Ü *.
DÉDIÉES A
.—. 8A MAJESTÉ DOM PEDRO
*
J. de SALDANHA da GAMA | Alfred COGNIAUX
. TONSUL BÉNÉRAL DE L'EMPIRE DU BRÉSIL EN BELGIQUE | VICE-GONSUL Bb L'EMPIRE DU BRÉSIL À VERVERS —
- PRUPPSSEUR RETRAITÉ DE BUTANIUE A L'ÉCOLE POLYTECHNUUE . PROPESSEUR DE BOTANIUE A L'ÉCOLE NORMALE DE LA MÉNE VILLE.
00 BB RIO DE JANEIRO, etc. Xi | rows | is
MÉLASTOMACÉES BRÉSILIENNES
DÉDIÉES A
—. SA MAJESTÉ DOM PEDRO II
EMPIBREHIÓUURITUDUSNDBEZPÓZSII,
PAR :
J. de SALDANHA da GAMA et Alfred COGNIAUX
esee nmm css
CONSUL GÉNERAL DE L'EMPIRE DU BRÉSIL EN BELGIQUE VICE-CONSUL BE L'EMPIRE DU BRÉSIL A VERVIERS
PROFESSEUR RETRAITÉ DE BOTAMQUE A-L'ÉCOLE POLYTECHNIQUE PRÜPESSEUR DE BÜTAMQUE A L'ÉCOLE NORMALE DE LÀ MÍME VILLE
DE RI) DE JANEIRO, eit. elt. d
(Extrait du FLORA BRA SZLIENSTS)
ues ! VERVIERS
IMPRIMERIE A. REMACLE
Aoàt 1887.
et
ü-
R DOM PEDR
[
o» to Built.
ÉMINENTES QUALITÉS
['ueuoc oujet ct sevi
*
ecle du FLORA BRASILIENSIS
Jis tepec
Li
.
i*S]
Qet epuscute est Ow. pas
*
MUR t
ed
POUR SES
U
Justement estimé et respecté dans le monde entier
B
z
4
P
4
2
z
Ps
4
i
n
:
D
O0
(
D
4
EMPERE
PATRIOTE ET CONSTITUTIONNEL-LIBÉRAL
Protecteur depuis un dem
AVANT-PROPOS.
Le premier fascicule du Flora Brasiliensis fut publié en 1840 et le dernier pourra probablement :
paraitre d'ici à peu d'années.
L'ouvrage le plus gigantesque en son genre qui ait vu le jour jusqu'i ici sera done bientót |
terminé. Un tel résultat n'eüt jamais pu étre atteint sans la constante et puissante protection. d
Souverain éclairé, aimant les sciences et savant lui-méme — Sa Majesté lEmpereur Dow PEDRO I,
— comme aussi sans les nombreux et trós importants subs ides dàs à la libéralité de son Gouver--
none
Dans ces circonstances, nous croyons ne pouvoir mieux terminer la monographie de la grande |
famille. des Mélastomacées qu'en attachant le nom de l'Illustre Souverain. Brésilien à quelques-unes -
des splendides plantes de son immense Empire et en en faisant paraitre la description et. la. figure.
dans la Flore du Brésil. ?
Nous avons l'es espoir qu "ul daignera accepter cet hommage,
T incomparable famille des Orchidées, dont s'occupe l'un de nous,
en offrir un autre plus. digne delui. — :
*
sec PO
SOS —
BP
COLTPEECECETÓ
preret
ppee ^
Peer
mo
d
DPeeeAEPPCPOPEETT
^ ei
pec
ET
«eu
EE
ei
Ó
-
-"
m
AAA
COP.
CERAM
Poe
TABULA L nues
CHAETOSTOMA PETRONIANA SALD. & COGN.
(Secr. EvcnarErOosrOvA).
