Na coisichean, no, An t-slighe leathan agus an t-slighe ainleathan : comhradh eadar Rufus agus Gaius = The travellers, or, The Broad and narrow way : a dialogue between Rufus and Gaius

p * %-

H.M.i5'0(K/).

.y ^CA-4

EXUBWS

/ò^o

THE CHRISTIAN ATONEMENT.

lOBAIRT.RElTlCH A CHREIDIMH
CHRIOSDUIDH.

Tha nis corr is qchd-ccud-Llcug bliadlina o na dli' fhoillsich-
cadh losa o NasarL't, (ainni tlieagamh air an tric an cuala sibh
iomradh,) am measg nan ludliach. Blia !)iutl)as an neach
chomharraiciite so, o thoiseach gu deìrcadh gun choimcas:
o thuiteam an duine ciia robh aig neach riamh air thalamh a
leithrd. Cha bu bhiuthas e dh' fheudta choimeas eadhon ri
biuthas a chuid is fearrdo dhaoine — coimeasgadh do mhaith 's
doolc: bha e gu h-iomlan neo-chiontach gun niheasgadh,
gun smal: "Bhaeniomha, neo-Iochdach, neo-tI;ruaiilidh,
agus air a sgaradh o pheacaichibh." — " Cha d"rinn e peacadh,
ni mo a fhuaradh cealg na bheul." Db'fhairtlich air a naimh-
dean bu nrilio — oir bu liv)nnihnr iad a dh' fhuathaich e gun
aobhar — dh" fliairilicli orra riamh peacadh a dhearbhadh na
aghaidh. Cha d fhuair am brcitheamh, am feadii a thug e
suas e d' am mi-run, " coire air bith ann ;" dh' ionnlaid e
'lamhan o 'fhuil: agus an ccalgair a reic c, chroch se e fein,
airdha bhi aira bhioradh !e choguis, a chionn, a reir aidmheil
fein, gun do bhrath e'n " fhuil neo-chiontach." Far am bheil
giulan coimhhonta is comharra c gu' bheiJ buaidhean an anama
coimhlionta. An Ti a blia na idle chaithe-beatha gun fhaiU-
inn, bha e gun f haillinn mar an ceudna na chridhe. Chunnaic
an Dia naomha agus uile-fhiosrach ann an anam losa fior-
ghloinne iornlan a lagha.

Ged bha 'neach sonraichte so, mar so, gu h-iomlan nco-
chiontach, gidheadh bha e comharraichte arson a bhochduiiin,
agus bha a bheatha lan do mhasladh, agus do fhulangais ioma-
gneitheach, gus na chuir bas craiteach, maslach, agus, do reir
Jagha nan ludhach, niaUuichte, crioch uirre: Tha chuis coltach,
cuideachd, gun robh inntinn an diomhair buailteach do spairn
cho cruaidh 's nach b'urrainn gum b'iad fhulangais dn leth a
mach, aon cliuid san àm a bha lathair no bìia ri teaclid a b'
aobhar dhoibh. Is tìrinn i, a reir cachdraidh, nach gabh
aicheadh gun d' fhuiìing e; ach is firinn iongantach i: Am
bheil ihu 'g aideachadh gun robh losa neo-chiontach? — Cha
'n eil mi ciallachadh do na peacaidhean a chuir a naimhdean
as a leth, ach am bheil thu 'g aidmheil naomhachd iomlan a

bheatha ? Ma tha ciod an riasan a bheir thu arson f hulang-
ais? Ciod an riasan a bheir tiiu gum fuilingcadh, agus gun
euirte gu bàs neach neo-chiontach fuidh riaghladh an " De
chothromaich leis an ionmhuinn ceartas?" Cha 'neil cuis
na cor eiie ann ris an samhhiich sinn e. Tha e fior gu bheil
daoine maith, ann an cursa freasdal De, air uairibl) a' fulang,
'n uair a ta na h aingidh a soirbheachadh ; ach cha leoir so:
'n uair a tlieir sinn gum bheil aon d'ar co-chrcutairibh maith,
cha 'n eil sinn a' ciallachadh maith ann an seadh coimhlionta,
ach an coimeas ri muinntir eile: cha'n eil sinn a' ciallachadh
neo-chiontach, oir " pheacaidh na h-uile, figus tha iad air
teachd gcarr air gloir Dhe;" agus ciod ?.ir bith amhgliar a tha
aon do shliochd Adhaimh a' fulang, tha e gu neo-chriochnach
nis lugha na tha pheacadh a' toilltinn. An aon fhocal, tha ful-
angas, a reir ar barail-ne air riaghladh an De naomha agus
chothromaich, do-sgarraidh o chionta. Mar peacaiclieadh na
h-uile cha bhiodh aon chuid fulangas no bàs ann.

