Skip to main content

Full text of "Flora der umgebung der stadt Sao Paulo in Brasilien /von dr. A. Usteri ..."

See other formats


% f j; v CAT ao 
ie KonG 
YV 3 5 \ 7 \\ 


FLORA DER UMGEBUNG 
DER STADT SAO PAULO 


IN BRASILIEN 


| DR. A. USTERI 


EHEMALS PROFESSOR AM POLVTECHNIKUM IN SAO PAULO 
MIT 1 KARTE, ı TAFEL UND 72 ABBILDUNGEN 
IM TEXT 

h 

! 

f 

’ 

’ 

| 7R 

| M 


JENA 
VERLAG VON GUSTAV FISCHER 
1911 


Verlag von GUSTAY FISCHER in Jena. ee 
s P ihre Entwicklungs- 
Cassiden und Cryptocephaliden Paraguays, ee. 
vorrichtungen. Von Carl Fiebig, San Bernardino (Paraguay). (Zoologische Jahr- 
bücher. 
1910 


Herausgegeben von Prof. Dr. J. W. Spengel in Gießen. ne u 15 Mark 
rei 


Tabaniden Brasiliens und ei: einiger ‚er Nachbarstaaten. Yon 


« Lutz, Dir. des Staatl. Bakteriolog. Instituts in Er Paulo (Brasilien). 
(Zodioginehe Jahrbücher. Herausgegeben von Prof. Dr. J. ae in Gießen. 
Supple ment X, Heft 4) Mit 2 Tafeln. :14 Ma ik. 


Geologische und Palaeontologisehe Abhandlungen. 
Folge. ne von E. K 

Po "In, Heft 3: Argentinische Jura en Ein Beitrag zur Kenntıis 

der Geologie a Paläontologie der argentinischen Anden. Von A. Steuer. 

Mit 24 rag 1 Kartenskizze und 7 Textfiguren. 1897. Preis: 40 Mak. 

Band IV, Heft 2: Der Dogger am Espinazito-Pass, nebst einer Zusammenstelluig 

der ee Kenntnisse von der argentinischen Juraformation. Von A. Tor... 

ist. Mit 10 Tafeln, 1 Profilskizze und 1 Textfigur. 1898. Pre eis: 22 2. 


figu 1910. 
Band IX, Heft r® Umrisse des geologischen Aufbaues der Vorkordillere Si ie 
ie: Flüssen Mendoza und Jachal. Von Richard Sta urn® er Hit 
1 Karte im Maßstabe 1:500000, 3 Tafeln und 33 Rn 30 42 
eis: Tr 


° n Ihre Kultu ie Leben ınder 
Die Wurzelpilze der Orchideen. re ar and i Fe Burefr, 
Assistent am ea Institut an der Universität Jena. an 3 Tafeln und38 
Abbildungen im Tex 1909. Pre : 6 Mark 50Pf. 
Die Anzucht tropischer Orchideen a no us Samen. 1. Ne Mon 
Grundlage des ersten Verhältnisses von Pflanze und Wurzelpilz. VonDr. 
Hans Burgeff, Assistent am botanischen Institut an Universität Jena, Mit 
42 Abbildungen in im Text. 1911. Preis: 3 Mark 5 SOPF 


Pa ” Von D Dr. r. H. , Christ, | Base Mit ei eim 

Die Geographie der Far ne. een 129 en a vch 

Originalphotographien) im Text und 3 Kar 1910. Pre 2 Mik. 
Allgemeine » Botanische Zei Zeitschrift, XV. Fra Nr 6 "nos nn 

enn vom Altmeister Christ ein neues 2 Se i er Farne angekündigt rd, 


so ne ein jeder, der sich jemals mit dieser essen lan ein beschäftigt hat, daß gas 
Besonderes zu u ist. Ist man doch schon lange gewöhnt in yo zahlreichen kleineren Schten 
& iele 


nden Wer fr die Allgemsiahhit nutzbar machen. Diesen Mass erfüllt Chr ts 
neuestes Bu erde Titel seinen ‚zeichen: Inhalt kaum deckt. 


Über eine Methode ; zur direkten Bestimmung der Obe- 
flächenspannung der Plasmahaut von Pflanzenzelle. 


Von Professor Dr. Friedrich Üzapek, Vorstand des pflanzenphy eier Instits 
der ee iversität in Prag. Mit 3 Abbild. im Text. 1911. Preis: 2 Mark 60f. 


Die in der vorliegenden Arbeit beschriebene Methode zur Bestimmung der norm se Oberfläch 
ren g de Plasmahant von Pflanzenzellen beste ht in der Feststellung der Grenzkonzent teation in 
{ o 


0 chens uB A 
eben imstande ist, aus Pflanzenzellen die Exosmose von leicht nachweisbaren Stoffen des Zellin h Alten: 
erregen. Die Schrift ED RONERE WIR für r Botaniker und Biochemiker wie überhanpt für alle Biologen von Interess sse 9 


Biologische und morphologische Untersuchungen übe 
Wasser- und Sumpfgewächse. Von Se Dr. Hugo Glückz 


Heidelber 
Erster Teil: 2 Lebensgesc der Esche Alismaceen. Mit 25 Abbildungen em Text id 
N : mare un ec Pre ak. 
Zweiter Teil: Untersuc gen über die mitteleuropäi ischen Utricularia- deine über & Turionenbing 
er Utricularia-Arten: über die Tur urionenbildung bei Wasser nzen, sowie en ophy 


; ; Mit 28 Mbktmeee im Text und 6 lithographischen D ar te] 190 K 
Dritter Teil: Die Uferflora. Mit 105 Textfiguren und 8 Heho ogr. ee on. 2 Preis, 33 R 


ln, DEN, NEN 5 
2 S LER) 8 Ka ; = 
SS Ran Wa 
DEN IE _ AUS 
u s Sk 
Ü SS =Y > = Dr 
SS a 
DS ID D 
— 
ar 
% =]=:727 7 \ 
kr EN,  Qa | 
Maasstab 1:50000. % R + Eisenbahnen. 
——: Wege. 
| ! gi DEI] Urwald. 


BER Caapueirau. Caapueräo. 


Aequidistanz 25 m. BEE Sumpfbuschwald. 
| 


Nach den Plänen de nn . : Hochmoor. 
von Säo Paulo, 7 Commissäo geographica e geologica 


sowie nach eigenen Beobachtungen gezeichnet 8 


E 


von 


Dr. A. Usteri, 


P Weise, Lü 


Verlag von Gustav Fischer in Jena 


h.,Jena. 


FLORA DER UMGEBUNG 
DER STADT SAO PAULO 


IN BRASILIEN 


DE:A-USIER| 


EHEMALS PROFESSOR AM POLYTECHNIKUM IN SAO PAULO 


MIT ı KARTE, ı TAFEL UND 72 ABBILDUNGEN 
IM TEXT 


JENA 
VERLAG VON GUSTAV FISCHER 
1911 


HERRN Dr. H. CHRIST 


IN BASEL 


IN LIEBE GEWIDMET 


VERFASSER 


Inhaltsverzeichnis. 


Erster Teil. 


Seite 

Einleitung 8—4 
(Geschichte der Stadt S Be: N ee ee 
Klimatologie 15—17 
Orographie und asia 18—27 
Die Vegetationsformationen 28—59 
Die Campos 28--35 
Flüsse und Sümpfe . 36—56 
Die Wälder 56-59 
Kulturen 60-62 
Der Jaraguä 63—71 
Phaenologie . 72-104 

Zweiter Teil. 

(Systematische Bearbeitung der Flora der Umgebung der Stadt S. Paulo.) 
Vorwort zum zweiten Teil 107— 108 
Conspectus divisionum sn ss, quae 

in eircuitu urbis S. Paulo reperiuntur ve 109-128 
129 —261 


Conspeetus generum specierumque 
Index 262—271 


Erster Teil. 


Einleitung, 


Vorliegende Arbeit ist die erste systematische rn der 
Flora der Umgebung der Stadt S. Paulo. Ich bin mir ihrer Mängel 
wohl bewußt. Man wolle die Schwierigkeiten in Berteksichfiirung 
ziehen, die die Bestimmung tropischer und subtropischer Pflanzen 
bietet, die Schwierigkeit des Reisens und Sammelns und der Literatur- 
beschaffung und man wird für meine Bestrebungen einen gerechten 
Maßstab finden. Diejenigen, a selbst gereist sind, werden mich ver- 
stehen, für diejenigen, die hinter dem grünen Tisch abfällige Rezen- 
sionen über wissenschaftliche Arhalteh schreiben, ist mein Buch nicht 
gemacht. 

Der erste Teil gibt einen her in die besiegen 
Verhältnisse des Gebietes. Wer sich über die Verhältnisse des ganze 
Staates oder Brasiliens überhaupt Grentiere will, wird sich an die in 
den Literaturangaben aufgeführten zahlreichen und zum Teil vorzüg- 
lichen Publikationen halten müssen. 

er zweite Teil soll ein Bestimmen der in der Umgebung der 
Stadt wild wachsenden Pflanzen ermöglichen. Ich habe die Schlüssel 
so nn daß es auch dem Laien möglich sein sollte, die Pflanzen 
zu bestimmen. Die Grenzen des Gebietes sind aus der beigegebenen 
Karte en 

D mir eine angenehme Pflicht, allen denen, die mir bei 
meiner ee behilflich waren, meinen verbindlichsten Dank auszu- 
sprechen. Vor allem habe ich mich bei meinen ehemaligen Kollegen 


Ich nenne die Herren Dr. Antonio Francisco de Pa aula Souza, 
Dr. Rodolpho Baptiste de 8. Thiago, Dr. Brant de Carvalho. 
Ferner danke ich einigen europäischen Gelehrten eine Anzahl von 
ee as, Ich nenne die Herren J. Hemsley Barn- 
hart, ‚ Tarrytown, N.-Am. (Lentibulariaceen), N. E. Brown, 

EN n Kew (Araceen, verschiedene andere Pflanzen), W. Becker, 
- w ee bei Sangerhausen (Viola), Dr. Beauverd, Herbier 
Boissier, Genf (Eriocaulaceen), Dr. ©. Christ, Basel (Farne, Lyco- 
podiaceen, Azolla), C. B. Clarke, Kew r (Oyperaceen, Commelinaceen, 
Mayaccaceen, Juncaceen), Dr. C. Decandolle, Genf (Piperaceen), Prof. 
Dr. A.Cogn iaux, Vervie r (Cueurbitaceen, Melastomaceen), J.R.Drum- 
mond, Kor (Crucifera), Dr. W. O. Focke, Bremen (Rosaceen), Prof. 
1% 


Ze ne 


Dr. K. Fritsch, Graz (Gesneraceen), F. Gagnepain, Üercy-la-Tour, 
Nievre (Farnkr., Marantaceen, Zingiberaceen), Dr. E. Gilg, Berlin 
(Gentianaceen, Sauvagesia), Dr. E. Hackel, Graz (Gramineen), Dr. 
H. G. Hallier, Berlin (Uonvolvulaceen), H. Freiherr v. Handel- 
Mazzetti, Wien (Sisyrinchium), Dr. E. Hassler und Dr. G. Hoch- 
reutiner, Genf (Malvaceen, verschiedene andere Pflanzen), Dr. W. 
Heering, Hamburg (Compositen), Prof. Dr. A. Heimerl, Wien 
(Xyridaceen, Phytolacca), Dr. @. Hochreutiner, Genf (Malvaceen), 
Dr. R. Keller, Winterthur (Hypericum), . E. Köhne, Berlin 
(Lythraceen), Dr. R. Kunth, Berlin (Öxalideen), Dr. G. O. A. Malme, 
Stockholm (X yridaceen), Ö. A. Östenfeld, Ropenhausen (Gentianaceen), 
Prof. Dr. E. Palla, Graz (Cyperaceen), Dr. Ove Paulsen, Kopen- 
hagen (Ohenopodiaceen), Fräulein J. Perkins, Berlin (Styrax), Prof. 
Dr. L. Radlkofer, München (Sapindaceen, Trigoniaceen und einige 
andere Pflanzen), Dr. R. Rechinger, Wien (Melastomaceen), Rob. 
Allen Rolfe, esq. A.L. S. (Orchidaceen, verschiedene andere Pflanzen), 
Prof. Dr. A. Schinz, Zürich (Amarantaceen), Dr. R. Schlechter, 
Berlin (Örchidaceen), Dr. O. E. Schulze, Berlin (Erythroxylaceen), 
Th. Sprague, B. Sc. (Bignoniaceen), Dr. O. Stapf, Kew (Apocyna- 
ceen, verschiedene andere Pflanzen), Dr. J. Urban, Berlin (Umbelli- 
feren), C. Warnsdorf, Neuruppin (Sphagnum), Fräulein J. Witta- 
seck, Wien 7 (Solanaceen), Dr. L. Wittmack, Berlin (Bromeliaceen), 
Charles Henry Wright, Kew (verschiedene Pflanzen). 

Herr Professor Dr. Palla in Graz hat außerdem die systematische 
Bearbeitung der Cyperaceen im zweiten Teile durchgeführt. n 
Herren Privatdozenten Dr. Th. Herzog und Dr. Thellung in Zürich 
verdanke ich einige für meine Arbeit wichtige Mitteilungen und mein 
verehrter Lehrer, Herr Professor Dr. ©. Schroeter, der sich wieder 

wieder nach dem Fortgang meiner Arbeit erkundigte, hat in 
Momenten, da ich an der Durchführbarkeit der Arbeit zweifelte, durch 
seine Aufmunterung und seine stete Hilfsbereitwilligkeit wesentlich 
zum Gelingen der Aufgabe beigetragen. 

Ich spreche allen diesen Freunden und Korrespondenten für ihre 
Mitwirkung meinen herzlichen Dank aus und bin mir sehr wohl be- 
wußt, daß ich ihre Arbeit nicht so ins Licht setzen kann, wie sie es 
verdienen würde. 


Oo 
HB 


Geschichte der Stadt Sao Paulo. 


Die Anfänge der Geschichte Brasiliens und somit auch Säo Paulos 
reichen nicht weit zurück. Die ersten, unsicheren Nachrichten gehen 
nur bis auf das Jahr 1000 zurück, nämlich bis zu der Zeit, da die 
Normannen ihre Fahrten nach Neufundland antraten. Diese geo- 
graphischen Errungenschaften wurden bald wieder vergessen. Aber 
selbst die viel wichtigeren Reisen von Christof Columbus betreffen 
noch nicht Brasilien und am wenigsten die südlicheren Teile desselben. 


Abb. 1. Die Ortschaft Cananea, vom Schiff aus aufgenommen. 
(Phot. A. Usteri.) 


Erst Amerigo Vespucei war es vergönnt, weiter nach Süden vor- 
zudringen. Ein altes Denkmal, bestehend aus drei Pfeilern aus Marmor 
wie er in Lissabon vorkommt, wird heute noch in der kleinen Stadt 
Cananea, etwas südlich von Santos, gezeigt. Manche behaupten, dieses 
Monument sei von Vespucei aus Steinen, die er aus Europa mitgebracht 
hätte, errichtet worden. Die Streitfrage, ob er oder Yänez Pinzon 

edro Alvarez Cabral als der Entdecker Brasiliens zu gelten 
habe, haben wir hier nicht zu entscheiden. Sicher ist, daß nur 
letzterer in Europa größeres Interesse für Brasilien zu wecken ver- 
mochte. Ihm haben denn auch die Brasilianer in ihren 50 Reis- 
Briefmarken ein papiernes Denkmal gestiftet. Erst seit dieser Zeit 


Re 


besitzen wir geordnete Aufzeichnungen über die geschichtlichen Er- 
eignisse in Brasilien. 

Cabral hat bekanntlich den südlichen Teil Brasiliens nicht kennen 
gelernt. Das blieb zwei anderen Seefahrern, Diaz de Soli und dem 
schon erwähnten Vincente Yänez Pinzon vorbehalten, die 1508 bis 
1509 in die herrliche Bucht von Rio de Janeiro einfuhren. Zehn 
‚Jahre später finden wir den Erdumsegler Fernäo Magalhäes, der 
nachher auf den Philippinen von den Wilden getötet wurde, am 
gleichen Ort. Noch viele hatten nach ihm die herrlichen Küsten be- 
fahren und durch ihre Schilderungen zahlreiche Menschen aus Europa 
herübergelockt. Nach der im Jahre 1494 vom Papst Alexander VI 
festgesetzten Demarkationslinie sollte alles Land, das mehr als 100 Leguas 
(1 Legua = 5565,3 m) westlich von den Azoren oder Capverden liegt, 
den Spaniern, was aber östlich davon sich befindet, den Portugiesen 


Abb. 2. Die Ortschaft Cananea, vom Schiff aus aufgenommen. 
(Phot. A. Usteri.) 


gehören. Die neu aufgefundenen Länder fielen nach diesen Be- 
stimmungen den Portugiesen zu und diesen lac auch die Verteidigung 
ihres neuen Besitzes gegen die Ansprüche anderer ob. Als daher die 
Franzosen sich in Pernambuco widerrechtlich ansiedelten, zögerte 
Affonso de Souza eine starke Flotte nach Brasilien zu entsenden, 
um die Eindringlinge zu vertreiben. Man scheint mit den Leistungen 
der beiden Befehlshaber außerordentlich zufrieden gewesen zu sein, 
denn kurze Zeit später wurde der transatlantische Besitz Portugals in 
15 Landhauptmannschaften eingeteilt, die den Günstlingen des Hofes 


verliehen wurden. chönsten und größten fielen den beiden Souza 
zu iejenige, die uns hier besonders Interessiert, dem Pero Lopez 
de Souza. Sie trug damals den Namen aro und umfaßte 


nicht bloß das heutige 8. Paulo, sondern auch noch einen großen Teil 
der umliegenden Staaten. Ihre Grenzen erstreckten sich von der Insel 
S. Amaro bis zum Rio Jaquiriquere. 


Be 


Mit Martim Affonso de Souza beginnt die Geschichte der 
Stadt S. Paulo. Er hatte im Jahr 1531 an der Küste u er 


che — eine zweite Ferien ins Leben zu ra das Buche 
malige S. Paulo. S. Vincente wurde bald nach seiner Gründung an- 
läßlich eines Aufstandes zerstört. Man sagt, durch die mittlerweile 
aus Lissabon in Brasilien eingetroffenen Verbrecher und Dirnen, mit 
ya Zuzug man dem Mangel an Arbeitskräften abzuhelfen versucht 
hatte. An seiner Stelle wurde 1545 das viel günstiger 2 ee 
ae erbaut. Ich ya die folgenden Jahre, in die — em 
wenig erfolgreichen Versuche, am Berg Jaraguä Gold zu Machen = 
für unser Gebiet keine wichtigen Daten fallen. Ein folgenschweres 
Ereignis war die Überschreitung der Serra durch die beiden Jesuiten 
Nobrega und Anchieta, die unweit der alten Kolonie Piratininga 
eine Klosterschule gründeten. Ich übersetze aus einer brasilianischen 
Publikation, deren Inhalt aus einem Werk des Paters Simöes de 
Vasconcellos entnommen ist: „Im Januar 1554 überschritten einige 
Jesuiten, darunter die Patres Anchieta, Manuel de Pavia und 
Manuel Nobrega das Gebirge (die Serra), durchquerten den Urwald, 
um Rs auf einer Ebene in den Campos von Piratininga zwischen den 
Flüssen Tamanduatehy und Anhangabahu niederzulassen, wo sie schon 
erwartet wurden von den Indianerhäuptlingen Cai-Uby und Tebirica 
mit Stämm 
In ner re eine Hütte aus Lehm gebaut und sie mit 

Stroh Be In dieser ia ange sich die Missionare ein. 
diese Hütte stand, die nicht mehr 14 Fuß breit und 10 lang war, 
- gründeten die Väter die Stadt S. Paulo Auf der dem Tamanduatehy 
zugekehrten Seite des Landes sah man eine weite Ebene, welche heute 
den Namen Varzea do Carmo trägt. Die andere Seite wurde von dem 
heute Ladeira Joäo Alfredo genannten Abhang eingenommen. eiter 
hin sah man eine üppige Vegetation und am Horizont den Schatten 
raue Hügel. Cai-Uby und Tebirica, damals Freunde der Patres, 
siedelten sich in der Umgebung an und unterstützten die Arbeit der 
Väter. Die ganze Ansiedelung barg damals 130 Personen. In dem 
kleinen Raum von nur vier Alqueiren (ca. sechs Kubikmetern) legten 
die Jesuitenväter den Grund zu einer Bevölkerung, welche sich bald 
nach mehr als einer Richtung hin auszeichnete. Der Ort wurde S. Paulo 

genannt, weil hier am 25. Jan 1554, dem Tag, an welchem die ka- 
tholischs Kirche die Bekehrung des Apostels gleichen Namens feiert, 
die erste Messe gelesen wurde.“ 

Anchieta sind auch die ersten wissenschaftlichen Aufzeichnungen 
über Brasilien zu verdanken. Ich lasse C. F. Martius (Versuch eines 
Kommentars usw. 1853) das Wort: „Die ältesten Nachrichten zur 
Naturgeschichte ne hat der berühmte Jesuite Jos. de Anchieta 


erfolgreiche ee entwickelte. Die Nachrichten sind übrigens, wie 
man aus dem von der k. Akademie zu Lissabon veranstalteten A härucke 
ersehen Br wenig erheblich.‘ 


u 


Neuankömmlinge hatten bald schwere Kämpfe zu bestehen. 
Vielleicht hatten sie sie zum Teil selbst heraufbeschworen. Denn die 
Mönche fingen an, die Produkte ihrer Plantagen, die sie mit Hilfe der 
Sklaven erzielten, und die, im Gegensatz zu denen der nichtjesuitischen 
Pflanzer, abgabenfrei waren, zu verkaufen. Was Wunder, daß bald 
die eigenen Landsleute in dem Vorgehen der Brüder eine Bedrohung 
ihrer Existenz sahen, der sie nach Möglichkeit entgegentreten mußten. 
Dazu kam, daß die Ordensmitglieder durch Protektion der Sklaven 
von Pflanzern gegen harte Behandlung oft Ärgernis erregten, nament- 
lich als die Väter beim Hof in Lissabon vorstellig wurden. 

Bisher war Bahia die Hauptstadt von Brasilien. 1572 erfolgte 
die Trennung des gewaltigen Landes in einen nördlichen und einen 


Brasilien an Spanien. Die Feinde Spaniens waren jetzt auch die- 
jenigen Brasiliens. Mord und Totschlag waren an der Tagesordnung. 


barin von S. Amaro, in Atem, ja selbst die Marokkaner wagten es, 
die Einwohner zu beunruhigen. Es gab Abenteurer, die als obersten 
Lebenszweck die Erwerbung von Reichtümern betrachteten. Überall 
wurde nach Gold gesucht. Diesem Streben ist es zuzuschreiben, daß 
1590 der Paulistaner Affonso Sardinha am Jaraguä Gold fand, 
das seither lebhaft ausgebeutet wurde. Philipp IL. sah sich endlich 
veranlaßt, dem Interregnum ein Ende zu bereiten. 

m Lichte dieser Tatsachen ist das sonst unverständliche Gebaren 
der brasilianischen Bevölkerung gegenüber Forschungsreisenden zu ver- 
stehen. Mehr als einmal trifft man in den Reiseberichten Klagen über 
unfreundliche Behandlung seitens der Bevölkerung. Nicht Haß, sondern 
Furcht hat in den meisten Fällen die Triebfeder zu solchem Verhalten 
gebildet?). 

Die Brasilianer vermochten es trotz aller Anstrengungen nicht zu 
hindern, daß sich in Bahia die Holländer festsetzten. An der Spitze 
der holländischen Kolonie stand Graf Moritz von N assau-Siegen. 

ür die Gradheit seines Charakters und seiner Tüchtigkeit spricht der 
Umstand, daß er sich nicht bloß die Sympathie der eigenen Lands- 
leute, sondern sogar seiner politischen Feinde, der Brasilianer, zu er- 
werben wußte. Mit ihm trat die Erforschung des Landes in eine neue 
Phase. Er hatte aus Europa zwei Gelehrte, Georg Marcgraf 
und Wilhelm Piso mitgebracht, deren Arbeiten im Jahre 1648 unter 
dem Titel: Historia naturalis Brasiliae, auspicio et beneficio Mauritü, 
comitatis Nassoviae etc. Amsterdam, veröffentlicht wurden. Das Werk, 
das zwölf Bände umfaßte, scheint wenig befriedigt zu haben. Es er- 


‘) Heute noch sind die Paulistaner, selbst in unmittelbarer Nähe der 
Hauptstadt so furchtsam, daß sie, wenn ich auf einer botanischen Exkursion 
genötigt war, aus Mangel an Wegen die umzäunten Felder zu durchqueren 
das Gewehr auf mich anlegten und mich zwangen, weite Umwege, oft durch 
Sümpfe, zu nehmen. 


ee NEE 


ang 


schien später noch einmal in einer Umarbeitung von Piso: Guil. Pisonis 
de India utrinque re naturali et medica, libri quatuordeeim folio. Dieses 
Werk, das ich in Kew einsah, enthält Abbildungen, die zum Teil ganz 
gut identifiziert werden können. Ich nenne: Ipomoea pes caprae, 
Nieotiana Langsdorffü, Musa sapientium, Manihot utilissima, Caesal- 
pinia echinata, Adiantum cuneatum, Lygodium volubile, Blechnum 
brasiliense, Gymnogramme calomelanos usw 

Kehren wir zurück zu der Niederlassung am Tamanduatehy. Wir 
haben gesehen, daß die Pflanzer auf die Hilfe der indianischen Sklaven 
angewiesen waren. Daß deren Los nicht immer beneidenswert war, 
ist sicher. Ebenso, daß viele ihren Herren entliefen und andere den 
Anstrengungen der ungewohnten Arbeit erlagen. So trat Mangel an 
Arbeitskräften ein. Die Paulistaner verfielen daher auf die mehr 
originelle als lobenswerte Auskunft, die Indianer weiter im Innern auf- 
zusuchen und sie als Sklaven auf ihre Plantagen zu bringen. Es 
bildeten sich ganze Horden, die als „Bandeirantes“ nicht bloß die um- 
liegenden Staaten Matto Grosso und Goyaz beunruhigten, sondern bis 
nach Bahia und weiter vordrangen, alle Indianer, deren sie habhaft 
wurden, zu Sklaven machend. Wieder suchten die Jesuiten diesem 


König Johann IV. den Thron bestieg, wurde den Vätern zwar die 
Rückkehr in ihre alten Besitzungen gestattet, aber sie hatten allen 
politischen Einfluß verloren. 

Wir sahen, daß die Hauptmannschaft S. Amaro ein enormes Gebiet 
umfaßte, das noch gewaltigere Dimensionen annahm, als im Jahr 1709 
die Nachbarhauptmannschaft S. Vincente mit ihr vereinigt wurde und 
sie jetzt den Namen 8. Paulo erhielt. Der Hauptort war unterdessen 
zu einer kleinen Stadt von 6000 Einwohnern herangewachsen. Aber 
noch für lange Zeit waren die Grenzen des Staates großen Änderungen 
unterworfen. So wurde im Jahre 1720 Minas Geräes von ihm ab- 
getrennt. 1774 folgte Goyaz und 1748 Matto Grosso. Unter der 
Regierung Josephs I. wurde auf Betreiben des mächtigen Ministers 
Pombal der Hof zum zweiten mal aus Bahia nach Rio de Janeiro 
verlegt. Doch was 8. Paulo mehr interessiert: Auf Betreiben 
Pombals wurden die Jesuiten wieder einmal vertrieben, weil sie der 
Politik der damaligen Machthaber Schwierigkeiten bereiteten. Die her- 
vorragenden Dienste, die sie dem Staate und der Wissenschaft geleistet 
hatten, schien man nicht bewerten zu können und Papst ÖUlemens XTV. 
hob 1773 die Gesellschaft Jesu überhaupt auf. Die Karten, die 
z. B. Diego Soares und Cabassi von S. Paulo anfertigten, waren so 
ut, daß sie erst 1730 und 1777 durch bessere ersetzt wurden. Als 
die besten damaligen Karten werden diejenigen von Sa e Faria (1774) 
und Lacerda (1789) bezeichnet. 


en TEN 25 


Abfall sollte nicht lange auf sich warten lassen. Auf jener ene, Wo 
heute das naturwissenschaftliche Museum von S. Paulo steht, erklärte 
der Sohn Johanns, Pedro I., die Unabhängigkeit Brasiliens mit den 
Worten: „Unabhängigkeit oder Tod.* Als kurz darauf die Unab- 
hängigkeit Brasiliens durch Johann VI. anerkannt wurde, ward Pedro 
erster, unabhängiger Kaiser von Brasilien. Er sollte sich der neuen 
Würde nicht lange erfreuen. Durch unkluge Politik hatte er bald das 
Vertrauen der Bevölkerung verscherzt und mußte am 13. April 1831 
Brasilien verlassen. Sein Nachfolger wurde Dom Pedro 1I., sein 
Sohn, anerkannt der beste Regent, den Brasilien je besessen. 

m jungen Regenten fielen gleich zu Anfang seiner Regierung 
schwere Aufgaben zu. In 8. Paulo, Minas Geräes und Rio grande do 
Sul herrschte Aufstand. Dann kam der langwierige Krieg gegen 
Paraguay, der erst am 1. März 1870 mit dem Tod des Anführers der 


zu fördern. So wurde unter seiner Regierung die „comissäo geographica 


ist, aber ein großartiges Werk, das im Jahre 1886 von der neu ge- 
gründeten Comissäo geographica in Angriff genommen wurde: Die 


tugals geologische Untersuchungen in $. Paulo und publizierte sie in 
zahlreichen Arbeiten. 

Aus Gesundheitsrücksichten sah sich Pedro 1887 genötigt, Europa 
aufzusuchen. Während dieser Zeit überließ er die Regierungsgeschäfte 
der 'Thronfolgerin, Prinzessin Isabel, die an den Grafen d’Eu ver- 


ae 


kaufen müssen und waren verpflichtet, für sie jährlich große Abgaben 
zu zahlen. Diese Steuern waren für das laufende Jahr schon ein- 
bezahlt worden. Wenn schon das früher eingebrachte Gesetz, nach 
welchem jedes Kind von Skavinnen frei sein sollte, das im Jahre 1871 
geboren wurde, auf lebhaften Widerspruch stieß, so kann man sich 
die Mißstimmung über das neue Gesetz leicht vorstellen. Der Sturz 
des Kaiserreiches war vorbereitet. 

Vir haben einige paulistanische Ereignisse nachzuholen. Im 
Jahre 1842 war Parana von $S. Paulo als besonderer Staat abgetrennt 
worden, wodurch 8. Paulo seinen heutigen Umfang erhielt. Die Stadt 
S. Paulo hatte sich wesentlich vergrößert. Im Jahre 1877 betrug die 
Einwohnerzahl bereits 26040 und 1886, also noch nicht 10 Jahre 
später, 47697 Seelen. 1889, dem Jahre, da Pedro gezwungen wurde, 
Brasilien zu verlassen, war die Einwohnerzahl auf 64934 Köpfe gestiegen. 

Vir sahen, daß während der wesenheit Pedros des Zweiten 
durch politische Mißgriffe der Gründung der Republik der Boden ge- 
ebnet wurde. Dom Pedro konnte nach seiner Rückkehr den ins Rollen 
gebrachten Stein nicht mehr aufhalten. Merkwürdigerweise geschah 
absolut nichts zur Aufrechterhaltung der Monarchie und zum Schutz 
des sonst allgemein beliebten Herrschers. Die Gründung der Republik 
gereichte weder 8. Paulo noch den anderen Teilstaaten zum Vorteil, denn 
Jetzt beginnt das Regiment der republikanischen Präsidenten, die nur 
selten den Charakter und die Kenntnisse besaßen, die nun einmal für 
solch wichtige Stellung nötig sind. Ich begnüge mich, der Reihe nach 
die Namen der Präsidenten aufzuzählen. Der erste Präsident war 
Deodoro da Fonseca. Es folgten: Floriano Peixoto, Prudente 
Moraes, Campos Salles, Rodriguez Alves, Affonso Penna. 
Der jüngste, erst dieses Jahr (1910) gewählte Präsident ist Hermes 
da Fonseca. 

In einer botanischen Arbeit verdienen auch die Fortschritte auf 
botanischem Gebiet Erwähnung. Ich beschränke mich auf die Gelehrten, 
die sich um die Erforschung S. Paulos Verdienste erworben haben. Ein- 
gehende Angaben finden sich über diesen Gegenstand im letzten Band 
der „Flora brasiliensis“. Die Flora fluminensis, zu nfang des 
18. Jahrhunderts von Jose Mariano da Conceicao Velloso heraus- 
gegeben, ist heute kaum mehr brauchbar. Dagegen sind die von 


auch eine Menge Orte der nächsten Umgebung. wie Penha, gua 
branca und Pinheiros aufgesucht. Außerdem besuchte er den Tiete 
und das Wahrzeichen von S. Paulo, den Jaragui. Friedrich 
Sellow unternahm, zusammen mit Ignaz Werner Maria von Olfers 
in den Jahren 1818-30 weite Reisen in 8. Paulo. Auch diese 
Forscher bestiegen den Jaraguä und die Serra Cubatäo und besuchten 
außer der Hauptstadt fast alle wichtigeren Orte. 1815—38 botanisierte 
Friedrich Christian Oomes Raben und 1825—29 Ludwig Riedel 
in S. Paulo. Folgenschwerer waren die Reisen der beiden Forscher 
Spix und Martius. Letzterer hat das großartig angelegte Werk 
„Flora brasiliensis“, das nach seinem Namen benannt ist, begründet. 
Es interessiert, daß Martius ebenfalls den Jaraguä bestiegen hat. In 
den Jahren 1838—39 finden wir einen Franzosen, Antoine Guillemin, 


ME 


auf Paulistaner Boden. Auch er besuchte den Jaraguä, sowie die Serra 
do mar, die Fazenda Ipiranga, wo heute das naturwissenschaftliche 
Museum steht, die Penha und andere Orte der Umgebung der Stadt. 
1854—68 hielt sich Gustav Wallis und 1873—75 Carl Wilhelm 
Hjalmar Mosen in S. Paulo auf. Im botanischen Museum in Berlin 
werden Pflanzen von Francisco Ribeiro de Mendoza aufbewahrt, 
die dieser in S. Paulo gesammelt haben soll. Frederik Regnell, 
Armond das Neves, Fritz Noak haben die Kenntnis der Flora 
S. Paulos wesentlich gefördert und Karl Axel Lindmann, der die 
Vegetation von Rio grande do Sul monographisch bearbeitet hat, hat 
ebenfalls S. Paulo einen kurzen Besuch abgestattet. 1835—37 finden 
wir Jules Jean Linden in S. Paulo und 1882 John Ball. Die 
nun folgenden Botaniker begnüge ich mich, der Reihe nach zu nennen. 
Ignacio Puiggari sammelte Farne und Zellenkryptogamen. Sein 
prächtiges Herbar wird von einem Nachkommen in S. Paulo auf- 
bewahrt. Gustav Anders. Lindberg starb vor kurzem (1900). 
Salomon Henschen starb 1868. Francisco de Paula de Magal- 
häes Gomes, James Bowie (machte eine Reise durch 8. Paulo). 
John Weir (besuchte unter anderem Jundiahy und Piracicaba), Carl 
August Wilhelm Schwacke (hat ein bedeutendes Herbar hinter- 
lassen), Auguste Francois Marie Glaziou (hat große Sammlungen 
hinterlassen, besuchte den Jaraguä, erst kürzlich in Paris gestorben), 


Von heute lebenden Botanikern nenne ich: Albert Löfgren, 
lange Zeit Direktor des botanischen Gartens in S. Paulo: Ernst 
Heinrich Georg Ule und Joh. Heinrich Rudolph Schenk, 
Herausgeber der „Vegetationsbilder“. Von allen botanischen Ex- 
peditionen neueren Datums ist keine so wichtig wie die der Herren 
Wettstein und Schiffner, die 1909 ausgeführt wurde. Es verdient 
erwähnt zu werden, daß auch diese Herren dem J araguä einen Besuch ab- 
statteten. Endlich sei erwähnt Per Karl Hjalmar Dussn und der heute 
noch als Mitglied der Commissäo geographica tätige Gustav Edwall. 

Wie auf ‚botanischem Gebiet, so ist auch auf allen anderen 
Forschungsgebieten in den letzten Jahren enorm gearbeitet worden, 


6000 Einwohner zählte, betrug sie (nach Casabona) zu Ende des 
Jahres 1907 bereits 340 000 Seelen. Heute wird zn an be- 


sein. 
Aus solchem geschichtlichen Hintergrunde ist die heutige Ein- 


Neger eine große Rolle spielt. Die Liebe zur Prachtentfaltung — eine 
Reminiszenz an die Monarchie — die sich bei festlichen Anlässen oft 
ın wenig sympathischer Weise geltend macht. Man lernt die vielen guten 
Eigenschaften der Brasilianer würdigen und gleichzeitig die weniger 
guten verzeihen und — zu verzeihen hat der N ichtbrasilianer viel! — 


nn a A a a De Eee TE ee ee 


ANSE ut 


Literaturverzeichnis. ° 
Alberdi, J. B. El Imperio del Brasil ante la democracia de America. Paris 
Allain, BR. Statistique du Bresil (Bulletin de la soc. de geograph. de Paris 
875.) 


. 81 

d’Almeida Päes Leme, Taques. Noticia historica da expulsäo dos Jesuitas 
do Colegio de S. Paulo. (Revista ee 7. 42,..1849. 

Armitage, J. The history of Brazil fro the peri iod of the a. of the 
Braganza family in 1808 to the abaiotion of dom Pe dro 1-3. 1881; 
London 1836, 

an. A. Le Bresil et la societ& bresilienne. (Revue des deux Mondes 
5 ı 


Per, 46, 
Baril, V. L. (Comte de la Hure). ar du Bresil. Monographie com- 
lete de !’empire Sud-Americain. Par 
Beauchamps, A.de. Histoire du Bresil Ba: sa decouverte jusqu’en 1810. 


aris 1815. 
Canstatt, O. Nach Brasilien. (Das Ausland, p. 477—79, 557--59, 635— 38, 
1874. 


94— 96. 

— In Brasilien. (Das Ausland, p. 522— 23, 867—69, 1038-40. 1875.) 

— Brasilien, Land und Leute. Berlin 

— Das republikanische Brasilien in Verknigkh und Gegenwart. Leip- 
ig 1901. 


Z 

Casabona, L. Säo Paulo nn . 1908. Enthält a... über die 
Fremdenkolonien. Für vorläufige Orientierung sehr 

Cazal, M. A. de, Corogr a Braaklivn ou Relacäo ENG do 
Brasil. Rio ai Janeiro: 1833, 

eng: Fr. S. Historia do Brasil. Paris 1839. 

Daratz, T. Die Behan ndlung der Kolonisten in u Yaarbler S. Paulo und 

ücke 


on 
Derby, O0.A. ee hiskarice Ei kräbaiıon ten cos @ Seal 
cos effectuados na provincia de S. Paulo. (Boletim I. da comissäo Geo- 
ie hen e Eich ic ie ee de S. Paulo. s Paulo 1889.) 
‚M . zi ie t 


erlin 

Ewbank, T. The Brazilian Empire. (Quarterly Rewiew 1860 ) 

— Life in Brazil. nn n 1856. 

Fletcher, J. C. and D. P. Kidder. Brazil and the Brazilians. Boston and 
En 


Freyreiss, G. W. Beitr räge zur en Kenntnis des Kaisertums Brasilien, 
nebst einer Schilderung der n ae Kolonie Leopoldina. Frankfurt a.M. 1825. 

Geleich, E. Zur Geschichte r Entdeckung Amerikas durch die Skandi- 
navier. (Zeitschrift der ec f. Erdkunde, Bd. 27, p. 153, 1892.) 

— Zur Geschichte der ee. Literatur über die neue Welt. (Mit- 
teilungen der k. k. raphischen Gesellschaft Wien, p. 375. 1 

Gorceix, H. L’etat a S. Paulo, no. il. (Comptes rendus de la societ& geo- 
graphique, D. 449 —505 18%.) 

ory of Brazil. Tasdes 1809. 

Grossi, V. Sn della a arger =. al Brasile e della emigrazione 
italiana nello Stato di S. Rom 

Guts-Muths, J. Ch. F. Das Ka iserreich Brasilien. (Vollständiges Hand 

uch der neuesten Hnibeschreibung va n Gaspari d. 19. Weimar 1827. ) 
Handokges nn, Dr. H. Geschichte von kr hr au ein 1860. 
Hellwald, Fr.v. Das Kaisertum Brasilien und seine jüngste Entwicklung. 


22 
” 
22 
B 
ieh 
> 


(Uns sere Zeit, Heft I. 1875.) 
Heusser. Die Schweizer auf den Kolonien in S. Paulo in Brasilien. 
Zürich 1857. 


Hoermeyer, J. Südbrasilien, ein Handbuch zur Belehrung für Jedermann, 
insbesondere für Auswanderer. Hamburg 1858. 
Huehn, W. Südbrasilien. Hamburg 1858. 
en A. % e er historiune du v he aux Ir se 
u nouyvean Contine In deutscher Übersetzung: ei 
Hutler, W ee in nd lien. Wien 1878, 


Juan, J. et Ulloa, A. Voyage historique dans l’Amerique meridionale. 
Amsterdam 17 2. 

Rufen 1, D.P. Sketches of residence and travels in Brazil, embracing histor- 

cal and geographical notices of the Empire and its several provinces. 

Philadelphia 1845. 

Kirchhoff, A. Das heutige N und seine deutschen Kolonien. (Deut- 
che Revue, p. 305—11. 1877. 

La Hure, Comte de. unge du Bresil. Monographie complete de l’Empire 
& i 


ud-americain. Paris 1862. (In Petermanns Mitteilungen als ziemlich 
oberflächliche De ai t.) 

Lamberg, M. Brasilien, Land und Leute. Leipzig 1899. (Für vorläufige 
Orientierung Naar gr geeigne t.) 

Langsdorf, Ritter @. v. merkungen über Brasilien mit gewissenhafter 
Belehrung für auswandernde ne Heidelberg 1821. 

Levasseur, E. Le Bresil. Paris 

Machado, J. J. de. Sobre os Alddas dos Indios da Provincia de S. en 


esde 0 seo comeco na a actualidade. (Revista trimensal, 8. 6.) 
Madre de Deos,G. Mem s para historia da capitania de S. De halt 
mada de S. Paulo. gr 1797. 
Magalhäes, Comte de. La Conferenvia para o tricentennario de Anchieta. 
Pau 


trag 

Marc, A. Le Beresil. Paris 1890. 

Martius, C. F.v. Versuch eines Kommentars über die Pflanzen in d 
Werken von Marcgraf und Piso über Brasilien nebst weiteren Erörte- 
rungen über die Flora dieses Reiches. München 1853, 

Martius, Flora brasiliensis, letzter Band, 1909, 

de Mello Moräes, A. I. Corogr ar historica, chronologica e politica do 
Imperio de Brazil. Rio de Janeiro 1858-60, 

Monglave, E. Correspondance er Fi Pedro % empereur constitutionnel 
du Bresil, avec le feu roi de Portugal Dom Jua en durant les troubles 

resil. i 1827. 


Pereira da Silva, J. M. Serie sociale, politique et &conomique de 
ris nn 


Empereur Dom Din II. (Revue des deux mondes 1858.) 

— Historia da fundacäo do mperio Brasileiro, Dazi 9I— 

Porto Seguro, Visconde de. Historia geral do Brasil antes da sua 
separacäo e independencia de Port rtugal. Rio de Janeiro, 

Putte, H. van de. La province de S. Paulo de Bresil. an de la 
societe ‚Royal Beige de de geogr., B yeah 1889 et 45—86, 


Ruge, Dr ntwicklung d r, Kartographie von on. (Peter- 
manns Mitteil., Drake 23. 1893 
Santa Anna Nery. Le Bresil 889 is 


Par 

Schaefer, V. Brasilien als unabhängiges Reich, in historischer, merkantili- 
scher und politischer an. pen Altona 1824. 

Siewers, W. Allgemeine Länd nde, Süd- Ei arte, 1903. 
(Gibt eine vorzügliche historische, Darstellung über Brasili 

— Die geographische a eooe g Südamerikas im 19, Jahrhundert, (Peter- 


Southey. History of Brizl London 1810—17. 
de Souza Azeve 0, J.e anjo. Memorias historicas do Rio de Janeiro 
e das prov incias annexas a jurisdiecäo do vice-rei do estado do Brazil. 


Varnhagen. Examen de quelques points de l’histoi d e 
(Bulletin de la societe de G&o ogr. & Paris, 4e Serie, 7. ee mn 
— Historia geral do Brazil. Rio de Janeiro 1854. 
Wolf, F. Histoire de E ee bresilienne. Berlin 1863, 
Anonyme Publikation 

Da Bu Brasilien = der Wiener esse 1873. Rio de 
= ee ses ge naturelles, ses industri 

ao Paulo, die Provinz in Sü dbrasilien und das deutsche Kol - 
z Ne re di Versi für Erdkunde, Hals 1887) ee 

'etat de 


Klimatologie. 


Gebirges liegt die Küste. Im N. der Stadt finden sich keine eigent- 
lichen Gebirge, wenn man nicht die Cantareira, die aber 1000 m nicht 
übersteigt, als solches auffassen will. Immerhin kommt für unsere 
Zusammenfassung in Betracht, daß sie und die übrigen Höhenzüge in 
ihrer Umgebung bewaldet sind. Die Bewaldung bewirkt, ähnlich wie 
die Wassermassen des Tiete, im N. eine Erhöhung der relativen Feuchtig- 
keit der Luft und beeinflußt damit die physiologische Wirkung der 


Winde. 


über diesen Hauptrichtungen treten Winde aus N ‚NE,E,S, SW, W 
stark in den Hintergrund. Im Herbst, Winter und Frühling herrscht 
im allgemeinen der SE-wind vor. ‘Im Sommer der NW. Eırsterer 
ist frisch, kühl und feucht, trotzdem er einen Teil seines Wasserdampfes 
an die Serra do mar abgegeben hat. Diese bildet eben keine Mauer 
wie etwa die Alpen, die den Wind seiner Feuchtigkeit berauben könnte, 
um so weniger als sie bis zu den Gipfeln mit Urwald bedeckt ist. 
Aber auch der aus dem Innern kommende NW ist keineswegs so 
trocken und drückend, wie weiter im Innern des Staates. Das mas 
daher kommen, daß in der Umgebung der Stadt eine Menge Sümpfe liegen, 
die der trockenen Luft ihren Wasserdampf abgeben. Auch die Wälder 
im N werden das Ihrige hiezu beitragen. Immerhin wird der NW 
häufig auch in S. Paulo als drückend, schwül empfunden und man 
empfindet es als eine große Erleichterung, wenn am Nachmittag — ge- 
wöhnlich zwischen 3—4 —- der SE einsetzt. Der Umschlag des Windes 
ist dann häufig von wolkenbruchartigen Regengüssen begleitet, die aber 
meistens nur kurze Zeit anhalten. 


Niederschlagsverhältnisse. 


mit 20 mm. Die Regengüsse fallen meist in die Mittagsstunden, 


innerhalb 11/,—2 Std. 65 mm Regen fallen sah. Die besten Regen- 
schirme schützen vor solchen Wassermassen nicht. Man wird in wenigen 


lichkeit, daß es an einem bestimmten Tage mindestens einmal regnet, 
beträgt für das ganze Jahr 22—50°/, (d. h. auf 100 Tage kommen 
22—50 Regentage), für die Monate Januar und Februar steigt sie 
bis zu 75,. 


Temperatur. 


die Monate: Januar 21,7, Februar 21,5, März 21,1, April 18,7, Mai 16,2, 


Man muß eben in Betracht ziehen, daß die Stadt wegen der zahl- 
reichen Sümpfe und wegen der Nähe des Flusses häufig mit Nebel 
bedeckt ist, der vor Wärmestrahlung schützt. Es beträgt die Temperatur 
im August Nachts um 1 Uhr 11,4, 2 Uhr 11,4, 3 Uhr 10,7, 4 Uhr 


10 Uhr 14,3, 11 Uhr 16,2) 12 Uhr 126, 

Innern hat Voß Eisbildung beobachtet. Ich selbst fand wiederholt am 
Morgen die Bäume und Sträucher mit Reif bedeckt. Die Triebspitzen 
sind dann schwarz, doch vermag ich nicht anzugeben, ob dies auf Frost 


Pflanzen heißer Gegenden lange 
bevor das Thermometer unter Null sinkt. 

er wärmste Monat ist der Januar, mit 21,7, und zwar fällt die 
größte Hitze in diesem Monat auf Mittags 3 Uhr, wie folgende Zu- 
sammenstellung zeigt: Die Temperatur beträgt Nachmittags 1 Uhr 25,4, 
2 Uhr 25,8, 3 Uhr 26,0, 4 Uhr 25,5, 5 Uhr 24,7, 6 Uhr 23 


ca. 8°, also wenig. Doch empfindet man sie recht unangenehm, weil 
die Feuchtigkeit der Luft sehr hoch ist, u 

als auch die relative. Die letztere beträgt i 
Nebelbildung ist außerordentlich häufig, 


BED, 


Monaten Januar und Februar auf. Daher mag es kommen, daß man 
oft große Mühe eur trocken zu haltende Gegenstände vor dem Ver- 
modern zu schütz 


Literatur. 


Beschoren, M. Zum Klima von Südbrasilien. (Zeitschrift der österr. Ge- 
sellschaft f. Meteorologl ie, Bd. 2, 8. 89-42, 
Da 


Cannstadt, as republikanische Brasilien. Leipzig 1899. 

Draenert. Die e Verteilung der Regenmenge in Brasilien. (Meteorologische 
Zeitschrift, Bd. 3, p. 381, 1886. 

Dans .M. climatologia do Brasil. (Revista da sociedade Geogr. 
d o de erg Ba. 4, 


Hann Sa Beiträge zur ker von Südamerika. Bd.5. Buenos Aires, 
Menteridee, Mendoza, eig 5 : a (Zeitschrift der österr. Gesellschaft 
£. Meteorologie, Ba. 4, 


) 
— Lehrbuch der un ae g 1905. 
Be Br _ die Km Verhältnisse der südlichen Teile 
n Südamerika ihre Flora. (Jahresberichte der schlesischen Gesell- 

Schaft für Seterlädisch Ratten, p- 306, 1834. 

Kunze Bei zur Klimatologie von Südamerika. (Zeitschrift der 
Gesellschaft Ü Brdku nde, Berlin 1886.) 

Lange, H. Meteorologisches aus Brasilien. (Geographische Rundschau 
1889—%, Bd. 12, p. 7—15. 


Liais, E. Travaux geographiques effectues en Bresil. (Bulletin de la societe 
de Geographie. Paris 1879, p. 275—278,. 
— Climats, geologie, faune et eographie non I " Paris 1872, 
Mattos, Belfort. ados ee anno (Commissäo geo- 
0.22, 18 


— Breve noticia sobre o eins de S. Paulo. S. Ba 1905 
iCOS. 


— Dados climatologi (Commissäo geograp tim 19, 1 
Dados climatologieos (Commiasto geographica, "boletim No. 18, 906.) 
Morize, H. he d’une climatologie du Bresil io de Janeiro 1891 
— Conditions climatologiques du Bresil. (Revista do observatorio. Rio de 
Janeir N 
Voß, E. Bei rc zur Klimatologie der südlichen Staaten von Brasilien, 
Pelle Mitteilungen, Erg. Bd. 1 904. 


. BR redhringeverhäitoises von Stidemerike. (Petermanns Mitteilungen, Erg. 
Bd. 157, 1907.) 


Usteri, Flora der Umgegend von Sao Paulo. 2 


Orographie und Geologie. 


wellte Hügel, bis auch diese d m fast völlig ebenen Camp den Platz 
Taumen. Erst in der Nähe der Stadt selbst trifft man wieder auf 
Bodenerhöhungen, die andernorts wo kaum den N „Berg“ ver- 


it, ist zum Teil mit Wald bedeckt 
und Gold führend. Das Gold wurde früh | 
d. Stadt S. P.). Heute ist die einzige 
lassen. 


Im Norden der Stadt wälzt sich der Tiete in unzähligen Win- 
dungen zum Paranä, von links den Tamanduatehy aufnehmend, der 
mitten durch die Stadt fließt. Das ganze Gebiet ist eine große Ebene, 
nur hie und da von welligen Hügeln unterbrochen. 
fehlt die Abstufung 
grund. Nur im Nordwesten bild 


et der Jaraguä mit 
eine willkommene Abwechslung. 


seinen zwei Gipfeln 
stellt der Horizont eine 


Be ne 


einförmige, gerade Linie dar, wenn er nicht durch Baumgruppen im 
rn unterbrochen wir 

e Serra do mar besteht im wesentlichen aus Granit und Gneiß 
und zwar jenem älteren Gneiß, der von den en Greologen 
den Namen Laurentinian erhalten hat. Daraus e ärt sich auch, daß 
der Staat Säo Paulo nicht sehr reich ist an a Mineralien, 
wenigstens nicht so reich als die Staaten im Norden, denn die Gold 
und Edelstein führenden Schichten finden sich im Huronian, dem 

r 


zwar nur sehr selten, weil die Verwitterung sehr weit a 
ist. Selbst an tiefen Straßeneinschnitten sieht man nur roten Ton, 
das Verwitterungsprodukt des Granits. Die Di bt sich 
unschwer erkennen und beweist, daß die Verwitterungsprodukte von 
heute a nz vorhandenen Flüssen verschwemmt worden sind. Nur 
n d nze unseres Gebietes, bei Mandaqui, treten alte, wohl 
silurische, anstehende Schiefer auf. nn sie sind rot und stark ver- 
wittert. Ers r Nähe erkennt man, daß man hier ein Gestein 
und nicht, wie R in der Nähe der Stadt, Ton vor sich hat. 

Mehr als die anstehenden (esteine müssen den Botaniker in 
unserem Gebiet deren Verwitterungsprodukte interessieren. Einmal 
die „terra vermelha*, die rote Erde, das Verwitterungsprodukt des 

ranits. Der größte Teil unseres Gebietes wird von ihm eingenommen. 
Sie zeichnet sich aus durch einen sehr geringen Gehalt an Kalk, eine 
Eigentümlichkeit, die sie teilt mit der „terra roxa“, der violetten Erde, 
dem Verwitterungsprodukt der Diorite und Diabase. Die terra ver- 
melha gilt als weniger fruchtbar als die terra roxa, die weiter land- 
einwärts in der Umgebung von Uampinas die berühmten Kaffeeböden 
liefert. Eine andere, in unserem Grebiet anzutreffende Bodenart ist die 
Schwarzerde, die nur in den Niederungen angetroffen wird. Wohltmann 
nimmt für sie eine ähnliche Entstehung an, wie für die Schwarzerde 
der nn Pampas: „In den "Pampas des La Platagebietes 
und in den Campos des Hochlandes von Brasilien besitzt Südamerika 
weite, u Formationen, deren Humusreichtum in seinen 
ersten Anfängen in den meisten Fällen auch auf äolische Mitwirkung 
zurückgeführt werden muß.“ Für unser Gebiet ist aber die äolische 
Mitwirkung sicher nur sehr unbedeutend. Der Umstand, daß man 
die Schwarzerde hier immer nur in den Tälern, nie auf den Anhöhen 


lichen Hängen her hin. Ich habe mich überzeugt, daß die Schwarz- 
erden zwei Enntstehungsarten ihren Ursprung verdanken. An den Ufern 
des Tiete, aber auch an den Ufern seiner kleinen Zuflüsse sieht man 
in der Erde oft massenhaft aufgeschwemmte, im Zustand der Vertorfung 
befindliche Blätter. Es scheint zweifellos, daß hier die Schwarzerde 
eine Art Schwemmtorf darstellt. Die Flora, die sich hier ansiedelt, 
ist eine mehr weniger ubiquistische, weil alle wenig widerstandsfähigen 
Arten durch die stets wiederkehrenden Überschwemmungen ausgerottet 
werden. Einer anderen Entstehungsart verdankt ein Teil der Schwarz- 
erde des südlichen Teiles unseres Gebietes ihr Dasein. Man findet 
dort Sümpfe, die neben zahlreichen anderen Pflanzen eine Menge 
Eriocaulaceen aufweisen. Diese spielen hier etwa die Rolle unseres 
+ 


— 20 — 


Carex strieta. Ihr unterster Teil stirbt ab, vertorft, während aus dem 
oberen Teil des Stengels neue Wurzeln hervorbiechen. Man kann an 
Einschnitten oder Rutschungen oft sehr schön die senkrecht herab- 
steigenden, weißen, toten Würzelchen der Eriocaulaceen nachweisen. 
Diese oft unterbrochenen, aber immer senkrechten Linien lassen sich 
oft mehr als metertief verfolgen. Für diese Torfe halte ich autochthone 
Entstehung für sicher. Immerhin will ich nicht in Abrede stellen, 
daß dabei äolische Sedimentation mitwirkt, wie Woltmann annimmt. 


Terra , 
MD 


N; > Terra rolada 
Argila 0, 
q N, D) 
A 10.5. Z ‚DUTER! co er 
f} rive 
I pe 


Abb. 3. Terra rolada — heruntergerutschte Erde; Argila — Are 
Sand; Folhas — Blätter (horizontal See ‚Nivel Ale = mieleren 
Wasserstand. (Del. W.R nks.) 


EN 


AJ 


ugqu La 
nivelnormal 


ro im 


IL ER EEE .“ 
> en 2a - 


we ist nicht ausgeschlossen, daß auch hier gelegentlich zugeschwemmtes 
aterial eine Rolle spielt. Manche Torfmoore sind unterlagert ur 

einer mehr weniger mächtigen Schicht weißen Quarzsandes. Ich ı 
bei dieser Gelegenheit zwei Profile wiedergeben, die air Herr Banks 
zugestellt hat. Sie stammen zwar nicht mehr aus unserem Gebiet, 
aber wenigstens gehört das eine einem we an, d ht weit von 
unserem Gebiet entfernt ist, dem Juq re 
die Mineralien einzugehen = ” 


Auf 
ich um so weniger Veran- 
lassung als die wichtigeren Vorkommnisse ni wu 


icht mehr in unser Gebiet 


a 


fallen. Tapanhoacanga, ein limonithaltiges Eisenerz, sowie Mangan 
führenden Sand habe ich bisweilen in kleineren Mengen angetroffen. 
Für Weiteres verweise ich auf das Literaturverzeichnis. 

Die vielumstrittene Frage, ob für Brasilien eine posttertiäre Eis- 
zeit anzunehmen sei oder nicht, ist auch für den Botaniker von Inter- 
esse. Agassiz ist für eine weitgehende Vergletscherung Brasiliens ein- 
getreten. Die vielen rundhöckerartigen Berge und die moränenartigen 
Schuttmassen, die man auch in unserem Gebiet häufig antrifft, sprechen 
nach ihm für eine Eiszeit. Wir brauchen auf die Frage nicht mehr 


stammen. Man hat nie und nirgends derartiges gefunden. Die Felsen 
verwittern rund, wegen der Temperaturdifferenzen, die oft sehr be- 
deutend sind. An den Ecken und Kanten ist die Erwärmung und die 
Abkühlung eine intensivere, als an den Flächen, deshalb springen diese 
zuerst ab. Dazu kommt, daß in die feinen, durch die Erwärmung und 
Abkühlung herbeigeführten Spalten Wasser eindringt und Volumver- 
änderungen im Innern des Gesteins hervorruft. Endlich ist darauf 
hinzuweisen, daß die brasilianischen Gesteine meist sehr ungleichmäßig 
ausgebildet sind und oft von vornherein mehr weniger schalenförmige 
Struktur zeigen. Während eine posttertiäre Eiszeit für Brasilien nicht 
anzunehmen ist, machen verschiedene Umstände eine Vergletscherung 
während des Carbon wahrscheinlich. Vollkommen abgeschlossen ist 
die Untersuchung nicht. 

Eine weitere geologische Spekulation, die, falls sie sich bewahr- 
heiten sollte, vielleicht einmal auf die Herkunft der Flora unseres Ge- 
bietes, ja Brasiliens überhaupt Licht werfen dürfte, ist die Iheringsche 
Konstruktion von Landbrücken, die während der Tertiärzeit Afrika mit 
Südamerika verbunden haben sollen. Ihering nimmt, auf Grund tier- 
geographischer Studien, während dieser Periode an Stelle des heutigen 
Südamerika drei große Inseln an: Archiguyana, Archamazonien und 
Archiplata. Die beiden letzteren sollen durch zwei Landbrücken, 


Schon früher sind solche afrikanisch-südamerikanische Landbrücken 
von Geologen, Zoologen und Geographen vielfach postuliert worden 
und bilden heute noch den Gegenstand eifriger Diskussionen. 


Literatur. 
OÖrographie und Tektonik. 


Agassiz, L. On Hart’s Geology and physical geography of Brazil. (Neues 
Jahrbuch f. Mineralogie, Geologie und Palaeontologie. Stuttgart 1871.) 

Branner, J.C. The oil bearing shales of the coast of Brazil. (Trans- 
actions Amer. Instit. Min. Eng. Canadian Meeting 1900.) 

— The S. Paulo sheet of the topographie survey of S. Paulo, Brazil. (Jour- 
nal of Geology, Chicago 1899. 

— Ants as geologic agents in the tropies. (Journal of Geology, Chicago 1900.) 


.C e upon the S. Paulo sheet of the Commissäo Geographica 
ET Geologien de 8. n (Revista Brazileira, Rio de Janeiro 1899.) 
Geographical and geological exploration in Brazil. (American Naturalist, 
ee 1886. h R 
Church, Col. G. E. South America, an outline of its physical geography. 
> ‚geographical Journal, London 1901.) 
Com Esquisse geognostique du Bresil, suivie d’une dissertation sur la 
a Be en du diamant par M. d’Eschwege (Annales des Mines, 1823.) 
Croce, E. Carta geographica della Stato di Ss Ban. Pisa 
Cruls, L. Traveaux geographiques au Bresil. (Compte rendu de V’academie 


Darwin,Ch. Geologische Beobachtungen über Südamerika. Stuttgart 1878. 
Derby, 9 A. The supposed tertiary Sea of southern Brazil. (Science New 


—D.A Erna Geographie und Geologie von Brasilien. (Mitteilungen 
A Geographischen Gesellschaft für Thüringen, Jena 
— 0. A. Os picos altos do Brazil. (Boletim da sociedade geographia do 
i iro 1880. 


— Observacäo sobre os calcareos de Rio de Janeiro, Minas de S. Paulo. 
(Revista de Engenharia, Rio de Janeiro 1 

— Terenos carboniferos das provineias de $. Paulo e Paranä. (Revista de 
Engenharia 1883. 

= Observarden: geologicas na estrada do ferro Sorocabana. (Revista do In- 
stituto Politechnico de S. Paulo 1878. 

— Geologia da a: diamantifera da provincia do Paranä. (Archivos do 
museu national, Rio de J Br 1878. 

Durand, Abbe. . sur ee hie du Dee Lille 1875. : 

p träge zur Geographie Zentralbrasiliens. (Zeit- 

schrift der Gesellschaft für Er a e zu Berlin 1891 u nd 1892. 

Eschwege, L.W. Brasilien, die neue Welt t, in topographi ischer, geognosti- 


scher, bergmännischer naturhistorischer, politischer und statistischer Hin- 
sicht u Es unse. hweig 1830. 


i eil der ve ger S. Paulo. 

(Taschenbuch für neralogie von Leonhard. Frank ..M. 1822 
— Beiträge zur Gebirgskunde Brasiliens. Berli lin 
es en sur la constitution geologique du Bresil. (Annales des 
Par "brasitiensis, Be 
F 


rlin 1833. 
Fi ötterle, F. e Geologie von Südamerika. (Petermanns Mitteilungen. 
Gotha 1856.) 


a ne ee Übersichtskarte des mittleren Teiles von Südamerika. 
ie 


Fremont, = Gm e East Coast of South America. Wash- 


ington 1 
Ha > ee rc Geology ae a Beography of Brazil. Boston 1870. 
— On the geology o ae i 1 Stetichien 
wem New York 1870 0.) mer. Geographical an ati 
Hettn Dr A. 


Das südlichste Brasili Z Ischaft für 
Krdkanel 1891.) rasılien. (Zeitschrift der Gesellscha 
Ss 


y in fernerer Beitrag zur Kenntnis des brasilianischen 

z. lstengebirges, 1806 veljahrschrift der Meeinchenden Gesellschaft in 

— und Claraz,G. Phv ysikalische und geolos; 
B ses (Pebsrmacns „Nitieilungen Sr rn 

u t A geogra nn ess t f rocks 
in both hemisphere. Eorder Ir 823, *y on the superposition of ro 


’_ a = r die dee Bezieh ä 
Südamerika. (Aus land 1891 u Beziehungen zwischen Neuseeland un 
Be Kr a Eee und seine Geschichte, (Englers Jahr- 
> leer und Archinotis. Leipzig 1907. 

atzer, Fr. Silur in Brasilien. eues J “Apr : “ 
und Petrographie 1899 9.) (Neues Jahrbuch für Mineralogie, Geologi 


En En 


a 


Katzer, Fr. Zur Frage der Entstehung und Einteilung der brasilianischen 
an mpos. ee Mitteilungen 1902. 

Lia E. aux ge u effectu6s en Bresil. (Bulletin de la 
soci6te de Gase phie, Paris 1879.) 

_ Ya geologie, gen! I Böographie botanique du Bresil. Paris 1872. 

Meirelles, Ozorio Rez Terra roxa do Oeste de S. Paulo. (Revista 
Industrial de De Ger 1396 y 

Mello, Baräo hom A orographia brazileira. (Revista Brazileira, 


Rio 5) 

— Exeursöes geographicas. Rio de J eh ._. 

— Perfis longitudinäes mostrando o relevo do solo em differentes seccöes de 
territorio Brazileiro. (Auziliador Er ne National, Rio de Janeiro 
1879.) 

Meunier, Stanislas. Exploration geologique au Bresil. (La Nature, Paris 
1 


Orbigny, Alcide d’. endeten generales et coup d’eil d’ensemble 


sur les grands faits BE a u an a ete le theätre. 
(Compte rendus de l’ac ed es sciences, o 

Ortmann, A.E. Von Thering’s Ss Krchiplater Keckkebnie Theonle, (Science, 
New York 1900. 

Orton, James. Historia geologica da America do Sul. (O novo Mundo, 
New York 18 


Osery, v. Geologische Beobachtungen in einigen Teilen von Brasilien. 


(Comptes rien Paris 18 

Pissis, Ar 7 ig rungsverhältnisse der Felsgebilde in Südbrasilien und 
Einfoiksräzen. w welche das Aussehen dieses Landstriches geändert 
haben. (Comptes rendus, "Pari .. 


— Geologische Stellung der Ge een ten und Gebirgshebungen in Südbrasi- 
lien . Fi s Kommissionsbericht, V’Institut 1843. 

E= Be Systöm de soulevement dans nee du Sud. 
(Comptes ee de EEE des sciences, Paris 1 

— Considerations generales sur les terrains du Bresil. Ballsım de la societe 
geologique de France, Paris 1842.) 


Pohl, Dr. J. E. Beiträge zur geh rgskunde von Brasilien. Wien 1832, 

Ra th, BE Ba A 42 a s palavras ethnologicas e paleonthologicas a 
en da provincia de Ss Paulo. Rio de Janeiro 1875. 

— Fragmentos geologicos” e geographicos para a parte physica e estatistica 
- as "provincis de S. Paulo e Paranä. S. Paulo 1 

Re .M. The exfoliation of gneiss in Brazil. (Geological magazine, 


er 1897.) 
— Denudation of the two Americas. (American Journal of Science, New 
ven 1885.) 


Rena sie B. Note sobre .— ee rer ou ae an de Piracicaba, 
S. en de Eng ‚ Rio de Janei eg, 

Siemiradzki, J. Ge 01a er ern Reisebeobachtungen in Südbrasilien. 
ee teberiähie der kaiserlichen Akademie der Wissenschaften, math.- 


natw. Klasse, Wien 1898.) 

Siewers, W. Die geographische Erforschung Südamerikas im 19. Jahr- 
eg en Mitteilungen 1900. 

Silva d, Descripcao do Jtatiaia ou Itatiaio. (Revista do Instituto 
Bitorico 6 Bess. R o de Janeir a 

. o solo agricolo. „Revist a Agricola do Imperial Instituto 

Te de ... o de Te 869. 

Steinmann, A sketch of the geology of South-America. (Ame- 


891. 
Sturz, Golpe e Vista Geologico do Brasil e de algumas outras 
nie Be de en ca do Sul, De no Instituto 0 
mperial-real Austriaco, fundado e ana pelo Professor Guilherm 
F N ne 1 


Heidinger, par F. Vien 
Villiers, J. de. Mappa geral do Imperio do Brasil. Rio de Janeiro 184851. 
Wells. A sketch of the as ner Keogrep hy of Brazil. (Proceedings of the 


a oc don .) 
Weule,K. ER e zur Geologie der achten. Dissertation. Leipzig 1891. 
Wohltmann, F. Die natürlichen Faktoren der tropischen Agrikultur und 
eines ihrer ee: ilung. Leipzig 1892. 


rue... 


Mineralogie und Petrographie. 


Andrada, M.F.R.de. Diario de uma viagem mineralogica pela provincia 
de S. Paulo no anno de 1805. (Revista Trimensal do Instituto Historico 


.) 
— eSilva,J.B. oyage mineralogique dans la province de S. Paulo 
au Bresil. (Jo Arnd des voyages, decouvertes et navigations modernes, 
is 1827.) 


eis s 

Bauer, H. E. As minas de Yporanga (S. Paulo.) (Revista de Engenharia, 
Rio de Janeiro 1890, 

— Mineralogische und petrographische Nachrichten aus dem Tale der Ribeira 
de Iguape in Südbrasilien. (Berichte des naturwissenschaftlichen Vereins 
Regensburg 189 ö 

Bertolio, A, Ein fossiles Fett von Rio de Janeiro. (Atti Soc. Ital. scienz. 


nat. 1860. 

Derby, 0. A. On Nephelin Rocks in Brazil, with special Reference S the 
Association of Phonolite and Foyaite. (Quart. Journ En ol. Soc. 1887.) 

— On Nepheline Rocks in Brazil. (Quart. Journ. Geol. . 1891.) 

— On the Magnetite Ore Distriets of Jacupiranga and I frei S. Paulo, 
Brazil. (Amer. Journ. of science 1891. 

— On Brasilian en of Martite. (Amer. Journ. of science 1882.) 

— Brazilian Meteori (Amer. Journ. of science 1888, 

Dufrenoy. Dia nee aus dem Distrikt Bagagem in Brasilien. 

856, 


Geinitz, ber einige Eruptivgesteine in der Provinz Si Paulo in 
Brasilien. „(Abhandlungen der naturwissenschaftlichen Gesellschaft Isis, 
Dresden 1 


Gorceix. Sur u gisements diamantiferes de Minas Geräes. (Bulletin de 
la societe Mineral de France 1883. 

Gordeck, v. Über das Vorkommen von Gold-, Kupfer- und Bleierzen in 
De Bee ee; Grande do Sul in Brasilien. (Berg- und Hüttenm 

eitu 
Tantal-(Niob)Mineral von der Eisenmine 
J: Tacupiranga, Süd.Sao Paulc, (Neues Jahrbuch für Mineralogie, Geologie 
ie 


— Ober lt (Neues J ahrbuch für Mineralogie, 


Wolle #8 H. Sur un &chantillon de carbon noir du Bresil. (Comptes 
rendus 1895.) 


Oliveira, eigen de Paula. O Ouro em S. Paulo. Contribuicäo para o 
estudo” a mineracäo no Brazil. Rio de Janeiro 1892, 

Oliveira, Franeisco de Paula e E. Hussak, Reconhecimento geologico do 
Valle do Rio Paranapanema (Boletim da Commissäo Geographica e@ 
Geologica da Provincia de Ss P aulo 1889.) 

Rosenbusch, H. Über” brasilianischen Granit. Mineralogische und geo- 
logische Notizen von einer Reise in Südbrasilien. 1871. 


Geologie und Palaeontologie 


zn EURER in Brasilien. (Zeitschrift für praktische Geo- 

ogie 

Anon. Brazilian minerals, 8, Paulo (Iron, oil 1. h ini 1 
nn 1 ( ‚ Oil, coal.) (The Mining Journal, 

Eiszeiten, 
Agassiz, L uth American observations (Popular Science rege . 
abstract er a lettre, conce erning glaciation in South Am ca (Americ 

Journal of Science. Ne aven 1872). 

— Drift in eig 


Ha 
er of Scientific Discovery for 1866—67, Boston 1867). 
— On the drift in Brazil on decomposed rocks under the drift. aka 
Journ. Science. New 1865, 
— Brief a a ne 5 ahrbuch für Mineralogie, Geologie und Palae- 
W. The ® glaciation of Brazil t 

Belt, Th. The glacial eriod i u 
187.) 


London 1893.) 
Science London 


n the southern hemisphere. (Quart. Journ. 


ur A a 1 Adzm 2 EL u bel A Zn nn U un nl au 


Branner, J. C. The supposed glaciation of Brazil. (Journal of Geology. 
Chicago 1893.) 


Derby, A. "Decomposition of rocks in Brazil. (Journal of Geology. 
Chicago 1896.) 
— Review of Branners „Decomposition of rocks in Brazil“, (Revista brazileira. 
n de en 1896.) 
— Über Spuren einer earbonen Eiszeit in Südamerika. (Neues Jahrbuch für 
er Gecldek und Palaeontologie 1888, 
— Note on the decay of rocks in Brazil. (Americ. Journ. Science. 1884.) 
Ha rtt, Ch. Fr. Theory of the glacial origin of the Amazonas basin. 
(Proceedings Boston Society Natural nr Boston 1872.) 
Ho rth, H. The Glaciation of Brazil. (Nature. London 1893.) 
u The elacial nie and the flood, a second appeal to the commun sence. 
London 189. 
Marcon, 7 Glaciers and glacialists. (Science. New York 1887.) 
Newberry, J.S. On glaciers in the tropies. (Annals of Scientific Discovery. 
Boston 1868.) 
Or N James. On the evidence of a glacial epoch at the equator. (Proceed- 
mer. Assoc. Adr. Sci. Cambrigde 1871. 
Thiselien Dyer, w. T. The supposed en of Brezil. (Nature 1893.) 
Wallace, A. The supposed Glaciation of Brazil. (Nature, London Vol, 148, 


Sambaquis und quartäre Tiere. 


Sambaquis sind Muschelhaufen, die herrühren von eg eg Völkern, 

welche sich von Muscheln ie Schalen auf Hau warfen 

Im Staate S. se. ip solche Samba gefunden worden bei Skuts und 
r Umgebung Ge Städtchens Iguape, 


Breitenbach, W. Die Sambaquis von Cidreira. . os 1884.) 

Calix \ Algum as notas e informacöes sobre a sit ea dos Sambaquis 
e Keen e de Santos. (Revista do Museu Paulis S. Paulo 1904.) 

Cannstatt, O. Die Akmehelleres der süd- le Pe Küste. (Das 


Capanema, G. S. de. e Sambaquis oder Muschelhügel Brasiliens. (Mit- 
teilungen aus Justus Pe Geogr. Anstalt von Dr. Petermann. Gotha 
1874, 


— 0s sambaquis. Ensayos de Sciencia. Rio de Janeiro 1876. 
Iherin ng, H. v. A origem dos sambaquis. (Revista 3% Instituto Historico 
de S. Paulo. 1903.) 
— en comparativa do Brasil. (Revista do Museu Paulista. S. Paulo 
04 


— Über die vermeintliche Errichtung der Sambaquis durch den Menschen. 
Ce gen der Berliner Anthropologischen een 1898.) 
Krone, ‚Ricar As grutas calcareas de Iporanga. (Revista do Museu 

Paulista. “ "Paulo 1898. 
Da 79.3.0 Ho .n dos sambaquis. Contribuicäo para a anthro- 
ER je jr (Archivos do museu national de Rio de J aneiro. 1885.) 
gr 8 er Fran ges. Paulo. (Boletim da issäo graphi 
e Geologica do — de S. Paulo. S. Paulo 1893.) 
Lun as calcareas < interior do Brasil, contendo ossos fosseis. 
(Annaes da Eiscola de Minas de Curo Preto. Rio de Janeiro 1885. 


rnas existentes no calcareo do interior do Brasil, de algumas 
Seller ossadas fosseis. (Annäes da escola de Minas de Ouro Preto. Rio 
1 


neiro > 

— Coup d’eil sur les espöces öteintes des mammiferes du Bresil. (Annales 
des Sciences naturelles 1 

— Om Huler i Kalksteen in det Indre af Brasilian, der tildeels ug 
fossile Kurkier (Det Kong. Danske Videnskabernes Selskabs 
widenskab og mathem. Afhandlinger. Kopenhagen 

— Fossile Säugetiere in den Höhlen Brasiliens. (Annales des sciences nat. 
1839.) 


Be 
Müller, H. Sur les debris de cuisine (Sambaquis) du Bresil. Congres Inter- 
national des Americanistes. (Compte rendu de la septieme session 
Berlin " 1890.) 
Nehring, Menschenreste aus einem Sambaqui von Santos in Brasilien, 
unter Ve der Fossilreste des Pithecanthropus erectus Dubois. 
(Verhandlungen der Berliner athrepeioeisoben x Seren 1895.) 
Rath, Dr. K. 2 Sambaquis oder Muschelgräber Brasiliens. (Globus ni 
Wiener, Ch. em eier Muschelhaufen in ber (Das Aus- 
land en 1876.) 


_ ee sobre os sambaquis do Sul do Brasil. (Archivos do Museu Nacional. 
o de ings: ro 1876. 

W RS mann,Dr. Die Napa am Muschelberge oder prähistorischen Küchen- 

abfälle = der Ostküste Südbrasiliens. (Korrespondenzblatt der deutschen 

Be ae für Heer Ethnologie und Urgeschichte. München 


1.) 
Pe Rochas meiner; no valle do Parahyba. (Journal do Comercio 1880.) 
Anon. Os sambaquis reger ung de Santos. (Boletim da Sociedade 
de Geographia de Lisboa. 1880.) 


Verschiedenes, 


Agassiz, L. A Jou urney in Brazil. rg: 1868, 
— ie. = exploration in Brazil. London 1868, 
M.#E.R.de 23 


Andrada, e. Jornaes das viagems pela Capitania de S, Paulo. 
Is) do Instituto Histor, Geogr. e Ethnogr. do Brasil. Rio de Janeiro 
Bran ‚J. C. South America. London 


1902 
— A Here of the geology, mineralo and paleontology of Brazil. 
(Archivos do Museu nacional. Rio de Janeiro 1005) "Dieser Ar Arbeit sind 
eine Anzahl vorliegender Literaturangaben 
Y;, ©. A. Retrospectivo historico dos tabalhor geographieos e geologicos 
effectuados na a de S. Paulo. (Boletim u omissäo Geographica 
e Geologica da Provincia de $. Paulo. $, Paulo 1889. 
_ Relatori io da Commissäo Geographica e eg = Provincia de S. Paulo. 


