Skip to main content

Full text of "Dissertatio academica, in qua anthropomorpha.."

See other formats


Å 


D. D. 
DISSERTATIO ACADEMICA ; 


IN QUA. 


ANTHROPOMORPHA, 


CONSENS. EXPERIENT. FACULT. MEDIC. 
IN REG. ACADEM. UPSALIENSI, 


PRÆSIDE 


VIRO NOBILISSIMO ATQUE EXPERIENTISSIMO 


Dx Doc. CAROLO 


LINN EO, 


EQVITE AURATO DE STELLA POLARI. 
| S:æ REG. Mirs ARCHIATRO 
MED. ET Boran. PROFESSORE Rec. ET ORD: 
. Acan. PETROPOL, &c. SOCIO. 
PUBLICO EXAMINI SUBMITTIT 


CHRISTIAN US EMMANUEL HOPPIUS, 
PETROPOLITANUS. ` 


IN AUDIT. CAROL. MAJ. DIE VI, SEPTEMB. 
Anno MDCCLX. 


H. A. M. S. 
EE EE ار‎ 
UPSALIE. 


+ rn 

St RC 
nor 
ni تو‎ 


A di ipie د‎ 
امام سب‎ 55 


rt fs 


I 1 e ið rigen 


: 


2 ré 1 


Z ጭ ` ድ ^ J 
ኒ É 
هه‎ et መ“ LE Via 


EE “1 pe 08 


«eH 


1 * رو‎ 
$ ፉ i x ٠ 
ENTE Cre E پا‎ 


vw Ve 


ANE 


` SACRA IMPERIALI CELSITVDINI, 
SERENISSIMO PRINCIPI 
ac DOMINO, 


DOMINO 
EB PETRO 
FOEDOROWITTZ, 


IOTIVS IMPERII RVSSICI 
PRINCIPI HEREDITARIO, 


HEREDI NORVEGIZÆ, 
COMITI OLDENBVRGI Ac DELMENHORSTI و‎ 
SLESVICI HOLSATIÆ DVCI REGNANTI, 


PRINCIPI ac DOMINO MEO 
CLEMENTISSIMO. 


ዲ.ሪ Proavúm, PRINCEPS, fate fangvineRegum, 
Sarmatici Sceptri grande future decus, 

Ne damnes humilem, tenui quod carmine, Mufam, 
Sufpexifle TVVM non vereatur Ebur, : 

Que Majeftatem, facilis clementia. vultus; 
Temperat, Excelíos fvalit adire. Lares; 

Etfacit, ut, quamvis minus hzc fint Principe dignas 


Ante TVOS aufim depofuille pedes, 
: Cur 


Cur cgo tam mites dubitem indigitare Penates, 
 Hofpita queis Pindi eft non aliena cohors? 
Scilicet, ut galeas heic Pallas & Ægida fervát, 
Sic fimul heic florent altera dona Dex. 
[ntentata olim nunc difcit frigora laurus 
Et tolerare tuas, Sarmatis ora, nives, 
Et tuus eft Parnaffus & eft Permeffidos unda, 
Nil ub: non proprium Gracia. docta: tenet, 
Suprema late celebratum nomen ab 04 
Mittis ad Eoas Occiduasque domos. 
Talia fæcla fuis infitunt volvere Parce, 
Et pridem torquent aurea fila colis, 
TE quondam, PRINCEPS, TIBI quum data Sceptra 
capelles, 
Aonii ftabit, vindice, montis honos, 
Vindice TE, nitidis furget fua fama Camenis ን 
Certabunt orfis poffe placere novis, 
| Sic ego vaticinor; mea nec præfagia docte 
Irrita judicio. pofteritatis erunt. 
Namque TIBI unanimes addicunt omnia plaufus, 
Se TIBI Duétori jubila mille parant. 


ጨበ ———— 


O! 


O! tam longa, precor, veniant mihi tempora vitz, 
Imperii ut fafces fit coluifíc TVI. 
Turibus interea fumabit pectoris ara, 
Et Patriæ precibus confona vota dabit; 
Trifitiz nulla temeretur Purpura nube, 
Ruffica fuccrefcat TE Duce parta 13195! 
Arma ferant pacem و‎ tueantur Sceptra perennem , 
Sxcula tam grandi Principe digna fluant! 


