Full text of "The New Testament in the original Greek"

See other formats













































= 
> - - - 
.- 2* τοῖν - - 
* ν΄ * we CO LO OE CONE ONT ete ews —— — TN a neg Aa 
li ttc Ata αν οὐ νον φησ tintin —— — — — να ως — re Fed — oe > Owe, ina ae Rr — a * 
— — OS EEE OS OO Se — htt telat Ψ τω ohms ee λυ — — ree — EL A ea, LEELA OP EEE σον PETE «σαν —— pot enon 
Se AS -““παρή ——— Tae Ol —— — σον — — a — — — — ———— 
Ὄπ“ ον σ΄ —— — — — aaa ae OPC POT ATE Magy thang — we ome πο που αν pee beet tom 
tect ae renee Το vma —— PN rete Sin yrs hod — — Ad re —— —— — χορ — eee eS ———— 
— eee ow — ———ä——— — — — CPP — — — LOLA PE OEY OG — — — —iſ see “αν νιν, — — — «ὦ — + 
Na Ae ον ρου oe gh mn hs te tin — — ὡς — — — —— — — — 
— — — -- ~ =e — — — — — — ὦν ον αν Σς — — — Se ee rt — — « eae — weer: — * — — 
— — LL ee ete ts ote Oe eee Τρ Eee oF «τ — —— Sperone tees ve ee * 
PE ED OS tt “re “αὐ φόως δια erudite ee Ce BA δ τ τς A ea Nr κι ὦ "δι a te ea — — — “ὡσῴςφ ais — * > 
WS τως φὼ ee Seng ery ae partly ee SG A DO nen Oe ee ok Deane —ã8 γψσῴωνο ἀν bint bos eS een Fark lm bee Sov — — — 
— — — wee — — — — — ye ee 1 mre Sw ee age te eee ne ba ae cam — —— OO vial ne ee — — — 
— ς΄ πότους — — * ve EEN Oe, FERN, φῳῴω gets, — — —“ — eR — —— — — * 
— ve tere ———— hem an —— —— — — — OLDE EE I Oe ee ee ir mace — 4 = 
Po ce an ee eee eS — — See —— deo oe — * — Sea = 
— — — — — — — — — * Ὡς “σύν “Ὁ ἀν Ie PO A. an DOE CE On ΣΝ ΣΟ oe « —— * * 
oP e+ Siw ame OED FONE bn OED — — tert staging Ah cide intel συ. —————— DEE — COE - — we — Sm ot — 
Ee — —Bä— —— hae —— eee owen ie hae: ee eee — — — ΞῚΣ 
— — es Seater need Aloe hid, —— — Diners ct * Sete aay: < re —— — — 
— τὰν Μασ συ ψ Bee ese amp ως ον «ἀυψων ων ce AD pis —— — — teew * — * - =) oy; : ne * 
OF EERE ———— Ae ha WR Ny ep —— — ne J με Φρος “σαν. ae δ᾽ Ὁ — ὄν" 
— Rag anal ο ω onan artintens tego en we ae ἀφ * * * —* ~~ * * * 
—* τορος Ga —— — — TT. Ae ey sew. ahead es —* — ale — oe 
ena ον — — 8 — — — 
— — — aes 
* — — Py a — 
—— — νι 
“ 








— ete te 
ry τὸν eres et 
— vee 


LIBRARY 


THE UNIVERSITY 
OF CALIFORNIA 


SANTA BARBARA 


PRESENTED BY 
MRS. MACKINLEY HELM 





yee «Ἀν 
—8 


— 








Digitized by the Internet Archive 
in 2007 with funding from 


Microsoft Corporation 

















THE NEW TESTAMENT 


IN THE 


ORIGINAL GREEK 


THE TEXT REVISED BY 


BROOKE FOSS WESTCOTT, D.D. 


CANON OF PETERBOROUGH, AND REGIUS PROFESSOR OF DIVINITY, CAMBRIDGE 
AND 


FENTON JOHN ANTHONY HORT, D.D. 


HULSEAN PROFESSOR OF DIVINITY, CAMBRIDGE 


AMERICAN EDITION 


WITH AN INTRODUCTION 
By PHILIP SCHAFF, D.D., LL.D. 


PROFESSOR IN THE UNION THEOLOGICAL SEMINARY, NEW YORK 
PRESIDENT OF THE AMERICAN BIBLE REVISION COMMITTEE 


NEW YORK 
HARPER & BROTHERS, FRANKLIN SQUARE 
1881 


ALIORUM LITTERAE SUNT EIUSMODI UT NON PARUM 
MULTOS PAENITUERIT INSUMPTAE IN ILLIS OPERAE.... 
AT FELIX ILLE QUEM IN HISCE LITTERIS MEDITANTEM 
MORS OCCUPAT. HAS IGITUR TOTO PECTORE SITIAMUS 
OMNES, HAS AMPLECTAMUR, IN HIS IUGITER VERSE- 
MUR, HAS EXOSCULEMUR, HIS DEMUM IMMORIAMUR, 
IN HAS TRANSFORMEMUR, QUANDOQUIDEM ABEUNT STU- 
DIA® IN MORES. ...HAE TiBl SACROSANCTAE MENTIS 
ILLIUS VIVAM REFERUNT IMAGINEM, IPSUMQUE CHRIS- 
TUM LOQUENTEM, SANANTEM, MORIENTEM, RESURGEN- 
TEM, DENIQUE TOTUM ITA PRAESENTEM REDDUNT, UT’ 


MINUS VISURUS SIS SI CORAM OCULIS CONSPICIAS. 


ERASMUS MDXVI 


Copyright, 1881, by HARPER & BROTHERS 


GENERAL CONTENTS. 





. 
INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION . 


THE GOSPEL 
ACCORDING TO MATTHEW . 
ACCORDING TO MARK 
ACCORDING TO LUKE 
ACCORDING TO JOHN 


THE ACTS OF THE APOSTLES . 


THE CATHOLIC EPISTLES 
OF JAMES . λυ νον 
or Peter I. 
or Peter II. . 
or Joun I. . 
or Joun IT. 
or Joun ΠῚ. 
oF JUDE. 


THE EPISTLES OF PAUL 
TO THE Romans... . 
To THE CorrINTHIANS I. 
To THE CortntrHtians IT. . 
TO THE GALATIANS . 
TO THE EPHESIANS . 
TO THE PHILIPPIANS 
TO THE COLOSSIANS . 
TO THE THESSALONIANS I, 
TO THE THESSALONIANS IT. . 


TO THE HEBREWS 


- ΤῸ ΤΙΜΌΤΗΥ I. 
vo Trworuy II. 
vo πα... 
TO PHILEMON . . 


THE APOCALYPSE OF JOHN . 


ἐς: 
-- 
-: 


ἜΤ 


ἐς 
8 


8 δὲ ὃ ΒΕΈΒΕΒΕ 





INTRODUCTION. 


TO THE 


AMERICAN EDITION 


BY 


PHILIP SCHAFF 


᾿ CONTENTS 


OF THE 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. 


Page 

Merits or THE Rbrriox vii 

TASGATOUE x 
I. SOURCES OF THE GREEK 
TEXT OF THE NEW TES- 

TAMENT ὡς. ἡ ; xii 

1. Tak GREEK MANUSCRIPTS xiii 

A. Uncial Manuscripts XV 

B. Cursive Manuscripts xxxii 

2. Tne Ancient VERSIONS . xxxvi 

A. Syriac Versions . xxxvii 

B. Latin Versions xl 

C. Æthiopie Version xlvi 
D. Old Egyptian, or Cop- 

tic, Versions . xlvi 

E. Gothic Version xIviii 

F. Armenian Version xlix 

3. PaTRistic QuOTATIONS xlix 


A. Greek Fathers 3 1 
B. Latin Fathers. li 


Il THE VARIATIONS AND 
TEXTUAL CRITICISM . 
1. ΟΕΙΟΙΝ oF VARIATIONS 
2. Newser or VARIATIONS 


3. Vatve or VaRiaTIONs 





ΠῚ. 


4. CLASSES OF VARIATIONS . 
Omissions , τον 
Additions .. << ΣΝ 
Substitutions . . 


. OBsEcT OF CRITICISM. . 


co 


Ruuæs oF CRITICISM . 


“2 φΦὺ 


. APPLICATION OF THE RULES 


—_ 


THE PRINTED EDITIONS 
OF THE GREEK TEXT . 


1. First Pertop: Tue Tex- 
tus Recertus. From 
ERASMUS AND BEZA TO 
BENGEL AND WETSTEIN, 
A.D. 1516-1750. 


2. Secoxyp Periop: TRANSI- 
TION FROM THE TEXTUS 
RECEPTUS TO THE UNCIAL 
Text. From GRIESBACH 
τὸ LAcuMANN, A.D. 1770- 
1880 . soca es 


3. Turrp Periop: THE Pri- 
ITIvVH Text. From Lacn- 
MANN AND TISCHENDORF 
TO WESTCOTT AND Hort, 
A.D, 1830-1881 . , 





INDEX TO NOTATION... . 


Page 
Iiii 


Miii 
lviii 
Ixii 


Ixii 
Ixiii 


Ixiv 


Ixv 


Ixvi 


xxviii 


Ixxxi 


Ixxxix 


INTRODUCTION 


AMERICAN EDITION. 
BY 


Pur Scrarr. 





Merits of the Edition. 


Tue seventeenth day of May, 1881, marks an epoch in 
the history of the New Testament. It is the birthday 
both of the purest English translation and of the purest 
᾿ς Greek text of that little book which contains the inspired 
message of God’s wisdom and love to mankind, and which 
forms the highest standard of Christian faith and duty. 

The coincidence is remarkable. The original and the 
translation were matured during the same long period by 
harmonious, though independent, co-operation. The Edi- 
tors of the Greek text were members of the English New 
Testament Company of Revisers; the English and Ameri- 
can Revisers had the confidential use of advanced proof- 
sheets of this edition of the Greek text as they proceeded, 
and their translation is perhaps more nearly conformed to 
it than to any other printed edition from Erasmus and 
Beza down to Tischendorf and Tregelles. 

The Zextus Receptus, so called, was announced to the 
world by the Leyden publishers in 1633, with the bold 


viii INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. 





declaration, “ Textum ergo habes nunc ab omnibus recep- 
tum.” I venture to introduce the Greek Testament of 
Westcott and Hort with the modest assertion, Hie habes 
textum omnium editionum antiquissimum et purissimum. 
It is based exclusively on documentary evidence, and on 
the most careful comparison of all the ancient sources of 
the text as they have been collected and made available by 
the indefatigable diligence of former editors, especially of 
Lachmann, Tischendorf, and Tregelles. It embodies the 
results of the combined Jabours of more than a quarter of 
acentury. It will, of course, not supersede the large edi- 
tions which contain the whole critical apparatus; but it 
will take its rank at once among the best standard edi- 
tions of the Greek Testament.* 

I became personally acquainted with the editors and 
their work twelve years ago (at Harrow, in 1869), and saw 
them afterwards repeatedly at Cambridge, London, and 
Peterborough. I formed such a favourable opinion of the 
value of their labours that I engaged from them and their 
publisher (Mr. Macmillan) duplicate plates for an Ameri- 





* The Saturday Review of London for May 21, 1881, in a 
notice of the Revised Version of the New Testament, incident- 
ally mentions this Greek edition with the remark, ‘‘ The Clar- 
endon Press volume [Archdeacon Palmer’s Greek Test. 7 is beau- 
tifully printed. Though this, again, is eclipsed by the exquisite 
edition of Dr. Westcott’s and Dr. Hort’s Greek text, issued by 
the Pitt Press on the same 17th of May, a day to be much re- 
membered by Biblical critics. This last work, formed exclu- 
sively on documentary evidence, without reference to any print- 
ed text, has been long expected by scholars. Jt is probably the 
most important contribution to Biblical learning in our genera- 
tion. The Revisers, it is understood, had the advantage of con- 
sulting it during the progress of their work.” 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. ix 





can edition, which is now published by the Messrs. Harper 
& Brothers.* This opinion ripened into conviction by con- 
stant use, since 1870, of proof-sheets of this text, in my 
edition of Lange’s “Commentary on John” (see the crit- 
ical notes), in my exegetical lectures, and in my labours 
as a member of the Revision Committee. 

Drs. Westcott and Hort are ranked in England among 
the best Greek and Biblical scholars of the age. Dr. Hort 
(educated at Rugby School and Trinity College, Cambridge) 
is Hulsean Professor of Divinity in the University of Cam- 
bridge (since 1878). He is probably more familiar with the 
textual history of the Greek Testament than any other man 
living. He exerted great influence in the Revision Com- 
pany on all matters of reading. His Two Dissertations on 
μονογενὴς Θεός and on the Constantinopolitan Creed (1876) 
evince a rare degree of patristic learning and critical acumen. 





_ The letter of the Messrs. Harper, in which they accepted 
my proposition, is dated May 17, 1871, on the same day of the 
same month on which the book was published ten years after- 
wards in London. But as Westcott and Hort did not contem- 
plate a critical apparatus below the text, I made subsequently 
an agreement with my friend, Prof. Tischendorf, for the prep- 
aration of an American edition containing his own latest text, 
with a very brief digest of his critical apparatus (somewhat sim- 
ilar to his editio critica minor, only more condensed, and confined 
to the oldest readings) for the use of students; thinking that 
there would be room for two editions, each having its special 
merits. Tischendorf actually began the work in 1873, and sev- 
eral sheets were set up at Leipsic when his death, in Decem- 
ber, 1874, ended his earthly labours, preventing him from even 
preparing the Prolegomena to his eighth critical edition, I 
know of no scholars who could better carry out the plan of 
such an edition than Prof. Dr. Ezra Abbot in Cambridge, Mass., 
and Dr. Caspar René Gregory in Leipsic. 


x INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. 





Dr. Westcott (born 1825; educated at Trinity College, Cam- 
bridge) is Regius Professor of Divinity at Cambridge (since 
1870), and Canon of Peterborough (since 1869). He is 
the author of several able and useful works, as a History 
of the English Bible ; a History of the Canon of the New 
Testament ; an Introduction to the Study of the Gospels ; 
and a Commentary on the Gospel of John, which ranks 
among the best parts of the Speaker's Commentary. These 
two scholars have been in constant correspondence with each 
other, and kept a journal of their discussions of all the im- 
portant textual questions. Few works have ever been pre- 
pared with so much labour, care, and devotion as this edition 
of the Greek Testament, begun in 1853 and finished in 1881. 

The Introduction and Appendix, which the editors prom- 
ise to publish shortly in a separate volume, will contain a 
full exposition of the principles and results of textual crit- 
icism. Without anticipating their elaborate treatise, which 
I have not yet seen, I propose, with their consent, to fur- 
nish the readers of this volume with such preliminary in- 
formation as is necessary for an intelligent use of this or 
any other critical edition of the Greek Testament. 


Literature. 


The chief authorities for the topics discussed in this in- 
troduction are the following works: 


Jo. Jac. WETSTEIN: H Kau Διαϑήκη. Novum Testamentum 
Grecum editionis recepte cum lectionibus variantibus, ete. Am- 
stel. 1751-52, 2 tom. fol. Prolegomena in tom. i. pp. 1-222. 

Jo. Jac. Grrespacu: Novum Testamentum Grace. Ed. 2da. 
Hale Sax. et Lond. 1796-1806, 2 vols. 8vo. Ed. tertiam emend. 
et auctam cur. David Schulz. Vol. i. Berolini, 1827. Præfa- 
tiones et Prolegomena, vol. i. pp. iii.-lvi. i-exxvii. Also his 
Symbole Critica (1785-93), with his Meletemata, and Commenta 
rius Oriticus in Textum Greeum N. T. (1798 and-1811). 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. xi 





Car. LACHMANN: Novum Testamentum Grace et Latine. Be- 
rolini, 1842-50, 8vo. Preefatio, vol. i. pp. v.-lvi. ; vol. ii. pp, ili.- 
xxvi. Comp. also Lachmann’s article in explanation and de- 
fence of his critical system, in the Studien und Kritiken for 1880, 
No. IV., pp. 817-845. , 

Agen. Priv. Const. TiscHenDorF: δοσιηι Testamentum Grace. 
Ad antiquissimos testes denuo recensuit, apparatum criticum omni 
studio perfectum apposuit, commentationem tsagogicam prateruit. 
Editio septima, Lips, 1859, 2 vols. ϑνο. Prolegomena, vol. i. pp. 
xiii.-cclxxviii, The text of this edition is superseded by the edé- 
tio octava critica mcior, Lips. 1869-72, 2 vols. The new Prole- 
gomena, which the author did not live to finish, but which have 
been prepared by Dr. Gregory, with the aid of Dr. Ezra Abbot, 
are now in course of publication at Leipsic. : 

SamMvEL Prmeaux TREGELLES: The Greek New Testament, 
edited from Ancient Authorities, with the Latin Version of Jerome, 
Srom the Codex Amiatinus. London, published in parts from 
1857 to 1879,1 vol. 4to. The 7th part (published in 1879, after the 
death of Dr. Tregelles) contains the Prolegomena, with Addenda 
and Corrigenda, compiled and edited by Rev. Dr. Hort and Rev. 
A. W. Streane. Comp. also TREGELLES: Account of the Print- 
ed Text of the Greek New Testament, with Remarks on its Revision 


' upon Critical Principles. London, 1854. And the first part (pre- 


pared by Tregelles) of the fourth volume of Horne’s Jntrodue- 
tion to the Holy Scriptures, 10th ed. London, 1856; 14th ed. 1877; 
also published separately as an Introduction to the Textual Crit- 
icism of the New Testament, London, 1856, etc. 

Henry Autrorp: The Greek Testament. London, 6th ed. 1868, 
ete. Prolegomena, vol. i. chaps. vi. and vii. pp. 73-148. 

Ep. Reuss: Bibliotheca Novi Testamenti Greci. Brunsvige, 
1872 (pp. 313). The most complete list of all the printed edi- 
tions of the Greek Testament. 

Fr. H. Amprose ScrtvENner: A Plain Introduction to the Crit- 
icism of the New Testament. London, 1861; 2d ed. 1874. The 
best work on the subject in the English language. Comp. also 
his Six Lectures on the Text of the New Testament, Cambridge 
and London, 1875. 

C. E. Hammonp: Outlines of Textual Criticism Applied to the 
New Testament. Oxford, 1872; 2d ed. 1876. 

The Critical Introductions to the New Testament by Hue, 
De Werre, BLEEK, Revss (5th ed. 1874); and several articles 


xii INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. 





on Bible Text in Herzog’s Real-Encyk. (new ed. ii. 400-437), and 
Smith's Dict. of the Bible (iii. 2112-2139, Amer. ed.); an essay of 
Dr. Ezra ΑΒΒΟΥ in Anglo-American Bible Revision, Philadelphia, 
2d ed. 1879 (pp. 86-98); the third part of Epwarp C, MrrcHEe.1’s 
Critical Handbook, published by the London Religious Tract 
Society, London, also Andover, 1880 (pp. 67-148). 

The Prolegomena to Tischendorf’s eighth critical edition, and 
the Introduction and Appendix of Westcott and Hort, may be 
referred to in advance as promising the latest and most accu- 
rate information on textual criticism applied to the New Testa- 
ment. 


I. SOURCES OF THE TEXT OF THE NEW TESTA- 
MENT. 


The original autographs* of the apostolic writings are 
lost beyond all reasonable hope of discovery, and are not 
even mentioned by the post-apostolic authors as being ex- 
tant anywhere, or as having been seen by them.t They 
perished, probably before the close of the first century, 
with the brittle paper then in ordinary use (the Egyptian 
papyrus), like all other ancient writings (with the excep- 
tion of a few that were accidentally preserved in Egyptian 
tombs and mummies, or under the lava of Vesuvius at 
Herculaneum and Pompeii). God has not chosen to ex- 
empt the Bible by a miracle from the fate of other books, 
but has wisely left room for the diligence and research of 
man, who is responsible for the use of all the facilities with- 
in his reach for the study of the Bible. He has not pro- 
vided for inspired transcribers any more than inspired 
printers, nor for infallible translators any more than infalli- 
ble commentators and readers. He wastes no miracles. He 





* Autographa, ἀρχέτυπα, ἰδιόχειρα. 
+ On the disputed passage of Tertullian, who speaks of ipsa 
authentica littere Apostolorum, see Scrivener, p. 446. 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. xiii 





desires free and intelligent worshippers. “The letter kill- 
eth, but the spirit giveth life.” The Bible, in its origin 
and history, is a human as well as a divine book, and must 
be studied under this twofold aspect. It is the incarna- 
tion of God’s trath, and reflects the divine-human person 
of Christ, to whom it bears witness as the Alpha and Ome- 
ga, as the Way, the Life, and the Truth. Even if we had 
the apostolic autographs, there would be room for verbal 
criticism, since they, like other ancient books, were written 
as a continuous whole, without accents, without punctua- 
tion, without division of sentences or words, without titles 
and subscriptions, without even the name of the author 
unless it was part of the text itself. 

In the absence of the autographs, we must depend upon 
copies, or secondary sources. But these are, fortunately, 
far more numerous and trustworthy for the Greek Testa- 
ment than for any ancient classic. “In the varicty and 
- fulness of the evidence on which it rests, the text of the 
New Testament stands absolutely and unapproachably alone 
among ancient prose writings” (W. and H., p. 561). 

The sources of the text are threefold: Manuscript Cop- 
ies, Ancient Versions, and Patristic Quotations. 


1, Toe Greek Manuscripts. 
The Manuscripts, or Codices,* are the direct and most 
important sources. They number now over seventeen hun- 
dred, counting all classes, and new ones may yet be dis- 





* Codex, or caudex, means, originally, the trunk of a tree, stock, 
stem; then a block of wood split or sawn into planks, leaves, or 
tablets, and fastened together; hence a book, as the ancients 
wrote on tablets of wood smeared with wax, the leaves being 
laid one upon another. The Hebrew manuscripts are in rolls. 


xiv INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. 





covered.* They differ in age, extent, and value. They 
were written between the fourth and sixteenth centuries ; 
the oldest date from the middle of the fourth century, and 
rest, of course, on still older copies. Few manuscripts of 
Greek or Roman classics are older than the ninth or tenth 
century. The Medicean MS. of Virgil is of the fourth 
century, the Vatican MS. of Dion Cassius of the fifth. 
The oldest MSS. of A‘schylus and Sophocles date from 
the tenth, those of Euripides from the twelfth century. 
The oldest complete copy of Homer is from the thirteenth 
century, though considerable papyrus fragments have been 
recently discovered which may date from the fifth or sixth. 
Some MSS. cover the whole New Testament, some only 
parts; and hence they are divided into five or six classes, 
according as they contain the Gospels, or the Acts, or the 
Catholic Epistles, or the Pauline Epistles, or the Apoca- 
lypse, or only the Scripture lessons from the Gospels or Acts 
and Epistles (the lectionaries). Those which cover more 
than one of these classes, or the whole New Testament, are 
numbered in the lists two, three, or more times. The Gospel 
MSS. are the most numerous, those of the Apocalypse the 
least numerous. Some MSS. are written with great care, 
some contain many errors of transcribers. Most of them 





* The total number of MSS. recorded by Dr. Scrivener, in- 
cluding lectionaries, is 158 uncials and 1605 cursives (p. 269, 
comp. p. X.). But his list is incomplete. He gives an Index of 
about 1277 separate Greek MSS. of the New Testament, arranged 
according to the countries where they are now deposited (pp. 571- 
584). He assigns 8 to Denmark, 293 to England, 238 to France, 
96 to Germany, 6 to Holland, 3 to Ireland, 368 to Italy, 81 to 
Russia, 8 to Scotland, 23 to Spain, 1 to Sweden, 14 to Switzer- 
land, 104 to Turkey, 39 unknown. See also Edward C. Mitchell, 
Critical Handbook, Tables viii. ix. and x. 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. xv 





give the Greek text only, a few the Latin version also 
(hence called codices bilingues or Graco-Latini), e. g. Cod. 
D (or Bezw) for the Gospels and Acts, Cod. D (Claromon- 
tanus) for the Pauline Epistles, and Cod. A (Sangallensis) 
for the Gospels. They were written in the East, mostly in 
Alexandria and Constantinople; for in Europe (with the 
exception of Greece, Lower Italy, and Sicily) the knowledge 
of the Greek language disappeared after the fifth century 
till the revival of learning in the fifteenth, and the Lat- 
in Vulgate supplied the place of the Greek and Hebrew 
Bible. Some words of frequent occurrence are usually 
abridged (as So = Sede, co = κύριος, ἐσ Inooũc, πνα = πνεῦμα). 

The MSS. are divided into two classes, uncial and cur- 
sive. The former are written in large or capital letters 
(littere unciales or majuscule), the latter in small letters 
(littere minuscule) or in current hand. The uncial MSS. 
are older, from the fourth to the tenth century, and hence 
more valuable, but were discovered and used long after 
the cursive. Two of them, the Sinaitic and the Vatican, 
date from the middle of the fourth century. 


A. Uncial Manuscripts. 


The uncial MSS. are designated (since Wetstein, 1752), 
for the sake of brevity, by the capital letters of the Latin 
alphabet (A, B,C, D, etc.), with the help of Greek letters 
for a few MSS. beyond Cod. Z, and the Hebrew letter 
Aleph (x) for the Sinaitie MS. which was discovered last 
and precedes Cod. A.* 





* The present usage arose from the accidental circumstance 
that the Codex Alexandrinus was designated as Cod. A in the 
lower margin of Walton’s Polyglot (Scrivener, loc. cit, p. 72, 
2d ed.). A far better system _ be to designate them in 


xvi INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION; 





The uncials are written on costly and durable vellum or 
parchment, on quarto or small folio pages of one or two, 
very rarely of three or four, columns, The older ones have 
no division of words or sentences except for paragraphs, 
no accents or. ornaments, and but very few pause-marks, 
Hence it requires some practice to read them with ease. | 

The date and place, which were not marked on MSS, 
earlier than the tenth century, can be only approximately 
ascertained from the material, the form of letters, the style 
of writing, the presence or absence of the Ammonian see- 
tions (κεφάλαια, capitula) in the Gospels, the Eusebian Can- 
ons (or tables of references to the Ammonian sections, after 
340, when Eusebius died), the Euthalian sections in the 
Acts and Epistles, and the stichometric divisions or lines 
(στίχοι) corresponding to sentences (both introduced by 
Euthalius, cir. A.D. 458),* marks of punctuation (ninth cen- 
tury), etc. Sometimes a second or third hand has intro- 
duced punctuation and accents or different readings. Hence 
the distinction of lectiones a prima manu, marked by a *; 
a secunda manu (**, or *, or); α tertia manu (***, or 3, 
or ὃ). 





the order of their age or value, which would place B and & 
before A. But the usage in this case can as little be altered as 
the traditional division into chapters and verses. Mill cited the 
copies by abridgments of their names, 6. g. Alex., Cant., Mont.} 
but this mode would now take too much space. Wetstein 
knew 14 uncial MSS. of the Gospels, which he designated 
from A to O, and about 112 cursives, besides 24 Evangelis- 
taries. See his list at the close of the Prolegomena, pp. 220- 
222. 

* Afterwards these stichometric divisions were abandoned as 
too costly, and gave way to dots or other marks between the 
sentences. This was the beginning of punctuation. 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION, xvii 


Some MSS. (as Codd. ©, P, Q, R, Z, Z) have been written 
twice over, owing to the scarcity and costliness of parch- 
ment, and are called codices rescripti, or palimpsests (παλέμ- 
ψηστοι); the new book being written between the lines, or 
across, or in place of the old Bible text. 

Constantine the Great ordered from Eusebius, for the 
churches of Constantinople, the preparation of fifty MSS. 
of the Bible, to be written “on artificially wrought skins 
by skilful calligraphists.’* To judge from this fact, the 
number of uncials was once very large, but most of them 
perished in the Middle Ages. The whole number now 
known is less than one hundred. Scrivener reckons 56 
for the Gospels (most of them only fragmentary), 14 for 
the Acts, 6 for the Catholic Epistles, 15 for the Pauline 
Epistles, 5 for the Apocalypse, exclusive of the uncial lee- 
tionaries, which are not marked by capitals, but by Arabic 
numerals, like cursive MSS. of all classes.+ Dr. Ezra 
Abbot (in a private letter of June 21, 1881) kindly far- 
nishes me with the result of his own careful researches. 
The number of distinct uncial MSS. of the New Testament 
(not including lectionaries) at present known is 83, We 
have for the Gospels 61; for the Acts 15; for the Cath- 
olic Epistles 7; for the Pauline Epistles 20; and for the 
Apocalypse 5. This includes the Codex Rossanensis, and 
three or four small fragments not used by Tisehendorf. 
Dr. Abbot's list is as follows: 

Gospels: x ABCDEFF*GH I**** I}K LM NO O#?edet 





PQRST Troi Trete VV Wetetee XY Ζ ΓΔ 


Q@rbedefsh a = TT S—61. 





* Eusebius, Vita Const. iv. 36, Πεντήκοντα σωμάτια ἐν διφϑέραις 


ἐγκατασκεύοις .. . ὑπὸ τεχνιτῶν καλλιγράφων. 
t Scrivener, Introd. p. 72 (2d ed. 1874). 


— 


xviii INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. 





Acts: SA BCD EQ F* G@ ΟΡ H@) I*** LQ P@=15. 
Cath.: s A BC K() L(@) P@) =7. 
Paul: 8 A BC DQ) EQ) F@) F* G(@) H@) I* KQ) L@ MQ 
ΝΘ O@) OP @) P@) Q@) ΒΘ = 20. 
Apoc.: 8 A B(?) C P=5. 


Whole number of distinct MSS.: 


x A B B22 C Devv- act J) paul Ἐ) Fact E paul F F paul Fa G G act G paul 
G> Get) H Hat Ἡ pael 1:3 3. 4.6. 6. 1: [> K K cath. paul L L att: cath. paul 
M M paul N N paul [9] Οὐνϑεάοῖ O paul O » @aul) P P ct. cath. paul. apoc 
Q Qe R Rev 5 T (or Τὸ Twi Toede U V Wabeder ἌΧ ΝΣ 
TA @2bcdefgha = TT -Ξ 83. 


The Sinaitic and the Vatican MSS. are by far the most 
important for antiquity, completeness, and value. I give a 
brief description of the best uncial MSS. which are most 
frequently quoted by critics. 

(1.) Uncials of the first class.) They are four—two 
from the fourth, two from the fifth century; one complete 
(x), two nearly complete (A and B), one defective (C). To 
these is usually added D as the fifth of the great uncials, 
but it contains only the Gospels and Acts, and has strange 
peculiarities. In the Gospels the text of C, L, Z, 2, and 
of A in Mark, is better than that of A, but in the rest of the 
New Testament A is undoubtedly, after 8 and B, the most 
important MS. 
οὐ ἃς (Aleph). Codex Sryarricus, formerly in the Convent 
of Mount Sinai (hence its name), now in the Imperial Library 
at St. Petersburg. It dates from the middle of the fourth 
eentury, is written on fine parchment (134 inches wide by 
14% high), in large uncials, with four columns to a page (of 
48 lines each). It has 3464 leaves. It was discovered 
and secured by the indefatigable Prof. C. Tischendorf, in 
the Convent of St. Catharine, at the foot of Mount Sinai, 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. xix 


on the 4th of February, 1859.* It was published at St. 
Petersburg (printed at Leipsic) at the expense of the Czar 
Alexander IL in celebration of the first millennium of the 
Russian empire, in accurate imitation by types specially 








* The story of the discovery, which made Tischendorf one 
of the happiest men I ever knew, reads like an heroic romance. 
His three journeys from Leipsic to Mount Sinai, in pursuit of 
manuscript treasures, in 1844, 1853, and 1859; his first rescue of 
forty-three leaves of the Septuagint from a waste-basket in the 
Convent of St. Catharine in 1844; his final discovery οἵ the 
whole Cod. Sinaiticus in 1859, with the powerful aid of the rec- 
ommendation of that noble Czar who met such a terrible death 
at the hands of the Nihilists in 1881; his patient labor in tran- 
scribing it at Cairo, and in its publication at Leipsic, in connec- 
tion with a great national event of the Russian empire; his con- 
troversy with the Greek Simonides, who impudently claimed to 
have written the codex on Mount Athos in 1839 and 1840—are all 
told by himself, not without some excusable vanity, in his Reise 
tn den Orient (1845-46), and Aus dem heil. Lande (1862); his Noti- 
tia Codicis Sinaitici (1860); the Prolegomena to his editions (1862 
and 1865); and his two controversial pamphlets, Die Anfechtun- 
gen der Sinaibibel (1863), and Waffen der Finsterniss wider die 
Sinaidibel (1863). When, on a visit to Mount Sinai in March, 
1877, I saw a copy of the magnificent four-volume edition in 
the convent library, and mentioned the name of Tischendorf, the 
sub-prior kindled up in indignation and called him a thief, who 
had stolen their greatest treasure on the pretext of a temporary 
loan; and when I reminded him of the large reward of the Em- 
peror of Russia, who had furnished a new silver shrine for the 
coffin of St. Catharine, he admitted it reluctantly; but remarked 
, that they did not want the silver, but the manuscript—the manu- 
script which these monks could not read, and were at one time 
ready to throw into the fire! After long delays, the MS. was 
formally presented to the Czar in 1869 by the new prior, arch- 
bishop Kallistratos, and the monks of the Convents of St. Cath- 
arine and Cairo. See Tischendorf, Die Sinaibidel (1871), p. 91. 


XX INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. 





cast, in four folio volumes.* The New Testament was also 
separately edited by Tischendorf in smaller type in quarto 
(Leipsic, 1863), in four columns; and an octavo edition in 
ordinary type (ibid. 1865). Dr. Scrivener has published a 
“Full Collation of the Sinaitic MS. with the Received Text 
of the New Testament” (2d ed. 1867). 

Codex & is the most complete, and also (with the ex- 
ception, perhaps, of the Vatican MS.) the oldest, or, at 
all events, one of the two oldest MSS., although it was last 
found and used. Tischendorf ealls it “omnium codicum 
uncialium solus integer omniumque antiquissimus.” He 
assigns it to the age of Eusebius the historian, who died in 
340; and thinks it not improbable that it was one of the 
fifty copies which Constantine had ordered to be prepared 
for the churches of Constantinople in 331, and that it was 
sent by the Emperor Justinian to the Convent of Mount 
Sinai, which he founded.+ It contains large portions of 





* Bibliorum Codex Sinaiticus Petropolitanus. Auspiciis au- 
gustissimis Imperatoris Alexandri IT., ex tenebris protrawxit in 
EBuropam transtulit ad iuvandas atque illustrandas sacras litteras 
edidit CONSTANTINUS TISCHENDORF. Petropoli, MDCCCLXII. 
The first volume contains the dedication to the Emperor (dated 
Lips. Wher 1862), the Prolegomena, Notes on the corrections by 
later hands, and twenty-one plates (in fac-simile); vols. ii. and 
ἘΠ. contain the Septuagint; vol. iv. the Greek Testament (134} 
leaves), the Epistle of Barnabas (foll. 185-141), and a part of the 
Pastor Herme (foll. 142-148). Copies of this rare and costly 
edition are in the Astor Library, the Lenox Library, the Union 
Theological Seminary, New York, at Cambridge, Andover, and 
in other libraries of America. 

- + Tischendorf’s edition of the English New Test., Leips. 1869, 
p. xii. After a more careful inspection of the Vatican MS. in 
1866, he has somewhat modified his view of the priority of the 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. xxi 





the Old Testament in the Septuagint Version (199 leaves), 
and the whole New Testament, without any omission, to- 
gether with the Epistle of Barnabas, all in Greek, and a 
part of the Pastor Herme in Greek (1474 leaves). It is 
much disfigured by numerous corrections made by the 
original seribes or several later writers, especially one of 
the fourth century (%*), whose emendations are very valu- 
able, and one of the seventh (&*°). It often confirms Cod. 
Vaticanus in characteristic readings (as μονογενὴς ϑεός 
for υἱός, in John i. 18; τὴν ἐκκλησίαν τοῦ Seow for κυρίου, 
in Acts xx. 28; ὃς ἐφανερώϑη for Sede, in 1 Tim. iii. 16), and 
omissions, as the doxology (Matt. vi. 13); the end of Mark 
(xvi. 9-20); the passage of the woman taken in adultery 
(John vii. 53—viii. 11), in part, also, the Old Latin Version; 
but sometimes it supports other witnesses. It has contrib- 
uted very much towards the settlement of the text, and 
stimulated the progress of the revision movement in Eng- 
land, in connection with Tischendorf’s Tauchnitz edition 
of King James’s Version (1869), which gives in foot-notes 
the chief readings of the three great uncials δὲ, B, and A. 
Tischendorf first copied the Sinaitic MS., with the help 





Sinaitic over the Vatican MS., and assigns them both to the 
middle of the fourth century, maintaining even that one of the 
scribes of & (who wrote six leaves, and whom he designates D) 
wrote the New Testament part of B. Compare the learned 
and very able essay of Dr. Ezra Abbot (against Mr. Burgon): 
Comparative Antiquity of the Sinaitic and Vatican MSS.,” in 
the Journal of the American Oriental Society, vol. x. (1872), pp. 
189-200. Gebhardt, in Herzog’s Real-Encyklopddie (new ed.), 
vol. ii. p. 414, pronounces Burgon’s attempt to prove the higher 
antiquity of the Vatican MS. by fifty to one hundred years an 
entire failure. 


xxii INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. 





of Coptic scribes, at Cairo; and from this copy, which the 
Professor showed me at Leipsic, the printed editions were 
prepared. As neither Tischendorf nor his scribes were in- 
fallible, some errors may have crept in, so that, in doubt- 
ful cases, a resort to the original MS. in St. Petersburg is 
necessary. ‘Tregelles has inspected it. Considerable por- 
tions of it have been photographed, and real fac-similes 
are given in Tischendorf’s three editions, and in Scrivener’s 
Introduction. Mr. Burgon, also, in his book on the Last 
Twelve Verses of Mark, gives an exact fac-simile of « page, 
taken at St. Petersburg, which shows the last two columns 
of Mark (to xvi, 8) and the first two columns of Luke. 


KAIOM OAOTOYMe 
NCD CMETAECTIN 
TOTHCEYCEBEIAC 
MYCTH PIONOCE 
<DAN EP@OHENCP 
KI- CAIKAICOOHEN 
MN ICOPOHATHK 

EKHPYXOHENE 
© NECINENMICTEY 
ΘΗΕ NKOCM«-: 
ANEAHMPOHEN 
AOZH 


Specimen of the Codex Sinaiticus, containing 1 Tim. iii. 16: 
kat opodoyoupe|vwe peya ἐστιν | To τῆς ευσεβειας | βυστηριον ὃς εἰφα- 


νερωϑὴ ev σαρίκι" εδικαιωϑὴ ev | 7H ὠφϑὴ ayyedorg | exnpvySn εν 
εἰϑνεσιν ἐπιστευ ϑη ev κοσμω" | ἀνελημφϑη εν | δοξη. 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. xxiii 





A. Codex ALexanprinvs of the fifth century, in quarto 
and two columns (12? inches high, 10} broad), given by 
Patriarch Cyril Lucar of Constantinople (the unlucky re- 
former, formerly of Alexandria) to King Charles I. (1628), 
now in the British Museum, London, where the open vol- 
ume of the New Testament is exhibited in the MS. room. 
It was probably written in Alexandria. It contains on 773 
leaves the Old Testament, in the Septuagint Version (edited 
by Baber, London, 1816-28), and the New Testament; but, 
unfortunately, with the omission of Matt. i 1—-xxv. 6, John 
vi. 50-viii. 52, and 2 Cor. iv. 13—-xii. 6. It also has at 
the end the Greek Epistle of Clement of Rome to the 
Corinthians, with a fragment of a second epistle, or homily. 
This was the only MS. extant of Clement before the dis- 
covery by Philotheos Bryennios of the copy at Constanti- 
nople (1875). The New Testament of the Alexandrian 
MS. was published by Charles G. Woide in uncial type 
. (London, 1786), and by B. H. Cowper, in common type 
(ibid. 1860). We have it now in a most beautiful pho- 
tographic fae-simile, issued by the Trustees of the British 
Museum, London, 1879. 

Cod. A is the first uncial MS, that was used by textual 
critics. It presents a text which occupies an intermedi- 
ate position between the oldest uncial and the later text. 
It occupies the third or fourth rank among the MSS. next 
to αὶ and B, and perhaps C. See fac-similes in Woide and 
Scrivener. On the following page we give two specimens. 

B. Codex Vaticanvs, of the middle of the fourth cen- 
tury, on very fine thin vellum, in small but clear and neat un- 
cial letters, in three columns (of 42 lines each), to a quarto 
page (10 inches by 104), preserved in the Vatican Library 
at Rome (No. 1209). It is more accurately written than 


xxiv INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. 





Na ⸗ 


NAPXt1 ENOIHCENOOC-TONOY 
PAN ON ΔΙ ΤῊ NCHN HAErH tiNAO 


ATOCK ATATCATACIKEYA CHOC: 
KAIC IKOTOCE NANWTHCAB γος ΟΥ̓. 


J uy hits ExETECAYTO iC <r ITTAN TIT 
IMMNICO'CNUWY MACTOTNATo 


AFPIONGOCETOESTTICICOTTOYC: 
TIOIMAIN CIN THN GKICAHCIAN 


TOY I< YH NTE PIETTOIHC ATOAIA 
TOYAIMATOCTOYLAIOY: 


Specimens of the Codex Alexandrinus. 


The first is in bright red, with breathings and accents, and con- 
tains Gen. i. 1, 2, Sept. (Ev ἀρχῆ ἐπόιησεν ὁ Oa τὸν du | ρανὸν και 
τὴν γῆν ἡ δὲ γῆ ἣν ἀό | paroo κὰι ἀκατασκεύαστοσ'" | και σκότοσ 
ἐπάνω τῆσ αβύσσου.. The second specimen is in common 
ink, and contains Acts xx. 28 (IIpoceyere eavrow καὶ παντι Tw | 
ποιμνιω" ev ὦ ὕμασ τὸ πνα To | αγιον Eero ἐεπισκοπουσ" | ποιμαι- 
vew τὴν ἐκκλήσιαν | του KU ἣν περιεποιησατο δια | του αιματος τοῦ 
wv. <A favours κυρίου versus ϑεοῦ. 


the Sinaitic MS., but not so complete. It was apparently 
copied in Egypt by a skilful and critical scribe, and brought 
to Rome shortly after the establishment. of the Vatican Li- 
brary by Pepe Nicholas V. in 1448; perhaps (as Dr. Scriv- 
ener conjectures) by the learned Cardinal Bessarion, who 
laboured for the reunion of the Greek and Latin churches. 
It was entered in the earliest catalogue of that library, made 
in 1475. It contains the whole Bible as far as and including 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION, xxv 


Heb. ix. 14, and breaks off in the middle of the verse and of 
the word καϑαίριεῖ. The Pastoral Epistles, Philemon, and 
the Apocalypse are lost. It was long watched with jealous 
care by the papal authorities, very imperfectly known to Mill 
and Wetstein, but partially collated, under considerable re- 
strictions, by Bartolocci, librarian of the Vatican (1669), 
the Abbate Mico for Thomas Bentley (about 1720, publish- 
ed 1799), Andrew Birch of Copenhagen (1788, publ. 1798- 
1801), Hug (1809, he first fully recognised its paramount 
value), Tischendorf (1843, 1844, 1866), Tregelles. (1845), 
Dressel (1855), Burgon (1860), Alford (1861), and his 
secretary, Mr. Cure (in 1862). It was first printed under 
the supervision of the celebrated Cardinal Angelo Mai (d. 
1854), Rome, 1828-38, but not published till 1857 (in-5 
vols., the fifth containing the New Testament); and so 
inaccurately that this edition is critically worthless. The 
New Testament was again published separately, with some 
_improvements, by Vercellone, Rome, 1859; more critically 
by Tischendorf, Leipsic, 1867, from a partial inspection of 
two weeks under the constant supervision of C. Vercellone, 
who learned from the German expert some useful lessons 
in editorial work. Now, at last, we have a complete. and 
critical, though by no means infallible, quasi fac-simile 
edition of the whole Vatican MS. by Vercellone (d. 1869) 
and Jos. Cozza, Rome, 1868-72.* The type used was cast 
from the same moulds as that employed for Tischendorf’s 
edition of the Codex Sinaiticus, and was lent by him to the 
papal government; but he complained of the bad use the 
Roman printers made of it.t 

* Gaetano Sergio has been associated with Cozza since Ver- 


cellone’s death. 
+ The full title reads Bidliorum Sacrorum Grecus Codex Vati- 








xxvi INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. 





“The Vatican,” says Dr. Scrivener, “is probably the old- 
est vellum manuscript in existence, and is the glory of the 
Vatican Library.” It is the chief authority among MSS. for 
the Greek Testament of Westcott and Hort; while Tisch- 
endorf, in his last editions, very naturally shows a preference 
for the Sinaitic Codex of his own discovery. It presents, 
upon the whole, the shortest text; but the charge of omis- 
sions of many words and whole clauses is founded on the 
false assumption that the Elzevir text isthe standard. West- 
cott and Hort say (p. 557): “The fondness for omissions, 
which has sometimes been attributed to the scribe of the Vat- 
ican, is imaginary, except, perhaps, single petty words.” The 
agreement of B and & is (with few exceptions) a strong pre- 
sumptive evidence for the genuineness of a reading, and, when 
supported by other ante-Nicene testimony, it is conclusive. 

The specimen on the following page is borrowed from 
Scrivener, and contains the last verses in Mark (xvi. 3-8). 

C. Codex Reatvs, or ΕΡΗΒΑΕΜΙ Syrt, of the fifth century ;* 





canus auspice Pio IX. Pontifice Maximo collatis studiis Caroli Ver- 
cellone Sodalis Barnabite et Josephi Cozza Monachi Basiliani edi- 
tus. Rome, typis et impensis 8. Congregationis de Propaganda 
Fide. 1868. Beautifully printed_on vellum paper. Four vol- 
umes contain the Septuagint (i. Pentateuch and Jos. ; ii. Judges, 
etc.; iii. The Psalms, etc. ; iv. Esther, etc.), one volume the New 
Testament; a sixth volume is promised for the Prolegomena 
and Notes. The New Testament appeared in 1868 as tom. v. 
It gives the original MS. down to Heb. ix. 14, in 284 large pages. 
The rest of the Epistle to the Hebrews and the Apocalypse 
(from pp. 285 to 302) are supplied from a later text (recentioré 
manu) in ordinary Greek type, and have therefore no critical 
value. The Pastoral Epistles and the Epistle to Philemon are 
wanting altogether. I used the copy in the Astor Library. 

* Tischendorf regards C as older than A; and in the Gospels 
it has a much better text. r 


μῖν τὸν λίθον ἐκ τῆσ 
| θύρασ τῦυ μνη- 
piiov | wae ἀνα 
βλέψασαιθεω! pev- 
σιν ore dvaxexd| 
λισται ὁ Boe ἣν 
γὰρ | μέγασ σφό- 
ὅρα κὰι ἐλ]θῦυσαι 
deo τὸ μνημῖι lov 
tidoy νεανίσκον | 
καθήμενον ἐν rie 
| δεξιῦισ περιβε- 
βλημέϊνον στολὴν 
λευκὴν | wae ἐξε- 
θαμβήθησαν | ὁ δὲ 
λέγει ἀυτᾶισ μὴ | 
ἐκθαμβέισθε iy ζη- 
re | re τὸν ναζα- 
ρηνὺν τὸ | terav- 
pupivoy ἠγέρθη 
ὀυκ ἔστιν ὧδε ἴδε 
[ὁ τόποσ ὕπου 
ἔθηκᾶ 1 ἀυτὸν 
ἀλλα ὑπάγετε | 
tizare τῦισ μαθη- 
raw | ἀυτοῦ Kat 
τῶ πέτρω | ὅτι 
προάγει ὑμᾶσ ἐισ! 
τὴν γαλιλάιαν ἐκῖε 
αὐτὸν ὄψεσθε κα- 
θὼσ tilrev ὑμῖν 
κὰι ἐξελθδυ σαι 
ἔφυγον ἀπὸ rov | 
μνημέξιου 
γὰρ | ἀυτὰσ τρό- 
poo και ἔκίστασισ 
καὶ ὀυζενὶ ὀυ δὲν 
tizov ἐφοβουν το 
γάρ: 


ἐΐχεν 


eit 


MINTO NAIOONEK THe 
ey pAcTSymMNHMEi0Y 
KRIANABAE Pac AIQEu 
poycinOTiANaKeky 
AICTAIOKIGOCHNTAP 
MEracceh GApaKkAléa 
ecycaie rein: Spey? 
ON ElIAQNNEANICKON 
KROHMENONENTOIC 
AExIOICnesi BERAHME 
NON C TOAHNAGYKAN 
KAIESEOAMB HOHCAN 
OREAETEIAY TAICMN 
EK EAMREICO INZH TES 
TETGNNAZAPHNONTS- 
ECTAY PWMENONA LEP 
@HOYK ECTING@ACI AS 
oTONocSnoyéenkK 
TONAAAAY Are Te 
EINA TET GICMAGHTAIP 
Ay Toy και τῷ πέπρω 
Οτιπροῖγειῦ μᾶςεις 
τὴν CAAIAKIANE KEIAY 
TONG: ‘EC @EKAOUCE! 
Ne Ny iN KAIE ZEAQ*Y 
CAI Yronano Toy 
MNH? S1OYEIXENT, 
Ay TACT —— K 
cTacic Cyaan i6y 
ΔῈΝ GIFION Ep onayn 
—— «.- τ 


PR 


KATA 
viikp KON? tr 


Specimen of the Codex Vaticanus, containing Mark xvi. 3-8. 
Taken from Mr. Burgon’s photograph of the whole page. 


xxviii 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. 





\ 


* 
λῳ 
ἃ 


om 
* Ot 
THC 


A 


ο 


ὃν 


λέ 


Fria 
Βειὰλ 4 


Specimen of the Codex Ephraemi, containing 1 Tim. tii. 15, 16. 
wpa τὴσ αληθείασ" | Και ομολογουμένωσ μέγα ἑστιν τὸ τὴσ ἐυσεβειασ pu | ᾽στηριον " O[eo]o ἑφανερωθὴ ev σαρκι" 


OHE 





REO 


εἐδικαιωθὴ ἑν πν[ευματΊι. 


very defective, containing about two 
thirds of the New Testament; in the 
National Library at Paris. First 60]- 
lated by Wetstein (1716); edited by 
Tischendorf, Leipsic, 1843-45, 2 vols. 
It is a codex rescriptus, the works of 
the Syrian father Ephraem (d. 378) be- 
ing written over the Bible text, which 
is scarcely legible. It was probably 
written in Alexandria, and is very val- 
uable asfaras it goes. Its text “seems 
to stand nearly midway between A and 
B, somewhat inclining to the latter” 
(Scrivener). Two correctors (desig- 
nated by Tischendorf as C**, C***, or 
C?, 03) have been at work on the MS. 
to the perplexity of the critical collator. 

D, for the Gospels,and Acts. Co- 
dex Breza#, or. CANTABRIGIENSIS, in 
the Library of the University at Cam- 
bridge (to which Beza presented it 
in 1581). It dates from the sixth 
century, and contains only the Gos- 
pels and Acts, with a Latin version ; 
edited by Thomas Kipling, Cam- 
bridge, 1793, 2 vols. fol., and more 
accurately by Dr. Scrivener, in com- 
mon type, with a copious introdue- 
tion and critical notes, Cambridge, 
1864. 

The text is very peculiar and puz- 
zling. It has many bold and exten- 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. χχὶχ 





sive interpolations, e. g., a paragraph after Luke vi. 4 
(which is found nowhere else): “On the same day he 
[Jesus] beheld a certain man working on the Sabbath, 
and said unto him, Man, blessed art thou if thou know- 
est what thou doest; but if thou knowest not, thou art 
cursed and a transgressor of the law.” It differs more 
than any other from the received Greek text, but it often 
agrees in remarkable readings with the ancient Latin and 
Syriac versions. Alford (i. 110) thinks that it was writ- 
ten in France by a Latin transcriber ignorant of Greck. 
Beza procured it from the monastery of St. Irenzeus at 
Lyons in 1562, but did not use it on account of its many 
departures from other MSS. Tregelles remarks that “ its 
evidence when alone, especially in additions, is of scareely 
any value as to the genuine text; but of the very greatest 
when corroborated by other very ancient authority.” 

(2.) Uncials of the second class, defective and of later date. 

D, for the Pauline Epistles. Codex Ciaromoytanus; 
of the sixth century; defective, but very valuable; in the 
National Library at Paris. Edited by Tischendorf, Leipsic, 
1852. Beza procured it from Clermont, and made some 
use of it (1582), It is Greek and Latin, stichometric, with 
accents by a later hand, but no division of words. — 

E, for the Gospels. Codex Basmrensis; eighth cen- 
tury; in the library at Basle; defective in Luke. Erasmus 
overlooked it. Collated by Tischendorf (1843), Miller, 
and Tregelles (1846). It is better than most of the second- 
class uncials. It approaches to the Textus Receptus. 

E, for the Acts, Codex Laupranvus; in Oxford; with a 
close Latin version on the left column; of the sixth cen- 
tury ; probably brought from Tarsus to England by Theo- 
dore of Canterbury (d. 690), and used by the Venerable 


xxx INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. 





Bede (d. 735); newly published by Tischendorf, in the 
ninth vol. of his Monumenta Sacra, 1870. Very valuable. 

E, for the Pauline Epistles. Codex SaANGERMANENSIS ; 
Greco-Latin; formerly at Saint-Germain des Prés, near 
Paris; now at St. Petersburg. In the Greek a mere copy 
of D (Claromont.) after it had been altered by several hands. 
Ninth or tenth century. 

F, for the Gospels. Codex BorrELianus; once posses- 
sed by John Boreel (d. 1629), Dutch ambassador in London 
under James I.; now in the library of the University at 
Utrecht. Not important. 

F, for the Pauline Epistles. Codex Avaiensis; Greco- 
Latin; at Cambridge; published by Dr. Scrivener, 1859, in 
common type. Ninth century. 

G, for the Pauline Epistles. Codex Borrnertanus ; was 
either copied from F (Hort), or from the same archetype 
(Tischendorf, Scrivener). Ninth century. It is a part of 
the same MS. as A of the Gospels, Purchased by Prof. C. 
F. Boerner at Leipsic, 1705; in the Royal Library at Dresden. 

L, for the Gospels. Codex Reerus; published by Tisch- 
endorf, 1846; written in the 8th century; full of errors in 
spelling, but very remarkable for its agreement with B and 
Origen. Now in Paris. 

P, for Acts, Epistles, and Revelation, with some defects. 
Codex Porririanvs, a palimpsest of the ninth century, in 
possession of Archbishop Porfiri at St. Petersburg; edited 
by Tischendorf, 1865 and 1869. It generally confirms A 
and C, but often δὰ against all the rest. 

Z, for Matthew. Codex Dustrvensis (Dublin); sixth 
century; one of the chief palimpsests. Text in value next 
toxand B, Edited by Barrett, 1801; better by T. K. Ab- 
bott, 1880. 


΄ 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. χχχὶ 





I, for the Gospels. Codex Tiscnenporrianvs LV. ; dis- 
covered by Tischendorf in an Eastern monastery; sold to 
the Bodleian Library in 1855; from the ninth or tenth cen- 
tury. Another portion of the same MS. was discovered by 
Tischendorf in 1859, and taken to St. Petersburg. Nearly 
complete. An inscription at the close of John fixes the 
date probably at Nov. 27, 844 (according to Tischendorf), 
or 979 (according to Gardthausen). 

A, for the Gospels. Codex Saneatuensis (St. Gall); 
from the ninth century; probably written by Irish monks 
at St. Gall. Published at Zurich, 1836, by Rettig, in litho- 
graphed fac-simile. The text is very valuable in the Gos- 
pel of Mark. 

A, Codex Tiscuenvorrianvs IIL, containing Luke and 
John; now in the Bodleian Library ; collated by Tischen- 
dorf (who brought it from the East) and Tregelles. Ninth 

century. ; 
τ ΞΕ. Codex Zaoynrutvs, ἃ palimpsest of the 8th century ; 
formerly at the island of Zante; presented in 1821 to the 
British and Foreign Bible Society in London; edited by 
Tregelles, 1861 ; containing considerable portions of Luke's 
Gospel. Text very valuable. 

II. Codex Perropouitanvs, brought by Tischendorf 
from Smyrna to St. Petersburg; containing the four Gos- 
pels, nearly complete; collated by Tischendorf, 1864 and 
1865. Ninth century. 

(3.) For a description of the other fragmentary uncials 
we must refer the reader to the authorities above quoted, 
especially Scrivener and Tischendorf, and also to the useful 
and convenient Table VIII. in Mitchell's Handbook. But one 
more we must mention, which has been discovered since, 
and has not yet been — the critics, We mean 


xxxii INTRODUCTION ΤῸ THE AMERICAN EDITION. 





ΟΣ, Codex Rossanensis, found by two German scholars, 
Oscar von Gebhardt and Adolf Harnack, in March, 1879, 
at Rossano, in Calabria, in possession of the archbishop, 
who got it from the library of the former convent. It is 
beautifully written, with silver letters, on purple-coloured 
parchment (very rare among Greek MSS.), and richly or- 
namented with pictures; hence important for the history 
of Christian art. It consists of 188 leaves of two columns 
of twenty lines each, and contains the Gospels of Matthew 
and Mark (Luke and Johnyare lost), The Gospel of Mat- 
thew ends with the words, EYATTEAION KATA MATOAL. 
ON. Gebhardt and Harnack assign it to the sixth century. 
- The text shows a departure from the oldest MSS. (8 and B), 
and an approach to the amended Latin text. In this re- 
spect it resembles D. It contains, however, the doxology 
in the Lord’s Prayer, Matt. vi. 13. See Hvangeliorum Co- 
dex argenteus purpureus Rossanensis (3), litteris argenteis 
sexto ut videtur seculo scriptus picturisque. ornatus. By 
Ὁ. von Gebhardt and Adolf Harnack, Leipsic, 1880. With 
fac-similes of portions ‘of the text and outline sketches. of 
the pictures. A full edition of the codex is promised. 

We give a fac-simile from this work. 


B, Tu Curstve Manuscripts. 
The cursive MSS. are indicated by Arabic numerals. 
᾿ They were written in current hand on vellum or parchment 
(membrana) ; or on cotton paper (charta bombycina, also 
charta Damascena, from the place of manufacture), which 
eame into use in the ninth and tenth centuries; or on linen 
paper (charta proper), which was employed first in the 
twelfth century. Some are richly illuminated. They date 
from the tenth to the middle of the fifteenth century, when 


ΨΥΧΡ ΟΥ̓Ν 


TTONH oyoT! 
COYECT! NH Ba 
CIAGIAIKAINAY 
NAMICI VAI HAs 
TAEICTOY CAl~ 
Peon e Vises 


ἘΠ ΤΑΡΑ a ος 
aot ὁ ἡ ἢ φ.. 5. Δ. ΟἿ ὁ Gre ἡ 


TTA Ρ ATT TO MATA 


Specime nh of the Codex Rossane nsis, containing Matt. οἱ, 13, 1 3 


πονήρου ort | cov ἐστιν ἢ Ba σιλεια Kat Ἧ δυ vapic καὶ ἢ éo Ea εις τους Atw) 
νας apny. Eay yap agnre | τοις ἀανϑρωποις τα | παραπτωματα. 





χχχὶν INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION, 





the invention of the art of printing substituted a much 
easier and cheaper mode of multiplying books. <A few, 
however, were written in the sixteenth century. 

They are much more numerous than the uncials. We 
have, in round figures, more than 600 cursive MSS, of the 
Gospels; over 200 of the Acts and Catholic Epistles ; near- 
ly 300 of the Pauline Epistles; about 100 of Revelation, 
exclusive of more than 400 lectionaries which contain only 
the Scripture lessons for public service.* 

The critical value of the cursives is, of course, not near 
so great as that of the uncials, because they are much fur- 
ther removed from the primitive source. But some twen- 
ty or thirty of them are very important for their agreement 
with the oldest authorities, or for some other peculiarity. 
Cod. 33 (Regius 14, Colbertinus 2844, in Paris, eleventh 
century), which contains all the New Testament except the 
Apocalypse, and agrees mostly with B, D, L, is “the queen 
of the cursive MSS. ;” Scrivener says its readings “ deserve 
the utmost attention ;” and Tregelles calls it “the most im- 
portant of the Biblical MSS. in cursive letters extant,” but 
it suffered “ most from damp and decay.” Besides this, we 
mention Cod. 1 (Cod. Basiliensis), 22, 28, 59, 66, 69, 102, 
118, 124, 131, 157, 201, 209, of the Gospels; 13, 15, 18, 





* Dr. Scrivener gives a careful description of 469 cursive 
MSS. for the Gospels (pp. 164-209), and of a large number of 
MSS. for the other books of the New Testament (pp. 209-249). 
Then follows a section on the lectionaries or manuscript ser- 
vice-books of the Greek Church (250-269), which have as yet 
received little attention from Biblical critics. Dean Alford 
gives also a list of 469 cursive MSS. in convenient columns 
(Prolegg. i. 120-137). Compare Table IX. in Mitchell, pp. 119- 
132. 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION, xxxv 





36, 40, 73, 180, and especially 61, of the Acts; 17, 31, 37, 
46, 47, 67**, 73, 80, 109, of the Pauline Epistles; 7, 14, 
31, 38, 47, 51, 82, 95, of the Apocalypse. Cod. 61 (Mont- 
fortianus, of the 16th century, in Dublin) is celebrated 
in the controversy on the spurious passage 1 John vy. 7, 
_ which it contains on a glazed page, to protect it, and 
which passed from this MS, into the printed editions of 
the common Greek text, and the translations made from 
it. The cursive.MSS. have been chiefly compared by 
Mill, Wetstein, Griesbach, Matthaei, Scholz, Tischendorf, 
Tregelles, and Scrivener; but many are yet waiting exam- 
ination. 

The following is a specimen of Cod. 1 Basiliensis of the 
Gospels (tenth century); known to Erasmus, but little used 
by him; collated by Wetstein, Roth, and Tregelles. 





— ——— 
Dt nas τεσστσλνρο dope ν 
bi sp ταγογοκανγόομά Kertooe roy ae 


δι " rarep ea οὐτέσπτωω Kel urn pTaL μνομβγοι 
Specimen of the Codex Basiliensis, of the tenth century, containing 
Luke i.1, 2, nearly as in all Greek Testaments. 


ivayy![\wor) κατὰ λουκᾶν: 


ἐπειδήπερ πολλοὶ ἐπεχείρησαν ἀνατάξασθαι | διήγησιν περὶ τῶν πε- 


πληροφορημένων | ἐν ἡμῖν πραγματων. καθὼς παρέδοσαν ἡμῖ | ὧι" 


ἀπαρχὴσ αὐτόπται καὶ ὑπηρεται γενύμενοι. 


xxxvi INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. 





2. Tue Ancient VERSIONS. 


Next to the study of the MSS., the most important aids 
in textual criticism are the ancient versions, or translations 
of the Scriptures from the Hebrew and Greek into vernac- 
ular languages. They are, however, only indirect sources, as . 
we must translate them back into the original, except in 
omissions and additions, which are apparent at once. If, 
for instance, the Latin versions in Rom, v. 1 translate ha- 
beamus, it is plain that they read in their Greek MSS. the 
subjunctive ἔχωμεν (let us have), and not the indicative 
ἔχομεν (habemus, we have); or if they read in John i, 18 
unigenitus Filius, they support the reading υἱός instead of 
ϑεός (Deus). In point of age, some versions, being made in 
the second century, antedate our oldest Greek MSS., which 
are not earlier than the fourth. But they have undergone 
the same textual corruptions, and no MS. copy of a version 
is earlier than the fourth century. Some of them are as yet 
imperfectly edited. Even a satisfactory critical edition of 
the Vulgate is still a desideratum. As Dr. Westcott says, 
“While the interpreter of the New Testament will be fully 
justified in setting aside without scruple the authority of 
early versions, there are sometimes ambiguous passages in 
which a version may preserve the traditional sense (John i. 
3,9; viii. 25, etc.), or indicate an early difference of trans- 
lation; and then its evidence may be of the highest value. 
But even here the judgment must be free. Versions sup- 
ply authority for the text, and opinion only for the ren- 
dering.” * It matters comparatively little whether they 





* Smith’s Dict. of the Bible, Amer. ed. vol. iv. p. 8479, art. 
ae Vulgate. ” 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. xxxvii 





be elegant or wretched, so long as they reflect with accu- 
racy the original text. One service of great importance 
they can be manifestly depended upon to render—to tell 
where insertions or omissions occur in the original text be- 
fore the translator. It is therefore satisfactory evidence 
against the genuineness of any particular passage that it is 
not found in the most ancient versions. 

The most important of these versions are the Syriac, the 
Old Latin, the Vulgate, the Athiopic, the Egyptian, the 
Gothic, and the Armenian. 


A. Syriac Versions. 


(a.) The Pesurro, the “ Simple”—-so called because of its 
fidelity to the Greek—dates in its oldest form (see below, 
Curgrontan) from the middle of the second century. It 
supplied the wants of the Syrian Christians before the unhap- 
py schism in that Church (fifth century), and by its use in 
- common has been always a bond of union between the dif- 
ferent sects, who still read it as a sacred classic, although 
its language is no longer the vernacular. The Peshito is 
the most faithful and accurate of the older versions, and 
has been called “the queen of versions.” It is almost lit- 
eral, yet idiomatic, and rarely loose and paraphrastic. It 
is very important to the critic. The text connects it in 
mahy places with D and the Latin versions. Notwith- 
standing its age and value, it was not known to Europe 
until 1552; and in 1555, at Vienna, the first edition ap- 
peared, at the expense of the Emperor Ferdinand I., edited 
by Albert Widmanstadt, the imperial chancellor. This edi- 
tion is yet highly esteemed. The best modern editions, 
although none are superior, are those of Prof. Lee, printed 
by the British and Foreign Bible Society, and of William 


xxxviili INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. 





Greenfield, in Bagster’s Polyglot, and separately. The pe- 
culiarity of the Peshito version, and a proof of its early 
date, is its omission of 2 Peter, 2 and 3 John, Jude, and 
the Apocalypse. Dr. Murdock has published a “ Literal 
Translation from the Syriac Peshito Version” (New York, 
1851). A translation of the Acts and Epistles from the 
Peshito, by J. W. Etheridge, appeared in London, 1849. 

(}.) The Patroxenran or Harciean version, so called 
from its patron Philoxenus, Monophysite bishop of Mabug 
(Hierapolis), in Eastern Syria (488-518), and from Thomas 
of Harkel, a subsequent editor, who was likewise a Mo- 
nophysite bishop of Mabug. It is “ probably the most ser- 
vile version of Scripture ever made” (Scrivener). It is 
based upon the Peshito, and forces it into rigorous con- 
formity with the letter of the Greek at the expense of the 
spirit. It dates from A.D. 508, and was revised by Thomas 
of Harkel, 616. It contains the whole New Testament, 
except the Apocalypse, and is therefore more complete 
than the Peshito, which omits four Epistles besides. The 
only edition of the Philoxenian is that of Joseph White, 
printed by the Clarendon Press, Oxford, 1778-1803, 4 vols. 
4to. Bernstein has published the Gospel of John (Leips. 
1853). 

(c.) The Curgrontan Syriac is a mere fragment of the 
Gospels (consisting of 824 leaves), but very old and valu- 
able; though overestimated by Canon Cureton, who thought 
it “retained, to a great extent, the identical terms and ex- 
pressions of St. Matthew’s Hebrew Gospel.” It is regard- 
ed by most scholars, as Cureton, Payne Smith, Herman- 
sen, Ewald, Crowfoot, Tregelles, and Westcott and Hort, as 
the oldest form of the Syriac version, the “ Peshito ” in its 
present form holding a relation to it similar to that of the 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. xxxix 





Vulgate to the Old Latin. Dean Alford calls it “ the ear- 
liest and most important of all versions.” Dr. Scrivener, 
however, places it decidedly below the Peshito. It was 
found by Archdeacon Tattam in 1842, with 550 other 
MSS., in a convent of the Nitrian Desert (70 miles north- 
west of Cairo), and brought to the British Museum; and 
was published by Cureton in 1858, with a literal English 
translation. It agrees remarkably with D and the Old 
Latin, while the Peshito mostly favours A. It contains 
large portions of Matthew, Luke, and John, and the last 
four verses of Mark. 

Dr. Brugsch, the celebrated Egyptologist, afterwards dis- 
covered three additional leaves in the binding of a MS, of 
the Peshito which came from the Nitrian convent (1871). 
They were published by Rédiger in the Monatsbericht of 
the Berlin Academy for July, 1872; and also privately by 
Prof. Wright, as an appendix to Cureton’s volume. The 

leaves contain Luke xv, 22-xvi. 12; xvii. 1-23; John vii. 
37-viii. 19. The Curetonian Syriac, including these new 
leaves, has been translated into Greek by J. R. Crow- 
foot in his Fragmenta Evangelica, 2 parts, London, 1870- 
71[72]. 

(d.) The Jervsatem Syriac. The principal MS. known 
is an Evangelistary in the Vatican, dated A. D. 1030. This 
has been published at Verona (1861-64, 2 vols. 410) by 
Count Francis Miniscalchi Erizzo. Fragments of two oth- 
er MSS. are in the British Museum, and of two more at St. 
Petersburg. The text of these has been published by Land, 
Anecdota Syriaca, vol. iv. (1875). The version is quite in- 
dependent of the Peshito, and is referred by Tischendorf to 
the fifth century. It is in a peculiar dialect, and seems to 
have been little used. 


xl INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. 





B. Latin Versions. 


(a.) The Op Latin (Irata). This version is not found 
complete ; but from the quotations of the Latin fathers, es- 
pecially those in Tertullian, Cyprian, Lucifer of Cagliari, 
Hilary of Poitiers, Hilary the deacon or Ambrosiaster, Am- 
brose, Victorinus, Jerome, Rufinus, Augustine, Pelagius, and 
in the Apocalypse Primasius, its text can be in large meas- 
ure restored. See Hermann Roénsch, Das N. 7. Tertutl- 
lian’s, aus den Schriften des Letzeren moglichst volistindig 
reconstruirt, Leipsic, 1871 (731 pages). 

The version is nearest in age to the Peshito, and may be 
assigned to the middle of the second century. It was not 
the work of one man, nor suffered to go uncorrected by 
many. Hence the confusion into which the matter has 
fallen, and the different accounts of it by different schol- 
ars; some holding that there were many versions before 
Jerome, in proof of which statement they quote Augustine, 
De Doctr. Christ. ii. 11; others holding that there was 
only one version, and citing in proof Jerome. But by the 
simple and natural explanation that there were many revis- 
ions of the one old translation, Augustine and Jerome can 
be reconciled. 

The version is made from the Septuagint in the Old Tes- 
tament; is verbal, rough, and clumsy; the language is the 
degenerate Latin of the second century, with admixture of 
colloquial and provincial forms. But this admixture ren- 
dered it soon unintelligible, and necessitated constant re- 
visions, and, eventually, a new and thorough ‘translation 
from the original tongues. 

The balance of probability is in favour of North Africa 
as the place of its origin, because there, rather than in Italy, 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. xii 





there was an immediate demand for a Latin translation; 
while in the Roman Church the Greek language prevailed 
during the first and second centuries. Hence the name 
“Ttalic” or “ Vetus Itala” is incorrect. Augustine (De 
Doetr. Christ. ii. 15) speaks of a translation which he calls 
the Ztala, and which he preferred to all the others. This 
was manifestly a recension of the same Old Latin version, 
made or used in Italy. 

This Old Latin version never attained to much author- 
ity; the Greek being regarded as the authentic text, even 
in the early Latin Church. At the same time, the version 
is one of the most significant monuments of Christian an- 
tiquity, the medium of divine truth unto the Latin peo- 
ples for centuries, and of great value to the Bible critic by 
reason of its antiquity and literalness. The Apocryphal 
books of Wisdom, Ecclesiasticus, 1 and 2 Maccabees, Ba- 
ruch, Prayer of Manasseh, and 4 Ezra (2 Esdras) were, in a 
- substantially unchanged form, embodied in the Vulgate. In 
the Old Testament the Psalms were similarly transferred. 

There is still lacking a really trustworthy edition of the 
existing portions of the Old Latin version. For the New 
Testament there exist, however, more than twenty very an- 
cient but fragmentary MSS. of the Gospels, and some (im- 
perfect) of the Acts and the Pauline Epistles; while there 
is only one yet known of the Apocalypse, and but few frag- 
ments of the Catholic Epistles. The principal MSS. of the 
Gospels representing the African text are Codex Vercellen- 
sis (a), supposed to have been written by Eusebius, Bishop 
of Vereelli, cir. A.D. 365; Veronensis (b), of the fourth or 
fifth century; and Colbertinus (c), at Paris, of the eleventh 
century, the only complete MS. Codex Brizianus (f), at 
Brescia, of the sixth century, represents a later revision, 


xii INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. 





probably Augustine’s Ztala. Codex Bobbiensis (k), now in 
Turin, of the fourth or fifth century, collated by Tischen- 
dorf, has a remarkable and valuable text; and the same is 
true of Codex Palatinus (e), at Vienna, fifth century. 
Peter Sabatier’s Bibliorum Sacrorum Latine Versiones 
Antique, seu Vetus Italica et cetere quecunque in Codd. 
MSS. et Antiquorum Libris reperiri potuerunt (Remis, 7. e. 
Rheims, 1743-49, 3 tom. fol.; new title-page, Paris, 1751) 
remains the most complete edition of the Old Latin ver- 
sion, but many parts of each Testament have been careful- 
ly collated or edited subsequently, Worthy of special men- 
tion, for the Gospels, are Bianchini’s Hvangeliarium Quad- 
ruplex Latine Versionis Antique, seu Veteris Italice, edi- 
tum ex Codicibus Manuscriptis, Rome, 1749, 2 tom. fol. ; 
Scrivener’s Codex Beze, Cambridge, 1864; Tischendorf’s 
Evangelium Palatinum (Lips. 1847); and Haase’s Codex 
Rehdigeranus (Breslau, 1865-66). For the Acts, see Scriv- 
ener’s Codex Beza, and Belsheim’s Die Apostelgeschichte 
und die Offenbarung Johannis in einer alten lat, Ueber- 
setzung aus dem Gigas Librorum, Christiania, 1879; for 
the Pauline Epistles, Tischendorf’s Codex Claromontanus 
(1852), and Scrivener’s Codex Augiensis, Cambridge, 1859; 
for the Catholic and Pauline Epistles (merely fragments), 
see Ziegler’s Jtalafragmente, Marburg, 1876; for the Apoc- 
alypse, see Belsheim, as above. Belsheim’s Codex Aureus 
of the Gospels (Christiania, 1878) is rather a MS. of the 
Vulgate than of the Old Latin, though the text is mixed, 
On the whole subject, consult Hermann Ronsch, Jtala und 
Vulgata. Das Sprachidiom der urchristlichen Itala und 
der katholischen Vulgata, 2d ed., revised, Marburg, 1875; 
L. Ziegler, Die latein. Bibeliibersetzungen vor Hieronymus 
und die Itala des Augustinus, Miinchen, 1879 (he proves 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. χΙΗΐ 





the existence of several Latin versions or revisions before 
Jerome) ; O. F. Fritzsche, Latein. Bibelithersetzungen, in the 
new ed. of Herzog, vol. viii., 1881, pp. 433-472 ; and West- 
cott’s art. “ Vulgate,” in Smith’s Dict. of the Bible. There 
is a good condensed account, revised by Dr. Abbot, in 
Mitchell’s Critical Handbook (1880), p. 133 sq. 

(6.) The Latin Vutcare. In the course of time the text 
of the Old Latin became so corrupt that a thorough revision 
was imperative, and was intrusted by Pope Damasus, in 
382, to Jerome (d. 419), the most learned scholar of his 
day, and of all the Latin fathers best qualified, by genius, 
taste, and knowledge of Hebrew and Greek, for this diffi- 
cult task. He began upon the New Testament, and pro- 
ceeded cautiously, making as few changes as possible, so as 
not to arouse the opposition of those who, as he says, 
“thought that ignorance was holiness.” But his scholarly 
instincts, no less than his convictions of duty towards the 

‘Divine Word, impelled him to go beyond his instructions, 
and make a new version of the Old Testament directly 
from the Hebrew, of which, however, it does not concern us 
at present to speak. Jerome’s revision and new translation 
(finished 405) encountered much opposition, which greatly 
irritated his temper and betrayed him into contemptuous 
abuse of his opponents, whom he styled “ bipedes asellos.” 
But, by inherent virtues, rather than by external authority, 
it passed into such cnrrent use that in the eighth century 
it was the Vulgate, the common version, in the Western 
churches. It became much corrupted by frequent copy- 
ing. Alcuin, at the instance of Charlemagne, revised it 
circa 802, by the collation of various good MSS., and sub- 
stantially in this form it passed down to the invention of 
printing. 


xliv INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. 





The first book printed was the Vulgate—the ‘so-called 
Mazarin Bible (Gutenberg and Fust, Mayence, 1455). Print- 
ing, however, fixed errors and gave them wider currency, 
and revision was felt once more to be imperative. 

In the Council of Trent (Dee. 13, 1545, to Dec. 4, 1563) 
the matter was introduced Feb. 4, 1546, and the recom- 
mendation of revision passed on April 8; but it was not 
until 1590, in the pontificate of Sixtus V., that the revised 
edition of the Vulgate appeared. The scholarly pope took 
active interest in the work, rejecting or confirming the sug- 
gestions of the board of revisers, and corrected the proof- 
sheets with his own hand. It was prefaced by the famous, 
and, as the event showed, by no means infallible, constitu- 
tion Æternus ille (dated March 1, 1589), in which the 
pope said, “‘ By the fulness of apostolical power, we decree 
and declare that this edition of the sacred Latin Vulgate 
of the Old and New Testaments, which has been received 
as authentic by the Council of Trent, . . . be received and 
held as true, legitimate, authentic, and unquestioned, in all 
public and private disputation, reading, preaching, and ex- 
planation.” He further forbade any alteration whatever ; 
ordered this text, and none other, henceforth to be printed ; 
and hurled anathemas against every one disobeying the 
constitution. But, alas for the pope! the immaculate edi- 
tion was full of errors and blunders; and no sooner was he 
dead (Aug. 27, 1590) than the demand for a new edition 
arose. Bellarmine suggested an ingenious though dishon- 
ourable escape from the awkward predicament in which 
Sixtus had placed the Church—viz., that a corrected edi- 
tion should be hastily printed under the name of Sixtus, in 
which the blame of the errors should be thrown upon the 
printer! His recommendation was adopted, but it was not 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. xlv 





until 1592, under Clement VIIL, that the revised edition 
appeared. The Clementine edition is the standard in the 
Roman Catholic Church, in which this Latin translation 
takes precedence of the Hebrew and Greek originals, as 
the support of doctrine and guide of life. 

The materials for a more critical edition of the Vulgate 
than the Clementine are very abundant. There are numer- 
ous MSS., and much labour has already been expended 
upon the work. The most famous of these MSS. are 
(a) Codex Amiatinus, from the Cistercian Monastery of 
Monte Amiatino, in Tuscany, now in the Lanrentian Li- 
brary at Florence; it contains the Old and New Testa- 
ments almost complete, dates from 541, and is the oldest 
and best MS. The New Testament was edited by Tisch- 
endorf, Leipsic, 1850, 2d ed. 1854, and by Tregelles (in his 
edition of the Greek Testament, with the variations of the 
Clementine text). (4) Codex Fuldensis, in the Abbey of 
Fulda, Hesse-Cassel; contains the New Testament; dates 
from 546. Collated by Lachmann for his large edition 
of the Greek Testament, and edited by E. Ranke, Marburg 
and Leipsic, 1868, (¢) Codex Forojuliensis (sixth century), 
at Friuli; Matthew, Luke, and John published by Bianchini, 
Evang. Quadruplex, Appendix. Part of the same MS. is 
at Prague (Pragensis). (4) Codex Harleian. 1775 (seventh 
eentury), of the Gospels, partially collated by Griesbach, 
Symb, Crit. vol. i. (ὁ) Codex Toletanus, at Toledo; writ~ 
ten in Gothic letters in the eighth century; collated by 
the Sixtine correctors and by Vercellone. It contains both 
Testaments. Its readings are given by Bianchini, Vindicie 
Canon, Scripturarum, Rome, 1740. 

The best edition of the variations is that of Carlo Ver- 
cellone, Varia Lectiones Vulg. Lat. Bibliorum Editionis, 


xlvi INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. 





Rom. tom, i. 1860; tom. ii. pars 1, 1862; pars 2, 1864. 
Unfinished. A very important work, but, unfortunate- 
ly, without either the authorized or the corrected text. 
Fritzsche says (doc. cit. p. 458), “Even to-day there is 
wanting a text which answers the demands of science ; and 
Protestantism alone can and ought to accomplish this work, 
already too long neglected.” 


C. Æthiopic Version. 


There must have been a call for a translation of the New 
Testament very shortly after Christianity entered Abyssinia. 
So, although the tradition which assigns it to Abba Salama 
(Frumentius), the first bishop, be unreliable, the version 
probably dates from the fourth century, as Dillmann as- 
serts. This scholar likewise praises the version for its 
fidelity and general smoothness. The New Testament has 
been edited by Thomas Pell Platt for the British and For- 
eign Bible Society (1826-30); but, unfortunately, it is al- 
most useless for critical purposes, because so dependent 
upon recent MSS. Gildemeister, professor in Marburg, 
collated some portions of the thiopic New Testament 
for Tischendorf’s edition of 1859. 


D. Old Egyptian, or Coptic, Versions.* 
These are in the two dialects, the Thebaic or Sahidic, and 
the Memphitic or Bahiric. They are, Bishop Lightfoot 
declares,} “ entirely independent ;” the former is “ rougher, 





* Copt is probably an Arabic transformation of the Greek 
Αἴγυπτος, and is applied to the Christian inhabitants of Egypt, 
who inherited the old Egyptian (demotic) language, together 
with their religion. 

+ He prepared the chapter on the Egyptian Versions in Dr, 
Scrivener’s Introduction, pp. 319-357. 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN ἘΡΙΤΙΟΝ, χινῇ - 





less polished, and less faithful to the original” than the 
latter. Both contain many Greek words, and are of great 
textual value, as they independently preserve a very ancient 
text from different manuscripts, with the adoption of many 
Greek words. Schwartze and Lightfoot infer from histori- 
cal notices that the greatest part of the New Testament, if 
not all, was translated into the Egyptian dialects in the 
second century. We have no satisfactory edition of either 
version. 

The editio princeps of the Memphitic Version for Lower 
Egypt is that of Wilkins (Oxford, 1716), based upon copi- 
ous materials, but not carried out with much critical sagaci- 
ty. Still, nothing better than his work has yet appeared, 
except an edition of the four Gospels by M. G. Schwartze 
(Leips. 1846 and 1847, 2 vols.), and of the Acts and Epis- 
tles by P. Boetticher, alias P. A. de Lagarde, of Gottingen 
(Halle, 1852). The Apocalypse is omitted. The New Tes- 
. tament in Coptic (Memphbitic) and Arabic was published by 
the Society for Promoting Christian Knowledge (1847-52), 
under the editorial care of “‘ Henry Tattam, the presbyter 
of the Anglican Church for the Holy Patriarch and the 
Church of Christ in Egypt.” It is beautifully printed, but 
of no critical value, because no various readings are record- 
ed. The basis of this edition is a copy belonging to the 
Coptic Patriarch. 

The editio princeps of the Thebaic Version for Upper 
Egypt is that of C. G. Woide, completed by Ford, Oxford, 
1799. The version is yet in a very fragmentary condi- 
tion, and there is need of an edition in which the fragments 
shall all be collected. The Thebaic Version is less valuable 
than the Memphitic; its text is less pure, and shows a cer- 
tain infusion of those readings which are called Western, 


D 


» xlviii INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. 





though to nothing like the same extent as the Old Latin 
and the Old Syriac. 


E. Gothic Version. 


It is the work of Ulphilas (311-381, or 313-383*), the 
apostle of Christianity to the Goths, who in the fourth cen- 
tury translated the Old Testament from the Septuagint and 
the New Testament from the Greek into Gothic. There are 
seven famous codices of this version: (a) Codex Argenteus, 
fragments of the Gospels, dates from the earlier part of 
the sixth century; (Ὁ) Codex Carolinus, forty verses of the 
Epistle to the Romans; (c) Palimpsest fragments of five 
codices (published by Mai and Castiglione, Milan, 1819-39), 
portions of Esther, Nehemiah, the Gospels, and Paul’s Epis- 
tles. The best editions of all these fragments are by H.C. 
von der Gabelentz and J. Loebe: Ulfilas. Vet. et N. Test. 
Versionis Gothice Fragmenta que supersunt (Leipsic, 1836- 
46), and by E. Bernhardt (Halle, 1875), each of which is pro- 
vided with a complete apparatus. Stamm’s U/flas, 7th ed. 
by Moritz Heyne, with Grammar and Lexicon, Paderborn, 
1878, is the most convenient for the student of the lan- 
guage; Bernhardt’s is the best for text-critical purposes. 
Comp. also W. Bessell: Das Leben des Ulfilas und die Be- 
kehrung der Gothen zum Christenthum (Gottingen, 1860). 
Dr. R. Miller and Dr. H. Hoeppe have just published the 
Gothic Gospel of Mark with a grammatical commentary : 
Ulfilas: Evangelium Marci grammatisch erliutert, Berlin, 
1881 (pp. 72). The last seven verses of Mark are wanting. 





* The date 318-888 is exploded; but it is not certain whether 
we should adopt 311-381 (Stamm, Bernhardt) or 313-883 (Krafft 
in Herzog, Davidson). 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION.  xlix 





F. Armenian Version. 


It belongs to the fifth century, and is the work of Miesrob 
and Moses Chorenensis. It has considerable critical value, 
though the existing MSS. are not very ancient, and there 
are wide differences among them. The version embraces 
the entire Bible. The first edition appeared at Amsterdam, 
1666, under the care of Bishop Uscan of Erivan; the best 
edition, founded on manuscripts, is by Zohrab—New Testa- 
ment, 1789; whole Bible, 1805. It is now regularly pub- 
lished by the British and Foreign Bible Society. 

On the Armenian Version, see the article by Tregelles in 
Smith’s Bible Dict., Am. ed., vol. iv. p. 3374, 

We pass by the Slavonic, Arabic, and Persie versions, 
which are of too late a date to be of critical value for the 
restoration of the primitive text. 





3. Parristic Quorations, 


The third source of textual criticism is furnished by’ 
the quotations in the early Christian writers, from which 
the greater part of the New Testament might be recon- 
structed. The Greek fathers give direct, the Latin fathers 
indirect, testimony to the original text. Some of them—as 
Irenzeus, Origen, Tertullian—are older than our oldest MSS., 
and therefore of the greatest value. 

But the fathers must be used with great care and dis- 
crimination. They were theologians and Christians rather 
than critics. They often quote very loosely, simply from 
memory, and more for doctrinal, polemical, and practical 
than critical purposes, Their testimony is fragmentary, 
and fails us where we most wish and need information. 
Besides, their editors have so frequently thought they were 


1 INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. 





doing a service when they corrected their quotations that 
it is at all times difficult to tell just what the text was be- 
fore them. Dr. Tregelles* plainly puts the case, and shows 
the true principles which should guide the critic. The 
chief benefit of patristic quotations consists not so much in 
their independent value as in their corroborative force, by 
establishing a reading which rests on good authority of 
MSS. or versions. When they are single and unsupport- 
ed, they deserve little or no credit. 

The most valuable works for critical purposes. are com- 
mentaries and homilies which explain the text consecu- 
tively. Origen, Eusebius, and Jerome are by far the most 
learned Biblical scholars among the ancient fathers, and 
have more weight than all the rest as witnesses for the 
text. The number of ecclesiastical writers that have been 
consulted by various critics considerably exceeds one hun- 
dred, but only a few yield substantial results. We confine 
our list to the first five centuries.t 


A. Greek Fathers. 


First century: The apostolic fathers, so called—Clement 
of Rome, Polycarp, Ignatius, Barnabas—would, as pupils of 
the apostles, be the oldest and most important witnesses ; 
but they still lived in the element of oral tradition within 
the hearing of the apostles, and hence they quote few pas- 
sages from the New Testament. 





* In Horne’s Introduction (14th ed. London, 1877), vol. iv. pp. 
329-342. 

+ Alford (i. 140-143) gives an alphabetical list of over one hun- 
dred and fifty ancient writers. See also the lists in Scholz, 
Tischendorf, Scrivener (p. 372 sq.), and Mitchell (Tables ΧΙ. 
and ΧΙ]. 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. li 





Second century: Justin Martyr (d. 167) comes next in 
the order of time, and makes much use of the four Gos- 
pels, but in a very free and loose way. Irenieus of Lyons 
(d. 202) is the most important witness of the second cen- 
tury, and his great work against the Gnostic heresies is re- 
plete with Scripture knowledge, but exists for the most 
part only in a Latin version.* 

Third century : Clemens Alexandrinus (ἃ. 220), and still 
more the great Origen (184-254). Next to them Hip- 
polytus (disciple of Irenzeus, about 220), Gregory Thauina- 
turgus (disciple of Origen, 243), Dionysius Alexandrinus 
(265), and Methodius (d. 311). 

In the fourth and fifth centuries: Eusebius the historian 
(d. 340, much used by Tischendorf and Tregelles), Athana- 
sius (d. 373), Basilius Magnus (d. 379), Gregory Nazian- 
zen (d. 389), Gregory Nyssen (d. 371), Ephraem Syrus 
(d. 373), Cyril of Jerusalem (d. 386), Didymus of Alexan- 
‘dria (d. 395), Chrysostom (d. 407), Epiphanius (ἃ. 403), 
Theodore of Mopsuestia (ἃ, 428), Cyril of Alexandria (d. 
444), and Theodoret (d. 458). 


B. Latin Fathers. 


Second century: Tertullian (about 990); very important. 
for the Old Latin Version. 

Third century: Cyprian (ἃ. 258), Novatian (fl. 251), 
Lactantius (306). 





* He testifies, ¢.g., to the last twelve verses of Mark, and to 
the existence of two readings of the mystic number in Rev. xiii. 
18: the one is 666, which he found in the best copies, and ex- 
plains to mean Lateinos (while several modern exegetes make 
it out to mean, in Hebrew letters, Neron Cesar); the other 616, 
which is the numerical value of Nero (without the final n) Cesar, 


lii INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION, 





Fourth and fifth centuries: Hilary of Poitiers (354), 
Lucifer of Cagliari (ἃ. cir. 370), Victorinus Afer (ἃ. cir. 
370), Ambrose (d. 379), Ambrosiaster or Pseudo-Ambrose, 
probably to be identified with Hilary the deacon (about 
384), Pelagius (417), Augustine (a profound divine and 
spiritual commentator, but a poor linguist and critic, d. 
430), and, most of all, Jerome, the translator of the Latin 
Bible from the original Hebrew and Greck (ἃ, 419). 





II. THE VARIATIONS AND TEXTUAL CRITICISM. 


1. Ortern or VARIATIONS. 


In such a vast number of manuscript copies of the New 
Testament there must needs be a multitude of variations. 
They are partly unintentional or accidental, partly intention- 
al or designed. Errors of the first class proceed either from 
misreading, or from mishearing (in case of dictation), or 
from fault of memory. Errors of the second class are 
due either to misjudgment, or to an innocent desire to cor- 
rect supposed mistakes, to supply defects, to harmonize ap- 
parent discrepancies, or to wilful corruption for sectarian 
purposes. Cases of wilful mutilation or corruption of the 
text are, however, exceedingly rare. Transcribers had too 
much reverence for the words of Christ and his inspired 
apostles to be guilty of it, though in making their choice 
between conflicting readings they would naturally be bi- 
assed by their theological opinions.* 





* «The charges against the heretics of wilful corruption of 
the text (setting aside avowed excision like that of Marcion) 
rest on no good foundation. In the definite instances alleged 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. iii 





2. Numper oF VaRrations 

The variations began very early, with the first copies, 
and continued to increase till the art of printing superseded 
the necessity of transcribing, and substituted typographical 
errors for errors of copyists They were gradually found 
out as the collection and examination of the sources pro- 
gressed. Dr. John Mill, in 1707, roughly estimated the 
number at 30,000. Since that time it has risen to “at 
least fourfold that quantity,” as Dr Scrivener wrote in 1874, 
and now cannot fall much short of 150,000, if we include 
the variations in the order of words, the mode of spelling, 
and other trifles which are ignored even in the most ex- 
tensive critical editions. This number far exceeds that of 
any ancient book, for the simple reason that the New Tes- 
tament was far more frequently copied, translated, and 
quoted than the most celebrated works of Greek and Ro- 


man genius 


3. Vatvue or VARIATIONS. 


This multitude of various readings of the Greek text need 
not puzzle or alarm any Christian. It is the natural result 





by ancient writers (John i. 13; iii.6; Mark xiii 32) the ‘hereti. 
cal’ reading turns out to be the true one. Epiphanius charges 
the orthodox with omitting Luke xxii. 43, 44, to remove a diffi 
culty This is the most plausible case of alleged wilful corrup 
tion. But Westcott and Hort, with Mr. Norton and Granville 
Penn (comp. Weiss) regard the passage as a later addition, and 
I am disposed to agree with them. No case of deliberate, wil 
ful corruption, affecting any considerable number of ΜΈΝ, on the 
part either of the heretics or the orthodox, can be anywhere 
made out. Rash attempts to correct supposed error must not be 
confounded with wilful corruption” (Dr. Abbot, private letter) 


liv: INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION, 





of the great wealth of our documentary resources; it is 
a testimony to the immense importance of the New Testa- 
ment; it does not affect, but rather insures, the integrity of 
the text; and it is.a useful stimulus to atuay, 

Only about 400 of the 100,000 or 150,000 variations 
materially affect the sense. Of these, again, not more than 
about fifty are really important for some reason or other} 
and even of these fifty not one affects an article of faith or 
precept of duty which is not abundantly sustained by oth- 
er and undoubted passages, or by the whole tenour of Script- 
ure teaching. The Textus Receptus of Stephens, Beza, and 
Elzevir, and of our English version, teach precisely the 
same Christianity as the uncial text of the Sinaitic and 
Vatican MSS., the oldest versions, and the Anglo-American 
revision. ‘Richard Bentley, the ablest and boldest of clas- 
Sical critics of England, affirms that even the worst of MSS. 
does not pervert or set aside “ one article of faith or moral: 
precept.” Dr. Ezra Abbot, who ranks among the first text+ 
ual critics, and is not hampered by orthodox bias (being a 
Unitarian), asserts that “no Christian . doctrine or duty 
rests on those portions of the text which are affected by 
differences in the manuscripts; still less is anything essen- 
tial in Christianity touched by the various readings. They 
do, to be sure, affect the bearing of a few passages on the 
doctrine of the Trinity; but the truth. or falsity of the 
doctrine by no means depends upon the reading of those 
— 





ἐς Anglo: American Bible. Revision, p. 92. Ina later article (Sun- 
day School Times, Phila., May 28, 1881) he makes a similar as- 
sertion with special reference to the English revision; ‘‘ This 
host of various readings may startle one who is not acquainted 
with the subject, and he may imagine that the whole text of 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. lv 





Moreover, the large number of various readings is a pos- 
itive advantage in ascertaining the true text. The word 
of the wise man may be applied here: “In the multitade 





the New Testament is thus rendered uncertain. But a careful 
analysis will show that nineteen twentieths of these are of uo 
more consequence than the palpable errata in the first proof of 
a modern printer; they have so little authority, or are so mani- 
festly false, that they may be at once dismissed from considera- 
tion. Of those which remain, probably nine tenths are of no 
importance as regards the sense; the differences either cannot 
be represented in a translation, or affect the form of expression 
merely, not the essential meaning of the sentence. Though the 
corrections made by the revisers in the Greek text of the New 
Testament followed by our translators probably exceed two 
thousand, hardly one tenth of them, perhaps not one twentieth, 
will be noticed by the ordinary reader. Of the small residue, 
many are indeed of sufficient interest and importance to consti- 
tute one of the strongest reasons for making a new revision, 
which should no longer suffer the known errors of copyists to 
take the place of the words of the evangelists and apostles. 
But the chief value of the work accomplished by the self-deny- 
ing scholars who have spent so much time and labour in the 
search for manuscripts, and in their collation or publication, 
does not consist, after all, in the corrections of the text which 
have resulted from their researches. These corrections may 
affect a few of the passages which have been relied on for the 
support of certain doctrines, but not to such an extent as essen- 
tially to alter the state of the question. Still less is any ques- 
tion of Christian duty touched by the multitude of various read- 
ings. The greatest service which the scholars who have de- 
voted themselves to critical studies and the collection of critical 
materials have rendered has been the establishment of the fact 
that, on the whole, the New Testament writings have come 
down to us in a text remarkably free from important corrup- 
tions, even in the late and inferior manuscripts on which the 
so-called ‘received text’ was founded; while the helps which 


lvi INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. 





of counsellors there is safety” (Prov. xi.14). The original 
reading is sure to be preserved in one or more of these 
sources. Hence we need not, as in the case of the ancient 
classics, resort to subjective conjectural criticism, which 
never leads to absolute certainty. The very multitude of 
readings is the best guarantee of the essential integrity of 
the New Testament. 

This fact was long ago clearly stated by Richard Bent- 
ley, when the resources of the text were not nearly so 
abundant. Fertile and ingenious as he was in his conject- 
ural emendations of classical authors, he yet declares, in 
his Prospectus for a new edition of the Greek Testament 
(1720), that “in the sacred writings there is no place for 
conjectures and emendations. Diligence and fidelity, with 
some judgment and experience, are the characters here 
requisite.” And in another place :* “If there had been but 
one MS. of the Greek Testament at the restoration of learn- 
ing, about two centuries ago, then we had had no various 
readings at all. And would the text be in a better condi- 
tion then than now we have 30,000? So far from that, 
that in the best single copy extant we should have some 
hundreds of faults and some omissions irreparable. Be- 
sides that, the suspicions of fraud and foul play would have 





we now possess for restoring it to its primitive purity far ex- 
ceed those which we enjoy in the case of any eminent clas- 
sical author whose works have come down to us. The multi- 
tude of ‘ various readings,’ which to the thoughtless or ignorant 
seems so alarming, is simply the result of the extraordinary 
richness and variety of our critical resources.” 

* In his reply, under the pseudonym of Phileleutherus Lip- 
siensis, to the deist Anthony Collins, who, in his Discourse of 
Free-thinking (1713), represented the 80,000 variations of Mill 
as fatal to the authority of the New Testament. 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. νὴ 


been increased immensely. It is good, therefore, to have 
more anchors than one. , . . It is a good providence and 
a great blessing that so many manuscripts of the New Tes- 
tament are still amongst us; some procured from Egypt, 
others from Asia, others found in the Western churches, 
For the very distances of places, as well as numbers of the 
books, demonstrate that there could be no collusion, no al- 
tering, nor interpolating one copy by another, nor all by 
any of them. In profane authors whereof one manuscript 
only had the luck to be preserved, as Velleius Paterculus 
among the Latins, and Hesychius among the Greeks, the 
faults of the scribes are found so numerons, and the de- 
fects so beyond all redress, that, notwithstanding the pains 
of the learnedest and acutest critics for two whole centu- 
ries, these books still are, and are like to continue, a mere 
heap of errors, On the contrary, where the copies of any 
author are numerous, though the various readings always 
. inerease in proportion, there the text, by an accurate colla- 
tion of them, made by skilful and judicious hands, is ever 
the more correct, and comes nearer to the true words of 
the author.” And again: “ Make your 30,000 (variations) 
as many more—if numbers of copies can ever reach that 
sum—all the better to a knowing and a serious reader, who 
is thereby more richly furnished to select what he sees 
genuine. But even put them into the hands of a knave or 
a fool, and yet with the most sinistrous and absurd choice, 
he shall not extinguish the light of any one chapter, nor 
so disguise Christianity but that every feature of it will 
still be the same.” 

To quote a modern authority: “So far,” says Dr. Seriv- 
ener (p. 4), “is the copiousness of our stores from causing 
doubt or perplexity to the genuine student of Holy Script- 





lviii INTRODUCTION ΤῸ THE AMERICAN EDITION, 





ure, that it leads him to recognise the more fully its gen- 
eral integrity in the midst of partial variation. What 
would the thoughtful reader of Aischylus give for the like 
guidance through the obscurities which vex his patience 
and mar his enjoyment of that sublime poet?” 


4, CLAssES OF VARIATIONS. 

The variations which really involve the sense may, with 
Dr. Tregelles, be reduced to three classes—omissions, or ad- 
ditions, or substitutions of words and phrases. 

(1.) Omissions. These occur very often from homeo- 
teleuton (ὁμοιοτέλευτον), when two lines or clauses end with 
the same word or words, which may be easily overlooked. 
A very important case of this kind is the sentence in 1 John 
ii. 98: 6 ὁμολογῶν τὸν υἱὸν καὶ τὸν πατέρα ἔχει (the same 
ending as in the preceding clause), which is not found in 
the Textus Receptus, and is italicised in the English Version ; 
but sustained by &, A, B, C, P, and other authorities, and 
properly restored in the English Revision. Here the older 
text restores what the later lost. 

(2.) Additions are very numerous in the later MSS. and 
in the Textus Receptus, which must be eliminated accord- 
ing to the oldest and best authorities. They may be di- 
vided into several classes. 

(a.) Additions caused by transferring a genuine word or 
passage from one book to another; first on the margin or 
between the lines, and then into the text. These cases 
are most frequent in the parallel sections of the Gospels. 
They began probably with the Gospel Harmonies, the old- 
est of which is Tatian’s Diatessaron, from the second cen- 
tury. See in the Zert. Rec., Matt. i. 25 (supplemented 
from Luke ii. 7); Matt. v. 44 (from Luke vi. 27, 28); 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. lix 





Matt. ix. 13 (from Luke v. 32); Matt. xvii. 21 (from Mark 
ix. 29); Matt. xix. 16, 17 (comp. Mark x. 17, 18; Lake 
xviii. 18, 19); Matt. xix. 20 (from Mark x. 20 and Luke 
xviii. 21); Mark iii. 5 and Luke vi. 10 (from Matt. xii. 13); 
Mark vi. 11 (from Matt. x. 15); Mark xiii. 14 (from Matt. 
xxiv. 15); Mark xv. 28 (from Luke xxii. 37); Luke iv. 2, 
4, 5, 8 (comp. Matt. iv. 2, 4, 8, 10); Luke xi. 2, 4 (from 
Matt. vi. 9, 10,13); John vi. 69 (from Matt. xvi. 16); Acts 
ix. 5, 6 (from xxvi. 14, 15; xxii. 10), ete. By removing 
these interpolations of words and clauses, otherwise genu- 
ine, we lose nothing and gain a better insight into the in- 
dividuality of each Gospel. 

(4.) Amplifications of quotations from the Old Testa- 
ment, Matt. ii. 18; xv. 8; Luke iv. 18, 19; Rom. xiii. 9; 
Heb. ii. 7; xii. 20, ete. These are all right in the Septua- 
gint. 

(c.) Insertions of words and proper names (instead of 
_ pronouns) from lectionaries for the Church service, espe- 
cially those of the Gospels (Evangelistaria). Hence the 
frequent interpolation or changed position of Ἰησοῦς (e. g., 
Matt. iv. 18; viii. 5; xiv. 22; John i, 44). Comp. also 
Luke vii. 31 (the prefix εἶπε δὲ 6 κύριος), and x. 22 (καὶ orpa- 
φεὶς πρὸς rove μαϑητὰς εἶπε). 

(d.) Additions from ἃ love of paraphrase, which charae- 
terizes all the sources embraced by Westcott and Hort un- 
der the designation of the “ Western” text. In this re- 
spect King James’s revisers have imitated the old copyists 
and translators, but have acted more honestly by printing 
their numerous and mostly useless interpolations in italics. 

(e.) Additions from oral tradition, ancient liturgies, and 
explanatory glosses. Under this head we may place the 
most important and serious interpolations, which are re- 


Ix INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. 





jected by the severer class of critics, although some may 
be defended with solid arguments. They are as follows: 

The doxology in the Lord’s Prayer (Matt. vi. 13), which 
was unknown to Origen, Tertullian, and Cyprian (in their 
commentaries on the Lord’s Prayer), and is missing in the 
oldest MSS., in the Itala and Vulgate. It probably came 
in from 1 Chron. xxix. 11, and from the ancient liturgies.* 

The passage about the descent of the angel troubling 
the pool of Bethesda (John v. 3, 4, from “ waiting ” till “ he 
had”), which expresses a popular superstition. 

The section on the woman taken in adultery (John vii. 
53-viii. 11, in ten MSS. at the end of the Gospel of John, 
in four at the end of Luke xxi.), which no doubt rests on a 
primitive and authentic tradition, but was not written by 
John. 

The concluding twelve verses of Mark (xvi. 9-20), which 
are, however, sustained by witnesses older than our oldest 
MSS.t+ 





* The English Revision puts the doxology in the margin. 
It was a case of honesty versus prudence. No change seems 
to have given wider dissatisfaction than this. The doxology 
is very appropriate, and will always be used; but this, of course, 
does not affect the critical question, which is simply one of evi- 
dence. Its insertion from liturgical usage is far more easily 
accounted for than its omission. 

+ The genuineness of the conclusion of Mark has been de- 
fended with minute learning and ability by John W. Burgon, 
B.D. (now archdeacon of Chichester), in an almost exhaustive 
monograph of 334 pages: The Last Twelve Verses of the Gospel 
according to 5. Mark Vindicated against Recent Critical Objections 
and Established, Oxford and London, 1871. His apologetic zeal 
leads him into injustice to the oldest and best MSS. which omit 
the passage, and to the most meritorious modern critics—Tisch- 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. lxi 





The baptismal eonfession of the eunuch (Acts viii. 37), 
which came in from ecclesiastical use. 

The passage of the three heavenly witnesses (1 John v. 
7, 8), which is wanting in all the uncials, in all the ancient 
versions (including the best MSS. of the Vulgate), and in 
all the Greek fathers. It first appeared in Latin copies, 
and only in two very late Greek MSS., of no authority. 
The internal evidence is likewise against it, since John 
would not have written “the Father and the Word and the 
Holy Spirit,” but “the Father and the Son,” or “ God and 
the Word,” ete. Hence it is universally given up by critics.* 





endorf and Tregelles, His arguments against δὲ and B prove 
altogether too much, and would destroy our confidence in all 
MSS., versions, and citations. Dr. Scrivener also (pp. 507-513), 
defends the genuineness of Mark xvi. 9-20. It seems impossi- 
ble that the evangelist should have ended his book so abruptly 
with ἐφοβοῦντο yap. The oldest versions and lectionaries con- 
tain the section in whole orin part. Irenzeus treats it as an inte- 
gral portion of Mark (Ade. Her. iii. 10, 6). The Vatican MS. 
leaves the whole third column blank, but concludes the Gospel 
of Mark in the second column, at ver. 8, with the usual ara- 
besque and the subscription KATA MAPKON, leaving an inter 
vening space of only three lines (not enough for two verses). 
Burgon and Scrivener make much of the fact that this blank 
column is the only vacant column in the Vatican MS.; but Dr. 
Abbot replies that two columns are left blank at the end of Ne- 
hemiah, and a column and a half at the end of the book of To- 
bit, presenting an appearance very similar to that of the end of 
Mark. Tischendorf and Tregelles set the twelve verses apart; 
Westcott and Hort enclose them in double brackets; the Anglo- 
American Revision properly retains them with a marginal note. 
* Even Dr. Scrivener, one of the most conservative critics, 
says (p. 561), “Τὸ maintain the genuineness of this passage is 
simply impossible.” More than fifty volumes and a as 
have been written on this controversy. 


Ixii INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. 





(3.) Substitutions of one word for another, similar in 
spelling or sound. Here belong the remarkable variations 
in John i. 18 (μονογενὴς Sede, abridged OC, or vide, abridged 
Yc), in Luke ii. 14 (εὐδοκία, or εὐδοκίας) ; in Rom. v. 1 (Exo- 
μεν, or ἔχωμεν), in 1 Tim. iii. 16 (ὃς, OC, or Sede, eC), in 
Apoc. xvii. 8 (καίπερ ἐστίν, for καὶ παρέσται). 

Other substitutions are due to the aim of harmonizing 
passages, or of correcting a supposed error, as ἐν τοῖς προφή- 
ταις for ἐν τῷ σαΐᾳ τῷ προφήτῃ, in Mark i. 2; Βηϑαβαρᾶ 
for Βηϑανία, in John i. 28 (due, perhaps, to the conjecture 
of Origen) ; τὴν ἐκκλησίαν τοῦ κυρίου for τοῦ ϑεοῦ, if not 
vice versa, in Acts xx. 28. 


δ. Ospsect or ΤΈΧΤΟΑΙ, Criticism. 


The textual variations necessitate textual criticism, which 
has gradually grown to the proportion and dignity of a 
special branch of sacred learning. It was matured with 
the discovery and collection of the material during the 
eighteenth century, and reached its height within the last 
twenty years. It has been cultivated mostly by Protestant 
scholars—Swiss, German, Dutch, and English. A few Cath- 
olics—like Hug and Scholz, Vercellone and Cozza—have 
nobly taken part in the work; but, upon the whole, the 
Roman Church cares more for tradition than for the Bible, 
and is satisfied with the Latin Vulgate sanctioned by the 
Council of Trent. Protestant Bible Societies have been 
denounced as dangerous and pestiferous by several popes. 

The object of textual criticism, as applied to the Greck 
Testament, is to ascertain and restore, as far as possible, the 
original text as it came from the pens of the apostolic au- 
thors. It aims to show not what they ought to have writ- 
ten, but what they actually did write. 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. hi 





6. Critica Rutes. 


Since Bengel, Wetstein, and Griesbach, the critical proe- 
ess has been reduced to certain rules, but there is consid- 
erable diversity in the mode and extent of their applica- 
tion. The following may be regarded as being sound, and 
more or less accepted by the best modern critics. 

(1.) Knowledge of documentary evidence must precede 
the choice of readings. 

(2.) All kinds of evidence must be taken into account, 
according to their intrinsic value. 

(3.) The sources of the text must be carefully sifted and. 
classified, and the authorities must be weighed rather than 
numbered. One independent manuscript may be worth 
two dozen which are copied from the same original. On 
closer inspection, the witnesses are found to fall into cer- 
tain groups or families, and to represent certain tendencies. 

_Bengel and Griesbach first arranged them into recensions 
or families. Westcott and Hort have modified and per- 
fected this system. They distinguish between the West- 
ern, the Alexandrian, the Syrian, and the neutral texts. 

(4.) The restoration of the pure text is founded on the 
history and genealogy of the textual corruptions. 

(5.) The older reading is preferable to the later, because 
it is presumably nearer the source. In exceptional cases 
later copies may represent a more ancient reading. 

(6.) The shorter reading is preferable to the longer, be- 
cause insertions and additions are more probable than 
omissions. “ Brevior lectio praferenda est verbosiori” 
(Griesbach). 

(7.) The more difficult reading is preferable to the easier. 
“ Leetio diffcilior principatum — ” was Bengel’s first rule. 


lix INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. 





(8.) The reading which explains the origin of the other 
readings is preferable. This rule is emphasised by Tisch- 
endorf. 

(9.) “That reading is preferable which best suits the 
peculiar style, manner, and habits of thought of the au- 
thor; it being the tendency of copyists to overlook the 
idiosyncracies of the writer” (Scrivener). 

(10.) That reading is preferable which shows no doctrinal 
bias, whether orthodox or heretical. 

(11.) The agreement of the most ancient witnesses of all 
classes decides the true reading against all medizval copies 
and printed editions. 

(12.) The primary uncials, δὲ, B, C, and A—especially & 
and B—if sustained by ancient versions and ante-Nicene 
citations, outweigh all later authorities, and give us pre- 
sumably the original text. 


7. APPLICATION OF THE RuLzs. 


The application of these critical canons decides, in the 
main, against the Textus Receptus, so called, from which the 
Protestant versions were made, and in favour of an uncial 
text. The former rests on a few and late, mostly cursive 
MSS., which have very little or no authority when com- 
pared with much older authorities which have since been 
brought to light. It abounds in later additions, harmless 
as they may be. It arose, as it were, by accident, before 
the material for the science of criticism was collected and 
examined. Erasmus, Stephens, and Beza were good schol- 
ars, but could accomplish little with the scanty resources 
at their command. Griesbach, Lachmann, Tregelles, and 
Tischendorf have the advantage over them in the posses- 
sion of an immense critical apparatus which has been accu- 


{NTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. Ixy 





mulating for three hundred years. We are now able to go 
back from the cursive text of the fifteenth century to a 
text at least a thousand years older—a text of the Nicene 
and ante-Nicene age. 

It has taken a Jong time for scholars to become emanci- 
pated from the tyranny of the Tertus Receptus, and it will 
be a long time before the people can be weaned from 
the authority of the vernacular versions based upon it. 
But the truth will prevail at last over tradition and habit. 
Amicus Stephanus, amicus Beza, sed magis amica veritas, 

The loss of the traditional text is more than made up by 
the gain. The substance remains, the form only is changed. 
The true text is shorter, but it is also older, purer, and 
stronger. By that we must abide until new discoveries 
bring us still nearer to the inspired original. 





Ill. THE PRINTED EDITIONS OF THE GREEK TEXT. 


The history of the printed text of the Greek Testament 
may be divided into three periods: 

(1.) The period of the unlimited reign of the Received 
Text, so called, from 1516 to 1750 or 1770. 

(2.) The transition period from the Received Text to the 
Uncial Text, 1770 to 1830. 

(3.) The restoration of the oldest and purest text, 1830 
to 1881. 

Dr. Reuss, of Strasburg, who is in possession of the 
largest private collection of editions of the Greek Testa- 
ment, gives a chronological list of 584 distinct and 151 
title editions of the Greek Testament, printed from 1514 


Ixvi INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. 





to 1870, and divides them into twenty-seven families.* I 
confine myself here to the leading editions which mark an 
epoch in the history of textual criticism. 


1. Taz Pertop or tue Textus Recerrus. From Exas- 
MUS AND StepHens To Bence, And Wertstsrn.—A.D. 
1516-1750. 

This period extends from the Reformation to the mid- 
dle of the 18th century. The text of Erasmus, with a 
few improvements of Stephens, Beza, and the Elzevirs, as- 
sumed a stereotyped character, and acquired absolute do- 
minion among scholars. The Protestant versions made 
from this text gained the same authority among the laity. 
Both were practically considered to be the inspired word 
of God, and every departure from them was looked upon 
with suspicion. 





* See his Bibliotheca Novi Test. Greci (1872). The editions are 
classified as follows: 

I. Editio Complutensis; II. Editiones Erasmice; IIT. Editio 
Compluto-Erasmica; IV. Editio Colinæi; V. Editiones Stepha- 
nice; VI. Editiones Erasmo-Stephanice; VII. Editiones Com- 
pluto-Stephanice; VIII. Editiones Bezane; IX. Editiones Ste- 
phano-Bezane; X. Editiones Stephano-Plantiniane; XI. Edi- 
tiones Elzeviriane ; XII. Editiones Stephano-Elzeviriane; XIII. 
Editiones Elzeviro-Plantiniane; XIV. Editiones critics ante- 
Griesbachiane; XV. Editiones Griesbachiane; XVI. Editiones 
Matthxiane; XVII. Editiones Griesbachio-Elzeviriane ; XVIII. 
Editiones Knappiane; XIX. Editiones criticee minores post- 
Griesbachiane, XX. Editiones Scholziane; XXI. Editiones 
Lachmanniane; XXII. Editiones Griesbachio-Lachmanniane ; 
XXIII. Editiones Tischendorfiane; XXIV. Editiones mixte 
recentiores; XXV. Editiones nondum collate; XXVI. Editi- 
ones dubiz ; XX VII. Editiones spurise. To these should be add- 
ed the edition of Tregelles and the edition of Westcott and Hort. 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. _ Ixvii 


The Roman Catholic Church held, and still holds, with 
the same unreasonable tenacity to Jerome’s Vulgate, which, 
as a translation, is still further removed from the fountain 
of inspiration, though based in part on an older text. 

(1.) The first published (not printed) edition of the Greek 
Testament is that of Erasmus (urged by the enterprising 
publisher Frobenius, who offered to pay him as much “as 
anybody”), at Basle, Switzerland, 1516, fol. 

It was a most timely publication, just one year before 
the Reformation. Erasmus was the best classical scholar 
of his age (a better Latinist than Hellenist), and one of the 
forerunners of the Reformation, although he afterwards 
withdrew from it and died on the division line between 
two ages and two churches (1536). He furnished Luther 
and Tyndale the text for their vernacular versions, which 
became the most powerful levers of the Reformation in 
Germany and England. 

The first edition was taken chiefly from two late Basle 
MSS. of the Gospels and Epistles, which are still preserved 
in the University Library at Basle, and have the marks of 
the printer’s pages (as I observed in 1879). They date from 
the fourteenth or fifteenth century. Erasmus compared 
them with two others, For the Apocalypse he had only 
one MS., borrowed from Reuchlin, then lost sight of, but 
recently found again in 1861 ;* defective on the last leaf 
(containing the last six verses, which he retranslated from 
the Vulgate into poor Greek). Made in great haste, in 
less than six months, and full of errors. Elegant Latin 
version. Dedicated to Pope Leo X. Erasmus himself, 

* By Dr. Delitzsch, in the library of the princely house of 


Oettingen-Wallerstein. See his Handschriftliche Funde, Heft i. 
and ii. 1861 and 1862. 








Ixviii INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. 





aided by GEcolampadius, published five editions, with slight 
improvements, all Greeco-Latin. Second edition, 1519 (the 
basis of Luther’s translation); third, 1522; fourth, 1527; 
fifth, 1535; besides other editions which appeared at Ven- 
ice, Strasburg, Basle, Paris, etc.* 

The entire apparatus of Erasmus never exceeded eight 
MSS. The best he had he used least, because he was 
afraid of it; namely, a cursive of the tenth century, num- 
_ bered 1, which agrees better with the uncial than with the 
received text. He also took the liberty of occasionally cor- 
recting or supplementing his text from the Vulgate. 

(2.) The Comptutenst1an New Testament, in the Polyglot 
Bible of Complutum, or Alcala de Henares, in Spain, pre- 
pared under the direction of Cardinal Francis ΧΙΜΕΝῈΒ 
ΡῈ Cisneros (archbishop of Toledo), and published 1520, 
with paval approbation, in 6 vols. The work was begun 
1502, in celebration of the birth of Charles V., and the New 
Testament was completed Jan. 10, 1514; the fourth vol., 
July 10,1517 (the year of the Reformation) ; but not pub- 





* Reuss gives the titles of these editions, and says (Biblioth. 
p. 26) that they vary in sixty-two out of a thousand places which 
he compared. Mill’s estimate of the variations is far below the 
mark; see Scrivener, p. 385. Of the first edition Erasmus him- 
self says, “‘ precipitatum fuit verius quam editum,” in order that 
his publisher might anticipate the publication of the Complu- 
tensian Polyglot. The second edition is more correct. The 
third edition first inserted the spurious passage of the three wit- 
nesses (1 John v. 7) from the Codex Montfortianus of the six- 
teenth century. The fourth edition adds, in a third parallel 
column, the Latin Vulgate, besides the Greek and his own ver- 
sion. The fifth edition omits the Vulgate, but otherwise hardly 
differs from the fourth; and from these two, in the main, the 
Teatus Receptus is ultimately derived. 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. Ιχὶχ 





lished till 1520, four years after the first edition of Erasmus 
(who did not see the Polyglot till 1522), and three years 
after the cardinal’s death (who died 1517, at the age of 
eighty-one). Pope Leo would not give his approbation till 
March 22, 1520; even then there was some delay, and the 
work did not get into general circulation before 1522. 

The New Testament forms vol. v., and gives the Greek 


Testament with the Apocrypha. The canonical books of 
the Old Testament are given in three languages: the Latin 
Vulgate characteristically holds the place of honour in the 
middle, between the Greek Septuagint and the Hebrew orig- 
inal. This signifies, according to the Prolegomena, that 
Christ, i. ὁ. the Roman or Latin Church, was crucified be- 
tween two robbers, i. 6. the Jewish Synagogue and the 
schismatical Greek Church! The sixth vol. contains lexica, 
indexes, ete. Only six hundred copies were printed; hence 
' the work is very rare. 

The liberal cardinal spent on his Polyglot 50,000 ducats, 
or about $115,000. But it was only one fourth of his 
yearly income.* 

The text of the New Testament is mostly derived from 
late MSS. not specified, and not described except in the 
general terms “very ancient and correct,” and procured 
from Rome.t 





* See a full description in Tregelles, Account of the Printed 
Text, etc., pp. 1-19. 

+ On the textual sources of the Complutensian Polyglot, see 
Tregelles, loc. cit., pp. 12-18. Reuss (Bidlioth. pp. 16-24) gives a 
list of the readings peculiar to this Greek Testament. An ac- 
curate reprint was edited by P. A. Gratz, Tibingen, 1821; 2d ed. 
Mayence, 1827, with changes in the orthography and punctua- 


ee a ee ὦ 


Ixx INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION, 





(3.) Editions of the great printer and scholar Roperr 
Srepnens (Srepnanvs, Estrenne, 1503-59), published at 
Paris in 1546 and 1549, 16mo (called, from the first words 
of the preface, the O mirificam editions); 1550, in folio; 
and at Geneva in 1551, 16mo. His son Henry (1528-98) 
collated the MSS. employed for these editions, which were 
greatly admired for their excellent type, cast at the expense 
of the French government. 

Stephens’s “ royal edition” (editio regia) of 1550 is the 
most celebrated, and the nearest source of the Zextus Re- 
ceptus.* The text was mainly taken from Erasmus (the 
editions of 1527 and 1535), with marginal readings from the 
Complutensian edition, and fifteen MSS. of the Paris libra- 
ry, two of them valuable (Ὁ) and L), but least used. It 
was republished by F. H. Scrivener, 1859; new edition 
1877, with the variations of Beza (1565), Elzevir (1624), 
Lachmann, Tischendorf, and Tregelles. 

The edition of 1551, which was published at Geneva 
(where Robert Stephens spent his last years as a professed 
Protestant), though chiefly a reprint of the Royal edition of 
1550 in inferior style, is remarkable for the versicular di- 
vision which here appears for the first time, and which 
Robert Stephens is said to have made on horseback on a 
journey from Paris to Lyons. The edition contains the 
Greek text in the middle of the page, with the Latin Vul- 
gate on the inner side, and the Erasmian version on the 
outer. The versicular division is injudicious, and breaks 





tion. Leander Van Ess published an editio Compluto-Eras- 
mica, Tub. 1827. See Reuss, ἢ. 45. 

* Reuss (p. 58): ‘‘ Ast hee ipsa editio ex qua derivatur quem 
nostri textum receptum vulgo vocant, nomine ret minus bene ap- 
tato,” 


INTRODUCTION ΤῸ THE AMERICAN EDITION. Ιἱχχὶ 





up the text, sometimes in the middle of the sentence, into 
fragments, instead of presenting it in natural sections; but 
it is convenient for reference, and has become indispensa- 
ble by long use. The English Revision judiciously com- 
bines both methods. 

(4.) Tutopore pe Beze (Beza, 1519-1605), Calvin's 
friend and successor in Geneva, who came into possession 
of some valuable old MSS. (Cod. Cantabr. and Claromont.), 
but made little use of them, published several folio editions 
of Stephens’s Greek text (4th ed.), with some changes and 
a Latin translation of his own, Geneva, 1565, 1582, 1588 
(many copies dated 1589), 1598 (reprinted in Cambridge, 
1642).* 

Beza was a poor critic, but an eminent theologian and 
commentator, and enjoyed, with Calvin and Bullinger, the 
highest respect in England during the reigns of Elizabeth 
and James I. His editions were chiefly used for the Au- 
- thorised English version of 1611, in connection with the 
last editions of Stephens} 





* Beza called the edition of 1565 the second, but his first, 1557, 
was only his Latin version with annotations, for which he cared 
more than for the Greek text. Scrivener (Introd. 2d ed. p. 390) 
gives 1559 as the date of the first edition; but this is an error; 
see Reuss, Biblioth. p.72sq. Others speak of an edition of 1576; 
but this was edited by Henry Stephens. Besides the four folio 
editions noticed above, Beza published several octavo editions 
with his Latin version and short marginal notes (1565-67-80-90, 
1604). For a full description, see Masch’s Le Long, 58 Sacra, 
pars i, pp. 307-316. 

, + On the precise Greek text of the English — see Dr. 
Abbot's researches in my Introduction to Lightfoot, Trench, and 
Ellicott on the Revision of the New Testament, New York, 1873, 
pp. xxvii.-xxix. He shows that the English version agrees 





Ixxii INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. 





(5.) The brothers Bonaventure and ApranaM Exzeyir, 
enterprising publishers in Holland, issued, with the aid of 
unknown editors, several editions at Leyden, 1624, 1633, 
1641 ; originally taken (not from Stephens, but) from Beza’s 
smaller edition of 1565, with a few changes from his later 
editions. Neatly printed, and of handy size, they were 
popular and authoritative for a long period. The preface 
to the second edition boldly proclaims: “ Textum ergo habes, 
nune ab omnibus receptum: in quo nihil immutatum aut 
corruptum damus.” Hence the name Textus Receptus, or 
commonly received standard text, which became a part of 
orthodoxy on the Continent; while in England Stephens’s 
edition of 1550 acquired this authority; but both agree 
substantially.* Erasmus is the first, Elzevir’s editor the 
last author, so to say, of the Tertus Receptus. All the 
Holland editions were scrupulously copied from the Elze- 
vir text, and Wetstein could not get authority to print his 
famous Greek Testament (17 51-82) except on condition 
of following {0.8 





with Beza (ed. 1589) against Stephens (ed. 1550) in about ninety 
places, with Stephens against Beza in about forty, and differs 
from both in thirty or forty places. Beza’s Latin version, which 
was superior to the preceding ones, and his notes, had also con- 
siderable influence, which was misleading in many instances, 
but, on the whole, beneficial. See B. F. Westcott, History of the 
English Bible (Lond. 1868), p. 294. 

* Mill observed but twelve variations. Tischendorf (p.lxxxv. 
7th ed.) gives a list of 150 changes; Scrivener (p. 392) states the 
number at 287. These variations are as unimportant as the va- 
riations of the different editions of King James’s English ver- 
sion, which number over 20,000. 

+ For a history of the Elzevir family and a list of their publi- 
cations, see Les Elzevier. Histoire et Annales typographiques, par 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. Ιχχῆϊ 





(6.) Brraw Watrton’s Polyglot Bible, Lond. 1657, 6 tom. 
fol. The New Testament (tom. v.) gives the Greek text of 
Stephens, 1550, with the Latin Vulgate, the Peshito Syriac, 
the thiopic, and Arabic versions. In the Gospels a Per- 
sic version is added. Each Oriental version has a collateral 
Latin translation. At the foot of the Greek text are given 
the readings of Cod. A. The sixth or supplementary vol- 
ume furnishes a critical apparatus gathered from sixteen 
authorities, by the care of the celebrated Archbishop Us- 
sher (1580-1656), who had been appointed a member of 
the Westminster Assembly of Divines, but never attended. 
Walton (1600-1661) was a royalist, during the civil war, 
and chaplain to Charles L, and after the Restoration conse- 
crated bishop of Chester (1661). But the Polyglot was 
published under the patronage of Cromwell, who allowed 
the paper to be imported free of duty. This patronage 
was afterwards disowned; hence there are two kinds of 





ALPnonse WILLEMS, Brux. et Paris, 1880, 2 vols. The titles of 
the first two editions (1624 and 1633) are as follows: 

‘H Kaun) Διαϑήκη. Novum Testamentvm, er Regijs alijsque 
optimis editionibus cum curd expressum. Lvgdvni Batavorvm, 
ex Officina Elzeviriana. clo Ioc xxtv. 12mo or 24mo. 

(‘‘ Cette édition du N. T. est réputée correcte, mais elle a été effa- 
cée par celle de 1633.” Willems, i. 98.) 

‘H Kann) Διαϑήκη. Novum Testamentum. Ex Regiis aliisque 
optimis editionibus, hac nova expressum : cut quid accesserit, Pra- 
fatio docebit. Lygd. Batavorvm, ex Officina Elzeviriorum. 
clo Io © xxxm. 12mo or 24mo. 

The second is the most beautiful and correct edition, One 
of the two editions dated 1641 (that printed by the Elzevirs for 
Whitaker of London) has notes of Robert Stephens, Joseph 
Scaliger, Isaac Casaubon, etc. Later editions were printed at 
Amsterdam. 


Ixxiv INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. 





copies-—the one called “republican” (with compliments 
to Cromwell in the preface, but no dedication), the other 
“Joyal” and dedicated to Charles II.* 

Walton’s Polyglot is less magnificent than the Paris 
Polyglot (Paris, 1645, in 10 vols.), but more ample, com- 
modious, and critical.t 





* «Twelve copies were struck off on large paper. By Crom- 
well’s permission the paper for this work was allowed to be im- 
ported free of duty, and honourable mention is made of him in 
the Preface. On the Restoration this courtesy was dishonour- 
ably withdrawn, and the usual Bible dedication sycophancy 
transferred to Charles 11., at the expense of several cancels; 
and in this, the ‘Loyal’ copy, so called in contradistinction to 
the ‘Republican,’ Cromwell is spoken of as ‘Maximus ille 
Draco.’ This is said to have been the first work printed by 
subscription in England” (The Bibles in the Caxton Exhibition, 
London, 1877, p. 119 sq.). Comp. H. J. Todd’s Memoirs of the 
Life and Writings of Brian Walton, London, 1821, 2 vols. 

+ Brian Walton was involved in a controversy with Dr. John 
Owen, the famous Puritan divine, who labored to defend, from 
purely dogmatic premises, without regard to stubborn facts, the 
scholastic theory that inspiration involved not only the religious 
doctrines, but ‘‘ every tittle and iota,” and that ‘‘the Scriptures 
of the O. and N. Testaments were immediately and entirely given 
out by God himself, his mind being in them represented unto 
us without the least interveniency of such mediums and ways 
as were capable of giving change or alteration to the least iota or 
syllable.” (Of the Integrity and Purity of the Hebrew Text of the 
Scriptures, with Considerations on the Prolegomena and Appendix 
to the late ‘Biblia Polyglotta,’ Oxford, 1659.) Τὸ this Walton re- 
plied, forcibly and conclusively, in The Considerator Considered, 
London, 1659. He maintained that the authority of the Script- 
ures, as a certain and sufficient rule of faith, does not depend 
upon any human authority or any human theory of inspiration, 
and that Owen’s view was contrary to undeniable facts, and 


INTRODUCTION ΤῸ THE AMERICAN ἘΡΙΤΊΟΝ. ἱχχν 





(7.) Joux Mu's Novum Testamentum Graceum, Oxon. 
1707, fol.; often reprinted, especially in England. The 
fruit of thirty years’ labour. A vastly increased critical 
apparatus.* The text is from Stephens, 1550. It had 
been preceded by the New Testament of Bishop Joun 
Feit, Oxford, 1675; an edition “more valuable for the 
impulse it gave to subsequent investigators than for the 
richness of its own stores of fresh materials” (Scrivener, 
Ρ. 395). 

Bentiey’s proposed edition, 1720. Dr. Richard Bent- 
ley (1662-1742), whose rare classical scholarship and criti- 
cal discernment pre-eminently fitted him for the task, made 
extensive and expensive preparations for a new edition of 
the Greek and Latin Testament. He, unfortunately, failed 
to execute his design; but he discovered the true principle 
which, a century afterwards, was executed by the critical 
genius of Lachmann. He proposed to go back from the 

. Textus Receptus to the oldest text of the first five centuries, 
hoping that “ by taking 2000 errors out of the Pope’s Vul- 
gate and as many out of the Protestant Pope Stephens’s,” 
he could “set out an edition of each in columns, without 
using any book under 900 years old, that shall so exactly 
agree word for word, and order for order, that no two tal- 
lies, nor two indentures, can agree better.” He issued his 
Proposals for such an edition in 1720, with the last chap- 





contrary to the judgment of the Reformers and the chief Protes- 
tant divines and linguists from Luther and Calvin down to Gro- 
tius and Cappellus. ‘‘ The truth needs not the patronage of an 
untruth.” 

* See the list of Mill’s MSS. in Scrivener, p. 398. Ktster’s re- 
print of Mill, with additions, Amsterdam and Leipsic, also Rot- 
terdam, 1710, deserves to be mentioned. 


Ixxvi INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. 





ter of Revelation in Greek and Latin as a specimen. The 
scheme was frustrated by an angry controversy between 
him and Conyers Middleton, and other contentions in which 
he was involved, by his unruly temper, at Cambridge. The 
money paid in advance (two thousand guineas) was return- 
ed to the subscribers by his nephew, whom he made his 
literary executor. All that is left is a mass of critical ma- 
terial in the library of Trinity College, Cambridge, inelud- 
ing the collation of the Codex Vaticanus, which was tran- 
scribed by Woide and edited by Ford in 1799. Bentley 
was too sanguine in his expectations, and too confident 
and hasty in his conclusions; but his edition, as Tregelles 
says, “would have been a valuable contribution towards 
the establishment of a settled text: it would at least have 
shaken the foundations of the Textus Receptus; and it 
might well have formed the basis of further labours.” 

After Bentley’s death active interest in Biblical criticism 
in England ceased for nearly a century, and the work was 
carried on mainly by German scholars. 

(8.) J. A. Bencen (1687-1752), a most original, pro- 
found, pregnant, and devout commentator, author of the 
invaluable Gnomon, which is a marvel of multum in parvo, 
edited a Greek Testament at Tibingen, 1734 and 1755, 
and wrote several critical dissertations. He became a critic 
from conscientious scruples, but was confirmed in his faith 
by thorough research. He divided the textual witnesses 
into families; facilitated the method of comparing and 
weighing the readings; suggested true principles of criti- 
cism ; and departed, in the Apocalypse (his favorite study), 
from the Textus Receptus. Most of his cautious changes 
have been approved. In the apparatus eriticus he first 
set the example of recording the testimonies for and 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. Ixxvii 





against the received reading, but he did it only in rare 
instances. “The peculiar importance of Bengel’s New 
Testament is due to the critical principles developed there- 
in. Not only was his native acuteness of great service to 
him when weighing the conflicting probabilities of internal 
evidence, but in his fertile mind sprang up the germ of 
that theory of fumilies or recensions which was afterwards 
expanded by J. S. Semler (1725-91), and grew to such for- 
midable dimensions in the skilful hands of Griesbach.”’* 

(9.) Jo. Jac. Wersters+ (1693-1754): Novum Testa- 
mentum Grecum Editionis Recepte cum Lectionibus, etc., 
Amstel. 1751-52, 2 tom. fol. The text is mainly from the 
Elzevir editions, with some readings from Fell’s text. He 
made large additions to the apparatus, and carefully de- 
scribed the MSS. and other sources in the Prolegomena, 
i. 1-222; ii. 3-15, 449-454, 741-43. His magnificent 
edition contains also a learned commentary, with illustra- 
tions from Hebrew, Greek, and Latin authors. 

Wetstein was far inferior to Bengel in judgment, but 
surpassed him in the extent of his resources. He was nei- 
ther a sound theologian nor a safe critic, but a most in-- 
dustrious worker and collator. His New Testament repre- 





* Scrivener, p. 403. Comp. on Bengel the biographies of Burk 
(1831) and Wiichter (1865), and an article in Herzog, ii. 295-301 
(new ed.). 

+ His family name was Wettstein (see Hagenbach’s art. in 
Herzog, vol. xviii. p. 74); but he signed himself in Latin Wet- 
stenius ; and hence English, Dutch, and most German writers 
spell the name Wetstein. He was a native of Basle, and for 
some time assistant pastor of his father at St. Leonhard’s; but, 
being suspected of Arian and Socinian heresy, he was deposed 
and exiled from his native city (1730). He obtained a profess 
orship at the Arminian College at Amsterdam (1733). 


Ixxviii INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. 





sents the labour of forty years. He had a natural passion 
for the study of MSS.; made extensive literary journeys; 
collated about 102 MSS. (among them A, C, and D) with 
greater care than had been done before, and introduced 
the system of citing them by Latin letters and Arabic nu- 
merals. His Prolegomena are disfigured by the long and 
painful history of his controversy with his narrow ortho- 
dox opponents, Iselin and Frey; he depreciated the merits 
of Bengel; but his New Testament is still valuable as a 
storehouse of parallel passages from the ancient classics. 

During the next twenty years little was done for textual 
criticism. JoHANN SALomo Sem ter, the father of German 
rationalism (1725-91), but, in what he called “ Privat-Frém- 
migkeit” (personal piety), a pietist and an earnest oppo- 
nent of deisin, re-edited Wetstein’s Prolegomena with val- 
uable suggestions (Halle, 1764), and stimulated the zeal of 
his great pupil Griesbach. 


2. Seconp Periop: TRANSITION FROM THE Textus Re- 
CEPTUS TO THE UncrAL Text. From GrigesBacH TO 
LacumMann—A.D. 1770-1830. 


This period shows enlarged comparison of the three 
sources of the text, the discovery of critical canons, a 
gradual improvement of the Textus Receptus, and approach 
to an older and better text; but the former was still re- 
tained as a basis on a prescriptive right. 

(10.) The period is introduced by the honoured name of 
Jouann JAcos Griespacn (1745-1812), professor of di- 
vinity at Halle and then at Jena. He made the study of 
textual criticism of the Greek Testament his life-work, and 
combined all the necessary qualifications of accurate learn- 
ing, patient industry, and sound judgment. His editions 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION, Xix 





from 1775 to 1806 mark the beginning of a really critical 
text, based upon fixed rules. Among these are, that a read- 
ing must be supported by ancient testimony ; that the short- 
er reading is preferable to the longer, the more difficult to 
the easy, the unusual to the usual. He sifted Wetstein's 
apparatus with scrupulous care; enlarged it by collecting 
the citations of Origen, and utilizing the Old Latin texts, 
published by Bianchini and Sabatier; improved and devel- 
oped Bengel’s system of recensions, classifying the author- 
ities under three heads—the Western (D, Latin versions, 
fathers), the Alexandrian (B, C, L, ete., a recension of the 
corrupt Western text), and the Constantinopolitan (A, flow- 
ing from both); but recognised also mixed and transitional 
texts, decided for the readings of the largest relative ex- 
tent, but departed from the Elzevir text only for clear and 
urgent reasons. His critical canons are well-considered 
and sound; but he was too much fettered by his recension 
theory, which was ably criticised and modified by Hug, a 
Roman Catholic scholar (1765-1846). 

Principal editions, Halle and London, 1775-77, 1796- 
1806, 2 tom. 8vo; reprinted, London, 1809 and 1818 (a 
very fine edition); an improved third edition of the Gos- 
pels by David Schulz, 1827, with Prolegomena and an en- 
larged apparatus. Griesbach’s text is the basis of many 
- manual editions by Schott, Knapp, Tittmann, Hahn, Theile, 
and of several English and American editions, 

While Griesbach was engaged in his work, several 
scholars made valuable additions to the critical appa- 
ratus, the results of which he incorporated in his last edi- 
tion. 

_ C.F. Μάττηλει (professor αὖ Wittenberg, then at Mos- 
cow; ἃ, 1811), Griesbach’s opponent, ridiculed the system 
Ε 


Ixxx INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. 





of recensions, despised the most ancient authorities, and 
furnished a text from about a hundred Moscow MSS., all of 
Constantinopolitan origin, to which he attributed too great 
avalue. The result by no means justified his pretensions 
and passionate attacks upon others. His Novum Test. 
Grece et Lat. was published at Riga, 1782-88, 12 vols. 8vo; 
an edition with the Greek text only, in 3 vols, (1803-7). 

The Danish professors Bircn, ApLER, and Mo.peEn- 
HAWER Collected, at the expense of the King of Denmark, 
a large and valuable amount of new critical material in 
Italy and Spain, including the readings of the Vatican 
MS., published by Birch, 1788-1801. During the same 
period Codd. A, D, and other important MSS. were pub- 
lished. 

F. C. Atrer, in his Greek Test., Vienna, 1786-87, 8vo, 
gave the readings of twenty-two Vienna MSS., and also of 
four MSS. of the Slavonic version. 

The new discoveries of these scholars went far to con- 
firm Griesbach’s critical judgment. 

(11.) J. M. A. Scuorz (a pupil of Hug, and Roman Cath- 
olic professor in Bonn; d. 1852): Novum Testamentum 
Greece, etc., 1830-36, 2 vols. 4to; the text reprinted by 
Bagster, London, with the English version. 

Scholz was a poor critic, but an extensive collator. He 
examined many new MSS. in different countries, though 
not very accurately, and gave the preference to the Byzan- 
tine family, as distinct from the Alexandrian. He fre- 
quently departed from the received text, yet, upon the 
whole, preserved it in preference to that of the Vulgate 
(which is remarkable for a Roman Catholic). His edition 
has found greater favour in England than in Germany. — It 
marks no advance upon Griesbach. 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. Ιχχχὶ 





3. Tutrrp Pertop: THe Restoration or tHe Priirive 
Text. From LacuMann ANpD TiscHENDORF to West 
corr anp Hort—A.D. 1830-81. 


(12.) Cart Lacumany (professor of classical philology 
in Berlin; ἃ. 1851): Novum Testamentum Grace et La- 
tine, Berol. 1842-50, 2 vols. Comp. his art. in the Studien 
und Kritiken, 1830, No. 4, pp. 817-845. Lachmann had 
previously published a small edition in 1831, with various 
readings at the end. In the larger edition he was aided 
by the younger Pump Borrxaxx, who added the appara- 
tus of the Greek text, and published also another small 
edition based on the Vatican MS., 1856, 1862, and 1865. 

Lachmann was not a professional theologian, and not 
hampered by traditional prejudice. His object was to re- 
store the oldest accessible text, 7. 6. the text of the fourth 
or fifth century, as found in the oldest sources then known 
(especially Codd. A, B, C, Itala, Vulgate, ante-Nicene fa- 
thers); yet not as a final text, but simply as a sure histor- 
ical basis for further operations of internal criticism. He 
gives, with diplomatic accuracy, even palpable writing er- 
rors if sufficiently attested; not as proceeding from the 
original writers, but as parts of the textus traditus of the 
fourth century. His range of authorities was limited; Cod. 
Sinaiticus had not yet been discovered, and Codd. B and C 
not critically edited. But to him belongs the credit of 
having broken a new path, and established, with the genius 
and experience of a master critic, the true basis. He car- 
ried out the hint of Bentley and Bengel, and had the bold- 
ness to destroy the tyranny of the Textus Receptus, and to 
substitute for it the uncial text of the Nicene age. 

Lachmann met with much opposition from the profession- 


Ixxxii_ INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. 


7 


al theologians, even from such a liberal critic as De Wette, 
who thought that he had wasted his time and strength. 
Such is the power of habit and prejudice that every inch 
of ground in the march of progress is disputed, and must 
be fairly conquered. But his principles are now pretty 
generally acknowledged as correct.* 

(13.) Constantin von Tiscuenporr (professor of the- 
ology at Leipsic; Ὁ. 1815, 4, 1874): Novum Testamentum 
Grece, etc., ed. octava critica maior, Lips.; issued at in- 
tervals, in eleven parts, from 1864 to 1872, 2 vols., with a 
full critical apparatus. 

Prof. Tischendorf is by far the most industrious, en- 
terprising, and successful textual critic of the nineteenth 
century. He visited the principal libraries of Europe in 
search of documents ; made four journeys to England, and 
three to the Orient ; discovered, collated, copied, and edited 
many most important MSS.; and published, between 1841 
and 1873, no less than twenty-four editions of the Greek 
Testament (including the reissues of his stereotyped editio 
academica). Four of these—issued 1841, 1849, 1859, and 
1872—mark a progress in the acquisition of new material. 
The catalogue of his publications, most of them relating to 
Biblical criticism, covers more than ten octavo pages, In 
1873 he hoped to attend the General Conference of the 
Evangelical Alliance in New York, and to read a paper on 
the influence of the Apocryphal Gospels on the formation 
of the Roman Catholic theory and worship of the Virgin 








* Tregelles (p. 99): ‘‘ Lachmann led the way in casting aside 
the so-called Teatus Receptus, and boldly placing the New Tes- 
tament wholly and entirely on the basis of actual authority.” 
Reuss calls him (Biblioth. p. 239) ‘vir doctissimus et κριτικώτατος.᾽" 
Scrivener (p. 422 sqq.) depreciates his merits. 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. Ixxxiii 





Mary. I had transmitted to him, in the name of the Amer- 
ican branch, two free tickets for himself and his son, and 
provided comfortable lodgings, when a fatal stroke of apo- 
plexy suddenly arrested his earthly labours, May 5, 1873, 
although he lingered till Dec. 7, 1874.* 

Tischendorf started from the basis of Lachmann, but 
with a less rigorous application of his principle, and with a 
much larger number of authorities. He intended to give 
not only the oldest, but also the best, text, with the aid of 
all authorities. lis judgment was influenced by subjec- 
tive considerations and a very impulsive temper; hence 
frequent changes in his many editions, which he honest- 
ly confessed, quoting Tischendorf versus Tischendorf, but 
they mark the progress in the range of his resources and 
knowledge. In his last and best edition he returns again 
to the uncial authorities, after a temporary departure to 
later documents, and gives full credit to his own greatest 
discovery, the MS. from the Mount of Legislation. 


* See J. E. Volbeding, Constantin Tischendorf in seiner 25jiah- 
rigen schriftstellerischen Wirksamkeit, Leips. 1862; Dr. Abbot's 
article on Tischendorf in the Unitarian Review for March, 1875; 
Dr. Gregory’s article in the Bibliotheca Sacra for January, 1876; 
and for his moral and religious character, the addresses of his 
pastor, Dr. Ahlfeld, and his colleagues Drs. Kahnis and Lu- 
thardt, Am Sarge Tischendorf’s, with a list of his writings, Leips. 
1874. These addresses bring into prominence his noble quali- 
ties, which were somewhat concealed to the superficial observer 
by a skin disease—his personal vanity and overfondness for his 
many and well-earned titles and twenty or more decorations 
from sovereigns which were displayed in his parlor. He took 
a prominent part in the united deputations of the Evangelical 
Alliance to the Czar and Prince Gortschakoff, at Friedrichs- 
hafen, in behalf of the persecuted Lutherans in the Baltic prov- 
inces, in 1871, at the risk of his popularity at the Russian court. 





ixxxiv INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. 





The Latin Prolegomena to this edition have been pre- 
pared, since 1876, by an American scholar, Dr. Caspar René 
Gregory, residing at Leipsic, with the efficient aid of Dr. 
Ezra Abbot, of Cambridge, Mass., and will soon be pub- 
lished. Thus America is permitted to take an important 
part in this great work of restoring the purest text of the 
book of books by completing the noblest monument of 
German scholarship in the line of textual criticism.* 

(14.) Sam. Ῥειρεαῦχ Trecettes (1813-1875): The 
Greek New Testament, edited from ancient authorities, with 
the Latin Version of Jerome from the Codex Amiatinus, 
London; issued in parts from 1857 to 1879, 4to. He had 
previously edited The Book of Revelation in Greek, 1844. 

Dr. Tregelles devoted his whole life to this useful and 
herculean task, with a reverent and devout spirit similar to 
that of Bengel.t He visited many libraries in Europe, col- 





* See an article by Dr. Abbot in the Harvard Register, Cam- 
bridge, Mass., 1881, pp. 322, 328. We learn from this that the 
Prolegomena will give the fullest description of the critical ma- 
terial and a key to the multitudinous abbreviations of Tischen- 
dorf’s apparatus, which to ordinary readers are about as intel- 
ligible as a hieroglyphic alphabet. The ‘‘ Addenda et Emen- 
danda” will contain a formidable list of errors in the text and 
apparatus which scholars have detected, and additional refer- 
ences to new sources. I regret that I could not avail myself of 
these Prolegomena, but I had the benefit of Dr. Abbot’s valu- 
able suggestions and aid in reading the proof of this Introduc- 
tion, which I was obliged to prepare within a few weeks. 

+ Dr. T. was of Quaker descent, and associated for a time with 
the ‘‘Plymouth Brethren.” He edited The Englishman’s Greek 
Concordance to the N. T. (1839), The Englishman’s Hebrew and 
Chaldee Concordance of the O. T. (1848, 2 vols.), a translation of 
Gesenius’s Hebrew and Chaldee Lexicon (1847), and other useful 
books. He was very poor, but in his later years he received a 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION, Ιχχχν 





lated the most important uncial and cursive MSS., and pub- 
lished the palimpsest Codex Zacynthius (on Luke). He 
was far behind Tischendorf in the extent of his resources, 
but more scrupulously accurate in the use of them.* He 
followed Lachmann’s principle. He left behind him a 
monumental work of painstaking, conscientious, and de- 
yout scholarship. But it needs to be corrected and sup- 
plemented from the Codex Sinaiticus, and the critical edi- 
tion of the Codex Vaticanus, which he was not permitted 
to inspect in Rome by the jealous authorities. Like Tisch- 
endorf, he was prevented from completing his work, and 
was struck down by paralysis while engaged in conclud- 
ing the last chapters of Revelation (in 1870). He never 
recovered, and could not take part in the labours of the 
English Revision Committee, of which he was appointed 
a member. The Prolegomena were compiled and edited 
four years after his death by Dr. Hort and Rev. A. W. 
Streane, 1879. 

(15.) Wesrcorr and Hort: The New Testament in the 
Original Greek, Cambridge and London, Macmillan & Co. ; 
New York, Harper & Brothers, 1881. 

Of this, the last and the best critical edition of the Greek 
Testament, which was begun in 1853 and completed in 
1881, we have said enough in the beginning of this Intro- 
duction. : 

Simultaneously with this edition there appeared two 
other editions of the Greek Testament, which make no 





pension of £200 from the civil list. His belief in verbal inspira- 
tion made him, like Bengel, a verbal critic. 

* Dr. Scrivener remarks (p. 431): ‘‘ Where Tischendorf and 
Tregelles differ” (in collation), ‘‘the latter is seldom in the 
wrong.” 


Ixxxvi INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. 





claim to be independent critical recensions of the text, but 
have a special interest and value in connection with the 
Westminster or Anglo-American Revision, and supplement 
each other. They were carefully prepared by two mem- 
bers of the New Testament Company of Revisers, but it is 
distinctly stated that “the Revisers are not responsible” 
for the publication. They were undertaken by the English 
University Presses. 

Dr. Scrivener, in his edition published by the Univer- 
sity Press of Cambridge, gives The New Testament in the 
Original Greek, according to the Text followed in the Au- 
thorised Version (i.e. the Textus Receptus of Beza’s edition 
of 1598), together with the Variations adopted in the Re- 
vised Version. He puts the new readings at the foot of 
the page, and prints the displaced readings of the text in 
heavier type. ; 

Dr. Patmer, archdeacon of Oxford, in The Greek Testa- 
ment, with the Readings adopted by the Revisers of the Au- 
thorised Version, published by. the Clarendon Press, Ox- 
ford, 1881, pursues the opposite method: he presents the 
Greek text followed by the Revisers, and puts the discarded 
readings of the Textus Receptus and of the version of 1611 
in foot-notes. The Revisers state, in the Preface from the 
Jerusalem Chamber (p. xiii., royal-octavo ed.), that they did 
not esteem it within their province “ to construct a contin- 
uous and complete Greek text. In many cases the English 
rendering was considered to represent correctly either of 
two competing readings in the Greek, and then the ques- 
tion of the text was usually not raised.” Dr. Palmer, with 
the aid of lists of readings prepared by the Revisers in 
the progress of their work, has constructed a continuous 
text, taking for the basis the third edition of Stephens 


INTRODUCTION TO THE AMERICAN EDITION. hxxvi 





(1350), and following it closely in all cases in which the 
Revisers did not express a preference for other readings; 
even the orthography, the spelling of proper names, and 
the typographical peculiarities or errors of Stephens are, 
with a few exceptions, retained. The chapters are marked 
as in Stephens’s edition of 1550, the distribution into 
verses accords with that in the Authorised Version, and 
the division into paragraphs is conformed to the English 
Revision of 1881. 

The year 1881 is fruitful above any other in editions of 
the New Testament in Greek and the Revised English Ver- 
sion; and the demand for the latter in Great Britain and 
the United States is beyond all precedent in the history of 
literature. We may well call it the year of the republi- 
eation of the Gospel. The immense stimulus thus given 
to a careful and comparative study of the words of Christ 
and his apostles must bear rich fruit. The first printed 
edition of the Greek Testament in 1516 was followed by 
the great Reformation of 1517. May the numerous edi- 
tions of 1881 lead to a deeper understanding and wider 
spread of the Christianity of Christ! 


New York, August 1, 1881. 


INDEX TO NOTATION. 


The notation adopted in this work is used to draw attention 
to three classes of passages: 

(1.) Passages where it has been found impossible to decide 
which of two or more various readings is certainly right. 

(2.) Passages containing readings in regard to which some 
suspicion is entertained by the editors. 

(8.) Passages where interpolations of special interest occur in 
certain documents. 

In connection with all passages of the first class, alternative 
readings are given, which have a reasonable probability of be- 
ing genuine. Of these alternative readings, those which on the 
whole are the more probable, or the better attested, are printed 
in the text as the primary readings ; the secondary readings 
being distinguished by a notation which varies according as 
they differ from the primary readings by omission, addition, or 
substitution. 


MARKS IN THE TEXT. 


[1 These marks indicate that the word or words enclosed in 
them are omitted in secondary readings. Thus, in Matt. 
vii. 24 (p. 17), τοὺς λόγους τούτους is the primary read- 
ing, τοὺς λόγους, Without τούτους, the secondary read- 
ing. 

T (1.) Without any accompanying mark in the margin. This 
mark indicates the place where secondary readings add 
the word or words printed in the margin opposite the 
primary reading. Thus, in Matt. xxiii. 38 (p. 56), ὁ οἶκος 
ὑμῶν is the primary reading, ὁ οἶκος ὑμῶν ἔρημος the sec- 
ondary reading. 

(2.) Accompanied by the marks -ἰ Ε in the margin, it indicates 
that certain ‘ Western’ documents contain, in places thus 
distinguished, interpolations embracing some apparent- 
ly fresh or distinctive matter, but having no sufficient 


INDEX TO NOTATION. Ixxxix 





intrinsic claim to any form of incorporation with the 
New Testament; such interpolations being printed oppo- 
site to it in the margin between the special marks 4. 
See Matt. xx. 16 (p. 47), where some ‘ Western’ docu- 
ments interpolate, after ἔσχατοι, the clause πολλοὶ γάρ 
εἰσιν κλητοὶ ὀλίγοι δὲ ἐκλεκτοί. 

ΓῚ These marks enclose portions of the text to which the con- 
tents of the opposite margin refer. They are used in 
the following cases: 

(1.) Without any accompanying mark in the margin, to in- 
dicate words and passages for which,secondary readings 
are printed opposite in the margin. Thus, in Matt. xvi. 
20 (p. 39), ἐπετίμησεν is the primary reading, διεστείλατο 
the secondary reading. 

(2.) Accompanied by ‘Ap.+’ in the margin, to indicate por- 
tions of the text which, in the judgement of the editors, 
probably contain some ‘‘ primitive” error, that is, an 
error affecting the text of all existing documents, and 
thus incapable of being rectified without the aid of con- 
jecture; such places being the subject of notes in the 
Appendix. See Matt. xv. 30 (p. 37), χωλούς, κυλλούς, 
τυφλούς, κωφούς. 

(3.) Accompanied by the marginal marks + +, to indicate por- 
tions of the text for which ‘ Western’ documents substi- 
tute the word or words printed opposite in the margin 
between the special marks 4+; such substitutions being 
similar in character to the ‘ Western’ interpolations al- 
ready mentioned. Thus, in Matt. viii. 12 (p. 18), some 
‘Western’ documents substitute ἐξελεύσονται for ἐκβλη- 
θήσονται of the text. 

++ These marks indicate that the word or words enclosed 
within them are apparently right, and are attested large- 
ly, though not by the best documents; the better attest- 
ed readings being printed in the margin with ‘Ap.’ and 
noticed in the Appendix. Thus, in Heb. vii. 1 (p. 469), 
6 is apparently right, d¢ the better attested reading. 

[ ] These marks enclose (a) a few very early interpolations 
in the Gospels, omitted by ‘ Western’ documents alone, 
as in Luke xxii. 19, 20 (p. 177), or by ‘ Western’ and 
‘Syrian’ documents alone, as in Matt. xxvii, 49 (pp. 68, 
69); (4) a few interpolations in the Gospels, probably 


xe INDEX TO NOTATION. 





‘Western’ in origin, containing important matter ap- 
parently derived from extraneous sources, as in Matt. 
xvi. 2, 3 (p. 38). 


MARKS IN THE MARGIN. 


[1 Used in the margin with the same significance as in the 
text (see above), to distinguish two or more marginal 
readings which differ from each other merely by the 
omission or addition of words. Thus two alternative 
readings are indicated in the margin at Matt. viii. 18 
(p. 19), one being πολλοὺς ὄχλους, the other ὄχλους with- 

©. Out πολλοὺς. In other cases, two or more marginal read- 
ings are separated by v. See marg. Matt: xiii. 30 (p. 32). 

Ap.(1.) When attached to marginal readings or punctuations, 
this indicates that such readings or punctuations are ex- 
amined in the Appendix. 

‘* (2.) Accompanied by + + in the text. See ++ above. 

‘* (3.) Standing alone, without any corresponding mark in the 
text, it indicates places where occur miscellaneous re- 
jected readings which, having some special interest, are 
noticed in the Appendix. See Matt. xvii. 20 (p. 41). 

Ap.+ Accompanied by * 7 in the text. See "7 (2.) above. 

++ Accompanied by * or "7 in the text. See 7 (2.) and"? 
(8.) above. 

* This mark indicates that the marginal note, being too 
long to be conveniently inserted in the usual place, has 
been printed at the foot of the page, where it is distin- 

¢ guished by a corresponding *. When two notes of this 
kind occur on one page, the second is indicated by 1. 
See Acts xviii. 21 and 27 (p. 290). 


TYPE AND ARRANGEMENT. 


Uncial type is employed for quotations from the Old Testa- 
ment, including phrases borrowed from some one place or a 
number of places. 

Metrical arrangement is chosen for poetical and rhythmical 
passages. 

Short spaces indicate sub-paragraphs. 

The orthography is taken from the best MSS. 








ΕΥ̓ΆΓΓΕΛΙΟΝ 

















KATA 
KATA 
KATA 
KATA 


MAOOAION 
MAPKON 
AOYKAN 
IQANHN 


KATA MAOOAION 


1 ΒΙΒΛΟΣ γενέσεως Ἰησοῦ Χριστοῦ υἱοῦ Δαυεὶδ υἱοῦ "ABpaap. 


2 ᾿Αβραὰμ ἐγέννησεν τὸν Ἰσαάκ, 
Ἰσαὰκ δὲ ἐγέννησεν τὸν Ἰακώβ, 
᾿Ιακὼβ δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Ιούδαν καὶ τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ, 
3 Ἰούδας δὲ ἐγέννησεν τὸν Φαρὲς καὶ τὸν Ζαρὰ ἐκ τῆς Θάμαρ, 
Φαρὲς δὲ ἐγέννησεν τὸν Ἑσρώμ, 
Ἑσρὼμ. δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Αράμ, 
«᾿Αρὰμ δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Αμιναδάβ, 
᾿Αμιναδὰβ δὲ ἐγέννησεν τὸν Ναασσών, 
Ναασσὼν δὲ ἐγέννησεν τὸν Σαλμών, 
5 Σαλμὼν δὲ ἐγέννησεν τὸν Βοὲς ἐκ τῆς Ῥαχάβ, 
Βοὲς δὲ ἐγέννησεν τὸν Ἰωβὴδ ἐκ τῆς Ῥούθ, 
ἸΙωβὴδ δὲ ἐγέννησεν τὸν Ἰεσσαί, 
6 Ἰεσσαὶ δὲ ἐγέννησεν τὸν Δανεὶδ τὸν βασιλέα. 
Δαυεὶδ δὲ ἐγέννησεν τὸν Ξολομῶνα ἐκ τῆς τοῦ Οὐρίου, 
7 Σολομὼν δὲ ἐγέννησεν τὸν Ῥοβοάμ, 
Ῥοβοὰμ δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Αβιά, 
᾿Αβιὰ δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Ασάφ, 
᾿Ασὰφ δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Ιωσαφάτ, 
8 Ἰωσαφὰτ δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Ιωράμ, 
Ἰωρὰμ δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Οζείαν, 


Ap. 


42. 


4 ΚΑΤᾺ MAOOAION Ι 


Ὀζείας δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Ιωαθάμ, 9 
ἸΙωαθὰμ δὲ ἐγέννησεν τὸν “Axas, 


“Axas δὲ ἐγέννησεν τὸν ζεκίαν, 


Ἑζεκίας δὲ ἐγέννησεν τὸν Μανασσῆ, 10 
-“ Ν 2 id ‘ 5 ΄ 
Μανασσῆς δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Αμώς, 
> ‘ ἌΣ ‘ > , 
Apos δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Ιωσείαν, 
Α * 9 
ἸΙωσείας δὲ ἐγέννησεν τὸν Ἰεχονίαν καὶ τοὺς ἀδελφοὺς τι 
αὐτοῦ ἐπὶ τῆς μετοικεσίας Βαβυλῶνος. 


Μετὰ δὲ τὴν μετοικεσίαν Βαβυλῶνος Ἰεχονίας ἐγέννησεν τ: 
τὸν Σαλαθιήλ, 

Σαλαθιὴλ δὲ ἐγέννησεν τὸν Ζοροβάβελ, 

Ζοροβάβελ δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Αβιούδ, 13 

᾿Αβιοὺδ δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Ελιακείμ, 

᾿Ἐλιακεὶμ δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Αζώρ, 

᾿Αζὼρ δὲ ἐγέννησεν τὸν “Ξαδώκ, τᾷ 

Σαδὼκ δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Αχείμ, 

᾿Αχεὶμ δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Ελιούδ, 

᾿Ἐλιοὺδ δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Ελεάξαρ, 15 

Ἐλεάζαρ δὲ ἐγέννησεν tov Μαθθάν, 

Μαθθὰν δὲ ἐγέννησεν τὸν Ἰακώβ, 

᾿Ιακὼβ δὲ ἐγέννησεν τὸν Ἰωσὴφ τὸν ἄνδρα Μαρίας, ἐξ τό 
ἧς ἐγεννήθη ᾿Ιησοῦς ὁ λεγόμενος Χριστός. 


Πᾶσαι οὖν αἱ γενεαὶ ἀπὸ ᾿Αβραὰμ ἕως Δαυεὶδ γενεαὶ 17 
, ‘ » Ν Ν ΄σ΄ -~ ᾿ 
δεκατέσσαρες, καὶ ἀπὸ Aaveid ἕως τῆς μετοικεσίας Βαβυ- 
λῶνος γενεαὶ δεκατέσσαρες, καὶ ἀπὸ τῆς μετοικεσίας Βα- 
βυλῶνος ἕως τοῦ χριστοῦ γενεαὶ δεκατέσσαρες. 


1 KATA MA@OAION 5 


13 TOY AE "[IHSOY] ΧΡΙΣΤΟΥ͂ ἡ γένεσις οὕτως ἦν. Μνη- 
στευθείσης τῆς μητρὸς αὐτοῦ Μαρίας τῷ Ἰωσήφ, πρὶν ἣ 
συνελθεῖν αὐτοὺς εὐρέθη ἐν γαστρὶ ἔχουσα ἐκ πνεύματος 

1) ἁγίου. ᾿Ιωσὴφ δὲ ὁ ἀνὴρ αὐτῆς, δίκαιος ὧν καὶ μὴ θέ- 
λων αὐτὴν δειγματίσαι, ἐβουλήθη λάθρᾳ ἀπολῦσαι αὐτήν. 

20 Ταῦτα δὲ αὐτοῦ ἐνθυμηθέντος ἰδοὺ ἄγγελος Κυρίου κατ᾽ ὄναρ 
ἐφάνη αὐτῷ λέγων Ἰωσὴφ υἱὸς Δαυείδ, μὴ φοβηθῇς παρα- 
λαβεῖν Μαρίαν" τὴν γυναῖκά σου, τὸ γὰρ ἐν αὐτῇ γεννη- 

21 θὲν ἐκ πνεύματός ἐστιν ἁγίου: τέξεται δὲ υἱὸν καὶ καλέ- 
σεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ ᾿Ιησοῦν, αὐτὸς γὰρ σώσει τὸν λαὸν 

22 αὐτοῦ ἀπὸ τῶν ἁμαρτιῶν αὐτῶν. Τοῦτο δὲ ὅλον γέγο- 
vey ἵνα πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν ὑπὸ Κυρίου διὰ τοῦ προφήτου 
λέγοντος 

:3. ᾿ΙΔοΥ ἡ πάρθένος ἐν γδοτρὶ ἕξει Kai τέξετδι γίόν, 

KAl KAAECOYCIN τὸ ὄνομὰ ayTOY “EMMANOYHA™ 

24 6 ἐστιν μεθερμηνευόμενον Med ἡμῶν ὁ θεός. ᾿Εγερθεὶς 
δὲ [6] Ἰωσὴφ ἀπὸ τοῦ ὕπνου ἐποίησεν ὡς προσέταξεν αὐτῷ 
6 ἄγγελος Κυρίου καὶ παρέλαβεν τὴν γυναῖκα αὐτοῦ " 

25 καὶ οὐκ ἐγίνωσκεν αὐτὴν ἕως [οὗ] ἔτεκεν υἱόν" καὶ ἐκάλεσεν 
τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦν. 


: Tod δὲ Ἰησοῦ γεννηθέντος ἐν Βηθλεὲμ τῆς Ἰουδαίας 
ἐν ἡμέραις “Hpwdov τοῦ βασιλέως, ἰδοὺ μάγοι ἀπὸ ἀνα- 

2 τολῶν παρεγένοντο εἰς ᾿Ιεροσόλυμα λέγοντες Ποῦ ἐστὶν 
ὁ τεχθεὶς βασιλεὺς τῶν ᾿Ιουδαίων ; εἴδομεν γὰρ αὐτοῦ τὸν 
ἀστέρα ἐν τῇ ἀνατολῇ καὶ ἤλθομεν προσκυνῆσαι αὐτῷ. 

3 ᾿Ακούσας δὲ ὁ βασιλεὺς Ἡρῴδης ἐταράχθη καὶ πᾶσα 

4 Ἱεροσόλυμα per’ αὐτοῦ, καὶ συναγαγὼν πάντας τοὺς apxt- 
ερεῖς καὶ γραμματεῖς τοῦ λαοῦ ἐπυνθάνετο παρ᾽ αὐτῶν 

1 


χριστοῦ Ἰησοῦ 
Ap. 


Μαριὰμ 


Ap. 


42. 


κατ᾽ ὄναρ ἐφάνη 


6 KATA ΜΑΘΘΑΙΟΝ IL 


ποῦ ὁ χριστὸς γεννᾶται. οἱ δὲ εἶπαν αὐτῷ Ἔν Βηθλεὲμ. ς 
9 , - ‘ ’ Ν a ΄ 
τῆς ᾿Ιουδαίας" οὕτως γὰρ γέγραπται διὰ τοῦ προφήτου 
Kai cy, Βηθλεὲμ ri *loyaa, 6 
> a > , —— Ἂν ς , > ’ 
OyAAMaC EAAYICTH εἰ EN τοῖο ἡγεμόσιν ‘loyAa’ 
ἐκ coy γὰρ €ZeAeyCeTAl ἡγούμενος, 
ὅστις ποιμὰνεῖ τὸν λὰόν MOY τὸν ‘IcpaHiA. 
Tore Ἡρῴδης λάθρᾳ καλέσας τοὺς μάγους ἠκρίβωσεν πα- 7 
p αὐτῶν τὸν χρόνον τοῦ φαινομένου ἀστέρος, καὶ πέμψας 58 
αὐτοὺς εἰς Βηθλεὲμ εἶπεν Πορευθέντες ἐξετάσατε ἀκρι- 
a ‘ a , δι A Ν LA 3 ΄ 
βῶς περὶ τοῦ παιδίου: ἐπὰν δὲ εὕρητε ἀπαγγείλατέ μοι, 
2 a 8 AS ‘ , 2 A ε δὲ > , 
ὅπως κἀγὼ ἐλθὼν προσκυνήσω αὐτῷ. ot δὲ ἀκούσαντες 9 
τοῦ βασιλέως ἐπορείθησαν, καὶ ἰδοὺ ὁ ἀστὴρ ὃν εἶδον ἐν 
~ ? a a > , 4 > ‘ 3 ⸗ Pes a 
τῇ ἀνατολῇ προῆγεν αὐτούς, ἕως ἐλθὼν ἐστάθη ἐπάνω οὗ 
> Ν id 3907 Ν ‘ > / > * J 
ἦν τὸ παιδίον. ἰδόντες δὲ τὸν ἀστέρα ἐχάρησαν χαρὰν με- τὸ 
γάλην σφόδρα. καὶ ἐλθόντες εἰς τὴν οἰκίαν εἶδον τὸ παιδί τι 
ον μετὰ Μαρίας τῆς μητρὸς αὐτοῦ, καὶ πεσόντες προσεκύνη- 
σαν αὐτῷ, καὶ ἀνοίξαντες τοὺς θησαυροὺς αὐτῶν προσήνεγ- 
kav αὐτῷ δῶρα, χρυσὸν καὶ λίβανον καὶ σμύρναν. καὶ χρη- 12 
ματισθέντες κατ᾽ ὄναρ μὴ ἀνακάμψαι πρὸς Ἡρῴδην δι ἀλ- 
Ans ὁδοῦ ἀνεχώρησαν εἰς τὴν χώραν αὐτῶν. *Ava- x 
η ἐχώρησαν εἰς τὴν χώρα > 
χωρησάντων δὲ αὐτῶν ἰδοὺ ἄγγελος Kupiov “paiverat κα- 
τ᾽ ἴναρ' τῷ Ἰωσὴφ λέγων ᾿Ἐγερθεὶς παράλαβε τὸ παιδίον 
καὶ τὴν μητέρα αὐτοῦ καὶ φεῦγε εἰς Αἴγυπτον, καὶ ἴσθι 
> ag a * , Ν ε ’ “ Ἁ 
ἐκεῖ ἕως Gy εἴπω σοι" μέλλει yap Ἡ ρῴδης ζητεῖν τὸ παι- 
δίον τοῦ ἀπολέσαι αὐτός ὁ δὲ ἐγερθεὶς παρέλαβε τὸ 14 
παιδίον καὶ τὴν μητέρα αὐτοῦ νυκτὸς καὶ ἀνεχώρησεν εἰς 
Αἴγυπτον, καὶ ἦν ἐκεῖ ἕως τῆς τελευτῆς Ἡρῴδου" ἵνα πλη- 15 
a A. Ce ‘ —— ⸗ a 4 4 
ρωθῇ τὸ ῥηθὲν ὑπὸ Κυρίου διὰ τοῦ προφήτου λέγοντος 
ἜΞ Αἰγύπτου ἐκάλεςὰ τὸν YION MOY. Tore 16 
Ἡρῴδης ἰδὼν ὅτι ἐνεπαίχθη ὑπὸ τῶν μάγων ἐθυμώθη λίαν, 
καὶ ἀποστείλας ἀνεῖλεν πάντας τοὺς παῖδας τοὺς ἐν Βηθ- 
λεὲμ καὶ ἐν πᾶσι τοῖς ὁρίοις αὐτῆς ἀπὸ διετοῦς καὶ κατω- 
τέρω, κατὰ τὸν χρόνον ὃν ἠκρίβωσεν παρὰ τῶν μάγων. Tore 17 


it ΠῚ KATA MAO@AION 7 


ἐπληρώθη τὸ ῥηθὲν διὰ Ἱερεμίου τοῦ προφήτου λέγοντος 
8 Φωνὴ ἐν “Pama ἠκούσθη, 
κλάγθμὸς καὶ ὀδυρμὸς πολύς' 
“PayHA κλδίογοὰ τὰ TEKNA δγτῆς, 
Kal οὐκ ἤθελεν TIAPAKAHOHNAI ὅτι οὐκ εἰοίν. 
19 Τελευτήσαντος δὲ τοῦ Ἡ ρῴδου ἰδοὺ ἄγγελος Κυρίου φαί- 
20 verat κατ᾽ ὄναρ τῷ Ἰωσὴφ ἐν Αἰγύπτῳ λέγων Ἐγερθεὶς 
παράλαβε τὸ παιδίον καὶ τὴν μητέρα αὐτοῦ καὶ πορεύ- 
ov εἷς γῆν Ἰσραήλ, τεθνήκασιν γὰρ οἱ ζητοῦντες τὴν 
21 ψυχὴν τοῦ παιδίου. ὁ δὲ ἐγερθεὶς παρέλαβε τὸ παιδίον 
22 καὶ τὴν μητέρα αὐτοῦ καὶ εἰσῆλθεν εἰς γῆν Ἰσραήλ. ἀκού- 
σας δὲ ὅτι ᾿Αρχέλαος βασιλεύει τῆς ᾿Ιουδαίας ἀντὶ τοῦ 
πατρὸς αὐτοῦ “Hpwdov ἐφοβήθη ἐκεῖ ἀπελθεῖν. χρηματι- 
σθεὶς δὲ κατ᾽ ὄναρ ἀνεχώρησεν εἰς τὰ μέρη τῆς Γαλιλαίας, 
23 καὶ ἐλθὼν κατῴκησεν εἰς πόλιν λεγομένην Ναζαρέτ, ὅπως 
πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν διὰ τῶν προφητῶν ὅτι Ναζωραῖος κλη- 
θήσεται. 


: EN ΔΕ ΤΑΙ͂Σ HMEPAIS ἐκείναις παραγίνεται ᾿Ιωάνης 
2 ὃ βαπτιστὴς κηρύσσων ἐν τῇ ἐρήμῳ τῆς ᾿Ιουδαίας λέγων 
3 Μετανοεῖτε, ἤγγικεν γὰρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Οὗτος 
γάρ ἐστιν ὁ ῥηθεὶς διὰ ᾿Ησαίου τοῦ προφήτου λέγοντος 
Φωνὴ βοῶντος ἐν TH ἐρήμῳ 
“‘Eromacate τὴν ὁδὸν Kypioy, 
εὐθείλς ποιεῖτε τὰς τρίβογς ayToy. 
+ Αὐτὸς δὲ ὁ ᾿Ιωάνης εἶχεν τὸ ἔνδυμα αὐτοῦ ἀπὸ τριχῶν 
καμήλου καὶ ζώνην δερματίνην περὶ τὴν ὀσφὺν αὐτοῦ, 
9 ἢ δὲ τροφὴ ἦν αὐτοῦ ἀκβίδες καὶ μέλι ἄγριον. Τότε 


αὐτοῦ 


μου, ὃ ἀγαπητὸς ἐν 


+ 


8 KATA ΜΑΘΘΑΙΟΝ III IV 


4 , ‘ gar ὦ ΄ ‘ a ε» 
ἐξεπορεύετο πρὸς αὐτὸν Ιεροσόλυμα καὶ πᾶσα ἡἣ Ἶου- 
, Ν a ε td a ? , . 2 ΄ 
δαία καὶ πᾶσα ἡ περίχωρος τοῦ Ἰορδάνου, καὶ éBamri- 
> nn > , ee, ee > “a 3 , 
ζοντο ἐν τῷ “lopdavy ποταμῷ ὑπ᾽ αὐτοῦ ἐξομολογούμενοι 
‘ ε ’ —— * 3X Ν Ἁ - ,’ὕ 
τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν. ᾿Ιδὼν δὲ πολλοὺς τῶν Φαρισαίων 
καὶ Ξαδδουκαίων ἐρχομένους ἐπὶ τὸ βάπτισμα εἶπεν αὐ- 
“ ’ > * ’ ε * cna -" 9 ᾿ 
τοῖς Τεννήματα ἐχιδνῶν, τίς ὑπέδειξεν ὑμῖν φυγεῖν ἀπὸ 
τῆς μελλούσης ὀργῆς; ποιήσατε οὖν καρπὸν ἄξιον τῆς 
μετανοίας" καὶ μὴ δόξητε λέγειν ἐν ἑαυτοῖς Πατέρα ἔχομεν 
— , Eee ur eee , ε — a 
tov ᾿Αβραάμ, λέγω yap ὑμῖν ὅτι δύναται ὁ θεὸς ἐκ τῶν 
4, ’ —— 4 a? , ΝΜ Ἂ 8 wae 
λίθων τούτων ἐγεῖραι τέκνα τῷ ᾿Αβραάμ. ἤδη δὲ ἡ ἀξίνη 
‘ εἶ e— al δέ ὃ —— -“ > δέ ‘ 
πρὸς τὴν pilav τῶν δένδρων κεῖται: πᾶν οὖν δένδρον μὴ 
ποιοῦν καρπὸν καλὸν ἐκκόπτεται καὶ εἰς πῦρ βάλλεται. 
στοὰν Ν ea 7 2, & > , SOs δὲ ἃ 
ἐγὼ μὲν ὑμᾶς βαπτίζω ἐν ὕδατι εἰς μετάνοιαν" ὁ δὲ ὀπίσω 


, , 2 
pov ἐρχόμενος ἰσχυρότερός μου ἐστίν, ov οὐκ εἰμὶ ἱκανὸς 


‘4 ε , * * —1 ca ’ 2 ’ 
τὰ ὑποδήματα βαστάσαι" αὐτὸς ὑμᾶς βαπτίσει ἐν πνεύ- 
4 ‘ - - 
ματι ἁγίῳ καὶ πυρί: οὗ τὸ πτύον ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ, 
Α ~ ‘ ΄ > ~ A ’ ‘ ~ 
καὶ διακαθαριεῖ τὴν ἅλωνα αὐτοῦ, καὶ συνάξει τὸν σῦτον 
bet | ee: , τ Lo Ψ ΄ * 
αὐτοῦ εἰς τὴν ἀποθήκην, τὸ δὲ ἄχυρον κατακαύσει πυρὶ 
> 4 ‘ 7 e? -" ᾿ A -“" 
ἀσβέστῳ. Τότε παραγίνεται ὁ ᾿Ιησοῦς ἀπὸ τῆς 
Ἁ » Ν ‘ > id A 
Γαλιλαίας ἐπὶ τὸν Ἰορδάνην πρὸς τὸν ᾿Ιωάνην τοῦ βαπτι- 
- ’ > > 
σθῆναι ὑπ᾽ αὐτοῦ. ὁ δὲ διεκώλυεν αὐτὸν λέγων Ἐγὼ 
4 μ᾿. πίοι ας a a 3 \o» 4 
χρείαν ἔχω ὑπὸ σοῦ βαπτισθῆναι, καὶ ov ἔρχῃ πρός με; 
> ‘ δ oe -“ nw 
ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν “αὐτῷ “Ades ἄρτι, οὕτω 
ca — a 
yap πρέπον ἐστὶν ἡμῖν πληρῶσαι πᾶσαν δικαιοσύνην. 
2 Φ «Ψ 
τότε ἀφίησιν αὐτόν. βαπτισθεὶς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εὐθὺς ἀνέβη 
——— a @ * —534 ee , 7, ε 2 ⸗ * 
ἀπὸ τοῦ ὕδατος" καὶ ἰδοὺ ἠνεῴχθησαν * οἱ οὐρανοί, καὶ 
-“ a“ ε 
εἶδεν πνεῦμα θεοῦ καταβαῖνον ὡσεὶ περιστερὰν ἐρχό- 
ως Ὁ eet λ'»ν ‘4 A. .9 “ * a * 
μενον ἐπ᾽ αὐτόν" καὶ ἰδοὺ φωνὴ ἐκ τῶν οὐρανῶν λέγουσα 
> ε r © > , 1¢@ 
Οὗτός ἐστιν ὁ υἱός ἵμου ὁ ἀγαπητός, év' ᾧ εὐδόκησα. 
' , > -“ > * > 4 * ε A ΄-“ , 
Tore [Ὁ] Ἰησοῦς ἀνήχθη εἰς τὴν ἔρημον ὑπὸ τοῦ πνεύ- 


, “ 8... & a ⸗ Ἀ , 
patos, πειρασθῆναι ὑπὸ τοῦ διαβόλου. καὶ νηστεύσας 


΄ ᾿ κω 

ἡμέρας τεσσεράκοντα καὶ νύκτας τεσσεράκοντα. ὕστερον 
* * 22 

ἐπεΐνασεν. Καὶ προόσελθωϊξ πειράζων εἶπεν αὐτῷ El 


σ᾿ 


ἂμ 


Ὁ οὐ 


" 
N 


" 


5 


6 


~ 


Nn 


3 


Iv KATA MA®GAION 9 
vids εἶ τοῦ θεοῦ, εἰπὸν ἵνα of λίθοι οὗτοι ἄρτοι γένωνται. 
ς ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν Τέγραπται ΟΥ̓κ ἐπ᾽ ἄρτῳ μόνῳ 
zHcetal ὁ ἄνθρωπος, AAN ἐπὶ πὰντὶ ῥήματι ἐκπο- 
s PEYOMENG) διὰ cTOMATOC θεοῦ. Tore παραλαμβάνει 
αὐτὸν ὁ διάβολος εἰς τὴν ἁγίαν πόλιν, καὶ ἔστησεν αὐτὸν 
6 ἐπὶ τὸ πτερύγιον τοῦ ἱεροῦ, καὶ λέγει αὐτῷ Eli υἱὸς εἶ 
τοῦ θεοῦ, βάλε σεαυτὸν κάτω" γέγραπται γὰρ ὅτι 
Τοῖς ἀγγέλοις δὐτοῦ ἐντελεῖτδι περὶ coy 
καὶ ἐπὶ χειρῶν Apoycin ce, 
ΜΗ πότε προςκόψης πρὸς λίθον τὸν πόδδ Coy. 
7 ἔφη αὐτῷ 6 Ἰησοῦς Πάλιν γέγραπται Oyk éxtreipaceic 
8 Κύριον τὸν θεόν coy. Πάλιν παραλαμβάνει αὐτὸν 6 
διάβολος εἰς ὄρος ὑψηλὸν λίαν, καὶ δείκνυσιν αὐτῷ πάσας 
ο τὰς βασιλείας τοῦ κόσμου καὶ τὴν δόξαν αὐτῶν, καὶ 
εἶπεν αὐτῷ Ταῦτά σοι πάντα δώσω ἐὰν πεσὼν προσκυ- 
10 γήσῃς μοι. τότε λέγει αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς Ὕπαγε, Σατανᾶ" 
γέγραπται γάρ Κύήριον τὸν θεόν Coy προςκγνήσεις 
τι κἀὶ ἀὐτῷ μόνῳ AaTpeycelc. Τότε ἀφίησιν αὐτὸν ὁ 
διάβολος, καὶ ἰδοὺ ἄγγελοι προσῆλθον καὶ διηκόνουν 
αὐτῷ. 
12 ᾿Ακούσας δὲ ὅτι ᾿Ιωάνης παρεδόθη ἀνεχώρησεν εἷς τὴν 
13 Γαλιλαίαν. καὶ καταλιπὼν τὴν Ναζαρὰ ἐλθὼν κατῴκησεν 
εἰς Καφαρναοὺμ τὴν παραθαλασσίαν ἐν ὁρίοις Ζαβουλὼν 
14 καὶ Νεφθαλείμ' ἵνα πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν διὰ Ἢσαίου τοῦ 
προφήτου λέγοντος 
1s [Fr Ζαβογλὼν Kal γῆ Nedéadeim, 
ὁδὸν BAAACCHC, TEPAN TOY ᾿ἰορδάνου 
Γδλιλδία TON ἐθνῶν, 
1% ὁ λλὸς ὁ κἀθήμενος ἐν CKOTIA 
φῶς εἶδεν μέγα, 
καὶ τοῖς κἀθημένοις ἐν χώρὰ KAI CKIA BANATOY 
φῶς ἀνέτειλεν ayToic. 


Ap. 


ΓἬγγικεν 


10 KATA ΜΑΘΘΑΙ͂ΟΝ IVV 


ATIO TOTE ἤρξατο ὁ Ἰησοῦς κηρύσσειν καὶ λέγειν 
Γ -“ » ὌΝ ἐδ -“ > ~ 
Μετανοεῖτε, ἤγγικεν γὰρ' ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν. 
Περιπατῶν δὲ παρὰ τὴν θάλασσαν τῆς Ταλιλαίας εἶδεν 
δύο ἀδελφούς, Σίμωνα τὸν λεγόμενον Πέτρον καὶ ᾿Ανδρέαν 
‘el * 
τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ, βάλλοντας ἀμφίβληστρον εἰς τὴν θά- 
λασσαν, ἦσαν γὰρ ἁλεεῖς" καὶ λέγει αὐτοῖς Δεῦτε ὀπίσω 
γ Ὥσαχ γὰρ τὰν 
Ν , ec a ε a 3 θ , ε δὲ θέ. 
μου, καὶ ποιήσω ὑμᾶς ἁλεεῖς ἀνθρώπων. οἱ δὲ εὐθέως 
ἀφέντες τὰ δίκτυα ἠκολούθησαν αὐτῷ. Καὶ προβὰς ἐκεῖθεν 
εἶδεν ἄλλους δύο ἀδελφούς, Ἰάκωβον τὸν τοῦ Ζεβεδαίου 
\ > , A 3 ‘ > 2 2 -“ ’ ‘ 
καὶ ᾿Ἰωάνην τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ, ἐν τῷ πλοίῳ μετὰ Ζεβε- 
an > -“ 7 A 
δαίου τοῦ πατρὸς αὐτῶν καταρτίζοντας τὰ δίκτυα. αὐτῶν, 
καὶ ἐκάλεσεν αὐτούς. οἱ δὲ εὐθέως ἀφέντες τὸ πλοῖον καὶ 
‘ , ey > , ΓΕ * 
τὸν πατέρα αὐτῶν ἠκολούθησαν αὐτῷ. Καὶ 
περιῆγεν ἐν ὅλῃ τῇ Ταλιλαίᾳ, διδάσκων ἐν ταῖς συνα- 
γωγαῖς αὐτῶν καὶ κηρύσσων τὸ εὐαγγέλιον τῆς βασι- 
λείας καὶ θεραπεύων πᾶσαν νόσον καὶ πᾶσαν μαλακίαν 
-“ -“ Ν Φ A ε > 4 > fol > - 4 
ἐν τῷ λαῷ. καὶ ἀπῆλθεν ἡ ἀκοὴ αὐτοῦ εἰς ὅλην τὴν 
* Ψ A , Α -“ ΝΜ 
Συρίαν" καὶ προσήνεγκαν αὐτῷ πάντας τοὺς κακῶς ἔχοντας 
΄ Ν , [2 
ποικίλαις νόσοις καὶ βασάνοις συνεχομένους, δαιμονιζο- 
Ἂ Ν , ‘ 7 » Ὁ * 
μένους καὶ σεληνιαζομένους καὶ παραλυτικούς, καὶ ἐθερά- 
» ’ ἡ» ’ 3 am ᾽ν 4 
πευσεν αὐτούς. καὶ ἠκολούθησαν αὐτῷ ὄχλοι πολλοὶ ἀπὸ 
τῆς Ταλιλαίας καὶ Δεκαπόλεως καὶ ᾿Ιεροσολύμων καὶ 
᾿Ιουδαίας καὶ πέραν τοῦ Ἰορδάνου. ᾿Ιδὼν δὲ τοὺς 
* —— * —28 * ⸗ 2 a 
ὄχλους ἀνέβη εἰς τὸ ὄρος" καὶ καθίσαντος αὐτοῦ προσ- 
2 a) e Ν > “ 4 > td 4 , 
ἦλθαν [αὐτῷ] of μαθηταὶ αὐτοῦ: καὶ ἀνοίξας τὸ στόμα 
» 9 * 4 , 
αὐτοῦ ἐδίδασκεν αὐτοὺς λέγων 


20 


N 


I 


Vv KATA MAOOAION I! 


3 MAKAPIOI of πτωχοὶ τῷ πϑεύματι, ὅτι αὐτῶν ἐστὶν ἡ Ba- 
σιλεία τῶν᾽ οὐρανῶν. 
4 μακάριοι οἱ πενθούντεο, ὅτε αὐτοὶ TAPAKAHOHCONTAL. 
5 μακάριοι οἱ πρδεῖς, ὅτε αὐτοὶ KAHPONOMHCOYCI THN THN.” 
6 μακάριοι οἱ πεινῶντες καὶ διψῶντες τὴν δικαιοσύνην, ὅτι 
αὐτοὶ χορτασθήσονται. 
7 μακάριοι οἱ ἐλεήμονες, ὅτι αὐτοὶ ἐλεηθήσονται. 
8 μακάριοι οἱ καθαροὶ τῇ καρδίᾳ, ὅτι αὐτοὶ τὸν θεὸν ὄψονται. 
ο μακάριοι οἱ εἰρηνοποιοί, ὅτι [αὐτοὶ] υἱοὶ θεοῦ κληθήσονται. 
10 μακάριοι οἱ δεδιωγμένοι ἕνεκεν δικαιοσύνης, ὅτι αὐτῶν 
ἐστὶν καὶ βασιλεία τῶν οὐρανῶν. 
τι μακάριοί ἐστε ὅταν ὀνειδίσωσιν ὑμᾶς καὶ διώξωσιν καὶ 
εἴπωσιν πᾶν πονηρὸν καθ᾽ ὑμῶν ψευδόμενοι ἕνεκεν 
:ς ἐμοῦ" χαίρετε καὶ ἀγαλλιᾶσθε, ὅτι ὁ μισθὸς ὑμῶν πολὺς 
ἐν τοῖς οὐρανοῖς: οὕτως γὰρ ἐδίωξαν τοὺς προφήτας τοὺς 
πρὸ ὑμῶν. 
13 Ὑμεῖς ἐστὲ τὸ ἅλας τῆς γῆς" ἐὰν δὲ τὸ ἅλας μωρανθῇ, ἐν 
τίνι ἁλισθήσεται ; εἰς οὐδὲν ἰσχύει ἔτι εἰ μὴ βληθὲν ἔξω 
14 καταπατεῖσθαι ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων. ὑμεῖς ἐστὲ τὸ φῶς 
τοῦ κόσμου. οὐ δύναται πόλις κρυβῆναι ἐπάνω ὄρους κει- 
15 μένη" οὐδὲ καίουσιν λύχνον καὶ τιθέασιν αὐτὸν ὑπὸ τὸν 
μόδιον ἀλλ᾽ ἐπὶ τὴν λυχνίαν, καὶ λάμπει πᾶσιν τοῖς ἐν τῇ 
16 οἰκίᾳ, οὕτως λαμψάτω τὸ φῶς ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώ- 
rev, ὅπως ἴδωσιν ὑμῶν τὰ καλὰ ἔργα καὶ δοξάσωσιν τὸν 
πατέρα ὑμῶν τὸν ἐν τοῖς οὐρανοῖς. : 
17 My νομίσητε ὅτι ἦλθον καταλῦσαι τὸν νόμον ἢ τοὺς 
18 προφήτας" οὐκ ἦλθον καταλῦσαι ἀλλὰ πληρῶσαι: ἀμὴν 
γὰρ λέγω ὑμῖν, ἕως ἂν παρέλθῃ ὃ οὐρανὸς καὶ ἡὶ γῆ, ἰῶτα 
ἕν ἢ μία Kepéa οὐ μὴ παρέλθῃ ἀπὸ τοῦ νόμου ἕως [ἂν] 
19 πάντα γένηται. ὃς ἐὰν οὖν λύσῃ μίαν τῶν ἐντολῶν τού- 
τῶν τῶν ἐλαχίστων καὶ διδάξῃ οὕτως τοὺς ἀνθρώπους, 
ἐλάχιστος κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν" ὃς 
δ᾽ ἂν πουήσῃ καὶ διδάξῃ, οὗτος μέγας κληθήσεται ἐν τῇ βα- 


4 


+ οἱ πραεῖς... 
γὴν 


οἱ πενθοῦντες 
παρακληθήσον- 


Ap. 
Becegt Ln 


12 KATA MAOOAION Vv 


, »-" * — , ‘ ca “ 2 ‘ 
σιλείᾳ τῶν οὐρανῶν. λέγω yap υμῖν ὅτι ἐὰν μὴ περισ- 
σεύσῃ ὑμῶν ἡ δικαιοσύνη πλεῖον. τῶν γραμματέων καὶ 
Φαρισαίων, οὐ μὴ εἰσέλθητε εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐ- 

~ > , 2 2 4 a * ΄ > 
paver. Ηκούσατε ὅτι ἐρρέθη τοῖς ἀρχαίοις ΟΥ̓ 
φΦονεύσειο' ὃς δ᾽ ἂν φονεύσῃ, ἔνοχος ἔσται τῇ κρίσει. 
Ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν ὅτι πᾶς ὁ ὀργιζόμενος τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ 
ἔ ἔ ἢ κρίσει", ὃς δ᾽ ἂν εἴπῃ τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ 
ἔνοχος ἔσται τῇ κρίσει", ὃς πῃ τῷ ᾧ αὐτοῦ 
Ῥακα, ἔ ἔ Ὁ εδρίῳ"͵ ὃς δ᾽ ἂν εἴπη Μωρέ. 

ακά, ἔνοχος ἔσται τῷ συνεδρίῳ", ὃς δ᾽ ἂν εἴπῃ Μωρέ, 


To. § ‘ae faces ἔνοχος ἔσται εἰς τὴν γέενναν τοῦ πυρός. ἐὰν οὖν προσ- 
Ά! βαβο hd Rus φέρῃς τὸ δῶρόν σου ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον κἀκεῖ μνησθῇς 


‘ * a a 
ὅτι ὁ ἀδελφός cov' ἔχει TL κατὰ σοῦ, ἄφες ἐκεῖ τὸ δῶρόν 
» a , λο 2 ὃ 
σου ἔμπροσθεν τοῦ θυσιαστηρίου, καὶ ὕπαγε πρῶτον διαλ- 

΄ ΔΑ, a Ν , > ‘ ΄ Ν 
λάγηθι τῷ ἀδελφῷ σου, καὶ τότε ἐλθὼν πρόσφερε τὸ 
“ “ > 
δῶρόν cov. ἴσθι εὐνοῶν τῷ ἀντιδίκῳ σου ταχὺ ἕως ὅτου 
2 a ἐκ * , aA ε » 
εἶ per αὐτοῦ ἐν τῇ ὁδῷ, μή ποτέ σε παραδῷ ὁ ἀντίδικος 
-“ “ 4 6 ‘ a ¢ 4 * > ‘ 
τῷ κριτῇ, καὶ ὁ κριτὴς TO ὑπηρέτῃ, Kal εἰς φυλακὴν βλη- 
, > ‘4 , > 4 2* > -“ “ a 
θήσῃ ἀμὴν λέγω σοι, ov μὴ ἐξέλθῃς ἐκεῖθεν ἕως ἂν 
> -“ ἣν * * > , ΄ 
ἀποδῷς τὸν ἔσχατον κοδράντην. Ἡκούσατε ὅτι 
» a 
ἐρρέθη ΟΥ̓ motyeyceic.. ᾿Εγὼ δὲ λέγω ὑμῖν ὅτι πᾶς ὁ βλέ- 
fal Ν “ἢ 
πων γυναῖκα πρὸς τὸ ἐπιθυμῆσαι [αὐτὴν] ἤδη ἐμοίχευσεν 
αὐτὴν ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ. εἰ δὲ ὁ ὀφθαλμός σου ὁ δεξιὸς 
σκανδαλίζει σε, ἔξελε αὐτὸν καὶ βάλε ἀπὸ σοῦ, συμφέρει 
, * oF a a a * "Ὁ ‘ 
γάρ σοι ἵνα ἀπόληται ἕν τῶν μελῶν σου Kal μὴ ὅλον τὸ 
-“ , aA > , 3 Ἀ ΕῚ ε * J— 
σῶμά σου βληθῇ εἰς γέενναν: καὶ εἰ ἡ δεξιά σου χεὶρ 
> * a 
σκανδαλίζει σε, ἔκκοψον αὐτὴν καὶ Bade ἀπὸ σοῦ, ovp- 
, * σ > , Δ “ ~ ‘A ,q 
φέρει yap σοι ἵνα ἀπόληται ἕν τῶν μελῶν σου Kal μὴ ὅλον 
τὸ σῶμά σου εἰς γέενναν ἀπέλθῃ. Ἔρρέθη δέ 


ο * > ͵ ‘ σι 3 el ’ > -“ » 
Oc ἂν ἀπολύοῃ τὴν [YNAIKA AYTOY, δότω ayTH ἀπο- 


CTACION. Ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν ὅτι πᾶς ὁ ἀπολύων τὴν 

γυναῖκα αὐτοῦ παρεκτὸς λόγου πορνείας ποιεῖ αὐτὴν μοι- 

a Ν a 3 ° , , 2* 

χευθῆναι[, καὶ ὃς ἐὰν ἀπολελυμένην γαμήσῃ μοιχᾶ- 
, > , σ > ’ 2* * 

rat |. Πάλιν ἠκούσατε ὅτι ἐρρέθη τοῖς ἀρχαίοις 


» » * > , ~ ’ ‘ a 
Οὐκ ἐπιορκήσεις, ἀποδώςεις δὲ τῷ κγρίῳ τοὺς ὅρ- 


20 


26 
27 
28 


29° 


31 


33 


Vvvr KATA MAO®OAION 13 


34 koye coy. Ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν μὴ ὀμόσαι ὅλως: μήτε ἐν 
35 τῷ οὐράνῷ, ὅτι θρόνος EcTIN TOY θεοῦ" μήτε ἐν TH 
γῆ, ὅτι ὑποπόδιόν ECTIN τῶν ποδῶν «αὐτοῦ. μήτε εἰς 
Ἰεροσόλυμα, ὅτι πόλις ἐστὶν TOY Μεγάλογ βδειλέως᾽ 
yo μήτε ἐν τῇ κεφαλῇ σου ὀμόσῃς, ὅτι οὐ δύνασαι μίαν 
37 τρίχα λευκὴν ποιῆσαι ἣ μέλαιναν. "ἔστω" δὲ 6 λόγος 
ὑμῶν ναὶ val, οὗ οὔ" τὸ δὲ περισσὸν τούτων ἐκ τοῦ πονηροῦ 
38 ἐστίν. Ἠκούσατε ὅτι ἐρρέθη ᾿Οφθδλμὸν ἀντὶ 
39 ὀφθδλμοῦ καὶ ὀδόντὰ ἀντὶ ὀδόντος, Ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν 
μὴ ἀντιστῆναι τῷ πονηρῷ" ἀλλ᾽ ὅστις σε ῥαπίζει εἰς τὴν 
so δεξιὰν σιαγόνα [σου], στρέψον αὐτῷ καὶ τὴν ἄλλην" καὶ τῷ 
θέλοντί σοι κριθῆναι καὶ τὸν χιτῶνά σου λαβεῖν, ἄφες αὐτῷ 
qx καὶ τὸ ἱμάτιον" καὶ ἕστις σε ἀγγαρεύσει μίλιον ἕν, ὕπαγε 
42 μετ᾽ αὐτοῦ δύο. τῷ αἰτοῦντί σε δός, καὶ τὸν θέλοντα ἀπὸ 
43 σοῦ δανίσασθαι μὴ ἀποστραφῇς. Ἠκούσατε 
ὅτι ἐρρέθη ᾿Αγὰπήςεις τὸν TIAHCION COY καὶ μισήσεις τὸν 
44 ἐχθρόν σου. ᾿Εγὼ δὲ λέγω ὑμῖν, ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς 
4s ὑμῶν καὶ προσεύχεσθε ὑπὲρ τῶν διωκόντων ὑμᾶς: ὅπως 
γένησθε υἱοὶ τοῦ πατρὸς ὑμῶν τοῦ ἐν οὐρανοῖς, ὅτι τὸν 
ἥλιον αὐτοῦ ἀνατέλλει ἐπὶ πονηροὺς καὶ ἀγαθοὺς καὶ 
46 βρέχει ἐπὶ δικαίους καὶ ἀδίκους. ἐὰν γὰρ ἀγαπήσητε τοὺς 
ἀγαπῶντας ὑμᾶς, τίνα μισθὸν ἔχετε; οὐχὶ καὶ οἱ τελῶναι 
47 τὸ αὐτὸ" ποιοῦσιν ; καὶ ἐὰν ἀσπάσησθε τοὺς ἀδελφοὺς 
ὑμῶν μόνον, τί περισσὸν ποιεῖτε ; οὐχὶ καὶ οἱ ἐθνικοὶ τὸ 
43 αὐτὸ ποιοῦσιν; Ἔσεοθε οὖν ὑμεῖς τέλειοι ὡς ὁ πατὴρ 
ὑμῶν ὁ οὐράνιος τέλειός ἐστιν. 

: Προσέχετε [δὲ] τὴν δικαιοσύνην ὑμῶν μὴ ποιεῖν ἔμπρο- 
σθεν τῶν ἀνθρώπων πρὸς τὸ θεαθῆναι αὐτοῖς" εἰ δὲ μή- 
γε, μισθὸν οὐκ ἔχετε παρὰ τῷ πατρὶ ὑμῶν τῷ ἐν τοῖς 

2 οὐρανοῖς. Ὅταν οὖν ποιῇς ἐλεημοσύνην, μὴ 
σαλπίσῃς ἔμπροσθέν σου, ὥσπερ οἱ ὑποκριταὶ ποιοῦσιν ἐν 
ταῖς συναγωγαῖς καὶ ἐν ταῖς ῥύμαις, ὅπως δοξασθῶσιν ὑπὸ 
τῶν ἀνθρώπων: ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἀπέχουσιν τὸν μισθὸν 

2 


ἔστοι [42. 


42. 


14 KATA MACGOAION VI 


> “ “- ἡ - * ΄ ἈΝ , ε > 
αὐτῶν. σοῦ δὲ ποιοῦντος ἐλεημοσύνην μὴ γνώτω ἡ apt- 
στερά σου τί ποιεῖ ἡ δεξιά σου, ὅπως 7 σου ἡ ἐλεημοσύνη 
2 a “ νε , ε ’ > a“ a ? 
ἐν τῷ κρυπτῷ" Kalo πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ ἀπο- 
* 
δώσει σοι. Καὶ ὅταν προσεύχησθε, οὐκ ἔσεσθε 
ὡς οἱ ὑποκριταί: ὅτι φιλοῦσιν ἐν ταῖς συναγωγαῖς καὶ ἐν 
ταῖς γωνίαις τῶν πλατειῶν ἑστῶτες προσεύχεσθαι, ὅπως 
φανῶσιν τοῖς ἀνθρώποις: ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἀπέχουσι τὸν 
‘ — ‘ EL ΄ 3, > ι 
μισθὸν αὐτῶν. σὺ δὲ ὅταν προσεύχῃ, εἴσελθε εἰς τὸ 
a ‘ ’ " 
TAMEION COY Κὰὶ KAEICAC THN OY Pan ΠΟΥ πρόσεγξδι 
-“ , A > “ δος A ε ’ ε 
τῷ πατρί σου τῷ ἐν τῷ κρυπτῷ: καὶ 6 πατήρ σου ὁ 
a“ - 3 
βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ ἀποδώσει σοι. Προσευχόμενοι δὲ 
A , “ δ ἃ , a ‘ “ 9 
μὴ βατταλογήσητε ὥσπερ οἱ ἐθνικοί, δοκοῦσιν γὰρ ὅτι ἐν 
a ΄ —— > ΄ ἘΠΕ Δ a 
τῇ πολυλογίᾳ αὐτῶν εἰσακουσθήσονται: μὴ οὖν ὁμοιωθῆτε 
2* “ ‘ ε Ν ε Ν ε fol « 4 ΝΜ 
αὐτοῖς, οἶδεν γὰρ [ὁ θεὸς] ὁ πατὴρ ὑμῶν ὧν χρείαν ἔχετε 
“ Lol 2 * 
πρὸ τοῦ ὑμᾶς αἰτῆσαι αὐτόν. Οὕτως οὖν προσεύχεσθε 
ὑμεῖς 
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς" 
“A θ , ‘ * * 
γιασθήτω τὸ ὄνομα σου, 
ἐλθάτω ἡ βασιλεία σου, 
΄ ‘ , / 
γενηθήτω τὸ θέλημα σου, 
ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ γῆς" 
᾿ * — ‘ ΜΝ ΄ 
Τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον 
Ν ca 
δὸς ἡμῖν σήμερον" 
. * ea ‘ > * ε aA 
καὶ ἄφες ἡμῖν ta ὀφειλήματα ἡμῶν, 
ε Ν ε -“" > , a > ‘ c 2 
ὡς καὶ ἡμεῖς αφήκαμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν" 
εὖ Ν» A 
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν, 
> ‘ - ε »"» > 
adda ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ. 
Ἐ, ‘ ‘ > ~ * > 6 4 ‘4 , > “ 
av yap ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, 
> , Ν δον, ε ‘ ε -“ ε > , 78 x ‘ 
ἀφήσει καὶ ὑμῖν ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος: ἐὰν δὲ μὴ 
2,a as θ ΄ ‘ , — oar € 
ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις [τὰ παραπτώματα αὐτῶν], οὐδὲ ὁ πα- 
4 ε -“ * * 4 cal 
Tip ὑμῶν ἀφήσει τὰ παραπτώματα ὑμῶν. Ὅταν 
Ν , ‘ , ε 
δὲ νηστεύητε, μὴ γίνεσθε ὡς οἱ ὑποκριταὶ σκυθρωποί, 
» (ζ. ‘ ‘ * —24 ΄ a -“ 
ἀφανίζουσιν yap τὰ πρόσωπα αὐτῶν ὅπως φανῶσιν τοῖς 


3 
4 


5 


6 


7 


8 


9 


10 


11 


12 


13 


14 
15 


16 


vi KATA” ΜΑΘΘΑΙΟΝ i5 


ἀνθρώποις νηστεύοντες: ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἀπέχουσιν τὸν 
17 μισθὸν αὐτῶν. σὺ δὲ νηστεύων ἄλειψαί σου τὴν κεφαλὴν 
18 καὶ τὸ πρόσωπόν σου νίψαι, ὅπως μὴ φανῇς “Tots ἀνθρώ- νηστεύων τοῖς ἀν- 
* —3 ‘ - ⸗* — 2 , s 
ποις νηστεύων" ἀλλὰ τῷ πατρί Gov τῷ ἐν τῷ κρυφαίῳ. καὶ 
ὁ πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυφαίῳ ἀποδώσει σοι. 
19 «Μὴ θησαυρίζετε ὑμῖν θησαυροὺς ἐπὶ τῆς γῆς, ὅπου σὴς 
‘ hed ? » ων , * *3 
καὶ βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται διορύσσουσιν καὶ 
20 κλέπτουσιν’ θησαυρίζετε δὲ ὑμῖν θησαυροὺς ἐν οὐρανῷ, 
ὅπου οὔτε σὴς οὔτε βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται οὐ 
2x διορύσσουσιν οὐδὲ κλέπτουσιν: ὅπου γάρ ἐστιν ὁ θη- 
22 σαυρός σου, ἐκεῖ ἔσται [καὶ] ἡ καρδία σου. ὋὉ λύχνος 
τοῦ σώματός ἐστιν ὁ ὀφθαλμός. ἐὰν οὖν ἦ ὁ ὀφθαλμός 
23 σου ἁπλοῦς, ὅλον τὸ σῶμά σου φωτινὸν ἔσται" ἐὰν δὲ ὁ 
ὀφθαλμός σου πονηρὸς ἦ, ὅλον τὸ σῶμά σου σκοτινὸν 
» 2 ~® ‘ 2* ΝΠ I Ν — , A ’ 
ἔσται. εἰ οὖν TO φῶς TO ἐν σοὶ σκότος ἐστίν, TO σκότος 
24 πόσον. Οὐδεὶς δύναται δυσὶ κυρίοις δουλεύειν: ἢ γὰρ 
τὸν ἕνα μισήσει καὶ τὸν ἕτερον ἀγαπήσει, ἢ ἑνὸς ἀνθέξεται \ 
Ν 
καὶ τοῦ ἑτέρου καταφρονήσει: οὐ δύνασθε θεῷ δουλεύειν 1“ * 
25 καὶ μαμωνᾷ. Διὰ τοῦτο λέγω ὑμῖν, μὴ — τῇ " red, ΣΝ 
ewer we νζὰ 
ψυχῇ ὑμῶν τί φάγητε [ἢ τί πίητε], μηδὲ τῷ σώματι ὑμῶν“ — 
a Lene’ ' ghey 
τί ἐνδύσησθε: οὐχὶ ἡ ψυχὴ πλεῖόν ἐστι τῆς τροφῆς καὶ τὸ 
“- -“ ΄ > , > ‘ Ν -“ , 
26 σῶμα τοῦ ἐνδύματος; ἐμβλέψατε els τὰ πετεινὰ τοῦ ovpa- 
a @¢ > , > , Ion 4 
vod ὅτι ov σπείρουσιν οὐδὲ θερίζουσιν οὐδὲ συνάγουσιν 
* » , ‘ « ** ε * ε * * * 2 
εἰς ἀποθήκας, καὶ ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος τρέφει αὐτά" 
οὐχ ὑμεῖς μᾶλλον διαφέρετε αὐτῶν ; τίς δὲ ἐξ ὑμῶν μερι- 
μνῶν δύναται προσθεῖναι ἐπὶ τὴν ἡλικίαν αὐτοῦ πῆχυν 
28 ἕνα; καὶ περὶ ἐνδύματος τί μεριμνᾶτε; καταμάθετε τὰ 
td ~ -“ - » * » -“ "οι , 
κρίνα τοῦ ἀγροῦ πῶς αὐξάνουσιν'" ov κοπιῶσιν οὐδὲ νήθου- 


39 σιν λέγω δὲ ὑμῖν ὅτι οὐδὲ Σολομὼν ἐν πάσῃ τῇ δόξῃ 


. εν — 


wks 


"Ἢ 


30 αὐτοῦ περιεβάλετο ὡς ἕν τούτων. εἰ δὲ τὸν χόρτον τοῦ 
ἀγροῦ σήμερον ὄντα καὶ αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον 
ὁ θεὸς οὕτως ἀμφιέννυσιν, οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς, ὀλι- 
3: γόπιστοι; μὴ οὖν μεριμνήσητε λέγοντες Τί φάγωμεν; 


Ap. 


ἀνοίγεται 


ἡ πύλη 42. 


