'Vl^^^
MITTEILUNGEN
DES DEUTSCHEN
äRCHäEOLOGISCHEN INSTITUTS
ROEMISCHE ABTEILUNG
BAND XXXI. 1916.
REGISTER ZU BAND 1— XXX
ROM— BERLIN
W. REGENBERG
(RUSLIEFERUNG: CARL FR. FLEISCHER, LEIPZIG)
De
2
Bd. 3/
' * C » I
• . Vi. ,
f
VORWORT.
Die Bearbeitung des vorliegenden Registers zu Band I — XXX der
Mitteilungen *des Deutschen Archaeologischen Instituts, Roemische Ab-
teilung, hatte vor Ausbruch des Krieges Herr Moritz Naechster über-
nommen und bereits die Bände XVI — XXV fertig excerpiert, als er zu
den Fahnen gerufen wurde. Im April 1918 ist er auf dem Felde der
Ehre geblieben. Mit Beginn des Jahres 1915 wurde die Fortführung
der Arbeit Herrn Fritz Caspari übertragen. Die Herren Eugen von
Mercklin und Hermann Mrose unterstützten ihn bei der Durchsicht der
Korrekturen.
Das Sekretariat.
Inhalt.
Seite
I. Verzeichnis der Mitarbeiter - . 5
II. Personen- und Sachverzeichnis 16
III. Inschriftenverzeichnis * 234
1. Griechische Inschriften J234
2. Lateinische Inschriften 243
3. Etruskische Inschriften .' 282
4. Faliskische Inschriften 283
ö. Messapische Inschriften 285
6. Oskische Inschriften 286
IV. Stellenverzeichnis 288
1. Verzeichnis der Mitarbeiter.
Albizzati, C. Vetri dorati del terzo
secolo d. Cr. XXIX 240. — Due
fabbriche etrusche di vasi a figure
rosse (Clusium -Volaterrae) XXX
129.
Amelung, W. Frammento del fregio
del Partenone VIII 76. — Zeus in
Villa Albani VIII 184. — Fragment
einesVotivreliefs aus dem Capitolini-
schen Museum IX 66. — Weiblicher
Kopf 1X^162. — Di statue antiche
trasformate in figure di Santi XII
71. — Orphisches in der unter-
italischen Vasenmalerei XIII 97. —
Über ein Relief im Museo Nazionale
Romano XIV 3. — Kybele-Orans
XIV 8. — Weibliche Gewandstatue
des 5. Jahrhunderts XV 181. —
Bemerkungen zur Sorrentiner Basis
XV 198. — Statue der Aphrodite
XVI 21. — Fragment eines Votiv-
reliefs aus Rhodos XVI 258. — Das
capitolinische ,Bisellium' XVII 269.
— Der Asklepios des Phyromachos
zu Pergamon XVIII 1. — Zerstreute
Fragmente römischer Reliefs. I. Gi-
gantomachie XX 121. — Weiblicher
Kopf aus Glas XX 131. — Statuette
der Artemis XX 136. — Nachtrag
zu XX S. 130: XX 184. — Reste
einer pergamenischen Darstellung
der Taten des Herakles XX 214. —
Judicium Orestis XX 289. — Zum
Silberbecher Corsini XXI 280. —
Zur Ära des Kleomenes XXII 344.
— Zerstreute Fragmente römische;
Reliefs. II. Zum Florentiner Wan-
derer XXIII 1. III. Verschiedenes
XXIV 177.
Ashby, Th. Ancient remains near the
ViaClodiaXXII311.— Ferentinum
XXIV 1. — Appuntt sulla via
Saiaria XXVII 222; 241.
Bang, M. Neue Inschriften XXIV 170.
— Epigraphisches vom Forum Ro-
manum XX IV 261.— Die Herkunft
der römischen Sklaven XXV 223;
XXVII 189. — Eine Inschrift des
Jphannes Jucundus XXV fl 62. — •
Eine Monumentalinschrift vom Fo-
rum Romanum XXIX 7.
Barbini, A. Tomba scoperta presse
Grosseto I 91. — Scavi di Grosseto
III 156.
Barnabei, F. Del libello di Geminio
Eutichete II 203. — Di alcune iscri-
zioni del territorio di Hadria nel Pi-
ceno scoperte in monte Giove nel
comune di Cermignano III 3.
Barthel, W. Eine neue Geschützdar-
stellung XXIV 100.
Beazley, J. D. The master of the Villa
Giulia Calyx-Krater XXVII 286. —
Further note on the master of the
Villa Giulia Calyx-Krater XXVIII
125.
Bencker, M. Ciste mit Perseusdarstel-
lung VII 223.
Benndorf, 0. Osservazioni sul Museo
Torlonia I 112.
Bieber, M. Die Medaillons am Kon-
stantinsbogen XXVI 214.
Generalregister.
Blenkowskl, P. Lo scudo di Achillc VI
183. — L. Cornelius Pusio VII 197.
V. Blldt, C. Die Ausgrabungen C. F. v.
Fredenheims auf dem Forum Ro-
manum (1788—89) XVI 3.
Bloch, L. Eine Athietenstatue der
Uffiziengalierie VII 81.
Bone, K. Antike geformte Glasarbeiten
XX III 145.
Borsari, L. Scavi di Ostia 1 193.
Brassloff, S. Die Peregrinenpraetur und
die Constitutio Antoniniana vom
Jahre 212 XXVI 260. — Zu den
Katakombeninschriften von Monte-
verde XXVIII 122.
Bulle, H. Bestrafung der Dirke VIII
246. — Die Karyatiden von der Via
Appia IX 134.
Byvanck, A. W. Aus Bruttium XXIX
143.
Caetanl-Lovatelll, E. Di due rilievi gia-
diator^ XV 99. — Di un ago Crinale
in bronzo XVI 382.
CantarelH, L. Un prefetto di Egitto zio
di Seneca XIX 15.
Carter, J. B. Die Etrusker und die
römische Religion XXV 74.
Correra, L. Miscellanea epigrafica XIX
183. — Nuovo contributo alla storia
deila Venere dei Medici XIX 267.
Cozza, A.Di un antico tempio scoperto
presso Alatri VI 349.
CurtJs' C. Densmore, Notes on the
wails of Perugia XXIX 1.
Degering, H. Über die militärischen
Wegweiser in Pompeji XIII 124.
Dehn, G. Die Bronzefunde bei Ponte
Sisto XXVI 238.
Delbrueck, R. Die Kuh des Myron
XVI 42. — Baugeschichtliches aus
Mittelitalien XVIII 141. — Er-
widerung (zu XIX 253) XX 185. —
Porträts byzantinischer Kaiserinnen
XXVIII 310. — Carmagnola (Por-
trät eines byzantinischen Kaisers)
XXIX 71.
Del Vita, A. Dove fu trovata la Chi-
mera di Arezzo XXV 293.
Dessau, H. Un amico di Cicerone ricor-
dato da un bollo di mattone di
Preneste II 293. — Note di epi-
grafia IV 182. — Iscrizioni ostiensi
falsamente credute inedite XXVIII
192.
Deubner, L. Die Apotheose des An-
toninus Pius XXVII 1.
V. DomaszewskI, A. Praefectus equi-
tatus VI 163. — Zu den römischen
Soldatenlisten IX 231. — Die In-
schrift eines Stationarius XVII 330.
— Inschrift eines Germanenkrieges
XX 156. — Epigraphische Beiträge
zur Kaisergeschichte XXII 333.
Donner von Richter, 0. Über die ein-
gesetzten Holztafeln in Pompeji und
die Pliniusstelle XXXV 149: XIV
119.
Dragendorff, H. Herakies und die
Hydra X 210
Dressel, E. Le lucerne della coliezione
Passeri ne! museo di Pesaro VII 144.
— Lucerne cristiane VII 152.
Drexel, F. Das Philosophenmosaik von
Torre Annunziata XXVII 234. —
EinRauchfaß aus Aegypten XXV 1 1 1
183.
Ducati, P. Frammenti di vaso attico
con dipinto rappresentante la morte
di Argo XXI 98. — Testa di ra-
gazzo del Museo civico di Bologna \
XXII 207. — Ära di Bagnacavallo
XXIII 131. — Contributi allo
studio degli specchi etruschi figurati
XXV II 243.
Duchesne, L. Aura XXII 429.
Duemmler, F. Iscrizione della fibula
prenestina 1 1 40. — Über eine Klasse
griech. Vasen mit schwarzen Fi-
guren II 171. — Vasenscherben aus
Kyme in Aeolis III 159.
V. Duhn, F. Due bassirilievi del pa-
lazzo Rondinini I 167. — La necro-
I. Verzeichnis der Mitarbeiter.
pol! di Suessula II 235. — La co-
mune provenienza da Cuma delle
urne di bronzo e deile eiste a cor-
doni II 269. — Due figure centrali
di urne di bronzo II 270. — L'epoca
deile urne di bronzo II 271,
Ebert, Ch. Bovillae XXVIII 126.
Engelmann, R. Ein pannonisciies Käst-
ctien aus dem Nationalmuseum in
Budapest XXIII 349.
Erman, A. Obelisken römisctier Zeit
VIII 210; XI 113.
Esdaile, K. Fresh ligtit on the temple
of Magna Mater XXIII 368.
Falchi, J. Scavi di Vetulonia 1 243.
Fiechter, E. R. Der ionische Tempel
am Ponte Rotto in Rom (S. Maria
Egiziaca) XXI. 220.
Fölzer, E. Eine bronzene Athena-
statuette aus Neumagen XXV 305.
Förster, R. Hermes mit Lotosblatt
XXIX 168.
Fraenkel, M. Zur Zeitbestimmung der
Tholos von Epidauros XVII 336.
Fuehrer, J. Zur Geschichte des Ela-
gabaliums und der Athena Par-
thenos des Pheidias VII 158. — Ein.
Fund im Stadtgebiet des alten Sy-
rakus X 193. — Altchristliche Be-
gräbnisanlagen bei Ferla in Ost-
sizilien XVII 110.
Gabriel, E. Vasi greci arcaici della
necropoli di Cuma XXVII 124. —
Tomba ellenistica di S. Maria la
Nuova in Napoli XXVII 148.
Gamurrini, G. F. Combattimento delle
Lemnie in una stela bolognese 1 183.
• — Dell'arte antichissima di Roma
II 221. • — II matrimonio italico IV
89. — Della dimora dialcuni Reasia-
tici nel territorio Falisco XXII 217.
Gatti, G. Alcune osservazioni sugli
orrei Galbani I 65.
Gercke, A. Giunta allo Pseudo-Ari-
stotele Spada V 15. — Ein Krebs-
fang VII 222.
Giovannoni, G. La curvatura delle
linee nel tempio d'Ercole a Cori
XXIII 109.
GnoH, G. II giardino e l'antiquario del
Cardinal Cesi XX 267.
Graef, B. Herakles des Skopas und
Verwandtes IV 189. — Protesilaos
Adonis XII 30.
Graeven, H. Entstellte Consulardi-
ptychen VII 204. — La raccolta di
antichitä di G. B. della Porta VIII
236. — Heidnische Diptychen
XXVIII 198.
Groag, E. Die Adoption Hadrians XIV
269. — Zur Adoption Hadrians XVI
270.
Gummerus, H. Der Grabstein eine«
Schusters im Museum von Tortona
XXVII 230.
Hadaczek, K. Zur Erklärung des Altars
von Ostia XVI 395. — Zu einer
neuen Marsyasgruppe XVII 173. —
Der trunkene Silen XVIII 58. —
Zur Geschichte des etruskischen Ein^
flusses in Mitteleuropa XXI 387.
Hartwig, P. Testa di Helios II 159. —
Rapporto su una serie di tazze
attiche a figure rosse con nomi di
artisti e di favoriti, raccolta a Roma
1 1 167. — Nereide im Vatican 1 1 1 69.
— Die Wiederkehr der Kora auf
einem Vasenbilde aus Falerii XII
89. — Ein Thongefäß des C. Po-
pilius mit Scencn der Alexander-
schlacht X 1 1 1 399. — Eine Amphora
aus der Übergangszeit des schwarz-
figurigen Stiles in den rotfigurigen
XVI 117. — Rätselhafte Marmor-
Fragmente mit einem neuen atti-
schen Bildhauernamen XVI 366. —
Herakles im Sonnenbecher XVII
107. — Ein römisches Monument
der Kaiserzeit mit einer Darstellung
des Tempels des Quirinus XIX 23.
Hauler, E. Fronto über Protogenes und
Nealkes XIX 317.
8
Generalregister.
Hauser, F. Basaltstatue vom Palatin
X 97. — Die Aphrodite von Epi-
dauros XVII 232. — Erwiderung
XVII 337. — Harmodios u. Aristo-
geiton XIX 163. — Nachtrag zu
XIX S. 176: XIX 327. — Piinius
und das censorische Verzeichnis XX
206. — Der Sarg eines Mädchens.
Bemerkungen zum Sarkophage von
Torre Nova XXV 273; 323.
Heibig, W. Scavi di Capodimonte I 18.
— Scavi di Corneto I 84. — Scavi
di Vetuionia I 129. — Viaggio
neH'Etraria e neil'Umbria I 214. —
Sopra un ritratto di Gneo Pompeo
Magno I 37. — Osservazioni sopra
il Kottabos I 234. — Sopra un
ritratto di Livia 113. — Sopra una
fibula d'oro trovata presso Pale-
strina II 37. — Commemorazione
di G. Henzen II 73. — Specchio
etrusco II 147, — Scavi di Corneto
II 153.
Henzen, W. Iscrizione relativa alle
Horrea Galbiana I 42. — Iscrizione
Laurentina I 121. — Iscrizione tro-
vata presso la galleria del Furio II
14. — Miscellanea epigrafica II 141.
Herrmann, P. Nachtrag zu 1901
S. 77 ff. (Eros und Psyche oder
Nike) XVII 172.
Heydemann, H. Le frecce am.orose di
Eros II 44. — Osservazioni sulia
morte di Priamo e di Astianatte III
101. — Due monumenti dell'Italia
meridionale IV 307.
Hoffa, W. Die Löwenjagd des Kaisers
Hadrian XXVII 97.
Huebner, P. G. Detailstudien zur Ge-
schichte der Antiken Roms in der
Renaissance. I. Der Jupiter von
Versailles und andere Statuen der
Villa Madama XXVI 288. II. Be-
merkungen zu den Statuenzeich-
nungen Märten van Heemskercks
XXVI 302. lU. Die Aufstellungen
der Dioskuren von Monte Cavallo
XXVI 318. IV. Der Niobiden-
paedagoge XXVI 322.
Huelsen, Ch. Miscellanea epigraphica
III 84; V 287; VI 332; X 52; 289;
XI 227; XIV 251; XVII 158. —
Osservazioni suU' architettura de!
tempio di Giove capitolino III 150.
— II sito e le iscrizioni della Schola
Xantha sul Foro romano III 208. —
Antichitä di monte Citorio IV 41. —
II cesto dei pugili antichi IV 175. —
Jahresbericht über Funde und For-
schungen zur Topographie derStadt
Rom 1887—1889: IV 227. — Plante
icnografiche incise in marmo V 46.
— Jahresbericht über neue Funde
und Forschungen zur Topographie
der Stadt Rom VI 73. — Dritter
Jahresbericht über neue Funde und
Forschungen zur Topographie der
Stadt Rom 1891: VII 265. — Das
Comitium und seine Denkmäler in
der republikanischen Zeit VIII 79.
— Le iscrizioni del colombario di
Villa Pamfili VIII 145. — Vierter
Jahresbericht über neue Funde und
Forschungen zur Topographie der
Stadt Rom 1892: VIII 259. — Zur
Sorrentiner Basis IX 238. - La
porta Ardeatina IX 320. — Sulla
fortificazione di Roma progettata
dal Sangallo nel 1534: IX 328. —
Di un antico Ninfeo ritrovato nella
vigna de Cavalieri IX 332. — Unter-
suchungen zur Topographie des
Palatins X 3; 252; XI 193. — Das
Grab des Antinous XI 122. — Di
una pittura antica ritrovata sul-
l'Esquilino nel 1668: XI 213. — Ca-
iatia o Calatia (nota al CIL X 3893)
XII 82. — Der Umfang der Stadt
Rom zur Zeit des Piinius XII 148.
— Di un ritrovamento di oggetti
preziosi sulI'Esquilinonel 1545: XIII
90. — Das angebliche TempJum Ma-
Verzeichnis der Mitarbeiter.
tidiae bei Piazza Capranica XIV 141.
— Die Hermeninscliriften berülimter
Griechen und die il<onographischen
Sammlungen des XVI. Jahrhunderts
XVI 123. — Flaminio Vacca's
Memorie und ein Relieffragment in
Modena XVI 264. — Jahresbericht
über neue Funde und Forschungen
zur Topographie der Stadt Rom.
Neue Reihe I. Die Ausgrabungen
auf dem Forum Romanum 1898 bis
1902: XVII 1. — Die angebliche
mittelalterliche Beschreibung des
Palatins XVII 255. — Eine Li-
gorische Porträtfälschung XVII 317.
— Das capitolinische Curtius-Relief
XVII 322. — Porticus Divorum und
Serapeum im Marsfelde XVIII 17.
— Hercules-Altar aus Elba XVIII
64. — Ein neues ABC-Denkmal
XVIII 73. — Zum Gedächtnis
Theodor Mommsens XVIII 177. —
Neue Inschriften XVIII 334. — Der
Cantharus von Alt-St. -Peter und die
antil<en Pigncn-Brunnen XIX 87. —
Neue Fragmente der Capitolinischen
Consular- und Triumphalfasten XIX
117. — Neue Inschriften XIX 142.
— Consularfasten aus Campanien
XIX 322. — Jahresbericht über neue
Funde und Forschungen zur Topo-
graphie der Stadt Rom. Neue Reihe.
II. Die Ausgrabungen auf dem Fo-
rum Romanum 1902—1904: XX 1.
— Neue Inschriften XXI 87. —
Der dorische Tempel bei S. Nicola
in Carccre XXI 169. — Der Hain
der Furrina am Janiculum XXII
225. — Ein neues Militärdiplom
XXII 434. — Zwei Monumente aus
Cervetri XXIII 33. — Inschrift von
Pozzuoii XXIII 71.
Ihm, M. Delle tavole lusorie romane
VI 208.
Jatta, G. La gara di Tamiri con le
Muse III 239.
Jatta, M. II cratere di Rutigliano XIX
80. — Tombe greche in Puglia
XXIII 330. — Tombe canosine del
Museo Provinciale di Bari XXIX 90.
Jordan, H. GH edifizi antichi fra il
tempio di Faustina e l'atrio di Vesta
I 99.
Jüthner, J. Una scena della palestra
X 120.
Kalkmann, A. Fedra VI 246.
Katterfeld, E. Ein römisches Haus auf
dem Pincio XXVIII 92.
Kazarow, G. Die erste Pales- Inschrift
XXVIII 195.
Keller, 0. Wandbild der Villa Pamfili
V 157. — Zur Geschichte der Katze
im Altertum XXIII 40.
Kern, 0. Ein neues Coburgensisblatt
V 150.
Kjellberg, L. Athena Hephaistia XIV
114. — Das neue angebliche Parthe-
nonfragment in Stockholm XXVII
94.
Klitsche de la Orange, A. Di alcuni
ritrovamenti archeologici nei ter-
ritori di Tolfa e di Allumiere I 158.
— Di un nuovo gruppo di tombe
rinvenuto nella necropoli di Al-
lumiere VI 221.
Koch, H. Hellenistische Architektur-
stücke in Capua XXII 361. —
Studien zu den campanischen Dach-
terrakotten XXX 1. — , E. von
Merckiin, C. Weickert. Bieda XXX
161.
Koepp, F. Archaische Skulpturen in
Rom I 79; 200. — Bemerkungen
zum Monumentum Ancyranum XIX
51.
Körte, G. Die Bronzeleber von Pia-
cenza XX 348. — Bildnis eines
Haruspex XX 378. — Das Ale-
xandermosaik aus Pompeji XXII 1,
Lanciani, R. II Palazzo Maggiore nei
secoli XVI— XVIII: IX 3.
10
Generalregister.
Lignana, G. Sopra l'iscrizione della
fibula prenestina li 139. — Iscri-
zioni falische II 196.
Littig, F. Hercules-Altar aus Elba
XVIII 63.
Loewy, E. Ancora dell'ara dl Cleomene
XI 258. — Scopa minore ed il si-
muiacro di Ercoie Olivario XII 56.
— Appendice aH'articolo 'Scopa
minore' XII 144. — Zu Mitteilungen
XV 144: XV 235. — SuU' adorante
di Berüno XVI 391.
Lohmeyer, K. Das Dichterrelief im
Lateran XIX 38. — Zwei Fluch-
täfelchen von der Via Appia XX 164.
Lucas, H. Ein Friesrelief des Tabu-
lariums XIV 213. — Eine uner-
kannte Midasvase XV 229. — Zu
römischen Antiken. I. Der capi-
tolinische Diskoswerfer XVI 244.
II. Roma auf einem Säulenkapitäl
in den Caracallathermen XVI 246.
III. Archaischer Jüngiingskopf des
Vatikans XVI 251. — Das Mosaik
des Aristo XVII 122.
Lüdtke, W. Der Bericht des Härün ben
Jahja über Rom XIX 132.
Macchioro, V. Per la cronologia dei
vasi Canosini XXV 168. — Per !a
storia della ceramografia italiota.
Spigolature d'archivio XXVI 187.
— Per la storia della ceramografia
italiota. La cronologia XXVII 21.
— Per la storia della ceramografia
italiota. Prolegomeni. XXVII 163.
Maiuri, A. L'iscrizione del tempio di
'Aphaia' in Egina XXV 197.
MancinI, R. Scavi di Orvieto XIII 192.
Marx, F. Rilievo della Villa Albani
I 247. — II cosidetto Akratos nella
Casa del Fauno VII 26.
Mau, A. Scavi di Pompei I 141; 203;
II 110; III 120; 181; IV 3; 101;
V 111; 228; VII 3; VIII 3; IX 37;
X 146; XI 3, — Su certi apparecchi
nei plstrini di Pompei 1 45. — Storia
degli scavi di Ercolano, ricomposta
sui documenti da Michele Ruggiero,
Napoli 1885: I 57. — Sul signi-
ficato della parola pergula nel-
l'architettura antica II 214. — La
basilica di Pompei III 14. — Biblio-
grafia pompeiana IV 292; VI 258;
VII 169; X 214. — Iscrizioni gladia-
torie di Pompei V 25; Giunta V 64.
— Miscellanea Pompeiana VI 67. —
II portico del foro di Pompei VI 168.
- — Osservazioni sull'edifizio di Eu-
machia in Pompei VII 113. — Ri-
tratti di Livia e di Agrippina Minore
VII 228! — Aggiunta VIII 97. —
Ancora la basilica di Pompei VIII
166. — Antike Dattelernte IX 170.
— Scavi di Boscoreale IX 349, — ■■
Fornelli antichi X 38. — Segni di
scarpellino di Pompei X 47. — Aus-
grabungen von Boscoreale XI 131,
— Das Capitolium und der Tempel
des Zeus Meilichios in Pompeji XI
141. — Die Statuen des Forums von
Pompeji XI 150. — Der Tempel der
Fortuna Augusta in Pompeji XI
269. — Der städtische Larentempel
in Pompeji XI 285; XVI 283.
— Ausgrabungen von Pompeji.
Insula VI 15: XIII 3; XVII 311.—
Die oskischen Wegweiserinschriften
in Pompeji XIV 105. — Literatur
über Pompeji XV 108. — Der
Tempel des Vespasian in Pompeji
XV 133. — Amoren als ölfabri-
kanten XV 138. — Der Tempel der
Venus Pompeiana XV 270. —
Amoren als Goldschmiede XVI 109.
— Nachtrag zu XVI S. 341: XVI
365. — Der betende Knabe XVII
101. — Wandschirm und Bildträger
in der Wandmalerei XVII 179. —
Eine alte Säule in Pompeji XVII
305. — Tafelbild oder Prospekt
XVIII 222. — Ausgrabungen von
Pompeji. Kastell der Wasserleitung
I. Verzeichnis der Mitarbeiter.
u
XIX 41. — Die alte Säule in Pom-
peji XIX 124. — Metrisches aus
Pompeji XIX 259. — Nochmals
Micon und Pero XX 188. — Noch-
mals die alte Säule in Pompeji XX
193. — Rostra Caesaris XX 230. —
Micon und Pero XX 380. — Zur
Casa del Fauno in Pompeji XX 382.
— Das große Theater in Pompeji
XXI 1. — Die Inschrift der Trajans-
säule XXII 187. — Die alte Säule
in Pompeji XXIII 78. — Die
Säulenstümpfe des dorischen Tem-
pels in Pompeji XXIII 103. —
Metrisches aus Pompeji XXIII
263.
Maviglla, A. II Diadumeno di Policleto
XXVII 37. — Gli attributi dei
sostegni nella statuaria antica
XXVIII 1.
Mayer, M. La cosidetta statuetta di
Kronos a Firenze VII 167. — Cera-
mica deir Apulia preellenica XII
201; XIV 13. — Die Keramik des
vorgriechischen Apuliens XIX 188;
276; XXIII 167.
Mayr, A. Pantelleria XIII 367.
Meier, P. J. Eine Herstellung der
Gruppe der Tyrannenmörder XX
330.
V. Mercklin, E.— H. Koch, C.Weickert.
Bieda XXX 161.
Meurer, M. Die Mammae der Artemis
Ephesia XXIX 200.
Michaelis, A. Le antichitä della cittä
di Roma descritte da Nicoiao Muffel
III 254. — Storia della Collezione
Capitolina di antichitä fino all'in-
augurazione del Museo (1734) VI 3.
— La raccolta de Courcel a Cannes
VIII 172. — Ein verlorenes attisches
Relief VIII 201. — Monte Cavallo
XIII 248. — Pompeiana XIV 193.
Milani, L. A. Dionysos, Eirene e Plutos
V 92. — Le recenti scoperte di
antichitä in Verona VI 285. —
Aggiunta alle recenti scoperte di
antichitä in Verona VI 307.
Mommsen, Th. Miscellanea epigraphica
I 253; III 312; IV 172. — Tre
iscrizioni puteolane III 76. — Di
una nuova silloge epigrafica del
secolo XV: V 85. — I fasti dei sex
primi ab aerario VI 157.
Monate, A. Buglione conte di — Delle
antichitä falische venute alla luce
in Civita Castellana e in Corchiano
e della ubicazione di Fescennia II
21.
Mueller, N. Le catacombe degli Ebrei
presso la via Appia Pignatelli I 49.
Murray, S. Testa di Giunone di Gir-
genti I 123.
Nachod, H. Gräber in Canosa XXIX
260. — Das Baptisterium von Canosa
XXX 116.
Nichols, F. M. La Regia I 94.
Nilsson, M. P. Zur Erklärung des Ludo-
visischen Marmorthrones XXI 307.
Noack, F. Griechisch - etruskische
Mauern XII 161.
Nogara, B. Viaggio epigrafico del Set-
tembre-Ottobre 1910 per i lavori
preparatorii del Corpus Inscriptio-
num Etruscarum XXV 314. —
Piccolo ipogeo della famiglia Ceicna
di Chiusi XXVII 51. — La testa
di bronzo di Augusto della biblio-
teca Vaticana XXIX 186. — Iscri-
zioni etrusche di Bieda (Blera)
XXX 161.
Orsi, P. Le necropoli di Licodia Eubea
ed i vasi geometrici del quarto
periodo Siculo XIII 305. — Sicuii
e Greci in Leontinoi XV 62. —
Sepolcri di transizione dalla civiltä
sicula alla greca XXIV 59; 336. *
Pace, B. I gioielli nel nuovo Menandro
XXV 252.
Pagenstecher, R. Grabgemälde aus
Gnathia XXVII 101.
12
Generalregister.
Pallat, L. Herakles mit der Hydra im
alten Capitolinischen Museum IX
334.
Pansa, G. Illustrazione di un bassori-
lievo romano rappresentante un'of-
ficina monetaria dell'impero XXII
198. — Di una cista fittile per ardere
profumi con soprastante figura del
,morio' ovvero schiavo deforme
XXVIII 305.
Pareti, L. II processo di Fidia ed un
papiro di Ginevra XXIV 271. —
Per la storia e la topografia di
Gela XXV 1.
Parlbeni, R. Dei miiites frumentarii
e deir approvvigionamento deila
Corte imperiale XX 310. — Dei
Germani corporis custodcs XX 321.
— Ancora dei bronzi trovati presso
Ponte Sisto XXVIII 113.
Patron!, G. La pretesa Mala, erma del
Museo Nazionale di Napoli XV 131.
Patsch, C. Zur Verwaltung des illyri-
schen Zolles VIII 192. — Die Gar-
nison von Praeneste VIII 219. —
Zwei Ziegelbruchstücke aus Dal-
matien IX 233. — Der illyrische
Zoll und die Provinzialgrenzen XX
223.
Pauli, C. Inscriptiones Clusinae ine-
ditae II 276.
Pernice, E. Creduti pesi di Pompei e
Napoli V 40. — Bemerkungen zum
Alexandermosaik XXII 25. — Nach-
trägliche Bemerkungen zum Ale-
xandermosaik XXIII 11.
Persichetti, N. AUa ricerca deila via
Caecilia XIII 193; XVII 277. —
Avanzo di costruzione Pelasgica
nell' Agro Amiternino XVII 134.—
La via Salaria nel circondario di
Ascoli Piceno XVIII 274. — Due
rilievi Amiternini XXIII 15. — La
via Salaria nei circondarii di Roma
e Rieti XXIII 275; XXIV 121; 208.
— Aggiunta all' itinerario dell' Hol-
stenio sulla Salaria (Pag. 295 sg.)
XXIII 376. — Iscrizioni e rilievi
del Museo Civico Aquilano XXVI 1
298. — Dell' antico nome del Vil-
lagio di Paganica nei Vestini XXIX
127.
Petersen, E. Das Theater von Tau-
romenion III 234. — Commodo e
Tritoni III 303 — Hera von Al-
kamenes IV 65. — I rilievi tondi
dell'arco di Costantino IV 314. —
Tempel in Lokri V 161 — Funde
VI 226; 302; 360. VII 174; 332.
VIII 95; 326; X 75; XI 157; 260.
XVIII 164; 329. XIX 154. — Grie-
chische Bronze VI 270. — Aphro-
dite VII 32. — La Medusa Ludovisi
VII 106. — L'arco di Traiano a
Benevento VII 239. — Le muse
Chigiane VIII 62. — Disco di ferro
VIII 226. — Amazzone madre?
VIII 251. — Appendice VIII 336.
— Statue des sitzenden Asklepios
IX 74. — Das Wunder an der Co-
lumna M. Aurelii IX 78. — L'ara
pacis Augustae IX 171. — Teseo
nel mare IX 229. — Zum Vati-
kanischen Apollo IX 249. — Bronzen
von Perugia IX 253. — Phaethon
im Palast des Helios X 67. — Mis-
ceile zum 12./13. Heft des V. Bandes
der Etruskischen Spiegel X 74. —
Testa di Gallo X 126. — II f regio
deir Ära Pacis X 138. — Due pezzi
di rilievo riuniti X 244. — Laokoon
in Reggio X 284. — Zu Mitteilungen
1895 S. 240: Athamas und Learchos
XI 98. — Su m.onumento di Adam-
klissi XI 302. — Zu Mitteilungen
X 240 und XI 98: XI 322. — Zu
Mitteilungen XI 263: XI322.— Drei-
fuß von Lucera XII 3 — Verschie-
denesaus Süditaien XII 112. — Sta-
tuette der Athena X 1 1 318. — A pag.
74: XII 325. — Der Faustkämpfer
des Thermenmuseums XIII 93. —
I. Verzeichnis der Mitarbeiter,
13
Funde und Forschung XIII 150;
XIV 163; 280. — Grab bei Volterra
XIII 409. — Zu S. 170ff. und 180:
XIII 414. — Artemis und Hippo-
lytos XIV 91. — Zu XIII S. 97ff.:
XIV 101. — Die Geburt der Aphro-
dite XIV 154. — Hadrians Steuer-
erlaß XIV 222. — Moderne Kaiser-
gemmen XIV 244. — Vitellius XIV
264. — Dioskuren in Tarent XV 3.
— Varia I. Die Marathonische
Bronzegruppe des Pheidias XV 142.
II. Die Ringergruppe der Tribuna
XV 152. III. Zeus oder Alexander
mit dem Blitz XV 160. IV. Zum
Augustus-Bogen von Rimini XV 169.
V. Der Sarkophag eines Arztes XV
171. — Die Dioskuren auf Monte
Cavallo und Juturna XV 309. —
Brücke oder Navale? Zu S. 42, 2:
XV 352. — Eros und Psyche oder
Nike XVI 57. — Zu den Tyrannen-
mördern XVI 97. — Zum Vestalen-
relief von Palermo XVII 130 —
Über die älteste etruskische Wand-
malerei XVII 149. — Tropaeum-
Adamklissi XVIII 68. — Antike
Architekturmalerei XVIII 87. —
Pigna-Brunnen XVIII 312. — La
Mula XIX 244. — Rostra Caesaris
nochmals XXI 57. — Comitium und
Rostra XXI 193. — Septizonium
XXV 56.
Pettazzoni, R. Rapporti fra 1' Etruria
e la civiltä di Golasecca XXIV 317.
Pfuhl, E. Der Raub des Palladions
XVI 33. — Nachtrag zu XVI S. 39:
XVI 390. — Zur alexandrmischen
Kunst. I. Harueris XIX 1.
Plnza, G. La tomba Regolini Galassi
e le altre rinvenute al 'Sorbo' in
territorio di Cervetri XXIL35.
Pollak, L. Iscrizione arcaica di Gir-
genti X 236. — Eine altboiotische
Meistervase XII 105. — Neue Bei-
träge zu den Meistersignaturen und
Lieblingsinschriften XIII 79. —
Laokoon XIII 147. — Der rechte
Arm des Laokoon XX 277, — Ar-
chaische Elfenbeinreliefs XXI 314,
Poulsen, F. Römische Porträts in der
Ny Carlsberg Glyptothek zu Kopen-
hagen XXIX 38.
Preger, Th. Über einen Torso der
Galleria Lapidaria VIII 188.
Preyss, A. Mädchentorso vom Ilissos,
Eine Studie zum Mädchen von
Antium XXIX 12,
Rählmann, E. Römische Malerfarben,
Mikroskopische Untersuchung der
Farben und Farbstoffe eines römi-
schen Malers aus dem 4, Jahrhun-
dert n, Chr. XXIX 220.
Reisch, E. Vasen in Corneto V 313,
Rizzo, G. E. Forme fittili Agrigentine
XII 253. — Spigolature archeo-
logiche XV 237. — Vaso campano
con scena fliacica XV 261. — Leg-
gende latine antichissime. Alto-
rilievo di un sarcofago romano XXI
289. — Sülle, Leggende latine anti-
chissime', Aggiunta XXI 398, — II
sarcofago di Torre Nova, Contributi
alla storia dell'arte e della religione
antica XXV 89, — Rilievo 'elleni-
stico' di Genova XXV 298,
Robert, C. Über ein dem Michelangelo
zugeschriebenes Skizzenbuch auf
Schloß Wolfegg XVI 209,
Rodenwaldt, G. Mosaik im Wiener
Hofmuseum XXV 257, — Megalo-
graphia XXIX 194,
V. Rohden, H. Terrecotte di Nemi
I 173.
Rossbach, 0. Teller des Sikanos III 61.
— Athamas und Learchos X 240,
de Rossi, G. B. Commemorazione di
G, Henzen II 65. — Iscrizione in
uno spillo d'oro V 285.
Rostowzew, M. Anaboiicum XI 317. —
'AnoaTöXiov XII 75, — Das Patri-
monium und die Ratio thesaurorum
14
Generalregister.
XIII 108. — Pinnirapus iuvenum
XV 223. — Die hellenistisch-römi-
sche Architekturlandschaft XXVI 1.
— Ein Specuiator auf der Reise.
Ein Geschäftsmann bei der Abrech-
nung. (Zwei Reliefs aus dem Mu-
seum zu Belgrad) XXVI 267.
Ruehl, F. Rappresentazione di un
dolmen in pittura di Pompei III 237.
Samter, E. Le pitture parietali del
colombario di Villa Pamfili VIII
105. — Altare di Mercurio e Mala
VIII 222. — Vestalinnenopfer IX
125. — Nachtrag zu VIII 222: Mer-
cur und Minerva X 93.
Sauciuc, T. Ein Denkmal des Mithras-
kultes auf Andres in Griechenland
XXV 263.
Sauer, B, Fedra V 17. — Die tote
Amazone des Neapler Museums IX
246. — Zur Rekonstruktion der
Tyrannenmördergruppe XV 219.
Savignoni, L. Due monumenti con
iscrizioni d'artistiV 142. — Athena
alata e Athena senz'ali XII 307. —
Di due teste scoperte nelle Terme
Antoniniane XVI 372. — Di una
sima ionica con bassoriiievi dell'isola
di Creta XXI 64. — Nuove osser-
vazioni sull' iscrizione e sul tempio
di Aphaia XXV 206.
Schenkt, H. Der Hain der Anna Pe-
renna bei Martial XXI 211.
V. Schlözer, L. Die Rosse von San
Marco XXVIII 129.
Schneider, A Zu den attichen Klein-
meistern IV 153. — Aus Roms Früh-
zeit X 160.
Schneider, R. Geschütze auf antiken
Reliefs XX 166. — Herons Cheiro-
ballistra XXI 142.
Schröder, B. Die Vatikanische Wett-
läuferin XXIV 109.
Schulten, A. Libello dei coloni d'un
demanio imperiale in Asia XIII 221.
— Zu S. 224: XIII 414 — Oskisches
Kapitell aus Pietrabbondante XIX
253.
Seeck, 0. Inschrift des Lollianus Ma-
vortius XX 283.
Siebourg, M. Italische Fabriken 'me-
garischer' Becher XII 40.
Sieveking, J. Römisches Aushänge-
schild mit Darstellung eines Nym-
phaeums XXI 89. — Die Medaillons
am Konstantinsbogen XXII 345.
Six, J. Kleophrades Sohn des Amasis
III 233. — Un ritratto del re Pirro
d'Epiro VI 279. — Ikonographische
Studien IX 103; X 179; XIII 60;
XIV 81; XVIII 207; XXVII 67.
Sordini, F. Muro poligonale scoperto
in Spoleto I 245.
Staehlin, F. Bronzeblech mit Münz-
porträten im Kircherianum XXI 83.
— Die Thensa Capitolina XXI 332.
Stettiner, P. Nuovi aes grave I 179. —
Considerazioni sull'aes grave etrusco
II 192.
Stieda, L. Über alt-italische Weih-
geschenke XIV 230.
Strzygowski, J. Der Pinienzapfen als
Wasserspeier XVIII 185.
Studniczka, F. Archaische Bronze-
statue des Fürsten Sciarra II 90. —
Die archaische Artemisstatuette aus
Pompeji III 277. — Pseudo-Ari-
stotele Spada V 12 — Archaisches
Tonrelief der Sammlung Santangelo
VI 253. — Ein Pfeilerkapitell auf
dem Forum XVI 273. — August
Mau XXIII 269. — Zur Augustus-
statue der Livia XXV 27.
Stuhlfauth, G. Bemerkungen von einer
christlich-archäologischen Studien-
reise nach Malta und Nordafrika
XIII 275.
V. Sybel, L. Zur Skopasfrage VI 241.
— Zu den altchristlichen Sarko-
phagen XXIV 193. — Die Magier
aus Morgenland XXVII 311.
I. Verzeichnis der Mitarbeiter.
15
Thiersch, H. Zu Sauras und Batrachos
XXIII 153.
Thulin, C. Faliskische Inschriften
XXII 255.
Tomassetti, G. II musaico marmoreo
Colonnese I 3.
Tommasi-Crudeli, C. Aicunerifiessioni
sul clima dell'antica Roma II 76.
Tucci, G. Inscriptiones in agro Mace-
ratensi nuper repertae neque iam
vulgatae XXVI 284.
V. Urlichs, H. L. Über die Abfas-
sungszeit der Statue antiche des
Ulisse Aldrovandi VI 250.
Vassits, M.M.Fund von Nisch XVI 47.
Weege, F. Abbruzzenkunst XXIII 26.
Weickert, C. — H. Koch, E. v. Mercklin.
Bieda XXX 161.
Welßhaeupl, R. Das Telephos'-Relief
der Villa Borghese VI 177.
Wern.'cke, C. Bronzi di Epidauro IV 166.
Wilson, H. L. Eine neue Inschrift aus
Terracina XXI 394.
Winnefeld, H. Antichitä di Alatri IV
126.
Wissowa, G. Silvano e compagni —
Rilievo in Firenze 1 161. — Parodia
d'una scena di scuola V 3.
WölffUn, E. Die Dioskuren in Thera-
pnae XV 177.
Wolters, P. Das Chalcidicum der pom-
pejanischen Basilica III 47. — Bei-
träge zur griech. Ikonographie III
113; IV 32.
Wuensch, R. Zwei unedierte Terra-
kotten des Herrn Dr. Alphons Stübel
XV 211.
Ziebarth, E. Ad inscriptiones Sagun-
tinas XII 323.
Sitzungsprotokolle. I 59; 125; 188. —
II 53; 148; 295. — III 93; 314. —
IV 75; 185; 340. — V 66; 345. —
VI 151; 377. — VII 108; 339. -
VIII 98; 353. - IX 90; 359. —
X 95; 302. — XI 99; 323. - XII
83; 326. — XIII 96; 415. — XIV
103; 303. — XV 180; 355. —
XVI 94; 397. — XVII 98; 342. —
XVIII 341. — XIX 162; 255; 328.
— XX 286; 383. — XXI 288; 403.
— XXII 439. — XXIII 107; 268;
375. — XXIV 175; 256; 336. —
XXV 323. — XXVI 329. — XXVII
241. — XXVIII 128; 353. —
XXIX 141.
Ernennungen. I 192. — II 296. —
III 100; 315. — IV 343. — V 84;
345. — VI 252; 379. — VII 112. —
VIII 353. — IX 252. — X 96; 303.
— XI 323. — XII 335. — XIII 415.
— XIV 303. — XV 180; 355. —
XV r 397. — XVII 100; 343. —
XVIII 341. — XIX 162. — XX
288 ; 383. — XX I 288 ; 403.— XXIII
108; 268; 375. — XXIV 175; 336. —
XXVII 331. — XXVIII 128; 353.
— XXIX 141.
Nachrufe, von Brunn IX 101. —
FiorelÜ X 304. — Henzen II 64; 65.
— Mau XXIII 269. — Mommsen
XVI II 176. — von Platner XI 268.
— De Rossi IX 252.
IL Personen- und Sachverzeichnis.
Aachen, Vorhalle des Münsters: Pigna
aus Bronze XV 1 1 1 203 ff .; X IX 107.
Abacus s. Architektur.
ABC-Denkmäler XVI II 73 ff.; XXIV
270.
Abdalonymos v. Sidon, beigesetzt im
sog. Alexandersarkophag XXII 16.
AberkiosJnschrift: XVI 276, 5; 278, 1.
Abgar v Osroene auf dem Beneventer
Bogen (?) XVI 272, 3.
Abrechnungen: Darstellungen von —
XXVI 279 ff.
Abruzzen: Bronzen aus den — XI
265; Relief aus Aquila XXIII
26 ff.
Abundantia: Statue mit Inschr.,
Rom VIII 288; Relief vom
Trajansbogen zu Benevent VII 247;
mit Füllhorn und Weintraube auf
Bronzekästchen aus Csäszär
XXIII 359.
acerra: XXVIII 188; 252, 2.
Achat s. Gemmen.
Acheloos im Kampf mit Herakles XII
269 ff . ; M a r m 0 r r e 1 i e f s : IX
71; XII 146; Bronzekopf
als Helmschmuck, Corneto I 87;
Bronzereliefs an Situla von
Capodimonte I 28; Terrakotta-
matrize, Girgenti XII 269. Vgl.
Vasen.
Achilles Statius, Ikonographie XVI
136 ff.
AchJÜeus : — Kyklen XX I 336 ; 379 ff. ;
— unter den Töchtern des Lyko-
medes, leierspielend XXI 339; — als
Vorbildfür Alexanderstatuen XVIII
210. Reliefs: Schild des — VI
183 ff.; — auf der ara des Kleo-
menes VIII 206 f.;— (?)auf Sar-
kophag in Cannes VIII 173; —
auf der Biga von Norcia XIX 155;
— auf Elfenbein-Kästchen in Xan-
ten XXI 342; 346; — auf der Tensa
Capitolina XXI 335 ff., — auf der
kapitolin. Brunnenmündung XXI
381. Etruskischer Spiegel:
— u. Aias brettspielend II 147;
Mosaik:—' Erkennung XX I 343.
V a s e n b i 1 d auf einer koptischen
Schüssel XXI 381. Vgl. Vasen;
Wandmalerei.
actor causarum XIX 150, 1.
Adamklissi: Monument von — VI
151 f.; XI 104ff.; 302ff.; XVIII
68 ff.
Adler in der sepulkralen Kunst der
Kaiserzeit XXII 229; — im Kult
von Emisa XVI 274; — als Symbol
der Apotheose XXV 1 1 2 f f . ; XXV 1 1 1
285 f.; — als Symbol des Baal
XXVII 2, 5; — als Symbol des per-
sischen Königtums XXVII 8. Dar-
stellungen: — als Attribut an
Statuenstützen XXVI II 68 ff.; —
über Globus, Achat aus Pompeji IV
105, 1 ; — als Firstakroter der Teme-
noshallen des Algabaliums auf d. Pa-
latin XVI 281; — auf röm. Kapitell
XVI 274 f.; — löwenköpfig XXVII
3, 1; — zu beiden Seiten des Om-
II. Personen- und Sachverzeichnis.
17
phalos XVI 277; XVII 243; — auf
architektonischen Terrakotten
XXX 8; 39; — auf Ziegelstempel I
52; Doppeladler auf dem Relief
von Boghazköi XXVII 6. Vgl.
Lampen; Münzen; Vasen; Wand-
malerei.
Admetos s. Alkestis.
Adonaea in Rom VIII 289, 1 ; X I 206 ;
mit Gartenanlagen XVIII 20, 1.
Adonis: oder Krieger (?), Marmor-
statue in Neapel XXVIII 17;
Marmorkopf in London, Brit.
Mus, XII 36; — Marmor-
torso in Neapel XII 30; Sar-
kophag in Bieda XXX 174; in
Mantua XVI 231. Vgl. Atumis;
Vasen.
Adoptionsmünze Hadrians, echt? XVI
270, 2.
Adria, Stadt: messafJische Gründung
XXIII 258.
Adrlanopolis: Nymphaeum von — auf
Münze des Septimius Severus XXI
93.
Aduatuca, Kastell XXIX 220. .
Aedicula: Form der— zur Einrahmung
von Bildern in Bildserien XXI
365 ff. ;architektonisch: —
in Pompeji in Atrium XVI 328;
im Tempel der Fortuna Augusta
XI 270 ff.; im Tempel der städ-
tischen Laren XI 296; an die
Gartenmauer angebaut XIII 18,
Skulptur: hellenistische — aus
Tuff in Capua XXII 387 ff.; — mit
hockendem Knaben aus Tuff in
Capua XXII 413; — mit Baum,
Relief in Genua, Pal. Bianco XXV
301. Vgl. Pompeji; Wandmalerei.
Aefulae: Tempel der Bona Dea in —
VI 153.
Aegina: Tempel der Aphaia auf — :
Geschichte XXV 197 ff.; 206 ff.
Athena aus dem Giebel XVI 256;
Inschrift XXV 197 ff.; 206 ff.; ar-
General- Register.
c h i t e k t 0 n i s ch e Terra-
kotten XXX 79 ff.
Aegis der Athena: Nachahmung von
Brustschmuck XXII 51. — als Attri-
but der Aphrodite von Epidauros
XVII 240.
Aegypten: ägypt. Funde in etruski-
schen Gräbern I 32; in Suessula
II 254; ägypt. Einfluß auf Darstel-
lungen etruskischer Bronzege-
fäße XXIV 327; ägyptisierende
Landschaften auf Wandmalereien
Italiens XXVI 26 ff.; Pferdedar-
stellungen auf ägypt. Reliefs
XXVIII 175; 178; ägypt. Statue,
Benevent VIII 218; Inschr., Bene-
vent VIII 212; Rauchfaß aus —
XXVIII 183 ff.; Sklaven aus —
XXV 248. Vgl. Bronzen; Terra-
kotten.
Aegyptus: Statuen seiner 50 Söhne
XI 197.
Aelia Capitolina: Münze von — mit
dem heiligen Stein von Emisa XVI
274, 5; 276.
Aellus Aristides: S t a t u e des — im
Amphitheatrum Vaticanum XVI
133, 1; 134.
Aemilius Rectus praefectus Aegypti
XIX 20 f.
Aeneas in Italien, Sarkophag-
relief, Florenz XXI 398; XXIV
175; — u. Lavinia auf r ö m. Sar-
kophag XXI 296; — beim Sau-
opfer, Reliefs XXIV 175.
Aeneassage: Darstellungen aus der — ,
Friesrelief, Neapel XIV 217; ara von
Ostia, Rom XIV 220.
Aeolien : archaische Architektur-
formen aus — XXX 4 f.; 44 f.;
Terrakottadekoration in — XXX
42 f.
AeroUth als heiliger Stein XVI 276.
Aesculapius s. Asklepios.
Aes grave, rüde, signatum s. Münien.
2
18
Generalregister.
Aeternitas auf Darstellungen der Apo-
theose XXVII 13.
Affe: — n aus Bronze in Schaukel
sitzend, Anhängsel für den Dreifuß
von Lucera XII 15 f.; — aus Por-
zellan vom Heraion in Argos XXIII
53; — (Kynoskephalos?) auf Silber-
gefäß von Vetulonia I 134; — aus
Terrakottaals Spielzeug, aus del
Fusco XI 261; — aufrecht sitzend,
aus Leontinoi XV 86; — n auf T e r -
rakottarelief der Sammlung
Tyskiewicz V 3 ff . — nkopf am
Henkel eines Bronzegefäßes,
Capodimonte I 28. Vgl. Lampen.
Afrika: Kunst in — von Pergamon
beeinflußt XX 219.
dya?./iiaTonoua XXIX 198 f.
Agamemnon auf ara des Kieomenes
VIII 203. Vgl. Wandmalerei.
äytiflOl als äieketg XXV 276.
Agatharchos, Skenograph XXVI 122.
Agathinus : neuatt. Bildhauer XVI 368.
Agathodaimon : Marmorstatue
in Rom, Conservatorenpal. XXVIII
65 f.
Agaue mit dem Kopf des Pentheust
Wandmalerei V 250 f.
Ageladas: Zeit des — II 99, 27; Weih-
geschenk der Tarentiner in Delphi
XV 48, 1; XIX 225.
Agelaos in der delphischen Gruppe
des Lysipp, Hermestypus XX 152.
Agias von Pharsalos : Werk des Lysipp
XX 140 ff.
Agnes : S t a t u e der H. — aus an-
tikem Torso umgearbeitet, in S.
Agnese fuori Porta Pia XII 73.
Agon der Anabaten XV 32. Agono-
thetes auf Vase I 21.
AgorakrJtos: XVI 24 ff.; XXVIII 78.
Agraffen, Christi., Bronzen aus Rom
II 57 f.
Agram, Museum : Marmorstatue,
Muse aus Minturnae XVII 173 ff.
Reliefs: trunkener Silen XVIII
59 ff.; Dionysoskind XVIII 61.
Agrardekret XXVIII 119 ff.
Agrigent: Matrizen für Relief- Vasen,
vgl. Terrakotten.
Agrippa: Porträt XXIX 58 f.
Agrippina d. Ä. : Cippus der — , Rom
VI 10 f.
Agrippina d. J. : Statue auf dem
Forum zu Pompeji XI 153; Porträt
VI 156; VII 231 ff.
Agyieus: Apollon — X 215.
Aias vgl. Spiegel; Vasen.
Ainos: Münze von — : Idol auf Thron-
sitz stehend XXI 308.
AIntab (Doliche): Grabstein von —
XVI 277.
Aion: Darstellung des — XXVII 18.
Aischines : Marmorstatue in
Neapel XXVIII 77.
Aischylos: Einfluß seiner lodarstel-
lung im Prometheus u. den Sup-
plices auf d. bildende Kunst XXI
107.
Aithlopis: Unverwundbarkeit Achills
in der— XXI 336.
Aizanoi: Basis mit doppeltem Torus,
Fries vom Theater XXV 96.
Ak-Alan: cyclopische Mauern XXX
16; archaisches Kymation XXX
16;architektonischeTer-
r a k 0 1 1 e n XXX 16 ff. ; Datierung
u. Kunstkreis XXX 22 f.
Akanthusblätter in frühbyzantinischer
Kunst XVIII 193; 319, 3.
Aknomios in d. lysippischen Gruppe
zu Delphi XX 153.
Akragas: sog. Grab des Theron bei —
XIV 206, 44.
Akratos: sog. — auf Mosaik der
Casa del Fauno in Pompeji VII 26,
Aktaion : Gruppe im Museo Tor-
lonia I 115; archaischer
Kopf, Rom, Vatikan VI 153. Vgl.
Wandmalerei.
II. Personen- und Sachverzeichnis,
19
Alabaster: Statue der Artemis
Ephesia aus — in Neapel XX IX 200;
Statuette der Aphrodite mit
Mauerkrone und (?) Victoria aus
1 ompeji XVI328; Kopf : sog. Scipio
Africanus, Berlin X 188, 2; Vasen
aus Canosa XXIX 116; 277; 286;
Aschenkiste aus — in VolterraXX
350; 378 f.; Altar aus — von Pom-
peji XIII 24.
alae: Herkunft der — im italischen
Haus XIV 210; — im Tempel von
Conca XI 162 f.; im Tempel d.
städtischen Laren zu Pompeji XI 290,
Alarich : Zerstörung des Forums durch
■— XV 1 1 328 ; — in Antemnae XXIII
293.
Alatri: antike Topographie u, Befesti-
gungen IV 126; Tempel IV 143;
VI 349; XI 162; Triglyphenfries von
— IV 151; Opfergraben IV 143;
Wasserbecken, bedeckt IV 149;
Porticus IV 150,
Alba Fucens: S, Pietro XVIII 146 f.;
Kapitelle XVIII 158 ff.; Simaka-
pitell XVIII 161; Kleinfunde XVIII
146 f,
Albanersee : Herme I 60 f.
A.benga: Baptisterium von — XXX
128.
Albertl, G.: Skizzenbuch in 'Borgo S.
Sepolcro: Gesims vom Serapeum
XVIII 35 f.
Albinus: Münze des — XV 340 f.
Aldrovandi, U. : Abfassungszeit der
Statue antiche des — VI 250 f.
Alexander d. Große : Porträt XIV
83ff,;XV160ff.;XVIII207ff.;XX
143, 1; XXII 14, 3; XXVIII 35;
XXIX 170. Bronzestatue in
München XVIII 210; Bronze-
statuette Nelidow in Rom XVIII
207 ff.; — von Barking Hall XVIII
209; — in Paris XVIII 210; XXIX
170; in Parma XVIII 211; 215 ff,;
Marmorstatue in München
XXVIII 35; — in Paris XXVIII 35;
Marmorkopf mit Amonshör-
nern in Rom, Vatican XVIII 211 ff.
Marm.orkopf(?)in Rom, Late-
ran XIV 87 f,; Mus. Capitol, X 179;
Münze der Sammlung Perkins in
Boston XVIII 214, Gemälde':
— Keraunophoros von Apelles XV
160 ff . S a r k 0 p h a g in Bieda
XXX 174; in Konstantinopel XXII
15; Mosaik mit der Alexander-
schlacht aus Pompeji: XXII Iff.;
XXIII 11 ff. Geschichte: Rück-
gabe von Antenors Tyrannenmör-
dern durch — (?) XIX 180 ff,; Er-
oberung von Tyros und die Apollo-
statue von Gela XXV 10, Vgl. Ly-
sippos.
Alexanderschlacht : Darstellungen
der — XIII 401 ff.; XXII Iff,,
XXIII 11 ff.; XXVIII 173; 178;
180.
Alexandertypus maßgebend für den
Christustypus XXIV 198.
Alexanderroman XVI 271, 3,
Alexander IV. von Makedonien : P o r -
trat XIV 88 ff,
Alexander Balas auf Cameo in Peters-
burg XVIII 220 f.
AlexanderSeverus : Marmorsta-
tue in Neapel XXVIII 12.
Alexandra mit Kithara u. drei Ado-
ranten, Marmorstele aus dem Amy-
klaion, Sparta XVII 248, 1.
Alexandrien: Funde: Altarpodium
XXII 381; Relief aus Bein, Heidel-
berg XXIX 182; Thesaurus XXII,
238. Bauten: Serapeum XVIII
33 ff.; auf Wandmalereien XXVI
134; 154 u. ö. Museum: Grab-
altar XXVI 67; Hausmodell aus
Kalkstein XXVI 67; Lichthäuschen
als Turm XXVI 62; 64; M a r m o r -
Sarkophag XXIX 179 f.
Griech,-röm, Museum: Bronze-
kästchen XXII 1 361, 1, Alexandrini-
20
Generalregister.
sehe Kunst: Plastik XIX 1, 2;
9; 10 ff. — u. Re lief v^sen XII
290 ff.; attische Künstler in —
XIX 10. Vgl. Münzen.
Alexandropol: Silbergefäß aus — ,
Petersburg XXII 18, 1.
Alexandros von Athen, Maler: Ver-
söhnung der Leto u. Niobe, Her-
culaneum XIV 3 f.
Algabal: Münzen des — von Emisa
XVI 274 f.; von Tyrus XVI 276.
Tempel s. Rom.
alimentaril pueri et puellae, Relief
vom Trajansbogen, Benevent VII
247.
Alkamenes: Gruppe des — im
HephaistostempelzuAthenXlV116;
Hera des — IV 65 ff,; Aphrodite
iv x'^noig XVI 32; Venus Genetrix
XVII 252; Athenastatue XXI
136. Dionysos s t a t u e XX! 135.
Alkestissage : Sarkophag VIII
174 ff. Einfluß der Alkestisdichtung
auf Grabdarstellungen XVI 93. Vgl.
Wandmalerei.
Alkibiades : Statue des Nikeratos
XVIII 10; sog., — Rom, Museo
Chiaramonti VI 244 f.; — aus dem
Amphitheatruni Vaticanum, im Con-
servatorenpalast XVI 134; 173. Vgl.
Phyromachos.
AUia = fosso della Bettina oder =
fosso del Malpasso XXIII 317 ; 323 ff.
Allumiere: Funde I 158 ff.; VI 221 ff.
Alphabet: altlat. II 41 ff.; — als
Zauber (?) in altchristl. Kunst
XVIII 74 ff.; als Schreibübung auf
einem Säulenstück aus Aquileia
XVIII 79; — auf einem Papyrus
in Leyden XVIII 85, 1; Relieffrag-
ment in Rom, Antiquarium XVIII
81; sakrales — in Rom, Thermen-
mus. (Magazin)XVI II 80;— auf Ton-
gefäß aus Maar b. Trier XVIII 83;
— auf Lampe aus Pompeji XVIII
85,1; — auf Urne, Mainz XVIII 84;
Graffiti in Pompeji XVIII 82; x als
letzter Buchstabe im römischen —
XVIII 82.
Altamura: Grabfunde XIX 211; Vasen
XIX 198; XXI 113ff.; Kammer-
gräber XIX 211.
Altar: chthonische — e, ihre Form
XV'II 28; röm. — e mit Doppel-
wülsten, bis in sullanische Zeit üb-,
lieh XX 42; röm. Rund — e XXIII
131 ff.; XXIV 189; —e mit Ein-
arbeitungen für Windschutz, in
Capua XXII 393 f.; — e mit Türen
XX 41, 1; — auf den Frontstufen
XVII 92; — auf Plattform der
Tempeltreppe XI 269 f. — Altar
im Tempel von Alatri IV 147 ff.;
Grab — in Alexandrien XXVI 67;
Taurobolien— in Athen XXVIII
261 f.; — von Bagnacavallo XXIII
131 ff. ; — in Bologna X 93 ; — der
Octavia Catulla im Brocklesby Park
XXIII 136; hellenistische — e aus
Tuff in Capua XX 1 1 393 ff .; XX 1 1 1
101; — von Falerii mit stips votiva
II 24; Viergötterstein in Kreuznach
XV207;— evonMantuaXXIII137;
— von Ostia, Rom, Thermenmus. I
13f.; XIV 220; XVI395; XXVI223;
— von Pergamon mit Pferdedarstel-
lung XXVIII 148; — e aus Pompeji
s. d.; — e aus Rom mit Inschr. VI
149 f.; VII 300; 305; VIII 293; — e
mit Reliefs aus Rom VII 325; XVII
70 f.; — mit Inschr. u. Relief aus
Rom IV 266 ff, ; — mit neuattischem
Relief in Rom, Thermenmus. XXIV
116; — mit Abflußrinnen aus Rom,
Vestalenhaus XVII 91; — aus dem
lacus luturnae mit Reliefs XVII
69; palatinischer — suIlanischerZeit
aus Rom XX 41, 2; Kern eines — s
vonTravertincippi umgeben, in Rom
IV 275; Cinerar-Ara der Messer-
schmiede, Rom, Vatican XX 182, 1;
Ära Volcani, Rom XV U 10; XX
II. Personen- und Sachverzeichnis.
21
7 ff.; Grabara, Rom, Vatican XX
184; — aus Granit mit Herakles
in Relief, in Secchetto (Elba) XVIII
63ff. ; — von Tivoli, Rom, Vatican
XXI II 136; — e auf Relief von
Torre Nova XXV 108; 144 f.; — von
Veji in Rom, Mus. Capitol. XXIII
135. — Ära des Augustus, Rom,
Vatican XIV 216, 2; XVI 215 f.;
238; 240; — Ditis et Proserpinae in
Terento VI 127 f.; — der Fortuna
Restitutrix aus Rom IV 277; —
incendüNeroniani IV275; VI 116ff.;
— des Kleomenes, Florenz, Offizien
VIII 201 ff.; XI 258; XX 306;
XXII 344; — der Lares Augusti,
Rom, Vatican XXI 299 f.; — Ma-
xima I 8; VII 293 ff.; — Mercurii
etMaiae, Rom, Vatican VIII 222 ff.;
XXIII 134; — Mercurii et Miner-
vae, Bologna, Museo Civico X
93 ff.; — Pacis Augustae VI 287, 2;
315 ff.; IX 171 ff.; X 138 ff.; XVII
182; XVIII 91; 164 ff.; 330 ff.;
XX 130; 304 ff.; XXIII 131 ff.;
XXV 29; XXVI 156; — Veneris in
Ostia I 194; Verminus — , Rom XX
41, 2; 42; — des Zeus u. der <f>0QQh'ai,
aus Rom, Janiculum XXII 229;
250. Pelasgischer (?) Bomos in
Poggio S. Lorenzo (Sabinerland)
XXIV 164. Vgl. Wandmalerei.
Altarbaldachine in Ägypten XXII
381; in Italien XXII 382. Altar-
podium auf etruskischen Urnen-
reliefs XXII 380; in Alexandrien
XXII 381; in Pergamon XXII 380;
in Petra XXII 381; im Ustrinum
Antoninorum, Rom XXII 381. Al-
tarterrassen: altorientalische XXII
378; ägyptische XXII 378 f.; etrus-
kische in Marzabotto XX 1 1 380. Pul-
vini eines großen — s, Fragmente
aus Rom IV 263. Vgl. Terrakotten.
Altavilla Silentina: Grabfunde X 84.
alumni XXVII 202.
Amalasunta XXVIII 341; 343; 346;
sog. — , Porträtkopf in Rom, Con-
servatorenpalast XXVIII 313; 323.
Amalfi, Dom: Sarkophag 1 12; 14.
Amalthea, sog., Marmorrelief,
Rom, Lateran XXVIII 270.
Amasis, Vasenmaler II 190; III 233 f.;
XVI 107.
Amastris : Königin von — , P o r t r ä t,
Privatbes. Claude Posonby XXVII
86 ff.; Münzen von — XXVII 88;
XXIX 170.
Amathus (Cypern): Skarabaeus mit
geflügelter Athena aus — XII
310; Bronzespiegel von — XXVII
277, 1.
Amazonen : S t a t u e n mit Attributen
XXVIII 37ff.; 46 ff.; 53. Mar-
morstatue, Petworth-House 1 63 ;
— mit Kind, Neapel VIII 251 ff.;
IX 246 ff. ; archaische Statue inRom,
Villa Ludovisi IV 86 ff . Gruppe:
— u. Krieger, Rom, Villa Borghese
1127. Köpf e: Rom, Thermenmus.
VIII95;Pal.Sciarra 163. Bronze-
statuetten auf Urnen 1 1 243 f. ;
Bronzerelief Perugia IX 276 ff ;
Silberrelief aus Perugia IX
314 f. ; Terrakotta- Fries von
Conca XI 182. — Sarkophage
IV 75 f. ;V 71; XVI 226; 227; 230.
Amazonomachie von Pergamon I
127; Schild der Parthenos VIII 231;
— (?) auf R e 1 i e f f r a g m e n t
in Cannes VIII 183. Amazonen-
typus zur Darstellung von röm. Pro-
vinzen XVI 248; des Bupalos u.
Athenis IV 88. Vgl. Pheidias;
Vasen; Wandmalerei.
Anibo von Saloniki mit Darstellung der
Weisen aus d. Morgenlande, Kon-
stantinopel XXVII 325; 329.
Ameria: Thesaurus aus — > XII
237, 1.
Amlsos, Tochterstadt von Phokaea
XXX 22 f."
22
Generalregister.
Amiternum XX IV 237 f. Amphitheater
XVII 1 154; Cippus aus — , Rom,
Sammlung Poiiak XXIII 26 ff.;
peiasgischer Bau XVII 134; sog.
Tempel des Janus XVIII 154;
Kleines Theater XVIII 154. Re-
liefs aus — V 72; XXIII 18ff.;
26 ff.; XXVII 310. Vgl. Pizzoli.
Amon auf dem Obelisk des Antinous
auf d. Monte Pincio XI 114;
Kopf auf Herme XVI 129, 1; in
der sepulkralen Dekoration der
Kaiserzeit XXII 229. Vgl. Zeus.
Amor, Mosaikkünstler XVII 128.
Amor s. Eros.
Amphitheater s. Theater.
Amphitrjtes. Vasen.
Amphitruo bei Herakles, Wandmalerei
XI 45.
Amphora als Sternbild XXVIII 295;
Bedeutung der — auf Heroenreliefs
XV 41.
Ampullen: Darstellung XXVII 326 f.
Amtsreisen dargestellt in der keltisch-
röm. Provinzialkunst XXVI 277.
Amulette : Äxte aus del Fusco XI 261;
aus sikelischen Gräbern XIII 164ff.;
aus italischem Grab VIII 327; Beil
XXV 252 ff. ; Eberzahn aus Pompeji
XVI 323; Figur mit phrygischer
Mütze aus Glasfluß, Pom-
peji XVI 330; Fisch mit Phallus
statt Kopf u. mano impudica statt
Schwanz aus Elfenbein, Pompeji V
243; Frosch aus G 1 a s f I u ß , Fom-
peji XVI 330; Glocke aus B ronze,
Pompeji XVII 316; Genita!— aus
Nordapulien XIX 278; Hahn XXV
254; Hand — n italischer Eisen-
zeit XIX 278; Pfeilspitze aus
Stein, Corneto X 82; Phallen
aus Elfenbein, Pompeji XVI
314; mit Hand aus Bronze, Pom-
peji XVI 314; mit zwei Tierköpfen,
Pompeji XVI 314; aus Kno-
chen, Pompeji XVI 323; Skara-
bäus aus Glas, Pompeji XVI 330;
Stein — für Kinder aus Grosseto
III 157.
dfAVi]TOi XXV 274 f.
Amyklai: Apollon von — auf dem
Thron stehend XXI 308; Mar-
mors tele aus — : Kithara spie-
'ende Frau mit Adoranten, Sparta
XVII 248, 1.
Amymone s. Vasen.
Amyntas : Feisgrab des — in Telmessos
XXI 263.
Anabaten: Agon der — XV 32; Dio-
skuren als — auf Terrakotta-
reliefs, Tarent XV 19 ff.; Pha-
lanthos als Anabat XV 49.
anaboljcum XI 317 ff.
anabolium XXVIII 213 f.
Anagni, Relief von — VII 261.
Anapa (Rußland): Grabfunde XXVI
9, 2.
S. Anastasia b. Randazzo, Funde XV
237 ff.
Anastaslus: Diptychon des — XXVIII
339 ff.
Ancona : Hafen von — auf der Trajans-
säule XXVI 158. Funde: aus
Gräbern VII 194; Betten, jetzt in
Bologna XVII 271 f.
Ancyra s Monumentum Ancyranum.
Andokides, Vascnmaler XVI 121.
dvdQiavTOTTOiia XXIX 198 f.
Andromache ( ?), VasenbildXXV 1 1 126.
Andromeda s. Vasen; Wandmalerei.
Andres: Lage des Apollotempels XXV
263, 1 ; Mithraskult XXV 263 ff.
Anfuschi:Nekropole von — XXVI 124.
Angelhaken: Bronzen aus Pompeji
V 140; VIII 14, 1.
S. Angelo: Giäber bei — VII 333;
Villa bei — in Capcccia XI 189.
Anguillara (Via Claudia): Kapitelle
XXII 312.
Anna Perenna XXI 211 ff.
S. Ansano be Fiesole: altetruskische
Grabstele von — X 83.
II. Personen- und Sachverzeichnis.
23
Anschirrung: eigenartige — v. Pferden
auf Grabreliefs XXVI 270; 272; 274.
Antakieh: Ringer von — , Bronze
in Konstantinopel XV 158, 2.
Ante s. Architektur.
Antemnae b. Rom XXIII 292.
Antenorstatue : Basis der— XXIX 293.
Anthemion von Maroneia u. d. tensa
Capitolina XXI 346.
Anthemius-Diptychon, früher Limoges
VII 204 f ; XXVIII 339.
Anthesterien : Fest der — in Athen
XII 100.
Anthus aus Emerita, Mosaikkünstler
XVIII 127.
Antigone des Sophokles: Vasenbild
nach — (?) VI II 341 f. Wandmalerei
XXI 281.
Antinous als Silvanus verehrt XXVI
227 ; Grab des — in Rom an d. Via
Labicana XI 121; in Antinupolis XI
122 ff.; Obelisk des — auf d. Monte
Pincio XI 113 ff.; 122 ff. Mar-
morstatue des — (?) in Osborne
XXVIII 13; in Rom, Mus. Capit.
VI 59. Büste: — als Hermes,
verloren IV 265. Re 1 i e f s vom Kon-
stantinsbogen IV 324; XX 11*356;
358; XXVI 221; XXVII 99.
Antinupolis in griech.-ägypt. Stil ge-
baut XI 120; Festspiele in — XI
118 f.; Grab des Antinous in — XI
129.
Antiocheia: Kunst von — XVIII
195 f.; — des Eutychides VIII
189ff.; XVIII 11, 1; Marmor-
replik in Catania, Mus. Biscari
XII 135. Vgl. Bronzen.
Antiochos I.: Rückführung der Ty-
rannenmörder des Antenor durch —
XIX 181 f.
— II. Theos v. Syrien: Rückberufung
der Laodike u. ihrer Kinder XVI 270.
Antiphanes, Bildhauer V 147.
Antium: Mädchen von — , Rom, Ther-
menmuseum XXIX 12 ff.
Antonia minor, sog., Marmorkopf
in Kopenhagen XXIX 59 ff .
Antoninus Pius: alte Kulte neu belebt
durch — XXI 305 f.; Apotheose
des— XXVII Iff.; Uff. — u. der
Asklepioskult I 170; Säule IV
42 ff.; XXVII Iff.; 14 ff.; Tempel
des — u. der Faustina, Zeichnung
im Escurial III 319; Marmor-
statue in Rom, Thermenmus.
XXVIII 36; K 0 p f des — auf einer
als Heiliger Joseph umgearbeiteten
antiken Statue im ehemaligen Pal.
Sacripante, Rom XII 74; 325.
M ün zen des — : I 167 f.; XV
352ff.;XVI276;XX82f.;XXVII20.
Antonius, L. (?): Marmorstatue,
Rom, Mus. Capit. XXVIII 77.
Antonius, M. ( ?) Redner : M a r m o r ^
Statue, England, Coli, Pembroke
XXVIII 73. — Triumvir: Porträt
XXIX 58 ff. ; M a r m 0 r k 0 p f in
London, Brit. Mus. XXIX 58; in Ne-
apel XXIX 58 ff.; Bronze köpf
aus dem Rhein bei Ludwigshafen, in
Speyer XXIX 58 ff. Vgl. Münzen.
Anubis auf dem Praenestiner Mosaik
XXVI 61;Marmorstatuein
Rom, Mus. Gregoriano XXVIII 11.
S. Anziano b. Monterotondo : Funde
XXIV 122.
Aosta: Diptychon des Probus XXVIII
209; 222.
Apaturios von Alabanda, Maler XXVI
122.
Apellas, Bildhauer X 116.
Apelles, Maler: Alexander mit d. Blitz
XV 160 ff.; Dioskuren XV 336 f.
Apfel als Liebessymbol XXV 286;
Äpfel aus Ton aus dem Grab an
der via Cristallini XI 188.
Aphaia: Kult der — auf Aegina XXV
197 ff. ; architekt. Terrakotten
vom Heiligtum der — XXX 79 ff.
Aphrodisias: Eros u. Psyche, Terra-
kottagruppe aus — in Berlin
24
Generalregister.
XVI 89; Göttin von — XXIX
215 f.; Tempel von — , Kapitelle
hennogenisch XXI 267.
Aphrodite von Akrokorinth u. Ludovi-
sischer Thron XXI 312 f.; — Areia
in Sparta XVII 240; — calva XIV
76 ff.; — von Epidauros XVII
232 ff. ; — h' x^Tiois IV 72 ff. ;
XVI 25; XXV 54; — Pandemos des
Skopas XII 70; — Pandemos u.
Urania VII 57 f.; XVI 31; — des
Pheidias VII 50 ff.; XVI 26, 1;
— von Tarent XVI 83; — Verti-
cordia XIV 77; kolossales Kultbild,
zum Ludovisischen Thron gehörend
VII 76 ff.; — mit vier Flügeln IX
302; XXVII 280; Bilder der — ,
auf Victorien gedeutet IX 90. Ala-
baster: — mit Mauerkrone u. Victoria
{?), Pompeji XVI 328. Bronzen:
Statu et te; — mit vier Flügeln, aus
Perugia IX 302. Haarnadel-
griff: — auf ionische Säule ge-
stützt, aus Volsinii, in Florenz XVI
383. Rel ief aus Perugia IX 283;
Kästchen aus Intercisa XXIII 354,
Spiegelgriff aus Lokri : —
mit Eros im Tempel XII 119.
Spiegel: — mit Paris, Helena,
HermioneXXVII280, 6; — mitvier
Flügeln XXVII 280. — in der
Muschel, Tensa Capitolina XXI 355;
— auf Zierblech in Kairo XXI 355;
XXIII361,1. £://enöfm.-Statuette
aus Pompeji V 280; Haarnadel-
griffe: — nackt, die Haare sich
auswindend, Pompeji XVI 387; — r.
Hand vor d. Brust, 1. vor d. Scham,
Pompeji XVI 388. Gemme: — mit
Eros u. Psyche, Typus des 4. Jahrh.
XXVIII 239 f. Gold: Haar-
nadelgriffe: — stehend, auf-
gestützt, London XVI 388; — mit
Gewand über dem Rücken, etrus-
kisch,ChiusiXVI388. Goldglas:
— u. Eroten XXV II 1 208. Marmor :
Statuen u. Statuetten
mit Attributen : XXV 1 1 1 36 ff .; 46 ;
71 ff ; 80 ff.; 89 ff . Statue aus Ve-
nedig, in Berlin XXVIII 238; — in
Cannes VIII 181; — in Florenz, Pal.
Pitti XVII 237; — Medici in Florenz,
Offizien XIX 267 ff.; — von Melos,
in Paris, Louvre IX 90; — iv xrjTioig,
in Paris, Louvre IV 72 ff.; XIV 116,
2; XVI 25; XVII 252; XXV 54; —
aus Pompeji, polychrom VII 24; —
sich das Haar trocknend, aus Pom-
peji XVI322;— Doria-Panfili.Rom
XVI 21 ff. ; — Valentini, Rom XVI
26; — Ludovisi, früher Rom, jetzt
verschollen XVI 27; — s;ch auf ein
Idol aufstützend, Rom,Thermenmus.
XVI 28, 2; — aus Terracina VI 373.
Gruppen: — u. Ares, in Paris,
Louvre u. Rom, Mus. Capit. XXVIII
33; — mit Ares u. Eros, inRom, Villa
Borghese VIII 237; 240. Torsen:
London, Brit. Mus. XVI 234; aus
Pompeji II138;Rom,Vatican III 72.
Fragmente aus dem Tempel der
Venus Pompe ana in Pompeji XV
307. Köpfe: Kolossalkopf Ludo-
visi in Rom VII 61 ff.; XXI 308; —
(?) in Stockholm XXVII 94 ff.
Reliefs: Ludovisischer Thron
VII 32 ff.; 49 ff.; X 74; XIV 155;
XXI 307 ff.; Ära von Ostia XVI
395 f.; Vase in Paris, Louvre II 52.
Mosaik : — in der Muschel, aus Villa
von Halikarnassos XXI 355. Silber:
Statuetten: Haarnadelgriffe :
— an Priapstatuette gelehnt, aus
Herculaneum XVI 388; — sich das
Haar ordnend, davor Amor, einen
Spiegel haltend, aus Herculaneum
XVI 388; — sandalenbindend, mit
Amor, Paris XVI 388; — halbnackt
mit Diadem, Paris XVI 388; — auf
ithyphallische Herme gestützt, san-
dalenbindend, Paris XVI 388. Re-
lief: Geburt der
aus Galaxidi
11. Personen- und Sachverzeichnis.
25
VII 49 ff.; XIV 157. Terrakotten:
Statuette aus Myrina ( ?), Berlin
XXVIII 239; Statuette der — (?)
aus Nemi I 177 ; Kopf der — ( ?) aus
Pompeji XV 307; aus Rom VI 114;
aus Syrakus VII 180. Relief: —
u.Erosauf Wagen, Triest XVII 172.
Christliche Lampen ; VII 155. Mün-
zen : III 72; XVII 241 f. Tempel:
Kotilon XXX 90; Pompeji s. d.;
Rom s. d.; Terracina X 86. Vgl.
Altar; Eros; Vasen; Venus; Wand-
malerei.
Apobat, Bronze aus Montepulciano
X 83 f.
Apollodoros, Maler: Stil des — auf att,
• Lekythos des Berl. JVluscums X 235.
Apollon: — Actius, Statue vor dem
Palatinischen Tempel XI 197; —
Agyieus, X 215; — • Aktaios, sein
Kult XXVI 227; — von Amyklai,
auf dem Thron stehend XXI 308;
— Archegetes, sein Tempel mit
Kolossalstatue in Gela XXV 3; 10;
— von Belvedere, Fundort IV 344;
— Diadumenos XXVII 37ff.; — u.
Diana auf Quadriga, Werk des
Lysias X11Q7;— i^ayürcog XXVII
39; — Hyperteleatas, sein Heilig-
tum in Epidauros Limera XXX 95;
— als Pankratiast, Statue in Kon-
stantinopel XXVII 40; — Par-
nopios s. d. — sandaliarius in Rom
XXII 430; — Tuscanicus XI 207;
— Tyrites XXX 91 f. — des Ka-
nachos XVI 251, 2; — des Skopas
XV 200 ff.; XVI 29 1 Bronzen:
Statuetten aus Conca XI 174.
Relief: — Standbild auf der
TensaCapitolinaXXI351. Spiegel:
etruskischer, — mitidas u. iVlarpessa
XXVI I 263. Marmor .-Statuen
mit Attributen XXVIII 3; 8 f.; 19;
39 ff.; 43; 45 ff.; 83 ff . ; 89 f. ; —
in Athen, Nationalmus. XVI 1 232 ff.
Parthenongiebel XVI 24; — von
Cherchel XVII 178; — Apoxyo-
menos, Florenz, Offizien XXVIII 7;
Kreis des Kasseler — VI 377 f.;
— (Musa Barberini), München IX
242; XI 210; — Choiseul-Gouffier,
London, Brit. Mus. XXVII 50;
XXV1II40; — aus Kyrene, London,
Brit. Mus. XXIX 20; — aus Olym-
pia, Westgiebel XVI 254; — in Rom,
Capitol. Mus. VI 378 f.; XV 151, 3;
— aus den Caracallathermen XVIII
13; — aus Giardino Pallavicini V
66ff. ; archaischer — , kopflos, aus d.
Juturnaheiligtum XVII 72; — aus
dem Tiber, Thermenmus. VI 302;
378; VII 195; XV 145; — , Mus.
Torlonia XXVIII 41; — , Vatican
IV 344; IX 249 ff. ; — nackt, schrei-
tend, aus einer Marsyasgruppe,
Vatican XVII 178. Gruppe:
— u. Knabe, Giardino Pallavicini
V 66ff. Torsen: — , kolos-
sal, Florenz, Pal. Corsini Lung'
Arno XV 201; aus Pompeji II 138;
aus der Villa des A. Voconius Pollio,
Rom, Thermenmus. VII 337.
Köpfe: — aus S. Marinella b.
Civitavecchia X 92; Replik des
— typus von Kassel, Neapel XV
131 f.; — (?) archaisch, in Tarent
XII 127. Reliefs: — u.
Marsyas, aus Rom, Via Labicana
VI 373 ff. ; — am Trajansbogen von
Benevent VII 253; Opfer für — ,
Rom, Constantinsbogen IV 324;
XXII 347 ff.; XXVI 220; — u.
Artemis auf d. Panzer des Augustus
von Prima Porta, Rom, Vatican
XXV 36 f.; — auf d. Sorrentiner
Basis IV 308 f.; IX 241; — u.
Artemis, aus Sparta XVII 243.
Arretin. tazza: — u. Marsyas
(?) X 85. Münzen : — Ak-
taios auf Münzen von Parion XXVI
227. Tempel u. Heiligtümer: An-
dres XXV 263, 1; Bassae, III 103;
(irr^^t.
26
Generalregisfer.
XXII 17; XXX 89 f.; Epidauros
Limera (Lakonien) XXX 95; Gela
XXV 3; 10; Korinth XXX 82;
Kynuria XXX 91 f. ; Milet XXI 269;
XXX 33; Rom,s.d.;ThermosXXX
52 ff.; Troas XIV 201. Vgl. Phei-
dias; Vasen; Wandmalerei.
Apollonios : Doiyphoroskopf , Bronze
in Neapel XVI 368.
Apostel in Gewebe aus Ägypten V 82 f.
auf Consuiardiptychen VII 212 ff.
— fürsten auf altchristl. S a r k o
phag XXIV 200. Vgl. Paulus
Petrus.
dnoOTÖ/.iov XII 77.
Apotheose: private — XVI 92; von
Kindern des röm. KaiserhausesXXV
54; Darstellungen der— XXVII 1 ff.
Marmorreliefs : Antonins-
säule IV 42 ff.; XXVII 1 ff.; 14 fi.;
— einer Kaiserin, Rom, Conserva-
torenpal. XXVI 220; XXVII 13.
Apotropaion: apotropaeische Orna-
mente an Grabverschlüssen XIII
158.
Apoxyomenos : Marmorstatue,
Florenz, Uffizien XXVIII 7.
Apsis s. Architektur.
Apulien: Besiedlungsweise im Alter-
tum XIX 209 f; Geschichte — s
XXVII 24; 183 f.; Gräber: innerhalb
der Stadtmauern XIX 210; Rund-
hügel—, Bestattungs— XIX 188
214; Kammer— fehlen XIX 190
211; griechische — XXIII 330
341; Grabschriften im Fels XIX
190; Hausarchitektur XXIX 292;
Keramik des vorgriech. — s XII
201 ff.; XIV13ff.;XIX188ff.;276;
XXIII 167 ff.; XXVII 168ff.;Murge
Baresi XIX 154; Mykenische Sta-
tionen XIX 188; neolithische Fund-
stätten XIX 188; Pfahlbauten XIX
188; Sarkophage selten XIX 211.
Vgl. Bronzen.
A qua Virgo: Gaste 111 61; Bogen IV 269,
Aquarelltechnik XXIX 224.
ad Aquas: mansio am Truentus in
Picenum XVIII 289; Quaderbau,
isodom XVIII 290.
Aqulla (Abruzzen) : Bronzen aus der
Umgegend von — XI 265; Kai k-
steinreliefs aus — , Rom,
Samml. PollakXXIII26ff.;Terra.
kotten VI 370. Museo civico: In-
schriften und Reliefs XXVII 298ff.;
Kalksteincippus mit Delphi-
nen in Relief und Inschrift XXVII
304; Kalksteinreliefs: Flei-
scherwerkzeuge XXVII 306; Tisch-
lerwerkzeugeXXVII306.Prefettura:
Leichenzug, Kalksteinrelief
V 72 f.; XVII 273 f.
Aquileia: Säulenstück aus — mit
Alphabet als Schreibübung XVIII
79; Silberschale aus — XXVI II 204;
253; 298.
Aquinum XVIII 143 f.; Marmor-
statue, sog. Aspasia, aus — XV
181 ff.; Kapitell XVIII 159.
ara s. Altar.
Arcevia: fondi di capanne VI 360.
Archandros : Weihgeschenkdes — 1X71.
Archeleos: Taurobolienaltar des — in
Athen XXVIII 262 f.
Archidamos : Marmorkopf aus
der Villa von Herculaneum III
113 ff,; XXVII 80.
Archikles, att. Kleinmeister IV 155 ff.
Architektur: sog. aeolische — formen
XXX 44 f.; — darstellungen auf
hellenistischen Reliefs XXVI 100 ff.;
hypodromus = latrina XV 1 1 262 ; ko-
rinthische Weise : Matertempel, Rom
X 16; Einfluß der ionischen — auf
Kreta XXI 67; hellenistisch-römi-
sche — landschaft XXVI Iff.;
hellenistische — u. pompcjanische
Wandmalerei XVII 180; 187 f.;
Einfluß der — maierei auf die tensa
Capitolina XXI 366; Mietshäuser in
Rom VII 279 ff.; Bedeutung von
II. Personen- und Sachverzeichnis.
27
[Architektur]
pergula in der antilcen — II 214 ff. ;
— Prospekte s. Wandmalerei: Dar-
stelhingen; römische — von griech.-
asiatischer beeinflußt XXI 82; —
an römischen Sarkophagen XXV
91 f.; spirae XXIII 160 f.; C(öyr] =
Fries, dann auch Stockwerk. XXV
69; Hellenistische — stücke in
Capua, Museo Campano XXII
361 ff.; — rcste in Mittelitalien
XVI II 141 ff. ; Bauglieder, in Verona
gefunden VI 285 f.; 290 ff.
Abacus mit Hohlkehle: alte Säule
in Pompeji u. Tuffaltar aus Capua
XXIII 101; Adler als Firstakroter
am Algabalium XVI 281; Ante
hellenistische in Capua XXII 385 ff.
mit Halbsäule, Pompeji II 137
Aps/snische in Grab bei Bieda XXX
264; Apsiden in der Katakombe von
S. Paolo (Malta) XIII 278; Apsis im
Tempel der Fortuna Augusta in
Pompeji XI 270 ff.; im Gebäude der
Eumachia, Pompeji VII 137 f.; Seg-
mentapsis in Thermos XXX 53; 61;
Architrav am ionischen Tempel vom
Forum boarium XXI 270; Arcoso-
lien bei Bieda XXX 182; 242; 250;
292 f.; in Ferla (Sizilien) XVII 98;
110 ff.; in den Katakomben von 8.
Paolo auf Malta XIII 279; in Grä-
bern von Syrakus X 193, 2; in den
Katakomben an der Via Appia Pigna-
telli I 49 ff. ; 54; in den Katakomben
unter der Vigna Massimo an der Via
Saiaria Nova XII 98; Attica XXI
74 ff.; Bogen, scheltrechte, als Tor-
abschluß an etruskischen Bauten
XII 168 ff ; am Tabularium XXI
249; am ionischen Tempel vom
Forum boarium XXI 249; am Thea-
ter von Ferento XXI 249; an Tcren
von Perugia XXI 249; Bohlendecke
in der Tomba Barbarossa, Lagrasta
u, Varrese in Canosa XXIX 274;
281; 288; Cella des ionischen Tem-
pels von Lokri V 184; Cellaeingang
im Norden ( ?) am Tempel von Terra-
cina X 89; Centenarbauten : Septi-
zonium des Septimius Severus, Mar-
cussäule XXV 67; Chalcidicum der
Basilica von Pompeji III 40; 47ff. ;
VI 67 f.; der Basilica Aemilia VIII
282; des Eumachiagebäudes in Pom-
peji VII 114; cochlides, Name der
hohlen Säulen XXV 69; cornu im
Grundriß der ArchitekturXXI 198 f.;
Ende auch geradliniger Konstruk-
tionen: cornu porticus, comitii XX
38, 2; laubenförmiges Dach einer
Aedicula in Capua XXII 390; epica-
storium = Observatorium XVII 267;
exedra 1X53; XXVI 128 f.; Felsen-
kirche (?)in Ferentinum XXIV 51;
Felswohnungen in Tuff bei Corchia-
no II 28; Festons, an Kuh- und
Widderköpfen aufgehängt XXV 145 ;
F/rsfbalken, in Gräbern von Bieda
angegeben XXX 206; 229; 238;
Firstpfette an Grabfassade XXX
234; Freitreppe zum Temenos des
Algabal ums XVI 281; Gebälk:
römisches, der Tomba Barbarossa
in Canosa XXIX 282 f.; in Pompeji
s. d.; aus Tuff an einer Grabnische
der Via Nucerina III 124; Gesimse
an Altären in großgriechisch-helle-
nistischer Kunst XX 186; Gesims
mit Löckchen zwischen den Zahn-
schnitten an Bauten domitianischer
Zeit XVIII 34; 38, 1; Konsolenge-
simse der römischenArchitektur XXI
276; Gesims mit Perlstab über dem
Kym:; aus einem Grab von Megara
Hybiaea VII 176; Gesimsfragmente
aus Marmor u. Tuff von hellenisti-
schem Grab, Neapel XXVII 149;
Gesims vom Matertempel in Rom
X 18; Gewölbe: Keilsteingewöibe
in Mittelitalien XXX 179; Herkunft
des Schnittsteingewölbes XII 198ff. ;
28
Generalregister.
[Architektur]
Gewölbe durch Platten abgedeckt,
Tumulus bei Bieda XXX 212;
Klostergewöibe in röm. Rundgrab
bei Bieda XXX 290; Ellipsentonne
in Tomba Barbarossa, Lagrasta,
Varrese in Canosa XXIX 274; 285;
286; 288; Spitzbogentonne, Tomba
Casieri, Canosa XXIX 266; Tonnen-
gewölbe im Baptisterium von Canosa
XXX 123; Keilschnittgewölbe, Grab
S. Maria la Nuova, Neapel XXVII
154; Tonnengewölbe in heilenist.
Grab in Neapel XXVII 149; falsche
Gewölbe auf Pantelleria XIII 386;
392; Gewölbekonstruktion der Cara-
callathermen, Rom VIII 294; Kreuz-
gewölbe an röm. Gebäude in S. Ste-
fano XXII 316; Grundriß des itali-
schen Tempels XXI 256; Hallen zur
Abgrenzung des Temenos des Alga-
baliums auf dem Palatin XVI 281;
Hypaethraltempd XXV 221; implu-
vium: ältestes Beispiel in Priniä
XXV 221; Kanneluren durch Ab-
fasungen ersetzt, Tomba Barbaros-
sa, Canosa XXIX 282; 294; Karnies
mit ionischer Palmette, Licodia
Eubea (Sizilien) XXIV 72; Kasset-
tendecke in einem Grabe bei Bieda
XXX 246; Keller in Privathäusern
XX 116 f.; Kolonnade an Altar in
Capua XXII 407 f.; Gebäude mit
konkaven Wänden auf Marmorplan
V 54ff. ; Konsole als Stützen der
Larenaedicula, Pompeji XIII 53;
Kurvaturen am Tempel des Herakles
in Cori XXIII 109 ff.; Kurven-
kammern in etr, Tumuli bei Bieda
XXX 212 ff. ; Kyma: ionisches an
Elfenbeinreliefs XXI 327; archai-
sches aus Ak-Alan (Pontus) XXX
16; steiles mit Deckplatte von röm.
Rundgrab bei Bieda XXX 290; les-
bisches in Gräbern von Canosa
XXIX 274; 283; 288; lesbisches aus
Larisa (Aeolis) XXX 5; archaisches
lesbisches aus Lokri V 199; lesbi-
sches von Side XXV 96; lesbisches
an Sarkophag von Torre Nova XXV
96; Lünetten in etr. Gräbern XXX
229; 279; fjeyaQou u. Tempel XXV
220 f.; Murge Bares i in Apulien XIX
154; mutuli an Grabfassaden bei
Bieda XXX 234; 236; in Grabkam-
mern bei Bieda XXX 246; N arthex
am Baptisterium von Canosa XXX
118; Oecus corinthius u. Wand-
malereien vonBoscoreale XVII 187 f.
in Pompeji IX 37; X 147; olxog =
raös XXV 197 ff.; 218 ff.; Oktogon
von Binbirkilisse XXX 128; Orien-
tierung des etrusk, u. röm. Tempels
XX 360 f.; Ovalbauten in Thermos
XXX 53 f.; 61; dorische Ordnung
an archaischen Ovalbauten XXX
61 f.; parentalia, archaische Nekro-
pole auf dem Forum Romanum XX
99 ; partielles Dipteron, alter Tempel
in Lokri V 173; Peripteros, ionisch,
Lokri V 176; Peristylium Rhodia-
cum, Pompeji VIII 46; Pfeiler
in etr. Grabkammer bei Bieda XXX
261; des Chaicidicums der Basilica,
Pompeji III 54; 59; VI 67; Pilaster
der Ära Pacis IX 183 ff.; flache, an
Grabrückwand, Bieda XXX 246;
mit Halbsäulen, Boscoreale IX 351;
korinthische mit doppeltem Torus
auf Relief in Genua, Pal, Bianco
XXV 304; Plintfie, quadratische,
aus Vorderasien stammend XXI
263; in Rom XXI 263; fehlt im
Tuff Stil XXI 264; Podium unter
Würfelgräbern von Bieda XXX 247;
256; 263; im fondo Patturelli bei
le Curti XX 1 1 368 ff. ; Podiumtempel
bei Etruskern u. Römern XXI 254;
HerkunftX IV 193ff. ; Tempelpodien :
Profile XXI 259 ff,; in Borgocolle-
fegato XVIII 149; von Satestro
(Mittelitalien) XVIII 149; Porticus,
II. Personen- und Sachverzeichnis.
29
[Architektur]
Alatri IV 150; porticus triumphi,
Baiaelll 314; porticus pensiles, Her-
kunft, XIV 204; sog. pozzi rituali
am Augustusbogen, Rom XX 77;
Prodomos, geschlossen, am Tempel
in Bovianum vetus XX 187; Profile
anTumuli von Bieda XXX 211; an
Würfelgräbern von Bieda XXX
267 ff.; flach u. steil an Basen der
Kaiserzeit, in etruskischer u. helle-
nistischer Kunst XXII 403; Pronaos
des Tempels von Alatri IV 145; fast
ebenso tief wie Cella im Tempel von
Terracina X86; Rundgebäude: Her-
kunft des Typus XXVI 134; schola
XXVI 128 f.; Senkgrube m Privat-
gebäuden in Rom, Esquiiin VIII
298 f.; Sima in röm. Architektur
XXI 274; an Sarkophag von Torre
Nova und dem korinthischen Tem-
pel von Telmessos XXV 96; telamon
in Pizzoli (Amiternum) XXIII 19;
Temenos des Algabal auf dem Pala-
tin, durch Hallen abgegrenzt XVI
280 f.; auf Votivreliefs dargestellt
XVI 261; italische r^mp^/ in Pom-
peji X IV 193 ff. ; Tor als Sakraldenk-
mal XXVI 131 f.; Torbildung in
Stadtmauern von Etrurien XII 168;
in Ferentinum XVIII 142; XXIV 9;
11; 18; 28; Treppe in der Festungs-
mauer von Alatri IV 142; im Magna
Mater-Tempel in Rom X 12; vgl.
Pompeji; Treppenhaus an röm. Ge-
bäude in S. Stefano an der Via
Claudia XXII 316; Treppenwangen,
abgestuft, XXII 383; Tribunal der
Basilica in Pompeji III 32ff.; Tri-
umphbogen, Bedeutung XXVI 132,
3; Turm mit spitzem Dach auf der
Tensa Capitolina XXI 348; 352;
Ventilation in pomp. Häusern 1211;
II 130; Verkröpfung des Gebälkes
XI 278; 296; Viadukt s. Rom; Vor-
halle des italischen Tempels XXI
255; Walmdach XXX 57; 61; 73;
in etr. Gräbern XXIX 292; Wasser-
bassins in der Orchestra XXI 45 ff.;
Wasserbecken, bedeckt, Alatri IV
149; für Regenwasser in der Villa
von Boscoreale XI 138; Zahnschnitt:
Entwicklung in der röm. Architektur
XXI 272 f.; an Altären in Capua
XXII 401; 405; unter dem Eierstab
eines Kapitells, Rom XXIII 157;
runde Zinnen auf Mauern, Nach-
ahmung der lykischen (?), Tensa
Capitolina XXI 384.
Vgl. Aedicula; Alae; Basilica;
Basis; architektonische Bronzen;
Fenster; Fries; Giebel; Haus; Inter-
kolumnien; Kapitell; Karyatiden;
Nische, Pompeji; Rom; Säule; Stra-
ßen; Stuck; Technisches; tegulae;
Tempel; architektonische Terrakot-
ten; Travertin; Triciinium; Tuff;
Wandmalerei ; Wasserleitungen ; Zie-
gel.
Architekturstil u. Ära Pacis IX 211 ff.
Vgl. Wandmalerei.
Archltrav s. Architektur.
Arcosolien s. Architektur; Gräber.
Arcus Aureae, Rom VI 102 f.
Areobindus-Diptychon, Paris u. Samm-
lung Trivulzi VII 205 f.
Ares : Bronzen : Reliefs: Perugia
IX 277 ff.; Votivbilder aus Bronze-
Blech VI 371. Marmor.- Statuen
mit Attributen XXVI 1 1 14f . ; 21 ; 33;
38; — Borghese, Paris, Louvre XVI
254; XXVIII 14 f.; — Ludovisi,
Rom, Thermenmus. XX 150.
Gruppen: — u. Aphrodite, Paris,
Louvre XXVIII 33; Rom, Capitol.
Museum XXVIII 33; — Aphrodite
u. Eros, Rom, Villa Borghese VI 11
237; 240. Kopf in Rom, Ther-
menmus. VI 239; — nach Polyklet,
Rom, Museo Torlonial 114. Mosaik
eines Larariums, Rom, verschollen
VII 301. Vgl. Mars; Wandmalerei
30
General register.
Arezzo: Topographie XXV 296 f.;
Mauerreste XII 186; Fundstelle der
Chimairavon — XXV293ff. M a r-
morrelief: trunkener Silen,
Lokal mus. XVIII 59 ff.
Argenidas : R e 1 i e f des — in Verona
XV 42; 46.
Argos, Mythos: vgl. Vasen; Wand-
malerei.
Argos, Stadt: Heraion XXX 84; Affe
aus ägypt. Porzellan vom Heraion
XXIII 53; Asklepiosstatuetteaus —
XVIII 2 f.; Katze aus ägypt. Por-
zellan vom Heraion XXIII 53.
Ariadne : Marmorstatue in
Dresden, Albcrtinum XVII 173 ff.;
Replik aus Rom VIII 96; Mar-
morgruppe: — u. Dionysos,
Rom, Samml. Pacetti XXVIII 60.
Marmorköpfe im Amphi-
theatrum Vaticanum XVI 134.
Marmorherme: — u. Diony-
sos, Pompeji, Haus d. Vettier XI 41.
Sarkophage XXVIII254; Rom,
Mus. Chiaram., XXVIII 226; 254.
Vgl. Vasen; Wandmalerei.
Ariadne, Kaiserin XXVIII 330; 332 f.;
339 f.; 349 ff. Marmor köp-
fe: Paris, Louvre XXVIII 324 f.;
Rom, Conservatorenpal. XXVIII
323 f.; Lateran XXVIII 318 f.
Arimasp im Kampf mit einem Greif,
Stuckrelief aus Pompeji V 136.
Arlstandros v. Paros, Bildhauer XVII
248, 1.
Aristeides, Sohn d. Nikomachos, u, das
Alexandermosaik XXII 15, 1.
Aristeides, Rhetor, Rom, Vatican
XXIV 203.
Aristo, Mosaikbildner XVII 122 ff.
Arlstodemos, Bildhauer, Schüler u.
Mitarbeiter Lysipps XXVII 84; —
u. B r 0 n z ek 0 p f des Seleukos
Nikator aus Herculaneum XIII 72.
Aristogeiton: Kopf des — auf der
Marmorstatue in Neapel XVI
105, 1; Herme, gef. bei Tivoli
XIX 176. Vgl. Harmodios.
arlstolochia, Pflanze, in der Dekora-
tion XXIII 162.
Aristonidas, Erzgeßer, X 242.
Aristoteles: Büsten des — bei Ursinus
XVI 151, 3; 152, 1.— Relief Bel-
lay, Fälschung XVI 142; Bronze-
tafe! in Modena XVI 178; Mar-
mor s t a t u e Spada I 115; V 12 ff.
Armbänder vgl. Bein; Bronzen; Eisen;
Gold; Silber.
Armenia auf Münzen XX 76.
Arne u. Autolyte, Va s e n b i 1 d VIII
343 f.
Arnus: Relief von Florenz X 90.
Arpi in Apulien: Brandgräber mit
Ossuarien XIX 213.
Arpinum: thesaurus aus — XXII
237, 1.
Arretinische Vasenfabriken VII 336.
Arsinoe auf einem Strauß sitzend, Bild
auf dem Helikon XXVII 3, 1.
Artemis Diktynna XXI 78; Ephesia,
Kultbild XXIX 201 ff.; — geflügelt
XI 261, 1; — von Kalydon III
297 ff.; — Laphria des Soidas u.
Menaichmos III 277 ff.; — von
. Nemil 60 f.; II 148; sog. persische —
I 20; 174; XXX 32.
Alabasterst&tue in Neapel XX IX 200.
Bronzen .-Statuen: aus Nemi 1 1
148; Fragmente einer Giebelfigur (?)
aus Nemi XI 192; archaische Statu-
ette aus Thesprotien III 280; Frag-
mente aus Pompeji V 139. Re-
liefs: — nach dem Pfeil greifend,
aus Köln, Bonn XXIII 360; —
Pfeil aus d. Köcher nehmend, Käst-
chen aus Csäszär XX 1 1 1 358. Elfen-
bein-P\ättchen: — geflügelt, neben
Bock stehend, del Fusco XI 261, 1.
Marmor .Statuen mit Attribu-
ten XXVIII 44; 46 ff.; 52 ff.; —
von Versailles, Pars XXVIII 54;
archaische — aus Pompeji III277ff,;
II. Personen- und Sachverzeichnis.
31
XVI 256; — Rom, Capitol. Mus.
XXIX 200; — Rom, Sammlung
Vcscovali XXVIII 47 f.; — in Siena
VIII 346; Replik der — aus Pom-
peji in Venedig 1 1 1 291 f. Statu-
e 1 1 e n: ^ — • aus Lesbos in Konstan-
tinopel XVIII 12; — aus Sammlung
Somz^e, jetzt Mariemont, Samm-
lung Warocquö XX 137 f. ; — Rom,
JVlus. Chiaramonti XX 136 ff. Torso
in Athen, Nat. Mus. XXIX 217 f.
Reliefs: — mit Marsyas u, Apol-
lon aus Rom VI 374; Opfer für — ,
Konstantinsbogen IV 321; XXII
347 ff. ; — auf Gigantomachierelief,
Rom, Vatikan XX 121; — relief,
Rom, Villa Albani XX 138; — auf
dem sog. Telephosrelief, Rom, Villa
Borghese VI 179 ff.; Sorrentiner
Basis IV 308 f.; — mit Apollon, aus
Sparta XVII 243; Trajansbogen,
Benevent V 1 1 241 ; 252. Terrakotten :
Statuetten aus Nemi 1 176 f. ;
Köpfe der — auf Antef ixen aus
Nemi 1 174;sog. persische — auf einer
Sima aus Sardes XXX 32. Münzen:
III281ff.; XXIX200;214. Tempel
u. Heiligtümer: Ephesos XIV 201;
XXIX 295; XXX 31; Kotilon XXX
90; Lusoi XXX 90; am Nemisee XI
192; Sardes XXX 33; — Orthia zu
Sparta XXX 92 ff. Vgl. Diktynna;
Lampen; Vasen; Wandmalerei.
Arvalbrüder XXVIII 215 f.; Fragment
der Akten der — II 141,
Arzt: Sa r küphag eines — es, Villa
Haig auf Monti Parioli XV 171 ff.;
— e auf Mosaik der Villa Albani
XXVIII 225, 5; Militärroßärzte bei
d. praetorium XXIV 171.
Asculum Picenum an d. Via Salaria
XVIII 294 ff.
^Aoia: Stele der — XXV 148.
Asklepios u. Demeter im' eleusinischen
Kult XX 302 f.; — des Phyro-
machos in Pergamon XVIII 1 ff.;
Kult des — auf der Tiberinsel I
170 ff.; Schlange des — I 167 f.;
XXVIII 225 f. ßroA7z^ - K ö p f -
c h e n , verschollen XVIII 4. Mar-
mor .-Statuen mit Attributen
XXVIII 69; 76; 82 f.; 85; Florenz,
Pal. Pitti XXVIII 227; Florenz,
Uffizien XVI 378; XVIII 4 ff.;
Neapel XVI 378; Rom, Pal. Massimi
XXVIII 228; Rom, Thermenmus.
VII 195; XVIII 5; Rom, Villa
Borghese VIII 239; 243. — sitzend,
Rom, Pincio IX 74 ff. Statu-
etten: aus Argos XVIII, 2; Paris,
Mus. Guimet XVI 377; XVIII, 2;
Petersburg, Eremitage aus Samm-
lung Kieseritzky XVIII4; Rom,Ma-
gazzino archeologico comunale XVI
376; XVIII 4; — ohne Kopf, Rom,
Mus. Kircheriano XVIII 4; — ohne
Kopf, Rom, Thermenmus. XVIII 4.
Gruppen: — mit Telesphoros,
Paris XVIII 3; — u. Opferknabe
mit Hahn aus Rom, luturnaheilig-
tum XVII 72; Kopf aus den
Caracallathermen, Rom, Thermen-
mus. XVI 373; — auf Zeusstatuette,
Rom, Vilia Albani XVIII 4. R e -
1 i e f s : — u. Hygieia, Athen IX 71 ;
Rom, Capitol. Mus. IX 66 ff. Elfen-
bein u. Bein : — auf Elfenbein-Di-
ptychenXXVIII 212; 220ff.; 244f.;
267. — mit Pinienzapfen, Beinkäst-
chen aus Sitten, Zürich XVIII 198,
3. Terrakottarelief aus Pergamon,
früher Sammlung Sabouroff, Peters-
burg XV 1 1 1 6. Münzen XXVIII 233f .
Tempel in Epidauros XX 306; auf
der Tiberinsel I 170 ff. Vgl. Wand-
malerei.
Aspasia: sog. — , Marmorstatue
aus Aquino ( ?) XV 181 ff . ; K ö p f e
XV 185.
Assisi: Gemälde aus der Kirche S.
Francesco II 62 f.
Assos: Fries vom Tempel XXX 9;
32
Generalregister.
architektonische Terrakotten vom
Tempel u. von der Agora XXX 25 f.
Assteas, Vasenmaler XXVII 174.
Assyrien : Pferdedarstellungen auf assy-
rischen Reliefs XXVIII 166; 173;
175; 178; 181.
Astarte von Karthago, der Juno gleich-
gesetzt XVI 278. — auf Münzen V
100.
Astyanax : Tod des — in der bildenden
Kunst III 106 ff. Vgl. Vasen.
Atalanta (?) Marmorstatue, Rom,
Vatican XXVIII 54; — u. Meleager,
Sarkophag von der Via Appia
III 97.
Atalanti: Hermes von — , lysippisch
XX 146 f.
Atargatis in Delos verehrt XX 1 1 230, 1.
Athalarich XXVIII 343 f.
Athamas u. Learchos, Marmor-
gruppe, Neapel X 240 ff.; XI
322; Bronze von Pawlowsk,
nicht antik XI 98.
Athen: Akropolis: attalisches Weihge-
schenk X 136; Erechtheion XII 197;
Fenster am — XXIX 296; Kapitelle
vom — XXIX 294; Niketempel:
verwundeter Reiter vom Fries am —
XXII 17. Vgl. Parthenon. Die
übrigen Bauten : Demetertempel am
Dipylon: Kultbild des Praxiteles
XXVI 10; Dionysostempel : Zeit der
Erbauung XXI 134; Hephaistos-
tempel XIV 116; Enneakrunos XXV
281, 1; Gymnasion XIV 103, 2;
Lysikratesmonument IX 72; Fries
vom — u. seine Vorbilder XV 156;
Serapeion IX 155; Tempel am Ilis-
sos: Fries vom — in Berlin u. Wien
XXV 281, 1. Funde von der Akro-
polis: Dachterrakotten von den
Porosbauten XXX 75 ff. ; Asklepios-
u. Hygieiarelief vom Südabhang IX
71; Frauenkopf vom Südabhang IV
216; archaische Grabstelen XXIX
293; männlicher Kopf XVI 256; —
mit Tettiges XVI 257. Sonstige
Funde: Grabfunde XI251 ; Mädchen-
torso vom Ilissos, München, Samml.
Preyss XXIX 12 ff. Museen: Akro-
po//smuseum; Marmorstatuen : Ephe-
be XIX 179; Köre XVI 256; Torso
einer reifarchai'schen Athena XII
319; Marmorkopf eines Epheben
XXII 213; Büste des Euthydikos
XVI 257; XX 135, 1; Marmorrelief:
sog. wagenbesteigende Frau XII
313. Nationalmuseum : Bronzekopf
eines Epheben XXII 213; Marmor-
statue der Aphrodite v. Epidauros
XVI I 232 ff. ; Diadumenos von Delos
XXVII 47 ff.; Marmorstatuette des
Herakles IV 199; Marmortorsoder
Artemis Ephesia XXIX 217 f.; —
von Delos X 126 ff.; Marmor-Frau-
. enkopf aus Smyrna XIX 10 f.; —
vom Südabhang der Akropolis IV
216; Marmorkopf des Herakles IV
198; — einer Karyatide IX 151 f.;
Porträtkopf, männl. XX IX 69; Mar-
mor-Mädchenbüste XIX 11, 1; Her-
me des Sosistratos von Marathon
XXVI 220; Marmorreliefs: Hera-
kles gelagert XII 63; XXVI 113, 2;
Klagefrauen XXV 147; 153; 155;
Ilissosrelief VI 241 ff.; Triptolemos-
relief XXV 115; Votivreliefs an As-
klepios u. Hygieia IX 71; Votiv-
relief, Fragment XXIX 19; Sarko-
phag aus Lykien (?) XXV 92; Tau-
robolienaltar XXVIII 261 f. Archi-
tektonische Terrakotten von Tiryns
u. Thermos XXX 51 ff.; 85. Poly-
technikon: Piaton u. Pythagoras,
Doppelherme I 60.
Athena: mit Flügeln VIII 350; XII
308;310;317;— , LeblosemitPsyche
beseelend XVI 90; — Hephaistia
XIV 114 ff.; — Kranaia XXX 74;
— Lemnia XV 147; — Parthenos:
Zerstörung VII 158; Kopf X 92;
Schild" VIII 231; — Soteira IX 297;
11. Personen- und Sachverzeichnis,
33
— des Alkamenes XXI 136; — des
Pheidias s. d. Bronzen : S t a t u e in
Florenz, Arch. Mus. XXV 306 ff.
Statuette aus Neumagen XXV
305 ff. Büste aus Pompeji XVI
328. R e li e f s : — auf dem Kästchen
aus Csäszär XXIII 358 f.; — auf
dem Kästchen von Intercisa XXIII
354; — auf Zierblech in Kairo XXIII
361, 1; von Perugia IX 280; — im
Gigantenkampf, Rom, Mus. Kirche-
riano XII 268; — u. Herakles,
Perugia IX 296. Gemme : Kopf der — ,
Pantelleria XIII 395. Goldglas: —
u. Herakles XXVIII 207. Marmor:
Statuen: — vom Tempel in
Ägina XVI 256; — Lemnia, Dresden
XV 146; — aufwärtsblickend, Flo-
renz, Uffizien XX 142; — Campana
in Petersburg, Eremitage XXV 308;
310; archaische — , Rom, Thermen-
mus, VI 239; kolossale — , Nachbil-
dung d. Parthenos d. Phidias, Rom,
Capitol. Mus. VI 32; 43; 48; 55; — ,
Rom, Mus. Chiaramonti XXV312f. ;
— , Rom, Mus. Torlonia I 116; — ,
Rom, Giardino Pallavicini V 66; —
Giustiniani, Rom, VaticanXXVSll.
Statuette aus Cervetri, Siena,
SammlungChigiVIII 348 ff. Torso
einer reifarchaischen, Athen, Akro-
polismuseum XII 319. Reliefs:
Trajansbogen, Benevent VII 251;
Juppitersäule von Mainz XXI 280f.;
— u. Hermes auf der Ära von Bo-
logna X 93 f.; — u. Musen, Sarko-
phag in Cannes, Sammlung de Cour-
cel VIII 182; — u. Marsyas, Genua,
Pal. Bianco XXV 298 ff.; XXVI
103, 1; — u. Musen, Fries vom
Nervaforum, Rom IV 88; — auf
Kapitellaus Rom XVI 278. Kopf
in England, Privatbesitz XIV 118,
1; Replik der Parthenos aus S.
Marinella b. Civitavccchia X 92;
vom Palatin, Rom VIII 95; in
General- Register.
Stockholm, Nationalmus. XIV 115;
in Tarent XII 128; aus Tusculum
XII 84. Marmorplatte mit —
bemalt V 140. Terrakotten .-Statu-
e 1 1 e n aus Nemi I 177; aus Pom-
peji VIII 27; XVI 312; Matrize:
— im Gigantenkampf, Girgenti XII
267. Münze aus Böotien: — mit
Flügeln u. Biitz XII 310; 317.
Lampe V 236; Christi. VII 156.
Tempel: Bezirk dQV — Kranaia inEla-
teia XXX 74; Tempel, Rom XVII,
74ff.; — der Minerva Chaicidica, Rom
XVIII 17; — der Minerva Medica,
Rom, Esquilin IV 278 ; Atrium
Minervae, Rom VIII 280. Vgl,
Altar; Vasen; Wandmalerei.
Athenaios, Bildhauer V 146 f.
Athenerinnen rPelasgeru. Raub der — ,
Fries in Berlin u. Wien XXV 281, 1,
Athenis s. Bupalos,
Athenodorus: Isisstatue des — VII
295 f,
Athlet: Basalt .-Statue in Rom,
Thermenmus. X 97 ff. Bronzen :
S t a t u e in Rom, Thermenmus.
IV 176; VI 238; XIII 93. Sta-
tuette von einer Urne in Nürn-
berg II 270. Büste in München
X 103. Marmor: Statuen mit
Attributen XXVIII 2ff.; 32 f.; 53;
88; Berlin XX147f.; 150; XXVIII
10; Dresden, Albertinum XXVIII
33; Florenz, Uffizien VII 81 ff.;
XXVIII 8; 10; London, Brit,
Museum XXVIII 5; Lansdowne
XXVIII 10; Neapel, Mus, Naz,
XXVIII 10; Paris, Louvre VII
87 f.; Rom, Mus, Chiaramonti
XXVIII 10; Mus. Torlonia I 114;
XXVIII 10; Pal, Barberini XXVIII
10; Vatican VII 92 ff, Torso
n Rom, Odeo VI 304, Kopf
aus Olympia IV 217; in Rom, Mus,
Torlonia VII 95; Siena, Sammlung
Chigi VIII 347; Syrakus VII 181,
34
Generalregister.
Porträtkopf, Rom, Mus. Tor-
lonia 1116. G r a b r e 1 i e f, griech.-
röm., Cannes VIII 183; Stuck-
relief, Pompeji V 136. Vgl. Mo-
saik; Vasen; Wandmalerei.
Athribis: Porphyrkopf aus — in Kairo
XXIX 65.
Atlantenfiguren auf Relief-Darstellung
des Quirinustempels XIX 24 f.
Atrl: Tesserae der Sammlung Cheru-
bini in — XI 231.
Attalos : Testament des Königs — III.
XXV 271, 3.
Attlca s. Architektur.
Attillus, Mosaikkünstler XVII 128.
Attis: Kult des — XVIII 198; XXIII
369 f.; XXVIII 255; 262. Mar-
rtiorstatue in Rom, Mus. Chi-
aramonti XXVIII 65. Marmor-
gruppe, Fragment aus Kreta V
142 ff, M a r m 0 r r e 1 i e f : — ,
Nymphen u. Hermes, verschollen,
Rom, Monte Cavallo XIII 257.
Attribute an Statuenstützen XXVHI
1 ff.; Adler 68 ff.; Bienenkorb 90;
Buchrolle 76ff.; caduceus 89; Del-
phin 70 ff.; Eber 54 f.; Eidechse 86;
Eros 36f . ; 73ff . ; 80ff . ; Eule 90; Füll-
horn 79 f.; Gans 86 ff.; Greif 89;
Hahn 90; Halteren ( ?) 25 ff. ; Herme
88 f.; Hirsch 54; Hirschkalb 70;
Hirschkuh 54; Hund 47 ff.; Keule
56; Köcher 39 ff.; 56; Krotalen 60;
64 ff.; Lagobolon 63 f.; Leier 18;
89 f.; Lorbeer 84; Löwenfell 55 f.;
Masken 89;Messer 90; Myrmekes (?)
25 ff. ; Myrtenkranz 90; Nebris 63 ff.;
85; Omphalos 82 f. ; palaestritisches
Gerät 17 ff. ; 25 ff. ; Palmbaum 2 ff. ;
Panther 57 ff.; 66; Pfeil 46; Pferde-
protome 88; 235, 5; Schildkröte 89;
Schlange 64; 83 ff.; scrinium 76 ff.;
Seetier 74; 81 ; Syrinx 64ff. ;Thyrsos
90; Tierschädel 46; Waffen 33 ff.;
Weinstock 60 ff. ; 85 ; Widder67 ; Ziege
68; verschiedene Gegenstände 89 f.
Atunis auf etruskischen Spiegeln V
106 f.; XXVI1278, 1; — auf Relief-
vase aus Vulci XXX 152.
Auge s. Mosaik; Vasen.
Augsburg : röm. Grabsteine XX IX 28 f.
Auguralsystem in Rom, etruskisch
XXV 84,
Augustus: — bogen in Rimini XV
169; XXI 80; Genius des — auf
der Sorrentiner Basis XV 205 f.;
neben dem des Hausherrn auf Wand-
malerei in Pompeji V 244 f.; ludi
votivi nach d. Rückkehr des —
XVIII 334; Einfluß des — auf Kul-
tur u. Kunst XIX 32 f.; XX 222;
Porträt des —XXIX 186ff. Bronzen:
Kopf von Meroe, London, Brit.
Mus. XXIX 192; Rom, Vatican (Bib-
liothek) XXIX 186 ff. Marmor:
Statuen: auf dem Forum zu
Pompeji XI 153; Neapel, Mus. Naz.
XVIII 12; Rom, Conservatoren-
palast VI 34; — von der Via Labi-
cana, Rom, Thermenmus. XXIX
192; — (?) Rom, Vatican XXVIII
12; — von Prima Porta, Rom, Vati-
can IX 204; XXI 69; XXV 28 ff.;
XXVII 73; 75; XXIX 192. Köp-
fe: Rom, Capitol. Mus. XXIX 192;
Rom, Vatican XXIX 191 f.; ge-
funden in Rom VI 112. Reliefs:
— auf dem Vestalenrelief von Paler-
mo XVII 130 ff.; Familie des —
auf dem Relief von San Vitale,
Ravenna VI 287, 2. Cameo in Wien
IX 205. Vgl, Altar; Monumentum
Ancyranum; Münzen; Rom: Forum,
Augustana Domus, Tempel.
Aura: phrygische Halbgöttin XXII
432 ; — u. Windgott, Elfenbein-
relief I 126; Aurae auf Darstel-
lungen von Apotheosen XXVII 14;
auf dem Asklepiostempel von Epi-
dauros (?) XX 306.
M. AurelJus, Statue in Fidenae XXIH ,
307.
II. Personen- und Sachverzeichnis.
35
Aushängeschilde, röm., mit Nymphae-
um XXI 89 ff.
Aussetzung von Kindern XXV 11 200.
authepsa, Bronze aus Pompeji XVI
317.
Autolykos : S t a t u e des — XXVI 1 93.
Autumnus auf Mosaik,Pompe j i V 1 1 27 f.
Aventicum (Helvetiorum) =Avenches:
Pigna in — XVIII 205, 2; XIX
107 ff.
Aventinus, sog.: Marmorstatuen
Paris, Louvre u. Rom, Villa Bor-
ghese (Casino) VIII 241; 245.
Avezzano, Pal. Torlonia: Reliefs
mit Städtedarsteliungen XXVI 158f.
dqjidQVfiara XV 42 ff,
Avignon, Mus. Calvet, bemalter Mar-
morkopf XX 135, 1.
Äxte aus Basalt, Comiso (Sizilien) XIV
163; in Serra d'Orlando XIV 280;
aus Bronze, Grosseto 111 157; als
Amulett, geometr. Stils, Keltform
aus altital. Grab VIII 327; mit
Eisenstiel aus Vetulonia X 82; aus
Kupfer, Sizilien XIV 282; aus
Nephrit u. Fibrolith, S. Anastasia
bei Randazzo, Sizilien XV 240. Vgl.
Amulette.
Azarafunde XIX 176 f.
Babylonien: Einfluß — sauf dieEtrus-
ker XXV 77 f.
Bäckerei I 45 ff. ; Bronze-Form für
Fasteten, aus Pompeji IX 41; für
Kuchen, aus Pompeji XllI 10; 13;
40; 54; XVI 330; 365.
Bäder: Faicchio XI 189; Ferentinum
XXIV 52; Fiesole VI 372; Guarcino
VI 371 f.; Hipponion XXIX 166;
Pantelleria XIII 391 f.; Pompeji II
133; III 194 ff.; V 130; VIII 51 ff.;
X 225 f.; XXI 271; Prata Porzia
(Tusculum) XII 84; Rom s. d.;
Verona VI 298 f.; Verschiedene VI
371 f.; VII 337. Frauen — , Pompeji
X 219; Laconicum u. Caldarium X
220; Badeofen, Boscoreale IX 352 f.;
Badezimmereinrichtung, Stabiae VI
206 f.; Boscoreale IX 352 ff.
Bagnacavallo : Altar von — XXI 11
131 ff.
Baiae: porticus triumphi III 314.
baitylos: Heimat des Fetischkultus
eines — XXVI 130; Votivdenkmal
aus Malta, Paris, Louvre XXVI 131.
Vgl, Vasen; Wandmalerei.
Bakchantin s. Mänade.
Bakchos s. Dionysos; lakchos,
Balate di Zaco : Grabfunde XV 89 ff,
Balawat : Bronzetore von —
XXVIII 160; 181.
Ball als Liebessymbol XXV 285 f.;
— spiele, antike VI 274 ff.
balusterauf WandmalereienXXVI 174.
Baptisterium : Bautypus XXX 127 f.
Bär von Hund verfolgt, Reli ef auf
Grabstele in Beigrad XXVI 270;
auf Sarkophag -Deckel in Cannes
VIII 182; — enjagd, Relief vom
Constantinsbogen IV 321 f.; XXII
345 ff. Vgl, Lampen; Wandmalerei.
Barbar: Darstellung auf Basis derVilla
Borghese XXVII 312; auf Hoch-
relief aus Rom IV 265; — auf dem
Panzer des Augustus von Prima
Porta, Rom, Vatican XXV 37, Vgl,
Sarkophage.
Barbarossa: Tomba — in Canosa
XXIX 272 ff.
Bardo-Museum s. Tunis.
Bari: Grabfunde VI 369; XIV 48;
XXIX 90 ff. Museo provinciale:
Funde von Canosa XX IX 90 ff. ; 289 ;
Fund aus Noicattaro XIV 35; aus
PutignanoXlX207; ausRuvoXIX
205 ff.; 219 f.; Bronzen aus
Rutigliano XIX 205; Grabstein des
Bildhauers Nepos XIX 191, 1; Ton-
tafel mit Dreifüßen in Relief,
Anathem aus Tarent XII 112.
Barockkunst: Haarbehandlung gleich
der des klassizistisch-hellenistischen
Stils XVIII 11, 1,
36
Generalregister,
BartoU, P. S.: Zeichnungen, jetzt in
London XIX 258.
Barttracht frühhellenistischer Zeit
XXV 261; hellenistischer Zeit IX
113; XIII 74; 76; hadrianischer Zeit
XXVI 219; 229; griechischer Philo-
sophen V 15 f. Bartlosigkeit bei
Constantin u. seinen Nachfolgern
XVI 53.
Basalt : Athleten s t a t u e in Rom, Ther-
menmus. X 97 ff.; Äxte aus — , ge-
funden bei Comiso (Sizilien) XIV
163; in Serra d'Orlando XIV 280.
BasIlIca in Aquinum (Mittel- Italien)
XVIII 143 f.; Damus-el-Karita b.
Karthago XIII 293 ff.; Hercula-
neum, — eine Palaestra (?) I 58;
Hidra XIII 296; Pompeji III 14 ff.;
VI 67 ff.; VIII 166 ff. Vgl. Rom.
Basis: — von korinthischem Pfeiler
mit doppeltem Torus vom Sarko-
phag von Torre Nova u. Theater von
Aizanoi XXV 96; kubische — , Altar
in Capua XX 1 1 408 ; mykenische ( ?)
— an alter Säule a*us Pompeji XX
193 ff. ; — mit pergamenischem Pro-
fil XVIII 7; XX 216; — von Man-
tinea, Florenz, Arch. Mus. XXV
102; 307 f.; — der Tiber iusstatue in
Paris, Louvre XIV 216, 2; — mit
Inschr. des Decius, Paris, E. Zola
XVII 166; — von der Freitreppe
der Curie in Rom VIII 281; Back-
stein — aus Rom, Platz vor der
Curie XVII 33; — mit Inschr. für
eine Antinousbüste, aus Rom IV 265;
— mit Inschr. für den Herakles des
Scopas, aus Rom XI 99; — mit
Inschr. u. Hunden in Relief, aus
Rom VII 312; — mit Inschr. für
Magna Mater, aus Rom X 4 ff.; —
mit Inschr. aus dem Vestalenhaus,
Rom VII 287; Basen mit Inschr. aus
Rom VIII 288; 319; X 4f.; XVII
33; — mit griech. Inschr., Rom VII
290; TravertiD — mit archaisdier
Inschr., Rom, VIII 319; — vom
Marsfeld, Rom XVIII 26; Antonins
— in Rom, Vatican XXVII 14 ff.;
Constantius — in Rom XVII 22;
— mit Barbaren u. Nike in Relief,
Rom, Villa Borghese XXVII 312;
— mit navis annonaria, aus Rom
VI 148; Säulen — mit Frosch u.
Eidechse vom Juppitertempel inner-
halb des Octaviaporticus, Rom
XXIII 160 ff.; — des Pythokles in
Rom, Orto Botanico VI 304 ff.; —
von Satricum XVIII 163; — von
Sorrent IV 307 ff. ; IX 127 ff. ; 238 ff. ;
X 7; XV 198 ff.; XXIII 372; — der
Di parentes aus Verona VI 290.
Vgl. Wandmalerei.
Bassae s. Phigalia.
Bassussarg: Zeit des — es XXIV 200;
203 f.
Bathykles: Kunst des — IX 255.
Batrachos u. Sauras XXIII 153 ff.
Bäume: Darstellungen von — n auf
R e li e f s IX 70ff. ; XXV 301 f. ; auf
Medaillons des Konstantinsbogens
XXVI 216. Vgl. Lampen; Vasen;
Wandmalerei.
Baumgänge = Himmelsparadies auf
altchristlichen Sarkophagen
XXIV 195.
Befestigungen s. Mauern.
Bei: Mädchentorso in — XXIX 21f.
Bein: Künstliches — an einem Ske-
lett aus einem Grabe bei Capua II
274.
Bein (Knochen): Armband aus Pom-
peji XI 88; Beschläge eines Käst-
chens aus Pompeji XVI 365; Bronze-
brosche mit Ringen von — , Cor-
neto II 156; Flöten s. d.; cylin-
drisches Gefäß aus Pompeji IX
58; Gefäß mit Relief: Eros mit
Schild u. Kaninchen, aus Pompeji
XVI 365; Gefäß mit Deckel aus
Pompeji XVII 31&; verschiedene
Gegenstände aus Pompeji II 113;
II. Personen- und Sachverzeichnis.
37
Griff aus Pompeji XVI 357; Haar-
nadeln aus Pompeji XIII 54; XVI
294; 323; XVII 315; Halsbandreste
aus Grosseto III 158; Kästchen aus
Sitten, in Zürich XVIII 198, 3;
Löffel aus Pompeji VIII 55; XIII
32; XVI 364; Löffel mit Stiel in Form
eines Schweinsfußes, aus Pompeji
XVI 365; Messergriffe aus Pompeji
IV 21, 1; VII 24; aus Rom, Porta
Pia II 149; aus sizilischen Nekro-
polen XIV 285; Möbelfüße m. Eisen-
einlage, aus Pompeji VIII 13, 1;
Nadel in Frauenbüste endigend, aus
Pompeji IX 58; Phallus aus Pom-
peji XVI 323; Relief aus Alexan-
drien, Heidelberg XXIX 182;
Schnitzereien aus Capua XXI 321;
aus Chiusi XXI 318; aus Corneto
XXI 324; 329; aus Cypern XXI
318; aus Marzabotto XXI 320; 322;
aus Nora (Sardinien) XXI 321; aus
Orvleto XXI 316; 322; Schreibstift
aus Rom XVII 65; Spindein aus
Pompeji II 136; VIII 23, 1; 24, 1;
XIII 13; 44; Tesserae s. d.; Ver-
kleidungen für Doichscheiden aus
Castelluccio XIII 164; Würfel aus
Pompeji IV 12, 1.
Beinschiene, Bronze, aus CanosaXXIX
272.
Belgrad, Museum: Funde vonNischXVI
47; Grabreliefs XXVI268ff.
Bellay: Aristoteles re I i ef, Fälschung
XVI 142.
Bellerophontes: Medaillon auf Bronze-
kästchen aus Intercisa XXIII 350;
auf der Tensa Capitolina XXI 371;
XXIII 350, 1. Vgl. Vasen; Wand-
malerei.
Bemalung: Reste von — auf M a r -
mor Skulpturen II 3; III 290; IV
288; 319; VI 362; VII 24; 193; IX
83, 2; 221 f.; XI 38; 40; 42; XVI
34; 94; 311; XVIII 73; XIX 11, 1;
XX 135, 1; XXV 28; XXVIII
321; XIX 12 ff.; 18; — an der Bild-
basis im Tempel von Terracina X
88; — auf Grabcippus aus Lava,
Pompeji X156;anTischfußaus Pom-
peji XVI 311;— anTerrakotten
s. d,; Bronzestatuette einer
Sirene mit farbigem Überzug, Cata-
nia XII 117; — auf ionischer Säule,
Lokri V 195 f;199.
S. Benedetto b. Chiusi: Grab der
Ceicna XXVII 51 ff. Vgl. Bronzen
beneficiarii XXIII 349; XXVI 275.
Benevent: Bogen von — VII 239 ff.;
XIV 273 ff.; XVI 272, 3; XXIX 56;
Isistempel in— ^ VIII 211; Obelisken
von — VIII 210 ff.; Schreiber,
ägypt. Statue aus schwarzem
Stein VIII 218; Tänzerin aus —
XXIV 118.
Beregra : Reste von — b. Montorio in
Picenum XVII 29L
Berlin : Kaiser - Friedrich - Museum :
Fries von Mschatta XVIII 196;
Koptische Bronzen XXVIII
188; Relief mit Pinienbrunnen
XVIII 193; 198; 319, 3. Kunst-
gewerbemuseum: Anonymus Des-
tailleur, Zeichnungen von der Curia
XX 47 ff.; vom ionischen Tempel
am Forum boarium XXI 223.
Pergamonmuseum: Marmor :
weibliche Gewand s t a t u e n XXI
284 f.; weiblicher Kopf, klassi-
zistisch - pergamenisch XVIII 12;
Reliefs: Gigantomachie VIH
228 ff.; XX 122 f.; Telephosfries
XVI 263; XXI 347; XXVI 124,
1; Balustradenfries vom Peribolos
des Tempels der Athena Polias
Nikephoros mit Geschützteil XX
169 ff. Museum für Völkerkunde .
Reliefs der Han - Dynastie
XXVIII 146, 2. Königl Museum u.
Antiquar ium : Statuen u. Statuetten :
Bronzen: sog. betender Knabe
XVI 391 ff.; XVII 101 ff.; etrus-
38
Generalregister.
kische Frauenfigur XXVII 244.
Marmor : Aphrodite aus Venedig
XXVIII 238; Athlet XX 147 f.; 150;
XXVIII 10; weibl. Gewandstatuen
XV 181 ff.; Klagefrauen, sitzend
XXV 146; 155; Satyr XX 140;
Tänzerin XXVIII 65; Wettläuferin
XXIV 118; Torso: Meleager IV 220.
/Cöp/e: AI aba ster: sog. Scipio
Africanus d. Ä. X 188, 2. Bronze:
Knabe XVI 254; Widderköpfe,
Verzierungen eines Bronze-Beckens
aus Leontinoi XV 85f.; Kästchen
XXIII 361, 1. Kalkstein:
frühröm. Porträt XXIX 40; T,
Quinctius Flamininus IX 112 ff.
Reliefs: Bronze: Eros u. Nike aus
Epirus XVI 74. Marmor: Pflege
des Dionysoskindes VIII 286;G:adi-
ator aus Ephesos (?) XV 102; Fries
vom Ilissos mit Frauenraub XXV
280 ff.; Metrodorstele XXVI 111;
125; Iphigenia-Sarkophag XXVIII
256; 261; Tänzerinnen XXIV 118;
Theseus VII llOf.; röm. Trophäen
XVI 250. Sarkophage: XII 311
XXVIII 256; 261. Elfenbein : Di-
ptychon des AnastasiusXXV 1 1 1 340;
des Justinus XXVIII 341. Gem-
men: Hermes XXIX 170; Parther-
unternehmen unter Augustus XXV
41. G/as ; Scherben mit landschaft-
lichen Darstellungen XXVI 114 ff.
Gold: Ring mit Karneol von Pedescia
II 7. Knochenschnitzereien XXI
318 f.; 328. Mosaik des Aristo von
der Via Appia XVII 122 ff. Münzen
von Amastris XXVII 88; — des Ha-
drian u. Antoninus mit sitzendem
Herakles IV 334; athenische Kupfer
— XXV 1 1 1 257 f. ; Denar des Vibius
Pansa XXVIII 257; Kyzikener mit
Timotheosporträt XXVI 1 71. Steatit-
form, ägypt. XXVI 131. Terrakotten:
Aphrodite mit Apfel in derHand, aus
Myrina(?) XXVIII 239; Harueris
XIX 5; Eros u. Psyche, aus Aphro-
disias XVI 89; etruskische bemalte
Tonplatte mit Tanaquil u. Lucumo,
aus Cervetri, Fragment XVII 156;
Tonform für ein Dioskurenrelief XV
28, 2; Tonstempel aus Kairo XIII
121. Architektonische Terrakotten
aus Cervetri XXVII 257, 3; aus Per-
gamon XXX 28. Tesserae XI 233.
Privatbesitz Hiller v. Gärtringen :
Marmorrelief vom Grabmal
eines Lehrers aus Rhodos XXVI
49, 1.
S. Bernhard, Großer: Heiligtum des
Juppiter Poeninus II 296; VI 370;
VII 196; Wachthaus VIII 335. Vgl.
Bronzen.
Bernstein -.Funde: 127; 33; 34; 130 f.
138 f.; 140; II 249; III 156; 158
189; XI 174; 262; XIII 54; 330
333; XIV 48; XV 65; 73; XVI 322
XIX 205 ff.; 219; XX 114; XXII
125. Gegenstände aus — phoeni-
kischer Herkunft (?) in Gräbern von
Conca XI 174; der Nekropole del
. Fusco XI 262; Bes-artige Figur aus
Conca XI 174; Figur eines Schau-
spielers aus Pompeji XIII 54; Frau,
sitzend, aus Pompeji XVI 322;
Knabe, sitzend, aus Pompeji XVI
322; Kugeln aus Pompeji III 189;
Nilpferd aus Pompeji XVI 322;
Ohrringe aus Rom, Forumsnekro-
pole XX 114; Platte aus Cervetri
XXII 125. Vgl. Fibula.
Bes: — artige Figur aus Bernstein,
Conca XI 174; Statuette, Glas,
aus Vetulonia 1139; Terrakotten
aus S. Anastasia b. Randazzo XV
246; aus der Nekropole del Fusco X
79; XI 262; Relief von einem
Tivgavyos aus Syrakus VII 180 f.
Beschläge: Bronze — mit Männer- u.
Frauenfiguren in Relief, etruskische
Imitationen, aus Perugia IX316tf.
— von Holzsärgen ausCivita Castcl-
II. Personen- und Sachverzeichnis.
39
lana II 32; — einer Holztruhe aus
Orvieto (Canniceüa) I 215; — von
Möbeln aus Pompeji IV 25, If. ;
XVI294;317;357;364f.; Eisen —
von Möbeln a. Pompeji XVI 294 ; 365.
Beseelung des Menschen durch Psyche
u. Facl<ei des Eros XVI 90.
Bestattung: Abfolge der — sarten in
Cumae 1 1 256, 1 ; in Pompeji 1 1 1137 ;
in Suessula 1 1 247 ff. ; — auf Bänlten
I 221; II 29; XIII 3i3; 330; — der
Etrusker I 25; künstliche Färbung
der Skelette XIII 160; XIV 167;
— auf gestampftem Kiesbett VIII
334; Kinder — in Arcosolien XXX
242; in Kammergräbern XXX 229;
245; 278; in Kastengrab XXX 242;
in Würfelgräbern XXX 245; Kinder-
gräber von Bitonto XIX 211; Ruvo
XIX 219; Massen — in Grotten XIII
159 f.; XIV 170; Massen — in Grä-
bern XIII 332; XIV 164; Orientie-
rung der Gräber u. Leichen bei Leon-
tinoi XV 90; Ritus der — in Italien
u. Sizilien XIV 166 ff.; Sarkophage
auf Bänke gestellt XXX 245; —
auf Sarkophagdeckeln XI 261; scar-
nimento XIII 160; XIV 166; 170;
— in Sesi auf Pantelleria X III 378;
— , sitzend XIII 160; — innerhalb
des Stadtgebietes XXIX 260 ff.;
— innerhalb der Stadtmauern VI
148; XIX 210; — innerhalb der
Wohnungen (?), suggrundaria, XX
98 f.; Totenbetten in hellenistischen
Gräbern XXVII 158; Totenlager
von Bieda XXX 275; Urnen unter
dem Boden der Cella eingegraben,
darüber Cippi, in Pompeji IX 64 f.;
— in Wandkästen XXX 260. Dar-
stellung: Bestattungsszene auf einem
Relief in AquilaV72f; XVII 273.
Bestecke: chirurgische — auf Reliefs
XV 173.
Bethesda:Mann amTeiche — , auf Zier-
blech in Bonn XXIII 361.
Bethlehem : Mosaiken in der Geburts-
höhle XXVII 327.
Betillenus, L. : Bauten, Alatri IV 148 ff.
Betten: Formen XV 11 270 ff.; Ma-
tratze in hellenistischer Zeit sehr
hoch XVll 275; in Berlin, richtig
rekonstruiert XVII 270. Vgl. KHne;
Wandmalerei.
Bevagna: Mosaik VI 373.
Beziers: christl. Marmorsarkophag,
Fragment III 93 f.
Bianchini : De clivo Citorio sive aggere
Campi Martii et de columnis veterum
memorabilibus libri duo IV 49ff. ;
— s Ausgrabungen auf dem Palatin
X 252 ff.; — s handschriftlicher
Nachlaß über den Palatin X 272 ff.
Bibel: biblische Szenen auf Lampen
u. Tonplatten XIII 285 ff.; 289 ff.;
auf Kalksteinreliefs u. Sar-
kophagen aus der Basilica von
Damus-el-Karita, Museum St. Louis,
Karthago XIII 295 f. Vgl Baum-
gänge, Bethesda, Christus, Daniel,
Drei Männer, Hirt, Jerusalem, Jo-
seph, Isaak, Lampen, Lazarus, Ma-
donna, Magier, Manasse, Moses, Pa-
radies, Salomon, Terrakottareliefs,
Verkündigung.
biberon s. Pompeji: Funde.
Bieda s. Register XXX 305 ff.
BiehlerscheGemme, modern XIV 244ff.
Bienenkorb: Statuenattribut XXVIII
90.
Biga von Norcia in New- York XIX
155 f.; —.Perugia XIX 156;— im
Vatican XVI 226. Vg . Wagen.
Bigeste, röm. Garnison IX 235.
BjgIa(Tegea):PoseidontempelXXX87,
Binbirkilisse: Oktogon von — XXX
128.
Binde, turbanartig, für Asklepios
XVIII 1. Vgl. Diadem.
Bindung, religiöse, durch Aufsetzen
mit dem Fuß, auf samnitischen
Münzen XIX 283.
40
Generalregister,
Binnenzölle im röm. Reich XX 227.
Blondo da Forli, Fl.: angebliche In-
schriftfäischung des — XIV 251 ff.
bisellium im Conservatorenpal. XVII
269 ff.; aus Pompeji XVII 269 ff.
Bltonto: Funde XIX 211; Silberprä-
gung XIX 223. Vgl. Vasen.
Blei: Filter für Drainage, Bieda XXX
186. Gefäße aus — , Boscoreale IX
354; Via Nucerina III 125; 141;
Pompeji VIII 55; XIII 40; 44;
XVI 295; 315; 322; 330; 364; XVII
315; Gewichte, Pompeji IV 12, 1;
21, 1; V40; 254; IX 41; XIII 10;
13; 31; XVII 315; Greifenköpfe aus
— von einem Holzsarg, Todi I 228;
Handelspiomben XI 317,2; —marke
mit Darstellung des Nils mit Lotos-
blättern über der Stirn XXIX 176;
Ohrschmuck aus — (?), Megara
Hyblaea VII 335; —platte von
Magliano XX 365, 5; 369; durch-
löchert für Regenwasser, aus Pom-
peji XVI 332; —röhren vom Stadt-
berg von Bieda XXX 174; aus Pom-
peji III 184 f.; 197; 203; IX 44
XI 29; XIII 7; 9; 18; XVI 364
Rom IV 263; 274; VI 129; VIII 325
— röhren für die Libation ins Grab
geleitet, Pompeji X 156; Via Nuce-
rina III 125 ff.; — röhren einer
Wasserleitung aus dem Nemisee XI
192; — röhren mit Inschr., Poggio
S. Lorenzo XXIV 169; Rom IV 274;
276; 288; VI 129; VII 216, 1; 296;
299; VIII 325; XIV 150; Tusculum
XII 83 f.; — Särge, Nekropole bei
Bologna VI 233; — siege! aus Pom-
peji V 44; 139; IX 44; Spielzeug
aus — , Terracina X 90.
Blenheim Palace: Bakchischer Sar-
kophag, Rückseite im Wolfegger
Skizzenbuch (?) XVI 229 f.
Blera s. Bieda.
Blindheit: Darstellung der — in d.
antiken Kunst XIII 64.
Blitz auf Bronzerelief aus Perugia
IX 280; — stilisiert als Ornament
auf megarischen Bechern XII 42 f.
Vgl. Vasen.
Boccaneraplatten, etruskisch, London
XVII 156.
Bock, geflügelt, XXVII 6 f.
Bocksdämon: verschiedene Typen auf
Vasen XII 91 ff.
Boedas, Künstler des betenden Knaben
in Berlin (?) XVI 391.
Bogen s. Architektur.
Boghazköi : Doppeladler auf dem Re-
lief von — XXVII 6.
Boissard J. J., XVI 128; 143 f. Vgl.
Fälschungen.
Bologna: Funde: Fondi di capanna VI
360; etruskische Grabstele von S.
Polo bei — I 183 ff.; archaische Ste-
len von S Giovanni in Persiceto bei
— VI 233; 361; VIII 327. Vgl.
Bronzen. Museum: Ära (Basis?)
mit Mercur u. Minerva X 93 ff.;
Altar von Bagnacavallo XXIII
131 ff.; Betten von Ancona XVII
271 f.; etruskische Grabstelen VI
233; 361; VIII 327; XXVII 12;
MarmoF-Knabenkopf XXII 207 ff .
Bolsena: ältere Mauern von — XVIII
330; Goldnadel mit Inschr. V 2851;
Reiieffragment: Dionysos,
einen Panther tränkend VI 370;
Spiegel von — I 10; XXV 46,
1. Vgl. Bronzen; Terrakotten; Vol-
sinii novi.
Bomarzo: Grotta della Colonna XXI
183; Kuppelgrab XIX 247, 3.
Bonfigli, B. Fresco von — in Perugia
XII 165.
Bonn :Akad. Kunstmuseum:
Bronzestatuette des Hermes XXIX
181. Terrakotten: Statuetten XXV
310; architektonische aus Epidauros-
Limera XXX 95. P r o v i n z i a I -
m u s e u m : Bronzekästchen aus
II. Personen- und Sachverzeichnis.
41
Köln XXIII 360; Bronzeschild,
Herakles gelagert XII 144.
Bonucci : Ausgrabungsberichte über ca-
nosinische Vasen XXV 172 ff.
Bonus Eventus : Relief der Ära
Pacis X 143 ff.
Bordeaux :. Kaiserpalast, Mauertechnik
XXX 124.
Boreas u. Oreithyia s. Vasen.
Borgocollefegato (Mittelitalien): Tem-
pelpodium XVIII 149.
Boscoreale: Villa rustica IX 349 ff.;
XI 131 ff.; 189; XV 118; 125; Blei-
gefäße aus — IX 354; Toilette-Käst-
chen mit Spiegel an der Innenseite,
aus — XXIII 359. Vgl. Bronzen;
Wandmalerei.
Boston : Museum: Bronze-Porträt-
kopf von Ponte Sisto XXVI 253 f.;
Terrakottasima aus Smyrna (?)
XXX 28 f. Sammlung Per-
kins: Münze, Alexander mit
Amonshörnern XVIII 214.
BotticelH, S.: Handzeichnungen zu
Dantes Hölle I 192.
Boulaq : Museum: Kolossalstatue
Alexanders IV. von Makedonien (?),
früher in — XIV 89.
Bowj'Og,illyr.Stadtname XXIX 253f.
Bovianum vetus: Kapitell XIX 253 f.;
XX 185 ff.; Tempel XVIII 154 ff.;
XX 187; Theater XVIII 158.
Bovillae XXVIII 126 f.
Bradano : Nekropole der Bronzezeit
XXIII 236.
Bramante: Entwurf für den Campanile
von S. Pietro nach der Fassade der
Basilica Aemilia XVII 48, 2.
Bramantino, sog. : Zeichnung der Basi-
lica Aemilia XVII 45, 3.
Brancatelii, C, Inschriftensammlung
V 60.
Braut: Relief des Ludovisischen Throns
VII 55f.
Brenthe in Arkadien, ähnliche Namen
in Italien XXII 258.
Brescia: Diptychon Lampadiorum VII
217; XXVIII 246 ff.; 267. Goldglas
XXIX 247 ff.
Brimeux: Bronzegewichte IV 244 f.
Brindisi s. Brundisium.
Brinta = Brenta, Flußname, mes-
sapisch (?) XXIII 258.
Brioni grande b. Pola, Villa, XXVI 74.
Brocklesby Park(Lincolnshire), Samm-
lung des Earl of Yarborough : H e r-
m e: Herakles IV 198; Relief:
Herakles gelagert XII 61; Altar
der Octavia Catulla XXIII 136.
BronzQn: Herkunft : Abruzzen XI 265;
Aegypten X IX 7 f. ; XXV 1 1 1 183 ff . ;
Allumiere I 159; VI 224; Amathus
XXVII 277, 1; Antakieh XV 158,
2; S. Anastasia b. Randazzo XV
246; Antiochia XXIX 178; Apulien
XIX 243; Aquila (Abruzzen) XI
265; Balawat XXVIII 160; 181;
S. Benedetto b. Chiusi XXVII 52;
Großer St. Bernhard VII 196; Bieda
s. d.; Bologna VIII 327^ XXVII
270; Bolsena I 10; XXV 46, 1;
Boscoreale IX 349; 357; Bradano
XXIII 236; Brimeux IV 244 f.;
Bucciano (Benevent) VIII 334;
Campanien VIII 336; Canneto (Apu-
lien) XIV 48; Canosa VI 369; XI
173; XXIX 116; 125; Tomba Mon-
terisi-Rossignoli XXIX 2^2; Capena
XXIV 324; XXX 217; 218, 60;
Capodimonte I 19; 27 ff.; Capua II
271 f.; XII 114; Cassibile XIV 285
Castelletto a. Ticino XXIV 318
Castelvetro (Modena) XXVII 283, 1
CenturipaXXIV 92; Cervetri,Tomba
Regolini-Galassi XXII 109; 113ff.;
159; Chiaramonti Gulfi (Syrakus)
XIV 281; Chieti (Abruzzen) XII
110; Chiusi I 125; XXVII 53; 269;
281; 281, 2; Comiso (Sizilien) XIV
164; Conca XI 173 f.; XXIV 326;
Corchiano II 30 ff.; Corfinium XI
99; Corneto I 85 ff.; II 153 ff.; VII
42
Generalregister,
[Bronzen]
336; X 82; XIX 154 f.; XXVII 265;
Crotone XXVII 276; Cumae II
269 f.; Dodona XXVII 254, 3; Epi-
dauros IV 166 ff.; Epirus XVI 74;
Este VIII 327; X 82; XXVIII 29;
Felcsuth XXIII 357; Fenek XXIII
357; Nekropole del Fusco XI 260 f.;
Grosscto I 91 ff.; III 157; Her-
culaneum XIII 72; XVIII 217 ff.;
XXV 163 ff.; XXVIII 309; Herne
St. Hubert (Belgien) XXIX 220;
Intercisa XXIII 354; Köln XXIII
360; Kreta (Zeusgrotte) XII 21 ff.