Engler, A. Über die’foristische ie Nie zwischen dem tropischen 
n rika, sowie über nnahme eines versunkenen Kon- 


tinentes. (Sitzungsberichte der k. Bisch ih 
Phys. math. Klasse 1905.) d pren BEP. kl; ler Wissense 


Eschwege, al von Brasilien oder vermischte Nachrichten 
Er! Brasilien, anf wissenschaftlichen Reisen gesammelt. Weimar Be 
c F 
s os a etat de S. Paulo. Bresil. (Comptes rendus Soc. Geo 
E e Be en 1880. Paris 1889. 
artt Fr. eientifie results of a jo i i 
ae his travelling companions. u ee 
Das 


on 
e er .n Küst s 

sü ai as ie. (Pete Beide üs enland are = 21° und 33 
emmendorff, D,.E.eM 


6, Come e de. ee du Bresil. Monographie complete de l’empire 


Itin : a. ado d de 
communicagao entre a Pr de S. Pa 2 ..._—n "polo 
Baixo en (Revista Bean 1850. ” 

‚ Home 


Mello,H ‚8 ra a 
1 ed erh. Be Dana an 4 ar phyaca do Bra 
r; 
h = a 
lu ungen ee Gesellschaft für an 1 era ee 


u RE. 


Ba En 


Oliveira, A. R. V. de. Memoria sobre o melhoramento da Provincia de 
S. Pau lo, applicavel em grande parte as provincias do Brasil. (Revista 
er Institut. Hist. Rio de Janeiro 1868.) 
Rath, Dr. K. Schilderungen aus der brasilianischen Provinz S. Paulo. 
elobus 1874.) 
Reclus, E. Nouvelle Geographie universelle. La terre et les hommes 
89. 


. Amerique du Sud ’Amazoni B a la Plata. Paris 1 
Ruge, Dr. S. Die heiten r Kartographie von Amerika. (Peter- 
manns ee reinzungsband 23, 1893. 

Saint-Hilla A. Voyage dans le district des diamants et sur le 
littoral du Bresil. ke s 1853. 

Schultz, Woldemar. Sie aphisches rt aus den brasilianischen Süd- 
rovinzen (Peter. wer Mitteilungen 1865.) 

— Notizen über das Küstenland der brasilianischen Provinzen Paranä und 
S. Paulo. (Zeitschrift für allgem. Erdkunde 1860.) 

WW... 


Siewers, emeine Länderkunde, Süd- und Mittelamerika. 1908. 

Süß, Ed. Das Antlitz der Erde. 1897. 

Wa appäus, J. E. una "der Geographie und Statistik Brasiliens. 
Leipzig 1871. 


Die Vegetationsformationen. 


Im Gebiete der Stadt S. Paulo lassen sich folgende Vegetations- 
formationen unterscheiden: 


A. Formationen auf trockenem Boden. 
. Die Campos. Die Vegetation ist hier niedrig, steppenartig. Die 
Pflanzen zeigen stark xerophile Anpassung. 
. Die Üaapueras. Wälder entstanden, nachdem der ursprüng- 
liche Urwald niedergebrannt war. 
. Die Üaapueröes. Entstehungsweise wie vor. Der Wald ist 
aber älter und höher. 
Matta virgem. Urwald. 


a 


el 


B. Formationen auf Sumpfboden. 
1. Niedrige Sumpfvegetation, 
a) Moore, gebildet unter Mitwirkung allochthoner Materialien (zu- 
_ geschwemmte Blätter und Stengel). 
b) Anstehende Moore. (Hochmoore. 
2. Buschwälder, mit Melastomaceen, Sapotaceen, Ochnaceen. 


ft wird in pflanzengeographischen Arbeiten der Sumpf nicht als 
besondere Vegetationsformation behandelt, sondern mit den Campos zu- 
sammengezogen. Für eine genauere Untersuchung ist aber die Trennung 
nötig. 


aapuera und Üaapueräo werden von L öfgren als dryadische 
Formation behandelt (als hygrophile Formation). In S. Paulo kommen 
die von mir dahin gerechneten Wäldchen oft auf recht trockenem 
Boden vor, wären also meist eher zu den Öreaden zu zä 


Für weitere Angaben verweise ich auf die folgenden Einzel- 
behandlungen. 


Die Campos. 


Fr 


Campos des Amazonasgebietes knüpfen. Es ist natürlich noch lange 
nicht gesagt, daß die Campos von ganz Brasilien die gleiche Entstehung 
haben. Ich bin nicht der Ansicht von Katzer, daß, weil die Campos 
eine sehr weite Verbreitung haben, ihre Entstehung eine einsinnige ge- 


Abb. 5. Campos mit Termitenhügeln aus der Umgebung von Villa Marianna 
(Matadou uro). (Del. A. Usteri.) 


wesen sei. So viel steht fest, daß ein Teil der Campos unseres Gebietes 
durch Abbrennen der ursprünglich vorhandenen Wälder zustande ge- 
kommen ist. Ein anderer Teil mag ursprünglich sein. Ich habe aber hier- 
für keine bestimmten Anhaltspunkte. Es handelt sich aber in unserem 


Abb. 6. Trockenes Camp bei Villa Marianna. (Phot. A. Usteri.) 


Gebiet fast nur um Campos, die nie in Kultur genommen wurden, o. 
um „Campos sujos“, sondern um „Campos cerrac Der Na 

Campos ist ein sehr weiter Begriff. Die Campos R Nordens von 
Brasilien dürften von den südlichen viel mehr abweichen, als diese von 


—_— 300 — 


den argentinischen Pampas. Häufig schließt man in die Bezeichnung 
Campos auch die Waldinseln und Sümpfe, die sich darin befinden, mit 
ein. Ich will aber diese Modifikationen besonders behandeln und hier 
unter Campos bloß die trockenen, aus Tonboden bestehenden Teile ver- 
stehen. In 8. Paulo wird dieser Tonboden gebildet aus Granit und 
führt allgemein den Namen terra vermelha. Er gilt für weniger frucht- 
bar als derjenige, der durch Verwitterung von Diorit und Diabas zu- 
stande kommt und den Namen „terra roxa“ (violette Erde) führt. Ich 
gebe in folgendem die Analysen von zwei Proben von terra vermelha 
aus S. Barbara, welche ich der schon zitierten Arbeit von Wohltmann 
entnommen habe. 


Abb. 7. Aristida pallens, in Blüte. 
Daher der Name Ziegenbart (Barba de bode), (Phot. A. Usteri. 


- ji | .. a 
Die Grannen hängen herunter, wie Bärte. 


Mechanische Analyse Uhemische Analyse der Feinerde in /o der 
Mittel Fein Feinerde. (Analyse von Dafert, Campinas.) 
Aufschluß mit heißer Salzsäure. 
lo lo a unlösl. lösl, CaO 
En 
49 320 681 80,65 1335 0,054 0,013 0,088 
2 


=>) 


PO, 2 


118 30 552 8641 13,59 0,182 0,015 0,118 


N Bet : 

Er . Klee nn — Campos namentlich im S. von 8. Paulo 

eh > sınd wellige, niedrig ieeli x N: 2 

rühren zum Teil . on ‚ hügelige Flächen. Die Hügelchen 
er und sind gewöhnlich nicht be- 


wachsen. Die flachen. brei Ü j 
n. , breiten Hüsel sind 
modelliert worden. n Be Mae EEE 


er 


Die Flora ist eine durchaus xerophile, mit allen Merkmalen 
xerophytischer Anpassung, wie: unterirdische Knollen und Rhizom- 
bildung, Niedrigkeit des Wuchses, starke Behaarung, derbe Blätter, 
die oft mit einer sehr dicken Uuticula versehen sind. Die Samen sind 
sehr widerstandsfähig und keimen im allgemeinen sehr rasch. Die- 
jenigen von Aristida pallens beispielsweise” schon nach 48 nee 

ine weitere Eigentümlichkeit der Campflora S. Paulos ist es 
ferner, daß es Pflanzen Jahr aus Jahr ein blühen ee fruchten. 
Man kann Blüten und reife Samen gleichzeitig ernten. Die Zweck- 
mäßigkeit en Einrichtung . nn. Die zur Verbreitung 


Jahreszeiten ein. Zu allen ie gibt es auch Perioden, die 
hiefür ungeeignet sind. Die Pflanzen müssen also jederzeit bereit sein, 
die günstigen "Momente auszunutzen. 


Abb. 8. Aristida pallens in Frucht. Die Grannenäste haben sich horizontal 
ausgebreitet und dienen den Samen als Fallschirm. (Phot. A. Usteri.) 


Ausgezeichnete Anpassungsmittel an das Leben auf a Camp 
findet man namentlich unter den Gräsern. “ erinnere an die zahl- 


reichen Arten mit drehbaren Grannen, die sich in die Erde oe 
wie bei uns Stipa. Dahin gehören namentlich Andropogon-Arten und 
deren Verwandte. Die bei den Landwirten als Weideverderber be- 


rüchtigte Aristida pallens hat allerdings diese Fähigkeit eingebüßt. 
Ihre drei Grannenäste breiten sich bei der Reife horizontal aus, während 
sie zur Blütezeit bartartig herabhängen. So ist das Bild eines blühen- 
den Aristidafeldes von dem eines “fruchtenden gänzlich verschieden. 

(Siehe Abb. 7 u. 8.) 


Ich lasse im folgenden eine Bestandaufnahme eines Campos 


folgen. 


Zusammensetzung eines Camps beim Isolamento. 


Andropogon N s 
Panicum glutin 
Panicum mono um 
anicum nervo 
Paspalum a: ium 
aspalum ee 
Paspalum laxu 
Paspalum Kae 


Abb. 9. 


Polygala lancifolia 
Rubus rosaefolius 
Rubus brasiliensis 
Sida ac 

Sida Thombifolia 

Sida linifolia 

Sida cordifolia 

Jasearia silvestris var. Lingua 
Uuphaea balsamona 

Uuphaea mestemon 

ka ? Balzmanni 


& 


biologie. 


Bromelia fastuosa, Som Pf: 
(Phot. A. Uster 


') Mit reifen, wohl ausgebildeten Früc 


Setaria gracilis 

Setaria setosa 
Piptochaetium verrucosum 
Rhynchospora eg 
Commelina robus 
Sisyrinchium sec union um 
Aristolochia brasiliensis! 
Aristolochia Burchelliüi 


uf 
E 


er 
d 
IR ie 
ie 


Nee 


anze aa trockenen Camp, in Blüte. 


Centella asiatica 
Peltodon radicans 
Blepharodon diffusu 
Oxypetalum appendieulatum 
Ipomoes floribu nda? 
Cordia setolie 
Stachytar pha cayennensis 
Lantana lilac; eine 

‚antana onlata 
Verbena venosa 
Aegiphila arborescens 


hten. Entgegen Kn uth, Blüten- 


Be. a 


Hyptis umbrosa Solanum auriculatum 
Solanum incarceratum Tecoma ochracea 
Solanum coneinnum Pyrostegia venusta 


Solanum spectabile fissum Anemopaegma prostratum 
Solanum biceps Coceocypselum canescens 


Abb. 10. 


Bromelia fastuosa in Frucht. (Phot. A. Usteri.) 


Borreria gymnocephala 
Diodia polymorpha 
Croton chamaedryfola 
Julocroton fuscescens 
Phyllanthus Nivuri 


Uhaptalia nutans 
Senecio brasiliensis 
jidens pilosus 

3accharis dracunculifolia 
Elephantopus scaber 


Usteri, Flora der Umgebung von S. Paulo. 3 


RE MR 


Mikania Lasiandra Eupatorium laevigatum 
Vernonia petiolaris Eupatorium conyzoides. 
Vernonia scorpioides 


Camp bei S. Anna (Chora menino). 


Ophioglossum Usterianum Vernonia glabrata 
Aneimia tomentosa Vernonia squarrosa 
Pteris lomariacea Achyrocline satureioides varzoniana i 
Sisyrinchium secundiflorum Bidens pilosus 
Hypoxis decumbens Hypochaeris brasiliensis 
Andropogon leucostachys Pterocaulon virgatum 
Andropogon nutans contractus Elephantopus angustifolius 
Andropogon spathiflorus Leucopsis gnaphalioides 4 
Andropogon condensatus Stevia collina 4 
Andropogon Sellowianus Eupatorium conyzoides 

agrostis lugens Eupatorium intermedium | 
Eragrostis atrovirens Eupatorium kleinioides | 
Setaria gracili Eupatorium decumbens | 
Calamagrostis montevidensis Mikania sessilifolia 1 
Paspalum glabrum Moquinia pedunculata? 
Paspalum pulchellum Calea hispida 


Uentella asiatica 
Apium ami i 
Eryngium paniculatum 
Sauvagesia erecta 
Stylosanthes guyanensis 
Stylosanthes viscosa 
Eriosema erinitum 


anicum nervosum 
Aristida pallens 
Bulbostylis brasiliensis 


Cassia rotundifolia 
Bulbostylis Langsdorffiana Zornia diphylla 
Bulbostylis sphaerocephalus Desmodium obovatum 
Bulbostylis scabr 


Bromelia fastuosa Sida linifolia 
Gnaphalium purpureum spicatum Sida ac 
Chevreullia acuminata 


Baccharis trimera "riumfetta s k E 


Plantago major 
Hypericum brasiliense 
Psidium ovoideum 
Psidium Ypanemense 
Myreia Doniana 
Vernonia platensis Campomanesia obscura 
Vernonia cognata Uampomanesia affınis 


Se Be 


Hyptis homalocephala en alagophyllum 
Hyptis umbrosa Lippia salviaefolia 
Solanum nodiflorum acuminatum Verbena venosa 
Oxypetalum foliosum Lantana Camara 
Byrsonima intermedia Stachytarpha cayennense. 


Camp in der Nähe der Avenida. Sich dem Sole Sumpf 
nähernd. Oft vollständig überschwem 


STR AE subremotifolium Leiothrix here ns 
Sphagnum s Juncus Sellowianus 
carolinianum Xyris savannensis 
Sisyrinchium ey Habenaria parviflora 
Philodendron Sim Chevreullia acuminata 
Paspalum O es en 
Paspalum ellipticum Baccharis trim 
Paspalum scoparium Breikchiies heraifl 
Paspalum pumilum Hypochaeris Gard 
Panicum cyanescens (Grnaphalium pukpurenm spicatum 
Panicum deeipiens Vernonia petiolaris 
Panieum ae Eupatorium seines 
Panicum nervosum Centella asiatica 
Briza Nesii Solanum incarceratum 
Andropogon spathiflorum Thesium aphyllum 
Andropogon leucostachys Desmodium obovatum 
Andropogon incanus lateralis Sauvagesia erecta 
Trachypogon polymorphum Buddleya brasiliana 
Rhynchospora cyperoides Cuphea balsamona 
Rhynchospora tenuis Cuphea polymorpha 
Rhynchospora albiceps Tibouchina gracilis 
Rhynchospora rigida Acisanthera are glabriuscula 
Kyllinga pumila | Polygala tenu 
Kyllinga odorata Polygala Kiki 
Literatur. 


Drude, OÖ. Handbuch der Pflanzengeographie 1890 

Göbel, K. Pflanzenbiologische Schilderungen, Mar bur. g 1881. 

Hackel, Ed. Untersuchungen über die Lodiculae de Grä äser. (Engler, Bot. 
J ahrbücher f. rin: Pinslengeschiähee und Pflanzengeographie, 
Leipzig 1881. 

— Über einige a eg der Gräser trockener Klimate. (Verhandl. 
1 


ien 
Hettner, Dr. A. De: südlichste Brasilien (Zeitschr. d. Gesellsch. f. Erd- 


Bi . Sur les campos de l’Amazone inferieur et leur origine. (Extrait 
du compte-rendu du congrös international de botani ique & l’exposition 
ran de 1900. 

Katzer, F. Zur Frage der Entstehung aan Einteilung der brasilianischen 
Campos. Pens Mitt teil. 1902, p. 

Lange, Dr. H. Aus dem Staate S. Paulo, an. (Petermanns Mitteil. 


Lindmann, Dr. C. A, A vegetacäo no rio grande do sul (Traduccäo 
portugeza por Alb. Lö Alering:” Po Alegre 6. 
Löfgren, A. La flore deS. Paul. (Revista do centro de sciencias, lettras e 
artes de Campinas, anno 5, fasc. 2, p- 53, S. Paulo 1906.) 
3# 


Eu 


Löfgren, A. Ensaio para uma distribuicao.dos vegetäes nos diversos grupos 
floristicos no estado de S. Paulo. (Boletim da comissäo geographica e geo- 
logica de S. Paulo No. II, S. Paulo 1898.) 

— Contribuicäo para a flora paulista. Regiäo campestre. (Boletim da comissäo 
geogr. e Fe do estado de S. Paulo, No. 5, 1890.) 

ber das Blühen eines brasilianischen Phyllanthus (Ph. Niruri?) 
(Kosmos, Bd. 1, p. 35, 1886). 

Müller, Fritz. A correlacäo das flores versicolores e dos insectos pronubios 
(Archivos do museu national. Rio de Janeiro 1879, D: 19). 

— Die Grannen von Aristida (Kosmos, 1. Bd. p. 353, 1877). 

Reinhardt, J. Nogle Bemarkunger om den Indflydelse, de idelige Mark- 

rande have udöret paa Vegetationen i de brasil. Campos (Naturh. Foren. 
Vidensk. Meddel. 1857). 

Saint Hilaire, A. de. Notice sommaire des voyages de M. Aug. de Saint- 

ilaire 


ouv. Ann. des voyages 17. 228—276, Paris 1823. 
— Voyage dans les provinces de $. Paul et de Saint Catherine. Paris 1851. 
Sampa h. Consideracöes geographicas e economicas sobre o valle do rio 
Bag en a a comissäo geogr. e geol. do estado de S. Paulo, 
48. k 
Sampaio, Th. Exploracäo dos rios Itapetinga e Paranapanema. Rio de 
aneiro 1 


Ule. Relatorio de uma excursäo botanica feita na serra do Italia. (Revista 
do museu national de Rio de Janeiro. Vol.1. Rio de Janeiro 189%. 
Wohltmann, F. Die natürlichen Faktoren der tropischen Agrikultur und 

die Merkmale ihrer Beurteilung. Leipzig 1892 


< 


Flüsse und Sümpfe. 


Die eigenartigen klimatischen Verhältnisse in Verbindung mit der 
merkwürdigen Orographie des Landes bringen es mit sich, daß sich 
Flüsse und Sümpfe in vieler Hinsicht von denen Europas und Asiens 
unterscheiden und deshalb eine besondere Behandlung erfordern. 


Hochmoore. 


‚Früh und. Schröter geben in ihrer grundlegenden Bearbeitung 
der schweizerischen Moore auf S. 5ff. eine Übersicht über die Arten 
Moore. Bei dem Versuch, die Schwarzerde S. Paulos, d. h. die 
rde, die wir in den Sümpfen dieses Gebietes antreffen, zu klassifizieren, 
zeigte es sich, daß sie eigentlich zu keiner der beschriebenen Erdarten 
so recht paßt. Ich habe die Genesis der Moore, die ich hier als Hoch- 
moore anspreche, schon früher behandelt. Die Erde ist im wesent- 
lichen ein Produkt der Vertorfung von Eriscaulaceen, Sphagna und 
2 nike Neben der Vertorfung hat aber wahrscheinlich, wie auch 
Ir si annımmt, Zufuhr von äolischen Produkten eine Rolle ge- 
= a Hochmoore finden sich hauptsächlich im Süden der Stadt. 
‚re ‚Klora ist, entsprechend den verschiedenen Lebensbedingungen, 
von der der später zu besprechenden Flachmoorflora sänzlich ver- 
| en durch ein m 
. n gewöhnlie z auc 
Quarzknollen. Offenbar Flußgeschiebe. Die nme aber 
innerlich derart zersetzt, daß man sie mit den Händen zu Sand 
en kann. Über diesem Sand liegt, oft in großer Mächtigkeit, 
dunkle schwarze Erde ohne irgend welche Struktur. Man sieht keinen 


le 


Eee 


BE 


ee Die Erde ist unmittelbar über dem Sand ebenso be- 
affen, wie unter der Erdoberfläche. Eriocaulaceen bilden: oft den 
Hauptbertendtel der Flora (siehe Vergleich einiger Typen schweizerischer 
Hochmoore mit den von mir in einem der brasilianischen Bahn ge- 
hörigen, an der Avenida Paulista gelegenen Hochmoor). Die weißen, 
senkrechten Linien der vertorften Eriocaulaceenwurzel lassen sich oft 
durch die ganze Mächtigkeit des Torfes hindurch verfolgen. Es ist 
also sicher unrichtig, die Schwarzerde Brasiliens als „Mull“ anzuspr echen, 
wie dies Früh und Schröter tun. Mull ist krümelig und locker. 
Die Schwarzerde S. Paulos ist kompakt. Mull ist ein allochthones 
Produkt, die Schwarzerde der Hauptsache nach autochthon. Allo- 


Abb. 11. Eriocaulaceensumpf (Hochmoor) bei Villa Marianna. (Phot. A. Usteri.) 


chthone Einlagerungen finden wohl sicher auch statt. Wer einmal einige 
Stunden bei geöffneten Fenstern in der brasilianischen Eisenbahn ge- 
sessen hat, oder in einem „Trolly“, dem brasilianischen Fuhrwerk, 
über die Camps gefahren, oder Bere ist, wird erstaunt sein, Kleider 
und Körper mit einer feinen Schicht rötlichen Staubes bedeckt zu finden. 
Wenn der Wind in einigen Stunden solches zu leisten imstande ist. 
so werden die Ablagerungen, die er im Laufe der Jahrhunderte und 
Jahrtausende erzeugt, wohl recht beträchtliche sein 

In der Flora tre ten besonders solche Typen in ı den Vordergrund, 
die eine langandauernde Wasserbedeckung nicht ertragen. Ich habe 
folgenden Versuch gemacht: Eine Reihe von Kübeln wurde etwa zur 
Hälfte mit Erde gefüllt. Eine 2 große zweite Reihe ebenfalls. 
Die zweite Reihe wurde aber mit Siphons in der Weise ausgestattet, 
daß das in die Kübel eingeführte Wasser nie über die Erdoberfläche 


U 


Ba 


emporsteigen konnte. In beide Reihen wurden Sumpfpflanzen ver- 
schiedenster Art gepflanzt, aber so, daß je ein Exemplar der gleichen 
Art in jede der beiden Reihen kam. Nun füllte ich die nicht mit 


lange Wasser, bis der Siphon zu spielen anfing. Die Pflanzen in der 
zweiten Reihe standen also mit ihren Wurzeln in vollständig durch- 
feuchtetem. Boden, während die übrigen Teile über Wasser standen. 
Die Kübel wurden im Freien aufgestellt und vom 23. Januar bis zum 
1. April 1906 in diesem Zustande belassen. Die erste Reihe der 
Kübel blieb also immer mit Wasser gefüllt. Wenn solches durch Ver- 
dunstung verloren ging, so wurde wieder nachgefüllt. Die zweiten 


Abb. 12. Hochmoor bei S. Anna. Im Vordergrund Übergang zum Camp 
(Eryngium paniculatum). (Phot. A. Usteri.) 


a) Pflanzen, die vorwiegend dem Hochmoor angehören. 
 Inundiert. Nicht inundiert. 
Drosera communis. 
rüsen sindschwarzgeworden. Pflanzen haben etwas, aber 
Pflanzen nicht ganz gestorben, wenig gelitten. 
haben aber gelitten. 
eiothrix flavescens. 
Pflanzen haben etwas gelitten. Normal. 


| 
H 
1 
; 


ea ee 


Syngonanthus helminthorrhizus. 
Die Hydatoden sind voll- Vollkommengesund. Am Mor- 
kommen verschwunden. An gen zeigt sich am Ende der 
ihrer Stelle‘ sind schwarze haarförmigen Hydatoden ein 
Punkte. Die meisten Pflanzen Wassertropfen. 
gestorben. 

Syngonanthus Fischerianus. 

n Sina Sind aber Normal. 

noch leben 

Paspalanthus flaceidus 
Pflanzen Ren wenig gelitten. Normal. 

Mayaca Sellowiana. 
Aus den Endknospen sind Normal. Alle Triebe dicht 
lange Endtriebe entstanden. beblättert und kurz. 
An der Basis haben sich Kurz- 
triebe gebildet. Die Blüten 
haben sich unter Wasser ge- 
öffnet. 


Lycopodium carolinianum var. paradoxum. 
Etwas gelitten Normal. 

Lycopodium en 
Normal. 


Normal. 
Sphagna sp. 
Haben stark gelitten. Normal. 
Polytrichum subverticillatum. 
Schwarz, beinahe tot. Normal. 


b) Pflanzen, welche vorwiegend dem Flachmoor angehören. 


Inundiert. Nicht inundiert. 
Xyris Martiana Normal. Normal. 
Xyris savannensis 2-7. geek Normal. 
Heleocharis ochreata. Norm Normal 
Pyereus Ana Hat gelitten. Normal. 
icum cyanescens Normal. Normal. 
Herpestis RER er Teil entfärbt. Normal. 
er obere Teil hat neue 


Triebe mit gedrängten 
Blättern erzeugt. 


Die floristische Zusammensetzung der S. Pauler Hochmoore gleicht 
sehr derjenigen der europäischen Hochmoore. Ich benutze zur Auf- 

stellung der folgenden, vergleichenden re; die Arbeit 
von Früh und Schröter, Die Torfmoore der weiz. Die zum Ver- 


dürfte also ziemlich vollständig sein. Das Areal betrug ca. 50 "ha. 
Es bedeutet: *** = Reichliches ee 
= Mäßiges Vorkomm 
* —= Wenig häufiges Per Taerar 


a 


Die ganz eingeklammerten Arten kommen in den entsprechenden 
Mooren der Schweiz nicht vor, wohl aber in den nicht verglichenen. 
Osmunda regalis z. B. kommt in der Schweiz im Flachmoor vor, nicht 
aber im Hochmoor, kann also mit Osmunda cinnamomes nicht ohne 
weiteres verglichen werden. 

Die einseitig mit einer Klammer zusammengefaßten Arten stellen 
zusammen ungefähr das Äquivalent der in der anderen Rubrik aufge- 
führten Arten 
Die doppelt eingeklammerten Arten gehören anderen Familien an, 
als die ihnen in der anderen Rubrik entsprechenden, haben aber 
habituell große Ähnlichkeit. 


S / 9 | a HRSCHE a 2 = Se — „I 
; / > | J 1; Z 2 4 
Abb. 13. ee Querschnitt durch das ae bei den Ländereien 
r Brasilianischen Bank. (10. V. 1907.) 


Bi ee me II Flache St tellen III Vom Wasser über- 


Stellen = Bülte zn Baht Fr again deckte Stellen = Kolke. 

Hm agna Sphagna Blechnum serrulatum 

spidium oppos Danthonia montana ee are 
Doryopteris Trend Andropogon nachgehen 
: var. actinophylla # leucostachys Net anum 

een tabularis Panicum parvife lium Heleocharis capiliacen 
. Fe ern green de oocarpus Ma ayaca Sellov 

phrodium molle hynchospora t 
Osmunda einnamomea ® r ge le s nr ar annonsk , 


Paspalum flaceidum 


„  earoliniana 
eyperoides Acisanthera alsinaefolia 
” 
Leiothrix flavescens igid 


” rigida var. glabriuscula 


Vergleich einiger Typen schweizerischer Hochmoore mit den von mir 
in einem der brasilianischen Bahn een, an der Avenida Paulista 
gelegenen Hochmoo 


Schweizerische Arten. Arten aus S. Paulo. 
Sphagnum medium “= | #*** Sphagnum medium 
5 diverse Arten a & Ben 
Aspidium thelypteris ” ng Dicranum s en 
istatum “ ** Aspidium oppositum 
“ spinulosum “ ** Doryopteris lomariacea var. 
= actinophyl] 


Alsophila arbuscula 
Nephrodium molle 
Blechnum serrulatum 


[Osmunda regalis] * r 
Osmunda ci 
Lycopodium clavatum K a Perg enung 
D) annotinum | 3 Ja avatum 
n inundatum | x ak ” 


” Nettoanum 


.... 


Ed u Yu aan © an Luc u nn Auen u 


ba ir nd a a nu ll nn a a a al ai 


Schweizerische Arten. 


[Molinia coerulea]| 
Danthonia decumbens 
[Deschampsia caespitosa] | 


6 
Calamagrostis Halleriana \ 
|Heleocharis diverse sp. 
Eriophorum angustifolium 
Rhynchospora alba : 
» fusca } 


Calla palustris 


angus ustifolium 1 
Trichophorum alpinum \) 
L R caespitosum J) 


[[ Lycopodium inundatum ]] 


[[ Luzula campestris ]] 


Drosera rotundifolia | 
y nglica 
Viola palustris 


[Lythrum salicaria] 


[Epilobium palustre] 
Vaccinium uliginosum 


|Menyanthes trifoliata] 
[Alectorolophus hirsutus] 


[Utrieularia, div. sp.] 


 Eriophorum vaginatum N ** 


* 
KR 


Er 


41 


Paulo. 


»* Paspalum flaccidum 
Danthonia montana 
Andropogon een 
leu 


Arten aus 8. 


ur | 


& 


2 
> 
© 
© 
= 
= 
[02 


Heleocharis capillacea 

Lagenocarpus paulensis 

** Rhynchospora tenuis 
ma 


x 


en 
1 Ki 
| 3 rig 
*  Philodendron Simsii 
x Leiothrix flavescen 
Talea belichryaoides 
var. giganteum 
n. Syngonanthus caulescens 
”* | Paepalanthus flaccidus 
planifolius 
Mayaca "Sellowiana 
** Xyris savannensis var. 
rata 


) gr 

aa - Ayms savannensis 
E roliniana 
® DR Sic 


=*  D)rosera communis 


ud : Sauvagesia racemora 
r ta 


erec 


Bi Cuphea polymorpha 


*  Tibouchina gracilis 
hi iedeliana 
BER Kesniies neknnefol var. 


glabriusceula 
Pr Aal Glazioviana 
* Leandra aurea 
x 


R viscosa 
Miconia ligustroides 
Microlepis quaternifolia var. 


* 
Pa 


** Hsterhazia macrodonta 
* Solanum incarceratum 
* Solanum sp. 
( ** Utricularia a 
V rk h 
er ebsierelolis 


® Borreria TREE la 


42 — 


Antennaria dioica Re ** (Gmaphalium purpureum var. 
spicatum 
|Eupatorium cannabinum]| *##* | ** Hupatorium betonicaeforme 
|Senecio paludosus] »*+ | ** Pluchea oblongifolia 
Baccharis retusa 


trımera 
genistelloides 


Es ist nicht angebracht, die Sümpfe Brasiliens, wie es ©. Schröter 
für die schweizerischen Moore getan hat, nach den vorherrschenden 
Gattungen oder Familien in Unterabteilungen zu bringen, bevor einmal 
eine größere Zahl solcher Sümpfe gründlich untersucht sind. Vor- 
stehend beschriebenes Moor könnte man als ein Paspaletum bezeichnen, 
weil zu gewissen Zeiten Paspalum flaccidum alle anderen Pflanzen 
numerisch überragt. Es gibt aber in unserem Gebiet (Umgeb. d. Stadt 
S. P.) auch noch Eriocauleten, wo beispielsweise Paepalanthus 
planifolius vorherrscht. 


Abb. 14. Panicum decipiens. Sehr häufig im Flachmoor. 


Be? ae 


Flachmoore. 


Die Entstehung entspricht nicht ganz derjenigen europäischer 
Flachmoore. In unserem Gebiet treten sie hauptsächlich im Norden, 
in der Umgebung des Tiete auf. Dort werden große Landstriche während 
der Regenzeit unter Wasser gesetzt. Es entsteht ein See, der oft 


Abb. 15. Andropogon bicornis. Im Flachmoor oft weite Bestände bildend. 
Stockwerkartiger Aufbau. 


monatelang nicht abfließt. Die Leute haben sich an diesen Vorgang 
gewöhnt und ihre Maßnahmen getroffen. In S. Anna sieht man zur 
Seite der Straße stets Boote, die sofort benutzt werden können, wenn 
die Regenzeit eintritt und die Straßen in Kanäle verwandelt werden. 
Dieses Wasser enthält natürlich viel suspendierte Stoffe, die nach dem 
Abtließen auf dem Boden zurückbleiben. Die Flora hat hier mit zwei 
Schwierigkeiten zu kämpfen, die im Süden der Stadt nicht oder weniger 
in die Erscheinung treten: 1. mit der lang andauernden Wasser- 


iu Er. 


bedeckung, die ihr das Atmen erschwert und 2. mit dem Schlamm, 
der sie nach dem Zurückweichen des Wassers bedeckt. 

Ich fand an keiner Stelle einen ganzen Querschnitt durch ein 
solches Moor, doch war bei Varzea der Boden soweit geöffnet, dab 
sich mit Sicherheit die Struktur des Toorfes erkennen ließ. Es handelt 
sich um Schichten oft fast vollständig erhaltener Blätter von Bäumen 


IF N 


7 
Abb. 16. Andropogon spathiflorus. Sumpfgras. Stockwerkartiger Aufbau. 


reinander liegen. Sie 
n und Quarzsa Zuweilen is 
die oberste Schicht Ton oder Schwarzerde ee 


werden nachher von den feinen Tonpartikeln, von en sich das 
Wasser nach und > ebenfalls befreit, überdeckt. e Blätter zer- 
setzen sich aus gel an Sauerstoff nicht weiter. Auf der Ton- 
schicht aber entsteht, eine neue Vegetation, gebildet teils aus den noch 
lebenden Samen und pe erennierenden anzenteilen, die sich in der 
Blätter- und Tonschicht erhalten haben, und die nun diese durch- 
brechen und über derselben neue Wurzeln erzeugen. Solche stockwerk- 
artig BED Pflanzen trifft man namentlich unter den Gräsern (siehe 
Abb. 1 5, 16). Andere Pflanzen haben sich für diesen Wechsel von 
Tosckanze und Überschwemmung in der Weise angepaßt, daß sie auf 
dem Wasser schwimmen, während der Trockenzeit sich aber im Boden 
festwurzeln können. Als klassisches Beispiel sei Limnanthemum 


Abb, 17. Sumpfwiese bei S. Er mit Philodendron Simsii in Blüte, 
(Phot. A. Usteri.) 


Humboldtinanum erwähnt, dessen Lebensweise von Göbel in den 
pflanzenbiologischen a ungen dargestellt worden ist. Die Pflanze 
wurzelt, ähnlich wie unse 6 Seerosen, im festen Grund. Sie sendet 
Stiele an die Wasstoberfliche Daselbst erzeugen diese Stiele Blätter, 
Blüten und Knospen, welch’ letztere sich bew urzeln können. Fließt das 
Wasser ab, so legen sich die großen Blätter auf den Boden. Die großen, 
dicht neben den Blättern befindli chen Knospen erzeugen Wurzeln und 
jetzt bietet das Land den merkwürdigen Anblick einer mit Seerosen- 
blättern bedeckten Wiese dar. Bei anderen Pflanzen fehlt der verankerte 
Stiel vollkommen. Dies ist der Fall bei kichhornia azurea und speeiosa. 
(Siehe Abb. 19, 20. 21, 22.) Während der Überschwemmung schwimmt 
die Pflanze. Fließt das Wasser ab, so wurzelt sie im Boden fest. 
Ähnliches wissen wir von einer anderen, im Innern von 8. Pail, wie 


Abb. 18. Sumpfwiese bei S. Anna, mit Philodendron Simsii. (Phot. A. Usteri.) 


ährend der Regenzeit. 
en, an dessen Stelle tritt Lobelia exaltata. 
Phot. A. Uster ri). 


Abb. 
Philodendron ist vers 


19. Gleiche Aus wie Abb. 18, aber w 
ınd 


ae 


überhaupt in allen nn häufigen Pflanze, von Pistia stratiotes. 
Die merkwürdige auf der ganzen Welt verbreitete Familie der Lemna- 
ceen gehört ebenfalls hierher. Zusammen mit Azolla caroliniana 
bildet die Gattung Lemna bei S. Anna ganze Überzü üge auf der Wasser- 
oberfläche. Ich “hatte am 5. Apri 1907 im Laboratorium mit Erde 
gefüllte Kübel aufgestellt und auf diese zwar feuchte, aber nicht mit 


Abb. 20. Eichhornia eg Auf festem Boden, bei Lapa. 
(Pho 


& A: Us ;teri.) 


Wasser überdeckte Erde Lemnaceen aus S. Anna gebracht. Fünf 
Monate später, am 23. August 1907, füllte ich die Kübel mit Wasser, 
so daß jetzt die Lemnaceen schwammen. Es zeigte sich, daß eine 
große Zahl von ihnen noch vollständig gesund und lebenskräftig 
war. Ein weiteres Erhaltungsmittel vieler Pflanzen S. Paulos 
besteht darin, daß sie während der für sie ungünstigen Zeit in ihren 


Eichhornia azurea, Sc “ immend, ek nee 


Abb. 21. 
Bei Nossa Senhora do ( (Phot. A. Ust 


Abb, 22. Pontederia 
No 


eordata & Eichhornia es _ dem Flachmoor bei 
ssa Senhora do ©. (Pho A. Usteri.) 


a 


(Phot. A. Uster 


Abb. 23. Eichhornia azurea, = mh im Rio dos Pinheiros. 


Abb. 24. Titrieularien. im Flachmoor bei Butantan. (Phot. A. Usteri.) 


Usteri, Flora der Umgebung von 8. Paulo. 


RE 


oberirdischen Teilen absterben. So sieht man während der Regenzeit 

von den mächtigen Blättern des Philodendron Simsii keine Spur. Nur 

das Rhizom ist erhalten geblieben. Umgekehrt erhebt Lobelia exaltata 
n 


unter Wasser zugrunde gehen, während für die hoch aufschießenden 
Schäfte der Lobelia diese Gefahr nicht besteht. So bietet ein und 
dieselbe Wiese zu verschiedenen Jahreszeiten einen so veränderten 
Anblick, daß man sie gar nicht mehr erkennt. (Siehe Abb. 17, 18.) 


Vergleich einiger Typen schweizerischer Flachmoore mit dem von mir 
S. Anna, östlich der Bahnlinie, untersuchten Flachmoor. 2) 


Schweizerische Pflanzen. Pflanzen von S. Anna. 
Aspidium thelypteris er *** Aspidium oppositum 
Aspidium spinulosum a ** Blechnum serrulatum 

eg Lomaria tabularis 


Sphagnum pulchricoma 
Juncus, diverse * ** Juncus Sellowianus 
[ Andropogon macrothrix 


** | Andropogon spathiflorus 
a Panicum vilfoides 
* 


Panicum cyanescens 
Phalaris arundinacea ” Panicum decipiens 
Paspalum ellipticum 


2 aspalum uninode 
** | Paspalum dilutum 
® mm scoparium 
Calamagrostis Epigeios a en 
Calamagrostis Ba | de * Calamagrostis montevidensis 
eleocharis palustris u a: i ıli 
Rhynchospora alba | ee ee 
Rhynchospora fusca ee ee re 
x Y 
Cyperus Monti % iss; ren las 
Cyperus longus ” u en 
s Lagenocarpus paulensis 
- Pyereus polystachyus 
; we Olfersianus 
een arıscus Meyenianus 
ee _. | R z eebityHs diphylla 
[Calla palustris] % ne Re ee 
| Lyeopodium inundatum N; May  Bllanis % 


Syngonanthus caulescens 
Paepalanthus flaccidus 


eiothrix flavescens 
Heteranthera, reniformis 


* - As 
[ Tofieldia caliculata ]] | 2) 2778 caroliniana 
[ Briopliorm latifolium _ ser * JrIS Savannensis 
riophorum angustifolium ] Kr 


op) Zeichenerklärung vide p. 39, 


. PIERRE SOREN 
= Zymee ü 


Dh u LU 4 El dla EC du ae 


Schweizerische Pflanzen. Pflanzen von S. Anna. 
Iris pseudacorus »* | ** Sisyrinchium secundiflorum 
Stellaria uliginosa ig ** Drymaria cordata 
Lotus uliginosus und andere Legu- | ** Desmodium obovatum 
minosen * Sida acutifolia 

Viola palustris ” ** | Sauvagesia racemosa 
Viola canına & ** | Sauvagesia erecta 
Viola persicifolia ® 
Lythrum salicaria »* | ®** ı Ouphea balsamona 

* I Cuphea origanifolia 

** Begonia uliginosa 

idium variabile 

”** Tibouchina multiceps 

* Mibouchina gracilis 

”* Leandra erostrata 

ki dra Lindeniana 

** Leandra atropurpurea 

”*  Acisanthera alsinaefolia var. 

abriusc 

*”*  Jussiaea alata 
Epilobium diverse Arten ne ** | Jussiaea nervosa 

”* | ‚Jussiaea peruviana 
| Vaceinium vitis idaea] e ”*  Leucotho@ chlorantha 
Hydrocotyle vulgaris > * Öentella asiatica 
Grentiana utriculosa . *  Helia brevifolia 
Gratiola officinalis ii ** | Herpestis Salzmanni 

* } Herpestis tenella 
Utricularia diverse Arten ” ** | Utricularia nervosa 

eg Utricularia globulariaefolia 
Galium uliginosum ”* | ** | Oldenlandia uniflora 
Galium palustre *#+ | = | Borreria verbenoides 

** Diodia polymorpha 

** Lobelia exaltata 
Eupatorium cannabinum ” *** Eupatorium maximum 
Inula salicina ie ** Jägeria hirta 
Crepis paludosa = ** Hypochaeris brasiliensis 
Taraxacum paludosum ui *  Erechthites va ei 

*  Baccharis conycoi 


*  Baccharis er 


Wir haben gesehen, daß das ganze Gebiet von S. Paulo kalkarm 
ist, also auch die Flachmoore. Der Unterschied der Flachmoor- und der 
Hochmoorflora S. Paulos ist demnach nicht so in die Augen springend, 


i ohne die T 
zubehalten. Die Täkte ist nicht ae 


Die mit * bezeichneten Arten kommen zwar im Gebiet nicht vor, wohl 
aber in dessen nächster Umgebung. 
4* 


Vergleich einiger schweizerisch 
Pflanz 


Schweiz. 
Sphagnum medium 
Aspidium thelypteris 
Osmunda regalis 
Equisetum maximum 
Lycopodium clavatum 
Lycopodium inundatum 
Pinus silvestris 
Typha latifolia 
Potamogeton cris 
Alısma plantago aquatica 
Echinodorus aquaticus 
Calamagrostis Epigeos 
Danthonia deeumbens 
Briza media 


emna minor 
Juncus filiformis 
Spiranthes autumnalis 
umex maritimus 


Stellaria uliginosa 
Nuphar pumilum 


Epilobium palustre 
Myriophyllum verticillatum 
Hydroeotyle ulgaris 


v 
Apium nodiflorum 


Die mit * bezeichn 
aber in dessen nächster 


er Moorpfl: 
en S l 


52 


nzen mit entsprechenden 
. Paulos. 

S. Paulo. 
Sphagnum medium 
Aspidium oppositum 
ÖOsmunda regalis var. palustris 
Equisetum maximum* 


Potamogeton polygonus* 
Hydrocleis nymphoides 
Echinodorus paniculatus 
Calamagrostis montevidensis 


Danthonia montana 
.  eesii 


riza Neesii 

Poa annua 

Uyperus Haspan 
Fimbristylis diphylla 


Schoenoplectus riparius* 
Heleocharis acicularis 
Rhynchospora glauca 
Carex Sonderiana 
Philodendron Simsii 
Spirodela polyrrhiza 
Lemna minor 

Junceus Sellowiana 
Habenaria paranaönsis 
Rumex crispus 
Polygonum Meissnerianum 


Viola gracillima var. incisa 
Uuphea polymorpha 
Jussiaea alata 
Myriophyllum brasiliense 
ydrocotyle leucocephala 
a 


ium 
Gaylussacia brasiliensis 
Schultesia gracilis 


eten Art i i . 
td ns kommen zwar im Gebiet nicht vor, wohl 


Se 


Schweiz. S. Paulo. 
Pedicularis palustris Castilleia communis 
Utricularia vulgaris Utricularia oligosperma 
Galium uliginosum Limnosipania erythraeoides 
Phyteuma orbiculare Siphocampylus Mr 
Antennaria dioica _ Gnaphalium purpur 
Senecio paludosus Senecio a 
Crepis paludosa Hypochoeris Gardneri 
Hieracium boreale Hieracium Commersoni 


Die Liste bestätigt den allgemein anerkannten Satz von der Gleich- 
förmigkeit der Sumpffloren der ganzen Welt. Sie zeigt aber zugleich, 
daß dies © Gleichförmigkeit sehr „cum grano salis“ zu nehmen ist. 
Denn es St aus ihr hervor, daß immerhin in den meisten Fällen 
nur die Gattungen übereinstimmen. Wäre die Liste vollständig, so 
hätte sich gezeigt, daß in der Schweiz einige Familien hinzukommen, 
die in S. Paulo fehlen, daß aber umgekehrt die Zahl der nicht in der 
schweizerischen Moorflora vertretenen Familien der 8. Pauler Sumpf- 
flora eine viel größere ist. Wieder ein bekannter Satz: Die Zahl der 
Familien wächst mit der Abnahme der geographischen Breite. 


Literatur. 
a St. Über die Entstehung des Humus. ae Gießen. 1896. 
Bo E.. Traite complet de a tourbe. Paris 1870. 


Clessin. Bildung der Torfmoore. Gäa 1876, Bd. 12, p. 608. 
Eiselen, J. Chr. Hanäbacke zur näheren Kenntnis des Torfwesens. Berlin 


1802. 

Früh,J. er... Inseln. (Hettner, Geogr. Zeitschrift 1896, Bd. 2, p. 216.) 

— Der gegenwärtige Standpunkt der Torfforschung. (Bull. der schweiz. bot. 
Gerslsrhart Basel 1891. 

Früh und Schröter. Die Moore der Schweiz. Bern 1904. 

Göbel, K. Pflanzenbiologische eg 18389— 1892. 

Göldi, A. Eine Na = —_ scherfahrt nach dem Litoral des südlichen Guyana 
zwischen a poc a (Jahrbuch der nat. Ges. St. Gallen 
pro 1896/97. St. allen 1898.) 

Hackel, E. Über einige Eigentümlichkeiten der Gräser trockener Klimate. 
(Verhandl. der ern botanischen Gesellschaft Wien 189 

Hettner, A. Das südlichste Besanian; (Zeitschrift £. Erdkunde, Berlin 26, 
1891, Nr. 2. P- 2 d, 118. 

Hoppe-Seyle Über Huminsubstanzen, ihre Entstehung und ihre 
Bigenschäften. eich, 5 physiologische Chemie ‚1889. Bd. 13, Heft1 u. 2.) 

Kernervon Mari a Y ee Die Abhängigkeit der Pflanzengestalt von 


Ri chätel 1844. 
Müller, P. E. Studien über die natürlichen Humusformen. Berlin 1887. 
Oltmanns. Über die Wasserbewegung in der -..— und ihren Einfluß 
auf die Wasserverteilung im Boden. (Cohns Beiträ i i 
Pflanzen ‚ Bd. 4, Breslau 1881.) 
Ra E. Bodenku wel: Berlin 1905. 
— Forstliche Rodeokande und Standortslehre 1893. 
— Moor und zn a (Zeitschrift der geol. nn 1896, p. 206.) 


es Ges r. Der Torf, seine Entstehung, Nat und Benutzung. 
Züric 

Senft, F, Die a ge (Gäa 1861.) 

—_ nn an ei Marsch-, Torf- und Limonitbildungen 1862. 


Ta B. Über die pfla Kmsenschättihen Stoffe im Moorboden. (Mitteil. des 
ee r re een Bd. 10, 1892.) 


a 


Ule, E. Die Verbreitung der Torfmoose und Moore in Brasilien. (Englers 
bot. Jahrb., Bd. 27, p. 238, Leipzig 1900.) 

— Vegetation von Cabo frio an der Küste von Brasilien (Engl. bot. Jahrb. 
Bd. 28, 1901). . 

Weber, ©. A. Über Torf, Humus und Moor. (Abhandl. d. nat. Vereins 
Bremen, 1903, Bd. 17, p. 465—484.) 

Wiegmann. Entstehung, Bildung und Wesen des Torfes. Braunschweig 1837. 


Der rio Tiete, ein Schwarzwasserfluß. 


Die schwarzbraune Färbung vieler brasilianischer Flüsse ist seit 
langem bekannt und schon von Alexander von Humboldt beschrieben 
worden. Seither haben Reisende immer wieder auf diesen interessanten 
Umstand hingewiesen. Am berühmtesten und am längsten als Schwarz- 
wasserflüsse bekannt sind die Zuflüsse des Amazonas, während der 
Amazonas selbst zu den Weißwasserflüssen zählt. Die Schwarzwasser- 
flüsse scheinen in Brasilien überall da aufzutreten, wo Kalk fehlt. Da 
dies aber in diesem Lande auf sehr weite Strecken der Fall ist, so 
erklärt sich auch die weite Verbreitung der Schwarzwasserflüsse. Die 
Entfärbung des Wassers im Kalkgebiet und die Färbung im kalk- 


sind als freie Säuren, noch mehr aber als Alkalisalze löslich. Wenn 
also der Boden an Kalium und Natrium reich ist, wie das in den 
Granit-, Diorit- und Gneißböden Brasiliens häufig der Fall ist, so 
werden die genannten Säuren reichlich in Lösung gehen und dem 
Wasser ihre braune Farbe mitteilen. Die Kalksalze sind aber schwer 
löslich. Fließt also der Fluß durch Kalkgebiet, so werden die Säuren 
gefällt, das Wasser wird entfärbt. Fließt der Fluß wieder durch kalk- 
armen Boden, so färbt er sich von neuem. Säo Paulo ist äußerst 
kalkarm. So erklärt sich die Braunfärbung des Tiete, der sowohl von 
Av6-Lallemant, als auch von Martius zu den Schwarzwasserflüssen 
gerechnet wird. ve-Lallemant schreibt über diesen Fluß (zitiert 
nach Reindl): „Recht eigentlich mitten durch die Provinz S. Paulo 
fließt in nordwestlicher Richtung zum Paranä ein herrlicher Strom, 
der schon genannte Tiete, dessen Wichtigkeit für die Provinz S. Paulo 
nicht nur, sondern für Goyaz und Matto Grosso von jeher in die Augen 
springend war.“ 

Ich habe während eines Jahres jeden Monat einmal die Farbe 
dieses Flusses mittelst Aquarellfarben eat wie aus en 
Tafel ersichtlich ist. Ich stellte mich bei der . Ponte grande“ auf und 
betrachtete das Wasser senkrecht unter mir. Das Wasser ist dort 
recht tief. Ich habe aber die Tiefe nicht ermittelt. Das war für 
meine Zwecke überflüssig, weil, wie aus der Transparenzbestimmung 
mittelst der Seechischen Scheibe hervorgeht, schon aus 1,5 m Tiefe 
kein Licht mehr reflektiert wird. Der Untergrund ist also hier für 
die Farbe nicht mitbestimmend. Der Fluß wird an jener Stelle nicht 
Gegenständen beschattet. Es kommt also als von außen beein- 
er Faktor nur die Intensität des Sonnenlichtes in Betracht. 
ch habe deshalb jeweilen auch die Bewölkung angeführt. Wichtig da- 
edle ist das Quantum suspendierter Teile. Dieses wird nach starken 

egenfällen ein größeres sein, als bei hellem Wetter. Ich habe des- 


Uster:, Flora der Umgebung von 5. Paulo. 


Datum der 
Untersuchung. 


2.[7. 7906 


5.177. 1906 


6.[ZII. 1906 


8.|IV. 7906 


1.|V. 1906 


1.|VI. 1906 


4.|VII: 1905 


1.|VIII. 1905 


2.IX. 1905 


IX. 7905 


3.|XT. 1905 


5|XI. 1905 


Transparenz. 


Wasserfarbe des Tiete bei der «grossen Brücke» in S. Paulo. 


Bemerkungen. 


Himmel leicht bewölkt. Tags zu- 


a: vor Gewitter. 
Himmel leicht bewölkt. An vorher- 
BEER gehenden Tagen nicht geregnet. 
Bewölkt. Es hat wochenlang vor- 
? her geregnel. 
Himmel wolkenlos. Tags zuvor 
£ nicht geregnet. 
? Himmel teilweise bewölkt. 
Himmel im NE bewölkt, sonst 
? ar. 
Tags zuvor viel geregnet. Hım- 
ee mel sonst unbewölkt. 
Wolkenlos. Seit langer Zeit kein 
15 M  Regenfall, 
1,5 m Himmel zur Hälfte bewölkt. 
Unbewölkt. Seit Tagen kein Regen- 
135 M/ fall. 
Wolken am Horizont, sonst unbe- 
15m wölkt. Seit vielen Tagen kein 
Regenfall. 
1,5 m Bewölkt. Vorher viel geregnet. 


A. Usteri feeit. 


P Weise Lith., Jena 


Verlag von Gustav Fischerin Jena. 


halb auch Angaben über die Art des Wetters an den vorhergegangenen 

Tagen beigefügt. Am meisten zur Färbung tragen sicher die organi- 

schen Säuren bei, was am besten aus den geringen Schwankungen der 
Transparenz hervor: 

Von den Schwarzwasserflüssen wird allgemein behauptet, daß sie 

all 


arım öb 

Fischer trifft man höchst selten. Die Ausbeute an Plankton ist eben- 
falls sehr gering. Ich fand bei gelegentlichen Fängen der Hauptsache 
nach Diatomeen. 


Literatur. 
Die folgenden a sind zum größten Teil der Arbeit von 
ndl entnommen. Es sind nur solche Arbeiten berücksichtigt, die An- 


be über brasilianische Se ea zwasserflüsse enthalten 


Appun,C.FE. .. den eig Wanderungen durch Venezuela, am Orinoco, 
durch Britise h-Guyana und am oberen Amazonenstrom in den Jahren 
. 68. Costenoble gm. 

Av&-Lallemant, Robert. Reise durch Nordbrasilien im Jahre 1859. 
ass zig 18 

— Reise durch Südbrasilien im Jahre 1858. Leipzig 1 

Bates, H. W. Naturforscher am Amazonenstrom. er zig 1859. 

Bayern, Therese, Prinzessin v. Meine Reise i in den rasianischen Tropen. 
Berlin 1879. 

Barbosa, Rodriguez. Exploragäo e a do Valle do er: N ara 


torio apresentato ao en er do estado. Rio de Janeiro 18 
Boas. Beiträge zur Erkenntnis des ie 
Brown and Lidstone "Fifteon thousand miles on the Amazon and its 
tributaries. Eh 18 
Clauss, O. e Xingü- Expedition n 1894. Berlin 1885. : 
Condamine, 46 la. Relation Pin Tornge fait dans l’interieur de ’Ame- 
rique Möridionale. Maestricht 1778. 
Coudreau, H. Voyage au Tapajoz. Paris 1897. 
Darwin, SC, Naturalists Voyage. London 1845. 
Eschw ege W. v. Brasilien, Ir ee Welt in topographischer, geognosti- 
scher, naturhistorischer us cht. Braunschweig 1830. 
ea Beiträge ebirg: Brasiliens Berlin 
— Pluto Irastttansie, Berlin 
Gibb on. a ae of the Valley of Amazon. Washington 1853. 
Hartt, Chr. Fr. Geology and physical geography of Brasil. Boston 1870. 
Herdon. Deinen of the valley of the Amazon. Washington 1853— 


Hübner, G. Reisen im DE isshpählel, ars Rundschau 1898, p. 19.) 
t, i tur. 


N 
— Reise in die Aquinoktial- Gegenden. sent 
Katzer. Zur Geographie des Rio "apıjoz ET elobus 1900, p- ner 
a om Am s und Madeira. Stuttgart 1874. 
Kletke. Reise Sr. Kt Hoheit des: Prinken Adalbert von Preußen nach 
Brasilien. Berlin 1857. 
Lange, H. Südbrasilien. | 18 


85. ” 
Marcäno. Sur les eaux noires des regions equatoriales. (C. R. Acad. sc. 
P 1888, Ba. 107, - 
res dan The An N an the Amazon, or across the continent of South- 
Amerika. New-York 1876. 


Ovied G. F. de. Historia general y natural de las Indias. 1535. 
iR. a und auf dem Amazonasstrom. Leipzig 1836. 
J. E. Reise im Innern von Brasilien. Wien 1832-und 1837. a 
Reclus. Kıruveile ans Anssersaile La terre et les hommes. Pari 
1895. 5 
Reindl, „2 Die schwarzen Flüsse Südamerikas. Dissertation. München 1%3. 
A. W. Das Kaiserreich Brasilien. Leipzig 
Schichtel. Der Kin zonenstrom. Straßbur, 
..—.01. Richard. Reisen in Britisch- 
s 1844. Leipzig 1847. 


1898. 
ra in den Jahren 1840 


BEN 


Schomburk, Robert H. Reisen in Guyana und am Orinoco während der 
Jahre 1836—39. ee 1841. 
Siewers, W. Amerika. Leipzig und Wien 1891. 
pix u. Martius Reise in Brasilien in den Jahren 1817—20. München 


Steinen, von den. Durch Zentral- age ein ee ng 1886, 
Tschudi,J.J. Reisen durch Brasilien. Leipzig 1883). 
— Die brasilianische Bone Minas Ds nn Mitteilungen, Erg. 
Band, 1863 u. 1874.) 
Ule, W. Die Gewässerkunde im letzten Jahrzehnt. (Geographische Zeit- 


schrift, von Hettner. Leipzig 1900. 

— Die Aufgaben geographischer Forschung an Flüssen. (Abhandl. der k.k. 
ge eoer, Gesellschaft heban 1902, Bd. 4.) 

Wied-Neuwied, Maximilian, Prinz zu. Reise nach Brasilien in den 


Jahren 1815-17. Prankfürt 1820 u. 1821. 


Die Wälder. 


Ursprünglicher Wald, also Urwald (matta virgem) ist in unserem 
Gebiet nur an einem Or t. nämlich an der rende, Paulista, zu finden. 


Wäldchen aus Araucaria br« 
ısiliana bei 
Vordergrund Panicum Numidianum und Imperata brasiliensis. (Phot. A. ® Be. 


der Avenida Paulis 


Er ist in Priv 
atbesitz und hat manı 
nigfache Ein N seiner 
Besitzer erfahren. griffe seitens 


Sekundärwälder d Alle übrigen Wälder unseres Gebietes stellen 
mi älder dar, die auf folgende Weise zustande gekommen 
ii a 2 a abgebrannt, dann wurde 
nachhe h eine Zeit lang für Kulturzwecke. verwendet und 

r sich selbst überlassen. Oft mag auch der Boden überhaupt 
nie der Kultur unterworfen worden sein. a. wo viel Feuchtigkeit 
vorhanden war, also vorwiegend in den kleinen, früher besprochenen 


= BEL ne > R 


ne 


a 


SL. 


Tälchen, fanden die vom Wind hergetragenen oder an Ort und Stelle 
verbliebenen Samen die zum Gedeihen nötigen Bedingungen. Es ent- 
stand ein Wald, der kleiner war, als der ursprüngliche: die Caapuera. 
Aber der Wald wä ächst und nimmt beinahe wieder die Dimensionen 
des ursprünglichen an. Die Caapuera ist in den Caapueräo_ über- 


beiden letzten Formen des Waldes zu finden. Ich, ziehe Ds meine 
Zwecke eine andere Einteilung der Wälder 8. Paulos vor. Ich will ein- 
teilen in Buschwälder trockener und solche feuchter Siandarke,' Ihre 
Höhe überschreitet wohl kaum 5—6 m. Häufig sind sie viel niedriger. 


Trockener Buschwald. 


Man findet ihn auf den Camps, an den Rändern der Tälchen, 
wo die Feuchtigkeit ee zurücktritt, ohne daß die Trockenheit Be 
Grad erreicht, der noch der eigentlichen Campflora das Das 
gestattet. Ich Hilra’e eine Anzahl der Arten auf, die hierher zu 
rechnen sind: 


Casearia inaequilateralis Campomanesia affınis 
Casearia silvestris var. lingua Psidium ypanemense 
dia cur: ica Psidium rubescens 
Cordia Hassleriana Psidium ovoideum 
Cordia heterophylla Psidium variabile 
Styrax camporum Myrtus pseudocaryophyllus 
Buddleya elegans Myrcia sphaerocarpia 
Gruatteria psilopus Myrecia rostrata 
Vochysia Tucanorum Myrcia Regnelliana 
Trigonia nivea Myrcia prunifolia 
Trigonia paniculata Mpyreiaria delicatula 
Erythroxylum deciduum Eugenia macroclada 
Erythroxylum suberosum Eugenia A ee 
Erythroxylum amplifolium Eugenia dier 
Picramnia Sellowiana Stenocalyx Michelii 
Serjania reticulata Stenocalyx aftinis 
Serjania Laruotteana Rubus brasilien 
Byrsonima vacceiniifolia Tibouchina semidecandra 
Stigmatophyllum tomentosum Tibouchina panicularis 
Banisteria adenopoda Alibertia concolor 
Tetrapterys rotundifolia Clethra brasiliensis var. venosa 
Protium heptaphyllum Myrsine Gardneriana 
Paullinia seminud Myrsine rapanea 
Paullinia trigonia Myrsine umbellata 
Paullinia carpopodea Myrsine floribunda 
Allophyllus edulis Symplocos pubescens 
Schinus rhoifolius Tecoma ochracea 
Lithraea molloides Piper subeinereum 
Desmodium discolor Piper exserens 
Galactia speciosa Aegiphila Sellowiana 
Campomanesia rugosa Aegiphila tomentosa 


ee ige 
Campomanesia Pohliana Vitex montevidensis 


Vitex polygama 


Ocotea lanceolata 
Ocotea barcellensis Peridium obovatum 
Ocotea vaccınioides Tremia micranta 
Ocotea pulchella 


Außer diesen Holzgewächsen hat man sich noch eine große Zahl 
von krautartigen Pflanzen hinzuzudenken. In den weitaus meisten 
Fällen solche, die auch im offenen Camp auftreten. Ich mache nament- 
lich auf die Gattung Aneimia aufmerksam, die sich gewöhnlich am 
Rande dieser xerophilen Wäldchen einstellt und deren Lebensgeschichte 
von Christ in meisterhafter Weise beschrieben worden ist. 


Buschwald der Sümpfe. 


treten gewöhnlich nur auf den Sohlen der Tälchen auf und 
beanspruchen einen größeren Feuchtigkeitsgehalt des Bodens. Die Ein 


Abb. 26. 


Huberia semiserrata Sumpf-Buschwald bei Nossa Senhora do O 
Phot. A. Usteri.) 

wohner sind derart t gewöhnt, da, 
auftreten, Sumpf anzutreffen, d: 
weitem sehen, nicht einmal den Ve rsuch machen 
Ich gebe auch hier einige Beispiele v 


Cestrum eorymbosum 
Davilla rugosa 


Drimys Wint teri 
Heteropterys purpurea 
Gomphia floribunda 
Gomphia vaceinioides 


wo auf den Sohlen der Täler Wälder 

aß si e, falls sie einen solchen Wald von 
‚ ihn zu durchqueren. 

on hierher gehörenden Gehölzen: 

Jlex amara 

Frangula polymorpha 

Escallonia chlorophylla 

Tibouchina Chamissoniana 

Tibouchina multie ceps 

Huberia seiner 


Leandra Niangaeformis 
Leandra aurea 
Leandra lacunosa 
Miconia ligustroides 
Miconia paulensis 


Abb. 27. Huberia semiserrata, 
(Pho 


krautartige Flora, die mit 


en in en ug gesehen, a 


A. Ust 


Miconia a 
Miconia stamin 
Chrysophyllum ln 
Sebastiana serrata 
Sebastiana Schottiana 


er 


und Loranthaceen hat man sich hinzuzudenken. 


s in Abb. 26. 


Die diesen Holzgewächsen vergesell- 

schaftet ist, ist diejenig se der Sümpfe, die wir schon behandelt haben. 
Y 

Auch Epiphyten, namentlich Bromeliaceen und Parasiten, wie Cuscuta 


Kulturen. 


Wir haben gesehen, daß die nächste Umgebung von S. Paulo 
Granitunterlage besitzt, deren V erwitterungsprodukt, die Terra vermelha 
(rote Erde), in Bezug auf Fruchtbarkeit nicht an die weiter im 
Inneren auftretenden Böden (Terra roxa, terra salmoräo etc.) heran- 


Abb. 28. Panicum eig Kultiviertes eig In der Nähe der 
enida Paulista. (Phot. A, Ust ri.) 


reicht. So lange die Bevölkerungszahl noch niedrie ist, wird man 
R zt Böden bevorzugen und die terr: 
vermelha weniger ausnutzen. Aus diesem Grunde Salt man von der 
Hauptkultur 8. Paulos, dem Kaffee, in der Umgebung der Stadt wenig. 
Ebenso treten die übrigen Kulturen hier gegenüber anderen Teilen des 
Staates stark in den Hintergrund. 


Einiges Gewicht wird gelegt auf die Kultur guter Futtergräser, 
von denen aber als Kulturpflanze eigentlich in größerem Maßstabe nur 
Panicum Numidianum nebst seinen Varietäten angebaut wird. (Vide 
Abb.) Reben sah ich in vorzüglicher Kultur von einem Italiener bei 
Moöca angebaut. Die Trauben werden außerordentlich groß und sehr 
schmackhaft 

Ich begnüge mich, die für den Staat S. Paulo wichtigeren Kultur- 
pflanzen anzuführen und verweise im weiteren auf die am Ende dieses 
Abschnittes aufgeführte Literatur. - 


Acacia pycnantha. Rinde en rat 

Agave americana. Liefert Fas 

Agave succotrina. Moden verwendet. 

Arachis hypogaea. Samen zur Ölbereitung verwendet. 

Andropogon Sorghum. Besenfabrikation. 

Artocarpus incida. Früchte werden gegessen. 

Artocarpus integrifolia. Früchte werden gegessen. 

Boehmeria nivea. Liefert Fasern 

Canna ei Stengel liefert Zucker. Wichtige Nutzpflanze für den 
St 


Carica Papaya. Früchte eßba 

Coffea arabica. Kaffee. Wichtigste Kulturpflanze des Staates. 
Cola acuminata. Früchte medizinisch verwendet. 

Corchorus capsularis. Liefert Fasern. 

Corchorus olitorius. Liefert Fasern. 

Cinchona sp.? Liefert Chinin. 

Diospyros Kaki. Früchte werden geges 

Eucalyptus amygdalina, robusta > oe Arten, liefern Bauholz. 
Fourcroya gigantea. Liefert Fase 

(Gossypium herbaceum. Liefert Bene 

(sossypium peruvianum. Liefert Baumwolle. 

Ilex paraguariensis. Liefert Mate. (Nach Commissariat general.) 
Manihot utilissima. nollen werden gegessen. 

Manihot Glaziowii. Liefert Kautschuk 

Morus alba. Blätter zur nn en 


Michelia Champaca. Alleebaum in der t S. Paul 
Mucuna utilis. Für Gründüngung Se wie bei uns ns Tarpkho und 
Serradella. 


Nicotiana Tabacum. Tabak liefernd. 

Panicum Numidianum. W re, angebautes Futtergras in der 
Umgebung der Stadt S. Paul 

Oreodoxa ‚regia. me Palnkohl 


Persea gratissima. "Früchte ebbar 

Phaseolus sp.? Bohnen. Wichtiger Artikel für nn en 
Platanus orientalis, Alleebaum in der Stadt 8. 

Rieinus communis. Samen REIT ee Öl. 


a 
roma cacao. Liefert Kakao “ 
Tricholaena rosea. Wichtiges, oft kultiviertes Futtergras. 
Solanum tuberosum. Kartoffel 


Vitis vinifera. Trauben. In der Umgebung der Stadt angebaut. 
Zea Mays i 


ö aispflanze. 
Yucca filamentosa. Liefert Fasern. 


Literatur. 


Commissariat general du gouvernement de l’etat de S. Paulo a Anvers. Etat 
de 5. Paulo. Anver s 1908. 

Commissariat general Er gouvernement de l’etat de S. Paulo a Anvers. Le 
Bresil ses Hohiensee naturelles et ses industries. 

Loefgren, A. Notas sobre as plantas exoticas introduzidas no estado de 
S. Paulo. S. Paulo 1906. 

Ramos, Da eng de S. Luiz & California äo Colorado e äo 
Canada na America 


Der Jaraguä. 


Ungefähr 15 km, in der Luftlinie gemessen, nordwestlich von 
S. Paulo, erhebt sich ein 1000 m hoher Berg. 
das Wahrzeichen der Stadt bezeichnet werden. Kein Wunder, dab 
kaum ein Naturforscher, der der Stadt einen Besuch gemacht hat, es 
unterließ, ihm einen Besuch abzustatten, obschon die Besteigung, 
wenigstens des bewaldeten Teils, nicht ganz leicht ist und früher, be- 
vor die Bahn bis an seinen Fuß führte, wohl noch schwieriger war. 
Von bedeutenden Forschern, die ihn bestiegen, nenne ich Geoffroy 
Saint Hilaire, Friedrich Sellow, zusammen mit Ignaz Franz 
Werner Maria von Ölfers, Karl Friedrich Philipp von 
Martius, Antoine Guillemin, Auguste Francois Maria Glaziou 
und endlich die Leiter der botanischen Expedition der kaiserlichen 
Akademie der Wissenschaften in Wien, R. von Wettstein und V. 
Schiffner. . 

Trotzdem existiert über den Berg noch keine zusammenhängende 
und erschöpfende Arbeit wie etwa vom Itatiaia, obschon in der Literatur 
viele zerstreute Angaben zu finden sind. Greologisch ist er zweifellos 
besser untersucht, als botanisch, denn schon W. L. von Eschwege er- 
wähnt ihn in seinen Arbeiten. Neuerdings ist er durch die Mitglieder 
der Commissäo geographica, namentlich durch Hercules Florence geo; 
logisch gründlich studiert worden. Doch sind die Arbeiten meines 
Wissens noch nicht publiziert. Aus den Karten, die mir Hr. Florence 
in $. Paulo zeigte, geht aber hervor, daß er einen reinen Quarzitkegel 
darstellt, der mitten aus einer weit ausgedehnten Phyllitfläche aufsteigt. 
Der Quarzit ist etwas goldhaltig und wurde zu Anfang des 15. ahr- 
hunderts ausgebeutet. Man begnügte sich jedoch, die Verwitterungs- 
produkte, die sich am Fuße angesammelt hatten, zu waschen und scheint 
nie große Ausbeuten gehabt zu haben, denn man verließ die Minen 
schon sehr frühzeitig, so daß man heute kaum mehr die Stellen der 
ehemaligen Goldwäschereien erkennt. ee 

Gegen die Station Taipas hin erhebt sich aus den Phyllitschichten 
ein kleines Amphibolitmassiv. Floristisch läßt sich eine Grenze zwischen 
den drei Gebieten kaum festsetzen und auch geologisch dürfen nicht 
so scharfe Demarkationslinien erwartet werden, wie dies bei europäischen 
Bergen der Fall ist, denn hier ist alles verwittert und undeutlich. 
Aufschlüsse sind selten und werden überdies gewöhnlich in kürzester 
Frist durch die Pflanzenwelt unsichtbar gemacht. 


> 
o 
2E 


. 29. Der Jaraguä, a der un Taipas aus betrachtet. 
(Phot. A. Usteri.) 


Abb, 
sc Ver re unbewaldeten Gipfel aus aufgenommen. (Phot. A. Usteri 


r bewaldete Teil des Jaragua, von dem auf Abb. 28 höher er- 
MR) ) 


Der ganze Be rg hat einen einzigen Besitzer, dem es aber trotz 
dieses Reichtums nicht gelungen ist, seine überaus ärmlichen Ver- 
hältnisse günstiger zu gestalten. Man ersieht daraus. daß in diesen 
(segenden das Ausflügemachen der Bevölkerung noch ner so an der 


ie 


Tagesordnung ist, wie etwa in unseren Schweizer Städten, denn sonst 

müßte der Besitzer nach meinen Berechnungen mindestens Millionär 
sein. Wer den Berg besteigen will, muß sich etwas Essen mitnehmen. 
Am besten fährt man mit der Bahn bis zur Station Taipas.. Von da 
geht man zu Fuß. an sieht von hier aus zwei Gipfel, von denen 
der eine, niedrigere, von Wald entblößt ist. Der andere ist dieht mit 
Wald bedeckt und führt bei den Einwohnern den Namen ,„Morro“ 
(O morro == der Hügel). 

Man prägt sich die merkwürdige Form des Berges lkrish ein 
und ist erstaunt, von der anderen Seite, z. B. von Perus aus, eine voll- 
kommen veränderte Gestalt zu treffen. Hinter den zwei ‚Gipfeln findet 
sich en ein dritter, der von Süden aus unsichtbar bleibt 

n Taipas aus führt der Weg zunächst über wiesenartige Campos 
mit hekiin Gräsern. Erianthus angustifolius und Andropogon bicornis 
ist hier tonangebend. Dazu gesellen sich die Panica (Panicum divari- 
catum, chloroticum, eyanescens und pilosum). Ferner Ichnanthus 
pallens, Setaria scandens var. longiseta, Sporobolus indieus, Gymno- 
pogon laevis und Eragrostis polytricha, Seleria hirtella, Andropogon 
nutans var. contractus und eine Anzahl prächtiger Paspala (Paspalum 
virgatum plicatulum, en conjugatum und barbat tum). 

n einzelnen Exemplaren oder eineren (Grebüschen vereinigt 
finden wir ferner zahlreiche re Schinus rhoifolius und 
das merkwürdige Peridium obovatum sind mit herrlichen kleinen 
Bromeliaceen und Orchideen bedeckt. Ich nenne die zierliche 
Tillandsia strieta, ferner Pleurothallis-Arten. Hier finden wir 
Clethra brasiliensis, Erythroxylum deciduum, Campomanesia rugosa, 
Psidium ypanemense und rostrata, lauter Sträucher, wie sie 
für die Camps, auch der näheren Um gebung der Stadt S. Paulo, 
charakteristisch sind. Darum herum gruppieren sich, hier wie dort, 
die kleineren Sträucher und Halbsträucher: Baccharis dracuneulifolia, 
articulatum, dentieulatum, Clibadium rotundifolium, die strauchartige 

ypericacee Bonnetia paniculata nnd die überall in Südamerika ge- 
meine Waltheria americana 

Wir haben das erste Haus innerhalb der Umzäunung, welche das 
Gebiet der Bahngesellschaft von demjenigen des ‚JJaragua-Besitzers 
trennt, hinter uns. Das Amphibolithmassiv hat sein Ende erreicht, 
wir befinden uns im Phyllitgebiet. Auch hier herrscht eine Zeit lang 


hängendere Gehölzflora gesellt. Hier finden wir, nebst anderen Solana, 
das kleine Solanum nigrum var. araraquiya und das zierliche 5. si- 
symbrifolium, die Dodonaea viscosa und den Allophyllus edulis var. 
graeili.. An feuchten Stellen treffen wir Begonia uliginosa und 
Hydrocotyle quinquelobata. Schließlich führt der Weg durch dichten 
Wald, ausgezeichnet durch die Menge von Epiphyten aus den Familien 
der Orchideen, Bromeliaceen und Farne. Ich nenne Aechmea distich- 
antha, Vriesia incurvata, ferner Anthurium glaucescens un 

Peperomia en forma subglabriuseula. m Waldschatten 
srüßen uns die Vertreter der Seitamineen: Heliconia Bihai mit ihren 
ee re Hochblättern, see: coronarium 
und die kleine Marantha arundinacea. Zusammen mit Rhipsalis 
graeilis finden wir die phanerogamischen Parasiten Prager retieu- 


Usteri, Flora der Umgebung von S. Paulo. 


Ban. Be 


laris und coneinnus und das mächtige Phoradendron dipterum. Daß, 
wie in allen Wäldern 8. Paulos die Gattung Piper in zahlreichen Arten 
vertreten ist, ist selbstverständlich. 

Wir haben den Wald bald hinter uns und stehen auf einer 
Rodung, an deren oberem Ende das Haus des Jaraguä-Besitzers steht. 
Wie alle Brasilianer, zeichnet er sich durch große Gastfreundlich- 
keit aus, falls man ihm die Ehre antut, ihn vor der Besteigung zu 
begrüßen. Ich mache Fremde besonders auf diesen Umstand aufmerk- 
sam und empfehle überhaupt, bei Exkursionen auf brasilianischem Boden 
ja nichts zu unternehmen, was die Herren des Landes beleidigen oder 
verletzen könnte. Von hier führt der Weg wieder einige Schritte zu- 
rück auf dem schon benutzten Pfad. Dann schwenkt man links ab. 
Es folgt ein herrlicher Wald, reich an herrlichen Farnkräutern. Hier 
fand ich u. a. Asplenium praemorsum, A. lunulatum, A. auritum und 
A. caripense. Ferner Nephrodium molle und Nephrolepis cordifolia, 
Vittaria Gardneri und zahlreiche Polypodien, so: Polypodium Iyco- 
podioides, angulatum, erassifolium typicum, loriceum, rhizocaulon, 
Paradisiae und phyllitidis. Am oberen Ende des Waldes war — ein 
wahrhaft malerischer Anblick — der Boden beinahe völlig mit Adi- 
antum pentadactylon und Pennisetum latifolium bedeckt. Auch dieser 
Wald ist reich an epiphytischen Orchideen. Zu nennen: Pleurothallis 
trifida, rubens und andere, Microstelis (nicht sicher bestimmbare Art), 
‚Isochilus linearis, Tetragmastus modestus und Oneidium erispum. 
Am Boden blüht zwischen der Masse der Rubiaceen und Seitamineen 
die unvergleichliche Bomarea edulis. 