16 KATA ΜΑΘΘΑΙ͂ΟΝ VI VII 


ν᾽ , ‘ ‘ 4 
ἢ Τί πίωμεν; ἢ Τί περιβαλώμεθα; πάντα yap ταῦτα τὰ 
ΝΜ 2 fol = ‘ ε Ν ε 2 ε θ᾽ ἐδ “ 
ἔθνη ἐπιζητοῦσιν: oldev γὰρ ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος ὅτι 
χρήζετε τούτων ἁπάντων. ζητεῖτε δὲ πρῶτον τὴν βασι- 
. aA a ae 
λείαν Kai τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προσ- 
»“" * * 
τεθήσεται ὑμῖν. μὴ οὖν μεριμνήσητε εἰς τὴν αὔριον, ἡ 
tal ε ε 
γὰρ αὔριον μεριμνήσει αὑτῆς" ἀρκετὸν τῇ ἡμέρᾳ ἡ κακία 
7. aA 
αὐτῆς. 
‘ - a ‘ ld ’ 
Μὴ κρίνετε, ἵνα μὴ κριθῆτε" ἐν ᾧ γὰρ κρίματι κρίνετε 
, S53 * ΄ a , ca 
κριθήσεσθε, Kai ἐν ᾧ μέτρῳ μετρεῖτε μετρηθήσεται ὑμῖν. 
΄ Ν , ‘ ⸗ ἮΝ ~ >? “-“ Ὅν -“ 
τί δὲ βλέπεις τὸ κάρφος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλμῷ τοῦ ἀδελφοῦ 
4 \ ἃ a ~ 3 a“ 8 Ν — * “a “a 
σου, THY δὲ ἐν τῷ σῷ ὀφθαλμῷ δοκὸν ov κατανοεῖς; ἢ πῶς 
a ~ “ ‘ Aa 
ἐρεῖς τῷ ἀδελφῷ σου “Ades ἐκβάλω τὸ κάρφος ἐκ τοῦ 
a 4 2 > a 
ὀφθαλμοῦ cov, καὶ ἰδοὺ ἡ δοκὸς ἐν τῷ ὀφθαλμῷ σοῦ; 
ε -“ a ? - an 
ὑποκριτά, ἔκβαλε πρῶτον ἐκ τοῦ ὀφθαλμοῦ σοῦ τὴν δοκόν, 
‘ a“ * 22 a 
καὶ tore διαβλέψεις ἐκβαλεῖν τὸ κάρφος ἐκ Tod ὀφθαλμοῦ 
A a“ a Ns Ὁ a / 
τοῦ ἀδελφοῦ cov. Μὴ δῶτε τὸ ἅγιον τοῖς κυσίν, μηδὲ 
ε 2 2* , 
βάλητε τοὺς μαργαρίτας ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν χοίρων, μή 
~ > 
ποτε καταπατήσουσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς ποσὶν αὐτῶν Kal 
, ev a ΟΣ Ἢ ‘ , toa 
στραφέντες ῥήξωσιν ὑμᾶς. Αἰτεῖτε, καὶ δοθήσεται ὑμῖν" 
ζητεῖτε, καὶ εὑρήσετε: κρούετε, καὶ ἀνοιγήσεται ὑμῖν. πᾶς 
\ e es κ j τ — a ae Ν a 
yap ὃ αἰτῶν λαμβάνει καὶ ὁ ζητῶν εὑρίσκει καὶ τῷ 
, r? ΄ 5 a re ε κε * ἃ 
κρούοντι “ἀνοιγήσεται. ἢ τίς ἐξ ὑμῶν ἄνθρωπος, ὃν 
tears ε εν > a » ‘ ’, 2 , >? Ὧν a 
αἰτήσει ὁ vids αὐτοῦ ἄρτον--μὴ λίθον ἐπιδώσει αὐτῷ; ἢ 
ΤΣ > δὺ — — δ ΄ ὁ. -Δ' αν κά ec a 
ἰχθὺν αἰτήσει--μὴ ὄφιν ἐπιδώσει αὐτῷ; εἰ οὖν ὑμεῖς 
. »” ΄ > ‘ , a , 
πονηροὶ ὄντες οἴδατε δόματα ἀγαθὰ διδόναι τοῖς τέκνοις 
ε - , “ ε ‘\ ε a ε 2 * » a 
ὑμῶν, πόσῳ μᾶλλον ὁ πατὴῤ ὑμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς 
ὃ , > ‘ a ὦ" ὡς a 2 , > ΟἽ — 
woe. ἀγαθὰ τοῖς αἰτοῦσιν αὐτόν. Πάντα οὖν ὅσα ἐὰν 


32 


33 


> WwW 


οι 


7 
8 


12 


θέ σ 2 ca ε * * Ν ε -“ 
έλητε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, οὕτως καὶ ὑμεῖς. 


a — * —24 — * a 
ποιεῖτε αὐτοῖς: οὗτος γάρ ἐστιν ὁ νόμος καὶ οἱ προφῆται. 
, Ν -“ -“ a“ 
Εἰσέλθατε διὰ τῆς στενῆς πύλης" ὅτι πλατεῖα 7 καὶ 
> , « 500 < > , 3. Ν > ’ A 
εὐρύχωρος ἡ ὁδὸς ἡ ἀπάγουσα εἰς τὴν ἀπώλειαν, καὶ 
, “ 
πολλοί εἰσιν οἱ εἰσερχόμενοι δι᾿ αὐτῆς" ὅτι στενὴ κι πύλη 
Ἀ ld ε ear ε » 
καὶ τεθλιμμένη 7 ὁδὸς 1) ἀπάγουσα εἰς τὴν ζωήν, καὶ 


4 


VII KATA ΜΑΘΘΑΙΟῸΟΝ 17 


15 ὀλίγοι εἰσὶν οἱ εὑρίσκοντες αὐτήν. ἹΠροσέχετε 
ἀπὸ τῶν ψευδοπροφητῶν, οἵτινες ἔρχονται πρὸς ὑμᾶς ἐν 
16 ἐνδύμασι προβάτων ἔσωθεν δέ εἰσιν λύκοι ἅρπαγες. ἀπὸ 
τῶν καρπῶν αὐτῶν ἐπιγνώσεσθε αὐτούς: μήτι συλλέγουσιν 
17 ἀπὸ ἀκανθῶν σταφυλὰς ἢ ἀπὸ τριβόλων σῦκα; οὕτω πᾶν 
δένδρον ἀγάθὸν καρποὺς “καλοὺς ποιεῖ", τὸ δὲ σαπρὸν δέν- 
‘ ‘ -“ » , , ᾿ ‘ 
18 Spov καρποὺς πονηροὺς ποιεῖ" ov δύναται δένδρον ἀγαθὸν 
καρποὺς πονηροὺς ἐνεγκεῖν, οὐδὲ δένδρον σαπρὸν καρποὺς 
19 καλοὺς ποιεῖν. πᾶν δένδρον μὴ ποιοῦν καρπὸν καλὸν 
20 ἐκκόπτεται καὶ eis πῦρ βάλλεται. ἄραγε ἀπὸ τῶν καρπῶν 
ie we ΄ Pee. Meee ean , ΄ 
ar αὐτῶν ἐπιγνώσεσθε αὐτούς. Οὐ πᾶς ὁ λέγων μοι Κύριε 
κύριε εἰσελεύσεται εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν, ἀλλ᾽ ὦ 
ποιῶν τὸ θέλημα τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν τοῖς οὐρανοῖς. 
‘ “΄΄», » 4 2 ὦ , ΄ » 
22 πολλοὶ ἐροῦσίν μοι ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ Κύριε κύριε, οὐ 
τῷ CG ONOMATI ETTPODHTEYCAMEN, καὶ τῷ σῷ ὀνόματι 
δαιμόνια ἐξεβάλομεν, καὶ τῷ σῷ ὀνόματι δυνάμεις πολλὰς 
23 ἐποιήσαμεν ; καὶ τότε ὁμολογήσω αὐτοῖς ὅτι Οὐδέποτε 
ἔγνων ὑμᾶς: ἀποχωρεῖτε ἀπ᾽ EMOY οἱ ἐργλζόμενοι THN 
ἀνομίδν. 
24 Πᾶς οὖν ὅστις ἀκούει μου τοὺς λόγους [τούτους] καὶ 
ποιεῖ αὐτούς, ὁμοιωθήσεται ἀνδρὶ φρονίμῳ, ὅστις φκοδό- 
25 μῆσεν αὐτοῦ τὴν οἰκίαν ἐπὶ τὴν πέτραν. καὶ κατέβη ἡ 
‘ ΠΝ ε Ν 22 ον» 
βροχὴ καὶ ἦλθαν οἱ ποταμοὶ καὶ ἔπνευσαν οἱ ἄνεμοι καὶ 
, — " lA —3 ᾽» " ’ 
προσέπεσαν τῇ οἰκίᾳ ἐκείνῃ, καὶ οὐκ ἔπεσεν, τεθεμελίωτο 
s * —* td ‘ an ε » , 8 ΄ 
26 γὰρ ἐπὶ τὴν πέτραν. Καὶ πᾶς ὁ ἀκούων μου τοὺς λόγους 
τούτους καὶ μὴ ποιῶν αὐτοὺς ὁμοιωθήσεται ἀνδρὶ μωρῷ, 
@ > ΄ > A s Ψ » * 4 * * 
27 ὅστις φκοδόμησεν αὐτοῦ τὴν οἰκίαν ἐπὶ τὴν ἄμμον. καὶ 
΄ ε J ae 4 ε 7 ἡ tee: 
κατέβη ἡ βροχὴ καὶ ἦλθαν of ποταμοὶ καὶ ἔπνευσαν οἱ 
ἄνεμοι καὶ προσέκοψαν τῇ οἰκίᾳ ἐκείνῃ, καὶ ἔπεσεν, καὶ ἦν 
ἡ πτῶσις αὐτῆς μεγάλη. 

28 Καὶ ἐγένετο ὅτε ἐτέλεσεν ὁ ᾿Ιησοῦς τοὺς λόγους τού- 
39 τους, ἐξεπλήσσοντο of ὄχλοι ἐπὶ τῇ διδαχῇ αὐτοῦ: ἦν 
‘ , , s . * » 7 » ε 

γὰρ διδάσκων αὐτοὺς ὡς ἐξουσίαν ἔχων καὶ οὐχ ὡς οἱ 


οὗτος εἰσελεύσε- 


* 
vere 


ται εἰς τὴ A 
2 tee 


Ap. 


18 KATA ΜΑΘΘΑΙ͂ΟΝ VII VIII 


“καὶ of Φαρι- 


* > aT 
αμματεις AUTWV . 
caiout YP Be 


Καταβάντος δὲ αὐτοῦ ἀπὸ τοῦ ὄρους ἠκολούθησαν αὐτῷ τ 
ὄχλοι πολλοί Καὶ ἰδοὺ λεπρὸς προσελθὼν προσεκύνει 2 
αὐτῷ λέγων Κύριε, ἐὰν θέλῃς δύνασαί με καθαρίσαι. καὶ 3 

“~ ‘ 
ἐκτείνας τὴν χεῖρα ἥψατο αὐτοῦ λέγων Θέλω, καθαρίσθητι: 

a τ a) sae stubs +b oa, τὰ 
καὶ εὐθέως ἐκαθερίσθη αὐτοῦ ἡ λέπρα. καὶ λέγει αὐτῷ ὃ 4 
Ἰησοῦς Ὅρα μηδενὶ εἴπῃς, ἀλλὰ ὕπαγε σεαυτὸν δεῖξον 

Ὁ ἱερεῖ, καὶ é v τὸ δῶρον ὃ προσέταξεν Μωυσῆς 
τῷ I€PEl, καὶ προσένεγκον TO Owp p , @vo7 
a * r 
εἰς μαρτύριον αὐτοῖς. Εἰσελθόντος δὲ αὐτοῦ εἰς - 
Καφαρναοὺμ προσῆλθεν αὐτῷ ἑκατόνταρχος παρακαλῶν 
αὐτὸν καὶ λέγων Κύριε, ὁ παῖς μου βέβληται ἐν τῇ οἰκίᾳ. 6 
παραλυτικός, δεινῶς βασανιζόμενος. λέγει αὐτῷ ᾿Εγὼ ἐλ- 7 
θὼν — αὐτόν. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ — ἔφη 8 
Κύριε, οὐκ ae ἱκανὸς ἵνα Hey ὑπὸ τὴν στέγην — ã— 
᾿ἀλλὰ — εἰπὲ doves καὶ ἰαθήσεται ὁ παῖς μου" Kal 9 3% 
ἢ yap ἐγὼ ἄνθρωπός εἰμι ὑπὸ ἐξουσίαν [τασσόμενος], ἔχων. — 
. — € 3.9 ‘ , * * Ul la 4 ὃς 
J —ú— — — * τούτῳ —“ καὶ 
r YS ἡ πορεύεται, καὶ ἄλλῳ Ἔρχου καὶ ἔρχεται, καὶ τῷ δούλῳ΄ 
— 5, μου — τοῦτο, καὶ ποιεῖ. ἀκούσας δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς * 
ee Ys ΄ ἐθαύμασεν καὶ εἶπεν τοῖς ἀκολουθοῦσιν ᾿Αμὴν λέγω ὑμῖν, — 
παρ᾽ οὐδενὶ τοσαύτην πίστιν ἐν τῷ ᾿Ισραὴλ εὗρον. λέγω ἧς ( 
᾿ς δὲ δι +. “2 2 3 23 ΄ δ ἃ ΡῈ 
δὲ ὑμῖν ὅτι πολλοὶ ἀπὸ ANATOAMN Kal AYCMMN ἥξουσιν =~ Ὁ 
καὶ ἀνακλιθήσονται μετὰ ᾿Αβραὰμ καὶ Ἰσαὰκ καὶ Ἰακὼβ Θ᾿ 
ee ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν: οἱ δὲ υἱοὶ τῆς βασιλείας "ἐκ- 
* — J5— εἰς τὸ σκότος τὸ ἐξώσερον. ἐκεῖ ἔσται ὁ 
: 2 er κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων. καὶ εἶπεν 6 Ἰησοῦς 
oN 8* τῷ ἑκατοντάρχῃ Ὕπαγε, ὡς ἐπίστευσας γενηθήτω σοι" καὶ 

ἫΝ Xe \ ἰάθη ὁ παῖς ἐν τῇ ὥρᾳ ἐκείνῃ. Καὶ ἐλθὼν ὁ 14 

χω «Ὁ Ἰησοῦς εἰς τὴν οἰκίαν Πέτρου εἶδεν τὴν πενθερὰν αὐτοῦ 


ων 
xD 


- ow 


ve 


we 
Sad 


’ Ἀ ᾿ Ν σ΄ ~~ 4 * 
βεβλημένην καὶ πυρέσσουσαν: καὶ ἥψατο τῆς χειρὸς αὐ- 15 
τῆς, καὶ ἀφῆκεν αὐτὴν ὁ πυρετός, καὶ ἠγέρθη, καὶ διηκόνει 


αὐτῷ. "Owias δὲ γενομένης προσήνεγκαν αὐτῷ 


VIII KATA MA@@AION 19 


δαιμονιζομένους πολλούς" καὶ ἐξέβαλεν τὰ πνεύματα λόγῳ, 

17 καὶ πάντας τοὺς κακῶς ἔχοντας ἐθεράπευσεν: ὅπως πληρω- 
θῇ τὸ ῥηθὲν διὰ ᾿Ησαίου τοῦ προφήτου λέγοντος Αὐτὸς 
τὰς ACOENEIAC ἡμῶν EAABEN Kal TAC NOCOYC éBAcTACEN. 
18 ᾿Ιδὼν δὲ ὁ Ἰησοῦς "ὄχλον" περὶ αὐτὸν ἐκέλευσεν ἀπελθεῖν 
19 εἰς τὸ πέραν. Καὶ προσελθὼν εἷς γραμματεὺς 
εἶπεν αὐτῷ Διδάσκαλε, ἀκολουθήσω σοι ὅπου ἐὰν ἀπέρχῃ. 

zo καὶ λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς Αἱ ἀλώπεκες φωλεοὺς ἔχουσιν 
καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατασκηνώσεις, ὁ δὲ υἱὸς τοῦ 
2: ἀνθρώπου οὐκ ἔχει ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνῃ. “Erepos δὲ 
τῶν μαθητῶν εἶπεν αὐτῷ Κύριε, ἐπίτρεψόν μοι πρῶτον 
a2 ἀπελθεῖν καὶ θάψαι τὸν πατέρα pov. ὁ δὲ Ἰησοῦς λέγει 
αὐτῷ ᾿Ακολούθει μοι, καὶ ἄφες τοὺς νεκροὺς θάψαι τοὺς 
23 ἑαυτῶν νεκρούς. Καὶ ἐμβάντι αὐτῷ εἰς πλοῖον 
“4 ἠκολούθησαν αὐτῷ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ. καὶ ἰδοὺ σεισμὸς 
μέγας ἐγένετο ἐν τῇ θαλάσσῃ, ὥστε τὸ πλοῖον καλύπτε- 
25 σθαι ὑπὸ τῶν κυμάτων" αὐτὸς δὲ ἐκάθευδεν. καὶ προσ- 
ελθόντες ἤγειραν αὐτὸν λέγοντες Κύριε, σῶσον, ἀπολλύ- 
26 μεθα. καὶ λέγει αὐτοῖς Τί δειλοί ἐστε, ὀλιγόπιστοι; τότε 
ἐγερθεὶς ἐπετίμησεν τοῖς ἀνέμοις καὶ τῇ θαλάσσῃ, καὶ 
27 ἐγένετο γαλήνη μεγάλης. Οἱ δὲ ἄνθρωποι ἐθαύμασαν 
᾿ς λέγοντες Ποταπός ἐστιν οὗτος ὅτι καὶ οἱ ἄνεμοι καὶ ἡ θά- 
28 λασσα αὐτῷ ὑπακούουσιν ; Καὶ ἐλθόντος αὐ- 
τοῦ εἰς τὸ πέραν εἰς τὴν χώραν τῶν Γαδαρηνῶν ὑπήντησαν 
αὐτῷ δύο δαιμονιζόμενοι ἐκ τῶν μνημείων ἐξερχόμενοι, χα- 
λεποὶ λίαν ὥστε μὴ ἰσχύειν τινὰ παρελθεῖν διὰ τῆς ὁδοῦ 
29 ἐκείνης. καὶ ἰδοὺ ἔκραξαν λέγοντες Τί ἡμῖν καὶ coi, υἱὲ 
30 τοῦ θεοῦ ; ἦλθες ὧδε πρὸ καιροῦ βασανίσαι ἡμᾶς; Ἦν 
δὲ μακρὰν ἀπ᾿ αὐτῶν ἀγέλη χοίρων πολλῶν βοσκομένη. 
3. οἱ δὲ δαίμονες παρεκάλουν αὐτὸν λέγοντες Ei ἐκβάλλεις 
ἡμᾶς, ἀπόστειλον ἡμᾶς εἰς τὴν ἀγέλην τῶν χοίρων. 

3. καὶ εἶπεν αὐτοῖς Ὑπάγετε. of δὲ ἐξελθόντες ἀπῆλθαν εἰς 
τοὺς χοίρους: καὶ ἰδοὺ ὥρμησεν πᾶσα ἡ ἀγέλη κατὰ τοῦ 


[πολλοὺς ὄχλους 


Ap. 


᾿Εγερθεὶς 


20 KATA ΜΑΘΘΑΙ͂ΟΝ VIII 1X 


a ‘ -“ 
κρημνοῦ εἰς τὴν θάλασσαν, καὶ ἀπέθανον ἐν τοῖς ὕδασιν. 
* 
Οἱ δὲ βόσκοντες ἔφυγον, καὶ ἀπελθόντες εἰς τὴν πόλιν 
.} ’ ’ 4 4 - “2 ae. 4 
ἀπήγγειλαν πάντα καὶ τὰ τῶν δαιμονιζομένων. καὶ ἰδοὺ 
2 a “ a * 
πᾶσα ἡ πόλις ἐξῆλθεν εἰς ὑπάντησιν "τῷ Ἰησοῦ, καὶ ἰδόν- 
“τ, ΄ σ a ——— 2 δε ον > 
τες αὐτὸν παρεκάλεσαν ὅπως μεταβῇ ἀπὸ τῶν ὁρίων αὐ- 
τῶν. Καὶ ἐμβὰς εἰς πλοῖον διεπέρασεν, καὶ ἦλ- 
> nek ye * A. 3 ‘ , » aA 
θεν εἰς τὴν ἰδίαν πόλιν. Kai ἰδοὺ προσέφερον αὐτῷ παραλυ- 
τικὸν ἐπὶ κλίνης βεβλημένον. καὶ ἰδὼν ὁ Ἰησοῦς τὴν πίστιν 
, “-“ -“ * * » ’ * 
αὐτῶν εἶπεν τῷ παραλυτικῷᾳ Θάρσει, τέκνον᾽ ἀφίενταί 
σου αἱ ἁμαρτίαι. Καὶ ἰδού τινες τῶν γραμματέων εἶπαν 
A Le a c a 
ἐν ἑαυτοῖς Οὗτος βλασφημεῖ. καὶ ᾿εἰδὼς" ὁ Ἰησοῦς τὰς 
ἐνθυμήσεις αὐτῶν εἶπεν Ἵνα τί ἐνθυμεῖσθε πονηρὰ ἐν ταῖς 
, « »“ , * 2 > , > ~ > , 
καρδίαις ὑμῶν ; τί yap ἐστιν εὐκοπώτερον, εἰπεῖν “Adiev- 
a -“ 
ταί σου αἱ ἁμαρτίαι, ἢ εἰπεῖν ἔἜΕγειρε καὶ περιπάτει ; ἵνα 
δὲ εἰδῆτε ὅτι ἐξουσίαν ἔχει ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐπὶ τῆς 
- “ey a a ~ cy 
γῆς ἀφιέναι apaprias— τότε λέγει τῷ παραλυτικῷ ‘"Eye- 
3 29 2 * — > ‘ - 7 
pe’ ἀρόν σου τὴν κλίνην καὶ ὕπαγε εἰς τὸν οἶκόν σου. 
2 fod > 
καὶ ἐγερθεὶς ἀπῆλθεν εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ. ᾿Ιδόντες δὲ οἱ 
‘ ‘ ‘ ’ 
ὄχλοι ἐφοβήθησαν καὶ ἐδόξασαν τὸν θεὸν τὸν δόντα ἐξου- 
cal > * 
σίαν τοιαύτην τοῖς ἀνθρώποις. 
a -“ * ’ 
Καὶ παράγων ὁ Ἰησοῦς ἐκεῖθεν εἶδεν ἄνθρωπον καθήμενον 
- ΄ , Shy ® 
ἐπὶ τὸ τελώνιον, Μαθθαῖον λεγόμενον, καὶ λέγει αὐτῷ Ακο- 
λούθει μοι’ καὶ ἀναστὰς ἠκολούθησεν αὐτῷ. Καὶ 
— ? 2 > la > 2 —— ae ‘ ‘ 
ἐγένετο αὐτοῦ ἀνακειμένου ἐν τῇ οἰκίᾳ, καὶ ἰδοὺ πολλοὶ 
a pal AS , ΄ a? a 
τελῶναι καὶ ἁμαρτωλοὶ ἐλθόντες συνανέκειντο τῷ Ἰησοῦ 
‘ - “ > a Ν ἰδ / ε ΄“ * 
καὶ τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ. καὶ ἰδόντες οἱ Φαρισαῖοι ἔλεγον 
* a ee —— Α΄ κι a — 
τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ Ava τί μετὰ τῶν τελωνῶν καὶ ἁμαρ- 
-“ ΄ ε 2 * 
τωλῶν ἐσθίει ὁ διδάσκαλος ὑμῶν; ὁ δὲ ἀκούσας εἶπεν 
, ~ 
Οὐ χρείαν ἔχουσιν οἱ ἰσχύοντες ἰατροῦ ἀλλὰ of κακῶς ἔχον- 
6 / δὲ iO *4 E , ‘ 2 
TES. TopevleEvTES O€ μαῦετε TL ἐστιν A€0C θέλω KAI OY 
@ycian' οὐ yap ἦλθον καλέσαι δικαίους ἀλλὰ ἁμαρτω- 
, , , Φ' A e Ἀν» 
λούς. Τότε προσέρχονται αὐτῷ οἱ μαθηταὶ Ἴω- 
, , ‘ , ε a * ε * τ 
ἄνου λέγοντες Διὰ τί ἡμεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι γηστεύομεν᾽, 


10 


I 


ΙΧ ΚΑΤᾺ MAOOAION 21 


:ς of δὲ μαθηταὶ σοῦ οὐ νηστεύουσιν ; καὶ εἶπεν αὐτοῖς 
ὃ Ἰησοῦς Μὴ δύνανται of υἱοὶ τοῦ “νυμφῶνος πεν- 
θεῖν ἐφ᾽ ὅσον per’ αὐτῶν ἐστὶν ὁ νυμφίος ; ἐλεύσονται δὲ 
ἡμέραι ὅταν ἀπαρθῇ ἀπ᾽ αὐτῶν ὁ νυμφίος, καὶ τότε νη- 

15 στεύσουσιν. οὐδεὶς δὲ ἐπιβάλλει ἐπίβλημα ῥάκους ἀγνά- 
gov ἐπὶ ἱματίῳ παλαιῷ" αἴρει γὰρ τὸ πλήρωμα αὐτοῦ ἀπὸ 

1) τοῦ ἱματίου, καὶ χεῖρον σχίσμα γίνεται. οὐδὲ βάλλουσιν 
οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς παλαιούς" εἰ δὲ μήγε, ῥήγνυνται οἱ 
doxol, καὶ ὁ οἶνος ἐκχεῖται καὶ οἱ ἀσκοὶ ἀπόλλυνται" 
ἀλλὰ βάλλουσιν οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς καινούς, καὶ ἀμφό- 
τεροι συντηροῦνται. 

13 Ταῦτα αὐτοῦ λαλοῦντος αὐτοῖς ἰδοὺ ἄρχων ‘[els] προσελ- 
θὼν" προσεκύνει αὐτῷ λέγων ὅτι H θυγάτηρ μου ἄρτι ére- 
λεύτησεν: ἀλλὰ ἐλθὼν ἐπίθες τὴν χεῖρά σου ἐπ᾽ αὐτήν, καὶ 

19 ζήσεται. καὶ ἐγερθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς “ἠκολούθει αὐτῷ καὶ οἱ 

co μαθηταὶ αὐτοῦ. Καὶ ἰδοὺ γυνὴ αἱμορροοῦσα δώδεκα ern 
προσελθοῦσα ὄπισθεν ἥψατο τοῦ κρασπέδου τοῦ ἱματίου 

ax αὐτοῦ" ἔλεγεν γὰρ ἐν ἑαυτῇ ᾿Εὰν μόνον ἅψωμαι τοῦ ἱμα- 

22 τίου αὐτοῦ σωθήσομαι. ὁ δὲ Ἰησοῦς στραφεὶς καὶ ἰδὼν 
αὐτὴν εἶπεν Θάρσει, θύγατερ' ἡ πίστις σου σέσωκέν 

23 σε. καὶ ἐσώθη ἡ γυνὴ ἀπὸ τῆς ὥρας ἐκείνης. Kai ἐλθὼν 6 
Ἰησοῦς εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ ἄρχοντος καὶ ἰδὼν τοὺς αὐλητὰς 

24 καὶ τὸν ὄχλον θορυβούμενον ἔλεγεν ᾿Αναχωρεῖτε, οὐ γὰρ 
ἀπέθανεν τὸ κοράσιον ἀλλὰ καθεύδει" καὶ κατεγέλων αὐτοῦ. 

os ὅτε δὲ ἐξεβλήθη ὁ ὄχλος, εἰσελθὼν ἐκράτησεν τῆς χειρὸς 

» Ξ6 αὐτῆς, καὶ ἠγέρθη τὸ κοράσιον. Καὶ ἐξῆλθεν ἡ φήμη "αὖ- 

a7 TH εἰς ὅλην τὴν γῆν ἐκείνην. Καὶ παράγοντι 
ἐκεῖθεν τῷ Ἰησοῦ ἠκολούθησαν 7 δύο τυφλοὶ κράζοντες 

a8 καὶ λέγοντες ᾿Ἐλέησον ἡμᾶς, ‘vit’ Δαυείδ. ἐλθόντι δὲ 
εἰς τὴν οἰκίαν προσῆλθαν αὐτῷ οἱ τυφλοί, καὶ λέγει αὐτοῖς 
ὁ Ἰησοῦς Πιστεύετε ὅτι “δύναμαι τοῦτο" ποιῆσαι; λέγουσιν 
:9 αὐτῷ Ναί, κύριε. τότε ἥψατο τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν λέγων 
3. Κατὰ τὴν πίστιν ὑμῶν γενηθήτω ὑμῖν. καὶ ἠνεῴχθησαν 


εἰσελθὼν 


᾿ 
ae ee 


4 AeBBatost 


22 KATA ΜΑΘΘΆΑΙΟΝ Ix X 


αὐτῶν οἱ ὀφθαλμοί Kat ἐνεβριμήθη αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς 
λέγων Ὁρᾶτε μηδεὶς γινωσκέτω: οἱ δὲ ἐξελθόντες διεφήμι- 
| > ν lal — td 7, A \ 9. 

σαν avrov ἐν ὁλῃ TH γῇ ἐκείνῃ. Αὐτῶν δὲ ἐξερ- 
χομένων ἰδοὺ προσήνεγκαν αὐτῷ κωφὸν δαιμονιζόμενον" καὶ 
ἐκβληθέντος τοῦ δαιμονίου ἐλάλησεν ὁ κωφός. καὶ ἐθαύ- 

ε * * > , 5 * Ὁ > tal 
μασαν οἱ ὄχλοι λέγοντες Οὐδέποτε ἐφάνη οὕτως ἐν τῷ 
> “ “a a 
Ἰσραήλ. [οἱ δὲ Φαρισαῖοι ἔλεγον Ἔν τῷ ἄρχοντι τῶν 
δαιμονίων ἐκβάλλει τὰ δαιμόνια. | 


Καὶ περιῆγεν 6 Ἰησοῦς τὰς πόλεις πάσας καὶ τὰς κώμας, 
διδάσκων ἐν ταῖς συναγωγαῖς αὐτῶν καὶ κηρύσσων τὸ εὐαγ- 
/ an / Ν θ , -“ * Ν 
γέλιον τῆς βασιλείας καὶ θεραπεύων πᾶσαν νόσον καὶ 
πᾶσαν μαλακίαν. [dav δὲ τοὺς ὄχλους ἐσπλαγ- 
, ‘ » κα “ 2 2 ΄, Ν 3 ΄ 
χνίσθη περὶ αὐτῶν ὅτι ἦσαν ἐσκυλμένοι καὶ ἐριμμένοι 
ὡςεὶ TIPOBATA ΜῊ EYONTA ποιμένὰ. τύτε λέγει τοῖς 
A hey — J me , iO ΄ 3. 7 
μαθηταῖς αὐτοῦ ὋὉ μὲν θερισμὸς πολύς, οἱ δὲ ἐργάται ὀλί- 
᾿ > fol , 2 aq > , > * 
you δεήθητε οὖν τοῦ κυρίου τοῦ θερισμοῦ ὅπως ἐκβάλῃ ἐργά- 
τας εἰς τὸν θερισμὸν αὐτοῦ. Καὶ προσκαλεσάμενος τοὺς 
δώδεκα μαθητὰς αὐτοῦ ἔδωκεν αὐτοῖς ἐξουσίαν πνευμάτων 
3 , σ 9 , tee” Ν ’ * ’ 
ἀκαθάρτων ὥστε ἐκβάλλειν αὐτὰ καὶ θεραπεύειν πᾶσαν νό- 
* “ \ 4 2 Ν , > 
Gov καὶ πᾶσαν μαλακίαν. Τῶν δὲ δώδεκα ἀπο- 
, xi , —— fol ~ * ε , 
στόλων τὰ ὀνόματά ἐστιν ταῦτα" πρῶτος Σίμων ὁ λεγόμενος 
Πέτρος καὶ ᾿Ανδρέας ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ καὶ ᾿Ιάκωβος ὁ 
τοῦ Ζεβεδαίου καὶ ᾿Ιωάνης ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ, Φίλιππος 
καὶ Βαρθολομαῖος, Θωμᾶς καὶ Μαθθαῖος ὃ τελώνης, ᾿Ιάκω- 
Bos 6 τοῦ ᾿Αλφαίου καὶ ᾿Θαδδαῖος", Σίμων ὁ Καναναῖος καὶ 
ἸΙούδας ὁ Ἰσκαριώτης ὁ καὶ παραδοὺς αὐτόν. Τού- 
‘ , > ΄ ε» 2 * > - 
τους τοὺς δώδεκα ἀπέστειλεν ὁ ᾿Ιησοῦς παραγγείλας αὐτοῖς 
λέγων 
Εἰς ὁδὸν ἐθνῶν μὴ ἀπέλθητε, καὶ εἰς πόλιν ΣΞαμαρειτῶν 
“ ‘ , 
μὴ εἰσέλθητε: πορεύεσθε δὲ μᾶλλον πρὸς τὰ πρόβδτὰ TA 
; » , , , 
ἀπολωλύτδ οἴκογ IcpaHiA. πορευόμενοι δὲ κηρύσσετε λέ- 
σ΄ * ec , a 5 a > a“ 
γοντες ὅτι “Hyyixev ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν. ἀσθενοῦντας 


x KATA MA@@AION 23 


θεραπεύετε, νεκροὺς ἐγείρετε, λεπροὺς καθαρίζετε, δαιμόνια 
9 ἐκβάλλετε' δωρεὰν ἐλάβετε, δωρεὰν δότε. Μη κτήσησθε 
χρυσὸν μηδὲ ἄργυρον μηδὲ χαλκὸν εἰς τὰς ζώνας ὠμῶν, 
10 μὴ πήραν εἰς ὁδὸν μηδὲ δύο χιτῶνας μηδὲ ὑποδήματα 
τι μηδὲ ῥάβδον" ἄξιος γὰρ ὁ ἐργάτης τῆς τροφῆς αὐτοῦ. εἰς 
ἣν δ᾽ ἂν πόλιν ἢ κώμην. εἰσέλθητε, ἐξετάσατε τίς ἐν αὐτῇ 
12 ἄξιός ἐστιν: κἀκεῖ μείνατε ἕως ἂν ἐξέλθητε... εἰσερχόμενοι 
13 δὲ εἰς τὴν οἰκίαν ἀσπάσασθε αὐτήν" καὶ ἐὰν μὲν 7 ἡ οἰκία 
ἀξία, ἐλθάτω ἡ εἰρήνη ὑμῶν ἐπ᾽ αὐτήν: ἐὰν δὲ μὴ ἢ ἀξία, ἡ 
14 εἰρήνη ὑμῶν "ἐφ᾽ ὑμᾶς ἐπιστραφήτω. καὶ ὃς ἄν μὴ 
δέξηται ὑμᾶς μηδὲ ἀκούσῃ τοὺς λόγους ὑμῶν, ἐξερχόμενοι 
ἔξω τῆς οἰκίας ἢ τῆς πόλεως ἐκείνης ἐκτινάξατε τὸν κονι- 
15 ορτὸν ᾽ τῶν ποδῶν ὑμῶν. ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἀνεκτότερον 
ἔσται γῇ Σοδόμων καὶ Τομόρρων ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως ἢ τῇ 
16 πόλει ἐκείνῃ. Ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω ὑμᾶς ὡς 
πρόβατα ἐν μέσῳ λύκων’ γίνεσθε οὖν φρόνιμοι ὡς "οἱ ὄφεις" 
17 καὶ ἀκέραιοι ὡς al περιστεραί, προσέχετε δὲ ἀπὸ τῶν ἀν- 
θρώπων" παραδώσουσιν γὰρ ὑμᾶς εἰς συνέδρια, καὶ ἐν ταῖς 
18 συναγωγαῖς αὐτῶν μαστιγώσουσιν ὑμᾶς" καὶ ἐπὶ ἡγεμόνας 
δὲ καὶ βασιλεῖς ἀχθήσεσθε ἕνεκεν ἐμοῦ εἰς μαρτύριον αὐ- 
:ο τοῖς καὶ τοῖς ἔθνεσιν. ὅταν δὲ παραδῶσιν ὑμᾶς, μὴ μερι- 
μνήσητε πῶς ἢ τί λαλήσητε: δοθήσεται γὰρ ὑμῖν ἐν ἐκείνη 
20 τῇ ὥρᾳ τί λαλήσητεε οὐ γὰρ ὑμεῖς ἐστὲ οἱ λαλοῦντες 
ἀλλὰ τὸ πνεῦμα τοῦ πατρὸς ὑμῶν τὸ λαλοῦν ἐν ὑμῖν. 
ar παραδώσει δὲ ἀδελφὸς ἀδελφὸν εἰς θάνατον καὶ πατὴρ τέ- 
κνον, καὶ ᾿ἐπαναστήσονταϊ᾽ τέκνα ἐπὶ γονεῖς καὶ θανατώ- 
22 σουσιν αὐτούς. καὶ ἔσεσθε μισούμενοι ὑπὸ πάντων διὰ τὸ 
ὄνομά μου' ὃ δὲ ὑπομείνας εἰς τέλος οὗτος σωθήσεται. 
23 ὅταν δὲ διώκωσιν ὑμᾶς ἐν τῇ πόλει ταύτῃ, φεύγετε εἰς τὴν 
ἑτέραν" ἀμὴν γὰρ λέγω ὑμῖν, οὐ μὴ τελέσητε τὰς πόλεις 
24 [rod] Ἰσραὴλ ἕως ἔλθῃ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου. Οὐκ ἔστιν 
μαθητὴς ὑπὲρ τὸν διδάσκαλον οὐδὲ δοῦλος ὑπὲρ τὸν κύριον 
25 αὐτοῦ. ἀρκετὸν τῷ μαθητῇ ἵνα γένηται ὡς ὁ διδάσκαλος 


ὁ ὄφις 


, 
ἐπαναστήσεται 


is 
τῷ οἱ;οδεσπότῃ. δὰ 
τοῖς οἰκιακοῖς 


δ᾽ ὃν 


24 KATA ΜΑΘΘΑΙΟΝ x 
αὐτοῦ, καὶ 6 δοῦλος ὡς ὁ κύριος αὐτοῦ. εἰ "τὸν οἰκοδε- 
σπότην Βεεζεβοὺλ ἐπεκάλεσαν, πόσῳ μᾶλλον τοὺς οἰκιακοὺς " 


αὐτοῦ. μὴ οὖν φοβηθῆτε αὐτούς" οὐδὲν γάρ ἐστιν κεκα- 26 


λυμμένον ὃ οὐκ ἀποκαλυφθήσεται, καὶ κρυπτὸν ὃ οὐ γνω- 


εἰὺς 2 ’ » n 
σθήσεται. ὃ λέγω ὑμῖν ἐν τῇ σκοτίᾳ, εἴπατε ἐν τῷ φωτί" 27 
a ae 2 * > 4 ΄ 2 2 , J 
καὶ ὃ εἰς τὸ οὖς ἀκούετε, κηρύξατε ἐπὶ τῶν δωμάτων. καὶ 28 


Ν “~ 3 4 a > / ‘ -“ 4 ‘ 
μὴ φοβηθῆτε ἀπὸ τῶν ἀποκτεινόντων τὸ σῶμα τὴν δὲ 
ψυχὴν μὴ δυναμένων ἀποκτεῖναι" φοβεῖσθε δὲ μᾶλλον τὸν 
ὃ ΄ Ν \ * 2 3 λέ > , Ὁ. 

υνάμενον καὶ ψυχὴν καὶ σῶμα ἀπολέσαι ἐν γεέννῃ. οὐχὶ 
ὃ , 4 > ,ὔ δι a oe 2 —— * 
ὕο στρουθία ἀσσαρίου πωλεῖται ; καὶ ἕν ἐξ αὐτῶν οὐ πε- 

cal 2 * a A “a 
σεῖται ἐπὶ τὴν γῆν ἄνευ τοῦ πατρὸς ὑμῶν. ὑμῶν δὲ καὶ 

ε ΄ A An a 3 θ , >. _ f ‘ > 
ai τρίχες τῆς κεφαλῆς πᾶσαι ἠριθμημέναι εἰσίν. μὴ οὖν 

tal A e an “ 
φοβεῖσθε: πολλῶν στρουθίων διαφέρετε ὑμεῖς. Πᾶς οὖν 
σ ε * 2 2 3 * *2* » ’ ε 
ὅστις ὁμολογήσει ἐν ἐμοὶ ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὁμο- 

, 3 » a a“ , A 
Aoyjow κἀγὼ ἐν αὐτῷ ἔμπροσθεν τοῦ πατρός pov τοῦ ἐν 


29 


39 
31 
32 


a 9 Ὡς; ὦ γφι ν᾽ , , —— 
τοῖς οὐρανοῖς" ὅστις ᾿δὲ᾽ ἀρνήσηταί με ἔμπροσθεν τῶν ἀν- 3: 


θρώπων, ἀρνήσομαι κἀγὼ αὐτὸν ἔμπροσθεν τοῦ πατρός μου 
τοῦ ἐν τοῖς οὐρανοῖς. Μὴ νομίσητε ὅτι ἦλθον 
βαλεῖν εἰρήνην ἐπὶ τὴν γῆν᾽ οὐκ ἦλθον βαλεῖν εἰρήνην 


34 


ἀλλὰ μάχαιραν. ἦλθον γὰρ διχάσαι ἄνθρωπον KATA TOY 35 


πὰτρὸς AYTOY KAI θγγάτέρὰ KATA τῆς μητρὸς δὐτηῆς 


κἀὶ νύμφην KATA τῆς πενθερᾶς δὐτηϊς, Kal ἐχθροὶ TOY 36 
ἀνθρώπογ οἱ OIKIAKO! AYTOY. ὋὉ φιλῶν πατέρα ἢ μη- 37 


΄ 2. «ας -- ἃ > * * * A ε “ εν a 
τέρα ὑπὲρ ἐμὲ οὐκ ἔστιν pov ἄξιος: καὶ ὁ φιλῶν υἱὸν ἢ 


6 ΄ ey ep > ” »” ιν ν ἃ 2 
υγάτερα vuTep εμε OUK εστιν μου ἄξιος καιὸς OU λαμ- 38 


, — * — eee) 98 ΜΝ ἢ 
βάνει τον σταῦρον αὐτου και ἀκολουθεῖ OTLOW μοῦ, οὐκ ε- 


* ε ε ‘ ‘ ‘A > * > , > * 
στιν pov ἄξιος. ὁ εὑρὼν τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἀπολέσει αὐτήν, 39 


δ τ} , ‘ A > ag > a de > 
καὶ ὁ ἀπολέσας τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἕνεκεν ἐμοῦ εὑρήσει av- 


, ε , a ee ae , ᾳφ ἀν κὶ 
τήν. Ο δεχόμενος ὑμᾶς ἐμὲ δέχεται, καὶ ὁ ἐμὲ 4o 


δεχόμενος δέχεται τὸν ἀποστείλαντά με. ὁ δεχόμενος προ- 4x 


φήτην εἰς ὄνομα προφήτου μισθὸν προφήτου λήμψεται, καὶ 
ὁ δεχόμενος δίκαιον εἰς ὄνομα δικαίου μισθὸν δικαίου λήμ- 


a a na a “ 
ψεται. καὶ ὃς dy ποτίσῃ ἕνα τῶν μικρῶν τούτων ποτήριον 42 


X XI KATA ΜΑΘΘΑΙ͂ΟΝ 25 
ψυχροῦ μόνον εἰς ὄνομα μαθητοῦ, ἀμὴν λέγω ὑμῖν, οὐ μὴ 
Γἀπολέσῃ τὸν μισθὸν" αὐτοῦ. 

: Kat ἐγένετο ὅτε ἐτέλεσεν ὁ ᾿Ιησοῦς διατάσσων τοῖς δώ- 
δεκα μαθηταῖς αὐτοῦ, μετέβη ἐκεῖθεν τοῦ διδάσκειν καὶ 
κηρύσσειν ἐν ταῖς πόλεσιν αὐτῶν. 


- Ὁ δὲ Ἰωάνης ἀκούσας ἐν τῷ δεσμωτηρίῳ τὰ ἔργα τοῦ 
3 χριστοῦ πέμψας διὰ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ εἶπεν αὐτῷ Σὺ 
4 ὁ ἐρχόμενος ἢ ἕτερον προσδοκῶμεν ; καὶ ἀποκριθεὶς ὁ 
Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς Πορευθέντες ἀπαγγείλατε Ἰωάνει ἃ 
s ἀκούετε καὶ βλέπετε. τγφλοὶ “ANABAETIOYCIN καὶ" χωλοὶ 
περιπατοῦσιν, λεπροὶ καθαρίζονται καὶ κωφοὶ ἀκούουσιν, 
6 καὶ νεκρδὶ ἐγείρονται καὶ πτωχοὶ εὐλγΓελίΖζοντδι" καὶ μα- 
7 κάριός ἐστιν ὃς ἂν μὴ σκανδαλισθῇ ἐν ἐμοί. Τού- 
των δὲ πορευομένων ἤρξατο ὁ ᾿Ιησοῦς λέγειν τοῖς ὄχλοις 
περὶ Iwavov Τί ἐξήλθατε εἰς τὴν ἔρημον θεάσασθαι ; κά- 
8 Aapov ὑπὸ ἀνέμου σαλευόμενον ; ἀλλὰ τί ἐξήλθατε ἰδεῖν ; 
ἄνθρωπον ἐν μαλακοῖς ἠμφιεσμένον ; ἰδοὺ οἱ τὰ μαλακὰ 
9 φοροῦντες ἐν τοῖς οἴκοις τῶν βασιλέων. ἀλλὰ τί ἐξήλ- 
θατε; προφήτην ἰδεῖν ; vail, λέγω ὑμῖν, καὶ περισσότερον 
10 προφήτου. οὗτός ἐστιν περὶ οὗ γέγραπται 
᾿Ιδοὺ ἐγὼ ἀποοτέλλω τὸν ἄγγελόν MOY πρὸ προοώ- 
ΠΟΥ coy, 
ὃς κἀτδλοκεγάςει THN ὁδόν COY EMTTPOCOEN coy. 
11 ἀμὴν λέγω ὑμῖν, οὐκ ἐγήγερται ἐν γεννητοῖς γυναικῶν μεί- 
ζων ᾿Ιωάνου τοῦ βαπτιστοῦ’ ὁ δὲ μικρότερος ἐν τῇ βασι- 
12 λείᾳ τῶν οὐρανῶν μείζων αὐτοῦ ἐστίν. ἀπὸ δὲ τῶν ἡμερῶν 
᾿Ιωάνου τοῦ βαπτιστοῦ ἕως ἄρτι ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν 
13 βιάζεται, καὶ βιασταὶ ἁρπάζουσιν αὐτήν. πάντες γὰρ οἱ 
14 προφῆται καὶ ὁ νόμος ἕως ᾿Ιωάνου ἐπροφήτευσαν' καὶ εἰ 
15 θέλετε δέξασθαι, αὐτός ἐστιν λείας ὁ μέλλων ἔρχεσθαι. Ὃ 


ν > * , , > τ τῶν ΄ —* * ΄ 
16 ἔχων ὦτα ἀκουέτω. Τίνι δὲ ὁμοιώσω τὴν γενεὰν ταύτην ; 


“ἀπόληται ὃ 
μισθὸς. 


Ap. 


26 KATA ΜΑΘΘΑΙ͂ΟΝ XI XII 


ε ’, ‘ 3 a 
ὁμοία ἐστὶν παιδίοις καθημένοις ἐν ταῖς ἀγοραῖς & προσφω- 
νοῦντα τοῖς ἑτέροις λέγουσιν 17 
Ηὐλήσαμεν ὑμῖν καὶ οὐκ ὠρχήσασθε: 
> ΄ — — 
ἐθρηνήσαμεν καὶ οὐκ ἐκόψασθε' 
- Ἂν > , , 2* bi ’ , αὐ , 
ἦλθεν yap ᾿Ιωάνης μήτε ἐσθίων μήτε πίνων, καὶ λέγουσιν 18 
, » * ε εν a ? [4 > , * 
Δαιμόνιον ἔχει. ἦλθεν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐσθίων καὶ 19 
’ ‘ ’ > Siw, , ἃ... 3 ΄ 
πίνων, καὶ λέγουσιν ᾿Ιδοὺ ἄνθρωπος φάγος καὶ οἰνοπότης, 
τελωνῶν φίλος καὶ ἁμαρτωλῶν. καὶ ἐδικαιώθη ἡ σοφία ἀπὸ 
a ” — ΄ woe > , ΗΜ 
τῶν ἔργων αὐτῆς. Tore ἤρξατο ὀνειδίζειν τὰς 20 
* > et ᾿ς ε A ὃ ⸗ > ~ 6 > 
πόλεις ἐν als ἐγένοντο αἱ πλεῖσται δυνάμεις αὐτοῦ, ὅτι ov 
* 
μετενόησαν. Οὐαί σοι, Χοραζείν: οὐαί σοι, Βηθσαιδάν᾽ ox 
ὅτι εἰ ἐν Τύρῳ καὶ Σιδῶνι ἐγένοντο ai δυνάμεις αἱ " 
ὅτι εἰ ἐν Τύρῳ καὶ Ὕ ἱ μεις ai γενόμε- 
4 ea , a > , J a , 
ναι ἐν ὑμῖν, πάλαι av ἐν σάκκῳ Kal σποδῷ μετενόησαν. 
* , ea , * a > ΄ » * 
πλὴν λέγω ὑμῖν, Τύρῳ καὶ Σιδῶνι ἀνεκτότερον ἔσται ἐν 22 
δ ao 
ἡμέρᾳ κρίσεως ἢ ὑμῖν. Kai ov, Kadapvaovp, μὴ ἕως 23 
> ᾿“ οε Ω a σ , ΑΨ a 4 
OYPANOY YY@OHCH; EWC AdOY KATABHCH. ὅτι εἰ ἐν Sod0- 
μοις ἐγενήθησαν ai δυνάμεις αἱ γενόμεναι ἐν σοί, ἔμεινεν 
2 , a , bY pie ea @ a , 
ἂν μέχρι τῆς σήμερον. πλὴν λέγω ὑμῖν ὅτι γῇ Σοδόμων 24 
ἀνεκτότερον ἔσται ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως ἢ σοί. 
a > -“ τ ὦ 
Ἔν ἐκείνῳ τῷ καιρῷ ἀποκριθεὶς ὁ Ιησοῦς εἶπεν ᾿Εξομο- 25 
λογοῦμαί σοι, πάτερ κύριε τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς, ὅτι 
" a 24 a J a ae , 
ἔκρυψας ταῦτα ἀπὸ σοφῶν καὶ συνετῶν, καὶ ἀαπεκάλυψας 
αὐτὰ νηπίοις" ναί, ὁ πατήρ, ὅτι οὕτως εὐδοκία ἐγένετο ἔμ- 26 
προσθέν σου. Tlavra μοι παρεδόθη ὑπὸ τοῦ πατρός μου, 27 
Ν ᾽ Ἁ > , ‘ «»" 9 δ΄ , On ‘ 
καὶ οὐδεὶς ἐπιγινώσκει Tov υἱὸν εἰ μὴ ὁ πατήρ, οὐδὲ τὸν 
, > , > —28 εν" — Bs pa , ε 
πατέρα τις ἐπιγινώσκει εἰ μὴ ὁ υἱὸς καὶ ᾧ ἐὰν βούληται ὁ 
ex > , -“ ’ * ε »-“" ‘ 
υἱὸς ἀποκαλύψαι. Δεῦτε πρός με πάντες οἱ κοπιῶντες καὶ 28 
" "4 
πεφορτισμένοι, κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς. ἄρατε τὸν ζυγόν μου 29 
sy? © “-“ ‘ , > 3 Ὁ a © 4 * * 4 
ἐφ᾽ ὑμᾶς καὶ μάθετε ἀπ᾽ ἐμοῦ, ὅτι mpais εἶμι καὶ ταπεινὸς 
a 6 τ ἐν > rn a e ate 
τῇ καρδίᾳ, καὶ €YPHCETE ANATTIAYCIN TAIC YYYAIC ὑμῶν" ὁ 30 
‘ ΄ x ‘ ‘ , 3 , 3 
γὰρ ζυγός μου χρηστὸς καὶ τὸ φορτίον μου ἐλαφρὸν ἐστιν. 
> ΣΤ, - a? , εν a a , 
Ev ἐκείνῳ τῷ καιρῷ ἐπορεύθη ὁ ᾿Ιησοῦς τοῖς σάββασιν + 


ὃ ‘ 2 J ε δὲ θ * —— 
la τῶν σπορίμων᾽ οἱ O€ μαθηταὶ αὐτοῦ ἐπείνασαν, καὶ 


xu KATA ΜΑΘΘΑΙ͂ΟΝ 27 


ἤρξαντο τίλλειν στάχυας καὶ ἐσθίειν. οἱ δὲ Φαρισαῖοι t- 
δόντες εἶπαν αὐτῷ ᾿Ιδοὺ οἱ μαθηταί σου ποιοῦσιν ὃ οὐκ ἔξε- 
3 στιν ποιεῖν ἐν σαββάτῳ. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς Οὐκ ἀνέγνω- 
ea, id s ΄σ 2 * ε ᾿ , -~ 
τε τί ἐποίησεν Δαυεὶδ ore ἐπείνασεν καὶ of per αὐτοῦ ; 
4 πῶς εἰσῆλθεν εἰς τὸν οἶκον τοῦ θεοῦ καὶ τοὺς ἄρτογς THC 
προθέζςεως ἔφαγον, ὃ οὐκ ἐξὸν ἦν αὐτῷ φαγεῖν οὐδὲ τοῖς 
5 μετ᾽ αὐτοῦ εἰ μὴ τοῖς ἱερεῦσιν μόνοις ; ἢ οὐκ ἀνέγνωτε ἐν 
2 , ν * * 94 »“" ~ e¢ - ‘ ΄ 
τῷ νόμῳ ὅτι τοῖς σάββασιν οἱ ἱερεῖς ἐν τῷ ἱερῷ τὸ caB- 
6 Barov βεβηλοῦσιν καὶ ἀναίτιοί εἰσιν; λέγω δὲ ὑμῖν ὅτι 
γ τοῦ ἱεροῦ μεῖζόν ἐστιν ὧδε. εἰ δὲ ἐγνώκειτε τί ἐστιν Ἔλεος 
θέλω καὶ OY θγείδν, οὐκ dv κατεδικάσατε τοὺς ἀναι- 


* — * A > 4 
8 τίους. κύριος γάρ ἐστιν τοῦ σαββάτου ὁ υἱὸς τοῦ ἀν Lowes | 


9 θρώπου. Kai μεταβὰς ἐκεῖθεν ἦλθεν εἰς TH he 
10 συναγωγὴν αὐτῶν" καὶ ἰδοὺ ἄνθρωπος χεῖρα ἔχων Enpav. καὶ 
ἐπηρώτησαν αὐτὸν λέγοντες Εἰ ἔξεστι τοῖς σάββασιν θερα- 
τι πεύειν ; ἵνα κατηγορήσωσιν αὐτοῦ. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖ: Τίς 
[ἔσται] ἐξ ὑμῶν ἄνθρωπος ὃς ἕξει πρόβατον ἕν, καὶ ἐὰν ἐμ- 
πέσῃ τοῦτο τοῖς σάββασιν εἰς βόθυνον, οὐχὶ κρατήσει αὐτὸ 
12 καὶ ἐγερεῖ; πόσῳ οὖν διαφέρει ἄνθρωπος προβάτου. ὥστε 
13 ἔξεστιν τοῖς σάββασιν καλῶς ποιεῖν. Τότε λέγει τῷ ἀν- 
θρώπῳ “Exrewov σον τὴν χεῖρα’ καὶ ἐξέτεινεν, καὶ ἀπεκα- 
14 τεστάθη ὑγιὴς ὡς ἡ ἄλλη. ᾿Ἐξελθόντες δὲ οἱ Φαρι- 
σαῖοι συμβούλιον ἔλαβον κατ᾽ αὐτοῦ ὅπως αὐτὸν ἀπολέσω- 
15 σιν. Ὁ δὲ Ἰησοῦς γνοὺς ἀνεχώρησεν ἐκεῖθεν. 
Καὶ ἠκολούθησαν αὐτῷ πολλοί, καὶ ἐθεράπευσεν αὐτοὺς 
16 πάντας, καὶ ἐπετίμησεν αὐτοῖς ἵνα μὴ φανερὸν αὐτὸν 
17 ποιήσωσιν᾽ ἵνα πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν διὰ Ἦσαίου τοῦ προ- 
φήτου λέγοντος 
18. ᾿ΙδοΥ ὁ πδῖς Moy ὧν ἡρέτιοδ, 
ὁ ἀγάπητός MOY ON εὐδόκησεν H ΨΥΧΗ MOY" 
θήσω τὸ πνεῦμά MOY ETT AYTON, 
καὶ KPICIN τοῖς EONECIN ἀπάγγελεῖ. 
19 © Oy ἐρίςει οὐδὲ Kpayracel, 


~ 


΄ 


Maced? 


προσηνέχθη αὐτῷ 
μενος 


28 KATA ΜΑΘΘΑΙΟΝ XII 


οὐδὲ AKOYCEl TIC EN τὰϊος TIAATEIAIC THN φωνὴν 
aYTOY. 
KAAAMON CYNTETPIMMENON OY KATEAZE! 
κἀὶ λίνον TY@OMENON OY CBECEl, 
ἕως ἂν ἐκβάλῃ εἰς νῖκος THN KPICIN. 
KAl τῷ ὀνόμδτι AYTOY ἔθνη ἐλπιοῦσιν. 
Tore ἱπροσήνεγκαν αὐτῷ δαιμονιζόμενον τυφλὸν καὶ 


. ‘ , , * ΄ -. 4 ‘ - 
τυφλὸς καὶ κωφός κωφόν" καὶ ἐθεράπευσεν αὐτόν, ὥστε τὸν κωφὸν λαλεῖν 


οὐ μὴ ἀφεθῇ 


* * x. = 
καὶ βλέπειν. Καὶ ἐξίσταντο πάντες οἱ ὄχλοι καὶ ἔλεγον 
᾿ ᾿ a — 
Μήτι οὗτός ἐστιν ὁ υἱὸς Aaveld; οἱ δὲ Φαρισαῖοι ἀκού- 
e 2% * Ld Ν - 
σαντες εἶπον Οὗτος οὐκ ἐκβάλλει τὰ δαιμόνια εἰ μὴ ἐν τῷ 
a ‘ \ 
Βεεζεβοὺλ ἄρχοντι τῶν δαιμονίων. Εἰδὼς δὲ τὰς ἐνθυ- 
“ 2 * a“ * »" 
μήσεις αὐτῶν εἶπεν αὐτοῖς Πᾶσα βασιλεία μερισθεῖσα 
pe “Ἢ 2 “a Ν 2 Xx. a ye 6 “" 
καθ᾽ ἑαυτῆς ἐρημοῦται, καὶ πᾶσα πόλις ἢ οἰκία μερισθεῖσα 
ε a > * ‘ > ¢ -“ ‘ .- 
καθ᾽ ἑαυτῆς οὐ σταθήσεται. καὶ εἰ ὁ Σατανᾶς τὸν Ξατανᾶν 
Ν “ φ ’ ε 
ἐκβάλλει, ἐφ᾽ ἑαυτὸν ἐμερίσθη: πῶς οὖν σταθήσεται ἡ 
Ν Ἁ - * Ἁ 
βασιλεία αὐτοῦ; καὶ εἰ ἐγὼ ἐν Βεεζεβοὺλ ἐκβάλλω τὰ 
3 2 ΄ a a 
δαιμόνια, οἱ viol ὑμῶν ἐν τίνι ἐκβάλλουσιν ; διὰ τοῦτο 
> 5 1. “a ea 3 Sr 6 , Ὧν BEN 
αὐτοὶ 'κριταὶ ἔσονται ὑμῶν. εἰ δὲ ἐν πνεύματι θεοῦ ἐγὼ 
‘\ * v8 »“" ε ’ 
ἐκβάλλω τὰ δαιμόνια, ἄρα ἔφθασεν ἐφ᾽ ὑμᾶς ἡ βασιλεία 
a a a a ΄ —* > a ᾽ 2 2 2 
τοῦ θεοῦ. ἢ πῶς δύναταί τις εἰσελθεῖν εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ 
-“ Ἁ ’ a (6 * 4 “ / 
ἰσχυροῦ καὶ τὰ σκεύη αὐτοῦ ἁρπάσαι, ἐὰν μὴ πρῶτον δήσῃ 
3 * ‘ ~ * ε A 
τὸν ἰσχυρόν ; Kal τότε τὴν οἰκίαν αὐτοῦ διαρπάσει. ὃ μὴ 
2 > a 4 > “ 
ὧν μετ᾽ ἐμοῦ κατ᾽ ἐμοῦ ἐστίν, καὶ ὁ μὴ συνάγων μετ᾽ ἐμοῦ 
’ Ν 2 , ea 2 ε * 4 
σκορπίζει. Διὰ τοῦτο λέγω ὑμῖν, πᾶσα ἁμαρτία καὶ βλα- 
/ > φ 6 * νι a“ * 6 , ε δὲ -“ , 2 
σφημία αφεθήσεται * τοῖς ἀνθρώποις, ἡ δὲ τοῦ πνεύμα 
» > , ,a ‘ , 
tos βλασφημία οὐκ ἀφεθήσεται. καὶ ὃς ἐὰν εἴπῃ λόγον κα- 
‘ Peo Ma, — 9 tao δὰ δ᾽ a ν 
τὰ τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου, ἀφεθήσεται αὐτῷ" ὃς δ᾽ ἂν εἴπῃ 
4 a , — δ᾿» > ΄ 4). Dar ek 
κατὰ τοῦ πνεύματος τοῦ ἁγίου, "οὐκ ἀφεθήσεται" αὐτῷ οὔτε 
> ’ 2 22 * > a , a 
ἐν τούτῳ τῷ αἰώνι οὔτε ἐν τῷ μέλλοντι. Η 
* ‘ aA 
ποιήσατε τὸ δένδρον καλὸν καὶ τὸν καρπὸν αὐτοῦ καλόν, ἢ 
’ Ν ‘ fol 
ποιήσατε τὸ δένδρον σαπρὸν Kal τὸν καρπὸν αὐτοῦ σαπρόν" 


28 


29 


33 


ἐκ γὰρ τοῦ καρποῦ τὸ δένδρον γινώσκεται. γεννήματα ἐχι- 34 


xn KATA MAO@AION 29 
δνῶν, πῶς δύνασθε ἀγαθὰ λαλεῖν πονηροὶ ὄντες; ἐκ yap τοῦ 
3s περισσεύματος τῆς καρδίας τὸ στόμα λαλεῖ. ὁ ἀγαθὸς 
ἄνθρωπος ἐκ τοῦ ἀγαθοῦ θησαυροῦ ἐκβάλλει * ἀγαθώ, καὶ 
ὁ πονηρὸς ἄνθρωσος ἐκ τοῦ πονηροῦ θησαυροῦ ἐκβάλ- 


36 λει πονηρά. Λέγω δὲ ὑμῖν ὅτι πᾶν ῥῆμα ἀργὸν ὃ λαλή- " 
σουσιν οἱ ἄνθρωποι, ἀποδώσουσιν περὶ αὐτοῦ λόγον ἐν᾽ 


37 ἡμέρᾳ κρίσεως" ἐκ γὰρ τῶν λόγων cov δικαιωθήσῃ, καὶ ἐκ 
τῶν λόγων σου καταδικασθήσῃ. 
38 Τότε ἀπεκρίθησαν αὐτῷ τινὲς τῶν γραμματέων καὶ 
Φαρισαίων λέγοντες Διδάσκαλε, θέλομεν ἀπὸ σοῦ σημεῖον 
:9 ἰδεῖν. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς Γενεὰ πονηρὰ καὶ μοι- 
᾿ χαλὶς σημεῖον ἐπιζητεῖ, καὶ σημεῖον οὐ δοθήσεται αὐτῇ εἰ 
.ομὴ τὸ σημεῖον ᾿Ιωνᾶ τοῦ προφήτου. ὥσπερ γὰρ HN’ lw- 
νᾶᾷς ἐν TH κοιλία TOY KHTOYC τρεῖς ἡμέρας καὶ τρεῖς 
NYKTAC, οὕτως ἔσται ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐν τῇ καρδίᾳ τῆς 
4 γῆς τρεῖς ἡμέρας καὶ τρεῖς νύκτας. ἄνδρες Νινευεῖται ἀνα- 
στήσονται ἐν τῇ κρίσει μετὰ τῆς γενεᾶς ταύτης καὶ κατα- 
κρινοῦσιν αὐτήν ὅτι μετενόησαν εἰς τὸ κήρυγμα ᾿Ιωνᾶ, Kat 
42 ἰδοὺ πλεῖον “Iwva ὧδε. βασίλισσα νότον ἐγερθήσεται ἂν 
τῇ κρίσει μετὰ τῆς γενεᾶς ταύτης καὶ κατακρινεῖ αὐτήν" 
ὅτι ἦλθεν ἐκ τῶν περάτων τῆς γῆς ἀκοῦσαι τὴν σοφίαν Σο- 
43 λομῶνος, καὶ ἰδοὺ πλεῖον Σολομῶνος ὧδε. Ὅταν 
δὲ τὸ ἀκάθαρτον πνεῦμα ἐξέλθῃ ἀπὸ τοῦ ανθρώπου, διέρ- 
χεται 80 ἀνύδρων τόπων ζητοῦν ἀνάπαυσιν, καὶ οὐχ εὑρέ 
woe τότε λέγει Els τὸν οἶκόν μου ἐπιστρέψω ὅθεν 
ἐξῆλθον" καὶ ἐλθὸν εὑρίσκει σχολάζοντα [καὶ] σεσαρωμένον 
45 καὶ κεκοσμημένον. τότε πορεύεται καὶ παραλαμβάνει μεθ᾽ é- 
αὐτοῦ ἑπτὰ ἕτερα πνεύματα πονηρότερα ἑαυτοῦ, καὶ εἰσελ- 
θόντα κατοικεῖ ἐκεῖ" καὶ γίνεται τὰ ἔσχατα τοῦ ἀνθρώπου 
ἐκείνου χείρονα τῶν πρώτων, Οὕτως ἔσται καὶ τῇ γενεᾷ 
ταύτῃ τῇ πονηρᾷ. 
46 Ἔτι αὐτοῦ λαλοῦντος τοῖς ὄχλοις ἰδοὺ ἡ μήτηρ καὶ 
οἱ pe αὐτοῦ ἱστήκεισαν ἔξω ζητοῦντες αὐτῷ λαλῆ- 


ar TY 
SAT 


ae ee 


ἐκ 


ἦλθον τὰ πετεινὰ 
καὶ 


ἔπνιξαν 


30 KATA MAOOAION XII XIII 


“ φ.- A 
σαι. “ ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν τῷ λέγοντι αὐτῷ Tis 48 
* ε ΄ * ’ * ε 9 , 
ἐστιν ἡ μήτηρ μου, καὶ tives εἰσὶν of ἀδελφοί pov; 
καὶ ἐκτείνας τὴν χεῖρα [αὐτοῦ] ἐπὶ τοὺς μαθητὰς av- 45 
a > > ὃ Ν e? , * ε +) λ , — 
τοῦ εἶπεν ᾿Ιδοὸὺ ἡ μήτηρ μον καὶ οἱ αδελῴοί μου 
~~ a * - 
ὅστις γὰρ av ποιήσῇ τὸ θέλημα τοῦ πατρὸς μου τοῦ 5. 
-“ > ‘ Ν ΄ 
ἐν οὐρανοῖς, αὐτός μου ἀδελφὸς καὶ ἀδελφὴ καὶ μήτηρ 
ἐστίν. 


a“ ε , > ’ > Ν 27% ——8 ll —M. 
Ἔν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἐξελθὼν ὁ Ἰησοῦς * τῆς οἰκίας τ 
— — — J — Φ' 4, 
ἐκάθητο παρὰ τὴν θάλασσαν" καὶ συνήχθησαν πρὸς αὐτὸν 2 
σ “ a“ 
ὄχλοι πολλοί, ὥστε αὐτὸν εἰς πλοῖον ἐμβάντα καθῆσθαι, 
ay. ut * 
καὶ πᾶς ὁ ὄχλος ἐπὶ τὸν αἰγιαλὸν ἱστήκει. καὶ ἐλάλησεν 3 
> a - > “"ἢ 
αὐτοῖς πολλὰ ἐν παραβολαῖς λέγων ᾿Ιδοὺ ἐξῆλθεν ὁ σπείρων 
fol a a 
τοῦ σπείρειν. καὶ ἐν TO σπείρειν αὐτὸν ἃ μὲν ἔπεσεν παρὰ 4 
A eg? ’ ι ἢ 
τὴν ὁδόν, καὶ ᾿ ἐλθόντα τὰ πετεινὰ" κατέφαγεν αὐτά. ἄλλα - 
. Ἂν pe J , «“ > > a ΄ J 
δὲ ἔπεσεν ἐπὶ τὰ πετρώδη ὅπου οὐκ εἶχεν γῆν πολλήν, καὶ 
> Ν ’ a ε 
εὐθέως ἐξανέτειλεν διὰ τὸ μὴ ἔχειν βάθος γῆς, ἡλίου δὲ 6 
> , > ΄ J J A — er 9 
ἀνατείλαντος ἐκαυματίσθη καὶ διὰ τὸ μὴ ἔχειν ῥίζαν ἐ- 
, * » ’ὔ > 
EnpavOn. ἄλλα δὲ ἔπεσεν ἐπὶ τὰς ἀκάνθας, καὶ ἀνέβησαν αἱ 7 
* ° ΄-. 
ἄκανθαι καὶ " ἀπέπνιξαν᾽ αὐτά. ἄλλα δὲ ἔπεσεν ἐπὶ τὴν γῆν 8 
Ἁ ‘ 3 ἐδ ὃ , a x ε ἣν a δὲ ε 
τὴν καλὴν καὶ ἐδίδου καρπόν, ὃ μὲν ἑκατὸν ὃ δὲ ἑξήκον- 
᾿ 
τα ὃ δὲ τριάκοντα. Ὃ ἔχων ὦτα ἀκουέτω. Καὶ Ζ 
“ Ν a 
προσελθόντες οἱ μαθηταὶ εἶπαν αὐτῷ Διὰ τί ἐν παραβολαῖς 
a an * ‘ > bi ~ 
λαλεῖς αὐτοῖς; ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν * ὅτι Ὑμῖν δέδοται 11 
A * * -“ >. ~ 
γνῶναι τὰ μυστήρια τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν, ἐκείνοις 
δὲ οὐ δέδ ὅ ip ἔχει, δοθήσεται αὐτῷ καὶ 
ὲ οὐ δέδοται. ὅστις γὰρ ἔχει, δοθήσεται αὐτῷ καὶ περισ- 12 
, bid Ν > μ᾿, ee Yar ’ , 2 * 
σευθήσεται: ὅστις δὲ οὐκ ἔχει, καὶ ὃ ἔχει ἀρθήσεται ἀπ᾽ αὐ- 
“a 4 fol a > “Ἢ a @¢ 
τοῦ. διὰ τοῦτο ἐν παραβολαῖς αὐτοῖς λαλῶ, ὅτι βλέποντες 13 
» * * » , > > ’ mA ’ 
οὐ βλέπουσιν καὶ ἀκούοντες οὐκ ἀκούουσιν οὐδὲ συνίουσιν" 
Vics col > -“ ε ’ » ’ ε id 
καὶ ἀναπληροῦται αὐτοῖς ἡ προφητεία ᾿Ησαίου ἡ λέγουσα 14 
> -“-“ > ‘ > ‘ nw 
Ακοηῖ ἀκούςετε Kal OY MH CYNHTE, 
᾿ , , ‘ > ν 2 
KAl BAetTrontec BAeyeTe KAI OY MH IAHTE. 


* εἶπεν δέ τις αὐτῷ Ἰδοὺ ἡ μήτηρ gov καὶ οἱ ἀδελφοί σον ἔξω ἑστήκασιν ζητοῦντές σοι λαλῆσαι. 


xiii KATA ΜΑΘΘΑΙΟΝ 31 


15 ἐπλχύνθη γὰρ ἡ KapAia TOY Aaoy ΤΟΥ̓ΤΟΥ, 
Kal τοῖς ὠεὶν βαρέως HKOYCAN, 
καὶ TOYC GOAAMOYC AYT@N ἐκάμμγοδν" 
MH TTOTE IAG@CIN τοῖς ὀφθδλμοῖς 
κἀὶ τοῖς CIN AKOYCWCIN 
KAl TH KAPAIA CYN@CIN καὶ ἐπιοτρέψωειν, 
KAI IACOMAI AYTOYC. : 
16 ὑμῶν δὲ μακάριοι οἱ ὀφθαλμοὶ ὅτι βλέπουσιν, καὶ τὰ ὦτα 
17 [ὑμῶν] ὅτι ἀκούουσιν. ἀμὴν γὰρ λέγω ὑμῖν ὅτι πολλοὶ προ- 
φῆται καὶ δίκαιοι ἐπεθύμησαν ἰδεῖν ἃ βλέπετε καὶ οὐκ εἶδαν, 
18 καὶ ἀκοῦσαι ἃ ἀκούετε καὶ οὐκ ἤκουσαν. Ὑμεῖς 
19 οὖν ἀκούσατε τὴν παραβολὴν τοῦ σπείραντος. Παντὸς 
» , ‘ * a“ ‘4 4 ‘ , 
ἀκούοντος τὸν λόγον τῆς βασιλείας Kai μὴ συνιέντος, ἔρχε- 
ε ‘ Ν e , Ἁ , a * 
ται ὁ πονηρὸς καὶ ἁρπάζει τὸ ἐσπαρμένον ἐν τῇ καρδίᾳ 
» -“ φ * ε ‘ Ὁ» ear * e * 4 ‘ 
20 αὐτοῦ: οὗτός ἐστιν ὁ Tapa THY ὁδὸν σπαρείς. ὁ δὲ ἐπὶ τὰ 
πετρώδη σπαρείς, οὗτός ἐστιν ὁ τὸν λόγον ἀκούων καὶ εὐθὺς 
Ἁ * ⸗ 2 > * \ @&7¢ - 
ar μετὰ χαρᾶς λαμβάνων αὐτόν' οὐκ ἔχει δὲ ῥίζαν ἐν ἑαυτῷ 
ἀλλὰ πρόσκαιρός ἐστιν, γενομένης δὲ θλίψεως ἢ διωγμοῦ 
22 διὰ τὸν λόγον εὐθὺς σκανδαλίζεται. ὁ δὲ εἰς τὰς ἀκάνθας 
’ 2 ε ‘ , > , + ἐφ 
σπαρείς, οὗτός ἐστιν ὁ τὸν λόγον ἀκούων καὶ ἡ μέριμνα 
.“ »“ A ae , a ‘ 4 * ’ 
τοῦ αἰῶνος καὶ ἡ ἀπάτη τοῦ πλούτου συνπνίγει τὸν λόγον, 
a3 καὶ ἄκαρπος γίνεται. 6 δὲ ἐπὶ τὴν καλὴν γῆν σπαρείς, 
φΦ 9 ε ‘ , ‘J , ‘4 * a ‘ 
οὗτός ἐστιν ὁ τὸν λόγον ἀκούων καὶ συνιείς, ὃς Sy καρπο- 
“ ‘ aad ‘ ε * a ὁ ΄ a δὲ id 
φορεῖ καὶ ποιεῖ ὃ μὲν ἑκατὸν ὃ δὲ ἑξήκοντα ὃ δὲ τριάκοντα. 
2.  “AdAnv παραβολὴν παρέθηκεν αὐτοῖς λέγων ὭὩμοιώ- 
« ⸗ “ > ΄“Ο » , , ‘ , 
θη ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν ἀνθρώπῳ σπείραντι καλὸν σπέρ- 
25 μα ἐν τῷ ἀγρῷ αὐτοῦ. ἐν δὲ τῷ καθεύδειν τοὺς ἀνθρώπους 
> > “ ε s ‘ , , * ‘ ΄ 
ἦλθεν αὐτοῦ ὁ ἐχθρὸς καὶ ἐπέσπειρεν ζιζάνια ἀνὰ μέσον 
26 τοῦ σίτου καὶ ἀπῆλθεν. ὅτε δὲ ἐβλάστησεν ὁ χόρτος καὶ 
27 καρπὸν ἐποίησεν, τότε ἐφάνη καὶ τὰ ζιζάνια. προσελ- 
θόντες δὲ οἱ δοῦλοι τοῦ οἰκοδεσπότου εἶπον αὐτῷ Κύριε, 
οὐχὶ καλὸν σπέρμα ἔσπειρας ἐν τῷ σῷ ἀγρῷ; πόθεν οὖν 
38 ἔχει ζιζάνια; ὁ δὲ ἔφη αὐτοῖς ᾿Εχθρὸς ἄνθρωπος τοῦτο 


ἄχρι τ΄. μέχρι 


συναγάγετε 


“Hoatov Ap} © 


32 KATA ΜΑΘΘΑΙΟΝ XIII 


ἐποίησεν. οἱ δὲ αὐτῷ λέγουσιν Θέλεις οὖν ἀπελθόντες 
συλλέξωμεν αὐτά; ὁ δέ φησιν Ov, μή ποτε συλλέγον- 
Ν , 2 4 ἊΨ > “ ‘ “ * 
τες τὰ ζιζάνια ἐκριζώσητε ἅμα αὐτοῖς τὸν σῖτον: ἄφετε 
συναυξάνεσθαι ἀμφότερα ‘ews’ τοῦ θερισμοῦ: καὶ ἐν καὐρῷ 
τοῦ θερισμοῦ ἐρῶ τοῖς θερισταῖς ΣΞυλλέξατε πρῶτον τὰ ζιζά- 
J any > , ‘ — a ee 
via καὶ δήσατε αὐτὰ [εἰς] δέσμας πρὸς τὸ κατακαῦσαι αὐτά, 
τὸν δὲ σῖτον Γσυνάγετε" εἰς τὴν ἀποθήκην μου. “Ad- 
Anv παραβολὴν παρέθηκεν αὐτοῖς λέγων Ὁμοία ἐστὶν ἡ 
, -“ > an * * Δ A * 
βασιλεία τῶν οὐρανῶν κόκκῳ σινάπεως, ὃν λαβὼν ἄνθρωπος 
ἔσπειρεν ἐν τῷ ἀγρῷ αὐτοῦ: ὃ μικρότερον μέν ἐστιν πάντων 
x ΄ 7 x ᾽ a a a ΄ > ‘ 
TOV σπερμάτων, ὅταν δὲ αὐξηθῇ μεῖζον τῶν λαχάνων ἐστὶν 
καὶ γίνεται δένδρον, ὥστε ἐλθεῖν τὰ πετεινὰ TOY ΟΥ̓ΡΔΝΟΥ͂ 
—— — 
καὶ KATACKHNOIN ἐν ΤΟΙ͂Ο Κλᾶδοιο ΔΥΤΟΥ͂. "Αλ- 
Anv παραβολὴν [ἐλάλησεν αὐτοῖς] Ὁμοία ἐστὶν ἡ βασι- 
λεία τῶν οὐρανῶν ζύμῃ, ἣν ᾿λαβοῦσα γυνὴ ἐνέκρυψεν εἰς 
ἀλεύρου σάτα τρία ἕως οὗ ἐζυμώθη ὅλον. Ταῦτα 
πάντα ἐλάλησεν ὁ ᾿Ιησοῦς ἐν παραβολαῖς τοῖς ὄχλοις, καὶ 
χωρὶς παραβολῆς οὐδὲν ἐλάλει αὐτοῖς: ὅπως πληρωθῇ τὸ 
ῥηθὲν διὰ * τοῦ προφήτου λέγοντος 
᾿Ανοίξω ἐν TIAPABOAAIC τὸ CTOMA MOY, 
€peyZOMAl KEKPYMMENA ἀπὸ KATABOAHC. 
Tore ἀφεὶς τοὺς ὄχλους ἦλθεν εἰς τὴν οἰκίαν. Kai 
-“" > -“ ε ἣν > -“ * ΄ 
προσῆλθαν αὐτῷ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ λέγοντες Διασάφησον 
ea J * a ΄ βὰν ἘΠῚ a ε — 
ἡμῖν τὴν παραβολὴν τῶν ζιζανίων τοῦ ἀγροῦ. ὁ δὲ ἀπο- 
‘ > « ’ A ‘ * 2 9 ε «" 
κριθεὶς εἶπεν Ὃὧ σπείρων τὸ καλὸν σπέρμα ἐστὶν ὁ υἱὸς 
— πὰ , Μ ε , a On ‘ 
τοῦ ἀνθρώπου: ὁ δὲ ἀγρός ἐστιν ὁ κόσμος" τὸ δὲ καλὸν 
,ὔ > ἐν > ε — 2 — J J , , 
σπέρμα, οὗτοί εἰσιν ot viol τῆς βασιλείας" τὰ δὲ ζιζάνιά 
εἰσιν οἱ υἱοὶ τοῦ πονηροῦ, ὁ δὲ ἐχθρὸς ὁ σπείρας αὐτά 
> c , ε Ν ‘ * t he ae > 
ἐστιν ὁ διάβολος" ὁ δὲ θερισμὸς συντέλεια αἰῶνός ἐστιν, 
ε Ν Xs , > σ > , ‘ 
οἵ δὲ θερισταὶ ἄγγελοί εἰσιν. ὥσπερ οὖν συλλέγεται Ta 
ζιζάνια καὶ πυρὶ κατακαίεται, οὕτως ἔσται ἐν τῇ συντε- 
λείᾳ τοῦ αἰῶνος: ἀποστελεῖ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου τοὺς ἀγ- 
γέλους αὐτοῦ, καὶ συλλέξουσιν ἐκ τῆς βασιλείας αὐτοῦ 


29 


31 


32 


33 


34 


35 


36 


37 


38 


39 


ΧΙ KATA ΜΑΘΘΑΙῸΟΝ 33 


⸗ ‘ - 4 . 
πάντα TA CKANAAAA KAI TOYC TIOIOYNTAC THN ANOMIAN, 
‘ “ » s ‘ , ~ ⸗ -“΄“ν 
42 καὶ βαλοῦσιν αὐτοὺς εἰς τὴν κάμινον τοῦ πυρός: ἐκεῖ ἔσται 
43 ὃ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων. Τότε οἱ δίκδιοι 
> ’ ε ε - > -“ ’ ΄“ * 
ἐκλάμψουοιν ὡς ὁ ἥλιος ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ πατρὸς 
3. ὦ ε * > > , ε ’ ‘ 
44 αὐτῶν. O ἔχων ὦτα ἀκουέτω. Ὁμοία ἐστὶν 
ε , - > a a ΄ a 
y βασιλεία τῶν οὐρανῶν θησαυρῷ κεκρυμμένῳ ἐν τῷ 
* - a e ‘ * » ‘ > * 2 a 
ἀγρῷ, ὃν εὑρὼν ἄνθρωπος ἔκρυψεν, Kal ἀπὸ τῆς χαρᾶς 
Se hy ee * 272 * — ΄ ee ‘ 
αὐτοῦ ὑπάγει καὶ πωλεῖ * doa ἔχει καὶ ἀγοράζει τὸν ἀγρὸν 
45 ἐκεῖνον. Πάλιν ὁμοία ἐστὶν ἡ βασιλεία τῶν 
᾽ PS , a ‘ , ε ‘ 
46 οὐρανῶν * ἐμπόρῳ ζητοῦντι καλοὺς μαργαρίτας" εὑρὼν δὲ 
ἕνα πολύτιμον μαργαρίτην ἀπελθὼν πέπρακεν πάντα ὅσα 
Φιυν * 3. ζ{ * ε , ‘ 
47 εἶχεν καὶ ἠγόρασεν αὐτόν. Πάλιν ὁμοία ἐστὶν 
9 βασιλεία τῶν οὐρανῶν σαγήνῃ βληθείσῃ εἰς τὴν θάλασ- 
48 σαν καὶ ἐκ παντὸς γένους συναγαγούσῃ" ἣν ὅτε ἐπληρώθη 
ἀναβιβάσαντες ἐπὶ τὸν αἰγιαλὸν καὶ καθίσαντες συνέλε- 
49 fav τὰ καλὰ εἰς ἄγγη, τὰ δὲ σαπρὰ ἔξω ἔβαλον. οὕτως 
» a ΄ “- aA > , εν 
ἔσται ἐν τῇ συντελείᾳ τοῦ αἰῶνος: ἐξελεύσονται οἱ ἄγγε- 
λοι καὶ ἀφοριοῦσιν τοὺς πονηροὺς ἐκ μέσου τῶν δικαίων 
so καὶ βαλοῦσιν αὐτοὺς εἰς τὴν κάμινον τοῦ πυρός" ἐκεῖ ἔσται 
51 ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων. Συν- 
, a , , — — eax γ Ἴ 
r2 ἥκατε ταῦτα πάντα; λέγουσιν αὐτῷ Ναί ὁ δὲ "εἶπεν 
» -" ‘ -“ ΄“- s ‘ -“ἢ 
αὐτοῖς Διὰ τοῦτο πᾶς γραμματεὺς μαθητευθεὶς τῇ βασι- 
’ “ἢ > - σ * * ’ * * ΄σ 
λείᾳ τῶν οὐρανῶν ὅμοιός ἐστιν ἀνθρώπῳ οἰκοδεσπότῃ Cotes 
ἐκβάλλει ἐκ τοῦ θησαυροῦ αὐτοῦ καινὰ καὶ παλαιά. 
53 Καὶ ἐγένετο ὅτε ἐτέλεσεν ὁ ᾿Ιησοῦς τὰς παραβολὰς 
, “ ~ ‘ ‘ * ‘ “> > “-“-“ 
54 ταύτας, μετῆρεν ἐκεῖθεν. καὶ ἐλθὼν εἰς τὴν πατρίδα αὐτοῦ 
ἐδίδασκεν αὐτοὺς ἐν τῇ συναγωγῇ αὐτῶν, ὥστε ἐκπλήσ- 
σεσθαι αὐτοὺς καὶ λέγειν Πόθεν τούτῳ ἡ σοφία αὕτη καὶ 
55 αἱ δυνάμεις; οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ τοῦ τέκτονος υἱός; οὐχ ἡ 
μήτηρ αὐτοῦ λέγεται Μαριὰμ. καὶ οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ ᾿Ιάκω- 
6 Bos καὶ Ἰωσὴφ καὶ Σίμων καὶ Ἰούδας; καὶ αἱ ἀδελφαὶ 
αὐτοῦ οὐχὶ πᾶσαι πρὸς ἡμᾶς εἰσίν; πόθεν οὖν τούτῳ ταῦτα 
57 πάντα; καὶ ἐσκανδαλίζοντο ἐν αὐτῷ. ὁ δὲ ᾿Ιησοὺς εἶπεν 


πάντα 


ἀνθρώπῳ 


λέγει 


42. 


ἰδίᾳ 


πεζοὶ 


παρῆλθεν ἥδη᾽ 


ἀπόλυσον οὖν 


34 KATA ΜΑΘΘΑΙΟΝ XIII XIV 
αὐτοῖς Οὐκ ἔστιν προφήτης ἄτιμος εἰ μὴ ἐν τῇ * πατρίδι 
καὶ ἐν τῇ οἰκίᾳ αὐτοῦ. Καὶ οὐκ ἐποίησεν ἐκεῖ δυνάμεις 58 


‘ Ν ‘ > , —— 
πολλὰς διὰ τὴν ἀπιστίαν αὐτῶν. 


Ἐν ἐκεί Ὁ Ὁ ἤκουσεν Ἡρῴδης ὁ 4 

ν ἐκείνῳ τῷ καιρῷ 7K ρῳδης ὁ τετρααρχῆς 
A 3 b SE δι lol Ν > “ Ἁ > “ φ > 

τὴν ἀκοὴν Ἰησοῦ, καὶ εἶπεν τοῖς παισὶν αὐτοῦ Οὗτός éotwy 2 


"» 


3 , e — —2 —— θ —2 a nr * 

Ἰωάνης ὁ βαπτιστής" αὐτὸς ἠγέρθη ἀπὸ τῶν νεκρῶν, καὶ 

Ν a ε ⸗ 2 2 2 —— ε —— 

διὰ τοῦτο αἱ δυνάμεις ἐνεργοῦσιν ἐν avtG. ὋὉ γὰρ Ἡρῴ- 
, ‘ > * * *2 “" ΕἸ ὕ 

δης κρατήσας τὸν Ἰωάνην ἔδησεν καὶ ἐν φυλακῇ ἀπέθετο 


ω 


“ * a -“ 
διὰ Ἡρῳδιάδα τὴν γυναῖκα Φιλίππου τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ, 
> ” , * > ’ 
ἔλεγεν γὰρ ὁ Ἰωάνης αὐτῷ Οὐκ ἔξεστίν σοι ἔχειν αὐτήν" 4 
-“ * * 7 ε 
καὶ θέλων αὐτὸν ἀποκτεῖναι ἐφοβήθη τὸν ὄχλον, ὅτι ὡς προ- 5 
* > A > , Ν ld ae ΄ 
φήτην αὐτὸν εἶχον. γενεσίοις δὲ γενομένοις τοῦ “Hpwdov 6 
* * ε , “ ε * 5 2 ’ ‘ 
ὠρχήσατο 9 θυγάτηρ τῆς Ἡρῳδιάδος ἐν τῷ μέσῳ καὶ 
» ae * a 4 σ ε 7. A 
ἤρεσεν τῷ Ἡρῴδῃ, ὅθεν peta ὅρκου ὡμολόγησεν αὐτῇ 7 
a ON EBL A ε Ν 2 — 2 
δοῦναι ὃ ἐὰν αἰτήσηται. ἡἣ δὲ προβιβασθεῖσα ὑπὸ τῆς 8 
Ν . A * id e ee, 4 4 ‘ 
μητρὸς αὐτῆς Δός μοι, φησίν, ὧδε ἐπὶ πίνακι τὴν κεφαλὴν 
> 
Ἰωάνου τοῦ βαπτιστοῦ. καὶ λυπηθεὶς ὁ βασιλεὺς διὰ 9 
τοὺς ὅρκους καὶ τοὺς συνανακειμένους ἐκέλευσεν δοθῆναι, 
καὶ πέμψας ἀπεκεφάλισεν Ἰωάνην ἐν τῇ φυλακῇ" καὶ τ 
ν»» ε Ay SE SN , ν. 997 a , 
WvexOn ἡ κεφαλὴ αὐτοῦ ἐπὶ πίνακι καὶ ἐδόθη τῷ κορασίῳ, 
ν᾽» - \ 2A Ν , ε 
καὶ ἤνεγκεν τῇ μητρὶ αὐτῆς. Kat προσελθόντες οἱ μαθη- 12 
J ὁ τ νὰ J a ἡ, ἃ ν. » 4. 9 ΄ 
ταὶ αὐτοῦ ἦραν τὸ πτῶμα καὶ ἔθαψαν αὐτόν, καὶ ἐλθόντες 
» , a? “Ἵ 39 ’ ᾳᾷ 1 8, “ 
ἀπήγγειλαν τῷ ᾿Ιησοῦ. ᾿Ακούσας δὲ ὁ Ἰησοῦς 13 
3 , 2 ie > , > »” , > 297 
ἀνεχώρησεν ἐκεῖθεν ἐν πλοίῳ εἰς ἔρημον τόπον κατ᾽ ἰδίαν" 
eS. , ενΡ > ΄ ΑΝ Α οἱ “ἢ 2 4 ΄- 
καὶ ἀκούσαντες οἱ ὄχλοι ἠκολούθησαν αὐτῷ “πεζῇ ἀπὸ τῶν 
Ν 
πόλεων. Καὶ ἐξελθὼν εἶδεν πολὺν ὄχλον, καὶ ἐσπλαγ- 14 
χνίσθη ἐπ᾽ αὐτοῖς καὶ ἐθεράπευσεν τοὺς ἀρρώστους αὐτῶν. 
5» ’ Ν * -“ 7. A ε A , 
Οψίας δὲ γενομένης προσῆλθαν αὐτῷ ot μαθηταὶ λέγοντες 15 
* > e , 4 e σ γχγνο ~ J , 
Ἔρημός ἐστιν ὃ τόπος καὶ ἡ wpa “ἤδη παρῆλθεν: ἀπό- 

» 
λυσον᾽ τοὺς ὄχλους, ἵνα ἀπελθόντες εἰς τὰς κώμας ἀγο- 
ράσωσιν ἑαυτοῖς βρώματα. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς 16 
Οὐ χρείαν ἔχουσιν ἀπελθεῖν: δότε αὐτοῖς ὑμεῖς φαγεῖν. 


XIV KATA MA®@AION - : 35 


17 οἱ δὲ λέγουσιν αὐτῷ Οὐκ ἔχομεν ὧδε εἰ μὴ πέντε ἄρτους 
18 καὶ δύο ἰχθύας. ὁ δὲ εἶπεν Φέρετέ μοι ὧδε αὐτούς. 
1) καὶ “κελεύσας τοὺς ὄχλους ἀνακλιθῆναι ἐπὶ τοῦ χόρτου, 
λαβὼν" τοὺς πέντε ἄρτους καὶ τοὺς δύο ἰχθύας, ἀναβλέψας 
cis τὸν οὐρανὸν εὐλόγησεν καὶ κλάσας ἔδωκεν τοῖς μαθη- 
20 ταῖς τοὺς ἄρτους οἱ δὲ μαθηταὶ τοῖς ὄχλοις. καὶ ἔφαγον 
πάντες καὶ ἐχορτάσθησαν, καὶ ἦραν τὸ περισσεῦον τῶν 
21 κλασμάτων δώδεκα κοφίνους πλήρεις. οἱ δὲ ἐσθίοντες 
ἦσαν ἄνδρες ὡσεὶ πεντακισχίλιοι χωρὶς γυναικῶν καὶ παι- 
22 δίων. Καὶ [εὐθέως] ἠνάγκασεν τοὺς μαθητὰς ἐμ- 
βῆναι εἰς * πλοῖον καὶ προάγειν αὐτὸν εἰς τὸ πέραν, ἕως 
23 οὗ ἀπολύσῃ τοὺς ὄχλους. καὶ ἀπολύσας τοὺς ὄχλους 
ἀνέβη εἰς τὸ ὄρος κατ᾽ ἰδίαν προσεύξασθαι. ὀψίας δὲ γενο- 
24 μένης μόνος ἦν ἐκεῖ. To δὲ πλοῖον ἤδη "σταδίους πολλοὺς 
ἀπὸ τῆς γῆς ἀπεῖχεν", βασανιζόμενον ὑπὸ τῶν κυμάτων, 
25 ἦν γὰρ ἐναντίος ὁ ἄνεμος. Τετάώρτῃ δὲ φυλακῇ τῆς νυκτὸς 
26 ἦλθεν πρὸς αὐτοὺς περιπατῶν ἐπὶ τὴν θάλασσαν. οἱ δὲ 
μαθηταὶ ἰδόντες αὐτὸν ἐπὶ τῆς θαλάσσης περιπατοῦντα 
ἐταράχθησαν λέγοντες ὅτι Φάντασμά ἐστιν, καὶ ἀπὸ τοῦ 
27 φόβου ἔκραξαν. εὐθὺς δὲ ἐλάλησεν [ὁ Ἰησοῦς] αὐτοῖς λέγων 
28 Θαρσεῖτε, ἐγώ εἰμι" μὴ φοβεῖσθε. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Πέτρος 
εἶπεν αὐτῷ Κύριε, εἰ σὺ εἶ, κέλευσόν με ἐλθεῖν πρὸς σὲ 
ag ἐπὶ τὰ ὕδατα: ὁ δὲ εἶπεν Ἐλθέ. καὶ καταβὰς ἀπὸ τοῦ 
πλοίου Πέτρος περιεπάτησεν ἐπὶ τὰ ὕδατα "καὶ ἦλθεν" πρὸς 
30 τὸν ᾿Ιησοῦν. βλέπων δὲ τὸν ἄνεμον ἐφοβήθη, καὶ ἀρξά- 
μενος καταποντίζεσθαι ἔκραξεν λέγων Κύριε, σῶσόν με. 
31 εὐθέως δὲ ὁ Ἰησοῦς ἐκτείνας τὴν χεῖρα ἐπελάβετο αὐτοῦ 
32 καὶ λέγει αὐτῷ Ὀλιγόπιστε, εἰς τί ἐδίστασας; καὶ ἀνα- 
33 βάντων αὐτῶν εἰς τὸ πλοῖον ἐκόπασεν 6 ἄνεμος. οἱ δὲ 
ἐν τῷ πλοίῳ προσεκύνησαν αὐτῷ λέγοντες ᾿Αληθῶς θεοῦ 
34 υἱὸς εἶ, Καὶ διαπεράσαντες ἦλθαν ἐπὶ τὴν γῆν 
35 εἰς Τεννησαρέτ. καὶ ἐπιγνόντες αὐτὸν οἱ ἄνδρες τοῦ τόπου 
ἐκείνου ἀπέστειλαν εἰς ὅλην τὴν περίχωρον ἐκείνην, καὶ 


ἐκέλευσεν τοὺς. . 
χόρτον καὶ λαβὼν 


τὸ 


μέσον τῆς θαλάο- 
oni z 


36 KATA MAOOAION XIV XV 


προσήνεγκαν αὐτῷ πάντας τοὺς κακῶς ἔχοντας, Kal παρε- 36 
, Δ, νἍ, σ ’ σ * tA ae 
κάλουν [αὐτὸν] ἵνα μόνον ἅψωνται τοῦ κρασπέδου τοῦ ἱμα- 

, 7 aA \¢ ¢ , . 
τίου avTov καὶ ὅσοι ἥψαντο διεσώθησαν. 
T, , ’ “ | fol > A = λ , ® 
ὅτε προσέρχονται τῷ ᾿Ιησοῦ ἀπὸ ᾿Ιεροσολύμων Φαρι- 
“ ‘ -“ , ‘ — ,’ 
σαῖοι καὶ γραμματεῖς λέγοντες Διὰ τί οἱ μαθηταί σου πα- 
ραβαίνουσιν τὴν παράδοσιν τῶν πρεσβυτέρων; οὐ γὰρ 
νίπτονται τὰς χεῖρας ὅταν ἄρτον ἐσθίωσιν. ὁ δὲ ἀποκρι- 3 
θεὶς εἶπεν αὐτοῖς Διὰ τί καὶ ὑμεῖς παρᾳβαίνετε τὴν ἐντολὴν 
fel a Ν Ν * ε a ε ‘ 4 > 
τοῦ θεοῦ διὰ τὴν παράδοσιν ὑμῶν; ὁ yap θεὸς εἶπεν. 
‘ ‘ ’ “ 
Tima τὸν TIATEPA KAl τὴν μητέρα, καί “O κακολογῶν 
TIATEPA ἢ μητέρὰ θάνᾶτῳ τελεγτάτω᾽ ὑμεῖς δὲ λέγετε 
Ὃς av εἴπῃ τῷ πατρὶ ἢ τῇ μητρί Δῶρον ὃ ἐὰν ἐξ ἐμοῦ 
ς ἂν εἴπῃ τῷ ρὶ ἢ τῇ μητρί Δῶρον ὃ ἐὰν ἐξ ἐμοῦ 
> “ > Ν * A , > col A > ΄ 
ὠφεληθῇς, οὐ μὴ τιμήσει τὸν πατέρα αὐτοῦ" καὶ ἠκυρώ- 
σατε τὸν ‘Adyov' τοῦ θεοῦ διὰ τὴν παράδοσιν ὑμῶν. ὑπο- 7 
, - 3 , b Peed 2 * , / 
κριταΐ, καλῶς ἐπροφήτευσεν περὶ ὑμῶν Ἡσαΐας λέγων 


" 


οι 


οι 


Ὃ adc οὕτος τοῖο χεϊλεοίν με τιμᾷ, 8 
H δὲ KApAIA δὐτῶν πόρρω ἀπέχει ἀπ᾿ ἐμοῦ" 
MATHN δὲ οέβοντδι Me, 9 


’ > , > ‘ 
AIAACKONTEC AIAACKAAIAC ENTAAMATA ἀνθρώπων. 
> > 
Καὶ προσκαλεσάμενος τὸν ὄχλον εἶπεν αὐτοῖς ᾿Ακούετε καὶ 10 
συνίετε: οὐ τὸ εἰσερχόμενον εἰς τὸ στόμα κοινοῖ τὸν aV- τι 
> * —— ⸗ * 2 a * 2 
θρωπον, ἀλλὰ τὸ ἐκπορευόμενον ἐκ τοῦ στόματος τοῦτο 
-“ Ν * * * ε 
κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον. Tore προσελθόντες ot 12 
3 ’ | > σ , a > , 
μαθηταὶ λέγουσιν αὐτῷ Οἶδας ὅτι of Φαρισαῖοι ἀκούσαντες 
τὸν λόγον ἐσκανδαλίσθησαν; ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν ἸΠᾶσα :: 
> , ε * ε 5» 
φυτεία ἣν οὐκ ἐφύτευσεν ὁ πατήρ μου O οὐράνιος ἐκρι- 
᾽ , ’ ε * 
ὁδηγοί εἰσιν τυ: ζωθήσεται. ἄφετε αὐτούς" “τυφλοί εἰσιν ὁδηγοί". τυφλὸς 14 
φλοὶ λῶν a a 
ree? Be τυφλὸν ἐὰν ὁδηγῇ, ἀμφότεροι εἰς βόθυνον πεσοῦν- 
ται. ᾿Αποκριθεὶς δὲ ὁ Πέτρος εἶπεν αὐτῷ Φρά- rs 
ε« \ ΄ ear 4 > ‘ — 
σον ἡμῖν τὴν παραβολήν. ὁ δὲ εἶπεν ᾿Ακμὴν καὶ ὑμεῖς 16 
> a σ “ 
ἀσύνετοί ἐστε; οὐ νοεῖτε ὅτι πᾶν TO εἰσπορευόμενον εἰς 1) 
τὸ στόμα εἰς τὴν κοιλίαν χωρεῖ. καὶ εἰς ἀφεδρῶνα ἐκβαλ- 
* * a “ 
λεται; τὰ δὲ ἐκπορευόμενα ἐκ τοῦ στόματος ἐκ τῆς Kap- 18 


Xv KATA MAOOAION 37 


19 δίας ἐξέρχεται, κἀκεῖνα κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον. ἐκ γὰρ τῆς 
καρδίας ἐξέρχονται διαλογισμοὶ πονηροί, φόνοι, μοιχεῖαι, 
20 πορνεῖαι, κλοπαΐ, ψευδομαρτυρίαι, βλασφημίαι. ταῦτά 
ἐστιν τὰ κοινοῦντα τὸν ἄνθρωπον, τὸ δὲ ἀνίπτοις χερσὶν 
φαγεῖν οὐ κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον. 
ot Kai ἐξελθὼν ἐκεῖθεν ὁ ᾿Ιησοῦς ἀνεχώρησεν εἰς τὰ μέρη 
22 Τύρου καὶ Σιδῶνος. Καὶ ἰδοὺ γυνὴ Χαναναία ἀπὸ τῶν 
ὁρίων ἐκείνων ἐξελθοῦσα "ἔκραζεν" λέγουσα ᾿Ἐλέησόν με, 
κύριε ‘vids’ Aaveid 9 θυγάτηρ μου κακῶς δαιμονίζεται. 
23 ὁ δὲ οὐκ ἀπεκρίθη αὐτῇ λόγον. καὶ προσελθόντες οἱ μα- 
θηταὶ αὐτοῦ ἠρώτουν αὐτὸν λέγοντες ᾿Απόλυσον αὐτήν, ὅτι 
24 κράζει ὄπισθεν ἡμῶν. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν Οὐκ ἀπεστά- 
λην εἰ μὴ εἰς τὰ πρόβατα τὰ ἀπολωλότα οἴκου Ἰσραήλ. 
25 ἡ δὲ ἐλθοῦσα προδεκύνει αὐτῷ λέγουσα Κύριε, βοήθει μοι. 
26 ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν Οὐκ ἔστιν καλὸν λαβεῖν τὸν ἄρτον 
27 τῶν τέκνων καὶ βαλεῖν τοῖς κυναρίοις. 7 δὲ εἶπεν Nai, 
κύριε, καὶ [γὰρ] τὰ κυνάρια ἐσθίει ἀπὸ τῶν ψιχίων τῶν 
28 πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης τῶν κυρίων αὐτῶν. τότε 
ἀποκριθεὶς ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτῇ ἮὮΩ γύναι, μεγάλη cov ἣ 
πίστις" γενηθήτω σοι ὡς θέλεις. καὶ ἰάθη ἡ θυγάτηρ 
αὐτῆς ἀπὸ τῆς ὥρας ἐκείνης. 
:90 Kati μεταβὰς ἐκεῖθεν ὃ Ἰησοῦς ἦλθεν παρὰ τὴν θάλασ- 
3. σαν τῆς Γαλιλαίας, καὶ ἀναβὰς εἰς τὸ ὄρος ἐκάθητο ἐκεῖ. καὶ 
προσῆλθον αὐτῷ ὄχλοι πολλοὶ ἔχοντες μεθ᾽ ἑαυτῶν “χωλούς, 
κυλλούς, τυφλούς, κωφούς," καὶ ἑτέρους πολλούς, καὶ 
ἔριψαν αὐτοὺς παρὰ τοὺς πόδας αὐτοῦ, καὶ ἐθεράπευσεν 
31 αὐτούς" ὥστε "τὸν ὄχλον" θαυμάσαι βλέποντας κωφοὺς 
"λαλοῦντας" ἴ καὶ χωλοὺς περιπατοῦντας καὶ τυφλοὺς βλέ- 
32 ποντας" καὶ "ἐδόξασαν" τὸν θεὸν ᾿Ισραήλ. Ὁ 
δὲ Ἰησοῦς προσκαλεσάμενος τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ εἶπεν 
Σπλαγχνίζομαι ἐπὶ τὸν ὄχλον, ὅτι [ἤδη] ὑμέραι τρεῖς 
προσμένουσίν μοι καὶ οὐκ ἔχουσιν τί φάγωσιν: καὶ ἀπο- 
λῦσαι αὐτοὺς νήστεις οὐ θέλω, μή ποτε ἐκλυθῶσιν ἐν τῇ 


ἔκραξεν 


ως 


παιδίων καὶ γυ- 
ναικῶν 


λαβεῖν ἄρτους 


Aoprovs οὐκ ἐλάβομεν. γνοὺς δὲ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν Τί διαλο- 


38 ΚΑΤᾺ MA®®@AION XV XVI 


ean J , Θ᾽ A ε ’ὔ * can > , 
ὁδῷ. καὶ λέγουσιν αὐτῷ οἱ μαθηταί ἸΙόθεν ἡμῖν ἐν ἐρημίᾳ 33 
ἄρτοι τοσοῦτοι ὥστε χορτάσαι ὄχλον τοσοῦτον; καὶ λέγει 34 
> a εν -“ , * * > e δὲ L ‘E ’ 
αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς Πόσους ἄρτους ἔχετε; οἱ δὲ εἶπαν Ἕπτά, 
~ » > - 
καὶ ὀλίγα ἰχθύδια. καὶ παραγγείλας τῷ ὄχλῳ ἀναπεσεῖν 35 
-“ , 
ἐπὶ τὴν γῆν ἔλαβεν τοὺς ἑπτὰ ἄρτους καὶ τοὺς ἰχθύας καὶ 36 
εὐχαριστήσας ἔκλασεν καὶ ἐδίδου τοῖς μαθηταῖς οἱ δὲ μα- 
al ΄ ’ 
θηταὶ τοῖς ὄχλοις. καὶ ἔφαγον πάντες καὶ ἐχορτάσθησαν, 37 
* 4 a a * > ε ‘ (δα 
καὶ τὸ περισσεῦον τῶν κλασμάτων ἦραν ἑπτὰ σφυρίδας 
πλήρεις. οἱ δὲ ἐσθίοντες ἦσαν “ τετρακισχίλιοι ἄνδρες χω- 38 
Ν r a Ν , > Ν > , Ν » 
pis ᾿ γυναικῶν καὶ παιδίων, Kat ἀπολύσας τοὺς ὄχλους 39 
ἐνέβη εἰς τὸ πλοῖον, καὶ ἦλθεν εἰς τὰ ὅρια Μαγαδάν. 
Καὶ προσελθόντες [ot] Φαρισαῖοι καὶ Σαδδουκαῖοι πει- 


Lal 


2 a | 92% a fol > - 
ράζοντες ᾿ἐπηρώτησαν᾽ αὐτὸν σημεῖον ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἐπι- 


δεῖξαι αὐτοῖς. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς [᾿Οψίας γενο- 


ν 


, ᾿ γὼ 7 , — ε > ΄ ‘ ΄ 
μένης λέγετε Evdia, πυρράζει yap 6 οὐρανός" καὶ πρωί 3 
Σήμερον χειμών, πυρράζει γὰρ στυγνάζων ὁ οὐρανός. τὸ 
μὲν πρόσωπον τοῦ οὐρανοῦ γινώσκετε διακρίνειν, τὰ δὲ 
σημεῖα τῶν καιρῶν οὐ δύνασθε. Τενεὰ πονηρὰ καὶ μοι- 4 
~ “a “ Ε] “- 
χαλὶς σημεῖον ἐπιζητεῖ, καὶ σημεῖον οὐ δοθήσεται αὐτῇ 
3 ‘ Ν a > a Ν ‘ > 9 ΨΥ 
εἰ μὴ τὸ σημεῖον ᾿Ιωνᾶ. καὶ καταλιπὼν αὐτοὺς ἀπῆλ- 
Ν > , e ‘ > ‘\ ’ 
θεν. Καὶ ἐλθόντες of μαθηταὶ εἰς. τὸ πέραν 5 


σι 


ἐπελάθοντο ἱάρτους λαβεῖν. ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς 
ὋὉρῶτε καὶ προσέχετε ἀπὸ τῆς ζύμης τῶν Φαρισαίων καὶ 
Σαδδουκαίων. οἱ δὲ διελογίζοντο ἐν ἑαυτοῖς λέγοντες ὅτι 7 


ου 


, > ε a hd ’ -΄ * » * 
γίζεσθε ἐν ἑαυτοῖς, ὀλιγόπιστοι, ὅτι ἄρτους οὐκ ἔχετε; 
* n ° , ‘ » -“" 
οὕπω νοεῖτε, οὐδὲ μνημονεύετε τοὺς πέντε ἄρτους τῶν ο 
, ‘ , 4 2 , 298 9 
πεντακισχιλίων καὶ πόσους κοφίνους ἐλάβετε; οὐδὲ τοὺς 10 
-“ * ἈΝ 
ἑπτὰ ἄρτους τῶν τετρακισχιλίων καὶ πόσας σφυρίδας ἐλά- 
» * * * can 
Bere; πῶς ov νοεῖτε ὅτι οὐ περὶ ἄρτων εἶπον ὑμῖν; προσ- τι 
» 3 “~ 
έχετε δὲ ἀπὸ τῆς ζύμης τῶν Φαρισαίων καὶ Σαδδουκαίων. 


* 


⸗ 2 σ > , > ἈΝ -“ , a 
τότε συνῆκαν ὅτι οὐκ εἶπεν προσέχειν ἀπὸ τῆς ζύμης [τῶν τ. 


ἄρτων] ἀλλὰ ἀπὸ τῆς διδαχῆς τῶν Φαρισαίων καὶ Sad- 


XVI KATA MA@@AION 39 


δουκαίων, 
:. Ἐλθὼν δὲ ὁ Ἰησοῦς εἰς τὰ μέρη Καισαρίας τῆς Φιλίπ- 
που ἠρώτα τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ λέγων Τίνα λέγουσιν ol 
14 ἄνθρωποι εἶναι τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου; οἱ δὲ εἶπαν Οἱ μὲν 
Ἰωάνην τὸν βαπτιστήν, ἄλλοι δὲ ᾿Ηλείαν, ἕτεροι δὲ Ἴερε- 
15 μίαν ἣ ἕνα τῶν προφητῶν. λέγει αὐτοῖς Ὑμεῖς δὲ τίνα με 
16 λέγετε εἶναι; ἀποκριθεὶς δὲ Σίμων Πέτρος εἶπεν Σὺ εἶ ὁ 
1) χριστὸς ὃ υἱὸς τοῦ θεοῦ τοῦ ζῶντος. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ 
Ἰησοῦς εἶπεν αὐτῷ Μακάριος εἶ, Σίμων Βαριωνᾶ, ὅτι σὰρξ 
καὶ αἷμα οὐκ ἀπεκάλυψέν σοι ἀλλ᾽ ὁ πατήρ μου ὁ ἐν [τοῖς] 
18 οὐρανοῖς: κἀγὼ δέ σοι λέγω ὅτι σὺ εἶ Πέτρος, καὶ ἐπὶ 
ταύτῃ τῇ πέτρᾳ οἰκοδομήσω μου τὴν ἐκκλησίαν, καὶ πύλαι 
19 ᾷδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς: δώσω σοι τὰς κλεῖδας τῆς 
βασιλείας τῶν οὐρανῶν, καὶ ὃ ἐὰν δήσῃς ἐπὶ τῆς γῆς 
ἔσται δεδεμένον ἐν τοῖς οὐρανοῖς, καὶ ὃ ἐὰν λύσῃς ἐπὶ τῆς 
20 γῆς ἔσται λελυμένον ἐν τοῖς οὐρανοῖς. Tore‘ ἐπετίμησεν" τοῖς 
μαθηταῖς ἵνα μηδενὶ εἴπωσιν ὅτι αὐτός ἐστιν ὁ χριστός. 


at ATIO ΤΟΤΕ ἤρξατο Ἰησοῦς Χριστὸς δεικνύειν τοῖς 
μαθηταῖς αὐτοῦ ὅτι δεῖ αὐτὸν εἰς Ἱεροσόλυμα ἀπελθεῖν καὶ 
πολλὰ παθεῖν ἀπὸ τῶν πρεσβυτέρων καὶ ἀρχιερέων καὶ 
᾿ γραμματέων καὶ ἀποκτανθῆναι καὶ τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἐγερθῆ- 
22 ναι. καὶ προσλαβόμενος αὐτὸν ὁ Πέτρος “ἤρξατο ἐπιτι- 
μᾷν αὐτῷ λέγων" “Tews σοι, κύριε᾽ οὐ μὴ ἔσται σοι 
23 τοῦτο. ὁ δὲ στραφεὶς εἶπεν τῷ Πέτρῳ Ὕπαγε ὀπίσω μου, 
Σατανᾶ" σκάνδαλον εἶ ἐμοῦ, ὅτι οὐ φρονεῖς τὰ τοῦ θεοῦ 
24 ἀλλὰ τὰ τῶν ἀνθρώπων. Tore [6] Ἰησοῦς 
εἶπεν τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ Ἐ τις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν, 
ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ 
2s ἀκολουθείτω μοι. ὃς γὰρ ἐὰν θέλῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ 
σῶσαι ἀπολέσει αὐτήν. ὃς δ᾽ ἂν ἀπολέσῃ τὴν ψυχὴν 
26 αὐτοῦ ἕνεκεν ἐμοῦ εὑρήσει αὐτήν. τί γὰρ ὠφεληθήσεται 


42. 


λέγει αὐτῷ ἐπι- 
τιμῶν 


\ F 
SFA ἃ 
\ : 
prin we 

“AS . oy 


σκηνὰς τρεῖς 


ἀναστῇ 


42. 


> 7 A 
‘BET GUTOU. 


KATA ΜΑΘΘΑΙΟΝ XVI XVII 


: ᾿ς: : ye ἄνθρωπος ἐὰν τὸν κύσμον ὅλον κερδήσῃ τὴν δὲ ψυχὴν 


αὐτοῦ ξημιωθῇ; ἢ τί δώσει αὐθρώπον ἀντάλλαγμα τῆς 
ψυχῆς αὐτοῦ; μέλλει γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἔρχεσθαι 


ἐν τῇ δόξῃ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ ετὰ τῶν ἀγγέλων αὐτοῦ, καὶ 
λὲν τῇ δόξῃ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ μετὰ γγέλων αὐτοῦ, καὶ 


2 , ‘ ‘ - > 2 
τότε ἀποδώσει ἑκάστῳ KATA τὴν TIPAZIN AYTOY. ἀμὴν 
, ca -“ — fal e ε , 9 5» ν᾿ 
λέγω ὑμῖν ὅτι εἰσίν τινες τῶν ὧδε ἑστώτων οἵτινες οὐ μὴ 
, , “ A νῷ ‘ εν δεῖ Ὁ ΄ 
γεύσωνται θανάτου ἕως ἂν ἴδωσιν τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου 
ἐρχόμενον ἐν τῇ βασιλείᾳ αὐτοῦ. 

Καὶ μεθ᾽ ἡμέρας ἐξ παραλαμβάνει ὁ ᾿Ιησοῦς τὸν Πέ- 
tpov καὶ " Ιάκωβον καὶ ᾿Ιωάνην τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ, καὶ 
> , ᾽ ‘ * * ε 2* > 397 Ν 
ἀναφέρει αὐτοὺς εἰς ὄρος ὑψηλὸν κατ᾽ ἰδίαν. καὶ μετεμορ- 

, * o> a 8 Ν * > a 
φώθη ἔμπροσθεν αὐτῶν, καὶ ἔλαμψεν τὸ πρόσωπον αὐτοῦ 
ε 4 Ψ ‘ X. — , > ee ‘ ε Ν a 
ὡς ὁ ἥλιος, Ta δὲ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένετο λευκὰ ws TO φῶς. 
καὶ ἰδοὺ ὥφθη αὐτοῖς Μωυσῆς καὶ λείας συνλαλοῦντες 
ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Πέτρος εἶπεν τῷ Ἰησοῦ 
Κύριε, καλόν ἐστιν ἡμᾶς ὧδε εἶναι" εἰ θέλεις, ποιήσω ὧδε 
Γ -“ 7 A ’ Ν aA "4 22 r ’ 
τρεῖς σκηνάς,, σοὶ μίαν καὶ Μωυσεῖ μίαν καὶ ᾿Ηλείᾳ μίαν. 


2 fol ‘ 
ἔτι αὐτοῦ λαλοῦντος ἰδοὺ νεφέλη φωτινὴ ἐπεσκίασεν 


\ ‘ ial , / ec 
αὐτούς, καὶ ἰδοὺ φωνὴ ἐκ τῆς νεφέλης λέγουσα Οὗτός 
> ε er ε > * 2 e sa 7 > , 
ἐστιν ὁ υἱός pov ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ evddKyoa’ ἀκούετε 


9 a qa +9 , ε Ἂν, 25% * 
αὐτοῦ. καὶ ἀκούσαντες οἱ μαθηταὶ ἔπεσαν ἐπὶ πρόσωπον 
αὐτῶν καὶ ἐφοβήθησαν σφόδρα. καὶ προσῆλθεν ὁ Ἰησοῦς 
᾿Ἐγέρθητε καὶ μὴ φοβεῖσθε. 


ἐπάραντες δὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτῶν οὐδένα εἶδον εἰ μὴ 


+ Caw 2 > 
καὶ atjapevos αὐτῶν εἶπεν 


ros. «τιῇ ᾧ a , 

αὐτὸν Ιησοῦν μόνον. 

* -“ -" 

ὄρους ἐνετείλατο αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς λέγων Μηδενὶ εἴπητε τὸ 

@ “ © «@ «" a > , 2 “ rs aT 

Opaua ἕως ov ὁ vids τοῦ ἀνθρώπου ἐκ νεκρῶν "ἐγερθῇ. 
Ν 

Καὶ ἐπηρώτησαν αὐτὸν οἱ μαθηταὶ λέγοντες Τί οὖν οἱ 

γραμματεῖς λέγουσιν ὅτι ᾿Ηλείαν δεῖ ἐλθεῖν πρῶτον; 6 δὲ 

> > ’ 

ἀποκριθεὶς εἶπεν ᾿Ηλείδο μὲν ἔρχεται καὶ ATOKATACTHCE! 
, a 

πάντα: λέγω δὲ ὑμῖν ὅτι ᾿Ηλείας ἤδη ἦλθεν, καὶ οὐκ ἐπέ- 

» ~ 
γνωσαν αὐτὸν ἀλλὰ ἐποίησαν ἐν αὐτῷ ὅσα ἠθέλησαν: οὕτως 


᾿ 4 «»" -“ » — 
καὶ o υἷος τοῦ ἀνθρώπου μέλλει πάσχειν ὑπ᾽ αὐτῶν. τότε 


N 


> WwW 


6 
7 


8 


Ν , - 
Καὶ καταβαινόντων αὐτῶν ἐκ τοῦ 9 


19 


Ir 


13 


XVII KATA MA@@AION 41 


συνῆκαν οἱ μαθηταὶ ὅτι περὶ ᾿Ιωάνου τοῦ βαπτιστοῦ εἶπεν 
αὐτοῖς" 
13 Καὶ ἐλθόντων πρὸς τὸν ὄχλον προσῆλθεν αὐτῷ ἄνθρω- 
15 Tos γονυπετῶν αὐτὸν καὶ λέγων 
υἱόν, ὅτι σεληνιάζεται καὶ κακῶς "ἔχει", πολλάκις γὰρ 
16 πίπτει εἰς τὸ πῦρ καὶ πολλάκις εἰς τὸ ὕδωρ' καὶ προσ- 
id — -“"Ἢ -“ * » » a 
ἤνεγκα αὐτὸν τοῖς μαθηταῖς σου, καὶ οὐκ ἠδυνήθησαν 
17 αὐτὸν θεραπεῦσαι. "ἀποκριθεὶς δὲ᾽ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν Ὦ 
γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραμμένη, ἕως πότε μεθ᾿ ὑμῶν 
ν ΄ ΄ φ. 4 « -“ , * Φ 4 . 
ἔσομαι; ἕως πότε ἀνέξομαι ὑμῶν; φέρετέ μοι αὐτὸν ὧδε. 
18 καὶ ἐπετίμησεν αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς, καὶ ἐξῆλθεν ἀπ᾽ αὐτοῦ 
τὸ δαιμόνιον καὶ ἐθεραπεύθη ὁ παῖς ἀπὸ τῆς ὥρας 
19 ἐκείνης. Tore προσελθόντες οἱ μαθηταὶ τῷ Ἰησοῦ 
κατ᾽ ἰδίαν εἶπαν Διὰ τί ἡμεῖς οὐκ ἠδυνήθημεν ἐκβαλεῖν 
ψ « ΝΥ , » a Ἁ 3X » , ΄ ~ 
20 αὐτό; ὁ δὲ λέγει αὐτοῖς Διὰ τὴν ὀλιγοπιστίαν ὑμῶν" 
ἀμὴν γὰρ λέγω ὑμῖν, ἐὰν ἔχητε πίστιν ὡς κόκκον σινά- 
πεως, ἐρεῖτε τῷ ὄρει τούτῳ Μετάβα ἔνθεν ἐκεῖ, καὶ μετα- 
, 3X 228* * Ld ea 
βήσεται, καὶ οὐδὲν ἀδυνατήσει ὑμῖν. 


Κύριε; ἐλέησόν μον τὸν 


32 Συστρεφομένων δὲ αὐτῶν ἐν τῇ Γαλιλαίᾳ εἶπεν αὐτοῖς 
ὁ Ἰησοῦς Μέλλει ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδίδοσθαι εἰς 

33 χεῖρας ἀνθρώπων, καὶ ἀποκτενοῦσιν αὐτόν, καὶ τῇ τρίτῃ 
ἡμέρᾳ " ἐγερθήσεται. καὶ ἐλυπήθησαν σφόδρα. 

:: Ἐλθόντων δὲ αὐτῶν εἰς Καφαρναοὺμ προσῆλθον οἱ τὰ 
δίδραχμα λαμβάνοντες τῷ Πέτρῳ καὶ εἶπαν Ὁ διδάσκαλος 

25 ὑμῶν οὐ τελεῖ τὰ δίδραχμα; λέγει Ναί. καὶ "ἐλθόντα" 
εἰς τὴν οἰκίαν προέφθασεν αὐτὸν o ᾿Ιησοῦς λέγων 
δοκεῖ, Σίμων; οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς ἀπὸ "τίνων" λαμβά- 


΄ a a , ἃ - en » «A ie ee. = 
vovow τέλη 2) κηνσον απὸ τῶν υἱὼν αὐτῶν ἢ απὸ τῶν 


Τί σοι 


26 ἀλλοτρίων; εἰπόντος δέ "Awd τῶν ἀλλοτρίων, ἔφη αὐτῷ ὁ 
27 Ἰησοῦς ἴΑραγε ἐλεύθεροί εἰσιν οἱ υἱοί: ἵνα δὲ py ‘ oKav- 
δαλίσωμεν᾽" αὐτούς, πορευθεὶς εἰς θάλασσαν βάλε ἄγκι- 
στρον καὶ τὸν ἀναβάντα πρῶτον ἰχθὺν ἄρον, καὶ ἀνοίξας 


42. 


42 : KATA ΜΑΘΘΑΙΟΝ ” XVII XVIII 


, » ε ’ 
τὸ στόμα αὐτοῦ εὑρήσεις στατῆρα" ἐκεῖνον λαβὼν δὸς 
αὐτοῖς ἀντὶ ἐμοῦ καὶ σοῦ. 
a @ 2 Ν 3 “ , 
δὰ Ἔν ἐκείνῃ ᾿ τῇ ὥρᾳ προσῆλθον οἱ μαθηταὶ τῷ ᾿Ιησοῦ λέ- 
Ψ * se > ‘ > 2 ’ 2 > - 
γοντες Tis apa μείζων ἐστὶν ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν; 
* -“- 
καὶ προσκαλεσάμενος παιδίον ἔστησεν αὐτὸ ἐν μέσῳ αὐτῶν 
Ν > > ‘ , ca 2 Ν a R 
καὶ εἶπεν ᾿Αμὴν λέγω ὑμῖν, ἐὰν μὴ στραφῆτε καὶ γένησθε 
« S , > ‘ > , > ‘ , a > 
ὡς τὰ παιδία, ov μὴ εἰσέλθητε εἰς τὴν βασιλείαν τῶν ovpa- 
A - 
νῶν. ὅστις οὖν ταπεινώσει ἑαυτὸν ὡς τὸ παιδίον τοῦτο, οὗτός 4 


w 


> « , > a , a > a wv & 2. 
ἐστιν ὁ μείζων ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν: καὶ ὃς ἐὰν 5 
δέξη a δί -“ —13 “ 1 ne , Teeth * δέ. 
έξηται ἕν παιδίον τοιοῦτο ἐπὶ τῷ ὀνόματί μου, ἐμὲ δέ- 
a aA , Ψ a 2 a 
χεται: ὃς δ᾽ ἂν σκανδαλίσῃ ἕνα τῶν μικρῶν τούτων τῶν 6 
, , Dat ey 4 , Si aA~e. a , 
πιστευόντων εἰς ἐμέ, συμφέρει αὐτῷ ἵνα κρεμασθῇ μύλος 
> 2 2 
ὀνικὸς περὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ καὶ καταποντισθῇ ἐν τῷ 
, ΄“ * — ~ , > ‘ ~ , 
πελάγει τῆς θαλάσσης. Oval τῷ κόσμῳ ἀπὸ τῶν σκανδά- 7 
-“" ‘A , A ‘ a“ 
λων: ἀνάγκη yap ἐλθεῖν τὰ σκάνδαλα, πλὴν οὐαὶ τῷ 
> * 
ἀνθρώπῳ δι’ οὗ τὸ σκάνδαλον ἔρχεται. Εἰ δὲ 8 
ε ’ —9— ’ * μ᾿ » 
ἢ χείρ σου ἢ ὁ πούς σου σκανδαλίζει σε, ἔκκοψον αὐ- 
‘ a id Lal 
tov καὶ βάλε ἀπὸ σοῦ: καλόν σοί ἐστιν εἰσελθεῖν εἰς 
\ J 4 , A a , , 
τὴν ζωὴν κυλλὸν ἢ χωλόν, ἢ δύο χεῖρας ἢ δύο πόδας 
μ᾿ A > ‘ a ‘ ΠΣ ἢ Ν > ε > 
ἔχοντα βληθῆναι εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον. καὶ εἰ ὁ ὁ- 9 
, —— 3* * > Ἁ 
φθαλμός σου σκανδαλίζει σε, ἔξελε αὐτὸν καὶ βάλε ἀπὸ 
- , Ἀ ‘ 
gov: καλόν σοί ἐστιν μονόφθαλμον εἰς τὴν ζωὴν εἰσελ- 
-“ a ~ A 
θεῖν, ἢ δύο ὀφθαλμοὺς ἔχοντα βληθῆναι εἰς τὴν γέενναν 
“-“ Ν , “ 
τοῦ πυρός. Ὁρᾶτε μὴ καταφρονήσητε ἑνὸς τῶν το 
5 ao» - 2 4 , \ en 4 ae 8 2 = δὰ Cc. 
[ἐν τῷ οὐρανῷ] μικρῶν τούτων, λέγω γὰρ ὑμῖν ὅτι of ἄγγελοι αὐτῶν ‘ev 
a ‘ * an 
οὐρανοῖς" διὰ παντὸς βλέπουσι τὸ πρόσωπον τοῦ πατρός 
— a PA a 38 , , 

Ap. μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς. τί ὑμῖν δοκεῖ; ἐὰν γένηταί τινι 1. 
4 , ε ‘ * Ν aad > 7, A a w 
ἀνθρώπῳ ἑκατὸν πρόβατα καὶ πλανηθῇ ἕν ἐξ αὐτῶν, οὐχὶ 
>. * Ἁ ᾿ * > , Bok A μὲ Ἀ ‘ 
ἀφήσει τὰ ἐνενήκοντα ἐννέα ἐπὶ τὰ ὄρη καὶ πορευθεὶς 

a ‘ , Ν ‘ , a 
ζητεῖ τὸ πλανώμενον; Kat ἐὰν γένηται εὑρεῖν αὐτό, ἀμὴν 13 
λέ ca a al 9,3 2 ἄλλ, A 9 8 a * , 
έγω ὑμῖν ὅτι χαίρει ἐπ᾿ αὐτῷ μᾶλλον ἢ ἐπὶ τοῖς ἐνενή- 
* a ‘ 
κοντα ἐννέα τοῖς μὴ πεπλανημένοις. οὕτως οὐκ ἔστιν τά 


> > a 


τοῦ πατρὸς ὑμῶν θέλημα ἔμπροσθεν τοῦ πατρός pov' τοῦ ἐν οὐρανοῖς ἵνα 


XVII KATA ΜΑΘΘΑΙΟΝ 43 
15 ἀπόληται ἐν τῶν μικρῶν τούτων. "Eav δὲ 
ἁμαρτήσῃ ὁ ὁ ἀδελφός σου, ὕπαγε ἔλεγξον αὐτὸν μεταξὺ 
σοῦ καὶ αὐτοῦ μόνου. ἐάν σου ἀκούσῃ, — τὸν 
16 ἀδελφόν σου: ἐὰν δὲ μὴ ἀκούσῃ, παράλαβε “pera σοῦ 
ἔτι ἕνα ἢ δύο", ἵνα ἐπὶ στόματος AYO MAPTYPWN ἢ τριῶν 
17 CTAOH πᾶν ‘prima’ ἐὰν δὲ παρακούσῃ αὐτῶν, εἰπὸν τῇ ἐκ- 
κλησίᾳ: ἐὰν δὲ καὶ τῆς ἐκκλησίας παρακούσῃ, ἔστω σοι 
ι8 ὥσπερ ὁ ἐθνικὸς καὶ ὁ τελώνης. ᾿Αμὴν λέγω 
ὑμῖν, ὅσα ἐὰν δήσητε ἐπὶ τῆς γῆς ἔσται δεδεμένα ἐν 
οὐρανῷ καὶ ὅσα ἐὰν λύσητε ἐπὶ τῆς γῆς ἔσται λελυμένα 
19 ἐν οὐρανῷς Πάλιν [ἀμὴν] λέγω ὑμῖν ὅτι ἐὰν δύο συμ- 
φωνήσωσιν ἐξ ὑμῶν ἐπὶ τῆς γῆς περὶ παντὸς πράγματος 
οὗ ἐὰν αἰτήσωνται, γενήσεται αὐτοῖς παρὰ τοῦ πατρός 
20 μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς. οὗ γάρ εἰσιν δύο ἢ τρεῖς συνηγμέ- 
νοι εἰς τὸ ἐμὸν ὄνομα, ἐκεῖ εἰμὲ ἐν μέσῳ αὐτῶν. 
2x Τότε προσελθὼν ὁ Πέτρος εἶπεν [αὐτῷ] Κύριε, ποσάκις 
ἁμαρτήσει εἰς ἐμὲ ὁ ἀδελφός μου καὶ ἀφήσω αὐτῷ ; ἕως & 
22 πτάκις; λέγει αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς Οὐ λέγω σοι ἕως ἑπτάκις ἀλλὰ 
23 ἕως ἑβδομηκοντάκις ἑπτά. Διὰ τοῦτο ὡμοιώθη ἡ βασιλεία 
τῶν οὐρανῶν ἀνθρώπῳ βασιλεῖ ὃς ἠθέλησεν συνᾶραι λό- 
24 γον μετὰ τῶν δούλων αὐτοῦ: ἀρξαμένου δὲ αὐτοῦ συναΐί- 
ρειν προσήχθη εἷς αὐτῷ ὀφειλέτης μυρίων ταλάντων. 
25 μὴ ἔχοντος δὲ αὐτοῦ ἀποδοῦναι ἐκέλευσεν αὐτὸν ὁ κύριος 
πραθῆναι καὶ τὴν γυναῖκα καὶ τὰ τέκνα καὶ πάντα ὅσα ἔχει 
:6 καὶ ἀποδοθῆναι. πεσὼν οὖν ὁ δοῦλος προσεκύνει αὐτῷ 
λέγων Μακροθύμησον ἐπ᾽ ἐμοί, καὶ πάντα ἀποδώσω σοι. 
27 σπλαγχνισθεὶς δὲ ὁ κύριος τοῦ δούλου [ἐκείνου] ἀπέλυσεν 
28 αὐτόν, καὶ τὸ δάνιον ἀφῆκεν αὐτῷ. ἐξελθὼν δὲ ὁ δοῦλος 
ἐκεῖνος εὗρεν ἕνα τῶν συνδούλων αὐτοῦ ὃς ὥφειλεν αὐτῷ 
ἑκατὸν δηνάρια, καὶ κρατήσας αὐτὸν ἔπνιγεν λέγων ᾿Από- 
29 δὸς εἴ τι ὀφείλεις. πεσὼν οὖν ὁ σύνδουλος αὐτοῦ παρεκά- 
λει αὐτὸν λέγων Μακροθύμησον ἐπ᾽ ἐμοί, καὶ ἀποδώσω 
30 σοι. ὁ δὲ οὐκ ἤθελεν, ἀλλὰ ἀπελθὼν ἔβαλεν αὐτὸν εἰς 


σοῦ 


42. 


44 KATA MA@@AION XVIII XIX 


Ν σ > - » eo * 
φυλακὴν ἕως ἀποδῷ τὸ ὀφειλόμενον. ἰδόντες οὖν οἱ σύν- 31 
> ‘ ⸗ 

δουλοι αὐτοῦ τὰ γενόμενα ἐλυπήθησαν σφόδρα, καὶ ἐλ- 

, 4 a “ 
θόντες διεσάφησαν τῷ κυρίῳ ἑαυτῶν πάντα τὰ γενόμενα. 

, , σάτα ε , > -“ , 7 A 
ToTs προσκαλεσάμενος αὐτὸν ὁ κύριος αὐτοῦ λέγει αὐτῷ 32 

a ‘ A * > a 
Δοῦλε πονηρέ, πᾶσαν τὴν ὀφειλὴν ἐκείνην ἀφῆκά cot, 
3 \ * * > * Ν Ἀ > ~ ‘ ’ 
ἐπεὶ παρεκάλεσας με: οὐκ ἔδει καὶ σὲ ἐλεῆσαι τὸν σύν- 33 
δουλό ε 2 Ν rE ᾿ Α 2 ‘ ε , 
ov σου, ὡς κἀγὼ σὲ ἠλέησα; καὶ ὀργισθεὶς ὁ κύριος x4 

> “ , o. 4 “ - σ e > -“ 
αὐτοῦ παρέδωκεν αὐτὸν τοῖς βασανισταῖς ἕως [οὗ] ἀποδῷῦ 

a ὟΣ * Ὁ ν ε , ε » , ᾿ 
πᾶν τὸ οφειλόμενον. Οὕτως καὶ ὁ πατήρ μου ὁ οὐράνιος 35 

δ ca ‘\ > 2 ΄“ - - 

ποιήσει ὑμῖν ἐὰν μὴ ἀφῆτε ἕκαστος τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ ἀπὸ 
τῶν καρδιῶν ὑμῶν. 


Lal 


Kat ἐγένετο ὅτε ἐτέλεσεν ὁ ᾿Ιησοῦς τοὺς λόγους τού- 
2 > A -“ ’ 2 > oe 
τους, μετῆρεν ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας καὶ ἦλθεν εἰς τὰ ὅρια 
Ὁ * ’ a? / — 2 ’ δ Ἂς 
τῆς Ιουδαίας πέραν τοῦ Ἰορδάνου. καὶ ἠκολούθησαν αὐτῷ 2 
2 ⸗ ae ΄ ? ee Bae. 
ὄχλοι πολλοί, καὶ ἐθεράπευσεν αὐτοὺς ἐκεῖ. 
‘ a 3. A “ , 9i.% ΕῚ 
Καὶ προσῆλθαν αὐτῷ Φαρισαῖοι πειράζοντες αὐτὸν καὶ 3 
a a > “- 4 
λέγοντες Ei ἔξεστιν ἀπολῦσαι τὴν γυναῖκα αὐτοῦ κατὰ 
bed 27 4 ay Ἂν Ν 3 ϑ Ῥ “ 
πᾶσαν αἰτίαν; ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν Οὐκ ἀνέγνωτε ὅτι « 
ὁ κτίσας ἀπ᾽ ἀρχῆς ἄροεν Kal ΘΗ͂ΛΥ ἐποίησεν ayTOYC 
καὶ εἶπεν “ENeka τούτου κἀτὰλείψει ἄνθρωπος TON 5 
TIATEPA KAl τὴν μητέρὰ Kal KOAAHOHCETAI TH γυνδικὶ 
AYTOY, KAI ECONTAI οἱ AYO εἰς CAPKA MIAN; ὥστε οὐκέτι 6 
εἰσὶν δύο ἀλλὰ σὰρξ μία: ὃ οὖν ὁ θεὸς συνέζευξεν avOpw- 
πος μὴ χωριζέτω. λέγουσιν αὐτῷ Τί οὖν Μωυσῆς ἐνετείλα- 
αὐτήν το δοΐνδι BIBAION ἀποοτδοίογ Kal ἀπολῦζοδι ἴ ; λέγει 8 
ΕῚ a σ * A Ν , ε “ > * 
αὐτοῖς ὅτι Μωυσῆς πρὸς τὴν σκληροκαρδίαν ὑμῶν ἐπέ- 


i | 


can ° * ‘ »"Ἥ ε 2 ee ”~ XQ > 
τρεψεν ὑμῖν ἀπολῦσαι Tas γυναῖκας ὑμῶν, ar ἀρχῆς δὲ οὐ 
, “ ry 7 δὲ ca “΄ a aA > , 4 
γέγονεν οὕτως. λέγω δὲ ὑμῖν Cre Us av ἀπολύσῃ τὴν γυ- 9 
a > “ 5 4h ’ Ἀ , * - ψε 
ναῖκα αὐτοῦ μὴ ἐπὶ πορνείᾳ καὶ γαμήσῃ ἄλλην μοιχᾶται. 
, a. δὰ e ’ > φῳ > ‘ ε > “ ᾽ 
λέγουσιν αὐτῷ οἱ μαθηταί Ei οὕτως ἐστὶν ἡ αἰτία τοῦ ἀν- 10 


* λέγω δὲ ὑμῖν, ὃς ἂν ἀπολύσῃ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ παρεκτὸς λόγου πορνείας, ποιεῖ αὐτὴν μοιχευθῆναι, 
καὶ ὁ ἀπολελυμένην γαμήσας μοιχᾶται. 


XIX. KATA MA@@AION 45 
τι θρώπου μετὰ τῆς γυναικός, οὐ συμφέρει γαμῆσαι. ὁ δὲ εἷ- 
πεν αὐτοῖς Οὐ πάντες χωροῦσι τὸν λόγον, ἀλλ᾽ οἷς δέδοται. 
12 εἰσὶν γὰρ εὐνοῦχοι οἵτινες ἐκ κοιλίας μητρὸς ἐγεννήθησαν 
οὕτως, καὶ εἰσὶν εὐνοῦχοι οἵτινες εὐνουχίσθησαν ὑπὸ τῶν 
ἀνθρώπων, καὶ εἰσὶν εὐνοῦχοι οἵτινες εὐνούχισαν ἑαυτοὺς 
διὰ τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν. 6 δυνάμενος χωρεῖν χω- 
ρεΐτω. 
13 Tore προσηνέχθησαν αὐτῷ παιδία, ἵνα τὰς χεῖρας 
ἐπιθῇ αὐτοῖς καὶ προσεύξηται: οἱ δὲ μαθηταὶ ἐπετίμησαν 
14 αὐτοῖς. ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν * “Adere τὰ παιδία καὶ μὴ 
κωλίετε αὐτὰ ἐλθεῖν πρός με, τῶν γὰρ τοιούτων ἐστὶν 
15 ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν. καὶ ἐπιθεὶς τὰς χεῖρας αὐτοῖς 
ἐπορεύθη ἐκεῖθεν. 
16 Kai ἰδοὺ εἷς προσελθὼν αὐτῷ εἶπεν Διδάσ--αλε, τί 
17 ἀγαθὸν ποιήσω ἵνα σχῶ ζωὴν αἰώνιον; ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ 
Τί με ἐρωτᾷς περὶ τοῦ ἀγαθοῦ; εἷς ἐστὶν ὁ ἀγαθός" εἰ δὲ 
18 θέλεις εἰς τὴν ζωὴν εἰσελθεῖν, τήρει" τὰς ἐντολάς. "λέγει 
αὐτῷ Ποίας; ὁ δὲ Ἰησοῦς “ἔφη Τό Oy φονεύσεις, ΟΥ̓ 
19 Μοιχεύςεις, ΟΥ̓ κλέψεις, ΟΥ̓ ψεγλομάρτγρήςεις, Tima 
τὸν πτέρὰ κἀὶ τὴν μητέρὰ, καί ᾿Αγὰπήρςεις TON 
20 Πληοίον COY ὧς CEAYTON. λέγει αὐτῷ ὁ νεανίσκος 
ot “Ταῦτα πάντα᾽ ἐφύλαξα" τί ἔτι ὑστερῶ ; “ἔφη αὐτῷ ὁ Ἰη- 
cots Ei θέλεις τέλειος εἶναι, ὕπαγε πώλησόν σου τὰ ὑπάρ- 
χοντα καὶ δὸς [τοῖς] πτωχοῖς, καὶ ἕξεις θησαυρὸν ἐν οὐρανοῖς, 
22 καὶ δεῦρο ἀκολούθει μοι. ἀκούσας δὲ ὁ νεανίσκος τὸν 
λόγον [τοῦτον] ἀπῆλθεν λυπούμενος, ἦν γὰρ ἔχων κτήματα 
23 πολλά, Ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ 
᾿Αμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι πλούσιος δυσκόλως εἰσελεύσεται εἰς 
24 τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν" πάλιν δὲ λέγω “ὑμῖν, εὐκοπώ.- 
τερόν ἐστιν κάμηλον διὰ τρήματος ῥαφίδος "εἰσελθεῖν ἣ 
25 πλούσιον" εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ. ἀκούσαντες δὲ 
οἱ μαθηταὶ ἐξεπλήσσοντο σφόδρα λέγοντες Τίς ἄρα δύ- 
26 ναται σωθῆναι; ἐμβλέψας δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς Παρὰ 
4 


αὐτοὶ 


ἀδελφοὺς ἢ... 
ο ἀγροὺς ἢ οἰκίας 


αὐτοῖς 


ἡμῖν αὐτοὺς 


46 KATA ΜΆΘΘΑΙΟΝ XIX XK 


, - 36.» ’ > ‘ ‘ a ‘ 
ἀνθρώποις τοῦτο ἀδύνατόν ἐστιν, Tapa δὲ θεῷ TIANTA Ay- 
, δια 
NOTA. Tore ἀποκριθεὶς ὁ Πέτρος εἶπεν αὐτῷ 
» Avs a > , ⸗ ‘ > , , , 
Ἰδοὺ ἡμεῖς ἀφήκαμεν πάντα καὶ ἠκολουθήσαμέν σοι" τί 
* * ca ε x ? a > > a > 4 , 
ἄρα ἔσται ἡμῖν; ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς ᾿Αμὴν λέγω 
ca * ε “-“ 4... , , > 2 * 
υμῖν ὅτι ὑμεῖς οἱ ἀκολουθήσαντές μοι ἐν τῇ παλινγενεσίᾳ, 
σ “- 2 
ὅταν καθίσῃ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐπὶ θρόνου δόξης αὐτοῦ, 
’ eal Gk “ἔς -ϑἢ τὰν" ἐς Ῥ , , ‘ 
καθήσεσθε καὶ "ὑμεῖς" ἐπὶ δώδεκα θρόνους κρίνοντες τὰς 
δώδεκα φυλὰς τοῦ ᾿Ισραήλ. καὶ πᾶς ὅστις ἀφῆκεν "οἰκίας 
3 a 
ἢ ἀδελφοὺς ἢ ἀδελφὰς ἢ πατέρα ἢ μητέρα ἢ τέκνα ἢ 
᾽ .  σ ἌΣ δ δ’ , , 
ἀγροὺς ἕνεκεν τοῦ ἐμοῦ ὀνόματος, πολλαπλασίονα λήμ- 
ψεται καὶ ζωὴν αἰώνιον κληρονομήσει. Πολλοὶ δὲ ἔσονται 
πρῶτοι ἔσχατοι καὶ ἔσχατοι πρῶτοι. ὍὉμοία γάρ ἐστιν 
ε ΄ a — a > , > ΄ “ 
ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν ἀνθρώπῳ οἰκοδεσπότῃ ὅστις 
262 ¢ ‘ , > vis > \ > A 
ἐξῆλθεν ἅμα πρωὶ μισθώσασθαι ἐργάτας εἰς τὸν ἀμπελῶνα 
αὐτοῦ: συμφωνήσας δὲ μετὰ τῶν. ἐργατῶν ἐκ δηναρίου 
τὴν ἡμέραν ἀπέστειλεν αὐτοὺς εἰς τὸν ἀμπελῶνα αὐτοῦ. 
— a ‘ Ἀ , σ > ” ε “ 39 - 
καὶ ἐξελθὼν περὶ τρίτην ὥραν εἶδεν ἄλλους ἑστῶτας ἐν τῇ 
a Ae - 
ἀγορᾷ ἀργούς: καὶ ἐκείνοις εἶπεν Ὕπαγετε καὶ ὑμεῖς εἰς 
‘ > a“ Ν a 2X > ’ , ca ε ἂν 
τὸν ἀμπελῶνα, καὶ ὃ ἐὰν ἦ δίκαιον δώσω ὑμῖν’ οἱ δὲ 
ἀπῆλθον. πάλιν [δὲ] ἐξελθὼν περὶ ἕκτην καὶ ἐνάτην wpav 
9 tA ε , ‘ * A ε , , ‘ φ 
ἐποίησεν ὡσαύτως. περὶ δὲ τὴν ἑνδεκάτην ἐξελθὼν εὗρεν 
ἄλλους ἑστῶτας, καὶ λέγει αὐτοῖς Τί ὧδε ἑστήκατε ὅλην 
‘ ε > * , 7 A ¢ * ‘ , « > 
τὴν ἡμέραν ἀργοί; λέγουσιν αὐτῷ “Ore οὐδεὶς ἡμᾶς ἐμι- 
/ , > - ε ΄’ δ: 6 “ > ‘ ? 
σθώσατο: λέγει αὐτοῖς Ὕπαγετε καὶ ὑμεῖς εἰς τὸν ἀμπε- 
aA a“ > 2* 
λῶνα. ὀψίας δὲ γενομένης λέγει ὁ κύριος τοῦ ἀμπελῶνος 


— > a ΄ ‘ 4 , es Wear 
τῷ ἐπιτρόπῳ αὐτοῦ Καλεσον τοὺς ἐργάτας καὶ ἀπόδος 
μι > -“ a ΄ 
τὸν μισθὸν ἀρξάμενος ἀπὸ τῶν ἐσχάτων ἕως τῶν πρώ- 
, 
των. ἐλθόντες δὲ of περὶ τὴν ἑνδεκάτην ὥραν ἔλαβον ava 
8 ⸗ —* θό ε a Φ @ a , 
ἡνάριον. καὶ ἐλθόντες οἱ πρῶτοι ἐνόμισαν ὅτι πλεῖον λήμ- 
Ν ‘ > 
Wovra καὶ ἔλαβον [τὸ] ἀνὰ δηνάριον καὶ αὐτοί λαβόν- 
δὲ — * a > ὃ , , Φ 
τες δὲ ἐγόγγυζον κατὰ τοῦ οἰκοδεσπότου λέγοντες Οὗτοι 
οἱ ἔσχατοι μίαν ὥραν ἐποίησαν, καὶ ἴσους “αὐτοὺς ἡμῖν. 
, ἴω , - 
ἐποίησας τοῖς βαστάσασι τὸ βάρος τῆς ἡμέρας Kal τὸν 


27 


28 


30 


3 
4 
5 


a 


μ 


9 


Io 
Ir 


12 


ΧΧ “ ΚΑΤᾺ ΜΑΘΘΑΙ͂ΟΝ 47 
13 καύσωνα. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς ἑνὶ αὐτῶν εἶπεν᾽ Ἑταῖρε, οὐκ a- 
14 δικῶ σε οὐχὶ δηναρίου συνεφώνησάς μοι; ἄρον τὸ σὸν 

καὶ ὕπαγε: θέλω “SE τούτῳ τῷ ἐσχάτῳ δοῦναι ὡς καὶ σοί: 
15 οὐκ ἔξεστίν μοι ὃ θέλω ποιῆσαι ἐν τοῖς ἐμοῖς; ἢ ὁ ὀφθαλ.- 
16 μός σου πονηρός ἐστιν ὅτι ἐγὼ ἀγαθός εἰμι; Οὕτως ἔσον- 

ται οἱ ἔσχατοι πρῶτοι καὶ οἱ πρῶτοι ἔσχατοι." 


17. “Μέλλων δὲ ἀναβαίνειν Ἰησοῦς" εἰς Ἱεροσόλυμα παρέλα- 
Bev τοὺς δώδεκα [μαθητὰς] κατ᾽ ἰδίαν, καὶ ἐν τῇ ὁδῷ εἶπεν 

18 αὐτοῖς ᾿Ιδοὺ ἀναβαίνομεν εἰς Ιεροσόλυμα, καὶ ὁ υἱὸς τοῦ 
ἀνθρώπου παραδοθήσεται τοῖς ἀρχιερεῦσιν καὶ γραμματεῦ- 

‘ - —8 , * — 

19 σιν, καὶ κατακρινοῦσιν αὐτὸν [θανάτῳ], καὶ παραδώσουσιν 
αὐτὸν τοῖς ἔθνεσιν εἰς τὸ ἐμπαῖξαι καὶ μαστιγῶσαι καὶ 
σταυρῶσαι, καὶ τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ "ἐγερθήσεται". 

290 ἘΤότεπροσῆλθεν αὐτῷ ἡ μήτηρ τῶν υἱῶν Ζεβεδαίου μετὰ 
τῶν υἱῶν αὐτῆς προσκυνοῦσα καὶ αἰτοῦσά τι "ἀπ᾽ αὐτοῦ. 

οι 0 δὲ εἶπεν αὐτῇ Τί θέλεις; "λέγει αὐτῷ" Εἰπὲ ἵνα 
καθίσωσιν οὗτοι οἱ δύο υἱοί μου εἷς ἐκ δεξιῶν καὶ εἷς ἐξ 

22 εὐωνύμων σου ἐν τῇ βασιλείᾳ σου. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ 
Ἰησοῦς εἶπεν Οὐκ οἴδατε τί αἰτεῖσθε: δύνασθε πιεῖν τὸ 
ποτήριον ὃ ἐγὼ μέλλω πίνειν; λέγουσιν αὐτῷ Δυνάμεθα. 

,ὕ » - ‘ x * ⸗ , s Ν ΄ 

33 λέγει αὐτοῖς Τὸ μὲν ποτήριόν μου πίεσθε, τὸ δὲ καθίσαι 
ἐκ δεξιῶν μου καὶ ἐξ εὐωνύμων οὐκ ἔστιν ἐμὸν * δοῦναι, 
᾿ » ε , e ‘ “ * ‘ » ΄ 

24 ἀλλ᾽ οἷς ἡτοίμασται ὑπὸ τοῦ πατρός pov. καὶ ἀκού- 

:5 σαντες οἱ δέκα ἠγανάκτησαν περὶ τῶν δύο ἀδελφῶν. ὁ δὲ 
Ἰησοῦς προσκαλεσάμενος αὐτοὺς εἶπεν Οἴδατε ὅτι οἱ ap- 

- - ΄ p.m * e , 
xovres τῶν ἐθνῶν κατακυριεύουσιν αὐτῶν Kai οἱ μεγάλοι 

26 κατεξουσιάζουσιν αὐτῶν. οὐχ οὕτως ἐστὶν ἐν ὑμῖν: ἀλλ᾽ ὃς 
ἂν θέλῃ “ἐν ὑμῖν μέγας" γενέσθαι ἔσται ὑμῶν διάκονος, 

:) καὶ ὃς ἂν θέλῃ "ἐν ὑμῖν εἶναι" πρῶτος ἔσται ὑμῶν δοῦλος" 

28 ὥσπερ ὃ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἦλθεν διακονηθῆναι ἀλλὰ 
διακονῆσαι καὶ δοῦναι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ λύτρον ἀντὶ πολλῶν, 


[ἐγὼ] 
«πα 20,18 
“πολλοὶ γάρ εἰσιν 
κλητοὶ 


ὀλέγοι δὲ 
~ * 


Καὶ ἀνοβεδωσ δ 
"Ingots 


ἢ δὲ εἶπεν 


μέγας ἐν ὑμῖν 
εἶναι ὑμῶν 


Ap. 


υἱὲ 


42. 


ἀγετέ 


48 KATA ΜΑΘΘΑΙΟΝ XX XXI 


Καὶ ἐκπορευομένων αὐτῶν ἀπὸ Ἰερειχὼ ἠκολούθησεν 
αὐτῷ ὄχλος πολύς. καὶ ἰδοὺ δύο τυφλοὶ καθήμενοι παρὰ 
\ eas > , ‘@ > a ΄ » , 
τὴν ὁδόν, ἀκούσαντες ὅτι “Ingots παράγει, ἔκραξαν λέγον- 
τες Κύριε, ἐλέησον ἡμᾶς, ‘vids’ Δαυείδ. ὁ δὲ ὄχλος ἐπετί- 
pyoev αὐτοῖς ἵνα σιωπήσωσιν" οἱ δὲ μεῖζον ἔκραξαν λέ- 
γοντες Κύριε, ἐλέησον ἡμᾶς, "υἱὸς" Δαυείδ’ καὶ στὰς 
[6] Ἰησοῦς ἐφώνησεν αὐτοὺς καὶ εἶπεν Τί θέλετε ποιήσω 
ὑμῖν; λέγουσιν αὐτῷῃ Κύριε, ἵνα ἀνοιγῶσιν οἱ ὀφθαλμοὶ 
Cc. «ὦ * ΡΣ ΒΝ. “a ud a“ > , 
ἡμῶν. σπλαγχνισθεὶς δὲ ὁ Ἰησοῦς ἥψατο τῶν ὀμμάτων 
> “Ἢ A > , —— ee , SO: 
αὐτῶν, καὶ εὐθέως ἀνέβλεψαν καὶ ἠκολούθησαν αὐτῷ. 

Καὶ ὅτε ἤγγισαν εἰς Ἱεροσόλυμα καὶ ἦλθον εἰς Βηθ- 
φαγὴ εἰς τὸ Ὄρος τῶν ᾿Ελαιῶν, τότε Ἰησοῦς ἀπέστειλεν 
δύο μαθητὰς λέγων αὐτοῖς Πορεύεσθε εἰς τὴν κώμην τὴν 
κατέναντι ὑμῶν, καὶ εὐθὺς εὑρήσετε ὄνον δεδεμένην καὶ 
πῶλον μετ᾽ αὐτῆς" λύσαντες ᾿ἀγάγετέ᾽ μοι. καὶ ἐάν τις 
ὑμῖν εἴπῃ τι, ἐρεῖτε ὅτι Ὃ κύριος αὐτῶν χρείαν ἔχει" 
> 4 Ν > ”~ > 7 ~ x , σ 
εὐθὺς δὲ ἀποστελεῖ αὐτούς. Τοῦτο δὲ γέγονεν ἵνα πλη- 
ρωθῇ τὸ ῥηθὲν διὰ τοῦ προφήτου λέγοντος 

Eimate tH θγγὰτρὶ Σιών 
, 
᾿ΙδοΥ ὁ BaciAeyc coy ἔρχετδί col 
TIPAYC KAI ἐπιβεδβηκὼς ἐπὶ ὄνον 
ῃ a εν ε ἢ 
KAl ἐπὶ πῶλον YION ὑποζυγιου. 
Πορευθέντες δὲ οἱ μαθηταὶ καὶ ποιήσαντες καθὼς συνέ- 
aie ree a - —— — a ΝΥ 
ταξεν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς ἤγαγον τὴν ὄνον καὶ τὸν πῶλον, καὶ 
— >? 7 A Ne , ΜΌΝ , > , ᾽ 
ἐπέθηκαν ἐπ᾿ αὐτῶν τὰ ἱμάτια, καὶ ἐπεκάθισεν ἐπάνω αὐ- 
“ ε Ν * 2 * ε 2 δ Φ , 
τῶν. ὁ δὲ πλεῖστος ὄχλος ἔστρωσαν ἑαυτῶν τὰ ἱμάτια 
ἐν τῇ ὁδῷ, ἄλλοι δὲ ἔκοπτον κλάδους ἀπὸ τῶν δένδρων καὶ 
> , > a tga ε δὲ * ε 4 fe Θ. εἰς, 
ἐστρώννυον ἐν τῇ ὁδῷ. οἱ δὲ ὄχλοι οἱ προάγοντες αὐτὸν 
‘ — 2 ™ 4 
καὶ οἱ ἀκολουθοῦντες ἔκραζον λέγοντες 
‘Qoavva τῷ υἱῷ Δαυείδ’ 
Εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόμδτι Κυρίου. 
ε — — 
Ὥσαννα ἐν τοῖς ὑψίστοις. 
καὶ εἰσελθόντος αὐτοῦ εἰς ᾿Ιεροσόλυμα ἐσείσθη πᾶσα ἡ 


29 
39 


31: 


" 


Ν 


00 


9 


19 


XXI KATA MAG®AION 49 


τ πόλις λέγουσα Tis ἐστιν οὗτος; οἱ δὲ ὄχλοι ἔλεγον Οὗτός 
ἐστιν ὁ προφήτης Ἰησοῦς ὁ ἀπὸ Ναζαρὲθ τῆς Γαλιλαίας. 


12 Καὶ εἰσῆλθεν Ἰησοῦς εἰς τὸ iepov", καὶ ἐξέβαλεν 
πάντας τοὺς πωλοῦντας καὶ ἀγοράζοντας ἐν τῷ ἱερῷ καὶ 
τὰς τραπέζας τῶν κολλυβιστῶν κατέστρεψεν καὶ τὰς κα- 

13 θέδρας τῶν πωλούντων τὰς περιστεράς, καὶ λέγει αὐτοῖς 

« — pe 7 2 
Γέγραπται “O οἶκός μογ οἶκος προςεγχῆς KAHOrice- 

14 TAl, ὑμεῖς δὲ αὐτὸν ποιεῖτε CTHAAION ληστῶν. Καὶ προσ- 
ἦλθον αὐτῷ τυφλοὶ καὶ χωλοὶ ἐν τῷ ἱερῷ, καὶ ἐθερά- 

15 πευσεν αὐτούς. ᾿Ιδόντες δὲ οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ γραμματεῖς 
τὰ θαυμάσια ἃ ἐποίησεν καὶ τοὺς παῖδας τοὺς κράζοντας 
> -“ ε -“ Ν ᾿’ ε Ν -“ en 
ἐν τῷ ἱερῷ καὶ λέγοντας ‘Qoavva τῷ υἱῷ Aaveid 
* 4 "» A > , , φ la 

16 ἠγανάκτησαν καὶ εἶπαν αὐτῷ ᾿Ακούεις τί οὗτοι λέγου- 
σιν; ὁ δὲ Ἰησοῦς λέγει αὐτοῖς Ναί: οὐδέποτε ἀνέγνωτε 
ὅτι Ἔκ CTOMATOC νηπίων KAI θηλάζόντων κάτηρ- 

, “ ~ 

17 TIC) = AINON; Καὶ καταλιπὼν αὐτοὺς ἐξῆλθεν 

ἔξω τῆς πόλεως εἰς Βηθανίαν, καὶ ηὐλίσθη ἐκεῖ. 

Πρωὶ δὲ ᾿ἐπαναγαγὼν" εἰς τὴν πόλιν ἐπείνασεν. καὶ 
ἰδὼν συκῆν μίαν ἐπὶ τῆς ὁδοῦ ἦλθεν ἐπ᾽ αὐτήν, καὶ 
Or - > . A > ‘ ’ , s , 7 A 
οὐδὲν εὗρεν ἐν αὐτῇ εἰ μὴ φύλλα μόνον, καὶ λέγει αὐτῇ 

Οὐ μηκέτι ἐκ σοῦ καρπὸς γένηται εἰς τὸν αἰῶνα" καὶ 

20 ἐξηράνθη παραχρῆμα ἡ συκῆ. καὶ ἰδόντες οἱ μαθηταὶ 
ἐθαύμασαν λέγοντες Πῶς παραχρῆμα ἐξηράνθη ἡ συκῆ; 
» ‘ νυν δὴ -“ » -“ » ‘ , ca 

ax ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς ᾿Αμὴν λέγω ὑμῖν, 
ἐὰν ἔχητε πίστιν καὶ μὴ διακριθῆτε, οὐ μόνον τὸ τῆς 
συκῆς ποιήσετε, ἀλλὰ κἂν τῷ ὄρει τούτῳ εἴπητε ἔΑρθητι 

az καὶ βλήθητι εἰς τὴν θάλασσαν, γενήσεται: καὶ πάντα 
ὅσα ἂν αἰτήσητε ἐν τῇ προσευχῇ πιστεύοντες λήμ- 
ψεσθε. 


23 Kai ἐλθόντος αὐτοῦ εἰς τὸ ἱερὸν προσῆλθαν αὐτῷ διδά- 


18 
19 


σκοντι οἱ ἀρχιερεῖς Kal of πρεσβύτεροι τοῦ λαοῦ λέγοντες 
“ - ‘ 
"Ev ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποιεῖς; καὶ τίς σοι ἔδωκεν τὴν 


τοῦ θεοῦ + 


Ap. 


ἐπανάγων 


παρ 


δύο τέκνα | καὶ 


ἀμπελῶνέ μον 


42. 


50 KATA MASGOAION ΧΧΙ 


> “ > ~ 
ἐξουσίαν ταύτην; ἀποκριθεὶς [δὲ] ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς 
, ca 2 , σ΄ 3 2% Νν s 
Ἐρωτήσω ὑμᾶς κἀγὼ λόγον ἕνα, ὃν ἐὰν εἴπητέ μοι 
κἀγὼ ὑμῖν ἐρῶ ἐν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποιῶ": τὸ βάπτι- 
\>?> ’ ΄ > > > oe ee » ’ ε 
σμα τὸ Ἰωάνου πόθεν ἦν; ἐξ οὐρανοῦ ἢ ἐξ ἀνθρώπων; οἱ 
δὲ διελογίζοντο "ἐν" ἑαυτοῖς λέγοντες Ἐὰν εἴπωμεν “EE οὐ- 
ρανοῦ, ἐρεῖ ἡμῖν Διὰ τί οὖν οὐκ ἐπιστεύσατε αὐτῷ ; 
ἐὰν δὲ εἴπωμεν Ἔξ ἀνθρώπων, φοβούμεθα τὸν ὄχλον, 
, ΄ Ν 
πάντες γὰρ ὡς προφήτην ἔχουσιν τὸν ᾿Ιωάνην" καὶ ἀπο- 
a? a 9 a 
κριθέντες τῷ ᾿Ιησοῦ εἶπαν Οὐκ οἴδαμεν. ἔφη αὐτοῖς καὶ 
αὐτός Οὐδὲ ἐγὼ λέγω ὑμῖν ἐν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα D 
yo λέγω ὑμῖν ἐν ποίᾳ ᾳ ταῦτα ποιῶ. 
Τί δὲ ὑμῖν δοκεῖ; ἄνθρωπος εἶχεν τέκνα δύο, * προσελ- 
θὼν τῷ πρώτῳ εἶπεν Τέκνον, ὕπαγε σήμερον ἐργάζου ἐν 
τῷ ᾿ἀμπελῶνι: ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν ᾿Εγώ, κύριε: καὶ 
> 3 - -“ 
οὐκ ἀπῆλθεν. προσελθὼν δὲ τῷ δευτέρῳ εἶπεν ὡσαύτως: ὁ 
? -~ 
δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν Οὐ θέλω: ὕστερον μεταμεληθεὶς ἀπῆλ- 
4 > “ , 3 4 A * * * 
θεν. τίς ἐκ τῶν δύο ἐποίησεν τὸ θέλημα τοῦ πατρός; 
“λέγουσιν Ὁ ὕστερος." λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς ᾿Αμὴν λέγω 
ὑμῖν ὅτι οἱ τελῶναι καὶ αἱ πόρναι προάγουσιν ὑμᾶς εἰς τὴν 
, -“ a > Ν > , 7 ε a“ * ε 
βασιλείαν τοῦ θεοῦ. ἦλθεν γὰρ ᾿Ιωάνης πρὸς ὑμᾶς ἐν ὁ- 
ΡΞ , * > > , — eas a 
δῷ δικαιοσύνης, καὶ οὐκ ἐπιστεύσατε αὐτῷ: οἱ δὲ τελῶναι 
ἣν ε , > , —— ε “ . oa? 208 
καὶ αἱ πόρναι ἐπίστευσαν αὐτῷ" ὑμεῖς δὲ ἰδόντες οὐδὲ μετε- 
, o cel “~ »» * 
μελήθητε ὕστερον τοῦ πιστεῦσαι αὐτῷ. Ad- 
λην παραβολὴν ἀκούσατε. “AvOpwros ἦν οἰκοδεσπό- 
> [οἱ ‘ > ΄ 
τῆς ὅστις EPYTEYCEN ἀμπελῶνὰ KAl φράγμὸν δύτῷ 
, . * 2 2. ‘ ‘ > 
περιέθηκεν KAl G@PYZEN EN δύτῷ ληνὸν Kal @KO- 
’ > a 
AGMHCEN πΎργον, καὶ ἐξέδετο αὐτὸν γεωργοῖς, καὶ ἀπε- 
δήμησεν. ὅτε δὲ ἤγγισεν ὁ καιρὸς τῶν καρπῶν, ἀπέ- 
‘ , > -“ Ν ‘ 4 »-“ " 
στειλεν τοὺς δούλους αὐτοῦ πρὸς τοὺς γεωργοὺς λαβεῖν τοὺς 
‘ > -~ 4 * ε Ν 3 , 
καρποὺς αὐτοῦ. καὶ λαβόντες of γεωργοὶ τοὺς δούλους 
αὐτοῦ ὃν μὲν ἔδειραν, ὃν δὲ ἀπέκτειναν, ὃν δὲ ἐλιθοβό- 
λησαν. πάλιν ἀπέστειλεν ἄλλους δούλους πλείονας τῶν 
> »“" ε 
πρώτων, καὶ ἐποίησαν αὐτοῖς ὡσαύτως. ὕστερον δὲ ἀπέ- 
4 > ‘ s εν» > 2 λ ’ Ἐ ’ 
στειλεν πρὸς αὐτοὺς τὸν υἱὸν αὐτοῦ λέγων Ἔντραπήσονται 


29 
320 


33 


34 


35 


30 
37 


᾿ 
XXI XXII KATA MAOOAION 51 


38 τὸν υἱόν pov. οἱ δὲ γεωργοὶ ἰδόντες τὸν υἱὸν εἶπον ἐν 
. ἑαυτοῖς Οὗτός ἐστιν ὁ κληρονόμος. δεῦτε ἀποκτείνωμεν 
39 αὐτὸν καὶ σχῶμεν τὴν κληρονομίαν αὐτοῦ: καὶ λαβόντες 
go αὐτὸν ἐξέβαλον ἔξω τοῦ ἀμπελῶνος καὶ ἀπέκτειναν. ὅταν 
οὖν ἔλθῃ ὁ κύριος τοῦ ἀμπελῶνος, τί ποιήσει τοῖς γεωργοῖς 
4 ἐκείνοις; λέγουσιν αὐτῷ Κακοὺς κακῶς ἀπολέσει αὐτούς, 
καὶ τὸν ἀμπελῶνα ἐκδώσεται ἄλλοις γεωργοῖς, οἵτινες 
ἀποδώσουσιν αὐτῷ τοὺς καρποὺς ἐν τοῖς καιροῖς αὐτῶν. 
42 λέγει αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοὺς Οὐδέποτε ἀνέγνωτε ἐν ταῖς γρα- 
φαῖς 
Λίθον ON ATTEAOKIMACAN οἱ οἰκοδομούντεο 
οὗτος ἐγενήθη εἰς κεφάλην γωνίδο' 
πὰρὰ Κγρίογ ἐγένετο ayTH, 
KAI ἔστιν BAYMACTH ἐν OPOAAMOIC ἡμῶν ; 
43 διὰ τοῦτο λέγω “ὑμῖν ὅτι" ἀρθήσεται ἀφ᾽ ὑμῶν ἡ βασιλεία 
τοῦ θεοῦ καὶ δοθήσεται ἔθνει ποιοῦντι τοὺς καρποὺς αὐτῆς. 
44 [Καὶ ὁ πεσὼν ἐπὶ τὸν λίθον τοῦτον συνθλασθήσεται:" ἐφ᾽ ὅν 


45 δ᾽ ἂν πέσῃ λικμήσει αὐτόν. “Kai ἀκούσαντες" 


οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι τὰς παραβολὰς αὐτοῦ ἔγνω- 
46 σαν ὅτι περὶ αὐτῶν λέγει: καὶ ζητοῦντες αὐτὸν κρατῆ- 
σαι ἐφοβήθησαν τοὺς ὄχλους, ἐπεὶ εἰς προφήτην αὐτὸν 
1 εἶχον. Καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς πάλιν εἶπεν ἐν 
παραβολαῖς αὐτοῖς λέγων Ὡμοιώθη ἡ βασιλεία τῶν οὐρα- 
νῶν. ἀνθρώπῳ βασιλεῖ, ὅστις ἐποίησεν γάμους τῷ υἱῷ 
3 αὐτοῦ. καὶ ἀπέστειλεν τοὺς δούλους αὐτοῦ καλέσαι τοὺς 
4 κεκλημένους εἰς τοὺς γάμους, καὶ οὐκ ἤθελον ἐλθεῖν. πάλιν 
ἀπέστειλεν ἄλλους δούλους λέγων Εἴπατε τοῖς κεκλη- 
μένοις ᾿Ιδοὺ τὸ ἄριστόν μου ἡτοίμακα, οἱ ταῦροί μου 
καὶ τὰ σιτιστὰ τεθυμένα, καὶ πάντα ἕτοιμα: δεῦτε εἰς 
5 τοὺς γάμους. οἱ δὲ ἀμελήσαντες ἀπῆλθον, ὃς μὲν εἰς τὸν 
6 ἴδιον ἀγρόν, ὃς δὲ ἐπὶ τὴν ἐμπορίαν αὐτοῦ: οἱ δὲ λοιποὶ 
κρατήσαντες τοὺς δούλους αὐτοῦ ὕβρισαν καὶ ἀπέκτειναν. 
70 δὲ βασιλεὺς ὠργίσθη, καὶ πέμψας τὰ στρατεύματα 


Ap. 


ὁ ᾿Ιησοῦς 


52 KATA ΜΑΘΘΑΙΟΝ XXII 
αὐτοῦ ἀπώλεσεν τοὺς φονεῖς ἐκείνους καὶ τὴν πόλιν αὐτῶν 

ἡ * * -“ ΄ * -“ ε Ν , 
ἐνέπρησεν. τότε λέγει τοῖς δούλοις αὐτοῦ Ὁ μὲν γάμος 8 
“ i eo τ > * ” ΄ 
ἕτοιμός ἐστιν, οἱ δὲ κεκλημένοι οὐκ ἦσαν ἄξιοι" πορεύεσθε 9 
> * * ⸗ a εὸἜ α ‘ ΄ 2 

οὖν ἐπὶ τὰς διεξόδους τῶν ὁδῶν, καὶ ὅσους ἐὰν εὕρητε 
καλέσατε εἰς τοὺς γάμους. καὶ ἐξελθόντες οἱ δοῦλοι το 
ἐκεῖνοι εἰς τὰς ὁδοὺς συνήγαγον πάντας οὗς εὗρον, πονη- 

΄ — — 
ρούς τε καὶ ἀγαθούς: καὶ ἐπλήσθη ὁ νυμφὼν ἀνακειμένων. 
εἰσελθὼν δὲ ὁ βασιλεὺς θεάσασθαι τοὺς ἀνακειμένους εἶδεν τι 
ee ᾽ > , * 8 ‘ , 
ἐκεῖ ἄνθρωπον οὐκ ἐνδεδυμένον ἔνδυμα γάμου" καὶ λέγει 12 

7. A ε “ “ * -“ θ ney \ om” * 8 , 4 

αὐτῷ ‘Eraipe, πῶς εἰσῆλθες ὧδε μὴ ἔχων ἔνδυμα γαμου; 
ὁ δὲ ἐφιμώθη. τότε ὁ βασιλεὺς εἶπεν τοῖς διακόνοις Δή- 13 

> a , * * > , — * ‘ 

σαντες αὐτοῦ πόδας καὶ χεῖρας ἐκβάλετε αὐτὸν εἰς τὸ 

, ‘ 56 , > ~ » ε ‘ ‘ ε 
σκότος τὸ ἐξώτερον: ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυ- 

‘ a νὰ * ⸗ * ‘ a 7 Ν 
γμὸς τῶν ὀδόντων. πολλοὶ γάρ εἰσιν κλητοὶ ὀλίγοι δὲ 14 
ἐκλεκτοί, 

Tore πορευθέντες οἱ Φαρισαῖοι συμβούλιον ἔλαβον :- 
΄σ A , >. , \ > , 
ὅπως αὐτὸν παγιδεύσωσιν ἐν λόγῳ. καὶ ἀποστέλλουσιν 16 

—— 3 —— s a“ « ~ , 
αὐτῷ τοὺς μαθητὰς αὐτῶν μετὰ τῶν Ἡρῳδιανῶν λέγοντας 
Διδάσκαλε, οἴδαμεν ὅτι ἀληθὴς εἶ καὶ τὴν ὁδὸν τοῦ θεοῦ ἐν 
ἀληθείᾳ διδάσκεις, καὶ οὐ μέλει σοι περὶ οὐδενός, οὐ γὰρ 
βλέπεις εἰς πρόσωπον ἀνθρώπων: εἰπὸν οὖν ἡμῖν τί σοι 17 
δοκεῖ: ἔξεστιν δοῦναι κῆνσον Καίσαρι ἢ οὔ; γνοὺς δὲ 18 
ὁ Ἰησοῦς τὴν πονηρίαν αὐτῶν εἶπεν Τί με πειράζετε, 
ὑποκριταί, ἐπιδείξατέ μοι τὸ νόμισμα τοῦ κήνσου. Ob 10 
δὲ προσήνεγκαν αὐτῷ δηνάριον. καὶ λέγει αὐτοῖς * Tivos 20 
ε > ‘ a ἀπ 26.7% 4 , , , 
ἡ εἰκὼν αὕτη καὶ ἡ ἐπιγραφή ; λέγουσιν Καίσαρος. τότε 2: 
λέγει αὐτοῖς ᾿Απόδοτε οὖν τὰ Καίσαρος Καίσαρι καὶ τὰ 
τοῦ θεοῦ τῷ θεῷ. καὶ ἀκούσαντες ἐθαύμασαν, καὶ ἀφέντες :- 
αὐτὸν ἀπῆλθαν. 

Ἔν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ προσῆλθον αὐτῷ Σαδδουκαῖοι, λέ- 23 
γοντες μὴ εἶναι ἀνάστασιν, καὶ ἐπηρώτησαν αὐτὸν λέγον- 24 

* > , , 
τες Διδάσκαλε, Μωυσῆς εἶπεν “EAN τις ἀποθάνη MH 
ΜΞ ’ > ͵ — > 2 1 
ἔχων TEKNA, eETTITAMBpEyCel ὁ AdEAMOC AYTOY THN 


XxX" “" ΚΑΤᾺ ΜΆΑΘΘΑΙΟΝ 53 


γυνδῖκὰ αὐτοῦ κἀὶ ἀνδοτήςει σπέρμα τῷ ἀλελφῷ 
25 AYTOY. ἦσαν δὲ παρ᾽ ἡμῖν ἑπτὰ ἀδελφοί: καὶ ὁ πρῶτος 
γήμας ἐτελεύτησεν, καὶ μὴ ἔχων σπέρμα ἀφῆκεν τὴν 
26 γυναῖκα αὐτοῦ τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ: ὁμοίως καὶ ὁ δεύτερος 
27 καὶ ὃ τρίτος, ἕως τῶν ἑπτά: ὕστερον δὲ πάντων ἀπέθανεν 
98. ἢ γυνή. ἐν τῇ ἀναστάσει οὖν τίνος τῶν ἑπτὰ ἔσται γυ- 
29 νή; πάντες γὰρ ἔσχον αὐτήν. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Ἰησοῦς 
εἶπεν αὐτοῖς Πλανᾶσθε μὴ εἰδότες τὰς γραφὰς μηδὲ τὴν 
30 δύναμιν τοῦ θεοῦ" ἐν γὰρ τῇ ἀναστάσει οὔτε γαμοῦσιν 
οὔτε γαμίζονται, ἀλλ᾽ ὡς ἄγγελοι ἐν τῷ οὐρανῷ εἰσίν" 
3t περὶ δὲ τῆς ἀναστάσεως τῶν νεκρῶν οὐκ ἀνέγνωτε τὸ ῥη- 
32 θὲν ὑμῖν ὑπὸ τοῦ θεοῦ λέγοντος ᾿Εγώ εἰμι ὁ θεὺς 
"ABpadm κἂὶ ὁ θεὸς ἸἸολὰκ καὶ ὁ θεὸς ᾿ἰδκώβ; 
33 οὐκ ἔστιν [ὁ] θεὸς νεκρῶν ἀλλὰ ζώντων. Καὶ ἀκούσαντες 
οἱ ὄχλοι ἐξεπλήσσοντο ἐπὶ τῇ διδαχῇ αὐτοῦ. 
3: Οἱ δὲ Φαρισαῖοι ἀκούσαντες ὅτι ἐφίμωσεν τοὺς Sad- 
35 δουκαίους συνήχθησαν ἐπὶ τὸ αὐτό. καὶ ἐπηρώτησεν εἷς 
36 ἐξ αὐτῶν νομικὸς πειράζων αὐτόν Διδάσκαλε, ποία ἐντολὴ 
37 μεγάλη ἔν τῷ νόμῳ; ὁ δὲ ἔφη αὐτῷ ᾿Αγὰπήςεις ΚΥριόν 
τὸν θεόν coy ἐν ὅλη κἀρδίδ coy Kai ἐν ὅλη TH 
38 ΨΥΧΗ͂ coy Kai ἐν GAH TH AlANOIA σου αὕτη ἐστὶν ἡ 
39 μεγάλη καὶ πρώτη ἐντολή. δευτέρα "ὁμοία "αὕτη" *Ara- 
40 πήςεις τὸν πλησίον COY ὡς ςελγτόν. ἐν ταύταις ταῖς 
δυσὶν ἐντολαῖς ὅλος ὁ νόμος κρέμαται καὶ οἱ προφῆ- 
42 ται. Συνηγμένων δὲ τῶν Φαρισαίων ἐπηρώτησεν 
42 αὐτοὺς ὁ Ἰησοῦς λέγων Τί ὑμῖν δοκεῖ περὶ τοῦ χριστοῦ; 
43 τίνος υἱός ἐστιν; λέγουσιν αὐτῷ Τοῦ Δαυείδ. λέγει αὐτοῖς 
Πῶς οὖν Δαυεὶδ ἐν πνεύματι καλεῖ “αὐτὸν κύριον" λέγων 
44 Εἶπεν Κύριος τῷ κγρίῳ Moy Κάθου ἐκ δεξιῶν MOY 
ἕως ἄν θῶ τοὺς ἐχθρούς Coy ὑποκάτω τῶν ποδῶν 
coy; 
4.5 εἰ οὖν Aaveid καλεῖ αὐτὸν κύριον, πῶς vids αὐτοῦ ἐστίν; 


46 καὶ οὐδεὶς ἐδύνατο ἀποκριθῆναι αὐτῷ λόγον, οὐδὲ ἐτόλ- 


ὁμοίως | αὐτῇ 


καὶ δυσβάστακτα 


Ap. 


μωροι καὶ 


54 KATA ΜΑΘΘΑΙΟΝ XXII XXIII 


> , a ε / 3.0, 
unoé τις ἀπ᾿ ἐκείνης τῆς ἡμέρας ἐπερωτῆσαι αὐτὸν οὐκέτι. 
* ΄ “ * A »" 
Τότε [ὁ] Ἰησοῦς ἐλάλησεν τοῖς ὄχλοις καὶ τοῖς μαθη- τ 

a > a ΄ οι Ἂς 2 , 4 > / 

ταῖς αὐτοῦ λέγων Ἐπὶ τῆς Μωυσέως καθέδρας ἐκάθισαν 2 
a“ -“ * - or Ν 
οἱ γραμματεῖς καὶ of Φαρισαῖοι. πάντα οὖν ὅσα ἐὰν εἴπω- 3 
2* a Ν ΝΨ 3 
σιν ὑμῖν ποιήσατε καὶ τηρεῖτε, κατὰ δὲ τὰ ἔργα αὐτῶν μὴ 
a J > a ᾿ 
πριεῖτε, λέγουσιν γὰρ καὶ οὐ ποιοῦσιν. δεσμεύουσιν δὲς 
΄ » τ er , ἀν εἷς — — 
φορτία βαρέα " καὶ ἐπιτιθέασιν ἐπὶ τοὺς ὥμους τῶν ἀνθρώ- 
a , — ~ 
πων, αὐτοὶ δὲ τῷ δακτύλῳ αὐτῶν ov θέλουσιν κινῆσαι 
‘ 2. δὰ an -“ 
αὐτά. πάντα δὲ τὰ ἔργα αὐτῶν ποιοῦσιν πρὸς τὸ θεαθῆναι - 

a 3 , , ‘ \ , ὁ Ὁ Ἣ 

τοῖς ἀνθρώποις: πλατύνουσι γὰρ τὰ φυλακτήρια αὐτῶν καὶ 
Ἂς, * “a ‘ 
μεγαλύνουσι τὰ κράσπεδα, φιλοῦσι δὲ τὴν πρωτοκλισίαν 6 
-“ Ν “-“ 
ἐν τοῖς δείπνοις καὶ τὰς πρωτοκαθεδρίας ἐν ταῖς συναγω- 

a Ἁ Ἁ > ‘ * > ~ ~ 
yats καὶ τοὺς aoragpous ἐν ταῖς ἀγοραῖς καὶ καλεῖσθαι 7 
ε ‘ -“ * ε , e ”~ - 
ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων Ῥαββεί. ὑμεῖς δὲ μὴ κληθῆτε 8 
ε , * ΄ — ε 
Ραββεί, εἷς γάρ ἐστιν ὑμῶν ὁ διδάσκαλος, πάντες δὲ 
ε -“ » 3.» ὦ Α , s ’ὔ ε -“ πιὸ" 
ὑμεῖς ἀδελφοί ἐστε: καὶ πατέρα μὴ καλέσητε ὑμῶν ἐπὶ ο 

- “ἢ ? , ε lal ε ‘ ε > , 
τῆς γῆς, εἷς yap ἐστιν ὑμῶν ὁ πατὴρ ὁ οὐράνιος: μηδὲ το 
Xr On 6 —X2 θ ‘ ε a > ‘ = ε 
κληθῆτε καθηγηταί, ὅτι καθηγητὴς ὑμῶν ἐστὶν εἷς ὁ χρι- 

, eas + eau, a — Ἢ 
στός: ὁ δὲ μείζων ὑμῶν ἔσται ὑμῶν διάκονος. Ὅστις δὲ {5 
ε ’ , σ΄ ’ 
ὑψώσει ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, καὶ ὅστις ταπεινώσει éav- 

Ν ε 7 ἢ » ca * * 

τὸν ὑψωθήσεται. Οὐαὶ δὲ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ 
a ε p> Ψ * ‘ , a > 

Φαρισαῖοι ὑποκριταί, ὅτι κλείετε τὴν βασιλείαν τῶν οὐρα- 


— 
~ 


a »” “- > , ε a“ ‘ > Φιι 
νῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων: ὑμεῖς γὰρ οὐκ εἰσέρχεσθε, 
δδὲ 4 9 , 2:07 : λθ a O ry Pak ee 
οὐδὲ τοὺς εἰσερχομένους ἀφίετε εἰσελθεῖν. Val ὑμῖν, 15 
a“ -“" «ε σ * ‘ 
γραμματεῖς. καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί, ὅτι περιάγετε τὴν 
θάλασσαν καὶ τὴν ξηρὰν ποιῆσαι ἕνα προσήλυτον, καὶ 
΄σ -“ > A ΄ ε “ 
ὅταν γένηται ποιεῖτε αὐτὸν υἱὸν γεέννης διπλότερον ὑμῶν. 
> Ver el ‘ a 4 — 
Οὐαὶ ὑμῖν, ὁδηγοὶ τυφλοὶ οἱ λέγοντες Ὃς ἂν ὀμόσῃ ἐν 16 
an a Oe > a δ᾽ a > ’ 9 “ -“ ΄“ 
τῷ ναῷ, οὐδέν ἐστιν, ὃς δ᾽ ἂν ὀμόσῃ ἐν τῷ χρυσῷ τοῦ 
“-“ » 4 Ν ’ id ‘ * ΕἸ cA ε 
ναοῦ ὀφείλει: μωροὶ καὶ τυφλοί, τίς γὰρ μείζων ἐστίν, ὃ 17 
‘ a ε ‘ ε ε , ‘ , , a a 
χρυσὸς ἢ ὁ ναὸς ὁ ἁγιάσας τὸν χρυσόν; Kai Ὃς avis 
> , > -“ 6 ’ δέ > a δ᾽ a > , > 
ὀμόσῃ ἐν τῷ θυσιαστηρίῳ, οὐδέν ἐστιν, ὃς δ᾽ ἂν ὀμόσῃ ἐν 
- , ~ > , 3 a~ ? * <4 Tt * ‘ a 
τῷ δώρῳ τῷ ἐπάνω αὐτοῦ ὀφείλει" ᾿ τυφλοί, τί yap μεῖζον, 


9 


XXIII KATA MA@@AION 55 
so τὸ δῶρον ἢ τὸ θυσιαστήριον τὸ ἁγιάζον τὸ δῶρον; ὃ οὖν 
ὀμόσας ἐν τῷ θυσιαστηρίῳ ὀμνύει ἐν αὐτῷ καὶ ἐν πᾶσι 
21 τοῖς ἐπάνω αὐτοῦ" καὶ ὁ ὀμόσας ἐν τῷ ναῷ ὀμνύει ἐν αὐ- 
22 τῷ καὶ ἐν τῷ "κατοικοῦντι αὐτόν: καὶ ὃ ὀμόσας ἐν τῷ 
οὐρανῷ ὀμνύει ἐν τῷ θρόνῳ τοῦ θεοῦ καὶ ἐν τῷ καθημένῳ 
23 ἐπάνω αὐτοῦ. Οὐαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑπο- 
κριταί, ὅτι ἀποδεκατοῦτε τὸ ἡδύοσμον καὶ τὸ ἄνηθον καὶ τὸ 
κύμινον, καὶ ἀφήκατε τὰ βαρύτερα τοῦ νόμου, τὴν κρίσιν 
καὶ τὸ ἔλεος καὶ τὴν πίστιν: ταῦτα δὲ ἔδει ποιῆσαι κἀκεῖνα 
24 μὴ ἀφεῖναι. ὁδηγοὶ τυφλοί, διυλίζοντες τὸν κώνωπα τὴν 
25 δὲ κάμηλον καταπίνοντες. Οὐαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ 
Φαρισαῖοι ὑποκριταί, ὅτι καθαρίζετε τὸ ἔξωθεν τοῦ ποτη- 
ρίου καὶ τῆς παροψίδος, ἔσωθεν δὲ γέμουσιν ἐξ ἁρπαγῆς 
:6 καὶ ἀκρασίας. Φαρισαῖε τυφλέ, καθάρισον πρῶτον τὸ 
ἔντος τοῦ ποτηρίου [καὶ τῆς παροψίδος, ἵνα γένηται καὶ 
27 τὸ ἐκτὸς αὐτοῦ καθαρόν. Οὐαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ 
Φαρισαῖοι ὑποκριταί, ὅτι "παρομοιάζετε᾽ τάφοις κεκονιαμέ- 
νοις, οἵτινες ἔξωθεν μὲν φαίνονται ὡραῖοι ἔσωθεν δὲ γέ- 
28 μουσιν ὀστέων νεκρῶν καὶ πάσης ἀκαθαρσίας: οὕτως καὶ 
ὑμεῖς ἔξωθεν μὲν φαίνεσθε τοῖς ἀνθρώποις δίκαιοι, ἔσωθεν 
29 δέ ἐστε μεστοὶ ὑποκρίσεως καὶ ἀνομίας. Οὐαὶ ὑμῖν, 
γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί, ὅτι οἰκοδομεῖτε τοὺς 
τάφους τῶν προφητῶν καὶ κοσμεῖτε τὰ μνημεῖα τῶν 
30 δικαίων, καὶ λέγετε Ei ἤμεθα ἐν ταῖς ἡμέραις τῶν πατέ- 
ρων ἡμῶν, οὐκ ἂν ἤμεθα αὐτῶν κοινωνοὶ ἐν τῷ αἵματι τῶν 
31 προφητῶν: wore μαρτυρεῖτε ἑαυτοῖς ὅτι υἱοί ἐστε τῶν 
32 φονευσάντων τοὺς προφήτας. καὶ ὑμεῖς "πληρώσατε" τὸ 
33 μέτρον τῶν πατέρων ὑμῶν. ὄφεις γεννήματα ἐχιδνῶν, 
Ἢ πῶς φύγητε ἀπὸ τῆς κρίσεως τῆς γεέννης; διὰ τοῦτο "ἰδοὺ" 
ἐγὼ ἀποστέλλω πρὸς ὑμᾶς προφήτας καὶ σοφοὺς καὶ 
γραμματεῖς: ἐξ αὐτῶν ἀποκτενεῖτε καὶ σταυρώσετε, καὶ 
ἐξ αὐτῶν μαστιγώσετε ἐν ταῖς συναγωγαῖς ὑμῶν καὶ 
35 διώξετε ἀπὸ πόλεως εἰς πόλιν: ὅπως ἔλθῃ ἐφ᾽ ὑμᾶς πᾶν 


42. 


πληρώσετε 


42. 


πάντα ταῦτα 


ἔρημος 


56 KATA ΜΑΘΘΑΙΟΝ XXIII XXIV 


αἷμα δίκαιον ἐκχυννόμενον ἐπὶ τῆς γῆς ἀπὸ τοῦ αἵματος 
Αβελ τοῦ δικαίου ἕως τοῦ αἵματος Ζαχαρίου υἱοῦ Bapa- 
χίου, ὃν ἐφονεύσατε μεταξὺ τοῦ ναοῦ καὶ τοῦ θυσιαστη- 
ρίου. ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἥξει “ταῦτα πάντα" ἐπὶ τὴν γενεὰν 

[ὦ > 
ταύτην. Ἱερουσαλημ, ᾿Ιερουσαλήμ, 4 ἀποκτεί- 
νουσα τοὺς προφήτας καὶ λιθοβολοῦσα τοὺς ἀπεσταλμέ- 
νους πρὸς αὐτὴν, -- ποσάκις ἠθέλησα ἐπισυναγαγεῖν τὰ 
τέκνα σου, ὃν τρόπον ὄρνις ἐπισυνάγει τὰ νοσσία [αὐτῆς] 
— — , {os > , Μ ΟΡ, en ε 
ὑπὸ τὰς πτέρυγας, καὶ οὐκ ἠθελήσατε; ἰδοὺ ἀφίετδι ὑμῖν ὁ 
3 «ε *” ca » 
οἶκος Ὑμῶν ἢ. λέγω γὰρ ὑμῖν, οὐ μή με ἴδητε ἀπ᾽ ἄρτι 
ἕως ἂν εἴπητε 

> , > , > > , ’ 
EyAorHmeénoc ὁ ἐρχόμενος ἐν ONOMaTI Kypioy. 


Kai ἐξελθὼν ὁ Ἰησοῦς ἀπὸ τοῦ ἱεροῦ ἐπορεύετο, καὶ 
προσῆλθον οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ἐπιδεῖξαι αὐτῷ τὰς οἰκοδομὰς 
τοῦ ἱεροῦ: ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς Οὐ βλέπετε 
ταῦτα πάντα; ἀμὴν λέγω ὑμῖν, οὐ μὴ ἀφεθῇ ὧδε λίθος 
ἐπὶ λίθον ὃς οὐ καταλυθήσεται. Καθημένου δὲ αὐτοῦ 
ἐπὶ τοῦ “Opous τῶν ᾿Ελαιῶν προσῆλθον αὐτῷ οἱ μαθηταὶ 

> 397 id > ‘ ca / Led μ᾿ Ν ’ 
κατ᾽ ἰδίαν λέγοντες Εἰπὸν ἡμῖν πότε ταῦτα ἔσται, καὶ τί 
τὸ σημεῖον τῆς σῆς παρουσίας καὶ συντελείας τοῦ αἰῶνος. 

* » ‘ ee a > * 2* , , 

καὶ ἀποκριθεὶς ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς Βλέπετε py tis 
— — ne ee ΄ 
ὑμᾶς πλανήσῃ: πολλοὶ γὰρ ἐλεύσονται ἐπὶ τῷ ονόματί 
, > — ε , * J 

μου λέγοντες ᾽᾿ἘἜγώ εἶμι ὁ χριστός, καὶ πολλοὺς πλανή- 
* A » , * 4 > s la 

σουσιν.. μελλήσετε δὲ ἀκούειν πολέμους Kal ἀκοὰς πολέ- 
μων: ὁρᾶτε, μὴ θροεῖσθε: Δεῖ γὰρ γενέοθδι, ἀλλ᾽ οὔπω 

» » > ‘ » ‘ 
ἐστὶν τὸ τέλος. ETEPOHCETAI yap ἔθνος ἐπὶ EONOC Kal 
BaciAela ἐπὶ BaciAciaN, καὶ ἔσονται λιμοὶ καὶ σεισμοὶ 


δώσουσιν ὑμᾶς εἴς θλίψιν καὶ ἀποκτενοῦσιν ὑμᾶς, καὶ 
ἔσεσθε μισούμενοι ὑπὸ πάντων τῶν ἐθνῶν διὰ τὸ ὄνομά 
μου. καὶ τότε CKANAAAICOHCONTAI πολλοὶ καὶ ἀλλήλους 
παραδώσουσιν καὶ μισήσουσιν ἀλλήλους: καὶ πολλοὶ ψευ- 


36 
37 


38 


* 


2 


3 


4 
5 


6 


7 


‘ , A ΄ * a > * ats , 8 
κατα τόπους TavTa δὲ ταυτα ἀρχῇ νων. τότε παρα- 9 


10 


11 


XXIV KATA MAO@QAION 57 


12 δοπροφῆται ἐγερθήσονται καὶ πλανήσουσιν πολλούς" καὶ 
διὰ τὸ πληθυνθῆναι τὴν ἀνομίαν ψυγήσεται ἡ ἀγάπη τῶν 
12 πολλῶν. ὁ δὲ ὑπομείνας εἰς τέλος οὗτος σωθήσεται. καὶ 
κηρυχθήσεται τοῦτο τὸ εὐαγγέλιον τῆς βασιλείας ἐν ὅλῃ 
τῇ οἰκουμένῃ εἰς μαρτύριον πᾶσιν τοῖς ἔθνεσιν, καὶ τότε 
15 ἥξει τὸ τέλος. “Otay οὖν ἴδητε τὸ βδέλγγμὰ τῆς 
ἐρημώσεως τὸ ῥηθὲν διὰ Δανιὴλ τοῦ προφήτου ἑστὸς 
16 ἐν τόπῳ ἁγίῳ, ὁ ἀναγινώσκων νοείτω, τότε οἱ ἐν τῇ 
17 Ἰουδαίᾳ φευγέτωσαν "εἰς τὰ ὄρη, ὁ ἐπὶ τοῦ δώματος μὴ 
18 καταβάτω ἄραι τὰ ἐκ τῆς οἰκίας αὐτοῦ, καὶ ὁ ἐν τῷ ἀγρῷ 
19 μὴ ἐπιστρεψάτω ὀπίσω ἄραι τὸ ἱμάτιον αὐτοῦ. oval δὲ 
ταῖς ἐν γαστρὶ ἐχούσαις καὶ ταῖς θηλαζούσαις ἐν ἐκείναις 
20 ταῖς ἡμέραις. προσεύχεσθε δὲ ἵνα μὴ γένηται ἡ φυγὴ 
or ὑμῶν χειμῶνος μηδὲ σαββάτῳ: ἔσται yap τότε θλίψις 
μεγάλη O14 OY γέγονεν ἀπ᾿ ἀρχῆς κόσμου ἕως τοῦ 
22 ΝΥ͂Ν οὐδ᾽ οὐ μὴ γένηται. καὶ εἰ μὴ ἐκολοβώθησαν αἱ 
ἡμέραι ἐκεῖναι, οὐκ ἂν ἐσώθη πᾶσα σάρξ: διὰ δὲ τοὺς 
23 ἐκλεκτοὺς κολοβωθήσονται αἱ ἡμέραι ἐκεῖναι. Tore ἐάν 
τις ὑμῖν εἴπῃ ᾿Ιδοὺ ὧδε ὁ χριστός ἢ Ὧδε, μὴ πιστεύσητε" 
24 ἐγερθήσονται γὰρ ψευδόχριστοι καὶ ΨΕΥΔΟΠΡΟΦΗ͂ΤΔΙ, καὶ 
AWCOYCIN CHMEIA μεγάλλ KAl τέρατὰ adore πλανᾶσθαι, 
es εἰ δυνατὸν καὶ τοὺς ἐκλεκτούς: ἰδοὺ προείρηκα ὑμῖν. 
56 ἐὰν οὖν εἴπωσιν ὑμῖν ᾿Ιδοὺ ἐν τῇ ἐρήμῳ ἐστίν, μὴ ἐξέλ- 
27 θητε" ᾿Ιδοὺ ἐν τοῖς ταμείοις, μὴ πιστεύσητε: ὥσπερ γὰρ 
ἢ ἀστραπὴ ἐξέρχεται ἀπὸ ἀνατολῶν καὶ φαίνεται ἕως 
δυσμῶν, οὕτως ἔσται κἡ παρουσία τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου" 
28 ὅπου ἐὰν ἦ τὸ πτῶμα, ἐκεῖ συναχθήσονται οἱ ἀετοί 
a9 Εὐθέως δὲ μετὰ τὴν θλίψιν τῶν ἡμερῶν ἐκείνων ὁ ἥλιος 
CKOTICOHCeTAI, κἀὶ H CEAHNH OY δώςει τὸ φέγγος 
ayTHc, Kal οἱ ἀοτέρες πεοοῦντδι ἀπὸ τοῦ OYPANOY. 
30 KAl δὶ λγνάμεις τῶν OYPAN@N εἀλεγθήςονται. καὶ 
τότε φανήσεται τὸ σημεῖον τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου ἐν 
οὐρανῷ, καὶ τότε κόψοντδι πᾶςδι. al φγλὰὶ τῆς γῆς 


πλανῆσαι 


Ap. 


58 KATA MA@@AION XXIV 


καὶ ὄψονται TON YION TOY ὀνθρώπογ ἐρχόμενον ἐπὶ 
τῶν νεφελῶν τοῦ OYPANOY pera δυνάμεως καὶ δόξης 
πολλῆς" καὶ ἀποστελεῖ τοὺς ἀγγέλους αὐτοῦ META οἄλ- 31 
7 ’ ts 

πιγγος ᾿ METAAHC, καὶ ETTICYNAZOYCIN τοὺς ἐκλεκτοὺς ad- 
τοῦ ἐκ τῶν TECCAPWN ἀνέμων ἀπ᾿ ἄκρων OYPANGDN 
ἕως [τῶν] ἄκρων δυτῶν. "Amo δὲ τῆς συκῆς 32 

, ‘ , σ΄ * ε ΄ » A , 
μάθετε τὴν παραβολήν: ὅταν ἤδη ὁ κλάδος αὐτῆς γένηται 
ἁπαλὸς καὶ τὰ φύλλα ἐκφύῃ, γινώσκετε ὅτι ἐγγὺς τὸ 
θέρος: οὕτως καὶ ὑμεῖς, ὅταν ἴδητε πάντα ταῦτα; — 33 
ὅτι ἐγγύς ἐστιν ἐπὶ θύραις. ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι οὐ μὴ 34 
παρέλθῃ ἡ yore αὕτη ἕως [av] πάντα ταῦτα γένηται. ὁ 35 
οὐρανὸς καὶ 4 γῇ παρελεύσεται, οἱ δὲ λόγοι μου οὐ μὴ 

, ‘ * a — — J 
παρέλθωσιν. Περὶ δὲ τῆς ἡμέρας ἐκείνης καὶ ὥρας 36 
οὐδεὶς οἶδεν, οὐδὲ οἱ ἄγγελοι τῶν οὐρανῶν οὐδὲ ὁ υἱός, 
εἰ μὴ ὁ πατὴρ μόνος. ὥσπερ γὰρ αἱ ἡμέραι τοῦ Nue, 37 
οὕτως ἔσται ἡ παρουσία τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου" ὡς γὰρ 38 
ἦσαν ἐν ταῖς ἡμέραις [ἐκείναις] ταῖς πρὸ τοῦ κατακλυσμοῦ 
τρώγοντες καὶ πίνοντες, γαμοῦντες καὶ γαμίζοντες, ἄχρι ἧς 
“ a > , 
ἡμέρας εἰοῆῖλθεν Νῶε εἰς τὴν κιβωτόν, καὶ οὐκ ἔγνωσαν 39 
σ΄ > e Ν 22 Lid Ν ε 
ἕως ἦλθεν ὁ κατακλυσμὸς καὶ ἦρεν ἅπαντας, οὕτως ἔσται ἡ 
παρουσία τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου. τότε ἔσονται δύο ἐν τῷ 40 
ἀγρῷ, εἷς παραλαμβάνεται καὶ εἷς ἀφίεται: δύο ἀλήθουσαι 4x 
> “- ΄ ’ * A , > ’ 
ἐν τῷ μύλῳ, μία παραλαμβάνεται καὶ μία ἀφίεται. γρη- 42 
γορεῖτε otv, ὅτι οὐκ οἴδατε ποίᾳ ἡμέρᾳ ὁ κύριος ὑμῶν 
* * - ΕῚ ΄ σ ΕῚ * ε > , 
ἔρχεται. ἐκεῖνο δὲ γινώσκετε ὅτι εἰ ἤδει ὁ οἰκοδεσπότης 43 
,’ ae ’ Ν > * a Ἀ > a 

ποίᾳ φυλακῇ ὁ κλέπτης ἔρχεται, ἐγρηγόρησεν ἄν Kal οὐκ ἂν 
εἴασεν διορυχθῆναι τὴν οἰκίαν αὐτοῦ. διὰ τοῦτο καὶ ὑμεῖς 44 

’ σ -“ Φ » “ a ε εν" 2 2 , 
γίνεσθε ἕτοιμοι, ὅτι ἡ οὐ δοκεῖτε ὥρᾳ ὁ vids τοῦ ἀνθρώπου 
» ⸗* * > Ν ε ‘ ὃ vA s , a 
ἔρχεται. Tis apa ἐστὶν ὁ πιστὸς δοῦλος καὶ φρόνιμος ὃν 45 
κατέστησεν ὃ κύριος ἐπὶ τῆς οἰκετείας αὐτοῦ τοῦ δοῦναι 
αὐτοῖς τὴν τροφὴν ἐν καιρῷ; μακάριος ὁ δοῦλος ἐκεῖνος 46 
ὃν ἐλθὼν 6 κύριος αὐτοῦ εὑρήσει οὕτως ποιοῦντα ἀμὴν 47 
λέγω ὑμῖν ὅτι ἐπὶ πᾶσιν τοῖς ὑπάρχουσιν αὐτοῦ καταστή- 


. 