C. multicaule, glaberrimum; caulibus adscendentibus, ramosissimis; ramis fastigiatis subco- |
rymbosisve, inferne longe denudatis et creberrime articulatis, superne dense foliosis; foliis arcte
quadrifariam imbricatis, internodiis 4-5-plo longioribus, triangulari-linearibus, basi non vel vix
constrictis, apice acutis et brevissime setoso-pungentibus, margine integerrimis vel rarius vix
ciliatis, utrinque glaberrimis, paulo carinatis, obscure 5-7-nerviis, nervis marginalibus et dorsali
crassiusculis callosisque; floribus sessilibus, ad apices ramulorum solitariis; calyce inermi, tubo
campanulato, segmentis triangulari-linearibus, apice acutissimis, margine inferne brevissime
ciliatis caeteris integerrimis, obscure 5-nerviis, tubum aequantibus; petalis roseis, acutiusculis;
antheris subrectis, appendice connectivi quam loculos breviore; fructu obovoideo, apice rotundato
et subintruso.
Caulis satis gracilis , trichotome ramosus, teretiuseulus , non articulatus , sublaevis , einereo-fuscus, 1-1 1? dm.
altus; rami graciles, elongati, obscure teiragoni, glaberrimi, fuscescenies. Folia utrinque laete viridia, circiter
4 mm. longa, 1 mm. lata. Calycis tubus pallide viridis vel dilute purpureus, basi rotundatus, apice vix dilatatus,
3 mm. longus, 2-21/? mm. latus; segmenta erecta, rigida, purpurea, 3 mm. longa, basi 1 mm. lata. Petala
erecto-patula, anguste obovata, inferne paulo attenuata, utrinque glaberrima, 7-8 mm. longa. Staminum
filamenta capillaria, pallida, paulo flexuosa, 3 1/? vel 4 mm. longa; antherae flavae, 2 1/? vel 3 mm. longae,
conneciivo infra loculos 1/? vel 3/4 mm. longo producto, eapillari, subrecto, basi vix aurieulato. Ovarium
ovoideum, glabrum, apice truncatum; stylus filiformis, leviter sigmoidco-flexuosus , purpureus , apice leviter
attenuatus, 8-0 mm. longus. Capsula 3 mm. longa. Semina perfecta ignota.
Habitat in prov. Rio de Janeiro : Glaziou n. 14752; ad Serra dos Orgabs altit. 1800 snetr. :
Glaziou n. 15961 et ann. 1887. n. II. — Floret Januario.
A2
/j-63/
TIBOUCHINA
3V/-2)
LPetroniana, W. Imperatoris.
At
TABULA IL Fig. I.
TIBOUCHINA PETRONIANA COGN. & SALD.
(Secr. IxvoLvcRALEs.)
T. fruticosa macrantha; ramis superne obscure tetragonis inferne teretiusculis, primum setulis
vix perspicuis arcte adpressis subsparse vestitis demum glaberrimis et sparse verruculosis; foliis
breviuscule petiolatis, rigidiusculis, ovato-oblongis, basi rotundatis, apice acutiusculis vel obtusis,
margine integerrimis, trinerviis cum venulis tenuissimis marginalibus, utrinque sub lente setulis
tenuissimis arcte adpressis sparse voestitis et vix scabriusculis; floribus ad apices ramulorum solitariis ;
bracteis saepins 6, rigidiusculis, late obovatis, apice rotundatis vel saepius emarginato-bilobatis,
margine late subpellucidis et brevissime ciliatis, dorso brevissime setulosis caeteris glaberrimis ; :
calyce setis sericeis adpressis canescentibus longiuscule denseque vestito, segmentis oblongis, apice
obtusis vel subrotundatis, margine non pellucidis non vel vix ciliatis, tubo paulo longioribus;
petalis triangulari-obovatis, apice subtruncatis et minute obtuseque apiculatis, margine brevissime
ciliatis, basi longiuscule cuneato-attenuatis; staminibus satis inszqualibus, filamentis antice
densiuscule breviterque glanduloso-pilosis; stylo inferne usque ultra medium longiuscule et
densiuscule hirsuto.