Is eigin duinn, uime-sin, a ghabliail oirn a radh nach b'ann
air a siion fein a dh' fhuiling Criosd; — 's e sin, nach b'e olc
sam bith a bh'ann fein a b'aobhar d'a fhulangais. Ciod a
b'aobhar dhoibh, nia ta? Ciod a chrioch a blia iad gus a
fhreagairt? — Cha riaraich e gu bràth inntinn neach a radh
nach robh iad ach a chum eisimpleir fhagail againn air foigh-
idin agus air cruadal, no 'chum a threibh-dhireas a dhearbh-
adh ; cha riaraich so gu brùth inntinn neach a bheir fainear
am bcachd neo-chubhaidh a ta e 'toirt air riaghladh Dhe gum
pianadh eneacha bha gu h-iomlan peo-chiontach, gun tighinn
idir air staid aird an Ti a dhThuiIing: oir bha agartais losa o
Nasaret anns an rathad so co iongantach ri maise na naomh-
achd a bha r'a fhaicinn na chaithe-beatha. Thug c suas gu
'ni b'e fein Criosd, am Mesiah, no Aon ungta Dlie. (a) Am
feadh a ghairm e dheth fein, air a chuid bu trice, 3Iac an
duine, — tiodal a ta ann fein a' ciallachadh ard-cheannas araid
osceann clann na'n daoine 's a choitcheann — labhair e uime
fein mar neach a thainig o neamh, agus a bha air neamh
eadhon am feadh a bha e air thalamh;(è) — mar neach aig an
robh bith roimh laithe Abrahaim, agus sin cuideachd ann an
cainnt a tha co-fhreagradh do'n chainnt a tha cur an ceill
Fein-bhith lehobhah ; (c) — mar Mhac Dhe, leis 'n do thuig a
naimhdean, 's cha d'aicheidh se fein e, gun robh e ga dhean-
amh fein co-ionnan ri Dia;(c?) — mar aon ris an Dia bha e 'g
radh a b'athair dh'a, leis 'n do thuig iad, agus sin gu ceart, gun

(a) Eoin iv. 25, 26. x. 24, 25. Matt. xvi 16, 17, &c. (6) Eoin iii. 13.
(c) Eoin viii. 58. Ecsod. iii. 14. (rf) Eoin v. 17, 18, &c.

3

robh e 'camall a mach gum b' e fein Dia. (e) Gach ni a
thubliairt e uime fein a thuilie air so, dliearbli e ie iomadh
miorbhuil cumhachdach, a cliuir a' teagamh nach robh agairt-
ais air an steidheachadh air dalmachd, ach gun rohh Dia
maille ris.(f)

Ciod, ma ta, a their sinn ris na nitlie so ? — A radh gum
fuilingeadh a leithid so do neach, eadhon a chum bais, mar
chaidh clieana 'mhincachadh, is smuain e, ma bheachdaicheas
sinn gu ceart air, a tha iongantacli agus uan.harra ! Beachdaich
gu duraclulach air, a Leugliadair, ann a t-inntinn, agus an deigh
sin thig maille rium a dh' fhaicinn a mhìneachaidh a ta na
Scriobtuìrean a' toirt air an diomhaireachd so — an riasan a
tha iad a' toirt arson fulangais agus bàs an Neach iongantaich
so.

Cluinn a chunntas fein m'an chuis, ann am briathraibh lan-
shoilleir, agus a ta cordadh ri cainnt a h-uile h-aon a scriobh,
fuidh dheacadh Spioraid Dhe, m'an chuis cheudna. " Thainig
Mac an duine dh'iarraidh agus a thearnadh an ni sin a bha
caillte."{f7) — Mar a thog Maois suas an nathair san fhasach,
is ann mar sin is eigin do Mhac an duine blii air a thogail
suas ; chum 's ge b'e neach a chreideas ann, nach sgriosar e,
ach gum bi a bheatha mhaireannach aige."(/i) — " Is mise an
t-aran beo a thainig a nuas o neamh : ma dhitheas neach air
bith do'n aran so, bithidh e beo gu siorruidh; agus an t-aran
a bheir mise uam, is e m'fheol e, a bheir mi arson beatha 'n
t'Saoghad." (i) — " Cha d'thainig Mac an duine 'chum gun
deantadh frithealadh dh'a, ach a dheanamh frithealaidh, agus
a thabhairt anama fein mar èiric arson mhorain."(y) — " Ghlac
e'n cupan, agus air tabhairt buidheachais, thug e dhoibh e,
ag radh, Oluibli uile dheth: oir is i so m'fhuilsea choimh-
cheangail nuaidh, a dhoirtear arson mhorain'chum maitheanas
pheacanna."(A)

Tha chainnt so cordadh aìr gach doigh ri cainnt nam faidh-
ean a dh' innis roimh laimh ma fhulangais, agus ri cainnt
na'n abstoi a chuir an ceill gun deach' an coimh-Iionadh.
" Lotadh e arson ar peacaidh-ne, bhruthadh e arson ar n-
aingidheachdan ; leagadh air-san smachdachadh ar sith, agus
le 'chreuchdaibh-san shlanuicheadh sinne. Chaidh sinn uile,
mar chaoraich, air seacharan; thionndaidh sinn, gach aon gu
'shlighe fein ; agus leag an Tighearn' airsan aingidheachd
gach aoin dinn Ni thu 'anam na iobairt-reitich. — Ghiulain e

(e) Eoin X. .30—38. xiv. 8.— 11. (/) Eoin iii. 2. vi. 36, &c.

(g) Luke xix 10. (/<) Eoin iii. 14., 15. (i) Eoin vi. 51.