Endlich liegt der Wald hinter uns. Es folgt wieder campartige 
Vegetation, aber eine Vegetation, die sich nicht mit derjenigen ver- 
gleichen läßt, die wir unten bei Taipas kennen gelernt haben. Welch’ 
eine Fülle von Arten, welche Farbenpracht! Es ist, als ob sich die 
Natur bestrebt hätte, hier alles, was der brasilianische Boden an 
farbigen Pflanzenwundern hervorbringt, zu vereinigen zu einem einzigen 
Gemälde von unvergleichlicher Schönheit. Zwischen den wogenden, 
weißen Ähren des Paspalum blepharophorum glüht die prächtige 
Galeandra Juncea, mit unterirdischen Bulben (entgegen der Behauptung 
von C ogniaux in Martius, Fl. Bras., wo die Bulben als oberirdisch 
geschildert werden). Die gelbe Solidago microglossa kontrastiert mit 
den weißen Köpfchen des Erigeron maximum. Neben dem derben 
Pterocaulon virgatum und der üp 
Wahlembergia linarioides schüchtern ihr Köpfchen. Durch das Ge- 


WIEE VON 


Geyeera zen Bulbostylis, Fimbristy 
den Charakter europäischer Moor neh ältı 1 
Zahl der Melastomaceen. Ich a ah ee a 
bleya phlagiformis, Tibouchina debilis 


4 var. vulgaris, T. Sebastiano- 
politana, T. herbacea, Leandra aurea, N 


L. refracta, L. sublanata, 


SH 


n. 
Endlich sind wir beim letzten, steilsten Felsenklotz angelangt. 
Der weiße Quarzit tritt hier zutage, der Boden ist nicht mehr völlig 
bedeckt mit Pflanzen, wie bisher. Aber immer noch breitet Paspalum 
blepharophorum einen weißlich glänzenden Schimmer über das Ganze. 
An größeren Sträuchern ist fast nur noch Ocotea vaccinioides und 
O. Blanchettii übrig geblieben. Aber auch diese Gehölze überschreiten 
kaum 1,5 m. Die meisten Gewächse haben eine derbe Struktur an- 
genommen, viele sind behaart, andere sind mit einer derben Cuticula 
ausgestattet. Wer einmal dort oben war und vom Wind beinahe aus 
dem Gleichgewicht gebracht wurde, wird über diese Organisation der 
Pflanzenwelt nicht erstaunen. 
rotz der mehr lückenhaften Vegetation hat der Artenreichtum keines- 
wegs abgenommen, die Arten haben aber gewechselt, wenigstens zum Teil. 
Ich hätte hier an Leguminosen die Stylosanthes juncea zu nennen, mit 
beinahe verkümmerten Laubblättern und dichter Behaarung, das hübsche 
Desmodium barbatum und endlich, ganz oben am Gipfel vorkommend, 
Periandra duleis, ein niedriger Strauch, alpenrosenähnlich, aber mit 
großen, blauen Schmetterlingsblüten. In Felsspalten gedeiht Dryopteris 
aleicornu und D. ornithopus und das weiße Tuch des Paspalum 
blepharophorum wird durchbrochen von den starren Stengeln der 
Lansbergia caracassana und den mächtigen weißen Blüten der Esco- 
bedia scabrifolia. Mir scheint, daß der Eindruck des Farbenprächtigen 
in diesem Landschaftsbild besonders dadurch hervorgebracht wird, 
daß alie Hauptfarben vertreten sind. Auch das Rot fehlt nicht. Es 
wird durch Dipladenia polymorpha hineingetragen. 
ch möchte hier noch zwei Pflanzen erwähnen, die ganz oben am 
Gipfel, auf der dem „Morro“ zugekehrten Seite vorkommen. Es be- 
trifit Drosera villosa, mit langen, schmalen Blättern, merkwürdiger- 
weise nicht in einem Sumpf, aber allerdings an einem wohl häufig be- 
netzten Orte, und Marectia taxifolia var. pubescens, eine hübsche 
weißblühende, erikaähnliche Melastomacee. 
er „Morro“ birgt viele Pflanzenschätze, ist aber mühsam zu be- 
steigen. Man muß sich erst einen Pfad durch die Lianen des Waldes 
hauen, weil kein Weg hinaufführt. Ich habe dort nur wenige Pflanzen 
gesammelt. Der Wald wird nach oben immer niedriger. Zu oberst 
findet sich nur noch lichter Buschwald, dessen Stämme dicht mit den 
großen weißen Blüten von Oncidium fragrans bedeckt sind. Auch 
auf dem Boden finden wir diese Pflanze. 
Man hat so oft schon die nahe Verwandtschaft der Arten des 
brasilianischen Küstenwaldes — und zu diesem darf die Flora des 
araguä doch wohl gezählt werden — betont. Dieser Küstenwald soll 
noch verwandt sein mit der Hylaea des Amazonasgebietes. Zweifellos 
ist diese Auffassung durchaus richtig. So gut, als sich die Camps 
des nördlichen Brasiliens mit denen des südlichen, ja sogar mit den 


5* 


hörigkeit zu studieren, findet man eine stetige Abnahme der Floren- 
verwandtschaft von den höheren Einheiten nach den niedrigeren. Anders 
ausgedrückt: Es gibt noch eine große Zahl von Familien, welche beiden 
zu vergleichenden Gebieten gemeinsam sind. Die Zahl der gemein- 
samen Gattungen ist schon viel geringer und diejenige der in "beiden 
Gebieten auftretenden Arten sogar sehr ger 

Ich glaube zum Vergleich am besten den Itatiaya bei Rio de Janeiro 
heranziehen zu sollen. Er ist nach Dusen (Sur la flore de la 
do Itatiaya) ca. 2887 m hoch, also nahezu 2000 m höher al 2 
Jaraguä. Seine geologische Zusammensetzung ist eine etwas andere. 


den Felsarten. Doch kommt diese Verschiedenheit bei der Beurteilung 
der Vegetationsdecke kaum in Betracht. Es handelt sich auch hier 
um kalkfreie, oder doch sehr kalkarme Gesteine. In Betracht fällt 
dagegen der beträchtlichere Feuchtigkeitsgehalt. Der Itatiaya liegt dem 
Meere nahe. Der Jaraguä erhebt sich erst westlich der Serra, bekommt 
also nur Winde, die ihres Feuchtigkeitsgehaltes zum Teil beraubt sind. 
‚Ein Vergleich der Flora der Alto da serra würde voraussichtlich eine 
größere : in identischer Arten a. 


Höhenunterschied tat. g* h ziehe es also vor, beide Ableitungen der 
Dusenschen Arbeit zu benutzen und sie a der Flora des Jaraguä 
zu vergleichen. Ich muß bemerken, daß meine Sammlung der ‚Jaraguä- 
pflanzen or dürftig und weit entfernt von Vollständigkeit ist. Das 
läßt sie n der Dusenschen Sammlung wohl auch sagen. Sie ist 
aber aha "viel vollständiger als die meinige. Spätere, “gründlichere 
Untersuchungen werden er wahrscheinlich die folgende Gegen- 
überstellung "modifizieren, 


Beiden Bergen Nur auf dem Nur auf dem 


sind gemeinsam: Itatiaya: Jaraguä: 
Familien: 37 42 16 
Gattungen: 54 162 66 
Arten: 18 418 163 


Trotz der Lückenhaftigkeit und trotz des Umstandes, daß wohl 
sicher viele der anzen, D mir nur von einem der 
beiden Berge bekannt sind, zeigt die Liste wenigstens soviel, daß die 
spezifische Z usammensetzung der beiden Wälder sicher sehr stark ver- 
schieden ist, viel verschiedener, als man bei flüchtiger Betrachtung und 
ohne ergleich der vorkommenden are ._ möchte 

ch glaube den Besuchern de 
wenn ich a Flora, soweit ich 


Be NR 


— Camp oberhalb des Waldes bis an den Fuß des letzten, steilsten 
el 4. — Der letzte oberste Abschnitt, mit zu Tage tretendem 
Quarzit. 


3; 
Baccharis dracuneulifolia DO. Campomanesia rugosa Berg. 
ic leeri Schinus rhoifolius Mart. 
B. genistelloides Pers. Tillandsia stricta Sol. 
B. brevifolia DO. forma Panicum divaricatum 1. 
Clibadium rotundifolium DC. P. chloroticum = 
Solanum nigrum L. aguaraquiya P. pilosum Nee 
Piso. Ichnan Ks zo Munro 
S. sisymbrifolium Lam Setaria scandens Schrad. longiseta 
ee brasiliensis Ch. et Schl. Doell. 
orobolus indieus R. Br. erecto- 
Euros ge wr palulus Te Pie rang 
quinqueradiata Urb. erecto-patula Doell. 
Begonia ae Klotsch. Eragrostis polytricha Nees. 
Bonnetia ige Rusby. Andr En bieornis 
Waltheria americana U. A. nutans L. contractus Hack. 
Erythro@ylum Da St. Hi. Er a angustifolius Nees. 
Pavonia rosea Schlecht. aspalum virgatum 1. 
Euphorbia hyperieifolia L. P. plieatulum Mehx. 
Peridium obovatum Klotsch. P. Mandioccanum Tr. ellipticum 
Boehmeria caudata Sw. Doell. 
Rubus urticaefolius Poir. P. conjugatum er 
Psidium ypanemense Berg. P. barbatum Nee 
Myreia rostrata DO. Scleria hirtella rt 
2. 
Faramea Eichleri Müll. Arg P. rubens Lin 
Psychotria malaneoides Müll Are. Pleurothallis a stenocephala 
2: En ven h. Li 
P. pubigera Sch Mierostelistconf ‚hastilabia Rehb.f.) 
Cyphomandra _ Sendt. Liparis elata Lindl. 
khipsalis gracilis H. B. K. Isochilus linearis R. = 
Allophyllus edulis Radlk. gracilis Oneidium erispum Lod 
Radlk. Phymatidium Dark Lindl. 
Dodonea viscosa L. Marantha arundinacea L. 
Struthanthus retieulari is (H.B.K.) Heliconia Bihai 
S. concinnus Mar edychium coronarium Roxb. 
Phoradendron nn Eichl. Dioscorea glandulosa 
Peperomia rotundifolia Kunth. Bomarea edulis Herb. 
subglabriuseula B. DV. Vriesia Gaud. 
P. major ©. DC. V. glutinosa Wawra 
P. edulis Mig. V. carina Be Wawra 
Piper aduneus Mig. Aechmea distichantha Lem. 
P. angustifolium R. et P. Anthurium glaucescens de Smet. 
P. asperifolium R. et P. Pennisetum latifolium Spreng. 
P. subeinereum C. DC. Gymnopogon laevis N Nees. er 
P. retinervulum ©. DC. H hyll / ! 


ce a 
Pleurothallis trifida Lindl. H. eiliatum Sw. 
P. sp. Asplenium praemorsum SW. 


Fe 


A. lunulatum Sw. * nn Fee. 
A. auritum L. caudatum Hiern. _P. loric 
A. caripense H. B. K. B alon Willd. 
Nephrodium molle Sw. r, Paradisiae Lt 
Nephrolepis cordifolia Pral. P. phyllitidis L. 
Vittaria Gardneriana Fee. Adiantum pentadactylon L. f. 
Polypodium lycopodioides L. Doryopteris pedata 
ig En B..& I inepiniformelh. ) Broelr. 
P. erassifolium L. Macromitrium didymodon Schrad. 
3. 

Baccharis ae DC. steno- M. theaecans Cogn. Glazioviana 

cephala Cogn. 
BD; EEE Baker. Ossaea amygdaloides Tr. 
Vernonia helophila Mart. Diplusodon virgatum Pohl. 
Eupatorium kn DU. Passiflora serrata 
E. pedale 8. Monnina Bicker diana St. Hil. 
Solidago en DC. Phaseolus lasiocarpus Mart. 
Erigeron maximum Link. Cassia Chamae ceripsa L.? 
Conyza triplinervia Less. C. speciosa Schrad. 
Pterocaulon virgatum DO. Mimosa daleoides Benth. 

cilia Jamesonii Baker. M. sepiaria Benth. 
Trixis glaberrima Less. Escallonia Foren Cham. et 
Lobelia camporum Pohl. Schlechtd. 
Wahlembergia linearioides A.DC. Iresine BMG Mart. = 
Manettia luteo-rubra Benth. luzuliflora Grise 


M. pubescens K. Schum 
Tournefortia elegans Cham. 


Aristolochia lc Mart. | 
| 
Lagochilum montanum Nees 


Stenorrhynchus bonariensis Üogn. 
S. rupestris Cogn 
Habenaria leptoceras Hook. 
. H. achnantha Rchb. f. | 
Blepharodon difusum Dene. Epidendron dentieulatum Raddi | 
E. fragrans Sw. | 
Trembleya phlagiformis DO. Galeandra juncea Lindl. 
Tibouchina debilis Cogn. vulgaris Polystachya luteola Hook. (?) 
Co milax cinnamomifolia Hook. 
S. Tijucensis A. DO. 
S. syringoides Griseb. 
T. herbacea Cogn Paepalanthus Usterii Beauv. 
gn. Paspalum Beinen Doell. 
Ä P. blepharophorun 
Pyereus fersianus wen ) Urban 
L. sublanata Cogn. Mariscus flavus 
Miconia stelligera Cogn.? Bulbostylis alas (L). Kunth. 
M. barbinervis Benth. Fimbristylis annua (Vahl.) R. Br. 
M. pusilliflora Tr. Platylepis zanthocephala Nees. 


4. 
0. foliosum Mart. ee Zucc. 
O. mellodora St. 


Dipladenia ra Müll. Arg. 
Zygostigma australe Griseb. 


Ogn. 
Tibouchina Sebastianopolitana 
Co 


Escobedia scabrifolia R. et P. 
Melasma rhinantoides Benth. 
Lagochilum montanım Nees 
Oxypetalum capitatum Dene. 


ei. 


Marectia taxifolia DC. pubescens Drosera villosa St. Hil. 
Co etragmastus modestus Rchb. f. 


en. 
Stylosanthes juncea Mich.  Lansbergia caracasana De Vriese 
Desmodium barbatum Benth. Aneimia tenella 

Periandra dulcis Mart. Doryopteris alaaer rnu ) 
Ocotea vaccinioides Mez. (=D. ornithopus Mett. 


OÖ. Blanchetii Mez. 


Phaenologisches, 


Beobachtungen über die Blütezeiten der brasilianischen Pflanzen 
sind bis heute äußerst dürftig. Phaenologische Beobachtungen hat in 
kleinem Maßstabe A. Löfgren in S. Paulo gemacht. Seine Arbeit 
ist von Lange in Petermanns Mitteilungen referiert worden. Ohne 
im übrigen das vorzügliche Referat beanstanden zu wollen, muß ich 
doch behaupten, daß der Abschnitt, durch die Zusammenfassung der 
Löfgrenschen Arbeit auf wenige Sätze, die Ansicht des Autors über 
die Campos von S. Paulo nicht richtig wiedergibt. Ich will den Ab- 
schnitt aus Löfgrens Arbeit hier wörtlich übersetzen, ist es doch die 
einzige Notiz, die mir über die Phaenologie der brasilianischen Pflanzen 
zu Gesicht gekommen ist: 

„Die Jahreszeiten (in S. Paulo) sind in den Campos gut charak- 
terisiert und die Unterschiede von der einen zur anderen stark aus- 
gesprochen. Aber diese Unterschiede haben nur einen sekundären 
Wert, weil sie bedingt sind durch die Aufeinanderfolge der Entwick- 
lung der Vegetation. 

an kann sagen, daß während der Wachstumsperiode der Camp- 
pflanzen jeder Monat dem Camp einen neuen Charakter verleiht. Jeder 
Monat trägt ein bestimmtes Kleid. 


grüner oder brauner Farbe erhebt, die sich durch ihre Behaarung aus- 
zeichnet. Dazwischen finden sich verkohlte Gräser. 


een und Caesalpinieen sich ent- 
lendenden Weiß der Myrtaceen, 


ee 


Malvaceen, Rubiaceen und Ternstroemiaceen verschwinden. Dann 
folgt das Violett von neuen Leguminosen und Compositen, in Mischung 
mit den herrlichen Melastomaceen und schließlich wieder Gelb in allen 
Schattierungen. 

In dieser Periode blüht auch ein großer Teil der Gramineen, 
welche ihre schönen silbernen Blütenstände zwischen den majestäti- 
schen Dipladenien, Tibouchinen, Weddelien, Lippien, Gomphrenen, 
Macrosiphonien, Helicteren und tausend anderen Pflanzen erheben. 
Es ist die herrlichste Periode der Campvegetation, aber sie ist von 
kurzer Dauer, denn die Dezember- und JJanuarregen machen den 
zarten Blüten ein Ende und, indem sie in den Boden eindringen, 
lassen sie ne _Monocotylen, aus den Familien der Liliaceen und 
Irideen, erschein 

Undtekhchereent hatten wir nicht Zeit, auf dem Camp diese 
neue Lebensph ase der Blüten abzuwarten, weshalb diese letzte re 
in unserem Herbar nicht gut repräsentiert ist (gemeint ist das Her 
der Commissäo geographico. A. Usteri). Jedenfalls hoffen wir in Kürze 


Wegen dieser Aufeinanderfolge der vorherrschenden Farben in 

der Campflora beschrieben verschiedene botanische Reisende, welche 
die Camps in verschiedenen Jahreszeiten besuchten, die Farbe, Mes 
sie als vorherrschend beobachteten, als Eigentümlichkeit der betr 

den Gegend. Aus diesem Grunde Sagt der große Meister St. ı 
daß in den Camps von Jtapetininga die blaue Farbe vorherrsche, in 
den Camps von Minas Geräes aber die gelbe und rote. Das ist nur 
die Verschiedenheit der ‚Jahreszeit. 

Aber diese Epochen, oder diese EN ER sind nicht fest- 
stehend, außer allenfalls für einen bestimmten Ort, denn in ver- 
schiedenen Camps beobachteten wir ee der Zeit im Er- 
scheinen der bekannten und gesammelten Pflanzen. 

In den Campos von Casa Branca und Batatäes macht sich diese 
Differenz geltend in einer Verspätung von 2 Monaten, so daß, wenn 
wir hier eine bestimmte Spezies in Blüte zu treffen hofften, oft erst 
Knospen vorhanden waren. Eine kleine Gegenüberstellung erklärt 
besser, was wir sagen wollen. 


Blütezeiten. 
Itapetininga. Batatäes. 
Hyptis multiflora Pohl. Aug. Okt. 
Salvia rigida Benth. Aug. Nov. 
Eupatorium am ygdalinum Lam. Aug. Okt. 
Salacia campestris Aug. Okt 
Zeyhera montana Mart. Aug. u. Sept. Nov. 
Helicteres sacarolha St. Hil. ‚Aug. Okt. n 
Piptocarpha rotundifolia Baker. Juli u. Aug. Okt. u. Nov. 
Erenanthus sphaerocephalus Baker. Sept. Dez. 
Dipladenia illustris Müll. Sept. Ne 
ez 


Caryocar Brasiliensis L. Okt. 

s ist sehr wahrscheinlich, daß diese Verschiedenheit die Folge 
der Ungleichheit der Lokalität ist, denn in den erwähnten Campos 
fiel so wenig Regen, daß das Abbrennen der Felder bis in den November 
hinein verlängert wurde. 


a DE 


Außerdem treffen wir eine große Zahl von Pflanzen ohne Blüten, 
welche im vorhergehenden Jahre geblüht hatten und zweijährig 


waren a ° 
Von dieser be 


geisterten Schilderung läßt sich vieles, aber bei 


weitem nicht alles, auch auf die von mir bei $. Paulo (Umgebung der 
Stadt) untersuchten Camps anwenden. Auch hier lassen sich deutlich 
h 


nach den Jahreszeiten gewisse Epochen unterscheiden. 
aus der nachstehenden Tabelle und aus Ab 
aller nur wünschbaren Deutlichkeit einen 
mit dem klimatischen Winter übereinstimmt. 


an kann, wie 
b. 31 ersichtlich ist, mit 
Winter unterscheiden, der 


Das Temperaturminimum 


im Juni-Juli korrespondiert nicht bloß mit dem F 


euchtigkeitsminimum 
(im Juli), sondern auch mit allen Blütenkurven. Aber. gleichzeitig 
zeigt die Tafel, daß S. Paulo in keiner Jahreszeit, auch im Winter 
mm. Arten. 
20° Pack per see >= 
15° 300 m a a x es chart } SER ARERE ne a A - Ma a 2 
“ ei Ort ER 
10° 2000 Eng | in I rn 
en - N a 
5 100 an : u dere 5 
FayeUgee) mal TE en ER Ah a i Be er en Anne 
Jan. Feb. März Aprit Mai Jum 


li Aug Sept. Oct. Nov. 
Zahl der blühend angetroffenen Landpflanzen 


_--- ahl der blühend angetroffenen Dicotyledonen 
Zahl der blühend angetroffenen Monocotyledonen 
-—-  Temperaturkurve 

unbersuesens Regenkurve 


Temperatur-, Regen- und Blütenkurven von S. Paulo. 
Hergestellt nach den Angaben von Voß.) 


nicht, vollständig der Blüten entbehrt. Sie zeigt ferner, daß der 
Blütenreichtum vom Apri N 


d die Dicotyle 
ordentlich zurücktreten. 1 


0 
Melastomaceen, ir untersuchten Gebiet nichts 
zu entdecken, will damit aber keinesw 


genden Tabelle habe ich die ) 
usw. bezeichnet (I — Januar, IT = Februar Die arabischen 
Ziffern n, wie oft ich 


Monate mit I, II, IH, IV 
geben a h eg i 
1e 6:3 

blühend angetroffen habe. rt ın dem entsprechenden Mona 


ae 
„ 


IT ET ER SA EN IS NU TER 


FIT PEITIEEIA TI INITIIERT TRITT III DS 


ITA 


BE re en 


EETIETPISETTIELTIET TEN TOT III E17 111 7 00 


SÄRGRe N Beine 


Bsopupug] 
vorpur wuun,) 
unusHPUPIBH wnryoÄpoy 
WNLIBUOLOD umryoÄpeH 
umueyuout wnpIoug) 

*  NAOIZeIH BILÄJON 

" 1SOSIppor] wAoıyed 
ne. wmmpuepıday 


vurp[eour BTUoB0oT 
BUFUBUUOB BLIBUSGBH 
BUTTgoBquoyore 


sung UOApuopoJrT 


"UONOZOINIH 


76 


61 ame | 9 | or ARTE 

= 1 = Feel + eg - | 1 — 
I ae ee erste R : R 
| Im Dee 1-1 — 8 8 & ee 
38er te 
a a I I j Ge 
= (le Bet ee 1 R E18 
— 6 — 4 — — | — — — — — — 
— I — — — — — — — —— _— — 
re R — |1ı ee — 1% 8 et: 
— L _— — — — — — .—— — — — 
I 1 wre ee | 
ia 7a). | wer I - 18 
- | - 117 T - 1 1 - |8 I - 4 
_—— j — — — — — — — — — _— 
— — — — — — — — — 5 — — 
[hit u I - | — 
— — E _— — _— — _— — —— — — 
u “ I — 
— — ns — ine: _— I — — PR nee — 
— — ale, — — — I — 6 PRER Pe .— 
- 1-11 - e11 -— |ı - 1 -'- || -|1 
_— — 6 — — u — — —_ ee —— — 
ji — — — — _— _— — — PER — 
| ee a: ee I - I 
— — — — I _— — —— — ee u — 
_— — E — _— — _— — — babe Fe — 
ea u 
gl ST v 8 9 8 zu 2 8 II & TI Se1ql) 
it \ 2m ind 


BOINZB BIUIOUYOIT 
sısuourump BIYUROSOPRLL 
yasıry eyeiqu]3 wdoosoLT 
8409.19 BULDOULULOL) 

° BgSngOT BUTFLUON) 
BIOopTpnu BUTDULLON) 

° sıgsodureo xerug 

° soprodunıks xejfuug 


BSONJSBF BITOWOAIT 

orepnpru ur ungopnvunnd umIYoUuLLÄsıIg 
epnzurg ummpouriÄsıg 
wmnyef® UmMIYOULLÄSIS 
wnyyFuBaofur UmyourLÄsıg 


77 


9 | 8 95 BE 0 BE 3: | Fa 127 “u u ve | 

- | — T 5 ee rn I _ | — = : 
ei. er Hr = er -_ 1 ee ji 

ne. | P a — — — DZ — — — | E — 
Pre. 2. 1.21.) 7 | I er ıı = 
ee — = = = ea eo _ - _ _ 
ee — _ .— I ker = se _ | — i 

a | RE ne PL Se re er 1 a Sue | I PAAR, 

— — = —— — # — — — ER Zen PEIBER 

PRE T — — PEN — {8 | — —— NEE | EN Pr 

I = ji = F a ne ar = 1 1 ne ; 
— _ [ _ _ — |1ı — I — I —_ 

iR . Ri = an & = = x - | - B 

— — EL u | PS —— — _— — — — — 
ae ee Sue 

I = _ Z= = > m ne f —_ _ _ 

ji I _ — — I = = I T — — 

=a = = I I ol Beten = E = u in 
a2 2 Be 
PER I — IE — Pr — — Pe FERN EEE — 

I I I I ne I | = _ = - _ | 

= = = 2 I er en I I - 4 

I = = I ER OR re = I zu I I | 

_ x ö = - — oa — nn — .— Ba | 
— — 1 — — — | pPruEHs en — a | Fer PERERR, 

en = T e, rn un, | mn — _— u: BR — 

— — — — I — | PEESEENG — 6 PER — — 

ER — — PR ücnen: FREE | PER PR T — u —— 

ag T T = I a I _ eg _ 

I je . er ” a er = a : = = Eee 
61 8 SI 11 FI 9 | L oI TE IE II 18 Se 
ae >. aa aA mi & =. 4171 II 3 


" Bpjogıry stÄgsoqugl 


veooeıjIded SLIBy009[0H 
8SOJnpoU SLIBLDOATOH 


vr[oJoW10980Z BIOQJURIOIOH 
° @yep.I0d BLIOPOFUOT 
* SI[BAO BLIOP9SJUOT 


VB 


nr 


SnyoRAyUo9 surynu UOS 
sısuodojey umySs1og UO: 
; SI[BIOFE] SNUBDUT UOx 


snuwofog snAY9BISO9NET UO. 


snumued suÄyoegsoone] u: 
STUIOOTG UO& 

snıoptygeds uosodorpu 

ee eier UO« uereher; Ju 

* J9UuU9} UO.G odoıpu 

snsomnjd suydıour4jod uosodAyoeLL 
HNULLL, SnyguBLiT 

[ 


VvuDa 
3odo1 
odo.« 
xLIyJoaowur snyetıog uoSodompuy 
odoı 
odo.1 
ni 
vavul 


ıodse snyyuenir 
surpognsnsun a es SNUgFLBLI 


. > : : - ‚suue[s1of]g snomAdT 
: ’ nee snowÄT 


la bar a he a a a er a er a a Zee 
ee) 22|2|22 0215|=-|> 
— — — — — — — — — 6 u — 
: ee 
4R 3:2 35BE :36E 
— 3 T a — |1ı -— 11 = le 
T — lH - |3 -—. 11 = | - 1 - 
- ehe = el 1 ah 1 — |ı1 
j - 1-4) 4 I I - |-|ı - | - 
-— | —-|1 I | I = | 
T = le, 2: Te ır ld 
— — — — _— _— — _— 7 — — — 
Re “ie - 1 - 
er ee 1 — |ı 
Pre T .—_ — — _— — — — — — — 
2 I =. 2 << - os 
if — — — — _— — — FAHRER eh Mau we 
er I - 11 „in .- Je 2 18 

j =. 2 ı | ee = 
—-|1 1 - | I -— 14 - |1 -— 18 
= ..<heer oe en 
Er ES ee = = #2 R oo 52 
ee ol -— |1 1 
—— T. — —— _— — _— — — ER EN — 
- bee ere 1 - |- |- | - |ı I 
PR) — — — — — — — 12 TIEREN PREER — 
Me 2... za. 0 
Re I ee ee 
a. 2 oe Ber 
I ee Il 8 | € ı ls» ea |r 3e1410qQ 
ie mu a u | u 14 | 


79. 


wmordıp> wmuwooorpusur umjedse, 

: k WIUUBOOOFPUBUL unpedseg 

5 wmsuoap umpeds®, 

; umyepnorued umjndsn, 

wnıge]3 umpeds® 

‘ wmpngeond umpedseg 
“ unsopyami wnyeyepp wnpeds® 

° sordsioned wmyeSaa umpeds®T 

: wnioprannd wnjedseT 


mr 


ni 
= 
© 
> 
a 
D 
i 
= 
5 
Pe 
>} 
[e? 
a 
& 


; non... uosodoaıpuy 
: " 1sooN uosodorpuy 


Fels 8 | ml ala ale e| 
er =” T > ee 2. + T L T | 2 
de iz A LER Bier | ee = Eu de HR T en 
2 2: 230 285 
I I er 7 ee | > =: Sr Br Be I 
oo... eu A4dBE 
T = 1 = | Ba zen = 33 + 2 1 22.4 
Er Som 28 
ae a 
r 2 = = = Er ar AR S _ I a. 
= - = = | = = m 2. 3 — 1 3 
ang — I -— | -- — - _ a = © 
ze |.) 0 Ju ig 
Fa Sek I a Bi ie Aue a iR we | a ME 
— — — — —_—— DZ —— _—— — I — ji raw 
_ _ = = - _ 1 u — F _ = 
g — 1 = _ _ = = I _ | - 1 
— PIERRE j8 PEN nee — —— — a SFT — — 
— 7: 6 — —_— — _— — — — .—— — 
— Pe — — — — _— T — — _— — 
I — I —_ _ — ei — — — = _ 
— _ = — I oe ns = — — * & 
I _ = — — - _ — I £ — -- 
— 6 — — — — — — — — — — 
— — — — — PREBER — — — T — — 
— — T EN — — — — DER, FEN jamen. rn: 
TI — ZB — — — — — — — — — 
he G — — — u — — an — — — 
— T — — — _— — — — — — — 
we ae: ae 
BE | 00 I u zw |ı HM £T 2 gg 9% 18 18 Suıaqg 
Er ee ride Ta a ı | II T | 


s0 


Ss ia ra ıı ss lalıalereaıa | | 
r 2 2 a u... 

I I | | 1793 
car - u |. 
I I — | - : ei Te | 
= ee 3 | ee | 
on a Z | ei - JS | > ee at 
= 5 — — A | wi | 3 EN) DEN, en | 
— I I - | = a — — - 
—— | — — — — — Je | ER eh — 

[> 2 Be Pe — I2 13 ee 
-— |-|1-|]|- - I - 1- |1ı — | - 
> ee h _— et = 
322 2a 38 
En een - u — |/ı 
bo e re 30 | Pepe, - ie 
Be | aa ben sehen — wich ER = T 2% | er 
— |ı 3 4 = — ea, eo, 
a er. 2 )-+- ja ı - | | = 
Ze ee — 11 I 
m a ee eine ee 158 I 
3 -— 1-13 I 1-1 12.017 — 11 
u u ee ee "ee I 
I el u ı-:2 le: 1 I | 
— PFRE® eh: peNEeNE — Ki — I FR I Se I PBEEN, 
en u Ja ec 
— 1 7Iı ee Be I I — 1 
a ee rien kl L 
been): Sn | Bee 
- 1 ee I 1 2j-|-% I -  |-|-!1ı & 
— |ı - 1 3-)-|1ı — |ı = ee 
Ei m ve ee wu en 
ee euer, Seıaoqd 
ae ee  e T 


* 29810]09 SIIOBAS BLIBIOF 
* BIOSTABH SITPRBAD BLIBIOS 
£ suptegos suuouistde 


wmsourn]3 umoruBT 
supossuawÄd wmoTUuT 
osuouusAkRo TundruBT 


4 


ATI 


* wınwmxew umotTu®ßT 


suaımooad umstueT 


area opeummSues wuorueT 
suooswandand wnuerpruma wmorueg 


wmueIprumA] umoTUBT 


snurur un umorum, 
" unäyomgsouon umoTUR, 
Buorjouryorg umarueT 


aan eyeue] erguvuorugu r 


8 


Eee BER E RT 


Sax: 


PERS TI 


De 


fan! 
Pe 


*  sopeqdoooaopu snounp 
SU9HISHTNBO SNYYURUOBUÄS 
SNUBHOYOSTT snyyuwuoduäg 


snyguepedoeg 
umpeydeoouepoun UOTNBOIOHITT 
wmgsepout UOTNBOOLIHT 

umeyuu33 URBRENEE UOTNBOOLIT 
vygueaorun BAATO 


sopjojorun snwoag 
enuu® a 


ypray.1od SIISoASBAIH] 

wsoptd styso1Swa 
BUB4UOUL BIUOUJURLL 
Bei SIISOLOY 


BYBAINISL BPIISLIY 
suopped vpnstıy 
wnozyer wngespuuog 
BS0J9S BLIBIOS 

"  BARR BLIBgog 


DER EE LEERE ae 


a Ba el 


oma 
an) 


FB.12.10q[] 


un 
=] 
(2) 
- 
=} 
a. 
- 
n 
B 
je] 
Ö 
o° 
Eu 
fe) 
B- 
an 
una Flora der Umgebung von S. Paulo. 


Hl) 1 


1278 64 | 


Me en 2 bee ee N ne ee en. 
iR 
= 


m 
zu! 


82 


e lorlzaı min || | | wr| voi| co | 
= ı a TS, - Te Ten =, — 
FE Se; - Ya ang - u - + I 
y | ER 2 : ai Eye 
per _ 1 mi — nk 
— ||» — lei. |) —|- 
Sa 2.0: 
| er T ; — er I Er io 
- | BE PEN an — per ER — I & u Se 
- I— | - - vr eg R — | - 
I I ie - — |3 ieh 
= 0} _—ı0.+ - u — (17 
— I _ — — —— _—— | — _— ——— 
| en BER, a" 1 EN (er En | Rn Se za 
Fe er = TEE 98 I e 
—- ja I -— ı—-|1ı i-|- 11 — | — 
I 3 a a a Ze: —- | - 
A ae Be 
6-0 1 - | - - !ı | - I|- ii - | - | - 
1 -|- |-+- |17 - | - 11-1 - | - | -—- 
— — _— -—— Dz — — _—- _— N 6 T — 
Din zum ner 
u er Se en a lee = = ee E == 
u Br a a EN T EIN er Br u EB e 
Sr ZUBE ge 
art 0 ee 
— _—— Fe — 2 er ee) — — — — — I 
2 I a tee 2. be De 
I ee: - I|- |- I|- I- I|- | - | - | - 
— | & — 18 -— |-|- |1 - I | = a 
B ia m na a ws ale. mr Seıoqd 
mE un ta um rg 


WMIBUM.IIS WUIYURX 
eÄyowgsAjod wısomquy 
WaOFPUNgOr TunFpagttg) 
snopprweygue BAITOg 


: Burpfoo BrA0IS 
ES un umyw1aosy 


suuelmoffag snounf 


s3 


e | ale l# ee ie | rw | elor| ee | ıe 
Be Re a: Se 3 | - | - 
RR pe. EL en on a | -" 2 a 
zes. 0... ei ee | -ıa 
I I 1 | - bee 11 
= = Er Et Er Be — "ni a I 
oe, rr|l- los era 9 
et le ei nlt 
eier le a E — | I 
a Zee: ml er - I- | => 
Mr zu T = =” = _ = 6 ji | = 
Er ı & 2 tel I u 55 1 = 
nee — 6 — _— — _—— — _— — — — 
Pr Sr T — _— I — _— — —- — — | — 
a3 2 Sa Se 
een u — — — — — a at -— | Per2 | use 
— — 6 — — _— — _ _— 13 | — - 
Be 2 ee a 1 -— | - | - 
T I er e.)'- E er ı Hr \—- |) = 
er a wi I Sn | S = 
= ee) - ee 8 ee 
—_ — rq -— — — — = — PEReE: I FRE 
— E F — _— — —— — = m Bee u 
Me a 1 a ee Ba. ee 
ee ee En: j a. F 
— — — _— — —— oo — G u Bun — 
— _— — _—— _— pen — — — E | — — 
I are e)e - bes: \g _ 
Riese re its ı  - |. 
ee re ni = 
iS na Tun le ai Senıoqg 
ae ee rat tee ee I 


* “ . 


BI9WLI} SLIBUOOREE 
eyepnyound srıieyoorg 
sOpIozÄu09 SLIWUODREL „ 

z sopjosÄıyopey sLwypoug D 

: : sısuoftyo BzAuoN) 

\ i ende BzÄuoL 

; Fe ne 03BPTIO 
* wmmopum UOAOSLITE 

SsuoLTwuog UOIOSLIT 
SNUIXBUL uoAaBLt ß 

» asodeos sısdoonerf 
WIOFPRUBLIOTBA SEYIFYOHLHT 


eropoBIory soygyoaug 


 orgdırpe vındsy 

wunnfoagqns BIfopo A 

WIOHAMUL BYEgstturg BOrAureig 
eqpe erdıporg 

wnpıdstry umurmdsoygueoy 
 SOpIOTUJUBX umurdsoyguwoy 
‚s1Topr13oruf eıaygoAygyoT 
umsourds umryyuex 


s4 


ee ul vs ie ir rl mjoln|e | 
-- I - 1-17 77 — 11 vage — 
— — — — I mm —— — — — u — 
Be & 3 1 — 1- 1-1 - -— | — 
Fan — 1 —— u PIERRE: — u en BEER —— 
— — = I e Mm 
- - I — I I I I 8 - 4 
I — — 13 € - ı 
: E Be, - B " 
: = a ee en a # 
PER TE PO — - —— I 8 pe PERMENDER 
= E 2 i Were 5 S 
Ri 2 : 5 z i ; : a 
— ui — TR I —— Faden, FRE N PSREEE m. 
Ri ; 2 - 1 Bor, & 
Kassen Be a ee Be: 
- u 0 ER ar De 
A Re ee Be. s : 
Fe ET SE en : ? : 2 
% — — m —— -—- —— — — I Ai ud 
I I - 1-1 - !- | - |+ 18 1 er 
r ı Jr Ei ee th — 18 — 1 
— 6 6 — — — — ER, BE EN Su Vi. 
— _— _— —— _— nz —- — Der SEE TERRER — I 
— — ji — E —— — ei Dr ee u — 
: a er er her ee 
2 ee a ae RE er ER Ber 8 EZ zB En 
18 -— te I- 1! + | — | — |1ı - hl 
— |3 - 1} - 1-1: - 1-13 I1-1- 
= |= en er 1 ee 
08 60T | 96 | gr gr | 9% | 177 | 28 081 | 081 | 89 | 16 | Seıaaql 
IIX zim aa een 


! suurur wmmoay 
ni 


904m voyonfg 
aısodurso WmTUSRBYORURIS 
m. eis 


© BIPURISBrT BIUBSNTA 
" BI[oFI[ISSes TTuByIW 


wyeguoprangd SLIBOORE 
‚spropAauq SLIByoOBg 

BSTOUT SLIELOOBEL 

artojtaBogur un aodunno SLIBYOORBET 
' nzypnyog SLIBYD0BET 


oO 
nn) 
_ 
© 
- 
bag, 
ne) 
Ne} 
— 


IE N ANNO SSIES 


85 


an agpe ad erwedisouunr 
* eydaoukjod wpnduwıg 


| 


' SINBOIXAH Snygueygung 
"  sueälna snyguwygung 


| 
Beet 


aa 0 WB Ai BE) Be | 1 1 Dan A Ra en a En bean rec 
| | 
SEHE RE RE 

— 

R $ & ; 

e Jr 

f Tue 

* © 
oO 
[=] 
[2] 
=} 
A 
© 
e 
o© 
© 
=) 
= 
> 
jun) 


* 2UuBour SUTTOOYOLLL, 
® : ; BIJoFpungol BIlgeuyoo 
ost | #9 96 Se10q[) berg: 


| 

BETT LTE TRITT Teens 
Er 

een a ee ne 


[er] 
we) 
-_ 
Beıeeijugılya 

© 
Ds. 
ul 
rg 

> 

> 

ar 

= 

_ 

= 

— 


Ne) 
[e'0) 


ınlalaleae |nmielse I Ir! os | io 
Eee een) | 
I g ai era I ji | 
R R A 2er Js ee. 
I j ae -— I|-|1-|1 e..1 . 
ee 2 .-ı- ee 2: ei 
munndn ie — PESEEER — _—— PER — 6 G — — 
\ 3 - 91 2 1-4) rei “or 
— |1ı E03) I - Te 7 7 = 00 
8 Re I een] -J-eJı | 
ie. ET T N 
Rz ie u eo. joe nn. et 
- 1 I Fi) 1 — ee I = 
A Me: a I 

R I a = ee _-— | - 
nn FEINE —— — ® _—— — PaReN ae pe ER ehe Zu 
— — _—— — _— — — FEB —— ° PER — 
j — |ı eo ).e)- ein 
£ I et a ee I I = 
A se 
— sum ii: — rer — — FE 1 ETE Site — 
6 [ BEER, _— — — —— — ie ne PER | ER, — 
= 11 ne. ee en 
eg... elle 4 I en 
ee ee = 
-- I = = = —_ — — - — = — | 
- let - 1 e 11 I I une ie 
ae 2. ou. ee 
34 za le.) on Be; 
ss luerimwmiea | 2 | |. | or. | Tor | eor | so | vo Senıoqg 
2X IX x 3 1 1EA | HA IA A AI IIL II I 


* 8OBIB UMIPIST 
ae, wntpIsT 
° oflgelmwa wunrpIsg 


EI E : Byape BIPOICT 
r ; : ert&udozapu BI, BIporcT 
: " eydaourkfod wrporg 

sıxAde1go4 BIOUEPUEMYIS 


° Borge.® 807707) 


87 


-$H 


slelelu|e|« |» lalelo | m | 
#1,» | zei er I: | Be | ei ie ur 
eizpzjege = Segel: |? 
ie ee 
ne a, ee - |i-|ı _- 
ea I ER | a: ER er IE FanE n— | Pe ee er 
m 2 1. | 21- | se . 
ji we | ei ee I nz ı=|=s 
j I a aa . Sun 
—ı1ı ee bee | = I 2 2er | + 
Or 2 Jesse 
ie RR 2 Se = TI we; Se T Bar se Be PER 
— |1 = 1.7 .ı- 1er a - | - 
— |1 I — |ı - Ii- | = 12 ıı — | - 
—— — Sn — —— I _— —— — | — — PESEEEN, 
I - |1 — | 3 eo le ir | > 
ij lee ı - IE ı; ale 
= je aıs|- ı  |=|- 
Sa Ser: 
Fe E — — —— _— — _— | Bere — ua 
Ss IB 
aA Zeige Ir 
-|- 1 R j = ı- | lo. || 
— FE — — —— -_— .— — o-— — m —- 
en I Brett er Be RES en = Pa rt en Bas 
— — —— — —— —— — | — — I _— — 
— |-|17 I ao 1 de a 
a ae rt SER I — ER | sa | Ri Er EB 
—-— |- |2 R = ie ı  |=!|- en 
Ziegel ıiıulslis la al o | u Feıaqg 
eat mia Ta etarı 


„uzORIOpSu90 WINLIBULIBT 
.  sdawoorowyds snunıg 
: : ByuSlAoRT BSOoy 


° stpopiye] BInyeorop BLIBIOLÄN 


4065 


Fire ne FERES SEEN RE 


LESBEN 


EA esnd nen oe a de a 


[er] 
po 
- 
> 
Ne} 
- 
- 


- 
2 
“az 


BR ET A 


N Re re ie 


vo ei 
jo£) 
- 


FRLlBLPRER TAB U 


> 
um) 


ERBERBND Rn eg 


el ee 


INES PER VE ee 


ei m) 

IRB 

Hama 
- 


vÄy9RISO10BLL BTurunng 


ABOOISB] SNJOASBUT 


sı[o813 a a en snjoosey.T 


sn 


BroFLMmeL Bırpuy 

" SITGBLIBA BLSLOATECL 

f "BAUS Bora 

! fuYy 810J0Sıpuy 
SOPIOLAFBUR BLIBILIOA) 
"  BUBDUF BLIBBIOL) 

" BuRI[yog BLIBTBIOA 
uomBoo1sgd BLrefeI0.1) 


"sısususAnd soyyuusofÄIg 


OAB[[IXB UmMIPoUusolT 


* SUSPUSOSPR UMIPOUSOL 


> 
es) 
- 


Be 
il) 
_ 
[ee] 
_ 
a 
u 

I 
al 


89 


EURE EL LE a ee 


EEERERREETRE eu a 


| i ; : : : BIOJORPIS BOUIOYOTY 
R ; : : aayppnben uogoWwomf 

; : : : sısuopned UOI0.1MOoInp 
| ; ; * sUOqLUMHHP SITUMY UOI0OA1ONL 


° BSTAUF BSOWIM 
’ : : : : "  grrerdes BSOoumW 

| ö ; 4 vrrAydorku BSOUI Mm 
Bq.1L9098 BSOUNW 

edıwoAjod wsounm 


GENE REANEnerAr. 


} 
| 
| 


| : ; ; i ' BAnOqUIEL, wngoTodequrg 
| ; EIER eLiejfeged wısse,) 
| BI4SLIOABUIBUD BISSE/) 
| h BSONXAH BISSR/) 
| ° ROPUngor vIssug) 
| : 23004 BIsse)) 
| eh er. 2 Fu 
R z ; ; ; : *  BIOHIg BISSE/) 
| ; ! , ’ } ° »pipuejds eIssey) 

y ‚ : : z *  ByguemdBwu BIsse) 
° »soumad eturynegr 


Ra a A ale: 


PETER TITEL BORN ER 


DI | 
u | 
a 
ee EEE EN 


4 
um) 
Lam 


BER Eure. 


ee teeeetddee 


or en NEE TAI ELTA AIR! EMAEN SAR N TE 


- 


3811199] 


- 
ek te era) 


SR Re a ala a we. 


ee 
Ho 


u A Be Ba ee en ee ir 
SB ee ln .; 


Er 
Bel 


XI 


4 
- 
ıP 


va | ses | oor | ur | 


90 


2% | E : : ; t : nnd UIMISOUL 


_ : : z f ° BUBTLATTOqG BIO ge. 
— ; i 5 ° soprouosAjod BIOyURTLIOATY 
= : sopro1oxogryd BIOYJURUISATY 
—— ° BOnB[d BLFRg, 
a5 3 ; ® 2 2 snsourds snyyur.ıguu 
Z ‘ ; sÄyowsoaofo snyyueawury 
_ ’ SIPLITA sSnyuerwury 
T ; e °  srfoyogad 899090 
= - WonIdg 884090 
_ : 5 ! ; ; *  BgBTORDURT B9I090 
— e ) 
sen ) 
& 


*  BguOTNIOF 89900( 
susgpopuskem B9I09C 


| 


SIIIJexBS erZurg 

BYELIOS BUBISTIOS 

wusggoyg vuuHsugag 

: : sono wydoref 

| ; ! s : ; h sdaouyıd BISILLROL 
Be BYBAOgO Bad 
rk erdureypoofe(T 


| 
a ee ne ae 


ert | Sen1ogN 
“aııaıı 


gr url | | | ee | ca | em | are | sofr | zer | 
ei ® Term miı we] er.) Be ei 
ae ee ter N = Er e 
Eee: 18 u. = eo 2 = = = 
 [2]e 8° 1: = |20E |; 
ve ug ee er > SET u = er E a I 
ei) - 1 |) | TI :im)|n 
ae ee: : sh 
ne Een 
— I — en — _— -- — — — 
Ba = Je |. 
0 1 = ı|-1|1-|1ı I — lı 1 € 
-— |-|1 Fer) -— |-|-|-|17 
| -— |1ı re a - | Je i- |j|- | 
— E — — _— — _—. _— — — _— — 
u. or 2 el eu Hi - | > 
$ j a ie |- Do ee. 
| 1 - Ir - 1-17 2 — 1 
- |- |- |-|1 -— |-|1- |a € — |3 
u u: R ziel |) wol & -— | - 
I R -— |z a R 2 - | 
— — G T — —— _— — — — Katie — 
-— 11 I 1 le I ee ie el a 
a Bi; - Po... )- 103 I = helm 
_— —— — — — — — — E — — — 
— — — — — PREROE: — — — = — — 
BEER TI u — — BERE — se — — — — 
- |< - je | | - |) - [= jei- I! - la 
— I I — Br I en — —i — — _— — 
= i - tz zeit - |-I- 1-1 -|1ı en. 
mılaıiaııa Blol|enı ei mw|ew| or | wi Funaogg 
Er pe a ee ee <A | Te er 


BSOAIIU BORISSOF 

SUBSOWOFSTUB VWOBISSUF 
° BapunıoJ BISIEqweane] 
vumuos sıwuma wrundng) 


Aunyısudnaneg uodıwoK[og 
° eorje3 ouolıg 
 apegode wursug 

eyep.A09 BLIBULÄAIC 


2 ET Bi 


92 


oor | ves | ser | 28 | 00 | za | #8 | ea | u | ze | or | mr] 
a , «r 2 % a a =“ 
3jö 3 53E |: 
ae ee 0 -- 
ee te e)m 1 Pe | a. 
| = ZA = wa 
2a si Bar en Ta ER | a den 1 ser ER ER 
- kei Jet) Ver - /ı 
I I r — | g — |ı ie m — | —- 
a a a en ae - |- 1 #13 
= kei ie 4) I — |1 
ae ae Be 
Een a muss re NEE u AEIR — 17 OR A _ 
ae an de 
— — — —_—— — — LEBER — | I ns un, —— 
a n.- 1.022.238 
ie 2 2.0 le | -— | — ad 
ve ee ee 
FA Pre HIN FERN — au Ba er PRESS: = T | SE ae 
Ebene | n m 
- |- | - | - | - |ı - 1-17 aan 
— ie PER —- — — — — 6 ER TERR ui: — 
a... 120% ee 
3 ze are eg > beie 
Fiat — 1 
— T PER m — —— — en — I ia, — 
la 12.12. = e.1, 12193 
Zn ee. 
Bez 2... Io, |, a 
— |ı - i- !'-|-|- |z | 1 re 
I era tee) bei I = 
sales wie ie ee | 0 | ar | eor | 201 Feıoqg 
DEI EI Em aan" 


en ug. 


BIpuwoopfuos BUryonoqL], 

sı[Tqeynur BUryonogLf, 

BıpouL.Ioguf »Ioptoned stdojo1agg 
®1[07989]0 sıdojoaoım 

vpnosnzige]3 eroppRuIs[e BIOUJURSIOY 


WMIBULIB BULOISOJORU/) 

munpanodonu BOOT? BISOpIssoqureg) 
' opnpe ummmoeg 

suyguwowÄjod soAorg 

o1sodwueo ummurpow 


; : : : 2 ; esopd BoRıssn 


93 


NE Seal Wen San 


ß j : : ° eyerjoqum ousıÄm 
? i espuf BW[TORL3 BIOrA 
snqje suyqguegqäff 

i : " spegnjes Bgorypuy 

> ; . vsoutds awoaI/) 
STUNUIWIOD BIOSO.ACT 

*  SLIISOA]IS BLIBAST/) 

ern ed BLIBOSTN) 


5 ‘ *  B9B1SO.IO BIPuBorT 


: BOIBULIO BIPuUBOrT 
BURKOUPIUK) ®ıpuvorf 
: ; r : "  SIULIOJOBSUBRTU BIpuuorT 
BUBIMOIJOS BUrJONOgLT, 


: i ; BRIR ynisn.> BUTTONOGLT, 
3812194) 


nn 1 nn a ad a a nd 2 


94 


je oz] 
a 


; ' 890919 BIsOdBAuRg 


; » RpungLiopp Boand) 


Se.12.10q[) 


v 
| er ee un ie u 
_ > ; i : 5 ; ad BI[oFTpP.IOO BPIS 
gel : : : :, ; eyno® BIS 
= °  erfoflum BpIg 
eranpnau. UOPO.BUL BPIS 
| { S SAInF SLIEITO BpIS 
| 5 i : i ! ? deu vepIS 
j : 3 : vıoytared enpess 
Den en 


| ee Er: vsodnt BI[rawcl 
: Ä x sısuaynuna® LIOJUIL MA SÄUILICT 

| R Ä ; Ä “ soudureyg erfayorW 
; : : BAR BLIOMyenK) 

| BSOUOA. SISUOFTISLLIA BLUNOL) 


Pi IR ER TTI 


BYBULZ.TBLUO Bıskyoo A 
BSOWEHBL BISIFBANLS 


ıQ 
[e 8) 
- 
Be“ 
\e} 
a 
jan} 
jez) 
- 


I FrlRunchrg] 


TI 
IN IE x & | IaA | MA IA A AT 21 II 


| ht m | |R" 


-E5 
& 
a 


G6I | KL AURETTG| 


I 


| 


> “ surtodsostjo wrıBpnorıN) 


wmoust BUrofoyg&uo,) 
wurÄydosegpe BU1o[oygKıoN) 


OD eruordrsoroemw 
“ er[orrug 


. 


BOUTO909 Bruapepdıry 


_o1s- || oR || ezs |: are | ser. | rn | or | 88 | eae | sos | sr | o01e 


SISUO}]SBIq BuRyuB] 
BIBUB BURyuRTT 


= eh : ; & SI[B.IONI] wuagqaaA 
—_ , ö s - * RBSOFLIS BUOGIOA 
= . ; 3 : " jıry wuaqao‘ 
I : s re > onopLapovunun nd A 
er { e : : eurpndny wıddry 

enge 5 2 5 °  @pIärı wrapug 
_ Ne x : vıfopowgedou sıyruoarf 
: : 5 ’ ; ' SHOLITAqIS Su.muoarT 


a  e 


la a ae 


I ri epuRIBoRp 


ke a ee a a RT 


Flora der Umgebung von $. Paulo. 


Bere en 


SIIOIFFTP Bosury 
umyBufly09 UMTUSJO099YNT 


4 17 Ka 


au 
{er} 
oO 
ae) 
m 
- 
en 
jer} 
Ne} 


Usteri 


fe | 166 | 281 | 908 Se11041 


| 
SE a ee nn Be a a 


je 
KH 
2 
” 
“ 
| 
> 
> 
Pa 
— 
| 
je 
a 
4 


98 


"gie | ze | el 

Be T 

i£ — ee 
en 3 
ln 
ee 
— iE — 
m I 
Je 
——— I — 
_— G — 
— sE — 
Re < 
N Rz 
— E — 
— E FUBeR 
ji x 
I 1 3 
018 | 808 | 638 
4X | IX x 


a 
za. 


re je} 


BETEN 


set | © | oe | 98 Il see 
Er FR KR SE L 
“jo we 
— — — E — 
j T I — | - 
LE PREENG — — — 
-1I1- |- 12 177 
3 — |ı = E 
- 1). be 
I - | -|1-|- 
7: — — —  — 
Eizo 
= 2.0 er 
Be 
3 — |ı - | - 
m — _— TI PPORERER 
a a ae Ze eo: 
IIA | IIA TA A AI 


gie | are 


umurizywag umurjog 
° wnurkpıp umusjog 


UmMUUMDUOD UMUR[Og 
"naubnanay um.sru wnUuRB[jog 
®pIonf BIAOSSBE 

? “ wuwfanıod sıpesäyg 
B* " Byanoeu-oosnz sıiesäyug 
{ egord BoRuoygy 


vueI[yoT BIogsnp 
BLIOISIP BSSOLIIÄUY 
uoydısAyowaq erjony 
* 8904509 erydoasäH 
wrpoFt3uo] epydo13£H 


EN : Br[oFLI wuRyueT 
Se1210q4Q 


ese”| ze | zer | zer | ».| oe | 6 | ow 


rm 


99 
BEE ee 


Nr 
N 
n 


x 


5 i “ suBOgaA[uo vydıoukjod wsowody 
| 4 Be, > susqurmoord woowod] 


umorput wmıdongorog 


L 

je 

IE : F h ee manıoa BIJIOJoLL.IMOL, 
L »ITÄydoasgoy BIPı0g 
T 


vBuBIKIogqneL, Xolf 
BSONUHWOF ODBYURBT 
euwodog vısppguna 


= artopasnsun ofTquLImA umuvfo 
= OfTGELIBA umUR[o 
= & ee ; *  UMMIOSKIEISB UMUBTO 
- 5 : sdaorg wınurfo 
T " ngoptaqur.dsts wmunrfo 
E ° IMpoUIHY wmue[o 


°  UMgBIOHABDUT UMUBIO 
' unyguwowurped umnu[o 
UMABIA UMUBTO 

unse]? oprqwgoods umuno 
wrnıjofisstds umue[og 


EN ETII R N 


a 


r . . 
T LTE Seaaqf 
I 


ar 
As 
— 
1 10 
a 
| 
SgS 
58 
a 
[0 0) 
[ap] 
Ar) 
ao 
- 
[an] 


100 — 


are | 20r | 


25 


ga8 | ae | wsz | zer | 20 | 2 | se | 6 | ges 
| 

re ner, - ze | DZ 
— — _—— _— 6 — | — — ——— I — 
- tw 1 ee le. - 18 ei-)= 
I 1 - i- |- |- | - |\=-=|- | - |ı 
.;_. _— _— — _— — —— — E — — 
er A Dada eiEV IR er sn Sic T T FR 
- 1-1 - Je = ii | - ja Te } = 
- 13% - 1-1 - 1-1 - 11 — |ı 
— — _—— —— — — 1 — - — _— 
Pen .— ie — _— — — — ERER. Sen: — 
1 I - elle =) - 14 = = 
— G _— u _—— — — _— _- — — 
1 ii mie) | - 1 a ee 
- \-l- 1 - |1 T Ze I = 
— . — — I 5 — — — ae —— 
R = ie. = jJ2\- dena lg - 
- \- |- | - |a - \- | I - | 
- | -1- | = | - = |ı 1 & - | - 
I R Fiir ii - | - je 1-1 - | > 
1 -l-lelg -|J- el: 1 1 
u & _— = — — — — — — — 
-— la I - | - | - | ı |=- I|- | - | - 
— |ı - je |2 1 hs T 1 — 
- | 1-1 |- )- |- I|—- |e 1 I 
I er ee — 
- lejejeai- je l)l- je ld 1 — 
B T _ Pu — — _ — _— en = 
08a | ese | -9e | zaı | wı | m |-o | 6 | oe | oee | gar 
> A | Er = We I We er a 7 Ca nen 


| 


| 


| 


: " su8sole vIeIppngr 
: sısuorfIseig BIOIppngg 
urauegpjoqua wnWwoyguBuunT 


" 2yB[oad.ın BISONLIO 

- ummsnzpp uopoaeydorg 
® ‘  wngpÄyde BwfogswyoW 
: *  8SoJUEWOI BUOISEIOMN 
wmnyBIOoPpo BU[9ISBION 
wolABssBınD seıdeposy 


? x gepungLiog woowodT 
: s ERDE eyd.aourfjod BoowodT 


— 101 


Gelegentliche phaenologische Beobachtungen 
in der Umgebung von S. Paulo. 


Ausflügen in’ die. Umgebung von S. Paulo sammelte .ich die 


Auf 
jeweilen blühenden Pflanzen, 
Zusammenstellungen wiedergeben: 


Ich will im folgenden die betreffenden 


In der Umgebung von Ipiranga sammelte ich. blühend am 7. Ok- 


tober 1907: 
Rlıynchospora setigera 
R. glau 
en TEN 
Aristida pallen 
Juncus Sellomiähe 
Prescottia corcovadensis 
Epidendrum denticulatum 
Sisyrinchium secundiflorum 

m 


Eriosema heterophyllum 
Ualea pinnata 

anal integrifolia 
Ageratum conycoides 
Vernonia cuneifolia 
Senecio brasiliensis 
Eryngium paniculatum 
Tibouchina eg 
Tibouchina au 

Uuphea a 


Ü. mesostemmon 
Hypericum cordifolium 
Sida. macrodon cymballaria 
a 

nina Richardisna 
Orotoin verbenaefolius 
Erythroxylum deciduum 
Oxalis myriophylla 
Rubus rosaefolius 
Myrtus ei 
Myreia undulat 
Ü 


Declieuxia divergentiflora 
Oldenlandia uniflora 
Ruellia brachysiphon 


ro 
Solanım kb 


Am gleichen Tage fand ich in Früchten: 


Prescottia corcovadensis 
Cupania vernalis 


Sida macrodon cymballaria 


der Umgebung der Avenida Paulista fand ich am 16. Oktober 


In 
1907 blühend: 
Hypoxis decumbens 
Nothoscordum er: 
Aristida pallen 
Andropogon nee 
Mellinis minutiflora 
Olyra mierantha 
en 
Poa an 
Aimohbenere rigida 
Lagenocarpus paulensis 
Paepalanthus ae 
Gnaphalium ureum spicatum 
Erechthites. A 
E. hieraciifolia 


montevidensis 


Ageratum conycoides 
Senecio .brasiliensis 


eill 
Coceocypselum condalia 
Valeriana scandens 


us 
(Myreiaria BER, 
C'roton verbenaefolium 


— 


Begonia uliginosa 


Solanum Reineckii 

S. biceps 

S. nigrum guavira 

fruchtend: 

Duchesna indica, 
Chaptalia nutans 
Apium ami 
Plantago major 


Am 24. Oktober 1907 in der 


Hypoxis decumbens 
Sisyrinchium secundiflorum 


Paspalum ellipticum 
Andropogon leucostachys 
Calamagrostis montevidensis 
Pontederia cordata lanecifolia 
Bromelia fastuosa 
Eupatorium erodifolium 
Erechthites‘ hieraciifolia 
a conycoides 

Biden 

Bi brasiliensis 


Elephantopus scaber 
Blainvillea biaristata multiflora 
Vernonia oxylepis 

V. scorpioi 


Sonchus oleraceus 
Erigeron linifolium 
Chaptalia integrifolia 


Ageratum conyzoides 

Hy drocotyle leucocephala 
ryngium paniculatum 

Rosa laevigata 

Rubus brasiliensis 

R. rosaeflorus 

Myreia costata 

Opuntia monacantha 
unica Granatum 

Waltheria americana 


fruchtend: 


Sisyrinchium secundiflorum 
Soliva arthemisiaefolia 


102 


S. incarceratum 
Cuphea polymorpha 
Ü. mesostemon 
Keithia villosa 
Lantana odoräata 


Drymaria cordata 
Solanum incarceratum 
Lantana odorata. 


Umgebung von 8. Anna,. blühend: 
Drymaria cordata 
Borreria gymnocephala 
Oldenlandia uniflora 
Diodia polymorpha 
Serjania reticulata 
ee prostratum 
Melia aze 

Jussiaea ER 

Cuphea Balsamona 

Ü. mesostemon 

Ü. arenarioides 

C. polymorpha 

Miconia paulensis 

Oxalis myriophylla 

OÖ. Marti 


TRETEN 
S. nn. 


cu 
8. En un 
Plantago tomen 
Rhytiglossa ta 


leome spin 
Öroton erkenne 
Polygonum acre 
Solanum Peee 
S. Reinec 
S. unhellätuin 
Datura suaveolens 
Nicotiana Langsdorfü 


Eclipta alba 
Hydrocotyle »leucocephala 


— 


Paullinia seminuda | Herpestis tenella 
Sebastiana serrata Lippia Lupulina 
Phyllanthus Nivuri Schwendenera tetrapyxis 
Sida macrodon cymballaria Polygonum acre. 
Thunbergia alata 


Am 28. November 1907 fand ich blühend bei S. Anna: 


Sisyrinchium secundiflorum Rhytiglossa distorta 
Echinodorus paniculatus ‚Jussiaea > lia 
Pontederia cordata lancifoia J. peruvian 
Rhynchospora a Begonia gun 
Kyllinga pu Cuphea balsamona 
etaria gracili Tibouchina gracilis 
Bromelia fastuosa Thunbergia alata 
Elephantopus scaber Lonicera aapenjen 
Blainvillea biaristata multiflora Sida acuta 
Erechthites hieraciifolia Solanum Reineckü 
Senecio brasiliensis Rubus rosaefolius 
Ageratum conyzoides Stillinga saxatilis 
Calea pinnata Üroton ee 
Aeschynomene Sellowii Heliotropium indieu 
Ener intermedia Stachytarpha Free 
Leonurus sibirieus Herpestis tene 
Mirabilis Jalapa . Salzmanni 
Borreria verticillata Symploccos pubescens 
fruchtend: 
Paspalum virgatum Oldenlandia uniflora 
Plantago tomentosa Polygonum acre 


Talinum patens 
Am 14. November 1907 blühend: 


Melinis minutiflora Aristolochia brasiliensis 
Panicum deeipiens Stachytarpha cay Se 
Heleocharis interstineta re ee 
Utrieularia nervosa C. pol 

Hyptis umbellata Croton T ae 
Elephantopus seaber Hj ulocroton fuscescens 
Hypochoeris brasiliensis Myr oni 

Blainvillea biaristata Borreria verticillata 
Erechthites valerianaefolia Solanum varı 


abile 
Bidens pilosus ordia hermanniaefolia 
A 


geratum conyzoides 

Am 3. Januar 1907 blühend: 
Pontederia cordata lancifolia P. eonjugatum 
Eichhornia azurea P. obtusum 
Echinodorus paniculatus Panicum monostachyum 
Rhynchospora en 
Uynodon dacty g 
Chloris Bee Utrieularia ggg 


Paspalum dilatatum Teonurus sibirie 
. pumilum Lonicera ai 


— 14 — 


Rosa laevigata Huberia semiserrata. > 

Rubus rosiflorus Heliotropium indicum 

Jussiaea nervosa Boerhaavia paniculata 

Pavonia sepum ©... Thunbergia BR: 

Sida rhombifolia Begonia uligino 

Cuphea balsamona we verbennfolu 

Miconia paulensis Lantana odor 

Tibouchina multiceps Stachytarpha REREN 

T. gracilis : - Solanum biceps 
fruchtend: | | 


Setaria gracilis 
Am 30. Sees 1908 blühend: 


Sida Cuphea balsamona 

ar ph cayennensis Croton verbenaefolius 

Ageratum rt oides Lonicera japonica 

Bidens pilos 

Eine Bientümlehki fällt dem Botaniker in S. Paulo fast bei 
jeder Exkursion auf: die große Zahl von Arten, die beinahe zu jeder 


Zeit gleichzeitig Früchte und Blüten erzeugt. Wenn man die Flora 
einmal unter diesem Gesichtswinkel betrachtete, so würde es sich 
wahrscheinlich zeigen, daß der weitaus größte Teil der Pflanzen S. Paulos 
neben den Blüten gleichzeitig reife Früchte En 


Benutzte Literatur. 


Lange, H. Dr. Aus dem Staate $. Paulo, Brasilien, (Petermanns Mittei- 
lungen, 2. und 1892.) 

Löfgren, A. aio para uma distribuicäo nos vegetäes = diversos grupos 
Pit ren no ee o de 8. Paulo. I tim da commissäo geographica 
e geologica de S. Paulo, Nr. 2, —_ no 

Löfgren, en Contribuigäo para a flor Regiäo campestre. (Boletim 
da 10 1890) geographica e Fr ne er estado de 8. Paulo, Nr. 5, 


S. Basis 18 
Löfgren, A. La flore de ” Paul. (Revista do centro de sciencias, letras 
e Artes:de AR rn 
Sampaio, Th. Consi sr geographicas e economicas sobre o Valle do rio 
aranapanema. (Boletim da commissäo geographica e ee do 
estado de 8. Fehgar Nr. 4, S. Pa ulo 13%. 


n 
& Mörkinale Ks Ferien en 182 


Zweiter Teil. 


Vorwort zum zweiten Teil. 


d. 

. Bei der Benutzung wolle man folgendermaßen vorgehen: Man be- 

stimme zuerst die Klasse, mit Hilfe der ersten Schlüssel (Conspectus 
divisionum prineipalium p. 109). Dann schlage man die Familien- 
schlüssel der betreffenden Klasse auf. Für jede Familie findet man 
von p. 129 an (Öonspeetus generum specierumque) die Gattungen und 
Arten. Man vergleiche immer die entsprechenden Nummern (Bi Bi: 
1 und 1*, 2 und 2*, 2** usw.). Findet man, daß die Pflanze mit 1* über- 
einstimmt, so folgt 2 und 2*, dann 3 und 3* usw. Ein Beispiel soll 
das Gesagte erläutern: ich habe ein Farnkraut zu bestimmen. 
p. 110 finde ich, daß es zu 1 gehört, also zu den Pteridophyten. 
Unten auf der gleichen Seite finde ich diesen Namen wieder. Di 
Pflanze gehört hier zu 1 (nicht zu 1*). Ich vergleiche 2 mit 2* und 
finde, daß 2 stimmt. Ich fahre fort mit 3, dann mit 4 usw., bis ich 
zu 8 gelange. Die Pflanze gehört also zu den Schizaeaceen. Auf 
p. 136 treffe ich die Familie. Der Schlüssel weist auf 1, also auf 
Lygodium. Auf der gleichen Seite finden wir den Namen unten. 
Im Gebiet kommt nur eine Art vor, also muß die zu bestimmende 
Pflanze Lygodium volubile sein. 

Hinter Standorten, die die Herren Wettstein und Schiffner fest- 
stellten, steht W. et $.: habe ich die entsprechende Pflanze am gleichen 
Orte auch gefunden, so fügte ich das Zeichen ! bei. Standorte. ohne 
weitere Beifügungen sind von mir festgestellt worden. 

An Herbarien stand mir hier in der Schweiz nur mein eigenes 
zur Verfügung. Ich habe es während meines Aufenthaltes in S. Paulo, 
speziell zu dem Zwecke, vorliegende Arbeit durchzuführen, gesammelt. 
Es ist klar, daß es wünschenswert gewesen wäre, auch andere Herbarien 
mit zu berücksichtigen, namentlich dasjenige in Kew und das der 
„Comissäo geographica e geologica de Säo Paulo“. Das erstere enthält, 
wie ich mich während eines mehrmonatlichen Aufenthaltes in Kew 
überzeugt habe, eine große Menge brasilianischer Pflanzen, läßt sich 
aber für meine Zwecke nicht verwerten, weil die Standortsangaben in 


— 108 — 


keinem Fall genau genug sind. Das Herbar der erwähnten Com- 
mission enthält zwar weit bestimmtere Standortsangaben, die aber 
immerhin auch nicht so genau sind, daß ich sie hätte verwerten können. 
Allerdings wäre dies heute schon wegen der Entfernung nicht möglich. 
Zweifellos von höchster Wichtigkeit wäre das Herbar der Herren 
Wettstein und Schiffner in Wien. lein da mir mein Beruf nicht 
erlaubt, so weite Reisen zu machen, so war ich angewiesen auf die 
Publikation dieser Gelehrten (vide unten). Die Standortsangaben sind 
hier in sehr vielen Fällen ausreichend, so daß ich viele der dort an- 
geführten Arten aufgenommen habe. Vielleicht hätte ich aus jener 
Publikation noch mehr Arten aufnehmen sollen. Ich habe im allge- 
meinen jene Spezies weggelassen, von denen ich nicht sicher annehmen 
konnte, daß sie in meinem Gebiet gefunden wurden. Das war nicht 
er Fall, wenn z. B. die Standortsangabe lautete „prope flumine Tiete“. 
Dieser Fluß ist eben sehr lang und fließt nicht nur durch das von mir 
untersuchte Gebiet 

Die Schlüssel sind nach dem Vorbild von Schinz und Keller, 
Exkursionsflora der Schweiz, aufgestellt. Um das Buch nicht zu grob 
werden zu lassen, habe ich aber Beschreibungen der Gattungen und 
der Arten weggelassen. Aus gleichem Grund muß ich auch auf eine 
Erklärung der Termini techniei verzichten. Man wird eine solche 
in jedem beliebigen botanischen Diktionär finden. Die Diagnosen 
habe ich zum Teil den unten angeführten Arbeiten entnommen, z. T. 
selbst aufgestellt. Natürlich unter Weglassung aller Angaben, die sich 
nicht auf hier in Betracht kommende Arten beziehen. 

Die beigegebene Karte ist die doppelte Vergrößerung der Karte 
der Comissäo geographica e geologica, aber mit Weglassung aller der- 
jenigen Objekte, von denen ich sicher weiß, daß sie nicht existieren 
und mit Ainzufügung meiner eigenen Beobachtungen 

er Kolorierung habe ich mich einigermaßen an dis von En sler 
vorgeschlagene Normalfarbengebung gehalten. 


. Ich lasse die benutzten Arbeiten folgen: 


Baker, J. G., Handbook of the Irideae. L 
ondon 1892. 
Beauverd, “= en es brasilienses. (Bulletin de l’Herbier Boissier, 2 me 


: { i E. Hassler, Pl e 1902. 
Christ, H., Die Farnkräute en er Hasslerianae. Gen®v: 

u : ntl, Die natürlichen Pflanzenfamilien. 
eae, Zu phanerogamarum. (Prodromus 


mbolae AnlHanae, ae Unen: Vol. 5.) 
2 Hamburger Her 

.„„ Flora brasiliensis. en 1840—19 er 

Berli 1. eitung zum Bestimmen der Familien der Phanerogamen. 


2, 4. von und V,. Schiffner, Ergebnisse der b kunde Ex- 
men gr kaiserlichen Akademie der Wiese Schatten na ach Süd Südbrasilien 
a 2 schriften der mathem. naturwissenschaftlichen ae: . der 

ichen Akademie der Wissenschaften, Wien 1908 


| 
| 


Gonspectus 
divisionum prineipalium plantarum, quae in circuitu urbis 
S. Paulo reperiuntur. 


1. Plantae sine floribus sensu proprio et sine seminibus. Fecundatio 
in generatione sexuali (Prothallio) effecta est. Pteridophyta. 


2. Perianthium deest. Ovula et semina nuda in axillis bractearum 
lignosarum, conum formantium, disposita. Stamina florum masculorum 
spiraliter disposita sunt, amenta formantia. Gymnospermae. 

*, Perianthium fere semper adest. Ovula et semina in ovario clauso 
inclusa. Stamina rare spiraliter disposita sunt. 

3. Sectio transversalis caulis fascieulis fibrovasalibus dispersis. Folia 
parallelinervata, raro reticulata (Dioscoreaceae, Aroideae) aut reducta 
aut absentia (Burmanniaceae). Plantae paludosae nanae aut mediocres, 

oribus semper trimeris, aut plantae aquaticae natantes, minimae 
(Lemnaceae). Plantae cotyledone unico. Folia saepe angusta, indivisa 
et integra, saepissime sessilia, basi lata aut vaginata, sine stipulis. Flores 
saepissime trimeri. Monoeotyledones. 

3*, Sectio transversalis caulium vetustiorum fere semper fascieulis 
fibrovasalibus in eirculum dispositis. Folia fere semper reticulata, raro 
uninervata aut ad squamas aut ad petiolum reducta aut nulla, rarıs- 
sime parallelinervata. Embryo saepissime cotyledonibus duabus. Folia 
raro basi lata sessilia et etiam indivisa. won 

Tepala omnia aequalia aut absentia, raro exteriora ab interiori- 

bus paulo distineta, in casu distinetionis semper Ö. Monochlamydeae. 

. Perianthium florum omnium aut florum sexus unius petala et 

sepala continens. Raro (in Polypetalis) petala sepalis subaequalia, sed 

in ultimo casu semper plura quam 5. 
5. 


Petala florum omnium aut florum sexus unius complete libera, 


raro apieibus connatis sed in parte inferiore libera. . Polypetalae. 
5*, Petala florum omnium a basi, saepe usque ad apicem connata. 
Gamopetalae. 


Pteridophyta. 
l. Folia saepe magna, articulata, in statu juvenili spiraliter convoluta, 
petiolata. Caulis saepe perbrevis (Lygodio et A sophila exceptis). 
Porangia in parte inferiore foliorum aut in marginibus disposita sunt. 
Saepissime soros formantia. 


— 1 — 


2. Plantae aquaticae et terrestres. Prothallium in superficie terrae 
crescens. Sporangia in corpore partium fertilium folii non inclusa. 
, Plantae terrestres. Spori omnes aequales. Sporangia saepissime 
annulo eircumdata 
. Plantae parvae, minimae locorum humidorum, transparentes sine 
stomatibus. Sori semper marginales in apice nervulorum. Annulus in 
sporangio transversalis aut obliquus. Indusium adest. 
. Hymenophyllaceae. 
4*. Plantae altiores, annulo sporangiali obliquo aut longitudinali. 
Gleichenia annulo transversali munita est, sed in hoc genere indusium deest. 
5. Arbores. Sporangia annulo obliquo. Folia fere semper plus 
quam metralia. Alsophila arbuscula non semper arborescens, sed semper 
spinulosa 2. Oyatheaceae. 
5*, Plantae nunquam arborescentes. Annulus sporangialis nun- 
quam obliquus, änsr longitudinalis aut transversalis aut plus minusve 
abortivus, in apice sporangli. 
6. Annulus gl longitudinalis. Partes fertiles foliorum 
partibus sterilibus plus minusve aequales, nunquam complete differentes. 
3. Polypodiaceae. 
. Annulus sporangialis transversalis in medio sporangıl au 
RS in apice sporangii. 

%. Annulus transversalis aequatorialis. Sporangia il aut 
pauca conjuncta, sine indusio. Folia dichotome divisa. Partes fertiles 
foliorum partibus sterilibus aequales. 5. Gleicheniaceae. 

7*. Annulus sporangialis apicalis aut absens. Partes fertiles 
foliorum partibus sterilibus inaequales. 

nnulus sporangialis apicalis. Sporangia solitaria, non ad 

soros unita. 4. Schieuenerät 
8*. Annulus sporangialis deest. In apice RR! complures 

cellulae incrassatae. 7. Osmundaceae. 

3*. Plantae aquaticae, sporis biformibus (macro- et microsporis)- 


. 


Sorus indusio incrassato eireumdatus 5.8 olvimecl 
%* 
2*, Plantae mens Prothallium  subterraneum. Spora in 
corpore foliorum immersa, inclusa. US, Veoglossaced 
1*. Folia Wars inarticulata, sessilia. Caulis elongatus aut valde elon- 


Sporangia solitaria in basi paginae superioris foliorum aut in 
axillis foliorum, nunquam soros formantia. 
porangia omnia aequalia, reniformia, sporis numerosi®. 
Folia sine Keula. Lye Re 


9%. Sporangia biformia, macrosporangia sporis 
microsporangia, sporis multis 9. Selagmellacene 
Gymnospermae. 

11. Conifera®. 
Monoeotyledones. 


1. Plantae natantes, foliis parvis elliptieis, sine caule, radieibus paucis, 
‚ sine perianthio. Flores e mn e aut carpe! lo 


nt 
ntae terrestres a 
2. Inflorescentia spadix 


— 11 — 


3. Flores hermaphroditi aut monoeci. Perianthium deest. Plantae 
terrestres et paludosae. Folia basalia aut alternantia. Spadix spatha 
munita est. Antherae apicaliter dehiscentes. 17. Araceae. 

3*,. Flores monoeci. Perianthium adest. Plantae paludosae. Folia 
alternantia. Spatha deest. Antherae longitudinaliter dehiscentes, 

12. Typhaceae. 
2*, Inflorescentia non spadiciformis. 
varıum inferum aut subinferum. 
5. Stamina fertilia 1, 2 aut 5. saepissime stylo adnata. Flores 
fere semper zygomorphi, aut irregulares. 

6. Androeceum stamine unico fertili et saepe 2 staminodiis parvis 
glanduliformibus, raro 2 staminibus fertilibus et 1 staminodio consis- 
tens. Stylus perfecte aut pro majore parte staminibus connatus. Ovarium 
uniloculare, ovulis plurimis, raro triloculare, ovulis plurimis in omnibus 
loculis, in hoc casu stamina fertilia 2. Semina sine endospermio.  Folia 
parallelinervia. Plantae epiphyticae et terrestres, Flores hermaphro- 
diti. Pedicellus nudus. Perianthium 6- (raro 4-) partitum, corolliforme, 
raro calyciforme, aut indistinete in sepala et petala partitum. Petalum 
unum fere semper labiforme. Pollen 1 aut complures massulas formans. 
Stylus brevis. 34. Orchidaceae. 
6*. Androeceum stamine unico fertili et 1 usque ad 5 staminodiis, 
pro parte petaloideis quorum unum saepissime labiforme. Si 2 staminodia 
sunt, ovulum unum pro loculo. Stylus liber aut pro parva parte stamı- 
nibus adnatus. Ovarıum 1—3-loculare, ovulo uno pro loculo aut plus 
minus triloculare compluribus ovulis pro loculo, raro 1-loculare compluribus 
aut multis ovulis, sed in hoc casu staminodia 3 petaloidea et perianthium e 
calice trilobato et corolla trilobata consistens. Semina albumine magno. 
Folia pinnatinervata sed nervi laterales inter se parallel. Flores 
hermaphroditi aut polygami. Pedicellus bracteis munitus est. Lerian- 
thium e calyce et corolla constans. Calyx trimerus aut 2—5 lobatus, 
aut indivisus, saepe coloratus. Corolla trilobata, tripartita aut fere 

integra. Stylus elongatus indivisus, saepe 2 stylodiis munitus. 

vula pro loculo multa. 
8. Calix gamosepaleus, tubulosus. en dithecae. 


8*, Calix partitus. Antherae monothecae. 30. Cannaceae. 
7*. Ovula pro loculo 1. 31. M taceae. 
5*,. Stamina fertilia 3 aut 6, raro ultra (Amaryllidaceae), stylo 
non adnata. Flores saepissime regulares. 
9. Flores unisexuales. Caules volubiles aut repentes. 
| 27. Dioscoreaceae. 
9*. Flores hermaphroditi. Caules non volubiles. 
10. Stamina 3, petalis exterioribus opposıta. Perianthium 
6-partitum aut 6-lobatum. Herbae foliis lateraliter plicatis. 
28. Iridaceae. 
10*. Stamina 6 aut ultra, raro 3, tunc segmentis interi- 
oribus perianthii opposita aut perianthium 3-lobatum. Folia lateraliter 
non plicata. is Bien, 
11. Segmenta exteriora perianthii caliciformia, interiora 
petaloidea, omnia imbricata. Ovarium triloculare. ‚Albumen farinosum. 
tamina 6. Plantae epiphyticae aut terrestres. Folia basalia saepissime 
rosulata, aculeata rigida. 22, Bromeliaceue. 