XXIV XXV KATA MAO@GAION 59 
48 δει αὐτόν. ἐὰν δὲ εἴπῃ ὁ κακὸς δοῦλος ἐκεῖνος ἐν τῇ 
49 καρδίᾳ αὐτοῦ Χρονίζει μου ὃ κύριος, καὶ ἄρξηται τύπτειν 

τοὺς συνδούλους αὐτοῦ, ἐσθίῃ δὲ καὶ πίνῃ μετὰ τῶν με- 
so θυόντων, ἥξει ὁ κύριος τοῦ δούλου ἐκείνου ἐν ἡμέρᾳ ἡ οὐ 
51: προσδοκᾷ καὶ ἐν ὥρᾳ ἡ οὐ γινώσκει, καὶ διχοτομήσει αὐτὸν 

καὶ τὸ μέρος αὐτοῦ μετὰ τῶν ὑποκριτῶν Once ἐκεῖ ἔσται 
1 ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων. Τότε 
ὁμοιωθήσεται ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν δέκα παρθένοις, 
αἵτινες λαβοῦσαι τὰς λαμπάδας ἑαυτῶν ἐξῆλθον εἰς ὑπάν- 
5 τῆησιν τοῦ νυμφίου᾽΄. πέντε δὲ ἐξ αὐτῶν ἦσαν μωραὶ καὶ 
3 πέντε φρόνιμοι: ai γὰρ μωραὶ λαβοῦσαι τὰς λαμπάδας 
4 [αὐτῶν] οὐκ ἔλαβον μεθ᾽ ἑαυτῶν ἔλαιον: αἱ δὲ φρόνιμοι 
ἔλαβον ἔλαιον ἐν τοῖς ἀγγείοις μετὰ τῶν λαμπάδων 
5 ἑαυτῶν. χρονίζοντος δὲ τοῦ νυμφίου ἐνύσταξαν πᾶσαι 
6 καὶ ἐκάθευδον. μέσης δὲ νυκτὸς κραυγὴ γέγονεν ᾿Ιδοὺ ὁ 
7 νυμφίος, ἐξέρχεσθε εἰς ἀπάντησιν. τότε ἠγέρθησαν πᾶσαι 
ai παρθένοι ἐκεῖναι καὶ ἐκόσμησαν τὰς λαμπάδας ἑαυτῶν. 
8 αἱ δὲ μωραὶ ταῖς φρονίμοις εἶπαν Δότε ἡμῖν ἐκ τοῦ ἐλαίου 
9 ὑμῶν, ὅτι αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται. ἀπεκρίθησαν δὲ 
αἱ φρόνιμοι λέγουσαι Μήποτε “ov μὴ ἀρκέσῃ ἡμῖν καὶ 
ὑμῖν: πορεύεσθε μᾶλλον πρὸς τοὺς πωλοῦντας καὶ ἀγορά- 
το σατε ἑαυταῖς. ἀπερχομένων δὲ αὐτῶν ἀγοράσαι ἦλθεν ὁ 
νυμφίος, καὶ αἱ ἕτοιμοι εἰσῆλθον per’ αὐτοῦ εἰς τοὺς γάμους, 
τι καὶ ἐκλείσθη ἡ θύρα. ὕστερον δὲ ἔρχονται καὶ αἱ λοιπαὶ 
12 παρθένοι λέγουσαι Κύριε κύριε, ἄνοιξον ἡμῖν" ὁ δὲ ἀποκρι- 
13 θεὶς εἶπεν ᾿Αμὴν λέγω ὑμῖν, οὐκ οἶδα ὑμᾶς. Τρηγορεῖτε οὖν, 
14 ὅτι οὐκ οἴδατε τὴν ἡμέραν οὐδὲ τὴν ὥραν. Ὥσπερ 
γὰρ ἄνθρωπος ἀποδημῶν ἐκάλεσεν τοὺς ἰδίους δούλους καὶ 
15 παρέδωκεν αὐτοῖς τὰ ὑπάρχοντα αὐτοῦ, καὶ ᾧ μὲν ἔδωκεν 
πέντε τάλαντα ᾧ δὲ δίο ᾧ δὲ ἕν, ἑκάστῳ κατὰ τὴν ἰδίαν 
16 δύναμιν, καὶ ἀπεδήμησεν. εὐθέως πορευθεὶς ὁ τὰ πέντε 
τάλαντα λαβὼν ἠργάσατο ἐν αὐτοῖς καὶ ἐκέρδησεν ἄλλα 
ih πέντε' ὡσαύτως ὁ τὰ δύο ἐκέρδησεν ἄλλα δύο: ὁ δὲ τὸ 


inal τῆς νύμφης Ε 


πιστὺς ἧς 


60 KATA ΜΑΘΘΑΙ͂ΟΝ xxv 


ΓΙ ‘ -“ — 
ἐν λαβὼν ἀπελθὼν ὠρυξεν γῆν καὶ ἔκρυψεν τὸ ἀργύριον 
Ἀ * ε , 
τοῦ κυρίου αὐτοῦ. μετὰ δὲ πολὺν χρόνον ἔρχεται ὁ κύριος 
a ΄ cue ‘ , ΄ ον ah Ν 
τῶν δούλων ἐκείνων καὶ συναίρει λόγον μετ᾽ αὐτῶν. καὶ 
προσελθὼν ὁ τὰ πέντε τάλαντα λαβὼν προσήνεγκεν ἄλλα 
πέντε τάλαντα λέγων Κύριε, πέντε τάλαντά μοι παρέ- 
Swxas’ ἴδε ἄλλα πέντε τάλαντα ἐκέρδησα. ἔφη αὐτῷ ὁ 
κύριος αὐτοῦ Ev, δοῦλε ἀγαθὲ καὶ πιστέ, ἐπὶ ὀλίγα ἧς 
’ | oe ~ * * > Ν Ν 
πιστός, ἐπὶ πολλῶν σε καταστήσω: εἴσελθε εἰς τὴν χαρὰν 
“ * 
τοῦ κυρίου σου. προσελθὼν καὶ ὁ τὰ δύο τάλαντα εἶπεν 
, 
Κύριε, δύο τάλαντά μοι παρέδωκας" ἴδε ἄλλα δύο τάλαντα 
a , a 
ἐκέρδησα. ἔφη αὐτῷ ὁ κύριος αὐτοῦ ~ Ev, δοῦλε ἀγαθὲ καὶ 
* ————— ’ cr? — 4" -“ * 
πιστέ, ἐπὶ ολίγα ‘ns πιστός᾽, ἐπὶ πολλῶν σε καταστήσω" 
* 2 Ν ‘ a / ‘ Ν Ν 
εἴσελθε εἰς τὴν χαρὰν τοῦ κυρίου σου. προσελθὼν δὲ καὶ 
ε , 
ὁ τὸ ἕν τάλαντον εἰληφὼς εἶπεν Κύριε, ἔγνων σε ὅτι 
* * “ —— * 
σκληρὸς εἶ ἄνθρωπος, θερίζων ὅπου οὐκ ἔσπειρας καὶ συνά- 
yov ὅθεν οὐ διεσκόρπισας" καὶ φοβηθεὶς ἀπελθὼν ἔκρυψα 
‘ ’ , , -“ -“ * * ‘ ’ > A 
τὸ τάλαντόν σου ἐν TH γῇ" ἴδε ἔχεις τὸ σόν. ἀποκριθεὶς 
aor | , i. a > — * a er , 
δὲ ὁ κύριος αὐτοῦ εἶπεν αὐτῷ Πονηρὲ δοῦλε καὶ ὀκνηρέ, 
" “ ΄,» “ > ἊΝ J — > 
poets ὅτι θερίζω ὅπου οὐκ ἔσπειρα καὶ συνάγω ὅθεν ov 
* * > a“ ‘ » , * ΄“ 
διεσκόρπισα; ἔδει σε οὖν βαλεῖν τὰ ἀργύριά μου τοῖς 
, Ἄς τα ‘ | CAS Bee ig a Ν Fete! ‘ 
τραπεζείταις, καὶ ἐλθὼν ἐγὼ ἐκομισάμην ἂν τὸ ἐμὸν σὺν 
΄ ” > ee ᾽ a ‘ ΄ J * 
τόκῳ. ἄρατε οὖν ἀπ᾽ αὐτοῦ τὸ τάλαντον καὶ δότε τῷ 
* 3 , , -“ ‘ Ν ‘ * 
ἔχοντι τὰ δέκα τάλαντα" τῷ γὰρ ἔχοντι παντὶ δοθήσεται 
Ν * -“" Ν ϑυ ἣν λὰ»ν ’ * 
καὶ περισσευθήσεται: τοῦ δὲ μὴ ἔχοντος καὶ ὃ ἔχει ἀρθή- 
> > > - A ‘ . -“ -“ > * * 3X 
σεται ἀπ᾽ αὐτοῦ. καὶ τὸν ἀχρεῖον δοῦλον ἐκβάλετε εἰς τὸ 
΄ ἃ φ4 7 .“: ἊΝ ὦ ε ‘ Ms ae ‘ 
σκότος τὸ ἐξώτερον' ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθμὸς Kat ὁ Bpvypcs 
“ἢ » -“ 
τῶν ὀδόντων. Ὅταν δὲ EAOH ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώ- 
A - εἐ»ν > 3 ° 
που ἐν τῇ δόξῃ αὐτοῦ Kal πάντες οἱ ἄγγελοι MET AYTOY, 
, ΄ 9 4 ’ , > “ 4, 7 
τότε καθίσει ἐπὶ θρόνου δόξης αὐτοῦ, καὶ συναχθήσονται 
* * -“ , ‘ * ‘ > , > ‘ 
ἔμπροσθεν αὐτοῦ πάντα ta ἔθνη, καὶ ἀφορίσει αὐτοὺς 
> 
ἀπ᾽ ἀλλήλων, ὥσπερ ὁ ποιμὴν ἀφορίζει τὰ πρόβατα ἀπὸ 
A > ‘ ΄ ‘ Ν ΄ > ~ 
τῶν ἐρίφων, καὶ στήσει τὰ μὲν πρόβατα ἐκ δεξιῶν 
» , 
αὐτοῦ τὰ δὲ ἐρίφια ἐξ εὐωνύμων. τότε ἐρεῖ ὁ βα- 


Ὁ 


I 


26 


33 
34 


- 
XXV XXVI KATA MA@@AION 61 
σιλεὺς τοῖς ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ Δεῦτε, of εὐλογημένοι τοῦ 
πατρός μου, κληρονομήσατε τὴν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βα- 
35 σιλείαν ἀπὸ καταβολῆς κόσμου" ἐπείνασα γὰρ καὶ ἐδώκατέ 
μοι φαγεῖν, ἐδίψησα καὶ ἐποτίσατέ με, ξένος ἤμην καὶ 
36 συνηγάγετέ με, γυμνὸς καὶ περιεβάλετέ με, ἠσθένησα καὶ 
ἐπεσκέψασθέ με, ἐν φυλακῇ ἤμην καὶ ἤλθατε πρός με. 
37 τότε ἀποκριθήσονται αὐτῷ οἱ δίκαιοι λέγοντες Κύριε, πότε 
σε εἴδαμεν πεινῶντα καὶ ἐθρέψαμεν, } διψῶντα καὶ ἐποτί- 
38 σαμεν; πότε δέ σε εἴδαμεν ξένον καὶ συνηγάγομεν, ἢ 
39 γυμνὸν καὶ περιεβάλομεν; πότε δέ σε εἴδομεν ἀσθενοῦντα 
49 ἢ ἐν φυλακῇ καὶ ἤλθομεν πρός σε; καὶ ἀποκριθεὶς ὁ βα- 
σιλεὺς ἐρεῖ αὐτοῖς ᾿Αμὴν λέγω ὑμῖν, ἐφ᾽ ὅσον ἐποιήσατε 
ἑνὶ τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοὶ ἐποιή- 
4 Gate. τότε ἐρεῖ καὶ τοῖς ἐξ εὐωνύμων Πορεύεσθε ἀπ᾽ ἐμοῦ 
κατηραμένοι εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον "τὸ ἡτοιμασμένον" τῷ 
4: διαβόλῳ καὶ τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ: ἐπείνασα γὰρ καὶ 
οὐκ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, [καὶ] ἐδίψησα καὶ οὐκ ἐποτίσατέ 
43 με, ξένος ἤμην καὶ οὐ συνηγάγετέ με, γυμνὸς καὶ οὐ περι- 
εβάλετέ με, ἀσθενὴς καὶ ἐν φυλακῇ καὶ οὐκ ἐπεσκέψασθέ 
44 με. τότε ἀποκριθήσονται καὶ αὐτοὶ λέγοντες Κύριε, πότε 
σε εἴδομεν πεινῶντα ἣ διψῶντα ἢ ξένον ἢ γυμνὸν ἣ ἀσθενῆ 
45 ἢ ἐν φυλακῇ καὶ οὐ διηκονήσαμέν σοι; τότε ἀποκριθήσεται 
αὐτοῖς λέγων ᾿Αμὴν λέγω ὑμῖν, ἐφ᾽ ὅσον οὐκ ἐποιήσατε 
46 ἑνὶ τούτων τῶν ἐλαχίστων, οὐδὲ ἐμοὶ ἐποιήσατε. καὶ ἀπε- 
λεύσονται οὗτοι εἰς κόλασιν δἰώνιον, οἱ δὲ δίκδιοι εἰς 
ZWHN δἰώνιον. 


x ΚΑῚ ΕΓΕΝΕΤΟ ὅτε ἐτέλεσεν ὁ Ἰησοῦς πάντας τοὺς 

2 λόγους τούτους, εἶπεν τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ Οἴδατε ὅτι 

μετὰ δύο ἡμέρας τὸ πάσχα γίνεται, καὶ ὃ υἱὸς τοῦ ἀνθρώ- 

3 που παραδίδοται εἰς τὸ σταυρωθῆναι. Τότε συνή- 
δ 


Ap. | -ιδἡτοίμα- 
σεν ὃ πατήρ μου 


ὦ δ ἐν οὐ 


εἸστατῆρας + 


62 KATA ΜΑΘΘΑΙΟΝ XXVI 


ε * »“ » ε ’ * -“ ΕἸ s 
χθησαν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ of πρεσβύτεροι τοῦ λαοῦ εἰς τὴν 
>. “ lel 
αὐλὴν τοῦ ἀρχιερέως τοῦ λεγομένου Karada, καὶ συνεβου- 4 
λεύσαντο ἵνα τὸν Ἰησοῦν δόλῳ κρατήσωσιν καὶ ἀποκτεί- 
νωσιν" ἔλεγον δέ My ἐν τῇ ἑορτῇ, ἵνα μὴ θόρυβος γένη- ς 
ται ἐν τῷ λαῷ. 
Tod δὲ Ἰησοῦ γενομένου ἐν Βηθανίᾳ ἐν οἰκίᾳ Σίμωνος 6 
- A a 22 Μ > / 
τοῦ λεπροῦ, προσῆλθεν αὐτῷ γυνὴ ἔχουσα ἀλάβαστρον 7 
”~ ~ » ~ 
μύρου βαρυτίμου καὶ κατέχεεν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ 
2 ⸗ 297 * ε — 22 ΄ , 
ἀνακειμένου. ἰδόντες δὲ οἱ μαθηταὶ ἠγανάκτησαν λέγοντες 8 
Εἰς τί ἡ ἀπώλεια αὕτη; ἐδύνατο γὰρ τοῦτο πραθῆναι πολ- 9 
λοῦ καὶ δοθῆναι πτωχοῖς. ovs δὲ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς 10 
υ] X a 
n ΄ Ἁ Ν > ’ 
Τί κόπους παρέχετε τῇ γυναικί; ἔργον γὰρ καλὸν ἠργά- 
> 
σατο εἰς ἐμέ: πάντοτε yap τοὺς πτωχοὺς ἔχετε μεθ᾽ Eav- 11 
a , Τὰς Ν > * * a ‘ “ Ν , 
τῶν, ἐμὲ δὲ ov πάντοτε ἔχετε: βαλοῦσα yap αὕτη τὸ μύρον x2 
τοῦτο ἐπὶ τοῦ σώματός μου πρὸς τὸ ἐνταφιάσαι με ἐποίη- 
> ‘4 , en Lid ok ~ Ν * , 
σεν. ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ὅπου ἐὰν κηρυχθῇ τὸ εὐαγγέλιον 13 
- > ὅλ, “-“ ΄ Nar 6 la eh ὧν ’ “ 
τοῦτο ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ, ηθήσεται καὶ ὃ ἐποίησεν αὕτη 
> , —— ΄ ‘ -“ 
εἰς μνημόσυνον αὐτῆς. Τότε πορευθεὶς εἷς τῶν 14 
9 
δώδεκα, ὁ λεγόμενος ᾿Ιούδας ᾿Ισκαριώτης, πρὸς τοὺς ἀρχιε- 
a > ,ὕ , , dou > ‘ Lael ὃ ’ 
pets εἶπεν Ti θέλετέ μοι δοῦναι κἀγὼ ὑμῖν παραδώσω 15 
ε ‘ ᾿Ξ r> ’ 7 
αὐτόν; οἱ δὲ ECTHCAN «αὐτῷ TPIAKONTA ‘Aprypia. καὶ τό 
> A , , ’ > ’ ν J ‘ ou. 
ἀπὸ τότε ἐζήτει εὐκαιρίαν ἵνα αὐτὸν παραδῷ. 
Τῇ δὲ πρώτῃ τῶν ἀζύμων προσῆλθον οἱ μαθηταὶ τῷ :; 
Ἰησοῦ λέγοντες Ποῦ θέλεις ἑτοιμάσωμέν σοι φαγεῖν τὸ 
, ε Ἀ > ε * > ‘ * ‘ A “" 
πάσχα; ὁ δὲ εἶπεν Ὕπαγετε εἰς τὴν πόλιν πρὸς τὸν δεῖνα 18 
καὶ εἴπατε αὐτῷ Ὃ διδάσκαλος λέγει ὋὉ καιρός μου. 
ἐγγύς ἐστιν: πρὸς σὲ ποιῶ τὸ πάσχα μετὰ τῶν μαθητῶν 
μου. καὶ ἐποίησαν ot μαθηταὶ ὡς συνέταξεν αὐτοῖς ὁ 19 
> a Ὅν J * Η 
Ἰησοῦς, καὶ ἡτοίμασαν τὸ πάσχα. Owias δὲ 20 
, > * 3X “" ’ - 4 
γενομένης ἀνέκειτο peta τῶν δώδεκα [μαθητῶν]. καὶ ox 
»" > ΄“- 
ἐσθιόντων αὐτῶν εἶπεν ᾿Αμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι εἷς ἐξ ὑμῶν 
παραδώσει με. καὶ λυπούμενοι σφόδρα ἤρξαντο λέγειν 22 
oe , “VEN Suet , eo, ? * 
αὐτῷ εἷς ἕκαστος Μήτι ἐγώ εἰμι, κύριε; ὁ δὲ ἀποκριθεὶς 23 


xxvi ΚΑΤᾺ ΜΑΘΘΑΙῸΝ 63 


εἶπεν Ὁ ἐμβάψας per’ ἐμοῦ τὴν χεῖρα ἐν τῷ τρυβλίῳ 
24 οὗτός με παραδώσει: ὃ μὲν vids τοῦ ἀνθρώπου ὑπάγει 
καθὼς γέγραπται περὶ αὐτοῦ, οὐαὶ δὲ τῷ ἀνθρώπῳ ἐκείνῳ 
δι οὗ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδίδοται: καλὸν ἦν αὐτῷ εἰ 
25 οὐκ ἐγεννήθη ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος. ἀποκριθεὶς δὲ Ἰούδας ὁ 
παραδιδοὺς αὐτὸν εἶπεν Μήτι ἐγώ εἰμι, ῥαββεί; λέγει 
:6 αὐτῷ Xv εἶπας. ᾿Ἐσθιόντων δὲ αὐτῶν λαβὼν 
6 Ἰησοῦς ἄρτον καὶ εὐλογήσας ἔκλασεν καὶ δοὺς τοῖς 
μαθηταῖς εἶπεν Λάβετε φάγετε, τοῦτό ἐστιν τὸ σῶμά 
27 μου. καὶ λαβὼν ποτήριον [καὶ] εὐχαριστήσας ἔδωκεν αὐ- 
28 τοῖς λέγων Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες, τοῦτο γάρ ἐστιν τὸ 
δἷμά μου τῆς MAOHKHC τὸ περὶ πολλῶν ἐκχυννόμενον εἰς 
29 ἄφεσιν ἁμαρτιῶν" λέγω δὲ ὑμῖν, οὐ μὴ πίω ἀπ᾽ ἄρτι ἐκ τού- 
του τοῦ γενήματος τῆς ἀμπέλου ἕως τῆς ἡμέρας ἐκείνης 
ὅταν αὐτὸ πίνω μεθ᾽ ὑμῶν καινὸν ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ 
30 πατρός μου. Καὶ ὑμνήσαντες ἐξῆλθον εἰς τὸ 
3: Ὄρος τῶν ᾿Ελαιῶν. Τότε λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς 
Πάντες ὑμεῖς σκανδαλισθήσεσθε ἐν ἐμοὶ ἐν τῇ νυκτὶ 
ταύτῃ, γέγραπται γάρ TlatAzw τὸν ποιμένα, κἀὶ διὰ- 
32 CKOPTIICOHCONTA τὰ πρόϑατὰ THC ποίμνης" μετὰ δὲ τὸ 
33 ἐγερθῆναί με προάξω ὑμᾶς εἰς τὴν Γαλιλαίαν. ἀποκριθεὶς 
δὲ ὁ Πέτρος εἶπεν αὐτῷ Ei πάντες σκανδαλισθήσονται ἐν 
34 σοί, ἐγὼ οὐδέποτε σκανδαλισθήσομαι, ἔφη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς 
᾿Αμὴν λέγω σοι ὅτι ἐν ταύτῃ τῇ νυκτὶ πρὶν ἀλέκτορα φωνῆ- 
35 σαι τρὶς ἀπαρνήσῃ με. λέγει αὐτῷ ὁ Πέτρος Κἂν δέῃ 
με σὺν σοὶ ἀποθανεῖν, οὐ μή σε ἀπαρνήσομαι. ὁμοίως 
καὶ πάντες οἱ μαθηταὶ εἶπαν. 
36 Tore ἔρχεται μετ᾽ αὐτῶν ὁ Ἰησοῦς εἰς χωρίον λεγόμενον 
Τεθσημανείΐ, καὶ λέγει τοῖς μαθηταῖς Καθίσατε αὐτοῦ ἕως 
37 [οὗ] ἀπελθὼν ἐκεῖ προσεύξωμαι. καὶ παραλαβὼν τὸν 
Πέτρον καὶ τοὺς δύο υἱοὺς Ζεβεδαίου ἤρξατο λυπεῖσθαι καὶ 
38 ἀδημονεῖν. τότε λέγει αὐτοῖς Περίλγπός ἐετιν ἡ ΨΥχη 
MOY ἕως θανάτσυ" μείνατε ὧδε καὶ γρηγορεῖτε μετ᾽ ἐμοῦ. 


ἋΣ κ — 


προσελῥὼν 


εἰπών. πάλιν τότε 


foc Then, (2) 


“ἁμαρτωλῶν. ἐγείρεσθε ἄγωμεν: ἰδοὺ ἤγγικεν 6 παραδι- 46 


6. ΚΑΤᾺ ΜΑΘΘΑΙΟΝ XXVI 
καὶ “προελθὼν᾽ μικρὸν ἔπεσεν ἐπὶ πρόσωπον αὐτοῦ 3 
προσευχόμενος καὶ λέγων Πάτερ μου, εἰ δυνατόν ἐστιν, 
παρελθάτω ἀπ᾽ ἐμοῦ τὸ ποτήριον τοῦτο: πλὴν οὐχ ὡς ἐγὼ 
θέλω ἀλλ᾽ ὡς σύ. καὶ ἔρχεται πρὸς τοὺς μαθητὰς καὶ go 
εὑρίσκει αὐτοὺς καθεύδοντας, καὶ λέγει τῷ Πέτρῳ Οὕτως 
οὐκ ἰσχύσατε μίαν ὥραν γρηγορῆσαι μετ᾽ ἐμοῦ; γρηγορεῖτε 4x 
καὶ προσεύχεσθε, ἵνα μὴ εἰσέλθητε εἰς πειρασμόν: τὸ μὲν 
πνεῦμα πρόθυμον ἡ δὲ σὰρξ ἀσθενής. πάλιν ἐκ δευτέρου 42 
ἀπελθὼν προσηύξατο [λέγων] Πάτερ μου, εἰ οὐ δύναται 
τοῦτο παρελθεῖν ἐὰν μὴ αὑτὸ πίω, γενηθήτω τὸ θέλημά 
σου. καὶ ἐλθὼν πάλιν εὗρεν αὐτοὺς καθεύδοντας, ἦσαν 43 
γὰρ αὐτῶν οἱ ὀφθαλμοὶ βεβαρημένοι. καὶ ἀφεὶς αὐτοὺς 44 
πάλιν ἀπελθὼν προσηύξατο ἐκ τρίτου τὸν αὐτὸν λόγον 
“εἰπὼν πάλιν. tore’ ἔρχεται πρὸς τοὺς μαθητὰς καὶ λέγει 45 
αὐτοῖς Καθεύδετε λοιπὸν καὶ ἀναπαύεσθε: ἰδοὺ * ἤγγι- 
κεν 7) ὧρα καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδίδοται εἰς χεῖρας 


δούς με. Καὶ ἔτι αὐτοῦ λαλοῦντος ἰδοὺ Ἰούδας 47 
-“ a a OM 
els τῶν δώδεκα ἦλθεν καὶ μετ᾽ αὐτοῦ ὄχλος πολὺς μετὰ 
nA Ν , > ‘ a 5 , 4 , 
μαχαιρῶν καὶ ξύλων ἀπὸ τῶν ἀρχιερέων καὶ πρεσβυτέρων 
A “ ε Ν 9 ὃ oN > > * * 
τοῦ λαοῦ. ὁ δὲ παραδιδοὺς αὐτὸν ἔδωκεν αὐτοῖς σημεῖον 48 
λέγων Ὃν ἂν φιλήσω αὐτός ἐστιν: κρατήσατε αὐτόν. 
καὶ εὐθέως προσελθὼν τῷ Ἰησοῦ εἶπεν Χαῖρε, ῥαββεί: 49 
J ΓΝ €or? ἊΣ > er ae a 
καὶ κατεφίλησεν αὐτόν. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτῷ “Eraipe, 50 
ἐφ᾽ ὃ πάρει. τότε προσελθόντες ἐπέβαλον τὰς χεῖρας ἐπὶ 
‘ > * —— , 1 OW \ 9 ‘ 2 , 
τὸν Ἰησοῦν καὶ ἐκράτησαν αὐτόν. καὶ ἰδοὺ εἷς τῶν μετὰ 5: 
Ἰησοῦ ἐκτείνας τὴν χεῖρα ἀπέσπασεν τὴν μάχαιραν αὐτοῦ 
Ν Ié ‘ lol fel > , > »“ » -“ A 
καὶ πατάξας τὸν δοῦλον τοῦ ἀρχιερέως ἀφεῖλεν αὐτοῦ τὸ 
Die , x , 02 & ε if “ — * ‘ 
ὠτίον. τότε λέγει αὐτῷ ὁ ‘Ingots ᾿Απόστρεψον τὴν 5: 
μάχαιράν σου εἰς τὸν τόπον αὐτῆς, πάντες γὰρ οἱ λαβόντες 
aA ’ 
μάχαιραν ἐν μαχαίρῃ ἀπολοῦνται: ἢ δοκεῖς ὅτι οὐ δύναμαι 53 
* 
παρακαλέσαι τὸν πατέρα pov, καὶ παραστήσει μοι ἄρτι 
πλείω δώδεκα λεγιῶνας ἀγγέλων; πῶς οὖν πληρωθῶσιν ai 5ς 


XXVI KATA MA®OAION 65 


ss γραφαὶ ὅτι οὕτως δεῖ γενέσθαι; ᾿Εν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ εἶπεν 
ὁ Ἰησοῦς τοῖς ὄχλοις Ὥς ἐπὶ λῃστὴν ἐξήλθατε μετὰ 
μαχαιρῶν καὶ ξύλων συλλαβεῖν με; καθ᾽ ἡμέραν ἐν τῷ 
56 ἱερῷ ἐκαθεζόμην διδάσκων καὶ οὐκ ἐκρατήσατέ με. Todto 
δὲ ὅλον γέγονεν ἵνα πληρωθῶσιν ai γραφαὶ τῶν προφητῶν. 
Tore οἱ μαθηταὶ * πάντες ἀφέντες αὐτὸν ἔφυγον. 
:) Ὀ δὲ κρατήσαντες τὸν Ἰησοῦν ἀπήγαγον πρὸς Καιά- 
day τὸν ἀρχιερέα, ὅπου οἱ γραμματεῖς καὶ of πρεσβύτεροι 
58 συνήχθησαν. ὁ δὲ Πέτρος ἠκολούθει αὐτῷ [ἀπὸ] μακρόθεν 
ἕως τῆς αὐλῆς τοῦ ἀρχιερέως, καὶ εἰσελθὼν ἔσω ἐκάθητο 
so μετὰ τῶν ὑπηρετῶν ἰδεῖν τὸ τέλος. οἱ δὲ ἀρχιερεῖς καὶ τὸ 
συνέδριον ὅλον ἐζήτουν ψευδομαρτυρίαν κατὰ τοῦ Ἰησοῦ 
60 ὅπως αὐτὸν θανατώσωσιν, καὶ οὐχ εὗρον πολλῶν προσελ- 
θόντων ψευδομαρτύρων. ὕστερον δὲ προσελθόντες δύο 
6: εἶπαν Οὗτος ἔφη Δύναμαι καταλῦσαι τὸν ναὸν τοῦ θεοῦ 
62 καὶ διὰ τριῶν ἡμερῶν οἰκοδομῆσαι. καὶ ἀναστὰς ὃ ἀρχιε- 
ρεὺς εἶπεν αὐτῷ Οὐδὲν ἀποκρίνῃ; τί οὗτοί σου καταμαρ- 
63 τυροῦσιν; ὁ δὲ Ἰησοῦς ἐσιώπα. καὶ ὁ ἀρχιερεὺς εἶπεν 
αὐτῷ ᾿Ἐξορκίζω σε κατὰ τοῦ θεοῦ τοῦ ζῶντος ἵνα ἡμῖν 
64 εἴπῃς εἰ σὺ εἶ ὁ χριστὸς ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ. λέγει αὐτῷ 
ὁ Ἰησοῦς Σὺ "εἶπας" πλὴν λέγω ὑμῖν, ἀπ᾽ ἄρτι ὄψεσθε 
τὸν yiON τοῦ ἀνθρώπου κἀθήμενον ἐκ δεξιῶν 
τῆς λγνάμεως καὶ ἐρχύμενον ἐπὶ τῶν νεφελῶν 
6s ΤΟΥ͂ OYPANOY. τότε ὁ ἀρχιερεὺς διέρηξεν τὰ ἱμάτια 
αὐτοῦ λέγων Ἐβλασφήμησεν" τί ἔτι χρείαν ἔχομεν μαρ- 
66 τύρων; ἴδε νῦν ἠκούσατε τὴν βλασφημίαν" τί ὑμῖν δοκεῖ; 
67 οἱ δὲ ἀποκριθέντες εἶπαν “Evoxos θανάτου ἐστίν. Tore 


ἐνέπτυσαν εἰς τὸ πρόσωπον αὐτοῦ καὶ ἐκολάφισαν αὐτόν, 
68 οἱ δὲ ἐράπισαν λέγοντες Προφήτευσον ἡμῖν, χριστέ, τίς 
69 ἐστιν ὁ παίσας σε; Ὁ δὲ Πέτρος ἐκάθητο ἔξω 


ἐν τῇ αὐλῇ" καὶ προσῆλθεν αὐτῷ μία παιδίσκη λέγουσα 
go Καὶ σὺ ἦσθα μετὰ Ἰησοῦ τοῦ Ταλιλαίου: ὁ δὲ ἠρνήσατο 
γι ἔμπροσθεν πάντων λέγων Οὐκ οἶδα τί λέγεις. ἐξελθόντα 


eee ae ar, πῶ... 


εἰὁμοιάζει:- 


4 Ποντίῳε 
παραδιδοὺς 


ἀθῷον 


Ap. 


ἔδωκα 


᾿αὐτῷ | λέγεις; 


66 ΚΑΤᾺ ΜΑΘΘΑΙ͂ΟΝ XXVI XXVII 


δὲ εἰς τὸν πυλῶνα εἶδεν αὐτὸν ἄλλη καὶ λέγει τοῖς ἐκεῖ 
Οὗτος ἦν μετὰ Ἰησοῦ τοῦ Ναζωραίου: καὶ πάλιν ἠρνή- 72 
σατο μετὰ ὅρκου ὅτε Οὐκ οἶδα τὸν ἄνθρωπον. μετὰ μι- 73 
κρὸν δὲ προσελθόντες οἱ ἑστῶτες εἶπον τῷ Πέτρῳ ᾿Αλη- 
θῶς καὶ σὺ ἐξ αὐτῶν εἶ, καὶ γὰρ ἡ λαλιά σου “δῆλόν 
σε ποιεῖ: τότε ἤρξατο καταθεματίζειν καὶ ὀμνύειν ὅτι 74 
Οὐκ οἶδα τὸν ἄνθρωπον. καὶ εὐθὺς ἀλέκτωρ ἐφώνησεν" 
καὶ ἐμνήσθη ὁ Πέτρος τοῦ ῥήματος Ἰησοῦ εἰρηκότος ὅτι 7s 
Πρὶν ἀλέκτορα φωνῆσαι τρὶς ἀπαρνήσῃ με, καὶ ἐξελθὼν 
ἔξω ἔκλαυσεν πικρῶς. 

Πρωΐας δὲ γενομένης συμβούλιον ἔλαβον πάντες οἵ x 
ἀρχιερεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι τοῦ λαοῦ κατὰ τοῦ Ἰησοῦ 
ὥστε θανατῶσαι αὐτόν" καὶ δήσαντες αὐτὸν ἀπήγαγον καὶ 
παρέδωκαν “ Πειλάτῳ τῷ ἡγεμόνι. Τότε ἰδὼν 3 
Ἰούδας ὁ ‘rapadovs’ αὐτὸν ὅτι κατεκρίθη μεταμεληθεὶς 
ἔστρεψεν τὰ τριάκοντα ἀργύρια τοῖς ἀρχιερεῦσιν καὶ πρε- 


σβυτέροις λέγων Ἥμαρτον παραδοὺς αἷμα δίκαιον", οἱ 
» 

δὲ εἶπαν Τί πρὸς ἡμᾶς ; σὺ ὄψῃ. καὶ ῥίψας τὰ ἀργύρια 

> 4 ‘ > ΄ ἡ ἢ ‘ Φ᾽ ὦ e 

εἰς τὸν ναὸν ἀνεχώρησεν, καὶ ἀπελθὼν ἀπήγξατο. Οἱ 


συ » 


δὲ ἀρχιερεῖς λαβόντες τὰ ἀργύρια εἶπαν Οὐκ ἔξεστιν 
βαλεῖν αὐτὰ εἰς τὸν κορβανᾶν, ἐπεὶ τιμὴ αἵματός ἐστιν" 
συμβούλιον δὲ λαβόντες ἠγόρασαν ἐξ αὐτῶν τὸν ᾿Αγρὸν 7 
a , > ‘ a ’ Nee / Θ᾽, ‘ 
τοῦ Κεραμέως εἰς ταφὴν τοῖς ξένοις. διὸ ἐκλήθη ὁ ἀγρὸς 8 
> - > ‘ σ΄ σ΄ - , ⸗ >. 
ἐκεῖνος Aypos Αἵματος ἕως τῆς σήμερον. Tore ἐπλη- 9 
, ‘\ ε Ν WVW2 ’ »“" , ’ 
ρώθη τὸ ῥηθὲν διὰ Ἰερεμίου τοῦ προφήτου λέγοντος 
Kai ἔλδβον τὰ TPIAKONTA ἀργγριὰ, τὴν τιμὴν TOY 
TETIMHMENOY ON €ETIMHCANTO ἀπὸ γίῶν ᾿Ἰορδήλ, Kal 20 
"ἔδωκαν" AYTA εἰς TON: ἀγρὸν TOY KEpaméac, καθὰ 


ογνέταξέν μοι Kypioc. Ὁ δὲ Ἰησοὺς ἐστάθη τι 
ἔμπροσθεν τοῦ ἡγεμόνος" καὶ ἐπηρώτησεν αὐτὸν ὁ ἡγεμὼν 


, > -“ 

λέγων Σὺ εἶ ὁ βασιλεὺς τῶν ᾿Ιουδαίων ; ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς 

» 7 S ry-2 ‘ a a ‘ 

ἔφη ᾿ Σὺ 'λέγεις." καὶ ἐν τῷ κατηγορεῖσθαι αὐτὸν ὑπὸ 12 
~ > , > ΄ 

τῶν ἀρχιερέων καὶ πρεσβυτέρων οὐδὲν ἀπεκρίνατο. τότε 13 


xxvii KATA MAG@AION 67 


λέγει αὐτῷ ὁ Πειλᾶτος Οὐκ ἀκούεις πόσα cov καταμαρ- 
14 τυροῦσιν; καὶ οὐκ ἀπεκρίθη αὐτῷ πρὸς οὐδὲ ἐν ῥῆμα, ὥστε 
15 θαυμάζειν τὸν ἡγεμόνα λίαν. Κατὰ δὲ ἑορτὴν εἰώθει 
16 ὁ ἡγεμὼν ἀπολύειν ἕνα τῷ ὄχλῳ δέσμιον ὃν ἤθελον. εἶχον 
17 δὲ τότε δέσμιον ἐπίσημον λεγόμενον Βαραββᾶν. συνη- 
γμένων οὖν αὐτῶν εἶπεν αὐτοῖς ὁ Πειλᾶτος Τίνα θέλετε 
ἀπολύσω ὑμῖν, [τὸν] Βαραββᾶν ἣ ᾿Ιησοῦν τὸν λεγόμενον 
18 Χριστόν; ἤδει γὰρ ὅτι διὰ φθόνον παρέδωκαν αὐτόν. 
19 Καθημένου δὲ αὐτοῦ ἐπὶ τοῦ βήματος ἀπέστειλεν πρὸς 
αὐτὸν ἡ γυνὴ αὐτοῦ λέγουσα Μηδὲν σοὶ καὶ τῷ δικαίῳ 
ἐκείνῳ, πολλὰ γὰρ ἔπαθον σήμερον κατ᾽ ὄναρ δι᾿ αὐτόν. 
20 Οἱ δὲ ἀρχιερεῖς καὶ of πρεσβύτεροι ἔπεισαν τοὺς ὄχλους 
ἵνα αἰτήσωνται τὸν Βαραββᾶν τὸν δὲ ᾿Ιησοῦν ἀπολέσωσιν. 
ax ἀποκριθεὶς δὲ ὃ ἡγεμὼν εἶπεν αὐτοῖς Τίνα θέλετε ἀπὸ 
τῶν δύο ἀπολύσω ὑμῖν; οἱ δὲ εἶταν Τὸν Βαραββᾶν. 
2: λέγει αὐτοῖς ὁ Πειλᾶτος Τί οὖν ποιήσω Ἰησοῦν τὸν λεγό- 
23 μενον Χριστόν; λέγουσιν πάντες Σταυρωθήτω. ὁ δὲ ἔφη 
Τί γὰρ κακὸν ἐποίησεν; οἱ δὲ περισσῶς ἔκραζον λέγοντες 
24 Σταυρωθήτω. ἰδὼν δὲ ὁ Πειλᾶτος ὅτι οὐδὲν ὠφελεῖ ἀλλὰ 
μᾶλλον θόρυβος γίνεται λαβὼν ὕδωρ ἀπενίψατο τὰς χεῖρας 
“κατέναντι τοῦ ὄχλου λέγων ᾿Αθῷός εἰμι ἀπὸ τοῦ αἵμα- 
25 τὸς [τούτου ὑμεῖς ὄψεσθε. καὶ ἀποκριθεὶς πᾶς ὁ λαὸς 
εἶπεν To αἷμα αὐτοῦ ἐφ᾽ ἡμᾶς καὶ ἐπὶ τὰ τέκνα ἡμῶν. 
26 τότε ἀπέλυσεν αὐτοῖς τὸν Βαραββᾶν, τὸν δὲ ᾿Ιησοῦν φρα- 
γελλώσας παρέδωκεν ἵνα σταυρωθῇ. 
27 ‘Tore οἱ στρατιῶται τοῦ ἡγεμόνος π' wes τὸν 
Ἰησοῦν εἰς τὸ πραιτώριον συνήγαγον ἐπ᾽ αὐτὸν ὅλην τὴν 
28 σπεῖραν. καὶ ᾿ἐκδύσαντες" αὐτὸν χλαμύδα κοκκίνην περιέ- 
29 θηκαν αὐτῷ, καὶ πλέξαντες στέφανον ἐξ ἀκανθῶν ἐπέθηκαν 
ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ καὶ κάλαμον ἐν τῇ δεξιᾷ αὐτοῦ, καὶ 
γονυπετήσαντες ἔμπροσθεν αὐτοῦ ἐνέπαιξαν αὐτῷ λέγον- 
yo τες Χαῖρε, ᾿βασιλεῦ" τῶν Ιουδαίων, καὶ ἐμπτύσαντες εἰς 
αὐτὸν ἔλαβον τὸν κάλαμον καὶ ἔτυπτον εἰς τὴν κεφαλὴν 


ὁ βασιλεὺς 


“εἰς ἀπάντησιν 
αὐτου 


Ap. 


βαλόντες | AP, 


Ap. 


θεοῦ et 


68 KATA ΜΑΘΘΑΙΟΝ XXVII 


αὐτοῦ. καὶ ὅτε ἐνέπαιξαν αὐτῷ, ἐξέδυσαν αὐτὸν τὴν 3 
χλαμύδα καὶ ἐνέδυσαν αὐτὸν τὰ ἱμάτια αὐτοῦ, καὶ ἀπήγα- 
γον αὐτὸν εἰς τὸ σταυρῶσαι. Ἐξερχόμενοι δὲ 32 
b χ * a TP , aA > , 
εὗρον ἄνθρωπον Κυρηναῖον * ὀνόματι Σίμωνα" τοῦτον ἠγγά- 
ρευσαν ἵνα apy τὸν σταυρὸν αὐτοῦ. Καὶ ἐλθόντες εἰς τό- 33 
πον λεγόμενον Τολγοθά, ὅ ἐστιν Κρανίου Τόπος λεγόμε- 

» a a 2 ~ 
vos, EAWKAN αὐτῷ πιεῖν OINON μετὰ χολῆς μεμιγμένον" 34 
καὶ γευσάμενος οὐκ ἠθέλησεν πιεῖν. σταυρώσαντες δὲ 35 
αὐτὸν AIEMEPICANTO τὰ IMATIA αὐτοῦ ΓΒάλλοντεο" KAAPON, 
καὶ καθήμενοι ἐτήρουν αὐτὸν ἐκεῖ. καὶ ἐπέθηκαν ἐπάνω 3, 
τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ τὴν αἰτίαν αὐτοῦ γεγραμμένην ΟὟΤΟΣ 
ἘΣΤΙΝ ΙΗΣΟΥΣ O BASIAEYS TON ΙΟΥΔΑΙΩΝ, 
Tore σταυροῦνται σὺν αὐτῷ δύο λῃσταί, εἷς ἐκ δεξιῶν καὶ 33 
4“ 9 > , ε Ν - > , 
εἷς ἐξ εὐωνύμων. Οἱ δὲ παραπορευόμενοι ἐβλασφήμουν 39 
αὐτὸν κινοῦντες τὰς KEPAAAC AYTON καὶ λέγοντες Ὁ 40 

, — * Wer * Be 9 a a 
καταλύων τὸν ναὸν καὶ ἐν τρισὶν ἡμέραις οἰκοδομῶν, σῶσον 
σεαυτόν" εἰ υἱὸς "εἶ τοῦ θεοῦ", κατάβηθι ἀπὸ τοῦ σταυροῦ. 
ὁμοίως [καὶ] οἱ ἀρχιερεῖς ἐμπαίζοντες μετὰ τῶν γραμματέων 41 
καὶ πρεσβυτέρων ἔλεγον ἤλλλους ἔσωσεν, ἑαυτὸν οὐ δύνα- 42 

2 3X > , > , aA LM, | 
ται coca βασιλεὺς Ἰσραήλ ἐστιν, καταβάτω viv ἀπὸ 
τοῦ σταυροῦ καὶ πιστεύσομεν ἐπ᾽ αὐτόν. πέποιθεν ἐπὶ 43 
“τὸν θεόν", pycAcOw NYN εἰ θέλει aYTON’ εἶπεν γὰρ ὅτι 
Θεοῦ εἰμὶ vids. τὸ δ᾽ αὐτὸ καὶ of λῃσταὶ of συνσταυρω- 44 
θέντες σὺν αὐτῷ ὠνείδιζον αὐτόν. ᾿Απὸ δὲ 45 
ἕκτης ὥρας σκότος ἐγένετο ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν ἕως ὥρας 
> ’ὔ , . ‘A ΕἸ , σ ΕἸ ’ «> -“" a 
ἐνάτης. περὶ δὲ τὴν ἐνάτην ὥραν ἐβόησεν ὁ ‘Ingots φωνῇ 46 
μεγάλῃ λέγων “ἜἘλωί ἐλωΐ λεμὰ οἀβδαάχθδνεί; 
τοῦτ᾽ ἔστιν Θεέ ΜΟΥ θεέ MOY, TNA τί με ἐγκάτέλιπεο; 
τινὲς δὲ τῶν ἐκεῖ ἑστηκότων ἀκούσαντες ἔλεγον ὅτι 47 
Ἠλείαν φωνεῖ οὗτος. καὶ εὐθέως δραμὼν εἷς ἐξ αὐτῶν καὶ 48 
λαβὼν σπόγγον πλήσας τε OZ0YC καὶ περιθεὶς καλάμῳ 
ἐπότιζεν αὐτόν. οἱ δὲ λοιποὶ "εἶπαν, “Ades ἴδωμεν εἰ 45 


ἔρχεται Ἠλείας σώσων αὐτόν. [ἄλλος δὲ λαβὼν λόγχην 


XXVIT KATA MAOGAION 69 


ἔνυξεν αὐτοῦ τὴν πλευράν, καὶ ἐξῆλθεν ὕδωρ καὶ αἷμα. 
so ὁ δὲ Ἰησοῦς πάλιν κράξας φωνῇ μεγάλῃ ἀφῆκεν τὸ πνεῦμα, 
st Καὶ ἰδοὺ τὸ καταπέτασμα τοῦ ναοῦ ἐσχίσθη [ἀπ ἄνωθεν 
ἕως κάτω εἰς δύο, καὶ ἡ γῇ ἐσείσθη, καὶ αἱ πέτραι ἐσχίσθη- 
52 σαν, καὶ τὰ μνημεῖα ἀνεῴχθησαν καὶ πολλὰ σώματα τῶν 
53 κεκοιμημένων ἁγίων ἠγέρθησαν, καὶ ἐξελθόντες ἐκ τῶν 
μνημείων μετὰ τὴν ἔγερσιν αὐτοῦ εἰσῆλθον εἰς τὴν ἁγίαν 
ss πόλιν καὶ ἐνεφανίσθησαν πολλοῖς. Ὁ δὲ ἑκατόνταρχος 
καὶ οἱ μετ᾽ αὐτοῦ τηροῦντες τὸν Ἰησοῦν ἰδόντες τὸν σεισμὸν 
καὶ τὰ γινόμενα ἐφοβήθησαν σφόδρα, λέγοντες ᾿Αληθῶς 
ss ᾿θεοῦ vids’ ἦν οὗτος. Ἦσαν δὲ ἐκεῖ γυναῖκες πολλαὶ ἀπὸ 
μακρόθεν θεωροῦσαι, αἵτινες ἠκολούθησαν τῷ Ἰησοῦ ἀπὸ 
56 τῆς Γαλιλαίας διακονοῦσαι αὐτῷ: ἐν αἷς ἦν "Μαρία" ἡ 
Μαγδαληνὴ καὶ Μαρία ἡ τοῦ ᾿Ιακώβου καὶ "Ιωσὴηφ᾽ μήτηρ 
καὶ ἡ μήτηρ τῶν υἱῶν Ζεβεδαίου. 
5.) ὈΟΨάώς δὲ γενομένης ἦλθεν ἄνθρωπος πλούσιος ἀπὸ 
“Αριμαθαίας, τοὔνομα ᾿Ιωσήφ, ὃς καὶ αὐτὸς ᾿ἐμαθητεύθη" τῷ 
s8 Ἰησοῦ" οὗτος προσελθὼν τῷ Πειλάτῳ ἠτήσατο τὸ σῶμα 
so τοῦ Ἰησοῦ. τότε ὁ Πειλᾶτος ἐκέλευσεν ἀποδοθῆναι. καὶ 
λαβὼν τὸ σῶμα ὁ Ἰωσὴφ ἐνετύλιξεν αὐτὸ [ἐν] σινδόνε 
6ο καθαρᾷ, καὶ ἔθηκεν αὐτὸ ἐν τῷ καινῷ αὐτοῦ μνημείῳ ὃ ἐλα- 
τόμησεν ἐν τῇ πέτρᾳ, καὶ προσκυλίσας λίθον μέγαν τῇ 
6: θύρᾳ τοῦ μνημείου ἀπῆλθεν. Ἦν δὲ ἐκεῖ Μαριὰμ ἣ 
Μαγδαληνὴ καὶ ἡ ἄλλη Μαρία καθήμεναι ἀπέναντι τοῦ 
62 τάφου. Τῇ δὲ ἐπαύριον, ἥτις ἐστὶν μετὰ τὴν 
παρασκευήν, συνήχθησαν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι 
63 πρὸς Πειλᾶτον λέγοντες Κύριε, ἐμνήσθημεν ὅτι ἐκεῖνος 
6 πλάνος εἶπεν ἔτι ζῶν Μετὰ τρεῖς ἡμέρας ἐγείρομαι" 
64 κέλευσον οὖν ἀσφαλισθῆναι τὸν τάφον ἕως τῆς τρίτης 
ἡμέρας, μή ποτε ἐλθόντες of μαθηταὶ * κλέψωσιν αὐτὸν 
καὶ εἴπωσιν τῷ λαῷ Ἠγέρθη ἀπὸ τῶν νεκρῶν, καὶ ἔσται 
ὃς ἢ ἐσχάτη πλάνη χείρων τῆς πρώτης. ἔφη * αὐτοῖς ὁ 
Πειλᾶτος Ἔχετε κουστωδίαν: ὑπάγετε ἀσφαλίσασθε ὡς 


Μαριὰμ 


72 KATA ΜΑΘΘΑΙ͂ΟΝ XXVITI XXVIII 


οἴδατε. οἱ δὲ πορευθέντες ἠἡσφαλέσαντο τὸν τάφον σφρα- 65 
γίσαντες τὸν λίθον μετὰ τῆς κουστωδίας. 
> , 2 
Oe δὲ σαββάτων, τῇ ἐπιφωσκούσῃ εἰς μίαν σαββάτων, x 
> -“ 
ἦλθεν "Μαρία" ἡ Μαγδαληνὴ καὶ ἡ ἄλλη Μαρία θεωρῆσαι 
\- * ee Ν ‘ —— , » ‘ 
τὸν τάφον. καὶ ἰδοὺ σεισμὸς ἐγένετο μέγας" ἄγγελος yap 2 
Κυρίου καταβὰς ἐξ οὐρανοῦ καὶ προσελθὼν ἀπεκύλισε τὸν 
λίθον καὶ ἐκάθητο ἐπάνω αὐτοῦ. ἦν δὲ ἡ εἰδέα αὐτοῦ ὡς 3 
> ‘ * ΝῊΡ * 2 A e— 4 ‘ a 
ἀστραπὴ καὶ τὸ ἔνδυμα αὐτοῦ λευκὸν ws χιών. ἀπὸ δὲ TOU 4 
, > As ,ὕ ε a Ν᾿ ὦ , ε 
φόβου αὐτοῦ ἐσείσθησαν οἱ τηροῦντες καὶ ἐγενήθησαν ὡς 

> Ν eet ia. A id \ 

νεκροί. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ἄγγελος εἶπεν ταῖς γυναιξίν Μὴ s 
“ ε a > ‘ ΄ > a ‘ > 6 
φοβεῖσθε ὑμεῖς, οἶδα γὰρ ὅτι Ἰησοῦν τὸν ἐσταυρωμένον 
a eae ° sy 6 \ 6 \ 7 ὃ a 
ζητεῖτε: οὐκ ἐστιν ὧδε, ηγερθη yap KaUws εἰπεν" OEUTE 6 
» * 
ἴδετε τὸν τόπον ὅπου ἔκειτο ΄ - καὶ ταχὺ πορευθεῖσαι εἴπατε 7 
a a a > a a 
τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ ὅτι ᾿Ἠγέρθη ἀπὸ τῶν νεκρῶν, καὶ 
ἰδοὺ προάγει ὑμᾶς εἰς τὴν Γαλιλαίαν, ἐκεῖ αὐτὸν ὄψεσθε" 
> Le aa J a bel. τα % ἐὦ -“ ed ‘ - ’ 
ἰδοὺ "εἶπον" ὑμῖν. καὶ ἀπελθοῦσαι ταχὺ ἀπὸ τοῦ μνημείου 8 
μετὰ φόβου καὶ χαρᾶς μεγάλης ἔδραμον ἀπαγγεῖλαι τοῖς 
μαθηταῖς αὐτοῦ. καὶ ἰδοὺ Ἰησοῦς ὑπήντησεν αὐταῖς λέγων 9 
Χαίρετε: αἱ δὲ προσελθοῦσαι ἐκράτησαν αὐτοῦ τοὺς πόδας 
J φ ὡς ΄ ΄ ota. e's a * 
καὶ προσεκύνησαν αὐτῷ. τότε λέγει αὐταῖς ὁ Ingots My 10 
φοβεῖσθε: ὑπάγετε ἀπαγγείλατε τοῖς ἀδελφοῖς μου ἵνα ἀπέλ- 
θωσιν εἰς τὴν Ταλιλαίαν, κἀκεῖ με ὄψονται. Πο- xx 
Τη > * 

, δὲ —— ἰδ , a δί , , > 
ρευομένων δὲ αὐτῶν ἰδού τινες τῆς κουστωδίας ἐλθόντες εἰς 
τὴν πόλιν ἀπήγγειλαν τοῖς ἀρχιερεῦσιν ἅπαντα τὰ γενό- 
μενα. καὶ συναχθέντες μετὰ τῶν πρεσβυτέρων συμβούλιόν 12 
τε λαβόντες ἀργύρια ἱκανὰ ἔδωκαν τοῖς στρατιώταις λέγον- 13 
τες Elrore ore Οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ νυκτὸς ἐλθόντες 
* —— —— , ΄ a8 > a a 
ἔκλεψαν αὐτὸν ἡμῶν κοιμωμένων: καὶ ἐὰν ἀκουσθῇ τοῦτο 14 
[ἐπὶ τοῦ ἡγεμόνος, ἡμεῖς πείσομεν καὶ ὑμᾶς ἀμερίμνους 

, ε Ν , —R » , > ’ ε > 
ποιήσομεν. οἱ δὲ λαβόντες “ ἀργύρια ἐποίησαν ὡς ἐδι- 15 
δάχθησαν. Καὶ “διεφημίσθη᾽ ὁ λόγος οὗτος παρὰ ᾿Ιουδαίοις 
μέχρι τῆς σήμερον [ἡμέρας]. Οἱ δὲ ἕνδεκα 16 

͵ ‘ 
μαθηταὶ ἐπορεύθησαν εἰς τὴν Γαλιλαίαν εἰς τὸ ὄρος οὗ 


XXVIII KATA MA@@AION 7 


17 ἐτάξατο αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς, καὶ ἰδόντες αὐτὸν προσεκύ- 

18 vnoay, οἱ δὲ ἐδίστασαν. καὶ προσελθὼν ὃ ᾿Ιησοῦς ἐλά- 
λησεν αὐτοῖς λέγων Ἐδόθη μοι πᾶσα ἐξουσία ἐν οὐ- 

19 ρανῷ καὶ ἐπὶ [τῆς] γῆς" πορευθέντες οὖν μαθητεύσατε 
πᾶντα τὰ ἔθνη, "βαπτίζοντες" αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ πα- 

20 τρὸς καὶ τοῦ υἱοῦ καὶ τοῦ ἁγίου πνεύματος, διδάσκοντες 
αὐτοὺς τηρεῖν πάντα ὅσα ἐνετειλάμην ὑμῖν" καὶ ἰδοὺ ἐγὼ 
μεθ᾽ ὑμῶν εἰμὶ πάσας τὰς ἡμέρας ἕως τῆς συντελείας τοῦ 
αἰῶνος. 





KATA MAPKON 


υἱοῦ θεοῦ AD. APXH τοῦ εὐαγγελίου Ἰησοῦ Χριστοῦ *. x 
Καθὼς γέγραπται ἐν τῷ "Hoala τῷ προφήτῃ 2 

᾿Ιδοὺ ἀποοτέλλω TON ἄγγελόν MOY TIPO προοώπου 

ΠΟΥ, 


“ ι ! — 4 
ὃς KATACKEYACEl THN ὅλόν COY 
Φωνὴ Bohnroc ἐν TH ἐρήμῳ 3 
ε U \ * ω 
Etoimaécate τὴν OAON Kypioy, 
εὐθείδς ποιεῖτε TAC τρίβογο ayTOY, 
> £ 3 , ε ’ > Pm 6S , , 
ἐγένετο ᾿Ιωάνης ὁ βαπτίζων ἐν τῇ ἐρήμῳ κηρύσσων Ba- 4 
πτισμα μετανοίας εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν. καὶ ἐξεπορεύ- 5 
‘ —— aA © > ’ , xX e? 
€To πρὸς αὐτὸν πᾶσα ἡ ᾿Ιουδαία χώρα καὶ οἱ “Tepocodv- 
“ id 3, ὦ * ¢ Ὁ > “a 3 a> * 
μεῖται πάντες, καὶ ἐβαπτίζοντο ὑπ᾽ αὐτοῦ ἐν τῷ ᾿Ιορδάνῃ 
ποταμῷ ἐξομολογούμενοι τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν. καὶ ἦν ὁ 6 
> , > la id , Ν , 4 
Ἰωάνης ἐνδεδυμένος τρίχας καμήλου καὶ ζώνην δερματίνην 
‘ ‘ > ‘ * a \ 2 > , ‘ La * 
περὶ τὴν ὀσφὺν αὐτοῦ, καὶ ἔσθων ἀκρίδας καὶ μέλι ἄγριον: 
καὶ ἐκήρυσσεν λέγων Ἔρχεται ὁ ἰσχυρότερός μου ὀπίσω 7 
[μου], οὗ οὐκ εἰμὶ ἱκανὸς κύψας λῦσαι τὸν ἱμάντα τῶν ὑπο- 
δημάτων αὐτοῦ: ἐγὼ ἐβάπτισα ὑμᾶς ὕδατι, αὐτὸς δὲ βα- 8 
πτίσει ὑμᾶς πνεύματι ἁγίῳ. 


Ἐγένετο "KAI ἘΓΈΝΕΤΟ ἐν ἐκείναις ταῖς ἡμέραις ἦλθεν 9 
Ἰησοῦς ἀπὸ Ναζαρὲτ τῆς Ταλιλαίας καὶ ἐβαπτίσθη εἰς 


I KATA MAPKON 73 
10 τὸν Ἰορδάνην ὑπὸ ᾿Ιωάνου. καὶ εὐθὺς ἀναβαίνων ἐκ τοῦ 
ὕδατος εἶδεν σχιζομένους τοὺς οὐρανοὺς καὶ τὸ πνεῦμα ὡς 
τι περιστερὰν καταβαῖνον εἰς αὐτόν: καὶ φωνιη [ἐγένετο] ἐκ 
τῶν οὐρανῶν Xv εἶ ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν σοὶ εὐδό- 
12 κησα. Καὶ εὐθὺς τὸ πνεῦμα αὐτὸν ἐκβάλλει 
13 εἰς τὴν ἔρημον. καὶ ἦν ἐν τῇ ἐρήμῳ τεσσεράκοντα ἡμέ- 
pas πειραζόμενος ὑπὸ τοῦ Σατανᾶ, καὶ ἦν μετὰ τῶν Onpi- 
wy, καὶ οἱ ἄγγελοι διηκόνουν αὐτῷ. 
4 Καὶ μετὰ τὸ παραδοθῆναι τὸν Ἰωάνην ἦλθεν ὃ 
Ἰησοῦς εἰς τὴν Γαλιλαίαν κηρύσσων τὸ εὐαγγέλιον 
15 τοῦ θεοῦ [καὶ λέγων] ὅτι Πεπλήρωται ὁ καιρὸς καὶ 
ἤγγικεν ἡἣ βασιλεία τοῦ θεοῦ: μετανοεῖτε καὶ πιστεύ- 
6 ere ἐν τῷ εὐαγγελίῳ. Καὶ παράγων παρὰ 
τὴν θάλασσαν τῆς Ταλιλαίας εἶδεν Σίμωνα καὶ ᾿᾽Αν- 
δρέαν τὸν ἀδελφὸν Σίμωνος ἀμφιβάλλοντας ἐν τῇ θα- 
1) λάσσῃ, ἦσαν γὰρ ἁλεεῖς" καὶ εἶπεν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς 
Δεῦτε ὀπίσω μου, καὶ ποιήσω ὑμᾶς γενέσθαι ἁλεεῖς 
18 ἀνθρώπων. καὶ εὐθὺς ἀφέντες τὰ δίκτυα ἠκολούθησαν 
19 αὐτῷ, Καὶ προβὰς ὀλίγον εἶδεν Ἰάκωβον τὸν τοῦ Ζεβε- 
δαίου καὶ ᾿Ιωάνην τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ, καὶ αὐτοὺς ἐν τῷ 
20 πλοίῳ καταρτίζοντας τὰ δίκτυα, καὶ εὐθὺς ἐκάλεσεν αὐτούς. 
καὶ ἀφέντες τὸν πατέρα αὐτῶν ZeBedaiov ἐν τῷ πλοίῳ 
μετὰ τῶν μισθωτῶν ἀπῆλθον ὀπίσω αὐτοῦ. 
at Καὶ εἰσπορεύονται εἰς Καφαρναούμ. Καὶ εὐθὺς τοῖς 


22 σάββασιν "εἰσελθὼν εἰς τὴν συναγωγὴν ἐδίδασκεν", καὶ ἐδίδασκεν εἰς τὴν 


ἐξεπλήσσοντο ἐπὶ τῇ διδαχῇ αὐτοῦ, ἦν γὰρ διδάσκων 
23 αὐτοὺς ὡς ἐξουσίαν ἔχων καὶ οὐχ ὡς οἱ γραμματεῖς. καὶ 
εὐθὺς ἦν ἐν τῇ συναγωγῇ αὐτῶν ἄνθρωπος ἐν πνεύματι 
24 ἀκαθάρτῳ, καὶ ἀνέκραξεν λέγων Τί ἡμῖν καὶ σοί, ᾿Ιησοῦ 
Ναζαρηνέ; ἦλθες ἀπολέσαι ἡμᾶς; "οἶδά" σε τίς εἶ, ὁ ἅγιος 
as τοῦ θεοῦ. καὶ ἐπετίμησεν αὐτῷ 6 Ἰησοῦς [λέγων] Φιμώ- 
26 θητι καὶ ἔξελθε ἐξ αὐτοῦ. καὶ σπαράξαν αὐτὸν τὸ πνεῦμα 
τὸ ἀκάθαρτον καὶ φωνῆσαν φωνῇ μεγάλῃ ἐξῆλθεν ἐξ αὐτοῦ. 


ν΄. κῶν δὰ 


ων πων» πὴ 


πρὸς ἑαντοὺς 


ἐξελθὼν ἦλθεν 


εἸὀργισθεὶς + 


74 ; KATA MAPKON I 


καὶ ἐθαμβήθησαν ἅπαντες, ὥστε συνζητεῖν "αὐτοὺς" λέγον- 27 
4% - ‘ * ans ’ 4 “ 
τας Τί ἐστιν τοῦτο; διδαχὴ καινή" κατ᾽ ἐξουσίαν καὶ τοῖς 
πνεύμασι τοῖς ἀκαθάρτοις ἐπιτάσσει, καὶ ὑπακούουσιν αὐτῷ, 
Καὶ ἐξῆλθεν ἡ ἀκοὴ αὐτοῦ εὐθὺς πανταχοῦ εἰς ὅλην τὴν 28 
περίχωρον τῆς Ταλιλαίας. Καὶ εὐθὺς ἐκ τῆς 29 
συναγωγῆς "ἐξελθόντες ἦλθαν" εἰς τὴν οἰκίαν Σίμωνος καὶ 
᾿Ανδρέου μετὰ ᾿Ιακώβου καὶ ᾿Ιωάνου. ἡ δὲ πενθερὰ Σίμωνος 30 
κατέκειτο πυρέσσουσα, καὶ εὐθὺς λέγουσιν αὐτῷ περὶ αὐτῆς. 
καὶ προσελθὼν ἤγειρεν αὐτὴν κρατήσας τῆς χειρός" καὶ ἀ- 31 
φῆκεν αὐτὴν ὁ πυρετός, καὶ διηκόνει αὐτοῖς. "O- 32) ἕλεν 
, Ν , @ » ἈΚ. » ‘ 22 

ψίας δὲ γενομένης, ὅτε ἔδυσεν ὁ ἥλιος, ἔφερον πρὸς αὐτὸν 

πάντας τοὺς κακῶς ἔχοντας καὶ τοὺς δαιμονιζομένους" καὶ 33 Gr 
-- « ε , * — — — τ 
ἦν ὅλη ἡ πόλις ἐπισυνηγμένη πρὸς τὴν θύραν. καὶ ἐθερά- 3... 


ΐ ‘ 2 } 
πευσεν πολλοὺς κακῶς ἔχοντας ποικίλαις νόσοις, καὶ δαι- ἦν». ™ 


‘ a *8 
ova πολλὰ ἐξέβαλεν, καὶ οὐκ ἤφιεν λαλεῖν τὰ δαιμόνια, “. 5 “- 
μ μόνια,ς ὦ 


ὅτι ἤδεισαν αὐτὸν ἰ Χριστὸν εἶναι. Καὶ 35 


πρωὶ ἔννυχα λίαν ἀναστὰς ἐξῆλθεν [καὶ ἀπῆλθεν] εἰς ἔρη- 
μον τόπον κἀκεῖ προσηύχετο. καὶ κατεδίωξεν αὐτὸν Σίμων 36 
καὶ οἱ per αὐτοῦ, καὶ εὗρον αὐτὸν καὶ λέγουσιν αὐτῷ 37 
ὅτι Πάντες ζητοῦσίν σε. καὶ λέγει αὐτοῖς ἴΑγωμεν 38 
> a“ > 4 > YA , oe a “ ’ 
ἀλλαχοῦ εἰς τὰς ἐχομένας κωμοπόλεις, ἵνα καὶ ἐκεῖ κηρύξω, 
> A ‘ > δι Ν > [2 > ‘ 
εἰς τοῦτο yap ἐξῆλθον. καὶ ἦλθεν κηρύσσων εἰς τὰς 39 
συναγωγὰς αὐτῶν εἰς ὅλην τὴν Γαλιλαίαν καὶ τὰ δαιμόνια 
ἐκβάλλων. 
Καὶ ἔρχεται πρὸς αὐτὸν λεπρὸς παρακαλῶν αὐτὸν 4o 
[καὶ γονυπετῶν] λέγων αὐτῷ ὅτι ᾿Εὰν θέλῃς δύνασαί 
, ag ag | 4 ‘ -" 
με καθαρίσαι. καὶ “σπλαγχνισθεὶς ἐκτείνας τὴν χεῖρα 4x 
αὐτοῦ ἥψατο καὶ λέγει αὐτῷ Θέλω, καθαρίσθητι: καὶ 42 
24* * -“ tee > - ε / Ν > ’ ‘ 
εὐθὺς ἀπῆλθεν ax αὐτοῦ ἡ λέπρα, καὶ ἐκαθερίσθη. καὶ 43 
> , , A 9% 262 — Ἀ , 
ἐμβριμησάμενος αὐτῷ εὐθὺς ἐξέβαλεν αὐτόν, καὶ λέγει 44 
» A Ψ Ν Ν * > or. ‘ 
αὐτῷ “Opa μηδενὶ μηδὲν εἴπῃς, ἀλλὰ ὕπαγε σεαυτὸν 
a, “ ε “a A A 
δεῖξον τῷ ἱερεὶ καὶ προσένεγκε περὶ τοῦ καθαρισμοῦ σου 
ἃ προσέταξεν Μωυσῆς εἰς μαρτύριον αὐτοῖς, ὁ δὲ ἐξελθὼν 4s 


** 

—— 

*? ra * 
a Pu KATA MAPKON 75 


Y VG ; ἤρξατο κηρύσσειν πολλὰ καὶ διαφημίζειν τὸν λόγον, ὦστε 


: Pa ἔξω ἐπ᾽ ἐρήμοις τόποις [ἦν] καὶ ἤρχοντο πρὸς αὐτὸν 
ν᾿ πάντοθεν. 


: Kai εἰσελθὼν πάλιν εἰς Καφαρναοὺμ δ ἡμερῶν ἠκού- 


irs 
. 


"δ 
7+ 


μηκέτι χωρεῖν μηδὲ τὰ πρὸς τὴν θύραν, καὶ ἐλάλει αὐτοῖς 

3 τὸν λόγον. καὶ ἔρχονται φέροντες πρὸς αὐτὸν παραλυτικὸν 

+ αἰρόμενον ὑπὸ τεσσάρων. καὶ μὴ δυνάμενοι προσενέγκαι 

; αὐτῷ διὰ τὸν ὄχλον ἀπεστέγασαν τὴν στέγην ὅπου ἦν, καὶ 
ἐξορύξαντες χαλῶσι τὸν κράβαττον ὅπου 6 παραλυτικὸς 

᾿ς κατέκειτο. καὶ ἰδὼν ὁ Ἰησοῦς τὴν πίστιν αὐτῶν λέγει τῷ 

ny 4 παραλυνιαῇ Τέκνον, ἀφίενταί σου αἱ ἁμαρτίαι. ἦσαν 86 


τινες TOV γραμματέων ἐκεῖ καθήμενοι καὶ διαλογιζόμενοι ἐν “Φ. — 


* 
*8* σθὴ ὅτι "ἐν οἴκῳ ἐστίν" καὶ συνήχθησαν πολλοὶ ὥστε εἰς οἶκόν ἐστιν 3 


* 


ν΄ rs “μηκέτι αὐτὸν δύνασθαι "φανερῶς εἰς πόλιν" εἰσελθεῖν, ἀλλὰ εἰς πόλιν φανερῶς 3 


7 ταῖς καρδίαις αὐτῶν “Ti” οὗτος οὕτω λαλεῖ; βλασφημεῖ: — 


** A. 


8 τίς δύναται ἀφιέναι ἁμαρτίας εἰ μὴ εἷς ὁ θεός ; καὶ ΝΣ 


ἐπιγνοὺς ὁ Ἰησοῦς τῷ πνεύματι αὐτοῦ ὅτι [οὕτως] διαλογί- 

fp. ὥονται ἐν ἑαυτοῖς λέγει [αὐτοῖς] Τί ταῦτα διαλογίζεσθε ἐν 
9 Tals καρδίαις ὑμῶν ; τί ἐστιν εὐκοπώτερον, εἰπεῖν τῷ παρα- 
᾿ Aurea ᾿Αφίωταί σου αἱ ἁμαρτίαι, ἢ εἰπεῖν ᾿Ἐγείρου 
4 τὸ [καὶ] ἃ ἄρον τὸν κράβαττόν σου καὶ περιπάτει ; ἵνα δὲ εἰδῆτε 


ἮΝ «Ore ἐξουσίαν ἔ ἔχει ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου " ἀφιέναι ἁμαρτίας ἐπὶ τῆς γῆς ἀφιέ- 


ati Mis ἐπὶ τῆς γῆς -- λέγει τῷ παρολυτιαῇ Σοὶ λέγω, ἔγειρε 
33 τὸν κράβαττόν σου καὶ ὕπαγε εἰς τὸν οἶκόν σου. καὶ 


ἠγέρθη καὶ εὐθὺς ἄρας τὸν κράβαττον ἐξῆλθεν ἔμπροσθεν 

3 πάντων, wore ἐξίστασθαι πάντας καὶ δοξάζειν τὸν θεὸν 
[λέγοντας] ὅτι Οὕτως οὐδέποτε εἴδαμεν. 

133 Καὶ ἐξῆλθεν πάλιν παρὰ τὴν θάλασσαν. καὶ πᾶς 

14 ὁ ὄχλος ἤρχετο πρὸς αὐτόν, καὶ ἐδίδασκεν αὐτούς. Καὶ 


τὸ τελώνιον, καὶ λέγει αὐτῷ ᾿Ακολούθει μοι. καὶ ἀναστὰς “-, 


; 
παράγων εἶδεν " Λευεὶν" τὸν τοῦ “AAdaiov καθήμενον ἐπὶ ©. 1'léewport ; 
Ἷ 


15 ἠκολούθησεν αὐτῷ. Καὶ γίνεται κατακεῖσθανς. - & x Es 
added οὐ ola wired Νὰ πολλὰ +<have καὶ ἁμαρτω- . ἢ * 

| fe, * 

—— 8 

——— 


καὶ πίνει 


% 


> 
— 
J 
* 


nd / KATA MAPKON it 


> 


. - > Γ ~ - 
Aol συνανέκειντο τῷ Ἰησοῦ καὶ τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ, 
ἦσαν γὰρ πολλοὶ καὶ ἠκολούθουν αὐτῷ, καὶ οἱ γραμμα- 
a a“ ‘ a 
τεῖς τῶν Φαρισαίων ἰδόντες ὅτι ἐσθίει pera τῶν apap- 
τωλῶν καὶ τελωνῶν ἔλεγον τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ Ὅτι 
‘ - a y= V2 a 4 » "Ὁ ι ν᾽ , 
peta τῶν τελωνῶν Kal ἁμαρτωλῶν ἐσθίει ; Kal ἀκούσας 
εν -“ , > »“ * > fa ” δ , 
ὁ Ἰησοῦς λέγει αὐτοῖς [Ste] Ov χρείαν ἔχουσιν οἱ ἰσχύ- 
a a“ > 
ovres ἰατροῦ ἀλλ᾽ οἱ κακῶς ἔχοντες: οὐκ ἦλθον καλέσαι 
, > 
δικαίους ἀλλὰ ἁμαρτωλούς. Καὶ ἦσαν οἱ μα- 
a? ’ Ν ε * , \ om” 
θηταὶ ᾿Ιωάνου καὶ οἱ Φαρισαῖοι νηστεύοντες. καὶ ἔρχονται 


κ γὲ Ν , 7 A ‘ ε \ > * Ν ε 
“καὶ λέγουσιν αὐτῷ Διὰ τί οἱ μαθηταὶ ᾿Ιωάνου καὶ οἱ μα- 


— 
—* 
τ 


Ἀ a , 
θηταὶ τῶν Φαρισαίων νηστεύουσιν, ot δὲ σοὶ [μαθηταὶ] ov 
͵ , A > na “3 fol A , 
[νηστεύουσιν ; καὶ εἶπεν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς Μὴ δύνανται 
ee Φ ey a a > φΦ ε , * 2 A we. 
οἵ viol τοῦ νυμφῶνος ἐν ᾧ ὁ νυμφίος μετ᾽ αὐτῶν ἐστὶν 

, @ , 7 
νηστεύειν ; ὅσον χρόνον ἔχουσιν τὸν νυμφίον μετ᾽ αὐτῶν 


» o7 , ee 2 eR ae «“ > a 
- οὐ δύνανται νηστεύειν: ἐλεύσονται δὲ ἡμέραι ὅταν ἀπαρθῇ 


ι ἂν] 7. A ε * Ν , , > 7 Lal 
ἀπ᾽ αὐτῶν ὁ νυμφίος, καὶ τότε νηστεύσουσιν ἐν ἐκείνῃ τῇ 
ε , > Ν — ΠΝ bd * > * >. s 
ἡμέρᾳ. οὐδεὶς ἐπίβλημα ῥάκους ἀγνάφου ἐπιράπτει ἐπὶ 
ε * * * > δὲ ’ * * » , > 9 > ~ 
ἱμάτιον παλαιόν" εἰ δὲ μή, αἴρει τὸ πλήρωμα ἀπ᾽ αὐτοῦ 
‘ a 
TO καινὸν τοῦ παλαιοῦ, Kal χεῖρον σχίσμα γίνεται. καὶ 
> , > > , 
οὐδεὶς βάλλει οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς παλαιούς" εἰ δὲ μή, 
ef ε ‘ > , ᾿Ξ Ν ε » * Ν 
ῥήξει ὁ οἶνος τοὺς ἀσκούς, καὶ ὁ οἶνος ἀπόλλυται καὶ 
> * > A > , 
οἱ ἀσκοί- [ἀλλὰ οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς Katvous. | 
Καὶ ἐγένετο αὐτὸν ἐν τοῖς σάββασιν " διαπορεύε- 
Ἵ ᾿ »“» ’ Ἃ, ε A > -“ * 
σθαι" διὰ τῶν σπορίμων, καὶ of μαθηταὶ αὐτοῦ ἤρξαντο 
reas Tes | * 8 , Ν ε * 
ὁδὸν ποιεῖν" τίλλοντες τοὺς στάχυας. καὶ οἱ Φαρισαῖοι 
2 * a -“ a > 
ἔλεγον αὐτῷ Ἴδε τί ποιοῦσιν τοῖς σάββασιν ὃ οὐκ ἔξε- 
Ν , ᾽ “ 55.» 24 22 Δ, 
στιν ; καὶ λέγει αὐτοῖς Οὐδέποτε ἀνέγνωτε τί ἐποίησεν 
* σ ’ ΜΝ >, > , > A Ν 
Δαυεὶδ ὅτε χρείαν ἔσχεν καὶ ἐπείνασεν αὐτὸς καὶ 
3 “Ἢ a 2 
οἱ per αὐτοῦ ; [πῶς] εἰσῆλθεν εἰς τὸν οἶκον τοῦ θεοῦ 
” . 2 
ἐπὶ 
— a > ἮΝ * > ‘ 4 ε ~ ‘ 
ἔφαγεν, ois οὐκ ἔξεστιν φαγεῖν εἰ μὴ τοὺς ἱερεῖς, καὶ 
ἈΝ “-“ A , A > \ sm» > “ ‘ 
ἔδωκεν Kal τοῖς σὺν αὐτῷ οὖσιν ; καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς To 
Ὶ * ε»ν 

σάββατον διὰ τὸν ἄνθρωπον ἐγένετο καὶ οὐχ ὁ ἄνθρωπος 


- 


3 


26 


27 


1 ΠῚ ΚΑΤᾺ ΜΆΡΚΟΝ 77 

28 διὰ τὸ σάββατον' ὥστε κύριός ἐστιν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου 

x καὶ τοῦ σαββάτου. Καὶ εἰσῆλθεν πάλιν εἰς 

συναγωγήν, καὶ ἦν ἐκεῖ ἄνθρωπος ἐξηραμμένην ἔχων τὴν, Ἂν 

- χεῖρα: καὶ παρετήρουν αὐτὸν εἰ τοῖς σάββασιν θεραπεύσει 

3 αὐτόν, ἵνα κατηγορήσωσιν αὐτοῦ. καὶ λέγει; ss ἀνθρώπῳ 

“ τῷ τὴν χεῖρα ἔχοντι ξηράν "Ἔγειρε εἰς τὸ μέσον. καὶ 

λέγει αὐτοῖς “Efeotw τοῖς σάββασιν ἀγαθοποιῆσαι ἣ ᾿ 

κακοποιῆσαι, ψυχὴν σῶσαι ἢ ἀποκτεῖναι ; of “δὲ ἐσιώπων. 

5 καὶ περιβλεψάμενος αὐτοὺς μετ᾽ ὀργῆς, συνλυπούμενος ἐπὶ 

᾿ς τῇ πωρώσει τῆς καρδίας αὐτῶν, λέγει τῷ ἀνθρώπῳ “Exret- 

“Ni vow τὴν χεῖρά σου" καὶ ἐξέτεινεν, καὶ ἀπεκατεστάθη ἡ 

“Sp χεὶρ αὐτοῦ. Καὶ ἐξελθόντες οἱ Φαρισαῖοι εὐθὺς μετὰ τῶν 

* Ἡρῳδιανῶν συμβούλιον "ἐδίδουν" κατ᾽ αὐτοῦ ὅπως αὐτὸν 

‘Sw  arodtcwow. 

7 F yf Kai ὁ Ἰησοῦς μετὰ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ ἀνεχώρησεν 

‘ be « πρὸς τὴν θάλασσαν" καὶ πολὺ πλῆθος ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας 
—* ἠκολούθησεν, καὶ ἀπὸ τῆς ᾿Ιουδαίας" καὶ ἀπὸ — 

δαίας 

> τῶι καὶ ἀπὸ τῆς ᾿Ιδουμαΐας καὶ πέραν τοῦ Ἰορδάνου καὶ * 

κ᾽ οὐ Τύρον καὶ “Σιδῶνα, πλῆθος πολύ, ἀκούοντες Coa "ποιεῖ" 

Ὁ 9 ἦλθαν πρὸς αὐτόν. καὶ εἶπεν τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ ἵνα 

J πλοιάριον προσκαρτερῇ αὐτῷ διὰ τὸν ὄχλον t ἵνα μὴ OA 

«20 βωσω αὐτόν' πολλοὺς γὰρ ἐθεράπευσεν, ὦστε ἐπιπίπτειν 


ve 11 αὐτῷ ἵνα αὐτοῦ ἅψωνται ὅσοι εἶχον μάστιγας. καὶ τὰ 
πνεύματα τὰ ἀκάθαρτα, ὅταν αὐτὸν ἐθεώρουν, προσέπιπτον 
αὐτῷ καὶ ἔκραζον λέγοντα" ὅτι Σὺ εἶ ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ. 
” καὶ πολλὰ ἐπετίμα αὐτοῖς ἵνα μὴ αὐτὸν φανερὸν ποιήσω- 
x3 ow. Kai ἀναβαίνει εἰς τὸ ὄρος καὶ πρόσπα- 
απ λεῖται obs ἤθελεν αὐτός, καὶ ἀπῆλθον πρὸς αὐτόν. καὶ 
ἐποίησεν δώδεκα, οὗς καὶ ἀποστόλους ὠνόμασεν, ἵνα ὦσιν 
15 μετ᾽ αὐτοῦ καὶ ἵνα ἀποστέλλῃ αὐτοὺς κηρύσσειν καὶ ἔχειν 
ἐξουσίαν ἐκβάλλειν τὰ δαιμόνια᾽' καὶ ἐποίησεν τοὺς δώ. 
a δεκα (καὶ ἐπέθηκεν ὄνομα τῷ Σίμωνι) Πέτρον, καὶ ᾿Ιάκωβον 
Ἶ νὸν τοῦ Ζεβεδαίου καὶ ᾿Ιωάνην τὸν ἀδελφὸν τοῦ Ἰακώβου 

6 





ὀνόματα 


4 AcBBaiovt 


Ap. 


τὰ θελήματα 


78 KATA MAPKON ΠῚ 


᾽ ry 4 “ 
(καὶ ἐπέθηκεν αὐτοῖς ‘ovopa' Βοανηργές, ὅ ἐστιν Yiol 
Βροντῆς), καὶ ᾿Ανδρέαν καὶ Φίλιππον καὶ Βαρθολομαῖον 
καὶ Μαθθαῖον καὶ Θωμᾶν καὶ ᾿Ιάκωβον τὸν τοῦ ᾿Αλφαίου 
καὶ ‘@addaiov" καὶ Σίμωνα τὸν Καναναῖον καὶ ᾿Ιούδαν Ἰσκα- 
ριώθ, ὃς καὶ παρέδωκεν αὐτόν. 
* 
Καὶ ἔρχεται εἰς οἶκον" καὶ συνέρχεται πάλιν [0] ὄχλος, 
΄ ‘ , > — ~ a ς΄ ὦ , 
ὥστε μὴ δύνασθαι αὐτοὺς μηδὲ ἄρτον φαγεῖν. καὶ axov- 
ε > 2 aA sean wn ee * A 
σαντες of παρ᾽ αὐτοῦ ἐξῆλθον κρατῆσαι αὐτόν, ἔλεγον yap 
ὅτι ἐξέστη. καὶ οἱ γραμματεῖς οἱ ἀπὸ ᾿Ιεροσολύμων κατα- 
* * σ Ἁ Ν ν»ννο > — A 
βάντες ἔλεγον ὅτι Βεεζεβοὺλ ἔχει, καὶ ὅτι ἐν TH ἄρχοντι 
τῶν δαιμονίων ἐκβάλλει τὰ δαιμόνια. καὶ προσκαλεσάμενος 
αὐτοὺς ἐν παραβολαῖς ἔλεγεν αὐτοῖς Ids δύναται Σατανᾶς 
Σατανᾶν ἐκβάλλειν ; καὶ ἐὰν βασιλεία ἐφ᾽ ἑαυτὴν μερισθῇ, 
> ’ wn e , > 7 ‘ 2% (ee 2 
ov δύναται σταθῆναι ἡ βασιλεία ἐκείνη: καὶ ἐὰν οἰκία 
— * 2 3 ’ ε > », > Ld “a 
ἐφ᾽ ἑαυτὴν μερισθῇ, ov δυνήσεται ἡ οἰκία ἐκείνη στῆναι" 
δ" ce: ᾿ὰ a — 2,2 e ‘ — > ΄ 
καὶ εἰ ὁ Ξξατανᾶς ἀνέστη ἐφ᾽ ἑαυτὸν καὶ ἐμερίσθη, οὐ δύ- 
Cd > > * 
ναται στῆναι ἀλλὰ τέλος ἔχει. ἀλλ᾽ οὐ δύναται οὐδεὶς 
> ‘ eS a 3 a > ‘ ‘ , > a 
εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ ἰσχυροῦ εἰσελθὼν τὰ σκεύη αὐτοῦ διαρ- 
πάσαι ἐὰν μὴ πρῶτον τὸν ἰσχυρὸν δήσῃ, καὶ τότε τὴν 
φΦ .» > ~ , a 3 4, , ea σ * 
οἰκίαν αὐτοῦ διαρπάσε. ᾿Αμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι πάντα 
> , * ea -“ » ’ 4 ε * Ν 
ἀφεθήσεται τοῖς υἱοῖς τῶν ἀνθρώπων, τὰ ἁμαρτήματα καὶ 
ai βλασφημίαι ὅσα ἐὰν βλασφημήσωσιν: ὃς δ᾽ ἂν βλα- 
σφημήσῃ εἰς τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον, οὐκ ἔχει ἄφεσιν εἰς τὸν 
22 3 ἣν, ἂν , > 3 ‘4 ε , “ 
αἰῶνα, ἀλλὰ ἔνοχός ἐστιν αἰωνίου ἁμαρτήματος. ὅτι 
ἔλεγον Πνεῦμα ἀκάθαρτον ἔχει. Καὶ ἔρχονται 
ε , > a Ν ε 3 Ν > a \ , 
ἡ μήτηρ αὐτοῦ Kat οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ καὶ ἔξω στήκοντες 
* * » 
ἀπέστειλαν πρὸς αὐτὸν καλοῦντες αὐτόν. καὶ ἐκάθητο 
‘ ee * ‘ 4 7, A > a; δ , 
περὶ αὐτὸν ὄχλος, καὶ λέγουσιν αὐτῷ ᾿ἸἸδοὺ 4 μήτηρ σου 
καὶ οἱ ἀδελφοί σου * ἔξω ζητοῦσίν σε. καὶ ἀποκριθεὶς 
αὐτοῖς λέγει Τίς ἐστιν ἡ μήτηρ μου καὶ οἱ ἀδελφοί; καὶ 
Ἦν ὁ τὰς 
περιβλεψάμενος τοὺς περὶ αὐτὸν κύκλῳ καθημένους λέ- 
yet “Ide ἡ μήτηρ μου καὶ οἱ ἀδελφοί μου: ὃς * ἂν ποι- 
-“ φΦ > 
jon ᾿τὸ θέλημα τοῦ θεοῦ, οὗτος adeAdds μου καὶ ἀδελφὴ 


- 
ου 


19 


20 


22 


23 


24 
25 


28 


35 


παν ἢ ΚΑΤᾺ ΜΆΡΚΟΝ 79 


καὶ μήτηρ ἐστίν. 

: Kai πάλιν ἤρξατο διδάσκειν παρὰ τὴν θάλασσαν. καὶ 
συνάγεται πρὸς αὐτὸν ὄχλος πλεῖστος, ὥστε αὐτὸν εἰς 
πλοῖον ἐμβάντα καθῆσθαι ἐν τῇ θαλάσσῃ, καὶ πᾶς ὁ ὅ- 

2 xAos πρὸς τὴν θάλασσαν ἐπὶ τῆς γῆς ἦσαν. καὶ ἐδίδασκεν 
αὐτοὺς ἐν παραβολαῖς πολλά, καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς ἐν τῇ 

3 διδαχῇ αὐτοῦ ᾿Ακούετε. ἰδοὺ ἐξῆλθεν ὁ σπείρων orei- 

4 pat. καὶ ἐγένετο ἐν τῷ σπείρειν ὃ μὲν ἔπεσεν παρὰ τὴν 

5 ὁδόν, καὶ ἦλθεν τὰ πετεινὰ καὶ κατέφαγεν αὐτό. καὶ ἄλλο 
ἔπεσεν ἐπὶ τὸ πετρῶδες [καὶ] ὅπου οὐκ εἶχεν γῆν πολλήν, 

6 καὶ εὐθὺς ἐξανέτειλεν διὰ τὸ μὴ ἔχειν βάθος γῆς" καὶ ὅτε 
ἀνέτειλεν 6 ἥλιος ᾿ἐκαυματίσθη" καὶ διὰ τὸ μὴ ἔχειν 

7 ῥίζαν ἐξηράνθη. καὶ ἄλλο ἔπεσεν εἰς τὰς ἀκάνθας, καὶ 


‘ 
ἀνέβησαν ai ἄκανθαι καὶ συνέπνιξαν αὐτό, καὶ καρπὸν 


8 οὐκ ἔδωκεν. καὶ ἄλλα ἔπεσεν εἰς τὴν γῆν τὴν καλήν, καὶ 


ἐδίδου καρπὸν ἀναβαίνοντα καὶ αὐξανόμενα, καὶ ἔφερεν 
9 εἷς τριάκοντα καὶ "ἐν ἑξήκοντα καὶ ἐν" ἑκατόν. Καὶ ἔλε- 
το γεν Ὃς ἔχει ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω. Καὶ ὅτε 
ἐγένετο κατὰ μόνας, ἠρώτων αὐτὸν οἱ περὶ αὐτὸν σὺν τοῖς 
τι δώδεκα τὰς παραβολάς. καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς Ὑμῖν τὸ 
μυστήριον δέδοται τῆς βασιλείας τοῦ θεοῦ: ἐκείνοις δὲ 
12 τοῖς ᾿ξἔξω᾽ ἐν παραβολαῖς τὰ πάντα γίνεται, ἵνα 
βλέποντες δλέπωοι Kal μὴ ἴδωσιν, 
καὶ AKOYONTEC ἀκούωσι κδὶ μὴ ουνίωσιν, 
MH πότε ἐπιοτρέψωοιν καὶ ἀφεθηῖ δύτοῖο. 
13 καὶ λέγει αὐτοῖς Οὐκ οἴδατε τὴν παραβολὴν ταύτην, 
14 καὶ πῶς πάσας τὰς παραβολὰς γνώσεσθε; Ὁ σπείρων τὸν 
ts λόγον σπείρει. οὗτοι δέ εἰσιν οἱ παρὰ τὴν ὁδὸν ὅπου 
σπείρεται ὁ λόγος, καὶ ὅταν ἀκούσωσιν εὐθὺς ἔρχεται ὁ 
Σατανᾶς καὶ αἴρει τὸν λόγον τὸν ἐσπαρμένον εἰς αὐτούς. 
16 καὶ οὗτοί εἰσιν ὁμοίως οἱ ἐπὶ τὰ πετρώδη σπειρόμενοι, 
ot ὅταν ἀκούσωσιν τὸν λόγον εὐθὺς μετὰ χαρᾶς λαμβά- 
17 νουσιν αὐτόν, καὶ οὐκ ἔχουσιν ῥίζαν ἐν ἑαυτοῖς ἀλλὰ 


ἃ . 
» ae © re Pst Pea 5 
th ales A A la ci aa Sg 


εἷς... εἰς τ΄. ἕν.. dy 


a 


— ee ee 


a 


teow ne 


8ο KATA MAPKON —r 


a 
πρόσκαιροί εἶσιν, εἶτα γενομένης θλίψεως ἢ διωγμοῦ διὰ 
\ * 2 
τὸν λόγον εὐθὺς σκανδαλίζονται. καὶ ἄλλοι εἰσὶν οἱ εἰς 18 
‘ CB , * ΣΦ ε ‘ , > ’ 
τὰς ἀκάνθας σπειρόμενοι: οὗτοί εἰσιν οἱ τὸν λόγον ἀκού- 
Ν e , “ 22 νῷ, , -“ , 
σαντες, kal ai μέριμναι τοῦ αἰῶνος Kal ἡ ἀπάτη τοῦ πλού- τὸ 
‘ e Ν ‘ se ’ > * ⸗ 
Tov καὶ ai περὶ τὰ λοιπὰ ἐπιθυμίαι εἰσπορευόμεναι συνπνί- 
Ν a 
γουσιν τὸν λόγον, Kal ἄκαρπος γίνεται. καὶ ἐκεῖνοί εἰσιν zo 
-. J 
οἱ ἐπὶ τὴν γῆν τὴν καλὴν σπαρέντες, οἵτινες ἀκούουσιν τὸν 
ἕν... .[év}:. [ἐν] λόγον καὶ παραδέχονται καὶ καρποφοροῦσιν "ἐν τριάκοντα 
α καὶ κατόν. ; 
καὶ [ἐν] ἑξήκοντ᾽ ὶ ee ἡ ἑκατόν. Καὶ ἔλεγεν ar τῇ ae 
αὐτοῖς ὅτι Μήτι ἔ —— ὁ —— ἵνα ὑπὸ τὸν μέδιον,  - 
MSS. ὑπὸ Af. τεθῇ ἢ J ὑπὸ τὴν κλίνην, ox ἵνα ᾿ἐπὶ' τὴν λυχνίαν τεθῇ: od 22°. 
™t 
γάρ ἐστίντι γὰρ ἔστιν κρυπτὸν ἐὰν μὴ ἵνα φανερωθῇ, οὐδὲ ἐγένετο ““ἴ * 
2 a 
ἀπόκρυφον ἀλλ᾽ ἵνα ἔλθῃ εἰς φανερόν. El τις ἔχει ὦτα .Ξ ™ 
? , > , \ ” 2 
ἀκούειν ακουέτω. Καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς Βλέπετε 24 
-“ , δ. 4 
‘ τί ἀκούετε. ἐν ᾧ μέτρῳ μετρεῖτε μετρηθήσεται ὑμῖν καὶ “ὦ ς 


, 
a 4 


, ε ΕῚ δι τὸν ὃ 6 , — 4 ὁ @ 4c, 

προστεθήσεται ὑμῖν. ὃς yap ἔχει, δοθήσεται αὐτῷ" καὶ ds 25°, 

» ΕΣ λον 5 6 , Oo <8 5 “~ K Ἀ a 
οὐκ ἔχει, Kal ὃ ἔχει ἀρθήσεται ἀπ᾽ αὐτοῦ. αἱ 26 | 
ἔλεγεν Οὕτως ἐστὶν ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ ὡς ἄνθρωπος 

’ ‘ , > A Led -“ ‘ , > ea! , 
βάλῃ τὸν σπόρον ἐπὶ τῆς γῆς καὶ καθεύδῃ καὶ ἐγείρηται 27 
νύκτα καὶ ἡμέραν, καὶ ὁ σπόρος βλαστᾷ καὶ μηκύνηται ὡς 
οὐκ oldey αὐτός. αὐτομάτη ἡ γῆ καρποφορεῖ, πρῶτον 28 

Apt χόρτον, εἶτεν στάχυν, elrev "πλήρη σῖτον" ἐν τῷ oraxvi. 

Ψ mf , ns > , ‘ , 
ὅταν δε παραδοῖ ὁ καρπός, εὐθὺς ἀποστέλλει τὸ δρέ- 29 
TIANON, ὅτι TIAPECTHKEN ὁ θεριομόο. Καὶ 30 
» ”~ -“ Lol 
ἔλεγεν Πῶς ὁμοιώσωμεν τὴν βασιλείαν rod θεοῦ, ἢ ἐν 

fs 2 2 a“ 
τίνι αὐτὴν παραβολῇ θῶμεν; ὡς κόκκῳ σινάπεως, ὃς ὅταν 31 
σπαρῇ ἐπὶ τῆς γῆς, μικρότερον ὃν πάντων τῶν σπερμάτων 
τῶν ἐπὶ τῆς γῆς -- καὶ ὅταν σπαρῇ, ἀναβαίνει καὶ γίνεται 32 
μεῖζον πάντων τῶν λαχάνων καὶ ποιεῖ κλάδους μεγάλους, 
ὥστε δύνασθαι ὑπὸ τὴν CKIAN AYTOY τὰ πετεινὰ TOY 

> -“ -“ 
ΟΥ̓ΡΑΝΟΥ͂ KATACKHNOIN. Καὶ τοιαύταις παρα- 33 
βολαῖς πολλαῖς ἐλάλει αὐτοῖς τὸν λόγον, καθὼς ἠδύναντο 
> - " 
ἀκούειν" χωρὶς δὲ παραβολῆς οὐκ ἐλάλει αὐτοῖς, κατ᾽ ἰδίαν 34 


IVV KATA MAPKON 81 


δὲ τοῖς ἰδίοις μαθηταῖς ἐπέλυεν πάντα. 
35 Καὶ λέγει αὐτοῖς ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ ὀψίας γενομένης 
36 Διέλθωμεν εἰς τὸ πέραν. καὶ ἀφέντες τὸν ὄχλον παραλαμ- 
βάνουσιν αὐτὸν ὡς ἦν ἐν τῷ πλοίῳ, καὶ ἄλλα πλοῖα ἣν 
37 μετ᾽ αὐτοῦ. καὶ γίνεται λαῖλαψ μεγάλη ἀνέμου, καὶ τὰ 
κύματα ἐπέβαλλεν εἰς τὸ πλοῖον, ὦστε ἤδη γεμίζεσθαι τὸ 
38 πλοῖον. καὶ αὐτὸς ἣν ἐν τῇ πρύμνῃ ἐπὶ τὸ προσκεφάλαιον 
καθεύδων" καὶ ἐγείρουσιν αὐτὸν καὶ λέγουσιν αὐτῷ Διδά- 
3) σκαλε, οὐ μέλει σοι ὅτι ἀπολλύμεθα; καὶ εἰς ἐπε- 
τίμησεν τῷ ἀνέμῳ καὶ εἶπεν τῇ θαλάσσῃ Σιώπα, πεφίμωσο. 
go καὶ ἐκόπασεν ὁ ἄνεμος, καὶ ἐγένετο γαλήνη μεγάλη. καὶ 
4: εἶπεν αὐτοῖς Τί δειλοί ἐστε; οὕπω ἔχετε πίστιν; καὶ ἐφο- 
βήθησαν φόβον μέγαν, καὶ ἔλεγον πρὸς ἀλλήλους Τίς 
ἄρα οὗτός ἐστιν ὅτι καὶ ὁ ἄνεμος καὶ ἡ θάλασσα ὑπακούει 
1 αὐτῷ; Καὶ ἦλθον εἰς τὸ πέραν τῆς θαλάσσης 
2.εἰς τὴν χώραν τῶν Τερασηνῶν. καὶ ἐξελθόντος αὐτοῦ ἐκ 
τοῦ πλοίου [εὐθὺς] ὑπήντησεν αὐτῷ ἐκ τῶν μνημείων 
3 ἄνθρωπος ἐν πνεύματι ἀκαθάρτῳ, ὃς τὴν κατοίκησιν εἶχεν 
ἐν τοῖς μνήμασιν, καὶ οὐδὲ ἁλύσει οὐκέτι οὐδεὶς ἐδύνατο 


4“ αὐτὸν δῆσαι διὰ τὸ αὐτὸν πολλάκις πέδαις καὶ ἁλύσεσι 


δεδέσθαι καὶ διεσπάσθαι ὑπ᾽ αὐτοῦ τὰς ἁλύσεις καὶ τὰς 
5 πέδας συντετρίφθαι, καὶ οὐδεὶς ἴσχυεν αὐτὸν δαμάσαι" καὶ 
διὰ παντὸς νυκτὸς καὶ ἡμέρας ἐν τοῖς μνήμασιν καὶ ἐν τοῖς 
6 ὄρεσιν ἦν κράζων καὶ κατακόπτων ἑαυτὸν λίθοις. καὶ ἰδὼν 
τὸν Ιησοῦν ἀπὸ μακρόθεν ἔδραμεν καὶ προσεκύνησεν αὐτόν, 
7 καὶ κράξας φωνῇ μεγάλῃ λέγει Τί ἐμοὶ καὶ σοί, Ἰησοῦ υἱὲ 
τοῦ θεοῦ τοῦ ὑψίστου; ὁρκίζω σε τὸν θεόν, μή με βασανί- 
8 σῃς. ἔλεγεν γὰρ αὐτῷ Ἔξελθε τὸ πνεῦμα τὸ ἀκάθαρτον 
ο ἐκ τοῦ ἀνθρώπου. καὶ ἐπηρώτα αὐτόν Τί ὄνομά σοι; καὶ 
το λέγει αὐτῷ Λεγιὼν ὄνομά ἵμοι", ὅτι πολλοί ἐσμεν" καὶ 
παρεκάλει αὐτὸν πολλὰ ἵνα μὴ αὐτὰ ἀποστείλῃ ἔξω τῆς 
τι χώρας. Ἦν δὲ ἐκεῖ πρὸς τῷ ὄρει ἀγέλη χοίρων μεγάλη 
12 βοσκομένη" καὶ παρεκάλεσαν αὐτὸν λέγοντες Πέμψον 


Ap. 





παρεκάλει 


_ ζαυτῆς 


82 ΚΑΤᾺ ΜΑΡΚΟΝ Vv 


ες« “ > ‘ , ΄σ > > * 3 έλθ. δι. ὦ, -P? 
ἡμᾶς εἰς τοὺς χοίρους, ἵνα εἰς αὐτοὺς εἰσέλθωμεν. καὶ ἐπέ- 
> -" ἈΝ Ὁ * ‘ , eS «3 * 
τρεψεν αὐτοῖς. καὶ ἐξελθόντα τὰ πνεύματα τὰ ἀκάθαρτα 
7 A > ‘ , ‘ oe 2) 2? Ν ~ 
εἰσῆλθον εἰς τοὺς χοίρους, καὶ ὥρμησεν ἡ ἀγέλη κατὰ τοῦ 
A ’ ε ‘ 
κρημνοῦ eis τὴν θάλασσαν, ὡς δισχίλιοι, καὶ ἐπνίγοντο ἐν 
τῇ θαλάσσῃ. Kai οἱ βόσκοντες αὐτοὺς ἔφυγον καὶ ἀπήγ- 
3 —24 a 
γειλαν εἰς THY πόλιν καὶ εἰς τοὺς ἀγρούς" καὶ ἦλθον ἰδεῖν 
Ν * ΝΜ A 4 > a 
τί ἐστιν τὸ γεγονός. καὶ ἔρχονται πρὸς τὸν ᾿Ιησοῦν, καὶ 
fel ‘ * ’ ε ’ Ἂ 
θεωροῦσιν τὸν δαιμονιζόμενον καθήμενον ἱματισμένον καὶ 
a “4 - 
σωφρονοῦντα, τὸν ἐσχηκότα τὸν λεγιῶνα, καὶ ἐφοβήθησαν. 
i διηγήσαντο αὐτοῖς οἱ ἰδόντες πῶς ἐγένετο τῷ δα! 
καὶ διηγήσ ς ς ἐγένετο τῷ δαιμονι- 
,ὔ . Ν 2 — Ν 4 ~ 
ζομένῳ καὶ περὶ τῶν χοίρων. καὶ ἤρξαντο παρακαλεῖν 
— J A 9 & a a Φ a Nos ’ 
αὐτὸν ἀπελθεῖν ἀπὸ τῶν ὁρίων αὐτῶν. Kat ἐμβαίνοντος 
> fol > Ν an , ee ε ‘ * 
αὐτοῦ εἰς τὸ πλοῖον παρεκάλει αὐτὸν ὁ δαιμονισθεὶς ἵνα 
per αὐτοῦ ἧ. καὶ οὐκ ἀφῆκεν αὐτόν, ἀλλὰ λέγει αὐτῷ 
¢ > ‘ — — — , +. ay 
Ὕπαγε eis τὸν οἶκόν σου πρὸς τοὺς σούς, καὶ ἀπάγγειλον 
3 ΄-. - 
αὐτοῖς ὅσα ὁ κύριός σοι πεποίηκεν καὶ ἠλέησέν σε. καὶ 
» A 
ἀπῆλθεν καὶ ἤρξατο κηρύσσειν ἐν τῇ Δεκαπόλει ὅσα ἐποίη- 
> ©? lol 
σεν αὐτῷ ὁ ‘Ingots, καὶ πάντες ἐθαύμαζον. 
Ν , a? “-“ 
Καὶ διαπεράσαντος τοῦ ᾿Ιησοῦ ἐν τῷ πλοίῳ πάλιν εἰς 
A , * * ‘ — 2 a @ 3X A 
τὸ πέραν συνήχθη ὄχλος πολὺς ἐπ᾽ αὐτόν, Kal ἦν Tapa τὴν 
* - > 
θάλασσαν. Kat ἔρχεται εἷς τῶν ἀρχισυναγώγων, ὀνόματι 
ϑ3ε , 9&8 ee , ‘ Ν , > lel ‘ 
Ἰάειρος, καὶ ἰδὼν αὐτὸν πίπτει πρὸς τοὺς πόδας αὐτοῦ Kal 
κ᾿ 4 ‘ * ’ 
παρακαλεῖ" αὐτὸν πολλὰ λέγων ὅτι Τὸ θυγάτριόν μου 
> * ΝΜ σ 9 ἊΝ 2 2 ‘ n ἣν Ae -“ 
ἐσχάτως ἔχει, ἵνα ἐλθὼν ἐπιθῇς τὰς χεῖρας αὐτῇ ἵνα σωθῇ 
καὶ ζή καὶ ἀπῆλθεν μετ᾽ αὐτοῦ. Καὶ ἠκολούθει αὐτῷ 
ἤσῃ. πῆλθεν μ . 7 ὑτῷ 
v ΄ ‘ , > , 4 4 > > 
ὄχλος πολύς, καὶ συνέθλιβον αὐτόν. Kat γυνὴ οὖσα ἐν 
ῥύσει αἵματος δώδεκα ἔτη καὶ πολλὰ παθοῦσα ὑπὸ πολλῶν 
> a ‘ , — ——2 * * 
ἰατρῶν καὶ δαπανήσασα τὰ παρ᾽ "αὐτῆς᾽ πάντα καὶ μηδὲν 
~ -“ ΄“ 5 ΄ 
ὠφεληθεῖσα ἀλλὰ μᾶλλον εἰς τὸ χεῖρον ἐλθοῦσα, ἀκού- 
-“ * a * * 
σασα τὰ περὶ τοῦ Ἰησοῦ, ἐλθοῦσα ἐν τῷ ὄχλῳ ὄπισθεν 
@ oe ie id > led Ν ‘ a Ἐ, ‘ σ 
ἥψατο τοῦ ἱματίου αὐτοῦ" ἔλεγεν yap ὁτι av ἅψωμαι 
* a ε rf > a 6 , Ν »δλ 7 , v6 
κἂν τῶν ἱματίων αὐτοῦ σωθήσομαι. καὶ εὐθὺς ἐξηράνθη 


— 2* a σ 3 aA »» a , @ * 
«Ἢ πηγὴ τοῦ αἵματος αὐτῆς, καὶ ἔγνω τῷ σώματι OTL ἰαται 


» 
x 


13 


20 


27 


28 
29 


v VI KATA MAPKON 83 
30 ἀπὸ τῆς μάστιγος. καὶ εὐθὺς ὁ ᾿Ιησοῦς ἐπιγνοὺς ἐν ἑαυτῷ 
τὴν ἐξ αὐτοῦ δύναμιν ἐξελθοῦσαν ἐπιστραφεὶς ἐν τῷ ὄχλῳ 
3t ἔλεγεν Tis μου ἥψατο τῶν ἱματίων; καὶ ἔλεγον αὐτῷ οἱ 
μαθηταὶ αὐτοῦ Βλέπεις τὸν ὄχλον συνθλίβοντά σε, καὶ 
3: λέγεις Τίς μου ἥψατο; καὶ περιεβλέπετο ἰδεῖν * τοῦτο < 
33 ποιήσασαν. ἡ δὲ γυνὴ φοβηθεῖσα καὶ — » εἰδυῖα. jhe πεποιΐπει 
ὃ γέγονεν αὐτῇ, ἦλθεν καὶ προσέπεσεν αὐτῷ καὶ ετπεν ἘΞ of 
34 αὐτῷ πᾶσαν τὴν ἀλήθειαν. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῇ Θυγάτηρ, - — 






35 ὑγιὴς ἀπὸ τῆς μάστιγός gov. Ἔτι αὐτοῦ ũrros ἔρχον- 
ται ἀπὸ τοῦ ἀρχισυναγώγου λέγοντες Ste“ γίνῃ 
36 σου ἀπέθανεν" τί ἔτι σκύλλεις τὸν διδάσκαλον ; ὁ δὲ Ἰησοῦς" Nee 8 
παρακούσας τὸν λόγον λαλούμενον λέγει τῷ ἀρχισυναγώγῳ “ 

37 Μὴ φοβοῦ, μόνον πίστευε. καὶ οὐκ ἀφῆκεν οὐδένα pe “At 
τ᾽ αὐτοῦ συνακολουθῆσαι εἰ μὴ τὸν Πέτρον καὶ ᾿Ιάκωβον 
38 καὶ Ἰωάνην τὸν ἀδελφὸν Ἰακώβου. καὶ ἔρχονται εἰς τὸν 
οἶκον τοῦ ἀρχισυναγώγου, καὶ θεωρεῖ θόρυβον καὶ κλαίον- 
39 Tas καὶ ἀλαλάζοντας πολλά, καὶ εἰσελθὼν λέγει αὐτοῖς 
Τί θορυβεῖσθε καὶ κλαίετε; τὸ παιδίον οὐκ ἀπέθανεν ἀλλὰ 
go καθεύδει. καὶ καφεγίλων αὐτοῦ. αὐτὸς δὲ ἐκβαλὼν πάν- 
τας παραλαμβάνει τὸν πατέρα τοῦ παιδίου καὶ τὴν μητέρα 
καὶ τοὺς per’ αὐτοῦ, καὶ εἰσπορεύεται ὅπου ἣν τὸ παιδίον" 
“ καὶ κρατήσας τῆς χειρὸς τοῦ παιδίου λέγει αὐτῇ Ταλειθά 
κούμ, ὅ ἐστιν μεθερμηνευόμενον Td — σοὶ λέγω, 
42 ἔγειρε. καὶ εὐθὺς ἀνέστη τὸ κοράσιον καὶ περιεπάτει, ἦν 
γὰρ ἐτῶν δώδεκα. καὶ ἐξέστησαν εὐθὺς ἐκστάσει μεγάλῃ. hs 
43 καὶ διεστείλατο αὐτοῖς πολλὰ ἵνα μηδεὶς γνοῖ τοῦτο, καὶ ᾿ 
εἶπεν δοθῆναι αὐτῇ φαγεῖν. 
: Kat ἐξῆλθεν ἐκεῖθεν, καὶ ἔρχεται εἰς τὴν πατρίδα αὐτοῦ, 1 
2 καὶ ἀκολουθοῦσιν αὐτῷ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ. Καὶ γενομένου > 
σαββάτου ἤρξατο διδάσκειν ἐν τῇ συναγωγῇ" Kai of πολλοὶ , 
ἀκούοντες ἐξεπλήσσοντο λέγοντες Πόθεν τούτῳ ταῦτα, 2 
καὶ ris ἡ σοφία ἡ δοθεῖσα τούτῳ, καὶ ai δυνάμεις τοιαῦται "4 


42. 
Ap. 


ἐθαύμαζεν >» 


\ 


τ 
>= NN 


* 


* 
X > J 
x * 


ἊΜ * 8 


* 


a 


Wes τὰ 
7 ) ~ 
— yf 


ἕν ᾿ 
7 
J 


con 2 * 


[Ἢ ; 
_ 
"2 
ς 


84 ΚΑΤᾺ ΜΑΡΚΟΝ VI 


ὃ Ν a a 2 a , > Pe Oe ε , 
ιὰ τῶν χειρῶν αὐτοῦ γινόμεναι; οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ τέκτων, 3 
ὁ υἱὸς τῆς Μαρίας καὶ ἀδελφὸς ᾿Ιακώβου καὶ Ἰωσῆτος καὶ 
Iovda καὶ Σίμωνος; καὶ οὐκ εἰσὶν αἱ ἀδελφαὶ αὐτοῦ ὧδε 
Ν ce " ‘es ὃ αλίζ > 2 A Σ᾿ ὅλ, 
πρὸς ἡμᾶς; καὶ ἐσκανδαλίζοντο ἐν αὐτῷ. καὶ ἔλεγεν 4 
αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς ὅτι Οὐκ ἔστιν προφήτης ἄτιμος εἰ μὴ ἐν 
τῇ πατρίδι αὐτοῦ καὶ ἐν τοῖς συγγενεῦσιν αὐτοῦ καὶ ἐν τῇ 
a 3 -“ an 
οἰκίᾳ αὐτοῦ. Kat οὐκ ἐδύνατο ἐκεῖ ποιῆσαι οὐδεμίαν 5 
δύναμιν, εἰ μὴ ὀλίγοις ἀρρώστοις ἐπιθεὶς τὰς χεῖρας ἐθερά- 
πευσεν" καὶ ᾿ἐθαύμασεν' διὰ τὴν ἀπιστίαν αὐτῶν. 6 
Καὶ περιῆγεν τὰς κώμας κύκλῳ διδάσκων. Καὶ προσ- 7 
᾿κὐλεῖται τοὺς δώδεκα, καὶ ἤρξατο αὐτοὺς ἀποστέλλειν δύο 
δύο, καὶ ἐδίδου αὐτοῖς ἐξουσίαν τῶν πνευμάτων τῶν ἀκαθάρ- 
Ν ’ λ > 2 9 δὲ * > far > 
rely, καὶ — ὁδὸν εἶ 8 
“py ῥάβδον μόνον, μὴ ἄρτον, μὴ πήραν, —* εἰς τὴν ζώνην 


* 
A> are * 
On ἐνδύσης * — ἀλλὰ — σανδάλια, καὶ ‘py ἐνδύσα- 9 


* σθαι δύο χιτῶνας. καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς Ὅπου ἐὰν εἰσέλ- 10 


-“ a “ 
ον θητε εἰς οἰκίαν, ἐκεῖ μένετε ἕως ἂν ἐξέλθητε ἐκεῖθεν. καὶ ὃς 11 


a * Ν ΄ c a ed , ε “ * , 
ἂν τόπος μὴ δέξηται ὑμᾶς μηδὲ ἀκούσωσιν ὑμῶν, ἐκπορευό- 
μενοι ἐκεῖθεν ἐκτινάξατε τὸν χοῦν τὸν ὑποκάτω τῶν ποδῶν 
ὑμῶν εἰς μαρτύριον αὐτοῖς. Καὶ ἐξελθόντες ἐκήρυξαν ἵνα 12 
μετανοῶσιν, καὶ δαιμόνια πολλὰ ἐξέβαλλον, καὶ ἤλειφον 13 
ἐλαίῳ πολλοὺς ἀρρώστους καὶ ἐθεράπευον. 
Καὶ ἤκουσεν ὁ βασιλεὺς Ἡρῴδης, φανερὸν γὰρ ἐγένετο 14 
ν᾿ 2 a Nf 19 > , ε , ἀν 
τὸ ὄνομα αἰτοῦ, καὶ ᾿ἔλεγον᾽ ὅτι ᾿Ιωάνης ὁ βαπτίζων ἐγή- 
γερται ἐκ νεκρῶν, καὶ διὰ τοῦτο ἐνεργοῦσιν at δυνάμεις ἐν 
αὐτῷ: ἄλλοι δὲ ἔλεγον ὅτι ᾿Ηλείας ἐστίν: ἄλλοι δὲ ἔλεγον. 15 
Ψ΄ * ε «- a ~ > ’ % ΜῸΦ [4 
ὅτι προφήτης cs εἷς τῶν προφητῶν. ἀκούσας δὲ ὁ “Hpw- 16 
> ’ > 
dys ἔλεγεν Ὃν ἐγὼ ἀπεκεφάλισα Ἰωάνην, οὗτος ἠγέρθη. 
' Kinde yep ὁ ρῴδης ἀποστείλας ἐκράτησεν τὸν Ἰωά- 17 
γὴν καὶ ἔδησεν αὐτὸν ἐν φυλακῇ διὰ Ἡρῳδιάδα τὴν γυ- 
ναῖκα Φιλίππου τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ, ὅτι αὐτὴν ἐγάμησεν" 
* a 
ἔλεγεν γὰρ ὁ “Iwdvys τῷ “Hpwidy ὅτι Οὐκ ἔξεστίν σοι 15 
ἔχειν τὴν γυναῖκα τοῦ ἀδελφοῦ σου. ἡ δὲ Ἡρῳδιὰς ἐνεῖχεν 19 


vi KATA MAPKON 85 
20 αὐτῷ καὶ ἤθελεν αὐτὸν ἀποκτεῖναι, καὶ οὐκ ἠδύνατο" 6 γὰρ 
Ἡρῴδης ἐφοβεῖτο τὸν ᾿Ιωάνην, εἰδὼς αὐτὸν ἄνδρα δίκαιον 
καὶ ἅγιον, καὶ συνετήρει αὐτόν, καὶ ἀκούσας αὐτοῦ πολλὰ 
at ἡπύρει, καὶ ἡδέως αὐτοῦ ἤκουεν. Καὶ γενομένης ἡμέρας 
εὐκαίρου ὅτε Ἡρῴδης τοῖς γενεσίοις αὐτοῦ δεῖπνον ἐποίησεν 
τοῖς μεγιστᾶσιν αὐτοῦ καὶ τοῖς χιλιάρχοις καὶ τοῖς πρώτοις 
22 τῆς Γαλιλαίας, καὶ εἰσελθούσης τῆς θυγατρὸς αὐτοῦ Ἥρῳ- 
διάδος καὶ ὀρχησαμένης, ἤρεσεν τῷ Ἡρῴδῃ καὶ τοῖς συ- 
νανακεμένοις. ὁ δὲ βασιλεὺς εἶπεν τῷ κορασίῳ Αἴτησόν 
33 με ὃ ἐὰν θέλῃς, καὶ δώσω σοι" καὶ ὥμοσεν — “Orn 
"ἐάν pe’ αἰτήσῃς δώσω σοι ἕως ἡμίσους τῆς βασιλείας 
24 καὶ ἐξελθοῦσα εἶπεν τῇ μητρὶ αὐτῆς Τί αἰτήσωμαι; ἡ ᾽ δὲ 
23 επεν Τὴν κεφαλὴν Ἰωάνου τοῦ βαπτίζοντος. καὶ εἰσελ- 
θοῦσα εὐθὺς μετὰ σπουδῆς πρὸς τὸν βασιλέα ἠτήσατο 
λέγουσα Θέλω ἵνα ἐξαυτῆς δῷς μοι ἐπὶ πίνακι τὴν κεφα- 
26 λὴν Ἰωάνου τοῦ βαπτιστοῦ. καὶ περίλυπος γενόμενος 
ὁ βασιλεὺς διὰ τοὺς ὅρκους καὶ τοὺς ἀνακειμένους οὐκ ἠθέ- 
27 λησεν ἀθετῆσαι αὐτήν" καὶ εὐθὺς ἀποστείλας ὁ βασιλεὺς 
28 σπεκουλάτορα ἐπέταξεν ἐνέγκαι τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ. καὶ 
ἀπελθὼν ἀπεκεφάλισεν αὐτὸν ἐν τῇ φυλακῇ καὶ ἤνεγκεν 
τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ ἐπὶ πίνακι καὶ ἔδωκεν αὐτὴν τῷ κο- 
ρασίῳ, καὶ τὸ κοράσιον ἔδωκεν αὐτὴν τῇ μητρὶ αὐτῆς. 
29 καὶ ἀκούσαντες οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ἦλθαν καὶ ἦραν τὸ πτῶμα 
αὐτοῦ καὶ ἔθηκαν αὐτὸ ἐν μνημείῳ. 


39 Kat συνάγονται οἱ ἀπόστολοι πρὸς τὸν Ἰησοῦν, καὶ 
ἀπήγγειλαν αὐτῷ πάντα ὅσα ἐποίησαν καὶ ὅσα ἐδίδαξαν. 
31 καὶ λέγει αὐτοῖς Δεῦτε ὑμεῖς αὐτοὶ κατ᾽ ἰδίαν εἰς ἔρημον 
τόπον καὶ ἀναπαύσασθε ὀλίγον. ἦσαν γὰρ οἱ ἐρχόμενοι 
32 καὶ οἱ ὑπάγοντες πολλοί, καὶ οὐδὲ φαγεῖν εὐκαίρουν. καὶ 
33 ἀπῆλθον ἐν τῷ πλοίῳ εἰς ἔρημον τόπον κατ᾽ ἰδίαν. καὶ 
εἶδαν αὐτοὺς ὑπάγοντας καὶ "ἔγνωσαν" πολλοί, καὶ πεζῇ 


42. 


ὅτι Ὃ 


ἐπέγνωσαν 
καὶ συνῆλθον Ὁ 


ἀπὸ πασῶν τῶν πόλεων συνέδραμον ἐκεῖ "καὶ προῆλθον — 


86 ΚΑΤᾺ ΜΆΡΚΟΝ VI 


αὐτούς". Kai ἐξελθὼν εἶδεν πολὺν ὄχλον, καὶ ἐσπλαγ- 34 
«ς , \ 
χνίσθη ἐπ᾽ αὐτοὺς ὅτι ἦσαν ὧς TIPOBATA MH ἔχοντὰ ποι- 
μένὰ, καὶ ἤρξατο διδάσκειν αὐτοὺς πολλά. Καὶ ἤδη 35 
- , 3 a 
γινομένης... ὥρας πολλῆς ᾿ γενομένης προσελθόντες αὐτῷ οἱ μαθηταὶ 
¥ 323. a Ν bd * δ᾿ δῇ ε , * 38 2* 
ùcuroo ἔλεγον ὅτι "Ερημός ἐστιν ὃ τόπος, καὶ ἤδη ὥρα 
(ities οὐ πολλή: ἀπόλυσον αὐτούς, iva ἀπελθόντες εἰς τοὺς "κύκλῳ" 36 


΄ νῦν 9 ‘ * ey > ΄ ε * , , ε δὲ 
κ΄ ἀγροὺς καὶ κὠμὰς ἀγοράσωσιν ἑαυτοῖς τί φάγωσιν. 6 δὲ 57 
’ "εὖ J a a ε 
ἜΑ oN .Χ. ὁ | ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς Δότε αὐτοῖς ὑμεῖς φαγεῖν. καὶ 
wy ον “Ὁ λέ τ᾽ ᾿Ἀπελϑά > , 3 , ὃ 
ja yay λέγουσιν αὐτῷ ᾿Απελθόντες ἀγοράσωμεν δηναρίων δια- 
w Wey) ᾿ ω΄-. , Bik, “Ὡς 
43 ΑΝ  Κοσίων ἄρτους καὶ δώσομεν αὐτοῖς φαγεῖν; ὁ δὲ λέγει 38 
ΝΙΝ ~ 
PY ΠΟ μος αὐτοῖς Πόσους ἔχετε ἄρτους; ὑπάγετε ἴδετε. καὶ yvov- 
— 


Fs λέγουσιν Πέντε, καὶ δύο ἰχθύας. καὶ ἐπέταξεν αὐτοῖς 39 


᾽ ν — ‘Q * :~ a ~~ , ~ 
τ΄ ἀνάκλῖνα <“avaxhiOjvar' πάντας συμπόσια συμπόσια ἐπὶ τῷ χλωρῷ 
vs “ys Υ̓ + e 
~~ yk wi ,» , yy. Ἀ ‘ oe | ‘ * 
LS Γ΄ χόρτῳ. καὶ ἀνέπεσαν πρασιαὶ πρασιαὶ κατὰ ἑκατὸν καὶ 40 
~ —* J ‘ 
© ΠΥ ὃς κατὰ πεντήκοντα. καὶ λαβὼν τοὺς πέντε ἄρτους καὶ 4x 
YL, a ae : > > 
wo WN τοὺς δύο ἰχθύας ἀναβλέψας εἰς τὸν οὐρανὸν εὐλόγησεν 
va gy «ul κ᾿ a a 
* “3 ~ καὶ κατέκλασεν τοὺς ἄρτους καὶ ἐδίδου τοῖς μαθηταῖς 
-" ~~ 
* =’ a ‘ , , 
a iva παρατιθῶσιν αὐτοῖς, Kat τοὺς δύο ἰχθύας ἐμέρισεν 
2 J > 
ὃ ἐᾷς πᾶσιν. καὶ ἔφαγον πάντες καὶ ἐχορτάσθησαν" καὶ ἦραν νὰ 
* > Ν -“ 
rw κλάσματα δώδεκα κοφίνων πληρώματα καὶ ἀπὸ τῶν 
2 , ‘ ⸗ 
ἰχθύων. καὶ ἦσαν οἱ φαγόντες τοὺς ἄρτους πεντακισχί- 44 
— * ῶ >? J 
OP A Avot ἄνδρες. Καὶ εὐθὺς ἠνάγκασεν τοὺς pa- 45 
Is γε ὁ: 4 6 ‘ > a > a * Ν λ' a * ᾽ A 
Ve > ntas αὐτοῦ ἐμβῆναι εἰς τὸ πλοῖον καὶ προάγειν εἰς τὸ 
“ιδιω.- , ‘ > 
nite ΘΟ ν πέραν πρὸς Βηθσαιδάν, ἕως αὐτὸς ἀπολύει τὸν ὄχλον. καὶ 46 
ἃ ἊΝ ᾽ , » κα 2 A θ > —A 
ἯΙ ἀποταξάμενος αὐτοῖς ἀπῆλθεν εἰς τὸ ὄρος προσεύξα- 
yi ΄ = 
πάλαι σθαι. καὶ ὀψίας γενομένης jv" τὸ πλοῖον ἐν μέσῳ τῆς 47 


θαλάσσης, καὶ αὐτὸς μόνος ἐπὶ τῆς γῆς. καὶ ἰδὼν αὐτοὺς 48 
βασανιζομένους ἐν τῷ ἐλαύνειν, ἦν γὰρ ὃ ἄνεμος ἐναντίος 
αὐτοῖς, περὶ τετάρτην φυλακὴν τῆς νυκτὸς ἔρχεται πρὸς 
ὧι κα a 2." a , , om” 
αὐτοὺς περιπατῶν ἐπὶ τῆς θαλάσσης" καὶ ἤθελεν παρεὰλ- 
θεῖν αὐτούς. οἱ δὲ ἰδόντες αὐτὸν ἐπὶ τῆς θαλάσσης περι- 49 
2 ΝΜ μ᾿ , , ee 2 ⸗ 
πατοῦντα ἔδοξαν ὅτι φάντασμά ἐστιν καὶ ἀνέκραξαν, πάν- 50 
τες γὰρ αὐτὸν εἶδαν καὶ ἐταράχθησαν. ὁ δὲ εὐθὺς ἐλάλησεν 


» 


᾿᾿ “Οὗτος ὁ λδὸς" τοῖς χείλεοίν me "τιμᾷ", — 


VI VII KATA MAPKON 87 


μετ᾽ αὐτῶν, καὶ λέγει αὐτοῖς Θαρσεῖτε, ἐγώ εἰμι, μὴ 
sx φοβεῖσθε. καὶ ἀνέβη πρὸς αὐτοὺς εἰς τὸ πλοῖον, καὶ 
:: ἐκόπασεν ὁ ἄνεμος. καὶ λίαν ἐν ἑαυτοῖς ἐξίσταντο, οὐ γὰρ 
συνῆκαν ἐπὶ τοῖς ἄρτοις, ἀλλ᾽ ἦν αὐτῶν 7) καρδία πεπω- 
53 ρωμένη. Καὶ διαπεράσαντες ἐπὶ τὴν γῆν ἦλθον 
ss εἰς Γεννησαρὲς καὶ προσωρμίσθησαν. καὶ ἐξελθόντων 
ss αὐτῶν ἐκ τοῦ πλοίου εὐθὺς ἐπιγνόντες αὐτὸν περιέδραμον 
χώραν ἐκείνην καὶ ἤρξαντο. ἐπὶ τοῖς κραβάττοις 
55 τοὺς κακῶς ἔχοντας περιφέρειν ὅ ὅπου ἤκουον ὅτι ἔστιν. καὶ 
ὅπου —— εἰς κώμας ἢ εἰς πόλεις ἢ εἰς ἀ ἀγροὺς 
ἐν ᾿ἀγοραῦε" ἐτίθεσαν τοὺς ἀσθενοῦντας, καὶ — 4wAareiass 
Aow αὐτὸν iva κἂν τοῦ κρασπέδου τοῦ ἱματίου αὐτοῦ 
ἅψωνται" καὶ ὅσοι ἂν ἥψαντο αὐτοῦ ἐσώζοντο. 
: Kat συνάγονται πρὸς αὐτὸν οἱ Φαρισαῖοι καί τινες τῶν 
.2 γραμματέων ἐλθόντες ἀπὸ Ἱεροσολύμων καὶ ἰδόντες τινὰς 
gy. τῶν μαθητῶν αὐτοῦ ὅτι κοιναῖς χερσίν, τοῦτ᾽ ἔστιν ἀνί- 
4.23 trots, ἐσθίουσιν τοὺς ἄρτους; -οἱ γὰρ — καὶ πάν- 
“τας οἱ Ἰουδαῖοι ἐὰν μὴ πυγμῇ νίψωνται τὰς χεῖρας οὐκ ἐ- Ap. 
ὰ σθίουσιν, κρατοῦντες τὴν παράδοσιν τῶν πρεσβυτέρων, 
ς καὶ ἀπ᾿ ἀγορᾶς ἐὰν μὴ “"ῥαντίσωνται" οὐκ ἐσθίουσιν, καὶ βαπτίσωνται 
ἄλλα πολλά ἐστιν ἃ παρέλαβον κρατεῖν, βαπτισμοὺς 
s ποτηρίων καὶ ξεστῶν καὶ χαλκίων , --καὶ ἐπερωτῶσιν καὶ κλινῶν Ὁ 
αὐτὸν οἱ Φαρισαῖοι καὶ οἱ γραμματεῖς Διὰ τί οὐ περιπα: ᾿ 
τοῦσιν οἱ μαθηταί σου κατὰ τὴν παράδοσιν τῶν πρεσβυ- 
ὁ τέρων, ἀλλὰ κοιναῖς χερσὶν ἐσθίουσιν τὸν ἄρτον; ὁ δὲ 
YS κα εἶπεν αὐτοῖς Καλῶς ἐπροφήτευσεν Ἢσαίας περὶ ὑμῶν 
τῶν ὑποκριτῶν, ὡς γέγραπται ὅτι 


* 


οὶ ee πον ΟΝ λὺν ὡς 


— ἢ 4. α — δ ραν ΑΝ ΜΆ άγαπξε 
H δὲ KAPAIA δύτων πόρρω ἀπέχει AT ἐμοῦ" 
η MATHN δὲ céBonTal με, 
διδάσκοντες AIAACKAAIAC ENTAAMATA ἀνθρώπων" a 
8 ἀφέντες τὴν ἐντολὴν τοῦ θεοῦ κρατεῖτε τὴν παράδοσιν 
9 τῶν ἀνθρώπων. καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς Καλῶς ἀθετεῖτε τὴν 


oi Be de f 
πο νων δ΄ ς Δ᾽ χ.... “.. 


-ἱστήσητε!- 


εἰὀχετὸν 


Σύρα Φοινίκισσα 


88 KATA MAPKON VII 


ε Γ , 4 
ἐντολὴν τοῦ θεοῦ, ἵνα τὴν παράδοσιν ὑμῶν ᾿τηρήσητε" 
a ’ ‘ , ‘ 4 
Μωυσῆς γὰρ εἶπεν Τίμὰ TON TIATEPA COY Kal THN το 
; a U * , 
μητέρὰ coy, καί Ὃ κἀκολογῶν πὰάτέρὰ ἢ μητέρὰ 
“ » 
OANAT@ τελεγτάᾶτω᾽ ὑμεῖς δὲ λέγετε ᾿Εὰν εἴπῃ ἄνθρω- τι 
a ν ἃ 2 ld ⸗ 22 Δῶ aA ot 
πος τῷ πατρὶ ἢ τῇ μητρί Κορβάν, 6 ἐστιν Δῶρον, ὃ ἐὰν 
a “a > a 
ἐξ ἐμοῦ ὠφεληθῇς, οὐκέτι ἀφίετε αὐτὸν οὐδὲν ποιῆσαι τῷ 12 
πατρὶ ἢ τῇ μητρί, ἀκυροῦντες τὸν λόγον τοῦ θεοῦ τῇ παρα- 13 
a e a 
δόσει ὑμῶν * 7) παρεδώκατε: Kal παρόμοια τοιαῦτα πολλὰ 
ποιεῖτε. Καὶ προσκαλεσάμενος πάλιν τὸν ὄχλον ἔλεγεν 14 
αὐτοῖς ᾿Ακούσατέ μου πάντες καὶ σύνετε. οὐδὲν ἔστιν 15 
” — , > * > pees | a , 
ἔξωθεν τοῦ ἀνθρώπου εἰσπορευόμενον εἰς αὐτὸν ὃ δύναται 
a | MBS 3 ‘ —— a“ > ’ > ' , 
κοινῶσαι αὐτόν: ἀλλὰ τὰ ἐκ τοῦ ἀνθρώπου ἐκπορευόμενά 
ΕἸ ‘ a“ ‘ * —2— Sie ae > 
ἐστιν τὰ Kowovvta τὸν ἄνθρωπον. Kai ore εἰσῆλθεν εἰς 17 
— a” > ΄ —— ε —* > 2 
οἶκον ἀπὸ τοῦ ὄχλου, ἐπηρώτων αὐτὸν οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ 
‘ , * , Lee 4 a. Ὁ a See 
τὴν παραβολήν. καὶ λέγει αὐτοῖς Οὕτως καὶ ὑμεῖς ἀσύ- 18 
lal a Ν - 
νετοί ἐστε; οὐ νοεῖτε ὅτι πᾶν τὸ ἔξωθεν εἰσπορευόμενον εἰς 
τὸν ἄνθρωπον οὐ δύναται αὐτὸν κοινῶσαι, ὅτι οὐκ εἶσπο- 19 
, ΕἸ a * —3X δέ ° > > ‘ , er 
— αὐτοῦ εἰς τὴν καρδίαν aAXd εἰς τὴν κοιλίαν, καὶ ( 
4 
eis τὸν ᾿ἀφεδρῶνα" ἐκπορεύεται; --καβαρίζων πάντα Ta) 
βρώματα. ἔλεγεν δὲ ὅτε Τὸ ἐκ τοῦ ἀνθρώπου ἐκπορενό- 20 » 


μενον ἐκεῖνο κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον" ἔσωθεν γὰρ ἐκ τῆς ὩΣ * bee — 


καρδίας τῶν ἀνθρώπων οἱ διαλογισμοὶ οἱ κακοὶ ἐκπορεύ- 
ονται, πορνεῖαι, κλοπαΐ, φόνοι, μοιχεῖαι, πλεονεξίαι, πονη- 22 
ρίαι, δόλος, ἀσέλγεια, ὀφθαλμὸς πονηρός, βλασφημία, 
ὑπερηφανία, ἀφροσύνη" πάντα ταῦτα τὰ πονηρὰ ἔσωθεν 23 
ἐκπορεύεται καὶ κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον. 
Ἐκεῖθεν δὲ ἀναστὰς ἀπῆλθεν εἰς τὰ ὅρια Τύρου [καὶ 24 

Σιδῶνος]. Καὶ εἰσελθὼν εἰς οἰκίαν οὐδένα ἤθελεν γνῶναι, 

᾿ > > , a > > AA > ΄ ‘ ‘ 
καὶ οὐκ ἠδυνάσθη λαθεῖν: ἀλλ᾽ εὐθὺς ἀκούσασα γυνὴ περὶ 25 
αὐτοῦ, ἧς εἶχεν τὸ θυγάτριον αὐτῆς πνεῦμα ἀκάθαρτον, 
9 * — J ee ea x 
ἐλθοῦσα προσέπεσεν πρὸς τοὺς πόδας αὐτοῦ: ἡ δὲ γυνὴ 26 
> ε ἢ A 
qv Ἑλληνίς, ᾿ΠΣΞυροφοινίκισσα᾽ τῷ γένει: καὶ ἠρώτα αὐτὸν 
σ ‘ i -“ 
ἵνα τὸ δαιμόνιον ἐκβάλῃ ἐκ τῆς θυγατρὸς αὐτῆς. καὶ ay 


¥ 


Ce 


— 


{, 


Ps 


ra 


“9 


ΝΜ 


VII VIII KATA MAPKON 89 


ἔλεγεν αὐτῇ “Ades πρῶτον χορτασθῆναι τὰ τέκνα, ov 
γάρ ἐστιν καλὸν λαβεῖν τὸν ἄρτον τῶν τέκνων καὶ τοῖς 
28 κυναρίοις βαλεῖν. κνἡ δὲ ἀπεκρίθη καὶ λέγει αὐτῷ "Nai, 
κύριε," καὶ τὰ κυνάρια ὑποκάτω τῆς τραπέζης ἐσθίουσιν 
29 ἀπὸ τῶν ψιχίων τῶν παιδίων. καὶ εἶπεν αὐτῇ Διὰ τοῦ- 
τον τὸν λόγον ὕπαγε, ἐξελήλυθεν ἐκ τῆς θυγατρός σου τὸ 
30 δαιμόνιον. καὶ ἀπελθοῦσα εἰς τὸν οἶκον αὐτῆς εὗρεν τὸ 
παιδίον βεβλημένον ἐπὶ τὴν κλίνην καὶ τὸ δαιμόνιον ἐξε- 
3τ ληλυθός. Καὶ πάλιν ἐξελθὼν ἐκ τῶν ὁρίων 
Τύρου ἦλθεν διὰ Σιδῶνος εἰς τὴν θάλασσαν τῆς Γαλιλαίας 
32 ἀνὰ μέσον τῶν ὁρίων Δεκαπόλεως. Καὶ φέρουσιν αὐτῷ κω- 
φὸν καὶ μογιλάλον, καὶ παρακαλοῦσιν αὐτὸν ἵνα ἐπιθῇ av- 
33 τῷ τὴν χεῖρα. καὶ ἀπολαβόμενος αὐτὸν ἀπὸ τοῦ ὄχλου κα- 
τ᾽ ἰδίαν ἔβαλεν τοὺς δακτύλους αὐτοῦ εἰς τὰ ὦτα αὐτοῦ καὶ 


34 πτύσας ἥψατο τῆς γλώσσης αὐτοῦ, καὶ ἀναβλέψας εἰς τὸν οὐ- | 


ρανὸν ἐστέναξεν, καὶ λέγει αὐτῷ Ἔφφαθά, 6 ἐστιν Δια- 
35 νοίχθητι: καὶ ἠνοίγησαν αὐτοῦ αἱ ἀκοαί, καὶ ἐλύθη ὁ 


36 δεσμὸς τῆς γλώσσης avrot, καὶ ἐλάλει ὀρθῶς" καὶ διε-, 
στείλατο αὐτοῖς ἵνα μηδενὶ λέγωσιν: ὅσον δὲ αὐτοῖς διε- . 


37 στέλλετο, αὐτοὶ μᾶλλον περισσότερον ἐκήρυσσον. καὶ 
ὑπερπερισσῶς ἐξεπλήσσοντο λέγοντες Καλῶς πάντα πε- 
ποίηκεν, Kal τοὺς κωφοὺς ποιεῖ ἀκούειν καὶ ἀλάλους λα- 


ἀΚύρεε, ἀλλάξει 


λεῖν. — 


: ‘Ew ἐκείναις ταῖς ἡμέραις πάλιν πολλοῦ ὄχλου ὄντος 
καὶ μὴ ἐχόντων τί φάγωσιν, προσκαλεσάμενος τοὺς μαθη- 
2 τὰς λέγει αὐτοῖς Σπλαγχνίζομαι ἐπὶ τὸν ὄχλον ὅτι ἤδη 
᾿ἡμέραι τρεῖς" “προσμένουσίν pow’ καὶ οὐκ ἔχουσιν τί 
3 φάγωσιν" καὶ ἐὰν ἀπολύσω αὐτοὺς νήστεις εἰς οἶκον αὐτῶν, 
ἐκλυθήσονται ἐν τῇ ὁδῷ" καί τινες αὐτῶν ἀπὸ μακρόθεν 
4 εἰσίν. καὶ ἀπεκρίθησαν αὐτῷ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ὅτε Πό- 
θεν τούτους δυνήσεταί τις ὧδε χορτάσαι ἄρτων ἐπ᾽ ἐρημώς; 
skal ἠρώτα αὐτούς Πόσους ἔχετε ἄρτους; οἱ δὲ εἶπαν 
6 Ἑπτά. καὶ παραγγέλλει τῷ ὄχλῳ ἀναπεσεῖν ἐπὶ τῆς γῆς" 


ἡμέραις τρισὶν | 
προσμένονσιν 


ὑμῖν 


και 


“Βηθανίαν! 


——— a re ἃ " ris 
αὐτὸν εἴ τι βλέπει, χεῖρας αὐτῷ, ἐπηρώτα “αὐτόν Ei τι βλέπεις ;* καὶ ἀναβλέ. 


go KATA MAPKON VIII 


* > , * —* 
καὶ λαβὼν τοὺς ἑπτὰ ἄρτους εὐχαριστήσας ἔκλασεν καὶ 
2 * a >. ae θ a * 
ἐδίδου τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ ἵνα παρατιθῶσιν. καὶ παρέθη- 

»’Γ͵ΝΥΝ Ν - > , x \ 7 Ἔ Ν ᾽ ’ 
καν τῷ ὄχλῳ. καὶ εἶχαν ἰχθύδια ὀλίγα". καὶ εὐλογήσας 7 
| \ > 
αὐτὰ εἶπεν καὶ ταῦτα παρατιθέναι. καὶ ἔφαγον καὶ €xopTa- 8 
* ε Ν * 
σθησαν, καὶ ἦραν περισσεύματα κλασμάτων ἕπτα σφυρί- 
“- 8 ε * QA >. EX: * , 
das. ἦσαν δὲ ὡς τετρακισχίλιοι. καὶ ἀπέλυσεν αὑτοὺς. 


Oo 


Καὶ εὐθὺς ἐμβὰς " εἰς τὸ πλοῖον μετὰ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ 10 
ἦλθεν εἰς τὰ μέρη Δαλμανουθά. 
a a »” tal 2 
Καὶ ἐξῆλθον οἱ Φαρισαῖοι καὶ ἤρξαντο συνζητεῖν αὐτῷ, 


" 


Ὶ 


= a — a , 
ζητοῦντες παρ᾽ αὐτοῦ σημεῖον ἀπὸ τοῦ οὐρανοῦ, πειράζον- 


* 


> , A > * -“ ’ > -“ λέ 
τες αὐτόν. καὶ ἀναστενάξας τῷ πνεύματι αὐτοῦ λέγει 
Ti ἡ γενεὰ αὕτη ζητεῖ σημεῖον; ἀμὴν λέγω, εἰ δοθή- 
- -“ -“ 4 > ‘ s , 
σεται TH γενεᾷ ταύτῃ σημεῖον. Kal ἀφεὶς αὐτοὺς πά- 13 
Aw ἐμβὰς ἀπῆλθεν εἰς τὸ πέραν. Καὶ ἐπε- 14 
, “ * A > δ. ἢ * 3 >. 
λάθοντο λαβεῖν ἄρτους, καὶ εἰ μὴ ἕνα ἄρτον οὐκ εἶχον 
μεθ᾽ ἑαυτῶν ἐν τῷ πλοίῳ. καὶ διεστέλλετο αὐτοῖς λέγων 15 
Ὅ a λέ 2 J A ζύ “ ® * Ν a 
pare, βλέπετε ἀπὸ τῆς ζύμης τῶν Φαρισαίων καὶ τῆς 
’ 
ζύμης Ἡρῴδου. καὶ διελογίζοντο πρὸς ἀλλήλους ὅτι 16 
3, > * = A ,ὔ > a , * 
ἄρτους οὐκ ἔχουσιν. καὶ γνοὺς λέγει αὐτοῖς Τί διαλογί- 17 
ζεσθε. ὅτι ἄρτους οὐκ ἔχετε; οὔπω νοεῖτε“ οὐδὲ συνίετε; 
᾿ a > ‘ ⸗ 
πεπωρωμένην ἔχετε τὴν καρδίαν ὑμῶν; OPOAAMOYC ἔχον- 18 
3 ’ ‘ 3 ” > > Ν 
Tcc ΟΥ̓ Βλέπετε Kal ὦτὰ ἔχοντες οὐκ ἀκούετε; καὶ 
3 
οὐ μνημονεύετε ὅτε τοὺς πέντε ἄρτους ἔκλασα εἰς τοὺς 19 
’ * ’ , 
πεντακισχιλίους, πόσους κοφίνους κλασμάτων πλήρεις 
* * 
ἤρατε; λέγουσιν αὐτῷ Δώδεκα. ὅτε " rods ἑπτὰ εἰς τοὺς 20 
, * * , , 
τετρακισχιλίους, πόσων σφυρίδων πληρώματα κλασμάτων 
Ν * , a> A e , a > a 
ἤρατε; Kai λέγουσιν αὐτῷῃ Ἕπτά, καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς or 
Οὔπω συνίετε; 
x »” -“" 
Καὶ ἔρχονται εἰς "Βηθσαιδάν΄. Καὶ φέρουσιν αὐτῷ 2 
‘ ‘ aA aA 
τυφλὸν καὶ παρακαλοῦσιν αὐτὸν ἵνα αὐτοῦ ἅψηται. καὶ 23 
- , -“ Ν “ a 
ἐπιλαβόμενος τῆς χειρὸς τοῦ τυφλοῦ ἐξήνεγκεν αὐτὸν ἔξω 
~ , A ‘ Α » ~ 
τῆς κώμης, Kal πτύσας εἰς τὰ ὄμματα αὐτοῦ, ἐπιθεὶς τὰς 


vill KATA MAPKON οι 
Was ἔλεγεν Βλέπω τοὺς ἀνθρώπους ὅτι ὡς δένδρα ὁρῶ 
25 περιπατοῦντας. εἶτα πάλιν ἔθηκεν τὰς χεῖρας ἐπὶ τοὺς 
ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ, καὶ διέβλεψεν, καὶ ἀπεκατέστη, καὶ ἐνέ- 
26 βλεπεν 'τηλαυγῶς" ἅπαντα. καὶ ἀπέστειλεν αὐτὸν εἰς 


οἶκον αὐτοῦ λέγων “Μηδὲ εἰς τὴν κώμην εἰσέλθῃς. 


27 Καὶ ἐξῆλθεν ὁ Ἰησοῦς καὶ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ εἰς tas — 


κώμας Καισαρίας τῆς Φιλίππου: καὶ ἐν τῇ ὁδῷ ἐπηρώτα 
τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ λέγων αὐτοῖς Tiva με λέγουσιν οἱ 
28 ἄνθρωποι εἶναι; οἱ δὲ εἶπαν αὐτῷ λέγοντες ὅτι Ιωάνην 
τὸν βαπτιστήν, καὶ ἄλλοι Ἠλείαν, ἄλλοι δὲ ὅτι εἷς τῶν 
29 προφητῶν. καὶ αὐτὸς ἐπηρώτα αὐτούς Ὑμεῖς δὲ τίνα pe 
λέγετε εἶναι; ἀποκριθεὶς ὁ Πέτρος λέγει αὐτῷ Σὺ εἶ ὁ 
30 χριστός. καὶ ἐπετίμησεν αὐτοῖς ἵνα μηδενὶ λέγωσιν περὶ 
3: αὐτοῦ. Καὶ ἤρξατο διδάσκειν αὐτοὺς ὅτι δεῖ 
τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου πολλὰ παθεῖν καὶ ἀποδοκιμα- 
σθῆναι ὑπὸ τῶν πρεσβυτέρων καὶ τῶν ἀρχιερέων καὶ τῶν 
γραμματέων καὶ ἀποκτανθῆναι καὶ μετὰ τρεῖς ἡμέρας ἀνα- 
32 στῆναι" καὶ παρρησίᾳ τὸν λόγον ἐλάλει. καὶ προσλαβό- 
33 μενος ὁ Πέτρος αὐτὸν ἤρξατο ἐπιίτιμᾷν αὐτῷ. ὁ δὲ 
ἐπιστραφεὶς καὶ ἰδὼν τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ ἐπετίμησεν 
Πέτρῳ καὶ λέγει Ὕπαγε ὀπίσω μου, Σατανᾶ, ὅτι οὐ φρο- 
34 νεῖς τὰ τοῦ θεοῦ ἀλλὰ τὰ τῶν ἀνθρώπων. Καὶ 
προσκαλεσάμενος τὸν ὄχλον σὺν τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ 
εἶπεν αὐτοῖς Ei τις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν, ἀπαρνη- 
σάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολου- 
35 θείτω μοι. ὃς γὰρ ἐὰν θέλῃ τὴν " ἑαυτοῦ jy σῶσαι 
ἀπολέσει αὐτήν" ὃς δ᾽ ἂν ἀπολέσει τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἕνεκεν 
36 [ἐμοῦ καὶ] τοῦ εὐαγγελίου σώσει αὐτήν. τί γὰρ “ὠφελεῖ 
ἄνθρωπον" κερδῆσαι τὸν κόσμον ὅλον καὶ ζημιωθῆναι 
37) τὴν ψυχὴν αὐτοῦ; τί γὰρ δοῖ ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς 
38 Ψυχῆς αὐτοῦ; ὃς γὰρ ἐὰν ἐπαισχυνθῇ με καὶ τοὺς ἐμοὺς 
λόγους ἐν τῇ γενεᾷ ταύτῃ τῇ μοιχαλίδι καὶ ἁμαρτωλῷ, καὶ 
ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐπαισχυνθήσεται αὐτὸν ὅταν ἔλθῃ ἐν 


92 KATA MAPKON VIII IX 
2 Ld - ‘ > a ‘ fal > / a OM 
τῇ δόξῃ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ peta τῶν ἀγγέλων τῶν ἁγίων. 
a 2* a 4. 
καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς ᾿Αμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι εἰσίν τινες ὧδε τ 
> a , , ¢ 
_~- τῶν ἑστηκότων οἵτινες οὐ μὴ γεύσωνται θανάτου ἕως ἂν 
. “-“ a ~ * 
* ἴδωσιν τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ ἐληλυθυῖαν ἐν δυνάμει. 
: 5 , ἃ, - 4 
Καὶ. pera ἡμέρας ἐξ παραλαμβάνει ὁ Ἰησοῦς τὸν 2 
ΓΈ 
δος ςτὸν Πέτρον καὶ τὸν Ἰάκωβον καὶ * ᾿Ιωάνην, καὶ ἀναφέρει αὐ- 
* een ε J >. 287 , * 
** τοὺς εἰς ὄρος ὑψηλὸν κατ᾽ ἰδίαν μόνους. καὶ μετεμορφώθη 
? ⸗ 2 eee ty ον a an ee , 
ἔμπροσθεν αὐτῶν, καὶ τὰ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένετο στίλβοντα 3 
Ν U 4“ ‘ — - -“ > , σ΄ 
ω λευκὰ λίαν ofa γναφεὺς ἐπὶ τῆς γῆς οὐ δύναται οὕτως 
λευκᾶναι. καὶ ὥφθη αὐτοῖς λείας σὺν Μωυσεῖ, καὶ ἦσαν 4 
a a a ε 
συνλαλοῦντες τῷ Ἰησοῦ. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ Πέτρος λέγει 5 
2 2 a e 
τῷ Ἰησοῦ Ῥαββεί, καλόν ἐστιν ἡμᾶς ὧδε εἶναι, καὶ 
ποιήσωμεν τρεῖς σκηνάς, σοὶ μίαν καὶ Μωυσεῖ μίαν καὶ 
3 -“ 
Ἠλείᾳ μίαν. οὐ γὰρ ἤδει τί ἀποκριθῇ, ἔκφοβοι γὰρ 6 
3. 2 Ee ..9 : , > , 2 ‘ 
ἐγένοντο. καὶ ἐγένετο νεφέλη ἐπισκιάζουσα αὐτοῖς, καὶ 7 
“ ε , 
ἐγένετο φωνὴ ἐκ τῆς νεφέλης Οὗτός ἐστιν ὁ vids μου ὁ 
> , > ΄ δι τ δ 126. 4 
ἀγαπητός, ἀκούετε αὐτοῦ. καὶ ἐξάπινα περιβλεψάμενοι 8 
> . ᾿ a fol > aA 
ee ter Ἡνσοῦν οὐκέτι οὐδένα εἶδον μεθ᾽ ἑαυτῶν εἰ μὴ τὸν ᾿Ιησοῦν μόνον". 
μόνον μεθ' ἑαυτῶν * 
ἀπὸ Καὶ καταβαινόντων αὐτῶν "ἐκ τοῦ ὄρους διεστείλατο ὁ 
> “᾿ ΄σ 
αὐτοῖς ἵνα μηδενὶ ἃ εἶδον διηγήσωνται, εἰ μὴ ὅταν ὁ υἱὸς 
- ? , Ἵ -“ 3 “a * J Ld * 
τοῦ ἀνθρώπου ἐκ νεκρῶν ἀναστῇ. καὶ τὸν λόγον ἐκρά- τὸ 
‘ Ἁ a“ fol 
τῆσαν πρὸς ἑαυτοὺς συνζητοῦντες τί ἐστιν τὸ ἐκ νεκρῶν 
* -“ Δι 2 ’ 3,4 ’ σ ’ ε 
ἀναστῆναι. καὶ ἐπηρώτων αὐτὸν λέγοντες Ὅτι λέγουσιν οἵ x 
a @ > Lal a -“ -“ 
γραμματεῖς ὅτι Ἠλείαν δεῖ ἐλθεῖν πρῶτον; ὁ δὲ ἔφη αὐτοῖς 12 
Ae. Ἠλείδο μὲν ἐλθὼν πρῶτον ἀποκδτιοτάἄνει πάντα, καὶ 
Ὁ Ν a , ἡ «ἃ — εν ach , o” \ , 
πῶς γέγραπται ἐπὶ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου iva πολλὰ πάθῃ 
“Ὁ καὶ ἐξουδενηθῇ; ἀλλὰ λέγω ὑμῖν ὅτι καὶ Ἠλείας ἐλήλυθεν, 13 
Ἀν ΄ 5. να »” A , 5 ΒΡ 
καὶ ἐποίησαν αὐτῷ ὅσα ἤθελον, καθὼς γέγραπται ἐπ᾽ αὐτόν. 
Καὶ ἐλθόντες πρὸς τοὺς μαθητὰς εἶδαν ὄχλον πολὺν 14 
περὶ αὐτοὺς καὶ γραμματεῖς συνζητοῦντας πρὸς αὐτούς. 
ΕΥ Ah -“ em 90. 7 —2 ΕἸ la ‘ 
καὶ εὐθὺς πᾶς ὁ ὄχλος ἰδόντες αὐτὸν ἐξεθαμβήθησαν, Kai 15 
προστρέχοντες ἠσπάζοντο αὐτόν. καὶ ἐπηρώτησεν αὐτούς τ6 
“-“ > 3. A “ 
Τί συνζητεῖτε πρὸς αὐτούς ; καὶ ἀπεκρίθη αὐτῷ εἷς ἐκ τοῦ 17 


& 


Ix KATA MAPKON 93 
ὄχλου Διδάσκαλε, ἤνεγκα τὸν υἱόν μου πρὸς σέ, ἔχοντα πνεῦ- 
18 μα ἄλαλον' καὶ ὅπου ἐὰν αὐτὸν καταλάβῃ ῥήσσει αὐτόν, 
καὶ ἀφρίζει καὶ τρίζει τοὺς ὀδόντας καὶ ξηραίνεται: καὶ εἶπα 


“rots μαθηταῖς σου ἵνα αὐτὸ ἐκβάλωσιν, καὶ οὐκ ἴσχυσαν. = | A 


ἧτο ὁ δὲ ἀποκριθεὶς αὐτοῖς λέγει Ὦ «γενεὰ ἄπιστος, ἕως os ; 
* , ~ zi 
; πότε πρὸς ὑμᾶς — ; ἕως πότε ἀνέξομαι ὑμῶν: φέρετε ως, 

20 αὐτὸν πρός με. καὶ ἤνεγκαν αὐτὸν πρὸς αὐτόν. καὶ ἰδὼν ς Ἢ 
, — ν a As , 2 ‘ ‘ . ν = fz 
αὐτὸν τὸ πνεῦμα εὐθὺς συνεσπάραξεν αὐτόν, καὶ πσὼν = ὃ“ 
ax ἐπὶ τῆς γῆς ἐκυλίετο ἀφρίζων. καὶ ἐπηρώτησεν τὸν “. ᾿- * 
πατέρα αὐτοῦ locos χρόνος ἐστὶν ὡς τοῦτο γέγονεν Seg a 

υ 4 ge & 

22 αὐτῷ; ὁ δὲ εἶπεν Ἔκ παιδιόθεν: καὶ πολλάκις καὶ eis * Δ 


a * ., Ἢ 
πῦρ αὐτὸν ἔβαλεν καὶ εἰς ὕδατα ἵνα ἀπολέσῃ αὐτόν". Ὃς — 
ἀλλ᾽ εἴ τι δύνῃ, βοήθησαν ἡμῖν σπλαγχνισθεὶς ἐφ᾽ ἡμᾶς. te Aan 
— 


23 ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτῷ ‘To’ Εἰ δύνῃ, πάντα δυνατὰ τῷ “΄. τό..." 
24 πιστεύοντι. εὐθὺς — ὁ πατὴρ τοῦ παιδίου 7 ἔλεγεν nerd δακρύωνε 


25 Πιστεύω" βοήθει μου τῇ ἀπιστίᾳ. ἰδὼν δὲ ὁ Ἰησοῦς ας as 
ὅτι ἐπισυντρέχει ὄχλος ἐπετίμησεν τῷ πνεύματι τῷ ἀκα- ὡς ΩΝ ὲ @ 
θάρτῳ λέγων αὐτῷ To ἄλαλον καὶ κωφὸν πνεῦμα, ἐγὼ 2 
ἐπιτάσσω σοι, ἔξελθε ἐξ αὐτοῦ καὶ μηκέτι εἰσέλθῃς ες. ς-- — 

26 αὐτόν. καὶ κράξας καὶ πολλὰ σπαράξας ἐξῆλθεν. κὶ “ 
ἐγένετο ὡσεὶ νεκρὸς Gate τοὺς πολλοὺς λέγειν ὅτι ἀπέ- i, Ἢ 


27 θανεν. ὁ δὲ Ἰησοῦς κρατήσας τῆς χειρὸς αὐτοῦ ἤγειρεν 
:8 αὐτόν, καὶ ἀνέστη. καὶ εἰσελθόντος αὐτοῦ εἰς οἶκον οἱ 

μαθηταὶ αὐτοῦ κατ᾽ ἰδίαν ἐπηρώτων αὐτόν Ὅτι ἡμεῖς 
a9 οὐκ ἠδυνήθημεν ἐκβαλεῖν αὐτό; καὶ εἶπεν αὐτοῖς Τοῦτο 

τὸ γένος ἐν οὐδενὶ δύναται ἐξελθεῖν εἰ μὴ ἐν προσευχῇ *, tuk vere 
30 Κακεῖθεν ἐξελθόντες “éropevovro’ διὰ τῆς Γαλιλαίας, ταρεπορεύοντο 
3: καὶ οὐκ ἤθελεν ἵνα τις γνοῖ: ἐδίδασκεν γὰρ τοὺς μαθη- 

τὰς αὐτοῦ καὶ ἔλεγεν [αὐτοῖς] ὅτι Ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώ- 

που παραδίδοται εἰς χεῖρας ἀνθρώπων, καὶ ἀποκτενοῦσιν 

αὐτόν, καὶ ἀποκτανθεὶς μετὰ τρεῖς ἡμέρας ἀναστήσεται. 
32 οἱ δὲ ἡγνόουν τὸ ῥῆμα, καὶ ἐφοβοῦντο αὐτὸν ἐπερωτῆσαι. 
3 Kai ἦλθον εἰς Καφαρναούμ. Καὶ ἐν τῇ οἰκίᾳ γενόμε- 

7 


“ἰὸς οὐκ : ἀκολουθεῖ 
ἡμῶν, καὶ ἐκω- 
αὐτόν." 





o 
Pee 4 { 
* Tuy 
« 
φὰς τὶ 
R 
δ' ᾿} * ty. y 
‘ee \" τὴς» 
J 
* σα γὰρ θυσέα 
Ἶ adi ἁλισθήσεται.Ε. 
Ὅν 


94 KATA MAPKON ΙΧ 


> ’ > , “5. a £9 ,, ε Ἀ 
vos ἐπηρώτα αὐτούς Τί ἐν τῇ oom διελογίζεσθε; οἱ δὲ 24 
ἐσιώπων, πρὸς ἀλλήλους γὰρ διελέχθησαν ἐν τῇ ὁδῷ τίς 

΄ ‘ , 
μείζων. καὶ καθίσας ἐφώνησεν τοὺς δώδεκα καὶ λέγει 35 

— a > ” ΄ ν 
αὐτοῖς Ἐ τις θέλει πρῶτος εἶναι ἔσται πάντων ἔσχατος 
a , , ‘ λ ‘ δί * ϑιᾳς υα 
καὶ πάντων διάκονος. καὶ λαβὼν παιδίον ἔστησεν αὐτὸ ἐν 36 
΄ i. er) aX , 3. Ἃ 7 > a a 
μέσῳ αὐτῶν καὶ ἐναγκαλισάμενος αὐτὸ εἶπεν αὐτοῖς Ὃς 37 
2 a a 
ἂν [ἐν] τῶν τοιούτων παιδίων δέξηται ἐπὶ τῷ ὀνόματί μου, 
ΠῚ x 
ἐμὲ δέχεται: καὶ ὃς ἂν ἐμὲ δέχηται, οὐκ ἐμὲ δέχεται ἀλλὰ 
‘ > * * * ΡΟΣ ek ΄ 
tov ἀποστείλαντα με. Edy αὐτῷ ὁ Ἰωάνης 38 
* 
Διδάσκαλε, εἴδαμέν τινα ἐν τῷ ὀνόματί σου ἐκβάλλοντα 
δα , 7 a | AV ee 4 “ ᾽ 3 λ 59 we eee | 
ιμόνια, ‘kal ἐκωλύομεν αὐτόν, ὅτι οὐκ ἠκολούθει ἡμῖν. 
ε a , 
ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν Μη κωλύετε αὐτόν, οὐδεὶς yap ἔστιν ὃς 39 

, ES 

ποιήσει δύναμιν ἐπὶ τῷ ὀνόματί pov καὶ δυνήσεται ταχὺ 


P a , a ‘ > — et ( wre 

“Kaxodoyjnoal με: ὃς yap οὐκ ἔστιν καθ᾽ ἡμῶν, ὑπὲρ ἡμῶν 40 
> 7 a ‘ a , ee , - > > Φ 
ἐστίν. “Os yap av ποτίσῃ ὑμᾶς ποτήριον ὕδατος ἐν ὀνό- 4x 


— as yaa Tee , ri ae > ‘23 , 
ματι ὅτι Χριστοῦ ἐστέ, ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι ov μὴ ἀπολέσῃ 

. ἢ > a ,a bal , σ -“ - 
τὸν μισθὸν αὐτοῦ. Kai ὃς ἂν σκανδαλίσῃ ἕνα τῶν μικρῶν 42 
τούτων τῶν πιστευόντων, καλόν ἐστιν αὐτῷ μᾶλλον εἰ 

΄ ΄ > — — J — J 

περίκειται μύλος ονικὸς περὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ καὶ 
βέβληται εἰς τὴν θάλασσαν. Καὶ ἐὰν “σκανδαλίσῃ σε ἡ 43 
χείρ σου, ἀπόκοψον αὐτήν" καλόν ἐστίν σε κυλλὸν εἰσελ- 

a“ > + ‘4 4 , a Μ > -“ * ‘4 
θεῖν cis τὴν ζωὴν ἢ τὰς δύο χεῖρας ἔχοντα ἀπελθεῖν εἰς τὴν 

a * 

γέενναν, εἰς τὸ πῦρ τὸ ἄσβεστον. καὶ ἐὰν ὁ πούς σου 45 
σκανδαλίζῃ σε, ἀπόκοψον αὐτόν" καλόν ἐστίν σε εἰσελθεῖν 
εἰς τὴν ζωὴν χωλὸν ἢ τοὺς δύο πόδας ἔχοντα βληθῆναι εἰς 


᾿τὴν γέενναν. καὶ ἐὰν ὁ ὀφθαλμός σου σκανδαλίζῃ σε, 47 
. ἔκβαλε αὐτόν: καλόν σέ ἐστιν μονόφθαλμον εἰσελθεῖν εἰς 


τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ ἢ δύο ὀφθαλμοὺς ἔχοντα βληθῆναι 

s 7 γέενναν, ὅπου ὁ CKGAHE δὶ τῶν οὐ τελεγτᾷ καὶ 48 
τὸ πῦρ οὐ CBENNYTAIY "πᾶς γὰρ πυρὶ ἁλισθήσεται." 49 
Καλὸν τὸ ἅλας: ἐὰν δὲ τὸ ἅλας ἄναλον γένηται, ἐν τίνι 50 
αὐτὸ ἀρτύσετε; ἔχετε ἐν ἑαυτοῖς ἅλα, καὶ εἰρηνεύετε ἐν 
ἀλλήλοις. 


x KATA MAPKON —* 

i Kat ἐκεῖθεν ἀναστὰς ἔρχεται εἰς τὰ ὅρια τῆς Ιουδαίας 
καὶ πέραν τοῦ ᾿Ιορδάνου, καὶ συνπορεύονται πάλιν ὄχλοι 

2 πρὸς αὐτόν, καὶ ὡς εἰώθει πάλιν ἐδίδασκεν αὐτούς. Καὶ 
[προσελθόντες Φαρισαῖοι] ἐπηρώτων αὐτὸν εἰ ἔξεστιν ἀνδρὶ 

3 γυναῖκα ἀπολῦσαι, πειράζοντες αὐτόν. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς 
ς εἶπεν αὐτοῖς Τί ὑμῖν ἐνετείλατο Μωυσῆς ; οἱ δὲ εἶπαν 
Ἐπέτρεψεν Μωυσῆς Βιβλίον ἀποοτδοίογ γράψδι καὶ 

5 ἀπολῆοδι. ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς Πρὸς τὴν σκλη- 
6 ροκαρδίαν ὑμῶν ἔγραψεν ὑμῖν τὴν ἐντολὴν ταύτην’ ἀπὸ 
δὲ ἀρχῆς κτίσεως Apcen καὶ θΗ͂λγ ἐποίηςεν [ayToyc]" 

7 ἕνεκεν TOYTOY κατἀλείψει ἄνθρωπος τὸν TIATEPA ἀΐ- 
8 Toy καὶ THN MHTEpA, καὶ ECONTAI οἱ AYO εἰς cépKa MIAN" 
9 Gore οὐκέτι εἰσὶν δύο ἀλλὰ μία σάρξ' ὃ οὖν ὁ θεὸς συνέ- } 
τὸ ζευξεν ἄνθρωπος μὴ χωριζέτω. Καὶ εἰς τὴν οἰκίαν πάλιν 
x1 οἱ μαθηταὶ περὶ τούτου ἐπηρώτων αὐτόν. καὶ λέγει av- 





τοῖς Ὃς dv ἀπολύσῃ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ καὶ γαμήσῃ ἢ ᾿ 
12 ἄλλην μοιχᾶται ἐπ᾿ αὐτήν, καὶ ἐὰν αὐτὴ ἀπολύσασα τὸν fe 


ἄνδρα αὐτῆς γαμήσῃ ἄλλον μοιχᾶται. ᾿' 
13 Καὶ προσέφερον αὐτῷ παιδία ἵνα αὐτῶν ἅψηται" οἱ δὲ 2 : 
14 μαθηταὶ ἐπετίμησαν αὐτοῖς, ἰδὼν δὲ ὁ Ἰησοῦς yya- . λ τ 

νάκτησεν καὶ εἶπεν αὐτοῖς “Agere τὰ παιδία ἔρχεσθαι," ae 


Ἢ 


πρός με, μὴ κωλύετε αὐτά, τῶν γὰρ τοιούτων ἐστὶν ἡ Ἶ κα — 


15 βασιλεία τοῦ θεοῦ. ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ὃς ἂν μὴ δέξηται τὴν ox ‘Gy 
βασιλείαν τοῦ θεοῦ ὡς παιδίον, οὐ μὴ εἰσέλθῃ εἰς αὐτήν. — 


tal 






τό καὶ ἐναγκαλισάμενος αὐτὰ κατευλόγει τιθεὶς τὰς χέρας * 
ἐπ᾽ αὐτά. Ξ 
17 Καὶ ἐκπορευομένου αὐτοῦ εἰς ὁδὸν προσδραμὼν εἷς καὶ “ἃ 
γονυπετήσας αὐτὸν ἐπηρώτα αὐτόν Διδάσκαλε ἀγαθέ, τί, ᾿ 
18 ποιήσω ἵνα ζωὴν αἰώνιον κληρονομήσω ; ὃ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν > Ἕς ! 4 


αὐτῷ Τί με λέγεις ἀγαθόν ; οὐδεὶς ἀγαθὸς εἰ μὴ εἷς ὁ θεύς. | ? 
19 τὰς ἐντολὰς οἶδας “MH φονεύήομο, MH μοιχεύοῃς, ἜΣ xed 

Mu κλέψης, Mx ψεγδομδρτγρήςης, Μὴ ἀποστερήσῃ, tee j 
20 TIMA TON TIATEPA COY Kal THN μητέρα, ὁ δὲ ἔφη αὐτῷ ““, 


96 ΚΑΤᾺ ΜΑΡΚΟΝ x 


Διδάσκαλε, ταῦτα πάντα ἐφυλαξάμην ἐκ νεότητός pov. ἡ 
6 δὲ Ἰησοῦς ἐμβλέψας αὐτῷ ἠγάπησεν αὐτὸν καὶ εἶπεν ax 
αὐτῷ Ἕν σε ὑστερεῖ: ὕπαγε ὅσα ἔχεις πώλησον καὶ δὸς 
[τοῖς] πτωχοῖς, καὶ ἕξεις θησαυρὸν ἐν οὐρανῷ, καὶ δεῦρο 
ἀκολούθει μοι. ὃ δὲ στυγνάσας ἐπὶ τῷ λόγῳ ἀπῆλθεν 22 
λυπούμενος, ἦν γὰρ ἔχων κτήματα πολλά. Καὶ 23 
περιβλεψάμενος ὁ Ἰησοῦς λέγει τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ 
Πῶς δυσκόλως οἱ τὰ χρήματα ἔχοντες εἰς τὴν βασι- 
λείαν τοῦ θεοῦ εἰσελεύσοντα. οἱ δὲ μαθηταὶ eap- 24 


a 2 - 3 a , 
βοῦντο ἐπὶ τοῖς λόγοις αὐτοῦ. ὁ δὲ Ἰησοῦς πάλιν 
Ap. ἀποκριθεὶς λέγει αὐτος Téxva, πῶς δύσκολόν ἐστιν 


εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ εἰσελθεῖν: εὐκοπώτερόν ἐστιν 25 
a lal Ἅ 

τῆς τρυμαλιᾶς τῆς κάμηλον διὰ “τρυμαλιᾶς᾽ ῥαφίδος διελθεῖν ἢ πλού- 
σιον εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ εἰσελθεῖν. οἵ δὲ 26 

-“ > * / A 8' Φ Ν , 

περισσῶς ἐξεπλήσσοντο λέγοντες πρὸς αὐτόν Καὶ τίς 
δύναται σωθῆναι; ἐμβλέψας αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς λέγει 97 

A 
«ἀδύνατόν ἐστιν Παρὰ ἀνθρώποις "ἀδύνατον ἀλλ᾽ οὐ παρὰ θεῷ, TIANTA γὰρ 
παρὰ δὲ τῷ θεῷ \ a a 

δυνατόν κ΄ © AYNATA πὸρὰ [TH] BE". Ἤρξατο λέγειν 6 <8 

Πέτρος atrG ᾿ἸἸδοὺ ἡμεῖς ἀφήκαμεν πάντα Kal ἠκολου- 
θήκαμέν σοι. ἔφη 6 Ἰησοῦς ᾿Αμὴν λέγω ὑμῖν; οὐδεὶς 29 

ἔστιν ὃς ἀφῆκεν οἰκίαν ἢ ἀδελφοὺς ἢ ἀδελφὰς ἢ μητέρα ἣ 

/ a ’, a > ‘ σ > fel A σ lod 

πατέρα ἢ τέκνα ἢ ἀγροὺς ἕνεκεν ἐμοῦ καὶ [ἕνεκεν] τοῦ 

> * 2% ‘ , ε ,ὔ a > a 
εὐαγγελίου, ἐὰν μὴ λάβῃ ἑκατονταπλασίονα νῦν ἐν τῷ 30 


’ > > Ἁ 
* καιρῷ τούτῳ “οἰκίας καὶ ἀδελφοὺς καὶ ἀδελφὰς καὶ 
΄ Ν > ‘ ‘ - 
μητέρα “μητέρας" καὶ τέκνα καὶ ἀγροὺς μετὰ διωγμῶν, καὶ ἐν τῷ 


΄“ , ‘ ΝΜ 
αἰῶνι τῷ ἐρχομένῳ ζωὴν αἰώνιον." πολλοὶ δὲ ἔσονται 


ω 
* 


πρῶτοι ἔσχατοι καὶ [οἱ] ἔσχατοι πρῶτοι. 


> — ὡς enn 3 , . > , ‘ 
Ἦσαν δὲ ἐν τῇ ὁδῷ ἀναβαίνοντες εἰς “IepoodAvpa, καὶ 32 

= , > ‘ ε»ν a ‘ 2 a ε ‘ 

ἣν προάγων αὐτοὺς ὁ Ingots, καὶ ἐθαμβοῦντο, οἱ δὲ 

» “ “-“ 

ἀκολουθοῦντες ἐφοβοῦντο. καὶ παραλαβὼν πάλιν τοὺς 


“4 ὃς δὲ ἀφῆκεν οἰκίαν καὶ ἀδελφὰς καὶ ἀδελφοὺς καὶ μητέρα καὶ τέκνα καὶ ἀγροὺς μετὰ διωγμοῦ ἐν 
τῷ αἰῶνι τῷ ἐρχομένῳ ζωὴν αἰώνιον λήμψεται." 


x KATA MAPKON 97 


δώδεκα ἤρξατο αὐτοῖς λέγειν τὰ μέλλοντα αὐτῷ συμβαίνειν 
5 ὅτι Ἰδοὺ ἀναβαίνομεν εἰς ᾿Ιεροσόλυμα, καὶ 6 υἱὸς τοῦ 
ἀνθρώπου παραδοθήσεται τοῖς ἀρχιερεῦσιν καὶ τοῖς γραμ- 
ματεῦσιν, καὶ κατακρινοῦσιν αὐτὸν θανάτῳ καὶ παραδώ- 
φ: ἃ a * * — — 
34 σουσιν αὐτὸν τοῖς ἔθνεσιν καὶ ἐμπαίξουσιν αὐτῷ καὶ ἐμπτύ- 
σουσιν αὐτῷ καὶ μαστιγώσουσιν αὐτὸν καὶ ἀποκτενοῦ- 
σιν, καὶ μετὰ τρεῖς ἡμέρας ἀναστήσεται. 
‘ , 3. α Ἀγ’ Ν , ε 
35 Καὶ προσπορεύονται αὐτῷ Ἰάκωβος καὶ ᾿Ιωάνης οἱ 
[δύο] υἱοὶ Ζεβεδαίου λέγοντες αὐτῷ Διδάσκαλε, θέλομεν 
J a st * id * cna « > -“" 
36 ἵνα ὃ ἐὰν αἰτήσωμέν σε ποιήσῃς ἡμῖν. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς 
37 Τί “Oédere’ ποιήσω ὑμῖν ; οἱ δὲ εἶπαν αὐτῷ Δὸς ἡμῖν 
ἵνα εἷς σου ἐκ δεξιῶν καὶ εἷς ἐξ ἀριστερῶν καθίσωμεν ἐν 
38 τῇ δόξῃ gov. ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς Οὐκ οἴδατε τί 
— a — 6 aX ΄ — 
αἰτεῖσθε" δύνασθε πιεῖν τὸ ποτήριον ὃ ἐγὼ πίνω, ἢ τὸ 
39 βάπτισμα ὃ ἐγὼ βαπτίζομαι βαπτισθῆναι; οἱ δὲ εἶπαν 
αὐτῷ δΔυνάμεθα. ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς Τὸ ποτή- 
ριον ὃ ἐγὼ πίνω πίεσθε καὶ τὸ βάπτισμα ὃ ἐγὼ βαπτί- 
go ζομαι βαπτισθήσεσθε, τὸ δὲ καθίσαι ἐκ δεξιῶν μου ἢ 
ἐξ εὐωνύμων οὐκ ἔστιν ἐμὸν δοῦναι, ἀλλ᾽ οἷς ἡτοίμασται. 
ΕΝ. ε , ν > a > ΄ 
4x καὶ ἀκούσαντες οἱ δέκα ἤρξαντο ἀγανακτεῖν περὶ ᾿Ιακώ- 
4. 9. ’ 4 ΄ ᾽ , εν ~ 
42 βου καὶ ᾿Ιωάνου. καὶ προσκαλεσάμενος αὐτοὺς ὁ Ἰησοῦς 
λέγει αὐτοῖς Οἴδατε ὅτι οἱ δοκοῦντες ἄρχειν τῶν ἐθνῶν 
ἔγε ἄρχ 
, ἣν τὰς ‘ « ΄ o. x é ’ 
κατακυριεύουσιν αὐτῶν καὶ of μεγάλοι αὐτῶν κατεξουσιά- 
43 ζουσιν αὐτῶν. οὐχ οὕτως δέ ἐστιν ἐν ὑμῖν: ἀλλ᾽ ὃς ἂν 
θέλῃ μέγας γενέσθαι ἐν ὑμῖν, "ἔσται" ὑμῶν διάκονος, 
soa a a » , 
a καὶ ὃς ἂν θέλῃ ἐν ὑμῖν εἶναι πρῶτος, ἔσται πάντων 
4s δοῦλος" καὶ γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἦλθεν διακο- 
νηθῆναι ἀλλὰ διακονῆσαι καὶ δοῦναι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ 
λύτρον ἀντὶ πολλῶν. 
,.5 Kat ἔρχονται εἰς Ἰερειχώ. Καὶ ἐκπορευομένου αὐτοῦ 
ἀπὸ Ἰερειχὼ καὶ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ καὶ ὄχλου ἱκανοῦ 
ὃ υἱὸς Τιμαίου Βαρτίμαιος τυφλὸς προσαίτης ἐκάθητο 


“σίας μά, 


ἔστω 


47 παρὰ τὴν ὅδόν. καὶ ἀκούσας ὅτι Ἰησοῦς “ὃ Ναζαρηνός ἐστὶν ὁ Negopnrds 


Κύριε ῥαββείε 


ἃ ay 
καὶ εἰς 


ἀποστέλλει πάλιν 
αὐτὸν 


J 4 fre NA Chew 


aT YU Ὁ 


YE (4 


98 KATA MAPKON X XI 
éorw ἤρξατο κράζειν καὶ λέγειν Yie Δαυεὶδ Ἰησοῦ, ἐλέη- 
σόν με. καὶ ἐπετίμων αὐτῷ πολλοὶ ἵνα σιωπήσῃ: ὁ δὲ 48 
πολλῷ μᾶλλον ἔκραζεν Yie Δανείδ, ἐλέησόν με. καὶ 4g 
‘ εν fal , , eh Ν col ‘ 
στὰς ὁ Ἰησοῦς εἶπεν Φωνήσατε αὐτόν. καὶ φωνοῦσι τὸν 
τυφλὸν λέγοντες αὐτῷ Θάρσει, ἔγειρε, φωνεῖ σε. ὁ S250 


᾿ἀποβαλὼν τὸ ἱμάτιον αὐτοῦ ἀναπηδήσας ἦλθεν πρὸς 


A 3 - Ν > . 7 A e 2 “a > , 
tov Ἰησοῦν. καὶ ἀποκριθεὶς αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν Ti sz 
ε Ν 
σοι θέλεις ποιήσω; ὃ δὲ τυφλὸς εἶπεν αὐτῷ “Ῥαββου- 
7 “ * σ. 
vel, ἵνα ἀναβλέψω. καὶ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτῷ Ὕπαγε, 52 
ε , , ’; 5 Ν AN —* 4 
ἡ πίστις σου σέσωκέν σε. καὶ εὐθὺς ἀνέβλεψεν, καὶ 
> ΄ Oe eet A tan 
ἠκολούθει αὐτῷ ἐν TH ὁδῷ. — 
oe. κα « 
Kai ore ἐγγίζουσιν εἰς ᾿Ιεροσόλυμα ‘eis Βηθφαγὴ τ 
at’ Βηθανίαν πρὸς τὰ "Opos "τῶν" ᾿Ελαιῶν, ἀποστέλλει 
“ “ -“ , > a“ 
δύο τῶν μαθητῶν αὐτοῦ καὶ λέγει αὐτοῖς Ὕπαγετε cis 2 
ε AN 
τὴν κώμην THY κατέναντι ὑμῶν, Kal εὐθὺς εἰσπορευόμενοι 
> Ὧν»: τς —— a ΄ φιῦ @ Ὧν ” 
εἰς αὐτὴν εὑρήσετε πῶλον δεδεμένον ἐφ᾽ ὃν οὐδεὶς οὔπω 
> , ΓΟ, , — * , ν 37 
ἀνθρώπων ἐκάθισεν: λύσατε αὐτὸν καὶ φέρετε. καὶ ἐάν 5 
ea * ld a a » ε , 3 2 
τις ὑμῖν εἴπῃ Τί ποιεῖτε τοῦτο; εἴπατε Ο κύριος αὐτοῦ 
vain! > 2 
χρείαν ἔχει: καὶ εὐθὺς “αὐτὸν ἀποστέλλει πάλιν" woe. 
a - 
καὶ ἀπῆλθον Kat εὗρον πῶλον δεδεμένον πρὸς θύραν ἔξω, 
oi. % a ? , ~A , + AR 4 , al x2 505 
ἐπὶ τοῦ ἀμφόδου, Kal λύουσιν αὐτόν. καί τινες τῶν ἐκεῖ 5 
ε ΄ * ΕἸ “ ’ -“ , ‘ ~ 
ἑστηκότων ἔλεγον αὐτοῖς Τί ποιεῖτε λύοντες τὸν πῶλον ; 
“ a“ > 
of δὲ εἶπαν αὐτοῖς καθὼς εἶπεν ὁ ᾿Ιησοῦς: καὶ ἀφῆκαν 6 
* R A a ‘4 4 > na A 
αὐτούς. Kal φέρουσιν tov πῶλον πρὸς τὸν Ἰησοῦν, καὶ 7 
> , 5 A τς ’ r ado Wx | i 10 , wo > 
ἐπιβάλλουσιν αὐτῷ τὰ ἱμάτια " αὐτῶν", καὶ ἐκάθισεν ἐπ᾽ av- 
, Ν Ν ‘ ε * —— Ν > ‘ 
τόν. καὶ πολλοὶ τὰ ἱμάτια αὐτῶν ἔστρωσαν. εἷς. τὴν 8 
Ν 
ὁδόν, ἄλλοι δὲ στιβάδας κόψαντες ἐκ τῶν ἀγρῶν. καὶ οἵ 9 
he ἄγοντες Kal of ἀκολουθοῦντες ἔκραζον 
Ὡσαννά" 
2 , ΠΥ ' > Pe ’ 6 
Εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος én éndmati Kypioy 
> ’ ε > ’ , a“ ‘ ε »" 
Εὐλογημένη ἡ ἐρχομένη βασιλεία τοῦ πατρὸς ἡμῶν το 
Δαυείδ' 
ε Ν ε,» 
Ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις. 


ΧΙ ΚΑΤᾺ ΜΆΡΚΟΝ 92 


1: Καὶ εἰσῆλθεν eis Ἱεροσόλυμα εἰς τὸ ἱερόν: καὶ περιβλε- | 
Wapevos πάντα “ove ἤδη οὔσης τῆς ὥρας" ἐξῆλθεν εἰς ὀψίας Hn οὖσηε 
Βηθανίαν μετὰ τῶν δώδεκα. : 

: Kat τῇ ἐπαύριον ἐξελθόντων αὐτῶν ἀπὸ Βηθανίας 

13 ἐπείνασεν. καὶ ἰδὼν συκῆν ἀπὸ μακρόθεν ἔχουσαν φύλλα 
ἦλθεν εἰ ἄρα τι εὑρήσει ἐν αὐτῇ, καὶ ἐλθὼν ἐπ᾽ αὐτὴν 
οὐδὲν εὗρεν εἰ μὴ φύλλα, ὁ γὰρ καιρὸς οὐκ ἣν σύκων. 

14 καὶ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτῇ Μηκέτι εἰς τὸν αἰῶνα ἐκ 
σοῦ μηδεὶς καρπὸν φάγοι. καὶ ἤκουον οἱ μαθηταὶ av- 

15 τοῦ. Καὶ ἔρχονται εἰς Ἱεροσόλυμα. Καὶ εἰσελ- 
θὼν εἰς τὸ ἱερὸν ἤρξατο ἐκβάλλειν τοὺς πωλοῦντας καὶ τοὺς 
ἀγοράζοντας ἐν τῷ ἱερῷ, καὶ τὰς τραπέζας τῶν κολλυβι- 
στῶν καὶ τὰς καθέδρας τῶν πωλούντων τὰς περιστερὰς 

16 κατέστρεψεν καὶ οὐκ ἤφιεν ἵνα τις διενέγκῃ σκεῦος διὰ 

17 τοῦ ἱεροῦ, καὶ ἐδίδασκεν καὶ ἔλεγεν Οὐ γέγραπται ὅτι αὐτοῖς 
ὋὉ οἶκός μογ οἶκος προςεγχῆς κληθήρετδι πᾶσιν τοῖς 
ἔθνεειν ; ὑμεῖς δὲ πεποιήκατε αὐτὸν CTIHAAION ληστῶν. 

18 καὶ ἤκουσαν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ γραμματεῖς, καὶ ἐζήτουν 
πῶς αὐτὸν ἀπολέσωσιν- ἐφοβοῦντο γὰρ αὐτόν, πᾶς γὰρ ὃ 

19 ὄχλος ἐξεπλήσσετο ἐπὶ τῇ διδαχῇ αὐτοῦ. Καὶ ὅταν ἐψὲ 

ao ἐγένετο, “ἐξεπορεύοντο ἔξω τῆς πόλεως. Καὶ ἐξεπορεύετο 
παραπορευόμενοι πρωὶ εἶδον τὴν συκῆν ἐξηραμμένην ἐκ 

ax ῥιζῶν. καὶ ἀναμνησθεὶς ὁ Πέτρος λέγει αὐτῷ 'Ῥαββεΐ, 

22 ἴδε ἡ συκῆ ἣν κατηράσω ἐξήρανται. καὶ ἀποκριθεὶς ὃ 

23 Ἰησοῦς λέγει αὐτοῖς Ἔχετε πίστιν θεοῦ: ἀμὴν λέγω ὑμῖν 
ὅτι ὃς ἂν εἴπῃ τῷ ὄρει τούτῳ “ApOyte καὶ βλήθητι εἰς 
τὴν θάλασσαν, καὶ μὴ διακριθῇ ἂν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ ἀλλὰ 

24 πιστεύῃ ὅτι ὃ λαλεῖ γίνεται, ἔσται αὐτῷ. διὰ τοῦτο λέγω 
ὑμῖν, πάντα ὅσα προσεύχεσθε καὶ αἰτεῖσθε, πιστεύετε 

as ὅτι ἐλάβετε, καὶ ἔσται ὑμῖν. καὶ ὅταν στήκετε προσευ- 

Χόμενοι, ἀφίετε εἴ τι ἔχετε κατά τινος, ἵνα καὶ ὁ πα- 
τὴρ ὑμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς ἀφῇ ὑμῖν τὰ παραπτώματα 
ὑμῶν. * 
7 ¥ Chil, + ς- τ Lpnseveee r fi wing 0 OSs CAL Creede ‘youn -, A 
eh &e rad Paap Garey fe mad πίό bow aps 2% halen 
et abet oo 9 “Ὁ 4. Pl τὸ - δι... ἀξ ΣΝ 


1:9 KATA MAPKON XI XII 


Ν * a > * 
Καὶ ἔρχονται πάλιν εἰς ᾿Ιεροσόλυμα. Καὶ ἐν τῷ 
la a \ 7 4 > 
ἱερῷ περιπατοῦντος αὐτοῦ ἔρχονται πρὸς αὐτὸν οἱ ἀρχι- 
- »“"ἭὟ , 
ερεῖς καὶ of γραμματεῖς καὶ of πρεσβύτεροι καὶ ἔλεγον 
ὅν... ὅδ > Fl 2 , a a“ a 4 * 
αὐτῷ Ἔν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποιεῖς; ἢ τίς σοι ἔδωκεν 
‘ > ,’ , ΄ a a ε ee - > 
τὴν ἐξουσίαν ταύτην iva ταῦτα ποιῇς; ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν 
> a > * —— σ * J > 4 , 
αὐτοῖς ᾿Ἑπερωτήσω ὑμᾶς ἕνα λόγον, καὶ ἀποκρίθητέ 
ne ᾽ν ες κα > , 3 ’, fel a x * 
μοι, καὶ ἐρῶ ὑμῖν ἐν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποιῶ: τὸ βά- 
\? , * 2 22 A 3 ? ΄ 3 
πτισμα τὸ Iwavov ἐξ οὐρανοῦ ἦν ἢ ἐξ ἀνθρώπων ; ἀπο- 
4 Ν / 4 e 4 * 
κρίθητέ μοι. καὶ διελογίζοντο πρὸς ἑαυτοὺς λέγοντες 


"Edy εἴπωμεν “EE οὐρανοῦ, ἐρεῖ Διὰ τί [οὖν] οὐκ ἐπιστεύ- 


gare αὐτῷ; ἀλλὰ εἴπωμεν Ἔξ ἀνθρώπων;--ἐφοβοῦντο τὸν 
* A rs πε A > rd * σ * 
ὄχλον, ἅπαντες γὰρ "εἶχον" τὸν Ἰωάνην ὄντως ὅτι προφή- 
> ‘ > , a > A Nes > * 
τῆς ἦν. καὶ ἀποκριθέντες τῷ Ἰησοῦ λέγουσιν Οὐκ οἵ- 
τι δ a 4 — 295) πὰ κα ’, ca 
Sapev. καὶ ὁ Ἰησοῦς λέγει αὐτοῖς Οὐδὲ ἐγὼ λέγω ὑμῖν 
3 ’, > , a a Ν ” 
ἐν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποιῶ. Καὶ ἤρξατο 
“ “ a 2 we * 
αὐτοῖς ἐν παραβολαῖς λαλεῖν ᾿Αμπελῶνδ ἄνθρωπος 
> Uj ‘ , ‘ ‘ * 
EPYTEYCEN, KAl TIEPIEOHKEN ᾧΦρᾶγμοὸν κἂὶ ὥρυξεν 
ε 7 ‘ > , A "567 
ὑπολήνιον Kal ῳκολόμηοεν πύργον, καὶ ἐξέδετο 
; Mana. * LN 3 ’ Ν » , ‘ 
αὐτὸν γεωργοῖς, Kal ἀπεδήμησεν. καὶ ἀπέστειλεν πρὸς 
‘ ‘ aA “~ “a σ ‘ nw 
τοὺς γεωργοὺς τῷ. καιρῷ δοῦλον, ἵνα παρὰ τῶν yewp- 
-“ , > A “-“ -“ * > -“ Ἀ 
γῶν λάβῃ ἀπὸ τῶν καρπῶν τοῦ ἀμπελῶνος: καὶ λα- 
΄ +s * ον ᾧὦ , * 
βόντες αὐτὸν ἔδειραν καὶ ἀπέστειλαν κενόν. καὶ πάλιν 
> > cal 
ἀπέστειλεν πρὸς αὐτοὺς ἄλλον δοῦλον: κἀκεῖνον ἐκεφα- 
λίωσαν καὶ ἠτίμασαν. καὶ ἄλλον ἀπέστειλεν: κἀκεῖνον 
> a 
ἀπέκτειναν, καὶ πολλοὺς ἄλλους, ols μὲν δέροντες ots δὲ 
> Ν 3 , 
ἀποκτέννυντες. ἔτι ἕνα εἶχεν, υἱὸν ἀγαπητόν: ἀπέστειλεν 
Me * ‘ 5 Ἁ , 7 , 
αὐτὸν ἔσχατον πρὸς αὐτοὺς λέγων ὅτι Ἔντραπήσονται 
4 a 
τὸν υἱόν pov. ἐκεῖνοι δὲ of γεωργοὶ πρὸς ἑαυτοὺς εἶπαν 
σ “Ὃν ε ’ “ > ’ 
ὅτε Οὗτός ἐστιν ὁ κληρονόμος. δεῦτε ἀποκτείνωμεν 
δ... Δὲ ‘ ε a“ * ε ’; A , 
αὐτόν, καὶ ἡμῶν ἔσται ἢ κληρονομίας καὶ λαβόντες 
— ᾳ 7 ——— δὰ — a 
ἀπέκτειναν αὐτόν, καὶ ἐξέβαλον αὐτὸν ἔξω τοῦ ἀμπελῶνος. 
, ε > fn 
τί ποιήσει O κύριος τοῦ ἀμπελῶνος ; ἐλεύσεται Kal ἀπο- 
‘ , Ν * ‘ > “ * 
λέσει τοὺς γεωργούς, καὶ δώσει τὸν ἀμπελῶνα ἄλλοις. 


37 


28 


29 


3° 


31 


" 


> 


a 


00 


XII KATA MAPKON 101 

10 Οὐδὲ τὴν γραφὴν ταύτην ἀνέγνωτε 

Λίθον ὃν ATIEAOKIMACAN οἱ οἰκοδομούντες, 
Aa > ’ > νων ͵ 
OYTOC ἘΓΕΝΗΘΗ εἰς κεῷδλην [OONIAC’ 

xx πὰρὰ Kypioy ἐγένετο δύὕτη, 

KAl ἔστιν θδγμδοτὴ ἐν ὀφθάλμοῖς ἡμῶν; 

12 Καὶ ἐζήτουν αὐτὸν κρατῆσαι, καὶ ἐφοβήθησαν τὸν ὄχλον, 
ἔγνωσαν γὰρ ὅτι πρὸς αὐτοὺς τὴν παραβολὴν εἶπεν. καὶ 
ἀφέντες αὐτὸν ἀπῆλθαν. 

‘ > , s ΕΥ̓ Ν, Lol * 

13 Kat ἀποστέλλουσιν πρὸς αὐτὸν τινας τῶν Φαρισαίων 

τῷῊ καὶ τῶν Ἡρῳδιανῶν ἵνα αὐτὸν ἀγρεύσωσιν λόγῳ. καὶ 
ἐλθόντες λέγουσιν αὐτῷ Διδάσκαλε, οἴδαμεν ὅτι ἀληθὴς 
εἶ καὶ οὐ μέλει σοι περὶ οὐδενός, οὐ γὰρ βλέπεις εἰς πρόσ- 
wrov ἀνθρώπων, ἀλλ᾽ ἐπ᾽ ἀληθείας τὴν ὁδὸν τοῦ θεοῦ 
διδάσκεις: ἔξεστιν δοῦναι ᾿κῆνσον" Καίσαρι ἢ ov; δῶμεν 
a ‘ “ ε x 29 8 7 aA ‘ or 4 > 

το ἢ μὴ δῶμεν; ὁ δὲ εἰδὼς αὐτῶν τὴν ὑπόκρισιν εἶπεν av- 
τότοῖς Τί με πειράζετε; φέρετέ μοι δηνάριον ἵνα ἴδω. οἱ 
δὲ ἤνεγκαν. καὶ λέγει αὐτοῖς Tivos ἡ εἰκὼν αὕτη καὶ ἡ 

17 ἐπιγραφή; οἱ δὲ εἶπαν αὐτῷ Καίσαρος. ὁ δὲ Ἰησοῦς 
εἶπεν Τὰ Καίσαρος ἀπόδοτε Καίσαρι καὶ τὰ τοῦ θεοῦ 
τῷ θεῷ. καὶ ἐξεθαύμαζον ἐπ᾽ αὐτῷ. 

1% Καὶ ἔρχονται Σαδδουκαῖοι πρὸς αὐτόν, οἵτινες λέ- 

» ΄ 7 Ν ’ ϑ ’ 
γουσιν ἀνάστασιν μὴ εἶναι, καὶ ἐπηρώτων αὐτὸν λέγοντες 

19 Διδάσκαλε, Μωυσῆς ἔγραψεν ἡμῖν ὅτι ἐᾶν TINOC ἀλελ- 
dc ἀποθάνη καὶ καταλίπῃ γυναῖκα Kal μὴ ἀφῇ 
τέκνον, ἵνα AABH ὁ ἀδελφὸς AYTOY τὴν γυγνδῖκὰ Kal 

20 EZANACTHCH CTTIEPMA τῷ ἀδελφῷ ayTOY. ἑπτὰ ἀδελφοὶ 
> ‘ ε -“ »” “Ἢ 8 * * 
ἦσαν: καὶ ὁ πρῶτος ἔλαβεν γυναῖκα, καὶ ἀποθνήσκων 

21 OUK ἀφῆκεν σπέρμα: καὶ ὁ δεύτερος ἔλαβεν αὐτήν, καὶ 
ἀπέθανεν μὴ καταλιπὼν σπέρμα, καὶ ὁ τρίτος ὡσαύτως" 

2. καὶ οἱ ἑπτὰ οὐκ ἀφῆκαν σπέρμα: ἔσχατον πάντων καὶ 

239) γυνὴ ἀπέθανεν. ἐν τῇ ἀναστάσει τίνος αὐτῶν ἔσται 

, ε ‘ ιν ον - * βισ ee 

24 γυνή; οἱ γὰρ ἑπτὰ ἔσχον αὐτὴν γυναῖκα. ἔφη αὐτοῖς ὁ 

Ἰησοῦς Οὐ διὰ τοῦτο πλανᾶσθε μὴ εἰδότες τὰς γραφὰς 


4é ᾿ 4 τον 


Ap. 


οἱ ἄγγελοι οἱ 


ο- 


ἡμῶν, Κύριος 
τῆς 


Ιζάθισον 


102 ΚΑΤᾺ ΜΑΡΚΟΝ XII 


Ν Ν , a fol 4 ‘ > a > 
μηδὲ τὴν δύναμιν τοῦ θεοῦ; ὅταν yap ἐκ νεκρῶν ava- 

a Ν “ * > > — ε 
στώσιν, οὔτε γαμοῦσιν οὔτε γαμίζονται, ἀλλ᾽ εἰσὶν ὡς 
“ ἄγγελοι" ἐν τοῖς οὐρανοῖς: περὶ δὲ τῶν νεκρῶν ὅτι 
2 F 2 εν > a , , —— 2 
ἐγείρονται οὐκ ἀνέγνωτε ἐν τῇ βίβλῳ Μωυσέως ἐπὶ τοῦ 
βάτου πῶς εἶπεν αὐτῷ ὁ θεὸς λέγων ᾿Εγὼ ὁ θεὸς 
᾿Αβρδὰμ κὸὶ θεὸς “Icadk καὶ θεὸς “lak@B; οὐκ ἔ- 
στιν “ θεὸς νεκρῶν ἀλλὰ ζώντων: πολὺ πλανᾶσθε. 

Καὶ προσελθὼν εἷς τῶν γραμματέων ἀκούσας αὐτῶν 
συνζητούντων, εἰδὼς ὅτι καλῶς ἀπεκρίθη αὐτοῖς, ἐπηρώτη- 
σεν αὐτόν ἸΠοία ἐστὶν ἐντολὴ πρώτη πάντων; ἀπεκρίθη 
ὁ Ἰησοῦς ὅτι Πρώτη ἐστίν “Axoye, ᾿Ιερδῆλ, Κύριος ὁ 
θεὸς “ἡμῶν κύριος" εἷς ἐοτίν, καὶ ἀγὰπήςεις Κύριον 

‘ ry > 7 a U ‘ > o 
TON ΘΕῸΝ COY ἐξ OAHC KAPAIAC COY Kal ἐξ OAHC 
τῆς Ψυχῆς coy Kal ἐξ ὅλης TAC διὰνοίδο - coy καὶ 
ἐξ ὅλης τῆς icyyoc coy. δευτέρα αὕτη ᾿ΑΓὰπήσειο 
τὸν TIAHCION COY ὧς CEdyTON. μείζων τούτων ἄλλη 


3 \ > ” CHF. 7 — , a 
ἐντολὴ οὐκ ἔστιν. ᾿Εἶπεν᾽ αὐτῷ ὁ γραμματεύς Καλῶς, : 


διδάσκαλε, ἐπ᾽ ἀληθείας εἶπες ὅτι εἷς ECTIN KAI OYK ἔστιν 
ἄλλος πλὴν δὐτοῦ" καὶ τὸ ἀγὰπάν ayTON ἐξ ὅλης 7 
' A τ δὶ , o a 
KApAIAc Kal ἐξ ὅλης TAC cyNécewc Kal ἐξ ὅλης TAC 
icyyoc καὶ τὸ ἀγὰπᾶν TON TIAHCION ὧς EAYTON περισ- 
σότερόν ἐστιν πάντων τῶν OAOKAYT@MATON KAl θγοιῶν. 
Ν Le aA “Ὁ N —8 gq a 3 4, > 
και ὁ Τησοῦς ἰδὼν QUTOV OTL VOUVEX WS ἀπεκρίθη εἰπεν 
αὐτῷ Οὐ μακρὰν [εἶ] ἀπὸ τῆς βασιλείας τοῦ θεοῦ. Καὶ 
225 > 2 —— | 3 2 * 
οὐδεὶς οὐκέτι ἐτόλμα αὐτὸν ἐπερωτῆσαι. - Καὶ 
> 8X ἊΝ — -“" * ld > ae -“ -“ 
ἀποκριθεὶς ὁ Ἰησοῦς ἔλεγεν διδάσκων ἐν τῷ ἱερῷῃ; Πῶς 
λέγουσιν οἱ γραμματεῖς ὅτι ὁ χριστὸς υἱὸς Δαυείδ ἐστιν ; 
αὐτὸς Δαυεὶδ εἶπεν ἐν τῷ πνεύματι τῷ ἁγίῳ, 
Εἶπεν Κύριος τῷ κγρίῳ Moy "Κάθογ" ἐκ δεξιῶν MOY 
ἕως AN θῶ TOYC ἐχθρούς COY ὑποκάτω τῶν πολῶν 
coy" 


97 


3) 
co 


ῳ 
Lal 


33 


36 


ΕἸ \ 4 ‘ * Ὁ , 4 ’ » eM Yee. | er 
αὐτὸς Δαυεὶδ λέγει αὐτὸν κύριον, καὶ πόθεν αὐτοῦ ἐστὶν vids ; 37 
i > 2 
Καὶ ὁ πολὺς ὄχλος ἤκουεν αὐτοῦ ἡδέως. Καὶ ἐν τῇ 38 


XII XIII KATA MAPKON 103 
διδαχῇ αὐτοῦ ἔλεγεν Βλέπετε ἀπὸ τῶν γραμματέων τῶν 
θελόντων ἐν στολαῖς περιπατεῖν καὶ ἀσπασμοὺς ἐν ταῖς 
3) ἀγοραῖς καὶ πρωτοκαθεδρίας ἐν ταῖς συναγωγαῖς καὶ πρω- 
go τοκλισίας ἐν τοῖς “δείπνοις, οἱ κατέσθοντες τὰς οἰκίας 


a aT * , ‘ ae 
τῶν χηρῶν ᾽ καὶ προφάσει μακρὰ προσευχόμενοι" οὗτοι 


4“ λήμψονται περισσότερον κρίμα. Καὶ xaGi- 
σας "κατέναντι᾽ τοῦ γαζοφυλακίου ἐθεώρει πῶς ὁ ὄχλος 
βάλλει χαλκὸν εἰς τὸ γαζοφυλάκιον: καὶ πολλοὶ πλούσιοι 

42 ἔβαλλον πολλά: καὶ ἐλθοῦσα μία χήρα πτωχὴ ἔβαλεν 

Ν , * > ἣν ὗν * * 
43 λεπτὰ δύο, ὅ ἐστιν κοδράντης. καὶ προσκαλεσάμενος 
4 ΝΥ * “ * -“ » 4 , ca σ ε 
τοὺς ἃς αὐτοῦ εἶπεν αὐτοῖς ᾿Αμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι ἡ 
χήρα αὕτη ἡ πτωχὴ πλεῖον πάντων ἔβαλεν τῶν βαλλόν- 
των εἰς τὸ γαζοφυλάκιον: πάντες γὰρ ἐκ τοῦ περισσεύ- 
> -“" * *8 -“ ε ’ »» 
οντος αὐτοῖς ἔβαλον, αὕτη δὲ ἐκ τῆς ὑστερήσεως αὐτῆς 
πάντα ὅσα εἶχεν ἔβαλεν, ὅλον τὸν βίον αὐτῆς. 
: Kai ἐκπορευομένου αὐτοῦ ἐκ τοῦ ἱεροῦ λέγει αὐτῷ 
εἷς τῶν μαθητῶν αὐτοῦ Διδάσκαλε, ἴδε ποταποὶ λίθοι 
ς καὶ ποταπαὶ οἰκοδομαί. καὶ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτῷ Βλέ- 
wes ταύτας τὰς μεγάλας οἰκοδομάς; οὐ μὴ ἀφεθῇ ὧδε 
φ λίθος ἐπὶ λίθον ὃς οὐ μὴ καταλυθῇ ᾿. Καὶ καθημένου 
αὐτοῦ εἰς τὸ “Opos τῶν ᾿Ελαιῶν κατέναντι τοῦ ἱεροῦ 
ἐπηρώτα αὐτὸν κατ᾽ ἰδίαν Πέτρος καὶ ᾿Ιάκωβος καὶ Ἰωά- 
a? , — cn * a“ * * , 
4s καὶ ᾿Ανδρέας Εἰπὸν ἡμῖν πότε ταῦτα ἔσται, καὶ τί 
570 σημεῖον ὅταν μέλλῃ ταῦτα συντελεῖσθαι πάντα. ὁ δὲ 
Ἰησοῦς ἤρξατο λέγειν αὐτοῖς Βλέπετε μή τις ὑμᾶς 
6 πλανήσῃ πολλοὶ ἐλεύσονται ἐπὶ τῷ ὀνόματί μου λέ- 
γγοντες ὅτι ᾿Εγώ εἰμι, καὶ πολλοὺς πλανήσουσιν. ὅταν δὲ 
“ἀκούσητε πολέμους καὶ ἀκοὰς πολέμων, μὴ θροεῖσθε: 

8 δεῖ γενέοθδι, ἀλλ᾽ οὕπω τὸ τέλος. ἐγερθήςετδι γὰρ 

ἔθνος ἐπ᾽ ἔθνος Kal BaciAeia ἐπὶ ϑδοιλείδν, ἔσονται 
* * * ΄ M ‘ wot bo 
σεισμοὶ κατὰ τόπους, ἔσονται λιμοί: ἀρχὴ ὠδίνων ταῦτα. 

9 βλέπετε δὲ ὑμεῖς ἑαυτούς: παραδώσουσιν ὑμᾶς εἰς συνέδρια 

⸗ * 
καὶ εἰς συναγωγὰς δαρήσεσθε καὶ ἐπὶ ἡγεμόνων καὶ βα- 


104 KATA MAPKON XIII 


σιλέων σταθήσεσθε ἕνεκεν ἐμοῦ εἷς μαρτύριον αὐτοῖς. 
καὶ εἰς πάντα τὰ ἔθνη πρῶτον δεῖ κηρυχθῆναι τὸ εὐαγγέ- 
λιον. καὶ ὅταν ἄγωσιν ὑμᾶς παραδιδόντες, μὴ προ- 
μεριμνᾶτε τί λαλήσητε, ἀλλ᾽ ὃ ἐὰν δοθῇ ὑμῖν ἐν ἐκείνῃ 
τῇ ὥρᾳ τοῦτο λαλεῖτε, οὐ γάρ ἐστε ὑμεῖς of λαλοῦντες ἀλλὰ 
τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον. καὶ παραδώσει ἀδελφὸς ἀδελφὸν εἰς 
θάνατον καὶ πατὴρ τέκνον, καὶ ETTANACTHCONTAI τέκνδ 
ἐπὶ γονεῖς καὶ θανατώσουσιν αὐτούς" καὶ ἔσεσθε μισού- 
μενοι ὑπὸ πάντων διὰ τὸ ὄνομά μου. ὃ δὲ ὑπομείνας εἰς 
τέλος οὗτος σωθήσετα. “Orav δὲ ἴδητε τὸ Βλέλγγμδ 
τῆς ἐρημώσεως ἑστηκότα ὅπου οὐ δεῖ, ὁ ἀναγινώσκων 
νοείτω, τότε of ἐν τῇ ᾿Ιουδαίᾳ φευγέτωσαν εἰς τὰ ὄρη, 
6° ἐπὶ τοῦ δώματος μὴ καταβάτω μηδὲ εἰσελθάτω τι 
ἄραι ἐκ τῆς οἰκίας αὐτοῦ, καὶ ὁ εἰς τὸν ἀγρὸν μὴ ἐπιστρε- 
ψάτω εἰς τὰ ὀπίσω ἄραι τὸ ἱμάτιον αὐτοῦ. οὐαὶ δὲ ταῖς 
> A ΕἸ Τὰ 4 “ ΄ > > , ”~ 
ἐν γαστρὶ ἐχούσαις καὶ ταῖς θηλαζούσαις ἐν ἐκείναις ταῖς 
ἡμέραις. προσεύχεσθε δὲ ἵνα μὴ γένηται χειμῶνος" 
ἔσονται γὰρ αἱ ἡμέραι ἐκεῖναι θλίψις οἵδ᾽ OY Γέγονεν 
TOIAYTH ἀπ᾿ ApyHc KTICEWC ἣν ἔκτισεν 6 θεὸς EWC TOY 
ΝΥ͂Ν καὶ ov μὴ γένηται. καὶ εἰ μὴ ἐκολόβωσεν Κύριος 
4 ε la > x > ’ a , > ‘ ‘ ‘A 
Tas ἡμέρας, οὐκ ἂν ἐσώθη πᾶσα σάρξ ἀλλὰ διὰ τοὺς 
ἐκλεκτοὺς οὕς ἐξελέξατο ἐκολόβωσεν τὰς ἡμέρας. Kat 
, — δ᾽ (αἱ * * φ ε * * 2 * 
τότε ἐάν τις ὑμῖν εἴπῃ Ἴδε ὧδε ὁ χριστός Ἴδε ἐκεῖ, 
4 , > / ‘ , 3 
μὴ πιστεύετε: ἐγερθήσονται γὰρ ψευδόχριστοι καὶ vey- 
Δοπροφῆτλι καὶ A@COYCIN CHMEIA KAl TEPATA πρὸς 
τὸ ἀποπλανᾷν εἰ δυνατὸν τοὺς ἐκλεκτούς: ὑμεῖς δὲ βλέ. 
’ ca , > ‘ ΕἸ > ’ ~ 
πετε' προείρηκα ὑμῖν πάντας, Adda ἐν ἐκείναις ταῖς 
ἡμέραις μετὰ τὴν θλίψιν ἐκείνην 6 ἥλιος CKOTICOHCETAI, 
KAl Η C€AHNH OY Awcel τὸ φέγγος ayTHc, Kal Οἱ 
AcTépec ECONTAI ἐκ TOY OYPANOY TITITONTEC, KAI δὶ 
AYNAmMEIC Al EN τοῖς OYPANOIC CAaAEYCHCONTAL καὶ 
τότε ὄψονται TON Υἱὸν TOY ἀνθρώπογ ἐρχόμενον ἐν 
νεφέλδιο μετὰ δυνάμεως πολλῆς καὶ δόξης" καὶ τότε 


2 


* 
~~ 


XIII XIV KATA MAPKON 105 


ἀποστελεῖ τοὺς ἀγγέλους Kal ETTICYNAZE! τοὺς ἐκλεκτοὺς 
[αὐτοῦ] ἐκ τῶν τεοοάρων ἀνέμων ἀπ᾿ ἄκρου γῆς ἕως 
28 AKPOY οΥ̓ΡΔΝΟΥ͂. "Ad δὲ τῆς συκῆς μάθετε 
τὴν παραβολήν: ὅταν ἤδη 6 κλάδος αὐτῆς ἁπαλὸς yévy- 
ται καὶ ἐκφύῃ τὰ φύλλα, γινώσκετε ὅτι ἐγγὺς τὸ θέρος 
29 ἐστίν: οὕτως καὶ ὑμεῖς, ὅταν ἴδητε ταῦτα γινόμενα, γινώ- 
3. σκετε ὅτι ἐγγύς ἐστιν ἐπὶ θύραις. ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι 
οὐ μὴ παρέλθῃ ἡ γενεὰ αὕτη μέχρις οὗ ταῦτα πάντα 
31 γένηται. 6 οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ παρελεύσονται, οἱ δὲ λόγοι 
32 μου οὐ * παρελεύσονται. Περὶ δὲ τῆς ἡμέρας ἐκείνης ἢ 
τῆς ὥρας οὐδεὶς οἶδεν, οὐδὲ “οἱ ἄγγελοι" ἐν οὐρανῷ οὐδὲ ὁ 
33 υἱός, εἰ μὴ ὁ πατήρ. βλέπετε ἀγρυπνεῖτε, οὐκ οἴδατε γὰρ 
34 πότε ὁ καιρός [ἐστιν] ὡς ἄνθρωπος ἀπόδημος ἀφεὶς τὴν 
οἰκίαν αὐτοῦ καὶ δοὺς τοῖς δούλοις αὐτοῦ τὴν ἐξουσίαν, 
ἑκάστῳ τὸ ἔργον αὐτοῦ, καὶ τῷ θυρωρῷ ἐνετείλατο ἵνα 


35 γρηγορῇ. γρηγορεῖτε οὖν, οὐκ οἴδατε γὰρ πότε ὁ κύριος 


τῆς οἰκίας ἔρχεται, ἢ ὀψὲ ἢ μεσονύκτιον ἢ ἀλεκτορο- 
36 φωνίας ἢ πρωΐ, μὴ ἐλθὼν ἐξέφνης εὕρῃ ὑμᾶς καθεύδοντας" 
37 ὃ δὲ ὑμῖν λέγω πᾶσιν λέγω, γρηγορεῖτε. 


: ΗΝ AE TO ΠΑΣΧΑ καὶ τὰ ἀζυμα μετὰ δύο ἡμέρας. 
Καὶ ἐζήτουν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ γραμματεῖς πῶς αὐτὸν ἐν 

«δόλῳ κρατήσαντες ἀποκτείνωσιν, ἔλεγον γάρ Μὴ ἐν τῇ 
ἑορτῇ, μή ποτε ἔσται θόρυβος τοῦ λαοῦ. 