XXIV 327; Lentini XV 65 ff.; 72
82 ff.; Licodia Eubea XIII 310 f.
330; 333; XXIV 66; Lokri XII 118
Lovasbaiaton XXIII 357; Lucera
XII 3 ff.; Ludwigshafen XXIX
58 ff.; Marsciano VI 227; Marza-
botto XXVII 272; Megara Hyblaea
VII 335; Monte Falterona XXVII
254; Montefiascone XXVII 278, 1;
Monteleone XII 120; Mcntepulciano
X 83; Neapel XXVII 151 f.; Nemi
II 148; XI 192; Neuilly-le-R^al II
9 ff. ; Neumagen XXV 305 ff. ; Nisch
XVI 49; Nocera VI 371; Noicattaro
XIV47f.;NorbaXVIII338f.;Norcia
XIX 155; Offida XXVII 264, 1;
Olympia XVI 255; XVII 153; Or-
betello XXVII 259; Orvieto 1215 f.;
XXVII 246; Ossini XXIV 76; 89;
Ossovo (Bosnien) XV 84, 2; Pae-
stum XXIX 125; Pantalica XIV
284 f.; Pte XXIII 355 ff.; Perugia
I 220 ff.; IX 253 ff.; XII 24; 28
XV 88, 1; Pompeji I 151 f.; 157
II 115; 119; 136; III 188; IV 4, 1 ff .
12, 1; 103, Iff.; 114; V 139; 230 ff.
254; 280; VII 5; 17; VIII 7, 2
10, 1; 12, 1; 13, 1; 14, 1; 18, 1
23, 1; 26; 33; 54; IX 39; 41; 43
48; 53; 58 f.; XI 3; 28 f.; XIII 8
lOf.; 13; 18; 20;22; 30ff.;40f.;44
47; 54; 58; XV 307; XVI 312; 314
317; 322; 328; 330 f. ; 333; 357;
358; 364 f. ; 383; Ponte Sisto XXVI
238 ff.; XXVI II 113 ff.; Pozzuolo
XI 185 f.; XXVII 276, 1; Praeneste
II 228; XXIII 198; 357; XXIV
325 ff.; XXVII 259; 263; 269;
278, 1; 280, 1; S. Prisco VIII 336;
Randazzo s. S. Anastasia; Rom I
108; II 57; 149; VIII 260; XX 11;
113; XXVI 238 ff.; XXVIII 112ff.;
Ruggieri VII 184f.; Rutigliano VIII
333; IX 229; XIX 205 f.; Ruvo
VIII 333; IX 229; XXIII 334;
Scifazzo XIII 329 ff.; Sestino (Um-
brien) XXVII 283,-2; Sesto Calende
XXIV 334; Settima b. Gossolengo
XX 348 ff.; sikelische Gräber XIII
168; Spoieto XXIV 325; Suessula
II 235 ff.; Sulmona XI 265; Tarent
X 302; Tempio X 77; Terni XXIV
332; Thesprotien III 280; Tiber 11
149; Todi I 231 f.; Tolfa I 158;
XXVII 280; Verruchio b. Rimini
XXIII 198; Vetulonia I 129 ff.;
243 f.; III 157; X 81 f.; XI 186;
XIV 299; XXIV 322 ff.; Viterbo
XXVIi 259; Volsinii novi XVI
382 ff.; Vulci XIX 279.
Technik s. Technisches.
Statuen: Alexander, München XVIII
210; Artemis aus Nemi II 148;
XI 192; Athamas u. Learchos,
Pawlowsk XI 98; Athena in Flo-
renz XXV 306 ff.; Athlet in Rom,
Thermenmus. IV 176; VI 238;
XJII 93; Chimaira von Arezzo XXV
293 ff.; Dionysos, Rom, Thermen-
mus. VI 238; Ephebe Rom, Pal.
Sciarra II 90; XIX 176; sog. Geta,
Rom, Villa Borghese VIII 240;
244 f.; Herakles, gef. beim Circus
Maximus VI 15 f.; betender Knabe,
Berlin XVI 391 ff.; Statue mit der
Lanze, Rom, Thermenmus. XIII
' 77; Marcus Aurelius, Rom, Piazza
Capitolina VI 9; 27; XXVIII 150;
II. Personen- und Sachverzeichnis.
43
[Bronzen]
164; 175 f.; Mars von Todi, Rom,
Vatican IX 99; Pferde in Neapel
XXVIII 155; Rom, Conservatoren-
palast XXVIII 146 ff.; von San
Marco in Venedig XXVIII 129 ff.;
Septimius Severus, Samml. Somz(5e
XXVI 244, 3; Tänzerin aus Her-
culaneum XVI 257; Valens (?),
Fragmente von Ponte Sisto XXVI
244 ff.; XXVIII 117; Valentinian I.
(?), Fragmente von Ponte Sisto
XXVI 244 ff.; XXVIII 117; Vic-
toria Augusta, vergoldet, aus Rom
VII 329; Votivstatue aus Rom IV
290; Wagenlcnker von Delphi XVI
254; Zeus, St.Bernhard VII 196; Sta-
tuenfragmente aus Pompeji III 188.
Statuetten : Affen in Schaukel sitzend,
Dreifuß von Lucera XII 15 f.;
Alexander Nelidow in Rom XVIII
207 ff.; von Barking Hall XVIII
209; in Paris XVIII 210; XXIX
170; in Parma XVIII 211; 215 ff.;
Amazonen auf Urnen II 243 f.;
Aphrodite, geflügelt, aus Perugia
IX 302; als Haarnadelgriff aus Vol-
sinii, in Florenz, Archaeologisches
Museum XVI 383; Apobaten auf
Kandelabern aus Montepulciano X
83 f. ; ApolJon, Statuetten aus Conca
XI 174; Artemis, archaisch, aus
Thesprotien III 280; Artemis (?),
Fragment, aus Pompeji V 139;
Athena aus Neumagen XXV 305 ff. ;
Athlet von einer Urne in Nürnberg
II 270; Charon als Kottabosfigur X
84; DelphinausPompejiVIII27;De-
metrios Poliorketes in Parma XVIII
211; 215 ff. ; Diadumenos Janze,
Paris XXVII 46; Dionysos als Ge-
fäßhenkel 1 231 ; Diskobol, archaische
Deckelfigur einer Urne aus Sues-
sula II 244; Eber von Löwen über-
fallen, von einem Rauchfaß aus
Ägypten XXVIII 184 ff.; Ente als
Wasserspeier, aus Pompeji V 139;
Eros, fischend, aus Pompeji V 280;
Eule als Deckelgriff, Todi I 232;
archaische Figuren von einem Drei-
fuß (?) in Catania XII 115; For-
tuna aus Pompeji XIII 41; Frauen:
archaische aus Epidauros IV 166;
Frau, etruskisch, Berlin, XXVII
244; kniende Frau, betend, aus
Pompeji VIII 27; Frauen, libie-
rend, auf Urnen aus Capua u.
S. Maria II 274; vierflügelig, aus
Perugia IX 302 f. ; Gans vom Drei-
fuß von Lucera XII 19; Genius
aus Pompeji XVI 322; Harpokrates,
aus Ägypten XIX 7 f.; geflügelt,
aus Pompeji II 119; Harueris XIX
5 ff.; Hase als Wasserspeier, aus
Pompeji XIII 18; Herakles auf
Urnendeckeln aus Capua u. S. Maria
II 272; 274; Herakles, London,
Brit. Mus. IV 214, 2; Rom,
Conservatorenpalast IV 214, 2;
Hermes aus Pompeji VIII 26; aus
Ruvo IV 311 ff.; VIII 26; Hermes
Diskobolos XXIX 168 ff.; Ena-
gonios XXIX 173; 177; TzkomoSötrjg
XXIX 177; mit dem Dionysoskind
XXIX 180; mit dem Lotosblatt
XXIX 180 ff.; als Ringer, aus
Antiochia XXIX 178; Hippokam-
pen aus Perugia IX 303; Hirsch
vom Dreifuß von Lucera XII 21;
Hunde, sitzend, aus Perugia IX
303; spielender Knabe (i(fsSQia/.i6s),
Rom VI 270 ff.; Knaben als Brun-
nenfiguren, aus Pompeji XI 38;
Krieger, archaisch, aus Epidauros
IV 167; mit Helm, das Schwert
ziehend, aus Grosseto III 157 f.; aus
Vetulonia XIV 299; Kronos, Florenz
VII 167; Krotalenspielerin auf Ge-
fäßdeckel ausChiusi XXVII 281, 2;
Laren mit Füllhorn u. Patera, aus
Pompeji XVI 322; Löwen vom
St. Bernhard VII 196; als Wasser-
44
Generalregister.
[Bronzen]
speier, aus Pompeji XIII 18; liegend,
von Feuerbecken aus Capodimonte
I 33; von einem Becken (V) aus
Lentini, Berlin XV 85; vom Rande
oder Deckel eines Gefäßes, Orvieto
I 215; sitzend, aus Perugia IX 303;
vom Deckel eines Rauchfasses aus
Ägypten XXVI 1 1 184ff . ; Mänade als
KottabosfigurI 235; 240; archaische
Statuette in London XXVII 254;
Mänade u. Silen, Neapel XXVI 1 245;
Mann in Chlamys mit Patera in der
Hand, aus Pompeji XVI 317; Sta-
tuetten im Typus des Mars Uitor
XV 207; Masturbation, aus Suessula
II 268; Meerweibchen, aus Perugia
IX 303; Morio XXVIII 308; Nil,
Catania XII 116; 220; Pegasus,
ruhend, an d. Henkeln einer Schale,
aus Pompeji XVI 331; Pferde, ge-
sattelt, vom St. Bernhard VII 196;
Plutos, von Fortuna-Nemesis auf
dem Arm getragen V 110; Ringer,
Gruppen in Florenz, Konstantinopel,
London, Paris, Petersburg XV 158,
2; Satyr, archaisch, aus Epidauros
IV 170; als Stützfigur eines Thymia-
terions, aus Todi I 231 ; Schlange als
Wasserspeier, Pompeji XIII 18;
Schwan auf Thymiaterion aus Todi
I 231; Silen, tanzend, archaisch-
ionisch aus Chiusi XXVII 254, 3;
281, 2; aus Dodona XXVII 254, 3;
von einer Urne in Nürnberg II 271;
XXVII 254, 3; Silen u. Mänade,
Neapel XXVII 254; Silen als Was-
serleitungshahn, aus Pompeji XVI
314; Silen als Gefäßhenkel, Todi I
232; Sirene mit farbigem Überzug,
Catania XII 116 f.; Sphinx aus
Perugia IX 303; Tiere vom St. Bern-
hard VII 196; von Perugia IX 303;
an Dreifüßen XII 15 ff.; Wettläufer,
Deckelfigur einer Urne aus Suessula
II 245; Wolf vom Dreifuß von
Lucera XII 17; Zeus vom St.
Bernhard VII 196; aus Pompeji II
119; V 254.
Köpfe u. Büsten : Acheloos als Helm-
schmuck, Corneto I 87 ; Affenkopf an
Gefäßhenke!, Capodimonte 128; An-'
toniuSjin Speyer XXIX 58ff.; Ari-
stotelesbüste auf Bronzetafel in Mo-
dena XVI 178; Asklepios, verschol-
len XVIII, 4; Athena aus Pompeji
XVI 328; Athlet in München X 103;
Augustus vbnMeroe, London XXIX
192; Rom,VaticanXXIX186ff.;sog.
Brutus, Rom, Conservatorenpalast VI
34; S. Cornelius Pusio, Rom VII 197;
sog. Dionysos aus Herculaneum
XXV 163 ff.; Domitianus, Rom,
Capitolinisches Mus. VI 14; Dory-
phoros des Apollonios, Neapel XVI
368; Eberkopf als Brunnenmün-
dung, Pompeji VIII 33; Ephebe
von der Akropolis, Athen XXII
213; Frau, Kopfgefäß aus Corneto
II 158; Hera, Herme von Nemi II
148; Herakles, Deckelgriff aus Sues-
sula II 272; an Kandelaber aus
Pompeji VII 5; weibl. Herme aus
Herculaneum IX 164; Herrin der
Herculanensischen Villa IX 117;
Hierophant aus Herculaneum XXV
163 ff. ; lo mit Eroten als Spiegel-
bekrönung, Lokri XII 120; Kaiser,
Rom, Therm.enmus. VI 238; Katzen-
kopf (?) aus Pompeji V 236; Kna-
benkopf, Berlin XVI 255; Porträt-
kopf von Ponte Sisto, Boston XXVI
253; unbenannter Kopf in Berlin
XVI 255; Livia, Samml. Casteilani
II 9; aus Neuilly-le-Real II 9 ff.;
Löwenkopf als Gefäßhenkel, Capo-
dimonte I 28; Löwenköpfe mit
Ringen im Maul als Holzbalkenver-
kleidung, Nemisee XI 191; Lysi-
machos von Thrakien, aus Her-
culaneum IX 103; Mänade, Pompeji
V 139; Kopfgefäß von Ruggieri VII
II. Personen- und Sachverzeichnis.
45
[Bronzen]
185; Maximinus Thrax, München
XXIX 245 f.; Negerkopf als Lampe
aus Pompeji XI 28; Omphale u.
Herakles, Büsten an Kandelaber
aus Pompeji VII 5; Pferdeprotomen
von einer Stuhllehne aus Perugia IX
303; Pferdeköpfe in Neapel u. Flo-
renz XXVIII 174; Ptolemaios Phila-
delphos, Büste aus Herculaneum
XVIII 217; Satyr von Corfinio XI
99; Satyrkopf als Gefäß, Ruggieri
VII 185; Schwanenkopf als Griff,
aus Capodimonte I 28; Seleukos
Nikator, aus Herculaneum XXVII
80; Silen, Kopfgefäß von Ruggieri
VII 185; sog. Tiberius, Rom, Ther-
menmus. VI 238; ornamentaler Ti-
gerkopf aus Pompeji IV 29, 2; Wid-
derköpfe an Becken aus Lentini, in
Berlin XV 85 f.; an Griffen von
Paterae aus Pompeji XIII 13; 22;
Wolfsköpfe als Balkenverkleidung,
Nemisee XI 191; Zeus aus Olympia
XVI 255; Ziegenköpfe am Dreifuß
von Lucera XII 18.
Reliefs : Abundantia, Kästchen aus
Csäszär XXIII 359; Acheloos an
Situla von Capodimonte I 28;Achil-
leus auf der Biga von Norcia XIX
155; auf der Tensa Capitolina XXI
335 ff.; Amazonen, aus Perugia IX
276 ff. ; Aphrodite auf Kästchen aus
Intercisa XXIII 354;aus PerugialX
283; mit Eros im Tempel, Spiegelgriff
aus Lokri XII 119; in der Muschel,
an der Tensa Capitolina XXI 355;
auf Zierblech in Kairo XXIII 361, 1;
Apollostandbild auf der Tensa Capi-
tol na XXI 351; Ares, aus Perugia
IX 277 ff.; Artemis, den Pfeil aus
dem Köcher nehmend, aus Köln,
jetzt in Bonn XXIII 360; auf Käst-
chen aus Csäszär XX 1 1 1 358 ; Athena
auf den Kästchen aus Intercisa u.
Csäszär XX 1 1 1 354 ; 358 f. ; auf Zier-
blech in Kairo XXIII 361, 1; von
Perugia IX 280; Athena im Gigan-
tenkampf, Rom, Mus. Kircheriano
XII 268; Bellerophontes, Kästchen
aus Intercisa XXIII 350; Tensa
Capitolina XXI 371; XXIII 350, 1;
Mann am Teiche Bethesda, Zier-
blech in Bonn XXIII 361; Blitz,
Perugia IX 280; Christus, Blech in
Bonn XXIII 360; Daniel in der
Löv^engrube, Kästchen aus Csäszär
XXIII 358 ; Zierblech in Bonn XX 1 1 1
361; Deimos u. Phobos als Schlan-
gen, PerugialX 284; Drei Männer im
feurigen Ofen, Zierblech in Bonn
XXIII 361; Eber von Löwen über-
fallen, Perugia IX 207; Eberjagd,
Perugia IX 258; Eros, Maske an
Gefäßhenkel, Pompeji XVI, 358;
Eros, kniend u. sitzend, Spiegel-
griffe XII 120 f.; auf Zierblech in
Bonn XXIII 360; den Liebespfeil
abschießend, Paris II 52 ; mit
Aphrodite im Tempel, Spiegelgriff
aus Lokri XII 119; Eroten u. Hera-
kles, Diskos XII 145; Eroten u.
Nike, Berlin u. London XVI 74;
Gigantomachie, Rom, Mus. Kirche-
riano XII 268; Perugia IX 267 f.;
Gorgoneion auf Zierblech in Bonn
XXIII 361; von Kästchen in Buda-
pest XXIII 349; als Balkenver-
kleidung, Nemisee XI 191 ; an einem
Helm, Perugia I 226; Grazien, Zier-
blech in Kairo XXIII 361, 1; Har-
pyien, fliegend, Perugia, IX 308 f.;
Helena, Kaiserin, auf Medaillon in
London XXVIII 328; 335; Helios
auf dem Viergespann, Kästchen von
Csäszär XXIII 359; Hera, Kande-
laberfuß aus Perugia IX 296 f.;
Herakles auf Schildchen in Bonn
XII 144; aus Olympia XVII 153;
auf Kandelaberfuß aus Perugia IX
296; Herakles u. Athena, Perugia
IX 296; u. die Hindin, Kästchen
46
Generalregister.
[Bronzen]
aus Csäszär XXIII 359; u. Hydra,
Zierblech aus Köln, jetzt in Bonn
XXIII 360; mit Kyknos u. Ares,
Perugia IX 274; u. der Löwe, Käst-
chen von Intercisa XXIII 352; Her-
mes beim Parisurteil, Kästchen von
Intercisa XXIII 354; mit Beutel u.
Kerykeion, Kästchen aus Köln, jetzt
in Bonn XXIII 360; an Gefäßhenkel
aus Pompeji VII 17; Hippokampen
auf Schüssel aus Capodimonte 1 27f , ;
Hirsch von Löwen angefallen, Peru-
gia IX 260; 307; 311; der Gute Hirt,
Kästchen von Csäszär XXIII 358;
Jahreszeiten, Kästchen aus Fenek
XXIII 357 f.; Joseph mit seinen
Brüdern, Kästchen von Csäszär
X)#III 358; Isaaks Opferung, Käst-
chen von Csäszär XXIII 358; Zier-
blech in Bonn XXIII 361; Ken-
tauren, Kairo XXIII 361, 1; Peru-
gia IX 259; Kephalos u. Eos, Spie-
gelgriff aus Lokri, London XII 118,
1; Kranich (?), Perugia IX 262;
Kyknos u. Herakles, Perugia IX
281; Lazarus' Erweckung, Zier-
blech in Bonn XXIII 361; Leda
mit dem Schwan, Zierblech in Ale-
xandrien XXIII 361, 1; Löwen,
Perugia IX 260 ff. ; 304; 307 ; sitzend,
geflügelt, Perugia IX 317; mit
Hörn (?), heraushängender Zunge
u. stilisiertem Schwanz, auf Becher
ausCastelletto, in Turin XXIV 318;
auf etruskischem Diskos aus Vetu-
lonia XXIV 322; Marsyas, Kanne
aus Pozzuolo XI 185 f.; Masken aus
Pompeji IV 103, 1 ; V 140; Meerwesen,
aus Perugia IX 260 ff.; Melpomene
auf Kästchen aus Felcsuth XXIII
357; Minotaurosa. Perugia IX 269f.;
Moses, Zierbiech in Bonn XXIII
360; Münzporträts auf Blech in
Rom, Mus. Kircheriano XXI 83 ff.;
Mi^nzstempelung, Scheibe in Wien
XXII 201; Nikomedia, Stadtgöttin,
auf Kästchen aus Pecs XXIII 356;
Panthermaske an Gefäßhenkel aus
Capodimonte I 28; Parisurteil auf
Kästchen aus Intercisa XXIII 354;
Pegasus auf der Scheuklappe eines
Pferdegeschirrs aus Pompeji XIII
32; Pfau der Hera auf Kästchen aus
Intercisa XXIII 354; Phobos als
Schlange, aus Perugia IX 284; Pyg-
maee von Perugia IX 259; Reh, aus
Perugia IX 304; Reh von Löwen
überfallen, aus Perugia IX 261; 312;
Roma auf Kästchen von P6cs XX 1 1 1
356; Satyr vor ithyphallischerHerme
auf Schale aus Pompeji XVI 331;
Schlangen des Ares, Perugia IX
275 ff. ; Serapisbüste auf Zierblech in
Kairo XXIII 361, 1; Silen, Spiegel-
griff in Catania XII 121; Sirene mit
farbigemÜberzug,Catania X 1 1 116f . ;
Sirene mit Fischleib, Perugia IX
304 f.; Sirenen auf etruskischen Ge-
fäßen XXIV 325 f.; Siscia, Stadt-
göttin, auf Kästchen aus Pecs XXIII
356; Sphinx, Fragmente aus Perugia
IX 305 ff. ; Sphingen auf Becher aus
Castelletto, in Turin XXIV 320 ff.;
auf Diskos von Vetulonia XXIV
322 ff.; Stadtgöttinnen auf Käst-
chen aus Pecs XXIII 356; Stiere
aus Perugia IX 304; 307; Stier von
Löwen überfallen, Perugia IX 264;
306 ; 310 f. ; Thalia mit Maske, Käst-
chen aus Felcsuth XXIII 357;
Thiasos auf der Tensa Capitolina
XXI 355 ff.; Tierfriese aus Perugia
IX 304 ff.; Triton, Perugia IX 309;
Victoria, Kästchen aus Csäszär
XXIII 359; Victoria, Mars krönend,
Kästchen aus Köln XXIII 360;
Widder von Löwen überfallen, Peru-
gia IX 310 f.; XV 88, 1; Wochen-
tage auf Kästchen aus Csäszär
XXIII 358; Zeus Amon, Masken
aus Pompeji XVI 3i2; 333; Zeus-
II. Personen- und Sachverzeichnis.
47
[Bronzen]
liebschaften auf Kästchen aus Pecs
XXIII 356; Zeus u. Giganten, Peru-
gia IX 267 f.
Sonstige Bronzen : Agraffen, christ-
liche, aus Rom II 57 f.; tragbarer
Altar (?) aus Pompeji XVI 286;
Amulette s. d. ; Angelhaken aus Pom-
peji V 140; VIII14,1; architektoni-
sche Bronzen vom Dianatempel atn
Nemisee XI 192; Arm mit Fisch
in der Hand, aus Pompeji XI 39;
Armbänder: mit Schlangenköpfen
aus S.Anastasia XV 246; aus S.Bene-
detto b. Chiusi XXV 1 1 54 ; aus Conca
XI 173; aus Corneto II 154 ff.; aus
Grosseto III 157; aus Licodia Eubea
XIII319;ausOssinib.LentiniXXIV
89; aus Pompeji IV 25, 1 f.; V 252;
XVI 322; in Form einer Schlange,
aus Pompeji VIII 56; mit Schlangen-
köpfen, aus Pompeji IX 58; großer
Armring aus Suessula II 252; au-
thepsa aus Pompeji XVI 317; Äxte
aus Grosseto III 157; in Keltform
geometrischen Stils, aus altitali-
schem Grab VIII 327; Beinschiene
aus Canosa XXIX 272; Beschläge
s. d.; Biga von Norcia XIX 155f. ;
von Perugia XIX 156; archaisch
ornamentiertes Blech aus dem
Tiber II 149; Bratrost aus Pom-
peji XI 29; Bratspieße aus Vetu-
lonia I. 139; Brosche mit Ringen
von Bein, aus Corneto II 156; Buch-
staben auf iMarmorarchitrav XVII
95; Bullen aus Conca XI 173;
eisten s. d.; Cylinder, gerippt, von
Gefäßen ausLentini, n Berlin XV
85; Deckel, mit Figuren geschmückt,
auf rf. Krater von Ton, aus Perugia
I 225; Deckel eines Tintenfasses (?)
aus Rom, Porta Pia II 149; Deckel
mit Silensköpfen, Sammlung Vaglia-
sindi XV 246; Disken s. d.; Teil
eines Stabdreifußes aus Capua, in
Brindisi XII 114; Dreifuß aus Cer-
vetri XXII 113; Dreifüße mit Stab-
werk aus Conca XI 173; von Lucera
XII 3 ff.; aus Pompeji IX 41; mit
Schale, ausRuvo VI 1 1 333; Dreizacke
aus Nemi II 149; Farbtiegel XXIX
220; Feuerbecken aus Capodimonte
I 33; Feuerbock in Curti VIII 336;
mit senkrechtem, in eine Frauen-
figur auslaufendem Stab, aus Vetu-
lonia I 135; Feuerherde aus Pompeji
II 116; X 38 ff.; 150; 153; Feuer-
haken a. Capodimonte 133; Fibeln s.
Fibula; Finger aus Nemi II 149; Arm
mit Fisch in der Hand, aus Pompeji
XI 39; flabelli, Cervetri XXII 110;
Flöten mit Beinverzierungen, aus
Pompeji V 252; IX 48; XVII 316.
— Gefäße: verschiedener Form
aus S. Benedetto b. Chiusi XXVII
52; aus Capena XXIV 324; aus
Capodimonte I 19 ff.; aus Capua
XXVII 254; aus Chieti (Abruzzen)
XII 110; mit Krotalenspielerin auf
dem Deckel aus Chiusi XXVII 281,
2; aus Conca XXIV 326; aus Cor-
chiano II 30 ff.; aus Corneto I 89
II 154; 158; aus Grosseto III 156 ff.
aus Pompeji IV 4, Iff.; 103, 1
V254;257, VII 5; VIII 10, 1; 13, 1
18, 1; 24, 1; 55; IX 41; XI 28
XIII 10; 13; 22; 30 f.; 40 f.; 44; 54
58; XVI; 295; 311; 314; 316
358; mit Merkur am Henkel VII 17
kleines Gefäß auf runder Basis IX
48; mit Weidengeflecht gefüttert
XIII10;ausPraenesteXXIV325ff.;
aus Spoleto XXIV 325; aus Terni
XXIV 332; aus Vetulonia I 133 ff.;
mit Tierprotomen als Henkeln I
138; Becher aus Corneto II 154; mit
Inschr., aus Nemi II 149; Becken
aus Conca XI 173; aus Pompeji XVI
357; mit beweglichen Henkeln, aus
Pompeji IX 53; aus Rutigliano XIX
205; mit Untersatz mit Löwenfüßen
48
Generalregister.
[Bronzen]
XIX 206; gleich den cyprischen
XIX 206; Büstengefäß in Rom,
Conservatorenpalast XXVIII 314,
1; Eimer aus Pompeji IX 53; XVI
331; auf drei Bleitüßen XIII 11
mit eisernem Henkel XVI 356
Flaschen aus Pompeji IV 108, 1
V 239; 243; Kannen aus Chieti XII
110; mit angenietetem Henkel, aus
Corchiano II 32; mit Relief am
Henkelansatz aus Corneto XI 185;
aus Grab bei Pozzuolo XI 185 f.;
Kelch mit hohem Fuß aus Grab in
Este VIII 327; Kessel von einem
Stabdreifuß aus Capua XII 114;
aus Cervetri XXII 113; aus Noi-
cattaro XIV 48; aus Pompeji VIII
7, 2; IX 53; XI 29; aus Praeneste
XXIII 198; Kopfgefäße: Frauen-
kopf aus Corneto II 158; Mänade
von Ruggieri VII 185; bärtiger
Satyr von Ruggieri VII 185; Krug
mit Löwenkopf und zwei liegenden
Panthern am Henkel, aus Orvieto
I 216; mit Epheublattmündung aus
Orvieto 1 216 ; von Perugia I 222 ; 226
lebetes aus Cervetri XXII 113 ff.
Lentini XV 84; Ruvo IX 229
Oinochoe aus Pompeji IX 53
Opferschalen aus Cervetri XXII
117; Ossuar in Form eines kleinen
Tempels auf vier Füßen, mit Silber
verziert, aus Vetulonia I 244; Patera .
mit stilisierter Blume, aus Ossova
(Bosnien) XV 84, 2; mit Griff in
Widderkopf auslaufend, Pompeji
XIII 13; 22; aus Pozzuolo XXVII
276, 1; Pfannen aus Canneto XIV
48; mit silbernem Reliefkopf auf
dem Boden, aus Pompeji IV 12, 1;
aus Pompeji V237; IX 48; XVI 364;
aus Rutigliano XIX 205; Räucher-
geläß mit eisernem Gestell, aus
Orvieto I 216; Schalen: geriefelte
aus Capena XXX 217; aus Conca
XI 173; aus Pompeji XI 28; mit
Masken an den Henkeln, aus Pom-
peji IX 48; mit je einem Pegasus an
beiden Henkeln, aus Pompeji XVI
331; Urnen aus Capua II 271 ff.;
aus Suessula II 238; 241; 243 ff.;
aus Vetulonia I 133; 139; Gefäß-
ringe aus Pompeji XVI 295. —
Gewichte s.d.; Glocken s.d.; Griffe
in Form menschlicher Gestalt, aus
Verruchio b. Rimini XXIII 198;
Gürtel aus Este X 82 f.; Gürtel-
schnallen aus Pompeji XVI 358;
Halsbänder röm. Sklaven, aus Rom
V 1 1 1 260 ; XX 1 1 ; Hände mit Hand-
gelenk, aus Vulci XIX 279ff. ; Helme
s. d.; Henkel mit Kopf eines Vogels,
der eine Schlange frißt, aus Grosseto
III 158; mit archaischer Sirene, in
Paris XXVII 264, 1; in archaischer
menschlicher Form, aus Ruvo XXIII
334; mit Löwenmasken, Sammlung
Vagliasindi XV 246; Idol aus Gros-
seto III 157; chirurgische Instru-
mente aus Pompeji IV 13; 103, 1;
V 258; Kandelaber s. d.; Kästchen
s.d.; Kasten in Hausform, aus Mar-
scianoVI227; Kelt aus altitalischem
Grabe VIII 327; Kette aus Pompeji
XVII 315; Keulenkopf aus Pom-
peji V 236; Kline aus Cervetri XXX
277 f.; Knöpfe aus Licodia Eubea
XIII 311; 319; aus Scifazzo XIII
329; Kohlenbecken mit Silenen auf
dem Rande, aus Chiusi XXVII 281,
2; Köcherfragment aus Nemi II 149;
Korb aus Pompeji IX 41; XVI 322;
Kottabosgeräte s. d.; Kreuz aus
Nisch XVI 49; Kuchenformen aus
Pompeji XIII 10; 13; 40; 54; XVI
330; 365; Kymbala als Weihge-
schenke XXVIII 254 f.; Lade in
Tempelform I 244; Lampen s. d.;
Lampenträger aus PompejiXVI 286;
Lampenuntersätze , dreifüßig, Pom-
peji XV 1322; Laternen aus Pompeji
II. Personen- und Sachverzeichnis.
49
[Bronzen]
XVI 357; XVII 316; Lanzen s. d.;
Leber von Piacenza XIV 240; XX
348 ff.; Leuchter aus Pompeji XIII
20; Löffel aus Pompeji IX 43; 58;
X 1 1 1 47 ; XV I 330 u. ö. ; mit figür-
lichem Griff, ausChiusi XXVII 281,
2; Mauil<orb für Esel, aus Pompeji
XVI 315; Christi. Medaillon aus
Rom 1 108; Messers, d.; Möbels, d.;
Mörser s. d.; Münzen s. d.; Nadeln
mit doppelter Spirale, aus Conca XI
174; aus der Nekropole del Fusco
XI 261; mit Kette, aus Nisch XVI
49; aus Lentini XV 93; aus Licodia
Eubea XIII 319; aus Perugia I
226 f.; aus Pompeji II 136; VIII 7,
2; in Venusfigur endigend VIII 24,
1; 56; in Globus mit Adler
endigend IX 59; mit doppeltem
Öhr IX 39; 58f.; XIII 11;
31; mit rotella, ausSuessula II 254;
mit Venus als Griff, aus Volsinii novi
XVI 382 ff.; Nagelköpfe s. d.; Ohr-
reiniger aus Conca X 1 174 ; aus Pom-
peji IV 114; Ohrringe aus Nisch
XVI 49; Ohrschmuck aus Megara
Hyblaea VII 335; Paalstab aus Ve-
tulonia I 139; aus den Abruzzen
XI 265; Palmetten aus Perugia IX
309 f.; Panzer aus Canosa XXIX
, 116; 125; 272; Epidauros IV 171;
Paestum XXIX 125; Pastetenform
IX 41; Pfeilspitzen aus Cervetri
XXII 106 f.; Pferdegeschirr s. d.;
Phalerae aus den Abruzzen XI
265 ff.; Phallus als Amulett, aus
Pompeji XVI 314; in 'der Mitte
eines Schildchens aus Pompeji IV
103, 1; Pinie s. d.; Platte mit der
lex Julia municipalis, in Tarent X
302; Platten aus Capena XXX 218,
60; Räder von einem Herd (?) aus
Perugia IX 319; Rasiermesser s. d.;
Rauchfaß aus Ägypten XXVIII
183 ff.; in Berlin XXVIII 187 f.;
General- Register.
Räuchergefäß (?) auf vier Rädern,
aus Cervetri XXII 110; Reibeisen
aus Capodimonte I 28; aus Ruti-
gliano XIX 205; Reif zu hölzernem
Hohlmaß (?) aus Pompeji XVII 315;
Ringe s. d.; etruskische Rüstung aus
Perugia I 220 f.; Sargbeschlag aus
Corchiano II 32; Schaufeln aus
Corneto II 158; Schiff mit Tieren,
von Vetulonia I 243; Schilde aus
Cervetri XXII 108; Schlüssel s. d.;
konische Schmuckgegenstände aus
Licodia Eubea XIII 310; aus Sci-
fazzo XIII 331; 333; Schnalle aus
Cervetri XXII 159; aus Grosseto
III 157; Schrankreste (?) aus Pom-
peji XIII 22; Schreibstift aus Pom-
peji XIII 13; Schwert in Scheide,
aus Grosseto III 157; Sieb aus Capo-
dimonte I 28; aus Licodia Eubea
XXIV 63; mit Entenhals am Griff-
ende, aus Rutigliano XIX 205;
Siegel aus Pompeji IV 113 f. ; V 237;
VII 17; IX 357; XI 3; Situla s. d.;
Sonde aus Pompeji XVI 333; Spie-
gel, Spiegelbekrönung, Spiegelgriff,
Spiegelscheiben s. d.; Spiralen, ver-
goldet, aus Corneto 1 1 153 f. ; Licodia
Eubea XIII 330; 333; Stab mit auf-
gelöteten Figuren, in Catania XII
115; Steuerruder als Anathem, aus
Pompeji XV 307; Strigilis s. d.;
Tensa Capitolina, Rom, Conserva-
torenpalast XXI 332 ff.; XXIII
350, 1,2; Tesserae s. d. ; Thymiateria
s. d.; Tintenfässer aus Pompeji V
258; XIII 20; XVI 323; aus Rom,
Porta Pia II 149; Toilettegerät (?)
in Curti VIII 337; Tore von Balawat
XXVIII 160; 181; Trichter aus Pom-
peji IX 41; Untersätze für Gefäße,
aus Conca XI 173; aus Corneto XI
185; Verschluß einer Truhe aus Todi
I 232; Vorhanghalter aus Pompeji
VIII 33; Votivhand in Rom, Ther-
menmus. VI 238; Waffen aus Buc-
50
Generalregister.
ciano VIII 334; aus Canosa XXIX
272; Wage s. d.; Wagen s. d. ; Wasser-
hähne aus Pompeji V 139; IX 48
Wasserspeier aus Pompeji XIII 18
Wehrgehenk aus Canosa XXIX 116
aus Corneto II 156; Zangen aus
Lentini XV 72; Pompeji VIII 10, 1;
IX 39; 48; 58; 59; XIII 11; 58;
XVI 322; 331.
Brosche, Bronze, mit Ringen von Bein,
aus Corneto II 156.
Brot: Form des antiken — es IX 98.
Vgl. Wandmalerei.
Brücken in Bieda XXX 175 ff.; S.
Giovanni Incarico XVIII 144; Mal-
passo XXIII 314; Rieti XXIV
217 ff.; Rom s. d.; an der Via
Salaria XVIII 288; 298 ff.; 301;
XXIII 281; 314; XXIV 123; 137;
158; 160; 212; 217 ff.; über den
Vomanus (Picenum) XVII 278 ff.
Vgl. Wandmalerei.
Bnindisium: zur Geschichte von —
XIV 18; XIX 228; = Brentesion,
messapischer Name (?) XXIII 258.
Dioskurenrel ief, Terrakotta, bei
Nervegna in — XV 351.
Brunn, H. von: Nachruf auf — IX 101.
Brunnen: Florenz X 90; Metapont VI
364; Syrakus X 194 f.
Bruschi : Sammlung—, Corneto : Tesse-
rae XI 232.
Brussa: Terrakottastirnziegel a. Nean-
dria XXX 12.
Brüssel: archaischer weiblicher Kopf
der Sammlung Somzee XVI 255 ff. ;
Jünglingsstatue XVI 254.
Brustschmuck, etruskischer XXI I 50 f.
Bruttium: Topographie XXIX 143 ff.;
Münzen III 72.
Brutus, Junius, sog.: Bronzekopf
in Rom, Conservatorenpalast VI 34.
Bryaxis: Bildnis des Seleukos Nikator
von — IV 39; XIII 73.
Brygos: XXI 100,2; Stil des — XXX
138.
Bucchero s. Vasen.
Bucciano: Gräber VIII 334.
Buchrollen als Attribute an Statuen-
stützen XXVIII 78 f.
Budapest, Na t. -Museum: Bronze-
statuetten des Hermes XXIX 181;
Bronzekästchen aus Intercisa, Pecs,
Felcsuth, Fen^k, Csäszär XXIII
349 ff.
Bukephalos XXVIII 137 f.
Bukranion als Stütze unter der Keule
des Herakles XXVIII 232 ff.; —
auf Asklepiosdarstellungen XXVIII
234.
Bupalos u. Athenis: Amazonentypus
IV 88.
Büstenform: etruskisch-römische —
XXIX 40; trajanische — XXIX
57 f.; republikanische —XXIX 61.
Butades: Tonbildner aus Sikyon XXX
112; 114.
Byzanz: byzantinische Gewölbereste
in S. Anastasia b. Randazzo (Sizi-
lien) XV 238; Einfluß der byzan-
tinischen Kunst auf Rom XVIII
185 f.; Reliefs mit Pinien-
brunnen, Berlin XVIII 193; 198;
319, 3. Vgl. Konstantinopel.
Cacus uCcca, altröm. Gottheiten X
163.
caduceus als Attribut an Statuen-
stützen XXVIII 89.
Caecilianus v. Gerona, Mosaikkünst-
ler XVII 127
C. Caecilius: Villa des — in S. Stefano
an der Via Claudia XXII 318.
Caecina: Hypogaeum der Familie —
in S. Benedetto b. Chiusi XXVII
51 ff.
Caelestis s. OiQavla.
Caere s. Cervetri.
Caesar, C. Julius :Marmorstatue
in Rom, Conservatorenpal. VI 34;
Marmorkopf in Rom,MuseoTor-
lonia I 114; Reiterstatue in Rom
VII 289; Tempel s. Rom.
II. Personen- und Sachverzeichnis.
51
Caesar, C. als Amor an der Augustus-
statue von Prima Porta XXV 54;
auf d. Cam6e de la Sainte-Chapelle
XXV 53.
Caesarea in Italien XVIII 337; — in
Kappadokien, Kultstein XVI 277.
CalaFarina: Grotta di — , für Wohnung
u. Bestattung verwendet XIV 163, 1.
Calabrien: Terrakotten aus — XXVIII
306.
Calbienses I 43; 74 ff.
calcel senatorii XXVIII 279 f.
Cales: Münzen I 63 f.; röm. Amphi-
theater XVIII 146; langobard.
Sarkophag XVIII 146.
Caligula: Brückenbau des — zwischen
Palatin u. Capitol VIII 264, 1;
Statue auf dem Forum von Pom-
peji (?) XI 155,
Caltaglrone (Sizilien): Grabfunde XIII
344; Terrakotten XXIX 209 ff.
Cambridger Skizzenbuch XXVI 298;
321; 327.
Cameo: Gonzaga, Petersburg XXV 44;
Alexander Balas v. Syrien, Peters-
burg XV 1 1 1 220 f. ; Augustus u. seine
Familie, Wien IX 205; C. Caesar:
— de la Sainte-Chapelle, XXV 53;
— : Drusus d. Ä., Porträt VI 315;
— : Li via, Porträt II 4 f.; 7; — : Mi-
thras-Kult III 315 f.; — in Ring
VIII 335; — der Sammlung Turbie,
Turin VI 315. Vgl. Gemmen;
Karneol.
camilla XXVIII 252 f.; 268.
camillus vgl. Wandmalerei.
Campagna: Grab des Tib. Atronius
Apollonius XXI II 310
Campan en : zur Geschichte — s XXV 1 1
32; campanische Tonarbeit II 229 ff.
Vgl. Bronzen.
Campiglia marittima: Nekropole XI
185.
Campus Martius auf der Antoninsbasis
XXVII 15.
Cand'a: Museum: Attis, Marmor-
gruppe, Fragment V 142; Terra-
kottarelief XXI 64 ff.
Canea: Peplosfigur aus — XII 87.
Cannes: Sammlung Courcel VIII 173ff.
Marmorstatue der Faustina VIII
172.
Canneto (Apulien): Brandgräber XIX
212. Vgl. Bronzen.
Canosa : Wirtschaftsgeschichte in helle-
nistischer Zeit XXIX 121 f.; Aus-
grabungen XIX 188; Baptisterium
S. Giovanni XXX 116 ff.; Kammer-
gräber X IX 221. ; Kastell XXX 1 16;
Kathedrale S. Sabino XXX 125 f.;
Marienkirche XXX 125 f.; Funde
VI 369; XXVII 102; XXIX 90ff.;
272 ; 276 f. ; 285 f. ; 289. Datierung
der .Funde XXIX 124 f.; 289 f.
Vgl. Bronzen; Gräber; Terrakotten.
Cantharus s. Kantharos.
Caorso: Terramare XI 260.
Capannori (Lucca): Funde X 83.
Capena: Nekropole u. Funde XXX 220;
Diskos aus — XXIV 329. Vgl.
Bronzen.
Capodimonte b. Bolsena: Ausgrabun-
gen I 18 ff.
Capua: Gründung durch die Etrusker
XVII 309; Gründungszeit XIX 130;
Gräber II 271 ff.; XXVII 159; Hei-
ligtum einer unbekannten Göttin
bei — IV 84ff. ; Übierende Frauen,
Bronzestatuetten als Deckel-
figuren auf Urnen aus — II 274;
Knochenschnitzereien aus
— XXI 321; Tempel bei —
XXII 361 ff.; vgl. Bronzen.
Museum: Tuff Skulpturen XXII
412ff.; Aedicula XXII 387 ff.;
Aedicula mit Knaben XXII 413;
Altäre XXII 393 ff.; XXIIl 101;
Ante XXII 385 ff.; hellenistische
Architekturstücke XXII 390 ff.;
ionisches Kapitell XXII 390 ff.;
Terrakottasimen mit Greif und Sire-
ne XXI 76.
62
Generalregister.
Caracalla: Gesichtstypus des — auf
Relieffragment einer Darstel-
lung des Quirinustempels XIX 34;
Marmorkopf in Neapel, Mus.
Naz. XXIX 246; —auf Münzen XVI
276; Rom. Kunst zur Zeit — s XIX
36; — thermen s. Rom.
Caracupa: Nekropole der Villanova-
zeit XVIII 829.
Carinus : Büste in Rom, Conservatoren-
palast XXIX 258.
Carisia: Denare der — XXII 206.
Carlsius, T., Denare des — XIII 98ff.
Carmagnola: XXIX 71 ff.
Carnuntum: Statuen von — XVI
273, 4.
Cascia: Gräber VIII 334.
Casella, P. : Fälschungen von Inschrif-
ten durch — XVI 267, 1.
Casieri: Tomba — in Canosa XXIX
263 ff.
Cassibile: Nekropole XIII 153; XIV
282.
Castel Porziano: Diskobol XXVIII 4.
Castellazzo di Fontanellato : Terra-
mare XIV 291.
Castellazzo dl Paroletta : Nekropole
VIII 326; Terramare VI 360; VIII
326; X 75; 161.
Castelletto a. Ticino: Bronzebecher
aus — , Turin XXIV 317 f.
Castellina: Bronzewagen von — XXI
377.
Castellucclo: Funde VII 174; XIII
152.
Castelvetro (Modena) s. Bronzen.
Castigliano del Lago: Funde VI 370.
Castiglione in Teverina: Caesareum
XVIII 337.
Castrocaro: Funde der Bronze-Zeit VI
361.
Catacauso: Funde XV 89 ff.
Catania: Funde XIV 165. Museo
Biscari: Bronzen XII 115; ar-
chaischer Marmor köpf eines
Jünglings aus Sizilien (?) XII
124; Marmortorso eines Jünglings
XII 127; Tyche von Antiochia XII
135; sog. Sappho, Kopf XII 135.
Museo Civico : Bronzen XII
116; 120; Bronzestatuette einer
Sirene XII117;Marmorstatue,
Neilos, Wiederholung der Vatica-
nischen Statue XII 136.
cattus, Belagerungsmaschine(?)XXIII
52.
La Cavetta: Gräber, Funde der III.
sikelischen Periode XIII 153.
Cebena (Modena): Terramare XIV 291.
Ceglie (Apulien): Gräber u. Funde XII
242; XXIII 341 ff.
Ceicna: s. Caecina.
cella s. Architektur.
cella vinaria, unbedeckt, Villa rustica
in Boscoreale XI 132 ff .
censorlsches Verzeichnis über die
Kunstwerke in Rom XX 207 f.
Centocelle: Mosaik aus — , Wien, Hof-
museum XXV 257 ff.
Centuripa (Sizilien): Funde XXIV
90 ff. Kammergräber XXIV 93.
Ceres s. Demeter. — Tempel s. Rom.
Cervetri: griech. Künstler in — , für
Etrusker tat g XXI 71 f; Gräber
XXIX 291; XXII 47 ff.; Tomba
Giulimondi XXX 215; 231; Rego-
lini-GalassiXXII35ff.;XXX277f.;
delle Sedie XXIX 292; dei Sarco-
fagi XXX 245, 63. Vgl. Bronzen.
Statuen aus — : Athena, Siena
VIII 348 ff.; Drusus d. Ä. (?) VI
314; XXVIII 12; weibliche Porträt-
figur ohne Kopf aus dem Theater
von — , Rom, Lateran XXVIII
268 f. Marmorkopf, sog. An-
tonia minor aus — , Ny Carlsberg
XXIX 59 f. Reliefs aus — im
Sangallo-Codex XXIII 33ff. Ter-
rakottareliefs aus — XXI
67; 71. Terrakotta-Sarko-
phage XXI 326; XXVII 274;
bemalte Tonplatten aus
Berlin
II. Personen- und Sachverzeichnis.
53
XVII 156; London, Brit. Mus. XVII
156; Paris, Louvre XXVII 244.
cestus der antiken Faustkämpfer IV
174 ff.; Marmorhand eines Faust-
kämpfers mit — , Reggio XII 136.
Chalcidicum s. Architektur.
chaldälsche Eingeweideschau, von
Etruskern u. Griechen übernommen
XX 3.77.
Chalkis: Bronze-Technik von — XV
86; Einfuhr von — nach Italien II
245; sog. altchaikidisches Kapitell
von S. Elpidio (Mittelitalien) XVIII
159; sog. chalkidische Säulenform
XXI 182 f.
Charinos, Vasenmaler V 313 ff.
Chariten, Hekateion, Museo Torlonia .
I 115.
Charon, Kottabosfigur, Bronze X 84;
— auf Vasenbild XXV 280.
Charun: Stele I 183.
Chatsworth: Hadrians Steuererlaß, Re-
lief des Duke of Devonshire in —
XIV 222.
Cheiroballistra des Heron XXI 142 ff.
Cheiron vgl. Vasen; Wandmalerei.
Cheramyes: Weihgeschenk IX 93.
Cherchel: Apollon von — XVII 178;
Relief aus — : Nymphe u. Nym-
phaeum, Paris, Louvre XXI 90.
Chiaramonti Gulfi (Syrakus): Bronzen
von — XIV 281 ; Flintmesser von —
XIV 281.
Chleti (Abruzzen): Bronzefunde XII
110.
Chigi, Musenrelief VIII 62ff.; Samm-
lung VIII 346 ff.
Chimaira von Arezzo, Fundstelle XXV
293 ff. ; — von Bellerophon getötet,
Medaillon der tensa Capitolina XXI
371; Darstellung der — auf Ring
aus Silber, griech. -archaisch I 27.
Vgl. Vasen; Wandmalerei.
China: chinesische Räuchergefäße
XXVIII 189; — Reliefs XXVIII
146; 169; 178.
chirurgische Instrumente aus Pompeji
IV 13; 103, 1; V 258. Darstellung
auf dem Sarkophag eines Arztes
XV 173 f.
Chiusi : Ausgrabungen 1 217 ; Einwohner
von — XXII 439 f.; Forum u. Por-
ticus XXII 440; Grabfunde 1 217;
XVI 388; XXVII 267, 1; 281, 2.
Grab der Familie Ceicna in S. Bene-
detto bei — XXVII 61. Fabrik rf.
Vasen in — XXX 131 f. Vgl.
Bronzen. Aschenurne in — XXX
34; Beinschnitzereien aus — in
London XXI 318; Cippi IV 89 ff.;
XXVII 268, 3; Elfenbeinplatte mit
Frauenfiguren in Relief, Deckel
eines Kästchens aus — XXVII
267, 1; etruskische Altertümer bei
Sign. Luciano Lancetti XXV 319.
Xor(»og ^i'(jr/;cdc," auf Urne vomEsquiliti
' XXV 131.
Choner (Volk) in Sybaris XXIII 241.
choregisches Relief, Marmorfragment,
Cannes VIII 181.
Christen: Leichen von — in Gräbern
der Nekropole del Fusco XI 260, 2;
Begräbnisanlagen in Ferla (Siz.)
XVII llOff.
Christentum: Einfluß des — s auf die
religiöse Entwicklung XVII 333, 7.
Christin :Grabder—,AfrikaXXIX295.
christliche Kunst: frühchristl. Kunst
u. Hellenismus XXVII 311 ff.; alt-
christl. Sarkophage, Chronologie
XXIV 202 ff.; Bronze-Agraffen aus
Rom_ 1 1 57 f. ; Alphabet als Zauber ( ?)
XVIII 74 ff.; Elfenbeinkamm in
Rom XIII 303; Bronzekästchen
in Bonn XXIII 360; aus Csäszär
XXII 1358; Christi. Darstellungenauf
Geweben aus Fajümgräbern V 80 ff. ;
auf Mosaiken IV 76; auf Sarko-
phagen s. d.; Christi. Symbole auf
Tongefäß aus Karthago XVIII 77 f.;
Umdeutung antiker Darstellung,
Relief in Genua, Pal. Bianco XXV
54
Generalregister,
299; Wandmalereien: Rbin, Via dei
Cerchi VIII 290; Lampen: VII
152 ff.; XIII 280 f.; 284 ff .
Christus mit Nimbus auf Mosaik-Ver-
kleidung einesSarkophags XIII 284;
Wandmalerei aus der Kapelle unter
dem Hügel der Byrsa XIII 303 f.
auf Lampen VII 155(?); XIII 286f.
Anbetung d. Hirten XXVII 321 ff.
Anbetung der Könige, Relief, Ra-
venna II 298; — u. der Blinde III
93; — u. die Blutflüssige, Bronze-
blech in Bonn XXIII 360; Sarko-
phag I 190 f.; III 93 f.; Geburt
XXVII 311 ff.; Fresco in S. Maria
Antiqua, Rom XXIV 257; — als
guter Hirte II 151 f.; IV 77 ff.; XI II
296; Kreuzigungsbilder XXIV 257;
XXVIII 296; 298; — u. d. Magier
III 94; XXVII 311 ff.;— vor Pila-
tus III 93; Taufe II 152 f.; 296 f.;
Christustypus XX IV 197 ; auf Christi.
Sarkophagen I 190 f.; II 151 ff.;
1 1 1 93 f. ; IV 77 ff. ; beeinflußt durch
den Alexandertyp XXIV 198; durch
den Mithrastyp (?) XXIV 198;
durch den Konstantinstyp ( ?) XXIV
198. Vgl. Lampen; Mosaik; Sar-
kophage.
Chronograph von 354 u. seine Quellen
XIX 121 f.
Chryse, Göttin, auf etruskischer Ton-
platte, Paris XVII 156,
Chryseis, Wandmalerei V 269 f.
XVTQÖnovg, tragbarer Feuerherd X 40.
Ciacconio: Codex Vat. lat, 5407 des —
XXVIII 320,
Ciampollni, G. XVI 213 ff.; 245.
Cicero: Marmor sta tue (?), Venedig,
Mus. S. Marco XXVIII 77. —
Büste, Sammlung Mattei XVI
152. — s Villen XV 129f.
Cincius Salvius, C, Künstler der Pinea
für d. Pantheon d. Augustus XVIII
46; 206.
CIppue: Einarbeitungen für Cippen auf
etruskischem Tumulus in Bieda
XXX 211; 226; auf Würfelgrab
XXX 243; neben Brandgrab XXX
285. — aus Amiternum, Rom, Samm-
lung Pollak XXIII 26 ff.; — aus
Kalkstein mit Delphinen in Re-
lief u. Christi. Inschr. in Aquila
XXVII 304; Cippi aus Chiusi IV
89 ff.; XXVII 268, 3; — aus
Conca XI 183; — aus Corchiano II
34; — in Corfinium XVIII 154;
alt-etruskischer — aus Florenz VIII
328; Marmor — in Grottaferrata mit
sella curulis in Relief XII 84; —
aus Megara Hyblaea VII 335;
— von Montemaggiore, Marmor
XXIV 129; — von Neapel mit
Ringern u, einem sitzenden Mann
VII 337; Kalkstein — aus Paganica
XXIX 135; — aus Lava vor Porta
Stabiana in Pompeji V 279; X 156 ff ;
— in Form einer weiblichen Herme
vor Porta Stabiana in Pompeji IX
64 f. ; Marmor — in Hermenform
vor Porta Stabiana in Pompeji V
280; IX 63 ff.; X 156 ff.; Cippi aus
Travertin um den Platz der ara in-
cendii Neroniani in Rom VI 116;
archaischer Inschr. — vom Comi-
tium, Rom XX 46; — aus Travertin
mit Inschr., vom Esquilin, in Rom
VIII 298; Cippi zur Termination d.
Tiberufers in Rom IV 282 ff.; VI
131 ff.; VII 328; VIII 319; XIX
147; Cippi terminales in Rom VI
343 ff.; VII 328; — mit Wölfin im
Giebel, in Villa Mattei I 12; — aus
Travertin, gef. bei der Villa Pamfili
in Rom VIII 146 f.; — der Agrippina
Maior, Rom VI 10 f.; — des Nero
Caesar in Rom VI 10 f.; Kern eines
Altars, von Travertincippi umgeben,
in Rom IV 275; — aus Travertin,
von Secinaro XXIX 129 ff.; ar-
chaisch-etruskischer — von Setti-
mello XXVII 274, 2; Marmor —
n. Personen- und Sachverzeichnis.
55
von Terracina, Fragment, mit Re-
liefs u. Inschr. XX I 396 f. ; — mit
Inschr., an der Via Saiaria XXIV
211.
Circus Maximus: Darstellung des —
auf dem Diptychon Lampadiorum,
Brescia XXV 1 1 1 247 ; 249. Vgl. Rom ;
Wandmalerei.
CIrta: Mausoleum Souma el Kroub
XXI 184.
eisten a cordoni II 269; VIII 327.
Cista aus Corneto mit Bronzefigur
auf dem Deckel II 158; Ficoronische
— II 228; — mit Gorgonenfries in
London, Brit. Museum XXVII 276,
4; eisten aus Palestrina II 228
XXIII 357; Cista m. Perseusdarstel
lung in Rom, Privatbes. VII 223
von Vulci, Technik des Ausprägens
Rom, Museo Gregoriano XXI 84 f.
Darstellung der heiligen — auf dem
Sarkophag von Torre Nova XXV
109; 117. Vgl. Wandmalerei.
Cisternen in Bieda XXX 174; 189; —
auf Pantelleria XIII 385; 392 f.;
— im Hause d. Eumachia zu Pom-
peji VII 142; — in Syrakus VII 180;
X 198 ff. Wandverkleidung in —
X 201 ff. Vgl. Brunnen.
citriarü: Statut der — V 287 ff.
Cittä della Pieve: Grab der Ceicna
XXVII 51 ff.
Civita Castellana: italischer Kult von
Juno-Mars -Minerva, später von den
Etruskern übernommen XX 369;
XXV 81; — als Vermittlerin zwi-
schen etruskischer u. röm. Religion
XXII 264; Falisker Altertümer II
21 ff.; VI 226; XXII 256 ff.; Grab
mit gebautem Profil XXX 207, 59;
archaischer Kopf von — , NenfroII
24; Tempel der Juno Curitis bei —
II 23; Ziegelverschlüsse der loculi
XXII 257; XXX 261.
Civita Lavjnia: Lampen aus — XXVII
5 f.; thesaurus XXII 237, 1.
Civitella: Tempelreste XVIII 149,
Claudiopolis, Beiname für Tiberias XX
10.
Claudius: Inschr. auf den Krieg des —
gegenMithridatesXXII333. Mar-
morstatuen: in Olympia
XXVIII 69; in Paris, Louvre
XXVIII 12; in Rom, Vatican
XXVIII 69; in Turin XXVIII 13.
Marmorkopf in Corfinium
XVIII 154. Reiterstatue auf
dem Forum zu Pompeji XI 153.
Vgl. Münzen; Rom: Tempel.
Claudius Albinus, sog., Marmorkopf
in Rom, Capitol. Mus. XXVI 220.
Claudius Candidus, Feldherr unter Sep-
timius Severus XX 159.
Claudius Gothicus XXII 359.
Clementinus - Diptychon, Liverpool
XXVIII 216; 339; 350.
Codex Coburgensis: Blatt im God.
Ursinianus V 150ff. ; Zeichnung eines
Reliefs mit Salierzug (?) im — VII
259 ff. ; Zeichnungen bakchischer
Reliefs im Casino Borghese XXIV
182 ff. Christi. Mosaiken im Cod.
Escorial. IV 76.
Cohorten, städt. ohne Beinamen I 44;
73; — u. horrea I 77.
Colbert u. die Denkmäler Roms XXI
224.
collegium Aesculapi et Hygiae: Statut
XVIII 21.
coloni der röm. Domänen XIII 225.
Colonna, Marmormosaik I 3 ff.
columbarium s. Gräber.
Comiso: Grotten u, Gräber bei — XIV
163; Basaltäxte aus — XIV 163;
Flintmesser aus — XIV 163.
Commodus: — büste m.it Tritonen,
Rom, Conservatorenpal. III 303 ff.;
XVI 248; — (?) Glasbüste, Paris,
Privatbesitz XX 134, 3.
Compitalsacellum IV 280 f.
Conca: Altarbaldachin XXII 382;
Bernsteinfunde XI 174; Cippi XI
56
Generalregister.
183; Fries von Terrakottafiguren XI
182; Gräber XI 174; Tempel XI
157 ff. Vgl. Bronzen.
conductor = i.uad-o)zrig der röm. Do-
mänen XIII 223.
Coner, A., Skizzenbuch im Museum
Soane, London XXI 171.
consecratlo XXVIII 282 ff.
Constantinopel s. Konstantinopel.
Constantinopolis: Relief auf Dipty-
chon VII 211.
Constantinus : Zurückführung auf die
Flavier XXII 359 f.; Bart- u. Haar-
tracht — ' u. seiner Nachfolger XVI
53. Statuen in Rom XIII 252 f.;
— basis, — bogen s. Rom; — Di-
ptychon, Paris XXVIII 277. Vgl.
Münzen.
Constantius: Porträt XXVIII 206; 271;
299 ff. K 0 p f in Rom, Museo Tor-
lonia XXVIII 302.
Constitutio Antoniniana XXVI 260;
XXIX 254. *
Consulardiptychen: entstellte — VII
204 ff.
Consularfasten aus Kampanien XIX
322 ff.
Copezzato : Grabfunde aus der Bronze-
Zeit VI 361.
Corchlano: Falisker Altertümer II 21;
Felswohnungen in Tuff bei — II 28.
Corfinium: Kopf des Claudius u.
Frauenkopf aus — XVIII 154; Sa-
tyrkopf, Bronze, nicht antik XI
99. Simakapitell XVIII 161.
Cori: architektonische Funde XVIII
144f.; Tempel des Hercules XVIII
144 f.; XXIII 109 ff.
L. Cornelius Pusio, Porträt VII 197 ff.'
Corneto: Funde 184; II 153; VI 370;
VII 335; VIII 330; X 82; XI 185;
XIX 154f.; XXI 316; 324ff.;
XXVI 121; XXVII 265; Marmor-
köpfe II 148; Elfenbeinreliefs aus
— , Paris, Louvre XXI 316; 322 ff.;
Beinschnitzereien aus — XXI 324;
329. Tesserae der Sammlung Bru-
schi XI 232. Vgl. Bronzen; Cisten.
cornicines auf d. Relief aus Amiter-
num V 72; XXIII 16.
Cornificlus, L., Erbauer des Diana-
tempels in Rom VII 296.
Cortona: Stadtmauer von — XII 184.
Cosa, Mauern XII 193.
S. Costanza: Mosaik von — IV 79.
Courcel: Sammlung — in Cannes VIII
173 ff.
Cozzo del Pantano: Funde der II. sike-
lischen Periode XIII 152.
Cristallini: Gräber an der Via — ,
Neapel XI 186.
Cristinus, Barnabas V 85,
Cronaca: Federzeichnung des — vom
Cantharus von Alt-St.-Peter XIX
89; 94; 98.
Crotone vgl. Bronzen.
Crustumerium = Monterotondo (?)
XXIII 316 ff.; 327 ff.
Csäszär (Ungarn): Bronzekästchen
von — XXIII 358.
Cuernhaert, Kupferstecher XXVI 305.
Cumae: Ausgrabungen II 269; Funde
VI 367 ff.; XVIII 329; XXIII363f.;
XXVII 124; 159; Handelsbezie-
hungen II 245 ff.; Kult des
Herakles, übernommen von Latinern
u. Etruskern XX 369. Tesserae aus
— , verschollen XI 230.
cuniculus (Drain) XX 64 ff,; XXX
186.
curator denariis flandis XXII 205.
Curti: Sammlung Pascale in — • VIII
336. Podium im Fondo Patturelli
bei — XXII 368 ff.
Curtius: Entstehung der — Legende
XVII 324 f.; Statue des —, von
Ligorio erwähnt XX 71;— relief
Rom, Conservatorenpal. VI 34;
XVII322ff.;XX71; — auf Gemme
XVII 323; — auf Lampen in Trier
u. Xanten XVII 323; — auf Vi-
gnette bei Menatti XVII 324.
II. Personen- und Sachverzeichnis.
57
custodiac acdificium, antiker Grund-
riß V 50.
Cylinder: Elfenbein — aus Grab Rego-
lini-Galassi XXII 123; Marmor —
mit Reliefs, in Montemaggiore (Via
Saiaria) XXIV 130.
Cypern: Heimat der sog. etruskischen
Beinreliefs XXI 327 ff.; cyprische
Einflüsse auf Bronzebecken aus
Rut gliano, in Bari XIX 205; auf
apulischen Vasen XXIII 255; cy-
prische Schrift auf sog. etruskischen
Beinreliefs XXI 329. Beinschnitze-
reien aus — , Paris, Fröhner XXI
318.
Daidalos s. Wandmalerei.
Daker am Trajansbogen zu Benevent
VII 243; — kämpfe Trajans u. d.
Tropaeum von Adamklissi XI 105 ff.
Dalmatien, Grenze IX 236; Ziegel mit
Legionsstempeln aus — IX 233.
damnatio in metallum, in opus metalli
XXVII 216.
Damophilos u. d. Cerestempel in Rom
I.I 225.
Damus-el- Karita: Basilica XIII 293;
Sarkophag- u. Kalksteinreliefs aus
der Basilica von — , Mus^e de
St. Louis, Karthago XIII 295 f.
Danae s. Wandmalerei.
Danaiden für ä^uvrjToi XXV 276; S ta-
t uen der 50 — in Rom XI 197;
207; Vasenbild XIII 103 f.; XVIII
329.
Daniel in der Löwengrube: Bronze-
kästchen aus Csäszär XXIII 358;
Bronze-Zierblech in Bonn XXIII
361; auf Lampen VII 156; XIII 285;
287 f.
Daphni b. Athen: Mosaik mit der Ver-
kündigung an Anna XVIII 186 f.
Daphnis u. Apollo, Wandmalerei XI
85.
Dattel: Ernte, Wandmalerei V 157 ff.;
IX 170. — palme auf Wandmale-
reien V 158; IX 170; XVI 287.
Daunla: Geburtsgöttin, verehrt in
Capua XXII 366.
Daunia : zur Geschichte von — XXV 1 1
24; vorgriech. Keramik XXIII 260.
Daunier : Tätowierung der — X IX 277.
David u. Gregor d. Gr. auf Consular-
diptychen VII 218 ff.
Decius, gefallen im Gotenkrieg 251:
XVII 168 ff.; Erbauer einer porticus
auf d. Marsfeld (?) XVIII 25, 2.
dediticii: Personalstand der — XXVII
211.
defixiones: tabulae aus Hadrumetum
XIII 292; von der Via Appia XX
164 f.
Deimos u. Phobos als Schlangen,
Bronze r el i ef, Perugia 1X284.
DeiopemitMusaios u. Eumolpos, Vasen-
bild XXV 284.
dEiTivonQiTrjg XXII 243 f.
Dekoration, sepulkrale, der röm. Kai-
serzeit XXII 229.
Delos: Verehrung des Hadad u. der
Atargatis XXII 230, 1; — als Zen-
trum des Sklavenhandels XXVII
197; Diadumenos von — , Athen
XXVII 47ff.; Torso von — , Athen,
Nat. Mus. X 126 ff.; thesaurus von
— XXII 238, 1.
Delphi : Fries des Siphnierschatzhauses
XII 312; Omphalos mit zwei Gold-
adlernXVI 277 ; ThessalergruppeXX
140; 144 ff.; Weihgeschenk der Ta-
rentiner, von Onatas XV 48, 1 ; XIX
224; von Hageladas XV 48, 1; XIX
225; architektonische Terrakotten
aus Marmaria XXX 105 f.; aus dem
Temenos XXX 101 ff.; Mosaik von
— XXVI 133.
Delphin als Attribut an Statuen-
stützen XXVIII 70ff.; Bronze —
mit Ring zum Aufhängen, Pompeji
VIII 27. Reliefs: auf Kalkstein-
cippus in Aquila XXVII 304;
Stuckrelief, Pompeji VIII 18. — e
u. Meerwesen, Stuckrelief aus Pom-
58
Generalregister.
pcji V 137; auf Terrakotta-Altar aus
Nemi I 178; — auf etruskischcn
Spiegeln XXV II 247; 256; 266; 277;
Vgl. Eros; Gemmen; Lampen; Mün-
zen; Vasen; Wandmalerei.
öeltoi, Darstellung XXV 277.
Demeter u. Asklepios im eleusinischen
Kult XX 302 f.; —kult in Neapel
XIX 183 ff.; Kultbild des Praxiteles
XXV 110; Altar VIII 224; 251; —
Faustina IX 142. Marmorkopf :
Ludovisi, Haarbehandlung XVIII
11, 1. Reliefs ; X 72; Trajansbogen
vonBenevent VI 1 241 ;251 ; — u.Kore
( ?), Zeichnung eines neuatt. Reliefs im
Skizzenbuch von Windsor XXIV
190; — mit Köre u. Dionysos, Re-
lief in Eleusis XXV 135 f.; Relief-
Vase vom Esquilin, Rom, Thermen-
museum XXV 131 ff.; Campana-
relief, Rom, Thermenmuseum XXV
131 ff. ; Sarkophag von TorreNova
XXV 108; 117. Münzen: — mit
Fackeln, ihre Tochter suchend
XXVIII 257. Tempel am Dipylon
XXV 110; Heiligtum bei Hagios
Sostis (Tegea) XXX 87. Vgl.
Vasen.
Demetrios, Bildhauer XXV II 75 ff.; —
u. Parrhasios XXVII 85; Lysimache
des — , London, Brit. Museum
XXVII 83 ff.; sog. Minerva musica
des — XXVII 81 f.
Demetrios vom Phaleron: Gesetz des
— u. Sarkophag von Torre Nova
XXV 280.
Demetrios Poüorketes: Porträt IV 37;
Bronzestatuette in Parma
XVIII 211; 215ff.; Statue von
Tisikrates v. Sikyon XVIII 215 f.
Demokritos v. Abdera, Erfinder des
Keilschnitts XII 200.
Demos mit Katze auf Münzen von
Tarent u. Rhegion XXIII 53.
Demosthenes : Marmorstatue,
Rom, Vatican XXVIII 77; Kopf
(?), Rom, Museo Torlonia I 113;
Clupeus mit Inschr. XVI 158;
Fragment: gefaltete Hände aus
d. Pal. Barberini, von der Statue
des Polyeuktos (?) XVI 370.
di]fiod^oivia XV 38.
Deo-Demeter IX 143.
Desgodetz, Edifices antiques de Rome
XXI 224.
designator beim Leichenzug auf d. Re-
lief aus Amiternum XXIII 18.
Dexamenos, Gemmenkünstler XXI
130.
Dexileosmotlv XXVIII 162.
dextrarum iunctio auf Sarkophagen
XXI 292; XXV 278.
Diadem als Band dargestellt auf d.
Panzer der Augustus-Statue von
Prima Porta XXV 39; spätantike
Form XVI 50; 52, 2; XXVIII 314;
321; 324 ff.; 336 f.; 352; byzanti-
nisches — XXIX 73; 81.
Diadumenos des Polyklet I 117;
XXVII 37 ff.; Apollon — XXVII
37ff.Marmorstatuen XXVIII
3; 5ff. ; Athen, Nationalmus. XXVII
47 ff. ; London, Brit. Museum XXVI
300; XXVII 46; 49; XXVIII 5;
Madrid XXVII 46; Rom, Museo
Torlonia I 117; Villa Madama
XXVI 300. Bronzestatuette
Janz^, Paris, Bibl. Nat. XXVII 46.
Terrakottastatuette in
Smyrna, Privatbesitz XXVII 47.
diäh^og XXV 252 ff.
Diana Perg(aea) = Kultstein auf Mün-
zen des Nerva XVI 277. Vgl. Arte-
mis; Rom, Tempel.
Dichter: sog. Menander, Marmor-
s ta tue, Rom, Vatican XXV II 79;
— r e 1 i e f Rom, Lateran XIX 40.
Vgl. Wandmalerei.
Dichtung: Grenzen zwischen — u.
Bildkunst XXI 346.
dictator, Titel für die Magistrate in
Fidenae XVIII 340.
H. Personen- und Sachverzeichnis.
59
A. Didius Gallus I 253.
Didyma: archit. Terrakotten aus —
XXX 37 f.; Kapitelle des Apollo-
tempels XXI 269; Pilasterkapitelle
im Hofe des Didymaions XXIX 294.
DIke: Vasenbild XIII 103.
Diktynna - Artemis : Kalksteinrelief
auf einer Stele aus Kreta XXI 78.
Jivövfiia: Heiligtum der — auf Kyzi-
kos XIV 8 f.
Diocletian: Münzreform XIX 150 f.;
Wiederherstellung -des Forums u.
seiner Bildwerke XVII 328 f. Siege
über Parther u. Briten, verherrlicht
auf einer Spieltafel aus Rom XIX
144. Porträt auf einer Glasschale
aus Rom XXVIII 206; Glasschale,
Fragment, zur Vicennalfeier — s
XXV III 301, 3; 302 ff.
Diogenes : Marmorstatue des —
(?), Paris, LouvreVIII 243; Herme
mit Inschr., früher im Amphithea-
trum Vaticanum, jetztRom, Capitol.
Mus. XVI 134; Herme aus der
Samml. Ursinus XVI 152.
Diomedes, Marmorstatue in München
XVI 37; s. Kresilas; Vasen.
Dionysios von Argos: Homerbildnis
des — XIII 63. — von Kolophon,
Maler XXVII 78. — von Syrakus,
Ringmauer des — VIII 331 f.
Dionysos im eleusinischen Kult XXV
109 f.; 125 f.; 134 ff.; Statue des
Alkamenes XXI 135; Kultbild im
Demetertempel, Athen XXV 110;
— auf dem Niinnionpinax XXV 111 ;
— auf Pfau XXVII 3, 1. Bronzen :
Statue in Rom, Thermenmuseum
VI 238; Statuette als Henkel
einer Schale aus Umbrienl 231; Her-
mes mit dem — kind, Paris, Louvre
XXIX 180; Kopf, sog. — , aus
Herculaneum XXV163ff. Marmor:
Statuen mit Attributen XXVIII
16; 24; 57 ff . ; 68; 85; Herculaneum,
Theater I 58; XXV 163 ff.; Paris,
Louvre XXVIII 16; Pompeji, Haus
d. Vettier XI 36; Rom, Thermen-
museum VI 238; Villa Martinori
XVI 239; — von Tivoli, Rom, Ther-
menmuseum XXVI 221. Grup-
pe n: ^ — u. Ariadne, Rom, Samml.
Pacetti XXVIII 60; — nackt, zwi-
schen Pan u. Panther, aus S. Mari-
nella X92; — u. Silen, Paris, Louvre
VIII 237; 240. Kopf des —
psilax (?), Rom, Museo Torlonia
I 113. Büsten u. Hermen:
— bärtig, aus Pompeji XVI 294; — •
u. Ariadne, Pompeji, Haus d. Vettier
XI 41; Verona X 85. Reliefs:
— ' Kindheit, Agram XV 1 1 1 61 ; Ber-
lin VIII 286; — bärtig mit Kan-
tharos, als Idol, Borghese XXIV
188; — im eleusinischen Kreis, aus
Torre Nova XXV 107; 109; 125 f.;
Trajansbogen, Benevent VII 241;
251; — (?) einen Panther tränkend,
Fragment, gef. bei Bolsena VI 370;
— mit Demeter u. Köre, Eleusis
XXV 135 f.; — mit Fortuna, Roma
u. Mars an korinth. Marmorkapitell,
Rom, Caracallathermen XVI 246 ff.
Mosaiken: von Centocelle XXV 257;
Rom, vom rechten Tiberufer I 6;
— mit Thyrsos, Kantharos u. Pan-
ther, Tarent X 90. Stuck: Kopf,
Rom, Antiquarium XXV 166 f. Ter-
rakotta-Niairize: — auf Panther rei-
tend, mit Satyr, Girgenti XU 278;
Campanarelief XVI 239. Travertin:
Kopf aus Pompeji XIII 20. Tempel
des — in Athen XXI 134; 135, 1 ; in
Pergamon (?) XIV 197; XXII 383;
in Rom VII 322 f. Vgl. lakchos;
Spiegel; Vasen; Wandmalerei.
^lög xüjdiov auf d. Sarkophag von
Torre Nova XXV 121 ff.; 287,
Dioskuren: Beziehungen der — zum
Wasser XV 344 ff.; Komposition
der — Darstellungen XV 329 ff.; —
des Hegias XV 330; 336; — in
60
Generalregister.
Therapnae XV 177 ff.; Zeichnungen
u. Stiche der — von Monte Cavallo
XXVI 307; 318 ff. Marmor:
Statuen mit Pferdeprotome als
Attribut XXVIII 28; 235, 5; Dios-
kur, Marmorstatue in Neapel, Mus.
Naz. XXVIII 51. — von Lokri IV
343; V 201 ff.; XV 330; — vom
Monte Cavallo, Rom III 271; XIII
248 ff .; XV 309 ff . ; XXVIII 18; 35;
— vom lacus luturnae, Fragmente
XV 329; 338 ff.; XVII 70. Re-
liefs: — u. Nymphen, Neapel,
Mus. Naz. XV 338 ff.; — auf Mar-
moraltar aus dem lacus luturnae
XVII 69; — , Verona XV 42, 46;
— auf Sarkophag, Rom, Thermen-
mus. XV 323; 335. Terrakofta-Re-
liefs in Tarent V 215 ff.; XV 3 ff.;
334; 351. Form für ein — relief,
Berlin XV 28, 2. Gemälde: XV 336 f.
Tempels. Rom. Vgl. Münzen; Va-
sen; Wandmalerei.
Dioskurides, Mosaikkünstler XV 1 1 127 ;
XXII 2; XXV 257.
Dioskurides: Wiener Handschrift des
— XXVIII 336 f.; XXIX 224.
Diptychen V 1 1 204 ff . ; XXV 1 1 1 198 ff . ;
339ff. Anastasius: Berlin XXVIII
340; Liverpool XXVIII 342; Lon-
don XXVIII 340; Paris XXVIII
339 f.; 350; Verona XXVIII 340.
Anthemius: früher Limoges VII
204 f.; XXVIII 339. Areobindus:
Paris u. Sammlung Trivulzi VII
205 f. ; Asklepios u. Hygieia: Liver-
pool XXVIII 212; 220 ff.; 244 f.;
267. Clementinus:Liverpool XXVIII
216; 339; 350. Consecratio: Lon-
don XXVIII 271 ff. Constantinus:
Paris XXVIII 277. Consul: Halber-
stadt XXVIII 247. Engel: Lon-
don XXVIII 203. Felix: Paris
XXVIII 246. Gallienus: Rom
XXVIII 203, 2; 245. Gladiatoren:
Liverpool XXVIII 246; Petersburg
XXVIII 272. Justinus: Berlin
XXVIII 341 ff. Lampadiorum;
Brescia VII 217; XXVIII 246 ff . :
267. Nicomachorum: Paris XXVIII
202; 212; 221 f.; 243 ff . Orestes:
London XXVIII 246; 341; 344.
Philoxenus: Paris VII 206; Samm-
lung Trivulzi V 1 1 206 ff. Probianus :
Berlin XXVIII 244 f.; 249. Probus:
Aosta XXVIII 209; 222. Quirini-
anum XXVIII 241, 2. Serena (?):
Monza XXV 1 1 1 313 ; 335. Sividius :
Paris VII 204. Symmachorum:
London XXVIII 202; 212; 215;
221 f. ; 243 ff. ; 266. Theodora : Flo-
renz XXVIII 341. Wien XXVIII
343. Anonym: aus Autun, in Paris
VII 209. Entstellte—: Mailand VII
210ff.; Monza VII 217 ff.; Paris VII
210 ff.; Prag VI 1213 ff. Fragment:
London XXVIII 272.
Dirke: Bestrafung der — , Gruppe in
Neapel VIII 250, 1; XI 46; in Rom,
Via Margutta VIII 246 ff. Vgl.
Wandmalerei.
Dis: Ära Ditis et Proserpinae s. Altar.
Diskobol : Bronzestatuette: ar-
chaische Deckelfigur einer Graburne
II 244. Marmorstatuen:
XXVIII 3 ff.; 32. Torso des Myroni-
schen— , Rom, Capitol. Mus. XVI
244ff. Terrakottastatuette:
Hermes — , Frankfurt XXIX 169 f.
— auf Bronzespiegel XXVII 282,
2; Vasenbiid V 331 ff.; Wand-
malerei III 202.
Diskos : B r 0 n z e n : Herakles mit Ero-
tenXII145;— vonCapuaXXIV329;
— aus Cervetri XXII 109; — von
Forli XXIV 329; Disken aus der
idaeischen Zeusgrotte, Kreta XII
21 ff.; XXIV 327; — von Praeneste
XXIV 329; Diskos von Vetulonia
XXIV 322 ff. Eisen: — aus Grab
bei Allumiere VI 224; — mit Gigan-
tomachie VIII 226 ff. Marmor: —
II. Personen- und Sachverzeichnis.
61
mit Gorgoneion aus Pompeji XI 40.
[ Terrakotten: — mit Gorgoneion
aus Girgenti XII 284; — mit Loch in
der Mitte, aus Pompeji VIII 23, 1.
Dodona: Silen, Bronzestatuette aus —
XXVII 254, 3.
döxava XV 43.
Dolch, Eisen, ausCervetri XXII 105;
— e aus Kupfer, Sizilien XIV 168.
— des Mithras auf Mosaik I 195;
— klinge aus Mykenai XXIII 52.
Dolichenus verehrt durch ein sakrales
ABC-Denkmal XVIII 74; 81; 86;
— reliefs u. der konische Stein von
Emisa XVI 273, 4; — votive XXVII
1, 3.
Dolmen, Wandmalerei III 237!.; V
265 f.; XXVI 44, 4,
Dolon: Komposition der — szenen VII
71; — Sarkophag in Berlin XII 311.
Domänen: röm. — in Kleinasien u.
ihre Verwaltung XIII 221 ff.
Domitian: Bronzekopf, Rom, Capitol.
Mus. VI 14. Münzen — s III 135;
IX 58. Equus Domitiani s. Rom.
dona müitaria, Relief V 294 ff.
Donau: Personifikation der — auf der
Trajanssäule XXI 382.
Dornauszieher, Marmorstatue, Rom,
Conservatorenpal. XXII 208; 210 f.
Doryphoros: Marmorstatue, Ne-
apel, Mus. Naz. XV 129; B r o nze -
köpf des Apollonios, Neapel, Mus.
Naz. XVI 368; Glaspaste aus Pom-
peji VII 22.
Dosio, G. A., Zeichnungen von — IV
185; X 29f.; XVIII 34f.; XIX 90;
94; 98; XXI 222.
Drache mit Hundekopf, Kalkstein-
relief in der Tomba Monterisi-Ros-
signoli (Canosa) XXIX 271.
Drainage in Bieda XXX 188 ff.; —
in Südetrurien u. Latium XXX
^185 ff.; — in Rom II 81 ff.
Drei Männer im feurigenOfen, auf Zier-
blech in Bonn XXIII 361; Fresco
in S. Maria Antiqua, Rom XXIV
258.
Dreifuß: Stein — von Oxford XII 24.
Formen antiker Dreifüße XII 6 ff.;
112 f. Vgl. Bronzen; Eisen; Ter-
rakotten; Wandmalerei.
Dreizack, Nemi, Bronze II 149.
Dresden Albertinum: Marmorsta-
tuen: Ariadne = Kalliope aus ei-
ner Marsyasgruppe XVII 173 ff. ;
Athena Lemnia XV 146; XXIV
313, 2; Faustkämpfer XXVIII 33;
Hermes als Enchriomenos XXVIII
25. Marmorkopf: Knaben-
porträt XXIX 252. Marmor-
reliefs: röm. Grabstein XXIX
29f.; Schauspielerrelief XXVI 224,
2. Pasquino- Abguß XXI 354.
Kgl. off. Bibliothek: Holstenius-
Itinerar XXIII 295 ff.; 375; XXIV
245 ff. Kupferstichkabinett : Feder-
zeichnungen der Dioskuren vom
Monte Cavallo von Heemskerck
XIII 260. Samml. Stübel: Terra-
kotten: archaisches Frauenköpf-
chen, Jünglingsstatuette XV211ff.;
214 ff.
Drusilla als Panthea {?), Marmorkopf,
Rom, Mus. Boncompagni X 190 ff.
Drusus d. Ä. : Triumphbogen des — ■
IV 238; VI 320. — (?) auf Glaspaste
aus Mainz, jetzt in Wien VI 315.
Marmorstatue(?), Rom, Lateran
VI 314; XXVIII 12; Marmor-
kopf, aus Verona VI 287 ff.; 307 ff.
Drusus d. J.: Statue am Bogen des
Tiberius zu Pompeji XI 156. Mar-
m 0 r s t a t u e des — {?), Neapel
XXVIII 12.
Duiliusinschrift: Fundort XX 23.
Duris, Vasenmaler, II 168; 170; V
331 ff.; XVI 106; XXIII 337; Stil
des — XXX 138.
Eber als Attribut an Statuenstützen
XXVIII 54f.; Marmorstatue,
Paris, LouvreVIII238; Fragment
62
Generalregister.
aus Tegea XXIX 270f.; Kalk-
steinrelief im Grabe Monterisi-
Rossignoli (Canosa) XXIX 270 f.;
— von Löwen überfallen, Bronze-
relief, Perugia IX 207 ; Bronze-
gruppe von einem Rauchfaß aus
Ägypten XXVIII 184ff.; Mosaik
aus Pompeji III 190. — Eberfell als
Attribut an Statuenstützen XXVIII
54. Eberjagd, Bronzerelief, Pe-
rugia IX 258; Relief vom Con-
stantinsbogen IV 320 f.; XXII
346 ff. Eberkopf als Attribut an
Statuenstützen XXVIII 52 f.; 55;
aus Bronze, als Brunnenmün-
dung, Pompeji VIII 33. Eberzahn
als Amulett aus Pompeji XVI 232.
Vgl. Lampen; Vasen; Wandmalerei.
eborarü: Statut der — V 287 ff.
Echidna u. Herakles (?), Marmor-
gruppe, Fragment, Cannes VIII 183.
Efeu auf etruskischen Spiegeln XXVII
247; 256; 262; Vgl. Vasen.
Egnatia: s. Gnathia.
Ehekontrakt auf Holztäfelchen ge-
schrieben, Sarkophag von Torre
Nova XXV 277 f.
Eiche auf Elfenbein - Diptychon
XXVIII 253; — auf Reliefs als
Szenerie bakchischer Darstellungen
XXVIII 253 f. Eicheln (?) als
Diademschmuck Konstantins d.
Großen XVI 53.
Eidechse als Attribut an Statuen-
stützen XXVIII 86; in der Volute
eines ionischen Kapitells, Rom
XXIII 157; — u. Schlange auf dem
Rücken einer Gans, Figurenvase
aus Pompeji XIII 20 Vgl. Wand-
malerei.
Eier: bemalte — , ionisch, Vulci XXI
71.
Eingeweide: Nachbildungen von — n
als Weihgeschenke XIV 238.
Eirene des Kephisodot, Marmor-
gruppe, Mus. Torlonia I 116; — ,
Plutos u. Dionysos auf Spiegel V
92 ff. — mit Kerykeion, Münzen
u. Gemme V 94 ff.; — u. Plutos
auf Gemme V109; — auf der Ära
Pacis s. Altar. Vgl. Vasen.
Eisen: Funde: AUumiere VI 224; bei
Ancona VI 361; Großer St. Bern-
hard VIII 335; Bieda XXX 289;
Capodimonte I 23; 33; Cervetri
XXII 105 f.; 113; 159; Conca XI
174; 185; Corneto I 87; II 154 f.
Grosseto III 158; Lentini XV 65 f.
72; 93; Licodia Eubea XIII 319
Montepulciano X 84; Neapel XXVII
152; Orvietol 216; Paganica XXIX
133 f.; Perugia I 220 ff.; IX 271 f.
319; Pompeji I 152; II 136; III 141
IV 4 ff.; 7, 1; 12, 1; 21, If.; 29, 2
103 ff.; V236f.; 252; 254; VIII 10,
2; 13, 1; 18, 1; 23, 1; 27, 1; 56; IX
10, 2; 13, 1; 39; 43; 58 f.; XI 29
XIII 11; 24; 30; XVI 294; 315; 323
330 f.; 356 f.; 365; XVII 315 f.
Rom (?) VIII 226; Rutigliano XIX
205; Ruvo VIII 333; IX 229; XIX
219; Suessula II 256; Syrakus (del
Fusco) XI 261; Todi I 228 ff.; Vetu-
lonia I 133; 137; 139; Via Appia Pi-
gnatelli I 52.— Armband XXII 105;
Beschläge von Möbeln aus Pompeji
XVI 294; 365; Diskos VI 224; mit
Gigantomachie in Relief VIII 226;
Dolch XXII 105; Dreifüße IV 103,
1; VIII 333; IX 229; XI 29; XIII
30; 54; 58; XVI 311 f.; 325; 330;
364; XXII 113; Feuerbock XXII
112; Hacke XVII 316; XXIX 134;
Hammer XVI 330; Harke XVI 315;
Klammer von 0,22 m =^ 1 Palm XXI
249; Kohlenbecken IV 12, 1; X 84;
auf Bronzerädern I 33; Kugeln,
durchlocht XI 174; Löffel (?) XX
114; Messer 1221 f.; II 136; IV 7, 1;
12, 1;21,1;V237; VIII13, 1;23, :^
27, 1; IX 59; XV 66; 69; 73; 93;
XVI 327; 330; 364; XVII 315; XIX
II. Personen- und Sachverzeichnis.
63
219; XXII 107; Nägel mit Bronze-
köpfen XIII 24; Pfeile XXII 106;
Pflug I 244; Pilum VIII 335; rallum
I 23; Rechen I 152; Säge XXII 107;
Sauroter I 23; Schaufel XVI 315;
356; Scheren XVI 323; 331; Schloß
XIII 11; 58; Schnalle XXII 159;
Sichel V 236; Sieb XVI 364; Siegel,
vergoldet I 230; Spirale XV 66; als
Fingerring XI 185; strigiles XV 93;
XXVII 152. Vgl. Fibula; Kande-
laber; Lampen; Lanzen; Ringe;
Schlüssel; Schwerter; Wagen.
Elsenzeit in Italien 1 158 ff .; X IV 298 ff.
Eisidotos, Bildhauer V 149.
Elagabal als Gott im Verein mit
Athena u. Astarte XVI 278; sein
Tempel in Rom VII 158 ff.; XVI
280; auf Münzen XVI 274 ff.; —
u. Severus Alexander, Militärdiplom
XXII 434 ff.
Elatela: architektonische Terrakotten
aus dem Tempelbezirk der Athena
Kranaia in — XXX 74 f.
Elba: Verbannungsort des praef. praet.
Attianus XVIII 63 ff.; Hercules-
altar in Secchetto XVIII 63 ff.
Elefant, Terrakotta aus Pompeji, mit
Turm u. Neger als Führer auf dem
Rücken XIII 19 f.; Bigen u. Qua-
drigen auf antiken Darstellungen
XXVIII 273; 275; 277 ff. Vgl.
Wandmalerei.
Elektra, sog., Statue in Rom, Pal.
Colonna, Replik der Figur aus der
Neapeler Gruppe XVIII 14 f.
Elektron I 27.
Eleusis: Kult von — XX 295 ff.; Dar-
stellung: Sarkophag von Torre Nova
u. Verwandtes XXV 89 ff.; kleine
Propylaeen XVI 282. Museum:
Marmorkopf der Hebe I 127 f.;
Relief: Demeter, Köre, lakchos
XXV 135 f. Architektonische Ter-
rakotten aus — XXX 78 f. The-
sauren aus — XXII 238, 1.
Eleutheria, Sieger krönend, auf Münzen
XXVII 67.
Elfenbein: Funde aus den Gräbern von
Centuripa XXIV 95; aus dem Grabe
Regolini-Galassi XXII 123; archa-
ische — Schnitzereien aus Ruvo
XXI 314 ff.; Amulette: Fisch mit
Phallus statt Kopf u. mano impu-
dica statt Schwanz, aus Pompeji V
243; Phallus aus Pompeji XVI 314.
Armring aus Rom XX 114; Becher
aus Palestrina, Rom, Villa di Papa
Giulio XXX 217; Büsten, behelmt,
aus Pompeji I 213; Cylinder aus
Grab Regolini-Galassi XXII 123;
Diptychen VII 204 ff.; XXVIII
200 ff.; Geräte aus Pompeji V 280;
IX 48; Griffel aus Pompeji V 280;
Haarnadel aus Pompeji V 280; mit
Widderkopf, Todi I 232; Kamm aus
Grab b. Comiso (Sizilien) XIV 164;
altchristl. Kamm aus Karthago,
Rom, Vat. Bibliothek XIII 303;
Kassette mit Relief aus Pom-
peji III 141 ; Kästchen aus
Werden mit der Geburt Christi,
London, South-Kensington XXVII
325; mit der Opferung Iphigenias,
London, South-Kensington XI 258;
Kästchen mit Deckel u. Bronze-Be-
schlägen aus Pompeji IV 105, 1;
mit Frauenkopf in Relief, Augen
eingesetzt, aus Grab an der Via
Nucerina, Pompeji III 141; in
Xanten, mit dem Leben Achills XXI
342; 346; aus Cervetri XXII 124;
aus Cumae XXIII 363 f.; Löffel aus
Pompeji VIII 7, 2; Messergriffe aus
Pompeji IV 12, 1; XIII 54; aus siz.
Nekropolen XIV 285; Möbelfrag-
mente aus Pompeji I 188 f.; Platte
mit vier Frauenfiguren in Relief aus
Chiusi XXV 1 1 267, 1 ; mit geflügelter
Artemis aus del Fusco XI 261, 1;
Rasiermesser mit Griffen aus — von
Cassibile u. Pantalica XIV 285;
64
Generalregister.
Reliefs aus Corneto, Paris XXI 316;
322 ff. ; Aura u. Windgott aus Rom
I 126; Europa mit dem Stier, Zeus
u. Kallisto, in Triest XXVIII 210;
Ringe, Grab Regolini-Galassi XXII
125; Spindeln aus Pompeji V 280;
IX 48 ; X 1 1 1 1 1 ; Statuetten : Aphro-
dite aus Pompeji V 280; als Haar-
nadelgriffe aus Pompeji XVI 387 f.;
nackter Mann aus Pompeji XVI 328;
Arm einer Statuette aus Pompeji
VIII 13, 1 ; Tafeln: Kaiserin stehend,
Florenz, Bargello XXVIII 341 f.;
Mailand, Domschatz XXVII 325;
Tafel Barberini, Paris, Louvre
XXVII 314; Kaiserin Theodora
XXVIII 343; Tafeln mit Musen,
Paris, Louvre XXVIII 211; Tessera
aus Pompeji IX 48; Würfel aus
Cervetri XXH 125; aus Pompeji
XIII 13.
^IrAEQ XIII 310 f.
Elle, samische V 183.
Elegien s. Rom. Elogium auf einen
Feldherrn, Inschr. XX 156 ff.
S. Elpidio: sog. aitchalkidisches Kapi-
tel von — XVIII 159.
Email 1 27 ; 31 ; 129 f. ; 138 ff. ; IV 21, 1 ;
V 252; VIII 48; XXII 125ff.; XXIII
145 ff.; XXIX 286.
Emisa: Stein von — auf den Doliche-
nusreliefs (?) XVI 273, 4; Münzen
von — XVI 274 ff.
enchiridium XXVIII 213 f.
Enchriomenos- Statuen XXVIII 3; 25;
28; 32.
Endymion: — Sarkophag, Rom, Villa
Borghese XXV 1 1 1 289f . ; Fragmente,
Rom VII 337. Wandmalerei VIII
115.
Engelauf Diptychon, London XXVIII
203.
Engelsburg s. Rom.
Enkaustik: Technik der— XIV 130 ff.
Ennius, Q., Herme ohne Kopf XIX
147.
Ente: Marmor aus Pompeji VIII 55;
Bronze, als Wasserspeier, Pompeji
V 139; — n auf Mos ai k aus Pom-
peji I 151; VII 195; — sitzend,
Figuren vase aus Pompeji XIII
20; — n aus Ter rak 0 tt a, Spiel-
steine (?), in Neapel XI 251. Vgl.
Lampen; Vasen; Wandmalerei.
Eos u, Kephalos: Metope von Selinus
VII 193; auf etruskischen Spiegeln
XXVII 256; 259; Spiegelgriff aus
Lokri, London XII 118, 1. — u.
Memnon auf etruskischen Spiegeln
XXVII 260. Vgl. Vasen.
Ephebe: Bronzen: Kopf von der
Akropolis, Athen, Nat. Mus. XXII
213; Statue, Rom, Pal. Sciarra U
90; XIX 176. Marmor: Kopf,
Athen, Akropolismus. XXII 213;
Rom, Thermenmus. XV 1 372 ; 380 f. ;
Statuette, nackt, lysippischer Ty-
pus, aus Tusculum XII 84; Sta-
tue von der Akropolis, Werk des
Kritios (?), Athen, Akropolismus.
XIX 179; sog. Eros Soranzo, Peters-
burg, Eremitage XVI 254. Terra-
kottastatuette in Dresden, Dr.
Stübel XV 215 ff. Vgl. Vasen.
Ephesos: Artemision XIV 201; Kapi-
telle vom älteren A. XXIX 295;
Dachbalustrade XXI 74; Dachziegel
XXX 31; Relief aus — XV 102;
XX 127 f. ; von Säulentrommel des
Tempels XV 200.
Epicharinos : Statue des Waffenläufers
— von Kritios u. Nesiotes XIX
169, 2.
Epidauros: Aphrodite von — XV M
232 ff.; 339 f.; Bronzen von — IV
166 ff.; Nereiden vom Tempel des
Asklepios = A^ai ( ?)XX 306; Stirn-
ziegel aus — XXX 85 f.; Tholos
XVII 247, 1; 250; 336 ff .
Epidauros Limera: Stirnziegel aus dem
Apollonheiligtum XXX 95.
Epigonos, Bildhauer VIII 253; X 137.
II. Personen- und Sachverzeichnis.
65
Epiktetos, Vasenmaler II 167; V341 f.;
XIX 80ff.; XXIII 344, 2.
Epikur, Herme, Buchfälschung von
Boissard XVI 144.
Epirus: Bronzerelief, Eros u. Nike,
aus — , Berlin XVI 74.
Epulo als Beiname für Götter XXIV
262.
Erbessos, Palast eines Fürsten XI 260;
Schmelzhütte XI 260.
Erdgöttin in Ährenfeld gelagert, Kolos-
salrelief, Rom, Thermenmus. VI
239 f.
Erechtheus: Mosaik Scalambrini, auf
Euripides' — gedeutet XX 286 f.
Eretria, Grab XXVII 103; 157; 161.
Eretum : zur Lage von — XX 1 1 1 316 f. ;
XXIV 122; XXVII 223 f.
Ergotimos, Schale des — aus Aegina,
Berlin XV 232, 1.
Erinyen s. Eumeniden; Vasen.
Eros mit Fledermausflügeln XVI 115
— bei Aphrodites Geburt VII 49 f.
— u. Psyche XI 187; XVI 57 ff .
XXIV 101; 107 f.; — auf Phaidra-
darstellungen II 49 f.; V 22; —
Somnus XVI 58; Pfeile des — in
der Kunst II 44 ff.; — als Vorbild
für KinderdarstellungenXXV 52 f.
Bronzen: Statuette: — fischend,
aus Pompeji V 280. Reliefs:
Maske, an Gefäßhenkel, Pompeji
XVI 358; — knieend u. sitzend,
Spiegelgriffe X 1 1 120 f. ; — auf Zier-
blech aus Köln, in Bonn XXIII 360;
— den Liebespfeil abschießend,
Paris, Louvre II 52; — mit Aphro-
dite im Tempel, Spiegelgriff XII
119; Eroten u. Herakles, Diskus XII
145; — und lo als Spiegelbekrö-
nung, Lokri XII 120; — u. Nike,
Berlin u. London, Brit. Mus. XVI
74. Spiegel: — ungeflügelt, London,
Brit. Mus. XXVII 280; — mit Lyra
u. Blume, London, Brit. Mus.
XXVII 277. Elfenbein {Bein): —
G«neral- Register
mit Hygieia auf Diptychon, Liverpool
XXVIII 237 f.; — fliegend, mit
Schild u. Kaninchen, Relief aus
Bein, Pompeji XVI 365. Gemmen:
— , Liebespfeil abschießend, Marti-
netti II 49; in Palermo II 51; —
an Geschütz XXIV 100 ff.; — mit
Aphrodite u. Psyche XXVIII 239 f.;
— u. Psyche XXIV 101; 107 f.;
Gemme des Tryphon XVI 89. Glas-
pasten: aus Pompeji VII 21; — ,
Psyche peinigend XVI 61. Goldglas:
— u. Aphrodite XXVIII 208. Kalk-
steinrelief: — nackt, auf einem von
'drei Löwen gezogenen Wagen, aus
einem Grabe von Vaste (Lecce) XII
132; 134. Marmor: S t a t u e n mit
Attributen XXVIII 18 f.; 36 f.;
42 ff.; 47; 56; 64; 72 ff.; — als
Attribut an Statuenstützen XXVIII
36 f.; 73 ff.; 80 ff.; — flügellos,
England, Sammlung Blundell
XXVIII 72; 76; Eroten, nackt,
Hände auf den Rücken gebunden,
aus Tusculum XII 84; — schlafend,
Rom, Borghese VIII 241; 245.
Gruppen: — mit Aphrodite u.
Ares, Rom, Villa Borghese VIII
237; 240; — u. Kentaur, Paris,
Louvre XXVIII 18; — u. Nereide,
Fragment, Rom, Vatican III 71;
— u. Nymphe, Rom, Villa Borghese
V 1 1 1 239 ; 242 f. ; — u. Psyche, Rom,
Capitol. Mus. XVI 68 ff.; 74. Torso:
—- (?), Rom, Thermenmus. VI 239.
Kopf: Rom, Mus. Torlonia I 114.
Reliefs: Rom, Mus. Torlonia I
119; archaist. Friesfragment, Rom,
Thermenmus. VIII 335; — , den
Liebespfeil abschießend, Neapel II
52; — mit Sonnenschirm, Parthe-
nonfries XVI 86; — als Delphin-
reiter, Augustus von Prima Porta
XXV 50; — , wilde Tiere jagend,
aus Villa Hadriana, Rom, Vatican
XXVI 223; — mit den Waffen des
6
66
Generalregister.
Ares spielend, Altar von Ostia XVI
395; — auf Ziegenbock, Borghese
XXIV 182; — mit Tritonen, Piiaster-
kapiteil, Cannes VIII 183. Vase: —
im Circus reitend, vom Artemis-
heiiigtum am Nemisee XI 192.
Sarkophage: — als Genius der
Stadt Rom, Amalfi I 14 f.; — auf
Fackel gestützt, Cannes VI 181;
— Liebespfeil abschießend, Salo-
niki II 49; Erotensarkophag, Rom,
Pal. Mattei XVI 240; — en, wein-
lesend, Rom, Capitol. Mus. VI 136;
— u. Psyche VI 181; VIII 181;
XVI 63; 90; — u. Selene, Cannes VI
173; ■ — auf Rennwagen, Cannes VIII
182; — u, Jahreszeiten, Cannes VIII
182; — en, auf Bär, Löwe, Stein-
bock jagend, Cannes VIII 182; — en
mit dem Guten Hirten, Gerona,
Mus. prov. IV 77. Mosaik: — en
als Jahreszeiten, sog. Akratos aus
Casa del Fauno, Neapel VII 27.
Münze des Augustus : — als Delphin-
reiter XXV 50. SilbeneViQi aus
Galaxidi: — bei der Geburt Aphro-
dites VII 49. S/uc/creliefs aus Pom-
peji V 137; VIII 18; XI 24. Terra-
kotten : Statuetten: — , Schmet-
terling verbrennend, aus Myrina, in
Boston XVI 60; — u. Psyche, in
Berlin XVI 89; aus Ephesos, Samm-
lung Sabouroff XVI 69, 1; Eroten
aus Canosa XXIX 108. Reliefs:
— en, ringend, ausMetapont VI 366;
— u. Psyche, sich umarmend, aus
dem Grabe von Via Cristallini in
Neapel XI 187; aus Tarent, Frag-
ment XVI 77; — u. Aphrodite auf
Wagen, aus Tarent, Triest XVII
172; Lampe: — u. Psyche XVI 89.
Vgl. Vasen; Wandmalerei.
Eryx: Tempel der Venus Erycina vor
Porta Collina in Rom VII 77 ff.;
VIII 304.
Esaro, Fluß XXIX 14» f
Esel: auf archaischem Kupfergefäß
aus Gela XVIII 329. Terrakotta-
relief: Karikatur einer Schulszene
V 3 ff. Vgl. Wandmalerei.
Este: Gräber in — Vi II 327; Bronze-
Funde in S. Maria di Carceri bei —
X 82; Produktion von Bronzege-
fäßen XXIV 320; Situla s. d.
Eteokles u. Polyneikes, sich gegen-
seitig tötend, Reliefs von Ossuarien
aus S. Benedetto bei Chiusi XXVII
54, 58 f.
'fjd^fiög auf Sarkophag von Torre Nova
XXV 149; 153 f.; 274.
Etruscilla, Gattin des Traianus Decius:
Porträt auf Bronzeblech XXI 83;
86.
Etrusker : Beziehungen der — zu Ägyp-
ten I 32; XXIV 327; zu Babylon
XXV 771; zu Chaldäa XX 377;
zu Mitteleuropa XXI 387 ff.; zu
fremden Völkern I 30; 32; 134; Be-
stattungsweise der — I 25; — in
Bieda XXX 185 ff.; in Capua XVII
309; in Pompeji XIX 130; XXIII
102; in Rom XXV 78 ff.; Extispi-
cien bei den — n XX 371 ff.; Her-
kunft der — I 187; — u. römische
Religion XXV 74 ff.; Übernahme
des Herakleskultes durch die — XX
369; Kunst der — : Chronologie I
89; 134 ff.
Etruskisch : aes grave 1 1 193 ff. ; Altar-
terrassen XXII 380; Aphrodite-
statuette aus Gold als Haarnadel-
griff, aus Chiusi XVI 388; Atunis-
darstellungen V 106 f.; XXVII 278,
1; XXX 152; Auguralsystem in
Rom XXV 84; Beinschnitzereien
XXI 318 ff.; BoccaneraplattenXVII
156; scheitrechter Bogen als Torab-
schluß an — en Bauten XII 168 ff.;
Bronzen s. d.; goldener Brust-
schmuck aus dem Grabe Regolini-
Galassi XXII 50 f.; — e Buchstaben
auf Vasenfragment aus Grosseto I
II. Personen- und Sachverzeichnis.
67
92; Büstenform XXIX 40; Chiusi:
— e Altertümer bei Sign. Luciano
Lancetti XXV 319; Cippi s. d. ; Ciste
s. d.; Drainage XXX 185 ff.; — er
Eisenkandelaber (?) von Perugia
IX 319; Felsenkanäle XXX 182;
185 ff.; 300 f ; Fenster in Zwischen-
wänden — er Kammergräber XXX
244; 246; Fermo: — e Altertümer
XXV 319; Filigrantechnik ägyp-
tischen, nicht — en Ursprungs XXII
82 f. ; Frau, Bronzestatuette in
Berlin XXVI 1244; Frauenkopf.
Marmor, Rom, Mus. Torlonia I 118;
— e Götter XX 362 ff.; XXV 80;
Grabaufsatz, Rom, Vatican XXVI
135; Gräber s. d.; Grabfunde z. T.
lokal-etruskischer Arbeit aus dem
Grabe Regolini-Galassi XXII 121;
— es Grabmal auf Wandmalerei
VIII 331; Grabstelen s. d.; skul-
pierte Grabverschlußplatten VIII
330; Haruspicin VI 21 ff.; XX
358 ff. ; XXV 85 f . ; — es Haus XXX
246 f. ; Hauswiesel in der — en Kunst
dargestellt XXIII 53; Imitationen
— er Schmucksachen aus Ungarn
XXI 387 ff.; — e Imitationen früh-
ionischer Arbeiten IX 315 ff.; Kapi-
telle s. d.; Limitation XXV 81;
Lünetten in — en Gräbern XXX
229; 279; Marpessadarstellung
XXVII 263; Mauern s. d.; Mlacuch-
darstellung XXVII 260; — e Namen
II 278 f.; XXII 440; Nortia, — e
Göttin XXV85; Opfer,— es Relief
in Pars XXV 106; pomerium von
Rom XXV 82; Porträt köpfe
in Kopenhagen XXIX 40; 42; — e
Profile XXII 403; pronubae auf
etruskischem Relief IV 95; ver-
schiedenfarbige Quadern Inder — en
Architektur XVII 157, l; — e Säulen
s. d.; Schmuck als Applikation für
Gewänder, aus Cervetri XXII 52 ff.;
— e Silberringe XXII 71; Sirene,
— eTerrakottastatuette aus
Vulci, Paris XXVII 264, 1; Spiegel
s. d.; (Würfel- u. Brett-) Spiele in
— en Gräbern I221;226;— er Stadt-
typus XXIX 166; Straßennetz bei
Bieda XXX 190 ff.; Tages, Urheber
der — en Religion XXII 263; — e
Tempel: Orientierung XX 360 f.;
Podiumtempe! XXI 254; Terrakot-
ten s. d.; Usildarstellung XXVII
245; Utuzedarstellung VII 336;
Vasen s. d.; Vegoe, — e Wahr-
sagerin XXII 262; Walmdach in
— en Gräbern XXIX 292; Wand-
malerei s. d.; Wasserrinnen an — en
Wegen bei Bieda XXX 191; — e
Wege bei Bieda XXX 190 ff.;
Ziegel mit — en Inschriften II 276 ff.
Etschmiadzin: Evangeliar XXVII 327;
Marientafel XXVII 315; 329.
Eubuleus des Praxiteles XXV 113 f.;
116; — u. Leochares XXV 117.
Evyagig Amiv : Büste der — , Samm-
lung Delfini, Steinfälschung XVI
142.
Eule als Statuenattiibut XXVIII 90;
Bronze als Deckelgriff, Todi I
232 ; — auf Mosai k V I 109 f . ; — auf
etruskischem Spiegel XXVII 260.
Vgl. Vasen.
Eumeniden XX 297 ff.; — auf Dar-
stellung des ludicium Orestis XX
294; — im Kult von Argos u. Athen
XX 294; Statuen des Skalos u.
Skopas in Athen XX 294; XXI
285 ff.; Tracht der — XX 295;
XXV 161 ff. Vgl. Vasen.
Eumolpos im eleusinischen Kreis XXV
139; 159 f. Vgl. Vasen.
Euphranor u. die Gruppe Leto mit
Apollo u. Diana I 116.
Euphronios, Vasenmaler II 167; XVI
106 f.; 254; 257; Werke des — XXI
115; Kreis des — XXIII 336; 340.
Euporus: Urne des — mit der röm.
Wölfin, Rom, Vatican I 12,
68
üeneralreeister.
Euripides : B ü s t e aus schwarzem Mar-
mor, Modena. Pinacoteca Estense,
Fälschung XVI 135; 136, 1; Mar-
morbüste der SammlungFarnese,
Neapel XVI 152; 158; Statuette
der Sammlung Ursinus XVI 140;
Mosaik Scalambrini, auf — ' Erech-
theus gedeutet XX 286 f.
Europa mit dem Stier: Metope von
Selinus VI 362; VII 193; Elfenbein-
relief in Triest XXVIII 210. Vgl.
Vasen; Wandmalerei.
Euterpe, Marmorstatue, Neapel XXVI
300.
Euthydemos von Baktrien, Porträt IX
107 ff.
Euthydikos- Weihgeschenk, Athen XVI
257; XX 135, 1.
Euthymides, Vasenmaler XXI II 338 ff.
Eutychides: Antiocheia des — VIII
189; XVIII 11, 1.
exedra s. Architektur; Pompeji,
Exekias, Vasenmaler: Stil seiner Tier-
figuren IV 161; Kreis des— XXIV
67 f.
Extispicin bei Etruskern XX 371 ff.;
bei Griechen XX 373 f.; bei Chal-
daeern XX 374 ff.
Ezechias, trauernd, Fresco S. Maria
Antiqua, Rom XXIV 258.
FabJus, röm. Maler II 233, 1.
Fabius Cilo unter Septimius Severus
XX 159, 2; 160.
Fabretti, Mscr. überetruskische Inschr.
XXV 315 ff.
Fackel, gesenkt, auf antiken Denk-
mälern XXV 1 1 1 256 ff. Vgl. Wand-
malerei.
Faicchio: Villa von — XI 189.
Fajüm, Grabfunde V 80 ff.; Terrako-
tastatuette des Hermes Enagonios
XXIV 169 f.
Falerii s. Civita Castellana.
Falisker Altertümer s. Civita Castella-
na; Corchiano.
Fälschungen von Antiken XI 99 ff.;
Falschmünzer zur Zeit Constantins
XXII 199; Renaissance — röm,
Porträts XXIX 43, 22; — des Bois-
sard XVI 128, 2; 144; — des P.
Casella XVI 267, 1; — des Ligorio
X 289 ff.; XVI 130, 1; 135 f.; XXII
318; — in der Sammlung Passeri
(Pesaro) VII 144 ff.; — bei Ursinus
XVII 42. Biga von Noreia (?) XIX
155; Epitaph einer Eselin in Vaccas
Memorie XVI 264; Euripidesbüste
in Modena XVI 135; 136, 1; Kaiser-
gemmen XIV 244 ff.; Laokoongrup-
pe in Reggio X 284 ff,; Lysiasbüste
von Holkham Hall XVI 139, 1; 192;
Relief Bellay XVI 142.
Farben: Funde von Herne St. Hubert
(Belgien) XXIX 220 ff.; von Pom-
peji XVII 315; Farbspuren an Skulp-
turen s. Bemalung; Farbstoffe s.
Malerei; Farbtiegel aus Bronze
XXIX 220; Rot zu Stempelzwecken
XVI 48.
Farnese als Besitzer der Sammlung
in Villa Madama XXVI 301.
Fasten: CapitolinischeI96; 189; VI 31;
45; XIX 117 ff.; Consularische —
I 96 f,; 111; XVII 55; XIX 117;
322 ff. ; XX 77 ff. ; — der Salii Pala-
tini XVII 158 ff.; Triumphal— I
96f.; XIX117ff,; XX 77 ff.; —
vom Tempel des Juppiter Latiaris
V 70 f.
Fasten in uritalischem Kult XVIII 339
Faunus auf Ära Pacis Augustae XVIII
137. Vgl. Satyr.
Fausta auf Münzen XXVIII 328.
Faustina: Tempel in Rom III 319;
Statue in Cannes VIII 172;
Torso der — ( ?), gef. auf dem Fo-
rum Rom. XVII 92; Demeter— IX
142 f.; Münze der — d. Ä. XXIII
368; d. J. VIII 284 f.; XXVII 14;
XXVIII 103.
Faustkämpfer : Darstellungen von — n
IV 175 ff,; Marmor: Statue in
II, Personen- und Sachverzeichnis.
69
DresdCii XXVIII 33; —von Sorrent
IV 179 f.; Hand eines — s mit
Cestus, Reggio XII 136. Lampe V
280. Vgl. Athlet; Vasen.
Faustulus in der röm. Sage I 13 f.;
— , die Wölfin mit den Zwillingen
entdeckend, Ära von Ostia XVI 395.
Fayence s. Porzellan.
Feder als Kopfschmuck XXIX 171 ff.
Felcsuth: Bronzekästchen von — ,
Budapest XXIII 357.
Feldbinde als Rangabzeichen, seit
Alexander auch in Rom XXV 44 f.
Feldmeßkunst: Fachausdrücke der —
XXI 212 f.
felis chaus in Ägypten XXIII 60.
Felix, Mosaikkünstler aus Pompeji,
XVII 129. Diptychon des — , Paris
XXVIII 246.
Felsenkanäle, etruskische XXX 182;
185 ff.; 300 f.
Fenfck: Bronzekästchen von — , Bu-
dapest XXIII 357.
Fenster: am Erechtheion XXIX 296;
— an röm. Rundgrab XXX 291;
— in Zwischenwänden etruskischer
Kammergräber XXX 244; 246; —
mit abgestuftem Boden XXX 232;
— mit Glasscheiben (Stich von
Bartoli) XI 224; — rahmungen in
Gräbern von Canosa XXIX 275;
284; 295. Vgl. Pompeji; Wand-
malerei.
Ferentinum: Akropolis XVIII 142;
XXIV 29 ff.; Bad XXIV 52; Bi-
schofspalast XXIV 31 ff.; Felsen-
kirche ( ?) XX IV 51 ; Forum XX IV 6 ;
57; Gebäude in Strada della Madon-
na XXIV 44; Grab des Quinctilius
Priscus XXIV 57; Mauern XVIII
142; XXIV 7 ff.; 25; Palazzo Acco-
ramboni XXIV 55; Poternen XXIV
10; 13; 23; Straßenzüge XXIV
56; Theater XII 172; XXI 249;
Tore XVIII 142; XXIV 9; 11;
18; 28.
Ferentum: Name der Stadt XXIII
108.
Ferla (Siz.); altchristl. Begräbnis-
anlagen XVII 110 ff.
Fermo, Bibl. comunale: etruskische
Altertümer XXV 319.
Ferruccio: Zeichnung des Cantharus
von Alt-St.-Peter XIX 98.
Fescennia II 26 f.
Feste: Anthesterien in Athen XII 100;
Festspiele in Antinupolis XI 118 f.;
ludi votivi nach der Rückkehr des
Augustus XVIII 334; Gymnopaidia
in Sparta XV 38; Spiele auf dem
Forum Romanum (?) XX 66, 2;
Fest der tibicines XXII 341; Vesta-
lia, Wandmalerei XI 80.
Feuerbecken s. Bronzen; Eisen.
Feversham : Diskobol, Marmorstatue
der Sammlung — XXVIII 4.
Fibula: Bronzen: Abruzzen XI 265;
Allumierel 159; VI 224; S. Anastasia
b. Randazzo XV 240; Bieda XXX
288; Capodimonte I 35; Cassibile
XIV 285; Centuripa XXIV 92
Conca XI 173; Corchiano II 34
Corneto I 85; 87; II 154 ff.; X 82
del Fusco XI 261; Grosseto 103; III
157; Lentini XV 72; Licodia XIII
310 f.; Noicattaro XIV 48; Orvieto
I 215; Ossini XXIV 76; 89; Panta-
lica XIV 285; Pompeji 1 152; II 115;
VIII 10, 1; 18, 1; XIII 30 ff.; 54;
XVI 358; Rom XX 113; Scifazzo
XIII329ff.; SikelergräberXIII 168;
Suessula II 249 ff.; Tolfa 1 158.
— mit Bernstein verziert: I 33 f.;
XI 173; XIII 333; XX 113 f.
Eisen : Cervetri (Regolini-Galassi)
XXII 104; 158; Florenz VIII 328;
— mit Elfenbein u. Bernstein, Syra-
kus (Nekropole del Fusco) XI 261;
— mit Verkleidung u. Anhängseln
aus Bein, Licodia XIII 319; XXIV
64; Novilara XI 185; Noicattaro
XIV 48; Ossini XXIV 76; Pompeji
70
Generalregister.
V 254; Scifazzo XIII 329 f.; — mit
Bernstein, Scifazzo XIII 333; Sike-
lergräber XIII 168. Gold: Pale-
st; ina II 37 ff.; 139 f.; 223; Vetulo-
nia X 81, 1; Volterra XIII 412.
Silber: Capodimonte I 27; Centu-
ripa XXIV 96; — mit Gold
plattiert, Cervetri (Regolini-Galassi)
XXII 57 ff.; Corneto I 89; Licodia
XIII 310; Rom XX 113; Ruti-
gliano XIX 205; Sikelcrgräber XIII
168; Vetulonia I 131. Formen: ad
arco serpeggiante 1215; II 34; 37 ff.;
139f.; 223; XIII 168, 2; XIV
285; XXIII 201; per cavallo II115;
Certosatyp XXX 288 ; a croce XX IX
246 f. ; a foglio XI 265; a gomito XI
261; a navicella II 154; XI 261;
XIII 168, 2; 310 f.; XV 72; 240;
XX 113 f.; XXIV 92; a sanguisuga
1131; 139; II 154 f.; XIX 205. Dar-
stellungen auf den Bügeln: Sphinx
u. Löwin mit Jungen X 81, 1;
geometrische Tiere XI 261.
Fichtenkranz als Attribut der Hekate
XXV 125 f.
Ficoronische Cista II 228.
ficus rumlnalis: Mosaik' Colonnese I 3;
7; 10; trajanische Marmorschranken
VII 287 f.; Ära Pacis Augustae
XVIII 172 f.; — mit Vögeln, De-
nar des Sextus Pompeius Faust-
lus I 10; etruskische Spiegel I 10.
Fidenae XVIII 340; XXIII 307 ff.
Fiesole: Mauerreste von — XII 187;
Thermen VI 372.
Fificulanus, pagus XXIX 129; 131 f.;
136.
Figlina civitas b. Rom XXIII 293.
Filigrantechnik ägyptischen , nicht
etruskischen Ursprungs XXII 82 f.
Flliporto: Gräber XI 260; XIII 153.
Finger, natürl. Größe, Bronze, Nemi
II 149.
Flnocchfto: Gräber X 76; XIII 153;
338.
Fiorelli: Nachruf auf — XI 102 f.
Fisch mit Phallus als Kopf u. mano
impudica als Schwanz, Elfenbein
V 243; Arm mit Fisch in der Hand,
Bronzefragment aus Pompeji XI
39; ^ e, Sternbild XXVIII 295;
— als Christi. Symbol auf Lampen
XIII 280; 285; 287. Vgl. Mosaik;
Vasen; Wandmalerei.
Fiscus s, Kassen.
Flamen: Ko p f in München XXV 1220;
— Dialis an der Ära Pacis VI 317;
Lederkappe der Flamines, Relief
des Quirinustempels XIX 25.
Flamininus, T. Quinctius, Porträt IX
112 ff.
flatuarius XXII 205.
Flavier: Kunst zur Zeit der — ,
Medaillons des Constantinsbogens
XXII 357.
T. Flavius. Mosaikkünstler XVII 127.
Fleischer: Kalksteingiebel vom Grab-
mal eines — s mit Fleischerwerk-
zeugen in Relief, Aquila, Mus.
XXVII 306.
Flint: Messer aus — von S. Anastasia
b. Randazzo XV 239; von Chiara-
monti Gulfi XIV 281; von Comiso
XIV 163.
Flora, Marmorstatue in Oxford, Uni-
versitätsgalerie XXVIII 239.
Florenz: Arnusrelief aus — X 90;
Brunnen X 90; Funde VIII 328;
Kuppelgrab von Quinto Fiorentino
bei — XIX 244 f. Archaeol. Mu-
seum : Bronze statue : Athena
XXV 306 f. Statuette, sog. Kronos
VII 167; Aphrodite als Haarnadel-
griff aus Volsinii XVI 383; Pferde-
kopf XXVIII 174; Gruppe:
Ringer XV 158, 2; Knochen-
schnitzerei aus Orvieto XXI 316;
322; Marmorrelief: Silvanus,
Satyr, Pan I 161 ff.; Basis von Man-
tinea XXV 102; 307 f.; Stuhllehne
II. Personen- und Sachverzeichnis.
71
mit Landschaft in eingelegter Arbeit
XXVI 153, 2. ßarge//o ; Elfenbein-
tafel: Kaiserin stehend XXVIII
341 f.; Stuhllehne mit Landschaft
in eingelegter Arbeit XXVI 153, 2.
Palazzo Corsini Lung' Arno : koloss.
Apollontorso XV 201. Palazzo Pitti:
JVlarmorstatuen : Aphrodite XVII
237; Asklepios XXVIII 227. Pa-
lazzo Riccardi: Sarltophag XXV
98. Privatbesitz Panciatichi: Mar-
morrelief: Neoptolemos III 101 ff.
Uffizien : Marmorstatuen:
Apoxyomenos XXVIII 7; Asklepios
XVI 378; XVIII 4 f.; 9; Athena,
aufwärtsblickend XX 142; Athlet
VII 81 ff.; XXVIII 8; 10; Hermes
XXVIII 11; sog. Nero XXVIII
44; Niobidenpaedagoge XXVI
322 ff,; Venus von Medici XIX
267 ff. Marmorgruppe:
Ringer XV 152; 236, 2. Mar-
morköpfe : weiblicher koloss.
XVIII 11; Herakles IV 197; sog.
Homer, Inschr. gefälscht XVI 135;
sog. Valentinian XXVI 245. Mar-
morreiiefs: Ära des Kleo-
menes VIII 201 ff.; XI 258; XX
306; XXII 344; Rund- (Vesta-)
Tempel VII 285 ff. ;WandererXX III
1 ff.; XX IV 177 f. Sarkophage:
Aeneas — , aus der Renaissance XXI
398 ff.; XXIV 175; Kentauren—
XVI 235. Cod. no. 14848, 18:
Zeichn. bakch. Reliefs im Casino
Borghese XXIV 182.
Flöten: Bronze — aus Pompeji XVII
316; mit Beinmundstück, aus Pom-
peji V 252; mit Bein Verzierungen,
aus Pompeji IX 48; aus Bein, Pom-
peji II 137;— auf Re lief in Genua,
Pal. Bianco XXV 300; 303;- —
bläser s. Vasen; Wandmalerei.
Fluchtäfelchen s." defixiones.
Flügel als Symbole der Schnelligkeit,
ionisch XXI 323; 325; — am Kopf
XXVIII 289; — wesen s. Vasen;
Wandmalerei.
Flußgottheiten: Marmor: Statuen
vom Monte Cavallo VI 25 f.;
Torso im Vatican VIII 188 ff.;
Relief vom Trajansbogen, Bene-
vent VII 242; 250. — dargest. am
Pinienzapfen aus Aachen XVIII 205.
Vgl. Wandmalerei.
fondi di capanna: Arcevia VI 360; Bo-
logna VI 360; Matera XIV 169;
Novilara VII 334; Remedello XIV
166; Vhö (Cremona) VI 360.
Fontana, Baumeister Sixtus V., Ab-
bruch d. Reste des Septizoniums
XXV 56.
Forcella in Picenum, Funde XV 11
297 ff.
Forinae u. Furrina XXII 226, 1; 229;
250.
Forli: Diskos von — XXIV 329.
Formia: Statue der Kybele, bei —
gef. X 90 f.
Fornonovo (Campagna): Grab XXIII
325 f.
Fortuna: — Restitutrix, Altar aus
Rom IV 277; — Virilis XXI 221, 1;
Bronzes tatuette aus Pom-
peji XIII 41; Mar mors tatu-
ette aus Rom VIII 288; Reliefs:
— mit Füllhorn u. Steuerruder,
Mainzer Juppitersäule XXI 281;
— auf einem Schiffe stehend, das
Steuerruder fassend, Grabstein des
L. Passienus, Vatican, Mus. Chiara-
monti X 93, 1; — mit Bacchus,
Roma u. Mars, an korinth. Säulen-
capitell in Rom, Caracallathermen
XVI246ff, Karneol: — mitRuder
u. Füllhorn, aus Pompeji XI 28.
Lampe: — mit Füllhorn, aus
Pompeji V 236; 254 ( ?). Tempel
d. — Augusta in Pompeji XI 269;
XIV 195; XV 116; in Rom s. d.;
in Teanum XVIII 146. Vgl. Wand-
malerei.
72
Generalregister.
Francisco de Hollanda: Skizzenbuch
des — im Escurial XXVI 305 f.
Frankfurt a. M., Museum: Gemälde
mit Ansichten von Rom aus dem
15. Jahrh. VIII 261; XI 124, 1;
Terrakottastatuetten: Hermes Dis-
kobolos XXIX 169 f.; 172 f.
Frascati: Mosaik aus der Villa Cava-
licribei — XX 286 f.
Frasso Sabino (Via Salaria) XXIV
157 ff.
Frau: Peplosfiguren archaischer grie-
chischer Kunst u. ihr kunstgeschicht-
licher Zusammenhang XII 87.
Bernstein : — an Baumstamm ge-
lehnt, Pompeji XVI 322. Bronzen:
Statuen u. Statuetten: etrus-
kische, Berlin XXVII 244; — en li-
bierend, Deckelfiguren auf Urnen, Ca-
pua u. S. Maria 1 1 274 ; archaische Sta-
tuetten aus Epidauros IV 166; — en,
vierflügelig, Perugia IX 302 f.; —
knieend, aus Pompeji VIII 27;
Herme aus Herculaneum IX 164;
Kopfgefäß aus Corneto II 158.
Kalkstein : — mit geöffnetem Käst-
chen in der 1. Hand, Relieffragment
aus Tarent XXIX 26. Marmor:
Statuen u. Statuetten:
Peplosfigur, Athen, Akropolismus.
XVI 256; Gewandfiguren, Berlin,
Kgl. Mus. XV 181; Pergamonmus.
XXI 284 f.; sitzende — en, Berlin,
Kgl. Mus. XXV 146; 155; Statue
aus Canea (Kreta) XII 87; von
Klaudos b. Kreta, London, Brit.
Mus. XXV 311; Neapel, Mus. Naz.
XXVIII 239; Paris, Louvre XV 181 ;
195; aus Pompeji V 229; in Rom,
Capitol. Mus. XV 181; Lateran
XXVIII 268 f.; Thermenmus. VIII
335; Mus. Torlonia XVI 256; Vati-
can XVI 251; XXVIII 268 f. Tor-
s e n: Gortyn V 147 ff.; Rom, Mus.
Torlonia VI 295 ff.; Thermenmus.
VI 239; Verona VI 290; 295 f.
Köpfe: vom Südabhang der Akro-
polis IV 216; in Corfinium XVIII
161; aus Corneto II 148; kolossaler
Kopf in Florenz, Offizien XVIII 11;
in Neapel XVI II 11; vom Palatin
VIII 95;angebl. etruskisch, modern,
Rom, Mus. Torlonia I 118; Köpfe
in Rom, Thermenmus. VII 337;
VIII 96; XVIII 11; aus Smyrna,
Athen XIX 10 f.; aus Tusculum
XII 84. Büste: Weihgeschenk des
Euthydikos, Athen, Akropolismus,
XVI 257. Reliefs; sog. wagen-
besteigende Frau, Athen XII 313;
— in Chiton, aus Pompeji IV 29;
— eine Schlange fütternd, fragmen-
tiert, aus Pompeji I 157; drei — en
s.tehend, ufibestimmter Deutung»
Rom, Thermenmus. XIV 3 ff. Frag-
mente aus dem Garten des Pal.
Barberini XVI 369. Sandstein : Ge-
wandfigur aus Metz XXI 284 f.
Tuff: Statuen in Capua XXII 414.
Vgl. Lampen ; Mosaik ; Münzen ; Ter-
rakotten; Vasen; Wandmalerei.
Fr^jus: Venus von — IV 72 ff.; XIV
116, 2; XVI 25; XVII 252; XXV
54.
Friedrich IL u, Terranova (Gela) in
Sizilien XXV 11.
Fries in der römischen Architektur
XXI 270 ff.; — vom Theater in
Aizanoi XXV 96; Triglyphen— ,
Alatri IV 151; — vom Tempel zu
Assos XXX 9; — vom Niketempel
in Athen XXII 17; — vom Lysi-
kratesmonument in Athen XV 156;
— vom Tempel amllissos in Athen
XXV 280 ff.; Triglyphen— e von
Altären u. Sarkophagen in Italien,
Capua XXII 397; — von Terra-
kottafiguren aus Conca XI 182; —
vom Siphnierschatzhaus in Delphi
XII 312; — vom Grabmal zu Küt-
schük-jasili-kaia XXVII 274, 1; —
mit Schlachtdarstellung, in Mantua
II. Personen- und Sachverzeichnis.
73
XVI 230; — von Mschatta, Berlin
XVIII 196; — : Aeneassage, Neapel
XIV 217; — von vergoldeten Bron-
zefiguren aus dem Dianaheiligtum
am Nemisee XI 192; — aus dem
Wolfegger Skizzenbuch, vielleicht in
Paris, Louvre XVI 224; Telephos —
aus Pei-gamon XVI 263; XXI 347;
XXVI 124, 1; Balustraden— vom
Peribolos der Athena Polias in Per-
gamon XX 169 ff.; Tier— e, Bron-
zen aus Perugia IX 304 ff. ; Reiter —
von Priniä XXX 69; — vom Bibu-
lusgrab in Rom XXI 270; — vom
Caecilia-Metella-Grab in Rom XXI
270;' — mit Masken u. Palmetten
vom lacus luturnae, Rom XX
81 ff. ; — vom Nervaforum in Rom
IV 88; Giganten — von der Via del
Colosseo, Rom XX 121 ff.; XXIV
191; — : Schiffe, Schiffsteile, Bu-
kranien u. Opfergerät, Rom, Capitol.
Mus. XVI 228; — im Tabularium,
Rom XIV 213 ff.; archaistisches —
fragment: Leierspielende u. Eros,
Rom, Thermenmus. VIII 335; Terra-
kotta — : plündernde Gallier von den
delphischen Göttern bestraft, Sasso-
ferrato XV 1 1 1 330 ; — am Sarkophag
von Torre Nova XXV 96; —: Eros,
nackt, auf einem von drei Löwen ge-
zogenen Wagen, aus einem Grabe in
Vaste b. Spongano XII 132; Eroten-
— aus der Villa Hadriana, Rom,
Vatican XXVI 223.
Frosch aus aegypt. Email, Pompeji
VIII 48; — aus Glasfluß, Amulett,
Pompeji XVI 330; in der Volute
eines ionischen Kapitells, Rom
XXIII 157. Vgl. Vasen; Wand-
malerei.
Frosinone: Tesserae aus — XI 230.
Froumund von Tegernsee benutzt das
Glossariolum de domiciliis XVII
263 f.
frumentarii s. milites.
Fufluns s. Vasen.
Füllhorn als Attribut an Statuen-
stützen XXVIII 79 f.; — in der
griech. Kunst XXI II 142; — in der
röm. Ornamentik XXI II 142; auf
Stelen aus Kleinasien XXIII 143;
— als Sj'mbol der Friedenszeit unter
Augustus XXIII 142 f. Imperator-
statue mit — , Neapel, Mus. Naz.
XXVI 300. Vgl. Fortuna.
Fulminata s. legio.
Fundi (Mittelitalien): Polygonalmau-
ern XVIIl 146; sog. Tempel der Isis
XVIII 146.
Furien an Stelle der Furrina XX II 250.
Vgl. Eumeniden.
Furrina: Hain der — am Janiculum
XXII 225 ff.
del Fusco s. Syrakus.
Gabbari : Banksarg von - XXVII 121.
Gala s. Ge; Wandmalerei.
Gaius, Sohn der Livia, dargest. im
Amor der Augustusstatue von Prima
Porta XXV 54.
Galaxidi: Silberrelief von — mit der
Geburt der Aphrodite VII 49; XIV
157.
Gaiba s. Horrea; Münzen; Sulpicius.
Galbilla: Bona dea — I 71.
Galeria Valeria auf Münzen XX VI II
327.
Galerius, Kaiser, angebl.Porträt XXIX
64.
Galerius, C, Präfekt von Ägypten XJX
15 ff.
Galla Piacidia: Goldmedaillons der — ,
Paris u. Haag XXVIII 331.
Gallia, Provinz, auf dem Panzer der
Augustusstatue von Prima Porta
XXV 37.
Gallienus: Zählungsweise der Regie-
rungsjahre XX 158, 1; Diptychon
des — , Rom XXV III 203, 2; 245.
Gallier: — darstcllungen in der perga-
menischen Kunst X 126ff.; sterbend.
— , Marmorstatue, Rom, Capitol.
74
Generalregister,
Mus. VIII 253; Kopf eines — s, '
Rom, Vatican X 126; plündernde —
von den delpliischen Göttern be-
straft, Terrakottafries aus
Sassoferrato XVIII 330.
Gamedes, Vasenmaier XII 107 f.
ydfiog i'y/Qaqog auf Sarkophag von
Torre Nova XXV 323.
Gans als Attribut an Statucnstützen
XXVIII 86 ff.; Bronze vom Drei-
fuß von Lucera XII 19; Figuren-
vasen X 82; XXX 152; — mit
Schlange u. Eidechse auf dem
Rücken XIII 20; Gänse von Frau
gefüttert, Mosaik von Oderzo VI
373. Vgl. Vasen; Wandmalerei.
Ganymedes: irrtüml. Deutung böoti-
scher Terrakotten auf — XV 216;
Sarkophagrelief, Rom XIII 257.
Vgl. Vasen.
Gastraphetes (antikes Geschütz) XXIV
106.
Gauganiela: Schlacht b. — , dargest.
auf dem Alexandermosaik XXII
10 ff.
Ge: — u. Windgötter im chthonischen
Kult vereint XX 304 ff.; — , dem
Stieropfer für Algabal zusehend XVI
279; Darstellungen der — XV 165;
Terra mater, Relief von der Ära
Pacis IX 202 f. ; — auf dem Panzer
der Augustusstatue von Prima Porta
IX 204; XXV 33; auf dem Relief
aus Karthago XX 306; Cameo, Wien
IX 205. Tempel d. Tellus in carinis,
Relief von der Ära Pacis IX 209 f.
Gebälk s. Architektur; Pompeji.
Gela: Geschichte u. Topographie XXV
1 ff. ; archaisches Kupfergefäß mit
Darstellung von Pferden u. Eseln
XVIII 329; Terrakottaidol XXIX
209 f.; Tempel des Apollon Arche-
getes (?) XXV 3.
Gemälde: Vorlagen für röm. Sarko-
phage XXV 102; imitierte Tafel—
als Kopien wirklicher — XXV 261;
Spuren von Tafel — n in ein^m
Hause in Pompeji XIII 48.
Gemmen stellen nur Teile aus Grup-
penkompositionen dar XVI 39, 1;
— erwähnt b.Menander XXV 252ff . ;
Gemme Gonzaga, Petersburg XXV
44; Gemme Hawkins, London,
South-Kensington-Mus., modern,
X IV 244 ff. ; Gemme des Herophilos,
Wien VI 315; Sommerville'sche — n,
modern XIV 248 ff. ; -— des Tryphon
XVI 89. Darstellungen: Adler
über Globus, Pompeji IV 105, 1;
Adorant mit Thyrsus vor Altar mit
Baum, Pompeji XIII 55; Angelnder,
Pompeji XIII 55; Aphrodite mit
Eros u. Psyche XXVIII 239 f.;
Athena mit Flügeln, Amathus XII
310; Athena-Kopf, Pantelleria XIII
395; Curtius XVII 323; Delphin
über Schiffsvorderteil, Pantelleria
XIII 395; Eirene mit Kerykeion,
Petersburg V 94; Eirene u. Plutos V
109; Eros an Kriegsmaschine XXIV
100 ff. ; Eros, Liebespfeil abschie-
ßend, Martinetti II 49; in Palermo
II 51; Eros u. Psyche XVI 89;
XXIV 101; 107 f.; XXVIII 239 f.;
archaische Flügelfrau mit Szepter
u. Lanze, Corneto VI 370; Fortuna
mit Ruder u. Füllhorn, Pompeji XI
28; Füllhorn, Pompeji XIII 30;
Greif u. Hirsch, Rom IV 288; Hahn
vor Mohnstaude, Pantelleria XIII
395; Hermes, Berlin XXIX 170;
aus Pompeji XXIX 170; Hirsch,
am Boden kauernd, Pantelleria XIII
395; Jüngling mit strigilis, falis-
kisch II 33; den Bogen bespannend,
Corneto VII 336; Kaisergemmen,
modern XIV 244 ff.; Kentaur, Pom-
peji VII 21; Krieger, faliskisch II 34;
verwundet, Pantelleria XIII 395;
Löwen, Pompeji VIII 55; XIII 54;
männliche Büste auf geflügeltem
Bock, London XXVII 6 f.; Palae-
II. Personen- und Sachverzeichnis.
75
straszene, Corneto X 82; Parther-
unternehmen unter Augustus, Ber-
lin XXV 41; Peleus, sich salbend,
Corneto X 82; Pferd, Pompeji IV
105, 1; Phrixos (?) auf Widder mit
Frau, St. Bernhard VIII 335; Philo-
sophengespräch, Samml. Demidoff
XXVII 235, 1; Priesterin, eine Am-
phora zum Altar tragend, München,
Privatbesitz XXIX 27; Pseudo-
hieroglyphen, Nekropole del Fusco
XI 262; Sarapiskopf, Pantelleria
XIII 395; Satyr, Pompeji VII 21;
Satyr m.it Hund, Pantelleria XIII
395; Schiff XIX 257; Schiffs Vorder-
teil, Pantelleria XIII 395; Semit (?),
Corneto I 86; Silen, langbärtig, Pom-
peji XIII 31; Sphinx, Pantelleria
XIII 395; Taube, auf einer Kugel
sitzend, Pantelleria XIII 395; Tiere,
faliskisch II 33 f.; Corneto II 154;
Utuze, einen Hirsch ausweidend,
Corneto VII 336; weibl. Kopf,
Pompeji XIII 54; mystische
Zeichen III 315 f.; Zeus, thronend,
Pantelleria XIII 395. Vgl. Cameen;
Karneol; Skarabaeen.
Gendarmen: römische — XXVI 275;
XXVII 199.
Genf: Museum: archaische Elfenbein-
Schnitzerei XXI 318; Hermes, Bron-
zestatuette XXIX 176; 182; Sil-
■ berschale mit Valentinian zw. Sol-
daten XXVIII 204. Universität:
Hermes, Bronzestatuette XXIX
181.
Genius : Bronzestatuette aus
Pompeji XVI 322; Marmorsta-
tuen mit Attributen XXVIII 19;
36; 39; 84 f.; 89; Marmorstatue aus
Villa Madama, in Neapel XXVI 298;
— Augusti auf der Sorrentiner Basis
XV 205 f. ; Genien, Sarkophag- R e -
] i e f 1 1 1 96 f . Vgl. Lampen ; Wand-
malerei.
gentilicium : die Endung in republik.
Zeit abgeworfen XVII I 339 f.
Genua, Handel mit dem Orient im
Mittelalter XXV 304. Pal. Bianca :
Hellenist. Relief XXV 298 ff. ;XXVI
103, 1. Pal. Reale: Kopie der
Aphrodite von Epidauros XVII 236.
Genzano: Herakleskopf aus — , Lon-
don IV 189.
St. Germain: Cheiroballistra Herons,
rekonstr. XXI 142 ff.; Abguß des
Vedenniusreiiefs, richtig erklärt XX
177, 1.
Germanen in der röm. Kunst VIII
101 f.; — (?) am Trajansbogen,
Benevent VII 248 f.; Germani cor-
poris custodes XX 321 ff. Inschr.
eines — krieges XX 156 ff.
Germanicus: Marmors ta tue, Paris,
Louvre XXVIII 12; 89; Marmor-
relief della Porta: Triumphzug des
— VIII 239; 242; — in adlocutio
auf Münze XXV 49.
Gerona, Museo Prov. : Sarkophag,
Eroten mit gutem Hirten IV 77.
Geschütz, von Eros bedient, auf Gem-
me XXIV 100 ff. ; — darst. auf dem
Vedenniusreiief XX 176 ff.; —teil
vom Balustradenfries in Pergamon
XX 169 ff. ; Rekonstruktionen an-
tiker — e XX 166 ff.; XXI 142.
Gesims s. Architektur.
Geta XXV 265; sog. — , Bronzestatue,
Rom, VillaBorgheseVIII240;244f.
Gewebe aus Gräbern im Fajüm V
80 ff.
Gewichte mit Inschr. aus Brimeux
IV 244 f.; aus Pompeji XI 93.
Bronzen: — aus Brimeux IV
244 f.; aus Pompeji XIII 54; XVI
314 f.; aus Rom X 61; Kalk-
stein: — aus Pompeji XVI 295;
312; Lava: — aus Pompeji IX
40; Marmor: — aus Pompeji IV
114, 1; VI II 10, 2; XVI 311; Sand-
stein : — aus Pompeji XIII 55;
Stein — aus Pompeji IV 21, 1;
XVI 332; 364; Terrakotta —
aus Pompeji IX 41f.; Tra vertin
76
Generalregister,
— aus Pompeji IX 40; XIII 10;
XVI 317. Vgl. Blei.
Gewölbe s. Architektur u. Technisches.
Ghirlandajo XXVI 307.
Giarratana (Sizilien): Grabfunde VII
174.
Giebel: Kalkstein — vom Grabmal
eines Fleischers, Aquila XXVll 306;
eines Tischlers, Aquila XXVII 306;
— auf Münzbildern, durchbrochen
dargestellt XXIII 373; — dach von
Voluten gebildet XXII 398; —
dächer in Kammergräbern von Ca-
nosa XXIX 264 f.; 269; 274; —
decken, flach, mit Andeutung des
Firstbalkens in Gräbern bei Bieda
XXX 246.
Giebelhäuser: Gräber in Gestalt von
— n, Bieda XXX 233 f.; Grab-
urnen aus Pantelleria XIII 388; 393;
aus Volterra XIII 412.
Giganten = Titanen in späterer Zeit
XX 122, 1. Vgl. Vasen; Wand-
malerei,
Gigantomachie :Bronzerelief, Rom,
Mus. Kircheriano XII 268; Peru-
gia IX 267 f.; Eisenrelief auf
Diskos VIII 228 ff.; Marmor-
relief vom Pergamenischen Altar,
Berlin VIII 228 ff.; XX 122 f.
Marmorreliefs, Rom, Antiquarium,
Lateran u. Vatican XX 121 ff.;
XXIV 191; Sarkophag im Vatican
VIII 232; XX 122; Terrakotta-
Matrize, Girgenti XII 267. Vgl.
Vasen; Wandmalerei.
Giocondo, Fra : Hermeninschriften
von Tivoli XVI 125; Zeichnung des
Gesimses vom Serapeum XV 1 1 1 36 f.
Gjölbaschi-Trysa, HeroonIX 72; XXII
17.
Giorgio, F. di — : Zeichnung der Basi-
lica Aemilia XVII 45, 3.
S. Giovanni Incarico: Brückenpfeiler
XVIII 144; Kapitelle XVIII 158 f.;
161.
S. Giovanni in Persiceto: Grabfunde
der Bronzezeit VI 361; der Villa-
novakultur VII 333 f.
Girgenti: Herakopf von — I 123 f.;
Funde der I. sikelischen Periode in
der Provinz — XIII 152; archaische
Inschr. X 236 ff.; Phaidra-Sarko-
phag VI 247 ff.; Terrakottadiskos
mit Gorgoneion XII 284; Terra-
kottaidole XXIX 209 ff.; Terra-
kottamatrizen XII 253 ff.
S. Giuliano, etruskische Felsennekro-
pole XXX 180.
Giulianova (Picenum), Funde XVII
301 f.
Gladiatoren: Aufstand in Praeneste
VIII 219 ff.; Familiae der — XV
103; — Unterricht als Bestandteil
der militärischen Erziehung XV
223 ff.; kaiserliche Fechtschulen im
Anfang des 3. Jahrhunderts XXIII
75; R e 1 i e f in Aquila V 72; Berlin
XV 102; Konstantinopel XV 99 ff.
— inschriften V25ff.; 64 f.; VI 154.
Vgl. Diptychen; Wandmalerei.
Glas; Funde: S. Anastasiab. Randazzo
XV 242 f.; Canosa XXIX 277; 286;
Capodimonte I 27; Civita Castellana
1 1 34 f. ; Conca 174 ; Corneto 1 1 156 ;
X 82; Grosseto III 156; 158; Licodia
Eubea XIII 318; Mainz VI 315
Odemira XI 220; Pergamon XXV
115 f.; Perugia XI 228, 2; Pompej
II 115; 136 f.; III 132; 135; 141
IV 4, Iff.; 15, 1; 17, 2; 103, 1 ff.
V 140; 230 ff.; 243; 257; 280; VI
21 f.; VIII 7; 12, 1; 18, 1;23, 1;55
IX 40 f.; 48; 53; 58 f.; X 156; X
28; 89; XIII 8 ff.; 40 ff.; XVI 286
294; 311 ff.; 330; 358; 364; XVI
315;RomXVI61;XX114; XXVII
205 f.; Suessula II 254; Thapsos
(Sizilien) XIII 168; Todi I 232
Tusculum I 64; Vetulonia I 138 f.
140; Via Appia Pignatelli I 52. Vgl
Goldgläser.
II. Personen- und Sachverzeichnis.
77
Antike geformte Glasarbeiten
XXIII 145 ff.; Apfel, Pompeji IX
59; Büste des M. Aurelius oder
Commodus in Paris, Privatbesitz
XX 134, 3; Bes-Figur aus Ve-
tulonia I 139; Eros, Pompeji
VII 21; Eros, Psyche peinigend
XVI 61; Figuren im Knieiauf-
schema, Corneto X 82; Figur mit
phrygischer Mütze aus Pompeji XVI
330; Frosch s. d. Gefäße phöni-
zischen Stiles aus S. Anastasia b.
Randazzo XV 242; in Berlin XXVI
116; aus Canosa XXIX 277; 286;
aus Conca XI 174; aus Licodia XIII
318; aus Odemira XI 220; aus Piom-
bino XI 220; aus Pompeji II 136 f.
III 132; 135; IV 4, Iff.; 103, 1 ff.
V 230; 243; 257; 280; VIII 7; 23, 1
55; IX 40; 48; 53; 58 f.; XI 28; 89
XIII 8; 11; 13; 23; 31; 40f.; 44
54 f.; 58; XVI 286; 294 f. ; 311
314; 317; 322 f.; 330; 358; 364f.
XVII 315; aus Gräbern vor Pompeji
X 156; Schale mit dem Porträt
Diocletians, aus Rom XXVIU 206;
aus Tusculum I 64; mit Reliefs XI
220; XXVIII 205 f.; aus Vetulonia
I 140; aus Gräbern an der Via
Appia Pignatelli I 52; zur Vicennal-
feier Diocletians XXVIII 301, 3;
302 f. Archaisches Gesicht, Corneto
X 82; Goldgläser s. d.; Halsband-
kugeln aus Pompeji XVI 294; 322;
330; 364; Halskettenfragmente, Cor-
neto II 156; Kopf in Straßburg XX
131 f.; XXIII 147; Köpfe in Rom
XX 131 ff.; bärtiger Kopf aus Sues-
sula II 254; Kopfputz aus Grosseto
III 156; Kugeln aus Perugia XI
228, 2; Pompeji II 115; IV 5, 1 ff.;
VIII 12, 1; 18, 1; IX 41; XVI 315;
Vetulonia I 138 f.; 140; Löwenfuß
aus Tusculum I 64; Maske aus S.
Anastasia b. Randazzo XV 243;
Paste mit Relief: Doryphoros, aus
Pompeji VII 21. Perlen aus S. Ana-
stasia b. Randazzo XV 243; aus
Conca XI 174; blaue Perlen an
Bronzeringen als Anhängsel aus
Corneto II 254; Perlen an Fibel aus
Corneto X 82; Perlen aus del Fusco
XI 261; aus Rom XX 114;
aus sikelisfhen Gräbern XIII 168.