SERENITATI TVÆ 


devotiffimus fervus 
CHRISTIANUS EMMANUEL Horrius. 


—Ó—— em 


1 = ጋው ረ ራሙ 


4 - 
X . 
B 
V Æ ü A Í X 
P L Iw "ሆ 
١ VI. ON, 


n magno hujus mundi Theatro, 
quod Lapidibus, Plantis, Anima- 
libusque opertum eft, quz ut di- 
verfifima funt.genere, ita numero 

infinita; ne unum quidem reperitur, quod ratione 


compofitionis, multiplicationis, fuftentationis چک‎ 


ordinis, luculentiflime non teítetur Ens omnipo- 
tens & omnifcium hzc. omnia mira arte fecille; ve- 
rum tamen nulli animali inter hzc varia, pervium 
eft, ftupenda hzc naturz miracula percipere & ad- 
mirari; Hominem fi exceperis. 

omo rerum curiofus, quem varietas maxime 
delectat, trahitur (fue ut medeatur indigentiz, ) 
vel mediate vel immediate ad:confiderandas res na- 


. turales, cumque illis utitur, non poteít non, earum 


admiratione capi, .& ad DEUM, earundem au&o- 


Tem, mente elevari. 


Rerum harum confideratio, Scientie Naturalis 
A {ortita 


؟---. 7م  -‏ 5 


9... ሐክ NE Ou C am 


fortita e(t nomen, quam Medici quondam fibi vindi- 
carunt, quafi omnes res naturales ipforum ob artem 
fuiffent conditæ, adeoque & hi hanc partem fcien- 
tiarum in fcholis ubique publice & privatim docue- 
runt; Perfpicaciores demum fatti & quidem hoc 
noftro avo reliqui Eruditi, hanc praerogativam illis 
denegarunt; quin & hifce temporibus ipfi Principes 
fereniffimi hanc fcientiam tanquam fuam adoptave- 
re "ን, quafi nobilifimam ac jucundiflimam, qui- 
bus etjam referenda funt maxima naturz miracula 
in unum collec, quz illi foli potuerunt a regioni- 
bus maxime diflitis, ad nos translata procurare. 
Vifus hominis ita eft comparatus, ut quz ab eo ma- 
xime diftent, nec non quz fibi fint nimis propin- 
qua, ægre cognofcat; atque perfvafum habeo, ho- 
minis vim intelligendi ejusdem effe indolis; nam. 
que fimpliciflimus pulvis, & forma hominis excel. 
lentiffima, zque difficiles funt perceptu. 

Ex omnibus quz geítat globus terraqueus, ni- 
hil magis aflimilatur generi humano, quam genus 
Simiarum; earum facies, manus & pedes, brachia 
& crura, pectus & inteftina, quoad maximam par- 
tem referunt fimilitudinem noftram. Mores illarum 
& ingeniofa inventa ineptiarum & jocorum, nec 
non imitatio aliorum (hoc eft, proclivitas compo- 
nendi fe ad guftum feculi) effingunt illas nobis adeo 
fimiles, ut vix difcrimen naturale inter hominem, & 
ejus imitatricem, Simiam fcilicet, obtineri poflit. 

Multis videri poterit, majorem effe differenti- 
am 


*) Fide Muf. Adolph. Frider, prafat. 


X- Jst Æ 


am Simiæ & Hominis, quam diei & no&is; verum: 
tamen hi, comparatione inílituta inter fummos 
Europe Heroés, & Hottentottos ad Caput bo- 
næ fpei degentes, difücillime fibi perfuadebunt, 
hos, eosdem habere natales, vel fi virginem nobi- 
lem aulicam, maxime comtam & humaniflimam, 
conferre vellent cum homine fylveftri & (ibi reli- 
&o, vix augurari poffent, hunc & illam ejusdem . 
effe fpeciei. — Rudes & qui educationem non 
funt fortiti homines, magis, qua mores, diftant 
ab ilis, qui periti funt aCionum vitz, magis 
inquam, quam Pyrus fylveltris afperis fuis acu- 
leis & fru&tu auftero differt ab arbore, quz in hore - 
to circumfoffa læta viret. 

sunt varii homines reperti & ingeniofe defcri- 
pti, qui omnem fuam vitam in fylvis inter Bruta . 
egerunt, quorum heic loci, primus nominandus eft: 

I. Puer cum URSIS repertus, in magno Duca- . 

tu Lithuaniæ, anno reparatæ falutis 1661. 

| II. Puer LUPOS inter correptus, anno 1544. 
in Haffia. 