{/) Matt. XX. 28. f/t) Matt. xxvi. 27, 28.

peacanna mliorain."(/) — " Gearrar Mesiah as, ach clìa'n ann
air a shon fein."(w) — " Feuch Uan De, a la toirt air falbh
pcacaidh an t saoghail \"{n)

Is i so cainnt nam faidhean o chèin, 0£rus fear-ullaìch' a
shlighe (Eoin Baiste) uime; agus tha na h-abstoil a' togail fian-
uis lco ann an iomadach earrainn d'an scriobhaidhean: " Air
dhoibh a bhi air am fireanachadh gu saor le' giiràs, tre an t-
saorsa 'ta ann an losa Criosd: neach a slionraicli Dia na iob-
airt-reitich, trid creidimh na fhuil."(o) — Air dhiiinne bhi fath-
ast gun neart, an àm iomchuidh bhasaich Criosd arson na'n
daoine mi-dhiadhaidli." (p) — " Fliuair Criosd bàs arson ar
peacaidh a rcir nan Scriobtuir."^*/) — " Rinn se csan do nach
b'aithnc peacadh, na iobairt-pheacaidh air ar son-ne; a chum
gum bitheamaide air ar deanamii na'r flreantachd Dhe ann-
san."(r) — "Annsam bheil againn saorsa trid fliola-san, eadhon,
maitheanas peacaidh, a reir saibhris a ghia!s."(s) — " Ghradh-
aich Criosd sinne, agus thug se e fein air ar son, na thabhart-
as, agus na iobairt deadh bholaidh do Dhia."(^) — " A tliug e
fein air ar son, cluim gun saoradh e sinn o gach aingidheachd."
(«<) — " Nach feum gach la mar na h-ard shagairt ud iobairtean
a thoirt suas, air tus arson a pheacanna fein, agus an deigh sin
arson peacanna an t-sluaigh; oir rinn e so aon uair, 'n uair a
thug se e fein mar iobairt."(t') — " A nis dli'fiioillsicheadh e
aon uair ann an deireadli an t-saoghail, a chuin peacadh a
chur air cùl trid e fein iobradh."(?y) — " Thugadh Criosd suas
aon uair a thoirt air falbh peacaidh mhorain."(a:;) — " Cha do
shaoradh sibh le nithibh truaillidh, mar a ta airgiod agus òr;
ach le fuil luachmhoir Chriosd mar fhuil Uain gun chron, gun
smal."(_y) — Neach a ghiulain ar peacanna e feiii na chorp fein
air a clirann."(z) — " Dli'fhuiling Criosd aon iiair arson peac-
aidh. am Fircan arson nan neo-fhirean, chum gun d'thugadh
e sinne gu Dia."(«) — " Glanaidh fuil losa Crio^d a Mhic sinn
o gach uile pheacadh."(i) — " Is esan an iobairt-reitich arson
ar peacaidh-ne; agus cha 'n e arson ar peacaidh-ne amhain,
ach mar an ceudna arson peacaidh an t-saoghail uile."(c) —
" Dhasan a ghradhaich sinn, agus a dhionnlaid sinn o'r peac-
aibh na fhuil iVin.''{d) — " Mharbhadh thu, agus shaor thu
sinne do Dhia le t-fhuil fein."(e)

(/) I=a liii. 5, 6, 10, 12. (m) Dan. ix. 26. („) Eoin i. 29.

(<>) Rom. iii. 21., 25. (/>) Rom. v. 6. (ry) I Cor. xv. 3.

(r) 2 Cor. V. 21. * (s) Col. i. 14.. Eph. i. 7. (/) Eph. v. 2.

(m) Tit. ii. It {v) E:ihh. vii. 27 (nO Kahh. i.x. 26.

(i) Eabh. ix. 28. (t/) J Pead. i. 18, 19. (z) I Pead ii. 24.

(«) 1 Pead. iii. 18. (6) 1 Eoiu i. 17. (c) 1 Eoin ii. 2.

(d) Taisb. i. 5. {e) Taibb. v. 9,

Anns an doigh labliairt so, d'am bheil an Tiomnadh Nuadh
lan, gu h-araid far am bhoil na h-iobairtean o shcan air an toirt a
stigh, tha e gu soillcir air a theagasg giu' h-ann an aile dream eiÌB
— gur h-ann niar iobairt-reitich — a chum dioladli a diicanamh
arson peacaidh a dh'i'huiliiig agusa f liuair Criosd bùs. Ciia'n eii
ann an innleaclui duine na mliinicheas gu ceart na li-earrainn
so, maiile ri iomadli earrann eile do'n scriobtur a ta eag-samh-
uil, gus an aidicli e gur li-ann mar fl»ior iobairt arson peacaidh
a dh' fhuiling Criosd bàs — 's gum b'i fimii fuii -na reite.

Ciod e, a»n blieil tliu feoraich dhiom, is ciall do reite? Is
ceist chudthromach a cheist. — Rachadh aire slionraichle thoirt
do na nithe so 'leanas m'a timchioll.

Tha'm focal reite e fein a'to.'rt cail-cigin do bheachd dhuinn
air an t-seadh a th'aige: Tha e 'ciallachadh air a shuil a bhi
ann an staid cliorduidh; a bhi cairdcil, no lighinn air a clicile;
no mar cliaidh an cairdeas no'n aonachd so thoirt m'an cuairt.

'J'ha e fillcadh a steach ann uime-sin, gu'n robh roimhe
dealacliadh, fuaralachd, agus air dhoigh air chor-eigin naimh-
deas eadar dithis.