_ 12 — 


- 11% "Segmenta perianthii omnia subaequalia. - Albumen 
deest. ‘Folia herbacea aut folia desunt. Plantae terrestres. 
12. Ovarium uniloculare, raro triloculare, tune stamina 3, 
transversaliter dehiscentia. - Styli 3-fissi. Albumen deest. Plantae 
nanae, tenuissimae, saprophyticae, -foliis reductis aut subnullis. 

. 2. Burmanniaceae. 
12*. Ovarium triloculare, raro uniloculare, tunc stigma 
indivisum et stylus indivisus. Stamina 6, raro 3, tunc stigma indivisum 
stylusque indivisus. Antherae apicaliter aut rimis longitudinalibus 
dehiscentes. Plantae robustiores aut altae, non saprophyticae, folüs 
magnis. 26. Amaryllidaceae. 
4*. Ovarium superum aut subsuperum, aut (in floribus sine peri- 
anthio) nudum. | 
13. Segmenta exteriora perianthii sepaloidea, interiora 
petaloidea. | 
14. Carpella pro flore complura, libera, raro basi 
connata. Semina sine albumine. 
5. Ovula 1—20 basalia aut lateralia in placenta 
unica parietali disposita. Plantae caulibus non natantibus. 
14. Alismaceae. 
er 15*. Ovula multa, fere totam superficiem interiorem 
ovarli obtegentia. Plantae caulibus natantibus. 13. Butomaceae. 
Er 14*. Ca m pro flore 1 aut quando complura, 
ovarium clausum formantia, itaque semper ovarium 1, indivisum, raro 
lobatum, stylo 1 aut compluribus. Semina albuminosa. 
i 16. Stamina fertilia 3. Ovarıum uniloculare, ovulis 
multis. Folia linearia. Plantae Lycopodium imitantes. 20. Mayacaceae. 
16*. Stamina fertilia 6 aut pauciora (Commeli- 
naceae),. Ovarium 2—3 loeulare. Folia nunquam linearia. Plantae 
nunquam Lycopodio consimiles. 
KR 1%. Ovula pro loculo ovarii multa. Stamina 6. 
Antherae rimis longitudinalibus dehiscentes. Stigmata 3 aut ramis 8, 
interdum range contortis. Capsula septicida, raro bacca, tunc stylus 


profunde trifidus 

18. Semina endospermio carnoso. Folia in caule 
(ex bulbo oriente) erecto disposita. Plantae terrestres. Flores in in- 
florescentiam paucifloram uniti. Segmenta perianthii libera. Stamina 
eorum. basi adnata. Antherae erectae, basifixae, lateraliter dehiscentes. 
25. Liliaceae. 
\ GREE i 18*. Semina endospermio farinoso. Folia pa- 
rallelinervia, in basi aut in apice caulis congesta, rosulata, raro in caule 
pendulo dispersa. Flores fere semper in spicas "racemas i paniculos aut 
capitula dispositi. Plantae epiphyticae et lörtestren. Folia saepissime 

squamis obtecta, saepe aculeata. ° Bracteae saepe colorataae. 
17%. Onıl s 22. Brom 
ns . Uvula pro loculo 1 ca (an 
saepıssime 4—5, quando plus quam 2 tunc fere We 2 
aut antherae apicaliter dehiscentes), raro multa (11—12), tunc stamina 
—3, stylus indivisus, stigma indivisum aut 2-3 lobatum. Fructus 
lieida. Commelinaeetz" 


capsula loculieid a2 
13*, Se aan sh 3 BIN 
aut perianthium Ve perianthii omnia plus minusve aeg 


— 113 — 


19. Perianthium petaloideum. 
20. Perianthium 3-lobatum. Herbae palu- 
dosae. 21. Xyridaceae. 
20*. Perianthium segmentis 6 aut pluribus. 
1. Albumen farinosum. Flores spicati 
aut racemosi. Plantae aquaticae aut paludosae. Flores azurei aut albi. 
4. Pontederiaceae. 
21*. Albumen carnosum, cartilagineum au 
corneum. Plantae terrestres. Flores albiı. 25. Liliaceae. 
19*. Perianthium sepaloideum, ad squamas 

aut pilos reductum. 

ÖOvarium uniloculare, ovulo unico. 
Perianthium nullum aut squamulis, saepissime irregulariter dispositis, 
consistens. Fructus achenium aut caryopsis. 

Folia caulina et folia basalia vaginis 
tubulosis munita. Herbae. Caules supraterrestres saepissime angulati 
et sine nodis, raro cavi. Folia angusta, saepissime 3-serialia, inter- 
dum ad vaginas reducta. Vaginae foliorum raro ligulis munitae. 
Spiculae .femineae raro ad florem 1 reductae. Perianthium nullum aut 
ad pilos aut squamulas reduetum. Stylus indivisus, stigmatibus 1-com- 
pluribus filaribus. Fructus nux aut drupa. Cyperaceae. 

23*,. Folia caulina vaginis longitudina- 
liter fissis munita. Caulis teres aut compressus, nodosus, internodiis 
saepissime cavis. Folia saepissime angusta, graminea et biserialia. 
Vagina saepissime ligula munita. Spiculae saepe ad florem unicum 
reductae, tunc fere semper saltem in floribus unius sexus paleis vacuis 
munitae. Perianthium nullum aut palea 1 et squamulis (lodieulis) 2—3 
consistens. Styli saepissime 2—8, liberi aut basi connati, raro stylus 1in- 
divisus. Stigmata pennata. Fructus caryopsis. 15. Gramineae. 

22%, Ovarium saepissime 2 aut compluri- 
bus ovulis. Perianthium sepaloideum, saltem in flore masculo et herma- 
phrodito. 

24. Ovula orthotropa, apotropa. Flores 
capitulum involucro munitum formantes, unisexuales, saepissime monolcl. 
Fructus capsula. 19. Eriocaulaceae. 

34*, Ovula omnino anatropa aut fere ita. 
Flores hermaphroditi aut dioici, non in capitula disposita. Fructus 
coriaceus aut carnosus. 23. Juncaceae. 


Monochlamydeae. 


l. Ovarium ante maturitatem fructus inferum aut subinferum. Peri- 
anthium in floribus femineis et hermaphroditis, saepıssime etiam in 

masculis adest. es 
2. Ovarium perfecte uniloculare, raro (Loranthaceae) in anthesi solidum 
(id est nec ovula nec loculi conspicui), post anthesin perfecte uniloculare. 
. Perigonium sepaloideum. Stamina numero segmentis perigonil 
aequalia et. iis opposita, raro paulo pauciora aut plura, aut flores mas- 
euli sine perigonio. Antherae nunquam connatae. 37. Moraceae. 
3*, Perigonium plus minusve petaloideum et stamina numero segmentis 
perigonii aequalia cum iis alternantia, antheris connatıs. 
128. Compositae. 


8 


Usteri, Flora der Umgebung von $. Paulo. 


— 1141 — 


2*. Ovarium perfecte vel imperfecte (in Aristolochiaceis) ‚pluriloculare. 
4. Ovulum 1 pro loculo perfecto aut imper ecto. Stamina segmentis 
perigonii aequalia aut pauciora, raro (Halorrhagidaceae) plura, tune 
styli complures aut stigmata sessilia. Antherae introrsae, raro latera- 
liter dehiscentes. 
Segmenta perigonii supra ovarium libera. Folia alternantia. 
100. Umbelliferae. 
5*, Segmenta perigonii etiam supra ovarium connata. Folia 
opposita, stipulis munita. 122. Rubiaceae. 
4*. Ovula 2 aut complura pro loculo. Stamina plura quam seg- 
menta perigonialia. Stigmata complura, sessilia. Antherae extrorsae. 
40. Aristolochiaceae. 
1*. Ovarium ante maturitatem fructus superum aut fere superum au 
(quando perianthium saltem in flore femineo et in floribus hermaphro- 
ditis deest) nudum. 
6. Carpella pro flore 2 aut multa, perfecte libera aut solum in 
basi ovarii connata. 
1. Carpella 2. Plantae erectae. 60. Cunnoniaceae. 
7°, Carpella multa. Plantae scandentes. 50. Ranunculaceae. 
6*. Carpellum 1 pro flore, aut carpella complura, connata et 
tune ovarium unicum intesrum aut lobatum. 
varium uniloculare. 
Onıla 1—2 


10. Omnes flores sine perigonio, (sed bractea aut interdum 
bracteis 3, interdum inter se et cum rhachide inflorescentiae connatis), 
Splcas aut racemos formantes. 35. Piperaceae. 

L ... 10°. Aut flores omnes aut saltem flores sexus unius Den 
gonlo muniti, raro (Lauraceae, Chenopodiaceae) flores omnes sine perl- 
gonlo, sed tune inflorescentia capitata aut umbellata aut flores 
receptaculis dispositi. 

1. Stipulae adsunt. 

as . Styli 2—4 liberi aut pro parte connati, interdum 
brevissimi, stigmatibus 3 terminalibus, liberis, raro stigmatibus 3, sessi- 
libus. Ovarium ovulum 1 continens. Semina endospermio copioso munita- 
41. Polygonaceu®. 
„ 12*. Stylus 1, indivisus, interdum brevissimus, stigmalß 
1 aut stigmatibus compluribus, basi se tangentibus (aut ramis in tota 
longitudine stigmatosis) aut stigmatibus 12 sessilibus, raro (Euphol- 
biaceae) styli 2—3 aut stigmata sessilia 3, tunc ovarium aut biovulatum 
aut in juventute loculatum. ndospermium aut deest aut paryum aut 
opIosum et carnosum, raro farinosum (Phytolaccaceae) tune stylus 
indivisus stigmate 1 indiviso aut penieillato. 

13. Flores hermaphroditi. Herbae. 
45. Phytolaccaceat- 
13*. Floresmonoclini aut polygami. Frutices aut arbores- 
De 14. Flores dioici. Stamina praefloratione convoluta- 
® ın Syncarpium aggregatae. Arbores. 37. Moracea® 
ores polygami vel hermaphroditi. Stamina 
“ convoluta. Drupae. Frutices. 36. Ulmaceae- 

zn” desunt. 

en ®. Perigonium in floribus hermaphroditis et mas 

culis imbricatum, rarissime (Chenopodiaceae) an deest. 


i 


praefloratione erecta vel co 
S 


— 15 — 


16. Antherae valvis 2 aut 4 a bası ad apicem 
se aperientes. Segmenta perigonialia 6 aut plura, raro pauciora (4), 
tune stamina plura quam segmenta perigonialia, sed raro numero duplo, 
plerumque 6. Stylus indivisus, stigmate 1, indiviso aut lobato. Endo- 
spermium deest. Plantae lignosae. Perigonium gamotepaleum. Stamina 
et staminodia 2—4 serialia, plus minusve perigyna. Stamina fertilia 
saepissime 9. Filamenta libera, interiora in basi glandulis 2 munita. 
Antherae erectae. Stylus terminalis. Fructus indehiscens, carnosus. 
54. Lauraceae. 
16*. Antherae rimis longitudinalibus dehiscentes. 
Segmenta perigonialia saepissime 5 aut pauciora et stamina lis numero 
aequalia, numero duplo aut pauciora. Interdum segmenta perigonialia 
5—6 et stamina 8—9, tune styli complures liberi aut basi connati 
(aut stigmata complura sessilia) et semina erecta, endospermio munita, 
rarissime (Chenopodiaceae) perigonium ad segmentum unicum reductum 
aut absens, tunc stamina 1—5. Plantae herbaceae. 

1%. Perigonium et bracteae saepissime siccae. 
Filamenta saepissime plus minusve connata. Flores albi aut virides. 
Segmenta perigonialia 5, raro 3-4. Antherae introrsae. Stylus adest 
aut deest. Fructus operculo aut irregulariter aut non dehiscens, utri- 
culus, raro nux aut bacca. 44. Amaranthaceae. 
17*. Flores hermaphroditi et masculi. Perigo- 
nium herbaceum aut membranaceum. Stamina libera. Flores virides. 
Perigonium segmentis 1—5 aut (fere solum in floribus femineis) deest. 
Antherae introrsae aut lateraliter dehiscentes. Stylus terminalis. 
Fructus utrieulus indehiscens. ee 42. Chenopodiaceae. 
15*. Perigonium in floribus hermaphroditis et mas- 

eulis valvatum. Perigonium in floribus femineis interdum deest. 

18. Stamina hypogyna. Flores gamotepalei, 
lobis aut dentibus 3—5 aut integri. Folia adsunt. Perigonium prae- 
floratione plicatum aut plicato-valvatum, raro valvatum sensu proprio. 

tamina longitudine inaequali. Stylus 1, integer aut absens. Fructus 
utrieulus indehiscens, perigonio persistenti circumdatus. 
43. Nyctaginaceae. 

18*. Stamina epigyna. Flores gamotepalei, 
4—lobati. Folia absentia. Stamina libera.. Perigonium valvatum. 
Stamina aequilonga. Stylus 1. Fructus drupa. 38. Santalaceae. 
9*, Ovula plura quam 2. 
| 19. Ovula basalia aut in placenta centrali 

44. Amaranthaceae. 
19*. Ovula parietalia, in placenta parietali 1 
aut in placentis parietalibus compluribus diposita. en 
20. Ovula in placenta 1 parietali 1—2-seri- 
63. Leguminosae. 
20*. Ovula in placentis compluribus parıe- 
talibus. 91. Passifloraceae. 
es 1 iloculare. 

re De Flores hermaphroditi. 57. Cruciferae. 

21*. Flores polygamı aut unisexuales. 
232, Ovula anatropia, apotropia. Ovula 
73. Euphorbiaceae. 

8* 


disposita. 


ali disposita. 


earuncula munita. 


— 116 — 


. Ovula pleurotropia, apotropia, raro 
epitropia, aut partim ronia, en apotropia. Ovula sine caruncula, 
78. Sapindaceae, 


Polypetala. 


1. Ovarium inferum aut subinferum. 
2. Stamina perfecta (staminodia exclusa) pro flore 1—10. 
. Styli complures a basi usque ad apicem liberi, raro (Halorrhagi- 
daceae) stigmata complura sessilia. 
Buks ie et aquaticae. Petala 2—4, in floribus femi- 
neis interdum des 99. Halorrhagidaceae. 
4*, Herbae Petala 5. 100. Umbelliferae. 
3*. Stylus 1, indivisus aut (Cucurbitaceae, Rhamnaceae) plus minusve 
profunde sed non usque ad basin fissus, raro stigma sessile 1 integrum 
aut lobatum 
5. Stamina petalis numero aequalia et iis opposita. Ovula ortho- 
un aut invisibilia. 39. Loranthaceae. 
tamina numero petalis aequalia sed cum iis alternantia, aut 
aut plura 
6. Petala in 1 praefloratione contorta. 98. Onagraceae. 
6*. Petala in praefloratione valvata aut imbricata 
. Petala in praefloratione valvata. Stamina petalis numero 
aequalia. 125. Cucurbitaceae. 
%*, Petala in praefloratione imbricata aut in apice galerifor- 
miter connata. 
. Antherae apice poro 1, raro poris 2 aut rima dehiscentes. 
Stamina petalis numero dupla, raro aequalia et cum iis alternantia 
97. Melastomacea®. 
8%. Antherae rimis 2 longitudinalibus, raro (Celastracacene) 
rima wahsyerualı dehiscentes, tunc stamina pauciora quam petala. 


alıx in praefloratione valvatus. Antherae fere sempe! 
elongatae, Bracora petalorum contorta. 98. Onagracea®. 


re Petala in Be Sn imbricata aut re sed raro con- 
rta 


. Sazifragaceat, 
>*, Stamina perfecta ei nn ns quam 10. 


93. Begoniacea®. 


nee varıum uniloculare. Folia squamiformia sunt aut 
sunt. Caulis camnosus. Ovula numerosa in placentis compluribus 
parietalibus 94. Cactaceae: 


11*. Ovarium plurilocul -loeul tune frutices 
foliis parvis t are, raro 1-loculare, in 
li Jar a — et 2 (raro 3—10) ovula in placenta centrali & 


12. Plantae aquaticae caulibus en herbaceis- R 
N: oe 

nn run terrestres caulibus ana Frutice wer 

Endospermium deost. Kalle ann ubum calyeinum vestienti inse 


„Folia saepissime punctata. N i ea 


n praefloratione imbricatus. Antherae fere semper _ 


— 117 — 


13*. Stamina basi petalorum inserta. Discus vacat. 
Endospermium copiosum. Folia indivisa, non punctata, pinnatinervia. 
Pedicelli sine bracteis. 105. Styracaceae. 
1*. Ovarium superum aut fere superum, rarissime nudum. In Rosa 
ovarium in cupula campanulata immersum 
ee 14. Stamina perfecta sind excepta) pro flore 
—10. 

15. Ovarium uniloculare aut imperfecte loculare. 

Raro praeterea carpella sterilia. 

16. Sepala 2, libera, raro basi connata. Ovula 
basalia aut centralia 2 aut in placentis 2 parietalibus disposita. Flores 
regulares aut stamina 4, 6 aut 10. 61. Rosaceae. 

16*. Sep ala aut lobi calieini 3 aut plures, aut 
solum 1, aut calix plus minusve integer aut (Leguminosae) sepala in 
calicem label (valde alte, rarissime solum in basi) connata, tunc 
ovula in placenta parietali. Flores irregulares aut regulares et stamina 
5, 9 aut 10. 

17. Styli complures basi liberi, aut stylus 1 
plus minusve partitus, stigmatibus liberis, raro ( Caryophyllaceae, Passi- 
tloraceae) stigmata complura sessilia. 

18. Ovarium ovulum 1 continen 
19. Perianthium inconspieue in | sepa ala 
petala 3 separatum. Saepissime petiolus in basi dilatatus et stipulae 
in ochream connatae. olygonaceae. 
19*. Perianthium 1 aut 4— 7 sepala et tan- 
tundem petala continens. Stipulae desunt. 
30. Perianthium florum femineorum sepalo 
l et petalis 1 aut 2 consistens. Petala florum masculorum connata. 
Rarissime flores feminei sepalis 3—5 liberis et tantundem petalis. 
Flores masculi petalis 3—5 et sepalis 610 liberis, omnibus imbricatis, 
in hoe casu antherae omnes in annulo connatae. Flores unisexuales, 
dioici. Stamina connata. Discus deest. Plantae ae 
52. Menispermaceae. 
20*. Sepala 4—6, basi aut Aline connata, 
petala numero sepalis dupla. Flores hermaphroditi, raro polygami aut 
unisexuales, tunc discus fere er adest et en ee aut solum 
in basi inter se et cum disco connata BERFRIBEN. 
18°; Ovarium 2 hy) aut com 
plura ovula continens. 
21. Placentae 1 aut complures centrales. 
36. Caryophyllaceae. 
31°. Placentae complures parietales. 
22. Arbores polygamae non volubiles. 
92. Cariacaceae. 
33*, Plantae volubiles, frutices aut herbae 
floribus hermaphroditis. 
33. Flores corona tubulosa aut filifera 
muniti. Raro corona deest, tunc flores ee Po. plerumque 
adest. Plantae volubiles, aut scandentes. . Passifloraceae. 
23*, Plantae sine a sine stami- 
t sine disco, sed petala interdum squamis munita. Flores 
een Plantae erectae. 


—. 118 — 


24. Petala caduca, praefloratione con- 
torta. Calix caducus. Antherae introrsae. Placentae stylis oppositae. 
Styli 3, stigmate multifido. 89. Flacourtiaceae. 

24*. Petala marcescentia, praeflora- 
tione imbricata. Calix persistens.. Antherae extrorsae, raro lateraliter 
dehiscentes. Placentae cum stylis alternantes. 58. Droseraceae. 

* Stylus 1 indivisus stigmata indivisa aut 
lobata aut stigmatibus compluribus se tangentibus, raro stigma 1 indi- 
visum aut lobatum sessile. 

25. Ovula plura quam 2 et placentis 
compluribus adnata. 
26. Petala 4. 

. Stamina 6, tetradynamia (id 
est 4 stamina longiora quam 2 altera), raro pauciora, tunc ovarium 
solum in juventute uniloculare, post anthesin biloculare. Fructus sili- 
qua, perfecte aut imperfecte bilocularis, saepissime bilvalvata, aut trans- 
versaliter in partes complures frangens. Folia simplicia, basalia 
saepissime runcinata. Flores regulares, raro petala exteriora majora 
quam interiora.. Filamenta subulata, saepe appendicibus munita. An- 
therae basifixae et in basi lobatae, longitudinaliter dehiscentes. Ovarium 
placentis 2, fere semper sessile. 57. Cruciferae. 

: 27*. Stamina 6, aequilonga aut 

fere aequilonga, non tetradynamia, raro stamina pauciora aut plura quam 6. 

Fructus capsula unilocularis siliquosa. Caulis et rami teres. Folia 

simplieia ‚aut digitata. Flores saepissime irregulares. Filamenta in 

praefloratione ‚convoluta aut contorta. Antherae oblongae, dorsales. 

varıum saepissime pedicellatum. Stylus semper stigmate indiviso. 

56. Capparidaceae. 

26*. Petala 5. 90. Violaceae. 

za 5* t 1-2 aut, si plura, 
omnia in placenta unica parietali aut centrali basali disposita. 

28. Herbae sepalis 4 et petalis 

4. Sepala libera. Stamina 6 hypogyna, tetradynamia, raro paucliora. 

Folia simplicia (interdum fissa). Flores regulares, raro petala exteriora 

paulo majora quam interiora. 57. Crueiferae. 


> 28*. Rarissime herbae sepalis 4 
et petalis 4. Si ita, (Leguminosae, Rosaceae) tune stamina fere semper 
perigyna et sepala plus minusve connata, raro stamina hypogyna et sepala 
gr her folia composita aut flores irregulares, papilionacei stamini- 


. 29. Ovarium imperfeete bilo- 
culare, ovulis 2 basalibus pro loculo imperfecto. Petala 4—5, valvata. 
tamina numero petalis aequalia et iis opposita. Plantae pampinis 
munitae, scandentes. 88. Vitaceae. 


29*. Ovarium perfecte unilo- 
Mei aut imperfecte 3-loculare. Petala praefloratione Tbriätig N 
- ; tunc aut stamina numero petalis dupla aut ovula solum 1--9- 
(Rarissime plura, tune herbae aut arbores). 


arium uniovulatum. 


30.:::0 
Flores regulares, rarissime paulo irregulares. Stipulae desunt, sed 


— 119 — 


foliola inferiora interdum stipulaeformia. Discus annularis saepissime 
adest, ordinarie intra stamina, rarius extra stamina. 
74. Anacardiaceae. 
Ovarium 2 aut plura 
ovula continens, raro (Leguminosae, Rosaceae) solum ovulum 1, sed 
tunc flores fere semper plus minusve irregulares, et quidem aut flores 
papilionacei aut paulo irregulares (aut regulares) et in hoc casu 
stipulis muniti. 

31. Ovula orthotropia 2, 
conjunetim epitropia. Stipulae desunt. Flores regulares aut paulo 
irregulares. Petala imbricata. Fructus semen 1 continens, capsula. 

62. Connaraceae. 
. Ovula anatropia aut 
amphitropia, plerumque in placenta parietali superposita. Stipulae fere 


nantia, non punctata. . Simarubaceae. 
digitata sunt aut desunt. 73. Euphorbiaceae. 


aut plant oO 7 

nn 34. Styli complures, 
liberi aut solum in parte superiore connati, sed in basi liberi, aut stylus 
1 indivisus, stigmatibus liberis aut stigmata complura sessilia. 

35. Stamina hypogyna 
aut fere hypogyna. Discus deest, sed interdum glandulae complures 
liberae adsunt (Erythroxylaceae). nr 
36. Ovarium 1 indi- 
visum aut leviter lobatum. Flores regulares. Folia alternantia, raro 
opposita, sed in hoc casu ovula 2 pro loculo ovarii. 

65. Erythroxylaceae. 

36*. Ovaria complura 
libera aut ovarıum profunde (usque ad placentas) lobatum, rarius 
ovarium impartitum aut leviter lobatum. sed in hoc casu aut flores 


irregulares et saepissime calcarati aut folia opposita et ovarıum ovulum 
1 pro loeulo conti 
nens. i 
37. Ovarium 2—3 


loculare. Frutices aut arbores, raro suffrutices, sed in hoc casu folia 
Opposita 71. Malpighiaceae. 
$: arı 


64. Oxalidaceae. 


eulare, raro 3-loculare. Herbae foliis —., 
Br 


G Tour 
ue perigyna. 34*. Stylus 1, indivisus, 


stigmate indiviso aut lobato, aut stigmatibus compluribus in basi se 


tangentibus, aut stigma 1 sessile, indivisum aut lobatum. 


— 120 ° — 


'38. Herbae aut suffrutices. Sa 
4, separata. Stamina 6, tetradynamia, hypogyna, raro nonnulla 
torta, aut absentia. Ovula parietalia. 57. Orc 
38*. Raro herbae suffrutices sepalis 
4 et petalis 4. Si ita, stamina fere semper 8, raro pauciora (Lythra- 
ceae) in hoc casu calix BR, stamina perigyna et semina 
in placenta centrali disposita 
39. Ovulum 1 pro loculo aut lobo 
ovariali. 
40. Stamina intra discum inserta. 
Arbores et Be raro suffrutices. Petala praefloratione imbricata. 
Ovarium 2—4-locular 78. Sapindaceae. 
40*. Aut stamina extra discum 
(in basi eJus) aut in margine (aut inter lobos) inserta, aut discus deest. 
mina numero -petalis 
; 4—5 aut Aa ai > Ovarium indivisum aut paulo loba- 
um. Discus adest. Folia indivisa. Ovarium 2—4-loculare, sessile 
. saepissime disco immersum. 
42. Stamina 5. 
77. Celastracaceae. 
42*,. Stamina 
75. Hippocrateaceae. 
1*. Stamina saepissime plura 
quam petala, rarius jis numero aequalia aut pauciora, si numero petalis 
aequalia (Malpighiaceae), ovar jacomplura libera aut solum in axi connata. 
Diseus inconspieuus aut folia composita. 
43. Folia opposita aut | 
eillata, rarissime a alternantia, in hoc casu petala 


stamina 6, quorum 2 sterilia. a 
43*, Folia alternantia. St 
mina petalis numero aequalia, 85. Ochnaceae (Sauvagesia). 


39.“ Ovula 2 aut plura pro loeulo. 
bar ar 2 44. Flores conspicue irregu- 
‚ saepıssime calcarati. Folia opposita aut verticillata, indivisa. 

Stamen fertile 1. 

72. Vochysiacea®. 

(—10) 45*. Stamina fertilia 5—6 

ö 70. Trigonraceae. 

Due, 44*. Flores saepissime Te 

een et je nn casu folia aut alternantia aut com- 

46. Stamina et saepissime 

rarius lami ina basi petalorum hypogynum 
sed interdum glandulae liberae adsun 

. Stamina fps usque 

se connata, 67. Me Hz 

; * ; libera. 

Calix praefloratione valvata. n ar . Clethracnae. 


perigyna (calici inserta), 46*. Stamina et pe 


ee petala hypogyna, 
serta. Discus absens, 


ad medium aut altius inter 


impartita, 48. Folia simplicia et 


9. Antherae poro 1 apicaliter de- 
hiscentes, raro poris 2—4 aut rima 1 dehiscentes, sed in hoc casu 
fructus bacca. Sepala praefloratione imbricata aut fere valvata. Fruc- 
tus capsula aut bacca. . Melastomaceae. 

49*. Antherae rimis 2 dehiscentes. 
Sepala praefloratione valvata, sed saepe dentibus accessorüis inter lobos 
munita. Folia integra. Capsula pluriseminata, calice circumdata. 
95. Lythraceae. 
48*. Folia lobata, partita aut composita. 
50. Stamina intra discum, raro extra 
aut in margine disci inserta, sed in hoc casu folia opposita. 
78. Sapindaceae. 
50*. Stamina in margine disci in- 
serta. ‚68. Burseraceae. 
14*. Stamina perfeeta pro flore plura quam 10. 
5l. Ovaria complura libera aut 
solum in basi, sed non usque ad medium connata, stylis et stigmati- 
bus perfecte liberis. 
52. Stamina perigyna. Aut her- 
bae (aut suffrutices) stipulis munitae, aut plantae lignosae. 61. Rosaceae. 
52*. Stamina hypogyna. Plantae 
lignosae. 

53. Arbores aut frutices. Peri- 
anthium saepissime sepalis 3 (raro 2) et petalis 6 et pluribus, bi- aut 
pluriserialibus (raro biserialibus) consistens, aut perianthium segmentis 

aut pluribus, inconspicue in calicem et corollam separatis, tri- aut 
pluriserialibus, sed in hoc casu sepala caduca et semen sine arillo. 

| 54. Semina albumine rumi- 
nato. Sepala praefloratione fere semper valvata. Stipulae absentes. 
Folia integra. Sepala aut lobi calicis 3. Petala crassa. tamina 
brevia. Antherae extrorsae aut lateraliter dehiscentes. Albumen co- 
plosum. 53. Anonaceae. 
54*. Albumen non ruminatum. 
Sepala praefloratione fere semper imbricata. Stipulae fere semper 
adsunt. Folia impartita, pinnatinervata. Flores solitarii aut fasciculati. 
Segmenta perianthii pluriserialia, imbricata, caduca. Ovula pro car- 
pello 2 aut plura. Albumen oleosum. 41. M | 
53*. Frutices. Perianthium se- 
palis 5 et petalis 5. Sepala plus minusve biserialia. Auer uniserialia. 


51*. Ovarium 1, indivisum aut 
lobatum, stylo 1 aut compluribus aut stigmate sessili, rarius ovarıa 
complura libera aut solum in bası connata, stylo 1 aut stylis com- 
pluribus ex parte connatis. 
535. Ovarium uniloculare, 
interdum imperfecte loculatum. 

. Ovula plura quam 2, 
in placentis compluribus parietalibus, aut in septis imperfectis, ın pla- 
centis parietalibus longe prominentibus. 
i ug 57. Sepala 2 et petala 4, 
raro sepala 3 et petala 6. Herbae. Flores solitarii. Sepala et petala 
libera, caduca. 55. Papaveraceae 


eu — 


57°. Sepala et petala 5. Frutices. 
Flores plus minusve congesti. Petala libera aut plus en connata. 
heaceae. 
56*. Ovulum 1 in Pe parietali. 
58 ala 2, praefloratione imbri- 
cata. Herbae aut suffrutices. Ovula in placenta basilari aut tentrali. 
Folia indivisa. 
59. Ovarium inferum. ÜOapsula. 
48. Portulacaceae. 
59*. Ovarıum superum. 
47. Basellaceae. 
58*. Sepala 3 aut plura, raro 2 
(Leguminosae), sed in hoc casu arbores calice valvato et ovulis in 
placenta parietali. 

60. Ovula plura quam 2, in placen- 
tis basilaribus et centralibus, raro 2, in placenta basilari aut centrali, 
rarius solum 2, in placenta centrali columnari (et in hoc casu ovarium 
in juventute inaequilatere biloculare et stamina 11). Stipulae desunt. 

95. Lythraceae. 
60*. Ovula aut plura quam 2 in 
placenta 1 parietali, aut 1—2, ar parietalia aut ab apice ovarii 
pendentia. Stipulae saepissime adsunt 
1. Ovulum 1. Caules fruti- 
eosi, flores regulares, ovarium sessile et stamina fere semper plura 
quam 20. 61. Rosaceae. 
61*. Ovula 2 aut plura. Fere 
semper plantae lignosae. Flores zygomorphici. Ovarium pedicellatum 
et stamina fere semper Sera en 20. 63. Leguminosa®. 
. Ovarium perfecte multiloculare. 
62. Flores unisexuales. Ovula 
. Euphorbiaceae. 
. Flores hermaphroditi aut 
polygami raro unisexuales, sed in hoc casu ovula aut epitropia aut 
plura quam 2 pro loculo. 


pro loculo 1—2, 


63. Sepala in praefloraki00t 

Stipulae praesentes, sed saepissime minimae ® 
1 aut saepe altius in tubum connata. 
64. Arbores altae. Folia 
83. Bombacaceae. 
j . 64*. Frutices et suffrutices 
nanae, ınermes. Folia integra. 9. Malvaceae. 
imbri Sepala in praefloratione 
ale 1at0 (Tiliaceae) valvata ei en sed in hoc casu aut 

stipulae desunt aut stamina libera unt, D 


valvata aut absentia. 
caducae. Stamina basi 


digitata. 


65. Sepala in praefloratione 
valvata. Ovula pro loculo 2 aut plura. epala une a 


5*. Sepala in praeflora- 

ee raro valvata. Ovula pro loculo ee ar o plura, 
c 

Bar en ro herbae, aut folia opposita aut punctata, aut "sepala a 


66. Folia opposita. 
= sa . Theacea®. 


— 13 — 


66*. Folia ag aut basalia. 
67. Stipulae adsu Ovulum 1 
pro loculo. Folia impartita. "55 Ochnaceae. 
67*. Stipulae desunt aut adsunt 
sed in hoc casu fere semper ovula 2 aut plura pro loculo, aut ovulum 
1 et folia palmatim aut pinnatim composita. 78. Sapindaceae. 


Gamopetala. 


1. Ovarium inferum aut subinferum. 
2. Stamina ie quam 10, rarius 5—10, in hoc casu semper plura 


quam petala. 
3. na 10. Antherae tubis 2 terminantes, apieliter dehiscentes. 
Discus epigynus adest. . Ericaceae. 
3”. Stamina plura quam 10. 
4. Ovarium uniloculare. Plantae succulentae. 94. Cactaceae. 
4*. Ovarium pluriloculare. Plantae lignosae, u succulentae. 


. Symplocaceae. 
2*,. Stamina 1—10, numero petalis aequalia aut Irene a. 
Ovaria 2 perfecte libera, sed dorso plus minusve usque ad 


medium tubi calieini adnata, stylis connatis 110. Apocynaceae. 
5*. Ovarium 1, impartitum, 1 aut pluriloculare, stylo 1 aut stylis 
compluribus. 


;. Ovarium uniloculare, ovulum 1 continens. Antherae perfecte 

aut solum in partibus inferioribus connatae. Stylus stigmatibus 1—2 

sine indusio (rarissime in plantis singulis sed non in floribus omnibus 

stigmatibus 3 ne n hoe casu ovula epitropa). Semina endospermio 

128. Compositae. 

ee nlernarane ovula complura continens, rarius solum 

1, sed in hoc casu aut antherae liberae aut stylus stigmatibus 3, aut 

stigma indusio cupuliformi bilabiato eircumdatum. Semina albuminosa. 

varium ovulum 1 continens. (Aut uniloeulare aut pluri- 

loeulare, sed solum eher 4 fertile). Stamina 1—4. = olla prae- 

floratione imbricata. Folia opposita, verticillata aut basa 

126. EIERN, 

7*, Ovarium plerumque ovula complura men raro (Üucur- 

bitaceae, on Rubiaceae) solum ovulum 1, in hoc casu 

aut stamina 5, aut corolla praefloratione valvata et in io casu folıa 
alternantia aut on eneioge 

ipulae adsunt, rarissime desunt, sed in hoc casu folia 

verticillata en a regularis, 4-lobata. Discus epigynus adest, sed 

interdum inconspicuus. Folia opposita aut ae 

pissime nigrese centia. Flores fere semper regulares. 

Sti ji prae 


Pinnata, aut discus deest, et in hoc cas folia siccata non nigres- 
centia et saepissime serr rrata aut dentata. 
aut Dr eins verticillata, sed in hoc casu corolla irregularis, 
5-lobata 
Flores unisexuales, rarissime polyga 

cum ovario 1 aut triloculari. 

9*. Flores hermaphrncn, raro polygami 
sed in hoc casu ovarium biloculare 


mi, in hoc casu herbae 
12 95. Cucurbitaceae. 
(Ü ampanulaceae), 


— 124 — 


10. Folia alternantia aut verticillata. 
127. Campanulaceae. 
10°. Folia opposita. Stamina corollae basi adnata. 
124. Caprifoliaceae. 
1*. Ovarium superum aut fere ita. 
11. Stamina aut petalis numero aequalia et iis opposita 


aut plura. 
12. Ovarium perfecte uniloculare. 
13. Ovula parietalia. Folia composita, rarius phyllo- 
dinea aut absentia. Fructus legumen. 63. Leguminosae. 
13*. Ovula in placenta libera centrali. Fructus non 
legumen. 103. Myrsinaceae. 
12*. Ovarium perfecte pluriloculare. 
14. Flores unisexuales. 73. Euphorbiaceae. 


14*. Flores hermaphroditi, rarius polygami. 
15. Flores irregulares. Ovarium biloculare ovulis 
1 —4 pro loculo, rarissime 3—5-loculare, ovulum 1 pro loculo. Discus 
deest. Stylus indivisus, stigmate impartito aut 2—-4-lobato. 
69. Polygalaceae. 
5*. Flores regulares, raro paulo irregulares, sed 
in hoe casu ovarium 4-aut pluriloeulare, ovulis 2 aut pluribus pro loculo, 
et aut discus praesens aut stylus aut stigma 5-partitum. 

. Ntamina numero petalis aequalia aut dupla, 
aut paulo pauciora. Stipulae desunt, rarissime adsunt, sed in hoc 
casu sepala praefloratione imbricata. 

. Stamina numero petalis aequalia. Ovulum 
pro loculo 1. Plantae lignosae, saepissime latice instructae. 
104. Sapotaceae. 
17*. Stamina plura quam petala. Ovula pro 
loculo en z aut plura, raro solum 1, sed in hoc casu frutices et 
a 0 ) 


stamina Ericaceae. 


. 16*. Stamina numero petalis plura quam dupla, 
raro pauciora, sed in hoc casu stipulae adsunt et sepala praefloratione 
valvata sunt. 88. Sterculiaceae. 
11*. Stamina numero petalis aut aequalia et cum US 
alternantia, aut pauciora. 

. 18. Stamina fertilia pauciora quam petala, 
rarıls ls numero aequalia, sed in hoc casu sola. 
19. Ovarium 1-loculare aut imperfecte plurl- 

loculare. Ovula plura quam 2, 
20. Ovarium placenta libera centrali. Herbae 
120. Lentibulariaceae. 
Ovarium placentis compluribus _parie- 
Plantae terrestres locorum aridorum. 


aquaticae et paludosae. 


20*, 
talibus, aut imperfecte loculare. 


1 
.  Semina enta aucta 
ımmersa. Stylus filiformis, stigmate bilobato, a es 
nosus, indehiscens, rarissime capsularis, placentis valvis affixis. 
118. Bignoniaceae. 
Herbae. Folia indivisa. nipe 
Placentae 2, saepissime bipartitae- 


scandentes foliis Pinnatis 
S 


21 
mınma, placentae non immersa. 


— 15 — 


Stylus indivisus. Fructus non aut transversaliter, aut valvis 2—4 de- 
hiscens, placentis valvis affıxis. 119. Gesneraceae. 
19*. Ovarium perfecte 2 aut pluriloculare 
aut ovaria complura libera. 
22. Ovulum pro loculo ovarii 1. 

23. Ovarium 4-partitum, rarıus 4-loba- 
tum, sed in hoc casu fructus in nuculas 4 dehiscens. Flores herma- 
phroditi. 115. Labiatae. 

23*. Ovarıum impartitum, rarissime 
leviter 4-lobatum, sed in hoc casu fructus drupaceus et ovarium in 
Juventute uniloculare. Flores hermaphroditi aut polygami. 

. Verbenaceae. 

22*. Ovula pro loculo ovarii 2 aut plura. 

4. Stamina 2, cum carpellis alter- 

. 108. Oleaceae. 

Stamina 4, raro 2 sed in hoc 

casu non regulariter cum carpellis alternantia et flores saepissime 
regulares. 


nantia. Flores regulares. 


25. Ovula pro loculo 2, collateralia. 
Fructus schizocarpium, drupa aut achenium. Petala in praefloratione 
imbricata. 114. Verbenaceae. 

ä 25*. Ovula pro loculo ovarii 2 super- 
posita aut plura, raro collateralia, sed in hoc casu fructus capsula 
loeulieida et lobi corollini in praefloratione fere semper contorti. 

: 26. Folia composita, rarius simplieia 
et impartita, sed in hoc casu placentae 2 pro loculo, post anthesin 
amplificatione septi separatae. Calix fere semper praefloratione aperta. 
Semina alata (sed alae interdum in capillos dissolutae). 

118. Bignoniaceae. 
; 26*. Folia simplicia sunt aut desunt, 
impartita, lobata aut partita, rarius dissecta, sed in hoc casu stigma 
indivisum et semen exalatum. Placenta pro loculo 1, rarius placentae 2, 
collaterales, etiam post anthesin non distantes inter se. Praetloratio 
calicis imbricata, valvata aut aperta. Semina saepissime exalata, raro 
(Serophulariaceae) alata, sed in hoc casu albumine munita et stigma 
Indivisum. 
27. Semina saepissime in funieulis 
elongatis (retinaculis) affixa, raro sine retinaculis, sed in hoc casu aut 
corolla praefloratione contorta et calix integer aut multidentatus, aut 
stigma 2-lobatum et calix usque ad basin fissus. 121. Acanthaceae. 
97*, Semina sessilia aut in funi- 
eulis brevibus. Corolla praefloratione valvata. Calix lobis aut segmentis 
2—5 tigma indivisum aut 2-lobatum, sed in hoc casu aut calıx den- 
tatus aut fissus aut (si calix fissus) fructus indehiscens aut septieidus 
aut loculicidus sed placentae valvis non adnatis. 117. Serophulariaceae. 
18*. Stamina fertilia numero petalis aequalia, 
3 aut plura. 
38. Ovulum pro loculo perfecto 
aut imperfecto 1—2. : 
39. Folia opposita aut verti- 
cillata. 


— 126 — 


30. Ovarium 4-loculare, 4-partitum, 
raro 4-lobatum, sed in hoc casu fructus in nuculas 4 dehiscens. 
115. Labiatae. 
Ovarıum 1-—3-loculare, raro 
4-loculare, in hoc casu ovarıum impartitum et fructus drupa, achenium 
aut capsula operculo dehiscens. 

31. Fructus capsula loculicida. Se- 
mina in funiculis elongatis (retinaculis) affıxa. Flores hermaphroditi, 
irregulares, 1 aut 2-labiati. 121. Acanthaceae. 

31”. Fructus drupa, achenium aut 
schizocarpium. Semina sine retinaculis. Flores hermaphroditi aut 
polygami. 114. Verbenaceae. 

29*. Folia alternantia aut basalia sunt 
aut desunt. 
32. Folia composita, duplo-pinnata. 
Stipulae adsunt. ° Ovarium uniloculare. Flores regulares, in capitulis 
aut spieis dispositi. Calix dentatus, in capillos dissolutus aut incon- 
Spicuus, praefloratione valvata aut aperta. Lobi corollini valvati. 
Stamina libera. Antherae versatiles, longitudinaliter dehiscentes. Stylus 
et stigma impartiti. Ovula 2. Fructus legumen. Albumen parvum. 
63. Leguminosae. 
32*. Folia simplieia et impartita, 
lobata aut fissa, raro (Convolvulaceae) dissecta aut absentia, in hoc 
casu herbae aut frutices. Stipulae desunt, lobi corollini praefloratione, 
valvata aut contorta. Antherae dorsifixae et ovarium impartitum et 
pluriloculare. 

33. Stamina 4. Herbae. Flores 
regulares. Stylus impartitus stigmate impartito. 123. Plantaginac-ae. 
33*. Stamina 5, rarius plura aut 
4 in hoc casu aut frutices aut arbores, aut flores irregulares (corolla 
obliqua) aut stylus 2-——4 fissus aut partitus. 

> N 34. Frutices. Corolla prae- 
floratione imbricata. Ovarium impartitum, perfecte 4— 18-loculare. 
Stylus impartitus est aut deest, stigmate indiviso aut 4— 18 lobato aut 
partito, terminali. 76. Aquifoliaceae. 
; . 34*. Herbae aut suffrutices, 
rarıus frutices, sed in hoc casu aut corolla praefloratione plicata, au 
plicato-valvata, aut ovarium 1—2-loeulare aut partitum, aut stylus 
2—4-fissus aut partitus, aut impartitus, sed non in apice, sed solum 
infra et extra apicem stigmatosus. 
35. Ovula epitropa, raro pleu- 
rotropa, sed in hoc casu ovarium 4-partitum (raro 2 che sty lo 
indiviso et corolla praefloratione imbrieata aut contorta. Plantae sae- 
re hirsutae, inflorescentia unilaterali. Flores hermaphroditi, raro 
polygamı. 113. Borraginacea®. 
: . 35*. Ovula apotropa. Ovarıum 
Rare Corolla praefloratione imbricata. Paula ae folis et 
sıne chlorophyllo, volubiles. Flores hermaphroditi. 
112. Convolvulacea®. 
28*. Ovula pro loculo plura ben 


j 4—2-loeu- 


— 17 — 


37. Folia composita, duplieiter pin- 
nata. Ovarium 1, uniloculare. Ovula in placenta 1 parietali. Fructus 
legumen. 3. Leguminosae. 

OR N 37*. Folia simplicia, sed interdum 
fissa, rarissime digitata. Ovaria 2, libera, aut 1, 1—2-loculare, in 
hoc casu placenta basalis aut centralis aut placentae 2 (raro plures) 
parietales, basales aut axillares. 

38. Stylus extra et infra apicem 
glabrus, raro hirsutus, sed non stigmatosus. ÜOvaria saepissime 2, 
libera sed styli aut stigmata connati. 

39. Styli 2, stigmatibus marginali- 
bus. Corpuscula 5 glanduliformia cum antheris alternantia stigmatibus 
adnata sunt. His corpusculis, saepe coloratis, pollen adhaeret. Sepala 
5, imbricata aut aperta, Corolla 5-fida, valvata aut contorta. Fila- 
menta brevia et plana, saepissime connata et extra coronam portantia. 
Antherae basi affixae, inclinantes aut connatae. 111. Asclepiadaceae. 

39*. Styli aut 1 aut 2. Üorpus- 
cula desunt, sed interdum appendices antherarum stigmati adhaerentes 
adsunt. Sed hi appendices antheris oppositi et pollen iis non adhaerens. 
Calix imbrieatus. Lobi corollini 5 imbricati-contorti, raro valvati. 
Antherae liberae, sed interdum stigmati adnatae. 110. Apocynaceae. 

N 38*, Stylus in apice aut inter lobos 
styli stigmatosus. Ovarium impartitum aut leviter lobatum. 

. Ovarium uniloculare. Folia 
alternantia. Aut herbae corolla 5-angulata aut leviter 5-lobata, aut 
frutices scandentes corolla 5-fida. Ovula 4. 112. Convolvulaceae. 
40*. Ovarium 1 aut 2-loculare, 
in hoc casu folia opposita, raro alternantia, in hoc casu herbae, corolla 
fissa, ovulis pluribus quam 
. Folia opposita aut verti- 
cillata aut ad squamas (saepissime alternantes) reducta, sed in hoc 
casu ovarium uniloculare placentis parietalibus. Corolla regularis aut 
paulo obliqua, folia punctata. 
42. Ovarium 1-loculare aut 
imperfecte 2-loculare (placentis in axi ovarii interdum se tangentibus 
sed non connatis), raro perfecte biloculare, sed in hoc casu herbae 
praefloratione corollina contorta. Herbae, raro frutices, in hoc casu 
Stylus indivisus stigmate bifido. Folia integra. Stipulae desunt. Flores 
hermaphroditi aut polygami. Praefloratio calicis imbricata aut aperta. 
Praefloratio corollae contorta aut imbricata aut valvata, in hoc casu 


42*, Ovarium perfecte bilo- 
“1 sed in hoc casu plantae lignosae stylo 
Indiviso et stigmate indiviso aut stylo bifido et (2) stigmatibus bipartitis. 
i aefloratio corollae valvata aut 
Folia opposita aut verticillata, impartita, 
Calix imbri- 
catus. Corolla rosea, alba aut lutea. Fructus capsula septicida et 


saepissime etiam loculieida, aut operculo dehiscens, aut bacca aut drupa. 
107. Loganiaceae. 


— 1233 — 


41*. Folia alternantia sed interdum 
bina aut basalia, raro (Scrophulariaceae) opposita, vertieillata aut ad 
squamas reducta, sed in hoc casu aut corolla bilabiata aut folia punc- 
tata. Ovarium biloculare, rarissime uniloculare, sed placenta centrali. 

43. Stamina 4. Herbae. Corolla 
praefloratione imbricata, regularis. Calix 4-partitus. Folia basalia 
aut alternantia, non punctata. 123. Plantaginaceae. 

43*. Stamina 5 aut ultra, raro 4, 
sed in hoc casu aut frutices aut arbores, aut corolla praefloratione 
plicata aut valvata, aut corolla irregularis (labiata, rarissime fere regu- 
laris, in hoc casu aut calix 5-partitus aut folia opposita et punctata). 

44. Corolla praefloratione valvata 

aut plicata et in hoc casu interdum imbricata, raro imbricata et non 

plicata, sed tunc fructus bacca aut capsula opereulo dehiscens et embryo 
valde curvatus. Flores regulares aut plus minusve irregulares. 

116. Solanaceae. 

44*. Corolla praefloratione imbri- 

cata et non plicata. Fructus capsula loculieida aut septicida. Flores 

fere semper plus minusve irregulares. 117. Scerophulariaceae. 

36*. Ovarium 1, 3 aut pluriloculare aut ovaria 

libera 3 aut plura. 116. Solanaceae. 


Conspeetus generum specierumque. 


1. Fam. Hymenophyllaceae. 


en Sporangia indusio cupuliformi eireumdata, in columna elongata, in- 

dusium saepissime superante disposita. Margo indusii aut integer aut 

En bilabiatus. 1. Trichomanes 

. Sporangia indusio conspicue bilabi j i ci 

.. 5» NS picue b labiato, non cupuliformi circumdata, 
a brevı, indusıum saepissıme non superanti disposita. 

2. Hymenophyllum. 


1. Triehomanes Smith. 
24 


a 
a Bol Fig. 32. Triehomanes quereifolium. 

olium, sporangiis munitum. 1. 5 Sori. ] Sorus indusio obtectus; II Sorus 
sine indusio. ® 


3 mm lata, margine 
querecifolium Fook. 


1. Indusium 3 mm longum. Segmenta foliorum 2— 
2 
r etiam intra fines exploratos. 


leviter et irregulariter sinuata. 
+ i Cantareira, probabilite 

. Indusium breyius. Segmenta angustiora, integra. 
T, pyeidiferum L. 


Cantareira, probabiliter etiam intra fines exploratos. 


2. Hymenophyllum Smith. 
menophyllum asplenioides Sw. 
Extra fines a me exploratos, sed probabiliter etiam intra fines erescens. 
9 


Usteri, Flora der Umgebung von S. Paulo. 


b 


Fig. 33. Hymenophyllum asplenioides. 
a Folium, sporangiis munitum. ‘1. 
b Sori. I Sorus indusio II Sorus 
si ? 


ne indusio. >< 


2. Fam. Cyatheaceae. 
3. Alsophila Btr. 


1. Rhachis aculeata. 7 
rbuscula Presl. 
Villa Marianna W. et. S. 

1*. Rhachis inermis, solum glandu- 2 


lis munita. A. aquilina Christ. 
In eireuitu urbis, in locis humidis. 


3. Fam. Polypodiaceae. 
1. Indusium deest, sed interdum 
margo folii membranaceus et soros 
obtegens. 

2. Margo folii membranaceus et 
soros obtegens. (Excepto Gymno- 
gramme, ubi indusium et margo membranaceus desunt, sed in hoc genere 
sori elongati, nervos sequentes) sori nunguam circinales. 

3. Nori nervos, sed non apices eorum, aut anastomoses intramar- 
ginales occupantes. Nunquam solum apices nervorum occupantes. . 

. DOrl nervos, apicibus exceptis, occupantes,. 4, mnogramme. 

4*, Sori apices nervorum et anastomoses intramarginales occupantes. 


Fig. 34. Alsophila aquilina. 1 Sorus. 
2 Receptaculum, sine sporangiis. 


5:74 

. Sori solum apices nervorum Occupantes. Petioli et rhachides 
plerumque nigri, levigati. 

Nervi in apice non incrassati. 6. Doryopteris. 

5*. Nervi apicaliter incrassati. (In Cheilanthe radiata saepe 


— 131 — 


inconspicue incrassati, sed haec species foliis digitatis, segmentis pinnatis 
7: 


a Doryopteride dinstincta est.) Cheilanthes. 
2*, Margo folii non membranaceus, soros non obtegens. ia eirci- 
& odium. 


nales 
1 Indusium praeest. In Vittaria interdum indusium . aut in- 
conspicuum est, sed in hac specie folia longissima, integra, linearia. 
6. Sori non marginales. 
%. Indusium reniforme aut scutatum 
8. Nervi laterales paralleli, in margine ad nervum marginalem 
D. 


confluentes. Nephrodium. 

. Nervi laterales non perfecte paralleli, gi usque ad 

marginem prolongati 0. Aspidium. 
7°. Indusium elongatum, nunquam reniforme ei seutatum. 


9. Sori in lineas longitudinales, nervis parallelas, dispositi. 
11. Asplenium. 
9*, Sori in anastomoses, nervo mediano foliolorum KR 
dispositi. 
10. Plantae repentes. 12. Lomariopsis. 
10*. Plantae non rep 
11. Folia fertilia a Yale sterilibus ee 
. Lomaria. 
11*. Folia fertilia et sterilia similia. Br "Blechnum. 
6*. Sori marginales aut fere ita 
12. Indusium rudimentarium, sed visibile et genus ita 
a Pteride distinetum. Margo folii membranaceus et soros obtegens. 
13. Folia 3—4-plieiter pinnata. 15. Pteridium. 
13*. Folia integra, linearia. 16. Vittaria. 
12*. Indusium conspicuum. 
14. Sori circinales. 17. Nephrolepis. 
14*. Sori ad apices nervorum transversaliter elongati. 
18. Lindsaya. 


4. Gymnogramme Desv. 


1. Folia subtus argentea, rhachide brunnea, levigat 

En culometun (L.) Kaulf. 

nibus rivulorum. 
reg eries pilosae. 

@. myriophylla Lw. 


Avenida Paulista, in locis umbrosis. 


1*. Folia subtus et supra viridia. 


Villa Americana, 
5. Pteris L. 


Pteris waere ger Sw. 
Agua branca, in locis umbro 


6. Doryopteris J. Sw. 
Doryopteris lomariacea L. 
1. Planta robusta, . 2. m alta. Lobi 
foliorum elongati et a “= / 
a 1. einophie Re Fig. 35. Ar BER 

1“. ae minor, lobi konn Iuborss et Sporangia 


breve 


D. lomariacea L. eolumbina ar 
Ipiranga, in fossis et camp 
9* 


Fig. 36. Doryopteris lomariacea. Fig. 87. Cheilanthes 
= D. lomariacea columbina. = D.lomariacea chlorophylla. Pinna folii. 
actinophylla. Folium sterile (lobis latis) et fertile x8. 
(lobis angustioribus). >< !/,. 


7. Cheilanthes Sw. 
1. Folia digitata. Foliola pinnata. Ch. radiata (L.) R. Br. 
Villa Leopoldina. 
1*. Folia triplieiter pinnata. Ch. chlorophylla SW. 
Pinheiros 
8. Polypodium L. 
1. Folia pinnata. 
2. Plantae glabrae aut fere ita. Nervi conspicui. 
P. loriceum L. 
Lapa W, et». 


> 
9, 
> 


For 
7D22X 
SIE 


Ds 
20 
NIS 
LI 


7 


77 
y2 
Alf 
N 
N 


IN 


f} 

M 

N 
IE 


BES ae DEN 
IE & N? 
III EAGZE, RE 
NSS Nan SAGE 
SIEHT e SQ20, 
ISIS O4 SV 
N/ N 
\W IN, 
y V 


a .b a b 
He 9 I P.ly copodioides; a folium fertile, d folium sterile. II P. ir 
ides; a folium fertile, 5 folium sterile. III P. vaccinifolium; a folium fertil®, 
'olium sterile. 


— 13 — 


2* Plantae dense ferruginea squamosae-pilosae. Nervi inconspieui. 
; . lepidopteris Kze. 
Lapa-S. Anna W. et 8. 
1*. Folia simplicia. 
3. Folia 30—60 cm longa. Nervi laterales omnes paralleli et aequi- 
distantes. P. Phyllitidis L. 
Pinheiros 
3*. Folia 2—13 cm longa. 
4. Folia 9—13 cm longa, 0,5—1,5 cm lata, coriacea. Nervi 
conspicui. . Iycopodioides L. 
Prope polytechnicum 8. Paulo. 
4*. Folia 2,5—3 cm longa, 0,3—1,5 cm lata, membranacea. 
Nervi inconspicui. 
5. Folia fertilia longiora quam folia sterilia. P. piloselloides Ir 
Villa Marianna. 
5*, Folia fertilia non longiora quam folia sterilia. 
P. vaceinifolium Langsd. 


Lapa, ad ripas fluminis Tiet£. 
S\ 
€ 
Mb 
>> IT 
IT BAR. 
L 


Fig. 39. Nephrodium parasiticum. 
I Pars foli. ><1. LI Pars folü (fertilis). 4. 


9. Nephrodium Schott. 
Nephrodium parasiticum (L.) 
EM j 


olle Sw.) 


Nasım, senhora do O. 


N 


10. Aspidium Sw. 

1. Planta robusta, soris conspieue circumseriptis 

et indusio scutato longe persistenti. 
A. capense (L.) Willd. 
Villa Leopoldina. 
Ir Plantae tenuiores, soris inconspieue cırcum- 
scriptis saepe confluentibus et indusüs eaducis. 
2. Foliola primaria versus basin magnitudine 
deerescentia. A. oppositum SW. 
Villa Marianna, Ipiranga, Penha. Fig. 40. Aspidium 
2. Foliola primaria etiam in bası magna, magni- capense. Pars fol. 

tudine non decrescente. 4 


— 134 
..'8. Plantae 
leviter pilosae. 


tenues. 


Segmenta ultima folii 5—6 mm lata. Plantae 


3*. Plantae robustiores. 
Plantae dense hirsutae. 


. triste Sw. 
A 
Segmenta ultima foli 2—3 


caripense Metten. 
S. Caötano-Moöca, Agua branca 


Zen 
Ss 


>> 


NIS 


NIS 


Fig. 41. Asplenium pseudonitidum 
s folii. 4, 


11. Asplenium L. 

Asplenium pseudonitidum Raddi. 
Pinheiros, in is umbrosis. Proba- 
biliter etiam intra fines regionis ex- 
ploratae. 


12. Lomariopsis Fee, 
Lomariopsis sorbifolia 
Posto zootechnico, 


in fossa umbrosa, 
. . ifolia. 
13. Lomaria Willd. | Fig. Sr er = wei 
1. Squamae in basi petioli triangulares, 
transparentes et valde tenues 
2. Plantae altae, 
cata. 


Petioli 1,5—3 md longi. Foliola lata, basi trun- 
**. Plantae minores: 


. brasiliensis Bi 
Lapa. W. et S., men. in 1oois Anne 
i ata. 
Foliola angusta, basi ee Christ, 
Villa Marianna, Vide rn 
Sqamae in basi petioli valde rigidae, acuminatae, lineares, 
transparentes, 


- Boryana Wild 
Avenida Paulista, Cambucy, in loecis 


—_— 15 — 


Lomaria Usteriana Christ. 


suberenulatis, marginibus subincrassatis aut su reflexis, costa con- 
spicua ‚squamuloso-furfuracea, nervis creberrimis, patentibus '/, mm 
distantibus, interdum basi furcatis. Textura papyracea, faciebus sub- 
furfuraceis. Colore ochraceo-viridi. Lamina fertili contracta aequi- 
longa, pinnis 4 mm latis, indusio valido persistente 2 mm lato brunneo, 
margine undulato-erispato. Soro faciem inferiorem, costa excepta, re- 


apice vix cerenulatis acutis nec acuminatis, nervis confertissimis, */,; mm 

distantibus, stipite valde elongato squamis basalibus flaceidis paueis 

atrobrunneis. Blechnum tabulare (= Boryana Willd.) (Thunberg sub 

Pteride) differt sqamis basalibus rigide squarrosis subulatis creberrimis. 
Kol 9 


14. Blechnum Hook. 


1. Foliola in basi se tangentia. 
2. Folia magna, usque ad 1 m. 


Squamae in basi petioli magnae, nigrae. rasiliense Desv. 
Isolamento— Agua branca, in silvis. 


us 
2*. Folia parva, 2—3 dm longa. Petiolus et rhachis fere albus. 
B. 


Squamae parvae, lineares, pallidae. unilaterale Willd. 
Lapa W. et S. Ubique in fossis. 


Petiolus et rhachis straminei. 
B. b 


I Foliola in basi se non tangentia. 
3. Foliola curvata, integra. 


B. oceidentale L. 
Lapa W. et $S. Ubique in fossis. 
parte extrema denticulata. 


3*, Foliola plus minusve recta, in 
. serrulatum Rich. 
S.Caötano-Moöco, in paludibus. 
- 415. Pteridium Gled. 
Pteridium aquilinum Kuhn. 
In locis aridis, ubique. 
Guy Vittaria Sw. 
Vittaria lineata Sw. 
Prope Lapa W. et 8. 
17. Nephrolepis Schott. 
Nephrolepis cordifolia Presl. 
Jaraguä, probabiliteretiam intra 
fines exploratos 
18. Lindsaya Dryand. 
Lindsaya Guyanensis Dryand. Fig. 49. 
Isolamento, in campis. 


Lindsaya Guyanensis Foliolum 
cum sporangjiis. 6 


— 136 — 


4. Fam. Schizaeaceae, 


1. Rhachis volubilis, valde elongata 19. Lygodium. 
1*. Rhachis non volubilis, erecta et brevis. 20. Aneimia. 


Fig. 44, Lygodium volubile. 
>54]. = Inflorescentia, > 3; III = Folium fertile, X ®l«- 


T= Sporangia, 


19. Lygodium Sm. 


Lygodium volubile SW. 
Nossa senhora do Ö, rio Guapyra, S. Caötano-Moöca. 


20. Aneimia Sw. 


Keen, sterilis folii sinuata, foliola margine leviter dentata, Planta 
Ru; Phyllitidis Bw 
1*. Pars sterilis - dupli ano-Moöca, in locis umbrosiS. 
ferrugineis ornat üpliciter u Rknehie et en etanr I 


In campis eridie; ubique. 


— 17 — 


5. Fam. Salviniaceae. 


1. Folia ca 1 cm longa, disticha et alternantia, paulo petiolata et supra 
hispida. Sporocarpia 2—3 mm lata, 4—8 eorum in radicellis involuta. 

. Salvinia. 
1*. Folia longitudine 1 mm et minora, dense imbricata, sessilia, supra 
laevia. Sporocarpia 1 mm lata, 2—4 eorum in parte inferiore in ramifi- 
cationibus foliorum involuta. 22. Azolla. 


21. Salvinia L. 
Salvinia (L.) Hoffmann. 
nna, in paludibus. 

22. Azolla Lam. 


1. Pili in lobo superiore folii unicellulares, basi lata inserti. Ra mifi- 
ae. 


cationes saepissime racemos A. gr Lam 
a Senhora do O. In pal Indibus. 


1*. Pili in lobo superiore folii ee Romiteaione repetite 


pseudo-dichotomae. 4. rn Willd. 
et alibi. 


6. Fam. Gleicheniaceae. 
23. Gleichenia Sm. 


1. Folia solum a basi ramificationis secundariae foliolis ornata, sed infra 


a ramificationis primariae pinnis 2 retrorsis et foliolis solitarlis 
munita. ge ie: 


camp 
* 
1*. Folia etiam a basi ramificationis primariae talobe ee ze infre 


basin ramificationis primariae sine pinnis retrorsis 
G. pruinosa Mart. Usteriana Christ. 


pH 
Villa Leopoldina — Lapa, Villa Americana, Ipiranga, in campis aridis et fossis. 


7. Fam. Ösmundaceae. 


24. Osmunda L. 
l. Folium in partem fertilem et in partem sterilem divisum 
7 re oe 3, palustris ea 
&tano- Ben in palud 
momea Er 


1*, Folia fertilia et sterilia separata. 
Avenida Paulista, in pelndibee 


8. Fam. Ophioglossaceae. 


25. Ophioglossum. 
Ophioglossum Usterianum Christ. 
Statura Ophioglosso reticulato simile, dimidio minore facie quam 
Ophioglossi Moluccani, lamina late ovata acuta, nervulorum rete versus 


Marginem densissima, areolis rotundatis egregium 

Rhizom erosis elongatis eg 
Stipite crasso.5 cm longo, lamina 2'/, cm longa, 2!/, ad m lata, 
dialibus Ba pr 


ate ovata acuta, costa destituta sed nervis me 


— 133 — 


primarlis oblongis, caeteris, präecipue marginalibus rotundatis ereberrimis, 
neryulis clavatis liberis praeditis. Textura herbacea opaca, colore viridi. 
Spica stipite 7 cm longo suffulta, 2!/, em longa, sporangis ca. 30 ad 
35 utrinque praedita, acuminata. Christ. 

‚In campo aridissimo prope S. Anna. 


9. Fam. Selaginellaceae. | | 
26. Selaginella Spring. 
Selaginella brasiliensis (Raddi) Al. Br. 


Cantareira, probabiliter etiam intra fines exploratos. 


Fig. 45. Lycopodium clav 


} atum trichiatum. ia 1/,; II Pars 
inflorescentiae, um. I Inflorescentia, e 123 


>>; III Sporangium apertum, > 
10. Fam. Lycopodiaceae, 
27. Lycopodium IL. 


atim in partem sterilem transiens. Sporophylla 
stincta. 


1. Pars fertilis scapi paul 
a foliis sterilibus re di 


— 139 — 


2. Scapus infra spicam dense foliatus; hac de causa pars 
inconspicue a parte sterili separata. Folia nunquam dimor 
3. Folia distantia. Rami erecti crassi, etiam'spica. Plantae Veh 


L. en L. 

Lapa. W.et S. Villa Marianna, Agua branca. 

_ Folia Segen a minusve adpressa; rami erecti et spicae rn 
a tenuiore . Nettoanum nn 
a, Ipiranga et in multis ]ocis, Be in pal dibus. 

2”, Scapus infra Sek foliis paucioribus ornatus quam in Dee 


partibus plantae. Folia scapo adpressa, saepe ia hac de causa 

spica pedicellata. Folia partium repentium dimorpha ; inferiora lon- 
giora, pectinata, superiora breviora. 

L. paradoxum Spring. 

vill anna w. Moöca et in multis aliis loeis. 

1*. Pars fertilis a RR Tr aulatim, sed repente in 

partem sterilem transiens. Sporophylla a folüis sterilibus distinetissima. 

antae erectae aut scandentes, non repentes, plerumque rami- 

ficatae. Park vetustiores eaulium saepe exfoliatae. L. cernuum L. 

Varsea do bom Retiro. 

4*, Plantae repentes, caulibus radicantibus plus minusye ramificatis. 

Rami laterales erecti interdum ramificati. Partes vetustiores caulium 

non exfoliatae. L. clavatum. Be en trichiatum Borg. 

qui, in locis aridis. 


11. Fam. Coniferae. j 


28. Araucaria. Juss. 
raucaria brasiliana A. Rich. 
Posto zootechnico, Pinheiros et in aliis locis. 


12. Fam. Typhaceae. 
29. Typha L. 


Fig. 46. Typha domingensis. Tet II Flos masculinus; III Flos femineus. x ®. 


Typha domin ensis Pers. 
Yilla Prudente, Villa Marianna. 


— 140 ° — 


13. Fam. Butomaceae. 
30. Hydrocleis L. C. Rich. 
I hoides (Willd. nz 
Hydrocleis nymphoi el “ un. a 
14. Fam. Alismaceae. 


31. Echinodorus L. 
Il 


b e a _ 


m 5 Pate ae er a et b stamina, c Euer Rn 
I E. paniculatus; a et 5 stami ina, ce Fructus immatur 


1. Folia lanceolata aut lanceolata in basi, in apice acuminata, sine 
punctis transparentibus, E. brevipedicellatus ae Ktze) Eartanen 
m Retiro, in paludib 
1*. Folia ovalia aut late-ovalia, re Mneene ars 
munita. . paniculatus nr 
S. Anna, in paludibus. 


15. Fam. Gramineae. 
1. Spiculae uniflorae, sine prolon 
flore inferiore abortivo. 8 
maturitate caducae, 
. Hilum punctiforme. en erg non compressae, sed aut 
teres aut dorso-ventraliter compre 
3. Palea inferior et superior (acpe vr membranaceae. Grlumae 
coriaceae aut pergamaceae, gluma ima, -marginibus omnes 
superiores eircumdans. Ss saepissime in racemos aut spicas, in 
maturitate articulatos disposita 
Spi 


piculae femineae et as in inflorescentias separatas dis- 


gatione axis supra flores, raro 2- florae, 
picae biflorae sine internodüs. Glumae in 


positae. 
5. Spiculae in axi folii liberae, obli 
se separantes, 

. Spieulae in axi folii in 

in partes multas 
*, Spiculae „hermaphroditae vel 
maphrodita Be 
6. Feen in spicas vel racemos paniculatos dispositae, omnes 
uniflorae, hermaphrodita tae, muticae vel a aristatae, sed arista imperfecta. 


piculae omnes u a pedicello en secedentes, 
racemorum rhachis haud artieulata 4. Imperata. 


ıque-transversaliter in partes 
32. Euchlaena. 

spadicem connatae, non se era 
33. Zea. 


spicula mascula cum spicula her- 


— 141 — 


7*. Spicula altera sessilis, altera year haec pedicello 
demum decidens, illa cum rhachide articulata sece 
piculae muticae. 35 Saecharum. 
8.*. Spiculae aristatae. 36. Erianthus. 
6*. Spiculae in spicas (rarissime fasciculos) ‚solitarias vel digi- 
tatas paniculatasve dispositae, heterogeneae, uniflorae vel rarissime 
homogeneae biflorae. 
Cujusvis spicularum paris spicula fertilis (hermaphro 
dita) longius pedicellata, aristata, mascula mutica brevi ius pedierlint, 
. Trachypogon. 
9*. Cujusvis paris spicula sessilis (saltem in spicae parte 
superiore) fertilis (bermaphrodie vel feminea) aristata, mascula vel 
neutra, pedicellata, mutica 38. Andropogon. 
6**. Spieulae in spicas solitarias dispositae, plerumque hetero- 
geneae, uniflorae, sessilis hermaphrodita, Praseer mascula vel tabes- 
cens vel raro hermap rodita, omnes mutica 
cus margines vitta translucida e cellulis 
Eli 


balsamiferis formata instructae, callo villoso. . Elionurus. 
10*. Glumae absque cellulis balsamiferis, callo glabro. 

40. ererhen: 

3*. Gluma 1. minor aut angustior quam sequentes. Glumae mem- 


branaceae, aut pergamaceae. er membranaceae. Spiculae life 

se se eparantes a ramis panicu 
11. Palea nie forum hermaphroditorum aristata, 
arista saepissime geniculata et in parte inferiore contorta. 
41. Arundinella. 
11*. Palea inferior . sed saepe glumae aristatae. 
42. Melinis. 
3"*, Paleae saepissime papyraceae, coriaceae aut pergamaceae, glumae 
tenuiores, saepissime membranaceae. Gluma 1. saepe minor. Spieulae 
solitariae, a ramulis paniculae aut rhachide inarticulata se separantes. 
12. Spiculae omnes hermaphroditae. en 

13. S 


N 45h 


14. Glumae duae, spicula flore unico hermaphrodito. 

15. Spiculae in racemos vel spicas dispositae, spicae 

saepe duae vel in a dispositae 43. Paspalum. 
15*. 


Spiculae in paniculas ER 
. Anthaenantid. 


14*. Glum 
16. ee muticae, sine callo distinct 

17. Gluma tertia basi sine appendice et 
sine foveis. 45. Panieum. 
17*, Gluma tertia basi in aut foveis 
instructa. . Ichnanthus. 
16*. Gluma prima brevissima, gluma se- 
eunda callo conico aut terete a gluma se ecunda distans, ea et gluma 
tertia floris masculi apicaliter breve aculeata aut aristata. 
47. Tricholaena. 
16**. Gluma prima et secunda m. 
8. Oplismenus. 


13*. " Spieula una aut spieulae duae, a multı- 
setoso aut piniferos circumdatae. 


— 12 — 


17. Spieulae in maturitate ex involucro persis- 
tente se dissolventes. 9. Setaria. 
17*. Spieulae in maturitate cum involuero se 
dissolventes. 50. Pennisetum. 
| 2*, Spiculae monoicae, dispersae, paniculatae. 
51. Olyra. 
2*. Hilum lineare, spiculae lateraliter compressae. 52. Oryaza. 
1*. Spieulae 1- multiflorae, uniflorae saepe prolongatione ie us 
flores munitae, rhachis saepissime supra glumas articulata, glumae per- 
sistentes, non caducae. Spicae 2-multiflorae semper te inter 
flores munitae. 
18. Scapus herbaceus, annuus. Lamina foliorum 
non petiolata, sine articulatione vaginae 
9. Spiculae distincte - pedicellatae, in pani- 
culas saepe spiciformes aut racemos dispositae 
2 piculae uniflorae 
21. Palea inferior adulta dura (durior 
quam glumae), fructum circumdans. 
22. Palea inferior integra, sed arista tri- 


partita. 53. Aristida. 
22*. Palea inferior integra, arista im- 

partita. 54. Piptochaetium. 
Palea inferior adulta membranacea 


21*. 
(tenuior quam gluma), fructui non adpressa, non eum circumdans. 
23. Fructus palea inferiore et palea su- 
periore non eircumdatus, saepissime pericarpio rumpente. 
Sporobolus. 
23*. Fructus palea inferiore et superiore 
eircumdata, pericarpio connato. 
4. Callus aut rasen pedicelli pilo- 


sus. Pili longitudine ?/, paleae inferioris. Cala magrostis. 
24*. Callus nudus aut  capillis brevissimis 
paucis munitus. 57. Agrostis. 


20*. Spiculae 2- multiflorae 
25. Palea inferior brevior quam glumae, 
dorsaliter arista geniculata munita, raro = aristato aut mutico et 
inde duobus floribus, sine prolongatione axillar 
6. Arista As inferioris dorsalis, 
id est infra basin dentium duorum apicis orta. 58. Aven 
26”. Arista paleae inferioris a basi 
dentium duorum aristatorum orta. 59. Danthonia. 
*. Palea inferior saepissime longıor 


235°, 
quam Bee exaristata aut ab (raro infra) apice aristata, arista non 


geniculat. 


27. Rhachis spiculae aut palea a 
paleas involventibus, munita. Plantae 
60. Cortaderia. 
27”. Rhachis spiculae et ie: ei 
Pili breviores quam 
Palea inferior 1—3 nervata. 
munitae aut a: infima flore 
. Eragrostis- 


ferior (florum lan) pilis longis, 
altae, metrales 


ferior nudae aut breviter pilosae. 


Paleae omnes floribus ahrodine 
masculo munita aut sterili 


— 1453 — 


28*. Paleae inferiores 1- multiner- 
vatae, omnes floribus hermaphroditis munitae, aut palea infima flore 
masculo munita aut sterilis. 

29. Paleae inferiores basi cor- 
rn 62. Briza. 
| 29*. Paleae inferiores basi haud 
cordatae. 

: > 30. Stigmata 2, immo ovario 
inserta.. Grlumae muticae. 63. Poa. 
30*. Stigmata 2, parti re 
ovarii, multo. infra apicem inserta. 64. Bromus. 
19*. Spieulae in duos series keine bone 
wnilateralem aut racemum haud artieulatum formant 
31. Flos 5 RR 

pro kpieuln, rarissime flores 2. 
. Paleae steriles aut flores 
masculi desunt, raro pedicellus brevis supra a hermaphroditum adest. 
5. Cynodon. 
32*, Supra florem herma- 
phroditum 1- plures paleae Be saepe parvae aut setiformes, raro 


flore masculo munitae adsun 6. Chloris. 
5 ’ 31*. Spiculae 2—3 floribus 
hermaphroditis munitae. 67. Eleusine. 


19%*, Spiculae in duo (raro plures) series 
oppositas dispositas, spicam aequilaterem formantes 
33. Spieulae singulae pro 
68. L 


articulatione rhachidis. olium. 
: 33°, Spiculae 2 pro articu- 
latione rhachidis. 69. Hordeum. 
18*. Scapus lignosus, perennis, lamina' saepe 

70. Bambusa. 


petiolata, vagina se separans. 


32, Euchlaena Schrad. 
Euchlaena mexicana Ben; 
In eireuitu urbis S. Paulo 


33. Zea L. 
Mays L 


Zea ü 
In eireuitu urbis culta. 


34. Imperata Oyr. 
Imperata brasiliensis ri 
S. Anna, Avenida Paulista, Mandaqu 


35. Saccharum L. 
1. Panicula eonferta, Spiculae a femineae, staminibus rudi- 


Mentariis minimis. Palea superior defic 
8. € ande - Benth. pallidius = 


* Villa Prudente, Ipiranga, Avenida 
1. Racemorum rhachis lieet articulata, tamen tenax. 
Quemvis rhacheos nodum solitariae, breviter Pr 
demum solutae, hermaphroditae, conformes. 

nida Paulista. 


u TE - 


36. Erianthus Michx. 


1. Antherae 2—2,5 mm longae, anthesi e spicula expulsae. Stigmata 
anthesi exserta. Culmi infra nodos non vel rarissime pruinosi, pani- 
cula matura basi non vaginata. 
2. Spieula sessilis glabra -vel parce pilosa. Ligula rufescente-mem- 
branacea dorso pilis stipata. 
E. saccharoides Mchx. angustifolius Hackel, 
S. Caötano-Moöca, 


2*, Spieulae omnes praeter callum glabrae. Ligula brevis, truncata, 
membranacea, glabra vel ciliata. E. asper Nees. 
Pinheiros, Penha, Villa Marianna, in paludibus. 

1”. Antherae parvulae (0,8 mm longae), non solum anthesi sed 'ad 
maturitatem usque intra glumas inclusae, caryopsin coronantes, cum 
stigmatibus et ipsis inclusis intricatae. _Culmus infra nodos ceriferus. 
Panicula inferiore parte vagina summa inclusa. E. Trinii Hacke. 
Agua branca. 


37. Trachypogon Nees. 2 
Trachypogon polymorphus Hackel plumosus Hackel. 


enha, Villa Marianna, Villa Prudente, in loeis aridis. 