HI. Puer inter BOVES inventus in Bamberga, 
& a Camerario defcriptus. | 

IV. Puer inter OVES in Hibernia ex occafione 
comprehenfus, cujus dedit defcriptionem Tulpius. 
Ut fcientes prætereamus puerum Hannoveranum 
A:0 1719. puerosque montis Pyrenær anno 1719. & 
puellam Cazapanicam د‎ cæterosque ejusmodi in 
multitudine occurrentes, qui omnes in eo conve- 


nere: 
A 2 Lo 


٢ ፡ RT E E M OCURRE ን LES 


X ( 4C x 

1:6: Quod /oqui prorfus. non potuerint 

4:0 Quod omnes fuerint birfuti. 

3:0. Quod. manibus. & pedibus. innixi cucurre.. 
rint, arbores fine mora confcenderint, ad occur- 
(um hominum attoniti: fa&ti fuerint, fimiliores be. 
ftiis & fimiis, quam fibi ipfi; unde etjam fa&um eft, 
ut difcrimen naturale inter has & fimiarum genus 
ponendum , ægre.omnino obtineretur.. 


Non quidem me fugit;. quam ingens fit: difte-- 


rentia inter brutum & hominem;utrumque fi parte 
morali confideraveris. Eft homo illud. animal, 
quod rerum omnium Au&or,. DEUM loquor; ani- 


ma rationali: immortali: ornare. haud. eft. dedigna-- 


tus, nec difplicuit: illi hunc: ceteris adoptare 
animalibus, cui & vitam: refervaret nobiliorem; 
& quz funt reliqua, pia & tranquilla mente con- 
fideranda ; verum hzc. omnia alium fibi vindi- 
cant locum; mihi incumbit, ne cum futore ultra 
crepidam. afcendente;. fines juftos tranfeam, mane- 


re intra limites præfixos, id. eft, confiderare ከዐጠኑ- 
nem, refpeétu omnium: partium corporis, 6 


{ 


Naturæ confultorum;: quo 18620, vix unicam depre- 
hendo: notam, qua homo defcerni. poffit a fimiis, 
nifi. forte laniariis folis dentibus diftantibus difcre- 
peta fimiis, quod experientia. quondam determina- 
bit, cum neque facies, neque pedes, neque ere- 
&us inceflus , neque aliud. quidquam in externa 
trutura: hominis. difcrepet. ab omnibus Simiarum. 
fpeciebus. 


Genus. SIMIARUM communiter: dividitur in 
tres. 


۸11 ۰۰ i 
ue ከ ከ የጐ 


tres phalanges, quarum primam Cels. uz 
caudas habent longas, & vocantur Cercopitbeci, Íve- 
tice. Markattor j: fecundam, quz habent caudam 
brevem, & quafi. mutilatam;. ör nuncupantur Pa- 
jones, fuctice Babianer ; tertiam quz nullam 
` forti funt caudam, & proprie nominantur Siig; 
| fuetice: Ápor- HiGE solu AT: 
| Globus: terraqueus videtur imprimis conftare 
tribus diverfis Elementis:: nimirum Abyflo aqua- 
rum, Continente.terra & umbrofa Sylva.. Quod fil- 
vas attinet. obfervari meretur, arbores intra Tro- 
picos crefcere frequentes & celfas, & qua cacumi- 
na, plantis repentibus ita: complicatas effe, quz 
- eisdem adeo ar&te alligant,ut fi centum detruncave- 
- tis arbores, omnes tamen ereftæ (tent, nec poffint 
profterni: namque vertices arborum; vinculo plan- 
tarum fcandentium ita combinantur, ut nequeant 
ieparari; nominafle quoque juvat, ignem: filvis his 
fempervirentibus, nihil. damni. inferre pofle; ter- 
ræideoque plerumque in Indiis. tegitur quafi 0 
fuo, columnis impofito,. ut: homines poflint- fub 
umbra illius, quemadmodum in tepido biles. ob- 
ambulare ፎር recumbere; aliter nec: fieri poffet, ut 
` æltum. hunc folis. fuftinerent. & perferrent incola. 
In tertio hoc climate, fimiz agunt populum & in- 
Colas, fuamque ibidem habentes rem publicam pro- 
` priam, fru&tus in agris fuis decerpunt, & olera fua 
teneris foliis, & deleflant fe fingulæ, fuo maxime 
genio indulgentes, nutriunt prolem fuam inter can- 
tantes Aves & femper confabulantes Pfittacos, ma-- 
| À 3 xime- 