Rami robustiuseuli, erecto-patuli, fuscescentes, leviter trichotome ramulosi, inferne denudati. Petiolus
gracilis, tieretiusculus, supra angustissime profundeque canaliculatus, brevissime subsparseque setulosus,
1/2-] 1/? em. longus. Folia paiula, internodiis 2-4-plo longiora, supra laete viridia, subtus satis pallidiora,
5-1 em. longa, 2 1/2-8 em. lata, superiora sopius paulo minora; nervis saiis gracilibus, supra vix impressis,
subtus satis prominentibus, mediano leviter crassiore; nervulis iransversalibus indistinetis. Pedicelli satis
graciles, rigidiusculi, cinereo-fusci, brevissime denseque adpresso-setulosi, apice artiieulati, 1-2 em. longi.
Braeteae concavae, valde caducae, enerviae, fuscescentes, 12-16 mm. longae, 10-14 mm. latae. Calyx canescens,
iubo eampanulato, enervio, basi rotundato, apice non dilatato, 8-0 mm. longo, 7-8 mm. lato, segmentis erectis ,
rigidiusculis, deciduis, 9-10 mm. longis, 4-5 mm. latis. Petala purpurea, erecto-patula, uirinque glabra,
| ienuissime multinervulosa, 3 em. longa, superne 21? em. laia. Staminum filamenta filiformia, violacea,
rigidiuscula, subrecta, 10-12 vel 15-18 mm. longa; antherz purpurascentes, plus minusve arcuatze, apice longe
altenuaiae et paulo pallidiores, 10-12 mm. longae, 1 mm. crassae, loculis leviter undulatis, conneetivo infra - n
loculos 1-11/e vel 3 mm. longo producto, purpureo-violaceo, subfiliformi, recto, basi eglanduloso et leviter I
dilatato. Ovarium superne 10-costatum , apice 5-lobatum et brevissime denseque ecanescenti-setulosum ; stylus atro- :
purpureus , erassiusculus, leviter sigmoideo-flexuosus , 2-2 1/2 em. longus. Capsula perfecta ignota. jc
Habitat in prov. Rio de Janeiro : Glaziou n. 15997.
4
AJABULA Ili REg.iL
TIBOUCHINA IMPERATORIS SALD. & COGN.
(SEcr. INvOLUCRALES).
T. fruticosa macrantha; ramis superne obscure tetragonis inferne teretiusculis, primum sub
lente subtilissime adpresso-papillosis demum glaberrimis laevibusque; foliis breviter petiolatis,
rigidiusculis, oblongo-lanceolatis, basi satis attenuatis acutisque, apice breviter acuteque acuminatis,
margine integerrimis, trinerviis, utrinque elaberrimis laevibusque vel sub lente vix setulosis ;
floribus ad apices ramulorum terminalibus solitariis; bracteis valde caducis; calyce setis sericeis
LI T
arcte adpressis canescentibus longiuscule denseque vestito, segmentis ovato-oblongis, apice obtusis,
margine pellucidis non vel vix ciliatis, tubo paulo brevioribus; petalis anguste triangulari-
obovatis, apice oblique acutiusculis, margine non vel vix ciliatis, basi longe cuneato-attenuatis ;
staminibus satis inaequalibus, filamentis glabris vel glabriusculis; stylo glabro.