Anns an eisimpleir chudthromach air am bheil slnn a' labh-
airt anns an deach reite dheanamh suas, 's iad an dithis so,
an Dia siorruidh air an dara taobh, agus an duine chruthaich
e, air an taobh eile. 'N uair is ann mar so tha chuis 's eigin
gur h-ann aig Dia tha'n ceartas, agus gur h-e'n duine tha 's
an ea-coir. Cha 'n urrainn a choire bhi air an da thaobh;
sann air taobh a chreutair a tha i gu h-iomlan; 's e peacadh
an duine 'chuir eadar e, agus a Chruithfhear, — a thug uaithe
deadh-ghean agus gradh an De naomha; agus a dh' fhag, a
reif ceartais e buailtcach d'a chorruich agus do sgrios sior-
ruidh !

O'n 's i so staid gach duine — o'n dh'fhas an cinne-daon
truaillidìi, agus ciontach aig a fhreumh — o'n pheacaidh na h-
uile agus a thainig iad gearr air gloir Dhe, 's e'n ciont' agus
an t-andanadas is mo do'n clireutair a phcacaidh tighinn a
thagradh arson a blieatha r'a Chruithfhear d'an d'thug e oii-
bheum: Anns a cliuis so cha 'n 'eil focal aig a pheacach r'a
radh; 's e thig dh'asan, le ball-chrith, feitheamh ris na thig.
Ma tha rathad ann air dol as, — ma tha nieadhon saorsa ann,
no cumhnant air atn faighear maitheanas, is eigin gur h-e
Dia air an d'rinncadh dinieas, agus a thug a mach do reir a
lagha naoniha binn an duine, a chomharraicheas a mach an
rathad sinn, na meadliona, no'n cumhnant sin : clia 'n e gu
gu bheil e air chor air bith mar fhiachamh air an Ti 's airde
so a dheanaaih, ach ma theid a dheanamh 's eigin gur h-e
toradh saor-throcair Dhe e.

6

Tha 'n reìte chaidh a dheanamh trid iobairt Mliic Dhe,
mar tha'n soisgeul a' cur an ceil, air a shuil a' freagairt d'a so.
'S e fior-gliras — 's e saor-throcair a rinn suas i rì creutairibh
ciontach, neo-airidh, agus mar deanadh a bhiodh cailte gu
siorruidh gun rathad air dol as !

On 's e Dia fein a dh'orduich an iobairt-reitich,'s eigin
duinn amharc uirre, ni h-ann mar aobhar, ach mar thoradh
a ghraidh do pheacaich. Tha e anabarrach feumail gun
cumamaid beachd air so. 'N uair a tha sinn a* labhairt
mu bhas Chriosd mar iobairt-reitich, na mar ni thug air Dia
baigh a gliabliail ri peacaich ; biodhmaid air ar faicili nach eil
e air a cliiallachadh gun d' thainig caochiadli air nadur no air
gluasad Diie, mar gum feumadh an Dia beannuichte bhi air a
gliluasad gu truas a ghabliail, — mar gum feumta bhreugadh a
chum a biii trocairoach, — mar gum feumadh e luach arson
graidh agus grais: Gu ma fad' o'r cridheachaibh an smuain !
Tha lehobhah o shiorruidheachd, gun chaocl)ladh, truacant'
agus trocaireach ann an tomhas neo-chriochnach. Tha e'n
aghaidh reusain agus scriobtuir, uime-sin, a bhi 'm barail gun
do chaochail eadar-mheadhonaireachd Chriosd a nadur o'n
ghamhlas a bha na inntin roimhe do pheacaich, gu truas agus
baigheilleachd.

Mar tha Dia neochriochnach an gràs, tha e neo-clirioch-
nach mar anceudn'an naomhachd, an ceartas, agus am firinn:
'S e maitheas neo-chriochvach — oirdhearcas iomlan a bliiuthas.
'Sann do thoradh a ghraidh neo-chriochnaich so, a' co-fhreag-
radh anns gach ni, a ta gach ni tha e' deanamh, oir a nadur
beannuicht' is aon nadur neo-chaochlaideach e. 'N uair a ta
e riarachadh agartas ceartais, cha'n'eil e toirt dad d'a coir fein
o throcair; 'n uair a ta e deanamh trocair, 's ann air mhodh
a ta co-sheasamh ri cearlas.

A nis, mar Riaghlair cothromach tha lehobhah diombach
gun deach' ughdarras a bhriseadh, am feadh thabaigheallachd
Deo-chriochnach a oaduir, 's an àm cheudna ga aomadh gu
maitheanas. 'S i chèist mhor, uime-sin, — Cia mar theid am
maitheanas so 'thoirt don chiontach, agus agartas ceartais neo-
chriochnach a riarachadh, gun scainneal a thoirt air biuthas
an Riaghlair, gun bheud do chòraichean a thighearnais, agus
do ughdaras a lagha? Tha e soilleir nach eil a bhi deanamh
Dhe bàigheil do reir a bheachd so ciallachadh a ghradh a
ehosnadh, ach am modh air am foillsichear e, — mar theid a
nochdadh air doigh 's gum faicear direach anns a ghniomh
araon a naomhachd, agus a clieartas co-ionnan soilleir.