3 Kai ὄντος αὐτοῦ ἐν Βηθανίᾳ ἐν τῇ οἰκίᾳ Σίμωνος τοῦ 
λεπροῦ κατακειμένου αὐτοῦ ἦλθεν γυνὴ ἔχουσα ἀλάβα- 
στρον μύρου νάρδου πιστικῆς "πολυτελοῦς συντρίψασα τὴν 

«ἀλάβαστρον κατέχεεν αὐτοῦ τῆς κεφαλῆς. “ἧὖσαν δέ 
τινες ἀγανακτοῦντες πρὸς ἑαυτούς Εἰς τί ἡ ἀπώλεια 

Ξαὕτη τοῦ μύρου γέγονεν; ἠδύνατο γὰρ τοῦτο τὸ μύρον 


πραθῆναι ἐπάνω "δηναρίων τριακοσίων" καὶ δοθῆναι τοῖς piaw 


μὴ 


; 


πολντελοὺς,-- 
«ἱοὶ δὲ μαθηταὶ αὖ. 
τοῦ διεπονοῦντο 
καὶ ἔλεγον 
δηνα- 


τόν τος 
τῶν ἐσθιόντων 


106 KATA MAPKON XIV. 


a Ν , ee a Ὁ A ε δὲ Ἐξ fol > 
πτωχοῖς: καὶ ἐνεβριμῶντο αὐτῇ. ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν 
ay ἥν , 7 A , La - λὸ * 

dere αὐτήν: τί αὐτῇ κόπους παρέχετε; καλὸν ἔργον 
‘ ‘ ΝΜ 
ἠργάσατο ἐν ἐμοί: πάντοτε γὰρ τοὺς πτωχοὺς ἔχετε 
a , 2 A , > 
μεθ᾽ ἑαυτῶν, καὶ ὅταν θέλητε δύνασθε αὐτοῖς [πάντοτε] εὖ 
ποιῆσαι, ἐμὲ δὲ οὐ πάντοτε ἔχετε: ὃ ἔσχεν ἐποίησεν, προ- 
, , ‘ a * > ‘ 2 , 3 ‘ 
έλαβεν μυρίσαι TO σώμά pov εἰς τὸν ἐνταφιασμόν. ἀμὴν 
δὲ , εκ a 2% θῇ Ν 3 EX > ὅλ 
t λέγω ὑμῖν, ὅπου ἐὰν κηρυχθῇ τὸ εὐαγγέλιον εἰς ὅλον 
‘ ld . δι: "0 Ld 9 2 id 
τὸν κόσμον, καὶ ὃ ἐποίησεν αὕτη λαληθήσεται εἰς μνημό- 
7 A qs "ὃ > 0 ε - ~ 
συνον αὑτῆς. Καὶ Ιουδας Ἰσκαριωθ o εἷς τῶν 
ὃ ὃ » FS Ν Ν bd “ σ ΒΑ, »“ 
woexa ἀπῆλθεν πρὸς τοὺς ἀρχιερεῖς ἵνα αὐτὸν παραδοῖ 
x A e δὲ 3 , — —22 * vA 
αὐτοῖς. ot δὲ ἀκούσαντες ἐχάρησαν καὶ ἐπηγγείλαντο αὐτῷ 
> - aA —2 > 
ἀργύριον δοῦναι. καὶ ἐζήτει πῶς αὐτὸν εὐκαίρως παραδοῖ. 
Ν 2 ’ ε * a ϑ3ῳ σ΄ Ἂς * * 
Καὶ τῇ πρώτῃ ἡμέρᾳ τῶν ἀζύμων, ὅτε τὸ πάσχα ἔθυον, 
λέγουσιν αὐτῷ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ Ποῦ θέλεις ἀπελθόντες 
ε * σ * Ἀ * \ > * ’ 
ἑτοιμάσωμεν ἵνα φάγῃς τὸ πάσχα; καὶ ἀποστέλλει δύο 
.“» * “a Ν > “ ε , 
τῶν μαθητῶν αὐτοῦ καὶ λέγει avtots Ὑπάγετε εἰς τὴν 
, ca * * 
πόλιν, καὶ ἀπαντήσει ὑμῖν ἄνθρωπος κεράμιον ὕδατος 
[4 ϑ' A 
βαστάζων: ἀκολουθήσατε αὐτῷ, καὶ ὅπου ἐὰν εἰσέλθῃ 
4 a 
εἴπατε τῷ οἰκοδεσπότῃ ὅτι “O διδάσκαλος λέγει Tod 
* ‘ , a a 
ἐστὶν τὸ κατάλυμά μου ὅπου TO πάσχα μετὰ τῶν μαθητῶν 

΄ * — cn ὃ ΄“ 2 , 2 , 

μου φάγω; καὶ αὐτὸς ὑμῖν δείξει ἀνάγαιον μέγα ἐστρωμέ- 
lal ca lal 
νον €roupov’ Kal ἐκεῖ ἑτοιμάσατε ἡμῖν. καὶ ἐξῆλθον ot 
6 . , 9 > ΝΥ ΄, 4 φ- 8 4 
μαθηταὶ καὶ ἦλθον εἰς τὴν πόλιν καὶ εὗρον καθὼς εἶπεν 
> cal Ν ε 4 ‘ , A > , 
αὐτοῖς, Kal ἡτοίμασαν TO πάσχα. Καὶ ὀψί- 
Ν a , 
as γενομένης ἔρχεται peta τῶν δώδεκα. Kal ἀνακειμέ- 
μ 

— a 6 * es a > > J , 
νων αὐτῶν καὶ ἐσθιόντων ὁ ‘Ingots εἶπεν ᾿Αμὴν λέγω 
ean “ ΓΕ > ' ae 2. 2 
υμιν ὅτι εἷς ἐξ ὑμῶν παραδώσει με ὁ ἐεοθιῶν MET ἐ- 

tol “ 3 A 
μοῦ. ἤρξαντο λυπεῖσθαι καὶ λέγειν αὐτῷ εἷς κατὰ 
εἷς Μήτι ἐγώ; ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς Els τῶν δώδεκα, 6 
aA ’ “ ε 
ἐμβαπτόμενος μετ᾽ ἐμοῦ εἰς τὸ [ἕν] τρύβλιον: ὅτι ὁ 
“ e * ‘ 

μὲν υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ὑπάγει καθὼς γέγραπται περὶ 
? a 2 4 δὲ 22 9 4 3 , δι Φι 4 εν 2 
αὐτοῦ, οὐαὶ δὲ τῷ ἀνθρώπῳ ἐκείνῳ δι οὗ ὁ υἱὸς τοῦ 

> , 8 Xe ἢ ον τω ἢ > ‘9 εν 
ἀνθρώπου παραδίδοται: καλὸν αὐτῷ εἰ οὐκ ἐγεννήθη ὁ av- 


6 


Ὁ oo 


Lal 


I 


13 


XIV KATA MAPKON 107 


22 θρωπος ἐκεῖνος. Καὶ ἐσθιόντων αὐτῶν λαβὼν 
ἄρτον εὐλογήσας ἔκλασεν καὶ ἔδωκεν αὐτοῖς καὶ εἶπεν 
23 Λάβετε, τοῦτό ἐστιν τὸ σῶμά pov. καὶ λαβὼν ποτή- 
ρίον εὐχαριστήσας ἔδωκεν αὐτοῖς, καὶ ἔπιον ἐξ αὐτοῦ 
24 πάντες. καὶ εἶπεν αὐτοῖς Τοῦτό ἐστιν τὸ δἷμά μου 
25 THC διάθήκης τὸ ἐκχυννόμενον ὑπὲρ πολλῶν" ἀμὴν 
λέγω ὑμῖν ὅτι οὐκέτι οὐ μὴ πίω ἐκ τοῦ γενήματος τῆς 
ἀμπέλου ἕως τῆς ἡμέρας ἐκείνης ὅταν αὐτὸ πίνω καινὸν 


τό ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ θεοῦ. Καὶ ὑμνήσαντες 
27 ἐξῆλθον εἰς τὸ “Opos τῶν ᾿Ελαιώῶν. Καὶ λέγει 


αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς ὅτι Πάντες σκανδαλισθήσεσθε, ὅτι γέγρα- 
πται Tlatazw τὸν ποιμένὰ, Kal τὰ πρόβατὰ διδοκορ- 
28 πιοθήςοντδι' ἀλλὰ μετὰ τὸ ἐγερθῆναί pe προάξω ὑμᾶς 
29 εἰς τὴν Γαλιλαίαν. ὁ δὲ Πέτρος ἔφη αὐτῷ Ἐ καὶ πάν- 
3. τες σκανδαλισθήσονται, ἀλλ᾽ οὐκ ἐγώ. καὶ λέγει αὐτῷ 
ὁ Ἰησοῦς ᾿Αμὴν λέγω σοι ὅτι σὺ σήμερον ταύτῃ τῇ νυκτὶ 
31: πρὶν ἢ δὶς ἀλέκτορα φωνῆσαι τρίς με ἀπαρνήσῃ. ὁ δὲ 
ἐκπερισσῶς ἐλάλει ᾿Ἐὰν δέῃ με συναποθανεῖν σοι, οὐ 
μή σε ἀπαρνήσομαι. ὡσαύτως [δὲ] καὶ πάντες ἔλεγον. 
32 Καὶ ἔρχονται εἰς χωρίον οὗ τὸ ὄνομα Τεθσημανεί, καὶ 
λέγει τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ Καθίσατε ὧδε ἕως προσεύξω- 
33 μαι. καὶ παραλαμβάνει τὸν Πέτρον καὶ τὸν Ἰάκωβον καὶ 
tov’ ᾿Ιωάνην per’ αὐτοῦ, καὶ ἤρξατο ἐκθαμβεῖσθαι καὶ ἀδη- 
34 μονεῖν, καὶ λέγει αὐτοῖς Περίλγπός ἐστιν H vyxti ΜΟΥ 
35 ἕως θανάτου: μείνατε ὧδε καὶ γρηγορεῖτε. καὶ "προελθὼν" 
μικρὸν ἔπιπτεν ἐπὶ τῆς γῆς, καὶ προσηύχετο ἵνα εἰ δυνατόν 
36 ἐστιν παρέλθῃ ἀπ᾽ αὐτοῦ ἡ wpa, καὶ ἔλεγεν ᾿Αββά ὁ 
πατήρ, πάντα δυνατά σοι" παρένεγκε τὸ ποτήριον τοῦτο 
37 ἀπ᾿ ἐμοῦ: ἀλλ᾽ οὐ τί ἐγὼ θέλω ἀλλὰ τί σύ. καὶ ἔρχεται 
καὶ εὑρίσκει αὐτοὺς καθεύδοντας, καὶ λέγει τῷ Πέτρῳ 
Σίμων, καθεύδεις; οὐκ ἴσχυσας μίαν ὥραν γρηγορῆσαι; 
38 γρηγορεῖτε καὶ προσεύχεσθε, ἵνα μὴ ἔλθητε εἰς πειρασμόν" 
39 τὸ μὲν πνεῦμα πρόθυμον ἡ δὲ σὰρξ ἀσθενής. καὶ πάλιν 


42. 


ἐκρατεῖτέ 


42. 


αὐτῷ 


108 KATA MAPKON XIV 


> ‘ 24 , ’ 
ἀπελθὼν προσηύξατο [τὸν αὐτὸν λόγον εἰπών]. καὶ πάλιν 40 
> A φ > A , > ‘ 7, A ε 
ἐλθὼν εὗρεν αὐτοὺς καθεύδοντας, ἦσαν γὰρ αὐτῶν οἱ 
> A , A > * * 2 
ὀφθαλμοὶ καταβαρυνόμενοι, καὶ οὐκ ἤδεισαν τί ἀπο- 
-“ ἍΝ at Ν ’ἅ A , > * 
κριθῶσιν αὐτῷ. καὶ ἔρχεται τὸ τρίτον καὶ λέγει αὐτοῖς 4 
3 , > > 
Kadevdere [τὸ] λοιπὸν καὶ ἀναπαύεσθε: ἀπέχει: ἦλθεν ἡ 
a 3 ‘ * ε εν ἄν ’ > ‘ -“ 
wpa, ἰδοὺ παραδίδοται ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου εἰς τὰς χεῖρας 

a e -“ > - * > 4 ε * 

τῶν ἁμαρτωλῶν. ἐγείρεσθε ἄγωμεν: ἰδοὺ 6 παραδιδούς 42 
* A > Ν Μ > lel nw 
με ἤγγικεν. Καὶ εὐθὺς ἔτι αὐτοῦ λαλοῦντος 43 
, 3 , e * > a 
παραγίνεται [Ὁ] ᾿Ιούδας εἷς τῶν δώδεκα καὶ per αὐτοῦ 
ν \ a J — a > , ‘ 
ὄχλος μετὰ μαχαιρῶν καὶ ξύλων παρὰ τῶν ἀρχιερέων καὶ 

-“ -“ ε 
τῶν γραμματέων καὶ τῶν πρεσβυτέρων. δεδώκει δὲ ὁ 44 

J 2.5% , ᾽ a , a a , 
παραδιδοὺς αὐτὸν σύσσημον αὐτοῖς λέγων Ὃν ἂν φιλήσω 

Whee , > A — ee > > κ᾿ 
αὑτὸς ἐστιν" κρατήσατε αὐτὸν καὶ ἀπάγετε ἀσφαλῶς. καὶ 45 
ἐλθὼν εὐθὺς προσελθὼν αὐτῷ λέγει ἹῬαβ βεί, καὶ κατε- 

* > id e \ 3 ΄ ’ - 5 -“" ee ΄ 
φίλησεν αὐτόν. οἱ δὲ ἐπέβαλαν τὰς χεῖρας αὐτῷ καὶ ἐκρα΄ 46 
τησαν αὐτόν. εἷς δέ [τις] τῶν παρεστηκότων σπασάμενος 47 
τὴν μάχαιραν ἔπαισεν τὸν δοῦλον τοῦ ἀρχιερέως καὶ ἀφεῖ- 

ΕΣ -“ A "» col 
Aev αὐτοῦ τὸ ὠτάριον. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ Ἰησοῦς εἶπεν 48 
αὐτοῖς ‘Os ἐπὶ ληστὴν ἐξήλθατε μετὰ μαχαιρῶν καὶ ξύλων 

AX β a“ ες θ᾽ ε / » Ν —— > A ,.(Ἅ a 
συλλαβεῖν pe; καθ᾽ ἡμέραν ἤμην πρὸς ὑμᾶς ἐν τῷ ἱερῷ 4g 

, κ᾿ > PT , n »\\2¢ * 
διδάσκων καὶ οὐκ ᾿ἐκρατήσατέ' με" ἀλλ᾽ ἵνα πληρωθῶσιν 
ai γραφαί. καὶ ἀφέντες αὐτὸν ἔφυγον πάντες. Καὶ 3? 
νεανίσκος τις συνηκολούθει αὐτῷ περιβεβλημένος σινδόνα 
ἐπὶ γυμνοῦ, καὶ κρατοῦσιν αὐτόν, ὁ δὲ καταλιπὼν τὴν 52 

΄ Ν * ᾿ 
σινδόνα γυμνὸς ἔφυγεν. 
2 > é 3 > ~ εἴ Ν » , ‘ 

Kat ἀπήγαγον tov Ἰησοῦν πρὸς Tov ἀρχιερέα, καὶ 53 

“ Ν , 
συνέρχονται ᾿ πάντες of ἀρχιερεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι 
‘ e a“ A «ες , > 4 50 5» λ , 
καὶ of γραμματεῖς. καὶ ὁ Πέτρος ἀπὸ μακρόθεν ἠκολού- 54 
a a ἂν ΝΜ > ‘ > Ν a > — ᾿ς» 
θησεν αὐτῷ ἕως ἔσω εἰς τὴν αὐλὴν τοῦ ἀρχιερέως, καὶ ἣν 
΄“- cad ’ ‘ 
συνκαθήμενος μετὰ τῶν ὑπηρετῶν Kal θερμαινόμενος πρὸς 
-“ ’ 

τὸ φῶς. οἱ δὲ ἀρχιερεῖς καὶ ὅλον τὸ συνέδριον ἐζήτουν 55 
a a a Pee J 
κατὰ τοῦ Ἰησοῦ μαρτυρίαν εἰς τὸ θανατῶσαι αὐτόν, καὶ 

> σ Ν ‘ » ὃ , » > -“ 
οὐχ ηὕρισκον: πολλοὶ γὰρ ἐψευδομαρτύρουν Kat αὐτοῦ, 56 


XIV KATA MAPKON 109 


57 καὶ ἴσαι αἱ μαρτυρίαι οὐκ ἦσαν. Kal τινες ἀναστάντες 
, “Wee ye ΄ ε ἄς ee 
58 ἐψευδομαρτύρουν κατ᾽ αὐτοῦ λέγοντες ὅτι Ἡμεῖς ἠκούσα- 
μεν αὐτοῦ λέγοντος ὅτι ᾿Εγὼ καταλύσω τὸν ναὸν τοῦτον 
τὸν χειροποίητον καὶ διὰ τριῶν ἡμερῶν ἄλλον "ἀχειροποίη- 
59 TOV οἰκοδομήσω" καὶ οὐδὲ οὕτως ἴση ἦν ἡ μαρτυρία αὐτῶν. 
60 καὶ ἀναστὰς ὁ ἀρχιερεὺς εἰς μέσον ἐπηρώτησεν τὸν ᾿Ιησοῦν 
λέγων Οὐκ ἀποκρίνῃ οὐδέν, "τί" οὗτοί σον. καταμαρτυ- 
δι ροῦσιν; ὁ δὲ ἐσιώπα καὶ οὐκ ἀπεκρίνατο οὐδέν. πάλιν 
τ᾿ ‘ * , , on | ‘ , , ee ‘ e 4 
ὁ ἀρχιερεὺς ἐπηρώτα αὐτὸν καὶ λέγει αὐτῷ Σὺ εἶ ὁ χριστὸς 
62 ὁ υἱὸς τοῦ εὐλογητοῦ; ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν ἜἜγώ εἰμι, καὶ 
ὄψεοθε τὸν YION τοῦ ἀνθρώπου ἐκ δεξιῶν καθήμενον 
Tric λγνᾶμεως KAI ἐρχόμενον μετὰ τῶν νεφελῶν TOY 
€3 ΟΥ̓ΡΑΝΟΥ͂. ὁ δὲ ἀρχιερεὺς διαρήξας τοὺς χιτῶνας αὐτοῦ 
6,4 λέγει Τί ἔτι χρείαν ἔχομεν μαρτύρων; ἠκούσατε τῆς 
βλασφημίας; τί ὑμῖν φαίνεται; οἱ δὲ πάντες κατέκριναν 
oe » * ᾿Ξ: ¢ > * 
65 αὐτὸν ἔνοχον εἶναι θανάτου. Kal ἡἤρξαντό τινες ἐμπτύειν 
» A * > a Ν * *3 * 
αὐτῷ καὶ περικαλύπτειν αὐτοῦ τὸ πρόσωπον καὶ κολαφίζειν 
ΘΝ, », , —— , 4 e e , 
αὐτὸν καὶ λέγειν αὐτῷ Lpodyrevoov, καὶ οἱ ὑπηρέται 
e , 2 * *3 * A 
66 ῥαπίσμασιν αὐτὸν ἔλαβον. Καὶ ὄντος τοῦ 
Πέτρου κάτω ἐν τῇ αὐλῇ ἔρχεται μία τῶν παιδισκῶν τοῦ 
67 ἀρχιερέως, καὶ ἰδοῦσα τὸν Πέτρον θερμαινόμενον ἐμβλέ:- 
τυ s ‘ ‘ ‘ a a? a 
ψασα αὐτῷ λέγει Kai σὺ pera τοῦ Ναζαρηνοῦ ἦσθα τοῦ 
» “- « a Ὁ , , * ” [πὸ ew ς 
(8 Ἰησοῦ: ὁ δὲ ἠρνήσατο λέγων Οὔτε οἶδα οὔτε "ἐπίσταμαι 
6) σὺ τί λέγεις, καὶ ἐξῆλθεν ἔξω εἰς τὸ προαύλιον. καὶ ἡ 
, sa a >. ce , ΄, Ἴ a 
παιδίσκη ἰδοῦσα αὐτὸν ἤρξατο πάλιν λέγειν" τοῖς παρε- 
γοστῶσιν ὅτι Οὗτος ἐξ αὐτῶν ἐστίν. ὁ δὲ πάλιν ἠρνεῖτο. 
καὶ μετὰ μικρὸν πάλιν οἱ παρεστῶτες ἔλεγον τῷ Πέτρῳ 
γι ᾿Αληθῶς ἐξ αὐτῶν εἶ, καὶ γὰρ Ταλιλαῖος εἶ: 6 δὲ ἤρξατο 
᾿ ΄ A > , @ Oo 3 δα ‘ * 9 
ἀναθεματίζειν καὶ ὀμνύναι ὅτι Οὐκ οἶδα τὸν ἄνθρωπον 
72 τοῦτον ὃν λέγετε. καὶ εὐθὺς ἐκ δευτέρου ἀλέκτωρ ἐφώνη- 
. » , ε , . ga ε Ἶ 22 
σεν" καὶ ἀνεμνήσθη ὁ Πέτρος τὸ ῥῆμα ὡς εἶπεν αὐτῷ 
ὁ Ἰησοῦς ὅτι Πρὶν ἀλέκτορα δὶς φωνῆσαι τρί: pe ἀπαρ- 
νήσῃ, καὶ ἐπιβαλὼν ἔκλαιεν. 
8 


110 KATA MAPKON XV 


: 7 K 8 6D * 7 .e3 a 
ἑτοιμάσαντες αἱ εὐθὺς πρωὶ συμβούλιον "ποιήσαντες" οἱ ἀρχιερεῖς x 
ἈΝ 
μετὰ τῶν πρεσβυτέρων καὶ γραμματέων καὶ ὅλον τὸ συνέ- 
* 5 cal > 
Spiov δήσαντες τὸν Ἰησοῦν ἀπήνεγκαν καὶ παρέδωκαν 
* 
Πειλάτῳ. καὶ ἐπηρώτησεν αὐτὸν ὁ Πειλᾶτος Sv εἶ ὁ 2 
βασιλεὺς τῶν ᾿Ιουδαίων; ὁ δὲ ἀποκριθεὶς αὐτῷ λέγει Σὺ 
λέγεις; "λέγεις." καὶ κατηγόρουν αὐτοῦ οἱ ἀρχιερεῖς πολλά. ὁ δὲ 
- —2 » > 
Πειλᾶτος πάλιν ἐπηρώτα αὐτὸν [λέγων] Οὐκ ἀποκρίνῃ 
7 ¥> , ΄“ ε 4 Φ ~ » , 
οὐδέν; ἴδε πόσα σου κατηγοροῦσιν. ὁ δὲ “Incods οὐκέτι 5 
οὐδὲν ἀπεκρίθη, ὥστε θαυμάζειν τὸν Πειλᾶτον. Kara δὲ 6 


* 


ε ‘ > , * an , a fel > 4 
ἑορτὴν ἀπέλυεν αὐτοῖς ἕνα δέσμιον ὃν παρῃτοῦντο. ἦν δὲ 7 
ε δ a Ν “~ wn , 
ὁ λεγόμενος BapaBBas peta τῶν στασιαστῶν δεδεμένος 
Ψ 3 a ΄ ΄ , Ν > * 
οἵτινες ἐν τῇ στάσει φόνον πεποιήκεισαν. καὶ ἀναβὰς 8 
eo» * — Sa ε J 
ὁ ὄχλος ἤρξατο αἰτεῖσθαι καθὼς ἐποίει αὐτοῖς. ὁ δὲ ο 
a * > a 
Πειλᾶτος ἀπεκρίθη αὐτοῖς λέγων Θέλετε ἀπολύσω ὑμῖν 
“ Ν * 
τὸν βασιλέα τῶν Ἰουδαίων; ἐγίνωσκεν γὰρ ὅτι διὰ φθόνον το 
, —— ε > “~ e δὲ > “ 
παραδεδώκεισαν αὐτὸν [οἱ ἀρχιερεῖς]. οἱ δὲ ἀρχιερεῖς xz 
a a ~ > 
ἀνέσεισαν τὸν ὄχλον ἵνα μᾶλλον τὸν Βαραββᾶν ἀπολύσῃ 
a a , > Si 
αὐτοῖς. ὁ δὲ Πειλᾶτος πάλιν ἀποκριθεὶς ἔλεγεν αὐτοῖς x2 
Τί οὖν ποιήσω [ὃν] λέγετε τὸν βασιλέα τῶν Ἰουδαίων; of δὲ 13 
> ~ 
πάλιν ἔκραξαν Σταύρωσον αὐτόν. ὁ δὲ Πειλᾶτος ἔλεγεν 14 
8. ὡς ΄ * —— , ε Ν — 
αὐτοῖς Τί γὰρ ἐποίησεν κακόν; οἱ δὲ περισσῶς ἔκραξαν 
Σταύρωσον αὐτόν. ὁ δὲ Πειλᾶτος βουλόμενος τῷ ὄχλῳ TO 15 
ε x a > , 3 a ‘ -“ Ν , 
ἱκανὸν ποιῆσαι ἀπέλυσεν αὐτοῖς τὸν Βαραββᾶν, καὶ παρέ- 
a Me a , 9 ~ 
δωκεν τὸν Ἰησοῦν φραγελλώσας ἵνα σταυρωθῇ. 
Ε -“ “ 
Oi δὲ στρατιῶται ἀπήγαγον αὐτὸν ἔσω τῆς αὐλῆς, 16 
“ μὲ - 

ὅ ἐστιν πραιτώριον, καὶ συνκαλοῦσιν ὅλην τὴν σπεῖραν. 
— Si , Ν 4 7 aA 
καὶ ἐνδιδύσκουσιν αὐτὸν πορφύραν καὶ περιτιθέασιν αὐτῷ 17 

* > 
πλέξαντες axavOwov στέφανον: καὶ ἤρξαντο ἀσπάζεσθαι 18 
ἥν. oF “" “ “ 3 ’ Ἁ * > ΄“ 
αὐτόν Χαῖρε βασιλεῦ τῶν ᾿Ιουδαίων: καὶ ἔτυπτον αὐτοῦ 19 
7. A 
τὴν κεφαλὴν καλάμῳ καὶ ἐνέπτυον αὐτῷ, καὶ τιθέντες τὰ 
΄ ’ > -~ » ah — ὡς > ἔδυ- 
γόνατα προσεκύνουν αὐτῷ. καὶ ὅτε ἐνέπαιξαν αὐτῷ, ἐξέδυ- 20 
—— — ey ears 2% Nae > 
σαν αὐτὸν THY πορφύραν καὶ ἐνέδυσαν αὐτὸν τὰ ἱμάτια av- 
A ν 2967 Ras 7 , 
TOD. Kai ἐξάγουσιν αὐτὸν ἵνα σταυρώσωσιν 


XV KATA MAPKON 111 


«ταὐτόν καὶ ἀγγαρεύουσιν παράγοντά τινα Σίμωνα Κυρη- 
a , > 3 >? a Ν , > ‘ ‘ 
ναῖον ἐρχόμενον ar ἀγροῦ, tov πατέρα ᾿Αλεξάνδρου καὶ 
ε , ΄σ * ‘ ‘ > “ 3 ⸗ 2 
22 Povdov, ἵνα apy τὸν σταυρὸν αὐτοῦ. καὶ φέρουσιν αὐτὸν 
4 Ὁ * Ν * @> * “ 
ἐπὶ τὸν Τολγοθὰν τόπον, ὅ ἐστιν ᾿μεθερμηνευόμενος" Kpa- 
, , ἣν. δ δι δ. | , Vf 2 8 
23 viov Τόπος. καὶ ἐδίδουν αὐτῷ ἐσμυρνισμένον οἶνον, ds δὲ 
24 οὐκ ἔλαβεν. καὶ σταυροῦσιν αὐτὸν καὶ διὰμερίζοντδι τὰ 
IMATIA αὐτοῦ, BAAAONTEC κλῆρον ἐπ᾿ AYTA τίς τί 
23 Ἢ > δὲ σ , συ α 4 - oF ν ὦ 
22 ἄρῃ. ἦν δὲ ὥρα τρίτη καὶ "ἐσταύρωσαν" αὐτόν. καὶ ἦν 
ε > 4 2 hd ~ 2 2 
ἢ ἐπιγραφὴ τῆς αἰτίας αὐτοῦ ἐπιγεγραμμένη Ο ΒΑΣΙ- 
27 AEYS TON IOYAAIQN. Καὶ σὺν αὐτῷ σταυροῦσιν 
δύο λῃστάς, ἕνα ἐκ δεξιῶν καὶ ἕνα ἐξ εὐωνύμων αὐτοῦ. 
A ε * * * | ae “ 
29 Καὶ of παραπορευόμενοι ἐβλασφήμουν αὐτὸν κινοῦντες 
τὰς KE@AAAC αὐτῶν καὶ λέγοντες Οὐὰ ὁ καταλύων τὸν 
30 ναὸν καὶ οἰκοδομῶν [ἐν] τρισὶν ἡμέραις, σῶσον σεαυτὸν 
grkataBds ἀπὸ τοῦ σταυροῦ. ὁμοίως καὶ οἱ ἀρχιερεῖς 
> * ‘ > * A ~ * 
ἐμπαίζοντες πρὸς ἀλλήλους μετὰ τῶν γραμματέων ἔλεγον 
32: Λλλους ἔσωσεν, ἑαυτὸν οὐ δύναται σῶσαι: ὁ χριστὸς 
« A > hI * “ * 2 a ¢ 
ὁ βασιλεὺς Ἰσραὴλ καταβάτω viv ἀπὸ τοῦ σταυροῦ, ἵνα 
ἴδωμεν καὶ πιστεύσωμεν. καὶ οἱ συνεσταυρωμένοι σὺν 
33 αὐτῷ ὠνείδιζον αὐτόν. Καὶ γενομένης ὥρας 
ἕκτης σκότος ἐγένετο ἐφ᾽ ὅλην τὴν γῆν ἕως ὥρας ἐνάτης. 
34καὶ τῇ ἐνάτῃ ὥρᾳ ἐβόησεν ὁ ᾿Ιησοὺς φωνῇ μεγάλῃ 
"EAwi ἐλωΐ λὰμὰ caBayOanel ; 6 ἐστιν μεθερμη- 
νευόμενον Ὃ θεός μογ [ὁ θεός moy], εἰς τί "ἐγκατέ- 
35 Alltec Με; καί τινες τῶν ᾿παρεστηκότων᾽ ἀκούσαντες ἔλε- 
36 γον Ἴδε ᾿Ηλείαν φωνεῖ. δραμὼν δέ τις γεμίσας σπόγγον 
ὄξογς περιθεὶς καλάμῳ ἐπότιζεν αὐτόν, λέγων “Agere 
37 ἴδωμεν εἰ ἔρχεται ᾿Ηλείας καθελεῖν αὐτόν. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς 
38 ἀφεὶς φωνὴν μεγάλην ἐξέπνευσεν. Καὶ τὸ καταπέτασμα 
39 τοῦ ναοῦ ἐσχίσθη εἰς δύο ἀπ᾿ ἄνωθεν ἕως κάτω. ᾿Ιδὼν δὲ 
6 κεντυρίων ὁ παρεστηκὼς ἐξ ἐναντίας αὐτοῦ ὅτι οὕτως 
ἐξέπνευσεν εἶπεν ᾿Αληθῶς οὗτος 6 ἄνθρωπος υἱὸς θεοῦ 
,ο ἦν. Ἦσαν δὲ καὶ γυναῖκες ἀπὸ μακρόθεν θεωροῦσαι, ἐν 


μεθερμηνευόμενον 


Ap. | ᾿ἐφύλασ- 
gov 


Ap. 


«Ἰὠώνείδισάς- 


ἑστηκότων 


πάλαι 


ἀνατέλλοντος 


42. 


ἐλθοῦσαι 


112 ΚΑΤᾺ ΜΑΡΚΟΝ XV XVI 


e A 
αἷς καὶ Μαριὰμ 7 Μαγδαληνὴ καὶ Μαρία ἢ ᾿Ιακώβου τοῦ 
a +” 48 a , Ν , a ¢ > > a 
μικροῦ Kat Ἰωσῆτος μήτηρ καὶ Sadwpyn, at ore ἦν ἐν τῇ 4x 
Γαλιλαίᾳ ἠκολούθουν αὐτῷ καὶ διηκόνουν αὐτῷ, καὶ ἄλλαι 
27 ὃ ψι ὃ 
J a > 
πολλαὶ al συναναβᾶσαι αὐτῷ εἰς ᾿Ιεροσόλυμα. 
——— Lt te 2 > Ἂν ἂν 0. Gung 
Kai ἤδη ὀψίας γενομένης, ἐπεὶ ἣν παρασκευή, ὅ eoriv 42 
3 Ν 3 xc 
προσάββατον, ἐλθὼν ᾿Ιωσὴφ * ἀπὸ “Apipabaias εὐσχήμων 43 
, ἃ 4 > ‘A > ’ A , 
βουλευτής, ὃς καὶ αὐτὸς ἦν προσδεχόμενος τὴν βασιλείαν 
τοῦ θεοῦ, τολμήσας εἰσῆλθεν πρὸς τὸν Πειλᾶτον καὶ ἡτή- 
Q a - 3 a e δὲ a 2 , * 
σατο τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ. ὁ δὲ Πειλᾷτος ἐθαύμασεν εἰ 4; 
ἤδη τέθνηκεν, καὶ προσκαλεσάμενος τὸν κεντυρίωνα ἐπη- 
ρώτησεν αὐτὸν εἰ Γἤδη" ἀπέθανεν: καὶ γνοὺς ἀπὸ τοῦ κεν- 45 
τυρίωνος ἐδωρήσατο τὸ πτῶμα τῷ Ἰωσήφ. καὶ ἀγορά- 46 
’ ‘ —2 2 * “ * 22 
σας σινδόνα καθελὼν αὐτὸν ἐνείλησεν τῇ σινδόνι καὶ ἔθη- 
oe. > , a > , > ’ * 
κεν αὐτὸν ἐν μνήματι ὃ ἣν λελατομημένον ἐκ πέτρας, καὶ 
προσεκύλισενλίθον ἐπὶ τὴν θύραντοῦ μνημείου. Ἡ δὲ Μαρία 47 
9 Μαγδαληνὴ καὶ Μαρία ἡ Ἰωσῆτος ἐθεώρουν ποῦ τέθειται. 
Καὶ διαγενομένου τοῦ σαββάτου [ἡ] Μαρία ἡ Μαγδα- 
ληνὴ καὶ Μαρία ἡ [τοῦ] Ἰακώβου καὶ Ξαλώμη ἠγόρασαν ἀρώ- 


i a 
para iva ἐλθοῦσαι ἀλείψωσιν αὐτόν, καὶ λίαν πρωὶ [τῇ] 


" 


a ~ , » ess A a is , “ 
μιᾷ τῶν σαββάτων ἔρχονται ἐπὶ τὸ μνημεῖον "ἀνατείλαντος 
a ey s x & Ἂς ε 4 , > , ca 
τοῦ ἡλίου. καὶ ἔλεγον πρὸς ἑαυτάς Tis ἀποκυλίσει ἡμῖν 3 

Ἂν a ⸗ > 
tov λίθον ἐκ τῆς θύρας τοῦ μνημείου; Kal ἀναβλέψασαι 


«Ὁ 


a * * ε ’ > ‘ , , 

θεωροῦσιν ὅτι ἀνακεκύλισται ὁ λίθος, ἦν yap μέγας σφόδρα. 

> PA PL ) a = | 3 ‘ a > ⸗ , 
καὶ ᾿εἰσελθοῦσαι᾽ εἰς τὸ μνημεῖον εἶδον νεανίσκον καθή- 5 

a a ‘ 
μενον ἐν Tots δεξιοῖς περιβεβλημένον στολὴν λευκήν, καὶ 
> a“ Ν a“ 

ἐξεθαμβήθησαν. ὁ δὲ λέγει αὐταῖς My ἐκθαμβεῖσθε" 6 
3 a“ “ Ν A 4 > td 3 , 
Τησοῦν ζητεῖτε τὸν Nalapnvov τὸν ἐσταυρωμένον" ἠγέρθη, 

3 * φ * ε , -“ ” P48: > ‘ 
οὐκ ἔστιν ὧδε: ἴδε ὁ τόπος ὅπου ἔθηκαν αὐτόν: ἀλλὰ 7 
ὑπάγετε εἴπατε τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ καὶ τῷ Πέτρῳ ὅτι 
Προάγει ὑμᾶς εἰς τὴν Γαλιλαίαν: ἐκεῖ αὐτὸν ὄψεσθε, καθὼς 
> ca ‘ > a μ᾿ Wins Ἂς a , 
εἶπεν ὑμῖν. καὶ ἐξελθοῦσαι ἔφυγον ἀπὸ τοῦ μνημείου, 8 
> ‘ — wae * * FOr 
εἶχεν yap αὐτὰς τρόμος Kal ἔκστασις" καὶ οὐδενὶ οὐδὲν 
εἶπαν, ἐφοβοῦντο γάρ’ "5 * * * * * 


XVI [KATA MAPKON] 113 


9 [Avaords δὲ πρωὶ πρώτῃ σαββάτου ἐφάνη πρῶτον 
Μαρίᾳ τῇ Μαγδαληνῇ, παρ᾽ ἧς ἐκβεβλήκει ἑπτὰ δαιμόνια. 
το ἐκείνη πορευθεῖσα ἀπήγγειλεν τοῖς μετ᾽ αὐτοῦ γενομένοις 
11 πενθοῦσι καὶ κλαίουσιν: κἀκεῖνοι ἀκούσαντες ὅτι ζῇ καὶ 
12 ἐθεάθη ὑπ᾽ αὐτῆς ἠπίστησαν. Μετὰ δὲ ταῦτα δυσὶν ἐξ 
αὐτῶν περιπατοῦσιν ἐφανερώθη ἐν ἑτέρᾳ μορφῇ πορευομέ- 
13 νοις εἰς ἀγρόν: κἀκεῖνοι ἀπελθόντες ἀπήγγειλαν τοῖς 
14 λοιποῖς" οὐδὲ ἐκείνοις ἐπίστευσαν. Ὕστερον [δὲ] ἀνακει- 
μένοις αὐτοῖς τοῖς ἕνδεκα ἐφανερώθη, καὶ ὠνείδισεν τὴν 
ἀπιστίαν αὐτῶν καὶ σκληροκαρδίαν ὅτι τοῖς θεασαμένοις 
15 αὐτὸν ἐγηγερμένον [ἐκ νεκρῶν] οὐκ ἐπίστευσαν, καὶ εἶπεν 
αὐτοῖς ἹΠορευθέντες εἰς τὸν κόσμον ἅπαντα κηρύξατε τὸ 
16 εὐαγγέλιον πάσῃ τῇ κτίσει. ὁ πιστεύσας καὶ βαπτισθεὶς 
17 σωθήσεται, ὁ δὲ ἀπιστήσας κατακριθήσεται. σημεῖα δὲ 
τοῖς πιστεύσασιν ᾿ἀκολουθήσει ταῦτα", ἐν τῷ ὀνόματί μου 
18 δαιμόνια ἐκβαλοῦσιν, γλώσσαις λαλήσουσιν “, [καὶ ἐν ταῖς 
χερσὶν] ὄφεις ἀροῦσιν κἂν θανασιμόν τι πίωσιν οὐ μὴ 
αὐτοὺς βλάψῃ, ἐπὶ ἀρρώστους χεῖρας ἐπιθήσουσιν καὶ 
19 καλῶς ἕξουσιν. “O μὲν οὖν κύριος [Ἰησοῦς] μετὰ τὸ 
λαλῆσαι αὐτοῖς ἀνελήμφθη εἰς τὸν OYPANON καὶ ἐκά- 
20 OICEN ἐκ δεξιῶν τοῦ θεοῦ. ἐκεῖνοι δὲ ἐξελθόντες ἐκή- 
ρυξαν πανταχοῦ, τοῦ κυρίου συνεργοῦντος καὶ τὸν λόγον 
βεβαιοῦντος διὰ τῶν ἐπακολουθούντων σημείων." 


AAAQS 
[Πάντα δὲ τὰ παρηγγελμένα τοῖς περὶ τὸν Πέτρον 
συντόμως ἐξήγγειλαν. Μετὰ δὲ ταῦτα καὶ αὐτὸς ὁ Ἰη- 
- » 
σοῦς ἀπὸ ἀνατολῆς καὶ ἀχρὶ δύσεως ἐξαπέστειλεν δι αὐ- 
- 2 , 
τῶν τὸ ἱερὸν καὶ ἄφθαρτον κήρυγμα τῆς αἰωνίου σωτηρίας. 


42. 


᾿Αμήν. 


KATA AOYKAN 


_ ἘΠΕΙΔΗΠῈΡ ΠΟΛΛΟΙ ἐπεχείρησαν ἀνατάξασθαι x 


διήγησιν περὶ τῶν πεπληροφορημένων ἐν ἡμῖν πραγμάτων, 
καθὼς παρέδοσαν ἡμῖν οἱ ἀπ᾿ ἀρχῆς αὐτόπται καὶ ὑπηρέ- 
* A f 3, > Ν * 
ται γενόμενοι τοῦ λόγου, ἔδοξε κἀμοὶ παρηκολουθηκότι 
ἄνωθεν πᾶσιν ἀκριβῶς καθεξῆς σοι γράψαι, κράτιστε Θεό- 
Ἢ σ > a Ae U , 2 bd ΄ 
φιλε, ἵνα ἐπιγνῷς περὶ ὧν κατηχήθης λόγων τὴν ἀσφά- 
λείαν. 


a e , ε ’ a 
ἘΓΈΝΕΤΟ ἐν ταῖς ἡμέραις Ἣ ρῴδου βασιλέως τῆς 
φΦ. 7 
Ιουδαίας ἱερεύς τις ὀνόματι Ζαχαρίας ἐξ ἐφημερίας ᾿Αβιά, 
2 2 > , 
καὶ γυνὴ αὐτῷ ἐκ τῶν θυγατέρων ᾿Ααρών, καὶ τὸ ὄνομα 
δ" “σι, “ἢ U > Ν ’, > , 3 , a 
αὐτῆς ᾿Ἐλεισάβετ. ἦσαν δὲ δίκαιοι ἀμφότεροι ἐναντίον τοῦ 
θεοῦ, πορευόμενοι ἐν πάσαις ταῖς ἐντολαῖς καὶ δικαιώμασιν 
fol > ° “ 

τοῦ κυρίου ἄμεμπτοι. καὶ οὐκ ἦν αὐτοῖς τέκνον, καθότι 
ἦν [ἡ] ᾿Ελεισάβετ στεῖρα, καὶ ἀμφότεροι προβεβηκότες 
Φ aor te, Sass > , aS 
ἐν ταῖς ἡμέραις αὐτῶν ἦσαν. Ἐγένετο δὲ ἐν 
ne ΄ 2. % 2 a“ ’ “ 9 , * 2* 
τῷ ἱερατεύειν αὐτὸν ἐν τῇ τάξει τῆς ἐφημερίας αὐτοῦ 

* col a ‘ oe, 2 ε / »” a 
ἔναντι τοῦ θεοῦ κατὰ τὸ ἔθος τῆς iepatias ἔλαχε τοῦ θυ- 
μιᾶσαι εἰσελθὼν εἰς τὸν ναὸν τοῦ κυρίου, καὶ πᾶν τὸ 
πλῆθος ἦν τοῦ λαοῦ προσευχόμενον ἔξω τῇ ὥρᾳ τοῦ θυ- 

ἦθος ἦ ροσευχόμ τῇ Spo 

32. A a“ 
μιάματος: ὥφθη δὲ αὐτῷ ἄγγελος Κυρίου ἑστὼς ἐκ δεξιῶν 
τοῦ θυσιαστηρίου τοῦ θυμιάματος. καὶ ἐταράχθη Ζαχα- 
ρίας ἰδών, καὶ φόβος ἐπέπεσεν ἐπ᾽ αὐτόν. εἶπεν δὲ πρὸς 


2 


3 


4 


5 


6 


7 


8 


13 


I KATA AOYKAN 115 


αὐτὸν ὁ ἄγγελος Μὴ φοβοῦ, Ζαχαρία, διότι εἰσηκούσθη 
ε , , ΕῪ ε , > * , er 
ἡ δέησίς σου, καὶ ἡ γυνή σου ᾿Ελεισάβετ γεννήσει υἱόν 
14 σοι, καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ ᾿Ιωάνην- καὶ ἔσται χαρά 
σοι καὶ ἀγαλλίασις, καὶ πολλοὶ ἐπὶ τῇ γενέσει αὐτοῦ χα- 
15 ρήσονται" ἔσται γὰρ μέγας ἐνώπιον “Κυρίου, καὶ οἶνον 
KAI CIKEPA OY MH πίῃ, καὶ πνεύματος ἁγίου πλησθήσεται 
16 ἔτι ἐκ κοιλίας μητρὸς αὐτοῦ, καὶ πολλοὺς τῶν υἱῶν ᾿Ισραὴλ 
> , , - Ἂν , s ‘ A 4 δον Se la 
17 ἐπιστρέψει ἐπὶ Κύριον τὸν θεὸν αὐτῶν" καὶ αὐτὸς ᾿προελεύ- 
σεται ἐνώπιον αὐτοῦ ἐν πνεύματι καὶ δυνάμει λεία, 
ἐπιοτρέψδι KAPAIAC TIATEPOON ἐπὶ TEKNA καὶ ἀπειθεῖς ἐν 
φρονήσει δικαίων, ἑτοιμάσαι Κυρίῳ λαὸν κατεσκευασμένον. 
‘ ’ 4 * ‘ * * 
18 καὶ εἶπεν Ζαχαρίας πρὸς τὸν ἄγγελον Κατὰ τί γνώσομαι 
τοῦτο; ἐγὼ γάρ εἶμι πρεσβύτης καὶ ἡ γυνή μου προβεβη- 
19 κυῖα ἐν ταῖς ἡμέραις αὐτῆς. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ἄγγελος 
tar τῷ Ἐγώ εἰμι Ταβριὴλ ὁ ds ἐνώπι 
εἶπεν αὐτῷ γώ εἰμι Ταβριὴλ ὁ παρεστηκὼς ἐνώπιον 
a a “ » 
τοῦ θεοῦ, καὶ ἀπεστάλην λαλῆσαι πρὸς σὲ καὶ εὐαγγελξ 
20 σασθαΐ σοι ταῦτα: καὶ ἰδοὺ ἔσῃ σιωπῶν καὶ μὴ δυνάμενος 
λαλῆσαι ἄχρι ἧς ἡμέρας γένηται ταῦτα, ἀνθ᾽ ὧν οὐκ ἐπί- 
* * σ ’ » ‘ 
στευσας τοῖς λόγοις pov, οἵτινες πληρωθήσονται εἰς τὸν 
21 καιρὸν αὐτῶν. καὶ ἦν ὁ λαὸς προσδοκῶν τὸν Ζαχαρίαν, 
22 καὶ ἐθαύμαζον ἐν τῷ χρονίζειν ἐν τῷ ναῷ αὐτόν. ἐξελθὼν 
_ δὲ οὐκ ἐδύνατο λαλῆσαι αὐτοῖς, καὶ ἐπέγνωσαν ὅτι ὀπτα- 
σίαν ἑώρακεν ἐν τῷ ναῷ: καὶ αὐτὸς ἦν διανεύων αὐτοῖς, 
23 καὶ διέμενεν κωφός. Καὶ ἐγένετο ὡς ἐπλήσθησαν αἱ 
ε ld -“ , » ~ * “ ‘ > 
ἡμέραι τῆς λειτουργίας αὐτοῦ, ἀπῆλθεν εἰς τὸν οἶκον av- 
* ‘ 7 , 4 e Ld , 
24 τοῦ. Μετὰ δὲ ταύτας τὰς ἡμέρας συνέλαβεν 
Ἐλεισάβετ ἡ γυνὴ αὐτοῦ" καὶ περιέκρυβεν ἑαυτὴν μῆνας 
* ld @ @ ⸗ as , = e , 
25 πέντε, λέγουσα ὅτι Οὕτως μοι πεποίηκεν ᾿ Κύριος" ἐν ἡμέ- 
ραις αἷς ἐπεῖδεν ἀφελεῖν ὄνειδός μον ἐν ἀνθρώποις. 
:5 Ev δὲ τῷ μηνὶ τῷ ἕκτῳ ἀπεστάλη ὁ ἄγγελος Γαβριὴλ 
ἀπὸ τοῦ θεοῦ εἰς πόλιν τῆς Γαλιλαίας 7 ὄνομα Ναζαρὲτ 
‘ , , ᾽ ὃ φ΄ = 2 YT 4 ἐξ 
ag πρὸς παρθένον ἐμνηστευμένην ἀνδρὶ ᾧ ὄνομα Ιωσηφ 
-“ ΄ ‘ 
28 οἴκου Aaveid, καὶ τὸ ὄνομα τῆς παρθένου Μαριάμ. καὶ 


προσελεύσεται: 


ὁ κύριος 


εὐλογημένη σὺ 
ἐν γυναιξίν. 


42. 


42 


116 KATA AOYKAN I 


> ‘ a } - a , ε , 
εἰσελθὼν πρὸς αὐτὴν εἶπεν Χαῖρε, κεχαριτωμένη, ὁ κύριος 
μετὰ σοῦ. ' ἡ δὲ ἐπὶ τῷ λόγῳ διεταράχθη καὶ διελογίζετο 29 

— * ⸗2 - , 9 em 

ποταπὸς εἴη ὁ ἀσπασμὸς οὗτος. Kal εἶπεν ὁ ἄγγελος 30 

a ‘ - ΄ φ ‘ * a “ -“ 
αὐτῇ Μὴ φοβοῦ, Μαριάμ, εὗρες γὰρ χάριν παρὰ τῷ θεῷ" 

— J J , ec ‘ , 
καὶ ἰδοὺ συλλήμψῃ ἐν γαστρὶ καὶ τέξῃ υἱόν, Kat καλέσεις 31 
τὸ ὄνομα αὐτοῦ ᾿Ιησοῦν. οὗτος ἔσται μέγας καὶ υἱὸς 32 

“ ’ ε 

Ὕψώτου κληθήσεται, καὶ δώσει αὐτῷ Κύριος ὁ θεὸς τὸν 

΄ * a ‘ ° a * * 1 s 
θρόνον Δαυεὶδ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ, καὶ βασιλεύσει ἐπὶ τὸν 33 

> 3 ‘ > ‘ 22 * “-“ ΄ * 2 
οἶκον ᾿Ιακὼβ εἰς τοὺς αἰῶνας, καὶ τῆς βασιλείας αὐτοῦ 
οὐκ ἔσται τέλος. εἶπεν δὲ Μαριὰμ πρὸς τὸν ἄγγελον Πώς 34 

fol > 
ἔσται τοῦτο, ἐπεὶ ἄνδρα ov γινώσκω; καὶ ἀποκριθεὶς ὁ 35 

” > 2A a ¢ 2 , — 
ἄγγελος εἶπεν αὐτὸῦῇ Πνεῦμα ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπὶ σέ, 
καὶ δύναμις Ὑψίστου ἐπισκιάσει σοι" διὸ καὶ τὸ γεννώ- 
μενον ἅγιον KAHOHCETAI, υἱὸς θεοῦ: καὶ ἰδοὺ ᾿Ελεισάβετ 36 
ἡ συγγενίς σου καὶ αὐτὴ συνείληφεν υἱὸν ἐν γήρει αὐτῆς, 
καὶ οὗτος μὴν ἕκτος ἐστὶν αὐτῇ τῇ καλουμένῃ στείρᾳ" 

> > , ‘ n a“ cal cn 
ὅτι ΟΥ̓Κ AAYNATHCE! πὰρὰ TOY θεοῦ TIAN PHiMa. εἶπεν δὲ 33 
Μαριάμ ᾿Ἰδοὺ ἡ δούλη Κυρίου" γένοιτό μοι κατὰ τὸ ῥῆμά 
ok es ey ee er ee Ie 3 

σου. καὶ ἀπῆλθεν ar αὐτῆς ὁ ἄγγελος. Ava- 39 

-“ Α ‘4 ΕἸ - ε , ’ ΕἸ , >. 
στᾶσα δὲ Μαριὰμ ἐν ταῖς ἡμέραις ταύταις ἐπορεύθη εἰς 
τὴν ὀρινὴν μετὰ σπουδῆς εἰς πόλιν ᾿Ιούδα, καὶ εἰσῆλθεν 40 

3 s > ‘4 Ν > * ‘ 3 , 
εἰς τὸν οἶκον Ζαχαρίου καὶ ἠσπάσατο τὴν ᾿Ἐλεισάβετ. 
καὶ ἐγένετο ὡς ἤκουσεν τὸν ἀσπασμὸν τῆς Μαρίας ἡ 4: 
᾿Ελεισάβετ, ἐσκίρτησεν τὸ βρέφος ἐν τῇ κοιλίᾳ αὐτῆς, καὶ 
> , , ἀν ε oy , ἃ oe ΄ 
ἐπλήσθη πνεύματος ἁγίου ἡ ᾿Ελεισάβετ, καὶ ἀνεφώνησεν 42 

~ * Ν > > , Ἁ 2 ,’ 
κραυγῇ μεγάλῃ καὶ εἶπεν Evdoynpevyn σὺ ἐν γυναιξίν, 
καὶ εὐλογημένος ὁ καρπὸς τῆς κοιλίας Gov. καὶ πόθεν 43 
μοι τοῦτο ἵνα ἔλθῃ ἢ μήτηρ τοῦ κυρίου μου πρὸς ἐμέ; 
ἰδοὺ γὰρ ὡς ἐγένετο ἡ φωνὴ τοῦ ἀσπασμοῦ σου εἰς τὰ 44 
> > , > > , * 2 - 
ὦτά μου, ἐσκίρτησεν ἐν ἀγαλλιάσει τὸ βρέφος ἐν τῇ 
κοιλίᾳ μου. καὶ μακαρία ἡ πιστεύσασα ὅτι ἔσται τελείω- 45 

~ ., A 

σις τοῖς λελαλημένοις αὐτῇ παρὰ Κυρίου. Καὶ εἶπεν 46 
Μαριάμ 


od 


I KATA AOYKAN 117 


Μεγαλύνει ἡ ΨΥΧΗ͂ MOY TON KYPION, 


47 καὶ HPAAAIACEN τὸ πνεῦμά μου ἐπὶ τῷ θεῷ τῷ εωτῆρί ΜΟΥ’ 


48 ὅτι ἐπέβλεψεν ἐπὶ τὴν τἀπείνωσιν τῆς δούλης AyTOY, 
ἰδοὺ γὰρ ἀπὸ τοῦ νῦν μακαριοῦσίν με πᾶσαι αἱ γενεαί: 


49 ὅτι ἐποίησέν μοι μεγάλα ὁ δυνατός, 
καὶ ἅγιον τὸ ONOMA δύτοῦ, 

50 καὶ τὸ ἔλεος AYTOY εἰς γενεὰς KAI γενεᾶς 
τοῖς φοβογμένοις ΔΥτόν. 


st ἜἘ ποίησεν κράτος ἐν βραχίονι αὐτοῦ, 
διεσκόρπισεν ὑπερηφάνους διανοίᾳ καρδίας αὐτῶν" 
5: Κἀθεῖλεν AYNACTAC ἀπὸ θρόνων καὶ ἵψωςεν TATIEINOYC, 
53 TIEIN@NTAC ἐνέπλησεν ἀγαθῶν καὶ πλουτοῦντδο 
ἐξαπέστειλεν KENOYC. 


st ἀντελάβετο ‘IcpaHA πδιδὸς οὐ τοῦ, 
MNHCOHNAl ἐλέους, 
‘ J— * ὃ ea 
ss καθὼς ἐλάλησεν πρὸς τοὺς πατέρας ἡμῶν, 
τῷ ᾿Αβραὰμ. καὶ τῷ σπέρματι αὐτοῦ εἰς τὸν αἰῶνα. 
56 Ἔμεινεν δὲ Μαριὰμ σὺν αὐτῇ ὡς μῆνας τρεῖς, καὶ ὑπέ- 
στρεψεν εἰς τὸν οἶκον αὐτῆς. 
597 Τῇ δὲ Ἐλεισάβετ ἐπλήσθη ὁ χρόνος τοῦ τεκεῖν αὐτήν, 
58 καὶ ἐγέννησεν υἱόν. καὶ ἤκουσαν οἱ περίοικοι καὶ οἱ συγ- 
- » A σ > , , Sm, > a > > 
yevels αὐτῆς ort ἐμεγάλυνεν Κύριος to ἔλεος αὐτοῦ pet av- 
2 Ν 2 Ν Co , “᾿ 
59 τῆς, καὶ συνέχαιρον αὐτῇ. Καὶ ἐγένετο ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῇ 
ὀγδόῃ ἦλθαν περιτεμεῖν τὸ παιδίον, καὶ ἐκάλουν αὐτὸ ἐπὶ 
60 τῷ ὀνόματι τοῦ πατρὸς αὐτοῦ Ζαχαρίαν. καὶ ἀποκριθεῖσα 
ἡ μήτηρ αὐτοῦ εἶπεν Οὐχί, ἀλλὰ κληθήσεται ᾿Ιωάνης. 
‘ ‘ — ¢ sa 8 a 
οι καὶ εἶπαν πρὸς αὐτὴν ὅτι Οὐδεὶς ἔστιν ἐκ τῆς ovyye 
62 νεία; σου ὃς καλεῖται τῷ ὀνόματι τούτῳ. ἐνένευον δὲ τῷ 
ἐ3 πατρὶ αὐτοῦ τὸ τί ἂν θέλοι καλεῖσθαι αὐτό. καὶ αἰτή- 
σας πινακίδιον ἔγραψεν λέγων ᾿Τωάνης ἐστὶν ὄνομα αὐτοῦ. 
64 καὶ ἐθαύμασαν πάντες. ἀνεῴχθη δὲ τὸ στόμα αὐτοῦ παρα- 


Ε , © j ye ’ ; 3 
WY Av ‘ — #¥ Ὁ," : * 


πάσας τὰς ἡμέρας 


118 KATA AOYKAN I 


a QA e aA 4 
χρῆμα Kat ἢ γλῶσσα αὐτοῦ, καὶ ἐλάλει εὐλογῶν τὸν θεόν. 

‘ —— ΓΒ, ἢ * a > 
Kai ἐγένετο ἐπὶ πάντας φόβος τοὺς περιοικοῦντας αὐὖ- 65 

a? a a a 
τούς, καὶ ἐν ὅλῃ τῇ ὀρινῇ τῆς ᾿Ιουδαίας διελαλεῖτο πάντα 

Vem “ >»  ; * ε > , > a“ 

τὰ ῥήματα ταῦτα, καὶ ἔθεντο πάντες οἱ ἀκούσαντες ἐν TH 66 
, > A , — * a μ᾿ 
καρδίᾳ αὐτῶν, λέγοντες Τί ἄρα τὸ παιδίον τοῦτο ἔσται ; 

Ν Ἃς Ν ’, > 3 3 “ Ν 
καὶ yap χεὶρ Κυρίου ἣν pet αὐτοῦ. Καὶ 67 
Ζαχαρίας ὁ πατὴρ αὐτοῦ ἐπλήσθη πνεύματος ἁγίου καὶ 
ἐπροφήτευσεν λέγων 


Εὐλογητὸς Κύριος ὁ θεὸς τοῦ *IcpaHa, 68 
ὅτι ἐπεσκέψατο καὶ ἐποίησεν AYTPWCIN τῷ AAG ΑΥ̓ΤΟΥ͂, 
καὶ ἤγειρεν KEPAC σωτηρίας ἡμῖν 69 


ἐν οἴκῳ Aayeid παιδὸς αὐτοῦ, 
J ἂν 2 J a — 22 aA 
καθὼς ἐλάλησεν διὰ στόματος τῶν: ἁγίων ἀπ᾽ αἰῶνος 70 
προφητῶν αὐτοῦ, 
᾿ 2 > 2 a « > 
CWTHPIAN ἐξ ἐχθρῶν ἡμῶν καὶ ἐκ χειρὸς πάντων 7 
τῶν μιοούντων ἡμᾶς, 
a 2 ‘ a , —— 
ποιῆσαι EEOC peta τῶν πατέρων μων 72 
καὶ ΜΝΗΟΘΗ͂ΝΔΙ AIAOHKHC ἁγίας ΑΥ̓ΤΟΥ͂, 


ὅρκον ὃν ὦμοσεν πρὸς ᾿Αβραὰμ τὸν πατέρα ἡμῶν, 73 
a ὃ fal oa 3 , > ‘ > 2 ε ’ 
τοῦ δοῦναι ἡμῖν ἀφόβως ἐκ χειρὸς ἐχθρῶν ῥυσθέντας 74 
λατρεύειν αὐτῷ ἐν ὁσιότητι καὶ δικαιοσύνῃ 75 
ἐνώπιον αὐτοῦ “πάσαις ταῖς ἡμέραις" ἡμῶν. 
Καὶ σὺ δέ, παιδίον, προφήτης Ὑψίστου κληθήσῃ, 6 
προπορεύσῃ γὰρ ἐνώπιον Kypioy EToIMacal ὁδοὺς 


2 n 
ΔΥΤΟΥ, 
lal a “ , “-“ Lal > a 
τοῦ δοῦναι γνῶσιν σωτηρίας τῷ λαῷ αὐτοῦ 77 
ἐν ἀφέσει ἁμαρτιῶν αὐτῶν, 
διὰ σπλάγχνα ἐλέους θεοῦ ἡμῶν, »ἂὧἐδ 


ἐν οἷς ἐπισκέψεται ἡμᾶς ἀνατολὴ ἐξ ὕψους, 
EMIANAI τοῖς ἐν οκότει κδὶ CKIA θανάτου KAOHMENOIC, 79 
τοῦ κατευθῦναι τοὺς πόδας ἡμῶν εἰς ὁδὸν εἰρήνης. 


Ill “KATA AOYKAN 119 


ὃν To δὲ παιδίον ηὔξανε καὶ ἐκραταιοῦτο πνεύματι, καὶ ἦν 
ἐν ταῖς ἐρήμοις ἕως ἡμέρας ἀναδείξεως αὐτοῦ πρὸς τὸν 
Ἰσραήλ. 


: Ἐγένετο δὲ ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις ἐξῆλθεν δόγμα 
παρὰ Καίσαρος Αὐγούστου ἀπογράφεσθαι πᾶσαν τὴν oi- 
2 κουμένην: (αὕτη ἀπογραφὴ πρώτη ἐγένετο ἡγεμονεύοντος 
3 τῆς Συρίας " Κυρηνίου) καὶ ἐπορεύοντο πάντες ἀπογρά- 
4 φεσθαι, ἕκαστος εἰς τὴν ἑαυτοῦ πόλιν. ᾿Ανέβη δὲ καὶ 
Ἰωσὴφ ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας ἐκ πόλεως Ναζαρὲτ εἰς τὴν 
Ἰουδαίαν εἰς πόλιν Δαυεὶδ ἥτις καλεῖται Βηθλεέμ, διὰ τὸ 
5 εἶναι αὐτὸν ἐξ οἴκου καὶ πατριᾶς Δανείδ, ἀπογράψασθαι 
6 σὺν Μαριὰμ τῇ ἐμνηστευμένῃ αὐτῷ, οὔσῃ ἐνκύῳ. ᾿ἘἘγένε- 
το δὲ ἐν τῷ εἶναι αὐτοὺς ἐκεῖ ἐτλήσθησαν al ἡμέραι τοῦ τε- 
7 κεῖν αὐτήν, καὶ ἔτεκεν τὸν υἱὸν αὐτῆς τὸν πρωτότοκον, καὶ 
ἐσπαργάνωσεν αὐτὸν καὶ ἀνέκλινεν αὐτὸν ἐν φάτνῃ, διό- 
8 τι οὐκ ἦν αὐτοῖς τόπος ἐν τῷ καταλύματι. Καὶ 
ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες καὶ φυ- 
λάσσοντες φυλακὰς τῆς νυκτὸς ἐπὶ τὴν ποίμνην αὐτῶν. 
ο καὶ ἄγγελος Κυρίου ἐπέστη αὐτοῖς καὶ δόξα Κυρίου 
10 περιέλαμψεν αὐτούς, καὶ ἐφοβήθησαν φόβον μέγαν: καὶ 
εἶπεν αὐτοῖς ὁ ἄγγελος Μὴ φοβεῖσθε, ἰδοὺ γὰρ εὐαγγε- 
11 λίζομαι ὑμῖν χαρὰν μεγάλην ἥτις ἔσται παντὶ τῷ λαῷ, ὅτι 
ἐτέχθη ὑμῖν σήμερον σωτὴρ ds ἐστιν χριστὸς κύριος ἐν 
15 πόλει Δαυείδ’ καὶ τοῦτο ὑμῖν 7 σημεῖον, εὑρήσετε βρέφος 
13 ἐσπαργανωμένον καὶ κείμενον ἐν φάτνῃ. καὶ ἐξέφνης ἐγέ- 
veto σὺν τῷ ἀγγέλῳ πλῆθος στρατιᾶς " οὐρανίου" αἰνούντων 
τὸν θεὸν καὶ λεγόντων 
τή Δόξα ἐν ὑψίστοις θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη ἐν ἀν- 
θρώποις " εὐδοκίας... 
15 Καὶ ἐγένετο ὡς ἀπῆλθον ἀπ᾽ αὐτῶν εἰς τὸν οὐρανὸν οἱ ay- 


γελοι, οἱ ποιμένες ἐλάλουν πρὸς ἀλλήλους Διέλθωμεν 


42. 


42. 


εὐδοκια Ap. 


—— 44646 
re te — 


A 
3 
— 


ee 701 
ἢ ΣΤ 


"Sie, WAC 





Μαριὰμ. 


120 ΚΑΤᾺ AOYKAN II 
&) ἕως Βηθλεὲμ καὶ ἴδωμεν τὸ ῥῆμα τοῦτο τὸ γεγονὸς ὃ ὁ 
κύριος ἐγνώρισεν ἡμῖν. καὶ ἦλθαν σπεύσαντες καὶ ἀνεῦραν 
τήν τε Μαριὰμ καὶ τὸν Ἰωσὴφ καὶ τὸ βρέφος κείμενον ἐν 
τῇ φάτνῃ: ἰδόντες δὲ ἐγνώρισαν περὶ τοῦ ῥήματος τοῦ 
λαληθέντος αὐτοῖς περὶ τοῦ παιδίου τούτου. ‘kal πάντες 
δον , > , Ν a , ε ‘ 2 
οἱ ἀκούσαντες ἐθαύμασαν περὶ τῶν λαληθέντων ὑπὸ τῶν 
΄ ‘ ay ear , ἡ , , ‘ 
ποιμένων πρὸς αὐτούς, ἡ δὲ “Mapia’ πάντα συνετήρει τὰ 
ῥήματα ταῦτα συνβάλλουσα ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτῆς. καὶ 
ε ld 8 ’ ὃ * A > cal ‘\ ‘ 
ὑπέστρεψαν of ποιμένες δοξάζοντες καὶ αἰνοῦντες τὸν θεὸν 
ἐπὶ πᾶσιν οἷς ἤκουσαν καὶ εἶδον καθὼς ἐλαλήθη πρὸς 
αὐτούς. 
Καὶ ὅτε ἐπλήσθησαν ἡμέραι ὀκτὼ τοῦ περιτεμεῖν αὐ- 
, + 9 ’ \ ἿΝὝ 8 > a ? cal J Ν αν, 
τόν, καὶ ἐκλήθη τὸ ὄνομα αὐτοῦ ᾿Ιησοῦς, τὸ κληθὲν ὑπὸ 
τοῦ ἀγγέλου πρὸ τοῦ συλλημφθῆναι αὐτὸν ἐν τῇ κοιλίᾳ. 
Καὶ ὅτε ἐπλήσθηοάν δὶ ἡμέρδι TOY ΚΔΘΔΡΙΟΜΟΥ͂ 
αὐτῶν κατὰ τὸν νόμον Μωυσέως, ἀνήγαγον αὐτὸν εἰς Ἴερο- 
σόλυμα παραστῆσαι τῷ κυρίῳ, καθὼς γέγραπται ἐν νόμῳ 
Κυρίου ὅτι Πᾶν ἄρσεν δλιὰνοῖγον MHTPAN ἅγιον τῷ 
κγρίῳ KAHOHCETAI, καὶ τοῦ δοῦναι θυσίαν κατὰ τὸ εἰρη- 
μένον ἐν τῷ νόμῳ Κυρίου, Ζεῦγος τργγόνων H AYo 
NOCCOYC περιστερῶν. 
ἐν ᾿Ιερουσαλὴμ ᾧ ὄνομα “Ξυμεών, καὶ ὁ ἄνθρωπος οὗτος 
δίκαιος καὶ εὐλαβής, προσδεχόμενος παράκλησιν τοῦ 


Καὶ ἰδοὺ ἄνθρωπος ἦν 


Ἰσραήλ, καὶ πνεῦμα ἦν ἅγιον ἐπ᾽ αὐτόν καὶ ἣν αὐτῷ 
ραή μα ἦν ay καὶ ἦν αὐτῷ 
, e 4 “ , -“ ε a“ 
κεχρηματισμένον ὑπὸ τοῦ πνεύματος τοῦ ἁγίου μὴ ἰδεῖν 
΄ Δ Ὁ »ν > 
θάνατον πρὶν [ἢ] av ἴδῃ τὸν χριστὸν Κυρίου. καὶ ἦλθεν ἐν 
2 , ‘ * 2 
τῷ πνεύματι εἰς τὸ ἱερόν: καὶ ἐν τῷ εἰσαγαγεῖν τοὺς γονεῖς 
* » a a“ -“ » J 
τὸ παιδίον ᾿Ιησοῦν τοῦ ποιῆσαι αὐτοὺς κατὰ τὸ εἰθισμένον 
“ * Ν > A Ν 3. Ἂς 297 —— > ‘ 
τοῦ νόμου περὶ αὐτοῦ καὶ αὐτὸς ἐδέξατο αὐτὸ εἰς τὰς 
» , ‘ * * s 4 . 
ἀγκάλας καὶ εὐλόγησεν τὸν θεὸν καὶ εἶπεν 
”~ > a 
Niv ἀπολύεις τὸν δοῦλόν σου, δέσποτα, 
‘ ‘ - , , 
κατὰ TO ῥῆμά σου ἐν εἰρήνῃ" 


27 


28 
2 


29 


u KATA AOYKAN 12! 


3. ὅτι εἶδον of ὀφθαλμοί pov τὸ σωτήριόν σου 
31 ὃ ἡτοίμασας κατὰ πρόσωπον πάντων τῶν λαῶν, 
32 Φῶς εἰς ἀποκάλγψιν ἐθνῶν 
καὶ δόξαν λαοῦ σον Ἰσραήλ. 
33 καὶ ἦν ὁ πατὴρ αὐτοῦ καὶ ἡ μήτηρ θαυμάζοντες ἐπὶ τοῖς 
34 λαλουμένοις περὶ αὐτοῦ. καὶ εὐλόγησεν αὐτοὺς Συμεὼν 
καὶ εἶπεν πρὸς Μαριὰμ τὴν μητέρα αὐτοῦ ᾿Ιδοὺ οὗτος 
κεῖται εἰς πτῶσιν καὶ ἀνάστασιν πολλῶν ἐν τῷ Ἰσραὴλ 
35 καὶ εἰς σημεῖον ἀντιλεγόμενον, καὶ cod" αὐτῆς τὴν ψυχὴν 
διελεύσεται ῥομφαία, ὅπως ἂν ἀποκαλυφθῶσιν ἐκ πολλῶν 
35 καρδιῶν διαλογισμοί. Καὶ ἦν “Avva προφῆ- 
τις, θυγάτηρ Φανονήλ, ἐκ φυλῆς ᾿Ασήρ, (αὕτη προβεβηκυῖα 
ἐν ἡμέραις πολλαῖς, ζήσασα μετὰ ἀνδρὸς ἔτη ἑπτὰ ἀπὸ 
27 τῆς παρθενίας αὐτῆς, καὶ αὐτὴ χήρα ἕως ἐτῶν ὀγδοήκοντα 
τεσσάρων, ἣ οὐκ ἀφίστατο τοῦ ἱεροῦ νηστείαις καὶ δεή- 
38 σεσιν λατρεύουσα νύκτα καὶ ἡμέραν. καὶ αὐτῇ τῇ ὥρᾳ 
ἐπιστᾶσα ἀνθωμολογεῖτο τῷ θεῷ καὶ ἐλάλει περὶ αὐτοῦ 
πᾶσιν τοῖς προσδεχομένοις λύτρωσιν Ἱερουσαλήμ. 
32 Kal ὡς ἐτέλεσαν πάντα τὰ κατὰ τὸν νόμον Κυρώου, 
ἐπέστρεψαν εἰς τὴν Γαλιλαίαν εἰς πόλιν ἑαυτῶν Ναζαρέτ. 
so Τὸ δὲ παιδίον ηὔξανεν καὶ ἐκραταιοῦτο πληρούμενον 
σοφίᾳ, καὶ χάρις θεοῦ ἦν ἐπ᾽ αὐτό. 
4t Kai ἐπορεύοντο οἱ γονεῖς αὐτοῦ κατ᾽ ἔτος εἰς Ἰερουσα- 
45 λὴμ τῇ ἑορτῇ τοῦ πάσχα. Kal ὅτε ἐγένετο ἐτῶν δώδεκα, 
43 ἀναβαινόντων αὐτῶν κατὰ τὸ ἔθος τῆς ἑορτῆς καὶ τελειω- 
σάντων τὰς ἡμέρας, ἐν τῷ ὑποστρέφειν αὐτοὺς ὑπέμεινεν 
Ἰησοῦς ὁ παῖς ἐν ᾿Ἰερουσαλήμ, καὶ οὐκ ἔγνωσαν οἱ γονεῖς 
41 αὐτοῦ. νομίσαντες δὲ αὐτὸν εἶναι ἐν τῇ συνοδίᾳ ἦλθον 
ἡμέρας ὁδὸν καὶ ἀνεζήτουν αὐτὸν ἐν τοῖς συγγενεῦσιν καὶ 
45 τοῖς γνωστοῖς, καὶ μὴ εὑρόντες ὑπέστρεψαν εἰς ᾿Ιερουσαλὴμ 
46 ἀναζητοῦντες αὐτόν. καὶ ἐγένετο μετὰ ἡμέρας τρεῖς εὗρον 
αὐτὸν ἐν τῷ ἱερῷ καθεζόμενον ἐν μέσῳ τῶν διδασκάλων καὶ 
47 ἀκούοντα αὐτῶν καὶ ἐπερωτῶντα αὐτούς: ἐξίσταντο δὲ 


ae 





123 ΚΑΤᾺ AOYKAN II III 

5 , i | et | , > — -“ ld A -“ J , 
πάντες οἱ ἀκούοντες αὐτοῦ ἐπὶ TH συνέσει καὶ ταῖς ἀποκρί- 

> -“ * 997 —— 2 ’ Ν 
σεσιν αὐτοῦ. καὶ ἰδόντες αὐτὸν ἐξεπλάγησαν, καὶ εἶπεν 48 
πρὸς αὐτὸν ἡ μήτηρ αὐτοῦ Texvov, τί ἐποίησας ἡμῖν 
Mid > πα ΄ ἣν οὐδ δ > , a ave 
οὕτως ; ἰδοὺ ὁ πατήρ σου Kal ἐγὼ ὀδυνώμενοι ζητοῦμέν 
A > Ἂς, » , γο > “ὦ Φ ΝΜ 
σε. καὶ εἶπεν πρὸς αὐτούς Τί ὅτι ἐζητεῖτέ με; οὐκ ἤδειτε 49 
ὅτι ἐν τοῖς τοῦ πατρός μου δεῖ εἶναί με; καὶ αὐτοὶ ov so 
2 AL ε« a 6 x > “ Ν * * » 

συνῆκαν τὸ ῥῆμα ὃ ἐλάλησεν αὐτοῖς. καὶ κατέβη μετ᾽ αὐ- sx 

co , @ > , , > ε ΄ * - 
τῶν καὶ ἦλθεν εἰς Ναζαρέτ, καὶ ἦν ὑποτασσόμενος αὐτοῖς. 
καὶ ἡ μήτηρ αὐτοῦ διετήρει πάντα τὰ ῥήματα ἐν τῇ καρ- 

* 3. aA A> cal : ~ ’ 
δίᾳ αὐτῆς. Καὶ Ἰησοῦς προέκοπτεν τῇ σοφία -: 

A “ ‘ ’ 

καὶ ἡλικίᾳ KA YAPITI TAPA θεῷ Kal ἀνθρώποιο. 


EN ETEI δὲ πεντεκαιδεκάτῳ τῆς ἡγεμονίας Τιβερίου + 
ἠἐπιτροπευοντος Καίσαρος, ' ἡγεμονεύοντος Ποντίου Πειλάτου τῆς Ἰουδαίας, 
καὶ τετρααρχοῦντος τῆς Γαλιλαίας “Hpwdov, Φιλίππου δὲ 
τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ τετρααρχοῦντος τῆς ᾿Ιτουραίας καὶ 
Τραχωνίτιδος χώρας, καὶ Λυσανίου τῆς ᾿Αβειληνῆς τετρα- 
~ = ἢ * vA σ A , ΕἸ * cn 
αρχοῦντος, ἐπὶ ἀρχιερέως “Avva καὶ Katada, ἐγένετο ῥῆμα 2 
θεοῦ ἐπὶ ᾿Ιωάνην τὸν Ζαχαρίου υἱὸν ἐν τῇ ἐρήμῳ. καὶ 3 
- 9 a ΄ a? , , , 
ἦλθεν εἰς πᾶσαν περίχωρον τοῦ ᾿Ιορδάνου κηρύσσων Ba- 
πτισμα μετανοίας εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν, ὡς γέγραπται ἐν 4 
, , > ’ a , 
βίβλῳ λόγων Ἢσαίου τοῦ προφήτου 
Φωνὴ βοῶντος ἐν TH ἐρήμῳ 
“Eroimacate τὴν OAON Kypioy, 
* 
eyoeiac ποιεῖτε τὰς τρίβους AYTOY. 
* , , 
TIACA PAparzZ TIAHPOdOHCETAI 5 
Kal πᾶν ὄρος Kal BOYNOC TATIEINWOHCETAI, 
Kal ECTAI TA CKOAIA εἰς εὐθείδς 
Kal al Tpayeial εἰς ὁδοὺς λείδο" 
Kal ὄψετδι πᾶοὰ οἂρξ TO CHTHPION TOY ΘΕΟΥ͂. 6 


ΠῚ KATA AOYKAN 123 


7 Ἔλεγεν οὖν τοῖς ἐκπορευομένοις ὄχλοις βαπτισθῆναι ὑπ᾽ av- 
τοῦ Τεννήματα ἐχιδνῶν, τίς ὑπέδειξεν ὑμῖν φυγεῖν ἀπὸ 
8 τῆς μελλούσης ὀργῆς; ποιήσατε οὖν "καρποὺς ἀξίους" 
τῆς μετανοίας" καὶ μὴ ἄρξησθε λέγειν ἐν ἑαυτοῖς Πατέρα 
¥ s > ’ id ‘ ca ΄σ , e ‘ 
ἔχομεν tov ᾿Αβραάμ, λέγω yap ὑμῖν ὅτι δύναται ὁ θεὸς 
- 4 ΄ > ~ ΄ “Ἵν ’ » *3 ‘ 
9 ἐκ τῶν λίθων τούτων ἐγεῖραι τέκνα τῷ ᾿Αβραάμ. ἤδη δὲ καὶ 
ε * er -~ , ΄- a > , 
9 ἀξίνη πρὸς τὴν ῥίζαν τῶν δένδρων κεῖται: πᾶν οὖν δέν- 
Spov μὴ ποιοῦν καρπὸν [καλὸν] ἐκκόπτεται καὶ εἰς πῦρ 
:ο βάλλεται. καὶ ἐπηρώτων αὐτὸν οἱ ὄχλοι λέγοντες Τί 
> , » 4 . » » “ ε * 
11 οὖν ποιήσωμεν; ἀποκριθεὶς δὲ ἔλεγεν αὐτοῖς ὋὉ ἔχων 
δύο χιτῶνας μεταδότω τῷ μὴ ἔχοντι, καὶ ὁ ἔχων βρώματα 
12 ὁμοίως ποιείτω. ἦλθον δὲ καὶ τελῶναι βαπτισθῆναι καὶ 
13 εἶπαν πρὸς αὐτόν Διδάσκαλε, τί ποιήσωμεν; ὁ δὲ εἶπεν 
‘ > , * ⸗ * ‘ ΄ ea 
πρὸς αὐτούς Μηδὲν πλέον παρὰ τὸ διατεταγμένον ὑμῖν 
14 πράσσετε. ἐπηρώτων δὲ αὐτὸν καὶ στρατευόμενοι λέγον- 
τες Τί ποιήσωμεν καὶ ἡμεῖς; καὶ εἶπεν αὐτοῖς Μη- 
δένα διασείσητε μηδὲ συκοφαντήσητε, καὶ ἀρκεῖσθε 
15 τοῖς ὀψωνίοις ὑμῶν. Προσδοκῶντος δὲ τοῦ λα- 
οὔ καὶ διαλογιζομένων πάντων ἐν ταῖς καρδίαις αὐτῶν 
16 περὶ τοῦ ᾿Ιωάνου, μή ποτε αὐτὸς εἴη ὁ χριστός, ἀπεκρί- 
vato λέγων πᾶσιν 6 “Iwavys ᾿Εγὼ μὲν ὕδατι βαπτίζω 
ὑμᾶς" ἔρχεται δὲ ὁ ἰσχυρότερός μου, οὗ οὐκ εἰμὶ ἱκανὸς 
λῦσαι τὸν ἱμάντα τῶν ὑποδημάτων αὐτοῦ: αὐτὸς ὑμᾶς 
17 βαπτίσει ἐν πνεύματι ἁγίῳ καὶ πυρί: οὗ τὸ πτύον ἐν τῇ 
3 ᾿ "-“ * ‘ ΄σ J -“ ~ 
χειρὶ αὐτοῦ διακαθᾶραι τὴν ἅλωνα αὐτοῦ καὶ συναγαγεῖν 
— a > κ᾿ > ΄ — νι ¥ 
τὸν σῖτον εἰς τὴν ἀποθήκην αὐτοῦ͵, τὸ δὲ ἄχυρον κατα- 
18 καύσει πυρὶ ἀσβέστῳ. Πολλὰ μὲν οὖν καὶ 
19 ἕτερα παρακαλῶν εὐηγγελίζετο τὸν λαόν: ὁ δὲ Ἡρῴδης ὁ 
4 , ον ᾽ 2 . ⸗ 2 
τετραάρχης, ἐλεγχόμενος ὑπ᾽ αὐτοῦ περὶ Ἡρῳδιάδος τῆς 
‘ 7~ . - > ~ s ‘ ’ . , 
γυναικὸς τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ καὶ περὶ πάντων ὧν ἐποί- 
30 now πονηρῶν ὁ Ἧρῴδης, προσέθηκεν καὶ τοῦτο ἐπὶ πᾶσιν, 
κατέκλεισεν τὸν ᾿Ιωάνην ἐν φυλακῇ. 
a: Ἐγένετο δὲ ἐν τῷ βαπτισθῆναι ἅπαντα τὸν λαὸν καὶ ‘Ly 


ὀξίονς καρποὺς 


Ap. 


Oo , 


124 KATA AOYKAN IIL 


σοῦ βαπτισθέντος καὶ προσευχομένου ἀνεῳχθῆ Ov οὐ 
; ς ροσευχομ. νεῳχθῆναι τὸν οὐ- 
+ a“ ‘ a a ee 
ρανὸν καὶ καταβῆναι τὸ πνεῦμα TO ἅγιον σωματικῷ εἴδει ws 22 
Μ ⸗ » ΜΟΥ lel 
hyd rad εἶ σύ, περιστερὰν ἐπ᾽ αὐτόν, καὶ φωνὴν ἐξ οὐρανοῦ γενέσθαι "Σὺ 
με T —— — > 4° — 4 ‘ 
γέννηκά σε! εἶ ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν σοὶ εὐδόκησα", Καὶ 2; 
ϑ.4 > > fol > , ε ἥν ey * a er 
αὐτὸς ἣν Ἰησοῦς ἀρχόμενος ὡσεὶ ἐτῶν τριάκοντα, ὧν υἱός, 
δι Ὁ ΄ > ΄ 
ὡς ἐνομίζετο, ᾿Ιωσήηῴφ 


τοῦ Ἡλεί τοῦ ᾿Ἑλιέζερ 
“ ’, τ a 
“42. 24 τοῦ Ματθάτ τοῦ ᾿Ιωρείμ, 
τοῦ Λευεί τοῦ Μαθθάτ 
τοῦ Μελχεί τοῦ Λευεί 
22 * “a , 
τοῦ ᾿Ιανναί 30 τοῦ Συμεών 
τοῦ Ἰωσήφ τοῦ Ἰούδα 
25 τοῦ Ματταθίου τοῦ Ἰωσήφ 
a ? [4 a >? , 
τοῦ Apws τοῦ Ἰωναμ 
τοῦ Ναούμ τοῦ ᾿Βλιακείμ 
τοῦ ᾿Εσλεί 38. τοῦ Medea 
τοῦ Ναγγαί ' τοῦ Μεννά 
26 τοῦ Μαάθ τοῦ Ματταθά 
τοῦ Ματταθίου τοῦ Nadap 
τοῦ Σεμεείν τοῦ Δαυείδ 
“Ὁ ’ a > , 
τοῦ Iwonx | 32 τοῦ ἴεσσαί 
τοῦ Ἰωδά τοῦ Ἰωβήλ 
a? , 2 ΄ 
27 τοῦ Ιωαναν τοῦ Βοὸς 
-“ a * 
τοῦ Ῥησά τοῦ Σαλά 
* A , 
τοῦ Ζοροβάβελ τοῦ Ναασσὼν 
“- ar 
᾿Αδάμ Ap. τοῦ Σαλαθιήλ 33 τοῦ "Αδμείν" 
a , 2 2 
τοῦ Νηρεί τοῦ ᾿Αρνεί 
23 τοῦ Μελχεί τοῦ Ἑσρών 
τοῦ ᾿Αδδεί τοῦ Φαρές 
τοῦ Κωσάμ τοῦ ᾿Ιούδα 
τοῦ ᾿Ελμαδάμ. 34 τοῦ Ἰακώβ 
τοῦ Ἤρ τοῦ Ἰσαάκ 


29 τοῦ Ἰησοῦ τοῦ ᾿Αβραάμ 


ΠῚ ΤΥ KATA AOYKAN 125 


τοῦ Θαρά τοῦ Λάμεχ 
τοῦ Ναχώρ 37 τοῦ Μαθουσαλά 
35 τοῦ Σερούχ τοῦ Ἑνώχ 
τοῦ Ῥαγαύ τοῦ Ἰάρετ 
τοῦ Φάλεκ τοῦ Μαλελεήλ 
τοῦ Ἔβερ τοῦ Καινάμ 
τοῦ Σαλά 58 τοῦ "Evus 
36 τοῦ Καινάμ τοῦ Σήθ 
τοῦ ᾿Αρφαξάδ τοῦ ᾿Αδάμ 
τοῦ Σήμ τοῦ θεοῦ. 
τοῦ Νῶε 


: Ἰησοῦς δὲ πλήρης πνεύματος ἁγίου ὑπέστρεψεν ἀπὸ 
τοῦ ᾿Ιορδάνου, καὶ ἤγετο ἐν τῷ πνεύματι ἐν τῇ ἐρήμῳ 
2 ἡμέρας τεσσεράκοντα πειραζόμενος ὑπὸ τοῦ διαβόλου. 
Καὶ οὐκ ἔφαγεν οὐδὲν ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις, καὶ συν- 
3τελεσθεισῶν αὐτῶν ἐπείνασεν. εἶπεν δὲ αὐτῷ ὁ διά- 
Boros Ei υἱὸς εἶ τοῦ θεοῦ, εἰπὲ τῷ λίθῳ τούτῳ ἵνα 
4 γένηται ἄρτος. καὶ ἀπεκρίθη πρὸς αὐτὸν ὁ Ἰησοῦς Té- 
γραπται ὅτε ΟΥ̓Κ ἐπ᾿ ἄρτῳ μόνῳ Ζήςετδι ὁ ἄνθρω- 
ς TIOC. Καὶ ἀναγαγὼν αὐτὸν ἔδειξεν αὐτῷ πάσας τὰς 
6 βασιλείας τῆς οἰκουμένης ἐν στιγμῇ χρόνου" καὶ εἶπεν 
αὐτῷ ὁ διάβολος Σοὶ δώσω τὴν ἐξουσίαν ταύτην ἅπασαν 
καὶ τὴν δόξαν αὐτῶν, ὅτι ἐμοὶ παραδέδοται καὶ ᾧ ἂν θέλω 
7 δίδωμι αὐτήν: σὺ οὖν ἐὰν προσκυνήσῃς ἐνώπιον ἐμοῦ, 
8 ἔσται σοῦ πᾶσα. καὶ ἀποκριθεὶς "ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν aire’ 
Γέγραπται Κύριον τὸν θεόν coy προοςκγνήσζεις 
9 KAl AYTG μόνῳ AaTpeycerc. Ἤγαγεν δὲ αὐτὸν εἰς 
ἸΙερουσαλὴμ καὶ ἔστησεν ἐπὶ τὸ πτερύγιον τοῦ ἱεροῦ, καὶ 
εἶπεν [αὐτῷ] El υἱὸς εἶ τοῦ θεοῦ, βάλε σεαυτὸν ἐντεῦθεν 
10 κάτω" γέγραπται γὰρ ὅτι τοῖς ἀγγέλοις «ΑΥ̓ΤΟΥ͂ ἐντε- 
x1 λεῖτδι περὶ COY τοῦ διάφγλάξδι ce, καὶ ὅτι ETT] χειρῶν 
ἀροῦείΐν ce MH ποτε προοκόψης πρὸς λίθον τὸν πόλὰ 
12 COY. καὶ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι Εἴρηται 
9 


Ap. 


αὑτῷ εἶπεν [Ὁ] 
"Ingots 


en ae Se een 


* 


— 
— 


ἀνατεθραμμένος 


126 KATA AOYKAN IV 


Οὐκ éxrreipdceic Κύριον TON θεόν coy. Kal συντε- 
λέσας πάντα πειρασμὸν ὁ διάβολος ἀπέστη ἀπ᾽ αὐτοῦ 
ἄχρι καιροῦ. 

Καὶ ὑπέστρεψεν ὁ Ἰησοῦς ἐν τῇ δυνάμει τοῦ πνεύματος 
εἰς τὴν Γαλιλαίαν. καὶ φήμη ἐξῆλθεν καθ᾽ ὅλης τῆς περι- 
χώρου περὶ αὐτοῦ. καὶ αὐτὸς ἐδίδασκεν ἐν ταῖς συναγω- 
γαῖς αὐτῶν, δοξαζόμενος ὑπὸ πάντων. 

Καὶ ἦλθεν εἰς Καζαρά, οὗ ἦν τεθραμμένος", καὶ εἰσῆλ- 
θεν κατὰ τὸ εἰωθὸς αὐτῷ ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῶν σαββάτων 
εἰς τὴν συναγωγήν, καὶ ἀνέστη ἀναγνῶναι. καὶ ἐπεδόθη 
αὐτῷ βιβλίον τοῦ προφήτου ᾿Ησαίου, καὶ ἀνοίξας τὸ βι- 
βλίον εὗρεν [τὸν] τόπον οὗ ἦν γεγραμμένον 

na ' > , 
TInefma Kypioy ἐπ᾽ ἐμέ, 
οὗ εἵνεκεν ἔχριεέν μὲ EYArreEAicAcOAl πτωχοῖς, 
ATIECTAAKEN ME KHPYZAI AIYMAADTOIC ἄφεοιν Kal 
TYPAoIc ANABAEYIN, 
ἀποοτεῖλδι TeOpaycmeNoyc ἐν ἀφέσει, 
κηρύξὰι ENIAYTON Kypioy λεκτόν. 

J — > ‘ ae , δ΄ 8 ‘ 
καὶ πτύξας τὸ βιβλίον ἀποδοὺς τῷ ὑπηρέτῃ ἐκάθισεν" Kat 
πάντων οἱ ὀφθαλμοὶ ἐν τῇ συναγωγῇ ἦσαν ἀτενίζοντες 

. A * Ν Ἂ ‘ > Ν Ὁ , 
αὐτῷ. ἤρξατο δὲ λέγειν πρὸς αὐτοὺς Ore Σήμερον πε- 
πλήρωται 4 γραφὴ αὕτη ἐν τοῖς ὠσὶν ὑμῶν. καὶ πάντες 
ἐμαρτύρουν αὐτῷ καὶ ἐθαύμαζον ἐπὶ τοῖς λόγοις τῆς χά- 
ριτος τοῖς ἐκπορευομένοις ἐκ τοῦ στόματος αὐτοῦ, καὶ 
ΝΜ —2 er > 3 Ν 4 Ν > ‘ 
ἔλεγον Οὐχὶ υἱός ἐστιν Ιωσηφ οὗτος; καὶ εἶπεν πρὸς 

> , ΄ > et 4 ‘ ‘ ΄ > 
αὐτούς Πάντως épetré μοι τὴν παραβολὴν ταύτην ‘Ia- 
τρέ, θεράπευσον σεαυτόν’ ὅσα ἠκούσαμεν γενόμενα εἰς 

Ν ‘ , S12 > 2 
τὴν Καφαρναοὺμ ποίησον καὶ ὧδε ἐν τῇ πατρίδι σου. 
> , > Ν , ea a » * * > , 
εἶπεν δέ ᾿Αμὴν λέγω ὑμῖν Cre οὐδεὶς προφήτης δεκτός 
>. * ~ δ. » “~ — 2 ’ἅ A * ca 
ἐστιν ἐν τῇ πατρίδι αὐτοῦ. ἐπ᾽ ἀληθείας δὲ λέγω ὑμῖν, 
πολλαὶ χῆραι ἦσαν ἐν ταῖς ἡμέραις λείου ἐν τῷ Ἰσραήλ, 
“ > ΄ ε > Αι Ts , Ἢ a “ δ ὦ τὰ 
ὅτε ἐκλείσθη ὁ οὐρανὸς ' ἔτη τρία καὶ μῆνας ἕξ, ὡς ἐγένετο 
λιμὸς μέγας ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν, καὶ πρὸς οὐδεμίαν αὐτῶν 


18 


Nd 


4 
5 


Ὁ 


26 


Iv KATA AOYKAN 127 


> a ᾿ 
ἐπέμφθη Ἠλείας εἰ μὴ εἰς Σάρεπτὰ τῆς Σιλωνίας πρὸς 
i ’ Ν Ν Ἂν > ~» ‘ 
27 FYNAIKA YHPAN. καὶ πολλοὶ λεπροὶ ἦσαν ἐν τῷ Ἰσραὴλ 
ἐπὶ ᾿Ελισαίου τοῦ προφήτου, καὶ οὐδεὶς αὐτῶν ἐκαθαρίσθη 
28 εἰ μὴ Ναιμὰν ὁ Σύρος. καὶ ἐπλήσθησαν πάντες θυμοῦ 
29 ἐν τῇ συναγωγῇ ἀκούοντες ταῦτα, καὶ ἀναστάντες ἐξέβαλον 
4... * a ΄ ΠΝ > 8 ΄ > , - 
αὐτὸν ἔξω τῆς πόλεως, καὶ ἤγαγον αὐτὸν ἕως ὀφρύος τοῦ 
ὄρους ἐφ᾽ οὗ ἡ πόλις φκοδόμητο αὐτῶν, ὥστε κατακρη- 
39 μνίσαι αὐτόν: αὐτὸς δὲ διελθὼν διὰ μέσου αὐτῶν ἐπο- 
ρεύετο. 
31 Καὶ κατῆλθεν εἰς Καφαρναοὺμ. πόλιν τῆς Ταλιλαίας. 
32 Καὶ ἦν διδάσκων αὐτοὺς ἐν τοῖς σάββασιν: καὶ ἐξεπλήσ- 
ν Ὁ a a > 32 > > , > ε δ 
σοντο ἐπὶ τῇ διδαχῇ αὐτοῦ, ὅτι ἐν ἐξουσίᾳ ἦν ὁ λόγος 
33 αὐτοῦ. καὶ ἐν τῇ συναγωγῇ ἦν ἄνθρωπος ἔχων πνεῦμα 
34 δαιμονίου ἀκαθάρτου, καὶ ἀνέκραξεν φωνῇ μεγάλῃ “Ea, τί 
cn s * * * , > > ΄ ε - 
ἡμῖν καὶ σοί, Ἰησοῦ Nalapnvé; ἦλθες ἀπολέσαι ἡμᾶς; 
* td ε ΄σ “ ~ 4 * ’ 7, aA 
35 οἶδά σε τίς εἶ, ὁ ἅγιος τοῦ θεοῦ. καὶ ἐπετίμησεν αὐτῷ 
6 Ἰησοῦς λέγων Φιμώθητι καὶ ἔξελθε ἀπ᾿ αὐτοῦ. καὶ 
ῥίψαν αὐτὸν τὸ δαιμόνιον εἰς τὸ μέσον ἐξῆλθεν ἀπ᾽ αὐτοῦ 
36 μηδὲν βλάψαν αὐτόν. καὶ ἐγένετο θάμβος ἐπὶ πάντας, 
καὶ συνελάλουν πρὸς ἀλλήλους λέγοντες Τίς ὁ λόγος οὗ- 
τος ὅτι ἐν ἐξουσίᾳ καὶ δυνάμει ἐπιτάσσει τοῖς ἀκαθάρτοις 
37 πνεύμασιν, καὶ ἐξέρχονται; Καὶ ἐξεπορεύετο ἦχος περὶ 
38 αὐτοῦ εἰς πάντα τόπον τῆς περιχώρου. ᾽Ἄνα- 
4 ΟΣ μα" a a > A > ‘ : Pe , 
στὰς δὲ ἀπὸ τῆς συναγωγῆς εἰσῆλθεν εἰς τὴν οἰκίαν Σίμω- 
νος. πενθερὰ δὲ τοῦ Σίμωνος ἦν συνεχομένη πυρετῷ με- 
39 γάλῳ, καὶ ἠρώτησαν αὐτὸν περὶ αὐτῆς. καὶ ἐπιστὰς ἐπάνω 
αὐτῆς ἐπετίμησεν τῷ πυρετῷ, καὶ ἀφῆκεν αὐτήν" παρα- 
40 χρῆμα δὲ ἀναστᾶσα διηκόνει αὐτοῖς. Δύνον- 
a “7 re 7 ¢ * > 2 
τος δὲ τοῦ ἡλίου “ἅπαντες" ὅσοι εἶχον ἀσθενοῦντας νόσοις 
» * ‘ ‘ θὲ 4 « Ν A BLY 
ποικίλαις ἤγαγον αὐτοὺς πρὸς αὐτόν: ὁ δὲ ἑνὶ ἑκάστῳ 
43 αὐτῶν τὰς χεῖρας ἐπιτιθεὶς “ἐθεράπευεν αὐτούς. ᾿ἐξήρχε- 
to’ δὲ καὶ δαιμόνια ἀπὸ πολλῶν, κράζοντα καὶ λέγοντα ὅτι 
Ἁ ee ee. ~ — WR * * » —— 
Σὺ εἶ ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ καὶ ἐπιτιμῶν οὐκ εἴα αὐτὰ λα- 


ἐθεράπενσεν ἐξήρ- 
xovro 


128 KATA AOYKAN IV V 


a ‘ ΣΝ > 
λεῖν, ὅτι ἤδεισαν τὸν χριστὸν αὐτὸν εἶναι. Te 42 
Ν — 9 * * 
νομένης δὲ ἡμέρας ἐξελθὼν ἐπορεύθη εἰς ἔρημον τόπον" 
> σ > 4 
καὶ οἱ ὄχλοι ἐπεζήτουν αὐτόν, καὶ ἦλθον ἕως αὐτοῦ, καὶ 
A a ΄ > > > ε ‘ 
κατεῖχον αὐτὸν τοῦ μὴ πορεύεσθαι am αὐτῶν. ὁ δὲ 43 
; ᾿ - * — “ ‘ ἢ “λ, ris 
εὐαγγελίσασθαι εἶπεν πρὸς αὐτοὺς ὅτι Καὶ ταῖς ἑτέραις πόλεσιν ‘evay- 
δεῖ με — a a “ 
γελίσασθαί με δεῖ" τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ, ὅτι ἐπὶ τοῦτο 
, ‘ 3 a“ 
ἀπεστάλην. Kat ἦν κηρύσσων εἰς τὰς συναγωγὰς τῆς 44 
* γ᾽ ’ Si f 
Γαλιλαίας + Ἰουδαίας", 


"Eyévero δὲ ἐν τῷ τὸν ὄχλον ἐπικεῖσθαι αὐτῷ καὶ x 
> , ‘ , a a Ν κεν "ν > ε 4 ἣν Ν 
ἀκούειν τὸν λόγον τοῦ θεοῦ καὶ αὐτὸς ἣν ἑστὼς παρὰ τὴν 
δύο πλοιάρια λίμνην Γεννησαρέτ, καὶ εἶδεν “πλοῖα δύο' ἑστῶτα παρὰ 2 
ΝΗ Ν ld ς ὃς ε a ee —— * ’ὔ ΓΝ Ἴ 
ἔπλυναν τὴν λίμνην, ot δὲ ἁλεεῖς ἀπ᾽ αὐτῶν ἀποβάντες "ἔπλυνον 
‘ δί > ‘ δὲ ν ὦ a aX ’ a? Df 
τὰ δίκτυα. ἐμβὰς δὲ εἰς Ev τῶν πλοίων, ὃ ἦν Σίμωνος, 3 
> , — 2 Ν 2 a 2 “-“ ὁ , 
ἠρώτησεν αὐτὸν ἀπὸ τῆς γῆς ἐπαναγαγεῖν ὀλίγον, καθίσας 
5 ὦ a , 397 ‘ * ε A 7S , 
δὲ ἐκ τοῦ πλοίου ἐδίδασκεν τοὺς ὄχλους. ὡς δὲ ἐπαύσατο 4 
“-“ 4 
Nadav, εἶπεν πρὸς τὸν Σίμωνα ᾿ἊἜπαναγαγε eis τὸ βάθος 
Ν / Ν , e -“ 9 * Ἀ > 4 
καὶ χαλάσατε τὰ δίκτυα ὑμῶν εἰς ἄγραν. καὶ ἀποκριθεὶς 5 
, > > ΄ ,», Ὁ ‘ , 
Σίμων εἶπεν ᾿Ἐπιστάτα, δ ὅλης νυκτὸς κοπιάσαντες 
tN! 23 / —— * lie. ld * ‘ , 
\ οὐδὲν ἐλάβομεν, ἐπὶ δὲ τῷ ῥήματί σου χαλάσω τὰ δίκτυα. 
A a“ lA , lal > , , 
καὶ τοῦτο ποιήσαντες συνέκλεισαν πλῆθος ἰχθύων πολύ, 6 
διερήσσετο δὲ τὰ δίκτυα αὐτῶν. καὶ κατένευσαν τοῖς 7 
μετόχοις ἐν τῷ ἑτέρῳ πλοίῳ τοῦ ἐλθόντας συλλαβέσθαι 
? a 3 > Ν Ν > , Ἁ -“ 
αὐτοῖς: καὶ ἦλθαν, καὶ ἔπλησαν ἀμφότερα τὰ πλοῖα 
ὥστε βυθίζεσθαι αὐτά. ἰδὼν δὲ Σίμων Πέτρος προσέ- 8 
πεσεν τοῖς γόνασιν Ἰησοῦ λέγων Ἔξελθε ἀπ᾽ ἐμοῦ, ὅτι 


i ee e * > , * ‘ , Ψ 
ἀνὴρ ἁμαρτωλός εἶμι, κύριε: θάμβος γὰρ περιέσχεν αὐτὸν 9 


. Ν , 4 A et ἢν ~ a ᾽ ’ ΓΠὰ ΑΝ] 
3 καὶ πάντας τοὺς σὺν αὐτῷ ἐπὶ τῇ ἄγρᾳ τῶν ἰχθύων ‘av 

A 
Ap. συνέλαβον, ὁμοίως δὲ καὶ ᾿Ιάκωβον καὶ ᾿Ιωάνην υἱοὺς τὸ 


, a> Vee’ , \ ὦ, — ‘ 
Ζεβεδαίου, ot ἦσαν κοινωνοὶ τῷ Sipwvi. καὶ εἶπεν πρὸς τὸν 
, > “~ 4 “-“ > ‘ ~ -“ » ’ 
Σίμωνα Ἰησοῦς Μὴ φοβοῦ: ἀπὸ τοῦ νῦν ἀνθρώπους 
ἔσῃ ζωγρῶν. καὶ καταγαγόντες τὰ πλοῖα ἐπὶ τὴν γῆν τι 
3 ’ * > , —— 
ἀφέντες πάντα ἠκολούθησαν αὐτῷ. 


ν KATA AOYKAN 129 


12 Kat ἐγένετο ἐν τῷ εἶναι αὐτὸν ἐν μιᾷ τῶν πόλεων καὶ 
ἰδοὺ ἀνὴρ πλήρης λέπρας" ἰδὼν δὲ τὸν Ἰησοῦν πεσὼν ἐπὶ 
πρόσωπον ἐδεήθη αὐτοῦ λέγων Κύριε, ἐὰν θέλῃς δύνασαί 

13 με καθαρίσαι. καὶ ἐκτείνας τὴν χεῖρα ἥψατο αὐτοῦ λέ- 
yor Θέλω, καθαρίσθητι: καὶ εὐθέως ἡ λέπρα ἀπῆλθεν 

14 ἀπ᾿ αὐτοῦ. καὶ αὐτὸς παρήγγειλεν αὐτῷ μηδενὶ εἰπεῖν, 
> 2. ‘ a € re * 
ἀλλὰ ἀπελθὼν δεῖξον σεαυτὸν τῷ IEPEl, καὶ προσένεγκε 
περὶ τοῦ καθαρισμοῦ σου καθὼς προσέταξεν Μωυσῆς ‘cis 

- “ ε 
15 μαρτύριον αὐτοῖς. διήρχετο δὲ μᾶλλον ὁ λόγος περὶ 
᾽ -“ A * * ‘ > , 9 ΄ 
αὐτοῦ, καὶ συνήρχοντο ὄχλοι πολλοὶ ἀκούειν καὶ θεραπεύε- 

16 σθαι ἀπὸ τῶν ἀσθενειῶν αὐτῶν" αὐτὸς δὲ ἦν ὑποχωρῶν ἐν 
ταῖς ἐρήμοις καὶ προσευχόμενος. 

17 Kai ἐγένετο ἐν μιᾷ τῶν ἡμερῶν καὶ αὐτὸς ἦν διδάσκων, 
καὶ ἦσαν καθήμενοι Φαρισαῖοι καὶ νομοδιδάσκαλοι ot ἦσαν 
ἐληλυθότες ἐκ πάσης κώμης τῆς Γαλιλαίας καὶ Ιουδαίας 
καὶ Ἰερουσαλήμ: καὶ δύναμις Κυρίου ἦν εἰς τὸ ἰᾶσθαι 

18 αὐτόν. καὶ ἰδοὺ ἄνδρες φέροντες ἐπὶ κλίνης ἄνθρωπον ὃς 
> ’, Ν »Ψ A * a x 
ἦν παραλελυμένος, καὶ ἐζήτουν αὐτὸν εἰσενεγκεῖν καὶ 

- 9.13% , > “-“ x ‘4 e ⸗ * 

19 θεῖναι [αὐτὸν] ἐνώπιον αὐτοῦ. καὶ py εὑρόντες ποίας 

εἰσενέγκωσιν αὐτὸν διὰ τὸν ὄχλον ἀναβάντες ἐπὶ τὸ δῶμα 
* * - > — a ΄ + ‘ 
διὰ τῶν κεράμων καθῆκαν αὐτὸν σὺν τῷ κλινιδίῳ εἰς τὸ 

5 a? -“ Ν ‘ » * 7, «A 

20 μέσον ἔμπροσθεν τοῦ ᾿Ιησοῦ. καὶ ἰδὼν τὴν πίστιν αὐτῶν 
* 222 ε« ε ΄ * 

αι εἶπεν “AvOpwre, ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου. καὶ 
ἤρξαντο διαλογίζεσθαι οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι 
λέγοντες Τίς ἐστιν οὗτος ὅς λαλεῖ βλασφημίας ; τίς 

, ε * * * * * * ε , > Ν δὲ 

22 δύναται ἁμαρτίας ἀφεῖναι εἰ μὴ μόνος ὁ θεός ; ἐπιγνοὺς 
εν “ a * Ss A > s ‘ 
ὁ Ἰησοῦς τοὺς διαλογισμοὺς αὐτῶν ἀποκριθεὶς εἶπεν πρὸς 

23 αὐτούς Τί διαλογίζεσθε ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν ; τί ἐστιν 

> , 7 «A > ᾿ , ee ’ a 

εὐκοπώτερον, εἶπεν ΑΑφέωνταΐ σοι αἱ ἁμαρτίαι gov, ἢ 

. a » ‘ ΄ - ‘ 20 σ ε ex 

a4 εἰπεῖν Ἔγειρε καὶ περιπάτει ; ἵνα δὲ εἰδῆτε ὅτι ὁ υἱὸς 
“-“ ᾽ * * ’ " ΕῚ -“ - * ,’ e 

τοῦ ἀνθρώπου ἐξουσίαν ἔχει ἐπὶ τῆς γῆς ἀφιέναι ἁμαρ- 


τίας -- εἶπεν τῷ "παραλελυμένῳ᾽ oi λέγω, ἔγειρε καὶ 


, s 
25 ἄρας τὸ κλινίδιόν σου πορεύου εἰς τὸν οἶκόν σου. καὶ 


Καὶ οὐδεὶς 


130 KATA AOYKAN Vv V1 


- 39 4 * —— * 224 , 
παραχρῆμα ἀναστὰς ἐνώπιον αὐτῶν, ἄρας ἐφ᾽ ὃ κατέκειτο, 
3 “ ‘ a 
ἀπῆλθεν εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ δοξάζων τὸν θεόν. Καὶ ἔκ- 26 
- 
στασις ἔλαβεν ἅπαντας καὶ ἐδόξαζον τὸν θεόν, καὶ ἐπλή- 
΄ 
σθησαν φόβου λέγοντες ὅτι Ἐἴδαμεν παράδοξα σήμερον. 
Καὶ μετὰ ταῦτα ἐξῆλθεν καὶ ἐθεάσατο τελώνην ὀνό- 27 
Ν 4 — \ , Ν » “ἡ 
ματι Λευεὶν καθήμενον ἐπὶ τὸ τελώνιον, καὶ εἶπεν αὐτῷ 
3 , Ν ‘4 ’ bd ‘ > 
᾿Ακολούθει μοι. καὶ καταλιπὼν πάντα ἀναστὰς ἠκο- 28 
’ 7 A Ν , ᾿ * 3 3. A 
λούθει avrd. Καὶ ἐποίησεν δοχὴν μεγάλην Λευεὶς αὐτῷ 29 
> 2 δι 3 a —— ¥ Ν 2* Ν 
ἐν τῇ οἰκίᾳ αὐτοῦ: καὶ ἦν ὄχλος πολὺς τελωνῶν καὶ 
Ν a? ἌΡ ἡ: Με Ψῇ vi Nien & 
ἄλλων ot ἦσαν pet ᾿αυτῶν᾽ κατακείμενοι. καὶ ἐγόγγυζον 30 
a “ 2. \ 
ot Φαρισαῖοι καὶ of γραμματεῖς αὐτῶν πρὸς τοὺς μαθητὰς 
a Ν 2 “ ε 
αὐτοῦ λέγοντες Διὰ τί μετὰ τῶν τελωνῶν καὶ ἁμαρτω- 
a 3 ΄ eee? 5. ἰδ * ε» a > 
λῶν ἐσθίετε καὶ πίνετε ; καὶ ἀποκριθεὶς [6] Ἰησοῦς εἶπεν 3: 
ε -“ 
πρὸς αὐτούς Οὐ χρείαν ἔχουσιν οἱ ὑγιαίνοντες ἰατροῦ 
ἀλλὰ οἱ κακῶς ἔχοντες: οὐκ ἐλήλυθα καλέσαι δικαίους 32 
2* > 
ἀλλὰ ἁμαρτωλοὺς εἰς μετάνοιαν. Οἱ δὲ εἶπαν πρὸς αὐ- 33 
, ε Δ , , ‘ Ν , 
τόν Οἱ μαθηταὶ ᾿Ιωάνου νηστεύουσιν πυκνὰ καὶ δεήσεις 
“ ε id 3X ε aA , * Ν Ά..2 ’ 
ποιοῦνται, ὁμοίως καὶ οἱ τῶν Φαρισαίων, οἱ δὲ σοὶ ἐσθίου- 
3 , e by lee cal Ἁ » 4 Ἂ 
σιν καὶ πίνουσιν. ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν πρὸς αὐτούς Μὴ 34 
δύνασθε τοὺς υἱοὺς τοῦ νυμφῶνος ἐν ᾧ ὃ νυμφίος per αὐ- 
ν᾿ * ssl Fash hed μ 
2 Ν a cal ε 
τῶν ἐστὶν ποιῆσαι νηστεῦσαι ; ἐλεύσονται δὲ ἡμέραι, καὶ 35 
* > -" Φ. ΨΦ' > -“ ε ’ * , > 
ὅταν ἀπαρθῇ ἀπ᾽ αὐτῶν ὁ νυμφίος τότε νηστεύσουσιν ἐν 
a ‘ ‘ 
ἐκείναις ταῖς ἡμέραις. “EXeyev δὲ καὶ παραβολὴν πρὸς 36 
> ‘ ως * * — ee eae | * A , 
αὐτοὺς ὅτι Οὐδεὶς ἐπίβλημα ἀπὸ ἱματίου καινοῦ σχίσας 
’ ‘ 
ἐπιβάλλει ἐπὶ ἱμάτιον παλαιόν" εἰ δὲ μήγε, καὶ τὸ καινὸν 
σχίσει καὶ τῷ παλαιῷ οὐ συμφωνήσει τὸ ἐπίβλημα τὸ 
x τῷ ἢ οὐ συμφωνή mp. 
A > , > ς ἢ 
ἀπὸ τοῦ καινοῦ. καὶ οὐδεὶς βάλλει οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς 37 
, 3 Ν , — ε - ε ἐ Ν > 4 
παλαιούς" εἰ δὲ μήγε, ῥήξει ὁ οἶνος ὁ νέος τοὺς ἀσκούς, 
» > “~ » ‘ 
καὶ αὐτὸς ἐκχυθήσεται καὶ οἱ ἀσκοὶ. ἀπολοῦνται: ἀλλὰ οἷ- 38 
c * J 
vov νέον εἰς ἀσκοὺς καινοὺς βλητέον. [‘Oddels’ πιὼν 29 
ya ‘ ΄ 
παλαιὸν θέλει νέον: λέγει γάρ “O παλαιὸς χρηστός ἐστιν. 
‘ ‘ 
Ἐγένετο δὲ ἐν σαββάτῳ ᾿ διαπορεύεσθαι αὐτὸν διὰ + 
, —21 ε 6 A > cal ὌΝ θ 4 
σπορίμων; καὶ ἔτιλλον οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ καὶ ἤσθιον τοὺς 


VI KATA AOYKAN 131 


⸗* ΄ - , 5» —* -“ ΄’ 
2 στάχυας ψώχοντες ταῖς χερσίν. τινὲς δὲ τῶν Φαρισαίων 
᾿ -“ a * » ~ ΄ . 
3elrav Ti ποιεῖτε ὃ οὐκ ἔξεστιν τοῖς σάββασιν ; καὶ 
ἀποκριθεὶς πρὸς αὐτοὺς εἶπεν [6] Ἰησοῦς Οὐδὲ τοῦτο 
> ἢ a ΄ J “ > ΄ — ΓΑ τ. 
ἀνέγνωτε ὃ ἐποίησεν Δαυεὶδ ὅτε ἐπείνασεν αὐτὸς καὶ οἱ 
4 μετ᾽ αὐτοῦ; [ws] εἰσῆλθεν εἰς τὸν οἶκον τοῦ θεοῦ καὶ 
Toye ἄρτογς τῆς προθέσεως λαβὼν ἔφαγεν καὶ ἔδωκεν 
τοῖς μετ᾽ αὐτοῦ, οὗς οὐκ ἔξεστιν φαγεῖν εἰ μὴ μόνους τοὺς 
ε a . oo» — Del Dae τ « ΄ 
5 ἱερεῖς ; καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς Κύριός ἐστιν “tod σαββάτου 
6 ὃ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου". Ἐγένετο δὲ ἐν ἑτέρῳ 
, > -~ ϑιτῳ ΕἸ ‘4 ‘ ‘ * 
σαββάτῳ εἰσελθεῖν αὐτὸν εἰς τὴν συναγωγὴν καὶ διδάσκειν" 
καὶ ἦν ἄνθρωπος ἐκεῖ καὶ 4 χεὶρ αὐτοῦ 7 δεξιὰ ἦν ξηρά" 
γ παρετηροῦντο δὲ αὐτὸν οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι εἰ 
ἐν τῷ σαββάτῳ "θεραπεύει,, ἵνα εὕρωσιν κατηγορεῖν αὐτοῦ. 
2.4 , ‘ 4 —— - * ~ > A 
8 αὐτὸς δὲ ἤδει τοὺς διαλογισμοὺς αὐτῶν, εἶπεν δὲ τῷ ἀνδρὲ 
-“ s * -“ -“ 
τῷ ξηρὰν ἔχοντι τὴν χεῖρα Ἔγειρε καὶ στῆθι εἰς τὸ 
ο μέσον: καὶ ἀναστὰς ἔστη. εἶπεν δὲ [6] Ἰησοῦς πρὸς 
αὐτούς ᾿Επερωτῶ ὑμᾶς, εἰ ἔξεστιν τῷ σαββάτῳ ἀγαθο- 
10 ποιῆσαι ἢ κακοποιῆσαι, ψυχὴν σῶσαι ἢ ἀπολέσαι; καὶ 
, , φ. ἃ aia. ἢ ν 
περιβλεψάμενος πάντας αὐτοὺς εἶπεν αὐτῷ =" Extecvov τὴν 
--»’ ε > ’ 7 > ‘ e ‘ » 
χεῖρά σου: ὁ δὲ ἐποίησεν, καὶ ἀπεκατεστάθη ἡ χεὶρ αὐ- 
τι τοῦ. Αὐτοὶ δὲ ἐπλήσθησαν ἀνοίας, καὶ διελάλουν πρὸς 
ἀλλήλους τί ἂν ποιήσαιεν τῷ Ἰησοῦ. 


12 Ἐγένετο δὲ ἐν ταῖς ἡμέραις ταύταις ἐξελθεῖν αὐτὸν εἰς 
τὸ ὄρος προσεύξασθαι, καὶ ἦν διανυκτερεύων ἐν τῇ προσ- 

13 εὐχῇ τοῦ θεοῦ. καὶ ὅτε ἐγένετο ἡμέρα, προσεφώνησεν 
τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ, καὶ ἐκλεξάμενος ἀπ᾽ αὐτῶν δώδεκα, 

14 οὖς καὶ ἀποστόλους ὠνόμασεν, Σίμωνα ὃν καὶ ὠνόμασεν 
Πέτρον καὶ ᾿Ανδρέαν τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ καὶ ᾿Ιάκωβον καὶ 

1:5 Ἰωάνην καὶ Φίλιππον καὶ Βαρθολομαῖον καὶ Μαθθαῖον 
καὶ Θωμᾶν [καὶ] ᾿Ιάκωβον ᾿Αλφαίου καὶ Σίμωνα τὸν καλού- 

16 μενον Ζηλωτὴν καὶ Ἰούδαν ᾿Ιακώβου καὶ Ἰούδαν Ἰσκαριὼθ 
ΩΣ , , ‘ 4 ᾿ ΠῚ " 

17 ὃς ἐγένετο προδότης, καὶ καταβὰς μετ᾽ αὐτῶν ἔστη ἐπὶ 


θεραπεύσει 


42. 


καὶ ὑμεῖς 


132 KATA AOYKAN vI 


, A δ ὦ Ν “ be fel ‘ a 
τόπου πεδινοῦ, καὶ ὄχλος πολὺς μαθητῶν αὐτοῦ, Kal πλῆθος 
ΠῚ a a > ‘ , -“ » ,ὔ , > A 
πολὺ τοῦ λαοῦ ἀπὸ πάσης τῆς ᾿Ιουδαίας καὶ ᾿Ιερουσαλὴμ 
a a a? ΝΣ 
καὶ τῆς παραλίου Τύρου καὶ Σιδῶνος, ot ἦλθαν ἀκοῦσαι 
» - - > Ν cal * > -“ 
αὐτοῦ καὶ ἰαθῆναι ἀπὸ τῶν νόσων αὐτῶν" καὶ οἱ ἐνοχλού- 18 
> ‘ , > , Ἀ -“ ε 
μενοι ἀπὸ πνευμάτων ἀκαθάρτων ἐθεραπεύοντο" καὶ πᾶς ὃ 19 
* >. , σ > -“ σ , > > “ 
ὄχλος ἐζήτουν ἅπτεσθαι αὐτοῦ, ὅτι δύναμις παρ᾽ αὐτοῦ 
> * Pal * A ——— 2 , ‘ 
ἐξήρχετο καὶ ἰᾶτο πάντας. Καὶ αὐτὸς ἐπάρας τοὺς 20 
> >. ~ 4 > “~ 
ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ εἰς τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ ἔλεγεν 
σ ε ’ 
Μακάριοι οἱ πτωχοί, ὅτι ὑμετέρα ἐστὶν ἡ βασιλεία τοῦ 
θεοῦ. 
* ε a“ “a σ , 
μακάριοι οἱ πεινῶντες viv, ὅτι χορτασθήσεσθε. 2x 
* fol μὲ * 
μακάριοι οἱ κλαίοντες νῦν, ὅτι γελάσετε. 
΄ @ ε -“ * 2— 
μακσριοί ἐστε ὅταν μισήσωσιν ὑμᾶς οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὅταν 22 
> , e a Ν > 4 bee * 4 
ἀφορίσωσιν ὑμᾶς καὶ ὀνειδίσωσιν καὶ ἐκβάλωσιν τὸ 
* « “ ε * * > ’ 
ὄνομα ὑμῶν ὡς πονηρὸν ἕνεκα τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου" 
-“ ΄ 4 ε 
χάρητε ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ καὶ σκιρτήσατε, ἰδοὺ γὰρ ὁ 23 
‘ ca ‘ > a ᾽ 2 Ν ‘ 2 9 ‘ 
μισθὸς ὑμῶν πολὺς ἐν τῷ οὐρανῷ’ κατὰ τὰ αὐτὰ yap 
cal * - > 
ἐποίουν τοῖς προφήταις οἵ πατέρες αὐτῶν. 
Ν 2A e «α * , σ > , 4 * 
Πλὴν οὐαὶ ὑμῖν τοῖς πλουσίοις, ὅτι ἀπέχετε τὴν παράκλη- 24 
ε ~ 
σιν ὑμῶν. 
28 cn e 9. ’ 2* * * 
οὐαὶ ὑμῖν, οἱ ἐμπεπλησμένοι νῦν, ὅτι πεινάσετε. 25 
— ε a a “ ΄ * , 
oval, ot γελῶντες νῦν, ὅτι πενθήσετε καὶ κλαύσετε. 
oN Se. 2 ε “ , * 4 
οὐαὶ ὅταν καλῶς ὑμᾶς εἴπωσιν πάντες οἱ ἄνθρωποι, κατὰ 26 
ἣν —2 3X 2 ’ a , Cf , 
τὰ αὐτὰ yap ἐποίουν τοῖς ψευδοπροφήταις οἱ πατέρες 
αὐτῶν. 
3 “ a > > cad ‘ ‘ 
᾿Αλλὰ ὑμῖν λέγω τοῖς ἀκούουσιν, ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς 27 
ε “-“ a“ -“ al a Roe > “ 
ὑμῶν, καλῶς ποιεῖτε τοῖς μισοῦσιν ὑμᾶς, εὐλογεῖτε τοὺς 28 
“ Ν “ , 
καταρωμένους ὑμᾶς, προσεύχεσθε περὶ τῶν ἐπηρεαζόντων 
2 Ψ * —3 
ὑμᾶς. τῷ τύπτοντί σε ἐπὶ τὴν σιαγόνα πάρεχε καὶ τὴν 29 
» ‘ Δ. οἷν 2 * ⸗ δον 2 , Ν Ν 
ἄλλην, καὶ ἀπὸ τοῦ αἴροντός σου τὸ ἱμάτιον καὶ τὸν 
~ ‘ , Ν > “a , a > ‘ 
χιτῶνα μὴ κωλύσῃς. παντὶ αἰτοῦντί σε δίδου, καὶ ἀπὸ 30 
-“ * \ ‘ ‘ > , Ν Ν , σ 
τοῦ αἴροντος τὰ σὰ μὴ ἀπαίτει. καὶ καθὼς θέλετε ἵνα 3: 
“ ea εν 3 ἢ a > ΄“ ε ; ‘ 
ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, * ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως, καὶ 32 


VI KATA AOYKAN 133 
εἰ ἀγαπᾶτε τοὺς ἀγαπῶντας ὑμᾶς, ποία ὑμῖν χάρις ἐστίν ; 
καὶ γὰρ οἱ ἁμαρτωλοὶ τοὺς ἀγαπῶντας αὐτοὺς ἀγαπῶσιν. 
33 καὶ [γὰρ] ἐὰν ἀγαθοποιῆτε τοὺς ἀγαθοποιοῦντας ὑμᾶς, 
ποία ὑμῖν χάρις ἐστίν; καὶ οἱ ἁμαρτωλοὶ τὸ αὐτὸ ποιοῦσιν. 
34 καὶ ἐὰν δανίσητε παρ᾽ ὧν ἐλπίζετε λαβεῖν, ποία ὑμῖν χάρις 
[ἐστίν] ; καὶ ἁμαρτωλοὶ ἁμαρτωλοῖς δανίζουσιν ἵνα ἀπολά- 
35 βωσιν τὰ ἴσα. πλὴν ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν καὶ 
ἀγαθοποιεῖτε καὶ δανίζετε μηδὲν" ἀπελπίζοντες: καὶ ἔσται 
ὁ μισθὸς ὑμῶν πολύς, καὶ ἔσεσθε υἱοὶ Ὑψίστου, ὅτι αὐτὸς 
36 χρηστός ἐστιν ἐπὶ τοὺς ἀχαρίστους καὶ πονηρούς. Γίνε- 
abe οἰκτίρμονες καθὼς ὁ πατὴρ ὑμῶν οἰκτίρμων ἐστίν: 
37 καὶ μὴ κρίνετε, καὶ οὐ μὴ κριθῆτε' καὶ μὴ καταδικάζετε, 
καὶ οὐ μὴ καταδικασθῆτε. ἀπολύετε, καὶ ἀπολυθήσεσθε" 
38 δίδοτε, καὶ δοθήσεται ὑμῖν: μέτρον καλὸν πεπιεσμένον 
σεσαλευμένον ὑπερεκχυννόμενον δώσουσιν εἰς τὸν κόλ- 
πον ὑμῶν: ᾧ γὰρ μέτρῳ μετρεῖτε "ἀντιμετρηθήσεται" 
39 ὑμῖν. Εἶπεν δὲ καὶ παραβολὴν αὐτοῖς Μήτι 
δύναται τυφλὸς τυφλὸν ὁδηγξῖν ; οὐχὶ ἀμφότεροι εἰς βό- 
40 θυνον ἐμπεσοῦνται; οὐκ ἔστιν μαθητὴς ὑπὲρ τὸν διδά- 
σκαλον, κατηρτισμένος δὲ πᾶς ἔσται ὡς ὁ διδάσκαλος αὐ- 
4x τοῦ. Τί δὲ βλέπεις τὸ κάρφος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλμῷ τοῦ 
ἀδελφοῦ σου, τὴν δὲ δοκὸν τὴν ἐν τῷ ἰδίῳ ὀφθαλμῷ οὐ 
42 κατανοεῖς ; πῶς δύνασαι λέγειν τῷ ἀδελφῷ Gov ᾿Αδελφέ, 
ἄφες ἐκβάλω τὸ κάρφος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλμῷ σου, αὐτὸς τὴν 
ἐν τῷ ὀφθαλμῷ σοῦ δοκὸν οὐ βλέπων ; ὑποκριτά, ἔκβαλε 
πρῶτον τὴν δοκὸν ἐκ τοῦ ὀφθαλμοῦ σοῦ, καὶ τότε διαβλέ- 
Wes τὸ κάρφος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλμῷ τοῦ ἀδελφοῦ σου ἐκ- 
43 βαλεῖν. Οὐ γὰρ ἔστιν δένδρον καλὸν ποιοῦν καρπὸν 
σαπρόν, οὐδὲ πάλιν δένδρον σαπρὸν ποιοῦν καρπὸν καλόν. 
44 ἕκαστον γὰρ δένδρον ἐκ τοῦ ἰδίου καρποῦ γινώσκεται" οὐ 
γὰρ ἐξ ἀκανθῶν συλλέγουσιν σῦκα, οὐδὲ ἐκ βάτου σταφυ- 
4s λὴν τρυγῶσιν. ὁ ἀγαθὸς ἄνθρωπος ἐκ τοῦ ἀγαθοῦ θησαυ- 
ροῦ τῆς καρδίας προφέρει τὸ ἀγαθόν, καὶ ὁ πονηρὸς ἐκ τοῦ 


μετρηθήσεται 


Ἐπεὶ δὲ 


134 KATA AOYKAN VI VII 


: \ , Ν ’ 
πονηροῦ προφέρει τὸ πονηρόν’ ἐκ yap περισσεύματος 
i a , 
καρδίας λαλεῖ τὸ στόμα αὐτοῦ. Ti dé pe καλεῖτε Κύ- 46 
a aT ee , , 
ple κύριε, καὶ οὐ ποιεῖτε "ἃ" λέγω ; πᾶς ὁ ἐρχόμενος πρὸς 47 
Ν > , 2 , Ν “ > ’ ε ΄ 
με καὶ ἀκούων μου τῶν λόγων καὶ ποιῶν αὐτούς, ὑποδείξω 
ca , ᾿ 4 ΄ -“ , 2 > , > fol 
ὑμῖν τίνι ἐστὶν ὅμοιος: ὅμοιός ἐστιν ἀνθρώπῳ οἰκοδομοῦντι 48 
οἰκίαν ὃς ἔσκαψεν καὶ ἐβάθυνεν καὶ ἔθηκεν θεμέλιον ἐπὶ 
’ , 
THY πέτραν: πλημμύρης δὲ γενομένης προσέρηξεν ὁ ποτα- 
‘\ 2 — 2 » \ 5 »” Cal t a | A 
μὸς τῇ οἰκίᾳ ἐκείνῃ, Kal οὐκ ἴσχυσεν σαλεῦσαι αὐτὴν διὰ 
A ”~ > -“ 3 , ε . > ’ Ἀ 4 
τὸ καλῶς οἰκοδομῆσθαι αὐτήν. ὁ δὲ ἀκούσας Kat μὴ 49 
, 
ποιήσας ὅμοιός ἐστιν ἀνθρώπῳ οἰκοδομήσαντι οἰκίαν ἐπὶ 
a « < ΄ 
τὴν γῆν χωρὶς θεμελίου, ἣ προσέρηξεν ὁ ποταμός, καὶ 
x -“ 
εὐθὺς συνέπεσεν, καὶ ἐγένετο τὸ ῥῆγμα τῆς οἰκίας ἐκείνης 
, Γ \1 3 , ΄ ἐν αν Oe 
μέγα. Ἐπειδὴ ἐπλήρωσεν πάντα τὰ ῥήματα 


Lal 


* “a 5 ‘ fol lel 3 a“ 93 
αὐτοῦ εἰς τὰς ἀκοὰς τοῦ λαοῦ, εἰσῆλθεν εἰς Καφαρναούμ. 
fol a“ μ᾿ * 
‘Exatovtapxov δέ τινος δοῦλος κακῶς ἔχων ἤμελλεν = 
oY a“ a > an ς IK soa. δὲ ‘ a 4 a 
τελευτᾷν, ὃς ἦν αὐτῷ ἔντιμος. ἀκούσας δὲ περὶ τοῦ Ἰησοῦ 3 
4 τ 4 4“ ἃ , —— 
ἀπέστειλεν πρὸς αὐτὸν πρεσβυτέρους τῶν ᾿Ιουδαίων, ἐρω- 
ca Ν a < 
τῶν αὐτὸν ὅπως ἐλθὼν διασώσῃ τὸν δοῦλον αὐτοῦ. οἱ δὲς 
, Ν A 3 -“ * —— 
παραγενόμενοι πρὸς τὸν ᾿Ιησοῦν παρεκάλουν αὐτὸν σπου- 
’ , @ * * 2 hd , A“ > -“ 
δαίως λέγοντες ὅτι ἀξιός ἐστιν ᾧ παρέξῃ τοῦτο, ἀγαπᾷ 
Ν Ν ε rn. Ἂν —3 —3X —— » 
γὰρ τὸ ἔθνος ἡμῶν καὶ τὴν συναγωγὴν αὐτὸς φκοδόμησεν 
ε “ ε —— 2 2 i ἣν > a * Ἀν > - 
ἡμῖν. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἐπορεύετο σὺν αὐτοῖς. ἤδη δὲ αὐτοῦ 6 


wn 


> A > , 5 ‘ a ——— » » ε 
οὐ PaKpav ἀπέχοντος απὸ τῆς οἰκίας ἔπεμψεν φίλους ὁ 
ε , , — , A , > ‘ 
ἑκατοντάρχης λέγων αὐτῷ Κύριε, py σκύλλου, ov yap 
ε , > ΄σ ε Ν Ἀ , 9 , Ν aay 
ἱκανός εἶμι ἵνα ὑπὸ τὴν στέγην μου εἰσέλθῃς: διὸ οὐδὲ 7 
ἐμαυτὸν ἠξίωσα πρὸς σὲ ἐλθεῖν: ἀλλὰ εἰπὲ λόγῳ, καὶ 


> , ε a * * —— — 2é 
ἰαθήτω ὁ παῖς μου" Kat yap ἐγὼ ἀνθρωπός εἰμι ὑπὸ ἐξου- 


[2 


* , * —— ‘ ’ . ‘ ’ 
σίαν τασσόμενος, ἔχων UT ἐμαυτὸν στρατιώτας, καὶ λέγω 

, ’ A ’ , om” * 
τούτῳ Πορεύθητι, καὶ πορεύεται, καὶ ἄλλῳ Ἔρχου, καὶ 
” ‘ a , ΄“- -“ 
ἔρχεται, καὶ τῷ δούλῳ prov Ποίησον τοῦτο, καὶ ποιεῖ. 
> , * -“ — a > , Φ' τῷ ‘ 
ἀκούσας δὲ ταῦτα ὁ ᾿Ιησοῦς ἐθαύμασεν αὐτόν, καὶ orpa- 9 

Ἢ ἂν ἃ — — > , fa > 
φεὶς τῷ ἀκολουθοῦντι αὐτῷ ὄχλῳ εἶπεν Λέγω ὑμῖν, οὐδὲ 
> 2 J >» , * = + 9 ΄ 
ἐν τῷ Ἰσραὴλ τοσαύτην πίστιν εὑρον. καὶ ὑποστρέψαν- 10 


VIL KATA AOYKAN 135 


τες εἰς τὸν οἶκον of πεμφθέντες εὗρον τὸν δοῦλον ὑγιαί- 
τι γοντα. Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ ἑξῆς ἐπορεύθη εἰς 
πόλιν καλουμένην Ναίν, καὶ συνεπορεύοντο αὐτῷ οἱ μαθη- 
12 ταὶ αὐτοῦ καὶ ὄχλος πολύς. ὡς δὲ ἤγγισεν τῇ πύλῃ τῆς 
πόλεως, καὶ ἰδοὺ ἐξεκομίζετο τεθνηκὼς μονογενηὶ υἱὸς τῇ 
μητρὶ αὐτοῦ, καὶ αὐτὴ ἣν χήρα, καὶ ὄχλος τῆς πόλεως 
13 ἱκανὸς ἦν σὺν αὐτῇ. καὶ ἰδὼν αὐτὴν 6 κύριος ἐσπλαγ- 
14 χνίσθη ἐπ᾽ αὐτῇ καὶ εἶπεν air Μὴ κλαῖε. καὶ προσελ- 
θὼν ἥψατο τῆς σοροῦ, οἱ δὲ βαστάζοντες ἔστησαν, καὶ 
13 εἶπεν Νεανίσκεϊ, σοὶ λέγω, ἐγέρθητι. καὶ "ἀνεκάθισεν" 
ὁ νεκρὸς καὶ ἤρξατο λαλεῖν, καὶ ἔδωκεν αὐτὸν τῇ μητρὶ 
16 αὐτοῦ. Ἔλαβεν δὲ φόβος πάντας", καὶ ἐδόξαζον τὸν 
θεὸν λέγοντες ὅτι Προφήτης μέγας ἠγέρθη ἐν ἡμῖν, καὶ 
17 ὅτι ᾿Επεσκέψατο ὁ θεὸς τὸν λαὸν αὐτοῦ. καὶ ἐξῆλθεν ὃ 
λόγος οὗτος ἐν ὅλῃ τῇ ᾿Ιουδαίᾳ wept αὐτοῦ καὶ πάσῃ τῇ 
περιχώρῳ. 
1% Καὶ ἀπήγγειλαν "Iwaver οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ περὶ πάντων 
19 τούτων. καὶ προσκαλεσάμενος δύο τινὰς τῶν μαθητῶν 
αὐτοῦ ὁ ᾿Ιωάνης ἔπεμψεν πρὸς τὸν κύριον λέγων Σὺ εἶ ὁ 
20 ἐρχόμενος ἢ ἕτερον προσδοκῶμεν; παραγενόμενοι δὲ πρὸς 
αὐτὸν οἱ ἄνδρες εἶπαν ᾿ἸἸωάνης ὁ βαπτιστὴς ἀπέστειλεν 
ἡμᾶς πρὸς σὲ λέγων Σὺ εἶ ὁ ἐρχόμενος ἢ "ἄλλον" προσδο- 
ar κῶμεν; ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ ἐθεράπευσεν πολλοὺς ἀπὸ νόσων 
καὶ μαστίγων καὶ πνευμάτων πονηρῶν, καὶ τυφλοῖς πολ- 
22 λοῖς ἐχαρίσατο βλέπειν. καὶ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς Πο- 
ρευθέντες ἀπαγγείλατε Ἰωάνει ἃ εἴδετε καὶ ἠκούσατε" 
τυφλοὶ ANABAETIOYCIN, χωλοὶ περιπατοῦσιν, λεπροὶ καθα- 
ρίζονται καὶ κωφοὶ ἀκούουσιν, νεκροὶ ἐγείρονται, πτωχοὶ 
23 EYATTEAIZONTAI καὶ μακάριός ἐστιν ὃς ἐὰν μὴ σκανδα- 
24 λισθῇ ἐν ἐμοί. ᾿Απελθόντων δὲ τῶν ἀγγέλων 
Ἰωάνου ἤρξατο λέγειν πρὸς τοὺς ὄχλους περὶ Ἰωάνου Τί 
ἐξήλθατε εἰς τὴν ἔρημον θεάσασθαι; κάλαμον ὑπὸ ἀνέμου 
as σαλευόμενον; ἀλλὰ τί ἐξήλθατς ἰδεῖν; ἄνθρωπον ἐν μαλα- 


9, 


ἕτερον 





τῶν τέκνων αὐτῆς 
πάντων 


136 ΚΑΤᾺ AOYKAN : ΥΙΙ 
κοῖς ἱματίοις ἠμφιεσμένον; ἰδοὺ οἱ ἐν ἱματισμῷ ἐνδόξῳ καὶ 
τρυφῇ ὑπάρχοντες ἐν τοῖς βασιλείοις εἰσίν. ἀλλὰ τί 26 
ἐξήλθατε ἰδεῖν; προφήτην ; val, λέγω ὑμῖν, καὶ περισσότε- 


ρον προφήτου. οὗτός ἐστιν περὶ οὗ γέγραπται 27 
᾿Ιδοὺ ἀποςτέλλω τὸν ἄγγελόν MOY πρὸ προσώπου 
coy, 


a ‘ c — had 
OC KATACKEYACE! THN ὁδὸν COY EMTIPOCBEN coy. 
λέγω ὑμῖν, μείζων ἐν γεννητοῖς γυναικῶν ᾿Ιωάνου οὐδεὶς 28 
Ν ε x , 2 2 ΄ a a ΄ 
ἔστιν: ὁ δὲ μικρότερος ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ θεοῦ μείζων 
a nw (ὦ , J a ε — * ε a 
αὐτοῦ ἐστίν. -- Kai πᾶς ὁ λαὸς ἀκούσας καὶ οἱ τελῶναι 29 
> , — ‘ ΄ > ΄ 
ἐδικαίωσαν τὸν θεόν, βαπτισθέντες τὸ βάπτισμα ᾿Ιωάνου" 
οἱ δὲ Φαρισαῖοι καὶ οἱ νομικοὶ τὴν βουλὴν τοῦ θεοῦ ἠθέ- 30 
> ε , by , , 8 > a“ ’ φ 
τησαν εἰς ἑαυτούς, μὴ βαπτισθέντες ὑπ᾽ αὐτοῦ. -- Tive οὖν 3: 
ὁμοιώσω τοὺς ἀνθρώπους τῆς γενεᾶς ταύτης, καὶ τίνι εἰσὶν 
ὅμοιοι; ὅμοιοί εἰσιν παιδίοις τοῖς ἐν ἀγορᾷ καθημένοις καὶ 32 
προσφωνοῦσιν ἀλλήλοις, ἃ λέγει 
» 3 ca Ἀ > > * 
Ηὐλήσαμεν ὑμῖν καὶ οὐκ ὠρχήσασθε" 
> ΄ Ph ΤῸ ΑἹ ΄ 
ἐθρηνήσαμεν καὶ οὐκ ἐκλαύσατε" 
4. 7 — J — * 
ἐλήλυθεν γὰρ ᾿Ιωάνης ὁ βαπτιστὴς μὴ ἔσθων ἄρτον μήτε 33 
’ > ΝΥ ΄ ΄ » 2 , ε er 
πίνων οἶνον, kat λέγετε Δαιμόνιον ἔχει" ἐλήλυθεν ὁ vids 34 
-“ * ΄ » Ν * Ν ’ » Ν * 
τοῦ ἀνθρώπου ἔσθων καὶ πίνων, καὶ λέγετε ᾿Ιδοὺ ἄνθρω- 
J 2 — 28 “ 
πος φάγος καὶ οἰνοπότης, φίλος τελωνῶν καὶ ἁμαρτωλῶν. 
. 9 ΄ ε ΟΣ ἈΠῸ Ὺ eee 2 — 
καὶ ἐδικαιώθη ἡ σοφία ἀπὸ “πάντων τῶν τέκνων αὐτῆς. 55 
> a ᾿ es -~ Md 9 * » » 
Ἡρώτα δέ τις αὐτὸν τῶν Φαρισαίων ἵνα φάγῃ μετ᾽ αὐ- 36 
Tov: καὶ εἰσελθὼν εἰς τὸν οἶκον τοῦ Φαρισαίου κατεκλί- 
δι 4 , @ > > 2 ΄ ε , 4 
θη. Kat ἰδοὺ γυνὴ ἥτις ἦν ἐν τῇ πόλει ἁμαρτωλός, καὶ 37 
a“ σ a -“ 
ἐπιγνοῦσα ott κατάκειται ἐν τῇ οἰκίᾳ τοῦ Φαρισαίου, κομί- 
σασα ἀλάβαστρον μύρου καὶ στᾶσα ὀπίσω παρὰ τοὺς 38 
΄ > a , “ , * — * 
πόδας αὐτοῦ κλαίουσα, τοῖς δάκρυσιν ἤρξατο βρέχειν τοὺς 
πόδας αὐτοῦ καὶ ταῖς θριξὶν τῆς κεφαλῆς αὐτῆς ἐξέμασ- 
σεν, καὶ κατεφίλει τοὺς πόδας αὐτοῦ καὶ ἤλειφεν τῷ 
μύρῳ. ᾿Ιδὼν δὲ ὁ Φαρισαῖος ὁ καλέσας αὐτὸν εἶπεν ἐν 39 
a ha ΄ 
ἑαυτῷ λέγων Οὗτος εἰ ἦν [Ὁ] προφήτης, ἐγίνωσκεν ἂν 


VII VIII KATA AOYKAN 137 
ris καὶ ποταπὴ τ γυνὴ ἥτις ἅπτεται αὐτοῦ, ὅτι ἁμαρτωλός 
qo ἐστιν. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ Ἰησοῦς εἶπεν πρὸς αὐτόν Xe 
μων, ἔχω oot τι εἰπεῖν. ὁ δέ Διδάσκαλε, εἰπέ, φησίν. 
4“ι δύο χρεοφιλέται ἦσαν δανιστῇ τινί: ὁ εἷς ὥφειλεν δηνάρια 
45 πεντακόσια, ὁ δὲ ἕτερος πεντήκοντα. μὴ ἐχόντων αὐτῶν 
ἀποδοῦναι ἀμφοτέροις ἐχαρίσατο. τίς οὖν αὐτῶν πλεῖον 
43 ἀγαπήσει αὐτόν; ἀποκριθεὶς Σίμων εἶπεν Ὑπολαμ- 
βάνω ὅτι ᾧ τὸ πλεῖον ἐχαρίσατο. 6 δὲ εἶπεν αὐτῷ "Op- 
44 θῶς ἔκρινας. καὶ στραφεὶς πρὸς τὴν γυναῖκα τῷ Σίμωνι 
ἔφη Βλέπεις ταύτην τὴν γυναῖκα ; εἰσῆλθόν σου εἰς τὴν 
οἰκίαν, ὕδωρ “por ἐπὶ πόδας οὐκ ἔδωκας: αὕτη δὲ τοῖς 
δάκρυσιν ἔβρεξέν μου τοὺς πόδας καὶ ταῖς θριξὶν αὐτῆς 
as ἐξέμαξεν. φίλημά μοι οὐκ ἔδωκας: αὕτη δὲ ἀφ᾽ ἧς εἰσῆλ- 
ι6 θοὸν οὐ "διέλιπεν" καταφιλοῦσά μου τοὺς πόδας. ἐλαίῳ τὴν 
κεφαλήν μου οὐκ ἤλειψας- αὕτη δὲ μύρῳ ἤλειψεν τοὺς 
4) πόδας μου. οὗ χάριν, λέγω σοι, ἀφέωνται al ἁμαρτίαι αὐ- 
τῆς al πολλαί, ὅτι ἠγάπησεν πολύ: ᾧ δὲ ὀλίγον ἀφίεται, 
48 ὀλίγον ἀγαπᾷ. εἶπεν δὲ αὐτῇ ᾿Αφέωνταί σου αἱ ἁμαρτίαι. 
49 καὶ ἤρξαντο οἱ συνανακείμενοι λέγειν ἐν ἑαυτοῖς Tis 
so οὗτός ἐστιν ὃς καὶ ἁμαρτίας ἀφίησιν ; εἶπεν δὲ πρὸς τὴν 
γυναῖκα Ἡ πίστις σου σέσωκέν σε" πορεύου εἰς εἰρήνην. 
1 Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ καθεξῆς καὶ αὐτὸς διώδευεν κατὰ 
πόλιν καὶ κώμην κηρύσσων καὶ εὐαγγελιζόμενος τὴν βασι- 
2 λείαν τοῦ θεοῦ, καὶ οἱ δώδεκα σὺν αὐτῷ, καὶ γυναῖκές τινες 
αἱ ἧσαν τεθεραπευμέναι ἀπὸ πνευμάτων πονηρῶν καὶ 
ἀσθενειῶν, Μαρία ἡ καλουμένη Μαγδαληνή, ἀφ᾽ ἧς δαι- 
3 μόνια ἑπτὰ ἐξεληλύθει, καὶ ᾿Ιωάνα γυνὴ Χουζᾶ ἐπιτρόπου 
Ἡρῴδου καὶ Σουσάννα καὶ ἕτεραι πολλαί, αἵτινες διηκό- 
4 Vouv αὐτοῖς ἐκ τῶν ὑπαρχόντων αὐταῖς. Συνι- 
ὄντος δὲ ὄχλου πολλοῦ καὶ τῶν κατὰ πόλιν ἐπιπορευομέ- 
5 γων πρὸς αὐτὸν εἶπεν διὰ παραβολῆς Ἔξῆλθεν ὁ σπείρων 
τοῦ σπεῖραι τὸν σπόρον αὐτοῦ. καὶ ἐν τῷ σπείρειν αὐτὸν 
ὃ μὲν ἔπεσεν παρὰ τὴν ὁδόν, καὶ κατεπατήθη καὶ τὰ πε- 


ον, νῷ 


τὴν πέτραν 


— 
ανυτοι 


138 KATA AOYKAN VIII 


‘ ~ ᾿ “ἢ A Ss &£ ,¢ , 
τεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατέφαγεν αὐτό. καὶ ἕτερον κατέπεσεν 
‘ ‘ 4, , 
ἐπὶ τὴν πέτραν, καὶ prev ἐξηράνθη διὰ τὸ μὴ ἔχειν ἰκμάδα. 
“ > - ‘ 
καὶ ἕτερον ἔπεσεν ἐν μέσῳ τῶν ἀκανθῶν, καὶ συνφυεῖσαι 
cm ses — —— * > * 
αἱ ἄκανθαι ἀπέπνιξαν αὐτό. καὶ ἕτερον ἔπεσεν εἰς τὴν 
2 — * 4, 8 
γῆν τὴν ἀγαθήν, καὶ φυὲν ἐποίησεν καρπὸν ἑκατονταπλᾶ- 
, 2 ΄ 3 » ε Υ Gs > , > 
ciova. Tatra λέγων ἐφώνει O ἔχων wra ἀκούειν ἀκου- 
, > , Ν ψΝ ε Ν » - 
έτω. ἙἘπηρώτων δὲ αὐτὸν οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ 
΄ ε > a 
τίς αὕτη εἴη ἡ παραβολή. ὁ δὲ εἶπεν Ὑμῖν δέδοται 
2 ‘ ’ Lal ΝῊ 4 a 6 lel tal δὲ Xr 
γνῶναι τὰ μυστήρια τῆς βασιλείας τοῦ θεοῦ, τοῖς δὲ λοι- 
a 4 a “΄ ᾿ ᾿ ᾿ ‘ 
mois ἐν παραβολαῖς, ἵνα BAETIONTEC MH BAETIOCIN Kal 
> , ‘ ° σ ε 
ἀκούοντες ΜῊ ουὐνιῶσιν. ἔστιν δὲ αὕτη ἡ παραβολή. “O 
, > ‘ ε , “ “ < Ν ‘ ‘ tas 
σπόρος ἐστὶν ὁ λόγος τοῦ θεοῦ. οἱ δὲ παρὰ τὴν ὁδόν 
> = , > * ε * Ν * ‘ 
εἰσιν ot ἀκούσαντες, εἶτα ἔρχεται ὁ διάβολος καὶ αἴρει τὸν 
, * Α -“ , > a ΄σ A 
λόγον ἀπὸ τῆς καρδίας αὐτῶν, iva μὴ πιστεύσαντες σωθῶ- 
a ag? > a 
ow. οἱ δὲ ἐπὶ τῆς πέτρας" οἱ ὅταν ἀκούσωσιν μετὰ χαρᾶς 
δέ ‘ , a RK Ay ee > * a ‘ 
€XOVTaL TOV λόγον, και ουτοι ῥίζαν OUK €XOVCLY, ol προς 
, Ν “ > 
καιρὸν πιστεύουσιν καὶ ἐν καιρῷ πειρασμοῦ ἀφίστανται. 
Ν Ν ᾽ 2 — Ψ = eee — , 
τὸ δὲ εἰς τὰς ἀκάνθας πεσόν, οὗτοί εἰσιν οἱ ἀκούσαντες, 
a's . “~ A , A e -“ “ , , 
καὶ ὑπὸ μεριμνῶν καὶ πλούτου καὶ ἡδονῶν τοῦ βίου πορευό- 
Ν > - \ 2 
μενοι συνπνίγονται καὶ οὐ τελεσφοροῦσιν. τὸ δὲ ἐν τῇ 
a “ bd * > σ 2 * 2 Ν > a 
καλῇ γῇ, οὗτοί εἰσιν οἵτινες ἐν καρδίᾳ καλῇ καὶ ἀγαθῇ 
5 4 , - 
ἀκούσαντες τὸν λόγον κατέχουσιν καὶ καρποφοροῦσιν ἐν 
ε -“ > 
ὑπομονῇ. Οὐδεὶς δὲ λύχνον ἅψας καλύπτει 
— 4 > 
αὐτὸν σκεύει ἢ ὑποκάτω κλίνης τίθησιν, ἀλλ᾽ ἐπὶ λυχνίας 
, σ i. ὦ , 4 2 2 2 
τίθησιν, ἵνα οἱ εἰσπορευόμενοι βλέπωσιν τὸ φῶς. οὐ γὰρ 
* — a > ‘ ΄ βὰς Ὁ. ὁ ἃ 
ἔστιν κρυπτὸν ὃ οὐ φανερὸν γενήσεται, οὐδὲ ἀπόκρυφον ὃ 
» ‘4 - ‘ > -“ 
οὐ μὴ γνωσθῇ καὶ εἰς φανερὸν ἔλθη. Βλέπετε οὖν πῶς 
> ° a * ‘\ ” [4 Ψ a , a x 22 
ἀκούετε: ὃς ἂν γὰρ ἔχῃ, δοθήσεται αὐτῷ, καὶ ὃς ἂν μὴ ἔχη; 
καὶ ὃ δοκεῖ ἔχειν ἀρθήσεται ἀπ᾽ αὐτοῦ. 
Παρεγένετο δὲ πρὸς αὐτὸν ἡ μήτηρ καὶ οἱ ἀδελφοὶ 
>. - ‘ > 30. ἡ “-“ 7. A 3 ‘ * 
αὐτοῦ, καὶ οὐκ ἠδύναντο συντυχεῖν αὐτῷ διὰ τὸν ὄχλον. 
5 , 22 ε , > 
ἀπηγγέλη δὲ αὐτῷῃ Ἢ μήτηρ σου καὶ of ἀδελφοί σου 
’ » a , , ε > 
ἑστήκασιν ἔξω ἰδεῖν θέλοντές σε. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν 


6 


7 
8 


* 


3 


vin KATA AOYKAN 139 
πρὸς avrovs Μήτηρ pov καὶ ἀδελφοί pov οὗτοί εἰσιν of 
τὸν λόγον τοῦ θεοῦ ἀκούοντες καὶ ποιοῦντες. 
22 Ἐγένετο δὲ ἐν μιᾷ τῶν ἡμερῶν καὶ αὐτὸς ἐνέβη εἰς 
πλοῖον καὶ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ, καὶ εἶπεν πρὸς αὐτούς Διέλ- 
23 θωμεν εἰς τὸ πέραν τῆς λίμνης, καὶ ἀνήχθησαν. πλεόν- 
των δὲ αὐτῶν ἀφύπνωσεν. καὶ κατέβη λαῖλαψ “ἀνέμου 
24 εἰς τὴν λίμνην", καὶ συνεπληροῦντο καὶ ἐκινδύνευον. προσ- 
ελθόντες δὲ διήγειραν αὐτὸν λέγοντες Ἐπιστάτα ἐπι- 
στάτα, ἀπολλύμεθα: ὁ δὲ διεγερθεὶς ἐπετίμησεν τῷ ἀνέμῳ 
καὶ τῷ κλύδωνι τοῦ ὕδατος, καὶ ἐπαύσαντο, καὶ ἐγένετο 
25 γαλήνη. εἶπεν δὲ αὐτοῖς Ποῦ 9 πίστις ὑμῶν ; φοβη- 
θέντες δὲ ἐθαύμασαν, λέγοντες πρὸς ἀλλήλους Τίς ἄρα 
οὗτός ἐστιν ὅτι καὶ τοῖς ἀνέμοις ἐπιτάσσει καὶ τῷ ὕδατι, 
26 καὶ ὑπακούουσιν αὐτῷ; Καὶ κατέπλευσαν εἰς 
τὴν χώραν τῶν Τερασηνῶν, ἥτις ἐστὶν ἀντίπερα τῆς Ταλι- 
27 Aaias. ἐξελθόντι δὲ αὐτῷ ἐπὶ τὴν γῆν “ὑπήντησεν ἀνήρ 
τις ἐκ τῆς πόλεως ἔχων δαιμόνια" καὶ χρόνῳ ἱκανῷ οὐκ ἐνε- 
δύσατο ἱμάτιον, καὶ ἐν οἰκίᾳ οὐκ ἔμενεν ἀλλ᾽ ἐν τοῖς μνή- 
28 μασιν. ἰδὼν δὲ τὸν ᾿Ιησοῦν ἀνακράξας προσέπεσεν αὐτῷ 
καὶ φωνῇ μεγάλῃ εἶπεν Τί ἐμοὶ καὶ σοί, Ἰησοῦ υἱὲ [τοῦ 
29 θεοῦ] τοῦ ὑψίστου ; δέομαί σου, μή με βασανίσῃς" "πα- 
ρήγγελλεν" γὰρ τῷ πνεύματι τῷ ἀκαθάρτῳ ἐξελθεῖν ἀπὸ 
τοῦ ἀνθρώπου. πολλοῖς γὰρ χρόνοις συνηρπάκει αὐτόν, 
καὶ ἐδεσμεύετο ἁλύσεσιν καὶ πέδαις φυλασσόμενος, καὶ 
διαρήσσων τὰ δεσμὰ ἠλαύνετο "ἀπὸ" τοῦ δαιμονίου εἰς τὰς 
3. ἐρήμους. ἐπηρώτησεν δὲ αὐτὸν ὁ ᾿Ιησοῦς Τί σοὶ ὄνομά 
ἐστιν; 6 δὲ εἶπεν Λεγιών, ὅτι εἰσῆλθεν δαιμόνια πολλὰ 
31 εἰς αὐτόν. καὶ παρεκάλουν αὐτὸν ἵνα μὴ ἐπιτάξῃ αὐτοῖς 
2. εἰς τὴν ἄβυσσον ἀπελθεῖν. "Hy δὲ ἐκεῖ ἀγέλη χοίρων 
ἱκανῶν "βοσκομένη" ἐν τῷ Oper καὶ παρεκάλεσαν αὐτὸν 
ἵνα ἐπιτρέψῃ αὐτοῖς εἰς ἐκείνους εἰσελθεῖν: καὶ ἐπέτρεψεν 
33 αὐτοῖς. ἐξελθόντα δὲ τὰ δαιμόνια ἀπὸ τοῦ ἀνθρώπου 
εἰσῆλθον εἰς τοὺς χοίρους, καὶ ὥρμησεν ἡ ἀγέλη κατὰ τοῦ 


εἰς τὴν λίμνην 


42. 
ὑπήντησέν [rs] 
ἀνὴρ 


αὐτὸς 


140 ΚΑΤᾺ ΛΟΥΚΑΝ VIII 


κρημνοῦ εἰς τὴν λίμνην καὶ ἀπεπνίγη. ᾿Ιδόντες δὲ of 34 


” 4 a * 8* J , >. ‘ 
βέσκοντες τὸ γεγονὸς ἔφυγον καὶ ἀπήγγειλαν εἰς τὴν 
πόλιν καὶ εἰς τοὺς ἀγρούς. ἐξῆλθον δὲ ἰδεῖν τὸ γεγονὸς 

.* ‘ ey a y oe , a # 
καὶ ἦλθαν πρὸς τὸν ᾿Ιησοῦν, καὶ εὗραν καθήμενον τὸν av- 

>,? * * * bP deed ε , ‘ 
Opwrov ἀφ᾽ οὗ τὰ δαιμόνια ἐξῆλθεν ἱματισμένον καὶ σω- 
φρονοῦντα παρὰ τοὺς πόδας [τοῦ] Ἰησοῦ, καὶ ἐφοβήθησαν. 


35 


ἀπήγγειλαν δὲ αὐτοῖς οἱ ἰδόντες πῶς ἐσώθη ὁ δαιμονι- 36 


6 , * 2 , ἀρ δ Lid 4 a a 
σθείς. καὶ ἠρώτησεν αὐτὸν ἅπαν τὸ πλῆθος τῆς περι- 37 


* “ a“ > a 39 7 A σ , 
χώρου τῶν Τερασηνῶν ἀπελθεῖν ἀπ᾽ αὐτῶν, ὅτι φόβῳ 
eyahkw συνείχοντο᾽ αὐτὸς δὲ ἐμβὰς εἰς πλοῖον ὑπέ 
μεγάλῳ x ἐμβὰς εἰς πλοῖον ὑπέ- 


στρεψεν. ἐδεῖτο δὲ αὐτοῦ ὁ ἀνὴρ ad οὗ ἐξεληλύθει 38 


AY , > ‘ 7 A —— Ν oq Ἢ, , 
τὰ δαιμόνια εἶναι σὺν αὐτῷ: ἀπέλυσεν δὲ αὐτὸν λέγων 


, > Ν => ? . a@? . , 
Ὑπόστρεφε εἰς τὸν οἶκόν σου, καὶ διηγοῦ οσα GOL ἐποίησεν 39 


ὁ θεός. καὶ ἀπῆλθεν καθ᾽ ὅλην τὴν πόλιν κηρύσσων ὅσα 
ἐποίησεν αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς. 


- 5 a > 
Ἔν δὲ τῷ ὑποστρέφειν τὸν ᾿Ιησοῦν ἀπεδέξατο 40 


22 — 2 * 8 a — 
αὐτὸν ὁ ὄχλος, σαν yap TAVTES προσόοκωντες αὕτον. 


> ates e * —— Ν ee 4 
Καὶ ἰδοὺ ἦλθεν ἀνὴρ ᾧ ὄνομα Ἴαειρος, καὶ ᾿Οὗτος᾽ 4x 


* - a “Ἢ ‘ ‘ 
ἄρχων τῆς συναγωγῆς ὑπῆρχεν, Kal πεσὼν παρὰ τοὺς 
, > a , ϑ," 3 al > 2 
πόδας Ἰησοῦ παρεκάλει αὐτὸν εἰσελθεῖν εἰς τὸν οἶκον 
a > * ε ~~ 
αὐτοῦ, ὅτι θυγάτηρ μονογενὴς ἦν αὐτῷ ws ἐτῶν 
δώδ i αὐτὴ ἀπέθ Ἐν δὲ τῷ ὑπαγε 
woexa καὶ αὐτὴ ἀπέθνησκεν. ν δὲ τῷ ὑπαγειν 
9." ε 2 , —— Ν \ > 
αὐτὸν οἱ ὄχλοι συνέπνιγον αὐτόν. καὶ γυνὴ οὖσα 
᾿ Lay 4 σ > Ν 7 A , σ » * 
ἐν ῥύσει αἵματος ἀπὸ ἐτῶν δώδεκα, ἥτις οὐκ ἴσχυσεν 
—— a cal μὲ 
ἀπ᾽ οὐδενὸς θεραπευθῆναι, προσελθοῦσα ὄπισθεν ἥψατο 
τοῦ κρασπέδου τοῦ ἱματίου αὐτοῦ, καὶ παραχρῆμα 
* ε — A - | ee ‘ 7 «> -“ 
ἔστη ἡἣ ῥύσις τοῦ αἵματος αὐτῆς. καὶ εἶπεν ὁ ᾿Ιησοῦς 
, ΠΝ ΤῸ ΄ > , J - ε 
Τίς ὁ ἁψάμενός μου; ἀρνουμένων δὲ πάντων εἶπεν ὁ 
‘ > 
Πέτρος ᾿Επιστάτα, οἱ ὄχλοι συνέχουσίν σε καὶ ἀποθλέ- 
Aa , ‘ 
Bovow. ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν “Haro pov τις, ἐγὼ 
J * 22 cal ε 
γὰρ ἔγνων δύναμιν ἐξεληλυθυῖαν ἀπ᾽ ἐμοῦ. ἰδοῦσα δὲ ἡ 
‘ * > ‘ 
γυνὴ ὅτι οὐκ ἔλαθεν τρέμουσα ἦλθεν καὶ προσπε- 


-“ ὑτῷ δ᾽ ὃ 7. 7 Ψ a Be Ney ἐνώ- 
σουσα αὐτῷ t av αιτιαν ἥψατο αὐτου απηγγει 


45 


46 
47 


΄ 


VIII ΙΧ ΚΑΤᾺ ΛΟΥΚᾺΝ 141 
48 πιον παντὸς τοῦ λαοῦ καὶ ὡς ἰάθη παραχρῆμα. ὁ δὲ 
εἶπεν αὐτῇ Θυγάτηρ, ἡ πίστις σου σέσωκέν σε: πορεύου 
49 εἰς εἰρήνην. Ἔτι αὐτοῦ λαλοῦντος ἔρχεταί τις παρὰ τοῦ 
ἀρχισυναγώγου λέγων ὅτι Τέθνηκεν τὖὸ θυγάτηρ σου, 
so μηκέτι σκύλλε τὸν διδάσκαλον. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἀκούσας 
ἀπεκρίθη atte My φοβοῦ, μόνον πίστευσον, καὶ σωθή- 
sx σεται. ἐλθὼν δὲ εἰς τὴν οἰκίαν οὐκ ἀφῆκεν εἰσελθεῖν τινὰ 
σὺν αὐτῷ εἰ μὴ Πέτρον καὶ ᾿Ιωάνην καὶ Ἰάκωβον καὶ τὸν 
52 πατέρα τῆς παιδὸς καὶ τὴν μητέρα. ἔκλαιον δὲ πάντες καὶ 
ἐκόπτοντο αὐτήν. ὁ δὲ εἶπεν Μὴ κλαίετε, οὐ γὰρ ἀπέ- 
s3 θανεν ἀλλὰ καθεύδει. καὶ κατεγέλων αὐτοῦ, εἰδότες ὅτι 
ss ἀπέθανεν. αὐτὸς δὲ κρατήσας τῆς χειρὸς αὐτῆς ἐφώνησεν 
ss λέγωω ἯἩ παῖς, ἔγειρε. καὶ ἐπέστρεψεν τὸ πνεῦμα αὖ- 
τῆς, καὶ ἀνέστη παραχρῆμα, καὶ διέταξεν αὐτῇ δοθῆναι 
6 φαγεῖν. καὶ ἐξέστησαν οἱ γονεῖς αὐτῆς" ὁ δὲ παρήγγειλεν 
αὐτοῖς μηδενὶ εἰπεῖν τὸ γεγονός. 


: Συνκαλεσάμενος δὲ τοὺς δώδεκα ἔδωκεν “αὐτοῖς δύ- 
ναμιν᾽ καὶ ἐξουσίαν ἐπὶ πάντα τὰ δαιμόνια καὶ νόσους 
2 θεραπεύειν, καὶ ἀπέστειλεν αὐτοὺς κηρύσσειν τὴν βασι- 
3 λείάν τοῦ θεοῦ καὶ ἰᾶσθαι, καὶ εἶπεν πρὸς αὐτούς 
Μηδὲν αἴρετε εἰς τὴν ὁδόν, μήτε ῥάβδον μήτε πήραν 
μήτε ἄρτον μήτε ἀργύριον, μήτε δύο χιτῶνας ἔχειν. 
4 καὶ εἰς ἣν ἂν οἰκίαν εἰσέλθητε, ἐκεῖ μένετε καὶ ἐκεῖθεν 
s ἐξέρχεσθε. καὶ ὅσοι dv μηὴ δέχωνται ὑμᾶς, ἐξερχόμενοι 
ἀπὸ τῆς πόλεως ἐκείνης τὸν κονιορτὸν ἀπὸ τῶν ποδῶν 
6 ὑμῶν ἀποτινάσσετε εἰς μαρτύριον ἐπ᾿ αὐτούς. Ἐξερχό- 
μένοι δὲ διήρχοντο κατὰ τὰς κώμας εὐαγγελιζόμενοι καὶ θε- 
7 ραπεύοντες πανταχοῦ. Ἤκουσεν δὲ Ἡρῴδης 
ὁ τετραάρχης τὰ γινόμενα πάντα, καὶ διηπόρει διὰ τὸ λέ- 
8 γεσθαι ὑπὸ τινῶν ὅτι Ἰωάνης ἠγέρθη ἐκ νεκρῶν, ὑπὸ 
τινῶν δὲ ὅτι Ἠλείας ἐφάνη, ἄλλων δὲ ὅτι προφήτης τις 
9 τῶν ἀρχαίων ἀνέστη. εἶπεν δὲ [ὁ] Ηρῴϑδης Ἰωάνην ἐγὼ 
10 


“42. 
δύ δι 





ὑμεῖς φαγεῖν 


πέντε ἄρτοι 


πάντας 


συνήντησαν 


ἀναστῆναι 


142 KATA AOYKAN 1X 


3 , ’ δι» * * ores , = 
ἀπεκεφάλισα' tis δέ ἐστιν οὗτος περὶ οὗ ἀκούω ToLUi- 
τα; καὶ ἐζήτει ἰδεῖν αὐτόν. Καὶ ὑποστρέψαν- 
— 2. ae 9 ΄ ‘ 
τες of ἀπόστολοι διηγήσαντο αὐτῷ ὅσα ἐποίησαν. Καὶ 
Ν * ‘ ε , 3 3997 > , 
παραλαβὼν αὐτοὺς ὑπεχώρησεν κατ᾽ ἰδίαν εἰς πόλιν καλου- 
4 * « —2— , 2 . «A 
μένην Βηθσαιδά. οἱ δὲ ὄχλοι γνόντες ἠκολούθησαν αὐτῷ. 
Ψ > ‘ ΄ > cal -“ 
καὶ ἀποδεξάμενος αὐτοὺς ἐλάλει αὐτοῖς περὶ τῆς βασιλείας 
-“ col A ‘ , * ’ 22 ε > 
τοῦ θεοῦ, καὶ τοὺς χρείαν ἔχοντας θεραπείας ἰᾶτο. Ἣ δὲ 
ε 
ἡμέρα ἤρξατο κλίνειν: προσελθόντες δὲ οἱ δώδεκα εἶπαν 
4. a > ΄, J * > — ΄ 
αὐτῷ ᾿Απόλυσον τὸν ὄχλον, ἵνα πορευθέντες εἰς τὰς κύ- 
r , QA 3 9 αλύ Ν σ 2 
κλῳ κώμας καὶ ἀφροὺς καταλύσωσιν καὶ εὕρωσιν ἐπισι- 
fd 2 HP) 2 —— Lg 3 , > δὲ ‘ 
τισμόν, OTL woe ἐν ἐρήμῳ τόπῳ ἐσμέν. εἶπεν δὲ πρὸς 
> 4, ’ > a a “ 
αὐτούς Δότε αὐτοῖς φαγεῖν ὑμεῖς. οἱ δὲ εἶπαν Οὐκ εἰ- 
‘ — a aA cm” , 4 — 6% , > , 
ow ἡμῖν πλεῖον ἢ 'άρτοι πέντε' καὶ ἰχθύες δύο, εἰ μήτι 
’ ε “ 3 * * ‘ -“ 
πορευθέντες ἡμεῖς ἀγοράσωμεν εἰς πάντα τὸν λαὸν τοῦτον 
, > 
βρώματα. ἦσαν yap ὡσεὶ ἄνδρες πεντακισχίλιοι. εἶπεν 
δὲ Ἁ ‘ ‘ > “ ’ > ‘ , 
€ πρὸς τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ KartaxXivare αὐτοὺς κλισίας 
ε > Ἀ 
ὡσεὶ ἀνὰ πεντήκοντα. καὶ ἐποίησαν οὕτως καὶ κατέκλιναν 
ce 4 ‘ * ‘ ΄ * * J , 
ἅπαντας. λαβὼν δὲ τοὺς πέντε ἄρτους. καὶ τοὺς δύο 
3 , > , > ‘ > s > , > Ἁ 4 
ἰχθύας ἀναβλέψας cis τὸν οὐρανὸν εὐλόγησεν αὐτοὺς καὶ 
κατέ r Ν 26/5 “- θ a θεῖ a * ve 
ἔκλασεν καὶ ἐδίδου τοῖς μαθηταῖς παραθεῖναι τῷ ὄχλῳ. 
Ἂν —* * * A * Ν 
καὶ ἔφαγον καὶ ἐχορτάσθησαν πάντες, καὶ ἤρθη τὸ περισ- 
fol > a * * 
σεῦσαν αὐτοῖς κλασμάτων κόφινοι δώδεκα. 
- * Ν 
Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ εἶναι αὐτὸν προσευχόμενον ᾿κατὰ 
, δ" an “ἢ , A ε ’ δ» τὰ ’ > Ν 
μόνας "συνῆσαν" αὐτῷ οἱ μαθηταί, καὶ ἐπηρώτησεν αὐτοὺς 
* 
λέγων Τίνα με οἱ ὄχλοι λέγουσιν εἶναι; οἱ δὲ ἀποκρι- 
‘A 4 * 
θέντες εἶπαν ᾿Ιωάνην τὸν βαπτιστήν, ἄλλοι δὲ Ἠλείαν, 
" ,¢ , a > , — 
ἄλλοι δὲ ὅτι προφήτης τις τῶν ἀρχαίων ἀνέστη. εἶπεν 
> a “ 
δὲ αὐτοῖς Ὑμεῖς δὲ τίνα με λέγετε εἶναι; Πέτρος δὲ 
> ‘ > ‘ ‘ cel “ ε Ν 2 ΄ 
ἀποκριθεὶς εἶπεν Τὸν χριστὸν τοῦ θεοῦ. ὁ δὲ ἐπιτιμή- 
> nw * Ἂς ΄ Led > ‘ σ 
σας αὐτοῖς παρήγγειλεν μηδενὶ λέγειν τοῦτο, εἰπὼν ὅτι 
“ ‘ a - 
Δεῖ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου πολλὰ παθεῖν καὶ ἀποδοκιμα- 
aA > a 
σθῆναι ἀπὸ τῶν πρεσβυτέρων καὶ ἀρχιερέων Kal γραμ- 
- Α > ~ 7 ~ 
ματέων καὶ ἀποκτανθῆναι καὶ τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ “eyep- 


8 


* 


19 


ΙΧ ΚΑΤᾺ AOYKAN 143 


23 θῆναι. Ἔλεγεν δὲ πρὸς πάντας El τις θέλει ὀπίσω 
μου ἔρχεσθαι, “ἀρνησάσθω" ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν 
24 αὐτοῦ καθ᾽ ἡμέραν, καὶ ἀκολουθείτω μοι. ds γὰρ ἂν 
θέλῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ σῶσαι, ἀπολέσει αὐτήν: ὃς δ᾽ ἂν 
ἀπολέσῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἕνεκεν ἐμοῦ, οὗτος σώσει αὐτήν. 
25 τί γὰρ "ὠφελεῖται" ἄνθρωπος κερδήσας τὸν κόσμον ὅλον 
26 ἑαυτὸν δὲ ἀπολέσας ἢ ζημιωθείς; ὃς γὰρ ἂν ἐπαισχυνθῇ 
με καὶ τοὺς ἐμοὺς λόγους, τοῦτον ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου 
ἐπαισχυνθήσεται, ὅταν ἔλθῃ ἐν τῇ δόξῃ αὐτοῦ καὶ τοῦ 
27 πατρὸς καὶ τῶν ἁγίων ἀγγέλων. Λέγω δὲ ὑμῖν ἀληθῶς, 
εἰσίν τινες τῶν αὐτοῦ ἑστηκότων ot οὐ μὴ γεύσωνται θανά- 
του ἕως av ἴδωσιν τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ. 
2 Ἐγένετο δὲ μετὰ τοὺς λόγους τούτους ὡσεὶ ἡμέραι 
ὀκτὼ ᾿ παραλαβὼν Πέτρον καὶ Ἰωάνην καὶ ᾿Ιάκωβον ἀνέ- 
29 By εἰς τὸ ὄρος προσεύξασθαι. καὶ ἐγένετο ἐν τῷ προσ- 
εύχεσθαι αὐτὸν τὸ εἶδος τοῦ προσώπου αὐτοῦ ἕτερον καὶ 
o. 4 ‘ > a » > , ΜΝ ey a 2. 
300 ἱματισμὸς αὐτοῦ λευκὸς ἐξαστράπτων. καὶ ἰδοὺ av- 
Spes δύο συνελάλουν αὐτῷ, οἵτινες ἦσαν Μωυσῆς καὶ 
3. Ἠλείας, ot ὀφθέντες ἐν δόξῃ ἔλεγον τὴν ἔξοδον αὐτοῦ ἣν 
32 ἤμελλεν πληροῦν ἐν ᾿Ιερουσαλήμ. ὁ δὲ Πέτρος καὶ of 
σὺν αὐτῷ ἦσαν βεβαρημένοι ὕπνῳ" διαγρηγορήσαντες δὲ 
εἶδαν τὴν δόξαν αὐτοῦ καὶ τοὺς δύο ἄνδρας τοὺς συνε- 
— ΘΓ. s , - id > 4 
33 στῶτας αὐτῷ. καὶ ἐγένετο ἐν TO διαχωρίζεσθαι αὐτοὺς 
. "ἢ > “ ε id ‘4 * * 2 * td 
ax αὐτοῦ εἶπεν ὁ Πέτρος πρὸς tov Ἰησοῦν Ἐπιστάτα, 
καλόν ἐστιν ἡμᾶς ὧδε εἶναι, καὶ ποιήσωμεν σκηνὰς τρεῖς, 
μίαν σοὶ καὶ μίαν Μωυσεῖ καὶ μίαν Ἠλείᾳ, μὴ εἰδὼς ὃ 
34 λέγει. ταῦτα δὲ αὐτοῦ λέγοντος ἐγένετο νεφέλη καὶ ἐπε- 
σκίαζεν αὐτούς: ἐφοβήθησαν δὲ ἐν τῷ εἰσελθεῖν αὐτοὺς 
35 εἰς τὴν νεφέλην. καὶ φωνὴ ἐγένετο ἐκ τῆς νεφέλης λέ- 
ee ε — ε ὲ λ λ “ —— 
youra Οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἐκλελεγμένος, αὐτοῦ 
36 ἀκούετε. καὶ ἐν τῷ γενέσθαι τὴν φωνὴν εὑρέθη ᾿Ιησοῦς 
μόνος. καὶ αὐτοὶ ἐσίγησαν καὶ οὐδενὶ ἀπήγγειλαν ἐν ἐκεί- 
— ε ⸗ 0* ΄ 
ναις ταῖς ἡμέραις οὐδὲν ὧν ἑώρακαν. 


Ap. 


Sia τῆς ἡμέρας - 


ἰδὼν 


144 ΚΑΤᾺ ΛΟΥΚΑΝ ΙΧ 
~ a δ . «- > A 
᾿Εγένετο δὲ "τῇ ἑξῆς ἡμέρᾳ' κατελθόντων αὐτῶν ἀπὸ 
-5-β-ᾳ7ὦ΄ηῳᾺ ’ oe λ' , Ν ἰδ A eA 
τοῦ ὄρους συνήντησεν αὐτῷ ὄχλος πολύς. καὶ ἰδοὺ ἀνὴρ 
-“ * * 
ἀπὸ τοῦ ὄχλου ἐβόησεν λέγων Διδάσκαλε, δέομαί σου 
5 , | ν A er ΄ * ’ > 
ἐπιβλέψαι ἐπὶ τὸν υἱόν pov, OTL μονογενής μοί ἐστιν, 
a * —— Ν ΄ * 
καὶ ἰδοὺ πνεῦμα λαμβάνει αὐτόν, καὶ ἐξέφνης κράζει, 
* “ A * > al 
καὶ σπαράσσει αὐτὸν peta ἀφροῦ καὶ μόλις ἀποχωρεῖ 
9-9 ΕἸ -“ a 9.58 Ν 2 ’ -“ -“ 
ἀπ᾽ αὐτοῦ συντρῖβον αὐτόν: καὶ ἐδεήθην τῶν μαθητῶν 
“ 4 ΄ — > > ΄ > 
σου ἵνα ἐκβάλωσιν αὐτό, καὶ οὐκ ἠδυνήθησαν. aro- 
a > \ ἊΨ ‘ 
κριθεὶς δὲ 6 Ἰησοῦς εἶπεν Ὦ γενεὰ ἄπιστος καὶ διε- 
4 ε -“ A —2 
στραμμένη, ἕως πότε ἔσομαι πρὸς ὑμᾶς καὶ ἀνέξομαι 
ε -“ 4. - , 
ὑμῶν; προσάγαγε ὧδε τὸν υἱόν gov. ἔτι δὲ προσερχο- 
“ Θὐ τις Ἂν * 
μένου αὐτοῦ ἔρρηξεν αὐτὸν τὸ δαιμόνιον καὶ συνεσπάρα- 
ΕἸ ΄ Ν «9 ΄“ -“᾿ , -“ 3 ΄ 
ξεν: ἐπετίμησεν δὲ ὁ Ἰησοῦς τῷ πνεύματι τῷ ἀκαθάρτῳ, 
Ν Ν a“ ° > -“ 
καὶ ἰάσατο τὸν παῖδα καὶ ἀπέδωκεν αὐτὸν τῷ πατρὶ 
> ~ ἐξ X * δὲ ’ » κ ”~ ar ’ -“ 
αὐτοῦ. ἐξεπλήσσοντο δὲ πάντες ἐπὶ τῇ μεγαλειότητι τοῦ 
θεοῦ. ᾿ 
A + 
Πάντων δὲ θαυμαζόντων ἐπὶ πᾶσιν ots ἐποίει εἶπεν 
A " ‘ > - , ε -“ >. 3X > ε -“ 
πρὸς τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ Θέσθε ὑμεῖς εἰς τὰ ὦτα ὑμῶν 
‘ * , ε Ν r ; a ° ΄ , 
τοὺς λόγους τούτους, ὁ yap vids τοῦ ἀνθρώπου μέλλει 
, > ΄- ΕἸ ΄ Ὁ ἧς > , 4 
παραδίδοσθαι εἰς χεῖρας ἀνθρώπων. οἱ δὲ ἠγνόουν τὸ 
a a >. > 2 
ῥῆμα τοῦτο, καὶ ἦν παρακεκαλυμμένον ἀπ᾽ αὐτῶν ἵνα μὴ 
” — —— * ΕἸ “- ᾿ ‘ ΝΥ -“ 
αἴσθωνται αὐτό, καὶ ἐφοβοῦντο ἐρωτῆσαι αὐτὸν περὶ τοῦ 
ῥήματος τούτου. Εἰσῆλθεν δὲ διαλογισμὸς ἐν 
> a ‘ , x * 7, A ε ᾷ 2 - F239 34 
αὐτοῖς, TO Tis av εἴη μείζων αὐτῶν. ὁ δὲ Ἰησοῦς “εἰδὼς 
Α “A , Ἂ A > * 
τὸν διαλογισμὸν τῆς καρδίας αὐτῶν ἐπιλαβόμενος παι- 
, * > Ν > ε A A > 3 -“ Δ a 
diov ἔστησεν αὐτὸ παρ᾽ ἑαυτῷ, καὶ εἶπεν αὐτοῖς Ὃς ἂν 
δέξηται τοῦτο τὸ παιδίον ἐπὶ τῷ ὀνόματί ἐμὲ δέ 
ἐπὶ τῷ ὀνόματί μου ἐμὲ δέχε- 
7 a a ΗΝ Ν ΄ * A "5 ΄ * 
ται, καὶ ὃς ἂν ἐμὲ δέξηται δέχεται τὸν ἀποστείλαντά με’ 
ε J A a * 
ὁ yap μικρότερος ἐν πᾶσιν ὑμῖν ὑπάρχων οὗτός ἐστιν 
᾽ 3 
μέγας. Αποκριθεὶς δὲ Ἰωάνης εἶπεν Ἔπι- 
στάτα, εἴδαμέν τινα ἐν τῷ ὀνόματί σου ἐκβάλλοντα δαι- 
, ‘ > ΄ —— ΄ > > -~ > ε -“ 
μόνια, καὶ ἐκωλύομεν αὐτὸν ὅτι οὐκ ἀκολουθεῖ μεθ᾽ ἡμῶν. 


> aA 
εἶπεν δὲ πρὸς αὐτὸν ‘Ingots My κωλύετε, ὃς γὰρ οὐκ & ς- 


37 
38 


39 


2 


> 


46 


48 


49 


n 
ο 


ΙΧΧ KATA AOYKAN 145 


στιν καθ᾽ ὑμῶν ὑπὲρ ὑμῶν ἐστίν. 


st Ἐγένετο δὲ ἐν τῷ συμπληροῦσθαι τὰς ἡμέρας τῆς ἀνα- 
λήμψεως αὐτοῦ καὶ αὐτὸς τὸ πρόσωπον ἐστήρισεν τοῦ 
se πορεύεσθαι εἰς Ἱερουσαλήμ, καὶ ἀπέστειλεν ἀγγέλους πρὸ 
προσώπου αὐτοῦ. Καὶ πορευθέντες εἰσῆλθον εἰς κώμην 
53 Σαμαρειτῶν, ὡς ἑτοιμάσαι αὐτῷ: καὶ οὐκ ἐδέξαντο αὐτόν, 
ὅτι τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ἦν πορευόμενον εἰς Ἰερουσαλήμ. 
«4 ἰδόντες δὲ οἱ μαθηταὶ Ἰάκωβος καὶ ᾿Ιωάνης εἶπαν Κύριε, 
θέλεις εἴπωμεν πῦρ KATABANA! ἀπὸ τοῦ OYpaNoy Ka! 
ss ἀνδλῶοδι αὐτούς; στραφεὶς δὲ ἐπετίμησεν αὐτοῖς T. 4, ὡς καὶ λεία: — 
56 καὶ ἐπορεύθησαν εἰς ἑτέραν κώμην. ΕΝ 
sr Καὶ πορενομένων αὐτῶν ἐν τῇ ὁδῷ εἶπέν τις πρὸς 
58 αὐτόν ᾿Ακολουθήσω σοι ὅπου ἂν ἀπέρχῃ. καὶ εἶπεν 
αὐτῷ [6] Ἰησοῦς Αἱ ἀλώπεκες φωλεοὺς ἔχουσιν καὶ τὰ 
πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατασκηνώσεις, ὁ δὲ υἱὸς τοῦ ἀνθρώ- 
5) που οὐκ ἔχει ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνῃ. Εἶπεν δὲ πρὸς 
ἕτερον ᾿Ακολούθει μοι. ὁ δὲ εἶπεν "Ἐπίτρεψόν" μοι πρῶ- Κύριε, ἐπίτρεψόν 
60 τον ἀπελθόντι θάψαι τὸν πατέρα μου. εἶπεν δὲ αὐτῷ 
"Ades τοὺς νεκροὺς θάψαι τοὺς ἑαυτῶν νεκρούς, σὺ δὲ ἀπελ- 
6. θὼν διάγγελλε τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ. εἶπεν δὲ καὶ ἕτε- 
pos ᾿Ακολουθήσω σοι, κύριε" πρῶτον δὲ ἐπίτρεψόν μοι ἀπο- 
62 τάξασθαι τοῖς εἰς τὸν οἶκόν μου. εἶπεν δὲ [πρὸς αὐτὸν] 
6 Ἰησοῦς Οὐδεὶς ᾿ἐπιβαλὼν τὴν χεῖρα ἐπ᾽ ἄροτρον καὶ 
βλέπων εἰς τὰ ὀπίσω" εὔθετός ἐστιν τῇ βασιλείᾳ τοῦ θεοῦ. 
x Μετὰ δὲ ταῦτα ἀνέδειξεν 6 κύριος ἑτέρους ἑβδομήκοντα 
[δύο] καὶ ἀπέστειλεν αὐτοὺς ἀνὰ δύο [δύο] πρὸ προσώπου 





+t 


αὐτοῦ εἰς πᾶσαν πόλιν Kal τόπον ov ἤμελλεν αὐτὸς Epye- 
“ σθαι. ἔλεγεν δὲ πρὸς αὐτούς ῳὉ μὲν θερισμὸς πολύς, οἱ : 
δὲ ἐργάται ὀλίγοι: δεήθητε οὖν τοῦ κυρίου τοῦ θερισμοῦ ῳ 


* ἡκαὶ εἶπεν Οὐκ οἴδατε ποίον πνεύματός ἐστε. [ὁ vids τοῦ ἀνθρώπον οὐκ ἦλθεν ψυχὰς [ἀνθρώκων. Α. 
ἐπολέσαι ἀλλὰ owas. | + ι ERNE 
Ζ deis τὰ ὀπίσω βλέπων καὶ ἐπιβάλλων τὴν χεῖρα αὐτοῦ ἐπ᾽ ἄροτρον F 


we 


ἀδ 


he 
ἢ ἃ 
ω 


eT 


146 KATA AOYKAN x 


μή > ’ 5» ⸗ * ‘ a > a ε , 
ὅπως ἐργάτας ἐκβάλῃ εἰς τὸν θερισμὸν αὐτοῦ, ὑπάγετε. 3 
ἰδοὺ ἀποστέλλω ὑμᾶς ὡς ἄρνας ἐν μέσῳ λύκ ) β 
ἰδοὺ ἀποστέ μᾶς ὡς ἄρνας ἐν μέσῳ λύκων. μὴ Ba- 4 
’ , ἧς ον» ‘ « 
στάζετε βαλλάντιον, μὴ πήραν, μὴ ὑποδήματα, καὶ 
* 4 A 500 ° , θ 5 a > a 5» , 
μηδένα κατὰ τὴν ὁδὸν ἀσπάσησθε. εἰς ἣν δ᾽ ἂν εἰσέλ- 5 
a ’ * , 
θητε οἰκίαν πρῶτον λέγετε Ἑἰρήνη τῷ οἴκῳ τούτῳ. καὶ 6 
so. Fes a ΨΊ εἰ φρο > , >? 8. 4 o 
ἐὰν “éxel ἡ υἱὸς εἰρήνης, ἐπαναπαήσεται ἐπ᾽ αὐτὸν ἡ 
bia? — > δὲ ΄ 9:49). £6) Ἂς > , " »“ 
εἰρήνη ὑμῶν" εἰ δὲ μήγε, ἐφ᾽ ὑμᾶς ἀνακάμψει. ἐν αὐτῇ 7 
a ἣν a 
δὲ τῇ οἰκίᾳ μένετε, ἔσθοντες καὶ πίνοντες TA παρ᾽ αὐτῶν, 
* J Ce , -“ G a > fel \ ’ > 
ἄξιος yap ὁ ἐργάτης τοῦ μισθοῦ αὐτοῦ. μὴ petaBaivere ἐξ 
δ > is Ν 3 ἃ a * δ΄ ‘ 
οἰκίας εἰς οἰκίαν. Kat eis ἣν ἂν πόλιν εἰσέρχησθε καὶ 8 
— κ᾿ e 
δέχωνται ὑμᾶς, ἐσθίετε τὰ παρατιθέμενα ὑμῖν, καὶ θερα- 9 
, ‘4 > SA > -“ 4 a > -“ * 
πεύετε τοὺς ἐν αὐτῇ ἀσθενεῖς, καὶ λέγετε αὐτοῖς “Hyyixev 
a A a A xa 
ἐφ᾽ ὑμᾶς ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ. εἰς ἣν δ᾽ ἂν πόλιν εἰσέλ- 10 
Ἀ Ν δέ ean > XO * > Ν , 
θητε καὶ μὴ δέχωνται ὑμᾶς, ἐξελθόντες cis τὰς πλατείας 


— 


— Μ | Pet | δ ‘ ‘ , ca 
αὐτῆς εἴπατε Kat τὸν κονιορτὸν tov κολληθέντα ἡμῖν τι 
> - , — ἃ , > , ea 
ἐκ τῆς πόλεως ὑμῶν εἰς τοὺς πόδας ἀπομασσόμεθα ὑμῖν’ 

\ a , “ * ε ΄ a a 
πλὴν τοῦτο γινώσκετε OTL ἤγγικεν ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ. 
λέ cna σ τ δό 9 “ 3 * > — > ’ 

éyo ὑμῖν ὅτι Σοδόμοις ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἀνεκτότερον x2 
* Δ a ’ ΕῚ ’, —— δεῖν 
ἔσται ἢ τῇ πόλει ἐκείνῃ. Ovat σοι, Χοραζείν: οὐαί σοι, 13 

é , ~ 
Βηθσαιδά- ὅτι εἰ ἐν Τύρῳ καὶ Σιδῶνι ἐγενήθησαν ai 
.Ψ. 

, ε Wisse 2* eA , a > ’ A 
δυνάμεις αἱ γενόμεναι ἐν υμῖν, πάλαι ἂν ἐν σάκκῳ καὶ 

δῷ θή no πλὴν Ty, at Σιδῶ 
σποδῷ καθήμενοι μετενόησαν. ἣν Τύρῳ κ OVE 14 

* , * > a , A Ca Ν , 
ἀνεκτότερον ἔσται ἐν τῇ κρίσει ἢ ὑμῖν. Kat ov, Ka- 15 

, .« “ > a t “ — 
φαρναούμ, μὴ EWC OYPANOY ὙΨΩΘΗΟΘΗ ; EWC TOY ἀδογ 


Γ , J a A 2 
KATABHCH. Ὃ ἀκούων ὑμῶν ἐμοῦ ἀκούει, καὶ ὁ ἀθε- 16 


“ —— 2 ε 2 “a 
τῶν ὑμᾶς ἐμὲ ἀθετεῖ: ὁ δὲ ἐμὲ ἀθετῶν ἀθετεῖ τὸν ἀπο- 
στείλαντά με. ὋὙπέστρεψαν δὲ οἱ ἑβδομήκον- 17 
’ A - , , 33 Ν , 
τα [δύο] pera χαρᾶς λέγοντες Κύριε, καὶ τὰ δαιμόνια 
ὑποτάσσεται ἡμῖν ἐν τῷ ὀνόματί gov. εἶπεν δὲ αὐ- 1:8 
a > , δ a re ’ — 4 a > 
τοῖς Εθεώρουν τὸν Σατανᾶν ‘ws ἀστραπὴν ἐκ τοῦ ov- 
an , id ‘\ δέδ ca ‘ 26 - 
ρανοῦ" πεσόνται ἰδοὺ δέδωκα ὑμῖν τὴν ἐξουσίαν τοῦ το 
-“ , * - 
TIATEIN ἐπάνω ὄφεων Kal σκορπίων, καὶ ἐπὶ πᾶσαν τὴν 
, — θ ~ J * — > ,r? , - 
δύναμιν τοῦ ἐχθροῦ, καὶ οὐδὲν ὑμᾶς ov μὴ " ἀδικήσει", 


Χ ΚΑΤᾺ AOYKAN 147 


‘ ΄ s ΄ - 4 ¢ cen « * 
20 πλὴν ἐν τούτῳ μὴ χαίρετε ὅτι τὰ πνεύματα ὑμῖν ὑποτάσ- 
σεται, χαίρετε δὲ ὅτι τὰ ὀνόματα ὑμῶν ἐνγέγραπται ἐν 
21 τοῖς οὐρανοῖς. Ἐν αὐτῇ τῇ ὥρᾳ ἠγαλλιάσατο 
2 ¢ * —2 4 > 2 
τῷ πνεύματι τῷ ἁγίῳ καὶ εἶπεν ᾿Εξομολογοῦμαί σοι, 
πάτερ κύριε τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς, ὅτι ἀπέκρυψας 
-“ » ‘ 2 Ν - * > , ποιὰ 
ταῦτα ἀπὸ σοφῶν καὶ συνετῶν, καὶ ἀπεκάλυψας αὐτὰ νη- 
’ oe , σ ΄σ » * , ΝΜ id 
πίοις" vai, ὁ πατήρ, ὅτι οὕτως εὐδοκία ἐγένετο ἔμπροσθέν 
a2 gov. Πάντα μοι παρεδόθη ὑπὸ τοῦ πατρός μου, καὶ 
οὐδεὶς γινώσκει τίς ἐστιν ὁ υἱὸς εἰ μὴ ὁ πατήρ, καὶ τίς 
> ε ‘ > ‘ ε «»" a φ , ε «»" 
ἐστιν ὁ πατὴρ εἰ μὴ ὁ υἱὸς καὶ ᾧ dv βούληται ὁ υἱὸς 
23 ἀποκαλύψαι. Καὶ στραφεὶς πρὸς τοὺς μαθητὰς κατ᾽ ἰδίαν 
εἶτετι Μακάριοι οἱ ὀφθαλμοὶ οἱ βλέποντες ἃ βλέπετε. 
24 λέγω γὰρ ὑμῖν ὅτι πολλοὶ προφῆται καὶ βασιλεῖς ἠθέ- 
λησαν ἰδεῖν ἃ ὑμεῖς βλέπετε καὶ οὐκ εἶδαν, καὶ ἀκοῦσαι ἃ 
ἀκούετε καὶ οὐκ ἤκουσαν. 
2s Kat ἰδοὺ νομικός τις ἀνέστη ἐκπειράζων αὐτὸν λέ- 
γων Διδάσκαλε, τί ποιήσας ζωὴν αἰώνιον κληρονομήσω ; 
26 ὁ δὲ εἶπεν πρὸς αὐτόν "Ev τῷ νόμῳ τί γέγραπται; πῶς 
27 ἀναγινώσκεις ; ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν ᾿Αγὰπήςεις Κύριον 
τὸν θεόν coy’ ἐξ ὅλης 7 Kapdiac coy Kai ἐν ὅλη TH 
ΨΥΧΗ͂ Coy Kal ἐν ὅλη TH icyy! coy Kai ἐν ὅλῃ TH λιὰ- 
28 NOIA COY, καὶ TON πλησίον COY ὡς CEeayTON. εἶπεν δὲ 
29 αὐτῷ Ὀρθῶς ἀπεκρίθης: τοῦτο ποίει KAI ZHCH. ὋὉ δὲ 
θέλων δικαιῶσαι ἑαυτὸν εἶπεν πρὸς τὸν Ἰησοῦν Καὶ τίς 
30 ἐστίν μου πλησίον ; ὑπολαβὼν ὁ Ἰησοῦς εἶπεν Ανθρω- 
* la * W— 4 > 9 4 ‘ 
mos τις κατέβαινεν ἀπὸ ᾿Ιερουσαλὴμ cis ᾿Ιερειχὼ καὶ λῃ- 
σταῖς περιέπεσεν, ot καὶ ἐκδύσαντες αὐτὸν καὶ πληγὰς 
, > «A > ‘ ε “ ‘ , 
3. ἐπιθέντες ἀπῆλθον ἀφέντες ἡμιθανῆ. κατὰ συγκυρίαν δὲ 
ἱερεύς τις κατέβαινεν [ἐν] τῇ ὁδῷ ἐκείνῃ, καὶ ἰδὼν αὐτὸν 
32 ἀντιπαρῆλθεν: ὁμοίως δὲ καὶ Λευείτης κατὰ τὸν τόπον 
33 ἐλθὼν καὶ ἰδὼν ἀντιπαρῆλθεν. Σαμαρείτης δέ τις ὁδεύων 
34 ἦλθεν κατ᾽ αὐτὸν καὶ ἰδὼν ἐσπλαγχνίσθη, καὶ προσελθὼν 
s , » a , ‘ 
κατέδησεν τὰ τραύματα αὐτοῦ ἐπιχέων ἔλαιον καὶ οἶνον, 


τῆς 





νυν 


κα si ὦ 


Ia 


7 


ἔδωκεν δύο Syva- 
ρια 


[εἰς τὸν οἶκον av- 
τῆς] 


θορνυβαζῃ" Μαριὰμ. 
ὍΣ; gt 
rt ὧδ tw fk 


Ap. 


148 KATA AOYKAN X XI 


> * δὲ ι eh 4 ἃ —25 2 * 22 > 
ἐπιβιβάσας δὲ αὐτὸν ἐπὶ τὸ ἴδιον κτῆνος ἤγαγεν αὐτὸν εἰς 
3 a — φΦ- a ae ie, * * 
πανδοχεῖον καὶ ἐπεμελήθη αὐτοῦ. καὶ ἐπὶ τὴν αὔριον ἐκ- 35 
X “ “ > 
βαλὼν "δύο δηνάρια ἔδωκεν" τῷ πανδοχεῖ Kal εἶπεν Ἔπι- 
, > - —— xa ὃ , ae eee 2 
μελήθητι αὐτοῦ, καὶ ὅτι av προσδαπανήσῃς ἐγὼ ἐν τῷ 
’ -“ * 
ἐπανέρχεσθαί με ἀποδώσω σοι. τίς τούτων τῶν τριῶν 36 
- 2 , 
πλησίον δοκεῖ σοι γεγονέναι τοῦ ἐμπεσόντος εἰς τοὺς λῃ- 
, ε ‘ > ε / ee > > cal > 
στάς; ὁ δὲ εἶπεν Ὁ ποιήσας τὸ ἔλεος μετ᾽ αὐτοῦ. εἶπεν 37 
Ν ° ”~ « 3 ~ ΄ 3 ’ ε A 
δὲ αὐτῷ [Ὁ] Ἰησοῦς Πορεύου καὶ σὺ ποίει ὁμοίως. 
> ‘ an ’ ° A ϑ- A 7, A * , 
Ev δὲ τῷ πορεύεσθαι αὐτοὺς αὐτὸς εἰσῆλθεν εἰς κώμην 38 
* * * 5* * θ ε ὃ ᾿ς 6. 4 ras 4 
τινά" γυνὴ δέ τις ὀνόματι Μάρθα ὑπεδέξατο αὐτὸν "εἰς τὴν 
δ er 4 “ἢ Ἀ 2 > φ Ν , , ἃ ‘ 
οἰκίαν, καὶ τῇδε ἣν ἀδελφὴ καλουμένη Μαριάμ, [ἢ] Kai 3» 
παρακαθεσθεῖσα πρὸς τοὺς πόδας τοῦ κυρίου ἤκουεν τὸν λό- 
γον αὐτοῦ. ἡ δὲ Μάρθα περιεσπᾶτο περὶ πολλὴν διακονί- 40 
a > 
av ἐπιστᾶσα δὲ εἶπεν Κύριε, ov μέλει σοι ὅτι ἡ ἀδελφή 
a > a 
μου μόνην pe κατέλειπεν διακονεῖν ; εἰπὸν οὖν αὐτῇ ἵνα 
* Φ ὡς OX 7 8. -οᾳ' £ * 
μοι συναντιλάβηται. ἀποκριθεὶς δὲ εἶπεν αὐτῇ ὁ κύριος 41 
a * 
Μάρθα Μάρθα, ἔμεριμνᾷς καὶ θορυβάζῃ περὶ πολλά, ὁλέ 
δέ > * ἘΡΊΟΥ Ν ᾿Ξ Ἐὰν Ν > 6 ‘ 
yov δέ ἐστιν χρεία ἢ ἑνός" ] Μαριὰμ yap’ τὴν ἀγαθὴν 42 
* 2 x φ > 2 ͵,ὔ — 
μερίδα ἐξελέξατο ἥτις οὐκ ἀφαιρεθήσεται αὐτῆς. 
Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ εἶναι αὐτὸν ἐν τόπῳ τινὶ προσευχό- 


΄ > a a a 
μενον, ὡς ἐπαύσατο, εἶπέν τις τῶν μαθητῶν αὐτοῦ πρὸς 
αὐτόν Κύριε, δίδαξον ἡμᾶς προσεύχεσθαι, καθὼς καὶ 
Ν > a »" 
ἸἸωάνης ἐδίδαξεν τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ. εἶπεν δὲ αὐτοῖς 2 
Φ , ε ΄ . ' 
Orav προσεύχησθε, λέγετε Πάτερ, ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά 
9 ΄, ε ΄ \. ὧν — ‘ ΝΜ ΄ 
σου: ἐλθάτω ἡ βασιλεία σου" τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιού- 3 
LAN) ca x > ¢€ , > 4 ca Ν ε 
σιον δίδου ἡμῖν τὸ καθ᾽ ἡμέραν: καὶ ἄφες ἡμῖν τὰς apap- 


4 
* 232 Ν Ν ΄ ᾿π τ ze —2R— * can 
τίας ἡμῶν, καὶ yap αὐτοὶ αφίομεν παντὶ οφείλοντι ἡμῖν" 
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν. Kai ς 


Ἁ » -“" 
εἶπεν πρὸς αὐτούς Τίς ἐξ ὑμῶν ἕξει φίλον καὶ πορεύσε- 
» A 2 
ται πρὸς αὐτὸν μεσονυκτίου καὶ εἴπῃ αὐτῷ Φίλε, χρῆσόν 
- * > ‘ , , > ε ῳ 
μοι τρεῖς ἄρτους, ἐπειδὴ φίλος μου παρεγένετο ἐξ ὁδοῦ 6 
» a 3. A > -" 
πρός με καὶ οὐκ ἔχω ὃ παραθήσω αὐτῷ: κἀκεῖνος ἔσωθεν 


"} 


ἀποκριθεὶς εἴπῃ Mz μοι κόπους πάρεχε: ἤδη ἡ Odpc 


ΧΙ KATA AOYKAN 149 


, 4 a 
κέκλεισται, καὶ τὰ παιδία μου per ἐμοῦ εἰς τὴν κοίτην 
8 εἰσίν: οὐ δύναμαι ἀναστὰς δοῦναί σοι. λέγω ὑμῖν, εἰ καὶ 
οὐ δώσει αὐτῷ ἀναστὰς διὰ τὸ εἶναι φίλον αὐτοῦ, διά γε 
9 » , » “a > ‘ ’ 2 A @ , 
τὴν ἀναιδίαν αὐτοῦ ἐγερθεὶς δώσει αὐτῷ ὅσων χρή 
ο ζει. Κἀγὼ ὑμῖν λέγω, αἰτεῖτε, καὶ δοθήσεται ὑμῖν: ζητεῖ- 
‘ a a 
10 TE, καὶ εὑρήσετε" κρούετε, Kal ἀνοιγήσεται ὑμῖν. πᾶς γὰρ 
ε — a ε -“ er peas | , 
ὁ αἰτῶν λαμβάνει, καὶ ὁ ζητῶν εὑρίσκει, καὶ τῷ κρούοντι 
r? ΄ 7 , * a ge ge , 8 — 
τι ᾿ανοιγήσεται. τίνα δὲ ἐξ ὑμῶν “τὸν πατέρα αἰτήσει ὁ 
ι Τ ’ es ores, , » 2 A , * 
12 υἱὸς ᾿ ἰχθύν, μὴ ἀντὶ ἰχθύος ὄφιν αὐτῷ ἐπιδώσει; ἢ καὶ 
13 αἰτήσει ᾧόν, ἐπιδώσει αὐτῷ σκορπίον ; εἰ οὖν ὑμεῖς πονη- 
ροὶ ὑπάρχοντες οἴδατε δόματα ἀγαθὰ διδόναι τοῖς τέκνοις 
a a ᾿ “ -~ 
ὑμῶν, πόσῳ μᾶλλον ὁ πατὴρ [6] ἐξ οὐρανοῦ δώσει “πνεῦμα 
ἅγιον" τοῖς αἰτοῦσιν αὐτόν. 
1% Καὶ ἦν ἐκβάλλων δαιμόνιον κωφόν" ἐγένετο δὲ τοῦ 
δαιμονίου ἐξελθόντος ἐλάλησεν ὁ κωφός. Καὶ ἐθαύμασαν 
15 οἱ ὄχλοι: τινὲς δὲ ἐξ αὐτῶν εἶπαν Ἔν Βεεζεβοὺλ τῷ 
16 ἄρχοντι τῶν δαιμονίων ἐκβάλλει τὰ δαιμόνια: ἕτεροι δὲ 
17 πειράζοντες σημεῖον ἐξ οὐρανοῦ ἐζήτουν παρ᾽ αὐτοῦ. αὐ- 
‘ ‘ ΕἸ ‘ » -“ A , > -“ -“ 
τὸς δὲ εἰδὼς αὐτῶν τὰ διανοήματα εἶπεν αὐτοῖς Πᾶσα 
βασιλεία ἐφ᾽ "ἑαυτὴν διαμερισθεῖσα" ἐρημοῦται, καὶ οἶκος 
18 ἐπὶ οἶκον πίπτει. εἰ δὲ καὶ ὁ Σατανᾶς ἐφ᾽ ἑαυτὸν διεμερί- 
σθη, πῶς σταθήσεται ἡ βασιλεία αὐτοῦ; ὅτι λέγετε ἐν 
19 Βεεζεβοὺλ ἐκβάλλειν με τὰ δαιμόνια. εἰ δὲ ἐγὼ ἐν Βεεζε- 
βοὺλ ἐκβάλλω τὰ δαιμόνια, οἱ υἱοὶ ὑμῶν ἐν τίνι ἐκβάλ- 
ΠῚ “ > EN rae | ~ ΜΝ > A 
20 λουσιν ; διὰ τοῦτο αὐτοὶ “ὑμῶν κριταὶ ἔσονται. εἰ δὲ ἐν 
δακτύλῳ θεοῦ [ἐγὼ] ἐκβάλλω τὰ δαιμόνια, ἄρα ἔφθασεν 
ar ἐφ᾽ ὑμᾶς ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ. ὅταν ὁ ἰσχυρὸς καθωπλι- 
σμένος φυλάσσῃ τὴν ἑαυτοῦ. αὐλήν, ἐν εἰρήνῃ ἐστὶν τὰ 
ε Ld > a ‘ > , > - λθ ‘ 
22 ὑπάρχοντα αὐτοῦ: ἐπὰν δὲ ἰσχυρότερος αὐτοῦ ἐπελθὼν 
΄ σον ‘ * > 2 * 7 4 
νικήσῃ αὐτόν, τὴν πανοπλίαν αὐτοῦ αἴρει ἐφ᾽ ἡ ἐπεποίθει, 
a A : a 2 
23 καὶ τὰ σκῦλα αὐτοῦ διαδίδωσιν. ὁ μὴ ὧν per ἐμοῦ 
κατ᾽ ἐμοῦ ἐστίν, καὶ ὃ μὴ συνάγων per ἐμοῦ σκορπί. 
lel -~ * 
24 fet. ὭἭσταν τὸ ἀκάθαρτον πνεῦμα ἐξέλθῃ ἀπὸ τοῦ ἀν- 


— 


κριταὶ ὑμῶν 


a τ ΟΝ 


150 KATA AOYKAN XI - 


ἀνάπαυσιν καὶμὴ θρώπου, διέρχεται Ov ἀνύδρων τόπων ζητοῦν “ἀνάπαυσιν, 
vpioxen. TS Kal μὴ εὑρίσκον [τότε] " λέγει Ὑποστρέψω εἰς τὸν οἶκόν 
μου ὅθεν ἐξῆλθον: καὶ ἐλθὸν εὑρίσκει [σχολάζοντα,] σεσα- 25 
ρωμένον καὶ κεκοσμημένον. τότε πορεύεται καὶ παραλαμ- 26 
βάνει ἕτερα πνεύματα πονηρότερα ἑαυτοῦ ἑπτά, καὶ εἰσελ- 
θόντα κατοικεῖ ἐκεῖ, καὶ γίνεται τὰ ἔσχατα τοῦ ἀνθρώπου 
- δ ἐκείνου χείρονα τῶν — Ἐγένετο δὲ ἐν τῷ 27 
vs λέγειν αὐτὸν ταῦτα ἐπάρασά τις φωνὴν γυνὴ ἐκ τοῦ ὄχλου 
er “εἶπεν αὐτῷ Μακαρία at κοιλία ἡ βαστάσασά σε καὶ 
yo Ls * στοὶ ods — αὐτὸς δὲ εἶπεν Μενοῦν μακάριοι 28 


827 
— Ν @ Α οἱ ἀκούοντες τὸν λόγον τοῦ θεοῦ καὶ φυλάσσοντες. 


— \y wa ΄ Τῶν δὲ ὄχλων ἐπαθροιζομένων ἤρξατο λέγειν ἩἯἩ 29 





τ γενεὰ αὕτη γενεὰ πονηρά ἐστιν: σημεῖον ζητεῖ, καὶ σημεῖ- 


8 4) a! 5 , he arte ea. INGE ON — oe ‘ J 
——— ov οὐ δοθήσεται αὐτῇ εἰ μὴ τὸ σημεῖον Ἰωνᾶ. καθὼς γὰρ 30 


4 > , ε * “ἊΝ, a τ , -“ ΄ * 
> ἐγένετο [6] Iwvas τοῖς Νινευείταις σημεῖον, οὕτως ἔσται 
8 δὸς 2 a a ΄ , 
καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου TH γενεᾷ ταύτῃ. βασίλισσα 


Ww 
* 


‘ ὁ ἐγερθή ἐν τῇ κρίσει μετὰ τῶν ἀνδρῶν τῇ 
» νότου ἐγερθήσεται ἐν τῇ κρίσει μετὰ τῶν ρῶν τῆς 


¢ a , Ν “ ᾽ , ZZ -΄ ἦλθ > * 
Ω γένεας ταυτὴς και KATAKPLVEL GUTOUS* OTL AVEV EK τῶν 


, ~ ~~ > -“ ἂν ’ “ i A 
περάτων τῆς γῆς ἀκοῦσαι τὴν σοφίαν Σολομῶνος, καὶ ἰδοὺ 
a ~ φ ΝΜ ~ ΕἸ , 
πλεῖον Σολομῶνος ὧδε. ἄνδρες Nuvevetrar ἀναστήσονται 32 
ἐν τῇ κρίσει μετὰ τῆς γενεᾶς ταύτης καὶ κατακρινοῦσιν 
3 , ΄σ ’ > -“ Ν Ν 
αὐτήν: ὅτι μετενόησαν εἰς τὸ κήρυγμα ᾿Ιωνᾶ, καὶ ἰδοὺ 
a > - > , ¢ , ’ 
πλεῖον ᾿Ιωνᾶ ὧδε. Οὐδεὶς λύχνον ἅψας εἰς κρύπτην τίθη- 33 
28 ε 4 A * 2 * — Ν ’ 9 e 
ow οὐδὲ ὑπὸ Tov μόδιον ἀλλ᾽ ἐπὶ τὴν λυχνίαν, ἵνα ot 
* 4 * 
εἰσπορευόμενοι τὸ φῶς βλέπωσιν. “O λύχνος τοῦ σώμα- 34 
’ « » 4 e 5 “Ὕ 
TOs ἐστιν ὁ ὀφθαλμός gov. ὅταν ὁ ὀφθαλμός σου ἁπλοῦς 
> Ἂν ὅλ. Ν a-. ὃ ’ > —— Ν 4 
Ὁ)» καὶ ὁλον τὸ σῶμά σου φωτινόν ἐστιν: ἐπὰν δὲ πονηρὸς 
- Ν 4 * , 4 ’ 4 ΄“ 
“42.} ἢ» καὶ τὸ σῶμά σου σκοτινόν. σκόπει οὖν μὴ τὸ φῶς TO 35 
> Ν 4 > ’ 2 be ad A ΄“ , “ ’ 
ἐν σοὶ σκότος ἐστίν. εἰ οὖν τὸ σῶμά σου ὅλον φωτινόν, -:6 
? oo» ea 4 5 ΄ ” ‘© «. ὦ 
[τι] μέρος μὴ ἔχον ἱμέρος TL’ σκοτινόν, ἔσται φωτινὸν ὅλον ὡς ὅταν 
ε , T — a , 3 
ἐν ὁ λύχνος τῇ αστραπῇ φωτίζῃ σε. 
» A -“ ~ -“ A 
Ev δὲ τῷ λαλῆσαι ἐρωτᾷ αὐτὸν Φαρισαῖος ὅπως ἀρι- 37 
, 3 —— ΕἸ LS CE: see ε ἈΝ a 
στήσῃ παρ᾽ αὐτῷ: εἰσελθὼν δὲ ἀνέπεσεν. ὁ δὲ Φαρισαῖος 38 


ΧΙ ΚΑΤᾺ AOYKAN 151 


* » -“ 
ἰδὼν ἐθαύμασεν ὅτι οὐ πρῶτον ἐβαπτίσθη πρὸ τοῦ ἀρί- 
ἃ ἃ ὁ — πὰρ ἐν Ὁ Ὁ δ ἃ 
39 στου. εἶπεν δὲ ὁ κύριος πρὸς αὐτόν Νῦν ὑμεῖς οἱ Φαρι- 
- ἣν ἢν - ’ Ν - 4 , 
σαῖοι τὸ ἔξωθεν τοῦ ποτηρίου καὶ τοῦ πίνακος καθαρίζετε, 
‘ . « . , ε a *3 ΄ "» 

go τὸ δὲ ἔσωθεν ὑμῶν γέμει ἁρπαγῆς καὶ πονηρίας. ἄφρονες, 

> ε * XO, 4 \m ’ * 

41 οὐχ ὁ ποιήσας τὸ ἔξωθεν καὶ τὸ ἔσωθεν ἐποίησεν ; πλὴν 
4 [ὦ * ΄ ν» ‘ , ν ε» 
τὰ ἐνόντα δότε ἐλεημοσύνην, καὶ ἰδοὺ πάντα καθαρὰ ὑμῖν 

3 * - - 
.: ἐστίν. ἀλλὰ οὐαὶ ὑμῖν τοῖς Φαρισαίοις, ὅτι ἀποδεκατοῦτε 
τὸ ἡδύοσμον καὶ τὸ πήγανον καὶ πᾶν λάχανον, καὶ παρέρ- 

‘ * x ‘ > ’ 2 “ 2 x 
χεσθε τὴν κρίσιν καὶ τὴν ἀγάπην τοῦ θεοῦ" ταῦτα δὲ ἔδει 
43 ποιῆσαι κἀκεῖνα μὴ παρεῖναι. οὐαὶ ὑμῖν τοῖς Φαρισαίοις, 
ὅτι ἀγαπᾶτε τὴν πρωτοκαθεδρίαν ἐν ταῖς συναγωγαῖς καὶ 
- > "»“" -“ 
44 τοὺς ἀσπασμοὺς ἐν ταῖς ἀγοραῖς. οὐαὶ ὑμῖν, ὅτι ἐστὲ "ὡς 
τὰ μνημεῖα τὰ" ἄδηλα, καὶ οἱ ἄνθρωποι οἱ περιπατοῦντες 
45 ἐπάνω οὐκ οἴδασιν. ᾿Αποκριθεὶς δέ τις τῶν νομικῶν λέγει 
“ fol “ ε ε 
4.6 αὐτῷ Διδάσκαλε, ταῦτα λέγων καὶ ἡμᾶς ὑβρίζεις. ὁ δὲ 
‘ εκ» “ “ tot el ‘4 ‘ 
εἶπεν Καὶ ὑμῖν τοῖς νομικοῖς οὐαί, ore φορτίζετε τοὺς 
> 

ἀνθρώπους φορτία δυσβάστακτα, καὶ αὐτοὶ ἑνὶ τῶν δακτύ- 

ε “5 > * “ * oe. ek Se -΄ 
47 Awv ὑμῶν οὐ προσψαύετε τοῖς φορτίοις. οὐαὶ ὑμῖν, ὅτι 
> -“ Ἁ »“" “ -“ ε * , e cod 
οἰκοδομεῖτε τὰ μνημεῖα τῶν προφητῶν ot δὲ πατέρες ὑμῶν 


* , » ’ » , * r s - 7 
48 ἀπέκτειναν αὐτούς. ἄρα μάρτυρές ἐστε "καὶ συνευδοκεῖτε 


τοῖς ἔργοις τῶν πατέρων ὑμῶν, ὅτι αὐτοὶ μὲν ἀπέκτειναν 
49 αὐτοὺς ὑμεῖς δὲ οἰκοδομεῖτε. διὰ τοῦτο καὶ ἡ σοφία τοῦ 
θεοῦ εἶπεν ᾿Αποστελῶ εἰς αὐτοὺς προφήτας καὶ ἀποστό- 
:ο λους, καὶ ἐξ αὐτῶν ἀποκτενοῦσιν καὶ διώξουσιν, ἵνα ἐκζη- 
τηθῇ τὸ αἷμα πάντων τῶν προφητῶν τὸ "ἐκκεχυμένον" ἀπὸ 
st καταβολῆς κόσμου ἀπὸ τῆς γενεᾶς 'ταύτης, ἀπὸ αἵματος 
“Αβελ ἕως αἵματος Ζαχαρίου τοῦ ἀπολομένου μεταξὺ τοῦ 
θυσιαστηρίου καὶ τοῦ οἴκου" vai, λέγω ὑμῖν, ἐκζητηθήσεται 
5: ἀπὸ τῆς γενεᾶς ταύτης. οὐαὶ ὑμῖν τοῖς νομικοῖς, ὅτι 
Γἤρατε' τὴν κλεῖδα τῆς γνώσεως: αὐτοὶ οὐκ εἰσήλθατε 
53 καὶ τοὺς εἰσερχομένους ἐκωλύσατε. “Κἀκεῖθεν 


* Λέγοντος δὲ αὑτοῦ ταῦτα πρὸς αὐτοὺς ἐνώπιον παντὸς τοῦ λαοῦ ἤρξαντο οἱ Φαρισαῖοι καὶ οἱ νομικοὶ 





μνημεῖα 


4px) cvvevioxeivt 


déxpiyere! 