Platte mit Krieger XVI 322;
mit landschaftlicher Darstellung
XXVI 116; Porträt aus Mainz VI
315. Reliefs: Eros aus Pompeji VII
21; Jüngling vom Pferde gleitend,
aus Pompeji XIII 13; Weinblatt aus
Pompeji VII 21. Ringe aus Perugia
XI 228, 2; Schmucksachen aus Ve-
tulonia I 138; Skarabaeus, Pompeji
XVI 330; Spielmarken aus Pompeji
XVI 311; 323; 330; Statuette eines
Ägypters, aus Suessula II 254; Tisch-
chen aus Pompeji XIII 54.
Glaukos von Chios : bjioxQrjTTjQidiov des
— XII 22.
Glaukytes, Vasenmaler IV 153 f.
Glocken: Bronzen aus Pompeji IV 114,
1; V239; VIII23,1; 1X48; XIII22
(am Hauseingang); 30; 44; 47; 58;
XVI 314; 316; 317; 332 (mit eiser-
nem Nagel); 363 (mit eisernem Klöp-
pel); 364; XVII 316; Silber— aus
Cervetri (Regolini-Galassi) XXII 81.
Glossariolum de domiciliis zur Be-
schreibung des röm. Hauses XVII
255 ff.
Glykon, Gegner des Pheidias XX IV 274.
Gnathia: zur Geschichte von — XIX
227 ff.; Gräber XXVII 101 ff.; alte
Mauern von — XIX 195; Münzen
XII 2361; Vasen s. d.
Gnathon: Statue des — in Olympia
X 119.
Golasecca-KulturinItalienXXIV317ff.
Gold: Funde: S.Anastasia b. Randazzo
XV 246; Athen XI 251; Bolsena V
285; Canosa XXIX 286; Capannori
X 83; Capodimonte I 23 ff.; Cassi-
78
Generalregister.
bile XIV 284; Cervetri (Regolini-
Galassi) XXII 50 ff.; Chiusi XVI
388; Civita Castellana II 33; Len-
tini XV 83; Montefortino XI 186;
Noicattaro XIV 35; Pantalica XIV
284;Pedescia II 7; Perugia 1226 ff.;
[Pompeji II 121; IV 12, 1; V 243;
'xi 28; XIII 54 f.; Rom, r. Tiber-
ufer IV 288; Suessula II 249 ff.;
Szarazol XXI 387 f.; Todi I 229;
Vetulonia I 131 ff.
Armbänder, Cervetri XXII 69; Be-
schlag an einem Kästchen aus Meg-
gido XXIII 363; etruskischer Brust-
schmuck, Cervetri XX 1 1 50f . ; Bullen,
Suessula 1 1255; 7(>ü(Ta7'7rt;|,Leontinoi
XV 83; Fibeln s. d.; Frauenkopf mit
[Ring, S. Anastasia XV 247; Gefäß
;mit luftdichtem Verschluß (aroma-
torio?), Leontinoi XV 83; Gorgonen,
Capodimonte 132; Haarnadelgriffe:
Aphrodite, aus Chiusi XVI 388; in
London XVI 388; Halsketten, Cer-
vetri XXII 64; Montefortino XI
186; Pompeji XI 28; Todi I 229;
Medaillons: Justinian I., London
XXIX 80f.; Galla Placidia, Haag u.
Paris XXVIII 331 ; unbekannte
Kaiserin, Paris XXVIII 333; Na-
ideln aus Bolsena V 285 f. ; in London
XVI 388; Ohrringe, Canosa XXIX
286; Civita Castellana II 33; Pom-
peji V 243; XIII 54; mit Perlmutter,
Pompeji IV 12, 1; Ornament aus
Mykenai XXIII 53, 1; Perlen aus
Szarazol XXI 387 f. Ringe: Civita
Castellana II 33; Leontinoi XV 83;
Pedescia II 7; Pompeji II 121; V
243; XIII 55; hohl, nur für Bestat-
tungszwecke hergestellt, Perugia I
226. Schmuck : Montefortino XI 186;
Noicattaro XIX 205, 3; Vetulonia X
81; Schmuckknöpfe u.-Plättchen mit
eingeprägten Darstellungen, Capodi-
monte I 32; Perugia I 230; etrusk.
Schmuck als Applikation für Ge-
wänder, Cervetri (Regolini-Galassi)
XXII 52 ff.; Schmuckstück mit
Swastica u. Schlangen, Noicattaro
XIV 35, 1. Spiralen, in Widderköpfe
endigend, S. Anastasia b. Ran-
dazzo XV 246; als Haarschmuck,
Capodimonte I 23; 27; Zahnhalter,
Capodimonte I 26.
Goldgläser XXVIII 206 ff.; XXIX
240 ff. Fragment der Sammlung
Goleniscev, Moskau XXVI 65.
Golgoi: Heraklespiedestalrelief XXI
323; Sarkophag von — XXI 321.
Gordianus IIL Marmorköpfe: Paris,
Louvre XXIX 252; Rom, Thermen-
mus. XXIX 252.
Gordion: Heiligtum von — : Tempel-
sima XXVII 274, 3; Dachterra-
kotten XXX 12,
Gorgasos II 225.
Gorgias auf dem Mosaik von Torre
Annunziata XXVII 236.
Gorgo : nach r. laufend, Bronzespiegel
XXVII 276; — nen auf archaischer
eiste, London, Brit. Mus. XXVII
276, 4; auf Ciste, Rom VII 223 ff.;
— nen aus Mattgold, auf Gewänder
aufgenäht (?), Capodimonte I 32;
— auf Bronzeblech aus Perugia IX
261; Köpfe in Rom, Vatican
XXVI 222.
Gorgoneion in der sepulkralen Deko-
ration der Kaiserzeit XXII 229.
Bronzereliefs : auf Zierblech in
Bonn XXIII 361; auf Medaillons
eines Kästchens in Budapest XXIII
349; als Verkleidung von Holz-
balken, Nemisee XI 191; an Helm
aus einem Grabe bei Perugia I
226. Marmorreliefs: Achilleusschild,
Fragment Sartiano VI 197; auf
Marmordiskus aus Pompeji XI 40;
auf Grabstele in Belgrad XXVI 269;
— Ludovisi VII 106 f.; auf Sand-
steinstele eines Schusters, Tortona
XXVII 231. Terrakotten: Diskus, gef.
II. Personen- und Sachverzeichnis.
79
bei Girgenti XII 284; Schiid mit
aufgemaltem — aus Eretria XXVII
117; architektonische Terrakotten:
Athen XXX 78; Conca XI 176;
Korfu XXX 96; Larisa XXX 6;
Milet XXX 35; Olbia XXX 24;
Palaikastro-Heleia u. Praisos XXX
41; Pompeji I 157; Thermos XXX
66; 71. Terrakottamatrize : Gir-
genti XII 281. Tuffrelief an dori-
schem Altar in Capua XXII 398.
Münze: aes signatum aus Volterra
I 179; 181. Vgl. Lampen; Mosaik;
Vasen; Wandmalerei.
Gortyn: Marmorstatue: Agorakritos
(?) XXVIII 78; Marmorgruppe,
Fragment: Attis V 142 ff.; Marmor-
torso einer Frauenstatue V 147 ff.
Götter als Zeugen irdischen Vorgangs
X 141; vermenschlicht dargest. im
4. Jahrhundert XX 141 ; offizielle —
des Imperium Romanum auf Münzen
des Septimius Severus XVI 250.
Göttin, geflügelt, unbestimmter Deu-
tung, Gigantenfriesfragment, Rom,
Antiquario XX 128; Relief in
Ephesos XX 127 f.
Gräber: Afrika (Nord-), Grab der
Christin XXIX 295; sog. Grab des
Theron bei Akragas XIV 206, 44;
Alexandrien XXVII 158 f.; Allu-
miere I 158 ff.; VI 221 ff.; S. Aloe
b. Lentini XV 63 ff. ; Altamura XIX
211 ; Altavilia Silentina X 84; Anapa
(Rußland) XXVI 9, 2; S. Anastasia
b. Randazzo (Sizilien) XV 237 ff.;
Ancona VII 194; Anfuschi XXVI
124; S. Angelo VII 333; Apulien
XIV 48; XIX 188; 211 ff.; XXIII
330; 341; XXVII 102; Arpi XIX
213; Athen XI 251; Balate di Zaco
XV 89 ff.; Bari VI 369; XIV 48;
XXIX 90 ff.; S. Bencdetto (Chiusi)
XXVII 51; Bieda XXX 187 ff.;
Bitonto XIX 211; Bologna VI 233;
Bomarzo XIX 247, 3; Bradano
XXIII 236; Bucciano VIII 334;
Calafarina (Sizilien) XIV 280; Calta-
girone (Sizilien) XIII 344; Cam-
pagna XXIII 310; Campiglia marit-
tima XI 185; Canneto (Apulien)
XIV 48; XIX 212; Canosa XXVII
102; XXIX 90 ff.; 263 ff.; Capena
XXX 220; Capodimonte I 18 ff.;
Capua II 271 ff.; XXVII 159; Cara-
cupa XVIII 329; Cascia VIII 334;
Cassibile XIII 153; XIV282; Castel-
lazzo di Paroletta VIII 326; Castel-
luccio VII 174; XIII 152; Casti-
gliano del Lago VI 370; Castrocaro
VI 361; Catacauso XV 89 ff.; La
Cavetta XIII 153; Ceglie XXIII
341; Centuripa (Siz.) XXIV 93;
Cervetri XX 1 1 47 ff .; XX IX 291 f. ;
XXX 215; 231; 245,63; 277 f.;
Chiaramonte Gulfi (Syrakus) XIV
281; Chiusi I 217; XVI 388; XXVII
51; 267, 1; 281, 2; Civita Castellana
XX H 256 ff.; XXX 207; Comiso
XIV 163; Conca XI 174; Copezzato
V I 361 ; Corchiano 1 1 28 ff. ; Corneto
I 84 ff. ;II 153 ff.; VI 370; VII 335 f.;
VIII 330; X 82; XI 185; XIX 154 f ;
XXVI 121; XXVII 265; Cozzo del
Pantano VII 174; XIII 152; Cumae
VI 367 ff.; XVIII 329; XXIII 363;
XXVII 124; 159; Eretria XXVII
103; 157; 161; Este VIII 327; Fajüm
V 80 ff.; Ferentinum XXIV 57;
Ferla (Siz.) XVII 110 ff.; Filiporto
XI 260; XIII 153; Finocchito (Siz.)
X 76; XIII 153; 338; bei Florenz
XIX 244 ff.; Fornonovo XXIII
325 f. ; del Fusco s. Syrakus ; Giarra-
tana (Siz.) VII 174; S. Giovanni
in Persiceto VI 361; VII 333; Gir-
genti (Provinz) XIII 152; S. Giuli-
ano (Etr.) XXX 180; Gnathia
XXVII 101 ff.; Granmichele (Siz.)
XIII 343; Grosseto I 91 ff.; III
156 ff.; Hadrumetum XIII 292;
Hipponion XXIX 166; Hybia maior
80
Generalregister.
I Gräber]
XXIV 84 ff.; Intercisa XXIII 349;
bei Karthago XIII 295; Kütschük-
jasili-Kaia (Phrygien) XXVII 274,
1; Kyaneai (Lykien) XXIX 293;
Langaza XXVII 157; XXIX 295 f.;
Lentini XIII 340; XV 62 ff.; Licodia
EubeaXlII305ff.; XIV 280; XXIV
72; Maddalena bei Corderia XV 88;
Makedonien XXVI 119; 120, 1;
125 f.; Mandorleto Grotticeüa (Ca-
nosa) XX IX 291 ; S. Maria di Falleri
VI 370; Marissa XXVI 120; XXVII
2; 159; 161; Matera XIV 169;
Megara Hyblaea VII 175 ff.; 334 f.;
Melfi (Apuiien) XIX 221 ; Melilli VII
174; XIII 152; XIV 280; Messapia
XXVII 101 ff.; Metapont VI 364;
Milocca (Matrensa) XIII 152; Mo-
dica VII 174; Molinelio (Siz.) VII
174; Monte dell'Abetone XXIX 291 ;
Montefortino XI 186; Montepulci-
ano X 83; XXX 158 f.; Montera-
cello b. Comiso XIV 163; Monte-
rigioni (Siena) X 85; Monte Tabuto
b. Comiso XIV 163; Monteverde
XXVIII 122 ff.; Narce VII 333;
Neapel X 85; XI 186; XXVII 102 f. ;
148 ff,; 156; Nocera XXV 275; Noi-
cattaro XIV 47; Nora (Sardinien)
VI 361; Norchia XXI 183; Noto
VII 335; X 76; XIII 338; Novara
VII 336; Novilara XI 184; Olbia
(Sardinien) XI 189; Oria XXVII
105; Ornavasso bei Novara VII 336;
Orvieto I 214; VI 371; VIII 330;
Osimo VI 361; Ossini b. Lentini
XXIV 73 ff.; Ossovo (Bosnien) XV
84, 2; Paestum XI 186; Paganica
(Vestini) XXIX 133 f.; Palazuolo
VII 174; Palestrina XIV 299 f.;
Pantalica VII 174; XI 260; XIII
153; XIV 282 ff.; Pantelleria XIII
378 ff.; S. Paolo (Malta) XIII 276;
Paternö XX IV 84 ff.; Penna II 202;
L,ago di Pergusa XIII 345; Perriera
(Siz.) XIII 311; 323; Perugia I
220 ff.; XI 228, 2; XVII 273 f.; XX
286; XXVII 117; Petra XXVII 2, 5;
Pianetto X 77; Piscitello bei Lentini
XV 89 ff.; Plemmyrion VII 174;
XIII 152; XIV 164; Poggio S.
Lorenzo XXIV 164 f.; bei Pom-
peji III 120 ff.; 140 ;V 277; IX
62 ff.; X 156; 226; Pozzuolo XI
185; Putignano XIV 67 ff.; XIX
192 ff.; Ragusa VII 334; XIII
338; Remedello XIV 165; Rocca
Ruccia (Siz.) VII 174; Rom I
188; IV 274 f.; 278 f.; 288; 290;
VI 111; VIII 105 ff.; 287; 297 f.;
325; XI 121; XVII 23 ff.; 92 ff.;
329; XVIII 51 ff.; XIX 142 ff. ; XX
95ff.; XXI 263f.; 270; XXIII
291 f. ; XX IV 170 ff. ; 203 ff. ; Rugge
XI 250; XXVII 107; Rußland
XXVI 9; 119f.; 155; Rutigli-
ano VIII 333; 1X229; XIX 205 ff.;
Ruvo VIII 333; XIX 211; 219 f.;
XXIII 330; XXVII 104 f.; Sar-
dinien VI 361; VII 336 f.; XI
189; XIX 154; Savignano sul Pa-
naro VI 361; Scala greca XIII
153; Sciatbi XXVI 120; Scicii
XIII 339; Scifazzo XIII 328 ff.;
Sgurgola XIII 160, 2; S. Stefano
(Este) VI 361; Stentinello VII 174;
XIII 152; Suessula II 233 ff.;
Syrakus VII 335; VIII 332; X
76; 193, 2; XIII 153; 338; XIV
281; XXX293;del Fusco b. Syra-
kus VII 177; X 78; XI 260; Tatent
VIII 334; XXVII 102 f.; 157 f.;
Teano XXVII 102; Telmessos XXI
263; Terranova-Gela VII 182; Thap-
sos (Siz.) X 76; XIII 153; Theben
(Ägypten) XXVI 69 ; Timmari
XXIII 238; 240; Todi I 228 ff.; VI
370; Tolfa I 158 ff.; Toscanella VI
370; Tremenzano VII 174; XIII
153; 338; Valsavoia (Catania) XIV
280; Vaste bei Spongano XII 128;
II. Personen- und Sachverzeichnis.
81
[Gräber]
Velletri VIII 327; Vetulonia 1129 ff;
VI230ff.; VII 332, 1; VIII 328; X
79; XIII 412; XIV 298; XIX 247,
1; ViaAppia III 96; Via Appia Pi-
gnatelliI49; ViaC]odiaXXII323ff.
XXX 182; Via Nucerina III 120 ff.
Via Salaria XXI 87; XXIII 289
290; XXIV122; 131 ; 147; 150;151ff.
159; Visentium I 24; Viterbo XVIII
330; Vizzini(Siz.) XIII 343; Volterra
XIII 409; XIV 300; XIX 247, 2;
Vulci XIX 279; XXIX 291; 293.
Formen : Arcosolien I 49 ff.
54; X 193, 2; XH 98; XIII 279
XVII 98; 110 ff.; XXX 182
242;292f.;a buca 189; 131; 138 f.
VI 370; VII 335; VIII 330; XIV
299; Baldachingräber XVII 110 ff.;
cacatoi II 269; a cappuccina
XV 238; a cassa XXVII 135; a
cassone XI 185; a circolo X 81;
XIV 299; CoJu.mbarien III 96; VIII
105 ff. ; XX 1 1 327 ; XXX 174 ; 291 f. ;
303; a corridoio I 85 ff.; II 153;
XIII 312; a culla VIII 334; Curven-
grab XIX 214; nel doiio I 158; a
finestra XIII 155; a forno XIII 155
afossa I 18; 85; 89; 214 ff.; II 153
VII335f.;X76;XI185; XIII 329
339; XIV 281; XV 89; Giebelhaus-
form XXX 233 ff.; tomba greca II
271 f.; Höhlen mit Arcosolien u.
Troggräbern XXX 250; 292 f.; na-
türliche Höhlen u. Grotten in Italien
XIV 166; Hypogäen s. d.; Kammer-
gräber (a camera) I 86; 89; 214 ff.;
II 157; III 127; VI 370; VII 335 f.;
VIII 330; X 76; 82; XI 185; XIII
318; 320; 329; 332 ff.; XIX 188;
211; 221; XXII 256 ff.; XXIV 73 ff.;
84 ff.; 221; XXVII 281, 2; XXIX
90 ff. ; 126, 1 ; 260 ff. ; 291 f. ; XXX
21 1 ff. ; Kastengräber XXX 242 ; 251
280 ff.; Katakomben I 49 ff.; 188
XIII 276; XVII 98; XIX 142 ff.
General-Register
XXIII291f.; XXVIII 122 ff.; XXX
293; kleinasiatischer Typus XXVII
.239; Klinengräber in Unteritalien
XXVII 103; Kuppelgräber XVIII
329; XIX 243 ff.; XXIII 363; a
mensa I 50; Nischengräber XXX
249 f.; 282 ff.; Nuraghen s. d.; a
pozzo I 18; 129 f.; III 156; X 76;
82; XI 185; XIII 309; 311; 318 ff.;
XIV 46; 169; 299; XIX 212; runde
Form mit Mittelstütze XIII 412;
Rundgrab XXX 289 ff.; Rundhügel-
gräber XIX 188; 214; Sesi s.d. ;atufo
0 a mattoni II 248; tumuli XXX 197;
211 ff.; Wandkastengräber XXX
260 f.; 278; Würfelgräber II 236;
248; XXX 197 ff.; 242 ff.; 302.
Vgl. Vasen; Wandmalerei.
Grabkult, dargest. in der Kunst XXV
153; Pinienzapfen XVIII 186; Sieb
XXV 275.
Grabreliefs, Grabsteine, Grabstelen:
Grabmal auf Stuckrelief in München
XXVI 79, 1; Aufbau von — stelen
in zwei Stockwerken mit Giebel
XXVI 267 f.; —stelen auf Bronze-
Amphoren II 272 f.; Grundriß von
Grabmonumenten auf Marmorplat-
ten V 46 ff. ; Preis des Grabsteins am
Schluß der Inschr. angegeben XVII
331, 1; Verwendung antiker —
steine durch Christen XVI 269;
Stein von Aintab (Doliche) XVI
277; Stele mit Kitharaspielender u.
Adoranten, aus Amyklai, Sparta
XVII 248, 1; etruskische Stele von
S. Ansano b. Fiesole X 83; Kalk-
steingiebel vom Grabmal eines Flei-
schers, Aquila XXVII 306; Relief
vom Ilissos, Athen VI 241 ff.; ar-
chaische Stelen von der Akropolis,
Athen XXIX 293; röm. Steine,
Augsburg XXIX 28 f.; Stein des
Nepos, Bari XIX 191, I; Marmor-
reüef eines Geschäftsmannes, Bel-
grad XXVI 278; Marmorstele aus
6
82
Generalregister.
Viminacium, Belgrad XXVI 268 ff.;
Stele des Metrodor, Berlin XXVI
111; 125; etruskische Stelen von
Bologna VI 233; 361; VIII 327;
XXVII 12; Marmorrelief, Frag-
ment, attisch, Cannes VIII 181;
Marmorrelief eines Athleten, grie-
chisch-röm., Cannes VIII 183; Mar-
morrelief, kleinasiatisch, Cannes
VIII 181; Marmorreliefs, röm.,
Cannes VIII 174; 183; Stein, röm.,
Dresden XXIX 30; Relief eines
Weinhändlers, Ince-Blundell-Hall
XXVI 280; Stein aus Intercisa
XXIX 29; ägypt. Stele mit Gräber-
landschaft, Kairo XXVI 72; ptolem.-
röm. Stelen, Kairo XXVI 66, 1;
96, 1; Marmorrelief eines Specu-
lators, Langres XXVI 273; Stele
von Laurion XVI 106; etruskische
Stele aus Marzobotto XXVII 245;
Stelen aus Novillara VII 334; XI
185; Stelen aus Pagasae XXVI 110;
137; Marmorreliefs von Pinara
XXVI 156; etruskische Stele mit
Lemnierinnen im Kampf mit Thra-
kern, von S. Polo b. Bologna 1 183 ff. ;
Stelen in Priene XXIX 294; Stein
eines Tischlers, aus Priolo bei Syra-
kus VII 179; Stele von Rokeby-
Hall XXVI 108; Grabstein des
L. Passienus, Rom, Mus. Chiara-
monti X 93, 1; Grabrelief: Mann
auf Kline liegend, Rom, Mus.
Capitolino XX 184; Marmorrelief
eines faber monetarius, Rom, Pri-
vatbesitz Pansa XXII 200; Mar-
morstele, Rom, Vatican XXVI
222; Relief des Vedennius, Rom,
Vatican XIX 255; XX 176ff.; Stelen
von Samos XXVI 109; von Sidon
XXVI 111; Stele aus Smyrna, Ley-
den XXVI 108; gemalte Grabstelen
aus Theben (Griechenland) XXVI
111, 2; ägypt. Stele mit Gräber-
landschaft aus Theben, Turin XXVI
72,1; Sandsteinreliefeines Schusters,
Tortona XXVII 231; Speculator,
Vaison XXVI 272; Sandsteinstele,
röm., mit Inschr., Velia VI 347;
Stelen aus Viminacium XXVI 267.
Darstellungen auf att. Grab-
stelen XXIX 23; Abrechnung eines
Geschäftsmannes XXVI 278; Apo-
theose XXVII 12; Athlet VIII
183; Ehepaar VIII 174; Eros u.
Psyche XVI 90; Fleischerwerkzeuge
XXVII 306; Geschütz XIX 255;
XX 176 ff. ; Gräberlandschaf t XXVI
72; Kultstein (?) XVI 277; Lemni-
erinnen im Kampf mit Thrakern I
183 ff.; Mann mit Kantharos, da-
neben Bursche mit Kanne X 83;
bärtiger Mann mit Frau auf Kline
VIII 183; Mann, auf Kline liegend,
daneben Knabe mit Zahlbrett u.
sitzende Frau XX 184; sitzen-
der Mann, daneben Frau mit Die-
nerin stehend VIII 181; Münz-
werkstatt XXII 200; Reiter VI
347; Schusterhandwerk XXVII
233, 1; Schusterwerkzeuge XXVII
231; Speculator auf Reisen XXVI
268 ff.; Tischler VII 179; Toten-
mahl VIII 181; Verstorbene, das
Trinkgefäß zum Munde führend
XXVII 245; Weinhandlung XXVI
280.
Grabtische XXVII 234 f.
Gragnano, Villa XI 189.
Gracchus C, Ort seines Todes XXII
225 ff.
Granatapfel: Motiv aus dem Orient
XVIII 196; Terrakotten aus Conca
XI 183; aus einem Grabe der Via
Cristallini XI 188. Vgl. Vasen;
Wandmalerei.
Granit: Heraklesaltar aus — in Sec-
chetto (Elba) XVIII 63 ff.; Pinie
aus — im Sulu-Monastir zu Kon-
stantinopel XVIII 202; —schale
auf dem Monte Cavallo 1 190; Schale
II. Personen- und Sachverzeichnis.
83;
der Fontäne vom Monte Citorio
XVII 35. Vgl. Säule.
Granmichele (Sizilien), Gräber XIII
343,
Granvella, Besitzer des Juppiter von
Versailles XXVI 292; 297.
grassatores XXVII 198.
Grazien auf Zierblech in Kairo XXIII
361, 1. Vgl. Wandmalerei.
Gregor d. Große: Consulardiptychon
VII 218.
Greif als Attribut an Statuenstützen
XXVIII 89; — auf Darstellung der
Apotheose XXVII 12. Blei: Köpfe
von einem Holzsarg, Todi I 228.
Bronzen : — en im Kampf mit Jüng-
lingen, Cistendeckel VII 226; Fuß
eines Möbels aus Pompeji IV 12, 1;
Relief aus Perugia IX 304 f. Gem-
me : — u. Hirsch, Amethyst aus Rom
IV 288. Marmor: — en eine Hindin
anfallend, Reliefvase XI 192; — en-
köpfe an Vase XVI 224; 235;
Silber: — en auf Siibergefäß, Ve-
tulonia I 134. Terrakotten : Simen
in Capua XXI 76; Stirnziegel
aus Gordion XXX 13; — en als
Wappentiere an Traufsima aus
Smyrna (?) XXX 29; Terra-
kottamatrize: — laufend, Girgenti
XII 282. Löwengreifen an den Eck-
voluten eines korinth. Kapitells
XVI 282; an den kleinen Propyläen
zu Eleusis XVI 282. Vgl. Lampen;
Vasen; Wandmalerei.
Grosseto Funde I 91 ff.; III 156 ff.
Grotta Torruggi: ,vorsikelische' Höh-
lenwohnung XIV 163, 1.
Grottaferrata : Marmorcippus mit sella
curulis in Relief XII 84. Relief-
fragment: Toter Krieger von Freun-
den getragen XXIV 179.
gruma XXV 81.
Guarcino, Thermen VI 371 f.
Gürtel : [Frauen — aus Drahtmaschen,
Novilara XI 185; — aus Kupfer,
Rom, archaische Nekropole XX
114; — schloß, aus Bronze, der
dritten Euganelschen Periode : Mann
liegend, Frau mit Kanne u. Schale,
Este X 82 f. — schnallen, Bronzen
aus Pompeji XVI 358.
Gymnasien: Athen XIV 103, 2; Per-
gamon XIV104; Pompeji XlVlOSf.;
Side XIV 104; Termessos XIV 104.
Gymnopaidien in Sparta XV 38.
Gytheion: Münzen von — XVII241f.
Haag: Goldmedaillon der Galla Placi-
dia XXVIII 331.
Haarausfall : Mittel gegen — XX 1 1 1 50.
Haarbehandlung auf etruskischen Bein-
schnitzereien XXI 324; — auf klazo-
mcnischen Sarkophagen XX 1324; —
in pergamenischer Kunst XVIII 11;
14, 1.
Haarlem, Museum: Gemälde Heems-
kercks, Ausgrabung des Juppiter
von Versailles darst. XXVI 295.
Haarnadeln XVI 384 ff.; vgl. Bein-
Bronze; Elfenbein; Gold; Silber.
Haartracht: archaische XII 125;
bei Männern XVI 252; bei Frauen
XVI 256; Peri kl. Zeit, bei
Frauen XVI 23; 4. Jahrh., bei
Männernin Athen VI 241 ff.; En-
de des 2. Jah r h. XXI 342;
1. Jahrh., weibl. XXIX 60,78;
augusteischer Zeit, weibl. II
6 ff.; XX 135; j u 1 i s ch -cl au d i -
scher Zeit, männl. VII 203;
XIII 77; weibl. IX 119 f.; XXIX
107; 3. Jahrh. n. Chr., mann!.
XXIX 256; weibl. XXIX 251;
256 f.; Zeit Konstantins d.
G r. u. seiner Nachfolger, männl.
XVI 53; spätantike, weibl.
XXVIII 311 f.; 321 ff. Antike
Ausdrücke für — XXVIII 337;
Christustypen XXIV 197; Futteral
f. die Haarenden, auf apul. Vasen
XXIII 203. — Apoll aus dem West-
giebel von Olympia XVI 254; Ares
84
Generalregister.
Borghese XVI 254; XXVIII 14 f.;
Aristides Rhetor, Vatican XXIV
203; Artemis von Pompeji XVI 256;
Athena vom Tempel zu Ägina XVI
256; Schopf locke des Harueris XIX
4; 'attische Frisur' an weibl. Figur
derTensa Capitolina XXI 342; 370;
384; Tänzerin v. Herculaneum XVI
257. Vgl. Kopftracht.
Haarwickler aus Rutigliano, jetzt Bari
XIX 205.
Hadad, syr, Sonnengott, von den
Römern verehrt XXII 230 f.; in
Delos XXII 230, 1; Bronzesta-
tuette, einst auf derBasisCIL VI
423, Rom, Vatican XXII 248; röm.
Altar der Kaiserzeit vom Jani-
culum XXII 230.
Hades u. Alkestis, Sarkophagrelief
VIII 177 f.; — : Lokal auf Sarko-
phagrelief, Sarkophag von Torre
Nova XXV 280. Vgl. Unterwelt.
Hadrian: seine Adoption XIV 269 ff.;
XVI 270 ff.; — s Löwen jagd, Ge-
dicht des Pankrates XXVII 97; —
u, sein praefectus praetorio Attia-
nus XVIII 65 f.; — s Steuererlaß,
Relief in Chatsworth, u. Forums-
schranken XIV 222; Verprovian-
tierungswesen XX 313 f.; — svilla
in Tivoli XVI 127; XVIII 33;
Brücke von Malpasso XXIII 314.
Kunst zur Zeit — s XX 129, 1 ; XX 1 1
357; XXVI 157; 219. Marmor-
statuen: Konstantinopel XXVIII
78; — (?) Paris, Louvre XXVIII
13; Petersburg, Eremitage XXVIII
12; Fragment Sousse XXIX 53.
Reliefs: Trajansbogen, Benevent
VII 252; Constantinsbogen, Rom
XXVI 220; 229; XXVII 99; Obe-
lisk vom Monte Pincio, Rom XI
114.
Hadrumetum (Susa), röm. Nekropole
XIII 292.
Hagelaidas s. Ageladas.
Hagia Triada: Sarkophag von —
XXVII 12.
Hagios Sostls (Tegea): Heiligtum der
Demeter XXX 87.
Hahn als Weihgeschenk an Hermes
od. Apollon XV 217 f.; als Amulett
an Halskette XXV 252 ff. ; als Attri-
but an Statuenstütze XXVIII 90;
— vor Mohnstaude auf Gemme aus
Pantelleria XIII 395; Figurenvase
aus Pompeji XIII 20. Vgl. Lam-
pen; Vasen; Wandmalerei.
Hakenkreuz auf Gewebe V 81 f.
Halberstadt: Consulardiptychon aus
Elfenbein in — XXVIII 247.
Halikarnassos, Mausoleum : Statue
des Maussollos I 188; XIV 81 ff.;
Pferd vom Viergespann XXVIII
147 f.; Mosaik mit Venus in d.
Muschel, aus röm. Villa bei —
XXI 355.
Halsbänder röm. Sklaven aus Bronze
mit Inschr., gef. in Rom VIII 260;
XX 11.
Halsketten s. Bernstein; Gold; Silber.
Halteren XXVIII 25 ff .
Hammam-Lif : Mosaik aus röm. Syna-
goge von — XIII 284.
Han-Dynastie: Reliefs der — in Berlin
XXVIII 146, 2.
Hände aus Bronze mit Handgelenk,
aus Vulci XIX 279 ff.; Hand mit
Ente, Marmorfragment aus Pom-
peji XI 39; Handamulett in ita-
lischer Eisenzeit XIX 278.
Handel: griechischer — seit dem
5. Jahrh. nach Mittelapulien XIX
222 f.; — von Brindisi XIX 228;
— von Egnatia XIX 228; — von
Kyrene nach Unteritalien XXIII 54.
Hannover, Kestnermuseum : Knochen-
schnitzereien XXI 321; Tesserae
aus Rom XI 231.
Harmachls, Sonnengott, auf dem An-
tinousobelisk vom Monte Pincio in
Rom XI 114.
II. Personen- und Sachverzeichnis.
85
HarmodJos u. Aristogeiton XVI 107,
1 ; XIX 163 ff. ; XX 330 ff. ; zur Re-
konstruktion der Gruppe XV 219 ff. ;
auf Thron re lief in London XIX
177, 1.
Harpokrates : Bronzestatuetten;
aus Ägypten XIX 7 f.; — geflügelt,
aus Pompeji II 119; Marmorsta-
tue in Rom, Capitol. Mus. XXVIII
17 f. ; Torso : — auf d. Arm einer alten
FrauXIXl, 2; Terrakottasta-
tuette, glasiert, ägypt., aus Pom-
peji XVI 364; — auf T 0 n s t e m p e l
XIII 121. Wandmalerei II 119.
Harpyle : — n fliegend, Bronze r e 1 i e f
' aus Perugia IX 308 f.; — (Sirene?),
Terrakotta aus Conca XI 177.
Vgl. Vasen; Wandmalerei.
Harueris, Marmorkopf im Vati-
can XIX Iff.; Bronzestatu-
etten XIX 5 ff.; ägypt. Terra-
kotten XIX 4 f.
Haruspicin, etruskische, v. Babylonien
hergeleitet XXV 85 f.; etruskische —
in Rom XXV 86 f.; Bronzeleber
von Piacenza XX 358 ff. ; Mar-
morrelief in Paris VI 21 ff.
Hase: Wasserspeier, Bronze aus Pom-
peji XIII 18; — auf Mosaik von
Oderzo VI 373; — von Hund ver-
folgt, Relief auf Grabstele in Bel-
grad XXVI 270; — (Kaninchen?)
auf Silbergefäß aus Vetulonia 1 134;
— n, Spielsteine (?) aus Terrakotta
XI 251; — n beim Wagenrennen,
archaische Terrakotten XXX 8.
Vgl. Lampen ; Vasen ; Wandmalerei.
Haterlergrab : Relief vom — , Rom,
Lateran XXVI 158.
Hathor: Einfluß auf Sphinxdarstel-
lungen auf etruskischen Bronzege-
fäßen von Castelletto u. Vetulonia
XXIV 327.
Hatra:Archivolte der Halle 7: XXVIII
352; Köpfe an den Archivolten
XXIX 251.
Haus : apulische — architektur XXIX
292; Atrium — XXIX 291 f.; etrus-
kisches — u. sein Verhältnis zum
Typus der Würfelgräber XXX
246 f; altitalische —er: Nachahmung
armenischer Erdwohnungen XIX
240 f. ; italisches — , Obergeschoß
mit Pilastern, Altar in Capua XXII
410; alt-mittelitalischer — typus
XXIX 291; römisches — : Be-
schreibung in einem Glossar des
Mittelalters XVII 256; Typus des
römischen — es in Etrurien (Volum-
niergrab) XX 286; nach den Typen
der severianischen Forma urbis an-
gelegt VI 108; — als Vorbild für
Tempel XXV 220; —er in Meta-
pont VI 363 f.; vorperistyles — in
Olbia XXVI 48, 1; ptolemaeisches
— nach den Angaben der Papyri
XXVI 70; — in Rom, Allgemeines
VII 279 ff. Kalksteinmodelle pto-
lemaeischer — er in Alexandrien u.
Kairo XXVI 67 f.; Sarkophag in
—form XXV 91 ; Terrakotta— er als
Weihgeschenke aus Conca XI 183;
cyprische Hüttenurnen XIX 237 ff.;
Urne mit oberer Kolonnade in —
form von Cecina in Etrurien XXII
409. Vgl. Architektur; Pompeji;
Rom; Villa.
Hawkins: Gemme — ^ im South-Ken-
singtonmuseum, modern XIV 244 ff.
Hebe, Marmorkopf in Eleusis I 127 f.
Hebräer s. Juden.
Heemskerck, M. v.: Zeichnungen — s
VI 5 ff.; 377; XIII 260; XX 26;
XXVI 290 ff.; 302 ff.; 328.
Heerwesen: Deserteure auf dem Comi-
tium exekutiert XX 47; Verpro-
viantierung XX 310 ff. Vgl. In-
schriften.
Hegias, Bildhauer VI 382; Dioskuren
des — XV 330; 336.
Heidelberg, Universität: Beinrelief au«
Alexandrien XXIX 182.
m
Generalregister.
HelUgenstatuen in Rom, aus antiken
umgearbeitet XII 74.
Hekabe auf Marmorreiief in Florenz
III 103; Vasenbild III 108 ff.
Hekate im eleusinischen Kreis XXV
125; — beim Koreraub XIII 98; —
auf dem Gigantenfricsfragment in
Rom XX 127 f.; Relief aus Ephesos
XX 127 f.; — auf dem Sarkophag
von Torre Nova XXV 125; Fichten-
kranz- als Attribut der — XXV
125 f. Vgl. Vasen.
Hekateion, Museo Torionia I 115;
aus Rom, Privatbes. Petersen IV 74;
auf Wandmalerei XXVI 177.
Hektor: — s Tod, Schleifung, Lösung
auf der Tensa Capitolina XXI 348 ff.
Vgl. Vasen.
Heleia s. Palaikastro.
Helena:—! ?) als Lichtgöttin XVII 69;
• — u. dieDioskuren, Darstellungen XV
337 f.; 343; 345; Rückkehr der —
von Aphidna, Spiegelkapsel von
Canosa VI 369; — mit Paris, Her-
mione, Aphrodite auf Bronzespiegel
. XXVII 280, 6. Vgl. Vasen; Wand-
malerei.
Helena, Kaiserin, Bronzemedaillon in
London XXVIII 328; 335; — auf
Münzen XXVIII 328; 335.
Helena, Heilige: Fund aus den Kata-
komben der — V 60; Statue der —
in S. Croce in Gerusalemme, aus
dem antiken Torso einer Juno um-
gearbeitet XII 73.
Helena, Tochter d. Timon, Malerin,
u. das Alexandermosaik XXII 15, 1.
Heliopolis: Obelisk von — , im Circus
Maximus aufgestellt XXVIII 249.
Helios: Marmor s t a t u e, Paris, Lou-
vre XXV III 88 ; Marmor köpf aus
Trianta (Rhodos), Rom, Privatbes.
Haug 1 1 159 ff. ; Marmor r e 1 i e f s :
— auf Quadriga über dem Meer,
Rom, Museo Torionia I 118; Sar-
kophag, Rom, Villa Medici XXVIII
292; Bronzereliei : — auf dem Vier-
gespann, Kästchen aus Csäszär
(Ungarn) XXIII 359; Elfenbein-
Diptychon, London XXVIII 285;
291; 296; S/uc/crelief aus der Farne-
sina: — u. Phaethon X 67 ff.;
Terrakottakopi aus Rhodos, Rom,
Privatbes. Haug II 161; — an
Lampe aus Pompeji IV 16, 1; — ■
auf Münzen II 162. Vgl. Vasen;
Wandmalerei. — Templum Solls,
Rom III 98; IV 269.
Hellas, von Nike gekrönt, Vasenbild
XIII 97, 1.
Hellenisierung Mittelapuliens XIX
221 ff.; Siziliens XXIV 99; Unter-
italiens XXIII 255.
Hellenismus: Barttracht zur Zeit des
— IX 113; XIII 74; 76; Geschichts-
romane XVI 271; — u. frühchrist-
liche Kunst XXVII 311 ff.; Matrat-
zen hellenistischer Zeit XVII 275;
Totenbetten XXVII 158; Wirt-
schaftsgeschichte Canosas zur Zeit
des— XXIX 121 f. Hellenisti-
sche Kunst: Aedicula aus Tuff in
Capua XXII 387 ff.; Architekturdar-
stellungen auf hellenistischen Reliefs
XXVI 100 ff.; hellenistisch-römi-
sche Architektur landschaft XXVI
Iff. ; — Architektur u. pompejani-
sche Wandmalerei XVII 180; 187 f.;
Architekturstücke in Capua XXII
361 ff.; Bronzen s. d.; Gesimse an
— en Altären XX 186; Gesims-
fragmente von einem — en Grab
in Neapel XXVII 149; Gräber s. d.;
Haarbehandlung in der klassizi-
stisch-hellenistischen Kunst XVIII
11, 1; Karikatur in der — en Kunst
XIX 6f. ; hellenistisch -römische
Landschaftsmalerei XXV 260; Lo-
kalgötter zur Bezeichnung der ört-
iichkeit XXI 382 f.; Mauern s.d.;
Profile in der— en Kunst XXII 403;
Reliefs XIV 216, 2; XXV 298 ff.;
II. Personen- und Sachverzeichnis.
87
XXVI 100 ff.; 224, 2; — e Rund-
altäre u. ihr Einfluß auf Rom XXIII
131 ff.; 138 ff.; Säule s. d.; Sessel
—er Form in Capua XXII 420 ff.;
Syriens Einfluß auf die — e Kunst
XVIII 195 f.; Tempel s. d.; Terra-
kotten s. d.; Tiere mit Glocke um
den Hals in orientalisch -helleni-
stischer Kunst XVIII 202; Vasen s.
d.; Wandmalerei s. d.
Helm: griech. Typus auf Denkmälern
XXV 43 f. Korinthischer — aus
Bitonto XIX 211; Bronzehelme aus
Tomba Monterisi-Rossignoli, Canosa
XXIX 272; Buccherohelm der Villa-
novazeit mit eingelegtem Blei, aus
Corneto XIX 155; Bronzehelme aus
Corneto XIX 155; .Priester'— e
mit Relief aus Corneto XIX 155;
— e, konisch mit Kamm, aus Monte-
fortino XI 186; aus Novilara XI
185; Bronze — aus Perugia I 220;
Bronze — m, Relief, der attischen
- Form sich nähernd, aus Perugia I
221; Bronze — m. Relief aus Peru-
gia I 225 f.; Bronze—, gegossen,
aus Rom, Ponte Sisto, jetzt Ther-
menmus. XXVI 251 f.; korinth. — ,
archaisch, aus Rutigliano, jetzt in
Bari XIX 205, 3; korinth. — aus
Rutigliano XIX 206; — mit Visier
u. Hülsen für drei Büsche, aus griech.
Grab in Ruvo XXIII 333; Terra-
kottahelme, Nachahmung von Me-
tallhelmen, in Terra d'Otranto XII
255; Bronze — kampanischer Form
aus Vetulonia I 136. Vgl. Vasen.
Henzen, W. Nachrufe auf — 1 1 65 ff.
Hephaistion aus Pergamon, Mosaik-
künstler XVII 127.
Hephaistos auf Gigantenfriesfragment
in Rom XX 125; 129; Kopf des —
an Herden aus Terrakotta X 41;
Gruppe des Alkamenes im — tempel
von Athen XIV 116. Vgl. Vasen;
Wandmalerei.
Hera des Alkamenes IV 65ff. ; —
Sospita (?) IX 296 f.; Pfau der —
auf Bronzekästchen aus Intercisa
XXIII 354. Bronzen: Herme von
Nemi II 148; Relief, Kandelaberfuß
aus Perugia IX 296 f. Marmor :
Statue Barberini, Vatican XXV
310 f.; Borghese, Kopenhagen XII
73. Köpfe: Farnese in Neapel 182;
— aus Girgenti I 123 f.; sog. — ,
Rom, Mus. Capitol. IV 218; sog. —
Ludovisi = Drusilla ( ?), Rom, Museo
Boncompagni X 190 ff. Reliefs:
IV 68 f.; Trajansbogen, Benevent
VII 251. Tempel der — in Argos
XXX 84; in Kroton XXIX 155;
in Olympia XXX 45 ff.; auf Samos
XXX 38; Tempel der Juno Curitis
II 23. Vgl. Vasen; Wandmalerei.
Herakleltos, Mosaikkünstler XVII 127.
Herakles des Skopas IV 189 ff. ; — des
Skopas minor XI 100 ff.; XII 56 ff.;
144 ff.; f- äXe^ixaxog, Inschr. aus
Rom XX 10; — cubans VI 150;
XII 67 f.; ermüdeter — , vergl. mit
Silen XX 151 f.; — Oüvarius XII
56 ff.; 144 ff.; vergoldete Bronze-
statue der Kapitolinischen Samm-
lung VI 15ff. ; ruhender — , Zeich-
nung des 16. Jahrhunderts XI 100 ff;
— Prodicius bei Ursinus XVI 142;
~ sitzend IV 331 ff.; — mit Tutela,
Fides, Fortuna auf der Inschr. von
Saturnia XIX 152. Statuen u.
Statuetten : Bronzen: Statue, ver-
goldet, gef. beim Circus Maximus
VI 15 f.; Statuette auf Urnendeckel
aus Capua II 272; aus S. Maria II
274; Statuette in London, Brit. Mus.
IV 214, 2; Rom, Conservatorenpa-
last IV 214, 2. Ka Ikst ein Sta-
tuette V. d. Via Appia III 96, 1.
Marmor: Statuen mit Attributen
XXVIII 16; 24; 44 f.; 54 ff.; 74;
Athen, Nat. Mus. IV 199 f.; —
L^ansdowne, London XX 161-
88
Generalregister.
[Herakles]
Liverpool IV 331 f.; — in Paris,
Louvre IV 193; VIII 239; 243;
XXVIII 16; Rom, Mus. Torlonia
IV 214, 2; Pal. Altemps IV 331;
Villa Borghese IV 1931; — Chiara-
monti, Vatican XI lOOff.; XII 59ff.;
XVIII 12; T u f f Statuen aus Rom,
Trastevere VI 150, Tarsen: — aus
der Villa des A. Voconius Poilio,
Rom, Thermenmus. VII 337; —
vom Belvedere, Rom, Vatican
XIII 258; XVI 234. Köp/e.- Bron-
zen: Deckelgriff aus Suessula II
272; an Kandelaber aus Pompeji
VII 5; Marmor: — vom Dipylon,
Athen, Nat. Mus. IV 198 f.; — in
Florenz, Uffizien IV 197; — aus
Genzano, London IV 189; — in
Palermo, Mus. Naz. IV 194; — in
Rom, Mus. Torlonia 1115, Hermen:
Brock!esby-Park IV 198; London,
Brit. Mus. IV 195; Neapel IV 215;
Rom, Conservatorenpalast IV 190;
Lateran IV 215; Mus. Capitolino IV
189 f.; Mus. Torlonia I 115; IV 198;
Pal, Corsini IV 195 f. Reliefs:
Bronzen: Schildchen in Bonn
XII 144; — aus Olympia XVII 153;
— auf Kandelaberfuß aus Perugia
IX 296, Marmor: Athen, Nat,
Mus, XII 63 f,; XXVI 113, 2;
Trajansbogen, Benevent VII 251;
253; Brocklesby-Park X 1 1 60; — auf
Urne vom Esquilin XXV 134 ff.;
Piedestal von Golgoi XXI 323;
München XII 62; Oxford XII 60;
Kom, Konstantinsbogen IV 320;
330 ff.; Vatican XII 62; Villa Al-
bani-Torlonia XII 64; Altar in
Sechetto (Elba) XVIII 63 ff.; Vene-
dig IX 70; XVI 261, 1. Sarko-
phage mit Taten des — , Rom,
Mus. Torlonia XXVIII 232; F r a g -
m e n t im Vatican XVI 233, Terra-
kotten : — bogenschießend, Stirn-
ziegel aus Mytilene XXX 29 f,;
— (Abenteuer von Pholoe), Ver-
kleidungsplatte aus Ak-AIan XXX
20 f.; — auf Matrize in Girgenti XII
272. Gruppen: — u. Acheloos s, d,;
— u, Alkestis, Marmor-Sarkophag,
Cannes VIII 177 f.- — u, Athena,
Bronzerelief, Perugia IX 296; auf
Goldglas XXVIII 207; — u, Echid-
na (?), Marmorfragment, Cannes
VIII 183; — in die eleusinischen
Mysterien eingeweiht, Sarkophag
von Torre Nova XXV 287; — u,
Eroten, Diskos, Bronze XII 145;
— u, Eurytion, Relief von Golgoi
XXI 323; —'Geburt (?), Bronze-
spiegel aus Perugia, Paris, Cab, des
med. XXVII 280, 6; — u. die
Hesperiden, Marmorgruppe in Wör-
litz und andere Kopien XX 214 ff,;
Sarkophagrelief XX 215 ff,; Re-
liefs in Rom, Mus, Torlonia I 119;
Villa Albani IX 72; — vor dem
Baum der Hesperiden, christl, Lam-
pe VII 155; — u. Hindin, Typus IX
343 ff,; auf Bronzekästchen aus
Csäszär (Ungarn) XXIII 359; ar-
chaisches Marmorrelief aus Sla-
vochori, in Sparta XXIX 294; — u.
Hydra auf Zierblech aus Köln, in
Bonn XXIII 360; Relief einer ca-
lenerSchale, Paris, Louvre X 210 ff,;
Relief vase aus Pompeji II 115;
Marmorgruppe in Rom, Capitol.
Mus, IX 334 ff.; — im Kentauren-
kampf, Relief auf Terrakottaver-
kleidungsplatte aus Ak-AIan XXX
20; — , Kyknos u. Ares, Bronze-
relief von Perugia IX 274 ff.; — u,
der Löwe, Sarkophagrelief XX
216 ff.; Reliefvase, bucchero, aus
Capodimonte I 23; Terrakottama-
trize von Girgenti XII 268 ff,;
Bronzemedaillon von Kästchen aus
Intercisa XXIII 352; Marmorgrup-
pe, Rom, Vatican XX 216; Villa
II. Personen, und Sachverzeichnis.
89
Borghese VIII 237; 240; — u.
Miacuch, etruskischer SpiegeIXXVII
260; — mit Nike u. Trophäen (Her-
cules Victor) IV 334 ff.; VI 150;
— opfer, Rom, Konstantinsbogen
IV 320; XXII 347 ff.; — u. Stier,
Metope von Selinunt VI 362; VII
193; — u. Telephos, Marmorgruppen
XXVIII 54;—, Theseus u. Peiritho-
os, Relief, Rom, Mus. Torlonial 118;
— von Zeus im Himmel aufgenom-
men, Bronzerelief, Perugia IX 268.
Vgl. Lampen; Münzen; Rom; Tem-
pel; Vassn; Wandmalerei.
Heraklios von Barletta XXVI 246, 1.
Herbessos = Pantaiica (?) XIII 154.
Herculaneum : Geschichte der Aus-
grabung I 57; Villa von — , Büste
der Herrin IX 117 ff.; Porträtköpfe:
Archidamos III 113 ff. ; Demetrios
Poliorketes IV 37; Lysimachos von
Thrakien IX 103; Philadelphos
XVIII 217 ff.; Pyrrhos von Epeiros
VI 279; Seleukos Nikator XIII 72;
XXVII 80. Sog. Dionysos, Bronze-
kopf XXV 163 ff.; Marmorkopf
eines Jünglings XVI 255; weibliche
Bronzeherme IX 164. Marmorsta-
tue des Dionysos I 58; XXV 163 ff.;
Marmorbild: der trunkene Silen
XVIII 58 ff.; silberner Haarnadel-
griff: Aphrodite XVI 388; Stuck-
figuren XXVI 90, 1. Haartracht
der Tänzerin aus — XVI 257.
Herdonia: Ausgrabungen XIX 188.
Herennius, Sohn d. Traianus Decius:
Porträt auf Bronzeblech XXI 83;
85.
Hermaphrodit klassizistisch - pergame-
nischen Stils XVIII 11;— (?), Mar-
morstatue, Maiorca, Sammlung Des-
puig XXVIII 86; Rom, Thermen-
mus. VI 238. Vgl. Wandmalerei.
Hermen als Statuenattribute XXVIII
88 f.; Alkibiades, Rom, Conservato-
renpalast XVI 134; 173; Amon
XVI 129, 1; Ariadne u. Dionysos,
aus Pompeji XI 41; Aristogeiton aus
Tivoli XIX 176; Diogenes, Rom,
Conservatorenpalast XVI 134; 138;
182; aus der Samml. des Ursinus
XVI 152; Dionysos, bärtig, aus
Pompeji XVI 294; Q. Ennius XIX
147; Hera, Bronze von Nemi II 148;
Herakles, Brocklesby-Park IV 198;
London, Brit. Mus. IV 195; Neapel
IV 215; Rom, Conservatorenpalast
IV 190; Lateran IV 215; Mus. Capi-
tolino IV 189 f.; Mus. Chiaramonti
IV 215; Mus. Torlonia I 115; IV
198; Pal. Corsini IV 195 f.; Herodot,
Neapel XVI 152; 159; Herodot-
Thukydides, Neapel XVI 129, 3;
138 ff.; 160; Hesiod, Neapel VII
337; Hieron, Rom, Mus. Capitolino
XVI 134; Homer, kopflos XVI 138;
142; 144; 169; Isokrates, Rom, Villa
Albani XXVII 236; Kinder— en,
Tuff, Capua XXII 414; Maenade
u. Silen aus Pompeji XI 41; sog.
Mala, Neapel XV 131; Menander,
kopflos, in Turin XVI 138; 142; 144;
165 ; Miltiades aus Rom, Mons Caelius
XVI 167; Philemon im Amphithea-
trum Vaticanum XVI 134; aus
Tivoli XVI 172; Piaton, Rom, Capi-
tol. Mus. XVI 131, 3; 196; Piaton
u. Pythagoras, Athen, Polytechni-
kum I 60; Porträt— aus Pompeji
XIII 7; Sappho, Rom, Conserva-
torenpalast XVI 134; 199; Seleukos,
kopflos, mit dem Namen Lysipps
auf der Basis, Rom, Pal. Meilini
XVI 124; Silvanus, Rom VI 114;
Sokrates, Neapel XVI 152; 171;
Rom, Conservatorenpalast XVI 134;
201; — des Sosistratos von Mara-
thon, Athen XXVI 220; Themisto-
kles, verschollen XVI 127, 1; 128;
130; 142; 160; Theophrast, Rom,
Pal. Massimi XVI 124; 138; 142;
144; 161; Valerius, kopflos XVI
90
Generalregister.
128, 1; 138; 144; Wassergottheiten
vom Dianatempel in Nemi I 61;
weibliche Bronzeherme aus Hercu-
. laneum IX 164; weibliche Bronze-
herme mit Phallus aus Pompeji XIII
44; Xenokrates Chalkedonios, Mün-
chen XVI 194; Zenon bei Ursinus
XVI 143; 159; Zeus von Versailles,
Paris, Louvre XXVI 292. Vgl.
Cippus; Lava. — Bronzerelief
einer Schale aus Pompeji: ithyphal-
lische Herme u. Satyr XVI 331. Vgl.
Wandmalerei.
Hermeninschriften berühmter Grie-
chen XVI 123 ff.
Hermes äegios XXIX 175; — Disko-
bolos XXIX 168 ff.; — Enagonios
XXIX 169 f. ; 172 f. ; — Enchriome-
nos XXVIII 25; — , Leblose besee-
lend XVI 90; — mit Lotosblatt
XXIX 108 ff.; — nXovTodÖTr/g WIX
173 f.; ausruhender — des Lysipp
XX 147; sandalenbindender — des
Lysipp XX 148; — des Praxiteles,
nachgebildet auf dem Onsdorfer
Relief ( ?) XXI 283. Statuen u. Statu-
etten : Bronzen: — mit dem
Lotosblatt XXIX 180 ff.; Bonn,
Akad. Mus. XXIX 181; Budapest
XXIX 181; Genf, Mus. XXIX 176;
182; Universität XXIX 181; —
TikovtodÖTijs, Kairo, Fouquet XXIX
177; — an Pfeiler lehnend (an-
tik ?), Nürnberg, Germ. Mus.
XXIX 184 f.; — Enagonios, Paris,
de Clercq XXIX 173; 177; — mit
Dionysoskind, Paris, Louvre XXIX
180; — von Pompeji VIII 26; —
von Ruvo IV 311 ff.; VIII 26; —
Diskobolos, Stuttgart XXIX
168 ff.; Wien XXIX 180. Mar-
n" orstatuen mit Attributen
XXVI II 3 ff.; 10 f.; 18 f.; 21; 25;
33 f.; 67; 84 f.; 89 f.; — von Ata-
lanti XX 146 f.; — in Florenz
XXVIII 11; — in Kopenhagen, Ny
Carlsberg XXVIII 10; — in Peters-
burg, XXVIII 10 f.; — Rom, Vati-
can XV 193; XX 153 f.; XXVIII
10; — Somz^e XX 147. Terra-
kotten: Frankfurt XX IX 169 f. ;
172 f.; Nemi I 177, Gruppe: Bronze,
— als Ringer, aus Antiochia, Kon-
stantinopel XXIX 178. Reliefs:
Trajansbogen von Benevent VII
251; Ära von Bologna X 93 f.; —
Psychopompos, Stele von Bologna
I 183; Sarkophagreliefs VIII 178;
XXIX 179 f.; — im Parisurteil,
getrieb. Bronzekästchen aus Inter-
cisa XXIII 354; — mit Beutel u.
Kerykeion auf Bronzekästchen aus
Köln, in Bonn XXIII 360; Votiv-
relief aus Ithome IX 71; Henkel
von Bronzevase aus Pompeji VII
17; — ein Pferd führend, Relief-
vase aus Pompeji II 115; — mit
Attis u. Nymphen, Marmorrelief,
verschollen XIII 257; — auf Stuck-
relief aus der Farnesina, Rom IX 72;
— auf dem Altar des — u. d. Mala,
Rom, Vatican VIII 222 ff.; XXIII
134; Altar des — u. der Minerva,
Bologna X 93 f f . Ciste in Rom: —
mit Perseus u. Medusa VII 223 ff.
Gemmen: Berlin XXIX 170; aus
Pompeji XXIX 170. Münzen:
XXIX 170. Ziegelstempel I 52.
Vgl. Vasen; Wandmalerei.
Hermione mit Paris, Helena u. Aphro-
dite auf Bronzespiegel XXVII
280, 6.
Hermodoros v. Cypern, Architekt
XXIII 164.
Hermogenes, Architekt, u. Vitruv
XXI 266; Kanon des — , in Rom
befolgt XXI 278. Vasenmaler I 22;
29.
Hermokrates von Syrakus als Erbauer
der Selinuntischen Befestigungen
VII 192.
Hermonax : Vasenmaler XXV II 286.
II. Personen- und Sachverzeichnis.
91
Herne St. Hubert (Belgien): Farben-
fund XXIX 220 ff. Vgl. Bronzen.
Hero u. Leander, Wandmalerei im
Haus d. Vctticr XI 17.
Herodes Atticus und Triopeion IX
142 ff.
Herodot: Herme in Neapel XVI 152;
159; — u. Thukydides, Doppel-
herme, Neapel XVI 129, 3; 138;
140; 144; 160.
Heroenkult: Darstellungen XV 55 ff.
Herold, Wandmalerei VIII 330.
Heron: cheiroballistra des — XXI
142 ff.
Heroon von Gjölbaschi IX 72; XXII
17; Terrakotten in London XXVI
135; Heroa auf samischen Reliefs
XXVI 137.
Herophllos: Gemme des — , Wien VI
315.
Hesiod: Marmorkopf, Siena, Chigi
VIII 347; Marmorherme in Neapel
VII 337; Büste, Sammlung Garim-
berti XVI 142, 3; Sammlung Ursi-
nus XVI 152; — auf Mosaik von
Torre Annunziata XXVII 237; —
auf Monnusmosaik von Trier XXVII
238.
Heslone s. Wandmalerei.
Hesperiden : Statue einer pergameni-
schen Heraklesgruppe, Lambäsis
XX 214 ff.; Reliefs: Rom, Mus.
Torlonia I 119; Villa Albani IX 72;
Wandmalerei V268. Vgl. He-
rakles.
Hestia Giustiniani, Rom, Mus. Tor-
lonia XV 188 ff.; XXII 211. Replik
ohne Kopf, gef. beim Colosseum XI
192; Vestatempel s. Rom; in Tivoli
XXI 265; 270. Vgl. Münzen.
Hetäre vom Ludovisischen Thron, Rom,
Thermenmus. VII 54 ff.; XXI 309.
Hidra: Basilica XIII 296.
Hieroglyphen s. Skarabäen.
Hieron, Vasenmaler, Stil II 169; VI
228; XVI 106; XXX 138.
Hieron, Herme, Rom, Capitol. Mus.
XVI 134.
Hierophant auf Sarkophag von Torre
Nova XXV 156 ff.; sog. Dionysos,
Bronzekopf aus Herculaneum XXV
163 ff. ; Stuckkopf im Antiquarium,
Rom XXV 166 f. ; leQOifavTideg auf
Sarkophag von Torre Nova XXV
120; auf der Urne vom Esquilin
XXV 131.
Hildesheimer Silberfund: Athenateller
XXV 303, 1.
Himmelsbogen XXVIII 291 f.
Himmelshalle auf Relief von Terni
XXIV 195. Vgl. Vasen.
Himylco bei Gela XXV 1 ff.
Hippokampen: Bronzestatuetten von
Perugia IX 303 ; 309 ; getrieb. Bronze-
reliefs auf Schüssel aus Capodi-
monte I 27 f. ; — auf etruskischem
Spiegel, Rom II 147; — als Attika-
bekrönungen auf Lampe XXVI 154.
Vgl. Vasen; Wandmalerei.
Hippolytos s. Wandmalerei.
Hipponion XXIX 155 ff.; vgl. Monte-
leone.
Hirsch als Attribut von Statuen
XXVIII 54; — am Wasser, in
Christi. Darstellung XVIII 317;
Bronzefigur auf dem Dreifuß von
Lucera XII 21; — von Löwen an-
gefallen, Bronzerelief von Perugia
IX 260; 307; 311; Terrakotta-
fragment aus Pompeji VI 261. —
kalb als Attribut an Zeusstatue
XXVIII 70. — kuh als Attribut an
Statuen XXVIII 54; Herakles u.
die kerynitische — , Darstellungen IX
343 ff. ; — von Löwen angefallen,
etruskischer Spiegel XXVII 263; —
neben Artemis, sog. Telephosrelief
der Villa Borghese VI 178. Vgl.
Gemmen; Lampen; Vasen; Wand-
malerei.
Hirt: der Gute — , Bronzekästchen
aus Csäszär (Ungarn) XXIII 358;
92
Generalregister.
auf altchristl. Sarkophagen II 151 f.;
IV 77; XXIV 195; 199; die — en auf
dem Felde, Marmorrelief, Karthago,
Mus. de St. Louis XIII 297 f.
Hispania, Provinz, auf dem Panzer der
Augustusstatue von Prima Porta
XXV 37.
Hochzeit: — sgebräuche dargest. auf
Cippus aus Chiusi IV 89ff. ; den
Mysterien vervi^andt XXV 276 f.;
' Joch als Symbol ehelicher Verbin-
dung XVI 81. Sarkophage: röm.
XXI 292; XXV 277 f.; von S. Lo-
renzo fuori le mura XXI 293 f.;
von Montecelli XXVIII 253; ver-
schollen XVI 226 f.
Höhlen: natürliche
als
Woh-
nungen in Sizilien XIII 152; XIV
163, 1; 165; in Ligurien XIV 165.
Holkham Hall: Lysiasbüste, gefälscht
XVI 139, 1; 192.
Holstenius: Itinerar, Dresden, Kgl.
Bibliothek XXIII 295 ff.; 375;
XXIV 145 ff.
Homer: sein Einfluß auf die Ver-
menschlichung der Götter in der
bildenden Kunst des 4. Jahrhun-
derts XX 141. Porträt XIII 60;
XIV 81, 1; — bildnis des Dionysios
von Argos XIII 63; Marmorsta-
tue (?), Neapel, Mus. Naz. XXVIII
78; Statuette in farnesischem Besitz
XVI 142, 3; Köpf e: Marmor, Lon-
don, Brit. Mus. XIII 60; Paris,
Louvre XIII 60; schwarzer Marmor
mit gefälschter Inschr., Florenz,
Uffizien XVI 135 f.; 195; Marmor-
bildnis mit Inschr., Ursinus XVI
168; Herme, kopflos, mit Inschr.
XVI 138; 142; 144; 169. — auf
dem Mosaik von Torre Annunziata
XXVII 237. Vgl. Wandmalerei.
— verse auf dem Relief: Schild des
Achilleus VI 201 ff.
Honorius - Sarkophag in Ravenna
XXIV 194.
Horaz: Sabinum des — XIX 158 f,
Hören bei der Geburt Aphrodites,
Relief, Ludovisischer Thron VII 49;
— mit Wagen des Helios, Stuck-
relief aus der Farnesina X 70.
horologium auf den Mosaiken von Torre
Annunziata u, Sarsina XII 329.
horrea Aniciana I 78; — Galbiana I
42 ff.; 61; 65 ff.; — Lolliana I 78;
— in Ostia I 196;— Peducciana(?)
I 127; — der Stadt Rom I 67 f.;
dargest. im Cod. von Windsor XI
225; — Sempronii I 67; — Sulpicii
I 44; 67.
Horus im Volksglauben XIX 4^ 3; Be-
ziehung des — zu den Pygmäen
XIX 5, 3,
hospitlum : Aufnahme fremder Könige
in Rom XXII 220.
Hühner vgl, Vasen; Wandmalerei.
Hunde als Statuenattribute XXVIII
47 ff. ; sitzende — , Bronzen a. Pe-
rugia IX 303; Molosser— , Tor-
s e n , Rom, Mus. Torlonia u. Verona
VI 296. Reli efs: mit Inschr., aus
Rom VII 312; — Hasen u. Bären
verfolgend, Grabstele in Belgrad
XXVI 270; Hund (?) bei Pan,
Kalksteinrelief aus Metapont VI
365; vier neugeborene — e, Marmor-
relief aus Pompeji XI 89; Hund
neben Doryphoros auf Glaspaste aus
Pompeji VII 22; Hund auf dem
Panzer der Augustusstatue von
Prima Porta XXV 46 f.; — auf
Reliefbasis, Marmor, Rom VII 312.
ArchaischeTerrakotten:
aus Ak-Alan XXX 21 f.; aus Larisa
XXX 8; aus Palaikastro-Heleia
XXX 41. Verwendung von — en
zu Kriegszwecken XXI 69; XXV 47.
Vgl. Lampen; Vasen; Wandmalerei.
Hyazinthe im eleusinischen Kult, Sar-
kophag von Torre Nova XXV 119.
Hybla maior (Paternö): Kammergrä-
ber XXIV 84 ff.
II. Personen- und Sachverzeichnis.
93
Hydra: Darstellungen der — X 210 ff.
Vgl. Herakles.
Hyglda: Typus des 4. Jahrh. XXIV
190; Gewandmotiv XXV 312. Mar-
morstatuen: — , Rom, Con-
servatorenpal. XXVIII 76; — Giu-
stiniani, Rom XIII 252; XV 348;
— im Giardino Pallavicini V 66; 68;
Statuette aus Pompeji IV 105 f ;
Reliefs: Marmor, Rom, Capitol.
Mus. IX 66ff. ; vom Südabhang der
Akropolis IX 71. — auf Elfenbein-
Diptychon XXV 1 1 1 212 ; 221 ; 224 f. ;
237 ff. ; 272.
Hylas von den Nymphen geraubt,
Mosaik I 5.
Hymenaios auf dem Altar von Ostia
XVI 395 f.; Relief in Rom, Mus.
Torlonia I 119 f.; Sarkophag mit
Darstellung der Hochzeit des Aeneas
mit Lavinia XXI 298 f.; Medea-
sarkophag in Cannes VIII 180.
Hypnos als Totenträger XXV 1 1 1 286 ff. ;
Marmorstatue in Oxford XXVIII
45; in Madrid XXVIII 86; bärtiger
Idealkopf, Rom, Mus. Torlonia I
113. Vgl. Vasen; Wandmalerei.
Hypogaeum der Familie Caecina in
S.Benedetto b. Chiusi XXVII 51 ff. ;
Grab mit — in Pozzuolo XI 185;
Grab des Antinous in Rom XI 129.
Jabrud am Antilibanon: Juppiter
Schutzgott XXII 232.
Jagddarstellung auf Medaillon vom
Konstantinsbogen IV 321; XXII
348 ff. ; hellenistischesRelief in Rom,
Capitolin. Mus. XIV 216, 2; Sarko-
phagfragment in Cannes VIII 180;
182; Sarkophag im Pal. Rospigliosi
XVI 232; auf Stele aus Novilara XI
185; auf architektonischer Terra-
kottaplatte aus Gordion XXX 14;
auf Münzen XXVI 229. Vgl. Vasen;
Wandmalerei.
Jahreszeiten: Darstellungen VII 27;
Relief vom Trajansbogen in Bene-
vent VII 250; — u, Eroten, Sarko-
phagdeckel in Cannes VIII 182; —
als Knaben, Sarkophag aus Rom
VIL 195; — auf Bronzekästchen
aus Fenek (Ungarn) XXIII 357 f.;
— auf dem sog. Akratosmosaik In
Neapel VII 27.
lakchos unterschieden von Dionysos
XXV 127; — auf Sarkophag von
Torre Nova XXV 127; 289; — im
eleusinischen Kreis auf Terrakotta-
relief im Thermenmus. XXV 134 f. ;
auf Urne vom Esquilin XXV 134 f.
Vgl. Dionysos.
Janina: Steinplatte aus — als Künst-
lerprobe XXI 86.
Janus auf Münzen I 179 ff. ; IV 149, 2;
Tempel in Amiternum (?) XVIII
154; in Rom s. d.; — u. Juno XXV
81.
lapyger X IV 14 ff . ; XX 1 1 1 240 ; 249 ff .
lasen u. Medea, Marmorrelief in
Rom, Mus. Torlonia I 119. Vgl.
Vasen.
Jaspis : Skarabaeus aus — ( ?), Corneto
I 86.
Ibis, ägyptisierend, auf Silbergefäß,
Vetulonia I 134. Vgl. Wandmalerei.
Idas, Apollo, Marpessa auf etruski-
schem Spiegel XXVII 263.
Idol: Bronze — aus Grosseto III 157;
— auf Thron stehend, Münze von
Ainos XXI 308; , — e' an apul.
Vasen XXIII 202. Vgl. Terra-
kotten.
Jerusalem, himmlisches, auf altchristl.
Sarkophag, Ravenna XXIV 195.
Jesi, Funde VIII 326.
Igel: Säule von — XXI 282; XXVII
9, 1.
Ikarios: Marmorrelief, London, Brit.
Mus. XVI 238.
Ikaros vgl. Wandmalerei.
IHssos : Mädchentorso vom — , Marmor,
München, Preyss XXIX 12 ff.;
— relief, Marmor, Athen, Nat. Mus.
94
Generalregister.
VI 242 f.; Fries mit Frauenraub,
Berlin XXV 280 ff.
lUupersis auf Vasen XXVII 125 ff.
Illusionsmalerei: VIII 291; X 227 ff.;
XI 66; XXVI 124 ff.
Illyrische Zollverwaltung VIII 192 ff.
Imola, Funde VI 235 f.; Tempelreste
VI 370.
Imperator s. Kaiser.
Imperium Romanum : offizielle Götter
des — auf Münzen des Septimius
Severus XVI 250.
impilia XXIII 23 f.
Ince-Blundell-Hall : Grabrelief eines
Weinhändlers XXVI 280.
Inder zum Sklayendienst geeignet
XXV 247.
Indischer Kopf XXVIII 352.
Inschriften: Sammlung: Handschr.
aus dem 15. Jahrh. V 85ff. ; — des
Brancatelli V 60 ff,; — des Joh.
Jucundus XXVII 62. Dedications-
inschr. auf dem Gebälk der Ädicula,
nicht an der Tempelfront XI 282,
Hermen — berühmter Griechen XVI
123 ff,
Instrumente : chirurgische — aus Pom-
peji IV 13; 103, 1; V 258; Dar-
stellung chirurgischer — auf Sarko-
phag eines Arztes XV 173 f.
insulae s. Rom.
Intercisa : Bronzekästchen aus —
XXIII 349 ff.; Grabfunde XXIII
349; Grabstein aus — XXIX 29.
Interkolumnien, verschieden weit an
den Fronten desselben Tempels IV
345; V 181 f.; XI 161 f.; 165.
Interocrium (Madonna delle Grotte):
Säule an der Via Salaria XXIV
233 f.
Inventare der dona templorum in Rom
XX'207ff.; in Nemi b. Rom XX
210.
Invictus: Name für Sonnengötter
XVII '330, 5; für Mithras XXV
268 f.'
lo: Darstellung der — bei Aischylos
u. ihr Einfluß auf die bildende Kunst
XXI 107. Bronzekopf der — mit
Eroten als Spiegclbekrönung, Lokri
XII 120. Vgl. Vasen; Wandmale-
rei.
Johann VII., Papst: Fresken i.S. Maria
Antiqua XXIV 257.
lolaos s. Vasen.
lonier: ionischer Einfluß in Darstel-
lungen etruskischer Spiegel XXVII
250 ff.
Joseph mit seinen Brüdern, Bronze-
kästchen aus Csäszär (Ungarn)
XXIII 358; Statue des heiligen—,
aus antiker Statue umgearbeitet,
Rom, Pal. Sacripante XII 74.
Iphigenie: Opferung, Ära des Kleo-
menes VII 202; XI 258 f.; Elfen-
beinkästchen im South - Kensing-
ton-Mus. XI 258 f.; — auf Sarko-
phag in Berlin u. Weimar XXVIII
256; 261. Vgl. Timanthes; Vasen;
Wandmalerei.
Iphithadas, Vasenmaler XII 107 ff.
Iris s. Vasen; Wandmalerei.
Isaak: — s Opferung auf Zierblech in
Bonn XXIII 361; Bronzekästchen
aus Csäszär (Ungarn) XXIII 358.
Isernia (Samnium): Sarkophag mit
Darstellung aus der Alexänder-
schlacht XXII 23.
Isidorus von Milet, Architekt XXI 166.
Isis: Kult der — im Osten des röm.
Reiches XVII 333, 7; Tempel in
Benevent VIII 211; in Fundi
(Mittelitalien) XVIII 146; in Rom
s. d. ; Tracht der — XVI 258 ; XXIX
250, 27; — Athenodoria VII 295 f.
Statuette, früher in Catajo XVI
258; 262; Emailstatuette aus Vetu-
lonia I 138. Köpfe aus dem —
heiligtum in Rom, Auditorio di
Mecenate IV 280; Relief frag-
ment aus Rhodos, London, Brit.
Mus. XVI 258 ff.; — auf Zierblech
II. Personen- und Sachverzeichnis.
95
in Kairo XXIII 361, 1; Büste
der — auf Tonstempel X 1 1 1 121 ; —
i<opf auf Pantheonziegel VIII 312.
Isis-Tyche, Marmorstatue, Rom, Ther-
menmus. VI 239; Statue der — auf
Wandmalerei XXVI 20.
Islam: Vorliebe für Katzen beim —
XXIII 66.
Ismene, Vasenbild VIII 341.
Isokrates im Amphitheatrum Vatic.
XVI 134; Grab des — XXVII 234;
— auf dem Mosaik von Torre Annun-
ziata XXVII 236; Marmorherme,
Rom, Villa Albani XXVII 236.
Issos: Episode der Schlacht bei —
XXIII 14.
Ifalia: Trajansbogen von Benevent VII
242; 247.
Italien : Sklaven aus — XXV 248 f. ;
Städtenamen auf is XXIII 108;
Hellenisierung Unter— s XXIII 255.
Italiker: Älteste Ansiedlungen der —
VI 156.
Ithome: Votivrelief aus — IX 71.
Jucundus, Joh.: Inschr.-Sammlung
des — XXVII 62.
Juden: Namen XXVIII 122 ff.; Kata-
komben von Monte verde XXVIII
122 ff. ; an der Via Appia Pigna-
telli I 49 ff. Vgl. Semiten.
Judenburg: Wagen von — XII 19.
Julia Domna auf Münze XXVIII 327;
Büste in Rom, Vatican XXIX
249.
Julia Mamaea auf Münzen XXIX 251;
Marmorbüste in Rom, Vatican
XXIX 251.
Juliana Anicia XXVIII 336 ff.; 346;
Miniatur des Wiener Dioscorides
XXVIII 336 f.
Julianus: seine Statthalterschaft in
Belgica u, sein Konsulat unter
Septimius Severus XX 162.
Julius, C, — Caesar s. Caesar. Tempel
des Divus — in Rom IV 243;. XXI
276.
Julius Valens XVII 170, 1.
Jungfrau s. Madonna.
Junius Menander, M., Grabmal des
— XXIII 290.
Jüngling :Marmorstatuen: Ber-
lin XX 147 f.; 150; Brüssel, Samml.
Somzee XV 1 254. T o r s e n : Catania,
Mus. Biscari XII 127; Rom, Mus.
Capitolino I 61; Orto Botanico X 90.
Köpfe: archaischer aus Sizilien ( ?),
Catania XII 124; — aus Hercula-
neum, Neapel XVI 255; — sköpfe
in Rom, Thermenmus. VI 304; XVI
372; 380; archaischer in Rom, Vati-
can I 79; archaischer auf helle-
nistischer weiblicher Gewandstatue,
Rom, Vatican XVI 251 f. Vgl.
Ephebe; Vasen; Wandmalerei,
Juno Curitis, Tempel bei Falerii II 23;
— Lucina, Tempel in Norba XVIII
329; — Populonia, Tempel in Tea-
num XVIII 146; — Regina von
Veji XXV 85; — Sospita XXI 191.
Astarte von Karthago der — gleich-
gesetzt XVI 278. Vgl. Hera.
Juppiter: — Flagius, osk. XXII 366;
— Optimus Maximus, urspr. etrus-
kischer Gott XXV 80; durch den
Kultstein von Emisa ersetzt XVI
278; — Poeninus II 296; VI 370;
VII 196; — Propugnator, Kolossal-
kopf vom Palatin XI 208, 2; Kopf
des — Serapis, gef. im Lacus Jutur-
nae XVII 70; — als Schutzgott von
Jabruda am Antilibanon XXII 232;
~ von Versailles XXVI 292; — ,
Juno, Minerva, röm. (?) XXV 80 f.;
—Säule in Mainz XXI 280 f. Vgl.
Rom, Tempel; Zeus.
Justinianus I. auf Goldmedaillon, Lon-
don XXIX 80 f.; — mit Victoria
u. Leibwächter auf Silberschale
XXVIII 204; Münze — ' aus
Naissus in Serbien XVI 47.
Justinianus II. Rhinotmetos: Jugend-
bildnis in Ravenna XXIX 84 f.; 87;
96
Generalregister.
Lebensgeschichte XXIX 88 f.; Por-
phyrkopf in Venedig XXIX 71 ff.
Justlnus: Silberkreuz des — XXVIII
340; Diptychon des — XXVIII
341.
Juturna auf Altären XVII 69; 71;
lacus Juturnae s. Münzen; Rom.
Juventlus Laterensis, M., Freund Cice-
ros II 292 ff.
Ixion, Wandmalerei XI 51; XV 120.
Kadmos bei d. Gründung Thebens {?),
Relief an einem Ossuar aus S. Bene-
detto b. Chiusi XXVII 58. Vgl.
Vasen.
Kahlköpfigkeit an Porträtköpfen
XXIX 43.
Kaineus auf Vase XII 103, 1.
Kairo: Tonstempel aus — in Berlin
XIII 121. Museum: Bronzeblech,
Venus auf d. Muschel XXI 355;
XXIII 361, 1; Bronzekästchen
XXIII 361, 1; Grabstelen XXVI
66, 1^ 72; 96, 1; Hausmodell aus
Kalkstein XXVI 67 f.; Kopf aus
Athribis, Porphyr XXIX 65; kop-
tische Bronzen XXVIII 188; Statue
der Prinzessin Nofert, Kalkstein
XXIX 207. Samml. Fouquet: Her-
mes nkovioöÖTTi^, Bronzestatuette
XXIX 177.
Kaiser, röm., barhäuptig auch im
Kampfe dargestellt XXII 14; Sta-
tue in London, Lansdowne XXVIII
44 f.; — mit Füllhorn, Statue aus
Villa Madama, jetzt Neapel, Mus.
Naz. XXVI 300; Kaisergemmen,
modern XIV 244 ff. Vgl. Kopf.
Kaiserinnen vgl. Kopf.
Kaiamis XXII 210; — u. Hestia
Giustiniani, sog. Aspasia, Ompha-
losapollon, Wagenlenker im Conser-
vatorenpal. XV 190; Sosandra des
— VII 60; 78; — d. Jüngere u.
Eumeniden in Athen XXI 285 ff .
Kalathiskostänzerinnen von Xanthos
u. a. XXIV 116,
Kalathos IX 143 ff.; — der Artemis
Ephesia XXIX 203 f.
kalatores XVI 10; XXII 335; XXIX
10.
Kalauria: Dachterrakotten vom Po-
seidontempel zu — XXX 87.
Kalchas auf d. Ära des Kleomenes
VIII 202.
Kalender: zum röm. — VIII 30 f.;
97.
Kaliades, Vasenmaler V 319.
Kalkstein: Statuen: Nofert, Kairo
XXIX 207; Karyatiden mit Archi-
travfragmenten und Fries, aus Vaste
XII 128; 132; Herakles von der Via
Appia III 96, 1. Porträtköpfe,
frühröm., Kopenhagen XXIX 38 ff.;
Berlin XXIX 40. Reliefs: aus
Amiternum, Leichenzug V 72 f.;
XVII 273 f.; aus Aquila, Rom,
Samml. Pollak XXIII 26 ff.; von
Aquila: Fleischerwerkzeuge XXVII
306; Tischlerwerkzeuge XXVII 306;
Drache mit Hundskopf, Canosa
XXIX 271; Eber, Canosa XXIX
£70 f.; Christus als Guter Hirte,
Karthago XIII 296; Dictynna-
Artemis, Kreta XXI 78; Metopen-
fragmente von Metapont VI 366;
Pan aus Metapont IX 364 f.; Frau
mit geöffnetem Kästchen in der
1. Hand, Fragment ausTarent XXIX
26; Mithras aus Terracina III 315.
Graburnen mit giebelförmigem
Deckel, Pantelleria XIII 388; 393.
Gewichte aus Pompeji XVI 295;
312. Hausmodelle, Alexandrien
u. Kairo XXVI 67 f. Vgl. Cippus.
Stinkkalk : Statuenfragmente aus
dem Tumulus von Pietrera X 79.
Kalktuff: Urne aus — , kastenförmig
mit vier Füßen u. giebelförmigem
Deckel, Volterra XIII 412.
Kallikles, Bildhauer X 115.
Kalliope = Ariadne, Dresden XVII
173 ff. Vgl. Vasen.
II, Personen- und Sachverzeichnis.
97
Kalllsthenes: Relief des — XVI 140;
148,3; 152.
Kallisto u. Zeus, Elfenbeinrelief in
Triest XXVIII 210.
Kalos: Kultbild d. Erinys in Athen
von — XX 294; XXI 285 ff.
Kalydon: Artemis von — III 297 ff.
Kalymnos: Terrakottatraufziege! von
— XXX 38.
y.afiditiov, y.a/iaQiov^ na^ßeozQiahei
Heron XXI 155; 157; 159; 165.
Kamel s. Lampen; Wandmalerei.
Kamm als Amulett XIV 76 ff.; als
Anhängsel XIV 289; als Attribut
der Aphrodite XIV 76 ff.; — aus
Elfenbein aus Grab b. Comiso (Sizi-
lien) XIV 164; altchristl. — aus
Elfenbein aus Karthago, in Rom,
Vatic. Bibl. XIII 303.
Kampanien: z. Geschichte — s XXVII
185 f.; Consularfasten aus — XIX
322 ff. Vgl. Vasen.
Kampfszenen auf Stelen aus Novilara
XI 185; zwischen Menschen u. wil-
den Tieren, Relief in Rieti XXIV
159; Terrakotten aus Conca XI 177.
Vgl. Vasen* Wandmalerei.
Kanachos, Apollo des — XVI 251, 2.
Kandelaber: Bronze: — fuße aus
Perugia IX 296 ff.; — aus Samml.
S. Pascale, Curti VIII 336; — aus
Montepulciano X 83; — aus Orvieto
I 215; — aus Pompeji II 115; VII 5;
XIII 20; 23; 58; — aus'Vetulonia
X 82. Eisen: etruskische — ,
Samml. S. Pascale in Curti bei S.
Maria di Capua VIII 336; — aus
Perugia IX 319. Vgl. Wandmalerei.
Kanephorie in Götterkulten u. auf
Darstellungen IX 144 ff.
Kaninchen u. Eros, Reliefschnitzerei
auf knöchernem Gefäß aus Pom-
peji XVI 365; — (?) auf Silbergefäß
aus Vetulonia I 134.
Kanopen: etruskische — XXIX 41 f.,
Kanopusd. Hadriansvilla XVIII 33.
General- Register
Kantharos von Alt-St.-Peter XVI 213;
XIX 87 ff.
Kapitell: archaisch-griechische — for-
men XXIX 293; korbförmiges — ,
Altar in Capua XXII 395; 409;
römische — e, beeinflußt von klein-
asiatischer Kunst XXI 266; — des
Sauras (u. Batrachos) XXIII 153 ff.;
Zwickelblüten in den Voluten XXII
404. A e 0 I i s c h e — e von Larisa
in Konstantinopel XXX 4f. ; von
Mytilene XXX 29; Anten—: sog.
von Bovianum vetus XIX 253 f.;
XX 185 f.; vom Enneastylos in
Paestum XXIX 293; vom Temenos-
propylon der Athena Polias in Per-
gamon XIV 207; vom Tempel G
in Selinus XXIX 293; aus Thermos
XXX 59. C h a 1 k i d i s c h e s (?)
— von S. Elpidio (Mittelitalien)
XVIII 159. Dorisches — : ar-
chaisches (Cayro'sches) in S. Gio-
vanni Incarico (Mittelitalien) XVIII
1581; als Nadelgriff XVI 387;
dorische — e aus Tuff in Pompeji IX
40; XIII 52. E t r u s k i s c h e — e
von Pfeilern in Gräbern bei Canosa
XXIX 2641; 266; 269; 293; von
Pilastern in Pompeji XIX 131.
Ionische — e : Herkunft u. Fort-
leben des Diagonal— s XIV 205 ff.;
Hermogenisches — in Kleinasien u,
Rom XXI 266 ff,; als Nadelgriff
XVI 382; 387; — e vom Erechtheion
in Athen XXIX 294; ionische — e
in Tomba Lagrasta, Canosa XXIX
282; 294; in Capua XXII 390 fl;
korinthisierendes — von ionischem
Altar in Capua XXII 405; — e vom
älterenArtemision in EphesosXXIX
295; — von Lokri V 196; — e vom
Didymaionbei Milet XXI 269; vom
Colosseum, Rom XXI 268; ionische
— e mit Eidechse u. Frosch in der
Volute, Rom, S. Lorenzo fuori le
mura XXIII 157; — vom Mar-
98
Generalregister.
cellustheater, Rom XXI 266; 268;
mit Gittermuster an der Unterseite
der Volutenränder, Rom XXIII 157;
159; mit Akanthusfüllung, Samo-
thrake XXIII 159, 1; 163, 4; ar-
chaisches Pfeiler — von Slavochori,
in Sparta XXIX 294; Kämpfer— e
mit Pinienzapfen als Ecklösung
XVIII 196, 2. Korinthische
— e: mit Figureni-chmuck XVI 281,
2; Asymmetrie bei einem korinthi-
schen — der Zeit des Algabal, aus
Rom XVI 281; korinthisches — als
Nadelgriff XVI 388; aus Tuff in
Pompeji III 124; 130; vom Tempel
der Fortuna Augusta zu Pompeji XI
271; korinthisches Phantasie — vom
Peristyl des Vettierhauses XI
30; korinthische — e mit Einzel-
figuren in Hochrelief, Rom, Cara-
callathermen XVI 246; korinthische
— e an Sarkophag von Torre Nova
XXV 96; korinthische — e aus
Verona VI 290; 292; sog. oskisches
— von Pietrabbondante (Bovianum
vetus) XX 185 ff.; Pilaster— mit
Akanthus, Eroten u. Tritonen, Can-
nes VIII 183; Pilaster— e im Hofe
des Didymaion von Milet XXIX
294; vom Tempel der Fortuna Au-
gusta zu Pompeji XI 271; am Tür-
pfosten des Tempels des Zeus Meili-
chios zu Pompeji mit der Maske des
Gottes XI 148; korinthisches Pfeiler
— aus Rom, an den Fundamenten
des Augustusbogens stehend XVI
273 ff.; XVII 67;— e vom Marsfeld,
Rom VII 321; am Sarkophag von
Torre Nova XXV 96; Sima— e
aus Alba Fucens XVIII 158 ff.; aus
Corfinium XVIII 161; aus Mittel-
italien XVIII 161 f.; — der Tuffpe-
riode aus Mittelitalien XVIII 161f.;
Stelen — e: archaische von der Akro-
polis XXIX 293; in Priene XXIX
294, Fundorte: Alba Fucens
XVIII 168 ff.; Anguillara (Via
Claudia) XXII 312; Aquinum
XVIII 159; Athen, Akropolis XXIX
293; Bovianum vetus s. Pietrab-
bondante; Cannes VIII 183; Canosa
XXIX 264 ff.; 282; 293 f.; Capua
XXII 390 ff.; Corfinium XVIII 161;
Ephesos XXIX 295; Larisa XXX
4 f.; Lokri V 196; Magnesia XXI
266; 269; Milet (Didymaion) XXI
269; XXIX 294; Mittelitalien
XVIII 159 ff.; Mytilene XXX 29;
Paestum XXIX 293; Pergamon
XIV 207; XXI 269; Pietrabbon-
dante XIX 253 f.; XX 185 ff.;
Pompeji II UOf.; 113; 136 f.; III
122; 124; 130; IX 40; XI 30; 148;
271 f.; XIII 52; XV 297 ff.; XVI
294; 352; 357; XVIII 161; XIX
131 f.; Priene XXIX 294; Rom IV
289; VII 321; 325; XVI 246 ff.;
273 ff.; 282; XVII 67; XXI 266 ff.;
XXIII 157; 159; Samos (archaisch)
XXIX 295; Samothrake XXIII 159,
1; 163, 4; Selinus XXIX 293; Sla-
vochori XXIX 294; Thermos XXX
59; Verona VI 290; 292; Vetulonia
(Pietreratumulus) VIII 329. Vgl.
Säule.
Karikatur in der hellenistischen Kunst
XIX 6 f.; auf Wandmalerei XXVI
54; Frau, nackt, Vase aus Volterrae
XXX 156; Kentaur auf Karneol
aus Pompeji VII 21; Pygmaeen s.
Wandmalerei; — auf Timotheos
XXVII 70; Schulszene, Terrakotta-
relief V 3 ff.
Karlsruhe: Bronzekästchen XXIII
365; Bronzespiegel XXVII 277.
Karneades aus Samml. Faniese XVI
152; 163.
Karneole: aus Corneto I 86; Fortuna
mit Ruder u. Füllhorn, aus Pompeji
XI 28; Gruppe des Philosophen-
mosaiks von Torre Annunziata,
Samml. Demidoff XXVII 235, 1;
II. Personen- und Sachverzeichnis.
99
Kentaur, aus Pompeji VII 21;
Phrixos (?), vom Großen St. Bern-
hard VIII 335; Satyrl<opf, aus Pom-
peji VII 21; iangbärtiger Silen, aus
Pompeji XIII 31. Vgl. Gemmen.
Karthago: Basilika von Daunus-ei-
Karita bei — XIII 293 ff.; Kuitbild
der OvQarla aus — , vonAlgabal nach
Rom gebracht XVI 278; Septizoni-
um VI 75; Skarabaeus karthagischer
(?) Arbeit aus einem Grabe in Cor-
neto I 86; Stadtgöttin, Bronze-
kästchen aus Pecs (Ungarn) XXIII
356; Straßennamen in — VI 75.
Funde: Kamm aus Elfenbein, Rom
XIII 303; Relief mit Mars Ultor,
Algier XV 207; Tellusrelief aus
— XX 305; Tongefäß mit christ-
lichen Symbolen aus — XVIII
77 f.; Grabfunde bei — XIII 295.
Musöe de St. Louis: Re-
liefs mit dem Guten Hirten aus
Kalkstein u. Marmor XIII 296;
Madonna mit männlichen Figuren,
Marmor XIII 296 f.; Sarkophag-
reliefs XIII 295 f.; 297 f.; Lampen
XIII 300 ff.; Terrakotten XIII 303f.
Vgl. Punier.
Karyatiden in Athen IX 149 ff.; in
London, Brit. Mus. IX 138; in Rom,
Vatican IX 138; Villa Albani IX
137 f.; 139; aus dem Grabe von
Vaste in Lecce u. Spongano XII
128 ff. ; Marmortorso in Verona X
85 f.; von der Via Appia IX 134 ff.;
Stuckrelief aus Pompeji V 135.
Kassel: Apollostatue u. ihr Kreis VI
377 f.
Kassen u. ihre Verwaltung bei den
röm. Kaisern XIII 108.
Kästchen: Bein — aus Sitten, Zürich
XVIII 198, 3; , XXVIII 212, 1.
Bronzeblech: in Alexandrien
XXIII 361, 1; Berlin XXHI 361, 1;
in Budapest XXIII 349 ff.; in Kairo
XXIII.361. 1; in Karlsruhe XXIII
365; von Marsciano, in Hausform
VI 227; vom Rhein XXIII 360 f.;
in Rom, Thermenmus. XXIII 366.
Elfenbein: XXI 321; aus Cer-
vetri (Regolini-Galassi) XXII 124;
aus Cumae XX 1 1 1 363 f. ; in London
XI 258; aus Pompeji III 141; IV
105, 1; aus Werden XXVII 325; in
Xanten XXI 342; 346. Gold-
blech: aus Megiddo XXIII 363.
Holz — mit Spiegel an der Innen-
seite, aus Intercisa XXIII 359.
Terrakott a — für Aufbewah-
rung von Mosaiken XXV 257.
xaTaivGf.iaTa im eleusin. Kult XXV
124 f.
Katakomben s. Gräber: Formen.
y.ad-aQfiög, Darstellung auf d. Sarko-
phag von Torre Nova XXV 103.
Katze im Altertum XXIII 40 ff. Re-
lief in Rom, Mus. Capitol. XXIII
65; — aus ägypt. Porzellan, Heraion
von Argos XXIII 53. — nkopf (?)
aus Bronze, Pompeji V 236. Vgl.
Mosaik; Wandmalerei.
Kaulos, Töpfer XVIII 329.
Käuzchen auf Strauch, Mosaik von
Oderzo VI 373; — (?) aus Ton als
Spielzeug XI 262,
Kekrops: Darstellung aus dem — my~
thos (?), Vasenbild I 190.
Kelermes (Kubangebiet): Spiegel aus
— XXVII 277, 1.
Kelt: Bronzeaxt nach Art eines — es
VIII 327.
Kelten: Gräber bei Novara VII 336.
Kelter in der Villa von S. Angelo in
Capoccio XI 189; in Boscoreale XI
132; 135; in Villen von Stabiae XI
136.
Kentauren : Bronzerelief von
Perugia, älterer Typus IX 259;
Bronzeblech in Kairo XXIII 361,
1. Karneol aus Pompeji VII 21.
Lampe VII 156. Marmor-
gruppe: — u. Eros, Paris^ Louvre
100
Generalregister.
XXVIII 18. Mosaik: Rom, Aven-
tin VIII 293. Sarkophag in
Florenz XVI 235; Wolfegger Skiz-
zenbuch XVI 221; 235. Terra-
kottareliefs: — mit Hera-
kles, aus Ak-Alan XXX 20; 21;
Kentaur, Heros tragend, Tarent XII
137; XV52 ff.; —Schlacht auf archi-
tektonischen Terrakotten XXX
8; 69. Vgl. Vasen; Wandmalerei.
Kephalos u. Eos: Metope von SeÜnus
VII 193; Bronzespiegelgriff aus
Lokri, London, Brit. Mus. XII 118,
1; etruskische Spiegel XXVII 256;
259. Vgl. Vasen.
Kephalovryso : architektonische Terra-
kotten vom Tempel zu Thermos
XXX 51, 37; 54 f.
Kephisodot d. Ä. : Eirene des — ,
Marmorgruppe, Rom, Mus.
Torlonia I 116; Hermes des — ,
Bronzenachbildungen XXI 283; —
d. J. u. die Leto der Sorrentiner
Basis XV 199.
XEQafädsg ycoQivd^iai XXX 111.
Kerberos u. Aikestis, Sarkophagrelief
VIII 178. Vgl. Vasen.
Kertsch: Silberschild von — XXIX
87. Vgl. Terrakotten.
Kessel s. Bronzen, Gefäße.
Keule als Attribut an Statuenstütze
XXVIII 56; — nkopf aus Bronze,
sechskantig, in Katzenkopf (?) aus-
gehend, Pompeji V 236.
Kind, kauernd, Terrakottastatuette
aus S. Anastasia bei Randazzo XV
246; Übergabe eines — es, Tensa
Capitolina XXI 338; — erhermen
aus Tuff, Capua XXII 414; — er-
darstellungen nach dem Bilde Amors
XXV 52 f. Vgl. Wandmalerei.
Kirke: Haus der — XXVI 29. Vgl.
Vasen; Wandmalerei. *
xlOTlßEQ XXII 244.
Kithairon u. Dirke, Wandmalerei VIII
114.
Kithara als Attribut an Statuenstütze
XXVIII 90. Kitharodenrelief in
Rom, Pal. Spada XXIII 35.
Kladeos im Ostgiebel von Olympia I
81.
Klagefrauen: Statuen in Berlin, Mus.
XXV 146; 155; —Sarkophag von
Sidon VIII 73; 98ff.; XII 197; XXI
74 ff.; XXV 145; 150 ff.; 155; —
relief in Athen, Nat. Mus. XXV
147; 153; 155.
Klaudos, Insel b. Kreta: Gewandfigur
von — XXV 311.
Klazomenische Sarkophage III 163 f.
Klearchos, Bildhauer II 107, 54.
Kleinasien: Sklaven aus — XXV
248; Architektur — s der Kaiserzeit
XXV 302; Einfluß' der Kunst — s
auf Rom XIX 9; XXI 266.
Kleinmeister, attische IV 153.
Kleitomachos, Faustkämpfer: Bronze-
statue im. Thermenmus., fälschlich
auf — gedeutet XIII 93,
Kleobis u. Biton: Sarkophagrelief in
Venedig XXVII 10.
Kleomenes: Ära des — , Florenz VIII
201 f f. ; X I 258 ; XX 306 ; XX 1 1 344.
Kleophrades, Sohn des Amasis, Vasen-
maler III 233.
Kleostratos, Gemmenschneider XXV
252 ff.
xXi'ßavog X 42 f.
Klinen in Gräbern von Bieda XXX
229; 232; 245; 260; 264; 276 ff.; —
mit bemaltem Relief, Grab von S.
Maria la Nuova, Neapel XXVII 153;
158; — im Grab von der Via Cristal-
lini, Neapel XI 188; Bronze — aus
dem Grabe Regolini-Galassi, Cer-
vetri XXX 277 f.
Knabe: Lebenslauf eines — n, Sar-
kophagrelief, Villa Doria-Pamfili
XXVII 9; betender—, Bronze, Ber-
lin XV 391 ff. ; — sitzend, Bern-
steinfigur aus Pompeji XVI 322;
— n mit Enten, Bronzen, Brunnen-
II. Personen- und Sachverzeichnis.
101
figuren, Pompeji XI 38; mit Gans,
Marmor, aus Pompeji V 140; — mit
Hasen u. — n, denen die Hände auf
dem Rücl<en zusammengebunden
sind, Brunnenfiguren aus Marmor,
Pompeji XI 37; spielender — , i(pe-
dgia^iög, Rom VI 270 ff.; — npor-
trät, Marmor, Dresden, Albertinum
XXIX 252; Bronzekopf in Berlin
XVI 254; Marmorkopf in Bologna
XXII 207 ff.; in Rom, Thermenmus.
VIII 95.
Knochen s. Bein.
Knossos: Abstufung der Treppen-
wangen XXII 383.
Köcher als Attribut an Statuen-
stützen XXVIII 39 ff.; Bronze-
fragment einer Giebelfigur ( ?), Nemi
II 149; — beschlag von Tschertom-
litsk XXI 344,
Kodros, Vasenbiid XXI 122.
Köln: Bronzekästchen aus — , jetzt
in Bonn, Prov.-Mus. XXIII 360.
xo)VO€idfi bei Heron XXI 161; 166.
Konstantinopel: Ambo von Saloniki
in — XXVII 325; 329; Beschrei-
bung — s von Hirün ben Jahja
XIX 132; Centralbau der Theo'to-
kos vom Kaiser Basileios Makedon,
Nachahmung der Basilica von Alt-
St.Peter ( ?) XVIII 45 f. ; 186; Christi.
Epigraphik in — IV 186 ff.; — als
Herstellungsort von Bronzekäst-
chen im 4. Jahrh. n. Chr. XXIII
361; Kicher der Heiligen Sergius u.
Bacchus (Kütschük Aja Sophia)
XXX 122 ; Münzen der Stadt — XV I
47; Palast des Theophilos XVIII
191; 198; Pinienbrunnen XVIII
190 f.; XIX 110, 1; Schlangen-
säule im Hippodrom XVIII 326ff.;
XIX 112, 1; Statue des Apollon als
Pankratiastin — XXVII40. Muse-
um : archaische Architekturfrag-
mente aeolischen Stiles aus Larisa
(Aeolien) XXX 4 f.; Bronze-
gruppen: Hermes als Ringer, aus
Antiochia XXIX 178; Ringer aus
Antakieh XV 158, 2; Marmor-
reliefs: Gladiatoren XV 99 ff.; reif-
archaisches aus Thasos XXX 9, 8;
Marmorstatuen: Hadrian XXVIII
78; Nero (ohne Kopf) XXVIII 79;
Zeus Amon XVIII 11; Marmor-
statuette : Artemis aus Lesbos XVI 1 1
12; Sarkophage: Alexandersarko-
phag XXII 15; Klagefrauensarko-
phag IX 72; XX 174; XXV 145;
löOff.; 155; Sarkophag v. Sidamara
XXV 96f. Architektonische Terra-
kotten XXX 3 ff.; 12 ff; 29 f.
Kopenhagen, Ny Carlsberg: Marmor-
statuen: Hera Borghese X 1 1 73 ;
Hermes XXVIII 10; Kybele X 90 f.;
Trajan, Fragment XXIX 49 ff.; 53;
weibl. Porträtstatue XXVIII 311;
314. Torso: Niobidenpaedagoge
XXVI 324. Köpf e : benannte:
Agrippina Minor VII 234 ff. ; sog.
Antonia Minor XXIX 59 ff.; Valen-
tinian I. XXVI 242; 245; Vespasian
XXIX 44 ff.; unbenannte: bärtiger
Götterkopf XVI 255; bärtiger Por-
trätkopf des 3. Jahrh. n. Chr. XXIX
62 ff.; des 4. Jahrh. XXIX 67 ff.
Kalkstein: röm. Porträt, republi-
kanisch XXIX 38 ff. Terrakotten:
Spieltisch XIX 145, 1; etruskische
Porträtköpfe XXIX 40; 42.
Kopf: Porträtköpfe: Kaiserinnen des 5.
Jahrh. XXVIII 330; des 6. Jahrh.
XXVIII 339 ff.; frühröm. Porträt,
Kalkstein, Berlin XXIX 40; Bronze
von Ponte Sisto, in Boston XXVI
253; Porphyrkopf aus Athribis, in
Kairo XXIX 65; röm. Porträt, repu-
blikanisch, Kalkstein, Kopenhagen
XXIX 38 ff.; bärtiger Kopf des
3. Jahrh., Kopenhagen XXIX 62ff.;
des 4. Jahrh., Kopenhagen XXIX
67 ff.; Kaiser, Rom, Casino Borghese
V 1 1 1 239 ; 243. Unbenannte Köpfe :
102
Generalregister.
bärtiger — , Marmor, München XVI
254; in Athen, Nat. Mus. XXIX 69;
— von der Akropolis XVI 256; mit
Tettiges XVI 257; — aus Athribis,
Porphyr, Kairo XXIX 65; — von
Avignon, bemalter Marmor XX 135,
1; Bronze — , Berlin, Antiquarium
XVI 254; weibl. — , klassizistisch-
pergamenisch, Berlin, Pcrgamon-
mus. XVIII 12; archaischer weibl,
Marmor — der Samml. Somzee,
Brüssel XVI 255 ff.; archaischer
Marmor — , Catania, Mus. Biscari XII
124; archaischer Nenfro — aus dem
Tempel in Civita Castellana II 24;
bärtiger Götter — , Kopenhagen XVI
255; Krieger — , Marmor, London,
Brit. Mus. X 133 f.; Neapel X
135 f.; Jünglings — aus Herculane-
um, Neapel XVI 255; Marmor —
mit phrygischer Mütze, aus Pompeji
VIII 24, 1; — auf fremder Statue,
Rom, Mus. Torlonia XVI 256; Krie-
ger—, Marmor, aus der Villa Hadri-
ana, Rom, Vatican X 133 f.; Frag-
ment eines — es in Rom, Thermen-
mus. VIII 95; in Syrakus, Mus. VII
181. — Weibliche Köpfe: von
einer Statue in Kopenhagen XXVIII
311; 314; Ideal — in München, Resi-
denz XVIII 15; — aus Pergamon
XVIII 12; aus Pompeji V 251; sog.
Amalasunta, Rom, Conservatoren-
palast XXVIII 313; 323 ff.; Mus.
Capitolino XXVIII 328 f.; archai-
scher — , Mus. Chiaramonti I 200;
Porträt, Rom, Mus. Chiaramonti
XXIX 256; Villa Borghese XVI 256;
auf fremder Statue, Rom, Villa Bor-
ghese XVI 257; Privatbesitz Hertz
IX 162 ff. Vgl. Glas; Vasen; Wand-
malerei.
Kopftracht, weibl., der Spätantike
XXVIII 311 f. ; 321 ff. ; 326 ff. ; 352;
im 4. Jahrh. XXVIII 327 ff.; im
5. Jahrh. XXVIII 329 ff.; im 6.
Jahrh. XXVIII 335 ff . Antike Aus-
drücke XXVIII 337. Vgl. Haar-
tracht.
Kopisten: Freiheit griechischer —
XVII 237; Fehler antiker — XXV
130 ff. ; — arbeit griech. u. röm,
Zeit in Epidauros XVII 235 f.
Koptische Bronzen in Berlin u. Kairo
XXVIII 188; Schüssel mit Achil-
leusdarstellung XXI 381.
Kora: Raub der — , Relieffragment,
Rom, Therrnenmus. VI 240; — ,
Demeter u. lakchos, Relief, Mus.
von Eleusis XXV 135 f. Vgl. Per-
sephone; Vasen.
Korfu : Dachterrakotten von — XXX
95 ff.
Korinth : Dachterrakotten von —
XXX 82 f.; — als Fabrikationszen-
trum von Dachterrakotten XXX
111.
Korybanten : Sorrentiner Basis IV
310 f. Vgl. Vasen.
Kos: thesaurus XXII 238; Münzen
von — XIV 81.
xöoxivov als Symbol der Uneinge-
weihten XXV 274; — auf dem Sar-
kophag von Torre Nova (?) XXV
154 f. Vgl. Sieb.
Kosmatenstll: ion. Kapitell in Rom
XXllI 159.
Kossyra s. Pantelleria.
Kotllon: Dachterrakotten vom Tem-
pel der Aphrodite u. Artemis XXX
90.
Kottabos: Bronzegeräte, Perugia I
222; 234; Montepulciano X 84;
Fragmente eines — Ständers ( ?) aus
Rom, Monte Pincio XXVIII 105;
—spiel I 234 ff.; — figur, Mänade I
235; 240; Charon X 84; xÖTtaßos
y.azaxzög I 241 f. ; — , Relief, Rom,
Villa Albani 1242; — in Gräbern II
31. Vgl. Vasen.
Kranich (?), Bronzerelief von Perugia
IX 262. Vgl. Wandmalerei.
II. Personen- und Sachverzeichnis.
103
üQEäyQU aus dem Grabe Molarini in
Novilara, fälschlich als Pempobolon
erklärt XI 185.
Krebs als Schildzeichen XXVII 127.
Vgl. Wandmalerei.
Kreon, Vasenbild VIII 341 f.
Kresilas: Diomedes des — XVI 36 ff .
Kreta: Sizilien von — aus besiedelt,
'Minos'-Zeit XXIII 255; Einflüsse
kretischer Kunst auf Ägina XXV
218; ionische Architektur auf —
XXI 67; Bronzen aus der idäischen
Zeusgrotte XII 21 ff.; XXIV 327;
Attis, fragmentierte Marmorgruppe
aus — V 142 ff.; Stele mit Attica
aus dem Diktynnaion XXI 77 f.
Vgl. Palaekastro; Priniä.
Kreuz, Bronze aus Nisch XVI 49;
Silber— des Justinus XXVIII 340;
auf Christi. Lampen XIII 280; 285;
287.
Kreuznach, Viergötterstein XV 207.
Krieger : Bronzestatuetten: ar
chaische aus Epidauros IV 167; — ■
mit Helm, Schwert ziehend, Gros-
seto 1 1 1 157 f. ; — aus Vetulonia X IV
299; Marmorstatuen : XXVIII
33ff.; — Adonis(?), Neapel XXVIII
17; — nackt, mit Schwert, Rom,
Villa Borghese VIII 241; 245; Mar-
morköpfe: London, Brit. Mus. X
133 f.; Neapel X 135 f.; Rom, Vati-
can X 133 f.; Relieffragment:
toter ■ — von Freunden getragen,
Grottaferrata u. Rom, Pal. Colon-
na XXIV 179. — nackt, mit Waf-
fen, in Glasplatte eingeschnitten,
Pompeji XVI 322. Vgl. Gemmen;
Vasen; Wandmalerei.
Kriegsgefangenschaft als Rechtsgrund
der Unfreiheit XXVII 192.
Kriegshunde s. Hunde.
Krim: griech. Holzsärge von der —
XII 196.
Krimisos, Flußgott auf Segestanet
Münzen IV 37, 3.
Kritios, Künstler des Epheben von d.
Akropolis (?) XIX 179; — u. Ne-
siotes: Epicharinosstatue XIX 169,
2 ; Tyrannenmörder XV 219 f f . ; X IX
165 ff.
Kriton, Bildhauer IX 134; 161.
Krokodile aus ägypt. Email, Pompeji
VIII 48. Vgl. Wandmalerei.
Kronos, sog., Bronzestatuette in Flo-
renz VII 167.
Krotalen als Attribute an Statuen-
stützen XXVIII 60; 64 ff.
Krotalenspielerin auf etruskischem
Spiegel XXVII 256; Bronzestatu-
ette auf Gefäßdeckel aus Chiusi
XXVII 281, 2.
Kröte aus ägypt. Email, Pompeji VIII
48.
Kroton: Topographie XXIX 145 ff.;
Stadtmauer XXIX 149 ff.
Krug, zerbrochener, als Symbol für
Uneingeweihte XXV 274.
Küche, Rom, Vestalenhaus XVII 92.
Vgl. Pompeji.
Kuh u. Stier, Relief, Madrid XXIII
5,1; Rom, Antiquario XXIII 4f. ;
— des Myron XVI 42 ff.; 94. Vgl.
Parthenon; Vasen; Wandmalerei.
Kultsteine (Baetylen), Darstellungen
XVI 277.
Künstler: Muster- u. Vorlagebücher
für — XXI 281; 353; — namen
durch Tiersymbole angedeutet
XXIII 163, 6.
Kupfer: Funde in Gräbern der I. Peri-
ode d. Sikelerkultur, Import (?) X 1 1 1
164; Äxte, Sizilien XIV 282; Be-
cher aus — blech zusammengenietet,
Palestrina XII 26 ff.; Becken aus
der Nekropole del Fusco für Brand-
reste von Leichen XI 261; drei-
eckige Dolche, Sizilien XIV 168;
archaisches Gefäß mit Darstellung
von Pferden u. Eseln, Gela XVIII
329; Gürtel, Rom, Forum, archaische
Nekropole XX 114; Lanzenspitzen
104
Generalregister.
Sizilien XIV 168; Ohrschmuck,
Megara Hyblaea VII 335; —plätt-
chen mit dem Buchstaben P u. röm.
Zahlen, Oderzo XI 250, 2; Ring,
Rom, archaische Forumsnekropole
XX 114; Skelette, Pediano VI 236;
Wagschale, Nisch XVI 49. Vgl.
Münzen.
Kureten s. Korybanten.
Kurvenbauten s. Architektur.
Kutscher in thrakischer Tracht auf
Grabstele in Belgrad XXVI 270;
in gallischer Tracht auf Relief in
Vaison XXVI 272; auf Relief in
Langres XXVI 274.
Kütschük-jasiü-Kaia: Fries vom Grab-
mal zu — XXVII 274, 1.
Kyaneaf (Lykien): Grabfassade XXIX
293.
Kybele: Kult der — in Rom XXIII
369 f.; Pinie im Kult der — XXVIII
255; 262; — u. Pantheon XIX 114,
2; — Orans, Statue in Byzanz XIV
8ff. ; Statue der — in Rom, Kopie
auf Kontorniaten XX 1 1 1 371 ; — vor
Kybeletempel auf Münze der Fau-
stina d. Ä.XXIII 368; Magna-Mater-
Tempel, Palatin X3ff.; 15 ff,; XIV
203, 27 ; XX I 252 ff .; XX 1 1 1 368 ff.
Marmorstatue, bei Formia gef. X
90 f.; Marmorstatue in Kopen-
hagen, Ny Karlsberg (?) X 90 f.;
Statuenfragment gef. auf dem Pala-
tin XXIII 372. Kopf in Rom, Mus.
Torlonia I 114; — u. Korybant,
Relief in Rom, Villa Medici XXII
360,1; Sorrentiner Basis IV 310 f.
Vgl. Münzen; Rom, Tempel; Salu-
taris.
Kyknos u. Herakles, Bronzerelief,
Perugia IX 281; — des Stesichoros
IX 282 ff.; — , Oheim Phaethons,
Stuckrelief aus dem Haus bei der
Farnesina X 69.
Kymatien, Herleitung XXIX 213. Vgl.
Architektur.
Kymbala aus Bronze als Weihge-
schenke XXVIII 254 f.
Kyme s. Cumae.
Kynuria, Heiligtum des Apollo Tyrites
XXX 91 f.
Kyparlssos mit dem getöteten Hirsch,
Wandmalerei XI 19.
Kypros s. Cypern.
Kyrene: Handel nach Unteritalien
XXIII 54; Apollo aus — , London,
Brit. Mus.. XXIX 20.
Kyzikos: Heiligtum A&r /ltvdv,u[a in —
XIV 8 f. Münzen XXVII 67; 69.
Labacco, Libro appartenente all'Ar-
chitettura XXI 174; — s Rekonstruk-
tion des Janustempels XVII 47 f.
Labranda: Kultbild des Zeus von —
XXIX 204 ff.
Lade in Tempelform, Bronze, Vetu-
lonia I 244.
Lagobolon als Attribut an Statuen-
stützen XXVIII 63 f.
Lagrasta: Tomba — in Canosa XXIX
277 ff.
Lambaesis, Nymphaeum XXV 68.
Museum : Hesperide einer pergame-
nischen Heraklesgruppe XX 214 ff.
Lambert Lombard XXVI 304.
Lameira Larga: Silberschale aus — ■
XXVI 216, 1.
Lamm vgl. Lampen.
Lampadii: Diptychon Lampadiorum,
BresciaVII 217; XXVIII 246ff.; 267,
Lampen: Sammlung in Tunis, Bardo-
museum XIII 284 ff.; — in Kar-
thago, Mus. de St. Louis XIII
300 ff.; — Pascale VHI 341; 346;
— Passeri VII 144 ff. ; — der Ere-
mitage, Petersburg XXVI 153.
Bronzen: St. Bernhard VII 196
Pompeji I 157; IV 114; V 237; 254
XI 28; XIII 13; XVI 311; 314
323; XVII 315; Rom VI 112
Eisen : Pompeji IV 12, 1; VIII 23, 1
XVII 316; Fragment V 254. Mar-
mor: Pompeji II 136. Ton: Aegyp-
II. Personen- und Sachverzeichnis.
105
ten XXVI 66, 2; 153; Canosa XXIX
116; Civita Lavinia XXVII 5; Leon-
tinoi XV 93; 96; Licodia Eubea
XXIV 63f.; 69; Malta (Christi.) XIII
280 f.; Nordafril<a (Christ!.) XIII
282 ff.; Pompeji II 135; IV 4, 1 ff.;
12, 1; 15, 1; 16; 21, 1 ff.; 103, 1;
105, 1; V 230; 236; 243; 251; 252;
254; 257; 280; VI 261; VII 16;
VIII 8; 25; 27; 55 f.; IX 39 ff.;
XI 29; XIII 11; 30 ff.; 41; 47; 54;
58; XVI 311 ff.; 317; 363; XVII
315 f.; XVIII 85, 1; Rom, Forum
Roman. XXVII 5 f.; Monte Pincio
XXVIII 104; Sizilien X 83; XIII
315; 318f.; 323; 331 f.; Via Appia
Pignatelli I 52; Xanten XVII
323. Formen: lucerne ombelicate:
XIII 315; 318 f.; 323; 331 f.; XXIV
63 f.; 69; Negerkopf XI 28; Schiff
IV 15; VI 112.
Darstellungen: Adler XIII 285; XVI
317; — auf Blitz IV 16, 1; —
als Griff IV 16, 1; — mit Zeus-
büste XXVII 5f. ; Affen auf einem
Schiff XIII 300, 1; Alphabet
XVIII 85, 1; Alter, lesend XVIII
85, 1; Aphrodite, sich das Haar
ordnend VII 155; Artemis, auf
Hirsch reitend XIII 288; Athena
mit Lanze u. Schild VII 156; — mit
Zeus u. Fortuna V 236; Bär (?) VII
151; Baum VII 156; Betende VII
155 f.; biblische Szenen XIII 285f f.;
Christus V 1 1 155 ( ?) ; X 1 1 1 286 f . ; Ci-
borium XIII 285; Curtius XVII 323;
Daniel zw. Löwen, von Engeln be-
kränzt VII 156; — zw. Löwen mit
Engel u. Habakuk XIII 285; 287;
Delphin V 243; VIII 25; XIII 285;
Eber (?) VI I 151 ; Ente IV 16, 1 ; Eros,
laufend VIII 25; — u. Psyche XVI
89; Faustkämpfer V 280; Fisch
(Christi.) XIII 280; 285; 287; — e
VII 152; 156; Fortuna mit Füllhorn
V 236; 254 (?); Frau mit Füllhorn
V 280; Frauenkopf mit Inschr. IV
12, 1; Genius, geflügelt VII 156;
Gorgoneion IV 21, 1; drei sitzende
Gottheiten XIII 41; 54; Greif XIII
54; Hahn VII 154; XIII 285; Hase
XIII 285; 287 f.; — springend
XXVIII 104; — n VII 155; — n mit
Palme VII 153; Helios als Griff IV
16, 1; XVI 311; Herakles XIII
286 (?); — vor dem Hesperiden-
baum VII 155; Hippokampen als
Atticabekrönungen XXVI 154;
Hirsch V 254; XIII 281; 285;
288 (?); Hund XIII 285; 287;
Kamel mit Reiter XIII 300, 1;
Kentaur VII 156; Köpfe VII 155;
behelmter — VIII 25; Kretiz XIII
280; 285; 287; Lamm XIII 285;
287 f.; Landschaften XXVI 66; 153;
siebenarmiger Leuchter XIII 285;
Lotosblume in Schild als Griff IV
16, 1; Löwe XIII 54; — laufend V
243; — springend XIII 285; — im
Amphitheater XIII 286; Mann mit
Lanze, laufend VII 156;. Maske IV
4, 1; 5, 1; menschl. Figur, nackt VII
155 f.; Monogramm Christi XIII
280 f.; 285; 288; Nike VII 153;
Palme VII 153 f.; XIII 281; 285;,
287; Pegasus XVI 317; PelikanXIII
285; Pfau VII 154; IX 39; XIII
285; Pferd XIII 281; 285; Phoenix
XIII 285; Putte, geflügelt, mit At-
tributen VII 156; Rose VII 16, 1;
Segelschiff VII 156; Selene IV 8, 1;
— mit Halbmond IV 29, 1; Sirene
XIII 285; Sol XVI 311; Sphinx
XIII 58; — auf einer Mauer, in die
Ferne schauend XIII 288; Stern
XIII 281; 287 f.; Tauben VII 152;
XIII 281; 285; 287; verschiedene
Tiere VII 155; Vase XIII 281; 287;
— mit Blumen VII 156; Victoria
mit Schild, Palme, Steuerruder
XIII 58; Zeus mit Adler IV 22;
V 230; 252; 254; VII 16; VIII 25;
106
Generairegister.
XVI 317; — zw. Minerva ii. Fortuna
V 236; VIII 56; — büste mit Adler
V 230; XXVII 5 f.
Landschaft: Darstellungen auf Glas-
scherben, Berlin XXVI 114 ff.;
Lampen XXVI 66; 153; auf Mo-
saiken VII 337; VIII 293; XXV
257 ff.; XXVI 49 f.; 60; 151 ff.;
auf Reliefs IX 70 ff.; XXVI lOOff.;
— auf Tafelbildern XXVI 138 f.;
See — auf Stuckrelief, Pompeji V
136; auf Stuhllehne, Florenz XXVI
153, 2; Porträt— XXVI 149; 153;
156 ff. ; Odyssee — en vom Esquilin
X 330; XXI 366 f.; XXVI 29;
XXIX 194; 198.
Landschaftsmalerei: Gegenstände VIII
137 ff.; Technik VIII 139 f.; Illu-
sionismus in der — X 229 ff.;
heilenist. -röm. — , Mosaik aus Cento-
celle, Wien XXV 260. Vgl. Vasen;
Wandmalerei,
Langaza: Grab von — XXVII 157;
Tür aus dem Tumulus von — XXIX
295 f.
Langobarden: Verteidigung des Ponte
Salario XXIII 302; Kunst der — :
Sarkophag in Cales XVIII 146.
Langres, Relief: Specuiator auf Reisen
XXVI 273.
Lanze: Statue mit der — , Bronze,
Rom, Thermenmus. XIII 77.
Lanzen: —schatte I 90 (?); III 157;
—spitzen: Bronze: I 137; 220 f.;
II 256; III 157; XXIII 334; XXIX
116; Eisen: I 23; 87; 93; 137; 216
220 f.; II 154; 156; III 158; XI 174
XX 114; XXII 106; XXIV 89
Kupfer: XIV 168. Saurotere: I
23; 220 f.; XXIII 334.
Laodike von Syrien XVI 270.
Laokoon: Gruppe im Vatikan: XX
221 f.; Kopien des — XX 279, 1;
der r. Arm des — XX 277; Marmor-
kopf in Rom XIII 147; unantike
Marmorgruppe in Reggio X 284 ff.
A. Lappius Thallus zur Zeit Trajans
XXII 340.
Lararium vgl. Pompeji.
Laren: Kult XI 300; Tempel der
städtischen — in Pompeji XI 285.
— mit Füllhorn, statt Rhyton, und
Patera, Bronzestatuetten aus Pom-
peji XVI 322. Vgl. Rom; Vasen;
Wandmalerei.
Larisa (Aeolis): Dachterrakotten XXX
5 f.; 9; Säulenkapitelle XXX 4 f.
Latium s. Münzen.
Latona: Marmorfragment eines chore-
gischen Reliefs, Cannes VIII 181;
— , Niobe, Artemis (?), Marmor-
relief, Fragment, vom Palatin, Ther-
menmus. XII 85.
laudatio funebris u. röm. Sarkophage
XXI 294.
Laurion: Stele von — XVI 106.
lautumiae: Etymologie XX 117, 1.
Lava: Gewichte aus Pompeji IX 40;
Hermen aus — , Pompeji III 127;
132; Meta einer Mühle aus — , Pom-
peji IX 57; Fragmente von griech.-
röm. — säukn auf Pantel 1er ia XIII
392. Vgl. Cippus.
Lavinium, Gründungssage XXI 298 ff.
Lazarus: Erweckung des — , Zierblech
in Bonn XXIII 361.
Learchos s. Athamas.
Lebensbaums. Pignabaum; — brunnen
s. Pignabrunnen.
Leber: Bronze von Piacenza XIV
240; XX 348 ff.; — u. Martianus
Capelia XX 367 ff.
Lecce: Kaiksteinrelief : Eros a. Löwen-
wagen, ausGrab von — XII 132; 134;
Karyatiden aus Kalkstein XII 128.
lectus funebris auf Relief aus Amiter-
num V 72; XXIII 18.
Leda mit d. Schwan: Marmorgruppe,
Samml. della Porta VIII 239; 243;
Marmorrelief, Altar aus d. lacus Ju-
turnae XVII 69; Sarkophag in Rom
XIII 257; auf Zierblech in Alexan-
11. Personen- und Sachverzeichnis.
107
drien XXIII 361, 1. Vgl. Wand-
malerei,
legio VI. im niithridat. Krieg unter
Claudius XXII 333; — XII. ful-
minata IX 89.
Lehnen von Sesseln VII 39 ff,
Lehrer: Relief vom Grabmal eines — s
aus Rhodos, Berlin, Hiller von Gär-
tringen XXVI 49, 1,
Leib als Gefängnis betrachtet XIX 148,
Leibwache der Feldherrn Roms XX
321 ff,
Leichenmahl, Relief aus Amiternum
XXIII 19 ff.
Leichenporträts, frühröm. XXIX 41 ff.
Leichenzug, Relief aus Amiternum V
72; XXIII 15 ff,
Leier als Attribut an Statuenstützen
XXVIII 18; 89 f. Vgl, Vasen;
Wandmalerei,
Lemnos: Frauen von — im Kampf mit
Thrakern, etruskische Sandstein-
stele von S, Polo b. Bologna 1 183 ff.
Athena Lemnia XV 147.
Lenfini: Gräber XIII 340 f.; XV 62 ff.;
Bronzen von — in Berlin XV 84 ff.;
Terrakotten XV 86; 93.
Lentulus, Cornelius, Samml. Ursinus
XVI 152.
Leochares: chryselephantine Statue
der Olympias VI 296; 326 ff.; — u.
Apollo Pourtal^s XVIII 13 f.; —
u, Eubuleus XXV 117.
Leontinoi s. Lentini.
Leopard auf etruskischen Spiegeln
XXVII 247; 252.
Leptis: Lokalgötter von — auf Münzen
des Septimius Severus XVI 250.
Lesbos: Artemisstatuette aus— XVIII
12; Dachziegel XXX 30 f. Vgl.
Messa; Mytilene,
Leto: Marmorstatue aus Euphranors
Gruppe (?), Rom, Mus, Torlonia I
116; — auf der Basis von Sorrent
IV 309; — , Apollo u. Marsyas,
Relief VI 375.
Leuchter, Bronze aus Pompeji XIII
20; siebenarmiger — , Mosaik von
Hammam-Lif XIII 284; auf Lampe
XIII 285,
Leukippiden s. Vasen.
lex Julia municipalis in Tarent X 302,
Leyden: Statue, Trajan XXVIII 12;
XXIX 53 f,; Grabstele aus Smyrna
XXVI 108; Papyrus mit Alphabet
XVIII 85, 1.
Libation: Röhren für die — auf Grä-
bern III 125 f,; 128 f.; 138; X 156 f,
libelli Adrasti II 208; Eutychetis II
203 ff,; Vesbini II 208,
liberti: Namen von — aus Caere
XXIII 37,
Libertinenporträts X 184 ff,
Libra, Sternbild XXVIII 294,
Licenza, Sabinum des Horaz XIX
158 f,
Lichthäuschen, Terrakotten XXVI
62; 64,
Licinia Eudoxia XXVIII 330; 333 ff,
Licodia Eubea (Sizilien): Nekropolen
XIII 305 ff.; XIV 280; Karnies mit
ion. Palmetten XXIV 72. Vgl.
Bronzen.
Ligorio, P.: Leben VI 77, 1; XVI 145,
1; Zeichnungen des — V 57ff. ;
XVI 130; XXII 318 f.; Zuverlässig-
keit VI 77 f. ; Plan des sog, 'Stadium'
auf dem Palatin X 277 ff, ; Inschr,
der Schola Xantha III 208 ff,;
Fälschungen des — X 289 ff,; XVI
135; XVII 317 ff,; XXII 226, 1;
318,
U'Avov auf Sarkophag von Torre Nova
XXV 124; 143; 154,
Limitation, etruskischen Ursprungs
XXV 81.
Limoges: Elfenbeindiptychon des An-
themius XXVIII 339.
Liste italischer Völker I 254; röm,
Soldaten— IX 231 f,
lituus und tuba identisch (?) V 73, 1;
XXIII 16 f.
108
Generalregister.
Liverpool, Stadt, Mus.: Elfenbeindi-
ptychon XXVI II 216; 220 ff.; 339;
350. Marmorstatue: Herakies sit-
zend IV 331 f.
Li via: Porträt II 3 ff.; VII 228 ff.;
Marmorstatue der — (?), Verona
VI 290; 293; 324; Bronzekopf bei
Torquato Castellani II 9; — von
Neuilly-ie-Real II 9; — auf dem
Relief aus San Vitale XXV 54.
loculi vgl. Nischen.
Löffel s. Bein; Bronzen; Eisen; Elfen-
bein; Silber.
Lokalgötter: sitzende — , Typus XXI
382; — zur Bezeichnung der ört-
lichkeit hellenistisch, nicht röm.
XXI 382 f.
Lokri Epizephyrii: Ausgr. IV 342; 345;
Stadt V 162 ff.; alter Tempel V
169 ff.; VII 109; ionischer Tempel
V 176 ff.; Giebelgruppe IV 343;
V 201 ff.; XV 330; Kapitelle des
Tempels XXIX 295.
Lollianus: Q.FlaviusMaccius Egnatius
— Mavortius cos. 355: XXVIII 248.
London Brit. Museum : Bronzen :
eiste mit • Gorgonenfries XXVII
276, 4; Gruppe: Ringer aus
Aegypten XV 158, 2; Kopf:
Augustus XXIX 192; Relief:
Eros u. Nike XVI 74; Spiegel:
Eroten, ungeflügelt XXVII 280;
Eros mit Lyra u. Blume XXVII 277;
Spiegelgriff aus Lokri, Eos u. Kepha-
los XII 118, 1; Statuetten : He-
rakles IV 214, 2; Maenade, archaisch
XXVII 254. Elfenbein u. Bein:
Diptychon mit Consecratio des Con-
stantius Chlorus XXVIII 271 ff.;
Schnitzereien XXI 316 ff.; 325 f.;
329. Gemme: sassanidische ■ —
XXVII 6 f. GoWmedaillon mit
Justinian I. XXIX 80 f.; Haar-
nadelgriff mit Aphrodite XVI 388.
Marmor: Statuen: Apollo Choi-
seul-Gouffier XXVII 50; XXVIII
40; — aus Kyrene XXIX 20; Athlet
Westmacott XXVIII 5; Diadume-
nos Farnese XXVI 300; XXVII 46;
49; XXVIII 5; — Vaison XXVII
46ff. ; Gewandstatue ohne Kopf
aus Klaudos bei Kreta XXV 311;
Karyatide IX 138; Maussollos 1 188;
XIV 81 ff.; Pferd vom Maussoleum
XXVIII 147 f. Torso: Aphrodite (?)
XVI 234. Köpfe: Adonis(?) XII
36; M. Antonius (?) XXIX 58;
Herakles von Genzano IV 189 ff.;
Homer XIII 60 ff.; Krieger aus der
Hadriansvilla X 133 f.; Lysimache
XXVII 83ff.; sog. Otacilia XXIX
252. Herme: Herakles IV 195.
Rel ief s: Harmodios u.Aristogeiton
XIX 177, 1; Ikarios XVI 238; Isis
u. Sarapis, Fragment aus Rhodos
XVI 258 ff. Sarkophage: Bak-
chos — XVI 229; 230; 240; — des
Payava (Lykien) XXI 78 f. Frag-
ment eines Hochzeitssarkophags
XXV277f. MosaZ/c aus Halikarnaß:
Venus auf der Muschel XXI 355.
Münzen: von Amastris XXVII
88ff. ; von Kos mit Porträt des
Maussollos XIV 81; Kyzikener mit
Porträt des Timotheos XXVII 67;
71. Silber r e 1 i e f s aus Perugia
IX 313 ff. Terrakotten: architek-
tonische aus Kalymnos u. Rhodos
XXX 38; Heroa XXVI 136; Idole
aus Tanagra u. Tharsos (Sardinien)
XX IX 209 f. ; Leber für Extispicien,
babylonisch XX 374 f.; etruskische,
bemalte (Boccanera-) Platten aus
Cervetri XVII 156; Thymiaterion
aus Olbia XXVI 135. Tesserae aus
Samml. W. Temple XI 233. Wand-
malereien: aus Herculaneum (?),
Eros u. Psyche XVI 69; aus The-
ben: Katze, apportierend XXIII 61.
Museum Soane: Skizzenbuch von
Andreas Coner XXI 171. South-
Kensington- Museum : Gemme Haw-
II. Personen- und Sachverzeichnis.
109
kins, modern XIV 244 ff.; Dipty.
chon des Anastasius XXVIII 340
des Orestes XXVIII 246; 341; 344
Symmachorum XXVIII 202; 212
215; 221 f.; 243 ff.; Goidglas mit
Centurionenbüste XXIX 244; Elfen-
beinkästchen mit Christi Gebunt
aus Werden XXVII 325; mit der
Opferung Iphigeniens XI 258.
Samml. Lansdowne : Marmor-
statuen: Athlet (?) XXVIII 10;
Herakies des Skopas XX 151 ; Kaiser
XXV HI 44 f.; Marc Aurel XXVIII
35.
Lorbeer als Attribut an Statuenstütze
XXVIII 84; apotropaeischer Cha-
rakter des — , Relief von Torre Nova
XXV 107 f. Vgl. Vasen.
Lotos: — blatt als Kopfschmuck
XXIX 171 ff.; ägypt. Ursprung des
Attributs XXIX 178; Symbol des
Jahressegens XXIX 174; — blume
an archaischen Bronzen Mittelita-
liens u. apul. Gefäßen XXIII 204;
— in Schild als Griff, Pompeji IV
16, 1; — blumen- u. Palmetten-
ornament auf Elfenbein-Diptychon
XXV 1 1 1 244. Vgl. Lampen ; Vasen.
Lovasbalaton : Bronzekästchen von
— , Bes. Bischof N. Bezeredy XXIII
357.
Löwe auf Achat, Pompeji VIII 55;
XIII 54; — n auf etruskischen
Spiegeln XXVII 263; 271; — (?),
liegend, geflügelt, auf Silberband
aus Vetulonia I 134. Statuetten:
Bronzen von St. Bernhard VII 196;
■ aus Pompeji, Wasserspeier XIII 18;
Terrakotta, Bardo-Mus. XIII 289;
— n, aufgerichtet, am Griff eines
Bronzespiegels XXVII 276; — n,
liegend, Bronzen von Feuerbecken
aus Capodimonte I 33; Bronze von
einem Becken (?) aus Leontinoi,
Berlin XV 85; Bronzen vom Rande
od. Deckel eines Gefäßes, Orvieto
I 215; — n, sitzend, vorn aufge-
richtet, gegossene Bronzen, Perugia
IX 303. Gruppen: — einen Eber
überfallend, Bronze, auf dem Deckel
eines Rauchfasses aus Ägypten
XXVIII 184 ff.; — u. Wild, Mar-
morfragment, Rom, Capitolinisches
Mus. VI 6 f. Reliefs: phantastische
— n mit Hörn (?), heraushängender
Zunge u. stilisiertem Schwänze auf
etruskischem Bronzebecher aus Ca-
stelletto (Ticino), in Turin XXIV
318; — n, einen Hirsch anfallend,
Bronzen aus Perugia IX 260; 307;
311; — n einen Eber überfallend,
Bronze aus Perugia IX 207; ge-
flügelter — , sitzend, etruskische
Imitation, Bronzerelief aus Perugia
IX 317; Fragmente aus dem Tumu-
lus von Pietrera VIII 329; — n,
Wagen mit Eros ziehend, Kalk-
steinfries aus Vaste XII 132; —
auf etruskischem Bronzediskos aus
Vetulonia XXIV 322; — , von
Eroten gejagt, auf Sarkophag-
deckel in Cannes VIII 182. Mosaik
aus Pompeji: — u. Panther I 151.
Etruskischer Spiegel: — , eine
Hirschkuh zerfleischend XXVII
263; 271. Terrakotten: — , schrei-
tend, auf Sima aus Ak-Alan XXX
17 f.; — aufgerichtet als Wappen-
tier, an Stirnziegel aus Gordion
XXX 13; — auf architektonischem
Relief aus Korfu XXX 98. Bild,
mittelalterliches, in Rom, Sena-
torenpalast: — mit Jungen IV
76 f. Vgl. Lampen; Vasen; Wand-
malerei.
Löwenfell als Attribut an Statuen-
stützen XXVIII 55 f.; abgekürzte
Darstellung auf Terrakottastirn-
ziegel aus Milet XXX 35.
Löwenfuß aus Glas, Tusculum I 64;
— e aus Bronze II 34; runde Platte
mit — en, Capodimonte I 27.
110
Generalregister.
Löwenjagd: Relief aus Messene, Paris,
Louvre XII 270; vom Constantins-
bogen IV 319; — en auf Sarkophag-
fragmenten in Cannes VIII 180.
Löwenkopf: — e, geliörnt XXVII 7,
4; — aus Bronze an Gefäßhenkel,
Capodimonte 1 28; — e aus Bronze
mit Ringen im Maul als Holzbalken-
verkleidung, Nemisee XI 191; Mar-
mor— aus Pompeji II 136; Terra-
kotta— e als Wasserspeier, Larisa
(Aeolien) XXX 6; — auf Terrakotta-
matrize X 1 1 282 ; — e an Terrakotta-
simen von der Akropolis XXX 77;
aus Delphi XXX 103; aus Eiateia
XXX 75; aus Korfu XXX 96; aus
Olympia XXX 100; — aus Tuff,
von Sima aus Pompeji V 283.
Löwenmasken aus Bronze an Helm
der Samml. Vagliasindi (Randazzo)
XV 246; aus Terrakotta an Simen
aus Olympia, Megarerschatzhaus
XXX 50; aus Palaikastro-Heleia
XXX 42; aus Troizen XXX 86 f.;
— an Terrakottastirnziegel aus
Korfu XXX 97; — an Terrakotta-
traufplatten aus Thermos XXX 58.
Löwenprotome an Dachrinne, Pom-
peji II 135.
Löwin mit Jungen auf Fibelbügel X
81, 1.
Lucera: Bronzefunde von — XII 3 ff.
Lucilius Paeto, M.: Grabmal des —
an der Via Salaria XXIII 290.
Lucilla, Gemahlin des Lucius Veras,
Porträt (?) XV 184.
Lucius Verus, Marmorstatuen: Neapel
XXVIII 13; sog. — , Paris, Louvre
XXVIII 80; Rom. Pal. Vidoni
XXVIII 78.
Lucumo u. Tanaqui! auf etruskischer
Tonplatte, Berlin XVII 156.
Ludwigshafen : Bronzekopf, sog. Anto-
nius, aus dem Rhein bei — XXIX
68 ff.
Lukanien: zur Geschichte — s XXVII
28; 184 f.; Keramik XXVII 171 ff.
Luna s. Selene.
Luna: Marmorbrüche von — XI 193.
Marmor aus — XIV 264; XV 303.
lupercal, von Augustus hergerichtet,
auf Ära Pacis Aug. XVIII 174.
luperci: Mosaik eines Larariums, Rom
(verschollen) VII 301.
Lusoi : Dachterrakotten vom Tempel
der Artemis zu — XXX 90 f.
Lutatius Catulus, Q., Erbauer des
Tabulariums XXI 275; 277.
kovTijQiov aus Terrakotta mit einge-
preßtem Nereüdenzug, Seiinus X 83.
Lydus, de mensibus X 175 f.
Lykios, Bildhauer: Knabe mit dem
Weihgefäß auf der Akropolis XX
209, 1.
Lykurgos: sog. — , Marmorkopf in
Neapel XXVII 80.
Lyon: seine Stellung unter den röm.
Municipien XIII 116, 1; Mosaik in
— XXVI II 249, 4.
Lyra als Attribut an Statuenstützen
XXVIII 18; 89. '
Lysias, Bildhauer: Apollo u. Diana auf
e. Quadriga, Gruppe von — XI 197.
Lysias: Büsten in Neapel u. Rom,
Capitol. Mus. XVI 139; 163; XXVII
80 f.; Holkham-Hall, gefälscht XVI
139, 1; 192.
Lysikratesmonument s. Athen.
Lysimache, Priesterin der Athene,
Porträtbüste, Marmor, in London,
Brit. Mus. XXVII 83 ff.
Lysimachos von Thrakien, Porträt IX
103 ff.
Lysippos: Entwicklung seines Stils XX
145 ff.; Gewandbehandlung XX
154 f. ; sein Name auf der Basis einer
kopflosen Herme des Seleukos im
PaJ. Mellini XVI 124. Agelaos in
der Delphischen Gruppe XX 152;
Agias der Delphischen Gruppe XX
140; 144 ff.; Aknomios in der Del-
II. Personen- und Sachverzeichnis.
111
phischen Gruppe XX 153; Alexan-
der: Porträt XIV 87; Statuen
XV 1 1 1 207 ff. ; — mit der Lanze XV
162; — in der Reitergruppe, bar-
häuptig XXII 14, 3; Grabstatue
der Königin Amastris XXVII 93;
Archidamosporträt XXVII 80;
Ares Ludovisi XX 150; Artemis-
statuette im Mus. Chiaramonti XX
140 f.; Bronzestatuette der Athena,
jRjs Neumagen XXV 313; Ephe-
benstatuette aus Tuscuium XII 84;
Heh"os II 163; Heraklestypus IV 214,
2; Heraklesfigur auf Terrakottama-
trize in Girgenti XII 272; ausruhen-
der Herakles XX 151 f. ; Hermes von
Atalanti XX 146 f.; ausruhender —
XX 147; — Diskobolos, Bronze-
statuette in Stuttgart XXIX 170;
— sandalenbindend XX 148; —
Somzäe XX 147; Jünglingsfigur in
Berlin XX 147 f.; 150; betender
Knabe, Bronze, Berlin XVI 391 ff.;
Mädchen von Antium XXIX 20;
Satyr in Berlin XX 140; Seleukos
Nikator IV 39 f.; Silen mit dem
Dionysoskinde XX 147; Sisyphos
d. Ä. in der Delphischen Gruppe XX
140; 152; 154 f. — d. J. XX 153;
Thessalergruppe in Delphi XX
140 ff.; Torso vom Belvedere XV
155, 2.
Mäander: Relief auf Terrakotta Ver-
kleidungsplatte aus Ak-A!an XXX
20; — Ornament auf etruskischen
Spiegeln XXVII 272. Vgl. Vasen.
Maar b. Trier: Tongefäß mit Alphabet
aus — XVIII 83.
Macerata (Picenum): Mithrasrelief mit
Inschr. XIX 153.
Madama: Statuen der Villa — XXVI
299.
Mädchen, stehend, Tuffstatue, Capua
XXII 413; — von Antium, Marmor,
Rom, Thermenmus. XXIX 12 ff.; —
mit Taube, Marmor, Rom, Palazzo
Muti XXIX 19; — büste, Athen
XIX 11, 1; — von Bei, Marmor-
torso XXIX 21 f.; — vom Ilissos,
Torso in München, Privatbes. XXIX
12 ff. — das Opferfeuer anzündend,
Campanarelicf XXVI II 270; Gruppe
der zwei aneinandergeschmiegten — ,
Typus XXIV 189 f. Vgl, Vasen;
Wandmalerei.
Maddalenab. Corderia: Grabfunde XV
88.
Madonna, sitzend, mit mann). Figuren,
Marmorrelief, Karthago, Mus. de
St. Louis XIII 296 f.; — mit dem
Kinde, Zeichnung auf Vasenfrag-
ment XIII 288; Reliefplatte aus
Terrakotta XIII 289; — thronend,
Fresco in Rom, S. Maria Antiqua
XXIV 258; — auf dem Wochen-
bett, Darstellungen XXVII 322.
Vgl. Bibel; Christus.
Madrid, Museum: Diadumenos
XXVII 46; Hypnos XXVIII 86;
sitzende Musen XXVI 300; Phere-
kydes köpf XIX 175; 182; Re-
lief: Kuh u. Stier XXIII 5, 1.
Magier: die — aus dem Morgenlande
XXVII 311 ff.; auf altchristl. Sar-
kophag III 94.
magUa metallica aus Frauengräbern
b. Novilara VII 334.
Magliano: Bleiplatte von — XX 365,
5; 369.
Magna Mater s. Kybele; Rom, Tempel.
Magnesia a. M.: Kapitelle XXI 266;
269; Terrakottaziegel XXX 31.
Maia, sog. — , Herme in Neapel XV
131; Altar VIII 222 ff.; XXIII 134.
Mailand im 6. Jahrh. XXVIII 348.
Brera: Diptychon VII 210 f.
Domschatz: Elfenbeintafel mit
der Geburt Christi XXVII 325.
Samml. d'Ancona: Tessera XI
232. Castel Sforzesco : Mar-
morkopf der Theodora XXV lU
310 ff.; 348 f.
112
Generalregister.
Mainz: Relief der Juppitersäule XXI
280 f.; Glaspaste aus — , in Wien VI
315.
JWakareus (?) auf Vasen VIII 332 f.
JWakedonlen: Gräber XXVI 119; 120,
1; 125 f.
Malerei: Geschichte der antiken — X
227 ff. ; Farben XXIX 220 ff. ; Aqua-
rell XXIX 224; atramentum indi-
cum 234; Bindemittel 221 f.; chry-
socolla 235; Gummi arabicum 223;
Indigo 232 f.; Ocker 235 f.; Pinsel
220; Purpur 231; Realgar 229; 235;
Schwammsubstanz 236; sil lucidum
228; sinopia 236; Substratfarben
232; Zinnober 235.
Malpasso XXIII 313 f.; 317; 323 ff.
Malta: Katakombe von S. Paolo XIII
276; Baitylos von — , Paris, Louvre
XXVI 131.
Mamurius Veturius, Erzkünstler II
223.
Mänade als Manesfigur I 235; 240;
— auf eiste mit Perseusdarstellung,
Rom VII 223 ff.; — auf etruskischem
Spiegel XXVII 259; — auf Terra-
kottamatrize, Girgenti XII 276,
Statuen: Marmor, in Rom, Villa
Albani IX 134; Villa Madama XXVI
300; Statuette: Bronze, archaisch,
London, Brit. Mus. XXVII 254.
Bronzegruppe : — u. Silen, Neapel,
Mus. Naz. XXVII 254; Kopf: —
bekränzt, Bronze aus Pompeji V
139; Marmor aus Pompeji, als
Tischstütze IX 42; Terrakotta aus
Pompeji VIII 27. Reliefs: — tan-
zend, auf Architrav antoninischer
Zeit, Rom XVII 95; tanzende — n
im Thiasos auf der Tensa Capito-
lina XXI 356 f.; — n, Relieffrag-
mente in Cannes VIII 173 f. — u.
Silen: Bronzekopfgefäß aus Rug-
gieriVII 185; Fragmenteines Kande-
laberfußes aus Perugia IX 297 f.;
Marmordoppelherme aus Pompeji
XI 41; auf Terrakottaantefixen :
XXVII 254; — n u. Silene auf
etruskischen Spiegeln XXVII 252;
256; 260; 262; 264; Mosaik: — u.
Satyr, Neapel I 6. Vgl. Pheidias;
Vasen; Wandmalerei.
Manasse: Reue des — , Fresko in S.
Maria Antiqua, Rom XXIV 258.
Mandorleto Grotticeila: Grab von —
bei Canosa XXIX 291.
Manes s. Kottabos. ^
Manlia Scantilla, sog., Marmorkopf
in Neapel XXIX 253.
Manlius Torquatus, T., Dictator 320
V. Chr. XIX 120.
Mantinea: Musen von — VIII 72;
XXV 102; 307 f.; Basis von — ,
Florenz, Arch. Mus. XXV 102;
307 f. ; Dachterrakotten aus —
XXX 88 f.
Mantua: Altäre XXIII 137; Museo
Vergiliano XVI 221; 230, 1. Mu-
seum: Fries mit Schlachtdarstel-
lung XVI 230 ; Adonissarkophag
XVI 231; Hochzeitssarkophag XXI
294.
Manutius, Inschr. der Schola Xantha
III 208 ff.
Marathonschlacht (?): Sarkophagre-
liefs, Tarent V 71 f.; 77 f.; Vasen-
bild XIII 97.
Marcellus, Enkel d. Augustus, Statue
in Pompeji VI 268; 287; 310 f.
Marcigliana (Campagna) u. Via Sala-
ria XXIII 321 ff.; 325.
Marcus Aurelius, Zeichnung XXVI
307; Reiterstatue, Bronze, Rom,
Piazza Capitolina VI 9; 27; XXVIII
150; 164; 175 f.; Marmorstatue,
Samml. Lansdowne XXVIII 35; —
(?), Glasbüste, Paris, Privatbes. XX
134, 3. Marcussäule: zu den
Reliefs der — IX 78 f.; XI 303, 2.
Vgl. Münzen,
Marder, Verwechslung mit Katze
XXIII 41 f.
II. Personen- und Sachverzeichnis,
113
MareotJs-See : antike Gebäude XXVI
61, 1.
Maria s. Madonna.
S. Maria (Capua): Terrakottafabrik
VIII 333 f.; jibierende Frauen,
Herakles, Bronzestatuetten von Ur-
nendeckein aus — II 274.
S. Maria di Fallen', Funde VI 370.
Mariemont (Belgien), Samml. Waroc-
que: Artemisstatuette, früher Som-
z^e XX 137 f.
S. Marinella b. Civitavecchia, Funde
X 92.
Marino: Mosaik Colonna aus — I 4;
XIV 214; Besitzungen des Valerius
Messalla bei — I 16f,
Marissa: Grab von XXVI 120; XXVII
2; 159; 161.
Marius : Trophäen des — im Wolfegger
Skizzenbuch XVI 224; Grabmal des
C. — in der Campagna XXIII 306.
Marliani, Inschr. der Schola Xanthalll
20Sff. ; Urbis Romae Topographica
XXI 224.
Marmaria : Niken, Terrakottafrag-
mente aus — XXX 105 f.; archi-
tektonische Terrakotten aus —
XXX 105 f.