'N uair tha e air a radh gum bheil Dia an diomb ri h-aon
d'a chreutairean, tha e ga' meas, ni h-ann mar a chreutairean

ach mar pheacaich. Cha 'n 'eil tlachd aig' ann am bàs an ti
a bhasaicheas; ach 's eigin gur fuathach leis peacadh, agus
tha e dligheach dli' a plieanasachadh araon arson gloir a
cheartais agus arson a mhaith choitcheann a ta 'm peacadh
a sgrios. 'S ann san t-seadh so tha e air a radh, " gum
bhed Dia am feirg ris an aingidh gach la."(/) — " Gum bheil
a ghnuis an aghaidh luchd deanamh an uilc."(^) — " Gur fuath
leis luchd deanamh an uilc." (/<) — " Gum bheil fhearg air a
foillseachadh o neamh an aghaidh gach uile mhi-dliiadhuidh-
eachd, agus eacoir dhaoine" (i), &c. Agus 'n uair tha Dia
maitheadh peacaidh, tha e air a radh uitne, " gum bheil e
tionndadh o fhraoch fheirge, ngus a* chorruich uile," {j) —
" gum bheii e pilleadh air falbh fheirge,"(A) — " nach gleidh
e chorruich gu siorruidh, do bhri gur toigh leis trocair,"(Z) —
" reidh ri cuspairibh a throcair an deigh na h-uile ni a rinn
iad."(m)

'S e so ma ta is seadh do'n fhocal reite, no dioladh : agus
tha na scriobtuirean gu h-aon-sgeulach a' cur an ceill gur h-
ann trid irisleachadh, umhlachd, fulangais, agus bas Chriosd
a tha lehobhah mar so reidh, agus lan riaraichte: do bhri
gum bheil obair Chriosd a' nochdadh a naomhachd, a
cheartais, agus fhirinn an ceangal r'a throcair, agus mar dh'
fheudar trocair a thaisbean' do chreutairibh ciontach, agus
gabhail riu, gun bheud do naomhachd, do cheartas no do
fhirinn.

Tha fior litir ]agha Dhe'giarraidh gum fulaingeadh a cheart
neach a chiontaich am peanas. " An t-anam a chiontaicheas
gheibh esan bàs."(n) — " Is malluichte gach neach nach buan-
aich anns na h-uile nithibh a ta scriobhta ann an leabhar an
lagha chum an deanamh."(o) — Mar so tha'n lagh, tha sinn a'
faicinn, a' fagail a chiontaich fuidh bhinn a bliais gun fhocal
air cia mar theid fhuasgladh — gun urrad ajus sanus a thoirt
gum bheil e comasach dol as on pheanas a tha dligheach dh'a
mar f hear brisidh an lagha.

Tha Spiorad glormhor an lagha, gidheadh, air a choirahead
cho eagnaidh, — tha ceartas De bha 'g eigheach dioghaltais,
cho riaraichte, — agus tha onair agus ughdaras a Thighearnais
cho tearuinte leis a pheanas a leigeadh air neach leoir-urr-
amach eile, ma bhios e fein toileach, agus nia thcid gabhail ris
gu follaiseach mar an ait a chiontaich leis an Righ d'an d'
thugadh an t-oilbheum 's ged leagt' e air na ceart chiontaich
iad fein. Ni-headh, 'n uair a bheir sinn fainear gu' bheil ard-

(/) Salm vii. 11. (5) xxxiv. 16. (A) v. 5. (i) Rom. i. 18.

\j) Salm Ixxxv. 3 (A) Isa. xii. 1. (/) Mic. vii. 18.

(m) Esec. xvi. 63, &c. (n) £sec. xviii. 4., 20. (o) Gal. iu. 10.

8
Inbh' an neacli a ta fulang, mar anns a cliuis so, neo-clirioch-
nacli, sliaoladli aon guin bhc'd na criochan so, ni li-e amhain
air an lan-fhreagairt, ach air am frcagairt thar tomhais nis fearr
na ged' dh' fuiiiiigeadìi an ceart neach a chiontaich. Ann am
bàs agus fulangais an losa blieannuicht' tha firìnn Dhe, ann
a bhi coi'-lionad!i a bhagraidhean an aghaidh peacaidh, agus
a cheartas ann a b!ii cur an gniomli peanas dligheach, air am.
foillseacha'Jli air mhodhgu mor is cifeachdaich', agus is soilleire
na ged thuiteadh l-jn-dioghaltas air cinn thruaglia nan cion-
tach iad fein, a ta faotin, mar thoradli a bliais-san, ccad dol
as o sgrios siorruidli a chum beatlia bhith-bhuan. 'S ann mar
so, ma ta tha sinn a' faicinn gu bheil Dia cothromach am
feadh a ta e 'tìreanncliadh nam mi-dhiadliaidh — a' leigeadh a
chiontaich mar sgaoii, ni h-e' chìonta — a' toirt dh' a maitli-
eanas agus beatlia. ach a' deanamh dioghaltais arson aghniom-
liarra, — a' toirt maitheanas saor, maitheanas iomlan, maithean-
as siorruidh, ach air a leithid do dhoigh, air a leithid do steidh,
's gum bheil e soiilt.-r, eadhon anns a cheart àm anns am
bheil e 'maitheadh gur h-e 'm peacadh, " an ni graineil is
fuathach leis:'' — a dh'aon fhocal, mar a freagairt don ard-
bhiuthas sin, — biuthas àghmlior dhuinne ta n'ar peacaich,
" An Dia cothromach agus an Slanuil'liear."