δεινῶς ἔχειν καὶ συνβάλλειν αὐτῷ περὶ πλειόνων, ζητοῦντες ἀφορμήν τινα λαβεῖν αὐτοῦ wa ἐνρωσιν 


κατηγορῆσαι αὑτοῦ." 


7 


& 


a 
a, an 


my 


F 


* 


a ee .! 


152 KATA AOYKAN XI XII 


> , » ῬϑῬΨΝ ε * 3X ε ~ 
ἐξελθόντος αὐτοῦ ἤρξαντο οἱ γραμματεῖς καὶ ot Φαρισαῖοι. 
"-“ * * 2 \ * 
δεινῶς ἐνέχειν καὶ ἀποστοματίζειν αὐτὸν περὶ πλειόνων, 
Aa a , > 
ἐνεδρεύοντες αὐτὸν θηρεῦσαί τι ἐκ TOU στόματος αὐτοῦ." — 54 
> φ > 6 a 2 15 am” λ σ ‘ 
Ev οἷς ἐπισυναχθεισῶν τῶν μυριάδων τοῦ ὄχλου, ὥστε x 
“- 3 * * ΔῈ ‘ Ἁ θ ‘ 
καταπατεῖν ἀλλήλους, ἤρξατο λέγειν πρὸς τοὺς μαθητὰς 
aA a , ε a > ‘ * σ΄ 
αὐτοῦ πρῶτον Προσέχετε ἑαυτοῖς ἀπὸ τῆς ζύμης, ἥτις 
> ‘ ε , -“ ’ 208 ‘ 
ἐστὶν ὑπόκρισις, τῶν Φαρισαίων. Οὐδὲν δὲ συγκεκαλυμ- 2 
Ἢ > > , ‘ a > 
μένον ἐστὶν ὃ οὐκ ἀποκαλυφθήσεται, καὶ κρυπτὸν ὃ ov 
, > Bx ς φ > a ⸗ 4. > 2 
γνωσθήσεται. ἀνθ᾽ ὧν ὅσα ἐν τῇ σκοτίᾳ εἴπατε ἐν τῷ 3 
—— Noa ‘ ‘ > > , > a 
φωτὶ ἀκουσθήσεται, καὶ ὃ πρὸς TO οὖς ἐλαλήσατε ἐν τοῖς 
’, , ν ὦ a , , a 2. 
ταμείοις κηρυχθήσεται ἐπὶ τῶν δωμάτων. Λέγω δὲ ὑμῖν 4 
“ , x a SN a 3 ’ ἈΝ 
τοῖς φίλοις μου, μὴ φοβηθῆτε ἀπὸ τῶν ἀποκτεινόντων τὸ 
an Ἂν ἣν, a ‘ ’ ᾿ 
σῶμα καὶ μετὰ ταῦτα μὴ ἐχόντων περισσότερόν τι ποιῆ- 
ε ca a , 
σαι. ὑποδείξω δὲ ὑμῖν τίνα φοβηθῆτε: φοβήθητε τὸν s 
‘ Ν 3 a ” 3 ΄ 3 a > 2 
μετὰ τὸ ἀποκτεῖναι ἔχοντα ἐξουσίαν ἐμβαλεῖν εἰς τὴν 
, / ’ ca 2 10 ΣῪ , 
γέενναν: ναΐ, λέγω ὑμῖν, τοῦτον φοβήθητε. οὐχὶ πέντε 6 
, a > ’, , soa 3 3: "δι, 
στρουθία πωλοῦνται ἀσσαρίων δύο; καὶ ev ἐξ αὐτῶν 
᾿ a a > ‘ 
οὐκ ἔστιν ἐπιλελησμένον ἐνώπιον τοῦ θεοῦ. ἀλλὰ καὶ at 7 
Ζ ΄“ Cal ε cal nw Ὧι." 4 ‘\ ~ 
τρίχες τῆς κεφαλῆς ὑμῶν πᾶσαι ἠρίθμηνται: μὴ φοβεῖ- 
a ε 
σθε: πολλῶν στρουθίων διαφέρετε. Λέγω δὲ ὑμῖν, πᾶς 8 
Δ ἃ ε 4 — Nom” a > , +. 
ds av ὁμολογήσει ἐν ἐμοὶ ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, Kat ὁ 
-“ > Ψ' ε * ——— a 
υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ὁμολογήσει ἐν αὐτῷ ἔμπροσθεν τῶν 
> / “ lol ε Ν ° , , > , -“ 
ἀγγέλων τοῦ θεοῦ: ὁ δὲ ἀρνησάμενός με ἐνώπιον τῶν 9 
> , > t , “ > -“ 
ἀνθρώπων ἀπαρνηθήσεται ἐνώπιον τῶν ἀγγέλων τοῦ 
~ Ν a“ a > -“ ’ > 8* εν n~ ? , 
θεοῦ. Kai πᾶς ὃς ἐρεῖ λόγον εἰς τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου, το 
3 , ᾽ν. A a Ἀ > \¢ a“ la 
ἀφεθήσεται αὐτῷ: τῷ δὲ εἰς τὸ ἅγιον πνεῦμα βλασφημή- 
> > Μὴν ἂν Ν 
σαντι οὐκ ἀφεθήσεται. Ὅταν δὲ εἰσφέρωσιν ὑμᾶς ἐπὶ x: 
Ἁ ‘ Ν 
τὰς συναγωγὰς καὶ τὰς ἀρχὰς καὶ τὰς ἐξουσίας, μὴ μερι- 
* a a 2 * 2 ⸗ * ‘ 
μνήσητε πῶς [ἢ τί] ἀπολογήσησθε ἢ τί εἴπητε: τὸ τ: 
\ “ a , ee πὰ 2 a 2 a we 
γὰρ ἅγιον πνεῦμα διδάξει ὑμᾶς ἐν αὐτῇ τῇ ὥρᾳ ἃ δεῖ εἰ- 
iy > a > , 
πεῖν. Εἶπεν δέ τις ἐκ τοῦ ὄχλου αὐτῷ Arda- 13 
> a“ > 4 
σκαλε, εἰπὲ TO ἀδελφῷ pov μερίσασθαι per ἐμοῦ τὴν 
κληρονομίαν. ὁ δὲ εἶ τῷ “AvO ( é- 
npovopiav. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ νθρωπε, τίς με κατέ- 14 


XII KATA AOYKAN 153 


15 στῆσεν κριτὴν ἢ μεριστὴν ἐφ᾽ ὑμᾶς ; εἶπεν δὲ πρὸς av- 
τούς Ὁρᾶτε καὶ φυλάσσεσθε ἀπὸ πάσης πλεονεξίας, ὅτι 
οὐκ ἐν τῷ περισσεύειν τινὶ ἡ ζωὴ αὐτοῦ ἐστὶν ἐκ τῶν 

15 ὑπαρχόντων avrg. Εἶπεν δὲ παραβολὴν πρὸς αὐτοὺς 
λέγων ᾿Ανθρώπου τινὸς πλουσίου εὐφόρησεν ἡ χώρα. 

17 καὶ διελογίζετο ἐν αὐτῷ λέγων Τί ποιήσω, ὅτι οὐκ ἔχω 

18 ποῦ συνάξω τοὺς καρπούς μου; καὶ εἶπεν Τοῦτο ποιήσω" 
καθελῶ μου τὰς ἀποθήκας καὶ μείζονας οἰκοδομήσω, καὶ 

19 συνάξω ἐκεῖ πάντα “tov σῖτον καὶ τὰ ἀγαθά μου", καὶ 
ἐρῶ τῇ ψυχῇ μου Ψυχή, ἔχεις πολλὰ ἀγαθὰ [κείμενα εἰς 

so ἔτη πολλά: ἀναπαύου, φάγε, πίε], εὐφραίνου. εἶπεν δὲ 
αὐτῷ ὁ θεός λφρων, ταύτῃ τῇ νυκτὶ τὴν ψυχήν σου ai- 

ar τοῦσιν ἀπὸ σοῦ" ἃ δὲ ἡτοίμασας, τίνι ἔσται; [Οὕτως ὁ θη- 

22 σαυρίζων αὑτῷ καὶ μὴ εἰς θεὸν πλουτῶν. ἘΣ 
πεν δὲ πρὸς τοὺς μαθητὰς [αὐτοῦῇ Διὰ τοῦτο “λέγω ὑμῖν", 
μὴ μεριμνᾶτε τῇ ψυχῇ τί φάγητε, μηδὲ τῷ σώματι [ὑμῶν] 

23 τί ἐνδύσησθε. ἡ γὰρ ψυχὴ πλεῖόν ἐστιν τῆς τροφῆς καὶ 

24 τὸ σῶμα τοῦ ἐνδύματος. κατανοήσατε τοὺς κόρακας ὅτι 
“οὐ σπείρουσιν οὐδὲ" θερίζουσιν, οἷς οὐκ ἔστιν ταμεῖον 
οὐδὲ ἀποθήκη, καὶ ὁ θεὸς τρέφει αὐτούς: πόσῳ μᾶλλον 

25 ὑμεῖς διαφέρετε τῶν πετεινῶν. τίς δὲ ἐξ ὑμῶν μεριμνῶν 

26 δύναται "ἐπὶ τὴν ἡλικίαν αὐτοῦ προσθεῖναι" πῆχυν ; "εἰ οὖν 
οὐδὲ ἐλάχιστον δύνασθε, τί περὶ τῶν λοιπῶν" μεριμνᾶτε; 


— * - 
27 κατανοήσατε τὰ κρίνα πῶς "αὐξάνει" οὐ κοπιᾷ οὐδὲ νήθει- 


λέγω δὲ ὑμῖν, οὐδὲ Σολομὼν ἐν πάσῃ τῇ δόξῃ αὐτοῦ περιε- 
28 βάλετο ὡς ἕν τούτων. εἰ δὲ ἐν ἀγρῷ τὸν χόρτον ὄντα 
σήμερον καὶ αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ θεὸς οὕτως 
59 ἀμφιάζει, πόσῳ μᾶλλον ὑμᾶς, ὀλιγόπιστοι. καὶ ὑμεῖς μὴ 
30 ζητεῖτε τί φάγητε καὶ τί πίητε, καὶ μὴ μετεωρίζεσθε, ταῦ- 
τα γὰρ πάντα τὰ ἔθνη τοῦ κόσμου ἐπιζητοῦσιν, ὑμῶν δὲ ὁ 
31 πατὴρ οἶδεν ὅτι χρήζετε τούτων" πλὴν ζητεῖτε τὴν βασι- 
32 λείαν αὐτοῦ, καὶ ταῦτα προστεθήσεται ὑμῖν. μὴ φοβοῦ, 
τὸ μικρὸν ποίμνιον, ὅτι εὐδόκησεν ὁ πατὴρ ὑμῶν δοῦναι 





ira γενήματὰ 
μον 


— 
ὯΝ 

+ 
on 


154 ΚΑΤᾺ AOYKAN XII 


Sn eA Spe ,΄ Leah σεν tin 
ὑμῖν τὴν βασιλείαν. Πωλήσατε ta ὑπάρχοντα ὑμῶν 33 
, ’ , “ , 
καὶ δότε ἐλεημοσύνην: ποιήσατε ἑαυτοῖς βαλλάντια μὴ 
, ‘ 85 > a * * 
παλαιούμενα, θησαυρὸν ἀνέκλειπτον ἐν τοῖς οὐρανοῖς, 
a ΄ > > ’ δὲ * 8 6 * σ id 
ὅπου κλέπτης οὐκ ἐγγίζει οὐδὲ σὴς διαφθείρει" ὅπου yap 34 
ε ε a“ a * ε ε - 
ἐστιν 6 θησαυρὸς ὑμῶν, ἐκεῖ καὶ 9 καρδία ὑμῶν ἔσται. 
* 243 e >? — ’, ‘ e ΄ 
Ἕστωσαν ὑμῶν ai ὀσφύες περιεζωσμέναι καὶ οἱ λύχνοι 35 
, e ~ a > , 
καιόμενοι, καὶ ὑμεῖς ὅμοιοι ἀνθρώποις προσδεχομένοις 36 
‘ ’ ε a , * * > a , “ > , 
τὸν κύριον ἑαυτῶν πότε ἀναλύσῃ ἐκ τῶν γάμων, ἵνα ἐλθόν- 
, 32 3 * —— 
τος καὶ κρούσαντος εὐθέως ἀνοίξωσιν αὐτῷ. μακάριοι οἱ 37 
a“ a“ a ‘ ε ΄ «ε * * 
δοῦλοι ἐκεῖνοι, οὖς ἐλθὼν ὁ κύριος εὑρήσει γρηγοροῦντας" 
ἀν πὰ ΄ —— —— —— J 
ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι περιζώσεται καὶ ἀνακλινεῖ αὐτοὺς καὶ 
* λ 9 ‘ S ΄ α > on Γ ἡ 2 a ὃ ἡ bal > 
παρελθὼν διακονήσει αὐτοῖς. ‘kav ἐν τῇ δευτέρᾳ κἂν ἐν 38 
- Γ᾿, “44ψν Ν a a 4 , , ᾿ 
τῇ τρίτῃ φυλακῇ ἔλθῃ καὶ εὕρῃ οὕτως,᾽ μακάριοί εἰσιν 
- cel , oo * ε 
ἐκεῖνοι. τοῦτο δὲ γινώσκετε ὅτι εἰ ἤδει ὁ οἰκοδεσπότης 39 
΄ “ ε κλ , » > ΄ » Ν δι ιν 
— ποίᾳ weg ὁ κλέπτης ἔρχεται, ᾿ἐγρηγόρησεν av καὶ οὐκ᾽ a- 
΄“ -“ ‘ > > ~ ε - 
φῆκεν διορυχθῆναι τὸν οἶκον αὐτοῦ. καὶ ὑμεῖς γίνεσθε 40 
«“ “ Φς:. > a ἃν. eis ἧς", ὃ ᾿, »" 
ἕτοιμοι, ὅτι 7 ὥρᾳ οὐ δοκεῖτε ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἔρχε- 
> ᾿ ἐδ ἢ ΄ ΄ ‘ econ \ 
ta. Eizev δὲ ὁ Πέτρος Κύριε, πρὸς ἡμᾶς τὴν παρα- 4x 
— ΄ Δ \ — ee) . 3e 
βολὴν ταύτην λέγεις ἢ καὶ πρὸς πάντας ; καὶ εἶπεν" ὁ 42 
, 4 * 2 3 ε Ν 2 * * a 
κύριος Τίς apa ἐστὶν ὁ πιστὸς οἰκονόμος, ὁ φρόνιμος, ὃν 
΄ ε ϑὶ,, ιν a , > a “ ἘΠ ὁ 
καταστήσει ὁ κύριος ἐπὶ τῆς θεραπείας αὐτοῦ τοῦ διδόναι 
A ‘ , , < cal - 
ἐν καιρῷ [τὸ] σιτομέτριον ; μακάριος ὃ δοῦλος ἐκεῖνος, ὃν 43 
Ἂ J — wher es a “ > a 
ἐλθὼν ὁ κύριος αὐτοῦ εὑρήσει ποιοῦντα οὕτως: ἀληθῶς 44 
a a “ ε > a 
λέγω ὑμῖν ὅτι ἐπὶ πᾶσιν τοῖς ὑπάρχουσιν αὐτοῦ καταστή- 
—— 3% * * ε a > a > a ,ὔ 
σει αὐτόν. ἐὰν δὲ εἴπῃ ὁ δοῦλος ἐκεῖνος ἐν τῇ καρδίᾳ 45 
2 - ’ ε ’ ’ * 22 * 
αὐτοῦ Χρονίζει ὁ κύριός μου ἔρχεσθαι, καὶ ἄρξηται τύ- 
Ν “ Ν ‘ ᾿ς > ’ Ἂν ’ 
πτειν τοὺς παῖδας καὶ τὰς παιδίσκας, ἐσθίειν τε καὶ πίνειν 
a , a ε ’ 2 ’ > 4 > 
καὶ μεθύσκεσθαι, ἥξει ὁ κύριος Tod δούλου ἐκείνου ἐν 46 
4Φ' Ὃ 4 > ὃ a Ἐν ΤῸ 9 ἂν" 3 , Ν ὃ 
ἡμέρᾳ ἣ οὐ προσδοκᾷ καὶ ἐν ὥρᾳ ἡ οὐ γινώσκει, καὶ διχο- 
φι. > ~ Ν “" > 
τομήσει αὐτὸν Kal τὸ μέρος αὐτοῦ μετὰ τῶν ἀπίστων 
* > ~ 3. ὦ “ ε A ‘ , -“ ,ὔ 
θήσει. ἐκεῖνος δὲ ὁ δοῦλος ὁ γνοὺς τὸ θέλημα τοῦ κυρίου 47 
» “ Ν ἊΝ ἢ ΄ a , 4 J * » 
αὐτοῦ καὶ μὴ ἑτοιμάσας ἢ ποιήσας πρὸς τὸ θέλημα av- 


* καὶ ἐὰν ἔλθῃ τῇ ἑσπερινῇ φυλακῇ καὶ εὑρήσει, οὕτως ποιήσει, καὶ ἐὰν ἐν τῇ δευτέρᾳ καὶ τῇ τρίτῃ Ἔ 


XII XII KATA AOYKAN 155 


4s τοῦ δαρήσεται πολλάς: ὁ δὲ μηὴ γνοὺς ποιήσας δὲ ἄξια 
πληγῶν δαρήσεται ὀλίγας. παντὶ δὲ ᾧ ἐδόθη πολύ, πολὺ 


, > > 2 —*2* ΄ ’ " 
ζητηθήσεται παρ᾽ αὐτοῦ, καὶ ᾧ παρέθεντο πολύ, περισσό-. 
— > — Ἂ 
49 τερον αἰτήσουσιν αὐτόν. Πῦρ ἦλθον βαλεῖν ἐπὶ τὴν γῆν, 


so καὶ τί θέλω εἰ ἤδη ἀνήφθη ; βάπτισμα δὲ ἔχω βαπτισθῆ- 
si vat, καὶ πῶς συνέχομαι ἕως ὅτου τελεσθῇ. δοκεῖτε ὅτι 

εἰρήνην παρεγενόμην δοῦναι ἐν τῇ γῇ ; οὐχί, λέγω ὑμῖν, 
s2 ἀλλ᾽ ἢ διαμερισμόν. ἔσονται γὰρ ἀπὸ τοῦ νῦν πέντε ἐν 


ἑνὶ οἴκῳ διαμεμερισμένοι, τρεῖς ἐπὶ δυσὶν καὶ δύο ἐπὶ 


53 τρισίν, διαμερισθήσονται πατὴρ ἐπὶ υἱῷ καὶ yidc ἐπὶ 
πατρί, μήτηρ ἐπὶ θυγατέρα καὶ θγγάτηρ ἐπὶ τὴν μητέ- 


pa, πενθερὰ ἐπὶ τὴν νύμφην αὐτῆς καὶ ΝΥΜΦΗ ἐπὶ THN | 


54 πενθεράν. Ἔλεγεν δὲ καὶ τοῖς ὄχλοις Ὅταν 
ἴδητε νεφέλην ἀνατέλλουσαν ἐπὶ δυσμῶν, εὐθέως λέ- 
ss γετε ὅτι Ὄμβρος ἔρχεται, καὶ γίνεται οὕτως" καὶ ὅταν 


νότον πνέοντα, λέγετε ὅτι Καύσων ἔσται, καὶ γίνεται... 
56 ὑποκριταί, τὸ πρόσωπον τῆς γῆς καὶ τοῦ οὐρανοῦ οἴδατε ~ 
δοκιμάζειν, τὸν ᾿ καιρὸν δὲ" τοῦτον πῶς οὐκ οἴδατε δοκιμά- 
3 few; Τί δὲ καὶ ἀφ᾽ ἑαυτῶν ov κρίνετε τὸ δίκαιον; ws — 


γὰρ ὑπάγεις μετὰ τοῦ ἀντιδίκου σου ἐπ᾽ ἄρχοντα, ἐν τῇ 


ὁδῷ δὸς ἐργασίαν ἀπηλλάχθαι [ἀπ᾽ αὐτοῦ, μή ποτε κατα-. 


σύρῃ σε πρὸς τὸν κριτήν, καὶ ὃ κριτής σε παραδώσει τῷ 
50 πράκτορι, καὶ ὁ πράκτωρ σε βαλεῖ εἰς φυλακήν. λέγω 
σοι, οὐ μὴ ἐξέλθῃς ἐκεῖθεν ἕως καὶ τὸ ἔσχατον λεπτὸν 
ἀποδῷς. 
: Παρῆσαν δέ τινες ἐν αὐτῷ τῷ καιρῷ ἀπαγγέλλοντες 
αὐτῷ περὶ τῶν Γαλιλαίων ὧν τὸ αἷμα Πειλᾶτος ἔμιξεν 
2 μετὰ τῶν θυσιῶν αὐτῶν. καὶ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς 
Δοκεῖτε ὅτι οἱ Γαλιλαῖοι οὗτοι ἁμαρτωλοὶ παρὰ πάν- 
τας τοὺς Γαλιλαίους ἐγένοντο, ὅτι ταῦτα πεπόνθασιν ; 
3 οὐχί, λέγω ὑμῖν, ἀλλ᾽ ἐὰν μη μετανοῆτε πάντες ὁμοίως 
4 ἀπολεῖσθε. ἢἣ ἐκεῖνοι οἱ δέκα ὀκτὼ ἐφ᾽ οὖς ἔπεσεν ὁ 
πύργος ἐν τῷ Σιλωὰμ καὶ ἀπέκτεινεν αὐτούς, δοκεῖτε ὅτι av- 





μετανοῆτε 


156 KATA AOYKAN XIII 


A , φ. | 7] 
τοὶ ὀφειλέται ἐγένοντο παρὰ πάντας τοὺς ἀνθρώπους τοὺς 
»- > ar , Ms >. ’ λέ — * » éa 4 
κατοικοῦντας lepovoaAnp ; οὐχί, λέγω ὑμῖν, ἀλλ᾽ ἐὰν μὴ 5 
| , . ΄ ε ΄ > “ » 
μετανοήσητε᾽ πάντες ὡσαύτως ἀπολεῖσθε. E- 6 
. ΄ a > 7 
Neyer δὲ ταύτην τὴν παραβολήν. Ξυκῆν εἶχέν τις πεφυ- 
“ “ > -“ 12 -“ 
τευμένην ἐν τῷ ἀμπελῶνι αὐτοῦ, καὶ ἦλθεν ζητῶν καρπὸν 
ἐ ITH καὶ οὐχ εὗρεν. εἶπεν δὲ πρὸς τὸν ἀμπελο 
ἐν αὐτῇ καὶ οὐχ εὕὑρεν. pos τὸν ἀμπελουρ- 7 
, > ‘ 7 * 242 em a“ 4 > - 
γόν ᾿Ιδοὺ τρία ἔτη ἀφ᾽ οὗ ἔρχομαι ζητῶν καρπὸν ἐν τῇ 
“ἷ > 
συκῇ ταύτῃ καὶ οὐχ εὑρίσκω: ἔκκοψον αὐτήν" ἵνα τί καὶ 
a5 -“ - — ε δὲ » θ 4 x ’ > ~ K , 
τὴν γῆν καταργεῖ; ὁ δὲ ἀποκριθεὶς λέγει αὐτῷ ὕριε, 8 
* Ἦν ὦ, Ν fal \ #2 “΄ σ , Ν , Pm | 
hes αὐτὴν καὶ τοῦτο TO ETOS, EWS OTOU — — αὐτὴν 


— —— καὶ — κόπρια" κἂν μὲν ποιήσῃ καρπὸν εἰς τὸ μέλλον-- ο 
ἘΝ * δὲ μήγε, ἐκκόψεις αὐτήν. 


A 
G 


ας 


us 
τὰς » 
“ee ξ΄ 
“ὧν 
Pi 
* —PR 
* 
κι 
Ρ 
ἀπαγαγὼν 


J 
ἼΔΟΝ 


ἮΝν δὲ διδάσκων ἐν μιᾷ τῶν συναγωγῶν ἐν τοῖς σάββα- 10 


| AS Ν ‘ Aa ” > , »” , 
ὁ ἶ σιν. καὶ ἰδοὺ γυνὴ πνεῦμα ἔχουσα ἀσθενείας ἔτη δέκα τ: 


> , . 2 ΄ * * > ΄ > 
‘OKTW, καὶ Ἂν συνκυπτουσα και μὴ δυναμένη ανακύψαι εἰς 


> Ν Ὁ Ψ »“ , 
τὸ παντελές. ἰδὼν δὲ αὐτὴν ὁ Ἰησοῦς προσεφώνησεν καὶ x2 
> » -“" , > λέ -“ » 9 * 8* 
εἶπεν αὐτῇ Τύναι, ἀπολέλυσαι τῆς ἀσθενείας σου, καὶ 13 
— ota A a Ἢ ‘ a > ΄ ‘ 
ἐπέθηκεν αὐτῇ Tas χεῖρας" Kal παραχρῆμα ἀνωρθώθη, καὶ 
sar J > * —— > 
ἐδόξαζεν τὸν θεόν. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ἀρχισυνάγωγος, aya- τᾷ 
on ap a B β ΄ 29 ΄ ε τ a 2) Ἂς 
νακτῶν ὅτι τῷ σαββάτῳ ἐθεράπευσεν ὁ ᾿Ιησοῦς, ἔλεγεν τῷ 
¢ a a 
ὄχλῳ ὅτι “Ef ἡμέραι εἰσὶν ἐν als δεῖ ἐργάζεσθαι" ἐν αὐταῖς 
> > * , Ν Ν “-“ ε , * ’ 
οὖν ἐρχόμενοι θεραπεύεσθε καὶ μὴ τῇ ἡμέρᾳ τοῦ σαββά- 
> 7) ἈΝ — ε , Ν > € , 
του. ἀπεκρίθη δὲ αὐτῷ ὁ κύριος καὶ εἶπεν Ὕποκριταί, 15 
σ ε -“ -“ ’ 2 * -“ >. na; s 
ἕκαστος ὑμῶν τῷ σαββάτῳ ov λύει τὸν βοῦν αὐτοῦ ἢ τὸν 
* —— ~ , ΟὟ τ , - ’, , Ν 
ὄνον ἀπὸ τῆς φάτνης καὶ ᾿ἀπάγων᾽ ποτίζει; ταύτην δὲ 16 
ε - ᾿ 
θυγατέρα ᾿Αβραὰμ. οὖσαν, ἣν ἔδησεν ὁ Σατανᾶς ἰδοὺ δέκα 
δι ? »»ν»ν > ΕΣ “ > ΝΥ a lel , -“ 
καὶ ὀκτὼ ἔτη, οὐκ ἔδει λυθῆναι ἀπὸ τοῦ δεσμοῦ τούτου τῇ 
ε , a“ ’ 
ἡμέρᾳ τοῦ σαββάτου; 
, , ε » ,ὕ »» 8 ~ a. 
σχύνοντο πάντες οἱ ἀντικείμενοι αὐτῷ, Kal πᾶς ὁ ὄχλος 


Καὶ ταῦτα λέγοντος αὐτοῦ κατῃ- 17 


; ee 2 a > ΄ a , re > 
ἔχαιρεν επι παάασιΨν τοις ἐνδόξοις τοις γινομένοις υτ au- 


a * > « ε 

τοῦ. Ἔλεγεν οὖν Τῶι ὁμοία ἐστὶν ἡ βασι- 13 
~ ~ A , «ε * > * —4 

λεία τοῦ θεοῦ, καὶ τίνι ὁμοιώσω αὐτήν; ὁμοία ἐστὶν κόκκῳ 15 


‘ * 
σινάπεως, ὃν λαβὼν ἄνθρωπος ἔβαλεν εἰς κῆπον ἑαυτοῦ, 


XIII KATA AOYKAN 157 


καὶ ηὔξησεν καὶ ἐγένετο εἰς δένδρον, καὶ TA πετεινὰ 
TOY OYPANOY κἀτεοκήνωςεν ἐν τοῖς κλάδοις δύτοῦ. 
20 Καὶ πάλιν εἶπεν Τίνε ὁμοιώσω τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ ; 
ax ὁμοία ἐστὶν ζύμῃ, ἣν λαβοῦσα γυνὴ ἔκρυψεν εἰς ἀλεύρου 
σάτα τρία ἕως οὗ ἐζυμώθη ὅλον. 
:. ΚΚαὶ διεπορεύετο κατὰ πόλεις καὶ κώμας διδάσκων καὶ 
23 πορείαν ποιούμενος εἰς Ἱεροσόλυμα. Εἶπεν δέ τις αὐτῷ 
Κύριε, εἰ ὀλίγοι οἱ σωζόμενοι; ὁ δὲ εἶπεν πρὸς αὐτούς 
24 ᾿Αγωνίζεσθε εἰσελθεῖν διὰ τῆς στενῆς θύρας, ὅτι πολλοί, 
λέγω ὑμῖν, ζητήσουσιν εἰσελθεῖν καὶ οὐκ ἰσχύσουσιν, 
25 ad’ οὗ ἂν ἐγερθῇ 6 οἰκοδεσπότης καὶ ἀποκλείσῃ τὴν θύραν, 
καὶ ἄρξησθε ἔξω ἑστάναι καὶ κρούειν τὴν θύραν λέγοντες 
Κύριε, ἄνοιξον ἡμῖν: καὶ ἀποκριθεὶς ἐρεῖ ὑμῖν Οὐκ οἶδα 
26 ὑμᾶς πόθεν ἐστέ. τότε "ἄρξεσθε᾽ λέγειν ᾿Ἐφάγομεν 
ἐνώπιόν σου καὶ ἐπίομεν, καὶ ἐν ταῖς πλατείαις ἡμῶν ἐδί- 
27 δαξας: καὶ ἐρεῖ λέγων ὑμῖν Οὐκ οἶδα πόθεν ἐστέ: 
28 ἀπόστητε ATT ἐμοῦ, πάντες ἐργάτδι AAIKIAC. Ἐκεῖ ἔσται 
ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων, ὅταν ᾿ὄψησθε" 
᾿Αβραὰμ. καὶ Ἰσαὰκ καὶ Ἰακὼβ καὶ πάντας τοὺς προφήτας 
ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ θεοῦ, ὑμᾶς δὲ ἐκβαλλομένους ἔξω. 
39 καὶ ἥξουσιν ἀπὸ ἀνάτολῶν KAl λγομῶν καὶ ἀπὸ βορρᾶ καὶ 
3. νότου καὶ ἀνακλιθήσονται ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ θεοῦ. καὶ 
ἰδοὺ εἰσὶν ἔσχατοι ot ἔσονται πρῶτοι, καὶ εἰσὶν πρῶτοι ot 
3: ἔσονται ἔσχατοι. Ἔν αὐτῇ τῇ ὥρᾳ προσῆλθάν 
τινες Φαρισαῖοι λέγοντες αὐτῷ: Βξελθε καὶ πορεύου 
32 ἐντεῦθεν, ὅτι Ἡρῴδης θέλει σε ἀποκτεῖναι. καὶ εἶπεν 
αὐτοῖς Πορευθέντες εἴπατε τῇ ἀλώπεκι ταύτῃ Ἰδοὺ 
ἐκβάλλω δαιμόνια καὶ ἰάσεις ἀποτελῶ σήμερον καὶ αὔριον, 
33 καὶ τῇ τρίτῃ τελειοῦμαι. πλὴν δεῖ με σήμερον καὶ αὔριον 
καὶ τῇ ἐχομένῃ πορεύεσθαι, ὅτι οὐκ ἐνδέχεται προφήτην 
34 ἀπολέσθαι ἔξω ᾿Ιερουσαλήμ. ᾿Ἰερουσαλήμ ᾿Ἰερουσαλήμ, 
9) ἀποκτείνουσα τοὺς προφήτας καὶ λιθοβολοῦσα τοὺς 
ἀπεσταλμένους πρὸς αὐτήν,-ποσώκις ἠθέλησα ἐπισυνάξαι 
11 








42. 


t 


ss FY 


. sw 


———6 


he . Ν 
(2 Fran ὃν 


158 KATA ΛΟΥΚΑΝ XIII XIV 


τὰ τέκνα σου ὃν τρόπον ὄρνις THY ἑαυτῆς νοσσιὰν ὑπὸ τὰς 
, Νὰ > , S02 A. Ὁ — € 2° 
πτέρυγας, καὶ οὐκ ἠθελήσατε. ἰδοὺ APIETAI YMIN ὁ OIKOC 35 
ὑμῶν. λέγω [δὲ] ὑμῖν, οὐ μὴ ἴδητέ με ἕως εἴπητε 
Εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κγρίου. 


** 22 a — > > 7 a. ’ 
Kai ἐγένετο ἐν τῷ ἐλθεῖν αὐτὸν εἰς οἶκόν τινος τῶν ἀρχόν- x 
“ Φ ΄ BB * - * Ν > 4 ὦ 
των [τῶν] Φαρισαίων σαββάτῳ φαγεῖν ἄρτον καὶ αὐτοὶ ἦσαν 
’ L me \ > , om” * > ε Ἀ 
παρατηρούμενοι αὐτόν. καὶ ἰδοὺ ἄνθρωπός τις ἦν ὑδρωπικὸς 2 
ΝΜ > “ ——— J e 2 lel 
ἔμπροσθεν αὐτοῦ. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ Ἰησοῦς εἶπεν πρὸς τοὺς 3 
‘ ’ * * - 
νομικοὺς καὶ Φαρισαίους λέγων Ἔξεστιν τῷ σαββάτῳ 
6 ~ aA » 2 e δὲ ε ΄ Ἂν > * 
ἐραπεῦσαι ἢ οὔ; οἱ δὲ ἡσύχασαν. καὶ ἐπιλαβόμενος, 
— 22 4 9% , . Ν 2 > ’ 
ἰάσατο αὐτὸν καὶ ἀπέλυσεν. καὶ προς αὐτοὺς εἶπεν Ti- 5 
ε κ εν * a > , a Ν > 77 
vos ὑμῶν υἱὸς ἢ βοῦς εἰς φρέαρ πεσεῖται, καὶ οὐκ εὐθέως 
» , 9: 44 > c , “ , Ἀ . Ν 
ἀνασπάσει αὐτὸν ἐν ἡμέρᾳ τοῦ σαββάτου; καὶ οὐκ ἴσχυ- ὁ 
> 2 Ν “ ΕΣ ‘ 
σαν ἀνταποκριθῆναι πρὸς ταῦτα. ἔλεγεν δὲ 7 


τ ‘ a , , * * - ‘ 
Ὗ πρὸς τοὺς κεκλημένους παραβολήν, ἐπέχων πῶς τὰς πρω- 
Ν >. -“ 
, τοκλισίας ἐξελέγοντο, λέγων πρὸς αὐτούς ὍΟταν κληθῇς 8 
© AY er > ΄ ‘ x 65 > J 
urõ τινος εἰς γάμους, μὴ κατακλιθῇς εἰς τὴν πρωτοκλισίαν, 


* 2* * * > / α. ὦ > fol ἣν 
μὴ ποτε eo gov ἢ κεκλημένος UT αὐτοῦ, καὶ 9 


“ἐλθὼν ὁ σὲ καὶ αὐτὸν καλέσας ἐ oe σοι Ads τούτῳ — 


καὶ τότε ἄρξῃ μετὰ αἰσχύνης τὸν ἔσχατον τόπον —“ 


MM ὅταν κληθῇς πορευθεὶς ἃ ἀνάπεσε εἰς τὸν ἔσχατον τό- το 


πον, ἵνα ὅταν ἔλθῃ ὁ κεκληκώς σε ἐρεὶ σοι Φίλε, — 
ανάβηθι ἀνώτερον" τότε ἔσται σοι δόξα ἐνώπιον πάντων 
τῶν — σοι. ὅτι πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινω- x 
s ε * * 
θήσεται καὶ ὁ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται. E- τ 
fol > σ 2 
λεγεν δὲ καὶ τῷ κεκληκότι αὐτόν Ὅταν ποιῇς ἄριστον 
ἢ δεῖπνον, μὴ φώνει τοὺς φίλους σου μηδὲ τοὺς ἀδελφούς 
σου μηδὲ τοὺς συγγενεῖς σοῦ μηδὲ γείτονας πλουσίους, 
> 
μή ποτε καὶ αὐτοὶ ἀντικαλέσωσίν σε καὶ γένηται ἀνταπό- 
* > —— * al ΄ ’ > * 
δομά σοι. ἀλλ᾽ ὅταν δοχὴν ποιῇς, κάλει πτωχούς, ἀναπεί- 13 
, ΄ * * * “ > ΝΜ 
ρους, χωλούς, τυφλούς: καὶ μακάριος ἔσῃ, ὅτι οὐκ ἔχουσιν 14 
“a > * * -“ 
ἀνταποδοῦναί σοι, ἀνταποδοθήσεται γάρ σοι ἐν τῇ ἀναστά- 


XIV KATA AOYKAN 159 


~ ’ » , , - 

τ Tet τῶν δικαίων. Axovoas δέ τις τῶν συνανα- 
* - * 22 ΄ @ ᾿΄ 
κειμένων ταῦτα εἶπεν αὐτῷΩλ  ἠ Μακάριος ὅστις φάγεται 
ἄρτον ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ θεοῦ. ὁ δὲ εἶπεν atte “Ay 
θρωπός τις ἐποίει δεῖπνον μέγα, καὶ ἐκάλεσεν πολλούς, 

ae Oy ‘ 2 > “ ἌΝ 2 iJ > 
17 Kal ἀπέστειλεν τὸν δοῦλον αὐτοῦ τῇ ὥρᾳ τοῦ δείπνου εἰ- 
πεῖν τοῖς κεκλημένοις "Ἔρχεσθε" ὅτι ἤδη ἕτοιμα " ἐστιν" 
καὶ ἤρξαντο ἀπὸ μιᾶς πάντες παραιτεῖσθαι. ὁ πρῶτος 


a 


I 


~ 
wo 


εἶπεν αὐτἢῷῳῃΥ: : ᾿Αγρὸν ἠγόρασα καὶ ἔχω ἀνάγκην ἐξελθὼν 
19 ἰδεῖν αὐτόν’ ἐρωτῶ σε, ἔχε με παρῃτημένον. καὶ ἕτερος 
εἶπεν Ζεύγη βοῶν ἠγόρασα πέντε καὶ πορεύομαι δοκιμά- 
20 σαι αὐτά" ἐρωτῶ σε, ἔχε με παρῃτημένον. καὶ ἕτερος 
εἶπεν Τυναῖκα ἔγημα καὶ διὰ τοῦτο οὐ δύναμαι ἐλθεῖν. 
ar καὶ παραγενόμενος ὁ δοῦλος ἀπήγγειλεν τῷ κυρίῳ αὐτοῦ 
ταῦτα. τότε ὀργισθεὶς ὁ οἰκοδεσπότης εἶπεν τῷ δούλῳ 
αὐτοῦ Ἔξελθε ταχέως εἰς τὰς πλατείας καὶ ῥύμας τῆς 
πόλεως, καὶ τοὺς πτωχοὺς καὶ ἀναπείρους καὶ τυφλοὺς καὶ 
χωλοὺς εἰσάγαγε ὧδε. καὶ εἶπεν ὁ δοῦλος Κύριε, γέ- 
23 γονεν ὃ ἐπέταξας, καὶ ἔτι τόπος ἐστίν. καὶ εἶπεν ὁ κύριος 
πρὸς τὸν δοῦλον Ἔξελθε εἰς τὰς ὁδοὺς καὶ φραγμοὺς καὶ 
24 ἀνάγκασον εἰσελθεῖν, ἵνα γεμισθῇ μου ὁ οἶκος" λέγω γὰρ 
ὑμῖν ὅτι οὐδεὶς τῶν ἀνδρῶν ἐκείνων τῶν κεκλημένων γεύσε- 


2 


Ὥ 


ταί μου τοῦ δείπνου. 
25 ΣΕυνεπορεύοντο δὲ αὐτῷ ὄχλοι πολλοί, καὶ στραφεὶς 
26 εἶπεν πρὸς αὐτούς ἘΠ τις ἔρχεται πρός με καὶ οὐ μισεῖ 
τὸν πατέρα ἑαυτοῦ καὶ τὴν μητέρα καὶ τὴν γυναῖκα καὶ τὰ 
τέκνα καὶ τοὺς ἀδελφοὺς καὶ τὰς ἀδελφάς, ἔτι τε καὶ τὴν 
27 ψυχὴν ἑαυτοῦ, οὐ δύναται εἶναί μου μαθητής. ὅστις 
οὐ βαστάζει τὸν σταυρὸν ἑαυτοῦ καὶ ἔρχεται ὀπίσω μου, 
28 οὐ δύναται εἶναί μου μαθητής. τίς γὰρ ἐξ ὑμῶν θέλων 
πύργον οἰκοδομῆσαι οὐχὶ πρῶτον καθίσας ψηφίζει τὴν 
29 δαπάνην, εἰ ἔχει cis ἀπαρτισμόν; ἵνα μή ποτε θέντος αὐτοῦ 
θεμέλιον καὶ μὴ ἰσχύοντος ἐκτελέσαι πάντες οἱ θεωροῦντες 
30 ἄρξωνται αὐτῷ ἐμπαίζειν λέγοντες ὅτι Οὗτος ὁ ἄνθρω- 


ἔρχεσθαι | εἶσιν 








εἰς v. τὰ πρὺς 


ν 
ἔν 
x 


av 


160 KATA AOYKAN XIV XV 


πος ἤρξατο οἰκοδομεῖν καὶ οὐκ ἴσχυσεν ἐκτελέσαι. ἢ τίς 3: 
βασιλεὺς πορευόμενος ἑτέρῳ βασιλεῖ συνβαλεῖν εἰς πόλε- 
μον οὐχὶ καθίσας πρῶτον βουλεύσεται εἰ δυνατός ἐστιν ἐν 
δέκα χιλιάσιν ὑπαντῆσαι τῷ μετὰ εἴκοσι χιλιάδων ἐρχο- 
μένῳ ἐπ᾽ αὐτόν; εἰ δὲ μήγε, ἔτι αὐτοῦ πόρρω ὄντος πρε- 32 
σβείαν ἀποστείλας ἐρωτᾷ ' πρὸς εἰρήνην. οὕτως οὖν πᾶς ἐξ 33 
ὑμῶν ὃς οὐκ ἀποτάσσεται πᾶσιν τοῖς ἑαυτοῦ ὑπάρχουσιν 
οὐ δύναται εἶναί μου μαθητής. Καλὸν οὖν τὸ ἅλας" ἐὰν 34 
δὲ καὶ τὸ ἅλας μωρανθῇ, ἐν τίνι ἀρτυθήσεται; οὔτε εἰς γῆν 35 


* * * —— 
οὔτε εἰς κοπρίαν εὔθετόν ἐστιν" ἔξω βάλλουσιν αὐτό. ὋὉ 


” > > , > ΓΔ 
F έχὼν WTA GKOVELY GKOUCTY. 
ἊΝ 


* 
X 


, Ν ε 
"Hoar δὲ αὐτῷ ἐγγίζοντες πάντες οἱ τελῶναι καὶ οἱ ἀμαρ- x 
A > ΄ » ~ A , σ΄ “ ἈΝ 
τωλοὶ ἀκούειν αὐτοῦ. καὶ διεγόγγυζον οἵ τε Φαρισαῖοι καὶ 2 
ε a , “ e ε ‘ , 
οἵ γραμματεῖς λέγοντες ὅτι Οὗτος ἁμαρτωλοὺς προσδέ- 
΄ $i uA > J * J 
χεται καὶ συνεσθίει αὐτοῖς. εἶπεν δὲ πρὸς αὐτοὺς τὴν 3 
* ε -“ 
παραβολὴν ταύτην λέγων Τίς ἄνθρωπος ἐξ ὑμῶν ἔχων 4 
ε ‘ * * > , 26 a ὧν a > ’ 
ἑκατὸν πρόβατα καὶ ἀπολέσας ἐξ αὐτῶν ἕν οὐ καταλείπει 
A * a , ’ 
τὰ ἐνενήκοντα ἐννέα ἐν τῇ ἐρήμῳ καὶ πορεύεται ἐπὶ τὸ 
» Ν “ 7 ——— Ν ε ‘ > ’ φὰ ἃ Ἁ 
ἀπολωλὸς ἕως εὕρῃ αὐτό; καὶ εὑρὼν ἐπιτίθησιν ἐπὶ τοὺς 5 
* 2 a rs —— ‘ > ‘ > a 
ὥμους αὐτοῦ χαίρων, καὶ ἐλθὼν εἰς τὸν οἶκον συνκαλεῖ 6 
‘ , * = , ΄ > A ΄ , 
τοὺς φίλους καὶ τοὺς γείτονας, λέγων αὐτοῖς Luvxapyré 
* . Ἂ 4 , Ν 3 , , e 2 
μοι ὅτι εὗρον τὸ πρόβατόν μου τὸ ἀπολωλός. λέγω ὑμῖν 7 
bid “ δ ΌΝ a > ~ ἢ oa φρὶ e AS 
ὅτι οὕτως χαρὰ ἐν τῷ οὐρανῷ ἔσται ἐπὶ Evi ἁμαρτωλῷ 
a Δ , > 
μετανοοῦντι ἢ ἐπὶ ἐνενήκοντα ἐννέα δικαίοις οἵτινες οὐ χρείαν 
* , J Nie , 2’ 
ἔχουσιν μετανοίας, Ἢ ris γυνὴ δραχμὰς ἔχουσα δέκα, ἐὰν 8 
3 , ‘ , ψι ἀν , Ν “ 2 
ἀπολέσῃ δραχμὴν μίαν, οὐχὶ ἅπτει λύχνον καὶ σαροῖ τὴν 
οἰκίαν καὶ ζητεῖ ἐπιμελῶς ἕως οὗ εὕρῃ; καὶ εὑροῦσα συν- 9 
a Ν Ῥ) , 
καλεῖ τὰς φίλας καὶ γείτονας λέγουσα ΣΞξυνχάρητέ μοι 
2* = 2 a > , * , tia 
ὅτι evpov τὴν δραχμὴν ἣν ἀπώλεσα. οὕτως, λέγω ὑμῖν, 10 
-“" > “ “ ε 
γίνεται χαρὰ ἐνώπιον τῶν ἀγγέλων τοῦ θεοῦ ἐπὶ ἑνὶ ἅμαρ- 
"»" lel * * 
τωλῷ μετανοοῦντι. Εἶπεν δέ Ανθρωπός τις 11 
> , e , » > e ’ φϑιυ δὲ a“ * 
εἶχεν δύο υἱούς. καὶ εἶπεν ὁ νεώτερος αὐτῶν τῷ πατρί 12 


Πάτερ, δός μοι τὸ ἐπιβάλλον μέρος τῆς οὐσίας" ὁ δὲ διεῖλεν 


xv KATA AOYKAN 161 


* J > > ‘ — ‘ 
13 αὐτοῖς τὸν βίον. καὶ per ov πολλὰς ἡμέρας συναγαγὼν 
Γπάντα᾽ ὁ νεώτερος υἱὸς ἀπεδήμησεν εἰς χώραν μακράν, καὶ 
- * ‘ a. 2 > ~ 2 > , ΄ 
14 ἐκεῖ διεσκόρπισεν τὴν οὐσίαν αὐτοῦ ζῶν ἀσώτως. δαπανή- 
x * * , , ae ‘ ‘ ‘ ‘ 
σαντος δὲ αὐτοῦ πάντα ἐγένετο λιμὸς ἰσχυρὰ κατὰ τὴν 
"»ν -“ 
15 χώραν ἐκείνην, καὶ αὐτὸς ἤρξατο ὑστερεῖσθαι. καὶ πορευ- 
θ 4 > AX 0 — -“ X. - -" 8 >. , 4 
els ἐκολλήθη ἑνὶ τῶν πολιτῶν τῆς χώρας ἐκείνης, καὶ 
* Ἦν .Ἢ > 8 * -“ ΄ pet ‘ 
16 ἔπεμψεν αὐτὸν εἰς τοὺς ἀγροὺς αὐτοῦ βόσκειν χοίρους" Kai 
> ΄ rc * * -» ε * 
ἐπεθύμει χορτασθῆναι" ἐκ τῶν κερατίων ὧν ἤσθιον οἱ χοῖροι, 
~ > 
καὶ οὐδεὶς ἐδίδου airg, εἰς ἑαυτὸν δὲ ἐλθὼν ἔφη Πόσοι 
⸗ * ΄ ΄ * * 3 * -“ 
μίσθιοι τοῦ πατρός μου περισσεύονται ἄρτων, ἐγὼ δὲ λιμῷ 
φ » * > ‘ ,’ ‘ n ’ 
18 ὧδε ἀπόλλυμαι: ἀναστὰς πορεύσομαι πρὸς τὸν πατέρα 
μου καὶ ἐρῶ αὐτῷ Πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ 
* - 
19 ἐνώπιόν σου, οὐκέτι εἰμὲ ἄξιος κληθῆναι υἱός ou" ποίησόν 
ε σ -“ ΄ Ἀν Ὁ s > ‘ ‘ 
20 με ws ἕνα τῶν μισθίων Gov. Kal ἀναστὰς ἦλθεν πρὸς τὸν 


~ 
s 


, ε 2 Ν x > 2 3 2 
πατέρα ἑαυτοῦ. ἔτι δὲ αὐτοῦ μακρὰν ἀπέχοντος εἶδεν 
Yak" ε * > a ——— J “4 * ‘ ΄ 
αὐτὸν 6 πατὴρ αὐτοῦ καὶ ἐσπλαγχνίσθη καὶ δραμὼν ἐπέ- 
> τὖ ‘ , 2 2 * * > Φ 
πεσεν ἐπὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ καὶ κατεφίλησεν αὐτόν. 
L δὲ «ε εν" * -“ Ul , ΄σ * 4 * —X 
21 εἶπεν δὲ ὁ υἱὸς αὐτῷ ἄτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν 
Ue ΄ , Ἂν 4 ok 2 er , 
καὶ ἐνώπιόν σου, οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι vids σου [΄ποί- 
, ε “΄ a , ἜΤ: ‘ 
a2 Noov pe ws ἕνα τῶν μισθίων σου]. εἶπεν δὲ ὁ πατὴρ 
~ ‘ ‘ 
πρὸς τοὺς δούλους αὐτοὺῦ ἘΤαχὺ ἐξενέγκατε στολὴν τὴν 
ld , ‘ 
πρώτην καὶ ἐνδύσατε αὐτόν, καὶ Sore δακτύλιον εἰς τὴν 
“ * -“ —— οὗ , > ‘ ΄ ‘ ΄ ‘ 
23 χεῖρα αὐτοῦ καὶ ὑποδήματα εἰς τοὺς πόδας, Kal φέρετε τὸν 
, ‘ , ΄ ‘ , ᾿ - 
μόσχον τὸν σιτευτόν, θύσατε καὶ φαγόντες εὐφρανθῶμεν, 
⸗ * eer 22 “Γ»», ἴ 65 3 ‘ 
24 OTL οὗτος ὁ υἱός μου νεκρὸς ἦν Kal ‘ avélynoev , ἦν ἀπολωλὼς 
ε ‘ > -" 
25 καὶ εὑρέθη. Καὶ ἤρξαντο εὐφραίνεσθαι. ἦν δὲ ὁ υἱὸς αὐτοῦ 
- ε , » -“ , ΒΡῈ Δ 
ὁ πρεσβύτερος ἐν ἀγρῷ" καὶ ὡς ἐρχόμενος ἤγγισεν τῇ οἰκίᾳ, 
* * ΄σ 
26 ἤκουσεν συμφωνίας καὶ χορῶν, καὶ προσκαλεσάμενος ἕνα 
- ‘> > , a” "» - Ζ ε δὲ ἴἌ 2 
27 τῶν παίδων ἐπυνθάνετο τί dv εἴη ταῦτα᾽ ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ 
- ε * 
ὅτι Ὁ ἀδελῴός σου ἥκει, καὶ ἔθυσεν ὁ πατήρ σου τὸν 
΄ ‘ , @ € , ψ » , ᾽ 
28 μόσχον τὸν σιτευτόν, ὅτι ὑγιαίνοντα αὐτὸν ἀπέλαβεν. ὠρ- 
- ‘ , a 
γίσθη δὲ καὶ οὐκ ἤθελεν εἰσελθεῖν. ὁ δὲ πατὴρ αὐτοῦ 
* 2 Ν 
a9 ἐξελθὼν παρεκάλει αὐτόν. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν τῷ πατρὶ 


ἅπαντα 


τἰγεμίσαι τὴν κοι- 
λίαν αὐτοῦ Ε 


ary 


162 KATA AOYKAN XV XVI 


a 3 a 5» 
αὐτοῦ ᾿Ιδοὺ τοσαῦτα ἔτη δουλεύω σοι καὶ οὐδέποτε ἐν- 
Ε' , a 
ἐρίφιον τολήν σου παρῆλθον, καὶ ἐμοὶ οὐδέποτε ἔδωκας " ἔριφον" 
‘ a 3 * 
ἵνα μετὰ τῶν φίλων μου εὐφρανθῶ: ὅτε δὲ ὁ vids σου 30 
* * ͵ — 4 Τ a > 
τῶν οὗτος 6 καταφαγών σου τὸν βίον μετὰ “ πορνῶν ἦλθεν, 
a δ ~ 
ἔθυσας αὐτῷ τὸν σιτευτὸν μόσχον. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ 31 
‘\ > a 
Τέκνον, σὺ πάντοτε pet ἐμοῦ εἶ, καὶ πάντα τὰ ἐμὰ σά 


ω 
N 


ἐστιν εὐφρανθῆναι δὲ Kal χαρῆναι ἔδει, ὅτι ὁ ἀδελφός 

4 ‘\ > Nite es Ν ἈΝ Sv. 

σου οὗτος νεκρὸς ἦν Kat ἔζησεν, καὶ ἀπολωλὼς καὶ εὑρέ- 
θη. 

Ἔλεγεν δὲ καὶ πρὸς τοὺς μαθητάς "Ανθρωπός τις ἦν τ 


, a > > , * * F ψ ἃ »Ὸ 
πλούσιος ος εἰχεν Οἰκόονομον, και OUTOS διεβλήθη αυτῳ ως 


» 


, A ε * » fel A * —— 
διασκορπίζων τὰ ὑπάρχοντα αὐτοῦ. καὶ φωνήσας αὐτὸν 
> >a , a 3 , ‘ a —— * , 
εἶπεν αὐτῷ Τί τοῦτο ἀκούω περὶ σοῦ ; ἀπόδος τὸν λόγον 
oe , μὴ * > 
τῆς οἰκονομίας σου, οὐ γὰρ δύνῃ ἔτι οἰκονομεῖν. εἶπεν 
x. 2 ε oh th > , ΄ , 9 ε ’ , 
δὲ ἐν ἑαυτῷ ὁ οἰκονόμος Τί ποιήσω ὅτι ὁ κύριος μου 

fe . , 29 a ΄, > ΄ 
ἀφαιρεῖται τὴν οἰκονομίαν ἀπ᾽ ἐμοῦ ; σκάπτειν οὐκ ἰσχύω, 

“ 4 μ᾿ ἂν , σ μὲ 
ἐπαιτεῖν αἰσχύνομαι: ἔγνων τί ποιήσω, ἵνα ὅταν μεταστα- 4 

- “ , , \ a 
θῶ ἐκ τῆς οἰκονομίας δέξωνταί με εἰς τοὺς οἴκους ἑαυτῶν. 
, 4 σ a a 

καὶ προσκαλεσάμενος ἕνα ἕκαστον τῶν χρεοφιλετῶν TOU 5 


΄ ε 2 2 2 ’ 4 3 “-“ 
κυρίου ἑαυτοῦ ἔλεγεν τῷ πρώτῳ Πόσον ὀφείλεις τῷ 


w 


2 ε — , ε 
κυρίῳ μου; ὃ δὲ εἶπεν Ἑκατὸν βάτους ἐλαίου: ὁ δὲ ὁ 
5 5 > 2 A , * — * γ ΄ 
γράψον ταχέως εἶπεν αὐτῷ Δέξαι σου τὰ γράμματα καὶ καθίσας "ταχέως 
, 7 , * — if x Ν , 
γράψον" πεντήκοντα. ἔπειτα ἑτέρῳ εἶπεν Σὺ δὲ πόσον 7 
5 ε > ε A ’ 5 
ὀφείλεις ; ὁ δὲ εἶπεν Ἑκατὸν κόρους σίτου: λέγει av- 
— A Ν * Ν , > ὃ la 
τῷ έξαι σου τὰ γράμματα καὶ γράψον ὀγδοήκοντα. 
αἱ 3 ἥν. ε κύ ι τὸ οἷ * a ao κί g φ * 
καὶ ἐπήνεσεν ὁ κύριος τὸν οἰκονόμον τῆς ἀδικίας ὅτι φρονί 
- Ν - “4 * 
pus ἐποίησεν" ὅτι οἱ υἱοὶ τοῦ αἰῶνος τούτου φρονιμώτεροι 


00 


x Ν @ a Lol mY > ‘ ‘ A ε -“ 
ὑπὲρ τοὺς υἱοὺς τοῦ φωτὸς εἰς τὴν γενεὰν τὴν ἑαυτῶν 
a: », Ν > Ν ca , ε lad * * 
εἰσίν. Kat ἐγὼ υμῖν λέγω, ἑαυτοῖς ποιήσατε φίλους 9 
ΕἸ “ “ “" > , 9 σ > ’, ’ e2 
ἐκ τοῦ μαμωνᾶ τῆς ἀδικίας, ἵνα ὅταν ἐκλίπῃ δέξωνται ὑμᾶς 
R ’ ε 4 Ν 
εἰς τὰς αἰωνίους σκηνάς. ὁ πιστὸς ἐν ἐλαχίστῳ καὶ ἐν 10 
a * 2* —2 2 , ΕΣ ν᾿» 
πολλῷ πιστός ἐστιν, καὶ ὁ ἐν ἐλαχίστῳ ἄδικος καὶ ἐν πολ- 
nw * > > > > 2 7907 a ‘4 
AG adios ἐστιν. εἰ ow ἐν τῷ ἀδίκῳ μαμωνᾷ πιστοὶ x 


XVI KATA AOYKAN 163 


‘ » ‘ ’ can 
12 οὐκ ἐγένεσθε, τὸ ἀληθινὸν τίς ὑμῖν πιστεύσει; Kal εἰ ἐν 
— , * > ΄ ,reie 3 
τῷ ἀλλοτρίῳ πιστοὶ οὐκ ἐγένεσθε, τὸ “ἡμέτερον᾽ τίς “δώσει 
* * 
13 ὑμῖν"; Οὐδεὶς οἰκέτης δύναται δυσὶ κυρίοις δουλεύειν: ἢ 
‘ A ἷ ’ Ν ‘4 a > , ee Doe > , 
yap τὸν ἕνα μισήσει Kai τὸν ἕτερον ἀγαπήσει, ἢ ἑνὸς ἀνθέ- 
‘ ~ “4-8 ΄ > ΄ ΕΞ 
ξεται καὶ τοῦ ἑτέρου καταφρονήσει. οὐ δύνασθε θεῷ 
’ ᾳς “-“ » x “ἢ , 
14 δουλεύειν καὶ μαμωνᾷ. Ἤκουον δὲ ταῦτα πάν- 
ε a ΄ feed’: Laas , 
ta οἱ Φαρισαῖοι φιλάργυροι ὑπάρχοντες, καὶ ἐξεμυκτήρι- 
δι Ψ Ἁ * * “ Ν ε fol 
το Cov αὐτόν. καὶ εἶπεν αὐτοῖς Ὑμεῖς ἐστὲ of δικαιοῦντες 
ε ‘ t LER 2 > , ε Ν ‘ ΄ * 
ἑαυτοὺς: ἐνώπιον τῶν ἀνθρώπων, ὁ δὲ θεὸς γινώσκει τὰς 
- ε 
καρδίας ὑμῶν" ὅτι τὸ ἐν ἀνθρώποις ὑψηλὸν βδέλυγμα ἐνώ- 
16 πιον τοῦ θεοῦ. ῳὉ νόμος καὶ οἱ προφῆται μέχρι Ἰωάνου" 
δ, , « , a a > ΄ * a > 
ἀπὸ tore ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ εὐαγγελίζεται καὶ πᾶς εἰς 
>. , > ΄ so» ‘ * ‘ 4 
1) αὐτὴν βιάζεται. Ἑὐκοπώτερον δέ ἐστιν τὸν οὐρανὸν καὶ 
τὴν γῆν παρελθεῖν ἢ τοῦ νόμου “μίαν κερέαν" πεσεῖν. 
~ ε J , ‘ -“ * - ‘ ~ , 
13 Πᾶς ὁ ἀπολύων τὴν γυναῖκα αὐτοῦ καὶ γαμῶν ἑτέραν 
‘ * \ -“ 
μοιχεύει, καὶ ὁ ἀπολελυμένην ἀπὸ ἀνδρὸς γαμῶν μοι- 
, * ΄ > 4 τὴν 
το χεύει. Ανθρωπος δέ τις ἦν πλούσιος, καὶ ἐνε- 
διδύσκετο πορφύραν καὶ βύσσον εὐφραινόμενος καθ᾽ ἡμέ- 
ραινόμ μ 
Lal * 
20 ραν λαμπρῶς. πτωχὸς δέ τις ὀνόματι Λάζαρος ἐβέβλητο 
21 πρὸς τὸν πυλῶνα αὐτοῦ εἱλκωμένος καὶ ἐπιθυμῶν χορτα- 
σθῆναι ἀπὸ τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης τοῦ πλου- 
σίου: ἀλλὰ καὶ οἱ κύνες ἐρχόμενοι ἐπέλειχον τὰ ἕλκη 
Ὧν. τὰς — < kt a * — —— 2 
3. αὐτοῦ. ἐγένετο δὲ ἀποθανεῖν τὸν πτωχὸν καὶ ἀπενεχθῆναι 
ε a“ 
αὐτὸν ὑπὸ τῶν ἀγγέλων εἰς τὸν κόλπον ᾿Αβραάμ: ἀπέ- 
23 θανεν δὲ καὶ ὁ πλούσιος καὶ ἐτάφη. καὶ ἐν τῷ ἄδῃ 
—— J ‘ ea ye} * ΄ 
ἐπάρας τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ, ὑπάρχων ἐν βασάνοις, 
«<a? ‘ a“ 
ὁρᾷ ᾿Αβραὰμ ἀπὸ μακρόθεν καὶ Λάζαρον ἐν τοῖς κόλ- 
, - 
24 Tos αὐτοῦ. καὶ αὐτὸς φωνήσας εἶπεν Πάτερ “ABpaap, 
, ΄ 
ἐλέησόν με καὶ πέμψον Λάζαρον ἵνα βάψῃ τὸ ἄκρον τοῦ 
΄ -“" * 
δακτύλου αὐτοῦ ὕδατος καὶ καταψύξῃ τὴν γλῶσσάν μου, 
΄σ > .“ -“ 
25 ὅτι ὀδυνῶμαι ἐν τῇ φλογὶ ταύτῃ. εἶπεν δὲ ᾿Αβραώάμ Teé- 
* - 
κνον, μνήσθητι ὅτι ἀπέλαβες τὰ ἀγαθά σου ἐν τῇ ζωῇ 
‘ , « -“ 
σου, καὶ Λάζαρος ὁμοίως τὰ κακά" νῦν δὲ ὧδε παρακαλεῖ- 


ὑμέτερον | ὑωῖν 
—— Ι ὗν 


κερέαν μίαν 


Ap. 


164 KATA AOYKAN XVI XVII 


᾿ δὲ 35 - ἥν a ΄ , —22 
ται σὺ δὲ ὀδυνᾶσαι. καὶ ἐν πᾶσι τούτοις μεταξὺ ἡμῶν 
A ε -“ * , 
καὶ ὑμῶν χάσμα μέγα ἐστήρικται, ὅπως οἱ θέλοντες δια- 
a ” \ e2 J a Pe ‘ 
βῆναι ἔνθεν πρὸς ὑμᾶς μὴ δύνωνται, μηδὲ ἐκεῖθεν πρὸς 
— 8 a > δέ Ἐ a > , “ 
ἡμᾶς διαπερῶσιν. εἶπεν δέ ρωτῶ σε οὖν, πάτερ, ἵνα 
’ὔ —— > ‘ > -“ ’ Ν ‘ , 
πέμψῃς αὐτὸν εἰς τὸν οἶκον τοῦ πατρός μου, ἔχω γὰρ πέντε 
ὃ Xr , * 8 , > lal — See ‘ Ν > Ν 
ἀδελφούς, ὅπως διαμαρτύρηται αὐτοῖς, iva’ μὴ καὶ αὐτοὶ 
, * -“ 
ἔλθωσιν εἰς τὸν τόπον τοῦτον τῆς βασάνου. λέγει δὲ 
> * , 

Αβραάμ Ἔχουσι Μωυσέα καὶ τοὺς προφήτας: ἀκου- 
* Φ σε * Ν > —2 3 , 
σάτωσαν αὐτῶν. ὁ δὲ εἶπεν Οὐχί, πάτερ ᾿Αβραάμ, 
> — aS - a ‘ — 
ἀλλ᾽ ἐάν τις ἀπὸ νεκρῶν πορευθῇ πρὸς αὐτοὺς μετανοή- 
σουσιν. εἶπεν δὲ αὐτῷ Ei Μωυσέως καὶ τῶν προφητῶν 

> ᾽ , 299 97 > a > a , 
οὐκ ἀκούουσιν, οὐδ᾽ ἐάν τις ἐκ νεκρῶν ἀναστῇ πεισθήσον- 
ται. 
Ν Ν J 2* * 3 re * 
Εἶπεν δὲ πρὸς τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ ᾿Ανένδεκτόν ἐστιν 
a * > > ᾧἃ 
τοῦ τὰ σκάνδαλα μὴ ἐλθεῖν, πλὴν οὐαὶ de οὗ ἔρχεται" 
tal 7. A 
λυσιτελεῖ αὐτῷ εἰ λίθος μυλικὸς περίκειται περὶ τὸν τρά- 
» -“ a oe > Ν , a 9 
χηλον αὐτοῦ Kai ἔρριπται εἰς τὴν θάλασσαν 7 ἵνα σκανδα- 
, cal a“ , “ 
Noy τῶν μικρῶν τοίτων ἕνα. προσέχετε ἑαυτοῖς. ἐὰν 
— 2.5 ΄ > , —— Soot , 
ἁμάρτῃ ὁ ἀδελφός σου ἐπιτίμησον αὐτῷ, Kal ἐὰν μετανοή- 
——— ‘4 ΄ 2 ε ε ’ 
on ἄφες αὐτῷ: καὶ ἐὰν ἑπτάκις τῆς ἡμέρας ἁμαρτήσῃ εἰς 
Ν 2 Ψ ΕἸ , \ ‘ * aA > , 
σὲ καὶ ἑπτάκις ἐπιστρέψῃ πρὸς σὲ λέγων Meravod, ady- 
— * > | Yao eae 2 , 
σεις αὐτῷ. Καὶ εἶπαν οἱ ἀπόστολοι τῷ κυρίῳ 
“ Ν e 
Πρόσθες ἡμῖν πίστιν. εἶπεν δὲ ὁ κύριος Εἰ ἔχετε πίστιν ὡς 
7 Ἵ ἐλέ ἂν τῇ συκαμίνῳ [ταύτῃ] Ἔ 
κόκκον σινάπεως, ἐλέγετε ἢ συκαμίνῳ [ταύτῃ] Ἔκρι- 
΄ * 50 2 a 9 x & 5 Ἀν 8 , a 
ζώθητι καὶ φυτεύθητι ἐν τῇ θαλάσσῃ" καὶ ὑπήκουσεν ἂν 
a 2* > “ 
ὑμῖν. Τίς δὲ ἐξ ὑμῶν δοῦλον ἔχων ἀροτριῶντα 
“Δ , ἃ * 06 > +.B. 22 * 7 A Ev 
ἢ ποιμαίνοντα, ὃς εἰσελθόντι ἐκ TOU ἀγροῦ ἐρεῖ αὐτῷ = Ev- 
᾿ ‘ — > Ὧν αν th eer Yas? ε ΄ 
θέως παρελθὼν ἀνάπεσε, ἀλλ᾽ οὐχὶ ἐρεῖ αὐτῷ Ἑτοίμα- 
* 
σον τί δειπνήσω, καὶ περιζωσάμενος διακόνει μοι ἕως 
φάγω καὶ πίω, καὶ μετὰ ταῦτα φάγεσαι καὶ πίεσαι σύ; 
4 Ψ ΄ a ὃ ΄ “ > ΄ * ὃ bé 
μὴ ἔχει χάριν τῷ δούλῳ ὅτι ἐποίησεν τὰ διαταχθέντα ; 
ε a e , ‘ 
οὕτως Kal ὑμεῖς, ὅταν ποιήσητε πάντα τὰ διαταχθέντα 
a A > Pe a Dia. 
ὑμῖν, λέγετε ὅτι Δοῦλοι axpetot ἐσμεν, ὃ ὠφείλομεν 


29 


N 


4 


nan wn 


<a 


co 


Ὁ 


, 


XVII KATA AOYKAN 165 


- , 
ποιῆσαι πεποιήκαμεν. 


τι Kal ἐγένετο ἐν τῷ πορεύεσθαι εἰς ᾿Ιερουσαλὴμ καὶ 
12 αὐτὸς διήρχετο διὰ μέσον Σαμαρίας καὶ Γαλιλαίας. Καὶ 
εἰσερχομένου αὐτοῦ εἴς τινα κώμην ᾿ἀπήντησαν᾽ δέκα 
13 λεπροὶ ἄνδρες, οἱ “ἀνέστησαν᾽ πόρρωθεν, καὶ αὐτοὶ ἦραν 
14 φωνὴν λέγοντες ᾿ἸἸησοῦ ἐπιστάτα, ἐλέησον ἡμᾶς. καὶ 
ἰδὼν εἶπεν αὐτοῖς Πορευθέντες ἐπιδείξατε ἑαυτοὺς τοῖς 
ἱερεῦξιν. καὶ ἐγένετο ἐν τῷ ὑπάγειν αὐτοὺς ἐκαθαρίσθη- 
is σαν. εἷς δὲ ἐξ αὐτῶν, ἰδὼν ὅτι ἰάθη, ὑπέστρεψεν μετὰ 
16 φωνῆς μεγάλης δοξάζων τὸν θεόν, καὶ ἔπεσεν ἐπὶ πρόσωπον 
παρὰ τοὺς πόδας αὐτοῦ εὐχαριστῶν αὐτῷ: καὶ αὐτὸς ἦν 
17 Σαμαρείτης. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν Οὐχ οἱ δέκα 
18 ἐκαθαρίσθησαν ; οἱ [δὲ] ἐννέα ποῦ; οὐχ εὑρέθησαν ὗπο- 
στρέψαντες δοῦναι δόξαν τῷ θεῷ εἰ μὴ ὁ ἀλλογενὴς οὗτος ; 
19 καὶ εἶπεν αὐτῷῃ; ᾿Αναστὰς πορεύου" ἡ πίστις σου σέσω- 
κέν σε. 
20 Ἐπερωτηθεὶς δὲ ὑπὸ τῶν Φαρισαίων πότε ἔρχεται ἡ 
βασιλεία τοῦ θεοῦ ἀπεκρίθη αὐτοῖς καὶ εἶπεν Οὐκ ἔρχε- 
a1 Tae ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ μετὰ παρατηρήσεως, οὐδὲ ἐροῦ- 
σιν ᾿Ιδοὺ dde ὥ Ἐκεῖ: ἰδοὺ γὰρ ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ 
22 ἐντὸς ὑμῶν ἐστίν. Εἶπεν δὲ πρὸς τοὺς μαθητάς 
᾿Ἐλεύσονται ἡμέραι ὅτε ἐπιθυμήσετε μίαν τῶν ἡμερῶν τοῦ 
23 υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου ἰδεῖν καὶ οὐκ ὄψεσθε. καὶ ἐροῦσιν 
ὑμῖν ᾿Ιδοὺ “ἐκεῖ 77° ᾿Ιδοὺ ὧδε: μὴ [ἀπέλθητε μηδὲ] διώξητε. 
24 ὥσπερ γὰρ ἡ ἀστραπὴ ἀστράπτουσα ἐκ τῆς ὑπὸ τὸν οὐρα- 
νὸν εἰς τὴν ὑπ᾽ οὐρανὸν λάμπει, οὕτως ἔσται ὁ υἱὸς τοῦ 
25 ἀνθρώπου". πρῶτον δὲ δεῖ αὐτὸν πολλὰ παθεῖν καὶ ἀπο- ἐ 
26 δοκιμασθῆναι ἀπὸ τῆς γενεᾶς ταύτης. καὶ καθὼς ἐγένετο 
ἐν ταῖς ἡμέραις Νῶε, οὕτως ἔσται καὶ ἐν ταῖς ἡμέραις τοῦ 
27 υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου: ἤσθιον, ἔπινον, ἐγάμουν, ἐγαμίζοντο, 
ἄχρι ἧς ἡμέρας εἰοῆῖλθεν Νῶε εἰς τὴν κιβωτόν, καὶ 
28 ἦλθεν 6 κατακλυσμὸς καὶ ἀπώλεσεν “πάντας. ὁμοίως 





ἅπαντες 


166 KATA AOYKAN XVII XVIII 


J ee 3 “ emt a A SOE, 4 6 μ᾿ of 

καθὼς ἐγένετο ἐν ταῖς ἡμέραις Awr: ἤσθιον, ἔπινον, ἠγό- 
3 * Φ ε , - 
ραζον, ἐπώλουν, ἐφύτευον, φκοδόμουν: 7 δὲ ἡμέρᾳ ἐξῆλθεν 29 
΄ ‘ a > > > a 
Λὼτ ἀπὸ Σοδόμων, ἔβρεξεν TIYP Kal θεῖον ATT OYPANOY 

ΠΝ — ogee Wo ae ee) oe Sen > ε 
καὶ ἀπώλεσεν ἵπάντας, κατὰ τὰ αὐτὰ ἔσται ἣ ἡμέρᾳ ὁ 30 
εν a .6 , > , > — a Le 
vids τοῦ ἀνθρώπου ἀποκαλύπτεται. ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ 31 

a Ν a a 

ὃς ἔσται ἐπὶ τοῦ δώματος καὶ τὰ σκεύη αὐτοῦ ἐν τῇ οἰκίᾳ, 

Ν , > 3 * " eae > ae ’ \ 2 
PY καταβάτω ἄραι auTa, καὶ O ἐν ἀγρῳ ομοίως μὴ ETTI- 

> — , 2 

CTPEYATW εἰς TA OTIC. μνημονεύετε τῆς γυναικὸς Λώτ. 32 
&. τε ΄ ‘ ‘ > a , ? , ; 
ὃς ἐὰν ζητήσῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ περιποιήσασθαι ἀπολέσει 33 

— 4 2 4 >: , ΄ ΓΟ , — 
αὐτήν, ὃς δ᾽ ἂν ἀπολέσει ζωογονήσει αὐτήν. λέγω ὑμῖν, 34 

, a \ oo” —— , a e κς 
ταύτῃ TH νυκτὶ ἔσονται δύο ἐπὶ κλίνης [μιᾶς], ὁ εἷς παρα- 
λημφθήσεται καὶ ὁ ἕτερος ἀφεθήσεται: ἔσονται δύο ἀλή- 35 

ἀ τς ν ots. ἃ , , 0%, 4 

θουσαι ἐπὶ τὸ αὐτό, ἡ pia παραλημφθήσεται ἡ δὲ ἑτέρα 
> , ae Δ , oe a [4 
ἀφεθήσεται. καὶ ἀποκριθέντες λέγουσιν αὐτῷ Ποῦ, κύ- 37 

ε —8 > > -“ σ ‘ a 3 Lal Ν JJ Ν 
pte; ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς Ὅπου τὸ σώμα, ἐκεῖ καὶ οἱ ἀετοὶ 
ἐπισυναχθήσονται. 

‘ Lal Lal , 

Ἔλεγεν δὲ παραβολὴν αὐτοῖς πρὸς τὸ δεῖν πάντοτε x 

4 > Ν Ν AS: n / , 
προσεύχεσθαι αὐτοὺς Kal μὴ ἐνκακεῖν, λέγων Ἐριτής τις 2 
> » Va Ν Ν Ν , , — 
ἦν ἔν τινι πόλει τὸν θεὸν μὴ φοβούμενος καὶ ἄνθρωπον 

—2 Ld 4' ὧν > a * > id * 
μὴ ἐντρεπόμενος. χήρα δὲ ἦν ἐν τῇ πόλει ἐκείνῃ καὶ 3 
3, * — ΄ 4* ΄ὕ , ΜΟῚ rey Se 
ἤρχετο πρὸς αὐτὸν λέγουσα ᾿Ἐκδίκησόν pe ἀπὸ τοῦ ἀν- 

* Ν 3 3, — φ' Ἂς a Ν 
τιδίκου pov. καὶ οὐκ ἤθελεν ἐπὶ χρόνον, μετὰ ταῦτα δὲ 4 
Ἣν > ε A > ‘ ‘ ‘ > a 2223 »ν 
εἶπεν ἐν ἑαυτῷ Ei καὶ τὸν θεὸν οὐ φοβοῦμαι οὐδὲ av- 
θρωπον ἐντρέπομαι, διά γε τὸ παρέχειν μοι κόπον τὴν 5 

, , > / > , ΄ A > ΄ > ’ 
χήραν ταύτην ἐκδικήσω αὐτήν, ἵνα μὴ εἰς τέλος ἐρχομένη 
© Tr LC: Ἐϊ δὲ ε ΄, > A , se * 6 
ὑπωπιάζῃ pe. tev δὲ ὁ κύριος κούσατε τί ὁ κριτὴς 

“ i} , ΔῈ ε δὲ > > \ , ‘ > δί 
τῆς αδικίας λέγει: ὁ δὲ θεὸς οὐ μὴ ποιήσῃ τὴν ἐκδίκχσιν 7 
τῶν ἐκλεκτῶν αὐτοῦ τῶν βοώντων αὐτῷ ἡμέρας καὶ νυκτός, 

‘ a a a 
καὶ μακροθυμεῖ ἐπ᾽ αὐτοῖς ; λέγω ὑμῖν ὅτι ποιήσει τὴν ἐκ- 8 
δί 3 2 > , Ν ε εν na > , > 
iKnow αὐτῶν ἐν τάχει. πλὴν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐλ- 

ee , a a 
θὼν ἄρα εὑρήσει τὴν πίστιν ἐπὶ τῆς γῆς ; 

> ~ 

Εἶπεν δὲ καὶ πρός twas τοὺς πεποιθότας ἐφ᾽ ἑαυτοῖς 9 
9 2% , Ν 2 a X * 2 
ὅτι εἰσὶν δίκαιοι καὶ ἐξουθενοῦντας τοὺς λοιποὺς τὴν παρα- 


XVIII KATA AOYKAN 167 


:ο βολὴν ταύτην. ἴΑνθρωποι δύο ἀνέβησαν cis τὸ ἱερὸν 
τε προσεύξασθαι, * εἷς Φαρισαῖος καὶ a ἕτερος τελώνης. ὁ 
Φαρισαῖος σταθεὶς “ταῦτα πρὸς ἑαυτὸν προσηύχετο Ὁ 
θεός, εὐχαριστῶ σοι ὅτι οὐκ εἰμὶ “ὥσπερ οἱ λοιποὶ τῶν 
ἀνθρώπων, ἅρπαγες, ἄδικοι, μοιχοί, ἢ καὶ ὡς οὗτος ὁ τε- 
το λώνης: νηστεύω δὶς τοῦ σαββάτου, ἀποδεκατεύω πάντα 
13 ὅσα κτῶμαι. ὁ δὲ τελώνης μακρόθεν ἑστὼς οὐκ ἤθελεν 
οὐδὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς ἐπᾶραι εἰς τὸν οὐρανόν, ἀλλ᾽ ἔτυπτε 
τὸ στῆθος ἑαυτοῦ λέγων ὯὉ θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ apap- 
14 τωλῷ. λέγω ὑμῖν, κατέβη οὗτος δεδικαιωμένος εἰς τὸν 
οἶκον αὐτοῦ παρ᾽ ἐκεῖνον: ὅτι πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπει- 
νωθήσεται, ὁ δὲ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται. 
1s προσέφερον δὲ αὐτῷ καὶ τὰ βρέφη ἵνα αὐτῶν ἅπτηται" 
16 ἰδόντες δὲ οἱ μαθηταὶ ἐπετίμων αὐτοῖς. ὁ δὲ Ἰησοῦς προσ- 
εκαλέσατο [αὐτὰ] λέγων “Adere τὰ παιδία ἔρχεσθαι πρός 
με καὶ μὴ κωλύετε αὐτά, τῶν γὰρ τοιούτων ἐστὶν ἡὶ βασι- 
17 λεία τοῦ θεοῦ. ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ὃς ἂν μὴ δέξηται τὴν 
βασιλείαν τοῦ θεοῦ ὡς παιδίον, οὐ μὴ εἰσέλθῃ εἰς αὐτήν. 
18 Καὶ ἐπηρώτησέν τις αὐτὸν ἄρχων λέγων Διδάσκαλε 
19 ἀγαθέ, τί ποιήσας ζωὴν αἰώνιον κληρονομήσω ; εἶπεν δὲ 
αὐτῷ 6 Ἰησοῦς Τί με λέγεις ἀγαθόν ; οὐδεὶς ἀγαθὸς εἰ 
:ο μὴ εἷς [6] θεός. τὰς ἐντολὰς οἶδας ΛΛῊ motyeycric, ΛΛὴ 
ONEYCHC, Mi κλέψης, Mi yeyAomaptypH- 
ox CHC, Τίμὰ TON TIATEPA COY Kal THN MHTEPA. ὁ δὲ 
. εἶπεν Ταῦτα πάντα ἐφύλαξα ἐκ νεότητος. ἀκούσας δὲ ὁ 
Ἰησοῦς εἶπεν αὐτῷ Ἔτι ἕν σοι λείπει: πάντα ὅσα ἔχεις 
πώλησον καὶ διάδος πτωχοῖς, καὶ ἕξεις θησαυρὸν ἐν [τοῖς] 
23 οὐρανοῖς, καὶ δεῦρο ἀκολούθει μοι. ὁ δὲ ἀκούσας ταῦτα 
24 περίλυπος ἐγενιζ)η, ἦν γὰρ πλούσιος σφόδρα. ᾿Ιδὼν δὲ 
αὐτὸν [6] Ἰησοῦς εἶπεν Πῶς δυσκόλως οἱ τὰ χρήματα 
as ἔχοντες εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ εἰσπορεύονται" εὐκο- 
πώτερον γάρ ἐστιν κάμηλον διὰ τρήματος βελόνης εἰσελ- 
θεῖν ἢ πλούσιον εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ εἰσελθεῖν, 


πρὸς ἑαντὸν ταῦτα 


ἀπολάβῃ | -ἰἑπτα- 
πλασίοναξ 


καὶ ἦν 


168 KATA AOYKAN XVIII XIX 


> , ⸗ -“Ἢ 
εἶπαν δὲ οἱ ἀκούσαντες Καὶ τίς δύναται σωθῆναι : ὁ δὲ 26 
ν 3997 5, 8 , ‘ Ν “Ἵ a 
εἶπεν Ta ἀδύνατα παρὰ ἀνθρώποις δυνατὰ παρὰ τῷ θεῷ 
ε 3 ε “ 
ἐστίν. Εἶπεν δὲ ὁ Πέτρος ᾿ἸἸδοὺ ἡμεῖς ἀφέν- 28 
* ἴδ > Xo 6 ’ ᾿ς ε δὲ ἴ. > “ > Pm 
τες τὰ ἴδια ἠκολουθήσαμέν σοι. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς ᾿Αμὴν 29 
, ΝΜ Ἂν oe mA N Ν a 3, τ 9. ωΝ a a a 
λέγω ὑμῖν ὅτι οὐδεὶς ἔστιν ὃς ἀφῆκεν οἰκίαν ἢ γυναῖκα ἢ 
> “ a * σ Lad r n”~ -“ 
ἀδελφοὺς ἢ γονεῖς ἢ τέκνα εἵνεκεν τῆς βασιλείας τοῦ θεοῦ, 
ὃς οὐχὶ μὴ ᾿λάβῃ" ᾿πολλαπλασίονα' ἐν τῷ καιρῷ τούτῳ 30 
vs We. 2 2a a > , ‘ δι} 
καὶ ἐν τῷ αἰῶνι τῷ ἐρχομένῳ ζωὴν αἰώνιον. 
΄ > 
Παραλαβὼν δὲ τοὺς δώδεκα εἶπεν πρὸς αὐτούς Ἰδοὺ 31 
3 F 
ἀναβαίνομεν εἰς ᾿Ιερουσαλήμ, καὶ τελεσθήσεται πάντα τὰ 
‘ 2 a a“ a“ a 
γεγραμμένα διὰ τῶν προφητῶν τῷ υἱῷ τοῦ ἀνθρώπου: 

’ ‘ 2 ἔθ Ν > , ‘ 
παραδοθήσεται yap τοῖς ἔθνεσιν καὶ ἐμπαιχθήσεται καὶ 32 
ὑβρισθήσεται καὶ ἐμπτυσθήσεται, καὶ μαστιγώσαντες 33 
ἀποκτενοῦσιν αὐτόν, καὶ τῇ ἡμέρᾳ τῇ τρίτῃ ἀναστήσε- 

\ — san ΄ a , 9% ν ες 
tat, Kat αὐτοὶ οὐδὲν τούτων συνῆκαν, καὶ ἦν τὸ ῥῆμα 34 

A eee - 
τοῦτο κεκρυμμένον ἀπ᾽ αὐτῶν, καὶ οὐκ ἐγίνωσκον τὰ λεγό- 
μενα. 
- 3 
᾿ἘἜγένετο δὲ ἐν τῷ ἐγγίζειν αὐτὸν εἰς ᾿Ιερειχὼ τυφλός 35 
> , ‘ ‘ ean > “~ > ,ὕ 4 * 
τις ἐκάθητο παρὰ τὴν ὁδὸν ἐπαιτῶν. ἀκούσας δὲ ὄχλου 36 
΄ > , oT νυ aA — * 
διαπορευομένου ἐπυνθάνετο ti * ein τοῦτο: ἀπήγγειλαν δὲ 37 
J. Ae τῷ al “-“ ε N ζ “ , ‘ ἐβό 
αὐτῷ ὅτι ᾿Ιησοῦς ὁ Ναζωραῖος παρέρχεται. καὶ ἐβόησεν 38 
aA , , ‘ , 
λέγων Ἰησοῦ υἱὲ Δαυείδ, ἐλέησόν με. καὶ οἱ προάγοντες 39 
Lol Ν 2 
ἐπετίμων αὐτῷ ἵνα σιγήσῃ" αὐτὸς δὲ πολλῷ μᾶλλον ἔκρα- 
ἢ > “a 
lev Ὑἱὲ Aaveid, ἐλέησόν pe. σταθεὶς δὲ ᾿Ιησοῦς ἐκέ- 40 
, a 
λευσεν αὐτὸν ἀχθῆναι πρὸς αὐτόν. ἐγγίσαντος δὲ αὐτοῦ 
> , 2 7 , , , ε — 
ἐπηρώτησεν αὐτόν Ti σοι θέλεις ποιήσω; ὁ δὲ εἷ- gx 
> . et a * a 
πεν Κύριε, ἵνα ἀναβλέψω. καὶ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτῷ 42 
> , ε , , ’ A “ 
Ανάβλεψον: ἡ πίστις cov σέσωκέν σε. καὶ παραχρῆς-ς 43 
ΒΦ > a 
pa ἀνέβλεψεν, καὶ ἠκολούθει αὐτῷ δοξάζων τὸν θεόν. 
— -“ ε “ 
Kat πᾶς ὁ λαὸς ἰδὼν ἔδωκεν αἶνον τῷ θεῷ. 
‘ ‘ * 
Καὶ εἰσελθὼν διήρχετο τὴν Ἰερειχώ. Καὶ ἰδοὺ ἀνὴρ 3 
ALP, λ, ,’ 7 * Α » A > > ΄ 
ὀνόματι καλούμενος Ζακχαῖος, καὶ αὐτὸς ἦν ἀρχιτελώνης 
δ’ ἂν ἂν “450 ΄ ν oye "Ὁ αὶ Aue a — 
καὶ αὐτὸς" πλούσιος" καὶ ἐζήτει ἰδεῖν τὸν ᾿Ιησοῦν τίς ἐστιν, 3 


ΧΙΧ ΚΑΤᾺ AOYKAN 169 


καὶ οὐκ ἠδύνατο ἀπὸ τοῦ ὄχλου ὅτι τῇ ἡλικίᾳ μικρὸς ἦν. 
4 καὶ προδραμὼν εἰς τὸ ἔμπροσθεν ἀνέβη ἐπὶ συκομορέαν 
s ἵνα ἴδῃ αὐτόν, ὅτι ἐκείνης ἤμελλεν διέρχεσθαι. καὶ ὡς 
ἦλθεν ἐπὶ τὸν τόπον, ἀναβλέψας [Ὁ] Ἰησοῦς εἶπεν πρὸς 
αὐτόν Ζακχαῖε, σπεύσας κατάβηθι, σήμερον γὰρ ἐν τῷ 
6 οἴκῳ σου δεῖ με μεῖναι. καὶ σπεύσας κατέβη, καὶ ὑπεδέ- 
γξατο αὐτὸν χαίρων. καὶ ἰδόντες πάντες διεγόγγυζον λέ- 
γοντες ὅτι Παρὰ ἁμαρτωλῷ ἀνδρὶ εἰσῆλθεν καταλῦσαι. 
8 σταθεὶς δὲ Ζακχαῖος εἶπεν πρὸς τὸν κύριον Ἰδοὺ τὰ 
ἡμίσιά μου τῶν ὑπαρχόντων, κύριε, [τοῖς] πτωχοῖς δίδωμι, 
9 καὶ εἴ τινός τι ἐσυκοφάντησα ἀποδίδωμι τετραπλοῦν. εἶπεν 
δὲ πρὸς αὐτὸν [6] Ἰησοῦς ὅτι Σήμερον σωτηρία τῷ οἴκῳ 
τούτῳ ἐγένετο, καθότι καὶ αὐτὸς vids ᾿Αβραάμ [ἐστιν]: 
10 ἦλθεν γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ζητῆσαι καὶ σῶσαι τὸ 
ἀπολωλός. 
11 ᾿Ἀκουόντων δὲ αὐτῶν ταῦτα προσθεὶς εἶπεν παραβολὴν 
διὰ τὸ ἐγγὺς εἶναι Ἱερουσαλὴμ. αὐτὸν καὶ δοκεῖν αὐτοὺς ὅτι 
ι΄. παραχρῆμα μέλλει ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ ἀναφαίνεσθαι" 
12 εἶπεν otv ᾿Ανθρωπός τις εὐγενὴς ἐπορεύθη εἰς χώραν 
13 μακρὰν λαβεῖν ἑαυτῷ βασιλείαν καὶ ὑποστρέψαι. καλέσας 
δὲ δέκα δούλους ἑαυτοῦ ἔδωκεν αὐτοῖς δέκα μνᾶς καὶ εἶπεν 
14 πρὸς “αὐτοὺς πραγματεύσασθαι" ἐν ᾧ ἔρχομαι. Οἱ δὲ πο- 
λῖται αὐτοῦ ἐμίσουν αὐτόν, καὶ ἀπέστειλαν πρεσβείαν 
ὀπίσω αὐτοῦ λέγοντες Οὐ θέλομεν τοῦτον βασιλεῦσαι 
15 ἐφ᾽ ἡμᾶς. Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ ἐπανελθεῖν αὐτὸν λαβόντα 
τὴν βασιλείαν καὶ εἶπεν φωνηθῆναι αὐτῷ τοὺς δούλους 
τούτους οἷς δεδώκει τὸ ἀργύριον, ἵνα γνοῖ τί διεπραγματεύ- 
16 σαντο. παρεγένετο δὲ ὁ πρῶτος λέγων Κύριε, ἡ μνᾶ 
17 σοῦ δέκα προσηργάσατο μνᾶς. καὶ εἶπεν αὐτῷ "Εὖγε, 
ἀγαθὲ δοῦλε, ὅτι ἐν ἐλαχίστῳ πιστὸς ἐγένου, ἴσθι ἐξουσίαν 
18 ἔχων ἐπάνω δέκα πόλεων. καὶ ἦλθεν ὁ δεύτερος λέγων Ἣ 
19 μνᾶ σου, κύριε, ἐποίησεν πέντε μνᾶς. εἶπεν δὲ καὶ τού- 
20 Tw Καὶ σὺ ἐπάνω γίνου πέντε πόλεων. καὶ ὁ ἕτερος 
Ἂ ῥα. onatead —— »" ἀκ nie he, r Otc , 


week γυῤινᾷς ~ «qesos’ ete + Pave? Over att, ὦ ent ἐξ 





ne + ϑδωγιῤνω Otel με . οἱ sick & Sih Je om eS 


170 KATA AOYKAN XIX 


, Ν ε “ a ° 
ἦλθεν λέγων Κύριε, ἰδοὺ κἡἡ μνᾶ cov ἣν εἶχον ἀποκειμέ- 
’, > , * Ld * 
νὴν ἐν σουδαρίῳ: ἐφοβούμην yap σε ὅτι ἄνθρωπος αὖ- a 
‘ * a 3 * ‘ ’ a > * 
στηρὸς εἶ, αἴρεις ὃ οὐκ ἔθηκας καὶ θερίζεις ὃ οὐκ ἔσπει- 
a , * if 
pas, λέγει αὐτῷ Ἔκ τοῦ στόματός σου κρίνω σε, 22 
Ν A ~! @ > ἈΝ * θ 3 , ? 
πονηρὲ δοῦλε: deus ὅτε ἐγὼ ἄνθρωπος αὐστηρός εἰμι, 
* Δ 3 * Ν , a > * Ν ὃ Ν ’ 
αἴρων ὃ οὐκ ἔθηκα καὶ θερίζων ὃ οὐκ ἔσπειρα ; καὶ διὰ τί 23 
3 * * 4 hd , “Ὁ * > A > ‘ 
οὐκ ἔδωκάς μου τὸ ἀργύριον ἐπὶ τράπεζαν ; κἀγὼ ἐλθὼν 
Ν Ν * a 
σὺν τόκῳ ἂν αὐτὸ ἔπραξα. καὶ τοῖς παρεστῶσιν εἶπεν 2% 
“A ὑπ᾿ αὐτοῦ τὴ ἂν καὶ δότε τῷ τὰς δέκ a 
pate ax αὐτοῦ τὴν μνᾶν καὶ δότε τῷ τὰς δέκα μνᾶς 
” > ae oA Φ ” δέ a , 25 
ἔχοντι"-- καὶ εἶπαν αὐτῷ Κύριε, ἔχει δέκα μνᾶς--- λέγω 28 
— σ΄ * -“ Ν ’ > 4 Ν a“ 4 
ὑμῖν ὅτι παντὶ τῷ ἔχοντι δοθήσεται, ἀπὸ δὲ τοῦ μὴ 
μ᾿ ‘ Aa Ψ > 6 , J ‘ ‘ > 6 , 
ἔχοντος καὶ ὃ ἔχει ἀρθήσεται. Πλὴν τοὺς ἐχθρούς μου 27 
΄ Η , ΄ a ot > ‘ 
τούτους τοὺς μὴ θελήσαντάς pe βασιλεῦσαι ἐπ᾽ αὐτοὺς 
3 * ‘ * > Ν * , ‘ 
ἀγάγετε ὧδε καὶ κατασφάξατε αὐτοὺς ἔμπροσθέν pov. Καὶ 2s 
> 4 a * ’ * a) > * | ee ’ 
εἰπὼν ταῦτα ἐπορεύετο ἔμπροσθεν ἀναβαίνων εἰς Ἰεροσό- 
λυμα. 
» ‘ 
Kai ἐγένετο ὡς ἤγγισεν εἰς Βηθφαγὴ καὶ Βηθανιὰ 29 
“-“ » 
πρὸς τὸ Opos τὸ καλούμενον ᾿Ελαιῶν, ἀπέστειλεν δύο τῶν 
“ , ε * > ‘ * ’ 2 ΄ 
μαθητῶν λέγων Ὕπαγετε εἰς τὴν κατέναντι κώμην, ἐν ἧ 30 
> , — 2 ὃ ΄ 4 298 
εἰσπορευόμενοι εὑρήσετε πῶλον δεδεμένον, ἐφ᾽ ὃν οὐδεὶς 
΄ > , τ J , ὃ — > + 
πώποτε ἀνθρώπων ἐκάθισεν, καὶ λύσαντες αὐτὸν ἀγάγετε. 
Ν 27 | Yo > a ‘ ’ , * * na 
καὶ ἐάν tis ὑμᾶς ἐρωτᾷ Ara τί λύετε; οὕτως ἐρεῖτε 31 
σ ε , > a , * ° , Ν 4: eR 
ὅτι ὯὉ κύριος αὐτοῦ χρείαν ἔχει. ἀπελθόντες δὲ οἱ ἀπε- 32 
,’ > N > > a L4 δὲ » “« 
σταλμένοι εὗρον καθὼς εἶπεν αὐτοῖς. λυόντων δὲ αὐτῶν 33 
A a > ε , > a ‘ > , ⸗ , 
τὸν πῶλον εἶπαν οἱ κύριοι αὐτοῦ πρὸς adrovs Τί λύετε 
Ἃς 2 ε ———— * ε , > fal , Μ 
τὸν πῶλον ; οἱ δὲ εἶπαν ὅτι ῳὋὉ κύριος αὐτοῦ χρείαν ἔχει. 34 
—* ΑΝ. ‘ ‘ 3 an ΟΝ ’ > A 
καὶ ἤγαγον αὐτὸν πρὸς τὸν ᾿Ιησοῦν, καὶ ἐπιρίψαντες αὐτῶν 35 
X * oS ‘ “ > , x > a 
τὰ ἱμάτια ἐπὶ τὸν. πῶλον ἐπεβίβασαν τὸν ᾿Ιησοῦν: πορευο- 36 
a 4 2 
μένου δὲ αὐτοῦ ὑπεστρώννυον τὰ ἱμάτια ἑαυτῶν ἐν τῇ 
ε δῶ > ζ δὲ 2 a 70 ‘ a Bi , -“ 
ὁδῷ. ἐγγίζοντος δὲ αὐτοῦ ἤδη πρὸς τῇ καταβάσει τοῦ 37 
» — a ss” — a a 
Opous τῶν ᾿Ελαιῶν ἤρξαντο ἅπαν τὸ πλῆθος τῶν μαθητῶν 
, >A ‘ ‘ a , * - ec 
χαίροντες αἰνεῖν τὸν θεὸν φωνῇ μεγάλῃ περὶ πασῶν ὧν 
[4 
εἶδον δυνάμεων, λέγοντες 38 


ΧΙΧΧΧ KATA AOYKAN 171 


Εὐλογημένος "ὁ ἐρχόμενος, 
ὁ" βασιλεύς, ἐν ὀνόμδτι Κγρίογ᾽ 
ἐν οὐρανῷ εἰρήνη 
καὶ δόξα ἐν ὑψίστοις. 
3) Kat τινες τῶν Φαρισαίων ἀπὸ τοῦ ὄχλου εἶπαν πρὸς ai- 
yo tov Διδάσκαλε, ἐπιτίμησον τοῖς μαθηταῖς σου. καὶ 
ἀποκριθεὶς εἶπεν Λέγω "ὑμῖν, ἐὰν οὗτοι σιωπήσουσιν, 
4x οἱ λίθοι κράξουσιν. Καὶ ὡς ἤγγισεν, ἰδὼν τὴν 
42 πόλιν ἔκλαυσεν ἐπ᾽ αὐτήν, λέγων ὅτι Ei ἔγνως ἐν τῇ 
ἡμέρᾳ ταύτῃ καὶ σὺ τὰ «πρὸς «ἰρήνην-- νῦν ῦ δὲ ἀκρύ- 
43 Bn ἀπὸ ὀφθαλμῶν σου. ὅτι ἥξουσω ἡμέραι. ἐπὶ σε καὶ 


παρεμβαλοῦσιν" οἱ ἐχθροί σου χάρακά σοι καὶ περικυκλώ- 
44 σουσίΐν σε καὶ συνέξουσίν σε πάντοθεν, καὶ ἐλλφιοῦείν σε 
καὶ τὰ TEKNA COY ἐν σοί, καὶ οὐκ ἀφήσουσιν λίθον ἐπὶ 
λίθον ἐν σοί, ἀνθ᾽ ὧν οὐκ ἔγνως τὸν καιρὸν τῆς ἐπισκοπῆς 
45 σου. Καὶ εἰσελθὼν εἰς τὸ ἱερὸν ἤρξατο ἐκβάλ- 
46 λειν τοὺς πωλοῦντας, λέγων αὐτοῖς Γέγραπται Kai ἔοστδι 
ὁ οἶκός Moy οἶκος προςεγχῆς, ὑμεῖς δὲ αὐτὸν ἐποιήσατε 
CTTHAAION ληστῶν. 
4; Καὶ ἦν διδάσκων τὸ καθ᾽ ἡμέραν ἐν τῷ ἱερῷ" οἱ δὲ 
ἀρχιερεῖς καὶ of γραμματεῖς ἐζήτουν αὐτὸν ἀπολέσαι καὶ οἱ 
48 πρῶτοι τοῦ λαοῦ, καὶ οὐχ ηὕρισκον τὸ τί ποιήσωσιν, ὃ 
λαὸς γὰρ ἅπας ἐξεκρέμετο αὐτοῦ ἀκούων. 


: Kat ἐγένετο ἐν μιᾷ τῶν ἡμερῶν διδάσκοντος αὐτοῦ τὸν 
λαὸν ἐν τῷ ἱερῷ καὶ eda μένου ἐπέστησαν οἱ ἀρχιε- 
2 ρεῖς καὶ οἱ γραμματεῖς σὺν τοῖς πρεσβυτέροις, καὶ εἶπαν λέ- 
γοντες πρὸς αὐτόν Εἰπὸν ἡμῖν ἐν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποι- 
3 ets, ἢ τίς ἐστιν ὁ δούς σοι τὴν ἐξουσίαν ταύτην. ἀποκριθεὶς 
δὲ εἶπεν πρὸς αὐτούς Ἐρωτήσω ὑμᾶς κἀγὼ λόγον, καὶ 
«εἴπατέ por To βάπτισμα ἸἸωάνου ἐξ οὐρανοῦ ἦν ἡ ἐξ 
ς ἀνθρώπων; οἱ δὲ συνελογίσαντο πρὸς ἑαυτοὺς λέγοντες 
ὅτι Ἐὰν εἴπωμεν Ἔξ οὐρανοῦ, ἐρεῖ Διὰ τί οὐκ ἐπι- 


ὃ v. ὁ ἐρχόμενος 








a ἀν. πω πω “όσα 


tA: 
τ ΑΝ 42° 
A8 
—— X* 
ἐν», ἢ 
ἀν - xs , 
" Δ L : 
ms Φ uw 3 
Εν τον, 
τῷ * Ψψ Ὁ 
ce δ .Γ 
F ΝᾺ 4 
ψ * ν 
—— ει 
y G 
we Pe 
7 F F 
* 21 
a AA * 
ὡ. ι(Κκα 
᾿ν 
=e 


172 KATA AOYKAN XxX 


> ’ ε 
στεύσατε αὐτῷ; ἐὰν δὲ εἴπωμεν ᾿Εξ ἀνθρώπων, ὁ λαὸς 6 
Ψ 4 ΄ con , , > > ΄ 
ἅπας καταλιθάσει ἡμᾶς, πεπεισμένος γάρ ἐστιν ᾿Ιωάνην 
᾿ ἿἾ ἄγ 4, Ν ἰδέ 9 ‘ 7 
προφήτην εἶναι: καὶ ἀπεκρίθησαν μὴ εἰδέναι πόθεν. καὶ ζ 
εν - a δ 
ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς Οὐδὲ ἐγὼ λέγω ὑμῖν ἐν ποίᾳ ἐξου- 
* -“ * 
σίᾳ ταῦτα ποιῶ. Ἤρξατο δὲ πρὸς τὸν λαὸν 9 
, > , 
λέγειν τὴν παραβολὴν ταύτην Ανθρωπος EdyTEYCeN 
» 2 —öVV— νὴ 2 * Ν ᾿ , 
AMITEAGNA, καὶ ἐξέδετο αὐτὸν γεωργοῖς, καὶ ἀπεδήμησεν 
s 
χρόνους ἱκανούς. καὶ καιρῷ ἀπέστειλεν πρὸς τοὺς γεωργοὺς το 
“a a - cal 2 7 A 
δοῦλον, iva ἀπὸ τοῦ καρποῦ τοῦ ἀμπελῶνος δώσουσιν αὐτῷ" 
ε δὲ » Card , Bran ὃ , , ‘ 
οἱ δὲ γεωργοὶ ἐξαπέστειλαν αὐτὸν Seipavres κενόν. καὶ x 
id -“ , -“ ε Ν » -“ ’ 
προσέθετο ἕτερον πέμψαι δοῦλον: οἱ δὲ κἀκεῖνον δείραντες 
καὶ ἀτιμάσαντες ἐξαπέστειλαν κενόν. καὶ προσέθετο τρίτον τ. 
πέμψαι: οἱ δὲ καὶ τοῦτον τραυματίσαντες ἐξέβαλον. εἶπεν 13 
ἂν ἃ τὰν ἃς τ΄ a , , , — — 
δὲ ὁ κύριος τοῦ ἀμπελῶνος Τί ποιήσω ; πέμψω τὸν υἱόν 
-“ , 
μου τὸν ἀγαπητόν" ἴσως τοῦτον ἐντραπήσονται. ἰδόντες 14 


δὲ αὐτὸν οἱ γεωργοὶ διελογίζοντο πρὸς ἀλλήλους λέγον-ς ~*~: 
“tes Οὗτός ἐστιν ὁ κληῤρονόμον" ἀποκτείνωμεν αὐτόν, ἵνα ὦ 
. ἡμῶν γένηται ἡ κλαρδεόμία; καὶ ἐκβαλόντες αὐτὸν ἔξω τοῦ x 
ἀμπελῶνος ἀπέκτειναν. τί οὖν ποιήσει αὐτοῖς ὁ κύριος 


* 
— 
5 


* > -“ > , Ψ 
τοῦ ἀμπελῶνος ; ἐλεύσεται καὶ ἀπολέσει τοὺς “γεωργοὺς * 


εἶπαν Μὴ γένοιτο. ὁ δὲ ἐμβλέψας αὐτοῖς εἶπεν Τί ar 
οὖν ἐστὶν τὸ γεγραμμένον τοῦτο 
τ Λίθον ON ἀπεδοκίμδοδν οἱ οἰκοδομούντες, 


οὕτος ἐγενήθη εἰς κεφάλῆν γωνίδο ; τ 
πᾶς ὁ πεσὼν ἐπ᾽ ἐκεῖνον τὸν λίθον συνθλασθήσεται: ἐφ᾽ ὃν 18 ἡ 


» a , , > ‘ Ν 9 ᾽ 
δ᾽ ἂν πέσῃ, λικμήσει αὐτόν. Kat ἐζήτησαν 19 
ε 2 * @ 3 “ 2 - = J ‘ 
οἱ γραμματεῖς καὶ of ἀρχιερεῖς ἐπιβαλεῖν ἐπ᾽ αὐτὸν τὰς 

- > s,s “ ~ @ — ΄ 4 / * 
χεῖρας ἐν αὐτῇ τῇ ὥρᾳ, καὶ ἐφοβήθησαν τὸν λαόν, ἔγνω- 
σαν γὰρ ὅτι πρὸς αὐτοὺς εἶπεν τὴν παραβολὴν ταύτην. 

4 ° ε 
Καὶ “παρατηρήσαντες ἀπέστειλαν ἐνκαθέτους ὕποκρι- 20 

, e Ν ὃ , +f ν > , > A“ 

νομένους ἑαυτοὺς δικαίους εἶναι, ἵνα ἐπιλάβωνται αὐτοῦ 


, σ 5 a a § ve ἢ a ‘ a 3¢ , A“ 
λόγου, ὥστε παραδοῦναι αὐτὸν τῇ ἀρχῇ καὶ τῇ ἐξουσίᾳ τοῦ 


[4 


a 


* 
* 


— > * * — 
“τούτους, καὶ δώσει τὸν — ἄλλοις. ἀκούσαντες δὲ -: © 


ΧΧ KATA AOYKAN 173 


or ἡγεμόνος. καὶ ἐπηρώτησαν αὐτὸν λέγοντες Διδάσκαλε, 
οἴδαμεν ὅτι ὀρθῶς λέγεις καὶ διδάσκεις καὶ οὐ λαμβάνεις 
πρόσωπον, ἀλλ᾽ ἐπ᾿ ἀληθείας τὴν ὁδὸν τοῦ θεοῦ διδάσκεις" 
33 ἔξεστιν ἡμᾶς Καίσαρι φόρον δοῦναι ἣ ov; κατανοήσας δὲ 
24 αὐτῶν τὴν πανουργίαν εἶπεν πρὸς αὐτούς Δείξατέ μοι δηνά- 
ριον" τίνος ἔχει εἰκόνα καὶ ἐπιγραφήν ; οἱ δὲ εἶπαν Καί- 
2s σαρος. ὁ δὲ εἶπεν πρὸς αὐτούς Τοίνυν ἀπόδοτε τὰ Καί- 
26 gapos Καίσαρι καὶ τὰ τοῦ θεοῦ τῷ θεῷ. καὶ οὐκ ἴσχυσαν 
ἐπιλαβέσθαι τοῦ ῥήματος ἐναντίον τοῦ λαοῦ, καὶ θαυμά- 
σαντες ἐπὶ τῇ ἀποκρίσει αὐτοῦ ἐσίγησαν. 
27 Προσελθόντες δέ τινες τῶν Σαδδουκαίων, οἱ λέγοντες 
28 ἀνάστασιν μὴ εἶναι, “ἐπηρώτησαν αὐτὸν λέγοντες Διδά- 
σκαλε, Μωυσῆς ἔγραψεν ἡμῖν, ἐᾶν τινος ἀδελφὸς ἀπο- 
θάνη ἔχων γυναῖκα, KAl οὗτος ἄτεκνος H, ἵνα λάβη 6 
ἀλελφὸς AYTOY τὴν γυνδῖκὰ κἀὶ EZANACTHCH CTTEPMA 
29 τῷ ἀλελφῷ δύτοῦ. ἑπτὰ οὖν ἀδελφοὶ ἦσαν" καὶ 6 πρῶ- 
3. τὸς λαβὼν γυναῖκα ἀπέθανεν ἄτεκνος: καὶ ὃ δεύτερος 
31 καὶ ὁ τρίτος ἔλαβεν αὐτήν, ὡσαύτως δὲ καὶ οἱ ἑπτὰ οὐ 
32 κατέλιπον τέκνα καὶ ἀπέθανον: ὕστερον καὶ ν γυνὴ ἀπέ- 
33 θανεν. ἡ γυνὴ οὖν ἐν τῇ ἀναστάσει τίνος αὐτῶν γίνεται 
34 γυνή ; οἱ γὰρ ἑπτὰ ἔσχον αὐτὴν γυναῖκα. καὶ εἶπεν av- 
τοῖς ὁ Ἰησοῦς Οἱ υἱοὶ τοῦ αἰῶνος τούτου 7 γαμοῦσιν καὶ 
35 γαμίσκονται, οἱ δὲ καταξιωθέντες τοῦ αἰῶνος ἐκείνου τυχεῖν 
καὶ τῆς ἀναστάσεως τῆς ἐκ νεκρῶν οὔτε γαμοῦσιν οὔτε 
36 “yapiLovrac’ οὐδὲ γὰρ ἀποθανεῖν ἔτι “Sivavrat’, ἰσάγγελοι 
γάρ εἰσιν, καὶ υἱοί εἰσιν θεοῦ" τῆς ἀναστάσεως υἱοὶ ὄντες. 
37 ὅτι δὲ ἐγείρονται οἱ νεκροὶ καὶ Μωυσῆς ἐμήνυσεν ἐπὶ τῆς 
βάτου, ὡς λέγει Κύριον τὸν θεὸν ᾿Αβρδᾶμ καὶ θεὸν 
38 Ἰοδὰκ Kal θεὸν ᾿Ιδκώβ' θεὸς δὲ οὐκ ἔστιν νεκρῶν ἀλλὰ 
39 ζώντων, πάντες γὰρ αὐτῷ ζῶσιν. ἀποκριθέντες δέ τινες 
4o τῶν γραμματέων εἶπαν Διδάσκαλε, καλῶς εἶπας: οὐκέτι 
4“ι γὰρ ἐτόλμων ἐπερωτᾷν αὐτὸν οὐδέν. Εἶπεν δὲ 
πρὸς αὐτούς Πῶς λέγουσιν τὸν χριστὸν εἶναι Δανεὶδ 
12 





β ‘ —— es ee πὰ. 
[ee πὰ δ ee co Pe ee — — 


—n ne 
Ta. 


* 


λιμοι καὶ λοιμοὶ 
σημεῖα μεγάλα 
ἀπ᾽ οὐρανοῦ 


Ap. 


174. KATA AOYKAN xk Χαὶ 


υἱόν ; αὐτὸς γὰρ Δαυεὶδ λέγει ἐν Βίβλῳ Ψαλμῶν 42 

> ‘ ΄“ ’ U > 2* 

Εἶπεν Κύριος τῷ κυρίῳ Moy Κάθου ἐκ δεξιῶν MOY 
o [οἱ ‘ — « ᾿ nw 
ἕως AN θῶ TOYC ἐχθρούς COY YTIOTTOAION τῶν πόο- 43 
λῶν. Coy 
AaveiS οὖν αὐτὸν κύριον καλεῖ, καὶ πῶς αὐτοῦ vids ἐστιν; 44 

᾿Ακούοντος δὲ παντὸς τοῦ λαοῦ εἶπεν τοῖς μαθηταῖς 45 
Προσέχετε ἀπὸ τῶν γραμματέων τῶν θελόντων περιπατεῖν 46 
ἐν στολαῖς καὶ φιλούντων ἀσπασμοὺς ἐν ταῖς ἀγοραῖς 
καὶ πρωτοκαθεδρίας ἐν ταῖς συναγωγαῖς καὶ πρωτοκλισί- 
ας ἐν τοῖς δείπνοις, ot κατεσθίουσιν τὰς οἰκίας τῶν χη- 47 
ρῶν καὶ προφάσει μακρὰ προσεύχονται" οὗτοι λήμψονται 
περισσότερον κρίμα. ᾿Αναβλέψας δὲ εἶδεν τοὺς x 
βάλλοντας εἰς τὸ γαζοφυλάκιον τὰ δῶρα αὐτῶν πλουσίους. 
εἶδεν δέ τινα χήραν πενιχρὰν βάλλουσαν ἐκεῖ λεπτὰ δύο, 2 

ἄν, νὴ » a ’ e2 “ ε , ΄σ ε x 
καὶ εἶπεν ᾿Αληθῶς λέγω ὑμῖν ὅτι ἡ χήρα αὕτη ἡ πτωχὴ 3 
” * ἊΝ * ‘ ° > a 
πλεῖον πάντων ἔβαλεν: πάντες yap οὗτοι ἐκ τοῦ περισ- 4 
’ 3 as > ‘ 2 hd ὧν a. , 
σεύοντος αὐτοῖς ἔβαλον εἰς τὰ δῶρα, αὕτη δὲ ἐκ τοῦ ὑστερή- 
2 Aa , Ἂς * a if Ν 
ματος αὐτῆς πάντα τὸν βίον ὃν εἶχεν ἔβαλεν. 

Καί τινων λεγόντων περὶ τοῦ ἱεροῦ, ὅτι λίθοις καλοῖς 5 
καὶ ἀναθήμασιν κεκόσμηται, εἶπεν Ταῦτα ἃ θεωρεῖτε, 6 
ἐλεύσονται ἡμέραι ἐν αἷς οὐκ ἀφεθήσεται λίθος ἐπὶ λίθῳ 
ἣν a > ay 4 > , ΔΝ — ΄ 
ὧδε ὃς οὐ καταλυθήσεται. ἐπηρώτησαν δὲ αὐτὸν λέγον- 7 
τες Διδάσκαλε, πότε οὖν ταῦτα ἔσται, καὶ τί τὸ σημεῖ- 
ον ὅταν μέλλῃ ταῦτα γίνεσθαι; ὁ δὲ εἶπεν Βλέπετε 8 

ἣν 2 Ν ‘ > , 9 ὃ 2 ι΄ ὦ ΄ 

μὴ πλανηθῆτε: πολλοὶ γὰρ ἐλεύσονται ἐπὶ. τῷ ὀνόματί 
΄ ΕἸ — ’ ε ‘ ” ‘ 

μου λέγοντες "Eyw εἰμι καί O καιρὸς ἡγγικεν" μὴ πο- 

2 > ’ > 2 σ x ; > , ’ ‘ 
ρευθῆτε ὀπίσω αὐτῶν. ὅταν δὲ ἀκούσητε πολέμους Kal 9 
> a = a , 
ἀκαταστασίας, μὴ πτοηθῆτε: AE€l γὰρ ταῦτα Γενέοθδι 
πρῶτον, ἀλλ᾽ οὐκ εὐθέως τὸ τέλος. Τότε ἔλεγεν αὖ- το 

a ? , ‘ 
τοῖς “Erep@vicetal ἔθνος ἐπ᾽ ἔθνος καὶ BaciAeia ἐπὶ 
Ul 
BACIAEIAN, σεισμοί τε μεγάλοι καὶ κατὰ τόπους “λοιμοὶ καὶ τι 

ἽΝ a » 
λιμοὶ ἔσονται, φόβηθρά τε καὶ "ἀπ᾽ οὐρανοῦ σημεῖα με- 

’ Ἵ - ”~ 
γάλα' ἔσται. πρὸ δὲ τούτων πάντων ἐπιβαλοῦσιν ἐφ᾽ ὑμᾶς 12 


ΧΧῚ KATA AOYKAN 175 


τὰς χεῖρας αὐτῶν καὶ διώξουσιν, παραδιδόντες εἰς τὰς συνα- 
γωγὰς καὶ φυλακάς, ἀπαγομένους ἐπὶ βασιλεῖς καὶ ἡγε- 
13 μόνας ἕνεκεν τοῦ ὀνόματός pour ἀποβήσεται ὑμῖν εἰς 
14 μαρτύριον. θέτε οὖν ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν μὴ προμελετᾷν 
15 ἀπολογηθῆναι, ἐγὼ γὰρ δώσω ὑμῖν στόμα καὶ σοφίαν ἧ οὐ 
δυνήσονται ἀντιστῆναι ἢ ἀντειπεῖν "ἅπαντες" οἱ ἀντικεί. 
16 μενοι ὑμῖν. παραδοθήσεσθε δὲ καὶ ὑπὸ γονέων καὶ ἀδελ- 
φῶν καὶ συγγενῶν καὶ φίλων, καὶ θανατώσουσιν ἐξ ὑμῶν, 
17 καὶ ἔσεσθε μισούμενοι ὑπὸ πάντων διὰ τὸ ὄνομά μου. καὶ 
19 θρὶξ ἐκ τῆς κεφαλῆς ὑμῶν οὐ μὴ ἀπόληται. ἐν τῇ ὑπο- 
20 μονῇ ὑμῶν κτήσεσθε τὰς ψυχὰς ὑμῶν. “Orav δὲ ἴδητε 
κυκλουμένην ὑπὸ στρατοπέδων ᾿Ιερουσαλήμ, τότε γνῶτε 
οἱ ὅτι ἤγγικεν ἡ ἐρήμωσις αὐτῆς. τότε οἱ ἐν τῇ Ἰουδαίᾳ 
φευγέτωσαν εἰς τὰ ὄρη, καὶ οἱ ἐν μέσῳ αὐτῆς ἐκχωρείτω- 
σαν, καὶ οἱ ἐν ταῖς χώραις μὴ εἰσερχέσθωσαν εἰς αὐτήν, 
3. ὅτι HMEPAI EKAIKHCEWC αὗταί εἰσιν τοῦ πλησθῆναι πάντα 
:3 τὰ γεγραμμένα. οὐαὶ ταῖς ἐν γαστρὶ ἐχούσαις καὶ ταῖς 
θηλαζούσαις ἐν ἐκείναις ταῖς ἡμέραις" ἔσται γὰρ ἀνάγκη 
24 μεγώλη ἐπὶ τῆς γῆς καὶ ὀργὴ τῷ λαῷ τούτῳ, καὶ πεσοῦντας 
᾿ς στόματι μαχαιρὴς καὶ αἰχμαλωτισθήσονται εἰς τὰ ἔθνη 
πάντα, καὶ lepoycAAHM ἔσται πάτογμένη ὑπὸ ἐθνῶν, 
as ἄχρι οὗ πληρωθῶσιν [καὶ ἔσονται] καιροὶ ἐθνῶν. καὶ 
ἔσονται σημεῖα ἐν ἡλίῳ καὶ σελήνῃ καὶ ἄστροις, καὶ ἐπὶ 
τῆς γῆς συνοχὴ ἐθνῶν ἐν ἀπορίᾳ ἠχοῦς θαλάσσης καὶ 
26 σάλου, ἀποψυχόντων ἀνθρώπων ἀπὸ φόβου καὶ προσδοκίας 
τῶν ἐπερχομένων τῇ οἰκουμένῃ, δὶ γὰρ AYNAMEIC τῶν 
27 OYPANG@N CAAEYOHCONTAI. καὶ τότε ὄψονται τὸν YION TOY 
ἀνθρώπογ ἐρχόμενον ἐν νεφέλη pera δυνάμεως καὶ δό- 
28 ξης πολλῆς. ᾿Αρχομένων δὲ τούτων γίνεσθαι ἀνακύψατε καὶ 
ἐπύόι are τὰς κεφαλὰς ὑμῶν, διότι ἐγγίζει ἡ ἀπολύτρωσις 
ag ὑμῶν. Καὶ εἶπεν παραβολὴν αὐτοῖς “Idere 
3. τὴν συκῆν καὶ πάντα τὰ δένδρα" ὅταν προβάλωσιν ἤδη, 
βλέποντες ἀφ᾽ ἑαυτῶν γινώσκετε ὅτι ἤδη ἐγγὺς τὸ θέρος 


Ap. 


—— 
τ - 


fe * — 


ll. 


~ ra ἊΝ 


— 


διδάσκων ἐν τῷ 
ἐἐρῳ 


42. 


176 KATA AOYKAN XRD XK 


> ΄ “ % <8 τὰν σ΄ * 2 ) , 
ἐστίν: οὕτως καὶ ὑμεῖς, ὅταν ἴδητε ταῦτα γινόμενα, γινώ- 
“ > , > ε ΄ a a 2. 4 , 
σκετε ὅτι ἐγγύς ἐστιν ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ. ἀμὴν λέγω 
— — 3 2 , ε Ν “ . x» , , 
ὑμῖν ὅτι od μὴ παρέλθῃ ἡ γενεὰ αὕτη ἕως [ἂν] πάντα γένη- 
ται. ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ παρελεύσονται, οἱ δὲ λόγοι μου 
οὐ μὴ παρελεύσοντα. Προσέχετε δὲ ἑαυτοῖς μή ποτε 
a e 14 ε A > * 3 ΄ A * 
βαρηθῶσιν ai καρδίαι ὑμῶν ἐν κρεπάλῃ καὶ μέθῃ καὶ μερί- 
2* Ν > 2 3 ,? 4Φ. δε > "Ὁ ε ε , 
μναις βιωτικαῖς, καὶ ἐπιστῇ ἐφ᾽ ὑμᾶς ἐφνίδιος ἡ ἡμέρα 
, ‘ 
ἐκείνη ὡς Toric’ ἐπεισελεύσεται yap ἐπὶ πάντας TOYC 
' ἀκ a . * 
κἀθημένουο ἐπὶ πρόσωπον πάσης THC THC. ἀγρυπνεῖτε 
δὲ ἐν παντὶ καιρῷ δεόμενοι ἵνα κατισχύσητε ἐκφυγεῖν ταῦτα 
* A , ’ Ν ~ * “ 
πάντα τὰ μέλλοντα γίνεσθαι, καὶ σταθῆναι ἔμπροσθεν τοῦ 
υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου. 

"Hy δὲ τὰς ἡμέρας "ἐν τῷ ἱερῷ διδάσκων", τὰς δὲ νύκτας 
ἐξερχύμενος ηὐλίζετο εἰς τὸ ὄρος τὸ καλούμενον ᾿Ελαιῶν" 
A a ε ‘ * ‘ bee > nae “-“ > , 
καὶ πᾶς ὁ λαὸς wpOpilev πρὸς αὐτὸν ἐν τῷ ἱερῷ ἀκούειν 


αὐτοῦ. 


ε —3X 28* ε , , 
HITIZEN δὲ 9 ἑορτὴ τῶν ἀζύμων ἡ λεγομένη Παά- 
-“ “ 4 -“ 
σχα. Kai ἐζήτουν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ γραμματεῖς τὸ πῶς 
»-“" ‘ , 
ἀνέλωσιν αὐτόν, ἐφοβοῦντο yap τὸν λαόν. Eio- 
a al ’ > ͵ 
ἦλθεν δὲ Σατανᾶς εἰς ᾿Ιούδαν τὸν καλούμενον ᾿Ισκαριώτην, 
a “ “-“ 3 Ν * 
ὄντα ἐκ τοῦ ἀριθμοῦ τῶν δώδεκα: καὶ ἀπελθὼν συνελάλη- 
2* 2 a | 2 > a -“ 
σεν τοῖς ἀρχιερεῦσιν καὶ στρατηγοῖς τὸ πῶς αὐτοῖς παραδῷ 
a γο͵ Φ ΄ - 
αὐτόν. καὶ ἐχάρησαν καὶ συνέθεντο αὐτῷ ἀργύριον δοῦναι. 
Α, 2¢ , Ν 297 > ’ a δοῦ 
καὶ ἐξωμολόγησεν, καὶ ἐζήτει εὐκαιρίαν τοῦ παραδοῦναι 
αὐτὸν ἄτερ ὄχλου αὐτοῖς. 
Ἦλθεν δὲ ἡ ἡμέρα τῶν ἀζύμων, 7 ἔδει θύεσθαι τὸ 
, Ὁ Ge 4 , \? , > a 
πάσχα: καὶ ἀπέστειλεν Πέτρον καὶ ᾿Ιωάνην εἶπων  Tlo- 
"A ε , « “« Ν , σ , e 4 
ρευθέντες ἑτοιμάσατε ἡμῖν τὸ πάσχα iva φάγωμεν. οἱ δὲ 
2 sa ἢ θέ ε ΄ eo. “4. ᾽ 
εἶπαν αὐτῷΩ: Ποῦ θέλεις ἑτοιμάσωμεν ; ὁ δὲ εἶπεν αὐ- 
a“ > i —— —* 
τοῖς ᾿Ιδοὺ εἰσελθόντων ὑμῶν εἰς τὴν πόλιν συναντήσει 


* 


4 


6 


o 


10 


XXII KATA AOYKAN 177 


ὑμῖν ἄνθρωπος κεράμιον ὕδατος βαστάζων: ἀκολουθήσατε 
τι αὐτῷ εἰς τὴν οἰκίαν εἰς ἣν εἰσπορεύεται. καὶ ἐρεῖτε τῷ οἰκο- 
δεσπότῃ τῆς οἰκίας 7 Λέγει σοι ὁ διδάσκαλος lod ἐστὶν 
τὸ κατάλυμα ὕπου τὸ πάσχα μετὰ τῶν μαθητῶν μου φάγω; 
12 κἀκεῖνος ὑμῖν δείξει ἀνάγαιον μέγα ἐστρωμένον" ἐκεῖ érot- 
᾿ > , —— J * — 
13 μάσατε. ἀπελθόντες δὲ εὗρον καθὼς εἰρήκει αὐτοῖς, καὶ 
14 ἡτοίμασαν τὸ πάσχα. Καὶ ὅτε ἐγένετο ἡ wpa, 
15 ἀνέπεσεν καὶ οἱ ἀπόστολοι σὺν αὐτῷ. καὶ εἶπεν πρὸς 
αὐτούς ᾿Ἐπιθυμίᾳ ἐπεθύμησα τοῦτο τὸ πάσχα φαγεῖν 
16 μεθ᾽ ὑμῶν πρὸ τοῦ με παθεῖν: λέγω γὰρ ὑμῖν ὅτι οὐ 
μὴ φάγω αὐτὸ ἕως ὅτου πληρωθῇ ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ θε- 
17 οὔ. καὶ δεξάμενος ποτήριον εὐχαριστήσας εἶπεν Λάβετε 
18 τοῦτο καὶ διαμερίσατε εἰς ἑαυτούς" λέγω γὰρ ὑμῖν, οὐ μὴ 
πίω ἀπὸ τοῦ νῦν ἀπὸ τοῦ γενήματος τῆς ἀμπέλου ἕως οὗ ἡ 
19 βασιλεία τοῦ θεοῦ ἔλθῃ. καὶ λαβὼν ἄρτον εὐχαριστήσας 
ἔκλασεν καὶ ἔδωκεν αὐτοῖς λέγων Τοῦτό ἐστιν τὸ σῶμά 
μου [τὸ ὑπὲρ ὑμῶν διδόμενον" τοῦτο ποιεῖτε εἰς τὴν ἐμὴν 
20 ἀνάμνησιν. καὶ τὸ ποτήριον ὡσαύτως μετὰ τὸ δειπνῆσαι, 
λέγων Τοῦτο τὸ ποτήριον ἡ καινὴ διΔθΘΗήκη ἐν τῷ δἵματί 
᾿ς Φιειῳς ε “ , * * A ε ‘ 2 
a1 μου, τὸ ὑπὲρ ὑμῶν ἐκχυννόμενον. πλὴν ἰδοὺ 7 χεὶρ τοῦ 
΄ . a J a , ΄ e εν 
22 παραδιδόντος με μετ᾽ ἐμοῦ ἐπὶ τῆς τραπέζης" ὅτι ὁ υἱὸς 

. —— ee ΄ ΄ — > 
μὲν τοῦ ἀνθρώπου Kata τὸ ὡρισμένον πορεύεται, πλὴν οὐαὶ 

as , , — J δι: κα ὦ 

23 τῷ ἀνθρώπῳ ἐκείνῳ δι᾿ οὗ παραδίδοται. καὶ αὐτοὶ ἤρξαντο 
συνζητεῖν πρὸς ἑαυτοὺς τὸ τίς ἄρα εἴη ἐξ αὐτῶν ὁ τοῦτο 
24 μέλλων πράσσειν. ᾿Εγένετο δὲ καὶ φιλονεικία 
as ἐν αὐτοῖς, τὸ τίς αὐτῶν δοκεῖ εἶναι μείζων. ὁ δὲ εἶπεν ai- 
τοῖς Οἱ βασιλεῖς τῶν ἐθνῶν κυριεύουσιν αὐτῶν καὶ of 
26 ἐξουσιάζοντες αὐτῶν εὐεργέται καλοῦνται. ὑμεῖς δὲ οὐχ ov- 
τως, ἀλλ᾽ ὁ μείζων ἐν ὑμῖν γινέσθω ὡς ὁ νεώτερος, καὶ ὁ 
ε , « ε ae * ‘ 4 ε » , a 
a7 ἡγούμενος ὡς ὁ διακονῶν" τίς yap μείζων, ὁ ἀνακείμενος ἢ 
ὁ διακονῶν ; οὐχὶ ὁ ἀνακείμενος ; ἐγὼ δὲ ἐν μέσῳ ὑμῶν 
:8 εἰμὶ ὡς 6 διακονῶν. Ὑμεῖς δέ ἐστε οἱ διαμεμενηκότες 

a a "-“ ᾿ cn 
29 μετ᾽ ἐμοῦ ἐν τοῖς πειρασμοῖς pou: κἀγὼ διατίθεμαι ὑμῖν, 


178 KATA AOYKAN XXII 


⸗ 
μου, καθὼς διέθετό μοι ὁ πατήρ μου" βασιλείαν, ἵνα ἔσθητε καὶ 30 
πίνητε ἐπὶ τῆς τραπέζης μου ἐν τῇ βασιλείᾳ μου, καὶ 
, J ’ 
καθήσεσθε καθῆσθε' ἐπὶ θρόνων τὰς δώδεκα φυλὰς κρίνοντες τοῦ 
ε - 
Ἰσραήλ. Σίμων Σίμων, ἰδοὺ ὁ Σατανᾶς ἐξῃτήσατο ὑμᾶς 31 
τοῦ σινιάσαι ὡς τὸν σῖτον: ἐγὼ δὲ ἐδεήθην περὶ σοῦ ἵνα 32 
μὴ ἐκλίπῃ ἡ πίστις σου" καὶ σύ ποτε ἐπιστρέψας στήρισον 
> > 
τοὺς ἀδελφούς gov. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ Κύριε, μετὰ σοῦ 33 
σ , > Ν ** Ν Ν 9 ’ , 
ἕτοιμός εἶμι καὶ εἰς φυλακὴν καὶ eis θάνατον πορεύεσθαι. 
2 ’ * 
ὁ δὲ εἶπεν Λέγω σοι, Ilérpe, οὐ φωνήσει σήμερον aré- 34 
ως ’ 3 , 297 Ν 
κτωρ ἕως τρίς με ἀπαρνήσῃ εἰδέναι. Καὶ 35 
cal ε - * 
εἶπεν αὐτοῖς Ὅτε ἀπέστειλα ὑμᾶς ἄτερ βαλλαντίου καὶ 
* e , > 
πήρας καὶ ὑποδημάτων, μή τινος ὑστερήσατε; οἱ δὲ εἶπαν 
“ a ε * 
Οὐθενός. εἶπεν δὲ αὐτοῖς ᾿Αλλὰ νῦν ὁ ἔχων βαλλάντιον 36 
2 a re \ » » , \ 
ἀράτω, ὁμοίως καὶ πήραν, καὶ ὁ μὴ ἔχων πωλησάτω τὸ 
΄“ * ’ * Cr 
ἱμάτιον αὐτοῦ Kal ἀγορασάτω μάχαιραν. λέγω yap ὑμῖν 
ὅτι τοῦτο τὸ γεγραμμένον δεῖ τελεσθῆναι ἐν ἐμοί, τό 
\ δ, ΤῸΝ , 3 μ ᾿ Ν ‘ ‘ —— a , 
Kai μετὰ ἀνόμων EAOTICOH’ Kal yap τὸ περὶ ἐμοῦ τέλος 
* 
ἔχει. οἱ δὲ εἶπαν Κύριε, ἰδοὺ μάχαιραι ὧδε δύο. ὁ δὲ 38 


ω 


7 


ς ἡ 3 a“ ε , > 
εἶπεν αὐτοῖς Ikayoy ἐστιν. * 
* a 
Καὶ ἐξελθὼν ἐπορεύθη κατὰ τὸ ἔθος εἰς τὸ Ὄρος τῶν 39 
3 A > , » 22 * ε 7 * 
Ἐλαιῶν: ἠκολούθησαν δὲ αὐτῷ [καὶ] of μαθηταί, γενό- 40 
4 —— -“ lg > h cal , a 
μενος δὲ ἐπὶ τοῦ τόπου εἶπεν αὐτοῖς Προσεύχεσθε μὴ 
> 2. 2 A eo » ’ 9.9 » 
εἰσελθεῖν εἰς πειρασμόν. καὶ αὐτὸς ἀπεσπάσθη ἀπ᾽ αὐ- μι 
2 ε ἣν id /, Ν Ν Ν * ’ 
τῶν ὡσεὶ λίθου βολήν, καὶ θεὶς τὰ γόνατα προσηύχετο 


* , Cs. , ’ “~ Ν , 
* λέγων Πάτερ, “ei βούλει παρένεγκε τοῦτο τὸ ποτήριον 42 
2 aA ‘ Ἂ ‘ , > ‘ Ν ‘ 
ax ἐμοῦ: πλὴν μὴ τὸ θέλημά pov ἀλλὰ τὸ σὸν γινέσθω." 
— » — ee et rs ar 5 A> , — 
ἀπ' [ὠφθη δὲ αὐτῷ ἄγγελος “aro τοῦ" οὐρανοῦ ἐνισχύων αὐτόν. 43 
ὦ ὁ Ν ΄ > > Ψ > 2 ,ὕ ς * Ν 
ἐγένετοδι καὶ γενόμενος ἐν αγωνίᾳ ἐκτενέστερον προσηύχετο" ‘Kal 44 


ἐγένετο᾽ ὁ ἱδρὼς αὐτοῦ ὡσεὶ θρόμβοι αἵματος καταβαΐί- 
vovtes ἐπὶ τὴν γῆν. καὶ ἀναστὰς ἀπὸ τῆς προσευχῆς ἐλ- 45 
θὼν πρὸς τοὺς μαθητὰς εὗρεν κοιμωμένους αὐτοὺς ἀπὸ τῆς 
λύπης, καὶ εἶπεν αὐτοῖς Τί καθεύδετε; ἀναστάντες προσ- 46 
* ἡμὴ τὸ θέλημά μου ἀλλὰ τὸ σὸν γενέσθω" εἰ βούλει παρένεγκε τοῦτο τὸ ποτήριον ἀπ᾽ ἐμοῦ." 
͵ ” 


/ 


my : 7 ", 2 CC τα ὁ 
δ UAC Kh Myce Mpg. ἄτι, γ ⸗ 


XXII KATA AOYKAN 179 


47 εύχεσθε, ἵνα μὴ εἰσέλθητε εἰς πειρασμόν. Ἔτι 
αὐτοῦ λαλοῦντος ἰδοὺ ὄχλος, καὶ ὁ λεγόμενος Ἰούδας εἷς 
τῶν δώδεκα προήρχετο αὐτούς, καὶ ἤγγισεν τῷ Ἰησοῦ 

48 φιλῆσαι αὐτόν. Ἰησοῦς δὲ εἶπεν αὐτῷ ᾿Ιούδα, φιλήματι 

49 τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου παραδίδως ; ἰδόντες δὲ οἱ περὶ αὐ- 
τὸν τὸ ἐσόμενον εἶπαν Κύριε, εἰ πατάξομεν ἐν μαχαίρῃ ; 

so καὶ ἐπάταξεν εἷς τις ἐξ αὐτῶν τοῦ ἀρχιερέως τὸν δοῦλον καὶ 

st ἀφεῖλεν τὸ οὖς αὐτοῦ τὸ δεξιόν. ἀποκριθεὶς δὲ [6] Ἰησοῦς 
εἶπεν ᾿Εᾶτε ἕως τούτου: καὶ ἁψάμενος τοῦ ὠτίου ἰάσατο 

52 αὐτόν. εἶπεν δὲ ᾿Ιησοῦς πρὸς τοὺς παραγενομένους ἐπ᾽ αὐ- 
τὸν ἀρχιερεῖς καὶ στρατηγοὺς τοῦ ἱεροῦ καὶ πρεσβυτέ- 
ρους ‘Qs ἐπὶ λῃστὴν ἐξήλθατε μετὰ μαχαιρῶν καὶ ξύ- 

53 λων; καθ᾽ ἡμέραν ὄντος μου μεθ᾽ ὑμῶν ἐν τῷ ἱερῷ οὐ- 
x ἐξετείνατε τὰς χεῖρας ἐπ᾽ ἐμέ: ἀλλ᾽ αὕτη ἐστὶν ὑμῶν 
ἡ wpa καὶ 7 ἐξουσία τοῦ σκότους. 

Ξς Σξυλλαβόντες δὲ αὐτὸν ἤγαγον καὶ εἰσήγαγον εἰς τὴν 
οἰκίαν τοῦ ἀρχιερέως: ὁ δὲ Πέτρος ἠκολούθει μακρόθεν. 

ss περιαψάντων δὲ πῦρ ἐν μέσῳ τῆς αὐλῆς καὶ συνκαθισάν- 

56 των ἐκάθητο ὁ Πέτρος μέσος αὐτῶν. ἰδοῦσα δὲ αὐτὸν 
παιδίσκη τις καθήμενον πρὸς τὸ φῶς καὶ ἀτενίσασα αὐτῷ 

s7 εἶπεν Καὶ οὗτος σὺν αὐτῷ ἦν’ ὁ δὲ ἠρνήσατο λέ- 

588 γων Οὐκ οἶδα αὐτόν, γύναι. καὶ μετὰ βραχὺ ἕτερος 
ἰδὼν αὐτὸν ἔφη Καὶ σὺ ἐξ αὐτῶν εἶ: ὁ δὲ Πέτρος 

so ἔφη ἴΑνθρωπε, οὐκ εἰμί καὶ διαστάσης ὡσεὶ ὥρας μιᾶς 
ἄλλος τις διισχυρίζετο λέγων Ἔπ᾽ ἀληθείας καὶ οὗτος 

fo μετ᾽ αὐτοῦ ἦν, καὶ γὰρ Γαλιλαῖός ἐστιν" εἶπεν δὲ ὁ Πέ- 
τρος “AvOpwrre, οὐκ οἶδα ὃ λέγεις. καὶ παραχρῆμα ἔτι 

6: λαλοῦντος αὐτοῦ ἐφώνησεν ἀλέκτωρ. καὶ στραφεὶς ὃ 
κύριος ἐνέβλεψεν τῷ Πέτρῳ, καὶ ὑπεμνήσθη ὁ Πέτρος τοῦ 
ῥήματος τοῦ κυρίου ὡς εἶπεν αὐτῷ ὅτι Πρὶν ἀλέκτορα 

62 φωνῆσαι σήμερον ἀπαρνήσῃ με τρίς. [καὶ ἐξελθὼν ἔξω 

63 ἔκλαυσεν πικρῶς. Καὶ οἱ ἄνδρες οἱ συνέχον- 

ἐς τες αὐτὸν ἐνέπαιζον αὐτῷ δέροντες, καὶ περικαλύψαντες av- 


Ai ἀπολύσητεξ 


εἰμι; 


4. 


λέγεις ; 


Ap. 


καὶ 


180 KATA AOYKAN XXII XXIII 


ς , , ε * 
τὸν ἐπηρώτων λέγοντες Προφήτευσον, tis ἐστιν ὁ παί- 
Ν a μὲ et ᾿ op 
σας σε; καὶ ἕτερα πολλὰ βλασφημοῦντες ἔλεγον εἰς αὐτόν. 65 
Ν ε > , ce la U 6 Ν , aA 
Καὶ ws ἐγένετο ἡμέρα, συνήχθη τὸ πρεσβυτέριον τοῦ 66 
— a J a ae ess ᾽ ΓΟ. 4 
λαοῦ, ἀρχιερεῖς τε καὶ γραμματεῖς, καὶ ἀπήγαγον αυτον εἰς 
\ , > “ / Ei ‘ > ε ΄ > 4 
τὸ συνέδριον αὐτῶν, λέγοντες ἰ σὺ εἶ ὁ χριστοός, εἰπὸν 67 
ean > J— * “Ἢ 3 Ν 2.18 * 2 A - , 
ἡμῖν. εἶπεν δὲ αὐτοῖς “Eav ὑμῖν εἴπω ov μὴ πιστεύ- 
2* \ 9 ’ὔ > es ἢ a ς τ J νΝ - “ δὲ 8 
σητε: ἐὰν δὲ ἐρωτήσω οὐ μὴ ἀποκριθῆτε". ἀπὸ τοῦ νῦν δὲ 68 
«ε cy an > ’ , > a ΄“ 
ἔσται ὁ γιὸς TOY ANOPWTOY KABHMENOC ἐκ δεξιῶν THC 
a a > , > ee ‘ 
AYNAMEWC TOY θεοῦ. εἶπαν δὲ πάντες Sd οὖν εἶ ὁ υἱὸς 70 
a“ Lal -“ * ΄σ , 
τοῦ θεοῦ; ὁ δὲ πρὸς αὐτοὺς ἔφη Ὑμεῖς λέγετε ὅτι ἐγώ 
| aK 7 e Ν > iad ” * * 3 \ 
εἰμι." οἱ δὲ εἶπαν Τί ἔτι ἔχομεν μαρτυρίας χρείαν; αὐτοὶ 7: 
» ° * cal 
γὰρ ἠκούσαμεν ἀπὸ τοῦ στόματος αὐτοῦ. Καὶ : 
> Ν .“ Ν a a2 Aa ” δὲ εἰν — ‘ 
ἀναστὰν ἅπαν τὸ πλῆθος αὐτῶν ἤγαγον αὐτὸν ἐπὶ τὸν 
a * “ ἴω cal 
Πειλᾶτον. ἤρξαντο δὲ κατηγορεῖν αὐτοῦ λέγοντες Τοῦ- 2 
* la \ oo” «ες A ΝΣ Ἕ 
τον εἵραμεν διαστρέφοντα τὸ ἔθνος ἡμῶν καὶ κωλύοντα 
, 4 ιν" ὃ 86: Ν , ε Α ‘ 
φόρους Καίσαρι διδόναι καὶ λέγοντα ἑαυτὸν χριστὸν Ba- 
- > ΄ ‘4 
σιλέα εἶναι. ὁ δὲ IleAdros ἠρώτησεν αὐτὸν λέγων Σὺ 3 
“ 3 * * 
εἶ ὁ βασιλεὺς τῶν ᾿Ιουδαίων ; ὁ δὲ ἀποκριθεὶς αὐτῷ ἔφη 
ε a > κ > a 
Σὺ ‘A€yets.' ὁ δὲ Πειλᾶτος εἶπεν πρὸς τοὺς ἀρχιερεῖς 4 
‘ ᾿ς μὲ ὑδὲ Ὁ ” > — 
καὶ τοὺς ὄχλους Οὐδὲν εὑρίσκω αἴτιον ἐν τῷ ἀνθρώπῳ 
΄ ε δὲ — * 3 , ‘ ‘ 
τούτῳ. οἵ δὲ ἐπίσχυον λέγοντες ὅτι ᾿Ανασείει Tov λαὸν 5 
a7 > ὧ a > 4 Se * —— a 
διδάσκων καθ᾽ ὅλης τῆς “lovdaias, καὶ ἀρξάμενος ἀπὸ τῆς 
⸗ cA - 2 > 
Ῥαλιλαίας ἕως ὧδε. Πειλᾶτος δὲ ἀκούσας ἐπηρώτησεν εἰ 6 
- * al "4 2 
[6] ἄνθρωπος Ταλιλαῖός ἐστιν, καὶ ἐπιγνοὺς ὅτι ἐκ τῆς 7 
bad * e 9 x —22 Bs Ν ε / 
ἐξουσίας Ἣ ρῴδου ἐστὶν ἀνέπεμψεν αὐτὸν πρὸς Ἡρῴδην, 
* οὗ Ἂν > 3 , > , a erie 
ovTa καὶ αὐτὸν ἐν ᾿Ιεροσολύμοις ἐν ταύταις ταῖς ἡμέ- 
e ς 4 rd ‘ > 2 
pus. O δὲ Ἡρῴδης ἰδὼν τὸν Ἰησοῦν ἐχάρη λίαν, ἦν s 
‘ > ε a , 
γὰρ ἐξ ἱκανῶν χρόνων θέλων ἰδεῖν αὐτὸν διὰ τὸ ἀκούειν 
‘ Wes —— 6 — 
περὶ αὐτοῦ, καὶ ἤλπιζέν τι σημεῖον ἰδεῖν ὑπ᾽ αὐτοῦ γινό- 
> , Ν —2 * a 
μένον. ἐπηρώτα δὲ αὐτὸν ἐν λόγοις ἱκανοῖς: αὐτὸς Seo 
Or > , >A ε , Ν > - 
οὐδὲν ἀπεκρίνατο αὐτῷς ἱστήκεισαν δὲ of ἀρχιερεῖς καὶ το 
ε a δ΄. a * 
οἱ γραμματεῖς εὐτόνως κατηγοροῦντες αὐτοῦ. ἐξουθενήσας 11 
* Ἀγ τ δῷ , ‘ a τὰς 
δὲ αὐτὸν ᾿ ὁ Ἡρῴδης σὺν τοῖς στρατεύμασιν αὐτοῦ καὶ ἐμ- 


ΧΧΙΠ KATA AOYKAN 181 


παίξας περιβαλὼν ἐσθῆτα λαμπρὰν ἀνέπεμψεν αὐτὸν τῷ 
τ. Πειλάτῳ ᾿Ἐγένοντο δὲ φίλοι ὅ τε Ἡρῴδης καὶ ὁ Πειλᾶ- 
Tos ἐν αὐτῇ τῇ ἡμέρᾳ μετ᾽ ἀλλήλων: προὔπῆρχον γὰρ ἐν 
» » ‘ ε , -~ 4 
13 ἔχθρᾳ ὄντες πρὸς αὑτούς. Πειλᾶτος δὲ συνκα- 
λεσάμενος τοὺς ἀρχιερεῖς καὶ τοὺς ἄρχοντας καὶ τὸν λαὸν 
14 εἶπεν πρὸς αὐτούς Προσηνέγκατέ μοι τὸν ἄνθρωπον τοῦ- 
ε * , ‘ * \? oe | ‘ * ε - 
Tov ὡς ἀποστρέφοντα τὸν λαόν, καὶ ἰδοὺ ἐγὼ ἐνώπιον ὑμῶν 
> ⸗ "2" ct — , , * . 
ἀνακρίνας οὐθὲν εὗρον ἐν τῷ ἀνθρώπῳ τούτῳ αἴτιον ὧν 
:5 κατηγορεῖτε κατ᾽ αὐτοῦ: ἀλλ᾽ οὐδὲ Ἡρῴδης, ἀνέπεμψεν 
γὰρ αὐτὸν πρὸς ἡμᾶς: καὶ ἰδοὺ οὐδὲν ἄξιον θανάτου ἐστὶν 
16 πεπραγμένον αὐτῷ: παιδεύσας οὖν αὐτὸν ἀπολύσω. ἀνέ- 
κραγον δὲ πανπληθεὶ λέγοντες Alpe τοῦτον, ἀπόλυσον 
19 δὲ ἡμῖν τὸν Βαραββᾶν: ὅστις ἦν διὰ στάσιν τινὰ γενο- 
μένην ἐν τῇ πόλει καὶ φόνον βληθεὶς ἐν τῇ φυλακῇ. 
20 πάλιν δὲ ὁ Πειλᾶτος προσεφώνησεν αὐτοῖς, θέλων ἀπολῦ- 
<1 8 a ε — 
21 σαι τὸν ᾿Ιησοῦν. οἱ δὲ ἐπεφώνουν λέγοντες ταύρου 
22 σταύρου αὐτόν. ὁ δὲ τρίτον εἶπεν πρὸς αὐτούς Τί γὰρ 
‘ * ΄ - FON * , Μ᾿ > 
κακὸν ἐποίησεν οὗτος ; οὐδὲν αἴτιον θανάτου εὗρον ἐν 
. A , > As > , e , 
23 αὐτῷ" παιδεύσας οὖν αὐτὸν ἀπολύσω. οἱ δὲ ἐπέκειντο 
-“ ’ > , —— r ~ 4 3X 
φωναῖς μεγάλαις αἰτούμενοι αὐτὸν σταυρωθῆναι", καὶ 
, e 1 . «A ‘ 2 2 , Ld 
24 κατίσχυον ai φωναὶ αὐτῶν. καὶ Πειλᾶτος ἐπέκρινεν yeve- 
4 ¥ —— » * * s ‘ ⸗ *3 
25 σθαι τὸ αἴτημα αὐτῶν: ἀπέλυσεν δὲ τὸν διὰ στάσιν καὶ 
φόνον βεβλημένον εἰς φυλακὴν ὃν ἠτοῦντο, τὸν δὲ ᾿Ιησοῦν 
2 ’ —— 
παρέδωκεν τῷ θελήματι αὐτῶν. 
2% Καὶ ὡς "ἀπήγαγον" αὐτόν, ἐπιλαβόμενοι Σίμωνά τινα 
K - * * ———— a ἐπέθη α αὖ a“ ‘4 
υρηναῖον ἐρχόμενον ἀπ᾽ ἀγροῦ ἐπέθηκαν αὐτῷ τὸν σταυ- 
2 -“ . a 
27 pov φέρειν ὄπισθεν τοῦ Ἰησοῦ. ᾿Ηκολούθει δὲ αὐτῷ πολὺ 
“Ἢ a - ‘ a * oe 4 
πλῆθος τοῦ λαοῦ καὶ γυναικῶν at ἐκόπτοντο καὶ ἐθρήνουν 
28 αὐτόν. στραφεὶς δὲ πρὸς αὐτὰς ᾿Ιησοῦς εἶπεν Θυγατέ- 
pes Ἱερουσαλήμ, μὴ κλαίετε ἐπ᾽ ἐμέ: πλὴν ἐφ᾽ ἑαυτὰς 
:9 κλαίετε καὶ ἐπὶ τὰ τέκνα ὑμῶν, ὅτι ἰδοὺ ἔρχονται ἡμέραι 
ἐν αἷς ἐροῦσιν Μακάριαι αἱ στεῖραι καὶ αἱ κοιλίαι αἱ 
» , ‘ ‘ a , » ᾿ * ¢ 
30 οὐκ ἐγέννησαν καὶ μαστοὶ ot οὐκ ἔθρεψαν. τότε ἄρξονται 


ἮΨ 


ἐν τῇ βασιλείᾳ 


Ap. 


4évarns, [καὶ] 
ἐσκοτέσθη ὁ ἥλιος 


42. 


182 KATA AOYKAN XXIII 


λέγειν τοῖς dpecin Tlécate ἐφ᾽ ἡμᾶς, Kal τοῖς Βογ- 


νοῖς Κδλύψατε ἡμᾶο' ὅτι εἰ ἐν ὑγρῷ ξύλῳ ταῦτα : 


~ 2 a a ’ , * ἈΝ Ἂν. ie 

ποιοῦσιν, ἐν τῷ ξηρῷ τί γένηται; “Hyovro δὲ καὶ ἕτεροι 
κακοῦργοι δύο σὺν αὐτῷ ἀναιρεθῆναι. Καὶ ὅτε 
> oth ‘ , ‘ , , Ὁ ὙΠ , 
ἦλθαν ἐπὶ τὸν τόπον τὺν καλούμενον Kpaviov, ἐκεῖ ἐσταύ- 

ἣν (ἢ. Ἂς, Ν , a ᾿Σ > 2 a Ν 
ρωσαν αὐτὸν καὶ τοὺς κακούργους, ὃν μὲν ἐκ δεξιῶν ὃν δὲ 
ἐξ ἀριστερῶν. [ὁ δὲ Ἰησοῦς ἔλεγεν Πάτερ, ἄφες αὐτοῖς, 

* δ᾽ δ U 
ov yap οἴδασιν τί ποιοῦσιν. - AlAMEPIZOMENO! δὲ TA ἱμᾶ- 
3 2 2 2 A e * ε ‘A 
TIA AYTOY ἔβαλον KAHPON. καὶ ἱστήκει ὁ. λαὸς BEW- 
a ἃ “ 

PON. ἐξεμυκτήριζον δὲ καὶ οἱ ἄρχοντες λέγοντες ἴΑλ- 
λους ἔσωσεν, σωσάτω ἑαυτόν, εἰ οὗτός ἐστιν ὁ χριστὸς τοῦ 


A ε» , δι Ν 2 A Ν ε a 
θεοῦ, ο ἐκλεκτός. ἐνέπαιξαν δὲ avu7@ και OL στρατιωται 


» | ον 
προσερχόμενοι, ὄξος προσφέροντες αὐτῷ καὶ λέγοντες Ei : 
σὺ εἶ ὁ βασιλεὺς τῶν ᾿Ιουδαίων, σῶσον σεαυτόν. ἦν δὲ - 


καὶ ἐπιγραφὴ ἐπ᾿ αὐτῷῳῪ Ο ΒΑΣΙΛΕῪΣ TON ΙΟΥ- 
AAION OYTOS.. Eis δὲ τῶν κρεμασθέντων κακούργων 
> , > * — Ν > ¢ , “a 
ἐβλασφήμει αὐτόν Οὐχὶ σὺ εἶ ὁ χριστός ; σῶσον ceav- 
τὸν καὶ ἡμᾶς. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ἕτερος ἐπιτιμῶν αὐτῷ 
ἔφη Οὐδὲ φοβῇ σὺ τὸν θεόν, ὅτι ἐν τῷ αὐτῷ κρίματι εἶ; 
ee a ΟἿ * 2* Ν F 2 * > , 
καὶ ἡμεῖς μὲν δικαίως, ἄξια yap ὧν ἐπράξαμεν ἀπολαμβά- 
e Ν “298 * Ν ον ΝΕ > 
vopev* οὗτος δὲ οὐδὲν ἄτοπον ἔπραξεν. καὶ ἔλεγεν Ἰη- 
σοῦ, μνήσθητί μου ὅταν ἔλθῃς "εἰς τὴν βασιλείαν" σου. 
καὶ εἶπεν αὐτῷ ᾿Αμήν σοι λέγω, σήμερον μετ᾽ ἐμοῦ ἔσῃ 
ἐν τῷ παραδείσῳ Καὶ ἣν ἤδη ὡσεὶ ὥρα ἕκτη καὶ σκότος 
͵« [ 
— 413 @ J — rose “Ὁ δὲ ἡ Μ , 
ἐγένετο ἐφ᾽ ὅλην τὴν γῆν ἕως ὥρας ‘évarys τοῦ ἡλίου ἐκλεί- 
movros , ἐσχίσθη δὲ τὸ καταπέτασμα τοῦ ναοῦ μέσον. καὶ 
a a > ay 
φωνήσας φωνῇ μεγάλῃ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν Πάτερ, εἰς yeipac 
COY πὰρδτίθεμὰι τὸ TINEYMA ΜΟΥ τοῦτο δὲ εἰπὼν ἐξέ- 
¢ > ‘ a τα * Ἁ , 297 
πνευσεν. Ιδὼν δὲ ο εκατονταρχῆς TO γεένομενον ἐδόξαζεν 
4 ‘ , * cm e 4 * 4 
tov θεὸν λέγων ἬὌΟντως ὁ ἄνθρωπος οὗτος δίκαιος ἦν. Kat 
πάντες οἱ συνπαραγενόμενοι ὄχλοι ἐπὶ τὴν θεωρίαν ταύτην, 
θεωρήσαντες τὰ γενόμενα, τύπτοντες τὰ στήθη ὑπέστρεφον. 
ἱστήκειοδν δὲ πάντες οἱ γνωοτοὶ αὐτῷ ἀπὸ MaKPOOEN, 


32 
33 


35 


40 


XXIII XXIV KATA AOYKAN 183 
kal" γυναῖκες αἱ συνακολουθοῦσαι αὐτῷ ἀπὸ τῆς Γαλι- 
λαίας, ὁρῶσαι ταῦτα. 
so Καὶ ἰδοὺ ἀνὴρ ὀνόματι Ἰωσὴφ βουλευτὴς ὑπάρχων, 
sx ἀνὴρ ᾿ἀγαθὸς καὶ δίκαιος, -- οὗτος οὐκ ἦν ᾿συνκατατεθει- 
μένος" τῇ βουλῇ καὶ τῇ πράξει αὐτῶν,-- ἀπὸ ᾿Αριμαθαίας 
πόλεως τῶν ᾿Ιουδαίων, ὃς προσεδέχετο τὴν βασιλείαν τοῦ 
a 4» ‘ 2 , Jae 2 a — 
5: θεοῦ, οὗτος προσελθὼν τῷ Πειλάτῳ ἠτήσατο τὸ σῶμα τοῦ 
53 Ἰησοῦ, καὶ καθελὼν ἐνετύλιξεν αὐτὸ σινδόνι, καὶ ἔθηκεν 
δέος > , a φ > > 29 8 ¥ ΄ 
αὐτὸν ἐν μνήματι λαξευτῷ οὗ οὐκ ἦν οὐδεὶς οὔπω κεί- 
s4 μενος. Καὶ ἡμέρα ἦν παρασκευῆς, καὶ σάββατον ἐπέφω- 
ss σκεν. Κατακολουθήσασαι δὲ ‘ai’ γυναῖκες, αἵτινες ἦσαν 
συνεληλυθυῖαι ἐκ τῆς Γαλιλαίας αὐτῷ, ἐθεάσαντο τὸ μνη- 
a —J— , ‘ 2 > “κε , > ae , 
56 μεῖον καὶ ὡς ἐτέθη τὸ σῶμα αὐτοῦ, ὑποστρέψασαι δὲ ἡτοί- 
μασαν ἀρώματα καὶ μύρα. 
Καὶ τὸ μὲν σάββατον ἡσύχασαν κατὰ τὴν ἐντολήν, 
- ‘ - - , * — * δ ν᾿ ὅς 
τ τῇ δὲ μιᾷ τῶν σαββάτων ὄρθρου βαθέως ἐπὶ τὸ μνῆμα 
Φ , r oe Ὁ , ΨΥ φ Ν * 
2 ἦλθαν φέρουσαι ἃ ἡτοίμασαν ἀρώματα. εὗρον δὲ τὸν 
3 λίθον ἀποκεκυλισμένον ἀπὸ τοῦ μνημείου, εἰσελθοῦσαι δὲ 
4 οὐχ εὗρον τὸ σῶμα [τοῦ κυρίου Ἰησοῦ]. καὶ ἐγένετο ἐν 
τῷ ἀπορεῖσθαι αὐτὰς περὶ τούτου καὶ ἰδοὺ ἄνδρες δύο 
rear Be 2 φ a > ΄ > ΄ 
s ἐπέστησαν αὐταῖς ἐν ἐσθῆτι ἀστραπτούσῃ. ἐμφόβων δὲ 
γενομένων αὐτῶν καὶ κλινουσῶν τὰ πρόσωπα εἰς τὴν γῆν 
εἶπαν πρὸς αὐτάς Τί ζητεῖτε τὸν Ζῶντὰ μετὰ τῶν 
6 νεκρῶν ; [οὐκ ἔστιν ὧδε, ἀλλὰ ἠγέρθη. μνήσθητε ὡς 
7 ἐλάλησεν ὑμῖν ἔτι ὧν ἐν τῇ Γαλιλαίᾳ, λέγων τὸν υἱὸν τοῦ 
ἀνθρώπου ὅτι δεῖ παραδοθῆναι εἰς χεῖρας ἀνθρώπων apap- 
τωλῶν καὶ σταυρωθῆναι καὶ τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἀναστῆναι. 
5 καὶ ἐμνήσθησαν τῶν ῥημάτων αὐτοῦ, καὶ ὑποστρέψασαι 
[ἀπὸ τοῦ μνημείου] ἀπήγγειλαν ταῦτα πάντα τοῖς ἕνδεκα 
10 καὶ πᾶσιν τοῖς λοιποῖς. ἦσαν δὲ ἡ Μαγδαληνὴ Μαρία 
b FX , ‘ ΄ « , ‘ « * ‘ > 
καὶ Ἰωάνα καὶ Μαρία ἡ ᾿Ιακώβον- καὶ ai λοιπαὶ σὺν av- 
11 ταῖς ἔλεγον πρὸς τοὺς ἀποστόλους ταῦτα. καὶ ἐφάνησαν 
ἐνώπιον αὐτῶν ὡσεὶ λῆρος τὰ ῥήματα ταῦτα, καὶ ἠπίστουν 


ἰδύο!- 


184 KATA AOYKAN ; XXIV 


“ > ‘ ‘ ‘ 
αὐταῖς. . [Ὁ δὲ Πέτρος ἀναστὰς ἔδραμεν ἐπὶ τὸ 
a " , , Ν 324’ , ‘ 
μνημεῖον: καὶ παρακύψας βλέπει τὰ ὀθόνια μόνα" καὶ 
-“ * * ’ 
ἀπῆλθεν πρὸς αὑτὸν θαυμάζων τὸ γεγονός. 
δ Φ A , > $n” > x A —— - , 
Καὶ ἰδοὺ δύο ἐξ αὐτῶν ἐν αὐτῇ τῇ ἡμέρᾳ ἦσαν πορευό- 
» 2* 
μενοι εἰς κώμην ἀπέχουσαν σταδίους ἑξήκοντα ἀπὸ Ἴερου- 
* e # > Ν > ε 
σαλήμ, ἣ ὄνομα ᾿Εμμαούς, καὶ αὐτοὶ ὡμίλουν πρὸς ἀλλή- 
, “ ’ 
λους περὶ πάντων τῶν συμβεβηκότων τούτων. καὶ ἐγένετο 
2 “ ε a 3 Ν Ν lal Ν 9 WS > * 
ἐν τῷ ὁμιλεῖν αὐτοὺς καὶ συνζητεῖν [καὶ] αὐτὸς Ἰησοῦς 
2 * , > a ε —— Ν 3. A > 
ἐγγίσας συνεπορεύετο αὐτοῖς, of δὲ ὀφθαλμοὶ αὐτῶν éxpa- 
* an a te 
τοῦντο τοῦ μὴ ἐπιγνῶναι αὐτόν. εἶπεν δὲ πρὸς αὐτούς 
e a > , 25 
Τίνες of λόγοι οὗτοι ods ἀντιβάλλετε πρὸς ἀλλήλους 
-“ * > 
περιπατοῦντες; Kal ἐστάθησαν σκυθρωποί. ἀποκριθεὶς 
Ν e 2... / * —— Ν , 
δὲ εἷς ὀνόματι Κλεόπας εἶπεν πρὸς αὐτόν Σὺ μόνος 
cal > Ν » τῶ, ἢ * 
παροικεῖς ᾿Ιερουσαλὴμ καὶ οὐκ ἔγνως τὰ γενόμενα ἐν 
-“ a“ e εὖ > > a A 
αὐτῇ ἐν ταῖς ἡμέραις ταύταις ; Kal εἶπεν αὐτοῖς Ποῖα; 
ε \ > eA Ν ᾿ “ “ a a 
ot δὲ εἶπαν αὐτῷῃ Ta περὶ Ἰησοῦ τοῦ Nalapyvod, ὃς 
+ er a CP — ’ —* 2 μὲ Ν , 3 , 
ἐγένετο ἀνὴρ προφήτης δυνατὸς ἐν ἔργῳ καὶ λόγῳ ἐναντίον 
* * — — 
τοῦ θεοῦ καὶ παντὸς τοῦ λαοῦ, ὅπως τε παρέδωκαν αὐτὸν οἱ 
>. -“ * ε “ ’ , 
ἀρχιερεῖς Kal οἱ ἄρχοντες ἡμῶν εἰς κρίμα θανάτου καὶ 
A , a. ἃ: A INS |S , ¢ ἢ τί oes ε 
ἐσταύρωσαν αὐτόν. ἡμεῖς δὲ ἠλπίζομεν ὅτι αὐτός ἐστιν ὁ 
Φι ar ses: , > , a 
μέλλων λυτροῦσθαι tov ᾿Ισραήλ: ἀλλά ye καὶ σὺν πᾶσιν 
, s , er * es τ A — 
τούτοις τρίτην ταύτην ἡμέραν aye ad οὗ ταῦτα ἐγένετο. 
> A * —— 2 ε “ sf? ε a“ ’ὔ 
ἀλλὰ καὶ γυναῖκές τινες ἐξ ἡμῶν ἐξέστησαν ἡμᾶς, γενό- 
Ν a a a“ 
μεναι ὀρθριναὶ ἐπὶ τὸ μνημεῖον καὶ μὴ εὑροῦσαι τὸ σῶμα 
— . 9 , ᾿ , ε , a 
αὐτοῦ ἦλθαν λέγουσαι Kal ὀπτασίαν ἀγγέλων ἑωρακέναι, ot 
nw X >. -“ , “~ -“ 
λέγουσιν αὐτὸν ζῇν. καὶ ἀπῆλθάν τινες τῶν σὺν ἡμῖν 
a Mg ὁ a 
ἐπὶ τὸ μνημεῖον, καὶ evpov οὕτως καθὼς αἱ γυναῖκες εἶπον, 
δ Ν > 7 Ν a. 2% > ‘ 3 oe ge ὦ 
αὐτὸν δὲ οὐκ εἶδον. καὶ αὐτὸς εἶπεν πρὸς αὐτούς Ὦ 
avo * β ὃ a 2 δί fal , —— a i 
nto. καὶ βραδεῖς TH καρδίᾳ τοῦ πιστεύειν ἐπὶ πᾶσιν οἷς 
> , ε “ 3 * -“ » “~ 4 
ἐλάλησαν ot προφῆται: οὐχὶ ταῦτα ἔδει παθεῖν τὸν χρι- 
κ᾿ ‘ > a > ν , — 4 73 ΄ 
στὸν καὶ εἰσελθεῖν εἰς τὴν δόξαν αὐτοῦ ; καὶ “ἀρξάμενος 
* 4 , Ν > * , a J tal , 
ἀπὸ Μωυσέως καὶ ἀπὸ πάντων τῶν προφητῶν διερμήνευ- 


* 4ihy ἀρξάμενος ἀπὸ Μωυσέως καὶ πάντων τῶν προφητῶν ἑρμηνεύειν 


"Ἕ 


3 


XXIV KATA AOYKAN 185 


> - - - 

28 σεν᾽ αὐτοῖς ἐν πάσαις ταῖς γραφαῖς τὰ περὶ ἑαυτοῦ. Καὶ 
» ce ‘ 
ἤγγισαν εἰς THY κώμην οὗ ἐπορεύοντο, Kal αὐτὸς προσε- 

29 ποιήσατο πορρώτερον πορεύεσθαι. καὶ παρεβιάσαντο 

— * — 4— — 
αὐτὸν λέγοντες Μεῖνον μεθ᾽ ἡμῶν, ὅτι πρὸς ἑσπέραν 
> ‘ 4 2 » ε ε , x > “ ~ - 
ἐστὶν καὶ κέκλικεν ἤδη ἡ ἡμέρα. καὶ εἰσῆλθεν τοῦ μεῖναι 

39 σὺν αὐτοῖς. Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ κατακλιθῆναι αὐτὸν 

» »» ‘ ‘4 » » * Ν , > 
pet αὐτῶν λαβὼν tov ἄρτον εὐλόγησεν Kai κλάσας ἐπε- 

3: δίδου αὐτοῖς: αὐτῶν δὲ διηνοίχθησαν οἱ ὀφθαλμοὶ καὶ 
᾿ , —— 8X 2% * > id , bess »» 
ἐπέγνωσαν αὐτόν" καὶ αὐτὸς ἄφαντος ἐγένετο ἀπ᾿ αὐτῶν. 

3: καὶ εἶπαν πρὸς ἀλλήλους Οὐχὶ 9 καρδία "ἡμῶν καιομέ- 
vy ἦν Γ᾽ ὡς ἐλάλει ἡμῖν ἐν τῇ ὁδῷ, ὡς διήνοιγεν ἡμῖν τὰς 

΄ — 24 2 as 

33 γραφάς ; Καὶ ἀναστάντες αὐτῇ τῇ ὥρᾳ tré- 

2 > , ‘ ? > ΄ ‘ 
στρεψαν εἰς ᾿Ιερουσαλήμ, καὶ εὗρον ἠθροισμένους τοὺς 
΄ ‘ ‘ A * * , oe * > £ 

34 ἕνδεκα καὶ τοὺς σὺν αὐτοῖς, λέγοντας ὅτι ὄντως ἠγέρθη 

35 ὃ κύριος καὶ ὥφθη Σίμωνι. καὶ αὐτοὶ ἐξηγοῦντο τὰ ἐν 

-“ taa 4 ε * —— > “ * -“ , “ » 
τῇ ὁδῷ Kat ws ἐγνώσθη αὐτοῖς ἐν τῇ κλάσει τοῦ ἄρ- 

36 του. Ταῦτα δὲ αὐτῶν λαλούντων αὐτὸς ἔστη ἐν 

37 μέσῳ αὐτῶν [καὶ λέγει αὐτοῖς Elpyvy ὑμῖν]. “πτοηθέντες" 

33 δὲ καὶ ἔμφοβοι γενόμενοι ἐδόκουν πνεῦμα θεωρεῖν. καὶ 
εἶπεν αὐτοῖς Τί τεταραγμένοι ἐστέ, καὶ διὰ τί διαλο- 

4 * , * - ΄ ε - ¥ * a Ff 

39 γισμοὶ ἀναβαίνουσιν ἐν τῇ καρδίᾳ ὑμῶν ; Were τὰς χεῖράς 

‘ ‘ ΄ “ ay ae — 

μου καὶ τοὺς πόδας μου ὅτι ἐγώ εἰμι αὐτός: ψΨηλαφήσατέ 
με καὶ ἴδετε, ὅτι πνεῦμα σάρκα καὶ ὀστέα οὐκ ἔχει καθὼς 
Th a » — a — 33 — — 
go ἐμὲ θεωρεῖτε ἔχοντα. [καὶ τοῦτο εἰπὼν ἔδειξεν αὐτοῖς τὰς 

a ‘ ‘ , * > ΄ ee ἃ. ΓΝ 

41 χεῖρας καὶ τοὺς πόδας. “Ere δὲ ἀπιστούντων αὐτῶν ἀπὸ 

“ 2 * ΄ t: * a ¥ , ΄ 
τῆς χαρᾶς καὶ θαυμαζόντων εἶπεν αὐτοῖς "Ἐχετέ τι βρώ- 

42 σιμὸν ἐνθάδε; οἱ δὲ ἐπέδωκαν αὐτῷ ἰχθύος ὀπτοῦ μέρος *- 

43 ΕῚ s * , , «A * * 

11 καὶ λαβὼν ἐνώπιον αὐτῶν ἔφαγεν. Εἶπεν δὲ 

‘ ᾽ , LS « 4 a ⸗ * cia 
πρὸς αὐτούς Οὗτοι οἱ λόγοι pov ovs ἐλάλησα πρὸς ὑμᾶς 
ἔτι ὧν σὺν ὑμῖν, ὅτι SA πληρωθῆναι πάντα τὰ γεγραμμένα 
ἐν τῷ νόμῳ Μωυσέως καὶ τοῖς προφήταις καὶ Ψαλμοῖς 

4s περὶ ἐμοῦ. τότε διήνοιξεν αὐτῶν τὸν νοῦν τοῦ συνιέ: αι 

Tas γραφάς, καὶ εἶπεν αὐτοῖς ὅτι οὕτως γέγραπται πα- 


ἦν ἡμῶν κεκα- 
λυμμένηε 


θροηθέντες 


“ καὶ ἀπὸ μελισσί- 
ον κηρίον ΚΕ 
Ap. 


Ap. 


. 


και 


ἔθνη" ἀρξάμενοι 
reid — 
vue 


“αἰνοῦντες 


186 ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ XXIV 


-“ ‘ Ἁ A ‘J ~ a“ 
θεῖν τὸν χριστὸν Kal ἀναστῆναι ἐκ νεκρῶν τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ, 
a ἄπ ΚΦ * a rd 
καὶ κηρυχθῆναι ἐπὶ τῷ ὀνόματι αὐτοῦ μετάνοιαν ‘eis’ ade- 
ε a“ > , Ve re 3 * * ἜΝ 
σιν ἁμαρτιῶν εἰς πάντα τὰ "ἔθνη, -- ἀρξάμενοι ἀπὸ Ἴερου- 
ε a ΄ Ν Ν 4 
σαλήμ:" ὑμεῖς" μάρτυρες τούτων. καὶ ἰδοὺ ἐγὼ ἐξαποστέλλω 
A . , cal * — 246 a e a δὲ ’ 
τὴν ἐπαγγελίαν τοῦ πατρός μου ἐφ᾽ ὑμᾶς: ὑμεῖς δὲ καθί- 
a ae Ὁ’ σ΄ 
σατε ἐν τῇ πόλει ἕως οὗ ἐνδύσησθε ἐξ ὕψους δύναμιν. 
2 A σ ‘ 
ἜἘξηγαγεν δὲ αὐτοὺς ἕως πρὸς Βηθανίαν, καὶ ἐπάρας 
* > “ > * 2 , A a 
τὰς χεῖρας αὐτοῦ εὐλόγησεν αὐτούς. Kal ἐγένετο ἐν τῷ 
9 a > ‘ > A 8 ’ὔ © 3 > * 9 5 , > 
εὐλογεῖν αὐτὸν αὐτοὺς διέστη ἀπ᾽ αὐτῶν [ καὶ ἀνεφέρετο eis 
J > , * εἰς , — es 
τὸν οὐρανόν]. καὶ αὐτοὶ [προσκυνήσαντες αὐτόν} ὑπέ- 
στρεψαν εἰς Bis fade sie pera. χαρᾶς μεγάλης, κ καὶ ἦσαν 
διὰ παντὸς ἐν τῷ ἱερῷ ᾿εὐλογοῦντες" τὸν θεόν. 


50 


52 


σι 
w 


ΚΑΤΑ IQANHN Ὺ 


: ἘΝΆΡΧΗ ἦν ὁλόγος, καὶ ὁ λόγος ἦν πρὸς τὸν θεόν, " 
3 καὶ θεὸς ἦν ὁ λόγος. Οὗτος ἦν ἐν ἀρχῇ. 


Be 5 πρὸς τὸν θεόν. πάντα δι᾿ αὐτοῦ ἐγένετο, καὶ χωρὶς αὐτοῦ 
LYE 4 ἐγένετο οὐδὲ “ἕν. ὃ γέγονεν ἐν᾽ αὐτῷ ζωὴ "ἦν", καὶ ἡ ζωὴ 
ς ἦν τὸ φῶς τῶν ἀνθρώπων: καὶ τὸ φῶς ἐν τῇ σκοτίᾳ φαίνει, 
6 καὶ ἡ σκοτία αὐτὸ οὐ κατέλαβεν. Ἐγένετο ἄνθρωπος 
7 ἀπεσταλμένος παρὰ θεοῦ, ὄνομα αὐτῷ ᾿Ιωάνης: οὗτος ἦλθεν 
εἰς μαρτυρίαν, ἵνα μαρτυρήσῃ περὶ τοῦ φωτός, ἵνα πάντες 
8 πιστεύσωσιν δι’ αὐτοῦ. οὐκ ἦν ἐκεῖνος τὸ φῶς, ἀλλ᾽ ἵνα 
9 μαρτυρήσῃ περὶ τοῦ φωτός. ἮΝν τὸ φῶς τὸ ἀληθινὸν ὃ 
το φωτίζει πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον. ἐν 
τῷ κόσμῳ ἦν, καὶ ὁ κόσμος δι᾿ αὐτοῦ ἐγένετο, καὶ ὁ κόσμος 
11 αὐτὸν οὐκ ἔγνω. "Εἰς" τὰ ἴδια ἦλθεν, καὶ οἱ ἴδιοι αὐτὸν οὐ 
12 παρέλαβον. ὅσοι δὲ ἔλαβον αὐτόν, ἔδωκεν αὐτοῖς ἐξουσίαν 
τέκνα θεοῦ γενέσθαι, τοῖς πιστεύουσιν εἰς τὸ ὄνομα αὐτοῦ, 
13 Ot οὐκ ἐξ αἱμάτων οὐδὲ ἐκ θελήματος σαρκὸς οὐδὲ ἐκ θελή- 
14 ματος ἀνδρὸς ἀλλ᾽ ἐκ θεοῦ ἐγεννήθησαν. Καὶ 
ὁ λόγος σὰρξ ἐγένετο καὶ ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν, καὶ ἐθεασά- 
μεθα τὴν δόξαν αὐτοῦ, δόξαν ὡς μονογενοῦς παρὰ πατρός, 
15 πλήρης χάριτος καὶ ἀληθείας: (Ἰωάνης μαρτυρεῖ περὶ 
αὐτοῦ καὶ κέκραγεν “λέγων -- οὗτος ἦν ὁ εἰπών -- Ὁ oxi- 
ow μου ἐρχόμενος ἔμπροσθέν μου γέγονεν, ὅτι πρῶτός μου 

* λέγων Οὗτος ἦν ὃν εἶπον" ὁ vy. λέγων Οὗτος ἦν ὃν εἶπον Ὃ 


> 
᾿ξ 


-᾿ P 
«» 
ἕν ὃ 
ἰέστιν 


Ap. 


188 KATA IQANHN I 


Φ * 2 a , 2 a 
ἣν") ὅτι ἐκ τοῦ πληρώματος αὐτοῦ ἡμεῖς πάντες ἐλάβο- x6 
* > ε * 
μεν, καὶ χάριν ἀντὶ χάριτος" ὅτι ὁ νόμος διὰ Μωυσέως 17 
, ε * Ν ε 3 ἈΠ δ, A “-“ 
ἐδόθη, ἢ χάρις καὶ ἡ ἀλήθεια διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐγέ- 
. ‘ > , » 
48 μονογενὴς veto. θεὸν οὐδεὶς ἑώρακεν πώποτε: “μονογενὴς θεὸς" ὁ ὧν x8 
> ‘ , a - 
εἰς Tov κόλπον τοῦ πατρὸς ἐκεῖνος ἐξηγήσατο. 
Κ ᾷ ΄ Ν ‘ ε ΄ a? , -“ δ. 
αἱ αὕτη ἐστὶν ἡ μαρτυρία τοῦ ᾿Ιωάνου ὅτε ἀπέστει- 15 
‘ > “-“ “ 
λαν πρὸς αὐτὸν οἱ ᾿Ιουδαῖοι ἐξ ᾿Ιεροσολύμων ἱερεῖς καὶ 
Λευείτας ἵνα ἐρωτήσωσιν αὐτόν Sd τίς εἶ; καὶ ὦμο- 20 
Xr , ὶ » > , Ν ε λό μι Ἐ ‘ 
ὄγησεν Kal οὐκ ἠρνήσατο, καὶ ὡμολόγησεν ὅτι ᾿Εγὼ 
ae > ε , eek ΟΣ 
οὖν σύ; Ἠλείας οὐκ εἰμὶ oO χριστος. και HpwTyncav αὐτόν T Γοὺν; [σὺ] 21 
> > ε 
Ἡλείας᾽ εἶ; καὶ λέγει Οὐκ εἰμί, “O προφήτης εἶ σύ; καὶ 
> ’ * “ > > a , > 7 ? * -“ 
ἀπεκρίθη Ov. εἶπαν οὖν αὐτῷ Τίς εἶ; ἵνα ἀπόκρισιν δῶ- 22 
aA , — — J — > ‘ 
μεν τοῖς πέμψασιν ἡμᾶς" τί λέγεις περὶ σεαυτοῦ; ἔφη Ἐγὼ 23 
᾿ a > “ > ͵ > , εἶ « 
φωνὴ Βοῶντος ἐν TH ἐρήμῳ ἘΕὐθγύνατε THN ὁδὸν 
’ > , ε * 8 > 
Kypioy, καθὼς εἶπεν Ἢσαίας ὁ προφήτης. Kai ἀπεσταλ- 24 
nm 4 > * A 
/ 7. μένοι ἦσαν ἐκ τῶν Φαρισαίων. καὶ ἠρώτησαν αὐτὸν καὶ 25 
a ε 
εἶπαν αὐτῷ Τί οὖν βαπτίζεις εἰ σὺ οὐκ εἶ ὁ χριστὸς οὐδὲ 


ἡ Ρ ' of > a ε 
“pees ΠΑ Ἠλείας οὐδὲ ὁ προφήτης; ἀπεκρίθη αὐτοῖς ὁ ᾿Ἰωάνης 56 
—* f . -“ a ΄ 
7... ὑμα οἱ. ἔν “λέγων ᾿Εγὼ βαπτίζω ἐν ὕδατι: μέσος ὑμῶν στήκει ὃν 
— Εν ἐν τς ταν τὰν 8 ὃ. 4 — — te oe, 
baci ες ὑμεῖς οὐκ οἴδατε, ὀπίσω pov ἐρχόμενος, ov οὐκ εἰμὶ [ἐγὼ] 27 
͵ ᾿ς ag σ Ma δι δα δι δι γεν ase 5 P T - 
a äãttos Wa λύσω αὐτοῦ τὸν ἱμάντα τοῦ ὑποδήματος. av- 28 
5 Tw — —— a , 
VY 42. - 7a ἐν Βηθανίᾳ ἐγένετο πέραν τοῦ ᾿Ιορδάνου, ὅπου ἦν ὁ 
t as? & a 
Ἐν Ἢ ἸἸωάνης βαπτίζων. Τῇ ἐπαύριον βλέπει τὸν 2 
» j 9 
bales th ἐξι» a 2 ΄ ‘ * Ν , * 8 eve ‘ 
ΩΣ 10d Ιησοῦν ἐρχόμενον πρὸς αὐτόν, καὶ λέγει “Ide ὁ ἀμνὸς 


= ng 058 a ae ce Ν ε ΄ A , Men > 
: ul hA ¢ ab κα Του θεοῦ ο aLpwv THV apapTiav TOU KOO }LOV. OUTOS €OTLY 30 


ἢ δ τας ἐν es \ 0 , ” »“" δὰ ὦ 
εν συ Youcduy UTEP οὐ ἔγω εἶπον πίσω μου ἐρχεται ανὴρ ὃς ἐμπρο- 


. C2 , * ἄς ἄν er 3 Ἁ > » 
ἐκ. τε σθέν μου Te a AS πρῶτον pov Hv’ κἀγὼ οὐκ ἥδειν 31 
— Ba — ἀλλ᾽ ἵνα φανερωθῇ τῷ Ἰσραὴλ διὰ τοῦτο ἦλθον 
νῷ. . ἐγὼ ἐν ὕδατι βαστιζον. Καὶ — ITodvuns 3: 


γαῖ! > wee a 
Jé λέγων ὅτι Τεθέαμαι τὸ πνεῦμα καταβαῖνον ὡς περιστε- 


‘ > > a Ν » Φ΄ 3 , > ‘ > * 
ρὰν ἐξ οὐρανοῦ, καὶ ἔμεινεν ἐπ᾿ αὐτόν: κἀγὼ οὐκ ἤδειν 33 
-“" ΄ » » ε * hd “ 
᾿ αὐτόν, ἀλλ᾽ ὁ πέμψας με βαπτίζειν ἐν ὕδατι ἐκεῖνός μοι 
> > Lae a ἴδ Ἀν “ * * ld 
εἶπεν “Ed ὃν ἂν ἴδῃς τὸ πνεῦμα καταβαῖνον καὶ μένον 


I KATA IQANHN 189 


4 ἐπ᾿ αὐτόν, οὗτός ἐστιν ὁ βαπτίζων ἐν πνεύματι ἁγίῳ: κἀγὼ 
ἑώρακα, καὶ μεμαρτύρηκα ὅτι οὗτός ἐστιν “ὁ υἱὸς" τοῦ 
θεοῦ. 

33 Τῇ ἐπαύριον πάλιν ἱστήκει Ἰωάνης καὶ ἐκ τῶν μαθη- 

36 τῶν αὐτοῦ δύο, καὶ ἐμβλέψας τῷ Ἰησοῦ περιπατοῦντι 

37 λέγει Ἴδε ὁ ἀμνὸς τοῦ θεοῦ. καὶ ἤκουσαν οἱ δύο “paby- 

38 ταὶ αὐτοῦ λαλοῦντος καὶ ἠκολούθησαν τῷ Ἰησοῦ. στρα- 
φεὶς δὲ ὁ Ἰησοῦς καὶ θεασάμενος αὐτοὺς ἀκολουθοῦντας 
λέγει αὐτοῖς Τί ζητεῖτε; οἱ δὲ εἶπαν αὐτῷ Ῥαββεί 

39 (ὃ λέγεται μεθερμηνευόμενον Διδάσκαλε,) ποῦ μένεις; λέ: 
yet αὐτοῖς Ἔρχεσθε καὶ ὄψεσθε. ἦλθαν οὖν καὶ εἶδαν 
ποῦ μένει, καὶ παρ᾽ αὐτῷ ἔμειναν τὴν ἡμέραν ἐκείνην" 

40 ὧρα ἦν ὡς δεκάτη. "Hy ᾿Ανδρέας ὁ ἀδελφὸς Σίμωνος 
Πέτρου εἷς ἐκ τῶν δύο τῶν ἀκουσάντων παρὰ ᾿Ιωάνου καὶ 

“ ἀκολουθησάντων αὐτῷ" εὑρίσκει οὗτος πρῶτον τὸν ἀδελφὸν 
τὸν ἴδιον Σίμωνα καὶ λέγει αὐτῷ Evpyxapev τὸν Μεσσίαν 

42 (6 ἐστιν μεθερμηνευόμενον Χριστός). ἤγαγεν αὐτὸν πρὸς 
τὸν Ἰησοῦν. ἐμβλέψας αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν Σὺ εἶ 
Σίμων ὁ υἱὸς Ἰωάνου, σὺ κληθήσῃ Κη φᾶς (6 ἑρμηνεύεται 


43 Πέτρος). Τῇ ἐπαύριον ἠθέλησεν ἐξελθεῖν cis 


τὴν Γαλιλαίαν. καὶ εὑρίσκει Φίλιππον καὶ λέγει αὐτῷ ὁ 
44 Ἰησοῦς ᾿Ακολούθει μοι. ἦν δὲ ὁ Φίλιππος ἀπὸ Βηθ- 


45 σαιδά, ἐκ τῆς πόλεως ᾿Ανδρέου καὶ Πέτρου. εὑρίσκει. 
Φίλιππος τὸν Ναθαναὴλ καὶ λέγει αὐτῷ Ὃν ἔγραψεν. 


Μωυσῆς ἐν τῷ νόμῳ καὶ οἱ προφῆται εὑρήκαμεν, ᾿Ιησοῦν 
46 υἱὸν τοῦ Ἰωσὴφ τὸν ἀπὸ Ναζαρέτ. καὶ εἶπεν αὐτῷ Να- 
θαναήλ Ἔκ Ναζαρὲτ δύναταί τι ἀγαθὸν εἶναι; λέγει 
47 αὐτῷ ὁ Φίλιππος Ἔρχου καὶ ἴδε. εἶδεν ᾿Ιησοῦς τὸν 
Ναθαναὴλ ἐρχόμενον πρὸς αὐτὸν καὶ λέγει περὶ αὐτοῦ “Ide 
48 ἀληθῶς ᾿Ισραηλείτης ἐν ᾧ δόλος οὐκ ἔστιν. λέγει αὐτῷ 
Ναθαναήλ Πόθεν με. γινώσκεις; ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς καὶ 
εἶπεν αὐτῷ Πρὸ τοῦ σε Φίλιππον φωνῆσαι ὄντα ὑπὸ τὴν 
49 συκὴν εἶδέν σε. ὀπεκρίθη αὐτῷ Ναθαναήχ Ῥαββεί, σὺ 
13 


46 ἐκλεκτὸς ΒΚ 


αὐτοῦ μαϑηται 


τρίτη ἡμέρᾳ 


4olvoy οὐκ εἶχον 
ὅτι συνετελέσθη ὁ 
οἶνος τοῦ γάμου" 
εἶτα Κα 
Mh Otel 
Se Mus? δ. 
ἢ Oe 4 {τὰ ς: 


a οἱ, Corhe , 


KG TF Io 


190 KATA I2ANHN 11 


εἶ ὁ vids τοῦ θεοῦ, σὺ βασιλεὺς εἶ τοῦ Ἰσραήλ. ἀπεκρίθη so 
Ἰησοῦς καὶ εἶπεν αὐτῷ Ὅτι εἶπόν σοι ὅτι εἶδόν σε ὑπο- 
, »“" “ , : 16 , * αἱ λέ εἰ 
κάτω τῆς συκῆς πιστεύεις; μείζω τούτων ὄψῃ. καὶ λέγει sx 
“-“ -“ ‘ > ‘ 
αὐτῷ ᾿Αμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ὄψεσθε τὸν OYPANON dve- 
, , “ “ > ἐ 
wyora καὶ TOYC ἀγγέλογο TOY θεοῦ ἀνάβδινοντὰς Kal 
KATABAINONTAC ἐπὶ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου. 
Καὶ τῇ ᾿ἡμέρᾳ τῇ τρίτῃ γάμος ἐγένετο ἐν Κανὰ τῆς 
τῇ EPS ty peg ΘΗ 7 5. 
a A a * 
Γαλιλαίας, καὶ ἣν ἡ μήτηρ τοῦ Ἰησοῦ ἐκεῖ" ἐκλήθη δὲ καὶ 2 
ἣν ἢ μητηρ i) 999 
ὁ Ἰησοῦς καὶ of μαθηταὶ αὐτοῦ εἰς τὸν γάμον. καὶ ᾿ὑστερή- 3 
* 157 ε , a? a — δι, 
σαντος οἴνου" λέγει ἡ μήτηρ τοῦ Ἰησοῦ πρὸς αὐτόν Οἶνον 
> * Ν , δὲ ΣΝ Ὡς cel 4,3 Ν ᾿ ,ὔ 
οὐκ ἔχουσιν. καὶ λέγει αὐτῇ ὁ Ἰησοῦς Τί ἐμοὶ καὶ σοί, 4 
ἤναι; οὔπω ἥκει ἡ Wpa μου. λέγει ἡ μήτηρ αὐτοῦ τοῖς - 
διακόνοις Ὅτι ἂν λέγῃ ὑμῖν ποιήσατε. ἦσαν δὲ ἐκεῖ 6 
λίθιναι ὑδρίαι ἐξ κατὰ τὸν καθαρισμὸν τῶν ᾿Ιουδαίων κεί- 
ρ ρισμ 


) pevat, χωροῦσαι ἀνὰ μετρητὰς δύο ἢ τρεῖς. λέγει αὐτοῖς 7 


᾽ 2 , ‘ ε , “ Ν J 
ὁ Ἰησοῦς Τεμίσατε τὰς ὑδρίας ὕδατος" καὶ ἐγέμισαν 
wy. 34 ΄ * A , > n > * -“ * 
αὐτὰς ἕως ἄνω. καὶ λέγει αὐτοῖς ᾿Αντλήσατε νῦν καὶ 8 
΄ — , * ἊΨ ε eee , 
φέρετε τῷ ἀρχιτρικλίνῳ- οἱ δὲ ἤνεγκαν. ὡς δὲ ἐγεύσατο 9 
— ,oa@ > , * > 22 
ὁ ἀρχιτρίκλινος τὸ ὕδωρ οἶνον γεγενημένον, καὶ οὐκ ἤδει 
, 2 , egy , δ δι , 9 
πόθεν ἐστίν, οἱ δὲ διάκονοι ἤδεισαν of ἠντληκότες TO ὕδωρ, 

“ ‘ * a δ΄... ’,ὔ Ν , o> ey “ 
φωνεῖ τὸν νυμφίον ὁ ἀρχιτρίκλινος καὶ λέγει αὐτῷ Πᾶς το 
” a ‘ 2 4 — 12 
ἄνθρωπος πρῶτον τὸν καλὸν οἶνον τίθησιν, καὶ ὅταν μεθυ- 

a \ \ 7 ‘ ΄ ‘ ‘ o 
σθῶσιν τὸν ἐλάσσω: σὺ τετήρηκας τὸν καλὸν οἶνον ἕως 
* “ εν na. 
ἄρτι. Ταύτην ἐποίησεν ἀρχὴν τῶν σημείων ὁ Ἰησοῦς ἐν xx 
2 * » cal 
Kava τῆς Γαλιλαίας καὶ ἐφανέρωσεν τὴν δόξαν αὐτοῦ, καὶ 


— 2 5. Ν ε Ν ᾽ “ 
ἐπίστευσαν εἰς αὐτὸν οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ. 


META ΤΟΥ͂ΤΟ κατέβη εἰς Καφαρναοὺμ αὐτὸς καὶ ἡ τ 
“- ame, 
μήτηρ αὐτοῦ καὶ οἱ ἀδελφοὶ καὶ of μαθηταὶ αὐτοῦ, καὶ 
“a. er > a, Seay 
ἐκεῖ: ἔμειναν ov πολλὰς ἡμέρας. 
Καὶ ἐγγὺς ἦν τὸ πάσχα τῶν ᾿Ιουδαίων, καὶ ἀνέβη εἰς 13 


II III KATA IQANHN 19t 


14 Ἱεροσόλυμα ὁ —— καὶ εὗρεν ἐν τῷ ἱερῷ τοὺς πω- eurrth. Mpa 
λοῦντας βόας καὶ πρόβατα καὶ περιστερὰς καὶ τοὶς κερ- 4 moh, ¢ 0 Beate 
* ματιστὰς καθημένους, καὶ — φραγέλλιον é ἐκ σχοινίων Bone Gath fom 
πάντας — ἐκ τοῦ ἱεροῦ τά τε πρόβατα καὶ TOUS ,., (χε ων 
βόας, καὶ τῶν κολλυβιστῶν ἐξέχεεν τὰ κέρματα καὶ τὰς π΄, of ; 
16 τραπέζας " ἀνέτρεψεν", καὶ τοῖς τὰς περιστερὰς πωλοῦσιν ἀνέστρεψεν 
εἶπεν λρατε ταῦτα ἐντεῦθεν, μὴ ποιεῖτε τὸν οἶκον τοῦ 
1) πατρός μου οἶκον ἐμπορίου. Ἐμνήσθησαν οἱ μαθηταὶ 
αὐτοῦ ὅτι γεγραμμένον ἐστίν “O Ζηλος τοῦ οἴκογ coy 
18 KATA@ATETAI ME. ᾿Απεκρίθησαν οὖν οἱ ᾿Ιουδαῖοι καὶ 
εἶπαν αὐτῷ Τί σημεῖον δεικνύεις ἡμῖν, ὕτι ταῦτα ποιεῖς; 
19 ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν αὐτοῖς Λύσατε τὸν ναὸν τοῦ- 
20 τὸν καὶ [ἐν] τρισὶν ἡμέραις ἐγερῶ αὐτόν. εἶπαν οὖν of 
Ἰουδαῖοι Τεσσεράκοντα καὶ ἐξ ἔτεσιν οἰκοδομήθη ὁ ναὸς 
a οὗτος, καὶ σὺ ἐν τρισὶν ἡμέραις ἐγερεῖς αὐτόν; ἐκεῖνος δὲ 
a2 ἔλεγεν περὶ τοῦ ναοῦ τοῦ σώματος αὐτοῦ. Ὅτε οὖν 
ἠγέρθη ἐκ νεκρῶν, ἐμνήσθησαν οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ὅτι τοῦτο 
ἔλεγεν, καὶ ἐπίστευσαν τῇ γραφῇ καὶ τῷ λόγῳ ὃν εἶπεν 
ὁ Ἰησοῦς. 
2 Ὡς δὲ ἦν ἐν τοῖς Ἱεροσολύμοις ἐν τῷ πάσχα ἐν τῇ 
ἑορτῇ, πολλοὶ ἐπίστευσαν εἰς τὸ ὄνομα αὐτοῦ, θεωροῦντες 
24 αὐτοῦ τὰ σημεῖα ἃ ἐποίει: αὐτὸς δὲ ᾿Ιησοῦς οὐκ ἐπίστευεν 
cs αὑτὸν αὐτοῖς διὰ τὸ αὐτὸν γινώσκειν πάντας καὶ ὅτι οὐ 
χρείαν εἶχεν ἵνα τις μαρτυρήσῃ περὶ τοῦ ἀνθρώπου, αὐτὸς 
γὰρ ἐγίνωσκεν τί ἦν ἐν τῷ ἀνθρώπῳ. 
: "Hv δὲ ἄνθρωπος ἐκ τῶν Φαρισαίων, Νικόδημος ὄνομα 
2 αὐτῷ, ἄρχων τῶν Ιουδαίων: οὗτος ἦλθεν πρὸς αὐτὸν νυ- 
κτὸς καὶ εἶπεν αὐτῷΏ Ῥαββεί, οἴδαμεν ὅτι ἀπὸ θεοῦ ἐλή- 
λυθας διδάσκαλος" οὐδεὶς γὰρ δύναται ταῦτα τὰ σημεῖα 
3 ποιεῖν ἃ σὺ ποιεῖς, ἐὰν μὴ ἢ ὁ θεὸς μετ᾽ αὐτοῦ. ἀπεκρίθη 
Ἰησοῦς καὶ εἶπεν αὐτῷ ᾿Αμὴν ἀμὴν λέγω σοι, ἐὰν μή τις 
γεννηθῇ ἄνωθεν, οὐ δύναται ἰδεῖν τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ. 
4 λέγει πρὸς αὐτὸν [6] Νικόδημος Πῶς δύναται ἄνθρωπος 


cy » 
(ἡ a * μ ( Ὺ ἵν ‘ 
i a ee a “ad 
ae (wt ‘t92 | NY  κῴχα τὸ uy ΠῚ 
ὍΣΩΝ αδ' ae * 
Ay 5 Lb γεννηθῆναι γέρων ὦν; μὴ δύναται εἰς τὴν κοιλίαν τῆς μη- 
κ΄ ἢ τρὸς αὐτοῦ δεύτερον εἰσελθεῖν καὶ γεννηθῆναι; ἀπεκρίθη 


© [6] Ἰησοῦς ᾿Αμὴν ἀμὴν λέγω σοι, ἐὰν μή τις γεννηθῇ ἐξ 
ὕδατος καὶ πνεύματος, οὐ δύναται εἰσελθεῖν εἰς τὴν βασι- 
“ λείαν τοῦ θεοῦ. τὸ γεγεννημένον ἐκ τῆς σαρκὸς σάρξ 


g tore, καὶ τὸ γεγεννημένον. ἐκ τοῦ πνεύματος πνεῦμά ἐστιν. 
py ϑαυμόσῃς ὃ ὅτι εἶπόν σοι Δεῖ ὑμᾶς γεννηθῆναι ἄνωθεν. 7 


5 


6 


συ 
—— * τὸ πνεῦμα ὅπου θέλει πνεῖ, καὶ τὴν φωνὴν αὐτοῦ ἀκούεις, 8 


Ψ 4 


> 2 Ν 2 ε ’ * 
ἀλλ᾽ οὐκ οἶδας πόθεν foxes καὶ ποῦ ὑπάγει: οὕτως 


a , > ’ 
J— katt ἐστὶν πᾶς ὁ —— ἐκ rToũ πνεύματος. ἀπεκρίθη 9 


ve 


46 ὧν ἐν τῷ οὐρα- 
7 


Νικόδημος καὶ εἶπεν αὐτῷ Πῶς δύναται ταῦτα γενέσιβαις, 
ἀπεκρίθη ᾿Τησοῦς καὶ εἶπεν αὐτῷ Σὺ εἶ ὁ διδάσκαλος τοῦ 
a > ΄ ie 9755 “ 
Ἰσραὴλ καὶ ταῦτα οὐ γινώσκεις; ἀμὴν ἀμὴν λέγω σοι ὅτι 
ay - \ aoe Φ a Ν ‘ 
ὃ οἴδαμεν λαλοῦμεν καὶ ὃ ἑωράκαμεν μαρτυροῦμεν, Kal THY 
μαρτυρίαν ἡμῶν οὐ λαμβάνετε. εἰ τὰ ἐπίγεια εἶπον ὑμῖν 
»“ ea ΑἹ * 
καὶ οὐ πιστεύετε, πῶς ἐὰν εἴπω ὑμῖν τὰ ἐπουράνια πιστεύ- 
* Ex ent > , > * » — > ot ie 
cere; καὶ οὐδεὶς ἀναβέβηκεν εἰς τὸν οὐρανὸν εἰ μὴ ὁ ἐκ 
- » ΄“- ΄ ε er - >. , bs od a ‘ 
τοῦ οὐρανοῦ καταβάς, ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἡ. καὶ καθὼς 
* a ΄ Ν * * 2 ΕἸ , σ΄ ε -“ 
Μωυσῆς ὕψωσεν τὸν οφιν ἐν τῇ ἐρήμῳ, οὕτως ὑψωθῆναι 
- a? , “ ε 
δεῖ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων ἐν αὐτῷ ἔχῃ 
‘ — “ 4 * ε Ἀ ‘ 
ζωὴν αἰώνιον. Οὕτως γὰρ ἠγάπησεν ὁ θεὸς τὸν 
κόσμον ὥστε τὸν υἱὸν τὸν μονογενῆ ἔδωκεν, ἵνα πᾶς ὁ 
» ’ > ‘ * 
πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται ἀλλὰ ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον. 
> 4 > , ε 4 4 ee. > ‘ ’ ΄σ΄ ὕ 
οὐ γὰρ ἀπέστειλεν ὁ θεὸς τὸν υἱὸν εἰς τὸν κόσμον ἵνα κρίνῃ 
A , ᾿ x ¢ ae * * » 2* ε , 
τὸν κόσμον, ἀλλ᾽ ἵνα σωθῇ ὁ κόσμος OV αὐτοῦ. ὁ πιστεύων 
> ε 
εἰς αὐτὸν οὐ κρίνεται: ὁ μὴ πιστεύων ἤδη κέκριται, ὅτι μὴ 
\ » ΄ - a ΄ 
πεπίστευκεν εἰς τὸ ὄνομα τοῦ μονογενοῦς υἱοῦ τοῦ θεοῦ. 
΄ δ. Ὁ ε , μι ‘ -“ ΕῚ , > ‘ , 
αὕτη δέ ἐστιν ἡ κρίσις ὅτι τὸ φῶς ἐλήλυθεν εἰς τὸν κύσμον 
2 * — a ~ > 
καὶ ἠγάπησαν οἱ ἄνθρωποι μᾶλλον τὸ σκότος ἢ TO φῶς, ἦν 
x, » -“ἢ ε -“ , 
yap αὐτῶν πονηρὰ ta ἔργα. πᾶς yap ὁ φαῦλα πράσ- 
a * 2 * > * * * 2 σ 2 
σων μισεῖ τὸ φῶς καὶ οὐκ ἔρχεται πρὸς τὸ φῶς, ἵνα μὴ 
> a ε “ ‘ » , 
ἐλεγχθῇ τὰ ἔργα αὐτοῦ: ὁ δὲ ποιῶν τὴν ἀλήθειαν ἔρχεται 
‘ -“ * ‘ - “~ 
πρὸς τὸ φῶς, ἵνα φανερωθῇ αὐτοῦ τὰ ἔργα ὅτι ἐν θεῷ 


το 


II 


18 


21 


ΠῚ IV ΚΑΤᾺ IQANHN 193 


ἐστὶν εἰργασμένα. 


:Ξ Μετὰ ταῦτα ἦλθεν ὁ ὁ “Ingots καὶ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ els 
τὴν Ιουδαίαν γῆν, καὶ ἐκεῖ διέτριβεν per’ αὐτῶν καὶ ἐβά- ΄- 5 

og πτιζεν. ἣν δὲ καὶ [6] ἸἸωάνης βαπτίζων ἐν Alvwv ἐγγὺς τοῦ = See <= 
Σαλείμ, ὅτι ὕδατα πολλὰ ἦν ἐκεῖ, καὶ παρεγίνοντο, καὶ ἢ Sues ν ἡ 

24 ἐβαπτίζοντο: οὕπω γὰρ ἦν βεβλημένος εἰς τὴν φυλακὴν —e— od 

25 ἸἸωάνης. —— οὖν ζήτησις ἐκ τῶν μαθητῶν ᾿Ιωάνου ee δ΄. 