A ee 


ximeque abhorrent a damno, nidis volucrum, in- 
ferendo. 277 
SIMIARUM lepida nobisque fimillima gens 
eft: l'acie nuda, Humeris mediantibus claviculis 
divaricatis, Mammis duabus in pectore, Manibus 
in digitos divifis & Ungvibus rotundis armatis, Ci- 
liis in utraque palpebra, immo Uvula, Utero, Mu: 
fculis, licet non loquantur, loquelz nobifcum con: 
veniunt & a Brutis differunt; ere&i fæpius etiam 
pedibus pofterioribus tantum incedunt; manibus 
cibum legunt & ori admovent, vola concavata for- 
bilia hauriunt, & manibus deficiente aqua puteos | 
fodiunt; omnivorz funt uti nos: Edunt enim non 
tantum eadem vegetabilia, uti olera, fruðtus hor- 
reos, nuces, glandes, flores facile omnes, ra- 
dices & bulbos, panes, pultes, bellaria, jufcula, 
la&ticinia, fed et cochleas & oftreas quas lepide ope- 
riunt, infecta, ranas immo nonnumauam etjam car- 
nes. Pediculos continuo venantur, (odes auferunt 
a corpore; Lufibus uti pueri continuo dele&anrur 
& faltibus præftantiflimi funambulones , lepidi 
ubique gefticulatores, ad quos numquam fatis 
ridetur. Natura fua funt malevolæ, in malum o- 
mne proclives, furto admodum deditz, libidino- 
fifimz, etjam uterum gerentes; injuriarum omni- 
um admodum memores, nec facile reconciliandz; 
protervz femper, fed (imul timidi cacatores; ftulti- 
tiarum etjam omnium imitatores; difficile cicuran- 
dæ,amant & fuos pullos tum mater,quam ipfe pater, 
etjam poft novum puerperium.Horrenta ነ 4 
| er- 


X 7፡0. ua : onn 


` Serpentibus, & quod mireris,a contagiofis febrici. 

tantibus. | 3: 
Longior forem, fi ritus & mores fimiarum hic 
loci narrarem: pauca tantum loquar de noftris ut 
ira dicam propinquis, five de illis ex genere fimia- 
rum, quæ-æque ac nos refa itant, duobusque 
ftant pedibus, immo quoad phyfiognomiam & 
plantam manuum nobis fimillimz funt: quatuor 
harum efle nationes, ex hiftoria earumdem mihi 


innotuit. 
I. PYGM/EUS, 
SIMIA ecaudata ferruginea, capite lacevtisque pilis reverfis.. 
Homo fylvefiris. Edw. av, 5. þ.6.#. 213. ' 

Fygmæus a nobis propinquitate longius rece- 
dit,cujus & pulcram imaginem Edwardus loco alle- 
gato nuperime dedit, depiftam, fecundum exem- 
plum; quod Londini in Mufeo Sloaneo, confpi- 
ciendum, fiftitur; cujusmodi etjam aliud fpecimen 
idem laudatus D. Edward nuper Nobiliff. D. Præ- 
fidi dono obtulit. Pygmæus hic Londinenfis juve. 
nis adhuc fuit, tantum quinque fpithamas longus. 
Nates illius non funt calvæ vel potius, non funt 
ita comparatz , quemadmodum plurimarum fimi- 
arum; Caput illi rotundum, ut homini; . Frons nu- 
da, nec pilis obtefta; Nafus autem depreflus, ad 
fimilitudinem Hottentotti;  Crizes e cervice, fu- 
pra verticem, frontem verfus, deflexi eunt, &ita 
inclinati pendent deorfum ante aures ነ ያ7/7 lacerto- 
rum inter cubitum & palmam, reflexi verfus cu- 
bitum vergunt,ita ut utrinque occurrant in ۸٢ 
otus 