Rami graciles, erecti vel erecto-patuli, breviusculi, canescenti-cinerei, valde trichotome ramulosi. Petiolus
gracilis, ieretiuseulus, supra profundiuseule canalieulatus, sub lente vix setulosus, 1??-l em. longus. Folia
patula vel erecio-patula, internodiis subduplo longiora, uirinque pallide viridia et opaca praecipue subtus,
4-6 em. longa, 12-18 mm. laia, superiora paulo minora; nervis gracilibus, supra profundiuseule impressis;
subtus valde prominentibus, mediano paulo crassiore; nervulis transversalibus indistinetis. Pedicelli graciles,
rieidiusculi, cinerei, obtuse ietragoni, sub lente vix adpresse setulosi, apice artieulati, 1/?-1 em. longi. Bracteae
ignotae. Calycis tubus canescens, campanulaius, enervius, basi subrotundatus, superne non vel vix dilatatus,
7-8 mm. longus, apice 6 mm. latus ; segmenta erecto-patula , rigidiuscula, dorso einereo-fusea margine purpurea ,
non vel vix ciliata, 5-6 mm. longa, 3 mm. lata. Petala pulchre purpurea, patula, leviter asymmetrica ,
utrinque glabra, tenuissime plurinervia, 2 em. longa, 12-13 mm. lata. Staminum filamenta filiformia, purpureo-
violacea, subrecta, 7-8 vel 10-11 mm. longa; antherae purpurascentes, satis arcuatae , apice longe attenuatae et
pallidiores, 9 vel 10-11 mm. longae, vix 1 mm. erassae; loculis leviter undulatis, connectivo infra loculos ] vel -
4-5 mm. longo producto, purpureo, filiformi, subrecto, basi leviter inerassato et subbilobato. Ovarium ovoideum,
superne 10.costatum et brevissime denseque setulosum, apice 5-lobatum; stylus filiformis, purpureus, salis ;
sigmoideo-flexuosus, 1 1/2 em. longus. Capsula pus ignota.
Var. 8. PARVIFOLIA SaALD. & COGN.
Folia erecta, supra intense viridia, subtus satis pallidiora , 2 1/2-4 em. longa. Petala ut videtur purpureo- E s
violacea. Connectivum antherarum majorum 6 mm. longum.
A - p 0 . Habitat in prod id de rue : Glazíou n. 15082 et 15983 (var. 8.)
W
NW
VON
A
alo &
Pu e ih
| To l
Y
mu »
NR
TABULA IIL
MICONIA PETRONIANA COGN. & SALD.
(SEcr. GrossocENTRUM.)
. M. ramis teretiusculis superne leviter compressis, junioribus aculeis patentissimis elongatis vel
longissimis rigidis rectis pyramidato-linearibus papillosis densissime vestitis; foliis longiuscule-
petiolatis, rigidiusculis, anguste ovatis, basi rotundatis et saepius leviter emarginato-cordatis, apice
breviuscule acuteque acuminatis, margine integerrimis vel vix sinuato-denticulatis, 5-7-nerviis,
supra primum pilis rufescentibus brevissimis stellatis. dense vel densiuscule vestitis demum
glaberrimis laevibusque, subtus densiucule breviterque stellato-hirtellis praecipue ad nervos nervu-
losque; paniculis majusculis, terminalibus, ramis simplicibus, elongatis, undique densiuscule
floriferis, spicas subcontinuas formantibus; floribus 4-moeris, sessilibus, basi ebracteolatis et
densissime pilosis; calyce fructifero glabro, limbo truncato vel obscure 4-lobato; ovario biloculari,
glabro, apice minute denticulato, superne tantum libero.
Rami lignosi , robusti, paulo flexuosi,, ferruginei, paulo ramulosi. Petiolus robustus, obscure sulcatus, supra
non ecanalieulatus, rufescens, breviuscule denseque papillosus, 3-5 em. longus. Folia erecto-patula, internodiis
. 2-3-plo longiora, supra laete viridia et opaca, subtus ferruginea vel CInPEO- Ter UAM , in eodem jugo saepius
paulo inaequalia, 112-21, dm. longa, 8-14 em. lata; nervis robustis, supra leviter impressis, subtus valde
prominentibus, mediano paulo erassiore, exterioribus caeteris multo gracilioribus et paulo brevioribus; nervulis
iransversalibus numerosis, erassiusculis, subreetis, supra leviter impressis, subtus satis prominentibus , ienuiter
ramuloso-reticulaiis. Paniculae erectae, ferrugineae, satis ramosae, 1 1/2? dm. longae; rami patentissimi ,
robustiuseuli, ieretiusculi, basi ebracteati. Flores perfecti ignoti. Baeca nigricans, late subglobosa, leviter
8-costata, 2-sperma, 2-2 1/? mm. crassa. Semina pallide fulva, subhemisphaerica, laevia nitidaque, fere 2 mm.
lata, 1 mm. erassa.