26 μετὰ " Ἰουδαίου" περὶ κ καθαρισμοῦ. καὶ ἦλθαν πρὸς tev” “eda & 
ἸΙωάνην καὶ εἶπαν αὐτῷ Ῥαββεί, & ὃς ἦν spite σοῦ πέραν rou — — * 
Ἰορδάνου, ᾧ σὺ μεμαρτύρηκας, ἴδε οὗτος βαπτίζει καὶ ΠΤ ἢ ja 

27 πάντες ἔρχονται πρὸς αὐτόν. ἀπεκρίθη —— καὶ εἶπεν a τς τὺ fa 
Οὐ δύναται ἄνθρωπος λαμβάνειν οὐδὲν ἐὰν μὴ a δεδομένον vy wey 

28 αὐτῷ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ. αὐτοὶ ὑμεῖς μοι μαρτυρεῖτε ὅτι εἶπον Hy ἢ fides hed 


[ἐγώ] Οὐκ εἰμὲ ἐγὼ ὁ Χριστός, ἀλλ᾽ ὅτι ᾿Απεσταλμένος Ain Ἂν ore ThA 
29 «ἱμὶ ἔμπροσθεν ἐκείνου. ὁ ἔχων τὴν γύμφην νυμφίος ἐστίν." frttons Hera 
ὁ δὲ φίλος τοῦ νυμφίου, ὁ ἑστηκὼς καὶ ἀκούων αὐτὸν, χαρᾷ͵ hia mud re 
χαίρει διὰ τὴν φωνὴν τοῦ νυμφίου. αὕτη οὖν ἡ χαρὰ ἡ a 
30 ἐμὴ πεπλήρωται. ἐκεῖνον δεῖ αὐξάνειν, ἐμὲ δὲ ἐλαττοῦ- - 
31 σθαι. Ὃ ἄνωθεν ἐρχόμενος ἐπάνω πάντων ᾿ 
ἐστίν ὁ ὧν ἐκ τῆς γῆς ἐκ τῆς γῆς ἐστὶν καὶ ἐκ τῆς γῆς λα- 
32 Aci: ὁ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἐρχόμενος "ἐπάνω πάντων ἐστίν: ὅ ὁ ἑώρακεν καὶ 
ἑώρακεν καὶ ἤκόσυσεν τοῦτο" μαρτυρεῖ, καὶ τὴν μαρτυρίαν — 
33 αὐτοῦ οὐδεὶς λαμβάνει. ὃ λαβὼν αὐτοῦ τὴν μαρτυρίαν ; 
34 ἐσφράγισεν ὅτι ὁ θεὸς ἀληθής ἐστιν. ὃν γὰρ ἀπέστειλεν 
ὁ θεὸς τὰ ῥήματα τοῦ θεοῦ λαλεῖ, οὐ γὰρ ἐκ μέτρου δίδωσιν 
35 τὸ πνεῦμα. ὁ πατὴρ ἀγαπᾷ τὸν υἱόν, καὶ πάντα δέδωκεν 
36 ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ. ὁ πιστεύων εἰς τὸν υἱὸν ἔχει ζωὴν 
αἰώνιον: ὁ δὲ ἀπειθῶν τῷ υἱῷ οὐκ ὄψεται ζωήν, ἀλλ᾽ αὶ ὀργὴ 
τοῦ θεοῦ μένει ἐπ᾽ αὐτόν. 
: Ὡς οὖν ἔγνω ὁ κύριος ὅτι ἤκουσαν οἱ Φαρισαῖοι ὅτι Ap+ 
Ἰησοῦς πλείονας μαθητὰς ποιεῖ καὶ βαπτίζει [ἢ] ᾿Ιωά- 
2 νης," -- καίτοιγε ᾿Ιησοῦς αὐτὸς οὐκ ἐβάπτιζεν ἀλλ᾽ οἱ μα- 


ἐγ +@da , 


— ....0.Ἔ1 


ee ee λιν λὼο 


ἡ γυνή 


194 KATA I9ANHN Iv 
θηταὶ αὐτοῦ, -- ἀφῆκεν τὴν Ιουδαίαν καὶ ἀπῆλθεν πάλιν 3 
εἰς τὴν Γαλιλαίαν. “Eder δὲ αὐτὸν διέρχεσθαι διὰ τῆς Sa- 4 
μαρίας. ἔρχεται οὖν εἰς πόλιν τῆς Σαμαρίας λεγομένην 5 
Συχὰρ πλησίον τοῦ χωρίου ὃ ἔδωκεν ᾿Ιακὼβ [τῷ] Ἰωσὴφ 

τῷ υἱῷ αὐτοῦ- ἦν δὲ ἐκεῖ πηγὴ τοῦ Ιακώβ. ὁ οὖν ᾿Ιησοῦς 6 
κεκοπιακὼς ἐκ τῆς ὁδοιπορίας ἐκαθέζετο οὕτως ἐπὶ τῇ 

πηγῇ: wpa ἦν ὡς ἕκτη. ἔρχεται γυνὴ ἐκ τῆς Σαμαρίας ἀν- 7 
τλῆσαι ὕδωρ. λέγει αὐτῇ ὁ Ἰησοῦς Δός μοι πεῖν’ οἱ γὰρ 8 
μαθηταὶ αὐτοῦ ἀπεληλύθεισαν εἰς τὴν πόλιν, ἵνα τροφὰς 

ἀγοράσωσιν. λέγει οὖν αὐτῷ ἡ γυνὴ ἡ Σαμαρεῖτις Πῶς ὁ 
σὺ ᾿Ιουδαῖος ὧν παρ᾽ ἐμοῦ πεῖν αἰτεῖς γυναικὸς Σαμα- 
ρείτιδος οὔσης; [οὐ γὰρ συνχρῶνται Ιουδαῖοι Σαμαρείταις.] 
ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν αὐτῇ Ei ἤδεις τὴν δωρεὰν τοῦ 


* 


ῶ 
aA bh , >. ἣν , , ~ a a * 
θεοῦ καὶ τίς ἐστιν 6 λέγων σοι Ads μοι πεῖν, σὺ ἂν 
? Hi) 
4 —— 
σας αὐτὸν καὶ ἔδωκεν ἄν σοι ὕδωρ ζῶν. λέγει αὐτῷ, Κύ.- x 
.Ψ 
» * 8X , 
ple, οὔτε ἄντλημα ἔχεις καὶ τὸ φρέαρ ἐστὶν βαθύ" 
[2 > A ~ —3X A -“ 
πόθεν οὖν ἔχεις τὸ ὕδωρ τὸ ζῶν; μὴ σὺ μείζων εἶ τοῦ πα- 12 
”~ Δ A Ψ ee! 
τρὸς ἡμῶν ᾿Ιακώβ, ds ἔδωκεν ἡμῖν τὸ φρέαρ καὶ αὐτὸς ἐξ 
»" a ‘ - 
αὐτοῦ ἔπιεν καὶ of viol αὐτοῦ καὶ τὰ θρέμματα αὐτοῦ; 
» -“ an “ ε “-“ 
ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν αὐτῇ Πᾶς ὁ πίνων ἐκ τοῦ 13 
Γ . a 7, ἢ ’ lal 
ὕδατος τούτου διψήσει πάλιν" ὃς δ᾽ ἂν πίῃ ἐκ τοῦ ὕδατος 14 
* * ‘ — 
οὗ ἐγὼ δώσω αὐτῷ, οὐ μὴ διψήσει εἰς τὸν αἰῶνα, ἀλλὰ τὸ 
΄ a , > , — —— ε 
ὕδωρ ὃ δώσω αὐτῷ γενήσεται ἐν αὐτῷ πηγὴ ὕδατος ἀλλο- 
4 9 s2 
évov εἰς ζωὴν αἰώνιον. λέγει πρὸς αὐτὸν ἡ 7 Κύριε 
? 


15 
δός μοι τοῦτο τὸ ὕδωρ, ἵνα μὴ διψῶ μηδὲ διέρχωμαι 
ἐνθάδε ἀντλεῖν. λέγει αὐτῇ Ὕπαγε φώνησόν σου τὸν 16 


* 

ἄνδρα καὶ ἐλθὲ ἐνθάδε. ἀπεκρίθη ἡ γυνὴ καὶ εἶπεν [ad- 17 

τῷ] Οὐκ ἔχω ἄνδρα. λέγει αὐτῇ ὃ Ἰησοῦς Καλῶς εἶπες 

ῳ * > * * 4 * * Ν -“ 

ὅτι “Avédpa οὐκ ἔχω πέντε γὰρ ἄνδρας ἔσχες, καὶ νῦν 18 

a » > * > * 2* 3 Ν * id 

ὃν ἔχεις οὐκ ἔστιν σου ἀνήρ᾽ τοῦτο ἀληθὲς εἴρηκας. λέγει τὸ 
Ψ α ε , , a~ @ * > ’ ε 

αὐτῷ ἡ γυνή Κύριε, θεωρῶ ὅτι προφήτης εἶ σύ. οἵ 20 

πατέρες ἡμῶν ἐν τῷ ὄρει τούτῳ προσεκύνησαν" καὶ ὑμεῖς 

λέγετε ὅτι ἐν ᾿εροσολύμοις ἐστὶν ὁ τόπος ὅπου προσκυ- 


IV KATA IQANHN 195 


ax νεῖν δεῖ, λέγει αὐτῇ ὁ Ἰησοῦς Πώστενέ μοι, γύναι, ὅτι 
ἔρχεται wpa ὅτε οὔτε ἐν τῷ ὄρει τούτῳ οὔτε ἐν Ἱεροσολύ. 


22 pols προσκυνήσετε τῷ πατρί. ὑμεῖς προσκυνάτε ὃ οὐκ of ~ 
δατε, ἡμεῖς προσκυνοῦμεν ὃ οἴδαμεν, ὅτι καὶ σωτηρία ἐκ 
23 τῶν Ἰουδαίων ἐστίν" ἀλλὰ ἔρχεται ὥρα καὶ νῦν ἐστίν, ὅτε, 

οἱ ἀληθινοὶ προσκυνηταὶ προσκυνήσουσιν τῷ πατρὶ ἐν πνεύ- . 


ματι καὶ ἀληθείᾳ, καὶ γὰρ ὁ πατὴρ τοιούτους ζητεῖ τοὺς 
24 προσκυνοῦντας αὐτόν" πνεῦμα ὁ θεός, καὶ τοὺς προσκυνοῦν- 
as τας αὐτὸν ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ δεῖ προσκυνεῖν. λέγει 
αὐτῷ ἡ γυνή Οἶδα ὅτι Μεσσίας ἔρχεται, ὁ λεγόμενος 
26 Χριστός" ὅταν ἔλθῃ ἐκεῖνος, ἀναγγελεῖ ἡμῖν ἅπαντα. λέγει 
27 αὐτῇ ὁ Ἰησοῦς Ἐγώ εἰμι, ὁ λαλῶν σοι. Καὶ 
ἐπὶ τούτῳ ἦλθαν οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ, καὶ ἐθαύμαζον ὅτι 
μετὰ γυναικὸς ἐλάλει" οὐδεὶς μέντοι εἶπεν Τί ζητεῖς ; 9 
28 Τί λαλεῖς μετ᾽ αὐτῆς; ἀφῆκεν οὖν τὴν ὑδρίαν αὐτῆς ἡ 
γυνὴ καὶ ἀπῆλθεν εἰς τὴν πόλιν καὶ λέγει τοῖς ἀνθρώποις 
ag Δεῦτε ἴδετε ἄνθρωπον ὃς εἶπέ μοι πάντα ἃ ἐποίησα" 
30 μήτι οὗτός ἐστιν ὁ χριστός; ἐξῆλθον ἐκ τῆς πόλεως καὶ 
31 ἤρχοντο πρὸς αὐτόν. Ἐν τῷ μεταξὺ ἠρώτων 


32 αὐτὸν of μαθηταὶ λέγοντες Ραββεί, φάγε. ὁ δὲ εἶπεν. 
αὐτοῖς Ἐγὼ βρῶσιν ἔχω φαγεῖν ἣν ὑμεῖς οὐκ οἴδατε. ᾿ 
33 ἔλεγον οὖν οἱ μαθηταὶ πρὸς ἀλλήλους Μή τις ἤνεγκεν “ 


34 αὐτῷ φαγεῖν ; λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς Ἐμὸν βρῶμά ἐστιν 
ἵνα ποιήσω τὸ θέλημα τοῦ πέμψαντός με καὶ τελειώσω 
35 αὐτοῦ τὸ ἔργον. οὐχ ὑμεῖς λέγετε ὅτι “Ere τετράμηνός 
ἐστιν καὶ ὁ θερισμὸς ἔρχεται; ἰδοὺ λέγω ὑμῖν, ἐπάρατε 


τοὺς ὀφθαλμοὺς ὑμῶν καὶ θεάσασθε τὰς χώρας ὅτι — 


36 εἰσιν πρὸς θερισμόν" ἤδη ὁ θερίζων μισθὸν λαμβά 
καὶ συνάγει καρπὸν εἰς ζωὴν αἰώνιον, ἵνα ὁ σπείρων ὁμοῦ 
37 χαίρῃ καὶ ὁ θερίζων. ἐν γὰρ, τούτῳ ὁ λόγος ἐστὶν ἀλη- 
θινὸς ὅτι ἄλλος ἐστὶν ὁ σπείρων καὶ ἄλλος ὁ θερίζων" 
38 ἐγὼ ἀπέστειλα ὑμᾶς θερίζειν ὃ οὐχ ὑμεῖς κεκοπιάκατε" 
ἄλλοι κεκοπιάκασιν, καὶ ὑμεῖς εἰς τὸν κόπον αὐτῶν εἰσ- 


τ 


Ἢν δὲ [ἰβασιλίσκος!- 


πιστεύσητε; 


4 βασιλίσκος |- 


196 KATA IQANHN Iv 


> -~ , 
εληλύθατε. Ex δὲ τῆς πόλεως ἐκείνης πολ- 39 
a ie > Tae - - Ἀ ‘4 ’ 
doi ἐπίστευσαν εἰς αὐτὸν τῶν Σαμαρειτῶν διὰ τὸν λόγον 
a . , ¢ , , a 
τῆς γυναικὸς μαρτυρούσης ὅτι Elev μοι πάντα ἃ ἐποί- 
ε > * ‘ teen e a“ 3 * 
σα. ὡς οὖν ἦλθον πρὸς αὐτὸν of Σαμαρεῖται, ἠρώτων 40 
aA > 2 »“ Ν a ε 
αὐτὸν μεῖναι παρ᾽ αὐτοῖς: καὶ ἔμεινεν ἐκεῖ δύο ἡμέρας. 
‘ a , — J — ΄ — oh 
καὶ πολλῷ πλείους ἐπίστευσαν διὰ τὸν λόγον αὐτοῦ, 4x 


PH τε γυναικὶ ἔλεγον [ὅτι] Οὐκέτι διὰ τὴν "σὴν λαλιὰν" 40 


΄ > Ν ‘ > * Ν » 9 ΜΡ 
πιστεύομεν' αὐτοὶ γὰρ ἀκηκόαμεν, καὶ οἴδαμεν ὅτι οὗτός 
ἐστὶν ἀληθῶς ὁ σωτὴρ τοῦ κόσμου. 


Μετὰ δὲ τας δύο ἡμέρας ἐξῆλθεν ἐκεῖθεν εἰς τὴν Tadt- 43 
λαίαν' αὐτὸς γὰρ ᾿Ιησοῦς ἐμαρτύρησεν ὅτι προφήτης ἐν 44 
A 397 * ‘ 2 * * > > > ‘ 
τῇ ἰδίᾳ πατρίδι τιμὴν οὐκ ἔχε. ὅτε οὖν ἦλθεν εἰς τὴν 45 
Γαλιλαίαν, ἐδέξαντο αὐτὸν οἱ Ταλιλαῖοι, πάντᾳ ἑωρακότες 
σ > , > > ΄’ > me a A > R ‘ 
ὅσα ἐποίησεν ἐν ᾿Ιεροσολύμοις ἐν TH ἑορτῇ, καὶ αὐτοὶ yap 
> 
ἦλθον εἰς τὴν ἑορτήν. Ἦλθεν οὖν πάλιν εἰς 46 
τὴν Κανὰ τῆς Ταλιλαίας, ὅπου ἐποίησεν τὸ ὕδωρ 
οἶνον. ‘Kai ἦν᾽ τις ᾿βασιλικὸς" οὗ ὁ υἱὸς ἠσθένει ἐν 

, e > a -“ 

Καφαρναούμ: οὗτος ἀκούσας ὅτι Ἰησοῦς ἥκει ἐκ τῆς 47 
᾿Ιουδαίας εἰς. τὴν Ταλιλαίαν ἀπῆλθεν πρὸς αὐτὸν καὶ 
8 Ὑἢ σ ~ Ν 9 ; > a 8* ce? ΕΣ 
ἠρώτα ἵνα καταβῇ καὶ ἰάσηται αὐτοῦ τὸν υἱόν, ἥμελ- 
. 4 > , = > e¢ 2 cal Ν 3 * 
λὲν yap ἀποθνήσκειν. εἶπεν οὖν ὁ ᾿Ιησοῦς πρὸς αὐτόν 48 
> 4 ‘ -“ * ⸗ * 3 Ἐκ , 2 
Ecv μὴ σημεῖα καὶ τέρατα ἴδητε, οὐ μὴ ᾿πιστεύσητε. 
λέγει πρὸς αὐτὸν ὁ ᾿ βασιχικός Κύριε, κατάβηθι πρὶν 49 
3 a Ν ΄ , χα ¢, a 
ἀποθανεῖν τὸ παιδίον pov. λέγει αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς Io- 50 

΄ ΣΕ τὰ fae — em a , 
ρεύου" ὁ vids σου ζῇ. ἐπίστευσεν ὁ ἄνθρωπος τῷ λόγῳ 
ὃν εἶπεν αὐτῷ 6 Ἰησοῦς καὶ ἐπορεύετο. ἤδη δὲ αὐτοῦ 

ὑτῷ ὁ Ἰησοῦς καὶ ἐπορ . ἤδη ὑτοῦ εἰ 
, ε -“ » a ¢ * 7. A , 

καταβαίνοντος οἱ δοῦλοι αὐτοῦ ὑπήντησαν αὐτῷ λέγοντες 
-΄ἷ «ε a a“ A > a“ 
ὅτι ὁ παῖς αὐτοῦ ζῇ. ἐπύθετο οὖν THY ὥραν παρ᾽ αὐτῶν s2 
> - ,ὔ * - > —8 > ‘ 
ἐν 7) κομψότερον ἔσχεν: εἶπαν οὖν αὐτῷ ὅτι ᾿ἘΕχθὲς 
΄ ε , > ~ > 7 e ’ * > c 
ὥραν ἑβδόμην ἀφῆκεν αὐτὸν ὁ πυρετός. ἔγνω οὖν ὁ 53 

4 * 2 ’ a7 > φΦ - om .ἃ, 8 “ ε 
πατὴρ ὅτι ἐκείνῃ τῇ wpa ἐν ἢ εἶπεν αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς Ὁ 
ev; -“ 4 > ’ > ‘ 4 ε δ... . ~ 
vids σου ζῇ, καὶ ἐπίστευσεν αὐτὸς καὶ ἡ οἰκία αὐτοῦ 


IVV KATA IQANHN 197 


54 ὅλη. Τοῦτο [δὲ] πάλιν δεύτερον σημεῖον ἐποίησεν ὁ Ἰη- 
gots ἐλθὼν ἐκ τῆς “lovdaias εἰς τὴν Γαλιλαίαν. 


I META TAYTA ἦν ἑορτὴ τῶν ᾿Ιουδαίων, καὶ ἀνέβη 
e ᾿Ιησοῦς εἰς ᾿Ιεροσόλυμα. Ἔστιν δὲ ἐν τοῖς Ἰεροσολύ- 
μοις ἐπὶ τῇ προβατικῇ κολυμβήθρα ἡ ἐπιλεγομένη 
3 Efpaiori “ByOlaba’, πέντε στοὰς ἔχουσα: ἐν ταύταις 
κατέκειτο πλῆθος τῶν ἀσθενούντων, τυφλῶν, χωλῶν, ξη- 
5 ρῶν. ἦν δέ τις ἄνθρωπος ἐκεῖ τριάκοντα [καὶ] ὀκτὼ ἔτη 
6 ἔχων ἐν τῇ ἀσθενείᾳ αὐτοῦ: τοῦτον ἰδὼν ὁ Ἰησοῦς κατα- 
κείμενον, καὶ γνοὺς ὅτι πολὺν ἤδη χρόνον ἔχει, λέγει 
γη αὐτῷ Θέλεις ὑγιὴς γενέσθαι ; ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ ἀσθενῶν 
Κύριε, ἄνθρωπον οὐκ ἔχω ἵνα ὅταν ταραχθῇ τὸ ὕδωρ βάλῃ 
με εἰς τὴν κολυμβήθραν: ἐν ᾧ δὲ ἔρχομαι ἐγὼ ἄλλος πρὸ 
8 ἐμοῦ καταβαίνει. λέγει αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς Ἔγειρε ἄρον 
ο τὸν κράβαττόν σου καὶ περιπάτει. καὶ εὐθέως ἐγένετο 
ὑγιὴς ὁ ἄνθρωπος, καὶ ἦρε τὸν κράβαττον αὐτοῦ καὶ περι- 
ἐπάτει. "Hy δὲ σάββατον ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ. 
10 ἔλεγον οὖν οἱ ᾿Ιουδαῖοι τῷ τεθεραπευμέῳω ΣΣαάββατόν 
τι ἐστιν, καὶ οὐκ ἔξεστίν σοι ὧραι τὸν κράβαττον. ὃς δὲ 
ἀπεκρίθη αὐτοῖς ‘O ποιήσας με ὑγιῆ ἐκεῖνός μοι εἶπεν 
1: ρον τὸν κράβαττόν σου καὶ περιπάτει. ἠρώτησαν av- 
τόν Tis ἐστιν ὁ ἄνθρωπος ὁ εἰπών σοι "Apov καὶ περι- 
13 πάτει; ὁ δὲ ἰαθεὶς οὐκ ἤδει τίς ἐστιν, ὁ γὰρ ᾿Ιησοῦς 
14 ἐξένευσεν ὄχλον ὄντος ἐν τῷ τόπῳ. Μετὰ ταῦτα εὑρί- 
σκει αὐτὸν [ὁ] Ἰησοῦς ἐν τῷ ἱερῷ καὶ εἶπεν αὐτῷ “de 
ὑγιὴς γέγονας. μηκέτι ἁμάρτανε, ἵνα μὴ χεῖρόν σοί τι 
13 γένητα. ἀπῆλθεν ὁ ἄνθρωπος καὶ "εἶπεν" τοῖς ᾿Ιου- 
16 δαίοις ὅτι Ἰησοῦς ἐστὶν ὃ ποιήσας αὐτὸν ὑγιῆ. καὶ διὰ 
τοῦτο ἐδίωκον οἱ ᾿Ιουδαῖοι τὸν ᾿Ιησοῦν ὅτι ταῦτα ἐποίει 
17 ἐν σαββάτῳ. ὁ δὲ ἀπεκρίνατο αὐτοῖς ὉὋὉ πατήρ μου 


Ap. 


Ap. 
Βηϑσαιδά AP, 


Ap. 


δε 


198 ΚΑΤᾺ IQANHN Vv 


ἕως ἄρτι ἐργάζεται, κἀγὼ ἐργάζομαι. διὰ τοῦτο οὖν μᾶλ- 
λον ἐζήτουν αὐτὸν οἱ ᾿Ιουδαῖος ἀποκτεῖναι ὅτι οὐ μόνον 
ἔλυε τὸ σάββατον ἀλλὰ καὶ πατέρα ἴδιον ἔλεγε τὸν θεόν, 
* ε ‘ a“ ~ - » ’ > 4. ~ 
ἴσον ἑαυτὸν ποιῶν τῷ θεῷ. ᾿Απεκρίνατο οὖν [ὁ Ἰησοῦς] 
4 > “ > . ᾿ ‘ , ca > , 
καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς ᾿Αμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ov δύναται 
ε εν * θυ ἃ “ On a , , 4 , 
ὃ υἱὸς ποιεῖν ἀφ᾽ ἑαυτοῦ οὐδὲν ἂν μή τι βλέπῃ τὸν πατέρα 


18 


9 


a Ὅς ee «| a a a ae ε 
ποίουντα" a γὰρ αν ἐκεῖνος TOM, ταυτὰα Kal ὁ υἱὸς ὁμοίως. 


- « ‘ ‘\ Lal ‘ ex 4 , ‘4 
ποιεῖ. ὁ yap πατὴρ φιλεῖ τὸν υἱὸν καὶ πάντα δείκνυσιν 
ὑτῷ ἃ αὐτὸς ποιεῖ, καὶ μείζονα τούτων δείξει αὐτῷ ἔργα 
αὐυτῳ α AUTOS ly μ : 7 
σ ε “-“ ld ΄ ‘ ε ‘ ⸗ ‘ 
iva ὑμεῖς θαυμάζητε. ὥσπερ yap ὁ πατὴρ ἐγείρει τοὺς 
‘ Ν ad 9 —3 εν" Δ , a 
νεκροὺς καὶ ζωοποιεῖ, οὕτως Kal ὁ vids ovs θέλει ζωοποιεῖ, 
oan 3 ε ‘ ’ δέ » 4 ‘ ’ a“ 
οὐδὲ yap ὁ πατὴρ κρίνει οὐδένα, ἀλλὰ τὴν κρίσιν πᾶσαν 
»“Ὕ -“ * Lol s 4 -“ 
δέδωκεν τῷ υἱῷ, ἵνα πάντες τιμῶσι τὸν υἱὸν καθὼς τιμῶσι 
ε 4 a 4 ‘ > 4 
τὸν πατέρα. ὁ μὴ τιμῶν τὸν υἱὸν οὐ τιμᾷ τὸν πατέρα 
‘ , 5. # > \ > A , ca “ ε ‘ 
τὸν πέμψαντα αὐτόν. ᾿Αμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι ὁ τὸν 
, > , . , 2 , 
λόγον μου ἀκούων καὶ πιστεύων τῷ πέμψαντί pe ἔχει ζωὴν 
= > > Ν 
αἰώνιον, καὶ εἰς κρίσιν οὐκ ἔρχεται ἀλλὰ μεταβέβηκεν ἐκ 
fol f > Ν ΄ > ‘ > s 4 δ' .& ΄ 
τοῦ θανάτου εἰς τὴν ζωήν. ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι 
ἔρχεται ὥρα καὶ νῦν ἐστὶν ὅτε οἱ νεκροὶ ἀκούσουσιν τῆς 
2 - a » 
φωνῆς τοῦ υἱοῦ τοῦ θεοῦ καὶ of ἀκούσαντες ζήσουσιν. 
σ Ἀ ε ‘ ΕΣ ζ x > ε ~ LA ‘ a en 
ὥσπερ yap ὁ πατὴρ ἔχει ζωὴν ἐν ἑαυτῷ, οὕτως καὶ τῷ vid 
‘ a 
ἔδωκεν ζωὴν ἔχειν ἐν ἑαυτῷ: καὶ ἐξουσίαν ἔδωκεν αὐτῷ 
’ - ΄σ e » , » 4 —3 * 
κρίσιν ποιεῖν, ὅτι υἱὸς ἀνθρώπου ἐστίν. μὴ θαυμάζετε 
cal σ΄ * * - , Cal 
τοῦτο, ὅτι ἔρχεται wpa ἐν 7 πάντες οἱ ἐν τοῖς μνημείοις 
» -“ »-“ > -“ 4 ’ 
ἀκούσουσιν τῆς φωνῆς αὐτοῦ καὶ ἐκπορεύσονται οἱ τὰ 
> 4 , > 9. ἢ a eT Ν “a , 
ἀγαθὰ ποιήσαντες cis ἀνάστασιν ζωῆς, οἱ ' τὰ φαῦλα πρά- 
> [2 , ‘ 
gavres εἰς ἀνάστασιν κρίσεως. Οὐ δύναμαι ἐγὼ ποιεῖν 
0) ἧς * 397 Ν > , * 4.8 * 2S. ἣν 
ἀπ᾽ ἐμαυτοῦ οὐδέν: καθὼς ἀκούω κρίνω, καὶ κν κρίσις ἡ ἐμὴ 
-“ tal ‘ , ‘ ‘ > X ‘ 
δικαία ἐστίν, ὅτι ov ζητῶ τὸ θέλημα τὸ ἐμὸν αλλὰ τὸ 
, “΄“ ’ , > ‘ > ‘4 ~ 
θέλημα τοῦ πέμψαντός με. Eay ἐγὼ μαρτυρῶ 
fol ε > > * * 
περὶ ἐμαυτοῦ, ἡ μαρτυρία μου οὐκ ἔστιν ἀληθής: ἄλλος 
a @ , * 
ἐστὶν ὁ μαρτυρῶν περὶ ἐμοῦ, καὶ οἶδα ὅτι ἀληθής ἐστιν 
-“ ε “ » , 
ἢ μαρτυρία ἣν μαρτυρεῖ περὶ ἐμοῦ. ὑμεῖς ἀπεστάλκατε 


1) 
ο 


30 


31 
32 


33 


Vv VI KATA IQANHN 199 


34 πρὸς Ἰωάνην, καὶ μεμαρτύρηκε τῇ ἀληθείᾳ" ἐγὼ δὲ ob 
παρὰ ἀνθρώπου τὴν μαρτυρίαν λαμβάνω, ἀλλὰ ταῦτα λέγω 
35 ἵνα ὑμεῖς σωθῆτε. ἐκεῖνος ἦν ὁ λύχνος 6 καιόμενος καὶ 
φαίνων, ὑμεῖς δὲ ἠθελήσατε ἀγαλλιαθῆναι πρὸς ὥὧραν ἐν 
36 τῷ φωτὶ αὐτοῦ: ἐγὼ δὲ ἔχω τὴν μαρτυρίαν μείζω τοῦ 
ἸΙωάνου, τὰ γὰρ ἔργα ἃ δέδωκέν μοι ὁ πατὴρ ἵνα τελειώσω 
αὐτά, αὐτὰ τὰ ἔργα ἃ ποιῶ, μαρτυρεῖ περὶ ἐμοῦ ὅτι ὃ 
3) πατήρ με ἀπέσταλκεν, καὶ ὁ πέμψας με πατὴρ ἐκεῖνος 
μεμαρτύρηκεν περὶ ἐμοῦ. οὔτε φωνὴν αὐτοῦ πώποτε ἀκη- 
38 κόατε οὔτε εἶδος αὐτοῦ ἑωράκατε, καὶ τὸν λόγον αὐτοῦ 
οὐκ ἔχετε ἐν ὑμῖν μένοντα, ὅτι ὃν ἀπέστειλεν ἐκεῖνος τού- 
39 τῳ ὑμεῖς οὐ πιστεύετε. ἐραυνᾶτε τὰς γραφάς, ὅτι ὑμεῖς 
δοκεῖτε ἐν αὐταῖς ζωὴν αἰώνιον ἔχειν’ καὶ ἐκεῖναί εἰσιν αἱ 
4o μαρτυροῦσαι περὶ ἐμοῦ" καὶ οὐ θέλετε ἐλθεῖν πρός με 
a ἵνα ζωὴν ἔχητε. Δόξαν παρὰ ἀνθρώπων οὐ λαμβάνω, 
42 ἀλλὰ ἔγνωκα ὑμᾶς ὅτι τὴν ἀγάπην τοῦ θεοῦ οὐκ ἔχετε 
43 ἐν ἑαυτοῖς. ἐγὼ ἐλήλυθα ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ πατρός μου 
καὶ οὐ λαμβάνετέ με: ἐὰν ἄλλος ἔλθῃ ἐν τῷ ὀνόματι τῷ 
44 ἰδίῳ, ἐκεῖνον λήμψεσθε. πῶς δύνασθε ὑμεῖς πιστεῦσαι, 
δόξαν παρ᾽ ἀλλήλων λαμβάνοντες, καὶ τὴν δόξαν τὴν παρὰ 
4s τοῦ μόνου [θεοῦ] οὐ ζητεῖτε; py δοκεῖτε ὅτι ἐγὼ κατηγο- 
ρήσω ὑμῶν πρὸς τὸν πατέρα" ἔστιν ὁ κατηγορῶν ὑμῶν 
46 Μωυσῆς, εἰς ὃν ὑμεῖς ἠλπίκατε. εἰ γὰρ ἐπιστεύετε Μωυ- 
oe, ἐπιστεύετε ἂν ἐμοί, περὶ γὰρ ἐμοῦ ἐκεῖνος ἔγρα- 
47 Wer. εἰ δὲ τοῖς ἐκείνου γράμμασιν οὐ πιστεύετε, πῶς τοῖς 
ἐμοῖς ῥήμασιν “ πιστεύσετε"; 


: Μετὰ ταῦτα ἀπῆλθεν ὁ Ἰησοῦς πέραν τῆς θαλάσσης 
2 τῆς Γαλιλαίας τῆς Τιβεριάδος. ἠκολούθει δὲ αὐτῷ ὄχλος 

πολύς, ὅτι ἐθεώρουν τὰ σημεῖα ἃ ἐποίει ἐπὶ τῶν ἀσθενούν- 
- των. ἀνῆλθεν δὲ εἰς τὸ ὄρος ᾿Ιησοῦς, καὶ ἐκεῖ ἐκάθητο 
“μετὰ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ. ἦν δὲ ἐγγὺς ‘rd πάσχα," ἡ 
ς ἑορτὴ τῶν ᾿Ιουδαίων. ἐπάρας οὖν τοὺς ὀφθαλμοὺς ὁ ᾿Ιησοῦς 


Apt 


οὖν, ἄνδρες 


ὁ ἐποίησεν σημεῖον 


᾿Ιησοῦς πρὸς av- 
τοὺς 


200 KATA IQANHN VI 


‘ , oe . κν ” ‘ 7 A , 
καὶ θεασάμενος ὅτι πολὺς ὄχλος ἔρχεται πρὸς αὐτὸν λέγει 
> Ψ * σ 
πρὸς Φίλιππον Πόθεν ἀγοράσωμεν ἄρτους ἵνα φάγωσιν 
- a 4, ἐν , rey, ὦ τὰς ‘ * 
οὗτοι; τοῦτο δὲ ἔλεγεν πειράζων αὐτόν, αὐτὸς γὰρ ἤδει 6 
~ cd “ 
τί ἔμελλεν ποιεῖν. ἀπεκρίθη αὐτῷ Φίλιππος Διακοσίων 7 
δηναρίων ἄρτοι οὐκ ἀρκοῦσιν αὐτοῖς ἵνα ἕκαστος βραχὺ 
, , . A e , = “ a 5 a > , 
λάβῃ. λέγει αὐτῷ εἷς ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ, ᾿Ανδρέας 58 
* 
ὁ ἀδελφὸς Σίμωνος Πέτρου Ἔστιν παιδάριον ὧδε ὃς g 
Ν ’ὔ * , \ , 2 * > \ a 
ἔχει πέντε ἄρτους κριθίνους καὶ δύο ὀψάρια: ἀλλὰ ταῦτα 


— 


— 9 , 9 ε» a , J 
τί ἐστιν εἰς τοσούτους ; εἶπεν ὁ ᾿Ιησοῦς Tlowjoare τοὺς το 
» 6 ΄ 3 “- - δὲ , Α 2 Led 4 
ἀνθρώπους ἀναπεσεῖν. ἦν δὲ χόρτος πολὺς ἐν τῷ τόπῳ. 
—— rr. J— “ἢ ‘ > ‘ ε * 
ἀνέπεσαν ‘ovv οἱ ἄνδρες" τὸν ἀριθμὸν ὡς πεντακισχίλιοι. 

* * ⸗ * 

ἔλαβεν οὖν τοὺς ἄρτους ὁ Ἰησοῦς καὶ εὐχαριστήσας διέ- a: 
a 5 ε * 

δωκεν τοῖς ἀνακειμένοις, ὁμοίως καὶ ἐκ τῶν ὀψαρίων ὅσον 

* “ * fol 

ἤθελον. ὡς δὲ ἐνεπλήσθησαν λέγει τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ 12 
* * σ 
Συναγάγετε τὰ περισσεύσαντα κλάσματα, ἵνα μή τι ἀπό- 
> , 
ληται. συνήγαγον οὖν, καὶ ἐγέμισαν δώδεκα κοφίνους 13 
* * * cal 
κλασμάτων ἐκ τῶν πέντε ἄρτων τῶν κριθίνων ἃ ἐπερίσ- 
a — 
σευσαν τοῖς βεβρωκόσιν. Οἱ οὖν ἄνθρωποι 14 

id A “ 
ἰδόντες "ἃ ἐποίησεν σημεῖα ἔλεγον ὅτι Οὗτός ἐστιν 
> a: : ΄ ε , * > a 
ἀληθῶς ὁ προφήτης ὁ ἐρχόμενος εἰς τὸν κύσμον. ᾿Ιησοῦς x5 
> ‘ Ὁ , Xx Ν 6 2 tei f rs —2 ν 
οὖν γνοὺς ὅτι μέλλουσιν ἔρχεσθαι καὶ ἁρπάζειν αὐτὸν ἵνα 

΄ * > ’, , > \ j Cite. * 
ποιήσωσιν βασιλέα ἀνεχώρησεν πάλιν εἰς τὸ ὄρος αὐτὸς 

, e Ν > * 2 a , ε 
μόνος. Ὡς δὲ ὀψία ἐγένετο κατέβησαν οἱ μα- 16 

fol * ’ 
θηταὶ αὐτοῦ ἐπὶ τὴν θάλασσαν, καὶ ἐμβάντες εἰς πλοῖον 17 

"“ , “Ν᾿ * 9. ’ 4 , 

ἤρχοντο πέραν τῆς θαλάσσης εἰς Kadapvaovp. καὶ σκοτία 

, ae aq 

ἤδη ἐγεγόνει καὶ οὔπω ἐληλύθει “xpos αὐτοὺς ὁ Inaois’, 
* 

ἥ τε θάλασσα ἀνέμου μεγάλου πνέοντος διεγείρετο. ἐλη- 
4 a , 

λακότες οὖν ὡς σταδίους εἴκοσι πέντε ἢ τριάκοντα θεω- 

fol ‘ > fol - , en -“ ΄ A 

potow τὸν Ἰησοῦν περιπατοῦντα ἐπὶ τῆς θαλάσσης καὶ 
“ 2 ε 

ἐγγὺς τοῦ πλοίου γινόμενον, καὶ ἐφοβήθησαν. ὁ δὲ λέγει 20 

-“ 3 , ‘ lal » > “ 

αὐτοῖς Ἐγώ εἰμι, μὴ φοβεῖσθε. ἤθελον οὖν λαβεῖν «: 

> 4, . Ν a Ν 32 " φ “9 ‘ a 2% a 
αὐτὸν εἰς TO πλοῖον, καὶ εὐθέως ἐγένετο τὸ πλοῖον ἐπὶ τῆς 


aA 


γῆς els ἣν ὑπῆγον. 


VI KATA IQANHN 201 


: Τῇ ἐπαύριον 6 ὄχλος ὁ ἑστηκὼς πέραν τῆς θαλάσσης 
“εἶδον ὅτι πλοιάριον ἄλλο οὐκ ἦν ἐκεῖ εἰ μὴ ἕν, καὶ ὅτι οὐ 
συνεισῆλθεν τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ ὁ Ἰησοῦς εἰς τὸ πλοῖον 

23 ἀλλὰ μόνοι οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ἀπῆλθον: ἀλλὰ ἦλθεν πλοῖα 
ἐκ Τιβεριάδος ἐγγὺς τοῦ τύπου ὅπου ἔφαγον τὸν ἄρτον 

24 εὐχαριστήσαντος τοῦ κυρίους ὅτε" οὖν εἶδεν ὁ ὄχλος ὅτι 
᾿Ιησοῦς οὐκ ἔστιν ἐκεῖ οὐδὲ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ, ἐνέβησαν 
αὐτοὶ εἰς τὰ πλοιάρια καὶ ἦλθον εἰς Καφαρναοὺμ ζητοῦν- 

25 τες τὸν Ἰησοῦν. καὶ εὑρόντες αὐτὸν πέραν τῆς θαλάσσης 

26 εἶπον αὐτῷΙ Ῥαββεί, πότε ὧδε γέγονας ; ἀπεκρίθη αὐτοῖς 
ὁ Ἰησοῦς καὶ εἶπεν ᾿Αμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ζητεῖτέ pe 
οὐχ ὅτι εἴδετε σημεῖα ἀλλ᾽ ὅτι ἐφάγετε ἐκ τῶν ἄρτων καὶ 

27 ἐχορτάσθητε" ἐργάζεσθε μὴ τὴν βρῶσιν τὴν ἀπολλυμένην 
ἀλλὰ τὴν βρῶσιν τὴν μένουσαν εἰς ζωὴν αἰώνιον, ἣν ὁ υἱὸς 
τοῦ ἀνθρώπου ὑμῖν δώσει, τοῦτον γὰρ ὁ πατὴρ ἐσφράγισεν 

28 ὁ θεός. εἶπον οὖν πρὸς αὐτόν Τί ποιῶμεν ἵνα ἐργαζώ- 

29 μεθα τὰ ἔργα τοῦ θεοῦ; ἀπεκρίθη ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν 
αὐτοῖς Τοῦτό ἐστιν τὸ ἔργον τοῦ θεοῦ ἵνα πιστεύητε εἰς 

30 ὃν ἀπέστειλεν ἐκεῖνος. εἶπον οὖν αὐτῷ Τί οὖν ποιεῖς σὺ 

31 σημεῖον, ἵνα ἴδωμεν καὶ πιστεύσωμέν cor; τί ἐργάζῃ ; οἱ 
πατέρες ἡμῶν τὸ μάννα ἔφαγον ἐν τῇ ἐρήμῳ, καθώς ἐστιν 
γεγραμμένον Ἄρτον ἐκ TOY OYPANOY ἔδωκεν AYTOIC 

32 PArEIN. εἶπεν οὖν αὐτοῖς ὁ Ιησοῦς ᾿Αμὴν ἀμὴν λέγω 
ὑμῖν, οὐ Μωυσῆς "ἔδωκεν" ὑμῖν τὸν ἄρτον ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, 
ἀλλ᾽ ὁ πατήρ μου δίδωσιν ὑμῖν τὸν ἄρτον ἐκ τοῦ οὐρανοῦ 

33 τὸν ἀληθινόν: ὁ γὰρ ἄρτος τοῦ θεοῦ ἐστὶν ὁ καταβαίνων 

34 ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καὶ ζωὴν διδοὺς τῷ κόσμῳ. εἶπον οὖν πρὸς 

35 αὐτόν Κύριε, πάντοτε δὸς ἡμῖν τὸν ἄρτον τοῦτον. εἶπεν 
αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς Ἐγώ εἶμι ὁ ἄρτος τῆς ζωῆς: ὁ ἐρχόμενος 
πρὸς ἐμὲ οὐ μὴ πεινάσῃ, καὶ ὁ πιστεύων εἰς ἐμὲ οὐ μὴ 

36 διψήσει πώποτε. ἀλλ᾽ εἶπον ὑμῖν ὅτι καὶ ἑωράκατέ [με] 

37 καὶ οὐ πιστεύετε. Πᾶν ὃ δίδωσίν μοι ὁ πατὴρ πρὸς ἐμὲ 

38 ἥξει, καὶ τὸν ἐρχόμενον πρός με οὐ μὴ ἐκβάλω ἔξω, ὅτι 


ἱξὼν ὅτι... 


«κυρίον᾽ -- ὅτε 


πρὸς ἐμὲ 


ἀποθνήσκῃ 


42. 


202 KATA IQANHN VI 


, * \ “ ? a > 9 tal 4 * 
καταβέβηκα ἀπὸ τοῦ οὐρανοῦ οὐχ ἵνα ποιῶ τὸ θέλημα τὸ 
Ν > ~ 
ἐμὸν ἀλλὰ τὸ θέλημα τοῦ πέμψαντός per τοῦτο δέ ἐστιν 39 
‘ * fel , * ΄ A a 4> ¢ Ν 
τὸ θέλημα τοῦ πέμψαντός με ἵνα πᾶν ὃ δέδωκέν μοι μὴ 
ἀπολέσω ἐξ αὐτοῦ ἀλλὰ ἀναστήσω αὐτὸ τῇ ἐσχάτη ἡμέ 
έσω ἐ n ὁ τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ. 
fol , Ν “ a 
τοῦτο γάρ ἐστιν τὸ θέλημα τοῦ πατρός pov ἵνα πᾶς ὁ θεω- 40 
“ ‘ ἈΝ , 
ρῶν τὸν υἱὸν καὶ πιστεύων εἰς αὐτὸν ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον, καὶ 
> , — — aso ΄ — > , 
ἀναστήσω αὐτὸν ἐγὼ TH ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ. Eyoy- 4x 
- «3 ὃ “, XA 3 “ -΄ > > , > 
γυζον οὖν οἱ ᾿Ιουδαῖοι περὶ αὐτοῦ ὅτι εἶπεν ᾿Εγώ. εἰμι 
εν ε — a > a νιν Γϑν. λῈ 
ὁ ἄρτος ὁ καταβὰς ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, καὶ ἔλεγον "Οὐχὶ" 42 
φι, Ὁ > > aA e ev > * ΦφΦ ε Lal » Ν 
οὗτος ἐστιν ᾿Ιησοῦς ὁ υἱὸς Ἰωσήφ, οὗ ἡμεῖς οἴδαμεν τὸν 
, Ν \ , a a , σ > -“ > 
πατέρα Kat τὴν μητέρα ; πῶς νῦν λέγει OTL “Ex τοῦ ovpa- 
a > > lin ‘ 
νοῦ καταβέβηκα ; ἀπεκρίθη Ἰησοῦς καὶ εἶπεν αὐτοῖς Μὴ 43 
,’ > tal 
γογγύζετε μετ᾽ ἀλλήλων. οὐδεὶς δύναται ἐλθεῖν “pds pe’ 44 
2% Ν ε Ν ε * ε ΄ > , > Ν » 
ἐὰν μὴ ὁ πατὴρ ὁ πέμψας με ἑλκύσῃ αὐτόν, καγὼ ava- 
’ —— “a 
στήσω αὐτὸν ἐν TH ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ. ἔστιν γεγραμμένον ἐν 45 
* * ‘ ” ‘ “ 
τοῖς προφήταις Kal EcONTAI πάντες AIAAKTO! θεοῦ" πᾶς 
ε » , 
ὁ ἀκούσας παρὰ τοῦ πατρὸς Kal μαθὼν ἔρχεται πρὸς ἐμέ. 
g , a “-“ 
οὐχ ὅτι τὸν πατέρα ἑώρακέν τι: εἰ μὴ ὁ ὧν παρὰ [τοῦ] θεοῦ, 46 
3 er ‘ , aN ν᾿ -᾿ ΄ εκ ε 
οὗτος ἑώρακεν τὸν πατέραα ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ὁ 47 
΄ , a 
πιστεύων ἔχει ζωὴν αἰώνιον. ἐγώ εἰμι ὁ ἄρτος τῆς ζωῆς" 48 
ε ’, ε “ * > Ὧν τ ORG ‘ / —— 
οἱ πατέρες ὑμῶν ἔφαγον ἐν τῇ ἐρήμῳ τὸ μάννα καὶ ἀπέ- 49 
— ε 2 ? a ᾿ 
θανον: οὗτός ἐστιν ὁ ἄρτος ὁ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβαίνων so 
> a * 
ἵνα τις ἐξ αὐτοῦ φάγῃ καὶ μὴ "ἀποθάνῃ. ἐγώ εἰμι ὁ sx 
* a — a > a , 7 , 
ἄρτος ὁ ζῶν ὁ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβάς: ἐάν τις φάγῃ 
4, A * “ ε * 
ἐκ τούτου τοῦ ἄρτου ζήσει εἰς τὸν αἰῶνα, καὶ ὁ ἄρτος 
Ὁ 2 * ΄ ε ’ὔ 9 " eg a - ’ὔ 
δὲ ὃν ἐγὼ δώσω ἡ σάρξ μου ἐστὶν ὑπὲρ τῆς τοῦ κόσμου 
a > , > \ > , 4} 
ζωῆς. Ἐμάχοντο οὖν πρὸς ἀλλήλους οἱ ᾿Ιου- 52 
a“ , “ , φ cn a ‘ ⸗ 
δαῖοι λέγοντες Πῶς δύναται οὗτος ἡμῖν δοῦναι τὴν σάρκα 
> -“ a > -“ > col > Ν > ‘ 
[αὐτοῦ] φαγεῖν ; εἶπεν οὖν αὐτοῖς [Ὁ] Ἰησοῦς ᾿Αμὴν ἀμὴν 53 
, ca 2% ‘ , Ν , a OR, Wee a? ΄ . 
λέγω ὑμῖν, ἐὰν μὴ φάγητε τὴν σάρκα τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώ- 
που καὶ πίητε αὐτοῦ τὸ αἷμα, οὐκ ἔχετε ζωὴν ἐν ἑαυτοῖς. 
ε ‘4 
6 τρώγων pov τὴν σάρκα καὶ πίνων μου TO αἷμα ἔχει ζωὴν 54 
> > a e e A 
αἰώνιον, κἀγὼ ἀναστήσω αὐτὸν τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ" ἡ γὰρ ss 


VI VII KATA IQANHN 203 


σάρξ μου ἀληθής ἐστι βρῶσις, καὶ τὸ αἷμά μου ἀληθής 
56 ἐστι πόσις. ὁ τρώγων μου τὴν σάρκα καὶ πίνων μου τὸ 
57 αἷμα ἐν ἐμοὶ μένει κἀγὼ ἐν αὐτῷ. καθὼς ἀπέστειλέν με 
ε -“" ‘ > 4 - ‘ 8 * s « , 
ὁ ζῶν πατὴρ κἀγὼ ζῶ διὰ τὸν πατέρα, καὶ 6 τρώγων pe 
» ~ id > ’ @ Ὁ δ' (ἃ ε > ~ 
58 κἀκεῖνος ζήσει δ ἐμέ. οὗτός ἐστιν 6 ἄρτος ὁ ἐξ οὐρανοῦ 
καταβάς, οὐ καθὼς ἔφαγον οἱ πατέρες καὶ ἀπέθανον: ὁ τρώ- 
59 γὼν τοῦτον τὸν ἄρτον ζήσει εἰς τὸν αἰῶνα. Ταῦτα εἶπεν 
60 ἐν συναγωγῇ διδάσκων ἐν Καφαρναούμ. Πολ- 
λοὶ οὖν ἀκούσαντες ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ εἶπαν Ξκλη- 
* ε 4 et ΄ , » -“ » , 

ρός ἐστιν ὁ λόγος οὗτος: τίς δύναται αὐτοῦ ἀκούειν ; 
ἃ εἰδὼς δὲ ὁ Ἰησοῦς ἐν ἑαυτῷ ὅτι γογγύζουσιν περὶ τούτου 
ot μαθηταὶ αὐτοῦ εἶπεν αὐτοῖς Τοῦτο ὑμᾶς σκανδαλίζει ; 
(2 ἐὰν οὖν θεωρῆτε τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ἀναβαίνοντα ὅπου 

> ‘ , ‘ δὰ .. 4 ‘ A ε ‘ 
63 ἣν TO πρότερον ; TO πνεῦμά ἐστιν τὸ ζωοποιοῦν, ἡ σὰρξ 
οὐκ ὠφελεῖ οὐδέν- τὰ ῥήματα ἃ ἐγὼ λελάληκα ὑμῖν πνεῦμά 
64 ἐστιν καὶ ζωή ἐστιν: ἀλλὰ εἰσὶν ἐξ ὑμῶν τινὲς ot οὐ πι- 
΄ * 4 * * a . “ ,’ > .δ © 4 
στεύουσιν. “Hider γὰρ ἐξ ἀρχῆς ὁ Ἰησοῦς τίνες εἰσὶν οἱ μὴ 

΄ wr oe ε ᾿ eer. ‘ 

65 πιστεύοντες Kal τίς ἐστιν ὁ παραδώσων αὐτόν. καὶ ἔλεγεν 
Διὰ τοῦτο εἴρηκα ὑμῖν ὅτι οὐδεὶς δύναται ἐλθεῖν πρός με 
66 ἐὰν μὴ ἦ δεδομένον αὐτῷ ἐκ τοῦ πατρός. Ἔκ 
τούτου πολλοὶ ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ ἀπῆλθον εἰς τὰ ὁπί: 

ae et orgy — - 
67 Tw καὶ οὐκέτι μετ᾽ αὐτοῦ περιετάτουν. Εἶπεν οὖν ὁ Ἰησοῦς 
68 τοῖς δώδεκα Μη καὶ ὑμεῖς θέλετε ὑπάγειν ; ἀπεκρίθη αὐ- 
τῷ Σίμων Πέτρος Κύριε, πρὸς τίνα ἀπελευσόμεθα; ῥήματα 

a * , * * ε 2 , ‘ , 

69 ζωῆς αἰωνίου ἔχεις, καὶ ἡμεῖς πεπιστεύκαμεν Kai ἐγνώκα- 
“΄ 5 “ἐσ a a > ’ ν. a. δῖα ~ 
go μεν OTL σὺ εἶ ὁ ἅγιος τοῦ θεοῦ. ἀπεκρίθη αὐτοῖς ὁ ᾿Ιησοῦς 
Οὐκ ἐγὼ ὑμᾶς τοὺς δώδεκα ἐξελεξάμην ; καὶ ἐξ ὑμῶν εἷς διά- 
7: βολός ἐστιν. ἔλεγεν δὲ τὸν ᾿Ιούδαν Sipwvos Ἰσκαριώτου" 
οὗτος γὰρ ἔμελλεν παραδιδόναι αὐτόν, εἷς ἐκ τῶν δώδεκα. 


: KAI ΜΕΤᾺ ΤΑΥ͂ΤΑ περιεπάτει [6] Ἰησοῦς ἐν τῇ 


Ap 


“Ἰταββάτι + 


τὰ ἔργα σον 


αὐτὸ 


ϑέδωκεν 


204 KATA IQANHN Vil 


, > Vs ff a? , φ L4 
Γαλιλαίᾳ, οὐ yap ἤθελεν ἐν τῇ Ἰουδαίᾳ περιπατεῖν, ὅτι ἐζή- 
ὍΝ e? a * * 2 
τουν αὐτὸν οἱ ᾿Ιουδαῖοι ἀποκτεῖναι. ἦν δὲ ἐγγὺς ἡ ἑορτὴ τῶν 
» ’ ε ’ 
Ἰουδαίων ἡ σκηνοπηγία. εἶπον οὖν πρὸς αὐτὸν οἱ ἀδελφοὶ 
> a , - 
αὐτοῦ Μετάβηθι ἐντεῦθεν καὶ ὕπαγε εἰς τὴν ᾿Ιουδαίαν, 
* —2 , , r a \ om” “ΛΔ a 
ἵνα kal of μαθηταί σου θεωρήσουσιν [cot] τὰ ἔργα" ἃ ποιεῖς" 
* -“ ~ 
οὐδεὶς yap τι ἐν κρυπτῷ ποιεῖ καὶ ζητεῖ " αὐτὸς " ἐν παρρη- 
* lol “ “” 
aia εἶναι" εἰ ταῦτα ποιεῖς, φανέρωσον σεαυτὸν τῷ κόσμῳ. 
. 
> > > a 
οὐδὲ yap of ἀδελφοὶ αὐτοῦ ἐπίστευον εἰς αὐτόν. λέγει οὖν 
ΡΣ es aA e ἀν Pogo * ea 
αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς ‘O καιρὸς ὁ. ἐμὸς οὔπω πάρεστιν, ὁ δὲ 
A e ε , 
καιρὸς ὁ ὑμέτερος παντοτέ ἐστιν ἕτοιμος. οὐ δύναται ὁ 


κόσμος μισεῖν ὑμᾶς, ἐμὲ δὲ μισεῖ, ὅτι ἐγὼ μαρτυρῶ περὶ 


3 


4 
5 
6 


7 


9 AP Xi; oe — — — — 
aurou oTl Ta εργα αυτου πονὴρα ἐστιν. πυμεις ἀνάβητε 8 


> ‘ ε , Ὄπ. ἂν ς Ie ’, > ‘\ ε ‘ , 
εἰς ΤῊν €opTynVv* eyo ουτω ἀναβαίνω εἰς ΤῊΝ εορτὴν ταὺυ- 


“ ε ταν » * ’ A 
τὴν, OTL ὁ ἐμὸς καιρὸς οὕπω πεπλήρωται. ταῦτα Seo 


εἰπὼν “αὐτοῖς ἔμεινεν ἐν τῇ Γαλιλαίᾳ. ‘Os 
—— es * OM ae | Ἂ ε ΄ ΄ * 
δὲ ἀνέβησαν οἱ ἀδελφοὶ αὐτοῦ εἰς τὴν ἑορτήν, τότε καὶ 
» A > e 
αὐτὸς ἀνέβη, ov φανερῶς ἀλλὰ ws ἐν κρυπτῷ: οἱ οὖν 
Ιουδαῖοι ἐζήτουν αὐτὸν ἐν τῇ ἑορτῇ καὶ ἔλεγον Ποῦ 
a > a > 
ἐστὶν ἐκεῖνος ; καὶ γογγυσμὸς περὶ αὐτοῦ ἦν πολὺς ἐν 
“ * 
τοῖς ὄχλοις" οἱ μὲν ἔλεγον ὅτι ᾿Αγαθός ἐστιν, ἄλλοι [δὲ] 
* 
ἔλεγον Οὔ, ἀλλὰ πλανᾷ τὸν ὄχλον. οὐδεὶς μέντοι 
᾽ fol * 2* > 
παρρησίᾳ ἐλάλει περὶ αὐτοῦ διὰ τὸν φόβον τῶν ‘Iov- 
δαίων. 
2 > > a Ἁ 
Ἤδη δὲ τῆς ἑορτῆς μεσούσης ἀνέβη ᾿Ιησοῦς εἰς τὸ 
- > a 
ἱερὸν καὶ ἐδίδασκεν. ἐθαύμαζον οὖν οἱ ᾿Ιουδαῖοι λέγον- 
a a , > — > 
tes Πῶς οὗτος γράμματα οἶδεν μὴ μεμαθηκώς ; ἀπε- 
* 2 ε Ν Ν 
κρίθη οὖν αὐτοῖς Ἰησοῦς καὶ εἶπεν Ἡ ἐμὴ διδαχὴ οὐκ ἔ- 
στιν ἐμὴ ἀλλὰ τοῦ πέμψαντός per ἐάν τις θέλῃ τὸ θέ- 
λημα αὐτοῦ ποιεῖν, γνώσεται περὶ τῆς διδαχῆς πότερον ἐκ 
a ae ‘ Roe orate $20. > a * a Ὁ ἃ 
τοῦ θεοῦ ἐστὶν ἢ ἐγὼ ἀπ᾽ ἐμαυτοῦ λαλῶ. ὁ ad ἕαυ- 
τοῦ λαλῶν τὴν δόξαν τὴν ἰδίαν ζητεῖ: ὁ δὲ ζητῶν τὴν 
, a , yeas e > , 4 ‘ 
δόξαν τοῦ πέμψαντος αὐτὸν οὗτος ἀληθής ἐστιν καὶ 
“ > μ᾿ -“ - 
ἀδικία ἐν αὐτῷ οὐκ ἔστιν. οὐ Μωυσῆς " ἔδωκεν" ὑμῖν τὸν 


10 


vil KATA IQANHN 205 


νόμον ; καὶ οὐδεὶς ἐξ ὑμῶν ποιεῖ τὸν νόμον. τί pe ζητεῖτε 
20 ἀποκτεῖναι ; ἀπεκρίθη ὁ ὄχλος Δαιμόνιον ἔχεις" τίς σε 
or ζητεῖ ἀποκτεῖναι ; ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς καὶ εἶπεν αὐτοῖς “Ev 
5. ἔργον ἐποίησα καὶ πάντες θαυμάζετε. διὰ τοῦτο Μωυσῆς 
δέδωκεν ὑμῖν τὴν περιτομήν, -- οὐχ ὅτι ἐκ τοῦ Μωυσέως 
ἐστὶν ἀλλ᾽ ἐκ τῶν πατέρων, -- καὶ [ἐν] σαββάτῳ περιτέμνετε 
23 ἄνθρωπον. εἰ περιτομὴν λαμβάνει [6] ἄνθρωπος ἐν σαβ- 
βάτῳ ἵνα μὴ λυθῇ ὃ νόμος Μωυσέως, ἐμοὶ χολᾶτε ὅτι 
24 ὅλον ἄνθρωπον ὑγιῆ ἐποίησα ἐν σαββάτῳ; μὴ κρίνετε 
25 κατ᾽ ὄψιν, ἀλλὰ τὴν δικαίαν κρίσιν κρίνετε. Ἔ- 
λεγον οὖν τινὲς ἐκ τῶν ᾿Ιεροσολυμειτῶν Οὐχ οὗτός ἐστιν 
26 ὃν ζητοῦσιν ἀποκτεῖναι; καὶ ἴδε παρρησίᾳ λαλεῖ καὶ 
οὐδὲν αὐτῷ λέγουσιν: μή ποτε ἀληθῶς ἔγνωσαν οἱ ἄρχον- 
27 τες ὅτι οὗτός ἐστιν ὁ χριστός ; ἀλλὰ τοῦτον οἴδαμεν πόθεν 
ἐστίν: ὁ δὲ χριστὸς ὅταν ἔρχηται οὐδεὶς γινώσκει πόθεν 
28 ἐστίν. “Expagev οὖν ἐν τῷ ἱερῷ διδάσκων [6] Ἰησοῦς καὶ 
λέγων Καἀμὲ οἴδατε καὶ οἴδατε πόθεν εἰμί: καὶ ἀπ᾽ ἐμαυ- 
τοῦ οὐκ ἐλήλυθα, ἀλλ᾽ ἔστιν ἀληθινὸς ὁ πέμψας με, ὃν 
29 ὑμεῖς οὐκ οἴδατε: ἐγὼ οἶδα αὐτόν, ὅτι παρ᾽ αὐτοῦ εἰμὶ Ka- 
jo κεῖνός με ἀπέστειλεν. Ἐζήτουν οὖν αὐτὸν πιάσαι, καὶ 
οὐδεὶς ἐπέβαλεν ἐπ᾽ αὐτὸν τὴν χεῖρα, ὅτι οὔπω ἐληλύθει 
31 ἢ ὥρα αὐτοῦ. "Ex τοῦ ὄχλου δὲ πολλοὶ ἐπίστευσαν εἰς 
αὐτόν, καὶ ἔλεγον Ὁ χριστὸς ὅταν ἔλθῃ μὴ πλείονα ση- 
32 pela ποιήσει ὧν οὗτος ἐποίησεν ; Ἤκουσαν 
οἱ Φαρισαῖοι τοῦ ὄχλου γογγύζοντος περὶ αὐτοῦ ταῦτα, καὶ 
ἀπέστειλαν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι ὑπηρέτας ἵνα 
33 πιάσωσιν αὐτόν. εἶπεν οὖν ὁ Ἰησοῦς Ἔτι χρόνον μικρὸν 
4 μεθ᾽ ὑμῶν εἰμὶ καὶ ὑπάγω πρὸς τὸν πέμψαντά με. ζητή- 
σετέ με καὶ οὐχ εὑρήσετέ με, καὶ ὅπου εἰμὶ ἐγὼ ὑμεῖς οὐ 
3s δύνασθε ἐλθεῖν. εἶπον οὖν οἱ Ἰουδαῖοι πρὸς ἑαυτούς Ποῦ 
οὗτος μέλλει πορεύεσθαι ὅτι ἡμεῖς οὐχ εὑρήσομεν αὐτόν ; 
μὴ εἰς τὴν διασπορὰν τῶν Ἑλλήνων μέλλει πορεύεσθαι 
6 καὶ διδάσκειν τοὺς Ἕλληνας ; τίς ἐστιν ὁ λόγος οὗτος ὃν 
14 


° 


Ap. 


206 KATA IQANHN VII VII 


> , , * > — , \* 2 
εἶπε —— με καὶ οὐχ εὑρήσετέ με καὶ ὅπου εἰμὶ 
ἐγὼ ὑμεῖς οὐ δύνασθε ἐλθεῖν ; 
Ἐν δὲ τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ τῇ μεγάλῃ τῆς ἑορτῆς ἱστή- 3) 
κει ὁ Ἰησοῦς, καὶ ἔκραξεν λέγων Ἔν τις διψᾷ ἐρχέσθω 
ε 
πρός με καὶ πινέτω. ὁ πιστεύων εἰς ἐμέ, καθὼς εἶπεν ἡ 38 
, Α 9 - λέ > cal ε * vO 
γραφή, ποταμοὶ ἐκ τῆς κοιλίας αὐτοῦ ῥεύσουσιν ὕδα- 
δι a —— * 2 γ τι 
tos ζῶντος. Τοῦτο δὲ εἶπεν περὶ τοῦ πνεύματος ‘ov’ 39 
* ie, * 
ἔμελλον λαμβανειν οἱ πιστεύσαντες εἰς αὐτὸν: οὕπω 
* > a “ > a »” > , > - 
γὰρ nv πνεῦμα, ὅτι ᾿Ιησοῖς οὕπω ἐδοξάσθη. Ἔκ τοῦ 40 
ὄχλου οὖν ἀκούσαντες τῶν λόγων τούτων ἔλεγον [ὅτι] Οὗ- 
a * 
τός ἐστιν ἀληθῶς ὁ προφήτης: ἄλλοι ἔλεγον Οὗτός 4x 
A a 
ἐστιν ὁ χριστός" οἱ δὲ ἔλεγον Μη yap ἐκ τῆς Γαλιλαίας 
ὁ χριστὸς ἔρχεται; οὐχ ἡ γραφὴ εἶπεν ὅτι ἐκ τοῦ οπέρ- 42 
' ‘ > ‘ ‘ “Ἢ , a > 
matoc Aayeid, καὶ ἀπὸ Βηθλεὲμ τῆς κώμης ὅπου ἦν 
Δαυείδ, ἔρχετλι ὁ χριστός; σχίσμα οὖν ἐγένετο ἐν τῷ 43 
* * 3 , a x * > »» » wee 
ὄχλῳ δι αὐτόν. τινὲς δὲ ἤθελον ἐξ αὐτῶν πιάσαι αὐτόν, 44 
ἀλλ᾽ οὐδεὶς ἔβαλεν ἐπ᾽ αὐτὸν τὰς χεῖρας. Ἦλ- 45 
θον οὖν οἱ ὑπηρέται πρὸς τοὺς ἀρχιερεῖς καὶ Φαρισαίους, 
a“ A > 
καὶ εἶπον αὐτοῖς ἐκεῖνοι Διὰ τί οὐκ ἠγάγετε αὐτόν; 
ἀπεκρίθησαν οἱ ὑπηρέται Οὐδέποτε ἐλάλησεν οὕτως 46 
* 3 “ τῷ > > -“ ε “ A 
ἄνθρωπος. ἀπεκρίθησαν οὖν [αὐτοῖς] of Φαρισαῖοι Μὴ 47 
aA “-“ , 
καὶ ὑμεῖς πεπλάνησθε; μή τις ἐκ τῶν ἀρχόντων ἐπίστευ- 48 
> —— ce | a , ᾽ ΟΥ̓ gee ; * 
σεν εἰς αὐτὸν ἢ ἐκ τῶν Φαρισαίων; ἀλλὰ ὁ ὄχλος οὗτος 49 
ε ‘ , ‘ , > * / > ’ , 
ὁ μὴ γινώσκων τὸν νόμον ἐπάρατοί εἰσιν. λέγει Νικόδη- so 
— > ΄ εν ‘ — — , - “ἃ 
μος πρὸς αὐτούς, ὁ ἐλθὼν πρὸς αὐτὸν πρότερον, εἷς ὧν 
2¢ — — toa , — 2k 
ἐξ αὐτῶν My ὁ νόμος ἡμῶν κρίνει tov ἄνθρωπον ἐὰν sx 
μὴ ἀκούσῃ πρῶτον παρ᾽ αὐτοῦ καὶ γνῷ τί ποιεῖ; ἀπε- 52 
κρίθησαν καὶ εἶπαν αὐτῷ Μὴ καὶ σὺ ἐκ. τῆς Γαλιλαίας 
εἶ; ἐραύνησον καὶ ἴδε ὅτι ἐκ τῆς Γαλιλαίας προφήτης 
οὐκ ἐγείρεται.“ 
Πάλιν οὖν αὐτοῖς ἐλάλησεν [6] Ἰησοῦς λέγων Ἐγώ 12 
“ fol a > 
εἶμι TO φῶς τοῦ κόσμου: ὁ ἀκολουθῶν μοι οὐ μὴ περι- 


ἈΠ καὶ ἐπορεύθησαν . .. ἁμάρτανε. (ΠΕΡῚ MOIXAAIAOS ΠΕΡΙΚΟΠΗ͂ p. 241) 


ΥΠῚ KATA IQANHN 207 
πατήσῃ ἐν τῇ σκοτίᾳ, ἀλλ᾽ ἕξει τὸ φῶς τῆς ζωῆς. 
13 εἶπον οὖν αὐτῷ οἱ Φαρισαῖοι Σὺ περὶ σεαυτοῦ μαρτυ- 
14 peis* ἡ μαρτυρία σου οὐκ ἔστιν ἀληθής. ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς 
καὶ εἶπεν αὐτος Κἀν ἐγὼ μαρτυρῶ περὶ ἐμαυτοῦ, 
Γἀληθής ἐστιν ἡ μαρτυρία μου", ὅτι οἶδα πόθεν ἦλθον 
καὶ ποῦ ὑπάγω" ὑμεῖς δὲ οὐκ οἴδατε πόθεν ἔρχομαι 
153) ποῦ ὑπάγω. ὑμεῖς κατὰ τὴν σάρκα κρίνετε, ἐγὼ οὐ 
16 κρίνω οὐδένα. καὶ ἐὰν κρίνω δὲ ἐγώ, ἡ κρίσις ἡ ἐμὴ 
ἀληθινή ἐστιν, ὅτι μόνος οὐκ εἰμί, ἀλλ᾽ ἐγὼ καὶ ὁ πέμ- 
17 Was με [πατήρ]. καὶ ἐν τῷ νόμῳ δὲ τῷ ὑμετέρῳ γέγρα- 
18 πται ὅτι δύο ἀνθρώπων 7 μαρτυρία ἀληθής ἐστιν. ἐγώ 
εἶμι ὁ μαρτυρῶν περὶ ἐμαυτοῦ καὶ μαρτυρεῖ περὶ ἐμοῦ 
19 ὁ πέμψας με πατήρ. ἔλεγον οὖν αὐτῷ Ποῦ ἐστὶν ὁ 
πατήρ σου; ἀπεκρίθη Ἰησοῦς Οὔτε ἐμὲ οἴδατε οὔτε τὸν 
πατέρα μου εἰ ἐμὲ ἤδειτε, καὶ τὸν πατέρα μου ἂν 
20 ἤδειτε. Ταῦτα τὰ ῥήματα ἐλάλησεν ἐν τῷ γαζοφυλακίῳ 
διδάσκων ἐν τῷ ἱερῷ" καὶ οὐδεὶς ἐπίασεν αὐτόν, ὅτι οὔπω 
ἐληλύθει ἡὶ Spa αὐτοῦ. 
2t Εἶπεν οὖν πάλιν αὐτοῖς ᾿Εγὼ ὑπάγω καὶ ζητήσετέ 
με, καὶ ἐν τῇ ἁμαρτίᾳ ὑμῶν ἀποθανεῖσθε" ὅπου ἐγὼ 
22 ὑπάγω ὑμεῖς οὐ δύνασθε ἐλθεῖν. ἔλεγον οὖν οἱ “Iov- 
δαῖοι Μήτι ἀποκτενεῖ ἑαυτὸν ὅτι λέγει Ὅπου ἐγὼ ὑπά-: 
23 yw ὑμεῖς οὐ δύνασθε ἐλθεῖν ; καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς Ὑμεῖς 
ἐκ τῶν κάτω ἐστέ, ἐγὼ ἐκ τῶν ἄνω εἰμί: ὑμεῖς ἐκ τού- 
του τοῦ κύσμου ἐστέ, ἐγὼ οὐκ εἰμὶ ἐκ τοῦ κόσμον τού- 
24 του. εἶπον οὖν ὑμῖν ὅτι ἀποθανεῖσθε ἐν ταῖς ἁμαρτίαις 
ὑμῶν: ἐὰν γὰρ μὴ πιστεύσητε ὅτι "ἐγώ εἰμι", ἀποθανεῖσθε 
as ἐν ταῖς ἁμαρτίαις ὑμῶν. ἔλεγον οὖν αὐτῷ Σὺ τίς εἶ; 
εἶπεν αὐτοῖς [Ὁ] Ἰησοῦς Τὴν ἀρχὴν ὅτι καὶ λαλῶ " ὑμῖν;" 
26 πολλὰ ἔχω περὶ ὑμῶν λαλεῖν καὶ κρίνειν ἀλλ᾽ ὁ πέμψας 
με ἀληθής ἐστιν, κἀγὼ ἃ ἤκουσα παρ᾽ αὐτοῦ ταῦτα λαλῶ 
2) εἰς τὸν κόσμον. οὐκ ἔγνωσαν ὅτι τὸν πατέρα αὐτοῖς 
28 ἔλεγεν, εἶπεν οὖν ὁ "Ingots Ὅνταν ὑψώσητε τὸν υἱὸν 


᾿ μαρτυρία μον 
ἀληθής ἐστιν 


ἐγὼ εἰμὶ 


OO ΞτΥΕἥΕε 


ἐγὼ εἰμί 


ἐποιεῖτε 


οὐ γεγεννήμεθα 


208 KATA IQANHN Vil 
a ,.ν , , , q He. 2) eee — ὦ 
τοῦ ἀνθρώπου, τότε γνώσεσθε ὅτι “éyw εἰμι᾽, καὶ ἀπ᾽ ἐ- 
-“ 2 » ‘ ‘ a , ε 
μαυτοῦ ποιῶ οὐδέν, ἀλλὰ καθὼς ἐδίδαξέν με ὁ πατὴρ 
“τς a* — , > 4 a 2 ? > > 
ταῦτα λαλῶ. Kal ὁ πέμψας pe MET ἐμοῦ ἐστίν: οὐκ a- 
2 ‘ Ν > ‘ > 
φῆκέν pe μόνον, ὅτι ἐγὼ τὰ ἀρεστὰ αὐτῷ ποιῶ πάν- 
a aA fo Ν * 
τοτε. Ταῦτα αὐτοῦ λαλοῦντος πολλοὶ ἐπίστευσαν εἰς αὐ- 
[ὦ * > e? -“ ‘ ‘ 
τόν. Ἔλεγεν οὖν ὁ Ἰησοῦς πρὸς τοὺς πεπι- 
, » aA Ἶ δ , Ἐ, ‘ € a if > a 4 , 
στευκότας αὐτῷ ᾿Ιουδαίους ἂν ὑμεῖς μείνητε ἐν τῷ λό- 
a. $n > * reer: ‘ , 
ye τῷ ἐμῷ, ἀληθῶς. μαθηταί pov ἐστε, καὶ γνώσεσθε 
ε > aA 
τὴν ἀλήθειαν, καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶς. ἀπεκρί- 
‘ ® , > ⸗ 2 Ἀ > Ν 
θησαν πρὸς αὐτόν Σπέρμα ᾿Αβραάμ.' ἐσμεν καὶ οὐδενὶ 
, ”~ ‘ , μι > 
δεδουλεύκαμεν πώποτε: πῶς σὺ λέγεις ὅτι ᾿Ἐλεύθεροι 
* » 4, » -“ ε 3 »“" > ‘ > 4 
γενήσεσθε; ἀπεκρίθη αὐτοῖς [Ὁ] Ἰησοῦς ᾿Αμὴν ἀμὴν 
a a ε 2 ε a“ 
λέγω ὑμῖν ὅτι πᾶς ὁ ποιῶν τὴν ἁμαρτίαν δοῦλός ἐστιν 
an ε , ε νΝ lel > , > Lad δ >. ‘ 
[τῆς ἁμαρτίας]: ὁ δὲ δοῦλος ov μένει ἐν τῇ οἰκίᾳ εἰς τὸν 
oA ε εν" , 2 ‘ 2A 2% ΝΑ es —— 
αἰῶνα": ὁ υἱὸς μένει εἰς τὸν αἰῶνα. ἐὰν οὖν ὁ υἱὸς ὑμᾶς 
, * , - 
ἐλευθερώσῃ, ὄντως ἐλεύθεροι ἔσεσθε. οἶδα ὅτι σπέρμα 
» > “ * 
Αβραάμ ἐστε" ἀλλὰ ζητεῖτέ με ἀποκτεῖναι, ὅτι ὁ λόγος 
ee οὴῆνς > — ca ra ὦ > ae PY A - 
ὁ ἐμὸς οὐ χωρεῖ ἐν ὑμῖν. “a ἐγὼ ἑώρακα παρὰ τῷ πα- 
Ν a, A ε a > a 2 , ‘ a in Baer | 
tpt λαλῶ" Kat ὑμεῖς οὖν ἃ ἠκούσατε Tapa τοῦ πατρὸς 
ποι “ ᾿ (0 Ν tf PA ‘O Ν ε a 
cite. ἀπεκρίθησαν καὶ εἶπαν αὐτῷ πατὴρ ἡμῶν 
> * > a 3 “ 
ABpaap ἐστιν. ᾿ λέγει αὐτοῖς [Ὁ] Ἰησοῦς Ei τέκνα τοῦ 
> * 2 —22 oe, δ \ r ty 2* 2 Ν 
ABpadp ἐστε, τὰ ἔργα τοῦ ᾿Αβραὰμ "ποιεῖτε". νῦν δὲ 
~ ¢ > An * a 4 > , cn 
ζητεῖτέ με ἀποκτεῖναι, ἄνθρωπον ὃς τὴν ἀλήθειαν ὑμῖν 
΄ a 2 Ν a a 2 > ‘ 
λελάληκα ἣν ἤκουσα παρὰ τοῦ θεοῦ: τοῦτο ᾿Αβραὰμ 
> * — a ‘ a — — 
οὐκ ἐποίῆσεν. ὑμεῖς ποιεῖτε τὰ ἔργα τοῦ πατρὸς ὑμῶν. 
> — a > 
εἶπαν αὐτῷ Ἡμεῖς ἐκ πορνείας οὐκ éyevvnOquev™ ἕνα 
΄ »” ‘ , > ἢ" ας 4Ἴ Ὁ a > 
πατέρα ἔχομεν τὸν θεόν. εἶπεν αὐτοῖς [Ὁ] ᾿Ιησοὺς Ei 
ε θεὸ ‘ — > > a a ® .)$ne 2 ae ‘ > 2 
ὁ θεὸς πατὴρ ὑμῶν ἦν ἠγαπᾶτε ἂν ἐμέ, ἐγὼ γὰρ ἐκ τοῦ 
θεοῦ ἐξῆλθον καὶ ἥκω- οὐδὲ γὰρ ἀπ᾽ ἐμαυτοῦ ἐλήλυθα, 
> » — 
ἀλλ᾽ ἐκεῖνός με ἀπέστειλεν. διὰ τί τὴν λαλιὰν τὴν ἐμὴν 
» , σ > ‘ ’ 
ov γινώσκετε; ὅτι οὐ δύνασθε ἀκούειν τὸν λόγον τὸν ἐμόν. 
ε -“ an 4 a 
ὑμεῖς ἐκ TOD πατρὸς τοῦ διαβόλου ἐστὲ καὶ Tas ἐπιθυμίας 


ω 
uw 


35 
36 
37 
38 


39 


40 


41 


43 


4 


* ἡἐγὼ ἃ ἑώρακα παρὰ τῷ πατρί μου [ταῦτα] λαλῶ" καὶ ὑμεῖς οὖν ἃ ἑωράκατε παρὰ τῷ πατρὶ ὑμῶν + 


VIII 1X KATA IQANHN’ 209 


τοῦ πατρὸς ὑμῶν θέλετε ποιεῖν. ἐκεῖνος ἀνθρωποκτό- 
vos ἦν ἀπ᾽ ἀρχῆς, καὶ ἐν τῇ ἀληθείᾳ οὐκ ἔστηκεν, ὅτι 
οὐκ ἔστιν ἀλήθεια ἐν αὐτῷ: ὅταν λαλῇ τὸ ψεῦδος, ἐκ τῶν 
45 ἰδίων λαλεῖ, ὅτι ψεύστης ἐστὶν καὶ ὁ πατὴρ αὐτοῦ. ἐγὼ 
46 δὲ ὅτι τὴν ἀλήθειαν λέγω, οὐ πιστεύετέ μοι. τίς ἐξ ὑμῶν 
ἐλέγχει με περὶ ἁμαρτίας; εἰ ἀλήθειαν λέγω, διὰ τί 
47 ὑμεῖς οὐ πιστεύετέ μοι; ὁ ὧν ἐκ τοῦ θεοῦ τὰ ῥήματα τοῦ 
θεοῦ ἀκούει: διὰ τοῦτο ὑμεῖς οὐκ ἀκούετε ὅτι ἐκ τοῦ θεοῦ 
48 οὐκ ἐστέ. ἀπεκρίθησαν οἱ ᾿Ιουδαῖοι καὶ εἶπαν αὐτῷ: Οὐ 
καλῶς λέγομεν ἡμεῖς ὅτι Σαμαρείτης εἶ σὺ καὶ δαιμόνιον 
49 ἔχεις; ἀπεκρίθη Ἰησοῦς ᾿Εγὼ δαιμόνιον οὐκ ἔχω, ἀλλὰ 
so τιμῶ τὸν πατέρα μου, καὶ ὑμεῖς ἀτιμάζετέ με. ἐγὼ δὲ οὐ 
st ζητῶ τὴν δόξαν μου" ἔστιν ὁ ζητῶν καὶ κρίνων. ᾿Αμὴν 
ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐάν τις τὸν ἐμὸν λόγον τηρήσῃ, θάνατον 
s2 οὐ μὴ θεωρήσῃ εἰς τὸν αἰῶνα. εἶπαν αὐτῷ οἱ Ἰου- 
δαῖοι Νῦν ἐγνώκαμεν ὅτι δαιμόνιον ἔχεις. ᾿Αβραὰμ ἀπέ- 
θανεν καὶ οἱ προφῆται, καὶ σὺ λέγες "Edy τις τὸν 
λόγον μου τηρήσῃ, οὐ μὴ γεύσηται θανάτου εἰς τὸν 
53 αἰῶνα" μὴ σὺ μείζων εἶ τοῦ πατρὸς ἡμῶν ᾿Αβραάμ, ὅστις 
ἀπέθανεν ; καὶ οἱ προφῆται ἀπέθανον" τίνα σεαυτὸν ποι- 
s4 εἷς; ἀπεκρίθη Ἰησοῦς Ἐὰν ἐγὼ δοξάσω ἐμαυτόν, ἡ 
δόξα μου οὐδέν ἐστιν: ἔστιν ὁ πατήρ μου ὁ δοξάζων με, 
ss ὃν ὑμεῖς λέγετε ὅτι "θεὸς ὑμῶν᾽ ἐστίν, καὶ οὐκ ἐγνώκατε 
αὐτόν, ἐγὼ δὲ οἶδα αὐτόν: κἂν εἴπω ὅτι οὐκ οἶδα αὐ- 
τόν, ἔσομαι ὅμοιος ὑμῖν ψεύστης" ἀλλὰ οἶδα- αὐτὸν καὶ 
36 τὸν λόγον αὐτοῦ τηρῶ. ᾿Αβραὰμ ὁ πατὴρ ὑμῶν ἠγαλ- 
λιάσατο ἵνα ἴδῃ τὴν ἡμέραν τὴν ἐμήν, καὶ εἶδεν καὶ 
57 ἐχάρη. εἶπαν οὖν οἱ ᾿Ιουδαῖοι πρὸς αὐτόν Πεντήκοντα 
38 ἔτη οὔπω ἔχεις καὶ ᾿Αβραὰμ "ἑώρακας"; εἶπεν αὐτοῖς ᾽Ἴη- 
σοῖς ᾿Αμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν, πρὶν ᾿Α βραὰμ γενέσθαι ἐγὼ 
sp εἰμί, ἦραν οὖν λίθους ἵνα βάλωσιν ἐπ᾿ αὐτόν" Ἰησοῦς 
δὲ ἐκρύβη καὶ ἐξῆλθεν ἐκ τοῦ ἱεροῦ. 
: Kal παράγων εἶδεν ἄνθρωπον τυφλὸν ἐκ γενετῆς. 


ϑεὺς ἡμῶν 


>» ἰαρακέν oe 


* Lh. — dynac hd, Mad. . na ζᾷ ί —e 


—— ΖΩΣ ᾿ Σ 


σίω vt 


ἐπέχρισεν 


210 KATA IQANHN IX 


‘ a ε 
καὶ ἠρώτησαν αὐτὸν οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ λέγοντες Ῥαββεί, 
, κυ φΦ ε a — — — a 
τίς ἥμαρτεν, οὗτος ἢ οἱ γονεῖς αὐτοῦ, ἵνα τυφλὸς γεννηθῇ: 
> > a φ * - 
ἀπεκρίθη Ἰησοῦς Οὔτε οὗτος ἥμαρτεν οὔτε of γονεῖς 
αὐτοῦ, ἀλλ᾽ ἵνα φανερωθῇ τὰ ἔργα τοῦ θεοῦ ἐν αὐτῷ. 
bd -“ ὃ Aa: , \o» -“ , ΄ re 3 '.¢ la 
ἡμᾶς δεῖ ἐργάζεσθαι τὰ ἔργα τοῦ πέμψαντός me‘ ws’ ἡμέρα 
> , » ‘ σ δ 4 ὃ ’ > , 6 - 
ἐστίν: ἔρχεται νὺξ ὅτε οὐδεὶς δύναται ἐργάζεσθαι. ὅταν 
9 “ , > al ; ee | -“ , αὖ > ‘ * 
ἐν τῷ κόσμῳ ὦ, φῶς εἰμὶ τοῦ κόσμου. ταῦτα εἰπὼν ἔ- 
‘ cal * 
πτυσεν χαμαὶ καὶ ἐποίησεν πηλὸν ἐκ τοῦ πτύσματος, καὶ 
oe ΄ “} > a“ ‘ Ν Sh ‘ > , . 
éxeOnxev' αὐτοῦ τὸν πηλὸν ἐπὶ τοὺς ὀφθαλμούς, καὶ 
- a8 , * a 
εἶπεν αὐτῷΙ Ὕπαγε νίψαι εἰς τὴν κολυμβήθραν τοῦ 
, a ΄ > a 
Σιλωάμ (ὃ ἑρμηνεύεται ᾿Απεσταλμένος). ἀπῆλθεν οὖν καὶ 
= 
ἐνίψατο, καὶ ἦλθεν βλέπων. Οἱ οὖν γείτονες καὶ 
e a 278 — “ , = » 
οἱ θεωροῦντες αὐτὸν TO πρότερον ὅτι προσαίτης ἣν ἔλεγον 
> 45 a“ 
Οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ καθήμενος καὶ προσαιτῶν; ἄλλοι ἔλε- 
ΦΦ 
γον ὅτι Οὗτός ἐστιν᾽ ἄλλοι ἔλεγον Οὐχί, ἀλλὰ ὅμοιος 
—— 2 9 ? a * * > , > Ν 
αὐτῷ ἐστίν. ἐκεῖνος ἔλεγεν ὁττ Eyw εἶμι. ἔλεγον 
- 7 A 2 > > 39 
οὖν αὐτῷ Ids [οὖν] ἠνεῴχθησαν σου οἱ ὀφθαλμοί; ἀπε- 
a“ * ‘ 
κρίθη ἐκεῖνος Ὃ ἄνθρωπος ὦ λεγόμενος ᾿Ιησοῦς πηλὸν 
> , —— ‘ 3 θ Ν ‘ t Lg 
ἐποίησεν καὶ ἐπέχρισέν pov τοὺς ὀφθαλμοὺς καὶ εἶπέν μοι 
ὅτι Ὕπαγε εἰς τὸν Σιλωὰμ καὶ νίψαι: ἀπελθὼν οὖν καὶ 
νιψάμενος ἀνέβλεψα. καὶ εἶπαν αὐτῷ Ποῦ ἐστὶν ἐκεῖ- 
* Ν > 
vos; λέγει Οὐκ οἶδα. Αγουσιν αὐτὸν πρὸς 
> 
τοὺς Φαρισαίους τόν ποτε τυφλόν. ἦν δὲ σάββατον ἐν 7 
4. — — ε» a a Sere — 
ἡμέρᾳ τὸν πηλὸν ἐποίησεν ὦ ᾿Ιησοῦς καὶ ἀνέῳξεν αὐτοῦ 
i! 
τοὺς ὀφθαλμούς. πάλιν οὖν ἠρώτων αὐτὸν καὶ οἱ Φαρι- 
σαῖοι πῶς ἀνέβλεψεν. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς Πηλὸν ἐπέθη- 
, 
κέν μου ἐπὶ τοὺς ὀφθαλμούς, καὶ ἐνιψάμην, καὶ βλέπω. 
* > > 2 , , > ” Φ ‘ 
ἔλεγον οὖν ἐκ τῶν Φαρισαίων τινές Οὐκ ἔστιν οὗτος παρὰ 
Ae -“ * 
θεοῦ ὁ ἄνθρωπος, ὅτι τὸ σάββατον οὐ τηρεῖ. ἄλλοι [δὲ] 
ἔλεγον Πῶς δύναται ἄνθρωπος ἁμαρτωλὸς τοιαῦτα ση- 
μεῖα ποιεῖν; καὶ σχίσμα ἦν ἐν αὐτοῖς. λέγουσιν οὖν 
a a , ΄ — , ‘ * a > , 
τῷ τυφλῷ πάλιν Τί ov λέγεις περὶ αὐτοῦ, ὅτι ἠνέῳξέν 
» ε 
σου τοὺς ὀφθαλμούς; ὁ δὲ εἶπεν ὅτι Προφήτης ἐστίν. 


2 


ω 


> 


an uw 


ὋΣ 


ΙΧ KATA IQANHN 211 


18 Οὐκ ἐπίστευσαν οὖν of ᾿Ιουδαῖοι περὶ αὐτοῦ ὅτι ἦν 
τυφλὸς καὶ ἀνέβλεψεν, ἕως ὅτου ἐφώνησαν τοὺς γονεῖς 
ts ἂς Ὁ τὰ , * — 
το αὐτοῦ τοῦ ἀναβλέψαντος καὶ ἠρώτησαν αὐτοὺς λέγον- 
τες Οὗτός ἐστιν ὁ υἱὸς ὑμῶν, ὃν ὑμεῖς λέγετε ὅτι τυφλὲς 
so ἐγεννήθη; πῶς οὖν βλέπει ἄρτι; ἀπεκρίθησαν οὖν οἱ γονεῖς 
αὐτοῦ καὶ εἶταν Οἴδαμεν ὅτι οὗτός ἐστιν ὁ υἱὸς ἡμῶν 
ax καὶ ὅτι τυφλὸς ἐγεννήθη" πῶς δὲ νῦν βλέπει οὐκ οἴδαμεν, 
ἢ τίς ἤνοιξεν αὐτοῦ τοὺς ὀφθαλμοὺς ἡμεῖς οὐκ οἴδαμεν" 
t eas | * ε id » ae } ‘ ~ * 
αὐτὸν ἐρωτήσατε, ἡλικίαν ἔχει, αὐτὸς περὶ ἑαυτοῦ λαλήσει. 
22 ταῦτα εἶπαν οἱ γονεῖς αὐτοῦ ὅτι ἐφοβοῦντο τοὺς Ἰουδαίους, 
ἤδη γὰρ συνετέθειντο οἱ ᾿Ιουδαῖοι ἵνα ἐάν τις αὐτὸν ὁμολο- 
23 γήσῃ Χριστόν, ἀποσυνάγωγος γένηται. διὰ τοῦτο οἱ 
-“ » ~ J «ε ’ » Ὅν ae ΄ 
γονεῖς αὐτοῦ εἶπαν ὅτι ᾿ἩἩλικίαν ἔχει, αὐτὸν “ἐπερωτή- 
2, cate. ᾿Ἐφώνησαν οὖν τὸν ἄνθρωπον ἐκ δευτέρου ὃς ἦν 
τυφλὸς καὶ εἶπαν αὐτῷ Δὸς δόξαν τῷ θεῷ: ἡμεῖς οἴδα-. 
25 μεν ὅτι οὗτος ὁ ἄνθρωπος ἁμαρτωλός ἐστιν. ἀπεκρίθη 
οὖν ἐκεῖνος Ei ἁμαρτωλός ἐστιν οὐκ οἶδα" ἕν οἶδα ὅτι 
:ὸ τυῴλὸς ὧν ἄρτι βλέπω. εἶπαν οὖν αὐτῷ Τί ἐποίησέν 
:7 σοι; πῶς ἤνοιξέν σου τοὺς ὀφθαλμούς; ἀπεκρίθη αὐ- 
τοῖς Εἶπον ὑμῖν ἤδη καὶ οὐκ ἠκούσατε" τί ᾿ πάλιν θέλετε 
ἀκούειν; μὴ καὶ ὑμεῖς θέλετε αὐτοῦ μαθηταὶ γενέσθαι; 
28 καὶ ἐλοιδόρησαν αὐτὸν καὶ εἶπαν Σὺ μαθητὴς εἶ ἐκείνου, 
2) ἡμεῖς δὲ τοῦ Μωυσέως ἐσμὲν μαθηταί: ἡμεῖς οἴδαμεν ὅτι 
Μωυσεῖ λελάληκεν ὁ θεός, τοῦτον δὲ οὐκ οἴδαμεν πόθεν 
* ’ > id « " ‘ , “ » ⸗ 
30 ἐστίν. ἀπεκρίθη ὁ ἄνθρωπος καὶ εἶπεν αὐτοῖς Ἔν rov- 
‘A ‘ ΄ “᾿ « * * ΄ 
τῷ γὰρ τὸ θαυμαστόν ἐστιν ὅτι ὑμεῖς οὐκ οἴδατε πόθεν 
31 ἐστίν, καὶ ἤνοιξέν μου τοὺς ὀφθαλμούς. οἴδαμεν ὅτι ὁ 
θεὸς ἡμαρτωλῶν οὐκ ἀκούει, ἀλλ᾽ ἐάν τις θεοσεβὴς ἢ καὶ 
32 τὸ θέλημα αὐτοῦ ποιῇ τούτου ἀκούει. ἐκ τοῦ αἰῶνος οὐκ ἡ- 
κούσθη ὅτι ἠνέῳξέν τις ὀφθαλμοὺς τυφλοῦ γεγεννημέ- 
33 vou: εἰ μὴ ἣν οὗτος παρὰ θεοῦ, οὐκ ἠδύνατο ποιεῖν οὐδέν. 
»" ΄ 
34 ἀπεκρίθησαν καὶ εἶπαν αὐτῷ Ἔν ἁμαρτίαις σὺ ἐγεννή- 
- [2 = , . 
Ons ὅλος, καὶ σὺ διδάσκεις ἡμᾶς; καὶ ἐξέβαλον αὐτὸν 


212 ΚΆΤΑ IQANHN ΙΧΧ 


* » ‘4 
ἔξω. ἜἬκουσεν Ἰησοῦς ὅτι ἐξέβαλον αὐτὸν ἔξω, 35 
ὡς — — — εν ἀν τοῦ , 
καὶ εὑρὼν αὐτὸν εἶπεν Σὺ πιστεύεις εἰς τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώ- 
ae n 7 , — 
Καὶ τίς ἐστιν, ἔφη που; ᾿ ἀπεκρίθη ἐκεῖνος [καὶ εἶπεν] Καὶ τίς ἐστιν", κύριε, ἵνα 36 
9... a. SF cal 
πιστείσω εἰς αὐτόν; εἶπεν αὐτῷ ὁ Incots Kat ἑώρακας 37 
aA 4 ~ φῳ ὦ ε 
αὐτὸν καὶ 6 λαλῶν μετὰ σοῦ ἐκεῖνός ἐστιν. ὁ δὲ ἔφη Ile 38 
, 2 A —— εν» a 
στεύω, κύριε: Kal προσεκύνησεν αὐτῷ. καὶ εἶπεν ὁ ᾿Ιησοῦς 35 
4 > ld 3 \ > ‘ * lal 44 ν ε J 
Εἰς κρίμα ἐγὼ εἰς τὸν κόσμον τοῦτον ἦλθον, ἵνα οἱ μὴ 
, 
) βλέποντες βλέπωσιν καὶ of βλέποντες τυφλοὶ γένωνται. 40 
f * > 2 a e ey ee Ὁ * 
Ηκουσαν ἐκ τῶν Φαρισαίων ταῦτα οἱ μετ΄ αὐτοῦ OVTES, καὶ 
- φι ἃ — τ Ἂν τὰ > i. ἃ ε 
εἶπαν αὐτῷ Μὴ καὶ ἡμεῖς τυφλοί ἐσμεν; εἶπεν αὐτοῖς [6] 4: 
» “ > Φ A ~ 
Ἰησοῦς Ἐῤ τυφλοὶ ἦτε, οὐκ dv εἴχετε ἁμαρτίαν' νῦν δὲ λέ- 
σ΄ ’ ε ε , ε “~ , ΕἸ 
γετε ὅτι. Βλέπομεν: ἡ ἁμαρτία ὑμῶν μένει. Α-τ 
4 > ‘ ’ e 2 c A > ’ A ~ ’ * 
μὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ὁ μὴ εἰσερχόμενος διὰ τῆς θύρας εἰς 
4 > A ”~ * > A > , ΕἸ * 
τὴν αὐλὴν τῶν προβάτων ἀλλὰ ἀναβαίνων ἀλλαχόθεν 
a ε \ 
ἐκεῖνος κλέπτης ἐστὶν Kal λῃστής" ὁ δὲ εἰσερχόμενος διὰ 
Ξ , a , ε 
τῆς θύρας ποιμήν ἐστιν τῶν προβάτων. τούτῳ ὁ θυρωρὸς 3 
» aA -“ > -“ , 
ἀνοίγει, καὶ τὰ πρόβατα τῆς φωνῆς αὐτοῦ ἀκούει, καὶ τὰ 
* -“ Φ ΜΝ ιν ΄ > , @ A 
ἴδια πρόβατα φωνεῖ κατ᾽ ὄνομα καὶ ἐξάγει αὐτά. ὅταν τὰ 
* > ’ Ν » -“ ’ Ἂς A 
ἴδια πάντα ἐκβάλῃ, ἔμπροσθεν αὐτῶν πορεύεται, καὶ τὰ 
πρόβατα αὐτῷ ἀκολουθεῖ, ὅτι οἴδα τὴν φωνὴν αὐτοῦ" 
ρόβατα αὐτῷ ἀκολουθεῖ, ὅτι οἴδασιν τὴν φωνὴ τοῦ 
* , Ν » Ἂν > ’ > A , 
ἀλλοτρίῳ δὲ ov μὴ ἀκολουθήσουσιν ἀλλὰ φεύξονται - 
Ὁ ΟΝ » “ ΄σ Φ. * a“ ᾽ ΄ ‘ , 
ἀπ᾽ αὐτοῦ, OTL οὐκ οἴδασι τῶν ἀλλοτρίων τὴν φωνήν. 





to 





— — — 


a 


Ταύτην τὴν παροιμίαν εἶπεν αὐτοῖς ὁ “Ingots: ἐκεῖνοι δὲ 
οὐκ ἔγνωσαν τίνα ἦν ἃ ἐλάλει αὐτοῖς. Εἶπεν 
> a“ a 
οὖν πάλιν [Ὁ] Ἰησοῦς ᾿Αμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐγώ εἰμι ἡ 
, a , ᾿ - ‘ a 

Ap. θύρα τῶν προβάτων. πάντες ὅσοι ἦλθον πρὸ ἐμοῦ κλέπται 8 
o> ‘4 ᾿ > * » Μ » »“Ἥ ‘ * 
εἰσὶν καὶ λῃσταί: ἀλλ᾽ οὐκ ἤκουσαν αὐτῶν τὰ πρόβατα. 


ἐγώ εἰμι ἡ θύρα: δι’ ἐμοῦ ἐάν τις εἰσέλθῃ σωθήσεται καὶ g 


NE — 
ἮΝ 


᾿ εἰσελεύσεται καὶ ἐξελεύσεται καὶ νομὴν εὑρήσει. ὁ κλέ- τὸ 
— > \o , Ν᾿ ὁ 2 — , 

᾿ πτης οὐκ ἔρχεται εἰ μὴ ἵνα κλέψῃ καὶ θύσῃ καὶ ἀπολέσῃ" 

᾿ > 4 ἦλθ σ ‘4 Ν ‘ ‘ Ν » * 
ἐγὼ ἦλθον ἵνα ζωὴν ἔχωσιν καὶ περισσὸν ἔχωσιν. Ἔ γώ 11 

ε ‘ ε ε 
εἶμι ὁ ποιμὴν ὁ καλός: ὁ ποιμὴν ὃ καλὸς τὴν ψυχὴν 
] αὐτοῦ τίθησιν ὑπὲρ τῶν προβάτων: ὁ μισθωτὸς καὶ οὐκ ὧν 1. 


Χ KATA IQANHN 213 
ποιμήν, ov οὐκ ἔστιν τὰ πρόβατα ἴδια, θεωρεῖ τὸν λύκον 
ἐρχόμενον καὶ ἀφίησιν: τὰ πρόβατα καὶ φεύγει,-- καὶ 6 
13 λύκος ἁρπάζει αὐτὰ καὶ σκορπίζει,-- ὅτε μισθωτός ἐστιν 
14 καὶ οὐ μέλει αὐτῷ περὶ τῶν προβάτων. ἐγώ εἰμι ὁ ποιμὴν 
ὁ καλός, καὶ γινώσκω τὰ ἐμὰ καὶ γινώσκουσί με τὰ ἐμά, 
15 καθὼς γινώσκει με ὁ πατὴρ κἀγὼ γινώσκω τὸν πατέρα, καὶ 
16 τὴν ψυχήν μου τίθημι ὑπὲρ τῶν προβάτων. καὶ ἄλλα πρό- 
βατα ἔχω ἃ οὐκ ἔστιν ἐκ τῆς αὐλῆς ταύτης" κἀκεῖνα δεῖ με 
ἀγαγεῖν, καὶ τῆς φωνῆς μου ἀκούσουσιν, καὶ γενήσονται 
17 μία ποίμνη, εἷς ποιμήν. διὰ τοῦτό με ὁ πατὴρ ἀγαπᾷ 
ὅτι ἐγὼ τίθημι τὴν ψυχήν μου, ἵνα πάλιν λάβω αὐτήν. 
18 οὐδεὶς “ἥρεν᾽ αὐτὴν ἀπ᾽ ἐμοῦ, ἀλλ᾽ ἐγὼ τίθημι αὐτὴν a- εἴσει 
π᾿ ἐμαυτοῦ. ἐξουσίαν ἔχω θεῖναι αὐτήν, καὶ ἐξουσίαν ἔχω 
πάλιν λαβεῖν αὐτήν: ταύτην τὴν ἐντολὴν ἔλαβον παρὰ 
19 τοῦ πατρός pov. Σχίσμα πάλιν ἐγένετο ἐν 
zo τοῖς ᾿Ιουδαίοις διὰ τοὺς λόγους τούτους. ἔλεγον δὲ πολλοὶ 
ἐξ αὐτῶν Δαιμένιον ἔχει καὶ μαίνεται: τί αὐτοῦ ἀκούετε; 
2:1: ἄλλοι ἔλεγον Ταῦτα τὰ ῥήματα οὐκ ἔστιν δαιμονιζομένου" 
μὴ δαιμόνιον δύναται τυφλῶν ὀφθαλμοὺς ἀνοῖξαι ; 


22 Ἐγένετο τότε τὰ ἐνκαίνια ἐν τοῖς ᾿Ιεροσολύμοις" χει- 
23 μὼν ἦν, καὶ περιεπάτει [6] ᾿Ιησοῦς ἐν τῷ ἱερῷ ἐν τῇ 
24 στοᾷ τοῦ Ξολομῶνος. "ἐκύκλωσαν" οὖν αὐτὸν οἱ ᾿Ιουδαῖοι ἐκύκλενσαν 
καὶ ἔλεγον αὐτῷ. = “Ews πότε τὴν ψυχὴν ἡμῶν αἴρεις; εἰ 
:5 σὺ εἶ ὁ χριστύς, εἰπὸν ἡμῖν παρρησίᾳ. ἀπεκρίθη αὐτοῖς 
[6] "Incots Εἶπον ὑμῖν καὶ οὐ πιστεύετε: τὰ ἔργα ἃ ἐγὼ 
ποιῶ ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ πατρός μου ταῦτα μαρτυρεῖ περὶ 
:6 ἐμοῦ" ἀλλὰ ὑμεῖς οὐ πιστεύετε, ὅτι οὐκ ἐστὲ ἐκ τῶν προ- 
27 βάτων τῶν ἐμῶν. τὰ πρόβατα τὰ ἐμὰ τῆς φωνῆς μου 
ἀκούουσιν, κἀγὼ γινώσκω αὐτά, καὶ ἀκολουθοῦσίν μοι, 
28 κἀγὼ δίδωμι αὐτοῖς ζωὴν αἰώνιον, καὶ οὐ μὴ ἀπόλωνται 
εἰς τὸν αἰῶνα, καὶ οὐχ ἁρπάσει τις αὐτὰ ἐκ τῆς χειρός 
29 μου. ὃ πατήρ μου "ὃ δέδωκέν μοι πάντων μεῖζόν ἐστιν, ὃ. μεύζων ἐστὸν 


εὐλὰ ἔδειξα ὑμῖν 


[πάλιν] αὐτὸν 


ἔμεινεν 


214 KATA ΙΩΑΝῊΝ X XI 


‘\ 5 ΕῚ , ε , cal 4 -“ Γ 
καὶ οὐδεὶς δύναται ἁρπάζειν ἐκ τῆς χειρὸς τοῦ πατρός. 
2 X + 2 Ν oe > > , , , ε 
ἐγὼ καὶ ὁ πατὴρ ἕν ἐσμεν. ᾿Εβάστασαν πάλιν λίθους ai 30 
Ὰ se 3 
Ἰουδαῖοι ἵνα λιθάσωσιν αὐτόν. ἀπεκρίθη αὐτοῖς ὁ Ἴη- 32 
σοῦς Πολλὰ ἔργα ΄ ἔδειξα ὑμῖν καλὰ" ἐκ τοῦ πατρός" διὰ 
a 2 ⸗ > 2 
ποῖον αὐτῶν ἔργον ἐμὲ λιθάζετε; ἀπεκρίθησαν αὐτῷ οἱ 33 
“a > 
Ἰουδαῖοι Περὶ καλοῦ ἔργου ov λιθάζομέν σε ἀλλὰ περὶ 
a * 
βλασφημίας, καὶ ὅτι σὺ ἄνθρωπος ὧν ποιεῖς σεαυτὸν θεόν. 
3 ’, > - ε > “ * * > 
ἀπεκρίθη αὐτοῖς [Ὁ] Ἰησοῦς Οὐκ ἔστιν γεγραμμένον ἐν 34 
a a” > ‘ > és 
τῷ νόμῳ ὑμῶν ore ᾿Εγὼ eitta Θεοί écte; εἰ ἐκεί 35 
> . ‘ a> Je , a ——— —— 
νους εἶπεν θεοὺς πρὸς οὗς ὁ λόγος τοῦ θεοῦ ἐγένετο, καὶ οὐ 
* a e ‘ Ls 
δύναται λυθῆναι ἡ γραφή, Cv ὁ πατὴρ ἡγίασεν καὶ ἀπέ- 36 
ε a , Lf “ 
στειλεν εἰς τὸν κόσμον ὑμεῖς λέγετε ὅτι ἘΒλασφημεῖς, 
-“ > ἘΝ “ a J— 3 2 a \ Ὶ “ 
ὅτι εἶπον Ὑἱὸς τοῦ θεοῦ εἰμί; εἰ οὐ ποιῶ τὰ ἔργα τοῦ 37 
πατρός μου, μὴ πιστεύετέ μοι" εἰ δὲ ποιῶ, κἂν ἐμοὶ μὴ 38 
a ΄ * 
πιστεύητε τοῖς ἔργοις πιστεύετε, ἵνα γνῶτε καὶ γινώσκητε 
σ΄ > > \ ἃ ‘ Sin ws a , > , - 
ὅτι ἐν ἐμοὶ ὁ πατὴρ κἀγὼ ἐν τῷ πατρί. ᾿Εζήτουν [οὖν] 30 
“αὐτὸν πάλιν" πιάσαι" καὶ ἐξῆλθεν ἐκ τῆς χειρὸς αὐτῶν. 
Καὶ ἀπῆλθεν πάλιν πέραν τοῦ ᾿Ιορδάνου εἰς τὸν τόπον 40 
9 ΕΣ ΄ J a , \ Γν oe ee 
ὅπου ἦν ᾿Ιωάνης τὸ πρῶτον βαπτίζων, καὶ "ἔμενεν" ἐκεῖ, 
> * 
καὶ πολλοὶ ἦλθον πρὸς αὐτὸν καὶ ἔλεγον ὅτι ἸἸωάνης “1 
ΕΥ * ΕἸ 4 7 * δὲ σ > > ’ 
μὲν σημεῖον ἐποίησεν οὐδέν, πάντα δὲ ὅσα εἶπεν ᾿Ιωάνης 
Ν , > a a Ν Ἐν > a. A 
περὶ τούτου ἀληθῆ ἣν. Kat πολλοὶ ἐπίστευσαν εἰς αὐτὸν 42 
ἐκεῖ. 
-“ * > 4 ἢ "ἢ 
"Hy δέ τις ἀσθενῶν, Λάζαρος ἀπὸ Βηθανίας ἐκ τῆς x 
~ 2 2 
κώμης Μαρίας καὶ Μάρθας τῆς ἀδελφῆς αὐτῆς. ἦν δὲ 
Ν ε > ’ ‘ J Ld Ν » / s 
Μαριὰμ ἡ ἀλείψασα τὸν κύριον μύρῳ καὶ ἐκμάξασα τοὺς 
> a “ > > ε -2 Ν / 
πόδας αὐτοῦ ταῖς θριξὶν αὐτῆς, ἧς ὁ ἀδελφὸς Λάζαρος 


> 
ἠσθένει. ἀπέστειλαν οὖν αἱ ἀδελφαὶ πρὸς αὐτὸν λέγου- 3 
σαι Κύριε, ἴδε ὃν φιλεῖς ἀσθενεῖ. ἀκούσας δὲ ὁ Ἰη- 4 
“Ἢ Ψ ε * — > * ‘A , 
gous εἶπεν Αὕτη ἡ ἀσθένεια οὐκ ἔστιν πρὸς θάνατον 
ἀλλ᾽ ὑπὲρ τῆς δόξης τοῦ θεοῦ ἵνα δοξασθῇ ὁ υἱὸς τοῦ 
-“ . » -“ » * ‘ Δ - Ἂς * 4 
θεοῦ δι’ αὐτῆς. ἤγαπα δὲ ὁ Ἰησοῦς τὴν Μάρθαν καὶ 5 
s a 
τὴν ἀδελφὴν αὐτῆς Kal τὸν Λάζαρον. ὡς οὖν ἤκουσεν 6 


xi KATA IQANHN 215 


ὅτι ἀσθενεῖ, τότε μὲν ἔμεινεν ἐν ᾧ ἦν τόπῳ dv0 ἡμέρας" 
7 ἔπειτα μετὰ τοῦτο λέγει τοῖς μαθηταῖς Αγωμεν εἰς τὴν 
8 ᾿Ιουδαίαν πάλιν. λέγουσιν αὐτῷ οἱ μαθηταί Ῥαββεί, 
νῦν ἐζήτουν σε λιθάσαι οἱ ᾿Ιουδαῖοι, καὶ πάλιν ὑπάγεις 
9 ἐκεῖ; ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς Οὐχὶ δώδεκα ὧραί εἰσιν τῆς ἡμέ- 
ρας; ἐάν τις περιπατῇ ἐν τῇ ἡμέρᾳ, οὐ προσκόπτει, ὅτι τὸ 
10 φῶς τοῦ κόσμου τούτου βλέπει: ἐὰν δέ τις περιπατῇ ἐν 
τῇ νυκτί, προσκόπτει, ὅτι τὸ φῶς οὐκ ἔστιν ἐν αὐτῷ. 
1: ταῦτα εἶπεν, καὶ μετὰ τοῦτο λέγει αὐτοῖς Λάζαρος ὁ φί- 
Aos ἡμῶν κεκοίμηται, ἀλλὰ πορεύομαι ἵνα ἐξυπνίσω αὐτόν. 
19 εἶπαν οὖν οἱ μαθηταὶ αὐτῷ Κύριε, εἰ κεκοίμηται σωθή- 
13 σεται. εἰρήκει δὲ ὁ Ἰησοῦς περὶ τοῦ θανάτου αὐτοῦ. 
ἐκεῖνοι δὲ ἔδοξαν ὅτι περὶ τῆς κοιμήσεως τοῦ ὕπνου λέγει. 
14 τότε οὖν εἶπεν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς παρρησίᾳφ. Λάζαρος ἀπέ- 
15 θανεν, καὶ χαίρω δὲ ὑμᾶς, ἵνα πιστεύσητε, ὅτι οὐκ ἤμην 
16 ἐκεῖ: ἀλλὰ ἄγωμεν πρὸς αὐτόν. εἶπεν οὖν Θωμᾶς ὁ λεγό- 
μενος Δίδυμος τοῖς συνμαθηταῖς "᾿Αγώμεν καὶ ἡμεῖς ἵνα 
17 ἀποθάνωμεν μετ αὐτοῦ. Ἔλθων οὖν ὁ ᾿Ιησοῦς 
εὗρεν αὐτὸν τέσσαρας ἤδη ἡμέρας ἔχοντα ἐν τῷ μνημείῳ. 
18 ἦν δὲ ΤῬηθανία ἐγγὺς τῶν ᾿Ιεροσολύμων ὡς ἀπὸ σταδίων 
19 δεκαπέντε. πολλοὶ δὲ ἐκ τῶν Ἰουδαίων ἐληλύθεισαν πρὸς 
τὴν Μάρθαν καὶ Μαριὰμ ἵνα παραμυθήσωνται αὐτὰς 
so περὶ τοῦ ἀδελφοῦ. ἡ οὖν Μάρθα ὡς ἤκουσεν ὅτι Ἰησοῦς 
ἔρχεται ὑπήντησεν αὐτῷ" "Μαριὰμ" δὲ ἐν τῷ οἴκῳ ἐκαθέζετο. 
21 εἶπεν οὖν ἡ Μάρθα πρὸς Ἰησοῦν "Κύριε, ci’ ἧς ὧδε 
22 οὐκ dv ἀπέθανεν ὁ ἀδελφός μου" καὶ νῦν οἶδα ὅτι ὅσα ὧν 
23 αἰτήσῃ τὸν θεὸν δώσει σοι ὁ θεός. λέγει αὐτῇ ὁ ᾿Ιησοῦς 
24 ᾿Αναστήσεται ὁ ἀδελφός σου. λέγει αὐτῷ ἡ Μάρθα Οἶδα 
ὅτι ἀναστήσεται ἐν τῇ ἀναστάσει ἐν τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ. 
25 εἶπεν αὐτῇ ὁ Ἰησοῦῖς ᾿Ἐγώω. εἶμι ἡ ἀνάστασις καὶ κἡὶ ζωή" 
260 πιστεύων εἰς ἐμὲ κἂν ἀποθάνῃ ζήσεται, καὶ πᾶς ὁ ζῶν 
καὶ πιστεύων εἰς ἐμὲ οὐ μὴ ἀποθάνῃ εἰς τὸν αἰῶνα" πιστεύ- 
27 εἰς τοῦτο; λέγει αὐτῷ Nai, κύριε: ἐγὼ πεπίστευκα ὅτι σὺ 


a ee 


216 KATA IQANHN XI 


ε ‘ e εν" “- cal ε 9 ‘4 ΄ >. , 
εἶ ὁ χριστὸς ὁ vids τοῦ θεοῦ ὁ εἰς τὸν κόσμον ἐρχόμενος. 

Ν “ * 2 2 Ἀν , , ‘ 
καὶ τοῦτο εἰποῦσα ἀπῆλθεν καὶ ἐφώνησεν Μαριὰμ τὴν 28 
» 4 a. PR ε ΄ , 
ἀδελφὴν αὐτῆς λάθρᾳ εἴπασα Ὁ διδάσκαλος πάρεστιν καὶ 
φωνεῖ σε. ἐκείνη δὲ ὡς ἤκουσεν ἠγέρθη ταχὺ καὶ ἤρχετο 29 

‘ : * bee , Ἔ a * Ν , 
πρὸς αὐτόν’ οὔπω δὲ ἐληλύθει ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς τὴν κώμην, 30 
> 3. ἡ a * * ε ’ ε 
ἀλλ᾽ ἣν ἔτι ἐν τῷ τόπῳ ὅπου ὑπήντησεν αὐτῷ ἡ Μάρθα. 

ε > > a em > —— > -“ "δ᾽ ‘ 
οἱ οὖν ᾿Ιουδαῖοι οἱ ὄντες μετ᾽ αὐτῆς ἐν τῇ οἰκίᾳ Kal παρα- 3x 
’ > ’ 9.90. ‘ ‘ σ , —— 
μυθούμενοι αὐτήν, ἰδόντες τὴν Μαριὰμ ὅτι ταχέως ἀνέστη 
- » σ΄ ε 
καὶ ἐξῆλθεν, ἠκολούθησαν αὐτῇ δόξαντες ὅτι ὑπάγει εἰς τὸ 
a ca , > a ε - Sie Te > 9 
μνημεῖον ἵνα κλαύσῃ ἐκεῖ, ἡ οὖν Μαριὰμ. ws ἦλθεν ὅπου 32 
* “-“ | > a“ A ‘4 
ἦν Ἰησοῦς ἰδοῦσα αὐτὸν ἔπεσεν αὐτοῦ πρὸς τοὺς πόδας, 
> Φ' > * 
λέγουσα αὐτῷ Κύριε, εἰ ἧς ὧδε οὐκ ἄν μου ἀπέθανεν 
ὁ ἀδελφός. Ἰησοῦς οὖν ὡς εἶδεν αὐτὴν κλαίουσαν καὶ τοὺς 33 
—* SM ee , ’ * -“ 
συνελθόντας αὐτῇ Ιουδαίους κλαΐοντας ἐνεβριμήσατο τῷ 
, ay: TERE < ε , > ae, a 6 ΄ 
πνεύματι καὶ ἐτάραξεν ἑαυτόν, καὶ εἶπεν lov τεθείκατε 34 
Φ. ἐδ , Φ κα Ν \ ἊΝ > , 
αὐτόν ; λέγουσιν αὐτῷῃἠ Κύριε, ἔρχου καὶ ide. ἐδάκρυ- 35 
ὃς > > a * * 
σεν ὁ Ἰησοῦς. ἔλεγον οὖν οἱ Ἰουδαῖοι "Ide πῶς ἐφίλει 36 
—— ἈΝ ᾿ > x. aA + J * 39.7 e 
αὐτόν. τινὲς δὲ ἐξ αὐτῶν εἶπαν Οὐκ ἐδύνατο οὗτος 37 
ε > \ -“ a“ “ 
ὁ ἀνοίξας τοὺς ὀφθαλμοὺς τοῦ τυφλοῦ ποιῆσαι ἵνα καὶ 
e Ν > , > fel = * * * > 
οὗτος μὴ ἀποθάνῃ ; ᾿Ιησοῦς οὖν πάλιν ἐμβριμώμενος ἐν 38 
ε ΝΥ — Ν 2* 2 δὲ ὅλα. ‘ rib 
ἑαυτῷ ἔρχεται εἰς TO μνημεῖον: ἦν δὲ σπήλαιον, καὶ λίθος 
-“ γ0 Ὁ fol * 3 
ἐπέκειτο ἐπ᾽ αὐτῷ. λέγει ὁ Ἰησοῦς “Apare τὸν λίθον. 39 
“-“ — -“ , * * 
λέγει αὐτῷ ἡ ἀδελφὴ τοῦ τετελευτηκότος Μάρθα Κύ- 
* a ΄ 9 ΄ ΓΕ €@ 8 
ple, ἤδη ὄζει, τεταρταῖος yap ἐστιν. λέγει αὐτῇ ὁ Ἴη- 40 

a 2 0 @ a8 , * Ν , 
σοῦς Οὐκ εἶπόν σοι ὅτι ἐὰν πιστεύσῃς ὄψη τὴν δόξαν 

a a ‘ ε > —— 
τοῦ θεοῦ; ἦραν οὖν τὸν λίθον. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς ἦρεν τοὺς 4x 

, » “a 
ὀφθαλμοὺς ἄνω καὶ εἶπεν Πάτερ, εὐχαριστῶ σοι ὅτι 
* rare , oo” ¢ ΄ ΄ ’ , 
ἤκουσάς pov, ἐγὼ δὲ ἤδειν ὅτι πάντοτέ μου ἀκούεις" 42 
> ‘ J J » ‘ a > “ , 
ἀλλὰ διὰ τὸν ὄχλον τὸν περιεστῶτα εἶπον ἵνα πιστεύσω- 
-΄ Ψ > , Ν 2 > Ν 2 * 
ow ὅτι σύ με ἀπέστειλας. καὶ ταῦτα εἰπὼν φωνῇ μεγάλῃ 43 
, fol a ε ‘ 
ἐκραύγασεν Aalape, δεῦρο ἔξω. ἐξῆλθεν ὁ τεθνηκὼς 44 
- ν ecm 
δεδεμένος τοὺς πόδας Kal τὰς χεῖρας Ketpiais, καὶ ἡ ὄψις 

» aA , Ld , > -“ ᾽ -“ 

αὐτοῦ σουδαρίῳ περιεδέδετο. λέγει [Ὁ] ᾿Ιησοῦς αὐτοῖς 


XI XII KATA IQANHN 217 


as Λύσατε αὐτὸν καὶ ἄφετε αὐτὸν ὑπάγειν. Πολ- 


Aoi οὖν ἐκ τῶν ᾿Ιουδαίων, οἱ ἐλθόντες πρὸς τὴν Μαριὰμ 


, re 
46 καὶ θεασάμενοι δ᾽ ἐποίησεν, ἐπίστευσαν εἰς αὐτόν" τινὲς 


δὲ ἐξ αὐτῶν ἀπῆλθον πρὸς τοὺς Φαρισαίους καὶ εἶπαν 


> - a , > - , * « 
41 αὐτοῖς & ἐποίησεν ᾿Ιησοῦς. Συνήγαγον οἷν οἱ 


ἀρχιερεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι συνέδριον, καὶ ἔλεγον Τί 


48 ποιοῦμεν ὅτι οὗτος ὁ ἄνθρωπος πολλὰ ποιεῖ σημεῖα; ἐὰν 


* a“ 8 * , , * ΓΝ ‘ 

ἀφῶμεν αὐτὸν οὕτως, πάντες πιστεύσουσιν εἷς αὐτόν, Kal 
΄ « A > a - 

ἐλεύσονται of Ῥωμαῖοι καὶ ἀροῦσιν ἡμῶν καὶ τὸν τόπον 


49 καὶ τὸ ἔθνος. εἷς δέ τις ἐξ αὐτῶν Καιάφας, ἀρχιερεὺς ὧν 


5 


τοῦ ἐνιαυτοῦ ἐκείνου, εἶπεν αὐτοῖς Ὑμεῖς οὐκ οἴδατε 


ο οὐδέν, οὐδὲ λογίζεσθε ὅτι συμφέρει ὑμῖν ἵνα εἷς ἄνθρωπος 


ἀποθάνῃ ὑπὲρ τοῦ λαοῦ καὶ μὴ ὅλον τὸ ἔθνος ἀπόλη- 


st ται. Τοῦτο δὲ ἀφ᾽ ἑαυτοῦ οὐκ εἶπεν, ἀλλὰ ἀρχιερεὺς ὧν 


τοῦ ἐνιαυτοῦ ἐκείνου ἐπροφήτευσεν ὅτι ἔμελλεν ᾿Ιησοῦς 


» , - * ε 
5: ἀποθνήσκειν ὑπὲρ τοῦ ἔθνους, καὶ οὐχ ὑπὲρ τοῦ ἔθνους 


, * ‘ ‘ , a a s ὃ Ἂς 
μόνον, ἀλλ᾽ ἵνα καὶ τὰ τέκνα τοῦ θεοῦ τὰ διεσκορπισμένα 


53 συναγάγῃ εἰς ἕν. Ax’ ἐκείνης οὖν τῆς ἡμέρας ἐβουλεύ- 


* 
σαντο ἵνα ἀποκτείνωσιν αὐτόν. 


- Ὁ οὖν Ἰησοῦς οὐκέτι παρρησίᾳ περιεπάτει ἐν τοῖς ᾿Ιου- 


δαίοις, ἀλλὰ ἀπῆλθεν ἐκεῖθεν εἰς τὴν χώραν ἐγγὺς τῆς 
ἐρήμου, εἰς ᾿Εφραὶμ λεγομένην πόλιν, κἀκεῖ ἔμεινεν μετὰ 


ss τῶν μαθητῶν. "Hy δὲ ἐγγὺς τὸ πάσχα τῶν ᾿Ιουδαίων, 


καὶ ἀνέβησαν πολλοὶ εἰς ᾿Ιεροσόλυμα ἐκ τῆς χώρας 


* - ΄ σ « , , , > 
56 πρὸ Tov πάσχα ἵνα ἁγνίσωσιν ἑαυτούς. ἐζήτουν οὖν 


5 


τὸν Ἰησοῦν καὶ ἔλεγον μετ᾽ ἀλλήλων ἐν τῷ ἱερῷ ἑστη- 
κότες Τί δοκεῖ ὑμῖν; ὅτι οὐ μὴ ἔλθῃ εἰς τὴν ἑορτήν ; 
7 δεδώκεισαν δὲ οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι ἐντολὰς 
ἵνα ἐάν τις γνῷ ποῦ ἐστὶν μηνύσῃ, ὅπως πιάσωσιν αὐ- 
τόν. 
1 Ὁ οὖν Ἰησοῦς πρὸ ἐξ ἡμερῶν τοῦ πάσχα ἦλθεν εἰς 
Βηθανίαν, ὅπου ἦν Λάζαρος, ὃν ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν Ἰησοῦς. 
2 ἐποίησαν οὖν αὐτῷ δεῖπνον ἐκεῖ, καὶ 7 Μάρθα διηκόνει, 


42. 


218 KATA IQANON XII 


ε ‘ ⸗ ? ἀπ τὸν , ‘ » a ε 
ὁ δὲ Λάζαρος εἷς ἦν ἐκ τῶν ἀνακειμένων σὺν αὐτῷ: 7 3 
- — A , εν , Cn 
οὖν Μαριὰμ λαβοῦσα λίτραν μύρου νάρδου πιστικῆς πολυ- 
τίμου ἤλειψεν τοὺς πόδας [τοῦ] Ἰησοῦ καὶ ἐξέμαξεν ταῖς 
θριξὶν αὐτῆς τοὺς πόδας αὐτοῦ" ἡ δὲ οἰκία ἐπληρώθη ἐκ 
a > a a , , Ν 3 , «> , 
τῆς ὀσμῆς τοῦ μύρου. λέγει [δὲ] “Iovdas ὁ “Ioxapwsrys 4 
εἷς τῶν μαθητῶν αὐτοῦ, ὁ μέλλων αὐτὸν παραδιδόναι Διὰ s 
τί τοῦτο τὸ μύρον οὐκ ἐπράθη τριακοσίων δηναρίων καὶ 
ἐδόθη πτωχοῖς ; εἶπεν δὲ τοῦτο οὐχ ὅτι περὶ τῶν πτωχῶν 6 
ἔμελεν αὐτῷ ἀλλ᾽ ὅτι κλέπτης ἦν καὶ τὸ γλωσσόκο- 
pov ἔχων τὰ βαλλόμενα ἐβάσταζεν. εἶπεν οὖν ὁ Ἰη- 7 
a » —— σ > Ν ε»,ἤ, ee 
σοῖς Ades αὐτὴν, iva εἰς τὴν ἡμέραν τοῦ ἐνταφια- 
σμοῦ μου τηρήσῃ αὐτό" τοὺς πτωχοὺς γὰρ πάντοτε ἔχετε 8 


θ᾽ ε a “τς δὲ 3 , ” "E 
με EAUTWY, εμε € OV TAVTOTE EXETE. γνω 9 


be a > * 7 Sal 
οὖν ὁ ὄχλος πολὺς ἐκ τῶν ᾿Ιουδαίων ὅτι ἐκεῖ ἐστίν, καὶ 


3 - * 
ἦλθαν οὐ διὰ τὸν Ἰησοῦν μόνον ἀλλ᾽ ἵνα καὶ τὸν Λά- 


ζαρον ἴδωσιν ὃν ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν. ἐβουλεύσαντο δὲ of 10 


> — ‘ ΄ > , “ 
ἀρχιερεῖς ἵνα καὶ τὸν Λάζαρον ἀποκτείνωσιν, Crt πολ- τ΄ 


λοὶ δ atrov ὑπῆγον τῶν Ιουδαίων καὶ ἐπίστευον εἰς τὸν 
> lel 
Ἰησοῦν. 
a , cm οὗ εν A ‘4 , 
Τῇ ἐπαύριον ὁ ὄχλος πολὺς ὁ ἐλθὼν εἰς τὴν ἑορτήν, 12 


- Φ , @ Μ > -“ ΓῚ ° * » 
ἀκούσαντες ὅτι ἔρχεται ᾿Ιησοῦς εἷς Ἰεροσόλυμα, ἔλαβον 13 


τὰ βαΐα τῶν φοινίκων καὶ ἐξῆλθον εἰς ὑπάντησιν αὐτῷ, 
καὶ ἐκραύγαζον 
‘Qoavva, 
> , εἰ 2 ⸗ 2 — 
εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν GNOMATI Κγρίου, 
καὶ ὁ βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ. 

ε A x £3 a“ wee | * * 4 9 ΒΤ Υ͂ 
εὑρὼν δὲ ὁ Ἰησοῦς ὀνάριον ἐκάθισεν ἐπ᾽ αὐτό, καθώς τς 
ἐστιν γεγραμμένον 

MH φοβοῦ, θυγάτηρ Σιών" 15 
ἰδοὺ ὁ BaciAeyc coy ἔρχετδι, 
κἀθήμενος ἐπὶ πῶλον ὄνου. 
Ταῦτα οὐκ ἔγνωσαν αὐτοῦ οἱ μαθηταὶ τὸ πρῶτον, ἀλλ᾽ ὅ- 195 
τε ἐδοξάσθη ᾿Ιησοῦς τότε ἐμνήσθησαν ὅτι ταῦτα ἦν ἐπ᾽ αὐ- 


ΧΙ KATA IQANHN 219 
17) τῷ γεγραμμένα καὶ ταῦτα ἐποίησαν αὐτῷ. ᾿Εμαρτύρει 
οὖν ὁ ὄχλος ὁ ὧν μετ᾽ αὐτοῦ ὅτε τὸν Λάζαρον ἐφώνησεν 
:ῷ ἐκ τοῦ μνημείου καὶ ἤγειρεν αὐτὸν ἐκ νεκρῶν. διὰ τοῦτο 
καὶ ὑπήντησεν αὐτῷ ὁ ὄχλος ὅτι ἤκουσαν τοῦτο αὐτὸν 
1g πεποιηκέναι τὸ σημεῖον. οἱ οὖν Φαρισαῖοι εἶπαν πρὸς 
ἑαυτούς Θεωρεῖτε ὅτι οὐκ ὠφελεῖτε οὐδέν" ἴδε ὁ κόσμος 
ὀπίσω αὐτοῦ ἀπῆλθεν. 
: ὮἮῃσαν δὲ Ἕλληνές τινες ἐκ τῶν ἀναβαινόντων ἵνα 
21 προσκυνήσωσιν ἐν τῇ ἑορτῇ" οὗτοι οὖν προσῆλθαν Φι- 
λίππῳ τῷ ἀπὸ Βηθσαιδὰ τῆς Γαλιλαίας, καὶ ἠρώτων 
22 αὐτὸν λέγοντες Κύριε, θέλομεν τὸν ᾿Ιησοῦν ἰδεῖν. ἔρ- 
χεται ὁ Φίλιππος καὶ λέγει τῷ ᾿Ανδρέᾳ: ἔρχεται ᾿Ανδρέας 
23 καὶ Φίλιππος καὶ λέγουσιν τῷ Ἰησοῦ. ὁ δὲ Ἰησοῦς 
ἀποκρίνεται αὐτοῖς λέγων ᾿Ελήλυθεν 1 dpa ἵνα δοξασθῇ 
24 6 υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου. ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐὰν μὴ ὁ 
κόκκος τοῦ σίτου πεσὼν εἰς τὴν γῆν ἀποθάνῃ, αὐτὸς μόνος 
as μένει" ἐὰν δὲ ἀποθάνῃ, πολὺν καρπὸν φέρει. ὁ φιλῶν 
τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἀπολλύει αὐτήν, καὶ ὁ μισῶν τὴν ψυχὴν 
αὐτοῦ ἐν τῷ κόσμῳ τούτῳ εἰς ζωὴν αἰώνιον φυλάξει αὐτήν. 
26 ἐὰν ἐμοί τις διακονῇ ἐμοὶ ἀκολουθείτω, καὶ ὅπου εἰμὲ 
ἐγὼ ἐκεῖ καὶ ὁ διάκονος ὁ ἐμὸς ἔσται" ἐάν τις ἐμοὶ 
:7 διακονῇ τιμήσει αὐτὸν ὁ πατήρ. νῦν ἡ YYYH ΜΟΥ τετά- 
Ράκτὰι, καὶ τί εἴπω; πάτερ, σῶσόν με ἐκ τῆς ὥρας 
ταύτης. ἀλλὰ διὰ τοῦτο ἦλθον εἰς τὴν ὥραν ταύτην. 
28 πάτερ, δόξασόν σου τὸ ὄνομα. ἦλθεν οὖν φωνὴ ἐκ τοῦ 
29 οὐρανοῦ Καὶ ἐδόξασα καὶ πάλιν δοξάσω. ὁ [οὖν] ὄχλος 
ὁ ἑστὼς καὶ ἀκούσας ἔλεγεν βροντὴν γεγονέναι" ἄλλοι 
zo ἔλεγον Αγγελος αὐτῷ λελάληκεν. ἀπεκρίθη καὶ εἶπεν 
Ἰησοῦς Οὐ δὲ ἐμὲ ἡ φωνὴ αὕτη γέγονεν ἀλλὰ δι᾽ ὑμᾶς. 
31 viv κρίσις ἐστὶν τοῦ κόσμου τούτου, νῦν ὁ ἄρχων τοῦ 
3. κόσμου τούτου ἐκβληθήσεται ἔξω: κἀγὼ ἂν ὑψωθῶ ἐκ 
33 τῆς γῆς, πάντας" ἑλκύσω πρὸς ἐμαυτόν. τοῦτο δὲ 
ἔλεγεν σημαίνων ποίῳ θανάτῳ ἤμελλεν ἀποθνήσκειν. 


AP 


4 wévra Κα 


ut τὸ - PS 


220 KATA JQANHN XII 
> , - 9 A et ε “ * , 2 * 
ἀπεκρίθη οὖν αὐτῷ ὁ ὄχλος Ἡμεῖς ἠκούσαμεν ἐκ τοῦ 
“νόμου OTL ὁ χριστὸς μένει εἰς τὸν αἰῶνα, καὶ πῶς λέγεις 
δ ἂν Lal ε a Ἂς ex lol > , * > 
ov ὅτι det ὑψωθῆναι τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου; τίς ἐστιν 


‘  - « εν A > , > > > a es 
Οὐτος. O VLOS TOV ἀνθρώπου; εἰπεν OVV AUTOLS O Iy- 


41 —* 2 * * ‘ a > a2 Ax. ΄ 
, = oy “3 σους Ere μικρον χρόνον το φώς εν υμιν ἐστιν. περι- 


ic \ ἕν 


Ap 


ὑπὲρ 


“ ε Ν lel * ν \ , ec a , 
Amareire ws τὸ φῶς ἔχετε, ἵνα μὴ σκοτία ὑμᾶς καταλάβῃ, 


καὶ ὁ περιπατῶν ἐν τῇ σκοτίᾳ οὐκ οἶδεν ποῦ ὑπάγει. 
ε Ν fol * — > Ν a ν πο π ‘ 
ws TO φώς ἔχετε, TloTEvETE εἰς TO φώς, ἵνα υἱοὶ φωτὸς 
γένησθε. Ταῦτα ἐλάλησεν Ἰησοῦς, καὶ ἀπελ- 
θὼν ἐκρύβη az αὐτῶν. Τοσαῦτα δὲ αὐτοῦ σημεῖα πεποιη- 
κότος ἔμπροσθεν αὐτῶν οὐκ ἐπίστευον εἰς αὐτόν, ἵνα ὁ 
, > , a ΄ a a > 
λόγος “Hoaiov τοῦ προφήτου πληρωθῇ ὃν εἶπεν 
U > , “ > »" ΄ 
Κύριε, τις ἐπίοτεγοεν TH AKOH ἡμῶν ; 
Kal ὁ βραχίων Kypioy τίνι ἀπεκάλύφθη ; 
διὰ τοῦτο οὐκ ἠδύναντο πιστεύειν ὅτι πάλιν εἶπεν "Hoai- 
ας 
Τετύφλωκεν δὐτῶν TOYC G@OAAMOYC Kal ἐπώρω- 
CEN ἀὐτῶν τὴν κἀρδίδν, 
INA ΜῊ ἴδωσιν τοις OPEAAMOIC KAI νοήζωσιν TH 
, ‘ . “ 
: KAPAIA Kal CTPADOCIN, 
ἘῸΝ | > 
KAI IACOMAl AYTOYC. 
ταῦτα εἶπεν Ἤσαίας ὅτι εἶδεν τὴν δόξαν αὐτοῦ, καὶ ἐλά- 
λησεν περὶ αὐτοῦ... Ὅμως μέντοι καὶ ἐκ τῶν ἀρχόντων 
πολλοὶ ἐπίστευσαν εἰς αὐτόν, ἀλλὰ διὰ τοὺς Φαρισαίους 
οὐχ ὡμολόγουν ἵνα μὴ ἀποσυνάγωγοι γένωνται, ἠγά- 
‘ ‘ vs a“ * , cal rm” a | ‘ 
πησαν yap τὴν δόξαν τῶν ἀνθρώπων μᾶλλον ‘nrep’ τὴν 
δόξαν τοῦ θεοῦ. Ἰησοῦς δὲ ἔκραξεν καὶ εἶπεν 
Ὃ πιστεύων εἰς ἐμὲ οὐ πιστεύει εἰς ἐμὲ ἀλλὰ εἰς τὸν 
΄ , ‘ ε -“ — -“ Ν ’ 
πέμψαντά με, καὶ ὁ θεωρῶν ἐμὲ θεωρεῖ τὸν πέμψαν- 
* > ‘ a > ἣν , ἐλ. aX: 6 σ 2 ε 
τά με. ἐγὼ φῶς εἰς τὸν κόσμον ἐλήλυθα, ἵνα πᾶς ὁ 
πιστεύων εἷς ἐμὲ ἐν τῇ σκοτίᾳ μὴ μείνῃ. καὶ ἐάν τίς 
° ΄ a ε * Ν Ν 7 > Ν » , 
μου ἀκούσῃ τῶν ῥημάτων καὶ μὴ φυλάξῃ, ἐγὼ ov κρίνω 
θυ > 4 = σ , % , bd - 
αὐτόν, ov yap ἦλθον ἵνα κρίνω. τὸν κόσμον ἀλλ᾽ ἵνα 


34 


35 


36 


ω 
ἋΣ 


ω 
Ὁ 


41 
42 


44 


45 
45 
47 


a“ 


XII XII KATA IQANHN 221 


48 σώσω τὸν κύσμον. ὁ ἀθετῶν ἐμὲ καὶ μὴ λαμβάνων τὰ 
ῥήματά μου ἔχει τὸν κρίνοντα αὐτόν᾽ ὁ λόγος ὃν ἐλά- 

49 λησα ἐκεῖνος κρινεῖ αὐτὸν ἐν τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ- ὅτι ἐγὼ 
ἐξ ἐμαυτοῦ οὐκ ἐλάλησα, ἀλλ᾽ 6 πέμψας με πατὴρ αὐ- 

so TOS μοι ἐντολὴν δέδωκεν τί εἴπω καὶ τί λαλήσω. καὶ 
οἶδα ὅτι 7) ἐντολὴ αὐτοῦ ζωὴ αἰώνιός ἐστιν. ἃ οὖν ἐγὼ 
λαλώ, καθὼς εἴρηκέν μοι ὁ πατήρ, οὕτως λαλῶ. 


I ΠΡΟ AE ΤῊΣ EOPTHS τοῦ πάσχα εἰδὼς ὁ ᾿Ιησοῦς 
ὅτι ἦλθεν αὐτοῦ ἡ wpa ἵνα μεταβῇ ἐκ τοῦ κόσμου τούτου 
πρὸς τὸν 'πατέρα ἀγαπήσας τοὺς ἰδίους τοὺς ἐν τῷ κόσμῳ 

» Ld > ⸗ > , > Ww | ΄ , -“ 

2 εἰς τέλος ἡγάπησεν αὐτούς. Kat’ δείπνου γινομένου, τοῦ δια- 
βόλου ἤδη βεβληκότος εἰς τὴν καρδίαν ἵνα παραδοῖ αὐτὸν 
> ΄ ΄ > ΄ 20 8 “ , 

3 Ἰούδας Σίμωνος ᾿Ισκαριώτης, εἰδὼς ὅτι πάντα ἔδωκεν 

> wae ε ‘ * ‘ “ , @ > ‘ ~ 7 
αὐτῷ ὁ πατὴρ els Tas χεῖρας, καὶ ὅτι ἀπὸ θεοῦ ἐξῆλθεν 

4 καὶ πρὸς τὸν θεὸν ὑπάγει, ἐγείρεται ἐκ τοῦ δείπνου καὶ 
τίθησιν τὰ ἱμάτια, καὶ λαβὼν λέντιον διέζωσεν ἑαυτόν" 

ς εἶτα βάλλει ὕδωρ εἰς τὸν νιπτῆρα, καὶ ἤρξατο νίπτειν τοὺς 
πόδας τῶν μαθητῶν καὶ ἐκμάσσειν τῷ λεντίῳ ᾧ ἦν 

’ * > ‘ , , , » 

6 διεζωσμένος. ἔρχεται οὖν πρὸς Σίμωνα Πέτρον. λέγει αὐ- 

fol ‘ * id * Ld > 4 > 7 

779 Κύριε, σύ pov virras τοὺς πόδας; ἀπεκρίθη ᾿Ιησοῦς 
* - 7, «A a ‘ -“ ‘ » 2 " , 

καὶ εἶπεν αὐτῷ Ὃ ἐγὼ ποιῶ σὺ οὐκ οἶδας ἄρτι, γνώσῃ 

8 δὲ μετὰ ταῦτα. λέγει αὐτῷ Πέτρος Οὐ μὴ νίψῃς μου 
τοὺς πόδας εἰς τὸν aldva. ἀπεκρίθη Ἰησοῦς αὐτῷ Ἐὰν 

ομὴ νίψω σε, οὐκ ἔχεις μέρος per ἐμοῦ. λέγει αὐτῷ 
Σίμων Πέτρος Κύριε, μὴ τοὺς πόδας μου μόνον ἀλλὰ 

το καὶ τὰς χεῖρας καὶ τὴν κεφαλήν. λέγει αὐτῷ ᾿Ιησοῦς 

* Ὁ λελουμένος οὐκ ἔχει χρείαν [εἰ μὴ τοὺς πόδας] νίψα- 
σθαι, ἀλλ᾽ ἔστιν καθαρὸς ὅλος: καὶ ὑμεῖς καθαροί ἐστε, 

11 ἀλλ᾽ οὐχὶ πάντες. Bde γὰρ τὸν παραδιδόντα αὐτόν" διὰ τοῦ- 
12 τὸ εἶπεν ὅτι Οὐχὶ πάντες καθαροί ἐστε. “Ore οὖν ἔνιψεν 
15 


**2* 


ἀνέπεσεν πάλιν, 


ἐγὸ εἰμί 


+ ti 
“ — 


222 KATA IQANHN XIII 


‘4 , 3 .“ A * = ἫΝ , > -“ ΥΩ χὰ) , 
τοὺς πόδας αὐτῶν καὶ ἔλαβεν τὰ ἱμάτια αὐτοῦ καὶ ᾿ἀνέπε- 
, 1 ¢ Weer , ΄ ’, ca 
σεν, παλιν᾽ εἶπεν αὐτοῖς Τινώσκετε τί πεποίηκα ὑμῖν ; 
* a ε —— ΄ * 
ὑμεῖς φωνεῖτέμε ὯὉ διδάσκαλος καί Ὁ κύριος, καὶ καλῶς 
λέ Μμ" ἧς , > > ΟΝ ec a 4 "ὃ ε 
έγετε, εἰμὶ γάρ. εἰ οὖν ἐγὼ ἔνιψα ὑμῶν τοὺς πόδας ὁ 
Ν ε -“ » 
κύριος καὶ ὁ διδάσκαλος, καὶ ὑμεῖς ὀφείλετε ἀλλήλων 
, ‘ , ε ὡς \ ΓΝ mn je ‘ 
virrew τοὺς πόδας" ὑπόδειγμα yap ἔδωκα ὑμῖν ἵνα καθὼς 
* ε Lal Lal Ψ Ν > “ 
ἐγὼ ἐποίησα ὑμῖν καὶ ὑμεῖς ποιῆτε. ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν, 
> ” a , an , > “ 208 > , 
οὐκ ἔστιν δοῦλος μείζων τοῦ κυρίου αὐτοῦ οὐδὲ ἀπόστολος 
, fol , ἍΝ. τὴν ᾽ A to * ’ 
μείζων τοῦ πέμψαντος αὐτόν. εἰ ταῦτα οἴδατε, μακάριοί 
> 2 a Bs, > ‘ , ε cal 4 > a 
ἐστε ἐὰν ποιῆτε αὐτά. οὐ περὶ πάντων ὑμῶν λέγω" ἐγὼ οἶδα 
> ᾽ ε —— 
τίνας ἐξελεξάμην" ἀλλ᾽ ἵνα ἡ γραφὴ πληρωθῇ Ὃ τρώ- 
‘ * > “ > > > ‘ 1 , 
ΓῶΝ MOY τὸν ἄρτον ἐπῆρεν ἐπ ἐμὲ τὴν TITEPNAN 
3 n 23 es , Cn Ν 2 ’ a 
aYTOY. ἀπ᾽ ἄρτι λέγω ὑμῖν πρὸ τοῦ γενέσθαι, ἵνα πι- 
, - , a 52 , * | 39 ‘ > ‘ , 
στεύητε ὅταν γένηται OTL ᾿έἐγω εἰμι. ἀμὴν ἀμὴν λέγω 
a * 
ὑμῖν, ὁ λαμβάνων av τινα πέμψω ἐμὲ λαμβάνει, ὁ δὲ ἐμὲ 
, * Ν ig * fol 
λαμβάνων λαμβάνει τὸν πέμψαντά pe. Ταῦτα 
a“ A U 
εἰπὼν Ἰησοῦς ἐταράχθη τῷ πνεύματι καὶ ἐμαρτύρησεν Kal 
> > ‘ — δ ΠΑ — ee , 
εἶπεν ᾿Αμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι εἷς ἐξ ὑμῶν παραδώσει 
> * " , 
pe. ἔβλεπον cis ἀλλήλους οἱ μαθηταὶ ἀπορούμενοι περὶ 
“ fol > lol 
τίνος λέγει. ἦν ἀνακείμενος εἷς ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ ἐν 
A 5X “ of -“ a 5 * ε ay a Fi ΄ > 
τῷ κόλπῳ τοῦ Ἰησοῦ, dv ἠγάπα [6] ᾿ἸΙησοῦς" νεύει οὖν 
τούτῳ Σίμων Πέτρος καὶ λέγει αὐτῷ Εἰπὲ τίς ἐστιν περὶ 
- * a a a 
ov λέγει. ἀναπεσὼν ἐκεῖνος οὕτως ἐπὶ τὸ στῆθος τοῦ 
al a Ne a -ς K 4 ’, > ‘ —— ’ * 
ησοῦ λέγει αὐτῷ Κύριε, τίς ἐστιν; ἀποκρίνεται οὖν [6] 
> “-“ 5γ.: -“ © 
Ιησοῦς “Exeivos ἐστιν 6 ἐγὼ Bao τὸ ψωμίον καὶ δώσω 
> a“ 
αὐτῷ, βάψας οὖν [τὸ] ψωμίον λαμβάνει καὶ δίδωσιν 
1 8 -’ ἽἼ Ua Ν Ν Ν ' ΄ 
οὐδᾳ Σίμωνος ᾿Ισκαριώτου. καὶ μετὰ τὸ ψωμίον τό- 
> Lod > > ”~ ε A ’ - 7. aA 
τε εἰσῆλθεν εἰς ἐκεῖνον ὁ Σατανᾶς. λέγει οὖν αὐτῷ 
> -“ a “ , , ¢ -“ ‘ ὧν 
Ἰησοῦς Ὃ ποιεῖς ποίησον τάχειον. τοῦτο [δὲ] οὐδεὶς 
Μ aA > a 
ἔγνω τῶν ἀνακειμένων πρὸς τί εἶπεν αὐτῷ" τινὲς yap ἐδό- 
— * > > ͵΄ “ , — 
κουν, ἐπεὶ τὸ γλωσσόκομον εἶχεν ᾿Ιούδας, ὅτι λέγει αὐτῷ 
| a A , - ΄ ¥ > ‘ ε », 3 
ησοῦς γόρασον ὧν χρείαν ἔχομεν εἰς τὴν ἑορτήν, ἢ 
aA “ιν δ + \ - ‘ , 2 
τοῖς πτωχοῖς ἵνα τι OW. λαβὼν οὖν τὸ ψωμίον ἐκεῖνος 


* 
σι 


" 


7 


* 
ς 


21 


30 


Aa “ 
XIII XIV KATA IQANHN 223 


ἐξῆλθεν εὐθύς" ἦν δὲ νύξ, 
31 “Ore οὖν ἐξῆλθεν λέγει Ἰησοῦς Niv ἐδοξάσθη ὁ 
32 υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου, καὶ 6 θεὸς ἐδοξάσθη ἐν αὐτῷ" καὶ 6 42. 
θεὸς δοξάσει αὐτὸν ἐν αὑτῷ, καὶ εὐθὺς δοξάσει αὐτόν. 
33 Texvia, ἔτι μικρὸν μεθ᾽ ὑμῶν εἰμί: ζητήσετέ με, καὶ καθὼς ᾿ 
εἶπον τοῖς ᾿Ιουδαίοις ὅτε Ὅπου ἐγὼ ὑπάγω ὑμεῖς οὐ j 
34 δύνασθε ἐλθεῖν, καὶ ὑμῖν λέγω ἄρτι. ἐντολὴν καινὴν dit f hed 
| Swe ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλλήλους, καθὼς ἠγάπησα ὑμᾶς". * 
35 ἵνα καὶ ὑμεῖς ἀγαπᾶτε ἀλλήλους. ἐν τούτῳ — 
πάντες ὅτι ἐμοὶ μαθηταί ἐστε, ἐὰν ἀγάπην ἔχητε ἐν — 
36 ἀλλήλοις. Λέγει αὐτῷ Σίμων Πέτρος Κύριε, — 
ποῦ ὑπάγεις; ἀπεκρίθη Ἰησοῦς Ὅπου ὑ ὑπάγω οὐ — ὡς ao Ke 
37 μοι νῦν ἀκολουθῆσαι, ἀκολουθήσεις δὲ ὕστερον. λέγει “Ay, * * 
αὐτῷ [Ὁ] Πέτρος ᾿Κύριε, διὰ" τί οὐ δύναμαί σοι ἀκολου- — E 
33 θεῖν ἄρτι; τὴν ψυχήν μου ὑπὲρ σοῦ θήσω. ἀποκρίνεται — 
Ἰησοῦς Τὴν ψυχήν σου ὑπὲρ ἐμοῦ θήσεις; ἀμὴν ἀμὴν 
λέγω σοι, οὐ μὴ ἀλέκτωρ φωνήσῃ ἕως οὗ ἀρνήσῃ με 
1 τρίς. Μὴ ταρασσέσθω ὑμῶν κἡ καρδία" ἵπι- πιστεύετε, εἰς 
2 στεύετε εἰς τὸν θεόν, καὶ" εἰς ἐμὲ πιστεύετε. ἐν τῇ οἰκίᾳ 
τοῦ πατρός μου μοναὶ πολλαί εἰσιν᾽ εἰ δὲ μή, εἶπον ἂν 
3 ὑμῖν, ὅτι πορεύομαι ἑτοιμάσαι τόπον ὑμῖν: καὶ ἐὰν πορευ- 
θῶ καὶ ἑτοιμάσω τόπον ὑμῖν, πάλιν ἔρχομαι καὶ παραλήμ- 
ψομαι ὑμᾶς πρὸς ἐμαυτόν, ἵνα ὅπου εἰμὶ ἐγὼ καὶ ὑμεῖς ἧ- 
4 τε. καὶ ὅπου ἐγὼ ὑπάγω οἴδατε τὴν ὁδόν. Δέγει᾽ 
αὐτῷ Θωμᾶς Κύριε, οὐκ οἴδαμεν ποῦ vrayas: πῶς οἴδα- 
6 μεν τὴν ὁδόν; λέγει αὐτῷ Ἰησοῦς Ἐγώ εἶμι ἡ ὁδὸς καὶ ἡ 
ἀλήθεια καὶ κὶ ζωή: οὐδεὶς ἔρχεται πρὸς τὸν πατέρα εἰ μὴ 
7 δύ ἐμοῦ. εἰ ἐγνώκειτέ με, καὶ τὸν πατέρα μου ἂν ἥδει- 
8 Te ἀπ᾿ ἄρτι γινώσκετε αὐτὸν καὶ ἑωράκατε. Aé αὐτόν 
γει αὐτῷ Φίλιππος Κύριε, δεῖξον ἡμῖν τὸν πατέρα, καὶ 
9 ἀρκεῖ ἡμῖν. λέγει αὐτῷ [6] Ἰησοῦς “Τοσοῦτον χρόνον" Τοσούτῳ χρένῳ 
μεθ᾽ ὑμῶν εἰμὶ καὶ οὐκ ἔγνωκάς με, Φίλιππε; ὁ ἑωρακὼς 
ἐμὲ ἑώρακεν τὸν πατέρα" πῶς σὺ λέγεις Δεῖξον ἡμῖν τὸν 





<> 


* 
ς 


i i -ἢ. 


αὐτοῦ | μοι 


πορεύομαι, αἰτῆτε 


μεθ' ὑμῶν εἰς τὸν 


αιωνα 


ἔσται 


224 KATA IQANHN XIV 


, > ΄ σ ἥ eee ae | a 3 TE ‘ 
πατέρα; οὐ πιστεύεις ὅτι ἐγὼ ἐν τῷ πατρὶ καὶ ὁ πατὴρ ἐν 
> 3 &% 2.2 a9 ‘ , ¢ «aA 9.) 9 -“ » 
ἐμοί ἐστιν; τὰ ῥήματα ἃ ἐγὼ λέγω ὑμῖν ἀπ᾽ ἐμαυτοῦ οὐ 

-“ “ » -" 
λαλῶ: ὁ δὲ πατὴρ ἐν ἐμοὶ μένων ποιεῖ τὰ ἔργα αὐτοῦ, πι- 

-“ ε ‘ 
στεύετέ pot ὅτι ἐγὼ ἐν τῷ πατρὶ καὶ ὁ πατὴρ ἐν ἐμοί᾽ εἰ 
— eer) pee mak ΄ τ > J 9: Πὰς ΄ 
δὲ μή, διὰ τὰ ἔργα ᾿αὐτὰ" πιστεύετε". ᾿Αμὴν ἀμὴν λέγω 
- —22 a ‘ “ > a 
ὑμῖν, ὁ πιστεύων εἰς ἐμὲ τὰ ἔργα ἃ ἐγὼ ποιῷ κἀκεῖνος 
’ * - ‘ ‘ 
ποιήσει, καὶ μείζονα τούτων ποιήσει, OTL ἐγὼ πρὸς τὸν πα- 
, r , 4 \¢ rey iy Tae 79 “ιν, , 
τέρα 'πορεύομαι"" καὶ ὅτι av ᾿αἰτήσητε' ἐν τῷ ὀνόματί pov 
a , 9 ae Ν > * ca 37 — 
τοῦτο ποιήσω, ἵνα δοξασθῇ ὁ πατὴρ ἐν τῷ υἱῷ" ἐάν τι αἰτή- 

, > wise , ee | , a 
σητέ[με] ἐν τῷ ὀνόματί μου τοῦτο᾽ ποιήσω. Ἐὰν 
* ΝΥ, Ν > ‘ εὖ > ‘ , πον ἢ 
ἀγαπᾶτέ με, τὰς ἐντολὰς τὰς ἐμὰς τηρήσετε' κἀγὼ ἐρω- 

, A ’ Ν * * ’ ee 7 
τήσω τὸν πατέρα καὶ ἄλλον παράκλητον δώσει ὑμῖν ἵνα 
r? 2 € “-“ * * oA “ ἣν “ “ > , ac 
7 μεθ᾽ ὑμῶν εἰς τὸν αἰῶνα", TO πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ὃ ὁ 

* 5 , a * > a > A EAN! , 
κόσμος ov δύναται λαβεῖν, ὅτι οὐ θεωρεῖ αὐτὸ οὐδὲ γινώ- 

a“ * 7 » ca 
oKe ὑμεῖς γινώσκετε αὐτό, OTL Tap ὑμῖν μένει Kal ἐν 
— py peer a | > aa 2 eet , » ‘ 
ὑμῖν ‘éoriv'’, - Οὐκ adyow ὑμᾶς opPavous, ἔρχομαι πρὸς 
—— , 2 ε ΄-“ 
ὑμᾶς. ἔτι μικρὸν καὶ ὃ κόσμος με οὐκέτι θεωρεῖ, ὑμεῖς 

Ν —— “ ge ok a — ee ee 4 — 4 
δὲ θεωρεῖτέ με, ὅτι ἐγὼ ζῶ καὶ ὑμεῖς ζήσετε. ἐν ἐκείνῃ 

—— * Ν “ , e - 
τῇ ἡμέρᾳ ὑμεῖς γνώσεσθε ὅτι ἐγὼ ἐν τῷ πατρί μου καὶ ὑμεῖς 
2 2 * —2——— ca cm Ν > 6 Ν a 
ἐν ἐμοὶ κἀγὼ ἐν ὑμῖν. ὁ ἔχων Tas ἐντολάς pov Kal τηρῶν 

“ -“Ἢ ε 5 -“ > 
αὐτὰς ἐκεῖνός ἐστιν ὁ ἀγαπῶν pe ὁ δὲ ἀγαπῶν με ἀγαπη- 
cal * * 2s 
θήσεται ὑπὸ τοῦ πατρός pov, κἀγὼ ἀγαπήσω αὐτὸν καὶ 
ἐμφανίσω αὐτῷ ἐ 5 Λέγει αὐτῷ Tovd 
ἐμφανίσω αὐτῷ ἐμαυτόν. έγει αὐτῷ ας; 
> 69 ’ ’ ’ , σ ca ’ 
οὐχ ὁ Ισκαριώτης, Κύριε, τί γέγονεν ὅτι ἡμῖν μέλλεις 
5 iC A A \ chee. © “~ , > (θ J “ 
ἐμφανίζειν σεαυτὸν καὶ οὐχὶ τῷ κόσμῳ; ἀπεκρίθη Ἰησοῦς 

— 2 A MNP > a — 

καὶ εἶπεν αὐτῷ Ἐάν τις ἀγαπᾷ pe τὸν λόγον μου τηρήσει, 
> ‘ > 
καὶ ὁ πατήρ μου ἀγαπήσει αὐτόν, Kal πρὸς αὐτὸν ἐλευσό- 
Ν > > , ε ‘ > “ 
μεθα καὶ μονὴν παρ᾽ αὐτῷ ποιησόμεθα. ὁ μὴ ἀγαπῶν pe 

‘ , > a — Δ > , * * 

τοὺς λόγους μου οὐ τηρεῖ" καὶ ὁ λόγος ὃν ἀκούετε οὐκ ἔ- 
7 > ~ ’ , “ 
στιν ἐμὸς ἀλλὰ Tod πέμψαντός pe TaTpos. Ταῦ- 
7 ca 3 cn 
τα λελάληκα ὑμῖν παρ᾽ ὑμῖν μένων: ὁ δὲ παράκλητος, τὸ 

* ἣν a , ε Ν * “ ΨΦ ’ 
πνεῦμα τὸ ἅγιον ὃ πέμψει ὁ πατὴρ ἐν τῷ ὀνόματί μου, 
>. - 5, ay ὃ ὃ , e ΄ Ἀ «ε« ’ ε “ ’ - a 
ἐκεῖνος ὑμᾶς διδάξει πάντα καὶ ὑπομνήσει ὑμᾶς πάντα ἃ 


" 


2 


ἀν 


XIV XV KATA IQANHN 225 
27 εἶπον ὑμῖν ἐγώ. Ἑϊρήνην ἀφίημι ὑμῖν, εἰρήνην τὴν ἐμὴν 
δίδωμι ὑμῖν: οὐ καθὼς ὁ κόσμος δίδωσιν ἐγὼ δίδωμι ὑμῖν. 
:8 μὴ ταρασσέσθω ὑμῶν ἡ καρδία μηδὲ δειλιάτω. ἠκούσατε 
ὅτι ἐγὼ εἶπον ὑμῖν “Yrdyw καὶ ἔρχομαι πρὸς ὑμᾶς. εἰ 
ἠγαπᾶτέ με ἐχάρητε ἄν, ὅτι πορεύομαι πρὸς τὸν πατέρα, 
ag ὅτι ὁ πατὴρ μείζων μού ἐστιν. καὶ νῦν εἴρηκα ὑμῖν πρὶν 
3. γενέσθαι, ἵνα ὅταν γένηται πιστεύσητε. οὐκέτι πολλὰ λα- 
λήσω μεθ᾽ ὑμῶν, ἔρχεται γὰρ ὁ τοῦ κόσμου ἄρχων" καὶ ἐν 
3. ἐμοὶ οὐκ ἔχει οὐδέν, ἀλλ᾽ ἵνα γνῷ ὁ κόσμος ὅτι ἀγαπῶ τὸν 
πατέρα, καὶ καθὼς ἐντολὴν ἔδωκέν μοι ὁ πατὴρ οὕτως ποιῶ. 
Pyeipeobe, ἄγωμεν ἐντεῦθεν. 
: Ἐγώ εἰμι ἡ ἄμπελος ἡ ἀληθινή, καὶ ὁ πατήρ μου 6 
2 γεωργός ἐστιν" πᾶν κλῆμα ἐν ἐμοὶ μὴ φέρον καρπὸν αἴρει 
αὐτό, καὶ πᾶν τὸ καρπὸν φέρον καθαίρει αὐτὸ ἵνα καρπὸν 
3 πλείονα φέρῃ. ἤδη ὑμεῖς καθαροί ἐστε διὰ τὸν λόγον ὃν 
4 λελάληκα ὑμῖν" μείνατε ἐν ἐμοί, κἀγὼ ἐν ὑμῖν. καθὼς τὸ 
κλῆμα οὐ δύναται καρπὸν φέρειν ἀφ᾽ ἑαυτοῦ ἐὰν μὴ μένῃ 
ἐν τῇ ἀμπέλῳ, οὕτως οὐδὲ ὑμεῖς ἐὰν μὴ ἐν ἐμοὶ μένητε. 
5 ἐγώ εἶμι ἡ ἄμπελος, ὑμεῖς τὰ κλήματα. ὁ μένων ἐν ἐμοὶ 
κἀγὼ ἐν αὐτῷ οὗτος φέρει καρπὸν πολύν, ὅτι χωρὶς ἐμοῦ 
6 οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν. ἐὰν μή τις μένῃ ἐν ἐμοί, ἐβλήθη 
ἔξω ὡς τὸ κλῆμα καὶ ἐξηράνθη, καὶ συνάγουσιν αὐτὰ καὶ 
7 εἰς τὸ πῦρ βάλλουσιν καὶ καίεται. "Edy μείνητε ἐν ἐμοὶ 
καὶ τὰ ῥήματά μου ἐν ὑμῖν μείνη, ὃ ἐὰν θέλητε αἰτήσασθε 
8 καὶ γενήσεται ὑμῖν ἐν τούτῳ ἐδοξάσθη ὁ πατήρ μου ἵνα 
9 καρπὸν πολὺν φέρητε καὶ "γένησθε ἐμοὶ μαθηταί. καθὼς 
ἠγάπησέν με ὁ πατήρ, κἀγὼ ὑμᾶς "ἠγάπησα," μείνατε ἐν τῇ 
10 ἀγάπῃ τῇ ἐμῇ. ἐὰν τὰς ἐντολάς μου τηρήσητε, μενεῖτε ἐν τῇ 
ἀγάπῃ μου, καθὼς ἐγὼ τοῦ πατρὸς τὰς ἐντολὰς τετήρηκα καὶ 
11 μένω αὐτοῦ ἐν τῇ ἀγάπῃ. Ταῦτα λελάληκα ὑμῖν ἵνα ἡὶ χα- 
12 pa ἡ ἐμὴ ἐν ὑμῖν ἦ καὶ ἡ χαρὰ ὑμῶν πληρωθῇ. αὕτη ἐστὶν ἡ 
ἐντολὴ ἡ ἐμὴ ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλλήλους καθὼς ἠγάπησα ὑμᾶς" 
13 μείζονα ταύτης ἀγάπην οὐδεὶς ἔχει, ἵνα τις τὴν ψυχὴν ad- 


Qo 


αἰτῆτε 


226 KATA IQANHN XV XVI 


τοῦ Of ὑπὲρ τῶν φίλων αὐτοῦ. ὑμεῖς φίλοι μού ἐστε ἐὰν 


a Pen 4. 2s. 6 , — — , « κα ΄ 
ποιῆτε ' δ᾽ ἐγὼ ἐντέλλομαι ὑμῖν. οὐκέτι λέγω ὑμᾶς δούλους, 
σ΄ ε cal ΕἸ , “ 3 a # , e a x 
ὅτι ὁ δοῦλος οὐκ οἶδεν τί ποιεῖ αὐτοῦ ὁ κύριος: ὑμᾶς δὲ 
* * * ΔΨ Ἁ “ , 

3 
εἴρηκα φίλους, ὅτι πάντα ἃ ἤκουσα παρὰ τοῦ πατρός μου 

’ .. A A“ 3 » ‘ 

ἐγνώρισα ὑμῖν. οὐχ ὑμεῖς με ἐξελέξασθε, ἀλλ᾽ ἐγὼ ἐξελε- 
, — Loan € “Ἂς ε a e ’ 

ξάμην ὑμᾶς, καὶ ἔθηκα ὑμᾶς ἵνα ὑμεῖς ὑπάγητε Kal καρπὸν 
, Ν ε Ν ε fal ΄ a 

φέρητε Kal ὁ καρπὸς ὑμῶν μένῃ, ἵνα ὅτι av "αἰτήσητε" 
‘ , > ΑΚ ee ’ an .δ- “(ὦ ~ 

τὸν πατέρα ἐν τῷ ὀνόματί pov δῷ ὑμῖν. Ταῦτα 

e " “ , 

ἐντέλλομαι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλλήλους. Ei ὁ κόσμος 

2 a , bid - ε 
ὑμᾶς μισεῖ, γινώσκετε ὅτι ἐμὲ πρῶτον ὑμῶν μεμίσηκεν. 

“, - ε ’ xa ‘A - 
εἰ ἐκ τοῦ κόσμου NTE, ὁ κόσμος ἂν τὸ ἴδιον ἐφίλει: ὅτι δὲ 
2 “ , > > , ἰλλ᾽ 3 ἊΨ δ, / —— 2 cal 
ἐκ τοῦ κόσμου οὐκ ἐστέ, ἀλλ᾽ ἐγὼ ἐξελεξάμην ὑμᾶς ἐκ τοῦ 
A »“" «ε a“ ε bg cal 
κόσμου, διὰ τοῦτο μισεῖ ὑμᾶς ὁ κόσμος. μνημονεύετε τοῦ 
e ca fal a“ 
λόγου οὗ ἐγὼ εἶπον ὑμῖν Οὐκ ἔστιν δοῦλος μείζων τοῦ 

* 3 a L Wate: Ses ' 397 Ν .- κα * ΕἸ Ἁ 
κυρίου αὐτοῦ" εἰ ἐμὲ ἐδίωξαν, καὶ ὑμᾶς διώξουσιν" εἰ τὸν 

Ν ‘ ε , , > 
λόγον pov ἐτήρησαν, καὶ τὸν ὑμέτερον τηρήσουσιν. ἀλλὰ 

aA e lal 4 <a * 
ταῦτα πάντα ποιήσουσιν εἰς ὑμᾶς διὰ τὸ ὄνομά μου, ὅτι 

Ν , , 4 @ Ν 
οὐκ οἴδασιν τὸν πέμψαντά με. Ei μὴ ἦλθον καὶ ἐλάλησα 
“ a , 
αὐτοῖς, ἁμαρτίαν οὐκ εἴχοσαν: viv δὲ πρόφασιν οὐκ ἔχου- 
-“ “ ε a Α 
σιν περὶ τῆς ἁμαρτίας αὐτῶν. ὁ ἐμὲ μισῶν καὶ τὸν πατέρα 
-“ A —* — * 
μου μισεῖ. εἰ τὰ ἔργα μὴ ἐποίησα ἐν αὐτοῖς ἃ οὐδεὶς ἄλλος 
a * Ν 
ἐποίησεν, ἁμαρτίαν οὐκ εἴχοσαν" νῦν δὲ καὶ ἑωράκασιν καὶ 
, in ey, Dat, i Ἂς A , aAn ΄ λ' θῇ 
μεμισήκασιν καὶ ἐμὲ καὶ τὸν πατέρα μου. ἵνα πληρωθῇ 
ε , φ' ἃ “ U — , - > , ’ 
ὁ λόγος ὁ ἐν τῷ νόμῳ αὐτῶν γεγραμμένος ὅτι “EmicHCAN 
, “ ε * aA ‘ ’ 
Me λωρεᾶν. Ὅταν ἔλθῃ ὁ παράκλητος ὃν ἐγὼ πέμψω 

“ a , a a > ’, Ν 

ὑμῖν παρὰ τοῦ πατρός, τὸ πνεῦμα τῆς ἀληθείας ὃ παρὰ 
a Cal * ἈΝ 
τοῦ πατρὸς ἐκπορεύεται, ἐκεῖνος μαρτυρήσει περὶ ἐμοῦ" 
a a * — fal 3 a 
καὶ ὑμεῖς δὲ μαρτυρεῖτε, ὅτι aw ἀρχῆς per ἐμοῦ ἐ- 
a a A 
στέ. Ταῦτα λελάληκα ὑμῖν ἵνα μὴ σκανδα- 
-“ > , 3 > 
λισθῆτε. ἀποσυναγώγους ποιήσουσιν ὑμᾶς" ἀλλ᾽ ἔρχεται wpa 
ἵνα πᾶς ὁ ἀποκτείνας [ὑμᾶς] δόξῃ λατρείαν προσφέρειν τῷ 
“-“ μὲ A 
θεῷ. καὶ ταῦτα ποιήσουσιν ὅτι οὐκ ἔγνωσαν τὸν πατέρα 
s 


οὐδὲ ἐμέ. ἀλλὰ ταῦτα λελάληκα ὑμῖν ἵνα ὅταν ἔλθῃ ἡ ὥρα 


15 


6 


* 


" 


Ww 


4 


XVI KATA IQANHN 227 


αὐτῶν μνημονεύητε αὐτῶν ὅτι ἐγὼ εἶπον ὑμῖν: ταῦτα δὲ 
«ὑμῖν ἐξ ἀρχῆς οὐκ εἶπον, ὅτι μεθ᾽ ὑμῶν ἤμην. νῦν δὲ 
— — ‘ , ΄ ‘ γῶν : ee a 
ὑπάγω πρὸς τὸν πέμψαντα pe καὶ οὐδεὶς ἐξ ὑμῶν ἐρωτᾷ 
6 pe Ποῦ ὑπάγεις; ἀλλ᾽ ὅτι ταῦτα λελάληκα ὑμῖν ἡ λύπη 
7 πεπλήρωκεν ὑμῶν τὴν καρδίαν. ἀλλ᾽ ἐγὼ τὴν ἀλήθειαν 
λέγω ὑμῖν, συμφέρει ὑμῖν ἵνα ἐγὼ ἀπέλθω. ἐὰν γὰρ μὴ 
ἀπέλθω, ὁ παράκλητος οὐ μὴ ἔλθῃ πρὸς ὑμᾶς: ἐὰν δὲ 
8 πορευθῶ, πέμψω αὐτὸν πρὸς ὑμᾶς. ‘Kai’ ἐλθὼν ἐκεῖνος 
ἐλέγξει τὸν κόσμον περὶ ἁμαρτίας καὶ περὶ δικαιοσύνης 
9 καὶ περὶ κρίσεως" περὶ ἁμαρτίας μέν, ὅτι οὐ πιστεύουσιν 
το εἰς ἐμέ: περὶ δικαιοσύνης δέ, ὅτι πρὸς τὸν πατέρα ὑπάγω 
11 καὶ οὐκέτι θεωρεῖτέ με: περὶ δὲ κρίσεως, ὅτι ὁ ἄρχων τοῦ 
* , * S49 cn * 
12 κόσμου τούτου κέκριται. Ere πολλὰ ἔχω ὑμῖν λέγειν, 
:3 ἀλλ᾽ οὐ δύνασθε βαστάζειν ἄρτι" ὅταν δὲ ἔλθῃ ἐκεῖνος, τὸ 
πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ὁδηγήσει ὑμᾶς "εἰς τὴν ἀλήθειαν πᾶ- 
σαν", οὐ γὰρ λαλήσει ad’ ἑαυτοῦ, ἀλλ᾽ ὅσα "ἀκούει" λαλήσει, 
14 καὶ τὰ ἐρχόμενα ἀναγγελεῖ ὑμῖν. ἐκεῖνος ἐμὲ δοξάσει, 
15 ὅτι ἐκ τοῦ ἐμοῦ λήμψεται καὶ ἀναγγελεῖ ὑμῖν. πάντα 
ὅσα ἔχει ὁ πατὴρ ἐμά ἐστιν" διὰ τοῦτο εἶπον ὅτι ἐκ τοῦ 
16 ἐμοῦ λαμβάνει καὶ ἀναγγελεῖ ὑμῖν. Μικρὸν 
καὶ οὐκέτι θεωρεῖτέ με, καὶ πάλιν μικρὸν καὶ ὄψεσθέ 
17 με. Εἶπαν οὖν ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ πρὸς ἀλλή- 
λους Τί ἐστιν τοῦτο ὃ λέγει ἡμῖν Μικρὸν καὶ οὐ θεω- 
ρεῖτέ μὲ, καὶ πάλιν μικρὸν καὶ ὄψεσθέ με; καί Ὅτι ὑπάγω 
‘ 2 , * > ΄ a a — 

18 πρὸς τὸν πατέρα; ἔλεγον οὖν Τί ἐστιν τοῦτο ὃ λέγει μι- 
19 κρόν; οὐκ οἴδαμεν [τί λαλεῖ]. ἔγνω Ἰησοῦς ὅτι ἤθελον 
—— 2 * > * ᾿ , 2 tat 
αὐτὸν ἐρωτᾷν, καὶ εἶπεν αὐτοῖς Περὶ τούτου ζητεῖτε per’ ἀλ- 
λήλων ὅτι εἶπον Μικρὸν καὶ οὐ θεωρεῖτέ με, καὶ πάλιν 
zo μικρὸν καὶ ὄψεσθέ με; ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι κλαύσετε 
καὶ θρηνήσετε ὑμεῖς, ὁ δὲ κόσμος χαρήσεται: ὑμεῖς λυπη- 
ar θήσεσθε, ἀλλ᾽ ἡ λύπη ὑμῶν εἰς χαρὰν γενήσεται. ἡ γυνὴ 
“ ,΄, ΄ » “ > 6 es” δον τ Ν δὲ 
ὅταν τίκτῃ λύπην ἔχει, ὅτε ἦλθεν ἡ ὥρα αντῆς" οταν 

΄ , 2 , A 
γεννήσῃ τὸ παιδίον, οὐκίτι μνημονεύει τῆς θλίψεως διὰ 


ἐν τῇ ἀληθείᾳ 
wr 
πὸ ὦ 


αἴρει 


228 KATA IQANHN XVI XVII 


‘ ‘ “ > , * > * ‘ 
τὴν χαρὰν ὅτι ἐγεννήθη ἄνθρωπος εἰς τὸν κόσμον. καὶ 22 
ε a > a ‘ , v aX δὲ * ε«: « 
ὑμεῖς οὖν νῦν μὲν λύπην ἔχετε: πάλιν δὲ ὄψομαι ὑμᾶς, 

‘ « δι c * »“" 
Kal YAPHCETAl ὑμῶν ἢ κδρδλίδ, καὶ τὴν χαρὰν ὑμῶν 
οὐδεὶς ‘apet' ad’ ὑμῶν. καὶ ἐν ἐκεί ἢ ἡμέρᾳ ἐμὲ 

ς ᾿ἀρεῖ" ἀφ᾽ ὑμῶν. mm τῇ ἡμέρᾳ ἐμὲ -: 
3 * * ΓΙ. | a eS ‘ > ‘ * ca * > ’ 
οὐκ ἐρωτήσετε ᾿οὐδέν"" ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἄν τι αἰτήση- 

ca mm. 2D 
τε τὸν πατέρα δώσει ὑμῖν ἐν τῷ ὀνόματί pov. ἕω: ἄρτι 24 
> > , ΕΣ 2 & > τοὶ ΄ὕ > a Ἢ ΄ 
οὐκ ἡτήσατε οὐδὲν ἐν τῷ ὀνόματί μου" αἰτεῖτε καὶ λήμψε- 

ν ε ἍΝ 2 > A 
oe, iva ἡ χαρὰ ὑμῶν ἢ πεπληρωμένη. Ταῦτα 25 
> , Xx ea * σ σ ϑιιεν > 
ἐν παροιμίαις λελάληκα ὑμῖν: ἔρχεται wpa ὅτε οὐκέτι ἐν 

e « > ‘ a 
παροιμίαις λαλήσω ὑμῖν ἀλλὰ παρρησίᾳ περὶ Tod πατρὸς 
> a ta 2 2 * a ε , > a ® ©# , 
ἀπαγγελῶ ὑμῖν. ἐν ἐκείνῃ TH ἡμέρᾳ ἐν τῷ ὀνόματί pov 26 

o. 7 Ν > 4 A ef ον , ‘ ’ 
αἰτήσεσθε, καὶ οὐ λέγω ὑμῖν ὅτι ἐγὼ ἐρωτήσω τὸν πατέρα 

<2 as ‘ ε ‘ an τς “ <a ὡκ τὰ 
περὶ ὑμῶν" αὐτὸς γὰρ ὁ πατὴρ φιλεῖ ὑμᾶς, ὅτι ὑμεῖς ἐμὲ 27 

4 * 2* 
πεφιλήκατε καὶ πεπιστεύκατε ὅτι ἐγὼ παρὰ τοῦ πατρὸς 

a 2 a ‘ 
ἐξῆλθον. ἐξῆλθον ἐκ τοῦ πατρὸς καὶ ἐλήλυθα εἰς τὸν -Ὁ 

‘ , 
κόσμον: πάλιν ἀφίημι τὸν κόσμον καὶ πορεύομαι πρὸς 

‘ , 4 ε 6 x > - * 8 a > 

tov watépa, Aé€yovow ot μαθηταὶ αὐτοῦ “Ide νῦν ἐν 29 
, ~ 4 id 38 * , ~ 

παρρησίᾳ λαλεῖς, καὶ παροιμίαν οὐδεμίαν λέγεις. νῦν 30 

” “ => ΄, * > , * σ΄ , 

οἴδαμεν ὅτι oldas πάντα καὶ ov χρείαν ἔχεις ἵνα τίς σε 

> a > , * ΄ > 3X 0 aA A > 

ἐρωτᾷ" ἐν τούτῳ πιστεύομεν ὅτι ἀπὸ θεοῦ ἐξῆλθες. ἀπε- 31 

, > a ? oe * ἰδ iS | a8 σ 
κρίθη αὐτοῖς Ἰησοῦς Αρτι πιστεύετε; ἰδοὺ ἔρχεται wpa 32 

δ οἷν * 7* On σ > 4 ἴδ φι & 
καὶ ἐλήλυθεν ἵνα σκορπισθῆτε ἕκαστος εἰς τὰ ἴδια κἀμὲ 

, — ‘ > 2 , “ ε 4 >. a 
μόνον ἀφῆτε" καὶ οὐκ εἰμὶ μόνος, ὅτι ὁ πατὴρ μετ᾽ ἐμοῦ 
5 ’ “ * ea σ » > ‘ > ’ » 
ἐστίν. ταῦτα λελάληκα ὑμῖν ἵνα ἐν ἐμοὶ εἰρήνην ἔχητε" 33 
3 —— " ᾽ * a 2% ΄ 
ἐν τῷ κόσμῳ θλίψιν ἔχετε, ἀλλὰ θαρσεῖτε, ἐγὼ νενίκηκα 
τὸν κόσμον. 

2 2* » 

Ταῦτα ἐλάλησεν Ἰησοῦς, καὶ ἐπάρας τοὺς ὀφθαλ- x 
μοὺς αὐτοῦ εἰς τὸν οὐρανὸν εἶπεν Πάτερ, ἐλήλυθεν ἡ 
g ὃ ⸗ * ‘ ee @ « εν" ὃ * ’ 9 3 
ὥρα: δόξασόν σου τὸν υἱόν, ἵνα ὁ υἱὸς δοξάσῃ σέ, καθὼς 2 

o-a*s ΄ , , ¢ - Δ δὲδὼ 
ἔδωκας αὐτῷ ἐξουσίαν πάσης σαρκός, ἵνα πᾶν ὃ δέδωκας 

2a , rw ‘ μὲν “ ‘> αὐ, Ἢ 
αὐτῷ δώσει αὐτοῖς ζωὴν αἰώνιον. αὕτη δέ ἐστιν ἡ αἰώνιος 3 

ν. ν΄. ’ Ν ‘ ’ ax 6 ‘ 6 ‘ , a 
ζωὴ ἵνα γινώσκωσι σὲ τὸν μόνον ἀληθινὸν θεὸν καὶ ὃν 
> — ΄ , * 
ἀπέστειλας Ἰησοῦν Χριστόν. ἐγώ σε ἐδόξασα ἐπὶ τῆς 4 


“Vu KATA IQANHN 229 


5 γῆς, τὸ ἔργον τελειώσας ὃ δέδωκάς μοι ἵνα ποιήσω" καὶ 


viv δόξασόν με σύ, πάτερ, παρὰ σεαυτῷ τῇ δόξῃ "ἡ εἶχον ἦν 
ὁ πρὸ τοῦ τὸν κόσμον εἶναι παρὰ σοί. ᾿Ἐφανέ- 


ρωσά σου τὸ ὄνομα τοῖς ἀνθρώποις οὗς ἔδωκάς μοι ἐκ 
- , ‘ > > ‘ > ‘ ‘ ‘ 
τοῦ κόσμου. σοὶ ἦσαν κἀμοὶ αὐτοὺς ἔδωκας, καὶ τὸν 
γλόγον σου τετήρηκαν. νῦν ᾿ἔγνωκαν᾽ ὅτι πάντα ὅσα ξγνωνε 
8 “ἔδωκάς᾽ μοι παρὰ σοῦ εἰσίν. ὅτι τὰ ῥήματα ἃ "ἔδωκάς" δέδωκάς δέδωκά. 
μοι δέδωκα αὐτοῖς, καὶ αὐτοὶ ἔλαβον καὶ ἔγνωσαν ἀληθῶς Ξ 
ὅτι παρὰ σοῦ ἐξῆλθον, καὶ ἐπίστευσαν ὅτι σύ με ἀπέστει- 
9 λας. ᾿Εγὼ περὶ αὐτῶν ἐρωτῶ: οὐ περὶ τοῦ κόσμου ἐρωτῶ 
το ἀλλὰ περὶ ὧν δέδωκάς μοι, ὅτι σοί εἰσιν, καὶ τὰ ἐμὰ πάντα 
τι σά ἐστιν καὶ τὰ σὰ ἐμά, καὶ δεδόξασμαι ἐν αὐτοῖς. καὶ ov- 
κέτι εἰμὶ ἐν τῷ κόσμῳ, καὶ “αὐτοὶ ἐν τῷ κόσμῳ εἰσίν, κἀγὼ οὗτοι 
πρὸς σὲ ἔρχομαι πάτερ ἅγιε, τήρησον αὐτοὺς ἐν τῷ 42. 
8.9 ⸗ φ *> ⸗ σ ἂν ‘ « - 
ovopati σου ᾧ δέδωκάς pot, Wa dow ἕν καθὼς ἡμεῖς. 
-“ » » > 7 * ‘ * , > ‘ a“ L et 4 
12 Ὅτε ἤμην per αὐτῶν ἐγὼ ἐτήρουν αὐτοὺς ἐν τῷ ὀνόματ' 
σου ᾧ δέδωκάς μοι, καὶ ἐφύλαξα, καὶ οὐδεὶς ἐξ αὐτῶν ἀπώ.- 
Nero εἰ μὴ 6 υἱὸς τῆς ἀπωλείας, ἵνα ἡ γραφὴ πληρωθῇ. 
13 γῦν δὲ πρὸς σὲ ἔρχομαι, καὶ ταῦτα λαλῶ ἐν τῷ κόσμῳ ἵνα 
ἔχωσιν τὴν χαρὰν τὴν ἐμὴν πεπληρωμένην ἐν ἑαυτοῖς. 
14 Ἐγὼ δέδωκα αὐτοῖς τὸν λόγον σου, καὶ ὁ κόσμος ἐμίσησεν 
» , A -: πον -“" , ‘ ‘4 ᾿ 
αὐτούς, ὅτι οὐκ εἰσὶν ἐκ τοῦ κόσμου καθὼς ἐγὼ οὐκ εἰμὶ 
-“ ’ » ~ «© " ᾿ Ν “ ᾿’ 
15 ἐκ τοῦ κόσμου. οὐκ ἐρωτῶ ἵνα ἄρῃς αὐτοὺς ἐκ τοῦ κό- 
τόσμου ἀλλ᾽ ἵνα τηρήσῃς αὐτοὺς ἐκ τοῦ πονηροῦ. ἐκ τοῦ 
’ ᾿ ‘ ‘ * 3X ‘ * * * 
κόσμου οὐκ εἰσὶν καθὼς ἐγὼ οὐκ εἰμὶ ἐκ τοῦ κόσμου. 
τὴ ἁγίασον αὐτοὺς ἐν τῇ ἀληθείᾳ 6 λόγος ὁ σὸς ἀλήθειά 
18 ἐστιν. καθὼς ἐμὲ ἀπέστειλας εἰς τὸν κόσμον, κἀγὼ 
19 ἀπέστειλα αὐτοὺς εἰς τὸν κόσμον: καὶ ὑπὲρ αὐτῶν [ἐγὼ] 
« , ’ σ > x J 3 ε , 
ἁγιάζω ἐμαυτόν, ἵνα ὦσιν καὶ αὐτοὶ ἡγιασμένοι ἐν 
20 ἀληθείᾳ. Οὐ περὶ τούτων δὲ ἐρωτῶ μόνον, 
ἀλλὰ καὶ περὶ τῶν πιστευόντων διὰ τοῦ λόγου αὐτῶν εἰς 
27 ⸗ > ‘ ‘ ΄ ‘ J ‘ 
at ἐμέ, ἵνα πάντες ἕν ὦσιν, καθὼς σύ, πατήρ, ἐν ἐμοὶ Kayw 
-“ ΄ 
ἐν σοί, ἵνα καὶ αὐτοὶ ἐν ἡμῖν ὦσιν, ἵνα ὁ κόσμος πιστεύῃ Ap 





42. 


ἔδωκάς. 


4rod ἹΚέδρου Ε 


ετὰ τῶν μαθητῶν 
μετὰ τῶν μαθητ' 
αὐτοῦ ἐκεῖ 


Ἰησοῦς 


230 KATA IQANHN XVII XVIII 


Θ᾿ at 4 ’ ἃ , , 

ὅτι ov pe ἀπέστειλας. κἀγὼ τὴν δόξαν ἣν δέδωκάς por 
-“ > A 4 ε »-“ -“ ἌΣ ᾽ -“ 
δέδωκα αὐτοῖς, ἵνα ὦσιν ἕν καθὼς ἡμεῖς ἕν, ἐγὼ ἐν αὐτοῖς 
Ν Ν 3 > τ: σ ν Xr , > σ σ ΄ 
καὶ σὺ ἐν ἐμοί, ἵνα ὦσιν τετελειωμένοι εἰς ἕν, ἵνα γινώ- 
* Wee. “ἃ > ‘ 
σκῃ ὁ κόσμος ὅτι σύ pe ἀπέστειλας Kal ἡγάπησας αὐτοὺς 

΄ Δ ‘> * ⸗ σ 
καθὼς ἐμὲ ἠγάπησας. Πατήρ, ὃ δέδωκάς μοι, θέλω ἵνα 
bid oA Sek rae. > ang a 0 “ ‘ 
ὅπου εἰμὶ ἐγὼ κἀκεῖνοι Gow per ἐμοῦ, iva θεωρῶσιν τὴν 


δόξαν τὴν ἐμὴν ἣν γδέδωκάς" μοι, ὅτι ἠγάπησάς με πρὸ 


a ’ x, ε * > * 
καταβολῆς κόσμου. Πατὴρ δίκαιε, καὶ ὁ κόσμος σε οὐκ ἔ- - 


3 R * * Ν e 2* , ἊΞ 
γνω, ἐγὼ δέ σε ἔγνων, καὶ οὗτοι ἔγνωσαν oTL σὺ με 
, ΕἸ »“ , Ἂν , 4 

ἀπέστειλας, Kal ἐγνώρισα αὐτοῖς TO ὀνομά σοὺ καὶ γνω- 

’ ΄ ε * ΄ Δ > , ’ 5 2 cal > >; 4A > 

picw, ἵνα ἡ ἀγάπη ἣν nyamTnoas με ἐν αὐτοῖς ἢ καγὼ εν 
> »“ 
QUTOLS. 


- cal “ Lal A 2 aA 
Tatra εἰπὼν Ἰησοῦς ἐξῆλθεν σὺν τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ 
, a ΄ —— — i ¢ 2 a 9. μι 
πέραν τοῦ Χειμάρρου “rav Κέδρων᾽ ὅπου ἦν κῆπος, εἰς ὃν 
* — * ν᾽ , 
εἰσῆλθεν αὐτὸς καὶ of μαθηταὶ αὐτοῦ. ἤδει δὲ καὶ Ἰούδας 
5 ον, ‘ , μὲ , 4 
ὁ παραδιδοὺς αὐτὸν τὸν τόπον, ὅτι πολλάκις συνήχθη 
3 a“ “ a“ “ “A > 
Τησοῦς "ἐκεῖ μετὰ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ. ὁ οὖν ᾿ἸΙούδας λα- 
A ἣν, ~ A » ~ ΠΣ , . > n 
βὼν τὴν σπεῖραν καὶ ἐκ τῶν ἀρχιερέων καὶ [ἐκ] τῶν Φαρι- 
4 ε , » 2 Lad Ἁ 2 Ν Ζ 
σαίων ὑπηρέτας ἔρχεται ἐκεῖ μετὰ φανῶν καὶ λαμπάδων 
4 (oS. > a > 22 , Ὅν , Ὁ 2 > 
καὶ ὅπλων. “Incods οὖν εἰδὼς πάντα τὰ ἐρχόμενα ἐπ᾽ av- 
Ν , cal , Lal 9 
τὸν ἐξῆλθεν, καὶ λέγει αὐτοῖς Τίνα ζητεῖτε; ἀπεκρίθησαν 
> > A J τ a , — τ 
αὐτῷ Ἰησοῦν τὸν ΝΝαζωραῖον. λέγει αὐτοῖς Ἔ γώ εἰμι. 
ε , Ἢ ᾿ς 8 , ε ‘ 7.4 > 2a 
ἱστήκει δὲ καὶ Ιούδας ὁ παραδιδοὺς αὐτὸν per αὐτῶν. 
e > > . oA > soos — * nee OY ‘ 
ws οὖν εἶπεν αὐτοῖς ᾿Εγώ εἰμι, ἀπῆλθαν εἰς τὰ ὀπίσω Kat 
- > ’ 
ἔπεσαν χαμαί. πάλιν οὖν ἐπηρώτησεν αὐτούς Τίνα 
nm a »“ > 
ζητεῖτε; of δὲ εἶπαν Ἰησοῦν τὸν Ναζωραῖον. ἀπεκρίθη 
> a > a > 2 
Ἰησοὺς irov ὑμῖν ὅτι ἐγώ εἰμι" εἰ οὖν ἐμὲ ζητεῖτε, 
»” , ε a ¢ , 3 > 
ἄφετε τούτους ὑπάγειν: ἵνα πληρωθῇ ὁ λόγος ἕν εἶπεν 
΄σ a —— > 
ὅτι Οὖὗς δέδωκας por οὐκ ἀπώλεσα ἐξ αὐτῶν οὐδένα. 
, > [4 * * σ 2% ‘ 
Σίμων οὖν Πέτρος ἔχων μάχαιραν εἵλκυσεν αὐτὴν καὶ 
» ‘ - * * cal 4 > , 3 * 4 
ἔπαισεν τὸν τοῦ ἀρχιερέως δοῦλον καὶ ἀπέκοψεν αὐτοῦ τὸ 
* , ‘4 , > x * -“ἽΣ ’ ch 
ὠτάριον τὸ δεξιόν. ἦν δὲ ὄνομα τῷ δούλῳ Μαλχος. 


22 


23 


24 


Lal 


un > 


oO 


οὐ 


XVIII KATA IQANHN 231 


11 εἶπεν οὖν ὁ Ἰησοῦς τῷ Πέτρῳ Bade τὴν μάχαιραν εἷς 
τὴν θήκην: τὸ ποτήριον ὃ δέδωκέν μοι ὁ πατὴρ οὐ μὴ πίω 
αὐτὸ; 

x2 Ὴ οὖν σπεῖρα καὶ ὁ χιλίαρχος καὶ οἱ ὑπηρέται τῶν 

13 Ἰουδαίων συνέλαβον τὸν ᾿Ιησοῦν καὶ ἔδησαν αὐτὸν καὶ 
ἤγαγον πρὸς “Avvay πρῶτον" ἦν γὰρ πενθερὸς τοῦ Καιάφα, 

14 ὃς ἦν ἀρχιερεὺς τοῦ ἐνιαυτοῦ ἐκείνου: ἦν δὲ Καιάφας ὁ 
συμβουλεύσας τοῖς ᾿Ιουδαίοις ὅτι συμφέρει ἕνα ἄνθρωπον 

15 ἀποθανεῖν ὑπὲρ τοῦ λαοῦ. Ἠκολούθει δὲ τῷ 
Ἰησοῦ Σίμων Πέτρος καὶ ἄλλος μαθητής. ὁ δὲ μαθητὴς 
ἐκεῖνος “ἦν γνωστὸς" τῷ ἀρχιερεῖ, καὶ συνεισῆλθεν τῷ 

16 Ἰησοῦ εἰς τὴν αὐλὴν τοῦ ἀρχιερέως, ὁ δὲ Πέτρος ἱστήκει 
πρὸς τῇ θύρᾳ ἔξω. ἐξῆλθεν οὖν ὁ μαθητὴς ὁ ἄλλος 6 
γνωστὸς τοῦ ἀρχιερέως καὶ εἶπεν τῇ θυρωρῷ καὶ εἰσήγαγεν 

17 τὸν Πέτρον. λέγει οὖν τῷ Πέτρῳ ἡ παιδίσκη ἡ θυρωρός 
My καὶ σὺ ἐκ τῶν μαθητῶν εἶ τοῦ ἀνθρώπου τούτου ; 

18 λέγει ἐκεῖνος Οὐκ εἰμί, ἱστήκεισαν δὲ οἱ δοῦλοι καὶ οἱ 
ὑπηρέται ἀνθρακιὰν πεποιηκότες, ὅτι ψύχος ἦν, καὶ ἐθερ- 
paivovro ἦν δὲ καὶ ὁ Πέτρος μετ᾽ αὐτῶν ἑστὼς καὶ θερ- 

19 μαινόμενος. ‘O οὖν ἀρχιερεὺς ἠρώτησεν τὸν 
Ἰησοῦν περὶ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ καὶ περὶ τῆς διδαχῆς 

20 αὐτοῦ. ἀπεκρίθη αὐτῷ Ἰησοῦς ᾿Εγὼ παρρησίᾳ λελάληκα 
τῷ κόσμῳ" ἐγὼ πάντοτε ἐδίδαξα ἐν συναγωγῇ καὶ ἐν τῷ 
ἱερῷ, ὅπου πάντες οἱ ᾿Ιουδαῖοι συνέρχονται, καὶ ἐν κρυπτῷ 

ax ἐλάλησα οὐδέν: τί με ἐρωτᾷς ; ἐρώτησον τοὺς ἀκηκοότας 

22 τί ἐλάλησα αὐτοῖς- ἴδε οὗτοι οἴδασιν ἃ εἶπον ἐγώ. ταῦτα 
δὲ αὐτοῦ εἰπόντος εἷς παρεστηκὼς τῶν ὑπηρετῶν ἔδωκεν 
ῥάπισμα τῷ Ἰησοῦ εἰπών Οὕτως ἀποκρίνῃ τῷ ἀρχιε- 

23 pet; ἀπεκρίθη αὐτῷ Ἰησοῦς El κακῶς ἐλάλησα, μαρ- 
τύρησον περὶ τοῦ κακοῦ" εἰ δὲ καλῶς, τί με δέρεις ; 

24 ᾿Απέστειλεν οὖν αὐτὸν ὁ “Avvas δεδεμένον πρὸς Καιάφαν 

25 τὸν ἀρχιερέα. Ἦν δὲ Σίμων Πέτρος ἑστὼς 
καὶ θερμαινόμενος. εἶπον οὖν αὐτῷ Μὴ καὶ σὺ ἐκ τῶν μα- 


εἰμι; 


232 ΚΑΤᾺ IQANHN XVIII 


a > -“ 
θητῶν αὐτοῦ εἶ; ἠρνήσατο ἐκεῖνος καὶ εἶπεν Οὐκ εἰμί 


» 
an 


a - a Ὁ 
λέγει εἷς ἐκ τῶν δούλων τοῦ ἀρχιερέως, συγγενὴς ὧν οὗ 
ἀπέκ Πέ ὃ ὠτίον Οὐκ ἐγώ σε εἶδον ἐν τῷ κή 

πέκοψεν ἹΙέτρος τὸ ὠτίον Οὐκ ἐγὼ σ ν τῷ κήπῳ 
» 3 -“ ΄ - » ΄ , Ν > , > ’ 
pet αὐτοῦ; πάλιν οὖν ἠρνήσατο Πέτρος" καὶ εὐθέως ἀλέ- 27 
κτωρ ἐφώνησεν. : 
JJ 
Ayovou οὖν τὸν Ἰησοῦν ἀπὸ τοῦ Καιάφα εἰς τὸ 28 
, > ay ᾿ A > ᾿ > 7, A > A 
πραιτώριον: ἦν δὲ πρωί: καὶ αὐτοὶ οὐκ εἰσῆλθον εἰς τὸ 
3 σ΄ Ν “ ᾽ ‘ * ‘ , 
πραιτώριον, ἵνα μὴ μιανθῶσιν ἀλλὰ φάγωσιν τὸ πάσχα. 
2 a ‘ 
ἐξῆλθεν οὖν ὁ Πειλᾶτος ἔξω πρὸς αὐτοὺς καί φησιν Τίνα 29 
’ — a > , ’ > i 
κατηγορίαν φέρετε Tod ἀνθρώπου τούτου ; ἀπεκρίθησαν 30 
J > ἣν τας * — ie, J ce ‘ ~ > * 
καὶ εἶπαν αὐτῷ Ei μὴ ἣν οὗτος κακὸν ποιῶν, οὐκ ἄν σοι 
> —— a 
παρεδώκαμεν αὐτόν. εἶπεν οὖν αὐτοῖς Πειλᾶτος Λάβετε 3x 
- ’ 
αὐτὸν ὑμεῖς, καὶ κατὰ τὸν νόμον ὑμῶν κρίνατε αὐτόν. εἶπον 
“ “ a ? -“ 
αὐτῷ οἱ Ἰουδαῖοι Ἡμῖν οὐκ ἔξεστιν ἀποκτεῖναι οὐδένα" 

a a aa ’, 

ἵνα ὁ λόγος τοῦ Ἰησοῦ πληρωθῇ ὃν εἶπεν σημαίνων ποίῳ 32 
, * 3 4 a > 
θανάτῳ ἤμελλεν ἀποθνήσκειν. Εἰσῆλθεν οὖν 33 

’ ε “ Ν , 
πάλιν εἰς τὸ πραιτώριον ὁ Πειλᾶτος καὶ ἐφώνησεν τὸν 
> a > ee a? 
Ἰησοῦν καὶ εἶπεν αὐτῷ Σὺ εἶ ὁ βασιλεὺς τῶν ᾿Ιουδαίων ; 
ἀπεκρίθη ᾿Ιησοὺς ᾿Απὸ σεαυτοῦ σὺ τοῦτο λέγεις ἢ ἄλλοι 34 
a > a 
εἶπόν σοι περὶ ἐμοῦ; ἀπεκρίθη ὁ IleAGros Μήτι ἐγὼ 35 
ar 5 \ » Ν Ν Ν — * 2 * 
Ἰουδαῖος. εἰμι ; τὸ ἔθνος τὸ σὸν καὶ οἱ ἀρχιερεῖς παρέδωκάν 
2 ΄ aie , > , > Ὡς ε ΄ ε 
σε ἐμοί: τί ἐποίησας ; ἀπεκρίθη Ἰησοῦς Ἡ βασιλεία ἡ 36 
ἐμὴ οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ κόσμου τούτου" εἰ ἐκ τοῦ κόσμου 
, > ε / ς » ΄ [Sak , 4΄ ὦ aes , 
τούτου ἦν ἡ βασιλεία ἡ ἐμή, οἱ ὑπηρέται οἱ ἐμοὶ ἠγωνί- 
* ΄ A a a > * aA * ε 
ζοντο ἄν, ἵνα μὴ παραδοθῶ τοῖς ᾿Ιουδαίοις: νῦν δὲ ἡ 
oe « 3 ‘\ 3 μ᾿ > A ig φ aa «ὦ 
βασιλεία ἡ ἐμὴ οὐκ ἔστιν ἐντεῦθεν. εἶπεν οὖν αὐτῷ ὁ 37 
Πειλᾶτος Οὐκοῦν βασιλεὺς εἶ σύ; ἀπεκρίθη [ὁ] Ἰησοῦς 
* 2 
Σὺ λέγεις ὅτι βασιλεύς “εἰμι. ἐγὼ εἰς τοῦτο γεγέννημαι 
‘ > A ch we * 4 , 9 , a 
καὶ εἰς τοῦτο ἐλήλυθα εἰς τὸν κόσμον ἵνα μαρτυρήσω τῇ 
> A 4 ee , > a a 
ἀληθείᾳ: πᾶς ὁ ὧν ἐκ τῆς ἀληθείας ἀκούει pov τῆς φωνῆς. 
λέγει αὐτῷ ὁ Πειλᾶτος Τί ἐστιν ἀλήθεια ; Καὶ 38 
a a 8 
τοῦτο εἰπὼν πάλιν ἐξῆλθεν πρὸς τοὺς ᾿Ιουδαίους, καὶ λέγει 
— Ἁ > ’ ψΨ δ, ἃ oe »” δὲ 
αὐτοῖς ᾿Ἐγὼ οὐδεμίαν εὑρίσκω ἐν αὐτῷ αἰτίαν: ἔστιν δὲ 3» 


XVIII XIX KATA IQANHN 233 
συνήθεια ὑμῖν ἵνα ἕνα ἀπολύσω ὑμῖν [ἐν] τῷ πάσχα" 
βούλεσθε οὖν ἀπολύσω ὑμῖν τὸν βασιλέα τῶν ᾿Ιουδαίων ; 
49 ἐκραύγασαν οὖν πάλιν λέγοντες Μὴ τοῦτον ἀλλὰ τὸν 
Βαραββᾶν. ἦν δὲ ὁ Βαραββᾶς λῃστής. 
: ‘Tore οὖν ἔλαβεν ὁ Πειλᾶτος τὸν Ἰησοῦν καὶ ἐμαστί- 
2 γωσεν. καὶ οἱ στρατιῶται πλέξαντες στέφανον ἐξ ἀκανθῶν 
ἐπέθηκαν αὐτοῦ τῇ κεφαλῇ, καὶ ἱμάτιον πορφυροῦν περιέ- 
3 βαλον αὐτόν, καὶ ἤρχοντο πρὸς αὐτὸν καὶ ἔλεγον Χαῖρε 
ὁ βασιλεὺς τῶν ᾿Ιουδαίων: καὶ ἐδίδοσαν αὐτῷ ῥαπίσματα. 
4. Kai ἐξήηλθεν᾽ πάλιν “ἔξω ὁ Πειλᾶτος" καὶ λέγει αὐτοῖς “Ide 
ἄγω ὑμῖν αὐτὸν ἔξω, ἵνα γνῶτε ὅτι οὐδεμίαν αἰτίαν εὑρίσκω 
stv αὐτῷ. ἐξῆλθεν οὖν [ὁ] Ἰησοῦς ἔξω, φορῶν τὸν ἀκάνθι- 
νον στέφανον καὶ τὸ πορφυροῦν ἱμάτιον. καὶ λέγει av- 
6 τοῖς ᾿Ιδοὺ ὁ ἄνθρωπος. ὅτε οὖν εἶδον αὐτὸν οἱ ἀρχιερεῖς, 
καὶ οἱ ὑπηρέται ἐκραύγασαν λέγοντες Σταύρωσον σταύ- 
pwoov. λέγει αὐτοῖς ὁ Πειλᾶτος Λάβετε αὐτὸν ὑμεῖς 
καὶ σταυρώσατε, ἐγὼ γὰρ οὐχ εὑρίσκω ἐν αὐτῷ αἰτίαν. 
7 ἀπεκρίθησαν αὐτῷ οἱ ᾿Ιουδαῖοι Ἡμεῖς νόμον ἔχομεν, 
καὶ κατὰ τὸν νόμον ὀφείλει ἀποθανεῖν, ὅτι υἱὸν θεοῦ 
8 ἑαυτὸν ἐποίησε. “Ore οὖν ἤκουσεν ὁ Πειλᾶτος τοῦ- 
9 Tov τὸν λόγον, μᾶλλον ἐφοβήθη, καὶ εἰσῆλθεν εἰς τὸ 
πραιτώριον πάλιν καὶ λέγει τῷ Ἰησοῦ Πσθεν εἶ σύ; ὁ δὲ 
10 Ἰησοῦς ἀπόκρισιν οὐκ ἔδωκεν αὐτῷ. λέγει οὖν αὐτῷ ὁ 
Πειλᾶτος Ἐμοὶ οὐ λαλεῖς ; οὐκ oldas ὅτι ἐξουσίαν ἔχω 
1 ἀπολῦσαί σε καὶ ἐξουσίαν ἔχω σταυρῶσαί σε; ἀπεκρίθη 
αὐτῷ Ἰησοῦς Οὐκ εἶχες ἐξουσίαν κατ᾽ ἐμοῦ οὐδεμίαν εἰ μὴ 
ἦν δεδομένον σοι ἄνωθεν" διὰ τοῦτο 6 παραδούς μέ σοι 
12 μείζονα ἁμαρτίαν ἔχει. ἐκ τούτου ὁ Πειλᾶτος ἐζήτει ἀπο- 
λῦσαι αὐτόν" οἱ δὲ ᾿Ιουδαῖοι ἐκραύγασαν λέγοντες Ἐὰν 
τοῦτον ἀπολύσῃς, οὐκ εἶ φίλος τοῦ Καίσαρος: πᾶς ὁ 
13 βασιλέα ἑαυτὸν ποιῶν ἀντιλέγει τῷ Καίσαρι. Ὁ οὖν 
Πειλᾶτος ἀκούσας τῶν λόγων τούτων ἤγαγεν ἔξω τὸν 
Ἰησοῦν, καὶ ἐκάθισεν ἐπὶ βήματος εἰς τόπον λεγόμενον 


᾿Ἑξῆλθενὶ ὁ Πει- 
λᾶτος te 


——— νι. ἡ 


ὰ λα 


42, 


Τολγόθ 


234 KATA IQANHN XIX- 


Λιθόστρωτον, ᾿Εβραϊστὶ δὲ Ταββαθά. ἦν δὲ παρα- 
σκευὴ τοῦ πάσχα, ὥρα ἣν ὡς ἕκτη. καὶ λέγει τοῖς Iov- 
δαίοις Ide ὁ βασιλεὺς ὑμῶν. ἐκραύγασαν οὖν ἐκεῖνοι 
ἾΑρον ἄρον, σταύρωσον αὐτόν. λέγει αὐτοῖς ὁ Πειλᾶτος 
Τὸν βασιλέα ὑμῶν σταυρώσω ; ἀπεκρίθησαν οἱ ἀρχιερεῖς 
Οὐκ ἔχομεν βασιλέα εἰ μὴ Καίσαρα. τότε οὖν παρέδωκεν 
αὐτὸν αὐτοῖς ἵνα σταυρωθῇ. 

Παρέλαβον οὖν τὸν Ἰησοῦν: καὶ βαστάζων αὐτῷ 
τὸν σταυρὸν ἐξῆλθεν εἰς τὸν λέγόμενον Kpaviov Τόπον, 
ὃ λέγεται "EBpaioti ‘Toryo0a’, ὅπου αὐτὸν ἐσταύρωσαν, 
καὶ μετ᾽ αὐτοῦ ἄλλους δύο ἐντεῦθεν καὶ ἐντεῦθεν, μέσον δὲ 
τὸν Ἰησοῦν. ἔγραψεν δὲ καὶ τίτλον o Πειλᾶτος καὶ 
ἔθηκεν ἐπὶ τοῦ σταυροῦ: ἦν δὲ γεγραμμένον ΙΗ͂ΣΟΥΣ 
O ΝΑΖΩΡΑΙΟΣ Ὁ ΒΑΣΙΛΕῪΣ TON IOYAAION. 
τοῦτον οὖν τὸν τίτλον πολλοὶ ἀνέγνωσαν τῶν ᾿Ιουδαίων, 
ὅτι ἐγγὺς ἦν ὁ τόπος τῆς πόλεως ὅπου ἐσταυρώθη ὁ 
Ἰησοῦς: καὶ ἦν γεγραμμένον ᾿Ἔβραϊστί, Ῥωμαϊστί, Ἑλλη- 


, * - a ΄ — a — 
νιστίΊ, ἔλεγον οὖν τῷ Πειλάτῳ οἱ ἀρχιερεῖς τῶν Ἰου- 


δαίών Μὴ γράφε “O βασιλεὺς τῶν Ἰουδαίων, ἀλλ᾽ ὅτι 
ἐκεῖνος εἶπεν Βασιλεὺς τῶν Ἰουδαίων εἰμί ἀπεκρίθη 
ὁ Πειλᾶτος Ὃ γέγραφα γέγραφα. 