38. Andropogon L. 


1. Spiculae sessiles, omnes pares, etiam infimae, in omnibus racemis 
sexu, forma, armisque congruentes. 
” emi in apice culmi ramorumve interdum in paniculam spurlam 
foliosam dispositi aut solitarii. 
3. Rhacheos articuli crassiusculi, disjuncti, apice appendice scarloso 
oblique cupuliformi vel ligulato inaequaliter dentato coronati. 
rticuli margine glumaque 1. glabri, pedicelli spieulae masculae 
vel neutrae sed 4-glumis muticae glabri, vel altero margine cirro sub- 
apicali ornati. A. tener Kunth. 
Villa Marianna, Ipirang3. 
* = = » D B e Po . . 
| 4*. Articuli pedicellique utroque margine accrescendo-ciliati, Spieu- 
ae sessilis gluma 1. glabra. Spieula pedicellata neutra, biglumis, parva. 
, condensatus Kunth. 
3 R Villa Leopoldina, Chora Menino, Nossa Senhora do O. 
a hacheos artieuli filiformes, disjuncti, apice sine appendice 
Es illa Mari A. spathiflorus Kunth. 
% Be {la Marianna, W. et S.! Avenida Paulista, Rio Guapyra, Ipirang3- 
Aa cemi ın apice culmi ramorumve bini, digitati, paniculati, pam“ 
ua tum vera, nec foliis intercepta. 
ar a 5 gegen. ubi bini, alter sessilis, alter breviter pedunculatus, 
‚ aut omnes sessiles aut primarii brevi j, secun- 
“ . i breviter pedunculati, S 
darii sessiles, P B : 
6. Spiculae pedi 
: . ıcellatae ta IRRE. I rorsus 
sine ullis, sessilib = en, cum 1—2-glumis vel DE 5 
Rn 1 us semper multo breviores. Perennes. Inovatione 
Ri = en saepius extravaginales. Culmi inferne simplices; 
a eig ramosi, multinodes plus minusve compressi, later 
agınae nn nn sulcati, glaberrimi. 
. Dpiculae muticae vel gluma 4 i ; imperfeetam 
11: > ö ımpe® 
gracillimam emittens, 5 rarius arıstam ımp 


. Racemi in apice ramorum paniculae foliosae cerebert!- 


— 15 — 


morum corymboso- -confertorum 3—-5-nodium repetite divisorum binis 
vel rarissime ternis, spiculis Peg prorsus muticis. A. bicornis L. 
Agua branca, Rua Maranhäo, Villa Moslems 
acemi in apice Brei ramorumque paniculae foliosae 
laxissimae pareiorum laxe Sorte ae uninodium, simplicium v vel ram 
auctorum saepissime ternis, rarlus 1.46: -nis, spieulis hermaphroditis 
muticis, vel e gluma 4. integra aristulam spicula non longiorem emit- 
tentibus, Be tabescentibus, 1,5 mm longis. A. BEROOLNENEE, en 
a Paulista, Ipiranga-Mo6ca, Agua branca, Villa 
- ee 1,5—2 mm latae, ge margine a 
saepe lividae violaceo- suffusae. Ligula 1—1,5 mm longa, truncata vel 
rotundata, saepe fissa, glabra. Racemi saepissime ;, erni, 3—4 cm longi, 
rhacheos fere capillaris articuli sursum haud incrassati. Spiculae 
sessiles plerumque livide violaceae-suffusae, gluma 4. mucronata vel 
ask (aristula saepe in eodem racemo spiculis aristatis mutige) 
A. leucostachys a ee 5 anche 
rianna 
9*, Praecedente robustior, minus ramosus. ee A mm 
latae, obtusiusculae, margine laeves, pallide-virides. Lig ula ad mar- 
ginem angustissimum (vix v, 5 mm latum), fusco- bean redacta. 
Racemi saepius 4-ni, 4—5 cm longi, crassiores et densius villosi quam 
praecedentis, rhachi de grosse filiformi articulis sursum subincrassatis. 
Spiculae hermaphroditae albido-flavescentes (ut etiam villi), gluma 
ad flexuras retrorsum ciliata. Qu ini oblonga, mutica vel in aristulam 
tenuissimam brevissimam excurren 
2. Iueostachys, Kunth. m. Hackel. 
illa Marianna W. tano-Moöca, Ipiranga-Moöca. 
7*. Spiculae sessiles ae re perfecta, columna brevi, 
e glumis vix exserta, oligospira. 
A. ternatus Nees. ade nn 
Vil rianna. 
6*. Spiculae nn masculae, 4—5-glumes, 
tes vel superantes. Flores triandri, sed stamina in spieulis ee 
interdum hebetata. Culmi a 
A. incanus . lateralis are 
mento, in paludib 


5*. Racemi omnes plus minusve Bus 
10. Lodieulae ciliatae. Paniculae rami primarii verti- 
eillati. Spieulae pedicellatae masculae, 4-glumes rarius neutrae, 1—2- 
glumes. A. 80 yghum Brot. era irneirteg 
ui urb 
Paniculae rami ee plerum- 
que solitarii sed a basi ramosi, rami itaque semivertieillati. Spieulae 


tere nullae, relicto solo pedicello et ipso interdum brevissimo vel 
obsolet A. nuta = An BORN Hackel. 
pis 


‚S. Anna cam 
orum en al racemis 


10*. Lodiculae glabrae. 


1“. ns sessilis parissimi ve] plurium elek: 
vel.saltem. ex 'binis. in altero ab illa parium superiorum sex, armis, 
Saepe le forma diversa, plerumque mascula vel neutra. 

11. Racemi in apice culmi ramorumve saepius plure . 
(rarissime 2—1), spieulae forma inter se congruentes. A. Neesii Kunt 
illa Marianna, in camp 


Usteri, Flora der Umgegend von Sao Paulo. 


ei. 


i in apice culmi ramorumve bini, spieulae 
masculae et hermaphroditae, forma plus minusve inter se discrepantes, 
raro subsimiles. 
allus glumae 1. in spicula ee brevis- 
simus vel obsoletus, rauhen barbatus. rufus Br 
osis arenosis locis prope Villa ic W.et Sl 
12 Callus glumae 1. in spicula ea e 
conicus acutus vel hercen plus minusve elongatus (1—5 mm longus) 
apice saepius subeurvato A. bracteatus Willd. 
Perüs, S. Caötano, in campis. 
39. Elionurus Humb. et Bonpl. 

Elionurus Braun. Nees. 
n paludibus. 
KEN: latiflorus Nees forma inter genuinum et eh Hackel 
. (Genuinus: Ye re racemi 6—10 cm longi, adustus: 

Folia pilis patentibus. Racemi 4—6 cm longi.) 


In can: e er prope Villa Marianna, W. et S. 


40. Rottboellia. 


1. Gluma 1. spieulae sessilis dorso rugis transversis valde elevatis 
gibbosis notata. Spieula pedicellata tabescens, pusilla, pedicello com- 
presso spiculam sessilem aequanti insiden 
R. es Trin. genuina Hackel. 
Avenida Paulista, Villa Marianna. 
1”. Gluma 1. spieulae sessilis dorso laevis, rubro-punctulata, spieulae 
pedicellatae hermäphroditae, sessilibus paullo breviores vel rarius (inter- 
dum in eadem nm tabescentes, parvae, pedicellus spicula sessili 
plerumque !/, vior, rarius eam aequans. Folia iis praecedentis 
paullo tenuiora, ER major 
Rn Be N glaberrima Ha 
a branca, Villa Mari 


41. Arundinella Raddi. 
Arundinella gs O. Ktze. 
a branca. 
42. Melinis Beauv. 


Melinis minutiflora Beauv. 
Moöca, etiam eulta in multis lo eis. 


43. Paspalum L. 


1. Racemi pro inflorescentia 1—3 ae 4). 
2. Gluma 1. ab axi racemi esinen 
3. Gluma 1. pilis longis albis Be munita. Folia linearia. 
rasiliana Hackel- 
r lla Marianna W., et S., Avenida Panlista, in paludibu kai: 
3”. Gluma 1. a Folia lata eureanlat vel elliptica. 
R: obteollun Raddi. 
2*, Glı i i disposi . 
. rluma 1. versus axin racemi disposita. 
4. Rhachis racemorum recta. 


d. Gluma 1. pilosa 


- 17 — 
6. Spiculae albidae. Pili glumae 1. patentes, multo Bee 
quam gluma. > ee Roem. et Schult. 
S. Caötano W. Villa Marianna, Moöca. 
6*. Spiculae flavescentes. Pili Ant. in squarrosae, breviores 
quam gluma. conjugatum Breg. 


Isolamento-Agua branca, Manda« ui, Mercado 
BD, So 1. glabra E nr ee 
8. emi patentes. Vaginae foliorum pilosae. Basis laminae 
pilis longis ar Ligula minima. . pumilum Nees. 
Pinheiros, ponte grande, in silvis inundatis. 
%*. Racemi erecti. Vaginae glabrae. Basis laminae nuda. 
Ligula adest. E. distichum L. 
Ponte grande 
4*, a racemorum contorta 
. Gluma 1. marginibus pilosis. Vaginae foliorum basi pilosae. 
ellipticum Döll. 
Avenida Paulista, 8. Anna, in paludibus. 
8*. Gluma 1. glabra. Vaginae basi nudae. 

9. Basis limborum pilis munita. Inflorescentia racemo soli- 
tario vel (raro) racemis duobus consistens. Racemi, quando 2, non ex 
eodem puncto orti accidum Nees. 
Avenida Paulista, in paludibus. 

9®, Basis limborum glabra. Inflorescentia 2 vel 3 racemis 
consistens. Racemi ex eodem puncto (aut punctis paullo distantibus) 
orti. atum Flügge. 

Villa Marianna W. e S. Ipiranga. 
1*. Racemi pro inflorescentia plures (4 et mn 
Gluma 1. ab axe racemi desin 


ns. 
11. Rhachis racemorum pilis aureis instructa. 
5 Fe 


chrysite 
S. ae Villa Marianna, Ipirang 
11*. Rhachis racemorum nu 
Racemi pro eh multi (20 et plures). 
Ita. 


12 
Ligula foliorum ad pilos longos redueta. Planta 
. Usterii > 


In eirenitu urbis. Vide finem diagnosarım Pasp 


12*. Racemi pro een pauci (4—5). is 

subnulla aut ad pilos breves redueta. Plantae nanae. 
13. Plantae glaberrimae, . locorum ARE 
Pi: .B 


Racemi patentes. Spicula minima. 
13*. Plantae altiores, locorum humidorum, racemıs 


erectis, spiculis majoribus. h on 
1. arsınıbus p1l0Sa 
14. Gluma 1. margi . P. uninode are 

Ann 


P. scoparium "Flügge, 


* 
14*. Gluma 1. Villa Americana, 


nuda. 
Mandaqui, Rua he Avenida Paulista, 
10*. Gluma 1. axi racemorum ao 
15. Gluma 1. pilis instru 
16. Rhachis racemorum Bon dilatata. 
17. Rhachis paniculae glabra. 
18. Spicarum rhachis margine mi setoso- 


— 148 — 


ciliata, spiculis apice vel etiam margine dorsoque plus minusve pubes- 
centibus sublinearibus P. sp. 
Moöca. 
18%. Spicarum rhachis margine minus setoso- 

ciliata, spiculis plus minusve glabriusculis. 
2: vor VEaS . 


17*. Rhachis paniculae Nas P. virga at 1. 
aqui, Rio Guap 
16*. Rhachis racemorum di En 
P. dilatatum Poiret par BER um Döll. 
a Prudente. 
19", er 1. glabra 
Huma 2. transv erse plicatula. 
. plicatulum Michaux. 
Villa Marianna, Ro Maranhäo, Ipiranga. 
19°. Gluma 2. non transverse plicatula. 
ge Racemi patentes 
21. Racemi paueci pro panicula (4—6). 
P. glabrum Poir. 
Mandaqui Moöca, Villa Marianna. 
21”. Racemi er (20 et plur es) pro pani- 
eula. P. paniculatum L. 
Mandaqui, Villa Marianna. 
20*. Racemi erecti vel erecto-patentes. 
22. Plantae altae, spiculae magnae. Folia 
glabra. P. densum Poir. 
nna, Villa Prudente. 
22”. Plantae weise, spiculae parvae. 
Folia subtus dense villosa. P. ioccanum a 
ee grande, Mand 
23. Spiculae ellipticae, glabrae 
P: Mandioecanum Trin. ellipticum DE 
and gTa 


23*. Forma I ashire longiuscule Br 
; Mindioccanum > Be md. 
roSs 


Paspalum Usterii Hackel. 

a a: Bei; in extravaginalibus, basi squamis aphyllis 
estitum, Oulmi erecti, ad 1 m alti ti, teretes, glaberrimi, pluri- 
em rn Vaginae internodia Süperantes, teretes. glaberrimae, 
ae, gula membranacea 2—3 mm Ig.) "Totundata vel 
re intus pilis longis rieiläli" st ıpata. Laminae e basi rotun- 
ee a a‘ Ineari-laneeolatae, longe acutatae, ad 30 cm Ig., 
omnes een ers ica rel ne ee 
en , ae rae (20—30) paniculatae, panicula 
GÖREs eiae ensiuscula, rhachide glaberrima, ramis (spieis) 
patulis dekeitibus basi barbatulis, inferioribus ad 7 cm, summis 


gi 
. pedicellis spi issimi 
Reh u Spicularum binis, brevissimis, scabris. Spieulae 
ae ovali-oblongae a 1; iS ; 
° 


, m ig, 1 Ir 
dimidiam aequa Ye al vide ae 
quans vel paullo superans, Ovato-lanceolata, acuta, 3-nervis, 


w 


— 149 — 


versus margines aerein pilosa; 2. spiculam aequans, elliptico- 
| brevissime acumıiı 3-nervis, glaberrima, planiuscula vel levite 
cavata; 8. (Korte) Knien le late oblonga, brevissime bt 
que mucronulata, convexa subtilissima granulato-scaberrima, ö-nervis, 
nervis parum prominulis. Palea aka aequans, ei similis, 2-nervis. 
ackel, in literis. 
44. Anthaenantia Beauv. 
Anthaenantia lanata Benth. var. (nova) oe. Hackel. 
nida Paulista. 
45. Panicum L. 
1. Inflorescentia aut spica aut racemus simplex at spieis vel racemis 
simplieibus interdum basi subramosis composita. 
2. Spicae simplices 
3. Spica basi geniculata, culmo angulum reetum formans. 
anicum een a 
S. Caötano, Villa Marianna W. 
3*, Spica basi non geniculata, rn continuatio ca: 
icum monostah _. BB 
lla Marianna, Villa Areih na, Pinheiros, Mandaqui. 
3”*, Oulmo ER foliis angustioribus, shich pluribus brevioribus. 
P. monostachyum H. B. K. minus Kunth. 
Villa Marianna. 
2”, Spicae plures, racemum formante 
. Rhachis inflorescentiae multo umgib quam spic 
Pa 


5. Rhachis spicae setosa. nicum Sulcatu m Aubl. 

Nossa Se wen do ©. 

5*. Rhachis spicae non setosa. Panicum pilosum een 

Mandaqui, Villa Marianna. 

4*, Rhachis inflorescentiae brevior quam spicae. Rh eine 
non setosa. 

6. Glumae longe pilosae. Panicum insulare N 27 


Moöca, Nossa senhora do O 

6*. Glumae glabrae 
1. Ligula foliorum vacat. Plantae metrales, saepissime cultae. 
Panicum Numidianum ee, 

. Anna, Avenida Paulist 

8. Spiculae violascentes. 
P. Numidianum Lam. purpurascens Raddı. 
Villa Americana. 
8*. Spiculae virides (differt a typo panicula, Fake ramisque 

Piliferis, Hackel, in literis 
P. Numidianum Lam. piliferum Hackel nov. var. 
Avenida Paulista. 

%*. Ligula adest. Plantae nanae 
9. Rhachis spicarum late alata, viridis. 
Panicum en Ei; See se 
Man ,‚$. Anna 
9*, Rhachis spicarum er non aan, vio u 

Panicum keumetum, . 
Pinhei anhäo. 
. Inflorescentia haud spica, semper multiplieiter ae "a est, 
tamis primariis, secundariis et saepe tertiariis et quaternarüis composita. 


— 10° — 


10. Inflorescentia spieiformis, quia rami multo breviores, 
11. Inflorescentia 5—10 cm ir glumae glabrae, 
Plantae locorum aridorum Panicum decipiens Nees. 
Agua nn. Avenida Paulista, ee Villa Marianna. 
11*. Inflorescentia 20 em et longior. Gluma secunda 
et tertia apice marginibus ciliatis Panicum vilfoides Trin. 
a Maranhäo, Villa Marianna. 
10. Inflorescentia lata, rami ee distincti. 
12. Rami primarii cum axi inflorescentiae angulum 
rectum formantes. 
3. Plantae plus minusve lignosae, eröne locorum um- 
brosorum, foliis latis, inflorescentüs saepissime laterali 
anicum diraricatum L. 
Villa Leopoldina. 
Plantae herbaceae, nanae locorum apertorum. 
Inflorescentia saepissime terminalis. 
14. Folia brevia, 2—3 cm longa. 
Panicum parvifolium Lam. 
olamento, Chora Menino, in locis paludosis. 
14*. Folia longiora (5—6 cm). 
15. Rami infimi inflorescentiae folia superantes. 
anicum nervosum Lam. 
Ponte grande, Nossa Senhora do a DZ 
Mandaqui, Isolamento — Agua bra 
15*. Folia ramos infimos inflorescentiae a 
. Rami inflorescentiae dense pilosi 
2, nodiorum Lam. 
solamento. 
16. Rami inflorescentiae glabri. 
Rn ee Swartz. 
Var m Retiro 


12*. Rami primarii recti vel paulo oe 
1%. Glumae pilosae aut setosae, 
18. Gluma 2. Longe aristata. Glumae setosae. 
Panicum Crus 
Villa Prudente, Parada zero. 
18.* Gluma 2. Mutica. De pilosae. Folia 
Panicum procurrens Nees. 
Villa Prudente, ok Ge Villa Marianna. 
*, Glumae glabrae. 
19. Oulmi erecti non reptantes. 
20. Plantae altae, 1,5—2 m 
Panicum maximum Jacg: 
Avenida Paulista. 


Folia glabra. 


longe pilosa. 
Encontro Represa, 


20*, Plantae minores. 
21. Palea dura. Folia longe pilosa. 


i ‚8. Anna, 
1”. Palea membranacea, folia glabra. 

22. Gluma acuminata. Spicula longior 
quam lata. Panicum nova Bu 
Specimen incompletum 


— 151 — 


a 22%, Glumae acuminatae. N 
spiculae latitudinem aequans. Panicum cyanesce s N a; 


a Marianna, Tolkeng 
19*. Culmi longe reptantes. 
23. Glumae ee 
Panicum glutinosum ee 
Agua branca, Avenida Ponliste, .* a Maranhäo, S. Ann 
23°. Glumae non A kinose, 
24. Spieulae 2 mm longae. Inflores- 
centia multispiculata (100 et en 
. Culmi longe reptantes. 
re 


ens L. 
Avenida Paulista, Parada zero. 
35*. Culmi breviores. 
P. chloroticum Nees. 
5 ossa Senhora do O, Ponte grande. 
24°. Bas ae ad 5 cm longae. In- 
florescentia PARGEpI- UK (20— 30.) 2 hg Swartz. 
Mandaqui, S. Anna. 
46. ige Beauv. 
Ichnanthus Da Munro. 


a branca. 


47. Tricholaena Schrad. 
ie ca rosea Nees. 
nida Paulista. 

48. Oplismenus Beauv. 


Oplismenus setarius R. Sch. 
Nossa senhora do O. 


49. Setaria Beauv. 

1. Spicae vera 
.. ehem non pedicellatae. el ren H.B.K 
Grande, Moöca. 
Setar ia flava Kunth. 


2°, Spiculae pedicellatae. 
En Prudente, Mandaqui. 


3. Setae paucae, flavae. 


S. graeilis H.B. K. imberbis ee . as 


unda. 


3*, Setae multae. 


4. Setae flavae. S. gracilis H. B. K. flaviseta een 


4.* Setae violascentes. 8. gracilis H. B. K. bobar nd rer: 

1*, Paniculae spicaeformes. 
3. Setae pro ramo inflorescentiae paucae. Paniculae her et 
Setaria caudata Roem. et = bu 


longae. 


Setae pro ramo inflorescentiae multae violascentes. ie 
Setaria setosa Roem. et Schult. 


ikoses, 
Arear Paulista, Villa Americana. 


Isolamento, 


50. Olyra L. 
Olyra metawne H. B.K. 
venida Paulista. 


— 12 — 


51. Pennisetum Pers. 


Pennisetum ee 
In humidis loeis p Lapa, S. 


52. Oryza L. 
Or dag ai sativa L. 
Prope Polytechnicum S. Paulo, culta. 


53. Aristida L. 


1. Aristae rami 2 ‚em longae A. pallens 
inheiros, Villa Marianna, Mandaqui, Facenda Butantan. 
1*. Aristae rami Ä cm longae. A. recurvata H. B. K 


Ipiranga, Villa Marianna. 
54. Piptochaetium Presl. 
Piptochaetium nn Desv. 
enida en. 
55. Sporobolus Brown. 


Sporobolus indicus R. Br. 
3. Anna, Isolamento- -Agua branca, Villa Americana, Rio Guypyra. 


56. Calamagrostis Roth. 


Calamagrostis montevidensis a 
Avenida Paulista, Moöca, Varzea do Bom Retiro. 


57. Agrostis L. 
Agrostis longiberbis Hackel, (nomen novum). 
Pinheiros. 

58. Avena L. 
Avena sativa L. 
Avenida Paulista, ex hortis evasa. 


59. Danthonia DO. 
Danthonia montana Doell. 
Avenida Paulista. 
60. Cortaderia. 
Cortaderia RA, Erbe et Ge 
Penha W. et 98. 
61. Eragrostis Host. 
1. Spiculae parvae. 
*. Folia glabra, plantae nanae, annuae. E. pilosa Beauv. 
arra Funda, Ponte grande, Mandaqui. 
2*. Folia pilosa. Plantae perennes. ’ 
3. Rami inflorescentiae patentes. Folia dense pilosa. 
olytricha Nees. 
Mandaqui, er Agua branca, Villa Marianna. 
Avenida Paulista, Moöca. 
Ser Folia pilis sparsis instructa. 
ugena Nee8. 
S. Anna, Chora Menino. 


* 
3*. Rami inflorescentiae erecto 


1*. Spiculae majusculae, non ita angustae. 


— 13 — 


4. Plantae nanae, ad 10 cm altae. Flores pro spicula 20 ad 24 
et plures. Glumae virides. E. ggg Lam. 
unda. 


4*. Plantae altiores, 40—50 cm. Flores pro nn 10a 


Glumae brunneae. atrovirens Trin. 
Fazenda Butantan W.et S. Encontro, de branca, Mandaqui. 


62. Briza L. 
ß Briza calotheca Hackel. 
Moöca, Avenida Paulista, Nossa Senhora do O, S. Caötano, Varzea do Bom 
Retiro, Villa Marianna. 
63. Poa L. 
Poa annua = 
Avenida Paulista, Parada zero, Isolamento-Agua bran 


64. Bromus L. 
Fe HBK, 
,„ Avenida Paulista. 


65. Cynodon Pers. 
ynodon Dactylon Pers. 
Moöca, Cambucy, Avenida Paulista. 


66. Chloris Sw. 


1. ee spicarum 15—20 radiata. Gluma 3. longe ciliata non 
Oh. ee 


arista 
I" en spicarum 5—6 radiata. Gluma 3. brevissime Petr ee 
arista radiata Sw. 


Isolamento-Agua branca, Ponte grande. 


67. Eleusine Gaertn. 
Eleusine Gaertn. 
Man ‚S. Anna. 


68. Lolium L. 
Lolium multiflorum an muticum DÜ. 
sto zootechnico. 
69. Hordeum L. 
Hordeum compressum Griseb. 
Parada zero. 


70. Bambusa Schreb. 


1. Inflorescentia in ramis foliatis terminalis vel in dern 

subaphyllis a plantae parte foliifera non en 

B. ngustfoie "Runi .) Hackel. 
e determinata. 

1*. Inflorescentia a culmi partibus folüiferis minusve sejuncta. 

Spieulae teretes vel compresso-teretiusculae. P Ben Hackel 


a aphyllis vel 


Qulta et ex a evasa 


I 


16. Fam. Cyperaceae. 
Auctore Ed. Palla. 


1. Flores (omnes aut saltem singuli euiusque spiculae) bisexuales.!) 
quama 1, vaginans, in caverna florem includens (stigmata 2 
transversaliter posita, levia). 83. Platylepis 

2*. Squamae 2 aut multae, non vaginantes. 

3. Squamae distichae. 
4. Squamae transversaliter positae, itaque spiculae pars floribus 
destituta axim parentem spectans. 5. Cyperus. 
4*. Squamae mediane positae, itaque spiculae pars florigera axim 
parentem spectans. 
tigmata 3; fructus triangularis. 
6. Spieulae multiflorae, fructiferae non deciduae. 
79. Chlorocyperus. 
6*. Spiculae 1- aut paueiflorae, fructiferae deciduae. 
i 81. Mariseus. 
5*. Stigmata 2; fructus biangularis, transversaliter compressus. 
7. Spiculae multiflorae; squamae 5 usque multae. 80. Pyereus. 
%*. Spieulae uniflorae (interdum 2- vel 3 florae); squamae 2 
(interdum 3). 82. Kyllingia. 
3*. Squamae tri- usque polystichae. 

LE 3. Flores in caverna suae squamae vaginantis inclusi, ex caverna 
prominent solum stigmata et anthera (spieulae multiflorae sunt spiculae 
fietae, re vera sunt capitula ex multis spieulis unifloris composita). 
| 83. Platylepis. 


’ 


8*, Flores liberi, squamae non vaginantes. 
9. Spicula 1; vaginae sine lamina vel laminam evanescentem 
| 75. Heleocharis. 
9“. Spieulae plures aut multae: vaginae laminam normalem 


gerentes. 


gerentes. 
10. Stigmata (2 vel 3) papillosa. 
11. Styli basis non incrassata. Perigonium obvium. 
74. Fuirena. 
N 11*. Styli basis inerassata et ab apice fructus disjuncta. 
Perigonium nullum. 
2. Styli basis incrassata a fructu maturo decidua. 
77. Fimbristylis. 
= 12*. Styli basis incrassata in fructu remanens (Vaginae 
plurimarum speeierum in ore barbatae), 78. Bulbostylis- 
10*. Stigmata (2) levia. 
- - 3. Setae superne pilos longos dense sitos, inferne 
Pilos breviores laxius sitos gerentes. Antherae !/,—!/, mm longae. 
71. Pleurostachys- 
Setae pilos laxe sitos gerentes (pili aequaliter 


13*. 
longi aut inferne longiores) aut setae leves aut nullae. Antherae 
1—6 mm longae. 


* 


ı n 
. un generum est artificialis, i. e. characteres hic consumpti non 
ubique generum characteres naturales. 


Su er ie er 


— 15 — 
14. Spieulae 10- et pluriflorae (setae er 
2. Psilocarya. 
14*. Spiculae 2- usque 6 florae Getne obviae aut 
nullae). 3. Ihynchospora. 


1*. Omnes flores unisexuales. 
Flos femineus in caverna squamae vaginantis 
(utrieuli) inclusus, stigmatibus solum prominentibus. 88. Carex. 

15*. Flos femineus liber. 

16. Inflorescentia universalis superne feminea, 
inferne mascula. 87. Lagenocarpus. 
16*. Spiculae masculae et. femineae aut andro- 
gynae in inflorescentia univ ersali plus minusve aequabiliter dispositae. 
piculae partim androgynae, partim masculae. 
Discus hypogynus nullus aut evanescens. Laminae integrae. 


. Hypoporum. 
17*. Spieulae unisexuales, en masculae, 
partim femineae, Discus hypogynus obvius. Laminae a levissime 


trilobae (lobus medius longissimus, lat erales vix conspicul 
18. Discus hypogynus trilobus, lobi inciso-den- 
tatı, non ciliati. 85. Schizolepis. 
18*. Discus hypogynus (poculiformis vel trilobus) 
non dentatus, sed margine plus minusve ciliatus. 86. Ophryosecleria. 


71. Pleurostachys Brongn. 
Pl. foliosa Kunth. Culmi inferne solum vaginis lamina destitutis ob- 
tecti. Laminae lineares, 4—8 mm latae, glauco-virides. Radii pri- 
marıi corymborum ?/,—2 cm longi. 
Moöca; Hygienopolis. 
72. Psilocarya Torr. 
e robusta (Kunth) Nees. Laminae 4—5 mm latae, glabrae, wg 


ae plus minus ciliatae. Spiculae 8—10 mm longae, 3-5 mm crassae. 
Villa Marianna, in campi is, 


73. Rhynchospora Vahl. 
1. epmnia stylum longitudine aequantia (vel paulo breviora) aut super- 
antia 


2. Setae obviae. 
iA4—2 dm alti. Laminae !/;—'/, mm latae, setanag: 

Spiculae paucae (26), 3 mm longae. Fructus cum rostro 1!/, mm 
u s; rostrum !/. mm longum, tam longum quam latum aut ‚latius. 

etae cum 1], ilongae aut breviores. 
h parte ee 3. Rh. tenerrima Böckeler. 

in campis. 

3*,. Oulmi 310 dm alti. Laminae 2—7 mm latae. " Spieulae multae, 

3—7 mm latae. Fructus cum rostro 2— 31, mm longus; rostrum 

'a—1t/, mm longum, longius quam latum. Setae cum fructu (sine 
RR aequilongae aut longiores. 

aminae 4—7 mm Jlatae. : 

—7 mm longae. Fructus cum. rostro 3—3/, m 

Fe obovatus; rostrum 1—1'j, mm aeg 

ngae. 


rare opulenta. Spiculae 

m longus. (sine rostro) 
Bi usque ad 5'/, mm 
. Rh. marisculus Nees. 


lon 
S. Te Tiete, Avenida Paulista. 


— 156 — 


4*. Laminae 2—4 mm latae. Inflorescentia pauperior. Spiculae 
3 mm longae. Fructus cum rostro 2 mm longus, (sine rostro) obovatus; 

rostrum TR ?/, mm longum. Setae 3 mm Tongae vel Rn 
2. Rh. glauca -_ 

Ipiranga-Moöca, Rua Maranhäo, Villa Marianna, in a bus 

2”, Setae nullae. 
d. Inflorescentia capitulum unum compositum stramineo-albidum. 
— Planta caespitosa; caespites basi residuis setiformibus vaginarum 
vestiti. 7. Rh. setigera Böckeler. 
Villa Marianna, Avenida Paulista, Isolamento-Agua branca, 
Rio Guapyra, in paludibus 
5*. Inflorescentia corymbosa. 
non decurrens. — Corymbi (longe Per = 
minusve contracti. Antherae 21/,-3 mm longae. Fructu 
longus, 11/,—1!/, mm latus, levis, nigricans, ek rostrum canum. 
. Rh. Lundii Böckeler. 
Moöca, in campis. 
Rostrum in lateribus fructas plus minusve decurrens. — 
Oo hr minus explanati. Antherae 1!/,—2 mm lon ngae. Fructus 
1'/; mm longus, 4,—1 mm atus, transverse undulato-rugosus, 
lutescens aut brunescens, nitidus. 
. Laminae planiformes, Fructus obovatus. 

. Rh. tenuis Link. 
inheiros, Villa Marianna, Penha, in paludibus 
. Laminae nen aut fere cylindricae. Fruetus 
orbiculatus, a Rh. emaciata (Nees) Böckeler. 
a an branca, in paludibus. 


1*. Stigmata brevissima aut ae non ir 

nHlorescentia corymbosa aut ex eis pluribus copiosisve 

formata, 

9. Spieulae in ramis ultimi ordinis paucae congestae. 

Laminae 4—5 mm Ilatae. Corymbus lateralis unus, 

oligostachyus. Fructus sine rostro 43), —5 mm longus, 

oblongo-linearis; rostrum basi !/, mm er Setae cum fruetu (sine 

rostro) aequilon ngae. min, ee Kunth. 

n paludibus. 

10*. Laminae 6—20 mm latae. Corymbi Beer plures. 

polystachyi. Fructus sine rostro 3-4 mm m longus, 1!/,—2 mm latus, 

obovatus vel oblongo-obovatus:: rostrum basi 1 mm latum vel paululum 
atius. Setae fructu (sine rostro) longiores 

Culmus et vaginae Dans: asperi aut glabri. Spieulae 


ferrugineo-bruneae, 8. Rh. florida (Rudge) R. Sch. 
tan, Tiete, S. Anna ,‚ Lapa, in paludibus 


inae lus minu yeri. Spiculae 
fusco-bruneae. vag ei us a. p 


9%. Spieulae in capitulis, capitula polystachya. 
12. Capitula in panicula disposita, straminea, demum 
11. Rh. exaltata Kunth. 
en e a@tano-Moöca, Ipiranga, in. m 
” . a i : 
Ba ferrugineo-brunen, Bei ern Sa) Mar 
iete ; a, Moöca, Ipiranga- Cambuey, Villa Marianna, in paludibus. 
‚$s. De capitulum terminale unum. 


fuscescentia. 
Hygienopolis, Rua Maranhäo, SC 


- u 


13. Capitulum bruneum; bracteae capitulum non aut 
vix superantes, non albicantes. Setarum pili inferne longi, superne 
brevissimi. Rh. globosa (H.B.K.) R. Sch. 
Pa Avenida Paulista, in paludibus 
13*. Capitulum album vel albicans; bractae capitulum 
aaihonce superantes, basi dilatata albicantes. Setarum pili aequaliter 
longi (brevissimi) aut setae nullae. 


4. Laminae 2—5 mm Jlatae, planae. Bractearum 
basis dilatata !/,—1 cm Bag Setae partim > (sine rostro) paulo 
breviores partim longiore h. albiceps Kunth. 

Ave 


alla Bandit, Isolamento, Es Marianna, in paludibus. 

1#. Laminae Y/,—*/, mm latae, triangulares vel 

cylindraceo -triangulares, ern Bractearum basis dilatata 
8 cm longa. Setae nullae aut minim 

15. Rh. a (Kunth) Böckeler. 

S. Anna, Villa Marianna, S. Caötano-Moöca, Ipiranga-Moöca, in paludibus. 


74. Fuirena Rottb. 


2, EA age ası Nees. Perigonium setiforme. 
‚ Villa Marianna, Ipiranga, in paludibus. 


75. Heleocharis R. Br. 
1. ee eylindrica, 1—4 cm longa, culmo non vel paulo en 
z 


2. Culmi triangulares. mu ata 
nna, in Baludibus. 
1 


Villa 

%*, Oulmi teretes. BR: ee (Vahl) R. Br. 

vill Marianna, Isolamento, in paludibus. 

1*. Spicula ovata vel globosa aut ee 2-12 mm longa, culmo 
compluries crassior. 

3. Stigmata 3. 
„ Culmi ee les (interdum triangulares S). 
© s teretiuscule trigonus, longitudinaliter costatus et Kane 
verse alu setae Eiche multo superante (Squamae un 


longae, pallidae vel pallide purpureae). . H. acieularis se irs ) 


5*, Fructus exacte trigonus, levis; setae fructum paulo superantes 

aut aequilongae aut breviores. a 
Fructus cum rostro 1—1!; mm a [a "ji; mm atus. 
%. Culmi 1/,—!/, mm crassi. Squamae 1—2 mm longae. 

Setae cum fructu aequilongae aut paulo ee 

4. H. Rothiana Are 
Chora menino, in paludibus. 
ie Fa crassi. Squamae 2—3 m ne. 


= ”. Gul 1), m 
etae c 1. 
Er ee parte fniets I ea H. subtilis Böckeler. 


S. Anna, Ponte grande, in paludibus. 


6*. Fructus cum rostro ?/;—*/, mm longus, tl) 1 ar == 

: 8. Squamae pallidae. Setae fructum superantes ve! pauo 
breviores, bruneae. 6. H. punctata (Nees) nn 
1ete, 


a 

‘) Planta a in est species propria; cum H. en Biss 
‚uropaeae male con t (frutus est 1m m longus vel paulo ae eher 
_ aklseimanı, elta cum AH. striatula ‚ Desvauz, a qua differt setis 


— 18 — 


8”, Squamae atropurpureae. Setae fructu multo breviores 
aut minimae, albae. 7. H. minima Kunth. 
Fazenda Butantan, Tiete, 

4*, Culmi teretes. 

. Vagina suprema lanceolato-producta. Spicula ovata vel 
ovato-oblonga. Squamae apice saepissime emarginato-bilobae. Fructus 
obtuse trigonus; rostrum basi !/, aut fere !/, mm latum: setae vix 
basin rostri superantes aut breviores. 

8. H. emarginata ee Beni 

illa Marianna, in gramin 
Vagina suprema oblique truncata, sed non ; Tunoeo 
producta. u fusiformis. Squamae integrae. Fructus plano-con- 
vexus; rostrum basi '/, mm latum; setae apicem =. attingentes aut 
paulo superantes. ER Usterii Palla. 
Avenida a in paludibus. 
3*. Stigmata 2. 
10. Vaginae superne non vel vix ampliatae, levigatae. 


11. Culmi 3/,—3 mm crassi. ag na Bu laminam 
brevissimam lineari - lanceolatam gerens. Spicula 8—20 mm longa, 
multiflora 10. H. perge (Roth), Sehuli 


nna, Lapa, in paludibus. 
Ar. Oli 1, tl, mm Be Vaginae sine lamina. 
Spicula 1—83 a longa, 1—15 flora. 

2. Spicula 5—15 flora. Fructus cum rostro 2/,—*/, mm 
longus, 1/,— "a mm latus, albus; rostrum plerumque obtusum, pallidum; 
setae albae, vix 1}, partem fructus aut nulla 

. villaricensis a 
12*. Spicula 1—4 flora. Fructus cum rostro Me: mm 


2 3 
longus, 2/,— Jı mm latus, niger; rostrum acutum, brunescens; seta 
ne basin rostri attingentes vel paulo breviores (singulae brevissi- 
mae 


1 capillacea Kunth 
ns prope Villa Marianna, Mo6 a, Tiete, in paludibus. 
10*, =. ae superne up, ae et crispatae. 


a atropurpure 
3. ga maculosa (Vahl) R. Br. 
a. fe .. i 
0, Agua branca, in paludibus. 
13°. ne valide, 14. H. ochreata Nees. 
a, Tiete, Ponte grande, in paludibus. 
ee Usterii Palla. 
Rhizoma nn Far plurimi, teretes, 5—8 cm alti, 1/,—!/, m 
on nn en a infimam partem' quintam quartamve la 
io gen. purpure, oblique a rudimento laminari de- 
.. ei fusiformis, acutissima, 6—10 mm longa, 1—1!/, mm 
ib Br Aa 2a —3 mm longae, 1—1'/, mm latae, longiuscule 
hate Pop obtusae vel ‚ueecnlee, sanguiniscentes vel fuscae, limite 
margineque hyalino, infima culmum perfeete 
mite medio latissimo viridi plurinervio. Sta- 
igmat 


; SEE epidermales testae in ee ae 


| 
| 


— 159 — 


nigrescens, !/;—°/, mm alta, basi albescente 1/,—!/, mm lata. Setae 
perigoniales 6, albidae brunescentesve, fructum stylobasi inclusa longi- 
tudine aequantes vel paululum breviores. 


atropurpureae. 
2. Fructus ellipsoideus. 1. C. denudatus L. f. 
Plantae Africae australis. Villa Marianna, in paludibus. 
(Secundum Clarke in herb. A. Usteri.) 
2*, Fructus late ellipsoideus vel orbieulatus. 2. C. americanus Palla. 
Tiete 


1*. Involueri folia 1—5 dm longa, inflorescentiam multum superantia. 
Stamen saepissime 1. Squamae virides vel pallidae. 

3. Inflorescentia capitulum unum compositum (Culmi 1—2 mm 

crassi; Jaminae 3—4 mm latae. Capitulum $—13 mm crassum; spiculae 

—4 mm longae, 3—4 mm latae. Fructus anguste lineari-ellipsoideus, 

1, mm longus, !/,—!/, mm latus). 6. ©. Usterii Palla. 

Ipiranga, in. paludibus. 

3*, Inflorescentia umbella simplex vel composita (spiculae in capitulis). 

4. Squamae albidae vel ex toto ferrugineae, ?,—1 mm latae. 

Antherae !/, mm longae (Laminae 2--7 mm latae. Fructus anguste 

lineari-ellipsoideus, !/;, mm latus). 5. C. luzulae (L.) Retz. 

$ Marianna, in paludibus. 

4*,. Squamae in vivo virides, in sicco flavescentes vel fuscescentes 

cum carina lata saepe viridi, 1—1!/, mm latae. Antlierae 1 mm longae. 

3 Laminae 6—12 mm latae. Fructus anguste ellipsoideus, 

[s—?/, mm latus. 3. ©. virens Michzx. 

Fazenda Butantan, Tiete, in paludibus. 

5*. Laminae 2—5 mm latae. Fructus late ellipsoideus, '/, mm 

4. C. ochraceus Vahl. 

Tiete. 


ah 


latus, 


Cyperus Usterii Palla. 


5-7 mm crassa; 


involucrum 3—4 phylium, phyllis primo erectis, demum refractis, In- 
fimo 1—2 dm longo, ceteris gradatim brevioribus. Spiculae sessiles, 
valde compressae, 3—-4 mm longae et latae, late ovales aut tobundae, 
Prımo acutae, denique rotundatae, 8-12 florae Squamae . A a 
longae, naviculares, plane expansae ellipticae, acutiusculae Bee 
Mucronatae, pallidae costa media lata yiridi, 8—5 nerviae, ZBERNE 
Carina superne alata scabra, 7—11 nerviae; cellulae epidermales unbe 
Inferioris in superficie visae plerumque procerae. Stamina 1— En 
therae 1 mm longae, breviter mucronatae. Stylus stigmata 3 pap! en 
longitudine aequans vel paululum brevior. Fructus (semimaturus) 


—_ 


ne im 


1'/, mm longus, '/),—"/; mm latus, anguste lineari-ellipticus, trigonus, 
cellulis epidermalibus in superficie 'visis isodiametricis. 


77. Fimbristylis Vahl. 
F. annua (All.) Sch. Vaginae plus minus nn Stigmata 2. 


Fructus Iomgitulmalte costulatus et transverse striatu 
a, Varzea do Bom Retiro, Avenida Panliste, in paludibus. 


78. Bulbostylis Kunth. 


1. Inflorescentia umbella composita vel simplex. 
2. Spiculae laterales pedunculatae. 
3. Culmi (saltem in apice) pilosi (vaginae et laminae dense pilosae; 
fructus Mahl 3. B. hirtella (Schrad.) ak 
S. Anna, Avenida Paulista, in paludibus, Ipiranga-Moöca, in cam 
3*. Culmi glabri (interdum modice asperi 


4. Fructus transverse undulatus. 1. B. een ur Kunth. 
menino. 

4*. Fructus levis. B. scabra (Preel) Clarke. 
(Secundum Clarke in herb. Usteri.) =. Americana in paludibus. 


2*. Spiculae omnes sessiles (itaque umbellae radii ultimi ordinis 
capitula parva gerentes 

5. Culmi aaa in apice pilosi. Antherae !/,—!/, mm longae. 

. hirtella (Schrad.) Be 

nna, Avenida Paulista, in paludibus, Ipiranga a-Moöca, in campis. 

„ 5“. Oi glabri Onterdum in apice modice scabri). Anke 

“ar mm 

Squamae muticae vel vix mueronatae. Fructus 1Y,,—1'), mm 

longus, 1 mm latus, transverse undulatus. 4. B. en rd Kunth. 

- . * ampi 


1 
6°. Squamae mucronatae. Fructus #/,—1 mm longus, !, mm 
latus, levis. 5. B. junciformis B. K.) Kunth. 
Moöca, in campiS. 
1*. Inflorescentia capitulum unum. 


1. Vaginae han pilis longis rufescentibus vestitae; laminae 
ubique pilosae. Squamae 4—5 mm longae, ern et muticae. An- 
therae 3—3!/, mm — . B. Sellowiana Kunth. 


a Marianna, in paludibus. 
N 7*. Vaginae basi nudae: laminae resihas asperae, Super- 
ciebus glabrae. Squamae 1 ur 3 mm longae, Dieriter cuspidatae aut 
saltem acutae. Antherae 1—2 mm longae. 

8. Vaginae in ore barbatae. 6. B. brasiliensis Palla. 
Anna, Avenid list aludibus. 
8*. Vaginae in ore nudae. en 
Apbaeronephala (Böckeler) = un 


I Bi 
Mandaqui, Encontro, Agua branca, in palu 


79. Chloroeyperus Rikh. 


1. 
Ben in capitulis densis compositis. Rhachillae alae (angustissimae) 
2. Squamae 1 mm latae, —n Antherae ®), mm longae- 


Be rear (Nees) Palla. 


€, prope Fazenda Butantan- 


— 161 — 


2*, Squamae ?), mm latae, pallidae. Antherae 1/,—?/, mm longae. 
2. nr impolitus (Kunth) en 
enida Paulista, in paludibu 
ar Be in un laxis, spicae in neh Rhachillae alae st 
solubiles et 
3. sctäae mbällniar um spicae valde superante 
3. Chl. Ben (Vahl) Am 


3*, Bracteae umbellularum spicas non vel vix ._. 
hl. comosus (Poir.) Palla. 
Nossa Senhora do 0; Kreide "Pauliste, in paludibus. 


80. Pycreus Beauv. 
1. Spieulae fructiferae 1—1'/, mm latae. Squamae Kr a mm longae, 
‚—1 mm latae. Fructus ?/, mm latus, fere linea 
u rolachn (Rottb.) Beauv. 
o Bom Retiro, in paludibus. 

1*. Spiculae fructiferae 2—3 mm Ian Shan ae 2—21/, mm longae, 

11,—2 mm latae. Fructus 1,—?/, mm a; ipeeidens aut. orbi- 
eulatus, 

2. Inflorescentia non contracta. er. 1!/,—1!/, mm _latae. 

Fructus ellipsoideus. 2. P. densus (Hua ap. Link) Yeti 

ne in palud 
*. Inflorescentia in capitulum nn Squa 1,—2 mm | us 


Fructus orbiculatus. "Olesian (Kun) U Urban. 
nna, Cambucy, in paludibus. 


81. Mariscus En 


l. Spicae laxae, fere omnes 1—7 cm longe ee partim sub- 
compositae. Fructus linearis. 1. M. Meyenianus h: Kunth) . 

. hora menino, ripa fluvii Tiete, Belemzin ho, in paludibu 
l*. Spicae densae, Görnlieh aut sub simplices. 
Tiete, in paludibus. 

82. Kyllingia Rottb. 

l. Squamae leves. Antherae 1 aut fere 1 mm 
. K. odorata Vahl. 
S. Anna, Chora FR Ipiranga, Tiete. 
1*. Saltem squama inferior ın carına las im minus aspera. Antherae 
vix !/, mm longae. 2. & 


Mandaqui, Mercado grande, Ponte grande. 


is Kunth. 
83. Platylepıs PI. enger Kunth. 


a, in campis. 


84. Hypoporum Nees. 
Planta hirtella. Spiculae (purpureae vel atropurpureae) in u 
Bone. Fructus trigonus, levis, albus. HH. hirtellum 2 0 Bon e wen 
S. Anna, Moöca, Avenida Pa ne Aa > Varzea d BR 
n pal 


85. Schigolepis Schra 


d. 
l. Folia pubescentia. Fructus albus, tuberculi 


is apice hirtellis con- 
ie Sch. 


oliosa Nees. 


ilv 
(Scleria plusiophylla Steud.) Avenida Paulista, Moöca, in silvis 


Usteri, Flora der Umgebung von 8. Paulo. 


— 12 — 


1*. Folia glabra. Fructus plerumque coloratus, levis. 

| 2. Sch. arundinacea (Kunth) Palla. 
Hygienopolis, Ponte grande, Ipiranga-Moöca, Villa Marianna, in silvis. 

86. Ophryoscleria Nees. 
O. mierocarpa Nees. 
Mandaqui, in paludibus. 

87. Lagenocarpus Nees. 
L. paulensis Palla. — L. oocarpus Clarke in herb. Usteri. 
Agua branca, Avenida Paulista, S. Anna, in paludibus. 

88. Carex L. 

Spieulae 6—9, unisexuales, terminalis mascula, laterales femineae, 
densiflorae, fructiferae 4—9 cm longae, 6—8 mm crassae. Squamae 
aristatae. Stigmata 3. Utriculus brevissime rostratus, rostrum biden- 
tatum. ©. brasiliensis St. Hil. 

Villa Prudente, in paludibus. 


17. Fam. Araceae. 
1. Plantae terrestres paludosae. Latex luteus, praecipue in caule. 
Folia lata, basi profunde cordata. 89. Philodendron. 
1*. Plantae epiphyticae, sine latice, Folia lanceolata, basi acuminata. 
0. Anthurium. 

: 89. Philodendron Schott. 

Fhilodendron Simsii Kunth. 
Nossa senhora do O, in paludibus. 

90. Anthurium Schott. 
1. Spaticis axis tenuissimus. Flores majusculi, baccae depresso-globosae, 
rubrae. . scolopendrinum (Ham.) Kunth. 
> i inheiros, Planta epiphytica. 

1*. Spatieis axis mediocris vel crassus. 

Ä. Harrisii (Grah.) Eindl. Beyrichianum (Kunth) Engl. 


maro. Probabiliter etiam intra fines exploratos. 


18. Fam. Lemnaceae. 
91. Lemna L. - 
Lemna valdiviana Philippi. 
S. Anna, W. et 8.! 


19. Fam. Eriocaulaceae. 


tamina numero duplici petalorum 


. S £) . ” 
: 4 vel intus- 
glandula instructa. Petala floris femini (4 ve 6), petala apice 


ni et masculini libera. 


3. que supremi obtusi, rare obtusius- 
culi, intus granulosi, saepe tuberculati, appendices in cireiter eadem alti- 
nes 1a stig intra illud positae, stylus teres, stigmata 

Paepissime apice bifido. Antherae dithecae ee 
93. Paepalanthus- 


— 18 — 


3*. Pili perigoniorum bractearumque supremi semper acuti, intus 
laeves neque nunquam tuberculati, appendices in stylo triangulari semper 
perspicue infra stigmata insertae, stigmata simplicia. 94. Leiothrix. 

2*, Petala floris feminei basi apiceque libera, medio margine connata. 
Antherae dithecae, quadriloculatae, stamina 3. 95. Syngonanthus. 


92. Eriocaulon L. 
1. Caulis abbreviatus, non fluitans. 
2. Vaginae transverse truncatae, integrae, demum lacerato -fissae, 
capitula magna; plantae omnino robustissimae. 
3. Bracteae flores stipantes hos superantes, capitula ideirco echinu- 
lata. E. helichrysoides Bong. giganteum Beauv. 
Vide finem generis Eriocaulon.) 
3*. Bracteae flores stipantes his breviores vel aequilongae; capitula 
non echinulata. . Kunthii Koern. 
. pa, W.etS. Teste Ruhland in provincia S. Paulo undique. 
2*. Vaginae oblique fissae, demum ore laceratae; capitula minora. 
Sepala floris masculi sublibera vel immo basi modo connata. Folia 
membranacea, perspicue fenestrata, pellucida. #. modestum Kunth. 


1*. Caulis elongatus, fluitans, ramosus, perigonia glabra. Capitula parva, 
nigra. E. melanocephalum Kunth. 
Prope S. Anna. Planta aquatica, natans. 


Eriocaulon helichrysoides Bong. var. nov. giganteum Beauv. 


pliei ornati. Externe © 3 
Interioris partes 3 liberae, 
illine paulo 

4 . . . . g ue 

Concavae, medio macula nigra Intus ee: -_ ke eh 
dium coaliti, apice liberi. 
ppendices nullae (Bongard, citatum & Beauverd in ns : 

Boiss, 1908). Pedunculi 80—90 em longı (in typo ug land) 
capitula 2 cm diam. (ca. m in forma typica, “ uh PR 
Caetera folia, vaginae, flores) ut in forma Bongardiana, ex | . e 
auctorum (Beauverd). Moöca, $. Anna. 


93. Paepalanthus Mart. ae 

1 Pedunculi pluripedunculati aut apice in ramulos ea ee 

divisi. Vaginae transverse truncatae. Sagen ee ae aa 

> , planifolı ong.) Koern. 

‚x- S ee W. et S. Villa Marianna. 
11* 


— 14 — 


1*. Pedunculi unicapitulati, indivisi. Flores di- vel (saepius) trimeri, 
rami ramulique caulis nunquam extra- a. Peduneuli bracteaeque 
involuerantes, ee adsunt. P. flaccidus (Bong.) Kunth. 

Moöca, Cambucy, Villa Americana, S. Caeötano, Encontro Represa. 


94. Leiothrix Ruhl. 


 Leiothrix flavescens (Bong.) Ruhl. 
Prope S. Anna, W.et S., Villa Marianna. 


95. Syngonanthus Ruhl. 
1. Petala floris masculi in tubum tenui-membranaceum, breritäk trilo- 
bum, demum involutum connata; caulis perbrevis, simplex, pedunculifer 
vel sterilis tumque 'ramis perbrevibus, aphyllis vel apice modo vel tota 
superficie foliosis, terminaliter pedunculiferis auctus. 

. Caulis primo intuitu semper fertilis; id est: pedunculi ex axilla 
fol caulini egredientes, rarius im apice ramorum perbrevium et vIx 
conspicuorum, apice modo foliosorum solitari. Caulis perbrevis. 

3. Pedunculi tricostati. Folia perspicue caespitosa. Bracteae invo- 
lucrantes flores aequantes vel eis breviores. Obtusissimae, aureo-flavae, 
obovatae-oblongae. Pili perigoniorum semper acuti, pluricellulares. 

ee nitens (Bong. Be 
} Villa Marianna, W. 
. Peduneuli pluricostati. Folia anguste linearia; bracteae Be 
crantes aureo- -flavidae, spathulato-oblongae, glabrae. 
EUMUDRERENNE un (Bong.) Ruhl. 
Prope 8. Anna. Cambucy, Agua branca. 
2*. Caulis semper perspieue sterilis; id ee peduncnli ramosi. BRami 
umbelliforme dispositi. Inflorescentia in apice ra 
Syngonanthus helminthorrhius , (Mast) Ruhl. 
Villa Mariann a Americana. 
1”. Petala floris maseuli in tubum len nn apice tenui- 
orem et saepius involutum, demum plerumque in petala 3 rhomboidea 
solubilem ceonnata yngonanthus caulescens (Poir.) Ruhl. 
Rio Guapyra, en Ipiranga, Vill ieh ianna, S. Caetano, 
Moöca, Avenida Paulis 


20. Fam. Mayacaceae. 
1. Antherae apice rima dehiscentes. Flores coerulei. 
= en Sein 
La 
1*. Antherae apice tubulo apertae. Flores llaeini | ee vel a, 
folia apice saepissime non bifida, sed acuta aut truncata. 
M. Sellowiana Kunth. 


S. Anna, W. et S., Villa Marianna, Encöntro Represa, agut ranca, 
Mo6 ÖCa, Avenida Paulista, fere in omnibus paludibu ibus 


21. Fam. Xyridaceae. 


- 97. Xyris L. 
1. np unilocularis, trivalvis, semina e fundo capsulae in funiculis 
longis erecta. | e 
2. Folia filiformia, teretia. Bi ii folia Alb. Se 


ope S. Anna, 


— 165 — 


%*, Folia linearia, plana. 
3 Area bractearum- capituli castanea, capitula parva, 5 mm longa. 
. savannensis Mir. glabrata Seubert. 
Villa Americana, Agua branca, Moöca, Villa Marianna. 
3. Area bractearum capituli cinerea, . capitula majora, 10 mm 
ongiora 


4. Folia in basi 5 mm Jata. u ag Seub. 
ae: Ä Villa Americana. 
4*, Folia in basi 1,5—2 mm lata. nen Malm. 

2 s Villa Marianna. 


l*. Capsula unilocularis, trivalvis, valv is medio Sauer 
nacrocephala Vahl. 
d. Scapus usque ad 115 cm longus, folia 5570 cm longa. 
2 Vahl. major A. Nilson. 


Agua branca, Villa Americana, S. Caötano-Moöca, Nossa Senhora do O. 
9*. Scapus 30—45 cm longus, Kol. pro majore parte 10—35 em 
longa. X. macrocephala Vahl. minor A. Nilso 


S. Anna W. et $.! Villa Marianna, Ipiranga, Moöca, Villa ee 


22. Fam. Bromeliaceae. 


1. Fructus baccatus, semina nuda. 
2. Sepala saepissime obtusa, non acu uminata, ovula in angulo centrali 
carpelli aut in medio, raro apicaliter disposita. Pedunculus elongatus, 


foliis foliosis aut bracteis munitus 
3. Sepala abortu (basi ovarii) ad apicem libera. ty connata. 
. Bromelia. 
Sepala et petala libera 2% Billbergia. 
Ovula 


3. 
2*. Sepala et bracteae durae, a acuminatae, rigidae, coria 
sposita. Pedunculus elongatus, 
100. Aechmea. 


101. Dyckia. 


Folia integra, basi dilatata. Semina appendicultu Plantae 
eipkyic Tillandsia. 
98. Bromelia L. 

Bromelia fastuosa Li ndl. 
Villa Americana, S. Anna, Villa Leopoldina. 


99. Billbergia Thunb. 


a Thunbg 
Billbergia BO ER 


100. Aechmea R. et P. 
B. Tnflore inusve distincte panniculata. 
scentia valde composita plus mı 3 jolgstachya 1 Mer 
1°. Infl lamento-Agua br S, Caötano-Moöca, Kone senhora 
n oanlern simplex, spica 
*. Sepala orum basales vel altiuscule ın- 
FE pala apice armata, lie "petal Bu mis, Grish 


Fe 
tor ia . 


semper petalis ee 
A. 
u” bra 


2*. Sepala apice haud armata, ligulae 


— 166 — 


101. Dyekia Schult. 
Dyekia rariflora Schult. fil. 


Villa Marianna, in campis aridis. 


102. Tillandsia L. 
1. Flores complures congregati vel si (rarissime) her fructiferi 
quogue apicales nec ram ulis sympodialiter elongatis : 
2. Sepala basi connata, supra aequaliter libera. T. strieta Sol. 


2*. Sepala bina postica inter se multo altius quam cum antico con- 
ata. . pulchella Hook. 
S. Caötano-Moöca, Villa Marianna, Avenida Paulista. 

1*. Flores singuli fructiferi ramis sympodialiter re superati. 
us nr er 


23. Fam. ‚Juncaceae. 


103. Juncus L. 

1. Stamina 6 (rarissime 3). Bracteae fere totae z albo-mem- 
branaceae. Capitula pauci (2- usque 6- raro 8- vel 10-) flora, semi- 
globosa, diam. 5 usque 8 mm. Flores 3 usque 4 mm longi, fructus 

perigonio paullo brevior. I, ea 
ope urbem, > flumen Tiete W. e Ans Marianna. 

Barra funda, in ber Er 
a 3 (rarissime Hera), Bracteae Membranzceo-mi 
een decomposita vel subdecomposita. Flores 2,75 usque 
3 mm ongi, pallidi vel intense colorati, Fructus tepala aequans vel 
superans J. Sellowianus Kunth. 
Villa Marianna W. et S.! Lapa, Moöca, ER branca, 
Ipiranga, Barra funda 


24. Fam. Pontederiaceae. 


1. Stamina 6. 
2. Ovarium triloeulare, polyspermum. Plantae re 
ai 4. Eichhornia. 
Ovarium abortu uniloculare, monospermum. une in terra radi- 
cantes, non natantes. 105. Pontederia. 
1*. Stamina 3 (rarius 4 aut 1). 106. Heteranthera. 


4. Eichhornia Kunth. 
1. Caule foliato, a er vaginante, foliis petiolatis. 
E. azurea Kunth. 
5. Anna, W. et 8. En un E, Sehen ie S. Anna-Mandagqul, 
1*. Foliis omnibus radicalibus Sr akiak Be erakhe | bivalsı vaginante. 
E. speciosa Bann ) 


1. Spatha b 105. Pontederia L. 
hie Be - scene non aequans. Internodium Sup ker 


, ovaltıs : 
Villa Prudente, Ipirang® 


') Existimo, E. s ec Valva 
exterior spath peciosam non esse Speciem a E. azurea differentem. 
vid. Fig. pathae est folium sensu proprio, lamina reducta et petiolo absente- 


— 197 — 


— spathal 


Fig. 48. a Eichhornia speciosa, b E. azurea. X! 


% en basin inflorescentiae aequans aut superans. Internodium supra 
patham nudum. Flores coerulei. P. cordata L 
S. Anna W. et S.!, Rio = Rua Miranda- 

4 106. Heteranthera R. et 
olia sessilia graminea, stamina 2 superiora Haan inflexis medio 


incrassatis, tertium longius, filamento filiformi, antheris oblongis. 
ee Be a. 
1*. Folia Kl Prope urbem $. Pa aulo W. et S. Anna, 
kn petiolata, is mina 2 superiora either ee, ns 
gius, anthera sagittata, flamentis omnibus filiformibus rectis. 
H. reniformis R. 


et P 
In paludibus prope S. Anna, W. et 8.!, Agua branca. 
25. Fam. Liliaceae. 
in rn nanae, bulbiferae, folia tenera, linearia. 107. Nothoscordum. 
lantae scandentes, folia dura, haud linearia. 108. Smilaz. 
107. Nothosceordum Kth. 


l. Pistillum antheras superans. Antherae luteae. 
= BROWN Kunth. 


1*, Pisti vill nn in locis gramin s W. et 8.! 
. Pistillum antheras aequans. " Antherae purpurascente ntes 
N. fragr ans Kunth. 


In eircuitu urbis Itapetininga, W. et 8., verosimiliter etiam 
intra fines exploratos. 


108. Smilax L. 


1. Flores maj 
jores (3—7 mm longi) & medio exeurvat 
e S. 8 vi ar Griseb. 
1* Av aulista, Ipiranga-Moöca. 
. Flores masculi minimi (1—2,5 mm Ion); patentes el revoluti. 


— 168 — 


2. Limbi plerumque margine aculeati (tunc in. eodem ramo inermes), 
lappacea Willd. 
amento-Agua branca. 
2*. Limbi foliorum margine inermes, nervus centralis nonnunquam 
subtus aculeatus. S. campestris Griseb. 
S. Anna W.etS.! Ponte grande, Moöca, Nossa Senhora do 0, 

Isolamento, Agua branca. 


26. Fam. Amaryllidaceae. 


1. Axis subterranea bulbus est. Scapus exfoliatus, apice umbellam, 
basi involucro eircumdatam ferens. 109. Hippeastrum. 
Ir oe ee rhizoma est. Scapus foliatus. Involucrum abest 
aut prae 

2. Pl altae, foliis longissimis, carnosis, rosulatis. Inflorescentia 


racemosa-paniculata. 110. Foureroya. 
2*, a nanae, foliis non carnosis, sed linearibus. Inflorescentia 
umbella est. 111. Hypozxis. 


109. Hippeastrum Herb. 
ee um aulicum nen 
a Marianna, in ca 
110. Foureroya Schult. 
Foureroya gigantea Vent. 
Nossa senhora do O, Villa Leopoldina-Lapa. 


111. Hypoxis L. 
Hı ypozis decumbens L. 
S. Anna, Lapa, W.etS.! Ipiranga, Perdiz. 


27. Fam. Dioscoreaceae. 
112, Dioscorea L. 


Kns Dioscorea glandulosa Klotsch. 
1%. Sta a fines terrae ‚exploratae, sed sine indicatione loci. 
: mina sex pc ee apici inserta, antheris filamento m multo 
Eh: S. ioscorea Olfersiana Klotsch. 

| Stamir 1a Sex perigonii segmentis basi inserta, antheris filamento 
multo brevioribus, Dioscorea brasiliensis in 


28. Fam. Iridaceae. 


I ken multiflora. Flores actinomorphi. 
Fr mı styli dilatati aut diversimodo divisi, staminibus oppositi. 
3% en in parte inferiore ramorum styli. 118. Lansbergi@- 
Ailatı tigmata in apice ramorum styli; rami styli pluries divisi au 
Jatati, apice emarginati. 114. Calydorea. 
han i styli simplices, saepissime rotundi, saepe staminibus a 
A 115. Sisyrinchu 
‚M Scapus uniflorus. Flores saepe zygomorphi. ; 
“= Corolla an orpha. 116. Tritonia. 
. Cor olla z omorpha. 147. Gladiolus- 


_ an 


113. Lansbergia de Vriese. 

Lansbergia caracascana de Trias) 
Villa Leopoldina, Avenida Paulista. 

114..Calydorea Herb. 
Calydorea campestris (Klatt.) Baker. 
In campis inundatis prope Villa Marianna. 

115. Sisyrinchium L. 

1. Inflorescentia simplex. 


. 2. Flores er non lut S. secundiflorum Klatt. 


Barra Aue Ponte grande, Villa Eee Isolamento- 
Agua branca, Avenida Paulista 
%*, Flores lutei 

3. Caules angustissime a 
4. Folia ad squamas reduc S. restioides Spreng. 
illa Marianna, Villa Brudeite, Ipiranga-Cambucy, in campis aridis. 

4*. Folia normaliter evoluta 
5. Plantae minimae, usque ad 7 cm altae. Flores 1 mm latı. 
Folia 0,7—0,8 mm lata. S. eapillare Baker. 
S. Anna. 


5*,. Plantae altiores. Flores majores, folia latiora. 
$. mieranthum Can. 
Villa Marianna, $. Anna, Avenida Paulista, Barra funda. 
gr Sara late aa. 
. Alae caulis 1—2 mm latae, spatha 1—3-flora. 
5. vaginatum Spreng. 
Mocca, Villa Prudente. 


6*. Alae caulis 3—4 mm latae, spatha 2—4-flora. 
S. alatum Hook. 


; Villa Leopoldina, Encontro Represa, Villa Marlanns, Villa Americana. 
1*. Inflorescentia composita. 

. Folia teretia, junciformia. 5. Luzula er 

O0OCA. 


0. ‚Folia lata, iridiformia 
S. palma tifol ium L. ni 
In locis graminosis prope 


;dulare Handel ... 
Villa Marianna W. 


116. Tritonia Ker. 
Tritonia crocosmiaeflora Hert 
Villa Marianna, Ex culturis evasa, 


117. Gladiolus L. 
Gladiolus ge A. Ri ch. 


öca, ex culturis evasus. 


99, Fam. - Zingiberaceae. 


118. Hedychium 

1. Inflorescentia densa vulgo abbreviata et late ellipsoidea vel oviformis 
rarissime longior cylindrica, bracteae vulgo latae vel latissimae planae 
dense imbricatae rarissime convexo-concaVvae, asi 
chium eoronarium König. 


volventes ultantes. Hed 
\ a = O. (teste 8 Be planta introducta). 


— 170 — 


1*. Inflorescentia minus densa ubique pro rata elongata i. e. multoties 
longior quam latior, bracteae nunquam dense imbricatim se obtegentes, 
vulgo patentes vel divaricantes vel inter se ne flores basi amplec- 
tentes, rhachidem inflorescentiae haud occeultante 

Hedychium Eh dnerianum Roscoe. 
Villa Marianna (teste K. Schumann ex India introducta). 


30. Fam. Cannaceae. 


119. Canna L. 
1. Folia viridia glaucescentia. Canna indiea. 
Tiete, u funda. 
1*. Folia subtus vel modo ad costam mediam vel margine purpuras- 
centia vel fusco-purpurascentia. Canna ee Rom 
A et 5 


31. Fam. Marantaceae. 


1. Ovarium semper manifeste ee loceuli bini interdum specie 
effecti, ovula autem primo ortu obvi 120. Calathea. 
#; el uniloculare. 121. Maranta. 


120. Calathea G. F. Ü. 
ee Lietzei E. Morr 
Paraizo (Calta?) 
121. Maranta L. ; 
Maranta arundinacea L. 
; Moöca. 


32. Fam. Burmanniaceae. 


122. Burmannia. 
1. Inflorescentia nn ‚ flores parvi, albidi. B. capitata — 
s graminosis paludosis prope Villa Marianna, W. e 
Moöca, Agua branca, Rio en 
Burmannia alba Mart. violacea Seub- 
A typo perigonio violaceo distincta. Villa Mariannd. 


33. Fam. Commelinaceae. 


1. Stamina fertilia 3— 2, staminodia 2—3, rasissime 0. 

193. Commelina. 
1*. Stamina fertilia 6, raro 5. 
2. Ovarium biloculare. 124. Floscoße 
2*. Ovarium triloculare. 125. T: radescanti. 


123. Commelina (Plum.) L. 
1. Pen loculi ventrales 2—3-ovulati. 

2. Spatha complicata, marginibus hasi haud (aut vix) m T 
,fora # 
Flumen Tiete, Ipiranga, Fazenda Butantan. Villa Americand, 

ercado grande, a Belemzinho. 


gr en turbimata aut distinete cucullat 
lanta. ramis Eng glabriusculis. Cr near ae“ 
Flumen Tiete. W. et S.! Flumen Guapyra, Villa M 


ee 


A en 


— 11 — 


3*. Planta ramis crispulo-hirsutis. 


4. Folia glabra. ©. monticola eu 
Y ® Penha, S. Anna. W. et 
4*,. Folia utrinque pilosa. ©. vestita Ben 


1*. Ovarii loculi omnes 1-ovulati. C. erecta L. 
Parada zero, Villa Leopoldina. 
124. Floscopa Lour. 

Floscopa glabrata Hassk. 
Villa Marianna, 
ni Be Hassk. hirsuta Hassk. 
e foliisque utrinque flaceide pilosis. 
Nossa senhora do O, Ark branca, Varsea do Bom Retiro. 
125. Tradescantia L. 
1. Stamina aequalia aut 3 vix breviora; antherae fere consimiles. 

2. Folia subpetiolata. Filamenta ad apicem barbata (contra sen- 
tentiam Handel-Mazzetti): „Die Filamente sind (bei Trradese. flumi- 
ge entgegen der Beschreibung bei Clarke nur an der Basis behaart 
und stimmen darin mit der Abbildung Regels (Gartenflora XVI, 1867, 
e 207) überein.“ Tradescantia fuminensis Vell. 

zero. 

2*. Folia sessilia. Filamenta prope basim albo-barbata 

descantia crassula Link et Otto. 

as Auminis Tiet prope urbem $. Paulo, W. et S. 

1*. Filamenta 3 Minen, 3 breviora, antheris plus minusve dissimilibus. 
Tradescantia N Kunth. 

nida Tiradentes. 


34. Fam. Orchidaceae. 


1. Filamentum antherae adhaerens vel vix distinetum. Pollinia in 
quibus glandulis affiguntur. 126. Habenaria. 


dissolvit, rarissime cum ea continet, pollinia in apice libera vel apice 
rostelli Blandulse affıxa, caudiculas si modo evolutas, in apice, nunquam 
in basi gerunt. 
. Inflorescentia in caulibus sympo 

oliorum vernatio convolutiva. Fo 
quam secedit, pollinia pulverea sectiliave rarissime cere 
Plerumque marcescunt. 

nthera rostellum mult 

pollinia rostelli glandulae non affigun 

4”. Anthera erecta vel ee aeque fer 
el longe rostrata et rostellum superans, po 

ntu 


dium ‚componentibus terminalis. 
rum lamina a vagina nun- 


D 


acea, antherae 


0 m apice rotundata vel retusa, 
127. Pogonia. 


re longa ac rostellum, 
llinia rostelli glandulae 
a 
d. Gabe anticum, saepe pendulum 


tum distinetum prominent 

6. Sepala lateralia basi in mentu as Bee ee 
formantia. 

6*, Sepala lateralia mentum distinetum non 10 129. Spiranthes. 

a nee sectilia. 


5*. Labellum posticum, pollinia pe ran 
umnae 
. Labellum liberum, ad basin column 130. Stenoptera. 


— 12 — 


%*, Labelli unguis eyatho sepalino adnatus, lamina subcarnosa 
valde concava cucullata vel fere clausa. 131. Preseottia. 
3 Ser 


abelli unguis erectus, plus minusve cum columna apoda 
connatus, lamina patens, discus callosus vel lamellatus, non cornutus, 
columna saepissime elongata et angusta. 132. Epidendrum. 
8*. Labellum liberum, erectum, lobis lateralibus columnam 
amplectentibus vel involventibus disco non cornuto, columna elongata, 
valida. 133. Cattleya. 
2*. Inflorescentia in caulibus foliigeris vel in rhizomate repente la- 
teralis. 
. 9. Foliorum saepissime multinervium plicatorumque vernatio 
convolutiva. 
0. Internodia caulis omnia aequo fere modo incrassata 
vel caules graciles. 134. Oyrtopera. 
10°. Internodia singula in tubera foliigera incrassata, 

pollinia bina vel quaterna distincte stipitata. 
BR 11. Labellum membranaceum, plerumque callo longitu- 
dinali auctum, hypochilio non instructum, cum pede columnae arti- 
culatum. 135. Xylobium. 
ae 11*. Labellum carnosum, saepissime hypochilio epichilioque 
distinetis praeditum cum pede columnae continens. 136. Gongora. 
9*. Foliorum coriaceorum vel carnosorum vernatio duplicativa. 
12. Oaules plerumque in anno uno vel jam in breviore 
tempore prorsus a sympodium componunt, 


Antherae erectae. 137. Notylia. 

13*, Antherae incumbentes. 138. Oneidium. 

Aa 12*. Caules monopodiales in apice per multos annos 
folia nova proferunt, 139. Campylocentrum. 


136. Habenaria Willd. 


1. Caulis foliosus praesertim basi, nempe folia basilaria multa majora. 
er etalorum partitio antica multo brevior saepius in dentem reducta. 
- Petalorum partitio antica in dentem minutum porrectum reducta. 
Habenaria leptoceras Hook. 
3*, Petal S. Amaro. Probabiliter etiam intra fines ae 
” alorum partitio antica saepissi 1) ij, partis 
posticae vel longior. saepıssime ascendens, "/;— /s P 
4. Labelli lobus intermedius multo longior. 
Habenaria paranaensis Barb. Rod. 
ee e: eg Villa Prudente, ka Paulista, Isolament?. 
x. 4abellı lobi aequale ; : ior aut 
brevior. quales vel lobus intermedius paulo long 
ii Folia linearia, acuta, sepala acuta, subaequilonga, petalorum 
Parttio postica acuta, duplo longior quam antica. 
Habenaria parviflora Lindl. 
5. F e Agua branca, Villa Marianna, Moöca, Villa Leopoldina. 
nulata. Iat olia lineari-lanceolata, acuminata, sepala obtusa et mucro- 
eula, t rap subduplo longiora, petalorum partitio postica obtusius- 
‚ tıp/o-quadruplove longior quam antica. 
Habenaria Reichenbachiana Barb. Rodr. 
Ipiranga, Rua Maranhä0. 


Perüs, Penha, Ipiranga, 
* . 


— 13 — 


2. Petalorum partitio antica longior, filiformis vel rarius linearis. 
a. achnantha Reichenb. f. 
enha, Villa Americana, Mandaqui 
s i ; . y ’ qui. 
1*. Caulis omnino foliosus. Habenaria Wacketii Porsch. 
S. Caötano, Hygienopolis. Leg. Wacket. 


127. Pogonia Juss. 
Pogonia galagmer . Rodr 


a. Marianna. 
128. Stenorrhynchus L. ©. Rich. 
1. Caulis foliatus, folia radicalia nulla vel superioribus minora 
a yensis Üogn. 
1% Fol rudente. 
olia hysterantia, radicalia, scapus ne aan 
S. orchidoides L. C. Rich. australis Cogn. 
1 a Panlista. 
Caulis foliatus, folia radicalia majora, 5 minusve ne 
S. cer ae ne .n 


129. Spiranthes L. C. Rich. 


1. Flores parvi, saepissime saepius secundi. Sepala sub- 
parallela, lateralia oblique inserta vel breviter decurrentia. Rostellum 


parvum, plus minusve eek S. Üogn. 
Ri Vi arianna. 
lores majusculi, plus minusve erecti, non secundi. Sepal late- 


ralia deflexa, basi longe vel longissime decurrentia. Rostellum parvum, 
saepius longe rostratum. S. simplex Griseb. 
jr Avenida Paulista, Villa Marianna. 

. Flores a parvi, patuli non secundi. Sepala lateralia patula, 
oblique affixa, non decurrentia. Rostellum amplum, membranaceum, 
triangulari- en, non rostratum. S. nitida Cogn. 
Hygienopolis. 
130. Stenoptera Presl. 


Stenoptera ie Reichb. f. 
gienopolis. 


131. Preseottia Lindl. 


Vaginae caulinae laxae, folia obtusa, spica brevissima, ae. 


1 
densissima, sepala subaequilonga, lateralia basi vix se 05a 
ae ra Lindl. 


Ipi 
olia 2 aa spica plus minusve 


I“ Vaginae caulinae arcte adpressae, f p 
ngiora, basi distinete 


mess, linearis, laxiuscula, sepala lateralia 16 

Caulis gracilis, folia parva, multinervia, spica saepius elongata, 
sepala anguste ovata, acutiuscula lateralia basi valde gibbosa. 

6 oreovadensis Ban. k 

, ie *. Cau he subfiliformis, folin saepius minuta, spica Aare 

il, sepala la teralia basi satis gıbbosa 
: ee = ; P. mi icranthä Lindl. 
Avenida Paulista, Ipiranga. 


— 1714 — 


132. Epidendrum L. 
idendrum denticulatum Barb. Rodr. 
Villa Marianna, Ya et S. Villa Leopoldina-Lapa. Encontro Represa, 
a Maranhäo, Fazenda Butant 
Epidendrum Bares Barb. Rodr. 
„Eine mit E. patens Swartz verwandte Form (?), welche bereits 
unter diesem bei Cogniaux nicht aufgeführten Namen aus 
dem botanischen Garten in Cantareira stammt“. (O. Porsch, in 
Denkschr. Wien, p. 121. i 
Diagnosis mihi ignota. 
133. Cattleya Lindl. 
Cattleya FO Lind 
iroS, 


134. Cyrtopera Lindl. 


Cyrto = ea vn Reichb. £. 
a ak: no, leg. Wacket. 


135. Aylobium Lindl. 
Aylobium an 


136. Gongora Ruiz et Pav. 

Gongora urn Inn 
137. Notylia Lindl. 
Notylia Glaziovii Cogn. 
S. Anna. 
138. Oneidium Swartz. 

1. Sepala lateralia inferne plus minusve connata 
O. longicornu Mutel. 
Lap A, W. et 8. 


ig Sn lateralia usque ad basin libera. 


2. um indivisum vel apice tantum lobatum vel Br: utrinque 
unidentatum, OÖ. pumilum Zn 
; Lapa, Hygien rc W. et 
2. Labellum aurieulatum panduratum. OÖ. montanum ee, 


odr. 
lla Marianna. 
139. Campylocentrum Benth. 
Campylocentrum chlororhizum Pomalı 
Prope S. Anna, W. et 8 
35. Fam. Piperaceae. 


1. _ 2—5, separata. Systema fibro-vasculare duplex. Frutices 
140. Piper 


terr 
2 "Stier gmata nn S 
£ ystema fibro -vasculare se lex, 8 
a epiphytica a en 
0. Piper L. 


1. Stigmata 4. Flores Sen. Antherae articulatae. 

Piper ERRUENe 2 Fer 
aetano- 
r. Stigmata 3, Antherae artieulatae. Flores ee 

2. Orarium apice styliferum. 


- mo 


3. Folia supra et infra glabra, viridia, magna. = exserens Ü. DO. 
la Leopoldina-Lapa. 
3*. Folia subtus nervis pilosis, rugosa, a 

subeinereum Ü. D 

Caötano-Moöca, Ipiranga, Pinheiros, Villa Marianna, 

2%*, Stylus nullus. 2.28 a ee 5 pP, 
andaqui. 