parue we TS ۸11 


Totus colore „et ferrugineus .non .diffimilis lateri 
bene co&o; habitat in Africa; vivendi rationem ) 
፳- qui ejus fint mores, prorfus ignoramus. Ex 
manibus illius pofterioribus, five pedibus, qui ad 
manus noftras fimilitadine prope accedunt, appa- 
ret, illum magis convenire cum Simiis, quam .no- 


bilcum. ") 
1. SATYRUS. 
SIMIA ecaudata fubtus nuda abdomine gibbofo. 
Syf. zat. 10.:p. 25. 7. 1. 

Satyrus eft quoque incola Africæ, in Europam 
ex Angola adveCtus: hujus duas habemus egies: 
unam anus ætate confeftæ, quz viva delineata fuit 
apud Principem Arau(ionenfem, Fridericum Henrici 
Filium; reperitur ea in Tulp. obf. Lib. 3. Cap. só. de- 
fcripta ፳፲ delineata. Alteram puellz, elaboratam a 
Scotin,Londini 1738, quo viva fuerat translata. Hæc 
in eo diftinéta eft abilla,quod breves habeat capillos 
in capite &-dorlo; verum facies, frons,aures, pectus, 
abdomen, brachia & crura,funt pene nuda;nec capil- 
lis obduéta. Præcipue cognofcitur magnitudine ab- 
dominis, quod tumidum gerit, virginem licet a- 

'gat; 


*) Sibi perfuafam vult Claviffmus D. Edwardus Py- 
gmaum eandem elle [peciem cum Satyro, quamvis pili in 96 
teflacei im boc fufci; mos nibil quidquam de vivis mon vifis 
pronunciamus; cum vero ፻፲" Tulpius C? Scotinus in figuris 
fitis conveniant, qui ipfi autoptæ fuere, dubium elfe nequit 

uin eandem [peciem uterque proponat Cum vero Pygmeus 
dmardi arðiori fit compage, EP undique bir[utus, 7 
dem difliu&ium dedimus, donec certiora innoteftant. 


E 2" ) #ቓጂር ox | 
gat; eltque adeo maxime in eo diverfa á ከ001 
generis puellis Junceis. Et quia hac habet manus- 
loco pedum pofteriorum, non vellem cum illa ali- 
quam jungere propinquitatem. Æquat nos magni- 
tudine, vel quinque eft pedes longa, mufculofa & 
torola, ita ut cum viro valido lü&tari audeat, 
vimque inferre generi noftro non dubitet,adeo ut 
nullz feminz fuftineant fole intrare (ilvas, quas 
incolunt hi Simii mares. Sunt infuper elegantes & 
mundi, inceduntque ere&ti.  Prehendebat hec 
Tulpiana vas potorium una manu, fuftulit oper- 
culum altera, dimidiumque eduxit, os fuum pal- 
ma abítergens; cum cubitum iret, caput pulvi- 
nari fuperinjecit, ftragulo humeros cooperuit fuos, 
& ad modum honeftæ matronz, tuta quievit. Præ- 
terea nihil mihi cum illa negotii. 

| 11], LUCIFER, 

HOMO caudatus vulgo diftus. Syft. nat, vo. p. 24. 

Hic majorem fibi nobifcum vindicat affinitatem 
quem his adjiciam ob ftru&turam conformem,quam- 
vis caudatus fit. Degit hic in quibusdam India 
Orientalis infulis , propioribus ad Polum AntarGi- 
cum: etjam praebet fe hic confpiciendum in Nico- 
bar infula, inter Bengalam & Sumatram, item in 
Java, qui quidem non adhuc paffus e(t, fe ab ullo 
Piétore rite exprimi. Effigiem illius, eamque uni» 
cam reperi apud Áldrovandum. Digit. 249. quam 
fibi ex India Orientali comparavit. quz caudam 
longitudine pedum fert, cum tamen plerique au- 