Οἱ οὖν στρατιῶται ὅτε ἐσταύρωσαν τὸν Ἰησοῦν ἔλα- 
βον τὰ ἱμάτια αὐτοῦ καὶ ἐποίησαν τέσσερα μέρη, ἑκάστῳ 
στρατιώτῃ μέρος, καὶ τὸν χιτῶνα. ἦν δὲ ὁ χιτὼν ἄραφος, 
ἐκ τῶν ἄνωθεν ὑφαντὸς δ ὅλου: εἶπαν οὖν πρὸς ἀλλή- 
λους My σχίσωμεν αὐτόν, ἀλλὰ λάχωμεν περὶ αὐτοῦ 

7 ” σ ε \ a 
τίνος ἔσται: ἵνα ἡ γραφὴ πληρωθῇ 
Atemepicanto τὰ ἱμάτιά MOY €ayTOIC 
‘ > ‘ ‘ « , » ΄“- 
ΚΑΙ ΕΠῚ TON IMATICMON MOY €BAAON KAHPON. 
Οἱ μὲν οὖν στρατιῶται ταῦτα ἐποίησαν: ἱστήκεισαν δὲ 

* a a a? a ε ⸗ 2 fol EL 4 
παρὰ τῷ σταυρῷ τοῦ Ἰησοῦ ἡ μήτηρ αὐτοῦ καὶ ἡ ἀδελφὴ 
τῆς μητρὸς αὐτοῦ, Μαρία ἡ τοῦ Κλωπᾶ καὶ Μαρία ἡ 
Μαγδαληνή. ᾿Ιησοῦς οὖν ἰδὼν τὴν μητέρα καὶ τὸν μαθητὴν 


14 


15 


21 


22 


* 
~ 


25 


26 


ΧΙΧ KATA IQANHN 235 


παρεστῶτα ὃν ἠγάπα λέγει τῇ μητρί Tuva, ἴδε ὁ υἱός 
27 σου" εἶτα λέγει τῷ μαθητῇ “Ide ἡ μήτηρ σου. καὶ ἀπ᾽ ἐκεί- 
νης τῆς pas ἔλαβεν ὁ μαθητὴς αὐτὴν εἰς τὰ ἴδια. 
:Ξ Μετὰ τοῦτο " εἰδὼς ὁ ᾿Ιησοῦς" ὅτι ἤδη πάντα τετέλεσται 
29 ἵνα τελειωθῇ ἡ γραφὴ λέγει Διψῶ. σκεῦος ἔκειτο ὄξους 
μεστόν: σπόγγον οὖν μεστὸν τοῦ ὄξογο ὑσσώπῳ περιθέν- 
30 τες προσήνεγκαν αὐτοῦ τῷ στόματι. ὅτε οὖν ἔλαβεν τὸ 
ὄξος [6] Ἰησοῦς εἶπεν Ὑετέλεσται, καὶ κλίνας τὴν κεφα- 
31 λὴν παρέδωκεν τὸ πνεῦμα. Οἱ οὖν ᾿Ιουδαῖοι, 
ἐπεὶ παρασκευὴ ἦν, ἵνα μὴ μείνῃ ἐπὶ τοῦ σταυροῦ τὰ σώ- 
ματα ἐν τῷ σαββάτῳ, ἦν γὰρ μεγάλη ἡ ἡμέρα "ἐκείνου" τοῦ 
σαββάτου, ἠρώτησαν τὸν Πειλᾶτον ἵνα κατεαγῶσιν αὐτῶν 
32 τὰ σκέλη καὶ ἀρθῶσιν. ἦλθον οὖν οἱ στρατιῶται, καὶ 
τοῦ μὲν πρώτου κατέαξαν τὰ σκέλη καὶ τοῦ ἄλλου τοῦ 
33 συνσταυρωθέντος αὐτῷ: ἐπὶ δὲ τὸν Ἰησοῦν ἐλθόντες, ἐς 
εἶδον ἤδη αὐτὸν τεθνηκότα, οὐ κατέαξαν αὐτοῦ τὰ σκέλη, 
34 ἀλλ᾽ εἷς τῶν στρατιωτῶν λόγχη αὐτοῦ τὴν πλευρὰν ἔνυξεν, 
35 καὶ ἐξῆλθεν εὐθὺς αἷμα καὶ ὕδωρ. καὶ ὁ ἑωρακὼς μεμαρ- 
τύρηκεν, καὶ ἀληθινὴ αὐτοῦ ἐστὶν ἡ μαρτυρία, καὶ ἐκεῖνος 
36 οἷδεν ὅτι ἀληθῆ λέγει, ἵνα καὶ ὑμεῖς πιστεύητε. ἐγένετο 
γὰρ ταῦτα ἵνα ἡ γραφὴ πληρωθῇ *Octoyn ΟΥ̓́ εΥντρι- 


37 BHCETAI δύτοῦ. καὶ πάλιν ἑτέρα γραφὴ λέγει Ὄψον- 


Tal εἰς ON ἐξεκέντησαν. 

3. Μετὰ δὲ ταῦτα ἠρώτησεν τὸν Πειλᾶτον Ἰωσὴφ ἀπὸ 
Αριμαθαίας, ὧν μαθητὴς [τοῦ] Ἰησοῦ κεκρυμμένος δὲ διὰ 
τὸν φόβον τῶν ᾿Ιουδαΐων, ἵνα ἄρῃ τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ" 
καὶ ἐπέτρεψεν ὁ Πειλᾶτος. ἦλθεν οὖν καὶ ἦρεν τὸ σῶμα 

39 αὐτοῦ. ἦλθεν δὲ καὶ Νικόδημος, ὁ ἐλθὼν πρὸς αὐτὸν 
νυκτὸς τὸ πρῶτον, φέρων “ἕλιγμα᾽ σμύρνης καὶ ἀλόης ὡς 

go λίτρας ἑκατόν. ἔλαβον οὖν τὸ σῶμα τοῦ ᾿Ιησοῦ καὶ 
ἔδησαν αὐτὸ ὀθονίοις μετὰ τῶν ἀρωμάτων, καθὼς ἔθος 

4 ἐστὶν τοῖς Ἰουδαίοις ἐνταφιάζειν. ἦν δὲ ἐν τῷ τύπῳ ὅπου 
ἐσταυρώθη κῆπος, καὶ ἐν τῷ κήπῳ μνημεῖον καινόν, ἐν 


ἑκεύη 





Ort ηρᾶν 


236 KATA IQANHN XIX XX 


ᾧ οὐδέπω οὐδεὶς ἦν τεθειμένος: ἐκεῖ οὖν διὰ τὴν παρα- 42 
- > ‘ a 
σκευὴν τῶν ᾿Ιουδαίων, ὅτι ἐγγὺς ἦν τὸ μνημεῖον, ἔθηκαν 
τὸν Ἰησοῦν. 
a Ν -“᾿ .“ ⸗ , « ‘4 * 
Τῇ δὲ μιᾷ τῶν σαββάτων Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ > 
χεται πρωὶ σκοτίας ἔτι ovens εἰς TO μνημεῖον, καὶ βλέπει 
‘ ’, > , 2 a ’ [2 > \ ἂν 
τὸν λίθον ἡρμένον ἐκ TOD μνημείου. τρέχει οὖν Kal Ep- 
‘ , , A ‘ 3X * ‘ 
χεται πρὸς Σίμωνα Πέτρον καὶ πρὸς τὸν ἄλλον μαθητὴν 


* 


" 


2 * , > 
ὃν ἐφίλει ὁ Ἰησοῦς, καὶ λέγει αὐτοῖς Ἦραν τὸν κύ- 
ριον ἐκ τοῦ μνημείου, καὶ οὐκ οἴδαμεν ποῦ ἔθηκαν αὖ- 
> ~ = ε 
τόν. Ἐξῆλθεν οὖν ὁ Πέτρος καὶ ὁ ἄλλος μα- 


ω 


θητής, καὶ ἤρχοντο εἰς τὸ μνημεῖον. ἔτρεχον δὲ οἱ δύο 
ὁμοῦ: καὶ ὁ ἄλλος μαθητὴς προέδραμεν τάχειον τοῦ 


«- 


2 ἂν “ 
Πέτρου καὶ ἦλθεν πρῶτος εἰς τὸ μνημεῖον, καὶ παρακύψας 5 
, , SAS AL > 4 7 A ” 
βλέπει κείμενα τὰ ὀθόνια, οὐ μέντοι εἰσῆλθεν. ἔρχεται 


a 


> a 
οὖν καὶ Ξίμων Πέτρος ἀκολουθῶν αὐτῷ, καὶ εἰσῆλθεν εἰς 
a -“ Ν > ‘ 
τὸ μνημεῖον: καὶ θεωρεῖ τὰ ὀθόνια κείμενα, Kal τὸ σου- 7 
⸗ a ? — a a > a 3 Ν 2 * 
δάριον, ὃ ἦν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ, οὐ μετὰ τῶν ὀθονίων 
> ‘ ‘ σ , * 
κείμενον ἀλλὰ χωρὶς ἐντετυλιγμένον εἰς ἕνα τόπον. τότε 8 
“- * εν ‘ ε J — 
οὖν εἰσῆλθεν καὶ ὁ ἄλλος μαθητὴς ὁ ἐλθὼν πρῶτος εἰς τὸ 
»“ Ν ἴδε 4 > ’ 2 ὑδέ ‘ nd 
μνημεῖον, καὶ εἶδεν καὶ ἐπίστευσεν: οὐδέπω yap ἤδεισαν 9 
‘ — ἘΝ ᾿Εν ΤΥ a > a = ὡς 
τὴν γραφὴν ὅτι δεῖ αὐτὸν ἐκ νεκρῶν ἀναστῆναι. ἀπῆλθον x0 
> , Ἁ ε ‘ ε * * Ν 
οὖν πάλιν πρὸς αὑτοὺς of μαθηταί. Μαρία δὲ :: 
ε * ‘4 ”~ ’ — * ε > * 
ἱστήκει πρὸς τῷ μνημείῳ ἔξω κλαίουσα. ὡς οὖν ἔκλαιεν 
, > A - ‘ ~ , > , > 
παρέκυψεν εἰς TO μνημεῖον, καὶ θεωρεῖ δύο ἀγγέλους ἐν x2 
λευκοῖς καθεζομένους, ἕνα πρὸς τῇ κεφαλῇ καὶ ἕνα πρὸς 
> i] 
Lal “ ‘ a a? a 
τοῖς ποσίν, ὅπου ἔκειτο TO σῶμα τοῦ Ἰησοῦ. καὶ λέγουσιν 13 
a a , r > 
αὐτῇ ἐκεῖνοι ΤῬύναι, τί κλαίεις ; λέγει αὐτοῖς “ὅτι Ἦραν" τὸν 
, * Ν » > 2 2 > ’ a > a 
κύριόν μου, καὶ οὐκ οἶδα ποῦ ἔθηκαν αὐτόν. ταῦτα εἰποῦσα 14 
> , > — ee 3 Ν a s > ΄“ ε a ‘ 
ἐστράφη εἰς τὰ ὀπίσω, καὶ θεωρεῖ tov ᾿Ιησοῦν ἑστῶτα, καὶ 
> » * > cal > , , 8, δὰ % a , 
οὐκ ἤδει ὅτι ᾿Ιησοῦς ἐστίν. λέγει αὐτῇ Ἰησοῦς Τύναι, x5 
Ya , ’, a > ’, Aa * ε / 
τί κλαίεις; τίνα ζητεῖς; ἐκείνη δοκοῦσα ὅτι ὁ κηπουρός 
> , 3 a , > Ἀν 4 * > A a. 2 
ἐστιν λέγει αὐτῷ Κύριε, εἰ σὺ ἐβάστασας αὐτόν, εἰπέ μοι 
a 2 a. Φ > Ἁ SS > A M4 8. δ'ὦὸ -“ 
που ἔθηκας QUTOV, KaywW GuTOV ἀρω. λέγει αὐτῇ Ἰησοῦς 15 


XxX KATA IQANHN 237 


Μαριάμ. στραφεῖσα ἐκείνη λέγει αὐτῷ "EBpaiori Ῥαβ. 
17 βουνεί (ὃ λέγεται Διδάσκαλε). λέγει αὐτῇ Ἰησοῦς "Μή Μὴ derow μὸν 
μου ἅπτου", οὔπω γὰρ ἀναβέβηκα πρὸς τὸν πατέρα" πο- 
ρεύου δὲ πρὸς τοὺς ἀδελφούς pou καὶ εἰπὲ αὐτοῖς ᾿Ανα- 
Baise πρὸς τὸν πατέρα μου καὶ πατέρα ὑμῶν καὶ θεόν μου 
18 καὶ θεὸν ὑμῶν. ἔρχεται Μαριὰμ κι Μαγδαληνὴ ἀγγέλ- 
λουσα τοῖς μαθηταῖς ὅτι Ἑώρακα τὸν κύριον καὶ ταῦτα 
εἶπεν αὐτῇ. 
19 Οὔσης οὖν ὀψίας τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ τῇ μιᾷ σαββάτων, 
καὶ τῶν θυρῶν κεκλεισμένων ὅπου ἦσαν οἱ μαθηταὶ διὰ τὸν 
φόβον τῶν ᾿ἸἸουδαίων, ἦλθεν ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ ἔστη εἰς τὸ 
20 μέσον, καὶ λέγει αὐτοῖς Εἰρήνη ὑμῖν. καὶ τοῦτο εἰπὼν 
ἔδειξεν καὶ τὰς χεῖρας καὶ τὴν πλευρὰν αὐτοῖς. ἐχάρησαν 
2: οὖν οἱ μαθηταὶ ἰδόντες τὸν κύριον. εἶπεν οὖν αὐτοῖς [ὁ ᾿ 
Ἰησοῦς] πάλιν Εἰρήνη ὑμῖν: καθὼς ἀπέσταλκέν με 6 
22 πατήρ, κἀγὼ πέμπω ὑμᾶς. καὶ τοῦτο εἰπὼν ἐνεφύσησεν ᾿ 
23 καὶ λέγει αὐτοῖς Λάβετε πνεῦμα ἅγιον" ay τινων ἀφῆτε τινος... τινος ἕ 
τὰς ἁμαρτίας ᾿ἀφέωνται" αὐτοῖς" ἄν τινων) κρατῆτε Kexpd- ἀφίοντα: a 
THVTaAL 4 
2, θωμᾶς δὲ εἷς ἐκ τῶν δώδεκα, ὁ λεγόμενος Δίδυμος, ’ 
as οὐκ ἦν per αὐτῶν ὅτε ἦλθεν ᾿Ιησοῦς. ἔλεγον οὖν αὐτῷ 4 
ὃ 
7 





οἱ ἄλλοι μαθηταί Ἑωράκαμεν τὸν κύριον. ὁ δὲ εἶπεν 
αὐτοῖς Ἐὰν μὴ ἴδω ἐν ταῖς χερσὶν αὐτοῦ τὸν τύπον τῶν 
ἥλων καὶ βάλω τὸν δάκτυλόν μου εἰς τὸν τύπον τῶν ἥλων 
καὶ βάλω μου τὴν χεῖρα εἰς τὴν πλευρὰν αὐτοῦ, οὐ μὴ 
26 πιστεύσω. - Καὶ μεθ᾽ ἡμέρας ὀκτὼ πάλιν ἦσαν 
ἔσω οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ καὶ Θωμᾶς per αὐτῶν. ἔρχεται ὁ 
Ἰησοῦς τῶν θυρῶν κεκλεισμένων, καὶ ἔστη εἰς τὸ μέσον 
2) καὶ εἶπεν Ἑϊρήνη ὑμῖν. εἶτα λέγει τῷ Θωμᾷ Φέρε ; 
τὸν δάκτυλόν σου ὧδε καὶ ἴδε τὰς χεῖράς pov, καὶ φέρε ἰ 
τὴν χεῖρά σου καὶ βάλε εἰς τὴν πλευράν μου, καὶ μὴ γί ᾿ 
28 vou ἄπιστος ἀλλὰ πιστός. ἀπεκρίθη Θωμᾶς καὶ εἶπεν 
29 αὐτῷ ὋὉ κύριός μου καὶ ὁ θεός μου. λέγει αὐτῷ [6] Ἴη- 3 
16 Ὁ 


αυτοῦυ 


— 
ere 


238 KATA IQANHN XX XXI 


a 7 ΓΙ AED , ΄ ε ‘ 
govs Ὅτι éwpaxas pe πεπίστευκας; μακάριοι οἱ μὴ 
— Ν 
ἰδόντές καὶ πιστεύσαντες. 
᾿ * , ΘΝ lal 
Πολλὰ: μὲν οὖν καὶ ἄλλα σημεῖα ἐποίησεν ὁ ᾿Ιησοῦς 3» 
, a a J »” , -“ 
ἐνώπιον τῶν μαθητῶν, ἃ οὐκ ἔστιν γεγραμμένα ἐν τῷ 
BiBrE ὅτῳ: ταῦτα δὲ γέγρα ἵ igre ὅτι “I 
(Brio τούτῳ γέγραπται iva πιστεύητε ὅτι Iy- 3: 


: “ον — Noe eee a A ,¢ ΄ 
σους ἐστιν O χριστος Oo vios TOU θεοῦ, και ινὰα πιστευοντες 


τῷ * » > ee eg > a 
(ΟἿΨΡ EXNTE εν τῳ ονοματι αυτου. 


> -“ 
META’ TAYTA ἐφανέρωσεν ἑαυτὸν πάλιν. ᾿Ιησοῦς τ 
τοῖς μαθηταῖς ἐπὶ τῆς θαλάσσης τῆς Τιβεριάδος: ἐφανέ- 
ρωσεν δὲ οὕτως. Ἦσαν ὁμοῦ Σίμων Πέτρος καὶ Θω- 2 
μᾶς ὁ λεγόμενος Δίδυμος καὶ Ναθαναὴλ ὁ ἀπὸ Κανὰ τῆς 
Ταλιλαίας καὶ οἱ τοῦ Ζεβεδαίου καὶ ἄλλοι ἐκ τῶν μαθητῶν 
αὐτοῦ δύο. λέγει αὐτοῖς Σίμων Πέτρος ὝὙπάγω ἁλιεύειν" 3 
λέγουσιν αὐτῷ ᾿ἘἘρχόμεθα καὶ ἡμεῖς σὺν σοί. ἐξῆλθαν 
rer eg > ‘ X tal Ear τὰν ¢ a ἂν gk 
καὶ ἐνέβησαν εἰς τὸ πλοῖον, Kal ἐγ ἐκείνῃ TH νυκτὶ ἐπίασαν 
οὐδέν. πρωίας δὲ ἤδη γινομένης ἔστη ᾿Ιησοῦς ‘eis’ τὸν 4 
> , > , * ε *2 > 2 ’, 
αἰγιαλόν: οὐ μέντοι ἤδεισαν οἱ μαθηταὶ ὅτι Ἰησοῦς ἐστίν. 
λέγει οὖν αὐτοῖς Ἰησοῦς Tladia, μή τι προσφάγιον ἔχε- 5 
τε; ἀπεκρίθησαν αὐτῷ Ov. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς Βάλετε 6 
> \ ‘ / a“ , Ν ’ Ν * La 
εἰς ta δεξιὰ μέρη τοῦ πλοίου τὸ δίκτυον, καὶ εὑρήσετε. 
» * Ν eed 3 —— , * Ὁ. A / 
ἔβαλον οὖν, καὶ οὐκέτι αὐτὸ ἑλκύσαι ἴσχυον ἀπὸ τοῦ πλή- 
an 9 ΄ ’ > ες Ν 2 ~ a * , 
θους τῶν ἰχθύων. - λέγει οὖν ὁ μαθητὴς ἐκεῖνος ὃν ἠγάπα 7 
εν = i iS 
ὁ Ἰησοῦς τῷ Πέτρῳ Ὁ κύριός ἐστιν. ᾿ Σίμων οὖν Πέτρος, 
> + τς τῷ Pio τὰ 4. #9 , ΄ > 
ἀκούσας ὅτι ὁ κύριός ἐστιν, τὸν ἐπενδύτην διεζώσατο, ἦν 
γὰρ γυμνός, καὶ ἔβαλεν ἑαυτὸν εἰς τὴν θάλασσαν" οἱ δὲ 8 
a - 
ἄλλοι μαθηταὶ τῷ πλοιαρίῳ ἦλθον, οὐ γὰρ ἦσαν μακρὰν 
ἀπὸ τῆς γῆς ἀλλὰ ὡς ἀπὸ πηχῶν διακοσίων, σύροντες τὸ 
δίκτυον τῶν ἰχθύων. ‘Os οὖν ἀπέβησαν εἰς τὴν γῆν βλέ-ο 
πουσιν ἀνθρακιὰν κειμένην καὶ ὀψάριον ἐπὶικείμενον καὶ 


ΧΧΙ ΚΑΤᾺ ΙΩΑΝῊΝ 239 


το ἄρτον. λέγει αὐτοῖς [Ὁ] Ἰησοῦς ᾿Ἐνέγκατε ἀπὸ τῶν 
11 ὀψαρίων ὧν ἐπιάσατε νῦν. ἀνέβη οὖν Σίμων Πέτρος καὶ 


εἵλκυσεν τὸ δίκτυον εἰς τὴν γῆν μεστὸν ἰχθύων μεγάλων 


ἑκατὸν πεντήκοντα τριῶν" καὶ τοσούτων ὄντων οὐκ ἐσχίσθη 

12 τὸ δίκτυον. λέγει αὐτοῖς [Ὁ] Ἰησοῦς Δεῦτε ἀριστήσατε. 
οὐδεὶς ἐτύλμα τῶν μαθητῶν ἐξετάσαι αὐτόν Σὺ τίς εἶ; 

13 εἰδότες ὅτι ὁ κύριός ἐστιν. ἔρχεται Ἰησοῦς καὶ λαμβάνει 

‘ — ‘ ‘> > a ** "»,ν»ν ΄ ε id “-“ 

14 τὸν ἄρτον καὶ δίδωσιν αὐτοῖς, καὶ τὸ ὀψάριον ὁμοίως. Τοῦ- 
το ἤδη τρίτον ἐφανερώθη ᾿Ιησοῦς τοῖς μαθηταῖς ἐγερθεὶς 
ἐκ νεκρῶν. 

13 “Ore οὖν ἡρίστησαν λέγει τῷ Σίμωνι Πέτρῳ ὁ Ἰη- 
σοῦς Σίμων Ἰωάνου, ἀγαπᾷς με πλέον τούτων; λέγει αὐ- 
τῷ Nai, κύριε, σὺ oldas ὅτι φιλῶ σε. λέγει αὐτῷ Βό- 

16 σκε τὰ ἀρνία μου. λέγει αὐτῷ πάλιν δεύτερον Σίμων 
Ἰωάνου, ἀγαπᾷς με; λέγει αὐτῷ Nai, κύριε, σὺ οἶδας 
ὅτι φιλῶ σε. λέγει αὐτῷ: Ποίμαινε τὰ “προβάτιά" μου. 

17 λέγει αὐτῷ τὸ τρίτον Σίμων ἸΙωάνου, φιλεῖς με; ἐλυπήθη 
ε , @ o δὰ A , - ‘ 

ὁ Πέτρος ὅτι εἶπεν αὐτῷ τὸ τρίτον Φιλεῖς με; καὶ εἶπεν 
αὐτῷ Κύριε, πάντα σὺ οἶδας, σὺ γινώσκεις ὅτι φιλῶ σε. 
᾿ > a? - , ar ’ὔ nm * » s 

18 λέγει αὐτῷ ᾿Ιησοῦς Βόσκε τὰ προβάτια᾽" pov. ἀμὴν ἀμὴν 

λέγω σοι, ὅτε ἧς νεώτερος, ἐζώννυες σεαυτὸν καὶ περιε- 

, @ " @ x * * ~ —72 

πάτεις ὅπου ἤθελες: ὅταν δὲ γηράσῃς, ἐκτενεῖς τὰς χεῖράς 
»ν , s * ΄ » , j ~ 

τὸ σου, καὶ ἄλλος ζώσει σε καὶ οἴσει ὅπου ov θέλεις. τοῦτο 

δὲ εἶπεν σημαίνων ποίῳ θανάτῳ δοξάσει τὸν θεόν. καὶ 

20 τοῦτο εἰπὼν λέγει αὐτῷ ᾿Ακολούθει μοι. Ἐπε 
στραφεὶς ὁ Πέτρος βλέπει τὸν μαθητὴν ὃν ἠγώπα ὁ 
Ἰησοῦς ἀκολουθοῦντα, ὃς καὶ ἀνέπεσεν ἐν τῷ δείπνῳ ἐπὶ τὸ 
στῆθος αὐτοῦ καὶ εἶπεν Κύριε, τίς ἐστιν ὁ παραδιδούς σε; 

21 τοῦτον οὖν ἰδὼν ὁ Πέτρος λέγει τῷ Ἰησοῦ Κύριε, οὗτος δὲ 

Ξωιτί; λέγει αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς Ἐὰν αὐτὸν θέλω μένειν ἕως 

33 ἔρχομαι, τί πρὸς σέ; σύ μοι ἀκολούθει. ἜἘξηλθεν οὖν 
οὗτος ὁ λόγος εἰς τοὺς ἀδελφοὺς ὅτι ὁ μαθητὴς ἐκεῖνος 

» ᾿ ’ » ψι & ε» -“ σ ᾿ ν᾿ 
οὐκ ἀποθνήσκει. οὐκ εἶπεν δὲ αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι οὐκ ἀ- 


πρόβατά 


καὶ | [ὁ] καὶ 


42. 


240 KATA IQANHN XXI 


ποθνήσκει, ἀλλ᾽ Ἐὰν αὐτὸν θέλω μένειν ἕως ἔρχομαι, 


’ Ν * 
τί πρὸς σέ; 
— * ε \ ae ig a Ν , cr A 
Οὗτός ἐστιν ὁ μαθητὴς 0” μαρτυρῶν περὶ τούτων “Kal 24 
εἼ , a Ν * * > θὴ 3 “4, ε 3 
δ᾽ γράψας ταῦτα, καὶ οἴδαμεν ὅτι ἀληθὴς αὐτοῦ ἡ μαρτυρία 
ἐστίν. 
᾿ —— es a “ 
Ἔστιν δὲ καὶ ἄλλα πολλὰ ἃ ἐποίησεν ὁ ᾿Ιησοῦς, ἅτινα 25 
38 , 24 OSes See > 4 ΄ , 
ἐὰν γράφηται καθ᾽ ἕν, οὐδ᾽ αὐτὸν οἶμαι τὸν κόσμον χωρή- 


σειν τὰ γραφόμενα βιβλία. 





ΠΕΡῚ ΛΑΟΙΧΑΛΙΔΟΣ TIEPIKOTTH 


[KATA IWANHN VII 53 -- VIII 11} 


3 [KAI EIOPEYOHSAN ἕκαστος εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ, 

τ Ἰησοῦς δὲ ἐπορεύθη εἰς τὸ “Opos τῶν ᾿Ελαιῶν. Ὄρθρου 

δὲ πάλιν παρεγένετο" εἰς τὸ ἱερόνί, καὶ πᾶς ὁ λαὸς ἤρχετο 

3 πρὸς αὐτόν, καὶ καθίσας ἐδίδασκεν αὐτούς}. “Ayovow δὲ 

οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι "γυναῖκα ἐπὶ μοιχείᾳ κατει- 

4 λημμένην, καὶ στήσαντες αὐτὴν ἐν μέσῳ ᾿ἱ λέγουσιν" αὐτῷ 

Διδάσκαλε, αὕτη ἡ γυνὴ ᾿κατείληπται" ἐπ᾽ αὐτοφώρῳ μοι- 

5 χευομένη" ἐν δὲ τῷ νόμῳ [ἡμῖν] Μωυσῆς ἐνετείλατο τὰς 

6 τοιαύτας λιθάζειν: σὺ "οὖν τί Neves"; [τοῦτο δὲ ἔλεγον 

πειράζοντες αὐτόν, ἵνα ἔχωσιν κατηγορεῖν αὐτοῦ.] ὁ δὲ 

Ἰησοῦς κάτω κύψας τῷ δακτύλῳ ᾿κατέγραφεν᾽ εἰς τὴν γῆν. 

γ ὡς δὲ ἐπέμενον ἐρωτῶντες [αὐτόν], ἀνέκυψεν καὶ εἶπεν 

[atrots] “O ἀναμάρτητος ὑμῶν πρῶτος ἐπ᾽ αὐτὴν ᾿βαλέτω 

8 λίθον. καὶ πάλιν ᾿κατακύψας" ᾿ ἔγραφεν εἰς τὴν γῆν. 

9 οἱ δὲ ἀκούσαντες ἐξήρχοντο εἷς καθ᾽ εἷς ἀρξάμενοι ἀπὸ τῶν 

πρεσβυτέρων", καὶ κατελείφθη μόνος“, καὶ ἡ γυνὴ ἐν μέσῳ 

10 οὖσα. ἀνακύψας δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν “αὐτῇ Γύναι, ποῦ" 

11 εἰσίν; οὐδείς σε κατέκρινεν; ἡ δὲ εἶπεν Οὐδείς, κύριε. 

εἶπεν δὲ ὁ Ἰησοῦς Οὐδὲ ἐγώ σε κατακρίνω" πορεύου, 
ἀπὸ τοῦ νῦν μηκέτι ἁμάρτανε. 


ἦλθεν 


ἐπὶ ἁμαρτίᾳ γνυ- 
ναῖκα 


[τὸν] λίϑον βαλέτω 


κάτω κύψας | τῷ 
δακτύλῳ 


APF | ὃ Ἰησοῦς 
τῇ γυναικί Ποῦ 


Ap. 





ΠΡΆΞΕΙΣ ἈΠΌΣΤΘΛΩΝ 





ΠΡΆΞΕΙΣ ἈΠΟΣΤΌΛΩΝ 


x TON MEN IIPQTON AOTON ἐποιησάμην περὶ 
, cal “a 
πάντων, ὦ Θεόφιλε, ὧν ἤρξατο ᾿Ιησοῦς ποιεῖν τε Kat 
ὃ ὃ Ψ * * 2 * ⸗ * > , ‘ 
2 διδάσκειν ἄχρι ἧς ἡμέρας ἐντειλάμενος τοῖς ἀποστόλοις διὰ 
3 πνεύματος ἁγίου οὗς ἐξελέξατο ἀνελήμφθη: οἷς καὶ παρέ- 
στησεν ἑαυτὸν ζῶντα μετὰ τὸ παθεῖν αὐτὸν ἐν πολλοῖς 
τεκμηρίοις, δ ἡμερῶν τεσσεράκοντα ὀπτανόμενος αὐτοῖς 
4 καὶ λέγων τὰ περὶ τῆς βασιλείας τοῦ θεοῦ. καὶ συναλι- 
ζόμενος παρήγγειλεν αὐτοῖς ἀπὸ ᾿Ιεροσολύμων μὴ χωρέ 
* * ld ‘ * ΄ -“ ‘ a 
ζεσθαι, ἀλλὰ περιμένειν τὴν ἐπαγγελίαν τοῦ πατρὸς ἣν 
> , , * ᾿ ΄ ‘ ΄ * ε a . 
5 ἠκούσατέ μου" ὅτι ᾿Ιωάνης μὲν ἐβάπτισεν ὕδατι, ὑμεῖς δὲ 
ἐν πνεύματι βαπτισθήσεσθε ἁγίῳ οὐ μετὰ πολλὰς ταύτας 
δ. Εν ε Ν * , δι Ψ — 
6 ἡμέρας. Οἱ μὲν οὖν συνελθόντες ἡρώτων αὐτὸν 
λέγοντες Κύριε, εἰ ἐν τῷ χρόνῳ τούτῳ ἀποκαθιστάνεις τὴν 
7 βασιλείαν τῷ Ἰσραήλ; εἶπεν πρὸς αὐτούς Οὐχ ὑμῶν 
ἐστὶν γνῶναι χρόνους ἢ καιροὺς οὗς ὁ πατὴρ ἔθετο ἐν τῇ 
207 * > — , — 
8 ἰδίᾳ ἐξουσίᾳ, ἀλλὰ λήμψεσθε δύναμιν ἐπελθόντος τοῦ ἁγίου 
» - ‘ ΄ > 
πνεύματος ἐφ᾽ ὑμᾶς, καὶ ἔσεσθέ μου μάρτυρες ἔν τε ‘lepov- 
σαλὴμ καὶ [ἐν] πάσῃ τῇ ᾿Ιουδαίᾳ καὶ Sapapia καὶ ἕως 
9 ἐσχάτου τῆς γῆς. καὶ ταῦτα εἰπὼν βλεπόντων αὐτῶν 
ἐπήρθη, καὶ νεφέλη ὑπέλαβεν αὐτὸν ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν 
10 αὐτῶν. καὶ ὡς ατενίζοντες ἦσαν εἰς τὸν οὐρανὸν πορευο- 
μένου αὐτοῦ, καὶ ἰδοὺ ἄνδρες δύο παριστήκεισαν αὐτοῖς ἐν 


246 TIPAZEIZ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ Ι 


lal * a 
ἐσθήσεσι λευκαῖς, ot καὶ εἶπαν “Avdpes Γαλιλαῖοι, τί ἑστή- 
» 3 Α > , * εν a < Ὁ 
κατε βλέποντες εἰς τὸν οὐρανόν; οὗτος ὁ ᾿Ἰησοῦς ὁ ἀναλημ- 
8 Φ᾿ θεν “ 3 ‘ 3 δ “ 2 a , 
φθεὶς ad ὑμῶν εἰς τὸν οὐρανὸν οὕτως ἐλεύσεται ὃν τρό- 
2 , 3.8 ‘ > ‘ > , , 
mov ἐθεάσασθε αὐτὸν πορευόμενον εἰς τὸν οὐρανόν. Τότε 
[ἃ > ᾧ N 28 ᾧ a , 
ὑπέστρεψαν εἰς “lepovoadnp ἀπὸ ὄρους τοῦ καλουμένου 
-“ 3 Ν , 
᾿Ελαιῶνος, ὃ ἐστιν ἐγγὺς ᾿Ιερουσαλὴμ σαββάτου ἔχον 
ε ΄ ,o@ ΕἸ “-“ > ed “ ϑὺ 2 
ὁδόν. Καὶ ὅτε εἰσῆλθον, εἰς τὸ ὑπερῷον ἀνέβη- 
ὦ ὦ , “ , ΠῚ ΄ 4 ὃν 
σαν οὗ ἦσαν καταμένοντες, ὅ τε Πέτρος καὶ Iwavys καὶ ᾿[ά- 
, “ ~~ 
κωβος καὶ ᾿Ανδρέας, Φίλιππος καὶ Θωμᾶς, Βαρθολομαῖος 
a ε ε 
καὶ Μαθθαῖος, Ἰάκωβος ᾿Αλφαίου καὶ Σίμων ὁ ζηλωτὴς 
Mast , > , * * > a 
kat ᾿Ιούδας ᾿Ιακώβου. οὗτοι πάντες ἦσαν προσκαρτεροῦντες 
ε ‘A ~ “a Ν Ν Ν ‘ -“ 
ὁμοθυμαδὸν τῇ προσευχῇ σὺν γυναιξὶν καὶ Μαριὰμ τῇ 
Ν “7 > a Ν Ν a 38 a 3 a 
μητρὶ [τοῦ] Ἰησοῦ καὶ σὺν τοῖς ἀδελφοῖς αὐτοῦ. 


KAI EN ΤΑΙ͂Σ HMEPAIS ταύταις ἀναστὰς Πέτρος 
9 , a 2 a > > * > , S18 x 
ἐν μέσῳ τῶν ἀδελφῶν εἶπεν (ἦν τε ὄχλος ὀνομάτων ἐπὶ TO 
αὐτὸ ὡς ἑκατὸν εἴκοσι) “Avdpes ἀδελφοί, ἔδει πληρωθῆναι 
τὴν γραφὴν ἣν προεῖπε τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον διὰ στόματος 
Δαυεὶδ περὶ Ἰούδα τοῦ γενομένου ὁδηγοῦ τοῖς συλλαβοῦσιν 
> an ΄ , > > i fon Ν » ‘ 
Ιησοῦν, ὅτι κατηριθμημένος ἦν ἐν ἡμῖν καὶ ἔλαχεν Tov 
κλῆρον τῆς διακονίας ταύτης. -- Οὗτος μὲν οὖν ἐκτήσατο 
χωρίον ἐκ μισθοῦ τῆς ἀδικίας, καὶ πρηνὴς γενόμενος 
ἣν , {2 * 2 4 , Ν * > A 
ἐλάκησεν μέσος, καὶ ἐξεχύθη πάντα τὰ σπλάγχνα αὐτοῦ. 
καὶ γνωστὸν ἐγένετο πᾶσι τοῖς κατοικοῦσιν ᾿Ιερουσαλήμ, 
“ a ᾿ , — a , 4 Ὁ νὰ 
ὥστε —— τὸ χωρίον ἐκεῖνο τῇ διαλέκτῳ αὐτῶν ᾿Ακελ- 
“αν \ 

δαμάχ, τοῦτ᾽ ἔστιν Χωρίον Αἵματος. -- Γέγραπται γὰρ 
ἐν Βίβλῳ Ψαλμῶν 

Γενηθήτω ἡ ἔπδγλιο δύτοῦ ἔρημος 

Kal Μὴ €CT@ ὁ KATOIK@N ἐν AYTH, 
καί 

THN ἐπιοκοπὴν AYTOY λάόβέτω ἕτεροο. 


12 


" 


4 


6 


* 


17 


“ 


9 


21 


2 


w 


24 
25 


an 


2 


wv 


w 


> 


wn 


a 


s 


oo 


9 


Io 


111 TIPAZEIS ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ 247 
δεῖ οὖν τῶν συνελθόντων ἡμῖν ἀνδρῶν ἐν παντὶ χρόνῳ ᾧ 
εἰσῆλθεν καὶ ἐξῆλθεν ἐφ᾽ ἡμᾶς ὁ κύριος Ἰησοῦς, ἀρξάμενος 
ἀπὸ τοῦ βαπτίσματος ᾿Ιωάνου ἕως τῆς ἡμέρας ἧς ἀνελήμ- 
φθὴ ἀφ᾽ ἡμῶν, μάρτυρα τῆς ἀναστάσεως αὐτοῦ σὺν ἡμῖν 
γενέσθαι ἕνα τούτων. καὶ ἔστησαν δύο, Ιωσηφ τὸν καλού- 
μενον Βαρσαββᾶν, ὃς ἐπεκλήθη ᾿Ιοῦστος, καὶ Μαθθίαν. 
καὶ προσευξάμενοι εἶπαν Σὺ κύριε καρδιογνῶστα πάντων, 
ἀνάδειξον ὃν ἐξελέξω, ἐκ τούτων τῶν δύο ἕνα, λαβεῖν τὸν 
τόπον τῆς διακονίας ταύτης καὶ ἀποστολῆς, ἀφ᾽ ἧς παρέβη 
Ἰούδας πορευθῆναι εἰς τὸν τόπον τὸν ἴδιον. καὶ ἔδωκαν 
κλήρους αὐτοῖς, καὶ ἔπεσεν ὁ κλῆρος ἐπὶ Μαθθίαν, καὶ 
συνκατεψηφίσθη μετὰ τῶν ἕνδεκα ἀποστόλων. 


Καὶ ἐν τῷ συνπληροῦσθαι τὴν ἡμέραν τῆς πεντηκοστῆς 
Ψ ΄ ε a 9S 2* et * , ” > a 
ἦσαν πάντες ὁμοῦ ἐπὶ TO αὐτύ, καὶ ἐγένετο ἄφνω ἐκ τοῦ 
οὐρανοῦ ἦχος ὥσπερ φερομένης πνοῆς βιαίας καὶ ἐπλήρω- 
σεν ὅλον τὸν οἶκον οὗ ἦσαν καθήμενοι, καὶ ὥφθησαν αὐ- 
τοῖς διαμεριζόμεναι γλῶσσαι ὡσεὶ πυρός, καὶ ἐκάθισεν 
ἐφ᾽ ἕνα ἕκαστον αὐτῶν, καὶ ἐπλήσθησαν πάντες πνεύματος 
ἁγίου, καὶ ἤρξαντο λαλεῖν ἑτέραις γλώσσαις καθὼς τὸ 
πνεῦμα ἐδίδου ἀποφθέγγεσθαι αὐτοῖς. Ἦσαν 
δὲ [ἐν] Ἰερουσαλὴμ. κατοικοῦντες ᾿Ιουδαῖοι, ἄνδρες εὐλαβεῖς 
ἀπὸ παντὸς ἔθνους τῶν ὑπὸ τὸν οὐρανόν’ γενομένης δὲ τῆς 

-“ , a ‘ -“ ‘ ΄ ΄σ » 
φωνῆς ταύτης συνῆλθε τὸ πλῆθος καὶ συνεχύθη, ὅτι ἤκου- 
σεν εἷς ἕκαστος τῇ ἰδίᾳ διαλέκτῳ λαλούντων αὐτῶν" ἐξί- 
σταντο δὲ καὶ ἐθαύμαζον λέγοντες "Οὐχὶ" ἰδοὺ πάντες 
οὗτοί εἰσιν οἱ λαλοῦντες Γαλιλαῖοι; καὶ πῶς ἡμεῖς ἀκούο- 

* ~ 207 , ε - φΦ 9 ⸗ 
μὲν ἕκαστος τῇ ἰδίᾳ διαλέκτῳ ἡμῶν ἐν ἡ ἐγεννήθημεν; 
Πάρθοι καὶ Μῆδοι καὶ ᾿Ελαμεῖται, καὶ οἱ κατοικοῦντες τὴν 
Μεσοποταμίαν, ᾿Ιουδαίαν τε καὶ Καππαδοκίαν, Πόντον καὶ 
τὴν ᾿Ασίαν, Φρυγίαν τε καὶ Παμφυλίαν, Αἴγυπτον καὶ τὰ 
μέρη τῆς Λιβύης τῆς κατὰ Κυρήνην, καὶ οἱ ἐπιδημοῦντες 
Ῥωμαῖοι, Ἰουδαῖοί τε καὶ προσήλυτοι, Κρῆτες καὶ “Apafes, 


42. 


-- 


2418 TIPAZEIS ΑἈΠΟΣΤΟΛΩΝ II 


> ͵ ’ » "“ a «ε , , A 
ἀκούομεν λαλούντων αὐτῶν Tals ἡμετέραις γλώσσαις τὰ 


μεγαλεῖα τοῦ θεοῦ. ἐξίσταντο δὲ πάντες καὶ διηποροῦντο, 12 


ἄλλος πρὸς ἄλλον λέγοντες Τί θέλει τοῦτο εἶναι; ἕτεροι 13 


δὲ διαχλευάζοντες ἔλεγον ὅτι ΤῬλεύκους μεμεστωμένοι 


\ ε 2 “ 
εἰσίν. Σταθεὶς δὲ ὁ Πέτρος σὺν τοῖς ἕνδεκα 14 


»-“" Ν > fal ‘ > Lal * 
ἐπῆρεν τὴν φωνὴν αὐτοῦ καὶ ἀπεφθέγξατο αὐτοῖς Ανδρες 
a a > “ 
Ιουδαῖοι καὶ οἱ κατοικοῦντες ᾿Ιερουσαλὴμ πάντες, τοῦτο 


εκ Ἡ wer} ΄ ——— , > 
υμιν γνωστον εστω και ἐνωτίσασθε τὰ ρηματα μου. OV I5 


A c ε aA ε ’ φ — Ν Ν 
γὰρ ὡς ὑμεῖς ὑπολαμβάνετε οὗτοι μεθύουσιν, ἔστιν γὰρ 
“΄ ΄ a ε , > Ἁ Pe ae A 9 , ‘ 
apa τρίτη τῆς ἡμέρας, ἀλλὰ τοῦτό ἐστιν τὸ εἰρημένον διὰ 
τοῦ προφήτου ᾿Ιωήλ 


" 


6 


Δ). δ 93 a 2 ig e / , e * 
Kal ἔοτδι ἐν ταῖς ἐσχάταις ἡμέραις, λέγει ὁ θεός, 17 


ἐκχεῶ ἀπὸ TOY πνεύματός MOY ἐπὶ πᾶςδν οἄρκὰ, 
KAl TIPOPHTEYCOYCIN οἱ γίοὶ ὑμῶν καὶ δὶ θγγάτέρες 
ὑμῶν, 

καὶ οἱ NEANICKOI ὑμῶν ὁρᾶςεις ὄψονται, 
Kal οἱ πρεοβύήτεροι ὑμῶν ἐνυπνίοις ENYTINIACOH- 
CONTAI’ 
Kai γε ἐπὶ τοὺς AOYAOYC MOY Kal ἐπὶ TAC AOYAAC 
MOY 
ἐν TAC ἡμέραις ἐκείναις ἐκχεῶ ἀπὸ TOY πνεύ- 
MATOC MOY, 


4 


Ν , 
καὶ προφητεύσουσιν. 


8 


Kai δώσω Tépata ἐν τῷ OYPAN@ ἄνω 19 


KAl σημεῖα ἐπὶ TAC PAC κάτω, 
AiMA Kal πῦρ Kal ATMIAA KATTINOY" 
ὁ ἥλιος μετδοτράφήσετδι εἰς CKOTOC 3 
Kal Η σελήνη εἰς ἀἷμὰ 
πρὶν ' ἐλθεῖν ἡμέρδὰν Kypioy τὴν μεγάλην Kal 
ἐπιφὰνῆ. 
Kai €ctat πᾶς ὃς ἐὰν ETTIKAAECHTAI τὸ ὄνομὰ 
Κγρίογ εωθήσετδι. 


» 


[9] 


1 


~ > 
"AvSpes Ἰσραηλεῖται, ἀκούσατε τοὺς λόγους τούτους. Ty- 22 


1 ΠΡΆΞΕΙΣ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ 249 


σοῦν τὸν Nalwpaiov, ἄνδρα ἀποδεδειγμένον ἀπὸ τοῦ θεοῦ 
εἰς ὑμᾶς δυνάμεσι καὶ τέρασι καὶ σημείοις οἷς ἐποίησεν 
23 δ αὐτοῦ ὁ θεὸς ἐν μέσῳ ὑμῶν, καθὼς αὐτοὶ οἴδατε, τοῦτον 
τῇ ὡρισμένῃ βουλῇ καὶ προγνώσει τοῦ θεοῦ ἔκδοτον διὰ 
24 χειρὸς ἀνόμων προσπήξαντες ἀνείλατε, ὃν ὁ θεὸς ἀνέστησεν 
λύσας τὰς ὠδῖνας τοῦ θανάτου, καθότι οὐκ ἦν δυνατὸν 
25 κρατεῖσθαι αὐτὸν ὑπ᾽ αὐτοῦ: Δαυεὶδ γὰρ λέγει εἰς αὐτόν 
Προορώμην τὸν κύριον ἐνώπιόν MOY AIA πὰντός, 
ὅτι ἐκ δεξιῶν MOY ECTIN INA MH CAAEYOQ. 
26 διὰ τοῦτο ηὐφράνθη MOY ἢ KAPAIA Kal ἠγδλλιάσδτο 
H rA@ccd MOY, 
ἔτι δὲ καὶ H CAPE MOY KATACKHNCE! ἐπ᾽ ἐλπίδι" 
27 ὅτι OYK ENKATAAEIYEIC τὴν YYYHN MOY εἰς ἅδην, 
οὐδὲ δώςεις TON ὅσιόν COY ἰδεῖν διαφθοράν. 
28 ἐγνώριοδς μοι ὁδοὺς ζωῆς, 
πληρώςεις με εὐφροούνης META τοῦ προοώπου 
coy. 
29 Ανδρες ἀδελφοί, ἐξὸν εἰπεῖν μετὰ παρρησίας πρὸς ὑμᾶς 
περὶ τοῦ πατριάρχου Δανείδ, ὅτι καὶ ἐτελεύτησεν καὶ 
ἐτάφη καὶ τὸ μνῆμα αὐτοῦ ἔστιν ἐν ἡμῖν ἄχρι τῆς ἡμέρας 
30 ταύτης" προφήτης οὖν ὑπάρχων, καὶ εἰδὼς ὅτι ὅρκῳ ὦμο- 
CEN ἀὐτῷ ὁ θεὸς ἐκ κἀρποῦ τῆς ὀσφύος δὐτοῦ καθίοδι 
31 ἐπὶ τὸν θρόνον AYTOY, προιδὼν ἐλάλησεν περὶ τῆς ἀνα- 
στάσεως τοῦ χριστοῦ ὅτι οὔτε ENKATEAEIOH εἰς ἅδην 
32 OYTE ἡ σὰρξ αὐτοῦ εἶδεν διαφθοράν. τοῦτον τὸν Ἰησοῦν 
33 ἀνέστησεν ὁ θεύς, οὗ πάντες ἡμεῖς ἐσμὲν μάρτυρες. τῇ 
δεξιᾷ οὖν τοῦ θεοῦ ὑψωθεὶς τήν τε ἐπαγγελίαν τοῦ πνεύμα- 
τος τοῦ ἁγίου λαβὼν παρὰ τοῦ πατρὸς ἐξέχεεν τοῦτο ὃ 
34 ὑμεῖς [καὶ] βλέπετε καὶ ἀκούετε. οὐ yap Δανεὶδ ἀνέβη εἰς 
τοὺς οὐρανούς, λέγει δὲ αὐτός 
Εἶπεν Κύριος τῷ κγρίῳ Moy Κάθου ἐκ δεξιῶν Moy 
35 ἕως ἄν θῶ τοὺς ἐχθρούς coy ὑποπόδιον τῶν 
πολῶν COY. 


Ap. 


250 ΠΡΑΞΈΙΣ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΠῚΠ 


ἀσφαλώς οὖν γινωσκέτω πᾶς οἶκος Ἰσραὴλ ὅτι καὶ κύριον 36 
αὐτὸν καὶ χριστὸν ἐποίησεν ὁ θεός, τοῦτον τὸν Ἰησοῦν ὃν 
ὑμεῖς ἐσταυρώσατε. ᾿Ακούσαντες δὲ κατενύγησαν 37 
‘ , > “Ὁ N J — * * *— 
τὴν καρδίαν, εἶπαν τε πρὸς τὸν Πέτρον καὶ τοὺς λοιποὺς 
ἀποστόλους Τί ποιήσωμεν, ἄνδρες ἀδελφοί; Πέτρος δὲ 38 
‘ > ’ ia 7 , o ε * 

πρὸς αὐτούς Μετανοήσατε, καὶ βαπτισθήτω ἕκαστος ὑμῶν 
ἐν τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ Χριστοῦ εἰς ἄφεσιν τῶν ἁμαρτιῶν 

ε .“ “A , ‘ s cal δῷ ὦ * 

ὑμῶν, καὶ λήμψεσθε τὴν δωρεὰν τοῦ ἁγίου πνεύματος" 
ὑμῖν γάρ ἐστιν ἡ ἐπαγγελία καὶ τοῖς τέκνοις ὑμῶν καὶ 35 

* * > o γι F 
πᾶσι τοῖς εἰς MAKPAN OCoyC AN TIPOCKAAECHTA! Κύριος 
ὁ θεὸς ἡμῶν. ἑτέροις τε λόγοις πλείοσιν διεμαρτύρατο, Kal 4o 
* » Ν / re ? A - nw -“ 

παρεκάλει αὐτοὺς λέγων Σώθητε ἀπὸ τῆς γενεᾶς τῆς σκο- 
Aids ταύτης. Οἱ μὲν οὖν ἀποδεξάμενοι τὸν λόγον αὐτοῦ 4x 
> ΄ A * > veo “6 , > ’ Ν 
ἐβαπτίσθησαν, καὶ προσετέθησὰν ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ψυχαὶ 
ὡσεὶ τρισχίλιαι. ἦσαν δὲ προσκαρτεροῦντες τῇ διδαχῇ τῶν 42 


. > AX. ‘ a , a“ , arm” 4 Ν An 
ἄρτου, ἀποστόλων καὶ τῇ κοινωνίᾳ, τῇ κλάσει τοῦ ᾿ἄρτου᾽ καὶ ταῖς 
-“ > ’ Ν * ~ ld 
προσευχαῖς. Eyivero δὲ πάσῃ ψυχῇ φόβος, 43 


“a Ν ° ΄ 
πολλὰ δὲ τέρατα καὶ σημεῖα διὰ τῶν ἀποστόλων ἐγίνετο. 
σον — Lg ον - , 
ἦσαν ἐπὶ τὸ αὐτὸ πάντες δὲ of πιστεύσαντες ' ἔπὶ τὸ aiTO' εἶχον ἅπαντα κοινά, 44 
καὶ * * ΜΟΥ ὦ , — ‘ 8 , 
καὶ τὰ κτήματα Kal τὰς ὑπάρξεις ἐπίπρασκον καὶ διεμέριζον 45 
a * > J— 
αὐτὰ πᾶσιν καθότι av τις χρείαν εἶχεν" καθ᾽ ἡμέραν τε 46 
a c 80 > 2 ε - 2 ⸗ 
προσκαρτεροῦντες ὁμοθυμαδὸν ἐν τῷ ἱερῷ, κλῶντές τε 
- * ⸗ * 
κατ᾽ οἶκον ἄρτον, μετελάμβανον τροφῆς ἐν ἀγαλλιάσει καὶ 
Ἂ , , 3 a ‘ ‘ oa , 
ἀφελότητι καρδίας, αἰνοῦντες τὸν θεὸν καὶ ἔχοντες χάριν 47 
‘ -“ ‘ ΄ ε Ν , 4 Ν , 
πρὸς ὅλον τὸν λαόν. ὁ δὲ κύριος προσετίθει τοὺς σωζομέ- 
* * 
vous καθ᾽ ἡμέραν ἐπὶ τὸ αὐτό. 


, ‘ ΟὟ, , Ψ ¢ > ν᾿ A —1 3X 
Πέτρος δὲ καὶ “Iwavns ἀνέβαινον εἰς τὸ ἱερὸν ἐπὶ τὴν x 
”~ -~ ΄ s 
ὧραν τῆς προσευχῆς THY ἐνάτην, καί τις ἀνὴρ χωλὸς ἐκ 
’, ‘ > 2 € ΄ > ty a > ‘6 
κοιλίας μητρὸς αὐτοῦ ὑπάρχων ἐβαστάζετο, ὃν ἐτίθουν 


> ε ’ A Ν , “ ε - 3 * 
καθ᾽ ἡμέραν πρὸς τὴν θύραν τοῦ ἱεροῦ τὴν λεγομένην 
‘Opaiav τοῦ αἰτεῖν ἐλεημοσύνην παρὰ τῶν εἰσπορευομένων 

> , 
εἰς τὸ ἱερόν, Os ἰδὼν Πέτρον καὶ ᾿Ιωάνην μέλλοντας εἰσιέ- 3 


mt ΠΡΑΞΈΙΣ ἈΠΟΣΤΌΛΩΝ 251 


4 vat εἰς τὸ ἱερὸν ἠρώτα ἐλεημοσύνην λαβεῖν. ἀτενίσας δὲ 
Πέτρος εἰς αὐτὸν σὺν τῷ ᾿Ιωάνῃ εἶπεν Βλέψον εἰς ἡμᾶς. 
50 δὲ ἐπεῖχεν αὐτοῖς προσδοκῶν τι παρ᾽ αὐτῶν λαβεῖν. 
6 εἶπεν δὲ Πέτρος ᾿Αργύριον καὶ χρυσίον οὐχ ὑπάρχει μοι, 
ὃ δὲ ἔχω τοῦτό σοι δίδωμι: ἐν τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ Χριστοῦ 
7 τοῦ Ναζωραίου περιπάτει. καὶ πιάσας αὐτὸν τῆς δεξιᾶς 
* » — a ‘ , ε 
χειρὸς ἤγειρεν αὐτόν: παραχρῆμα δὲ ἐστερεώθησαν ai 
8 βάσεις αὐτοῦ καὶ τὰ σφυδρά, καὶ ἐξαλλόμενος ἔστη καὶ 
περιεπάτει, καὶ εἰσῆλθεν σὺν αὐτοῖς εἰς τὸ ἱερὸν περιπατῶν 
ο καὶ ἁλλόμενος καὶ αἰνῶν τὸν θεόν. καὶ εἶδεν πᾶς ὁ λαὸς 
το αὐτὸν περιπατοῦντα καὶ αἰνοῦντα τὸν θεόν, ἐπεγίνωσκον δὲ 
αὐτὸν ὅτι οὗτος ἦν ὁ πρὸς τὴν ἐλεημοσύνην καθήμενος ἐπὶ 
τῇ Ὥραίᾳ Πύλῃ τοῦ ἱεροῦ, καὶ ἐπλήσθησαν θάμβους καὶ 
11 ἐκστάσεως ἐπὶ τῷ συμβεβηκότι αὐτῷ. Κρα- 
-“ ν > -“ ‘ ΄ * * 4 
τοῦντος δὲ αὐτοῦ τὸν Πέτρον καὶ τὸν ᾿Ιωάνην συνέδραμεν 
»“" ε ‘ . > x > 8 Lal a “ aX * τ λ se 

πᾶς ὁ Aaos προς αυτοὺς ἐπὶ τῇ στοᾷ TH καλουμένῃ ολομὼν- 
12 TOS ἔκθαμβοι. ἰδὼν δὲ ὁ Πέτρος ἀπεκρίνατο πρὸς τὸν λαόν 
* > “ * ld * , a ¢ a Γ᾿ 
Ανδρες “IopanXcirat, τί θαυμάζετε ἐπὶ τούτῳ, ἢ ἡμῖν τί 
ἀτενίζετε ὡς ἰδίᾳ δυνάμει ἢ εὐσεβείᾳ πεποιηκόσιν τοῦ περι- 
13 πατεῖν αὐτόν; ὁ θεὸς "ABpaam κἀὶ ᾿Ιοδὰκ Kal ᾿Ιδκώβ, 
ὁ θεὸς τῶν TIATEPWN ἡμῶν, ἐδόξασεν τὸν παῖδα αὐτοῦ 
> a a —— — , . 
Ἰησοῦν, ὃν ὑμεῖς μὲν παρεδώκατε καὶ ἠρνήσασθε κατὰ 
14 πρόσωπον Πειλάτου, κρίναντος ἐκείνου ἀπολύειν: ὑμεῖς δὲ 
τὸν ἅγιον καὶ δίκαιον ἠρνήσασθε, καὶ ἡτήσασθε ἄνδρα 
15 φονέα χαρισθῆναι ὑμῖν, τὸν δὲ ἀρχηγὸν τῆς ζωῆς ἀπεκτεί- 
νατε, ὃν ὁ θεὸς ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν, οὗ ἡμεῖς μάρτυρές ἐσμεν. 
16 καὶ τῇ πίστει τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ τοῦτον ὃν θεωρεῖτε καὶ 
οἴδατε ἐστερέωσεν τὸ ὄνομα αὐτοῦ, καὶ ἡ πίστις 7) δι αὐτοῦ 

» » a s « * ΄ * ΄ ΄ 
ἔδωκεν αὐτῷ τὴν ὁλοκληρίαν ταύτην ἀπέναντι πάντων 
17 ὑμῶν. καὶ νῦν, ἀδελφοί, οἶδα ὅτι κατὰ ἄγνοιαν ἐπράξατε, 
18 ὥσπερ καὶ οἱ ἄρχοντες ὑμῶν: ὁ δὲ θεὸς ἃ προκατήγγειλεν 
διὰ στόματος πάντων τῶν προφητῶν παθεῖν τὸν χριστὸν 
19 αὐτοῦ ἐπλήρωσεν οὕτως, μετανοήσατε οὖν καὶ ἐπιστρέψατε 


——e ee eee 


ἡμῶν 


ἱερεῖς 


252 HPAZEIS ΑἈΠΟΣΤΟΛΩΝ III IV 


Ν Ν ε * ἈΝ ε * Lid A Μ" 
πρὸς τὸ ἐξαλιφθῆναι ὑμῶν τὰς ἁμαρτίας, ὅπως ἂν ἔλθωσιν 
δ, 8 , > ‘ , -“ is >. fae 
καιροὶ ἀναψύξεως ἀπὸ προσώπου τοῦ κυρίου Kal ἀποστείλῃ 


to 


fe) 


‘ , ean A. 3 aA a a 5 4 
TOV προκεχειρισμενον υμιν XPLOTOV Ιησοῦν, ov δεῖ Ovpavov 21 


Ν , * ΄ J ΄ ΄ ἣν 
μὲν δέξασθαι ἄχρι χρόνων ἀποκαταστάσεως πάντων ὧν 
5 , ε Ν ν , “ fae J — 1 22 3 
ἐλάλησεν ὁ θεὸς διὰ στόματος τῶν ἁγίων ἀπ᾽ αἰῶνος αὖ- 


τοῦ προφητῶν. Μωυσῆς μὲν εἶπεν ὅτι Προφήτην YMIN 22 


ἀνδοτήςει Κύριος 6 θεὸς EK τῶν AAEAPAN ὑμῶν ὡς 
ἐμέ: δ τοῦ AKOYCECHE KATA TIANTA OCA ἂν AAAHCH TIPOC 


ὑμᾶς. ἔοτδι δὲ πᾶσὰ ΨΥΧῊ ἥτις AN MH AKOYCH TOY 23 


προφήτου ἐκείνου ἐξολεθρεγθήςετδι ἐκ TOY λδοῦ. 


καὶ πάντες δὲ οἱ προφῆται ἀπὸ Σαμουὴλ καὶ τῶν καθεξῆς 24 
* FY ud Ἂς, , ‘ Ley ς , C 6m 
ὅσοι ἐλάλησαν Kal κατήγγειλαν τὰς ἡμέρας ταύτας. ὑμεῖς 25 


3 Ν ε εν fal 2 Ν a ὃ θ ’ F ε θ be 
ἐστὲ of viol τῶν προφητῶν καὶ τῆς διαθήκης ἧς ὁ θεὸς 
’, Ἂς 4 /, γε aq , ‘ > Ψ. 
διέθετο πρὸς τοὺς πατέρας ᾿ὑμῶν᾽, λέγων πρὸς ᾿Αβραάμ 

‘ > a . > a * 
Kai ἐν τῷ σπέρματι COY EYAOTHOHCONTAI TIACAL Al πὰ- 
‘ a“ a a a * 
Tplal τῆς γῆς. ὑμῖν πρῶτον ἀναστήσας ὁ θεὸς τὸν παῖδα 2 
“a. 9 cal “ “ 
αὐτοῦ ἀπέστειλεν αὐτὸν εὐλογοῦντα ὑμᾶς ἐν τῷ ἀποστρέφειν 
. > Q ΄-“ -“ ε Lal , 
ἕκαστον ἀπὸ τῶν πονηριῶν [ὑμῶν]. Λαλούν- 1 
Ν > “~ 4 Ν 7 > , 2* cd |e ee aq 
των δὲ αὐτῶν πρὸς τὸν λαὸν ἐπέστησαν αὐτοῖς οἱ ᾿ἀρχιερεῖς 
καὶ ὁ στρατηγὸς τοῦ ἱεροῦ καὶ οἱ Σαδδουκαῖοι, διαπονού- 2 
a ~ , > A ‘ ‘ Ν , 
μενοι διὰ TO διδάσκειν αὐτοὺς Tov λαὸν Kal καταγγέλλειν 
> ὡς 3 a J J * Vs £8 + 
ἐν τῷ Ἰησοῦ τὴν ἀνάστασιν τὴν ἐκ νεκρῶν, Kat ἐπέβαλον 3 
a * 2 * εἰ 
αὐτοῖς τὰς χεῖρας καὶ ἔθεντο εἰς τήρησιν εἰς τὴν αὔριον, ἦν 
ἀκ , ” er eee) , J ΄ ey 7 
yap ἑσπέρα ἤδη. πολλοὶ δὲ τῶν ἀκουσάντων τὸν λόγον ἐπί- 


> 


—— * > A ΄-“ bg “~ ε * 

στευσαν, καὶ ἐγενήθη ἀριθμὸς τῶν ἀνδρῶν ὡς χιλιάδες πέντε. 

> ’ Ν oN Ν Ν a . A 4 

Ἐγένετο δὲ ἐπὶ τὴν αὔριον συναχθῆναι αὐτῶν τοὺς 5 
* Ν ‘ a 
ἄρχοντας Kal τοὺς πρεσβυτέρους καὶ τοὺς γραμματεῖς ἐν 

* 

Ἰερουσαλήμ (καὶ “Avvas ὁ ἀρχιερεὺς καὶ Καιάφας καὶ 
> , 2 — > > ’ > 
Ἰωάννης καὶ ᾿Αλέξανδρος καὶ ὅσοι ἦσαν ἐκ γένους ἀρχιερα- 

fe) “ f > 
τικοῦ), Kal στήσαντες αὐτοὺς ἐν τῷ μέσῳ ἐπυνθάνοντο Ἔν 7 


fon) 


, ὃ ’ a > ’ , ἌΡ ΕἸ ’ -“ ε lal = 
ποίᾳ δυνάμει ἢ ἐν ποίῳ ὀνόματι ἐποιήσατε τοῦτο ὑμεῖς; 
΄ Ω * ie > ‘ > ΄ 
τότε Πέτρος πλησθεὶς πνεύματος ἁγίου εἶπεν πρὸς αὐτούς 8 

* a a 4 , eee ΄ 
Ἄρχοντες τοῦ λαοῦ καὶ πρεσβύτεροι, εἰ ἡμεῖς σήμερον ο 


wn J 
A, 
ae? 


hit 


IV TIPAZEIS AITOSTOAQN 253 


> ΄ 


ἀνακρινόμεθα ἐπὶ εὐεργεσίᾳ ἀνθρώπου ἀσθενοῦς, ἐν τίνι 
το οὗτος σέσωσται, γνωστὸν ἔστω πᾶσιν ὑμῖν καὶ παντὶ τῷ 
λαῷ Ἰσραὴλ ὅτι ἐν τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ Ναζω- 
ραίου, ὃν ὑμεῖς ἐσταυρώσατε, ὃν ὁ θεὸς ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν, 
11 ἐν τούτῳ οὗτος παρέστηκεν ἐνώπιον ὑμῶν ὑγιής. οὗτός 
ἐστιν ὃ λίθος ὁ ἐξογθενηθεὶς ὑφ᾽ ὑμῶν τῶν οἰκολό- 
12 Μῶν, ὁ γενόμενος εἰς KE@AAHN γωνίδο. καὶ οὐκ ἔστιν 
ἐν ἄλλῳ οὐδενὶ 7 σωτηρία, οὐδὲ γὰρ ὄνομά ἐστιν ἕτερον 
ὑπὸ τὸν οὐρανὸν τὸ δεδομένον ἐν ἀνθρώποις ἐν ᾧ δεῖ σωθῆ- 
13 vac ἡμᾶς Θεωροῦντες δὲ τὴν τοῦ Πέτρου παρρησίαν 
καὶ ᾿Ιωάνου, καὶ καταλαβόμενοι ὅτι ἄνθρωποι ἀγράμματοί 
εἰσιν καὶ ἰδιῶται, ἐθαύμαζον, ἐπεγίνωσκόν τε αὐτοὺς ὅτι σὺν 
τς τῷ Ἰησοῦ ἦσαν, τόν τε ἄνθρωπον βλέποντες σὺν αὐτοῖς 
15 ἑστῶτα τὸν τεθεραπευμένον οὐδὲν εἶχον ἀντειπεῖν. κελεύ- 
σαντες δὲ αὐτοὺς ἔξω τοῦ συνεδρίου ἀπελθεῖν συνέβαλλον 
16 πρὸς ἀλλήλους λέγοντες Τί ποιήσωμεν τοῖς ἀνθρώποις 
τούτοις; ὅτι μὲν γὰρ γνωστὸν σημεῖον γέγονεν δι᾿ αὐτῶν 
πᾶσιν τοῖς κατοικοῦσιν ᾿Ιερουσαλὴμ. φανερόν, καὶ οὐ δυνά- 
17 μεθα ἀρνεῖσθαι: ἀλλ᾽ ἵνα μὴ ἐπὶ πλεῖον διανεμηθῇ εἰς τὸν 
λαόν, ἀπειλησώμεθα αὐτοῖς μηκέτι λαλεῖν ἐπὶ τῷ ὀνόματι 
18 τούτῳ μηδενὶ ἀνθρώπων. καὶ καλέσαντες αὐτοὺς παρήγ- 
γειλαν καθόλου μὴ φθέγγεσθαι μηδὲ διδάσκειν ἐπὶ τῷ 
19 ὀνόματι [τοῦ] Ἰησοῦ. ὁ δὲ Πέτρος καὶ ᾿Ιωάνης ἀποκρι- 
θέντες εἶπαν πρὸς αὐτούς ἘΕἰ δίκαιόν ἐστιν ἐνώπιον τοῦ 
20 θεοῦ ὑμῶν ἀκούειν μᾶλλον ἢ τοῦ θεοῦ κρίνατε, οὐ δυνάμεθα 
ox γὰρ ἡμεῖς ἃ εἴδαμεν καὶ ἠκούσαμεν μὴ λαλεῖν. οἱ δὲ 
προσαπειλησάμενοι ἀπέλυσαν αὐτούς, μηδὲν εὑρίσκοντες 
τὸ πῶς κολάσωνται αὐτούς, διὰ τὸν λαόν, ὅτι πάντες 
“5 ἐδόξαζον τὸν θεὸν ἐπὶ τῷ γεγονότι" ἐτῶν γὰρ ἦν πλειόνων 
τεσσεράκοντα ὁ ἄνθρωπος ἐφ᾽ ὃν γεγόνει τὸ σημεῖον τοῦτο 
23 τῆς ἰάσεως. ᾿Απολυθέντες δὲ ἦλθον πρὸς τοὺς 
ἰδίους καὶ ἀπήγγειλαν ὅσα πρὸς αὐτοὺς οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ 
24 πρεσβύτεροι εἶπαν. οἱ δὲ ἀκούσαντες ὁμο(υμαδὸν ἦραν 
11 


42.1 


254 TIPASEIS ἈΠΟΣΤΟΛΩΝ IV 


φωνὴν πρὸς tov θεὸν καὶ εἶπαν Δέσποτα, σὺ ὁ TOIHCAC 
τὸν οὐρανὸν KAI THN FAN Kal τὴν θάλδοοὰν κἀὶ TIANTA 


ae > — re a ‘ —— 3 eer 
TA EN AYTOIC, O TOV πατρὸς μων dua πνευματος αγιοῦυ 2 


στόματος Δαυεὶδ παιδός σου εἰπών 
“Ina τί ἐφρύαξαν ἔθνη 
KAl λὰοὶ EMEAETHCAN κενᾶ; 
TIAPECTHCAN οἱ BaciAeic τῆς γῆς 
Kal οἱ APYONTEC οὐνηχθηοὰν ἐπὶ τὸ ἀὐτὸ 
KATA τοῦ κυρίου KAI KATA TOY χριοτοῦ δυτοῦ. 

, Ν εν Ὅν ΄ 2 2 Ψ — ‘ 
συνήχθησαν yap ἐπ᾽ ἀληθείας ἐν τῇ πόλει ταύτῃ ἐπὶ τὸν 
ἅγιον παῖδά σου Ἰησοῦν, ὃν ἔχρισας, Ἡρῴδης τε καὶ 
Πόντιος ἸΤειλᾶτος σὺν ἔθνεοιν καὶ λδοῖο Ἰσραήλ, ποιῆσαι 
“ ε , we 4 , , * — 
ὅσα ἡ χείρ σου καὶ ἡ βουλὴ προώρισεν γενέσθαι. καὶ τὰ 

“ ΄ * — \ 3 ‘ > A Ν * rt , 
νῦν, κύριε, ἔπιδε ἐπὶ Tas ἀπειλὰς αὐτῶν, καὶ δὸς τοῖς δούλοις 
σου μετὰ παρρησίας πάσης λαλεῖν τὸν λόγον σου, ἐν τῷ 
τὴν χεῖρα ἐκτείνειν σε εἰς ἴασιν καὶ σημεῖα καὶ τέρατα 
γίνεσθαι διὰ τοῦ ὀνόματος τοῦ ἁγίου παιδός σου ᾿Ἰησοῦ. 
καὶ δεηθέντων αὐτῶν ἐσαλεύθη ὁ τόπος ἐν ᾧ ἧσαν συνηγμέ- 
νοι, καὶ ἐπλήσθησαν ἅπαντες τοῦ ἁγίου πνεύματος, καὶ 
7 J a aA J 
ἐλάλουν τὸν λόγον τοῦ θεοῦ μετὰ παρρησίας. 


A a * 
Τοῦ δὲ πλήθους τῶν πιστευσάντων ἦν καρδία καὶ ψυχὴ 
, Naas, oe — > Ae ἫΝ - 
μία, καὶ οὐδὲ εἷς τι τῶν ὑπαρχόντων αὐτῷ ἔλεγεν ἴδιον εἶναι, 
- * 
ἀλλ᾽ ἦν αὐτοῖς πάντα κοινά. καὶ δυνάμει μεγάλῃ ἀπεδί- 
δουν τὸ μαρτύριον οἱ ἀπόστολοι τοῦ κυρίου Ἰησοῦ τῆς 
> , , , > — > , 222 
ἀναστάσεως, χάρις τε μεγάλη ἦν ἐπὶ πάντας αὐτούς. οὐδὲ 
Φ a “ , 
γὰρ ἐνδεής τις ἦν ἐν αὐτοῖς: ὅσοι yap κτήτορες χωρίων ἢ 
οἰκιῶν ὑπῆρχον, πωλοῦντες ἔφερον τὰς τιμὰς τῶν πιπρα- 


, Ν BF Ν Ν * “ > * 
σκομένων καὶ ἐτίθουν παρὰ τοὺς πόδας τῶν ἀποστόλων" 


διεδίδετο δὲ ἑκάστῳ καθότι ἄν τις χρείαν εἶχεν. Ἰωσὴφ δὲ. 


ὁ ἐπικληθεὶς Βαρνάβας ἀπὸ τῶν ἀποστόλων, ὅ ἐστιν μεθερ- 
μηνευόμενον Ὑἱὸς Παρακλήσεως, Λευείτης, Κύπριος τῷ 
γένει, ὑπάρχοντος αὐτῷ ἀγροῦ πωλήσας ἤνεγκεν τὸ χρῆμα 


26 


81 


37 


VV ΠΡΑΞΈΙΣ AIIOS3TOAQN 255 
καὶ ἔθηκεν παρὰ τοὺς πόδας τῶν ἀποστόλων. 

᾿Ανὴρ δέ τις “Avavias ὀνόματι σὺν Σαπφείρῃ τῇ γυναικὶ 
αὐτοῦ ἐπώλησεν κτῆμα καὶ ἐνοσφίσατο ἀπὸ τῆς τιμῆς, 
συνειδυίης καὶ τῆς γυναικός, καὶ ἐνέγκας μέρος τι παρὰ 
τοὺς πόδας τῶν ἀποστόλων ἔθηκεν. εἶπεν δὲ ὁ Πέτρος 
᾿Ανανία, διὰ τί ἐπλήρωσεν ὁ Σατανᾶς τὴν καρδίαν σου 
ψεύσασθαί σε τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον καὶ νοσφίσασθαι ἀπὸ 


» 


we 


» 


- -“ -" ’ ae L4 | 4 
τῆς τιμῆς τοῦ χωρίου; οὐχὶ μένον σοὶ ἔμενεν καὶ πραθὲν 
ἐν τῇ σῇ ἐξουσίᾳ ὑπῆρχεν; τί ὅτι ἔθου ἐν τῇ καρδίᾳ σου 
τὸ πρᾶγμα τοῦτο; οὐκ ἐψεύσω ἀνθρώποις ἀλλὰ τῷ θεῷ, 
ἀκούων δὲ ὁ ᾿Ανανίας τοὺς λόγους τούτους πεσὼν ἐξέψυξεν" 

ae ὁ ΄ , ——— ὧν ἀν: τὰν ᾿ 
καὶ ἐγένετο φόβος μέγας ἐπὶ πάντας τοὺς ἀκούοντας. ἄνα- 
στάντες δὲ οἱ νεώτεροι συνέστειλαν αὐτὸν καὶ ἐξενέγκαντες 
ἔθαψαν. Ἐγένετο δὲ ὡς ὡρῶν τριῶν διάστημα 


ao uw 


ω] 


8 καὶ ἡ γυνὴ αὐτοῦ μὴ εἰδυῖα τὸ γεγονὸς εἰσῆλθεν. ἀπε- 
κρίθη δὲ πρὸς αὐτὴν Πέτρος Εἰπέ μοι, εἰ τοσούτου τὸ 
ο χωρίον ἀπέδοσθε; ἡ δὲ εἶπεν Nai, τοσούτου. ὃ δὲ Πέ- 


τρος πρὸς αὐτήν Τί ὅτι συνεφωνήθη ὑμῖν πειράσαι τὸ 
πνεῦμα Κυρίου; ἰδοὺ οἱ πόδες τῶν θαψάντων τὸν ἄνδρα 
10 σου ἐπὶ τῇ θύρᾳ καὶ ἐξοίσουσίν σε. ἔπεσεν δὲ παραχρῆμα 
πρὸς τοὺς πόδας αὐτοῦ καὶ ἐξέψυξεν: εἰσελθόντες δὲ of 

, φ > . Ld s id " 
νεανίσκοι εὗρον αὐτὴν νεκράν, καὶ ἐξενέγκαντες ἔθαψαν 
τι πρὸς τὸν ἄνδρα αὐτῆς. Καὶ ἐγένετο φόβος μέγας ἐφ᾽ ὅλην 

τὴν ἐκκλησίαν καὶ ἐπὶ πάντας τοὺς ἀκούοντας ταῦτα. 


ΕῚ ‘ - - -“ » ΄ ᾿ - a 

1 Διὰ δὲ τῶν χειρῶν τῶν ἀποστόλων ἐγίνετο σημεῖα Kat 
τέρατα πολλὰ ἐν τῷ λαῷ" καὶ ἦσαν ὁμοθυμαδὸν πάντες ἐν 
13 τῇ Στοᾷ Σολομῶντος: τῶν δὲ λοιπῶν οὐδεὶς ἐτόλμα κολ- 
14 λᾶσθαι αὐτοῖς" ἀλλ᾽ ἐμεγάλυνεν αὐτοὺς 6 λαός, μᾶλλον δὲ 
4 , “ , ΄ » - ‘ 
προσετίθεντο πιστεύοντες τῷ κυρίῳ πλήθη ἀνδρῶν τε καὶ 
15 γυναικῶν: ὥστε καὶ εἰς τὰς πλατείας ἐκφέρειν τοὺς ἀσθενεῖς 

* * ᾿ , , 

καὶ τιθέναι ἐπὶ κλιναρίων καὶ κραβάττων, ἵνα ἐρχομένου 
16 Πέτρου κἂν ἡ σκιὰ ἐπισκιάσει τινὶ αὐτῶν. συνήρχετο δὲ 


256 TIPAZEIS AMOZTOAQN ν 


΄ > , , 
καὶ τὸ πλῆθος τῶν πέῤιξ πόλεων ᾿Ιερουσαλήμ, φέροντες 
a ΄ > ΄ ΄ 
ἀσθενεῖς καὶ ὀχλουμένους ὑπὸ πνευμάτων ἀκαθάρτων, οἵτινες 
ἐθεραπεύοντο ἅπαντες. 
>A s δὲ ε > JX Ν * ε ‘ 9. & e 
ναστὰς δὲ ὁ ἀρχιερεὺς Kal πάντες οἱ σὺν αὐτῷ, ἡ 
a 4 / Ν 
οὖσα αἵρεσις τῶν Σαδδουκαίων, ἐπλήσθησαν ζήλου καὶ 
a > 
ἐπέβαλον τὰς χεῖρας ἐπὶ τοὺς ἀποστόλους καὶ ἔθεντο αὐτοὺς 
A 
ἐν τηρήσει δημοσίᾳ. “Ayyedos δὲ Κυρίου διὰ νυκτὸς ἤνοιξε 
a ΄ “τὰ > 
tas θύρας τῆς φυλακῆς ἐξαγαγών τε αὐτοὺς εἶπεν Ilo- 
, ‘ , “~ > ne ΄“ ~ - ΄ ἣν 
ρεύεσθε καὶ σταθέντες λαλεῖτε ἐν τῷ ἱερῷ τῷ λαῷ πάντα τὰ 
— 2 aA , > , Ν | ee e ‘ 
ῥήματα τῆς ζωῆς ταύτης. ἀκούσαντες δὲ εἰσῆλθον ὑπὸ 
N22. > —— ‘ 2 92 4 ‘ 
τὸν ὄρθρον εἰς τὸ ἱερὸν καὶ ἐδίδασκον. Παραγενόμενος δὲ 
ee a 
ὁ ἀρχιερεὺς καὶ of σὺν αὐτῷ συνεκάλεσαν τὸ συνέδριον καὶ 
a a * 2 en * 4 Ν 3 ’ 
πᾶσαν τὴν γερουσίαν τῶν υἱῶν Ἰσραήλ, καὶ ἀπέστειλαν 
“ , 
εἰς τὸ δεσμωτήριον ἀχθῆναι αὐτούς. of δὲ παραγενόμενοι 
«ες id > Φ > X 2 fol a > ΄ 
ὑπηρέται οὐχ εὗρον αὐτοὺς ἐν τῇ φυλακῇ, ἀναστρέψαντες 
Ν > , , -“ ‘ ΄ σ 
δὲ ἀπήγγειλαν λέγοντες ὅτι Τὸ δεσμωτήριον εὕρομεν 
⸗* 2 * > * Ν Ν ’ ε 2 
κεκλεισμένον ἐν πάσῃ ἀσφαλείᾳ καὶ τοὺς φύλακας ἑστῶτας 
[ ἐ 
φ᾽ a a > " — ϑῷ » φ ε δὲ 
ἐπὶ τῶν θυρῶν, ἀνοίξαντες δὲ ἔσω οὐδένα εὕρομεν. ὡς δὲ 
» 4 a la] Ν 
ἤκουσαν τοὺς λόγους τούτους ὅ τε στρατηγὸς τοῦ ἱεροῦ καὶ 
“ “ xa -“ 
οἱ ἀρχιερεῖς, διηπόρουν περὶ αὐτῶν τί ἂν γένοιτο τοῦτο. 
a σ > ‘ 
Παραγενόμενος δέ τις ἀπήγγειλεν αὐτοῖς ὅτι ᾿Ιδοὺ οἱ 
* -“ -“ “Ἢ col 
ἄνδρες ovs ἔθεσθε ἐν τῇ φυλακῇ εἰσὶν ἐν τῷ ἱερῷ ἑστῶτες 
Ν id ‘ , ’ > ‘ ε ‘ Ἀ 
καὶ διδάσκοντες τὸν λαόν. τότε ἀπελθὼν ὁ στρατηγὸς συν 
“ ~ Ἁ 
τοῖς ὑπηρέταις ἦγεν αὐτούς, οὐ μετὰ βίας, ἐφοβοῦντο γὰρ 
3 ’,ὔ ‘ “ * * Ν > ‘ ΜΝ 
τὸν λαόν, μὴ λιθασθῶσιν: ἀγαγόντες δὲ αὐτοὺς ἔστησαν 
> - ’ Ν 2 , > A ε > ‘ 
ἐν τῷ συνεδρίῳ. Kal ἐπηρώτησεν αὐτοὺς ὁ ἀρχιερεὺς 
cal , 
λέγων Tlapayyedla παρηγγείλαμεν ὑμῖν μὴ διδάσκειν ἐπὶ 
—— , Ν id Ν λ' ε 3X ff αλὴ 
τῷ ὀνόματι τούτῳ, καὶ ἰδοὺ πεπληρώκατε τὴν ᾿Ιερουσαλὴμ 
- - ε a -“ » an ‘ 
τῆς διδαχῆς ὑμῶν, καὶ βούλεσθε ἐπαγαγεῖν ἐφ᾽ ἡμᾶς τὸ 
? a 3 , , Py ‘ ‘ , WB 
αἷμα τοῦ ἀνθρώπου τούτου. ἀποκριθεὶς δὲ Πέτρος καὶ ot 
3 a * a a 
ἀπόστολοι εἶπαν Πειθαρχεῖν δεῖ θεῷ μᾶλλον ἢ ἀνθρώποις. 
ε ‘ a“ a cal a 
ὁ θεὸς τῶν πατέρων ἡμῶν ἤγειρεν Ἰησοῦν, ὃν ὑμεῖς διεχει- 
U —— , > ‘ 
ρίσασθε KPEMACANTEC ἐπὶ ΞΥλογ' τοῦτον ὁ θεὸς ἀρχηγὸν 


Nv 


2 


29 


30 
3r 


γνι TIPAZEIZ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ 257 


7 + cel aA 7 
καὶ σωτῆρα ὕψωσεν τῇ δεξιᾷ αὐτοῦ, [τοῦ] δοῦναι μετάνοιαν 
32 τῷ Ἰσραὴλ καὶ ἄφεσιν ἁμαρτιῶν: καὶ ἡμεῖς ἐσμὲν" μάρ- 
τυρες τῶν ῥημάτων “τούτων, καὶ τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον δ᾽ 
33 ἔδωκεν ὁ θεὸς τοῖς πειθαρχοῦσιν αὐτῷ. οἱ δὲ ἀκούσαντες 
34 διεπρίοντο καὶ ἐβούλοντο ἀνελεῖν αὐτούς. ᾿Αναστὰς δέ τις 
“ ΄ a > £ , ΄ 
ἐν τῷ συνεδρίῳ Φαρισαῖος ὀνόματι Τ᾽αμαλιήλ, νομοδιδά- 
σκαλος τίμιος παντὶ τῷ λαῷ, ἐκέλευσεν ἔξω βραχὺ τοὺς 
35 ἀνθρώπους ποιῆσαι, εἶπέν τε πρὸς αὐτούς Ανδρες Ἰσραη- 
λεῖται, προσέχετε ἑαυτοῖς ἐπὶ τοῖς ἀνθρώποις τούτοις τί 
36 μέλλετε πράσσειν. πρὸ γὰρ τούτων τῶν ἡμερῶν ἀνέστη 
-“ Ld ⸗ ε ’ . 4 hd ~ 
Θευδᾶς, λέγων εἶναί twa ἑαυτόν, ᾧ προσεκλίθη ἀνδρῶν 
* Ἁ ε ⸗ 
ἀριθμὸς ὡς τετρακοσίων: ὃς ἀνηρέθη, καὶ πάντες ὅσοι 
37 ἐπείθοντο αὐτῷ διελύθησαν καὶ ἐγένοντο εἰς οὐδέν. μετὰ 
τοῦτον ἀνέστη ᾿Ιούδας ὁ Ταλιλαῖος ἐν ταῖς ἡμέραις τῆς 
> ~ Ν > , ‘ » , J “ » “ 
ἀπογραφῆς καὶ ἀπέστησε λαὸν ὀπίσω αὐτοῦ: κἀκεῖνος 
ἀπώλετο, καὶ πάντες ὅσοι ἐπείθοντο αὐτῷ διεσκορπίσθη- 
* * - , can > * x % a > , 
38 σαν. καὶ [ra] viv λέγω ὑμῖν, ἀπόστητε ἀπὸ τῶν ἀνθρώ- 
, ‘ * * * ‘ > » , 
πων τούτων Kal ἄφετε αὐτούς: (ὅτι ἐὰν ἦ ἐξ ἀνθρώπων 
39 ἢ βουλὴ αὕτη ἢ τὸ ἔργον τοῦτο, καταλυθήσεται" εἰ δὲ ἐκ 
θεοῦ ἐστίν, οὐ δυνήσεσθε καταλῦσαι αὐτούς") μή ποτε καὶ 
so θεομάχοι εὑρεθῆτε. ἐπείσθησαν δὲ αὐτῷ, καὶ προσκαλε- 
σάμενοι τοὺς ἀποστόλους δείραντες παρήγγειλαν μὴ λαλεῖν 
»»"» - ε ee! -“ ~ . > , « J + 
4: ἐπὶ τῷ ὀνόματι τοῦ Ἰησοῦ καὶ ἀπέλυσαν. Oi μὲν οὖν 
ἐπορεύοντο χαίροντες ἀπὸ προσώπου τοῦ συνεδρίου ὅτι 
42 κατηξιώθησαν ὑπὲρ τοῦ ὀνόματος ἀτιμασθῆναι: πᾶσάν τε 
ἡμέραν ἐν τῷ ἱερῷ καὶ κατ᾽ οἶκον οὐκ ἐπαύοντο διδάσκον- 
τὲς καὶ εὐαγγελιζόμενοι τὸν χριστὸν Ἰησοῦν. 


: EN ΔΕ ΤΑΙ͂Σ ΗΜΕΡΑΙΣ ταύταις πληθυνόντων τῶν 
μαθητῶν ἐγένετο γογγυσμὸς τῶν Ἑλληνιστῶν πρὸς τοὺς 
Ἐβραίους ὅτι παρεθεωροῦντο ἐν τῇ διακονίᾳ τῇ καθημερινῇ 


Ap. 


258 TIPAZEIS ἈΠΟΣΤΟΛΩΝ VI VII 


ai χῆραι αὐτῶν. προσκαλεσάμενοι δὲ οἱ δώδεκα τὸ πλῆ- 2 
θος τῶν μαθητῶν εἶπαν Οὐκ ἀρεστόν ἐστιν ἡμᾶς καταλεί- 
Wavras τὸν λόγον τοῦ θεοῦ διακονεῖν τραπέζαις" ἐπισκέ- 3 
[δή] ψασθε δέ", ἀδελφοί, ἄνδρας ἐξ ὑμῶν μαρτυρουμένους ἑπτὰ 
πλήρεις πνεύματος καὶ σοφίας, οὗς καταστήσομεν ἐπὶ τῆς 
χρείας ταύτης: ἡμεῖς δὲ τῇ προσευχῇ καὶ τῇ διακονίᾳ τοῦ 4 
λόγου προσκαρτερήσομεν. καὶ ἤρεσεν ὁ λόγος ἐνώπιον 5 
παντὸς τοῦ πλήθους, καὶ ἐξελέξαντο Στέφανον, ἄνδρα 
πλήρης MSS. 'πλήρη πίστεως καὶ πνεύματος ἁγίου, καὶ Φίλιππον καὶ 
Πρόχορον καὶ Νικάνορα καὶ Τίμωνα καὶ Παρμενᾶν καὶ 
Νικόλαον προσήλυτον ᾿Αντιοχέα, οὗς ἔστησαν ἐνώπιον τῶν 
ἀποστόλων, καὶ προσευξάμενοι ἐπέθηκαν αὐτοῖς τὰς χεῖρας. 
Καὶ ὁ λόγος τοῦ θεοῦ ηὔξανεν, καὶ ἐπληθύνετο ὁ ἀρι- 
θμὸς τῶν μαθητον ὁ ἐν ᾿Ιερουσαλὴμ. σφόδρα, πολύς τε ὄχλος 
τῶν ἱερέων ὑπήκουον τῇ πίστει. 


σ᾽ 


ἊΣ 


, Ν Pi * Ν * 2 7 , 
Στέφανος δὲ πλήρης χάριτος καὶ δυνάμεως ἐποίει τέρατα 8 
Ν a ΄ > a a 3 ΄ , “ 
καὶ σημεῖα μεγάλα ἐν τῷ λαῷ. ᾿Ανέστησαν δέ τινες τῶν 9 
2 “ a A ’ 4 3 
ἐκ τῆς συναγωγῆς τῆς λεγομένης Λιβερτίνων καὶ Κυρη- 
-“ » Ἁ 
ναίων καὶ ᾿Αλεξανδρέων καὶ τῶν ἀπὸ Κιλικίας καὶ ᾿Ασίας 
“-“ - * 4 > * > -“ lal 
συνζητοῦντες TO Στεφάνῳ, καὶ οὐκ ἴσχυον ἀντιστῆναι τῇ το 
΄ a“ e * e 
σοφίᾳ καὶ TO πνεύματι ᾧ ἐλάλει. τότε ὑπέβαλον ἄνδρας 11 
σ 3 vi a aA 
λέγοντας ὅτε ᾿Ακηκόαμεν αὐτοῦ λαλοῦντος ῥήματα βλά- 
> 2 Ν Ν tg ’ * J 4 
σφημα εἰς Μωυσῆν καὶ τὸν θεόν: συνεκίνησάν τε τὸν λαὸν 12 
* en a 
καὶ τοὺς πρεσβυτέρους καὶ τοὺς γραμματεῖς, καὶ ἐπιστάντες 
, ‘ Ν » ‘ 
συνήρπασαν αὐτὸν καὶ ἤγαγον εἰς TO συνέδριον, ἔστησάν 15 
* cal ε * Φ 
τε μάρτυρας ψευδεῖς λέγοντας ὋὉ ἄνθρωπος οὗτος οὐ παύε- 
ne? * — ——— J 
ται λαλῶν ῥήματα κατὰ τοῦ τόπου τοῦ ἁγίου[τοὐτου]καὶ 
-“ ¢ 5 , > -“ ε 
τοῦ νόμου, ἀκηκόαμεν γὰρ αὐτοῦ λέγοντος ὅτι Ἰησοῦς ὁ 14 
a © BA , a 
Ναζωραῖος οὗτος καταλύσει τὸν τόπον τοῦτον καὶ ἀλλάξει 
SW a , ea fal ‘ > ’ > 
ta ἔθη ἃ παρέδωκεν ἡμῖν Μωυσῆς. καὶ ἀτενίσαντες εἰς 15 
——— * ε * 2 a * > ΟἿ , 
αὐτὸν πάντες οἱ καθεζόμενοι ἐν τῷ συνεδρίῳ εἶδαν τὸ πρόσ- 
“ e , > 
Tov αὐτοῦ ὡσεὶ πρόσωπον ἀγγέλου. : Εἶπεν x 


vn IIPAZEIZ ἈΠΟΣΤΟΛΩΝ 239 
2 δὲ ὁ ἀρχιερεύς Ei ταῦτα οὕτως ἔχει; ὁ δὲ ἔφη ἴΑνδρες 
ἀδελφοὶ καὶ πατέρες, ἀκούσατε. “O θεὸς τῆς δόξης 
ὠφθη τῷ πατρὶ ἡμῶν ᾿Αβραὰμ. ὄντι ἐν τῇ Μεσοποταμίᾳ 
3 πρὶν ἢ κατοικῆσαι αὐτὸν ἐν Χαρράν, κἀὶ εἶπεν πρὸς 
ἀὐτόν Ἔξελθε ἐκ τῆς γῆς coy καὶ © τῆς εγγγενείας 
4 COY, Kal δεῦρο εἰς τὴν γῆν HN AN οοι δείξω' τότε ἐξελ- 
θὼν ἐκ γῆς Χαλδαίων κατῴκησεν ἐν Χαρράν. κἀκεῖθεν μετὰ 
τὸ ἀποθανεῖν τὸν πατέρα αὐτοῦ μετῴκισεν αὐτὸν εἰς τὴν γῆν 
5 ταύτην εἰς ἣν ὑμεῖς νῦν κατοικεῖτε, καὶ OYK EAWKEN αὐτῷ 
κληρονομίαν ἐν αὐτῇ οὐδὲ BAMA πολόο, καὶ ἐπηγγείλατο 
δοῦνδι AYT@ εἰς KATACYECIN AYTHN κἀὶ τῷ σπέρματι 
6 AYTOY μετ᾽ δύτόν, οὐκ ὄντος αὐτῷ τέκνου. ἐλάλησεν δὲ 
οὕτως ὁ θεὸς ὅτι ἔετδι τὸ CTIEPMA AYTOY πάροικον ἐν FH 
ἀλλοτρίδ, KAI AOYAG@COYCIN AYTO KAI κἀκώσουειν ἔτη τε- 
7 τρὰκόσιδ᾽ Kal τὸ ἔθνος ᾧ AN AOYAEYCOYCIN κρινῶ ἐγώ, 
ὁ θεὸς εἶπεν, καὶ μετὰ TAYTA EZEAEYCONTAI κἀὶ AATPEY- 
8 COYCIN ΜΟΙ ἐν τῷ τόπῳ TOYTW. καὶ ἔδωκεν αὐτῷ διαθήκην 
περιτομῆς" καὶ οὕτως ἐγέννησεν τὸν Ἰσαὰκ καὶ περιέτε- 
MEN AYTON TH ἡμέρὰ TH ὀγλόῃ, καὶ ᾿Ισαὰκ τὸν ᾿Ιακώβ, 
ο καὶ ᾿Ιακὼβ τοὺς δώδεκα πατριάρχας. Kail οἱ πατριάρχαι 
ZHAWCANTEC TON ᾿Ιωοὴφ ἀπέδοντο εἰς Αἴγυπτον" καὶ 
1o ἦν ὁ θεὸς MET δ τοῦ, καὶ ἐξείλατο αὐτὸν ἐκ πασῶν τῶν 
θλίψεων αὐτοῦ, καὶ EAWKEN AYTG@ χάριν καὶ σοφίαν ἐναν- 
τίον Φαραὼ βασιλέως Αἰγύπτου, KAl KATECTHCEN AYTON 
ἡγούμενον ἐπ᾿ Αἴγυπτον καὶ * ὅλον τὸν οἶκον δύτοῦ. 
τ ἦλθεν δὲ λιμὸς ἐφ᾽ ὅλην τὴν Αἴγυπτον καὶ Χανδὰν 
καὶ θλίψις μεγάλη, καὶ οὐχ ηὕρισκον χορτάσματα οἱ πα- 
12 τέρες ἡμῶν: AKOYCAC δὲ ᾿Ιακὼβ ONTA εἰτίὰ εἰς Αἴγυπτον 
13 ἐξαπέστειλεν τοὺς πατέρας ἡμῶν πρῶτον" καὶ ἐν τῷ δευ- 
τέρῳ "“ἐγνωρίοθη᾽ loch τοῖς ἀδελφοῖς δύτοῦ, καὶ φανε- 
14 ρὸν ἐγένετο τῷ Φαραὼ τὸ γένος “won. ἀποστείλας δὲ 
Ἰωσὴφ μετεκαλέσατο Ἰακὼβ τὸν πατέρα αὐτοῦ καὶ πᾶσαν 
15 τὴν συγγένειαν ἐν ψγχδῖς ἑβδομήκοντα πέντε, ᾿κατέδβη 


καὶ κατέβη 


a 


ee eo 


— Soe | 


42. 


26ο ΠΡΑΞΈΙΣ ἈΠΟΣΤΟΛΩΝ VII 


δὲ" Ἰακὼβ [εἰς Airytrton]. Kai ἐτελεύτησεν aYTOC Kal 
οἱ πατέρες ἡμῶν, KAl METETEDHCAN εἰς Σγχὲμ καὶ ἐτέθη- 
σαν ἐν τῷ μνήμλτι ᾧ @NHCATO ABpadm τιμῆς ἀργυρίου 
πὰρὰ τῶν γῶν ᾿Ἑμμὼρ ἐν Σγχέμ. Καθὼς δὲ ἤγγιζεν 
ὃ χρόνος τῆς ἐπαγγελίας ἧς ὡμολόγησεν ὁ θεὸς τῷ ᾿Αβραάμ, 
HYZHCEN ὁ λαὸς κἀὶ ἐπληθύνθη ἐν Αἰγύπτῳ, ἄχρι οὗ 
ANECTH BaciAeyc ἕτερος ἐπ᾽ Αἴγγπτον, ὃς οὐκ ἤδει τὸν 
"lacHd. οὗτος κἀτδοοφιοάᾶμενος τὸ γένος ἡμῶν ἐκάκω- 
CEN τοὺς πατέρας τοῦ ποιεῖν τὰ βρέφη ἔκθετα αὐτῶν εἰς 
τὸ μὴ ZWOPONEICOAL. ἐν ᾧ καιρῷ ἐγεννήθη Μωυσῆς, καὶ 
ἦν Acteloc τῷ θεῷ" ὃς ἀνετράφη MANAC τρεῖς ἐν τῷ οἴκῳ 
τοῦ πατρός" ἐκτεθέντος δὲ αὐτοῦ ANEIAATO αὐτὸν ἡ θγγά- 
THp Φδρδὼ καὶ ἀνεθρέψατο αὐτὸν EayTH εἰς γὶόν. καὶ 
ἐπαιδεύθη Μωυσῆς πάσῃ σοφίᾳ Αἰγυπτίων, ἦν δὲ δυνατὸς 
ἐν λόγοις καὶ ἔργοις αὐτοῦ. ‘Os δὲ ἐπληροῦτο αὐτῷ τεσσε- 
ρακονταετὴς χρόνος, ἀνέβη ἐπὶ τὴν καρδίαν αὐτοῦ ἐπισκέ- 
ψασθαι TOYC ἀλελφοὺὴς aYTOY τοὺς yioyc ᾿Ισρδήλ. καὶ 
ἰδών τινα ἀδικούμενον ἠμύνατο καὶ ἐποίησεν ἐκδίκησιν τῷ 
καταπονουμένῳ πάτᾶξὰς τὸν Αἰγύπτιον. ἐνόμιζεν δὲ 
συνιέναι τοὺς ἀδελφοὺς ὅτι ὁ θεὸς διὰ χειρὸς αὐτοῦ δίδωσιν 
σωτηρίαν αὐτοῖς, οἱ δὲ οὐ συνῆκαν. τῇ τε ἐπιούσῃ ἡμέρᾳ 
ὥφθη αὐτοῖς μαχομένοις καὶ συνήλλασσεν αὐτοὺς εἰς εἰρή- 
νην εἰπών “Avdpes, ἀδελφοί ἐστε" ἵνα τί ἀδικεῖτε ἀλλήλους; 


6 δὲ ἀλικῶν τὸν TIAHCION ἀπώσατο αὐτὸν εἰπών Tic cé - 


KATECTHCEN ἄρχοντὰ κἀὶ AIKACTHN ἐφ ἡμῶν; μὴ 
ἀνελεῖν ME οὐ θέλεις ON τρόπον ἀνεΐλεο ἐχθὲς τὸν 


Αἰγύπτιον; ἐἔφγγεν δὲ Λλωγοῆς ἐν τῷ λόγῳ τούτῳ, = 


Kal ἐγένετο πάροικος ἐν FH Λλὰδιάμ, οὗ ἐγέννησεν υἱοὺς 
δύο. Καὶ πληρωθέντων ἐτῶν τεσσεράκοντα ὥφθη ἀὐτῷ 
ἐν τῆ ἐρήμῳ τοῦ ὄρογο Σινὰ ἄγγελος ἐν φλογὶ πγρὸς 
βάτου ὁ δὲ Μωυσῆς ἰδὼν ἐθαύμασεν τὸ ὅραμα: προσερ- 
χομένου δὲ αὐτοῦ κατανοῆσαι ἐγένετο φωνὴ Κυρίου ᾿ΕΓὼ 
ὁ θεὸς τῶν πὰτέρων coy, ὃ θεὸς ᾿Αβρδὰμ Kal ᾿Ιοδὰκ 


8 


al 


Vil MPAZEIS AUOZTOAQN 261 


Kai ᾿Ιδκώβ, ἔντρομος δὲ γενόμενος Μωυσῆς οὐκ ἐτόλμα 
33 κατανοῆσαι. εἶπεν δὲ AYT@ ὁ κύριος Afcon τὸ ὑπό- 
AHMA τῶν ποδῶν Coy, ὁ γὰρ τόπος Ed ᾧ ἕετηκας γῆ 
34 ἁγία ἐστίν. ἰδὼν εἶδον τὴν κάκωςιν TOY λδλοῦ MOY 
τοῦ ἐν Αἰγύπτῳ, καὶ τοῦ στενδγμοῦ τοῦ HKOYca, καὶ 
κἀτέβην ἐξελέοθδι AYTOYC’ KAI νῦν δεῦρο ἀποστείλω ce 
35 εἰς Αἴγγπτον. Τοῦτον τὸν Μωυσῆν, ὃν ἠρνήσαντο εἰπόν- 
τες Τίς C€ KATECTHCEN APYONTA κδὶ AIKACTHN; τοῦτον 
ὁ θεὸς καὶ ἄρχοντα καὶ λυτρωτὴν ἀπέσταλκεν σὺν χειρὶ 
36 ἀγγέλου τοῦ ὀφθέντος αὐτῷ ἐν τῇ βάτῳ. οὗτος ἐξήγαγεν 
αὐτοὺς ποιήσας TEPATA KAI CHMEIA ἐν TH Αἰγύπτῳ καὶ ἐν 
Ἐρυθρᾷ Θαλάσσῃ καὶ ἐν TH ἐρήμῳ ETH TECCEPAKONTA. 
37 οὗτός ἐστιν ὁ Μωυσῆς ὁ εἴπας τοῖς υἱοῖς Ἰσραήχ Προ- 
φήτην ὑμῖν ANACTHCE! ὁ θεὸς ἐκ τῶν ἀδελφῶν ὑμῶν 
38 ὡς ἐμέ. οὗτός ἐστιν ὁ γενόμενος ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ ἐν τῇ 
ἐρήμῳ μετὰ τοῦ ἀγγέλου τοῦ λαλοῦντος αὐτῷ ἐν τῷ ὄρει 
Σινὰ καὶ τῶν πατέρων ἡμῶν, ὃς ἐδέξατο λόγια ζῶντα δοῦναι 
39 ὑμῖν", ᾧ οὐκ ἠθέλησαν ὑπήκοοι γενέσθαι οἱ πατέρες ἡμῶν 
ἀλλὰ ἀπώσαντο καὶ ECTPADHCAN ἐν ταῖς καρδίαις αὐτῶν 
weic Αἴγυπτον, εἰπόντες τῷ ᾿Αδών Ποίησον ἡμῖν 
θεοὺς οἵ προπορεύήςοντδι ἡμῶν" ὁ γὰρ Λλωγοῆς οὗτος, 
Oc ἐξήγδγεν ἡμᾶς ἐκ γῆς Αἰγύπτου, οὐκ οἴδωμεν Ti 
4x ἐγένετο δτῷ. καὶ ἐμοοχοποίηςδν ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις 
καὶ ἀΝήγδγον BYCIAN τῷ εἰδώλῳ, καὶ εὐφραίνοντο ἐν τοῖς 
42 ἔργοις τῶν — αὐτῶν. ἔστρεψεν δὲ ὁ θεὸς καὶ παρέ- 
δωκεν αὐτοὺς λατρεύειν TH ετρλτιᾷ τοῦ οὐράνοῦ, καθὼς 
γέγραπται ἐν Βίβλῳ τῶν προφητῶν 
Md εφάγιλ καὶ ByCIAC προοηνέγκατέ μοι 
ETH TECCEPAKONTA EN TH ἐρήμῳ, οἶκος ᾿Ἰσρδήλ; 
43 κἀὶ ANEAABETE THN CKHNHN τοῦ MoAdy 
Kal τὸ ACTPON TOY θεοῦ “Pomea, 
τοὺς τύπογς OYC ἐποιήσδτε προσκυνεῖν αὐτοῖς. 
KAl μετοικιῶ ὑμᾶς ἐπέκεινὰ Βαβυλῶνος. 


Ap. 





4 
I 
E 
a 
' 


ΑΔ. 


καρδίας 


262 ΠΡΑΞΕΙΣ AMOSTOAQN Vil 


Ἢ σκηνὴ τοῦ μαρτυρίου ἦν τοῖς πατρώσιν ἡμῶν ἐν τῇ 44 
ἐρήμῳ, καθὼς διετάξατο ὁ λάλῶν τῷ Λλωγοηϊ nomca— 
αὐτὴν KATA τὸν τύπον ON ἑωράκει, ἣν καὶ εἰσήγαγον 45 
διαδεξάμενοι οἱ πατέρες ἡμῶν μετὰ Ἰησοῦ ἐν τῇ KATA- 
cyécel τῶν ἐθνῶν ὧν ἐξῶσεν 6 θεὸς ἀπὸ προσώπου τῶν 
πατέρων ἡμῶν ἕως τῶν ἡμερῶν Aaveid: ὃς εὗρεν χάριν 46 
ἐνώπιον τοῦ θεοῦ καὶ ἠτήσατο εὑρεῖν CKHN@MA τῷ 
"θεῷ" ᾿Ιλκώβ. Σολομῶν δὲ OIKOAGMHCEN δὐτῷ οἶκον. 47 
ἀλλ᾽ οὐχ ὁ ὕψιστος ἐν χειροποιήτοις κατοικεῖ: καθὼς ὁ 48 
προφήτης λέγει 

Ὃ oypandc μοὶ θρόνος, 49 

“kal H' γῇ ὑποπόδιον τῶν πολῶν ΜΟΥ" 
ποῖον οἶκον οἰκοδομήσετέ Mol, λέγει Κύριος, 
H τίς τόπος τῆς KATATIAYCEWC MOY; 

ΟΥ̓ΧῚ ἡ χείρ MOY ἐποίηςεν TAYTA πᾶντδ; so 
Σκληροτράχηλοι καὶ ἀπερίτμητοι "κὰρδίδιο" καὶ τοῖο sx 
ὠείν, ὑμεῖς del τῷ πνεύματι τῷ ἁγίῳ ἀντιπίπτετε, ὡς 
ol πατέρες ὑμῶν καὶ ὑμεῖς. τίνα τῶν προφητῶν οὐκ ἐδίωξαν <2 
οἵ πατέρες ὑμῶν; καὶ ἀπέκτειναν τοὺς προκαταγγείλαντας 
περὶ τῆς ἐλεύσεως τοῦ δικαίου οὗ νῦν ὑμεῖς προδόται καὶ 
φονεῖς ἐγένεσθε, οἵτινες ἐλάβετε τὸν νόμον εἰς διαταγὰς -: 
ἀγγέλων, καὶ οὐκ ἐφυλάξατε. ᾿Ακούοντες δὲ 54 
ταῦτα διεπρίοντο ταῖς καρδίαις αὐτῶν καὶ ἔβρυχον τοὺς 
ὀδόντας ἐπ᾽ αὐτόν. ὑπάρχων δὲ πλήρης πνεύματος ἁγίου 55 
ἀτενίσας εἰς τὸν οὐρανὸν εἶδεν δόξαν θεοῦ καὶ Ἰησοῦν ἑστῶτα 


n 


ἐκ δεξιῶν τοῦ θεοῦ, καὶ εἶπεν ᾿Ιδοὺ θεωρῶ τοὺς οὐρανοὺς 56 
* 3 Ν ex -“ ᾽ , , “ « “~ 
διηνοιγμένους καὶ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ἐκ δεξιῶν ἑστῶτα 
- 6 a re δὲ a ar: ’ M Φ 
τοῦ θεοῦ. κραξαντες δὲ φωνῇ μεγάλῃ συνέσχον Ta ὦτα 57 
— — ————— — 
αὐτῶν, καὶ ὥρμησαν ὁμοθυμαδὸν ἐπ᾽ αὐτόν, καὶ ἐκβαλόντες 58 
- 3 
ἔξω τῆς πόλεως ἐλιθοβόλουν. καὶ of μάρτυρες ἀπέθεντο τὰ 
ε ’ > “ ‘ ‘ * ’ ΄ , 
ἱμάτια αὐτῶν παρὰ τοὺς πόδας νεανίου καλουμένου Lavrov. 
Ν , 
καὶ ἐλιθοβόλουν τὸν Στέφανον ἐπικαλούμενον καὶ λέγον- 59 


τα Κύριε Ἰησοῦ, δέξαι τὸ πνεῦμά pov θεὶς δὲ τὰ γόνατα bo 


VIE VIII ΠΡΑΞΕΙΣ ἈΠΟΣΤΌΛΩΝ 263 


ἔκραξεν φωνῇ μεγάλῃ Κύριε, μὴ στήσῃς αὐτοῖς ταύτην τὴν 
: ἁμαρτίαν" καὶ τοῦτο εἰπὼν ἐκοιμήθη. Σαῦλος 
δὲ ἦν συνευδοκῶν τῇ ἀναιρέσει αὐτοῦ. 

Ἐγένετο δὲ ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ διωγμὸς μέγας ἐπὶ τὴν 
ἐκκλησίαν τὴν ἐν Ἱεροσολύμοις" πάντες [δὲ] διεσπάρησαν 
κατὰ τὰς χώρας τῆς Ἰουδαίας καὶ Σαμαρίας πλὴν τῶν 

2 ἀποστόλων. συνεκόμισαν δὲ τὸν Στέφανον ἄνδρες εὐλα- 
3 Beis καὶ ἐποίησαν κοπετὸν μέγαν ἐπ᾽ αὐτῷ. Σαῦλος δὲ 
ἐλυμαίνετο τὴν ἐκκλησίαν κατὰ τοὺς οἴκους εἰσπορευόμε- 
γος, σύρων τε ἄνδρας καὶ γυναῖκας παρεδίδου εἰς φυλακήν. 


,. Οἱ μὲν οὖν διασπαρέντες διῆλθον εὐαγγελιζόμενοι τὸν 
5 λόγον. Φίλιππος δὲ κατελθὼν εἰς τὴν πόλιν τῆς Σαμα- 
6 ρίας ἐκήρυσσεν αὐτοῖς τὸν χριστόν. προσεῖχον δὲ οἱ ὄχλοι 
τοῖς λεγομένοις ὑπὸ τοῦ Φιλίππου ὁμοθυμαδὸν ἐν τῷ 
ἀκούειν αὐτοὺς καὶ βλέπειν τὰ σημεῖα ἃ ἐποίει" πολλοὶ 
γὰρ τῶν ἐχόντων πνεύματα ἀκάθαρτα βοῶντα φωνῇ με- 
γάλῃ ἐξήρχοντο, πολλοὶ δὲ παραλελυμένοι καὶ χωλοὶ 
8 ἐθεραπεύθησαν- ἐγένετο δὲ πολλὴ χαρὰ ἐν τῇ πόλει: 
ο ἐκείνῃ. ᾿Ανὴρ δέ τις ὀνόματι Σίμων προυπῆρχεν 
ἐν τῇ πόλει μαγεύων καὶ ἐξιστάνων τὸ ἔθνος τῆς Σαμαρίας, 
10 λέγων εἶναί τινα ἑαυτὸν μέγαν, ᾧ προσεῖχον πάντες ἀπὸ 
μικροῦ ἕως μεγάλου λέγοντες Οὗτός ἐστιν 7} Δύναμις τοῦ 
11 θεοῦ ἡ καλουμένη Μεγάλη. προσεῖχον δὲ αὐτῷ διὰ τὸ 
12 ἱκανῷ χρόνῳ ταῖς μαγίαις ἐξεστακέναι αὐτούς. ὅτε δὲ 
ἐπίστευσαν τῷ Φιλίππῳ εὐαγγελιζομένῳ περὶ τῆς βασιλείας 
τοῦ θεοῦ καὶ τοῦ ὀνόματος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ἐβαπτίζοντο 
13 ἄνδρες τε καὶ γυναῖκες. ὁ δὲ Σίμων καὶ αὐτὸς ἐπί- 
στευσεν, καὶ βαπτισθεὶς ἦν προσκαρτερῶν τῷ Φιλίππῳ, 
θεωρῶν τε σημεῖα καὶ δυνάμεις μεγάλας γινομένας ἐξί. 
14 στατο. ᾿Ακούσαντες δὲ οἱ ἐν ᾿Ιεροσολύμοις 
ἀπόστολοι ὅτι δέδεκται ἡ Σαμαρία τὸν λόγον τοῦ θεοῦ 
15 ἀπέστειλαν πρὸς αὐτοὺς Πέτρον καὶ ᾿Ιωάνην, οἵτινες κατα- 





“ὃς πολλὰ κλαίων 
οὐ διελίμπανεν + 


264 - TIPAZEIZ ἈΠΟΣΤΟΛΩΝ VIII 


΄ ΄ ‘ —— * a 
βάντες προσηύξαντο περὶ “αὐτῶν ὅπως λάβωσιν πνεῦμα 
΄ »υ» ‘ > > ? ᾽ x 22 > * 
ἅγιον" οὐδέπω γὰρ ἦν ἐπ᾽ οὐδενὶ αὐτῶν ἐπιπεπτωκός, μόνον 16 
δὲ βεβαπτισμένοι ὑπῆρχον εἰς τὸ ὄνομα τοῦ κυρίου Ἰησοῦ. 
, > , — >? — ἣν ἂν 
τότε ἐπετίθεσαν τὰς χεῖρας ἐπ᾽ αὐτούς, καὶ ἐλάμβανον 17 
“ @ > Ν ας {ἃ ’ σ ‘ a > , - 
πνεῦμα ἅγιον. ᾿Ιδὼν δὲ ὁ Σίμων ὅτι διὰ τῆς ἐπιθέσεως τῶν 18 
χειρῶν τῶν ἀποστόλων δίδοται τὸ πνεῦμα προσήνεγκεν 
αὐτοῖς χρήματα λέγων Δότε κἀμοὶ τὴν ἐξουσίαν ταύτην το 
΄σ Φ 22 > 6 aA 4 a » β , -“ ΄ ial , 
iva ᾧ ἐὰν ἐπιθῶ τὰς χεῖρας λαμβάνῃ πνεῦμα ἅγιον. Πέ- 20 
» 
tpos δὲ εἶπεν πρὸς αὐτόν To ἀργύριόν σου σὺν σοὶ εἴη 
αν ΠΣ “ — J a —— — 
εἰς ἀπώλειαν, ὅτι τὴν δωρεὰν τοῦ θεοῦ ἐνόμισας διὰ χρημά- 
a 2 Led “ 
των κτᾶσθαι. οὐκ ἔστιν σοι μερὶς οὐδὲ κλῆρος ἐν τῷ λόγῳ 2x 
« , > 2 2* 
τούτῳ, H γὰρ KAPAIA σου OYK ἔστιν EYOEIA ENANTI τοῦ 
θεοῦ. μετανόησον οὖν ἀπὸ τῆς κακίας σου ταύτης, καὶ 22 
δεήθητι τοῦ κυρίου εἰ ἄρα ἀφεθήσεταί σοι ἡ ἐπίνοια τῆς 
᾿ , : ' 
καρδίας σου" εἰς yap χολὴν πικρίας Kal CYNAECMON AAIKIAC 23 
ε -“ * > ‘ x ¢ , > , e -“ 
ὁρῶ σεῦντα. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Σίμων εἶπεν Δεήθητε ὑμεῖς 24 
ἂς > a ‘ ‘ , * Ν ἀν ᾿ ΘΝ we 
ὑπὲρ ἐμοῦ πρὸς τὸν κύριον ὅπως μηδὲν ἐπέλθῃ ἐπ᾽ ἐμὲ ὧν 
— τ ε * > ὃ ΄ κι 
εἰρήκατεϊ. Οἱ μὲν οὖν διαμαρτυράμενοι καὶ 25 
λαλήσαντες τὸν λόγον τοῦ κυρίου ὑπέστρεφον εἰς Ἶεροσό- 
λυμα, πολλᾶς τε κώμας τῶν Σαμαρειτῶν εὐηγγελίζοντο. 
“Ayyedos δὲ Κυρίου ἐλάλησεν πρὸς Φίλιππον λέγων 26 
» , A , ‘ , oN ‘ «ον ‘ 
᾿Ανάστηθι καὶ πορεύου κατὰ μεσημβρίαν ἐπὶ τὴν ὁδὸν τὴν 
, ak TES Ν > , Ψ > ‘ 
καταβαίνουσαν ἀπὸ ᾿Ιερουσαλὴμ εἰς Talay: αὕτη ἐστὶν 
ἔρημος. καὶ ἀναστὰς ἐπορεύθη, καὶ ἰδοὺ ἀνὴρ Αἰθίοψ 27 
εὐνοῦχος δυνάστης Κανδάκης βασιλίσσης Αἰθιόπων, ὃς ἦν 
2." , a , — ΔΊ»ν , , > 
ἐπὶ πάσης τῆς γάζης αὐτῆς, [ὃς] ἐληλύθει προσκυνήσων εἰς 
Ἰερουσαλήμ, ἦν δὲ ὑποστρέφων καὶ καθήμενος ἐπὶ τοῦ 28 
ἅρματος αὐτοῦ καὶ ἀνεγίνωσκεν τὸν προφήτην Ἢσαίαν. 
εἶπεν δὲ τὸ πνεῦμα τῷ Φιλίππῳ Πρόσελθε καὶ κολλήθητι 29 
a @ , ὃ ‘ δὲ ε Or »” 
τῷ ἅρματι τούτῳ. προσδραμὼν δὲ ὁ Φίλιππος ἤκουσεν 30 
αὐτοῦ ἀναγινώσκοντος ᾿σαίαν τὸν προφήτην, καὶ εἶπεν 
> , , a >? , ε 5 9 a x 
Apa ye γινώσκεις ἃ ἀναγινώσκεις; ὁ δὲ εἶπεν Πῶς yap 3: 
a , 2% , «ε , , , s 
ἂν δυναίμην ἐὰν μή τις ὁδηγήσει pe; παρεκάλεσέν τε τὸν 


VIII Ix ΠΡΆΞΕΙΣ ἈΠΟΣΤΟΛΩΝ 36ς 
3: Φίλιππον ἀναβάντα καθίσαι σὺν αὐτῷ. ἡ δὲ περιοχὴ τῆς 
γραφῆς ἣν ἀνεγίνωσκεν ἦν αὕτη 
Ὡς πρόβδτον ἐπὶ οφάγην ἤχθη, 
Kal ὧς ἀμνὸς ENANTION τοῦ “KEIPONTOC’ δὐτὸν 
ἄφωνος, 
οὕτως οὐκ ἀνοίγει τό CTOMA δὐτοῦ. 
33 Εν TH τἀπεινώσει ἡ κρίσις ayTOY ἤρθη" 
τὴν γενεὰν AYTOY Tic διηγήςετδι; 
ὅτι δἴίρετδι ἀπὸ τῆς γῆς ἡ Ζωὴ φτοῦ. 
34 ἀποκριθεὶς δὲ ὁ εὐνοῦχος τῷ Φιλίππῳ εἶπεν Δέομαί σου, 
περὶ τίνος ὁ προφήτης λέγει τοῦτο; περὶ ἑαυτοῦ ἢ περὶ 
35 ἑτέρου τινός; ἀνοίξας δὲ ὁ Φίλιππος τὸ στόμα αὐτοῦ καὶ 
ἀρξάμενος ἀπὸ τῆς γραφῆς ταύτης εὐηγγελίσατο αὐτῷ τὸν 
36 Ἰησοῦν. ὡς δὲ ἐπορεύοντο κατὰ τὴν. ὁδόν, ἦλθον ἐπί τι 
ὕδωρ, καί φησιν ὁ εὐνοῦχος ᾿Ιδοὺ ὕδωρ: τί κωλύει με 
38 βαπτισθῆναι; “ καὶ ἐκέλευσεν στῆναι τὸ ἅρμα, καὶ κατέ- 
βησαν ἀμφότεροι εἰς τὸ ὕδωρ ὅ τε Φίλιππος καὶ ὁ εὐνοῦχος, 
39 καὶ ἐβάπτισεν αὐτόν. ὅτε δὲ ἀνέβησαν ἐκ τοῦ ὕδατος, 
πνεῦμα Κυρίου ἥρπασεν τὸν Φίλιππον, καὶ οὐκ εἶδεν αὐτὸν 
οὐκέτι ὁ εὐνοῦχος, ἐπορεύετο γὰρ τὴν ὁδὸν αὐτοῦ χαίρων. 
go Φίλιππος δὲ εὑρέθη εἰς “Alwrov, καὶ διερχόμενος εὐηγγε- 
λίζετο τὰς πόλεις πάσας ἕως τοῦ ἐλθεῖν αὐτὸν εἰς Και- 
σαρίαν. 


x Ὁ δὲ Σαῦλος, ἔτι ἐνπνέων ἀπειλῆς καὶ φόνον εἰς τοὺς 
« μαθητὰς τοῦ κυρίου, προσελθὼν τῷ ἀρχιερεῖ ἠτήσατο 
παρ᾽ αὐτοῦ ἐπιστολὰς εἰς Δαμασκὸν πρὸς τὰς συναγωγάς, 
ὅπως ἐάν τινας εὕρῃ τῆς ὁδοῦ ὄντας, ἄνδρας τε καὶ γυναῖ- 
3 kas, δεδεμένους ἀγάγῃ εἰς Ἱερουσαλήμ. Ἔν δὲ 
τῷ πορεύεσθαι ἐγένετο αὐτὸν ἐγγίζειν τῇ Δαμασκῷ, ἐξέ- 
4 φνης τε αὐτὸν περιήστραψεν φῶς ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, καὶ πεσὼν 


4. “εἶπεν δὲ αὐτῷ [ὁ Φίλιππος) EL πιστεύεις ἐξ ὅλης τῆς καρδίας σον [, ἐξεστιν). ἀποκριθεὶς δὲ εἶπεν 


Πιστεύω τὸν υἱὸν τοῦ θεοῦ εἶναι τὸν Ἰησοῦν (Χριστόν). 


42. 


4 


4 


5. times 5 ig ; 





Ἀναστὰς 


266 ΠΡΑΞΕΙΣ ANOSTOAQN ΙΧ 


ἐπὶ τὴν γῆν ἤκουσεν φωνὴν λέγουσαν αὐτῷ Σαούλ Σαούλ, 


τί με διώκεις; εἶπεν δέ Tis εἶ, κύριε; ὁ δέ Ἐγώ εἰμι ς 
Ἰησοῦς ὃν σὺ διώκεις: ἀλλὰ ἀνάστηθι καὶ εἴσελθε εἰς τὴν 6 
πόλιν, καὶ λαληθήσεταί σοι ὅτι σε δεῖ ποιεῖν. οἱ δὲ 7 


* , 7 κε ΄ > —— 
ἄνδρες οι συνοδεύοντες αυτῳ ἱστηκεισαν €VEOL, ακουοντες 


μὲν τῆς φωνῆς μηδένα δὲ θεωροῦντες. ἠγέρθη δὲ Σαῦλος 8 


S278 a fol > la Ν a > 2 > a γῶν 
ἀπὸ τῆς γῆς, ἀνεῳγμένων δὲ τῶν ὀφθαλμῶν αὐτοῦ οὐδὲν 
» “ ~ Φ. 4 ΕἸ * * 
ἔβλεπεν: χειραγωγοῦντες δὲ αὐτὸν εἰσήγαγον εἰς Δαμα- 
, — — 2 a A ’ ἈΝ 2 * 
σκόν. καὶ ἦν ἡμέρας τρεῖς μὴ βλέπων, καὶ οὐκ ἔφαγεν 
οὐδὲ ἔπιεν. 
? SF ε 
Hy δέ τις μαθητὴς ἐν Δαμασκῷ ὀνόματι ‘Avavias, 
3 > ‘ , ae > ε , ε 4 - , ε Ν 
καὶ εἶπεν πρὸς αὐτὸν ἐν ὁράματι ὁ κύριος ᾿Ανανία. ὁ δὲ 
> , ‘ * 
εἶπεν ᾿Ιδοὺ ἐγώ, κύριε. ὁ δὲ κύριος πρὸς αὐτόν “᾿Ανάστα" 
πορεύθητι ἐπὶ τὴν ῥύμην τὴν καλουμένην Εὐθεῖαν καὶ ζή- 
> ,» > , a — > ‘ ‘ 
Tyoov ἐν οἰκίᾳ ᾿Ιούδα Σαῦλον ὀνόματι Ταρσέα, ἰδοὺ γὰρ 
, Chea » > Sue ε , 3.9 
προσεύχεται, Kal εἶδεν ἄνδρα [ἐν ὁράματι] “Ἀνανίαν ὀνό- 
> , Ἀν ἂν , , A 4 -" ΄ >. 
ματι εἰσελθόντα καὶ ἐπιθέντα αὐτῷ [τὰς] χεῖρας ὅπως ava- 
’ > , νε ’ ΄ * > A ~ 
βλέψῃ. ἀπεκρίθη δὲ “Avavias Κύριε, ἤκουσα ἀπὸ πολλῶν 
>. * 22 a“ «ες 
περὶ τοῦ ἀνδρὸς τούτου, ὅσα κακὰ τοῖς ἁγίοις σον ἐποίησεν 
ΕἸ > * ἌΝ * 2 ’ 2 -“ » , 
ἐν ᾿ερουσαλήμ:" καὶ woe ἔχει ἐξουσίαν παρὰ τῶν ἀρχιερέων 
a“ , \ om” * 
δῆσαι πάντας τοὺς ἐπικαλουμένους τὸ ὄνομά σου. εἶπεν 
* 3X Ae ae. ε , ΄ σ “ > a > id 
δὲ πρὸς αὐτὸν ὃ κύριος Πορεύου, ὅτι σκεῦος ἐκλογῆς ἐστίν 
φ “a ’ > ex. J * 2 ẽ— lal > a“ 
μοι οὗτος τοῦ βαστάσαι τὸ ὄνομά pov ἐνώπιον[τῶν] ἐθνῶν 
x β ιλ , ea Μ aN > ‘ ‘ ε ὃ “δ —— 
τε καὶ βασιλέων υἱῶν τε Ἰσραήλ, ἐγὼ γὰρ ὑποδείξω αὐτῷ 
* “ —— —— a S47 , “ > a 
ὅσα δεῖ αὐτὸν ὑπὲρ Tod ὀνόματός pov παθεῖν. ᾿Απῆλθεν 
δὲ ε , ‘ >. 9 ‘ . —— * > 9 —— 
ἐ Avavias καὶ εἰσῆλθεν εἰς τὴν οἰκίαν, καὶ ἐπιθεὶς ἐπ᾽ αὐτὸν 
4 “ > 
Tas χεῖρας εἶπεν Σαοὺλ ἀδελφέ, ὁ κύριος ἀπέσταλκέν pe, 
> οὐ ὦ , a ega @ 2 “ > , 
Ἰησοῦς ὁ ὀφθείς σοι ἐν τῇ ὁδῷ 7) ἤρχου, ὅπως ἀναβλέψῃς 
> 7 ΄ δ 4 > ΄ * , ᾿ a 
καὶ πλησθῇς πνεύματος ἁγίου. Kal εὐθέως ἀπέπεσαν αὐτοῦ 
> “ > a“ * 
ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν ὡς λεπίδες, ἀνέβλεψέν τε, καὶ ἀναστὰς 
ἐβαπτίσθη, καὶ λαβὼν τροφὴν ἐνισχύθη. 
"Eyé δὲ i τῶν ἐν Δ Ὁ μαθητῶν ἡμέρας 
γένετο δὲ μετὰ τῶν ἐν Δαμασκῷ μαθητῶν ἡμέρ 
a , ‘ > a 
τινάς, καὶ εὐθέως ἐν Tals συναγωγαῖς ἐκήρυσσεν τὸν ᾿Ιησοῦν 


19 


x . TIPAZEIS ATMOSTOAQN 267 


21 ὅτι οὗτός ἐστιν 6 υἱὸς τοῦ θεοῦ. ἐξίσταντο δὲ πάντες of 
ἀκούοντες καὶ ἔλεγον Οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ πορθήσας ἐν 
Ἰερουσαλὴμ τοὺς ἐπικαλουμένους τὸ ὄνομα τοῦτο, καὶ ὧδε 
εἰς τοῦτο ἐληλύθει ἵνα δεδεμένους αὐτοὺς ἀγάγῃ ἐπὶ τοὺς 

22 ἀρχιερεῖς; Σαῦλος δὲ μᾶλλον ἐνεδυναμοῦτο καὶ συνέχυννεν 
᾿Ιουδαίους τοὺς κατοικοῦντας ἐν Δαμασκῷ, συνβιβάζων ὅτι 

23 οὗτός ἐστιν ὁ χριστός. Ὡς δὲ ἐπληροῦντο ἡμέ- 
ραι ἱκαναί, συνεβουλεύσαντο οἱ Ἰουδαῖοι ἀνελεῖν αὐτόν" 

24 ἐγνώσθη δὲ τῷ Σαύλῳ καὶ ἐπιβουλὴ αὐτῶν. παρετηροῦντο 
δὲ καὶ τὰς πύλας ἡμέρας τε καὶ νυκτὸς ὅπως αὐτὸν ἀνέλω- 

23 ow: λαβόντες δὲ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ νυκτὸς διὰ τοῦ τείχους 

26 καθῆκαν αὐτὸν χαλάσαντες ἐν σφυρίδι. Παρα- 
γενόμενος δὲ εἰς ᾿Ιερουσαλὴμ ἐπείραζεν κολλᾶσθαι τοῖς 
μαθηταῖς: καὶ πάντες ἐφοβοῦντο αὐτόν, μὴ πιστεύοντες 

27 ὅτι ἐστὶν μαθητής. Βαρνάβας δὲ ἐπιλαβόμενος αὐτὸν ἤγα- 
γεν πρὸς τοὺς ἀποστόλους, καὶ διηγήσατο αὐτοῖς πῶς ἐν 
τῇ ὁδῷ εἶδεν τὸν κύριον καὶ ὅτι ἐλάλησεν αὐτῷ, καὶ πῶς ἐν 

:8 Δαμασκῷ ἐπαρρησιάσατο ἐν τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ. καὶ ἦν 
μετ᾽ αὐτῶν εἰσπορευόμενος καὶ ἐκπορευόμενος εἰς Ἵερου- 

29 σαλήμ, παρρησιαζόμενος ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ κυρίου, ἐλάλει 
τε καὶ συνεζήτει πρὸς τοὺς Ἑλληνιστάς" οἱ δὲ ἐπεχείρουν 

zo ἀνελεῖν αὐτόν. ἐπιγνόντες δὲ οἱ ἀδελφοὶ κατήγαγον αὐτὸν 
εἰς Καισαρίαν καὶ ἐξαπέστειλαν αὐτὸν εἰς Ταρσόν. 

3 Ἡ μὲν οὖν ἐκκλησία καθ᾽ ὅλης τῆς ᾿Ιουδαίας καὶ Γαλι- 
λαίας καὶ Σαμαρίας εἶχεν εἰρήνην οἰκοδομουμένη, καὶ 
πορευομένη τῷ φόβῳ τοῦ κυρίου καὶ τῇ παρακλήσει τοῦ 
ἁγίου πνεύματος ἐπληθύνετο. 


: ἘΓΈΝΕΤΟ AE ΠΕΥΡΟΝ διερχόμενον διὰ πάντων 
κατελθεῖν καὶ πρὸς τοὺς ἁγίους τοὺς κατοικοῦντας Λύδδα. 
33 εὗρεν δὲ ἐκεῖ ἄνθρωπόν τινα ὀνόματι Αἰνέαν ἐξ ἐτῶν ὀκτὼ 








er ὦ eee, σα. οἱ Le re 


268 TIPASEIS AIOSTOAQN IX X 


κατακείμενον ἐπὶ κραβάττου, ὃς ἦν παραλελυμένος. καὶ 34 
Θ᾽ δὲ « , | Ψ "»“ , > A , 
εἶπεν αὐτῷ ὁ Πέτρος Αἰνέα, ἰᾶταί σε Ἰησοῦς Χριστός" 
ἀνάστηθι καὶ στρῶσον σεαυτῷ: καὶ εὐθέως ἀνέστη. καὶ 35 
εἶδαν αὐτὸν πάντες οἱ κατοικοῦντες Λύδδα καὶ τὸν Ξαρῶνα, 
οἵτινες ἐπέστρεψαν ἐπὶ τὸν κύριον. 
> 
Ἔν Ἰόππῃ δέ τις ἦν μαθήτρια ὀνόματι TaBeba, ἣ 36 
΄ , , ¢ > ΄ ν 
διερμηνευομένη λέγεται Δορκάς: αὕτη ἦν πλήρης ἔργων 
> a —— a e > , , ee a 
ἀγαθῶν καὶ ἐλεημοσυνῶν ὧν ἐποίει. ἐγένετο δὲ ἐν ταῖς 37 
ἡμέραις ἐκείναις ἀσθενήσασαν αὐτὴν ἀποθανεῖν: λούσαντες 
Ν Ὁ» fo , 
δὲ ἔθηκαν" ἐν ὑπερῴῳ. ἐγγὺς δὲ οὔσης Avddas τῇ Ἰόππῃ 38 
ε , 9 ’ -“ * 2 x a > , 
οἱ μαθηταὶ ἀκούσαντες ὅτι Πέτρος ἐστὶν ἐν αὐτῇ ἀπέστει- 
λαν δύο ἄνδρας πρὸς αὐτὸν παρακαλοῦντες Μὴ ὀκνήσῃς 
a“ “ἷ ε 2 > Ν Ν , 2 > - 
διελθεῖν ἕως ἡμῶν: ἀναστὰς δὲ Πέτρος συνῆλθεν αὐτοῖς" 39 
ὃν παραγενόμενον ἀνήγαγον εἰς τὸ ὑπερῷον, καὶ παρέστη- 
σαν αὐτῷ πᾶσαι ai χῆραι κλαίουσαι καὶ ἐπιδεικνύμεναι 
χιτῶνας καὶ ἱμάτια ὅσα ἐποίει μετ᾽ αὐτῶν οὖσα 7 Δορκάς. 
ἐκβαλὼν δὲ ἔξω πάντας ὁ Πέτρος καὶ θεὶς τὰ γόνατα 4o 
, aS , ‘ ‘ -“ > * 
προσηύξατο, καὶ ἐπιστρέψας πρὸς τὸ σῶμα εἶπεν Ταβειθά, 
ἀνάστηθι. ἡ δὲ ἤνοιξεν τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτῆς, καὶ ἰδοῦσα 
A , > * ‘ Ἂν > & - —— 
τὸν Πέτρον ἀνεκάθισεν. δοὺς δὲ αὐτῇ χεῖρα ἀνέστησεν 41 
αὐτήν, φωνήσας δὲ τοὺς ἁγίους καὶ τὰς χήρας παρέστησεν 
— 2 ‘ δὲ our ad 77 ‘ 
αὐτὴν ζῶσαν. γνωστὸν δὲ ἐγένετο καθ᾽ ὅλης ᾿Ιόππης, καὶ 42 
δ΄» Ν | eas ‘ , > , Ν ἥν 
ἐπίστευσαν πολλοὶ ἐπὶ τὸν κύριον. “Eyévero δὲ ἡμέρας 43 
ε ‘ a 2 tre ΄ , a 
ἱκανὰς μεῖναι ἐν Ἰόππῃ παρά τινι Σίμωνι βυρσεῖ. 


᾿Ανὴρ δέ τις ἐν Καισαρίᾳ ὀνόματι Κορνήλιος, éxarov- x 
, > , 2 ΄ > 2 > 2 * 
τάρχης ἐκ σπείρης τῆς καλουμένης ᾿ταλικῆς, εὐσεβὴς καὶ 2 
φοβούμενος τὸν θεὸν σὺν παντὶ τῷ οἴκῳ αὐτοῦ, ποιῶν ἐλεη- 
μοσύνας πολλὰς τῷ λαῷ καὶ δεόμενος τοῦ θεοῦ διὰ παντός, 
* ε ’ ~ e ‘ Ἂς σ * ’ -“ ε * 
εἶδεν ἐν ὁράματι φανερῶς ὡσεὶ περὶ ὥραν ἐνάτην τῆς ἡμέ- 3 
” a — — — 
pas ἄγγελον τοῦ θεοῦ εἰσελθόντα πρὸς αὐτὸν καὶ εἰπόντα 
Φ' σὺ * « 4 * , | Me. | \ » , 
αὐτῷ Κορνήλιε. ὁ δὲ ἀτενίσας αὐτῷ καὶ ἔμφοβος γενό- 4 
μενος εἶπεν Τίέἐστιν, κύριε; εἶπεν δὲ αὐτῷ Αἱ προσευχαί 


x ΠΡΑΞΕΙ͂Σ ἈΠΟΣΤΌΛΩΝ 260 


σου καὶ αἱ ἐλεημοσύναι σου ἀνέβησαν εἰς μνημόσυνον ἔμ- 

s προσθεν τοῦ θεοῦ" καὶ νῦν πέμψον ἄνδρας εἰς ᾿Ιύππην καὶ 
6 μετάπεμψαι Σίμωνά τινα ὃς ἐπικαλεῖται Πέτρος: οὗτος 
ξενίζεται παρά τινι Σίμωνι βυρσεῖ, ᾧ ἐστὶν οἰκία παρὰ θά. 

7 λασσαν. ὡς δὲ ἀπῆλθεν ὁ ἄγγελος ὁ λαλῶν αὐτῷ, φωνήσας 
δύο τῶν οἰκετῶν καὶ στρατιώτην εὐσεβῆ τῶν προσκαρτερούν- 

8 των αὐτῷ καὶ ἐξηγησάμενος ἅπαντα αὐτοῖς ἀπέστειλεν 
ο αὐτοὺς εἰς τὴν ᾿Ιόππην. Τῇ δὲ ἐπαύριον ὁδοι- 
πορούντων ἐκείνων καὶ τῇ πόλει ἐγγιζόντων ἀνέβη Πέτρος 

10 ἐπὶ τὸ δῶμα προσεύξασθαι περὶ ὧραν ἕκτην. ἐγένετο δὲ 
πρόσπεινος καὶ ἤθελεν γεύσασθαι: παρασκευαζόντων δὲ 
11 αὐτῶν ἐγένετο ἐπ᾿ αὐτὸν ἔκστασις, καὶ θεωρεῖ τὸν οὐρανὸν 
ἀνεῳγμένον καὶ καταβαῖνον σκεῦός τι ὡς ὀθόνην μεγάλην 
12 τέσσαρσιν ἀρχαῖς καθιέμενον ἐπὶ τῆς γῆς, ἐν ᾧ ὑπῆρχεν 
πάντα τὰ τετράποδα καὶ ἑρπετὰ τῆς γῆς καὶ πετεινὰ τοῦ 
13 οὐρανοῦ. καὶ ἐγένετο φωνὴ πρὸς αὐτόν ᾿Αναστάς, Πέτρε, 
14 θῦσον καὶ φάγε. ὁ δὲ Πέτρος εἶπεν Μηδαμώς, κύριε, ὅτι 
15 οὐδέποτε ἔφαγον πᾶν κοινὸν καὶ ἀκάθαρτον. καὶ φωνὴ 
πάλιν ἐκ δευτέρου πρὸς αὐτόν “A ὁ θεὸς ἐκαθάρισεν σὺ μὴ 
16 κοίνου. τοῦτο δὲ ἐγένετο ἐπὶ τρίς, καὶ εὐθὺς ἀνελήμφθη τὸ 
17 σκεῦος εἰς τὸν οὐρανόν. Ὡς δὲ ἐν ἑαυτῷ διη- 
πόρει ὁ Πέτρος τί ἂν εἴη τὸ ὅραμα ὃ εἶδεν, ἰδοὺ οἱ ἄνδρες 
οἱ ἀπεσταλμένοι ὑπὸ τοῦ Κορνηλίου διερωτήσαντες τὴν 
18 οἰκίαν τοῦ Σίμωνος ἐπέστησαν ἐπὶ τὸν πυλῶνα, καὶ φωνή- 
σαντες ᾿ἐπύθοντο᾽ εἰ Σίμων ὁ ἐπικαλούμενος Πέτρος ἐν- 
19 θάδε ξενίζετα. Τοῦ δὲ Πέτρου διενθυμουμένου περὶ τοῦ 
ὁράματος εἴπεν τὸ πνεῦμα ᾿ ᾿Ιδοὺ ἄνδρες ᾿δύο᾽ ζητοῦντές σε" 
20 ἀλλὰ ἀναστὰς κατάβηθι καὶ πορεύου σὺν αὐτοῖς μηδὲν 
at διακρινόμενος, ὅτι ἐγὼ ἀπέσταλκα αὐτούς. καταβὰς δὲ Πέ- 
Tpos πρὸς τοὺς ἄνδρας εἶπεν ᾿Ιδοὺ ἐγώ εἰμι ὃν ζητεῖτε" τίς 
2. ἢ αἰτία δ᾽ ἣν πάρεστε; οἱ δὲ εἶταν Κορνήλιος éxarov- 
τάρχης, ἀνὴρ δίκαιος καὶ φοβούμενος τὸν θεὸν μαρτυρού- 
μενός τε ὑπὸ ὅλου τοῦ ἔθνους τῶν ᾿Ιουδαίων, ἐχρηματίσθη 

18 


ἐπννθάνεντο 


αὐτῷ {τρεῖς} 


“δι, αὐ oe ee ee  " 


Ap. 


ὃν ἀπέστειλεν. .... 
Χριστοῦ (οὗτος... 
κύριος) ὑμεῖς οἴδα- 
τε, τὸ 


270 ΠΡΑΞΈΕΈΙΣ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ x 


he , —— , ’, » ‘ > a 
ὑπὸ ἀγγέλου ἁγίου μεταπέμψασθαί σε εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ 
καὶ ἀκοῦσαι ῥήματα παρὰ σοῦ. εἰσκαλεσάμενος οὖν αὐτοὺς 
ἐξένισεν. Τῇ δὲ ἐπαύριον ἀναστὰς ἐξῆλθεν σὺν 
> - , a > a“ a > \ 4? “ 
αὐτοῖς, καί τινες τῶν ἀδελφῶν τῶν ἀπὸ ᾿Ιόππης συνῆλ- 
θ ὑτῷ. τῇ δὲ ἐπαύριον εἰσῆλθεν εἰς τὴν Καισαρίαν" 
αν αὐτῷ. τῇ δὲ ἐπαύρ σῆλθεν εἰς τὴν ρ 
, a > Ν , ‘ 
ὁ δὲ Κορνήλιος ἦν προσδοκῶν αὐτοὺς συνκαλεσάμενος τοὺς 
a 2 a Ν ‘ > ⸗ * «ε Ὡς ἡ τ“ Ψ 
συγγενεῖς αὐτοῦ καὶ τοὺς ἀναγκαίους φίλους. Ὥς δὲ ἐγέ- 
a > -“ ‘ , , ee ε 
vero τοῦ εἰσελθεῖν τὸν Πέτρον, συναντήσας αὐτῷ ὁ Kop- 
νήλιος πεσὼν ἐπὶ τοὺς πόδας προσεκύνησεν. ὁ δὲ Πέτρος 
* 2 * ἂν ἐς * * 
ἤγειρεν αὐτὸν λέγων ᾿Ανάστηθι: καὶ ἐγὼ αὐτὸς ἀνθρωπός 
εἰ Ν λῶ Eo Veet 1 AAO * — λ 
ἰμι. καὶ συνομιλῶν αὐτῷ εἰσῆλθεν, καὶ εὑρίσκει συνελη- 
λυθότας πολλούς, ἔφη τε πρὸς αὐτούς Ὑμεῖς ἐπίστασθε 
ὡς ἀθέμιτόν ἐστιν ἀνδρὶ ᾿Ιουδαίῳ κολλᾶσθαι ἢ προσέρχε- 
σθαι ἀλλοφύλῳ: κἀμοὶ ὁ θεὸς ἔδειξεν μηδένα κοινὸν ἢ 
» ’ , » ‘ ‘ > , > 
ἀκάθαρτον λέγειν ἄνθρωπον. διὸ καὶ ἀναντιρήτως ἦλθον 
, , “- ’ , , , 
μεταπεμφθείς. πυνθάνομαι οὖν τίνι λόγῳ μετεπέμψασθέ 
Ν ε * * 9 Ν , ε * ’ 
με. καὶ ὁ Κορνήλιος ἔφη “Amo τετάρτης ἡμέρας μέχρι 
ταύτης τῆς ὥρας ἤμην τὴν ἐνάτην προσευχόμενος ἐν τῷ 
οἴκῳ μου, καὶ ἰδοὺ ἀνὴρ ἔστη ἐνώπιόν μου ἐν ἐσθῆτι λαμ- 
“ * ‘ > , ε ‘ Ν 
πρᾷ καί φησι Κορνήλιε, εἰσηκούσθη σου ἡ προσευχὴ καὶ 
αἱ ἐλεημοσύναι σου ἐμνήσθησαν ἐνώπιον τοῦ θεοῦ: πέμψον 
οὖν εἰς Ιόππην καὶ μετακάλεσαι Σίμωνα ὃς ἐπικαλεῖται 
Πέτρος" οὗτος ξενίζεται ἐν οἰκίᾳ Σίμωνος βυρσέως παρὰ 
θάλασσαν. ἐξαυτῆς οὖν ἔπεμψα πρὸς σέ, σύ τε καλῶς 
ἐποίησας παραγενόμενος. νῦν οὖν πάντες ἡμεῖς ἐνώπιον 
τοῦ θεοῦ πάρεσμεν ἀκοῦσαι πάντα τὰ προστεταγμένα 
«ε Ν ~ , > ΄ Ν ’ A , > 
σοι ὑπὸ τοῦ κυρίου. ἀνοίξας δὲ Πέτρος τὸ στόμα εἶπεν 
» * 
Ἔπ᾽ ἀληθείας καταλαμβάνομαι ὅτι OYK ECTIN TIPOCWTTO- 
λήμπτης ὁ θεός, ἀλλ᾽ ἐν παντὶ ἔθνει ὁ φοβούμενος αὐ- 
τὸν καὶ ἐργαζόμενος δικαιοσύνην δεκτὸς αὐτῷ ἐστίν. τὸν 
, r> , * a ? , 
λόγον ᾿ἀπέοτειλεν τοῖς υἱοῖς “IcpadA εὐὰγγελιζόμενος 
> , . 3 a fol , 
εἰρήνην διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ: οὗτός ἐστιν πάντων κύριος. 
ε - ἴδ a4 ΄ cn 82. Φ 2 > , 
ὑμεῖς οἴδατε τὸ γενόμενον ῥῆμα καθ᾽ ὅλης τῆς ᾿Ιουδαίας, 


25 


26 


30 


3 


X XI TIPAZEIS AMOSTOAQN 271 


ἀρξάμενος ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας pera τὸ βάπτισμα ὃ ἐκή- 
38 ρυξεν Ἰωάνης, Ἰησοῦν τὸν ἀπὸ Ναζαρέθ, ὡς ἔχριςεν αὐτὸν 
ὁ θεὸς πνεύματι ἁγίῳ καὶ δυνάμει, ὃς διῆλθεν εὐεργετῶν 
καὶ ἰώμενος πάντας τοὺς καταδυναστευομένους ὑπὸ τοῦ 
39 διαβόλου, ὅτι ὁ θεὸς ἦν μετ᾽ αὐτοῦ" καὶ ἡμεῖς μάρτυρες 
πάντων ὧν ἐποίησεν ἔν τε τῇ χώρᾳ τῶν ᾿ἸἸουδαίων καὶ 
Ἰερουσαλήμ: ὃν καὶ ἀνεῖλαν KPEMACANTEC ἐπὶ ΞΎΛΟΥ. 
40 τοῦτον ὁ θεὸς ἤγειρεν τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ καὶ ἔδωκεν αὐτὸν 
ax ἐμφανῆ γενέσθαι, οὐ παντὶ τῷ λαῷ ἀλλὰ μάρτυσι τοῖς 
προκεχειροτονημένοις ὑπὸ τοῦ θεοῦ, ἡμῖν, οἵτινες συνεφά- 
γομεν καὶ συνεπίομεν αὐτῷ μετὰ τὸ ἀναστῆναι αὐτὸν ἐκ 
42 νεκρῶν' καὶ παρήγγειλεν ἡμῖν κηρύξαι τῷ λαῷ καὶ δια- 
μαρτύρασθαι ὅτι οὗτός ἐστιν ὁ ὡρισμένος ὑπὸ τοῦ θεοῦ 
43 κριτὴς ζώντων καὶ νεκρῶν. τούτῳ πάντες οἱ προφῆται 
μαρτυροῦσιν, ἄφεσιν ἁμαρτιῶν λαβεῖν διὰ τοῦ ὀνόματος 
44 αὐτοῦ πάντα τὸν πιστεύοντα εἰς αὐτόν. “Ere 
λαλοῦντος τοῦ Πέτρου τὰ ῥήματα ταῦτα ἐπέπεσε τὸ πνεῦμα 
4570 ἅγιον ἐπὶ πάντας τοὺς ἀκούοντας τὸν λόγον. καὶ 
ἐξέστησαν οἱ ἐκ περιτομῆς πιστοὶ ‘ot’ συνῆλθαν τῷ Πέτρῳ, 
ὅτι καὶ ἐπὶ τὰ ἔθνη ἡ δωρεὰ τοῦ πνεύματος τοῦ ἁγίου ἐκκέ- 
46 χυται" ἤκουον γὰρ αὐτῶν λαλούντων γλώσσαις καὶ μεγαλυ- 
47 νόντων τὸν θεόν. τότε ἀπεκρίθη Πέτρος Μήτι τὸ ὕδωρ 
δύναται κωλῦσαί τις τοῦ μὴ βαπτισθῆναι τούτους οἵτινες 
48 τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον ἔλαβον ὡς καὶ ἡμεῖς; προσέταξεν δὲ 
αὐτοὺς ἐν τῷ ὀνόματι ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ βαπτισθῆναι. τότε 
ἠρώτησαν αὐτὸν ἐπιμεῖναι ἡμέρας τινάς. 
: ἜἬκουσαν δὲ οἱ ἀπόστολοι καὶ οἱ ἀδελφοὶ οἱ ὄντες κατὰ 
τὴν ᾿Ιουδαίαν ὅτι καὶ τὰ ἔθνη ἐδέξαντο τὸν λόγον τοῦ θεοῦ. 
2 Ὅτε δὲ ἀνέβη Πέτρος εἰς ᾿Ιερουσαλήμ, διεκρίνοντο πρὸς 
3 αὐτὸν οἱ ἐκ περιτομῆς λέγοντες ὅτι "εἰσῆλθεν πρὸς ἄνδρας 
4 ἀκροβυστίαν ἔχοντας καὶ συνέφαγεν" αὐτοῖς. ἀρξάμενος 
s δὲ Πέτρος ἐξετίθετο αὐτοῖς καθεξῆς λέγων ᾿Εγὼ ἤμην ἐν 
πόλει ᾿Ιόππῃ προσευχόμενος καὶ εἶδον ἐν ἐκστάσει ὅραμα, 


Ap. 


272 ΠΡΑΞΕῚΣ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΧΙ 


a ar e Δ’ ΄ , ey a 
καταβαῖνον. σκεῦός τι ws ὀθόνην μεγάλην τέσσαρσιν ἀρχαῖς 
6 ἃ A — a + FAO " on, See 
καθιεμένην ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, καὶ ἦλθεν ἄχρι ἐμοῦ" εἰς ἣν 

ἈΝ -“ 
ἀτενίσας κατενόουν καὶ εἶδον τὰ τετράποδα τῆς γῆς καὶ 


* * Ν ἣν = ἣν ς A ‘ “a > * * 
70 θηρία και τα €PTETA και τα πετεινὰ TOV ουρανου" Ἤκουσα 7 


oO 


a > , - 
δὲ καὶ φωνῆς λεγούσης μοι ᾿Αναστάς, Πέτρε, θῦσον καὶ 
* - la ~ , σ ‘ ΠΥ, 
φάγε. εἶπον δέ Μηδαμῶς, κύριε, ὅτι κοινὸν ἢ ἀκάθαρτον 
rn ‘ * > 

φωνὴ ἐκ Sevrépov οὐδέποτε εἰσῆλθεν εἰς TO στόμα pov. ἀπεκρίθη δὲ “ex δευτέ- o 

ΔΊ 9 “ * a a * ‘ > , ‘ ‘ 

pov φωνὴ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ “A ὁ θεὸς ἐκαθάρισεν σὺ μὴ 


oo 


’ a ee νν —— 7 ‘ > * * 
κοΐνου. τοῦτο δὲ ἐγένετο ἐπὶ τρίς, καὶ ἀνεσπάσθη πάλιν 10 
ν. > 4 5 ’ —— Ἁ > ~ a ΝΜ 
ἅπαντα εἰς τὸν οὐρανόν. καὶ ἰδοὺ ἐξαυτῆς τρεῖς ἄνδρες τ 

᾽ 222 2." 2 eve 2 aie 7 > λ , Φ. εἷς 
ἤμην ἐπέστησαν ἐπὶ τὴν οἰκίαν ἐν ἡ ‘Hpev’, ἀπεσταλμένοι ἀπὸ 
> Ν Ν - , a 
Καισαρίας πρός pe. εἶπεν δὲ τὸ πνεῦμά. μοι συνελθεῖν 12 
a > Ἁ 
αὐτοῖς μηδὲν διακρίναντα. ἦλθον δὲ σὺν ἐμοὶ καὶ οἱ ἕξ 
> , ‘ aA > 
ἀδελφοὶ οὗτοι, καὶ εἰσήλθομεν εἰς τὸν οἶκον τοῦ ἀνδρός. 
ἰπήγγειλεν δὲ ἡμῖν πῶς εἶδεν τὸν ἄγγελον ἐν τῷ οἴκῳ αὐτοῦ 
ἀπήγγειλεν δὲ ἡμῖν πῶς γγελον ἐν τῷ οἴκῳ αὐτοῦ 13 
, Ν » 2 > , 93 3γ ’ Ν , 
σταθέντα καὶ εἰπόντα ᾿Απόστειλον εἰς Ἰόππην καὶ pera- 
N ΄ a , 
πεμψαι Σίμωνα tov ἐπικαλούμενον Πέτρον, ὃς λαλήσει 14 
: ΄ — ἄς ἡ ἣν, 
ῥήματα πρὸς σὲ ἐν οἷς σωθήσῃ σὺ καὶ πᾶς ὁ οἶκός σου. 
am 2* 2 \@ 
ἐν δὲ τῷ ἀρξασθαί pe λαλεῖν ἐπέπεσεν TO πνεῦμα TO ἅγιον 15 
φ' 9 > ‘ σ΄ Ἂς "“Ὃὐ ' Ὁ A 2 > -“ > , Ν - 
ἐπ᾿ αὐτοὺς ὥσπερ καὶ ἐφ᾽ ἡμᾶς ἐν ἀρχῇ. ἐμνήσθην δὲ τοῦ 16 
ev a , «ε » > , Ν > , 
ῥήματος τοῦ κυρίου ws ἔλεγεν ἸἸωάνης μὲν ἐβάπτισεν 
“ ε a Ν , > ΄ φ Ψ > > 
ὕδατι ὑμεῖς δὲ βαπτισθήσεσθε ἐν πνεύματι ἁγίῳ. εἰ οὖν 17 
‘ * ‘ * > “ ε A e 4 crn , 
τὴν ἴσην δωρεὰν ἔδωκεν αὐτοῖς ὁ θεὸς ws Kal ἡμῖν πιστεύ- 
2* * > - - ’, on A Be” ὦ ‘ 
σασιν ἐπὶ Tov κύριον Ἰησοῦν Χριστόν, ἐγὼ tis ἥμην δυνατὸς 
At , > , a — 
κωλῦσαι τὸν θεόν; ἀκούσαντες δὲ ταῦτα ἡσύχασαν καὶ 18 
ΠῚ ‘ ’ ΕἿΣ ε * 
ἐδόξασαν τὸν θεὸν λέγοντες “Apa καὶ τοῖς ἔθνεσιν ὁ θεὸς 


‘ , > ¥ ‘ * 
τὴν μετάνοιαν εἰς ζωὴν ἔδωκεν. 


* 


ε A * 8 , > ‘4 -“ , -“ * 
Οἱ μὲν οὖν διασπαρέντες ἀπὸ τῆς θλίψεως τῆς γενομέ- 
νης ἐπὶ Στεφάνῳ διῆλθον ἕως Φοινίκης καὶ Κύπρου καὶ 


9 


> -“ 

᾿Αντιοχείας, μηδενὶ λαλοῦντες τὸν λόγον εἰ μὴ μόνον Ἰου- 
δαίοι. ἮΗσαν δέ τινες ἐξ αὐτῶν ἄνδρες. Κύπριοι καὶ 20 
Κυρηναῖοι, οἵτινες ἐλθόντὲς εἰς ᾿Αντιόχειαν ἐλάλουν καὶ 


XI XI MPAZEIZ AMOSTOAQN 273 


πρὸς τοὺς Ἑλληνιστάς, εὐαγγελιζόμενοι τὸν κύριον Ἰησοῦν. 
21 καὶ ἦν χεὶρ Κυρώου μετ᾽ αὐτῶν, πολύς τε ἀριθμὸς ὁ πιστεύ- 
22 σας ἐπέστρεψεν ἐπὶ τὸν κύριον. Ἠκούσθη δὲ ὁ λόγος εἰς 
τὰ ὦτα τῆς ἐκκλησίας τῆς οὔσης ἐν ᾿ερουσαλὴμ περὶ 
23 αὐτῶν, καὶ ἐξαπέστειλαν BapvaBay ἕως ᾿Αντιοχείας" ὃς 
παραγενόμενος καὶ ἰδὼν τὴν χάριν τὴν τοῦ θεοῦ ἐχάρη 
καὶ παρεκάλει πάντας τῇ προθέσει τῆς καρδίας προσμένειν 
24 [ἐν] τῷ κυρίῳ, ὅτι ἦν ἀνὴρ ἀγαθὸς καὶ πλήρης πνεύμα- 
τὸς ἁγίου καὶ πίστεως. καὶ προσετέθη ὄχλος ἱκανὸς τῷ 
25 κυρίῳ. ἐξῆλθεν δὲ εἰς Ταρσὸν ἀναζητῆσαι Σαῦλον, καὶ 
εὑρὼν ἤγαγεν εἰς ᾿Αντιόχειαν. ἐγένετο δὲ αὐτοῖς καὶ ἐνι- 
αὐτὸν ὅλον συναχθῆναι ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ καὶ διδάξαι ὄχλον 
ἱκανόν, χρηματίσαι τε πρώτως ἐν ᾿Αντιοχείᾳ τοὺς μαθητὰς 
Χριστιανούς. 


27 EN TAYTAIS ΔῈ ΤΑΙ͂Σ HMEPAIS κατῆλθον ἀπὸ 
28 Ἱεροσολύμων προφῆται εἰς ᾿Αντιόχειαν᾽ ἀναστὰς δὲ εἷς ἐξ 
αὐτῶν ὀνόματι γαβος "ἐσήμαινεν" διὰ τοῦ πνεύματος λιμὸν 
μεγάλην μέλλειν ἔσεσθαι ἐφ᾽ ὅλην τὴν οἰκουμένην" ἥτις 
ag ἐγένετο ἐπὶ Κλαυδίου. τῶν δὲ μαθητῶν καθὼς εὐπορεῖτό τις 
ὥρισαν ἕκαστος αὐτῶν εἰς διακονίαν πέμψαι τοῖς κατοικοῦσιν 
30 ἐν τῇ ᾿Ιουδαίᾳ ἀδελφοῖς" ὃ καὶ ἐποίησαν ἀποστείλαντες 
πρὸς τοὺς πρεσβυτέρους διὰ χειρὸς Βαρνάβα καὶ Σαύλου. 
1 Kar’ ἐκεῖνον δὲ τὸν καιρὸν ἐπέβαλεν Ἡρῴδης 6 βασι- 
λεὺς τὰς χεῖρας κακῶσαί τινας τῶν ἀπὸ τῆς ἐκκλη- 
: σίας. ἀνεῖλεν δὲ Ἰάκωβον τὸν ἀδελφὸν ᾿Ιωάνου μαχαίρῃ. 
3 ἰδὼν δὲ ὅτι ἀρεστόν ἐστιν τοῖς Ιουδαίοις προσέθετο συλ- 
λαβεῖν καὶ Πέτρον, (ἦσαν δὲ ἡμέραι τῶν ἀζύμων,) 
,, ὃν καὶ πιάσας ἔθετο εἰς φυλακήν, παραδοὺς τέσσαρσιν 
τετραδίοις στρατιωτῶν φυλάσσειν αὐτόν, βουλόμενος μετὰ 
570 πάσχα ἀναγαγεῖν αὐτὸν τῷ λαῷ. ὁ μὲν οὖν Πέτρος 


Ap. 


ἐσήμαγεν 


προαγαγεῖν 


Κύριος 


προῆλθε 


εἶπαν 


274 IIPAZEIS ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ XII 


a a 2 Ν ἣν Ὁ a , 
ἐτηρεῖτο ἐν τῇ φυλακῇ" προσευχὴ δὲ ἦν ἐκτενῶς γινομένη 
Cs. A 2 * ‘ ‘ 6 * * 3 2 "Oo δὲ 
ὑπὸ τῆς ἐκκλησίας πρὸς τὸν θεὸν περὶ αὐτοῦ. τε δὲ 

a ec , a Ν ’, 2 
ἤμελλεν προσαγαγεῖν αὐτὸν ὁ Ἡρῴδης, τῇ νυκτὶ ἐκείνῃ ἦν 
>; Πέ ) ) δύ ὃν δεδεμέ 
6 Πέτρος κοιμώμενος μεταξὺ δύο στρατιωτῶν δεδεμένος. 
4 “a , * —3X 
ἁλύσεσιν δυσίν, φύλακές τε πρὸ τῆς θύρας ἐτήρουν τὴν 
φυλακήν. καὶ ἰδοὺ ἄγγελος Κυρίου ἐπέστη, καὶ φῶς 
a | ἜΡΙΑ , * Ν ‘ ‘ a 
ἔλαμψεν ἐν τῷ οἰκήματι: πατάξας δὲ τὴν πλευρὰν τοῦ 
ΕἸ , * 
Πέτρου ἤγειρεν αὐτὸν λέγων ᾿Ανάστα ἐν τάχει" καὶ ἐξέ- 
" -“ ε ε ’ > aA -“" - Ἀ ε * 
πεσαν αὐτοῦ αἱ ἁλύσεις ἐκ τῶν χειρῶν. εἶπεν δὲ ὁ ay- 
γελος πρὸς αὐτόν Ζῶσαι καὶ ὑπόδησαι τὰ σανδάλιά σου: 
’ a ‘ 
ἐποίησεν δὲ οὕτως. καὶ λέγει αὐτῷ Περιβαλοῦ τὸ ἱμάτιόν 
* 
σου καὶ ἀκολούθει μοι" καὶ ἐξελθὼν ἠκολούθει, καὶ οὐκ ἤδει 
ὅτι ἀληθές ἐστιν τὸ γινόμενον διὰ τοῦ ἀγγέλου, ἐδόκει δὲ 
ὅραμα βλέπειν. διελθόντες δὲ πρώτην φυλακὴν καὶ δευτέ- 
‘ “a \ 
ραν ἦλθαν ἐπὶ τὴν πύλην THY σιδηρᾶν τὴν φέρουσαν eis 
Ν ’ ΄ > * > ’ > »-“ A 2 , 
τὴν πόλιν, ἥτις αὐτομάτη ἠνοίγη αὐτοῖς, καὶ ἐξελθόντες 
΄ ev a Ν 3 ’ 3 , e * 
προῆλθον ῥύμην μίαν, καὶ εὐθέως ἀπέστη ὁ ἄγγελος 
Φ ὁ > a — * ε a 2 > a 
ἀπ᾽ αὐτοῦ. καὶ ὁ Πέτρος ἐν ἑαυτῷ γενόμενος εἶπεν Νῦν 
- ε , ‘ * 
οἶδα ἀληθῶς ὅτι ἐξαπέστειλεν "ὁ κύριος" τὸν ἄγγελον av- 
a Si 3 , , > Ν ε , Ἅ ’, a 
τοῦ καὶ ἐξείλατό με ἐκ χειρὸς Ἡρῴδου καὶ πάσης τῆς 
fal “ et 
προσδοκίας τοῦ λαοῦ τῶν ᾿Ιουδαίων. συνιδών τε ἦλθεν ἐπὶ 
J aA , a — As , 
τὴν οἰκίαν τῆς Μαρίας τῆς μητρὸς Iwavov τοῦ ἐπικαλουμένου 
δ᾽. ὦ Ν 
Μάρκου, οὗ ἦσαν ἱκανοὶ συνηθροισμένοι καὶ προσευχόμενοι. 
, Ν > a ‘ ’ a - Γ. 2 —4 
κρούσαντος δὲ αὐτοῦ τὴν θύραν τοῦ πυλῶνος προσῆλθε 
παιδίσκη ὑπακοῦσαι ὀνόματι Ῥόδη, καὶ ἐπιγνοῦσα τὴν 

‘ a , —— a -“ > * ἑ ἈΝ 2 
φωνὴν τοῦ Πέτρου ἀπὸ τῆς χαρᾶς οὐκ ἤνοιξεν τὸν πυλῶνα, 
>. cal Ν » ’ ε * a ’ 4 cal 
εἰσδραμοῦσα δὲ ἀπήγγειλεν ἑστάναι τὸν Πέτρον πρὸ τοῦ 
πυλῶνος. οἱ δὲ πρὸς αὐτὴν εἶταν Μαίνῃ. ἡ δὲ διισχυρί- 

΄ - 
ζετο οὕτως ἔχειν. οἱ δὲ “ἔλεγον᾽ ὋὉ ἀγγελός ἐστιν αὐτοῦ. 
ε 
ὃ δὲ Πέτρος ἐπέμενεν κρούων: ἀνοίξαντες δὲ εἶδαν αὐτὸν 

δ ν᾿.» ΄ J * “-“ 2 * a , 
καὶ ἐξέστησαν. κατασεΐσας δὲ αὐτοῖς τῇ χειρὶ σιγᾷν διηγή- 
» 2. “ ε —2 , -“ -“ 
σατο avrols πῶς ὁ κύριος αὐτὸν ἐξήγαγεν ἐκ τῆς φυλακῆς, 
— 3 > “ a 
εἶπέν τε ᾿Απαγγείλατε Ἰακώβῳ καὶ τοῖς ἀδελφοῖς ταῦτα. 


6 


͵ 


eo 


9 


~ 


ο 


It 


13 
14 


XII XIII IIPAZEIZ AIOSTOAQN 275 


15 Kal ἐξελθὼν ἐπορεύθη εἰς ἕτερον τόπον. Τνομένης δὲ ἡμέ- 
ρας ἦν τάραχος οὐκ ὀλίγος ἐν τοῖς στρατιώταις, τί ἄρα ὃ 
19 Πέτρος ἐγένετο. Ἡρῴδης δὲ ἐπιζητήσας αὐτὸν καὶ μὴ εὑρὼν 
ἀνακρίνας τοὺς φύλακας ἐκέλευσεν ἀπαχθῆναι, καὶ κατελθὼν 
29 ἀπὸ τῆς Ιουδαίας εἰς Καισαρίαν διέτριβεν. Ἦν 
δὲ θυμομαχῶν Τυρίοις καὶ Σιδωνίοις: ὁμοθυμαδὸν δὲ πα- 
ρῆσαν πρὸς αὐτόν, καὶ πείσαντες Βλάστον τὸν ἐπὶ τοῦ 
κοιτῶνος τοῦ βασιλέως ἠτοῦντο εἰρήνην διὰ τὸ τρέφεσθαι 
ar αὐτῶν τὴν χώραν ἀπὸ τῆς βασιλικῆς. τακτῇ δὲ ἡμέρᾳ 
[6] Ἡρῴδης ἐνδυσάμενος ἐσθῆτα βασιλικὴν καθίσας ἐπὶ 
22 τοῦ βήματος ἐδημηγόρει πρὸς αὐτούς" ὁ δὲ δῆμος ἐπεφώνει 
23 Θεοῦ φωνὴ καὶ οὐκ ἀνθρώπου. παραχρῆμα δὲ ἐπάταξεν αὐ- 
τὸν ἄγγελος Κυρίου ἀνθ᾽ ὧν οὐκ ἔδωκεν τὴν δόξαν τῷ θεῷ, 
a4 καὶ γενόμενος σκωληκόβρωτος ἐξέψυξεν. Ὁ δὲ 
λόγος τοῦ "κυρίου" ηὔξανεν καὶ ἐπληθύνετο. 
25 Βαρνάβας δὲ καὶ Σαῦλος ὑπέστρεψαν ‘eis Ἱερουσαλὴμ. 
πληρώσαντες τὴν διακονίαν, συνπαραλαβόντες ᾿Ιωάνην τὸν 
ἐπικληθέντα Μάρκον. 


: Ἦσαν δὲ ἐν ᾿Αντιοχείᾳ κατὰ τὴν οὖσαν ἐκκλησίαν προ- 
φῆται καὶ διδάσκαλοι ὅ τε Βαρνάβας καὶ Συμεὼν ὁ καλού- 
μενος Νίγερ, καὶ Λούκιος ὁ Κυρηναῖος, Μαναήν τε Ἡρῴδου 

2 τοῦ τετραάρχου σύντροφος καὶ ZaiAos. Λειτουργούντων 
δὲ αὐτῶν τῷ κυρίῳ καὶ νηστευόντων εἶπεν τὸ πνεῦμα τὸ 
ἅγιον ᾿Αφορίσατε δή μοι τὸν Βαρνάβαν καὶ Σαῦλον εἰς τὸ 

3 ἔργον ὃ προσκέκλημαι αὐτούς. τότε νηστεύσαντες καὶ 
προσευξάμενοι καὶ ἐπιθέντες τὰς χεῖρας αὐτοῖς ἀπέλυσαν. 

4 Αὐτοὶ μὲν οὖν ἐκπεμφθέντες ὑπὸ τοῦ ἁγίου πνεύματος 
κατῆλθον εἰς Σελευκίαν, ἐκεῖθέν τε ἀπέπλευσαν εἰς Κύπρον, 

5 καὶ γενόμενοι ἐν Σαλαμῖνι κατήγγελλον τὸν λόγον τοῦ θε- 
od ἐν ταῖς συναγωγαῖς τῶν Ἰουδαίων: εἶχον δὲ καὶ ᾿Ιωάν- 

6 νην ὑπηρέτην. Διελθόντες δὲ ὅλην τὴν νῆσον 
ἄχρι Πάφου εὗρον ἄνδρα τινὰ μάγον ψευδοπροφήτην ‘lov- 


θεοῦ 


ἐξ Ἱερουσαλὴμ 
Ap.t 


Κυρίον 


παραχρῆμά τε 


καὶ ὡς... ἐρήμῳ, 
καὶ καθελὼν 


Ap. 


276 MPAZEIS ἈΠΟΣΤΟΛΩΝ XIII 


Saiov ᾧ ὄνομα Βαριησοῦς, ὃς ἦν σὺν τῷ ἀνθυπάτῳ Σεργίῳ 
Παύλῳ, avdpt συνετῷ. οὗτος προσκαλεσάμενος Βαρνάβαν 
καὶ SatAov ἐπεζήτησεν ἀκοῦσαι τὸν λόγον τοῦ θεοῦ: ἀν- 
θίστατο δὲ αὐτοῖς ᾿Πλύμας ὁ μάγος, οὕτως γὰρ μεθερμη- 
γεύεται τὸ ὄνομα αὐτοῦ, ζητῶν διαστρέψαι τὸν ἀνθύπατον 
ἀπὸ τῆς πίστεως. addos δέ, ὁ καὶ Παῦλος, πλησθεὶς 
, ἄν, ᾧ > , > oe > > , 
πνεύματος ἁγίου ἀτενίσας eis αὐτὸν εἶπεν Ὦ πλήρης παν- 
τὸς δόλου καὶ πάσης ῥᾳδιουργίας, υἱὲ διαβόλου, ἐχθρὲ 
πάσης δικαιοσύνης, οὐ παύσῃ διαστρέφων τὰς ὁδοὺς “τοῦ 
, | ‘ > ΄ * a > ‘ ‘ , —B ‘ 
κυρίου᾽ τὰς εὐθείας; καὶ viv ἰδοὺ χεὶρ Κυρίου ἐπὶ σέ, καὶ 
ἔσῃ τυφλὸς μὴ βλέπων τὸν ἥλιον ἄχρι καιροῦ. ὑπαρα- 
χρῆμα δὲ" ἔπεσεν ἐπ᾽ αὐτὸν ἀχλὺς καὶ σκότος, καὶ περιάγων 
ἐζήτει χειραγωγούς. τότε ἰδὼν ὁ ἀνθύπατος τὸ γεγονὸς 
ἐπίστευσεν ἐκπληττόμενος ἐπὶ τῇ διδαχῇ τοῦ κυρίου. 
᾿Αναχθέντες δὲ ἀπὸ τῆς Πάφου οἱ περὶ Παῦλον ἦλθον 
εἰς Πέργην τῆς Παμφυλίας. Ἰωάνης δὲ ἀποχωρήσας 
ἀπ᾽ αὐτῶν ὑπέστρεψεν εἰς Ιεροσόλυμα. Αὐτοὶ δὲ διελ- 
θόντες ἀπὸ τῆς Πέργης παρεγένοντο εἰς ᾿Αντιόχειαν τὴν 
Πισιδίαν, καὶ ἐλθόντες εἰς τὴν συναγωγὴν τῇ ἡμέρᾳ τῶν 
4 > , \ 4 ‘ 5 , “Ἵ * 
σαββάτων ἐκάθισαν. μετὰ δὲ τὴν ἀνάγνωσιν τοῦ νόμου 
καὶ τῶν προφητῶν ἀπέστειλαν οἱ ἀρχισυνάγωγοι πρὸς av- 
τοὺς λέγοντες ἴΑνδρες ἀδελφοί, εἴ τις ἔστιν ἐν ὑμῖν λόγος 
* ‘ , ΄ Ε Ν Ν 2 
παρακλήσεως πρὸς τὸν λαόν, λέγετε. ἀναστὰς δὲ Παῦλος 
‘ ΄ a — * > a we 
Kal κατασείσας TH χειρὶ εἶπεν “Avdpes Ἰσραηλεῖται καὶ of 
φοβούμενοι τὸν θεόν, ἀκούσατε. ὋὉ θεὸς τοῦ λαοῦ τούτου 
Ἰσραὴλ ἐξελέξατο τοὺς πατέρας ἡμῶν, καὶ τὸν λαὸν ὕψωσεν 
ἐν τῇ παροικίᾳ ἐν γῇ Αἰγύπτου, καὶ μετὰ Bpoxionoc 
ὑψηλοῦ ἐξήγαγεν δύτογς ἐξ αὐτῆς, “Kal, «ὗς τεσσερακον- 
2 > > cal > , 
ταετῇ χρόνον ἐτροποφόρηςεν aYTOYC EN TH ἐρήμῳ, 
κἀθελὼν ἔθνη ἑπτὰ ἐν γῆ Χανδὰν KATEKAHPO- 
Lal an , 
NOMHCEN τὴν γῆν αὐτῶν ὡς ἔτεσι τετρακοσίοις καὶ πεντή- 
~ ‘ 
κοντα. Kal μετὰ ταῦτα ἔδωκεν κριτὰς ἕως Σαμουὴλ προ- 
, , a | Ὁ ⸗ * ξὸ 3 Ὁ 
φήτον. κἀκεῖθεν ἡτήσαντο βασιλέα, καὶ ἔδωκεν αὕτοις 


— 


ο 


— 


2 


16 


XIII MPAZEIZ AMOSTOAQN 277 


ὃ θεὸς τὸν Σαοὺλ υἱὸν Keis, ἄνδρα ἐκ φυλῆς Βενιαμείν, 
22 ἔτη τεσσεράκοντα: καὶ μεταστήσας αὐτὸν ἤγειρεν τὸν 
Aaveid αὐτοῖς εἰς βασιλέα, ᾧ καὶ εἶπεν μαρτυρήσας Εὖρον 
Aayeid τὸν τοῦ Ἰεσσαί, [ANApa] KATA τὴν KAPAIAN MOY, 
23 Os ποιήσει πάντα τὰ θελήματά pov. τούτου ὁ θεὸς ἀπὸ 
τοῦ σπέρματος κατ᾽ ἐπαγγελίαν ἤγαγεν τῷ Ἰσραὴλ σωτῆρα 
24 Ἰησοῦν, προκηρύξαντος ᾿Ιωάνου πρὸ προσώπου τῆς εἰσόδου 
25 αὐτοῦ βάπτισμα μετανοίας παντὶ τῷ λαῷ Ἰσραήλ. ὡς δὲ 
ἐπλήρου ᾿Ιωάνης τὸν δρόμον, ἔλεγεν Τί ἐμὲ ὑπονοεῖτε 
“εἶναι; ovx’ εἰμὶ ἐγώ" ἀλλ᾽ ἰδοὺ ἔρχεται μετ᾽ ἐμὲ οὗ οὐκ εἰμὶ 
26 ἄξιος τὸ ὑπόδημα τῶν ποδῶν λῦσαι. Λνδρες ἀδελφοί, υἱοὶ 
γένους ᾿Αβραὰμ. καὶ οἱ ἐν ὑμῖν φοβούμενοι τὸν θεόν, ἡμῖν 
27 ὁ λόγος τῆς σωτηρίας ταύτης EZATIECTAAH. οἱ γὰρ κατοι- 
κοῦντες ἐν ᾿Ἰερουσαλὴμ καὶ οἱ ἄρχοντες αὐτῶν τοῦτον 
ἀγνοήσαντες καὶ τὰς φωνὰς τῶν προφητῶν τὰς κατὰ πᾶν 
2% σάββατον ἀναγινωσκομένας κρίναντες ἐπλήρωσαν, καὶ 
μηδεμίαν αἰτίαν θανάτου εὑρόντες ᾿“ἡτήσαντο᾽ Πειλᾶτον 
29 ἀναιρεθῆναι αὐτόν' ὡς δὲ ἐτέλεσαν πάντα τὰ "περὶ αὐτοῦ 
γεγραμμένα", καθελόντες ἀπὸ τοῦ ξύλου ἔθηκαν εἰς μνη- 
37 μεῖον. ὁ δὲ θεὸς ἤγειρεν αὐτὸν ἐκ νεκρῶν: ὃς ὥφθη ἐπὶ 
ἡμέρας πλείους τοῖς συναναβᾶσιν αὐτῷ ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας 
εἰς Ἱερουσαλήμ, οἵτινες [νῦν] εἰσὶ μάρτυρες αὐτοῦ πρὸς τὸν 
32 λαόν. καὶ ἡμεῖς ὑμᾶς εὐαγγελιζόμεθα τὴν πρὸς τοὺς 
πατέρας ἐπαγγελίαν γενομένην ὅτι ταύτην ὁ θεὸς ἐκπεπλή- 
33 ρωκεν τοῖς τέκνοις “ἡμῶν ἀναστήσας ᾿Ιησοῦν, ὡς καὶ ἐν τῷ 
Ψαλμῷ γέγραπται τῷ δευτέρῳ Yidc ΜΟΥ εἶ cy, ἐγὼ 
34 CHMEPON γεγέννηκά CE. ὅτι δὲ ἀνέστησεν αὐτὸν ἐκ νεκρῶν 
μηκέτι μέλλοντα ὑποστρέφειν εἰς διαφθοράν, οὕτως εἴρηκεν 
3s ὅτι Acca ὑμῖν τὰ Scia δαγεὶδ τὰ πιοτά, διότι καὶ 
ἐν ἑτέρῳ λέγει ΟΥ̓ Awwceic τὸν GcION Coy ἰδεῖν διαφθο- 
36 pan’ Aayeid μὲν γὰρ ἰδίᾳ γενεᾷ ὑπηρετήσας τῇ τοῦ θεοῦ 
βουλῇ ἐκοιμήθη καὶ προσετέθη πρὸς TOYC TATEPAC ΔΥτοῦ 
3) καὶ εἶδεν διαφθοράν, ὃν δὲ ὁ θεὸς ἤγειρεν οὐκ εἶδεν δια- 


εἶναι, οὐκ 


Apt 
Ap. 


Lp 


τε | ἐχομένῳ 


κυρίου 


ἐπεὶ δὲ 


κυρίου 


278 ΠΡΑΞΈΙΣ AIOSTOAQN XIII 


φθοράν. Τνωστὸν οὖν ἔστω ὑμῖν, ἄνδρες ἀδελφοί, ὅτι διὰ 38 
τούτου ὑμῖν ἄφεσις ἁμαρτιῶν καταγγέλλεται, καὶ ἀπὸ πάν- 39 
- > > , φ ΄ , 2 > 
των ὧν οὐκ ἠδυνήθητε ἐν νόμῳ Μωυσέως δικαιωθῆναι ἐν 
΄ cal ε , 2 , > γι ἐν 
τούτῳ πᾶς ὁ πιστεύων δικαιοῦται. βλέπετε οἷν μὴ ἐπέλ- 40 
θῃ τὸ εἰρημένον ἐν τοῖς προφήταις 
, ‘ ‘ 
Ἴλετε, οἱ KATAPPONHTAI, KAI BAYMACATE Kal ἀφδ.- “τ 
’ 
NICOHTE, 
ὅτι ἔργον Eprazomal ἐγὼ EN TAIC ἡμέρδις ὑμῶν, 
ἔργον ὃ OY MH πιοτεύήοητε ἐᾶν TIC ἐκδιηγητδι 
ὑμῖν. 
“Ἐξιόντων δὲ αὐτῶν παρεκάλουν εἰς τὸ μεταξὺ σάββατον 42 
λαληθῆναι αὐτοῖς τὰ ῥήματα ταῦτα." λυθείσης δὲ τῆς 4: 
al 2 ’ Ν “ > , ΝΥ A 
συναγωγῆς ἠκολούθησαν πολλοὶ τῶν ᾿Ιουδαίων καὶ τῶν 
σεβομένων προσηλύτων τῷ Παύλῳ καὶ τῷ BapvaBa, οἵτινες 
προσλαλοῦντες αὐτοῖς ἔπειθον αὐτοὺς προσμένειν τῇ χάριτι 
τοῦ θεοῦ. Τῷ ‘de’ “ἐρχομένῳ᾽ σαββάτῳ σχε- 44 
Sov πᾶσα ἡ πόλις συνήχθη ἀκοῦσαι τὸν λόγον τοῦ "θεοῦ", 
ἰδόντες δὲ οἱ ᾿Ιουδαῖοι τοὺς ὄχλους ἐπλήσθησαν ζήλου καὶ 45 
ἀντέλεγον τοῖς ὑπὸ Παύλου λαλουμένοις βλασφημοῦντες. 

, ΄ ε 2 . ἢ ΄ > 
παρρησιασαμενοί τε ὁ Παῦλος καὶ ὁ BapvaBas εἶπαν 46 
Ὑμῖν ἦν ἀναγκαῖον πρῶτον λαληθῆναι τὸν λόγον τοῦ θεοῦ" 
re "4° ἧς 45 Ν > 547 ’, ε ‘ 
ἐπειδὴ ἀπωθεῖσθε αὐτὸν καὶ οὐκ ἀξίους κρίνετε ἑαυτοὺς 

2 3 , a > * , > \ om” - ‘ 
τῆς αἰωνίου ζωῆς, ἰδοὺ στρεφόμεθα eis τὰ ἔθνη: οὕτω yap 47 
ἐντέταλται ἡμῖν ὁ κύριος 

Τέθεικὰ ce εἰς φῶς ἐθνῶν 

an 2 ’ - 

τοῦ εἶνδί CE εἰς οωτηρίαὰν Ewe ἐσχάτου τῆς ric. 
> , , δὲ * ἔθ ” Ν ἐδ "δ ᾿ Ν , a 
ἀκούοντα δὲ τὰ ἔθνη ἔχαιρον Kai ἐδόξαζον τὸν λόγον τοῦ 48 
Γθεοῦ", καὶ ἐπίστευσαν ὅσοι ἧσαν τεταγμένοι εἰς ζωὴν 
αἰώνιον: διεφέρετο δὲ ὁ λόγος τοῦ κυρίου Sv ὅλης τῆς 49 
χώρας. οἱ δὲ Ιουδαῖοι παρώτρυναν τὰς σεβομένας γυναῖ- 50 
κας τὰς εὐσχήμονας καὶ τοὺς πρώτους τῆς πόλεως καὶ 
> , ‘ —— 2 Ν * Ν 
ἐπήγειραν διωγμὸν ἐπὶ τὸν ἸΠαῦλον καὶ Βαρνάβαν, καὶ 
»“2 * ΓΟ a — — ει» , 
ἐξέβαλον αὐτοὺς ἀπὸ τῶν ὁρίων αὐτῶν. ot δὲ ἐκτιναξάμε- 5x 


XII XIV ΠΡΑΞΈΕΙΣ AMOSTOAQN 279 


vot τὸν κονιορτὸν τῶν ποδῶν ἐπ᾽ αὐτοὺς ἦλθον εἰς ᾿Ικόνιον, 
55 "οἵ Te’ μαθηταὶ ἐπληροῦντο χαρᾶς καὶ πνεύματος ἁγίου. 
*Eyévero δὲ ἐν ᾿Ικονίῳ κατὰ τὸ αὐτὸ εἰσελθεῖν αὐτοὺς 
εἰς τὴν συναγωγὴν τῶν ᾿Ιουδαίων καὶ λαλῆσαι οὕτως ὥστε 
πιστεῦσαι Ἰουδαίων τε καὶ Ἑλλήνων πολὺ πλῆθος. οἱ δὲ 
ἀπειθήσαντες ᾿Ιουδαῖοι ἐπήγειραν καὶ ἐκάκωσαν τὰς ψυχὰς 
a a ‘ -“ ᾽ a ε ‘ ‘ > , 

3 Tav ἐθνῶν κατὰ τῶν ἀδελφῶν. ἱκανὸν μὲν οὖν χρόνον 
᾿ , 2% a iJ “ a 
διέτριψαν παρρησιαζόμενοι ἐπὶ τῷ κυρίῳ τῷ μαρτυροῦντι 

~ ’ - “-“ ΄ »"Ἥ 
τῷ λόγῳ τῆς χάριτος αὐτοῦ, διδόντι σημεῖα καὶ τέρατα 
4 γίνεσθαι διὰ τῶν χειρῶν αὐτῶν. ἐσχίσθη δὲ τὸ πλῆθος 
τῆς πόλεως, καὶ οἱ μὲν ἦσαν σὺν τοῖς ᾿Ιουδαίοις οἱ δὲ σὺν 
5 τοῖς ἀποστόλοις. ὡς δὲ ἐγένετο ὁρμὴ τῶν ἐθνῶν τε καὶ 
᾿Ιουδαίων σὺν τοῖς ἄρχουσιν αὐτῶν ὑβρίσαι καὶ λιθοβολῆ- 
* , , , > ‘ * a 
6 σαι αὐτούς, συνιδόντες κατέφυγον εἰς τὰς πόλεις τῆς Av- 
7 καονίας Λύστραν καὶ Δέρβην καὶ τὴν περίχωρον, κἀκεῖ 
» * > , » ‘ 3.» 
8 εὐαγγελιζόμενοι ἦσαν. Καί τις ἀνὴρ ἀδύνατος 
ἐν Λύστροις τοῖς ποσὶν ἐκάθητο, χωλὸς ἐκ κοιλίας μητρὸς 
9 αὐτοῦ, ὃς οὐδέποτε περιεπάτησεν. οὗτος ἤκουεν τοῦ Παύ- 
λου λαλοῦντος: ὃς ἀτενίσας αὐτῷ καὶ ἰδὼν ὅτι ἔχει πίστιν 
10 τοῦ σωθῆναι εἶπεν μεγάλῃ φωνῇ ᾿Ανάστηθι ἐπὶ τοὺς πό- 
» * 3 @ ἊΝ * σ » 
τι bas gov ὀρθός: καὶ ἥλατο καὶ περιεπάτει. οἵ τε ὄχλοι 
ἰδόντες ὃ ἐποίησεν Παῦλος ἐπῆραν τὴν φωνὴν αὐτῶν Λυ- 
* , « ΄ ᾿ , , 
καονιστὶ λέγοντες Οἱ θεοὶ ὁμοιωθέντες ἀνθρώποις κατέ- 
12 βησαν πρὸς ἡμᾶς, ἐκάλουν τε τὸν Βαρνάβαν Δία, τὸν δὲ 
Παῦλον Ἑρμῆν ἐπειδὴ αὐτὸς ἦν ὁ ἡγούμενος τοῦ λόγου. 
13.6 τε ἱερεὺς τοῦ Διὸς τοῦ ὄντος πρὸ τῆς πόλεως ταύρους 
καὶ στέμματα ἐπὶ τοὺς πυλῶνας ἐνέγκας σὺν τοῖς ὄχλοις 
14 ἤθελεν θύειν. ἀκούσαντες δὲ οἱ ἀπόστολοι Βαρνάβας καὶ 
Παῦλος, διαρρήξαντες τὰ ἱμάτια "ἑαυτῶν" ἐξεπήδησαν 
15 εἰς τὸν ὄχλον, κράζοντες καὶ λέγοντες “Avdpes, τί ταῦτα 
- ἘῸΝ “ ΄ a can * 
ποιεῖτε; καὶ ἡμεῖς ὁμοιοπαθεῖς ἐσμὲν ὑμῖν ἄνθρωποι, εὐαγ- 
γελιζόμενοι ὑμᾶς ἀπὸ τούτων τῶν ματαίων ἐπιστρέφειν 
Α͂ * 4 ᾿ . ᾿ A 
ἐπὶ θεὸν ζῶντα ὃς ETIOIHCEN TON OYPANON KAI THN ΓΗ͂Ν 


of δὲ 


Ap. 


280 TIPAZEIS ἈΠΟΣΤΟΛΩΝ XIV XV 


‘ ι " ‘ ’ 22 > ob Sy > a 
Kal THN OAAACCAN KAl TIANTA TA EN AYTOIC’ ὃς ἐν ταῖς τό 
παρῳχημέναις γενεαῖς εἴασεν πάντα τὰ ἔθνη πορεύεσθαι 
ταῖς ὁδοῖς αὐτῶν: καίτοι οὐκ ἀμάρτυρον αὑτὸν ἀφῆκεν 17 
» “ > * Δ ἧς ε ‘ Ἂς Ν ‘ 
ἀγαθουργῶν, οὐρανόθεν ὑμῖν ὑετοὺς διδοὺς καὶ καιροὺς 

, * ΄“ -“" Ν > , Ν 
καρποφόρους, ἐμπιπλῶν τροφῆς καὶ εὐφροσύνης τὰς καρ- 
δίας ὑμῶν. καὶ ταῦτα λέγοντες μόλις κατέπαυσαν τοὺς 18 
ὄχλους τοῦ μὴ θύειν αὐτοῖς. Ἐπῆλθαν δὲ ἀπὸ 19 
> , — , > a Ν ’, ‘ μ᾿ 
Αντιοχείας καὶ Ἰκονίου ᾿Ιουδαῖοι, καὶ πείσαντες τοὺς ὄχλους 
καὶ λιθάσαντες τὸν Παῦλον ἔσυρον ἔξω τῆς πόλεως, νομί- 
ζοντες αὐτὸν τεθνηκέναι. κυκλωσάντων δὲ τῶν μαθητῶν 20 

SON > 4  “ > Ν , Ν -“ > , 

αὐτὸν ἀναστὰς εἰσῆλθεν cis τὴν πόλιν. Kal TH ἐπαύριον 

ἐξῆλθεν σὺν τῷ Βαρνάβᾳ εἰς Δέρβην. εὐαγγελισάμενοί a 

τε τὴν πόλιν ἐκείνην καὶ μαθητεύσαντες ἱκανοὺς ὑπέστρε- 

> ‘ , ‘ — , ‘ > 3 * 

ψαν εἰς τὴν Λύστραν καὶ εἰς ᾿Ικόνιον καὶ [εἰς] ᾿Αντιόχειαν, 

> , — — a a * 

ἐπιστηρίζοντες τὰς ψυχὰς τῶν μαθητῶν, παρακαλοῦντες 22 

ἐμμένειν τῇ πίστει καὶ ὅτι διὰ πολλῶν θλίψεων δεῖ ἡμᾶς 

εἰσελθεῖν εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ. χειροτονήσαντες δὲ 23 

αὐτοῖς κατ᾽ ἐκκλησίαν πρεσβυτέρους προσευξάμενοι μετὰ 

νηστειῶν παρέθεντο αὐτοὺς τῷ κυρίῳ εἰς ὃν πεπιστεύκει- 

σαν. καὶ διελθόντες τὴν ΠΙισιδίαν ἦλθαν εἰς τὴν Παμ- 24 
εἰς τὴν Πέργχν φυλίαν, καὶ λαλήσαντες “ἐν Ἰέργῃ τὸν λόγον κατέβησαν 25 

> “~ 

eis ᾿Ατταλίαν, κἀκεῖθεν ἀπέπλευσαν εἰς ᾿Αντιόχειαν, ὅθεν 26 

> δε , “ , “" θ aA > % 2 a 

ἦσαν παραδεδομένοι τῇ χάριτι τοῦ θεοῦ εἰς τὸ ἔργον ὃ 

ἐπλήρωσαν. Παραγενόμενοι δὲ καὶ συναγαγόντες τὴν 27 

> ΄ — — > er 

ἐκκλησίαν ἀνήγγελλον ὅσα ἐποίησεν ὁ θεὸς per αὐτῶν 

καὶ ὅτι ἤνοιξεν τοῖς ἔθνεσιν θύραν πίστεως. διέτριβον δὲ 23 

, > > * - 
Χρόνον οὐκ ὀλίγον σὺν τοῖς μαθηταῖς. 


KAI ΤΙΝῈΣ KATEA@ONTES ἀπὸ τῆς ᾿ἸἸουδαίας : 
ἐδίδασκον τοὺς ἀδελφοὺς ὅτι Ἐὰν μὴ περιτμηθῆτε"τῷ 
ἔθει τῷ Μωυσέως, οὐ δύνασθε σωθῆναι. γενομένης δὲ 2 


ΧΥ ΠΡΑΞΈΙΣ ΛΠΟΣΤΟΛΩΝ 281 


στάσεως καὶ ζητήσεως οὐκ ὀλέγης τῷ Παύλῳ καὶ τῷ Bap- 
νάβᾳ πρὸς αὐτοὺς ἔταξαν ἀναβαίνειν Παῦλον καὶ Βαρνά- 
βαν καί τινας ἄλλους ἐξ αὐτῶν πρὸς τοὺς ἀποστόλους 
καὶ πρεσβυτέρους εἰς ᾿Ιερουσαλὴμ περὶ τοῦ ζητήματος 
3 τούτου. Οἱ μὲν οὖν προπεμφθέντες ὑπὸ τῆς 
ἐκκλησίας διήρχοντο τήν τε Φοινίκην καὶ Σαμαρίαν ἐκδιη- 
γούμενοι τὴν ἐπιστροφὴν τῶν ἐθνῶν, καὶ ἐποίουν χαρὰν 
4 μεγάλην πᾶσι τοῖς ἀδελφοῖς. παραγενόμενοι δὲ εἰς “lepo- 
σόλυμα παρεδέχθησαν ἀπὸ τῆς ἐκκλησίας καὶ τῶν ἀπο- 
στόλων καὶ τῶν πρεσβυτέρων, ἀνήγγειλάν τε ὅσα ὁ θεὸς 
ς ἐποίησεν per αὐτῶν. ᾿Εξανέστησαν δέ τινες τῶν ἀπὸ τῆς 
αἱρέσεως τῶν Φαρισαίων πεπιστευκότες, λέγοντες ὅτι δεῖ 
περιτέμνειν αὐτοὺς παραγγέλλειν τε τηρεῖν τὸν νόμον 
Μωυσέως. 
6 Σξυνήχθησαν τε οἱ ἀπόστολοι καὶ οἱ πρεσβύτεροι ἰδεῖν 
7 περὶ τοῦ λόγου τούτου. Πολλῆς δὲ ζητήσεως γενομένης 
ἀναστὰς Πέτρος εἶπεν πρὸς αὐτούς ΓΑνδρες ἀδελφοί, ὑμεῖς 
ἐπίστασθε ὅτι ad’ ἡμερῶν ἀρχαίων ἐν ὑμῖν ἐξελέξατο 
ὁ θεὸς διὰ τοῦ στόματός μου ἀκοῦσαι τὰ ἔθνη τὸν λόγον 
8 τοῦ εὐαγγελίου καὶ πιστεῦσαι, καὶ ὁ καρδιογνώστης θεὸς 
ἐμαρτύρησεν αὐτοῖς δοὺς τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον καθὼς 
ο καὶ ἡμῖν, καὶ "οὐθὲν" διέκρινεν μεταξὺ ἡμῶν τε καὶ αὐτῶν, 
10 τῇ πίστει καθαρίσας τὰς καρδίας αὐτῶν. νῦν οὖν τί πειρά- 
ζετε τὸν θεόν, ἐπιθεῖναι ζυγὸν ἐπὶ τὸν τράχηλον τῶν 
μαθητῶν ὃν οὔτε οἱ πατέρες ἡμῶν οὔτε ἡμεῖς ἰσχύσαμεν 
11 βαστάσαι; ἀλλὰ διὰ τῆς χάριτος τοῦ κυρίου ᾿Ιησοῦ πιστεύο- 
12 μεν σωθῆναι καθ᾽ ὃν τρόπον κἀκεῖνοι. ᾿Εσίγησεν δὲ πᾶν 
τὸ πλῆθος, καὶ ἤκουον Βαρνάβα καὶ Παύλου ἐξηγουμένων 
ὅσα ἐποίησεν ὁ θεὸς σημεῖα καὶ τέρατα ἐν τοῖς ἔθνεσιν 
13 δι᾿ αὐτῶν. Μετὰ δὲ τὸ σιγῆσαι αὐτοὺς ἀπεκρίθη ᾿Ιάκωβος 
14 λέγων ἴΑνδρες ἀδελφοί, ἀκούσατέ pov, Συμεὼν ἐξηγή- 
σατο καθὼς πρῶτον ὃ θεὸς ἐπεσκέψατο λαβεῖν ἐξ ἐθνῶν 
15 λαὸν τῷ ὀνόματι αὐτοῦ. καὶ τούτῳ συμφωνοῦσιν οἱ λόγοι 


Ap. 


οὐδὲν 


282 TIPAZEIZ ΑἈΠΟΣΤΟΛΩΝ XV 


τῶν προφητῶν, καθὼς γέγραπται 
Meta tafta ὀνδοτρέψω 16 
᾿ ’ ‘ 
Kai ἀνοικοδομήσω THN CKHNHN Aayeld THN πεπτω- 
KYIAN 
Kal TA KATECTPAMMENA AYTHC ἀνοικοδομήσω 
KAl Mopodcœo ayTHN, 
ὅπως ἂν EKZHTHCOCIN οἱ κἀτάλοιποι τῶν ἀνθρώ- 17 
TION τὸν KYPION, 
‘ ’ ΝΥ —— a > , —— 
κἀὶ πάντὰ τὰ ἔθνη ἐφ᾽ οἵς ἐπικέκληται τὸ ὄνομά 
ΜΟΥ ἐπ᾽ δὐτοῦς, 

4 ὃν ἀπ᾽ αἷ- λέγει Κύριος ποιῶν TayTA ᾿"γνωοτὰ ATT δἰῶνος. 18 
[ἐστιν] τῷ wan A Η a aN a AAs , 
beg τὸ ἔργον αὐ- διὸ ἐγὼ κρίνω μὴ παρενοχλεῖν τοῖς ἀπὸ τῶν ἐθνῶν ἐπιστρέ- 19 

του." — ‘ , > 2 a ψ Ἂς ra Wik oe 
φουσιν ἐπὶ τὸν θεόν, ἀλλὰ ἐπιστεῖλαι αὐτοῖς τοῦ ἀπέχεσθαι 20 
τῶν ἀλισγημάτων τῶν εἰδώλων καὶ τῆς πορνείας καὶ πνικτοῦ 
Ap. καὶ τοῦ αἵματος: Μωυσῆς γὰρ ἐκ γενεῶν ἀρχαίων κατὰ πόλιν 2x 
τοὺς κηρύσσοντας αὐτὸν ἔχει ἐν ταῖς συναγωγαῖς κατὰ πᾶν 
, > , * * -“ 
σάββατον ἀναγινωσκόμενος. Tore ἔδοξε τοῖς 22 
> * Lal ’ Ν μὲ δ ἃ * 
ἀποστόλοις καὶ τοῖς πρεσβυτέροις σὺν ὅλῃ τῇ ἐκκλησίᾳ 
ἐκλεξαμένους ἄνδρας ἐξ αὐτῶν πέμψαι εἰς ᾿Αντιόχειαν σὺν 
τῷ Παύλῳ καὶ Βαρνάβᾳ, ᾿Ιούδαν τὸν καλούμενον Βαρσαβ- 
a Ν * * ε , 2 * 22 a , 
Bay καὶ Σίλαν, ἄνδρας ἡγουμένους ἐν τοῖς ἀδελφοῖς, ypa- 23 
‘ ‘ — gk * Ν ε , 
ψαντες διὰ χειρὸς αὐτῶν Οἱ ἀπόστολοι καὶ of πρεσβύτεροι 
ἀδελφοὶ τοῖς κατὰ τὴν ᾿Αντιόχειαν καὶ Συρίαν καὶ Κιλικίαν 
ἀδελφοῖς τοῖς ἐξ ἐθνῶν χαίρειν. ᾿Ἐπειδηὴ ἠκούσαμεν ὅτι 24 
τινὲς ἐξ ἡμῶν ἐτάραξαν ὑμᾶς λόγοις ἀνασκευάζοντες τὰς 
ΜΝ ° > ΄ * — 
ψυχὰς ὑμῶν, οἷς οὐ διεστειλάμεθα, ἔδοξεν ἡμῖν γενομένοις 25 
ε & Fs , ἽΝ ΄, ‘ — ‘ 
ἐκλεξαμένους ὁμοθυμαδὸν ᾿ἐκλεξαμένοις" ἄνδρας πέμψαι πρὸς ὑμᾶς σὺν 
τοῖς ἀγαπητοῖς ἡμῶν Βαρνάβᾳ καὶ Παύλῳ, ἀνθρώποις - 


> 
a 


* ** R * * ε Ν ~ 2 ae 4 ~ 
παραδεδωκόσι τὰς ψυχὰς αὐτῶν ὑπὲρ τοῦ ὀνόματος τοῦ 
΄ ε “ > a a > , > > , 
κυρίου ἡμῶν Incot Χριστοῦ. ἀπεστάλκαμεν οὖν ᾿Ιούδαν 27 
A * 3X > ‘ A , » ’ὔ ‘ > * 
καὶ Σίλαν, καὶ αὐτοὺς διὰ λόγου ἀπαγγέλλοντας τὰ αὐτά. 
8 ———— a Φι:» — δὲ λά > 8 
ἔδοξεν γὰρ τῷ πνεύματι τῷ αγίῳ καὶ ἡμῖν μηδὲν πλέον ἐπι- 2 
΄ rage , ‘ ΄ —— ΨΩ φ. ὦ 
τίθεσθαι ὑμῖν βάρος πλὴν τούτων τῶν ἐπάναγκες, ἀπέχεσθαι 


XV XVI ΠΡΆΞΕΙΣ ἈΠΟΣΤΌΛΩΝ 283 


29 εἰδωλοθύτων καὶ αἵματος καὶ πνικτῶν καὶ πορνείας" ἐξ ὧν 
διατηροῦντες ἑαυτοὺς εὖ πράξετε. γΕρρωσθε. 

30 Οἱ μὲν οὖν ἀπολυθέντες κατῆλθον εἰς ᾿Αντιόχειαν, καὶ 

3. συναγαγόντες τὸ πλῆθος ἐπέδωκαν τὴν ἐπιστολήν" ἀνα- 

3.2 γνόντες δὲ ἐχάρησαν ἐπὶ τῇ παρακλήσει. “lovdas τε καὶ 
Σίλας, καὶ αὐτοὶ προφῆται ὄντες, διὰ λόγου πολλοῦ πα- 

33 βεκάλεσαν τοὺς ἀδελφοὺς καὶ ἐπεστήριξαν᾽ ποιήσαντες 
δὲ χρόνον ἀπελύθησαν μετ᾽ εἰρήνης ἀπὸ τῶν ἀδελφῶν 

35 πρὸς τοὺς ἀποστείλαντας αὐτούς. ἢ Παῦλος δὲ 
καὶ Βαρνάβας διέτριβον ἐν ᾿Αντιοχείᾳ διδάσκοντες καὶ 
εὐαγγελιζόμενοι μετὰ καὶ ἑτέρων πολλῶν τὸν λόγον τοῦ 
κυρίου. 


36 Μετὰ δέ τινας ἡμέρας εἶπεν πρὸς Βαρνάβαν Παῦλος 
᾿Ἐπιστρέψαντες δὴ ἐπισκεψώμεθα τοὺς ἀδελφοὺς κατὰ πό- 
λιν πᾶσαν ἐν αἷς κατηγγείλαμεν τὸν λόγον τοῦ κυρίου, πῶς 

37 ἔχουσιν. Βαρνάβας δὲ ἐβούλετο συνπαραλαβεῖν καὶ τὸν 

38 Ιωάνην τὸν καλούμενον Μάρκον" Παῦλος δὲ ἠξίου, τὸν ἀπο- 
στάντα ax αὐτῶν ἀπὸ Παμφυλίας καὶ μὴ συνελθόντα 

39 αὐτοῖς εἰς τὸ ἔργον, μὴ συνπαραλαμβάνειν τοῦτον. ἐγένετο 
δὲ παροξυσμὸς ὥστε ἀποχωρισθῆναι αὐτοὺς ἀπ᾽ ἀλλήλων, 
τὸν τε Βαρνάβαν παραλαβόντα τὸν Μάρκον ἐκπλεῦσαι εἷς 

4o Κύπρον. Παῦλος δὲ ἐπιλεξάμενος Σίλαν ἐξῆλθεν παρα- 

“ δοθεὶς τῇ χάριτι τοῦ κυρίου ὑπὸ τῶν ἀδελφῶν, διήρχετο 
δὲ τὴν Συρίαν καὶ [τὴν] Κιλικίαν ἐπιστηρίζων τὰς ἐκκλη- 

1 σίας. Κατήντησεν δὲ καὶ εἰς Δέρβην καὶ εἰς 
Λύστραν. καὶ ἰδοὺ μαθητής τις ἦν ἐκεῖ ὀνόματι Τιμόθεος, 
υἱὸς γυναικὸς Ἰουδαίας πιστῆς πατρὸς δὲ Ἕλληνος, ὃς 
ἐμαρτυρεῖτο ὑπὸ τῶν ἐν Λύστροις καὶ Ἰκονίῳ ἀδελφῶν" 
3 τοῦτον ἠθέλησεν ὁ Παῦλος σὺν αὐτῷ ἐξελθεῖν, καὶ λαβὼν 
περιέτεμεν αὐτὸν διὰ τοὺς ᾿Ιουδαίους τοὺς ὄντας ἐν τοῖς 
τόποις ἐκείνοις, ἤδεισαν γὰρ ἅπαντες ὅτι Ἕλλην ὁ 


* ξἔδοξεν δὲ τῷ Ξίλᾳ ἐπιμεῖναι αὑτούς (v. αὐτοῦ [, μόνος δὲ ᾿Ιούδας ἐπορεύθη). + 


“φερόμενοι ἐν τῷ 
ayy πνεύματι br 


421 


284 ΠΡΑΞΕΙΣ ΛΠΟΣΤΟΛΩΝ XVI 


‘ 2* Ce το ε Ν , ‘ , 
πατὴρ αὐτοῦ ὑπῆρχεν. Ὥς δὲ διεπορεύοντο τὰς πόλεις, 4 
διῶ > “ , ‘ 86 ‘ , 
παρεδίδοσαν αὐτοῖς φυλάσσειν τὰ δόγματα τὰ κεκριμένα 
ε Ν “ » * ** * 2* 2 > , 
ὑπὸ τῶν ἀποστόλων Kal πρεσβυτέρων τῶν ἐν ᾿Ιεροσολύ- 

ε Ν τὰ 2 2 > a a 
μοις.- Αἱ μὲν οὖν ἐκκλησίαι ἐστερεοῦντο τῇ s 
΄ as ’ 3 a ? 6 -“ θ᾽ ε , 
πίστει καὶ ἐπερίσσευον τῷ ἀριθμῷ καθ᾽ ἡμέραν. 
Διῆλθον δὲ τὴν Φρυγίαν καὶ Ταλατικὴν χώραν, κωλυ- 6 
, — in eg , 2 * * 
θέντες ὑπὸ τοῦ ἁγίου πνεύματος λαλῆσαι τὸν λόγον ἐν τῇ 
᾽ , Ν 
Ασίᾳ, ἐλθόντες δὲ κατὰ τὴν Μυσίαν ἐπείραζον εἰς τὴν 7 
Βιθυνίαν πορευθῆναι καὶ οὐκ εἴασεν αὐτοὺς τὸ πνεῦμα 
> a, , J ‘ / , > * 
Ἰησοῦ" παρελθόντες δὲ τὴν Μυσίαν κατέβησαν εἰς Τρῳάδα. 8 
Ν Lid ‘ 4 2 ’ * > A 
καὶ ὅραμα διὰ νυκτὸς τῷ Παύλῳ ὠφθη, ἀνὴρ Μακεδών g 
> a 
τις NV ἑστὼς καὶ παρακαλῶν αὐτὸν καὶ λέγων Διαβὰς 
a Ν 
εἰς Μακεδονίαν βοήθησον ἡμῖν. ws δὲ τὸ ὅραμα εἶδεν, 10 
> tal 
εὐθέως ἐζητήσαμεν ἐξελθεῖν cis Μακεδονίαν, συνβιβάζοντες 


μ᾿ , ec oa e ‘ > , > , 
ὅτι προσκέκληται ἡμᾶς ὁ θεὸς εὐαγγελίσασθαι αὐτούς. 