P. subeinereum Ü©. DU. spec. nov. 

Foliis breviter petiolatis, oblongis, basi inaequilatera altero latere 
breviore acutis altero longiore rotundatis, apice acute acuminatis, supra 
ad nervum centralem et basi parce ad laminam pilosulis, subtus ad 
nervos densius hirsutis; nervo centrali nervos adscendentes fere usque 
ad !, longitudinis suae utrinque 5 mittente; petiolo dense hirsuto, basi 
una vaginante; pedunculo petiolum multo superante remotiuscule piloso; 
spica limbo breviore apice obtusa; bracteae pelta lunulata pedicelloque 
margine hirsutis; antheris rotundatis parvis; bacca a. 

amuli Juniores hirsuti dein glabri et subeinerei spiciferi 2 mm 
erassi; collenchyma in zona interna uniloculari libriforme, in fasciculos 
diseretos dispositum; fasciculi intramedullares 1-seriales, c canalis vacuus 
proprius nullus, medulla postea vacua. imbi in sicco firmuli et sub- 
einerei supra bullati, erebre pellucido Dune. usque ad 9'/, em longi 
et 3 cm lati. Petioli sub limbo 3 mm inter limbi latera 4 mm longi. 
Peduneuli fere 2 cm longi. Spicae 5—6 cm longae, versus maturitatem 

mm crassae. Pili a in sieco subeinerei. Stamina 4 basi imo 
baccae adnatae. Stigmata 3 sessilia eito caduca. 
C. De Candolle in litteris. 
141. Peperomia Mig. 
1. Folia alterna. ä 

2. Folia magna, ad basin et ad apicem attenuata acumin 
a abe la . Dietr. 
ötano-Moöca. 
2”, Folia ' obtusi. 
parva, rotunda, basis et apex = vobundifain, Kunih 


eiroS. 


l*. Folia inferiora opposita. Nossa Senhora 
1. Folia verticillata. un 


36. Fam. Ulmaceae. 


142. Trema Loureiro. 


Trema mierantha Bl. 
Villa Marianna. 


37. Fam. Moraceae. 
foliis 

. Er“ in axi inflorescentiae inclusi, invisibiles. Arbores 
inte 143. Ficus. 


x foliis 
= Flores in axi inflorescentiae non inclusi, visibiles. 


habitatı. 

x n 
? tbores dioici, foliis lobatis, membranaceis, a formicis ii Er 
18 eaulibus i in 


lus minusve corlace 
ao foliis palmatis, pP en 


A rbor 
interiore eich eultis 


— 176 — 


143. Ficus L. 
. Fieus sp. 
Avenida Tirandentes, Mandaqui. 
144. Morus L. 
!ba L. 
Villa RD Srsnggereen NER Agua branca. 
nta introduc 


145. Cecropia L. 
Cecropia we Mart 
5. brand 


38. Fam. Santalaceae. 


146. T'hesium L. 
Thesium aphyllum Matt. 


Agua branca, Avenida Paulista. 


39. Fam. Loranthaceae. 


147. Struthanthus Mart. 
Ternationes spicatae. Spicae solitariae in axillis foliorum. Folia 
longe acuminata. S. coneinnus Mart 
Avenida Paulista, Ponte grande, Villa Meriannke 
Ipiranga-Moöca, Nossa Senhora do O. 
1*. Ternationes non spicata 
2. Inflorescentia eh in , axillis foliorum fasciculata. 
vulgaris Matt. 
Avenida .. Toolastıerto, Villa Marianna. 
%*. Inflorescentiae plus minusve racemos 
. Folia elliptico-oblonga, basi non a reflexa. 
exicaulis Mart. 
e nida Paulista, Villa" Leopoldina, Lapa. 
3°. Folia elliptico-oblonga, ba ae 
staphylinus Mart. 


S. 
en Avenida Paulista. 


40. Fam. Aristolochiaceae. 


148. Aristolochia. 
1. Labium inferum plus quam triplo brevius quam labium superum. 
Flos usque ad 25 cm lo ongus a cymbifera Mart. et Fe 


In 
1*. Labium superum labium inferum non plus quam a superan 
Flos usque ad 12 cm longus. 4 


41. Fam. Polygonaceae. 
1. Flores eyclici. 


®. Perianthia in maturitate fructus dura, tubum formantia, fructum 


amplectentia, 449. Eme®. 

2*+ ‚ Perianthia ; in maturitate fructus plus minusve membranacea, fructum 
non pe. non im tubum connata. 150. Rumer- 
1*. Flores aeyclici 4151. Polygonum- 


— 17 — 


149. Emex Neck. 
Emex spinosa Neck. 
Moöca. 


150. Rumex U. 
1. Petala interiora integerrima. 
2. Inflorescentia superne exfoliata. R. erispus L. 
2 ; i Varsea d B Retiro 
2*, Inflorescentia superne foliata. R. brassliendls Link 
. e} P d 
1*. Petala interiora dentata. "R. sole Link 


Pi 151. Polygonum L. 
es sine ae aut setis retrorsis. Inflorescentiae 
spicaeformes aut racemiformes MON: 
2. nen racemosa. Folia linearia. P. acuminatum H.B.K. 
e ] Mo6 Öca. 
2%*. Inflorescentia spicata. Folia elliptica. . 
1%. Caul 3 Barra funda, Parada zero, Ponte e, Pinheiros. 
er Jau En aculeis aut setis retrorsis muniti. ee Hiehöteme: 
eu 
= 3. Folia brevissime petiolata. Caules dense > ae in- 
ructi. P. Meissnerianum t Schlechtd. 
Lapa W. et S. Varsea do an ri Bi na, 


3”. ui longe, usque ad 2 cm, petiolata. Caulis pro parte aber- 
rimus. P. Meissnerianum Cham. et Schlechtd. a Ve 


Polygonum Meissnerianum Cham. et Schlechtd. forma Berta it 
2 Planta paludosa, caule repente, apice erecto. Folia longe (usque 
| 2 cm) petiolata, lanceolata, apice acuminata, basi truncata aut 
eviter cordata, supra glabra, subtus in nervo medio setacea 

‚ Planta te ste Heimerl P. Meissneriano proxima est, a qua differt 
petiolis elongatis. 

42. Fam. Chenopodiaceae. 
152. Chenopodium. 


1. Herbae aromaticae. Folia supra et subtus virid 
Ch rn ‚ambrosioides L. 
x daqui, Moöca. 
1*. Herbae foetidae. Folia subtus farinosa. 
Chenopodium hircinum Schrad. 
Parada zero, Ponte grande, S. Anna. 


43. Fam. Nyetaginaceae. 

1. Involuerum caliciforme, polyphyllum 153. Mirabilis. 

1*. Involuerum deest. Bracteolae os, caducae. 154. Boerhaavia. 

153. Mirabilis L. 

Mirabilis jeap . 

S. Anna, Parada zero, Nossa Senhora 

154. Boerhaavia 1. 

Boerhaavia paniculata Rich. 
S. Anna. 


Usteri, Flora der Umgebung von 8. Paulo. 2 


— 178 — 


44. Fam. Amarantaceae. 


1. Antherae 4-loculares. Ovarium pluri-aut unispermum. 
. Flores hermaphroditi. 155. Banalia. 
2%, F ores polygami aut dioici. . 156. Amaranthus. 
1*. Antherae biloculares. 
3. Stigmata capitata, sine ramificationibus filiformibus. 
4. Tubus stamineus 5-lobatus. Pseudostaminodia Be 


7. Pfaffia. 
4*. Tubus stamineus 4—10-lobatus, ei ee 
158. Alternanthera. 
3°, Pistilla 2—1, quando 1, pistillum 2—3, ramis - filiformibus 
munitum. 
d. Oalix glaber. Flores parvi, albi. 159. Iresine. 
5*, Calix hirsutus. Flores majores. 160. Gomphrena. 


155. Banalia Mog. 
Banalia brasiliana Mog. 
S. Anna W.et S,! Penha, S. Anna. 

156. Amaranthus L. 

. Foliorum axilla haud spinosa. 
2. Folia apice emarginata, Ra A. viridis Mehx. 
+ enida Peiliite, Lapa, Villa errri, Moöca. 
®*. Folia apice ati A. chlorostachys Willd. 


magna. 
# arada zero, Rua Jorge Miranda, a mb 
1*. Foliorum axilla bispinosa. A. osus L. 


Parada zero, ea 
157. Pfafia Mart. 
ia glauca Gas 
Ad ripas fluminis Tiete, REKEN pi Belemzi 
158. Alternanthera Forsk. 
1. Capitula longe pedicellata in axillis foliorum. Plantae glaberrimae. 
A. philoxeroides MAR D Ge 


n Sonznaze sessilia aut pedicellata. _Plantae plus minusve ill, 
'apitula sessilia A. polygonoides er 
n rra ku 
‚ Flantae hirsutissimae. Capitula sessilia aut Bedhosliate 2. 
Alternanthera (Gomphrena) Boliviana Moq- 
Avenida Paulista, Parada zero, u N er rt Senhora do O. 
inheiros, Villa Marianna, Agua 


159. Iresine L. 
Iresine polymorpha Mart. 
Nos 4 e Becken do ©. 
i 160. Gomphrena L. 
1. Inflorescentiae paniculatae. @. eriantha Ian 
1". Inflorescentiae partiales plus minusve umbelliforme dispositae. 
Ra nn 


— 179 — 


45. Fam. Phytolaccaceae. 


161. Phytolacca Heimer!l. 
Phytolacca thyrsiflora Fenzl. 


Villa Leopoldina, S. Anna, Lapa. 
46. Fam. Caryophyllaceae. 


1. Sepala libera. Stamina perigyna. Styli liberi aut coaliti. 
2. Styli coaliti. 


3. Petala Be 162. Pol 

3*, Petala bifida. 163. Dr. 
?%*, Styli liberi. 

4. Styli 5 vel 4 lobis calyeinis alterni, capsulae valvae totidem 
lobis antepositae. . Sagina. 

4*, Styli 3 vel 5 lobis calycinis in aestivatione exterioribus vel 
omnibus antepositi. 165. Stellaria. 
1*. Sepala coalita. Petala et stamina hypogyna, capillaria in apice 
gynophori. Pistilla libera. 166. Silene. 


162. Polycarpon Loefl. 
Polycarpon Bis era L. 
da zero. 

163. Drymaria Willd. 
Drymaria Ale Willd. 
arada zero. 
164. Sagina L. 
oo apetala L. 
ua Banderante. 
165. Stellaria L. 
Stellaria media L. 


Sant’ Anna, Barra funda. 
166. Silene L. 
Silene gallica L. 


Barra Funda, Mandaqui. (Planta introducta.) 


47. Fam. Basellaceae. 


167. Boussingaultia. 


Boussingaultia an rg H. B.K. 
leg. Wacket. 


48. Fam. Portulaccaceae. 


168. Talinum Adans. 
Talinum patens Willd. 


Ponte grande, Parada zero, Lapa, Nossa Senhora do O. 


49. Fam. Nymphaeaceae. 


169. Cabomba Aubl. 
Cabomba "Be Aubl. 


Nossa Senhora do Belemzinho. 


— 180 ° — 


50. Fam. Ranunculaceae. 
170. Clematis L. 
Clematis dioica L. brasiliana Eichler. 
Penha, Pinheiros, 
5l. Fam. Magnoliaceae. 
1. Arbores altae, cultae, floribus solitariis. 171. Michelia. 
1*. Frutices,indigeni, floribus in inflorescentias dispositis. 
172. Drimys. 
171. Michelia L. 


men Champaca L. 
nida Paulista, culta, 


172. Drimys Forst. 


Drimys Winteri Forst. granatensis Eichler. 
Villa Marianna, Ipiranga-Moöca, Avenida Paulista. 


52. Fam. Menispermaceae. 


173. Cissampelos 1. 
1. Suffrutices, caulibus herbaceis e rhizomate e erectis. 
ovalifolia D 
f illa er 
er Frutices, caulibus lisnosis vel subherbaceis an 
; C. faseiculata Benth. 
S. Caötano. 
53. Fam. Anonaceae. 


174. Guatheria K. et P. 


Buatherta, ‚Jans St. Hil. 
enida Paulista. 


54. Fam. Lauraceae, 


175. Ocotea Aubl. 
1. Flores hermaphroditi. 


9 
>. Antherae serierum 2 exteriorum solemniter sessiles triangulari-vel 
liguliformi-foliosae nec basi contractae O. Barcellensis Mez. 


2. erdiz, Villa Leopoldina, Ipiranga. 
Antherae serierum 2 exteriorum Dane stipitatae vel basi solem- 
niter contractae, nec foliaceae et si sessiles connectivo haud longeve 
producto. 
3. Antherae apice rotundatae. Stylus ovario sublongior 
Ä vaceinioides Merz. 
N ' Villa Marianna, Villa Leopoldina. 
. Antherae apice acutae. Stylus ovario subbrevior. 
. . elegans . 
ncontro Represa, L i i illa Leopoldina. 
1. Flores dioie presa, Lapa, Villa Marianna, Villa Leop 
4. Folia costarum axillis subtus barbellatis 
O. Mayendorffiana ec 
apa. 
4*, Folia adulta glabra. 


ak 


— 131 — 


5. Antherae connectivo haud vel minutissime ultra locellos pro- 
ducto, apice truncatae vel obtusae vel acutiusculae. 0. florulenta Mez. 
S. Anna. 


9*. Filamenta ultra locellos producta. 
. Folia adulta utrinque praeter costarum axillas nonnunquam 
barbellatas glabra. = lanceolata Nees. 


Villa 
6*. Folia adulta subtus saltem pilosa vel Gubsanbn vel tomen- 
tella vel tomentosa 
Folia adulta praeter costas supra laevia vel un 7 


eulata. pru 
a Leopoldina-Lapa, Nossa Senhora do 0, Bikhakbon, 
l 


7*, Folia ai supra prominulo-reticulata. 
la ar 


O. pulchel 
Mandaqui, Nossa Senhora do O. Villa Marianna, Encontr 


55. Fam. Papaveraceae. 
176. Argemone 1. 


Argemone mezicana L. 
Ponte grande. (Planta introducta.) 


56. Fam. Capparidaceae. 


177. Cleome L. 
Cleome spinosa L. 


Ponte pequena, $. Caötano, Parada zero. 


57. Fam. Cruciferae. 


1 Üotyledones infra curvationem embryonis nascentes. Flores peri- 
syni aut glandulis nectariferis lateralibus aut medianibus muniti. 
. Fruetus bivalvis, septo lanceolato aut ellipticc. 178. Lepidium. 
. Fructus septo angustissimo, lineari; non dehiscens. 
179. Coronopus. 
R. Cotyledones in lin embryonis nascentes. 
mbryo notorrhizus. 
3*,. Embryo ortho ar 
4. Fructus bivalvis ich 181. Brassica. 
4*, Fructus indehiscens. 182. Rhaphanus. 


178. Lepidium 2. 


180. Sisymbrium. 


ee bonariense L. 
da zero, Mandaqui. 
179. Coronopus Gaertn. 
e oronopus didymus L. 


Varsea do bom Retiro; Villa Marianna. 
180. Sisymbrium L. 
Sisymbrium gen Scop. 


a Marianna. 


181. Brassica L. 
ris L. Sarson Prain. 
Brassica campestris ge en 


— 12 — 


182. Rhaphanus L. 
Raphanus Raphanistrum L. 
Barra Funda, Villa Marianna, Avenida Paulista, 
58. Fam. Droseraceae. 


183. Drosera L. 
Drosera communis St. Hil. 
Villa Americana, Ipiranga Moöca, Villa Marianna, 
Isolamento, Agua branca. 


T: 07; In 
Fig. 49. Escallonia chlorophylla Cham. et Schlechtd. I Flos. 11 Fructus. 
III Folium. > 3, 


I II 


v. 


Fig. 50. Weinmannia glabra L. 7 Flos masculus >< 6. II Femineus x®. 
I Folium x 1. 


— 13 — 


59. Fam. Saxifragaceae. 


184. Escallonia Mutis. 


Escallonia chlorophylla Cham. et Schlecht, 
illa Marianna, Villa Prudente (vide Fig. p. 182), 


60. Fam. Cunoniaceae, 
185. Weinmannia L. 
imannia Age L. 
Villa Marianna, ee (vide Fig. p. 182). 


61. Fam. Rosaceae. 


1. Carpidia numerosa, in receptaculo convexo pialın. BIKE aut 
n axi florali inclusa, in maturitate semper unisemina 

2. Receptaculum convexum. Fructus ab ” rg non eircumdati. 

3. Fructus drupa est, calix exterior vacat 186. Rubus. 

3*, Fructus achenium est, calix exterior praeest. 187. Duchesnea. 

a Eeptacofem crateriforme, concavum. Fructus ab axi florali 
eircumdati. . Rosa. 
2. Carpidia solitaria, fructus drupae sunt. Arbores et frutices foliis 
simplieibus 

4. Pistillum plus minusve terminale. 

actinomorphici. 


4*, Pistillum basi adnatum. Ovula 2, basalia, erecta. 
190. Parinarium. 


Ovula 2, Baneuıh Flores 
9. Prunus. 


186. Rubus L. 


1. Syncarpium rubrum. Folia pinnata. 
2. Petala 5, stamina multa. 
Villa Americana, Rua dos tres ie ns ad ri 
onte & 
*, Petala numerosa (flos plenus ut istimant hortulani). 
E ‚ rosaefolius Smith coronarius J. D. en 
ar ir Rio Guapyra, Villa Marianna, $, u 
: aM Sy a pr nigrum aut albidum, nunquam rubrum. Folia 3—9- 
0 


Rubus m. Smith. 
fluminis Tiete, 


Planta nunquam fungum Uredo 


dh nigrum, parv Rubus a Age Er 
Rio 


Loesneriana P. Henn, appellatum gontiens, 
vill 


asiliensis Mart. 
Pinheiros, Villa a Encontro, 
nga, Avenida Paulista 


3*, Receptaculum albidum, magnum. Pla 
® ’ 
Tocsneriana infecta e Rubus br 
ca, Villa Wiese, 
Ipira 


187. Duchesnea Sm. 
Duchesnea indica (Andr. nee 
Ponte grande, Nossa Senhora do O, Moöca, Avenida Pa 


488. Rosa Tourn. _ Iuerigat chr 


turis evasa. 
$. Caötano-Moöca, Isolamento-Agua branca, Ex cul 


— 14 — 


189. Prunus L. 


II 
Prunus sphaerocarpa Sw. 
Sao Caötano, Villa Marianna. 
I 
ZN 
Aa Se 
Or 
Fig. 51. Prunus ee, Sw. 
T Flos, x3. IT Folium, 
190. Parinarium Juss. 
Parinarium obtusifolium Hook. f. 
Lapa. 
62. Fam. Connaraceae. 


191. Rourea Aubl. 
Kourea revoluta 


Planch. 
Rio Tiete, in locis paludosis. 
63. Fam. Leguminosae. 
1. Flores zygomorphici, petala aestivatione im- 
bricata. 
2. Petalum summum extimum. Stamina 10 
vel abortu pauciora 
1 I 


Fig. 52. Parinarium obtusifolin um Hoo 
I Flos, II Lobi calieini et petala, II ge calieini en en x 3; 
ih 


3. Legumen in maturitate transversaliter articulatum, articulis se- 
cedentibus. 

4. Stamen vexillatum a basi liberum, a medio cum ceteris stamini- 
bus connatum 192. Desmodium. 
en Samins omnia in vaginam Beer connata, aut fasciculata 
supra fissam connata. Flores racemosi. Racemi in axillis foliorum 
dispositi. Folia pinnata, Stipulae adsunt. Vide etiam 4** 


a 1 m a 6 Dann 


De 


— 15 — 


5. Folia paripinnata, foliolis 4, translucide punctatis. 
193. Poiretia. 
5*. Folia imparipinnata, foliolis numerosis, er: .. tatis. 
4. Aeschynomene. 
4**, Stamina in vaginam clausam N ns alterne 
dorsifixae et basifixae. Flores capitati terminales aut singuli in axillis 
foliorum. 
6. Stipulae uniformes. Folia trifoliolata. Flores capitati ter- 
195. 


minales. Stylosanthes. 

6*. Stipulae superiores foliaceae, magnae, a multo mi- 

nores. Flores singuli in axillis foliorum. 196. Zornia. 
8*. Legumen in maturitate bivalvatum aut non desinens. 


1. Folia et foliola exstipulata 
8. Folia simplicia aut digitata, foliolis 8. 
9. Foliola integerrima. Frutices et suffrutic 
0. Stamina omnia vaginam supra fissam ormanin Foliola 


3, magna. 7. Crotalaria. 
10*. Stamina omnia vaginam clausam formantia. Folia 

ad petiolum reducta 198. Ulex. 
. Foliola serrata. Legumen spiraliter contortum. Plantae 

herbaceae. 201. Medicago. 


8*. Folia imparipinnata, trifoliolata, aut quinque- et ultra 
foliolata. : 
11. Plantae herbaceae Sen suffrutescentes. Foliola apı- 

ealiter mucronulata aut seta instruct 
12. Foliola 3, apicaliter ni 199. Vieia. 
2*,. Foliola multa, integerrima. 200. Indigofera. 
11*. Plantae arborescentes, foliola 5 et plura, acuminata 
aut obtusa, sed apicaliter sine seta. u 
6:9, 13. Legumen papyraceum tenuiter oe 
3*, Legumen drupaceum oviforme, foliolis stipellulis 
minimis. Foliola 11 et plura 203. ira. 

er Yan t e semper nudus 
rte superior Wt 
le m su nor a basi aut a medio cum 
eteris connatum. Flores in axillis foliorum fasciculati aut racemo). 
6. Plantae volubiles aut nanae erectae, nunquam 
aculeatae et nunquam arboresce 204 er 
16*. 


ntes 
centes aculeata 
Plantae altae, arbores En Eryihrina. 


let er raro vacans. 
entiae in insertione florum 


15*. St 

non ; 23: Rhachis inflorese 

N Incrassata . 

j , folia subtus 

18. Inflorescentiae longe pehshiee Bios: 

8*, Inflorescentiae brevissimae aut (raro) longe 
084 

Peliolatae. FF olia pilosa sed non lanuginosa a et non TE Be 

ui iae i rtione florum 

17*. Rhachis infloresceentiae ın a Be, 

ice barbatus. 


lanata, lacunosa. 


14*. Stylus in parte inferiore aut in ap 


— 186 — 


. Flores in axillis foliorum fascieulati aut 
racemosi sed rhachis inflorescentiae in insertione florum non incrassata. 
20 


Olitoria. 
19*. Flores saepissime racemosi rhachis in 
insertione florum incrassata. 210. Phaseolus. 


*. Petalum summum intimum. Stamina 10 vel abortu pauciora, raro 
multa 
20. Folia magna, apice Pilebeiss lobis magnis 
acutis. Plantae volubiles, magnae. 211. Bauhinia. 
20*. Folia pinnata aut Me: parva et 
nunquam apice bilobata. Plantae minores aut minimae, erectae nun- 
quam scandentes. 212. Cassia. 
1*. Flores actinomorphiei, petala aestivatione valvata. 
tamina plura quam 1, saepissime multa. 
22. Stamina basi in tubum connata 
23. Folia simplieiter pinnata. 213. Inga. 
23”. Folia bipinnata 
24. ee spiraliter contortum aut 
rheniforme. 214. Enterolobium. 
2 Legumen rang compressum, 
coriaceum aut plus minusve carnosum, non dehiscens aut valvis contortis 
se aperiens. 215. Pithecolobium. 
24**. Legumen rectum, aut leviter 
curvatum; valvae ab apice ad basin elastice dehiscentes. 
216 


. Calliandra. 

GR . Stamina libera aut interiora basi 
brevissime connata. 217. Acacia. 
21*. Stamina numero petalis aequalia aut 

dupla. 218. Mimosa. 


192. Desmadium. 
Legumen indehiscens vel subdehiscens, sutura superior recta, in- 
ferior vix sinuata. Artieuli subquadrati. Racemi terminales vulgo 
breves. Desmodium Ba Benth. 
a Maranhäo. 
Leguminis indehiscentis sutura superior recta vel leviter sinuata, 
inferior profundius sinuata, isthmis Beinen: vel excentricis. 
2. Bracteae latae ante anthesin imbricat 
= De nodium adscendens 2 
nheiros, Fee zero, Encontro Br Ponte grande, S. Ann 
2%. Bracteae conspicuae 
3. Leguminis articuli 2, stipite calice longiore. 
Desmodium BUREE DC. 
00CA. 


’ 


* 

3*. Leguminis articuli plures, stipite calice in 
ode incanum DC. 
ie Paulista, S. Anna a, Villa, Agua branca, 
1* L rada zero, Ponte e grande, Pinheiros, Encontro, Mandaqul. 
eguminis ee sutura utraque sinuata, isthmo central. 
Des ERS discolor VoR 

Ponte grande, S. Anna, Puheiroe Nossa Senhora do OÖ 
193. Poiretia Vent. 

Poiretia angustifolia Vo8- 
Villa Marianna. 


— 197 — 


194. Aeschynomene L. 
1. Inflorescentiae terminales, leguminis articuli sinu profundo non se- 
parati. Plantae glabrae aut subglabrae. Aeschynomene Selloi V.og. 
; En a Senhora do OÖ, Mundaqui. 
1*. Inflorescentiae axillares, leguminis articuli sinu profundo Shoe, 


Plantae scabrae. Aeschynomene falcata DU. 
Villa Americana, Villa Marianna. 


195. Stylosanthes Sw. 
1. Plantae dense foliatae, folia foliolis latis, glandulis nigris pedicellatis. 
losanthes viscosa Sw. 
Ep M illa Marianna, Pinheiros. 
S antae altiores, internodiis multo majoribus, foliolis multo angusti- 
orıbus, pilosis ee sine glandulis. Stylosanthes guyanensis DW. 
Mocca, Isolamento-Agua branca, Ipiranga, Avenida Paulista. 


196. Zornia Gmel. 
Zornia diphylla Pers.) 
Planta grandiflora, latebracteata, glabriuscula, caulibus diffusis. 
Zornia diphylla retieulata Benth. 
rsea do bom Retiro, Villa Marianna, Villa Americana. 
Oaulis RE de ns, flores magni, bracteae latae. Bracteae tamen 
N et interdum foliola evidenter pellueido-punctata. 
Zornia AR er nen 
Pinheiros, Villa Americana, Mandaqui, Villa Marianna. 
Planta Fear grandiflora, sericea. Legumi 
Zornia diphylla a Benth. 


h mina ee 
| rianna. 


Planta latebracteata et grandiflora, glabriuscula, Fr vos ale, 
rigidulae, plurinerviae, saepe impunctatae. Zornia diphylla strieta ee 
Jca. 

parviflorae, glabrae. "Folia 


mediocres, angustibracteatae, 
la ag ae art .. 


Planta 
BE nieso-punotate, non pellueida. Zornia diphyl 


197. Crotalaria L. 
1. Plantae foliis omnibus simplieibus, sessil 
vissimum angustatis nec artieulatis. Legume 


ibus vel in petiolum bre- 


n glaberrimum. 
Ö. ‚pterocaulon Desv. 


2. F olia su 
pra longe et appresse pilosa. ee art 
**. Folia supra glabra aut A C. Pohliana Benth. 
ento, Mandaqui, Encontre, Represa, Penha. 


1°. Folia trifoliol ta. Legumen. pubeneet” 
. ifoliolata, longe volle a. Les p C. incana L. 


egumina pilis laxis molliter villosa. “ 
ambucy. 

3*. Legumina pilis brevibus appressis sericea vel glabrata. 
0a nagyroides H. B.K. 
ndaqui, Penha. 


198. Ulex L. Vlex europaeus L: 


Penha, evasus eX hortis. 
100. RAR Fu; Vicia sativa L 


Moöca, Villa Americana. 


N ‘) Formae Zorniae diphyllae mihi non bene eircumseriptae videntur. 
Pecies est variabilissima, formis confluentibus multis. 


— 18 — 


200. Indigofera L. 
Indigofera Anil L. 


Agua branca, Parada zero. 


201. Medicago L. 
Medicago eg, Kan 
‚ Parada 
202. Dalbergia L. 
Dalbergia variabilis Vog. 
Ria Guapyra, Avenida Paulista. 


203. Andira L. 
Andira laurifolia Benth. 
Villa Marianna, Avenida Paulista. 


204. Centrosema DC. 
1. Folia subtus albida, pubescentia. Caulis villosus. 
C. pubescens Benth. 
S. Anna. 


1*. Folia glaberrima, subtus viridia. Caulis glaber. 
Brasilianum Benth. 
Moöca, Villa Marianna, Avenida Paulista. 


205. Erythrina L. : 
Erythrina eristagalli L. 
Lapa. 


206. Rhynchosia Lour. 

1. Flores faseiculati. Inflorescentiae longe petiolatae. rotun- 

data, apice et basi truncata, rugosa, subtus tomentosa 
hynchosia eorylioli Mart. 
lla Marianna. 
1*. Flores racemosi. Inflorescentiae brevius petiolatae. oliola acu- 
minata, basi truncata, obovata, rugosa subtus minus dense tomentosa. 
Rhynchosia a I 


07. Eriosema DC. 
1. Foliola omnia solitaria, Stipulae postice concretae. Caules repentes. 
heterophyllum Benen: 
R Vill a Aa Marlanna. Ipiranga- -Modea 
r. Foliola pleraque terna. Car les 
2. Inflorescentiae breviores quam a "Folia longe pilosa. Plantae 
nanae. E. erinitum E. Mey. 
= anga, Encontro Represa, Villa Marianna. 
2 tea multo er quam folia. Folia glabra. Plantae 
altior E. JEaTEuN Mart. 
Villa Prudente. 
208. Galactia P. Br. 
1. Flores parvi, axillares, solitarii longe pedicellati, folia anguste linearia, 
. marginalis Benth. 
illa Marianna. 
Flores majores, axillares fasciculati aut racemosi. Folia multo 
Se subtus pubescentia aut tom mentosa, 
2. Plantae reptantes foliis late elliptieis, subtus er 
cumbens Benth. 


Villa Americana, Villa Marianna, er Represa. 


— 19 — 


2*, Plantae erectae, foliis linearibus aut anguste nice subtus 
tomentosis. @. speciosa DC. 
Encontro Represa, Villa Marianna, Encontro, ser 
209. Clitoria L. 
1. Herbae volubiles. Inflorescentiae folia longe superantes. Folia lata 
obovata. C. a eier ee 
a Marian 

l*. Herbae erectae. Inflorescentiae folia non superantes. Folia rc 
uyanensis Benth. 

Encontro, Villa arianna, Penha. 


210. Phassolk: 1; 


1. Legumina dense patenter pilosa. E: en Mar 
lla Be 


1*. Legumina subglabriuscula aut appresse sericea. 


2. Caulis suberectus. P. semierectus 1. 


Encontro Represa. 
2*. Caulis longe volubilis. 
2, nSE en gracilis Pöpp. 


ga, Villa Marianna. 
211. Bauhinia 1. 
1. Plantae volubiles, caulibus applanatis. 


r. Plantae erectae, caulibus teretibus aut a er non ak: 
2. Plantae inermes, foliolis obtusis. B. macrostachya suden 


B. Ren We 


2*, Plantae aculeatae foliolis acuminatis. G; BEN. Ar 
212. Gries 

e apicalibus dehiscentes. 

eig ve] haud 


centia. 
y Pokols valde obliqua, magna acuminata, nei 


Villa Märlinns- 

a, FW btusa, glabra 
oliola aequilatera, multo minora, © 8  imdida V 08 
2 time dehindontss: 

kai 
Antherae perfeetae 6, poris apicalibus u 

Compressum, suturis Incranna; septis. transversis 
parallele compressa. Folia basi glandulosa, 

e 
4. Foliola glabra vel vix pilosula. Legumen C. niocar pa Benth, 

en 


Villa dina, Avenida ie en 
L 4*. Foliola glabra vel vix ciliolata. Bean ee 
egumen 5—6 mm latum. e fluminis Tiete. 


rada zero, at: 
==, Antherae perfectae 6 v. 7, poris & "Dicalibus dehiscentes, 


— 190 — 


nodia 3 parva. Legumen compressum planum v. medio utrinque cris- 
tatum vel ee rarius biconvexum, ad suturam utramque dehiscens, 
rarius indehisc Semina transversa vel obliqua, valvulis parallele 
compressa re rarius iin iis- contrarie compressa. Folia inter- 
glandulosa vel eglandulosa. ora 
illa Marianna, 
1*. Antherae perfectae 10, rarius pauciores, oblongo- nes rae rimis 
brevibus apicalibus dehiscentes, secus suturas laterales plerumque bar- 
bellatae. Legumen a elastice bivalve. Semina septis parallele 
compressa, funiculo breviss 

epala rigidula, rin, tenuiter striato-multinervia. 

. Folia glabra. Stipulae petiolos aequantes vel paulo superantes. 


Plantae nanae. C. uniflora Spreng. 
Americana. Villa ianna. 

6*. Folia hirsuta. Stipulae longiores ur, out 
Plantae altiores. Ges a Vog. 


Villa ee Ge 
5*. Sepala membranacea, haud striata. 
erbae prostratae annuae vel basi perennes, saepe patenter 
ilosae. Foliola unijuga, membranacea, glandulae 0. Flores parvi, 
pedicellis filiformibus. C. rotun en Pers. 
rada zero, S. Anna, ig: Villa Americana. 
7°, Frutices Be gerien diffusi vel erecti. Folia multi- 
Juga, subcoriacea, rigidiuscula. Foliola basi binervia, costa ur 
Glandula scutellata, Be ie 
Isolamento-Agua branca, Rua Maranhäo, Villa Teopaldläs, 
sid Hleniae suffruticosae, erectae. Foliola 3—6-juga obtusa, 
costa submediana, pennivenia. Glandula stipitata. Stipulae longae 
angustae. ; 
contro, Villa Marianna. 
%°**, Herbae vel suffrutices. Foliola 8- -multijuga, membra- 
nacea, costa mediana vel excentrica, utrinque pennivenia, nervis late- 
ralibus nullis vel en tenuibusque. Glandulae variae. Stipulae 
angustae vel parva 
ni Foliola obtusa vel acutiuscula, costa submediana vel parum 
excentrica. . Chamaecrista L- 
ä a Leopoldina, Saude. 
8*. Foliola angustiora, saepius en vel acuta, costa 
magis .. margini superiori magis approximata. 
9. Molliter hirsuta. Flores parvi aggregati, ae rp bre- . 


vissimis, Togumina erecta stricta. ©. patel .. Pie 
Pin 

9. Pubescens vel glabra. Foliola angusta. Flores N. 

Legumina patentia. & ige DC. 

Ponte grande. 


213. Inga Willd. 
Inga Gutemmiane Benth. 
Bar 


a Funda. 

214. Enterolobium Mart. 
um Timbouva Mart. 
Eneontro rminatio incerta est. 

215. Pithecolobium ra 
Pitheeolobium Langsdorffü en 


— 11 — 


216. Calliandra Benth. 
Calliandra bicolor Benth. 
Mooca. 


217. Acaeia. 
1. Stipulae magnae, foliola magna, 15 mm longa. Rhachis caulisque 
nigri, legumina magna, 16—18 cm longa. 4A. glomerosa Benth. 


4 Villa Leopoldina. 
1*, Stipulae multo minores, foliola parva, 2—3 mm longa. Rhachis 


caulisque brunnei aut grisei A. decurrens Willd. 
"Yılla Prudente, S. Anna. (Planta introducta.) 


218. Mimosa L. 


l. Stamina numero ram aequalia. 
2%. Pinnae unijug 
8. Pinnae- 3 En A-foliolakae, Foliolae majusculae. a recurvati. 
nsitiva L. 
Rua Maranhäo, Nossa Senne do O 
3*, Pinnae pluri- vel multifoliolatae. Foliola parvula, angusta. 
4. Plantae inermes, stellato-tomentosae. Inflorescentiae elongatae 
spieatae. daleoides Benth. 
Pinheiros, Isolamento-Agua branca, Villa Marianna, Avenida Paulista. 


P| ae aculeatae aut inermes, setosae non tomentosae. In- 
florescentiae globosae capitulatae. 

5. Plantae aculeatae, subscandentes. M. polgearpa, Pk 

iros. 

5*, Plantae inermes, erectae, robustiores an a Ka 


3 Villa Ameri cana, S, Caötano-Moöca, Ipiranga, Villa Marianna. 
2*, > multijugae 
6. nflorescentia elongata, spicata. 


6*. Inflorescentia globosa, capitulata. M. map ‘Bon ng. 


aötano-Mooca. 


M. Ri er 


l*, Stamina plura quam duplex numerus petalorum. 


%. Inflor t las formantes. 
escentiae paniculas amp ae Bent 
Ponte grande, Villa Americana, Ipiran 
%*, Inflorescentiae racemos formantes 
8. Pinnae 4—8-jugae. Be setacene, M. indivisa Mart. 
zero, in ripa fluminis Tiet . 


S*, : Me inimae. 
Pinnae 2—3-jugae. Stipelae 24 M. Selloi ee 


64. Fam. Oxalidaceae. 
219. Oxalis L. 


Era acaules, bulbosae vel tuberos n 
oha trifoliolata, bulbus simplex ve iıpositn 
. Foliola obeordata apice emargin 0. Ma 2 en Ar 
s fluminis Tiete, Lapa, er eg e 
3* Avenida Paulista, Mand __ 
ee" ice vix ema 
Foliola obcordata-triangularia cd in omannscet 


Ad ripas fluminis Tiete W. et S 


ig. 53. 1 Oxalis ein folium; 2 O. Mar 
Bent kenn 30. er folium; 4 0. 
Er EL 
6 Li ich men resing 7 an: 
8 Ovula. 1. 


2*, Folia trifoliolata, rhizoma tubero- 
sum vel lignosum articulatum, apice squa- 
mosum. Foliola trigona angulis acutis. 

Ö. aeg Prog. 
nida Paulista. 

1*. Plantae caulescentes foliis trifoliolatis, foliolis omnibus in apice 
petioli, petiolis filiformibus. 

4. Stipulae apice vel omnino liberae. 
5. Pedunculus uniflorus, caulis filiformis, repens. 
{ ER EE 
Prope Ws 

5*. Pedunculi 2- vel multiflori. Capsula SR 
. corniculata L 
Mandaqui, Parada zero. 
4*,. Stipulae nullae, folia basi articulata. 
6. Foliola apice obtuse emarginata. ©. ee St. Hil. 
5ca, Villa Marianna. 
6*. Foliola profunde en Aare O. rip St. Hil. 


a Marianna ! Encontro. 


65. Fam. Erythroxylaceae. 
220. Erythroxylum P. Browne. 
1. Fructices nani, foliis parvis, elliptieis, usque ad 5 mm longis. Styli 
connati. . mierophyllum A 
G. Edwall legit prope urbem, sed sine indicatione definita; 
Yılla Marianna, Villa Americana. ee 
. Fructices altiores, foliis magnis, 2—7 cm et longioribus, elliptieis 
aut obovatis. Styli plerumque liberi. 
2. Folia mediocria, 2 cm raro excedentia, flores plerumque solitaril 
aut bini E. amplifolium (Mart.) O. E. Schultz. 
Rio "Guapyra, Villa Marianna, Ave a, Villa Prudente, Moöca, 
Isolamento-Agua branca, ei Somper | in campis aridis. 


- 1 


ya 


um, x]; 
x er r en et 


Fi 

a | Erythroxylum mierophyllum, re 
>58; 

sum, folium, X 1. 


3E. 
7E en, ovarium; 4 tubus staminalis, X 
plifolium, ovarium, 3; 8 folium, 1; 9 E. nn 


Petiolus brevior quam in typo, 


Rami eortice dilute brunneo praediti. 
que obovata, nervis 


1- 
oe longus. Folia saepe minora, plerumq 
supra n m conspicuis, sublaevia, minus nitentia, 
en itidula vel utrinque opaca. St eg er 
en. a. 8 mm longa, 3,5 ee lata er ge sulcata. 
ritsch‘) Ee amplifolium (Mart.) O Schultz "milde a 
2. eek Schultz. - .ipas Auminis Tiet6, eh 
foliorum erg 7 cm vel longiora. Flores plerumgue ne er 
aules suberosi. Üalıx praefloratione valvata. 
E. u St. Hil. 
nida Paulista. 


"2 
= 


3* es 
. Caules non suberosi. Calix praefloratione imbr 
E. ee St. Hil. 

Villa Marianna. 


Ust . 
eri, Flora der Umgebung von 8. Paulo. 


— 194 — 


Erythroxylum deciduum St. Hil. brevifolium (Mart.) O. E. Schultz. 
Folia latiora ang in typo. Vel elliptica vel subobovata, saepe 
breviora, 32—95 mm longa, 20-49 mm lata. Drupa saepe minor, 
6,5—9 mm longa, 3,4—4,5 mm diam., ovata we Frutex fere 

semper deformationibus (Hexenbesen) instructus (Uster). 
Mandaqui, Avenida Da Villa Marianna. 


66. Fam. Simarubaceae. 


221. Picramnia Sw. 
I. ee Planch. 
Ponte grande. 
67. Fam. Meliaceae, 
222. Melia L. 


M. azedarach L. 
S. Anna, Paraizo, culta. 


68. Fam. Burseraceae. 


223. Protium. 


N turn (Aubl.) L 
a Manda qui, 


69. Fam. Polygalaceae. 


1. Fructus capsularis, loculicide dehiscens, petala lateralia nulla. 
24. Polygala. 


1*. Fructus indehiscens, siccus, alatus. 225. Monnina. 
224. Polygala L. 
1. Carina triloba. Flores satis magni. 2 Br are Mart. 


z illa Americana. 
1*. Carina cristata. Flores 


par 
2. Caulis a folia ad squamas reducta. 


3. Flores violacei P. tenuis DC. 
: i ‚ Villa Americana. 
3*,. Flores sulphurei. P. edpiuren Sa W. Bennett. 


? illa Marianna W. etS. S. Anna, Avenida Paulista. 
2*. Caulis foliatus. 
er Folia vertieillata, superiora tamen saepius alterna. 
. Folia omnia vel fere omnia ee Bez nie u 
& a Butantan W. et S 
5*. Folia angustiora, linearia, calix fru Frsaehe ve a 
. galioides Poir. wollugifolte A. ©. Bennett. 
Villa Americana. 
6. Semina strophiolata. 
?. Folia elliptica, racemi ne P. Timoutou Aubl. 
EN > etano, Leg. Wacket, Ipiranga 
#*. Folia linearia, racemi Den P. hygr ophila H. Ya K. 
enha. 
6*. Semina conica, estrophiolata vel minute a 
. longicaulis H.B.K. 
a Ir iranga, Villa Marianna. 
4*. Folia alterna, nunquam verticillata. u 


8. Folia parva, adpressa. 
P. pulchella St. Hil. ER 


8*. Folia magna, > lan neifolin ER Hi. 
ossa Senhora z Ö, Villa Leopoldina. 


Monnina R. et P. 
1. Folia obovata vel lineari-cuneata. Bracteae conspicuae. 
M. cuneata St. Hil. 
A Villa Marianna W. et S. 
I“. Folia ovato-elliptica. marginibus revoluta, bracteae deciduae 
M. Richardiana St. Hil. 


Villa Marianna. 

70. Fam. Trigoniaceae, 

226. Trigonia Aubl. 

1. Fruetus 1 cm longus. Folia subtus viridia. T. eg Warm. 
5 lamento. 
l*. Fructus 6 cm longus. Folia subtus lanata, nivea. 
T. nivea ÜCamb. 
Isolamento. 

71. Fam. Malpighiaceae. 
l. Receptaculum elevatum, late pyramidatum, carpidia samarae a re- 

Bo 0 singulatim se solventia. 

 Carpidia ala laterali. divisa aut indivisa, alam dorsalem en 


7 A lateralis integerrima, lobis lateralibus connat 
4. Ootyledones plus minusve a foliaceae. Tnfarestents ra- 
cemosa. Pedicelli versus medium articulatı Sur. Mascagnia. 
4*. Cotyledo unus abortivus, alter Maximus carnosus. a, 
facemosa. Pedicelli basi artieulati. . Hiraea. 
3%. Ala lateralis samarae quadripartita. 229. 7 etrapteris. 
". Carpidia sine ala laterali, sed ala en saepıssıme magna et 

“iepe etiam cristis lateralibus parvis muni 

a ndroeceum 10-merum. Pistilla 3 —— an de 

au 
Stigmata totam partem apicalem truncatam ne 
“ Br. Stigmata partem ventralem ns dorsiventraliter dilatati 
pantia 


Pantıa, 


“arnosa 
ö* na s aut 5-merum. Pistillum Ge 
® eceptaculum planum aut paulo excavatum. E EL ehe 
227. Mascagnia Bart M. elegans Gr. 
Mandaqui. 
228. Hiraca Jacq- H fagifoli Juss. 


villa Marianna. 
13* 


— 1% — 


229. Tetrapteris Cav. 
1. Umbellae paniculatae vel corymbosae. Stipulae interpetiolares. 
rotundifolia Juss. 


Fazenda Butantan, Agua branca, Villa Leopoldina. 


1*. Corymbi paniculatı. 
T. multiglandulosa Juss. we, = ne 


.eb Ss. 

230. Banisteria 1. 
1. Folia rugosa utrinque pubescentia. Plantae erectae camporum, 
semimetrales aut paulo altiores. B. campestris Juss. 
Villa Marianna. 


1*. Folia membranacea. Plantae altae, volubiles aut eg 
ıinosa Mart. 
Moöca, Avenida Paulista, Fila Leopoldina. 


231. Stigmatophyllon Juss. 
S. tomentosum ‚Juss. 
Moöca. 


232. Heteropteris Kth.*) 
1. Ala carnosa, sepala eglandulosa. H. purpurea B.K 
aqui . 
1”. Ala margine inferiore incrassata, membranacea. Calix 8- ae 
2. en alba, folia rn basi biglandulosa. H. umbellata Juss. 
enida Paulista, Moöca, Vi rianna, Er Agua branca, Penha. 
2*, Patals lutea, "tolia tee egland ulos 
3. Folia coriacea, a. 
4. Pedicelli medio articulati. H. laurifolia Juss. 
Bat i Villa Marianna. 
4*, Pedicelli supra basin articulati. 
H. coleoptera Juss. a a“ Kralik. 
W.et 8. 
3*. Folia membranacea, pedicelli supra medium ie 
. intermedia Griseb. 
Penha, Moöca, Avenida Paulista, Parada zero. 


233. Camarea St. Hil. 
2. Ne racemosa, folia summa multo superans. Plantae 
3 altae affinis St. Hil. 
R Caötano, leg. Wacket. Villa Marianna. 
1*. Inflorescentia umbellata, kolia ee non superans. Plantae 8 em 


altae. C. hirsuta St. Hil. 


Saude. 
234. Byrsonima Rich. 
1. Bracteae bracteolis remotae. 

2. Folia utrinque venosa. B. lazxiflora Griseb. 
S. en Moöca, Saude. 
e perseaefolia Griseb. 

. Caötano leg. Wacket. 


2*, Folia supra laevia. 


1”. Bracteolae basi pedicelli insertae. 
3. Folia inflorescentiam aequantia aut superantia, 15—20 cm longa. 
. Folia supra nitidula, subtus pubescentia 

ii 


. Folia sessilia B. nn. 


62 
5 ) Deter eterminatio specierum generis Heteropteridis plus minusve incerta est. 


ee En 


— 197 — 


5*. Folia in petiolum longiusculum attenuata. 
B. ne Kunth. 
a Mar 


arianna. 
4*, Folia, praecipue subtus, nn es B. ‚egal = 
no-Moöca, V 
er, ee folia multo ren Folia Nee minor 
. Folia parvula, 2—4 cm longa. B. vaceinifoli Juss. 
Vill rianna. 
6*. Folia nr a 7—10 cm longa. B. intermedia Juss. 


lamento, rd Villa Americana, 2. Egg 
Lapa, S. Anna, Avenida Paulist 


72. Fam. Vochysiaceae. 


235. Vochysia Juss. 
r: a gn Vahl. 
, Pinheiros. 


73. Fam. Euphorbiaceae. 
1. Ovarii loeuli 2-ovulati. Vascula lactifera et phloöma medullaris 
236. Phyllanthus. 
se Ovarii nn t-ovulati. Vascula lactifera et phloöma medullaris 
praesunt aut vacant 
2. ME istessentine partiales non eyathia sunt. 

Stamina in alabastro infracto-ineurva, apicem antherarum ad 
basin curvantia. Flores apetali, calix floris masculi imbricatus. Spicae 
terminales aut axillares. 

4. Sepala aequalia, raro inaequalia, sine appendice a 
1 ad 3. Spiea 
238. iR 


on 


Sepala ap saepissime appendiecibus 
densiores quam in Ürotone. 
Stamina in alnhere erecta. 
5. Calix floris masculi valvatus. Flores ee apetali. In- 
Horescentia racemosa, spicata aut racemoSa, axillaris aut ug 
tamina numerosa aut pauca, libera aut conna 
7. Pistilla libera aut basaliter breviter connata. 939. Alchornea. 
%*. Pistilla plus minusve connata, saepe columnam apicaliter ex- 


ia. 
cavatam, Song aa breviter lobatam formantia. 240. Dalechamp : 
aut scutata, marginaliter plus minusv 


stigmata disciformia 
alici- 
lobata, ee pedicellata. nn partialis Rue je 
ormi, se aperiente lateraliter aut valvat a ‚Men plus 
a ramosis 
6*. Stamina mis, am 9. Rieinus. 


Minusve . globos 
5*. Ca oris a valvatus, raro 
apetali aut getali; muniti. Flores dichasi 
sentis wor minusve dense paniculat atis. ta. 248. Joannesia, 
e imbricata. 244. Jena 
2 : ape ta D- 
7 1 *] ricat . n 
Calix floris masculi imbrical "florescentia partialis fas 


o imbricatus. Be masculi 
aliter 9 in inflores- 


eiculata, raro laxa. Vascula lactifera non e 2 nn profunde 3—5- 
1 
fig . Calix masculinus a basi tripa ? 945. Sebastiana. 
Us, 


—_— 18 — 


9*, Calix masculinus brevis aut perbrevis zig 
246. Stillingia. 
.9**, Calix masculinus vacat aut rudimentarius est. 
47. Actinostemon. 
2. Inflorescentiae partiales Oyathia sunt. 248. Euphorbia. 


236. Phyllanthus Li. 


1. Pedicelli vix longiores, quam petioli, semina longitudinaliter non 

striata. P oides Müll. a 
Ad ripas fluminis Tiete, Bar und . Ann 

1*. Pedicelli decaplo et ultra HlaRree, quam petioli, semina longitudina- 

liter tenere striata. P. Nivuri Müll. Arg. 

Villa Americana, Avenida RR Varsea do Bom Retiro. 


237. Oroton L. 

1. Plantae altae, frutices aut suffrutices aut arbores, foliis integris. 
Hasslerianus Chod. 
nte grande, S. Anna, Penha. 

1”. Plantae nanae, vix 20 cm altae, a subherbaceae. 

2. Folia usque ad basin inciso-serrata. C. verbenaefolius Müll. Arg. 
Villa Marianna, rio Guapyra, Ipiranga. 
2*. Folia serrata, sed dentibus minoribus. Basis plus minusve integra. 
= chamaedryfolia Ben 
Villa Marianna, Parada zero 


238. Julocroton Mart. 


= Discus hypogynus a aut trifidus 
2. Indumentum fuscu Inflorescentia folia paulo superans. 
7 humilis Fr. Dietr. decumbens Müll. ae 
aude. 
2*. Indumentum einereo-albidum. Inflorescentia folia non cs 
. paulensis, Usteri nov. sp. 
# illa Marianna, Ipiranga-Moöca. 
1*. Discus hypogynus antrorsus semiorbicularis, integer 
tr riqueter Müll. Arg. 


Villa Marianna, Avenida Paulista, Moöca, Ipiranga, Isolamento- Agua branca. 


Juloeroton paulensis Usteri. 


anta Ya ig foliis inflorescentias versus fasciculatis, 
parte rei; nuda. Ram teretes, fusci. Folia cum petiolo 3—4 cm 
longa, stipulis subulatis, a marginibus glandulis stipitatis munitis. 
Petioli limbo 4- ad 5-plo aut ultra breviores. Indumentum cinereo- 


albicans, in pagina limbi inferiore stellatum, pilis can stipitatis, 
radiis ca. 6— 10. 


caeterum glabra. Antherae duplo longiores quam latae. Calicis feminei 
segmenta 5, quorum 3 anteriora 1, longiora quam 2 posteriora, cae- 
tera omnia aequalia lanceolata, glandulose fimbriata. Petala absunt. 
Discus hypogynus antrorsus 3- fidus, Stigmata tria, iterum dichotome 
bifida. Semina laevia 


— 19 — 


ffinis J. humili Fr. Dietrichs 
a . differt dispositione parti 
floralium et indumento cinereo-albica g ar 
campis Meer Villa Marianna, Ipiranga, Moöca. 


a 239. Alchornea Swartz. 
1. Styli integri. Folia parva, glaberr 
A. triplinervis Mill Arg. parvifolia Müll. ne 


1*. Styli bifidi, folia magna, subtus dense = 
4. sidaefolia Müll. Arg. 
a, Mandaqui. 
240. Dalechampia Plum. 

D. triphylla Lam. 
Ipiranga, Villa Marianna, Rua Maranhäo, Penha. 

241. Pera Mutıis. 
ata Baill. 


Sio Caötano-Moöca, pihehrde, Lapa. 


242. Rieinus Tournef. 
R. Keen Müll. Arg. 
S. Anna, Ipiranga. 


243. Joannesia Vell. 
nceps Vell. 
Avenida Paulista, Jardim de culta. 
244. Jatropha Müll. Arg. 
e.ls: 
Escola poly SE s om a. 


245. Sebastiana Spreng. 
1. Inflorescentiae laterales. Folia angusta, lanceolata- -linearia, parva. 
S. Schottiana en Are 
* buey- 
l*. Inflorescentiae terminales. Folia lata ee 
5. = Müll. Arg 
Ponte grande, Moöca, ee S. ee 
946. Stillingia Garden. 
 saxatilis Müll. Arg 
Avenida u en ee 


247. Actinostemon Klotsc 


A. concolor Müll. Arg. nahe Müll. Arg. 
Moöca. 


248. Euphorbia L. 


E „ Involucra ndi erentia. 
praet ai insuper appendices 5 ; 
2. Caules irrt zen wi u & nali hemisphaerica. App 
inaenuales, duae A re, pe oide en lan, 
—6-florae, Styli bifidi. Folia integra. E. °ila Marianna 


Ei Caules erecti. Involucra in eymulam ge 
re rn medioeres. Oymula is | 
ee = ad do Bom Retiro. 


— 200 — 


2’*, Caules vulgo prostrati. Involucra axillaria, turbinata basi acuta. 
Appendices aequales vel irregulariter polymorphae, parvae. Cymulae 
masculae 1—2-florae s. tota involuera tantum 10—5(— 3)-andra. Styli 
bifidi. 


pP 
Prope escola polytechnica, in campis. 
1*. Involucra appendicibus destituta. E. elodes Boiss. 
Villa Marianna. 
74. Fam. Anacardiaceae. 


1. Nervi laterales foliorum inter se paralleli, Sat Ri bifurcati. 
Fructus albus. Lithraea. 
1*. Nervi laterales non paralleli, distantes, ramosi, ee 2 
anastomosantibus. Fructus non albus 
varıum stylis 3—4 crassis remotiusculis coronatum. Drupa com- 
pressa oblonga, stylis discretis superata, endocarpio duro. 
250. Tapirira. 
*. Ovarium stylis 3 basi coalitis coronatum. Dr rupa globosa pisi- 
Ed mis, medio stylis en epicarpio chartaceo, endocarpio coriaceo 
vel osseo vittato et oleos 251. Schinus. 


249. Lithraea Miers. 
L. molleoides Engl. 
Avenida Paulista. 
250. Tapirira Aubl. 
T. Marchandii Engl. 
Lapa. 
251. Schinus L. 
1. Folia membranacea, glabra vel pilosa. Paniculae folia subaequantes. 
8. terebinthifolius Raddi Raddianus Engl. 
mericana. 
1*. Folia subcoriacea, aeg aut parce pilosa. Paniculae dimidiam 
foliorum paullum supera 
Folia 4—7-juga, io inter folia latiuscule alato, folia elliptica 
vel obovata, utrinque acuta, mar gine grosse crenato- dentate, crenis 
apiculatis. Bracteolae lineari-lanceolatae, acutae. 
; ol Engl. Riedelianus Engl. 
ontro Represa, Villa Marianna, Mandaqui. 
2*, Folia 4— 6-juga, BR asinalfter ER foliola elliptica vel lan- 
: a acuta, margine integerrima aut paucidentata. Brac- 
teolae inferiores rotundatae., superiores ovatae acutae. 
S. a March. 
a Marianna. 
75. Fam. Hippocrateaceae, 
252. Salacia L. 


5. campestris Walp. communis Peyritsch. 
Ipiranga-Moöca, Villa Marianna. 


76. nn . 
. Dlex. 
1. rege solitariae, ee es aut laterales, longe pedicellatae, 
-florae 


2— aubertiana Lös- 
M aqui. 


a na Bull a TE 


— 201 — 


1*. Inflorescentiae praecipue in axillis foliorum fascieulatae, raro soli- 
tariae axillares aut laterales. ex sp. 
2 i Nossa Senhora do 0, 

1**. Inflorescentiae paniculas aut racemos formantes. 
2. Folia 4—6 cm longa. I. amara (Vell.) Lös. 
ee: Villa Marianna, Moöca, Mandaqui, Nossa Senhora do 0. 

2*. Folia infra 4 cm. 

I. amara (Vell.) Lös. mierophylla Reisseck. 
Ponte grande, Avenida Paulista, Mandaqui. 


77. Fam. Celastracaceae. 


254. Maytenus ‚Juss. 
Maytenus sp. 
Perdiz. 


78. Fam. Sapindaceae. 
2. Foliolum apicale plane evolutum; cotyledon interior (vel exterior: 
2 Allophylo) transversim biplicata (rarius cotyledones curvatae, tantum 
in Paullinia sp.); (fores plerumque disco inaequali oblique symmetrici). 
3. Stirpes scandentes fruticosae eirrosae stipulatae, vel subherbaceae. 
. Pericarpium subdrupaceum, subexsuccum. 

5. Fructus schizocarpieus, tricoceus, deorsum trialatus (semina 
Blate), | 255 Serjania. 
5*, Fructus septifrage trivalvis, valvis saepius dorso alatis (semina 

plerumque arillata). 256. Pau 
4*. Pericarpium chartaceo-membranaceum (semina exarillata 

6. Fructus a basi ad apicem tenuiter trialatus, 

septifrage dehiscens; folia ternata. 257. | 
- —-6*. Fructus inflatus, trigono-globosus, exalatus, loculis interdum 
carinato-cristatis, varie dehiscens; stirpes suffruticosae vel subherbaceae. 
| 258. Cardiospermum. 
3*, Stirpes fructicosae vel arborescentes eeirrosae exstipulatae (Hlores 
Symetrici). 269. Allophylus. 
®*, Foliolum apicale reduetum: cotyledones curvatae, frutices ecirrosl. 
exstipulati (flores plerumque disco annulari regulares). 260. Cupanta. 


255. Serjania Schumacher. en 

ei “ . . . * ’ 0 
l. Loculi subglobosi, rarius lentieulares-compress!, ecristati, perıcarp! 
Siceo chartaceo vel crustaceo; sepala exte 


En centrali paullo majore et perip N 
ER anenino Vin 5. Leruotteana Camb. 

Villa Leopoldina. 
stati, periearpio CTAsSO, 
quam interiora tomen- 
transversim reticulato- 


S. reticulata. 
Ja& -Moöca. 
Villa Leopoldina, Ipiranga, Isolamento, Agua branca, S. Kae we 
. ar a - 

Fructus normales; foliola utrinque glabra vel subtus Ju 


vum medianum et ad basin laxe puberula. . ; 
; Yamb, genuina Radlk. 
8. reticulata ne I Tpiranga-Modea. 


— 202 — 


256. Paullinia L. 
1. Capsula exalat 

apsula vel triangularis, obovata vel lanceolata, sicca 

id sepala 5 libera (epidermis non mucigera 
- seminuda Radlk. 
Avenida Paulista, S. Anna. 
®. Capsula globosa, ellipsoidea vel ovoidea, saepius stipitata, sicca 
crustacea. P. carpopodea Uamb. subcalva Radlk. 


ua branca, Villa Marianna, Avenida Paulista. 
1”. Capsula alata (alis denique plus minusve ee 

trigonia Vell. 
Cambucy, S. Caötano- Moöeca, Pinheiros. 

257. Urvillea Kunth. 
"r Balee Kunth. genwina Radlk. 
a Senhora do O, Villa Marianna. 

258. Cardiospermum U. 
C. ee L. micerocarpum Bl. 
er ‚ Nossa Senhora do O. 

259. u = 
A. edulis Radlk. BE Radık, 


260. Cupania L. 
l. Foliola ovalia, repando-dentata, subtus pilis crispatis fusco-tomen- 
tosa; capsula subelavata, denique glabrata. (©. a Camb. 
a Marianna. 
1*. Foliola oblonga, serrato- dentata, subtus pubescentia ea "Snhelabrn; 
capsula obovoidea-trigona, breviter tomentosa vel glabra. 
C. vernalis Camb. genuina Radlk. 
Fazenda en Avenida Paulista. 
261. Dodonaea NL. 
D. viscosa 1. 
Lapa. 
79. Fam, Rhamnaceae. 
262. Frangula Tournf. 
F. polymorpha Reiss. pubescens Reiss. 
Villa Marianna, Isolamento, Avenida Paulista. 
80. Fam. Vitaceae. 


263. Vitis L. 
V. erosa Baker. 
Nossa Sehr do ©. 
81. Fam. Tiliaceae., 
264. Triumfetta L 


T. semitriloba L. 
Agua branca, Villa Marianna, Parada zero. 


82. Fam. Malvaceae, 
1. Fructus tot quot carpidia secedentia. 


— 20 — 


2. Styli tot quot carpidia. 

3. Ovula pro loculo 2-multa. 265. Wissadula 
3", e* solitaria pro loculo, pendula, a deli 266, Sida. 
2%*, Styli majore quam duplo numero carpidiorum. 267. Pavonia. 
r: als loculieida, styli simplices apice Maschen ma vel capitati. 
8. Gossypium. 


265. Wissadula Medic. 


W. vn (St. Hil.) R. A. Frie 
ua branca, Villa an. 


266. Sida L. 

1. Flores petiolis bractearum foliacearum adnati, ne apice ra- 
mulorum subumbellato-congesti. iliaris 
1 aridis. 
Foliis pro rata parvis obovatis vel ah Pa Sic um serra- 
turis paucis munitis utrinque pilosis vel villosis nunc supra glabrius- 
eulis vel omnino glabris, floribus parvis roseis vel luteis striete capitatis, 
capitulo fulvo- villoso, carpidiis plerumque 5 rarius 6 in maturitate nunc 
Ei nunc muriculatis glabris vel pilosulis, plerumque manifeste 
aristat S. eiliaris L. fulva R. Schum. 
1®, Fl ‚Val a Americana, locis aridis. 

| ores petiolis bractearum haud adna 
| 2. Calices post anthesin inflati cn Ye vel membranacei, 

| carpidia matura satis conspieue includen 
S. macrodon DC. eynbalari Ve Hassler. 


| 

| Ä 

| Villa Marianna, Nossa Senhora do O, R ige 
Villa Leo 


*. Calices post anthesin haud inflati vix conspieue acc 

N Flores apice in corymbum terminalem bracteis mox em 

| eonflati. . linifolia Cav. 

3°, F] a Marianna, Nossa Senhora do O, josiseil e 

ores ee axillares solitarii, saepius ls accessorio Inter 

dum mox florente comitati, ulteriore interdum glomerulos referente qui 

Nunc spicam terminalem interruptam efformant. 
a5. 


4. Carpidi S. urens L. 


Prope Moöca. 


olia an saltem dorsi 
superiores latiores acutı at urm. 
Z 
obliquis majusculis, flori- 
pedunculatis, carpidiis 
ia K. Schum 


Ponte grande. 


4. Carpidia 7-multa 
ventraliter disticha, stipulae difformes 
S. a 


Foliis oblongo-lanceolatis basi rotundatis 
] NS aggregatis pluribus Be breviter 
Ongiuscule bicuspidatis. S. acuta Burm. rin 


5*. Folia omnia spiraliter disposita. n 
saepius utrinque vel subtus saltem mo = 


. Folia 
stellato vohtit d noduloso-nervos 
a, cordata, calix basi hau gen Sötiolos ah is non raro 


indumento 


| 3 Inden i Rn et saepius in 

| suhpungentia a. " S. az iovii K. Schum. su naeh 

| ifolia L. 

| 7*, Tuberecula subpungentia vacant. Ponte eh Ipiranga. 
uncata. Planta mınus 


Foli ta vel tr 
dense pilo en een RE : cordifolia. L. ne De 


— 204 — 


6*. Folia subtus haud mollia. S. rhombifolia. 
ca, Ponte grande en 
Specimen prope Parada zero I rer inter 8. c 
difolium et rhombifolium esse videtur. 
ı Glaziovii K. Schum. submutica Hassler. 
Notae ineditae er circa suam varietatem sunt: „Differt (a Sida 
Glaziovii) petalis basi haud copiose pilosis, ovario vulgo 8—9 mero, 
aristis carpidiorum vix manifestis.“ Üetera bene cum descriptione a 
cel. Schumann data conveniunt. 


267. Pavonia Uav. 
1. Carpella Aue. aristis longis 3 vel 1 munita. P. sepium 8. Hil. 
rianna, Parado zero, Avenida Paulista, Ponte grande. 
1*. Carpella Yen mutica vel gibbis brevioribus munita. 

Flores plerumque 3—10 aggregati, bracteis foliaceis suffulti, in- 
fHorescentias capituliformes mentientes, rarius in axillis foliorum soli- 
tarıı. Involueri phylla lanceolata vel linearia, plerumque apice lamina 
reflexa supra basin affıxa appendiculata, rarius lanceolata- ne 

P. speciosa H. B. K. polymorpha Gür 
Villa Americana, Villa ee 
2“. Flores in axillis foliorum solitarii vel bracteis minutis, non folia- 
ceis suffulti, inflorescentias racemosas formantes. Involucri’ phylla non 
appendieulat 2. P. hastata Cav. 
Mandaqui. 


Sine indicatione loci. 


268. Gossypium L. 
G. herbaceum L. 
Nossa Senhora do O, ex ceulturis evasum. 


83. Fam. Bombacaceae. 
269. Chorisia. 
©. speciosa St. 
In locis diversis. Saepissime ET 
84. Fam. Sterculiaceae. 
270. Waltheria L. 
1. Inflorescentia terminalis. W. douradinha 8. 
Villa Marianna, Villa een 
1*. Inflorescentia lateralis (axillaris). 

2. Folia dense | rg W. americana L. 
a, Villa Mar rianna, Avenida Paulista, Villa Americana, 
- ossa Senhora do Ö, Ponte grande, Barra funda. 
2*, Folia glabriuseula. W. collina Schum. 

Mandaqui. 


85. Fam. Ochnaceae, 


1. Semina sine endospermio, frutices alti, flores lutei. 271. Our aa 

1”. Semina ‚cum endospermio, suffrutices vel herbae nanae. Flore 

albi vel rosei 72. an 
271. Ouratea Aubl. 

1; Folia magna, ovoidea vel obovoidea, serrata, flores in paniculas erectas 

folia SHpFPRNteE dispositi. O. flo der (St. Hil.) Engl. 

i a Marianna, Villa Americana, Rio Guapyra, Moöca, A 

3", Folia parva, elliptica integra, flores in racemos 2 paniculas sub- 

simplices dispositi. 0. Sellowi (Planch.) Eng 
Teolamenio, Eneontro Represa, S. Caöt Me 


— 205 — 


3 


2 
{N N N IN 
20 
[/ 7 
NZZ 
| OH 


Fi Ar 
° an 1 et 2 Ouratea floribunda, petala; 3 flos; 4 Folium; 
k owii, flos; 6 Sauvagesia racemoSa, flos, a Staminodia; 
7 i : 


- 


N 


ZIP S 


Sn 


= 


= 


GELE 
If 
7 


NN 


= 


8 


N 


\ 
{N 


\/ 
(} 
N 


\ 


>= 


l. Herbae annuae. F Rt. Sawvagesia L. 

Marginalis — e. Folia parva, ca. 1,5 cm longa, acuminata, nervus 

= Suffrutices age Paulista, Villa Marianna, Varsea a 

SpIcuo instructa. 1a majora ca. 3 cm longa, nervo margin R con- 
Avenida Paulista, Ipiranga, S. Castano 


86. Fam. Dilleniaceae. 
273. Davilla Vell. 
D. rugosa Poir. 


Avenida Paulista. 


4 emosa 4. AU. 
-Moöca, in paludibus. 


erescant: 87. Fam. Theaceae. 

'scentia panicula terminalis. Capsula ab apice dehiscens. 

1%, Flores si n 374. Bonnetia. 
inguli, a caule exientes. Capsula indehiscens. 

975. Ternstroemia. 


.274. Bonnetia Mart. 
B. paniculata Spruce. 
Paraizo. 


275. Ternstroemia Mutis. 
T. brasiliensis Camb. 
Villa Marianna. 


N 


88. Fam. Guttiferae. 


1. Folia magna, alternantia. 276. Kielmeyera. 
1*. Folia parva, opposita. 277. Hypericum. 


276. Kielmeyera Mart. 
K. variabilis Mart. 
Villa Prudente. 
277. Hypericum L. 
1. Filamenta tria. Ovarium tricarpidiatum, uniloculare. 
H. mutilum L. 
Ponte grande, in ee. us, 
1”. Filamenta multa in fasciculos connata. 
2. Filamentorum fascicula tria. Carpidia tria. 
3. Plantae nanae, 10—15 cm altae. Folia linearia. 
H. pinifolium Hook. 
Eneontro, 
3”. Plantae altiores, 20—835 cm altae. Folia lata cordata. 
H. cordiforme St. Hil. 
Ipiranga-Moöca, Villa Marianna. 
2*. Filamentarum fascieula 5, carpidia 5. H. brasiliense Coisy. 
Encontro, Villa Marianna, Villa Prudente. 


89. Fam. Flacourtiaceae. 


278. Casearia Jacq. 

1. Folia basi valde inaequilateralia, nervis nelnde utrinque 3—4 

valde obliquis; arillus in fimbrias plumosas dilacer. 
Ä Be kuiiatern Camb. 
Avenida Paulista. 
1*. Folia basi subsymetrica, nervis lateralibus 5—8 erecto- patulis. 
Arillus subinteger C. silvestris SW. 
elemzinhe, Rio Guapyra, S. Anna, Ipiranga-Moöca, u. 

a Marianna, Nossa Senhora do O, Rua Maranhä 


90. Fam. Violaceae. 


1. Frutices aut suffrutices alti. 
2. Petalum anterius manifeste calcaratum. -Capsula bialata. 
5 279. Anchieta. 
2*. Petalum anterius saccatum sed non calcaratum. en exalata. 
280. Hybanthus. 
1*. Herbae annuae, nanae. 281. Viola. 


279. Anchieta St. Hil. 


A. er St. Fl; 
nida Paulista. 
280, er Jacq. 


H. albus (St. Bi Ze 
281. Viola L. 


V. graeillima St. Hil. ineisa W. ei na) Stipulis ineisis. 
a, Lapa, in paludibus 


| 
| 
| 
| 


— 207 — 


91. Fam. Passifloraceae. 


282. Passiflora L. 
1. Frutices .erecti. Pedunculi solitarii. Flores ebracteati. Floris 
abe infundibuliformis. Corolla membranacea plana, longior quam 
tu varium vertice truncatum. Styli teretes angulis ovarii re- 


spondentes. r an Gard. 

arianna. 
1*. Frutices vel herbae scandentes, cirrhatae. Pededeok a que 
simplices 1-flori vel raro ramosi pluriflori. Bracteae minimae sparsae 


vel herbaceae pinnatipartitae et approximatae. Floris tubus brevis 
tubulato-campanulatus. Corolla membranacea brevior quam tubus su- 
perne longitudinaliter plicata, apice crenulato- lobulata, lobulis inflexis 
nonnunquam _—._ Ovarium globosum vel ellipsoideum. Styli 
teretes vel clava Fructus baccatus vel exsuccus. 
2..Folia Kilobata.. quadruplo latiora quam longa, glaberrima. 
P. Vespertilio L. 
9“ F Pinheiros. 
olia trilobata, longiora quam lata, Varkmetng P. villosa Vell. 
rn nida Paulista, Mandaqui. 
1**, Frutices vel herbae. Pedunculi solitarii en gemini, interdum in 
racemum aphyllum aggregati. Bracteae 3 magnae foliaceae, versus 
apicem peduneuli in inv olucrum seu epicalicem aggregatae. Flores 
plerumque speciosi. Floris tubus campanulatus plerumque carnosulus. 
Corolla filamentosa pluriseriata, membranacea, plus minusve tubo 
longa. ÖOvarium ovoideum vel oblongum. Styli clavati. 
3. Folia parva, integra, longe petiolata, stipulata, -. magnis 
foliaceis. i Mat. 
Villa Marianna, S. Caötano-Moöca, Villa Geopoläine -Lapa. 
3*. Folia majora, wiochaie, stipulis parvis, linearibus 
osa Gard. 


Villa ee, Encontro. 
92, Fam. (aricaceae. 
283. Carica L. 


1. Inflorescentiae paniculatae, multo prolongatae, 
ramulorum flore hermaphrodito, caeterum solum ribus masculis 
Fructus florum hermaphroditorum elongatus et longe pedi- 

C. Papaya L. Correae en An 
s cu 


Flores maseculi EN Fructus 


interdum in apice 
flo 


1*. Inflorescentiae multo abbreviatae. 

non elongatus, brevipedicellatus. 
2. Flores sine staminibus, omnes feminei. 
C. Papaya L. Correae . ann 
tis culta. 

**. Flores pro parte hermaphroditi, staminibus biseriatis. 

©. Papaya L. ande Solms. 
n hortis culta. 


93, Fam. Begoniaceae. 
284. Begonia L. 
. uliginosa Klotsch. 


Agua branca, Lapa, Rio Guapyra, Villa Marianna. 


— 208 — 


94. Fam. Cactaceae. 


1. Plantae inermes, epiphyticae. Articuli teretes. Folia desunt. 
2. Flores terminales: articuli apice latiores quam in basi. 
285. Hariota. 
2*, Flores laterales, articuli in apice et in basi aequilati. 
286. Rhipsalıs. 
Ir, Ploniae aculeatae, ge, Articuli complanati. Folia in juven- 
tute praesunt, sed minima. 87. Opuntia. 


285. Hariota DO. 
H. salicornioides DO. 
Nossa Senhora do ©. 

286. Rhipsalis Gaertn. 

R. As 4. BR 
0ssa re do ©. 

237. Opuntia Haw. 
O. monacantha Haw. 
S. Anna. 


95. Fam. Lythraceae. 
1. Ovarii disseptimenta supra placentam interrupta s. fissa, placenta 
igitur cum stylo haud continua 


2. Semina haud marginata aut marginata, flores nn Calıx 
semper persistens. 288. Cuphea. 


= 
® 


ig. 56. Cuphea linarioides. 1 Flos, a calcar, b discus dorsalis. 2 Stamen. 
3 Ovarium, 1. 4 Semen, 


>*. Semina a dorso compressa ac circumeirca ala a Flores 
semper actinomorphi. Antherae dorso affıxae. 9. Lafoensia. 
1”. Ovarü disseptimenta omnino completa, quare ne cum stylo 
continua. Calix semper persistens. Flores semper en morphi. 
290.: Heimia. 
288. Cuphea Adans. 


1. Bracteolae 0, Calix 4—14 mm longus. Discus manifestus. Pedi- 
celli omnes oppositi. Petala 2 dorsalia ceteris majora. Staminum 11 
ventralia 9 alterne inaequalia. C. origanifolia. 


j 
j 
| 
} 


— 209 — 


Fig. 57. Lafoensia wir 1 Calix cum stylo. 2 Stamina, > t/,. 
3 Stamen, x 4 Ovarium, a Insertio staminum, ij, 


Fig. 58. Heimia myrtifolia. 1 Ovarium cum stylo, 3. 2 Ovarium apertum 
cum seminibus. 3 Flos, 1. 4 Stamen, 3. 


2. Lobus calicinus dorsalis ceteris paulo major. Petioli 1—5 mm longi. 
3. Folia internodiis breviora, parva, ad 20 mm longa, ovata 
C. ef Cham. et Schlecht. in . 
s Auminis Tiete prope urbem S. Pau 
3”. Folia 15—40 mm eis oblonga vel lee Ines 
O. origanifolia Cham. et Schlecht. minor Köhne. 
Ad S. Anna, prope Lapa, ad ripas fluminis Tiete 
2”. Lobus calicinus dorsalis Kr multo major. Petioli aba iS 
vix ad 2 mm longi. Calices 5—6 (—7) mm, pedicelli 2—5 mm 
4. Caules 15—20 cm longi, gracillimi. Folia ovato- rn 
©. origanifolia Cham. n .. graeillima St. “Hil. 
pas fluminis Tiete. W. et S 
n Caules 40—80 em a are Folia oblonga vel lan- 
ceolat C. origanifolia Cham. . Bee ramosior Köhne. 
S. Anna, in locis humidis. 


Usteri, Flora der Umgebung von S$. Paulo. 14 


— 210 — 


1*. Bracteolae 2, interdum minimae. Flores alterni vel in verticillos 
3n0s ge rarissime e ge ee: tot quot folia verticillata. 


Calıx 
Die er ee ah 50-90. Folia 3—-5na 2 „o—6 mm 
ar C. arenarioides St. Hil. myriophylloides (St. Hil.) Köhne. 
Ad ripas Arie Tiete W.et S. Ponte grande, St. Anna, Barra Funda. 


ur De dorsalis. Ovula 2—32. 
6. Stamina tubum longe non aequantia. Calix 3— 8 mm longus. 
Ovula Pu 
7. Folia 3—5na, 4—8 mm longa, 0,5—1 mm lata, linearia. 
Ovula 7—9. ©. mesostemon Köhne. 


Fazenda Butantan, W. et S. Nossa Senhora do O, Villa Marianna, Tpiranan, 
Avenida Paulista, Mandaqui, Villa Americana, Villa Leopo = 
%*. Folia haud verticillata. Herbae annuae. Ovul +3, 
balsamona ÜUham. ei Schlecht 
Fazenda er W.et Ss. Lapa, Penha, ee » Leopoldina, 
Bar Seh Mandaqui, Ipira 
6*. Stamina sub ae tubum fere aequantia Fr re 

8. Seminum testa a marginem retusum maxime incrassata. 

Folia decussata. Pedicelli 1,5—13 mm longı. 8. 
. Folia ovata ad lanceolata vel suprema tantum linearia. 
. polymoı "pha. 
10. Oaules strigosi, hinc ‚pubescentes, pilis rufis raris ve 
nullis. Folia omnia secunda, per paria distantia 
C. Bau year pa oeyapccge St. Hil. 
Villa et v et illa Americana, Ipiranga, 
Ca, 0 (6) en ey. 

. 10%. Caules circa ee cm longi, ut in 1 vestiti, sed stri- 
goso-scabri, apice hinc pubescentes. Folia scabra, supra glabra. Pe- 
tala intense rosea C. polymorpha vincoides St. Hil. 

S. Caötano- Moöca, er Villa ERS Bom rain via ferrea ad 
Cantareir a, Moöca, Villa "Leo opol 
Multae formae de riae 2 varietates ne conjungunt. 
9*. Folia omnia linearia. 
C. ea .n robusta Köhne. 
s fluminis Tiete W. et. 

8*, Seminum testa margine Ha, ah vel parum incrassata. 

Folia decussata vel na vel interdum subalterna 
C. linarioides Cham. et Schlecht. 
Encontro, Villa Marianna. Agua branca, Avenida Paulista. 