€torum abbreviatam effe tradunt. 
B Varii 


% 


Sex Je ( x ን a 


Varii peregre proficifcentium hujus mentio. 
nem fecerunt ), interque hos Nicolaus Matthæi 
filius Képing, Svecus, quiin itinere fuo, hunc co- 
ram intuitus eft, marem feminamque haud male de- 
fcripfit, dum hanc in fententiam loquitur: Erat 
gens horrida & tetra, flava, intermixta nigredine, 
ac quemadmodum feles, caudis inítru&a, quz ta- 
men nuda erat, atque huc & illuc difcurrebat, 
ad imitationem felium. Cum ad littus appuliffe- 
mus, ftatim nos adierunt in navibus, afferentes fe- 
cum quosdam Pftracos erithacos ን quos permutare 
voluerunt, rebus quibuslibet ferreis; cum vero 
animadvertiffent neminem fecum mercari velle, 
ftatim colla Pfittacis fuis frangebant, & crudos co- 
ram devorabant. ‘Tandem tanta multitudine con- 
{cenderunt naves, ut malum ab illis metueremus, 
unde bombardas folvimus, quibus folutis, pleri- 
que fugiebant; manentes autem , propius ad nos, 
in navi fine metu acceflerunt, omnesque perqut 
fivere navigii angulos & loca in illa abdita omnia, 
auferentes terramenta quzvis vifui illorum obviam 
fatta. Contigit autem, ut Gübernator navis, qua 
veði fuimus, continentem quinque comitibus fibi 
adjunétis ; fcapha peteret, vifurus , fi quid quod 

efl 


*) Bont. Jav. 85. de hac. Jz infula Borneo, in regno 
Succodana dito, homines montani caudati in interioribus rer 
gni inveniuntur, quos multi e noflris in aula Regis Succoda- 
ne viderunt. Cauda autem illis efl prominentia quedam 5 
coccygos, ad quatuor vel amplius pr excrefcens, eodem 
modo quo truncata cauda canum, fed depths. 


efai edet , hic locorum inveniretur ነ cum. autem 
per integram noctem abfuiffent , morz impatiens; 
Dominus navis cymbam majorem, hominibus re. 
fertam duobusque tormentis bellicis inttru&tam و‎ 
fummo mane ad continentem mifit. Cumque in 
terram tranfiliffamus, & tormenta adduGta, femel 
irerumque. explofiffemus, homines hi caudati fil- 
vam & tugam petebant; ac tum demum triftes com- 

erimus fcapham in partes minutiflimas diffe£tam, 
& clavos ablatos. Deinde animadvertebamus fu- 
mum in monte, quem {tatim fcandebamus , nihil 
aliud invenientes, quam. comitum noftrorum offa 
&reliquias, quorum carnem hi pagani, (ine dubio 
devorarunt, illis mifere maétatis; redibamus igitur 
attoniti & ftupefacti, narraturi vifa remanentibus 
innavi. Utinam aliquis autoptes peregrinator, qui 
tres orbis incolas adit, in fe fufciperet horum ከኑ 
ftoriam naturalem rite & dilucide proponendam, 
quo adeo fingulare animal rite innotefceret Natu- 
ræ confultis *)! 

TROGLODYTA. 
HOMO no&urnus. Syft. Nat. xo. p. 24. 

Filii hi tenebrarum, qui diem loco noétis, ér 
hanc in locum diei fubítituunt , videntur mihi, 
proxime ad nos. affinitate accedere. Hi, inde uf- 
que a temporibus Plinii, qua nomen innotuere, 

ከ. at. 

ችን Maupertuis Oeuvr. 2. p.351. dict bos genus quaft 

medium inter Homines €? Simias confiitueve, [eque libentius 

eum bis tranfigere velle borulam, quam cum elegantif mis 
Europe ingeniis. 


- JC + 


atque in ZÆthiopia د‎ Java €? Amboina , in Ophir 
monte Malaceæ, infulisque que Ternateæ nuncu- 
pantur, nec non aliis in locis, plerumque in ca- 
Vernis fubterraneis, degunt . Bontius in Javain- 
fula depinxit illos; fecundum exemplar vivum **). 
Puero novenni hi multo majores non funt; qua 
colorem candidi, neca fole tofti, quia notturni 
femper oberrant ; incedunt ere&o corpore , 
æque ac nos; pili capitis eorum breves, & natura 
cincinnati, non aliter ac Mauri, fimul gutem funt 
albi; oculi illorum orbiculati: pupilla & iride au- 
rea, quod peculiarem in iis meretur obfervatio- 
nem. Palpebræ antice incumbunt , unde vifus il- 
lorum obliquus & lateralis; fub palpebra autem, 
fupcriori, habent membranam niCtitantem, 724 
admodum urfi; no&uz & alia animalia no&u va- 
gari folita, quæ proprietas 1105, ut precipua no- 
ta, a nobis diftinguir. D. D. Præ/es conveniebat 
quendam in Belgio , revertentem ex India Orien- 