Habitat in prov. Rio de Janeiro : Glaziou n. 1581, 9463 et 16011.
EE E
mt di
IN
]
Iu
aj
|
: 3X bir | ui
NR, mti I
AN Bun DS
M. j [oy IL 77/44
-N N
- a
p^
m/ al^"
' / 2n
PI T / " 7
ffi / Z A
/] ÁN IEEE.
/ 2" M;
"
j/
JE
yl E
/
n
'
-
J. (mA
BELLUCIA Imperialis.
TABULA IV.
BELLUCIA IMPERIALIS SALD. & COGN.
(SEcr. EunELLUcIA).
D. ramis obscure tetragonis superne leviter compressis et interdum bisulcatis, junioribus
petiolis pedunculisque tenuissime furfuracco-puberulis, vetustioribus glaberrimis laevibusque; foliis
magnis, longiuscule petiolatis, late ovatis, basi obtusis vol rotundatis, apice acutiusculis vel
brevissime obtuseque acuminatis, quintuplinerviis, supra primum furfuraceo-puberulis praecipue
ad nervos demum glaberrimis laevibusque, subtus pilis brevissimis patulis crispulis simplicibus
vol] ramulosis densiuscule vestitis; floribus majusculis, 6-8-meris, longiuscule pedicellatis, in
paniculas breves dichotomas paucifloras axillares dispositis, ebracteolatis; alabastro late pyriformi,
apice rotundato; calyce dense furfuracco-puberulo, tubo subhemisphaerico, limbo membranaceo,
in juventute floris omnino clauso, sub anthesi in lobos plures inaequales lacero; petalis irregu-
lariter obovatis; antheris dolabriformibus ; stylo crassiusculo, leviter exserto, stigmate satis
dilatato, vertice multicostato.
GUAYAVA D'ANTA BRASILIENSIBUS (SECUND. CL. SCHWACKE).
Arbor 10 m. alia. Rami robustiusculi, lignosi, elongati , erecto-patuli, paulo ramulosi. Petiolus robustissimus
angulato-sulcatus, supra paulo canaliculatus, laevis, sordide fuscus, 2-5 em. longus. Folia erecto-patula ,
internodiis 3-4-plo longiora , supra siccitate nigricantia et subopaca, subtus sordide ferruginea, in eodem jugo
saepius salis inaequalia, 1 12-2 1/? dm. longa, 11-17 em. lata; nervis crassis, supra leviter prominentibus,
| subtus valde prominentibus, mediano satis crassiore, intermediis 1/?2-] cm. supra basin limbi e medio orientibus ,
exterioribus margini proximis caeteris multo gracilioribus et satis brevioribus ; nervulis iransversalibus distantibus,
robustis, subrectis, supra leviter impressis, subtus valde prominentibus, valde tenuiterque ramuloso-reticulatis.
Paniculae patulae, 3-5 em. longae; rami erecto-patuli , robustiusculi, paulo compressi , breves , saepius bifureati ,
ad nodos ebracteati vel minulissime bibracteati; pedicelli robustiusculi, subrecti, 1-1 1/? cm. longi. Calyx
siccitate sordide ferrugineus, laevis, circiter 2 em. latus. Petala alba, patula, apice subrotundata, basi leviter
aitenuata, subenervia, inaequilatera, latere uno interdum appendieulata, 17-20 mm. longa, 1-1 1/? em. lata.
Staminum filamenta crassiuseula, subrecta, 8-9 mm. longa; antherae paulo ineurvae, 5 mm. longae, 1 1/? mm.
latae, 3-3 1/e mm. crassae. Stylus paulo sigmoideo-flexuosus, teres, ? cm. longus, 1 1/2-2 mm. crassus, siigmate
3 mm. lato. Bacca perfecta ignota.