Tha'm beachd sonruicht' a ta'n t-Abstol Pol, anns an treas
caibteil don litir a chum nan Romanach, a' toirt air an ard
chrich a bh'aig iobairt-reitich Chriosd san amharc, a' cordugh
air a shuil ris an teagasg so: — " Ncacli a shonraich Dia na
iobairt-reitich, trid creidimh na fhuil, chum fireantachd fhoill-
seachadh le maitheanas nam peacadh a chaidh seachad, tre
fhad-fhulangas De: a dh' fhoillseachadh, deiream, fhirean-
tachd san san ùm a ta lathair; chum gum biodh e cothrom-
ach agus gum fireanaichidh e'n ti a chreideas ann an losa."
Tlioir fainear na briathra: shoiiraich Dia Criosd na iobairt-
reitich, chum fhireantachd fhoi!!seacliadli, a leigeadh fhaicinn
gum biodh e cothromach ann bhi fireanac'iadh an ti 'chreideas
ann an losa: Tlie e air a radh mar gum beadh, gur h-ann
le suil ris na bha ri tachairt ann an iomlaineachd na h-aimsir,
ris an veite b!ia r' a deanamh an sin, a mhaitheadh gach
peacadh a chaidh a mhaitheadh anns na linibh roiinhe sin.
'S ann an iomlaineachd na h aimsir a dh' fhoillsicheadh fir-
eantach Dhe ann a bhi mar so 'giulan le pcacaich, agus a*
maitheadh an eu-ceartan, oir 's ann an sin a leigeadh ris gu
soilleir an steidh air an robh e toirt maitheanais fad nah-uine:
agus 's ann air a cheart steidh a ta e fathast cothromach ann
a bhi fireanaciiadli nam mi-dhiad!iaidh.

Ach cia niar, am bhcil thu feoruich dliiom, a ta e cordugh
ri ceartas De ijun d' thu<rta air an neochiontach fulang: arson

9

a chlontaich ? Le, gun dthugta air an neo-chiontach fulanj^,
ma tha thu cialiachadli gun deacli'a chur ?n ai;e a cliiontaich
a dhaindeoin — gun cliomas dol a nuli no nall, ach fulang an
aghaidh a thoile; 'Se nio fhrcagradh dhuit nacii eil so a'
luidlie idir ris an iobairtreiiich air ani bheil sinn a' labliairt;
's fad a ghahh e uaithe. 'Se Mac Dhe e fcin a ghabh as lairtih
a bhi na Urras,— b' ann le tlioil fein a dh' fhuiling e: oir,
da-rireadh, bha 'nadur do leithid a ghne 's nach bu chomas-
ach guni fuilingeadh e'n agliaidh a thoile. " (ìed blia e ann
an cruth Dhe, 's nach do mheas e 'na reubainn e fein a bhi
coimh-ionann ri Dia, chuir se e fein ann an dimeas, a' gabli-
aii air dreach seirbhisicli, air a dheanamh ann an coslas
dhaoine: agus air dh'a bhi air t'haghail ann an cruth mar
dhuine, dh'irioslaich se e fein, agus bha e umhail gu bas,
eadhon bas a chroinn cheusaidh." Tha e air a thaisbeanadh
mar agradh, " Feuch, ataim a teachd a dheanamh do thoilse,
O Dhe;" 's e sin "a thoirt suas a cliuirp aon uair," mar iobairt
pheacaidh. — Is mise am buachaille maith, leigidh am buach-
aille maith anam sios arson nan caorach. Ta mise leig-
eadh m' anama sios arson nan caorach: cha 'n eil ncach air
bith ga thoirt uam, ach a ta mi ga leigeadh sios uam ftin."

Thoir fainear nis faide. Ma se *s gun i-obh dioladh idir r'a
dheanamh arson peacaidh, cha b' urraintear a dhtanamh ach
le neach aigam biodh, mar so, abheatha na chomas fein. Nam
biodh e anns an tomhas bu lugha ciontach, an aite seasamh
arson peacadh muinntir eile, 's ann a diriheumadh e gun seas-
adh neach eigin eile air a shon fein. Ach stad beag ort —
Am bheil thu 'g aideachadh gun robh losa neo-chiontach —
gun robh a bhcalha gu h-iomlan saor o pheacadh ? Ma tha,
m'am feoraich thu, am bheil e ceart gum fuilingeadh an neo-
chiontach an aite chiontaich, freagair a cheist so; — Am bheil
e ceart gum fuilingeadh an neo-chiontach ìdir ? Cha'n fheudar
cur an aghaidh na hrinn. Tha sinn a' faicinn an so an iieo-chi-
ontach a' fulang, agus mar h-ann as leth a chiontach, le shaor
thoil fein, ciod a their sinn ris a chuis? 'S eigin gun robh crioch
shonruicht' air chcireigin 's an amharc: agus ciod a chrioch
bu choltaiche ris an Dia uile-mhaith, agus uile cholhromach
na Saorsa chreutairean ciontach air mliodh a lan ghloraicheadh
a bhiulhas, araon mar Dhia caomh agus cotlnomiich?