tali, qui afferebat, 15 illos coram intuitum fuifle 
| | in 


“መ ጸር  .. ms 
*; Plin. lib. 5. c. 8. Troglodyte fþecus excavant; bæ 
ilis: domus; vitus ferpentium carnes; ffridorque mou vox , 
adeoque fermonis commercio carent, 
. ጭሠሳ Bontius jav, 84. de hac fpecie: vidi ego aliquot 
utriusque Jexus eretfe incedentes , imprimis feminam (cujus 
figuram exbibet) tanta verecundia ab ignotis fibi bominibus 
occulentem, tum gquogue faciem manibus Legentem, ubertim- 
que lacrymautem, gemitus cientem የፖ ceteros humanos 4- 
us exprimentem, ut nibil ei bumani 06/6 diceres preter 
loquelam. Loqui autem eos easque pole, [ed non velle, ne ad 
llu cogerentur, ajunt Javani. 


3t Desc X 


in Java, cujus defcriptio, quam dedit illorum ; 
concordabat ex afle cum itinerariis; preterea dixit 
hic, plicam cutis ex inferiore parte ventris penden- 
tem operuiffe pudenda femine: qua in re diffimi- 
les non. funt ab Hottentottis , qui caffariam inco- 
lunt; idem retulit, illos habuiffe dentes omnes 
approximatos, neque laniarios diftinétos & fpatio 
feparatos a reliquis dentibus. Nuperrime autem D. 
Brad ex itinere fuo feptenni Indico redux, certifi- 
me afleverabat, harum brachia longiora effe quam 
in noftra gente, & manuum digiti demifli ipfa ge- 
nua attingere, dum in nobis tantum dimidium fe- 
| moristangunt. Hilaticant infpeluncis fuis interdiu, 
| & pene cæcutiunt, antequam ab hominibus corre- 
pti, pedetentim adfvefcant luci; no&u diftinéte vi. 
dent, quod indicio eft, pupillam illorum magis 
.effe dilatatam noftra; in tenebris res fuas curant, 
furantur ab hominibus quidquid occurrat, & ad 
rem fuam familiarem augendam pertinere, ducant; 
quare incole in his oris absque mifericordia illos 
tanquam fures perniciofiffimos trucidant, enecant- 
que, ubicumque illis obviam fatti fuerint. Pro- 
pria utuntur lingua, quam loquuntur fibilando , 
adeo difficili, ut vix ab ullo edifci poffit, nifi forte 
longiori cum illis confvetudine ነ noftra autem lin- 
guæ addifcendæ adeo funt, ex narratione quorurf* 
dam,inepti,ut nihil eloqui poffint, præter particulam 
afirmativam & negativam.Quidam auctorum con- 
tendunt, illos confeflos fuiffe, fe olim imperitalle 
populis in hec; mundo; deinde autem ab. homini-. . 

B 3 bus: 


r 


kk. AM 


bus fuiffe eje&os; nunc fpe viventes , illud tem- 
us affore, quo imperium ami(Tum recuperabunt ; 
fed ad calendas græcas *). Multis in locis Indiæ 
orientalis, in ædibus excepti ufurpati funt, qi em- 
admodum pueri, ad mandata leviora rei domefticæ 
curanda, e. g. ad portandam aquam, quadrasque 
inter epulandum afferendas & auíterendas. Lau- 
datus Kóping intuitus eft talem in Amboina, a Gu- 
bernatore navis acquifitum , qui primo tempore, 
poftquam captus fuit, cibum cotum edere nequi- 
vit, nec lucem adfpicere ; cumque itaret, pedes 
alte tollebat , non antea in fuis fylvis pavimento 
adfvetus plano in qüo ambularet.  Inclytus ille 
Rumphius narratur habuiffe talem in domo fua, 
per tempus o&o annorum; fed deploramus opus 
illius de animalibus deperditum effe, quod fine du- 
bio adeo præftans & excellens fuiffet, ac idipfum 
e(t, quod edidit de Conchiliis & Plantis Indiz O- 

rientalis. i 
Quoniam itaque nemo fine deleétatione á 
admiratione fingulari fpe&are potet diver- 
forum Simium vivendi genus prorfus ridiculum 
& curiofum,necefle eft, neque hos,quos jam memora- 
. . vimus 