289. Lafoensia Vand. 
L. replicata Pohl. 
Villa Prudente, Avenida Paulista. 
290. Heimia Link et Otto. 
H. m EEE on et Boplechr- 
ea do Bom Ret 
96. Fam. Myrtaceae. 


l. Embryo magnus aut forma “U” aut spiraliter convolutus. Caulis 
juvenis fere semper multo major quam cotyledones plerumque parvae. 
2. Testa cornea. 


—: 24 — 


3. Sepala Se in gemma libera. Ovarium perfecte m fere per- 
fecte loculatun 291. Myrtus 
ab in gemma connata. 292. Poidium, 
2*. Testa membranacea. Sepala etiam in gemma libera. 
3. Cam mpomanesia. 
1”. Embryo et praeeipue cotyledones foliaceae plicati. Caules juvenes et 
cotyledones aequilongi. Testa membranacea aut coriacea. 
294. Myreia. 
1**. Caules ne plerumque valde abbreviati et multo minores quam 
cotyledones carnosae. 
4. Ovula ne due 4-multa. Sepala etiam in gemma libera. 
9. Eugenia. 
4*,. Ovula pro loculo 2 erecta. 296. Myreiaria. 


291. ee L. 


seudocaryophyllus Gomez. 
/illa Prudente, Fazenda Butantan, nn Ponkiäte, Villa Marianna, Penba. 


292. Psidium L. 
1. Folia glaberrima, et carnosa. P. variabile Berg. 
nida Panitiie, Encontro, Villa Marianna, Ipiranga., 
1”. Folia saltem ae semper hirsuta 
2. Folia ee P. ypanemense Berg. 
enida Paulista, Villa Marianna, Mandaqui, Pinheiros, Ipiranga. 
lata. 


2*, Folia, re: 
3. Folia supra plus ‚minusve hirsuta, opaca. P. araga Raddı. 
piranga. 
3”. Folia supra glabra aut subglabra. P. oroideum Berg. 


Ipiranga, aa Butantan. 
293. Campomanesia R. et P. 
1. Folia caduca, papyracea. 
2. Folia magna, 8S—9 cm longa, sine hypertrophüis can per in- 
” a 6: 


secta provocatis. 0 a Berg. 
Av ar Er ta. 


2*. _. minora, usque ad 6 em longa. Caules semper per insecta 


deformat C. affinis a 
nida Paulista, Nossa Senhora do O, 


Ave 
l*. Folia 2 vel pluribus annis persistentia, crassa nervis subtus BR 
prominentibus. 
3. Folia mediocria usque ad 6 cm longa, subtus ferruginea. 


Encontro 
3*. Folia minora, usque ad 3 cm longa, Hanmiore. rd grisea. 
ohliana ah 
Pinheiros, Mooea, Villa Mari 
294, Myreia DC. 

#; Receptaculum florale breve, obconicum - ge in ie 
ovarji plus minus contractum, paulo supra ovarıum elongatum is- 

cus staminalis paulo supra ovarium insertus, in anthesi expansus. 

olia magna, coriacea, supra rugosa, in apice obtusa ö R: 

3. Folia supra et subtus glaberrima. M. guayavaefo ia Perg 


14* 


— 212 — 
3*. Folia subtus dense lanuginosa. M. cordifolia Berg. 
Moöca. 


==, Folia Bären tenuiora, supra nunquam rugosa, in apice plus 
minusve acum 
olia elliptica obovata, breviter acuminata. 
3. Folia obovata, plus minusve era M. gr Berg. 
a Marianna, Villa Ambsrivene, 
5*. Folia elliptica, un M. Donianı ee 
Villa Marianna, "Ave nida Paulista, Faz 
4*. Folia in Eng ne decurrentia, a ica ve Mrkedlete 
6. Folia supra et subtus a aut fere ita. 


%. Folia mediocria, late ellipti M. costata DO. 
Avenida Paulista, S. Anna, Moöca, Ipiranga- edhiniey: Tele Agua branca. 
7*. Folia multo angustiora M. ros 


strata 
Avenida Paulista. 
6*. Saltem folia juvenilia utrinque dense lanuginosa. 
M. en a 


1*. Receptaculum florale campanulatum, supra ovarium non ren, 
in anthesi non extensum. Discus staminalis conspicuus et valde supra 
ovarium elevatum. 
8. Folia parva, 2—4 cm longa, in acumen breve decurrentia. 
M. sphaerocarpa D 
Villa Martanns. 
S*,. Folia majora, 4—8 cm longa non acuminata. 
9. Folia magna, forma foliorum Fagi. Inflorescentia folia 
non superans. M. prunifolia DU. 
Av 


9*, Folia minora, coriacea. Inflorescentia folia valde 


superans. M. laureola (Berg.) 
Villa Marianna, Encontro, Saude, Pinheiros, Ipiranga. 


295. Eugenia L. 
13 ee non supra ovarium prolongatum. Sepala brevia, 
plerumque o 
2. Flores . umbellis brevissime pedicellatis aut sessilibus, 
axillaribus aut ex ligno vetusto orientibus. E. bimarginata Berg. 
Matadouro de Villa Marianna, Ipiranga. 
2*. Flores bini aut singuli, axillare 
. Folia in sieco undulata, subtus alba, apice perfecte obtusa, pedi- 
celli, petioli et sepala ferrugineo- en E. oeppiyiana Berg. 
nida Paulista, Moöca, Ipiranga 
*. Folia in sicco perfecte laevia, a En Pedicelli, petioli 
et sepala non ferrugineo-hirsuti. acroclada Berg. 
Vi a Marianna, Villa Pr udente, Ipiranga. 
1”. Receptaculum plus minusve ultes ovarium ee 
4. Folia tenuissima, apice non acuminata. E. affinis Bands 


4*. Folia crassiora, in acumen plus minusve elongatum ee 
5. Folia magna, usque ad 6 cm. . Michel Lam. 
Ponte grande. 
5*. Folia minora, usque ad 3 cm longa. E. lueida Der 
Nossa en do O 
Myreiaria Berg. 
1. Folia sparsis punctis ei mare munita. 


— 313 — 


2. Fructus parvus, diametro 5—6 mm. M. delicatula Berg. 

3. Ramis patentibus, superne vix uber, foliis submembranaceis 

obverse lanceolatis, obtusatis. M. delicatula Berg. latifolia Berg. 
Rua Maranhäo, S. Ca&tano-Moöca, Moöca, Villa Marianna, Saude. 

3*. Ramis strietis, erectis vel suberecto-patulis, foliis lanceolatis, ob- 
tusatis. = nein Berg. conferta Berg. 


2”, Fructus multo major, site ad 3 cm in diametro. 
M. macrocarpa M. 
Villa Marianna. 
1*. Folia densissimis punetis transparentibus. 
. Folia parva, ericoidea, non acuminata. M. Be Dre: 


4*. Folia multo majora, in acumen plus minusve Rn Abe 
rentia. 
9. Folia robusta, fere coriacea, late elliptica. 
M. leucophloea Berg. 
a Senhora do O, Avenida Pauli sta. 
. Folia tenua angusta ellipfien Yinesölat 
M. Salzmanni Benth. 
Perdiz, 


Myreiaria (macrocarpa) Üsteri. 

Species M. delicatulae valde affınis. Non potuit determinari ope 
diagnosarum et plantarum a Sit interdum plantae nomen 
novum; descriptio autem est hae 

Inovationes et pars ee foliorum leviter pubescentes. Folia 
brevissime petiolata, fere sessilia, lanceolata- anguste elliptica. Basi 
et apice attenuata, apice obtusa. Folia adulta fere perfecte glabra, 
subtus paulo pallidiora quam supra, subtus nigre punctata, nervis pro- 
minentibus. Nervi Jaterales in nervum mar inalem confluentes. en 
ignoti. Fructus solitarius, longe pedicellatus pedicello usque ad 1, 
longo, ex axilla foliorum oriente. Calix in fructu persistente 5- ar) 
sepalis brevibus obtusis. Fructus edulis, ruber, uniseminatus. 


97. Fam. Melastomaceae. 

Ovarium bi- multoloculare. Ovula in loculis a placentis 
prominulis angulo ek oculi affıxis inserta. Fructus polyspermus. 
Semina minuta, ryo minimus, teretiusculus vel Sobelb 

2. Fructus copsul is. Stamina saepius inaequalia. 

3. Connectivum basi saepius elongatum, incurvum ultra insertionem 

filamenti Kr in a "caudasve antice produetum. 
a oblonga vel ovo 
Behlaiah aequalia vel es ualia; antherae conformes. 


Connectivum antherarum infra loculos > productum. 
297. Cambessidesia. 
6*, Conneetivum antherarum infra loculos distinete productum. 
298. Chaetostoma. 


5*. Stamina valde inaequalia vel alterna rudimentaria. 
7. Flores 5—-8-meri. Ovarium 3 —8-loculare. on. na fove- 
2 


olata 99. Trembleya. 
“*. Flores 4-meri. Ovarium 2-loculare. Semina laxe reticu- 
lata, areolis elongatis. 300. Siphanthera. 


— 214 — 


4. Semina cochleata. 
8. Stamina valde inaequalia; majorum connectivum basi 
elongatum et antice in appendices 2 elongatas acutas productum. 
9, Ovarium 2—3—4-loculare, saepissime glabrum. 
301. Aecisanthera. 
9*, Ovarium 5-loculare, vertice pubescens vel setosum. 
302. Mierolepis. 
8*. Stamina aequalia vel subaequalia; antherae conformes 
vel subeonformes, connectivo infra loculos saepissime breviter vel bre- 
vissime producto, basi biauriculato, bitubereulato vel piloso, rarius 
longiusculo et cum filamento simplieiter articulato 
10. Calicis lobi cum setulis penicillato-stellatis alternantes. 
. Pterolepis. 
10*. Oalieis lobi cum setulis non alternantes. 
304. Tibouchina. 
3”, Connectivum rarius . loculos productum, saepissime postice 
calcaratum vel appendiculatun 305. Huberia. 
2*. Fructus baccatus vel ken, irregulariter ruptus. Stamina 
saepius aequalia. 
11. Petala acuta, angustata vel oblonga et acuminata. 
3 


11*. Petala obtusa. 307. Miconia. 
1*. Ovarium uni-multoloculare. Ovula definita, in ovariis multilocu- 
laribus axi loculorum 2 vel 3 collateraliter a in uniloculari- 


bus circa columnam centralem verticillata. Fruc 1—5-spermus. 
mina majuscula vel magna. Embryo magnus, Fe plano- 
convexis vel subfoliaceis. 308. Mouriria. 


297. —.. DU, 


C. ilieifolia Triana. integerrima Cogn. 
S, Ca&tano-Moöca, Villa Marianna, Encontro Represa. 


298. Chaetostoma DC. 
Ö. armatum Üogn. 
Encontro-Represa, Villa Marianna. 
299. Trembleya DO. 
1. Calieis tubus campanulatus. age acuta. Stamina valde inaequalia. 
Folia glabra vel leviter pubescen 
IRRE Cogn. ie ge Cogn. 
Marianna. 
1*. Calieis tubus urceolatus. Petala acuta. Stamina hin sed 
non dissimilia. Folia glandulosa puberula vel margine setosa 
7 phlogiformis DC. 
Ipiranga, Lapa. 
300. Siphanthera Pohl. 
S. cordata Pohl. 
Villa Americana, S. Oeötano. (W. et Sch.). 


301. Acisanthera P. Br. 


1. Stamina valde ee: majora connectivo basi longe producto 
arcuato postice non calcarato 


— 215 — 


2. Caulis glanduloso-pilosus, ramosissimus, ramis diffusis; folia late 
ovata, plerumque basi cordata, petala apice rotundata. A; variabilis Triana. 
3. Caules tenues, virides, glanduliferi. 
A. variabilis Triana PA Ol Cogn. 
nida Paulis 
3*. Caules robustiores, rubescentes, pilosi. 
. variabilis Triana a et Cogn. 
Villa Marianna. 
2*, Caulis inferne glaber, vix ramosus, ramis a folia anguste 
ovata, basi rotundata, Be a acutiuscula. A. Kern Cogn. 
enha, Nossa Senhora do O. 
1”. Stamina paulo ee "major connectivo Da br re pro- 
ducto, inferne geniculato et o. in calcar breve producto. 
A. alsür ef: Triana glabriuscula Üogn. 
Villa Marianna W.et S.! Fazenda Butantan, Saude. 


302. Mierolepis Mig. 
. oleaefolia Triana. 
Nossa Senhora do O, Villa Marianna. 


303. Pterolepis Mig. 
P. paueiflora Triana intermedia Cogn 
Encontro Repr esa. 
304. Tibouchina Aubl. 
1. Calicis Jobi decidui. 
lores ad ee ramulorum pauci, juniores bracteis 2—6 caducis 
duplicatis involucra 
3. Calix pilis sericeis canescentibus dense vestitus 
4. Folia supra setis brevissimis adpressis sparse vestita. 
. Stylus inferne usque ultra medium dense canescenti-setulosus. 
T. muta Age ne 


5”. Stylus glaberrimus. T: Selloriane Oben. 
gua branca, Encontro Represa. 

4*, Folia supra dense setulosa vel rl T» senidecandra are 
0-MO0CA. 

3”, Calix setis rigidis bası a patulis plus ee Senat, 
6. Folia petiolata. 1, a „oopn; parvifolia Üogn. 

a Paulista, Ipiranga. 

6*. Folia sessilia. en burde ice dula ee 


2“, Flores in paniculas multifloras dispositi, oe ea: 
bracteolis 1 vel 2 angustis vel brevibus deciduis stipati non vere in- 
voluerati. 

7. Staminum filamenta superne longe villoso-lanata. 
” 


7*, Staminum filamenta glabra vel inferne brevissime pilosa. 
8. Calieis segmenta tubo aequalıa vel interdum longiora. 
Chamissoniana Cogn. 
Villa Marianna, Moöca, Avenida ”.. a, Pinheiros, 
olamento-Agua bra 
*, Oalieis seg tubo multo breviora 
een Er Gaudichaudiana er 


— 216 — 


1*. Calieis lobi ee 
s ut plurimum congesti me dupliei caliculatı, 
vel fasciculati, ots bracteolis brevibus cin 
rutices aut arbores ramosi = un (i amprimie 
ealix) lepidoto-scabri. T. aspeı N 


10*. Herbae simplieiter (imprimis quoad calicem) 
acılis aan. 
Mandaqui, Parada zero, Pinheiros, Avenida Paulista, Cambuey, S. Ann 
ora Menino, Isolamento, Ipirang 
11. Petala 14—15 mm longa. 
T. gracilis C Veh. graeillima on 
V ES. 


a Marianna W. 
11*. Petala 16—18 mm long 
I. a Üogn. ala na Üogn. 
ra 


*, Flores basi nudi caliculati ae Bödicaik brac- 
teolis saepissime parvis vel ae dona 
12. Flores 5-mer T. debilis Üogn. 
Avenida Paulista, Pinheiros. 
12*. Flores 4-meri. 


3. Rami dense glanduloso-villosi; folia supra villosa, 
calix breviter denseque ‚glanduloso-pilosus T. herbacea Üogn. 
ripas fluminis a W.et$ u plranas, Parada zero, 

rsea do Bom 


13*. Rami hirsuti, ER folia "Supra strigiloso- 
setosa, calix subsparse et longiuscule setulosus, saepissime eglandu- 
losus. 2 Sebastianopolitan een, 

‚ Mandagq 
305. Huberia DC. 
H. semiserrata DO. 
Fazenda Butantan, Villa Marianna, Ipiranga, Mandaqui. 


306. Leandra Raddi. 
1. Paniculae omnes vel fere omnes terminales. 
2. Rami setis patulis rigidissimis armati; calix setosus, saepius sub 
limbo constrietus 
3. Oalicis segmenta anguste triangularia, vel paulo in- 
aequalia ae a 
: nte grande, Rio Guapyra, 
3*. Oalieis segmenta ehe subulata, exteriora erben es 
longiora. 
4. Folia integerrima vel vix denticulata, basi rotundata vel paulo 
attenuata. 
supra glaberrima et laevia vel rarius sparsissime bre- 
viterque er subtus glaberrima vel ad nervos vix setulosa, margine 
adpresse longeque setuloso-ciliata. L. Gardneriana Cogn. 
A Ponte grande. 
3*. Folia supra longiuscule setulosa, subtus pilosa, margine non 
eiliata 
ee Bobin longissimis plus minusve reflexis basi incrassatis, 
subsparse hirsuti; folia oe sparse vel sparsissime hirtella, calix 
longissime et denen setosus L. Nianga Üogn. 
Ponte grande, St. Anna. 


— 217 — 


mi setis longiusculis patulis mollibus, dense hirsuti; folia 
utringe densiuscule hirtella; calix longiuscule et ee De 


&; a Üogn. 
e enida Pause, Monde aqui. 
4. Folia crenato-denticulata, basi a L. cordifolia Cogn. 


Ö. 
2. Rami glabri vel pilosi, calix non setosus, campanulatus vel tubu- 
osus 


7. Folia triplinervia. L. pur Be RIreng Cogn. 
Avenida Paulista, Moöca. 
4*. Folia 9-nervia. 44.8 ee Cogn. 


Avenida Paulista. 
7°*, Folia 7-nervia. 
8. Rami plus minusve hirsuti. 
9. Folia oblonga, apice saepius acuta vel acuminata. 
Rami pilis patulis longissimis bee vestiti; panicula 
in spicam contracta; ovarıum apice glabriusculu 
. Lindeniana ee 
a Marianna, Villa Leopoldina-Lapa 


Yin 
10*. Rami pilis Faller elongatis subsparse ER 
panicula thyrsoidea; ovarium apice setulosum. Ber nosa GR 


Cambucy, Isolamento. 

9*, Folia late ovata vel suborbieularia, Ta saepius TO- 

tundata. L. erostrata Üog. 
a Maranhäo, Avenida Paulista. 

Caulis gracilis, adscendens, Men 1—1!/, dm altus. Peti- 
olus 2—3 mm longus. Folia 2—8!/, em longa, 1'/,—2!/, cm lata. 
Paniculae spieiformes, 3—5 cm longae 
L. erostrata Cogn. minor Üogn. 
Villa 

8*. Rami brevissime Sa velutin L. aurea Üogn. 

a Marianna W. et S.! Ipiranga-Moöca Te ento, Avenida Panlieta. 

», Paniculas primum nee demum axi Are T A 
ui. 


307. Miconia Ruiz et Pav. 


1. Antherae elongatae, subulatae vel ee subulatae 
2. Folia lanceolata- oblonga, 3—-5 nervia; petala nie 
apice acutiuscula; antherae minores inei ee ecalcaratae 
nn reger Olfersiana a 
Lapa, ad flumen Tiete prope But , prope W.e 
2*, Folia obo a 5-nervia, petala Er oe land oe 
subaequales. omnes postice calcaratae. . staminea en 
Ponte Brause Nossa are 
5. Bu breviusculae, lineares en etiam 1”* 
Antherae apice 1-rarius 2-porosa 
ze Antherae apice ee leviter ER 
en vel biappendiculat 
olia basi emarginato- se M. dene Triana. 
nida Paulista. 


connectivo basi antice 


5*. Folia basi rotundata vel attenuata, non marzi er 
stenostachya DU 


see nto-Agua branca. 
catae, basi attenuatae, connectivo antice 


4*, Antherae apice trun 
um in calcar producto. 


inappendiculato, postice interd 


— 218 — 


. Folia subtus plus minusve pilis stellatis en ee 
tomentosa. M. Paulensis ee 
Fazenda Butantan W. et S., Ponte grande, Nossa en 
6*. Folia Ar glabra vel gicbiadn, M. ligustroides and 
lla Marianna, Encontro, Ipiranga, bg Paulista, 
ne "Ma ranhäo, Encontro Repre 
3*. Antherae 1—2-rim 
. Folia margine a vel denticulata. M. Sellowrana een 


7“. Folia margine u gerne M. pusilliflora Mriana, 
0554 ne. ie ‚S. Caötano-Moöca. 
1”*. Antherae breves, obovoideae sl cuneifor 

8. Petiolus 11/,—2!/, cm longus, Dedicelli 1—2 mm longi. 

M. theaezans a. paludosa a 

a Marianna W 

8”. Petiolus 1/,—1!/, em longus, pedieelli vix 1, —1 mm nr 
M. theaezans Üogn. gas s Üogn. 

enida Paulista. 

308. Mouriria Aubl. 


Mouriria 2 


S. Anı 
98. Fam. Onagraceae. 
1. Calieis tubus ultra ovarium non productus. 309. Jussiaea. 
1%. Calieis tubus ultra ovarium productus. 310. Oenothera. 


309. Jussiaea UL. 


1. Capsula brevis, obconica vel rarius tetragona; semina in loculis 
numerosissima, pluriseriata, horizontalia, ovata, raphe prominula praedita. 
2. Suffrutices. Bracteolae foliaceae stipellis liberis; stamina aequilonga, 
discus er Re brevis vel subnullus. 
3. Flores 4- v. 5meri, calieis lobi membranacei. 
La ee gr 
Prope $. Anna ad flumen Tie 
3*,. Flores 4-meri, calicis lobi erasiuscli a nastomosans DE 
Ru nte 


a Mana: grande, 

utices; flores 4-meri; stamina episepala (ealieis Iobis ce 
Kae stylus ultra are productus J. nervosa Poir. 
Ponte grande, Moöca, Varsea do Bom Retiro, Mandaqui. 


2”*. Herbae; flores 1 meri; stumm aequilonga; stylus ultra discum 
planum longe productus. J. longifolia DC. 


Pinhei . 
1*. Capsula elongata, eylindrica vel prismatica; semina in loculis uni- 
seriata, endocarpio crasso circumdata, in eo libera vel cum eodem 
coalita 
% Semina in endocarpio libera; integumentum triplex 
. Folia lanceolata; discus planus; flores breviter pedicellati, 
J. pilosa H. B. m 
Fazenda Butantan, Isolamento, Mand 
5*. Folia parva: flores majores. J. Schottü Micheli. 
i Villa Marianna. 
+”. Semina cum endocarpio coalita: integumentum er 
ens L. 


ne S. Anna. 


En 


— 219 — 


310. Oenothera L. 
OÖ. mollissima L. 
Pinheiros 


39. Fam. Halorrhagidaceae. 


1. Plantae terrestres aut paludosa 311. Laurembergia. 
1”. Plantae aquaticae, caulibus ek foliis dissectis. 
312. Myriophyllum. 
311. a 
randra (Schott) Kanitz. 


ER 
Avenida Paulista, ae en Villa Marianna 


312. Myriophyllum L. 


M. brasiliense Uambes. 
Nossa Senhora do O, Rio ER Varsea do Bom Retiro, 


100. Fam. Umbelliferae. 

1. Endocarpium au: prosenchymatieis lignosis compositum, sine 

carpophoro libero. nae oleiferae absunt. 
2. Mericarpium 7— 5. lat tum, saepe retinerve, alae marginales a latere 
plano, ee paulo recurvatae. Umbellae triflorae. 313. Centella. 
ric a 5-alatum, alae marginales se tangentes, alae laterales 
saepe a 314. Hydrocotyle. 
1#; Endoearpiiin cellulis parenchymaticis non lignosis et eristallis muni- 
tum, exocarpium squamis, spinis aut setis munitum raro glabrum 
Pistilla longa, stigmate capitato munita basi in discum (stylopodium) dila- 
tata. Cellulae oleiferae asciformes, inter alas dispositae nero 
minutae aut absentes. 315. Eryngium. 
1**,. Endocarpium cellulis parenchymatieis non lignosis aut hypodermo 
lignoso munitum. Pistillum in apice stylopodii dispositum. Aseci olei- 
feri in juventute in une (interjugales) dispositi. In maturitate 

diverso modo dispos 
nities seminum profunde suleata aut concava 
Pt Me hypodermio lignoso, epidermio glabro, 
316 


in sieco sulcatu . Coriandrum. 
4, re cum 2 mericarplis, an connatis, extus oviformi- 
bus, alis tenuibus aut valde producti 317. Conium. 
. Planities seminum plana ie versus carpophorum ni minusve 
prominens. 318. Apium. 


313. Centella L. 

Ei C. asiatica (L.) Urban. 
Villa Leopoldina-Lapa. 

314. Hydrocotyle L. 

leucocephala Cham. 

Sant’ Anna, Pinheiros, Nossa Senhora do O. 


315. Eryngium L. 
1. Squamae fructus laterales et dorsales ge utriculosae vel vesi- 
culosae, commissurales plerumque obvia Foliorum basalium nervi 
laterales semper fere ex area mediana län! angusta sub angulo 


acuto prodeuntes et reticulato -anastomosantes. 
E. ebracteatum Lam. 
Moöca, Penha, Varzea do Bom Retiro, Villa Marianna. 


— 20° — 


1*. Squamae fructus dimorphae, laterales aplanatae Sr commissu- 
ralem aliformiter marginantes, dorsales minimae vesiculosae, commis- 
surales deficientes. Foliorum basalium nervi ae ex area mediana 
parallelinervi semper fere ampla, sub angulo valde acuto ad marginem 
divergentes, aut omnes paralleli vel Sn 
2. Margo foliorum basalium spinoso - dentatus et et: eiliatus, 
nervis lateralibus plus minusve manifeste anastomosan 
B. elegans (ham. 
Villa Marianna, Varzea do Bom Retiro. 
2“, Margo foliorum basalium aut spinuloso- eiliatus aut ‚spinoso - den- 
tatus. Folia superne fere semper latiora, nervis m raro 
anastomosantibus. er ıstre Pohl. 
„ch Retiro. 
1°*. Squamae fructus laterales aplanatae faciem MH ARE alifor- 
miter marginantes, dorsales dorso nigrescenti longitrorsum plicato 
deficientes, “commissurales nullae. Folia basalia longitrorsum nervosa, 
nervis parallelis vel superne perpaullum divergentibus 
3. Folia basalia inferne aequilata, superne paullatim angustata vel 
e basi sensim attenuata 5—50 mm lata, parallelinervia. 
. panniculatum een 
nida Paulista, Ipiranga, Perdiz, Villa Aug es Enco 
3*. Folia sa angustissime linearia 0,5—5 mm lata, act ihiie 
vel superne paullatim ze. parallelinervia, 

. Folia basalia per totam longitudinem spinosa, spinis 3—15 mm 
longis, patentibus vel divaricatis, in medio folio 2—3-nis, basi subito 
in vaginam dilatata, caulina basi dense ciliato-stipulata. Caulis apice 

—15-r en s. Uapitula colorata. 
. Folia basalia plana, 1 -2 mm lata, spinis angulatis: .caulina 
erecta. Capitula non colorata. E. pristis 
aude. 


Folia basalia canalieulata 2—4 mm lata, caulina div as 
vel eh Capitula colorata. E. canalieulatum ee; 
aude. 


4*. Folia basalia margine infero spinulis brevibus 0,2—3 mm er 
erectis solitariis, supero obsoletis vel deficientibus obsita, basi paullatim 
in vaginam ee caulina basi nuda. Caulis apice 3-radiatus. Ca- 
pitula non colorata E. junceum Cham. 

Villa Americana, Ipiranga, S. Caötano-Moöca. 
316. Coriandrum L. 
©. sativum L. 
Varzea do Bom Retiro 
317. Conium L. 
©. maculatum L. 
Ponte grande, Barra Funda. 
318. Apiwum L. 
A. amt (Jacq.) Vabee: 
Avenida Paulista, lasse grande, Belemzinho, Moöca, Barra Funda 
101. Fam. Clethraceae. 


319. Clethra L. 


C©. brasiliensis Cham. et ee Meißn. 
ntro Represa. 


— 221 — 


102. Fam. Ericaceae. 

1. Ovarium superum, calici non adnatum 320. Leueothoe. 
1”. Ovarium inferum, calici complete adnatum. 321. Gaylussacia. 
320. Leucotho@ Don. 

L. ehlorantha DU. 
Avenida Paulista, Nossa Senhora do O. 
321. Gaylussacia H. B. K. 
| G. brasiliensis Meißn. 
Avenida Paulista, Moöca, Villa Americana, Nossa Senhora do O, 


103. Fam. Myrsinaceae. 
322. Myrsine 1. 
1. Folia subtus tomentosa. M. age an Mart. 
h a a Marianna. 
1”. Folia subtus glaberrima. 
2. Folia usque ad 13 cm longa. M. umbellata Matt. 
Mandaqui, Villa ba Se Nossa Senhora do OÖ 
2°. Folia multo minora, usque ad 7 cm longa 


3. Folia lanceolata N nata. _Gardneriana A. DO. 
; enhora do O, Ponte "grande, Moöca, S. Anna. 
3*, Folia obere ae obtusa. M. Rapanea R. Br. 


Varsea do Bom Retiro. 
104. Fam. Sapotaceae. 


323. Chrysophyllum L. 
C. ebenaceum Mart. 
Villa Marianna, Pinheiros, Ipiranga, Cambucy. 


105. Fam. Styracaceae. 


324. Styrax L. 
S. eamporum Pohl. 
Villa Prudente, Moöca. 
106. Fam. Symplocaceae. 
325. Symplocos L. 
S. pubescens Klotsch. 


Eneontro, Villa Marianna. 


107. Fam. Loganiaceae. 


326. Buddleia L. 

1. Capitula sessilia, densissima, pseudospicam for- 
mantia. Caules quadrangulatı. olia serrata, 
marginibus non Bu B. brasiliensis L 

nte grande, Ipiranga- Frei 

1*. Capitula longe nodieallehe, laxiora, race 
aut paniculam subsimplicem kornanba. Folia 

integerrima, er revolutis 

Be alere B. elegans Cham, et Schlecht. 
elegans. x 1. venida Paulista. 


— 22 — 


2 108. Fam. Oleaceae. 


327. Ligustrum L. 
1. Folia magna, acuminata. Arbores 
. due idun m ii 
Jardim publico, ceult 
1”. Folia parva, obtusa, mucronulata. „Fruties, 
Perrottetii DU. 
Villa eulta. 


109. Fam. Gentianaceae. 


1. Granum pollinicum solitarium, sphaericum aut 
elongatum, cum tribus fissuris longitudinalibus, 
in medio quarum porus germinalis dispositus. 
aeg terrestres. Folia non natantia 
. Pollen magnitudine medioeri. Exina et in- 
di distinctibiles sunt, glabrae aut minutissime 
porosae. Fissurae germinales profundae. Ovarium 
uniloculare, placentis parietalibus. 
328. Cur Ba. 
4 2*. Pollen multo majus 
Exina distincte et regulariter 
reticulosa. Ovarium unilo- 
culare. 
3. Stigma capitatum aut 
leviter ee 


Lisianthus. 

3* ee bi 
batum . Zygostigma 
2**. Pollen in tetrades dis- 
Fig. 60. I Ligustrum lueidum folium. positum, id est, 4 grana polli- 
> 1. II L. Perrotteti, folium. x 1. nica connata sunt. Granum 
öporis germinalibus munitum. 
4. Exina minute granulata. 331. Schultesia. 
u Exina regulariter et ampla re 332. Calolisianthus. 
Fxina angustissime reticulat 333. Helra. 


.r pollinicum solitarium, Near compressum, triangulare. 

In angulis 1 porus germinalis. Plantae aquaticae foliis cordatis natan- 

ibus. Limnanthemum. 
328. Curtia Oham. et 

©. tenuifolia ) Knobl. 


a a Marianna. 
329. Lisianthus L. 


L. grandiflorus Aubl. 


\ Avenida Paulista. 
330. Zygostigma Griseb. 
australe Griseb. 
S. Caötano, Encontro, Avenida Paulista 
331. Schultesia Mart. 
S. gracilis Mart. 
S. Anna, Villa Marianna, Villa Americana, Ipiranga, Moöca, Penha. 


DE 


332. Calolisianthus Gilg. 


1. Corollae violaceae, tubus amplus, campanulatus. 
C. amplissimus Gilg. humilis Gilg. 
: Lapa, Ipiranga. 
1”. Corollae coceineae, tubus gracilis, infundibuliformis. 
PSUNANOME Gilg. 
| no-Moöca. 
3393. Helia Mart. 
brevifolia Cham. 


H, 
Villa Marianna, Villa Americana. 


334. Limnanthemum 8. G. Gmel. 
L. Humboldtianum Griseb. 


Nossa Senhora do O, Belemzinho, S. Anna. 


110. Fam. Apocynaceae. 


1. Stamina libera aut paulo stigmati adhaerentia; thecae ecaudatae et 

usque ad basin we munitae; semina ecapillata, petala saepissime 
sinistrorsum imbricat 

2. Semina mulkiserialia in placentis disposita. 335. Plumiera. 

2”. Semina pro loculo biserialia. 336. Condylocar pus. 

1*. Stamina cum stigmate solide connata; thecae semper caudatae, in 

loculamentis exterioribus non usque ad basin polline munita; petala 

saepissime dextrorsum imbricata; semina fere semper capillis "munita. 

3. Lobi petalorum longi, calicem superantes. 

Tubus corollinus basalis multo elongatus, herbae perennes radi- 

eibus tuberosis. 3 acrosiphonia. 

4*. Tubus corollinus basalis plus minusve tubo corollino apicali 

aequalis, aut paulo longior. 338. Dipladenia. 

3*, Lobi petalorum breves; lobi calicis er eos supe- 

rantes. 9. Laseguea. 

335. Plumiera U. 
P. acutifolia = 
Escola polytechnica, eult 
336. Condylocarpus Dest. 
Condylocarpus sp. 
Nossa Senhora do 0. 


337. Macrosiphonia Müll. Arg. 


1. Folia linearia, supra et subtus viridia, non . verticillata. 


ar Ana Miers. 

a Marianna. 
* : ER -tomentosa, opposit. 
1*. Folia elliptica, subtus albo-tomentosa, Er Tongi /lora Müll. Arg. 


rianna, Encontro. 

338. Dipladenia A. Do. 
1. Lobi calicini tubo coröllae duplo breviores. D. nr. ah 
1*. Lobi ealicini tubo corollae plus quam triplo breviores. Be 


Villa Marianna, Avenida Paulista, ne ak 


ne 


339. Laseguea A. DU. 
Müll. Arg 


L. erecta 
Pinheiros, Villa ee 
111. Fam. Asclepiadaceae. 


1. Polliniae in parte basali antherarum, in caudiculis semper pendentes. 
Thecae apicaliter poris aut fissuris se aperientes. 
2. Translatores absque dentibus lateralibus. 
3. Petala valvata. Lobi coronae liberi aut solum basi paulo connati. 
340. 


4. Plantae erectae, non volubiles. Aselepias. 
4*, Plantae volubiles, herbaceae Be suffruticosae. 
5. Lobi coronae plani et simplice 341. Metastelma. 


5*. Lobi coronae concavi, corolla er rg 
2. Blepharodon. 
3*, Petala contorta. Löobi coronae parte a connati. 
6. Lobi coronae breves, tubus campanulatus m crateriformis. 
3485. Orthosia. 
6*. Lobi coronae longiores. Lobi semper solum in basi connatı. 
344 


oulinia 

2*, Translatores dentibus lateralibus muniti. 345. Oxypetalum. 

1*. Polliniae in parte apicali antherarum dispositae, in translatoribus 
erectae, thecae fissuris se apperientes. 346. Phaeostemma. 


340. Asclepias L. 
A. curassavica L. 
Parada zero, Isolamento-Agua branca, rua dos tres rios. 


341. Metastelma H. Br. 
1. Plantae foliatae 
2. Folia glaberrima, marginibus planıs. M. odoratum Decn 
Villa Marianna, Avenida Panlists. 
2*, Folia subtus tomentosa, marginibus recurvatis. 
M. tomentosa Den 
Villa Leopoldina-Lapa, Perdiz, Villa Marianna. 
1*. Plantae aphyllae. M. aphyllum ee: 
Villa Leopoldina-Lapa, Isolamento-Agua bra 


342. Blepharodon Dene. 
B. diffusum Dene. 
Mocca, Villa re Agua branca, Rua Maranhäo, 
Villa Marianna, Pinheiros. 
343. Orthosia Dene. 
O. eolata Fournier. 
Thlyanze- Mode, Isolamento. 
344. Roulinia Dene. 
R. fluminensis Dene. 
S. Anna. 
345. Oxypetalum R. Br. 
1. Suffrutices scandentes ramis longis, petalis elongatis basi circa 
faucem pilosis; coronae phyllis ovato-subquadratis nn spiraliter 
tortis, dente flexuoso in caudicula incluso ideoque minus conspieuo vel 
etiam evanido. i inbetlhein Kurie 


Caudiculae in latitudinem evolutae, dente recte continuo supra 
armen prominente, extrorsum reflexo, conspicuo. 
-2. Planta caule scandente volubili. 
3. Stigmate subite in acumen desinente. 0. Silieulae Fourn. 
Avenida Paulista, Mandaqui, Villa Marianna. 
3*, Stigmate sensim in rostrum desinente, in lacinias fisso, 
. appendiculatum Mart. et Zucc. 
a Maranhäo, Villa Marianna. 
2*, Caule recto vel apice tantum wre 
4. Plantae petalis erectis. 0. campestre Dene. 
Encontro. 
4*. Petalis linearibus spiraliter tortis, patulis vel demum reflexis. 
5. Inflorescentiae terminales. Folia angusta linearia. 
O. Martii Fou 
Villa Areheng 
5*. Inflorescentiae laterales. Folia latiora 
O. fo oliosum Mart. et ae 
Avenida Paulista, Villa Marianna, Isolamento, Perdiz 
346. Phaeostemma Fourn. 
P. Riedeli Fourn. 
Avenida Paulista, 
112. Fam. Convolvulaceae, 
1. Cotyledones semiteretes; Plantae parasiticae aphyllae. 
347. Quseuta. 
r. ee plicatae. Plantae foliaceae, foliis viridibus, non parasiticae. 
2 stigma usque in unum conna 348. Ipomoea. 


2*, Styli 2 liberi vel semiconnati, vel stylus bifidus er bipartitus. 
9. Evolvulus. 


347. Cuscuta Tournf. 

btusiflora H.B.K. 

Barra Funda (in Poly gono), Villa Marianna (in E Tibouchina, Huberia, 
Aegiphila, Myreiaria, Calea, Baccharide). 
248. Ipomoea L. 

1. Sepala herbacea; sensim attenuato-acuta vel plerumque longe 
angusteque acuminata. Ovarium 3- vel 2-loculare, loculis 2-ovulatis 
rarius 4-loc., loculis 1-ovulatis 


2. De mediocria, sensim attenuato-acuta, nec longe caudato- 
I. pu nn Lam 
ee zero. 


5% n Roth. 

2”. olata, longe Gamdnl ACBIL EN 

in a . Bom Bees Rua dos 3 rios, Ponte grande ge 

1”. Sepala membranacea vel a (raro herbnecn), 0 . ‘ ar . 
(ravo attenuato- eg Ovarium 4-ovulatum, 2-loculare vel ap 

interdum 4-locular 

3. Oaules nröcinbenies vel en 

4. Flores inflorescentias form a ER 

5. Plantae u hirsuto- Bi osae ” [OR Rs 

e» morpha Riedel 7, a en 

‚, Plantae undique as rarioribus ae a ge 

vel Re a Folia integra. 1. polymorpha Riedel catv En ann. 

15 


raro apice subvolubiles. 


Usteri, Flora der Umgebung von S. Paulo. 


4*, Flores solitarii. I. procumbens Mart. 
Villa Marianna, Ipiranga. 

3*. Caules vel rami volubiles. Folia RE cordata. 
5. Folia indivisa I. floribunda Moric? 
piranga. 
5*. Folia palmatim 3—7 loba. I. triloba L. 


Ipiranga. 
3**, Folia digitata (foliolis 3—7 distinctis integris) raro dentata 
vel lobata. 
6. Sepala magna, inaequalia. Foliola Pe ag 
4. rc 
Moöca, Pinheiros, Avenida Die er 
6”. Sepala mediocria. "Folio obtusiuseula. 3; palmata Forsk. 


nida Paulista. 
349. Evolvulus L. 
Herbae virides humiles repentes, pedunculis Wa tenellis, folia 
superantibus. Folia rotundata aut ovato-rotundat 
En pusillus IL 
Fazenda Butantan, Isolamento- Agua ae Er Represa, S. Anı 
Ipiranga, Villa Mar 
1*. Herbae canae vel rufescentes, ropsnlee "act ir nat 
saepissime foliis brevioribus. Folia elliptica aut linear 
2. Folia lata elliptica, serrata. Plantae rufescentes. 
. macr gen net 
Villa Marianna, Villa Am ana, Encontr 
2*. Folia angusta linearia, cinerea. sericeus Sri 
Varzea do Bom Ratiro; Villa Marianna. 


113. Fam. Borraginaceae., 


1. Pistillum Brasne repetite bifurcatum. 350. Cordia. 
Er: Pistillum abbreviatum, non aut semel bifurcatum. 

Fructus ee Inflorescentia spicata. Plantae nanae erectae. 

51. Heliotropium. 

2”. Fructus baccatus. Inflorescentia nunquam ee Plantae 
volubiles. 352. Tournefortia. 

350. Cordia R. Br. 
1. Flores brevissime pedicellati, inflorescentia capitata. Folia serrata. 
hermanniaefolia Cham 
Villa Americana, Villa et zero, ‚Run Maranhäo, Varzea do Bom 
onte 
1*. Flores longe pedicellati. Toll a Folia integerrima. 
heterophylla Roem. #3 Schult. 
Avenida Paulista, Rua Maranhäo, Penha, Villa Marianı 


851. Heliotropium Tourn. 
H. indieum DU. 
Barra funda, Lapa, S. Anna. 
352. T'ournefortia L. 

1. Flores sessiles aut subsessiles. Ramuli Horiferi en spicas 
formantes, T. elegan nen am. 

Penha, S. 

1*. Flores pedicellati. Ramuli Aloriferi spicas non formantes. 

T. volubilis L. 
Penha, S. Anna. 


a 


—_— 227 — 


114. Fam. Verbenaceae, 
1. Inflorescentia spica aut capitulum. 
. Capsula maturitate in coccos separabilis. 
3. Inflorescentia capitata, basi involucro magno circumdata. 
35 


3. Lippia. 
3*. Inflorescentia evolucrata, spicata 


4. Spica densa. Bracteae herbaceae. 354. Verbena. 
4*. Spica laxa. Bracteae setiformes. 355. Stachytarpha. 

- 2*. Drupa dipyrena, pyrenis unilocularibus. 356. Lantana. 
5. Stamina 5. Ovarium 4-loculare. 357. Citharexylum. 

5*. Stamina 4. Ovakiuii 8- ee 358. Duranta. 


1”. Inflorescentia di- vel triehotoma-cym 
6 .. infundibularis vel ern 4-fida. Drupa 


nr Mr -pyrena. Folia simplicia. 359. Aegiphila. 
. Cor Sn bilabiata. Drupa succosamonopyrena. Folia digitata. 
360. Vitex. 


353. Lippia L. 
L. lupulina Cham. 
S. Caötano, leg. Wacket, Villa Marianna, Avenida Paulista. 


354. Verbena LU. 
1. Folia dissecta. V. pinnatisecta Schauer. 
Prope Fazenda Butantan W. et S., Ponte grande. 
1*. Folia integra. 
2. Folia amplexicaulia, basi auriculata. V- venosa Gill. 
S. Anna, W. et S Fponke grande. 
2*. Folia petiolata. 
8. Flores 2,5 cm et longiores. V. chamaedryfolia Juss. 
Villa Prudente, Penha. 
3*. Flores plus quam triplo breviores. 
4. Folia obovata, densissime hirsuta. Caulis teretiusculus. 


5. Dentes calicis elongati, subulati. V. hirta Sprge. 
Villa Marianna, Ba Ipiranga. 
a Dentes calicis brevissimi, ati. BER, er sa ran 


Marianna, e rope leg. 
4*, Folia elliptica, pilis sparsis munita. Onilis zul 
V. littoralis Kunth. 
Varsea do Bom Retiro, Barra funda. 


355. Stachytarpha Vahl. 
S. cayennensis Vahl 
Avenida Paulista, Lapa, Ipiranga-Cambucy, Ponte grande, Villa Marianna. 


356. Lantana L. 

1. Inflorescentia capitata, involucro distineto cincta. = 
2. Plantae nanae, 10—20 em non excedentes. Involuerum distinc- 
tissimum. Habitus Lippiae. (Fructus mihi ignotus est, plantam a 
Lippiam referendam esse puto.) L.(?) procurrens eremi 
Villa Marianna. 
2*,. Plantae altiores, suffruticosae. Involucrum BE Fe non tam 

distinete quam in raecedente specie. 
Onales a L. geminata H. B. K. 
Fazenda Butantan, Avenida Paulista, Ipiranga- Anna, Belemzinho, 
Villa Leopoldina-Lapa, Villa Marianna 
15* 


— 233 — 


3*. Caules aculeati. L. Camara L. 
Ponte grande, Mandaqui. 
1”. Inflorescentia spicata. 
4. Inflorescentia tam longa quam lata. Folia non rugosa 
. brasiliensis an 
inhe eiros, Villa Mariann 
4. A quadruplo et ultra a aa lata 
li 


. Caules teretiuscuh. L. linacina Destf. 
Fazenda Butantan W. et S., Villa Marianna. 
5*. Caules angulati. L. trifolia L. 


Ponte grande. 
357. Citharexylum L. 
Citharexylum spec. 
Mandaqui, 
358. Duranta L. 

D. Plumieri Jacg. 
Villa Dolls Lane, 

359. Aegiphila Jacgq. 

1. Folia ovata, basi late cuneata. 
2. Flores parvi, calices 2 mm non excedentes. 
4A. Sellowiana Cham. 
onte grande, Penha. 
2*. Flores multo majores. Üalices 5 mm et longiores. 

tomentosa Üham. 
ontro Represa, Villa Marianna, Villa Americana. 
1”. Folia obovato- elliptien, han une a ee ata. A. arborescens Vahl. 
da qui, Baia, Avenida Paulista. 


60. Be L 
1. Calix subcampanulatus, limbo 5-dentato, te tam latis quam 
longis. 2 ip ee 
I Avenida een la Marianna. 
1”. Calix infundibulari-subhypocraterimorphus, limbo nö Be fido. 


V. polygama Cham. 
Avenida, Rua Maranhäo. 


115. Fam. Labiutae. 


1. Flores in capitula terminalia, involucro munita, dispositi. Calix 
fere regularis, dentibus apice peltatis. 361. Peltodon. 
ores nunquam in capitula terminalia A er Calix plus minusve 
eg dentibus calieinis nunquam pelta 
2. Corolla rubra aut rosea, duplo et ultra io quam calix. 
3. ae 4. 
ns superior calieis plus quam duplo longior, quam ceteri dentes, 
a Corolla rubra. Folia erenata, non disseeta. 362. Leonitis. 
4*. Dens superior ceteris subaequalis, non pungens. Corolla rosea. 
Folia dissecta, laciniis elongatis, angustis. 363. Leonurus. 
3*. Stamina 2. 364. Salvia. 
**. Corolla coerulea, alba aut virescens, interdum rubescens, sed in 
hoc casu non duplo longior quam calix 
tamina 4. 
6. Corollae laciniae superiores subaequales, infima declinata, sub- 
plana. 365. Ocimum. 
6*. Corollae lacinia infima substipitata, basi saccata, Br anthesin 
abrupte dejecta. . Hyptis. 


— 22993 — 


5*, Stamina 2. 

%. Corolla coerulea. Plantae 20—70 cm et altiores. 
8. Calix campanulatus. Folia cordata, sessilia. 364. Salvia. 
8”, Calix tubulosus. Folia sessilia, linearia. 367. Keithia. 

7*. Corolla alba. Plantae nanae, S—10 cm altae, 
368. Glechon. 
361. Peltodon Pohl. 

P. radicans Pohl. 
Varsea do Bom Retiro, Villa Marianna. 


362. Leonitis R. Br. 
L. nepetaefolia R. Br. 
S. Anna. 


363. Leonurus L. 
L. sibirieus L. 
S. Anna, Villa Marianna, Rua Bandeirante, Ponte grande. 
364. Salvva. 

. Herbae corollis coeruleis, foliis basi cordatis, sessilibus aut sub- 
sessilibus. S. ridiga Benth. 
tro Represa, Villa Marianna. 

1*. Suffrutices corollis rubris, foliis a hai longe petiolatıs. 
. Hillarıi Benth. 

v; 


a Americana 


=> 


Fig. 61. Ocimum carnosum. Calix et 
nuculae. (Fructus in nuculas 4 dehis- 
7 Fig. 62. Peltodon 
radicans. Calix. 4. 
365. Ocimum. L. 
O. carnosum Link et Otto. 
Mandaqui, Rua dos tres rios, S. Anna. 
| 366. Hyptıis Jacq. 
1. Capitula 2—5 flores continentia 
2. Capitula sessilia. Plantae altae robustae, dense 
hirsutae. HA. vestita ... 
Fazenda Butantan, S. Caötano-Moöca, Agua bra 
2. .. stipitata. 
Capitula racemos terminales formantia. Plantae 
communis St. Hil. 
Villa Marianna, Encontro. 
3*, Capitulum longe stipitatum, capitulis breviter 
stipitatis circumdatum. Plantae a tiores. 
H. umbrosa Boban 
Fazenda Butantan, Villa Marianna, Ipiranga, St. Ann 
Villa Leopoldina- Lapa. 


nanae. 


Hyptis 'vestita. 
Flos. x 5. 


— 230 ° — 


3**, Capitula sessilia, spicas formantia. 
ata Poit. 
Ponte grande, Nossa Senhora do O, S. Anna, Belemzinho. 
1*. Capitula 15 flores et plures continentia. 
4. Capitula sessilia, aut breviter pedicellata 
5. Capitula in axillis foliorum breviter pedicellata, 
calix virescens HA. hom ee Pohl. 
Parada zero, 8 3. Anna, Rua Maranhäo, Villa Marianna, 
Varsea do Bom Retiro. 
5*. Capitula perfecte sessilia. Non in axillis 
foliorum disposita. Elephantopum mieropappum imi- 
tantia. Be nudicaulis Benth. 


aM nga 
4*. Capitula Is m H. brevipes 
da 


zero, S. Ca&tano-Moöca, S. Anna 


367. Keithia Benth. 
vullosa Benth. 


K. 
Villa Marianna, Krande Paulista. 


368. Glechon N, 
Fig. 64. GE; ie Benth. 
Keithia villosa. Villa Marianna. 
Flos. x 4 116. Fam. Solanaceae. 


1. Embryo distincte contorta. Curvatio major quam !s eirculi. Sta- 
mina 5, omnia fertilia, aequilonga aut paulo inaequalıa 
2. Ovarium 3—5- ioeulars, placentae in interiore Toculordse diverso 
modo dispositae. 369. Nieandra. 
2*,. Ovarium 2-loculare 
3. Antherae basifixae. Conneetivum angustissimum, inter saccos 
polliniferos dispositum. Axis primaria semper prolongata. 
4. Corolla tubiflora, margine angusta. 
5. Flores singuli, rarissime fasciculati. 370. Lyeium. 
5*. Flores bini aut fascieulati, rarissime singuli. 371. Acnistus. 
4*. Corolla rotata aut campunulata, margine lata. Fructus baccatus. 
6. Antherae semper liberae et longitudinaliter dehiscentes. 
%. Calix in maturitate maxime accrescens. 
ix in maturitate non utriculosus, non alatus, baccam 


non complete dieszhrü lans 372. Athenaea. 

8*, Calix in iistärttate utriculosus, alatus, u complete 

dissimulans. 373. Physalıs. 
7*. Calıx in maturitate non aut Dan accrescens. 

9. Calix breviter et anguste dent us. = b Capsicum. 

9*, Calix dentibus Jatis, magnis Bassovia. 

6*. Anthereae tubum formantes aut liberae, a a 

376. Solanum. 


3*. Antherae dorsifixae aut connectivo dorsali incrassato basifixae. 
Fructus baccatus. Axis primaria saepe abbreviat a 

7. Cyphomandra. 

2**. Oyarium 4-loculare ; disseptimenta a in 4 partes divi- 

dlentia 378. Datura. 


Z 


— 231 — 


as sır inpn ri » 1 1 1 1 
1". Embryo recta aut leviter contorta. Curvatio minor quam ?/, cireuli. 
80. Nieotiana. 


ie 


369. Nieandra Adans. 
N. physaloides Gaertn. 
% ; Rua dos 3 Rios. 
| 370. Lyeium L. 

| L. glomeratum Sendt. 
Tremembe£. 

371. Aenistus Schott. 
4A. brevifolius Schott? 
Mandaqui. 


372. Athenaea Sendt. 

A. pieta Sendt. 
Cambuey, Villa Leopoldina. 
373. Physalis L. 


l. Planta stellato-pilosa. P. fusco- -maenlatn De Rour. 
Varsea do Bom Retiro, Ponte grande. 
1. Planta pilosa, pilis simplieibus, non stellatis P. peruviana L. 
Villa Ware, Isolamento, S. Anna. 


374. Capsicum L. 
Ü. mierocarpum DO. 
Ad ripas fluminis Tiete. 
375. Bassovia Aubl. 
B. lucida Dun. 
Penha. 
376. Solanum. 
1. Antherae breves, crassae, eylindrico- vel ovato-ellipticae, nec elon- 
gatae, apice attenuatae; poris terminalibus, plerumque anticis, loculis 
diametrum aequantibus, saepe primum poris terminalibus, dein rimis 
lateralibus, rarius poris terminalibus minutis sursum spectantibus, dehis- 
centes, Species omnes inermes. 

2. Foliis simplieibus, integris dentato-repandis sinuatisve:; cymis simpli- 
cibus vel bifidis ; in alibus extraaxillaribusque ; corollis albis, 5-par- 
titis, parvis. Anther e luteae, primum poris terminalibus oblongis acutis 
anticis, dein rimis ie: dehiscentes. Baccae parvae, globosae. 

3. Flores subumbellati, 4—6 pro inflorescentia. 

odiflorum Jacg. acuminatum Dun. 
Nossa Senhora do O, Ponte grande, Moöca, Fazenda Butantan, S. Anna. 
3*. Flores singuli aut bini. S. nigrum L. Aguaraquira an 

2*, Frutices suffruticesque ; foliis integris, glabris, a ee 
vel hispidis; calice 5-fido ; corolla duplo triplove calice longiore; bacca 
globosa ovataque, ceraso vel olivae magnitudine. par. 

4. Racemi, cory mbi, cymae vel paniculae terminales, dein laterales. 
N an antici ovales magni, nonnumquam minuti orbieulares. 
pra hispida, sed non lanata, pilis elongatis, basi 

iheiteribes ee sed non typice Ma 
innum Schott. 


EN, elle, S. Anna. 


_ 232 — 


5*. Folia supra ansise pilis stelligeris, se elongatis. 
Ramus terminalis abes S. culatum Ait. 
nida Faiein Villa Leopoldina. 
. Racemi, corymbi, vel cymae Körner terminales, sed fere 

semper laterales, oppositifolii extraaxillares, axillares alaresque. 

6. Oymis vel corymbis fere semper "oppositifoliis 
? nt liisque subtus tomentosis, 8. didymum ae 
Avenida Eaolieta, Moöca, Ben ie 
2*. Ramis RR 


8. Folia subtus argentea, squamulis stelligeris. 
wartzianum Roem. et Schult. 
Villa Marianna, Mercado grande. 
8*,. Folia subtus glaberrima, viridia. S.decorticans Sendt. 
Aveni aulista 
6*, Oymis simplieibus, paucifloris, lateralibus, extraaxillaribus 
suboppositifoliisque flore unico fertili; baceis Enkäerias, a. tlavis 

vel rubris; corollis albis, subquinque-partitis vel profun 
olia parva, anguste linearia. Fructus ei magnus, 
1 cm diametro. 8. spissifolium Sendt. 
Vill 


9*. Folia majora, latiora, elliptica. Fructus 3—4 pro in- 
florescentia, multo minores (!/, cm diametro). S8. un Link. 
Villa Marianna. 
1”. Antherae elongatae, apice attenuatae, poris ni minutis 
retrorsis posticis vel sursum spectantibus. Species nonnunquam iner- 
mes, plerumque aculea 
10. Co Folk 4-5 partitis aut sub 4—5-partitis. 

11. Folia profunde lobata. Lobis elongatis, lobatis. 
S. spect m. Steud. fissum Dun. 
solamento, S. Anna, Villa Mar Mercado grande. 

13#, Folie leviter lobata, lobis non nee 
12. Fructus magnus, ultra 2 cm wi 


3. Fructus sphaeroideus. S. viarum Dun. 
andaqui, Nossa en do O. 
13*. Fructus mammosus. S. or mmosum 


nida Paulista. 
gt Fructus multo minor; 1 cm aut Fe latus. 
. Caulis densissime aculeatus. 
S. palinacanthum Dun. 
nida Paulista, Nossa Senhora do O. 
14*. Oaulis RR ine sparsis armatus 
. incar ceratum = et P. 
. Anna 
0*. Corollis 5-partitis, lacinis simplicibus, ee vel 
plicatis, 5-fidis semi-5-fidis aut 5-sinuato-angulatis; omnibus partibus 
saepius stellato-pilosis vel stellato- Bee 
. Foliis 3—5—7 lobatis, interdum in Age 
lobis saepe obtusis; cymis paucifloris, vel pedunculis unifloris, solitari 
ternisve, lateralibus aut ee nee je Reineckü ER 
apyra, S. Anna, Barra Funda. 
15*. Baccis calice nit one: . foliis pinnati- 


fidis ale yaneree i 8. sisymbrifoliu um Lam 
e, Parada gt Avenida Paulista, S. Anna, Barra Funde, 
Villa Marianna, Ponte gran ER 


—_— 2333 — 


15**. Plantae aculeatae vel inermes; caule basi 
aculeato, superne plerumque inermi; folis sinuato-angulatis integrisve, 
cymis vel corymbis eymosis, multipartitis; tlorıbus pluribus abortivis. 
In tlore fertili, stylus antheris longior; in floribus sterilibus, stylus fila- 
mentorum longitudine. a 4—5—6-fidae, angulato - plicatae. 
Baccae plerumque 4-loeular 

16. Folia Juvenilia ferruginea. 
17. Folia integerrima. 


18. Caulis striatus. 8. bieeps Dun. 
Rio Guapyra, Moöca. 

18*. Caulis Bi S. asterocornum 
enida Paulista, Nossa Senhora do O. 
Folia er S. variabile Mart. 


a die, Villa en Lapa, Avenida Paulista. 
Folia minora et angustiora quam in 

S. variabile Mart. us las nov. var. 
enida Paulista. 

16*. Folia juvenilia lanata, sed re ferruginea. 

19. Folia magna. caulis aculeatus, striatus. 
S. grandiflorum R. et P. 
ua Maranhäo. 

19*. Folia parva. caulis Bee teres. 

. trichocalix Dun. ? 
S. Caötano-Moöca. 
1”*. Antherae connatae, longitudinaliter intus dehiscentes. 
Lycopersicum 2 
Avenida Paulista, Barra Fund 


377. Cyphomandra Hart. 


1. Folia plus minusve scabra. 
2. Antherae crassae. Folia erassiuscula, subseriacea. 
m. B 
Nossa senhora do 
2*. Antherae graciles, clavatae, lanceolatae, Mlenrmitae, "Folia mem- 
branace ea. ©. divaricata ea 
Mandaqui 


1*. Folia glaberrima. ©. species. 
Nossa Senhora do O. 


378. Datura L. 
l. Folia lobata, planta herbacea. D. Stramonium 1. 
illa Marianna, Lapa, Nossa Senhora do O. 


1*. Folia integra, planta suffruticosa. Flores duplo majores an in 
praecedente. D. suaveolens a Ag eg 
i nna 


379. Cestrum L. 
Gr ee, mn 
Villa Marianna, A Mandaq 


380. Nieotiana Tournef. 
1. Folia magna. Corolla infundibuliformis, rubra, limbo patente acu- 
minato vel acuto. Herbae glutinosae, flores in racemos multifloros 
breves Pe racemis paniculam terminalem subcorymbosam for- 
mantibus N. Tabacum ” 
Ponte grande, Penha, S. Ann 


— 234 — 


1*. Corolla plerumque lutea, infundibuliformis hypocraterimorpha vel 
tubulosa, segmentis limbi obtusis vel acutis. N. Langsorffi Weinm. 
Lapa. 


117. Fam. Scrophulariaceae. 


l. Corolla regularis. Capsula septicide bivalvata!). Stamina 4. Frutex 
nanus floribus inconspieuis, 1—2 mm longis virescentibus. 

381. Scoparia. 
1*. Corolla plus minusve bilabiata aut irregularis (Castilleja). Stamina 
4 aut pauciora aut plura. Herbae 


1a 9. 
Folia alternantia. Planta parasitica (modo Pedicularium euro- 
paearum) floribus magnis irregularibus 382. Castilleja. 
3*. Folia opposita. Plantae non parasiticae, floribus minoribus, 
corollis bilabiatis. 
ix inaequalis. Antherarum loculi divaricati. Stigma in- 
divisum, subeupuliforme. Capsula septicide aut loculicide bivalvata. 
383. Beyrichia. 
Calix aequalis. a . ni bila- 
mellatum. Capsula loculicide bivalva . Gratiola. 
©, Stamina fertilia 4 vel 5. 
apsula loculicide 2 valvata. 
6. Aetae 2 loculatae. Planta paludosa, floribus magnis, 
385 


4—5 cm longis, rubris. 85. Esterhazia. 
6*. Antherae 1 -loculatae, Planta locorum aridorum, floribus 
N b mm longis, coeruleis 386. Buchnera. 
*. Capsula septicide bivalvata. 387. Herpestis. 


381. Scoparia L. 
s L. 
Villa Marianna. 
382. Castilleia Mutis. 
©. communis Benth. 
Nossa Senhora do 0: 


383. Beyrichia Cham. et Schlecht. 


® Fig. 65. B. ozymoides Cham. et Schlecht. 
Scoparia duleis. Villa Leopoldina, Varsea do Bom Retiro. 
ticide dehis- 384. Gratiola L. 

cens. x 4 


G. peruviana L. 
Villa Marianna. 
385. Esierhazya Mikan. 
E. maerodonta Cham. et Schlecht. 
Lapa, Villa Marianna, Encontro Represa. 
386. Buchnera L. 
B. rosea H. B. K. 
Ipiranga, Eneste Villa Marianna, Isolamento-Agua erst S. Anna, 
enda Butantan, Nossa Senhöora do O, S. Caötano. 
387. Herpestes Gärtn. 
1. Flores longe pedicellati, pedicelli multo longiores quam calix. 


‘) Fruetus juvenilis considerandus est. 


nme 


Fig. 66. Be macrodonta. J/ Corolla dissecta, no gynaeceoque. 
>< 2. ‚II Fructus, loculicide dehiscens. X 


Folia parva, elliptica vel linearia. 


2. 
3. Plantae hirsutae, folia linearia. I. Ca Ban, 
> arra a. 


R h Lapa-S. Anna, 
3°, Plantae glaberrimae, folia elliptica. H.tenella Cham. ‚a Schlecht. 


Guapyra. 


Fig. 67. Herpestis Salzmanni. Ovarium et Corolla cum staminibus. x 4. 

rotundata. Flores longissime pedicellati. Pedicelli 
alzmanni . 

S. Anna, Isolamento-Agua branc 


2*. Folia majora, 
folia nn quaım duplo excedentes 
arra Funda, Lapa, Parada wor, 


— 236 — 


1*. Flores sessiles aut subsessiles. 
4. Folia nigrescentia, parva, paucidentata aut integra. 
- amaedryoides H. ix K. 


a Funda, Isolamento-Agua branca 
4*, Folia viridia, majora, er a, . sessiliflora Benth. 
Barra Funda, Parada zero. 


118. Fam. Bignoniaceae, 


1. Ovarıum cum disseptimento parallele complanatum vel ige 
capsula cum disseptimento parallele applanata septifraga, i. e. valvae 
disseptimento solvuntur ita ut replum vulgo filiforme restet. — Fehkinei 
vulgo cum cirrhis ERanEnIen, pauci suffrutices campestres erecti. 
iscus annularis vel cupularis 
Corolla ee Diane eat 
4. Calix haud inflat 
9. Oalıx Iuncatus, "ea vel lobatus, lobi et bracteae haud 
longe subulato- elonga 
Corolla a ventrali haud saccata membranacea vel sub- 
coriacea. 
. Uapsula angusta, valvae coriaceae planae, calix haud 
. Calix campanulatus angustus vel raro tubulosus. 
8. Arrabidaea. 
8*. Calix patelliformis vel laxus, alabastro apice cinereo- 
subtomentoso. 389. Petastoma. 
%*. Capsula latior vel crassior exalata 
9. Valvae laeves late ellipticae, non raro bipartibiles utrinque 
acuminatae, calix eglandulosus, ovula vulgo en pro l 
affıxa, phylla en simulantia vulgo magna. 0. Anemopaegma. 
9*. Valva e limae echinatae, Fa vulgo re 
pauciflorum veheane folia ramealia infima saepissime simplici 
391. Clyiosiopähi 
6*. Corolla parte ventrali haud saccata ee saepe curvata. 
Pithecoctenium. 
5*. Calix lobatus, lobis subulatis, bracteae I magnae folia- 
ceae subulato-acuminatae. 393. Mansoa. 
4*, Oalix Br 
ne 10. Foliola manifeste pellueido-punetulata. Capsula 
gustissima. 394. Stizoph iso 
10*. Folia haud manifeste pellueido-punctulata. 
395. Fridericia. 
3“, on aestivatione valvata. 396. Pyroste 2 
2*. Discus 0. 397. Lundia 
1*. Ovarium contra disseptimentum complanatum vel eylindricum, cap- 
sula modice vel non raro manifestius contra disseptimentum applanata 
loculieida, valvae a disseptimento solutae non raro demum explanatae. 
— Frutices vel arbores erecti, rarius volventes, rarissime ope eirrhorum 
scandentes. 
Staminodium staminibus minus, disseptimento inte- 
gerrimo haud ad medium longitudinaliter rum pente, a valvis soluto. 
12. Valvae sub maturitate capsulae planae. 
398. Tecoma. 


en 


— 297. — 


cymbiformes. 


Parada rn Villa Mari 


Kaps, Nossa Senhora 


Fig. 68. Arrabidaea chica 
cuprea. 1 Discus. X !],. 


en Mansoa DO. 
Y. diffieilis Bur. et K. Sch 
Avenida Pauli IR RUER a ihneiaene 
Villa Mar 


394. Stizophyllum Miers. 
S. perforatum Miers. 
Villa Leopoldina, Avenida Paulista, Mandaqui. 
395. Fridericia Mart. 
E BE Mart. 
a Marianna. 
396. Pyrostegia N 
venusta Miers. 
Ipiranga, Moöca, Avenida Paulista et in multis 
aliis locis. 


397. Lundia DC. 


12*. Valvae sub maturitate capsulae concavae vel 

99. Oybistax. 

*. Staminodium stamina longe superans, villosum, cap- 

sulae disseptimentum longitudinaliter rumpens, angustum, partes mediis 
valvis affıxa 400 


. Jacaranda. 


388. Arrabidaea D. Ü. 
A. chica Verl. eupr . un et. Schum. 


I 


ca, er rein a menino. 


389. Petastoma Miers. 


ydoides Miers. 


P. sam 
Villa Marianna, Eden Maranhäo, 
uapyra 


390. Anemopaegma Mart. 


prostratum P. DC. 


4. 

Rio Guapyra, Perdizes, N Mandaqui, 

Pinheiros, Nossa Se nhoro do O. Avenida 

Paulista, saepissime ad mit Myaruns 
„Capueiras‘ dietaru 


391. Clytostoma Miers. 


©. noterophilum Bur. et K. Schum. 
do O, ad ripas fluminis 
Tiete, S. Anna, Parada zero, Barra Funda. 


392. Pithecoctenium Mart. 
P. echinatum K. Schum. 


Mandaqui, Villa Americana 
Avenida Paulista 


Fig. 69. 
rn echi- 
. 1Replum. x1. 


L. ad A.DC. 
o Guapyra. 


— 23 — 


398. Tecoma Juss. 


T. ochracea Cham. 
S. Anna, Isolamento-Agua branca, Rio Guapyra. 


399. Cybistax Mart. 
©. antisiphylitica Mart. 
Penha. 
400. Jacaranda Juss. 
J. Caroba P. DC. 
Villa Marianna, Avenida Paulista. 
119. Fam. Gesneraceae. 


401. Corytholoma Decaisne. 
1. Corolla parva, calicem non longe superans, 


Fig. 70. Jacara & nda limbus fere regularis 


Caroba. Fruc C. allagophyllum (Mart.) Fritsch. 
ai Replum. ie yr Nossa ar je a Villa en Avenida Paulista, 
Ipi S. Caötan 0, leg. Wacket. 


1”. Corolla multo major, cnlicem Tone superans, labium superum 
longius quam labium inferu U kein (Mart.) ne 


‚ Avenida Paulis 


120. Fam. Lentibulariaceae. 


1. Plantae paludosae. Flores rubri, calix 5 partitus. Folia bacillarıa 
obovata, angusta obtusa, elongata, caulina minima lance a. 
Genlisea. 
1”. Plantae paludosae an aquaticae, flores rubri aut Er calix 2- 
partitus. Folia bacillaria, quando praesunt, rotundata aut obovata, 
sed semper tam lata quam longa aut latiora. Folia caulina minima, 
lanceolata, aut magna sed valde dissecta, segmentis angustissimi 
Utricularia. 
402. Genlisea St. Hil. 


G. repen ) 
Avenida Paulista, Villa Marianna. 
403. Utrieularia L. 
1. Bee een foliis integerrimis, sine utriculis. 
2. Flor 


ee »> inflorescentia 3—5; parvi (usque ad !/, cm lati). 


Folia basalia a me non sunt reperta. U. nervosa G. Web. 
Villa Marianna, Lapa, Avenida Paulista, Chora Menino, Ipiranga-Moöca, 
Senhora do 


3*. Flores pro inflorescentia usque ad 6, a a. latiores. 
Plantae altiores. Folia basalia a me non reperiebantu 


Lundii DU. 

ca, Avenida Paulista, Villa Marianna. 

2*. Flores rubri, pro en EP glo bulariaefolia Mart. 

Fazenda Butantan, "Yılla Americana, Villa an S. Anna, $S. Caötano, 
Rio Gua 


1*. Plantae Folia valde Be segmentis angustissimis, 
utriculis mun 
4. Flores bern. rubri. U. „palleseons St. Hil. et Gir. 

rra funda, Villa ee 


! 
R 
| 
E 
= 


.1*. Caulis dense hirsutus. 


— 239 — 


4*. Flores majores, lutei. U. oligosperma St. Hil. 
Nossa Senhora do O, Varsea do Bom Retiro, Rio Guapyra, S. Anna, Villa 
Leopoldina- Lapa. 


121. Fam. Acanthaceae. 


; Capsulae rostratae, Plantae volubiles. 404. Thunbergia. 


apsulae er ostratae. Plantae erectae aut volubiles. 
2. ee volubiles. Retinacula (id sunt: Funiculi indurati) absunt. 
405. Mendozia. 
2*. Plantae erectae. Retinacula praesunt. 
“ 3. Praefloratio contorta, raro non contorta, nunquam ascendens im- 
ricata. 
. Pollen elevationibus longitudinalibus parallelis aut mueronulis 
instructum. 406. Hygrophila. 
. Pollen reticulo elevato munitum. 407. Ruellia. 
a „Pracflorati ascendens imbricata 
. Plantae nanae paludosae. Flores parvi, spicas laxas formantes. 
408. Rhytiglossa. 
5*, Plantae altiores, silvaticae. Flores nanae, capitula formantes. 
409. Justieia. 


I II 
6 
3 
07 
g. 72. Rhyti ra distorta. 
1 en, 28 8 Be 


. 71. Thunbergia alata 4 Valva fructus, B 5 Ovan 
NL Stamen, ><3. ITFructus>1. 6 Stylus 


404. Thunbergia L. 
9 a Hook. 
S. Anna, Ponte Bei Moöca. 


405. Mendozia R. et P. 
M. en an 
enida Paulista. 

406. Hygrophila R. Br. 


1. Caulis glaber aut subglaber. H. 3 Dam Kulm 


Varsea er 
a Nees. 
Villa eg Moöca. 
407, Ruellia L. 
R. brac nn, Nees. 
Villa Marianna, Moöca, Ipiranga. 


iglossa Nees. 
Bene R. distorta Nees. 


Ponte grande, Barra funda, S. Anna, Lapa. 


— 2140 ° — 


409. Justieia U. 
I. Pohliana Nees. 
Mandaqui. 
122. Fam. Rubiaceae. 
1. Ovarium Be 
3 Fructus siceu 


late. 
etala valvata. Plantae repentes. 


5. Semina punctata aut glabra 410. Oldenlandia. 
5”. Semina verrucosa. Capsula apicaliter cum operculo se aperiens. 
27. Lipostoma. 


4*,. Petala imbricata aut contorta. Plantae an 
1. Limnosipanea. 
3°, Semina alata, a basi ad apicem imbricate tr 
412. Manettia. 
2*, Fructus carnosus. 

6. Petala valvat 413. Coccocypselum. 

6*. Petala ee aut contorta. 

7. Flores hermaphroditi 

8. Corolla regularis; gemina floralia erecta. 414. Chomelia. 
8*, Corollairregularis; gemina floralia curvata. 415. Posoqueria. 


%*. Flores dis 416. Alibertia. 
1*. Ovarium uniovulatum. 
Petala contorta. 417. Cofea. 


10. Ovula basi ovarii adnata. 
11. Inflorescentia sine involuer 
12. Carpidia in sectione ine hemieirculum 
formantia. 
13. Flores recti. Pedunculi pedicellique nunquam aurei 
nec purpurei., 418. Psychotria. 
13*,. Flores curvati pedunculi pedicellique aurei aut 
purpurei. 9. Palicourea. 
12*. Carpidia lateraliter valde compressa. 
420. Decheuxia. 
11”. Inflorescentia involucro munita. 421. Geophila. 
10*. Ovula septo adnata. 
14. Stipula disseeta; herbae vel suffrutices 
15. Ovarium 3—4 loculare. 422. Schwendenera. 


16. Fructus in coccos a... 423. Diodia. 
16. Fructus se aper 
17. Semina non a "sepala i in ne capsulae. 
Borreria. 
17°. Semina alata, alis albis, En 1(, infra 
apicem capsulae. 425. Emmeorrhiza. 
14*, Stipula foliacea. Herbae. 426. Relbunium. 


410. Oldenlandia a: 


hesüfolia K. ge: 
Ponte ne Ipiranga, S. Ann 


nn un nn nun 


ER 


be a Zn Eid Eh Bd a Cu Ur a De nn nt us une ae 


— 241 — 


411. Limnosipania Hook. f. 
L. rise eh. 
Moöca, S. Ann 
412. Manettia Mut. 
M. gracilis Oham. et N 
Agu 


branca. 

413. Coccocypselum P. Br. 
l. Calix ovarium aequans, folia saepissime cordata, inflorescentia 1- 
pauciflora. . condalia Pers. 
Ponte grande, Villa Marianna. 


1*. Calix ovarıum 2—3-plo superans. 


2. Inflorescentia paueiflora. C. totanea H.B.K. 
nheiros. 
. Inflorescentia multiflora Ö. canescens Willd. 


Sn Leopoldina, Villa Marianna, Avenida Paulista, Ipiranga-Cambucy. 


427. Lipostoma D. Din; 
capitatum D. Don. 


L. ec 
Avenida Paulista, Villa Americana, Ipiranga. 


414. Chomelia L. 
©. peduneulosa Bernth. 


415. Posoqueria Aubl. 
P. latifolia Roem. et Schult. 
Mandaqui, 
416. Alibertia A. Rich. 
A. concolor Hook. f. 
Villa Marianna, Fazenda Butantan, Pinheiros, Moöca, Ipiranga, Cambucy. 


417. Coffea L. 

©. arabica Li. 
Polytechnicum S, Paulo, culta. 
418. Psychotria L. 


1. Inflorescentia capitata, bracteis longis brunneis, flores aequantibus 
aut superantibus munita. P. ruelliaefolia Müll. are Tg. 
00ca. 
2 un non capitata, flores pedicellati, bracteae parvae, ch 


nunquam aequant 
2. Intlorescentia a (3—5 cm) pedunculata. 


3. Folia mediocria, 4—6 cm longa. “ Be 


a Senhora do 


3”. Folia majora, 8—9 cm longa. u alba = e P. 


Inflorescentia breviter aut brevissime (usque ad 5 er Seh 


Br ta. 
4. Innovationes dense e 2 ._. Benth. 
Ca Etano, Villa Leopoldina, Avenida Paulista. 
4*. Innovationes Kaas P. hancor ninefolin. Benth. 
Caötano. 


419. Palicourea Aubl. 
i - P. euyabensis Schlecht. 
Villa Marianna, Villa Prudente. 


Usteri, Flora der Umgebung von 8. Paulo. 16 


ie 


420. Deelieuxia H..B. K 


1. Folia angusta 1/,—1 cm lata. D. divergentiflora DO. 
Villa Marianna, Moöca, Ipiranga. 
1”. Folia latiora, usque ad 2 cm lata. D. Iysimachivides Zucc. 


illa Marianna. 


421. Geophila Don. 
Geophila sp. 


Villa Marianna. 


422. Schwendenera K. Schum. 


S. a er Schu. 


’ nheiros. 
423. Diodia L. 
1. Stylus apice solemniter bifidus ramis tiliformibus. 
2. Inflorescentia supra folia sensim vel subito deerescentia vel obsoleta 
interrupte spiente e vertieillis spuriis pluribus vel plurimis en 
3. Sepala 4 vel plura (ad 7). folia parva usque ad 3 cm longa. 
tlores parvi (1—3 mm Iogp D. poly rayho Cham. et Schlecht 
anhäo, Agua nca, Avenida Paukate, 


4. Rami robusti, dense Fa folia parva, coriacea, inflorescentia 
glomerata. 
D. polymorpha Cham. ‚et Schlechtd. mierophylla a ar er 
rada zero, S 
Rami graciles, internodia floralia le ln; amade. 
Inflorescentia laxa pauciflora. 


D. polymorpha Cham. et Schlechtd. maerophylla Cham. et Schlechtd. 


Kr. 


piranga 
3*. Sepala 2, folia majuscula 2—5 em longa, tlores parvi ca. "2 mm 
longi, corolla saepius 2- vel 3-fida. alata Nees. et Mart. 


t 
S. Anna, Ipiranga, Penha. 
2. Inflorescentiae axillares 
9. Sepal flores in race solitarii = bini, corolla elongata. 
discus integer. 2. in kr Sehum. 


>*. Sepala 4, flores in axillis multi, discus bipartitus. 
g KUNDEN: a Schum. 
Villa Marianna, Rua Maranhao. Encontro Repr er * Ca&tano-Mocca. 
onte grande, Avenida Paulis 
Stylu Korn clavatus vel capitatus, bios "integerrimus vel 
a "bil ob onferta DU. 
Avenida Paulista, Pinheiros, Vila Americana 
224. Borreria G. F. W. Mey. 
1. Intlorescentia ar ke ex foliis mediis inferioribusque spurie 
verticillata: flores hom 
2. . St tigma se le vel leviter bilobum. 


Der 
% 


. Semina transverse su cata. B. A DU. 
anga, 
3°. Semina non transverse sulcata ae 

4. Sepala 2, saepius dentieulis medianis quam sepalis tenuioribus 
et Bra Aralen ositis B. verticillata G. ni W. Meyer. 
Cambucy, S. Anna ‚ Villa TIER Belemzinho, Villa Americana. 
4*. Sepala 4 en B. tenella Cham. et Schlechtd. 
Villa Marianna, Villa Prudente. 