Marmor: afrikanischer — für Cippus
in einem Grabe vor Porta Stabiana
verwendet IX 64; bunter — zu
Mosaik verwendet I 3; antikes
• — iager am Monte Testaccio in Rom
VI 106; — aus Luna XI 193; XIV
264; XV 303; Verwendung ver-
schiedener — arten in Verona VI
285 f. ; — belag, Haus auf dem Mon-
te Pincio, Rom XXV 1 1 1 98 f. ; Ge-
fäße aus Marmor: Aschen-
urne vom Esquilin mit Mysterien-
szene in Relief XXVIII 260; Brun-
nenbecken aus Pompeji XI 37 f.; 40;
Cylinder in Montemaggiore XXIV
130; Schale aus Rom, Monte Pincio
XXVIII 104; Vase mit Greifen-
köpfen im Wolfegger Skizzenbuch
General- Register
XVI 224; 235; Vasen mit Relief aus
dem Dianaheiligtum von Nemi XI
192; Vasen mit Relief in Rom, Mus.
Torlonia (modern) I 118. — mo-
sai ken I 3 ff.; IV 79; XIV 214;
— plan, Perugia V 46 ff. ; Urbino
V 52; Fragment von der Via Labi-
cana V 304; —platte mit Ma-
lerei, Athenabü:;te, aus Pompeji V
140; Niobe, Neapel XXVI 137;
mit Zeichnung, Pompeji V 140;
— tafeln mit Kopien von Akten-
stücken VIII 299 f. Vgl. Pompeji.
Marozza: Grotta — (Campagna) u.
Via Salaria XXIII 316 ff.
Marpessa, Apollo u. Idas, etruskischer
Spiegel XXVII 263.
Mars : — auf dem Fries der Ära Pacis,
Rom X 138 ff.; — Galliens vom
Trajansbogen, Benevent VII 247;
— Ultor, bärtig dargestellt im —
Ultor-Tempel XXV 42 f.; jugend-
lich u. unbekleidet, in der Rundka-
pelle beim Capitol. Juppitertempel
XXV 43; Bronzen : S t a t u e von
Todi, Rom, Vatican IX 99. Sta-
tuetten im Typus des — Ultor
XV 207. Mar/nor.-'S ta t uen u.
Statuetten im Typus des —
Ultor XV 206; Reliefs: aus
Karthago in Algier XV 207; von
einem Viergötteraltar in Kreuznach
XV 207; — Ultor auf dem Panzer
des Augustus von Prima Porta
XXV 42; auf der Sorrentiner Basis
u. andere Darstellungen XV 205 ff .
Terrakotta Statuette, Pompeji
XV 207. — bei der Hochzeit des
Aeneas u. der Lavinia, Marmor-
sarkophag von Torre Nova XXI
296 ff.; — , Bacchus, Fortuna, Roma
an korinth. Säulenkapitell in Rom,
Caracallathermen XVI 246 ff.; — ,
Venus, Hymenaios, Eros u. Schwan
auf der Ära von Ostia XVI 395 f.;
— - von Victoria gekrönt, auf Zier-
8
114
Generalregister.
blech eines Bronzeicästchens aus
Köln, Bonn XXIII 360. Tempel in
Rom X 24, 2. Vgl. Ares; Mosaik.
Marsciano, Funde VI 226 ff.
Marseille s. Massilia.
Marsyas: — fabel XVII 178; — gruppe
XVII 173ff. ; — , Schleifer u. Apollo,
pergam. Oruppenbildung XX 221 f.;
— (?), Bronze r e 1 i e f an einer
Kanne, Pozzuolo XI 185 f.; — u.
Apollon, Relief a. Rom VI 373 ff. ; —
u, Athena, heilenist. Relief in Genua
XXV 298 ff.; XXVI 103, 1; — u.
Feigenbaum, Traj. Marmorschran-
ken VII 287 f.; — (?) u. Apollon
auf arretinischer tazza X 85; Sar-
kophag, Paris XVII 173. Vgl.
Wandmalerei.
Martianus Capella u. die Bronzeleber
von Piacenza XX 367 f.
Märtyrer: Enthauptung zweier — ,
Wandmalerei, Rom VI 107.
Marzabotto: Ausgr. VI 233 f.; Altar-
baldachin XXII 382; etruskische
Altarterrasse XXII 380; Grabstele
von — XXVII 245; Knochen-
schnitzerei XXI 320; 322; Bronze-
spiegel von — XXVII 272.
Masinissa u. Sophonisbe, Wandmalerei
II 137.
Maske: — n als Attribut an Statuen-
stützen XXVIII 89; Bronzen:
Pompej'i IV 103, 1; V 140; aus
buntem Glas: S. Anastasia b.
Randazzo XV 243; Terrakot-
ten: Fragment aus S. Anastasia
b. Randazzo XV 246; tragische — ,
Nemi I 173; komische — aus Pan-
telleria XIII 393. Vgl. Lampen;
Mosaik; Vasen; Wandmalerei.
Massilia als Vermittlerin zwischen
kleinasiatischer u. rheinischer Kunst
(?) XXI 284.
Masturbation, Bronzestatuette aus
Suessula II 268.
Masurus, Mosaikkünstler XVII 129, 1.
Matera, Hüttenböden u. Gräber XIV
169.
Matidia: sog. Templum Matidiae in
Rom XIV 141 ff.
Matrizen, archaische Terrakotten von
Girgenti XII 267 ff.
Matuta: Tempel der Mater — in Rom
s. d.; in Satricum XI 183.
Mauern: etruskische XII 161 ff.;
182 ff.; polygonale — I 64; 245 f.;
XII 191; XVIII 144f.; 148; XXIV
8; 25; Stütz— in Mittelitalien
XVIII 149 f.; kyklopische — in Ak-
Alan (Pontus) XXX 16; — von
Alatri IV 126; Reste von — in
Arezzo XII 186; — von Bieda aus
Verschlußblöcken etruskischer Grä-
ber XXX 244; römische — von
Bieda XXX 170 f.; mittelalterliche
u. Renaissance — von Bieda XXX
170; ältere — von Bolsena XVIII
330; — am Kaiserpalast von Bor-
deaux XXX 124; — aus Tuff u.
Ziegelplatten, Baptisterium zu Ca-
nosa XXX 1221; — von Cortona
XII 184; — von Cosa XII 193; —
von Egnatia XIX 195; Stadt—
in Etrurien XII 168; — von Feren-
tinum XVIII 142; XXIV 7 ff.; 25;
— von Fiesole XII 187; Polygonal
— von Fundi in Mittelitalien XVIII
146; Stadt— von Hipponion XXIX
161 ff.; von Kroton XXIX 152 f.;
hellenistische — aus Tuff, Grab S.
Maria la Nuova, Neapel XXVII
149; 154; etruskische — aus Tuff,
ohne Mörtel, Orvieto XIII 192;
— reste, mykenisch (?), bei Panta-
lica (Sizilien) XIV 282; — aus Ob-
sidianblöcken ohne Bindemittel,
Pantelleria XIII 371; 384; 392; —
von Perugia XII 167; XXIX Iff.;
Konstruktion von — augusteischer
Zeit in Rom I 102; 104; der repu-
blikanischen Zeit I 105; mittel-
dicker — VIII 268; Polygonal—
II. Personen- und Sachverzeichnis.
115
von Setia XVIII 145 f.; sikelische
Befestigungs — XIII 154 f.; — in
Spoleto I 245; XVIII 330. Vgl.
Pompeji; Rom; Technisches; Tuff.
Maulesel: Kopf eines — s aus Terra-
l<otta, Nemi I 177.
Maulkorb für Esel, Bronze aus Pom-
peji XVI 315.
Maussollos: Porträt XIV 81 ff.; Mar-
morstatue in London, Brit. Mus. I
188; XIV 81 ff.; Pferd vom Mauso-
leum, London, Brit. Mus. XXVIII
147 f.
Maxentius, Kaiser, Erneuerer des sog.
Romulusgrabes XVII 31; 329.
Maximlanskathedra XXVII 329.
Maximilian II. als Käufer von Antiken
XVI 222.
Maximinus Thrax, Bronzekopf, Mün-
chen, Antiquarium XXIX 245 f.
Maximus, sog., Marmorkopf, Rom,
Capitol. Mus. XXIX 246.
Medaillons als Ornamente in röm.
Kaiserzeit verwendet XXI 372.
Medea: Relief, Mus.Torlonia I 119;
Sarkophag I 119; III 98; VIII
180.
Medella,Grab der — XXIX 90 f.; 285,
Medusa s. Gorgo; Gorgoneion.
Meerweibchen, Bronzestatuetten aus
Perugia IX 303.
Meerwesen als Attribute an Statuen-
stützen XXVIII 74; 81; Bronze-
relief aus Perugia IX 260 ff.;
Mosaik von Bevagna VI 373; Stuck-
reliefs aus Pompeji V 134; 137; VIII
18. Vgl. Hippokamp; Mosaik.
megalographia XXVI 32; 112; 121;
142; XXIX 194 ff.
Megara Hyblaea: Gründungszeit XI
263; Ausgr. VII 174 ff.; vors i ke-
usche Funde XIII 152; cippi aus —
VII 335; Gräber VII 334 f. Vgl.
Bronzen.
Meggido, Kästchen mit Ooldblech-
beschlag XXIII 363.
Meidlas, Vasenmaler: Stil des— - XXX
140; auf Reliefs XII 85; zur Chrono-
logie des — XXVII 182.
Meilenstein: verschiedene Typen von
—en XVIII 286; röm. —e III 13;
83f.; aus der Umgebung Roms XVIII
335 f.; von der via Caecilia XVII
285; via Ostiensis X 298; via Salaria
XXIII 280; XXIV 145; 155; 160;
209 ; 225 f. ; 234 ; 238 f f . ; XX V 1 1 222.
MeilJchios: Zeus — , Kopf am Tür-
pfosten des Tempels zu Pompeji
XI 148.
Melanippesage: Szene aus der — (?),
Vasenbild VIII 343 f.
Meleager: Statuen IV 219 ff.;
XXVIII 50; 52; Kopf, Rom,
Mus. Torlonia IV 222; Villa Medici
IV 218; 220; auf der Statue d.
Aristogeiton, Neapel XVI 105, 1;
Torsen: Berlin IV 220; Rom,
Lateran IV 220; Pal. Barberini u.
Corsini IV 220; aus S. Marinella X
92; Verona, Mus. Lapidario IV
220; Sarkophage XXVIII256,
4; von d«r Via Appia III 97; Wilton
House XVI 231 ; Wolf egger Skizzen-
buch XVI 237. Cippus IV 100.
Melfi (Apulien), Kammergräber XIX
221.
MelilH, Funde der l.sikeL Periode XIII
152.
Melos: Aphrodite von — , Statue IX 90.
Vgl. Münzen.
Melpomene mit Heraklesattributen
XXVIII 233 f.; — auf Bronze-
kästchen aus Felcsuth XXIII 357.
Memnon s. Eos.
Memphis: Serapeum XVIII 33; Grab-
mal (?) von — XXVII 240, 1.
Menaichmos: Artemis Laphria des — ■
u. Soidas III 277 ff .
Menaidas, böot. Vasenmaler XII 107.
Menander (?): Marmorstatue, Rom,
Vatican XXVII 79; auf Dichter-
relief in Rom, Lateran XIX 40;
116
Generalregister.
Büste der Samml. Ursinus XVI 142,
3; kopflose Herme mit Epigramm
in Turin XVI 138; 142; 144; 165.
Menasfläschchen XIII 280.
Menelaos u. Paris, Vasenbiid X 95.
Menschenraub XXVII 196.
Menstrualblut für Agrarzauber XXI
214 ff.
Mercur s. Hermes.
Meroe : Bronzekopf des Augustus aus
— , London XXIX 192.
Meschatta s. Mschatta.
Messa (Lesbos): Dachziegel vom Tem-
pel zu — XXX 30.
Messapier XII 249 ff.; — u. lapyger
XIV 14 ff.; 67 ff.; — in Tarent
XXIII 250 ff.; 259; messapische
Gräber XXVII 101 ff.; Inschriften
XII 223 ff.; XIX 189 f.
Messene: Stein von — mit Löwenjagd
in Relief XII 270.
Messer als Attribut an Statuenstützen
XXVIII 90; — mit Bronzegriff,
Pompeji XVI 327. Vgl. Bein; Eisen;
Flint.
Messerschmiede: Ära der, — , Rom,
Vatican XX 182, 1.
Metapont: Brunnen VI 364; dorische
Tempel VI 363; Funde VI 366.
Metrodoros : Stele des — , Berlin XXVI
111; 125.
Metrodorus Scepsius: n. laxoQiag und
n. (Tvj'i^ß-eiag, Teile einer Schrift
XXI 216.
Metz: weibl. Gewandfigur XXI 284 f.
Mevania: Fabrik 'megarischer' Becher
XII 53; Vasenfabrik des C. Popilius
XXII 21.
Michelangelo: Statue der Nacht in der
mediceischen Grabkapelle, Gemälde
der Leda, auf Sarkophagrelief mit
Leda zurückgehend (?) XIII 257;
Moses des — XI 42 f.; Wolfegger
Skizzenbuch XVI 209 ff.; Zeich-
nung des der. Tempels bei S. Nicola
in Carctre XXI 171.
MJcon u. Pero, Gruppe aus aegypti-
schem Porzellan, Pompeji XIII 20;
XIX 263. Wandmalerei XVI 351;
XIX 259 ff.; XX 188 ff.; 380 ff.
Midas, Reliefvase in Neapel, Mus. Naz.
XV 229 ff.
Mietshäuser s. Rom.
Mikon, Maler IX 229 f.; XXI 127, 2.
Milet: Nymphaeum XXI 93f.; Didym.
Apollontempel, Kapitelle XXI 269;
Pilasterkapi teile aus dem Hofe des
Didymaions XXIX 294; architek-
tonische Terrakotten aus — XXX
33 ff.; 45.
Militärdiplom zur Zeit Elagabals XXII
434 ff.
militaria: dona — , Relief V 294 ff,
milites frumentarii XX 310 ff.
militiae equestres unter Severus u.
Caracalla XXIII 74.
Milocca: Grab von — mit Funden
der 2. sikclischen Periode XIII 152.
Milon von Kroton, Statue in Rom,
Mus. Torlonia I 115.
Miltiades, Herme vom Mons Caelius
XVI 167.
Mimentanz auf Mosaik im Vatican
XVI 262, 1.
Minerva musica, sog., des Demetrius
XXVII 81. Vgl. Athena.
Miniatur: — en XXVIII 211; 249;
252; 257; 292; 297 ff . ; 336 ff.;
— des Etschmiadzin-Evangeliars
XXVII 327; Manasse— in Paris
u. Fresken S. Maria Antiqua, Rom
XXIV 258; — zu Verg. Georg. III
327: XXVIII 297; 299; — en im
Wiener Dioscorides XXVIII 336 f.
Miniaturbild in derWandmalerei XXVI
39; 50; 53.
Minicius Natalis, Ehreninschr. 1 1 1 84 ff. ;
97; Grabmal des — an der Via
Salaria XXIII 290.
Miniumfabriken s. Rom.
Minotauros, Bronzerelief, Perugia IX
269 f. Vgl. Vasen.
II. Personen- und Sachverzeichnis.
117
Minturnae: Muse aus — , Agram XVII
173.
Mirabilienredaktion (Magliabecchi-Ur-
bin. Lat. 410), Konfusionen des Be-
arbeiters XVII 49, 1.
Mithras: seine Namen XXV 268; Kult
1 1 1 315 f. ; auf Andros XXV 263 ff. ;
im röm. Reich ein Fremdl<ult XVII
333 ff.; — kult u. röm. Kaiserkult
XXVII 20; Pinienzapfen im Kult
des — XVIII 197; Monument von
Tivoli (echt?) VII 339; Relief
mit Inschr. aus Macerata XIX 153;
Reüeffragment aus Rom VII 329;
Kalksteinrelief von Terracina III
315; Mithraeum in Ostia I 195.
Mlthridates Eupator von Pontus, Por-
trät-Marmorkopf, Capitol X 179 ff.;
Münzen X 181 ff.; Krieg des —
unter Claudius XXII 333.
Mlacuch u. Herakles auf etruskischen
Spiegeln XXVII 260.
Mnemosyne: Statue in Rom, Vatican
VIII 64; — u. Musen, Relief Chigi
VIII 64. Vgl. Vasen.
Möbel: Nachbildungen von — n in
Ton als Grabbeigaben XIII 162; —
fuß aus Bein mit Eiseneinlage, Pom-
peji VIII 13, 1; Bronzebeschläge
von — n, Pompeji IV 25, 1 f.; XVI
294; 317; 357; 364 f. ; Bronzefüße
von — n aus Pompeji XVI 332; in
Form einer Herme mit Kopf eines
alten Mannes II 136; in Greifen-
form IV 12, 1; mit Silbereinlage
XVI 358, aus Eisen XVI 358;
Eisenbeschläge von — n aus Pom-
peji XVI 294; 365. Vgl. Pompeji:
Funde.
Modena, Museo Civico : Relief
mit Mann in Sänfte, aus der Vigna
Saccoccia b. S. Gregorio (?) XVI
265; R e 1 i e f mit Waffen aus Sali-
ceto Panaro XXI 184 f.; XXVII
307. Samml. Este: Euripidesbüste
aus schwarzem Marmor XVI 135 f.;
Bronzetafel mit Aristotelesbüste
XVI 178.
Modica: Grabfunde VII 174.
Modius, Kopfaufsatz des Sarapis XVI
259; für Fortuna XVI 320; 326.
Mohnkopf auf dem Philippeion von
Olympia XIX 113.
Mohnstaude auf Gemme aus Pantelle-
ria XIII 395.
Moiren (?) auf Sarkophag von Torre
Nova XXV 3.
Molarini, Grab in Novilara XI 184.
Molassana b. Genua: Marmorrelief
aus — , Athena u. Marsyas, Genua,
Pal. Bianco XXV 298 ff.
Molinello (Sizilien): Grabfunde VII
174.
Mommsen: Nachruf für — XVIII
176 ff.
Mond: Hochzeit des — es mit der
Sonne, von Algabal gefeiert XVI
278; — kultus in d. Daunia (Apulien)
XIX 283 f.
Moneta auf Münzen XXVIII 295.
Moneta an d. Via Labicana, Ausgra-
bungen XXIV 178 f.
Monnus in Trier, Mosaikkünstler
XVII 128; Mosaik des — VII 27;
XXVII 238.
Monogramm Christi auf Lampen XIII
280 f.; 285; 288.
monopodium s. Tisch.
Montata deirOrto: Terramare XIV
291.
Monte deir Abetone, Gräber XXIX
291.
Monte Falterona: archaische Bronze
aus — XXVII 254.
Monte Finocchito b. Noto, Nekropole
X 76; XIII 338.
Monte Sant' Angelo b. Terracina: Al-
tarbaldachin XXII 382.
Monte Tabuto b. Comiso: Grabfunde
XIV 163.
Montecelli : Sarkophag von — XXVIII
253.
118
Generalregister,
Montef iascone : Bronzespiegel aus —
XXVII 278, 1.
Montefortino : Goldschtnuck von —
XI 186.
Monteleone (Bruttium) vgl. Bronzen;
Hipponion.
Montemaggiore : Marmorcippus mit
Inschr. von — XXIV 129; Marmor-
cylinder mit Reliefs XXIV 130.
Montepulciano: Grab X 83; XXX
158 f.
Monteracello b. Comiso: Grabfunde
XIV 163.
Monier Jggioni, Funde X 85.
Monterisi-RossignoU : Grab — in Ca-
nosa XXIX 266 ff .
Monterotondo (Via Salaria) = Crustu-
merium (?) XXIII 316 ff.; 328 f.
Monteverde, jüdische Katakomben
XXVIII 122 ff.
Montorio (Picenum): Reste eines Tem-
pels mit Mosaikfußboden u. Inschr.
XVII 285 f.
Monumentum Ancyranum XIX 51 ff. ;
— gibt keinen vollständigen Bauten-
katalog d. Augustus XX 22, 3; —
und Panzer der Augustusstatue von
Prima Porta XXV 41.
Monza : Domschatz: Consulardipty-
chon VII 217 f.; Diptychon der
Serena (?) XXVIII 313; 335.
Samml. d. Barnabiten: Miiitär-
diplom XXII 436.
Morio: Terrakottastatuette XXVIII
306 ff.; Bronzestatuette XXVIII
308.
Mörser aus Bronze, Pompeji II 136; —
mit Keule aus Marmor, Pompeji IV
15, 1; 114, 1; XVI 357; — aus
'Travertin', Pompeji IX 58.
Mosaik aus der Taufkirche in Albenga
XXX 128; — in der Geburtshöhle
zu Bethlehem XXVII 327; — von
Bevagna (Umbrien) VI 373; — von
Centocelle, in Wien XXV 257 ff.;
— en im Cod. Escorial. IV 76;
— von S. Costanza, Marmor IV
79. — vom Daphnikloster b.
Athen XVIII 186 f.; 315; 326 f.;
— von Delos XXVI 133; —
aus Frascati, Villa Cavalieri XX
286; — aus röm. Villa in Halikar-
nassos XXI 355; — aus röm.
Synagoge bei Hammam-Lif XIII
284; — in Lyon XXVIII 249, 4;
— Colonna, Marmor, aus Marino I
3 ff.; XIV 214; — mit Inschr. im
Tempel von Montorio (Picenum)
XVII 285 f.; Alexander— in Neapel
XIII 401 ff.; XXII Iff.; XXIII
11 ff.; XXVIII 173; 178; 180; Dios-
curides — in Neapel XXV 257;
Piaton— in Neapel XXVI 49;
Satyr u. Mänade, Neapel 16; — von
Oderzo VI 373; — en von Ostia
I 194; 195; — von Palermo, Piazza
della Vittoria XXIII 356; — von
Palestrina XXII 381; XXVI 49;
50; 60; — en aus Pompeji I 6; 151;
II 118; 122; 125; III 190; 195; IV
108; VII 10; 12; 26ff.; 111, 1;
VIII 51; XIII 5; 401 ff.; XVI 286;
301; 303 f.; 332; 335; 346; XXII
Iff.; XXIII 11 ff.; 59; XXVIII 173;
178; 180; — en aus Ravenna: S.
Apollinare Nuovo XXVII 328;
XXVIII 262; S. Apollinare in
ClasseXXIX81;84ff.; S. Giovanni
in Fönte II 296 f.; S. Vitale XVIII
191; 313; 319; XXVIII 335; 336;
344; 349; — en in Rom: ver-
schollen VII 301; S. Antonio sul-
l'Esquilino, Marmor 15; Aventin VII
337; VIII 293; s! Maria in Traste-
vere XXVI 151; S. Maria Maggiore
XXVII 328; XXVIII 332; 335;
Palatin, im Thermenmus. 16; Monte
Pincio XXVIII 98; Quirinal IV 277;
VI 115 f.; Thermenmus. XXVI 60;
Trastevere, Marmor I 6; Vatican
XVI 262, 1; Villa Albani XXVI 49;
XXVIII 225, 5; Villa Casali VI
II. Personen- und Sachverzeichnis.
ii9
109 f. ; Viila Farnesina XXV 257 ff. ;
Villa ad galünas VII 195; — aus
St. Romain en Gal (Rhone) XXVI
153; — in Saloniki, Hagios Deme-
trios XXIX 87; 89; ^ aus Sarsina,
in Rom, Mus. Torionia XII 331; —
von Sentinum XXVIII 294, 2;
— von Sparta XXI 343; — aus
Stabiae XXVI 49; — en von Susa
(Hadrumetum) XIII 282 f.; XXVI
152; — an Sarkophag aus Tabarca
XIII 283 f.; — von Tarent X 90;
— von Tebessa VI 219 f.; — aus
Torre Annunziata XII 328 ff.;
XXVII 234 ff.; — des Monnus,
Trier VII 27; XXVII 238; — in
Tunis, Bardomus. XIII 282 ff.;
XXVI 152; — von Tusculum X
121; — von Vahely (Ungarn) XXI
350; — in Venedig, Mus. civ. XXVI
151; — von der Via Appia, in Berlin
XVII 122 ff.
Darstellungen: Achills Erkennung
XXI 343; sog. Akratos VII
26 ff.; Aiexanderschlacht XIII
401 ff.; XXII Iff.; XXIII 11 ff.;
XXVIII 173; 178; 180; alttesta-
mentliche Szenen XXVIII 332; 335;
Annas Verkündigung XVI II 186 f.;
Aphrodite auf d. Muschel XXI 355;
Ares VI 1301; Ärzte XXVIII 225, 5;
astronomische Darstellung I 195;
Athleten III 195; X 121; von einer
Lanze durchbohrtes Auge mit Eule
darüber VI 109 f.; Autumnus VII
27 f. ; bakchische Szene XV 1 1 122 ff. ;
Brücke VIII 51; Christi Taufe II
296 f.; Circusdarstellung XXVIII
249, 4; Dionysos XXV 257; mit
Reben bekränzt I 6; Dionysos mit
Panther X 90; Dolch des Mithras I
195; Eber III 190; Enten I 151;
nach Euripides, Erechtheus XX 287;
Fische VII 10; Frauenbüste XVI
286; Frauenraub VII 12; 111, 1;
Frau, Gänse fütternd VI 373; Frau I
mit Ring I 6; Gorgoneion I 194;
Hase u. Hund VI 373; Hylas, von
den Nymphen geraubt I 5; Jüng-
ling (Jahr od. Zeit?), den Zodiacus
drehend XXVIII 294, 2; Kaiser
XXIX 81; 84 ff.; Katze XXIII 59;
Käuzchen auf Strauch VI 373;
Kentaurenkampf VIII 293; Land-
schaften XXV 257 ff.; XXVI 151;
153; siebenarmiger Leuchter XIII
284; Löwe u. Panther I 151; luperci
VII 301; Magier aus dem Morgen-
lande XXVn 327; 328; Mänade u.
Satyr I 6; Mann mit Sistruni u.
Ente, vor ihm Mann, eine Schlange
fütternd VII 195; Mars mit Romu-
lus, Remus u. luperci VII 301
Masken X 90; Meerwesen VI 373
XIII 282 f.; Mimentanz XVI 262, 1
Nillandschaften VII 337; VIII 293
XXVI 49 f.; 60; 152; orgiastische
Szene I 6; Orpheus VIII 293
Paidotrib X 121; Panther VII 26
zwischen zwei Bändigern VI 115 f.
bei Dionysos X 90; u. Löwe I 151
Phaiios IV 108; Philosophen XII
328 ff.; XXVII 234 ff.; Planeten I
195; Plato, sog., XII 328 ff.;
XXVI 49; Poseidon auf Wagen, von
Sirenen, Nereiden, Tritonen um-
geben XIII 282 f.; Preisamphora
XXVI 133; Pygmäen VII 337;
XXVI 56; 60; Ringer III 195; Roma
I, 3; 8; 14; Romulus u. Remus I
3 ff.; VII 301; Satyr u. Bakchantin
I 6; Schildkröte (?) XIII 5; Sonnen-
uhr XXVI 49; Spiel (?) VI 219 f.;
Tauben auf Rosenranken X 1 1 1 283f . ;
Theoderich XXVIII 262; Tiere I
151; III 190; VI 109f.; 115f.; 373;
VII 10; 195; X 90; XIII 5; 283f.;
XXIII 59; Triumph des Junius
Bassus I 5; Verstorbener als Orant
zwischen Kerzen über Rosenranken
XIII 283 f.; Vögel auf Leimrute VI
373; Wagenlenker mit Siegespalme
120
Generalregister.
auf Quadriga 1 194; Zeusliebschaftcn
XXIII 356.
.Mosaikkünstler XVII 127 ff.
Mosaiksarkophage, Karthago, Mus. St.
Louis XIII 283.
Mosaiktechnik XVII 123; 125; XXV
260.
Moschion : Statuette der Samml. Garim-
berti, zuerst bei Ursinus, jetzt Neapel
XVI 142; 168.
Moses des Miciielangelo XI 42 f.; —
am Horeb u. die Gesetzestafeln emp-
fangend, Christi. Wandmalerei, Rom
IV 262; — das Wasser aus dem
Felsen schlagend, Zierblech in Bonn
XXIII 360.
Moskau: Samml. Golenis?ev, Gold-
giäser XXVI 65.
Mschatta, Fassade XVIII 196.
Mühle: Hand — n in Pompeji I 209;
IV 4, 2; XIII 57; XVI 329; XVII
315; Stampf — n (pistrinae) in Pom-
peji I 45 ff.; II 132 ff.; Meta einer
— aus Lava, Pompeji IX 57.
Munatius Plancus, L., Erbauer des
Saturntempels im 'neuen' Stil XXI
275; 277.
München : Glpytothek .Marmor: Sta-
tuen: Alexander d. Gr. XXVIII
35; Diomedes XVI 37; Hermes
XXVIII 11; Musa Barberini IX
241 ff.; XI 210; Niobide XVI 215;
231; sog. Nymphe mit Fell einer
Ziege XVII 236 f.; Köpfe: bärtiger
Kopf XVI 254; Flamen XXVI 220;
Herme: Xenokrates Chalkedonios
XVI 194; Relief: thronender, bär
tiger Gott mit Adoranten XVI 262
Bronzen: aus Perugia IX 258 ff.
Statue: Alexander d.Gr. XVIII 210
Kopf: Athlet X 103 ff. Antiquarium
Bronzen aus Perugia IX 258 ff.
Statue: Alexander d.Gr. XVIII 210
Kopf : Maximinus Thrax XX IX 245f .
Marmorrelief: Herakles gelagert
XII 62. Terrakotta: Peplosfigur
XXIX 30. Tess erac XI 233.
Münzkabinet : Bleimarke aus Mem-
phis: Nil mit Lotosblättern über der
Stirn XXIX 176; Münze von Ama-
stris XXVI 1 88. Privatbesitz: Gemme
XXIX 27. Residenz: weibl. Ideal-
kopf pergamen. Kunst XVIII 15.
Samml. Preyss : Mädchentorso vom
Ilissos XXIX 12 ff.
Mundus, Heiligtum in Rom XI 202 ff.
Münzen: Aes grave : I 179 ff. ; etrus-
kisch II 193 ff.; Suessula II 268.
Aes rüde: Civita Castellana II 32 f.;
Perugia I 227; Suessula II 268;
Todi I 232. Aessignatum: I 181 f.;
Mantua II 58; Volterra I 181. Asse:
Nemi, röm. -kampanisch II 148; —
der Familie Scribonia,Oria XII 241;
Pompeji V 280; republik. V 284;
Zeit Neros IX 58; Pompeji, vor Porta
Stabiana, republik. IX 64; Pompeji
an d. Via Nucerina III 126. Contor-
niaten XXIII 369; 371. Denare:
des Albinus XV 340 f.; — des P.
Carisius XXII 198; — der Carisia
XXII 206; — des S. Pompeius
Faustlus I 10; — des Vibius Pansa
XXVIII 257; — aus Pompeji V254;
VI II 55; 1X58. Dupondien: Pompeji
V 254; XIII 13. S esterzen: Pompeji
V 230; 254; Verona VI 287. Sextans :
Pompeji IX 42. Triens, republik.,
Pompeji VIII 56. Tripondium von
Tivoli II58. Bronze — ausPompeji:
II 136; IV 12, lf.;15, 1;18;25, If.;
29, 1; 103, Iff.; V 243; 254; 257;
280; 283; VIII 7, 2; 27; 27, 1; 55;
56; IX 39; 40 f.; XVI 322; 358; von
d. Via Nucerina III 122; 125;
Paestum XXII 203; Rom, Kaiser-
zeit I 108; Suessula, griech. -kam-
panisch II 267; Verona VI 300; 309;
319 f. Gold: Rom, Vestalenhaus
XVII 91 f.; Suessula VI 309; 319f.
Kupfer: Alatri IV 149, 2; athenisch
XXV 1 1 1 257 f . ; Or ia X 1 1 241 ; Pom-
II. Personen- und Sachverzeichnis.
121
peji XII III; 14; 32; Silber: Pompeji
IV25, If.; V254;283;XIII58;XVI
322; 333; Verona VI 287; 309; 3 19 f.
— von Adrianopel XXI 93; Aelia
Capitolina XVI 274, 5; 276 Ainos
XXI 308; Alexandria XXVII 20;
Amastris XXVII 88 ff.; XXIX
170; Bruttium III 72; Cales I 63 f.;
Emisa XVI 274 ff.; gallische — ,
Nachahmungen massaliotischer VI'
371; — von Gnathia XII 236 f.;
— von Gytheion XVII 241 f.; Kon-
stantinopel XVI 47; Kos XIV
81 ff.; Kossura auf Pantelleria XIII
393; Kyzikos XXVII 67 ff.; Latium
XIX 280; Melos V 109; Paestum
XXII 203; Parion XXVI 227;
Phokaia XXX 9; Rhegion XXIII
53; römische — des 4. Jahrh. XX
80, 1; samnitische — XIX 282 f.;
— von Segesta IV 37, 3; Tarent
XV 48; XXIII 53; Terina V 95 ff.;
Thessalien XXIX 26 f.; Tyros XVI
277; Velia II 268, 1.
— : Adler als Sonnenvogel im Kult
von Emisa XVI 274; — : Aeternitas
XXVII 13; — : Agrippina, Porträt
VII 232; ~ des Albinus XV340f.;
— : Alexander-Porträt, Herakles-
typus XIV 84 ff.; mit Amonshörnern
XVIII 214; — : Kopf d. Amastris
XXVII 88; — des Antoninus Pius
I 167 f.; XV 352 ff.; XVI 277; XX
82 f.; XXVII 20; — dgs M. Anto-
nius V 254; — : Aphrodite III 72
Aphrodite Areia XVII 241 f.; —
Apollon .Aktaios XXVI 227; —
Armenia XX 76; — : Artemis III
281 ff. ; Artemis Ephesia XXIX 200;
214; — : Asklepios XXVIII 233 f.;
— : Astarte V 100; — : Athena mit
Flügeln u. Blitz XII 310; 317; — des
Augustus III 125; 132; 141; IV 334;
VI Taf. IX; VII 232; — : Augustus-
tempei XX 82 f. ; — : Aurae XXVII
14; — : Büste XXI 372; — : Cara-
calla XVI 274 f.; — der Carisia
XXII 206; — des T.Carisius XXII
198; — des Claudius II 136; V 230;
280; — : Cloacin(ae sacrum) XX
62f.; — Constantins d. Gr. XVI 47;
XXIII 349 ff.; — des Constantius
Chlorus XXVIII 299; — : Delphin-
reiter u. Ritter XV 48 ff.; Delphin,
von Eros geritten XXV 50; — :
Demeter, mit Fackeln ihre Tochter
suchend XXVI II 257; — : Demos
mit Katze XXI II 53; — : Diana
Perg(aea) XVI 277; — : Dioskuren
XV 331 f.; — Domitians III 135;
IX 58; — : Eidgenossenführer der
Samniten XIX 282 f.; — : Eirene
mit Kerykeion V 94 ff. ; — des Ela-
gabal XVI 274 f.; 278; Elagabal-
tempel XVI 280 f.; — : Elefanten-
bigen u. -quadrigen XXVIII 277;
279; — : Eleutheria, Sieger krönend
XXVII 67; — : Eros als Delphin-
reiter XXV 50; — des Euthydemos
von Baktrien IX 1 lOf . ; — der Fausta
XXVIII 328; — der Faustina d. Ä.
XXIII 368; d. J. XXVII 14;
XXVIII 103; — : ficus ruminalis
mit Vögeln I 10; — : Flußgott IV
37, 3; — : Frau mit zwei Fackeln
XXVIII 257 ff.; — des Galba IV
4, 1; — : Galeria Valeria XXVIII
327; — : Germanicus in adlocutio
XXV 49; — : Gorgo I 179; 181;
— : offizielle Götter des Imperium
Romanum XVI 250; — : Göttersta-
tuen XXVI 229;— Hadrians (Adop-
tion) XVI 270, 2; — : Hand, aus-
gestreckt, als Zeichen der Frucht-
barkeit XIX 280; — der Helena
XXVIII 328; 335; — : Helios II
162;—: Herakles IV 87; 213; 334;
XIII 286 (?); XXVI 226; — : Her-
mes Enagonios XXIX 170; — :
Jagddarstellung XXVI 229; — :
JanusI179ff.; IV 149,2; — : Idol auf
Thronsitz stehend XXI 308; — der
122
Generalregister.
Julia Domna XXVIII 327; Julia
Mamaea XXIX 251; — Justinians
XVI 47; — : Kaiser auf Elefanten-
wagen XXVIII 280, 2;—: Kaiserin-
nen des 3. Jahrh. n. Chr. XXIX
256 f.; des 5. Jahrh. XXVIII 330, 1
— : Katze mit Demos XXIII 53
— : Kybele vor Tempel XXIII 368
Statue in Rom XXIIl 371; — des
Marcus mit Armenia XX 76; — :
Maussollos-Porträt XIV 81 ff.; — :
Medusa s. Gorgo; — des Mithridates
Eupator X 181 ff. ; — : Moneta
XXVIII 295; — : Münzwerkstatt
XXII 198; 201; 203; — des L. Mus-
sidius Longus XX 62 f.; — : Navale
(?) XV 352 ff.; — : Nereide III 72;
— des Nero IX 58; XIII 14; — des
Nero Claudius Drusus VI 309; 319 f.;
— des Nerva XVI 277; — : Nike u.
Herakles IV 334; — : Nymphaeum
XXI 93; — : opfernde 'Nymphen'
XXIX 26 f.; — : Ölbaum zw. Kult-
steinen XVI 277; — : Omphalos
von Delphi XVI 277; — des Pali-
kanus XX 16; 36; — ; Panther
XXIII 54; — : parthische Porträts
XXVIII 352; — : Pferde XXVIII
136 f.; 146; 150 f.; 168, 3; 176;
— : Phalanthos XV 48; — des
Philippus Arabs XXVI 235; — des
Philippus Junior XXVI 235; ~:
Phoinix XXVII 20; — : Phraates
IV., Porträt XXV 40; — des Plau-
tius Plancus XXV 33, 5; — : Plutos
als Kind V 109; — des S. Pompeius
I 37; — : prora IV 149, 2; IX 64;
— : Quell der Juturna XV 340 f.;
— des T. Quinctius Flamininus IX
114 f.; — : Rind als Symbol für
'Viteliia' XIX 283, 1; — : Scheiter-
haufen XXVIII 283; — der familia
Scribonia XII 241; — : Seehunds-
köpfe XXX 9; — : Seleukos Nikator,
Porträt IV 38; — des Septimius
Severus XVI 250; — : Stadtgöttin,
thronend, mit Kalathos u. Szepter,
von Nike bekränzt XXVII 89; —:
heiliger Stein von Emisa XVI 274,
5; 276; — des Sulpicius Uranius
XVI 274 f.; — : Taras XV 48;
— : Thronender, daneben Eros
XXVII 88; 92; — : Thunfisch
XXVII 67; 69; — : Tibergott I 168;
— des Tiberius III 125; 132; IV 4,
1; — : Timotheos, Sohn Konons
XXVII 67; 71; — des Trajan
XXVIII 103; — : Tyche mit Plutos
auf dem Arm V 109; — des Valen-
tinian I. XXIII 357; Valentinian III.
als cos. XXVIII 342; — des Vespa-
sian V 254; XIII 14; — : Vesta mit
d. Paüadion XVI 279; — des
Vibius Pansa XXVIII 257; — : Vic-
toria XXV 33, 5; — : karischer Zeus
XXIX 204 f.; — : Zodiacus, von
einem Jüngling gedreht XXVIII
294.
Münzprägung: Silberprägung in Ruvo
u. Bitonto XIX 223; Benutzung
von Prägestöcken XXI 83 ff .
Münzreform Diocletians XIX 150 f.
Münzstempel, röm. XXII 198 f.
Münztypen als Ornamente im 3. Jahrh.
n. Chr. XXI 86.
Münzwerkstatt; Grabrelief in Rom,
Samml. Pansa XXII 200; — auf
Bronzescheibe in Wien XXII 201.
Vgl. Münzen.
Murge Baresi, in Apulien XIX 154.
Musaios mit Eumolpos u. Deiope,
Vasenbild XXV 284.
Muscheln als Schmuck: Pompeji XVI
312; Suessula II 254.
Muse: Darstellungen von — n VIII
67 ff.; XVII 176f.;XXV102;307f.;
Statuen: — aus Minturnae,
Agram XVII 173; — n aus Villa
Madama, Madrid XXVI 300; —
Barberini, München IX 241 ff;
XI 210; — vom Palatin, Rom Pal.
Giustiniani XVII 173. Gruppe:
11. Personen- und Sachverzeichnis.
123
Rom, Vatican IX 69. Relief
Chigi VIII 62 ff. Elf enbein-
reliefs: Paris, Louvre XXVIII
211; Samml. Chigi VIII 62 f. Sar-
kophage XXIV 196; in Cannes
VIII 182; Rom, S. Maria in Aven-
tino XVI 227; 232; Villa Mattei
XVI 237; Siena XXV 91, 4; Fries
vom Nervaforum: — n u. Athena
IV 88. Vgl. Pegasus ; Vasen ; Wand-
malerei.
Musizieren u. Lesen auf altchristl. Sar-
kophag XXIV 195. Vgl. Vasen;
Wandmalerei.
Mussidius Longus, L. s. Münzen.
Mutinus, ital. Gott XXII 301.
Mutter u. Kind auf Sarkophag von
Torre Nova XXV 148.
Mykenai: Dachterrakotten aus —
XXX 84; Säule vom Schatzhaus
des Atreus in — , Vorbild für etrus-
kische Säule XVII 308; Dolch-
klinge aus — XXIII 52; goldenes
Ornament aus dem III. Grabe in —
XXIII 53, 1.
Mykenische Basis (?) an alter Säule
aus Pompeji XX 193 ff. ; Mauer-
reste (?) bei Pantalica XIV 282;
Stationen in Apulien XIX 188;
— Vasenscherben in Pfahlbau-
resten Italiens XIV 293; — r Im-
port in einem sizilischen Grabe XIV
164; Tätowierung auf — n Terra-
kotten XXIII 201, 1; — Einflüsse
auf apulischen Vasen XXIII 255.
Mykonos b. Delos: archaische Skulp-
turen IX 93.
Myrina: Terrakotten aus — XVI 60;
XVII 273; XXVIII 239.
ßVQfifjxsg XXVI II 28 ff.
Myron: Diskobol, Torso in Rom,
Capito!. Mus. XVI 244 ff.; Dornaus-
zieher (?) XXII 211; Kuh, Statue
in Rom, Conservatorenpal. XVI
42 ff.; 94; Stiere vor dem Palati-
nischen Apollotempel XI 197.
Myrte im eleusinischen Kult XXV
118 f.; — nkranz als Attribut an
Statuenstützen XXVIII 90.
Mysien: Reliefs aus — XVI 262.
Mysterienszene: Reliefs in Neapel
XXV 104; 287; XXVIII 259 ff. Vgl.
Eleufis; Vasen; Wandmalerei.
Mytilene: Terrakotten aus — in Kon-
stantinopel XXX 29 f.
Nacht auf Vase dargestellt XXVIII
297.
Nadel vgl. Bein ; Bronzen ; Gold ; Silber.
Nagelköpfe, vergoldet, Nemisee X 1 191 ;
— mit Büsten geschmückt, Panno-
nisches Bronzekästchen in Buda-
pest XXIII 350; Tensa Capitolina
XXIII 350, 2.
Naissus (Serbien): Münzen Konstan-
tins d. Gr. aus — XVI 47.
Namen von Sklaven u. Freigelassenen
III 223 ff.; 312.
Narce, Gräber VII 333.
Narklssos, seine Schönheit bewun-
dernd, Statuentypus des 5. Jahrh.
VIII101f.;Marmorstatue,—(?), Pa-
lermo XXVIII 80; Rom, Giardino
Pallavicini V 66; 68; Rom, Capitol.
Mus. I 62. Vgl. Vasen; Wand-
malerei.
Narses, Wiederhersteller d. ponte Sala-
rio XXIII 301.
Narthex am Baptisterium von Canosa
XXX 118.
Narzisse im eleusinischen Kult XXV
119.
Nase, abgeschnitten, am sog. Carma-
gnola XXIX 75 ff .
Naturalismus in der Kunst X 227 ff.;
■ — in der Porträtkunst des 5. u.
4. Jahrh. XXV II 77; 84 f.
Naukydes, Bildhauer XXIX 170.
Navale: angebliche 'Darstellung des
— auf Münze des Antoninus Pius
XV 352 ff.
Nealkes, Maler von 'minuta' XIX
317 ff.
124
Generalregister,
Neandria: Sima mit Tierdarstellungen
XXI 76;Tenipei von — XXXlOff
Neapel: Demeterkult XIX l-SS ff .
Funde XI 186; cippus von — mi
Darstellung von Ringern VII 337
Gräber X 85; XI 186; XXVII 102 f.;
148 ff. Museum : Statuen : Ala-
baster: Artemis Ephesia XXIX
200. Bron ze: Pferd XXVIII 155.
Marmor: Aischines XXVIII 77;
Alexander Severus XXVIII 12; tote
Amazone VIII 251 ff.; IX 246 ff.;
Aristogeiton XVI 105, 1; Asklepios
XVI 378; Athlet (?) XXVIII 10;
Augustus XXVIII 12; Dioskur
XXVIII 51; Doryphoros XV 129;
Drususd. J.(?) XXVIII 12; Euterpe
XXVI 300; Frauenstatue XXVIII
239; Genius XXVI 298 f.; Hera
Farnese I 82; sog. Homer XXVIII
78; Imperator mit Füllhorn XXVI
300; Kämpfer (Adonis?) XXVIII
17; Lucius Verus XXVIII 13; Nio-
bide aus Villa Madama XXVI 300;
NoniusBalbus, Reiterstatue XXVIII
155; M. Nonius Baibus XXVIII
77; sog. Sulla XXVIII 78; sog.
Tiberius XXVIII 13. Statuette:
Moschion XVI 142; 168. Gruppen:
Athamas u. Learchos X 240 ff. ;
Giebelgr. vom Tempel in Lokri IV
343; V 201 ff.; XV 330; Orest u.
Elektra XVIII 14 f.; Tyrannen-
mörder XV 219 ff.; XVI 97 ff.;
XIX 167 ff.; XX 330 ff.; Silen u.
Mänade, Bronze XXVII 254.
Tarsen: Adonis XII 30; Dioskuren
von Lokri V 201 ff.; XV 330; Torso
Farnese (sog. Protesilaos) XII 30;
Roma XVI 247 ff.; Zeus aus Villa
Madama XXVI 290. Köpfe u. Büsten:
Bronzen:* Doryphoros XVI
368; Pferdekopf XXVIII 174. M a r-
m 0 r: Agrippina d. J. VI 156; VII
231 ff. ; Antonius aus Casa del
Citarista, Pompeji XXIX 58 ff.;
ApoUon, Replik des Kasseler Typus
XV 131 f.; Caracalla XXIX 246;
Euripides XVI 152; 158; Frauen-
kopf XVIII 11; Jüngling aus Her-
culaneum XVI 255; Krieger X 135f. ;
Livia VII 228 ff.; sog. Lykurg
XXVII 80; Lysias XXVII 81; sog.
Manila Scantilla XXIX 253; Mele-
ager IV 219 f.; XVI 105, 1; sog.
Plautilla XXIX 253; Poseidonios
XVI 148; 152, 1; 170; Zenon XVI
152, 1; 158. Hermen: Herakles IV
215; Herodot XVI 152; 159; — u.
Thukydides XVI 129, 3; 138; 140;
144; 160; Hesiod VII 337; sog. Mala
XV 131; Pyrrhos VI 279 ff.; So-
krates XVI 152; 171. Reliefs
Aeneassage, Fries XIV 217
Dioskuren u. Nymphen XV 338 ff.
Orpheus u. Eurydike VIII 203 ff.
Eros, den Liebespfeil abschießend
II 52; Myslerienreliefs XXV 104;
287; XXVIII 259 ff.; Puteal IV
214, 2; thronender, bärtiger Gott
XVI 262. Sarkophage: Sühnopfer
XXV 103 f. ; aus Tuffplatten XXVII
151. Mosaiken: sog. Akratos — VII
27 ; Alexander — X 1 1 1 401 ff .; XX II
Iff.; XXIII 11 f.; XXVIII 173;
178; 180; Dioskurides— XXV 257;
Piatonmosaik XXVI 49; Satyr
u. Mänade I 6; opus sectile I 6.
Terrakotten aus Tomba Barbarossa
(Canosa)XXIX277.— A-B-C-Denk-
mal, Marmor XVIII 73 ff.; Bisellium
aus Pompeji XVII 269 ff.; Bleige-
vi^ichte unsicherer Bestimmung, aus
Pompeji V 40ff. ; Kästchen aus
Cumae mit Bronzebeschlägen u.
Bein Verzierungen XXIII 363; Mar-
morgemälde: Niobe XXVI 137;
Bronzepignae aus Pompeji XIX
109f.; Stuckfigurenaus Herculaneum
XXVI 90, 1; Tesserae aus Pompeji
XI 229 ff.; 251; Terrakottatier-
figuren als Spielsteine XI 251, Mu-
II, Personen- und Sachverzeichnis.
125
seo Egiziano : Marmorpor-
trät, Perseus von Makedonien
XIII 74. Samml. Borgia : Tcsserae
XI 229; — Bourguignon : Tesserae
XI 230; 251 ; — Castellani : Tesserae
XI 230; — Fusco: Tesserae XI 230;
— Osta : Bronzekästchen aus Cu-
mae XXIII 364.
Nebris als Attribut an Statuenstützen
XXVIII 63 ff.; 85; — auf eleusin.
eiste XXV 117 f.
Neger als Sklaven XXV 248; — als
Führer auf Elefant, Terrakotta aus
Pompeji XIII 19 f.; Bronzelampe
in Form eines Negerkopfes, aus Pom-
peji XI 28; Figuren vase aus Sues-
sula II 265.
Nekropolen s. Grab.
Nemesis auf Wandmalerei in Boscore-
ale XVI 63. •
Neml: Ausgrabungen II 148 f.; Bron-
zen II 148; XI 192; Dianaheiligtum
XI 192; Herme des — sees I 61;
Schiffe aus dem — see XI 189;
Terrakotten von — I 173 ff.; Weih-
geschenke aus Ton von — VI 171,
Nenfro: Kopf aus — , archaisch, über-
lebensgroß mit phönizischen For-
men, aus dem Tempel von Civita
Castellana II 24; — kiste mit
Aschenbeisetzung XIX 155; —
Särge »aus Corneto II 155 ff.; XIX
155; — Sarkophag, Orvieto XXX
243; 302; Viterbo XVIII 330.
neolithische Zeit in Sardinien XIX
154; Fundstätten in Apulien XIX
188.
Neoptolemos: Marmorrelief, Florenz,
Privatbes. Panciatichi III 101 ff.;
— u. Orest, Spiegel II 157. Vgl.
Vasen; Wandmalerei,
vrnpuha, Opfer, dargest. auf Sarko-
phag XXV 103; 123 ff.
Nephrit: Äxte aus — , S. Anastasia bei
Randazzo (Sizilien) XV 240.
Nepos, Bildhauer, sein Grabstein in
Bari XIX 191, 1.
Neptunus s. Poseidon.
Nereide im Tempel des Cn. Domitius
in Rom III 72 f.; — n, auf Seetieren
reitend, S t a t u e n 1 1 1 69, 1 ; Statuen
vom Tempel des Asklepios in Epi-
dauros XX 306; Marmortorso,
Rom, Vatican III 69 ff.; — ndenk-
mal: verwundeter Reiter XXII 17;
Sarkophage: Paris, Louvre XVI
228; Rom, Vatican XVI 228; Wolf-
egger Skizzenbuch, verschollen (?)
XVI237; — auf Terrakottaaltar
aus Nemi I 178; — nzug in Terra-
kotta-Aour^pio;/ eingepreßt, Selinus
X 83; — auf Meerwesen, Stuck-
relief, Pompeji V 134. Vgl. Münzen;
Vasen; Wandmalerei.
Nereus, rf. Vase IX 229,
Nero: Statue auf dem Forum zu Pom-
peji XI 153; Marmorstatue, sog.
— , Florenz, Uffizien XXVIII 44;
Marmorstatue ohne Kopf, Kon-
stantinopel XXVIII 79; — Caesar:
cippus, Rom VI 10 f.; — Drusus auf
dem Relief von S, Vitale zu Ravenna
VI 287, 2; — , Sohn des Germanicus,
seine Statue am Bogen des Tiberius
in Pompeji XI 155, Vgl, Münzen.
Nerva: Münzen mit Kultstein =
Diana Pergaea XVI 277,
Nervaforum s. Rom,
Netium = Castellaneta (?) XIV 19.
Neuattiker: Kunst der — VIII 201;
XVI 367 ff.; Reliefs der — u,
die Tensa Capitolina XXI 357; an
röm. Ära, Rom XXIV 116.
NeuHly-le-R6al : Bronzebüste der
Livia von — II 9 ff.
Neumagen: Bronzestatuette
der Athena XXV 305 ff.; —er
Reliefs XXVI 280.
New York, Museum: Biga von Nor-
cia XIX 155; XXVIII 246.
126
Generalregister.
Nlcold, Bildhauer in Rom im 16. Jahrh.
XI 101.
NIcomachi: Diptychon, Paris XXVIII
202; 212; 221f.; 243 ff.
Nicomachus Flavianus XX V 1 1 1 250 ff. ;
266. Vgl, Nikomachos.
Niinnlon-Pinax XXV 111; 125; 127;
134, 1.
Nikandre, Weihgeschenk IX 93.
Nike auf d. Weltkugel, Alter des Typus
XXVII 118; vervielfältigt XVI 86.
Marmorstatuen: Aphrodite von
Melos, Louvre IX 90; — des Paic-
nios, Olympia IX 164 f.; Reliefs:
— auf d. Parthenonfries XVI 86;—,
Fragment aus Rhodos, London XVI
259; — auf neuatt. Relief an röm.
Ära, Rom, Thermenmus. XXIV 116;
— mit Tropaion, Basis in Rom,
Villa Borghese XXVII 312;Trajans-
bogen in Benevent VII 248; 251 f.;
258. Sarkophag III 306, 2 f.;
— u. Eros, Bronzerelief, Berlin
XVI 74; Consulardiptychon VII
211 f.; Lampe, christl. VII 153;
Münze: — u. Herakles IV 334;
Korinth. Spiegelkapsel XVI 87, 2;
Terrakotta figuren aus Marma-
ria XXX 105 f.; Terrakotta-Matrize:
— , geflügelt, mit ka^mriQ u. Palme
XII 275 f.; Ziegelstempel: — auf
Zweigespann I 52. T e m p e 1 in
Athen XXII 17; Rom, Palatin X
23. Vgl. Vasen; Victoria; Wand-
malerei.
Nlkeratos, pergam. Bildhauer XVIII
10; XXVU 118.
Nikolaos, Bildhauer IX 134; 161.
Nikomachos: Victoria, wiederholt auf
Denar des Plautius Plancus XXV
33, 5.
Nikomedia, Stadtgöttin, auf Bronze-
kästchen aus Pecs, Ungarn XXIII
356.
Nikopol: Silberschale von — XXVIII
143 f.
Nlkosthenes, Töpfer V 322 ff.; XII
256; XIII 81; 88.
Nil als Spender d. Jahressegens XXIX
174 f. Marmorstatuen: —
mit Pecheis, Catania, Mus. Civico
XII 136; Rom, Piazza Capitol. VI
25 ff. ; Vatican X II I 254 ff . Bron-
ze: Catania, Mus. Civico XII 116;
120. B 1 e i m a r k e , München
XXIX 176. Tonstempel: —
gelagert, mit Füllhorn u. Ähren,
aus Kairo, Berlin XIII 121. Vgl.
Mosaik.
Nilpferd aus Bernstein, Pompeji XVI
322. Vgl. Wandmalerei.
Nimbus um den Kopf des Sol XXVIII
298 f.
Ningirsu, Gott von Tello XXVII 3, 1.
Niobe :Marmorgemälde in Ne-
apel, Mus. Naz. XXVI 137; — ,
Latona u. Artemis ( ?), M a r m o r -
relief, Fragment, Rom, Ther-
menmus. XII 85; — u. Tochter,
Marmorgruppe, Rom, Mus.
Torlonia I 116.
Niobide, Marmorstatuen: Mün-
chen XVI 215; 231; — aus Villa
Madama, Neapel XXVI 300. Posta-
ment der Niobidengruppe mit Re-
lief, Rom, Vatican XXI 89. Vgl.
Wandmalerei.
Niobidenpaedagoge : Florenz, Uffizien
XXVI 322 ff.; Torso: Kopenhagen,
Ny Carlsberg XXVI 324.
Nisch: Fund von — , Belgrad XVI
47 ff.
Nischen im Chalcidicum des Euma-
chiagebäudes, Pompeji VII 119; —
reihen in der Exedra am Augustus-
forum VI 98 f.; — in Gräbern (lo-
culi): Bieda XXX 229; 242f.; mit
Tonnengewölben, röm. Rundgrab
bei Bieda XXX 290; Via Nu-
cerina bei Pompeji III 127; 131; 133;
Via Cristallini XI 187; sikelische
Gräber XIII 157 ff.; Katakombe
II. Personen- und Sachverzeichnis.
127
von S. Paolo (Malta) XIII 277 ff.;
Licodia Eubea XIII 318 ff.; Nekro-
pole V. Plemmyrion XIV 164; Vetu-
lonia XIV 300; Leontinoi XV 64;
Katakomben Via Appia Pignatelli
I 50; — e an der Außenwand eines
Hauses in Pompeji III 188; — in
Räumen von Häusern: Pompeji V
229 f.; 238 f.; 244; 248; 252; VII 9;
14; IX 53; 56; 58; X 40; — in
Pfeilern für Lampen, in Pompeji IV
20; mit Tuffpiatten, auf denen
Phallus in Relief, Pompeji VIII 14;
mit Holz verkleidet, Pompeji VIII
24; — in der Burgmauer von Alatri
IV 139; — im Porticus des Eu-
machiagebäudes, Pompeji VIII 26 f.;
137; in der Porticusmauer beim
Tempel der Venus Pompeiana XV
294.
Nocera, Funde VI 371; Gräber XXV
275.
Nofert: Kalksteinstatue der Prin-
zessin — , Kairo XXIX 207.
Noicattaro: Funde XIV 35; 47.
nomen gentile seit 1. Jahrh. n. Chr.
als cognomen gebraucht XVII 319.
Nonius Balbus u. M. — : Statuen in
Neapel XXVIII 77; 155.
Nora in Sardinien: Beinschnitzerei aus
— XXI 321; Nekropole VI 361.
Norba: Tempel der Juno Lucina XVIII
329; archaische Weihinschr, auf
Bronzeplättchen XVIII 338 f.
Norchia, Grabfassaden XXI 183.
Norcia: Bronzebiga von — , New York
XIX 155.
Nortia, etruskische Göttin XXV 85.
notitia u. das censor. Verzeichnis XX
207 f.
Noto b. Syrakus: Nekropole VII 335;
X76; XIII338; Funde der III. sikel.
Periode XIII 153.
Novana, Stadt in Picenum, am oberen
Chienti (?) XIX 153.
Novara: Grabfunde VII 336.
Novilara: Fondi di capanna VII 334;
Gräber XI 184.
Numana, Funde VI 234; 361.
Nuraghe: Tempio X 77; — n u. Sesi
auf Pantelleria XIII 380.
Nürnberg: Bronzefiguren von Urnen
II 270 f. Germ. Mus.: Bronze-
statuette : Hermes an Pfeiler lehnend
(antik?) XXIX 184 f.
Nymphaeum auf römischen Aushänge-
schilden XXI 89 ff.; auf Reliefs
XXI 89 ff.; — Alexandri II 295;
— in Lambaesis XXV 68; Milet
XXI 93 f.; Side XXI 92; 99; XXV
71; Terracina VI 373; — Philipp!
in Rom IV 282; in der vigna de
Cavalieri, Rom IX 332 f.; Septi-
zonium in Rom II 295; IV 258; XXI
94; XXV 67 f.; — auf Münze von
Adrianopel XXI 93. Vgl. Pompeji.
Nymphe: Statue: — mit Muschel,
Terracina VI 373; sog. — mit
Ziegenfell, München XVII 236 f.
Marmorstatuette aus Pompeji
XIII 18; — u. Eros, Gruppe ,
Rom, Villa Borghese VIII 239; 242 f.
— nreliefs: IX 71 f.; Cannes
VIII 183; — u. Dioskuren, Neapel
XV 338 ff.; — neben Pan (?) u.
Acheloosmaske, Paris XII 146;
— mit Hermes u. Attis, verschollen
XIII257. Tempel in Side XXV 7L
Vgl. Münzen; Vasen; Wandmalerei.
Obelisk: — en röm. Zeit XI 113 ff.;
— en von Benevent VIII 210 ff.;
— aus Heiiopolis, im Circus Maxi-
mus aufgestellt XXVIII 249; — der
Sallustgärten, Fundament auf dem
Monte Pincio XXVIII 95 f.; 106 ff.
Oberhausen: Grabmonument aus —
XXIX 28.
Obrovazzo: Bronzestatuette des Her-
mes aus Starigrad in Dalmatien
XXIX 181.
Obsidian: praehistorische Werkzeuge
aus — von Pantelleria XIII 379;
128
Generalregister.
— als antike Bezeiclinung einer
natürlichen Glasmasse XXIII 150;
Mauern aus — blocken ohne Binde-
mittel, Pantelleria XIII 371.
Ocriculum: Fabrik 'megarischer' Be-
cher in — XII 53; XIII 400.
Octavia : Porträtstatue, Pom-
peji VIII 69 ff.; — (?) Marmor-
statue, Rom, Lateran VII 237 f.
Octavia Catulla: Altar der — im
Brocklesby-Park XXIII 136.
Odemira in Portugal : Glasgefäß aus —
XI 220.
Oderzo, Funde XI 250, 2; Mosaik
von — VI 373.
Odysseelandschaften vom Esquilin X
330; XXI 366 f.; XXVI 29; XXIX
194; 198.
Odysseus beim Palladionraub, Grup-
pe XVI 38; — auf Marmor-
c yi i n d e r in Montemaggiore XXIV
131; Terrakottamatri ze, Gir-
genti XII 280 f.; Form seiner Heim-
kappe XVI 33; 39. Vgl. Vasen;
Wandmalerei.
Oecus s. Architektur,
Offida: Bronzesitula von — , London,
Brit. Mus. XXVII 264, 1.
Offidius vicus XXIX 127.
Offiziere, röm. Ehreninschr. XV 1266, 1.
Ognissanti, Funde VIII 326.
Ohrreiniger, Bronzen aus Conca XI
174; aus Pompeji IV 114.
Ohrringe s. Bernstein; Blei; Bronzen;
Gold; Kupfer; Silber.
Ohrschmuck an apul. Idolen XXIII
201 ff. ; aus Bronze u. Kupfer, aus
Megara Hybiaea VII 335.
Oiniadai: Turm von — XII 194, 3.
Oinotrerin Apulien u. Lukanien XXIII
241; in Sybaris XXIII 241.
Okeanos s. Wandmalerei.
öxlaofia, Tanz, auf apul. Vase aus
Cegüe XXIII 346.
Oknos s. Vasen; Wandmalerei.
Oktogon von Binbirküisse XXX 128.
öl nach Gewicht verkauft XI 76;
Eroten als — fabrikanten XV 138 ff. ;
— eingießer, Statuentypus VII 81 ff.
Vgl. Athlet.
Olanda, Francesco d' — : Skizzen-
buch XIX 158; Zeichnung einer
Venus XIX 272 ff!; des Kantharos
von Alt-St.Peter XIX 90; 94; 98.
Ölbaum zwischen Kultsteinen auf
Münze XVI 277.
Olbia: Dachterrakotten aus — XXX
23 f.; vorperistyles Haus XXVI 48,
1; Thymiaterien aus — in London
u. Petersburg XXVI 135. — (in
Sardinien): röm. Gräber XI 189.
Olivenfrüchte (?) als Diademschmuck
Konstantins d. Gr. XVI 53.
Olympia: Athletenkopf IV 217;
Claudius, Marmorstatue XXVIII
69; Denkmäler der Diagoriden X
117 ff.; Statue des Gnathon X
119; Herakles auf Bronzeblech
XVII 153; Nike des Paionios IX
164f.; Titus, Marmorstatue XXVIII
36; Zeuskopf XVI 255. Buleu-
terion: Architektur XXX 61; 99;
Dachterrakotten XXX 98f. Herai-
on: Dachterrakotten XXX 45 f.;
106f.; 112f. Megarerschatz-
haus: Architektur XXX 49f . ; Dach-
terrakotten XXX 49 f.; 109 ff.;
Giebelskulpturen XXX 50 f. Phi-
lip p e i o n : Mohnkopf als Bekrönung
XIX 113. Zeustempel: Giebel-
skulpturen: II 53ff.; IV71f.;XXVII
79; 82; Stil des Ostgiebels vergl. mit
dem des Kritios u.'NesiotesXIXl77;
Apollo im W-Giebel XVI 254; Zeus-
kopf im 0-Giebel XVI 255; Pferde
im 0-Giebel XXVIII 138; 140; 177.
Olympias, Marmorstatue in
Verona VI 296; 326 ff.
Olympos, Apollon u. Marsyas, Re-
lief aus Rom VI 375.
Omphale u. Herakles, Büsten an Bron-
zekandelaber aus Pompeji VII 5.
II. Personen- und Sachverzeichnis.
129
Omphalos als Statuenstütze XXVIII
82 f.; — in Delphi, urspr. mit zwei
Goldadlern XVI 277; — auf Münzen
XVI 277; Relief aus Sparta XVI
277. Vgl. Wandmalerei.
Onatas: Gewandstil des — XV 193;
Tarentiner Weihgeschenk in Delphi
XV 48, 1; XIX 224.
Onsdorf b. Igel: Relief von
auf
griech. Vorbild zurückgeführt XXI
282 f.
Onyx als Verzierung an goldener Hals-
kette, Todi I 229; — auf goldenem
Ring, Todi 1 230; Skarabaeen aus -—
II 33 f.; X 82. Vgl. Gemmen.
Opfer: Schweine — , altitalisch XIX
282; Verhüllung der Frauen beim —
XXI 310; Darstellung opfernder
Mädchen XXIX 12 ff. Reliefs:
Ära Pacis IX 207 f.; Stier—, Paris
VI 21 ff.; Suovetaurilia, Paris XVI
229; Sühnopfer, etruskisch, Paris
XXV 106; — diener, Ära des Kleo-
menes VIII 203. — gefäße, trag-
bare, bei Itaükern u. Persern XIX
282; — gerät auf Fries, gez. im Wolf-
egger Skizzenbuch XVI 224; — gra-
ben, Tempel von Aiatri VI 143; —
stock vom Janicuium XXII 233 ff.
Vgl. Vasen; Wandmalerei.
Ops: Tempel der — in Rom VII 292.
opus sectile 1 4 ff. ; bei Wanddekora-
tion VII 9.
Orbetello: Bronzespiegel von — ■, Ber-
lin XXVII 259.
Orbiana, sog., Marmor köpf, Paris,
Louvre XXIX 253.
orbis terrarum ( ?) auf dem Panzer des
Augustus von Prima Porta XXV 33.
Orestes: Tempel von Faierii II 24; —
u. Elcktra, Marmorgruppe
in Neapel XVIII 14 f. ; — u. Pyiades,
M a r m 0 r g r u p p e , Sammlung
della Porta VIII 240; 244; — u.
Neoptolemos, Spiegel II 157.
ludicium Orestis XX 289 ff.; XXV
General-Register
161 ff. ; Relief auf der Juppiter-
säule in Mainz XXI 280; Silber-
becher Corsini XX 289 ff.; XXI
280 ff. Vgl. Vasen; Wandmalerei.
Orestes: Diptychon des — , London
XXVIII 246; 341; 344.
Oria: Funde X 1 1 241 ; Grab XXVI 1 105.
Orient u. Rom XXV 96 f.; orientalis.
Stil in Italien XXIV 331 f. Kopf
eines Orientalen (?) mit Satyrohren,
Figurenvase aus Capodimonte I 31.
Orion auf dem Meere, Bronze-
s pi ege 1 XXVII 282, 2.
Ornamente s. Vasen.
Ornavasso b. Novara, Keltengräber
VII 336.
Orontes in der Antiochiagruppe des
Eutychides VIII 189.
Orpheus: Relief in Neapel VIII
203ff.; — Borghese mit falscher In-
schr. XVI 133, 3; Mosaik vom
Aventin VIII 293. Kö()yg äQjiayt/ ah
Vorbild für Vasendarstellung XIII
101. Vgl. Vasen.
Orphisches auf att. Qrablekythen V
69 f.; — auf unterital. Vasen XIII
97 ff.; XIV 101 f.
Orvieto: Ausgrabungen 1 214; Gräber
VI 371; VIII 330 f.; Reste eines
Tempels XIII 192; etruskischer
Bronzespiegel von — XXVII
246; Knochenschnitzerei aus —
in Florenz XXI 316; 322; Terra-
kotten XIII 192. Miiseo Civico:
etruskischer Sarkophag XXX 243;
302. Miiseo Faina: Beinschnit-
zerei XXI 321.
Osborne: Statue des Antinous (?)
XXVIII 13.
Osimo, Nekropole VI 361.
Ossini b. Lentini : sikul. -griech. Kam-
mergräber XXIV 73 ff.
Ossovo (Bosnien), Gräber XV 84, 2.
Ossuar S.Bronzen; Silber; Terrakotten.
Ostia: Ausgrabungen I 193ff.; Ära aus
— , Rom II3f.;XIV220; XV 13951;
9
130
Generalregister.
XXVI 223; Ära Veneris aus — I
194; Horrea der Stadt — I 196;
Mithraeum I 195; Serapeum XVIII
34, 1; Mosaik I 194 f.; Puteai I 118.
Marmorrelief, Hafen von — ,
Rom, Mus. Torlonia XXVI 157;
XXVIII 278.
Ofacilia, sog,, Marmorkopf, Lon-
don XXIX 252.
Otricoli, Vasenfabrik des C. Popilius
XII 52; XXII 21.
Ovalbauten in Thermos XXX 54; 61.
Vgl. Architektur.
Oxford: Marmorstatuen : Flo-
ra XXVIII 239; Hypnos XXVIII
45; Marmorrelief: Herakles,
gelagert XII 60 f. Steindreifuß XII
24. Terrakottarelief: Eros
u. Psyche, Fragment XVI 77.
Paalstab mit Lappen, Vetulonia 1 139;
— aus den Abruzzen XI 265.
Pachino, vorsikelische Funde XIII
152 ff.
Paestum: Enneastylos: Antenkapitell
XXIX 293; Verjüngung der Säulen
XVII 308; Grab von — XI 186;
Münze mit Münzwerkstatt XXII
203; Bronzepanzer aus — XXIX
125; Tesserae aus — XI 231.
Paganica (Vestini) XXIX 127 ff.;
cippus aus — , Kalkstein XXIX
135; Herakles-Tempel XXIX 135 f.;
Nekropolen XXIX 133 f.; pagus
XXIX 130 f. ^
Pagasae, Stelen XXVI 110; "7.
pagi:duo— VIII 225; septem — VIII
225.
Paionlos, Nike IX 164 f.; — u. der
Hertz'sche Kopf IX 164 ff.
nalg nvxtris, Basalt, gef. in Rom X
97.
Palaestra s. Gymnasion; — in Hercu-
laneum (?) I 58; — in Pompeji III
194 ff. ; — szene, Marmorre-
lief, Rom, Lateran X 120 ff.; auf
Skarabaeus aus Corneto X 82.
Mosaik, Tusculum X 121. Vgl.
Vasen.
palaestritlsches Gerät als Attribut an
Statuenstützen XXVIII 17ff.; 25ff.
Palaikastro: Funde XXX 40; Terra-
kottasima mit Relief aus — , Can-
dia, Mus. Syllogos XXI 64 ff.
Palazuolo: Grabfunde VII 174.
Palazzolo (Akrai): Terrakotten XV
211 ff.
Palermo : Mosaik, Piazza della
Vittoria, mitZeusliebschaftenXXIII
356. Museo Naz. : Narkissos (?),
Marmorstatue XXVIII 80;
Herakles, Marmorkopf IV
194; Marmorrelief Raffa-
dali: Vestalinnenopfer IX 125 ff. ;
XVII 130 ff.; Fragment des Parthe-
nonfrieses VIII 76 ff.; Tessera
XI 23L
Pales XXVIII 195 ff.
Palestrlna: s. Praeneste.
Palikanus s. Münzen.
palla, gestickt XXIX 250.
Palladio, Andrea: dor. Tempel bei
S. Nicola in Carcere XXI 174;
176, 1.
Palladien im Heiligtum der Vesta IX
131; XVI 278; — von Algabal fort-
geschleppt XVI 278; — in der
Hand der Vesta auf Kaisermünzen
XVI 279; — auf dem R e 1 i e f der
Sorrentiner Basis IX 131; Diomedes
mit dem — , von Odysseus bedroht,
Spada-R e 1 i e f und G r u p p eXVI
38. Vgl. Kresilas. — raub in der
kleinen Ilias u. bildliche Darstel-
lungen XVI 38.
Palme: als Attribut an Statuenstüt-
zen XXVIII 2 ff.; — auf christl.
Lampen VII 153f.;^XIII 281; 285;
287 f.; — n als Säulenform auf
Marmorrelief fragmenten von
den Diocietiansthermen XIX 24;
157; — n u. Weinstöcke = Himmels-
paradies auf christl. Sarkophagen
II. Personen- und Sachverzeichnis,
131
XXIV 195; — n auf Ziegeipiatten
I 52; 55. Vgl. Vasen; Wand-
malerei.
Palmetten: Bronzen: Perugia IX
309 f. Karnies mit ionischen — aus
Licodia Eubea XIV 72.
Pamfili (Villa), Columbarium VIII
105 ff.; 145 ff.
Pamphaios, Vasenmaler V 329 ff.
Pan: Marmors t a t u e mit Syrinx
an der Stütze XXVIII 65; — mit
Widder XXVIII 68; Kopf, Mus.
Torlonia 1 114; Torso, Mus.
Torlonia I 117; Gruppe aus
S. Marinella: — mit Dionysos
u. Panther X 92; Reliefs:
Florenz, Mus. Arch. I 163; — (?),
menschengestaltig, gelagert, mit
Nymphen u. Acheloosmaske, Paris,
Louvre XII 146; — mit Nymphen
auf dem Votivrelief des Archandros
IX 71. Kalkstein r e 1 i e f aus Meta-
pont IX 364 f. Vgl. Vasen; Wand-
malerei.
Pandora s. Vasen.
Pankrates zur Zeit Hadrians: Gedicht
über die Löwenjagd des Kaisers
XXVII 97.
Pannonien : Bronze Kästchen aus
Felcsuth XXI II 357; aus Fenek
XXIII 357; aus Lovasbalaton
XXIII 357; aus Intercisa XXIII
349 ff.; 359; aus Pecs XXIII 355.
Pantalica, Nekropolen VII 174; XI
260; XIII 153; XIV 282 ff . Vgl.
Herbessos.
Pantelleria: Geschichte von — XI 11
395 ff.; Funde XI 260; XIII 367 ff .
Panther als Attribut an Statuen-
stützen XXVIII 57ff.;64; Bron-
ze maske an Gefäßhenke! I 28;
Kalksteinrelief: — (?) bei
Pan VI 365; Marmorkopf als
Brunnenmündung, aus Pompeji XVI
364 ; Marmorgruppe:— mit
Dionysos u. Pan X 92; Relief-
fragment: — von Bakchos ( ?)
getränkt, Bolsena VI 370; Stuck-
relief aus Pompeji V 137; Mo-
saiken: I 151; VI 115f.; VII
26; X 90; M ü n z e n : — mit ge-
flecktem Fell XXIII 54; etrus-
kischer Spiegel II 158; Terra-
kotten: Antefixe VI 370; Sima
XXX 18; — protomen an Stirn-
ziegeln XXX 11; Panther- (Löwen-)
Exuvien an Säulenkapitellen aus
Rom VII 325; Dionysos auf — , u.
Satyr, Matrize, Girgenti XII 278.
Vgl. Vasen; Wandmalerei.
Panzer: Bronzen aus Canosa XXIX
116; 125; 272; Epidauros, Frag-
ment IV 171; Paestum XXIX 125;
in Ruvo, Jatta XII 123. — sta-
tuen, Marmortorsen XXVIII
13. Vgl. Vasen; Wandmalerei,
S. Paolo (Malta): Grabfunde XIII 276.
Papirius Cursor, L., magister equitum
320 v. Chr. XIX 120.
Papposilen s. Vasen.
Papyrus mit Alphabet, in Leyden
XVIII 85, 1.
Paradies s. Baumgänge; Palme.
Paradiesströme, personifiziert XVIII
205; 315.
parapetasmata zur Andeutung des
Heiligtums, Relief von Torre Nova
XXV 108, 1.
Paregoros (?) auf Vase III 247.
Pan'on: Münzen von — XXVI 227.
Paris: — (?) mit phrygischer Mütze,
Brunnenplastik, Pompeji XI 38;
Relief, bemalt, an Tischfuß aus
Marmor, Pompeji XVI 311. — urteil
auf pannonischem Bronzekästchen
aus Intercisa XXIII 354; auf Sar-
kophag in Rom, Villa Medici
XXVI II 292 f.; im Wolfegger Skiz-
zenbuch XVI 224. Vgl. Spiegel;
Vasen; Wandmalerei.
Paris: Bibl. Nat. {Cabinet des med.):
Alexander d. Gr., Bronzostatuctte
132
Generalregister.
[Paris]
XVIII 210; XXIX 170; Diadiime-
nos, Bronzestatuette Janze XXVII
46; Diptychen VII 2C6 ff . ; Dipty-
chon des Anastasios, Elfenbein
XXVIII 339; 350; GoidmedaiiJon
iinbei<annter Kaiserin XXVIII 333;
der Galla Placidia XXVI II 331;
Kyzikener mit Poiträt des Timo-
theos XXVII 71; Manasse-Miniatur
XXIV258;MünzstempelXXII198f.;
Patera von Pozzuoii XXVII 276, 1;
von Rennes XXI 86; 372; Sirene
aus Vulci, Terrakotta XXVI I 264, 1 ;
Spiegel aus Perugia, Bronze XXV 11
280, 6; architektonische Terrakotta
aus Kleinasien XXX 39; sog.
ionisches Terrakottareiief XXI 67;
71. Louvre : Statuen u. Statuetten:
Bronze: Alexander d. Gr. XVIII
210; XXIX 170; Hermes mit Diony-
soskind XXIX 180. Marmor:
Alexander d. Gr. XXVIII 35;
Aphrodite v. Melos IX 90; — ep
ytinoig IV 72 ff . ; XIV 116, 2; XVI
25; XVII 252; XXV 54; Ares Bor-
ghese XVI 255; XXVIII 14f.; Arte-
mis von Versailles XXVIII 54;
Asklepios mit Telesphoros XVI II
3; Athlet VII 87; sog. Aven-
tinus VIII 241; 245; Claudius
XXVIII 12; Diogenes (?) VIII
243; Dionysos XXVIII 16; sitzen-
der Eber VIII 238; Germanicut
XXVIII 12; 89; weibi. Gewand-
statue des 5. Jahrh. XV 181 ff.;
des 2. Jahrh. XV 195; Hadrian (?)
XXVIII 13; Helios XXVIII 88;
Herakles IV 193; VIII 239; 243;
XXVIII 16; Juppiter von Versailles
XXVI 292; sog. Lucius Verus
• XXVIII 80; .Tiberius XXVIII 77;
Basis XIV 216, 2. Gruppen: B r o n -
z e : Ringer aus Aegypten XV 158,
2; M a r m o r : Ares u. Aphrodite
XXVIII 33; Bakchos u. Silen VIII
237; 240; Borghesischer Kentaur u.
Eros XXVIII 18. Köpfe: Mar-
mor: Ariadne, Kaiserin XXVIII
324 f.; Gordianus III. XX iX 252;
Homer XIII 60ff. ; byzantinische
Kaiserin XXVIII 324 ff.; 349 ff.;
sog. Orbiana XXIX 253; Ptole-
maios Soter IV 34. Reliefs: Bron-
ze: Eros, den Liebespfeil abschie-
ßend II 52. Marmor: Aphrodite
u. Eroten, Vase II 52; Eingeweide-
schau VI 21 f.; Löwenjagd, aus
Messene XII 270; Nymphe u.
Nymphaeum, aus Cherchel XXI 90;
Opfergeräte u. Vasen, Fries XVI
224; Pan ( ?), menschengestaltig,
mit Nymphen u. Acheloosmaske XII
146; Polyhymnia u. Frau mit
Attributen VIII 238; Silen opfernd,
unter Assistenz eines SatyrnXXVIIl
268; Stieropfer VI 21 f. ; Suovetau-
rilien XVI 229; Tellusrelief aus Kar-
thago XX 305; Tem.pel des Juppi-
ter Capitolinus VI 21 f. Elfen-
bein: Reliefs aus Corneto XXI
316; 322 ff.; Diptychen VII 204 f.;
XXVI II 339 f.; 350; Tafel Barberini
XXVII 314; Tafein mit Musen
XXVIII 211. Sil ber: Aphrodite,
Nadeiköpfe XVI 388. Terra-
kotten: Relief mit Schulszene,
parodiert V 3ff. ; — mit Sühnopfer
XXV 106; etruskische bemalte Ton-
piatten aus Cervetri XXVII 244.
Sarkophage: Ariadnes Auffindung,
Fragment XXVIII 254; Endymion
XXVIII 289 f.; Marsyas XVII
173 ff.; Nereiden— XVI 228; Pen-
thesileia — XVI 226; Proserpina —
XVI 232. Porphyrsäule vom Kan-
tharos von Alt-St. Peter XIX 98 f.;
116. Terrakotten: Campanareliefs
XVII 153 ff.; XXV 106; XXVIII
111; architektonische — XXVII
274, 3; XXX 32 f. ; Sarkophage
XX V 1 1 274. Tesserae X I 233 ; 236.
II. Personen- und Sachverzeichnis.
133
— Votivdenkinal aus Malta, Baity-
los XXVI 131. Musee Guimel: Askle-
piosstatuette XVI 376; XVIII 2.
Musie de Cliiny: Diptychon Nico-
machorum XXVIII 202; 212; 221 f. ;
243 ff. Privatbesitz: Glasbüste des
Commodus od. Marcus Aurelius XX
134, 3. Marmorkopf: Cn. Pom-
peius Magnus I 37ff. ; Basis mit
Inschr. des Decius, E. Zola XVII
166. Samml. Fröhner : Beinschnit-
zereien aus Cypern XXI 318; 329.
Samml. Louis de Clerq : Bronze-
statuette, Hermes Enagonios XXIX
173; 177. Samml. Pourtales-Gorgier:
zur Geschichte der — VIII 172, 1.
Parma: Bronzestatuette : Deme-
trios I. Poliorketes XVIII 211;
215 ff.
Parnopios: Statue des Apolion — auf
der Akropolis XV 150.
Parodie s. Karikatur.
Parra 1 10 f.
Parrhasios, Kunstcharakter XXVII
85.
Parthenon :Metopenu. Giebel:
I 59 f.; Stil der Metopen XVI 21;
angebl. Fragment aus den Giebeln:
Kopf in Stockholm XXVII 94 ff.;
Ilissos = Herakles (?) XI 100 ff.;
Apollo XVI 24; Peitho XVI 24 f.
Fries: Fragmente: VIII 76ff. ;
98; Nachbildung: Terrakottarelief
IX 94; Eros u. Nike XVI 86; Kühe
XVI 94; Pferdedarstellung XXVIIl
139 f.; 155; 167; 173 ff. Zeit der
Erbauung XXIV 276.
Parthenos : Colossal s t a t u e au •. Mar-
mor, Rom, Capitol. Mus. VI 32 ff.;
M a r m 0 r k 0 p f aus S. Mari-
nella b. Civitavecchia, Replik der —
X 92; Schild der — VIII 231; Zer-
störung der — VII 158.
Parther auf dem Panzer der Augustus-
statue von Prima Porta XXV 38 ff. ;
parthische Porträts auf Münzen
XXVIIl 352; Partherunternehmen
des Augustus, Gemme, Berlin XXV
41.
Pascale, Sammlung VI II 336 ff.
Pasiphae vgl. Wandmalerei.
Pasiteles, Bildhauer XVII 236.
Pasquino: Vorbild jür die Tensa Capi-
tulina XXI 353 f.
Passen, Sammlung, s. Lampen.
Passio S. Philippi cpiscopi Heracleac
VII 162 f.; — St. Thomae schöpft
aus dem Glossariolum de domiciliis
XVII 264.
Paste y. Glas.
Paternö: Grabfunde XXIV 84 ff.
Patrimonium der röm. Kaiser XIII
108 ff.
Patronatstafel VI 339.
Paulus, Apostel, Porträt im 4. Jahrh.
XXIV 200; — (?) auf Consular-
diptychon VII 212.
Pausias: Malereien an der Decke der
Tholos von Epidauros XVII 247, 1;
Zeit des — XVII 337 f.
Pawlowsk: Bronze von — , nicht antik
XI 98.
Pax s. Eirene.
Payava, Grabmal des — , London,
Brit. Mus. XXI 78 f.
Pecs: Bronzekästchen aus — XXIII
355 ff.
pectorale XXIX 203 f.; 207 f. Vgl.
Schmuck.
Pedescia: Goldring von — 117.
Pediano: Skelette aus Kupfer VI 236;
Terrakotten VI 235 f.
Pegasus auf etruski scher Stele von S.
Polo b. Bologna I 185; — aus der
Medusa aufspringend, Ciste VII 223;
— ruhend, an den Henkeln einer
Bronzeschale, Pompeji XVI
331 ; Bronzerelief auf , der
Scheuklappe eines Pferdegeschirrs,
Pompeji XIII 32; Stuckre-
lief, Pompeji V 241; Terra-
k (j 1 1 a r e 1 i e f : — bei den Mu-
134
Generalregister.
sen, Tunis, Bardo-Mus. XIII 289.
Vgl. Vasen; Wandmalerei.
Pegel, röm. VIII 320.
Peirithoos mit Herakles u. Theseus,
Relief in Rom, Mus. Torlonia I
118. Vgl. Vasen.
Peitho im Parthenongiebel XVI 24 f.
Vgl. Vasen; Wandmalerei.
Peitschen auf Grabstele in Belgrad
XXVI 271; auf Grabrelief in Vaison
XXVI 273.
Pelasger u. Raub d. Athenerinnen,
F r i e s in Wien u. Berlin XXV 281,
1; pelasgischer Bau in Amiternum
XVII 134ff.; pelasgischer (?)Bomos
in Poggio S. Lorenzo (Sabinum)
XXIV 164.
Peleus, sich salbend, Onyxskarabaeus
aus Corneto X 82; — u. Kentauren,
gravierte Bronzen, Perugia IX
260; — im Kampfe mit Thetis,
etruskischer Spiegel XXVII
263 f.;—' Hochzeitszug mit Thetis,
Sarkophag XXVIII 256. Vgl.
Vasen.
Pelikan auf Lampe XIII 285.
Peloponnesische Kunstschule: Einfluß
auf Attica XXII 212 f.
Peloponneslscher Krieg, Beginn XXIV
272.
Peltuinum (Vestinerland): Wasserlei-
tung XVIII 337.
Penelope: sog. — , Rom, Vatican VII
72 f. — u. Freier, rf. Vase VII 181 f.
Penthesileia : Sarkophage, Louvre
XVI 226; Rom, Vatican XVI 213;
235 f.; Pal. Rospigliosi XVI 228.
Pentheus s. Wandmalerei.
Pentima: Tesserae aus — XI 230.
Peperin als Baumaterial XXI 245; in
Rom noch im 2. Jahrh. v. Chr. für
Inschr. u. Architektur verwendet
XXI 187.
peregrina conditio XXIX 254.
Pergamenische Kunst: X 126 ff.; In-
teresse dafür in Rom XVIII 7; Nach-
ahmungen phidiasischerKunst XVIII
10 f.; klassizist.-perg. Stil XVIII
10 ff.; Haarbehandlung XVIII 11;
14,1; Gigantensarkophag im Vati-
can XX 122; Einfluß auf Afrika
XX 219; auf röm. Sarkophage XX
218; auf röm. Gruppen XX 220;
Gruppenbildung: Fehlen des Gleich-
gewichtes der Massen XX 221 f.
Pergamon: Kirchen in — XIX 258;
Ausgrabungen II 60 f.; Gymnasien
XIV 104; ionischer Tempel der
Theaterterrasse XIV 197; XXII
383; Altarpodium XXII 380; Glas-
scherbe mit sakraler Landschaft, in
Berlin XXVI 115 f.; Kapitell aus
dem Haus des Attalos XXI 269;
vom Temenospropylon der Athena
Polias XIV207. Statuen: Fechter
in Rom, Mus. Torlonia I 116 f.;
Gallier X 128; weibliche Gewand-
statuen XXI 284 f.; weibl. Kopf
XVIII 12; Reli ef s : Amazonoma-
chie I 127; Balustradenfries vom
Athenaheiligtum XX 169 ff.; Gigan-
tomachie VIII 228 ff.; XX 122 f.;
Telephosfries XVI 263; XXI 347;
XXVI 124, 1; Altar mit Pferdedar-
Stellung XXVIII 148; Terra-
kotten: Asklepiosrelief XV III 6 ";
Dachterrakotten XXX 26 f.
pergula: Bedeutung des Wortes in
der antiken Architektur II 214 ff.
Pergusa, Lage di — (Sizilien): Grab-
funde XIII 346.
Perlen: doppelkonisch, durchbohrt,
aus Licodia Eubea XIII 319; 329.
Vgl. Bernstein; Glas; Gold; Silber.
Perlenschnur am weibl. Kopfputz der
Spätantike XXVIII 314 ff.; 324 ff.;
352.
Pero s. Micon.
Perriera (Sizilien), Gräber XIII 311;
323.
Persephone : Marmorstatue:
Rom, Capitol. Mus. XVIII 12;
II. Personen- und Sachverzeichnis.
135
Marmortorso, Lokri Epi-
zeph. V 207 f. ; 221 ; — auf S a r -
k 0 p h a g im Louvre XVI 232; von
Torre Nova XXV 108; 120; Wolf-
egger Skizzenbuch XVI 215; —
u. Alkestis, Sarkophagfrag-
ment VIII 177 f.; — auf Urne
vom Esquilin XXV 131. Ära Ditis
et Proserpinae s. Altar; heiliger
Hahn der — als Amulett XXV 254.
Vgl. Köre; Vasen,
Persepolis : R e 1 i e f s aus — mit Dar-
stellung von Pferden XXVIII 140;
161.
Perser auf altitalischen Vasen II 189ff.,
Gesichtstypus der Perserinnen
XXVII 87 f.; sog. persische Artemis
I 20; 174; XXX 32.
Perserhalle IX 153, 1.
Perseus u. Medusa, Ciste VII 223. Vgl.
Vasen; Wandmalerei.
Perseus v. Makedonien: Porträt XIII
74; Marmorkopf: Neapel,
Mus. Egiziano XIII 74.
Persius: — Relief, Samml. Ursinus
XVI 142, 3.
Personifikation der Gegend auf Wand-
malerei XXVI 42.
Perspektive bei Darstellung eines Ge-
bäudes auf dem Relief Raffadali
in Palermo IX 126; — bei Dar-
stellung eines Kreises XVI 275; —
auf Vestalinnenrelief von Palermo
XVII 131; — auf Grabreliefs XX
182; 182, 1; — auf Cinerarara der
Messerschmiede, Rom, Vatican XX
182, 1; — auf röm. Münzen XXIII
373; — in der Wandmalerei XXVI
10; 13; 22; 34; 151; Linien— XVI
106; Vogel— XXVI 24; 151 f.
Pertinax u. Septimius Sev. coss. 173
XX 162.
Perugia: Arco di Augusto XXIX 2;
della Mandorla XXIX 4; Befesti-
gungen XII 161; XXIX If.; la
Cupa XXIX 3; Steinmetzzeichen
XXIX 2f.; 6; Tore XII 174ff.;
XXI 249; XXIX 4 ff. Ausgrabun-
gen I 220; Aschenkisten m. Darstel-
lung aus d. Alexandermosaik XXII
22; Biga XIX 156; Bronzen IX
253 ff.; XV 88, 1; Silberreliefs IX
313 ff,; Gräber I 220 ff.; XI 228, 2;
Volumniergrab XVII 273 f.; XX
286; XXVII 117. Fabrik rf. Vasen
( ?) XXX 129; 154; 160. Bibliothek:
Mss. von Fabretti XXV 315 ff.
Museo archeol. : etruskische In-
schriften XXV 315; Marmorplan V
46ff.; Tesserae der Samml. Guarda-
bassi XI 229.
Peruzzi, B., Sieneser Skizzenbuch XX
82; dor. Tempel bei S. Nicola in
Carcere XXI 170; Zeichnung des
Gesimses vom Serapeum XVIII 37.
Peruzzi, S., Zeichnung des ion. Tem-
pels am Forum boarium XXI 222.
Pervinus, Mosaikkünstler XVII 128.
Pesaro: Samml. Passeri s. Lampen.
Pessinus: heiliger Stein aus — X 15.
Petersburg : Eremitage : Bronze-
gruppe: Ringer XV 158, 2;
Marmorstatuen: Athena Cam-
pana XXV 308; 310; Ephebe (Eros
Soranzo ) XV 1 254 ; Hadrian XXVIII
12; Hermes XXVIII 10 f.; sog.
SokratesXXVlII78. Statuette:
Asklepios, Replik nach Phyroma-
chosXVIIl4. Relief: Totenmahl
XVII 272; 274. Sarkophag!
Phaidra VI 247 ff. Cameo mit
Alexander Balas (?i XVIII 220 f.;
Gonzaga XXV 44; Gemme mit
Eirene V 94. Lampen XXVI
153. Te r r a ko 1 1 e n: Asklepios-
relief aus Pergamon XVIII 6; Thy-
miaterion aus Olbia XXVI 135.
Silber: Gefäß von Alexandropol
XXII 18, 1; Schale XXVIII 205, 3.
Petra: Altarpodium auf dem Obelis-
kenberg XXII 381; Grabfassade
XXVII 2. 5.
136
Generalregister.
Petronius Arbiter, T. : sog. Grab des
— im Sabinerland (Poggio S. Lo-
renzo) XXIV 164 t.
Petronius Maximus : Stadtpräf ekt unter
Valens XX 285; Forum XX 1 1 1 8.
Petrus, Apostel, auf Consulardipty-
chon VII 213; Porträt des 4. Jahrh.
XXIV 200; traditio legis an — in
aitchristl. Kmist (?) XXIV 201.
Peuketia: vorgriech. Keramik XXIII
2(50; Peuketier XIV 17 ff.; XIX 198;
211; XXVII 26.
Pfahlbauten in Apulien XIX 188.
PTau in der Christ!. Symbolik XVI II
325,1; XXIV 195; — der Hera
auf Bronzekästchen aus Intercisa
XX II I 354 ; — auf Sarkophagen V I II
179; XXIV 195; — auf Terrakotta-
lampen aus Pompeji VII 154; IX
39; XIII 285; — en des Kantharos
VQii St. Peter XIX 97 f.; Arsinoe
auf — XXVII 3, 1; Dionysos (?)
auf — XXVII 3, 1. Vgl. Wand-
malerei.
Pfeil als Attribut an Statuenstützen
XXVIII 46; bronzene u. eiserne — e
aus dem Grabe Regolini-Galassi
XXII 106 f.; — spitze aus Stein als
Amulett, aus Corneto X 82. Vgl.
Eisen.
Pfeiler s. Architektur; Kapitell.
Pferd: Rassen im Altertum: Assyrien
XXI 323 f.; China XXVI 11 146;
Griechenland XXVIII 136 ff.; 170;
Persien XX I 323 f. ; XXVI 1 1 140 ff. ;
Rom XXVI II 149 ff.; Thrakien
XXVIII 137; 144; — ezucht im
.Altertum XXVI II 136 ff.; 142 ff.;
Gangarten XXVI II 157 ff.; Darstel-
lung des — es in der Kunst XXVII!
129 ff.; in der apulischer. Grabkunst
XXVI 1 113; in der assyrischen Kunst
XXVlII166;173ff.; 181; in der atti-
schen Grabkunst XXVII 112 f.; in
der nordöstl. griech. Kunst XXVII
113; in der persischenKunst XXVIII
140; 161; — in der Renaissance
XXVni 150; 164 ff.; 175; — , ge-
flügelt, auf Darstellung der Apo-
theose XXVII 12. Bronzen: Sta-
tuen u. S ta tue tten : — •, gesat-
telt, vom St. Bernhard VII 196; —
in Neapel, Mus. Naz. XXVIII 155;
Rom, Conservatorenpalast XXVI II
146 f.; — e von S. Marco in Venedig
XXVIII 129 ff. Spiegel: — mit
Jüngling daneben, Rom, Mus. Gre-
goriano XXVI i 269. Wagen aus
Perugia: — e des Ares, geflügelt,
IX 274 ff. Kalkstein: Relieffrag-
ment eines — es aus der cuccumella
della Pietrcra VIII 329. — e u. Esel
auf Kupfergefäß von Qela XVI II
329. — e auf Christ!. Lampen XIII
281 ; 285. Malerei auf Terrakotta-
kassette aus Corneto I 87 f. Marmor:
Statuen: — vom Viergespann
des Maussoleums in Halikarnassos
XXVI II 147 f.; — e aus Olympia,
Ostgiebel XXVIII 138; 140; 177.
Gruppe: mit Jüngling u. Triton,
aus Lokri IV 343; V 201 ff. ; 223 ff. ;
XV 330. Relief: thrakischc — e
auf Grabstele in Belgrad XXVI 270.
— e auf Münzen XXVIII ]36f.;
146; 150 f.; 168, 3; 176. — , geflü-
gelt, auf Silbergefäß von Vetulonia
I 134. — , galoppierend, auf ge-
schnittenem, weißem Stein aus
Pompeji IV 105, 1. Terrakotta— c
als Weihgeschenke, aus Conca XI
183; vgl. Parthenon; Vasen; Wand-
malerei. — Protomen: als Attribute
an Statuenstützen XXVIII 88; 235,
5; Bronze — von einer Stuhl-
lehne aus Perugia IX 303; pla-
stische — an polychromem Askos
aus Canosa XXIX 105 f.; — als
Terrakotta antef ixe von Sär-
gen aus Suessula II 257. — Köpfe:
Bronzen in Neapel u. Florenz
II. Personen- und Sachverzeichnis.
137
XXVIII 174; Elfenbeingriffe
vcTii Rasiermessern von Cassibiie ii.
aus PantaHca XIV 285; Terra-
kotten aus Conca XI 179; aus
Nemi I 177; aus Rom, Forum (ar-
chaisch) XX 113; auf Terrakotta-
matrize XII 282; Figuren vase aus
Vetulonia X 82.
Pferdegebiß, Bronze aus Vetulonia I
139; aus Pompeji XVI 313.
Pferdegeschirr: Teile eines — ^s aus
Bronze mit silbernen Masken ver-
ziert, Pompeji VIII 55; Stirn-
schmuck, Tomba Monterisi-Rossi-
gnoli XXIX 272; Bronzen aus
Pompeji XI 28; XIII 30; 32; 41;
XVI 317; 322; tintinnaboli (?) aus
Tolfa I 159; aus S. Giovanni Per-
siceto u. Toscanella X 77.
Pflanzen (Blumen) s. Vasen; Wand-
malerei.
Pflug aus Eisen, von Vetulonia I 244.
Phaetho'n bei Helios, Stuckre-
lief X 67; — (?), Sarkophag
XXVIII 257, 2; Re' i ef aus dem
Wolf egger Skizzenbuch XVI 224.
Phaidra: Darstellungen V 17 ff.; VI
246 ff. Vgl. Wandmalerei.
Phalanthos auf Münzen von Tarent
XV 48.
phalerae: Bronzen aus den Abruzzen
XI 265 ff.; — an Helm aus Vetu-
lonia I 136. Vgl. dona militaria.
Phallus auf Inschriften XIX 152 f.;
als Amulett aus Bronze, Pompeji
XVI 314; Schildchen mit — in der
Mitte, Pompeji IV 103, 1; aus
Elfenbein, Pompeji V 243;
XVI 314; aus Knochen, Pompeji
XVI 323; Phallen als Votive VI
371; — förmiger Stein vor Grabtür
aufgestellt, Thapsos (Sizilien) XIII
159; — auf Mosaik, Pompeji IV
108 ; — auf S i 1 b e r a r m b a n d ,'
Pompeji V 283; Tuff reliefs aus
Häusern in Pompeji VIII 14; — in
der Hand des Harueris, ägypt.
Terrakotta, Berlin XIX 5;
Relief über dem Stadttor von
Alatri IV 141 ; — mit Beinen, ein-
geritzt auf einem Tonteller aus
einem Grabe bei Civita Castellana
II 151; Vase in Form eines — aus
Vetulonia X 82.
Phanes, Relief von Modena XXVII
18, 5.
Phaon: Villa des — in der Campagna
XXIII 306 f.
Pheidias: dMut] XXIV 310; — in Elis
XXIV 284 ff.; Prozeß des — in
einem Papyrus von Genf XXIV
271 ff.; Chronologie der letzten
Jahre u. Todesjahr XXIV 285;
307 f. Nachahmung der Kunst des
— in Pergamon XVIII 10 f. Ama-
zone! 63; Aphroditegeburt VII öOf.;
Aphrodite Urania in Elis XVI 26, 1;
Apollon VI 878 f.; Statue des
Apollon Parnopios auf der Akro-
polis XV 150; große Athena auf
der Akropolis u. der Torso Medici
XV 148, 1; Athena Parthenos u.
der Prozeß des — XXIV 271 ff.;
Zeit d. Herstellung XXIV 277 ff.;
309 ff.; ihre Vernichtung durch
Brand VII 159 ff.; Schild VIII 231;
XXI 303; Bakchantin aus dem
Kreise des — IX 136; Eros im
Parthenonfries XVI 86; marathoni-
sche Gruppe des — XV 142ff.;_
235 f.; Nike im Parthenonfries XV l"
86; Parthenonskulpturen s. d.;
weibl.Kopf (Aphrodite?) im Stile des
— , Stockholm XXVII 94 ff.; Zeus-
lypus des — VIII 185; Zeus von
Olympia, Zeit der EntstehungXXlV
285; 288; 309 ff.; Basis XIV 156;
Schranken am Thron XIV 159.
Pherekydes, Kopf in Madrid XIX
175, 1; dem Aristogeiton aufgesetzt
XIX 175; 182.
138
Gener^Iregfster.
cpidlai als Symbole der Kultusehre
XV 40.
Phigalia, Apollontempel: Verwundete
Reiterin XXII 17; Metopen als
Vorbild für das Florentiner Relief
mit Priamos Tod III 103; Dach-
terrakotten vom alten Apollon-
tempel XXX 89 f.
Philemon rStatuette erwähnt von
Pierio Valeriano XVI 125; Herme
XVI 134; aus der Villa di Pisone,
Tivoli XVI 172.
Philippopolis : Militärdiplom aus — ,
Wien XXII 435.
Philippus Arabs : Räuberunwesen unter
seiner Regierung XVII 335; — u.
die Medaillons des Constantinsbo-
gens XXVI 235. Marmorkopf
Rom, Vatican (Braccio Nuovo)
XXVI 232; XXIX 256. Münzen
des — XXVI 235.
Philippus Junior, Marmorkopf,
Rom, Capitol. Mus. XXIX 252;
Münzen des — XXVI 235.
Phillskos von Rhodos: Musenstatue
des — , Einfluß auf d. pergame-
nische Kunst XXI 284 f.
Philoktetes: Relief mit — (?) in Rom,
Mus. Torlonia VII 110; — auf
etruskischer Tonplatte XVII 156.
Vgl. Wandmalerei.
Philosophen : — gespräche, Gemme De-
midoff XXVII 235, 1. Vgl. Mosaik.
Phllostratos: Bosporosbilder XXVI 93.
Philoxenos von Athen, neuattischer
Bildhauer XVI 367.
Philoxenos von Eretria, Maler, u. d.
Alexandermosaik XXII 15.
Philoxenus: Diptychon des — , Paris
VII 206, Sammlung Trivulzi VII
206 ff.
Phineus: Darstellung des — mythos
auf Vasen XV 251 ff.
Phlntias, Vasenmaler II 169.
Phlyaken: Darstellungen von — auf
Vasen XV 90; 261 ff.
Phobos als Schlange, Bronzere-
lief, Perugia IX 284; — als Mann
mit Löwenkopf (?) auf protokor.
Lekythos aus Syrakus (del Fusco)
X 78.
Phocassäule s. Rom; Säule.
Phoinlker: phoinikisches Gerät aus
Vetulonia I 134 f. ; phoinikisches ( ?)
Alabastron aus del Fusco X 78;
Gegenstände aus Glas, phoiniki-
scher (?) Herkunft, aus del Fusco
XI 262; phoinikischer Import in
sikelischen Gräbern XIII 168; 311;
rhodische Imitationen phoinikischer
Glasgefäße in S. Anastasia b. Ran-
dazzo (Sizilien) XV 243; phoini-
kische Stelen mit abgekürzten Dar-
stellungen von Altarpodien XXII
380. Vgl. Porzellan.
Phoinix auf aiexandrinischer Münze
des Antoninus Pius XXVII 20; —
auf Lampe XIII 285.
Phokaia: Kunstkreis von — XXX 9;
23. Vgl. Münzen.
Phokion, Statue in Rom, Vatican
XX 154.
Phosphoros auf Darstellung von Apo-
theosen XXVII 9 f.; — auf Vasen
XIII 98.
Phraates IV. auf dem Panzer der
Statue des Augustus von Prima
Porta XXV 38 ff . ; — auf M ü n -
z e n XXV 40.
Phrixos auf Widder: Wandmale-
rei aus Pompeji VIII 41; — (?)
auf Widder, Karneol vom Großen
St. Bernhard VIII 335.
Phyromachos von Kephisia nicht der
Künstler des Alkibiades u. des
Asklepios XVIII 10. — von Perga-
mon: Alkibiades XVIII 10; Askle-
pios XVIII 1 ff.; Einfluß des Askle-
pios auf Votivrelief für Saturn in
Afrika XX 219, 2; Bronzestatu-
ette in Paris, Mus. Guimet XVI
376.
n. Personen- und Sachverzeichnis.
139
Piacenza, Mus. Civico: Bronzeieber
XIV 240; XX 348 ff.
Piali : Museum von — : architel<-
tonische Terrakotta aus Mantinea
XXX 88.
Pianetto (Umbrien): Grab X 77.
picus I 10.
Pletrabbondante : s. Bovianum vetus.
Pietreratumulus s. Vetulonia.
S. Pietro in Ferentlllo : Thesaurus XX 1 1
237, 1.
Pigna s. Pinie.
Pilaster s, Architektur; Kapitell.
Pllos auf altgriech. Darstellungen II
186, 1.
pilum, Eisen, vom Großen St. Bern-
hard VIII 335.
Pinara, Grabreliefs XXVI 156.
pincerna auf Relief aus Amiternum
XXIII 21.
Pindaros : Statuette der Samml.
Ursinus XVI 140; 169.
Pinie als Lebensbaum XVIII 315; —
auf Sarkophagreliefs und
Elfenbein diptychon zur Sze-
nerie bakchischer Darstellung be-
nutzt XXVIII 254 f.; — nbrunnen
in Konstantinopel XVIII 190 f.;
XIX 110, 1; mystische Bedeutung
der —nbrunnen XVIII 198 f.; — n-
zapfen als Bekrönung von Denk-
malen XVIII 186 f.; als Ecklösung
an Kämpferkapitellen XVIII 196, 2;
im Kult des Attis XVIII 198; der
Kybele XXVIII 255; 262; des
Mithras XVIII 197; als Nadel-
krönung XVIII 196,2; als Ölbe-
hälter einer Lampe XIX 110, 1;
im Ornament des mittelalterl. Hellas
XVIII 196, 2; als Symbol der
Fruchtbarkeit XVIII 197 ff.; in der
oriental. Teppichornamentik XVIII
196, 2; am Thyrsos XVIII 198, 3;
als Wasserspeier (Brunnen) XVIII
185 ff.; 313 ff.; XIX 159; als 'Wein-
dieb' (Vexiergefäß) XIX 110, 1.
Bronze in Aachen, Münstervor-
halle XVIII 203 ff.; 319; XIX 107;
Bronze von Avenches XVIII
205, 2;XIX107ff.; — ausGranit
im Sulu-Monastir in Konstantinopel
XVIII 202; Bronzen aus Pom-
peji, Neapel XIX 109 f.; — aus
S t e i n im Vorhof von S. Apollinare
nuovo zu Ravenna XVIII 206, 1;
319; Bronze, Rom, Vorhof der
Peterskirche XVI 213; XIX 95 f.;
Vatican XVIII 39ff.;185ff.; 312ff.;
XIX 87 ff.; 160. Vgl. Wand-
malerei.
pinnirapus iuvenum XV 223 ff.
Piombino: Glasvase aus — XI 220.
Piranesi, G. B., Zeichnung des ion.
Tempels am Forum boarium XXI
226.
Piraterie in der Kaiserzeit XVII 335.
Piscina mit eingemauerten Vasen in
Pompeji X 155; — in der Villa von
Faicchio XI 189; — publica in
Ostia I 196; in Rom, Quirinal VII
312.
Pizzoli (Amiternum): Reliefs in S. Ste-
fano XXIII 18 ff.
Placidus Severus unter Valens XX 285.
plagiarii XXVII 198.
Planeten auf Mosaik, Ostia I 195.
Platane auf 1*elephos r e I i e f der
Villa Borghese VI 178; 181.
Piaton: — s Erosidee XVI 64; 77.
Marmorkopf, Rom, Mus. Torlonia I
115; Herme, Rom, Capitol. Mus.
XVI 131, 3; 196; — u. Pythagoras,
Doppelherme, Athen, Poiytechnikon
I 60; — , sog., auf dem Stabia-
nischen Mosaik, Neapel XXVI 49;
— auf Mosaiken von Sarsina u.
Torre Annunziata XII 328 ff. Büste
mit Kopf eines bärtigen Bacchus
u. Inschr. : Piaton Aristonis filius
XVI 131, 3.
Plautilla, sog., Marmorkopf, Ne-
apel, Mus. Naz. XXIX 253.
140
Generalregister,
Plautius Plancus: Münzen XXV 35, 5.
Plemmyrion: Funde der Il.sikelischen
Periode VII 174; XIII 152; XIV
164.
Plinthe s. Architektur.
Plomben: Handels — aus Blei XI
317, 2.
Piotina, Kaiserin, ilir Testaments-
betrug XVI 270.
Pluto s. Hades.
Plutosais Kind, Darstellungen V 108 ff.;
Bronzestatuette: — von
Fortuna-Nemesis auf dem Arm ge-
tragen V 110 ■ — , Eirene, Dionysos
auf Reliefvasen u. Spie-
geln V 92ff. ; — u. Eirene auf
Gemme V 109; —als Kind auf
Münzen V 109. Vgl. Vasen;
Wandmalerei.
Poblicius, M.' Hilarus, Kopf, gefunden
in Rom VI 110.
Podiumtempei s. Architektur.
Poediculi s. Peuketier.
Poggjo S. Lorenz© (Sabinerland): peias-
gischer Bomos (?) in — XXIV 164;
angebl. Grab d. T. Petronius Arbiter
XXIV 164 f.; Bleiröhre mit Inschr.
XXIV 169.
Pola, Bogen der Sergier: Dekorationen
XXI 271.
pollinctor beim Leichenzug, Relief
aus Amiternum XXIII 18.
Polyeuktos : Statue des Demosthe-
nes von — XVI 370.
Polygnotos : sein Einfluß auf die Vasen-
malerei XII 102; XXI 119; Berliner
Skyphos mit dem Freiermord XXV
279; sein Stil am Apollon im Ther-
menmus. XV 145; Gemälde: Achills
Erkennung, auf Köcherbeschlag von
Tschertomlitsk XXI 344; Vorbild
für d. Tensa Capitolina XXI 346;
Nekyia XX 302, 1; XXV 274.
Polyhymnia u. Frau mit Attributen
der Ceres, M a r m o r r e I i e f ,
Paris, Louvre VIII 238.
Polykleitos u. seine Schule X 111;
polykletische Körperbildung an der
Trajanstatue in Kopenhagen XXIX
52; Kopf des Ares nach — , Rom,
Mus. Torlonia I 114; Diadumenos I
117; XXVII 37 ff.; s. d.;— ' Dory-
phoros u. der Diadumenos XXV II
42; — ' Heraklestypus IV 215;
Kynisküs VIII 102; Lykiskos VIII
95 f. ; Fragment eines Kopfes,
dem Doryphoros ähnl., Rom, Ther-
menmus. VIII 95.
Polykleitos d. J.: Künstler der Aphro-
dite Amykläia XVII 245; 339;
ThoJos V. Epidauros XVII 247, 1;
336 ff. ; Erfinder des ion. Diagonal-
kapitells (?) XIV 208; sein Stil XVII
249 ff.
Polykr(ates), Bildhauer XXVII 75.
Polymastie XXIX 200 ff.
Polyxena : Opferung der — , Relief
am Nenfrosarkophag aus Orvieto
XXX 243; 302; Vgl. Vasen.
pomerium XXV 82.
pompa circensis XXVIII 278; —
funebris XXVIII 282.
Pompeji: Bibliographie IV 292 ff.;
VI 258 ff.; VII 169 ff.; X 214 ff.;
XV 108 ff. Älteste Stadtgeschichte
XVII 309; Neugründung durch
Etrusker XIX 130; Zeit der Kata-
strophe V 282; Sturz der Gebäude
in der Regel nach SO u. oberhalb
der Bimsteinschicht XVI 358; Feh-
len der Katzen XXIII 45.
Ausgrabungen von Privathäusern:
Reg. V ins. 2: V 2.57; n. A: VIII 4;
n. B: VIII 7; n. C: VIII 9; n. D:
VIII 14; n. E: VIII 28; n. 6—8
IX 37 ff. (n. 6 u. 7, Inschr. u. Funde:
VII 17); n. 9—12: IX 43 (n. 10 W:
V 260); n. 13—16: IX 48 ff . (n. 14:
V 270); n. 17—19: IX 57; ins. 4 n.
1—2 (Pistrinum): XVI 312 ff . ; n.
3—5: XVI 317 ff.; n. 6—9: XVI
326 ff.; XVII 311 ff.; n. 10: XVI
II. Personen- und Sachverzeichnis.
141
[Pompeji]
;{31ff.; n. 11: XVI 333 ff . ; ins. 5
n. 3 (Haus der Gladiatoren): XVI
288 ff.; ins. 5: X 148 ff.; Reg. VI
ins. 15 n. 1 (Haus der Vettier) XI
3 ff.; XV 120; n. 2: XIII 3; n. 3:
XIII 8 ff.; n. 4—5: XIII 11 ff.;
n. 6: XIII 24ff.; n. 7—8: XIII
32 ff.; n. 9: XIII 41 ff . ; n. 11—12:
XIII 45 ff.; n. 13—15: XVI 283 ff.;
n. 16—18: XVI 286ff.; n. III:
XIII soff.; n. IV: XIII 54 ff.; n.
V— VI: XIII 56 ff.; Reg. VIII ins. 2
n. 14, 16: VII 3 ff.; X 155; n.
17—21 : X 219; n. 19—21 : V 111 ff. ;
n. 21: 111205; n. 22, 24: III 194 ff.;
n. 26—27: III 189 ff.; n. 28: III
181 ff.; n. 38, 39 (Casa di Giuseppe
II.): IlllO; ins. 7: I 141 ff.; n. 32—
35: I 148 ff.; X 218; n. 36—37: I
203 ff.; Reg. IX ins. 7: V 228; n.
1—2: IV 3 ff.; n. 3—5: iV 9 ff.;
n. 6—7: IV 14 ff.; n. (12—13): IV
101 ff.; n. (14): iV 117; V 231 ff.; n.
(15): V 236 ff.; n. (16): V 252 ff . ; n.
(17): V 254 ff.; n. 19—20: V 236 ff.;
ins. östlich von 7a: V 257; Ausgra-
bungen vor der Mauer" X 156 ff. ; vor
porta Stabiana V 277 ff. ; IX 62 ff.
Architektur: Abort im Oberstock
II 121; V 254; Aedicula s. d.;
aiae in der Mitte der Atriumseiten
III 183; im Tempel der Laren
XI 290; Altar auf einer Plattform
der Tempelterrasse XI 269 f.; Am-
phora als Rauchabzug eingemauert
IV 30; Terrakottaantefix: Medusa
I 157; Antepagmenta am Holz IX
49; Apsis s. Architektur; Architek-
turteile vom Forumporticus VI
168 ff.; vom Porticus am Forum
trianguläre II 137 f.; vom jüngeren
Porticus des Tempels der Venus
Pompeiana XV 297 ff. ; Atrium
fehlt XIII 50; bedeckt IV 9; V 237;
VIII 5; 7; X 149; tuscanicum XIII
32; XVI 318; ungewöhnlicher Form
V 248; IX 40; 49; ungewöhnlicher
Lage V 116; gleichzeitig Küche XI 11
57; mit Porticus im Oberstock VIII
16; Backstube XVI 316; Bäder II
133; HI 194; V 130; VIII 51; X 226;
Stabianer XXI 271; suspensurac
mit Tonpfeilerchen XVI 324; Balkon
V 253; Bänke neben der Haustür
XIII 56; vor porta Stabiana V
278 ff.; Basilicalll 14 ff.; VI 67 ff.;
VIII 166 ff.; Bekleidung aus Mar-
mor von einer Travertinbasis XV
292; Bewässerungskanal I 142; sog.
Capitolium XI 141; Casa del peristi-
lio rodiaco VIII 28; X 146; caupona
IV 3ff.; 15(?); 29(?); V 236 ff . ;
IX 43(?); XVII 311 ff.; Cella des
alten Tempeis der Venus Pompe-
iana, mehr breit als lang XV 283 f.;
cenaculum im Oberstock VIII 16;
XVI 318; Chaicidicum der Basilica
III 40 f.; 47 ff.; VI 67 f.; Cisterne
im Hause der Eumachia VII 142;
sog. Curia XI 285; Dachkonstruk-
tion IV 27; V 245; 247; VII 11;
VIII 17; 34 ff.; XVI 335; 352; 360;
Deckenkonstruktion ungewöhnlicher
Art in einem Cubiculum XIII 36;
Exedra mit Gewölbe IX 53; Fassade
XVI 317; Fenster, alsTür benutzbar
IX 38; mit Spuren ehemaliger Glas-
scheiben V 136; Fensterreihe, auf
eine Terrasse sich öffnend II 129;
Forum, Pflasterung XV 113; seine
Statuen XI 150; Forum trianguläre
II 137 f.; XXII 383; südöstlicher
Abschluß XV 110; Vorhalle X 47;
Frauenbäder X219; Fullonica XIII
8; Fußboden der Casa del Fauno
XX 202 f. ; 282 f. ; Gangsteige, ihre
Höhe XVI 290; Gärten IV 5 f.;
10; 24; V 247; VIII 5; 14f.; IX
41 f.; 52; X 146; XIII 5; 7; 14; 35;
Gebälk II 137; verkröpft XI 278;
296; vom Hause der Eumachia VII
142
Generalregister.
fPompejl]
114; 121 ff.; mit Stucküberzug aus
dem Vettierhaus XI 30; Gemälde:
Spuren in die Wand eingelassener
Tafelgemälde XIII 48; Gesimse
vom Tempel der Fortuna Augusta
XI 271 ff.; Gesims vom Altar vor
dem Tempel d. Venus Pompeiana(?)
XV 292; Gesimse aus Marmor V
139 f.; XVI 358; aus Stuck XVI
319; Gewölbedekoration V 134; 137;
Gladiatorenkaserne XIV 103; Grä-
ber am Nuceriner Tor III 120 ff. ;
vor dem Herculaner Tor III 140;
vor dem Stabianer Tor IX 62; X
156; 226; Grabdenkmäler vor dem
Stabianer Tor V 277 ff.; Grab-
nischen an der Via Nucerina III 123;
vor dem Stabianer Tor V 277;
Gymnasien XIV 103 f.; Haus vor-
römischer Zeit X 149 ff. ; der Eu-
machia VII 113; VIII 49; eines
Weinhändlers, mit vier Brunnen
IV 15; Herd im bedeckten Atrium
X 150; im Garten IV 25; neben dem
Speisezimmer zum Warmhalten der
Speisen I 156; Hof an Stelle des
Impluviums, als Lichtschacht wir-
kend VIII 7; Höhle mit Heiligtum
unter einem Hause VII 15 f.; Im-
pluvium, vom Atrium abweichend
orientiert XIII 33; an der Seite des
Atriums XIII 55; fast das ganze
Atrium einnehmend XIII 56; Kan-
neluren durch eingedrückte Linien
angegeben XVI 352; Kapitelle s. d.;
Kastell der Wasserleitung am Vesuv-
tor XIX 41 ff.; 131; Läden II 121;
127; III 205; IV 3; 9; 14; 27; V
270f.; 275; VIII 33; IX 39; 43
49; X 150; 153; XIII 43; 45
Lararien I 143; II 113 f.; III 185
IV 6; 10; 16; 27; 103; 116; 248
V 250; 255; VII 8; VIII 7; 9; 26
54; 56; IX 40; 47 f.; 49; 52; 56
XI 29; XIII 25; 34; 36; 43; 46; 53
XVI 287; Latrine VII 14; Leitungs-
röhre aus Ton XVI 324; Licht-
schächte in Häusern V 121; IX 58;
Luftröhren für Heizung II 134;
Marmorbauten, ihr Alter in — XV
303; Mauertürme X 223; Mosaik
s. d.; Nischen s. d.; Nymphaeum
im Unterstock eines Hauses III
186 f.; Haus mit vollständigem
Oberstock XIII 42; Oecus corin-
thius IX 37; X 147; opus incertum
für Regenrinne XVI 363; opus si-
gninum 1 142; 149; 205 ff.; 208; 210;
II 111; 118; 121; 131; III 17f.;
122; 182 ff.; 189; 190 f.; 204; IV
6f.; 9f.; 17; 102; 117; V 124; 130;
239; 242 f.; 249; 252; 255 f.; 265;
279; VII 6f.; lOf.; VIII 5; 8; 15;
23; 25; IX 40; 52; 57; XI 31; XIII
7 f.; 18; 24; 28; 46; 56; zur Aus-
kleidung von Bassins für Regen-
wasser XV 290; XVI 290; 292;
301 f.; 310 f.; 361; für Gangsteige
XVI 317; für eine Regenrinne XVI
324; opus spicatum II 132; Palai-
stra III 198 ff.; Pergolae II 215 f.;
Pergola im Peristyl IX 51; Peristyl
ohne Atrium XVI 289; Peristylium
rhodiacum VIII 46; Pfeiler, acht-
eckig, an Gartenporticus X 146;
aus Ton für die suspensurae der
Bäd'er XVI 324; Pfosten verschie-
dener Perioden u. Konstruktion
XVI 289 f.; mit Antepagmenta in
Relief u. Malerei XVI 336; Pilaster,
korinthisch XVI 304; Pilasterbasis
XI 287; Piscina VII 14; mit Vor-
richtung für Fischfang X 155 f.;
pistrinum I 45 ff.; II 132; XVI 312;
Porticus des Forums VI 168 ff. ;
um Garten X 146; zweistöckig, ohne
Zwischenboden, vom jüngeren Tem-
pel der Venus Pompeiana XV 294 ff. ;
Postamente unter den Säulen XV
136; Raum mit Vorrichtung für
Überspannung mit einem velum
IL Personen- und Sachverzeichnis.
143
(Pompeji]
VIII 25; Räume, nur durch Leitern
zugänglich I 151 f.; 154; IV 11;
V241; IX 58; XIII 5; mit Zwischen-
boden XIII 33 f.; 56; 58; Regen-
rinne am Fuße von Gebäuden XVI
290; 324; und Zisterne XI 89;
Rohre aus Blei s. d.; Röhrenleitung
aus Ton für Abtritt XVI 315;
Sacellum mit Altar V 237; mit
Nischen u. Altären XIII 13 f.;
Sacrarium V 244; aus ursprünglicher
Küche (?) umgebaut V 228 ff.;
Säulen s. d,; Schieferplatten als
Bodenbelag V 123; Schlafstelle für
einen Hund (?) VII 9; Schornstein-
anlagen in den Stabianer Thermen
VI 266; Sima mit Löwenköpfen,
polychr. Terrakotta I 207 f.; mit
Löwenkopf aus Tuff V 283; vom
Tempel am Forum trianguläre,
Terrakotta VI 260 f.; Sonnenuhr
vor dem Apollotempel XXI 269;
Springbrunnen XI 39; Stall mit
Krippe XIII 28; XVI 313; Stein-
metzzeichen s. d.; Tempel auf dem
Forum trianguläre VI 258; XV 126;
des Apollo XIV 198; 203; der drei
capitolinischen Götter XIV 195;
XV 117; der Fortuna Augusta XI
269; XIV 195; XV 116; der Isis
XV 116; XXI 271 ; des Juppiter XV
114; XXI 265 ff.; der städtischen
Laren XI 285; der Venus Pom-
peiana XV 270; des Vespasian VII
110; X 214; XIV 195; XV 116; 133;
sog. Tempel des Mercur VII 110;
des Zeus Meilichios XI 142; 147;
XIV 197; Terrasse im Oberstock I
145i.; 152f.; 210; II 127; 129; III
186; V 123; IX 44 f.; Terrasse mit
Porticus III 192; VII 9; über einem
Porticus X 1 1 1 35 f. ; XV 1 294 ; großes
Theater XIX 41; XXI Iff.; Ther-
mopolien IX 48 f. ; 57 f. ; XV I 285 f. ;
Treppe, teils Stein, teils Holz I 152;
II 125; III 205; IV 16; V 121; 237;
253; VII 10; IX 57; X 150; 154;
XIII 33; 53; 56 f.; Treppenhaus
für gesondert vermietete Wohnung
im Oberstock XIII 57; Tribunal
der Basilica III 32 ff.; Triclinien,
gemauert IV 10 f.; IX 51 f.; 58;
X 146; XVI 363; mit abweichender
Anordnung der Betten I 153 f.; sog.
Triumphbogen des Nero XV 114;
Tür zum Tablinum, vierflügelig III
184; zwischen fauces und atrium
I 149; eigentümlicher Türverschluß
III 191; 195; XIII 32 f.; 43; Ventila-
tionsröhren aus Terrakotta I 211;
II 131; Vestibulum mit gemauerten
Bänken I 149; Vesuvtor XIX 41 f.;
Villa der Julia Felix X 225; Wand-
verstärkung durch Pilaster und Bo-
gen I 208; Warmwasseranlage der
Stabianer Thermen VI 267; Wasch-
haus oder Bad für Sklaven II 131;
Wasserbehälter zur Bewässerung des
Gartens I 142; Wasserleitung X
50 f.; 216; XIX 49 f.; fehlt in vor-
nehmem Haus XVI 357; Weingarten
I 141 f.; Weinlaube im Garten XIII
18 ; Zierleiste mit Tierprotome,
Terrakottafragment I 208; Zimmer,
doppelt verschließbar III 191.
Skulptur: Alabaster: Statuette der
Aphrodite mit Mauerkrone u. Vic-
toria (?) XVI 328. — Bernstein:
Figur eines Schauspielers XIII 54;
Frau sitzend XVI 322; Knabe
sitzend XVI 322; Nilpferd XVI
322. — Bronzen : Statuen f rag-
mente III 188. Statuetten:
Artemis ( ?) V 139; Delphin mit Ring
zum Aufhängen VIII 27; Ente als
Wasserspeier V 139; Eros, fischend
V 280; Fortuna XIII 41; kniende
Frau, betend VIII 27; Genius XVI
322; Harpokrates, geflügelt II 119;
Hase als Wasserspeier XIII 18;
Hermes VIII 26; Knaben als Brun-
144
Generalregister.
[Pompeji]
nenfiguren XI 38; Laren mit Füll-
horn (statt Rhyton) ii. Patera XVI
322; Löwe als Wasserspeier XIll
18; Mann in Chlamys mit Patera
XVI 317; Pegasus, ruhend, an den
Henkeln einer Schale XVI 331;
Schlange als Wasserspeier XIII 18;
Silen als Wasserleitungshahn XVI
314; Zeus II 119; V 254. Köpfe
u. Büsten: Athena XVI 328;
Bakchantin V 139; Eberkopf als
Brunnenmündung VIII 33; weibl.
Herme mit Phallus XIII 44; Hera-
kles an Kandelaber VII 5; Katzen-
kopf (?) V 236; Negerkopf als Lampe
XI 28; Omphale u. Herakles an
Kandelaber VII 5; Tiger IV 29, 2;
Widder an Griffen von paterae XIII
13; 22. Reliefs: Eros, Maske
an Gefäßhenkel XVI 358; Hermes
an Gefäßhenkel VII 17; Masken IV
103, 1; V 140; Pegasus auf der
Scheuklappe eines Pferdes XIII 32;
Satyr vor ithyphallischer Herme
auf einer Schale XVI 331; Zeus
Amon XVI 312; 333. — Elfen-
bein: Amulette: Fisch mit Phallus
statt Kopf u. mano impudica statt
Schwanz V 243; Phallus XVI 3^;
Büsten, behelmt I 213; Frauenkopf
in Relief mit eingesetzten Augen,
von einem Kästchen III 141. Sta-
tuetten: Aphrodite V 280; als Haar-
nadelgriffe XIV 387 f. ; nackter Mann
XVI 328; Arm einer Statuette VIII
13, 1. — Lava: Hermen III 127; 132.
— Marmor : Statuen u. Statu-
etten: Aphrodite, polychrom VII
24; aus dem Tempel der Venus
Pompeiana, Fragmente XV 307;
sich das Haar trocknend XVI 322;
Apollontorso II 138; Artemis III
277 ff.; XVI 256; Dionysos XI 36;
Ente VIII 55; Frau V 229; Hand
mit Ente, Fragment XI 39; Hygieia
IV 105 f.; Knabe mit Gans V 140;
mit Hasen XI 37; die Hände auf
dem Rücken zusammengebunden
XI 37; Marcellus, Enkel des Augu-
stus VI 268; 287; 310; Nymphe
XIII 18; * Octavia VII 169 ff.;
Paris (?) mit phrygischer Mütze XI
38; Priapos XI 39; Putte mit
Hündchen II 113; Satyr XI 37;
38 ; Theseus (?) X I 39. Köpfe u.
Büsten: Ariadne u. Dionysos,
Herme XI 41; Bakchantin als Tisch-
stütze IX 42; Dionysos (?), bärtig
XVI 294; Frauenherme XIII 7;
Kopf mit phrygischer Mütze VIII
24, 1; weibl. Kopf V 251; Löwen-
kopf II 136; Mänade, Doppelherme
XI 41; Pantherkopf als Brunnen-
mündung XVI 364; Satyr XVII
316; Silen u. Bakchantin, Herme
XI 41. Reliefs: Frau in Chiton
IV 29; eine Schlange fütternd, Frag-
ment I 157; Gorgoneion auf Diskos
XI 40; neugeborene Hunde XI 89;
nackter Mann, Fragment V 140;
Schlange I 157; Silen, epheube-
kränzt . als Wasserspeier, Maske XIII
20. — Stuck: s. d. — Terrakotten
s. d. — Travertin: bärtiger Kopf, Dio-
nysos (?) XIII 20; Grabstatuen III
135. — Tuff: Grabstatuen III 135;
Löwenkopf als Sima V 283; Maske
des Zeus Meilichios XI 141; 148.
Sonstige antiquarische Funde: Achate
s. d.; Altäre: cylinderförmig, aus
Alabaster XIII 24; aus Marmor
mit Binde, Patera u. Urceus an
der Seite XVII 316; aus Ton V
251; 256; VIII 27, 1; XVI 293
364; mit Farbspuren VIII 56
cylinderförmig XVI 328; rund, au
viereckiger Basis XVI 330; in Ge
fäßform für Rauchopfer XIII 19
aus Travertin IV 4, 2; 10; V 251
XIII 46; cylinderförmig XIII 24
aus Tuff II 114 f.; XVI 329 (?);
II. Personen- und Sachverzeichnis.
145
[Pompeji]
rund, tragbar XIII 19; tragbar,
aus Bronze XVI 286; Fragment VII
8; Amulette s. d.; arca aus dem
Vettierhaus XI 11; kleine, cylin-
drische Basis aus Portasantamarmor
IX 48; aus Travertin mit Inschr.
IX 61; Becken aus Marmor mit
Reliefs, Haus der Vettier XI 40;
mit gelber Glasur XVI 364; Be-
hälter aus Leder, durch Bronze-
platten in vier Teile geteilt VIII
24, 1; 27, 1; Beingegenstände s. d.;
Bergkrystall III 189; IV 12, If.;
105, 1; Bernstein s. d.; Biberon aus
Glas XVI 364; aus Ton XVI 364;
bisellium XVII 269 ff.; Brunnen-
becken aus Marmor, Haus der
Vettier XI 37 f.; mit Reliefs XI 40;
Brunnenmündung aus Marmor in
Form eines Pantherkopfes XVI 364;
Cippi s. d.; Dreifüße s. d.; Farb-
stücke XVII 315; Feuerherde s. d.;
Fibeln s. d.; Flöten aus Bronze
XVII 316; mit Beinmundstück V
252; mit Beinverzierungen IX 48;
aus Bein II 137; fulcrum, gemauert
XVI 363; gartibulum XVI 335;
Gemmen s. d.; Gewichte s. d.; Glas
s. d.; Glocken s. d.; Graburne mit
Knochenresten u. republikanischem
As IX 64; Gürtelschnallen aus
Bronze XVI 358; Haarnadeln s. d.;
Halter für Vorhänge ( ?), aus Bronze
VIII 33; Handmühlen I 209; aus
Lava IV 4, 2; IX 57; XVII 315; mit
metae aus Verrucanstein XIII 57;
XVI 285; aus Verrucanstein, auf
Untersatz XVI 329; Heft eines
Messers mit figürlichen Darstel-
lungen VII 24; Herd im Garten IV
6; 11; Holztafeln, in die Mauer ein-
gesetzt XIII 48; XIV 119 ff.; XVI
285; chirurgische Instrumente IV
13; 103, 1; V258; Kandelabers, d.;
Karneol s* d.; Kindersaugf lasche
General- Register
aus Terrakotta IX 41; 48; Knet-
maschine XVI 312; Kochapparat,
aus zwei Amphoren hergestellt XIII
42; Kohlenbecken aus Ton XVI
331; rund XVI 361; mit gelber
Glasur XVI 364; Krippe XIII 28;
XVI 313; Kugeln aus Karneol HI
189; Küchengeräte XI 29; Lampen
s. d.; Lanzen s. d.; Lararium mit
vollständigem Gerät VIII 26 f.;
Leichen V 283; Löffel s. d.; Messer
s. d.; Möbel s. d.; Mosaik s. d.;
Mühlen s. d.; Nadeln s. d.; Ohr-
schmuck vgl. Gold, Silber; Pferde-
geschirre VIII 55; XI 28; XIII 30;
32; 41; XVI 313; 317; 322; Platte
aus Blei, für Regenwasser durch-
löchert XVI 332; Puteale, kanne-
liert XI 31; aus Marmor V 140;
XIII 18; aus Terrakotta IV 10;
V 249; 255; mit Triglyphen- u.
Bukranienfries IX 55; aus Traver-
tin VIII 33; XVI 314; 318; aus
Tuff in Form eines dorischen Kapi-
tells VIII 55; gemauert, an Cisterne
XVI 290; Reif aus Bronze, zu
hölzernem Hohlmaß (?) XVII 315;
Ringe s. d.; Säule, aus Africano,
für Statue oder Anathem XV 302;
Säulen s. d.; menschl. Schädel VIII
8; Scheren aus Eisen XVI 323; 331;
Schildkrötenschalen 1213; Schlüssel
s. d.; Schmelztiegel (?) XIII 8
Schwerter s. d.; Siegel s. d.; Skara
baeus s. d.; Skelette V4; 6ff.; 283
XIII 54 f.; XVI 294; 333; 358; 364
XVII 315 f.; Sonnenuhr II 136
aus Tuff XVI 311; aus Travertin
XVI 314; Sparbüchse in Form einer
arca, aus Ton XVI 330; Spiegel s.d.;
Spielmarken aus Glas XVI 311 ; 323;
330; Steinkugel zum Verschluß des
Wasserabflusses XIII 46; Tesserae
s. d. ; Tintenfässer aus Bronze V 258;
XIII 20; XVI 323; Tische s. d.;
Türverschluß, eigentümlicher III
10
146
Generalregister,
195; Untersatz aus Ton, zum Auf-
legen von Amphoren beim Ausgießen
XVI327; Wagens, d.; Wetzstein IX
48. Vgl. Bein, Blei, Bronzen, Eisen,
Elfenbein, Email, Glas, Gold, Por-
zellan, Stuck, Terrakotten, Traver-
tin, Tuff, Vasen, Wandmalerei.
Pompeius Magnus, Cn.: Marmor-
köpfe: Paris, Privatbes. I 37 ff.;
Rom, Mus. Torlonia I 41; sog. — ,
Marmorstatue, Rom, Pal.
Spada XXVIII 13.
Pompeius, S., Kopf der Statue
Spada 1 41 ; M ü n z e n I 37.
Pomponius Laetus u. der piemont.
Graf Ludovico Tizzone IV 340 ff.
Ponte SIsto: Bronzestatue u. Frag-
mente vom — XXVI 238 ff.;
XXVIII ll3ff.
Pontifex maximus XXII 339; Re-
lief IX 132.
popa auf Wandmalereien IV 6; V 244.
Popilius, C, Vasenfabrikant XIII
399 ff.; XXII 20 f.
popinae sellariolae auf Relief aus
Amiternum, Rom, Samml. Pollak
XXIII 29.
populus Romanus: Personifikation des
— ( ?), R e 1 i e f , Trajansbogen, Bene-
vent VII 255; Genius des — (?),
Trajansbogen, Benevent VII 256.
Porphyr, aegyptischer XXIX 72; 83 f. ;
Kopf aus Athribis in Kairo XXIX
65; Kopf des sog. Carmagnola,
Venedig XXIX 71 ff.; Statuen vom
Forum Romanum, verschollen XVII
22, 1; Säule vom Cantharus von
Alt-St.-Peter XIX 98 f. ; 116; Säulen
von San Marco, Venedig XXIX 65.
Porta: Samml. des Giovanni Battista
della Porta VIII 236 ff .
Porticus S.Architektur; Pompeji; Rom.
Portogallo : Arco di — , Relief, Rom,
Conservatorenpal. XVI 238.
Porträt s. Kopf, Libertinen u. die ein-
zelnen Namen.
Porträtstatuen, durch neuen Kopf um-
geändert XXVI 244; 256.
Porzellan : Affen vom Heraion in Argos
XXIII 53; Aryballos aus Leontinoi
XV 85; phönikisches Fayencegefäß
mit ägyptisierenden Darstellungen,
aus Corneto XI 185; Figuren u.
Figurengefäße aus ägypt. — , Pom-
peji XIII 20; Teile von Halsketten,
Corchiano II 34 f.; Katze aus ägypt.
— , Argos XXIII 53; Kimon u.
Pero, Gruppe aus ägypt. — ,
Pompeji XIII 20; griech. (?) Leky-
thos aus del Fusco XI 262; phoeni-
kisches simplegma osceno aus ägypt.
— , del Fusco XI 262.
Poseidon: Statuen mit Delphin als
Attribut XXVIII 70 f.; — auf
Wagen, von Sirenen, Nereiden, Tri-
tonen umgeben, Mosaik aus Susa
(Hadrumetum), Tunis, Bardo-Mus.
XIII 282. Tempel des — bei Bigia
(Tegea)XXX87; KalauriaXXX87;
Tenos IX 94. Vgl. Vasen; Wand-
malerei.
Poseidonios : Marmorbüste Far-
nese, Neapel, Mus. Naz. XVI 148;
152, 1; 170.
Post, kaiserl. röm. XXVI 275.
Pothos : Marmorstatuen mit Gans
als Attribut XXVIII 86 ff.; — von
Skopas XX 142, 7. Vgl. Vasen.
nÖTVta ■d^i]Qü)V Fragment e. Kande-
laberfußes aus Bronze, Perugia IX
297 f. ; — auf Spiegel aus Keler-
mes XXVII 277, 1; Elfen-
bein - Plättchen aus del Fusco XI
261, 1; Te r r a k 0 1 1 aantefixe
aus Aiatri, Aquila, Falerii, Furco-
nium VI 370.
dal Pozzo, Skizzenbuch in Windsor,
Kgl. Bibliothek XXIV 177 ff.
Pozzuoli s. Puteoli.
Pozzuolo: ctruskisches Grab XI 185.
praefecti Aegypti von 14 — 32 n. Chr.
XIX 15 ff.
II. Personen- und Sachverzeichnis.
147
praeficae auf Relief aus Amiternum
V 72; XXIII 16.
Praeneste: Garnison VIII 219 ff.;
Becher aus — XII 26 ff.; Bronze-
vasen von — XXIV 325 ff.; Cisten
von — II 228; XXIII 357; Diskos
von — XXIV 329; Fibel von — II
37 ff.; 1391; 223; Grabfunde XIV
299 f.; Bronzekessel mit- Henkeln
in Menschengestalt XXIII 198;
Elfenbeinbecher aus — XXX 217;
Mosaik von — XXII 381; XXVI
49 f.; 60; Schiffsrelief von — ,
Rom, Vatican XIX 255 ff.; Thesau-
rus XXII 237; Ziegelstempel II
292 ff. Vgl. Bronzen; Spiegel.
Praenomen von Vater u. Sohn ver-
schieden in republik. Zeit XV 1 1 1 340.
Praetorianer: Nichtitaliker unter Sep-
timius Severus XXV 268; — im
Partherfeldzug des Sept. Severus
XXV 270 f.
Praetur: Peregrinen — u. d. Constitu-
tio Antoniniana vom Jahre 212:
XXVI 260 ff.
Prag, Metropolitancapitel von St. Veit:
Evangeliar VII 213.
TTQayfiaTEVTai = actores der röm.
Domänen XIII 224.
Praisos: architektonische Terrakotten
aus — XXX 42.
Prata Porzia (Tusculum); Thermen
XII 84.
Praxiteles: Künstlerinschr. VI 291;
294; 322 ff.; Stil des — VI 241, 1;
mit dem des Skopas verglichen IV
201; Gewandbehandlung XX 154 f.
Ariadne (= Kaliiope) in Dresden,
erst hellenistisch XVII 177; Artemis
Chigi in Siena, praxitelisch (?) VIII
346; Athenatypus der Bronze in
Florenz, Arch. Mus., aus praxite-
lischem Kunstkreis ^XXV 306 ff.;
Stil des — im R e 1 i*e f Chigi VIII
74; Kultbild: Demeter, Köre, Dio-
nysos im Demetertempel am Dipy-
lon XXV 110; Erostypus von Neapel
XVI 59; auf rf. Vase VIII 343, 1;
Eubuleus XXV 113 f.; 116; u.
Typus des Eumolpos auf d. Sar-
kophag von Torre Nova XXV 290;
Hermes, nachgebildet auf dem 0ns-
dorfer R e 1 i e f ( ?) XXI 283; Kopf
auf Terrakottamatrize von Girgenti
im Stile des — XII 278; Mädchen
vonAntium: Spuren praxitelischen
Stils XXIX 20; ausruhender Satyr
VI 373; einschenkender Satyr VIII
96; Torso im Vatican, Belvedere
XX 154 f.; Triptolemos XXV 116.
Priamos: Tod des — in der bildenden
Kunst 1 1 1 101 ff. Vgl. Vasen ; Wand-
malerei.
Priapos mit Dionysos u. Eirene V
102 f.; Marmorstatuette,
Brunnenfigur aus dem Vettierhaus,
Pompeji XI 39. Vgl. Wandmalerei.
Priene: Altarpodium im Heiligtum der
ägypt. Götter XXII 380; Athena-
tempel : Kapitelle hermogenischXX I
266 f.; Stelenkapitelle XXIX 294;
Dachziegel von Privathäusern u.
vom Ekklesiasterion XXX 32; Ste-
len XXIX 294. j
Prifernum XXIX 128.
Priniä: weibl. Kultbild vergl. mit
Aphaia von Aigina XXV 218;
Reiterfries XXX 69; zwei archaische
Tempel, demMegaron ähnlich XXV
220 f.
Priscilla: Katakomben der — in Rom
XXIII 291 f.
S. Prisco s. Bronzen.
Probi appendix VII 272.
Probianus: Diptychon des — , Berlin
XXVIII 244 f.; 249.
Probus: Diptychon des — ■, Aosta
XXVI II 209; 222.
procurator tractus, — saltus XIII 224.
Prodikos ( ?) auf dem Mosaik von
Torre Annunziata XXVII 236.
proiecturae an Türen XXX 280.
148
Generalregister.
Proklees, Vasenmaler V 319.
Prometheus: Befreiung des — , Wand-
maierei VIII 115; Psyclie als
Schmetterling auf — darstellung XVI
90.
pronubae auf etruskischem Relief
IV 95.
prora s. Schiff,
Proserpina s. Persephone.
Prosthasius (?) aus Avenches, Mo-
saikkünstler XVII 128.
Protagoras ( ?) auf dem Mosaik
von Torre Annunziata XXVII 236.
Protesilaos, sog., Torso Farnese,
Neapel XII 30. Vgl. Wandmalerei.
Protogenes als Maler von magnifica
XIX 317 ff.
Provinzen, röm., dargestellt durch
Amazonentypus od. in voller Ge-
wandung m. Mantel XVI 248; Hoch-
r e 1 i e f s von der Neptunsbasilica
XXVI 221; 223.
Provinzialgrenzen an der Donau XX
223 ff.
Provinzialkunst XXVI 282.
Psyche: Darstellungen der — XVI
61 ff. Vgl. Eros; Wandmalerei.
Ptah auf dem Kleide des Schreibers
von Benevent VIII 218.
Pteria = Boghasköi XXX 22 f.
Ptolemaios Soter: Porträt IV 33 ff.;
Marmorkopf, Paris, Louvre
IV 34. — Phi ladelphos XV 1 1 1 217ff . ;
Bronzebüste aus Herculane-
um, Villa dei Papiri XVIII 217.
publicum portorii vectigalis Illyrici,
ein Binnen-, kein Grenzzoll XX 223;
227.
pugillares XXVIII 198 ff.
Punier: Funde auf Pantelleria XIII
387 ff.
Pupienus sog., Marmorstatue,
Rom, Mus. Torlonia XXVIII 77.
Puppe s. Spielzeug.
Purpur s. Schnecken.
Puteal aus Ostia, Rom, Mus. Torlonia,
modern I 118; — mit Aedicula aus
Rom XVII 70; kapitolinisches — ■
in Rom XXI 381. Vgl. Pompeji;
Rom; Travertin.
Puteoli: Mamozio auf der Piazza von
Pozzuoli XXVIII 249; A-B-C-Denk-
mal aus — , in Neapel, Mus. Naz.
XVIII 74; Bronzepatera von — in
Paris, Cab. des med. XXVII 276, 1.
Putignano (Putinianum) in Apulien:
Funde u. Gräber XIV 67 ff.; XIX
192 ff.
Putte mit Hündchen, Marmor-
s t a t u e, Pompeji II 113; — mit
Vogel, Marmorstatue, Rom,
Villa Borghese VIII 240; 244; —
mit Ochsengespann, Sarkophag-
deckel, Cannes VIII 173. Vgl.
Eros; Wandmalerei.
Puzzolangruben bei Rom IV 290.
Pygmäe: Typus in d. heilenist. Kunst
XIX 6 f.; Beziehung der — n zu
Horus XIX 5, 3; — mit Kranich
kämpfend, Bronzerelief von
Perugia IX 259; — n auf Mosaik
VII 337; XXVI 56; 60; Terra-
kotta s ta tu et t e XXVIII 308;
Terrakottarelief, Fragment
XII 285. Vgl. Vasen; Wandmalerei.
Pyramiden außerhalb Ägyptens XXVI
79, 3.
Pyramos u. Thisbe, Wandmalerei XVI
353 f.
nvQavvog X 42; — mit Relief: Bes
VII 180f.
Pyrrhos von Epeiros : Porträt VI
279 ff. Marmorkopf in Ne-
apel, Mus. Naz. VI 279.
Pythagoras u. Piaton, Doppelherme,
Athen, Polytechniken I 60.
Pythagoras von Rhegion u. die Diony-
sosbüste aus Herculaneum XXV
163, 2; der Dornauszieher XXII 211.
Pythia auf Vase III 252.
Pythokles-Basis, Rom, Orto Botanico
VI 304 ff.
II, Personen- und Sachverzeichnis.
149
Python von Apollon getötet, Wand-
malerei XI 68.
Quadriga auf Darstellungen von Apo-
theosen XXVII 8 ff.
quattuorviri, Leiter eines Municipiums
XIX 325; — in Clusium XXII 439 f.
Qui(nctilis), Monatsbezeichnung für
Julius auch nach 44 v. Chr. ( ?)
XVI 361.
T. Quinctius Flamininus, Marmorpor-
trät, Berlin IX 112 ff. Vgl. Münzen.
quinque viri eis Tiberim XXII 244.
Quirinianum: Diptychon — XXVIII
241, 2.
Quirinustempel : Relief mit Dar-
stellung des — s, Rom, Thermenmus.
XIX 24; XXVI 157. Vgl. Rom,
Tempel.
Räder aus Bronze, von einem Herd
(?), Perugia IX 319.
Raffael: Loggien: Eroten auf d. Zie-
genbock nach Relief im Casino
Borghese XXIV 182 f.; Stuckaturen
der Decke nach einem röm. Fries
XX 82, 1; farbige Zeichnung im
Zeichnungscodex von P. S. Bartoli
XIX 258; Sala di Costantino: ge-
ringe Beteiligung — s XVI 220.
Ragusa (Sizilien): Gräber VII 334;
XIII 338; Höhlen vorsikelischer
Zeit XIII 152.
rallum aus Eisen, Capodimonte I 23.
Randazzo s. S. Anastasia.
Rasiermesser: Formen der — XIV
285 ff. ; — aus Capodimonte I 34;
vom Cassibile XIV 285f.; aus Comi-
so (Sizilien) XIV 164; aus Corneto
I 90; aus Grosseto III 157; aus
Pantalica XIV 285 f. ; aus sikelischen
Gräbern XIII 169; vorröm. aus
Italien II 150; rasoio lunato aus
den Abruzzen XI 266.
Ratten: ihr Auftreten in Europa
XXIII 68f.
Räuberunwesen in Italien zur Kaiser-
zeit 11 17 ff.; XVII 335.
Rauchfaß aus Ägypten, Bronze
XXVIII 183 ff.