Habitat in vicinia Manaos prov. Alto Amazonas : Spruce n. 1145 el 1457, Schwacke III. n. 374
(Glaziou n. 13830). — Floret Aprili-Maio. i iue us
——
MOURIRIA Petroniana. H
TABULA Y.
MOURIRIA PETRONIANA COGN. & SALD.
(SEcr. OrrspEA).
M. ramis teretiusculis; foliis majusculis, brevissime petiolatis, crasse coriaceis rigidisque,.
lanceolatis vel oblongo-lanceolatis, basi satis attenuatis acutisque, apice subabrupte acute longeque
acuminatis, uninerviis, nervulis lateralibus paulo distinctis; cymis axillaribus terminalibusve,
brevibus, paucifloris; floribus majusculis, 5-meris, longe pedicellatis, basi ebracteolatis; calyce
densiuscule furfuracco, ante anthesim indiviso clauso oblongo-lanceolato acuminato, tubo late
campanulato, limbo ad florescentiam. transverse circumscisso et irregulariter lacero; petalis irregu-
lariter ovato-trapeziformibus, apice subabrupte acute longeque acuminatis; staminibus non vel vix
exsertis; antheris suberectis, ovato-oblongis, rectis, superne breviuscule birimosis, connectivo satis
constricto, valde recurvo, dorso glandula parva ovata aucto, basi postice longiuscule obtuseque -
calearato; ovario 5-loculari; stylo filiformi, superne satis attenuato.
Rami erecto-patuli, graciles, longiusculi, subrecti, apice purpurascentes, inferne cinerei et rugulosi , satis
dichotome ramulosi. Petiolus satis gracilis, teretiusculus, supra profundiuscule canalieulatus, 3-8 mm. longus.
Folia patula vel erecto-patula, internodiis 2-3-plo longiora, utrinque laevia, supra laete vel intense viridia et
nitidula, subtus pallide viridia, 1-1 1/? dm. longa, 2 1/2-4 1/? em. lata ; nervo mediano Cràsso, supra non vel vix
impresso, subius satis prominente; nervulis lateralibus supra vix prominentibus, subtus indistinctis. Cymae
erecto-patulae, 3-5-florae, 2-3 em. longae; pedicelli erecti, salis graciles, subreeti, glabri, obtusiuscule
leiragoni, saepius ad medium articulati et bibracteolati, 1-1 1/? em. longi. Bracteolae fugaeissimae. Alabasirum
oblongum, uirinque longiuscule aitenuatum, 14-17 mm. longum. Calyx siccitate nigricans, tubo teretiuseulo,
basi obtusiusculo, apice satis dilatato, 6 mm. longo, 8-9 mm. lato, limbo 10-11 mm. longo. Petala erecta vel
erecto-patula, membranacea, crassiuscule uninervia, satis asymmeirica, basi vix unguieulata, uirinque leviter
furfuracea praecipue intus, cireiter 11/? em. longa, fere ] em. lata. Staminum filamenta filiformia, subrecta ,
superne satis attenuata, 10-12 mm. longa; antherae flavescentes, apice rotundatae, 4 mm. longae, 1 3A mm.
erassae. Stylus satis sigmoideo-flexuosus, 16-18 mm. longus. Bacca perfecta ignota.
Habitat in prov. Rio de Janeiro ad Serra de Friburgo : J. de Saldanha n. 7058; in codem prov. ; * 2 :
loco haud indicato : Glaziou n. 13860 et ann. 1882 n. G.
FABULAE. EXP LTUATAE
. ALABASTRUM.
FLOS.
. CALYX.
. CALYX CUM STYLO.
. PETALUM.
. STAMINA MAJORA.
. STAMINA MINORA.
. OVARIUM.
. STYLUS.
. FRUCTUS.
SIGLA
24. SEMEN.
29. INFLORESCENTIA.
m. n. MAGNITUDO NATURALIS.
J- MAGNITUDO AUCTA.
| SECTIO VERTICALIS.
— SECTIO HORIZONTALIS.
a. PARS ANTICE VISA.
l. PARS LATERALITER VISA.
p. PARS POSTICE VISA.