2. Stylus apice bifidus. B. latifoliu Schum 


S. Anna, Cambucy, Belemzinho. 


— 243 — 


1*. Intlorescentia pluries trichotome er hres dichogamı. 
erbe a. Cham. et Schlechtd. 
Villa Marianne, esuche branca, Nossa Senhora do OÖ 
425. Emmeorrhiza ke 
E. umbellata K. Schum. 
Moöca. Mandaqui, Avenida Panlista. 
426. Relbuntum Endl. 
1. Flores involuero 2-phyllo. R. ericoides Schum. 
Eneontro, Villa Marianna, 
1*. Flores involucro 4-phyllo, phyllis omnibus aequalibus. 
2. Tota stirps sicca Havescens; floribus viridiflavescentibus; baccis albis. 
. difusum Schum. 
Ipiranga, Rua Maranhäo, Villa Marianna. 
2*. Tota sinps sicca nigrescens, rarius viridis, nunquam flavescens: 
are albis; baceis rubris vel nigrescentibus. 


Cocei pilosi, folia plus minusve pilosa. AR. er .. nn 
nca. 


3”, Cocei glabri R. er ee 
123. Fam. Plantaginaceae. 


428. Plantago L. 
1. Folia lata. grosse et irregulariter dentata. Uapsula ar ma 
tomentosu "Lam 
Rua dos tres rios, re a Pen Marianna, Ponte grande, 
Fazenda Butan a branca 
1*. Folia lanceolata, ee ne: T RR monosperma. P. sp. 
Moöca 
124. Fam. Capritoliaceae. 
1. Folia pinnatisecta. Antherae extrorsae. Drupae en, 
429. Sambueus. 
1*. Folia integra. Antherae introrsae. Baccae. 430. Hess 
429. Sambueus L. 
S. canadensis L. 
Villa Marianna. Belemzinho, Paraizo, Planta introdueta. 
430. Lonicera L. 
gs ee: Thunb. 


Anna, introducta, 
125. Fam. Öucurbitaceae. 


1. Ovula horizontalia. 
2. Antherarum loculi flexuosi vel conduplicati. 

3, Corolla rotata vel campanulata, ad basin 5-partita. 
4. Petioli apice biglandulosi. Flores Ibı 431. Lagenaria. 
us Petioli eglandulosi. Flores lutei. 

. Calix fundo squamis 2—3-instructus. Fructus saepius trivalvis. 

432. Momordica. 
5* Calix fundo esquamatus. Fructus indehispeng. 
433. Citrullus. 
ad medium vel de an 8. 
. Queurbita. 


16* 


3*. Corolla campanulata, 


2*. Antherarum loculi reeti vel curvi, non flexuosi. 
435. Melaneium. 
1*. Ovula pendula. 
6. Flores feminei saepissime ad apicem ae aggregati. 
Stigmata 2-3. Fructus parvus, coriaceus vel sublignosu 


136. 8 Sieyos. 
*, Flores feminei solitarii vel rarius bini. Stigma capitatum 
breviter 5—6-lobum. Fructus magnus carnosus. 237. Sechium. 


431. Lagenaria Ser. 
L. vulgaris Ser. 
Penha. 
432. Momordica Tourn. 
432. M. oe antia 1. 
a Marianna. 
433. Citrullus Forsk. 
C. Sa Schrad. 
a Marianna. 
434. Cueurbita L. 
©. moschata Duch. 
Avenida Paulista. 
435. Melancium Naud. 
M. campestre Sand. 
Villa Leopoldina, Villa Marianna, Encon 
436. Sieyos L. 
5. polyacanthos Üogn. 
Nos 


sa Senhora do ©, 
437. Sechium P. Brown. 
S. edule Sw 
Villa Marianna. 
126. Fam. Valerianaceae. 


438. Valeriana. 
V. scandens U. 
oc Panliste; 
127. Fam. Campanulaceae. 


1. Corolla dorso non aut vix fissa, stamina corollae tubo ima parte 
vel ad medium affıxa. Herbae paludosae 439. ta eine 
1*. Corolla longitudinaliter fissa; bracteae parvae aut nullae. Her 
paludosae aut campestres. 
. Fructus capsula. 440. Lobelia. 
2*. Fructus bacca. 441. Pratia. 
439. Siphocampylus Pohl. 
S. verticillatus G. Don. 
Rua Maranhäo, Mandaqui, Villa Marianna, Moöca. 
440. Lobelia L. 
1. Kae exalata. 
2. Antherae omnes apice barbatae. Plantae paludosae. 


aquatica Cham. 
Villa Marianna, Barra Funda. 


DAR REN WO NE a 21 ee rn ee ne m a 
€ ur 


—_— 2145 — 
2°. Antherarum solum 2 apice barbatae. Plantae en 
amporum Pohl. 
Avenida De a Marianna. 
l. Semina a bracteae magnae . exaltata Pohl. 


. Anna, Villa Marianna, Rua Maranhäo, Varsea 10 Bom Retiro. 


441. Pratia Gaud. 
P. hederacea Presl. 
S. Anna. 


128. Fam. Gompositae. 


1. Plantae sine latice. Flores centri capituli tubulosi aut (in Tricho- 
elinide, a Trixide, ‚Jungia et Elephantopode) bilabiati sed 
nunquam ligulati 
'apitula dir aut radiata sed sine floribus bilabiatis excepto 
Elephantopode, ubi corolla partim (sed non distinete ut in Tricho- 
elinide, Chaptalia et nee) bilabiata. 
. Flores omnes tu 
4. Stylus in parte iuleriäne aut supra ortum ramificationis haud 
incrassatus. 
5. Antherae apice appendieulatae. Styli rami filiformes saepius 
elongatı, er hirtelli. 
ıpitula multiflora, nunguam glomerata. Pappus setis plu- 
rimis, Aliformibus. 
7. Antherae basi ecaudatae. Herbae vel suffrutices nunquam 
seandentes. 2. Vernonia. 
7*. Antherae caudatae. Fructices volubiles. 
443. Piptocarpha. 
6*. Capitula pauciflora, in glomerulos saepe capitula simulantes 
disposita. 444. Elephantopus. 
5*, (vide etiam 5**) Antherae apice saepissime supra loculos mem- 
branaceo-appendienlatae, raro truncatae. Styli rami elongati, saepis- 
sime plus minusve clave 
Involuerum uniseriale, folia ejus cupulam crenatam for- 
mantia, connata. Pappi setae paucae, clavatae. Antherae apice e@ 
appendiculatae. 445. Adenostemma. 
8*. Involuerum nunquam cupulam cerenatam formans folia 
ejus soluta. Antherae apice appendiculatae. 
9. Pappi paleae lanceolatae, serratae. 446. Ageratum. 
9*, Pappi setae lineares, elongatae, ciliatae. 
10. Involueri paleae plus quam 4, 3-multiseriatae. 
Involueri paleae 5—6 aut plures. 2-seriatae. 
12. Pappi ae breves, saepissime nonnullis vel om- 
nibus in setas plumosas produce 447. Stevia. 
12*. Pappi ab: a plumosae. 
448. Trichogonia. 
11. Involucri paleae plurimae multiseriatae 
13. Pappus plus quam duplo longior quam achaenium 
449. Eupatorium. 
13*. Pappus paulo (nee a nee uam achae- 
0. Symphyopappus. 


nium 
10°. Involueri paleae 4 aequales ee 


— 246 — 


14. Appendices termimales‘ antherarum ur 
ee 
14*. a on antherarum a 
9**, Antherae apice appendiculatae, basi sagittatae., dürlenlie appen 
be setiformi vel lineari auditie s. Styli florum hermaphroditorum 
al gusti, superne saepius latiores plus minusve complanati apice 
Botuidaki vel truncati. 
15. Involucri bracteae rigidulae. 


16. Achaenia magna, capitula magna. pappi setae 
subbrunneae vel virescentes, nec albidae 453. nn 
16*. Achaenia minuta, capitula multo ıminora, pappus 


albidus. 
17. Oaules exalati, capitula non Bene soli- 
taria vel pauca in paniculas disposita. . Pluchea. 
17*. Caules alatı, capitula Reg 
455. Pterocaulon. 
15*. Involucri bracteae omnes vel pleraeque scariosae. 
18. Folia patentia, es a 
19. Involuerum elongatum. 
2b. Achaenium apice truncatum. 
21. Pappus setosus superans. 
56. Achy yroeline. 
21”. Pappus plumosus. 457. Facelis. 
20”. Achaenium apice rostratum. 
. Chevreulia. 
9*. Involucrum campanulatum, raro Bong, 
et Achyroclinem simulans, in hoe cas Inn ru aequans 


aut subaequans sed non super En nkallum. 
18* er eat adpressa plus minusve squamosa. 

sessilia, parva 60. Oligandra. 
4* Stylus in parte inferiore aut ab ortu ramificationis valde in- 
erassatus. 461. Arctium. 


3*. Flores centrales capituli tubulosi, tlores marginales ligulatı. 
Excipe: ae tubulosis marginalibus: Conyza, ge ut in Erigerone 
et sequentibus. Soliva. Planta minima, 2—5 cm a 

22. a florum Fee albae excepta 
Soliva, planta minima 2—5 cm a 
3. Oapitule radiata, floribus disci con- 
formibus fertilibus. Receptaculum paleaceum 


"olia bipinnata. 462. Anthemis. 

24*. Folia pinnatifida aut pinnatisecta 

sed non pinnata. Chrysanthemum. 

3*, Capitula dioojden tloribus exterio- 

ribus femineis apetalis. Keceptaculum nudum. 464. Soliva. 
2% e versicolorae, haud albae 


. Rami styli in parte superiore pilis 
longis muniti. Antherae basi u 
. Pappus non pilosus 
27. Receptaculum paleis munitum 
excepto Clibadio, suffrutice scaberrimo, capitulis parvis paucifloris. 
28. Paleae receptaculi vacant. 
465. Clibadium. 


| 


TE eo 5 


— 2417 — 


28”. Paleae adsun 
29. Corolla yes femineorum  vacat. In- 
voluerum corollam simulans. 
hı ıvoluerum capitulorum N 
appendieibus uniserialibus rectis munitum 466. rosia 
30". nvoluerum capitulorum feniklorum 
appendieibus multiserialibus retroflexis munitum. 467. Xanlhium. 
29*, Flores feminei desunt aut corollis muniti 
sunt. 
maturitatem fruetus persistens,. non caduca . Zinnia. 
31”. Corolla Aörum marginalium a 
32. Flores centrali capit ituli neutri. 
33. Fructus non complete inclusus in 
bracteis interioribus involueri. 469. Ichthyothere. 
3*, Fructus complete inclusus in bracteis 
interioribus involueri. in maturitate testam simulantibus. 
370. Ae ar er ie 
32*, centrali capituli fer 
34. bus deest aut un anen est 
aut setis saepe reflexis aut paleis minimis compositus est. 
35. Fructus non aut latere compressus. 
36. Paleae 
471 


31. Corolla florum marginalium r ad 
68. 


. Eelipta. 

36*. Paleae latae, carinatae, flores 

hermaphroditos plus minusve circumdantes,ssed fructus non includentes. 

3%. Fructus floris hermaphroditi 

latus aut leve lateraliter compressus, a (fr. floris fem. saepis- 
sime 3-gonus aut dorsaliter compressus). 

38. Capitula floribus marginalibus 


femineis. 
39. Pappus setis 4. inaeq 
libus basi connatis. 472. Blainvillea. 
39*, Pappus plurimis squamis, 
basi connatis aut liberis, aut setis parvis 1—5 consistens. 473. Wedelia. 
38*. Capitula floribus margina- 
libus ligulatis neutris. Aspilia. 
Fructus forum centralium 
plani compressi, angulis acutis aut alat 475. Spilanthes. 
3°. Fruötos plus minusve dorsaliter 
476. Bidens. 


eompressus. 3 
34*. Pappus florum centralium squamis 
magnis aut setis pinnatis consistens, in Hloribus en saepe absens. 

racteae involueri 3-multi- 


seriales, exteriores saepissime breviores, raro , magnae Be 
. Calea. 
Bracteae en -2 
seriales, non aut paullo different, raro brasbus squamis exterioribus 
instructae. 478. Galinsoga. 
37*. Receptaculum nudum. 

Bracteae involueri con- 


natae. Capitula paueiflora, parva. Pappus paleaceus. 479. Tagetes. 


—_— 248 — 


41*. Bracteae involucri libera = an multi- 
flora, parva. ne re . Porophyllum. 
26*. Pappus pilo 
42. Capitula Br florıbus hermaphroditis, corollis luteis. 
pappis albis. 81. Senecio. 
42”. Capitula discoidea, floribus exterioribus rn filiformibus, 
Papın violaceis aut albis. . Erechtites. 
25*. Rami styli florum hermaphroditorum plus minusve complanati 
s tigmatum seriebus plus minusve conspicuis marginati. Antherae apice 
appendiculatae, basi obtusae integrae. 

43. Flores ligulati albi. pappum longe superantes. 
ae humiles camporum, .basi foliis 

rosulatis munitae. Scapus nudus aut folüis me aan 


3. Leucopsis. 
44*. Plantae altae yladhun, „(apitula in 
paniculas ramosas disposita. . Erigeron. 


43”. (Vide etiam 43**.) Flores al quando 
adsunt, pappum non “es paullo superantes. Flores ligulati adsunt 
solum in Conyza. 

45. Plantae in toto lanuginosae ee 
in caulibus. Folia cauli appressa, bracteae involneri paten 
ee eucopsis. 
45* ale nunquam lanuginosae sed 
pubescentes aut plus minusve glabra 

46. Eloren lutei. Bracteae Bm: pappum 
superantes. + Solidago. 
46°. Flores nunquam eo lutei. 
Bracteae pappum non superantes. 
47. Achaenium glabrum aut subglabrum 

aut setis paucis munitum. 

48. Pappus rubidulus. 
9. Folia basalia foliis caulis plus mi- 
nusve aequalia. 
50. Ligulae angustae. _ on on. 
50. Ligulae latae. . Aster. 
49*. Folia basalia plus minusve rosu- 
lata, multo majora quam folia caulina, lanceolata-obovata. 487. Conyza. 
ae lutescens aut albus. 
1. Scapus unicapitatus 


Conyza. 

Se 51”. Capitula in aroales ramosas 
disposita. 

52. Folia basalia plus minusve rosu- 

lata, multo majora quam folia caulina. 487. Conyza. 

52*. Folia omnia Ren minusve 

aequalia. 484. Erigeron. 


44°. Achaenium pubescens. 287. Conyza. 

“ 43**, Flores ligulati absunt. Capitula semper 

dioica. 488. Baccharis. 
2*. Flores omnes bilabiati, exceptis „Moquinia et Gochnatia. 

33. Corollae omnes tubulosae sub- 

regulares. Capitula homogama. Frutices. 


ee 


Er 


— 249 ° — 


54. Oapitula subdioica. 489. Moguinia. 
Bubi 54*. Capitula homogama, floribus omnibus 
fertilibus. 490. Gochnatia. 
53*. Corollae omnes aut pro parte bilabiatae. 
Herbae perennes. 
. Corollae tlorum exteriorum bilabiatae, 
tlorum interiorum ERTEENE 
56. Achaenia apice truncata. 
91. Trichoeline. 
56*. Achaenia rostrata. 492. Chaptalia. 
ER 55*. Corollae omnium tlorum distinete 
bilabiatae. 
%. Pappus setosus. 493. Trixis. 
s: . Pappus plumosus. 494. Jungia. 
1”. Plantae lactiferae. Flores omnes ligulati. 
5) Capitula sessilia aut subsessilia in 
axillis foliorum, nunquam ramificationes primarias caulis terminantia, 
49 


coerulea. 5. Cichorium. 
58”. Capitula nunquam ee gene- 
raliter ramificationes primarias caulis terminan ia. Flores lut 
59. Rece l in l .. 
rostrata, pappi setis plumosis. 6. Hypochoeris. 


59*. Receptaculum wre , pappi setis 

simplicibus. 

60. Achaenia rostrata, axis inflores- 

centiae nuda. 497. Taraxacunı. 

60*. Achaenia erostrata, axis in- 
florescentiae decorata. 

61. Pappus mollis, achaenia appla- 

198. Son 


nata. ıchus. 
61*. Pappus rigidus, achaenia ro- 
tundata. 499. Hieracium. 


442. Vernonia Schreb. 
1. Suffrutices vel raro herbae perennes, capitulis majusculis vel magnis, 
plerumque perpaueis raro numerosis scorpioideo-paniculatis. 
2. Folia oblanceolata. V. asterifolia ee 
2*, Folia obovata. V. arg yr en Ts. 
a, Encontro. 
1*. Herbae perennes vel ee ur capitulis Ei (1—12) 
parvis vel medioeribus, 15—40-flor 


3. Caules foliati. Folia a V. simplex Less. 
illa Marianna, Ende Eneontro. 

3*. Subscaposa. Folıa a en V. cephalotes DU. 
illa Americana 


1°. (vide etiam 1*** et 1°=**) Suffrutices vel herbae, capitulis parvis vel 
medioeribus 10—20-floris, in paniculas scorpioideas ramis paucis axi- 
Hloris elongatis He omnibus vel compluribus ope foliorum con- 
spieuorum “bracte 
. Squamae ine distincte squarrosae 
‚ Folia lanceolata vel ovato-lanceolata, penninervia. 
6. Capitula 30—40-flora, folia plana. V. glabr ei eena 


— 2350 ° — 


6*,. Uapitula 15—20-tlora. V. helophila. 
6°*. Capitula 10—20-tlora, parva. P% ud an 
Villa Marianna. 
5*. Folia AR linearia, uninervia vel Sr bene marginibus 
saepissime revolutis squarrosa Liess. 
Pinheiros, Rua Maranhäo, Villa Marianna. 
Br Squamae omnes ascendentes, arcte imbricatae. 

7. Folia subtus persistenter albido-incana. 
F.. ei ale (Grard. 
Villa Marianna. 

7”. Folia utrinque viridia. 
Herb 


8. Herbae. V. o.xwylepis Schultz-Rib. 
Ipiranga-Moöca. 
8", Suffrutices, V. He DU. 


Agu nca. 
1’**, Suffrutices vel herbae perennes, capitulis mediocribus vel parvis 
scorpioideo-paniculatis, ramis paniculae copiose corymbosis, bracteis 
parvis, ae foliaceis 
. Herbae perennes, caulibus simplicibus, capitulis paucio- 
ribus et mnagis distantibus quam in 8*, sed vix foliaceo-bracteatis. 
0. Caules supra medium vix foliati. 
V. obovata Liess. 
Villa Prudente, Villa Marianna, Avenida Pauli ista, Moöca, Agua branca. 
0*. Caules usque ad apicem folati. 
11. Folia subtus glabriuscula. Fr; dleanosa Less. 
Villa Marianna. 
11*. Folia subtus ee griseo-pubescentia. 
1 flor 


12. Capitula 10—1 V. cognata Less. 
Avenida Paulista, Fazenda  Butantaı, Maranhäo ann Villa 
Marianna. Encontro Represa, ei Leopoldina, Endont 


12*. Capitula 30—40 flor V. platensis Tee 
Nossa Se Hldra do ©. 
9“, Frutices alti ramosi, capitulis copiose scorpioideo- 
paniculatis. 
13. Pappus albus, capitula scorpioidea. 
14. Involueri squamae a 
7. petiolaris DO. 
venida Paulista. 
14”. Involucri squamae omnes ascendente, 
corpioides Pers. 
‚ Ponte grande, vn da zero, Er 
13*. an Be. capitula Big ‚Scorpioi 
Bi en a 
grande, Rua dos tres rios, Parada zero, Agua branca. 
1***. Suffrutices lie numerosis mediocribus vel parvis. regulariter 
thyr ee 
Folia rigida, supra nitida. re albo-incana. 
eringii Usteri. 
ranga-Cambucy, ale Marianna. 
15*. Folia Ken en glabra viridia. 
viridis u ss 
06ca 
Vernonia Heeringii. Usteri. 


Suffruticosa, caulibus erectis, paulo ramosis. apice thyrsoideo-pani- 
eulatis, tomentosis, basi lignosis, striatis. Folia obovata vel elliptica, 


Lumen 


ee a Den 


— BB — 


bası ee ne rotundata mucronulata, leviter serrata, dentibus 
distantibu --6 in omni latere, coriacea, supra nitidula, subtus albo- 
kart. nervis SER 5—6 pro latere, brevissime petiolata aut 
sessilia. Limbus 2—3 cm longus. 1-—1,4 em latus. Rami flores- 
centes foliosi. foliis nen quam in eaule. Capitula more. V. mu- 
eronulata Less. et V. cun ifolia (rard. disposita, sessilia aut subsessilia, 
I cm longa. Involorum pappum aequans, subaequans aut paullo 
superans, phyllis 5 —6-seriatis, nitidis. plus minusve adpressis, brunneis, 
in. apice purpurascentibus, olabratis, exterioribus sensim brevioribus. 
Flores pro capitulo 6, achaenio plus minusve al leviter piloso. 
vecies V. mueronulata Less. affınis, a qua differt foliis basi non 
eordatis. capitulis 6 (et non 8—10) floris, caulibus non calvatis. 


443. Prptocarpha R. Br. 
1. Folia ovata, basi late rotundata. P. lueida Bennet. 
Avenida Paulista. 
1”. Folia oblonga. basi cuneata vel leviter rotundata. 
onga Baker. 


Moöca, oe Agua branca. 
444. Klephantopus 1. 
1. Glomeruli corymboso-panieulati, capitulis 3—4 tloris, papp) setis 
uniseriatis, paucis, elongatis. E. L. 
Villa Americana, AB zua van ca, Baffe Funda. 
1”. Glomeruli spicato-paniculati vel spicati, 3—4 floris. 

2. Pappus setis multis elongatis ae 
E. angustifolius Swartz. 
Rio Guapyra. Villa Marianna, Villa Americana, Encontro, Nossa Senhora do O 

2*,. Pappus uniseriatis paucis brevibus. E. mieropappus liess 

a Marianna, Ipiranga. Encontro Represa, Rua Maranhäo. 


445. Adenostemma Forst. 
A. viscosum Forst. 
Varsea do Bom Retiro, Ken Senhora do ©. 


446. Ageratum L. 
A. conyzoides 1; 
Parada zero, Ponte grande, Moöca 


447. Stevia Uav. 
1. Flores ex involucro vix vel breviter exserti. Ss. collina Gard. 
Mocca, Villa Marianna. Villa Leopoldina. Ipiranga, Agua branca, 
Nossa Senhora do 
1°. Flores ex involucro longe exserti. S. eig DO. 
Moöca. 


2. Folia oblonga-rhomboidea inciso-erenata. S. Veran e DU. 
illa len. 


2*. Folia lanceolata erenulata utrinque glabriuscula. 
S. ker Bakeı 

lla Marianna. 
448. Trichogonia Gard. 

7, Rt A, 
tua ee 

449. Eupatorium L. 

Involueri paleae exteriores sensim breviores, extimae brevissimae 


1. 


ovato-deltoideae. 


_— 22 — 


2. Involucrum elongatum, paleis 3-—5 seriatis. Receptaculum planum 
nudum. 
3. ie saepissime 20—60-tlor 
T tices ramosissimi, cn paleae adpressae. 
ee duplo longius quam latum. E. conyzoides Vahl. 
Villa ee Caötano-Moöca, 
5*. Involuerum triplo longius quam u 
po Bene Baker. 
e S. Anna, Moöca 
4*, Suffrutices saepissime simplices. ER ca alllepis Schultz- -Bip. 
anca (Determinatio dubia). 
3”, (vide etiam 3**) Capitula saepissime 10- -20-Nora. 


6. Folia alterna. E. Lu sutum Hook. et Arn. 
Villa Americana, Ipiranga. 

6*. Folia opposita. E. ascendens ‚Sehultz-Rip, 

a arianna. 

3°*, Oapitula 5—10-flora. = m Kunth. 


Be RN Villa Leopoldina. 
2*. (vide etiam 2**.) Involucrum vix taneidk quam latum, paleis 
2— 3-ger iatis. Receptaculum a nudum, raro convexulum. 
7. Capitula 40—60-tlor 
8. Plantae sy Bi in ae ramosae. E. re m 2 
Villa Marianna, Avenida Paulista, Mo« . Caetano. 
8*. Plantae campestres caulibus simplieibus vel a ramosis. 
9. Br serrata vel subintegra. 
rma parce pilosa, foliis supra rugose punctatis, scaber- 
rimis et etiam Ki scabrellis. 
E. amygdalinum Lam. ginget Baker. 
arianna. 
10%. Caules et folia pilis griseis patentibus ns vestiti. 
Involucri paleae magis pilosae. EX. amygdalinum Lam. oxychlaena re 


9“. Folia opposita bipinnatifida, lobis ultimis ee 
. erodifolium DU. 
es Marianna, Rio Guapyra, Villa Americana. 

7°, Capitula 5—10-flor 
11. Foli ee lata Aue Involueri paleae paucae 
subdeciduae, pallidae vel brunneolae . velutinum Ward. 
Mocca, Villa Marianna. 
11”. Folia lata distantia opposita. Involneri paleae rubro- 
brunneae persistentes. Achaenia parva glabra. pappi setis albidis 
rigidulis basi in annulum a connatis. E. intermedium DE. 
Fazenda Buta ‚ Rua Maranhäo, Villa Americana. 
2”*, Involuerum vix Ts quam we a a, 4-seriatis, saepis- 
sime, caducis, Beceptaculum hemisphaericum n 
12. Herbae annuae, paleis viridibus. 
. kleinioides H.B.K. 
Villa Leopoldina, Villa Marianna, Penha. 
Foliis linearibus subglabris. 
E. es = = K. subg aan “. 
‚ Villa Mari 

12*. Herba peremnis, a ws 
E. en Baker. 
a branca 


2 ee Te 


—-— 2353 — 


1*. Involucri inssns exteriores reliquis subaequilongae, omnes lineares 
vel lanceolatae 
28, Receptaculum hemisphaericum nudum. Capitula 
magna, paleis exterioribus m iS. 
14. Paleae exteriores virides apice deltoideae, 
. megalocephalum Mart. 
illa Leopoldina, Ipiranga. 
14”. Paleae exteriores use, apice longe cuspidatae. 
LE. Riedelii Baker. 


contro. 
*. Receptaculum hemisphaericum, nudum. Oapitula 
parva, en anguste linearibus. etonicaeforme Baker. 
lla Marianna, Cambucy, Parada zero, Ipiranga, Avenida Paulista. 
450. Symphyopappus Turez. 
«E RR, er Bip. 
a Marianna. 
451. Mikania Willd. 
1. Plantae erectae, non volubiles 
2. Herbae perennes. Folia cordato- deltoidea glabra. 
offieinalis nn 
Ene ontro, Villa Mari 
= ae Folia cordata rotundata, pilosa. M. sessilifolia "DC. 
aranhäo, Ipiranga, Pinheiros, Pary, Villa Leopoldina, Lapa. 
18; Be Sblchiles. 
3. Folia oblonga-lanceolata vel ovata vel obovata-oblonga, basi haud 
cordata 
4. Folia oblonga, lanceolata acuta penninervia subtus plus minusve 


pilosa. Paniculae elongato-thyrsoideae. M. las .. ug 
Rus Mar 


Ipiranga, 
4*. Folia oblonga vel ovata acuta penninervia. Paniculae Bar 
corymbosae. M. amara Willd. 
Moöca. 
3*, Folia ovata vel deltoidea, basi distinete cordata. 

5. Rami cum foliis subtus clavatis vel obseure minuteque puberulis. 
M. scandens Willd. 
Villa“Marianna, Pary. 
5*. Rami pilis brunneis dense vestiti. 
M. callineura Schultz-Bip. 
solamento - Agua branca. 

452. Kanimia Gardn. 
K. oblongifolia Baker. 
Lapa. 


4583. Stenachaenium Benth. 
S. en te Baker. 
a Marianna, 


. Quitoc co 
Avenida ug x7 loeis paludosis. 

blongifolia DC. 
Varsea do Bom Retiro, Villa Americana. 


455. Pterocaulon Elliot. 


454. Pluchea Üass. 
1. Caules foliis decurrentibus alati. 


1”. Caules teretes, haud alati. 


irgatum DÜ.*) 


se, 
oöca, Encontro, Rio Guapyra, ER Senhora do ö 


*), Varietates nonnullae oceurrunt. 


— 254 - 


456. Achyroeline Less. 
1. Caules haud alati, folia sessilia. A. satureioides DE. 
Fazenda Butantan, Rua Maranhäo. 

1*. Caules basibus deeurrentibus foliorum alatı. 
4. alata DO. Vauthieriana Baker. 
Villa Leopoldina. 

457. Facelis Üass. 

F. apieulata (ass. 


458. Chevreulia (ass. 
©, acuminata liess. 
illa Marianna. 
459. Gnaphalium L. 
1. Pappi setae liberae, singulatim caducae. 
#. cheirantifolium Lam. Gaudichaudianum Baker. 
Moöe 


1*. Pappus simul caducus, setis basi in annulum concretis. 

2. Planta perennis, caulibus 30—90 cm longis tenuiter argenteo-incanis. 
foliis oblongo-spathulatis apice rotundatis. facie viridibus glabris, dorso 
tenuissime et persistenter albo-incanis. paniculis apice longe subspicatis. 
involucro basi minus araneoso, bracteis deorsum viridulis sursum pallide 
vel saturate brunneis acutis vel obtusis. 

@. purpureum L. spicatum Baker. 
j arada zero 

2*. Planta perennis, foliis et caulibus utrin. jue dense persistenter albido- 
incanis, paniculis brevibus dense subspicatis, capitulis basi lanosis, quanı 
in var, spicatum distinete majoribus, involueri. bracteis e basi hyalinis 
saepissime saturate brunneis, interioribus acutis. 

. purpureum L. stachydifolium Baker. 
Moöeca. 
460. Oligandra Less. 
O. Iycopodioides Less. 
Villa Marianna, Mooea, Encontro Represa, Ipiranga-Cambuey. 
461. Arctium L. 


A. minus Schk. 
Villa Marianna, Isolamento, Parada zero. 


462. Anthemis ].. 
A cotula li. 
Villa Marianna, Villa Americanı. 
463. Chrysanthemum L. 
C. Parthenium Benth. 
i Mooeca. 
464. Soliva R. et P. 
5. anthemidifoliaR. Br. 
} . Anna, Agua branca. 
465. Clibadium L. 
C. rotundifolium DC. 
Villa Marianna, Moöca, Mandagqııi. 
466. Ambrosia L. 


A. polystachya 1.. 
Villa Marianna, Avenida Paulista, Nossa Senhora do ©. 


| 
| 


467. Xanthium U. 


1. Inerme, foliis longe petiolatis. X. strumarium L 
Rua re Varsea do Bom Retiro. 

1*. Spinosum. foliis brevissime petiolati X. spinosum L. 
(Quedas prope Campinas. Pr obabiliter etiam intra fines exploratos. 


468. Zinnia L. 
Z. multiflora L. 
Ponte grande. E culturis evasa. 
469, Ichthyothere Mart. 
I. integrifolia Baker. 
Moöca, Villa Marianna. 
470. Acanthospermum Schrank. 


1. Achaenia apice obtusa. A. zanthioides DU. 
Ponte Villa Marianna. 
1”. Achaenia apice bicornuta. hi 7 yidum DE. 


Ca ambucy, Penha. 
471. Eelipta 1. 
E. alba Hassk. 
Belemzinho, Parada zero, Villa Leopoldina. 
472. Blainvillea Üass. 
B. biaristata DU. multiflora Heering. 
Parada zero, Nossa Senhora do O. Ponte grande, Villa Leopoldina. 


473. Wedelia Jacq. 
W. subvelutina DO. 
Penha ee dubia). 

474. Aspilia Thouars. 
elliptica Baker. 


A. 
Villa Marianna (Determinatio dubia) 


475. Spilanthes 1.. 
S. arnicoides DÜ. macropoda (DU). 


Avenida Paulista, Villa Marianna. 


476. Bidens U. 
B. 


pilosus L. 
Moöca, Barra Funda, Ponte grande. 


477. Calea L. 


= Suffrütices capitulis multitloris, involuero campanulato. 
. Pappi paleae a e vel oblongae. C. hispida Baker. 


ee Villa gu Rua Maranhäo. 
vel linea Ü. natifida Less. 
RR branca, range a-Cambucy. 
1*. Herbae perennes, eklibns simplieibus, capitulis umbellatis vel soli- 
taris, longe pedunculatis, paleis magnıs. 
. Capitula solitaria magna, ligulis 12—15, raro abortivis 
cuneifolia DC. 


2*. Pappi Br not 
a Pauli 


Ipiranga, Encontro, Villa ee 'S. Caötano-Modea. 


3* Capitula minora plura umbellata, ligulis 6— 
n . C. pitgepi Sebpie- Pin 


a Marianna, Encontr 


u 


478. Galinsoga R. et P. 
@. var eifieng, Car. 
unda. 


479. Tagetes lı. 
T. minuta 1. 
Fazenda Butantan, Nossa Senhora do 0. 


480. Porophyllum Vaill. 
P. ruderale Oass. 
Villa Leopoldina. 

481. Senecio L. 
1. Folia simplieia. 
2. Herbae foliis cauleque tenuiter albo-tomentosis. 

S. vernonioides Schultz-Bip. 
Ponte grande, Barra Funda, Nossa Senhora do O, Lapa. 
2*, Herbae alatae er imum tenuiter albo-tomentosae, mature glabres- 


centes, foliis radicalibus magnis longe petiolatis. . tcoglossa DU. 
Isolamento-Agua branca 
1”. Folia dissecta. S. brasiliensis Less. 


Rio Guapyra, Barra funda. 
482. Erechtites Rafın. 


1; rd oe. E. hieracifolia Rafın. 
ca, Encontro, Ponte ers Avenida Paulista, Villa Americana, 

nna, Ipiranga. 
1*. Pappus, sursum purpureus. E. valer aa olid 


Caule gracili, foliis lyrato-pinnatis, segmentis linearibus vel een 
olatis, corymbo laxo oligocephalo, pedunculis longioribus. 
. valerianaefolia DU. a... Baker. 
‚ Pinheiros. 
483. Leucopsis Baker. 
1. Acaulis, monocephala. L. scaposa Baker 
3 gie "rl Marisnna 
1”. Caulescens, caulibus usque ad eh Poliatis 
L. yna aphalioides Baker. 
Villa Leopoldina, Encontro Represa. 
84. Erigeron L. 
1. Ligulae elongatae. Receptaculum alveolatum, en: 
maximum nem ee 
Villa Marianna, 9 oös 
1*. Ligulae minutae vel subnullae. Receptaculum nudum 


2. Pappus albidus. E. bonariensis L. 
Ei ‚ Parada zero. 
2*. Pappus rubellus. E. linifolius Willd. 


Parada zero, Belemzinho. 
485. Solidago L. 
8 ee nee DO 
lla Marianna. 
486. Aster UL. 
. divaricatus Torr. et Gray. 
Ponte grande, Parada zero, Belemzinho. 


487. Conyza L. 
1. Flores masculi centrales pauci. C. arguta Less. 
Ipiranga, Villa Marianna, Villa Knete 


— 297 — 


“= Flores masculi centrales multi. 


2. Capitula plura paniculata. ©. macrophylla Spr. 
Saude. 
2*. Capitula pauca corymbosa. ©. chilensis Br 


Encontro, Villa Marianna, Cambuc 


489. Moguinia DO. 


1. Pappus rubellus. M. Beiymerpha m 
Mandaqui, Rio Guapyra, Penha, > . arianna. 
ag Pau albidus M. pa late "De. 


Ipiranga- eh, Moöca, Avenida Paulista den dubia est). 


490. Gochnatia H. B. K. 
@. rotundifolia Liess. 
Villa Prudente. 
491. Trichocline ÜCass. 
T. incana Üass, 
Eneontro Represa, Villa Marianna, Ipiranga, Lapa. 


492. Chaptalia Vent. 
1. Pedunculus elongatus, ebracteatus. 
d 


2. Folia lyrato-pinnatifida. Ch. nutans Hemsle 
y p ey. 
Avenida Paulista, Villa ie; Moöca. 
2*, Folia integra. Ch. ne Baker. 
Avenida Paulista, Moöca, Villa Marianna, . nto-Agua branca, 

mzinho, Ipiranga- Cam 

1*. Pedunculus brevis bracteatus Ch. Pilselloides Baker. 
a Marianna. 


493. Trixis P. Br. 
1. Frutices vel suffrutices ramosissimi, ramulis lignosis, haud alatıs. 
ollissima Don. 
Isolamento. 
1*. Frutices el suffrutices foliis caulinis pluribus, ramulis alatis. 
A, el Less. 
Pinheiros. 
1"*. Herbae perennes, foliis radicalibus rosulatis, caulinis ie INvo- 
lueri bracteis subuniseriatis, Dane albido. brasiliensis DC. 
nida Paulista, S. Caötano, Villa Marianna. 
494. Jungia L. f 
J. florıbunda Less. 


Nossa Senhora do O. 


E, 


©. Intybu 
Agua branca. Planta introducta. 


495. Crehorium UL. 


496. Hypochoeris L. 


1. Caules subscaposi, folis 1—2 parvis vel subnullis. 
H. Gardneri Baker. 


am ucy 
1*. Caules elongati, en inferioribus magnis. H. brasiliensis ee 
rra funda, Villa Marianna, Villa Americana, Moöca 


497. Taraxacum Hall. 
. offieinale Wiggers. 
te zero, Villa Americana, 


Usteri, Flora der Umgebung von S. Paulo. 17 


a 


498. Sonchus 1. 


1. Achaenia scabra. S. oleruceus L. 
Moöea. 

1*. Achaenia laevia. S. asper Vill. 
Villa Marianna. 


499. Hieracium Lı. 
H. Commersonii Monnier. 


„uncontro. 
488. Baccharis 1. 
Auctore W. Heering, Hamburg. 

I. Caulibus herbaceis teretibus pluribus e basi lignescente egredienti- 

bus, foliis Iinearibus, paueis, capitulis in apice ramulorum solitariis vel 

laxe corymbosis. Spec. masc.: stylo longe exserto, bifido. Spee. femina: 

pappo biseriali, setis numerosissimis, maturitate elongatis, Haceidis. 

B. gracilis DU. 

/illa Marianna. 

Herbae, suffrutices vel frutices, caulibus alatis vel exalatis, foliatis 

vel subaphyllis, capitulis in apice ramorum ramulorumque panieulato- 

corymbosis, saepissime paniculam magnam thyrsoideam vel corymbum 

compositum efficientibus, in speciebus alatis solitariis ve] glomeratis, 

spicatis vel spicato-paniculatis. Involuero in capitulis masculis et 

femineis subaequah, hemisphaerico. campanulato. vel in capitulis 

femineis eylindrico, stylo in Horibus maseulis bifido, eorolla in Horibus 

femineis saepissime puberula. praesertim versus apicem, truncata, achae- 

nio pauci- (4—6) costato, pappi setis uni- vel biseriatis, maturitate —; 
elongatis. 

2. Suffrutices, foliis lanceolatis. oblongis, ovatis. sessilibus vel petiolatis, 
capitulis paniculato-corymbosis. Stylo in floribus masculis distinete 
bifido. Cap. fem.: in volucro campanulato vel campanulato-cylindrico. 
bracteis distinetius pluriseriatis quam in cap. masc., corolla truncata. 


papillosa, pappi setis uni- vel bi- seriatis, maturitate paulo vel distincte 
elongatis. 
3. Folia subtus dense incana, alba. Pappus 2 valde elongatus. 


'illa Marianna, Penha. 
3*. Folia subtus glabra aut paueis pilis longis munita. viridia nun- 
quam alba. 
4. Capitula paniculato-corymbosa plus minus glomerata. Folia late 
ovata, crenata. B. conyzoides DU. 
Villa Leopoldina-Lapa, ad ripas fluminis Tiete prope S. Anna. 
4*. Capitula laxe paniculata. Folia anguste lanceolata (ad 1,5 cm 
lata), serrata. B. punetulata DO. 
at x Be N Villa Marianna. 
2*. Frutex, foliis lanceolatis, capitulis spicatis. Corolla in Horibus 3 
truncata, papillosa, pappi setis paucis, distinete uniseriatis, maturitate 
non elongatis, 

BD. keegnellii Schultz-Bip. subalata Heering nov. var. 
erbae vel suffrutices, caulibus pluribus e basi saepe lignescente 
egredientibus, alis duobus vel pluribus instructis, alis vetustate in parte 
inferiore interdum cadueis, foliis magnis vel reductis, olabris, capitulis 
solitariis vel glomeratis, spicatis, interrupto-spicatis yel paniculato-spicatis. 

5. Folia omnia rudimentaria. 


6. Rami 2-3 alati. 


— 2359 — 


%. Capitula ? subaequilonga ac lata. 
. Gaudichaudiana DU. 
Be: unicu ventum, ideo ebene dubia. Moöca. 
. Capitula 7 9 Ehe onsihrn yuam lata. 
B. stenocephala une 


Pinheiros, Rua Maranhä 
6*. Ban 3-alati. B. trimera DO. 
o Guapyra, S. Cattano- Era ee Moden lade 1to- 
ua branca, Rua Maranhäo 
5*. Folia magna. Ceterum Kae Badıleeridik trimeran similis. 
i Heering. 
.-Anne, 


1**, Suffrutices vel frutices, pilosae, foliis oblanceolatıs, oblanceolato- 
en vel linearibus, wo discoloribus. capitulis racemosis vel pani- 
culatis. Involuero in cap. asc. et fem. subaequali, saepissime semi- 
globoso, bracteis Kal es, saepe subherbaceis. Cap. mase.: corolla 
brevi et crassa, styli ramis dilatatıs, longitudine paulo reductis, rarissime 
bene separatis. Cap. fem.: corolla apice 5-dentata, pappi setis biseriatis 
vel subbiseriatis, crassis, rigidis, interdum apice inerassatis, maturitate 
vix elongatis, achaenio pauci-costato 

8. Planta viridis, pilis elandulosis obtecta. Folia obovata, 

apice truncata. . vismioides DU. 
Avenida Paulista. 

8*. Planta incano albida. Folia. anguste lanceolata, subtus 

alba. “B. Be Be 


1***, Frutices vel suffrutices glabrae, saepe glutinosae, rarissime se 
foliis obovatis, oblanceolatis, linearibus, rarius lanceolatis vel oblongis 
basi saepissime cuneatis, apice rotundatis, obtusis vel mueronulatis, 
rarius acutis mareine integris, dentatis, crenatodentatis vel serrato- 
dentatis, capitulis varie dispositis, ee in apice ramorum Ss. 
ramulorum solitariis et glomeratis vel in axillis foliorum ae = 
lomeratis, sessilibus vel pedunculatis, glomerulos, race 

paniculas vel corymbos foliosos effieientibus, rarius in axillis rare 
summi ramuli corymboso- paniculatis, rarissime, foliis reduetis, in apice 
nen, et fem. subaequali vel-in 


ramulorum spicatis. Inmvoluero cap. 

capitulo fem. magis cylindrico. Cap. m : Ramis styli plus mimusve 
longitudine reductis, rarissime 2 äistinete ee numquam -divergen- 
tibus. Cap. fem.: corollis saepissime nudis, apice dentibus quinque 


saepe inaequalibus instructis, achaenüis saepissime pluri- (S—10) a 

pappi setis bi- vel subserialibus, maturitate valde elongatis, face 
9. Capitula semper in axillis foliorum solitaria, ein. 

involuerum en vel campanulatum. 

v. re reg incisa isa Hook. et Arn. 
&, Marianns, Villa rer Rio ae. 
10*. Be subintegra vel versus apicem dentibus parvis 
instructa. 
11. Folia linearia vel lanceolata, acuta 
B. dr aeuneulifolia DE. 
heiros. 
11%. Folia oblongo-cuneata, obtusa. oe 
B. Vauthieri DU. 
Avenida Panlista. 


17% 


— 2160 — 


9°. Uapitula raro in axillis foliorum solitaria, saepissime 
glomerata, spicata vel corymbosa, involuerum campanulatum vel eylin- 
«ricum 


2. Folia opposita. ee ad apices ramorum in 
spicam terminalem compositam laxam unit 
B. spieata Baillon. 
illa Prudente, ca. 
12*. Folia alterna, capitula in axillis foliorum glomerata 
vel corymbosa. 
Frutices ramosi ui ramosıssimi, folia linearia. 
oblonga, elliptica, hanccolat, saepius acu 
ula ad re ramorum glomerata, rarius 
solitaria pedicellata; aaa siccae rufescentes. 
15. Folia linearia integra vel a eg 
. rufescens Spreng. 
ros, Villa Marianna. 
15*. Folia inferiora pas eu dentata. 
B. pedalis ee 


14”. Capitula in glomerulos distincte SE apwe 
axillares distributa. Plantae siccae virides. 
16. Folia oblonga vel lanceolata, trinervia. 
. Schultzüi nee 
olamento- Agun branca, Mooö 
16*. Folia Een. pennine 
\ meridionalis Be et Duse 
Villa u. 
13%. Frutices ramosi vel ramosissimi, folia obovata 
vel obovato-oblonga, obtusa. 
Capitula corymbosa, folia magna, versus 
apicem saepe grosse denta 
18. Corymbi parcilaxi. B. ee DC. 


arilanna. 
18*. Corymbi densi. B. En a DC. 
Avenida Paulista, Villa ne 
17*. Capitula in apice ramulorum glomerata. 
folia parva, 
19. Folia integra, inferiora ns + triden- 
tata, fruticulus ramosissimus. . brevifolia DO. 
Enco ee Villa Marianna. 
. Folia saepe grosse quinquedentata, caulis 
inferne simplex, superne nn brevibus instructus 
B. lur identata Heering. 
Encontro, Villa Marianna, Rua Maranhao, Moöca, Villa Leopoldina. 
13**,. Oaulis saepe alas "simplex, folia oblonga. 
: u, DC. 
Lapa. 
B. Regnellii Schultz-Bip. subalata Heering nov. var. 
Folia lanceolata, lamina in foliis maximis 55 mm longa, 12 mm 
lata, alae caulinae angustissimae 1 mm, ramulorum 2 mm latae. 


Baccharis Usterii Heering. 
Suffruticosa, caulis ae medullosus, ereetus, ramosus, glaber, 
trialatus, alis caulinis planis, glaberrimis, venulosis, subcoriaceis, ad 


7 mm latis, utrinque leniter attenuatis, ad 9 em longis, ramulorum 
paullo angustioribus et magis interruptis, falle, sessilia, ovata, margine 


canalic ulato, nervis late albus: tenuioribus, primo cum nervo medio 
arcte conjunctis, dein de 2 mm supra basin divergentibus margini 
subparallelis, demum a et evanidis, subtus exsculptis supra canalicu- 
latis venulis reticulatis Ben paullo conspieuis, lamina ad 32 mm longa, 
15 mm lata. Üet. ig. . Anna locis humidis specimen unicum inveni. 


Baccharis pluridentata Heering. 

Frutieulus ad . em altus; caulis lignosus, ramosus vel sae- 
yius inferne simplex, superne ramulos brevissimos c. 2 cm longos 
ascendentes gerens, foliis decurrentibus paullo angulatus, glaber, opacus, 
en, folia inferiora sparsa vel deficientia, superiora conferta, 
atentia vel suberecta, inferiora oblonga (27 mm longa, 5 mm lata), 
basi longe attenuata, apice obtusa, subrotundata, margine paullo revo- 
luta, rarissime integra, ne dentata, dentibus utrinque solitariis vel 
duobus, folia superior (ca. 15 m m longa, 5 mm Jlata) basi minus 
attenuata margine magis dentata, denEhns utrinque 2—3, folia summa 
(7 mm longa, 2 mm lata) cuneiformia, dente unico utroque latere 
instructa. omnia rn inervia, venis subinconspieuis, nervo medio subtus 
prominente, supra canaliculato, glaberrima, opaca. Capitula in axillis 
foliorum summorum caulis ramulorumque sessilia vel subsessilia in spieis 
brevibus foliatis unitis. spiecis omnibus in paniculam angustam compo- 
sitis. Capitula (ma ascula tantum exstant) 5 mm longa, 2,5 mm lata. 


bricatis, ca. 4-seriatis, extimis ?/, mm longis !, mm Jatis, omnibus 
stramineis, margine scariosis, apice laceratis, nervo medio tenuissimo 
instructis. Flores 9, corolla gracili, tubo 4 mm longo, !/, mm crasso, 


laeiniis 11), mm longis, reflexis, stylo cum thecis exserto, 5'/,; mm 
longo, apice incrassato, bifido, ramis papillos is !/, mm longis, apice 
paullo separatis, acha aenio !/, mm longo, abortivo, pappi setis 4 mm 


longis, ne .. 
Eneontro-Villa Marianna, Rua Maranhäo, Moöca, Villa Leopoldina. 


een 


Index ad partem secundam. 


Plantae novae literis gravius scriptis cognoseuntur. 


Numeri paginas indicant. 


Acacıa 186, 191 


Acanthacese 125,126, en 
Aca HUBDE spermum 


or 246, 253 
A. alata 253 

A. satureioide Far 
Anliahther 

= asinetoia 21 

A. variabilis 

armen: 230, 
A: 


I xs 
u 


A.: r 241 

Ale 112, 113, 140 
A > ar ae: 202 
A dulis 


A arbus 
rei 178 


‚ A. Boliviana 178 
' A. philoxeroides 178 


A. polygonoides 178 
ee 115, 178 
Amaranthus 178 

\. chlorostachyus 1 

. spinosus 178 
L. viridis 178 
ee 112, 168 
\mbrosia 247, 254 

\. pol irthahse 254 
ERBRTER 117.2119, 


178 


I bh 
Br 


bh ba ba ta hu 
| 

[2 

= 


nchieta 206 


r--» 
un 
3: 
5 
u 
Do 
D. 
[771 
[0] 
==) 
a 


\ 

\ 

A. 

\. Ieucostachys 145 
\. Bere sii 145 
An ai er 
\ 

\ 

\ 

\ 

\ 


N th ba I ha bu Ba in ha u hu in 
Een 
seo .o 
aDm a. 
+ © 
38 

© 

B 

ei 
> 
bu 
Tl 
N 
> 


ee 145 
spathiflorus 144 
_ en 

ternatus 145 
incanus 145 


\nemopaegma 236, 237 
x; ee u u 
\nonaceae 12 
\nthaenantia en 140 


LI, bb ib i> > > I ba Na ba ha ti hin Hi I 

Pr » v > 

. . . un. > BEREIT N 
_— 


nn 
Be 
DD 


127, 


Aquifoliaceae 126, 200 
Araceae 111, 162 
Araucari a 139 

A. brasfiann 139 

er 


Aristide er 152 
Baier 100 


tobchiacone ra; 176 
Een chia 
w a = 
\. cymbifera 176 
mas 236, 237 
chica 237 
undinella Da 146 
hispida 
en 127, 224 
4 


»; 
er 


34 

pseudonitidum 134 

\ster 

\. divarcatiiı 256 

\thenaea 230, 231 
pieta 231 


vena 142. 152 
sativa 

\zolla 137 

\. carolinina 137 
\. filiculoides 137 


R: 
A 
A. 
A 
A 
: 
£ 
f: 
A. 
£ 
A 
£ 
: 
£ 
A. caripense 1 
A. Op 
Z 
f: 
4 
£ 
A. 
- 
Ev 
£ 
Fe 
£ 
R: 
£ 
4 


| Baccharis 248, 257 


B. Re 260 
= ul 
he 


BD: ie 258 
| B. drmnneulifolia 259 


B. elaeagnoides 259 


: ee 
B. halim u 260 
B. helichryeode 258 


er 


259 
meridionalis 260 
pedal 


punctulata 
ag 26 260 


ruiescens a 
Se .. 
spica 

onocephala 258 
trı 


en 


B. Usterii- 28, er 
B. uthie 


za busa 143, 153 


B. pruino 
Begoninocne 116, 207 
D) 


idens 24 
B. pilosus 255 


PIEDERIRRS ae 124, 125, 
236 


Billbergia 165 
B. speciosa 165 


B. ten 
BD; ie 243 


B. Gaudichaudiana 258 
ea 


piuridentut ns 261 | 


PruRnEeR 


— 3263 — 
Bi verticillata 242 


] a 
B. baselloides 179 


theca 153 


| Sn elia 165 


Beer 160 
cabra en 


Sellowis 
spha per 160 


Re 


IB. e apitata 


170 
Burn 121, 194 
119 


B. verbaseifolia 197 


Cabomba 179 
C. . 


Cac 
Calamagt skin 143, 15 


CC. mo de nsis 152 


De Beinnis 223 


C. hir: 196 
len 213, 214 


( 
‚e 
| Campomane 
( 
( 


B. calo 
ra yeräet 311: 5132 


Burmannincene 1 142.170 
' Burmannia 170 
+ B% 


179 
e 116, 123, 208 


1licifolia 214 
am nen 124, 244 
a 211 


4 


Dec 
- 
= 
08 
=} 
2 


Cam pylooentrum 172,174 


C. chlororhizum 174 
| ke es Il. 17 

Canna ! 

C. indieca 170 

0. Wa i 7 


Papaya 207 
aryophylacene 117.179 
asearia 
inaequilatera 206 
silv estris 


za 


um 
corymbosu ı 233 

ER ARTER 213, 214 
HE armatum 214 


C 

Ch. ie sellöiden 257 
Cheilanthes 131, 132 
Ch. chlorophylla 132 - 
Ch. radiata 132 


C ee LEs, 1 


C en 
h. mbrosioid es 177 


r üistichophylia 153 


ge 16%, 160 


. impolitus 161 
h. oostachyus 160 
homelia 240, 241 

h. pedun neulosa 241 


h. Parthen 
hrysophyilun 22 
ebenaceum 221 
5 


= [> = = 
[e) 


spinosa 181 


C rophilum 2 


C canescens 241 


‚om 
Comm elin 
. erecta 1 
c montico 71 
C. nudiflora 170 
b 


nt 
ei 
[o} 
=, 
Fr 
+ 
8 
ı- 
Se 


C. vesti 


hrysant Ihemun. Er 254 


264 


Convolvulaceae 126, 127, 


Conyra 248, 256 

C. arguta 256 

C. chilenisis 256 

. ee 256 
Cordia 

C. he en, 226 
C. heterophylla 226 
Coriandrum 219, 220 
GC. sativum. 220 
Coron alt Se 

’. didymu 


1.6. 
Cortaderia 152 


C. allagophyllum 238 
m 23 


igneu 
Grobe 185, 187 
; Anaey yroides 187 
.m 187 
Go Shlia iana 187 
C. eg ar 
Croton 1 
mas 198 


Cruciferae 1195,.138,.120; 


Cuceurbitaceae 116, 123, 


| Cucurbita 243, 244 


zanthoxyloides 202 
Juphea 
rg 210 


. €. balsamona 210 


Ü: Imariides 210 
C. m mon 210 


16% ee 208, 209 


8.17 
Compositae 118, 123,245 
23 | 


er d ylocarpu s 2 


Fe 110 139 
—. 219, 220 
C. macu ulatum 220 
Connaraceae 119, 184 


| C. po Iymorpha 210 
1) 


ki we 21 


222 
"Bent 2322 


Plomanden 230, 233 
C. beta 
©, raiasle 23 


| 
N) 


Cyrtopera 172, 174 
©. longifolia 174 


Dalbergia 185, 188 


en. 242 

D. div ee 242 

Iysinachieides 
o 184, 1 


. discol 8 
D. incanum 186 


> erta 242 
ı D. a 242 


D. polymorpha 24 
2: ERDE 242 
Dioseoreaceae 111, 168 
JIOSco 168 


4 
-_ 
=, 
Ss®# 
ce 
ee) 
ee 
= 
& 
1527 
18} 
w 


D. lomariacea 1 
imys 18 

D. Winteri 180 

Droseraceae 118, 182 

Drosera 182 

D. ns 182 

ieaucne 179 

18° data 179 

Duchesnen 183 


D.:P 
Dyckia 165, 166 


‘ D. rariflora 166 


ar 140 
ee 140 
140 


specio 
re ng 6; 251 


. angustifolius 251 
ee 251 
r 251 


nn 186, 190 
Timbou en 
Eee ae 172, 174 
. denticulatum "174 
rense 174 


] 
] 
] 
E. polytricha 152 
Erechtites 248, 
E. hieracifolia 256 
valerianaefolia 256 
a 141, 144 
E. 4 


E. 


E. succharoides 144 
ii 


rini 
Ericaceae — 124, 221 
256 


Eri ig 118;1162 

a 163 
"helichtyuoide 163 

© Kun 

E. ee 163 


‘. erinitur 
/ heterophyllum 188 
glabru ar 

ryngiu 

en, 220 

ebracteatum 219 
egan 0 


a 


ristis 

ythrina 185, 188 

E ee galli 188 
Kyle 119, 192 


erodo 
Buch 140, 143 


Pe 


a ih 


pp! 


— 265 — 


. mexicana 143 


macroclada 212 
. Michelii 212 
. Poeppigiana 212 
unatorium 245, 251 


.d 52 
; erodifolium 252 


E. aha 252 

. velutinum 252 

Eophöfkiaas 119,119, 
7 


R. pusillus 226 
. sericeus 226 


{ er 246, 253 

culata 253 

] Her 175, 176 

Fieus sp. 176 
m... a 160 

. ann 

i Ben 118, 206 


Friderieia ge 237 
F. speciosa 2 
Fuirena 154, 157 
F. incompleta 157 


en 185, 188 
G. dec ben s 188 


ayluss 
Pe a 3al 
Genlisea 238 


repens 238 
Ber ag 1272.29 
ee er 242 
esne Be 125,:238 
ladiolus 168, 169 
Quartinianus 169 
lichon Ey 230 


. eilia a 230 
ee 110,137 
leichenia 7 
; r 


G. 

( 
Ge 

( 
Ge 

( 
G. 

( 

( 

Ä 

( 

( 

( 

( 246, 254 
G. cheranthiflium 254 
G. pur 1 254 
( Schaan "249, 257 
G. rotundifolium 257 
Gomp )hre 

( 

( 

( 

( 

( 

G. 

G 

( 

( 

( 

G. 

( 

G 

G. 

= 


herbac 
{ramineae il 4 


uttiferae 205 
ee 130, 131 
calomelanos 131 

; ern lln 131 
mnospermae 110 


Habenaria 171, 172 


alorrhagidaccac116, 219 
208 


i . Salicornioides 208 
um Si 


striatula 157 
R  subtilis 157 


| hu ee ba 


H. Salzm 
i nessihflorn 236 


+ Uste 


158 
Bee 158 


Anne 234 
: san ee, 236 
Er 


Me 


1 235 


16 >8 
inpoeratensene 120, 200 
Hir 


H. fagi er 195 

Hordeum 143, 153 

H. . 

Huberia 214 

H. ein 2, 
anthus 


Te 219 
Hygroplil 239 
H. costata rn 
H. longife lia 
are ae 110, 
120 


ymenophyllum 129 
Ä asplenioides 129 


bad 


U 
1 


Gardneri 257 
ypoporum 155, 161 
bayern 161 
ypox 
} ee 168 
yptis 228, 229 
: brevipes. ge 


. communis 2 


. hon locephal 230 


’ 

H 

H. umbrosa 229 
H. vestita 229 


eg 141; 381 


chtyothere 2 ir 
. integrifolia 
Ilex 200 
. amara 201 
20 


. spec. 
Taubertiana en 
0, 


nga 1 190 
Be uilemintna 190 
Ipumoea 225 

one 2 226 


[. Nil 225 

[. palmata 226 

[. polymorpha 225 
[ ocumbens 226 
| e 


[ 

[. po ps no Be v3 
Iri Brig 111; 
lu 
Fi: 


39 
Een 240 


Ser Tee 231,288 
Caroba 238 

Ätropha 197,199 
199 


Funcascae „1, er 

Juncus 16 

J. she 166 

Sellowianus 166 
ia 249, 257 


I. br Kein 


Suoktenns 218 
olia 2 


J.. pP 
. ae 218 
. Sehottii 218 


'5 
er 
un 
je? 
S 
[S ; 
= 
% ER 
5 I) 
mn 
w 
— 
ee) 


Kanimia 253 

K. oblongiola > 

Keithia 229, 
rillos a 230. 


t 
K. pumila 161 


| Leriae 


HHHH 
"D 


ein 
& 
fer 
= 
3 
je} 
Sg © 
® 
= 
© 
ID 
ei 
Ne) 


abiatae 125, 126, 228 
a 208, 210 


L. erin a 

L. eros 217 

L. Gardneriana 216 

L. lJacunosa 21 

Berl, t 

[.. Lindeniana 217 

L. Nianga 216 

[.. niangaeformis 216 
En, 7 


. flavescens 164 
nee © 116, 162 
mna 

.. valdiviana 162 
nen 124, 23: 
heonitis 229 

L. era 229 
eonurus 228, 

FR IC x 


Limnosipanea 
L. erythraeoides 241 


Lipostoma 240, 241 


L. capitatum 241 


ee 222 
Lithra 
L: mölsides 200 
zn ha 
L. en 244 
L. camporum 245 
L. exaltata 245 
Loganiaceae 127, 221 
Lolium 
EL imuliiferm 153 
Fe 131,134 
. Boryan a 134 
bean nsis 134 
L. Usteriana 134, 135 
Lomariopsis 131, 134 
18% re 134 
Loni 
L. ea 
Loranthaceae 116, 176 
232 


Lundia 236, 

L. nitidula 237 
Lycium 230, 231 
L; tum 


Macrosiphonia 223 
giflora 223 
soll "223 
oliaceae 121, 180 
Ma Igbiene 119, 120, 


Malaaake 122, 202 
Manettia 240, 241 
M. gracilis 241 


Mansoa = - 

M. diffieilis 

Ma Fantacene 11, 170 
Maranta 170 

M. re 170 


Mariscus 154, 161 


Medicago 185, 188 


— 21997 — 


M. em 188 
Melane ug 

M. cam aa nn 
Melnstomaccne 116, 121, 


eiacone 120, 194 
Melia 

[: a are 
lelinis 141, 
minuira iu 


dozia 239 

. Velloiana 239 

] ee 117, 180 
Be Im 


r ı er 
. odorata 

. tomentosa 224 
iche 30 


8 
_ 
o 


- 


5 
Ss 
2.5 

ge: 
a = 
je) 
ie 
= 
180) 
— 
[0 +] 


M. callineura 253 
M. lasiandra 253 


s ie ; ee aeg 2593 
Lythraceae 121, 122, 208 | 3 


M. sessilifolia 253 


1 
M. acerba 191 
M. eg 191 
1 


M. in 19 
M. millefoliate 191 


M. Selloi 191 


J 
Mom 
M. charantia 244 
Monnina 194, 195 
[. cuneata 195 
Richardiana 1 
oeotyledones 109, 110 
onochlamydeae 1 13 
[oquinia 249, 25 
paniculata 256 


[yrcia 211 
[. cordifolia 212 


ie a ‚212 


. tenella 213 
Myriophy are 219 
M. brasiliense 219 
yreinaccae 124. 22] 
yrS 

dee 221 
; er 221 
i Race a 22» 
; biete 221 
he 2 116, 210 
Myrtu 
M ee 
211 


Nephrodium 131, 133 
N. parasiticum 133 


N. physaloides 231 

Nieotiana 231, 233 

N. La near 234 

N. Tabacum 233 

Nothoscondum 167 

. Tragr 167 

N. Sellowianum 167 

174 


Nroleinsendt 115, 177 
Nymphaeaceae 116. 179 


Ochnaceae 120, u 204 
Ocimum 228, 
h ee = 
Ocote 
O. ut 180 
( 


ola sı 
O. Mayendorfiana 180 
O. pulche ella 

16) 


. Sprucei 
vaccinioides 180 
Oenothera 218, 219 
O. mollissima 219 
Oldenlandia 
O. thesiifolia 240 
Oleaceae 125, 


Oligandra 246, 254 


OÖ. Iycopodioides 254 
Olyra 142, 151 


ı 174 
Opkiiopläusheeke 110, 137 


enden 155, 162 
©. a 162 
Oplismenus. 1a, 151 
Oron a 208 

Ö. ern 208 


Orchidaceae 111, 171 
osia 224 


152 
Osmundaceae 110, 137 
Era unda 137 

einnamomea 137 
0: eg rl 
ae 20 
Horibunda 204 
= Sellowi 204 
Oxalidacene 119, 
Oxalis 191 
O: Orbeikissinn 192 
923 


191 


OÖ. papilionacea 191 
Oxypetalum 224 
e7 appendienlatum 225 


O. Siliculae 225 
OÖ. umbellatum 224 
Paepalanthus 162, 163 
>, flaccidus 164 


Pa 


Te 


WU LUD VUN TV VW 
a ET u a A ee 


monostachyun 149 
nervosum 150 


DP 
u 
| P. spec. 

D 


] 

] 
Kur 

P. 


BU 


P. nodiflorum 150 
P. Numidianum 149 
id 5 


P. procurrens 150 
pP repens 151 

sunguinnde 149 
sejunetum 149 


150° 
. sulecatum 149 
p. vilfoides 150 
’apaveraceae 121, 181 
’arinarium 183, 184 


: 147 
“® oryphacum 148 
P. den 148 
" latasum 148 


w 
me! 
} 
© 
S, 
ea 
--i 
= 
pen 
» 
1 


148 


>, notatum 147 
>. obtusifolium 146 


' P. paniculatum 148 
tulum 14 


>, plica 8 
en 147 

pumilum 147 

>, scoparium 147 

°>. spec. 148 

uninode 147 

. Usterii 147, 148 

P. virgatum 14 

Passifloraceae 115, 117, 
207 


si ora 207 
; °. elliptica 


>, villosa 207 
’aullinia 201, 202 
rpopodea 202 


P. seminuda 202 


2 
item 142, 
I 


Bi ’era 197, 


obovat 


| 199 
3 Ei. ee 237 


>. samydoides 237 


| fatlin 178 


P. glauca 178 
Phaeostemmäa 224, 225 
°. Riedeli 225 


2 longipedunculatus 189 
4 et, 


_ Philode ndro 


m 


Pieramnia 194 
P. Sellowii 194 

| Piperaceae 114, 174 
Piper 174 

1 Denn 175 
P. Corcovadense 174 


| a 142, 152 
m 152 


J itheeoetenium 236, 237 
P. echinatum 237 
Pithecoloblum 186, 190 
PB: gsdorffii 190 

Pla Me ans 126, 128, 


] ‚lantago 243 


spec 
P. anni 243 


| Platylepis 154, 161 


brasiliensis 161 
; leurostachys 154, 155 
. foliosa 155 


tetraphyllum 179 
Polygnlanene 124, 194 
°olygala 194 


galioides 194 
3 Brssonls 194 


P. lancifolia 195 
P. longicaulis 194 


tenuis 194 
P. Timoutou 194 
Polygonaceae 114, 117, 
ae 176, 177 
P, acreı177 
D. insten 177 
P. Meissnerianum 177 
Polypetala 109, 
Polypodiaceae 110, 130 
Polypodium 131, 1 
P. lepi eris 


epidopteri 
P. loriceum 13 
?. Iycopodioides 133 
>. Phyllitidis 133 


P. piloselloi des 133 
ceinifolium 133 


P. 

PO ntederincene 113, 166 
Do ria 166 

D 


valis 166 
ra 248, 255 


P. ruderale 255 
. Bortulaocaoene 122.179 


>, Sen 

pP. mierantha 173 

Protium 

Br, hoptaphyium 194 

Prunus 1 83, 184 

; nn 184 
sidium 211 


>, densus 161 


269 


P. Olfersianus 161 


P. polystachyus 161 
la. 236, 237 


R 
| P. venusta 237 


i R j ans yE 
a u 
Ener SR 
+ 98 
Ds 
= 
je 


R. hypoe arpium 243 


.. 1, 182 
t. Rha phanistrum 182 
m: 208 


88 
oryllifolia 188 


er 
a 
+ 
Fu 
ie] 
=; 
2 
SR 
& 
IC) 
2% 
oo 


distor a 


Be 
[e) 
m. 
=} 
[=) 
[e>3 
m 
oo 
a 
pen 
De} 


> 
Vs 
>. 
Vv. 
Y Aomsanıa 199 
4 


183 
Rosa 183 
laevigata 183 
2% 
" Aumincnsi 224 


en 
BR, ee 


osaceae 117, 121, 122, 


184 
et 114, 123, 240 


R bruslionsis 183 
R. rosaefolius 183 
BR. en 183 


Ruellia 

R. brachysiphon 239 
Rumex 

R. Brain ie 7 
RB, 

RB; Beier 177 


Saccharum 141, 143 
S. en 


Sagina 179 


S. 179 


S 
Salvi 


Salacia 200 
=: a 200 
Salvia 228, 229 


1, 123, 201 
apotaceae 124, 
IB al 04, 205 
6 
. racemosa ak 
jaxifragaceae 116, 183 
chinus 200 


lentiscifolius 20 
terebinthifolius 200 
‘. weinmanniaefolius 200 
chizaeaceae 110, 1 
chizolepis 155, 161 
. arundin: 62 
foliosa 1 
chultesia 222 


. tretapyx1 
ee 125,128 


2 
scoparia 234 


en 


s > oglossus 6 
3 ernonioides 256 


. gra acilis 151 
R 2, Fa 


icyos 
"polyacantos 244 


. cordifolia aa 
. Glaziovii 203, 204 
lia 203 


macrodon 203 
urens 203 


S. ee bifolia. 204 


‚lien 179 
rubaceae 119, 194 

Siphanthera, en 214 - 
ordat 


S, 

Si ee 2 

5: Mae 2 
Sisymbrium 1 

S. offieinale 381 

Si isyrinehium 168, 

S. alat 


169 


A zula 169 
S. mieranthum 169 
S. palmatifolium 169 
S. restioides 16% 
S. se ecundiflorum 169 
;9 


S. mi 167 

S. lappacea 168 

S. her 168 

Solanaceae 128, 230 
3 


\ erocornum 233 
S. auriculatum 232 
S. biceps 233 
N. capsicastrum 232 
n 231 


S 
N. ee 233 
S. incarcera 232 

S. Lye opersieum, rg 
S. mamm 


S. nigru n 231 
S. en m 231 
S on 232 


eckii 232 
S. Sayımbrifolium 232 
S. spectabile 232 
S. spisifolium 232 
S. Swartzianum 232 
S. ichocn ya! 233 
S. 


S. varia abi le 

Spar ago 28, "266 

S. mier ge 256 

5 pliva 246, 254 

S. anthemidifolia 254 
Sonchus 249, 257 

S. asper 257 


S. oleraceus 257 


es'r71, 173 
S. Grisebachü 17 3 
S. nitida 173 

S. simplex 173 
Sporobolus 142, 152 
S. indicus 152 


Stellaris 179 


270 


rn 
« 


nn rr 
& 


aragu no. 173 


KRRRN 
Gr = " 
S 2023 

8 

© 

= 


DUNNU 
ee 


N 


ni: 
Stiemsterhsiiem 195, 
196 


4 


S. tomentosum 196 
aloe a 198, 199 


AR 


kilis 199 
sti ie ei 236, 237 
perforatum 237 
Siruthantus 176 
S. coneinnus 176 
E flexi caulis 176 
staphylinus 176 


„in 


5, vulgaris 176 


v a 187 
tyracaceae 117, Zu). 


D 
Styrax 221 
S. camporum 
S 
K 
Ne 
k 
IS) 


Baer 123, ring 


S. e: aule 


ee 164 
S. Ben 164 


ah 247, 255 
255 


‚257 


Ternstroemia 
. brasilie a 205 

J Tetrapteris 196 

mult ll 196 

s otundiloke 196 

: Theaceae 122, 205 

Thesium 176 

1 Shi m 176 

Ä hunbergia 239 


r 
ri 
r 
n 
rn 
|; 
14 
r 
r 
r 
rn 
r 

rn 
r 

pn 
r] 
ri 
r 

r 
n 
n 


T. alata 239 
Tibouchina 214, 215 


>] 1 
Er 245,253 
s 253 


Um 
, Utrieular 


aspera 216 
Chamissoniana 215 


u 
arg 


O8 = 
8 
&5 


en 

Le 

= 

= 

= 

3 
E35 
SE- #33 
372 
S 

8 

v 

ne 

IS 


chen 141, 144 
orphus 144 
Ber lernen 170, 171 
crassula 171 

. Cumanensis 171 
inensis W7E 


Hichosonia 2 2 251 
Gardne 

Hicholbäne: en 151 
rosea 151 


nalen ie 
ritonia 168, 
rocosmieloa 169 
rixis Fach 


brasilie 
ö inolkaei sima 


T. domingensis 139 


ex 185, 187 


ter 114,116, 219 


Ib. okalasetelin 238: 


U. A ge 
U. nerv 

en 9% 
U. pallescens 238 


YOOSHBBPAR 123, 244 


Verbenaceae ns 126.227 


Verben 
v: sr pTel 227 


Vernonia 245, 249 
V. araripensis 250 
V. argyrophylla 249 
VG aeanifolln 249 
V. cephalotes 249 


v. oxylepis 250 


en > 
a 


HN m 


petiolaris 250 
ee 250 

alzmanni 250 
scorpiiden 250 
mplex 


reger 250 
nn 187 


a 187 
ne 118, 206 
Viola 206 

V. gracillima a 
Vitaceae 118, 
Vitex 2 


927, 
KON miontevidensis 228 


| w. on in 


V. polygama 228 


Yittaria 131, 135 
V. lineata 135 
Vo ehysiacene 120, 197 
ysi 
V. ne 197 


en ia ne 


W. a, 204 


: I 


Kehaiter 247, 255 


| Winse dul 


203 
W. riflor a 203 


nm 247, 254 

5. sum 254 

X eiromarikım 254 
ium 172, Fe 


org 118; 164 


Milk IA 
maerocephala 165 
Martiana 165 

. savannensis 165 
vacillans 165 


Zea 140, 143 

Z. Mays 143 
Zingiberaceae 111, 169 
Zinnia 2 254 


1I1-1% 


Zornia 185, 18 
2. diphylis 187 
Zygostigm 3.222 
A en 222 


Verlag von GUSTAV FISCHER in Jena. 


Boden und Klima auf kleinstem Raum. Yen siner exakten 
orts auf a Wellenkalk. Von Dr. re regor ee Professor der Botanik Mit 
einer Karte, 7 Tafeln und 5 Abbildungen a en m Preis 8 Mark. 


Studien re ee gebe 


Vorlesungen über Fe en En Berücke 
Seite der Frage, gehalten an der Reichsuniversität zu Leiden. Von Dr. J. P. Dokee: 
Erster Teil: Mit 2 Tafeln und 124 Abbildungen im ee 1906. 3 
:8 erg geb. 9 Mark. ee 
Zweiter Teil: Mit 13 Tafeln und 101 Aitdungen im Text. 1908. a 
:12 Mark, geb. 1 Mark. N 


Archiv f. Rassen- u. ee 1908: 

Der Verfa asser ist außerordent h belesen in der älteren wie neueren Literatur und hat nit \ A 
Fleiß und Geschick eine Fülle von ten ie Ansichten zusamme ee ellt, so daß aa Freund ver . 
Abstammungslehre auf dieses Werk beständig wird zurückgreifen müssen. L. Plate, 


Vorträge über botanische | ee 
a, zu ee =» Lehrbuch der P 


| ee Band: Cormophyta zoidogamia.. 


Dritter se. Coniferen — er sowie 6 Dis ussion der 
>hlui er Dikotgl m. Mit 661 & Meran. In 191. 


xt... SER: 3% 
> Inhalt: I. SE Eimteitung in 
wig (München). — II. u. OL Vortrag. 
n De Goldschmidt Bee ne 
Dr. Richard Semon (Münch 
Senken, :D 


Verlag von @USTAV FISCHER in Jena. 


een von 
Dr. 6. Karsten und Dr. H. Schenck 
Pepl, an der Universität Halle. Prof. an d. Techn. Hochschule Darinstadt. 
Unter dem ge „Vegetationsbilder* acheht hier eine Sammlung von 
Lichtärucken, die nach sorgfältig | ee de nee 


hergestellt sind. ee artige Pflanzenformatione und Genossenschaften m öglichst 
aller Teile der Erdoberfläche in ihrer Eige nart zu eis sen, charakte ER dee, 
welche der Ve re ihrer Heimat ein besonderes Gepräge verleihen, und. wichtige 


ausländische Kulturpflanzen in guter Darstellu wii angaben. ist. die Aufgabe, 
welche die Herausgeber sich gestellt haben. 

ie Ausgabe erfolgt in Reihen zu e* 8 Heften in won mat. Jedes Heft 
6 Tafeln mit Text. Preis: für einzelne efte je 4 Mark, für jede Reihe 20 Mar 
(8 Hefte j je 2 Mark 50 Pfg.) Sanmelmappen 1 für jede Bas Preis je 1 Mark. 


Bis Juli 1911 sind erschienen: Reihe I— VII (je 8 Hefte) u. a IX, Heft 1—2. 
Amerika: Südbrasilien. Von H. keiner: : 1 Mexikanischer Wald 
der Tropen und Subtropen. Er G. Karsten. .) Strandvegetation Bra- 
siliens. Von H. Schenck. (I: 7.) — Moxikan > > ‚Kaktocn, pygeäte und Bu 
FE: 


meliaceen -Vegetation, re 6. Karsten u. A. Stahl. (1: 8.) — Epiphyten 
Amazonasgebietes. Von E. Ule (U: 1. ee Nadelhölzer a: 
Mexikanische Zerebligten, Von E. Stahl. au: 3u.4) — Blu umengärten der 
Ameisen am a. jenstrome. Von E. Ule. (III: 1.) \mei 


me ö :1) — aner 
onasgebi E. Ule. (IV: ie — Vegetationsbilder a S Fouerland, 
von - laseie und von Südgeorgien. Von Carl ang (IV: 3u.4. 
na. Von Anton Purpus und Carl "Albert Purpus. (1IV:7.) — Mexikanische 
Hochsipfel, Von Carl Albert Purpus. (V: 8.) — Das Innere von Nordost-Brasi- 
lien. Ernst Ule. (IV: 3.) — Chilenisch-patagonische SERIE Pannen. 
‘P. Dis u. F.W. OR (IV: 8.) Pflanzenformen aus Ost-Bolivia. Vor 
Th. Her (VII: 6u 7.) — Vegetations-Bilder von den Te Eee 
Von Carl Shottsberg. (VLLT: 2.) — Kalifornische Coniferen. Von G.Karsten. (IX:1 vr 
harakterbilder mitteleuropäischer ie breig I. Von L.Klein. - 
(Reihe u: Heft en) — Mitte Imeerbäume. Von H. Schenck. (III: 4.) — Waier: 
und Br egetation aus Mitt« ind. Von’A. TR Fleroff. (1IV:8) — Eifel 
und Von M. Koernicke “e F. Roth. (V; ı u.2),— ee en TEE 
ordrußland. \ a 3—5.) Spanie Wi) 
— Alpine Nee. 3 on H. Sohenck (VI: 5 2.6) "pn oe rn 
üsten . Börgesen. Are 6), 
wald. Von Otto Teucht, (VH: 3) — Veg ider 
TR Adamovic. (VO: _ le - 
een m 


Von 


Hi 


Otko Teiche, 1I: 3 

ne "Vo & In: Mlamoris, (IL VI: 4) 
su 

dl: 53 Yegetationstrpen 


ce er L: Greetich Ste pengehle. on Walter Busse. (V: 7.) — Vegeta 
2 Bilder vom ı Nordrand N ee, n Sahara. Von H. Brockmann-Jerosch. u: > 
% RN -Os tafı! nische Nutzpflanzen