Ravenna: S. Apollinare in Classe,
Mosaik XXIX 81; 84 ff.; S. Apol-
linare Nuovo, Mosaik XXVII 328;
XXVIII 262; Pinie im Vorhof
XVIII 206,1; 319; S. Giovanni
Battista, Relief II 297 f.; S. Gio-
vanni in Fönte, Mosaik II 296 f.;
S. Vitale XXX 122; Mosaik XVIII
191; 313; 319; XXVIII 335 f.;
344; 349; Relief II 298; VI 287, 2;
XXV 54; Sarkophag: altchristl.
— e XXIV 194 ff.; — beim Dante-
grab: Verkündigung u. Heimsu-
chung XVIII 193; Honorius—
XXIV 194.
Recht: Gründe der Unfreiheit nach
röm. — XXVII 189 ff.
redempti ab hostibus XXVII 217.
Regenbogen XXV 1 1 1 292. Vgl. Vasen ;
Wandmalerei.
Regengott, Marc-Aurel-Säule IX 87 f.
Reggio: FundeVIII 334; r. Hand eines
Faustkämpfers mit Cestus XII 136;
Laokoongruppe, nicht antik X 284 ff.
Regia s. Rom.
Regionsnamen s. Rom.
Regöly in Ungarn: Silberfunde XXI
388.
Reh : Bronzerelief aus Perugia
IX 304; — von Löwen überfallen,
Bronzereliefs aus Perugia IX
261; 312. Vgl. Vasen; Wandma-
lerei.
Reibeisen aus Capodimonte, Bronze
I 28; aus Rutigliano, jetzt Bari
XIX 205.
Reichsgötter: ihr Titel conservatores
XVII 333, 7.
Rembrandt: Homerbüste in — s Be-
sitz XIII 63.
Remedello: Nekropole XIV 165; fondi
di capanna XIV 166.
Renaissance: Aeneasrelief unverstan-
den kopiert XXI 398 ff.; —zeich-
150
Generalregister.
nungen antiker Architekturen u.
Skulpturen s. die einzelnen Namen,
Rennes: Patera von — , Paris, Bibl.
nat. XXI 86; 372.
Reticulat s. Technisches.
Rhea: Darstellung der — XV 166.
Vgl. Wandmalerei.
Rhegion: Münzen von — XXIII 53.
Rhodos: Handelsbeziehungen zu Sizi-
lien XII 299; Einfluß auf die Kunst
V. Pergamon, Rom u. auf die rheini-
sche XX I 284 f. ; R e 1 i e f vom Grab-
mal eines Lehrers, Berlin XXVI
49, 1 ; Helios köpfe aus — , Rom,
Privatbes. Haug II 159 ff.; Isis u.
Sarapis, Relieffragment,
London XVI 258 ff.; Terra-
kotta traufziegel von — , London
XXX 38.
Rhythmus: kretischer — auf einem
Relieffragment in Modena XVI 268.
RIeti: röm. Brücke XXIV 217 ff.;
Marmorrelief von Ponte
Buido am Convitto von — : Kampf
zwischen Menschen u. wilden Tieren
XXIV 159.
Rimane =. Eretum ( ?) XXIV 125. Vgl.
Eretum.
Rlmini : Augustusbogen XV 169; XXI
80.
Rinder: Terrakotten als Weih-
geschenke XI 183; als Spielzeug XI
261; — als Symbol für Vitellia auf
Münzen XIX 283, 1.
Ring mit Karneol vom Großen St.
Bernhard VIII 335; — e aus del
Fusco X I 261 ; — e aus Bronze:
von Centuripa (Sizilien) XXIV 97;
— geometr. verziert, von Conca XI
173; — unbekannter Bestimmung,
von Conca XI 174; — e von Lentini
XV 65; 72; Licodia Eubea XIII
330; 333; — e von Nisch XVI 49;
von Ossini (Sizilien) XXIV 76; — e
von Pompeji VIII 12, 1; XI 3; XIII
11; XVI 358; XVII 315; — aus
Eisen, von Leontinoi XV 72; Li-
codia Eubea XIII 319; aus Pom-
peji XVII 316; mit Achat, Pompeji
IV 105, 1 ; — e aus Elfenbein,
Grab Regolini-Galassi XXII 125;
— e aus Gold, Civita Castellana
II 33; Leontinoi XV 83; Pedescia
II 7; Pompeji II 121; V 243; — mit
Karneol, Pompeji XI 28; XIII 55;
Perugia 1226; Grab Regolini-Galassi
XXII 71; — , elliptisch, mit Skara-
baeus aus Bein, von Suessulall 249;
— aus Kupfer, Rom, Forum Rom.
XX 114; — e aus Silber: mit
Tierdarstellungen von Capodimontel
23; — mit griech.-arch. Chimaira,
von Capodimonte I 27; — aus Pom-
peji XI 28; — e aus Grab Regolini-
Galassi XXII 71; 73; — e aus
S m a 1 1 : Rom, Forum Rom. XX
114.
Ringer : Bronzegruppen, Flo-
renz, Konstantinopel, London, Paris,
Petersburg XV 158, 2;Marmor-
statuen XXVIII 7; Rom, Con-
servatorenpal. XXVIII 7; Mar-
morgruppe in Florenz XV 152;
236, 2; R e 1 i e f auf cippus von Ne-
apel VII 337; Wandmalereien:
Palästra von Pompeji III 199; Eros
u. Pan, Pompeji XI 20. Vgl. Mosaik;
Vasen.
Rocca Ruccia (Sizilien): Grabfunde
VII 174.
Rocken aus dem Grabe Molaroni,
Novilara XI 185.
Röhren aus den Gräbern über den Erd-
boden emporgeleitet für Toten-
spenden, Olbia XI 189. Vgl. Blei.
Rokeby-Hall: Stele von — XXVI 108.
Rom: Allgemeines : Aichamt am lacus
luturnae ( ?) XX 81, 1 ; älteste Kunst
in Rom II 221 ff.; archaische Skulp-
turen in Rom I 79 ff,; Begräbnis-
platz innerhalb der Mauer VI 148;
Brand von Rom 64 n, Chr. IX 94 ff,;
II. Personen- und Sachverzeichnis,
151
Drainagesystem II 81ff. ; Entwick-
lung der Stadt in ältester Zeit XXV
82 f.; Eroberung Unteritaliens durch
Rom XXVII 24 ff.; Einwanderung
der Etrusker XXV 78 f.; Frühzeit
Roms X 160 ff. ; Gräberschichten
vor Porta Salaria VIII 287; Jahres-
berichte zur Topographie IV 227 ff. ;
VI 73 ff.; VII 265 ff.; VIII 259 ff.;
XVII Iff.; XX Iff.; Insulae u.
Mietshäuser VII 279; XVIII 17;
Kanalbauten XVII 10; XXVIII
96 f. ; Klima des alten Rom 1 1 76 ff. ;
Marmorplan V 304; mundus XI
202 ff.; pomerium, etruskisch XXV
82; portae erklärt als Barrieren des
städtischen Octroi .XII 156; Regi-
onsbeschreibungen XVIII 17; Re-
gionsgrenzen XII 150; XX 12; Re-
gionsnamen VII 270; XXII 429 ff.;
XXII 249; Roma quadrata VI 156;
VII 292ff.; XI 202ff.; sacella am
Forum Romanum in augusteischer
Zeit exauguriert u. zerstört XVII
30, 1; Saecularfeier 248 n. Chr.
XXV 1 233 ; Septimontium X 166 ff. ;
XX 95ff. ; ursprüngliche Siedelung
" XXV 76; Spiele auf dem Forum
Romanum (?) XX 66, 2; stationes
municipiorum XVII 11; XX 9;
Tibermessung VIII 320; Tiberregu-
lierung VIII 324; XIX 147; Trium-
phalbauten nicht alle an der Tri-
j-unphalstraße XX 78; Umfang der
Stadt zur Zeit des Plinius X 1 1 148 ff . ;
im Jahre 73—74: VIII 277; täg-
licher Wasserverbrauch VIII 277.
Rom in Mittelalter und Neuzeit:
Acqua Feiice der Saccocci XI 123;
Alberti, L. B., Descriptio urbis
Romae VI 76; Aldrovandi, U.,
Statue antiche, Alffassungszeit VI
250 f.; Amphitheatrum Vaticanurri
von PiusIV. : XVI 132; Angelini u.
Fea, Plan des Forums von 1836/7
XX 24; Anonymus von Farva, sog.
Palatinbeschreibung XVII 255 ff.;
Audebert, N., von Orleans, Be-
schreibung Roms 1574/8: VI 79;
Bartoli, P. S., Stich, das Tiberufer
darstellend XI 213 ff.; Bombarde-
ment auf Rom 1870: XXIII 287;
Conservatorenpalast, Geschichte VI
3ff. ; Dioskurengruppe im aus-
gehenden Mittelalter XIII 248 ff.;
Forumsmuseum XX 2; Fredenheims
Ausgrabungen XVI 3 ff.; Fresco
Sodomas II 149 f.; Gemälde Andrea
Solarios VII 275; Cimabues II 62 f.;
— zu Frankfurt a. M. VIII 261; XI
124, 1; Härün Ben Jahja, Be-
schreibung Roms XIX ' 132 ff.;
hortus mirabilis XX 52; Labacco,
A., Libro appartenente all' archi-
tettura 1552: VI 78; Ligorius Bod-
leianus VI 77 f.; Loggia mit den
vier Constantinsstatuen XIII 252 f.;
Marliani, Urbis Romae Topographien
XXI 224; Muffel, N., Beschreibung
Roms III 254 ff.; XIII 253, 28;
Museo Capitolino, Geschichte VI
3ff. ; Obelisk der Sallustgärten
XXVIII 96; 106 ff.; Palazzo Far-
nese XXI 176; Fazio Santorio, jetzt
dem Palazzo Doria einverleibtXVIII
31; Palazzo Maggiore im 16. — 18.
Jahrh. IX 3 ff.; Sangallos Befesti-
gungsprojekt 1534: IX 328 ff. ; Sena-
torenpalast: mittelalterliches Lö-
wenbild IV 76; türkische Beschrei-
bung XIX 133 ff. ; Verzeichnis der
Funde auf dem Esquilin 1545 im
Cod. Barberinianus XIII 90; Vigna
Saccoccia bei S. Gregorio (?) XVI
269; Vigna di S. Sebastiano, Stand-
ort des Palatinischen Apollotempels
XI 193 ff.; Villa Sciarra, Ausgra-
bungen 1720 u. 1906: XXII 253, 1;
227 ff.; Zeichnungen eines fran-
zösischen Architekten, in Berlin VI
78 f. ; im Cod. Escorialensis 1 1 1 94 f. ;
98; 317 ff.; IV 75 f.; 79; 230; VI
152
Generalregister.
[Rom]
145; VIII 261; des Cod. in Windsor
Castle (früher Sammlung Albani)
XI 215 ff. ; vom Forum im 15. u.
16. Jahrh. IV 236 ff.; des Fra
Giocondo VII 274 f.; VIII 262;
Heemskerci<s, M. van, VI 377; VII
275; XIII 260; XX 26; Palladios, A.
XXI 174; 176, 1; Peruzzis, B. XVII
87; XXI 170; Peruzzis, S. XXI 222;
Peter Vischers VII 275; Rossinis,
L. XX 88; der Sammlung Destail-
leur VII 274 f.; 284 ff.; Sangallos,
A. III 151 f.; IV249f.; VIII308ff.;
des älteren u. jüngeren XIV 145 ff. ;
Zerstörung des Forums durch Ala-
rich XVII 328; römischer Denk-
mäler in der Renaissance XXI 176.
Forma urbis Romae: I 9 f.; IV 78 f.;
187; 228f.; V 61; 77, 2; VI 73f.;
VII 266 ff.; 280 ff.; 316 ff.; XVIII
47 f.; XIX 115; XX 12 f.; 53; 75;
XXI 190; vorseverianische XII 154;
Forma Augusta, Forma Severiana
VII 266 ff.; XVIII 19 ff.; Garten-
anlagen durch Punkte angegeben
XVIII 20.
Stadtteile: Aventin I 65 ff.; IV 260;
VIII 293; Caelius IV 261 ff.; VI
107 f.; VII 297 ff.; VIII 295 f.;
Cermalus XI 211; collis hortorum
IV 269 ff.; VI 123; 155 f.; VII 313;
Esquilin IV 278 ff.; VI 111 ff.;
VII 301 ff.; VIII 296 ff.; Jani-
culum IV 288; Kapitol IV 254 f.;
VI 103 f.; VII 290 ff.; VIII 287 f.;
Marsfeld IV 41 ff.; 263 f.; VI
124 ff.; VII 314; VIII 304 f.; XVIII
48ff.;MonteCavallo 1190; III 271
X 1 1 1 248 ff. ; Monte Citorio IV 41 ff.
Monte Mario XXI 211; 219, 1
Monte Testaccio I 65 ff.; VIII 293
Palatin IV 185; 255 ff.; V 76; VI
104 ff.; VII 292 ff.; VIII 289; IX
3 ff.; X 3 ff.; 252 ff.; XI 193; XVII
255 ff.; Quirinal IV 274 ff.; VI
115ff.; VII 308 ff.; VIII 302 ff .
Septimontium X 166 ff.; XX 95 ff.
Subura X 167 ff. ; Tiberinsel 1 167 ff
Trastevere IV 288 ff.; VII 331
Velia XVII 329; Viminal VII 305 ff.
VIII 302.
Plätze, Straßen, Tore: Area Palatina XI
204; Augustusforum IV 247 f.; VI
94 ff.; 99 ff.; 151; Campus Caele-
montanus VII 299; Campus Martins
IV 263 ff.; Comitium VIII 79 ff.
XV II 36 ff.; XX 29 ff.; XXI 193 ff.
Forum boarium X 1 216 ff .; XX 1 221
Forum holitorium XI 216 ff.; XXI
252 ff.; Forum Juli um VII 289;
VIII 82: 85; Nervaforum XXI 273;
Forum des Petronius Maximus
XX 1 1 1 8 ; Forum Romanum 1 1 149 f.
III 94 f.; 99 f.; 317 ff.; IV 236 ff.
VII 284 ff.; VIII 278 ff.; XVI 3 ff .
11 ff.; XVII 1 ff.; 322 ff.; XX 1 ff .
XXI 203 ff.; Forum Trajans VIII
287; XXII 354; XXIV 268; Galii-
nae albae VII 307 f.; Gärten der
Acilier VII 314; des Agrippa VIII
305; des Lucullus VII 314; des
Sallust XXVIII 106; Hain der
Anna Perenna XXI 211 ff.; der
Furrina XXII 225 ff.; Nervaforum
VI 102 f.; IV 249; Porta Ardeatina
IX 320 ff.; Collina XXIII 285 f.
Ostiensis VII 297; Pinciana IV 269
Quirinalis VII 313; VIII 304
Salaria XXIII 286; Salutaris VI
123; Sanqualis VI 123; Saepta VII
316 ff.; Stagnum Agrippae XVIII
49; Straße, antike, auf dem Pincio
XXVIII 93; Straßennamen IV 260
VI 113; VII 297; 307 f.; 312; 331
XVIII 40, 1; 320; XXII 250; 430
Straßennetz VII 278; Vaticanum
VII 329; Via Merulana VII 301;
Via Nova XVII 73 f.; Via Sacra
I 98 f.; Volcanai VIII 87, 1 f .
Bauten, Denkmäler, Gräber: Adonaea
VIII 289, 1; XI 206; XVIII 20,
II. Personen- und Sachverzeichnis.
153
[Rom]
1; Altar, palatinischer XX 41, 2;
Amphitheatrum castrense XI 125;
antike Gebäude: auf dem Aven-
tin VIII 293; beim Atrium Vestae I
99; bei Bocca della Veritä unter
dem Vestatempel VII 108; auf dem
Caelius IV 261 f.; VI 107 f.; VII
297; bei Casa Jannetti VIII 287; auf
dem collis hortorum VII 313; vor
S. Cosma e Damiano XVII 94; auf
dem Esquih"n VII 301 f.; VIII 298;
beim Faustinatempel I 99 ff.; unter
S. Giovanni e Paolo IV 261; VI
107 f.; VII 297; unter dem Monte
Citorio IV 48 ff.; auf dem Monte
Pincio XXV 1 1 1 92 ff . ; auf dem Pala-
tin VIII 289 ff.; IX 29ff.; X 270;
XVII 198 ff.; unter Palazzo Bar-
berini XII 85; auf dem Quirinal
VII 313; unter S. Stefano rotondo
VII 297 ff.; unter der Via Cavour
VII 290; unter der Via della Ferra-
tella VIII 296; unter der Via Giulio
Romano VIII 287 f.; auf dem Vimi-
nal IV 282; VII 305 f.; VIII 302.
Antiker Molo im Tiber VII 322 ff.;
aquae pensiles XI 217 ff. ; ara Ditis
et Proserpinae in Terento VI 127 ff.
VII326;aramaxima 18; VII 293 ff
ara Pacis Augustae VI287, 2; 315ff
IX 171 ff.; X 138 ff.; XVII 182
XVIII 91; 164 ff.; 330 ff.; XX 130
304 ff.; XXIII 131 ff.; XXV 29
XXVI 156; ara Volcani XVII 10
XX 7ff. ; arcus s. u. Bogen; Ath-
letencurie VII 304f.; Atrium Liber-
tafis IV 240; VIII 82, 2; Atrium
Minervae VIII 279 f.; Augustus-
bauten auf dem Forum IV 243;
Balineum Faustines XI 214 ff.;
Baptisterium (S. Giovanni in Fönte)
XXX 127 f.; Basilica Aemilia III
95 f.; IV 242; VIII 281 f.; XVII
41 ff.; XIX 117; XX 53 ff.; Con-
stantini VII 289; XX 117; Julia
VII 287; XVI 13 f.; XVII 60; XX
75; Neptuni XX 129, 1 ; XXVI 221 ;
223; Opimia VIII 84; Porcia VIII
84; Basis s.d.; Bibliothek auf dem
Palatin XI 207; Bogen: arcus Au-
reae VI 102 f.; arcus argentariorum
XX 1 273 ; des Antoninus Pius (?) VI I
315; VIII 304; des Augustus III
99 f.; IV 243 f.; XVII 62; XX 76 f.;
arco di Camigliano XVIII 54 ff.;
des Constantin IV 314 ff.; V 73 ff.;
VI 92f.; XVI 231 ff.; XVII 328;
XXII 345 ff.; XXVI 157; 214 ff.;
XXVII 97; XXVIII 163; 267;
XXIX 63 f.; des Drusus IV 238;
VI 320 f.; der Fabier beim Caesar-
tempel (?) XVII 94; vor dem
Tempel der Faustina (mittelalterlich)
XVII 62; der Goldschmiede XVI
282; des Severus XVII 21 f.; XX
28; XXI 273; des Tiberius XVII 12;
des Titus III 269; IX 5; XVI 240;
XVII 97; XX 118; XXVI 223f.;
XXVIII 157; 176; 275; 290; am
Trajansforum XXII 354. Brücken
über den Tiber VI 134 ff.; vgl. pons;
Caügula: Bauten unter dem domiti-
anischen Tempel Divi Augusti XVII
81 f.; Carcer -VIII 85; XVII 41;
Carcer Lautumiarum XX 116 f.;
Casa Cacae X 163 f.; Circus Maxi-
mus IV 260; VII 295; XXVIII 249;
Circus navalis XI 125 ff.; Cloaken
IV 236; VIII 292 f.; Cloaca Maxima
VI 86 ff.; XVII 29, 1; 44; 57 f.;
Colosseum III269f.; XII 334; XXI
246; 251 ; 268; Columna Maenia VIII
84 f.; Columna rostrata, Inschr. VI
90; Compitalsacellum IV 280 f.;
Constantini equus = Reiterstatue
des Severus ( ?) XX 74; Constantius-
basis XVII 22; Crypta Balbi VIII
318; cuniculi in der Mitte des
Forums XX 64ff . ; CuriaVI 1 1 278 ff. ;
XV 1 279 ; XX 47 ff. ; Platz vor der —
XVII 31; 33 ff.; Curia Hostilia VIII
154
Generalregister.
[RomI
85 ff.; 89; Curia Julia XVII 39;
XX287;CuriaSaliorum XVII 160f.;
Curientreppe, Wangenschmuck VIII
281; Denkmal des Septimius Seve-
rus III 257; Dioskuren vom Monte
Cavalio III 271; XIII 248 ff.; XV
309ff.; XXVIII 18; 35; domus
Augustana VI 105 f.; IX 9 ff.; 239;
aurea XXVI 75; Cornificiae VII
296; Equitii VIII 298; Flaviorum
VI 120; IX 18ff.; Martialis VI 121;
pulverata VIII 260. Eliogabalium
VIII 289; Engelsburg VI 137 ff.;
VII 329; VIII 323; XXI 270; equus
Domitiani XX 71 ff.; Forums-
schranken XII 326 f.; Frontispizio
di Nerone XXVI 321; Gräber: Se-
pulcrum des Agrippa XVIII 48 ff.;
Grab des Antinous XI 121; Bibulus-
grab XXI 270; Grab der Caecilia
Metelia XXI 270; Caesars XVIII
63 f . ; des C. u. L. Caesar XV 1 1 1 52 f. ;
archaische Nekropole auf dem Fo-
rum Romanum XX 95 ff.; Mauso-
leum s. u.; Friedhof des Maximus
ad Sanctam Felicitatem XXIII 291;
Grab Pansas XVIII 52, 1; Romulus-
grabVII329; XVII 23ff.; XX40ff.;
XXI 203 ff.; Scipionengrab XXI
263 f. ; Grab der Sempronii IV 274f. ;
Grab des C. Vibius Pansa XVIII 52;
Grab mit dorischer Architektur auf
dem Esquilin IV 279; vgl. Gräber.
Gradellae, Stufenweg zum Tiber bei
Ponte Rotto XVII 343 f.; Graeco-
stasis VIII87; XVII 13; XX 11 ff.;
Granitschale auf dem Monte Cavalio
I 190; auf dem Monte Citorio XVII
35; Hadrianeum XX 82 f.; Haus
bei der Farnesina XVII 193 ff.; s. o.
antike Gebäude u. domus; Hemicy-
c!iumXVII17f.; XX 16 ff.; 230 ff.;
XXI 57 ff.; Heroon Hadrians XIV
152; Horrea Galbiana I 61; XI 225;
Horrea Germaniciana et Agrippiana
XX 84; Horrea piperataria XVII 95;
insulaFeliclesXVIII 17; Isis Atheno-
doria VII 295 f.; Kaiserpaläste IV
185; 255 ff.; X 252 ff.; Kalatores:
ihr Amtsgebäude auf dem Forum
XXIX 10; Kapelle S. Michele in den
Helenathermen VII 273; Kapelle der
viatores quaestorii ab aerario VIII
285; Kirchen u. Klöster
S. Agnese in Agone XII 71 f.
S. Agnese fuori Porta Pia XII 73
S. Anastasii de Pinea XVIII 39, 2
S. Andrea X 280; S. Bonaventura
XI 209; S. Ciriaco in Via Lata
XVIII 30 f.; S. Cosmae et Damiani
de Pinea XVIII 39, 2; S. Costanza
XXX 127; S. Croce in Gerusalemme
XII 73; des Heil. Dionysios, niemals
vorhanden XVII 49, 1; del Gesü
XVIII 26; S. Giovanni della Pigna
XVIII 39, 2; S. Giovanni e Paolo
XXIII 159; S. Giuseppe della Pigna
XVIII 39, 2; S. Hippolytus Martyr
XI 111; S. Laurentii de Pinea XVIII
39, 2; S. Lorenzo fuori le Mura XXI
293 f.; XXIII 153 ff.; S. Maria An-
tiqua XVII 82; 84; XX 84 ff.;
S. Maria Egiziaca XXI 220 ff.; S.
Maria Maggiore XXVII 328; S.
Maria in Trastevere XXIII 159 f.;
S. Martina XX 52; S. Martino
a'Monti VII 301; S. Nicolai XVIII
31; S. Nicolai de Pinea XVIII 39, 2;
S. Nicola in Carcere XXI 169 ff.;
273; Oratorium der 40 Märtyrer
von Sebaste XVII 82; St. Peter
XVIII 39 ff.; 186; 320; S. Sabina
XXVII 326; S. Sergio e Bacco XX
26 ff.; S. Silvestro XXIII 292, 1;
S. Stefano del Cacco XVIII 24;
S. Stefano bei Ponte Rotto XVII
342. Lacus Curtius X 177; XX
68 ff.; Lacus Juturnae IV 243 f.; X
176; XV 329; 338 ff.; XVII 68 ff.;
XX 81 f.; lapis niger XX 29 ff.;
XXI 293 ff.; Larenkapelle hinte
II. Personen- und Sachverzeichnis.
155
[Rom]
S. Eufemia VII 301; Latomien VIII
303; Marciana: Halle der — XIV
152; Marcus Aureiius, Reiterstatue
XXVIII 150; 164; 175f.; Mauer:
Aurelians — VIII 276; XI 130;
Servianische — VII 299; 301; VIII
287; 293; 303; XII 188; XXI 248,
4; XXII 192 f.; XXV 83. Mausole-
um des Agrippa XVIII 48 ff.; des
Augustus XIX 57; Miniumfabriken
VI 122; Molo im Tiber VII 322 ff.;
mundus XI 202 ff.; Navalia XI 223;
Nymphaeum Phiiippi IV 282; in
der Vigna de Cavaiieri IX 332;
Obelisl<en XI 113 ff.; XXVIII 95 f.;
106 ff.; 249; Neros VII 329; in den
Sallustgärten XXVIII 95 f.; sog.
officina marmoraria VII 296 f.; 322
326; Palast des Nero VII 289; 291
der Pomponii VI 120; der Valerii
Poplicolae VI 108 f.; des S. Varius
Marcellus VII 300; Pantheon III
261 ff.; VI 125; VII 321; VIII
305 ff.; XIX 113; 114, 2; Penus
Vestae XVI 278 f.; Phocassäule III
99; IV 242; VI 88 ff.; XVII 57 ff.;
XX 68; Piscina am Abhang des
Quirinais VII 312; Pons Aelius
VII 329; VIII 321 ff.; Agrippae IV
285 ff.; VI 135 f.; Ponte S. Angelo
VI 129; Pons Anienis XXIII 301;
Caligulae zwischen Palatin u.Capitol
VIII 264, 1; Cestius IV 282 ff.;
Milvius XXI 245; Ponte Molle XXI
245 f.; Pons Probi VIII 320; Ponte
Rotto XXI 220 ff.; Salario XXIII
301; Sisto VII 329; VIII 320; Pons
Sublicius X 160f. ; ValentinianusVIII
321; XXVI 244. Porti cus ab-
sidata XXII 429 f.; Porticus Divo-
rum auf dem Marsfeld XVIII 17ff. ;
Liviae IV 78 f.; 280; margaritaria
XVII 95; Neptuni XI 217 ff.; Pom-
peiana VIII 318; vom Tempel des
Palatinischen Apoll X 1 197 ; Vipsania
VII 315; VIII 305. Praefectura
urbana VIII 299; Puteal des Attius
Navius VIII 92; Puteal Libonis IV
243 f. ; Regia I 94 ff. ; 108 ff. ; 189 ff. ;
XV 1 1 62 ff. ; XX 77 ff. ; Reiterstatue
Caesars VII 289; des Severus XX
74; Rostra IV 238 f.; VIII 87; XVII
10; 16 ff.; XX 15 ff.; 36; 230 ff.;
XXI 57 ff.; 193 ff.; Rostri cesarei
XX 14 f.; Saepta Julia XXI 338;
Sanctuarium in Trastevere VI 149 f. ;
VII 331; Sau le d. Marcus Aureiius
VIII 103; IX 78 f.; XXV 67; Säule
des Antoninus Pius IV 42 ff.;
XXVII Iff.; 14 ff.; des Divus Pius
IV 42 ff. ; des Phocas III 99; IV 242;
VI 88 ff.; XVII 57 ff.; XX 68; des
Trajan III 275; XI 302; 312; XVI
218 ff.; XXI 382; XXII 187 ff.;
XXIX 50 ff.; Schola der kalatores
pontificum et flaminum XVI 11;
Schola Xantha III 208 ff.; IV 240;
XVII 12f. ; secretarium Teilurense
VIII 299; Senaculum VIII 87;
Septizonium II 295; IV 258;
XXI 94; XXV 56 ff.; Serapeum
XVIII 17; 24; 32ff.; XIX 115;
Stadium IX 16 ff.; X 276 ff.; pala-
tinisches IV 257 ff.; statio annonae
Urbis VI 107; statio marmorum
VII 322; Statue des Ser. Sulpicius
XX 22, 3; Stilichobasis III 213;
subsellia tribunorum VIII 93, 1;
Tabernen des Forum Julium VIII
82; 85; Tabularium XXI 245; 253
274; Tempel -u. Heiligtümer
desAlgabal VII158ff.; XVI 280 f.
des Antoninus u. der Faustina III
319; des Apollo Palatinus V 76 f.;
VI 106; IX 240ff.; XI 193 ff.;
templum Apollinis extra portam
Carmentalem XI 217 ff.; Tempel
des Asklepios I 170 ff.; templum
Di vi Augusti XV 1 1 76 ff. ; XX 82 f.
Rundtempel des Bacchus VII 322 f.
XVII 96; Tempel CaesarsXVII 61 ff.
156
Generalregister.
[Rom]
XX 75 f.; des Castor VI 90 f.; XVI
273; XVII 66; XX 80; XXI 273;
der Ceres II 225; des Divus Claudius
XVIII 20, 1; der Cloacina VIII 284,
1; XX 62 f.; der Concordia VIII
83f.; XX 7; XXIII 163; Rund-
•tempel der Cybele XVII 96; Tempel
der Diana VII 296; Elagabalium
VII 158 ff.; XVI 280 f.; Tempel
der Faustina III 319; XVII 92;
Kapelle der Faustina minor VIII
284f.; Tempel der Felicitas VIII
86 f.; der Fortuna u. Mater Matuta
am Forum boarium XXI 221; der
Fortuna virilis am Ponte Rotto
XXI 220 ff.; am Forum boarium
XXI270;amForumholitoriumXXI
252 ff. ; Rundtempel des Hercules
VII 294; Tempel des Janus X 172;
XVII 47; XXI 189 f.; der Isis IV
279f.; XVIII 17; 24; XXIII 8;
des Divus Julius IV 243; XXI 276;
der Juno Sospita XXI 191; des
Juppiter Capitolinus II 224; III
150 ff.; IV 249; XVII 29, 1; des
Juppiter von Hermodorus von Ky-
pros XIV 203, 27; des Juppiter
innerhalb des Octaviaporticus XXI 1 1
160 ff.; der Juturna IV 243 f.; X
176; XV 329; 338 ff.; XVII 68 ff.;
XX 81 f.; Aedes Larum XX 118 f.;
Tempel des Liber Callinicianus vor
dem Appischen Tor XIX Iff. ; der
Magna Mater auf dem Palatin X
3 ff.; 15 ff.; XIV 203, 27; XXI
252 ff.; XXIII 368 ff.; des Mars
am clivus X 24, 2; der Mater Matuta
XXI 221; sog. templum Matidiae
XIV 141 ff.; der Minerva XVII
74 ff. ; der Minerva Chaicidica XV 1 1 1
17; der Minerva Medica IV- 278;
atrium Minervae VIII 280; Tempel
der Ops VII 292; des Quirinus VI
119; VII 312; XIX 23 ff.; 156 ff.;
der Roma u. Venus X 244 ff.; XI
196, 1; Rundtempel Piazza Bocca
della Veritä VIII 293; Tempel der
Salus VI 123; des Saturn XVII 9;
XXI 275 ff.; des Semo Sancus IV
274; templum Solls III 98; Solls
Aureliani IV 269; Tempel der Spes
am Forum holitorium XXI 191; der
Tellus VII 305; VIII 301; XX 129;
der Tellus in carinis IX 209 f.;
sacellum Veneris Cloacinae XVII
45, 1; Tempel der Venus hortorum
Sallustianorum IV 270ff.; VII 77;
der Venus Erycina VII 77; VIII
304; der Vesta III 270; IV 245 ff.;
VII 108; 284ff.; VIII 285f.; IX
131; X 163 ff.; XVII 86 ff.; 131 f.;
XX 94; XXI 273; angeblich auf
dem Palatin X 28; Penus Vestae
XVI 278 f.; Kapelle der viatores
quaestorii ab aerario VIII 285; der
Victoria auf dem Palatin X 23. Te-
rentum(Marsfeld) VI 128; Theater
desMarcellus XXI265f.; 268; 273;
des Pompeius XVI 139; Thermen
des Agrippa VIII 318; des Cara-
calla VIII 294; XVI 246 ff.; 250, 2;
282; 372; XVIII 13; des Diocletian
IV 276; VI 115; VII 308 ff.; XXI
273; der Helena VII 273; Neroni-
anae-AIexandrinae VIII 305; des
Titus IV 78 f.; VII 302; XVI 241;
des Trajan VII 302 f.; XVI 213 ff.;
241. Tiberianische Bauten auf dem
Forum XVII 82; Tigrisstatue VI
25 ff.; XIII 254 ff.; Trajansschran-
ken XXVI 157; Tremuli equus XX
61; 73 f.; praetorisches Tribunal
XVII 325 f.; Triumphbogen s. o.
Bogen; Umbilicus XVII 17; Ustri-
num Antoninorum IV 48 ff.; 264;
XXII 381; Velabrum IX 29 ff.;
Vestalenhaus XVII 90 ff.; XX 94;
Viaduct für den clivus Capitolinus
XVII 13 ff.; am Pons Aemilius VI
145 ff.; Villa der Acilier VII 314;
ad gallinas der Livia XXV 28; des
II. Personen- und Sachverzeichnis.
157
[Rom]
Petronius Probus auf dem collis
hortorum VII 314; Wasserleitungen
II 143; IV 235; 269; VII 299; IX
235; 289.
Museen und Sammlungen: Antiquar tum
(Magazzino Archeologico Comunaie,
Orte Botanico): Asklepios, Statuette
XVI 376; XVIII 2 ff.; Diadumenos,
Statue XXVIII 7; Torso eines Jüng-
lings X 90; Kopf eines Hiero-
phanten, Stuck XXV 166 f.; röm.
Reliefs XXI II Iff.; Fragmente
eines Gigantenfrieses XX 124; lu-
dicium Orestis, Relieffragment XX
289; Pythoklesbasis VI 304 ff.;
Fragment einer Marmortafel mit
Alphabet XVIII 81. Archaealog.
Institut: Amazonensarkophag XVI
227. Auditorio di Mecenate : Köpfe
aus dem Isisheiligtum IV 280.
Caracallathermen : Korinth. Kapitell
mit Dionysos, Fortuna u. Mars XVI
246 ff. Conservatorenpalast : S t a -
tuenu. Statuetten: Agathodai-
mon XXVII I65ff.; Augustus VI 34;
Bäuerin XIX 1, 2; C. Julius Caesar
VI 34; Dornauszieher XXII 208;'
210 f.; Fischer XIX 1, 2; Herakles,
Bronze IV 214, 2; Hermes XXVIII
II; Hygieia XXVIII 76; Knabe,
als Eros zu ergänzen XVI 65, 1;
Kuh XVI 42 ff.; 94; Pferd, Bronze
XXVIII 146 f.; Ringer XXVIII 7;
Wagenlenker XV 190. Köpfe
u. Büsten: sog. Amalasunta
XXVIII 313; 323; Ariadne, Kaiserin
XXVIII 323 f.; sog. Brutus, Bronze
VI 34; Carinus XXIX 258; Commo-
dusbüste III 303; XVI 248; Mar-
morkopf XXVIII 323 f.; 349 ff.;
Glasköpfchen XX 132; XXIII 145;
Büstengefäß, Bronze XXVIII 314,
1. Hermen: Alkibiades XVI
134; 173; Diogenes XVI 134; 138;
182; Herakles IV 190; Sappho
Eresia XVI 134; 199; Sokrates XVI
134; 201. Reliefs: Apotheose
einer Kaiserin XXVI 220; der Sa-
bina (?) XXVII 13; Curtius VI 34;
XVII 322 ff.; XX 71; Hadrianische
Reliefs XXVI 157; Kaisei, einen
Beschluß verkündend XVI 238;
AmazonensarkophagXVI227; Bisel-
lium XVII 269; Tensa XXI 332 ff.;
XXIII 350, 1; 350, 2; Terra-
kotten: Campanarelief XXVIII
111. Kirchen u. Klöster : S. Agnese
in Agone: Statue des H. Sebastian
X 1 1 71 f. ; S. Agnese fuori Porta Pia :
Statue der H. Agnes X 1 1 73 f. ; S.An-
tonio auf d. Esquilin: Mosaiken I 3;
6; S. Croce in Gerusalemme: Statue
der H. Helena XII 73; S. Francesca:
Sakrales Alphabet XVIII 80; S.
Lorenzo fuori le Mura: Hochzeits-
sarkophag XXI 293 f.; ion. Kapitell
und Sauras u. Batrachos XXIlI
153 ff. ; S. Maria Antiqua: Fresken
XX IV 257 f. ; S. Maria in Aventino :
Musensarkophag XVI 227; 232; S.
Maria Maggiore: Mosaik XXVII
328; XXVIII 332; 335; S. Maria in
Trastevere: Mosaik XXVI 151; S.
Peter: Silberkreuz des Justinus
XXVI II 340; Pinie im Vorhof XVI
213; XIX 95 f. Lateran: Sta-
tuen: Drusus d. Ä. (?) XXVIII
12; Octavia (?) VII 237 f.; weibl.
Porträtstatue ohne Kopf XXVIII
268 f. Torso: Meleager IV 220.
Köpfe: Alexander d. Gr. (?) XIV
87 f.; Ariadne, Kaiserin XXVIII
318 f.; unbenannter Kopf XXVIII
318 ff.; 349 ff. H e r m e: Herakles
IV 215. Reliefs: sog. Amalthea
XXVIII 270; Gigantomachie XX
121 ff.; Haterierreliof XXVI 158;
Kopf XXVI 218; Menander (?) auf
Dichterrelief XIX 40; Palaestra-
szene X 120 ff.; Wettläufer, Frag-
ment V 155 f.; Relieffragment X
158
Generalregister.
[Rom]
244 ff. Mus. Boncompagni : Aphro-
dite ( ?), archaisclier Kopf V 1 1 61 ff . ;
XXI 308; sog. Hera Ludovisi =
Drusilia (?) X 190 ff. Mus. Capito-
lino: Geschichte der Sammlung VI
3 ff. Statuen u. Statuetten:
Antinous VI 59; L. Antonius (?)
XXVIII 77; Apollo VI 378 f.; XV
151, 3; Artemis Ephesia XXIX 200;
Athena Parthenos VI 32; 43; 48;
55; Demeter ( ?) XV 181 ff. ; sterben-
der Gallier VIII 253; Harpokrates
XXVIII 17 f.; Jüngling I 61; Nar-
kissos I 62; Persephone XVIII 12;
Sappho XVI 257; Sophokles XXV
308 f.; Speerwerfer XXVIII 6.
Gruppen: Ares u. Aphrodite
XXVIII 33; Eros u. Psyche XVI
68 ff.; 74; Herakles u. Hydra IX
334ff.;Löweu. Wild VI6. Torso:
. Diskobol von Myron XVI 244 ff.
Köpfe u. Büsten: sog. Ale-
xander X 179; Augustus XXIX 192;
sog. Claudius Albinus XXVI 220;
Domitian VI 14; sog. Hera IV 218;
Hieron XVI 134; 188; Lysias XVI
139; 163; XXVIl 81; sog. Maximus
XXIX 246; Mithradates von Pontus
X 179; Philippus minor XXIX 252;
Piaton XVI 131, 3; 196; Timotheos,
Konons Sohn XXVII 72; Valen-
tinian XXVI 245; weibl. Porträt-
kopf XXVIII 328 f. Hermen:
Diogenes XVI 134; Herakles IV
190; 197; Hieron XVI 134. Re-
liefs: Achilleusschild VI 183 ff.;
Asklepios u. Hygieia IX 66; Gigant,
Fragment XX 124; Grabrelief XX
184; Katze, zum Tanzen dressiert
XXIII 65; Fries mit Schiffen XVI
228; Bronzemedaillons an der Tensa
Capitolina XXI 86. Sarkophag
Amendola XXI 304; Dionysos-
sarkophag XVI 228; Erotensarko-
phag VI 136; Sarkophag von Prati
dl Castello VI 136. Altar von Veji
XXIII 135. Mus. Chiaramonti s.
Vatican. Mus. Gregoriano : Anubis,
Statue XXVIII 11; Mars von Todi
IX 99; Cista von Vulci XXI 84 f.;
Elfenbeinschnitzereien XXI 320;
329; Bronzespiegel XXVII 269.
Mus. Kircheriano : Asklepiosstatu-
etteXVIII4; Bronzerelief: Gigan-
tomachie XII 268; Bronzeblech mit
Münzporträts XXI 83 ff.; Aschen-
urne XVII 272. Tonantefix mit
Kopf der Artemis aus Nemi I 174;
Akroter XXVII 257, 3. Mus.
Preistorico : Vorrömische Rasier-
messer aus Italien II 150; Funde aus
Tomba Bernardini XXIV 325. Mus.
della Propaganda: Glasgefäß XI
220. Mus. Nazionale delle Terme :
VI 237 ff.; Statuen u. Sta-
tuette n: Antoninus PiusXXVIII
36; Aphrodite, sich auf Idol stützend
XVI 28, 2; Apollon VI 302 ff.; 377;
VII 195; XV 145; Ares Ludovisi
XX 150; Asklepios VII 195; Statu-
ette ohne Kopf XVIII 4; archaische
Athena VI 239; Athlet, Basalt X
97 ff.; Augustus von der Via Labi-
cana XXIX 192; Dionysos, Bronze
VI 238; Marmor VI 238; von Tivoli
XXVI 221; Diskobol von Castel
Porziano XXVIII 4; Faustkämpfer,
Bronze IV 176; VI 238; XIII 93;
Hermaphrodit VI 238; Knabe von
Subiaco VI 238; Isis-Tyche VI 239;
Statue mit der Lanze, Bronze XIII
77; Mädchen von Antium XXIX
12 ff.; weibl. Kolossalstatue VIII
335. Torsen: Torso mit Apollokopf
aus der Villa des A. Voconius Pollio
VII 337; Eros (?) VI 239; Frau,
sitzend VI 239; Herakles aus der
Villa des A. Voconius Pollio VII 337;
Satyr, sein Schwänzchen beschauend
VII 337. Fragmente eines Satyrs,
vom Palatin VIII 96. Gruppe:
II. Personen- und Sachverzeichnis.
159
[Rom]
Koraraub, Fragment VI 240. K ö p -
fe: Amazone VIII 95; Ares VI 239;
Askiepios (?) XVI 372 ff.; Gordia-
nus III. XXIX 252; JüngUnge VI
304; XVI 372; 380 f.; Kaiser, Bronze
VI 238; Knabe VIII 95; männl. Kopf
VIII 95; weib'. Köpfe VII 337; VIII
95; 96; XVIII 11; Meleager IV
220; Tiberius (?), Bronze VI 238.
Herme: Wagenlenker, Porträt
VI 238. R e 1 i e f s: archaist. Fries-
fragment VIII 335; eleusinischer
Kult, Terrakotta XXV 134; 289;
Erdgöttin, in Ährenfeld gelagert VI
239 f.; drei Frauen, stehend, Frag-
ment vom Palatin XIV 3 ff.; Ludo-
visischer Thron VII 32 ff.; X 74;
XIV 155 ff.; XXI 307 ff.; Niobe mit
Latona u. Artemis ( ?), Fragment X 1 1
85; vomQuirinustempelin Rom XIX
24; XXVI 157; Satyr u. Knabe X
246 ff.; Sühneszene, Campanarelief
XXV 106; 132 ff.; Tempeigiebel
VIII 335; vom Tempel der Venus
u. Roma XXI 306; Fragment zu
Relief im Lateran gehörend X
244 ff. Altar aus Ostia I 13 f.;
XIV 220; XVI 395; XXVI 223;
röm. Ära mit Nike im Tanzschritt
XXIV 116. Sarkophagplatte mit
Dioskuren von der Via Appia XV
323; 335; Sarkophag Ludovisi: Bar-
baren u. Römer XXI 304. — Bronze-
funde vom Ponte Sisto XXVI 238 ff;
Votivhand, Bronze VI 238. Fragment
d. Fasti Saliorum Palatinorum XVII
159. Kästchen mit Deckel in Pyra-
midenform XXIII 368. Mosai ken
XXVI 60; vom Aventin VII 337;
VIII 293; Palatin I 6; Marmorurne
mit Sühneopfer XXV 106 ; 131 ff . Ma-
gazin: sakrales Alphabet XVIII 80.
(Vgl. Mus. Boncompagni). Mus. Tor-
lonia: Statuen u. Statuetten: I
112 ff. ;ApoIlon XXVIII 41; Athena
I 116; Athlet I 114; XXVIII 10;
Chariten I 115; Diadumenos I 117;
tanzender Faun I 117; Fechter aus
Pergamon I 116 f.; weibl. Gewand-
statue XVI 256; Herakles IV 214, 2;
Hermes XXVIII 10; Hestia Giusti-
niani XV 188 ff.; Leto I 116;'Milon
v. Kroton I 115; sog. Pupienus
XXVIII 77; Skylla I 115; Triton I
116. Torsen: Frau VI 295 ff.;
Molosser Hunde VI 296; Pan I 117.
Gruppen: Aktaion I 115; Eirene
des Kephisodotos I 116; Niobe u,
Tochter I 116. Köpfe: Ares I
114; Athlet I 116; VII 95; C. Julius
Caesar I 114; Constantius Chlorus
XXVIII 302; Demosthenes (?) I
113; Dionysos psilax (?) I 113; Eros
I 114; Euthydemos von Baktrien
IX 107; angebl. etruskischer Frauen-
kopf, modern 1 118; Hypnos, bärtig
I 113; Kybele I 114; Meleager IV
222; Pan I 114; Piaton I 115; Cn.
Pompeius I 41; Sappho I 113; Satyr
I 114; Triton I 114. Hermen:
Herakles 1115; IV 198. Reliefs:
I 118 ff.; Helios auf Quadriga über
dem Meere 1 118; Herakles u. Hespe-
riden I 119; Hymenaios I 119 f.;
lason u. Medea I 119; Hafen von
Ostia XXVI 157; XXVIII 278; Phi-
loktetes (?) VII 110; Theseus mit
Peirithoos u. Herakles I 118. Hera-
klessarkophag XXVIII 232. Philo-
sophen m 0 s a i k von Sarsina XII
331. — Puteal von Ostia, modern I
118; Bakchischer Krater XVI 235;
Marmorvase, modern I 118. Mus.
della Volle: Venus von Medici XIX
268 ff. Odeo: Torso eines Athleten
VI 304. Palazzo Altemps: sog. Ari-
adne IX 136, 2; Herakles IV 331.
Pal. Barberini: Athlet (?) XXVIII
10; Meleager IV 219; Supplide XXV
147 f. Torso: Meleager IV 220. Hän-
de einer Demosthenesstatue XVI
160
Generalregister.
[Roml
370. Pal. Cenci: Sarkophag XVI
220. Pal. Colonna: Statue der sog.
Elektra XVIII 14 f. Relieffrag-
ment: Toter Krieger von Freunden
getragen XXIV 179. Pal. Corsini:
Torso: Meleager IV 220. Kopf:
Herakles IV 195. Relief: Wölfin
I 12. Becher mit dem ludicium
Orestis XX 289. Pal. Fiano: Relief
der Ära Pacis X 143 ff. Pal. Gentili :
Sarkophag XXVIII 254. Pal.
Giustiniani: Statuen: Demeter (?)
XV 181 ff.; Hygieia (?) XIII 252;
XV 348; Muse XVII 173. Sarko-
phag: Barbarenkämpfe XXI 304.
Pal. Lancellotti: Diskobol XVIII 4.
Pal. Massimi: Asklepios XXVIII
228; Diskobol XVIII 4. Herme
des Theophrast XVI 124; 138; 142;
144; 161. Pal. Mattet: Venus auf
der Muschel, Relief XXI 355; Bak-
chischer Sarkophag XV 1237; Eroten-
sarkophag XVI 240. Pal. Melllni:
Kopflose Herme des Seleukos mit
dem Namen Lysipps auf der Basis
XVI 124. Pal. Muti: Mädchen mit
Taube XXIX 19. Pal. Odescalchi:
Hermesstatue XXVII 111. Pal.della
Prefettura: vgl. Pal. Valentin!, Pal.
Rospigliosi (Giardino Pallavicini):
V 66 ff.; Statuen: Apollon V 66 ff.;
Athena V 66; Hygieia V 66; 68;
Narkissos V 66; 68; Titus XXVIII
12. Dionysossarkophag XVI 232;
Jagdsarkophag XVI 232; Penthe-
sileiasarkophag XVI 228. Pal. Sacri-
pante: Statue des H. Joseph XII
74; Kopf des Antoninus Pius XII
74; 325. Pal. Salviati : Amazonen-
sarkophag XVI 230. Pal. Sciarra:
Statue': Jüngling, Bronze II 90;
XIX 176; Kopf: Amazone I 63.
Pal.'Spada: Statuen: sog. Aristo-
teles I 115; V 12 ff.; sog. Pompeius
XXVIII 13, Reliefs: XXVI 101;
105f.;115; Kitharodenrelief XXIII
35. Pal. Valentini: sog. Aphrodite
XV 1 26 ; Athletenstatuen( ?) XXV 1 1 1
9 f. Pal. Vidoni: Statue: Lucius
Verus XXVIII 78. Pincio: Askle-
piosstatue IX 74 ff. Privatbesitz:
eiste mit Perseusdarstellung VII
223; Eisendiskos Castellani mit
Gigantomachie VIII 226; Helios-
köpfe Hang 1 1 159 ff. ; 161, Bronze-
kopf der Livia bei Torquato Castel-
lani II 9; Kopf Hertz IX 162 ff.
Sammlungen : B a I b o n i : Tesserae
XI 231; Bruzza: Tesserae XI
231 ; Campanari: Tesserae XI
232; Cesi: XX 267; XXVI 304;
308; Depoletti: Tesserae XI
230 f.; Dressel: Tesserae XI 231;
234, 1; Galli: XXVI 310; Ma-
dama: XXVI 307; Marti net-
ti: Tesserae XI 317; Nelidow:
Alexanderstatuette, Bronze XVIII
207 ff.; Pacetti: Gruppe: Ari-
adne u. Dionysos XXVIII 60;
P a n s a : Grabrelief, Münzstätte
XXII 200; Pollak: Cippus aus
Amiternum XXIII 26 ff.; Kalk-
steinreliefs aus Aquila XXIII 26 ff,;
Terrakotten XXVIII 308; Sassi:
XXVI 305; 314; S c a 1 a m b r i -
ni:TesseraXI231; Valle: XXVI
305 ff,; Vescovali: Artemis-
statue XXV 1 1 1 47 f. Studio Canova:
Herakleskopf II 197. Tabularium:
Fries XIV 213 ff.; Vatikan : Sta-
tuen: Apollo vom Belvedere IV
344; 1X249; nackt, schreitend XVII
178; Aristeides XXIV 203; Ata-
lanta (?) XXVIII 54; Athena Giu-
stiniani XXV 311; Athlet VII 92;
XXVIII 9; Augustus XXVIII 12;
— von Prima Porta IX 204; XXI
69; XXV 28 ff,; XXVII 73; 75;
XXIX 192; Claudius XXVIII 69;
Demosthenes XXVIII 77; Dichter,
sitzend' XXVII 79; Frauenstatuen
H. Personen- und Sachverzeichnis.
161
[Rom]
XVI 251; XXVIII 268 f.; Hera
Barberini XXV 310 f.; Bronze-
statuette des Hadad XXII 248;
Hermes XV 193; XX 153f.; XXVIII
10; Karyatiden IX 138; Meieager IV
219; Mnemosyne VIII 64; Nil XIII
254 ff.; sog. Penelope VII 72 f.; sog.
Phokion XX 154; Sau mit Jungen
XXI 301; sog. Tiberius XXVII 180;
Titus XXV m 90; Tritonen XVIII
13; Wagenlenker XXVIII 10; weibl.
Porträtfigur XXVIII 268 f.; Wett-
läuferin XXIV 109 ff. Gruppen:
Eros u. Nereide, Fragment III 71;
Herakles mit getötetem Löwen XX
216; Laokoon XX 221 f.; 277;
Musen IX 69; Satyr auf dem Bock
XIX 1,2. To rse n: Aphrodite (?)
III 69; Torso vom Belvedere XIII
258; XVI 234; Flußgott VIII 188;
Frau mit Harpokratesknaben XIX
1, 2; männl. Torso XX 154 f.
Köpfe: Aktaion, archaisch VI
153; Alexander mit Amonshörnern
XVIII 211 ff.; sog. Alkibiades VI
244 f.; Augustus, Bronze XXIX
186 ff.; Marmor: XXIX 191 f.;
Gallier X 126; Gorgonen XXVI 222;
Harueris XIX Iff.; Herakles IV
194; Julia Domna XXIX 249; Julia
Mamaea XXIX 251; Jüngling,
archaisch I 79; XVI 251 f.; Krieger
aus der Villa Hadriana X 133 f.;
Medusen XXVI 222; Meieager IV
221; Philippus Arabs XXVI 232;
XXIX 256; altertümlicher Kopf
auf nicht zugehöriger Statue XVI
251 ff. Reliefs: Antoninsbasis
XXVII 14 ff.; Relief von der Biga
XVI 226; Eroten aus der Villa
Hadriana XXVI 223; Giganto-
machie XX 121; XXIV 191; Grab-
stein des C. Vedennius XIX 255;
XX 176 ff.; Grabstele XXVI 222;
Herakles gelagert XII 62; Frag-
Gejieral- Register
ment einer Heraklesgruppe XX
214 ff. ; Relief vom Postament der
Niobidengruppe XXI 89; Szene aus
dem Leben eines Wirtschafters XVI
90; Schiff von Palestrina XIX
255 ff.; Augustusara XIV 216, 2;
XVI 215 f.; 238; 240; Altar der
Lares Augusti XXI 299 f.; Grabara
XX 184; Altar des Mercur u. der
Mala VIII 222; XXIII 134; Cinerar-
ara der Messerschmiede XX 182, 1;
Altar von Tivoli XXIII 136; alt-
christlicher Kamm, Elfenbein, aus
Karthago XIII 303. Sarko-
phage: Giganten XX 122; Hera-
kles XVI 233; Nereiden XVI 228;
Penthesileia XVI 213; 236. Mo-
saik: Mimentanz XVI 262, 1. —
Goldgläser XXIX 240 ff.; 254 ff.;
etruski scher Grabaufsatz aus Tuff
XXVI 135. Pinie aus Bronze XVIII
39 ff.; 185 ff.; 312 ff.; XIX 87 ff.;
160. Urne des Euporus I 12. Mus.
Chiaramonti: Statuen, Statu-
etten: Artemis XX 136ff . ; Athena
XXV312f.; Athlet (?) XXVIII 10;
Attis XXVIII 65; Herakles XI 100;
XII 59ff.; XVIII 12; Hermes
XXVIII 11. Köpfe: Gallier X
128 ff.; Meieager IV 221; weibl.
Kopf XXIX 256; archaischer I
200. Herme: Herakies IV 215. Grab-
stein des L. Passienus X 93, 1; Sar-
kophag : Ariadne XXV 1 1 1 226. Villa
Albani : Statuen u. Statu-
etten: Athlet XXVIII 6; Karya-
• tiden IX 137; 139; Maenade IX 134;
komischer Schauspieler (?) XXVIII
89; Zeus mit Asklepioskopf XVIII
4. Köpfe: Herakles IV 194;
Meieager IV 222; Theophrast
XXVII 80; Zeus VIII 184. Her-
men: Isokrates XXVII 236; Meie-
ager IV 222. Reliefs: Artemis
XX 138; Herakles, gelagert XII
64; u. Hesperide IX 72; Kottabos,
11
162
Generalregister.
[Rom]
Satyr u. Mänade I 242; Sinis I 248;
Vestalinnenopfer 1247 ff.; 1X127;
Rundaltar: zwei Mädchen XXIV
189; Sarkophag: Hochzeit des Peleus
XXVIII 256. Mosaik XXVI 49.
Villa Borghese : Statuen: Askle-
pios VIII 239; 243; sog. Aventinus
VIII 241; 245; Eros, schlafend VIII
241; 245; sog. Geta, Bronze VIII
240; 244 f.; Herakles IV 193 f.
Krieger, nackt VIII 241; 245
Putte mit Vogel VIII 240; 244
Silen XVII 177; mit Schlauch VIII
241 ; 245. Gruppen: Amazonen
I 127; Ares, Aphrodite, Eros VIII
237; 240; Eros u. Nymphe VIII 239;
242 f.; Herakles u. Löwe VIII 237;
240. Torso: Meleager IV 220.
Köpfe: Haartracht XVI 256 f.;
Kaiserporträts VIII 239; 243. R e -
liefs: Barbaren, Geschenke brin-
gend, Nike mit Tropaion, Basis
XXVII 312; bakchische Reliefs
XXIV 182 ff.; Telephos VI 177.
Endymionsarkophag XXVI II 289;
Schlachtensarkophag XVI 229. Vil-
la Casali: Mosaik VI 109 f. Villa
Doria Panfili : Statuen: Aphrodite
XVI 21 ff.; Athlet (?) XXVIII 10.
Sarkophagrelief XXV 11 9. Villa
Farnesina: Mosaik XXV 257 ff .
Villa Haig: Sarkophag eines Arztes
XV 171 f. Villa Ludovisi: Statue:
archaische Amazone IV 86; Hera-
klesstatuette IV 214, 2. Köpfe
Aphrodite VII 61 f.; Hera X 189
Meleager, falsch aufgesetzt IV 221
weibl, Kopf, archaisch I 125. Re-
lief: Medusa VII 106. Villa Mada-
ma: Statuen der — XXVI 299;
Marmorstatue des Diadumenos
XXVI 300. Villa Martinori : Sta-
tuen: Dionysos XVI 239; Herakles
IV 196. Villa Mattei: Statue:
Enchriomenos XXVIII 5; Cicero-
büste XVI 152; cippus mit röm.
Wölfin im Giebel I 12; Musen-
sarkophag XVI 237. Villa Mediä:
Kopf: MeleagerlV 218; 220. Reliefs:
Magna Mater XXII 360, 1; Mars-
tempel XXII 360, 1. Sarkophage:
Bakchischer XVI 239; Paris XVI
225; XXVIII 292. Villa di Papa
Giiilio: VI 226 ff.; Bronzebecken
aus Palestrina XXIV 325; aus Satri-
cum XXIV 326; Bronzespiegel
XXVII 280, 6; Elfenbeinbecher aus
Palestrina XXX 217; Sphinx aus
Tuff XXIV 329; Terrakotten VI
229; XXVII 274.
Funde: Architektur: Vgl. o. Bauten u.
Denkmäler. Architravfragmente IV
265; XVII 95; mit eingeritzter In-
schrift VII 325; archaistisches Fries-
fragment mit Zahnschnitt VIII 335;
Friesfragment VI 101; Friesstück
mit Bukranien u. Laubgewinden von
der Engelsburg VIII 324; Gebälk-
stück mit Relief IV 265; Gesims-
fragment, skulpiert, Monte Pincio
XXVIII 104; Giebel, Nervaforum
IV 88; Kasettenstück vom Triumph-
bogen des Pons Aurelius (?) XXVI
258; Travertinpfeiler mit Stein-
bruchsmarken IV 275; Tür in einem
Grabe der Kaiserzeit auf dem Esqui-
iin IV 279; Volutenfragmente, Monte
Pincio XXVIII 104; antike Ziegel-
bedeckung des Daches von S. Marti-
no a'Monti VII 301; Ziegelpilaster
mit Travertinbekrönung IV 270.
Vgl. Basis; Kapitell; Säule; Tech-
nisches. Skulptur: Statuen u. Sta-
tuetten: Abundantia (Fortuna?),
Fragment VIII 288; Apollon, Re-
plik der Statue Pourtales XVIII 13;
Ariadne VIII 96; Athlet, Basalt X
97ff. ; Herakles, Bronze, gef. beim
Circus Maximus VI 15 f.; Herakles,
Kalkstein, Fragment III 96, 1;
Herakles victor u. H. cubans, Tuff
II. Personen- und Sachverzeichnis.
163
[Rom]
VI 150; Jünglinge in phrygischer
Tracht VIII 289; Muse vom Palatin
XV 1 1 173 ; naig Tcvxvtjg, Basalt X 97 ;
Porphyrstatuen, verschollen XVII
22, 1; Satyr VI 110; VIII 96; Vesta
Giustiniani XI 192; Votivstatue,
Bronze IV 290; weibl. Statue VIII
335; mit Bemalung IV 288. Gruppen:
Asklepios u. Opferknabe mit Hahn
XVII 72; Dirke VIII 246 ff.; Heka-
teion IV 741 ; Knabe u. Satyr, Frag-
ment VIII 96. Torsen: Athlet VI
304; Faustina (?) XVII 92; Hestia
XI 192. Statuenreste: Bronze, vom
Ponte Sisto XXVI 238 ff.; Marmor-
reste aus dem Garten des Pal. Bar-
berini XVI 369; Fragment einer
Kybelestatue vom Palatin XXIII
372; Victoria Augusta, vergoldete
Bronze VII 329; Arm, Tuff VI 101.
Köpfe: aegyptische Prinzessin aus
dem Isisheiligtum XXIII 8; Ama-
zone oder Athena mit Helm VIII 95;
Aphrodite, Terrakotta VI 114; Au-
gustus VI 112; Drusus maior VI 287;
Frauenkopf VIII 95; Harueris XIX
Iff.; Helios II 159; Isis IV 280;
XXIII 8; Juppiter-Serapis XVII
70; Juppiter Propugnator XI 208,
2; Laokoon XIII 147; M.'Poblicius
Hilarus VI 110; Serapis IV 280;
XXIII 8; Silensmaske VIII 324;
Vitellius XIV 264; Jünglinge VII
195; XVI 372; Fragmente: Knabe
VIII 95 f.; männl. VIII 324; bärtig
XVI 372; weibl. VII 195; VIII 95;
324; IX 162; XXVIII 323; 324;
Porträtbüsten IV 185; VI 150; VII
331; weibl. Büste IX 332. Pferde-
kopf, Tuff- Fragment VIII 324. Her-
men: Miltiades XVI 167; Silvanus
VI 114. Reliefs: Aphroditegeburt
s. Ludovisischer Thron; Apollo u.
Marsyas VI 373 ff.; Barbar IV 265;
Curtius XVII 322 ff.; Dioskuren am
lacus luturnae XV 329 ff.; drei
Frauen, stehend, Fragment vom
Palatin XIV 3 ff.; Fries vom Nerva-
forum IV 88; im Tabularium XIV
213 ff.; Gigantenfries XX 121 ff.;
Gigantomachie, Eisendiscus VIII
226; Hunde, mit Inschr. VII 312;
Latona, Niobe, Artemis (?) XII 85;
Mänade XVII 95; Masken u. Pal-
metten XX 81 f.; Mithras, Frag-
ment VII 329; navis annonaria auf
einer Basis VI 148; Ornamentstücke
vom Forum Romanum XVII 55, 2
Phaethon bei Helios, Stuck X 67
Quirinustempel XIX 23 ff.; 156 ff.
Tempelgiebel in historischer Dar-
stellung VIII 335; Windgott u. Aura,
Elfenbein I 126; Fragmente von der
Nordseite der Exedra der Diocleti-
ansthermen XIX 24; 157. Sarko-
phage: von Prati di Castello VI 136;
Eroten, weinlesend VI 136; Gany-
medes XIII 257; Leda XIII 257;
Meleager u. Atalante III 97; Tote
mit Trauernden IV 288. Sonstige
Funde: vgl. Altar; Basis; Bein;
Blei; Bronzen; cippus; Diptychon;
Eisen; Elfenbein; Fasten; Gem-
men; Glas; Gold; Goldglas; Gra-
nit; Lampen; Marmor; Mosaik;
Münzen; Porphyr; Puteal; Sarko-
phage; Schreibtafel; Silber; Spiel-
tafeln; Technisches; Terrakotten;
Travertin; Tuff; Vasen; Wand-
malerei; Ziegel.
Roma: Torso in Neapel XVI 247 ff.;
R e 1 i e f in Berlin XVI 250; — auf
Trajansbogen von Benevent VII
252; 258; — auf der Antoninsbasis
XXVII 15; — auf einem Säulen-
kapitell in Rom, Caracallathermen
XVI 246 ff.; — auf Medaillons des
Septimius Severus XVI 250; — im
Wolf egger Skizzenbuch XVI 225;
— auf B r 0 n z e kästchen aus P(}cs
(Ungarn) XXII I 356; auf Elfen-
164
Generalregister.
b e i n - Consulardiptychon V 1 1 241 ;
— auf Mosaik Colonna I 3; 8;
14. — (?) rf. Vasenbild VIII 345.
Vgl. Rom, Tempel.
St. Romain en Gal: Mosaik aus —
XXVI 153.
Romanische Kunst: ihre Wurzeln in
Syrien, nicht Byzanz oder Rom
XVIII 199; Pariser Godescalc-Evan-
geliar, syrischer Bildercyclus aus
d. Etschmiadsin-Evangeliar XVIII
199; 201 f.
Romano, G. XVI 216 ff .
Romulus u. Remus: Darstellung XXI
289 ff. ; — mit der Wölfin, Mosaik
Colonna I 3 ff.; — , Auffindung,
Fries r e I i e f des Tabulariums, Rom
XIV 213; Ära aus Ostia, Rom,
Thermenmus. XIV 220; — als
Hirten, auf Relief mit Darstel-
lung des Quirinustempels XIX 28;
158; des Mars-Ultor-Tempels XIX.
28; angebl. Apotheose des Romulus
auf Elfenbein diptychon, Lon-
don, Brit. Mus. XXVIII 273; —
auf Mosaik eines Larariums, Rom,
verschollen VII 301. Romulusgrab
s. Rom.
Roncaglia = Augusta Vagiennorum,
Theater X 85.
Rose auf Terrakottalampe aus Pom-
peji VII 16, 1.
Rossi, G. B. de — , Nachruf IX 252.
Rossini, L., Kupferstecher, Zeichnung
vom Forum Roman. 1817, Besitz G.
Huelsen XX 28.
Rovere di Caorso: Terramare X 75.
Rugge: Grab XI 250; XXVII 107.
Ruggieri vgl. Bronzen.
Rümpfe mit geöffneter Leibeshöhle
XIV 238 f.
Rundgebäude: Herkunft des Typus
XXVI 134.
Rüstung: Kunstwerke eine zweifel-
hafte Quelle für die Kenntnis der —
XXII 13; etruskische Bronzen aus
Perugia I 220; 221.
Rutigliano: Funde XIX 205 ff.; VIII
333; IX 229.
Ruvo : Dauniakultur in — XIX 218 f. ;
Hellenisierung XIX 221; Hauptort
der Peuketia XIX 223 ff.; Silber-
prägung XIX 223; Bedeutung von
— für die italische Vasenmalerei
XXVII 167 ff.; Gräber u. Funde:
VIII 332f.; IX 229; XIX 211;
219f.; XXIII 330; XXVII 104f.;
Bronzestatuette, Hermes,
Samml. Jatta IV 311 ff.; VIII 26;
Elfenbein Schnitzereien von —
XXI 314 ff.; Terrakotta vogel
XIX 219.
Saalburg: Geschütze auf der — u.
Gemme mit Geschütz XXIV 102.
Sabina: Apotheose der — (?), Re-
lief in Rom, Conservatorenpalast
XXVII 13.
Sabinus, Bischof von Canosa XXX
125^^
Saecularfeierin Rom 248 n. Chr. XXVI
233.
Säge aus Eisen, Grab Regolini-Galassi
XXII 107.
Sakonidas, Vasenmaler XVIII 329.
Salber s. Athlet; Enchriomenos.
Saliceto Panaro : Fragment mit Waffen
in Rel., von einem Grabmal, ge-
funden in — , jetzt Modena XXI 185;
XXVII 307.
Sallentini XXVII 27.
Salomons Urteil, Wandmalerei VIII
116 ff.
Salonae: Stützmauer der Uferstraße
XVII 16.
Saloniki: Ambo von — , Konstanti-
nopel XXVII 325; Sarkophag II
49. Mosaik von Hagios Demetrios
XXIX 87; 89.
Salus: Tempel der — in Rom VI
123.
II. Personen- und Sachverzeichnis.
165
Salutaris, Beiname für Kybeie in Rom
XXIII 373 f.
Salzstraße s. Via Salaria.
Samniten : Aufstand der — X IX 282 f. ;
283 f. ; zur Geschichte der — XXV 1 1
24.
Samos: Grabstelen von — XXVI 109;
Heraion, Dachdeckung XXX 38;
archaisches Kapitell von — XXIX
295; Reliefs mit Heroa XXVI 109;
ionischer Sarkophag von — XII 197.
Samothrake: ionisches Kapitell von —
XXIII 159, 1; 163, 4.
Sanctus für Mithras XXV 269.
Sandalen: Fragmente, CorchianoII 34.
sandaliarius: Apollo — in Rom XXII
430.
Sandas: Pyra des — XXVII 1.
Sandstein: weibl. Gewandfigur aus
Metz XXI 284 f.; Gewichte aus
Pompeji XIII 55; Grabreiief eines
Schusters, Tortona XXVII 231;
etruskische Stele aus S. Polo b.
Bologna I 183 ff. ; römische Stele
mit Inschrift, von Velia VI 347.
Sangallo, Antonio da — : Befestigungs-
projekt für Rom 1534: IX 328 ff.;
Fassade von Madonna di S. Biagio
bei Montepulciano nach der Basilica
Aemilia XVII 48, 2; Zeichnung der
Basilica Aemilia XVII 45, 3; des
Forum Roman. IV 236 ff. ; des Obe-
lisken d. Antinous XI 125; eines
Säulenfragments vom Kapitolini-
schen Juppitertempel III 151 f.; IV
249 f. — d. Jüngere: Erbauer der
rocca Paolina in Perugia XII 164;
Zeichnung des ion. Tempels am
For. boarium XXI 222; des dor.
Tempels bei S. Nicola in Carcere
XXI 171. — , älterer u. jüngerer
s. Rom. — , Giuliano: Fassade von
S. Lorenzo in Florenz nach der Ba-
silica Aemilia XVII 48, 2; Zeich-
nung der Basilica Aemilia XVII
45, 3; eines Reliefs aus Cervetri im
Vat. Barb. Lat. 4424 XXIII 33 ff.;
des Gesimses vom Serapeum XVIII
36.
Santangelo: archaisches Terrakotta-
relief der Sammlung — VI 253 ff.;
Skene XII 139.
Sappho, sog. — , Marmorstatue
in Rom, Capitol. Mus. XVI 257;
Marmorköpfe: Catania, Mus.
Biscari XII 135; Rom, Mus. Tor-
lonia I 113; Herme, Rom, Con-
servatorenpal. XVI 134; 199. rf.
Vasenbi Id III 241 ff .
Saradschik, Heroon XI 313, 2.
Sarapis s. Serapis.
Sardes: Artemistempel XXX 33; Ter-
rakottaziegel aus — XXX 32 f.
Sardinien: Gräber VII 336 f.; Ansied-
lungen u. Gräber neolithischer Zeit
bei Kap S. Elia XIX 154.
Sardonyx s. Gemmen; Skarabaeus.
Särge verschiedenen Materials u. ver-
schiedener Form aus Sizilien VII
185; — aus Blei VI 233; — aus
Holz mit Bronze beschlag, Cor-
chiano II 32; — aus Holz, von der
Krim XII 196; — aus Holz 1 18; 215;
mit Terrakottareliefs, Su-
essula II 256 f.; — aus Nenfro,
CornetoII 155ff.; XIX 155; Stein
— aus Gräbern bei Ragusa (Sizilien)
VII 334; — aus Ton VII 185; —
aus Tuff I 18; II 286 ff. Vgl.
Sarkophage.
Sarkophage: Christi. ,ChronologieXX IV
202 ff. ; röm. — , von Pergamon be-
einflußt XX 218; Dekoration der —
III 304 ff.; Giebel— XXX 229;
278; — mit KHnendetails XXX 232;
278; Mosaik — XIII 283; Ter-
rakotta— aus S. Anastasia b.
Randazzo XV 238; — aus Cervetri,
in Italien gearbeitet (?) XXI 326;
XXVII 274; aus Chiusi 1217 f.; aus
Sizilien mit dachförmigem Deckel
VII 179.
166
Qeneralregister.
[Sarkophage]
Alexandrien XXIX 179 f.; Amalfi,
Dom 112; 14; S. Anastasia b.Randaz-
zo XV 238; Athen XXV 92; Berlin
XU 311; XXVIII256; 261; christl.,
von B^ziers III 93; Bieda XXX
174; 295; Blenheim Palace XVI
229 f.; Cales XV 238; XVIII 146
Cannes, Samml. Courcel VIII 173ff.
Cervetri XXI 326; XXVII 274
Chiusi I 217 f.; cod. Escor. IV 75 f.
England, Wüton House XVI 231
Florenz XVI 235; XXI 398; XXIV
175; XXV 98; Gerona IV 77; Gir-
genti VI 247 ff.; Golgoi XXI 321;
Hagia Triada XXVII 12; Isernia
(Apulien) XXII 23; Karthago XIII
283; 295 f.; 297 f.; Klazomenai III
163 f.; Konstantinopel IX 72; XXI
74; XXV 96 f.; 145; 150 ff.; Lon-
don XV 1 229 f. ; 234 ; 240 ; XX I 78 f. ;
Fragment XXV 277 f. ;Mantua XVI
231; XXI 294; Monteceili XXVIIl
253; Neapel XXV 103 f.; XXVII
151; Orvieto, etruskisch XXX 243;
302; Paris XVI 226; 228; 232; XVII
173 ff.; XXVIIl 289 f.; Fragment
XXVIIl 254; Petersburg VI 247 ff.;
Pighischer XV 163; Ravenna, christl.
11298; XXIVl94ff.; — beimDante-
grab XVIII 193; Honorius— XXIV
194; — des Erzsbichofs Felix
XXVIIl 262; Rom, christl. II 151;
— aus Rom VII 195; 313; 337; in
Rom: Arch. Inst. XVI 226; Capitol.
Mus. VI 136; XVI 228; XXI 304;
Conservat. Palast XVI 227; Haus
d. Cornelier (verschollen) XIII 257
S.Lorenzo fuori le mura XXI 293 f.
S. Maria in Aventino XVI 227: 232
Mus. Chiaramonti XXVIIl 226
Mus. Torlonia XXVIIl 232; Tlier-
menmus. XV 323; 335; XXI 304;
Pal. Cenci XVI 220; Pal. Gentili
XXVIIl 254; Pal. Giustiniani XXI
304; Pal. Mattei XVI 237; 240;
Pal. Rospigliosi XVI 228; 232; Pal.
Salviati XVI 230; Vatican VIII
232; XVI 213; 228; 235 f.; XX 122;
XXVI 157, 5; XXVIIl 254; XXIX
257; Villa Albani XXVIIl 256;
Villa Borghese XVI 229; XXVIIl
289 f.; Villa Doria-Pamfili XXVI I
9; Villa Haig, Monti Parioli XVI
171 ff.; Villa Mattei XVI 237; Villa
Medici XVI 225; 239; XXVIIl
292 f.— Saloniki II 49; Samos XII
197; Sidamara XXV 96 f.; Sidon
VIII73;98ff.; XII 197; XXI74ff.;
XXII 15; Siena XXV 91, 4; Sizilien
VII 179; Spanien, christl. IV 77;
Tabarka XIII 283 f.; Tarent V71f.;
77 f.; VIII 334; Torre Nova XXI
289 ff.; XXIV 175; XXV 89 ff.;
273 ff.; Tuqis XIII 283 f.; Venedig
XXVII 10; Via Appia III 96 f.;
Weimar XXVIIl 256; 261; Wien
XXI 79; Wolfegger Skizzenbuch
XVI 215; 221; 224; 228f.; 237; 241.
Darstellungen: Achilleus VIII 173;
Adonis XVI 231; XXX 174; Ado-
rantin XXIV 197; Aeneas u. La-
vinia XXI 289 ff.; Aeneas in
Italien XXI 398 ff.; Alexander
XXII 15ff. ; Alkestis u. Persephone
VIII 177 f.; Amazonen IV 75 f.;
V 71; XVI 226 f.; 230; Anbetung
der Hirten XXVII 321 ff.; Apostel-
fürsten XX IV 200 ; Ariadne XXVI 1 1
226; 254; Arzt XV 171 ff.; Atalante
u. Meleager III 97; Athena u. Musen
VIII 182; bakchische Darstellungen
XVI 229f.; 237; 239f.; Bär VIII
182; Barbaren u. Römer XXI
304; Baumgänge=Himmelsparadies
XXIV 195; Biton u. Kleobis
XXVII 10; Christus I 190 f.; II
151 ff.; III 93 f.; IV 77 ff.; dex-
trarum iunctio XXI 292; XXV
278; Dionysos XVI 228; 232; En-
dymion VII 337; XXVIIl 289f.;
Eros als Genius der Stadt Rom I
H. Personen- und Sachverzeichnis.
167
[Sarkophage]
14 f.; Eros auf Fackel gestützt VIII
181 ; Eroten XVI 240; Eros u. Psyche
VI 181; VIII 181; XVI 63; 90; bei
Selene VI 173; Eroten mit Gutem
Hirten IV 77; u. Jahreszeiten VIII
182; weinlesend VI 136; auf Renn-
wagen VIII 182; auf der Jagd VIII
182 ; ydfiogfyyQa(fos XXV 323 ; Gany-
medes u. Leda XIII 257; Genien
III 96 f.; Genreszene: 'Alter in d.
Wiege' XVI 268; Gigantomachie
VIII 232; XX 122; Hadeshaus od.
(Christi.) Himmelshalle XXIV 194;
Helena XXIX 257; Heraklestaten
XVI 233; XX215ff.; XXVIII 232;
Hermes VIII 178; mit dem Lotos-
blatt XXIX 179 f.; Guter Hirt
II 151 f.; IV 77; XXIV 195; 199;
u. Eroten IV 77; Hochzeit XXI
294; XXV 277 f.; XXVI 11 253;
des Aeneas u. d. Lavinia XXI
296 ff.; des Peleus u. d. Thetis
XXVI II 256; Jagd VIII 180; 182;
XVI 232; Jahreszeiten VIII 182;
Jerusalem, himmlisches XXIV 195;
Iphigenie XXVIII 256; 261; Ken-
tauren XVI 221; 235; Klagefrauen
Vin73;98ff.;XII197;XXI74ff.;
XXV 145; 150 ff.; Kleobis u. Biton
XXVII 10; Lebenslauf eines Knaben
XXVII 9; Landleben XVI 237;
Leda u. Ganymedes XIII 257;
Löwenjagden VIII 180; Magier III
94; XXVII 321 ff.; JVlann mit
scrinium u. Frau mit Pfau VIII 179;
Marathonschlacht V 71 f.; 77 f.;
Mars bei d. Hochzeit des Aeneas u.
d. Lavinia XXI 296 ff.; Marsyas
XVII 173; Medeasage I 119; III 98;
VIII 180; Meleagersage III 97; XVI
231; 237; XXVIII 256, 4; Musen
VIII 182; XVI 227; 232; 237; XXIV
196; XXV 91, 4; Musizieren u. Lesen
(altchristl.) XXIV 195; Mutter u.
Kind XXV 148; Nereiden XVI 228;
237; Nike III 306, 2; Ochsengespann
mit Putte VIII 173; Paradies (Pal-
men u. Weinstöcke) XXIV 195;
Paris XVI 224; XXVIII 292 f.;
Ostia (?) XXVI 157, 5; Penthesileia
XVI 213; 226; 228; 235 f.; Persepho-
ne XVI 215; 232; XXV 108; 120;
u. Alkestis VIII 177 f.; Pfau VIII
179; XXIV 195; Phaethon XXVIII
257, 3; Phaidra V 20 ff.; VI 247 ff.;
Pinie in bakchischer Szenerie
XXVIII 254 f.; Polyxena XXX 243;
302; Putte mit Ochsengespann VIII
173; Sarkophag XXV 143; 278;
Satyr VIII 173; Schiff mit Rude-
rern XXV 1 1 306 ; Schlacht XV 1 229 ;
Seegötter XVI 220; Selene u. Eros
VIII 173; 182; Steinbock VIII 182;
Sühneopfer XXV 103 f.; Tote mit
Trauernden IV 288; Triton III 305;
Verkündigung und Heimsuchung
XVIII 193; Virtus VIII 180; die
Weisen aus d. Morgenland III 94;
XXVII 321 ff.; Wölfin I 12; 14.
Sarno (?) Wandmalerei, Pompeji V
134.
Sarsina: Mosaik von — XII 331.
Sarti, E.: über die Forumsgrabung der
1830 er Jahre XX 23; über das
Fragment einer roten Granitsäule
bei der Phokassäule XX 68.
Sassaniden-Gemme, London, Brit.
Mus. XXVII 6 f.
Sassoferrato: Funde von — VI 234 f.;
Terrakottafries: plündern-
de Gallier von den delphischen Göt-
tern bestraft XVIII 330.
Satestro (Mittelitalien): Tempelpodium
XVIII 149.
Satricum = Conca(?) XI 157; 183 f.;
Tempel der Mater Matuta XI 183;
glockenförmige Basis aus — XVIII
163; Bronzegefäß aus — XXIV
326.
Saturnus : Votivrelief für - XX 219, 2.
Tempel in Rom s. d.
168
Generalregister.,
Satyr : Bronzen : Statuetten: Epi-
dauros IV 170 f.; Stützfigur eines
Thymiaterions, Todi 1 231 ; K ö p f e :
— von Corfinio, nicht antik XI 99;
Kopfgefäß, Ruggieri VII 185; Re-
lief: — vor ithypha'lischer Herme
auf Schale aus Pompeji XVI 331;
— auf eiste mit Perseus-Dar-
steliung VII 223 f. Gemmen: -—
mit Hund, Pantelieria XIII 395; —
köpf auf Karneol, Pompeji VII 21.
Marmor: Statuen mit Attributen
XXVIH 15; 21 f.; 59ff.; 68; —
lysippischer Schule, Berlin XX 140;
— als Brunnenfigur, Pompeji XI 37;
38: — , Rom, Giardino Pallavicini
V 66; 68; Replik des einschenkenden
— s, Rom, Palatin VIII 96: jugend-
licher — auf Schlauch, Brunnen-
figur, Rom VI 110; tanzender Faun,
Rom, Mus. Torlonia I 117; Replik
des ausruhenden — s, Terracina VI
373. Gruppe: — auf dem Bock,
Rom, Vatican XIX 1, 2. Frag-
mente: — vom Palatin, Rom,
Thermenmus. VIII 96; — , sein
Schwänzchen beschauend, Rom,
Thermenmus. VII 337; — knieend,
überlebensgroß, Verona X 96.
Brüsten: Rom, Mus. Torlonia I
114; Hermenbüste, Verona X 85.
Kopf aus Pompeji XVII 316.
Reliefs: — n an einem Baume
sitzend, Cannes VIII 183; — , Sil-
vanus u, Pan, Florenz, Mus. Arch. 1
161 ff.; — mit Flöten, Genua, Pal.
Bianco XXV 298 ff. ; — u. Knabe,
Rom, Thermenmus. X 246 ff.; — n
auf einer Marmorvase, Diana-
heiligtum am Nemisee XI 192; —
einem Silen beim Opfer assistierend,
Paris XXVI II 268. Sarkophag,
Cannes VIII 173. Mosaik: — u.
Mänade, Neapel I 6. Terrakotten:
— n, Trauben in Körbe pflückend,
Fries aus Pediano VI 236; Kopf
aus Pompeji IX 41; — mit Dio-
nysos auf Panther, Terrakotta-
matrize, Girgenti XII 278. Vgl.
Vasen; Wandmalerei.
Satyrmädchen, betend, Wandmalerei,
Pompeji XI 53.
Sau: Darstellung der Albanischen —
XIV 216, 2.
Säule: Asymmetrie der — n in der
griech. Architektur XXIII 81; 85;
— mit Epithem in der antiken
Kunst XXVI 133; — n als Darstel-
lung der Himmelshalle XXIV 194;
Holz — n im dorischen Tempelbau
XXX 61; — n in landschaftlicher
Typik XXI 347; Opfertisch auf — n
in Capua XXII 400; Proportionen
der — n in Pompeji III 19 f.; — n an
römischen Bauten XXI 263 ff.
Etruskische — in Grotta dipin-
ta bei Bieda XXX 264; — , korin-
thisch, geschuppt, Relief auf Grab-
stele in Belgrad XXVI 270; in
Schraubenwindungen kanneliert, Re-
lief auf Grabstele in Belgrad XXVI
270; ■ — in Grotta della Colonna,
Bomarzo XXI 183; ionische Halb-
— -n in Tomba Lagrasta in Canosa
XXIX 280 ff.; dorische — mit
cylindrischer (kubischer) Basis auf
Tuffaltar in Capua XXII 410;
— von Igel XXI 282; XXVII 9, 1.;
ionische Säulen von Lokri V 181;
190 ff.; vom Didymaion bei Milet
XXIII 163; Säule vom Mons Alba-
nus XXI 184; vom Atreusschatz-
haus in Mykenai, Vorbild für etrus-
kische XVII 308; korinthische Frag-
mente aus hellenistischem Grabe
von Neapel XXVII 149; Säulen von
der Basilica in Paestum XVII 308;
vom Poseidontempel in Paestum
XXIII 81; Fragmente griech.-römi-
schcr Lavasäulen auf PantelleriaX 1 1 1
392; Pompeji: alte Säule XVII
305 ff.; XVIII 159, 2; XIX 124 ff.;
II. Personen- und Sachverzeiclinis.
169
XX 193ff.; XXII 410, 7; XXIII
78 ff.: Säulen der Basilica III 21 ff.;
IV 24; VI 69; korinthische, vom
Eumachiagebäude VII 114; 120 ff.;
vom dorischen Tempel am Forum
trianguläre XX 201 ff.; XXIII
103 ff. ; vom Porticus am Forum
trianguläre II 137 f.; vom älteren u.
jüngeren Porticus u. Tempel der
Venus Pompeiana XV 279 ff. ; 297ff. ;
dorische V 120; VIII 15; XIII 52;
XVI 324; ionische II 125 f.; 138;
III 196; V 120; VIII 16; IX 55;
korinthische Halbsäulen II 110 f.;
113; Ziegelsäulen (mit Stuckbe-
kleidung) XI 30; 89; XIII 16; 35;
52; XVI 291; achteckige als Stützen
einer Weinlaube XIII 18; Säulen,
bunt bemalt IX 51; XVI 352.
Rom: Säulen von der Basilica
Aemilia XVII 51; mittelalterliche
Verwendung II 95; ionische, vom
Concordiatempel XXIII 163; vom
Tempel am Forum holitorium XXI
265; vom Juppitertempel innerhalb
des Octaviaporticus XXIII 160;
vom Magna-Mater-Tempel auf dem
Palatin X 15 ff.; XXI 265; vom
Marcellustheater XXI 265; Granit-
säulen vom Marsfeld XVII I 25 ff.;
chalkidische (?) Säule vom dori-
;>chen Tempel bei S. Nicola in
Carcere XXI 182; Säulen auf dem
Atrium der sog. officina marmoraria
V 1 1 297 ; aus CipoUino, gef . zwischen
Pantheon u. Vicolo della Spada
d'Orlando XIV 141 ff.; vor S. Paolo
f uori le mura XV 1 1 52, 1 ; Travertin-
säulen von der Piazza Cenci VI 126;
Granitsäulen, gef. beim Severus-
bogen XVII 22, 1; Säulen vom
Templum Solls III 98; Granitsäule
mit attischer Basis auf Travertin-
biock von der Via della Reginella
VI 126; Granitsäulen IV 263; Frag-
mente VIII 318; XX 68; Travertin-
säulen IV 275. Korinthische Tuff-
säule in einem Grabe von Ruvo
XXVII 104; Säule mit Greifen in
Relief im Pietreratumulus, Vetu-
lonia VIII 329; von einer Grab-
nische an der Via Nucerina II 1 123 f.
Altionische Säule auf der Tensa
Capitolina, Rom XXI 347; Säulen
in Palmenform auf Reliefdarstellung
des Quirinustempels, Rom XIX 24;
157. Vgl. Basis; Kapitell; Pompeji;
Rom; Technisches; Vasen.
Sauras u. Batrachos, Kapitell XXIII
153 ff.
Saurotere aus Capodimonte I 23;
Perugia I 220 f.; Ruvo XXIII 334.
Savignano sul Panaro: Grabfunde VI
361..
Scala greca: Gräber XIII 153.
Scalambrini : Mosaik — aus der Villa
Cavalieri in Frascati XX 286 f.
Schädel: Tier — als Attribut an Sta-
tuenstütze XXVIII 46.
Schafsleber, Bronze, Piacenza, Mus.
Civ. XX 348 ff.
Schantung: Relief aus — XXVIII
145 f.; 169; 178.
Schattierung auf Goldglae XXIX 252.
Schauspieler : Marmorrelief,
Dresden XXVI 224, 2; Figur eines
— s aus Bernstein, Pompeji XIII
54; komischer (?) — , Marmor-
statue, Rom, Villa Albani XXVI 1 1
89; komischer — , Terrakotta-
maske aus Pantelleria XIII 393;
Wandmalerei: — od. Dichter
als Sieger mit Komödienmaske auf
Basis, Pompeji XI 87; — chor auf
Vase XII 92; 101; 103, 1.
Scheiterhaufen XXVIII 275; 283; 285;
Pyra des Sandas XXVII 1; — auf
Münzen XXVIII 283.
Schiefer: — platten als Fußboden-
belag, Pompeji V 123.
Schiff: Arten u. Darstellungen XIX
255 ff.; — im Nemisee XI 189;
170
Generairegister.
Bronze — mit Tieren, aus einem
Grabe bei Vetulonia I 243; M a r -
m 0 r r e I i e f von Palestrina, Rom,
Vatican X IX 255 ff. ; Basis mit navis
annonaria, aus Rom VI 148; Fries
mit — en, in Rom, Capitol. Mus.
XVI 228. Sarkophagfrag-
ment (?) aus Aquila XXVII 306;
— auf der Tensa Capitoiina XXI
337; — svorderteil auf Stele vom
Dictynnaion in Kreta XXI 78; — e
in homerischen Szenen auf etrus-
kischen Urnen XIX 257; — auf
Gemme XIX 257; Kriegs— e:
Schilde am Bordrand XIX 256 f.;
XXI 337; Segel— auf Lampe
VII 156; — skampf auf Stelen
aus Novilara XI 185; — svorder-
teil auf Gemme aus Pantelleria
XIII 395. Vgl. Münzen; Vasen;
Wandmalerei.
Schild: — e auf Schiffen XIX 256 f.;
XXI 337; Bronzen aus Grab
Regolini-Galassi XXII 108; —
Strangford XXI 303; — der Par-
thenos VIII 231.
Schildkröte als Attribut an Sta-
tuenstützen XXVIII 89; — aus
Terrakotta, als Spielzeug, del
Fusco XI 261; — (?), Mosaik aus
Pompeji XIII 5; Schalen von — n,
gef. in Pompeji I 213.
Schildzeichen VIII 234; — der Legio-
nare auf der Marc-Aurelssäule IX
88; Gorgoneion als — , Wand-
malerei, Pompeji XI 90; kämp-
fende Hähne als — , Sorrentiner
Basis IV 310. Vgl. Vasen.
Schlange als Attribut an Statuen-
stützen XXVIII 64; 83 ff.; — n
u. Asklepiosdarstellungen i 167 f.;
XXVIII 225 f.; — mit Hygieia
XXVIII 237; — von einem Manne
gefüttert, Mosaik VII 195; — im
eleusinischen Kult auf S a r k o -
p h a g von Torre Nova XXV 118;
— , chthonisch, auf etruskischer
Stele I 183. — nrelief: aus
Pompeji I 157; Sinis Pityokamptes,
Rom, Villa Albani I 248 ff.; — n des
Ares: Deimos u. Phobos, Bronze-
relief Perugia IX 275 ff.; Stuck-
relief a. Pompeji XVI 293; — als
Wasserspeier, Bronze aus Pom-
peji X 1 1 1 18 ; — u. Eidechse auf dem
Rücken einer Gans, Figurenvase aus
Pompeji XIII 20; — nkopf aus
Terrakotta, bemalt, Pompeji
V 282. Vgl. Armbänder; Vasen;
Wandmalerei.
Schlangensäule im Hippodrom von
Konstantinopel XVIII 326 ff.; XIX
112, 1. ">
Schleier, gebläht, als Kennzeichen
himmlischer Regionen XXVII 14.
Schloß : Sicherheits— XV 1 1 1 77. Vgl.
Eisen.
Schlüsselaus Pompeji IV 12, 1; 103, 1;
105, 1; 108, 1; 114, 1; VIII 55; IX
58 f.; XIII 58; — mit Schloß aus
Pompeji V 252; IX 48; 58 f.; XIII
30; XVI 364; XVII 315; —u. -loch
an pannonischem Kästchen aus In-
tercisa XXIII 352; x^elg y.aT0iy.a6iri,
rf. Vasenbiid VIII 338.
Schmelzhütte in Erbessos XI 260;
Schmelztiegel (?), Bronze, aus Pom-
peji V 139.
Schmetterling als Symbol der Seele
XVI 61; 90; — mit Skelett oder
Schädel XVI 90, 1.
Schmuck: Beil als — bei Menander,
Epitrep. 169: XXV 252 ff.; Brust —
der Artemis Ephesia XXIX 202 f.;
— an Demeterstatuetten XXIX
204 ; — bei männl. Gottheiten XX I X
204 f.; — in Form menschl. Glieder
XXIX 206. Vgl. Gold; Silber.
Schnecken: Purpur — auf Terra-
kottarelief XVI 82, Vgl.
Wandmalerei.
schola XXVI 128.
II. Personen- und Sachverzeichnis.
171
schola Xantha s. Rom.
Schrank aus Holz, Boscoreaie IX
351.
Schreiber: ägypt. Statue a. schwar-
zem Stein, in Benevent VIII 218.
Schreibstift, Bronze, aus Pompeji
XIII 13; — aus Knochen, gef.
in der Regia zu Rom XVII 65;
Schreibtafel aus Eichenholz, Frag-
ment, gef. in der Regia zu Rom
XVII 65.
Schulszene, Parodie, Terrakotta-
re 1 i e f V 3 ff .
Schuster: Grabstein eines — s, Tortona
XXVII 231 ff.; Grabreliefs mit Dar-
stellungen aus dem — handwerk
XXVII 233, 1. —Werkzeuge XXVII
232.
Schütze, Sternbild XXVIII 295.
Schwan, emailliert, als Anhänger an
goldenem Ohrring, Grab von Canosa
XX IX 286 ; — auf der Ära von Ostia
XV I 395 f. ; — e aus Bronze auf
Thymiaterion, Todi I 231; — e auf
Ring, Capodimonte I 23; — enkopf
als Griff, Capodimonte I 28. Vgl.
Vasen; Wandmalerei.
Schwein, von Löwen überfallen, Silber-
reliefs aus Perugia IX 313 f.
Vgl. Aeneas; Sau; Vasen; Wand-
malerei :
Schwert: einschneidiges, krummes aus
griech. Grab von Ruvo XXIII 334;
zweischneidiges, gerades aus griech.
Grab von Ruvo XXIII 334; — aus
Bronze in Scheide, Grosseto III
157; — er aus Eisen, Perugia I
221; 225; Rutigliano XIX 205;
Ruvo XIX 219; Vetulonia I 137;
139; — in Holzscheide, Suessula II
256; — er in Form eines Handschars,
Serra S. Quirico VI 361; — scheide
aus Eisen, Perugia 1 225. Vgl. Wan-
inalerei.
Sciatbi, Nekropole XXVI 120.
Scicii, Gräber XIII 339.
Scifazzo (Sizilien), Nekropole XIII
328 ff.
Scipio: Kopf Cesi-Acquasparta bei
Ursinus XVI 152; sog. Scipionen-
bildnisse X 184 ff.; — nengrab s,
Rom.
Scrlbonia s. Münzen.
scrinium als Attribut an Statuen-
stützen XXVIII 76 ff.; Statue,
kopflos, mit — in der bibliotheca
templi Divi Augusti XVII 80. Vgl.
Wandmalerei.
St. Sebastian: Statue des — in
S. Agnese in Agone zu Rom, aus
antikem Torso umgearbeitet XII
71 f.
Sebastiane del Piombo: Zeichnung
eines Herakles von — (?) XI 101.
Secchetto (Elba): Granitaltar mit
Heraklesrelief in — XVIII 63 ff.
Secinaro: Travertincippus von —
XXIX 129 ff.
Seegötter -Sarkophag aus Rom,
Pal. Cenci, Vorbild für d. Gemälde
d. Villa Madama XVI 220.
Seehundsköpfe als Wasserspeier,
Terrakotten aus Larisa (Aeo-
lien) XXX 6; — auf Münzen
von Phokaia XXX 9.
Seelenvogel, altchristl.: Taube oder
Pfau XXIV 195.
Seewesen s. Meerwesen; Wandmalerei.
Segesta: Flußgott Krimisos auf Mün-
zen von — IV 37, 3.
Seianus, Porträt XXIX 59.
Selene XXVIII 285; 291; 293; 296;
298 ; — auf Sarkophag, Cannes
VIII 173; 182; Kopf auf Lampe
aus Pompeji IV 8, 1; — mit Halb-
mond, auf Lampe aus Pompeji IV
29, 1. — (?), Vasenbild XIII 98.
Seleucus aus Emerita, Mosaikkünsticr
XVII 127.
Seleukeia Pieria: Kultstein XVI 277.
Seleukos NIkator: Rückführung der
Tyrannenmörder des Antenor XIX
172
Generalregister.
181 f.; Porträt IV 32ff.; XIII 66;
Marmorkopf: gräf 1. Erbach-
sche Samml. XIII 66; Bronze-
kopf aus Herculaneum XIII 72;
XXVII 80; Herme ohne Kopf
mit Lysipps Namen auf der Basis,
Rom, Pal. Meilini XVI 124. Vgl.
Münzen.
Selinus: Ausgrabungen X 83: Befesti-
gungen der Akropolis VII 186 ff.;
Metopen VI 362; VII 192 ff.; XXX
51; Tempel G, Antenkapitell XXIX
293.
sella curulis, Relief auf Cippus,
Grottaferrata XII 84; — gestatoria
sive baiulatoria XVI 269. Vgl.
Sessel.
Semele u. Endymion (?), Wandmalerei
XIII 26f.
Semiten: Darstellung eines — (?)
auf einem Skarabaeus, Corneto I
86; semitische Häuser in Pantelleria
XI 260. Vgl. Juden'.
Semo Sancus: Tempel des — in Rom
IV 274.
senaculum in Pompeji s. Pompeji,
Tempel der städt. Laren.
Senat, ( ?) Personifikation auf Relief,
Trajansbogen von Benevent VII
255; 257.
senatus consultum Vellaeanum XIX
324 f.
Seneca, Samml. Farnese, inschriftlos,
zuerst bei Ursinus XVI 152.
Sennius Felix, Mosaikkünstler XVII
128.
Sentinum: Lage des antiken — VI
234 f.; Mosaik von — XXVIII
294, 2.
Septimius Severus : Räuberunwesen
unter seiner Regierung XVII 335;
Germanenkrieg XX 158; Parther-
feldzug XXV 263 ff.; Septizonium
a. Palatin XXV 56 ff.; — als legiti-
mer Erbe des Imperium Roman.
XVI 250; Standbild des — in der
Mittelnische des Septizonium XXV
73; Büste im Wolfegger Skizzen-
buch XVI 234; Bronzesta-
tue der Samml. Somz6e XXVI
244, 3; — auf B 1 e i t e s s e r a XI
318; Ziegelstempel des — XVI 250.
Vgl. Münzen; Rom.
Septizonium: Bedeutung des Wortes
VI 105; — en II 295; — in Karthago
VI 75; — in Rom s. d.
Serapeion in Alexandrien XVIII 33 f.;
in Athen IX 155; in Memphis XVIII
33 ; — in Ostia, nicht bekannt XV 1 1 1
34, 1; in Rom s. d,
Serapis im Amphitheatrum Vatic. XVI
134; Marmorstatue, Tunis
XXVIII 84; Kopf aus dem Isis-
heiligtum in Rom IV 280; gef. im
lacus luturnae XVII 70; Relief-
fragment aus Rhodos: — u.
Isis, London, Brit. Mus. XV 1 258 ff. ;
— köpf auf Gemme von Pantel-
leria XIII 395; — büste auf Ton-
stempel XIII 121; — auf Zierblech
in Kairo XXIII 361, 1.
Serena ( ?) : Diptychon der — , Monza
XXVIII 313; 335.
Serlio, S., Architettura XXI 224;
Dorischer Tempel bei S. Nicola in
Carcere XXI 170.
Serpentara in der Campagna XXIII
306.
Serra d'Orlando: Basaltäxte XIV
280.
Serra S. Quirico: Schwerter in Hand-
scharform VI 361.
servi s. Sklaven.
Servici: Grab in Novilara XI 184.
Sesi auf Pantelleria XIII 373 ff.
Sessel: hellenistische Formen, Capua
XXII 422 ff. Vgl. sella.
Sestino (Umbrien): Bronzespiegel aus
— , XXVII 283, 2.
Sesto Calende; Situla von — XXIV
334.
Setia: Polygonalmauern XVIII 145 f.
11. Personen- und Sachverzeichnis.
173
Settima b. Gossolengo, Bronzeleber
von Piacenza XX 348 ff.
Settimello: archaisch-etruskischer Cip-
pus von — XXVII 274, 2.
Sevilla: Marmorstatue des Trajan
XXIX 53.
Sgurgola: Grab von — XIII 160, 2.
Sibylle, Relief, Sorrentiner Basis IX
240.
Sidamara: Sarkophag von — , Kon-
stantinopel XXV 96 f.
Side: Gymnasion XIV 104; Nymphen-
tempel XXV 71; lesbisches Kyma
XXV 96.
Sidon: Grabstelen von — XXVI 111;
Sarkophag von — VI 11 73; 98.
Sieb im Grabkult: symbolische Be-
deutung für Uneingeweihte XXV
275; — auf der Brust der Toten in
Gräbern von Nocera XXV 275;
Bronzen: Capodimonte .1 28;
Licodia Eubea XXIV 63; — mit
Entenhals am Griffende, aus Ruti-
gliano, in Bari XIX 205; Eisen :
— aus Pompeji XVI 364; Terra-
kotten: — e (?) aus Aliumiere I
159 f.; — aus Pompeji IX 58.
Siegel: Blei — aus Pompeji V 44;
139; IX 44; Bronze — aus Pom-
peji IV 113f.; V 237; VII 17; IX
357 ;X13; Eisen — mit gravierter
Goidplatte, Todi I 230. Signacula
XI 3; XIII 7; 12f.; 31; 51.
Siena: Samml. Chigi VIII 346 ff.;
XV 51; Marmorstatuen: Artemis
VIII 346; Athena VIII 348 ff.;
Musenrelief VIII 64 ff.; Musen-
sarkophag XXV 91, 4; Skizzen-
buch XXVI 328.
Sigle, eingekratzt, Vase II 267.
signinutn: opus — s. Pompeji.
Sikanos, Vasenmaler III 61.
Sikeler: Perioden der — kultur XIII
151; 162 ff.; .305 ff.; 414; XIV
164 ff. ; 280 ff. ; XV 79 ; XX IV 59 ff. ;
Import unter den Funden der
—kultur XIII 164 ff.; Gräber X
76; XV 63 ff.; — u. Sikaner XI 11
170 ff.; XIV 171.
Sikyon als Fabrikationszentrum von
Dachterrakotten XXX 114; Hera-
klesstatue im Theater zu — IV
212 f.
Silber: Funde: S. Anastasia b. Ran-
dazzo XV 247; Aquileia XXVIII
204 f.; 253; 298; Athen XI 251;
Boscoreale XV 125 f.; Capodimonte
I 23; 27 ff.; Cervetri XXII 71 ff.;
Civitä Casteilana II 33; Corneto I
89; Cumae XVIII 329; Herculane-
um XVI 388; Hiidesheim XXV
303, 1; Kelermes XXV II 277, 1;
L,ameira Larga (Portugal) XXVI
216, 1; Leontinoi XV 83 f.; Licodia
Eubea X 1 1 1 310 ff . ; Megara Hyblaea
VII 335; Nikopol XXVI II 143 f.;
Orvieto I 218 f.; Perugia IX 313 ff.;
Pompeji IV 12 ff.; V 238; 254; 268;
283; VIII 55; IX 41; XI 28; Xlll
13; 30 f.; 54; 58; XVI 322; 333; 358;
RegÖly XXI 388; Rom XX 113;
Suessula 11 349 ff.; 268; Syrakus
(Nekropoie del Fusco) X 78; Verona
VI 287; 309; 319 f.; Vetulonia I
130 f.; 134; 139; X 82.
Armbänder: Spiralen in Schlangen-
kopf endigend, Lentini XV 84; Pom-
peji IV 25, 1; XIII 30; mit Diskus V
283; GrabRegolini-Gaiassi XXII 72;
Aryballosfragment m. Lotosblume u.
Palmetten aus Lentini, Berlin XV
84. Bänder: Grab Regolini-Galassi
XXII 82; mit liegendem, geflügel-
tem Löwen (?), Vetulonia I 134;
Bogen von Fibeln (?), Rom, arch.
Nekropoie XX 113; Büste, weibl.,
Trier XXV 111 332; Diskos, Athen
XI 251; Frauenkopf an Gegenstand
unbekannter Bestimmung, Suessula
II 268; Fund von Boscoreale XV
125 f.; von Regöly in Ungarn XXI
388. Gefäße: Amphora,GrabRego-
174
Generalregister.
t Silber]
lini-Galassi XX 11 79; Aryballos-
fragment aus Lentini, in Berlin
XV 84; Becher Corsini XX 289 ff.;
XXI 280 ff.; aus Grab Regolini-
Galassi XXII 74 ff.; 81; in Wien
XXVI II 205, 3; Becken mit Götter-
gestalten, Wien XXVIII 263; Gefäß
vonAIexandropol in Petersburg XXII
18, 1; Krug aus Grab Regolini-
Galassi XXII 78; Ossuar aus Cumae
XVI II 329; Schale aus Aquileia in
Wien XXVIII 204 f.; 253; 298;
des Aspar XXVIII 204; 247; aus
Cervetri ( Regolini-Galassi ) XX 1 1 80;
aus Genf XXVIII 204; aus Lameira
Larg| XXVI 216, 1; von Nikopol
XXVIII 143 f.; persische XXVIII
141; aus Perugia XXVIII 204; in
Petersburg XXVIII 205, 3; aus
Spanien XXVIII 203 f.; Stroganoff
XXVIII 225, 7; simpulum aus Pom-
peji XVI 322; Tassen aus Grab
Regolini-Galassi XXII 79; Athena-
teller aus Hildesheim XXV 303, 1;
Vasen aus Alexandropol in Peters-
.burg XXII 18, 1; aus Athen XI
251; mit vergoldeter Dekoration,
aus Chiusi I 219; aus Pompeji XI
28; cylinderförmig mit Deckel, Pom-
peji XIII 30; mit Bukranien u. Gir-
landen, Pompeji XIII 31; vergoldet,
aus Vetulonia I 134; mit Greifen
u. Hasen (Kaninchen?) aus Vetu-
lonia I 134. Glocke aus Grab Rego-
lini-Galassi XXII 81; Haarnadeln
aus Herculaneum, Neapel XVI 388;
Paris, L,ouvre XVI 388; Halsband,
aus Silberdraht geflochten, del Fusco
X 78; Halsketten aus Grab Rego-
lini-Galassj XXII 72; Kette aus
Grab Regolini-Galassi XXII 82
Kleiderschloß, Pompeji XIII 54
Knöpfe, Licodia Eubea XIII 311
Kreuz des Justinus, Rom, Schatz
von St. Peter XXVIII 340; Löffel,
Pompeji IV 12, 1; 21, 1; XI 28;
(ligula) XVI 322; Münzen s. d.;
Nadel aus Grab Regolini-Galassi
XXII 73; Ohrschmuck: Licodia
Eubea XIII 319; Megara Hyblaea
VII 335; Pompeji XVI 358; Suessu-
la II 249; Vetulonia 1 131. Perle aus
Licodia Eubea XIII 329; Pferde-
geschirr mit — verziert, Pompeji
VIII 55; Platte aus Grab Regolini-
Galassi XXII 82. Reliefs:
Becher CorsiHi mit Darstellung des
Judicium Orestis XX 289 ff.; XXI
280 ff. ; Amazone aus Perugia IX
314 f.; Aphrodites Geburt, Galaxidi
VII 49; Tierdarstellungen aus Peru-
gia IX 313 f.; Pfanne mit Relief köpf
auf dem Boden, aus Pompeji IV 12,
1 ; Vasenfragment mit Mädchenkopf,
aus Pompeji XI 28. Ringe: mit
Tierdarstellung, Capodimonte I 23;
mit griech.-arch. Chimaira, Capodi-
monte 127; etruskische Ringe XXII
71; Ring aus Lentini XV 83; mit
Lotosblumen, Licodia Eubea XIII
311; 319; m. Schlangenköpfen, Pom-
peji V 254; schlangenförmig, Pompeji
XIII 13; aus Grab Regolini-Galassi
XXII 73; aus Scifazzo XIII 330f.;
aus Suessula II 249; Schild von
Kertsch XXIX 87; Skelett mit —
bekleidet, Vetulonia X 82; Spiegel,
Pompeji IX 41; Spindeln s. d.;
Spiralen (iXrxeg) aus Licodia Eubea
XIII 310; 319; aus Scifazzo XIII
329; Strigilis aus Chiusi 1 219;
Toilettekästchen XXVIII 206.
Silberbelag an den Augen e. Bronze-
kopfes XXVIII 314, 1; — einlage in
Bronzemöbelfüßen aus Pompeji XVI
• 358; im Relief einer Bronze-Oinochoe
aus Pompeji XVI 358; in Bronze-
schale aus Pompeji XVI 331; — prä-
gung in Bitonto u. Ruvo XIX 223.
Silen: Marmor: Statuen mit Attri-
buten XXVI II 62; 65 f.; — mit
II. Personen- und Sachverzeichnis.
175
Schlauch, Rom, Villa Borghese VI 11
241; 245; — flötenblasend, = Mar-
syas (?), Rom, Villa Borghese XVII
177; Gruppe: Bakchos u. — ,
Paris, Louvre VIII 237; 240;
Herme: — u. Bakchantin, Pom-
peji XI 41; Tischfuß: — das Bac-
chuskind in den Armen haltend,
Pompeji XIII 36 f.; Reliefs:—,
trunken, Agram, Archaeol. Mus.
XVIII 59 ff.; Arezzo, Mus. XVI II
59ff. ; — , opfernd, unterstützt von
Satyr, Paris, Louvre XXVIII 268;
Masken: — , epheubekränzt, als
Wasserspeier, Pompeji XIII 20;
gef . in Rom VIII 324 ; Marmor-
bild aus Herculaneum: der trun-
kene — XVIII* 58 ff. Bronzen:
Statuette: tanzender — mit
Pferdefüßen, arch. -ionisch, a. Chiusi
XXVII 254, 3; 281, 2; — aus Dodo-
na XXVII 254, 3; von einer Urne,
Nürnberg II 271; XXVII 254, 3;
als Wasserleitungshahn, aus Pompeji
XVI 314; Köpfe an Deckel der
Samml. Vagliasindi XV 246; Grup-
pen : — u. Mänade, Neapel, Mus.
Naz. XXVII 254; Gefäßhenkel,
Todi I 232; — u. Mänade, Kopfgefäß
von Ruggieri VII 185: Relief:
Spiegelgriff in Catania XII 121;
— e auf etruskischen Spiegeln
XXVII 252; 256; 260; 262; 264.
Terrakotten: Stirnziegel: archa-
isch, aus Conca XI 176; Suessula
II 257; Thermos XXX 64; — u.
Mänade auf Antefixen XXVII 254;
aus Conca XI 177; Maske an einem
Vasenhenkel, Girgenti XII 283;
Maske auf Terrakottamatrize, Gir-
genti XII 283. Karneol aus Pom-
peji: — , langbärtig XI II 31. Vgl.
Vasen; Wandmalerei.
Silenstatuette als Gefäßträger auf
Mosaik von Centocelle, Wien
XXV 260.
Silvanus: Antinous als — verehrt
XXVI 227; Marmorstatuen
XXVI 226; mit Attributen XXVIII
51 f.; 86; Herme auf Inschr.-
Basis aus Rom VI 114; Reliefs:
— , Pan u. Satyr, Florenz, Mus.
arch. I 161 ff.; — am Trajansbogen
zu Benevent VII 241; Opfer für — ,
Medaillon des Constantinsbogens IV
322 f.; XXII 347 ff. Vgl. Wand-
malerei.
sima s. Architektur.
Simelli: Tagebuch — s über Funde
des Cicolano XVIII 147.
SInis Pityokamptes, R e 1 i e f in Rom,
Villa Albani 1248 ff.
Sirene: archaische Statue in My-
konos b. Delos IX 93; Bronze-
statuette mit farbigem Über-
zug, Catania, Mus. Civ. XII 116 f.;
Bronzereli ef : — mit Fischleib,
Perugia IX 304 f.; — n auf etruski-
schen Bronzegefäßen XX IV
325 f.; auf etruskischen Spie-
geln XXVII 264; — auf Lampe
XIII 285; etruskische Terra-
kotta Statuette aus Vuici, Paris
XXVII 264, 1; — oder Harpyie
auf Terrakottasimen aus Capua
XXI 76; auf Terrakottastirnziegel,
Conca XI 177; Vgl. Vasen; Wand-
malerei.
Siris: Geschichte u. Lage von — VI
362, 1.
Siscia, Stattgöttin, Bronzekästchen
aus Pecs (Ungarn) XXIII 356.
Sispita s. Sospita.
Sisyphos d. Ä. in d. delphischen Grup-
pe: Achilleustypus XX 152; Ge-
wandbehandlung XX 140; 154 f.
siticen XXIII 16 f.
Sitten: Beinkästchen aus — , Zürich
XVIII 198, 3; XXVIII 212, 1.
Sifula: Verbreitung u. Herkunft der
Form XIV 297; die italische —
XXIV 320; 334; — von Capodi-
176
Generalregister,
monte I 28; — von Este VI 11 327
XXVI II 29; — von Perugia I 227
— von Sesto Calende XXIV 334
— von Suessula 1 1 241 ; — aus Holz,
Grab Regolini-Galassi XXII 76.
Sividius: Diptychon des — , Paris VII
204.
Sizilien: Art der Helienisierung XXIV
99; vgl. Sikeler.
Skarabäen: aus Amathus auf Cypern
X I I 310; Capodimonte I 31 f . ; Centu-
ripa auf Sizilien XXIV 97; Corneto
I 86; 89; II 154; VI 370; VII 336;
X 82 ; faliskische 1 1 33 f. ; Nekropole
del Fusco XI 262; in Petersburg V
94; aus Pompeji XVI 330; Suessula
II 249 ff.; Vetulonia I 1291 Pseu-
dohieroglyphen auf einem — aus
Centuripa XXIV 97. Vgl. Gemmen.
Skelett mit Schmetterling XVI 90, 1;
Fund in Boscoreale IX 351; — e
aus Kupfer, Pediano VI 236; —
mit Silber bekleidet, Vetulonia X
82; künstliche Färbung der — e,
XIII 160; XIV 167. Vgl. Pompeji.
Skene: Terrakottanachbildung einer
— , Samml. S. Angelo XII 139.
Sklaven der Kaiser an d. horrea I 68;
~ mit Halsband versehen VIII 260;
XX 11; Herkunft der röm. — XXV
223 ff.; XXVII 189 ff.; Namen von
— aus Caere XXIII 37; Nomen-
clatur der servi publici lil 223; 312;
Rechtsgründe d. Unfreiheit: Kriegs-
gefangenschaft XXVII 192; Schen-
kung u. Erbschaft XXVII 194;
Raub XXVII 196; Kindesaussetzung
XXVII 200; Verkauf XXVII 203;
strafweise Versetzung in den — stand
XXVII 210. Vgl. Wandmalerei.
Skopas : Einfluß auf Lysipp XX 150 f. ;
Stil des — VI 241 ff.; Aphrodite
Pandemos des — XII 70; ApoUon
des — XV 200 ff. ; XVI 29, 1 ; Dirke
in der Gruppe des Farnesischen
Stieres VIII 250, 1; Eber von Tegea
XXIX 270 f.; Eumeniden des — in
Athen XXI 285 ff.; Herakles u.
Verwandtes IV 189 ff.; — u. die
sog. Barberinische Muse IX 241;
Nereide im Tempel des Cn. Domitius
zu Rom III 72 f.; Pothos XX 142, 7.
Skopas minor u. Herakles von Tivoli
im Vatican XI lOOff.; XII 56; 144ff.
Skorpion, Sternbild XXVIII 295; Mo-
saik, Villa Casali, Rom VI 110.
Skylla: Statue, Rom, Mus. Tor-
lonia I 115; Relief auf Deckel
einer unteritalischen Pyxis, aus Ca-
nosa XXIX 103. Vgl. Wandmalerei;
Vasen.
Skythen vgl. Vasen.
Slavochori: Heraklesrelief aus — , in
Sparta XXIX 294.
Smalt für Perlen u. Ringe: Rom,
archaische Forums-Nekropole XX
114.
Smintheion XIV 201.
Smyrna: Frauenkopf aus — , Athen
XIX 10 f.; Grabstele XXVI 108;
archaischer Tempel auf der Akro-
polis von Alt— XXX 29; Diadu-
menos, Terrakottastatuette, Privat-
besitz XXVII 47. Vgl. Terrakotten.
Sodoma: Darstellung des röm. Forums
auf dem Fresco in Monte CHiveto
Maggiore b. Siena II 150; III 95.
Soidas: Artemis des — u. Menaichmos
III 277 ff.-
Sokrates :sog. — , Marmorstatue,
Petersburg, Eremitage XXVIII 78;
Hermenkopf, Rom, Conserva-
torenpal., früher Amphitheatrum
Vaticanum XVI 134; 201; Herme,
Samml. Farnese, Neapel XVI 152;
171.
Sei s. Helios.
Soldatenlisten, röm. IX 231 f.
Sommerville, Maxwell: — sehe Gem-
men, modern XIV 248 ff.
Sonne: Darstellung der — als männl.
Kopf auf Scheibe mit Strahlen,
II. Personen- und Sachverzeichnis.
177
etruskischer Spiegel XXVII 245;
Hochzeit der — mit dem Mond von
Algabal gefeiert XVI 278; Sonnen-
aufgang auf dem Panzer der Augu-
stusstatue von Prima Porta XXV
33; Sonnenidoi Elagabals X 265;
— Scheiben mit Gesicht X 71;
— schirm a. Vase XXX 133; — vogel
(Adler) auf Münzen XVI 274 f.;
— Uhr in musischen Szenen typisch
XXIV 197; aus Pompeji II 136;
XVI 311 ; 314; auf Mosaik XXVI 49.
Sophokles: Marmorstatue, Rom, Late-
ran XXV 308 f.; Büste der Samml.
Ursinus XVI 142, 3; Clipeus der
Samml. Ursinus XVI 140; 152.
Sophonisbe u. Masinissa, Wandmalerei
II 137.
Soranus: chthonischer Kult des — auf
dem comitium ( ?) XX 40, 1.
Sorrent: Basis von — IV 307 ff.; IX
127 ff.; 238 ff.; X 7; XV 198 ff.;
XXIII 372; Faustkämpfer von —
IV 1791
Sosandra des Kaiamis XV 190 f.
Sosias: Verhüllung der jungfräulichen
Göttinnen auf einer Schale des — in
Berlin XXI 310, 1.
Sosistratos von Marathon, Herme in
Athen, Nat. Mus. XXVI 220.
Sospita: Terrakottakopf aus Conca XI
176; Kandelaberfuß, Bronze aus
Perugia IX 296 f. Vgl. Juno.
Sotades, Töpfer XIII 87.
Souma el Kroub, Mausoleum (Cirta)
XXI 184.
Sousse: Marmorstatue, Fragment, Ha-
drian XXIX 53.
Spada-Reliefs XXVI 101; 105 f.; 115.
Spalato, Kaiserpalast, Technik des
Mauerwerkes XXX 124.
Spangen s. Fibula.
Sparta: Aphroditekult XVI 83; XVII
240; Gruppenkomposition altspar-
tan. Reliefs XVI 106. Reliefs:
Apollon u. Artemis, aus — XVII
General- Register
243; Herakles u. die Hirschkuh,
Marmorrelief aus Slavochori XXIX
294; kitharaspielende Frau u. Ado-
ranten aus dem Amyklaion XVII
248,1; Relief mitOmphalos, aus —
XVI 277; Marmorstatuen der
Sparta von Aristandros XVII 248;
Mosaik: Achills Erkennung XXI
343; Dachterrakotten aus
dem Orthiabezirk XXX 92 ff.; Tem-
pelmodell aus dem Orthiaheiligtum
XXX 61, 52. Museum : Torso einer
Tänzerin XXIV 118. Vgl. Vasen.
Spata: Elfenbeinrelief XXI 315, 2.
speculator XXVI 274.
Speculum Romanae Magnificentiae
XXI 224.
speleum des Mithras XXV 269.
Sperber, ägyptisierend, auf Silber-
gefäß aus Vetulonia 1 134; auf Gold-
glasfragment in Moskau XXVI 65 f.
Spes : Tempel der — in Rom XX 1 191.
Speusippos, Inschr. auf Herme bei
Ursinus XVI 143.
Speyer, Museum: Bronzekopf des An-
tonius XXIX 58 ff.
Sphinx: Statuetten: Figurenvasen
I 190; X 82; Terrakotten aus Grä-
bern bei Lentini XV 93; Bronze
aus Perugia IX 303; Marmorstatu-
etten von einer Thronlehne(?), Ve-
rona X 85. Kopf aus Tuff in Rom,
Villa Giulia XXIV 329. Reliefs:
Bronzefragmente aus Perugia IX
305 ff.; — sitzend, Silberrelief aus
Perugia IX 304; — e von der
Ära Pacis IX 221 f.; — auf dem
Panzer der Augustusstatue v. Prima
Porta, Rom XXV 30; Metope von
Selinus VI 362; VII 193; — liegend,
als Stelenbekrönung auf attischem
Grabrelief XX 1 1 1 53, 3. T o r s e n
aus Tuff, Capua XXII 369; 373.
Sphingen auf etruskischem Bronze-
diskos von Vetulonia XXIV 322 ff.;
— geflügelt, mit geschupptem Ober-
12
178
Generalregister.
körper auf etruskischem Bronze-
becher aus Castelletto, in Turin,
Mus. XXIV 320 ff.; auf Fibelbügel
X 81, 1; auf Bronzespiegel XXVII
277; 280, 6; — e 1. u. r. von Kande-
laber(?), auf Ring aus Capodimonte
I 23; — e 1. u. r. von Palmette, auf
Silbergefäß aus Vetulonia I 134;
— e (?) auf Silberband aus Vetu-
lonia I 134; — auf Gemme von
Pantelleria XIII 395; — e auf archi-
tektonischen Terrakotten: Torso
(Akroter) vom Apollotempel in
Thermos XXX 67; wappenartig
angeordnet auf Stirnziegeln XXX
90; I. u. r, von Frauenkopf, Stirn-
ziegel aus Korfu XXX 97; auf
Lampen: Bardo-Mus. XIII 288;
aus Pompeji XIII 58. Vgl. Vasen;
Wandmalerei.
Spiegel: Fundorte: etruskische: V 92 ff. ;
XXVII 243 ff.; Amathus XXVII
277, 1; Bolsena I 10; XXV 46, 1;
CanosaVI 369; Castelvetro (Mode-
na) XXVII 283,1; Chiusi XXVII 53;
269; 281; Corneto I 86; 88; 89;
II 157; VII 336; XXVII 265; Cro-
tone XXVII 276; Grosseto III 157;
Marzabotto XXVII 272; Montefia-
scone XXVII 278, 1; Neapel (S.
Maria la Nuova) XXVII 151 f.;
Orvieto XXVII 246; Palestrina
XXVII 259; 263; 269; 278, 1; 280,
1; Perugia I 226; Pompeji IV 114;
V 230; IX 41; XI 28; XIII 8; 13;
41; XVI 311; 323; Todi I 232;
Tolfa XXVII 280; Viterbo XXVII
259. Silberne — : mit vergoldetem
Rande aus Chiusi I 219; aus Keler-
mes XXVII 277, 1; aus Pompeji IX
41; XI 28. Etruskische — als Vor-
lagen für Vasenbilder XXX 136.
Darstellungen: Achilleus u. Aias brett-
spielend II 147; Aphrodite XXVII
280, 6; mit 4 Flügeln XXVII 280;
Apollo, Idas u. Marpessa XXVII
263; Atunis XXVII 278,1; Bade-
szene XXVII 277; Delphine XXVII
247; 256; 266; 277; Dionysos II
157; Dionysos, Eirene u. Plutos,
Relief auf —kapsei V 92; Diskobol
XXVII 282, 2; Efeu XXVII 247;
256; 262; Eos u. Kephalos XXVII
256; 259; u. Memnon XXVII 260;
Eros mit Lyra u. Blume XXVII
277; Eroten (?), ungeflügelt XXV I.l
280; Eule XXVII 260; Ficus Rumi-
nalis mit Vögeln I 10; archaistische,
figürlicheDarstellungXXVII243ff.;
Gorgone XXVII 276; etruskische
Götter VII 336; Helenas Rückkehr
von Aphidna, Kapsel VI 369; Hele-
na, Hermione u. Aphrodite XXVII
280, 6 ; Herakles' Geburt ( ?) XXV 1 1
280, 6; Herakles u. Mlacuch XXVII
260; Hippokampen II 147; Hirsch-
kuh, von Löwen angefallen XXVII
263; Idas, Apollo u. Marpessa
XXVII 263; Kephalos u. Eos
XXVII 256; 259; Krotalenspielerin
XXVII 256; Leopard XXVII 247;
252; Löwen XXVII 263; 271;
Maeander XXVII 272; Maenaden
u. Silene XXVII 252; 256; 260; 262;
264; Maenade XXVII 259; Mar-
pessa, Apollon u, Idas XXVII 263;
Mlacuch u. Herakles XXVII 260;
Neoptolemos u. Orestes II 157;
Nike XVI 87, 2; Orion auf dem
Meere XXVII 282, 2; Panther II
158; Paris, Helena, Aphrodite u.
Hermione XXVII 280, 6; Peleus u.
Thetis XXVII 263 f.; Pferd u.
Jüngling XXVII 269; nöryia d-ijQuty
XXVII 277, 1; Silene XXVII 252;
256; 260; 264; Sirene XXVII 264;
Sonne XXVII 245; Sphinx XXVII
277; 280, 6; Thetis u. Peleus XXVII
263 f.; Turan XXVII 278, 1; 280;
280, 6; Usil XXVII 245.
Spiegelbekrönung: lokopf mit Ero-
ten, Bronze aus Lokrl XII 120.
II. Personen- und Sachverzeichnis.
179
Spiegelgriff aus Bronze, Pompeji XIII
40; 58; aus Knochen, Bieda XXX
241. Aphrodite mit Eros im Tempel,
Bronze aus Lokri XII 119; Eos u.
Kephalos, Bronze aus Lokri XII
118, 1; Eros, kniend, Bronze von
Monteleone XII 120;sitzend, Bronze
XII 120 f.; Köre mit Blume, dar-
über Löwen, sich aufrichtend, Bron-
ze XXVII 276; als Schweinsfuß ge-
bildet, Bronze, Pompeji VIII 23, 1;
Silen, Bronze XII 121.
Spiegelscheiben von Bronze, Pantalica
XIV 284.
Spiele: Ball— VI 274 ff.; ßaadevg
u. öros XI 73; iif,eöi>icsfxög VI 270 ff. ;
Kreisel — , Vasenbild II 169; ludus
latrunculorum XI 236; duodecim
scriptorum {neTzela) XI 250; Mosaik
von Tebessa VI 219 f. ; (^atvCvöaXW
103, 1; Würfe! — bei den Römern
XIX 142 ff.; Würfel- u. Brett— in
etruskischen Gräbern (Perugia) I
221; 226. Vgl. Feste.
Spieltafel: — n VI 208 ff.; aus den
Katakomben S. Marco e Marcel liano
XIX 142 ff.; aus Rom, Cimitero di
Priscilla XIX 143; di Callisto XIX
143; — mit eingetieften Löchern auf
Altar stufe, Rom VI 118, 1; — aus
Trier XIX 143.
Spieltisch, kleineTerrakotta aus Athen,
in Kopenhagen XIX 145, 1.
Spielzeug von Blei, aus Terracina X 90 ;
Tonfiguren, Nekropole del Fusco
X 79; Ruvo XIX 219; Tonklapper
in Flaschenform mit Vogelkopf,
Apulien XXIII 227; Puppe aus
Eichenholz, Rom IV 288; Steinchen
als — , Grab bei Perugia XI 228, 2;
235; tabulae lusoriae romanae VI
208 ff.; tesserae XI 227 ff.; Tiere
aus Ton, Neapel, Mus. XI 251;
Nekropole del Fusco XI 261 f.
Spina s. Circus.
Spindeln aus Bein, Pompeji II 136;
VIII 23, 1; 24, 1; XIII 13; 44; aus
Elfenbein, Pompeji V 280; IX 48;
aus Silber, Grab Regolini — Galassi
XXII 73.
Spinelli, Bronze II 252 f.
Spinnwirtel: Bieda XXX 227; Conca
XI 174; Pompeji XIII 8.
Spiralen aus Bronze, vergoldet, Cor-
neto II 153 f.; Licodia Eubea XIII
330; 333; aus Gold, Capodimonte I
23; 27; aus Silber, Licodia Eubea
XIII 310; 319; Scifazzo XIII 329;
— aus Gold, in Widderköpfe endi-
gend, S. Anastasia b. Randazzo XV
246; — aus Eisen als Fingerring,
Novilara XI 185; — aus Eisen, Leon-
tinoi XV 66. — reihen auf Stelen
aus Novilara XI 185. Vgl. Vasen.
Spoleto: antike Polygonalmauern unter
der Kirche S. Alö I 245; ältere
Mauern XVIIl 330; Theater VI 235;
Bronzegefäß von — XXIV 325.
Spongano, Pal. di Castiglione Filippo
Bacile: Kalkstein-Karyatiden von
Vaste XII 129.
Springbrunnen, Pompeji, Haus der
Vettier XI 39.
Stabiae: Badezimmereinrichtung VI
206 f.; Villen bei — XI 136 f. De
Ruggiero, Degli scavi di St. I 58.
Mosaik aus — XXVI 49.
Stadt: Darstellung einer — auf Reliefs
in Avezzano XXVI 158 f.
Stadtanlage : apulische — XXIX 261;
griechische u. italische XXIX 165 f.
Stadtbuch, konstantinisches XX 12.
Städteverfassung u. Constitutio Anto-
niniana XXVI 265.
Stadtgöttinnen auf Bronzekästchen aus
Pecs (Ungarn) XXIII 356. Vgl.
Antiocheia; Münzen; Nikomedia.
Stange der beneficiarii XXVI 276.
Starigrad s. Obrovazzo.
statio XVII 331 f.
stationarius XVII 330 ff.
180
Generalregister.
Statue antiche von Ulisse Aldrovandi,
Abfassungszeit VI 250.
Statuten des corpus eborariorum V
287.
Steatltform, ägypt., Berlin XXVI 131.
S. Stefano, Este, Grabfunde der
Bronzezeit VI 361; — an der
Via Claudia: röm. Gebäude, drei-
stöckig XXII 311 ff.; Inscliriften
des Ligorio, Fälschungen XXII 318;
Zeichnungen der röm. Villa von
Ligorio XXII 318 f. Vgl. Este.
Stein der Kybele im Victoriatempel
auf dem Palatin, dann im Tempel
der Kybele XXIII 369 ff.
Steinbock: Sternbild XXVIII 295; —
als Symbol des persischen König-
tums XXVII 7; — auf Sarkophag-
deckel, Cannes VIII 182.
Steinbruch, antiker, bei Syrakus X
194; Latomien in Rom VIII 303.
Steinbruchsmarken IV 275.
Steinkästen mit archaischen Reliefs
aus Stilo VI 362; 366.
Steinmetzzeichen IV 292 ff.; Lokri V
201 ; Neapel, Grab S. Maria la Nuova
XXVII 155; Perugia XXIX 2 ff.;
Pompeji 1 146; X 47 ff.; XIII 52;
XXIX 3; Rom V 70; VI 104; VII
301.
Stelen s. Grabreliefs, -steine, -stelen.
Stempel für Bronzebleche XXIII 360;
rote Farbe für — XVI 48; Ton—
aus Kairo, Berlin XIII 121; Ton—
von Tusculum I 64; — auf Lampe,
Pompeji V 280; Münz— s.d. Vgl.
Inschriften.
Stentinello: Funde VII 174; XIII 152.
Sternbilder XXVIII 295.
Stesichoros, Kyknos IX 280 ff.
Steuererlaß Hadrians, Relief Chats-
worth XIV 222.
Steuerruder, Bronze-Anathem, Pom-
peji XV 307.
Sthennis, Bildhauer: Statue des Auto-
lykos XXVII 93.
Stiefel der Bronzestatuen von Ponte
Sisto u. an Marmorfüßen im Lateran
XXVI 248 f.; Vase in Form eines
— s, aus Vetulonia X 82.
Stier auf Dolichenusdarstellungen
XXVII 2, 5; Farnesischer — , Grup-
pe in Neapel VIII 250,1; XI46;— ,
von Löwen angefallen, Bronze-
reliefs von Perugia IX 264; 306;
310 f.; — e, Bronzereliefs von Peru-
gia IX 304; 307; — auf Terrakotta-
tafel im Bardo-Mus. XIII 289; —
auf architektonischer Terrakotta-
platte aus Gordion XXX 15. Vgl.
Vasen; Wandmalerei.
Stilo, Funde VI 362 ff .
stips votiva: faliskische II 22; 24; im
Tempel von Conca XI 160.
Stockholm, Museum : Athenakopf ,
Marmor XIV 115; weibl. Kopf
(Aphrodite ?), Marmor XXV 1 1 94ff . ;
angebl. Fragment vom Parthenon
XXVII 94 ff.
Strafrecht, röm. : Hinrichtung von
Deserteuren auf d. Comitium XX
47; Einzelhaft XX 116.
Straßburg, Universität: Glasköpfchen
XX 131 f.; XXIII 147.
Straßen: — breiten der Via Salaria
XXIV 212; 214; 237; — namen in
Karthago VI 75; in Rom IV 260;
VI 113; VII 297; 307 f.; 312; 331;
XVIII 40, 1; 320; —netz, etruski-
sches, bei Bieda XXX 190 ff.; in
Rom VII 278; — züge in Feren-
tinum XXIV 56. Vgl. Via.
strigilis von badender Frau gebraucht,
Vase von Rutigliano XIX 82.
Bein: Pompeji XIII 13; Bron-
zen: Lentini XV 93 ; Perugia I 221 ;
226; Pompeji VIII 12, 1; XIII 13;
54; Eisen: Lentini XV 93; Neapel
XXVII 152; Silber : Chiusi 1
219. —griff mit Tierdarstellung,
Bronze, Grosseto IM 157.
Strümpfe XXIII 6.
II. Personen- und Sachverzeichnis,
181
Stuck; — figuren aus Herculaneum
XXVI 90, 1; — kapitelle aus Pom-
peji III 122; — köpf eines Hiero-
phanten, Rom, Antiquarium XXV
166 f.; weibi. Büste aus Pompeji
XVI 352; —Verkleidung bei Tuff-
bauten XXI 250 f.; XXII 385.
R e 1 i e f s : an Fries im Apodyterium
des Bades von Pompeji V 132 f.;
als Dekoration des Atriums u. der
fauces, Pompeji VIII 18; Arimasp,
Pompeji V 136; Athlet, Pompeji V
136; Delphine, Pompeji V 137; VIII
18; Eroten, Pompeji V 137; VIII
18; XI 24; Fries, einem römischen
nachgebildet, Rom, Conservatoren-
palast XX 82, 1 ; Grabmal, München
XXVI 79, 1; Hermes aus Rom,
Farnesina IX 72; Karyatiden, Pom-
peji V 135; Landschaften, Pompeji
V 136; Meerwesen, Pompeji V 134;
137; VIII 18; Nereide auf Meer-
wesen, Pompeji V 134; Opfergerät,
Pompeji XI 29; Ornamente aus
Pompeji VIII 18; 26; XIII 7; XVI
327; 329; 352; als Gewölbedekora-
tion, Pompeji V 134 ff. ; am Abacus,
Pompeji VIII 47; Panther, Pompeji
V 137; Pegasus, Pompeji V 241;
Pflanzengewinde an Gebälk, Pom-
peji XI 30; Phaethon vor Helios,
Haus bei der Farnesina X 67ff, ;
Schlange, Pompeji XVI 293; Villa
Farnesina XXVI 34 ff.; Victorien
auf Bigen, Pompeji XIII 9; Vögel,
Pompeji VIII 18. Vgl. Technisches.
Studlus, Maler XXVI 143.
Stuhl: hellenistische — formen, Tuff,
Capua XXII 420 ff.; Pferdeprotome
aus Bronze von einer — lehne, aus
Perugia IX 303; — lehne mit Land-
schaft in eingelegter Arbeit, Florenz
XXVI 153, 2.
Stuttgart, M u s e u m (Samml. Sieglin):
Bronzestatuette, Hermes Diskobolos
XXIX168ff. Sammlung Gute-
Kunst: Bronzestatuette, Hermes
XXIX 181. Kgl. Bibliothek:
Inschr.-Sylloge aus dem 15. Jahrh.
V 85 ff.
Stützen an Statuen s. Attribute.
Augusteische Form der Stütze an
der sog. Kuh des Myron XVI 45.
Styxwasser zu Wunderzwecken XXI
337.
Sublaco, Statue VI 238.
Suessula, Nekropole II 235 ff .
Sühnopfer auf Sarkophag in Neapel,
Mus. Naz. XXV 103 f.
Sulla als Neuerer XXI 196; sog.—,
Marmorstatue, Neapel, Mus.
Naz. XXVIII 78.
Sulmona: Bronzen aus der Umgegend
von — XI 265.
Sulpicius, Servius: Statue auf dem
Forum Romanum XX 22, 3; —
Galba, cos. 646: I 44; sein Grab I
61; 71; Inschr. des Grabes I 62; —
Uranius, Prätendent, Münzen XVI
275; — Maximus, Q., Grabmal an
der Via Salaria XXIII 289.
Suovetaurilien : Relief in Paris, Louvre
XVI 229.
superaequani XXIX 136 f.
Supplice Barberini, Rom, Pal. Bar-
berini XXV 147 f.; 155.
Susa: Augustusbogen, Werk mili-
tärischer Arbeiter XVIII 72; —
(Hadrumetum): Poseidonmosaik,
Bardo-Mus. XIII 282 f.
SutrI, Ausgrabungen VI 371.
Symbolik: symbolische Darstellung
auf Wandmalerei in Pompeji IX
60 f.
Symmachl : Diptychon Symmachorum,
London XXVIII 201 f.; 212; 215;
221 f.; 243 ff.; 266.
Symposion auf architekt. Terrakotten
XXX 8 f.; Relief aus Thasos, Kon-
stantinopel XXX 9, 8.
Syrakus« als Fabrikationsort großer
TiCd^oi mit Reliefs, Nachahmung
182
Gcneralregister.
korinthischer Ware XII 256 f.;
Funde VII 174 ff.; VIII 332; Grä-
ber VII 335; X 76; 193; XIII 153;
Katakombe von S. Giovanni XXX
293; Nekropole de! Fusco VI 362;
VII 177; X 78; XI 260; XXX 113;
Tor VIII 331 f.; unterirdische Cis-
ternen X 198 ff,; Terrakottakopf
der Aphrodite (?) VII 180; Tuff-
relief von Achradina: bewaffneter
Reiter VII 179. Museum: Köpfe
VII 181; Terrakotten XIII 392;
394; XXIX 209 ff .
Syrer, zum Sklavendienst geeignet
XXV 247.
Syrien: Revolte unter Algabal XX
158, 1; Einfluß — s auf die helle-
nistische Kunst XVI II 195 f.; auf
die romanische XVIII 199.
Syrinx als Attribut an Statuenstützen
XXVIII 63 ff.
Syriskos: Astragalos des — VI 228.
Szarazol (Ungarn): Goldsachen XXI
387.
Bardo-Mus.
Tabarca, Mosaik von
XIII 283 f.
tabulae Iliacae: realistischer Hinter.-
grund ostgriech. Stils XXI 384;
— lusoriae VI 208 ff.; — nuptiales
u. ähnl. Ausdrücke XXV 278.
Tages, Urheber der etruskischen Reli-
gion XXII 263.
Tagesgötter: die sieben — u. das Sep-
tizonium des Septimius Severus
XXV 72 f.
Tanagra: Grabkiste aus — , innen
bemalt, Mus. von Skimatari XXVI
123. Vgl. Terrakotten.
Tanaquil u. Lucumo (?) auf etrus-
kischer Tonplatte, Berlin XVII 156.
Tänzer aus einem Triumphzug (?),
Relief VII 261.
Tänzerin: Marmorstatue in Berlin
XXVIII 65; Wiederholung aus
Benevent XXIV 118; Herculanen-
sische — , Bronze, Haartracht XVI
257; sog. Vatikanische Wettläuferin
= Tänzerin (?) XXIV 114; Torso
einer — in Sparta XXIV 118;
— nen, Relief in Berlin XXIV 118.
Vgl. Vasen; Wandmalerei.
Taras auf Münzen von Tarent XV 48.
Tarent: zur Geschichte — s XIV 14 ff.;
XIX 224; XXVII 26; Aphrodite-
kult XVI 83; vorgriech. Bevölkerung
XXIII 240; 249 ff.; sog. Heros von
— XV soff.; Bronzeplatte mit der
lex Julia municipalis X 302; Gräber
VIII 334; XXVII 102 f.; Kalk-
steinrelief: Frau mit geöffnetem
Kästchen, aus— XXIX 26; Mosaik
von — X 90; Münzen XV 48;
XX 1 1 1 53 ; Tontafel aus — mit Drei-
füßen in Relief, Bari XII 112;
Terrakottarelief aus — : Aphrodite
u. Eros auf Wagen, Triest XV 1 1 172 ;
Votivtafeln aus — XVI 79. M u s e -
u m: archaischer Marmorkopf, Apol-
lon (?) XII 127; Marmorkopf der
Athena XII 128; Sarkophagreliefs
V 71 f.; 77 f.; Terrakotten: Dios-
kurenreliefs V 215 ff. ; XV 3 ff. ; 334;
351; Kentaur, Heros tragend XII
137; XV 52 ff.
Tarquinius Priscus: Triumphe auf den
Fasten XIX 117 f.
Tarragona: Samml. Hernandez, Tes-
sera XI 233.
Tarsos: Tempel von — XIV 200.
Taselii : Zeichnung des Kantharos von
Alt-St.-Peter XIX 92; 94.
Tätowierung in Apulien XIX 277;
XXIII 201; — in der mykenischen
Kultur XXIII 201, 1.
Taube, auf einer Kugel sitzend, Gemme
XlII 395; — auf Ring sitzend, als
Bekrönung einer Säule auf quadra-
tem Sockel, Bronze, Tempio X 77;
— n auf Christi. Lampen VII 152;
XIII 281; 285; 287;— n auf Mosaik
1 151; XI II 283 f.; — als Seelenvogel
auf altchristl. Sarkophag XXIV 195;
II. Personen- und Sachverzeichnis.
183
(?) mit Siegerbinde, Ciste VI 1 223;
— aus Ton als Spielzeug XI 261;
262. Vgl. Vasen; Wandmalerei.
Tauromenlon: Theater von — III 234.
Tauschwestern, liegende, vergl. mit
der Aphrodite des Casino Doria-
Panfili XVI 22; 24; = Moiren XVI
31.
Teanum: hellenistisches Grab in —
XXVI 1 102 ; Tempel der Juno Popu-
lonia XVIII 146.
Tebessa: Mosaik von — VI 219 f.
Technisches: Anathyrosis XII 133;
XXI 250; mit abgesetztem Rand u.
flachem Spiegel am Altarpodium in
Capua XXII 385; Anstückung
einzelner Teile an Statuen VIII 188;
X 90; an der Bronzestatue des
Faustkämpfers im Thermenmus.
XIII 95; Anstückung durch Blei-
verguß an Terrakottafiguren aus
Marmaria XXX 105; Architrav-
konstruktion beim ionischen Tempel
am Forum boarium XXI 249;
Augen an Marmorstatuen eingesetzt
XVI 373; Augensternbildung in
hadrianischer u. folgender Zeit XIX
3; 8; XX 125; 129, 1; in spätröm.
Zeit XX 129, 1; dekorative Back-
steintechnik der Kaiserzeit XXIX
141; Bausteingrößen in röm. Archi-
tektur nach Material verschieden
XXI 245 f.; Befestigung von Alatri,
Konstruktion IV 127 ff. ; Befestigung
der Akropolis von Selinus, Kon-
struktion VII 186; Befestigung von
Bronzeblechen auf Holzunterlage
XX 1 1 1 351 ; 357 ; Bohrer zur Wieder-
gabe des Haares verwendet XX 129;
Bronzetechnik von Chalkis XV 86;
Dachkonstruktiön I 175; V 245;
VIII 17; 34 ff. ;X 150; des Pantheon
VIII 306 ff.; Einlagen, farbige, an
Bronzereliefs aus Perugia IX 288 f.;
298; 308 f.; Erdmörtel als Füllung
von Mauerwerk XXVIII 127; Er-
gänzung der Bronzestatue Sciarra
II 93 f.; Färbung der Buchstaben
in Bronzeinschr. X 302; Felsgräber
im Tuff bei Bieda XXX 204 ff.;
Filigran XXII 82 f.; Fugendichtung
mit Kalk am ion. Tempel vom Fo-
rum boarium XXI 250; Fundament
des Tempels der Magna Mater X 9;
des vortiberian. Concordiatempels
in Rom XX 7; Gewölbekonstruk-
tion der Caracallathermen VIII 294;
Goldgläser XXIX 240 ff.; Gra-
vierung an den Bronzen von Peru-
gia IX 257, 1; Gußwerk XX 71 f.;
80; an röm. Rundgrab bei Bieda
XXX 290; in Gitterwerk aus ver-
nieteten, eisernen Trägern in Bronze-
hülsen VIII 294; ohne Quaderbelag,
nur mit Stuckverkleidung, am Tem-
pel der Magna Mater auf dem Pala-
tin X9ff.; Hohlguß II 108; Holz-
form, zur Herstellung von Funda-
mentmauern verwendet, Pompeji
XV 293; Holzkerne mit Bronze-
blech benagelt, weibl. Figuren dar-
stellend IX 299 f.; Holzkonstruk-
tion u. Terrakottaverkleidung XXX
44 f.; 106 f.; 114; Holzverkleidung
einer Nische VIII 24; Isolierschicht
von Ton, Lokri V 177; Juwelier-
technik der Schmucksachen aus dem
Grabe Regolini-Galassi XXII 82;
Kassettendecke des Vestatempels,
Rom IV 245; Kuppelkonstruktion
des Pantheon VIII 306 ff.; Land-
schaftsmalerei in Villa Panfili VIII
139 f.; Malerfarben s. Malerei; Mar-
morbehandlung in Epidauros (Tho-
los) u. in Argos (Heraion), von atti-
scher Art abweichend XVII 339;
Mauern s. d.; opus caementicium
für Tempelpodium XXI 253; opus
incertum X 12; XXIII 277 ff.; opus
pseudoisodomum an der Via Salaria
XXIII 281 ff.; opus quadratum
isodomum an der Via Salaria XXIII
184
Generalregister.
[Technisches]
282; opus retictilatum X 9; in
Anguillara(ViaClaudia)XXII 312;
in cäsarischer Zeit in Rom üblich
XX 260 f.; mit durchbindenden
Ziegelschichten, für Antoninenzeit
charakteristisch XVII 72; opus si-
gninum s. Pompeji; Prägung von
Bronzereliefs mit negativen Formen
XXI 357 ff.; Pupillendarstellung
konstantinischer Zeit XVI 54; Qua-
derbau in Griechenland XII 190, 1;
isodom, ad Aquas (Picenum) XVIII
290; Quaderformate röm. Mauern
XXX 171; 175; 178 f.; Quader-
verklammerung V 179; Normal-
quaderwerk in röm. Architektur
XXI 248 f.; Raspel an Skulpturen
verwendet X 139, 1; Raspelung des
Steins für Farbenauftrag X 139;
Schichten gekreuzt bei römischen
Mauern XXI 247 f.; Steinbearbei-
tung beim ion. Tempel am Forum
boarium XXI 250; Stempel zur
Herstellung von Bronzeblechen mit
Reliefs XXIII 360; Stuck, wasser-
dichter, für Cisternen X 200 ff.;
Stückung am Außenbau etruskischer
Gräber bei Bieda XXX 206; 209 f.;
212; Tonnengewölbe im Baptisteri-
um zu Canosa XXX 123; aus Keil-
steinen in Mittelitalien XXX 179;
Tumulusgräber bei Bieda XXX
206 ff,; Umreißung der Figuren auf
Reliefs durch vertiefte Linien XX
129, 1; 184; Umsetzung von Bart-
haar aus Bronze in Marmor XVI 34;
37; XVIII 5; von Falten XVI 101;
102, 1; Unterwölbung am Planum,
des Tempels von Terracina X 86;
Verkleidung von Mörtelwerkmauern
mit kleinen Quadern XXX 124;
von Silberreliefs mit Blaßgold IX
313 ff.; Verzahnung der Blöcke am
Altarpodium in Capua XXII 385;
Wandverkleidung mit Tonplatten,
Lokri V 175; Zusammensetzung des
bronzo Spinelli II 253. Vgl. Vasen;
Wandmalerei.
Tegea: Marmorrelief des Zeus Stratios,
gefunden bei — , Frankreich, Privat-
bes. XXIX 204 f.; Dachterrakotten
XXX 87 f.; Köpfe vom Athena-
tempel IV 207 ff.; XXIX 270 f.
tegulae mammatae I 155; II 133 f.;
III 203; IX357;colliciaresXVI288.
Telemachos mit Peisistratos bei Helena
u. Menelaos, Vasenbild X 95.
Telephos: sog. — , Marmorrelief, Rom,
Villa Borghese VI 177 ff.; — fries
aus Pergamon XVI 263; XXI 347;
XXVI 124, 1; — u. Herakles, Mar-
morgruppen XXVIII 54.