'N uair a ghabhas sinn, mata, a chuis anns a bheachd so,
smuainich a dhuine, cia àluinn an taisbean a ta air a thoirt
an so air gradh agus trocaìr an De bheannuichte ? Tha moran
air a radh anns na scriohtuirean air a cheann so. — " Is 'g ann
a dh' fhuilingeas duine bàs arson duine cholhromaich; ach
theagamh gum biodh aig neach-eigin do mhisnich eadhon bks

10

fhulang arson duinc mhaith: ach a ta Dia 'moladh a ghraidh
fein dhuinne, do bhri 'n uair a bha sinn fathast 'n ar peacaich-
ibh gu 'n d' fhuiiing Criosd bas air ar son." — " An so a ta
gradii, ciia 'n e gun do gliradhaicli sinne Dia ach gun do
ghradliaich csan sinne, agus gun do cliuir e Miiac fein gu bhi
na iobairt-reiticli arson ar peacaidh." Nach cruaidli an cridhe-
sin, — nach"anabarr aingidli," — nach coigreach e do gach
aigne naomha agus fiugliantacli a ta 'g eiridh o gliradh agus
o thaingeaiaciid, is urrainn tairgse na trocair iongantaich so
o Dliia neimiie 'dhiuitadii? gidiieadh is e so staid cridlie gach
aon againn do tlìaobh naduir. Cuir ruit fein guidlieam ort a
cheist sin, " Cionnas a tiicid sinne as, ma ni sinn dìmeas air
siainte co mor?" ceist a ta fiiieadh innte, ni h-e 'ndiain gu'
bheil e ea-comasacli dol as, ach gu' bheil eadhon duil a bhi ri
dol as mi-reusanta.

Tha 'n so olc a plieacaidh air a chur fa d' chomhair air a
mhodh, is druidhtiche, agus cho ea-comasach 'sa ta e gun d'-
theid e as gun pheanas fuidh riaghladh an De chochromaich
air a chur a teagamh. Cuimhnich, uime-sin, gur peacach
thusa, agus gur h-ann ris an Dia d'am buin dioghaitas a tha
do ghnothacii. Cuimlinich nan comliarraicheadli esan ain-
gidheaclid nach b'urrainn duit seasamh, or a mheud 's gun do
pheacaidh tliu tha thu cheana air do dhiteadh le 'lagh co-
thromach ; 's cha dean do dhichioli fein, na t-oidheirpean air
Dia 'thoilcacliadh a chuis a leasachadh. Cha 'n eil ann ach
fuoineis a blii stri ri d' shitii a dheanamh ri Dia airan deigìi so:
's e'n tandanadas is mo e, a thuiile air gum bbeil e 'cur eas-
onair air Dia, a shaoilsinn gun riaraich oibre creutair a ta
peacach agus truaiilidh an Ti a ta uiie-naomha. Cuir cul ris an
dochas fhaoin so. Cha dean e gu bràtii gnothach. " 'S e
Criosd ar sith." 'S i 'n obair gus an robh mi ga ol' stiuradh,
eadhon utnhlachd iomlan agus iobairt Mhic Dhe an aon
steidh air an dean Dia sith ruinn. Chriochnaich esan an o-
bair so o chionn fiiada, eadhon 'n uair a lub e 'cheann agus
a thug e suas an deo air sliabh Chalbhari: uime-sin, cha robh
's cha bhi cuid no pairt aig creutair peacach na deanamh. Is
i so an obair anns am bheil lehobhah lan-thoilichte, agus as
leth am bhcii e gu saor a' buileachadh air ceann-feudhna
nam peacach uile sholasan na beatha bhith-bhuan. So far
an gabh annsachd an De shiorruidh gu bratli fois: — So far
am bheii lanachd neo-chriochnach a throcair air a tasgadh
suas. Na meallaibh sibh fein le barail gum biieil i r'a faotinn
an ait'air bith eile, no gun deonaich Dia gu brath, eadhon fad
h'nnibh na siorruidheachd fhabhar do chreutair peacach ach
trid losa Criosd mac a ghraidh.

11

Ach gcd nach eil trocair r'a fliotain an aite air bith eile tlia
i ann an so fein air a cur nar tairgse, gu saor, — gun tomlias.
" 'Se tuarasdal," a pheacaidh aui bàs; acli is e soor tìiiodhlac-
adh Dhe a hheatha rnhaireannach, trid losa Criosd ur Tigh-
earna.'" Cha 'n e tha thoil agam gun (i'thugadli sibh duil
do throcair, ach gun d* thugadh sibli duil r'a taotin far nach
eil i, le nochdadh dhuibli nach eil dociias o'n lagh na o'r dean-
adas fein ann am beachd air bith a ghabhas sibh aii, — le gacli
bealach a dhunadh oirbh ach saor ghràs Dhe a ta air {'hoill-
seachadh ann an soisgeul a MIiic. Mar pheacaich tha sinn
cailte: agus do tliaohh an lagha tha sinn gun dochas. Mar
b'aithne dhuinn ach so, b' eagalach da-rireadh a chuis. Ach
carsan nach aidicheamaid ar cor, cia ar bith cho rianail 'sa
ta e, 'n uair a tha lcigheas uilefhoghainteach aig laimh ?
Carson a ghramaichcamaid ris an lagh arson cobhair, nacli
eil a' labhairt ach mallachadh agus diteadh ris gach neach
a bhris e, 'n uair a dh'fheudas, " sar dhochas" a bhi aKainn
tre ghras? Carson a bhiodh leisg oirn aideachadh gu' bheil
ar diteadh cothromach 'n uair a ta maitheanas saor agus iom-
lan 'nar tairgsc? Carson a bhiodhmaid cho faoin 's nach
aidicheamaid ar laigse, agus ar neo-chomas ni air bith a
dheanamh a mholas sinn do Dhia 'n uair a ta dearbh chinnt
air a thoirt dhuinn gun d'fhuair Criosd bas arson na' muinn-
tir a ta " gun nearl ?" Mo chreach ! dh' 1 hag am peacadh
uaibhreach sinn. An ni d' an d' thigeadh ar lionadh Ìe naire,
agus ar bilean a dhruideadh ann ani fein-ghrain, 's ann a dh'
fhag e sinn uaibhreach, agus ardanach; agus 's e 'n t-ardan
so is coireach urrad leisg a bhi oirn aideachadh gu bhcil
sinn cho tur caiìte, agus cho falamh annain fein 's gum
biodhmaid an eisiomail trocair amha\n. Gun deanadh Dia na
chaoimhneas siorruidh an t-ardan so'chiosnachadh na t-anam-
sa, agus gun deanadh e thu deonach tighinn am mein trocair
amhain, agus gabhail ri d' shaorsa mar thiodlac — gun airgiod
agus gun luach!' Cha 'n eil ann doigh eile air am faigh
thu i, ach air a chumhnant so tha Dia toileach a buileach-
adh : tha eadhon air ceann feadhna nam peacach, air sga
Mhic. Dh'asan thug e fianuis na ais-eiridh o na marbhaibh
gun robh e lan-riaraichte le obair na slaint' a cluiochnaich e,
— gun robh fhireantachd ionilan — iobairt-reitich uile-fhogh.<r;^ ^
ainteach ; agus air dh'a an fhianuis so mu thimchioll a MI/)^'^ %, "^'
fhoillseachadh si ard thoii " gun rachadh gach neach a clirefÌ- '-^}^^
cas i thearnadh."