= *) Dalin in oratione Acad. R, Holm. de hac: In media 
Africa genus bominum invenitur niveum, cui Pili albi con- 
tortuplicati, Aures longe, Palpébræ incumbentes, Oculi or- 
biculati iridevofea pupillaque membrana flava pellucida ; vi- 
fus lateralis in utrumque latus fimul; melior tamen in tene- 
bris quam in luce ; vite curriculum 25 annorum. Corpus 
exiguum, Hos loqui €? cogitare, terramque fui cauffa حم‎ 
tam, cujus dominium fe tandem oltenturos /perare. 


په ) ولا( 2ሉ‏ 


vimus, quique hominibus funt fimillimi, fine ftu- 
ore mentis, ab ullo natura perito, confiderari pos- 

E Quamobrem mirari convenit, unde fa&um fit, 
ut fciendi cupidus homo, reliquerit hos, hucusque 
fuis in tenebris, nec voluerit, vel tantilla ratione 
cognofcere "Troglodytas, proximz fecum propin- 
quitatis. Multi mortalium, fuos terunt dies in ftu- 
dio gulz atque ventris, & anxie id unice cogitant, 
quomodo vitum & opes, utcumque corra- 
fas, fuis cumulent; nec aliter fe res habet in 
maxima parte illorum, qui navibus Indias petunt; 
quibus folis hoc contingit, ut invifant genus Troglo- 
dytarum : hi lucro tantum inhiantes, infra fuum ne- 
gotium reputantes, rerum naturalium fcrutari na- 
turam & rimari æconomiam. Sed quid quæfo es- 
fet convenientius objectum delectationis , vel 
Monarchz cuilibet, quam domi fuz, coram in- 
tueri animalia, qua numquam fatis demirari poffu- 
mus. Quam facile fieri non poflet, ut Rex, ho. 
rum potiretur, ad cujus nutum certando integra 
flectitur gens 7 Neque parum conduceret Phi- 
lofopho, fi aliquot dies cum aliquo horum ver- 
faretur, exploraturus, quantum vis ingenii huma- 
ni, horum fuperet, unde pateret, difcrimen Bru- 
tum & rationalem inter; ut praeteream , lucem, 
fcientiæ naturalis peritis, ex perfecta illorum de- 
fcriptione, orituram. Quod me attinet, dubius 
adhuc fum, qua nota charafteriftica Troglodytæ 
diftinguantur ab Homine, fecundum principia hi- 
ftoriz naturalis; adeo enim propiaqua funt hzc in- 
ter 


Cox‏ ې 


ter Hominis & Simiz genera quoad ftru&uram 


corporis nudiufculi: faciem, aures, os, dertes, 
mantüs, mammas; nec non cibos, imitationes, 


gefticulationes, imprimis in iis fpeciebus quz ere- 


&z incedunt & proprie Anthropomorpha dicuntur, 


ut nota difficillime reperiantur pro genere fuffici- 


entes. „Novi equidem, quod Simiz cauda inftru- 
antur, etjam quæ ecaudatz dicuntur uti Sylvanus, 
cui cauda breviflima adeft, quamvis non manifefta ; 
at vero neque cauda ullibi charattererh generis 
præftabir. Quidquid fit, nullum genus Brutorum 
adeo prope Homini accedit,* quam Simiz & impri- 
mis Anthropomorpha, in quibus non modo mira- 
mur fimillimam nobis (taturam, fed & mores fi- 


millimos, dum ከ፳ natos plus quam paterno fo» . 


vent affe&u, eos ulnis gerünt, in finu fovent, 
curant, defendunt, non modo Mater, 
fed & ipfe Pater. 


Simia quam fimilis turpiffima beftia nobis, 
ENnIUs. 


M 
ANN 
RAI 


0/21 

M 1 
Any 
{| "mi 


f n 


3. SATYRUS ٨