Telesphoros XX V 1 1 1 220 ; 227 f. ; 230 f. ;
236 f.; 241; Asklepios mit — , Mar-
morstatuette, Paris, Louvre XVIII
3.
Tello: Stadtwappen von — XXVII
3, 1.
Tellus s. Ge; Tempel der — in Rom
s. d.
Telmessos : Felsgrab des Amyntas XX I
263; Sima am korinthischen Tempel
XXV 96.
Tempel : Ausschmückung durchPrivate
XXV 212; Grundriß des italischen
— s XXI 256; Hypaethral— XXV
221; ^liyaQov u. — XXV 220 f.;
Orientierung des etruskischen u.röm.
— s XX 360 f.; italische — in Pom-
peji XIV 193; Versinnbildlichung
durch Kultgestalten XXI 383.
Aefulae VI 153; AeginaXXV 197 ff.;
XXX 79 ff.; Alatri IV 143-, VI 349;
XI 162; Amiternum XVIII 154;
Andros XXV 263, 1; Aphrodisias
XXI 267; Argos XXX 84; Assos
XXX 9; 25; Athen s. d.; Bassae
III 103; XXII 17; XXX 89f.;
Benevent VIII 211; St. Bern-
hard II 296; VI 370 f.; VII 196;
Bigia (Tegea) XXX 87; Bovianum
II. Personen- und Sachverzeichnis.
185
[Tempel]
vetus XVIII 154 ff.; XX 187;
Capua XXII 361 ff.; Civitella XVIII
149; Conca XI 157 ff.; Cori XVIII
144 f.; XXIII 109 ff.; Elateia (Pho-
kis) XXX 74 f.; Ephesos XIV 201;
XXIX 295; XXX 31; Epidauros
XX 306; Epidauros Limera XXX
95; Falerii II 23 f.; Fundi (Mittel-
italien) XVIII 146; Gela XXV 3;
11 ff.; Gordion XXVII 274, 3; XXX
12; Hagios Sostis (Tegea) XXX 87;
am Ilissos XXV 281, 1; Iniola VI
370; Kalauria XXX 87; Korfu
XXX 96 ff.; Korinth XXX 82;
Kotilon XXX 90; Kroton XXIX
155; Kynuria XXX 91 f.; Kyzikos
XIV 8 f.; Lokri Epizephyrii IV 343;
V 169 ff.; 176 ff.; VII 109; XV 330;
XX IX 295 ; Lusoi XXX 90 f. ; Messa
(Lesbos) XXX 30; Metapont VI
363; Milet XXI 269; XXX 33; Mon-
torio(Picenum) XVII285f.; Nean-
dria XXX 10 ff.; am Nemisee XI
192; Norba XVIII 329; Olympia
II 53 ff.; IV 71 f.; XVI 254 f.
XXVII 79; 82; XXVIII 138; 140
177;XXX45ff.;Orvieto XIII 192
Paestum XVII 308; XXIX 293
Paganica(Vestini) XXIX 132; 135 f.
Palaikastro-Heleia (Kreta) XXX
40; Pergamon XIV 197; XXII 383
Phigalia s. Bassae; Pompeji s. d.
Priene XXI 266 f.; XXII 380
Priniä XXV 220 f.; Rom s. d.
Samos XXX 38; Sardes XXX 33
Satricum XI 183; Selinus XXIX
293; Side XXV 71; Alt-Smyrna
XXX 29; Sparta XXX 92 ff.; Tar-
sos XIV 200; Teanum XVIII 146
Telmessos XXV 96; Tenos IX 94
Teos XXI 267; Terracina X 86 ff .
Thermos XXX 51 ff.; Tiryns XXX
85; Tivoli XXI 265; 270; Troas
XIV 201; Vellinotal (Sabinerland)
XXIV 242 ff.; Verona VIII 334.
Tempel der Aphaia in Aegina XXV
197 ff.; XXX 79 ff.; — der Aphro-
dite in Kotilon XXX 90; in Terra-
cina (?) X 86 ff. ; — des Apollon auf
Andros XXV 263, 1; in Bassae:
Dachterrakotten XXX 89 f. ; Meto-
pen III 103; verwundete Reiterin
XXII 17; — des Apollon in Milet
XXI 269; XXX 33; in Thermos
XXX 51 ff.; — des Apollon Arche-
getes in Gela (?) XXV 3; — des
Apollon Smintheus in der Troas
XIV 201; — des Apollon Tyrites in
Kynuria XXX 91 f. ; — der Artemis
in Ephesos XIV 201; XXIX 295;
XXX 31; in Kotilon XXX 90; in
Lusoi XXX 90 f.; am Nemisee XI
192; in Sardes XXX 33; — der
Artemis Orthia in Sparta, Dach-
terrakotten aus seinem Bezirk XXX
92 ff. ; — des Asklepios in Epidauros
XX 306; — der Athena zu Elateia
(Phokis) XXX 74 f.; in Gela XXV
11 ff.; in Priene XXI 266 f.; XXII
380; — der Bona Dea in Aefulae VI
153 ; — d. Demeter am Dipylon XXV
110; bei Hagios Sostis (Tegea) XXX
87; — der ^^ivSvfiCa auf Kyzikos
XIV 8 f.; — des Dionysos in Athen
XXI 135, 1; in Pergamon (?) XIV
197; XXII 383; — der Fortuna in
Teanum XVIII 146; — des Hephai-
stos in Athen XIV 116; — der
Hera in Argos XXX 84; in Kroton
XX IX 155 ; in Olympia XXX 45 ff. ;
auf Samos XXX 38 ; — des Herakles
in Cori XVIII 144 f.; XXIII 109ff.;
in Paganica (Vestini) XXIX 132;
135 f.; — des Janus in Amiternum
XVIII 154; — der Isis in Benevent
VIII 211; in Fundi (Mittelitalien)
XVIII 146; — der Juno Curitis bei
Falerii II 23; — der Juno Lucina
in Norba XVIII 329; — der Juno
Populonia in Teanum XVIII 146;
— des Juppiter Poeninus auf dem
186
Generalregister.
St. Bernhard II 296; VI 370 f.;
VII 196; — des Castor in Cori
XVIII 144 f.; — der Mater Matuta
in Satricum XI 183; — der Nike
in Athen XX 1 1 17 ; — der Nymphen
in Side XXV 71; — des Orestes
in Falerii II 24; — des Poseidon
bei Bigia (Tegea) XXX 87; zu
Kalauria XXX 87; auf Tenos IX
94; der Vacuna im Veliinotal XXIV
242 ff.; — der Vesta in Tivoli XXI
265; 270; — des Diktaeischen Zeus
auf Kreta XXX 40; — des Zeus
in Olympia II 53 f.; IV 71 f.; XVI
254 f."; XIX 177; XXVII 79; 82;
XXVIII 138; 140; 177. Vgl. Archi-
tektur; Wandmalerei.
Tempelmodell aus dem Orthiaheilig-
tum in Sparta XXX 61, 52.
Tempelpodien s. Architektur.
Tempelschlaf: Heilung im — durch
Antinous XI 119.
Tempio: Nuraghe bei — X 77.
Tenne im Garten, Pompeji VIII 14.
Tenos: Poseidontempel von — IX 94.
TensaCapit'olina, Rom, Conservatoren-
palast XXI 332 ff.; Medaillon: Bel-
lerophon XXI 371; XXI II 350, 1;
Nagelköpfe mit Büsten geschmückt
XXIII 350, 2.
Teos: Tempel von — , Kapitelle her-
mogenisch XXI 267.
Terentlus: Miniaturen des Vatica-
nischen — , farbige Zeichnungen
im Codex von P. S. Bartoli XIX
258.
Tereus, Vasenbild VI 228.
Terina: Münzen von — V 95 ff.
Termessos: Gymnasien XIV 104."
Terminus als Attribut des Juppiter
Optimus Maximus XXV 84.
Terni: Relief, Himmeishalle darstel-
lend XXIV 195. Vgl. Bronzen.
Terra s. Ge.
Terra d'Otranto: Terrakottahelme aus
— XII 255.
Terraclna: Funde VI 371; 373; Aphro-
ditetempel X 86 ff.; Nymphaeum
VI 373; Bleitessera als Spielzeug,
aus — X 90; Relief: Mithraskult
III 315; cippus mit Reliefs u. In-
schrift XXI 396 f.
Terrakotten: /. Fundorte: Aegina
XXX 79 ff.; Aegypten XXIX 169;
172 f. ; Ak-Alan (Pontus) XXX 16ff. ;
Akrai s. Palazzolo; Allumiere I 159;
S. Anastasia b. Randazzo (Sizilien)
XV 238 ff.; Aphrodisias XVI 89;
Aquila VI 370; Argos XXX 84;
Assos XXX 25f . ; Athen XXX 75ff . ;
Bassae s. Phigalia; S. Benedetto b.
Chiusi XXVII 51 ff.; boiotische
Gräber XXIX 29 f.; Bolsena VI
370; Caere s. Cervetri; Calabrien
XXVIII 305 ff.; Caltagirone XXIX
209 ff.; Canosa X 84; XXIX 108;
277; Capua s. S. Maria; Cervetri
VIII lOOf.; XVII 156; XXI 67; 71;
326; XXV II 257, 3; 274, 3; Chiusi
I 217; Civita Castellana II 21 ff.;
VI 229; Conca XI 176 ff.; Corchiano
II 34; Corneto I 87; Delphi XXX
100 ff.; Didyma XXX 37 f.; Elateia
(Phokis) XXX 74; EleusisXXX 78f ;
Ephesos XXX 31; Epidauros XXX
85 f.; Epidauros Limera XXX 95;
Eretria XXVII 117; Fajüm XXIX
169 f.; Falerii s. Civita Castellana;
Fondo Giovinazzo s. Tarent; Fur-
conium VI 370; Nekropole de!
Fusco s. Syrakus; Gela XXIX
209 f.; Girgenti XII 263 ff.; XXIX
209 ff.; Gordion XXX 12 ff.; Gros-
seto III 157; Hipponion XXIX 166;
Kairo XIII 121; Kalauria XXX
87; Kalymnos XXX 38; Kertsch
XII 265; Korfu XXX 95 ff.; Ko-
rinth XXX 82 f.; Kotilon XXX 90;
Kynuria XXX 91 f. ; Larisa (Aeo-
lien) XXX 5 f.; Lentini XV 86; 93;
Lokri V175;221; Lusoi XXX 90 f.;
Magnesia a. M. XXX 31; Man-
II, Personeil- und Sachverzeichnis.
187
[TenakottenJ
tinea XXX 88 f.; S. Maria (Capua)
VIII 333; Milet XXX 33 ff.; My-
kenai XXIII 201, 1; XXX 84;
Myrina XV 1 60 ; XV 1 1 273 ; XXV 1 1 1
239; Mytilene XXX 29 f.; Neandria
Xy 10 ff.; Nemi I 173 ff.; Nord-
afrlKa XIII 289 ff.; Olbia XXVI
185; XXX 23 f.; Olympia XXX
45 ff.; 49 ff.; 98 ff.; Orvieto XIII
192; Palaikastro XXI 64 ff.; XXX
40; Palazzolo (Akrai) XV 211 ff.;
Pantelleria XIII 392 ff.; Pediano
VI 235 f.; Pergamon XXX 26 ff.;
Phigalia XXX 89 f.; Pompeji II 115;
135; III 130; 141; IV 4 ff . ; 104 ff.;
V 230 ff.; VI 261; VII 8; 16; VIII
8 ff.; 18, 1; 27; 56; IX 39 ff.; 58;
XIII 9 ff."; 19 f.; XV 207; 307;
XVI 312; Pralsos XXX 42; Priene
XXX 32; Rhodos II 161; XXX 38;
Rom I 100; 108; XXVIII 104;
110 f.; Ruvo XIX 219; Samos XXX
38; Sardes XXX 32 f.; Sassoferrato
XVIII 330; SelinusX83; Smyrna
XII 265; XXX 28 f.; Sparta XXX
61; 92 ff.; Stilo VI 362; Suessula
II 255 ff.; Syrakus VII 180; X 79;
XI 261; Tanagra XXIX 209; Tarent
XII 112; XV 3; 50 ff . ; XVI 77; 79;
XXVII 172; Tegea XXX 87 f.;
Terracina VI 371; Terra d'Otranto
X 1 1 255 ; Tharros ( Sardinien ) XX IX
209 f.; Thasos XXX 24; Theotokon
(Thessalien) XXX 74; Thermos
XXX 51 ff.; Tiryns XXX 85;
Troizen XXX 86 f.; Velletri XXI
67; 71; Vulci XXVII 264, 1.
//. Technik u. Stil: altkleinasia-
tische Verkleidungsplatte XXX 39;
Anstückung durch Bleiverguß an
Figuren aus Marmaria XXX 105;
Verwendung architektonischer Ter-
rakotten in Kleinasien u. auf den
Inseln XXX 42ff. ; zur Bemalung
I 217 f.; Xll 137; 141; XIII 9; XV
215; XXVII 54 ff.; XXVIII 306;
XXIX 30; Boccaneraplatten XVII
156; Boiotien als Heimat des
Ephebentypus mit Attribut im Arm
XV 215; Terrakottadach: Dekora-
lionstypen XXX 106 ff . ; Entstehung
XXX 114; Fabrikationszentren
VIII 333 f.; XXX 111 ff.; einge-
preßter Fries X 83; Gewandmotiv
an Frauenstatuetten XXV 310; sog.
ionische Reliefs aus Cervetri u. Velle-
tri XXI 67; 71; Verzierung von
Holzsärgen durch bemalte Terra-
kottareliefs II 257; tanagräische
Terrakotten : Verwandtschaft mit
der Dienerin auf dem Mosaik von
Centocelle XXV 261; Technik der
kleinasiatischen u. griechischen
Dachterrakotten XXX 5; 10; 12;
16 f.; 44; 46; 49; 54 f.; 62; 106 f.;
Wandverkleidung mit Tonplatten in
Lokri V 175.
///. Darstellungen : a) Sta-
tuen u. Statuetten: Affe,
aufrecht sitzend, aus Lentini XV
86; Affen als Spielzeug, aus Sy-
rakus (Nekropole del Fusco) XI
261; Aphrodite mit Apfel in der
Hand, aus Myrina (?) XXVIII 239;
aus Nemi I 177; Artemis aus Nemi
I 176 ff.; Athena aus Nemi I 177;
aus Pompeji VIII 27; XVI 312;
Bes aus S. Anastasia b. Randazzo
XV 246; aus Syrakus (Nekropole
del Fusco) X 79; Statuen der Ceicna
auf Ossuaren aus S. Benedetto b.
Chiusi XXVII 54 ff.; Diadumenos,
Smyrna, Privatbesitz XXVII 47;
Enten in Neapel XI 251; Ephebe
mit Binde u. Lorbeerkranz, einen
Hahn im Arm, Dresden, Dr. Stübel
XV 215 ff.; Eros, einen Schmetter-
ling verbrennend, ausMyrina, Boston
XVI 60; Eroten aus Canosa XXIX
108; Frau geflügelt, aus Canosa
XXIX 108 f.; alte Frau, sitzend
188
Generalregister.
[Terrakotten]
mit zerbrochener Ampiiora, aus
Pompeji XIII 19; in Chiton mit
hohem Polos, S. Anastasia XV 243;
vor der Brust eine Scheibe haltend,
aus Pantelleria XIII 394; trauernde
Frauen aus Canosa XXIX 277; Ge-
wandfiguren II 135 f.; IX 40; XXV
310; XXIX 30; Giebelskulpturen s.
architektonische Terrakotten; Har-
pokrates aus Pompeji XVI 364;
Haruerisstatuetten aus Ägypten
XIX 4 f.; Hasen, Neapel XI 251;
Hermes aus Nemi I 177; Hermes
Enagonios, Frankfurt a. M. XXIX
169 f.; 172 f.; Hirsch, Fragment,
Pompeji VI 261; Idole aus Calta-
girone XXIX 209 ff.; aus Gela
XXIX 209 f.; aus Girgenti XXIX
209 ff.; aus Tanagra XXIX 209;
ausTharros (Sardinien) XX IX 209;
Kind, kauernd, aus S.Anastasia XV
246; Löwen in Tunis, Bardo-Mus.
XIII 289; Mann, in Toga gehüllt,
aus Pompeji IV 27; Mars Ultor aus
Pompeji XV 207; Morio XXVIII
306 ff.; Pferde aus Conca XI 183;
Pygmäe XXVIII 308; Rinder aus
Conca XI 183; Schildkröte aus
Syrakus (Nekropole del Fusco) XI
261; Sirene aus Vulci XXVII 264, 1;
Sphingen aus Lentini XV 93; Statu-
etten auf der Gefäßmündung XXIX
277; Vogel aus Ruvo XIX 219;
Widder aus Syrakus (Nekropole del
Fusco) XI 261. b) Gruppen:
Elefant mit Turm u. Neger auf dem
Rücken, Pompeji XIII 19 f.; Eros
u. Psyche aus Aphrodisias XVI 89;
aus Ephesos XVI 69, 1; Liebende,
sich küssend, aus Canosa X 84.
c) Büsten u. Köpfe: Aphro-
dite (?) aus Pompeji XV 307; aus
Rom VI 114; aus Syrakus VII 180;
archaische Frauenbüsten (Demeter
oder Köre?) aus S. Anastasia b.
Randazzo XV 244 ff.; Frauenkopf
aus Palazzolo (Sizilien), Dresden XV
211 ff.; aus Pompeji V 238; aus
Rom (Tempel der Minerva Medica)
VI 114; Frauenköpfe aus Suessula
II 255; Helios aus Rhodos II 161;
Hephaistosköpfe an Herden X 41;
Mänade, bekränzt, aus Pompeji
VIII 27; Maulesel aus Nemi I 177;
Pferdeköpfe aus Conca XI 179; aus
Nemi I 177; aus Rom XX 113;
etruskische Porträtköpfe, Kopen-
hagen XXIX 40; 42; bemalter
Schlangenkopf aus Pompeji V 282;
Sospita aus Conca XI 176. d)Mas-
ken: komische aus Pantelleria
XIII 393; tragische aus Nemi 1 173;
Fragment aus S. Anastasia b. Ran-
dazzo XV 246; vgl. architektonische
Terrakotten. e) Tontafeln:
etruskische, bemalte Tonplatten
(Boccanera) aus Cervetri XVII
153 ff. ; Tanaquil u. Lucumo, Bruch-
stück eines Wandgemäldes (?) XVII
156. f) Rel i efs: Affen auf Relief
Tyszkiewicz V 3 ff. ; Amazonenfries
aus Conca XI 182; Anabaten aus
Tarent XV 19 ff.; Aphrodite auf
Wagen u. Eros, aus Tarent XVII
172; Asklepiosrelief von Pergamon
XVIII 6; biblische Szenen, Tunis,
Bardo-Mus. XIII 289 ff.; 302 f.;
Dionysosrelief im Wolfegger Skiz-
zenbuch XVI 239; Dionysos mit
Demeter u. Köre, Rom XXV 134 f.;
Dioskuren in Brindisi XV 351; in
Tarent V 215 ff. ; XV 3 ff. ; 334; 351 ;
Dreifüße auf Tontäfelchen aus Ta-
rent, Bari XII 112; Eros u. Psyche,
sich umarmend, in Neapel XI 187;
aus Tarent, Fragm. XVI 77; Eros u.
Aphrodite auf Wagen, in Triest XV 1 1
172; Eroten, ringend, aus Metapont
VI 366; Eteokles u. Polyneikes auf
Ossuaren aus S. Benedetto b. Chiusi
XXVII 54; 58 f. ; plündernde Gallier,
II. Personen- und Sachverzeichnis.
189
[Terrakottenl
von den delphischen Göttern be-
straft, Fries aus Sassoferrato XVI 11
330; Gorgoneion s. architektonische
Terrakotten; archaische Göttin,
Samml. Santangelo VI 253 ff.; zwei
Göttinnen, zwischen den Säulen
eines etruskischen Tempels sitzend,
eine Gans an die Brust haltend, da-
neben Mädchen mit Flöte u. Lyra,
Siena VIII 347; Hirsch, Tunis, Bar-
do-Mus. XIII 289; Kadmos (?) bei
der Gründung Thebens, an einem
Ossuar aus S. Benedetto b, Chiusi
XXVII 58; Kampf Szenen, Frag-
mente aus Conca XI 177 ff. ; Ken-
taur, Heros tragend, Tarent XII
137; XV 52 ff.; eleusinischer Kult,
aus Rom XXV 134; 289; Mädchen,
das Opferfeuer anzündend XXVI 11
270; Madonna, Tunis, Bardo-Mus.
XIII 289; Palmettenfries, Rom
XXVIII 104; llOf.; Nachbildung
des Parthenonfrieses, aus Rom IX
94; Pegasus bei den Musen, Tunis,
Bardo-Mus . X 1 1 1 289 ; Pygmäe, Frag-
ment in Girgenti XII 285; Satyrn,
Trauben pflückend, aus Pediano
VI 236; Schnecken (Purpur-) XVI
82; Schulszene parodiert, aus
Samml. Tyszkiewicz in Paris, Lou-
vre V 3 ff . ; Stier, Tunis, Bardo-Mus.
XIII 289; Sühnopfer XXV 106;
Victorien auf bigae, aus Pompeji
XIII 9; neben Siegesbaum in Tunis,
Bardo-Mus. XIII 289. Campana-
reliefs: XVI 239; XXV 106; 132 ff.;
XXVIII 104; 110 f.; 270. g) A r -
c h i t e k t 0 n i s c h e Terra-
kotten: Campanische Dachterra-
kotten aus Kleinasien u. Griechen-
land XXX Iff.; aus Falerii, Rom,
Villa di Papa Giulio VI 229; Akro-
tere: aus Cervetri, in Berlin XXVII
257, 3; aus Conca XI 181; Reste
figurlicher Akrotere (?) aus Delphi
XXX 104; aus Marmaria XXX 105;
aus Olympia XXX 100; in Rom,
Mus. Kircheriano XXVII 257, 3;
geflügelte Figur, eine andere tragend
XXVII 257, 3. Antefixe: aus Cer-
vetri XXVII 274, 3; mit Artemis-
köpfen aus Nemi I 174; mit ge-
flügelter Figur, eine andere tragend
XXVII 257, 3; Flügelfrau, zwei
Panther haltend, aus Aquila VI 370;
mit Frauenköpfen aus Pompeji IV
12, 1; 15, 1; VIII 32; mit Gorgone,
aus Pompeji I 157; mit Mänade
XXVII 25*; Mänade u. Silen
XXVII 254; mit Mänadenköpfen,
aus Nemi I 175; mit Masken, aus
Pompeji VIII 47; mit Palmetten,
aus Pompeji III 130; mit Palmette
u, bärtigem Männerkopf, aus Pom-
peji VII 8; mit nöivia ^ijQwy aus
Alatri, Aquila, Falerii, Furconium
VI 370; aus Nemi I 174. Frag-
ment von der Bekrönung des alten
Tempels in Lokri V 175; zur Be-
kleidung von Holzsäulen II 23,
Dachziegel: großer, aus Pompeji IV
25, 1; Hakenziegel XXX 25; 32; 42
sog. korinthische Ziegel XXX 111
sog, lakonische Ziegel XXX 113
Normalform in Assos XXX 25 f,
Walmdachziegel XXX 57 f.; 73
Ziegel mit Delphinreiter, aus Stilo
VI 362; mit archaischen Frauen-
köpfen als Antefixen, aus Nemi I
175; mit Hundekopf an der Trauf-
leiste, aus Pompeji VIII 9, Gesims-
fragmente aus Grosseto III 157,
Giebelfiguren : Fragmente aus Civita
Castellana II 23; aus Conca XI 181;
aus Delphi XXX 104; aus Korfu
(Kardaki) XXX 97; aus Uarisa
XXX 9; handgearbeitet u. bemalt,
aus Nemi I 175; aus Palaikastro
XXX 41; aus Thermos XXX 73 f.
Metopen : aus Thermos XXX 61 ; 69.
Reliefplatten zur Verkleidung der
190
Generalregister.
ITerrakotten]
Wände in christlichen Basiliken,
Tunis, Bardo-Mus. XIII 289; 302 f.
Simen : sog. ionische aus Palaikastro,
Candia XXI 64 ff.; vom dorischen
Tempel in Pompeji VI 260 f.; mit
sog. persischer Artemis aus Sardes
XXX 32 ; mit Gorgoneion aus Larisa
(Aeolien) XXX 6; mit Greif u.
Sirenen in Capua XXI 76; mit
Hundeprotomen aus Pompeji IV 25,
1; mit schreitenden Löwen aus Ak-
Alan XXX 17 f.; mit Löwenköpfen
aus Athen XXX 77; Delphi XXX
103; Elateia XXX 75; Korfu XXX
96; Olympia XXX 100; Pompeji
I 207 f . ; V 1 1 1 32 ; mit Löwenmasken
aus Olympia XXX 50; Palaikastro
XXX 42; Troizen XXX 86 f.; mit
Löwenprotomen aus Pompeji II135;
mit komischen Masken aus Pompeji
IV 15, 1; mit Wagen aus Palaikastro
XXI 64 ff.; mit Wagenrennen aus
Larisa (Aeolien) XXX 7 f. Stirn-
ziegel : mit Frauenkopf aus Palazzolo
XV 211 ff.; mit Gorgoneion aus
Conca XI 176; mit Löwenfell in
abgekürzter Darstellung, aus Milet
XXX 35; mit Löwenmasken aus
Korfu XXX 97; mit Mänade aus
Conca XI 177; mit Silensköpfen aus
Conca XI 176 f.; mit Sirene aus
Conca XI 177; mit Kopf der Sospita
aus Conca XI 176; mit Voluten aus
Conca XXIX 293 f. Trauf platten
mit Löwenmasken aus Thermos
XXX 58; Triglyphon aus Thermos
XXX 71. Verkleidungsplatten:
Fragmente vom alten Tempel in
Lokri V 175; aus Pediano VI 236;
mit Hund aus Ak-Alan XXX 21 f.;
mit Jagddarstellung aus Gordion
XXX 14; mit Kentaurenkampf aus
Ak-Alan XXX 20; mit Mäander aus
Ak-Alan XXX 20; mit rot-weißem
Schachbrettmuster aus Orvieto XIII
192; mit Stier aus Gordion XXX 15;
mit Ziege aus Gordion XXX 15.
Wasserspeier mit Löwen- u. See-
hundsköpfen aus Larisa (Aeolien)
XXX 6. Ziegel mit plastisch u.
farbig ausgeführten Ornamenten aus
Stilo VI 362; mit Tierprotome an
Zierleiste, Fragment aus Pompeji I
208. h) Sonstige Terra-
kotten: Altar mit Delphin u.
Nereide, aus Nemi I 178; Altäre aus
Pompeji V 251; VII 16; mit Farb-
spuren VIII 56; cylindrisch mit sich
herumschlängelnder Schlange VIII
27, 1; in Gefäßform VIII 18, 1; 27;
XIII 19; Altar mit Triglyphen u.
Zahnschnitt aus Syrakus VII 180;
Äpfel aus dem Grabe an der Via
Cristallini (Neapel) XI 188; bi-
beron aus Pompeji IX 48; mit
Relief: Frau, ein Kind stillend,
aus Pompeji IX 41; cippi aus
Grab bei Corchiano II 34; runde
eiste mit der Gestalt des Morio
auf dem Deckel XXVIII 305 ff.;
Diskos mit Gorgoneion aus Girgenti
XII 284; mit Loch in der Mitte u.
Inschr. aus Pompeji VIII 23, 1;
Dreifuß aus Conca XI 183; Feigen
mit Farbspuren, Syrakus (Nekro-
pole del Fusco) X 79; Feuerherde
(/vTQÖnodss) X 28 ff.; Form für
ein Dioskurenrelief, in Berlin XV
28, 2; Gewichte aus Pompeji IX
41 f.; für Webstuhl aus Pompeji
VIII 56; Granatäpfel aus Conca XI
183; Häuser aus Conca XI 183;
Helme aus Terra d'Otranto X 1 1 255;
Kästchen mit Malerei aus Corneto I
87 f. ; Kasten für Aufbewahrung von
Mosaiken XXV 257; Klapper in
Flaschenform mit Vogelkopf, aus
Apulien XXIII 227; Nachbildung
eines Heroon in London XXVI 135;
Kohlenbecken mit langbärtigen
Köpfen, Reggio VIII 334; Köpfe u.
11. Personen- und Sachverzeichnis.
191
[Terrakottenl
Gliedmaßen als Weihgeschenke aus
Conca XI 179; 183; aus Nemi VI
371; Körperteile als Weihgeschenke
XIV 235 ff.; Lichthäuschen XXVI
62; kovn'ioior mit eingepreßtem
Nereidenzug aus Selinus X 83;
Matrizen in Girgenti XII 253 ff.;
kleines Medaillon mit Frauenkopf
aus Grosseto III 157; Möbel, in
Ton nachgebildet, als Grabbeigaben
XIII 162; polychrome Ossuare aus
dem Hypogaeum der Ceicna in
S. Benedetto XXVII 54 ff.; Pfeiler
für die suspensurae der Bäder in
Pompeji XVI 324; Pferde als Weih-
geschenke aus Conca XI 183; Phal-
lus in der Hand des Harueris in
Berlin XIX 5; Puteale aus Pompeji
IV 10; V 249; 255; Rinder als Weih-
geschenke, aus Conca XI 183; Särge
aus Holz mit Terrakottareliefs aus
Suessula II 256 f.; Sarkophage aus
Cervetri XXI 326; XXVII 274;
Chiusi 1217; Klazomenai III 163 f.;
Sizilien VII 185; Schild mit auf-
gemaltem Gorgoneion aus Eretria
XXVII 117; Gerät unbekannter Be-
stimmung in Form einer Schöpf-
kelle aus Pompeji XIII 22; Siebe
aus Allumiere I 159 f.; aus Pompeji
IX 58; Skene in Santangelo XII
139; Sparbüchse in Form einer arca
aus Pompeji XVI 330; Spielsteine
in Neapel XI 251; kleiner Spieltisch
in Kopenhagen XIX 145, 1; Spiel-
zeug aus Syrakus (Nekropole del
Fusco) X 79; Stempel mit Isis-
u. Serapisbüste aus Kairo XIII 121;
mit Nil, gelagert, mit Füllhorn u,
Ähren, ausKairo XIII 121; Tempel-
modell aus dem Orthiabezirk in
Sparta XXX 61; Throne aus Conca
XI 183; Thymiaterien aus Olbia
XXVI 135; Untersatz zum Auflegen
der Amphoren beim Ausgießen, aus
Pompeji XVI 327; Ventilations-
röhren aus Pompeji I 211; II 131;
Votivglieder aus Conca XI 183; aus
Nemi I 177; Votivtafeln aus Tarent
XII 112; XVI 79; Weihgeschenke
XIV 235 ff.; aus Conca XI 183.
Vgl. Lampen; Sarkophage; Vasen.
Terramare von Caorso XI 260; Castel-
lazzo di Fontanellato XIV 291;
Castellazzo di Paroletta VI 360;
VIII 326; X 75; 161; Cebena (Mo-
dena) XIV 291; der Emilia VI 156;
von Jesi VIII 326; Montata del-
rOrto XIV 291; des Mantovano VI
156; von Ognissanti VIII 326;
Rovere di Caorso X 75; XIV 291;
della Savana bei Carpi XIV 291;
von Vecchiazzano VIII 326. Temp-
lum und Orientation X 75.
Terranova (Gela): Grabfunde VII 182.
tesserae I 125; IV 172; VIII 10, 2;
IX 41 ; 48 ; X I 227 ff. ; 251 ; 261 ; 317 ;
XVI 311; 323; 330; 364.
Thalia mit Maske, Bronzekästchen aus
Felcsuth (Ungarn) XXIII 357.
Thamyris: Sieg in Delphi III 252; —
u. Musen, rf. Vasenbild III 239.
Thanatos: Marmorstatuen auf — ge-
deutet XXVIII 42 f.; 45; — als
Totenträger XXVIII 286 ff.
Thapsos (Sizilien): Nekropole X 76;
Funde der zweiten sikelischen Peri-
ode XIII 153.
Thasos: Relief aus — in Konstanti-
nopel, Symposion XXX 9, 8; archi-
tektonische Stirnziegel aus — XXX
24.
Theater: Altattisch-westlicher Typus
XXI 6 f. ; Bezeichnung der cunei XI
249; —frage XXI 53 ff.; Vorhang
XVIII 119, 2; Wasserbassins in der
Orchestra XXI 45 ff.
Aizanoi XXV 96; Amiternum XVIII
154; Bovianum vetus XVI II 158;
Cales XVIII 146; Ferentinum XII
172; XXI 249; Herculaneum I 58;
192
Generalregister.
Hipponion XXIX 166; Ostia I 196;
Pompeji s. d.; Rom s. d.; Ronca-
glia X 85; Sikyon IV 212f.; Spoleto
VI 235; Tauromenion III 234 ff.;
Verona X 85.
Thebanlusaus EI-Alia, Mosaikkünstler
XVII 129.
Theben (Griechenland): bemalte Grab-
stelen aus — XXVI 111, 2. Mu-
seum: Tafel mit Kampf zwischen
Adler u. Ente und Pinienbrunnen
nach oriental. Vorbild XVIII 196, 1.
Theben (Ägypten): Grab Anna XXVI
69; Grabstele mit Gräberlandschaft,
Turin XXVI 72; Jagdbilder: Katzen
XXIII 61 f.
Themlstokles : köpf loser Hermenschaft
mit Inschr,, verschollen XVI 127,
1; 128; 130; 142; 160.
Theodektes von Phaseiis, Tragiker:
Grabmal des — XXVII 239.
Theoderlch auf Mosaik XXVIII 262.
Theodora, Kaiserin XXVIII 334; 336;
341 ff. ; 347 ff. Marmorkopf in Mai-
land XXVIII 310 ff.; 348 f. Dipty-
chon der — , Florenz XXVI II 341;
Wien XXVIII 343.
Theodoros, Bildhauer VI 201.
Theokosmos, Bildhauer X 116.
Theokritos, inschriftlos, Samml. Ursi-
nus XVI 152,1.
Theophrast: Herme mit Inschr. im
Palazzo Massimi XVI 124; 138; 142;
144; 161. Marmorkopf in Rom,
Villa Albani XXVII 80.
Theotokon (Thessalien): architekto-
nische Terrakotten aus — XXX 74.
Theoxenlen XV 35.
Theozotos, boiotischer Vasenmaler XII
107.
Thera: thesaurus XXII 238.
Therapnae: Dioskuren in — XV
177 ff.
Thermen s. Bäder.
thermopollum: Pompeji IX 48 f.; 57;
XVI 285 f.
Thermos: Apollotempel: Aufbau XXX
61 ; 68; älteste Terrakottadekoration
XXX 54 f.; 107 f.; jüngere XXX
62 f.; 108 f.; Grundriß u. Bau-
perioden XXX 52 f. ; Metopen XXX
61 f.; 67. Ovalbauten XXX 54.
Theron: sog. Grab — s bei Akragas
XIV 206, 44.
thesaurl in Heiligtümern XXII 236 ff.
Theseus, Relief in Berlin VII 110 f.;
mit Herakles u. Peirithoos, Relief,
Rom, Mus. Torlonia I 118; — (?),
Brunnenfigur im Hause der Vettier
XI 39, Vgl. Vasen; Wandmalerei,
Thesprotien: archaische Bronze, Arte-
misstatuette, aus — III 280.
Thessalergruppe in Delphi, lysippisch
XX 140; 144 ff,
Thessalien vgl, Münzen.
Thetis im Kampf mit Peleus, etrus-
kischer Spiegel XXVII 263 f. Vgl.
Vasen; Wandmalerei,
Thiasos auf der Tensa Capitolina XXI
355 ff,
Thoas, Wandmalerei, Pompeji XI 67,
Thoth auf dem Obelisk d, Antinous
auf dem Monte Pincio XI 114.
Thrakien: Pferde XXVI 270; Tracht
XXVI 270.
Thrasymedes, Bildhauer IX 77.
Thron: Ludovisischer — VII 32 ff.;
X 74; XIV 155 ff.; XXI 307 ff.;
— e verschiedener Form aus Tuff,
Capua XXII 417 ff.; — e, Terra-
kotten aus Conca XI 183; — sessel
verschiedener Form aus Stein Vil
36 ff.
d^QOviOfiög, dargest. auf dem Sarko-
phag von Torre Nova XXV 122 f.
Thukydides u. Herodot, Doppelherme
in Neapel XVI 129, 3; 138 ff.; 160.
Thunfisch auf Münzen von Kyzikos
XXVII 67; 69.
Thymiateria II 158; — am Trajans-
bogen von Benevent VII 245; 248;
Relief am Ludovisischen Thron VII
II. Personen- und Sachverzeichnis.
19^
56; Bronzen: aus Chiusi, Schaft
von einer Athletenfigur getragen
XXV II 281, 2; aus Corneto II
158; aus Todi, mit Frauenfiguren
als Trägern I 231 ; Terrakotta
aus Oibia, in Petersburg XXVI
135. Vgl. Vasen; Wandmalerei.
Thyrsosals Attribut an Statuenstützen
XXVIII 90.
d^vaiai äoivoi XXV 124.
Tiber : Bett des — im Altertum XXIII
311 f.; Höhenmessung VIII 320 f.;
Insula Tiberina I 167; Tibercippen
IV 282 ff.; VI 131 ff.; VII 328;
VIII 319 f.; Relief: Tiberinsel mit
Schlange des Asklepios I 167 ff.;
Münzen I 168 ff. ; Leben am — ,
alexandrinisch, Relief von der Basis
der Pariser Tiberiusstatue XIV
216, 2.
Tiberius : Marmorstatuen: sog.
— , Neapel, Mus. Naz. XXVIII 13;
Paris, Louvre XXVIII 77; Basis
XIV 216, 2; sog. -, Rom, Vatican
XXVIII 80; Bronzeporträt
(?), Rom, Thermenmus. VI 238.
Statue auf dem Bogen am Forum
von Pompeji XI 156; — auf der
Ära Pacis VI 316; auf dem Panzer
des Augustus von Prima Porta XXV
48; Münzen III 125; 132; IV 4, 1.
Bogen des — s. Rom.
tibia curva in Gänsekopf auslaufend,
Relief von Aquila XXVII 306.
tibicen im Hochzeitszug auf Cippus
IV 97; tibicines auf dem Relief aus
Amiternum V 72; XXIII 16; Er-
neuerung ihres Festes unter Sep-
timius Severus XXII 341.
Tier: Bilder aus der — fabel V 6 ff.;
Herkunft der — maierei V 9 ff . ; — e
als Symbole für Künstlernamen
XXIII 163, 6; — e mit Glocken
um den Hals: oriental, -heilenist.
XVIII 202; mit Halsband XVIII
326, 1; — e im Ranken werk spie-
Ceneral- Register
lend als architektonische Dekora-
tion XXIII 162; Bronzestatuetten
vom Großen St. Bernhard VII 196;
von Perugia IX 303; als Verzie-
rungen an Dreifüßen XII 15ff. ;
Bronzereliefs: — friese aus Perugia
IX 304 ff. Vgl. Lampen; Vasen;
Wandmalerei.
Tiger: ornamentaler Bronzekopf aus
Pompeji IV 29, 2.
Tigranes: Könige dieses Namens von
Armenien XX 1 1 221 ff. ; — ' Tochter
Julia Ammia XXII 219.
Tigris, Marmorstatue in Rom VI 25ff. ;
XIII 254 ff.
Timanthes: Opferung der Iphigenia
XX 306 ff.; XXII 344; ludicium
Orestis (?) XX 309.
TImmari, Brandnekropole XX 11! 238;
240.
Timotheos, Bildhauer : — u. d. Artemis
der Sorrentiner Basis XV 199. — ,
Maler: Phaidra u. Eroten II 49 f.
— , Sohn Konons: Porträt XXV II
67 ff.; Marmorkopf in Rom, Mus.
Capitol. XXVII 72; im röm. Kunst-
handel XXVII 72; — auf Elektron-
stateren von Kyzikos XXVII 67; 71.
Tinos, Poseidontempel IX 94.
Tintenfaß XXVI II 215; 249; Bronzen
aus Pompeji V 258; XIII 20; XVI
323; aus Rom, Porta Pia I» 149.
tintinnabuli s. Pferdegeschirr.
Tiryns: Dachterrakotten vom Burg-
tempel XXX 85; Wandmalerei
XXIII 231, 1.
Tisch: — e aus Marmor, Pompeji IX
42; 50; XI 40; XIII 36; XVI 335;
aus Travertin, Pompeji XIII 24;
46; XVI 317; 325; Klapp— auf
Grabrelief in Belgrad XXVI 279;
monopodium auf Relief aus Amiter-
num XX 1 1 1 22 ; — fuße aus Marmor,
Pompeji XVI 301; 357; mit Paris
in Relief, bemalt, Pompeji XV I 31 1 ;
aus Travertin, Pompeji XVI 325;
13
194
Geiicralregister.
gemauert, Pompeji XVI 316; 325;
—platte aus Travertin XVI 317.
Vgl. Bronzen.
Tischler: Grabstein eines — s von
Priolo b. Syrakus VII 179; Kalk-
steingiebel vom Grabmal eines — s
mit Werkzeugen in Relief, Aquila
XXVII 306.
Tisikrates v. Sikyon, Bildhauer: Sta-
tue des Demetrios Poliorketes, er-
halten in Kopie in Parma XVIII
215 f.
Titanen = Giganten in späterer Zeit
XX 122, 1.
Titel der röm. Kaiser XXII 434 ff.;
XXV 264; 266, 4.
Titus: Marmorstatuen: Olympia
XXVIII 36; Rom, Pal. Rospigliosi
XXVIII 12; Vatican XXVIII 90.
Name eines Gottes XX 1 1 301. Bogen
s. Rom.
Tivoli: Altar von — , Rom, Vatican
XXI II 136; Dionysos, Marmor-
statue aus — , Rom, Thermenmus.
XXVI 221; Herme des Aristogeiton
XIX 176; Hermenschäfte XVI
125ff.; Mithrasmonument von — ,
echt (?) VII 339; Hadriansvilla XVI
127; XVIII 33; Vestatempel, Säu-
lenschaft XXI 265; 270.
Tizzone, L. und Pomponius Laetus IV
340 ff.
Tleson, Vasenmaler IV 163 f.; XVIII
329.
Todesgenien: Relief auf Grabstele in
Belgrad XXVI 270.
Todi: Funde I 228 ff.; VI 370; Mars
von — , Inschr. IX 99; Bronze-
Thymiaterion I 231.
Tolfa: Funde I 159 ff. ; Bronzespiegel
aus — , Paris, Louvre XXV II 280.
Tor s. Architektur.
Toreutik als Vorbild für die Relief-
vasen XII 253 ff.
torques, Gold, als Frauenschmuck (?)
aus Montefortino XI 186.
Torre Annunziata: Mosaik von — XII
328 ff.; XXVII 234 ff .
Torre Nova: Altar von — XXV 108;
144 f.; Sarkophag von — : Myste-
rien XXV 89 ff. ; 273 ff. ; Sarkophag-
fragment Borghese: Sauopfer des
"Äeneas XXI 289 ff.; XXIV 175.
Torso vom Belvedere auf ein Lyppi-
sches Original zurückgehend ( ?) XV
155, 2; — im Wolfegger Skizzen-
buch XVI 234.
Tortona: Grabstele eines Schusters
XXVIl 231 ff.
Toscanella, Funde VI 370.
Totengärten in Ägypten XXX 198;
in Bieda (?) XXX 198; 202;
— mahl XXX 9; — maskeu. Leichen-
porträt XXIX 41.
Totila: Zerstörung des ponte Salario
durch — XXIII 301.
Tracht: ägyptische — an Isisfiguren
XXIX 250, 27; Brustschmuck der
Artemis Ephesia XXIX 201 ff.;
gallische — XXVI 273; Helmkappe
des Odysseus XVI 33; 39; il lyrische
— XXIII 200 f.; — der Isis XVI
258; XXIX 250, 27; Liegefalten
XXIX 21; Mantel, schräg über das
Knie gerafft, bei Praxiteles XXV
309; dorischer Peplos, beim Tanz
kurz getragen XXIV 116; röm.
weibl. — im3. Jahrh. n. Chr. XXIX
249 f.; skythische — I 25; 86; II
186f . ; 189ff . ; ffroAiJ des eleusinischen
Priesters u. der Tragöden XXV
157 ff.; thrakische — XXVI 270;
toga contabulata XXIV 203 f.;
XXIX 244; 256; Tragpolster um
den Kopf geschlungen bei Asklepios
XVI 373; Verhüllung der Frauen
bei öffentlichem Auftreten XXI
309 f. Vgl. Armbänder; Diadem;
Haartracht; Ringe; Spiralen; Stie-
fel ; Vasen.
traditio legis an Petrus in altchristl.
Kunst (?) XXIV 201.
IF. Personen- und Sachverzeichnis.
195
Traianus u. die Adoption Hadrians
X IV 269 ff. ; XV I 270 ff. ; dakischer
Krieg XXII 340; Erzählung vom
Pseudo— XVI 272; Tiberregulie-
rung des — , Cippus XIX 147; tra-
janische Bildniskunst XXIX 56 ff.
Marmorstatuen: in Leyden
XXVIII 12; XXIX 53f.; in Sevilla
XXIX 53 f.; Statuenfrag-
me,nt, Kopenhagen, Ny Carlsberg
XXIX 49 ff.; Porträts XXIX
53ff, ; — auf den Forumschranken
XII 326; an dem Konstantinsbogen
IV 319 ff.; auf dem Trajansbogen
von Benevent VII 242; 248; 251 f.;
257; auf der Trajanssäule XXIX
50 ff. Vgl. Münzen.
Monument von Adamklissi VI 151f. ;
XI 104 ff.; 302 ff.; XVIII 68 ff . ;
Bogen von Benevent VII 239 ff.;
XIV 273 ff.; Trajanssäule beschrie-
ben von Nik. Muffel III 275; Reliefs
der — ssäule XI 104 ff.; XVI
218 ff.; XXI 382; mit denen von
Adamklissi verglichen XI 302;
312; Hafen von Ancona XXVI
158; Schranken auf dem Forum
Romanum VII 287 f.; XII 326;
Thermen in Rom VII 302.
Traianus Decius, Marmorkopf in Rom,
Capitol. Mus. XXIX 246; Porträt
auf Bronzeblech XXI 83; 85.
Transplantation XXIX 77 ff.
Travertln als Baumaterial XXI 187 f.;
245 ff. ; in Rom erst seit der Grac-
chenzeit für Inschriften u. Architek-
tur verwendet XX 1 188 ; Altäre s.d.;
Basis mit archaischer Inschr., Rom
VIII 319; Cylinder zum Opfern (?)
vor Lararium, Pompeji IX 49;
bärtiger Dionysos (?), Kopf aus
Pompeji XIII 20; Fuß, kanneliert,
für Bronzebecken, Pompeji IX 53;
Gewichte aus Pompeji IX 40; XIII
10; XVI 317; Mörser aus Pompeji
IX 58; Puteale aus Pompeji VIII
33; XVI 314; 318; Sonnenuhr aus
Pompeji XVI 314; Grabstatuen aus
Pompeji III 135; Tische aus Pom-
peji XIII 24; 46; XVI 317; 325;
Urnendeckel mit etruskischer In-
schrift, aus Perugia I 227. Vgl.
Cippus; Säule.
Tremenzano: Gräber VII 174; XIII
338; der dritten sikelischen Periode
XIII 153.
Treppe vgl. Architektur; Pompeji.
Tresham, Henry, röm. Skizzenbuch
XVI 214; 236, 2.
tresviri monetales XXII 205.
Trianta (Rhodos): Marmorkopf des
Helios aus — , Rom, Privatbesitz
Haug II 159 ff.
Trichter aus Bronze, Pompeji IX 41.
Triclinium im Grabe an der via Cristal-
lini (Neapel) XI 188. Triciiniarch
auf Wandmalerei, Rom, Palatin
VIII 291. Vgl. Pompeji.
Trier: Bronzestatuette, Hermes XXIX
181; weibl. Büste aus Silber XXVIII
332; Lampe aus Terrakotta mit
CurtiusdarstellungXVII323f.;Mon-
nusmosaik V 27; XXVII 238; Spiel-
tafel aus — XIX 143.
Triest: Elfenbeinreliefs: Europa mit
dem Stier XXVIII 210; Zeus u.
Kallisto XXVIII 210. Terrakotta-
relief: Aphrodite u. Eros auf Wagen
XVII 172.
Triopeion IX 142.
tripondium s. Münzen.
Triptolemos, der Ceres opfernd, Silber-
schale XXVIII 204 f.; — auf dem
Eleusinischen Relief, Athen XXV
115; — , den Herakles in die eleusin.
Mysterien einweihend, Sarkophag
von Torre Nova XXV 290 f. ; — des
Praxiteles XXV 116. Vgl. Vasen.
Triton: Marmorstatuen in Rom, Con-
servatorenpal. III 303 ff. ; Vatican,
pergamenisch XVIII 13; Statuette,
Mus. Torlonia I 116; Marmorgruppe
196
Generalregister.
aus Lokri: — u. Jüngling neben
Pferd IV 343; V 202; Kopf: Mus.
Torlonia I 114; Sarkophag III 305;
Bronzerelief aus Perugia IX 309;
— , plastisch, auf einem Askos aus
Canosa XXIX 104. — en an Pilaster-
kapitell in Cannes VIII 183. Vgl.
Vasen; Wandmalerei.
Tritonin, geflügelt, plastisch auf einem
Askos aus Canosa XXIX 104.
Triumphbogen : Bedeutung XXVI 132,
3. Vgl. Wandmalerei.
Triumphzug: Trajansbogen von Bene-
vent VII 259 ff.; Triumphator auf
Elefantenquadriga( ?), Wandmalerei
XXVIII 278. Vgl. Mosaik.
Trivulzi: Diptychen der Samml. —
VII 205 ff.
Troas: Tempel des Apollon XIV 201.
Troilos vgl. Vasen.
Troizen: Dachterrakotten XXX 86 f.
Tropaeum des Augustus in den See-
alpen XVIII 70; — des Domitius
Ahenobarbus XVIII 70; — des
Drusus XVIII 70; — des Qu. Fabius
Maximus XVIII 70; — des Germa-
nicus XVIII 70; — des Trajan s.
Adamklissi. Vgl. Wandmalerei.
truddhu, Etymologie III 238.
Tryphon, Gemme: Eros u. Psyche
XVI 89.
Tschertomiitsk: Köcherbeschlag von —
XXI 344.
tuba V 73, 1; XXIII 16 f.
Tuchwalker: Eroten als — , Wand-
malerei XI 79.
Tuff: als Baumaterial XXI 245 f.;
—Periode XXI 274, 3; 277; Reste
der —Periode in Cori XVIII 144 f.;
in Mittelitalien XVIII 161ff.;— stil
am Altarpodium in Capua XXII
383; am Fries vom Tempel am
Ponte Rotto XXI 271; an Säulen
in Pompeji XXI 264 f.; an den
Sullanischen Anlagen in Praeneste
XXI 278; Stuckverkleidung bei
—bauten XXI 250 ff.; XXII 385;
Technik am Tempel zu Bovianum
vetus XVIII 154 ff.
Aedicula aus — , in Capua XXII
387 ff.; Altäre in Capua XXII
393 ff.; XXIII 101; Arm aus Rom
VI 101; Frauenstatuen aus Capua
XXII 414; Fundamente des Con-
cordiatempelsin Rom XX 7; Gebälk
an Grabnische an der Via Nucerina
III 124; Gefäß aus Pompeji IV 12;
etruskischer Grabaufsatz, Rom, Va-
tican XXVI 135; Grabfassaden an
der Via Cristallini XI 187; Grab-
statuen aus Pompeji III 135;
Heraklesstatuen aus Rom, Tras-
tevere VI 150; Kapitelle aus Pom-
peji III 124; IX 40; Kinderhermen,
Capua XXII 414; Löwenkopf als
Sima, Pompeji V 283; Mädchen-
statue, Capua XXII 413; Maske des
Zeus Meilichios aus Pompeji X 1 141 ;
148; Mauern aus — u. Ziegelplatten
vom Baptisterium zu Canosa XXX
122 f.; hellenistische aus — , Grab
S. Maria la Nuova, Neapel XXV II
149; 154; etruskische aus — , ohne
Mörtel, in Orvieto XIII 192; Nischen
mit — platten u. Phallusreliefs in
pompejanischen Häusern VIII 14;
Pferdekopffragmente aus Rom VIII
324; Puteal in Form eines dorischen
Kapitells, Pompeji VIII 55; Reiter,
bewaffnet, Relief von Achradina
(Syrakus) VII 179; Sarkophage mit
— platten an der Vorderseite, ge-
deckt mit Ziegelplatten XXVII 151 ;
korinthische Säule aus — , Grab von
Ruvo XXVII 104; Säulen aus —
in Pompeji II 110 f.; 113; 1251;
VIII 15; IX 40; 55; XIII 52;
Säulenbasis mit runder Plinthe aus
Rom V 1 1 1 293 ; Sessel hellenistischer
Form aus — , Capua XXII 422 ff.;
Skulpturen aus Capua XX 1 1 412 ff. ;
Sonnenuhr aus Pompeji XVI 311;
11. Personen- und Sachverzeichnis.
197
Sphinx, Capua XX 11 369; 373;
Sphinxkopf, Rom, Villa Giulia
XXIV 329; Stühle hellenistischer
Form aus — , Capua XXII 420 ff.;
Throne aus — , Capua XX 1 1 417 ff. ;
Tonnengewölbe im Baptisterium zu
Canosa aus abwechselnden Schich-
ten von Ziegelplatten u. kleinen
—blocken XXX 123; Wickelkinder,
Capua XXII 414; —Würfel zur Be-
krönung des Türpfostens, Pompeji
XIII 12. Vgl. Pompeji; Särge.
tumuli s. Gräber: Formen.
Tunis, Mus. Alaoui des Bardo: Mar-
morstatue des Serapis XXVIII 84;
Kopf des Vespasian XXIX 48;
christliche Mosaiken XIII 282 ff.;
Mosaik aus Susa (Hadrumetum)
XIII 282; XXVI 152; aus Tabarca
XIII 283 f. Terrakotten: Löwe
XIII 289; Relief: Pegasus bei den
Musen XIII 289; Victorien neben
Siegesbaum X 1 1 1 289 ; Lampen XIII
284 ff.
Tür an einem Grabe der Via Nucerina,
Pompeji III 134; proiecturae XXX
280; — rahmen, dorisch, an Nischen-
gräbern bei Bieda XXX 233; 257;
279 ff. ; profiliert, an Gräbern in
Bieda XXX 253; 279 f. ; in Gräbern
von Canosa XXIX 274; 283; 288;
295; aus dem Tumulus von Langaza
XXIX 295 f.; Scheintüren auf Sar-
kophagrelief XXX 302; in Bieda
XXX 239 ff. Vgl. Pompeji ; Wand-
malerei.
Turan auf Bronzespiegel XXVII 278,
1; 280, 6; auf Relief vase aus Vulci
XXX 152.
Turin, Akademie: Menander, kopf-
lose Herme mit Epigramm XVI 138;
142; 144; 165. Bibliothek :
Münze von Amastris XXVII 88 ff.
Museum: Marmorstatue, Claudius
XXVIII 13; Relief mit Sühnopfer
XXV 106; 131, 2; ägypt. Grabstele
aus Theben XXVI 72, 1; Sarko-
phagdeckel XVI 224; etruskischer
Bronzebecher aus Castelletto am
Ticino XXIV 317 ff. Cameo, früher
Samml. Turbie VI 315.
Tusculum: Funde I 63 ff .; X 1 1 83 ; lapis
Tusculanus I 64; Marmorstatuette
eines nackten Epheben, lysippischer
Typus X 1 1 84 ; Eroten, nackt, Hände
auf den Rücken gebunden XII 84;
Zeuskopf XII 84; Mosaik mit Pa-
laestraszenen X 121.
Tutela in Spanien u. Italien verehrt
XIX 152.
Tyclie mit Plutos auf dem Arm, Münze
von Melos V 109; — von Antiochia:
Haarbehandlung XVIII 11, 1;
189 ff.; Replik in Catania, Mus.
Biscari XII 135. Vgl. Wand-
malerei.
Typen der attischen Kunst des 5.
Jahrh.'s: Perserkönig, zu Wagen
fliehend XXII 19; Reiter, vom
Pferd herabgleitend XXII 17. Ty-
pus des thronenden bärtigen Gottes
in hellenistischer Zeit XVI 262.
Typhoeus, Vasenbild III 177.
Tyrannenmörder: Gruppe in Neapel,
Mus. Naz. XV 219 ff.; XVI 97 ff.;
XIX 167 ff.; XX 330 ff.
Tyros: Apollon von Gela, von den
Karthagern nach — gebracht XXV
10; Münzen: Ölbaum zwischen zwei
Kultsteinen XVI 277.
Ulixes s. Odysseus.
Unfreiheit: Rechtsgründe der —
XXV II 189 ff.
Untersatz, Bronze, kelchförmig mit
konischem Fuß, aus Conca XI 173;
— e mit tönernen, kugeligen Ge-
fäßen, aus Corneto XI 185.
Unterwelt: Darstellungen der — auf
Vasen XXV 283.
Urania: Attribute der — XVI 279;
Kultbild der — , aus Karthago von
Algabal nach Rom geführt XVI^78;
198
Generalregister.
Wandmalerei im Haus der Vettier
XI 34.
Urbino, Pal. Ducale: Marmorplan V
52 ff.
Urne vom Esquilin, Rom, Thermen-
mus. XXV 130 ff.;— des Euporus,
Rom, Vatican I 12; Grab — n aus
Kalkstein in Gestalt von Sarko-
phagen mit giebeiförmigem Deckel,
PantelleriaXIII388;393;— ndeckel
ausTravertin mit darauf gelagerten
Verstorbenen, Perugia I 227; — n,
Lehne unmittelbar auf dem Bett-
gestell, Perugia, Volumniergrab
XV il 273; — n mit Darstellung
aus dem Alexandermosaik, Perugia
XXII 22; — in Hüttenform, aus
Velletri VIII 327; — aus Kalktuff,
kastenförmig mit vier Füßen u.
giebeldachförmigem Deckel, Vol-
terra XIII 412.
Ursinus, F., Imagines XVI 139 ff.;
150 ff.
Usil: Darstellung der etruskischen
Sonne auf Spiegel XXVII 245.
ustrinum Antoninorum s. Rom.
Utuze, Hirsch ausweidend, auf Skara-
baeus, Corneto VII 336.
Vacca, Fl., Zuverlässigkeit seiner Me-
morie XVI 264 ff. ; seine Freund-
schaft mit Pierleone Casella XVI
267, 1.
Vaccaria: Kupferstich vom Kantharos
von Alt-St. Peter XIX 92; 98.
Vacuna: Tempel der — im Tale des
Vellino (Sabinerland) XXIV 242 ff.
Vaison: Grabrelief eines speculator
XXVI 272; Diadumenos — , Lon-
don, Brit. Mus. XXVII 46 ff .
Valens: Statue des — (?), Bronzen
vom Ponte Sisto XXVI 244 ff.;
XXVIII 117.
Valentinian L: Statue des — (?),
Bronzen vom Ponte Sisto XXVI
244 ff.; XXVIII 117. Marmor-
köpfe: Florenz, Uffizien XXVI 245;
Kopenhagen, Ny Carlsberg XXVI
242;245;Rom,Mus.Capitol. XXVI
245; — auf Silberschale, Genf
XXVIII 204; — auf Münze aus
Felcsuth (Ungarn) XXIII 357.
— III., als Konsul, auf Münze
XXVIII 342.
Valerius aus Igabrum, Mosaikkünstler
XVif 129.
Valerius Messalla: Besitzungen des —
bei Marino I 16 f.
Valerius, P. Valesi f. Poblicola: kopf-
lose Herme XVI 128, 1; 138; 144.
Vallis Siciliana in Picenum (?) XVII
293 ff.
Valsavoia (Catana): Grabfunde XIV
280.
Vandalenin Rom XI 111; XXIII 287;
Katzen als Haustiere bei den —
XXIII 52.
Varhely (Ungarn): röm. Mosaik XXI
350.
Varrese: Tomba — in Canosa XXIX
286 ff.
Vasari : Antikenverzeichnis desPalazzo
Pitti VII 81, 1 ff.; Irrtum — s beim
Leben des G. Romano XVI 218.
Vasen: Alabaster, Bronze, Marmor,
Silber s. d.
/. Sammlungen: Arezzo, Mut.
Municlpale: etruskisch-rf. XXX
131; megarische Becher XII 44; 47.
ArpiXIX213. Ascoli Piceno XIX
232. Athen, Akropolis XII 103, 11;
Nat, Mus.: Krater aus Kreta XXI
129; sf. Lekythos XVII 107, 1; 109;
nr. 1414: XII 98, 1; Polytechnion
nr. 2866: V 319. Bari, Mus. prov. :
aus Canosa XIX 231; 285ff.; XXIX
90 ff . ; 289 ff . ; von Ceglie XIX 205;
von Daunia XXIII 168 ff.; messa-
pische XII 201 ff.; XIX 191;
milesische XIX 206; peuketische
XIV 21 ff.; XIX 203; aus Rugge
XIX 193, 1; aus Rutigliano XIX
205ff.;aus Ruvo XIX219f.; 300;
IL Personen- und Sachverzeichnis.
199
[Vasen]
als Frauenköpfe geformte Krüge
ohne Boden mit Terrakottastatu-
etten auf der Mündung XXIX 277.
Berlin, Antiquarium: Kabirionvase
XXVI 126; Krater: Troilos u.
Polyxena XXVII 287; Kelchkrater:
Wiederkehr der Kora XII 89 ff.;
Furtwängler nr. 59: XIX 193, 1;
nr. 251: XXIII 168 ff.; nr. 252:
XIX 303; 307; nr. 254: XIV 52;
nr. 257—8 : XX 1 1 1 216 ff . ; nr. 266—
269: XXIII 228 f.; 232; nr. 271— 2:
XXIII 175; 194; nr. 276: XII 207;
nr. 1161—7: XXX 281; nr. 1783 ff.,
1792 ff., 1799 ff.: XXX 275, 65;
nr. 1799: IV 155; nr. 1800: XIX
256; nr. 1997: IV 156; nr. 2159:
XVI 121 ; nr. 2190: V 317; nr. 2202:
V 319; nr. 2278: XXI 310, 1;
nr. 2282: XVI 254; 257; nr. 2449:
XXIX 31 f.; nr. 2452: XXIX 31f.;
nr. 2531: XXX 143; nr. 2588: XXV
279; nr. 2646 : X 1 1 94,1 ; nr. 2943—5 :
XXX 133; nr. 3257: II 47; nr. 3289:
XXI 281; nr. 3908: XIV 28, 2;
nr. 3910 : XX 1 1 1 194 ; unter nr.4185 :
XXVI 125, 3; Inv. nr. 4782,
4784—9: XXIII 228 f.; Inv. nr.
4792 : XX 1 1 1 207 ff. ; Gerhard, A. V.
Taf. 238: XV 232, 1; Gerhard,
Etruskische u. kamp. Vasenbilder
Taf. 6—7: XXI 115, 1; Gerhard,
Trinkschalen Taf. XV nr. 3—4:
XXVII 147; Jahrb. d. kgl. preuß.
Kunstsammlungen 1897 S. LV:
XIII 80; Mon. dell'Inst. X t.
XXXVII: XXVII 258, 3; Scherben
von Reliefvasen mit landschaft-
lichen Darstellungen: XXVI 114 ff.
Samml. Sabouroff I Taf. 65
(Furtw.): XX 11 153. Bologna: rf.
Skyphos aus der Certosa XII
92; rf. Krater schönen Stils XII
98; Mus. Italiano II S. 27: XII
102, 1; apulisch nr. 334 XIV 21;
Saal VI: XIV 37; Pellegrini, Cat.
nr. 358: XXV 280; Pellegrini, Vasi
della collez. Palagi S. 67, Fig. 68:
XXX 155. Bonn: apul. Schale
XXIII 216; Amphora aus Samml.
Fontana III 178. Boston: Mus. of
Fine Arts: Arch. Anz. 1901 S. 167
nr. 22 : XV 1 1 248, 1 ; Furtw.-Hauser-
Reichhold Taf. 128: XXX 143;
Robinson, Katalog nr. 16: XXIII
194; nr. 418: XXVIII 125; Frag-
ment aus dem Dexileosgrab: Har-
modios u. Aristogeiton XIX 163.
Breslau: Vase aus Samml. Fontana
III 178. Brindisi, Samml. Nervegna
XII 208. Bryn Mawr College
(Nordamerika): XXI 100. Cam-
bridge, Fitzwilliam Mus. nr. 229:
XXIII 191 ff.; nr. 233—4: XXIII
228; Lebes im Stile des Villa-Giulia-
Meisters XXVII 289. Canneto:
Ossuar XIX 212. Capua: Villano-
vastil XIV 295; nr. 369: XII 93, 1.
Samml. Casanova, früher Berlin,
Apparat XVII, 84: XXVII 290.
Samml. Castellani: Becher XII 28;
Pelike (Eros schießend) II 48, 1;
Bull. dell'Inst. 1869 S. 28 nr. 3
(früher Castellani): III 105. Cata-
nia, Samml. Zappalä Asmundo XV
257 ff.; Kunsthandel XV 261. Ce-
glie, Privatbes. XII 208. Chiusi,
Mus. Civico XXX 153. Corneto,
Mus. Municipale V 313 ff.; 338 ff.;
XII 42 ff.; Mus. Tarquiniese XII
102, 1; Pal. Bruschi V 322 ff.;
VIII 70. Curti, Samml. Pascale
VIII 336ff.; XII 102, 1. Dresden,
Albertinum : Arch. Anz. 1892 S. 166:
XII 92; nr. 37: XII 93, 1; nr. 349:
XXVII 287; Fragment eines are-
tin. Gefäßes mit Opferung der
Iphigenie XXII 344. Edinburgh
XXVII 297. Eleusis XV 232, 1.
Florenz, Mus. archeologico:nr. 1825:
XII 232, 1; nr. 2048: XXX 151;
200
Oeneraliegister.
[Vasen]
nr. 2097: II 175; nr. 2967: XIV
21; nr. 4005: XXVII 288; nr.
4231—2: XXX 152; Pyxis des
Nikosthenes XIII 81; Bull. 1879
S. 246: XIII 79; Mus. topografico
deU'Etruria: Not. d. Scavi 1894
S. 241 f.: XXX 132 f. Foggia,
Municipio: XII 245; XIV 43, 1;
XXIII 179. S. Francesco a Ripa
XVI 215. Genf, Mus. Fol. XII
103, 1. Genua XIV 154 ff.;
XXVII 288. Gotha XII 93. Göt-
tingen XXX 131; aus Samml.
Fontana III 178. Grosseto, Mus.
Chelli XXX 155. Grumo (Apulien)
XIX 198. Hamburg, Industriemus.
Kat. S. 246: XII 210; Samml.
Reimers XXX 280, 60. Samml.
P. Hartwig: rf. Kratere XII 103, 1.
Samml. F. Hauser: Skyphosfrag-
ment XII 91. Karlsruhe: nr. 21:
XIX 305 f.; nr. 208—9: XXVII
287 ; nr. 981 : XX 1 1 1 213. Konstan-
tinopel XXV Ulf. Kopenhagen:
nr. 4735 : XXV 1 1 290 ; Gerhard, A. V.
Taf. 297, 2: XXI 310, 1. Krakau
XXVII 290. Lauricella (Sizilien)
VII 182. Lecce, Mus. prov.: Vasen
aus Daunia XXIII 178 ff.; messa-
pische XII 204 ff.; peuketische XIV
52; aus Picenum XIX 191; Krater
mit Mischung messapischer u. peu-
ketischer Elemente X IX 202 ; nr. 102 :
XIX 306; nr. 340: XIX 194. Len-
tini, Municipio XV 90. London,
Brit. Mus.:nr. 423: II177;nr. 1428:
XI 259; B 49: XXVI 132, 4; B 364:
IV 153 ff.; E 186: XXVII 297;
E 240: XXVII 290; E 447: XV 232,
1; E 451: XXVII 288; E 467: XII
92; 102,1; E492— 3; 496: XXVII
287; F 126: XXIII 55; F 207:
XXIII56; F308: XXIII56; F478:
XXX 133; G 96: XXVI 116, 2;
H 145: XXX 221; H167: XXX 223;
Gerhard, A. V. II 127: H 174; sf.
Oinochoen II 175 ff. ; Rhyton aus
S. Maria di Capua I 90; rhodische
Vase aus Kameiros: Musikschule
XXI II 57; Vase unbekannter Her-
kunft mit expiatio IV 173. Madrid,
Arch. Mus. XXVIII 125. Mainz
XVIII 84. S. Maria di Capua,
Samml. Doria XII 92. Marseille,
Mus. nr. 1418: XIX306f.;nr. 1419:
XXIII 192; nr. 1421: XXIII 194;
nr. 1425: XXIII 229. Matera (Apu-
lien), Mus. XIX 198f.; 200. Molfet-
ta, Samml. des Seminars XIX 301.
Monopoli, Pal. Palmieri XIX 287 f.
Moskau, Samml. Goleniscev XXVI
124. München, kgl. Vasensamml.
Jahn nr. 7: XXVII 138; nr. 65
XXVII 128; nr. 155: II 173 f.
nr. 173: II 175; nr. 333: IV 155
nr. 810, 849, 853: XXIX 272
nr. 962: XXX 228; nr. 3230 (329)
XXVII 289; St. Inv. 17 nr. 2757
XXVI 125; Furtw.-Reichhold Taf.
10: XXV 283 f.; Taf. 14: XXIII
338 ff.; Taf. 55: XXI 115; Taf.
81: XXIII 338 ff. Navarra (Si-
zilien) VII 185. Neapel: Archiv
u, Inventare der Vasensamml. XXVI
187 ff. ; Mus. Naz. : Canosinische
Vasen XXV 168 ff.; XXIX 272;
276 f.; 285 f.; messapische XII
204 ff.; Heydemann nr. 343: XV
229 ff.; nr. 1851: XV 232, 1; nr.
2192: XXIX 272; nr. 2304, 2336,
2383: XXIX 277; nr. 2421: XXI
110 ff.; nr. 2627: IV 163; nr. 2717:
III 175; nr. 2757: III 174; nr. 2872:
XXV 284; nr. 2320: XXII 19; nr.
3251: XII 94, l;nr. 3256: XIII 97;
XIV 101 f.; Inv. 13536 oa: XXIII
168; Inv. 80746: XXIII 229; Inv.
114260: VII 222; Ath. Mitt. XII
241, 11: XIV 38, 1; Furtw.-Reich-
hold Taf. 26—28: XXI HO; Mon.
d. Line. VI 370 Fig. 12: XXIII 229;
II. Personen- und Sachverzeichnis.
201
[Vasen]
376 Fig. 18: XXm 213; 376 Fig. 19:
XXHI 209; 378 0. 279 rr, q: XXIII
194 ff.; 381, 383: XXIII 179;
Patroni, La ceramica ant. neH'Italia
meridionale S. 126 Fig. 86: XXVI
117; Samml.Bourguignon:apuIische
Vasen XIV 21; Basis eines Rhytons
(Vierfüßler) XIII 87; rf. Skyphoi
XII 91; 93, 1. Odessa: Preisam-
phoren XXVI 133. Oria, Bibl.
niunicipale XII 206; Orvieto, Mus.
Faina XII 103, 1; 307; XXVII 289;
XXX222f.;Mus.municipaleII 171;
173; Opera del Duomo XXX 131.
Oxford nr. 523, 524, 536: XXVII
288 f. Palermo, Mus.: Vase mit
Amazonenkampf XXI 115; Arch.
Jahrb. 1889 Taf. 4: XVI 121; 1893
S. 110: XXV 276, 1; Mon. dell'Inst.
IV Taf. 10: XV 232, 1. Paris, Ca-
binet des med. : sog. pontische Vasen
II 173 ff.; Hartwig, Meisterschalen
Taf. 16: X 122; Louvre: Calener
Schale mit Herakles u. Hydra X
210ff.;GnathiavascXII210;226f.;
A 396: XII 220; D 23: XXIII
191 ff.; D 30: XXIII 179 ff.; D 95:
XIV 21; D 125: XXX 217; E 421,
748: XX^ 217; F 72, 75: XXX
275, 65; G 115: XXVII 258, 3;
G 344, 408: XXVII 287 f.; Mem.
de l'Acad. Paris 1895 Taf. 5: XXI
344; Mon. d. Inst. XI Taf. 38— ,9:
XXI 119; De Witte, catal. Durand
nr. 261: XV 232, 1; Samml.
Pourtales: Ant. du cab. Pourtales
Taf. 39: XXX 152; früher Pourtales:
Panofka, Cab. Pourt. Taf. 1: XXVII
289. Perugia, Mus. XIII 82; XXX
152. Petersburg, Eremitage : Krater
von Jouz-Oba (Krim) XXI 130;
Compte rendu 1863, pl. V 3: XVII
275; Atlas 1877 Taf. IV 4—10:
XXI 98 ff.; Otschetd. Arch. Komm.
1901 S. 9: XXVI 133; Stephani
nr. 98: XXII 18, 1; nr. 426: XXV
284 f.; nr. 525: XXV 112; 127;
nr. 1181: II46;nr. 1712: XXV 112;
127 ; Wiener Vorlegebl. E 6, 2 : X 1 1 1
104; XXV 284. Putignano, Muni-
cipio XIV 36; Samml. Fr. Console
XII 211. Ripatransone, Mus. XIX
232 f. Rom, Samml. att. rf. Vasen
mit Künstler- u. Lieblingsinschriften
1 1 167ff . ; Antiquarium : megarischer
Becher XII 46; Conservatorenpalast
II 172; Mus. artistico industrialc
XIII 84; Mus. Gregoriano: Am-
phora mit Maeander u. Schwänen
II 175;faliskischeTellerausCervetri
XXX 215; Gefäß in al incavo-Tech-
nik XXX 220; Hydria: säugende
Häsin, von Hund u. Männern ver-
folgt III 177; megarischer Becher
XII 41; 48; Gerhard, A. V. 109:
XVII 107; 296, 3: XXI 310, 1;
Heibig, Führer 11^ nr. 1275: XV
232, 1; Mus. etrusco II 29, 2: II
172; Mus. Gregoriano pl. 15, 2:
XXVII 290; A I Taf. VII 9: XVII
149; B II Taf. XVI 2: XXI 323;
nr. 66: XXX 215; nr. 137: XXX
133; 153; Tomba Giulimondi nr. 71
XXX 231; Mus. di Papa Giulio
Keramik aus Bieda XXX 161 ff.
Furtw. - Reichhold Taf. 17—18
XXVII287;nr. 117, 3342— 3: XXX
220; nr. 2967: XIX 236; nr. 3977:
XIX 236; nr. 22259—60: XXX
215; Mus. preistorico: Zimmer XLI
Schrank 22: XXX 220, 60; Sehr.
25: XXX 225; Sehr. 30: XXX 218
Sehr. 38: XXX 223; nr. 21532
XIX 232; nr. 22234: XIX 232
nr. 70773: XXX 222; Mus. Torlonia
nr. 164: XXX 131; Samml. Tysz-
kiewicz: altboiotische Meistervase
XII 105; Collect. Tyszkiewicz Taf.
XII: XIII 80; J. H. St. 1896
S. 165 nr. 7: XIII 83. Ruggieri
(Sizilien) VII 184 f. Russo (Sizi-
202
Generalregister.
[Vasen]
lien)VlI183. Ruvo, Samml. Caputi
XIV 44; Samml. Jatta: Daunia-
Vasen XIX 296 ff.; XXIII 178 ff.;
messapische XII 204 ff.; nordapu-
lische XIV44;apul. Vase mit Musik-
darstellung XXIII 345 ff.; Thamy-
ris-Vase III 239; nr. 416: XXVII
114; nr. 1016: XXIII 55; nr. 1417:
II47-,nr. 1538: 111241,2; nr. 1555:
XXIII 55. Samml. Santangelo
nr. 11: II 48. Schwerin nr. 1261:
XXVII 287. Siena, Chigi VHI
346 f. Smyrna, Samml. Lawson III
159 ff. Syrakus, Mus. nazionale:
Funde aus sikelischen Gräbern VII
174; aus Tomba Varresse (Canosa)
XXIX 289; Bull. dell'Inst. 1845
S. 35: III 104; Mon. Line. 17 Taf.
26: XXVII 289; Taf. 32, Fig. 315-
317: XXVII 288. Terranova,
Samml. Ammendola XV 232, 1;
Samml. Navarra XV 232, 1. Theben,
Privatbesitz: sf. Schale XII 91.
Toscanella, Samml. Valeri: mega-
rischer Becher XII 46. Volterra,
Mus. Guarnacci XXX 147; 154 ff.
Westend-Charlottenburg, Samml.
Bucherer: Hadravase XXIX 179.
Wien, Archaeol. Seminar : rf , Krater-
fragment XII 103, 1; Hofmuseum:
Becher aus der Werkstatt des Niko-
sthenes XIII 88; Arch. Zeit. 1883
Taf. 18: XII 103, 1; Industrie-
museum: Masner nr. 324 B: XXIII
337, 4; Taf. I 38: XXIII 216.
Würzburg: Urlichs, Ant.-Samml,
der Universität, Heft III nr. 36, 40,
79, 80: II 191 f.; nr. 82: III 177;
nr. 84: II 191; nr. 137: III 108.
Zürich XII 220.
II. Fundorte: Abella XXV II 177;
Aegina XV 232, 1; S. Agata XXVI
209; Agrigent XII 102, 1; Allumiere
VI 233; Altamura XIX 198; XXI
113 ff. ; S. Anastasia b. Randazzo
XV 239 ff.; S. Angelo VII 333; Anzi
XXVI 203; XXVII 171; Apulien
XI 1201 ff.; XIV 13 ff.; XIX 216 ff.
XXIII 196ff.; XXVII 21 ff. ;168ff.
Armento XXVI 206; XXVII 172
Arpi XIX 213; XXIII 168 ff .
179 ff. ; Ascoli - Satriano XXIII
167 ff.; 213 ff.; 217; 221; 228;
Athen XIX 163; XXVII 295;
Bari XXVI 202; Barletta XXIII
178 ff.; 224; 229; Bieda XXX
213 ff.; Bitonto XXIII 179 ff.;
Bologna XXI 132; Boscoreale IX
357; Bucciano VIII 334; Calvi VIII
341f. ; Camarina XV 269; Campiglia
marittima XI 185; Canosa XII 214;
217; XXIII 174 ff.; XXV 168 ff.;
XXVI 65; XXVII 170; XXIX
92 ff.; 105 f.; 272; 277; 286; 289;
Capannori X 83; Capena XXX
225; 281; Capodimonte I 19 ff.;
35; Capua I 190; VIII 333 f.; XXV
139; 160; XXVII 295; Casagiove
VIII 345; Catania XV 257; Ceglie
XIX 205; XXIII 342 ff.; 345 ff.;
Centuripa (Sizilien) XV 261; XXIV
91; 98; Cervetri 11 63; 168; 172; XII
45; 48; XXII 150 f.; Chilevi VII
181 f.; Chiusi I 219 f.; II 167 ff.
276 ff.; XV 232, 1; XXX 129 ff.
215; Civitä Castellana II 27; 29 f.
36; 61 f.; 196; 231; XII 47; 89
228;XIX236;XXII296f.; XXVII
286; 295; Conca XI 174; Corchiano
II 27 f.; 29 ff.; XII 43; Corneto II
153 ff.; V 313 ff.; VIII 330; XII
42 ff.; 208; XIX 154; XXIII 196 ff.
XXVII 258, 3; Cumae XIV 294
XXV 112; 127; XXVII 124 ff.
176; Cupra XIX 232; Curti VIII
336 ff.; Daunia XIX 216 ff.; Egna-
zia s. Gnathia; Eretria XXVI 125;
Florenz VIII 328; del Fusco s.
Syrakus-, Gela XXVII 295; Ginosa
(Genusium) XIX 202; Girgenti
XXVII 295; Gnathia XU 203;
II. Personen- und Sachverzeichnis.
203
[Vasen]
XIX 195; 228; XX 111260; Gravina
XIX 202 f.; Grosseto I 92 f.; III
156 f.; Herdonia s. Ordona; Histo-
nium XXIII 260; Hybia maior
(Sizilien) XXIV 87; Jouz-Oba
(Krim) XXI 130; Kamelros XXIII
57; XXVII 296; Karthago XVIII
77 f.; Kertsch XXV 112; 127;
139; Kreta (Kamaresgrotte) IX
100; Kyme (Aeolis) III 159 ff.;
Urinum XXIII 227 f.; Lecce
XIX 196; Lentini XV 62 ff.;
Licodia Eubea (Sizilien) XIII
305 ff.; XXIV 64 f.; 67 f. ; 69;
Lokri XXVII 295; Lucera XXIII
168 ff.; 216; Maar b. Trier XVIII
83; San Marzano XIX 191; Matera
XIX 198 ff.; Matinata a. Gargano
XXIII 221; Megara Hyblaea VII
176; Melfi XXIII 167 ff.; 216; 224;
Messapia XII 201 ff.; Montrone
XXIII 174; Mykenai XXIII 196 ff.;
Narce VII 333; XIX 236; XXX 215;
Nardö (Neretum) XIX 191; Nau-
kratis XXVII 295; Neapel X 85;
XXVII 151 f.; Nesactium (Istrien)
XIX313f.;Nola XXVII 295; Novi-
lara VII 334; XIV 21; 38, 1; 296;
XIX 314; XXIII 198; 243; Oeden-
burg (Ungarn) XXIII 196; Olbia
XXV I 65, 2 ; Ordona XXIII 168 ff. ;
209 ff.; Oria XXVII 106; Orvieto II
172; XII 307; XIII 192; XXI 119;
XXVII 295; Ossini b. Lentini
XXIV 78; 80 ff.; 89; Paestum
XII 102,1; XXVII 173; Pantel-
leria XIII 379; 390; 393; Pergamon
XXVI 115; Perugia I 224; XXX
129 ff.; 152 f.; Peuketia XIV 13;
XIX 202 f.; Pisa VII 336; Pompeji
I 159; II 113 ff.; 136; IV '4, 2;
21, 1; 16 ff.; 25; 29, 2; 103 ff.; V
140f.; 230ff.; 243; 251 f.; 257ff.;
280; 284; VI 261; VII 18 f.; VIII
6 ff.; 10, 1, 2; 13, 1; 14; 23, 1;
24, 1; 25; 55; 60; IX 41 ff.; 48 ff.;
X 156; XI 28; 93; 96; XIII 7 ff.;
20; 22; 30 f. ; 40; 44 f. ; 47; 54; XVI
294 f.; 311; 314 ff.; 322 ff.; 356 ff.;
XVII 316; S. Prisco VIII 345;
Putignano XIV 55; XIX 206 f.;
XXIII 262; Ragusa VII 334;
Rhodos XII 220; XXV 112; Rom I
108; X 265; XII 46; 86; XX 73;
100; XXI 202 f.; XXVIII 105;
109 f.; XXX 222; 272; Rugge XII
203; 210; XIX 192; Rutigliano XIX
80 ff.; 205 ff.; 228; Ruvo VIII 97;
332 f.; IX 229; X 84; XII 217;
XIV 44; XIX 213; 238; 295 ff.;
XXIII 213; 221; 330 ff.; XXV 283;
XXVI 138, 2; XXVII 168 f.; San
Severo XXIII 168 ff.; SanfAgata
de'Goti V 104; Saticula XXVII
175 f.; Sizilien: Gräber sikelischer
Kultur XIII 163 ff.; 305 ff.; Spine-
toli XIX 232; Suana (Sovana) XII
45; Suessula II 235 ff.; 265; 267;
273; XXIII 256; Sybaris XXIII
239; Syrakus VIII 332; Nekropole
del Fusco VI 362; VII 178; X 78;
XI262;Tarent VIII338; XII 203;
XIV293;XVIII329;XXIII232ff.;
259; Thera XIX 238; Todi I 232;
Tolfa I 158; Trapani (Sizilien) XIV
280; Ungarn XXIII 196 ff.; Vasto
d'Aimone XXIII 168 ff.; Veji XXX
222; Vetulonia 1 135; X 82; XI 186;
XIV 299; Via Appia Pignatelli I
52; Vico VIII 337 f. ; 340; 343;
Volterra XIII 412; XIV 300; XXX
129 ff.; 154 ff.; Vulci II 172 ff.; III
61 ff.; 108 ff.; IV 153 ff.; XII 41;
48; XXVII 147; 258, 3; 295; XXX
133; 152.
///. Gattungen: apulisch XII
201 ff.; XIV 13 ff.; 177 ff.; XVII
275; XIX 188 ff.; XXIII 167 ff.;
310 f. ; XXV 182 ff. ; XXV 1 1 168 ff. ;
XXIX 24; 289; arretinisch II 137;
IV 12, 1; 18; 21; 29, 1; 103, 1; 100
204
Generalregister,
[Vasen]
1; 114, 1; V 230; 243; 257; VII 17;
336; VIII 13, 1; 55; IX 59; X 85;
XI 174; XIII 11; 13f.; 31; 41; 44;
47; 54; 58; XVI 295; 322 f. ; 364;
XXII 344; attisch 1 19 ff.; 86;
88 f.; 224; II 35; 63; 167 ff.; 240;
262; 264 f.; III 61 ff.; IV 153 ff.;
V 313 ff.; VI 228; VII 176; 335;
VIII 330; X 78; XIII 318f.; 321 f.;
XIV 48; XV 240; 257 ff . ; XVI 38,
4; XVII 107 ff.; 248, 1; XIX 164;
205 ff.; 221 f.; 228; XXI 98 ff.;
140f.; XXII 151; XXIV 64; 67;
69; XXVI 125; XXVII 133 f.; 135;
147; XXIX 31; XXX 275, 65; boi-
otisch XII 105; XX! 138ff. ; bucche-
roI22f.; 92; 135 f.; 215 f.; II 61 f.;
153 f.; 275; VII 176; 335; VIII 337;
X 78; XI 174; XII 22; 24 f.; 28;
XIII 192; XIV 301; XX 109f.;
XXII 125; 129; 152 ff.; 160; XXX
221 ff.; 271 f.; 281 f.; 288> 'caere-
taner' Vasen IX 290; XVII 152, 1;
XXVII 250 ff.; calener Vasen X
210 ff.; XII 259; chalkldisch VII
334; VIII 346; X 78; XVII 25;
XX I 336 ; Daunia vasen X IX 229 ff. ;
276 ff. ; 295 ff .; XX 1 1 1 167 ff. ; XXV
168 ff.; etruskisch I 22; 25; 34 f. ;
92; 232; II 155; 158; III 157; XIX
235 ff.; 315 f.; XXX 129 ff.; 241
geometrisch II 249; 259; VII 176
335; X 78; XI 262; XII 201 ff.
XIII 163 ff.; 313 ff.; 346 ff.; XIV
21 ff.; XV 66 ff.; XIX 202; XX
Ulf.; XXIV 83; XXX 213; 215;
Gnathiavasen XII 210; XXIII 260;
XXVI 125; XXVII 106; Hadra-
vasen XXVI 124; XXVII 119 ff.;
XXIX 179; hellenistisch XXVI
114 ff.; 'ionisch' II 171 ff.; III
159ff.; XXIV69;89;98; Kabirion-
vase XXVI 125; Kamares IX 100
kampanisch II 158; 265 f.; 272 f.
III 157; VI 261; VIII 330; 337
XV 242; XXV 284; XXVII 175 ff.;
korinthisch I 33; 85; II 155 ff.;
VII 176; 335; X 78; XI 174; 262;
XIII 83; 170; 317; 323; 330; 336;
340; 390; 412; XV 85; 89; 94; XIX
155; XXII 133; 151; XXIV 67;
89; 98; XXX 215 f.; 281; proto-
korinthisch VII 176; X 78; XI 174;
262; XV 69; XX 112; XXII 131;
162;XXI\ 98;XXX2]6;kyprisch
XIX 229 ff.; 310; kyrenaeisch
XXIII 54, 4; 58; iatiale' Vasen
XX IOC ff.; altlatinisch XIX 237;
'megarische' Becher XII 41 ff. ;
259; XXVI 116; messapisch XII
kOlff.; XIX 193 tf.; XXV 168 ff.;
metapontiner Vasen XIX 202; mile-
sisch Xli 40 ff.; XIX 206; myke-
nisch VII 176; X 76; XIV 293;
XXIII 196; nolanisch VIII 334;
339 f.; XIII 87 f.; peuketisch XIX
196 ff.; picenrr Vasen XiX 231 ff.;
'pontisch' II 171 ff.; red wäre XXX
272; rhodisrh X 78; XVII 38, 1;
XXIII 57; sikelisch XIII 164ff.;
308 ff. ; X I V 163 f f . ; 280 ; XV 65 ff. ;
239; XXIV 64; 70; 78; 80 ff.; 91;
'vorsikelisch' XIII 163; Terra sigil-
lata XVI 330; 364; XXVIII 105;
unteritalisch I 233 f.; II 36; VII
222; XI 259; XII 201 ff.; XIII 97;
XV 55 ff.; 261 ff.; 269; XXV 283;
XXVI 116 f.; 187 ff.; XXVII 21 ff.;
163 ff.; XXIX 23 f.; 92 ff.; Villa-
nova I 159 f.; VIII 328; XI 185.
IV. Formen : Amphorenformen
XXVI II 109 f.; zur Geschichte
attischer Amphorenformen XXVII
144; Amphora mit Henkel quer
über der Mündung VIII 337; mit
vier Henkeln XII 228; Aschenurne
ungewöhnlicher Form aus Capodi-
monte I 34; Askos, Herkunft der
Form XIII 356; Askoi mit figür*
lichem, plastischem Schmuck XXIX
104 ff. ; Aufsätze auf Gefäßschultern
11. Personen- und Sachverzeichnis.
205
[Vasen]
XIX 235; henkelloser Becher mit
Deckel, aufFußX III 88; Colonnette-
vasen, Herkunft der Form XI 264;
calefattori XIX 235 ff.; XX 108;
cylinderförmiges Gefäß, in Spitze
endigend XII 86; Deckelgefäße mit
Deckeln in Vasenform VIII 345;
Gefäße mit aufrecht stehendem, in
einen Kopf ausgehendem Dorn
XXIII 194 ff.; Füße: dreifüßige
Schale XX 107; Kessel mit Füßen
II 156; Teller auf hohem Fuß III
61; Klumpfüße an apulischen Vasen
XXIII 192; Vase ungewöhnlicher
Form auf vier Füßen VI 223;
Griffe: gerollt XXIII 174; in Kopf-
form XXI II 196; in Menschenform
XXIII 197 ff.; in Tierform XXIII
196 ff. ; Hals mit plastischem Eros
verziert XXIX 102; Hände, in die
Höhe gestreckt, am Gefäßrand
XXIII 172; Henkel: dachförmig
XXIII 243; Doppelringhenkel XX
106; Füße als Henkel XIX 279;
gedrehte Henkel XIV 45; XX 106;
108; gegabelte XXIII 188; geteilte
XXIV 64; Henkel mit Händen
XXIII 193; herzförmige XIX 235;
Knickhenkel XXIII 243; Henkel
mit Knoten in der Mitte XXIX 95;
menschengestaltige II 158; Mond-
henkel XIX 277; Röhrenhenkel XII
216; XIV 25 f.; XIX 234; Henkel
a sella XIV 22 ff.; 38; 54; 187;
Sichelhenkel XIX 277; Spitzohren-
henkel XXIII 242; Henkelver-
zierungen durch Scheibchen XXIII
189; durch Seitenmulden XXIII
190; Zapfenhenkel XXIII 239;
Hüttenurnen XIX 154; XX 100;
105; als Nachbildungen armenischer
Erdwohnungen XIX 237; italische
Vasenformen XXVII 164; Kothone
VIII 341; XIII 315; 318; Krater
mitgeriefeltemBauch u. profiliertem
Kopf VII 184; kürbisförmig mit
Trichter XIX 229 f.; Kratere mit
zwei oder vier falschen Röhren XIX
193; lebes mit Henkeln in Relief,
Nachahmung von Metallgefäßen
XIII 309; Af,Taffrat XXIX 96;
Ossuar mit Helmdeckel XIX 154;
pelvis XVI 311; 330; 364 f.; XVH
315; plastische Pferdeprotomen an
polychromem Askos XXIX 105 f.;
Pithos mit ungewöhnlich gebildetem
Deckel VII 333, 1; Räuchergefäße
in Form von Rundhütten XIX
238 f.; Rippenpithoi -XXX 223 f.;
232; 273 f.; Saufnäpfchen für Vögel
IX 48; Vasen mit geknickter
Schnauze XXIV 87 f.; mit Sieb-
ausguß XXIII 194 ff.; Villanova-
ossuare I 159; VIII 328; XI 174;
185; sog. Weindieb (Vexiergefäß)
XIX 110, 1.
V. Figurenvasen : Büstenform
(Hermes mit dem Lotosblatt?)
XXIX 182; Ente, sitzend XIII 20;
nackte Frau, kniend X 82; Frauen-
köpfe II 240; 259; VI 369; mit auf-
gesetzten Terrakottastatuetten auf
der Mündung XXIX 277; Gänse X
82; XXX 152, 36; Gans mit Ei-
dechse u. Schlange auf dem Rücken
XIII 20; Hahn XIII 20; Hase X
82; Hund, liegend IX 41; Kopf,
behelmt X 82; Kopfgefäße V
313ff.; mit figürlichem, plastischem
Schmuck XXIX 106 ff.; Negerkopf
II 265; Kopf eines Orientalen (?)
mit Satyrohren I 31; bärtiger
Männerkopf II 240; Pferdekopf X
82; Phallus X 82; Schiff mit Steven
in Tierkopf endend X 77; Silen, auf
Schlauch ruhend XIII 20; Silens-
kopf I 233; Sirene XXIV 88;
Sphinx I 190; X 82; Stiefel X 82;
Vögel XIX 204; XXIV 87; XXV II
258, 3; Wagen I 36; Widderkopf
VI 11 340.
206
Generalregister.
[Vasen]
VI. Reliefvasen: Allgemeines XII
253 ff. ; etruskisch-l<ampanische II
229 f.; hellenistische XXVI 114;
megarische Becher XII 40ff. ; red-
ware aus Bieda XXX 274. — Askoi
aus Canosa mit Gorgoneia XXIX
104; 106; Guttus aus Canosa mit
Gorgoneion XXIX 110; Pyxis mit
reliefverziertem Deckel, polychrom,
aus Canosa XXIX 103; bucchero
nero aus Capodimonte I 22 f.; Kan-
tharos mit drei Narkissos ähnlichen
Figuren, aus Corneto VIII 330;
aretinisches Fragment mit der Opfe-
rung Iphigeneias nach Timanthes,
in Dresden XXII 344; Gefäß des
C. Popilius mit Alexanderschlacht,
aus Mittelitalien X 1 1 1 399 ff. ; Apollo
u. Marsyas (?) auf aret. Vase aus
Neapel X 85; Midas u. der gefesselte
Silen auf Vase in Neapel XV 229 ff. ;
Greife u. Hindin, Nemisee XI 192;
Eroten, im Circus reitend, Vase vom
Artemisheiligtum am Nemisee XI
192; Eroten u. Aphrodite, in Paris,
Louvre II 52; Fragment aus Perga-
mon mit landschaftlichem Motiv, in
Berlin XXVI 115; Eber u, Hund,
aus Pompeji VIII 56; Herakles mit
Hydra, Merkur mit Pferd, aus Pom-
peji II 115; aret. Schale aus Pom-
peji mit Tieren IV 21, 1; mit Tieren
u. Pflanzen, aus Pompeji VIII 24, 1;
mit Vögeln u. vierfüßigem Tier, aus
Pompeji IV 18, 1; Demeter mit
Köre u. Dionysos auf Vase vom
Esquilin, Rom, Thermenmus. XXV
131 ff. ; Reliefgefäße aus Sizilien,
nicht archaisch X 1 1 261 f. ; bucchero
nero aus Vetulonia 1 135; Turan
u. Atunis (?) auf Vase aus Vulci,
Samml. PourtalfesXXX 152; Plutos,
Eirene, Dionysos V 92 ff.
VII. Technik, Stil u. Kompo-
sition: abgekürzte Darstellungen
XV 255; XXVII 140; Vorbilder der
attischen Vasenmalerei in Klein-
asien III 164; ihr Einfluß auf die
unteritalische XXV II 166 ff.; Iris
im Auge durch vertikalen Strich
angedeutet VIII 343; Ausbesserung
von Vasen im Altertum mit Blei
XIX 83; Bart rot auf sf. Kanne
XVII 108; Vollbart rot, Schnurrbart
schwarz bei Andokides XVI 120;
braunrot aufgemalte Figuren auf
Skyphoi mit weißen Palmetten von
Megara Hyblaea VII 176, 1; Buc-
cherobecher als Nachbildungen von
Kupferbechern XII 28; Herkunft
der caeretaner Hydrien III 179;
Dekoration in zwei Streifen über-
einander angeordnet V 322; Deko-
rationsweise attischer sf. Klein-
meisterschalen IV 157 ff. ; auf sog.
ionischen Vasen II 178; auf ita-
lischen Vasen XXVII 165; auf den
sog. megaristhen Bechern XII 49;
Darstellungen etruskischer Spiegel
u. griechische Vasenbilder XXVII
243 ff.; XXX 136; Fabriken Unter-
italiens XXVI I 168; Fabrikmarken
II 267; Finger mit Parallelstrichen
gemalt XVI 120; auf Formen ge-
arbeitete prähistorische Gefäße XIX
310; Figurenvase aus einer Form
gepreßt V 313; weiße Füllung in
eingedrückten Mustern XIII 163;
Darstellung in gelber Deckfarbe auf-
gemalt XXVI 125; Glas zur Ver-
zierung von Vasen verwendet, Pom-
peji V 230; Amphora mit Glasfluß
VIII 10, 2; glasiertes, phoenikisches
(?) Alabastron X 78; grünliche
Malerei auf weißem Grund VII 194;
Impastogefäße XIX 208; XXX
217 ff. ; Technik al incavo mit
farbiger Füllung XXX 218; 220;
Stil der sog. ionischen Vasen II
178 ff.; III 165 ff.; Komposition
der Gruppen auf der Frangoisvase
11. Personen- und Sachverzeichnis.
207
[Vasen]
XVI 106; auf Schalen XVI 106;
der Iliupersisdarstellungen XXVII
128 ff.; von Kampf szenen IV 156;
von Kriegerscharen XXVI I 126;
Vorbilder für Kopfgefäße V 320 f.;
kyprische Einflüsse auf apulischen
Vasen XXII 1 206; 255; polychrome
Lekythoi VII 183; VIII 341; weiß-
grundige Lekythos mit brauner
Malerei, weibliches Fleisch weiß VII
184; Einfluß der weißgrundigen
Lekythoi auf die Umrißzeichnungen
der Tafelbilder im Hause bei der
Farnesina XVII 204; Maltechnik:
stumpfe Farben auf apulischen Vasen
XIX 310 f.; Pinsel für Kontur u.
Innenzeichnung XVI 120; Maler-
feder für die Relieflinie XVI 120;
kniender Mann, zwischen zwei wil-
den Tieren angeordnet III 164 f.;
Metallvorbilder für Vasenformen III
178; mykenischer Einfluß auf die
sikelische Malerei XIII 191; XIV
190 f.; Nachahmung fremder Ware
in der apulischen Keramik XII 207;
attischen Imports (?) in Etrurien
I 22; attischer Kratere auf Sizilien
XXIV 67; von Bronzeformen I 28;
VIII 337 f.; XII 109; von Bronze-
henkeln VIII 345; von Bronzeurnen
in Suessula II 242; chiusiner Vasen
XXX 154; einer griechischen Am-
phora a colonnette in Licodia Eubea
XIII 322; griech. Oinochoen in
Apulien XXIII 226; griech. Ware
in sizilischen Nekropolen XIII 335;
griech. -geometrischer Keramik in
Sikelergräbern bei Lentini XV 76;
italische Nachahmung griech. Ware
II 29 f.; in Apulien XIV 47 f.;
Nachahmung kampanischer Kera-
mik in Etrurien I 234; in Suessula
II 266 f.; eines korinthischen Ala-
bastrons (?) in einem Grabe bei
Vetulonia XIII 412; korinthischer
Gefäße in syrakusanischen Gräbern
VIII 332; von Metallgefäßen XIII
309; von Metalltechnik in Apulien
XXIII 189 f.; 197 f.; von Relief-
vasen aus Metall XII 253 ff.; rf.
Vasen in Numana VI 234; fremder
Ware in Unteritalien XII 229 ff.;
orientalische Vorbilder für attische
Vasendekoration IV 157 f.; Einfluß
ostgriechischer Keramik auf die
Apuliens XIX 193; Parallelstriche
zur Zeichnung der Finger verwendet
XVI 120; Stil der Reliefvasen XII
290 ff. ; rhodischer Einfluß in süd-
italischer Keramik XII 218 ff.;
Ritztechnik bei Darstellung der
Haare verwendet XVI 120; Rot
als Deckfarbe I 20; 22; II 36; XVI
120; XVII 108; Rotbraun XIII 82;
84; Metallvorbilder der Rotellen XII
246; Entstehung der rf. Malerei III
234; V 330; Schattierung XIII 80;
XXVII 119; schwarz gefirnißte
Vasen ohne Dekoration aus Canosa
XXIX 110; Stempel zur Her-
stellung der Ornamente verwendet
II 266; Streif envasen XX IX 110 ff.;
123 f.; Technik alincavo mit farbiger
Füllung XXX 218; 220; der Her-
stellung der sog. latialen Vasen XX
108 f.; der sog. megarischen Becher
XII 49 ff.; der Relief vasen XII
286 ff.; der sf. Vasen XVI 120;
Technik u. Stil der sikelischen
geometrischen Keramik XIII 346 ff.;
Gruppen kämpfender Tiere, ur-
sprünglich im Osten zu Hause II
180 f. ; Stil der Tierfiguren IV 161 f. ;
Figuren tonfarben auf schwarzem
Grund 1 1 30 f. ; Gefäße, ohne Töpfer-
scheibe hergestellt, aus Capodimonte
I 27; 33; 34; Corneto II 156 f.;
Daunia XIX 308 f.; Grosseto III
157; Pantelleria XIII 379; sike-
lische XIII 167 f.; 347; XIV 63;
aus Vetulonia 1 136; ungefirnißte
208
Generalregister.
[Vasen]
Amphora aus griech. Grab in Ruvo
XXI II 333; Vergoldungsspuren an
Vasen 1 233; VI II 340 f.; XV 249;
Verwendung alter, genieteter Vasen
zur Beisetzung VI 234; Violett als
Deckfarbe 1 22; 24; 11 178; Vor-
zeichnung Vm 343; Einfluß der
großen Wandmalerei auf die Vasen-
malerei XVI 103, 1; wappenartige
Gruppen II 181; Weiß aufgesetzt
11 36; 177; III 160; V 328; VIII
343; XllI 82; XVII 108; XXVI
125; XXIX 92; Zeit der zweireihig
dekorierten Kratere XII 101; Ver-
wendung des Zirkels XXVII 127.
VIIL Darstellungen : 1. litte-
rarischer Einfluß: Pria-
mos Tod nach Arktinos III 110;
Euripides: Alkestis XV 267; Mela-
nippe VIII 344; Orpheus: KÖQtjs
honayfi XIII 101; Sophokles: Anti-
gene (?) VIII 341 f.; Lakonerinnen
XVI 39; Thamyris III 239 Anm.;
tragische Szene unsicherer Deutung
VIII 332.
2. Einfluß der Kunst:
Erostypus nach Praxiteles VIII
343, 1; Parthenonfries XIV 155, 1;
, Tyrannenmördergruppe XVI 108;
Wandgemälde XVI 103, 1.
3. Mythus: Acheloos II 172;
mit Herakles II 258; Achilleus, Er-
kennung XXI 344; u. Aias I 20;
mit Troilos u. Polyxena VIII 338;
Adonis V 107 ; X 1 1 1 99, 1 ; u. Aphro-
dite (?) XXIX 103; mit Aphrodite,
Peitho u. Eros (?) VIII 343; Aias
u. Achilleus I 20; Aithra, Theseus
u. Ariadne XXVII 288; Amazonen
II 168; XXIX 93; 95; u. Herakles
II 260; VI 370; zu Pferd VII 184;
VIII 338; Pferd führend II 261;
mit Wagen VII 334; Amazonen-
kampf VII 183; XII 103, 1; XXI
115; Amazonenkopf zwischen Pan-
zern XXX 155 f.; Amphitrite IX
229; Amymone mit Eros vor Posei-
don VIII 341; Andromache (?)
XXVII 126; Andromeda u. Perseus
X 95; Antiope, von Theseus geraubt
XXVI 1 137 ff.; Aphrodite III 247;
im Bade kauernd VIII 333; sitzend
XIII 80; 104; Aphrodites Geburt
XIV 154 ff.; Aphrodite im Paris-
urteil II 263; u. Adonis (?) XXIX
103; mit Adonis, Peitho u. Eros (?)
VIII 343; sitzend, mit Eros XIII
99; kauernd, von Eros mit Wasser
begossen VI 234; auf Wagen (?)
von Eroten gezogen XXIX 94;
Apollon XIII 104f. ; auf Quadriga( ?)
VIII 346; im Kampf um den Drei-
fuß I 21; u. Artemis II 174; XXVII
289; als Kitharode mit Frau, Dio-
nysos u. Hermes VIII 338; u.
Marsyas (?) X 85; u. Musen VIII
70 ; XXV 1 1 287 f. ; 290 ; u. Tityos 1 1
174; Argos u. lo VIII 338; Tötung
des Argos XXI 98ff. ; Ariadne u.
Dionysos auf Viergespann XV 95;
u. Maenade(?)XVI 119; mit Aithra
u. Theseus XXVII 288; mit Hyp-
nos, Athena u. Theseus VII 183;
u. Theseus XXVII 289; Arne u.
Autolyte VIII 343 f.; Artemis 1 21;
VII 183(?); geflügelt, mit Löwen
1 20 f.; laufend III 62; opfernd XV
96; u. Apollon II 174; XXVII 289
Astyanax III 106; XXVII 126
128 ff.; Athena I 20 f.; 24; II 232
VII 183; VIII 340; 345; XV 257
XXX 148 ff.; mit Flügeln XII 308
mit Flügelhelm (?) VIII 345; Ge
burt VI 370; Athena auf Wagen
XIII 97, 1; zwischen Brettspielern
X 84; u. Gigant II 261 f.; vor
Herakles sitzend VIII 341; Herakles
gegenüber, von Poseidon zurück-
gehalten II 174; wagenbesteigend,
mit Herakles u. Hermes II 262;
mit Herakles u. Hermes XIII 79;
II. Personen- und Sachverzeichnis.
209
[Vasen]
im Kampf mit Hopliten (?) VIII
332; im Parisurteil II 263; zwischen
zwei Säulen mit Hähnen VII 184;
mit Theseus, Ariadne u. Hypnos
VII 184; Athenaköpfe VIII 340;
XII 42; Atunis u. Turan XXX 152;
bakchische Szenen VII 334; XII
103, 1; Belierophon mit Pegasos
vor König u. einer Frau VII 184;
Bocksdämonen XII 91ff. ; Bore-
aden, Phineus von den Harpyien
befreiend XV 249 ff.; Boreas u.
Oreithyia XII 103, 1; Charon XXV
280; Cheiron VII 184; Chimaira
XXX 272; Danaiden XIII 103 f.;
XXV 283 f.; Danaos (?) mit Töch-
tern u. Aigyptiaden XVIII 329;
Deiope mit Musaios u. Eumolpos
XXV 284; Demeter bei der Anodos
der Köre XII 95; vor Helios, nach
ihrer Tochter forschend XIII 98;
mit Köre ii. Dionysos XXV 131 ff.;
mit Köre u. Triptolemos XXVII
287; 290; Dike XIII 103; XXV 284;
Diomedes u. Odysseus XVI 38, 4;
Dionysos I 22; XVI 118; XXIII
331; mit Efeu bekränzt VI 11 347;
opfernd V 324 ff.; sitzend II 258;
auf Klappstuhl I 88; II 261; XII
229; XIII 317 f.; tanzend mit Fak-
kel (?) VII 183; mit Apollon, Frauen
u. Hermes VIII 338; mit Ariadne
auf Viergespann XV 95; mit Eirene
u. Plutos V 103 f.; im eleusinischen
Kreis XXV 112; 127; mit Hermes
XXVII 289; mit Hermes u. Satyr
XIII 79; mit Satyrn u. Maenaden
VII 184; zu Pferd zwischen Satyrn
II 35; mit Satyr u. tanzender
Maenade XV 241; ^^elagert zwischen
Silenen V 322 ff.; mit Thiasos VIII
339; XXVII 143; Dionysoskind,
Hermes u. Maenaden XXVII 287;
Dioskuren V 1 1 1 343 ( ?) ; X I V 101 f . ;
XXVII 287; Eirene mit Dionysos
General- Register
u. Plutos V 103; Entführung eines
Mädchens (?) auf Zweigespann VIII
345; Eos XIII 98(?); u. Kephalos
XII 103, 1; XIII 88; u. Memnon
XXVII 258, 3; Eroten III 241 ff.;
XV 262; XVI 59; XXIX 94; 97 ff.;
ballspielend VI 276 f.; fliegend, in
beiden Händen ein Reh tragend VII
182; fliegend, mit Lyra u. Plektron
XV 240; schwebend II 232; 265;
XIII 80; sitzend XII 42; den Liebes-
pfeil abschießend II 45ff. ; nach
einem Vogel haschend III 250; auf
Zweigespannen wettfahrend XII 48;
Eros bei Amymone vor Poseidon
VIII 341; die kauernde Aphrodite
mit Wasser begießend VI 234; bei
der Geburt Aphrodites XIV 154;
mit sitzender Aphrodite XIII 99;
mit Aphrodite, Peitho u. Adonis (?)
VIII 342 f.; Eroten, Wagen mit
Aphrodite (?) ziehend XXIX 94;
Eros, liegende Frau küssend XII 42;
vor Viergespann mit Nike XXIX
93; auf eine Sitzende herabschwe-
bend VIII 343; Eumeniden VIII
.332; XIII 104; Eumolpos XXV
290; mit Musaios u. Deiope XXV
284; Europa mit dem Stier II 258;
III 167; VI 370; Eurydike XIII 102.
Flügelwesen: Jünglinge II 174 f.;
192; III 177; Löwen I 135; 137;
Mädchen, Jünglinge verfolgend VIII
340; Männer II 174 ff.; Pferde III
175; 177; V 315; VIII 347. Fufluns,
vor einem Altar sitzend, mit Pan-
ther XXX 154; mit Maenade XXX
133; 151; mit Satyr u. Mänade
XXX 132; zwischen Satyrn XXX
153; mit Silen u. Mänade XXX 153;
Ganymedes II 231; 240 (?); XIII
98; XXIX 97 (?); Gigant u.
Athena 1 1260 f. ;u. Poseidon II 200;
Gigantomachie III 176 f.; IV 155;
VII 176; Gorgoneion XII 42; 106;
109f.; XIII 79; 318; XXIX 101;
H
210
Generalregister.
[Vasen]
104; 106; 110; in Dreiviertelansicht
XXVII 119; als Schildzeichen
XXVII 126; Gütterversammlung m
176; XIII 82; XIII 97, 1; Göttin,
Wagen besteigend VII 176; Greif
II 155; 172 ff.; von Amazone (Jüng-
ling?) bekämpft XXIX 272; als
Schildzeichen III 106; Mann zwi-
schen Greifen II 176; greifenähn-
liches Fabeltier XXX 275; Hades
XIII 85; 104; XXV 283 f.; Hahn
mit Menschenkopf u. Armen II 192;
Harpyien, von den Boreaden ge-
fesselt XV 250; Hekabe III 108 ff.;
XXVII 126(?); Hekate XIII 104;
XXV 284; beim Koreraub XIII
98; bei der Anodos XII 95; Hek-
tors Wappnung XXIII 338; Lö-
sung XVII 275; Helena, den Tele-
machos u. Peisistratos empfangend
X 95; Helios mit Gespann XIII 98;
XXIX 95; u. Herakles XVII 107, 1;
109; Hellas, von Nike gekrönt XIII
97, 1; Hephaistos auf Maultier III
167; XVII 25; Rückführung in den
Olymp VII 335; X 84; XVII 151 f.;
in der Werkstatt mit dem Schilde
des Achilleus, vor ihm Thetis II 242;
Hera XIII 98; thronend I 224; bei
los Befreiung VIII 338; im Paris-
urteil II 264; Herakles u. Acheloos
II 258; u. Alkyoneus III 167; u.
Amazonen II 260; VI 370; stehend,
vor sitzender Athena VIII 341; mit
Athena u. Hermes 11 262; mit
Keule neben Athena u. Hermes XIII
79; mit Keule neben Athena u.
Poseidon II 174; im bakchischen
Thiasos XV 58 f.; u. Busiris III
166; beim Dreifußraub I 21; II 260;
in der Gigantomachie III 177; unter
den Göttern sitzend XIII 82; vor
Helios XVII 107, 1; 109; u. die
Hydra II 115; X 210 ff.; u. Iolaos(?)
X 83; u. verwundeter Kentaur II
173; u. Kentaur vor der Hütte des
Pholos XV 95 f.; u. Kerberos III
166; XIII 85; mit Löwen I 21; 23;
II 175; V 326f.; VI 370; VIl 176;
u. Minotauros VI 362; u. Phlyaken
XV 261 ff.; u. Pholos VII 333, 1;
336; auf dem Scheiterhaufen XI
174; im Sonnenbecher XVII 107 ff.;
u. Stier II 261; III 173, 1; V 324;
327; u. Stier zwischen zwei knienden
Jünglingen VII 178; im Kampf mit
Triton VIII 338; Kithara spielend,
vor Zeus, Athena, Ares XXVII 147;
Herakleskopf mit Löwenfell VIII
345; Hermes VIII 347; auf Vier-
gespann III 176; mit Athena u.
Herakles II 262; XIII 79; u. Dio-
nysos XXVII 289; mit Dionysos
u. Satyr XIII 79; mit Dionysos,
Apollon u. Frauen VIII 338; mit
dem Dionysoskind u. Mänaden
XXV II 287; zwischen zwei Frauen
VII 184; VIII 330; zwischen fimf
tanzenden Frauen VIII 332; bei lo
VIII 338; mit Iris VII 183; beim
Koreraub XIII 98; im Parisurteil
II 174; 263; mit Perseus u. Frauen
XXVII 297; mit Pferd II 115; u.
Phlyaken XV 262 ff.; auf Widder
liegend VII 184; bei der Wieder-
kehr Koras XII 90; Hilaira, Phoebe
u. Leukippos XXVII 287; Himeros
III 247; Hippokampen II 175; 192;
XXIX 102; 104; 106; Hydra u.
Herakles II 115; X 210 ff.; davor
kniender Jüngling II 173; Hypnos
bei Ariadne u. Theseus VII 183;
als Totenträger XXVIII 287, 4;
lason im Kampf mit dem Drachen
XXX 152 f.; lason-Erysichthon V
104; Iliupersis XXVIl 125 ff.; lo
VIII 338; XXI 107; lolaos I 21;
V 326 f.; Iphigeneias Opferung
XI 259; XXII 344; Iris XIII 99;
mit Hermes VII 183; bei der Be-
freiung des Phineus durch die
N. Personen- und Sachverzeichnis.
211
[Vasen]
Boreaden XV 250; Ismenc V III 341 ;
Jüngling, mit Schwert, Mädchen
verfolgend VHI 347; Kadmos V
343' f.; XXVI 126; Kaineus Xll
103, 1; Kalüope u. Mnemosyne
XXV n 289; Kekropsmythos (?)
i 190; Kentaur XXX 154; Ken-
tauren, archaisch VI 228; silen-
ähnlicher Typus III 168; 170; am
Faß VII 176; mit Jagdbeute II 173;
mit Ästen, schreitend II 191; sprin-
gend 1 1 1 177 ; Kentaur, über Skyphos
springend, u. Gerüstete VII 184;
Kentaurenkampf I 20; III 178 f.;
XII 103, 1 f. ; vgl. Herakles ; Kepha-
ios u. Eos XII 103, 1; XIII 88;
Kerberos, Herakles, Hades, Perse-
phone XIII 85; Kirke mit Odys-
seus u. den verwandelten Gefährten
XII 103, 1; Kodros XXI 122; Köre
XIII 104; Koreraub XIII 98;
Wiederkehr der Köre XII 89 ff.;
Korybanten XIII 100; XIV 101;
Kreon (?), Antigone u. Ismene (?)
VIII 341 f.; Lasen XXX 148; 154;
Leukippos,Phoibeu.Hilaira XXVII
287; Leukippidenraub XII 102, 1;
Makareus (?) VIII 332; Mänaden
I 24; 88; II 169; 261; III 160 (?)
VII 183 ff.; VIII 339; XII 102, 1
103, 1; XV 262; XXV II 143; 287 f.
nackt III 177; opfernd XXVII 288
Mänade u. Ariadne XVI 119; tan-
zend, mit Dionysos u. Satyr XV
241; Mänaden mit Dionysoskind
u. Hermes XXVII 287; Mänade
mit Fufluns XXX 133; 151; mit
Fufluns u. Satyr XXX 132; mit
Fufluns u. Silen XXX 153; nackt,
u. Satyr XXX 153; Flöte blasend,
Satyr u. Papposilen dazu tanzend
XXX 133; Mänaden u. Silene
XXVII 287; Mänade mit Thyrsos,
Kopf XXX 155; Mann, fisch-
schwänzig II 176; Medusa u. Perseus
XXVII 287; XXV III 125; Szene
aus der Melanippesage (?) VIII
343 f.; Menelaos u. Paris X 95;
Midas XV 229 ff . ; u. der gefesselte
Silen XV 230; Minotauros II 174;
IV 155 f.; u. Herakles VI 362; u.
Perseus XIII 86; u. Theseus VIII
334; Mnemosyne u. Kalliope XXVII
289; Musaios mit Deiope u. Eumol-
pos XXV 284 ff. ; Musen V 1 1 1 67 ff .
u. Apollon VIII 70; XXVII 287 f.
290; u. Thamyris III 239 ff.
Mysten in der Unterwelt XIII 106
Nacht XXVIII 297; Narkissos ähn-
liche Figuren VIII 330; Neopto-
lemos III 103 ff.; XXVII 126;
Nereiden II 172; 260; VII 184; IX
229; mit Achills Waffen XII 103, 1;
Nereus IX 229; Nike XII 102, 1;
XV 96; XX III 332; fliegend mit
Attributen VII 184; laufend II 243
XV 240; mit Fackel XV 240
zwischen zwei Epheben XV 241
Hellas krönend XIII 97, 1; auf
Viergespann XXIX 93; 100; u.
Zeus XXVII 288; Nymphen 111
167; Odysseus u. Diomedes XVI
38, 4; Odysseus beim Freiermord
XXV 279; Odysseus, Kirke u. die
verwandelten Gefährten XII 103, 1;
Oknos VIII 125; Orestes bei den
Tauriern XXVI 138, 2; Orpheus
XIII 101 ff.; XVI 255; u. Thrake-
rinnen XII 102, 1; Pan VIII 341;
XII 94; leierspielend XXVI 115;
mit Poseidon, Amymone u. Eros
VIII 341; Pandora XII 103, 1;
Papposilen XII 103, 1; XXX 133;
Paregoros (?) III 247; 250; Paris
bei Menelaos X 95; Parisurteil II
174; 263; VII 177; Pegasos II 265;
VII 184; Peirithoos beim Raube
Antiopes durch Theseus XXVII 139;
u. Theseus XIII 103; Peitho (?) IM
247; 250; VIII 341; 343; bei der
Geburt Aphrodites XIV 156; Peleus
212
Qeneralregister.
[Vasen]
mit Löwe u. Tiger auf dem Rücken
VII 184; u. Thetis II 260; Penelope
u. Freier VII 181 f.; Persephone I
224; XIII 104; XXV 284; mit De-
meter u. Triptolemos XXVII 287;
290; mit Hades, Kerberos u. Hera-
. kies XIII 85; vgl. Köre; Perseus u.
Andromeda X 95; mit Andromeda
u. deren Eltern X 95; zwischen
Frauen u. Hermes XXVII 297; u.
Medusa XXVII 287; XXVIII 125;
u. der Minotauros XIII 86; Pferde,
geflügelt, u. Jüngling III 177; mit
zwei Schweifen, einer in Ziegen-
kopf (?) endend XXX 218 ff.;
Phineus, durch die Boreaden befreit
XV 249if.; Phobos als Mann mit
Löwenkopf (?) X 78; Phoibe,
Hilaira u. Leukippos XXVII 287;
Phorbas, Wagenlenker des Theseus
XXVIl 138; Phosphoros XIII 98;
Plutos V 108 f.; mit Eirene u.
Dionysos V 103 f.; Polyxena, Achil-
leus u. Troilos VIII 338; u. Troilos
XXVII 287; Poseidon XIII 98;
mit Amymone u. Eros VIII 341;
beim Raube der Antiope XXVII
137; u. Athene II 174; in Liebes-
verfolgung XII 103, 1; die Insel
Nisyros auf einen Giganten schleu-
dernd II 260; u. Theseus VIII 333;
IX 229 ; Pothos (?) 1 1 1 247 ; Priamos
beim Tode des Astyanax XXVII
126; u. Neoptolemos III 104 ff.;
Pygmäen Vlll 340; XXX 156;
Pythia III 252; Roma (?) mit
Flügelhelm VIII 345; Satyrn II
273; III 160; VII 184; XII 103, 1;
XV 262; ballspielend VI 273;
laufend II 261; 266; tanzend VIII
345; Satyr vor Altar II 273; hinter
Altar, an dem ein Mädchen sitzt,
sich im Spiegel betrachtend XXX
154; über ein Faß springend VII
184 f.; einen laufenden Hammel
nachahmend XIX 219; Satyrn mit
Dionysos II 34; 258; Satyr mit
Dionysos u. Hermes XIII 73; mit
Dionysos u. Mänade XV 241;
Satyrn vor Frau tanzend II 261;
u. Fufluns XXX 153; Satyr mit
Fufluns u. Mänade XXX 132;
Satyrn mit Mänaden il 169; 261;
XXX 153; Satyr mit Papposilen
tanzend, Mänade dazu Flöte blasend
XXX 133; Satyrn mit Poseidon u.
Amymone VIII 341; Selene (?)
X 1 1 1 98 ; Si lene 1 24; 88 f . ; 1 1 167 ff. ;
191; III 160; 167; 177; V 340 f.;
VIII339;XII102, 1; 103, 1; XVII
143; 147; XXIII 332; XXX 273;
tanzend III 176 f.; VII 336; XXX
133;aIterSilen, auf einem Schlauche
sitzend II 167; Silen, vor Dionysos
u. Ariadne auf Viergespann XV 95;
Silene mit Dionysos V 322 ff.;
Silen mit Fufluns u. Mänade XXX
153; Silene, sich einem Mädchen
nähernd II168; u. Mänaden XXV 11
287; Silen, gefesselt, vor Midas XV
230; U.Wächter VII 182; Silenskopf
alsSchildzeichen XXVII 127;Silens-
masken XII 43; mit ausgestreckter
Zunge III 178; Sirenen II 174;
191; III 175; 177; V 315; VIII
346f.; XII 232; XXX 215 (?);
Skylla XXIX 103; Sparta, vom
Pferde steigend XVII 248, 1;
Sphingen II 155 f.; 172 f.; 265; III
174; 177 f.; IV 157; V 315; VII 334;
XII 222; XXVI 66; als Schild-
zeichen XXVII 127; Telemachos
mit Peisistratos bei Helena u. Mene-
laos X 95; Tereus VI 228; Thamyris
1 1 1 239 ff. ; Thanatos als Totenträger
XXVIII 286 f.; Theseus XIX 205,
3; auf dem Meeresgrund IX 229;
mit Aithra u. Ariadne XXVII 288;
die Antiope raubend XXV 1 1 137 ff. ;
mit Ariadne XXVII 289; mit
Ariadne, Hypnos u. Athena VII
11. Personen- und Sachverzeichnis.
213
[Vasen]
183; u. Minotauros II 174; VIII
334 ; X 83 ; XX 1 1 151 ; u. Peirithoos
XIII 103; vor Poseidon VIII 333;
Thetis mit Schlange VII 184; vor
Hephaistos II 242; Thiasos II 169;
VIII 339; XXVII 143; 147; Tri-
ptolemos XIII 105 (?); Auszug XII
102, 1; mit Demeter u. Persephone
XXV 1 1 287 ; 290; auf dem Schlangen-
wagen mit Demeter, Persephone u.
Hermes I 224; Tritone II 36; 172;
Triton u. Herakles VIII 338; Troilos
XXVII 128 ff.; mit Achilleus u.
Polyxena VIII 338; mit Ismene u.
Achilleus (?) IX 290; u. Polyxena
XXVII 287; Turan XXX 152;
Typhoeus III 177; Unterwelt XXV
283 f. ; Vogel mit Mädchenkopf I 25;
II 177; Zeus II 231 f.; XIII 98;
eine Frau verfolgend VII 184; u.
Hera, thronend, mit Nike (?) u.
einem Mädchen I 224; bei lo VIII
338; mit reifenspielendem Jüngling
(Ganymedes?) II 240; Mädchen
verfolgend VIII 347; u. Nike XXV II
288; im Parisurteil II 264.
4. Geschichte u. Leben:
Agonothetes I 21; Alexander-
schlachten XIII 399 ff.; XXII 20;
XXIX 289; Athleten u. Paido-
triben XXVII 287; Badeszenen
VII 178; VIII 338; XIX 80;
Bogenschütze in asiatischer Tracht
XIII 79; Diskobol V 331 ff.; die
Dreissig in Athen XVII 248, 1;
Epheben II 168; 170; VI 370; vgl.
Mantelfiguren ; Erastes u. Eromenos
VII 334; Faustkämpfer 1 21; VII
336; Fischer VII 222; Flötenbläser
XII 103, 1; XIII 87; Frauen 11265;
XXV 1 1 297 ; Frau, nackt (Karikatur)
XXX 156; mit Anathem (?) VII
185; Frauen im Bad VIII 338;
Frau am Brunnen VIII 338; vor
Dionysosherme opfernd XXVIII
125; in Chiton u. Mantel mit Fackel
u. Patera XV 96; mit Granatapfel
II 176; mit hoher Haube u. Schleier-
tuch II 175; 192; mit Löwe II 176;
Frauen u. Männer XXVII 287 ff.;
Frau mit Mantel über dem Hinter-
kopf II 243; opfernd XV 96; einer
Sitzenden eine Schale mit Geschen-
ken darbietend XV 262; sitzend,
und Dienerin mit Kästchen XIII
83; mit Spiegel VII 183; XIII
318; Frauen, stehend, in Chitonen
XIII 84; Frauenleben VIII 333;
Gelage II 266; VII 335; XII 103, 1;
Gespanne I 22; 24; 86; II 29; 258;
III 108; IV 153 ff.; VII 176; 335;
VIII 338; 345 f.; XIII 331 f.; XV
95; 97; XXVII 135; XXIX 93; 95;
100 f.; Grabszenen II 272 f.; VIII
345; XXIX 31 f.; häusliche Szene
II 262; Heroenkult XV 55 ff.;
Hopüten zu Pferd II 172 f.; Jagd-
szenen IV 155; XII 209; XXI 325;
Jünglinge II 30; VIII 340; 345;
Jüngling von Hund begleitet XIII
87; vor dem Laden eines Vasen-
händlers II 169; laufend, in Rücken-
ansicht IV 164 f.; laufend u. rück-
wärts schauend II 240; Jünglinge
in archaischem Laufschema III 175;
Jüngling, Mädchen verfolgend VIII
340; XV 241; Jünglinge u. Mädchen
VII 184; Jüngling u. bärtiger Mann
VIII 346; Jünglinge nackt II 29f.;
167; 169; 175; 191; Jüngling mit
Opferfleisch an Spieß u. Opfer-
korb VII 182; Stier führend VII
183; mit strigilis XIII 82; Jüng-
linge, tanzend II 173; 175; Kampf-
szenen I 24; 86; II 174; IV 153 ff.;
V 334 ff.; VI II 330; XI II 82; XXIV
67;XXVII147;Komos VII183(?);
XII 103, 1; XXIII 343; Kreisel-
spiel II 169; Krieger I 20 ff.; 85 f.;
II 63; XIII 79; XV 241; XXVII
126 f.; Abschied nehmend I 24 f.;
2U
ri(iuMc<lre}iifter.
[V»scn]
II 259; u. Amazone 11 260; hiiilci"
Brunnen lauernd, u. Mädchen VII
184; laufend VII 178; einen anderen
auf den Schultern tragend II 259;
mit Standarte (?) neben Wagen
VI II 345; Wagen besteigend VII
183; vgl. Rüstungsszenen; Leier-
spieler VII 178; Mädchen mit Attri-
buten VI 11 339 f.; mit Jünglingen
VII 184; laufend 11 261; III 178;
im Mantel II 30; nackt XXX 133;
nackt tanzend, unterwiesen von
Frau mit Keule VII 183; sitzend II
261; auf einem Felsen sitzend,
Zither spielend II 265; bei der
Toilette XXX 133; Madonna XIII
288; Mann, bärtig II 192; in
Chlamys, Früchte von einem Baum
abschlagend (?) XII 208; ekstatisch
VII 185; u. Jüngling VIII 346;
einen Jüngling schlagend XIII 89;
kniend, zwischen zwei wilden Tieren
III 160 f.; im Mantel II 243; 260;
Mann in Reisetracht, dem eine
Frau einen dreibeinigen Tisch bringt
-VII 182; mit rotem Haare, das
Schwert ziehend II 177; mit Stab
VII 184; Männer u. Frauen XXVII
287 ff.; im Gespräch V 339; kahl-
köpfig, bärtig u. ithyphailisch mit
Ncbris II 173; mit kerykeionartigen
Stäben 1 1 172 ; mit Lagobolon jagend
III 177; mit sog. Pfeilstäben III
178; sich über eine Schale beugend
II 175; Mantelfiguren II 31; 35;
274; VII 183 f.; VIII 345; XII 93,
1; 103, 1; XIII 88; 318; XV 269;
Marathonschlacht XIII 97; Musi-
kanten XIII 89; Musikschule IX
229; XV 241 (?); ö'xAaa,«« XXIII
346; Opferszenen V 324 ff.; XII
103, 1; Paidotriben u, Athleten
XXVII 287; Palaistraszenen II
I68ff.; VII334; VIII339f.; X122;
XII 103, 1; XIII 80; Pankratiasten
VIII ;i4U'. Pcr<tr, im Kampr mit
Griechen, Götter als Zuschauer XIII
97, 1; Perser u. Skythen II 189 ff.;
Phlyaken XV 90; 261 ff.; 269;
Priesterin mit xAe^V VIII 338;
Prothesis III 177; Reiter, umgeben
von Männern u. Jünglingen XI II
83 f.; nach rückwärts Bogen schie-
ßend II 172; speerschwingend XXX
272 f.; Ringer VII 184; XV 154;
258; Rüstungsszenen VIII 339;
XXIII 332; 336; 337,4; Sappho ( ?)
III 241 ff.; Schauspielerchor XII
92; 101; 103, 1; bekleidete Gestalt
in der Stellung einer Schwimmenden
XII 210; skythische Tracht I 25;
86; II 186 f.; 189 ff.; Spendeszenen
XII 102, 1; 103, 1; Spinnerin VII
182; Tanzszenen II 192; XII 103, 1;
XIII 321 f.; XV 96; XXVIl 287;
Toilettenszene XXX 133; Töpfer-
magazin XII 103, 1; Totenkult am
Heroon VIII 333; Wagenrennen
VII 184; VIII 337; XV 95; Wett-
lauf von Epheben XII 103, 1.
5. Gegenständliches: Au-
gen 1 24; II 175 f.; III 178; VIII
337; XII 308; baitylos XXVI 115;
Bemata für Musikanten XIII 89;
Blitze, stilisiert XII 42 f.; Bukra-
nien XI 143 ff.; Gräber VI II 341 (?);
XXV 280; XXVII 103; XXIX
23ff. ; Hände als Apotropaia (?)
XXIX 111; Hantel V 333; Helme
mit Hörnern IX 294, 2; Himmel
XXVIII 291 f.; Inschriftstele (?)
XIX 174; yMlsy.ciuofiad'ui VIII 338;
Köpfe I 24; 233; II 36; 157; 192;
VIII 341; 345; XXIX 95 ff.; XXX
156; Korb beim Opfer V 326; VII
182 f.; Kottabos XXX 132 ff.;
Landschaften XXVI 114 ff.; Leier
XII 42 f.; XXX 266; Aot-r^tor XIX
80; Masken I 23; Menschen- u.
Tierfiguren, schematisiert XXI II
219 f. ; Panzer XXX 155 f. ; Regen-
I). Personen- und. Sachverzeichnis.
215
[Vasen]
bogen XXVIII 292; Säule, dori&ch
XIX 80; hinter Figur II 243;
Schiff sprymne VII 183; Schild-
zeichen I 20; 22; 25; II 242; III
106 f.; 109; V 339; VIII 339; XIII
79; XV 241; 258; XXVII 126 f.;
139; Sonnenschirm XXX 133; ar-
chaisches Standbild der Artemis
VIII 313; Stelen auf Gräbern II
272 f.; Thymiaterion (?) XXVI
66; Waffen XXIII 336; XXVII
114, 2.
6. Tiere u. Pflanzen: Adler,
fliegend XXVII 127; Antilope (?)
XV 96; Baum mit gelben u. weißen
Früchten II 261; als Hintergrund
XXIX 96; Böcke II 173; XII 42;
48; 93; 210; mit Baum dazwischen
X 1 1 229 ; wappenartig gruppiert X 1 1
42; 48; Damhirsch XXI 325; Del-
phine XII 43; 45; 210; XXVII 251;
XXIX 95; XXX 154; Eber II 172;
177; VIII 56; XXX 218; vgl.
Jagdszenen; Eberkopf als Schild-
zeichen XXV II 127; Efeu I 225;
II 36; 174; 176; VIII 343; XII 205;
207 f.; 210 f.; 214; 217; Enten XII
238; XIX 200; geometrisch XIV 52;
XXIII 244; 247; Eule mit Oliven-
zweigen II 29; 31; Farrenwedel (?)
XII 46; Fische VIII 345; XXIX
95; 98; Frösche XII 238; Gänse II
155; geometrisch XV 68; 71;
Granatäpfel il 177; Hähne I 20;
II 155; 172; V 315; VII 184; XII
208; 210; XIII 84; XV 257; Hahn-
protome als Schildzeichen XXVII
127; Hasen I 24; II 173; IV 155
VIII 337; XXII 150; vgl. Jagd
Szenen; Häsin, säugend III 177
Henne II 175; Hirsche II 172 ff.
VII 185; XII 209; XXI 325, 6
XXX 272; vgl. Jagdszenen; Hirsch
köpf als Schildzeichen XXV II 127
Hirschkuh II 261; XV 96(?)
Hochwild, weidend IV^ 161: Hühner
II 174; Hunde II 173; 177; III 177;
VII 335; XIII 87; XXIX 111 (?);
Igel (?) III 178; Krebs als Schild-
zeichen XXVII 127; Kühe XI 59;
XII 103, 1; Lorbeer VIII 343; XII
208; Lotos I 135; II 172 ff.; 191;
VIII 338; 340f.; XII 42; 48; 208;
217; 222; XIII 84; 331; Löwen I
20f.;23; II 172 ff.; III 160; V31ö;
326; VII 184; XII 90; männlicher
Löwe mit Zitzen III 177; Löwen-
köpfe als Schildzeichen XXVII 127;
Myrtenstrauch II 175; Oliven XII
89; 102; 208; Palme XIV 154;
Panther II 172 ff.; III 176; V 315;
XII 308; XXIII 54, 4; 58; XXX
154; Pferde I 23; IV 153 f.; VIII
345; XXVII 290; XXVIII 138;
153 f.; 160; 167; 170 ff.; 176 ff.;
vgl. Gespanne, Kampfszenen; Pfer-
deprotome als Schildzeichen XXV II
127; Raben (?), geometrisch XII
207 ; Reh I 24 ; 1 1 173 ; 261 ; III 239 ;
V 315; Rinder, galoppierend III
175; Rosenblüte (?) III 161; Schilde
XII 43; 45; Schlange u. Kadmos
V 343 f. ; als Schildzeichen V 1 1 1 339 ;
Schwäne II 156; 175; 192; 231;
XXIX99;geometrischXIV52f. (?);
Schweine II 174 f.; Steinböcke II
174; 177; XXI 325f.; Stiere III
176; V 315; VII 183; XII 90; vgl.
Europa, Herakles; Sträucher zwi-
schen Tieren II 177; Strauß (?)
XXIX 115; Tauben II 263; XXIX
97; geometrisch XII 207 (?); Tiger
VII 184; Vögel III 177; IV 18, 1;
XII 216 f.; geometrisch XII 205 ff.;
XIV 54; 187; XXX 214; als Schild-
zeichen XXVII 139; Wasservögcl
II 191; XXX 215; 281; geometrisch
XV 71; Weinlaub I 24; VIII 337;
XII 43 ff.; Widder II 232; VII 184;
Widderkopf (?) als Schildzeichen
XXVII 127; Wiesel XXIII 53; Zie-
216
Generalregister.
[Vasen]
genköpfe als Schildzeichen XXVII
127.
IX. Ornamente: auf apulischen
Vasen XII 205 ff.; XIV 20 ff.; 176;
183 ff.; auf bucchero nero I 135 ff.;
auf latialen Vasen XX 107 f.; auf
messapischen Vasen XIX 193 ff.;
auf sikelischen Vasen XIV 189 f.;
Akanthus auf etruskischen Vasen
XXX 151; Bogen statt Staborna-
ment auf der Schulter II 175;
Bogendekoration auf apulischen u.
messapischen Vasen XIV 32 ff.;
XIX 194; kyprisches Bogenorna-
ment auf einer messap. Vase XIX
194; chevrons I 90; XIII 164; 314;
XV 70; 80 f.; Dreiecke mit ge-
meinsamer Basis XII 214; Gitter
XII 205 ff.; XIII 163; XIV 23;
Grätenmuster XXV 185; altboio-
tisch XII 106; Hakenkreuze I 137;
II 174; XIV 23 ff.; 77 f.; XV
68; XIX 197 f.; XXIII 225; XXIX
114 f.; schräge Haken XIX 197 f.;
Halbkreise XIV 23; hängend XII
211; konzentrisch XII 209; Kamm-
muster XIV 22 ff.; 61; 76 ff.; 185,
1; XIX 197 f.; Klepsydren XII
205 ff.; 246; XIII 338; 352, 1; XIV
22 f.; XXIII 246; Kreise, konzen-
trisch XX 108; von Punkten um-
geben XII246; Kreuz, alleinstehend,
mit Mittelquadrat XIX 197 f.;
Längspalmette XIX 293; Lyren mit
stilisierten Blitzen wechselnd XII
42; Mäander V 318; XV 68 f. ; XIX
193; archaische Form XII 245;
mit Kreuzplatten XII 89; mit
Liegekreuzen V 315; mit Stern-
rosetten II 173 f.; 176; 192; mit
unterbrochenen Linien XXV 184 f.;
wellenförmig XXV 182 ff.; Mäan-
derelemente, griechische, auf apu-
lischen Vasen XIV 30; gemischte,
auf Peuketiavasen XIX 197 f.; Mä-
anderhaken II 177; Mäanderstreif
mit Schwänen II 175; Dreieckmä-
ander XXIII 257; metopenartige
Ornamentanordnung XII 44; 205;
207; XIII 333; 338; 341; 350 ff.;
Netz aus weißen Punkten mit roten
Kreuzen in den Maschen II 191;
Netzornament V 318; Ornament-
verteilung auf attischen Amphoren
XXVII 144; Palmetten, eingeritzt
XX 108; punktiert, II 154; Perlen,
vergoldet VIII 341; Pfeile, statt
Stabornament, auf der Schulter II
176; Phalloi, aus der Erde wachsend
III 177; Punktnetz II 172; 174; 191
Punktrosetten XII 206; 214; 216
von Kreisen umgeben XII 245
Quadrate mit Farbe angefüllt XII
248; Rad, vierspeichig I 135; XIV
52; 54; Rautenmuster V 315; 318;
Rhomben XII 206 ff.; 216; 246;
XIII 163; XIV 41; 45; halbiert
(altboiotisch) XII 106; Rippen-
dekoration XXX 224 f. ; 229 f. ; 273;
Rundstäbe in Relief VIII 337;
S, gekreuzt XIV 24; Schachbrett-
muster XII 205; 211; 214; XIV
22 ff.; Schilde XII 43 ff.; Schnur-
ornament I 136; II 157; Schuppen-
muster XXV 190; Spiralen auf
apulischen Vasen XIV 30 f.; 52;
auf messapischen XIX 194;astecco,
geometrisch II 259; Sterne XII
42 ff.; 217; XIV 23; von Punkten
umgeben XII 209; aus Lotos- u.
Efeublättern u. anderen Blüten
XII 205; Strahlenkelch, griechisch,
am Fuße messapischer Vasen XIX
193; Striche, vertikal, mit rundem
Kopf II 177; Tierfries u. seine
Vorbilder V 315 f.; Voluten, ge-
doppelt II 177; Wellenband XII
106; Würfclornament 1 136; Zick-
zack I 90; II 176; VIII 337; XII
204 ff.; XIII 163; XIV 23; 26.
II. Personen- und Sachverzeichnis.
217
[Vasen]
X. Inschriften: Schalen mit falis-
kischen Inschriften II 196 f.; In-
schriften zur Raumfüliung V 341;
auf sog. Megarischen Bechern XII
41 ff,; Fabrikorte in Vaseninschrif-
ten aus Apulien XIX 227. Vasen
aus Ardea II 62; aus Boscoreale IX
357; XI 132; 135; 139; in Brindisi
XII 208; aus Capodimonte I 20 ff.;
35; aus Cervetri II 168; XII 45;
48; aus Chieti (Bronzegefäß) "XII
110 f. ; aus Chiusi I 219 f. ; II 168 f. ;
276 ff.; aus Civita Castellana II 27;
29f.; 36; 61 f.; 196; 231 f.; XII 47;
aus Corchiano II 27; 32; XII 43;
aus Corneto V 313; XII 42 ff.; in
Curti VIII 338; 340; in England,
Privatbes. XXII 21; aus Geia XXV
12; aus der Arve bei Genf XXVIII
204, 4; aus Gnathia XII 211; in
Grosseto I 92 f.; aus Kampanien
VIII 338; 340; Karthago XVIII
77 f.; im Kunsthandel (Canessa)
XIX 186; in Lecce XII 211; aus
Licata XXV 22; Licodia Eubea
XXIV 65; in London, Brit. Mus.
IV 173; aus Maar b. Trier XVIII
83; Marcucci b, Corchiano II 199;
aus dem Dianaheiligtum am Nemi-
see XI 192; aus Penna b. Civita
Castellana II 202; Perugia, ver-
schollen XXVIII 204, 4; Urnen-
deckel aus Perugia mit etruski-
schen Inschriften I 227 f. ; aus Pom-
peji I 159; II 113; IV. 4, 2; 12, 1;
16 ff.; 25; 103 ff.; V 140 f.; 238;
243; 251 f.; 257 ff.; 280; 284; VII
17 ff.; VIII 6 ff.; 18, 1 (Bronzege-
fäß); 23, Iff.; 55; 60; IX 42; 48;
58f.; XI 93; 961.; XIII 7f.; 11;
22; 30 f.; 40; 44 f.; 47; 54; XVI
311 f.; 356; 365; XVII 316; aus
Rom X 265; XII 46; aus Rugge
XII 210; 240; aus Ruggieri VII 184;
Russo XII 183; Rutigliano XIX 80;
Sant'Agata de'Goti V 104; Spanien
(Silberschale) XXVIII 203, 4; Sues-
sula II 265; 267; Tarent XVIII 329;
Todi (etruskisch) I 233; in Samm-
lung Tyszkiewicz XII 105; aus
Vetulonia I 135; aus einem Grabe
von der Via Cristallini (Neapel)
XI 188; aus Vulci III 61 ff.; XII
41 f. Die einzelnen Inschriften s.
Inschriftenverzeichnis.
XI. Maler u. Töpfer: s. Amasfs;
Andokides; Archikles; Assteas; Bry-
gos; Charinos; Duris; Epiktetos;
Ergotimos; Euphronios; Euthymi-
des; Exekias, Gamedes; Glaukytes;
Hermogenes; Hermonax; Hieron;
Iphithadas; Ka!iades;Kaulos; Klein-
meister; Kieophrades; Meidias; Me-
naides; Nikosthenes; Pamphaios;
Phintias; Prokles; Sakonidas; Sika-
nos; Sosias; Theozotos; Tleson;
Xenokles.
Vassalletto, P. u. Sohn, Steinmetzen:
ihre Werke XXIII 166.
Vaste b. Spongano: Grabfunde (Kalk-
steinskulpturen) XII 128.
Vasto d'AImone (Frentanergebiet):
vorgriech. Keramik XXIII 260.
Vathia: Totenbetten aus — XVII
273 f.
Vecchlazzano, Funde VIII 326.
Vedennius: Relief des — mit Dar-
stellung eines antiken Geschützes
XIX 255; XX 176 ff.
Vegoe, etruskische Wahrsagerin XXII
262.
Veji : Altar von — , Rom, Mus. Capitol.
XXIII 135; Felsnische mit Ziegel-
verschluß XXX 261.
Vella: Münzen aus — II 268, 1; röm.
Sandsteinstele mit Inschr. VI 347.
VelletrI: Funde VIII 327; Terrakotta-
reliefs XXI 67; 71.
VelUnotal (Sabinerland) : Tempel
XXIV 242 ff.
venales XXVII 206.
218
Qenerairesisttr.
Venedig: 5. Marco: sug. Cannagnoly
XXIX 71 ft.; Gruppen an den
Porphyrsäulen von S. Marco XXIX
65; Rosse von S. Marco XXVI 11
129 ff. Bibliothek: Cod. Marc. IV
149: XXV 56; 64 ff. Museum:
Marniorstatue der Artemis 1 1 1 291 f. ;
Alarniorkopf des Herakles IV 196;
Heraklesrelief IX 70; modern über-
arbeitet XVI 201, 1; Sarkophag-
rclief: Klcobis u. Biton XXV 11 10;
Mosaik mit Landschaft XXVI 151.
Museum S. Marco: Marmorstatue,
Cicero (?) XXVI II 77. Samml.
Zatietti: Gemmen der — , modern
XIV 248.
Ventilation in pomp. Häusern 1 211;
II 130.
Venus s. Aphrodite. — von Medici,
Rom, Mus. della Valle XIX 268 ff.
Tempel in Rom s. d.
Verdoppelung einer Gottheit in der-
selben Darstellung XII 314 ff.
Vereine: collegia iuvenum XV 223 ff.
Vergoldung : Spuren von — an Bronze-
figuren eines Frieses aus dem Diana-
heiligtum am Nemisee XI 192;
an Bronzekopf aus Nisch XVI 49;
an Bronzestatuetten aus Pompeji
VIII 26; XVI 322; an Marmor-
sarkophag von Prati di Castello,
Rom, Mus. Capitol. VI 136; an
MarnuMkopf des Asklepios, Rom,
Thermenmus. XVI 379; XVI II 5;
an den Bronzefragmenten von Ponte
Sisto XXVI 242; 248; 250; — an
Bronzestatue der Victoria Augusta
aus Rom VII 329; — von Schmuck
bei Menander, Epitrep. 170: XXV
254; — an Vasen I 233; VIII 340 f.;
XV 249.
Verhüllung: Motiv vollständiger —
der menschlichen Gestalt in der
Plastik XV 194 ff.
Verkauf: Kinder— XXVI 1 203;
Selbst— XXVII 207.
Verkündigung an Anna. Mosaik in
Daphni bei Athen XVIII 186 f.;
— u. Heimsuchung auf dem Sar-
kophag beim Dantegrab, Ravenna
XVIII 193.
Verminus-Altar, Rom XX 41, 2; 42.
Verona: Ausgrabungen VI 285 ff.;
307 ff. ; X 85 f . ; Basis der Di paren-
tes VI 290; Circus VI 300; Dionysos-
büsten X 85; Karyatide, Torso X
85 f.; Marmorkopf des älteren Dru-
sus VI 287 ff.; 307 ff.; Molosser-
hunde, Torsen VI 296; Satyrbüste
X 85; kniender Satyr, überlebens-
groß, Fragmente X 86; Sitzende,
Torso Vr290; 295 f.; Sphinxe von
einer Thronlehne (?) X 85; Marmor-
statue der Li via (?) VI 290; 293;
324; der Olympias VI 296; 326 ff.;
röm. Straße VI 329 f.; Tempel VIII
334; Theater X 85; Thermen VI
298 ff. Bibl. Capitolare: Elfen-
bein-Diptychon des Anastasius
XXV 1 1 1 340. Mus, Lapidario: Mar--
mortorso des Meleager IV 220;
Relief des Argenidas XV 42; 46.
Verrucanstein : Handmühlc aus —,
Pompeji XVI 329.
Verucchio b. Rimini s. Bronzen.
Versailles: Artemis von — , Paris
XXVIII 54; Juppiter von — , Paris
XXV 1 292 ; Meleager im Park von —
IV 219.
Verwandlung : Gefährten des Odysseus
in Schweine verwandelt, rf. Vase
XII 103, 1; lo in K"h verwandelt,
rf. Vase VIII 338.
Vespasianus: Tempel des — in Pom-
peji XV 133. Porträt XXIX 47 f.;
Marmorkopf in Tunis, Bardo-Mus.
XXIX 48; Kopenhagen, Ny Carls-
berg XXIX 44 ff. Vgl. Münzen.
Vesta s. Hestia.
Vestalia-Fest, Wandmalerei im Haus
d. Vettier XI 80.
Vestalinnen: Relief Raffadali, Palermo,
II. Pci'scncn- iiiHi S^thwi/.cichni;
219
(Vlu5. Naz. IX 125 ff.; XVII 130 If.;
Ära Pacis Augusiae, Rom XVII
132f. ; Relief in Villa Albani I 247 ff. ;
IX 127 ff.; Sorrentiner Basis IX
127 ff. Kopftuch der — IX 130 f.
Vestini s. Paganica.
Vettius, Münzmeister XVI HO.
Vetulonia: Ausgrabungen I 129 ff.;
243; III 157; VI 229 f.; VII 332;
XI 186; Lage X 79, 1; Pietrera-
tumulus VI 230; VIII 328; X 79;
XIII 412; XIX 247, 1; Bronzeaxt
mit Eisenstiel X 82; etruskischc
Bronzescheibe aus — mit Sphinx
u. Löwen XXIV 321 f.; 327. Vgl.
Bronzen.
Vhö, fondi di capanna VI 360.