Cha'n abair neachairbitli gurceartas gun ruigeadh eifeachi
fuil Chriosd orrasan a ta 'deanamh dimeas uirre. Ach esan
a chreidcas ann am fuil losa, mar fhuil iobairt uile-fhoghain-

12

teacb a clium tiìoladli a dlieanamli arson peacaidh, agus a dlv
iarras n)aitheana<; ajius beatha, niar plieacach cailte agus guh
dochas, trid toilltintas na h-iobairt so amhain, cha tilgear air
chor air bith a mach c. (Eoin vi. à7.)

Ma'si'n iobrtirt-reitich so a Lcughadair steidh do dhochais-
sa, Jeig dhomh, mu'n sguir mi, ùo chur an cuimhne, nach
urrainn nach d'tlioir a chomain fLiidii 'ni blieil thu do throcair
Dlie, niar " aon a chcannachadh ie Uiach," ort a " ghìorach-
adh led' chorp agus led' Sjìiorad is le Dia," (p) — a " bhi beo
dh'asan a dh fuiling au) bas air do shon, agus a dlìeirich a ris,"
(^g) — '<Ma ghlanfuil Chriosd, a thuge fein suas tre'n spiorad
shiorruidh gun loclid do Dhiu, do clioguis o oibribh rnaii)li-
a," ni thu " seirbhis do'n Dia bheo."(r) Bheir thu gWJtiàh do
gacli ni d'am blieil esan a' toirt graidh, agus fuath cWgach ni
is fuathach leis; seachnaidh tu gu furacliar gacli ni tba e
toirmeasg, agus buanaichidh tu le teas-ghradh anns gach ni is

taitneach lei^ 'Se co-chomunn maille ris do shòlas is mo. —

Ni do mhothachadh air flialìhar 'san àm, do dhochas a bhi
gu h-iomlan air do shaoradh o pheacadh, agus gum meal ihu
iomhaidh, agus gradh Dhe fail bith-bhuantachd. t-iomguinn
mu nithe na bcatha so a laghdachadli, agus lionadh e do chrid-
he ie gairdeachas. Dean thu fein cinnteach mar 'eilthu umhail
do Chriosd n)ar Thighcarna, nach 'eil cuid agad ann mar
Fiiear-saoraidh. Clia'n eil do dhochas gum bi thu maille ris,
agus coltach ris 's an ath-shaoghal air steidh cheart, mar 'eii
do cliaithe-beatha a cordugh ri t-aidmlieii, " gìd' ghlanadh
fein mar a ta csjn glan."(s) — " Thug se e fein arson pheacach,
chum gun saoradh e iad o gach aingidheachd, agus gun glan-
adh e dh'a fein sluagh sonraichte, eudnihor mu dhcadh oib-
ribh."(/) — " Is i so an teachdoireacìid a chuaia sinn uaithe-san,
agus a tha sinn a' cur an ceill dhuibhse; gur soius Dia, agus
nach eil dorchadas air bith ann-san.

Ma their sinn gu bheil comunn again rìs, agus sinn a' glu-
asad ann an dochadas, tha sinn a deanamh breige, aguscba'n
eil sinn a' deanamh na tirinn: Ach ma ghluaiseas sinn anns
an t-solus, mar a tha esan san tsohis, iha comunn againn r'a
cheile, agus glanaidh fuil losa Criosd a Mhic sinn o gach ui!e
pheacadh."(?/)

(;>) ] Cor. vi. 20. (7) 2 Cor. v. 15. (r) Eabh. ix. U.
{s) 1 Eoiii iii. 3. (/) Tit. ii. U. (w) 1 Eoin i. 5, 6, 7.

GLASGOW,

raiNTED BV ANDEEW YOUNG,

For tbe Glas^w Young Mfns lìelijiiovs Tract Societ^; and sold at
their Depusitory, 48, Glassford-Street.