Via Appia: Karyatiden IX 134 ff.;
Alosaik XVII 122ff.; tabulac defixi-
onum XX 164 f. ; Torre Selcc XXIII
326; — Appia Pignatelli: Kata-
komben I 49 ff.; — Caecilia XIII
193 ff. ; XV! I 277 f f. ; XX 1 1 1 275 ff. ;
~ Claudia XXII 311 ff.; — Clodia
XXX 180 ff.; Gräber XXII 323 ff.;
— Labicana, Fragment eines Mar-
morplans V 304; — Latina XXX
183; — Nomentana XXIV 125; —
Salaria XVIII 274 ff.; XXI 87 ff.;
XX m 275 ff. ; XXIV 121 ff. ; 208ff . ;
237 f.; XXVII 222 ff.; XXIX 138.
Vibius Pansa s. Münzen.
VIbo s, Hipponion.
Vicennalfeier s. Diocletian.
Victoria aeterna XVI 279; — Augusta,
vergoldete Bronze, gef. in Rom VII
329; — des- Nikomachos, wieder-
holt auf Denar des Plautius Plancus
XXV 33, 5; — auf Bronzekästchen
aus Csäszär (Ungarn) XXIII 359;
— auf biga, bemalte, mit Stuck
überzogene Terrakottareliefs, Pom-
peji XIII 9; — mit Schild, Palme,
Steuerruder auf Lampe, Pompeji
XIII 58; — en neben Siegesbaum,
Terrakottarelicf in Tunis, Bardo-
Alijfr. XIII 289: mit justinian.
aui Silberschaie XXVIil 204; — ,
Mars krönend, Bronzekästchen aus
Köln, in Bonn XXII 1 360. Tempel
der — auf dem Palatin X 23 ff .
Vgl. Münzen; Nike; Vasen; Wand-
malerei.
vigiliae, Einzelposten XVII 331.
Vilanovakultur Vll 333; VIII 328;
X 77; X1V294 ff.; XVIII 329; XIX
154f.;XXIlI240;256;259.
Villen: Darstellungen von — auf Wand-
malereien XXVI 184. Villa bei
S. Angelo in Capoccia XI 189;
Boscoreale IX 349 ff.; XI 131 ff.;
189; XV 118 ff.; 125 f.; Brioni
grande bei Pola XXVI 74; — des
Phaon in der Campagna XXIII
306 f.; Faicchio XI 189; Gragnano
XI 189; Halikarnassos XXI 355;
Spada XXIII 307 ff.; Stabiae XI
136 f.; S. Stefano an der Via Clau-
dia (?) XXII 318; Tivoli, Hadrians-
villa XVI 127; XVIIl 33; XXll
321. Vgl. Pompeji; Rom; Wand-
malerei.
Viminacium: Grabstelen aus — XXVI
267.
Virtus, Sarkophag VIII 180.
Visentium I 18.
Vitellia: Rind auf samnitischen Mün-
zen als Symbol für — XIX 283, 1.
Vitelllus: Porträt XIV264ff.; Marmor-
kopf in Rom, Privatbes. XIV 264 ff.
Viterbo: Grab mit Nenfrosarkophagen
XVIII 330; Bronzespiegel von —
XXVII 259.
vitis des Centurio XXIX 244.
Vitrasius Pollio, Präfekt von Ägypten
XIX 19 f.
Vitruvius Pollio: Ästhetik des — in
ihrem Verhältnis zur griechischen
XXIX 196 f.; — über die dekora-
tive Malerei XXIX 194 f.; — u.
Hcrmogencs XXI 266.
Vizzini (Sizilien): Gräber XIII 343.
220
Generalregister.
Vogel: Terrakotta in Bari XIX 219;
Vögel auf Leimrute, Mosaik von
Oderzo VI 373. Vgl. Vasen; Wand-
malerei.
Völkernamen bei Vasenmalern III
66 ff.
Volslnii novl: Bronzen XVI 382 ff.
Vgl. Bolsena.
Volterra : Fabrik rf. Vasen in — XXX
129; 154 f.; aes signatum I 181;
Aschenkiste von Alabaster, Deckel-
figur mit Leber in der Hand, in —
XX 350; 378 f.; Gräber XIII 409;
XIV 300; Kuppelgrab XIX 247, 2;
Urne aus Kalktuff, kastenförmig,
mit vier Füßen u. giebeldach-
förmigem Deckel XIII 412.
Volumnlergrab, Perugia XVII 273 f.;
XX 286; XXVII 117.
Voluten: S-förmige Doppel—, Tomba
Monterisi-Rossignoli (Canosa) XXX
269; 293 f.; — an Altar in Capua
XXII 399.
Vorhang zum Abschluß eines Raumes
VIII 33; XVI 337; — über Figuren-
bildern eines röm.Mosaiks XXV 260;
— halter aus Bronze in Form von
Schiffsschnäbeln, Pompeji VIII 33;
Theater- XVIII 119,2; —an Stelle
der Tür XVIII 157.
Vortumnus von Volsinii XXV 85.
Votivbilder, aus Bronzeblech geschnit-
ten (Mars? Weib) VI 371.
Votivkörpertelle VI 371; XI 183; XIV
230 ff.; XIX 279.
Votfvrelief an Asklepios, Rom, Mus,
Capitol. IX 66 ff.; Athen IX 71;
— an die Dioskuren, Verona XV
42; 46. — an thronenden, bärtigen
Gott, München, Glyptothek XVI
262; — an Heilgottheit {?), Athen,
Nat. Mus. XXIX 19; Herakles,
Venedig IX 70; XVI 261, 1 ; Hermes
von Ithome IX 71; — in München
XVI 262; — an Nymphen, Cannes
VIII 183; — an Pan u. Nymphen,
Relief des Archandros IX 71; — an
Saturn, Afrika XX 219, 2; — an
Zeus, Achradina VII 179. Frag-
ment in Athen XXIX 19; aus
Rhodos, London, Brit. Mus. XVI
258 ff. Temenos auf — s dargestellt
XVI 261.
Votivtafeln, Terrakotten aus Tarent
XII 112; XVI 79.
Vulcanus: Ursprung des Namens II
222. Vgl. Hephaistos.
Vulci: Beinschnitzereien XXI 320;
324; 329; Cista von — , Rom,
Mus. Gregoriano XXI 84; bemalte
Eier XXI 71; Gräber XIX 279;
XXIX 291; 293; Sirene, Terra-
kotta aus — XXVII 264, 1.
Waffen als Attribute an Statuen-
stützen XXVI 1 1 33 ff. ; — als Grab-
ausstattung XXVII 114 ff.; Bronzen
aus Gräbern in Bucciano VIII 334;
von Canosa XXIX 272; Relief auf
einem Giebelfragment von einem
Grabmal, Aquila, Mus. Civ. XXVII
306; auf einem Grabmalfragment
von Saliceto Panaro, jetzt in Modena,
Mus. XXI 185; XXVII 307. Vgl.
Beinschiene; Geschütz; Helm; Kö-
cher; Lanzen; Panzer; Pfeil; Schild;
Schwert; Vasen; Wandmalerei;
Wehrgehenk.
Wage aus Nisch XVI 48; Bronze — n
aus Pompeji V 236; VIII 18, 1;
XVI 322; mit Gewichten IV 13;
XIII 54; Wagschale aus Kupfer,
Nisch XVI 49.
Wagen: Reste von — aus Bronze u.
Eisen in Brescia XXI 377; von
Castellina XXI 377; Cervetri (Rego-
lini-Galassi) XXII 86 ff.; 100 ff.;
Monteleone XXI 377; Perugia IX
256 ff.; 273 ff.; XXI 377; in Rom,
Conservatorenpal. XXI 332ff.; Mus.
Gregoriano XXI 377; aus Vetu-
lonia I 133; Bronze — von Juden-
burg XII 19; Tensa Capitol ina XXI
II. Personen- und Sachverzeichnis.
221
332 ff.; XXIIl 350, 1. Reliefs:
— auf Grabstele in Belgrad XXVI
270; in Langres XXVI 274; in
Vaison XXVI 272; auf der Tensa
Capitolina XXI 356; — auf Terra-
kottasima aus Palaikastro XXI
64 ff.; XXX 40; — auf Terrakotta-
verkleidungsplatte in Paris, Bibl.
Nat. XXX 39. — in Form einer
Kline, Wandmalerei aus Pom-
peji XVI 342. — joch als Symbol
ehelicher Verbindung XVI 81; Vase
in Form eines — s, aus Capodimonte
I 36. Vgl. Biga.
Wagenlenker, delphischer, Haartracht
XVI 254; — , Marmorstatue, Rom,
Conservatorenpalast XV 190; Vati-
can XXVIII 10; Kopf in Rom,
Thermenmus. VI 238. Mosaik I
194.
Wagenrennen auf Terrakottasimen
XXX 7 f. Vgl. Vasen.
Wahlempfehlungen s. Inschriften.
Waldburg, 0., Truchseß von — , als
Käufer von Antiken XVI 221 f.
Wanderer, Relief in Florenz XXIII
Iff.; XXIV 177 f.
Wandmalerei: /. Allgemeines: Archi-
tekturmalerei XVIII 87 ff.; Archi-
tekturen u. Wirklichkeit XVII
225; phantastische Architekturen u.
kleinasiatische Bauten derKaiserzeit
XXV 302; P. S. Bartoli, Zeich-
nungenkodex XIX 258; Einfluß
der großen — auf Vasen XVI 103, 1 ;
Erklärung der Bilder durch me-
trische Beischriften XIX 259 ff.;
etruskische— : älteste XVII 149 ff.;
Chronologie der Stoffe aus der
griech. Sage, dem Leben u. der
Unterwelt XVII 149 ff.; Darstel-
lungen XVII 151 ff.; Mißverständ-
nisse bei Wiedergabe griech. Origi-
nale XVII 149; 152; 155; Farben:
XXVI 175; XXIX 220 ff.; Gelb zur
Andeutung von Holz XVII 181;
195; Friese mit Landschaften in den
vier Stilen XXVI 175; Hintergrund
der Malereien XXVI 177; Kopien
von Katakombengemälden aus dem
17. u. 18. Jahrh. XX 287; Kopisten-
mißverständnisse XVI 341; 365;
Landschaften XXVI 178; Miniatur-
bilder XXVI 39; 50; 53; ursprüng-
liche Motive zu dekorativen Zwecken
entartet XVII 186; Odysseeland-
schaften, Zeit X 230 f.; parodi-
stische Malerei XVI 88; Perspektive
XXVI 10; 13; 22; 34; 161; Ver-
schiebungen der Perspektive XVI
116; Malereien nach Art der sog.
Schwarzen Wand VIII 40. Stile:
zur Geschichte X 228 ff.; XVII
179 ff.; XVI II 87 ff.; 227 ff.; XXVI
182; I. Stil: zur Technik u. Farben-
vvahl VI 155 f.; architektonische
Grundmotive umgestaltetXVIl 180;
Buntfarbigkeit der Quadern XVII
157, 1; Dekoration nur architek-
tonisch aufgefaßt XVIII 113 f.;
Dekoration des oberen Teiles XVII
182 f.; Dreiteilung der Wand XVII
179 f.; Sockel meist gelb XVII 181;
XVIII 89 f.; Wandschirm im mitt-
leren Teil XVII 181 f. II. Stil:
Architekturen als Holzbauten cha-
rakterisiert XVII 181 f.; Archite!«-
turwände XVII 209; Einteilung der
Wand XVII 184 f.; Nachahmung
des 2. Stils in der Zeit des letzten
II 127; Pavillon od. Nische in der
Mitte der Wand XVII 193 f.; Pro-
spektwände XVII 209; Säulen-
architekturen hinter dem Wand-
schirm XVII 185 ff.; Wandschirm
zwischen Säulenreihen XVII 185;
Wandschirmwände XVII 209; Zeit-
dauer des II. Stils XVI 295.
Kandelaberstil, sein Alter XVI 361.
III. Stil: Bildträger XVII 222 ff.;
XVI II 137; Lokalfarben für den
Hintergrund XVI 343; 346; Oligo-
222
Generalregister.
IWandmalerel]
chrninie XVI 310; Xenia selten dar-
gestellt XVI 343. IV. Stil: weiße
Lichter auf Körper u. Gewand
aufgesetzt XVI 354; Prospekt-
malerei XVIII 137 f. — Tafelbild
oder Prospekt XV HI 222 ff.; Tech-
nik: Lichtabstufung XV 111 97;
Technik in Prima Porta IX 52;
des III. Stiles V 235; griech. Vor-
• lagen für pompejanische Malereien
XVI 365; Vorzeichnung II 118 f.;
durch Einritzung und Aufschnürung
XXX 265; Wandschirm u. Bild-
träger XVII 179 ff.
//. Wandmalereien in Gräbern u.
Katakomben: etruskische Gräber
XVII 149 ff.; Altaviila Silentina X
84; Ancona VII 194; Bari VI 369;
Bieda XXX 261 ff.; Boscoreale IX
351 f.; Canosa: Tomba Barbarossa
XXIX 274 ff.; Tomba Lagrasta
XXIX 281 ff. Chiusi VII 336; Cor-
neto VII 336; Tomba degli Auguri
XXVII 250, 2; della Caccia e della
Pesca XXV II 250, 2; 252, 4; delle
Leonesse XXVII 250, 2; 252, 4;
dei Leopard! XXVII 254, 1; della
Pulcella XV 38; del Triclinio XXV II
254, 1. Cumae VI 367; Gnathia
■ XXVII 109 f.; Malta, S. Paolo
XIII 279. Neapel: Grab von S.
Maria la Nuova XXV II 152 f.;
ViaCristallini XI 186; 188. Orvieto,
Grab der Hescanas VIIl 330 f.;
Pompeji, Grab vor Porta Stabiana
IX 62. Rom, Esquilin IV 279; VI
111; VIII 297; XXI 301; XXVI 29;
Villa Pamfili VIII 105 ff.; IX 170;
XXVI 26; 79, 2. Ruvo XXVII
104f.; Theben XXI II 61; Veji XVII
151 f.; Via Appia Pignatelli I 54;
Via Latina XXVI 147 f.
///. Malereien aus Häusern, Kir-
chen, Tempeln usw.: Boscoreale IX
351; XVI 62f.; 77,2; XVin330;
XXVI 10; 30; 78; Delos XXVI 120;
124; Gragnano XXVI 73,2; 76f. ; 77,
3; Herculaneum,Basilica 158; XXVI
168 f.; St. Louis, Kapelle unter dem
Byrsahügel XIII 303 f.; Ostia XXVI
147. Pompeji: XXVI 168 ff.; un-
bestimmten Stiles: IV 6; 10; 18
28 f.; 124; V 5; 117 ff.; 122; 127 ff.
131 ff.; 237 ff.; 244 f.; VIII 38 ff.
IX 51; 55; 59 ff.; XVI 325 f.; 363
I. Stiles: I 147; 150f.; II HO
III 21; 182; 184; IV 3; 4; 7; VIII
15; 18; 23; 28; 38; IX 43; 47;
X 150; 152; XIII 5; 11; 33; XVI
287; 330; IL Stiles: I 146; 205
II 112; 122; 125; 127; 129; 130
133; IV 113; 117; V 231; 243
VIII 30; 34 f.; 37; 49; 51; IX 37
X 147; 150; XIII 5; 11; 21; XVI
290; 310; XXVI 7; Kandelaberstil:
I 146; 154 f.; 203; 210; V 239; 260;
VI 11 30; 37 f.; 48; IX 40 f.; 45;
X 147; XVI 304 ff.; III. Stiles:
1 142 f.; 147; 152; 155; 203; 2091;
III 189; 193; IV 5; 22; 106 ff.;
114 ff.; V 17 ff.; 114 ff.; 231 ff.;
239 ff.; 252; 260 ff.; 275 f.; VII 5;
VIII 9 ff.; 37 ff.; IX 40 ff.; 45; 57 f.;
XIII 5ff.; 12; 21; 46; XVI 290 ff.;
336 ff.; XXVI 39 ff.; IV. Stiles:
I 142; 144; 152; 205 f.; 210; II 112;
114 ff.; 121 ff.; 127 f.; 130; 134;
1 1 1 182 ff. ; 190; 193 f. ; 198 ff. ; 206 f.
IV 7 ff.; 29; 117; V 114 ff.; 130 ff.;
243; 255 f.; 270 ff.; VII 14; VIII 5;
12; 18 ff.; 26 f.; 30; 33; 35 f.; 39;
47; 51; 54; IX 37; 40; 49; 50; 53;
02; X 151; 223; 226; XI 10 ff.;
XIII 12; 14; 21; 25 f.; 32 ff.; 44;
51; XVI 65 f.; 284 ff.; 318 ff.;
347 f.; 353 ff.; XXVI 53 ff.; Casa
di Lucrezio XXVIII 264; Wasser-
leitungskastell am Vesuvtor XIX
47. Rom: Caelius, antikes Gebäude
unter S. Giovanni e Paolo IV 107 f.;
261 f.; Constantinsthermen XXV l
II. Personen- und Sachverzeichnis.
223
[Wandmalerei]
149; Domitianspalast XXVI 145;
Domus aurea XXVI 79, 2; 146; sog.
Haus der Farnes ina HI 292; VII
60; XXV 258 ff.; XXVI 8; 9; 12 ff.;
22 ff.; 31; 60; XXIX 194; 198.
Kirchen: S. Maria Antiqua XXIV
256 ff.; S. Martino a'Monti XXVIII
278. Li viahaus V 78 ff. ; XXV I 6 ff. ;
12 ff.; 98, 1; Monte Pincio XXV.IIl
99 ff.; Odysseelandschaften X 330;
XXI 366 f.; XXVI 29; XXIX 194;
198 ; Palatin : X 257 ff. ; XV 1 1 201 f. ;
augusteischer Palast XXVI 147;
etr. ( ?) Tradition V 1 1 194f . ; Stadium
XXVI 147; Titushaus u. -Thermen
XXVI 145; 148 f.; Vestalenhaus
XVII 91; Via dei Cerchi VIII
289 ff.; Via Giuiio Romano VIII
287 f.; Vigileskaserne in Trastevere
XXVI 147; Villa Albani (aus der
Villa suburbana der Quintilii) XXVI
25; Villa Negroni XXVI 147; Villa
Pamfili V 157 ff.; XXVI 26; 79, 2.
Villa Item XXIX 194; 198.
IV. Darstellungen: Vgl. Register
XXVI 173 ff. a) litterari-
scher Einfluß: Euripides.
Hippolytos V 20 f.; XIV 98 ff .
b) Einfluß der Kunst:
Artemisbild imFarnesinahaus, Tafel-
bild nach älterem Meister XVII 206.
c) Mythologische Sze-
nen, Fabel-wesen, Göt-
ter: Achi Ileus u. Chiron IV 9 f.;
auf Skyros XI 90; u. Troilos XVII
149; Admetos u. Alkestis XIV 94 f.;
Agamemnon im Heiligtum der Ar-
temis XI 69; Agaue mit dem Kopfe
des Pentheus V 250; Aktaion XXVI
45; Alkestis u. Admetos XIV 94 f.;
Alkmene beim schlangentötenden
Herakles XI 45; Amazonen XI 65;
Amphitruo bei Herakles XI 45;
Anadyomene XIX 47; Andromeda
u. Perseus V233; VII 1 11 f.; XI 86;
XIII 37; Antigone XXI 281;
Aphrodite III 191; IV 118; XI 30;
XVI 62; XVII 193; 205; nackt XIII
39; XIX 47; sich entschleiernd
XXIII 354; u. Ares (?) XI 86;
mit Ares u. Eros, von Iris bewacht
XVI 338 ff.; mit Eroten u. Psyche
XVI 62; im Parisurteil V 273; von
Peitho geschmückt VII 60; u.
Psyche XVI 344 f.; von Tritonen
getragen III 309, 1; im Wagen von
Eros u. seiner Geliebten gezogen
XVI 81 ; Attribute der Aphrodite ( ?)
II 117; ApoUon XXVI 16; 23; 43;
Bogen spannend XI 58; Kithara
umhängend XIII 6; mit Lyra II
123; XI 55; Ariadne verlassend
XI 17; u. Artemis nach der Tötung
des Python XI 68; mit Asklepios
u. Chiron XXVI II 230; u. Daphne
XI 85; Kopf (?) III 207; Herme
V 135; Ares, gerüstet (?) XI 58;
u. Aphrodite (?) XI 86; XVI 350;
u. Aphrodite mit Eros, von Iris
bewacht XVI 338 ff.; Argos s. lo;
Ariadne schlafend II 118; verlassen
XI 17; u. Dionysos XI 52; 85; XVI
342 f.; von Dionysos gefunden XVI
321; mit Pan, Eros, Dionysos XI
20; u. Theseus IV 124 f.; V 233 f.;
277; XVI 345 f.; Artemis, Typus
der archaischen aus Pompeji III
292; XXVI 19; 42; 45; 106; tanzend,
mit Reh u. situla XIII 6; u. Apollon,
nach der Tötung des Python XI 68;
u. Hippolytos XIV 91 ff.; mit Jüng-
ling u. Eroten (?) XIII 26; stehend,
vor Zeus (?) XIII 27; Attribut der
Artemis XXVI 44, 4; Asklepios,
Apollon, Chiron XXVIII 230; Athe-
na XI 58; XVI 319; XXVI 17; 103;
mit Ariadne u. Theseus IV 124 f.;
V 234; mit Marsyas u. Musen V
266 ff.; VI 72; im Parisurteil V273;
bei der Befreiung des Prometheus
VIII 115; Köpfe XI 35; 49; Attri-
224
Qeneralregister.
[Wandmalerei]
bute der Athena XI 35; 89; Bak-
chantin s. Mänade; Bakchos s.
Dionysos; Bär, geflügelt XVII 153;
Bellerophon V 117; XXVI 44, 2;
auf dem Pegasos VII 336; Chimaira
VII 336; Chiron u. Achilleus IV 9 f.;
mit Apollon u. Asklepios XXVIII
230; Chryseis V 269 f.; Daidalos
u. Ikaros V 263 f.; VI 71; XVI 298;
XXVI 44, 1; u. Pasiphae V 261;
IX 45 f.; XI 49; Daemon, unter-
weltlicher VIII 330; Danae u. der
Goldregen XI 21; auf Seriphos XVI
354; u. Zeus XV 167 f.; Daphnis u.
Apollon XI 85; Dionysos V 250;
XVI 303; XXVI 7; 41; 45; mit
kurzem Bart XI 88; mit Panther
XI 11 39; XVII 315; mit Thyrsos
X 1 55 ; 58 ; mit Thyrsos u. Kantharos
XVI 320; XVII 315; nackt, auf
dem Throne sitzend, mit Thyrsos
III 207; u. Ariadne XI 20; 52 f.;
85; XVI 342 f.; mit Mänade XVII
315; bei den Nymphen XVII 206;
u. Silen XVI 353; XVII 312; im
Triumphzug XI 82; Kopf XI 35;
Attribute des Dionysos XI 35;
Dioskuren (?) VII 12; Dirke, Be-
strafung VIII 113 f.; 248 ff.; XI
46 f.; Endymion VIII 115; Eroten
ü 115; 127; 136; IV 30; V 119;
135; VIII 41; X 12; 14; XI 18; 21;
58 f.; 92; XVI 66; 69; 351 f. ; XXVI
5; 47; 105; mit Attributen II 137;
V 271; VIII 5; 40; XI 25; XIII
38f.; XV 1286; 320; 321; 350; 354;
u. Aphrodite s. d.; u. Ariadne s. d.;
u. Artemis XIV 91 ff.; bei Artemis
mit Jüngling (Seieneu. Endymion?)
XIII 26; bogenspannend XVI 340
u. Delphin V 132; XI 15; u. Diony
SOS S. d.; mit Ente spielend XI 73
mit Gänsen III 202; als Gladiatoren
XVI 321; als Goldschmiede XI 78
XV! 119 ff.; XXII 199 ff.; u. Hasen
X I 92 ; auf der Hasenjagd 1 1 1 206 f. ;
u. Herakles XII 145; als Kranz-
verkäufer XI 73; auf Krebs XI
14; Liebcspfei! abschießend II 50f.;
neben Narkissos IV 118; als öl-
fabrikanten XI 75; XV 138 ff.;
vor der Fortunastatue opfernd XI
15; mit Pan ringend IV 10; XI 20;
auf Panther XI 21; mit Panther-
gespann VIII 39; flügellos, mit
Panther kämpfend IV 113; Panther
am Dionysoswagen tränkend XI 14;
zwischen Paris u. Helena XIII 38;
auf Pfau XI 21; u. Psyche VIII 41;
XIII 21; XVI 62; 69; 88; neben
Reh XI 21; nach der Scheibe
werfend u. auf dem Rücken eines
Kameraden sitzend XI 73; Schmet-
terling fangend XI 14; mit Schwan
V 134; auf Seestier reitend V 128;
als Tuchwalker XI 79; vor Wagen
mit Attributen der Aphrodite (?)
il 117; auf Wagen von Delphinen
gezogen XI 14; 16; als Wagenlenker
(Schwanengespanne) IV 107; als
Wettfahrer XI 77; auf Widder XI
21; Widder anspannend XI 14; u.
Ziegenböcke VIII 39; u. Ziegen-
gespanne (?) VIII 39; auf Ziegen-
böcken kämpfend XI 14 f.; Europa
auf dem Stier II 115; XVI 300;
321; 354; Flügelwesen III 207; XI
34; 60; XIII 21; XVI 305; XVII
153; mit Gerät zu Totenspenden
VIII 331; mit Katzenkopf, Schwanz
u. Vogelfüßen IV 10; unten in
Arabesken endigend V 133; Fluß-
gott C?) mit Kranz von Binsen V
135; u. drei Nymphen XIX 47;
Fortuna XI 55; XVI 293; 320; 326;
Fortunastatue V 240; XXVI 20;
vergoldet, mit Füllhorn, Weltkugel
u. Steuerruder XI 15; Gaia-Rhea
XV 165; Genius XIII 46; 53; XVI
325; 363; des Augustus V 244 f.;
familiaris mit Füllhorn II 114; mit
II. Personen- und Sachverzeichnis.
225
[Wandmalerei]
Flötenspieler u. Camilius V 255
in Lararium IV 6; 116; V 239; 244
XI 29; Genienfries, Christi. IV 262
Genius Augusti V 244 f.; Giganten
XI 59; schlangenfüßig V 129; u.
Götter XI 58; Gorgoneion II 117;
IV 22; XI 18; 27; 33; 36; 86; 90;
188; in Dreiviertelansicht XXVII
109 f.; geflügelt, auf Brustpanzer
XXVII 110; zwischen zwei Vögeln
VI 367; Grazien IV 30; Greifen III
185; IV 18; XI 89; XVI 321; 353
XVII 153; XXVI 6 f.; 85; 133
Harpokrates II 119; Harpyie II 124
Hekateion XXVI 177; Helena u.
Paris XIII 38; Helenas Landung
X 260; Helios auf Viergespann V
264; XVI 298; Hephaistos mit
Hammer (?) XI 58; bei der Be-
strafung Ixions XI 52; seine Rück-
führung in den Olymp durch Dio-
nysos XVII 151 f.; Hera mit dem
genius familiaris II 114; vor Ixion
XI 51; im Parisurteil V 273 f.
Büste mit Helm u. Schild II 117
Attribute der Hera (?) II 116
Herakles XVII 153; XXVI 103, 1
mit Keule XI 58; mit Keule u.
Bogen XVI 319; mit Keule, daneben
Schwein (Lararium) VIII 26; bärtig,
im Löwenfell, u. Auge XI 91; ge-
lagert, u. Eroten XII 145; u.
Hesione VIII 42 ff.; XXVI 44, 1;
u. Hesperiden V 268 f.; im Ken-
taurenkampf VIII 115; u. Omphaie
(?) XIII 27 f.; mit Priamos u.
Hesione VIII 42 ff.; bei der Be-
freiung des Prometheus VIII 115;
als Knabe, die Schlangen würgend
XI 44; als Statue, mit Keule VIII
11; Hermaphrodit XXVI 105; u.
Pan XI 54; u. Silen XI 84; XV
120; Hermes mit Attributen III
201; XI 58; XVI 318; 351; 363;
XVII 315; XXVI 23; 87; vor ihm
Gener al-Registcf
ein Hahn IV 28; bei der Bestrafung
Ixions XI 51; beim Parisurteil V
117 (?); 273; als Herme mit Armen
(ungewöhnlicher Typus) V 135;
Hero u. Leander XI 17; Hesione
vor Herakles VIII 42 ff.; XXVI
44, 1; Hippokampen V 119; 132;
Vm 40; XI 43; 49; 59; XIII 35;
die Thetis tragend ( ?) V 129; Hippo-
lytos u. Artemis XIV 91 ff.; u.
Phaidra V 260; Hypnos XVI 340;
365; u. Ariadne XI 52; u. Thanatos
XVII 150, 3; Ikaros u. Daidalos V
263 f.; VI 71; XXVI 44, 1; lo V
234 f.; XVII 201 f.; Iphigeneia,
Opferung XVI 300; XVII 155;
mit Orest, Pylades u. Thoas XI 67;
Iris in orientalisierender Tracht mit
Flügeln an der Stirn XVI 341;
Ares u. Aphrodite bewachend XVI
339 ff. ; Isis-Tyche-Statue XXVI 20
Ixions Bestrafung XI 51; XV 120
Kentauren V 135; VIII 49; XI 18
Kentaur mit Keule XI 90; mit
Tympanon XI 90; sitzend V 118;
mit Flügeln u. Schlangenschweif
XVII 153; im Kampf mit Herakles
VIII 115; Kirke, ihr Haus XXVI
29; u. Odysseus V 270 f.; Kithairon
bei Dirkes Bestrafung VIII 114;
Kyparissos mit getötetem Hirsch
XI 19; Laodameia u. Protesilaos
XXVI 44, 2; Laren IV 116; V 239;
250; 255; VIII 54; XI 29; XIII
46; 53; XVI 318 ff.; 325 f.; 356;
363; La vinium, Gründungssage XXI
301; Leda mit dem Schwan XI 22;
Löwen geflügelt XVII 153; ge-
flügelt u. gehörnt II 120; Mädchen
in Fisch endigend (?) V 118; Mä-
naden V 250; XI 33; 55; 57; 62;
66; 87 f.; XVI 305; 343; XVII 315;
u. Silen IX 59 f.; XI 87; Marsyas,
Athena, Musen V 266 ff.; VI 72;
XXVI 44, 1; Medusa, Enthauptung
XXV 144, 1; vgl. Gorgoneion; Micon
15
226
Qeneralregister.
[WandmalereiJ
u. Pero XIX 259 ff.; XVI 350 f.
Musen, Athena, Marsyas V 266 ff .
Narkissos II 118; IV 118; V 272
XIII 21; XVI 321; 350; Nemesis
XVI 63; Neoptoiemos' Tod in Delphi
XVI 347 ff.; Nereiden V 119; auf
Delphin XVI 300; auf Hippokamp
V 132 ff.; XVI 300; auf Meer-
panther II 115; Nike, geflügelt III
201; XVI 319; mit Schild u. Lanze
XI 25; auf Quadriga X 84; Tropaion
aufrichtend IV 107; Niobiden VIII
116; Nymphen III 201; V 266 ff.;
XVI 356; u. Dionysos XVII 206;
Odysseus bei Achilleus auf Skyros
XI 90; Irrfahrten XXVI 29; 142;
bei Kirke V 270 f.; Odysseeland-
schaften X 330; XXI 366 f.; XXVI
29; XXIX 194; 198; Okeanos XI
33; 36; 43; 60; Oknos VIII 125;
XXV 1 27 f . ; Omphale u. Herakles ( ?)
XIII 27 f.; Orestes, in Delphi den
Neoptoiemos angreifend XVI 349;
u. Pylades vor Thoas XI 67; Pan,
ithyphallisch mit Bocksfüßen XI
83; leierspielend XXVI 115; mit
Situla u. Korb XI 90; mit Eros
kämpfend IV 110; XI 20; XXVI
47; u. Hermaphrodit XI 54; Pane
um Sphinxherme VIII 40; Panther,
geflügelt XVII 153; Paris IV 114 f.;
u. Helena XIII 38; Parisurteil V
117 (?); 272 ff.; Pasiphae u. Dai-
dalos V 261; IX 45 f.; XI 49;
Pegasos II 117; 136; XI 90; Peitho,
Aphrodite schmückend VII 60;
Pentheus V250f.; XI 45; XVI 365;
Perseus u. Andromeda V 233; VIII
11 f. (?); XI 86; XIII 37; Pferd,
trojanisches XXVI 44, 1; Phaidra
V 17 ff. ; 260; V I 246 ff. ; Philoktetes
u. Chryse XVII 156; Phrixos auf
dem Widder VIII 41; Plutos als
Kind V 109; Poseidon XI 58; XXVI
23; 41, 1; u. Amymone XI 84; XVI
354; mit Daidalos u. Ikaros V
263 f.; Priamos mit Herakles u.
Hesione VIII 42 ff.; Priamos IV
116; V 240; XI 11; XXVI 180;
Priapos XXVI 180; Prometheus'
Befreiung VIII 115; Protesiiaos u.
Laodameia XXVI 44, 2; Psyche V
275; XI 16; 71; 92; XVI 345; u.
Eros VIII 41; XIII 21; XVI 62;
88; Putte mit Ferkel IV 118; mit
Hase IV 118; mit Vogel IV 118;
Putten, ungeflügelt I 55; Pygmäen
1 156; II 124; V 131; VIII 41 f.;
115; 120; 126; 130; 134 f.; XXVI
180; Pyramos u. Thisbe XVI 353 f.;
Python, von Apollo getötet XI 68;
Rhea XV 165; Sarno (?) V 134;
Satyr V 129; XI 22; 26; 33; 88; auf
dem Boden ausgestreckt XI 88;
ausspähend XI 66; tanzend XVI
356; Doppelflöte blasend XVI 343;
mit Hunden IV 107; u. Mädchen
XI 53 f.; 87; Satyrn im Thiasos des
Dionysos XI 53; Hermen XI 62;
Maske XI 57; Satyrmädchen, 'be-
tend, vor der schlafenden Ariadne
XI 53; Seepanther II 115; Seestier
V 119; 128; XI 43; Seewesen VIll
48; XI 49; 59; Semele u. Endy-
mion (?) XIII 26 f.; Silen II 123f.;
V 250; XVI 303; 307; Köpfe XI
35; 57; XXVI 11; mit weißem Bart
XI 27; auf Esel XVI 343; trunken
XI 87; u. Hermaphrodit XI 84;
XV 120; u. Mänaden IX 59 f. ; XI
87; vgl. O.Dionysos; SilvanuslI 120;
Sirenen IV 109; VI 367 (?); VIII
49; XI 10; 18; XXVIII 102;
Skylla (?) VIII 40; Sphinx VIII 40;
XI 61; 89; XVI 336; XVII 153;
XXVI 21; Stier, mannköpf ig VII
336; Tanaquil u. Lucumo (?) XVII
156; Theseus raubt Helena VII 12;
vgl. 0. Ariadne ; Thetis auf Meerwesen
V 129; mit den Waffen Achills IX
57; Thoas XI 67; Triton XXVI 46;
II. Personen- und Sachverzeichnis,
227
[Wandmalerei]
Tyche XXVI 24; 32; Urania XI
34; Venus Pompeiana XVI 319;
XVII 314; Zeus IV 111 (?); jugend-
lich XV 160 ff.; mit Blitz XI 58;
XVI 320; mit Blitz u. Szepter XI
23; mit Blitz, Szepter u. Adler IX
55 f.; vor ihm Artemis stehend (?)
XIII 27; u. Danae XV 167 f.;
Attribute des Zeus V 127.
d) Geschichte u. Leben:
Adoranten II 123; IV 111; V 235;
XVI 302; vor Heiligtum II 116;
V 241; 264 ff.; IX 46; 52; XVI
310; XXVI 173; Athleten III
200 ff.; V 136 f.; XVIII 330;
Athletenszenen: Aufseher III 202;
Ringergruppe III 199 f.; Camillus
V 255; XVI 325; 356; Christus (?)
XIII 303 f.; Circusparteien nach
Farben unterschieden X I 77 ; Datte 1-
ernte V 158; IX 170; ärjfxod-oivia
XV 38; Dichter oder Schaupsieler
als Sieger XI 87; u. Mädchen mit
Bücherkapsei XI 88; Diener, auf-
wartend VII 195; Diskobol III 202;
Ehepaar VIII 128; Fischer VIII
131; XXVI 175; Flötenspieler XVI
325; 363; mit Genius V 255; Frauen
mit .Attributen II 124; 136 f.; V
118 f.; 262 f.; X 84; Frau, Leier
spielend V 261; nackt III 207; V
127|f Frauen, schwebend V 132;
275; VIII 50; Frau, sitzend, mit
Baum u. Herme V 133; sitzend
(Verstorbene?) u. eine Stehende da-
vor VI 367 f. ; sitzend, einer anderen
vorlesend XIII 51; sitzend, eine
andere vor ihr stehend XIII 52;
Frauenreigen (Totentanz) XXVII
104; Gastmahl VII 336; VIII 134;
331 (?); Gladiatoren IV 28; 117 f.;
V 26; 31 f.; Herold VIII 330; Hirt
mit Hund VIII 123; Homer XXVI
7; Jagdszenen VIII 121; IX 352;
XI 16; XVII 153; Jünglinge V 232;
VII 336; VIII 330f.; XI 22;
Jüngling, ein Pferd am Zügel
führend, u. Wagen XXVII 109;
Kampf Szenen VI 111; XI 186;
XVI 346; Kinder mit Opfergerä-
ten (?) XI 12; Knabe mit Kan-
tharos u. Simpulum XIII 22;
Krieger VI 111; VII 336; X 84;
Lesender mit scrinium XI 33; Mäd-
chen VIII 330; XI 21 f.; 87;
Girlanden bindend V 118; opfernd
XXIX 27 f.; schwebend mit Blu-
menstrauß u. Kalathos (Korb?)
XI 92; Männer V 117 f.; Mann mit
Fruchtkorb VIII 129; Männer mit
Masken (?) V 128 f.; Mann mit
Zweig in Aedicula V 238; ruhend
XVI 287; sitzend V 132; ein
Schwein herbeiführend XVI 325;
Märtyrer- Enthauptung VI 107; Ma-
sinissa u. Sophonisbe II 137; Moses
am Horeb, die Gesetztafeln emp-
fangend IV 262; Musiker VIII 330;
Mysterienszene XXVIII 264 f.; Op-
fer IV 110; XI 15; 55; 64; popa
IV 6; V 244; Reisende XXVI 180;
Reiter XVII 151; Reiter, dem eine
Frau eine Schale reicht X 84; Salo-
mons Urteil VIII 116 ff.; Schau-
spieler od. Dichter als Sieger XI 87;
Schiffskämpfe XI 49; 56; Sklaven,
lebensgroß VIII 291 f.; Tanzende
III 207 (?); VIII 127; 134; XI 23;
Tragoedlenszene VIII 119; Triklini-
arch VIII 291; Triumphator auf
Elefantenquadriga (?) XXVIII 278;
Trompeter neben Athletensieger III
201; Vestaliafest XI 80; Victi-
marius mit Schwein XVI 363; Wett-
streit, musikalischer V 240.
e) Gegenständliches,
Landschaft: Aedicula XXVI
173; Altar XXVI 173; mit Bäumen
(?) XIII 9 f.; Architekturen II
118; 121; 124; III 198; IV 109;
111 ff.; V 232; VIll 19; 49 f.;
228
Generalregister.
[Wandmalerei]
291; X 147; 260; XllI 5; 37; 39;
XV 1296; 344; 347 f.; XX VI 173 ff.;
XXVII 105; XXVIII 99; Architek-
turlandschaften XXVI 4 ff.; Archi-
tekturprospekte V 116 f.; 126 f.;
132; VIII 48; XI 26; 32; 43; 49;
56; 64; 89; Bach mit Brücke XXVI
174; baitylos XXVI 174; baluster
XXVI 174; Basis XXVI 174; Berg-
landschaft XXVI 174; Bett XVI
341; XVII 274; Bezirk, heiliger
XXVI 174; Brote IV 10; Brücke
XXVI 174; cista XI 26; Dolmen (?)
III 237; V 265 f.; XXVI 44, 4;
Dreifüße VIII 48; 54; IX 46; XI
60; XXVI 175; ungebräuchlicher
Form V 244; mit Hermen statt
der Beine IV 109; mit Vasen u.
einer Herme auf dem Rande II 123;
Epitheme XXVI 175; Fackel XVI
287; XXVI 175; Fenster XXVI
175; mit geschlossenen Läden
XXIX 274 ff.; 283 f.; rohes Fleisch
IV 10; Floß mit Gebäude XVI
297 ff.; Fluß XXVI 175; Ganges-
landschaft XXVI 149; Gärten XIII
5; XVI 313 f.; 338; 344; XXVI
176; Grabbauten XXVI 176; Grab-
mal, weiß, kegelförmig VIII 331;
Girlanden XVI 306; 309; XXVI
176; Haus XXVI 176; Hermen XI
26; XVI 296; 307 f.; XXVI 103, 1;
177; Kandelaber II 116; 118; 121;
IV 108; V 232; 260; X 271 f.; XI
12; 25; 33; 60; 89; 188; XIII 37;
XVI 302; 305 ff.; 320; 339; XXVI
12; Kithara u. Rabe XVI 353;
Knabenbüste (Porträt?) XVI 351;
Köpfe, männliche IV 115; VIII 38;
mit Beischriften (Homerus, Plato)
VIII 19; weibliche II 117; III 207;
IV 115; VIII 38; 51; XVI 309;
Küchengerät u. Speise XVI 325;
Landschaften I 154; II 116; 123;
JV 109 f.; 118; V 134; 232; 240;
275 f.; VIII 11; 12; 19; 39; 111 ff.;
118 ff.; 122 f.; 125; 127; 131;
135f.; XI 352; XIII 38f.; 39;
XVI 296 ff.; 308; 346; XXVI 4 ff.;
178; Leiern XVI 336; 338; Masken
III 198; IV 113; 115 f.; V 132;
VIII 40; XI 57; 87; 88; XVI 336;
344; XXVI 12; Mauer XXVI 179;
Omphalos XI 68; mit Rabe II 123;
Panzer mit geflügeltem Gorgoneion
XXVII 110; Park XXVI 179;
Personen in der Landschaft XXVI
179; Pilaster XXVI 179; Podium
XXVI 179; Porticus XXVI 179;
Porträtlandschaft XXVI 180; Pro-
pylon XXVI 180; Regenbogen
XXVIII 292; rudis mit Futteral III
201; Rundbau XXVI 180; Sakral-
bauten XXVI 180; Säulen XXVI
180; Schaduf XXVI 56; Schiffe V
269 f.; VIII 14; XXVI 23; 93; 95;
Schinken XVI 356; Schlachten-
darstellungen XXVI 5; Schwert
XXVII 110; Schreibgeräte XXVI
123; scrinium mit Bücherrollen XI
33; Seelandschaften XXVI 181;
Stadtdarstellungen VI 111; XXVI
181; Staffage XXVI 181; Sta-
tuen XXVI 181 f.; vergoldet Vlll
6; 11; XVI 308; von Reitern
aus Marmor V 118; unbestimmter
Deutung XI 92; Stilleben IV 18;
115 ff.; V 274; VIII 48; 54; 11^ ff.;
XI 10; 24; XIII 25; Tempel XXVI
183; auf Podien XIV 203; templum
in antis II 119; Terrasse XXVI 183;
Thymiaterien XXVI 20; 44, 4; 66;
Thyrsos XXV I 41 ; 103 ; Tore XXV I
31; 184; heilige XXVI 183; Trigly-
phengebälk XXVIII 101; Triumph-
bogen XXVI 184; Tropaeum IV
107; Türen XXVI 184; Türme
XXVI 184; Überschwemmung III
187; XXVI 26; 152; Umfriedung
XXVI 184; vannus V 266; XI 24;
57; XXVI 44, 4; 103; 107; Velum
II. Personen- und Sachverzeichnis,
229
[Wandmalerei]
XXVI 184; Villen XXVI 184; Vor-
. hang am Garteneingang XXVI 48;
Votive XXVI 185; Waffen XXV II
110 ff. ; Wagen in Form einer Kl ine
XVI 342; Wasserfall XXVI 44, 2;
45; 150; Wegelandschaft XXVI 185;
Weinberg XXVI 95, 2; Wohn-
gebäude XXVI 38; 51; 94; Xenia
VIII 48; 51; XI 34; 49; 56 f.; XVI
303; 343; Zaubergerät XXVI 29;
Zelte XXVI 185; Zinnen XXVI 9;
106.
f) Tiere u. Pflanzen: Aal
am Spieß IV 116; Adler XI 89;
XVI 336; auf Giebeldach XXVI 64;
auf Kugel VIII 40; ein Gefäß
haltend X 260; mit Palme XVI 320;
u. Zeus VIII 46; IX 56; Amsel VIII
134; Antilopen XI 77; Baum mit
Sacellum V 240; vor Säule u.
Pilaster V 135; mit Vogelnest IX 52;
heiliger II 125; V 235; 240; 260;
265; 275 f.; VIII 11; XI 17; XXVI
174; Damhirsch I 142; Dattelpalme
V 158; IX 170; XVI 287; Delphine
IV 279; V 132; XI 14; 15; 18; XIII
35; 44; XVI 336; Eber III 207;
VIII 47; Eidechse V 122; Elefanten
XI 60; XXVIII 278; Elster VIII
134; Enten III 187; VIII 51;
111 ff.; XI 25; 73; XXVI 6; 58;
154; Esel IV 109; V 250 (?); XXVI
175; Fasan VIII 134; Feigen in
Korb IX 53; Ferkel IV 118; Fische
I 54; IV 9; VIII 123; 135; IX 53;
XI 17; 34; XVI 301; 310; Frosch
VIII 120; Fuchs (?) VIII 47; Gänse
III 202; VIII 125; Granatäpfel X
84; Hähne III 207; IV 28; V 135;
VIII 134; IX 53; XIII 25; XXVI
109; Hahnenkampf XI 11; 26;
Hasen III 207; IV 118; V 133;
VIII 127; XI 92; Hirsch V 266;
VIII 5; halb sitzend XIII 35; der
Artemis XXVI 45; u. Hirschkuh
XI 10; Hühner VIII 112; 123; XI
26 f.; 34; Hunde III 207; IV 107;
V 133; X 84; XVI 336; Tiere
jagend XIII 35; XVI 296 ff.; 346;
Ibis (?) X 84; XXVI 27; Kamel
XXVI 13; 20; Katze, apportierend
XXIII 61; ein Huhn überfallend
VIII 123; Kirschen VIII 126 (?)
134; Kranich oder Ibis (?) X 84
Kraniche u. Pygmäen VIII 41
Kränze aus Epheu mit Beeren
XXVII 153; Krebse VIII 51; XI
14; XVI 301; Krokodil I 156; VIII
120; XXVI 58; Kuh XI 59; Kürbis
VIII 51; Löwen I 142; VII 336;
VIII 11; X 84; XXVI 24; 132, 4;
Maus V 122; Nilpferd I 156; VIII
126; Obst VIII 112 ff.; Palmen I
54; XXVI 179; Panther III 185
IV 113; 115; V 122; 250; VIII 39
XI 14; 21; 35; Papagei II 116
XXVI 6; 7; Pappel XXVI 19; Perl
hühner (?) IV 106; Pfauen IV 106
VIII 124; 132; 135; XI 21; 24; 27
XVI 320; Wagen ziehend II 116
Pferde XXVI 152; 153, 1; XXVII
,109; Pflanzen V 78 ff.; XVI 302;
XXVI 51; Pinie (?) V 265 f.;
Pinienzapfen VIII 53; 54; als Dach-
bekrönung XXVI 103; Rabe VIII
113; 121; 125; 127; auf Omphalos
II 123; Rehe iV 107; V 274; VIII
113; XI 21; XIII 6; Reiher (?)
VIII 126; Rinderherde mit Hirt
VIII 123; Schaf XI 10; Schachtel-
halm XIII 25; Schilfpflanze XVI
336; Schlangen II 133; IV 6; 30
116; V 250; 255; VIII 18; 54
IX 52; XIII 53; XVI 287; 325
356; XXVI 108; 109; Schlange mit
Kamm XVI 363; Uraeusschlange
III 187; Schlingpflanze XXVI 42;
Schmetterling XI 14; Schnecke XVI
336; Schwan IV 10; 28; 107; 116;
118; VIII 39; XI 89; XVI 336; 353;
mit Band an Schnabel, Füßen u.
230
Generalregister.
Flügeln XI II 35; u. Delphin XI 18;
u. Eros V 134; der Leda XXVI 9;
Wagen ziehend XVI 338; Schweine
V135;Vin26; 54; 121; 134; XVI
363; XXVI 25; Schweinekopf IV
lief.; Sperber auf Säule XXVI 66;
Stiere V 135; VII 336; XI 46; 68;
Stier V. Jünglingen gebändigt XXVI
44,4; vgl. 0. Europa; Störche VIII
123; 125; XXVI 27; 32; Tauben IV
8; 106; VIII 112; 120 f.; 130; 134;
IX 52; Tiere in der Landschaft
XXVI 183; Tiger VIII 47; Vögel
III 207; IV 9; 22; 114; 117 f.; 262
V 122; 127; 232; 241; 248; 250
VIII 48; 51; 111 ff.; XIII 25; 35
37; 44; XVI 286; 336; 344; XVII
91; XXVII 105; junge Vögel im
Nest, von alten gefüttert IX 52;
tote IX 352; Wasservogel I 156;
Wein V 122; 127 (?); Wiedehopf (?)
VIII 112; Widder XI 14; 21; 27;
36; 73; u. Phrixos VIII 41; Wölfin
I 13; Zicklein mit zusammenge-
bundenen Füßen VIII 51; Ziegen
V 122; 127; 274; VIII 39; 120;
XI 14f.; 57; XVI 353; XXVI 27;
Zypresse VIII 11.
Waschraum (?) beim Tempel von
Conca XI 171 ff.
Waschungen, religiöse XIX 282.
Wasser aus d. luturnabrunnen als
Norm für röm. Gewicht (?) XX 81,
1; Becken für Regen — in der Villa
von Boscoreale XI 138; bedeckt,
in Alatri IV 149.
Wasserbassins in der Orchestra XXI
45 ff.
Wassergottheiten: Doppelhermc aus
dem Dianaheiligtum am Nemisee
I 61.
Wasserhähne, Bronze, aus Pompeji V
139; IX 48.
Wasserleitung: Acqua Marcia XXX
180; röm. — in Bieda XXX 174;
Reste einer — bei Montorio (Pice-
num) XVII 292; bei Peltuinum
XVIII 337; Cisternen für — in
Syrakus X 198 ff. Vgl. Blei>
Pompeji; Rom.
Wasserrinnen an etruskischen Wegen
bei Bieda XXX 191 ; — neben dem
Giebeldach eines Grabes, Bieda
XXX 239.
Wasserspeier an röm. Gebäude in S.
Stefano an der Via Claudia XXII
315.
Wasserverbrauch, täglicher, im alten
Rom VIII 277.
Wege, etruskische, bei Bieda XXX
190 ff.
Wegweiser, militärische, in Pompeji
XIII 124; XIV 105.
Wehrgehenk: Bronze aus Canosa
XXIX 116; aus Corneto II 156;
Schnalle von — aus Grosseto III
157.
Weihgeschenk des Cheramyes IX 93;
— der Nikandre IX 93. Vgl. Votiv.
Weihrauchkästchen XXIX 12 f.
Weimar, Sarkophag: Iphigeneia
XXVIII 256; 261; Goethehaus,
Statuette des Hermes XXIX 182.
Weinhandlung: Relief in Ince Blun-
dell-Hall XXVI 280.
Weinpresse: S. Angelo in Capoccio Xi
189; Boscoreale XI 133.
Weinsorten XI 96.
Weinstock als Attribut an Statuen-
stützen XXVIII 61 ff.; 85. — c u.
Palmen zur Darstellung des Para-
dieses auf altchristlichen Sarko-
phagen XXIV 195.
Weintraube: Motiv aus dem alten
Orient XVI II 196.
Weisen aus dem Morgenland s. Magier,
Wellenbänder zur Stilisierung des
Meeres XVI 80.
Werden : Elfenbeinkästchen mit Christi
Geburt aus — , London XXVII 325.
Wettläufer: Bronze, Deckelfigur einer
Urne, Suessula II 245; Marmor-
II. Personen- und Sachverzeichnis.
231
reiief, Fragment, Rom, Lateran V
155 f.; — auf Zeichnung des Cobur-
gensis V 150 ff. Vgl. Vasen.
Wettläuf erin : Marmorstatue, Berlin
XXIV 118; Rom, Vatican XXIV
109 ff.
Wickelkinder: Tuffskulpturen, Capua
XXII 414.
Widder als Attribut an Statuenstützen
XXVIII 67 f.; — von Löwen über-
fallen, Bronzerelief aus Perugia IX
310 f.; XV 88, 1; — aus Ton als
Spielzeug XI 261; Becher in Form
eines — kopfes, Samml. S. Pascale,
Curti VIII 340; —köpfe als Endi-
gungen von Goldspiralen aus S.
Anastasia bei Randazzo (Sizilien)
XV 246 f.; als Verzierungen eines
Bronzebeckens aus Leontinoi, Ber-
lin XV 85 f. Vgl. Vasen; Wand-
malerei.
Widderopfer stellvertretend für den
Schuldigen XXV 121.
Wien : Hofbibliothek : Dioskurideshand-
schrift XXVI II 336 f.; XXIX 224;
236; Zeichnungen vom ionischen
Tempel am Ponte Rotto XXI 223.
Hofmuseum (Antikensammlung des
Allerhöchsten Kaiserhauses, Münz-
u. Antikenkabinett): Elfenbeintafel
mit der Kaiserin Theodora XXVI II
343; Gemme des Herophilos VI 315;
augusteische Onyxgemme IX 205;
Glaspaste aus Mainz mit Drusus
d. Ä. (?) VI 315; Hermesstatuette
XXIX 180; Militärdiplom aus Phi-
lippopolis XXII 435; Mosaik aus
Centocelle XXV 257 ff. ; Münze von
Amastris XXVII 88 ff.; Reliefs von
Gjölbaschi-Trysa IX 72; XXII 17;
Sarkophag des Dereimis u. Aischy-
los XXI 79; Scheibe, Bronze, mit
Darstellung der Münzstempelung !
XXII 201; Silberbecher XXVIII '
205, 3; Silberbecken XXVIII 263;
Silberschale aus Aquileja XXVIII
204 f.; 253; 298; Tesserae XI 232.
Samml. Erzherzog Franz Ferdinand
(jetzt Estensische Samml.): Relief-
fries vom Tempel am Ilissos XXV
280 ff. Samml. Heckscher : Tesserae
XI 232. Samml. Trau (früher
Castellani): Tesserae XI 232. Pri-
vatbesitz: Kopf des Mars, Relief von
der Ära Pacis X 138 ff.
Wiesbaden: Statuette des Hermes
XXIX 182.
Wilton House (England): Sarkophag
XVI 231.
Windgott, Elfenbeinrelief aus Rom I
126; — götter XXVIII 273; 286 f.
Windsor, Kgl. Bibliothek: Skizzen-
buch des Dal Pozzo XXIV 177 ff.
Winghe: Federzeichnung des Kantha-
ros von Alt-St. Peter XIX 90; 94;
96.
Wiranschehr: Kuppelkirche von —
XXX 128.
Wochengötter auf Graffiti in Pompeji
XVI 361.
Wochentage : die sieben — auf Bronze-
kästchen aus Csäszär (Ungarn)
XXIII 358.
Wolf: angebl. Begleiter des Mars auf
dem Panzer der Augustusstatue von
Prima Porta XXV 45; — mit
Lamm im Rachen, Bronze vom
Dreifuß von Lucera XII 17; Köpfe
von — en (?) aus Bronze als Ver-
kleidung von Holzbalken aus dem
Nemisee XI 191. Wölfin, capito-
linische I 12; VI 12 f.; 30; XV
342, 2; Cippus, Rom, Villa Mattei
I 12; Mosaik Colonna I 3 ff.;
Relief, Rom, Pal. Corsini I 12;
Sarkophag in Amalfi, Dom I 12;
14. Vgl. Wandmalerei.
Wolfegg: Skizzenbuch auf Schloß — ,
Michelangelo zugeschrieben XVI
209 ff.; Register dazu XVI 241 ff.
Wolken: Darstellung der — XXV III
296.
232
Generalregister,
Wörlitz: Gruppe, Herakles am Hespe-
ridenbaum, auf Schloß— XX 214 ff.
Würfel aus Bein, Pompeji IV 12, 1;
aus Elfenbein, Cervetri (Regolini-
Galassi) XXII 125; Pompeji XIII
13. —spiele bei den Römern XIX
142 ff.
Wurfmaschinen, röm., s. Geschütze.
Xanten: Elfenbeinkästchen mit Dar-
stellungen aus d. Leben AcHlls in —
XXI 342; 346; Lampe XV 11 323.
Xenokles, Vasenmaler IV 160 f.
Xenokrates, gefälscht, Pal. Massimi,
im Turiner Ligorio XVI 148. —
Chalkedonios, Marmorherme in
München XVI 194.
Zahnhalter aus Goldblech, Capodi-
monte 1 26.
Zahnschnitt s. Architektur.
Zangen aus Bronze, Leontinoi XV 72;
Pompeji VIII 10, 1; IX 39; 48; 58;
59; XIII 11; 58; XVI 322; 331.
Zauber: Agrar — mit Menstrualblut
XXI 214 Jf.; die Buchstaben des
Alphabets als — (?) XVIII 74 ff.;
—gerät, Wandmalerei XXVI 29.
Zaumzeug s. Pferdegeschirr.
Zeichnungen von Antiken : Wert der —
XXIV 180.
Zenas von Aphrodisias, Bildhauer:
sog. Claudius Albinus des — XXVI
220.
Zenon: Herme mit Inschr. bei Ursinus
XVI 143; 159; Marmorbüste der
Samml. Farnese XVI 152, 1; 158.
Zerstörung antiker Denkmäler durch
Christen XVI 269; XVII 62; 161;
163.
Zeus, unbärtig dargestellt XV 167 f.;
— Kasios = ein Kultstein in Seleukia
in Pierien XVI 277; von Labranda,
Kultbild XXIX 204ff.;— liebschaf-
ten auf Bronzekästchen aus Pecs
(Ungarn) u. auf Mosaik in Palermo
XXIII 356; — typus des Pheidias
VIII 185; — des Pheidias in Olym-
pia: Zeit der Entstehung XXIV
285; 288; 309 ff.; Thronbasis XIV
156; Schranken am Thron XIV 159;
— Stratios, Kultbild XXIX 204 f.
Statuen mit Attributen XXVIII
14; 68 ff.; 79; 83. Bronzen:
St. Bernhard VII 196; Pompeji II
119; V 254. Marmor: — Amen
in Konstantinopel, klassizistisch-
pergamenischer Stil XVIII 11;
— Cesi im Wolfegger Skizzenbuch
XVI 238; Torso aus Villa Madama
in Neapel XXVI 290. Köpfe:
Bronze aus Olympia, Haartracht
XVI 255; Masken des — Amon (?)
aus Pompeji XVI 312; 333. Mar-
mor: Kopf aus dem Ostgiebel in
Olympia XVI 255; in Rom, Villa
Albani VIII 184 ff.; aus Syrakus
VII 181; aus Tusculum XII 84.
Tuff: Masken des — Meilichios
vom Tempel in Pompeji XI 141;
148. Reliefs: — Heliopolitanus
XXIX 215 f.; — üxpiaros auf
Reliefs aus Mysien XVI 262; — u.
Giganten, Bronze aus Perugia IX
267 f.; auf Eisendiskos aus Rom
VIII 228 ff.; — mit Szepter u.
Blitz auf Marmoraltar aus dem
lacus luturnae XVII 68; — vom
Trajansbogen in Benevent VII 248;
251; — vor Quaderwand sitzend
u. das Bacchuskind empfangend,
aus S. Marinella bei Civitavecchia
X 92; — u. Kallisto, Elfenbeinrelief
in Triest XXVIII 210. Gemme:
— thronend, von Pantelleria XIII
395. Vgl. Altar; Juppiter; Lampen;
Mosaik; Münzen; Tempel; Vasen;
Wandmalerei.
Ziege' als Attribut an Statuenstütze
XXVIII 68; — n (Antilopen?) auf
architektonischer Tonplatte aus Gor-
dion XXX 15; Ziegenbock mit Eros
auf dem Rücken, Marmorrelief in
Rom, Casino Borghese XXIV 182;
II. Personen- und Sachverzeichnis.
233
— nköpfe aus Bronze vom Dreifuß
von Lucera XII 18. Vgl. Vasen;
Wandmalerei.
Ziegel aus stark sandigem Ton, bis
in die frühe Kaiserzeit gebräuch-
lich XIX 44; — , dreieckig, in Rom
verwendet XX 20, I ; 258 f. ; — pro-
file in Pompeji XIX 43, I; — mit
Darstellungen 1 52; IV 25, 1; mit
Inschriften I 188; etruskisch II
276 ff.; faliskisch II 199; oskisch
IV 85; V 284; IX 357; — des
Pantheons VIII 311 ff.; — mit
Steinmetzzeichen V 201. Vgl. In-
schriften ; Terrakotten.
Ziegelstempel s. Inschriften.
Zodiacus XXV IH 291; 293 ff .
Zoll: illyrischer — VIII 192 ff.; XX
223 ff.; Straßen-, Brücken-, Schiff-
fahrts— e im röm. Reich XX 227 f.
Zopyros: Becher des — XX 291.
Zrvan Akarana XXVII 17.
Zürich: Beinkästchen aus Sitten
XV 111 198, 3.
Zwangsarbeit: Verurteilung zur —
XXVII 216.
in. InSchriftenverzeichnis.
1. Griechische Inschriften.
Diptychen mit Inschriften VII 206; XXV 11 1 203 ff.; Fälschungen von
Boissard XVI 123ff.; 172ff.; von Ligorio XVI 123ff.; 172ff.; gefälschte
Inschrift von Gela XXV 21; von Ruvo XIX 189 f.; Goldglas mit Inschrift
XXIX 247; griech. Grabinschrift mit lateinischen Buchstaben geschrieben XIII
291; Hermeninschriften berühmter Griechen XVI 123 ft; Krasis auf Inschriften
XXV 214, 2; metrische Inschriften: auf einem Opferstock vom Janiculum
XXII 235; Distichen vom Sarkophag eines Arztes XV 175; Epigramme auf
Hermen XVI 167; 169; Epigramm auf einer Inschrift aus Angora XII 87; auf
einer kopflosen Menanderherme XVI 165; Hexameter auf Fragment des Achil-
leusschildes VI 185; auf Gladiatorenreliefs aus Tralles XV 104 ff.; auf einer
Grabinschrift von Achradina VII 179; iambischer Trimeter auf Diptychon
XXVIII 203; Trimeter (?) auf einem Grabaufsatz aus Megara Hyblaea VII
176; Schreibfehler: ^ statt A: XVI 139; AvaiasKxx ylvaiag: XVI 163; JYNAMC
für JYNAMIC: I 53; inöriiGEv iür inoh^asv: XVI 367; EPriTANHinv EPBI-
TANH: XVII 118; AYZIA2: iüx AYZIA2:: XVI 192; TO für rO: I 53; un-
gewöhnliche Schreibweise: v statt e; e statt at: XVII 117; tesserae lusoriac
XI 238 ff.; Versatzmarken von Architekturteilen der rostra Caesaris XXI 58;
62; Ziegelstempel der Sammlung Vagliasindi XV 247, 2.
C/G 264: VIII 182f. — 2164: XV 102. — 2414: XI 238 ff. — 2889: XV
102. — 4444: XXVII 2, 5. — 4452: XXVII 2, 5. — 4957: XI 319. — 5488:
XXV 22. — 5799: XIX 183 ff. — 5880: IV 254. — 5882: IV 254. — 5980:
I 170, 2. — 6000—6120: XVI 155 ff. - 6122: XVI 204. — 6184: IX 143. —
6280 B: IX 142. — 6447: I 56, 1. — 7452: X 64, 1. — 8144: IV 153, 1.
IG I 194: IV 71. — 297: XXIV 277. — 299: XXIV 277. — 318/9; XIV
116. — IG I Suppl. 26 a: XXIV 297; 300. — suppl. 298 u. 299 a: XXIV 277;
296. — suppl. 537 b: XXIV 277. — suppl. 556: XXIV 277.
IG II 3, 1607: XII 62.
IG III 10: XXV 266, 4. — 1078: VIII 182 f.
IG VII 1828: XXVII 100.
IG XIV 256—9: XXV 16 ff. — 666: XXV 228, 4. — 728: XXVII 303;
XXVIIl 194. — 766a: XIX 184f. — 1128: XVI 15.5. — 1131 a: XVI 155. —
1134: XVI 156. — 1136: XVI 156. — 1137: XVI 156. — 1138: XVI 157. —
1140: XVI 157. — 1147: XVI 158. — 1153: XVI 158. — 1154: XVI 185. —
1155/6: XVI 158. — 1157: XVI 159. — 1159/60: XVI 159. — 1162: XVI 160. —
III. Inschriftenverzeichnis. 235
1163a: XVI 160. — 1165: XVI 161. — 1166: XVI 188. — 1187: XVI 161. —
1168: XVI 162. — 1170: XVI 162. — 1171 : XVI 163. — 1175: XVI 163. — 1179:
XVI 164. — 1180: XVI 164; 192. — 1182: XVI 166. — 1183: XVI 164. —
1184/6: XVI 166 f. — 1187: XVI 168. — 1188: XVI 169. — 1193: XVI 169.
— 1197: XVI 196. — 1204: XVI 170. — 1206: XVI 171. — 1210: XVI 171. —
1214: XVI 171. — 1217: XVI 201. — 1221: XVI 172. — 1512: XXII 243.
— 2393 n. 481c: XXV 22. — n. 143*: XIX 267 ff. — 150*: XVI 155. — 154/7*:
XVI 176. — 158*: XVI 177. — 159*: XVI 177 f. — 160*: XVI 177. — 163/9*:
XVI 179. — 171*: XVI 180. — 173/5*: XVI 180 f. — 178*: XVI 181. — 179/81*:
XVI 182. — 183/4*: XVI 183. — 185/6*: XVI 184. — 188*: XVI 183. —
190/1*: XVI 184f. — 194*: XVI 185. — 198*— 202*: XVI 186. — 203*:
XVI 160.-204*: XVI 186f. — 206*: XVI 186f. — 209*: XVI 188.-212*:
XVI 189. — 215/6*: XVI 190. — 217*: XVI 195. — 218/9*: XVI 190 f. --
221/2*: XVI 192. — 223*: XVI 163; 192. — 224*: XVI 193. — 225*: XVI
164. — 226/8*: XVI 193. — 231/2*: XVI 194. — 233*: XVI 168. — 234/6*:
XVI 195. — 237*: XVI 196. — 239*: XVI 196. — 243*: XVI 170; 197. —
245/51*: XVI 197 f. — 253/5*: XVI 199. — 256*: XVI 201 — 257/8*: XVI
199 f. — 260/1*: XVI 200 f. — 263/6*: XVI 202. — 268/9*: XVI 202 f. —
270/4*: XVI 2031
d'Agincourt, cod. Vat. 9846 f. 98: XVI 178.
Athen. Mitt. 1896 S. 467: XII 87.
Buecheler, Anthol. Lat. 885: XVI 167.
Bull. com. 1874 p. 263: V 252. — 1879 p. 246: XIII 79. — 1886 p.
403: IV 252 f. — 1887 p. 125: IV 253. — 1888 p. 138: IV 253. ~ 1890 p. 174:
VI 103. — 1891 p. 280 ff.: VI 304. — 1892 p. 280: VII 290. — 1899 p. 241 f.:
XVII 11. — 1907 p. 61: XXII 230. — p. 69 f.: XXII 229.
Bull. dell'Ist. 1879 p. 88: V 313.
Bull. Corr. Hell. 1882 p. 495—503 n. 12—25: XXII 230, 1.
Collections du Musee Alaoui I p. 55: XIII 291.
Comptes Rendus de l'Acad. deslnscr. 1907 p. 144; 149; 229f. : XXII 229ff.
Dittenberger, Sylloge 370, 100: XXV II 39.
Journ. Hell. Stud. XVII (1897) p. 418: XIII 221 ff.
Kaibel, Epigr. graec. n. 132: XXII 243, 1. — n. 290: XV 104. — n. 291:
XV 106. — n. 350: XV 106. — n. 589: XXII 243. — n. 811: XXVII 100. —
n. 942: XV 175. — n. 1084: XVI 169. — u. 1085: XVI 165.
Ligorius, Neap. III 1: XVI 172. — Taur. 23 p. 23 ff.: XVI 172 ff.
Loewy, Inschr, gr. Bildhauer n. 287: XI 100. — n. 466: V 146. — n. 487:
XVI 171.
Mä. de VEcole franqaise 1884 p. 183 n. 23: XVI 186.
Not. degli scavi 1886 p. 452: IV 252 f. — 1887 p. 110: IV 252 f. — p. 243:
IX 42. — 1888 p. 189: IV 253. — 1889 p. 17: IV 265. — 1890 p. 185 f. : VI
103. — 1891 p. 286: VI 304. — p. 295: VII 290. — p. 341 : VIII 6. — 1894 p. 173:
XVIII 74. — 1899 p. 386: XVII 11. — 1906 p. 248 u. 433: XXII 233 ff. — 1907
p. 88: XXII 229. — p. 88 f. : XXII 230.
Nouv. Archives des missions scient. X (1902) p. 642 n. 5: XXII 230, 1.
Oesterr. Jahresh. VII (1904) S. 210; 215: XXIX 204.
236 Generalregistcr. •
Rendiconü dei Lincei S. V vol. II (1893) p. 1007 ff.: XIII 79 f.
Ursinus, Imag. p. 34: XVI 172.
Waddington 2524^ XV 11 333.
/ Fundorte.
Aegina XXV 197 ff. ; 206 ff. Andalusien (£cija) IV 78. Angora (Galatien)
XII 87. Athen XI 251. Delos XI 100; XXII 230, l. El-Kef (Sicca Veneria)
XIII 291. Ephesos XXIX 204. Epidauros, Bronze IV 168 f.; 339. Ferla
(Sizilien) XVII 117. Frascati XVIII 85, 1. Gela XXV 15ff. Girgenti X
236 ff. Gortyn V 146; 149. Hadscheb-el-Aiun, Terrakottaplatten XIII 289 f.
Herculaneum III 113 ff. Kairo, Tonstempel XIII 121. Kampanien VIII
336. Kliabab (Damascus) XXII 230, 1. Koptos XII 75. Licata XXV 15 ff.
Megara Hyblaea VII 176. Neapel: S. Maria la Nuova XXVII 159f.; Via
Cristallini XI 189. Ostia XV 175. Pantelleria, Gemme XIII 395. Phaena
Syriae XVII 332ff. Piperno (= Privernum) XVI 368. Pompeji I 144f.;
157;212f.; IV 22; 122 ff.; V 138; 246 f.; 259; VIII57;60f.; 1X53; XVI 314.
Puteoli VII 111. Rom: Cimitero di Concordia III 312; Esquilin VII 305; Forum
XVII 11; XX 10; Hain der Furrina am Janiculum XXII 228; 233 ff.; 240;
Kapitol IV 252 f.; Monteverde XXVI II 122; Palazzo Barberini (Garten) XVI
366; Pal. Santacroce IV 265; Via Cavour VI 304; VII 290; Via Sacra XVII 11;
Via Venti Settembre VI 183 ff.; Vigna Randanini I 56. Syrakus: Achradina
VII 179; Weg nach Noto VII 335. Tembris (Phrygien) XIII 221 ff. Tralles
XV 99 ff. Velia VI 346. Venosa I 56. Verona VI 291; 322. Via Appia Pigna-
telli I 49ff. -Yapuldjan (Kleinasien) XIII 221 ff.
Namen- und Wortverzeidinis.
ABTJEZ usw. X 224; XVIII 74;
85, 1.
''Aßqaa Sarkophag IV 78.
"Aya^dvoiQ XVI 168.
dya^ri xviri XIII 232.
Ayablvog Mevinnov XVI 368.
^Ad^rivioivog VII 17.
alal Vase X 124.
AiUa XII 87.
JIovnXioiAiXiogEiaidoiQogWW 305.
Aihoi UoTiTtalog aal ^Aaxh]niö~
dotog XX 10.
dya&ög daifib)v Tessera XI 238. \ AifilXiog XXII 230, 1.
räg'AyiaS-vyatQoseifiiKanQoyövo ■ Aioxlvrjg ^AtQOfii^TOV 'A^f]vaiog
VII 176. ! XVI 155.
AyQtaviov XXV 22. i Alo^vkov Tessera XI 239.
^AyxE^dxo) X 237. { dxQCJQEiTrj Beiname des Hadad XXII
"Adddci) XXII 230. 231.
\4dEkcpoi Tessera XI 238. I ''AU'^avÖQog I 56.
"Ai>avaia XXV 12.
'AO-r]vä Tessera XI 239
'A»t]vaiog V 149; XVI 155 ff.; 160;
'AXE[^ix]axog XX 10.
l^keoavÖQSivog XVI 198.
'AhxaQvaooeiog XVI 186.
162; 167; 170; 181; 188; 193; 200; | 'Ahfiog Vase VII 222.
367 f.; XIX 267. j AXxißiddrjg Kkwiov 'Ad^fjvmog
'A^fjväiog Jiovvoiov IldQiogV li^. \ XVI 155; 173.
III. Inschriftenverzeichnis.
237
'Alxtidv Tessera XI 239.
"Alaog Tessera XI 239.
^Afiäqavxog XV 104.
"A^aoig Vase III 232 f.
' A^aoiQiEOiV Münze XXVII 90.
'A/iäoTQiog ßaaikiOGrji; Münze
XXV II 88; 90.
* Avdoyddrig AEOjyÖQOv 'Ad^rjvalOi:
XVI 156.
'AvTivoog IV 265.
'Avrioxog Vasen IV 22; VIII 61.
Aovxiog 'AvTiGTiog AatUTixög
XII 75.
' Avxsfidxo) — Athena X 237.
'Ananalog XVI 198.
Andgoxa VIII 6; 60.
UTroxaraoradelg sig ttjv naT^ida
XXVII 303.
AnOAAOJOPOY (Sic) XIX 267.
'Arcökliov Tessera XI 240.
'Anoll(ji)vidi]g VII 20.
' AjioXXüiviov Vase XIII 40.
dnooTÖhov XII 75.
^Anniavoi XIII 232.
Atiqov XII 87.
^Anvoxog Vase 1 21.
'^^a/?[f]a^Zfa(i) XII 75.
'AQuyovtjvoi XIII 232.
^AQaQf] V 259.
f'Ä^yeJlog VI 305.
'AQEOxiog I 145.
'^^T^c; Tessera XI 240.
'AQioTavdQog 2x6na IldQiog XI
100.
'AQlOTlOiVOg VIII 346.
'^()[f(r]T:d/:?Ot'Aoi- XXVII 160.
'AQiGToyehcjv Oeorifiov Aif-i]-
valog XVI 156; XIX 176.
' AQiOTorilfjg Nixo^idyßv ^layei-
Qkrig XVI 157; 178; — I^mo-
iidxov (flXog ^TaysQitrig XVI
178; — xdXhotog to)v (filooöcpov
XVI 178; — ö äQiOTog zibv
q>Uoa6(po)v XVI 178; — ö ÖQi-
mog xibv (püooö(f(ov ^Taysighrjg
XVI 177.
'AQiaio(fdvi]g OiUjttiov 'Ad^rivätog
XVI 157.
"ÄQiazoiv XVI 170.
• agog e(ii rag drys^iayo X 236.
'AQnoxQd(Trjg) Tessera XI 240.
''AQTEfiig XXII 229.
^AQffoxQäg Tessera XI 240.
'Agxldafiog (?) HI 115 f.
'A[QXt]jtliig ircob]GEv Vase IV 161,
aQXOVTixög XIX 185.
äqxoiv ^\ovßo\vQriGi(i}v Rom 1 56.
aQCDfiaTixfjg tdv xvqicjv KaiGdqon'
Tonstempel XIII 121.
' ÄGiatixog Cognomen XII 75.
'AGxki]7ii6doTog XX 10.
'AGXQulog XVI 186.
'AGßEvog XVI 359.
domg ^Axdlrjog Q£od(bQ['t]og xctff
"OpiriQov VI 185.
'AoTEQia Vase II 265.
' AT£ifi7]TOV Vase IX 59.
"AxE^a VIII 61.
Ndoviog "Axivg XXV II 303.
ATYAAOJS Vase V 103.
AvQTjhog XXVIII 122, 2; AvQifihog
"EykExvlog XIII 232; M. ^^^.
X^iJatTTTTOt," I 53.
adroxQdzcjQ XIII 232.
'AcpQodkr] Tessera XI 240.
i4X au/ Travertinfuß aus Pompeji
IX 53.
^Axatg Tessera XI 240.
'^XtAAefOc; VI 200. "AxdXEvg VI
185.
Bdxvlog Tessera XI 240.
-ßf?yl»?<,' XII 87.
BEQEv{i)xr]g ÖQog XII 75.
Beqöi] VIII 57.
B H PA :S Gemme von Pantelleria XlII
395.
öfTOs ^aQQa I 56.
BXovGcov XVI 159.
BOYI^NEPI KEP AMI Goidglas
XXIX 247.
Bcüfioi Tessera XI 240.
-TttiOs Tessera XI 241.
238
Generalregister.
rdXg Tessera XI 241.
raiöjvag XXII 235.
TANYI^E Vase V 103.
rElQoL XXV 16; 18 ff.
yEQOVoia — senatus Romanus V 1 1 206.
rkavxuTEi: EnoiEöEv Vase IV 154.
r'Kvmri Tessera XI 241.
yQCtifiEiv: EygacpoEv auf Vasen II
167 ff.; V 331 ff.
rvfivd{oia7) Tessera XI 241.
Jäfiag Tessera XI 241.
^afiöxQitos Vase XIII 8.
Jafioviov XVI 203.
ö däfiog TOJv TElcöüiv XXV 16; 18ff.
JANIEL Terrakottaplatte XIII 290;
JANIHA Sarkophag IV 78.
öemvoxQizrji; XXII 235 f.; 243 f.
ÖEOfiög öncog XQUTEQÖg Ovfia ^*tEoTg
TtaQ[i]xoi ml. XXII 235.
ÖEVQO VVf.1 ... IV 123.
ÖExov TcaQÖVTCc y,al /naO^wv ii}7>
ahiav Diptychon XXVIII 203.
örjfiaQXi^oag XIX 185.
^f]fiilTQiog VI 346.
Jijfilov XVI 185.
Jfjftoad^Evt]g XVI 158; — Ma/E-
Qoniov Ad^rivaiog XVI 181; —
MvQt]viov ' HQaxlEona XVI 181.
Jia Tessera XI 241.
JiayÖQag Tessera XI 241.
Jldvfiog XIII 232.
JuKEQavvup XXII 229; Ji Kqo)-
vlbivi Bronze von Epidauros IV 171.
JINONOH Vase V 105.
JioyEvrjg XVI 138; 182.
JIOKLEE:^ KALO^ Vase XIX 81.
Jiovvo . . . Tessera XI 241.
^fO»^<5(7tO(,^ V146; XVII 117; Vasen:
IV 124; IX 42. — rcQvoßvfEQEvoag
XVII 117.
Jiövvaog Vasen V 103; X 64, 1.
Ji07i£i&i]g XVI 166.
JU)717]T0V XVI 193. /.
.ritoc; XVI 186.
Jitpilog xalög Vase XIII 83; 85.
Aöfiva I 144.
JovQig EyQa(pGEv Vase V 331.
"EylExrlog Cognomen XIII 232.
HEz/A^rO^KAlO:: Vase XIII
79.
£1 Se EUlTOÄflt'jGEl %ig TOVTCO OW
i^ajiTEfiEv ällov xd. XV 175.
EiQi}vi] VI 346; Vase V 105.
Eig rö yövv Tessera XI 241.
EI2AK Sarkophag IV 78.
Eioäg Tessera XI 241.
EiaidoTog 'Ad^rjvalog inoiEi V 149.
EioidcoQog Cognomen Vll 305.
EA ABl III nAPEXPH^O:^ AU
HN0NKE2 I 213.
^E'/.EVGEiv{ia), ^EkEvaiv{ia) Tesserae
XI 242.
"'E/ii]g XXVIII 122 f.
Efii = Eifii X 237.
ivd-dÖE rat(ovdg, og xioTißE(j '^v
TtOTE 'P(bfl1]g xtL XXII 243.
EN IRENE XIII 291.
iv xXEivolg Mevt\o)q ^'d^avov ova-
[öioig xarä /.i]olQav xrl. XV 104.
ENnOE2 Vase V 341.
m' dyai^[(^ I 212.
^EnaipQoöiTog V 138.
^Eniöacpvig Tessera XI 242.
^En]idQOfiog [x]akög Vase II 167.
^ETc£xT[i]]Tog £yQa(po[E]v Vase II 167.
EnilEPAnOAOYTEAlNE . .
O.A. r XXV 18.
f| £7iiTayi]g XII 75. i^ initayfig
dvE3r]XEv XXII 229.
EniTIMOJ.T./l/l S2 XXV 18.
'EniTi/Äodoxov 'AyQiaviov XXV 22.
EQaxö) Tessera XI 242; Vase V 103.
'EQyiTdvt] EHxiLTjoia XVII 117.
PEPIAyJO:^ Vase VII 184.
EQxog: t(bQxog XXV 214, 2.
l'lQfiäg Tessera XI 242; \EQfifjg 1 157;
VII 111; Tessera XI 242.
HEPMOTENE^ EEOIEIEN
Vase I 22.
"£(>ft)<; Vase II 265.
'iVe^o? XXVIII 122, I.
EvayÖQag Vase X 124.
III. Inschriftenverzeichnis.
239
E[övoßo]g £h]'VfjQ ö ndvoocpos ^v-
i^ade xeTfiai xr?.. XV 175.
EdQ£im'öt]S XVI 158; 185; —
MvsoaQXOv 'Ad-rivalog XVI 184;
EvQim'örjg XVI 158.
EvQvköxov Tessera XI 242.
EvQVfiaxog Vase XIII 84.
Evqvvo(.i Vase II 265.
'Ecpioiog XVI 159; 161; 188.
i(i)viov = aiwviov XV 11 117.
Zdeldog '0]Tdoov XXII 230, 1.
Zsvg Tessera XI 243.
Zrjv[a)v] VIII 183; XVI 158f.; 185;
Zfjvoiv Mvaoeaiov ^ij^iov Kit
KvTtQ XVI 185.
Zoyaog XXVII 160.
HJY0IN02 V 105.
'mdog VI 305.
"HÄiog Tessera XI 243.
'Hfiixvxha Tessera XI 243.
"Hqu Tessera XI 243.
'HQaxksidag VII 335.
'HQdxleiTog Blovaoivog ^E(fEaiog
XVI 159.
'HgatikEcbzag XVI 181.
'HQaxlijg Tessera X 1 243 ; 'HiQCix]k'rjg
d^£[^lx]axog XX 10.
^HQÖdoTog XVI 159 f.; — '^AhxaQ-
vaooelog XVI 186.
HRni OArX A XU 240.
flQCJtüv. xdQvxa aQETdg fiaxdQcov
te jiQOipTjTäv xxl. auf Herme des
Homer XVI 169.
'Hoiodog Jiov'AoxQäiog XVI 186.
&aGilo)v] XII 87.
Qe^uGTOx/Sjg NeoxXeovg ^Ad-rjvcdog
XVI 160.
QEOÖ(bQt]og VI 185; 200.
&£6d(OQog XVI 162.
^Eolg 0QTjTQioig XXVII 303. '
GeÖTifiog XVI 156; XIX 176.
&E6(pdog VIII 58.
QEotfQao'wg MEldvra ^EQEoiog
XVI 161; — Msldvcov ^EQEüiog
Mnäfjvalog (sie) XVI 188.
&EaaaÄo[v£ixr]g] XII 87.
ei]OEv[g\ Vase VII 183.
Qrißäiog XVI 196.
Qovxvdi6f]g XVI 160; — "QU^ov
'Ad^i]valog XVI 188.
'lavovaQia XVI 314.
Yaffw Vase II 265.
"IßtGov Tessera XI 243.
{lßvxog]0VTiov'^Pi]ytvog XVI 161.
^£^'/;a ^f[v|xai^m4,' XI 189.
'[eqöv Tessera XI 243.
'lovxövvdog ÜQEi^ov Vasen VII 17;
VIII 6.
' [ovXiog 2aTovQvtvog XVII 333.
M.lovhog (Dihnnog XIII 232.
^lovoTog XXVIII 123.
' iTiöxQiTog xdXiOcog Vase IV 154.
\l7iTtoSafiv Vase II 265
IPHNH Vase V 103; ENI RENE
XIII 291.
7(jf<,^ Tcssero XI 243.
'lofirjvög 'lofujvov vlög TißsQisvg
XVII 11.
^ [üoxQdxrig Qeoöcjqov 'Aü^i]väiog
XVI 162.
f2nAN02 XVI 314.
xdd^^ava (sic)yi]QalE[og . .. VII 179.
xal covg fiev- • • XXII 240.
xalficu (sie) XXII 243.
KataaQ Tessera X I 244 ; tcijv xvQiOiV
KaiGUQOiv Tonstempel XIII 121.
[KaioaQiavoi] XIII 232.
Kaio)viog Köfiodog Vase VII 18.
Kahddrjg xaÄög Vase V 319, 2.
KahüEog Eifii VII 176.
KaÄiDlag xalö/// Vase XIII 87.
Kakliy.aQTTog Vase V 252.
xakög: xa'ki VIII 326; xdliGTog IV
1 54 ; KAA ONyiW 340 ; KAAfi:^
XIII 88; ho nalg xa?.ö[g\ II 168.
Ka/.xaddviog XVI 168; Ka'/yX'HÖo-
i'iog XVI 194.
xafiaglg Vase VII 222.
KaTiQoyövo VII 176.
KaQVEddrjg XVI 163; — 'Ai^7jvaiog
XVI 190; — Cn'/.ox(bßov ÄV(j//-
«/«roi,' XVI 162,
240
Qeneralregistcr.
KdaT(DQ Tessera XI 244.
Ka[T]aTeifiTjzog Vase IX 59.
xeXevoavTog %ov i^Eov XVI II 74.
Kiq>akos XVI 193.
KT}(pioiEvg XVI 166.
Kr](pia6(p(i)v Ilaiavisvs IV 69.
Kia (Sic) Tessera XI 244.
Kifio}v XVI 167; — Mduddov
'A^fjvaiog XVI 190.
xiarißEQ XXII 243; 245.
TI KAAA (?) INEIKOY Vase
XIII 40.
KkavdiÖTiohg XVII U; K/.avdio-
noXiTibv XX 10.
KXavdtog KalauQ ^eßaOTÖg XXVII
303.
^ xkeig T7]g dQxag I 212.
klefiTjvTivog Diptychon XXVIII
246.
Kkeviag Vase XIII 88.
Kkeonag XXV 199 ff.; 210.
KlEOfiiÖEog VII 176.
KlEOfiEVfjg ' AnoX'kodÖQOv (sie)
'A^Tjvaiog irccbEOEv XIX 267.
K).EO(pqddrig inoir]aEv 'Afido[iog
vv]g Vase III 233.
KXiü}v Vase X 124.
KXfjfig {= Clemens?) Vase VII 18.
Khviag XVI 155; 177.
Kvafmg Ziegelstempel XV 247, 2.
xoi^aiE = xotfiärai XVII 117.
xoivbv ' Aqayovrivibv TcaQoixoiv
xai yEwqyüv tmv i)(iEXE^(t)v
XIII 232.
KöfiüQig Vase VII 222.
Kofiiviai Ti'/.ovToyEVEiai XIX 185.
Köfioöog Cognomen VII 18.
ÄdTTTOc: XII 75.
Ä(5^»/ Tessera XI 244.
KoQfiivi] Tessera XI 244.
xoofiocpiQog XXIX 204.
Kdffvog VIII 336.
KQiög Tessera XI 244.
KQÖvog Tessera XI 244.
Kti]Gi(p6)V Tessera XI 244.
Kvafitbv Tessera XI 245.
KvnaQivT] V 259.
KvTiQia XXII 229.
KvQTjvalog XVI 162.
Äv^ta (Isis) VIII 57.
Kojfitxög XVI 203.
AagioTjg XII 87.
AatoyivEia I 144.
AdxQig I 144.
AiayQog [x]alög Vase II 167.
AETÖEig linksläufig auf Vase VII 184.
^f[t;]xa^ea(; /f^j^a XI 189.
.-/cwyd^ßi; XVI 156.
[^ea)?]()a^aff XVI 138; 140; 163.
Arjvdig Tessera XI 245.
ArjQixög Vase I 21.
_^/ag Vase I 20.
AißavEO)tr]g XXII 230 f.
^f/J/a Tessera XI 245.
A0YKI0NA2VIIXNIX V 246.
Lukilios Mpu(i)ps Hieroglyphen VIII
213.
^]t)aj^dp[oc; Vase XIII 79.
_^t5xo(; xaAdi' Vase XIII 82.
Avoiag XVI 164; verschrieben in
Avaiag XVI 163; m Avoüg
XVI 192.
^t5at5T;ro&' XVI 171.
Avaig Vase II 170.
Mdviog Ottiqdxiog Falov XXII
230, 1.
Md^ifiog 2EovifjQOv 'Poyftaiog XVI
164.
Mdt)xov Vase XIII 30.
MaQü)vig I 56,
Maxepdmot,- XVI 181.
MExiOTE Vase VIII 338; — »aÄ6
Vase VIII 336.
MeIovotio Vase XIII 85.
MEldvta XVI 161; MEldvTrig XVI
161; 188.
ME/dßoiog I 212.
MeIogu Vase VII 183.
Mevai^dßOi- XVI 165 f.; 193.
MiviTinog XVI 368.
MriXavon Vase XIII 83.
Mfjvog (= Minus?) I 145.
!II. Inschriftenverzeichnis.
241
Ißaodevg Mii^QUÖmri^i ^tX\onn-
TCOi» 'Aoi OilädeXcpog \tov ßaoi-
?J(og Mid-gaddrlov IV 252.
MdTiddrig XVI 167; 190; — Ä/y/w-
vos 'A^ijväiog XVI 167.
Mvaoeaiov XVI 185.
MviaaQxog XVI 184.
Moaxicüv XVI 168; 194.
Movaai Tessera XI 245.
Mmdrjvaiog XVI 188.
JSaifQävrjg rov Naifidvovg IV 252.
Navig (Sic) Tessera XI 245.
NiaQXog (?) Vase IV 164.
NEixdv[(t)Q] Vase V 141.
lSeixofifjdi[ag] XII 87.
NexrdQiog I 53.
NEOxXrjg XVI 160.
iVt;f/a(,- IV 265.
Nixöfiaxog XVI 157; 178.
NuoTiohg Tessera XI 245.
Nixood^ev7]g inoisoev Vasen V 322;
XIII 82; — xalög Vase XIII 89.
NvficpidÖQa VII 335.
NvvcpEg OoQQivEg XXII 229.
H^«;«g VI 346.
BEvoxqdnqg 'Ayad^ävoQog KaKxd-
döviog XVI 168; — Xa/.x7]dövtog
XVI 194.
"Odvoa[Evg?] V 236.
OINONOH Vase V 105.
of^'Oi,' z/[<o]?^[va]/o[y] Vase IX 42.
^Olvvma Tessera XI 245.
Oflf^QOg XVI 169; 195.
OnOPA Vase V 105.
oö d^e/iti? ä/J,i]v d^Eivai X! 189.
OCnjQduog XXII 230, 1.
üaiaviEvg IV 69.
Äo Trarg Vflse H 170; — xaAd[g]
Vase II 1«8.
UakaiGTeivi] XV Uli; /Zrt/.ffdjrer»/?^
XX 10.
JxdAf»' = palim XI 94.
7rd[Aoff] (Jfwf^og XV 106.
ndficfilog : atoQyi] Ua/ufD.ov XI
251.
JTavai^r'ivaia Tessera XI 245.
General-Register
ITavaiTtog xci[l]ög Vase II 167 f.
ndvzEg Milriddi] TaXaQi'iia fmä
i'oaaiv xr/.. XVI 167.
ITaTiiag Tessera XI 245.
nccQdm]yiia Tessera XI 245.
naQdn'/.ovg Tessera XI 245.
IldQiog V 146; XI 100.
nEvmd-log VI 305.
n£Qya/ii]va) XII 87.
TCEQinoiEO): nEQi\E^jvoi})d-i] XXV
199; 211; 213.
nr]kEivg) Vase X 82.
TlivdaQog .XV I 169; — Qi]jJaTog
XVI 196.
IIiQQ^axov XVI 198.
nioTig Tessera XI 246.
nkdTWV XVI 170; 196 f.; — !^p/-
GTCOVog 'AS^rjvaiog XVI 170.
UlaTCovrjg ''Aqiotovov \4y/r]vaiog
XVI 197.
niovTog Vasen IV 124; IX 42.
Ilöit^og Vasen II 265; V 103.
TioiEiv : Ittöei vi 291; 322; indijOE
V 319; XXII 230, 1; knoriiOEV
XVI 367; ^TTOteg V 341; fTTOfaf-
?'0X (?) V 341^ kflOlfEGE XII
106 f.; ETtoiEfE IV 168 f.; 339;
ETlÖiEÖEV XIX 267; TTOtfffl^ IV 161.
IIo?.vf}Qati] Vase V 103.
[/7o]Ai5;{A«i:os VI 305.
Tiovria ähiAog (?) y.a/iaQig Vase
VII 222.
nONTII XVIII 85, 1.
Tlonlioi Ai/Jo) XII 87; Uönhog
Aifilliog AevxIov XXII 230, 1.
llofinalog XX 10.
Tld^rog XV 175.
UoGEiÖEfbv Monatsname XXV 266, 4.
Uoaidöviog 'A'kEoavdQElvog XVI
198; — IIiQQtjGxov ^Arcafiäiog
XVI 198; noGidihviog (sie) XVI
170.
TiOTirroiEO) : noiETioi^d^ri XXV
200 ff.; 211; 213.
novÄvßOTEiQi] XXII 240.
HQaBiTEhjg inÖEi VI 291; 294; 323.
16
242
Generalregister.
IlQeTßog Vasen VII 17; VIII 6.
TtQEaßvTEQEVO} '. TlQVOßVTEQSVOag
(Sic) XVII 117.
IlQÖ/iiaxoi; Vase X'III 84.
nzEQä Tessera XI 246.
nTolefiaiog 2o)TriQ XVI 166.
nöd^ia Tessera XI 246.
JTvd^oxkfjg 'Hlelog Tiivxad^log
[no\lv}ilEkov[AQye]iov VI 305.
ö TTf )«[T]£['y]aa^' [:nr]o[/A]dx«c,'
EV [oTadiois- • xtA. XV 106.
Ilvlfj Tessera XI 246.
nYMH Sarkophag IV 78.
PIIETN0^^PHriN02 XVI 161.
PIQN HKQ njE V 247.
'Povcplvog I 55.
'Pov(pos V 138.
'Pojfialog XVI 164; XXII 230, 2.
'Pd)fiTj XII 87.
2aQQa I 56.
^arovQvlvog XV 11 333.
2äo}v Vase VII 184.
OEkEivocpEQog XXIX 204.
^ilEvxog fiaaiÄEvg • AvGiTrnog
^TioiEL XVI 124; 171.
2eov^Qog XVI 164.
^EQUTiig Tessera XI 246; ^EQanig
öoiQa Vase V 284.
.S'tdcüWa XXII 229.
^ixävog ETto'iEöEv Vase lil 65 f.
.2'f>/^ T£?ssera XI 246.
^xÖTcag XI 100.
^OTjvol XIII 232.
:^oAf4' XVI 203.
oovfif^aQovdi]g XII 87.
^o^fAos XVI 200.
2o(poxlilg XVI 171; — 2o(filov
'Ai^rivalog XVI 200.
2o(fQÖviaxog XVI 201.
onEiQocfEQog XXIX 204.
.^TTO^Off IV 122.
^xayEiQixrig XVI 157; 177; 178.
GTazicov xGiv TvQioyv yaL XVII 11 ;
azaticov XX 10.
2zEQTiviog :^noQiov XXII 230, 1.
^itjGlyoqog Tessera XI 247. .
oiQaxEVGdf.iEvog dnb xd^EOJV y.ai
xaAöJt.' ärtod^avojv I 55.
.Iü/]faff Vase V 103.
Gvfifiaxog : d'^fiov ov]fi(idxov xd[^/i,'
VI 104.
2v^fiaxog Vase V 141.
Gvvßiog fj GTl GOl xiL I 53.
IvQUxÖGiog XVI 172.
2vQia XVII 11; XX 10.
GtpixG (Sic) Vasen IV 157; 159.
^oiXQdtrig XVI 171 ; 201 ; — 2o(pQO-
v'iGxov 'Ad^Tivaiog XVI 201.
2coGiyEvrjg XVI 166.
TaVTT]V TfjV GTTjXfjV TiaQlOJV (f'i'f.E
XCUQE xal l'vTirjg xtl. XII 87.
TEifiaQXog Vase V 252.
Tevtküv Vasen VII 20; VIII 6; 60.
TißEQiEvg XVII 11; TißE](}i£OJV
XX 10.
- TiyQav Vase V 284.
Tid^hm: it^E^t] XXV 199.
Tlficuv Vase X 124.
ThfiGOiv inobjGEv ho Nsd^yo Vase
IV 164.
T]ojEavoi XIII 232.
rowl tö dcjQov tfi aocpfi Y£QOvai(^
Diptychon VII 206.
TQEßiog XXVII 160.
TQ^cpov Tessera XI 247,
TvQioi XVII 11.
Hvßq'iGxag inoiEfE Bronze von Epi-
dauros IV 168 f.; 339.
iinaxog {}7idQX0)v iiQogifiQO) Ü>i/.6-
^Evog Diptychon VII 206. ,
Mg Vase III 232.
WaiVTjoioi XVII 333.
0afi6kf]g Tessera XI 247.
OavGTivog I 56.
0i]?yErMOjv I 145.
0ijh{^) Vase VIII 6.
<I>iXddEl(fog IV 252.
0i&ddag Vase XII 106 f.
0ddfiTi£kog Vase IV 124.
0iXrifio)v Jafioviov {)• • • xmfiixbg
^olEvg XVI 203; — JdfAOiVog
2vQaxÖGiog XVI 172,
1 1 1. Inschrittenverzeichnis.
243
0dinTiö[nohg XII 87.
(Dlkmuog XVI 157; 166.
(DI^IK Vasen XIII 54.
<Pi).6xo)^tog XVI 162.
(Dilö^evOii Diptychon VII 206; 209;
— 'Ai)^rivaiog etiöijioev XV I 367.
0ü^ondT(üQ IV 252.
Oi\vxia\g ^yQacplGlev Vase II 169.
\(^\ö[Qß]ag Vase XXV 11 138.
OQvyia XI H 232.
(t)miog XVI 161.
X^ XIII 232.
y^aiQE XI 189; XXVII 160; /«r^^f
;ia« TT/'e/ e^ Vase I 20.
XaiQEOtQaTOg yiaköi^ Vasen II 168;
V 335.
XaiQETto aal xä dya^ä Toig sixfi]-
(lovGiv aiiTÖv dvadtdoTO) I 53.
XaiQiai; xakög Vase II 169.
Xdhg Bronzegefäß XII 111.
Xalariddviog XVI 194.
XaQtvog i/ioiEOEv Vase V 313.
Xe?a6öpi(o)v Tessera XI 247.
X\s?dd(bv Tessera XI 247.
XOFAN Vase X 64, 1.
XQvomnog Cognomen I 53.
"'^loQog (Sic) XVI 188.
2. Lateinische Inschriften.
ABC-Denkmäler XVIII 73 ff.; XXIV 270; apices VI 110; archaische
Inschriften aus dem 6. Jahrh. der Stadt XVIII 338 f.; Consulardiptychen VII
206 ff.; Correctur in Inschrift IV 288; 344; Diptychen VII 206 ff.; XXV 111
202 ff.; Drohungen auf Inschriften XIX 152 f.; Fälschungen Casellas XVI
267,1; Ligorios X 289 ff.; XVII 317; 320; Fascinum auf Inschriften XIX
152 f.; Forma Urbis Romae XVIII 19ff, ; Gladiatoreninschriften in Pompeji
V 25 ff.; VI 154; XIII 50; Goldgläser mit Inschrift XXVIII 207 f.; XXIX 242;
Grammatisches: Ablativ statt Genetiv für Heimatsbezeichnung XII 51 f.,
Achilleusschildinschrift VI 205, falsche casus III 77, ex c. abl. statt abl, causae
XV i 95, exerciti als gen. von exercitus XX 161, Gentilicium mit abgeworfener
Endung in republikanischer Zeit XVIII 339 f., iouxmenta etymologisch erklärt
XX 46, in locum illius für loco XVII 163, omne modu XIX 265 f., XXIII
264 ff., per patronis XVII 171, Praenestiner Fibelinschrift II 40, 139 f., pro c.
acc. II 14, Vulgärlatein auf der Inschrift eines stationarius XVII 330 ff. ; Grie-
chisch in lat. Inschriften XI 94 f.; Interpunktion XXV 264; Iterationsziffer
bei legio XX 158, 1; iterum bei Wahlempfehlungen XVI 325; Ladeninschriften
XX 115 f.; Matteische Sammlung in Rom XXII 249; Metrisches: mittelalter-
liches Distichon auf das Bild eines Löwen mit Jungen im Senatorenpalast IV 76,
Distichon im Columbarium der Villa Pamfili VIll 50, auf Drusus d. Ä. XIV
256 f., Eigennamen ohne Rücksicht auf das Metrum in den Vers gesetzt XIX
263 ff., Epigramm zum Bilde von Micon und Pero XVI 351, XIX 259 ff., XX
188 ff., 380 ff., auf Grabstele aus Velia VI 347, Epigramme als Wahlempfeh-
lungen XIX 263 f., Hexameter aus Pompeji VII 23, X 222, aus Musti in Africa
XX 67, Hexameter CIL III S. 14599^, VIII 11683: XIX 153, kretischer Hexa-
meter XVI 267; metrische Inschrift auf der Tür eines Reliquienschreines zu
Montier-en-Der XXVI II 243, von der Acqua Felice der Saccocci für die Wieder-
aufrichtung des Antinousobelisken XI 123, im Vatican V 298, Positionslänge
durch ausgelassenes m beseitigt XXII 1 264; Monumentalinschrift der Kaiser-
zeit in Rom im 3. Jahrh. wieder verwendet XVII 327; etruskische Namen
244 Generalregister,
mit Erwähnung der mütterlichen gens XXII 440; Orthographie: Besonderheit
der Achilleusschiidinschrift VI204f., b statt v : XIX 148, es für x: XIII 291,
iitterae Ciaudianae auf den Consuiarfasten zu 46 n. Chr. aus Kampanien nicht
angewandt XIX 323, 1, ps auf archaischen Inschriften XXIII 266, v = b:
XIX 151, xs auf archaischen Inschriften XIX 264, XX III 266; Palindromon
auf dem Achiileusschild VI 200 f.; Phallus auf Inschriften XIX 152 f.; Preis
des Grabsteines angegeben XVII 331, 1; Sammlung Passeri im Mus. von Pesaro
(Lampen) VII 144 ff.; Schreibfehler: Achilleusschiidinschrift VI 205 f., Tstatt
B(?): XVII 118, H statt R: XVIII 39, F statt E : XIX 264, XXIV 172, aedeo
statt edo: XXIII 267, I für L: XXIV 172, I statt E: XXIV 172; Schreib-
übungen von Steinmetzen XVIII 77; 79; Sklavenbulla aus Bronze VI 341;
Sklavenhalsbänder aus Bronze VIII 260; XX 11; Stempel auf Dolien XI 132;
135; XVII 314; Stempel aus Eisen mit den Buchstaben IVS : XVI 48; Stutt-
garter InschriftensVIloge aus dem 15. Jahrh. V 85 ff.; tabulae lusoriae VI
208 ff.; Technisches: Buchstaben einer Bronzeplatte aus Tarent mit Pigment
ausgefüllt X 302;Tesserae XI 227 ff.; 318; Vasenstempel XIII 399 ff.; XXII 21;
Versatzmarken XVI 335; 369; XVII 34, 2; Verteilung zusammengehöriger
Inschriften auf mehrere Täfelchen XXIII 36; Wahlprogramme aus Pompeji III
142 ff.; IV 119; XI 95 f.; XIII 10; 23; 49; 59; XVI 324; 334; XIX 263; xals
letzter Buchstabe des Alphabets XVIII 82; Zahlen auf Dolium XVII 314; auf
Tesserae XI 227 ff.; XVI 364; Ziegelstempel : Boscoreale IX 358, Conca XI 174,
Dalmatien IX 233 ff., Imola VI 236, Pompeji IV 12', 18', 29', V 236,
252, 254, 284, VIII 1S\ 61, XVI 295, Praeneste II 292 ff., Rom I 107, IV
2461, VI 87S 115, 126, VII 296, 301, 306, 312, 312', VIII 260,276,285,
298 f., 303, 312 ff. (Pantheon), 323, X 256, XVI 250, XVII 17, 72, XXVIIl
102 f., Via Appia Pignatelli I 52, Via Salaria XXIV 156; Zitate: Claudianus,
De VI. cons. Honorii: X 57, Ovid, Her. IV 17 : IX 46, met. VI 111: IV 122,
Vergil, Aen. 11: IV 120; / 135: V 31 ; // 1: VIII 57, 60, XIII 45, XVI 287;
VII 1: IV 119.
CIL I 540: IV 337 f. — 563/74: XXIII 38 — 576: I 62 — 587/9: IV
252 — 589 : IV 254 — 804 : V 1 1 1 222 — p. 169 : IV 254 — p, 290 elog. n. XXX 1 1 :
V 308 — F p. 21: XIX 119 — I- p. 43: XIX 117 — Atlas, Taf. HIE und
LXX J: XXIX 285, 22,
CIL II 258: XVIII 66, 1 — 2126: XXI 301 — 4509: III 85 — 4518:
IV 78 — 4756: XXIV 267 — 4963, 2: XI 233.
CIL III 151: I 128 — 249: XXIII 75 — 1071/2: XXVI 261 — 1568:
VIII 197 — 1650: XXVI 268 ff. — 2127 a: XXV 241, 1 — 3327: VIII 194 —
3062, 3664: XI 253 f. — 4015: VIII 198, 1 — 4300: XX 158, 1 — 4413: XVII
333, 7 — 4534: I 165, 4 — 5117, 5122: VIII 197 — 6017, 6: XVIII 66, 1 —
6154 : XX V I 260 — 6224 : XXV I 260 — 6753 : XX 1 1 1 75 — 7002, 7004 : X 1 1 1
231 — 7247 : V I 163 ; XX 1 1 333, 2 — 7591 : XXV I 261 — 8128 : XXV I 268 —
11186: XVIII 78 — 11453: XVIII 83 — 12336: XXVI 277 — 12659: XXVI
268— 14191: XXVI 277— 14217, 6: XXVI 267, 2— 14329, 1: XVII 334 —
14385a: XXII 233, 2— 14519: XXVI 268— 14599, 1: XIX 153, 1 — p, 958:
VIII 198, 1 — p. 962: XVIII 83 — p. 1984 n. LIX: XI 253 f. — p. 1998: XXII
435 — p. 2281: XVIII 78.
III. Inschriftenverzeichnis. 245
CIL IV 97: XIX 18G — 670/71 b: XIII 49 — G89: XVI 325 — 1074:
XIII 49 — 1597: XVI 314 — 1598: XIII 41 — 1612: XIII 49 — 1635: XIII
41— 1766: XVI 314 — 1824: VIII 59 — 1839: XIX 186 — 1848: XXV 229 —
1982 : X 1 1 1 41 - 2508 : V 64 f. — 2514/49 c : XV 1 1 1 82 ; XX IV 270 — 3206/23 :
XV 1 1 1 82 ; XX IV 270 — 4592 : XXV 236 — 5452 — 5506 : XX IV 270 — 6904/10:
XXIV 270 — Suppl. 3572: XVI 325 — Supp!. 4556: XXIII 264 — Suppl.
6842: XXIII 263 ff . — Suppl. 7038: XXIII 265.
C/LV 820: VIII 197— 896: XVII 331, 1 — 2500: XXV 241, 2 — 2533:
XVIII 337 — 3892: XVIII 80 — 7372: XXVII 230 — 7374/5: XXVII 230 —
7377/9: XXVII 230 — 7388: XXVII 231 — 8987: II 144.
C/L VI 7: I 171 — 12: I 171— 16: IV 277 — 103: III 209, l;218ff. —
116/7: XXII 248 — 220, 22: XXV 243, 2 — 322: IV 331 — 325: XIII 117 —
338: 144; 72 — 339: I 72 — 357: XVIII 339 — 372: IV 254— 373/4: IV 276 —
385/6: XVIII 334 — 420: XXII 245 — 422: XXII 226, 1; 247 — 423: XXII
248 — 453: VI 108 — 457: XX 9 — 467: VIII 288 — 470: IV 241 — 472: IV
240f. — 526: VIII 280 — 559: VIII 200 — 588: I 73 — 710: I 43; 73— 719:
XXVII 63 — 756: XXV 269, 2 — 826: IV 275; V 119; IX 95 — 857: XVIII
39, I — 873: XIV 259— 875: XIV 261, 2 — 894: XVIII 53, 1 — 895: XVIII
52 f. — 900: XIV 259; 262 — 901: XIV 261 — 937: VIII 323, 1 — 1034 : IV
265— 1040: X 6— 1099: XVIII 25, 2 — 1127: XXIV 265 f. — 1130: VI 115 —
1187: X 52 ff. — 1188/90: VIII 277 — 1191: XIV 253 — 1193: XIV 252 —
1199: XXIII 302 — 1203/5: VIII 281 — 1234: VIII 319 — 1236: VI 131 —
1241 ab: VI 134— 1271, 1273: IV 248 — 1277: X 298 — 1279, 1283: IV 248 —
1285: VI 99, 2 — 1301: I 109 — 1305: VI 135, 1; XIV 255 — 1310/11: IV
248— 1314: XIV 255— 1315: V 308 — 1319: XIV 255— 1320, 1327: XVI
138 — 1330 a: XVI 167 — 1374, 1385: XIV 255 — 1495/6: VI 158 — 1501:
XXVI 264, 1 — 1540: XVI 266, 1; XVIII 26 — 1549: XXVI 245, 1 — 1566:
XX 158 f.; 161 — 1599: XVI 266, 1 — 1648: XX 11, 1 — 1663: XXVII 64 —
1683, 1696: XXVI 245, 1 — 1718: XX 52 — 1719: XIV 254— 1730: III 213 —
1757: XX 283 ff. — 1766: VII 278— 1770/1: VIII 300— 1788 : X 60, 1 —
1884: XIV 271, 12— 1956: X 290—1977/83: XVII 158 — 2001: XXII 437 —
2011: V 70— 2017/8: V 70 — 2120: 1128 — 2184: XIV 262 — 2185: IV 290 —
2221: Vm222f. — 2229: XXII 341 — 2380/1: IX 231 — 2725: XX 176, 1 —
2756: VIII 221 — 2880: XXIII 305 — 3365: XX 316, 2 — 3492 ab: XIV 259 —
3542: XVIII 52, 1 — 3701: VII 297 — 3702: X 5; XX 162, 2 — 3743: XVII
166 — 3747: III 89; IV 243; XX 59 ff . — 3748: XIV 260 — 3766: XXIX
8 — 3793: X 59 — 3866: II 143 — 4337, 4341: XXV 238, 5 — 5944: XXV II
228, 1 —6217: VII 280, 1 —6471: XXV 238, 3 — 6831: XVIII 76 — 7814/6:
VIII 149 — 7822, 7832, 7834, 7836: VIII 162 — 8484: XXVIII 194 — 8515:
XIII 117 — 8680: I 72 — 8691: XIII 119 — 8998: XIII 117 — 9013: XXV
240, 2 — 9031: III 231, 1 — 9055: III 232, 3 — 9080: XIII 117 — 9493: X
291 — 9494: X 296 — 9671 : XI 223 — 9824: VII 279, 1 — 10099: VII 278 -
10153/4: VII 304— 10170: XII 88— 10171: X 294 — 10200: X 293—10201/2
XII 88— 10234: XVIII 21 — 10621: VI 157 ff. — 12717: XX 9, 2 — 20746
X 69 — 20834: XVII 320 — 21528: VIII 146 — 23675: VIII 147 — 24720
XXVII 65, 4 — 25781 a, 788 a, 792a: XXI 87 — 26720: VIII 147 — 26742
246 Generalregister.
XXV II 65, 4 -- 28924, 970: XXV II 65, 4 — 29682: VI 339; XII 1 122 ~ 29799:
XVI 129 — 29816: XXI 96 f. — 29840 a: XVIII 82 — 30237: XIV 258, 1 —
30298: XXIX 8 — 30300, 1: XXIX 8 — 30324: XXIX 10 — 30345: XIV
254 — 30764 : XX 1 1 ^45 — 30858 : X 63 — 30932 : XX IV 261 f. — 30967 : XX
162, 2 — 31034: XXII 335 — 31116: XXIV 262 — 31129: XVII 168 — 31130:
Xv'll 166 — 31135: X 55, 1 — 31195: XVIII 52 f. — 31268: XXIV 263 —
31291: III 89; IV 243; XX 59 ff. — 31321 : XXIV 264 f. — 31327: XXIX 8 —
31364: I 107; XXIX 8 — 31365: XXIX 8 — 31426: XXIX 9, 1 — 31601:
XVI 167 — 31890: XVII 19 — 32316: XXII 243 — 32319: XV 11 159 — 32365:
XVIII 338 — 32445: XXII 335 — 32640: XXV 267 — 33642/3: XXI 87 —
33937 : XX 1 1 1 47 — 34134 : XV 1 1 320 — 35579 : XXV 243, 1 — 36684 : XX IX
8 — 55*: XIV251ff. — 647*: XI 126 — 968*: XVII 321 — 2135*: XVII 317
— 2364*: X 291 — 3225*: X 54, 2 — addenda ad 31272: XIV 259 f.
CIL VII 585: XXII 437.
C/L VIII 84: IV 182— 1584: XX 67 — 2532: XVII 332 — 3317: XVIII
78 f. — 9403: VIII 261 — 10482, 2: I 125 — 10983: XII 88 — 11683: XIX
153 — 15584: XX 67.
CIL IX 48: XVII 320 — 465/6: XV 103 — 1127: XI 257 — 1556: XVIII
337 — 1561: XI 257 — 2318: I 254 — 2456: IV 183 — 3153/4: XVII 162 —
3418/9, 3432, 3469 : XXV 1 1 310 — 3570, 3575 : XX IX 136 — 3587 : XV 1 1 1 338 ;
XXIX 137, 1 — 3589: XXIX 128; 132 — 3862: XXVII 303; XXVIII 194 —
4185: XXVII 301 — 4189: XXVII 306 — 4207, 4213: XXVII 300 — 4266 a :
XXVII 301 — 4288: XXVII 300 — 4334: XXVII 305 — 4480,4491: XXVII
301 — 4636 : XX IV 242 ff, — 4638 : XXV 1 1 300 — 4691, 4696 : XV 224 — 4697 :
XV 224, 1 — 4753/4: XV 224 — 4881 : XXIV 156 — 4900: XXIV 166 — 5052:
XVII 286 — 5237: XVIII 294 — 5241: XVIII 295 — 5653: XXVI 285 —
5943: XXIV 145; XXVII 226, 1 — 5944: XXIV 146; XXVII 228, 1 — 5946:
XX IV 225 — 5953 : XX V 1 1 227, 1 — 5957 : XX IV 240 — 5963 : XXV 1 1 223 —
6078, 91: XI 253 f. — 6089: XI 230 f.
CILX 6: XXVIII 213— 103: V 68 — 338: XXV 228, 4—415: XVIII
337 — 788/91: XI 150 — 794: XI 144; 154 — 797: I 122 — 798: XI 155 —
805: XI 152 — 808: VII 173 — 820: XI 276 — 821: XI 282 — 824: XI 269 —
851: XI 150— 900: VII 172 — 928: XI 142 — 1575/6: XVIII 74 — 1733
X 295 — 2991: XXIII 72, 1 — 3704: XIII 49 — 3772/91: XXIII 38 — 3893
X 1 1 82 — 4631 : X IX 322 ff. — 5830 : XX IV 43 — 5837 : XX IV 34 ff. — 5838/9
XX IV 37 f. — 5847: XXIV 56 — 5849: XXIV 39 — 5850: XXIV 43— 5853
XXIV 57 — 5879: XXIV 43 — 5884: XXIV 53 — 5917: III 232— 6323
I 62 — 6813: XXVII 223— 6838: IV 83— 6887: XXIV 57 — 8030, 15: XI
233 — 8042: IV 12, 1; IX 358— 8047, 11: XVII 314— 8053, 166: XII 45 —
8055, 20: XIII 31— 8064: XVIII 79—8066, 5. 6. 8: X 49ff. — 8067: V40 —
8069, 2—4: XI 229 — 8070: X\ 229 ff. — 8071, 51: XI 28 — 8168: IX 121.
CIL XI 841: XVI 266, l~ 948: XVIII 337 — 1645: III 101 — 1931:
XXIX 4 — 2117: XXII 439— 2134: XXII 440— 2607: XVIII 66 f. — 3080:
XXII 219 — 3181: XXII 259 — 3613: XXIII 36; 39 — 3663: XXIII 34 —
3693: XXIII 34..
III. Inschrlftenverzeichnis. 247
CIL XU 63, 10—14: XV 223, 2 — 354: XXVIII 213 — 810: XIX
151 — 2234: XIX 323 — 4532: XXV 244 — 5697, 5: XXVIII 204, 5 — 33919:
XXV 242, 1 — p. 700: VIII 294.
CIL XIII 6542/3: XX 161 — 6800: XX 161 — 1320*: XXII 341.
CIL XIV 24: XXII 246 ~ 304: XXVIII 193 — 497, 523: XXVIII
193 — 1738: XXII 263 — 1976, 1978/9, 1983/4, 1996, 1998, 2005/6: XXVIII
194 — 2078 : V I 85 -- 2215 : XX 210 — 2236, 2243/4 : V 70 — 2905 : V 1 1 1 219 f. —
"2922: XXIII 76 — 2934: XIX 149 — 2948, 2951/3, 2956, 2958: VIII 219 f. —
3014: XVI 178 — 3039: XVIII 66 — 3552: XVII 11 — 4058: XVIII 340 —
4089, 26: XIV 269, 3 — 4091: II 292, 1 — 4211: V 70 f. — 4239: IV 184 —
Index p. 562: XVII 331, 1.
CIL XV 19a, 2064: VIII 313 — 92a: XXVIII 103 — 115: VII 306 —
250: XXVIII 103 — 272: XXVIII 103— 276: VIII 312 — 276, 1: VIII 315 —
315, 1: VIII 313; 315— 315,5: VIII 315 — 316 a, 1: VIII 313 — 362: VIII
312— 377 b: VI 126; VIII 315 — 405: XVII 17 — 427: XVII 72 — 649a:
VIII313 — 811: VIII 312 f.; 315 — 970: VI 126— 1072 b: IV246, 1 — 1103 a, 1 :
Vm 313 — 1106 b: VIII 313 — 1154: XXVIII 103 — 1212a: VIII 323 —
1406: VIII 313 — 2164: XIV 269, 3 — 2393: VIII 260 — 6077: XII 47 —
6608 b: XXVIII 104 — 7248, 7316, 7500: XIV 149 — 7528: XXI 88 — 7565:
XVIII 338.
Americ. Journ. of Archaeol. 1905 p. 67: XIX 322.
Annali 1848 p. 273: XI 231 — 1875 p. 170 ff.: I 196, 1 — 1880 p. 321
Anm.: XII 45.
Archaeol. epigr. Mitt. aus Oest. VIII 46: XVIII 83 — X 204: II 152 —
XIII 30: XXVI 268.
Archaeol. Zeitung 1847 S. 50 ff . Taf. IV, 1: XXI 89 ff.
Athen. Mitt. 1891 S. 267: VII 305.
Atti della R. Acad. di Napoli XVIII parte la: XI 252.
Bormann, Ungedruckte lat. Inschriften, Berlin S. 3: V 298.
Buecheler, Anthoi. Lat. 885: XVI 167.
Carm. lat. epigr. n. 355: X IX 265 — n. 929 : XXIII 264 ff. —
n. 932: XIX 266 — n. 1590: XXV 52.
Bull, di archeol. crist. 1873 p. 151 ff.: XXVIII 204, 4 — 1874 p. 45:
VI 342 — 1879 p. 165 tav. XI: IV 260 — 1880 tav. VII/VIII: XVIII 77 —
1881 p. 136: XVIII 81 f. — 1902 p. 126: XX 11.
Bull. com. 1872 p. 71: IV 182 — p. 235: III 89 — 1876 p. 111: V 309
— 1877 \>. 11: XIV258 — p. 56: IX 92 — p. 93: IV 24 — p. 233: X 60 — 1878
p. 96: XXIX 10 — 1880 p. 318: IV 248, 1 — 1881 p. 7 n. 440: XVII 159 —
1882 p. 161: VIII 299 — 1883 p. 221 n. 631: X 56 — p. 222 n. 636: X 59 —
p. 226: VI 158 — p. 228: VI 157 ff. — p. 231 n. 655: X 55, 2 — 1886 p. 89:
I 127, 1 — p. 370: VI 112 — p. 403: IV 252 f. — 1887^. 3 ff . : IV 288 — p. 14:
IV 253 — p. 90 ff.: IV 290 — p. 96 n. 1819: XVII 320 — p. 124 f.: IV 253
— p. 156: IV 278 — p. 223: IV 270 — p. 251: IV 276 — 1888 p. 138 f.: IV
253 — p. 140: IV 277 — p. 327: IV 265 — p. 379: IV 265 — 1889 p. 40: IV
281 — p. 69 ff.: IV 265 — p. 78: IV 247 f. — p. 79: VI 151 — p. 165: IV 284 f.
— p. 207: VI 114— p. 331 ff.: IX 95 — p. 340 ff.: VlII 297 — p. 379 ff . : IX
248 Qeneralregister,
95 — p. 392 ff.: VI 148 — p. 440: VI 126 — p. 445: VI 136 — 1890 p. 32: VI
154 — p. 73: VI 122 — p. 103: V 300 — p. 174 ff.: VI 103 — p. 176: V 304 —
p. 209 ff.: VI 90— p. 254: V 305 — p. 258: VI 151 — 1891 p. 284: VII 300 —
1892 p. 11 ff.: VIII 260— p. 61: VII 305— p. 72: VIII 325 — p. 182: VIII
293 — p. 342 f f. : V 1 1 278 — p. 365 : V 1 1 1 303 — p. 369 : V 1 1 1 319 — 1894 p. 95 ff. :
XIII 115 — 1899 p. 53: XVII 22 — p. 141: XIV 261, 2 — p. 146: XIV 262;
XVII 65; XXIX 9, 1 — Taf. XIII/XIV: XX 59 — 1900 p. 72: XVII 73,1 —
79Ö2 p. 256 ff . : XX 117 — 7905 p. 249 ff. : XVIII 334 — p. 317 f.: XVIII 336 —
1904 p. 67 ff.: XIX 147 — p. 85: XIX 146 — p. 87: XIX 147 — 1907 p. 50:
XXII 233.
Bull, deirist. 1830 p. 260: XI 230 — 1859 p. 98: XI 231 — 1869 p, 267:
X298— 1870 p. 137: X 65— 1872 p. 229: XIV 260— 1877 p. 107: II 144 —
1884 p. 188 n. 4: XIX 266 — 1886 p. 42: I 73.
Cagnat, Armee epigr. 1893 n. 88: XX 162.
Collect, du Müsee Alaoui I p. 45 ff., p. 54 f.: XIII 292.
Comptes Rendus de VAcad. des Inscr. 1907 p. 145 f.: XXII 232.
Dessau, Inscr. lat. sei. 918, 939, 986, 1098: XX 157 — 1140: XX 15«J —
1141/2: XX 160 — 1253: XX 160 f. — 2378: XXVI 269 — 2955: XX 161 —
5052: XX HI 39.
Dissertazioni della Pont. Accad. rom. di archeol. X p. 439, 1: XXVI 11
192 — p. 461, 3: XXVIII 193 — p. 222, 5; p. 557, 4: XXVIII 194.
Ephem. epigr. I p. 7 u. 3: X 298 — II p. 283 n. 62: X 56 — n. 363: XXVI
261 — III p. 137 n. 111: XIX 153— p. 279 n. 45: IX 91 — p. 283 n.59: XIV
260 — p. 300 n, 142, 144: X 59 — p. 306 n. 170: XXIX 8 — p. 308 n. 183:
XXIX 8 — p. 308 n. 185: X 59 — p. 309 n. 194: XXIX 8 — IV n. 80: I 253 —
11.817: V 309 — n. 848: X 60f. — VII n. 1263: XIII 117 — VIII n.807: XI 230.
Fabretti, Inscr. antiq. p. 737 n. 477: XI 111.
Gort, /. £. I 69: VI 342 — I p. 80, 233: XI 232.
Jahrb. d. Arcli. Inst. 1889 S. 231: XVII 66.
Journal of Hell. Stud. XVII (1897) p. 418: XIII 221 ff.
Jucundus, Cod. Vat. 5326 f. 32 n. 291: XXVII 62 ff.
Klio II S. 235 n. 7: XVIII 80 — S. 264 n. 44: XXIX 8 — S. 279
n. 66: XVII 65; XXIX 9, 1.
Korr.-Blatt d. Westd. Ztschr. XII (1893) S. 201 ff.: XVIII 83.
Ligorius, Taur. 23 p. 399: XVI 175..
Marini, Inscr. Christ.: Script, veter. V p. 158 n, 3 (Mai): XI 111. Ins:r.
dol. 503: IV 246, 1 — 650: VI 126 — 661: III 96, 1 — 785: VI 126 — 1016,
1264: I 52 — 19*, 139*, 228*, 799* (? 891): I 52.
Mill. d. Centralcommission zur Erf. u. Erh. d. Kunst- u. hist. Denkmale
XVIII (1892) S. 63: VIII 192.
Man. ant. dei Lincei I, 2 (1890) p. 429 ff.: VI 332.
Muratori, Tlies. inscr. 489, 7: I 171.
Not. d. scavi 1876 p. 94 n. 2: XIII 50 — p. 103 n. 9: XIII 49 — 1877
p. 80: IX. 92 — 1878 p. 39: XXVII 298 ff. — p. 235: XXIX 10 — p. 273: IV
183 f. — 1879 p. 22: XIII 49 — 1880 p. 56: I 198 — p. 57: I 199 — p. 142:
IV 287, 1 — p. 468: XVII 159— p. 477: I 197 f. — 1882: p. 282: VII 173 —
in. Inschriftenverzeichnis. 249
p. 412: X 56; 59 — p. 436: XIX 266 — 1884 p. 125: XI 231 — p. 162: IX
43 — p. 220: IV 260 — p. 243: IV 183 — p. 244: IX 43 — 1886 p. 56: I 197 —
p. 276: IV 184 — p. 334: III 121 ff. — p. 335: III 123 ff . — p. 417: VI 112 —
p. 421: XI 230— p. 452: IV 252 f. — 1887^. 16: IV 252 f. — p. 17: IV 288 —
p. 110; 112: IV 252 f. — p. 114: XVII 320 — p. 115: II203 — p. 144: IV 290
— p. 177: IV 278— p. 186: IV 289 — p. 241: III 314 — p. 244: IV 104 —
p. 321: IV 276 — p. 414: IV 12, 1 — p. 454: III 130 ff. — p. 455: III 132 f.
— p. 562: IV 21, 1 — 1888 p. 288: XIII 117 — p. 498: IV 265 — p. 514 ff. :
IV 8 — p. 527 ff.: IV 104 f. — p. 528: V 140 f. - 1889 p. 13: IV 281 —
p. 16ff.: IV247f. — p. 34: VI löl — p. 70: IV 284 f. — p. 160: VI 118 — p. 186:
VI 114 — p. 224: VI 116 — p. 273; 361: VI 126 — p. 369: XI 228 — 1890
p. 36: V300 — p. 81: V 304 — p. 82: VI 122 — p. 83 ff . : VI 131 f. — p. 165: V
282 — p. 185 f.: VI 103— p. 187: VI 131 — p. 214: VI 115 — p. 322: VI 132 —
p. 323: VI 137 — p. 388 f. : VI 129 — p. 390: VI 132 — i<?9i p. 91: VII 328 —
p. 126: Vn300 — p. 165: VII 325 — p. 231, 32: VII 287 — p. 250: VII 312 —
p.268: 1X46 — p. 272: XVI 314— p. 321: VIII 8— p. 335: VII 305— p. 341:
V1II6— i592p.23:VIII260;325 — p.48:VIII293 — p.89f.: VIII312 — p. 159:
VIII 303 — p. 160: VIII 319 — p. 234: VIII 319 — p. 266: VIII 319f. —
p. 267: VIII 319 — p. 316: VIII 319 — p. 407: VIII 288 — 1893 p. 333: IX
62— 1895^. 251; 439: XIII7 — p. 424: XI 192— p. 458: XI99— W96p. 49:
XIII 7 — p. 105 f.: XXIX 132, 1 — p. 116: XI 256- p. 228 f. : XIII 12 f. —
p. 475; 533: XIII 40— 2597 p. 18 n. 30: XVI 325— p. 23 ff.: XIII 23; 29 —
p. 38f.: XIII45 — p. 106 n. 4: XIII59 — p. 108: XIII22 — p. 156: XIII54 —
p. 199: XIII 8 — p. 270: XIII 47 — p. 323: XIII 41 — p. 377 n. 7372: XXVII
230, 3 — 1899 p. 128: XVII 65; XXIX 9, 1 — p. 151—169: XVII 26, 1 —
p. 386: XXIX 8— p. 490: XVII 94— 1900 y. 141: XV 225 ff. — p. 199: XVI
351; XIX 259 ff. — p. 293: XV 339, 1 — p. 310 ff.: XVII 22 — 1901 p. 129;
131: XVII 73, 1 — p. 163: XVI 334 — p. 329: XVI 360 — p. 330: XVI 36rf.
— i9ö2p. 123 f.: XXVII 304 — p. 212 n. 23: XIX 263 — p. 412: XXIX 136
-*-p. 471 f.: XXIX 132, 1; 136— 1903^. 21: XX 117 — p. 255: XVIII 339 —
p. 345: XVIII 340— p. 513: XVIII 336 — p. 514: XVIII 337 — p. 575: XIX
147 — p. 580: XIX-151 — p. 601: XIX 147 — i9ö4 p. 8 ff.: XIX 117— 1907
p. 89: XXII 232 — 1908 p. 64; 192: XXIII 263 — 1910 p. 366 ff.: XXVII
222 f. — 1912 p. 33: XXVIII 103.
Oest. Jahresh. Beibl. 1909 S. 165: XXVI 268.
Orelli 2276: I 122 — 2546: XXIII 39 — 4370: I 128 — 6600:111 314
— Suppl. 6660: VI 344.
Rendic. dei Lincei 1894 p. 363: II 296 — 1897 p. 389 ff.: XIII 49 —
1902 p. 587 ff.: XX 117.
Revue archeol. 1888 I p. 422: IV 244 f.
Revue critique 1891 I p. 59: VI 341.
Rhein. Mus. LVI (1901) S. 156: XVI 351; XIX 259 ff.
Sallets Ztsclir. f. 'Numismatik XV (1887) S. 207: IV 252.
Vjestnik lirvatskoga arkeol. dniztva XIII (1891) p. 33 ff.: VI 335 — XIV
(1892) p. 1: VIII 195.
Wilmanns, Ex. epigr. n. 2825: III 91. "
250 Gcneralregister.
Fundorte.
Adamklissi VI 152; XI 307. Aecae (Apulien) XVIII 340. Alatri IV
148. Amitcrnum XXVII 298 ff. Andros XXV 263 ff . Antinum Marsorum
XVIII 339. Apulum XXVI 261. Aröar (Ratiaria) XXVIII 195. Aveia (Vesti-
nerland) XVII 330ff. Bagno (Cesidio Biasini) XXVII 309. Baiae III 314.
Großer St. Bernhard VII 19G. Bolsena, Goldnadel V 285. Bominaco XXVII
309. Boscoreaie IX 357. Boscotrecase XXIII 267. Brimeux, Bronzegewichte
IV 244 f. Bulgarien II 152. Campo Farne (Vestinerland) XVIII 337. Casal-
bordino XI 252. Castiglione in Teverina (b. Orvieto) XVIII 336 f. Capor-
ciano XXVII 309. Castelvecchio Subequo XXVII 304. Cervetri XXIII 33 ff.
Cesidio Biasini (Bagno) XXVII 309. Chiusi XXII 439; Bronzetessera I 125.
Civita d'Antino (Antinum Marsorum) XVIII 339. Corchiano II 62. le Curti
b. Capua XIX 322 ff. Dalmatien, Ziegelstempel IX 233 ff. Elba (Seccheto)
XVIII 64. El-Kef XIII 292. Elmas b. Cagliari (Sardinien) IV 183. Feren-
tinum XXIV 43; 53. Frascati, Halsband IV 260. Grottaferrata, Halsband IV
260. Hadria III 7 ff . Hadscheb-el-Aiun, Terrakottaplatte XIII 289 f. llace
b. Sid (Sirmio) VI 335. Imola VI 236. Intercisa VIII 194. 'Kampanien,
Lampen VIII 346. Kassrin, Terrakottaplatte XIII 289. Koptos XII 79, 4.
Laira XXIX 129 f. Macerata XIX 153; XXVI 284 ff. Mehadia VIII 197.
Mentana XIII 117. Münkendorf b. Stein (Krain) VIII 193. Musti XX 67 f.
Neapel V 302. Nemi II 149. S. Nicola della Strada (= Calatia) XII 82. Nisch
XVI 47 ff. Norba, archaisches Bronzeplättchen XVIII 338 f. Nymwegen,
Bronzetafel XXII 341. Olympia I 253; VI 163. Ostia I 194 ff.; XXVI 11
192 ff. Paganica (Vestinerland) XXIX 130; 135. Palaeopolis (Andros) XXV
263 ff. Peltuinum (Vestinerland) XVIII 337. Perugia XXIX 4. Philippopolis
XXII 435. Piano Tordino XVII 288 f. Poggio S. Lorenzo (Sabinerland)
XXIV 169. — Pompeji: I 142; 144f.; 157; 212f.; IV 8ff.; 108 ff.; V 25 ff.
138 ff.; 236 ff.; VI 154; VII 17 ff.; 171 ff.; VIII 6ff.; 30; 56 ff.; IX 43; 46; 56
X 222; 224; XI 3 f.; 28; 76; 89; 93 ff.; XIII 7 ff.; XVI 287 ff.; 314; 325 ff.
351; 359 ff.; XVIII 82; XIX 259 ff.; 263 f.; 266; XXIII 263 ff.; Gräber vor
der Mauer X 157 ff.; vor dem Stabianer Tor V 279; an der Via Nucerina III
123 ff.; 131 ff.; 142 ff.; Bleigewichte V 40; IX 41; XVII 315. — Porto XI 111.
Pracneste XIX 148 ff.; Cisten II 228; Fibel II 40. Pratica I 121. Preturo
XXVII 307 f. Puteoli III 76 ff.; XXIII 71 ff. — Rom: 142; 62; II 143; Bronze-
tafel VI 339; X 63; XIV 251 ff.; XVIII 334 ff.; Acqua Feiice der Saccocci
XI 123; Augustusforum IV 247f.; VI 151; Caelius VI 108; HO; VII 297 ff.;
X 60; Cimitero dl Commodilla XX 156 ff.; Cimitero di Priscilla III 84ff.;
XIX 143; Circus Flaminius XVIII 81 f.; collis hortorum VI 123f.; Corso
Vittorio Emmanuele XVIII 52, 1; S. Cosma e Damiano XIV 260; S. Crisogono
VI 344; Diocletiansthermen XIX 147; Esquilin IV279ff.; VI 112; 114; VII
305; VIII 297 ff.; XIX 146; zwischen Faustinatempel und Atrium Vestae I
107; III 89; Forum III 208 ff.; VI 90 f.; 157 ff.; VII 287 ff.; VIII 281 ff.; 1X91;
X 52f.; XIV 260; XV 339, 1; XVII 19ff.; 325; XVIII 334; XIX 117 ff.; XX
57 ff.; 115ff.; XXIV 261 ff.; XXIX 7ff.; S. Giovanni in Laterano, Tessera
III 91; Hain der Furrina am Janiculum XXII 232 f.; lacus luturnae XVI 95;
ni. Inschrlftenverzeichnis. 251
Kapitol IV 252 ff.; VI 103; VIII 260; 288; Katakomben S. Callisto XIX 143;
Goldglas XXIX 242, S. Marco e Marceliiano XIX 142 ff. S. Sebastiano I 188;
S. Maria Antiqua XXIV 267; S. Maria in Caccaberis VIII 260; Marsfeld IV
265 f.; 287 f.; VI 126; 136 f.; Pantheon VIII 312ff.; Mausoleum des Hadrian
VIII 323; Monte Ca vo X 65; Monte Pincio XXVIII 102f.; Monteverdc XXVIII
122; Palatin X 4ff.; 261; Paiazzo Campanara VII 199; Piazza della Bocca
delia Veritä XI 99; XII 56 ff.; Piazza della Consolazione II 59; 146; Pons
Cestius IV 284; Ponte Sisto IV 268; Bronzeplatte XXVI II 119 f.; Ponte Vittorio
Emanuele VII 327; Gräberfeld vor Porta Salaria XXIV 170 ff.; Prati di Castelio
IV 287f.; VI 136f.; Quirinal IV 274ff.; V 308f.; VI 115 ff.; VII 312; IX 95;
S. Saba XVII 161 f.; 'scala Caci' X 4ff.; Tiberbett VI 332; VIII 319f.; XVII
159; Bronzetäfelchen XXII 434; Sklavenhalsband XX 11; Tiberufer IV 286 f.;
VI 131 ff.; VII 328; VIII 325; Trastevere IV 290; V 287 ff.; VI 148; Via Annia
IV 262; Via Arenula IV 265 f.; Via delle Botteghe IX 92; Via dei Giubbonari
XIV 254; Via Giulia IV 268; Via di Monte Caprino VI 157 ff.; XXIX 10; Via
di S. Niccolö di Tolentino IV 182; Via della Polveriera VII 278; Via della Salara
VIII 293; Viale del Re VII 331; Villa Pamfili VIII 146 ff.; agro romano I 127 f.
— Saturnia XIX 152. Scafati IV 344. Secinaro XXIX 129 f. Sepino IV 183.
Skaptoparene (Thrakien) VII 305. Spoleto XV 225. Squillace V 68 f. Suessula
I 254. Tabarca, Mosaiksarkophag XIII 283 f. Tarent XI 256, Bronzetafel X
302. Teano (Teanum Sidicinum) XIX 325. Tembris (Phrygien) XIII 221 f.
Terracina XXI 394; XXII 333. Tolentino, Halsband IV 260. Tomi XXVI 260.
Tortona XXVII 230 ff. Trier XIX 143. Tusculum, Bleiröhren XII 84. Velia VI
346 f. Velletri VI 341. Verona VI 286. Via Appia, Columbario dei liberti di
Augusto III 96 f.; Via Appia Pignatelli I 49 ff.; Via Caecilia (Picenum) XVII
279; 286; Via Clodia IV 289; Via Flaminia (Furlo) II 14; Via Labicana V 304;
XVIII 335; Via Ostiensis II 203 ff.; X 298; Via Portuense II 59; Via Salaria
XIII 194; 197; XVIII 294f.; XXI 87 f.; XXIV 129; 145; 156f.; 166; 211;
244; XXVII 223; 228; Via Tiburtina V 299 f. VignaneMo XXII 219. Villa
Vallelunga b Trasacco V 294. Viterbo XXIII 107 f. Vratnik b. Zengg (Senia)
VIII 195. Walwick Chesters XXII 437. Yalpuldjan (Kleinasien) XIII 221 ff .
Zaghuan XIII 292.
Namen- und Wortverzeichnis.
(Die eingeklammerten Zitate verweisen auf Cognomina hinter Gentilnamen.)
a m]alo libera nos XIII 292. I C. Acilius L. f. Treb(onia) nat(us)
Abascantus V 27; Vase XI 139. | archit(ectus) XXII 440.
P. Acilius Attianus praef. pr. XVIII
64.
M. Acilius Memmius Glabrio cons.
IV 284.
Acratus XVI 359.
Actius III 147; XI 94.
actor causarum XIX 149 f.
a(d)iutor a com(m)entari(i)s Rom
XXIV 173.
ABCD etc. XVIII 76 ff.; XXIV 270.
Abellinat(es) XXIII 71.
Abinnericus [V 1 1 1 25] ; Vase [XIII 44].
abn(epos) XXIII 71.
Abram Terrakottaplatte XIII 289.
accens(us) velat(us) III 77.
Acemerus VIII 163.
ACIDIVS auf Bronzestrigilis XVIII
66, 1.
252
Generalregister.
adlectus in ordineni d. d. remissis
Omnibus muneribus Puteoli III 77.
Adonaea XI 206.
aedeo = edo XXIII 267.
aedilis Kam'panien (?) XIX 326;
Pompeji IV 119; XI 95 f.; XVI
334; XIX 264; Praeneste II 292;
Velia VI 346.
aedilis cur. V 300; Rom XV 339, 1;
XVII 70.
Aeliane [II 59].
Aelianus [V 288].
L. Aelius VI 157; cons. VII 171.
P. Aelius Aug. Üb. III 232.
P. Aelius Apollinaris Arlenius XIX
148.
C. Aelius P. fii. Domitianus Gaurus
III 77.
Aelius Magnus V 141.
Ael(ius) Messius XXV 264.
P. Aelius Severus VII 300.
T. Ael(ius) Valentinus VII 300.
Aemiiia Paulina Asiatice IV 276.
Aem(ilia) Transp(adana) XXIII 71.
Aemiiianus cons. VIII 288.
P. Aemilius Celer IV 119.
Cn. Pinarius Aemilius Cicatricula VI
322.
Aeneia nutrix IV 119.
Aepikaris [XV 225].
AERAR XXIV 53.
Q. Aeronius Antiochus I 198.
Aeternitas iuventutis XXVI 286..
Afrae naves I 197.
Africanus IV 24; cons. [IV 280].
AGALIC-ANFRO XV 247, 2.
Agathangelus [XXII 232].
Agathemerus [IV 28].
Agathermus Vase [XVII 316].
Agathon(is) XIX 186.
ex officina Agathopi Vase XI 139.
Agathyrsus [XXVIII 192 f.].
agens ad latrunculum II 14; agens
pro comm(entariis) summ(arum)
privatae VI 339.
Aggrippinus (sie) XV 225.
Agilis III 148.
Agrippa VI 347; cons. III 146;
[IV 284]; [XXm 39]; A]gri[ppa]
Forma Urbis Romae XVIII 48.
M. Agrippa II cos. (28 v. Chr.) XIX
186.
M. Agr[ippa L. f.] VI 122.
Agrippa Postumus: [M. Agri]ppa M.
[f. Augu]sti n(epos) VII 327.
Agrippina [III 77].
Agrippinus XIX 187; s. Aggrippinus.
Sex. Agrius Asiaticus XXIX 129, 2.
Agroecus [XXII 232].
ahal IX 99.
aidil[es] IV 83; aidile pleb. X 299.
ajuba (sie) nos Terrakottaplatte XIII
289.
ala: dec(urio) alae I Aternorum Sevt-
rianae XXVI 261 f.
Albanus I 213; VI 159.
L. Albienus VII 172.
Albinus [XX 117]; cons. II 14; 205.
Albucius XI 96.
Albucius Celsus VIII 61.
■Lucius Albucius Soratus VIII 56.
Alexander [VIII 146 f.]; [XI 95];
XIII 59.
Alexander Severus: [im]p. C[a]e[sar
M.] Aurellius [Severus Ale]xan[d]er
[Pius] Felix Au[g etc. V 303; [M.
Aurelius Aiexand]er nobilissimus
Caesar XXII 434.
Alexsand (sie) [XXVII 308].
Alexandria [XXVIII 123].
Alfia N. 1. Servilla III 123.
D. Alfidius Hypsaeus VII 171.
Alleia [Cn. M]ai f. VII 172.
M. Alleius Q. f. Minius V 279.
Alliciae Garumi IV 8.
C. Aloni (?) Vase XII 48.
alum(nus) positus no(mine) Cyr(i)acos
XXI 88; alu]mno b[ene merenti]- • •
pat[ronus fecit] XXIV 170.
Alypius [VIII 319].
Amanda [VIII 153].
III, Inschriftenverzeichnis.
253
Amandus [I 198]; [X 157].
Amanus [XXI 87].
Amaranthus V 28.
ainator Tesserae III 91; XI 228; 232.
Ambriaeus IV 105.
T. Ament Arbit XXIV 166.
Amerinus III 148.
Aminea Vase XIII 40.
Ammia [XXII 219J.
[Am]oena [VIII 150].
Ampli[a]ta XIII 29.
Ampliatus VIII 58; X 157,
Ampius [IX 120].
anabolici Bleitessera XI 318,
Anaristus I 212.
Ancitie (Angitia) XVI II 339 f,
Ancotius [XII 79, 4],
Andromeda V 140.
Anicetus [IV 290]; VIII 223; IX 56;
Anicetus Ani Alexander XI 95;
ANICIITVS AMV ALIIXANDIIR
XIII 59.
Aur. Anicius Symmachus XIV 252 ff.
anima dulcis Goldglas XXIX 243.
Aninia Anthis I 198.
L. Annaeus cons, VII 20; L. Annaeus
Senecas XVI 288,
A. Anni A. 1. XXIII 37.
Annia Agrippina III 77.
L. Annius Italiens Honoratus XXVI
260.
C. Annius Marulus VII 171.
C. Antesti o. I. XXIII 37.
Anthemius VII 19.
Anthianus [XXIII 71].
Anthis [I 198]; [VIII 146 f.; 161].
Ti. Cl. Anti Vase IV 22.
Antiochus [1 198]; [VIII 151].
Antiochus L. Veturi o. 1. i. XXIII 37.
Antistes XI 111,
Antistia Sp. f. III 7.
L. Antistius cons. IV 124,
L. Antistius Asiaticus XII 79, 4,
C, Antistius Vetus cons. I 128;
Antistius Vetus cons. suff. 46 n. Chr.
XIX 322.
Antium XIII 49.
Antoninus: inip. Caesar T. Aelius
Hadrianus Antoninus Aug. Pius etc.
V 69; imp. Antoninus Aug. Pius V
300; [imp. Caesar T. Aelius Hadr]!a-
nus An[toninus] Aug. Pius potifex
(sie) maximus etc. VI 134; imp.
Caes, ••• T. Aelius Hadrianus Anto-
ninus Aug. Pius etc. VI 335 f.;
[Antonini Au]g. pii XI 253; [An]to-
ninus'-'imp. II •••estituit XVII
95 f.; [Divi] Antonini Pi[i] XIX
146; imp, Anton[inus] XXIV 268;
A]ntoninus Pius---- I 107; XXIX
8; M(arci) Aur(eli) Antonini XXV
264.
Julius Antonius cons. IV 280,
C. Antonius Rufus VIII 195,
M. Antonius Teres VII 284.
L. Ap. Spur, f. Bassus VIII 164.
A]p[e]nninus XIII 194.
Apicata Q. I. Cleopatra XXVII 308.
Sex, Apicius V. f, XXIX 130,
Apollinaris [XIX 148],
Apollo: Apollini XVIII 337.
Apol[l]odo[rus M. Appi M. I. XXIII
37.
Apollonius [I 195]; [III 77]; [IV 105];
[VII 331].
Aponianus [IV 287].
apparito[r] XIX 151.
L. Ap(p)i Vase XII 46.
M. Appi M. 1. XXIII 37.
Appuleia XIII 10,
Appuleius XIII 50.
Aprilis Festo (?) Vase XVIII 83,
Apronianus IV 260; Apronia(nus) cons.
XXVIII 103,
Apuleius III 125; s. Appuleius.
L, Apuleius Marcellus I 194.
aquae Augustae IV 289; aqua Claudia
II 14.3,
Aquilenses VII 278,
Aquincensis statio (vectigalis Illyrici)
VIII 193.
ARBITRA XXIV 166,
254
Generalregister,
Arcadius XIV 253.
archit(ectus) XXII 440.
archon alti ordinis /?öm XXVIII 123.
Ardabur pretor Silberschale des Aspar
XXVIII 247.
Ardeates X 65.
Q-L-ARG VE PENVAR Vase V 280
argive Tessera XI 233.
argute Tesserae XI 228; 232 f.
[r]ex Arib[arzanes] II 59; 146; IV 2^3.
Aristus [I 195].
Arlenius XIX 148.
arma virumque cano IV 120.
Armen tarius Signum VII 24.
ajrmipotens Liby[c]uni defendit Hono-
riu[s] X 56.
ex armorum custode VI 335.
ARNDVA Vase XI 139.
ARPAX Tessera XI 229; 230; 231.
Q. Arquinius VI 159.
de Arriano Vase XI 96.
Artemidorus [VI 11 156].
P. Artorius Docilis V 90.
ARTVS FVTVTOR Vase XV HI 83.
ASA Vase XI 140.
Ascanius XIX 187.
Asciricilis sum XIII 47.
Asclepiade[s] Mem[m]i L. s. XX IJ I 37.
Asellus VI 341; VII 312.
Asiatice [IV 276].
Asiaticus [XII 79, 4]; [XIX 322];
[XXIX 129, 2]; As[iaticus] [XXII
334].
Asicius V 29; VII 23; L. Asicius V 30.
de Asiniano Vase XI 96.
M. Asinius Agrippa cons. 25 n. Chr.
XXIII 39.
C. Asi]nius Gallus cons. XVIII 334.
M. Asini]us Marcellus (?) XVII 164, 2;
Q. Asinius Marcellus cons. I 128.
[Asinius Pollio V]errucosus cons. VI
160.
Asmenus XVI 359.
aspice XVII 41.
[As]tyria XI 253.
cur(ator) Atell(ae) XXVI 260; 262.
Atellan[i] I 254.
Atenais IX 56.
Athenais XIX 187; [XXV II 309];
regina [Athenais] IV 253.
Atilius V 27.
Atimetus XIII 59; Atim(e)tus VII 23.
L. Atini Vase XII 47.
Attalus [IV 279].
Attia Celerina VlII 288.
Attia Q. f. Pia XXVII 307.
Attianus [XVIII 64]; [XIX 151].
Atticilla I 54.
C. Attio C. 1. Pampilo XXVII 302.
Attius Amplus IV 120.
auceps Tabula lusoria VI 209.
Aucta [VIII 163].
Auctus IV 122; [XIII 54].
audax Tessera XI 232.
Audiena L, 1. Jucunda VIII 152.
L. Audienus L, 1. Menophilus VIII
155.
Aufidiena XXVII 301.
P. Aufidius- • • I 197; P. Aufidius P. 1.
Alexsand (sie) XXVII 308.
Augg(ustorum) III 232; XXV 264.
augur Puieoli III 79.
Augusta[l(is)] Caere XXIIl 36; Augu-
stalis Pompeji X 158.
Augustus: Imperator Caesar Augustus
p. p. IV 248; imp. Caes[ar] Divi
f. August, etc. IV 280; Augustus
[• • •p]ontif. max IV 289; imp.
Cae[sar Divi f. II]I vir r. [p. c] VI
123; imp. Caesar Augustus VI 129;
VIII 298; imp. Caesar [Divi f.
Augustus pont. max.] etc. VI 136;
imp. Caesar Divi f. Augustus etc.
XIII 197; im]p. Caesar [Divi f.
A]ugustus pont. [m]ax. etc. XVIII
302; pro [reditu imp. C]aesaris Divi
f. Aug[usti] etc. XVIII 334; Imp.
Caesar. VI M. Agrippa II cos. XIX
186; Imp. C[aesari Divi Juli f.]
Augu[sto XX 60.
Aug(ustus) Beiname des Juppiter Male-
ciabrudes XXII 233.
III. Inschriftenverzeichnis.
255
Q. Aulius Q. f. cons. 319 v.Chr. X IX 1 19.
Aurelia Aeliane II 59.
Aurelius Augusti libertus Agathyrsus
XXVIII 193.
Aur[elius Anicius] Symmachus XX
51 f.
imp, M. Aurel. Antoniims Aug. Pius
III 77.
[L.] Aur. Avianus Symmachus cons.
VII 329. L. Aur. Aviamis Sym-
macus (sie) cons. VIII 320.
T. Aur. Domitius VII 300.
M. Aurelius Eclectus XIII 232.
Aur. Hermogenes IV 279.
Aur. Julianus XXV 264.
Aur. Maximianus IV 279.
Aurel[ius] Mucatra--- XVII 330 ff.
Aurelius Mucianus IV 277.
Aur. Munatianus II 14.
Aurelius Niceta II 59.
L. Aurelius Aug(usti) lib. Pylades III
79.
M. Aur. Rufinus evocatus Augg(usto-
rum) nn(ostrorum) XXV 264.
M. Aurel(ius) Sabinianus Augg. lib.
III 232.
aureus est Danae IV 122.
Auriolus V 28.
[Av]ae[iatium] municipium XVII 330.
AVcCORINTIO XXVII 228.
Avianus Vindicianus VII 312; Btei-
röhre VI 129.
C. Avillius Licinius Trosius III 221.
AVR|DEMET|RO- IVN XVII 167.
Axius [XIX 326].
[L. Bab]rius XXVII 300.
Ti. Babullius Latinus VII 196.
A. Badius Sext. XIX 322.
baiulare XVI 267.
Balbinus [IV 173].
Baibus [IV 121]; [VIII 6]; cons.
[IV 284]; [XIX 322].
Bal(onius) V 29.
barbara barbaribus barbabant barbara
barbis VII 23.
a barbaris XX 156 ff .
I A. Barbatius Pollio aed. cur. XV 339,
1; XVII 70.
Basilecus VI 219.
b]asili(ca Aemilia) Forma Urbis Romae
XX 53.
Bas i Mus II 205; cons. [VII 216, 1].
BassusVI159; [VIII 164]; VIII 288;
cons. [XIX 326].
Bebryx Aug. 1. Drusianus 111 221.
Bellicius cons. [VIII 299].
Benebento I 188.
beneficium s. veneficium.
benigne Tessera XI 229.
benignus Tesserae XI 228; 232.
B(er)chari{us)=St. Berchaire XXVIII
243.
BERIBIXI XXVI 284.
Beryllus XIII 23.
L. Betilienus L. f. Vaarus IV 148
bidentales Rom IV 274.
Bithus C. Antesti o. I. XXIII 37.
L. Blassius Nigellio XXVI 268.
L. Brit. Eros IX 357.
Britt. . victus Tabula lusoriaXlX 142.
Q. Brittius Baibus VIII 6.
Brutie XXVII 302.
[Q. Brut]tius Balbu(s) IV 121.
BSIIVRLY(l) {'s/c; = Beryllus XIII
23.
Salvios Burtios V(ibi) f. V 297.
Caecilia via XIII 194.
Caecilian[us I 52.
Caecilius VIII 160.
Q Caecilius Capitolini 1. Eros IX 64.
Q. Caecilius Q. f. lunonius IX 64.
L. Caecilius Ph-'-m VIII 156.
C(a)ecina Decius Maximus Basiüus
cons. 480 n. Chr. VII 216, 1.
C. Caedicius Agrippa cons. IV 284.
Caeioni II 143.
Gaius Caeionius Rufius Volusianus
cons. II 143.
Caeli- • -curator [aquarum et] Miniciae
XVII 73, 1.
Caelimontienses Rom VII 278.
C. Caelius Rufus VI 159,
256
Generalregister,
A. Caepio Crispinus cons. I 128.
C. C]aesar XIV 261; C. Caesajre III
cos (?) XVII 164, 2.
L. Cae[sa]r XIV 260; L. Caesar!
Aug[u]sti f. Divi XX 59 ff .
Ti. Caesr-- Divi Augusto--- XXVII
305.
Caesareum XVIII 330.
L, C(a)esenn[ius]- • •c(larissimus) v{ir)
XXIV 170.
Caeserninus [III 144].
Caesia XXVII 304.
Caesia Helpis IV 104.
[C]aesia L. I. Orne VI 286.
Caes[i]a Pauiina VI 112.
T. Caesius Anthianus XXIII 71.
[Ca]esius L. 1. [Herjos VI 286.
L. Caesius L. 1. Logus III 131.
C. Caesius Restitutus IV 17.
A. Caesius Valens SignaculumXMl 31.
Caetronianus [XVIII 52, 1].
cailavit II 228.
calator Marcianus Antoninianus III
77.
calcaria X 158.
Caleni I 254.
Calidia Amanda VIII 153.
[T. CJalidius T. T. 3. 1. Primus VII
289.
Callaeci[a] XI 253.
Callimorfus VI 347.
T, Calpius T. 1. XXIX 135.
Calpurn--- Vase X 265; Calpurn.
Vi"- VIII 159.
Calpurnia VI 286.
Calpurnianus [VI 134].
Calt(ilia) VIII 223.
••CaltiliusCalt(iliae) 1. VIII 223.
CALVI IVVIINA IV 26.
C. Calvisius cons. XXIII 37.
Calvius Juvena(lis) IV 26.
Camellenses Rom VII 278.
Campan[i] I 254.
Cam(pania) XXIII 71.
Ca(mpestris) [XXVI 286].
L, Caninius Gallus cons. IV 284.
A. Canius Hilarus VIII 156.
Canpesis Doniitius XIII 291.
canta[t Tabula lusoria VI 212.
Canumvede Vase II 232.
Capella [X 275].
Capito [VI 335]; XXII 440.
Capitolinus [IX 64].
capp[it] Tabula lusoria VI 212.
Caprasia C. I. X 275.
Caprasia Capella X 275.
Capreili P. s. XXIII 37.
P. Caprili P. I. XXIII 37.
ad Caput porticus Rom VII 278.
Caracalla: [M. Aureiio A]nt[onino
Caes. imperatori] dest[inato etc.
XIX 146; pro salute imp(eratoris)
Caesari (sie) L(uci) Septimi Severi
et M(arci) Aur(eli) Antonini Aug-
g(ustorum) XXV 264; An[tonini]
XXVIII 119 f.
c]arcar(es) circ(i) II 141.
Marcus Carisius Muran[us] V 26.
CARMINIVCL XIII 41.
••[Ca]rtilius C. f--- I 195.
C[a]rustius IV 122.
Casellius XI 96.
Cassius VIII 23.
Castalius Certus XXVII 62 ff.
castellum aquae Claudiae Rom II 143,
Castor VI 216; [X 158].
AB-CASTRICIOT Vase XIII
47.
castud XVIII 338 f.
Castus [VII 17].
Catillus VII 22.
Catulus VII 22; cons. [IV 284],
caves V 259.
Ceconius Ruf]ius Albinus XX 117.
•••Cedatius P. f. III 7.
CEIVS XVI 361.
Celadus V 29.
Celer [I 52]; [III 143];' IV 8; [119];
120; VI 159; [VIII 288]; [XI 95];
XIII 56.
CIILIIRVIRTORIV IV 8.
Celido [VIII 146].
III. Inschriftenverzeichnis.
257
Celsus Vm 61.
cen[sor] VIII Rom, Vespasian XV III
335.
Censorinus cons. [XVIII 334]; XXIII
37.
centonarius: coll(egium) fabr[um et
cent]on[ariorum] XXVI 285.
centurio VI 347.
Cerdo VIII 161.
Cerinthiis V 29.
Certus [XXVII 62 ff,],
Cervoni[us] cons. XVII 159.
N. Cestius cons. IV 124.
ceventinabiliter III 148; IX 43.
Charis [VIII 155].
Chia [X 157].
CHIO-D-D- Vase XI 192.
chov = cohor(te) XVII 330.
Chrestina VIII 288.
Chromius V 26; 27.
Chrusis [VIII 151].
Chryseros XI 94.
Chrysopes II 205.
Cicatricula cons. [VI 332].
Cicero [VIII 59].
CILO Vase XII 45; 51.
Cimo VIII 158.
cinaedus I 213; Tessera XI 230; 232;
cinedae XI 95.
C. Cincio(s) cons. X 299.
Cincius Felix XII 84.
cinquanta = quinquaginta XIII 291.
Cissus IX 56.
cistiber XXII 245.
Civilis [XIX 326].
civitas Romana et conubium (datur
veteranis) VI 335.
Fl(avius) Clarinus XXV 264.
classis praetoria Ravennas p[ia] v[in-
dex] Filipporum II 14.
Claudia Dociminae VIII 181,
Claudia Laudica Aug. lib. IX 65.
Clau[dius] cons. IV 248.
Ti. Claudius Vase XI 139.
Ti. Claudius A[p. f.] cons. IV 83.
Ti. Cl. Anti" IV 22.
General-Register
i Claudius Fuffecius sacer. d. soI***
! Steinfälschung Ligorios XVII 320.
Claudius Hilarianus VIII 181.
Claudius Mamertinus cons, II 144.
L.] Claudius Procul[us IV 183.
Claudius: [Ti.] Claudius Caes[ar] Aug.
Ger[mani]cus I 253; VI 162; Ti.
Claudius Caesar Aug, Oermanic[us[
princeps--- IV 268; Ti. Claudius
C[aesar] Aug. Gerni[anicus] pontif.
m[ax.] VI 115.
Clemens [VIII 285]; XIII 41; [XIX
326].
Cleopatra [XXVII 308].
Clivumpullenses VII 278.
Clod--- V 28.
Clodia I 145.
M. Clodius Fortuna[tus] I 197.
P. Clodius P. 1 IV 266.
L. Clovatius L. j. Cratinus VIII 154.
[C]lunia VI 332.
C. Cluvius C--- VI 159.
C. Cluvius iWaxumus VIII 163.
CrMium Vase XIII 40.
Cocaistus (?) [XVI 359],
Cocceius III 232; VI 344.
Sex. Cocceius Verianus cons. IV 182.
Coeliäiius [XIX 326].
Q. Coelius Gallus XIX 322.
[Co]ellius Fronto VI 286.
cognatus XXVII 309.
cohortes: qui militaverunt in cohor-
tibus Antoninianis decem I II III
IUI V VI VII vm viiii x piis
vindicibus XXII 334 f.; coh(ors)
I pr(aetoria) XXIV 171; cohortes
praetor iae: VI p(ia) v(index) Phl-
lippiana II 14; VII: V ^i; VIII:
V 31; X p(ia) v{index) Gordiana
IV 277; cohors XII II urbana V 90;
coh. II Aug(usta) Thrac(um> equi-
tata XXIII 71; 74; cohors III
Aug(usta) Cyrenaica III 77.
coiugi (sie) bene merenti fecit XIX
187; XXIV 211.
colens in asse II 205.
17
258
Generalregister.
coJlegium: coilegium Aesculapi et
Hygiae Rom XVIII 21; coilegium
Corbulonis et L(onginae) XXVII
309; coilegium eborariorum et citri-
ariorum Rom V 288; coll(egium)
fabr[um et cent]on[ariorum] XXVI
285; coilegium magnum arkarum
divarum Faustinarum matris et
Piae Rom II 205; c[olI(egium)]
teib(icinum) RomXXlW 262; coile-
gium teib(icinum) Rom XXIV 262;
coilegium tibicin[um]i?o/7i XXII 341.
colonla Ju[lia] Tertiadecim[anorum]
XVI 95; hae sunt verae coloniae
XIII 49.
Colonicus VIII 303.
Colonus [V 27].
colonus hortorum olitoriorum 11 205.
CoUumbus) [IV 16].
com(es) domest(icorum) VII 206.
C. Cominienus Fortunatianus XV 225.
Commodus: sacratissimus princeps
Commodus Pius Felix Aug. III 79;
Imp. Caes. M. Aur. Commodus
Antoninus Pius (Felix Aug.) Sarm.
Germanic[us] XXII 245; pro salute
Imperator(um) Antonini et Commodi
Aug(ustorum) XXII 246.
Communis I 145; [IX 63].
comunem numum dividen(dum) XVI
314.
CONARis (?) Vase XIII 30.
cond(uctor)p(ublici)p(ortorii)VIlI195.
cons. statt cos. abgekürzt XXIV 267.
Conservator Aug(usti) Münzen XVI
274.
Q. Consid[ius] XXII 439.
Constan(tia) Nuceria III 145.
Constantinopolis Münze XVI 47.
Constantinus: Constantinus P. F. Aug.
Münze XVI 47; Constantinus Max.
Aug. Münze XV 1 47 ; Fl. Constantino
maximo victori pio semper Aug.
XVII 73, 1; Imp. Ca[esari Fl]avio
Co[nstan]tino Pio [Fei. in]victo
XXIII 107 f.
Constantius [XXVIII 123].
Constas (sie) Priscus XIII 55; •••lius
Constas (sie) XIII 56.
consul apsens creatus V 309; dnatog
bnäQXiov — cons. Ordinarius VII
206.
consules: L.] (Marcius) Censorinus, C.
Calvisius (Sabinus) XXIII 37. Imp.
Decio Aug. III et Decio Aug. cos.
XVII 168. Januario et Justo cos.
XVII 73, 1. M. Junius Rufus, Q.
Pompeianus Maternus I 42.
Z20 V. Chr.: Q. Publ[ilius] XIX 119.
320\19 V. Chr.: L. P[apirius Curs]or
XIX 119 ff.
319 V. Chr. : Q. Aulius Q. f. XIX 119.
108 V. Chr.: Ser. Sulpicius Ser. f.
Galba I 62.
4S V. Chr.: C. Jul., P. Ser. III 91.
28 V. Chr.: M. Agrippa II cos. XIX
186.
23 V. Chr.: [Cn. Pis]o, L. Sentius VI
157.
11 V. Chr. : Tubero, Fabius Ziegel-
stempel XVI 295. Paullus Fabius
Maxi[mus] III 8.
9 V. Chr. : [C. Marci]us Cens[orinus],
[C. Asi]nius Gallus XVIII 334.
3 V. Chr.: M. Messalla Messalinus,
L. Lentulus VI 115.
2 n. Chr. : M. Servilius, L. Aelius VII
171.
13 n. Chr. : [C. Silius Largus], [L.
JVlunatius Plan]cus VI 159.
15 n. Chr. : [Drusus Caesar], [C.
Norbanus Fl]accus VI 159.
16 n. Chr. : [Sisenna Statilius Taurus],
[L. Scrib]on(ius) Libo VI 159.
18 n. Chr.: Ti. Caesar Au[g III,
Germanicus Caesar II] VI 159.
20 n. Chr. : M. Valerius Messal[la],
[M. Aurelius Cotta] VI 159.
25 n. Chr. : M. Asinius Agrippa, Cossus
Cornelius Lentulus XXIII 39.
41 n. Chr. : Cn. Sentius Saturninus
VI 115..
®
III. Inschriften Verzeichnis.
259
43 (47?) n. Chr..- Tl. Claudius Cai[sa]r,
L. Vit[ellius] IV 108.
46 n. Chr.: Antistius Vetus XIX
322 f. [M.] Valerius Asiaticus, M.
(Junius) Silanus XIX 322.
48(7) n. Chr. : (L.) Vipstan(us) Pobi(i-
cola) Mess(ala) XIX 322; 325.
54—68 n. Chr. : Nero IX 56.
55 n. Chr. : N. Cestius, L. Antistius
IV 124.
56 n. Chr.: L. Anneus, M. Trebellius
VII 20.
60 n. Chr. : Cn. Pedanius, L. Veelei[us]
(sie) Vase XI 139. Nero Caesar
Augustus, Cossus Lentulus Cossi fil.
VIII 30.
63 n. Chr. : L. Verginius, C. Regulus
VII 21.
68 n. Chr. : Sex. Vitulasius L. f. XVIII
337.
78 n. Chr. : Kaiwriog Köfioöog V 1 1 18.
79 n. Chr. : Sex. iVlarcius Priscus,
Cn. Pinarius Aemilius Cicatricula
VI 332.
80 n. Chr. : [T. Caes. Di vi Vespasiajni
f. Aug. VIII: VI 160.
81 n. Chr. : [L. Flavius Sii]va, [Asinius
Pollio Verrucosus VI 160.
88 n. Chr.: L. Minicius, L. Plotius
IV 172.
96 n. Chr.: T. Maniius Valens, C.
Antistius Vetus suffecti, Q. Asinius
JMarcellus, A. Caepio Crispinus I
128.
122 n. Chr.: (Q. Articuleius) P[a]eti-
nus, (L. Venuleius) Apronia(nus)
Ziegelstempel XXVIII 103.
123 n. Chr. : Paetinus, Apronianus
VIII 260.
130 n. Chr. : [Imp. Caes. D]ivi Nerva[e
nepos--- Hadrian]us Aug. IV 183.
134\5 n. Chr. : Im[p. Caes. Traiano
Hadriano Aug.--- cos. III p. p.
XVI 96.
147 n. Chr. : [Annius Largus], Pra[stina
Messalinus] I 198.
152 n. Chr. : C. Novius Priscus, L,
Julius Romulus VI 335.
166 n. Chr.: Q. Servilius Pudens,
L. Fufidius Polio I 199.
173 n. Chr.: Severus (II), Pompeia-
nus II: I 197.
184 n. Chr.: Q. Tineius Rufus XVII
159.
198 n. Chr. : Sal[lus]t[iu]s Verginius
Ga[llus] XIX 146 f.
227 n. Chr.: Albinus et Maximus II
205.
241 n. Chr. : imp. G[or]dianus Aug 11
Pompeianus IV 277.
246 n. Chr.: Pr(a)esens, Albinus II 14.
251 n. Chr.: Divo Decio III et Divo
Herennio cos. XVII 167.
289 n. Chr. : [L. Raganius] Quintianus
XIX 326.
480 n. Chr. : C(a)ecina Decius Maxi-
mus Basilius VII 216, 1.
525 n. Chr. : FI. Theodorus Philoxenus
VII 206.
consularis aquar[um] II 143.
conticuere XIII 45; conticuere omnes
VIII 57; 60; contiq(uere) XVI 287.
contrascriptor stationis Aquincensis
vectigalis Illyrici VIII 193.
conviva Signaculum XI 4; c]onviva III
126; co[nvi]va Augustal(is) XIII 49.
Corbulo: collegium Corbulonis et
L(onginae) XXVII 309.
M. Cordius---VIII 161.
Corinn(a) [X 158].
Corintus (sie) XVI 360.
Cornelia Hele[na] amatur ab Rufo
XIII 29.
Cornelia Primigenia X 157.
Cornelius Ago--- V 246.
P. Corneljius Dolabella (?) XVIl
164, 2,.
Ser. Cornelijus Dolabella [Metilianus
Pompeijus Marcellus (?) XVII 162.
Cornelius L. f. Gemellus VI 346.
Cossus Cornelius Lentulus cons. VIII
30; XXIII 39.
260
Generalregister.
L. Cornelius Lenjtalus Didator 320
V. Chr. XIX 119.
Cornelius Phiieros VIII 161,
L. Cornelius L. f. Pusio cons. VII 199.
M. Cornel. Sceipio VIII 157.
Corn[e]l[ius] Severus XXIII 36.
[L. Cornelius Sulla] Felix cons. IV
248.
Cornelius Zosimus IV 124.
Cornutus XI 253.
[Corona mjuralis XI 253.
Coronice X 63.
Corpora V lenunculariorum Ostiensium
I 198.
corpus splendidissimum codicariorum
Ostia I 198; corpus curatorum
navium marinarum Ostia I 197;
corpus mensorum frumentariorum
Ostiensium I 198.
Corsica: pr(a)eses provinciae Corsicae
XIX 149.
Corusticus XIII 45.
Cosjmi Vase XXIV 65.
Cossinia XI 94.
c]oum arndva Vase XI 139.
A-COVRI XVII 65.
T. Crassellius V 31.
Cratinus [VIII 154J.
Crepereia Tryphaena IV 288.
L. Crepereius Euhodus IV 288.
Crescens [I 42]; V 30.
Cre(simus?) iib(ertus) XIV 258, 1.
Crispinus [I 128]; [XII 84]; Ziegel-
stempel [XXIV 156].
T. Crisplius L. f. XXIX 130.
Crispus IV 288; Cr(ispus) [XXI 87].
Critonica VII 153.
Crocine IV 123.
Crocus VIII 25.
P. Crusius Faustus Signacula XI 4;
XIII 7.
cubicularius XXIV 173.
cum quidam favo (?) I 142.
Cumae: nun(dinum) Cumis VIII 30.
Cumani I 254.
cunnio Tessera XI 230.
cunnuliggeter XI 95; cunuiinge Tesse-
rae XI 229; 230.
cun(num lingit) XIII 41.
Cupico (Sic) II 232.
Cupi[d]o II 232.
curare: coiravit II 62; IV 148.
curator: Rom III 221; curatores aedi-
um sacrarum Praeneste II 292;
curator alvei Tiberis et riparum III
84; curator aquar(um) XVII 73, 1;
cur(ator) Neap(olis) et Atell(ae)
XXVI 260; 262; cur(ator) mun(eris)
glad(iatorii) tridui Puteoli III 77;
cur(ator) oper(um) pub(licorum)
XXVI 260, 262; c[ur(ator) re]g(io-
nis) I urbis s[acrae] Rom XXII 341;
cur{ator) viae Lavic(anae) et Lat-
(inae) veter(is) XXVI 261 f.;[cur(a-
tor) via]r(um) XIII 194.
c]uria sen[atus] XVII 40.
CVRIW XIII 41.
Curs]or cons. [XIX 119].
C. Cuspius Euphiletus VIII 58.
Cuspius Musicus VIII 58.
Cu(spius) Similis VIII 58.
Cybele: mater deum mag(na) dia-
critamena XXII 219.
Cyr(i)acos XXI 88.
C-VA-C Siegel V 237.
d. V. V. a. s. p. p. Pompeji VII 171 f.
Dalmatia VI 336; vgl. Delmatia.
daluso Tabula lusoria VI 212 ff.
Dama I 195.
Danae IV 122; VIII 59.
Danaus V 27.
Dardanius Mosaiksarkophag XIII 284.
Dardanus V 27.
Dasius [VI 335]; [IX 62]; [XXV II
308].
Dea Dia: dea]m ung[uentaverunt]
(Arvales) II 141.
d]ecemvi[r Ferentinum XXIV 54; de-
cemvir stl(itibus) iudic(andis) V 300.
Decennenses VII 278.
Decimus [XIX 326].
Decius cons. [VII 216, 1].
11 1. Inschriftenverzeichnis.
261
Decius: Divo Decio XVII 167; Imp.
Decio Aug. XV 11 168.
Q. Decius Q. I. Hilarus III 145.
P. Decrius Saturus XIX 186.
P. Decrius Statius XIX 186.
C. Decumius XXVI 285.
decurialis aediücius, decuriaiis tribu-
nicius III 77.
decurio Ostia I 199; decurio adlectus
Ostia I 197; dec(urio) aiae I Ater-
norum Severianae XXVI 261 f.;
dec(urio) col(oniae) [Rat(iariae)]
XXVIII 195 f.; decurionum decre-
tum Ostia I 197; 198; Pompeji V
279; VII 172; Puteoli III 77; 79;
ornamenta decurionalia Puteoli III
75.
Delia Q. I. Chia X 157.
Delius VIII 60.
Delmatia XXIII 71.
[Demar]atus XIX 117.
deo qu[i est] maxim[us] Lampe VII
145.
derisus verdorbene Form von dependere
XVII 331, 1.
designatus: cos. desig(natus) XX 59.
destinatus: [imperator] dest[inatus]
XIX 146.
desultores II 141.
deus niagnu(s) ociu (h)abet II 60.
di genitores V 300; di parentes VI
286.
Diacritamena XXII 219.
Diadumenus I 42.
Diana II 149.
dictator Fidenae XVIII 340; di[ctator]
Rom XIX 119.
A. Didius Gallus cons. I 253; VI 163.
Didumus V 246.
Didymus XIII 232.
[Die]spater Vase II 232.
Dillius Aponianus cons. IV 287.
Dioc[l]e[s] P. Caprili P. ). XXIII 37.
Diogenes [I 194]; [III 133].
Dionysi XXVII 301.
Discus V 27.
... ad divortia Rheni pervasi hostiles
depopulator agr. etc. XIV 257.
Docilis [V 90].
Docimina [VIII 181].
DOL Vasen XI 96.
DoIabella[XVII 162; 164,2].
Domatia VIII 164.
domina nostra Maria Haarnadel XVI
387.
domino nostro Honorio Haarnadel
XVI 387.
dominus scaenicorum III 147; scaenae
dominus III 147.
Domitia Athenais XXVII 309.
Domitianus [III 77]; [XVII 289];
Hieroglyphen VIII 212 f.; lmp(era-
tor) Caesar Domitianus Aug(ustus)
Germanicus XII 79, 4.
Domitius [VII 300]; XIII 291.
L. Domitius Permissus VI 149 f.
Gaius Salvius Domitius Rufinus cons.
III 97.
domus: [in] honorem domus Augustae
XIV 262.
donom dedit XVIII 339.
Dorcadius VIII 288.
Dorini XXVII 308.
Doris [III 133].
Dorotheus Vase XI 139.
Drusianus [III 220].
Drusilla XXVIII 268.
dunum dede IX 99.
duovir iure dicundo Pompeji IV 119;
V 279; XVI 324; duovir quin-
quennalis Nuceria III 144; Ostia I
199; duumvir Ostia I 197; duumviri
Praeneste II 292; duumvir iure
dicundo Pompeji IV 119; V 279;
ornamenta duumviralia Puteoli III
79; d. V. V. a. s. p. p. Pompeji VII
171; 172; vgl. vir.
ebriose Tesserae III 91; XI 229; 232.
Eclectus [XIII 232].
egestus XXII 187 ff.
C. Eggius Marull[us] IV 268.
P. Egnati XXVI 280.
262
Generalregister.
Elagabal: Sancto Deo Soli Elagabal
Münzen XVI 274; Inip. Caes. M.
Aurelius Antoninus] Pius Felix Aug.
II (?) XVII 159; [M. Aurelius
Antonijnus Pius Felix Aug(ustus)
sacerdos [amplissimus clei invi]cti
Solls Elagabal! XXII 434.
eme habebis V 40; IX 41; XI 93;
XVII 315; eme et habebis V 40.
Q. Ennius XIX 147.
Epacathus (sie) [XIX 186].
Epaphra I 212.
Epaphro[ditus Aug. IIb. proc] XVIII
337.
Ephicharis [VIII 288].
Epictetenses Rom VII 278.
Epul(o) XXIV 262.
equa siquei aberavit cum semiincis
honerata III 145.
eques Romanus I 198; V 300; VIII
303; eq(ues) XVI 288.
L. Eq[uitius] VI 151.
equo publico exornatus I 199; equo
publice ornatus III 77.
Erastus cun(num lingit) XIII 41.
Seq. Ereusedia P. f. XXVII 303.
Erhennia [XVI II 295],
Eriste (= Ariste?) V 31.
IIROS IIVRVS XIII 58.
Eros V [30]; 236; [IX 64; 357].
Eros A. Antesti j. 1. XXIII 37.
Eros Cinedae XI 95.
essedarii V 28 f.
esuriet Danae VIII 59.
Etrur(ia) XXIII 71.
Eucharis XXIV 54.
Euche IX 43.
Eudoxsus (Sic) [XIX 264]; [XXIII
264].
Euhodia [VI 112].
Euhodus III 232; [IV 288].
Eulymenus I 212.
Eumachus [VII 172].
Eunom"-- Vase XI 140.
Euphiletus [VIII 58].
Euphrata II 205; ab Eup]hrate Vase
XIII 44.
Euplus I 212.
Eupori [XIII 40].
Euscemus VIII 61,
Eusebius VI 219; Eusebi anima dulcis
Goldglas XXIX 243; Eusebio man-
cipe Sklavenhalsband aus Bronze
XX 11.
Eustochius II 143.
Eutyches [II 205]; Eutychis XI 93.
Eutychianus [VI 339].
evocatus II 14 f.; XXV 264.
EVVOLVTI XVII 167.
EX AD I CAS; EXASCAS; EX A ::
CAS etc. Bleigewichte IV 245.
excurrere: et quod excurrit II 205.
Eycini IX 43.
Fabia Fabiae 1. XXVII 303.
Fabia L. 1. Primigenia XXV II 308.
Fabius XIII 50; cons. auf Ziegel-
stempel XVI 295.
Africanus Fabius cons. IV 280.
C. Fabius- •• I 195.
M. Fabius I 195; M. Fabi Eupori Vase
XIII 40; M. Fabius M. I. •••tus
VIII 151.
Q. Fabius VIII 297.
S(ex.) F[abius] VIII 297.
Q. Fabius Baibus cons. IV 284.
A. Fabius Diogenes I 194.
Paullus Fabius Maxi[mus] cons. III 8.
Paullus Fabius Persi[cus] IV 268.
Sex. Fabius Secun[dus] V 243.
A. Fabius Xanthus III 221.
fabri: colle(gium) fabr[um] XXVI 285.
facere: fecid II 228; JThe: Shaked II
40; 139.
facete: Tesserae XI 230 ff.
Facetus V 26."
Facundus Aug(usti) iibertus XXIV
172.
faecula Aminea Musae ab varia petita
Vase XIII 40.
Faenius Rufus Ziegelstempel XXVI 11
102.
1 1 1. Insclirif tenverzeichnis.
2m
A. Faesoni Ziegelstempel VI 236.
Falisca tellus XXII 219.
Faltonius Probus Alypius VIII 319.
famii(ia) glad(iatoria) Pateoli XXIII
71.
M. Fanius VIII 297.
fatue Tessera XI 231 f.
Fausta V 247; VIII 152.
Divae Faustina mater et Pia II 205.
Fau(s)tinus C(aesaris) n(ostri) venia
XXIV 172.
Faustus [I 197]; IV 8; VIII 60;
[XIII 7]; Signaculum XI 4.
Faustus qui vocitatur Armentarius
VII 24.
Feles VI 148.
felices bibatis Goldglas XXVIII 208.
Felicio [VII 172]; IX 64; Vasen XIII
11; 44.
pro felicitate XX 57 f.
Felicula IX 63; [XXIII 36].
Felix [I 197]; IV 24; [248]; V 311;
VI 148; 209; VIII 162; [XII 84];
Tesserae X I 228 ; 230 ; Vase X 1 1 1 45.
Fl. Felix Diptychon XXVIII 246.
FeÜx Cassii VII 23.
Feix (sie) XI 28.
Feren[tienses] XXIII 107.
Ferox [VI 132; 134].
Festa Apulei f. [III 125].
Festus [IV 249].
ficose Tessera XI 231.
Fidenae XVIII 340.
Fides XIX 152.
C. Figilius €••• VI 159.
ex fig(linis) auf Ziegelstempeln: ex
figlinis Caesaris fil Camillianis VII
306; ex fig(linis) Intellianis de
por(tu) Cor(nelii?) VIII 260; EX
FI OCE- M |C- SATRINI- CLE-
MENT IS VIII 285; opus dol. ex
fig. Ponticul. Domin, nostror. XVII
17.
Filetus IV 288.
Fiioxenus cons. [VII 206].
fineis Sabinorum XVII 144 f.
Firmilius VIII 56.
Firmus V 28; [XVI 324].
fiscus: proc. fisci castr[eniss] XIII
117 f.; proc. fiscorum XIII 117 f.;
[pr]oc. [fisc]ilibe[rtatis] Rom XIII
117 f.
[Flac]cinator [XIX 119].
Flaccus: V 288; [VI 160]; XIII 59;
XXVII 305; cons. VI 159.
flamen: flamen Augustalis III 145;
[tla]men Dialis I 121; flamen Mar-
tialis I 121; VI 115; flamen Romae
et Augusti I 197; flamen Di vi Titi
I 197; kalat]ores flaminum XVII
65 f.
Flavia P.[l. Am]oena VIII 150.
Flavia Epicha[ris] VIII 288.
Flavialis XI 254.
P. Flavidius L. f. Septuminus XXIV
244.
Fl(avius) Clarinus XXV 264.
Flavius Coelianus XIX 326.
T. Flavius Crescens 1 42.
Flavius Decimus XIX 326.
Fl. Felix Diptychon XXVIII 246.
Fl. Herculius XXVII 304.
Flavius Philippus IV 282.
[L. Flavius Sil]va VI 160.
FI.Theodorus Fiioxenus cons. VII 306.
Flora V 247; ad Florae ad tonsores
Rom VI 341.
Floren(s) [VIII 56].
Florus V 26; [XXIV 211].
foliis XIX 149 f.; 151, 1.
foras muru(m) exivi Rom VI 341.
Formiae V 300.
de Formiano Vase XI 96.
FORTV XIII 54.
Fortuna XIX 152
fortunat Tesserae XI 232; fortunate
Tessera XI 232.
Fortunata X 157.
Fortunatianus VIII 195; [XV 225].
Fortunatus [I 197]; X 157; XV 225;
[XVII 73, 1]; XVII 167; Fortuna-
[tus?] Vase IX 97.
264
Generalregister.
[M. Foslius Flacjcinator XIX 119.
fossor vide ne fodias etc. II 59.
[C] Fourio [C] f. cons. IV 83.
fratres Arvales: magister fratrum
Arvalium II 141.
Freques V 27.
M. Frontin[ius] Hilarus VIII 162.
Fronto [VI 286]; XVI 333 f.
Frorus VII 23.
Fufeicia 3. 1. Philematiu XVII 320.
Fuffecius [XVII 320].
[Fufi]cius Cornu[tus] cons. XI 253 ff .
L, Fufidius Polio cons. I 199.
N. Fufidius Successus VII 17.
Fulcinia P. j. XXVII 308.
P. Fulcinius P. 1. Dasius XXVII 308.
[ful]loniae XXVII 309.
Fulvius III 91.
T. Fu[l]vius Magnianus V 112.
•••Fulvius Cn. f. Maximus VI 160.
funco Tessera XI 228.
Fundilia M. 1. Celido VIII 146 f.
Fundilia C. f. Rufa IX 123.t
fundus duas casas XIX 149 f.
für Tesserae XI 230; 233.
für cave malum V 40; fures foras,
frugi intro V 258.
Furius Cl. Togius Quintilius XI 256.
[Fuscus] [VII 172].
FVTVTOR Vase XVIII 83.
FVVCO Tesserae XI 228; 230.
Gaionas XXII 243;. 246.
Galba cons. [I 62].
gallicat(us) II 141.
Gallienus VII 217, 3; Diptychon
XXVIII 245.
Gallus VI 159; [XVIII 334]; [XIX
146 f.]; [XIX 322]; cons. [I 253];
[IV 284]; [VI 162].
M. Gargil M. J. Hipponc- • • XXIII 37.
g(ari) f(los) Vasen IV 21; 23; XIII
31; XVI 311; 356; g(arum) Vase
XIX 186.
gaudeo Tabula lusoria VI 215 f.
gaudesne Tesserae XI 231 f.
Gaurus [III 77]; [IV 108].
Gavius XI 96.
L. Gavius Jucundus IX 64.
[G]avius Ruf US XI 95.
L. Gavius Salvius VIII 158.
A. Gellius Artemidorus VIII 156.
Gemellus [VI 346]; [X 158]; Vase
[X 265].
Geminian IX 357.
Geminius Eutyches II 205.
Geminius Festus IV 249.
C. Geminius C. f. Gemellus X 158.
Gemin(us)[XIX322].
Genesis V 31.
genitores: dis genitoribus V 300.
genius: genio stationis aquarum XVII
73, 1; genium theatri Pompeiani
XIV 253.
•••gentes] pacate, [ludit]e Romani
Tabula lusoria XIX 143.
Germania XX 156 ff .
Ger]manici f. XVII 81.
Germanus V 246; Germanus Aug. üb.
proc. XVIII 336.
Germus [VI 126].
Gessia Athenais XIX 187.
Geta: pro salute P(ubli) Septimi
Gaetae (sie) Caesari (sie) XXV 264.
Glabrio [IV 284].
gloria in ex[ce]sis Deo] XIII 292;
gloria exercitus Münze XVI 47.
GRAECA-AII XI 93.
gratia: agentes gratias XIII 50.
Gratus [X 158]; cons. IV 279.
Gratus Caesar(is) I. VII 171.
grecostadium XX 11.
ex gregale VI 336.
gumia Tesserae XI 230; 232.
gustaticium Vase XI 96.
GVTTAQ XIII 50.
gymnasiarchus ter Velia VI 346.
hab(itat) XVI 288.
T. Had(ius) Col(umbus) IV 16.
Hadrianus: D]ivi Nerva[e n{epos)
• • -Hadrianus] Aug. etc. IV 183;
imp. Caesar Hadrianus VII 300;
im[p. Caes. Traiano Hadriano Au.
ftl. Inschriftenverzeichnis.
265
gusto pontif. etc.--- XVI 95 f.;
[Divi Had]riani XIX 146; [Hajdria-
[no Aug. pontif. maxijmo etc. XXIV
264.
hallex optima Vase IV 24.
hanim = anim(o) XVII 330.
hastis pur[is] donatus III 84.
Hateria Eucharis XXIV 54.
have VII 17.
Hegia X 158.
Heia C. I. Saivia XIX 186; Heia C. I.
Tertia XIX 186.
C. Heius C. I. Epacathus (sie) XIX
186.
M. Heius C. C. M. I. Simo XIX 186
He)e[na] [XIII 29]; Helene VIII 59.
Heliades [IV 123]; [XVI 312].
Helic[e] X 158.
Helpis [IV 104].
Heipistus [I 42].
Helvius Zos(imus) IV 24 ff .
Hemera [IV 26].
Herachinthus V 29.
Heracia XIII 50.
Herade I 213.
Hercules XVIII 64; XXIX 135;
Her[c]ules XIX 152; Hercules domus
Augusti I 42; in nomine Herculis
Acerentino felices bibatis Goldglas
XXVIII 208.
Fl. Herculius XXVII 304.
hereditas : [pr]oc. h[eredit(atium)] XIII
117 f.
Herennia P. 1. XXVII 308.
Herennia M. f. H[elv]i[d]i[a] IV 183.
Herennius XIX 187; Signaculum XIII
31; Divus Herennius XVII 167 f.
P. Herennius P. f. V 90.
N. Herennius Castus VII 17.
N. Herennius Veri 1. Eumachus [Tu-
scus] VII 172.
Hermes I 42; VIII 195.
Hermogenes [IV 279].
[Her]os [VI 286].
hie iacet Callimorfus fato depressus
iniquo etc. VI 347.
hie sita reginae famula cognomine
Tyche etc. XXII 219.
hieronica coronatus IUI III 79.
Hilara [VIII 146 f.].
Hilarianus [VIII 181].
Hilario IV 260; XXI 87.
Hiiarus [III 145]; [VI 110]; [VIII
149]; [154]; [156]; [162]; 1X42;
XI 95; [XXV II 303].
Hipponc---XXIII 37.
his tabulis hoc ditat etc. XXVIII 243.
Hispania provincia XXVII 304.
Hister XIV 257.
Homerus VIII 19.
honestam praebens ornatui publice
laudem etc. XX 67.
Honoratus [XXVI 260].
Honorius:X56; XIV 253; XXIV 267;
D. N. Honorio'semper-Aug. Dipty-
chon XXVIII 222; domino nostro
Honorio Haarnadel XVI 387; Ro-
mani orbis libertatisque custodi d.
n. Honorio Pio Aug. atque invicto
principi XIV 252; Honori [et
Arcadi] XX 51 f.
horrea Peduceiana Rom I 127; [horre]-
arius I 127.
horti Cocceiani Rom VI 344; horti
olitorii, qui sunt via Ostiensi Rom
II 205; horti Titiani Rom VI 344.
Horu(s) I 212.
Hospes [VIII 155].
hospes salve, sal[v]us sis quisquis est,
valle (sie) X 224.
hostes victos Italia gaudet, [ludit]e
Romani Tabula lusoria XIX 143.
L. Hostilius Ha-" cons. III 96.
C. Hostius Agathermus IV 28; Vase
XVII 316.
Hyacinthus Aug. lib. p[roc]. XVI 11
337.
Hygia XI 94.
Hyla [XIII 23].
Hylas [VIII 288].
Hypsa[e]us [VII 171].
Hypurgus II 205.
266
Generalregister.
iace noit periere ego te vidi aliani
aviare V 285.
, Januaria [X 158].
Januarius IV 122; V 280; X 158;
XXV II 309; cons. XVII 73, 1.
Janus Aes grave I 179 f.
idiota Tabula lusoria VI 212.
Iduar[i]us I 52.
lilyria: Inlyricum (sie) II 144; vectigal
Illyricum VIII 193.
[imperjator A[ugustus] I 107; [impe-
rator] dest[inatus] XIX 146.
i]n h[is pr]aed[iis ca]di iocantur XXI
96 f.
inbiceo daeo = in(v){c[t]o d[e]o XVII
330.
INCITATVS LIBE LXXXX XIII 29.
inclinabiliter III 148.
indulgentia XVI 95.
Ingenuus V 27.
Inginuus VIII 193.
innoces (sie) Mosaiksarkophag XIII
284.
inpudes Tessera XI 231.
Interamnium XIII 194.
invictus deus XVII 330; sanctus deus
invictus XXV 264 ; • • • in]vic[tus • • •
imperatjor sem[per Augustus] I
107; I(nvictus) M(ithras) VIII 195;
sacer. d.soi.inv.M(ithrae)XVII320.
invide qui spectas, h(a)ec tibi poena
manet XIX 152.
invidiose qui deles, aegrotes IV 119.
lonia Philaenis XIX 187.
losimus XI 94.
iovestod (d)velod = iusto bello XX
46.
IPAMPHIL-VSBENICNVS Lampe
VIII 346.
iratus recoie, quod nobilis ira leonis,
etc. IV 76.
Isac Terrakottaplatte XIII 289.
Isargurus [VIII 146]; [I]sargyrus
[VIII 147].
Isiaci Rom VII 278.
Isidorus XI 96,
Isis KvQla VIII 57.
Ismarus IV 123. -
Italia II 143.
Italicus [XXVI 260].
Jucunda [VIII 152].
Jucund- • • XVI 359; Jucundus IV 16;
V 26; [IX 64]; XIII 59; XVI 359.
et Jucundus Amaranthum ess(e-
darium) tremant V 28.
iudex iter(um) sacrar(um) cogn[itio-
num] II 143; iudex iterum [sacrarum
cogn]itionum XX 117; [iudex sacra-
rum] cogn(itionum) i[terum] oder
t[ertium?] XXIV 269.
iudicia Aug(usti) XIII 49.
Jugurtha rex Numid(arum) V 309.
IV K IVLIAS PRIMAE-XX XIIl
45.
S]ex. Juli Se[n]tini Vase XIII 22.
Jul(ia) Alexandria XXVIII 123.
Julia Ammia XXII 219.
Julia Philo- --te VIII 154.
Juliani vicani forenses XXVII 307.
Julianus IV 122; [VIII 303]; [XIX
326]; [XXI 88]; XXV 264].
J]uii[orum (sepulcrum) Forma Urbis
Romae XVIII 53.
Julius II 14; VIII 59; (Lulius?) I 188;
C. Jul(ius) cons. III 91; Julius
Flacci filius V 288.
Julius Aelianus V 288.
Julius [A]nicetus IV 290.
C. Julius Apollonius III 77.
T. Jul. Eutychianus VI 339.
Ti. Julius Ferox cons. VI 132 ff.
M. Julius Magnus XII 79, 4.
Sex. Julius Priscus fec. Ziegelstempel
VIII 323.
L. Julius Romulus VI 335.
C. Jul(ius) Valen[s] XXVI II 195 f.
Julius eons. [IV 280].
Junior I 107.
M. Junius M. f. Faustus I 197.
Junius Hylas VIII 288.
M. Junius Mettius Rufus cons. I 42.
P. Junius Philotimu XVII 320.
in. Inschriftenverzeichnis.
267
[M. Juni]us Silanus(?) XVII 164, 2;
M. (Junius) Silanus coris. XIX 322;
324.
[Ulpi]iis Junius Valentinus cons. X 60.
Junonei Loucina XVII I 338.
Junonius [IX 64].
Juppiter: [Diejspater II 232; Diovos
XVIII 338 f.; Epul(o) XXIV 262;
Heliopolitanus XXII 245 ff.; Jovis
Wochengott XVI 361; [Jovi Capi-
t]oIino VI 104; Jovi Maleciabrudi
XXII 232.
IVS Eisenstempel XVI 48.
ius conubi XXII 434 f.
(Justinia)nus P. P. Aug. Münze XVI
47.
Justus [IV 266]; cons. XVII 73, 1.
Juturna XV 339, 1; XVII 70; Juturnai
s[acrum] XVII 71.
iuventus: p[rinceps iuventutis A[ug.]
XIV 260 ff.
KAIATIA (Sic) XII 82; Kalatia XII
82.
kalatores pontificum et flaminum
Rom XIV 262; XVII 65 f.; XXIX
10.
Karalitani IV 183.
karisimus (sie) XV 225.
KETRA XXVI 284.
Labeo VI 159.
Lac[h]e^V 285.
Laco VI 124.
ad lacum longum Rom VII 278.
Laelius [VIII 149].
D. Laelius Baibus cons. XIX 322.
Lampadii Diptychon XXV IH 246.
Largus cons. I 198.
larib(us) XXVII 301; [lajribus Augu-
stis VI 108.
Lascivos X 158.
Laterensis II 292.
[Lat]ineis XIX 117.
P. Latin[ius] Lepidus XXVII 231.
P. Latinius P. f. Primus XXVII 231.
Latinus V 259; [VI 159]; [VII 196].
Latona IX 46.
Latris dorn na I 144.
Laturnia Januaria X 158.
L. Laturnius Gratus X 158.
Laudica [IX 65],
Laurentum I 121.
Laurus V 258.
[LAV]ACHA = lavacra Forma Urbis
Romae XVIII 39.
legatus: legatus Ti. Claudi Caes[ans]
Aug. [Germani]ci I 253; [legatus
Augusti pr. pr. Moe]siae I 253;
VI 162; legatus Aug. leg III
84; [leg. pr. pr. provi]nc. Af[ricae]
III 84; [leg. Aug. pr]o pr. leg. [III.
Aug.] III 84; legatus prov. Lyciae
Pamphyliae VIII 303; !eg(atus)
Aug(usti)leg(ionis) XIII. Gem(inae)
Antoninianae XXVI 261 f.
iegiones: leg. I, Minervia p(ia) f(idelis):
tribunus laticlavius V 300; II: !eg(io
secunda) Parth(ica) p(ia) f(eiix)
f(ortis) a(eterna) XXIII 71 f.; 74;
74, 2; mil(es) legion(is) s[e]c(undae)
Pa(rthicae) [Ph]ilip[p]ian[ae] XVII
330; leg. III Cyr(enaica) XII 79, 4;
leg. IUI F[lavia] Ziegelstempel IX
233; leg(io) VI vic(trix) XXI 395;
XXII 333; leg. XII ful(minata)
certa constans III 77; leg. XIII
G(emina) Ziegelstempel IX 235;
leg(io) XIII gem(ina) Antoniniana
XXV 1261 f.; leg. XIIII Gemina VII
199; leg. XVI: VII 199.
Lenas V 246.
Lentulus VI 115; VIII 30; [Len]tulus
[XIX 119]; cons. [XXIII 39].
Leo XVII 19.
Q. Lepidius Iduar[i]us I 52.
Lepidus [XXVII 231].
Q. Leuci IX 358.
libens XVII 330; vgl. Übies; lubens.
Liberalis IV 123; IX 56.
libies -= libens XVII 330.
[Libo] [IV 268]; Ljbo cons. [VI 159].
Liccaius V 27..
Licentia [IX 65].
268
Generalregister.
Licinius [11 1 221].
Q. Licinius Ancotius Proculus XII
79, 4.
Jiquamen Optimum Vasen IV 21 f.;
XIII 30; XVI 356; liq(uaminis)
fl(os) excel(lens) L. Purelli Gemelli
Vase X 265.
Lirus [XVI 333],
Livia Hemera IV 26.
M. Livius M. f. cons. II 149.
locare: ca]di iocantur XXI 96 f.
lo[co] XVII 163.
Logas V 258.
Logus [III 131].
Lollianus [XVII 73, 1].
M. Lollius Paulinus I 199.
Longina: coilegium Corbulonis et
L(onginae) XXVII 309.
[I]ubens XVIII 339.
Lucania VI 347.
Q. Lucanius Latinus VI 159.
Lucceius IV 172.
T. Lucceius T. 1. Aiexand(er) VIII
146 #^
Lucianus XIX 153.
C. Luciiius C--- VI 159.
Lucretius XVI 334.
M. Lucretius VII 172.
[M.] Lucretius Fronto XIX 263 f.;
M. Lucretius Fronto vir fortis et
ho(nestus?)XVI333;M. Lucret(i)us
Fronto aed(ilis) XVI 334.
M. Lucretius Lirus XVI 333.
L. Lucretius L. 1. Zetiius VI 129.
Lucrio [XIII 58]
Luc[r]io Me[mm]i i. s. XXIII 37.
ludere VI 212 ff.; ludant Romani
Tabula lusoria XIX 143; ludere
nescis Tabula lusoria VI 212 ff. ;
[ludit]e Romani Tabula lusoria XIX
143.
Lulius (Julius?) I 188.
lumpa vetus Vase XVII 316.
Luna Wochengott XVI 361.
lupa Tessera XI 232.
Lupus VIII 303.
M. Lurius Germus VI 126.
L. Lusius Saturn[inus] III 142.
Lycia VIII 303.
lympha: lym(pha) vet(us) Vasen IV
28; VIII 25; lymp(ha) Ves(uviana)
Vase XVI 312.
M auf apul. Vase, kein Schriftzeichen
XIX 203, 1.
C. M[--Mus] C. [I. Ju]stus l^' 266.
Macer [V 295].
maceries VI 344; XXIV 270.
L. Maecia L. f. XXVI II 123; L. Maecia
Sabbatis XXVIII 123.
L. Maecius L. f. Constantius XXVIII
123.
L. Maecius Victorinus XXVIII 123.
Fl. Maesius Egnatius Lollianus XVII
73, 1.
M. Magill M. I. XXIII 37.
magistri: magistri equitum Rom XIX
119;mag(istri)pag(i) IV 344; XXIX
130; mag(istri) quinq(uennales) c[ol-
l(egii)] teib(icinum) Rom XXIV
262; ex magistro m(ilitum) per
Thracia(m) VII 206.
C. Magius Celer III 143.
Magnianus [V 112].
Magnus [V 141]; [XII 79, 4]; [XVII
164, 2].
[M.] Ma[g]rius Bassus XIX 326.
[M]agrius Sagit[t]a XIX 322; 325, 1.
[Ma]hes Mahei f. IV 252.
Maior I 42; [I 199].
Cn. Malus VII 172.
M[alachb]elo XXII 233.
Maleciabrudes, Beiname des Juppiter
XXII 232.
malest Tessera XI 233.
Rusticus Malius V 27.
Mamaea: d. n. Julia Mamea VII 299.
Mamertinus [II 144]; [XVII 159].
mamme suae plurima salut. XI 94.
Mancia P. 1. Doris III 133.
mancipe Sklavenhalsband XX 11;
mancupi XIII 194.
P. Mancius P. I. Diogenes III 133.
III. Inschriftenverzeichnis.
269
Manios 11 40; 139. .
••Manius C. I. Justus IV 266.
[T. Manlius] Torquatus XIX 119.
T. Manlius Valens cons. 1 128.
MAR XIII 41.
Marceil ianus [XVII 289].
Marcel lus [1 194]; [199]; [VII 199];
[XVII 162; 164, 2]; XIX 326; cons.
[I 128]; [IV 183].
Marcia Anthis Vlll 161.
Marcianus XV 225.
Marcius Vase XI 97.
[C. Marciu]s L. f. Cens[orinus] cons.
XVI II 334.
[L. (Marcius)] Censorinus cons. XXI II
37.
Sex. Marcius Priscus cons. VI 332.
C. Marcius C. I. Rufus VIII 157.
Marcus VII 20; XVI 359.
Marcus Aurelius: (pro salute Impera-
torum) Antonini et Commodi Aug(u-
storum) XXII 246.
[marga]ritarius Rom XX 115.
Maria: S(an)ct(a) Maria ajuba nos
Terrakottaplatte XIII 289; Domina
nostra Maria Haarnadel XVI 387.
T. Marius Processus IV 271.
marmorarius subaedanus VIII 149.
Mars: Marti invicto XVII 31; Martis
Wochengott XVI 361.
Martialis[VlI300];XIII41;Martialis
A[ug. lib.]XllI 118.
Martyris XI 111.
Marull[us] [IV 268]; Marulus [VII
171].
Mater Deum Magna Idaea X 4; matri
deum salutari Münze XXIII 368.
Mat[ernus] [XXI 96]; Maternus cons.
[I 42]; Materni Vase XVI 312.
Matidia: templo Matidiae Bleiröhre
XIV 149; Noenses de ara Matidie
VII 278.
Matogenes XVII I 294.
Maxentius: Imp. Maxentius p(ius)
f(elix) invictus Aug(ustus) XVII 31.
Maximianus [IV 279].
Maximus [VI 160]; [VII 300]; [XIX
326]; cons. II 205; [III 8]; VII
216, 1.
Maxumus [VIII 162].
•MEBIXA BERIBIXl XXVI 284.
medicus veterinarius coh. I. pr. XXIV
171.
Megiste V 31.
L. Melissaeus Castor X 158.
meila Vase XIII 22.
Me[mm]ius L. s. XXIII 37.
M. Acilius Memmius Glabrio cons. IV
284.
m[e]moriola II 205.
mensor III 148.
Menerva Vase II 232.
Menophilus [VIII 155].
mereto XVIII 339; meretod XVIII
338.
Meso(r) V 26.
Messalinus cons. [I 198]; VI 115.
Messalla cons. [VI 159]; [XIX 322;
325].
A. Messius XIII 23.
Messius [XXV 264].
Metradates: [rex Metrada tes Pilopator
et Pil]adeiphus regus M[etr]adati
f. IV 252; vgl. Mithradates.
Mevania Vase XII 42.
Micaurea VI 148.
Micon XVI 351; XIX 259 ff.; XX
188 ff.; 380 ff.
Mienerva Vase II 232; vgl. Minerva.
mil(ites) pr(aetoriani) XXV 264.
Mimos VIII 58.
Min(atius?) X 299.
ad Minervam Rom VI 335; vgl. Me-
nerva, Mienerva.
L. Minie, cons. IV 172.
Minicia XVII 73, 1.
Minic[ianus] III 232.
[L. Mini]c[i]us L. F. N[at]alis cons.
III 84; 97.
minist(er) VII 171; minister X 158.
Minius [V 279]; [VII 22].
N. Popidius Minius VII 22.
270
Generalregister.
Minuci Mur XIII 50.
Minus I 145,
Mithras: sacer. d. sol. inv. M(ithrae)
XVII 320; invicto propitio XIX
153; sancto deo invicto XXV 264.
bellum Mithridaticum XXI 395; XXII
333; vgl. Metradates.
T. Mitsionius S[ex. f.] XXVII 301.
miximus in lecto; fateor, peccavimus,
hospes etc. XIX 266.
MNOVCERM Lampe VIII 346.
Moderatus IV 172.
Modestus [IV 119]; [XVI 334].
moece Tessera XI 231.
Moesia I 253; VI 163; XI 253; XXVI
260; 262; Moesiae ultor VI 152.
moice Tesserae XI 228; 231.
C. Mom.; L. Mom. IV 114.
monetarii Rom VII 278.
Q. Monnius Rufus III 144.
mons XXII 187 ff.
Montana [IX 63].
monumentu]m [AJgri[ppae?] Forma
Urbls Romae XVI II 51.
Mopsus VII 22.
moraris Tessera XI 228.
moribus bellis XI 93.
Mpupis [VIII 213].
Mucatra [XVII 331].
Mucianus [IV 277].
Q. Mucius Sypo VIII 60.
mula Tessera XI 231 f.
Munatianus [II 14].
L. Munatius IV 120.
L. Munatius Caeserninus III 144.
[L. Munatius PIan]cus cons. VI 159.
C. Mundicius Helpistus I 42.
munus gladiatorium III 79.
Miurine VIII 58.
m(urmillo) XVI 288; murmillones
V 29.
Muron VIII 158.
Murranus V 26.
Murtilus V 246.
Murtis VIII 162.
N. Murtius VII 23.
••••MVS| -VITI-ORI XVII 94.
Musa [VII 17]; XIX 187.
Mus(a)eus X 261.
Musicus III 147; V 139; [VIII 58];
Mussicus VIII 58.
Mustius XIII 10.
[a]d mutandu[m] II 141.
Myste VIII 163.
nabige Tabula lusoria VI 209.
L. Naevius L. f. Surdinus XVII 327.
C. Naevius Vitalis Vase XVII 314.
[Narc]issus IX 43; Narcissus XIII 10.
Nardus VIII 163.
C. Nasennius Marcellus I 199.
Nasica V 246.
Natalis V 246; cons. [III 84].
navalis (triumphus) V 306.
Neapolis: colonia Aurelia Aug. Anto-
niniana felix Neapolis V 303; cur(a-
tor) Neap(olis) XXVI 260; 262.
Nedimus [XVI 331].
Neicepor Capreili P. s. XXIII 37.
[Nemanes Nemanei f. = NaifA'\dvr}s
Tov Nai/ndfovs IV 262.
nemus Caesarum IV 289.
Nemus Dianae: praitor II 149.
Nepos IV 120; [VI 134].
Neptunalis V 236.
[L. Neratius Ma]rcellus cons. IV 183.
L. Nerianus Tertius XIX 151.
L. Nerianus Venustu[s] XIX 151.
S. Nero XIII 41.
Nero cos. IX 56; Nero Vase IX 42;
Ner(o?) IV 120.
Nerva: imp. Nerva Caesar Augustus
etc. XXVII 223.
Nestor M. Thori M. 1. XXIII 37.
ab Nicandro Dorotheo Vase XI 139.
Nice [VIII 146 f.].
Nicero(s) Nedimus XVI 331.
Niceta [II 59].
NICIDI XIII 59.
Nicomachi Diptychon XXVIII 202;
245 ff.
Nigellio [XXVI 268].
Niger III 144; VI 159.
11 1. Inschriftenverzeichnis.
271
Nigritaianus: Divus Nigrinianus nepos
Cari IV 249.
Ni[grinus?] [VI 159].
Noenses de ara Matidie Rom VII
278.
No[l]a 111 144.
Noiani I 254.
Q. Nolanus Primus IV 113.
NOME SV XIII 59.
non ego socia IX 46.
Nonia C. f. VI 344.
L. Norbanus [Baibus] VI 159.
[C. Norbanus Fl]accus cons. VI 159.
Sal(vius) Novanius XIX 153.
November: nob(embres) (sie) XIX
149.
Novios Plautios II 228.
L. Novius Crispinus XII 84.
C. Novius Priscus cons. VI 335.
Nuceria V 26; Constan(tia) Nuceria
III 145.
nugator Tessera XI 230; 232.
Numasioi II 40; 139.
intmen August! III 145.
Numerius XVIII 339.
("Njumicius Urva(nus?) V 27.
P. Numis[ius] V 27.
L. Numisius Felicio VII 172.
P. Numisius Hyla XIII 23.
Numisius Successus VIII 323.
nundinum Pompeis VIII 30; nun(di-
num) Cumis VHI 30.
0 utinam liceat etc. IV 122.
M. Obeilius Firmus XVI 324.
C. Obeilius Ru[fus] IV 268.
OC CIILIIR FIICITII XI 94.
Ocios Surus VII 23.
oclu II 60.
Ocriculum: Ocriclo Vase XII 45; 51.
Octavia M. 1. Chrusis VIII 151.
M. Octavius M. ). Attalus IV 279.
Q. Octavius Sagitta XXVII 304.
0[c]tav[u]s [V 32]; [VI 154].
M. Oculniu[s] V 29.
OCVS VACAT XIII 45.
officialis praefecti annonis VI 341.
officina: ex offici(na) Agathon(is
Vase XIX 186; ex officina Agathopi
Vase XI 139; ex officina Scaur[i]
Vase IX 357 ; ex of . T. Treb • • • Blei-
röhre XXIV 169.
Offidianus XXIX 135, 3.
L. Ofisius L. !. Stabilio VIII 148.
Olivarius XI 99; XII 57.
Olympias [VIII 288].
operarii Galbeses horrearii cohortis
secundae I 42.
M. Oppius Agroecus XXII 232.
M. Oppius Val. XIX 322.
Optata [III 131].
optio II 14.
opus doliare ex praedis linksläufiger
Ziegelstempel XXIV 156.
oraculo IX 92.
ordo VI 340.
Orestes Diptychon XXVIII 246!
Orfienses Rom VII 278.
Ories X 158.
ornamenta decurionalia et duumvi-
ralia III 79; ornamenta triumphalia
I 253; VI 163.
Orne [VI 286].
Orpheus Ziegelstempel XXIV 156.
Q. Oscius VIII 23.
Ostiensis via II 206,
M. Otacilia Severa Aug. mater
castrorum II 14.
P. Pacciaecus T. 1. Isargurus VIII
146 f.; 152.
P(a)etinus cons. XXVIII 103.
Paganicus vicus XXVIII 119 f.
pagus: magister pagi Felicis subur-
banae Scafati IV 344; mag(istri)
pag(i) Vestini XXIX 130.
Pales : Pali sanct[o ?] pastorali XXV 1 1 1
195 f.
palim = TidÄif XI 94.
Pamphilo XIII 194; Pampilo [XXVII
302].
Pamphylia VII 303.
Pa[nsa] [II 14]; Pasae (sie) XVIII
52. 1.
272
Oeneralregister.
pantomimus temporjs sui primus III
79.
Papia [VIII 146 f].
M. Papinius M. I. Antiochus VIII 151.
[L. Papirius Cursjor XIX 119; cSns.
XIX 119.
Papir[ius] Socra[tes] XXIV 129.
parasiti Apoliinis III 79.
pariator: in hodiernum pariator II
205.
Paris III 146; [V 28].
Parthi occisi Tabula lusoria XIX 142.
Part[hicus Maximus] XXIX 8.
Passienus IV 288.
passus: [m](i!ia) p(assuum) CXXV
III 13.
patertera XXVII 62 ff.
patice Tesserae XI 228; 231 f.
patronus: patronus corpor(is) cura-
torum navium marinarum I 197;
patronus et defensor V corporum
lenuncujariorum Ostiensium 1 198;
patronus coloniae (Hadriae Piceni)
III 8; patron(us)et cur(ator) Abeili-
nati[um] XXIII 71; pat[ronus fecit]
XXIV 170; patrono iiber[ti] XXIV
270.
Patuleia Aucta VIII 163.
Pauli |resti| XVII 52.
Paulina [IV 276]; [VI 112].
Paulinus [I 199].
Paulus XXVII 309; PauIIus cons.
III 8.
Cn. Pedanius cons, Vase XI 139.
ped(es) quadr(ati) XXX I 62.
Pedros II 283.
Peducaea XXVII 301.
Pegasus VIII 288.
Pentascinenses XI 256,
perdis Tabula lusoria VI 215.
Permissus [VI 149; 150].
pernix Tesserae XI 228; 230; 232.
Pero|XVI 351; XIX 259 ff.; XX
188 ff.; 380 ff.
PEROE II II AC / XIU 30.
M. Perperna IV 248, 1.
[Pertin]ax [XIX 146]; P[ertinax]
[XXIV 265].
Perusia: [Augusta Per]us[ia colonia]
Vib[ia] XXIX 4.
Petacia Montana IX 63.
Petacia Rufilla IX 64.
Petacia M. 1. Vital is IX 62; Petacia
Vitalis IX 63.
M. Petacius Communis IX 63.
M. Petacius M. 1. Dasius IX 62.
M. Petacius M. f. [Maior?] IX 62.
M. Petacius M. f. Severus IX 62.
L. Petinate Velos II 286.
Petrius XI 256.
Petronia Venusta V 282.
Q. P(e)tronius 0[c]tav(u)s V 32; VI
154.
[M. Petron]ius Sura cons. XVII 159.
Petrus Vase XXVIII 204, 4.
Petrus Antistes XI 111.
T. Petsi Orpheus Ziegelstempel XXIV
156.
Pharnaces [VIII 149].
Philaenis XIX 187.
Philemat[ion] VIII 161.
Philematiu (sie) XVII 320.
Phileros 1 157; [Vlll 153 f.]; 160;
[161].
Philippus [IV 282]; V 28.
Philippus: Imp. Caes. M. [Jul. P]hil[ip-
pus Aug] et [M. Jul. Philippu]s
n[o]bi[l]issimus Caes. XIII 232;
Philippus pater: Imp. M. Julius
Philippus Felix Aug. etc. II 14;
Philippus filius: M. I[u]I[i]us [Phi]-
lippus nobilissimus Caes. princeps
iuventu is II 14.
Philodam[us] A. Anni A. 1. XXIIl 37.
Phil[o]m[e]la IX 43.
Philomusus [IV 344]; [VIII 160].
Philo- •• te ••• [VII. 154!
Philotimu (sie) [XVII 320].
Philumene I 127.
Phoebus I 212; XXVII 309.
Picens XVIII 295.
Picentin[us] VI 159.
in. Inschriftenverzeichnis.
273
Picen(um) XXIII 71.
Pictori XXI 87.
pientissimis fratribus XIX 187,
Pieris IV 105.
piger Tessera XI 228.
[Pil]adeipus cons. IV 252.
Pilargyrus [IX 63].
Pilipus II 228.
Pilonius Feix (sie) XI 28.
Pllopator cons. [IV 252)].
Pinaria VIII 152.
Cn. Pinarius Aemilius Cicatricula cons,
VI 332.
pinn(irapus?) XV 225 ff .
[Cn. Pis]o cons. VI 157.
Pitia [XXVII 303].
[Plan]cus [VI 159].
Plato VIII 19.
PLATOR XIII 58.
[A.] Platorius Nepos Calpurnianus
VI 134.
pieps urbana XXXV tribuum III 90;
pieps [omnis urbana XXXV tri-
buum] XX 60.
M. Plinius Gall[us] XIX 322.
Plocamus X 159.
ploras Tabula lusoria VI 215.
L. Piotius cons. IV 172.
L. Piotius C. f. Sabinus V 300.
plurismaica XVII 331, 1.
POBII (sie) Lampe VIII 346.
M. Poblicius Hilarus VI HO.
Pobl(icola) cons. [XIX 322; 325].
Q. Pobl[iIius] cons. XIX 119.
in valle Poenina XXVII 304.
Polio cons. [1 199]; [VI 160]; Pollio
[XV 339, 1]; [XVII 70].
Pollux VI 216.
Polybianus III 232.
Polybio XXIV 270.
[Po]iych[r]onius Aug. üb. VII 299.
Pompei III 145; Pompeii XIII 49.
Ponipei(anum?) Vase XIII 47.
Pompeianum theatrum XIV 253.
Pompeianus cons. I 197; IV 277.
Pompe(ius) V 26.
General- Register
[Cn. Pomp]eius Magnus XVII 164, 2.
Q. Pomponius Maternus cons. I 42.
C. Pomponi{us) N(umeri) f. XVIII
339.
L. Pompusius Mettius VI 160.
C. Ponatius S(er.) f. II 62.
Pontia C. 1. Thelete VIII 152.
pontif ices : [kalat]ores pontificum
XVII 65 f.
T. Pontius T. f. XXIX 130.
L. Pontius Ni[grinus?] VI 159.
POPI|BITVS Lampe XII 45.
N. Popidius Minius VII 22.
POP IL Lampe VI II 346; P0PILI(B1T
Lampe XII 45.
C. Popilius Vasen XII 42 ff.; XIII
399 ff.; XXII 21.
Popillia L. 1. Anthis VIII 146 f.
L. Popillius L.I.Alexander VIII 146 f.
Poppaea Corinn(a) X 158.
C. Poppaeus Apollonius IV 105.
M. Popuiicio(s) M. f. VIII 319.
porticus tri[umphi] III 314.
portus Neapolitanus Rom l 188.
Potitus IV 260; [XVI 332].
praeco XIX 151.
praefectus: VI 335 f.; praef(ectus)
aer(arii) milit(aris) XXVI 260 ff.;
praef(ecti) aer(arii) Sat{urni) VI
160; praefectus annon[e]s VI 341;
praef. Beren(icidis) Koptos XII 79,
4; praef. cast(rorum) Koptos XII
79, 4; praefect[us curatorum ripae
Tiberis] I 121; praef(ectus) classi(s)
XXIV 244; praefectus equitatus I
253; VI 163; praef. equi XXVII
304; praefectus fabrum III 77;
XXVII 304; ex praefecto praetor io
II 143; praefectus praetorio II 143;
V 91; VII 312; praef (ectus) pr(ae-
torio) XVIII 64; ex praefectis urbi
VII 329; praefectus urbi II 143;
X 60; XIV 253; XVII 19; prae-
fectus urbis VII 278; prae(fectus)
veh(iculorum) VIII 195; praefectus
vigilum VI 124; XIX 149 f.
18
I
274
Oeneralregister.
Praeiectiis VI 341; VII 312.
Praeneste: Praenesti[na] civitas XIX
149.
Praenestius [II 144].
Pr[a]esens cons. II 14.
••PRAESENT----XXIV 157.
pr(a)eses provinciae Corsicae XIX
149.
praetor III 84; V 300; VI 159; VII
199; VIII 303; Nemus Dianae II
149; praetor inter civis et peregrinos
Rom XVII 327; praetor qui ius
dixit inte(r) civ(is) et civis et pere-
g(rinos) XXVI 261; 263.
Pra[stina MessalinusJ cons. 1 198.
Primigenia [X 157]; [XXVII 308].
Primig[en]ius [XXVII 303].
Primio V 27.
p(rlmi) p(ilaris) HI 142.
Primitiva [I 53].
Primus III 148; [IV 113]; [VII 289];
[XIX 326]; [XXVII 231].
princeps iuventutis II 14; XIV 260 ff.;
XX 59.
Priscus IV 21; V 90; [VI 160]; [VIII
323]; [XIII 55]; XIX 187; cons.
[VI 332; 335].
Priva XI 93.
Probus V 257; [VIII 319]; Probus,
famulus V. c, cons. ord. Diptychon
XXVIII 222.
Processus [IV 271].
Proculus [I 123]; [IV 183]; V 28;
[XII 79, 4]; XVI 293; [XIX 326].
procurator: proc(urator) aIim(ento-
rum) XXIII 71; 74; proc(urator)
famil(iae) glad(iatoriae) XXIII 71;
75 f.; proc. fiscorum XIII 117 f.;
proc. fisci castr[ensis] Rom XIII
117 f.; [pr]oc. [fisc]i libe[rtatis]
Rom XIII 117 f.; [pr]oc. h[eredit(a-
tium)] Rom XIII 117 f.; proc(ura-
tor) vigesimae liered(itatium) Pute-
oli XXIII 71.
Prodamus [V 236]; [252]; Ziegel-
stempel [IV 12, 1].
promis[s]u XVII 330.
Protogen[es]M. Magill M.l. XX III 37.
Ptolomaeus V 247.
Sex. Publicius Sex. fil. Maior I 199.
Pudens I 197; cons. [1 199].
Pudentianus II 205.
Pulfenius XXVI 284.
Pumidius Paris V 28.
M. Pupius Ruf US XIII 10; 23.
L. Purelli Gemelli Vase X 265.
Pusio [VII 199].
puteal XV 339, 1; XVII 70.
Puteolani XXIII 71; Putiolanus XI
95.
Puteoli XIII 49.
Pylades [III 79].
Pyramus L. Vitelli cubicuiarius XXIV
173.
Pyrrhicus III 147.
q. q. ordinis sevir. Aug. Ostia I 198.
QOSCIVS Terrakottaplatte Will 23, 1.
Quadratus [VI 159].
quadrigae bigae desultores II 41.
quae parvis mater natis alimenta etc.
XVI 351; XIX 259 ff.; XX 188 ff.;
380 ff.
quaestor: II 292; VII 199; Pompeji
IX 61; Praeneste II 292; Velia Vi
346.
q(uaestor)aerarii Ostia 1 197; quaestor
Augusti I 198; [quaestor impe]ra-
toris VI 162; q[uaest]or provinc[iae]
III 84; q(uaestor) urb(anus) XIII
194.
quattuorvir viarum curandarum 111
84; VII 199; vgl. vir.
Sex. Queintilius Varus VIII 157.
qui Persas belle vicit Marathonis in
arvis etc. XVI 167.
Qui(nctilis) XVI 361.
T. Quinctius Q. f. VIII 223.
T. Quinctius T. f. [Crispinus] cons.
VIII 320.
T. Quinctius T. 1. Hilarus VIII 149.
T. Quinctius A. I. Laelius VIII 149.
quindecimvir sacris faciundis IV 182.
III. Inschriftenverzeichnis.
275
quinquennalis: quinq. Aug. XXVI
286; quinquennalis corporis men-
sorum trumentariorum adiutorum
Ostia I 198; quinq(uennalis) i(ure)
cl(icundo) Nuceria 111 144; q(uin)-
q(uennalis) Faustinae matris II 205;
q. q. ordinis sevir. Aug. Ostia l 198.
Quinta X 159.
Quintianus cons. [XIX 326].
Quintilia Ro--- VIII 158.
Quintilius XI 256.
L. Quintius Vase XII 47.
quis amat valeat, quis XVI 362.
quisquis amat nigra(m), nigris carbo-
nibus ardet etc. XXIII 267.
quisquis amat valeat V 246; XIII 45.
quisquis amat veniat, Veneri VIII 59.
quisquis in alterius fortunis incubas
X 222.
quoniam fuit voluntas animi etc.
VII 24.
quos ego — sed V 31.
Raecius XIII 50.
P. Raec(ius) As[iaticus] XXII 334.
in Raetis XXVII 304.
[L. Ragonius] Quintianus cons. XIX
326.
P. Rapellius XIX 326.
Ratiaria: R(atiaria?) XVII 330, 3;
col(onia) [Rat(iaria)] XXVIII 195 f.
rationalis III 232.
Ravenna s. classis.
reboca (sie) Sklavenhalsband XX 11.
Receptus I 213; [IV 119].
Redemt[u]s V 30.
[r]egia Rom XVII 65.
regio: regio pr[ima] Rom II 143;
c[ur(ator) re]g(ionis) I urbis s[acrae]
Rom XXII 341; reg(io) XIII in
A[ventino] Rom XXII 341.
Regulas V 139; cons. VII 21; Regulo
feliciter quia verpa est V 139.
R(emesiana?) XVII 330, 3.
Repentinus I 157.
Restitutus [IV 17]; VII 25; XIII 49;
Signaculum XI 4.
retiarius V 30.
Rhenus 1 212; XIV 257.
Rodinus IX 56.
Roma I 197; Lampe VIII 346;
Ro[mae] VI 104; Romai II 228;
Roma capus mundi IX 92.
Romanus V 247; XVI 359.
Romanus olim palim aurum pro fer-
rum dedica XI 94.
Romanus Secundus XIII 45.
Romula vivas in deo semper Haar-
nadel XVI 387.
Romulus cons. [VI 335].
Romulus et Remus: aeternae urbis
suae conditoribus XVII 31.
• -Roscius* • 'manius IV 266.
Rufa [VIII 162]; [IX 123]; Tessera
XI 228, 2.
L. Rufilius XIII 194.
Rufilla [IX 64].
Rufinus [III 97]; [XXV 264].
Rufio IV 344; [VIII 157].
Rufus cons. [I 42]; [II 143]; [III 144];
[IV 113]; [268]; [VI 124]; [159];
VIII 25; [61]; [157]; [195]; [XI 95];
[XIII 8]; [10]; [23j; 29; [XVII
159]; Ziegelstempel [XXV HI 102];
Runus (Sic) [XIII 23].
RVRI ANVM|MMVS IV 24.
Russeus XIII 59.
T. Rusticelius Celer XI 95.
[Rustice]lius C. 1. Philomusus IV 341.
L. Rusticeius XIII 59.
Rusticus [V 27].
A. R[u]stius IV 121.
Rustius Si--- VIII 56.
Rutili-Crispini Ziegelstempel XX IV
156.
Rutil ius Capito XXII 440.
Rutil ius Sex. L XXVII 303.
Sabazis VIII 288.
Sabbatis [XXVIII 123].
Sabbatius VI 218.
Sabeinus [III 142]; vgl. Sabinus.
Sabina IX 56; XXII 219.
Sabinianus [III 232].
276
Generalregister.
Sabinus IV 21; [279]; V [300]; 302;
XIII 49; Sabinus F IV 21, 1; Sabi-
nus praetor, magna res formis, perit
V 302; vgl. Sabeinus.
[Sa]binus Mat[ernus] XXI 96.
sac. = sec(undae) XVII 330,
Sacerdos cons. VII 300.
sacerdos aput Laurentes Lavinates III
77; sacerdos synhodi parasitorum
ApoHinis Puteoli III 79; sacerd(os)
Veneris et Cereris publica VII 172;
sacerdotes IV 277; VIII 288.
sacerdotium bidentalium Rom IV 274;
sacerdotia VIII 288.
a sacris XXII 247, 2.
Sadaeus VI 217.
L. Saginius Prodam[us] Ziegelstempel
IV 12, 1; V 236; 252.
Sagit[t]a [XIX'322]; [325, 1]; Sagitta
[XXVII 304].
Salarense (opus) Vasen XXIII 293, 6.
Sallia Septimina XXVII 304.
Sal[lus]t[iu]s XIX 147.
C. Sallustius Cr(ispus) XXI 87,
Sal[lus]t[iu]s Verginius Ga[llus] cons.
XIX 146 f,
saltus Tessera XI 239, 2.
Salus: Salute! sacrum IV 121.
SALVTAT II XIII 8.
salute XVI 359.
Salvia [XIX 186].
salvis d(ominis) n(ostris) XVII 19.
Salvius II 205; [IV 266]; [VIII 158],
Salvius A, [L]aeli A. 1, XXIII 37.
Gaius Salvius Domitius Rufinus cons.
III 97.
M. Samellius Modestus IV 119; M,
Samellium Modestum aed(ilem)
Fronto facit XVI 334.
Samus V 28; Samus IDI m(urmillo)
idem eq(ues) hie hab(itat) XVI 288.
sa[n]cta vix[i]t XXIII 36.
sanctus deus invictus = Mithras XXV
264.
Sardae naves I 197.
Sarnus: pons Sarni III 145.
C. Satanus C. 1. Matogenes XVIII 294.
C. Satrinius Celer I 52.
C. Satrinius Clemens VIII 285.
Saturia Erhennia XVIII 295,
C. Saturius Picens XVIII 295.
C. Saturius Sic- --iatt- • • XVIII 295.
Saturnina V 280.
Saturninus [III 142]; cons. [VI 115];
[332]; IV 78.
Saturnus XVI 360 f.; Signaculum
[XIII 12].
Saturus [XIX 186].
Satyrus XXIV 270.
Scaeda [VIII 164].
Scaeva VIII 150.
Scaurus IV 21; IX 357; XIX 186.
Sceipio [VIII 157].
schola III 221.
Scirto ex Dalmatia VI 335.
Scolacium: colonia Minervia Nervia
Aug(usta) V 69.
Scombr Vasen XI 139; XVI 356;
Scom(bri) Vase XIX 186; Scombr
ab Scauro Vase IV 21 ; CT Scombr
Scauri ex officina Scaur Vase IX
357.
Scopas minor XI 99; XII 57.
scriba: scr. aedilium curulium III 77;
scr. librarius quaestorius trium decu-
riarum III 77; scr. quaestorii: sex
primi curatores VI 159; 161.
Scr[ibonia] Caes[aris] VI 137; VIII
325.
L, Scribon(ius) Libo cons. IV 268; VI
159.
Scurra Tessera gladiatoria III 91.
Sdis(?) [IV 173].
Secunda VIII 162; [XXVII 231],
Secunde et Proiecta vivatis inch--**
Silberkästchen XXVIII 206.
Secundus IV 122; [V 243]; XIII 45; 56.
L. Seitius (sie) cons. VI 157.
Semonia VI 129.
semper M. Terentius Eudoxsus unus
supstenet etc. XIX 264 f.; XXIII
264.
in, Inschriftenverzeichnis.
277
senatus: VI 339; ex s(enatus) c(on-
sulto) V 244; XIII 197; XVIII 52,
1; 302; 334; ex senatus sententia
IV 148; c]uria sen[atus] Rom XVII
40; [sen]atus et popu[lus romanus]
XIV 261; senatus populusq. [roma-
nus] oraculo IX 92.
Seneca [XVI 288].
in senec]tute me b[aiulant] XVI 267
Se[n]tinus Vase XIII 22.
L. Sentius cons. VI 157,
Cn. Sentius Saturninus cons. VI 115.
L. Sentius Zeno V 108.
Septimina XXVII 304.
Severi [et] An[tonini] XXVIII 119 f.
L(uci) Septimi Severi XXV 264.
P. Septimi Gaetae (sie) Caesari (sie)
XXV 264.
L. Sept. Mareen ianus XVII 289.
L. Sept. Domitianus XVII 289.
Septuminus [XXIV 244].
[sepulcru]m [A]gri[ppae]? Forma
Urbis Romae XVIII 51.
[sepulcrum J]uli[orum]? Forma Urbis
Romae XVIII 53.
L. Sepuni Symphoni Signaeulum XIII
12.
T. Sepunius T. f. XIII 194,
Seranus [III 97].
Serapion V 246 f.
L. Sergius Pauilus IV 268.
Servilius V 30.
M. Servilius cons. VII 71.
P. Servilius cons. III 91.
Q. Servilius Pudens cons. I 199.
Q. Servilius Scaeda VIII 164.
Servilla [III 123].
servus sum domini mei scholastici
v(iri)sp(ectabilis)-tenemenefugiam
de domo pulverata Sklavenhalsband
VIII 260.
Severa Phiiippi: M. Otacilia Severa
Aug. mater castrorum II 14.
Severus V 32; VI 154; [VII 300];
[IX 62]; XIII 59; [XXIII 36];
XXIV 53; Sever[i Pii Pertin]acis
Aug. XIX 146; [Sev]eri Pii P[erti.
nacis] XXIV 265.
sevir Augustalis Ostia l 198; seviri
Augustales XIX 151; sevir equi-
tum Romanorum VIII 303; XXVI
261; vgl. vir.
Sextia Olympias VIII 288.
Sextilius V 90; Sextillus IV 23.
P. Sextilius Julianus XIX 326.
T. Sextius Agathangelus XXII 232.
L. Sextius Eros V 30.
si pudor in vita quicquam prodesse
putatur etc. XIX 263.
si qui moverit py (sie) feret XXI 88.
si quis eis n ae XIII 57.
si quis non vidi(t) Venerem quam
pin[xit Apella] etc. XXIII 263.
sibi et sueis XVII 320.
Sicilia I 253; VI 163.
Siculus [V 294].
SIKIS XXVI 284.
Silanus [XVII 162]; [164, 2]; cons.
[XIX 322]; [324].
M. Silanus M.. f. cons. VI 159.
SIL|BANI I 125.
Siiia C. 1. Nice VIII 146 f.
N. Sillius Vase XI 135.
[Sil]va cons. [VI 160].
Simiiis [VIII 58].
Simo [XIX 186].
Simonius Julianus XXI 88.
S(inistra?) Steinmetzzeiehen? XVI 369.
[S]inues[ani] I 254.
Sisenna V 28,
M, Sittius Potitus XVI 332.
socii vicesumari (vicesimae libertatis
novi et veteres) V 31.
Socra[tes] XXIV 129.
[sod]aIis Flavialis XI 254; sodal(es)
Hadrianales XXVI 260; 262; soda-
lis Titialis V 300.
Sol Wochengott XVI 361 ; Sol Augustus
VIII 194; sacerdos [amplissimus
dei invi]cti Solis Elagabali XXII
434.
Sophron II 205.
278
General register.
Soratus [VIII 56].
Sotericus [VII 206].
Spatalus IV 124,
specula(tor) XXVI 268.
speleum XXV 264.
Spendusa XIII 41.
S. Spentius F. XXIV 43.
Speratus XIII 41.
L. Spurius Pilargyriis IX 63.
Staberia P. 1. Hilara VIII 146 f.
P. Staberius P. I. Papia VIII 146 f.
Stabilio [VIII 148]; [XXIX 135J.
Stall ianus Bleisiegel V 139.
Statilia Euhodia VI 112.
[s]tatio XIX 152; statio aquarum
Rom XVII 73, 1; s[t]a(tio) Aquin-
c(ensis) VIII 193.
stationarius XVII 330.
Statins XI 89; [XIX 186].
M. Stat. [F]loren(s) VIII 56.
L. Statins Receptns IV 119.
Statins C, f. Satnrninns VI 332.
stato = (ha)stati XVII 330.
Statnavalerianenses Rom VII 278.
M. Stla(cci?) Auct(i)S/gnacu/um XIII
54.
C. Stlacci Epitynch. Signaculum XIII
13.
Stobi V 90.
Straten V 247.
Strobilns IV 13.
stnmacose Tessera XI 233.
Suavis VII 17.
Subura Rom: äg^otv 2:[ovßo]vQriatoir I
56; Snburenses VII 278.
Successus IV 122; [VII 17]; VIII 58;
[323]; IX 48.
Snessniani I 254.
Sulla XXI 87.
Ser. Sulpicius Ser. f. Galba cons.
I 62.
P. Sulpicius P. f. Hospcs VIII 155.
C, Sulpicius Rnfus Signaculum IV 113.
Titus Sulpicius Seranns cons. III 97.
Summia T. f. Secunda XXVII 231.
Sumphoni [XIII 12].
supstenet = sustinct XIX 264 f.;
XXIII 264.
Snra [XVII 159].
Surdinus [XVII 327].
Suria (sie) XXVII 304.
Surrentinas, Surretinas XIII 47.
Surus [VII 23]; VIII 58.
Sutius Cicero VIII 59.
Symmachus [VII 329]; [XIV 252]
[XX 57 f.]; Symmacus [VIII 320]
Symmachi Diptychon XXV III 202
245 ff.
Sypo [VIII 60].
tabular(ius) XXVIII 192f.;tabulariu[s
a rat(ionibus)] Rom XIII 117 f.
tace, noli perierare, ego te vidi aliani
saviare V 285.
L. Tadius Fel[ix] I 197.
C. Tampius Sabeinus III 142.
Taravos [XVIII 340].
[L. Tarquinius Demar]ati f. cons. XIX
117.
Tascogenses Rom VII 278.
Tattius Maximus VII 300,
Tegeano XIII 49,
de Teglatu Rom VII 278.
Tellurenses VII 278.
templum Divi Augusti Rom VI 335.
T[e]niuudinus XIII 194.
tene me quia fugi, reduc me ad Flora
ad tosores Sklavenbulla VI 341;
tene me, ne fugiam de domo pul-
verata Sklavenhalsband VIII 260;
tene me, fugio, reboca me, in gre-
costadio Eusebio mancipe Sklaven-
halsband XX 11.
C. Ter. V 236.
Terentia Vallentilia XXVI 284.
Q. Terentilius Q. f. Rufus VI 124,
M. Ter[e]ntius V 27.
P. Terentius T. f. XVIII 340.
T. Terentius L. C. 1. X 63.
M. Terentius Colonus V 27.
A. Ter[e]ntius A. 1. Aris[tius] l|l9o.
iW. Terentius Eudoxsus (sie) XIX
264; XXIII 264.
in. Inschriftenverzeichnis.
279
T. Terentius T. f. Taravos XVI 11
340.
C. Terentius Tullius Gemin(us) cons.
XIX 322; 324.
Teres [VII 284].
[Terminus hie custos man]eo etc. V
298 f.
Tertia [XIX 186].
Tertia Aufidiena XXVII 301.
Tertiadecimani XVI 95.
Tertius [XIX 151].
Tertyllus cons. VII 300.
[ex] testame[nto] XXVII 302.
in tetrastulo II 141.
Tettianus V 28.
theatrum Pompeianum XIV 253.
Thelete [VIII 152].
Theodorus [VII 206].
Theodosius Silberschale XXVIII 203,
4; [Fl. (?) Thermanti]ae •••coniugi
divi [Theodori] XX 117.
[Thermanti]ae XX 117.
Thespis IX 123.
M. Thori M. I. XXIII 37.
Thrac(es) XXIII 71.
Thracia VII 206.
threces V 29.
Tiberius: [Ti.] C[a]e[sar divi] Augusti
f. Augustus I 121.
tibicines: coilegium tibicin[um] Rom
XXII 341 ff.; c[oll(egium)] teib(ici-
num) Rom XXIV 262.
Tibur XIII 41; Tiburtia tellus XXII
219; Tiburtianus Vase XI 139.
Tigranes XXII 219.
Timesitheus V 91.
Q. Tinei]o Rufo cons. XVII 159.
Titia C. I. Optata III 131.
Titia C. 1. Vesbina III 131.
Titi]alis Flavialis XI 254.
Titiniae Saturni Signaculum X\[\ 12.
Titus XIII 41; Divus Titus I 197;
Julia Augusti f. VIII 325.
Togius XI 256.
Topyrus Plocami X 159.
Torquatus [XIX 119].
[D. Torqu]atus Silanus (?) XVII
164, 2.
C. Torranius Philomusus VIII 160.
Toti][as] IV 275,
tract(us) XXIII 71; 76.
Traianenses Rom VII 278.
Traianus : [imp. Traianus Aug.] Germ.
Daci[cus] III 84; [imp. Caesar
Divi Nervae filius Nerva Traianus
Aug. Germanicus p]onti[fex maxi-
mus etc.] VI 132; M[oesiae] uitor
[i]m[p, Caesa]r Divi Nerva[e f.
Ne]rva [Tra]ianu[s Aug. Germ.
Dacicu]s etc. VI 152; imp. Caesari
Divi Nervae f. Nervae Traiano Aug.
Germ. Dacico XXII 187.
T. Treb--- XXIV 169.
M. Trebeliius cons. VII 20.
Trebellius Hilarus VIII 154.
Trebius Valens XI 95.
Sex. Treblius V 29.
Treb(onia) XXII 440.
Q. Trebonius--- VI 159.
Tr[e]ibonius IX 43.
C. Trell--- XXVIII 302.
tribunus plebi III 142; VII 199.
tribus Romanae: Ae (iüa) V 90
Cam(ilia) VI 124; Coll(ina) I 199
Claudia III 77; Fab(ia) I 123; 194
Gal(eria) III 84; VII 199; Galerie
VI 332; iVlaicia III 7; Men(enia) V
279; IX 62; Pal(atina) I 197;
Pol(Iia) V 300; Quirin(a) III 77;
Qui[rina] XVIII 337 f.; Rom(i]ia)
VI 346; Ser(gia) V 295; Vol(tinia)
X 158.
trico Tessera XI 231.
Trifolinus Tiburtianus Vase XI 139.
triumvir capitalis VIII 303.
Trosius [III 221].
Trumplini: domo Trumplia II 152.
trutiois IX 99.
Tryphaena [IV 288].
tu mortus es; tu nugas es V 247.
tub? Tessera XI 228,
280
Generalregister.
Tubero cons., Ziegelstempel XVI 295.
Tullius XIX 322.
L. Tulli[us L, f.]Vni223.
M. Tuliius M. f. V 279.
C-TVR--I- ••PRA-- XVII 31.
[Sp. Turranius L. f.] Proculus I 123.
Tusci V 312.
L. Tusidi L. f. Vel. Ca(mpestris) XXVI
286.
[T]utela XIX 152.
Tutia C. 1. Licentia IX 65.
Tuticanius Capito VI 335.
Tyche XXII 219.
tyranni V 258.
C. Ulius III 147.
Ulpia On- • • I 54.
Ulpian(us) Aug. [lib.] XXVI ^86.
M. Ulpius Apollonius Aug. 1. VII 331.
Ulp(i) Balbi[n]i Sditis (?) IV 173.
M. Ulpius Civilis XIX 326.
[Ulpijus Junius Valentinus cons. X
62; [UIpi]us Junius [Va]lentinus
praef. [urb.] XVII 19.
M. Ulpius Martiaiis VII 300.
Umbria XXIII 71.
ab Umbricio Abascanto Vase XI 139.
M. Umbrius Primus XIX 326.
C. Ummidius Quadr[atus] VI 159.
unio scaenae III 147.
universi navigarii corp. quinque Ostia
I 198.
Ursula X 159.
Urva[nus?] [V 27].
in usus Vase XIII 31.
ut rosa amoena homini est, quom
primo tempore floret etc. VIII 150.
Uthina e[x Africa] XVI 95.
Vaarus [VI 148].
Vacuna XXIV 244.
Val [XIX 322].
C. Val. IV 281.
Valens cons. I 128; V 228; VI 159;
[XI 95]; Signaculum [XIII 31];
Valen[s] [XXVIII 195 f.].
Valens: d. n. Valens victor II 142;
dominus noster Fl. Valens Max.
vict. ac triumf. semper Augustus
VIII 320.
Valentinianus Augustus Schale aus
der Arve XXVIII 204, 5.
Valentinus [VII 300]; [X 60]; [62];
[Va]lentinus [XVII 19].
Valeria Primitiva I 53.
Valeri(a) Rufa Tessera XI 228, 2.
Valeria Victrix (leg. XX) II 152.
M. Valerius Abinnericus Vasen VIII
25; XIII 44.
[M.] Valerius Asiaticus cons. XIX 322.
C. Valerius Annaei f. Das[i]us VI 335.
Valerius L. f. Florus XXIV 211.
Valerius Heliades IV 108; 123; Vase
XVI 312.
M. Valerius Messall[a] cons. VI 159.
L. Valerius L. 1. Pharnaces VIII 149.
Vallentilla XXVI 284.
Vandalica rabies XI 111.
vapio Tesserae XI 229 ff.
[va]ppa Tessera XI 228.
vap(u)labis VIII 59.
V[a]rguntea--- VIII 162.
Vari XIII 50.
Varus [VIII 157].
L. Vasius Cocaistus (?) XVI 359.
P. Vecilius VIII 159.
Vedeius Cerdo VIII 161.
L. Veelei[us] (sie) cons. XI 139.
Veia III 126.
Veius Rufus VIII 61.
Velia VI 347.
Velos II 286.
venatio III 144; venatio passiva III
79.
veneficium = beneficium XIX 151.
L. Venid(ius) Vitul(us) cons. XIX
322; 325, 1.
V. Venuleius V 29.
L. Venuleius L. 1. Rufio VIII 157.
Venus I 194; IV 16; 123; VII 172;
XIII 29; XXIII 263 f.; XXIX 129,
2; Wochengöttin XVI 361.
Venusta [V 282].
Venustus X 159; XIX 151.
/
in. Inschriftenverzeichnis.
281
Vera Va XVI 360.
Veratius VIII 60.
verecund Tessera XI 231.
L. Vergin[ius] VIII 13, 1; L. Verginius
cons. VII 21.
Sal[lus]t[iu]s Verginius Ga[Ilus] cons.
XIX 147.
Verianus [IV 182].
verna XI 93; 95.
[Ve]rsenus Fortunatus XVII 73, 1.
Verucosus cons. [VI 160].
Verus VII 172; VIII 60.
Vesbina [III 131].
Vesonius Lucrio XIII 58.
Vespasianus: imp. C[aesar Vespasi-
anus] Augu[stus] etc. III 90; imp.
Vespasiano II cos. IV 17; [imp.
Caes. Vespasianus Aug. p.] m. tr.
p, etc. IV 287; imp. Caesar Vesp[a-
s]ianus Aug. etc. XVIII 335.
Vest(ali?) Vase XIII 47.
vestalis (?) XIII 41.
Vestitus IV 122.
veterinarius XXIV 171.
Vetti co[nvi]va Augustal(is) XIII 49.
A. Vettius Conviva Signaculum XI 4.
A. Vettius Restitutus Signaculum XI 4.
Vetulenius Praenestinus II 144.
Veturia Aepikaris XV 225.
L. Veturius o. I. I. XXIII 37.
Veturius T. f. Flaccus VI 160.
C. Veturius C. f. Testius Amandus 1 198.
Vetus cons. [I 128]; [XIX 322].
vexillum a[rgenteum] XI 253.
[v]ia Caecijia XIII 194; via Campana
VI 344; via Ostiensis II 205; via
Tiburtina VI 112.
Vibia IV 104; V 238; Vib[ia] XXIX 4.
Vibia D. 1. Rufa VIII 162.
Vibis Pilipus II 228.
T. Vibius T. 1. Hilarus XXVII 303.
C. Vibius Sex. f. Macer V 295.
Vibius Pa[nsa] II 14.
C. Vibius C. f. Pasa (sie) Caetronianus
cons. XVIII 52, 1.
Vibius T. I. Primig[en]ius XXVII 303.
[V]ibius Sabinus IV 279.
P. Vibius Pac(i) f. Siculus V 294.
T. Vibius T[e]muudinus XI 11 194;
XVII 278.
M. Vibrius JVIarcellus VII 199.
vicani forenses XXVII 307.
T. Vicirio[s]--- VIII 152.
Vicovurvenses Rom VII 278.
Victoria II 14; XXVI 285; popuH
Victoria VI 129.
Victorina VI 148.
Victorinus [XXVIII 123].
Victoriu(s) IX 8.
victus Tabulae lusoriae V I 209 ff.
vicus: vico Paganico XXVIII 119 f.;
de vico Tusco VII 289.
Vilia T. 1. Felicula XXIII 36.
vilicus VIII 195.
[villa pub]i]ca Forma Urbis Romae
XVIII 48.
Villia Q. 1. XXIV 211.
vincere Tabulae lusoriae VI 210 ff.
Vindalici XXVII 304.
Vindicianus VI 129; VII 312.
Q. Vinius Co--- VIII 158.
vinose Tessera XI 231.
(L.) Vipstan(us) Pobl(icola) Mess(ala)
cons. XIX 325.
vir: v(ir) e(gregius) XXIII 72; • • -vir
sacris faciund(is) XIX 151; II vir
XIX 326; Pompeji XI 95; XIII 10
50; 59; II vir quinq. XXVII 304
II viriq. q. I 199; IUI vir: XXII
439 f.; IUI vir iure dicundo Velia
VI 346; IUI vir viarum curandarum
XXVI 261; IV viri: XIX 322; VI
vir Aug(ustalis) XV 225; VII vir
epul. sodali Augustali XIX 151.
Virius Lupus Juiianus VIII 303.
virtus inperi, hostes vincti, ludant
Romani Tabula lusoria XIX 143.
Vitalio V 139; XI 94.
Vitaiis IV 16; [IX 62 f.]; [XVII 314];
Vital[is] IV 24.
Vitell[ius] IV 120.
L. Vitellius XXIV 173.
282
Generalregister.
T. Vite[llius] cons. IV 108.
A. Vitellius Augusti libcrtus Agathyr-
sus XXVIII 192 f.
P. Vitellius Au--- III 143.
Vitina IV 122.
Sex. Vitulasius L. f. cons. XVIII 337.
Vitul(us) [XIX 322].
vivas in deo Bronzekästchen XVIII 77;
vivas in deo semper Haarnadel
XVI 387.
vivus: Aurel a Secunda sc viva fecit
sibi et suis III 102.
vix rides Tesserae XI 228; 230.
L. Volusenus Catulus cons. IV 284.
Volusianus [II 144].
vo[rsus] XIII 194.
Vota XX multa XXX Glasschale
XXVIII 205.
Xanthus [III 221]; XIII 29.
Xantias VIII 162.
XVSTVS XVI 359.
Yacinthus II 105.
Zeno [V 108].
Zethus [VI 129].
Zos---- Vasen [IV 24]; [26].
Zosimus Signacülum [IV 124].
3. Etruskische Inschriften.
Fundorte.
Bieda XXX 294 ff.; Bologna I 183 ff.; Chiusi II 276 ff.; VII 336; XXVII
54; 58 f.; Corneto VII 335; Cortona (Melone del Sodo) XXV 319; Magliano XX
365, 5; Melone del Sodo b. Cortona XXV 319; Orvieto I 214 ff.; Perugia 1
227 f.; XX 365, 5; Settima b. Piacenza XX 348 ff.; Suessula II 267; Todi I
231 ff.; Vetulonia I 135; Volsinii XVI 382; Volterra XX 378f.
Namen- und Wortverzeidinis.
[Ach]le II 147.
anainal XXVII 54; 58; 59.
ani = Janus XX 364.
anil^ne XX 362.
ar XXVII 54.
Arnt Mefanates' XXV 321.
arn;» II 285; XXVII 59.
arn^ialcavenas- - XXX 295.
Au(le) pr(e)cu I. ril. XX 378 f.
avi XXV 321.
cae II 286.
canpinei II 287.
Casia II 283.
castud XVIII 338.
Caa XX 362.
ca^a XX 363.
caut^as XX 365, 5.
ceicna XXVII 54; 58 f.
*cel XX 362.
eilen XX 364.
cilensl XX 362.
Crapisnei XXV 321.
Crise VII 336.
cvlalp XX 362.
ecas'u^ive-
XXX 2U
e*(ausva) XX 362; 366.
Fei (Vel) Usui XXX 294.
*fufluns XX 363 f.
*fuflus XX 363.
harpite 11 286.
hastia II 287.
helzual II 276.
helzui (helsui) II 277.
helzumnatial II 276.
*herc(le) XX 363.
herine II 286.
herini II 286; 287.
herines' II 286.
[K]a5les I 184.
i kau^a XX 365, 5.
in. Inschriftenverzeichnis.
283
la XXVII 58.
!arcnal[isa II 277.
iar^ II 276; 277; 286; XXVII 58.
lar^al II 277; 286; XXVII 58.
laisl XX 363.
Lemnit[e]s I 184.
leta XX 363.
le^am XX 363.
Je^ms XX 363.
le^n XX 362; 363,
le^ns XX 362.
Lumithe VII 336.
Ivsll *vel XX 363.
mae = Maius XX 364.
*mari XX 363.
marisl|la^ XX 363.
*m|ar|tlusc XX 363.
Menafates XXV 321.
Menerfa (Menrfa) VII 336,
Mente VII 336.
meretod XVIII 338.
mi I 184.
HC XX 363.
ne^(nus) = Neptunus XX 364.
numsinal II 286.
Pedros II 283.
petinate II 286.
puia II 277.
pumpual II 287.
pumpui II 286.
rupnine^i XXV 321.
satr[es XX 364.
scansnal II 276.
s'ec II 276; 278.
S'eiante II 276; 277.
Seianti I 217.
*seiva(ns) XX 363.
setmanal II 276; 278.
setrnal II 286.
severpe II 277.
Sime VII 336.
si^u II 287.
su^i I 184.
su^ina XVI 382.
*tecvm XX 362; 370, 2.
tatinei II 276.
Teiena II 201.
tetinai II 277.
Thaina VII 336.
*ana II 276 ff .
Thanunia I 217.
^etivm^ XX 363.
^ufll^as (= ^vf) XX 363; 366.
tin(ia) = Juppiter XX 364.
tin|cil|en XX 362.
*tins.^|*ne^ XX 363.
tinsl^vf XX 363.
tin|i^vf XX 362.
tiscusnei II 277.
tiv = Luna XX 364.
tlusc XX 363.
tiuscv XX 362.
tus'^i XXV 321.
*tv.^ XX 363.
uni|*mae XX 362.
usil = Sol XX 364.
Usui XXX 294.
Utuze VII 336.
vel II 277; 287; XX 365.
Veiia Crapisnei XXV 321.
Veltur II 201.
velus' II 286; 287.
*vemnal II 286.
venzanal XXVII 58.
vesacnisa II 278.
vesasnisa II 276.
vetisl XX 362.
Vetus = Vettius I 184.
vt(?)a XXX 299.
i
4. Faliskische Inschriften.
Bustrophedon XXII 290.
CIL XI 3162 c, 1—6: XXII 277.
Dennis, Cities and Cemeteries of Etruria 2.
ed. 1878 I p. 119: II 27.
284
Generalregister.
Fundorte.
Ardea II 62; Civita Castellana II 27f,; 61f.; XXII 256 ff.; 296f.;
Corchiano II 27 f.; 199; Marcucci b. Corchiano II 199; Penna b. Civita Castel-
lana II 202. ,
Namen- und Wortverzeichnis.
aima XXII 278.
anelia XXII 280.
ani XXII 308.
Aronts II 199; 201.
aufilio XXII 271.
Av II 202.
ca XXII 267.
cailio XXII 277.
Calitenes II 199.
cau(i) XXII 261; caui XXII 271.
cau(i)a XXII 261; 295.
cauio XXII 271; 283.
cauipi XXII 281.
caulo XXII 273.
Cavio II 202.
cela XXII 273; 275.
celio XXII 279.
c(e)si(a) XXII 259.
Cesies II 199.
(ci)lni(a) XXII 283.
er XXII 306.
cra(ico)? XXII 282.
cre(co) XXII 283.
cua XXII 296; 305.
cubante XXII 268.
— cue XXII 287.
cup XXII 287.
cupa XXII 279.
cupa(t) XXII 279; 287; (c)up(at)XXII
282.
Danacvil II 202. Vgl. ^anacuil.
decon XXII 292.
deino XXII 308.
efile XXII 298.
etiles XXII 297 ff.
Eko II 62.
[F]as[i]es XXII 258; 260 f.
f(e)Icoinate XXII 261; 263.
fi XXII 267.
filea XXII 273.
f(ilio) XXII 268; 292; [f]ilio U 202;
filio II 202.
fir(emio)? XXII 271.
foied II 196; 199.
front(o) XXII 275.
hadenia XXII 270; 295.
hap XXII 308.
he(c) XX 11 285; hec XXII 279.
hileo XXII 284.
ian(a)? XXII 283.
iata XXII 280; 282; 287; 289.
iuna XXII 271; i[un]a XXII 292.
iuneo XXII 291.
Jun[io] II 202.
Kaisii^sio II 62.
Kanaios II 62.
karefo II 196; 199.
kra II 196; 199.
kreco XXII 282.
1 = lectus XXII 265.
la(rtis)? XXII 292.
Lartio II 199.
lartos II 62.
Lavelea XXII 268.
Lav. II 202.
leo XXII 268.
Jepuia XXII 287.
leset XXII 268.
leueli XXII 281..
leue(lia)? XXII 282.
le(ueli)o XXII 284.
(l)oifia XXII 259; 305 f.
louc(i) XXII 258.
louria XXII 259.
mammo XXII 270.
marc XXII 286.
masio XXII 292.
(max)omo XXII 277.
III. Inschriftenverzeichnls.
285
merc XXII 298.
mercui XXII 297 ff.
Mercus = Mercurius XXII 300.
mino XXII 292.
moe(nius) XXII 290.
mosox XXII 295.
muru XXII 292.
neroni XXII 267.
neuen XXII 308.
nirmia XXII 266.
oufilio XXII 271.
Ov. II 202.
panacu XXII 280.
pauiceo XXII 273.
pipafo II 196; 199.
Pomponio II 202.
Popia II 199.
Poplia II 202; XXII 266; 271.
puiellio XXII 286.
pupelio XXII 285.
Puponio II 202; XXII 271.
qeintoi oder qvintoi XXII 273.
rex XXII 277.
Sa = Salvius XXII 292.
sa = Sacra XXII 304.
Sacra XXII 303.
satelie XXII 261.
{sa)xar--- XXII 294.
sta XXII 304; 307.
statuo XXII 307.
tato XXII 305 f.
teti XXII 258; 273.
tetia XXII 273.
^anacuil XXII 271. Vgl. Danacvil.
tito XXII 298.
titoi XXII 297 ff.
tuloti XXII 291.
tur XXII 308.
turia XXII 307.
uap XXII 278.
ueiscno XXII 268.
uenena XXII 264.
ues^i XXII 273.
uei9-iu XXII 266.
uolta XXII 267.
uolti XXII 273; 286.
U(o)ltiailo XXII 290,
uoltilia XXII 287.
uoltilio XXII 290.
uxo XXII 261; 265.
uxor II 199; XXII 258; 261; 264;
265; 280.
vino II 196; 199.
(vo)lni(a)? XXII 284.
(vo)ltio XXII 268; 285 f.
Zaconio XXII 294.
5. Messapische Inschriften.
Hellenisierung messapischer Namen XII 223 f.
Not. d. scavi 1877 p. 223: XII 224 — 1881 p.
249: XXVII 105 f.
Fundorte.
Canosa XII 224; Egnatia (Gnathia) XII 211; XXVII 106ff.; Lecce
(Provinz) XIX 189 f.
(unecht) XIX 189 f.
Oria XXVII 105 f.; Rugge XII 210; XXVIl 107; Ruvo
APPINIHI XII 211.
Balehi XXVII 107.
b(arr)einie XXVII 108.
Bilihi XXVII 107.
BIZATIOY XII 224.
Namen- und Wortverzeichnis.
B^A XII 224.
Bolies XXVII 107 f.
(bo) Hihi XXVII 108.
Dachtas XXV II 107.
Dazihonas XXVII 107 f.
286
Generalregister.
Dazoimilii XXVII 107.
ElOA- XII 224.
hi(i?) XXVI I 108.
lAUvTiag, lAnvToiv XII ^34 f.
Kavvaivoyv XII 224.
AAYNTA XII 224.
AEYKAJSI XII 224.
Platorres Bolles XXVII 107 t.
nAATYF XII 224.
[P]ratur Tituri[i], [n]QaTVQ Titovq-
[iov] XII 224.
QENIANA XII 224.
TOIKYAOI XII 224.
WaQoaovQ XII 211.
WAROAINQ XII 237.
LIN1SA/1EY2 XII 223.
FAIKANE TAOI XII 211.
6. Oskische Inschriften.
Jovilae-Inschriften XXII 366; Wegweiser in Pompeji XIII 124; XIV
105; Ziegelstempel IV 84 f.; V 284; IX 357.
CIL X 8042, 153: V 284.
Bück, Grammar of Ose. and Umbr. n. 21—34: XXII 366.
Ephem. epigr.. II p. 175: XIII 135.
Not. d. scavi 1897 p. 465: XIII 124 ff.
Fundorte.
Boscoreale IX 357; Capua IV 84 f.; (Fondo Patturelli) IV 84 ff.; XXII
366 f.; Pompeji V 284; VI 70; IX 61; XI 147; XIII 124 ff.; XIV 105.
Namen- und Wortverzeidinis.
aadiriis XIV 105.
aidilis XI 147.
anipt XIII124; 136; 140; XIV 105.
amviannud XIII 125; 128 ff.; X
105.
ant XI 147.
anter XIV 105.
arsfertur XIII 137.
avdiis IX 61.
*Damia XXII 366.
damsennias XXII 366.
damu--- XXII 366.
äamuse-" XXII 366.
dat XIII 141.
deicans XIII 141.
deicum XIII 141.
deivatuns XIII 141.
dekis IX 61.
Dekkviarim XI 147
destrst = dextera est IV 80 f.
diuvilam IV 80.
IV
eiduis = idibus IV 80 f.; 85.
eit XIV 105.
eituns XIII 125; 128 ff.; XIV 105.
eizaisc XIII 141.
ekak, ekass XI 147.
eksuk XIII 125; 128 ff.; XIV 105.
erse XIII 137.
eso XIII 137.
est IV 82; XIII 137.
ezum XIII 141.
faamat XIII 143; XIV 105,
factud XIII 141.
fasiais IV 80; 82.
fisanis XIV 105.
*Fisius XXII 366.
fratr IV 82.
fufens IV 82.
heria[n]s IV 82.
ian--- IV 85.
ias IV 82.
idic XIII 141.
1 1 1. Inschiif tenverzeichnis.
287
iiuk =-ea IV 80 f.
imaden XI 147.
ini XI 147; XIV 105.
iossu XI 147.
Joveis Meelikiieis XI 147.
Joviae XXII 366.
iovilae XXII 366.
Juvei Flagiui XXII 366.
kaila XI 147.
Kastrikiieis XIV 105.
Kli IX 61.
kom--- IV 82.
kvaizstor IX 61.
• -lagüum IV 80.
iuisarifs IV 80.
•••lum IV 80.
ma XIV 105.
Mamerttiais IV 82; 85.
*Mars XXII 366.
meddikiai IV 82,
medikeis XI 147.
Meelikiieis XI 147.
mener(v) XIV 105; XIII 136.
moinik(om) IV 80.
mr XIV 105.
muinikam- • IV 80.
Mz IX 61.
niveela IX 357.
Opf IX 61.
opsens IX 61.
pas IV 82.
paser V 284.
peihaner XIII 137.
perek XI 147.
Pettieis IV 82.
pod XIII 141.
pom IV 82.
Pompaiiana, Pompaiianeis XI 147.
N. Pontiis XI 147.
ponttram XI 147.
pous XIII 141.
prai-" IV 82.
profattens XI 147.
puf XIII 135; 143; XIV 105.
pufe XIII 137.
quaestor IX 61.
rvist = sakruvist = Sacra est IV
801.
sakaraklüd XIII 136.
sakras IV 82.
s]akrid IV 85.
sak]rvist IV 80.
sarinu XIV 105.
seppiis IX 61.
serevkid XI 147.
set IV 82.
siais IV 80 f.
siom XIII 141.
M. Siuttiis XI 147.
skiru XIII 135.
spurneis XIV 105.
Stafianam XI 147.
stahmito XIII 137.
tadait XIII 141.
tanginels XIII 141.
tanginom XIII 141.
teremnattens XI 147.
teremnatust XI 147.
tirentium IV 80.
tiurri XIV 105.
tov XIII 136; XIV 105.
tovticom XIII 141.
tovto XIII 141.
trebeit XIII 137.
tribud XIII 136 f.; XIV 105.
triibu XIII 136; XIV 105.
tuderato XIII 137.
tüvt(ikad) XIII 136.
uupsens XI 147.
valaemon XIII 141.
vehsimbriis XIV 105.
ver XIV 105.
verfale XIII 137 f.
veru XIV 105.
viam, viu, via, viass XI 147.
IV. Stellenverzeichnis.
Acta fratrum Arval. a. 218 S. 21
(ed. Henzen): XXVIII 216, 1.
— Sanctorum, Vita S. Sabini, Febru-
arius II S. 315: XXX 125, 12.
Aelfric p. 183, 73—184, 15 (Wright-
Wülcker): XVII 264.
Agnellus Vita Felicis 115 S. 353 f.:
XXIX 84 f.
Aelianus bist. anim. VI 36: XXI 215;
— var. bist. III 19: V 16; XII 333;
— IV 3: XXVII 78, 3.
Aeschylus Eum. 146 ff.: XX 301;
— vss. 886 ff.: XX 303 f.; — Pers.
496: XXVII 245; — Prom. schol.
484: XX 373; — vss. 846 f.: XXI
108; — Sept. 43: XIX 281 f.; —
Suppl. 291 f.: XXI 101; — vss.
568 f.: XXI 107; — vss. 310 f.:
XXI 108; — vss. 707 ff.: XX
398 ff.
Alexander Severus vita c. 39: XI 225.
Alexis fr. 253 (Kock): XXI 311.
Ammianus Marcellinus XVII 4, 16:
XXVIII 107; — XXI1I3, 3: XI
193.
Anacreon no. 15 (Bergk = no. 9
Hiller-Crusius): XXV 285.
Anthologia Latina 895 (Buecheler):
XIV 258.
Anthologia Palatina V 214: XXV 285;
— VII 241, 11: XXVII 3, 1.
Antoninus Liberalis cap. 31: XIV 69.
Apollodorus Ciiron. II 6,4: VIII 45;
— I I 13 8: XXI 344.
ApoUonius Rhodius 1 553 ff.: XXI
338; — vss. 1117 ff.: XIV 8; — II
285 f 1. : XV 251 ; — IV 199 ff .: XX I
337; — vs. 811: XXI 341.
Applanus bell. civ. II 93: I 108; — II
148: I 98; — V 33: XII 181; —
Mithr. 2: X 186; — 82: XXVII 93,
3; — Samn. 12: V 165, 3.
Apuleius Geoponica XII 8: XXI 215;
— Metam. II 11: XVIII 39 — IV
28 ff.: XVI 57 ff.; — XI 8: V 8;
— XI23:XVIII39.
Archimedes (ed. Heiberg 1888) III
p. 98 (Eutocius): XXI 165.
Ps.-Aristodemus XVI 1: XXIV 276.
Aristophanes Acharn. 266: XXIV
283; — vs. 535: XXIV 272, 2;
— vss. 878 ff.: XXIII 40; — Av.
1737: XVI 86, 2; — Nub. 254:
XXV 288 f.; — vss. 275 ff.: XXV
137; — schol. 997: XXV 286;
— Pax 605 ff.: XXIV 271 f.; —
schol. 605: XXIV 279 ff.; — schol.
990: XXIV 282; — Plut. schol.
693: XXIII 51; — Ran. 455 ff . :
XX 301.
Aristoteles de anim. V 2, 3; VI 29, 3:
XXIII 40 f.
Arnobius 1. V: XXV 118, 3.
Arrianus Anab. II 11, 3: XXII 14;
— III 16, 7; VII 19, 2: XIX 180f.
Asconius pro Milone p. 29: VIII 84;
— p. 34: XXI 196.
Ps.-Asconius div. in Caecil. 16 p. 120
(Or.): VIII 84.
Athenaeus Deipnosoph. p. 21 e: XX
296; — p. 221 f.: IV 339; — p. 419
cd: XXVII 70, 1; — p. 480 e: XII
IV. Stellenverzeichnis.
289
294; — p. 629: XXIV 119; — p.
677 d: XXVII 97; — p. 788 de:
XXVII 71, 1.
Auct. de vir. ill. 38: V 307.
Augustus s. Monumentum Ancyra-
num.
Aurelius VJct. epitome 35,5; 41,14:
XVI 52, 1.
Ausonlus eciog. 376: XXIII 357, 1;
— epigr. 65, 5: XXni47; — Mos.
300: XXIV 294.
Bacchylldes c. XVII: XXI 127, 2.
Blon Idyll. II (Meineke): XXI 344;
346.
Caelius Aurel. acut. I 11, 83 p. 33
(Amman); I 15, 133 p. 52: XVI
269; — chron. I 1, 15 p. 273; I 1,
18 p. 274; I 5, 161 f. p. 332: XVI
269.
Callimachus hymn. IV 174 (v. Wilamo-
witz): XX 122, 1; — hymn. V
351: XIX 282; — hymn. VI: IX
143 1; — vs. 110: XXIII 41; —
fragm. 11: XVI 268, 1.
Casslus Dio XXXI 23: XI 304; —
XXXVIII 10: XI 305, 1; — XLIII
491: XVII 16; XX 22; — XLIV
17, 8: XXI 196; — XLIV 49: XX
39, 1; 265; — XLV 5, 1: XI 77;
— XLVI 33: X 25; — XLVIII
42: I 109; — XLIX 43: XX 22
— L 10, 3: XXI 191, 2; — LI 19
7: V 245; — LI 26: XI 305, 1
— LIV 26: XX 22,-^; — LIV 28
XVIII 50; — LV 5: XVIII 3341
— LV 10: VI 98 1; — LVI 34
XXVIII 282, 2; — LVIII 2: II 12,
2; — LXVI 15: XV 224; — LXVII
11: XXII 340; — LXVIII 5, 5:
XIV 272, 17; — LXVIlI 31 fl:
XIV 272, 16; 2761; — LXIX 1,
11: XIV 269; 273, 19; 278, 51;
— LXIX 2, 5: XIV 275, 33; —
LXXI 8: IX 79 fl; — LXXIV 3:
XX 74; — LXXIX 7: XX 158, 1;
— LXXIX 12: XVI 279.
General- Register
Cassius Felix 5 p. 13: XXIII 50.
Cedrenus I 472, 23 ff.: XVI 55.
Celsus V 18: XXI 11 46.
Censorinus de die nat. 24, 3 : V 1 1 1 90, 2.
Cicero Acad. II 80: XI 221, 1; XV
129; — ad Attic. II 18, 2: II 293;
— IV 16, 14: III 314 1; — XVI 7,
8: XV 129; — pro Balbo c. 24:
XIX 185; — Cato mal XIII 44:
V 307; — de divinat. I 2, 4: XXI
191, 1; — I 17, 33: VIII 92; — I 44,
90: XXI 191, 1 ; — ad fam. XIV 2,
2: VIII 93; — de fin. V 1 : VIII 86;
XXI 196; — pro Flacco 57: XX 39,
2; XXI 197; — Laelius 39: XX 59;
— de nat deor. III 11 u. 13: V
212,3; — de ofl II 18, 64: XXII
221; — Phil. VI 5, 12: XX 74; -^
IX 7, 16: XX 22, 3; — XIII 3:
XVII 70; — pro Plancio 8, 21: I
63; — 5, 13; 22, 52; 26, 63; 34,
85: II 292 fl; — de re publ. II 31:
XX 32, 1; — pro Sestio 8, 18: VIII
92; — in Vatinium 9, 21: VIII 93;
— in Verrem act. II 1, c. 55: XVII
14, 2; — 2, c. 65, 159: X 183, 1;
— 3, c. 83, 192: XXV 23; — 4, c.
1—24: XII 253 fl
Claudlanus de Nilo c. 28: XXIX 175;
— de sexto consulatu Honorii:
X 57.
Clemens Alexandrinus HaiSaycnyös III .
11 (Migne VIII 633): XXVII 3181;
— TTQOTQsmixbg tiq. "Ekk. IV 53
(Dindorf I p. 58 1): VII 159, 1
Codex Theodosianus üb. XV tit. 9.
De expensis ludorum: XXVIII
201, 3.
Columella I 6, 3: IX 350; — VI 11 3, 6
u. 15, 2: XXIII 45; — X 357 fl:
XXI 214; 218; — XI 3, 64: XXI
215; 218; — XII 52, 10: XI 136.
Constantinische Stadtbeschreibung ( Jo r-
dan II p. 556): XIV 151 f.
Corpus GIoss. Lat. II 12, 28: XXI 212;
— III 367, 641: XXI 212.
19
290
Generalregister.
Dante Inf. XV 22: XXV 276.
DIgesta I 15, 3, 2: XI 225; — IX 2,
5, 3: XXVII 233, 2; — XVI 1, 2,
1: XIX 324f.; — XXIII 2, 56:
XI 226.
Diodorus Sic. I 84: XXII 1 44; — I 87,
9: XXVII 3, 1; — IV 16: XXVIl
138, 3; — IV 59: XXVII 138, 7;
— IV 67: VIII 344; — XI 88:
XXIV 85; — XII 39: XXIV 275;
— XIII 108—111: XXV Iff.;
— XIV 28: XIX 240 f.; — XIV
107: XXIX 165, 6; — XV 24:
XXIX 165, 6; — XX 80: XIX
226; — XXII 4: XXV 15; —
XXIII 2: XXV 15.
Diogenes Laert. 2, 103: V 177, 3.
Dionyslus Halicarn. Arch. I 21: II 21,
1; 26, 1; — IV 27: XXI 220; —
XIX 13: XX 59; — XX 7: XXIX
165, 6.
DIoscorldes V c. 111: XXIX 236.
Ennlus: Festus p. 333 M: XIX 264;
— Gellius XX 10: X 187 f.
Epiphanlus von Constantia : 'AyxvQiozög
c. 108: XI 129.
Etymologlcum Magn. s. v. t^öxaya: XV
45.
Euagrius bist. ecci. VI c. 23: XXIII 50.
Eudociae violarium p. 143, 10 (Flach):
XXI 341.
Euripides AIcestis 724: XVI 268, 1;
— Andromeda 1085 ff.: XVI 347 ff.;
— Antiope 219 ff.: XX 299; —
Bacch. 416 ff.: V 92; 102; — vs.
709: XIX 159; — Electra 1233 ff.:
V 212 ; — Hecuba schol. 934 : XX IV
117; — Hei. 1465: XXVII 39; —
Hippol.: XIV98ff.; — vss. 175 ff.:
V 20 f . ; — Iphig. Aul. 1547 f f . : V 1 1 1
206; — Orest. 408 u. 1650: XX 294,
1; — Phoen. 1130 ff.: VIII 234;
— schol. 1256: XX 374; — ^xioioi:
XXI 344.
Euseblus hist. eccI. II 2 p. 588: XXVI
236, 3.
Eutropius 9, 4: XVII 167.
Falconlerl, 0. (Burmann, Claror. viro-
rum epist. V p. 527): XI 214, 1.
Festus p. 178 (Müller): IV 279; —
p. 209, 10—18: XXVII 85, 3; —
p. 258: V 76; XI 202; — p. 349, 8:
IX 130, 5.
Florus II 30: XI 306, 2.
Fragmenta Ep. Gr. 1 83 (Kinkel): XXI
337.
Frontinus de aquis 1, 20 u. 1, 10: IV
269; — strategemata IV 1, 20: XX
47.
Fronto p. 113, 10 ff.: XIX 268 ff.;
— p. 113, 10 ff.: XIX 317 ff.
Fulvius, A. antiquitat. IV 67: XI 125.
Galus instit. IV, 16: X 187.
Gellius noct. att. XIII 22: II 143;
— XIV 7, 7: XXI 207.
Geopon. VII 2: XI 1.34.
Granius Licinianus p. 5 B 8 (editio
Bonn.): XV 177 ff.
Hemerologium Antlat. Vall. Arv. zum
1. August: XXI 191, 2.
Herodianus 119: XX 74; — IV 2, 6:
XXVIII 283; — IV 2, 9: XXVIII
282, 1; — IV 2, 11: XXVIII 285;
— IV 5, 5: XIX 35. — V 3, 5: XVI
274, 1; — V 5, 7: XVI 278, 3;
279, 9; — V 5, 8: XVI 279, 5; — V
6, 3: XVI 278, 1; — V 6, 6: XVI
275, 2.
Herodotus IV 152: XV 86; — VII
64: II 187; — VII 153: XXV 11;
— VII 239: XXVIII 199.
Heron Bekonoüxd p. 74, 7 (Wescher):
XX 183; — p. 104, 4—12: XX
172 f.; — p. 106: XX 175.
Heslodus Aspis 368 ff.: IX 281; —
Erga 225 ff. : XX 298 ff.
Historiae Aug. Script. Gordian. 33:
XXVI 234, 1; — Hadrian. Iff.:
XIV 270 ff.
Homerus B 820 schol.: XIV 76; —
r 328 ff.: XXIII 339; — Z 168 ff.:
XXVIII 198; — / 186: XXI 339;
IV. Stellenverzeichnis.
291
— / 668: XXI 343; — A 15 ff.:
XXIII 339; — ^ 375: XII 26;
— .3 483 ff.: VI 185ff.; — 7 326:
XXI 343; — y 264: XXI 336;
— Y 660 schol.: XXVII 39; —
(b 165; 594: XXI 336; — X 346:
XXI 349; — ^ 24: XXI 351;
— ff 290: VII 182. — Hymn. in
Apollinem 143: XXV II 39; — in
Cererem 195: XXV 288; — vss.
197 f.: XXV 122 f.; — vs. 219:
XXI 337.
Horatlus c. I 1, 23: XXI II 17, 1;
— c. 12,6: IV 287, 2;— c. 12,41:
VI 129, 2; — c. III 16, 7: VIII
59; — c. III 29, 6: VI 153; — IV
4, 1: XXV 48; — c. IV 15: IX
203 f.; — c. saec: IX 203; XXV
36 f.; — vs. 32: XXII 433, 1;
— epod. 9, 5: XXIII 348; ep. I
11, 8: XXIII 311; — ep. 112, 26 f.:
XXV 41; 50; — ep. I 15, 9: VII
337; — sat. I 1, 70: XXII 202; —
sat. I 5, 97: XXIII 262; — sat.
II 3, 149: XXII 202; — sat. II 5,
55: XXII 244.
Hygfnus fab. 30: XXVII 138, 3; —
fab. 37; 47: XXVII 138,7; — fab.
86: XXI 343; — fab. 187: XXVII
138, 7.
Josephus ant. Jud. XIX 3, 2: V 76 f.;
XI 204; — ' bell. Jud. III 6, 2:
XXVI 276.
Isfdorusv. Sevilla XII 2,38: XXIII 51.
Isocrates n. äfn^öaecog 129 — 139:
XXVII 70, 2; — 260—269: XXVII
239; — Ilava&riv. 21: XXVII 239;
— 26: XXVII 238.
Justlnus bist. Phil. II 4, 19: XXVII
138, 2; — XLIII 5, 10: XVII 13.
Juvenalls sat. III 152 ff.: XV 225 ff.;
— III 240: XXV 238, 1; — VI 57:
XXIII 311; — X 100: XXIII 311.
K s. C.
Lex XII tab.: tab. X 8, 9 (p. 155
Schoell): I 26.
Ligorio, P. Libro delle Antichitä di
Roma 1553 f. 3': XI 125 ff.
Livius I 24, 5 u. 9: XIX 282; — I 36:
VIII 92; — IV 17, 6: XXI 206; —
VI 33: XI 184; — VII 9 u. 10:
XXIII 301; — VII 20: XXI 248,
4; — VIII 9, 1: XX 373; — VIII
14, 12: XXI 206; — IX 43, 22:
XX 74; — XXII 1, 12: XXV 45;
— XXII 7, 6: XXI 208; — XXIII
30: XXIX 147; — XXIV 2: XXIX
146 f.; — XXVI 10: VI 114; —
XXX 38: VII 77; — XXX 44:
VIII 84; — XXXII 30, 10: XXI
191; — XXXIII 27: XXI 221;
— XXXIV 52, 11: X 186; —
XXXIV 53, 3: XXI 191; —
XXXVI 36, 3: X 23,1 ; — XXXVII
13: IV 169, 2; — XL 34: VII 77;
— XLI 27, 5: XXX 180; — XLV
44, 19: X 186; — perioch. 11: XV
354; 17:V306;epit. Oxyrrh.tXXS.
Lucanus Phars. I 237: XXIII 17, 1;
— I 617 ff. : XX 372; — X 209 ff. :
XXIX 175.
Luclanus Conviv. 41: XIX 265; — de
dea Syria 29: IX 170; — adv.
indoct. 21: VI 284; — Lexiphanes5:
XXVIII 31; — Philops. 18: XIX
174, 1; XXVII 37; 76, 1.
Lucretlus de rer. nat. V 432: XXV 11
245; — VI 712 ff.: XXIX 174.
Luxorlus epigr. I n. 375 R: XXIII 50.
Lycophron 276 ff.: XXI 344; — vs.
1134: XXIII 204.
Lydus de mens. 4, 2: X 175 f.
Macrobius sat. I 23, 17: XXII 230;
— III 6, 11: IV 338; — III 12, 6:
IV 339.
Mamotrectus zu Ezechiel 35: XXIII
52.
Marinos ngöxlos cap. 30 (p. 24|Bois-
sonade): VII 164.
MartiaHs I 70: X 26; — I 117, 7: VI
121,3;— IV64,irff.:XXI211 ff.:
— V 17: XXII 244; — V 22, 4: VI
292
Generalregister.
121, 1; — VI 27, 1: VI 121, 1; —
VII 73: X 3; — X 58, 10: VI 121,
1; — XI 1, 9: VI 121, 2; — XIII
69: XXIII 48; 52.
Mela Chor. I 9, 1: XXIX 174.
Menandros 'EmxQin. 167 ff.: XXV
252 ff. ; — HEQixeiQ. 338 ff. : XXV
252 ff.
Monumentum Ancyranum 4, 44: IV
289; — 5, 41 : XXV 41 ; — 5, 47 u.
51: XI 304,4; — 16,3: XXV 41.
Moschos II 95: XXVIII 210, 4.
Nemesianus cyneg. 55, 56: XXIII 43.
Nonius p. 528, 19: X 186.
Nonnus Dionysiaca XXXIII 69: XXV
286; — XLIII 5: XVII 242.
Obsequens 55 (115): XXI 191, 1.
Orphica rec. Abel 376 ff.: XXI 338;
— vss. 394 ff.: XXI 339.
Ovidius amor. III 13, 31: II 23; —
ars am. III 139 f.: II 8; — fast.
I 501 : VI 129; — I 657 ff. : IX 208;
— II 55: XXI 191, 1; — II 121:
XX 61;— III 513 ff.: XXI 217 ff.;
— IV 73: II 21; — IV 821: I 9;
— IV 871: VII 77; — V 129 ff.:
VII 293; — V 593: XXV 41; —
V 700: XV 29; — Heroid. IV 17:
IX 46; — IV 67: XIV 99; — IV
109: XXVII 138, 6; — metam.
I 264 : IX 87 ; — I 774 ff. : X 69 ff. ;
— II Iff.: X 69 ff.; — V 330:
XXIII 43; — VI 111: IV 122; —
XIII 165: XXI 344;— XIV 512 ff.:
XIV 70; — XV 558: XXII 263, 5;
— remed. 549: VII 77; — trist. II
295 f.: XV 209; — III 1: V 76; —
- III 1, 27 ff. u. 59 ff.: XI 197; 203.
Paianios 9, 4: XVII 167.
Palladio, A. I quattro libri dell'archi-
tettura 1576, IV 48: XXI 224.
Palladlus I 18: XI 134; — I 35, 3:
XXI 216.
Papyri: Genf: XX IV 293 ff.;— Gießen:
XXVI 260; — Oxyrrh. IV no. 668
p. 90 ff. (Hunt): XX 47; — IV
p. 99: XX 80;— VIII p. 73: XXVII
97; — Tebt. 82, 1 f.: XXI 212.
Passio S. PhiUppi cap. V: VII 158.
Paulinus von Noia ep. 13: XIX 103 f
Paulus Diaconus VI 32: XXIX 82
Pausanias I 1 : IV 70; XXVII 138, 2
— I 2, 1: XXVII 138, 3;— I 4, 6
XXI 304; — I 8, 4: XXVII 41
— I 8, 5: XIX 180 ff.; — 1 19, 2
XVI 31; — I 20, 3: XXI 134; —
1 22, 6: XXI 343 f.; — 1 24, 3:
XV 166; — II 5, 1: XXI 313;
— II 10, 1: IV 212f.; — II 11, 6
u. 7: XXVIII 214; 227, 2; — II
27, 6: I 170; — II 32, 5: XXX 86;
— II 35, 5: XXV 119; — III 14,
7: XV 43; — III 17, 6: II 107, 54;
— III 20, 2 u. 7: XV 44; — III
18, 5: X!I 24; — III 18, 7: XVII
240; — V 7, 10: XXVII 39 f.;
— V 11, 8: VII 49; — V 16, 2 u. 3:
XXIV 109; — V 17, 5: XXIII
363; — V 19, 4: X 78; — VI 3, 5:
XIX 169, 2; — VI 3, 15: XXVII
75, 1; — VI 3, 17: XXVII 68, 1,
— VI 4, 4: II 107, 54; — VI 4, 9:
III 117; — VI 15, 7: III 118;
— VI 18, 5: II 109, 58 f.; — VI
19, 13: XXX 50; — VII 4: XIV
159; — VII 8: XIV 156; — VII
18,9: III297; — VII20,3:XXVIII
235; — VIII 48, 2: XXVIII 20;
— X 10, 1 u. 2: XV 48, 1; 142, 2;
235;— X 13: XV 48, 1;— X 25, 7:
X 186; — X 31, 1: XXVII 3, 1;
— X 38, 6: II 109, 58 f.
Persius sChol. II 56: XI 197.
Petronius sat. 2: XXVI 127;— sat.
140: XXII 202, 3.
Phaedrus II 4, 4: XXIII 46.
Pherecydes frgt. 108: XXVII 138,
3, 4.
Phllochorus frgt. 49: XXVII 138, 3.
Philon ßeXonoüxd 54, 47 (Schöne): XX
182; — TtvevixaxLxd p. 143; 182^.
(de Vaux): XIX 110, 1.
IV. Stellenverzeichnis.
293
Philostratus heroic. 730 (II, 197 Kay-
ser): XXI 340f.; — 733 (11,200
Kayser): XXI 342.
Philostratus maior: imag. I 12, 13:
XXVI 93; — I 16: V 262; — II
2, 5: XXI 341; — II 22: XII 286;
— II 27: V 101; minor: imag. 1:
XXI 343; — 10: VI 197.
Philostratus vit. soph. I 17: XXV II
234, 3.
Phlegon FHG III, 608: XXII 266.
Phocas 1185: XXVII 327.
Photlus bibl. p. 482: XXII 15, 1.
Phylarchus schoi. zu Sophocies, Oed.
Col. 39: XXI 285 ff.
Pindar Nem. V 89 schol.: XXVII 138,
4; — Nem. X 49: XV 35; — Ol.
III 36: XV 36; — Pyth. IV 252:
I 186; — frgt. 122 (Bergk): XXI
311; — frgt. 175 (Bergk): XXVII
138, 3, 6.
Piaton Phaed. c. 30: V 69; — rep. III
p. 391 D: XXV II 138, 7.
Plautus Cure. 470—485: VIII 282 ff.;
— vp. 689: XXIV 108; — Pcrsa
750: XXIII 47; — Pseud. 147:
Vll; — Rudens390: XXV 253, 4;
— vs. 748: XXIII 47.
PHnlus nat. bist. // 240: XXIII 262;
— III 9: XXIII 311; — 51: II 21,
2; — 66: VIII 277; — 66—67: XII
148 ff.;— 119: XXIII 257;— VII
53: XVI 270, 2; — 212: VIII 88;
XXI 201; — IX 148: XXIX 238;
— X 202: XXIII 43; — XIII 21:
XXVIII 198; — 67: XXIX 223;
— 69: XXVIII 198; — XIV 136:
XI 134;— XV/37: IV 267; — 236:
VIII 87, 1; — XVII 266: XXI
215;— XVIII 17: XXIX 175; —
160: XXIII 41; — XIX 2: XXIII
23 f.; — XXVIII 11: XXI 215;
— XXXI 89: XXIII 376; —
XXXIII 55: XII 298; — 156: XX
291; — 158: XX IX 228;— XXXIV
23: XX 74; — 26: XX 38, 2; XXI
196; 198; — 49: XXIV 310; — 59
u. 60: XXVII 82, 2; — 63: II 163;
— 67: XVIII 215 f.; — 70: XIX
180ff.; — 78:VI282; — 86:XXVII
85, 1; — 88: VIII 253; — 92:
XXIV 119; — 140: X 242; —
XXXV 6: XXIX 236; — 19: II
233, 1; — 22: VIII 93; — 34:
XXIV 310; — 36: XXIX 228;
— 43: XXIX 224; 234; XXX 112,
86; — 46: XXIX 233; — 67:
XXVII 85, 3; — 99: XXII 15, 1;
— 112 ff.: XXIX 197; — 113:
XXVII 78, 1; — 116—117: XXVI
143; — 142: XIX 320 f.; — 149:
XIV 133; — 154: II 225; —
XXXVI 12: IV 88; — 23: XXIV
119; — 26: III 73; — 42: XXIII
153 ff.; — 55: XXVII 37; 41; — 57:
XXIX 72, 2; - 95: V 177, 3; —
196: XXIII 150; — XXXVII 186:
XXII 230.
Plinlus epist. II 17, 4: XI 224; — III
6: XXVII 75, 4; — V 6, 23: XXI
198 f.; — VI 23: XX 38, 2; — VI
33, 6: III 42, 9.
Plotlnus Enn. V 8, 1: XXIX 196.
Plutarchus Apophthegm. p. 187 BC:
XXVII 70, 4. — Vitae: Alexander
32: XXII 14, 3; — 40: XII 270; —
Cato min. 5: VIII 92; — Demc-
trius II 2: XVIII 216; — XLI 2:
VI 284; — Lucullus 23: XXVII
93, 2; — 39: XXVII 93, 4; —
PericIes 31: XXIV 272; — Pom-
peius 2: 1 38; — Pyrrhus III 6 u.
VIII 2: VI 283; — Theseus 6:
XXVII 138, 7; — Timoleon 36:
XXVII 78, 4. — Moralia: de frat.
am. 1: XV 43; — coniug. praec. 8:
XXII 18, 1; — de "ortuna 4: XIX
321; — instit. Laconica p. 2; 9 A:
XVII 242; — quaest. conviv. VIII
3: XXVIII 20; — VIII 4: XXVI!
39; 46; — de tuenda sanitate p. 127
B: XXVII 70, 1; — de sollcrt.
294
Generalregister.
anim. 2 (p. 559 F): XX III 41; 44;
— 19 (p. 973 C): XX 14.
P8.-PIutarchus Vitae orat. p. 837 C:
XXVII69,4; — p. 837DE: XXVII
239; — p. 838 BD: XXVII 69, 4;
234.
Polemon schol. zu Sophocies, Oed.
Col. 39: XXI 285 ff.
Polyaenus V 5: XV 81.
Polyblus III 91, 5: XIX 226; —XI:
XXIX 146; — XXVII 9: XIII
93.
Porphyrio ad Hör. sat. 1 3, 21: VIII
84.
Priapea 69 u. 13, 2: XIX 153.
Procopius hist. arc. (ed. Bonn) III 69;
XXVIII 349.
Propertius II 31, 5 f.: XXVI 227; —
III 31: 1X241; XV 202 ff . ; — IV 2,
61 (V 2j 61): II 231.
Prudenfius contra Symm. 1: XXIII
289.
Ptolemaeus III 4, 7: XXV 24; — V
15, 29: XXII 232.
Quintilianus inst. orat. XII 10, 4:
XXVII 85, 3; — XII 10. 9: XXVII
77, 1.
Rufinus Clement. V 20: XXIII 50.
Seneca controv. VIII 2: XXIV 287.
Seneca, Philosoph: de dementia 14
XX 14; — de benef. III 27, 1
XXVI 275; — epist. 66, 1—4
XIX 324; — epist. 121: XXIII
41; — ad Helviam:XIX 15 ff.; —
nat. quaest. XV 2, 1: XXIX 174;
— Oedip. 353ff.: XX 372; ~ vss.
366 ff. : XX 372, 2.
Serlio, S. Architettura üb. IV f. 38:
XXI 224.
Serviusad Aen. I 2: XXII 263; — I
422: XI 145; — I 720: XIV 76; —
II 632: XIV 76; — IV 58: IV 70;
— VI 57: XXI 352; — VIII 568:
X 186; — VIII 720: XI 193.
SlbylHna IV 130—136: X 214.
SiHus Ital. Pun. VI 652 ff.: V 307.
Simonides no. 131 (Bergk, Poet. Lyr.
III« S. 477): XIX 177 f.
Solinus I 18: XI 210; — 11 7: II
21,1.
Sophocies Oed. Col. 682: XXV 119;
— Oed. rex 171 f.: XX 298 ff.;
— vss. 175 ff.: V 69; — frgt. 155:
XXI 336.
Spartlanus vit. Hadriani 7: XIV 222,
2; — 26, 3: XXVII 98; — Severi
22: XXVII 9, 1.
Statlus Ach. I 116: XXI 341; — vs.
134: XXI 337; — vss. 156ff . : XXI
338; — vss. 269 u. 480: XXI 337;
— vs. 711: XXI 342; — vs. 842:
XXI 343; — vss. 852 f.: XXI
345; — silv. IV 8, 46: XIX 185;
— V 2, 1: XXII 263; — Theb. IV
570 f.: X 242.
Strabon V 2, 4 p. 221: I 187, 2;
— p. 226: II 22; V 3,8 — p. 236:
IV 55, 1; — p. 256: XXIX 167;
— p. 261: V 212, 3; — VI 2, 2
p. 267: XX 66, 2; — p. 272: XXV
23; — p. 471 u. 473: XIV 73;
— p. 540: XXIX 236; — XIII 1,
13 p. 588: XXVI 227, 3; — XVII
1, 40 p. 812: XXVII 3, 1; —
p. 832: XXI 184.
Suetonius Aug. 43 : IV 289; — 79:
XXIX 191 f.; — Calig. 44: XXVI
275; — Div. Julius 46; I 5; — 77:
VIII 93, 1; — Nero 48: XXIIl
307; — Tib. 1: VI 104; — 26:
XXIX 60; — Tit. 8: XV 225;
— Vesp. 20 ff.: XXIX 48 f.; —
Vit. 7 : XI 77.
Suldas s. v. 'layög: X 176.
Susruta I 16: XXIX 79.
Tacitus Agric. 6: XX 206 f.; — ann.
I 17: XVII 332; — II 18; 22: XI
306, 2; — II 41: XXVIII 126;
— V 1: II 12; VI 47 — 48: XIX
323; — XII 15 ff.: XXI 395 f.;
— XII 24: I 8; VII 292ff.; XI
\
IV. Stellenverzeicljnis.
295
211;- XIV 15: IV 289; - XV 23:
XXVIII 126; — XV 46: VIII
219 f.;— Germ. 38: XI 105; — 46:
XI 105; - hist. I 79: XI 105;
II 73: XXVI 275; — II 94: XX
177.
TertuIHanus adv. Valentin. 7: XV III
17.
Testamentum novutn: Lucas 11 1 — 20:
XXVII 321; — III 14: XVII 334,
2. — Matth. II 1—20: XXVII
311 ff.; 321.
Testamentum vetus: Baruch 6, 21:
XXIII 48; — Ezechiel 35 (Mamo-
trectus ad h. 1.): XXIII 52 —
Reg. IV 2, 11: XXVII 11; —
Samuel. I, 19: XVI 272.
Theon v. Smyrna, Matliem. p. 14 f.
(Hiller): XXV 136.
Thucydides 1 10: XIX 256 f.; — I
42, 2: XXIV 272, 2; — VI 3: XV
81; — VI 56 f.: XVI 102; — VI
94: XXIV 90 ff.; — VII 32:
XXIV 90 ff.
TlbuUus I 7, 57--62: I 16; — I 8, 77:
XIX 153; — I 10: IX 206.
Timaeus frgt. 157 (FHG.I 233 Müller):
XXIII 204.
Tralanus bei Plin. epist. 77: XVII
333.
Trogus Pomp. XX 2, 10 ff.: V
212 f.
Tzetzes Lyc. 495 u. 1324: XXVII
138, 7.
Vagbhata: Astangahrdaya VI 18,
59—66: XXIX 78.
Valerius Flaccus Arg, I 255 ff.: XXI
338.
Valerius Maximus I 8, 2: XV 354; —
114, 5: VI 129;— II 10 ext. I p. 107
(Kempf): XIX 180; — IV 4, 3:
XX 59; — VIII 11 ext. 7: XIX
320 f.; — IX 14 ext. 1: XVI
270.
Varro de I. I. V 32 p. 154: VIII 83; —
V 48: X 167; — V 85: XXII 301;
— V 97: II 197 — V 149: XVII
324; — V 152: IV 266; — V 155:
XXI 197; — VI 187: VIII 90,
2; — de r. r. I 13, 2: IX 350; —
III 11, 3 u. 12, 3: XXIII 45.
Vegetius de re mil. IV 15: XXIII
52.
Vergilius Aen. I 1 : IV 120; — vs. 135:
V31;— vsi. 474 ff: XXVII 132,1;
— II 1: VIII 67; 60; XIII 45; XVI
287; — VII 1: IV 119; V 259; —
vs. 180: X 175; — vss. 607—615:
X 175; — vs. 695: II 26, 2; —
VIII 461: XXV 47; — vss. 608 ff . :
XIV 220, 1; — XII 198: X 175.
Vgl. Servius.
Vita Hadriani c. 1, 4: XVIII 66;
— c. 1—4: XIV 270 ff.; — c. 11:
XX 313 f.; — Heliogabalis c. 1, 5:
XVI 274, 1; — 3, 4: XVI 278, 2;
— 6, 9: XVI 278, 2; — 7, 4: XVI
278, 3; - 17, 8: XVI 274, 1; —
Juliani c. 1, 6: XX 162; — Severi
c. 15, 4 f.: XX 159; — Verl c. 3, 1:
XX 83.
Vitruvius I 1, 5: IX 154; — I 4, 2:
XI 134; — I 7, 1: XI 145; — II
7, 4: XXIII 108; — III 2: XIX
27; — III 3, 1—8: XXI 258, 8; —
III 3, 4: XI 196, 3; XIV 200; —
III 3, 5: XXI 72; — III 5, 2: XXI
263; — III 5, 5: XXI 266; — IV
6, 2—15: XXX 279, 66; — IV 7:
XXI 258, 6; — IV 7, 2: IV 145;
— V 1, 4: III 42, 8; VIII 282; —
V 5, 5—8: XXVI 122; — IV 10, 5:
X 214; 2201; — VI 3, 5—6: VIII
33; — VI 5, 9: III 43, 13; — VI
9 (6), 1: IX 350; — VI 10(7), 3:
VIII 46; — VII 1, 3: I 5; — VII
1, 11: XXVI 122; — VII 5: XXVI
140; XXIX 194 ff.; — VII 9, 4:
VI 122; — VII 10, 2: XXIX 223;
— VII 14, 2: XXIX 233; — Vlll
6, 1: XIX 49, 1; — X 10: XXIV
103.
296
Generalregister.
Vopiscus Aurel. c. 45, 1: XI 320.
Xenophon Anab. I 8, 3: XXII 14;
— IV 5, 25: XIX 240 f. ; — Cyri
erud. VI 1, 29: XXII 13; — hell.
VIS, 6: XXV 290 f . ; — de re equ. :
XXVIII 138 ff. passini; — 12,12:
XXII 14,2.
Zonaras XI 23: XIV 269.
Zosimos II 3: VI 128; — II 31:
XIV 8.
DE Deutsches Archäologisches
2 Institut. Römische Abteilung
D42 Mitteilungen
Bd. 31
PLEASE DO NOT REMOVE
SLIPS FROM THIS POCKET
UNIVERSITY OF TORONTO
LIBRARY
^a
!iffl<^<:
;>>^
■"^mn