" 


᾿Αναχθέντες οὖν ἀπὸ Τρῳάδος εὐθυδρομήσαμεν εἰς x 
Σαμοθρᾷκην, τῇ δὲ ἐπιούσῃ εἰς Νέαν Πόλιν, κἀκεῖθεν εἰς x2 
Φιλίππους, ἥτις ἐστὶν "πρώτη τῆς pepidos’ Μακεδονίας 
πόλις, κολωνία. "Hyer δὲ ἐν ταύτῃ τῇ πόλει 

, e , , “a ε , “ , 
διατρίβοντες ἡμέρας τινάς. τῇ TE ἡμέρᾳ τῶν σαββάτων 13 
5Ὁ 7 * —— , * * 22 
ἐξήλθομεν ἔξω τῆς πύλης παρὰ ποταμὸν οὗ ἐνομίζομεν 

‘ * * > a a , 
προσευχὴν εἶναι, καὶ καθίσαντες ἐλαλοῦμεν ταῖς συνελθού- 

, , Ἂν Di oP ’, ' 

cas γυναιξίν. καί τις γυνὴ ὀνόματι Λυδία, πορφυρό- 14 

’ὔ , , ‘ , ¥ φ 
πωλις πόλεως Θυατείρων σεβομένη τὸν θεόν, ἤκουεν, ἧς 
ε ,ὕ * ar ᾿ - , 
ὁ κύριος διήνοιξεν τὴν καρδίαν προσέχειν τοῖς λαλουμένοις 
ε ‘\ , e ‘ > , Ν ε * — 
ὑπὸ Παύλου. ὡς δὲ ἐβαπτίσθη καὶ ὁ οἶκος αὐτῆς, παρε- x 


οι 


κάλεσεν λέγουσα Ei κεκρίκατέ με πιστὴν τῷ κυρίῳ εἶ 
κάλεσεν λέγ i κεκρίκατέ με πιστὴν τῷ κυρίῳ εἶναι, 
᾿ ΄ > ‘ -. , * J 
εἰσελθόντες εἰς τὸν οἶκόν μου pévere’ καὶ παρεβιάσατο 
cian > “ 
ἡμᾶς. Ἐγένετο δὲ πορευομένων ἡμῶν εἰς τὴν τὸ 
‘ ’ Ν “ ε * 
προσευχὴν παιδίσκην τινὰ ἔχουσαν πνεῦμα πύθωνα ὑπαντῆ- 
8. Ἂν σ ~ - 
σαι ἡμῖν, ἥτις ἐργασίαν πολλὴν παρεῖχεν τοῖς κυρίοις 
7 A , “ fol a“ , 
αὐτῆς pavrevonevyn’ αὕτη κατακολουθοῦσα [τῷ] Παύλῳ 17 
ae, See , b 2 2 a 
καὶ ἡμῖν ἔκραζεν λέγουσα Οὗτοι of ἄνθρωποι δοῦλοι τοῦ 


XVI TIPAZEIZ AIOSTOAQN 235 


θεοῦ τοῦ ὑψίστου εἰσίν, οἵτινες καταγγέλλουσιν ὑμῖν ὁδὸν 
18 σωτηρίας. τοῦτο δὲ ἐποίει ἐπὶ πολλὰς ἡμέρας. διαπονη- 
θεὶς δὲ Παῦλος καὶ ἐπιστρέψας τῷ πνεύματι εἶπεν Πα- 
ραγγέλλω σοι ἐν ὀνόματι Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐξελθεῖν ἀπ᾿ αὐτῆς" 
19 καὶ ἐξῆλθεν αὐτῇ τῇ ὥρᾳ. “δόντες δὲ" οἱ κύριοι αὐτῆς ὅτι 
ἐξῆλθεν ἡ ἐλπὶς τῆς ἐργασίας αὐτῶν ἐπιλαβόμενοι τὸν 
Παῦλον καὶ τὸν Σίλαν εἵλκυσαν εἰς τὴν ἀγορὰν ἐπὶ τοὺς 
20 ἄρχοντας, καὶ προσαγαγόντες αὐτοὺς τοῖς στρατηγοῖς εἶπαν 
Οὗτοι οἱ ἄνθρωποι ἐκταράσσουσιν ἡμῶν τὴν πόλιν Ἰουδαῖοι 
ax ὑπάρχοντες, καὶ καταγγέλλουσιν ἔθη ἃ οὐκ ἔξεστιν ἡμῖν 
22 παραδέχεσθαι οὐδὲ ποιεῖν Ρωμαίοις οὖσιν. καὶ συνεπέστη 
ὁ ὄχλος κατ᾽ αὐτῶν, καὶ οἱ στρατηγοὶ περιρήξαντες αὐτῶν 
23 τὰ ἱμάτια ἐκέλευον ῥαβδίζειν, “πολλὰς δὲ" ἐπιθέντες αὐτοῖς 
πληγὰς ἔβαλον εἰς φυλακήν, παραγγείλαντες τῷ δεσμοφύ- 
24 λακι ἀσφαλῶς τηρεῖν αὐτούς" ὃς παραγγελίαν τοιαύτην 
λαβὼν ἔβαλεν αὐτοὺς εἰς τὴν ἐσωτέραν φυλακὴν καὶ τοὺς 
25 πόδας ἠσφαλίσατο αὐτῶν εἰς τὸ ξύλον. Κατὰ δὲ τὸ μεσο- 
νύκτιον Παῦλος καὶ Σίλας προσευχόμενοι ὕμνουν τὸν θεόν, 
26 ἐπηκροῶντο δὲ αὐτῶν οἱ δέσμιοι: ἄφνω δὲ σεισμὸς ἐγένετο 
μέγας ὥστε σαλευθῆναι τὰ θεμέλια τοῦ δεσμωτηρίου, ἠνεῴ- 
χθησαν δὲ [παραχρῆμα] αἱ θύραι πᾶσαι, καὶ πάντων τὰ 
27 δεσμὰ ἀνέθη. ἔξυπνος δὲ γενόμενος ὁ δεσμοφύλαξ καὶ 
ἰδὼν ἀνεῳγμένας τὰς θύρας τῆς φυλακῆς σπασάμενος τὴν 
μάχαιραν ἤμελλεν ἑαυτὸν ἀναιρεῖν, νομίζων ἐκπεφευγέναι 
28 τοὺς δεσμίους. ἐφώνησεν δὲ Παῦλος μεγάλῃ φωνῇ λέγων 
Μηδὲν πράξῃς σεαυτῷ κακόν, ἅπαντες γάρ ἐσμεν ἐνθάδε. 
29 αἰτήσας δὲ φῶτα εἰσεπήδησεν, καὶ ἔντρομος γενόμενος προσ- 
jo ἔπεσεν τῷ Παύλῳ καὶ Sida, καὶ προαγαγὼν αὐτοὺς ἔξω 
31 ἔφη Κύριοι, τί με δεῖ ποιεῖν ἵνα σωθῶ; of δὲ εἶπαν 
Πίστευσον ἐπὶ τὸν κύριον Ἰησοῦν, καὶ σωθήσῃ σὺ καὶ 
32 ὁ οἶκός σου. καὶ ἐλάλησαν αὐτῷ τὸν λόγον τοῦ “θεοῦ" σὺν 
33 πᾶσι τοῖς ἐν τῇ οἰκίᾳ αὐτοῦ. καὶ παραλαβὼν αὐτοὺς ἐν 
ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ τῆς νυκτὸς ἔλουσεν ἀπὸ τῶν πληγῶν, καὶ 
19 


πολλάς τε 


Ap 


Xperts Ἰησοῦς 


286 ΠΡΆΞΕΙΣ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ XVI XVII 


> , Sie — φ ae a > 
ἐβαπτίσθη αυτος και οἱ αὐτου UTAVTES παράχρὴμα, avaya- 


wo 
oa 


΄ > ‘ > ‘ > , ΄ — 
γών τε αὐτοὺς εἰς τὸν οἶκον παρέθηκεν τράπεζαν, καὶ ἠγαλ- 

, Q ‘ n 2 ε , Ν / 
λιάσατο πανοικεὶ πεπιστευκὼς TO θεῷ. Ἡμέρας δὲ γενομέ- 35 

» , ε Ν ‘ e 4 , 
νης ἀπέστειλαν of στρατηγοὶ τοὺς ῥαβδούχους λέγοντες 
3 , 4 > , > / * Ἑ Ν ε 
᾿Απόλυσον τοὺς ἀνθρώπους ἐκείνους. ἀπήγγειλεν δὲ ὁ δε- 36 
σμοφύλαξ τοὺς λόγους πρὸς τὸν Παῦλον, ὅτι ᾿Απέσταλ- 

ε ν»νσ > 2 a > > , , 
kav οἱ στρατηγοὶ iva ἀπολυθῆτε' viv οὖν ἐξελθόντες πορεύ- 
εσθε ἐν εἰρήνῃ. ὁ δὲ Παῦλος ἔφη πρὸς αὐτούς Δείραντες 37 
ἡμᾶς δημοσίᾳ ἀκατακρίτους, ἀνθρώπους Ῥωμαίους ὑπάρ- 
χοντας, ἔβαλαν εἰς φυλακήν: καὶ νῦν λάθρᾳ ἡμᾶς ἐκβαλ- 
λουσιν; οὐ γάρ, ἀλλὰ ἐλθόντες αὐτοὶ ἡμᾶς ἐξαγαγέτωσαν. 
> , Ἀ * a ε ε * ‘ ev 
ἀπήγγειλαν δὲ τοῖς στρατηγοῖς of ῥαβδοῦχοι τὰ ῥήματα 33 

“- * , ΩΝ » ’ σ ε a Fs > ‘ 
ταῦτα" ἐφοβήθησαν δὲ ἀκούσαντες ὅτι “Pwpatol εἰσιν, καὶ 39 
4 ΄ ΄ > , eg , — 
ἐλθόντες παρεκάλεσαν αὐτούς, καὶ ἐξαγαγόντες ἠρώτων 
ἀπελθεῖν ἀπὸ τῆς πόλεως. ἐξελθόντες δὲ ἀπὸ τῆς φυλακῆς 40 
εἰσῆλθον πρὸς τὴν Λυδίαν, καὶ ἰδόντες παρεκάλεσαν τοὺς 
ἀδελφοὺς καὶ ἐξῆλθαν. 

Διοδεύσαντες δὲ τὴν ᾿Αμφίπολιν καὶ τὴν ᾿Απολλωνίαν 1 
ἦλθον εἰς Θεσσαλονίκην, ὅπου ἦν συναγωγὴ τῶν ᾿Ιουδαίων. 

Ν Ν A 9 Ν “ἢ , > “- ‘ > + ar an, 
κατὰ δὲ τὸ εἰωθὸς τῷ Παύλῳ εἰσῆλθεν πρὸς αὐτοὺς καὶ ἐπὶ 2 
σάββατα τρία διελέξατο αὐτοῖς ἀπὸ τῶν γραφῶν, διανοί- 


ua 


F ν ‘ * * * 
γων καὶ παρατιθέμενος ὅτι τὸν χριστὸν ἔδει παθεῖν καὶ 
-“ -“ e 
ἀναστῆναι ἐκ νεκρῶν, Kal OTL οὗτός ἐστιν “ὁ χριστός, ὁ 
> - ἢ Δ —— Arr ea , > x A 
Ἰησοῦς" ὃν ἐγὼ καταγγέλλω ὑμῖν. καί τινες ἐξ αὐτῶν, 
2 * 3 2 “ ’ ‘ Lal * 
ἐπείσθησαν καὶ προσεκληρώθησαν τῷ Παύλῳ καὶ [τῷ] Sig, 
“ c -“ 2 
τῶν τε σεβομένων Ἑλλήνων πλῆθος πολὺ γυναικῶν τε 
“ > a 
τῶν πρώτων οὐκ ὀλίγαι. Ζηλώσαντες δὲ οἱ ᾿Ιουδαῖοι καὶ 5 
προσλαβόμενοι τῶν ἀγοραίων ἄνδρας τινὰς πονηροὺς καὶ 
᾽ , 4 ΄ ‘ , — a 
ὀχλοποιήσαντες ἐθορύβουν τὴν πόλιν, καὶ ἐπιστάντες TH 
> * , > ‘ - ~ 
οἰκίᾳ ᾿Ιάσονος ἐζήτουν αὐτοὺς προαγαγεῖν eis τὸν δῆμον" 
Ἁ φ'ν Ν » Ν » 37 ’ > ‘ 
μὴ εὑρόντες δὲ αὐτοὺς ἔσυρον ᾿Ιάσονα καί twas ἀδελφοὺς 6 
— * 2 σ ε ‘ > , 
ἐπὶ τοὺς πολιτάρχας, βοῶντες ὅτε Οἱ τὴν οἰκουμένην 
ΕἸ , te A > ΄ , ie οδέ. 
ἀναστατώσαντες οὗτοι καὶ ἐνθάδε πάρεισιν, οὖς ὑποδέ- 7 


xvii ΠΡΆΞΕΙΣ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ 207 


δεκται Ἰάσων" καὶ οὗτοι πάντες ἀπέναντι τῶν δογμάτων 
Καίσαρος πράσσουσι, βασιλέα ἕτερον λέγοντες εἶναι Ἴη- 
8 σοῦν. ἐτάραξαν δὲ τὸν ὄχλον καὶ τοὺς πολιτάρχας ἀκούον- 
9 Tas ταῦτα, καὶ λαβόντες τὸ ἱκανὸν παρὰ τοῦ ᾿Ιάσονος καὶ 
10 τῶν λοιπῶν ἀπέλυσαν αὐτούς. Οἱ δὲ ἀδελφοὶ 
εὐθέως διὰ νυκτὸς ἐξέπεμψαν τόν τε Παῦλον καὶ τὸν Σίλαν 
εἰς Βέροιαν, οἵτινες παραγενόμενοι εἰς τὴν συναγωγὴν τῶν 
τι Ἰουδαίων ἀπήεσαν" οὗτοι δὲ ἦσαν εὐγενέστεροι τῶν ἐν Θεσ- 
σαλονίκῃ, οἵτινες ἐδέξαντο τὸν λόγον μετὰ πάσης προ- 
θυμίας, [τὸ] καθ᾽ ἡμέραν ἀνακρίνοντες τὰς γραφὰς εἰ ἔχοι 
12 ταῦτα οὕτως. πολλοὶ μὲν οὖν ἐξ αὐτῶν ἐπίστευσαν, καὶ 
τῶν Ἑλληνίδων γυναικῶν τῶν εὐσχημόνων καὶ ἀνδρῶν 
13 οὐκ ὀλίγο. ‘Os δὲ ἔγνωσαν οἱ ἀπὸ τῆς Θεσσαλονίκης 
ἸΙουδαῖοι ὅτι καὶ ἐν τῇ Βεροίᾳ κατηγγέλη ὑπὸ τοῦ Παύλου 
ε , fol ~ * * * ΄ ‘ , 
ὁ λόγος τοῦ θεοῦ, ἦλθον κἀκεῖ σαλεύοντες καὶ ταράσσοντες 
14 τοὺς ὄχλους. εὐθέως δὲ τότε τὸν Παῦλον ἐξαπέστειλαν οἱ 
ἀδελφοὶ πορεύεσθαι ἕως ἐπὶ τὴν θάλασσαν: ὑπέμεινάν τε 
15 ὅ τε Σίλας καὶ ὁ Τιμόθεος ἐκεῖ. οἱ δὲ καθιστάνοντες τὸν 
Παῦλον ἤγαγον ἕως ᾿Αθηνῶν, καὶ λαβόντες ἐντολὴν πρὸς 
— * J * — 
τὸν Σίλαν καὶ τὸν Τιμόθεον ἵνα ὡς τάχιστα ἔλθωσιν πρὸς 
αὐτὸν ἐξήεσαν. 
16 ἘἜΝν δὲ ταῖς ᾿Αθήναις ἐκδεχομένου αὐτοὺς τοῦ Παύλου, 
παρωξύνετο τὸ πνεῦμα αὐτοῦ ἐν αὐτῷ θεωροῦντος κατείδω- 
17 Aov οὖσαν τὴν πόλιν. διελέγετο μὲν οὖν ἐν τῇ συναγωγῇ 
a"? ΄ ‘ * — he “ 
τοῖς ᾿Ιουδαίοις καὶ τοῖς σεβομένοις καὶ ἐν τῇ ἀγορᾷ κατὰ 
18 πᾶσαν ἡμέραν πρὸς τοὺς παρατυγχάνοντας. τινὲς δὲ καὶ 
τῶν ᾿Ἐπικουρίων καὶ Στωικῶν φιλοσόφων συνέβαλλον 
αὐτῷ, καί τινες ἔλεγον Τί ἄν θέλοι ὁ σπερμολόγος οὗτος 
λέγειν; οἱ δέ Ἐένων δαιμονίων δοκεῖ καταγγελεὺς εἶναι" 
- Ν » - ‘ * * Ld * , 
19 ὅτι τὸν ᾿Ιησοῦν καὶ τὴν ἀνάστασιν εὐηγγελίζετο. ἐπιλα- 
, * * —J * " ’ 4 λέ 
βόμενοι δὲ αὐτοῦ ἐπὶ τὸν “Apeov Iayov ἤγαγον, λέγοντες 
᾿ “- y EPL ἢ ν᾿ * 22 - , 
Δυνάμεθα γνῶναι τίς ἡ καινὴ αὕτη [ἡ] ὑπὸ σοῦ λαλουμένη 
* » ‘ . * 
20 διδαχή; ξενίζοντα γάρ τινα εἰσφέρεις εἰς τὰς ἀκοὰς ἡμῶν" 


ἡμᾶς 


288 TIPAZEIZ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ XVII 


a > n 
βουλόμεθα οὖν γνῶναι τίνα θέλει ταῦτα εἶναι, ᾿Αθηναῖοι 2: 
Ἀ * Ν £ ,.9 2 ’ 3 δὲ 4 > 
δὲ πάντες καὶ of ἐπιδημοῦντες ξένοι εἰς οὐδὲν ἕτερον ηὐ- 
* aA , ——— , , Ν δὲ 
καίρουν ἢ λέγειν τι ἢ ἀκούειν τι καινότερον. σταθεὶς δὲ 22 
a > , a? , , ” * > 
Παῦλος ἐν μέσῳ τοῦ ᾿Αρείου Πάγου ἔφη “Avdpes ᾿Αθη- 
ναῖοι, κατὰ πάντα ὡς δεισιδαιμονεστέρους ὑμᾶς θεωρῶ: 


᾽) 
ω 


’ Ν Ν 3 a ‘ , ε 2 e 
διερχόμενος yap καὶ ἀναθεωρῶν τὰ σεβάσματα ὑμῶν εὗρον 
‘ ® a. > 
καὶ βωμὸν ἐν ᾧ ἐπεγέγραπτο ΑΓΝΩΣΤῺ OEQ. ὃ οὖν 
> “- > cal -“ >. Ἀ , ca c 
ἀγνοοῦντες εὐσεβεῖτε, τοῦτο ἐγὼ καταγγέλλω ὑμῖν. ὁ 24 
, ς ͵ Ν \ ‘ > > cal = 
θεὸς ὁ ποιήςὰς τὸν κόσμον KAI πάντα TA EN AYTQ, οὗτος 
> “A ‘ “- , * 
ΟΥ̓ΡΑΝΟΥ͂ Kal γῆς ὑπάρχων κύριος οὐκ ἐν χειροποιήτοις ναοῖς 
a“ > ε \ a > , 
κατοικεῖ οὐδὲ ὑπὸ χειρῶν ἀνθρωπίνων θεραπεύεται προσδεό- 25 
, — 4 J cal , 
μενός τινος, αὐτὸς MAOYC πᾶσι ζωὴν καὶ ΠΝΟῊΝ καὶ τὰ 
‘ wn ᾽ ’ - 
πάντα" ἐποίησέν τε ἐξ ἑνὸς πᾶν ἔθνος ἀνθρώπων κατοικεῖν 26 
Ἂς J ’ -“ nw ε 
ἐπὶ παντὸς προσώπου τῆς γῆς, ὁρίσας προστεταγμένους 
‘ Ν «ες ’ “a » A ~ 
καιροὺς Kal τὰς ὁροθεσίας τῆς κατοικίας αὐτῶν, ζητεῖν τὸν 27 
‘ ᾽ » , —— Ν σ ’ » 
θεὸν εἰ ἄρα γε ψηλαφήσειαν αὐτὸν καὶ εὕροιεν, καί γε οὐ 
‘ > A ν ie »" , ~ 
μακρὰν ἀπὸ ἑνὸς ἑκάστου ἡμῶν ὑπάρχοντα. ἐν αὐτῷ yap 28 
a ‘ , N's , e , a are ay 
ζῶμεν καὶ κινούμεθα καὶ ἐσμέν, ws καί τινες τῶν καθ᾽ "ὑμᾶς 
ποιητῶν εἰρήκασιν 


‘Tod yap καὶ γένος ἐσμέν. 


» 
᾿ν 


γένος οὖν —— τοῦ θεοῦ οὐκ ὀφείλομεν — 
χρυσῷ ἢ ἀργύρῳ ἢ λίθῳ, χαράγματι τέχνης καὶ ἐνθυμήσεως 
3 ‘ a * > 
ἀνθρώπου, τὸ θεῖον εἶναι ὅμοιον. τοὺς μὲν οὖν χρόνους 30 

»-“ > ’ «ε Ἀ ε AS AS an > , nw > , 
τῆς ἀγνοίας ὑπεριδὼν ὁ θεὸς τὰ νῦν ἀπαγγέλλει τοῖς ἀνθρώ- 

a ε 

ποις πάντας πανταχοῦ μετανοεῖν, καθότι ἔστησεν ἡμέραν 31 


ἐν ἧ μέλλει κρίνειν τὴν οἰκουμένην ἐν AIKAIOCYNH 


ἐν ἀνδρὶ ᾧ ὥρισεν, πίστιν παρασχὼν πᾶσιν ἀναστήσας. 
αὐτὸν ἐκ νεκρῶν. ἀκούσαντες δὲ ἀνάστασιν νεκρῶν οἵ 32 
μὲν ἐχλεύαζον οἱ δὲ εἶπαν ᾿Ακουσόμεθά σου πεῤὶ τούτου 
καὶ πάλιν. οὕτως ἃ Παῦλος ἐξῆλθεν ἐκ μέσου αὐτῶν" 33 
τινὲς δὲ ἄνδρες κολληθέντες αὐτῷ ἐπίστευσαν, ἐν οἷς καὶ 34 
Διονύσιος [6] ᾿Αρεοπαγίτης καὶ we ὀνόματι Adpapis Kat 
ἕτεροι σὺν αὐτοῖς. 


XVIII ΠΡΆΞΕΙΣ ATMOSTOAQN 289 


: Μετὰ ταῦτα χωρισθεὶς ἐκ τῶν ᾿Αθηνῶν ἦλθεν εἰς Κό- 
2 ρινθον. καὶ εὑρών τινα ᾿Ιουδαῖον ὀνόματι ᾿Ακύλαν, Ποντι- 

nov τῷ γένει, προσφάτως ἐληλυθότα ἀπὸ τῆς Ἰταλίας καὶ 

Πρίσκιλλαν γυναῖκα αὐτοῦ διὰ τὸ διατεταχέναι Κλαύδιον 

χωρίζεσθαι πάντας. τοὺς ᾿Ιουδαίους ἀπὸ τῆς Ῥώμης, προσ- 
3 ἦλθεν αὐτοῖς, καὶ διὰ τὸ ὁμότεχνον εἶναι ἔμενεν παρ᾽ αὐ- 
τοῖς καὶ ᾿ἠργάζοντο", ἦσαν γὰρ σκηνοποιοὶ τῇ τέχνῃ. 
διελέγετο δὲ ἐν τῇ συναγωγῇ κατὰ πᾶν σάββατον, ἔπειθέν 
ς τε ᾿Ιουδαίους καὶ Ἕλληνας. Ὡς δὲ κατῆλθον 
ἀπὸ τῆς Μακεδονίας ὅ τε Σίλας καὶ ὁ Τιμόθεος, συνείχετο 
τῷ λόγῳ ὁ Παῦλος, διαμαρτυρόμενος τοῖς ᾿Ιουδαίοις εἶναι 
τὸν χριστὸν Ἰησοῦν. ἀντιτασσομένων δὲ αὐτῶν καὶ βλα- 
σφημούντων ἐκτιναξάμενος τὰ ἱμάτια εἶπεν πρὸς αὐτούς 
Τὸ αἷμα ὑμῶν ἐπὶ τὴν κεφαλὴν ὑμῶν: καθαρὸς “ἐγώ: ἀπὸ" 
7 τοὺ νῦν εἰς τὰ ἔθνη πορεύσομαι. καὶ μεταβὰς ἐκεῖθεν 

ἦλθεν εἰς οἰκίαν τινὸς ὀνόματι Τὶιτίου ᾿Ιούστου σεβομέ- 


> 


Qa 


‘ * * ε > 7 "2 A -“ - 
νου τὸν θεόν, οὗ ἡ οἰκία ἦν συνομοροῦσα τῇ συναγωγῇ. 
Κρίσπος δὲ ὁ ἀρχισυνάγωγος ἐπίστευσεν τῷ κυρίῳ σὺν 


ου 


ὅλῳ τῷ οἴκῳ αὐτοῦ, καὶ πολλοὶ τῶν Κορινθίων ἀκούοντες 
9 ἐπίστευον καὶ ἐβαπτίζοντο. Εἶπεν δὲ ὁ κύριος ἐν νυκτὶ 
δι ὁράματος τῷ Παύλῳ Mu φοβοῦ, ἀλλὰ λάλει καὶ μὴ 
19 σιωπήσῃς, διότι ἐγώ εἰμι META COT καὶ οὐδεὶς ἐπιθήσεταί 
σοι τοῦ κακῶσαί σε, διότι λαός ἐστί μοι πολὺς ἐν τῇ πόλει 
:ι ταύτῃ. ᾿Ἐκάθισεν δὲ ἐνιαυτὸν καὶ μῆνας ἐξ διδάσκων ἐν 
12 αὐτοῖς τὸν λόγον τοῦ θεοῦ. TadXiwvos δὲ ἀνθυ- 
πάτου ὄντος τῆς ᾿Αχαίας κατεπέστησαν "οἱ ᾿Ιουδαῖοι ὁμοθυ- 
13 paddy’ τῷ Παύλῳ καὶ ἤγαγον αὐτὸν ἐπὶ τὸ βῆμα, λέγοντες 
ὅτι Παρὰ τὸν νόμον ἀναπείθει οὗτος τοὺς ἀνθρώπους 
14 σέβεσθαι τὸν θεόν. μέλλοντος δὲ τοῦ TavAov ἀνοίγειν 
τὸ στόμα εἶπεν 6 Ταλλίων πρὸς τοὺς Ιουδαίους Ei μὲν 
ἣν ἀδίκημά τι ἢ ῥᾳδιούργημα πονηρόν, ὦ ᾿Ιουδαῖοι, κατὰ 
15 λόγον ἂν ἀνεσχόμην ὑμῶν: εἰ δὲ ζητήματά ἐστιν περὶ 


΄ , s ΄ - θ᾽ « a AA) 6 > , 
λόγου καὶ ovopaTwy Kat νόμου Tov καθ ὑμᾶς, οῴψεσθε αὐτοὶ" 


ἐγὼ ἀπὸ 


290 TIPAZEIS AMOSTOAQN XVIII 
. . cua ts > > + 
κριτὴς ἐγὼ τούτων ov βούλομαι εἶναι. καὶ ἀπήλασεν 16 
αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ βήματος. ἐπιλαβόμενοι δὲ πάντες Swoe- 17 
- xX 
νὴν τὸν ἀρχισυνάγωγον ἔτυπτον ἔμπροσθεν τοῦ βήματος" 
-“ ε 
καὶ οὐδὲν τούτων τῷ Ταλλίωνι ἔμελεν. O δὲ 1:8 
- - * -“ 
Παῦλος ἔτι προσμείνας ἡμέρας ἱκανὰς τοῖς ἀδελφοῖς ἀπο- 
ταξάμενος ἐξέπλει εἰς τὴν Συρίαν, καὶ σὺν αὐτῷ Πρίσκιλλα 
καὶ ᾿Ακύλας, κειράμενος ἐν Κενχρεαῖς τὴν κεφαλήν, εἶχεν 
‘ > , , Ν > * ΕἸ , ‘ , 
ap εὐχήν. vous κατέ- 1 
γὰρ εὐχήν. κατήντησαν δὲ εἰς "Edecor, κἀκείνους κα 9 
λιπεν αὐτοῦ, αὐτὸς δὲ εἰσελθὼν εἰς τὴν συναγωγὴν διελέ- 
a > ὃ 4 3 ΄ δὲ — >. / 
gato τοῖς ᾿Ιουδαίοις. ἐρωτώντων δὲ αὐτῶν ἐπὶ πλείονα 20 
~ ἊΝ 
ὄνον μεῖναι οὐκ ἐπένευσεν, ἀλλὰ ἀποταξάμενος καὶ εἰπών 21 
ΧΡ μ ᾽ 
“ -“ cal 8 22. 
εἰ “Παάλιν᾽ ἀνακάμψω πρὸς ὑμᾶς τοῦ θεοῦ θέλοντος ἀνήχθη 
ἀπὸ τῆς ᾿Εφέσου, καὶ κατελθὼν εἰς Καισαρίαν, ἀναβὰς. 22 (4, 
> os 4 
καὶ ἀσπασάμενος τὴν ἐκκλησίαν, κατέβη εἰς ᾿Αντιόχειαν, Soke 
a * aA 
καὶ ποιήσας χρόνον τινὰ ἐξῆλθεν, διερχόμενος καθεξῆς 23 
* * 
τὴν Ταλατικὴν χώραν καὶ Φρυγίαν, στηρίζων πάντας τοὺς 
μαθητάς. 
a“ > ‘ * 5 
, Ἰουδαῖος δέ τις ᾿Απολλὼς ὀνόματι, ᾿Αλεξανδρεὺς τῷ 24 
, — * > T 8 * δ > 
γένει, ἀνὴρ λόγιος, κατήντησεν εἰς Ἔφεσον, δυνατὸς ὧν ἐν. 
΄ a 2* Ν an 
Κυρίον ταῖς γραφαῖς. οὗτος ἦν κατηχημένος τὴν ὁδὸν “TOD κυρίου", 25 
καὶ ζέων τῷ πνεύματι ἐλάλει καὶ ἐδίδασκεν ἀκριβῶς τὰ περὶ 
a a 3 = 
- τοῦ, Ἰησοῦ, ἐπιστάμενος μόνον τὸ βάπτισμα ᾿Ιωάνου. οὗτός 26 
“ > 
τε ἤρξατο παρρησιάζεσθαι ἐν τῇ συναγωγῇ" ἀκούσαντες 
δὲ αὐτοῦ Πρίσκιλλα καὶ ᾿Ακύλας προσελάβοντο αὐτὸν καὶ 
ἀκριβέστερον αὐτῷ ἐξέθεντο τὴν ὁδὸν τοῦ θεοῦ. ‘Bovdo- 
μένου δὲ αὐτοῦ διελθεῖν εἰς τὴν ᾿Αχαίαν προτρεψάμενοι 
of ἀδελφοὶ ἔγραψαν τοῖς μαθηταῖς ἀποδέξασθαι αὐτόν" 
ὃς παραγενόμενος συνεβάλετο πολὺ τοῖς πεπιστευκόσιν 
‘ 2 * Ὁ οὖ AY “ » ’ , 
διὰ τῆς χάριτος: εὐτόνως yap τοῖς ᾿Ιουδαίοις διακατηλέγ- 28 
xero δημοσίᾳ ἐπιδεικνὺς διὰ τῶν γραφῶν εἶναι τὸν χριστὸν 


' 
ὋΣ 


++ 


* 4Aci με πάντως τὴν ἑορτὴν τὴν ἐρχομένην ποιῆσαι εἰς Ἱεροσόλυμα᾽ [et iterum] + pT ae 
t “ἐν δὲ τῇ ᾿Εφέσῳ ἐπιδημοῦντές τινες Κορίνθιοι καὶ ἀκούσαντες αὐτοῦ παρεκάλουν διελθεῖν σὺν av- 
τοῖς εἰς τὴν πατρίδα αὐτῶν' συνκατανεύσαντος δὲ αὐτοῦ οἱ ᾿Εφέσιοι ἔγραψαν τοῖς ἐν Κορίνθῳ μαθη- 
ταῖς ὅπως ἀποδέξωνται τὸν ἄνδρα" 


XVIII XIX TIPAZEIS AHOSTOAQN 201 


: Ἰησοῦν. "Ἐγένετο δὲ ἐν τῷ τὸν ᾿Απολλὼ εἶναι 5 
ἐν Κορίνθῳ Παῦλον διελθόντα τὰ ἀνωτερικὰ μέρη ἐλθεῖν 
2 εἰς Ἔφεσον καὶ εὑρεῖν τινὰς μαθητάς, εἶπέν τε πρὸς αὐτούς 
Εἰ πνεῦμα ἅγιον ἐλάβετε πιστεύσαντες; οἱ δὲ πρὸς αὐτόν 
3 AAN οὐδ᾽ ci πνεῦμα ἅγιον ἔστιν ἠκούσαμεν. "εἶπέν re’ Εἰς ὁ δὲ εἶπεν 
τί οὖν ἐβαπτίσθητε; οἱ δὲ εἶπαν Ἑὶς τὸ Ἰωάνου βάπτισμα. 
εἶπεν δὲ Παῦλος Ἰωάνης ἐβάπτισεν βάπτισμα μετανοίας, 
τῷ λαῷ λέγων εἰς τὸν ἐρχόμενον per’ αὐτὸν ἵνα πιστεύσω- 
σιν, τοῦτ᾽ ἔστιν εἰς τὸν Ἰησοῦν. ἀκούσαντες δὲ ἐβαπτίσθη- 
σαν εἰς τὸ ὄνομα τοῦ κυρίου ᾿Ιησοῦ" καὶ ἐπιθέντος αὐτοῖς 


— 


an wn 


τοῦ Παύλου χεῖρας ἦλθε τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐπ᾽ αὐτούς, 
ἐλάλουν τε γλώσσαις καὶ ἐπροφήτευον. ἦσαν δὲ οἱ πάντες 
ἄνδρες ὡσεὶ δώδεκα. Εἰσελθὼν δὲ εἰς τὴν συνα- 
γωγὴν ἐπαρρησιάζετο ἐπὶ μῆνας τρεῖς διαλεγόμενος καὶ 
9 πείθων περὶ τῆς βασιλείας τοῦ θεοῦ. ὡς δέ τινες ἐσκλη- 


on 


ρύνοντο καὶ ἠπείθουν κακολογοῦντες τὴν ὁδὸν ἐνώπιον τοῦ 
λ 10 * * —— > a > , Ν ΄ 
πλήθους, ἀποστὰς ἀπ᾽ αὐτῶν ἀφώρισεν τοὺς μαθητάς, 
το καθ᾽ ἡμέραν διαλεγόμενος ἐν τῇ σχολῇ Tupavvov". τοῦτο - ἀπὸ ὥρας ἕ ἕως 
δὲ ἐγένετο ἐπὶ ἔτη δύο, ὦστε πάντας τοὺς κατοικοῦντας τὴν 
᾿Ασίαν ἀκοῦσαι τὸν λόγον τοῦ κυρίου, Ἰουδαίους τε καὶ 
xx Ἕλληνας. Δυνάμεις τε οὐ τὰς τυχούσας ὁ θεὸς 
12 ἐποίει διὰ τῶν χειρῶν Παύλου, ὥστε καὶ ἐπὶ τοὺς ἀσθενοῦν- 
τας ἀποφέρεσθαι ἀπὸ τοῦ χρωτὸς αὐτοῦ σουδάρια ἢ σιμικίν- 
θια καὶ ἀπαλλάσσεσθαι ax αὐτῶν τὰς νόσους, τά τε πνεύ- 
, ‘ ’ ⸗ , a7 
13 ματα τὰ πονηρὰ ἐκπορεύεσθαι. ᾿Ἐπεχείρησαν δέ τινες καὶ 
τῶν περιερχομένων Ιουδαίων ἐξορκιστῶν ὀνομάζειν ἐπὶ τοὺς 
ἔχοντας τὰ πνεύματα τὰ πονηρὰ τὸ ὄνομα τοῦ κυρίου Ἰησοῦ 
λέγοντες “Opxilw ὑμᾶς τὸν Ἰησοῦν ὃν Παῦλος κηρύσσει. 
* 8 ΄ ws - Ἶ id J ΄ ἑ ᾿ ΠΝ" - 
14 ἦσαν δέ τινος Σκευᾶ ᾿Ιουδαίου ἀρχιερέως ἑπτὰ viol τοῦτο 
15 ποιοῦντες. ἀποκριθὲν δὲ τὸ πνεῦμα τὸ πονηρὸν εἶπεν αὐ- 


* θέλοντος δὲ τοῦ Παύλου κατὰ τὴν ἰδίαν βουλὴν πορεύεσθαι εἰς ‘Te ὄόλυμα εἶπεν αὑτῷ τὸ πνεῦμα 
— ρέφειν εἰς τὴν Ἀσίαν" διελθὼν δὲ τὰ ἀνωτερικὰ μέρη ἔρχεται εἰς Ἔφεσον, καὶ εὑρών τινας 
εἶπεν + 


292 IIPAZEIS ATMOSTOAQN XIX 


“ - * 9 ol 
τοῖς Τὸν [μὲν] Ἰησοῦν γινώσκω καὶ τὸν Παῦλον ἐπίστα- 
ε “- δὲ ’ > , Ν > Xo ε * 6 
μαι, ὑμεῖς δὲ τίνες ἐστέ; καὶ ἐφαλόμενος ὁ ἄνθρωπος 
ΝῊ ‘ 2 Ν ‘ 
ἐπ᾽ αὐτοὺς ἐν @ ἦν TO πνεῦμα TO πονηρὸν κατακυριεύσας 
> > + "Ἂς “ 
ἀμφοτέρων ἴσχυσεν κατ᾽ αὐτῶν, ὥστε γυμνοὺς καὶ τετραυ- 
ματισμένους ἐκφυγεῖν ἐκ τοῦ οἴκου ἐκείνου. τοῦτο δὲ 
Ν a > rT a 
ἐγένετο γνωστὸν πᾶσιν ᾿Ιουδαίοις te καὶ Ἕλλησιν τοῖς 
a [es Ae 
κατοικοῦσιν τὴν "Edecor, καὶ ἐπέπεσεν φόβος ἐπὶ πάντας 
> , Ν > ’ Ν * a ’ > a 
αὐτούς, καὶ ἐμεγαλύνετο τὸ ὄνομα τοῦ κυρίου Ἰησοῦ. 
, ~ , * * ΄ ΕῚ 
πολλοί τε τῶν πεπιστευκότων ἤρχοντο ἐξομολογούμενοι καὶ 
> , ‘ 4 — ε 3 Ν a ‘ 
ἀναγγέλλοντες τὰς πράξεις αὐτῶν. ἱκανοὶ δὲ τῶν τὰ πε- 
’ , , ‘ * , 
ρίεργα πραξάντων συνενέγκαντες tas βίβλους κατέκαιον 
, , ~ 
ἐνώπιον πάντων: καὶ συνεψήφισαν tas τιμὰς αὐτῶν Kat 
φ > , “΄ “-“ 
εὗρον ἀργυρίου μυριάδας πέντε. Οὕτως κατὰ κράτος τοῦ 


’ ε , * ae 
κυρίου λόγος ηὔξανεν καὶ ἴσχυεν. 


ὩΣ AE ἘΠΛΗΡΩΘΗ ταῦτα, ἔθετο ὁ Παῦλος ἐν τῷ 
3 
πνεύματι διελθὼν τὴν Μακεδονίαν καὶ ᾿Αχαίαν πορεύεσθαι 
εἰς Ἱεροσόλυμα, εἰπὼν ὅτε Μετὰ τὸ γενέσθαι με ἐκεῖ δεῖ 
με καὶ Ῥώμην ἰδεῖν. ἀποστείλας δὲ εἰς τὴν Μακεδονίαν 
, * Spears , , » ie. 
δύο τῶν διακονούντων αὐτῷ, Τιμόθεον καὶ "Epacrtoy, αὐτὸς 
* — * 2* A > , > , Ν 
ἐπέσχεν χρόνον εἰς τὴν Ἀσίαν. Ἐγένετο δὲ 
κατὰ τὸν καιρὸν ἐκεῖνον τάραχος οὐκ ὀλίγος περὶ τῆς ὁδοῦ. 
Δημήτριος γάρ τις ὀνόματι, a οκόπος, ποιῶν ναοὺς 
ἡμήτριος γάρ ματι, ἀργυρ 
cal nw * 
[ἀργυροῦς] ᾿Αρτέμιδος παρείχετο τοῖς τεχνίταις οὐκ ὀλίγην 
Ν ‘ “- * 
ἐργασίαν, οὗς συναθροίσας καὶ τοὺς περὶ τὰ τοιαῦτα ἐργά- 
ἷ ἔΑλνδρες, ἐπίστασθε ὅτι ἐκ ταύτης τῆς ἐργασία 
τας εἶπεν νδρες, ἐπίστασθε ὅτι ἐ της τῆς ἐργασίας 
* ~ > 
ἡ εὐπορία ἡμῖν ἐστίν, καὶ θεωρεῖτε Kal ἀκούετε ὅτι οὐ μόνον 
a a 2 

Ἐφέσου ἀλλὰ σχεδὸν πάσης τῆς ᾿Ασίας ὁ IlctXos οὗτος 
,ὔ ’ «ε La * , * 2 — θ Ν 
πείσας μετέστησεν ἱκανὸν ὄχλον, λέγων ὁτι οὐκ εἰσὶν θεοὶ 
οἱ διὰ χειρῶν γινόμενοι. οὐ μόνον δὲ τοῦτο κινδυνεύει 
ca 2 ΄ > > ‘ > a > ‘ ‘ ‘ ΄“ ΄ 
ἡμῖν τὸ μέρος εἰς ἀπελεγμὸν ἐλθεῖν, ἀλλὰ καὶ τὸ τῆς μεγά- 


6 


" 


3 


- 


20 


XIX XX ΠΡΆΞΕΙΣ ἈΠΟΣΤΌΛΩΝ 293 


Ans θεᾶς ᾿Αρτέμιδος ἱερὸν cis οὐθὲν λογισθῆιαι, μέλλειν 
τε καὶ καθαιρεῖσθαι τῆς μεγαλειότητος αὐτῆς, ἣν ὅλη 
:8 [ἡ] “Acta καὶ [ἢ] οἰκουμένη σέβεται. ἀκούσαντες δὲ καὶ 
γενόμενοι πλήρεις θυμοῦ * ἔκραζον λέγοντες Μεγάλη ἡ 
29 Ἄρτεμις Ἐφεσίων. καὶ ἐπλήσθη ἡ πόλις τῆς συγχύσεως, 
. ὥρμησάν τε ὁμοθυμαδὸν εἰς τὸ θέατρον συναρπάσαντες 
Γαῖον καὶ ᾿Αρίσταρχον Μακεδόνας, συνεκδήμους Παύλου. 
3. Παύλου δὲ βουλομένου εἰσελθεῖν εἰς τὸν δῆμον οὐκ εἴων 
31 αὐτὸν οἱ μαθηταί: τινὲς δὲ καὶ τῶν ᾿Ασιαρχῶν, ὄντες αὐτῷ 
φίλοι, πέμψαντες πρὸς αὐτὸν παρεκάλουν μὴ δοῦναι ἕαυ- 
3: τὸν εἰς τὸ θέατρον. ἄλλοι μὲν οὖν ἄλλο τι ἔκραζον, ἦν 
γὰρ ἡ ἐκκλησία συνκεχυμένη, καὶ οἱ πλείους οὐκ ἥδεισαν 
33 τίνος ἕνεκα συνεληλύθεισαν. ἐκ δὲ τοῦ ὄχλου συνεβίβα- 
σαν ᾿Αλέξανδρον προβαλόντων αὐτὸν τῶν ᾿Ιουδαίων, ὁ δὲ 
᾿Αλέξανδρος κατασείσας τὴν χεῖρα ἤθελεν ἀπολογεῖσθαι 
34 τῷ δήμῳ. ἐπιγνόντες δὲ ὅτι Ἰουδαῖός ἐστιν φωνὴ ἐγένετο 
μία ἐκ πάντων ᾿ ὡσεὶ" ἐπὶ ὥρας δύο "κραζόντων᾽ Μεγάλη ἡ 
35 Ἄρτεμις Ἐφεσίων. καταστείλας δὲ τὸν ὄχλον 6 γραμ- 
ματεύς φησιν ἴλνδρες ᾿Εφέσιοι, τίς γάρ ἐστιν ἀνθρώπων 
ὃς οὐ γινώσκει τὴν ᾿Εφεσίων πόλιν νεωκόρον οὖσαν τῆς 
36 μεγάλης ᾿Αρτέμιδος καὶ τοῦ διοπετοῦς; ἀναντιρήτων οὖν 
ὄντων τούτων δέον ἐστὶν ὑμᾶς κατεσταλμένους ὑπάρχειν 
37 καὶ μηδὲν προπετὲς πράσσειν. ἠγάγετε γὰρ τοὺς ἄνδρας 
τούτους οὔτε ἱεροσύλους οὔτε βλασφημοῦντας τὴν θεὸν 
5 ἡμῶν. εἰ μὲν οὖν Δημήτριος καὶ οἱ σὺν αὐτῷ τεχνῖται 
ἔχουσιν πρός τινα λόγον, ἀγοραῖοι ἄγονται καὶ ἀνθύπατοί 
39 εἰσιν, ἐγκαλείτωσαν ἀλλήλοις. εἰ δέ τι περαιτέρω ἐπιζη- 
go τεῖτε, ἐν τῇ ἐννόμῳ ἐκκλησίᾳ ἐπιλυθήσεται. καὶ γὰρ 
κινδυνεύομεν ἐγκαλεῖσθαι στάσεως περὶ τῆς σήμερον μη- 
δενὸς αἰτίου ὑπάρχοντος, περὶ οὗ οὐ δυνησόμεθα ἀποδοῦναι 
“ λόγον περὶ τῆς συστροφῆς ταύτης. καὶ ταῦτα εἰπὼν ἀπέ. 
λυσεν τὴν ἐκκλησίαν. 
: Μετὰ δὲ τὸ παύσασθαι τὸν θόρυβον μεταπεμψάμενος 


δραμόντες εἷς τὸ 
ἀμφοδον Ε 


ὡς | κράζοντες 


Μεγάλη καὶ Ἄρτε- ὦ 
pes Ἐφεσίων 


Apt 





-ἰάχρὶ τῆς Actas + 


42. 


προελθόντες 


Παύλου, ἐπὶ πλεῖον 
κατενεχθεὶς 


μὴ θορυβεῖσθαι 


προσελθόντες 


ἑσπέρᾳ | :καὶ μεί- 
ναντες ἐν Ὑρωγυ- 
λίῳ τῇ Ε 


294 TIPAZEIS ἈΠΟΣΤΟΛΩΝ XX 


fal * , 
ὁ Παῦλος τοὺς μαθητὰς καὶ παρακαλέσας ἀσπασάμενος 
- ‘ ‘ 
ἐξῆλθεν πορεύεσθαι εἰς Μακεδονίαν. διελθὼν δὲ τὰ μέρη 2 
-“᾿ - > 4 
ἐκεῖνα Kal παρακαλέσας αὐτοὺς λόγῳ πολλῷ ἦλθεν εἰς τὴν 
Ἑλλάδα, ποιήσας τε μῆνας τρεῖς γενομένης ἐπιβουλῆς 3 
Sa σα ὡς — ’, , =. 8 > ‘ ’ 
αὐτῷ ὑπὸ τῶν ᾿Ιουδαίων μέλλοντι ἀνάγεσθαι εἰς τὴν Συρίαν 
διε , a 4 , ‘ ὃ ’ , 
ἐγένετο γνώμης τοῦ ὑποστρέφειν διὰ Μακεδονίας. συνεί- 4 
meto δὲ αὐτῷ ᾿ Σώπατρος Πύρρου Βεροιαῖος, Θεσσαλονι- 
κέων δὲ ᾿Αρίσταρχος καὶ Séxovvdos καὶ Tatos Δερβαῖος καὶ 
, Φ . 
Τιμόθεος, ᾿Ασιανοὶ δὲ Τύχικος καὶ Τρόφιμος: οὗτοι δὲ 5 
"προσελθόντες" ἔμενον ἡμᾶς ἐν Τρῳάδι’ ἡμεῖς δὲ ἐξεπλεύσα- 6 

Ἂν ‘ ε , a“ 29s > ‘ , , om 
μεν peta τὰς ἡμέρας τῶν ἀζύμων ἀπὸ Φιλίππων, Kat ἤλθο- 

A > J > A * * ε - ΄ - 
μεν πρὸς αὐτοὺς εἰς τὴν Τρῳάδα ἄχρι ἡμερῶν πέντε, οὗ 
διετρίψαμεν ἡμέρας ἑπτα. Ἐν δὲ τῇ μιᾷ τῶν 7 
σαββάτων συνηγμένων ἡμῶν κλάσαι ἄρτον ὁ Παῦλος διε- 
λέγετο αὐτοῖς, μέλλων ἐξιέναι τῇ ἐπαύριον, παρέτεινέν τε 

‘ * , , > Ν ⸗ ε ‘ 
τὸν λόγον μέχρι μεσονυκτίου. ἦσαν δὲ λαμπάδες ἱκαναὶ 8 
a , ee 3 
ἐν τῷ ὑπερῴῳ οὗ ἦμεν συνηγμένοι: καθεζόμενος δέ τις 9 
, — — a , ΄ 
νεανίας ὀνόματι Evrvxos ἐπὶ τῆς θυρίδος, καταφερόμενος 
ὕπνῳ βαθεῖ διαλεγομένου τοῦ “Παύλου ἐπὶ πλεῖον, κατε- 
2 Ἀ a 
τεχθεὶς" ἀπὸ τοῦ ὕπνου ἔπεσεν ἀπὸ τοῦ τριστέγου κάτω Kal 
ἤρθη νεκρός. καταβὰς δὲ ὁ ἸΤαῦλος ἐπέπεσεν αὐτῷ καὶ x0 
συνπεριλαβὼν εἶπεν “Μὴ θορυβεῖσθε", ἡ γὰρ ψυχὴ αὐτοῦ 
> tes ’, > ‘ x * * Ν ‘ 
ἐν αὐτῷ ἐστίν. ἀναβὰς δὲ [καὶ] κλάσας τὸν ἄρτον καὶ τι 
, Pent ΄ ε , ” — 
γευσάμενος ἐφ᾽ ἱκανόν τε ὁμιλήσας ἄχρι αὐγῆς οὕτως 
ἐξῆλθεν. ἤγαγον δὲ τὸν παῖδα ζῶντα, καὶ παρεκλήθησαν 12 
οὐ μετρίως. Ἡμεῖς δὲ “προελθόντες ἐπὶ τὸ 13 
a — — —— — , ᾿ 
πλοῖον ἀνήχθημεν ἐπὶ τὴν ἼΑσσον, ἐκεῖθεν μέλλοντες ἀνα- 
λαμβάνειν τὸν ἸΠαῦλον, οὕτως γὰρ διατεταγμένος ἦν μέλ- 
λων αὐτὸς πεζεύειν. ὡς δὲ συνέβαλλεν ἡμῖν εἰς τὴν ΔΑ σσον, 14 
ἀναλαβόντες αὐτὸν ἤλθομεν εἰς Μιτυλήνην, κἀκεῖθεν ἀπο- 15 
πλεύσαντες τῇ ἐπιούσῃ κατηντήσαμεν ἄντικρυς Χίου, τῇ 
δὲ “ἑτέρᾳ παρεβάλομεν εἰς Σάμον, τῇ SF ἐχομένῃ ἤλθομεν 
εἰς Μίλητον: κεκρίκει γὰρ ὁ Παῦλος παραπλεῦσαι τὴν τ6 


XX TIPAZEIZ AMOSTOAQN 295 
Ἔφεσον, ὅπως μὴ γένηται αὐτῷ χρονοτριβῆσαι ἐν τῇ "Agia, 
ἔσπευδεν yop εἰ δυνατὸν εἴη αὐτῷ τὴν ἡμέραν τῆς πεντη- 
κοστῆς γενέσθαι εἰς ᾿Ιεροσόλυμα. 
17 ‘Awd δὲ τῆς Μιλήτου πέμψας εἰς Ἔφεσον μετεκαλέ- 
18 σατο τοὺς πρεσβυτέρους τῆς ἐκκλησίας. ὡς δὲ παρεγένοντο 
πρὸς αὐτὸν εἶπεν αὐτοῖς Ὑμεῖς ἐπίστασθε ἀπὸ πρώτης 
ἡμέρας ἀφ᾽ ἧς ἐπέβην εἰς τὴν ᾿Ασίαν πῶς μεθ᾽ ὑμῶν τὸν 
19 πάντα χρόνον ἐγενόμην, δουλεύων τῷ κυρίῳ μετὰ πάσης 
ταπεινοφροσύνης καὶ δακρύων καὶ πειρασμῶν τῶν συμβάν- 
20 των μοι ἐν ταῖς ἐπιβουλαῖς τῶν ᾿Ιουδαίων" ὡς οὐδὲν ὑπε- 
στειλάμην τῶν συμφερόντων τοῦ μὴ ἀναγγεῖλαι ὑμῖν καὶ 
at διδάξαι ὑμᾶς δημοσίᾳ καὶ κατ᾽ οἴκους, διαμαρτυρόμενος 
᾿Ιουδαίοις τε καὶ Ἕλλησιν τὴν εἰς θεὸν μετάνοιαν καὶ 
22 πίστιν εἰς τὸν κύριον ἡμῶν ᾿Ιησοῦν΄. καὶ viv ἰδοὺ δεδε- 
μένος ἐγὼ τῷ πνεύματι πορεύομαι εἰς ᾿Ιερουσαλήμ, τὰ ἐν 
23 αὐτῇ συναντήσοντα ἐμοὶ μὴ εἰδώς, πλὴν ὅτι τὸ πνεῦμα τὸ 
ἅγιον κατὰ πόλιν διαμαρτύρεταί μοι λέγον ὅτι δεσμὰ καὶ 
24 θλίψεις με μένουσιν. ἀλλ᾽ οὐδενὸς λόγου ποιοῦμαι τὴν 
ψυχὴν τιμίαν ἐμαυτῷ ὡς ᾿τελειώσω᾽ τὸν δρόμον μου καὶ 
τὴν διακονίαν ἣν ἔλαβον παρὰ τοῦ κυρίου ᾿Ιησοῦ, διαμαρ- 
2s τύρασθαι τὸ εὐαγγέλιον τῆς χάριτος τοῦ θεοῦ. καὶ νῦν 
ἰδοὺ ἐγὼ οἶδα ὅτι οὐκέτι ὄψεσθε τὸ πρόσωπόν pov ὑμεῖς 
26 πάντες ἐν οἷς διῆλθον κηρύσσων τὴν βασιλείαν: διότι 
μαρτύρομαι ὑμῖν ἐν τῇ σήμερον ἡμέρᾳ ὅτι καθαρός εἶμι 
27 ἀπὸ τοῦ αἵματος πάντων, οὐ γὰρ ὑπεστειλάμην τοῦ μὴ 
28 ἀναγγεῖλαι πᾶσαν τὴν βουλὴν τοῦ θεοῦ ὑμῖν. προσέχετε 
ἑαυτοῖς καὶ παντὶ τῷ ποιμνίῳ, ἐν ᾧ ὑμᾶς τὸ πνεῦμα τὸ 
ἅγιον ἔθετο ἐπισκόπους, ποιμαίνειν τὴν ἐκκλησίαν τοῦ 
2.0 θεοῦ, ἣν nepienonicaro διὰ τοῦ αἵματος τοῦ "ἰδίου. ἐγὼ 
οἶδα ὅτι εἰσελεύσονται μετὰ τὴν ἀφιξίν μου λύκοι βαρεῖς 
go εἰς ὑμᾶς μὴ φειδόμενοι τοῦ ποιμνίου, καὶ ἐξ ὑμῶν [αὐτῶν] 
ἀναστήσονται ἄνδρες λαλοῦντες διεστραμμένα τοῦ ἀπο- 
31 σπᾷν τοὺς μαθητὰς ὀπίσω ἑαυτῶν" διὸ γρηγορεῖτε, μνημο- 


Ap. 


τελειῶχαι 


Ap.t 


θεῷ 


ἡμᾶς, ἀποσπασθέν.- 
Lsieberded 
τες ἀπ᾿ αὐτῶν 


“καὶ Μύρα Ε 


ἡμᾶς ἐξαρτίσαι 


295 TIPAZEIS AMOSTOAQN XX XXI 


, @ , e 
VEVOVTES OTL τριετίαν νύκτα Kal ἡμέραν οὐκ ἐπαυσάμην μετὰ 
a ΄ ‘ a 
δακρύων νουθετῶν ἕνα ἕκαστον. καὶ τὰ viv παρατίθεμαι 
ὑμᾶς τῷ κυρίῳ' καὶ τῷ λόγῳ τῆς χάριτος αὐτοῦ τῷ δυναμένῳ 
a cal ! m ς ‘ 
οἰκοδομῆσαι καὶ δοῦναι τὴν KAHPONOMIAN ἐν τοῖο HTIACME- 
a > , a , Ἅ Ν 
NOIC TIACIN. αργυρίου ἢ χρυσίου ἢ ἱματισμοῦ οὐδενὸς 
> , ‘ , σ - 
ἐπεθύμησα: αὐτοὶ γινώσκετε ὅτι ταῖς χρείαις μου καὶ τοῖς 
φ 3 aA A Φ“ / e 
οὖσι μετ᾽ ἐμοῦ ὑπηρέτησαν ai χεῖρες αὗται. πάντα ὑπέδειξα 
cat Te eo a — 4 
ὑμῖν ὅτι οὕτως κοπιῶντας δεῖ ἀντιλαμβάνεσθαι τῶν ἀσθε- 
, tol , “a ~ 
νούντων, μνημονεύειν τε τῶν λόγων TOU κυρίου ᾿Ιησοῦ ὅτι 
* , , Leal Δ 
αὐτὸς εἶπεν Μακαριόν ἐστιν μᾶλλον διδόναι ἢ λαμβάνειν. 
. “ \ ‘ Ν , > “ ‘4 ol > “ 
καὶ ταῦτα εἰπὼν θεὶς τὰ γόνατα αὐτοῦ σὺν πᾶσιν αὐτοῖς 
΄ ε ‘ J J 
προσηύξατο. ἱκανὸς δὲ κλαυθμὸς ἐγένετο πάντων, καὶ 
> ΄ oN ν ΄ a ΄ ’ 
ἐπιπεσόντες ἐπὶ τὸν τράχηλον τοῦ Παύλου κατεφίλουν 
> ’ 38 tx ὌΝ “-“ λ ΄ φ > * 
αὐτόν, ὀδυνώμενοι μάλιστα ἐπὶ τῷ λόγῳ ᾧ εἰρήκει ὅτι 
> * , * - -“ 
οὐκέτι μέλλουσιν τὸ πρόσωπον αὐτοῦ θεωρεῖν. προέπεμ- 
ἈΝ —— > ‘ ὌΝ): - 
πον δὲ αὐτὸν εἰς τὸ πλοῖον. 
ε Pt Tea 2 > a Ot. tans , δ΄. ὅτ ὃ 
Ὡς δὲ ἐγένετο ἀναχθῆναι “ἡμᾶς ἀποσπασθέντας ἀπ᾽ αὐ- 
a * ‘ “ 2 2 
τῶν," εὐθυδρομήσαντες ἤλθομεν εἰς τὴν Κῶ, τῇ δὲ ἑξῆς εἰς 
~ ’ Η ἢ A * - 
τὴν Ῥόδον, κἀκεῖθεν εἰς Ilatapa’+ καὶ εὑρόντες πλοῖον 
a > ΄ὕ * , —— 3 ’ 
διαπερῶν εἰς Φοινίκην ἐπιβάντες ἀνήχθημεν. ἀναφάναντες 
J ‘ , - R ΄ ἫΝ A oF 3 ΄ 
δὲ τὴν Κύπρον καὶ καταλιπόντες αὐτὴν εὐώνυμον ἐπλέομεν 
’ “ ‘ Ν a 
εἰς Συρίαν, καὶ κατήλθομεν εἰς Τύρον, ἐκεῖσε yap τὸ πλοῖον 
— A , > ΄ Α 
ἣν ἀποφορτιζόμενον τὸν γόμον. ἀνευρόντες δὲ τοὺς μαθη- 
- ε ’ σ A , 
Tas ἐπεμείναμεν αὐτοῦ ἡμέρας ἑπτά, οἵτινες τῷ Παύλῳ 
» Α a , — ΄ > ὦ ΄ 
ἔλεγον διὰ τοῦ πνεύματος μὴ ἐπιβαίνειν εἰς Ἱεροσόλυμα. 
σ * t eee ἔα , —— 3 ε , > ΄ 
ὅτε δὲ ἐγένετο ᾿ἐξαρτίσαι ἡμᾶς" τὰς ἡμέρας, ἐξελθόντες 
—— * ‘ 
ἐπορευόμεθα προπεμπόντων ἡμᾶς πάντων σὺν γυναιξὶ καὶ 
΄ - re a * Ν , Ὁ , —— 
τέκνοις ἕως ἔξω τῆς πόλεως, καὶ θέντες τὰ γόνατα ἐπὶ 
> ΄' » * 
τὸν αἰγιαλὸν προσευξάμενοι ἀπησπασάμεθα ἀλλήλους, 
να BY > Ν .“ —— δὲ —— Ι > 
καὶ ἐνέβημεν εἰς τὸ πλοῖον, ἐκεῖνοι δὲ ὑπέστρεψαν εἰς 
cal “~ , > ἣς 
τὰ ἴδια. Ἡμεῖς δὲ τὸν πλοῦν διανύσαντες ἀπὸ 
΄ ᾽ , 
Τύρου κατηντήσαμεν cis Πτολεμαΐδα, καὶ ἀσπασάμενοι 
‘ > . > , ε , , > > a ~ δὲ 
τοὺς ἀδελφοὺς ἐμείναμεν ἡμέραν μίαν παρ᾽ αὐτοῖς. τῇ δὲ 


32 


33 
34 
35 


38 


w 


~ 


a 


8 


ΧΧΙ ΠΡΑΞΈΙΣ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ 297 


ἐπαύριον ἐξελθόντες ἤλθαμεν εἰς Καισαρίαν, καὶ εἰσελ- 
θόντες εἰς τὸν οἶκον Φιλίππου τοῦ εὐαγγελιστοῦ ὄντος ἐκ 
9 τῶν ἑπτὰ ἐμείναμεν παρ᾽ αὐτῷ. τούτῳ δὲ ἦσαν θυγατέρες 
10 τέσσαρες παρθένοι προφητεύουσαι. ᾿Ἐπιμενόντων δὲ ἡμέ- 
ρας πλείους κατῆλθέν τις ἀπὸ τῆς Ἰουδαίας προφήτης 
11 ὀνόματι "AyaBos, καὶ ἐλθὼν πρὸς ἡμῶς καὶ ἄρας τὴν ζώνην 
τοῦ Παύλου δήσας ἑαυτοῦ τοὺς πόδας καὶ τὰς χεῖρας εἶπεν 
Τάδε λέγει τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον Τὸν ἄνδρα οὗ ἐστὶν ἡ 
ζώνη αὕτη οὕτως δήσουσιν ἐν ᾿Ιερουσαλὴμ οἱ ᾿Ιουδαῖοι καὶ 
12 παραδώσουσιν εἰς χεῖρας ἐθνῶν. ὡς δὲ ἠκούσαμεν ταῦτα, 
παρεκαλοῦμεν ἡμεῖς τε καὶ οἱ ἐντόπιοι τοῦ μὴ ἀναβαίνειν 
13 αὐτὸν εἰς Ἰερουσαλήμ. τότε ἀπεκρίθη [6] Παῦλος Τί 
ποιεῖτε κλαίοντες καὶ συνθρύπτοντές μου τὴν καρδίαν; ἐγὼ 
γὰρ οὐ μόνον δεθῆναι ἀλλὰ καὶ ἀποθανεῖν εἰς Ιερουσαλὴμ 
14 ἑτοίμως ἔχω ὑπὲρ τοῦ ὀνόματος τοῦ κυρίου ᾿Ιησοῦ. μὴ 
πειθομένου δὲ αὐτοῦ ἡσυχάσαμεν εἰπόντες Τοῦ κυρίου τὸ 
θέλημα γινέσθω. 


‘ * ** ε , ΄ , * 
15 Mera δὲ τὰς ἡμέρας ταύτας ἐπισκενασάμενοι ἀνεβαίνο- 
16 pev εἰς Ιεροσόλυμα: συνῆλθον δὲ καὶ τῶν μαθητῶν ἀπὸ 
Καισαρίας σὺν ἡμῖν, ἄγοντες παρ᾽ ᾧ ξενισθῶμεν Μνάσωνί 
΄ > ΄ 2 ΄ ἈΠ τὰ ὡς > 
17 τινι Κυπρίῳ, ἀρχαίῳ μαθητῇ. Τενομένων δὲ ἡμῶν εἰς 
13 Ἱεροσόλυμα ἀσμένως ἀπεδέξαντο ἡμᾶς οἱ ἀδελφοί. τῇ δὲ 

4 , ——— a ‘ ea 4 ὃν» ΄ 
ἐπιούσῃ εἰσήει ὁ Παῦλος σὺν ἡμῖν πρὸς ᾿Ιάκωβον, πάντες 
19 τε παρεγένοντο οἱ πρεσβύτεροι. καὶ ἀσπασάμενος αὐτοὺς 
ἐξηγεῖτο καθ᾽ ἐν ἕκαστον ὧν ἐποίησεν ὁ θεὸς ἐν τοῖς ἔθνεσιν 
20 διὰ τῆς διακονίας αὐτοῦ. οἱ δὲ ἀκούσαντες ἐδόξαζον τὸν 
θεόν, εἶπάν τε αὐτῷ Θεωρεῖς, ἀδελφέ, πόσαι μυριάδες 
εἰσὶν ἐν τοῖς Ιουδαίοις τῶν πεπιστευκότων, καὶ πάντες 
ΕῪ - * ε * , ‘ ᾿ ”~ 
21 ζηλωταὶ τοῦ νόμου ὑπάρχουσιν: κατηχήθησαν δὲ περὶ σοῦ 

* * ΄ >: & ⸗ ‘ ‘ , 
ὅτι ἀποστασίαν διδάσκεις ἀπὸ Μωυσέως τοὺς κατὰ ta ἔθνη 

΄ » , , ‘ id » s , , 
πάντας ᾿Ιουδαίους, λέγων μὴ περιτέμνειν αὐτοὺς τὰ τέκνα 
2: μηδὲ τοῖς ἔθεσιν περιπατεῖν. τί οὖν ἐστίν; πάντως ἀκού- 


Ap. 


ἑπεστείλαμεν 


λαβὼν 


298 IIPAZEIS AMOSTOAQN XXI 


“ , a > 
σονται ὅτι ἐλήλυθας. τοῦτο οὖν ποίησον 6 σοι λέγομεν’ 
; ee ' en * , » Ν » r334 -“ 
εἰσὶν ἡμῖν ἄνδρες τέσσαρες εὐχὴν ἔχοντες ‘ad’ ἑαυτῶν. 
, ‘ * ff ‘ > a“ Ἂ , 
τούτους παραλαβὼν ἁγνίσθητι σὺν αὐτοῖς καὶ δαπάνησον 
9.49 > “ σ ΄ % ld ‘ ΄ 
ἐπ᾿ αὐτοῖς ἵνα ξυρήσονται τὴν κεφαλήν, καὶ γνώσονται 
΄ σ φ - > ‘ 
πάντες OTL WY κατήχηνται περὶ σοῦ οὐδὲν ἔστιν, ἀλλὰ 
a J * ΄ Η , J Η a 
στοιχεῖς Kal αὐτὸς φυλάσσων τὸν νόμον. περὶ δὲ τῶν 
⸗ > 2 ε a pa ἢ — —4 , 
πεπιστευκότων ἐθνῶν ἡμεῖς ᾿ἀπεστείλαμεν" κρίναντες φυ- 
΄ > ‘ , > * 3 ‘ * 
λάσσεσθαι αὐτοὺς τό τε εἰδωλόθυτον καὶ αἷμα καὶ πνικτὸν 
ε ΄“ 
καὶ πορνείαν. τότε ὁ ἸΠαῦλος παραλαβὼν τοὺς ἄνδρας τῇ 
> * ε 
ἐχομένῃ ἡμέρᾳ σὺν αὐτοῖς ἁγνισθεὶς εἰσήει εἰς τὸ ἱερόν, 
Ω 2* c a 4 ε a 
διαγγέλλων τὴν ἐκπλήρωσιν τῶν ἡμερῶν TOY ἁγνισμοῦ 
΄ — 
ἕως οὗ προσηνέχθη ὑπὲρ ἑνὸς ἑκάστου αὐτῶν 4 προσφορά. 
Ἀ ε - s 
‘Os δὲ ἔμελλον αἱ ἑπτὰ ἡμέραι συντελεῖσθαι, of ἀπὸ 
~ 3 ΄ὕ > - ⸗ —2 2 ae 2 — 
τῆς ᾿Ασίας Ἰουδαῖοι θεασάμενοι αὐτὸν ἐν τῷ ἱερῷ συνέχεον 
΄ ‘ * ws | ΄ > > 5. ας Ν a , 
πάντα τὸν ὄχλον καὶ ἐπέβαλαν ἐπ᾽ αὐτὸν τὰς χεῖρας, Kpa- 
a a boo 
Yovres Ανδρες Ἰσραηλεῖται, BonOeire: οὗτός ἐστιν ὁ 
a Ν a , * fel 
ἄνθρωπος ὁ Kata τοῦ λαοῦ καὶ τοῦ νόμου Kal τοῦ τόπου 
-“ ΄ σ 
τούτου πάντας πανταχῇ διδάσκων, ἔτι τε καὶ Ἕλληνας 
Ἁ ~ / ‘ σ , 
εἰσήγαγεν εἰς τὸ ἱερὸν Kal κεκοίνωκεν τὸν ἅγιον τόπον 
cal > ‘ 4 ΄ ‘ , 
τοῦτον. ἦσαν yap προεωρακότες Tpodipov tov ᾿Εφέσιον 
2* - ΄ ‘ ome ie — ν > πον ‘ > ’ 
ἐν τῇ πόλει σὺν αὐτῷ, ὃν ἐνόμιζον ὅτι εἰς TO ἱερὸν εἰσήγα- 


γεν ὁ Παῦλος. ἐκινήθη τε ἡ πόλις ὅλη καὶ ἐγένετο συν- : 


a ? 
δρομὴ τοῦ λαοῦ, καὶ ἐπιλαβόμενοι τοῦ Παύλου εἷλκον 
αὐτὸν ἔξω τοῦ ἱεροῦ, καὶ εὐθέως ἐκλείσθησαν αἱ θύραι. 

, > A > - > ν * -“ , 
Ζητούντων τε αὐτὸν ἀποκτεῖναι ἀνέβη φάσις τῷ χιλιάρχῳ 
a , * * , > 4 ee 2 
τῆς σπείρης ὅτι ὅλη συνχύννεται ᾿Ιερουσαλήμ, ὃς ἐξαυτῆς 
r ν Ἴ , — ⸗ 4 
παραλαβὼν' στρατιώτας καὶ ἑκατοντάρχας κατέδραμεν 
9. > , e 28 Ὁ.» ‘ , Ν Ν ΄ 
ἐπ᾽ αὐτούς, οἱ δὲ ἰδόντες τὸν χιλίαρχον καὶ τοὺς στρατιώ- 
τας ἐπαύσαντο τύπτοντες τὸν Παῦλον. τότε ἐγγίσας ὁ 
χιλίαρχος ἐπελάβετο αὐτοῦ καὶ ἐκέλευσε δεθῆναι ἁλύσεσι 
΄’ ὦ ’ Ψ * ‘ ,? , »” 
δυσί, καὶ ἐπυνθάνετο τίς εἴη καὶ τί ἐστιν πεποιηκώς" ἄλλοι 
* ~ 
δὲ ἄλλο τι ἐπεφώνουν ἐν τῷ ὄχλῳ’ μὴ δυναμένου δὲ αὐτοῦ 
- , » ‘ 
γνῶναι τὸ ἀσφαλὲς διὰ τὸν θόρυβον ἐκέλευσεν ἄγεσθαι 


23 


25 


27 


29 


ΠῚ 
ο 


XXI XXII IIPAZEIZ ἈΠΟΣΤΟΛΩΝ 299 


35 αὐτὸν εἰς τὴν παρεμβολήν. ὅτε δὲ ἐγένετο ἐπὶ τοὺς dva- 
βαθμούς, συνέβη βαστάζεσθαι αὐτὸν ὑπὸ τῶν στρατιωτῶν 
36 διὰ τὴν βίαν τοῦ ὄχλου, ἠκολούθει γὰρ τὸ πλῆθος τοῦ λαοῦ 
37 κράζοντες Alpe αὐτόν. Μέλλων τε εἰσάγε- 
σθαι εἰς τὴν παρεμβολὴν ὁ Παῦλος λέγει τῷ χιλιάρχῳ 
Εἰ ἔξεστίν μοι εἰπεῖν τι πρὸς σέ; ὁ δὲ ἔφη Ἑλληνιστὶ 
38 γινώσκεις; οὐκ apa σὺ εἶ ὁ Αἰγύπτιος ὁ πρὸ τούτων τῶν 
ἡμερῶν ἀναστατώσας καὶ ἐξαγαγὼν εἰς τὴν ἔρημον τοὺς 
3) τετρακισχιλίους ἄνδρας τῶν σικαρίων; εἶπεν δὲ ὁ Παῦλος 
Ἐγὼ ἄνθρωπος μέν εἰμι Ἰουδαῖος, Ταρσεὺς τῆς Κιλικάς, 
οὐκ ἀσήμου πόλεως πολίτης" δέομαι δέ σου, ἐπίτρεψόν μοι 

so λαλῆσαι πρὸς τὸν λαόν. ἐπιτρέψαντος δὲ αὐτοῦ ὁ Παῦλος 
ἑστὼς ἐπὶ τῶν ἀναβαθμῶν κατέσεισε τῇ χειρὶ τῷ λαῷ, 
πολλῆς δὲ ᾿σιγῆς γενομένης᾽ προσεφώνησεν τῇ Ἔ βραΐδι 

: διαλέκτῳ λέγων “Avdpes ἀδελφοὶ καὶ πατέρες, ἀκούσατέ 
2 μου τῆς πρὸς ὑμᾶς νυνὶ ἀπολογίας.-- ἀκούσαντες δὲ ὅτι 
τῇ Ἑβραΐδι διαλέκτῳ προσεφώνει αὐτοῖς μᾶλλον παρέσχον 

3 ἡσυχίαν. καί φησιν-- ᾿Εγώ εἰμι ἀνὴρ ᾿Ιουδαῖος, γεγεννημέ- 
νος ἐν Ταρσῷ τῆς Κιλικίας, ἀνατεθραμμένος δὲ ἐν τῇ πόλει 
ταύτῃ παρὰ τοὺς πόδας Γαμαλιήλ, πεπαιδευμένος κατὰ 
ἀκρίβειαν τοῦ πατρῴου νόμου, ζηλωτὴς ὑπάρχων τοῦ θεοῦ 

4“ καθὼς πάντες ὑμεῖς ἐστὲ σήμερον, ὃς ταύτην τὴν ὁδὸν 
ἐδίωξα ἄχρι θανάτου, δεσμεύων καὶ παραδιδοὺς εἰς φυλακὰς 

ς ἄνδρας τε καὶ γυναῖκας, ὡς καὶ ὁ ἀρχιερεὺς μαρτυρεῖ μοι 
καὶ πᾶν τὸ πρεσβυτέριον: παρ᾽ ὧν καὶ ἐπιστολὰς δεξάμε- 
γος πρὸς τοὺς ἀδελφοὺς εἰς Δαμασκὸν ἐπορευόμην ἄξων 
καὶ τοὺς ἐκεῖσε ὄντας δεδεμένους εἰς ᾿Ιερουσαλὴμ ἵνα τιμω- 

6 ρηθῶσιν. ᾿Ἐγένετο δέ μοι πορενομένῳ καὶ ἐγγίζοντι τῇ 
Δαμασκῷ περὶ μεσημβρίαν ἐξαίφνης ἐκ τοῦ οὐρανοῦ περια- 

7 στράψαι φῶς ἱκανὸν περὶ ἐμέ, ἔπεσά τε εἰς τὸ ἔδαφος καὶ 
ἤκουσα φωνῆς λεγούσης μοι Σαούλ Σαούλ, τί με διώκεις; 

8 ἐγὼ δὲ ἀπεκρίθην Tis εἶ, κύριε; εἶπέν τε πρὸς ἐμέ Ἐγώ 
9 εἶμι ᾿Ιησοῦς ὁ Ναζωραῖος ὃν σὺ διώκεις. οἱ δὲ σὺν ἐμοὲ 


γινομένης σιγῆς 








| 
᾿ 


ων i ζω“ 


Pe μον «..... « - 


οὐδὲν ἔβλεπον 


ἀποστελῶ 


300 IIPAZEIS ATMOSTOAQN XXII 


» ‘ Ν a 2 * 3X 4 ‘ 3 » “ 
ὄντες τὸ μὲν φῶς ἐθεάσαντο τὴν δὲ φωνὴν οὐκ ἤκουσαν τοῦ 
λαλοῦντός μοι. εἶπον δέ Τί ποιήσω, κύριε; ὁ δὲ κύριος 
- ΄ > ‘ ΄ > a 
εἶπεν πρός pe ᾿Αναστὰς πορεύου εἰς Δαμασκόν, κἀκεῖ σοι 
* a 
λαληθήσεται περὶ πάντων ὧν τέτακταί σοι ποιῆσαι. ὡς δὲ 
r > a , a ‘ 
οὐκ ἐνέβλεπον᾽ ἀπὸ τῆς δόξης τοῦ φωτὸς ἐκείνου, χειραγω- 
- , Ἣν 
γούμενος ὑπὸ τῶν συνόντων μοι ἦλθον εἰς Δαμασκόν. 
“Avavias δέ τις ἀνὴρ εὐλαβὴς κατὰ τὸν vd, ᾿ 
νανίας δέ τις ἀνὴρ ε ἧς κατὰ τὸν νόμον, μαρτυρούμε- 
ε ‘ , -“ , > * 2 ‘ 4 
vos ὑπὸ πάντων τῶν κατοικούντων ᾿Ιουδαίων, ἐλθὼν πρὸς 
᾿ 
ἐμὲ καὶ ἐπιστὰς εἶπέν μοι Σαοὺλ ἀδελφέ, ἀνάβλεψον" 
> Ν -“ - σ > 
κἀγὼ αὐτῇ τῇ ὥρᾳ ἀνέβλεψα εἰς αὐτόν. ὁ δὲ εἶπεν Ὁ 
" “ * ε ”~ a 
θεὸς τῶν πατέρων ἡμῶν προεχειρίσατό σε γνῶναι τὸ θέλημα 
αὐτοῦ καὶ ἰδεῖν τὸν δίκαιον καὶ ἀκοῦσαι φωνὴν ἐκ τοῦ στό- 
2 σ * * —8 * 
ματος αὐτοῦ, ὅτι ἔσῃ μάρτυς αὐτῷ πρὸς πάντας ἀνθρώπους 
. ae 4 » Ἂς 2 ⸗ , > ‘ 
ὧν ἑώρακας καὶ ἤκουσας, καὶ νῦν τί μέλλεις; ἀναστὰς 
4 
βάπτισαι καὶ ἀπόλουσαι Tas ἁμαρτίας σου ἐπικαλεσάμενος 
—— > - > , , ε ’ ΕἸ » 
τὸ ὄνομα αὐτοῦ. ᾿Εγένετο δέ μοι ὑποστρέψαντι εἰς Ἴερου- 
σαλὴμ. καὶ προσευχομένου μου ἐν τῷ ἱερῷ γενέσθαι με ἐν 
>. ΄ —— “ Δ Ἃς ij ΄ . 2 —*22 
ἐκστάσει καὶ ἰδεῖν αὐτὸν λέγοντά μοι ᾿ Σπεῦσον καὶ ἔξελθε 
2* * 22 λ ͵ ὃ , > δέέ , 
ἐν τάχει ἐξ ᾿Ιερουσαλήμ, διότι οὐ παραδέξονταί σου pap- 
a > 
τυρίαν περὶ ἐμοῦ. κἀγὼ εἶπον Κύριε, αὐτοὶ ἐπίστανται 
σ΄ 2 A * , Ἂν , ‘ Ἁ ‘A 
ὅτι ἐγὼ nv φυλακίζων καὶ δέρων κατὰ τὰς συναγωγὰς 
Ἀ , 2% , ,@ 9 ΄ Ν φ 
τοὺς πιστεύοντας ἐπὶ σέ: Kal ὅτε ἐξεχύννετο τὸ αἷμα Sre- 
a , ΄ * * 
φάνου τοῦ μάρτυρός σου, καὶ αὐτὸς ἤμην ἐφεστὼς καὶ 
“-“ A , 4 ’ “ , 
συνευδοκῶν καὶ φυλάσσων τὰ ἱμάτια τῶν ἀναιρούντων 
—— 3 > , TL , a He > ἔθ 
αὐτόν. καὶ εἶπεν πρός με ἹΠορεύου, ὅτι ἐγὼ εἰς ἔθνη 
“ * 
μακρὰν "ἐξαποστελῶ" σε. Ἤκουον δὲ αὐτοῦ 
* - ΄ Ἀ ΕἸ - ‘ s > ”~ , 
ἄχρι τούτου τοῦ λόγου καὶ ἐπῆραν τὴν φωνὴν αὐτῶν λέ- 
> > x ~ “~ - 4 -“ 
γοντες Alpe ἀπὸ τῆς γῆς τὸν τοιοῦτον, οὐ γὰρ καθῆκεν 
‘4 - ΄ - + 3, 
αὐτὸν ζῇν. κραυγαζόντων te αὐτῶν καὶ ῥιπτούντων τὰ 
‘ > 
ἱμάτια καὶ κονιορτὸν βαλλόντων εἰς τὸν ἀέρα ἐκέλευσεν 
ε , > ⸗ —— " ‘ , * 

ὁ χιλίαρχος εἰσάγεσθαι αὐτὸν εἰς τὴν παρεμβολήν, εἴπας 
, > ΄ 2.8 7 > a 3 ἃ —— φ 
μάστιξιν ἀνετάζεσθαι αὐτὸν ἵνα ἐπιγνῷ δι’ ἣν αἰτίαν οὕτως 

> ’ —— ε Ν , δ Ἢ, — ca 
ἐπεφώνουν aitd. ὡς δὲ προέτειναν αὐτὸν τοῖς ἱμᾶσιν 


~ 


2 


" 


7 


* 
Ὥ.Ὥ 


» 
w 


ΧΧΙΙ XXII ΠΡΆΞΕΙΣ ἈΠΟΣΤΟΛΩΝ 301 


εἶπεν πρὸς τὸν ἑστῶτα ἑκατόνταρχον ὁ Παῦλος El ἄνθρω- 
πον Ῥωμαῖον καὶ ἀκατάκριτον ἔξεστιν ὑμῖν μαστίζειν; 
26 ἀκούσας δὲ ὁ ἑκατοντάρχης προσελθὼν τῷ χιλιάρχῳ ἀπήγ- 
γειλεν λέγων Τί μέλλεις ποιεῖν; ὁ γὰρ ἄνθρωπος οὗτος 
27 Ῥωμαῖός ἐστιν. προσελθὼν δὲ ὁ χιλίαρχος εἶπεν αὐτῷ 
28 Λέγε μοι, σὺ Ῥωμαῖος εἶ; ὁ δὲ ἔφη Ναί, ἀπεκρίθη δὲ ὁ 
χιλίαρχος ᾿Εγὼ πολλοῦ κεφαλαίου τὴν πολιτείαν ταύτην 
ἐκτησάμην. ὁ δὲ Παῦλος ἔφη Ἐγὼ δὲ καὶ γεγέννημαι. 
29 εὐθέως οὖν ἀπέστησαν ἀπ᾽ αὐτοῦ οἱ μέλλοντες αὐτὸν ἀνε- 
tale καὶ ὁ χιλίαρχος δὲ ἐφοβήθη ἐπιγνοὺς ὅτι ᾿Ῥωμαῖός 


> *2 Sh eae, ΄ 
ἐστιν και OTL αὐτὸν ἣν δεδεκώς. 


30 Τῇ δὲ ἐπαύριον βουλόμενος γνῶναι τὸ ἀσφαλὲς τὸ τέ 


κατηγορεῖται ὑπὸ τῶν ᾿Ιουδαίων ἔλυσεν αὐτόν, καὶ ἐκέλευ- 
σεν συνελθεῖν τοὺς ἀρχιερεῖς καὶ πᾶν τὸ συνέδριον, καὶ 
1 καταγαγὼν τὸν Παῦλον ἔστησεν εἰς αὐτούς. ἀτενίσας δὲ 
"Παῦλος τῷ συνεδρίῳ" εἶπεν Ανδρες ἀδελφοί, ἐγὼ πάσῃ 
συνειδήσει ἀγαθῇ πεπολίτευμαι τῷ θεῷ ἄχρι ταύτης τῆς 
ἡμέρας. ὁ δὲ ἀρχιερεὺς ᾿Ανανίας ἐπέταξεν τοῖς παρεστῶ- 
3σιν αὐτῷ τύπτειν αὐτοῦ τὸ στόμα. τότε ὁ Παῦλος πρὸς 
αὐτὸν εἶπεν Τύπτειν σε μέλλει ὁ θεός, τοῖχε κεκονιαμένε" 
καὶ σὺ κάθῃ κρίνων με κατὰ τὸν νόμον, καὶ παρανομῶν 
4 κελεύεις με τύπτεσθαι; οἱ δὲ παρεστῶτες εἶπαν Τὸν dpxe- 
ς €péa τοῦ θεοῦ λοιδορεῖς ; ἔφη τε ὁ Παῦλος Οὐκ ἤδειν, ἀδελ- 
φοί, ὅτι ἐστὶν ἀρχιερεύς: γέγραπται γὰρ ὅτι Ἄρχοντὰ 
6 τοῦ λδοῖ coy οὐκ ἐρεῖς κακῶς. Γνοὺς δὲ ὁ Παῦλος ὅτι 
τὸ ἕν μέρος ἐστὶν Σαδδουκαίων τὸ δὲ ἕτερον Φαρισαίων 
ἔκραζεν ἐν τῷ συνεδρίῳ Ανδρες ἀδελφοί, ἐγὼ Φαρισαῖός 
εἶμι, υἱὸς Φαρισαίων: περὶ ἐλπίδος καὶ ἀναστάσεως νεκρῶν 
77 κρίνομαι. τοῦτο δὲ αὐτοῦ λαλοῦντυς" "ἐγένετο" στάσις 
τῶν Φαρισαίων καὶ Σαδδουκαίων, καὶ ἐσχίσθη τὸ πλῆθος. 
8 Σαδδουκαῖοι * γὰρ λέγουσιν μὴ εἶναι ἀνάστασιν μήτε ἄγγε- 
λον μήτε πνεῦμα, Φαρισαῖοι δὲ ὁμολογοῦσιν τὰ ἀμφό. 
οτερα. ἐγένετο δὲ κραυγὴ μεγάλη, καὶ ἀναστάντες τινὲς 
20 


Te 


τε 


νεανίσκον 


302 ΠΡΑΞΕῚΣ ATOZTOAQN XXIII 


* -" , ᾽ὔ 
τῶν γραμματέων τοῦ μέρους τῶν Φαρισαίων διεμάχοντο 
» > , 
λέγοντες Οὐδὲν κακὸν εὑρίσκομεν ἐν τῷ ἀνθρώπῳ τούτῳ" 
μ .- ͵« t 
~ - a * -“ 
εἰ δὲ πνεῦμα ἐλάλησεν αὐτῷ ἢ ἄγγελος--. Πολλῆς δὲ 
, ΄ Ν ε ’, 4 a 
γινομένης στάσεως φοβηθεὶς ὁ χιλίαρχος μὴ διασπασθῇ 
ε 2 — 7 A 9. ᾿ ‘ ‘ 
ὁ Παῦλος ὑπ᾽ αὐτῶν ἐκέλευσεν τὸ στράτευμα καταβὰν 
ε ⸗ ΒΝ > , Φ A * T * ‘ 
ἁρπάσαι αὐτὸν ἐκ μέσου αὐτῶν, ἄγειν * εἰς τὴν παρεμβο- 
2 ‘ 
λήν. Τῇ δὲ ἐπιούσῃ νυκτὶ ἐπιστὰς αὐτῷ ὁ κύριος 
> ΄ ε A , 4 5» “~ — 
εἶπεν Θάρσει, ὡς γὰρ διεμαρτύρω τὰ περὶ ἐμοῦ εἰς lepovera- 
-“ ε “ 
λὴμ οὕτω σε δεῖ καὶ εἰς ἹΡώμην μαρτυρῆσαι. Te- 
,͵ rgsq ε , , ‘ Ψ...8 cal 
νομένης ‘de ἡμέρας ποιήσαντες συστροφὴν οἱ ᾿ἸἸουδαῖοι 
* , ~ ~ 
ἀνεθεμάτισαν ἑαυτοὺς λέγοντες μήτε φαγεῖν μήτε πεῖν 
- - > , ‘ a > * 
ἕως οὗ ἀποκτείνωσιν τὸν Παῦλον. ἦσαν δὲ πλείους 
7 , 
τεσσεράκοντα οἱ ταύτην THY συνωμοσίαν ποιησάμενοι" 
-“ * * Lal 
οἵτινες προσελθόντες τοῖς ἀρχιερεῦσιν Kal τοῖς πρεσβυτέ- 
> > , > , ε ‘ \ 
pos εἶπαν ᾿Αναθέματι ἀνεθεματίσαμεν ἑαυτοὺς μηδενὸς 
, e⸗ «- » ’ ‘4 -“ cal - 
γεύσασθαι ἕως οὗ ἀποκτείνωμεν τὸν Παῦλον. νῦν οὖν 
= cal > φ * -“ x , A “ ὃ ’ σ΄ 
ὑμεῖς ἐμφανίσατε τῷ χιλιάρχῳ σὺν τῷ συνεδρίῳ ὅπως 
Ν a“ e 
καταγάγῃ αὐτὸν eis ὑμᾶς ws μέλλοντας διαγινώσκειν 
ἣς ‘ a - ‘ - 
ἀκριβέστερον τὰ περὶ αὐτοῦ: ἡμεῖς δὲ πρὸ τοῦ ἐγγίσαι 
δὲ, ις. ᾧ — a ὦ a — > , ΓΕ, ee 
αὐτὸν ἕτοιμοί ἐσμεν τοῦ ἀνελεῖν αὐτόν. ᾿Ακούσας δὲ ὁ υἱὸς 
a a τ , 
τῆς ἀδελφῆς Παύλου τὴν ἐνέδραν παραγενόμενος καὶ 
* Ν > 4 ‘ * ’ ~ , 
εἰσελθὼν εἰς τὴν παρεμβολὴν ἀπήγγειλεν τῷ Παύλῳ. 
Ὁ Ν ε a“ σ΄ a ε -“ 
προσκαλεσάμενος δὲ ὁ Παῦλος ἕνα τῶν ἑκατονταρχῶν 
» ‘ ΄ a * J ‘ ΄ » 
ἔφη Tov νεανίαν τοῦτον ἄπαγε πρὸς τὸν χιλίαρχον, ἔχει 
* > ~ , —— ε A > aX. ‘ ΔᾺΝ ἢ 
γὰρ ἀπαγγεῖλαί τι αὐτῷ: ὁ μὲν οὖν παραλαβὼν αὐτὸν 
€ , a 
ἤγαγεν πρὸς τὸν χιλίαρχον καί φησιν ὋὉ δέσμιος Παῦλος 
a Δ ΟΡ > 
προσκαλεσάμενός με ἠρώτησεν τοῦτον τὸν ‘veaviay' aya- 
“ tal , 
γεῖν πρὸς σέ, ἔχοντά τι λαλῆσαί σοι. ἐπιλαβόμενος δὲ 
- - » , > ’ 
τῆς χειρὸς αὐτοῦ ὁ χιλίαρχος καὶ ἀναχωρήσας κατ᾽ ἰδίαν 
, > a , * 
ἐπυνθάνετο Τί ἐστιν ὃ ἔχεις ἀπαγγεῖλαί μοι; εἶπεν δὲ 
-“ e? QA , —— a , “ » 
ὅτι Οἱ Ἰουδαῖοι συνέθεντο τοῦ ἐρωτῆσαΐ σε ὅπως αὔριον 
4 “ , > ‘ / ε / 
τὸν Παῦλον καταγάγῃς εἰς τὸ συνέδριον ws μέλλων τι 
5 , ’ 6 Ἂς » “ Ν > Ἁ θη 
ἀκριβέστερον πυνθάνεσθαι περὶ αὐτοῦ: σὺ οὖν μὴ πεισθῇς 


1 


" 


12 


I 


uw 


14 


15 


15 


18 


I 


» 


20 


* 


2 


23 


23 


ω 
n 


33 


XXIII XXIV ΠΡΑΞΈΙΣ AIOSTOAQN 303 


αὐτοῖς, évedpevovow yap αὐτὸν ἐξ αὐτῶν ἄνδρες πλείους 
τεσσεράκοντα, οἵτινες ἀνεθεμάτισαν ἑαυτοὺς μήτε φαγεῖν 
, a . See EY —— * 2 28 * 
μήτε πεῖν ἕως οὗ ἀνέλωσιν αὐτόν, καὶ νῦν εἰσὶν ἕτοιμοι 
, ἥδ“. ψ' Ἂς 22 Pou ty > μ 
προσδεχόμενοι τὴν ἀπὸ σοῦ ἐπαγγελίαν. ὁ μὲν οὖν χιλίαρ- 
χος ἀπέλυσε τὸν νεανίσκον παραγγείλας μηδενὶ ἐκλαλῆσαι 
¢ - > ᾿ ‘4 > , 3 * 
ὅτι ταῦτα ἐνεφάνισας πρὸς ἐμέ. Καὶ προσκαλεσάμενός 
τινας δύο τῶν ἑκατονταρχῶν εἶπεν ᾿Ἑτοιμάσατε στρατιώ- 
[2 @ 2 σ ΄ ‘ ~ 
tas διακοσίους ὅπως πορευθῶσιν ἕως Καισαρίας, καὶ ἱππεῖς 
ἑβδομήκοντα καὶ δεξιολάβους διακοσίους, ἀπὸ τρίτης ὥρας 
τῆς νυκτός, κτήνη τε παραστῆσαι ἵνα ἐπιβιβάσαντες τὸν 
Παῦλον διασώσωσι πρὸς Φήλικα τὸν ἡγεμόνα, γράψας 
ἐπιστολὴν ἔχουσαν τὸν τύπον τοῦτον Κλαύδιος Λυσίας 
a « ΄ ΄ , J * 
τῷ κρατίστῳ ἡγεμόνι Φήλικι χαίρειν, Τὸν ἄνδρα τοῦτον 
συλλημφθέντα ὑπὸ τῶν ᾿Ιουδαίων καὶ μέλλοντα ἀναιρεῖσθαι 
— ——— * ας X “a , > * 8 
ὑπ᾽ αὐτῶν ἐπιστὰς σὺν τῷ στρατεύματι ἐξειλάμην, μαθὼν 
΄ ε PW 4 , ΄ φ a — ma 
ὅτι ῬῬωμαῖός ἐστιν, βουλόμενίς τε ἐπιγνῶναι τὴν αἰτίαν 
δ ἣν ἐνεκάλουν αὐτῷ [κατήγαγον εἰς τὸ συνέδριον αὐτῶν: 
ὃν εὗρον ἐγκαλούμενον περὶ ζητημάτων τοῦ νόμου αὐτῶν, 
μηδὲν δὲ ἄξιον θανάτου ἢ δεσμῶν ἔχοντα ἔγκλημα. μηνυ- 
θείσης δέ μοι ἐπιβουλῆς εἰς τὸν ἄνδρα ἔσεσθαι ἐξαυτῆς 
ἔπεμψα πρὸς σέ, παραγγείλας καὶ τοῖς κατηγόροις λέγειν 
πρὸς αὐτὸν ἐπὶ σοῦ. Οἱ μὲν οὖν στρατιῶται 
κατὰ τὸ διατεταγμένον αὐτοῖς ἀναλαβόντες τὸν Παῦλον 
ἤγαγον διὰ νυκτὸς εἰς τὴν ᾿Αντιπατρίδα τῇ δὲ ἐπαύριον 
2 ‘ « “ * * 4X a a" ΄ 
ἐάσαντες τοὺς ἱππεῖς ἀπέρχεσθαι σὺν αὐτῷ ὑπέστρεψαν εἰς 
‘ , σ * * ‘ ,Ἶ,ὕ 
τὴν παρεμβολήν" οἵτινες εἰσελθόντες εἰς τὴν Καισαρίαν 
καὶ ἀναδόντες τὴν ἐπιστολὴν τῷ ἡγεμόνι παρέστησαν καὶ 
‘ - ψ' * * —*3 ΄ , 
τὸν Παῦλον αὐτῷ. ἀναγνοὺς δὲ καὶ ἐπερωτήσας ἐκ ποίας 
> ⸗ * * * , ΄ πον , , 
ἐπαρχείας ἐστὶν καὶ πυθόμενος ὅτι ἀπὸ Κιλικίας Διακού- 
copat σου, ἔφη, ὅταν καὶ of κατήγοροί σου παραγένωνται" 
κελεύσας ἐν τῷ πραιτωρίῳ “τοῦ Ἡρῴδου φυλάσσεσθαι 
αὐτόν. 
Μετὰ δὲ πέντε ἡμέρας κατέβη ὁ ἀρχιερεὺς ᾿Ανανίας 


42. 


304 ΠΡΑΞΕΙΣ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ XXIV. 


‘ / a νιν etd T SAX ΄ 
μετὰ πρεσβυτέρων τινῶν καὶ ῥήτορος Τερτύλλου τινὸς, 
Ψ 9 , an ε ’ 4 a τί “Δ. . λ 
οἵτινες ἐνεφάνισαν τῷ ἡγεμόνι κατὰ τοῦ Παύλου. κλη- 
a Lal ε ’ , 
θέντος δὲ [αὐτοῦ] ἤρξατο κατηγορεῖν ὁ Τέρτυλλος λέ- 
Γ a φ' - ΄ ὃ ‘\ a * 8 , 
yov Ἰπολλῆς εἰρήνης τυγχάνοντες διὰ σοῦ καὶ διορθωμάτων 
a , ‘ a a , , 
γινομένων τῷ ἔθνει τούτῳ διὰ τῆς σῆς προνοίας πάντῃ τε 
Ἢ — 8 9 2 J 
καὶ πανταχοῦ ἀποδεχόμεθα, κράτιστε Φῆλιξ, μετὰ πάσης 
2 ⸗ σ δὲ ——— ate. al 3 , a 
εὐχαριστίας. ἵνα δὲ μὴ ἐπὶ πλεῖόν σε ἐνκόπτω, παρακαλῶ 
ΕΝ — ΄ ey a , , 
ἀκοῦσαί σε ἡμῶν συντόμως TH σῇ ἐπιεικίᾳ. εὑρόντες yap 
3 * 2 * cal * - -“ 
τὸν ἄνδρα τοῦτον λοιμὸν καὶ κινοῦντα στάσεις πᾶσι τοῖς 
3 —* ‘ ’ , -“ 
Ιουδαίοις τοῖς κατὰ τὴν οἰκουμένην πρωτοστάτην τε τῆς 
“a ,ὔ eS a \ al Ἂς 2 ’ 
τῶν Nalwpaiwy αἱρέσεως, ὃς καὶ τὸ ἱερὸν ἐπείρασεν βεβη- 
΄“ , 3 ἮΡ * 
λώσαι, ὃν καὶ ἐκρατήσαμεν, παρ᾽ οὗ δυνήσῃ αὐτὸς ava- 
* a ec ε “-“ a 
κρίνας περὶ πάντων τούτων ἐπιγνῶναι ὧν ἡμεῖς κατηγοροῦ- 
3 a / Ν Ἂς 8. > a * 
μεν αὐτοῦ. συνεπέθεντο δὲ καὶ οἱ Ἰουδαῖοι φάσκοντες 
cal φ * > / ε a , > “ 
ταῦτα οὕτως ἔχειν. ᾿Απεκρίθη τε ὁ ἸΠαῦλος νεύσαντος αὐτῷ 
are , , > a — * J a 
τοῦ ἡγεμόνος λέγεν Ἔκ πολλῶν ἐτῶν ὄντα σε κριτὴν τῷ 
* , 9 ’ 92. Ν | a 3 
ἔθνει τούτῳ ἐπιστάμενος εὐθύμως τὰ περὶ ἐμαυτοῦ ἀπολο- 
a“ g 
γοῦμαι, δυναμένου cov ἐπιγνῶναι, ὅτι οὐ πλείους εἰσίν pot 
— ͵ 9,» 4 4 , o. 
ἡμέραι δώδεκα ἀφ᾽ ἧς ἀνέβην προσκυνήσων εἰς Ἰερου- 
, \ * 2 2 2 oe * ⸗ 
σαλήμ, καὶ οὔτε ἐν τῷ ἱερῷ evpov με πρός τινα διαλεγό- 
a * * * “ 
μενον ἢ ἐπίστασιν ποιοῦντα ὄχλου οὔτε ἐν ταῖς συναγωγαῖς 
* \ Ν * δὲ A ὃ , di QA 
οὔτε κατὰ τὴν πόλιν, οὐδὲ παραστῆσαι δύνανταί σοι περὶ 
- aA ε fal Ὁ Φ 
ὧν νυνὶ κατηγοροῦσίν pov, ὁμολογῶ δὲ τοῦτό σοι ὅτι 
A Ν ean a ΄ σ Ὁ“ ’ a 
κατὰ τὴν ὁδὸν ἣν λέγουσιν αἵρεσιν οὕτως λατρεύω τῷ πα- 
2 ΄ a ~ 4 A / % - 
τρῴῳ θεῷ, πιστεύων πᾶσι τοῖς κατὰ τὸν νόμον καὶ τοῖς 
> a , , 9 —— — ΄ a 
ἐν τοῖς προφήταις γεγραμμένοις, ἐλπίδα ἔχων εἰς τὸν θεόν, ἣν 
Ν > Ν ΗΝ * > * / » 
καὶ αὐτοὶ οὗτοι προσδέχονται, ἀνάστασιν μέλλειν ἔσεσθαι 
>. ~ 
δικαίων τε καὶ ἀδίκων: ἐν τούτῳ Kal αὐτὸς ἀσκῶ ἀπρόσ- 
, * Ν ‘ A \ ‘ * 
κοπον συνείδησιν ἔχειν πρὸς τὸν θεὸν καὶ τοὺς ἀνθρώπους 
‘ , ιν Ἂν ν , * , * > 
διὰ παντός. δι᾿ ἐτῶν δὲ πλειόνων ἐλεημοσύνας ποιήσων εἰς 
δ ΄ Ν , 3 ἤν. ἃ 
τὸ ἔθνος μου παρεγενόμην καὶ προσφορᾶς, ἐν αἷς εὗρόν με 
ε , 2 ae a > , oo” IQ ‘ , 
ἡγνισμένον ἐν τῷ ἱερῷ, ov μετὰ ὄχλου οὐδὲ μετὰ θορύβου, 
Ν ——— 8 - * » - a * 2* - -“ 
τινὲς δὲ ἀπὸ τῆς ᾿Ασίας ᾿Ιουδαῖοι, ots ἔδει ἐπὶ σοῦ παρεῖναι 


w 


nu ὦ. 


on 


Ὁ 


" 


2 


XXIV xxv ΠΡΆΞΕΙΣ ἈΠΟΣΤΟΛΩΝ 305 


20 καὶ κατηγορεῖν εἴ τι ἔχοιεν πρὸς ἐμέ, --- i αὐτοὶ οὗτοι εἶπά- 
ar τωσαν τί εὗρον ἀδίκημα στάντος μου ἐπὶ τοῦ συνεδρίου ἣ 
περὶ μιᾶς ταύτης φωνῆς ἧς ἐκέκραξα ἐν αὐτοῖς ἑστὼς ὅτι 
Περὶ ἀναστάσεως νεκρῶν ἐγὼ κρίνομαι σήμερον ἐφ᾽ ὑμῶν. 
:. ᾿Ανεβάλετο δὲ αὐτοὺς ὁ Φῆλιξ, ἀκριβέστερον εἰδὼς τὰ 
περὶ τῆς ὁδοῦ, εἴπας Ὅταν Λυσίας 6 χιλίαρχος κατα- 
23 βῇ διαγνώσομαι τὰ καθ᾽ ὑμᾶς: διαταξάμενος τῷ ἕκατον- 
τάρχῃ τηρεῖσθαι αὐτὸν ἔχειν τε ἄνεσιν καὶ μηδένα κω- 
24 λύειν τῶν ἰδίων αὐτοῦ ὑπηρετεῖν αὐτῷ. Μετὰ δὲ 
ἡμέρας τινὰς παραγενόμενος ὁ Φῆλιξ σὺν Δρουσίλλῃ τῇ 
ἰδίᾳ γυναικὶ οὔσῃ ᾿Ιουδαίᾳ μετεπέμψατο τὸν Παῦλον καὶ 
25 ἤκουσεν αὐτοῦ περὶ τῆς εἰς Χριστὸν Ἰησοῦν πίστεως. δια- 
λεγομένου δὲ αὐτοῦ περὶ δικαιοσύνης καὶ ἐγκρατείας καὶ τοῦ 
κρίματος τοῦ μέλλοντος ἔμφοβος γενόμενος ὁ Φῆλιξ ἀπε- 
κρίθη Τὸ νῦν ἔχον πορεύου, καιρὸν δὲ μεταλαβὼν μετακα- 
26 λέσομαί σε" ἅμα καὶ ἐλπίζων ὅτι χρήματα δοθήσεται [αὐτῷ] 
ὑπὸ τοῦ Παύλου: διὸ καὶ πυκνότερον αὐτὸν μεταπεμπόμενος 
27 ὡμίλει αὐτῷ. Διετίας δὲ πληρωθείσης ἔλαβεν 
διάδοχον ὁ Φῆλιξ Πόρκιον Φῆστον- θέλων τε χάριτα καταθέ- 
σθαι τοῖς ᾿Ιουδαίοις ὁ Φῆλιξ κατέλιπε τὸν Παῦλον δεδεμένον. 


: ᾧῆστος οὖν ἐπιβὰς τῇ “érapyeia’ μετὰ τρεῖς ἡμέρας 
2 ἀνέβη εἰς Ἱεροσόλυμα ἀπὸ Καισαρίας, ἐνεφάνισάν τε αὐτῷ 
of ἀρχιερεῖς καὶ of πρῶτοι τῶν Ἰουδαίων κατὰ τοῦ Παύλου, 
: καὶ παρεκάλουν αὐτὸν αἰτούμενοι χάριν κατ᾽ αὐτοῦ ὅπως 
μεταπέμψηται αὐτὸν εἰς ᾿Ιερουσαλήμ, ἐνέδραν ποιοῦντες 
ς ἀνελεῖν αὐτὸν κατὰ τὴν ὁδόν. ὁ μὲν οὖν Φῆστος ἀπεκρίθη 
τηρεῖσθαι τὸν ἸΠαῦλον εἰς Καισαρίαν, ἑαυτὸν δὲ μέλλειν 
ς ἐν τάχει ἐκπορεύεσθαι: Οἱ οὖν ἐν ὑμῖν, φησίν, δυνατοὶ 
συνκαταβάντες εἴ τί ἐστιν ἐν τῷ ἀνδρὶ ἄτοπον κατηγορεί- 
6 τωσαν αὐτοῦ. Διατρίψας δὲ ἐν αὐτοῖς ἡμέρας 
οὐ πλείους ὀκτὼ ἢ δέκα, καταβὰς εἰς Καισαρίαν, τῇ 
ἐπαύριον καθίσας ἐπὶ τοῦ βήματος ἐκέλευσεν τὸν Παῦλον 


Ap. 


Apt 


πονηράν 


306 TIPAZEIZ ATOSTOAQN XXV 


2 2 2 Ν 3 aA * 3 ‘ e 
ἀχθῆναι. παραγενομένου δὲ αὐτοῦ περιέστησαν αὐτὸν οἱ 
> > -“ 
ἀπὸ ᾿Ιεροσολύμων καταβεβηκότες ᾿Ιουδαῖοι, πολλὰ καὶ 
’ > , , a > * ᾽ - 
βαρέα αἰτιώματα καταφέροντες ἃ οὐκ ἴσχυον ἀποδεῖξαι, 
A ΄ 3 , φῳ »” > x , - 
τοῦ Παύλου ἀπολογουμένου ὅτι Οὕὗτε εἰς τὸν νόμον τῶν 
3 , * ᾽ AX -€ ‘ * 3 ’ 4 Ὁ 
Ἰουδαίων οὔτε εἰς τὸ ἱερὸν οὔτε εἰς Καίσαρά τι ἥμαρτον. 
ὁ Φῆστος δὲ θέλων τοῖς ᾿Ιουδαίοις χάριν καταθέσθαι ἀπο- 
a > 
κριθεὶς τῷ Παύλῳ εἶπεν Θέλεις εἰς Ιεροσόλυμα ἀναβὰς 
ἐκεῖ περὶ τούτων κριθῆναι ἐπ᾽ ἐμοῦ; εἶπεν δὲ ὁ Παῦλος 
ε ‘ EN a , , * > 2 -“ ’ 
Ἑστὼς ἐπὶ τοῦ βήματος Καίσαρός εἶμι, οὗ με δεῖ κρίνεσθαι. 
> ’ 5 ΧΝ 397 ε Ν A , 9 , 
Ιουδαίους οὐδὲν ἠδίκηκα, ὡς καὶ od κάλλιον ἐπιγινώσκεις. 
3 Ν > iS n \ om” δ , * , 5 
εἰ μὲν οὖν ἀδικῶ καὶ ἄξιον θανάτου πέπραχά τι, οὐ παραι- 
a A: 2 a 2QX 320A # e e 4 
τοῦμαι τὸ ἀποθανεῖν" εἰ δὲ οὐδὲν ἔστιν ὧν οὗτοι κατηγοροῦσίν 
95. » , ἃ. Ὁ. Ἂν ΄ , > 
μου, οὐδείς με δύναται αὐτοῖς χαρίσασθαι: Καίσαρα ἐπικα- 
λοῦμαι. τότε ὁ Φῆστος συνλαλήσας μετὰ τοῦ συμβουλίου 
3 4 * 2 , — id , 
ἀπεκρίθη Kaicapa ἐπικέκλησαι, ἐπὶ Καίσαρα πορεύσῃ. 
“ 2 > * ε A 
Ἡμερῶν δὲ διαγενομένων τινῶν ᾿Αγρίππας 6 βασιλεὺς 
ἢ, ΄ , > , r?> , bs | s 
καὶ Βερνίκη κατήντησαν εἰς Καισαρίαν ᾿ασπασάμενοι Tov 
A ε ΕΥ ’ ε , , ΕἸ -“ ε ”~ 
Φῆστον. ws δὲ πλείους ἡμέρας διέτριβον ἐκεῖ, ὁ Φῆστος 
τῷ βασιλεῖ ἀνέθετο τὰ κατὰ τὸν Παῦλον λέγων ᾿Ανήρ 
4 3 X ΄ — aN δέ Ν 2 
τίς ἐστιν καταλελιμμένος ὑπὸ Φήλικος δέσμιος, περὶ ov 
γενομένου μου εἰς Ἰεροσόλυμα ἐνεφάνισαν οἱ ἀρχιερεῖς 
καὶ οἱ πρεσβύτεροι τῶν ᾿Ιουδαίων, αἰτούμενοι κατ᾽ αὐτοῦ 
, ‘ a > /, 9 > » * ε 
καταδίκην: πρὸς ovs ἀπεκρίθην ὅτι οὐκ ἔστιν ἔθος Ῥω- 
* * * * Ν a ε ’ 
udiots χαρίζεσθαί τινα ἄνθρωπον πρὶν ἢ ὁ κατηγορού- 
‘ , 
μενος κατὰ πρόσωπον ἔχοι τοὺς κατηγόρους τόπον ‘Te’ 
> , , J ier ΄ , > 
ἀπολογίας λάβοι περὶ τοῦ ἐγκλήματος. συνελθόντων ody 
* ’ 5 3X ’ * Lal eer ’ 
ἐνθάδε ἀναβολὴν μηδεμίαν ποιησάμενος τῇ ἑξῆς καθίσας 
‘ na , a e 
ἐπὶ τοῦ βήματος ἐκέλευσα ἀχθῆναι τὸν ἄνδρα: περὶ ov 
, id 
σταθέντες οἱ κατήγοροι οὐδεμίαν αἰτίαν ἔφερον ὧν ἐγὼ 
J δ i a4 ’ , * a 397 
ὑπενόουν ᾿ πονηρῶν", ζητήματα δέ twa περὶ τῆς ἰδίας δεισι- 
’ φ Ν “ 
δαιμονίας εἶχον πρὸς αὐτὸν καὶ περί τινος Ἰησοῦ τεθνηκό- 
—— ε “ a > , "ὦ Ἢ — 
τος, ὃν ἔφασκεν ὁ Παῦλος ζῇν. ἀπορούμενος δὲ ἐγὼ τὴν 
Ν ’ , * 9 , , > 
περὶ τούτων ζήτησιν ἔλεγον εἰ βούλοιτο πορεύεσθαι εἰς 


7 


oo 


14 


15 


XXV XXVI ΠΡΑΞΈΙΣ AMOSTOAQN 307 


at Ἱεροσόλυμα κἀκεῖ κρίνεσθαι περὶ τούτων. τοῦ δὲ Παύλου 

ἐπικαλεσαμένου τηρηθῆναι αὐτὸν εἰς τὴν τοῦ Σεβαστοῦ 

διάγνωσιν, ἐκέλευσα τηρεῖσθαι αὐτὸν ἕως οὗ ἐναπέμψω αὐ- 
22 τὸν πρὸς Καίσαρα. ᾿Αγρίππας δὲ πρὸς τὸν Φῆστον ᾽Ἔβου- 

λόμην καὶ αὐτὸς τοῦ ἀνθρώπου ἀκοῦσαι. Αὔριον, φησίν, 
23 ἀκούσῃ αὐτοῦ. Τῇ οὖν ἐπαύριον ἐλθόντος τοῦ 

᾿Αγρίππα καὶ τῆς Βερνίκης μετὰ πολλῆς φαντασίας καὶ 

εἰσελθόντων εἰς τὸ ἀκροατήριον σύν τε χιλιάρχοις καὶ 

ἀνδράσιν τοῖς κατ᾽ ἐξοχὴν τῆς πόλεως καὶ κελεύσαντος τοῦ 
24 Φήστου ἤχθη ὁ Παῦλος. καί φησιν ὁ Φῆστος ᾿Αγρίππα 
βασιλεῦ κεὶ πάντες οἱ συνπαρόντες ἡμῖν ἄνδρες, θεωρεῖτε 
τοῦτον περὶ οὗ ἅπαν τὸ πλῆθος τῶν ᾿Ιουδαίων "ἐνέτυχέν" μοι 
& τε Ἱεροσολύμοις καὶ ἐνθάδε, βοῶντες μὴ δεῖν αὐτὸν ζῇν 
μηκέτι. ἐγὼ δὲ κατελαβόμην μηδὲν ἄξιον αὐτὸν θανάτου 
πεπραχέναι, αὐτοῦ δὲ τούτου ἐπικαλεσαμένου τὸν Σεβαστὸν 
ἔκριγα πέμπειν. περὶ οὗ ἀσφαλές τι γράψαι τῷ κυρίῳ 
οὐκ ἔχω: διὸ προήγαγον αὐτὸν ἐφ᾽ ὑμῶν καὶ μάλιστα ἐπὶ 
σοῦ, βασιλεῦ ᾿Αγρίππα, ὅπως τῆς ἀνακρίσεως γενομένης 
27 σχῶ τί γράψω" ἄλογον γάρ μοι δοκεῖ πέμποντα δέσμιον 
μὴ καὶ τὰς κατ᾽ αὐτοῦ αἰτίας σημᾶναι. ᾿Αγρίππας δὲ πρὸς 
τὸν Παῦλον ἔφη ᾿Ἐπιτρέπεταί σοι "ὑπὲρ" σεαυτοῦ λέγειν. 
τότε 6 Παῦλος ἐκτείνας τὴν χεῖρα ἀπελογεῖτο Περὶ πάν- 
των ὧν ἐγκαλοῦμαι ὑπὸ ᾿Ιουδαίων, βασιλεῦ ᾿Αγρίππα, 
ἥγημαι ἐμαυτὸν μακάριον ἐπὶ σοῦ μέλλων σήμερον ἀπολο- 
γεῖσθαι, μάλιστα γνώστην ὄντα σε πάντων τῶν κατὰ 
Ιουδαίους ἐθῶν τε καὶ ζητημάτων’ διὸ δέομαι μακροθύμως 
, ἀκοῦσαί pov. Τὴν μὲν ow βίωσίν μου ἐκ νεότητος τὴν 

dx’ ἀρχῆς γενομένην ἐν τῷ ἔθνει μου ἔν τε Ἱεροσολύμοις 
ς ἴσασι πάντες ᾿Ιουδαῖοι, προγινώσκοντές με ἄνωθεν, ἐὰν 

θέλωσι μαρτυρεῖν, ὅτι κατὰ τὴν ἀκριβεστάτην αἵρεσιν τῆς 
ὁ ἡμετέρας θρησκείας ἔζησα Φαρισαῖος. καὶ νῦν ἐπ᾽ ἐλπίδι 

τῆς εἰς τοὺς πατέρας ἡμῶν ἐπαγγελίας γενομένης ὑπὸ 
7 τοῦ θεοῦ ἕστηκα κρινόμενος, εἰς ἣν τὸ δωδεκάφυλον ἡμῶν 


w 


a 


2 


ν 


ῳ 





καταντήσειν 


πολλοὺς 


308 TIPAZEIS AILOSTOAQN XXVI 


4... ΄ , πο ea a , c 
ἐν ἐκτενείᾳ νύκτα καὶ ἡμέραν λατρεῦον ἐλπίζει “xatav- 
a a a 2* "Ὁ > a e , ? ’ 
τῆσαι"- περὶ ἧς ἐλπίδος ἐγκαλοῦμαι ὑπὸ ᾿Ιουδαίων, βασι- 
~ >. a“ ε 
λεῦ: τί ἄπιστον κρίνεται παρ᾽ ὑμῖν εἰ ὁ θεὸς νεκροὺς 
3 ° A 3 ON Ν Ν 7 re ἕ é vto ‘ —W 
ἐγείρει; γὼ μὲν οὖν ἔδοξα ἐμαυξῷ πρὸς τὸ ὄνομα 
a a * ‘ a 
Ἰησοῦ τοῦ Nalwpaiov δεῖν πολλὰ ἐναντία πρᾶξαι" ὃ καὶ 
> , ᾿ 3 ΄ ar ΄ 2 Sat aay “es 
ἐποίησα ἐν ᾿Ιεροσολύμοις, καὶ ‘zodXous TE’ τῶν ἁγίων ἐγὼ 
* - , ‘ Ἂν cd * , os , 
ἐν φυλακαῖς κατέκλεισα THY Tapa τῶν ἀρχιερέων ἐξουσίαν 
» —— — 2 
λαβών, ἀναιρουμένων τε αὐτῶν κατήνεγκα ψῆφον, καὶ 
‘ , -“ 
κατὰ πάσας τὰς συναγωγὰς πολλάκις τιμωρῶν αὐτοὺς 
΄ - - , > ”~ 
ἠνάγκαζον βλασφημεῖν, περισσῶς τε ἐμμαινόμενος αὐτοῖς 
707 “ —— ᾿ς. ὦ , > ° , 
ἐδίωκον ἕως Kal εἰς Tas ἔξω πόλεις. “Ev οἷς πορευόμενος 
. > ‘ - “ »“ 
εἰς τὴν Δαμασκὸν per ἐξουσίας καὶ ἐπιτροπῆς τῆς τῶν 
» ΄ ἤν ΄ ‘ — εον * a 
ἀρχιερέων ἡμέρας μέσης κατὰ τὴν ὁδὸν εἶδον, βασιλεῦ, 


- 
"- 


οὐρανόθεν ὑπὲρ τὴν λαμπρότητα τοῦ ἡλίου περιλάμψαν pe 


φῶς καὶ τοὺς σὺν ἐμοὶ πορευομένους: πάντων τε καταπε- 
σόντων ἡμῶν εἰς τὴν γῆν ἤκουσα φωνὴν λέγουσαν πρός με 
τῇ Ἑβραΐδι διαλέκτῳ Σαούλ Σαούλ, τί με διώκεις; 
΄ ‘ , , ΄ > 
σκληρόν σοι πρὸς κέντρα λακτίζειν. ἐγὼ δὲ εἶπα Tis εἶ, 
΄ e ‘ Ψ' > > ΄ > > “ a A , 
κύριε; ὁ δὲ κύριος εἶπεν Ἐγώ εἰμι Ἰησοῦς ὃν σὺ διώκεις" 
ἀλλὰ ἀνάστηθι καὶ CTAO! ἐπὶ τοὺς πόλδο COY* εἰς τοῦτο 
γὰρ ὠφθὴν σοι, προχειρίσασθαί σε ὑπηρέτην καὶ μάρτυρα 
ὧν τε εἶδές με ὧν τε ὀφθήσομαί σοι, EZAIPOYMENOC CE 
a a . a“ > = 2 a ’ 
ἐκ τοῦ λαοῦ Kal EX τῶν ἐθνῶν, εἰς OFC ἐγὼ ATIOCTEAAW 
Ce ANOIZAI GMOAAMOYC αὐτῶν, τοῦ ἐπιοτρέψδλι ἀπὸ οκό- 
τους εἰς φῶς καὶ τῆς ἐξουσίας τοῦ Σατανᾶ ἐπὶ τὸν θεόν, 
τοῦ λαβεῖν αὐτοὺς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καὶ κλῆρον ἐν τοῖς 
ε , , — Suan Wier ἃ 7 a> ΄ 
ἡγιασμένοις πίστει τῇ εἰς ἐμέ. Ὅθεν, βασιλεῦ ᾿Αγρίππα, 
4 δὰ , > — 2 > , > ΄ > — ns 
οὐκ ἐγενόμην ἀπειθὴς τῇ οὐρανίῳ ὀπτασίᾳ, ἀλλὰ τοῖς ἐν 
Δαμασκῷ πρῶτόν τε καὶ ᾿Ιεροσολύμοις, πᾶσαν τε τὴν χώ- 
ραν τῆς ᾿Ιουδαίας͵ καὶ τοῖς ἔθνεσιν ἀπήγγελλον μετανοεῖν 
Ὁ , oN J * a ΄ * 
καὶ ἐπιστρέφειν ἐπὶ τὸν θεόν, ἄξια τῆς μετανοίας ἔργα 
, σ , > “ ’ > 
πράσσοντας. ἕνεκα τούτων pe Ιουδαῖοι συλλαβόμενοι ἐν 
τῷ ἱερῷ ἐπειρῶντο διαχειρίσασθαι. ἐπικουρίας οὖν τυχὼν 


6 


~ 


" 


7 


8 


“ 
Ὁ 


21 


22 


XXVI XXVII ΠΡΑΞΕΙῚΣ AMOSTOAQN 300 


τῆς ἀπὸ τοῦ θεοῦ ἄχρι τῆς ἡμέρας ταύτης ἕστηκα μαρτυρό- 
μενος μικρῷ τε καὶ μεγάλῳ, οὐδὲν ἐκτὸς λέγων ὧν τε οἱ προ- 
23 φῆται ἐλάλησαν μελλόντων γίνεσθαι καὶ Μωυσῆς, εἰ παθη- 
τὸς ὁ χριστός, εἰ πρῶτος ἐξ ἀναστάσεως νεκρῶν φῶς μέλλει 
24 καταγγέλλειν τῷ τε λαῷ καὶ τοῖς ἔθνεσιν. Ταῖ- 
τα δὲ αὐτοῦ ἀπολογουμένου ὁ Φῆστος μεγάλῃ τῇ φωνῇ φη- 
σίν Μαίνῃ, Παῦλε: τὰ πολλά σε γράμματα εἰς μανίαν 
25 περιτρέπει. ὁ δὲ Παῦλος Οὐ μαίνομαι, φησίν, κράτιστε 
Φῆστε, ἀλλὰ ἀληθείας καὶ σωφροσύνης ῥήματα ἀποφθέγ- 
26 γομαι. ἐπίσταται γὰρ περὶ τούτων ὁ βασιλεύς, πρὸς dv" 
παρρησιαζόμενος λαλῶ" λανθάνειν γὰρ "αὐτὸν" τούτων οὐ 
πείθομαι οὐθέν, οὐ γάρ ἐστιν ἐν γωνίᾳ πεπραγμένον τοῦτο. 
:7 πιστεύεις, βασιλεῦ ᾿Αγρίππα, τοῖς προφήταις; οἶδα ὅτι 
28 πιστεύεις. ὁ δὲ ᾿Αγρίππας πρὸς τὸν Παῦλον Ἔν ὀλίγῳ 
29 "pe πείθεις Χριστιανὸν ποιῆσαι, ὁ δὲ Παῦλος ἘΕὐξαίμην 
dv τῷ θεῷ καὶ ἐν ὀλίγῳ καὶ ἐν μεγάλῳ οὐ μόνον σὲ 
ἀλλὰ καὶ πάντας τοὺς ἀκούοντάς μου σήμερον γενέσθαι 
τοιούτους ὁποῖος καὶ ἐγώ εἰμι παρεκτὸς τῶν δεσμῶν τού- 
30 των. ᾿Ανέστη τε ὁ βασιλεὺς καὶ o ἡγεμὼν ἥ 
31: τε Βερνίκη καὶ οἱ συνκαθήμενοι αὐτοῖς, καὶ ἀναχωρήσαν- 
τες ἐλάλουν πρὸς ἀλλήλους λέγοντες ὅτι Οὐδὲν θανάτου 
32 ἣ δεσμῶν "ἄξιον" πράσσει ὁ ἄνθρωπος οὗτος. ᾿Αγρίππας 
δὲ τῷ Φήστῳ ἔφη ᾿Απολελύσθαι ἐδύνατο 6 ἄνθρωπος 
οὗτος εἰ μὴ ἐπεκέκλητο Καίσαρα. 


: ‘Os δὲ ἐκρίθη τοῦ ἀποπλεῖν ἡμᾶς εἰς τὴν ᾿Ιταλίαν, 
παρεδίδουν τόν τε Παῦλον καί τινας ἑτέρους δεσμώτας 
2 ἑκατοντάρχῃ ὀνόματι ᾿Ιουλίῳ σπείρης Σεβαστῆς. ἐπιβάν- 
τες δὲ πλοίῳ ᾿Αδραμυντηνῷ μέλλοντι πλεῖν εἰς τοὺς κατὰ 
τὴν ᾿Ασίαν τόπους ἀνήχθημεν, ὄντος σὺν ἡμῖν ᾿Αριστάρχου 
3 Μακεδόνος Θεσσαλονικέως: τῇ τε ἑτέρᾳ κατήχθημεν εἰς 
Σιδῶνα, φιλανθρώπως τε ὁ Ἰούλιος τῷ Παύλῳ χρησάμενος 
ἐπέτρεψεν πρὸς τοὺς φίλους πορευθέντι ἐπιμελείας τυχεῖν. 


καὶ 


Apt 


el a 
a 
--’ ἪΝ 


480 ἡμερῶν δεκά- 


πέντε 


42. 


310 ΠΡΑΞΕΙΣ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ XXVII 


> »-“ > , e ’ 4 , Ἁ x 
κἀκεῖθεν ἀναχθέντες ὑπεπλεύσαμεν τὴν Κύπρον διὰ τὸ 
Ν 2 > > , * * 4 4 2 
τοὺς ἀνέμους εἶναι ἐναντίους, TO τε πέλαγος TO κατὰ τὴν 
Κιλικίαν καὶ Παμφυλίαν διαπλεύσαντες * κατήλθαμεν εἰς 
΄ a , > A —— δ ὦ ΄ * 
Μύρρα τῆς Λυκίας. Kaxet εὕρων ὁ ἑκατοντάρχης πλοῖον 

‘ > - 
᾿Αλεξανδρινὸν πλέον εἰς τὴν ᾿Ιταλίαν ἐνεβίβασεν ἡμᾶς εἰς 
— * ε a. δὲ ε , ὃ Xr cal 4 , 
αὐτό. ἐν ἱκαναῖς δὲ ἡμέραις βραδυπλοοῦντες καὶ μόλις 
s 2 -“-“ cal 
γενόμενοι κατὰ τὴν Κνίδον, μὴ προσεῶντος ἡμᾶς τοῦ ἀνέ- 
ε ’ 4 K ’ ‘ DY X ’ xX 
μου, ὑπεπλεύσαμεν τὴν Κρήτην κατὰ Σαλμώνην, μόλις τε 
΄ —— » θ > * * αλ , 
παραλεγόμενοι αὐτὴν ἤλθομεν εἰς τόπον τινὰ καλούμενον 
= ‘ > , ld ε 
Καλοὺς Λιμένας, ᾧ ἐγγὺς ἣν πόλις Λασέα. . Ixa- 
a Ἣ ΄ ΄ — * a 
νοῦ δὲ χρόνου διαγενομένου καὶ ὄντος ἤδη ἐπισφαλοῦς 
τοῦ πλοὸς διὰ τὸ καὶ τὴν νηστείαν ἤδη παρεληλυθέναι, 
a a * a 
παρήνει ὁ Παῦλος λέγων αὐτοῖς “Avdpes, θεωρῶ ὅτι pera 
-“ * “ , > * -“ ’ Ἁ 
ὕβρεως καὶ πολλῆς ζημίας οὐ μόνον τοῦ φορτίου καὶ 
τοῦ πλοίου ἀλλὰ καὶ τῶν ψυχῶν ἡμῶν μέλλειν ἔσεσθαι 
Sv πλοῦν. ὁ δὲ ἑκατοντάρχης τῷ κυβερνήτῃ καὶ τῷ 
τὸν πλοῦν. ὁ PXNS Ta ρνήτῃ καὶ τῷ 
΄ a 4 ΄ a ae US , , 
ναυκλήρῳ μᾶλλον ἐπείθετο ἢ τοῖς ὑπὸ Παύλου λεγομένοις. 
-“ , 
ἀνευθέτου δὲ τοῦ λιμένος ὑπάρχοντος πρὸς παραχειμασίαν 
* 3 “ - 
οἱ πλείονες ἔθεντο βουλὴν ἀναχθῆναι ἐκεῖθεν, εἴ πως δύ- 
ναιντο καταντήσαντες εἰς Φοίνικα παραχειμάσαι, λιμένα 
τῆς Κρήτης βλέποντα κατὰ λίβα καὶ κατὰ χῶρον. Ὕπο- 
πνεύσαντος δὲ νότου δόξαντες τῆς προθέσεως κεκρατηκέναι 
* > 4 4 , > > ‘ 
ἄραντες ἄσσον παρελέγοντο τὴν Κρήτην. μετ᾽ οὐ πολὺ 
22 3 5. ἂν ” ‘ ε , 
δὲ ἔβαλεν κατ᾽ αὐτῆς ἄνεμος τυφωνικὸς ὁ καλούμενος 
Εὐρακύλων: συναρπασθέντος δὲ τοῦ πλοίου καὶ μὴ δυναμέ- 
> A pee ae) 9 ΄ > ΄ ΄ 
νου ἀντοφθαλμεῖν τῷ ἀνέμῳ ἐπιδόντες ἐφερόμεθα. νησίον 
, ε ΄ , a 9 ᾿ ΄ 
δέ τι ὑποδραμόντες καλούμενον Καῦδα ἰσχύσαμεν μόλις 
* -“ ’ a » , 
περικρατεῖς γενέσθαι τῆς σκάφης, ἣν ἄραντες βοηθείαις 
Μ a ε , J a ΄ , — — 
ἐχρῶντο ὑποζωννύντες τὸ πλοῖον" φοβούμενοί τε μὴ εἰς τὴν 
Σύρτιν ἐκπέσωσιν, χαλάσαντες τὸ σκεῦος, οὕτως ἐφέροντο. 
σφοδρῶς δὲ χειμαζομένων ἡμῶν τῇ ἑξῆς ἐκβολὴν ἐποιοῦντο, 
, 2 
καὶ τῇ τρίτῃ αὐτόχειρες τὴν σκευὴν τοῦ πλοίου ἔριψαν. 
, 4 « ’ * * > , ΓΆΛΑ Ὁ ’ 
μήτε δὲ ἡλίου μήτε ἄστρων ἐπιφαινόντων ἐπὶ πλείονας 


on 


a 


= 


o 


* 


ο 


" 
" 


~ 


2 


13 


14 


5 


XXVII MPAZEIS AMOSTOAQN 311 


ἡμέρας, χειμῶνός τε οὐκ ὀλίγου ἐπικειμένου, λοιπὸν περιῃ- 
ar ρεῖτο ἐλπὶς πᾶσα τοῦ σώζεσθαι ἡμᾶς. Πολλῆς τε ἀσιτίας 
ὑπαρχούσης τότε σταθεὶς ὁ Παῦλος ἐν μέσῳ αὐτῶν εἶπεν 
Ἔδει μέν, ὦ ἄνδρες, πειθαρχήσαντάς μοι μὴ ἀνάγεσθαι 
ἀπὸ τῆς Κρήτης κερδῆσαί τε τὴν ὕβριν ταύτην καὶ τὴν 
22 ζημίαν. καὶ τὰ νῦν παραινῶ ὑμᾶς εὐθυμεῖν, ἀποβολη γὰρ 
23 Ψυχῆς οὐδεμία ἔσται ἐξ ὑμῶν πλὴν τοῦ πλοίου" παρέστη 
γάρ μοι ταύτῃ τῇ νυκτὶ τοῦ θεοῦ οὗ εἰμί, ᾧ καὶ λατρεύω, 
24 ἄγγελος λέγων My φοβοῦ, Παῦλε: Καίσαρί σε δεῖ παρα- 
στῆναι, καὶ ἰδοὺ κεχάρισταί σοι ὁ θεὸς πάντας τοὺς πλέον- 
:5 τας μετὰ σοῦ. διὸ εὐθυμεῖτε, ἄνδρες" πιστεύω γὰρ τῷ θεῷ 
26 ὅτι οὕτως ἔσται καθ᾽ ὃν τρόπον λελάληταί μοι. εἰς νῆσον 
27 δέ τινα δεῖ ἡμᾶς ἐκπεσεῖν. Ὡς δὲ τεσσαρεσκαι- 
δεκάτη τὺξ ἐγένετο διαφερομένων ἡμῶν ἐν τῷ ᾿Αδρίᾳ, κατὰ 
μέσον τῆς νυκτὸς ὑπενόουν οἱ ναῦται προσάγειν" τινὰ αὐτοῖς 
:8 χώραν. καὶ βολίσαντες εὗρον ὀργυιὰς εἴκοσι, βραχὺ δὲ 
διαστήσαντες καὶ πάλιν βολίσαντες εὗρον ὀργνιὰς δεκα- 
a9 πέντε: φοβούμενοί τε μή που κατὰ τραχεῖς τόπους ἐκπέ- 
σωμεν ἐκ πρύμνης ῥίψαντες ἀγκύρας τέσσαρας ηὔχοντο 
30 ἡμέραν γενέσθαι. Τῶν δὲ ναυτῶν ζητούντων φυγεῖν ἐκ 
τοῦ πλοίου καὶ χαλασάντων τὴν σκάφην εἰς τὴν θάλασσαν 
προφάσει ὡς ἐκ πρῴρης ἀγκύρας μελλόντων ἐκτείνειν, 
31: εἶπεν ὁ Παῦλος τῷ ἑκατοντάρχῃ καὶ τοῖς στρατιώταις 
"Eay μὴ οὗτοι μείνωσιν ἐν τῷ πλοίῳ, ὑμεῖς σωθῆναι οὐ 
3. δύνασθε. τότε ἀπέκοψαν οἱ στρατιῶται τὰ σχοινία τῆς 
33 σκάφης καὶ εἴασαν αὐτὴν ἐκπεσεῖν. “Ayxpe δὲ οὗ ἡμέρα 
ἤμελλεν γίνεσθαι παρεκάλει ὁ Παῦλος ἅπαντας μεταλα- 
βεῖν τροφῆς λέγων Τεσσαρεσκαιδεκάτην σήμερον ἡμέραν 
προσδοκῶντες ἄσιτοι διατελεῖτε, μηθὲν προσλαβόμενοι" 
34 διὸ παρακαλῶ ὑμᾶς μεταλαβεῖν τροφῆς, τοῦτο γὰρ πρὸς 
τῆς ὑμετέρας σωτηρίας ὑπάρχει" οὐδενὸς γὰρ ὑμῶν θρὶξ 
35 ἀπὸ τῆς κεφαλῆς ἀπολεῖται. εἴπας δὲ ταῦτα καὶ λαβὼν 
ἄρτον εὐχαρίστησεν τῷ θεῷ ἐνώπιον πάντων καὶ κλάσας 


42. 


διακόσιαι 


ἐξῶσαι 


312 ΠΡΑΞΈΙΣ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ XXVII XXVIII 


» * ⸗* , 

ἤρξατο ἐσθίειν. εὔθυμοι δὲ γενόμενοι πάντες καὶ αὐτοὶ 

προσελάβοντο τροφῆς. ἤμεθα δὲ αἱ πᾶσαι ψυχαὶ ἐν τῷ 
, rene , “ , * — 

πλοίῳ "ὡς" ἑβδομήκοντα ἕξ. κορεσθέντες δὲ τροφῆς ἐκού- 

΄“- ΄ s ΄“- 

φιζον τὸ πλοῖον ἐκβαλλόμενοι τὸν σῖτον εἰς τὴν θάλασσαν. 

σ Ν ε , > ΄ ‘ “ > * 

Οτε δὲ ἡμέρα ἐγένετο, τὴν γῆν οὐκ ἐπεγίνωσκον, κόλπον 
, ΄ » > * > ἃ > ΄ > 
δέ twa κατενόουν ἔχοντα αἰγιαλὸν eis dv ἐβουλεύοντο εἰ 
΄ γν a ie | Ὁ a“ ‘ 4, >. , , 
δύναιντο “éxodoat' τὸ πλοῖον. Kat τὰς ἀγκύρας περιελόν- 

» J “ δ᾽ Ἂν ‘ ΄ a 
τες εἴων εἰς τὴν θάλασσαν, ἅμα ἀνέντες τὰς ζευκτηρίας τῶν 
Ν > “ -“ 
πηδαλίων, καὶ ἐπάραντες τὸν ἀρτέμωνα τῇ πνεούσῃ κατεῖ- 
> ‘ > ig , Ν > ΄ , 
xov εἰς tov αἰγιαλόν. περιπεσόντες δὲ εἰς τόπον διθά- 
Ν a ΄“ 
λασσον ἐπέκειλαν τὴν ναῦν, καὶ ἡ μὲν πρῷρα ἐρείσασα 
* —— ε Ἂν , Dy eld κι κκ a ΄ 
ἔμεινεν ἀσάλευτος, 9 δὲ πρύμνα ἐλύετο ὑπὸ τῆς βίας. 
Τῶν δὲ στρατιωτῶν βουλὴ ἐγένετο ἵνα τοὺς δεσμώτας 
> rd ΄ > ‘ , ε ἃ. 4 
ἀποκτείνωσιν, μή τις ἐκκολυμβήσας διαφύγῃ" ὁ δὲ ἑκατον- 
tal ‘ a 
τάρχης βουλόμενος διασῶσαι τὸν ἸΤαῦλον ἐκώλυσεν αὐτοὺς 
-“ , ΠΕΡ ΄ Ν , - 
τοῦ βουλήματος, ἐκέλευσέν τε τοὺς δυναμένους κολυμβᾷν 
* δ... 2 a 3 , ‘ ‘ 
ἀπορίψαντας πρώτους ἐπὶ τὴν γῆν ἐξιέναι, καὶ τοὺς λοι- 
4 a Ν eX ¢ ἃ 1, va, ΣΟ ὦ -“ * ‘ a 
ποὺς οὗς μὲν ἐπὶ σανίσιν οὕς δὲ ἐπί τινων τῶν ἀπὸ τοῦ 
⸗ ‘ ῳ —— δ a — 2 a 
πλοίου: καὶ οὕτως ἐγένετο πάντας διασωθῆναι ἐπὶ τὴν γῆν. 
Καὶ διασωθέντες τότε ἐπέγνωμεν ὅτι Μελιτήνη ἡ 
2 * * * * 
νῆσος καλεῖται. οἵ τε βάρβαροι παρεῖχαν οὐ τὴν τυχοῦ- 
ca ΄ 
σαν φιλανθρωπίαν ἡμῖν, ἅψαντες γὰρ πυρὰν προσελάβοντο 
* — ‘ ‘ ε A Ψ > 2 Ν ‘ μὴ , 
πάντας ἡμᾶς διὰ τὸν ὑετὸν τὸν ἐφεστῶτα καὶ διὰ τὸ ψύχος. 
“ ΄ A 
συστρέψαντος δὲ τοῦ Παύλου φρυγάνων τι πλῆθος καὶ 
Ν 2 a 
ἐπιθέντος ἐπὶ τὴν πυράν, ἔχιδνα ἀπὸ τῆς θέρμης ἐξελθοῦσα 
καθῆψε τῆς χειρὸς αὐτοῦ. ὡς δὲ εἶδαν οἱ βάρβαροι κρεμά- 
* ‘4 ἣν * * > lel ‘4 * ΄ 
μενον τὸ θηρίον ἐκ τῆς χειρὸς αὐτοῦ, πρὸς ἀλλήλους ἔλεγον 
, ἡ εν e a , “ 
Πάντως φοιεύς ἐστιν ὁ ἄνθρωπος οὗτος ὃν διασωθέντα ἐκ 
a , ε , a > * ε Ν > > * 
τῆς θαλάσσης ἡ δίκη ζῇν οὐκ εἴασεν. ὁ μὲν οὖν ἀποτινά- 
4 id > Ν A Ν LAND! * ε Ν 
ἕας τὸ θηρίον εἰς τὸ πῦρ ἔπαθεν οὐδὲν κακόν" οἱ δὲ προσε- 
, —— ΄ , x ΄ * 
δόκων αὐτὸν μέλλειν πίμπρασθαι ἢ καταπίπτειν ἄφνω 
* ΔΑ ἢ Ν Ν > 2 , s ta 
νεκρόν. ἐπὶ πολὺ δὲ αὐτῶν προσδοκώντων Kal θεωρούντων 
8 2 * , , * 
μηδὲν ἄτοπον εἰς αὐτὸν γινόμενον, μεταβαλόμενοι ἔλεγον 


"» 


nv 


> 


na wn 


XXVIII ΠΡΑΞΈΙΣ ἈΠΟΣΤΌΛΩΝ 313 
hen /, /. 


7 αὐτὸν εἶναι θεόν. Ἔν δὲ τοῖς περὶ τὸν τόπον 
ἐκεῖνον ὑπῆρχεν χωρία τῷ πρώτῳ τῆς νήσου ὀνόματι Πο- 
miw, ὃς ἀναδεξάμενος ἡμᾶς “ἡμέρας τρεῖς φιλοφρόνως τρεῖς ἡμέρας 

8 ἐξένισεν. ἐγένετο δὲ τὸν πατέρα τοῦ Ποπλίου πυρετοῖς 
καὶ δυσεντερίῳ συνεχόμενον κατακεῖσθαι, πρὸς ὃν ὁ Παῦλος 
εἰσελθὼν καὶ προσευξάμενος ἐπιθεὶς τὰς χεῖρας αὐτῷ ἰάσατο 

ο αὐτόν. τούτου δὲ γενομένου [καὶ] οἱ λοιποὶ οἱ ἐν τῇ νήσῳ 

10 ἔχοντες ἀσθενείας προσήρχοντο καὶ ἐθεραπεύοντο, οἱ καὶ 
πολλαῖς τιμαῖς ἐτίμησαν ἡμᾶς καὶ ἀναγομένοις ἐπέθεντο 
τὰ πρὸς τὰς χρείας. 

τ. Mera δὲ τρεῖς μῆνας ἀνήχθημεν ἐν πλοίῳ παρακεχει- 
μακότι ἐν τῇ νήσῳ ᾿Αλεξανδρινῷ, παρασήμῳ Διοσκούροις. 

12 καὶ καταχθέντες εἰς Συρακούσας ἐπεμείναμεν ἡμέρας 

13 τρεῖς, ὅθεν περιελόντες κατηντήσαμεν εἰς Ῥήγιον. καὶ 
μετὰ μίαν ἡμέραν ἐπιγενομένου νότου δευτεραῖοι ἤλθο- 

14 μεν εἰς Ποτιόλους, οὗ εὑρόντες ἀδελφοὺς παρεκλήθημεν 
παρ᾽ αὐτοῖς ἐπιμεῖναι ἡμέρας ἑπτά" καὶ οὕτως εἰς τὴν 'Ῥώ- 

15 μὴν ἤλθαμεν. κἀκεῖθεν οἱ ἀδελφοὶ ἀκούσαντες τὰ περὶ 
ἡμῶν ἦλθαν εἰς ἀπάντησιν ἡμῖν ἄχρι ᾿Αππίονυ Popov καὶ 
Τριῶν Ταβερνῶν, οὗς ἰδὼν ὁ Παῦλος εὐχαριστήσας τῷ θεῷ 

16 ἔλαβε θάρσος. Ὅτε δὲ εἰσήλθαμεν εἰς ἹΡώμην, 

“ἐπετράπη τῷ Παύλῳ" μένειν καθ᾽ ἑαυτὸν * σὺν τῷ φυλάσ- * | 1 ἔξω τῆς πα- 
σοντι αὐτὸν στρατιώτῃ. 


1) Ἐγένετο δὲ μετὰ ἡμέρας τρεῖς συνκαλέσασθαι αὐτὸν 
τοὺς ὄντας τῶν Ἰουδαίων πρώτους" συνελθόντων δὲ αὐτῶν 
ἔλεγεν πρὸς αὐτούς ᾿Εγώ, ἄνδρες ἀδελφοί, οὐδὲν ἐναντίον 
ποιήσας τῷ λαῷ ἢ τοῖς ἔθεσι τοῖς πατρῴοις δέσμιος ἐξ 
Ἰεροσολύμων παρεδόθην εἰς τὰς χεῖρας τῶν Ῥωμαίων, 

18 οἵτινες ἀνακρίναντές με ἐβούλοντο ἀπολῦσαι διὰ τὸ μηδε- 

19 μίαν αἰτίαν θανάτου ὑπάρχειν ἐν ἐμοί: ἀντιλεγόντων δὲ 
τῶν Ἰουδαίων ἠναγκάσθην ἐπικαλέσασθαι Καίσαρα, οὐχ ὡς 

© 45 ἑκατόνταρχος παρέδωκεν τοὺς δεσμίους τῷ στρατοπεδάρχῳψ, τῷ δὲ Παύλῳ ἐπετράτη 


Ap. 


314 TIPAZEIZ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ XXVIIT 


τοῦ ἔθνους μου ἔχων τι κατηγορεῖν. διὰ ταύτην οὖν τὴν 
ὦ εὐ , e * > ~ Ν -“ A 
αἰτίαν παρεκάλεσα tds ἰδεῖν καὶ προσλαλῆσαι, εἵνεκεν 
Ἀ ars a? J —— 
γὰρ τῆς ἐλπίδος τοῦ ᾿Ισραὴλ τὴν ἅλυσιν ταύτην περίκειμαι. 
ε Ν ‘ es: > « a * * 4 a 
οἱ δὲ πρὸς αὐτὸν εἶπαν Ἡμεῖς οὔτε γράμματα περὶ σοῦ 
> , — PEAS , » , , a 
ἐδεξάμεθα ἀπὸ τῆς ᾿Ιουδαίας, οὔτε παραγενόμενός τις τῶν 
ἀδελφῶν ἀπήγγειλεν ἢ ἐλάλησέν τι περὶ σοῦ πονηρόν. 
ἀξιοῦμεν δὲ παρὰ σοῦ ἀκοῦσαι ἃ φρονεῖς, περὶ μὲν γὰρ 
τῆς αἱρέσεως ταύτης γνωστὸν ἡμῖν ἐστὶν ὅτι πανταχοῦ 
> ΄ , Ν Ὁ. . ὠγυθϑιον > 
ἀντιλέγεται. Ταξάμενοι δὲ αὐτῷ ἡμέραν ἦλθαν 
‘ 3 ‘ > 4 ’ ’ . > 4 
πρὸς αὐτὸν εἰς τὴν ξενίαν πλείονες, οἷς ἐξετίθετο διαμαρτυ- 
΄ ‘ ,ὔ fol a 4 > ‘ * a 
popevos τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ πείθων τε αὐτοὺς περὶ τοῦ 
Ἰησοῦ ἀπό τε τοῦ νόμου Μωυσέως καὶ τῶν προφητῶν ἀπὸ 
Ane € la ‘ ε Ν > 4 a , 
πρωὶ ἕως ἑσπέρας. Καὶ of μὲν ἐπείθοντο τοῖς λεγομένοις 
ε Ν ΣΟΥ, ΟΡ A Ν * > , 
οἱ δὲ ἠπίστουν, ἀσύμφωνοι δὲ ὄντες πρὸς ἀλλήλους 
ἀπελύοντο, εἰπόντος τοῦ Παύλου ῥῆμα ἕν ὅτι Kadds 
τὸ ares τὸ — ἐλάλησεν διὰ ᾿σαίου τοῦ — 
πρὸς τοὺς πατέρας ὑμῶν λέγων 
Πορεύθητι πρὸς τὸν AAON τοῦτον Kal εἰπόν 
Axkon AKOYCETE KAl OY MH ογνῆτε, 
δ , , ‘ > om 
κἂὶ Βλέποντεο βλέψετε Kal OY MH iAHTE’ 
ETTAYYNOH TAP ἢ κἀρλίὰ TOY AAOY TOYTOY, 
KAl τοῖς GCIN Βαρέως HKOYCAN, 
‘ ‘ > ‘ > hed > , 
KAl TOYC ὀφθᾶλμογο δύτων EKAMMYCAN’ 
MH ποτε ἴδωσιν τοῖς ὀφθδλμοῖς 
KAl τοῖς GCIN AKOYC@CIN 
KAl TH KAPAIA CYNOCIN KAl ETTICTPEYOCIN. 
KAl IACOMAI AYTOYC. 

Ν > ieee} σ * >» ? ΄ a 
γνωστον οὖν ὑμῖν ἔστω ὅτι TOIC EBNECIN ἀπεστάλη τοῦτο 
τὸ σωτήριον TOY θεοῦ" αὐτοὶ καὶ ἀκούσονται. 

"Evépewvev δὲ διετίαν ὅλην ἐν ἰδίῳ μισθώματι, καὶ ἀπε- 


20 


"» 


2 


nN 


4 


26 


28 


30 


’ , 4 
δέχετο πάντας τοὺς εἰσπορευομένους πρὸς αὐτόν, κηρύσσων 31 


4 a a A 
τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ καὶ διδάσκων τὰ περὶ τοῦ κυρίου 
> “ “ ἣς ⸗ * > , 
Ἰησοῦ Χριστοῦ peta πάσης παρρησίας ἀκωλύτως. 





IAKQBOY 
ΠΕΤΡΟΥ 
HERPOX 
IQANOY 
IQANOY 
IQANOV 
ΙΟΥΔᾺ 


= τς a. ἢ» 


ΙΑΚΩΒΟΥ 


τ: [ΙΑΚΩΒΟΣ θεοῦ καὶ κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ δοῦλος 
ταῖς δώδεκα φυλαῖς ταῖς ἐν τῇ διασπορᾷ χαίρειν. 
2 Πᾶσαν χαρὰν ἡγήσασθε, ἀδελφοί μου, ὅταν πειρασμοῖς 
3 περιπέσητε ποικίλοις, γινώσκοντες ὅτι τὸ δοκίμιον ὑμῶν 
4 τῆς πίστεως κατεργάζεται ὑπομονήν y δὲ ὑπομονὴ ἔργον 
τέλειον ἐχέτω, ἵνα ἦτε τέλειοι καὶ ὁλόκληροι, ἐν μηδενὶ 
5 λειπόμενοι. Εἰ δέ τις ὑμῶν λείπεται σοφίας, 
αἰτείτω παρὰ τοῦ διδόντος θεοῦ πᾶσιν ἁπλῶς καὶ μὴ ὀνει- 
6 δίζοντος, καὶ δοθήσεται αὐτῷ" αἰτείτω δὲ ἐν πίστει, μηδὲν 
διακρινόμενος, ὁ γὰρ διακρινόμενος ἔοικεν κλύδωνι θαλάσ- 
7 σης ἀνεμιζομένῳ καὶ ῥιπιζομένῳ' μὴ γὰρ οἰέσθω ὃ av- 
8 θρωπος ἐκεῖνος ὅτι λήμψεταί τι παρὰ τοῦ κυρίου" ἀνὴρ 
ο δίψυχος, ἀκατάστατος ἐν πάσαις ταῖς ὁδοῖς αὐτοῦ. Καυ- 
10 χάσθω δὲ [6] ἀδελφὸς ὁ ταπεινὸς ἐν τῷ ὕψει αὐτοῦ, ὁ δὲ 
πλούσιος ἐν τῇ ταπεινώσει αὐτοῦ, ὅτι ὡς ἄνθος χύρτογ πα- 
11 ρελεύσεται. ἀνέτειλεν γὰρ ὁ ἥλιος σὺν τῷ καύσωνι καὶ ἐξή- 
PANEN τὸν χύρτον, Kal τὸ ἄνθος αὐτοῦ ἐξέπεςεν καὶ ἡ 
εὐπρέπεια τοῦ προσώπου αὐτοῦ ἀπώλετο" οὕτως καὶ ὁ πλού- 
12 σιος ἐν ταῖς πορείαις αὐτοῦ μαρανθήσεται. Μα- 
κάριος ἀνὴρ ὃς ὑπομένει πειρασμόν, ὅτι δόκιμος γενόμενος 
λήμψεται τὸν στέφανον τῆς ζωῆς, ὃν ἐπηγγείλατο τοῖς 
13 — αὐτόν. μηδεὶς πειραζόμενος λεγέτω ὅτι ᾿Απὸ 


ἑαυτοῦ 


Χριστοῦ, 


318 IAKQBOY 1 


6 a , ? ‘ ‘ > , ΄ 4 4 
cov πειράζομαι: ὁ yap θεὸς ἀπείραστός ἐστιν κακῶν, 
⸗ ἡ -“ 
πειράζει δὲ αὐτὸς οὐδένα. ἕκαστος δὲ πειράζεται ὑπὸ τῆς 
ἰδίας ἐπιθυμίας ἐξελκόμενος καὶ δελεαζόμενος: εἶτα ἡ ἐπι- 
, - ’ © , ε Ν ε ’ » 
θυμία συλλαβοῦσα τίκτει ἁμαρτίαν, ἡ δὲ ἁμαρτία ἀποτε- 
λεσθεῖσα ἀποκυεῖ θάνατον. Μη πλανᾶσθε, ἀδελφοί μου 
~ ’ > ΄“- 
ἀγαπητοί. πᾶσα δόσις ἀγαθὴ καὶ πᾶν δώρημα τέλειον 
ἄνωθέν ἐστιν, καταβαῖνον. ἀπὸ τοῦ πατρὸς τῶν φώτων, 
> ¢ > * aes | “ > 7 
wap ᾧ οὐκ ἔνι παραλλαγὴ ἢ τροπῆς ἀποσκίασμα. βου- 
Xr 6 ‘ > , ca λό ἀλ 6 i > 4 > ca 
ηθεὶς ἀπεκύησεν ἡμᾶς λόγῳ ἀληθείας, εἰς τὸ εἶναι ἡμᾶς 
ἀπαρχήν τινα τῶν "αὐτοῦ" κτισμάτων. 
* » , > , * δὲ »-»“ » 
στε, ἀδελφοί μου ἀγαπητοί. ἔστω δὲ πᾶς ἄνθρωπος 


ταχὺς εἰς τὸ ἀκοῦσαι, βραδὺς εἰς τὸ λαλῆσαι, βραδὺς. 


> > , > — ‘ > ‘ , a > > , 
cis ὀργήν, ὀργὴ yap ἀνδρὸς δικαιοσύνην θεοῦ οὐκ épya- 
ζεται. διὸ ἀποθέμενοι πᾶσαν ῥυπαρίαν καὶ περισσείαν 
X * * s , 
κακίας ἐν πραύτητι δέξασθε τὸν ἔμφυτον λόγον τὸν δυνά- 
a Ν ‘ ε tel , Ν Ν * 
μενον σῶσαι τὰς ψυχὰς ὑμῶν. Τίψεσθε δὲ ποιηταὶ λόγου 
4 A > ‘ ’ * e , a * 
καὶ μὴ ἀκροαταὶ μόνον παραλογιζόμενοι ἑαυτούς. ὅτι εἴ 
> , φΘ 
τις ἀκροατὴς λόγου ἐστὶν καὶ οὐ ποιητής, οὗτος ἔοικεν 
~ * - * * “ 
ἀνδρὶ κατανοοῦντι τὸ πρόσωπον τῆς γενέσεως αὐτοῦ ἐν 
2—— , ‘ ε ‘ Ν > eX: at θ Ν 
ἐσόπτρῳ, κατενόησεν γὰρ ἑαυτὸν καὶ ἀπελήλυθεν καὶ 
352’ > , ε “ > ε Ν , > , 
εὐθέως ἐπελάθετο ὁποῖος ἦν. ὁ δὲ παρακύψας εἰς νόμον 
A“ , > ‘ 
τέλειον τὸν τῆς ἐλευθερίας Kal παραμείνας, οὐκ ἀκροατὴς 
Η aA ΄ > — ΡΟ Ἢ e ΄ 
ἐπιλησμονῆς γενόμενος ἀλλὰ ποιητὴς ἔργου, οὗτος μακά- 
a > a Lal ‘ 
plos ἐν TH ποιήσει αὐτοῦ ἔσται. Ei τις δοκεῖ θρησκὸς 
‘ ΄“ “ * > Ν » -“ 
εἶναι μὴ χαλιναγωγῶν γλῶσσαν “ἑαυτοῦ ἀλλὰ ἀπατῶν 
* re aq ΄ * * , id 
καρδίαν "ἑαυτοῦ", τούτου μάταιος 9 θρησκεία. θρησκεία 
θ \ ‘ > , ΕῪ - θ - 4 Ν σ > ’ 
καθαρὰ καὶ ἀμίαντος παρὰ τῷ θεῷ καὶ πατρὶ αὕτη ἐστίν, 
2 4 > ‘ ‘ , > “a ’ » «A 
ἐπισκέπτεσθαι ὀρφανοὺς καὶ χήρας ἐν τῇ θλίψει αὐτῶν, 
* a —— a ’ 
ἄσπιλον ἑαυτὸν τηρεῖν ἀπὸ τοῦ κόσμου. 


᾿Αδελφοί μου, μὴ ἐν προσωπολημψίαις ἔχετε τὴν 
πίστιν τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ ᾿Χριστοῦ" τῆς δόξης; ἐὰν 
γὰρ εἰσέλθῃ εἰς συναγωγὴν ὑμῷν ἀνὴρ χρυσοδακτύλιος 


6 


27 


Il : IAKQBOY 319 


ἐν ἐσθῆτι λαμπρᾷ, εἰσέλθῃ δὲ καὶ πτωχὸς ἐν ῥυπαρᾷ 
3 ἐσθῆτι, ἐπιβλέψητε δὲ ἐπὶ τὸν φοροῦντα τὴν ἐσθῆτα 
τὴν λαμπρὰν καὶ εἴπητε Σὺ κάθου ὧδε καλῶς, καὶ τῷ 
πτωχῷ εἴπητε Σὺ στῆθι “i κάθου ἐκεῖ" ὑπὸ τὸ ὑποπόδιόν 
4 μου, ‘ov διεκρίθητε ἐν ἑαντοῖς καὶ ἐγένεσθε κριταὶ διαλο- 
ς γισμῶν πονηρῶν; ᾿Ακούσατε, ἀδελῴοί μου ἀγαπητοί. 
οὐχ ὁ θεὸς ἐξελέξατο τοὺς πτωχοὺς τῷ κόσμῳ πλουσίους 
ἐν πίστει καὶ κληρονόμους τῆς βασιλείας ἧς ἐπηγγείλατο 
6 τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτόν ; ὑμεῖς δὲ ἠτιμάσατε τὸν πτωχόν. 
οὐχ οἱ πλούσιοι καταδυναστεύουσιν ὑμῶν, καὶ αὐτοὶ ἕλ- 
γκουσιν ὑμᾶς εἰς κριτήρια; οὐκ αὐτοὶ βλασφημοῦσιν τὸ 
8 καλὸν ὄνομα τὸ ἐπικληθὲν ἐφ᾽ ὑμᾶς ; εἰ μέντοι νόμον 
τελεῖτε βασιλικὸν κατὰ τὴν γραφήν ᾿Αγὰπήςεις TON 
9 Πλησίον COY ὡς CEAYTON, καλῶς ποιεῖτε: εἰ δὲ προσω- 
πολημπτεῖτε, ἁμαρτίαν ἐργάζεσθε, ἐλεγχόμενοι ὑπὸ τοῦ 
:ο γόμου ὡς παραβάται. Ὅστις γὰρ ὅλον τὸν νόμον τηρή- 
11 Oy, πταίσῃ δὲ ἐν evi, γέγονεν πάντων ἔνοχος. ὁ γὰρ 
εἰπών ΛΛὴ μοιχεύήοης εἶπεν καί ΛΛὴ φονεύοης" «i δὲ 
οὐ μοιχεύεις φονεύεις δέ, γέγονας παραβάτης νόμου. 
1 οὕτως λαλεῖτε καὶ οὕτως ποιεῖτε ὡς διὰ νόμου ἐλευθερίας 
13 μέλλοντες κρίνεσθαι. ἡ γὰρ κρίσις ἀνέλεος τῷ μὴ ποιή- 
14 σαντι ἔλεος: κατακαυχᾶται ἔλεος κρίσεως. τί 
ὄφελος, ἀδελφοί μου, ἐὰν πίστιν λέγῃ τις ἔχειν ἔργα 
15 δὲ μὴ ἔχη; μὴ δύναται y πίστις σῶσαι αὐτόν ; ἐὰν 
ἀδελφὸς ἢ - ἀδελφὴ γυμνοὶ ὑπάρχωσιν καὶ λειπόμενοι τῆς 
16 ἐφημέρου τροφῆς, εἴπῃ δέ τις αὐτοῖς ἐξ ὑμῶν Ὑπάγετε 
ἐν εἰρήνῃ, θερμαίνεσθε καὶ χορτάζεσθε, py δῶτε δὲ 
17 αὐτοῖς τὰ ἐπιτήδεια τοῦ σώματος, τί ὄφελος ; οὕτως καὶ 
ἡ πίστις, ἐὰν μὴ ἔχη ἔργα, νεκρά ἐστιν καθ᾽ ἑαυτήν. 
18 ἀλλ᾽ ἐρεῖ τις Σὺ πίστιν "ἔχεις κἀγὼ ἔργα ἔχω. δεῖξον 
μοι τὴν πίστιν σον χωρὶς τῶν ἔργων, κἀγώ σοι δείξω ἐκ 
19 τῶν ἔργων μου τὴν πίστιν. σὺ πιστεύεις ὅτι εἷς “θεὸς 
ἔστιν"; καλῶς ποιεῖς" καὶ τὰ δαιμόνια πιστεύουσιν καὶ 


ἐκεῖ ἢ κάϑον 


ὁ ϑεός ἔστιν 


γὰρ 


320 IAKOBOY I ΠῚ 


φρίσσουσιν. θέλεις δὲ γνῶναι, ὦ ἄνθρωπε Kevé, ὅτι ἡ 20 
* -“ ΄ > ‘ 
πίστις χωρὶς τῶν ἔργων ἀργή ἐστιν; ᾿Αβρδὰμ ὁ πατὴρ 2 
a > , 3, 
ἡμῶν οὐκ ἐξ ἔργων ἐδικαιώθη, ἀνενέγκας ‘IcadK τὸν 
ey. > a > ‘ ‘ , , σ ε , 
Υἱὸν δὐτοῦ ἐπὶ τὸ θγοιδοτήριον ; βλέπεις ὅτι ἡ πίστις 22 
συνήργει τοῖς ἔργοις αὐτοῦ καὶ ἐκ τῶν ἔργων 7 πίστις 
> , 
ἐτελειώθη, καὶ ἐπληρώθη ἢ γραφὴ 7 λέγουσα ᾿Ἐπί- 23 
1 a a — ͵ a 
cteycen δὲ ᾿Αβρδὰμ τῷ θεῷ, KAI ἐλογίοθη αὐτῷ εἰς 
AIKAIOCYNHN, καὶ φίλος θεοῦ ἐκλήθη. ὁρᾶτε ὅτι ἐξ ἔρ- 24 
γων δικαιοῦται ἄνθρωπος καὶ οὐκ ἐκ πίστεως μόνον. 
ὁμοίως δὲ καὶ Ῥαὼβ ἡ πόρνη οὐκ ἐξ ἔργων ἐδικαιώθη, 25 
ὑποδεξαμένη τοὺς ἀγγέλους καὶ ἑτέρᾳ ὁδῷ ἐκβαλοῦσα ; 
ὥσπερ ' τὸ σῶμα χωρὶς πνεύματος νεκρόν ἐστιν, οὕτως 26 
καὶ ἡ πίστις χωρὶς ἔργων νεκρά ἐστιν. 
Μὴ πολλοὶ διδάσκαλοι γίνεσθε, ἀδελφοί μου, εἰδότες x 
μι ~ ’ , A ‘ , σ 
ὅτι μεῖζον κρίμα λημψόμεθα: πολλὰ γὰρ πταίομεν ἅπαν- 2 
τες, εἴ τις ἐν λόγῳ οὐ πταίει, οὗτος τέλειος ἀνήρ, δυνατὸς 
a \¢ ‘ “ > δὲ a ¢ ‘ 
χαλιναγωγῆσαι Kai ὅλον τὸ σῶμα. εἰ δὲ τῶν ἵππων τοὺς 3 
χαλινοὺς εἰς τὰ στόματα βάλλομεν εἰς τὸ πείθεσθαι 
αὐτοὺς. ἡμῖν, καὶ ὅλον τὸ σῶμα αὐτῶν μετάγομεν: ἰδοὺ, 
\ ΝΥ a a * ε Ν oP “ 
καὶ τὰ πλοῖα, τηλικαῦτα ὄντα καὶ ὑπὸ ἀνέμων σκληρῶν 
ἐλαυνόμενα, μετάγεται ὑπὸ ἐλαχίστου πηδαλίου ὅπου ἡ 
ε Ν -“ 3 , , σ 4 ε -“ 
ὁρμὴ τοῦ εὐθύνοντος βούλεται: οὕτως καὶ ἡ γλῶσσα - 
μικρὸν μέλος ἐστὶν καὶ μεγάλα αὐχεῖ. ἰδοὺ ἡλίκον πῦρ 
ἡλίκην ὕλην ἀνάπτει" καὶ ἡ γλῶσσα πῦρ, ὁ κόσμος τῆς 6 
> ’ ε - ’, a , 2 ε 
ἀδικίας ἡ γλῶσσα καθίσταται ἐν τοῖς μέλεσιν ἡμῶν, ἡ 
σπιλοῦσα ὅλον τὸ σῶμα καὶ φλογίζουσα τὸν τροχὸν τῆς 
γενέσεως καὶ φλογιζομένη ὑπὸ τῆς γεέννης. πᾶσα γὰρ 7 
, ’ Ν - ε A ‘ > , 
φύσις θηρίων τε καὶ πετεινῶν ἑρπετῶν te καὶ évadiov 
δαμάζεται καὶ δεδάμασται τῇ φύσει τῇ ἀνθρωπίνῃ: τὴν 8 
δὲ γλῶσσαν οὐδεὶς δαμάσαι δύναται ἀνθρώπων: ἀκατάστα- 
τον κακόν, μεστὴ ἰοῦ θανατηφόρου. ἐν αὐτῇ εὐλογοῦμεν ο 
τὸν κύριον καὶ πατέρα, καὶ ἐν αὐτῇ καταρώμεθα τοὺς 
ἀνθρώπους τοὺς καθ᾽ OMOIWCIN θεοΥ͂ γεγονότας" ἐκ τοῦ 10 


III IV IAKQBOY 321 


αὐτοῦ στόματος ἐξέρχεται εὐλογία καὶ κατάρα. οὐ χρή, 
τι ἀδελφοί μου, ταῦτα οὕτως γίνεσθαι. μήτι ἡ πηγὴ ἐκ τῆς 
12 αὐτῆς ὀπῆς βρύει τὸ γλυκὺ καὶ τὸ πικρόν ; μὴ δύναται, 
ἀδελῴοί μου, συκῇ ἐλαίας ποιῆσαι ἢ ἄμπελος σῦκα ; οὔτε 
13 ἁλυκὸν γλυκὺ ποιῆσαι ὕδωρ. Τίς σοφὸς καὶ ἐπι- 
στήμων ἐν ὑμῖν ; δειξάτω ἐκ τῆς καλῆς ἀναστροφῆς τὰ 
14 ἔργα αὐτοῦ ἐν πραύτητι σοφίας. εἰ δὲ ζῆλον πικρὸν ἔχετε 
καὶ ἐριθίαν ἐν τῇ καρδίᾳ ὑμῶν, μὴ κατακαυχᾶσθε καὶ ψεύ- 
15 δεσθε κατὰ τῆς ἀληθείας. οὐκ ἔστιν αὕτη ἡ σοφία ἄνω- 
θεν κατερχομένη, ἀλλὰ ἐπίγειος, ψυχική, δαιμονιώδης" 
15 ὅπου γὰρ ζῆλος καὶ ἐριθία, ἐκεῖ ἀκαταστασία καὶ πᾶν 
17 φαῦλον πρᾶγμα. ἡ δὲ ἄνωθεν σοφία πρῶτον μὲν ἁγνή 
ἐστιν, ἔπειτα εἰρηνική, ἐπιεικής, εὐπειθής, μεστι ἐλέους 
18 καὶ καρπῶν ἀγαθῶν, ἀδιάκριτος, ἀνυπόκριτος" καρπὸς δὲ 
δικαιοσύνης ἐν εἰρήνῃ σπείρεται τοῖς ποιοῦσιν εἰρήνην. 
x Πόθεν πόλεμοι καὶ πόθεν μάχαι ἐν ὑμῖν ; οὐκ ἐντεῦθεν, 
ἐκ τῶν ἡδονῶν ὑμῶν τῶν στρατευομένων ἐν τοῖς μέλεσιν 
2 ὑμῶν; ἐπιθυμεῖτε, καὶ οὐκ exere’ “hovevere’ καὶ ζηλοῦτε, 
καὶ οὐ δύνασθε ἐπιτυχεῖν" μάχεσθε καὶ πολεμεῖτε. οὐκ ἔχετε 
3 διὰ τὸ μὴ αἰτεῖσθαι ὑμᾶς" αἰτεῖτε καὶ οὐ λαμβάνετε, 
διότι κακῶς αἰτεῖσθε, ἵνα ἐν ταῖς ἡδοναῖς ὑμῶν δαπανή- 
4 σητε. μοιχαλίδες, οὐκ οἴδατε ὅτι ἡ φιλία τοῦ κόσμου 
ἔχθρα τοῦ θεοῦ ἐστίν ; ὃς ἐὰν οὖν βουληθῇ φίλος εἶναι 
5 τοῦ κόσμου, ἐχθρὸς τοῦ θεοῦ καθίσταται. ἣ δοκεῖτε ὅτι 
κενῶς ἡ γραφὴ — Πρὸς φθόνον ἐπιποθεῖ τὸ πνεῦμα 
68 κατῴκισεν ἐν ἡμῖν; μείζονα" δὲ AiAwcin χάριν διὸ ε 


λέγει ὯὋὉ θεὸς ὑπερηφάνοις ANTITACCETAI τἀπεινοῖς " 


γ δὲ MAGCIN χάριν. Ὑποτάγητε οὖν τῷ θεῷ" ἀντίστητε δὲ 
98 τῷ διαβόλῳ, καὶ φεύξεται ἀφ᾽ ὑμῶν: ἐγγίσατε τῷ θεῷ, 
καὶ ἐγγίσει ὑμῖν. καθαρίσατε χεῖρας, ἁμαρτωλοί, καὶ 
9 ἁγνίσατε καρδίας, δίψυχοι. ταλαιπωρήσατε καὶ πενθη- 
gare καὶ κλαύσατε' ὁ γέλως ὑμῶν εἰς πένθος “μετατραπήτω" 
10 καὶ ἡ χαρὰ εἰς κατήφειαν" ταπεινώθητε ἐνώπιον Κυρίου, 


λόγοιν, mprs..... 


μεταστραφήτω 


- ἣν τὰ, 


———— 
ἐστινο 


* 


θελήσῃ 


ὑμῶν ὡς πῦρ᾽ 


* - 
ὑμῖν. 


322 ΙΑΚΩΒΟΥ IVY 


καὶ ὑψώσει ὑμᾶς. Μὴ καταλαλεῖτε ἀλλήλων, x: 
a a OK Ν > 

ἀδελφοί: ὁ καταλαλῶν ἀδελφοῦ ἢ κρίνων. τὸν ἀδελφὸν 

* a a * Ν id , 3 Ν * 
αὐτοῦ καταλαλεῖ νόμου καὶ κρίνει νόμον’ εἰ δὲ νόμον 

’ > > 4 , > A , "ιν 4 
κρίνεις, οὐκ εἶ ποιητὴς νόμου ἀλλὰ κριτής. εἷς ᾿ ἔστιν" νο- 15 

-“ » 

μοθέτης καὶ κριτής, ὁ δυνάμενος σῶσαι καὶ ἀπολέσαι: σὺ 


— 22 v 
δὲ τίς εἶ, ὁ κρίνων τὸν πλησίον ; 


a , x ΝΜ , 
“Aye viv of λέγοντες Σήμερον ἢ αὔριον πορευσόμεθα 13 
, Lal 4 
eis τήνδε τὴν πόλιν καὶ ποιήσομεν ἐκεῖ ἐνιαυτὸν καὶ 
, 9 * , 
ἐμπορευσόμεθα καὶ κερδήσομεν: οἵτινες οὐκ ἐπίστασθε 14 
roa » , ε ᾿ς Ἐς ἧς > J Peg 4 ‘ 28 2 
τῆς αὔριον ποία ἡ ζωὴ ὑμῶν: ἀτμὶς γάρ ἐστε' πρὸς ὀλίγον 
᾽ * > “ cn 
φαινομένη, ἔπειτα καὶ ἀφανιζομένη" ἀντὶ τοῦ λέγειν ὑμᾶς 1 
Ἐ year | ΄ γθ ΖΔ. 4 — ζή * a rt 
av 6 κύριος “θέλῃ, καὶ ζήσομεν καὶ ποιήσομεν τοῦτο ἢ) 
a “ a aA > e a 
ἐκεῖνο. νῦν δὲ καυχᾶσθε ἐν tats ἀλαζονίαις ὑμῶν: πᾶσα 16 


uw 


καύχησις τοιαύτη πονηρά ἐστιν. εἰδότι οὖν καλὸν ποιεῖν 17 
καὶ μὴ ποιοῦντι, ἁμαρτία αὐτῷ ἐστίν. "Aye I 
νῦν οἱ πλούσιοι, κλαύσατε ὀλολύζοντες ἐπὶ ταῖς ταλαι- 
πωρίαις ὑμῶν ταῖς ἐπερχομέναις. 6 πλοῦτος ὑμῶν σέση- 2 
πεν, καὶ τὰ ἱμάτια ὑμῶν σητόβρωτα γέγονεν, ὁ χρυσὸς 3 
ὑμῶν καὶ ὁ ἄργυρος κατίωται, Kal ὁ ἰὸς αὐτῶν εἰς μαρτύ- 
ριον ὑμῖν ἔσται καὶ φάγεται τὰς σάρκας "ὑμῶν" ὡς TYP” 
EOHCAYPICATE ἐν ἐσχάταις ἡμέραις. ἰδοὺ ὁ μιοθὸς τῶν 4 
ἐργατῶν τῶν ἀμησάντων τὰς χώρας ὑμῶν ὁ ἀφυστερημένος 
ἀφ ὑμῶν κρᾶζει, καὶ αἱ Boal τῶν θερισάντων εἰς τὰ 
ὦτὰ kypioy Σδβδὼθ εἰσελήλυθαν" ἐτρυφήσατε ἐπὶ τῆς - 
γῆς καὶ ἐσπαταλήσατε, ἐθρέψατε τὰς καρδίας ὑμῶν ἐν 
ἡμέρᾷ CharAc. κατεδικάσατε, ἐφονεύσατε τὸν δίκαιον. 6 
οὐκ ANTITACCETAI "ὑμῖν ;" 


Μακροθυμήσατε οὖν, ἀδελφοί, ἕως τῆς παρουσίας τοῦ 7 
κυρίου. ἰδοὺ ὁ γεωργὸς ἐκδέχεται τὸν τίμιον καρπὸν τῆς 
γῆς, μακροθυμῶν ἐπ᾽ αὐτῷ ἕως λάβῃ πρόϊμον καὶ ὄψιμον. 


* τὰ τῆς αὔριον" ποία γὰρ ἡ ζωὴ ὑμῶν ; ἀτμίς ἐστε ἡ 


Vv IAKQBOY 333 


8 μακροθυμήσατε καὶ ὑμεῖς, στηρίξατε τὰς καρδίας ὑμῶν, 
9 ὅτι ἡ παρουσία τοῦ κυρίου ἤγγικεν. py στενάζετε, 
ἀδελφοί, κατ᾽ ἀλλήλων, ἵνα μὴ κριθῆτε: ἰδοὺ ὁ κριτὴς 
10 πρὸ τῶν θυρῶν ἕστηκεν. ὑπόδειγμα λάβετε, ἀδελφοί, τῆς 
κακοπαθίας καὶ τῆς μακροθυμίας τοὺς προφήτας, οἷ 
11 ἐλάλησαν ἐν τῷ ὀνόματι Κυρίου. ἰδοὺ μακαρίζομεν τοὺς 
ὑπομείναντας" τὴν ὑπομονὴν Ἰὼβ ἠκούσατε, καὶ τὸ τέλος 
Κυρίου εἴδετε, ὅτι πολύσπλαγχνός ἐστιν “ὁ κύριος" καὶ 
12 οἰκτίρμων. Πρὸ πάντων δέ, ἀδελφοί μου, μὴ 
ὀμνύετε, μήτε τὸν οὐρανὸν μήτε τὴν γῆν μήτε ἄλλον 
τινὰ ὅρκον᾽ ἤτω δὲ ὑμῶν τό Ναί ναὶ καὶ τό Οὔ οὔ, 
13 ἵνα μὴ ὑπὸ κρίσιν πέσητε. Κακοπαθεῖ τις ἐν 
14 ὑμῖν ; προσευχέσθω: εὐθυμεῖ tis; ψαλλέτω. ἀσθενεῖ τις 
ἐν ὑμῖν; προσκαλεσάσθω τοὺς πρεσβυτέρους τῆς ἐκκλη- 
σίας, καὶ προσευξάσθωσαν ἐπ᾽ αὐτὸν ἀλείψαντες ἐλαίῳ ἐν 
15 τῷ ὀνόματι [τοῦ κυρίου] καὶ εὐχὴ τῆς πίστεως σώσει 
τὸν κάμνοντα, καὶ ἐγερεῖ αὐτὸν ὁ κύριος" κἂν ἁμαρτίας 
15 ἢ πεποιηκώς, ἀφεθήσεται αὐτῷ. ἐξομολογεῖσθε οὖν ἀλλή- 
λοις τὰς ἁμαρτίας καὶ "προσεύχεσθε᾽ ὑπὲρ ἀλλήλων, ὅπως 
17 ἰαθῆτε. πολὺ ἰσχύει δέησις δικαίου ἐνεργουμένη. ᾿Ηλείας 
ἄνθρωπος ἦν ὁμοιοπαθὴς ἡμῖν, καὶ προσευχῇ π ὕξατο 
τοῦ μὴ βρέξαι, καὶ οὐκ ἔβρεξεν ἐπὶ τῆς γῆς ἐνιαυτοὺς 
18 τρεῖς καὶ μῆνας ἕξ’ καὶ πάλιν προσηύξατο, καὶ ὁ οὐρανὸς 
τὑετὸν ἔδωκεν" καὶ ἡ γῆ ἐβλάστησεν τὸν καρπὸν αὐτῆς. 
19 ᾿Αδελφοί μου, ἐάν τις ἐν ὑμῖν πλανηθῇ ἀπὸ τῆς ἀλη- 
so θείας καὶ ἐπιστρέψῃ τις αὐτόν, “γινώσκετε᾽ ὅτι ὁ ἐπι- 
στρέψας ἁμαρτωλὸν ἐκ πλάνης ὁδοῦ αὐτοῦ σώσει ψυχὴν 
γαὐτοῦ ἐκ θανάτου" καὶ καλύψει πλῆθος AMAPTICON, 


Κύριος 


Ap.t 


ἐδηλοῦτο 


jG ls ch in 


3 a cal 
IIETPOS ἀπόστολος Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐκλεκτοῖς παρε- 
ρ 
, -“" , 
πιδήμοις διασπορᾶς Πόντου, Tadarias, Καππαδοκίας, 
> A , Ν Β θ , a. ‘ * θ “- , > 
σίας, καὶ Βιθυνίας, κατὰ πρόγνωσιν θεοῦ πατρός, ἐν 
ε ‘ ‘ 
ἁγιασμῷ πνεύματος, εἰς ὑπακοὴν καὶ ῥαντισμὸν αἵματος 
> -“" Lal * « - Ν 9 , 4 
Ἰησοῦ Χριστοῦ: χάρις ὑμῖν καὶ εἰρήνη πληθυνθείη. 
Εὐλογητὸς ὁ θεὸς καὶ πατὴρ τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ 
a ἃ ἈΛΈ ΣΝ et ee ee 3 , ea 4 
Χριστοῦ, ὁ κατὰ τὸ πολὺ αὐτοῦ ἔλεος αναγεννήσας ἡμᾶς εἰς 
-. > , > a “ 2 
ἐλπίδα ζῶσαν Ev ἀναστάσεως Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐκ νεκρῶν, 
> , * * > * * > * 
εἰς κληρονομίαν ἄφθαρτον καὶ ἀμίαντον καὶ ἀμάραντον, 
’ “a a 
τετηρημένην ἐν οὐρανοῖς cis ὑμᾶς τοὺς ἐν δυνάμει θεοῦ 
φρουρουμένους διὰ πίστεως cis σωτηρίαν ἑτοίμην ἀποκα- 
2 > “-“ > * > e > nan 7 
λυφθῆναι ἐν καιρῷ ἐσχάτῳ. ἐν ᾧ ἀγαλλιᾶσθε, ὀλίγον 
2 > 4 / > , * 7* * 
ἄρτι εἰ δέον λυπηθέντες ἐν ποικίλοις πειρασμοῖς, ἵνα τὸ 
τ ’ ee δ᾽: fal ΄ — x * ’ “ 
οκίμιον ὑμῶν τῆς πίστεως πολυτιμότερον χρυσίου τοῦ 
ἀπολλυμένου διὰ πυρὸς δὲ δοκιμαζομένου εὑρεθῇ εἰς ἔπαινον 
καὶ δόξαν καὶ τιμὴν ἐν ἀποκαλύψει ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. ὃν 
> 997 > a > a * AL ein , 
οὐκ ἰδόντες ἀγαττᾶτε, εἰς dv ἄρτι μὴ ὁρῶντες πιστεύοντες 
δὲ ἀγαλλιᾶτε χαρᾷ ἀνεκλαλήτῳ καὶ δεδοξασμένῃ, κομι- 
, ‘ , a , , “ Ν 
ζόμενοι τὸ τέλος τῆς πίστεως σωτηρίαν ψυχῶν. Περὶ 
ct , > , ba , 2 ε Ν 
ἧς σωτὴρίας ἐξεζήτησαν καὶ ἐξηραύνησαν προφῆται οἱ περὶ 
2 a 2 I 
τῆς εἰς ὑμᾶς χάριτος προφητεύσαντες, ἐραυνῶντες εἰς τίνα 
ἢ ποῖον καιρὸν "ἐδήλου τὸ" ἐν αὐτοῖς πνεῦμα Χριστοῦ προ- 
΄ ‘ ‘ ‘ 
μαρτυρόμενον τὰ εἰς Χριστὸν παθήματα καὶ τὰς μετὰ 
, σ * ca ‘ 
ταῦτα δόξας" ols ἀπεκαλύφθη ὅτι οὐχ ἑαυτοῖς ὑμῖν δὲ 
* Γι. 5, ΝΨ Δ - > ἐλ cna ὃ Ἁ a“ > 
διηκόνουν ‘aira, ἅ' viv ἀνηγγέλη ὑμῖν dia τῶν evayye- 


* 


nN 


ω ὦ 


yy Oo 


co 


Ὁ 


Il ΠΕΤΡΟΥ A 325 

λισαμένων ὑμᾶς πνεύματι ἁγίῳ ἀποσταλέντι dz’ οὐρανοῦ, 

εἰς ἃ ἐπιθυμοῦσιν ἄγγελοι παρακύψαι. 
13. Διὸ ἀναζωσάμενοι τὰς ὀσφύας τῆς διανοίας ὑμῶν, 

νήφοντες τελείως, ἐλπίσατε ἐπὶ τὴν φερομένην ὑμῖν χάριν 
14 ἐν ἀποκαλύψει ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. ὡς τέκνα ὑπακοῆς, μὴ 

συνσχηματιζόμενοι ταῖς πρότερον ἐν τῇ ἀγνοίᾳ ὑμῶν ἐπι- 
15 θυμίαις, ἀλλὰ κατὰ τὸν καλέσαντα ὑμᾶς ἅγιον καὶ αὐτοὶ 
16 ἅγιοι ἐν πάσῃ ἀναστροφῇ γενήθητε, διότι γέγραπται 
x7 [ὅτι] “Arion ẽcecoe, ὅτι ἐγὼ ἅγιος. καὶ εἰ πὰτέρὰ ἐπι- 

κἀλεῖοθε τὸν ἀπροσωπολήμπτως κρίνοντα κατὰ τὸ ἑκά- 

στου ἔργον, ἐν φόβῳ τὸν τῆς παροικίας ὑμῶν χρόνον ἀνα- 
18 oTpadyre’ εἰδότες ὅτι OY φθαρτοῖς, ἀργγρίῳ ἢ χρυσίῳ, 

ἐλγτρώθητε ἐκ τῆς ματαίας ὑμῶν ἀναστροφῆς πατροπαρα- 
19 δότου, ἀλλὰ τιμίῳ αἵματι ὡς ἀμνοῦ ἀμώμου καὶ ἀσπίλου 
20 Χριστοῦ, προεγνωσμένου μὲν πρὸ καταβολῆς κόσμου, 
ax φανερωθέντος δὲ ἐπ᾽ ἐσχάτου τῶν χρόνων δι ὑμᾶς τοὺς 

δι᾿ αὐτοῦ πιστοὺς εἰς θεὸν τὸν ἐγείραντα αὐτὸν ἐκ νεκρῶν 

καὶ δόξαν αὐτῷ δόντα, ὥστε τὴν πίστιν ὑμῶν καὶ ἐλπίδα 
5. εἶναι εἰς θεόν. Τὰς ψυχὰς ὑμῶν ἡγνικότες ἐν 

τῇ ὑπακοῇ τῆς ἀληθείας εἰς φιλαδελφίαν ἀνυπόκριτον ἐκ 
23 καρδίας ἀλλήλους ἀγαπήσατε ἐκτενῶς, ἀναγεγεννημένοι 

οὐκ ἐκ σπορᾶς φθαρτῆς ἀλλὰ ἀφθάρτου, διὰ λόγου 
24 Ζῶντος θεοῦ KAI μένοντος" διότι 

πᾶςὰ οἂρξ ὡς χόρτος, 
Kal naca δλόξὰ αὐτῆς ὡς ἄνθος χόρτογ᾽ 
ἐξηράνθη ὁ χόρτος, 
κἀὶ τὸ ANOOC ἐξέπεςεν" 


F τὸ δὲ prima Kypioy μένει εἰς τὸν δἰῶνδ. 
: τοῦτο δέ ἐστιν τὸ ῥῆμα τὸ εὐαγγελισθὲν εἰς ὑμᾶς. *A- 


ποθέμενοι οὖν πᾶσαν κακίαν Kal πάντα δόλον καὶ ᾿“ὑπό- 
2 κρισιν᾽ καὶ φθόνους καὶ πάσας καταλαλιάς, ὡς ἀρτιγέν- 
νητα βρέφη τὸ λογικὸν ἄδολον γάλα ἐπιποθήσατε, ἵνα ἐν 
3 αὐτῷ αὐξηθῆτε εἰς σωτηρίαν, εἰ ἐγεύοσλοθε ὅτι χρηστός 


326 ; IIETPOY A II 


ὁ κύριος. πρὸς ὃν προσερχόμενοι, λίθον ζῶντα, ὑπὸ av- 
θρώπων μὲν ATIOAEAOKIMACMENON παρὰ δὲ θεῷ ἐκλεκτὸν 
ἔντιμον καὶ αὐτοὶ ὡς λίθοι ζῶντες οἰκοδομεῖσθε οἶκος 
πνευματικὸς εἰς ἱεράτευμα ἅγιον, ἀνενέγκαι πνευματικὰς 
θυσίας εὐπροσδέκτους θεῷ διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ: διότι 
περιέχει ἐν γραφῇ 
Ἰδοὺ τίθημι ἐν Σιὼν λίθον ἐκλεκτὸν ἀκρογωνι- 
δῖον ἔντιμον, 
KAl ὁ TICTEY@ON ἐπὶ ἀὐτῷ οὐ μὴ κδτδιοχυνθή. 
ὑμῖν οὖν ἡ τιμὴ τοῖς πιστεύουσιν" ἀπιστοῦσιν δὲ λίθος 
ON ATTEAOKIMACAN οἱ OIKOAOMOYNTEC OYTOC ἐγενήθη 
εἰς KEMAAHN γωνίδε Kal λίθος προοκόμματος Kal 
πέτρὰ CKANAAAOY’ οἱ προσκόπτουσιν τῷ λόγῳ ἀπειθοῦν- 
tes εἰς ὃ καὶ ἐτέθησαν. ὑμεῖς δὲ γένος ἐκλεκτόν, Baci- 
λειὸν ἱεράτεγμὰ, ἔθνος ἅγιον, Aadc εἰς περιποίησιν, 
ὅπως τὰς ἀρετὰς ἐξαγγείλητε τοῦ ἐκ σκότους ὑμᾶς 
καλέσαντος εἰς τὸ θαυμαστὸν αὐτοῦ φῶς" οἵ ποτε OY λὰὸς 
viv δὲ Addc θεοΥ͂, of OYK ἠλεημένοι νῦν δὲ ἐλεηθέντες. 


> “ ε 9 \ 

Ayaryrol, παρακαλῶ ws TIAPOIKOYC Kal TIAPETTIAH- 
MOYC ἀπέχεσθαι τῶν σαρκικῶν ἐπιθυμιῶν, αἵτινες στρα- 
τεύονται κατὰ τῆς ψυχῆς: τὴν ἀναστροφὴν ὑμῶν ἐν τοῖς 
* * , ΄ > ec A ε a ε 
ἔθνεσιν ἔχοντες καλήν, ἵνα, ἐν ᾧ καταλαλοῦσιν ὑμῶν ὡς 

2 2 Led “a * > , * 
κακοποιῶν, ἐκ τῶν καλῶν ἔργων ἐποπτεύοντες δοξάσωσι 
> « > ΄“ 
τὸν θεὸν ἐν ἡμέρὰ ἐπιοκοπης. 

ε * * > * , ‘ ‘ , 

Ὑποτάγητε πάσῃ ἀνθρωπίνῃ κτίσει διὰ τὸν κύριον" 
ΕΣ “ ε e ’ * ε ΄ ε » 2 -“ 
εἴτε βασιλεῖ ὡς ὑπερέχοντι, εἴτε ἡγεμόσιν ὡς δι αὐτοῦ 

> 
πεμπομένοις εἰς ἐκδίκησιν κακοποιῶν ἔπαινον δὲ ἀγαθο- 

2 * @ > ‘ ‘ , a a > 
ποιῶν" (ὅτι οὕτως ἐστὶν τὸ θέλημα τοῦ θεοῦ, ἀγαθοποι- 
a a ‘ a > ΄ > , . re 
οὔντας φιμοῖν τὴν τῶν ἀφρόνων ἀνθρώπων ἀγνωσίαν") 

2 , 
ὡς ἐλεύθεροι, καὶ μὴ ὡς ἐπικάλυμμα ἔχοντες τῆς κακίας 


4 


ὋΣ 


o 


12 


15 


τὴν ἐλευθερίαν, ἀλλ᾽ ὡς θεοῦ δοῦλοι. πάντας τιμήσατε, 17 


τὴν ἀδελφότητα ἀγαπᾶτε, τὸν θεὸν φοβεῖοθε, τὸν Βδοιλέὰ 


ΤΙ ΠῚ ΠΈΤΡΟΥ A 327 


:8 τιμᾶτε. Οἱ οἰκέται ὑποτασσόμενοι ἐν παντὶ 
φόβῳ τοῖς δεσπόταις, οὐ μόνον τοῖς ἀγαθοῖς καὶ ἐπιεικέσιν 

19 ἀλλὰ καὶ τοῖς σκολιοῖς. τοῦτο γὰρ χάρις εἰ διὰ συνείδησιν 
20 θεοῦ ὑποφέρει τις λύπας πάσχων ἀδίκως ποῖον γὰρ κλέος 
εἰ ἁμαρτάνοντες καὶ κολαφιζόμενοι ὑπομενεῖτε; ἀλλ᾽ εἰ ἀγα- 
θοποιοῦντες καὶ πάσχοντες ὑπομενεῖτε, τοῦτο χάρις παρὰ 
21 θεῷ. εἰς τοῦτο γὰρ ἐκλήθητε, ὅτι καὶ Χριστὸς ἔπαθεν 
ὑπὲρ ὑμῶν, ὑμῖν ὑπολιμπάνων ὑπογραμμὸν ἵνα ἐπακολου- 
22 θήσητε τοῖς ἴχνεσιν αὐτοῦ: ὃς AMAPTIAN οὐκ ἐποίηςεν 
23 Οὐδὲ εὑρέθη δόλος ἐν τῷ CTOMATI AyYTOY" ὃς λοιδο- 
ρούμενος οὐκ ἀντελοιδόρει, πάσχων οὐκ ἠπείλει, παρεδί- 
24 δου δὲ τῷ κρίνοντι δικαίως" ὃς τὰς AmapTiac "ἡμῶν" ayToc 
ἀνήνεγκεν ἐν τῷ σώματι αὐτοῦ ἐπὶ τὸ ξύλον, ἵνα ταῖς 
ἁμαρτίαις ἀπογενόμενοι τῇ δικαιοσύνῃ ζύσωμεν: οὗ τῷ 
as MMAWTH ἰάθητε. ἦτε γὰρ ὡς πρόβατά πλάνώμενοι, 
ἀλλὰ ἐπεστράφητε νῦν ἐπὶ τὸν ποιμένα καὶ ἐπίσκοπον τῶν 

: ψυχῶν ὑμῶν. Ὁμοίως γυναῖκες ὑποτασσόμεναι 
τοῖς ἰδίοις ἀνδράσιν, ἵνα 7 εἴ τινες ἀπειθοῦσιν τῷ λόγῳ διὰ 
τῆς τῶν γυναικῶν ἀναστροφῆς ἄνευ λόγου κερδηθήσονται 

2 ἐποπτεύσαντες τὴν ἐν φόβῳ ἁγνὴν ἀναστροφὴν ὑμῶν. 
3 ὧν ἔστω οὐχ ὁ ἔξωθεν ἐμπλοκῆς τριχῶν καὶ περιθέσεως 
4 χρυσίων ἣ ἐνδύσεως ἱματίων κόσμος, ἀλλ᾽ ὁ κρυπτὸς τῆς 
καρδίας ἄνθρωπος ἐν τῷ ἀφθάρτῳ τοῦ "ἡσνχίου καὶ πραέως" 

ς πνεύματος, ὅ ἐστιν ἐνώπιον τοῦ θεοῦ πολυτελές. οὕτως γάρ 
ποτε καὶ αἱ ἅγιαι γυναῖκες αἱ ἐλπίζουσαι εἰς θεὸν ἐκόσμουν 

6 ἑαυτάς, ὑποτασσόμεναι τοῖς ἰδίοις ἀνδράσιν, “ws Σάρρα 
ὑπήκουεν τῷ ᾿Αβραάμ, κύριον αὐτὸν καλοῦσα" ἧς ἐγενή- 
θητε τέκνα" ἀγαθοποιοῦσαι καὶ Μὴ φοδούμενδι μηδεμίαν 

7 TITOHCIN. Oi ἄνδρες ὁμοίῳς συνοικοῦντες κατὰ 
γνῶσιν, ὡς ἀσθενεστέρῳ σκεύει τῷ γυναικείῳ ἀπονέμοντες 
τιμήν, ὡς καὶ ᾿συνκληρονόμοι" χάριτος ζωῆς, εἰς τὸ μὴ 

8 ἐγκόπτεσθαι “τὰς προσευχὰς" ὑμῶν. Τὸ δὲ τέ- 
λος πάντες ὁμόφρονες, συμπαθεῖς, φιλάδελφοι, εὔσπλαγ- 


ταῖς προσενχαῖς 


ἔπαθεν 


Ap.t 


Ap. 


328 TIETPOY A ΠῚ 1¥ 


, — ν — a 
χνοι, ταπεινόφρονες, μὴ ἀποδιδόντες KQKOV ἀντι κακοὺ 9 


ἢ λοιδορίαν ἀντὶ λοιδορίας τοὐναντίον δὲ εὐλογοῦντες, 
* > a > , 9 3 ’ ld 
ὅτι εἰς τοῦτο ἐκλήθητε iva εὐλογίαν κληρονομήσητε. 
ὁ γὰρ θέλων ZWHN ἀγὰπᾷν 
Kal ἰδεῖν ἡμέρας draddc 
πάγοάτω THN γλῶσσάν ἀπὸ κἀκοῦ 
Kal χείλη τοῦ MH AdAtical δόλον, 
U \ a ‘ 
ἐκκλινάτω δὲ ἀπὸ KAKOY KAI ποιησάτω ἀγάθύόν, 
ZHTHCATO) εἰρήνην κἀὶ διωξάτω AYTHN. 
’ 
ὅτι ὀφθαλμοὶ Kypioy ἐπὶ δικδίογς 
Kal @TA ayTOY εἰς Χέηοιν AYTON, 
‘ n 
πρόσωπον δὲ Kypioy ἐπὶ ποιοῦντας κακά. 
Καὶ τίς ὁ κακώσων ὑμᾶς ἐὰν τοῦ ἀγαθοῦ ζηλωταὶ 
, > » > A , ὃ A ὃ ’ , 
γένησθε; ἀλλ᾽ εἰ καὶ πάσχοιτε διὰ δικαιοσύνην, μακάριοι. 
TON AE φόβον δὐτῶν μὴ φοβηθῆτε μηδὲ TapaydAite, 
κύριον δὲ τὸν Χριστὸν Apidcate ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν, 
ἕτοιμοι ἀεὶ πρὸς ἀπολογίαν παντὶ τῷ αἰτοῦντι ὑμᾶς λόγον 
περὶ τῆς ἐν ὑμῖν ἐλπίδος, ἀλλὰ μετὰ πραὔτητος καὶ φόβου, 
* ” > , ¢ 2 e al 
συνείδησιν ἔχοντες ἀγαθήν, wa ἐν ᾧ καταλαλεῖσθε Karate 
a ε * ’ ε “ Ν > A . - 
σχυνθῶσιν οἱ ἐπηρεάζοντες ὑμῶν τὴν ἀγαθὴν ἐν Χριστῷ 
ἀναστροφήν. κρεῖττον γὰρ ἀγαθοποιοῦντας, εἰ θέλοι τὸ 
θέλημα τοῦ θεοῦ, πάσχειν ἢ κακοποιοῦντας. ὅτι καὶ Χρι- 
στὸς ἅπαξ περὶ ἁμαρτιῶν "ἀπέθανεν", δίκαιος ὑπὲρ ἀδίκων, 
ἵνα ὑμᾶς προσαγάγῃ τῷ θεῷ, θανατωθεὶς μὲν σαρκὶ 
‘ * , > e ν a > a , 
ζωοποιηθεὶς δὲ πνεύματι ἐν ᾧ καὶ τοῖς ἐν φυλακῇ πνεύ- 
θ Ν 2 * € > * , @ > , 
μασιν πορευθεὶς ἐκήρυξεν, ἀπειθήσασίν ποτε ὅτε ἀπεξεδέ- 
xero ἡ τοῦ θεοῦ μακροθυμία ἐν ἡμέραις Noe κατασκευα- 
, A > a 3) 7 AS ἢν > ‘ ’ 
ζομένης κιβωτοῦ εἰς ἣν ὀλίγοι, τοῦτ᾽ ἔστιν ὀκτὼ ψυχαί, 
διεσώθησαν bv ὕδατος. "δ᾽ καὶ ὑμᾶς ἀντίτυπον νῦν σώζει 
βάπτισμα, οὐ σαρκὸς ἀπόθεσις ῥύπου ἀλλὰ συνειδήσεως 
2 a. 2 , > ΄ > > , > a a 
ἀγαθῆς ἐπερώτημα εἰς θεόν, δ ἀναστάσεως Ἰησοῦ Χριστοῦ, 
ὅς ἐστιν EN λεξιᾷ θεοῦ πορευθεὶς εἰς οὐρανὸν ὑποταγέντων 


αὐτῷ ἀγγέλων καὶ ἐξουσιῶν καὶ δυνάμεων. Χρι- 


Io 


Ir 


12 


16 


17 


21 


22 


IV. TIETPOY A 329 
στοῦ ow παθόντος σαρκὶ καὶ ὑμεῖς τὴν αὐτὴν ἔννοιαν 
2 ὁπλίσασθε, ὅτι ὁ παθὼν σαρκὶ πέπανται "ἁμαρτίαις", εἰς 
τὸ μηκέτι ἀνθρώπων ἐπιθυμίαις ἀλλὰ θελήματι θεοῦ τὸν 
3 ἐπίλοιπον ἐν σαρκὶ βιῶσαι χρόνον. ἀρκετὸς γὰρ ὁ παρε- 
ληλυθὼς χρόνος τὸ βούλημα τῶν ἐθνῶν κατειργάσθαι, 
πεπορευμένους ἐν ἀσελγείαις, ἐπιθυμίαις, οἰνοφλυγίαις, 
4 κώμοις, πότοις, καὶ ἀθεμίτοις εἰδωλολατρίαις. ἐν ᾧ ξενί- 
ζονται μὴ συντρεχόντων ὑμῶν εἰς τὴν αὐτὴν τῆς ἀσωτίας 
5 ἀνάχυσιν, βλασφημοῦντες" οἱ ἀποδώσουσιν λόγον τῷ 
6 ἑτοίμως κρίνοντι ζῶντας καὶ νεκρούς" εἰς τοῦτο γὰρ καὶ 
νεκροῖς εὐηγγελίσθη ἵνα κριθῶσι μὲν κατὰ ἀνθρώπους 
σαρκὶ ζῶσι δὲ κατὰ θεὸν πνεύματι. 
7 Πάντων δὲ τὸ τέλος ἤγγικεν. σωφρονήσατε οὖν καὶ 
8 νήψατε εἰς προσευχάς: πρὸ πάντων τὴν εἰς ἑαυτοὺς ἀγάπην 
ἐκτενῆ ἔχοντες, ὅτι ἀγάπη KAAYTITE! πλῆθος ἁμδρτιῶν" 
12 φιλόξενοι εἰς ἀλλήλους ἄνευ γογγυσμοῦ" ἕκαστος καθὼς 
ἔλαβεν χάρισμα, εἰς ἑαυτοὺς αὐτὸ διακονοῦντες ὡς καλοὶ 
11 οἰκονόμοι ποικίλης χάριτος θεοῦ" εἴ τις λαλεῖ, ὡς λόγια 
θεοῦ" εἴ τις διακονεῖ, ὡς ἐξ ἰσχύος ἧς χορηγεῖ ὁ θεός: ἵνα 
ἐν πᾶσιν δοξάζηται ὁ θεὸς διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ᾧ ἐστὶν 
ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων᾽ ἀμήν. 


12 ᾿Δγαπητοί, μὴ ξενίζεσθε τῇ ἐν ὑμῖν πυρώσει πρὸς 
πειρασμὸν ὑμῖν γινομένῃ ὡς ξένου ὑμῖν συμβαίνοντος, 
13 ἀλλὰ καθὸ κοινωνεῖτε τοῖς τοῦ Χριστοῦ παθήμασιν χαί- 
ρετε, ἵνα καὶ ἐν τῇ ἀποκαλύψει τῆς δόξης αὐτοῦ χαρῆτε 
14 ἀγαλλιώμενοι. εἰ ὀνειδίζεςθε ἐν ὀνόματι Χριστοῦ, μακά- 
ρίοι, ὅτι τὸ τῆς δόξης καὶ τὸ τοῦ θεοῦ TINEYMA ἐφ᾽ ὑμᾶς 
15 ἀνδπδύετοι. μῇ γάρ τις ὑμῶν πασχέτω ὡς φονεὺ; ἢ 
16 κλέπτης ἢ κακοποιὸς ἢ ὡς ἀλλοτριεπίσκοπος" εἰ δὲ ὡς 
Χριστιανός, μὴ αἰσχυνέσθω, δοξαζέτω δὲ τὸν θεὸν ἐν τῷ 
17 ὀνόματι τούτῳ. ὅτι [ὁ] καιρὸς τοῦ ἄρξδλεθλι τὸ κρίμα 
ἀπὸ τοῦ οἴκου τοῦ θεοῦ" εἰ δὲ πρῶτον ad’ ἡμῶν, τί τὸ 


Ap. 


42. 


τινὰ 


330 ΠΈΤΡΟΥ A IVY 


τέλος τῶν ἀπειθούντων τῷ τοῦ θεοῦ εὐαγγελίῳ; καὶ εἰ ὁ 18 
Aikaioc μόλις οὠζετὰδι, ὁ [A€] dceBHc Kal ” ἁμδρτωλὸς 
TOY MAaNeiTal; ὥστε καὶ of πάσχοντες κατὰ τὸ θέλημα x9 
τοῦ θεοῦ πιστῷ κτίστῃ παρατιθέσθωσαν τὰς ψυχὰς “ ἐν 
ἀγαθοποιίᾳ. 

Πρεσβυτέρους οὖν ἐν ὑμῖν παρακαλῶ ὁ συνπρεσβύτε- 


2 - “ ε -“ 

ρος καὶ μάρτυς τῶν τοῦ Χριστοῦ παθημάτων, ὁ καὶ τῆς 
’ > ’ 

μελλούσης ἀποκαλύπτεσθαι δόξης κοινωνός, ποιμάνατε 


᾿ 


ὌΝ en ld a fol \ > - > A 2 
τὸ ἐν ὑμῖν ποίμνιον τοῦ θεοῦ, μὴ ἀναγκαστῶς ἀλλὰ Exov- 
, ‘ > -“ » \ , > c 
σίως, μηδὲ αἰσχροκερδῶς ἀλλὰ προθύμως, μηδ᾽ ὡς κατακυ- 3 
, -“ , 3 δ - 
ριεύοντες τῶν κλήρων ἀλλὰ τύποι γινόμενοι τοῦ ποιμνίου" 


> 


ἈΝ / — ‘4 a“ Ν » * 
καὶ φανερωθέντος τοῦ ἀρχιποίμενος κομιεῖσθε τὸν ἀμαράν- 
τινον τῆς δόξης στέφανον. “Opoiws, νεώτεροι, ὑποτάγητε 
πρεσβυτέροις. ἸΙάντες δὲ ἀλλήλοις τὴν ταπεινοφροσύνην 
> , “΄ c \ € ’ > ’ 
ἐγκομβώσασθε, ὅτι [ὁ] θεὸς ὑπερηφάνοις ANTITACCETAI 
TATIEINOIC δὲ δίδωοιν YAPIN. 

Ταπεινώθητε οὖν ὑπὸ τὴν κραταιὰν χεῖρα τοῦ θεοῦ, ἵνα 6 

“-“ “ , Ὁ ’ 

ὑμᾶς ὑψώσῃ ἐν καιρῷ, πᾶσαν THN MEPIMNAN ὑμῶν ἐπιρι- 
> > ϑ, 2 g 2. δ * Ν ε a“ * 

Ψψάντες ἐπ᾽ αὐτόν, ὅτι αὐτῷ μέλει περὶ ὑμῶν. Νήψατε, 

, : 8' >? * eS.) ὃ , X λέ > ΄ 

γρηγορήσατε. ὁ ἀντίδικος ὑμῶν διάβολος ὡς λέων ὠρυό- 

μενος περιπατεῖ ζητῶν “ καταπιεῖν᾽ ᾧ ἀντίστητε στερεοὶ 

τῇ πίστει, εἰδότες τὰ αὐτὰ τῶν παθημάτων τῇ ἐν τῷ κόσμῳ 

ὑμῶν ἀδελφότητι ἐπιτελεῖσθαι. Ὃ δὲ θεὸς πάσης χάριτος, 


wn 


on 


© 


" 


ο 
ὁ καλέσας ὑμᾶς εἰς τὴν αἰώνιον αὐτοῦ δόξαν ἐν * Χριστῷ, 
φῳι 7 θ / Φ. % , ἃ "Ὁ 6 , 
ὀλίγον παθόντας αὐτὸς καταρτίσει, στηρίξει, σθενώσει. 
αὐτῷ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας" ἀμήν. 1 
Διὰ Σιλουανοῦ ὑμῖν τοῦ πιστοῦ ἀδελφοῦ, ws λογίζομαι, x2 
2 2) ” - — a , 
δ ὀλίγων ἔγραψα, παρακαλῶν καὶ ἐπιμαρτυρῶν ταύτην 
εἶναι ἀληθῆ χάριν τοῦ θεοῦ" εἰς ἣν στῆτε. ᾿Ασπάζεται 13 
ὑμᾶς ἡ ἐν Βαβυλῶνι συνεκλεκτὴ καὶ Μάρκος ὁ υἱός 
μου. ᾿Ασπάσασθε ἀλλήλους ἐν φιλήματι ἀγάπης. 14 
> ᾿ | Fe cal - > “ 
Eipnvyn υμῖν πᾶσιν τοῖς ἐν Χριστῷ. 


ΤΕΡΟΝ Β 


x 'ΣΙΜΩΝ᾽ ΠΕΤΡΟΣ δοῦλος καὶ ἀπόστολος Ἰησοῦ 
Χριστοῦ τοῖς ἰσότιμον ἡμῖν λαχοῦσιν πίστιν ἐν δικαιοσύνῃ 
α τοῦ θεοῦ ἡμῶν καὶ σωτῆρος Ἰησοῦ Χριστοῦ: χάρις 
ὑμῖν καὶ εἰρήνη πληθυνθείη ἐν ἐπιγνώσει τοῦ θεοῦ καὶ 
3 Ἰησοῦ τοῦ κυρίου ἡμῶν, ὡς πάντα ἡμῖν τῆς θείας 
δυνάμεως αὐτοῦ τὰ πρὸς ζωὴν καὶ εὐσέβειαν δεδωρημένης 
διὰ τῆς ἐπιγνώσεως τοῦ καλέσαντος ἡμᾶς "διὰ δόξης καὶ 
4 ἀρετῆς", δ ὧν τὰ τίμια “καὶ μέγιστα ἡμῖν" ἐπαγγέλματα 
δεδώρηται, ἵνα διὰ τούτων γένησθε θείας κοινωνοὶ φύ- 
σεως, ἀποφυγόντες τῆς ἐν τῷ κόσμῳ ἐν ἐπιθυμίᾳ 
5 φθορᾶς. καὶ αὐτὸ τοῦτο δὲ σπουδὴν πᾶσαν παρεισενέγ- 
καντες ἐπιχορηγήσατε ἐν τῇ πίστει ὑμῶν τὴν ἀρετήν, ἐν 
οδὲ τῇ ἀρετῇ τὴν γνῶσιν, ἐν δὲ τῇ γνώσει τὴν ἐγκρά- 
τειαν, ἐν δὲ τῇ ἐγκρατείᾳ τὴν ὑπομονήν, ἐν δὲ τῇ 
7 ὑπομονῇ τὴν εὐσέβειαν, ἐν δὲ τῇ εὐσεβείᾳ τὴν φιλαδελ- 
8 φίαν, ἐν δὲ τῇ φιλαδελφίᾳ τὴν ἀγάπην" ταῦτα γὰρ ὑμῖν 
ὑπάρχοντα καὶ πλεονάζοντα οὐκ ἀργοὺς οὐδὲ ἀκάρπους 
καθίστησιν εἰς τὴν τοῦ κυρίου ἡμῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ ἐπί- 
9 γνωσιν᾽ ᾧ γὰρ μὴ πάρεστιν ταῦτα, τυφλός ἐστιν μυωπάζων, 
λήθην λαβὼν τοῦ καθαρισμοῦ τῶν πάλαι αὐτοῦ “ἁμαρτιῶν". 
10 διὸ μᾶλλον, ἀδελφοί, σπουδάσατε βεβαίαν ὑμῶν τὴν 
κλῆσιν καὶ ἐκλογὴν ποιεῖσθαι" ταῦτα γὰρ ποιοῦντες οὐ μὴ 
11 πταίσητέ wore’ οὕτως γὰρ πλουσίως ἐπιχορηγηθήσεται 
ὑμῖν ἡ εἴσοδος εἰς τὴν αἰώνιον βασιλείαν τοῦ κυρίου ἡμῶν 
καὶ σωτῆρος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. 


ΣΥΜΕΩΝ 


ἰδίᾳ δόξῃ καὶ ope- 
iv καὶ μέγιστα 


Ap. 


332 ΠΕΤΡΟΥ B I Il 


4 , eo” 4 
Διὸ μελλήσω ἀεὶ ὑμᾶς ὑπομιμνήσκειν περὶ τούτων, 12 
καίπερ εἰδότας καὶ ἐστηριγμένους ἐν τῇ παρούσῃ ἀληθεί. 
ρ εἰδότας καὶ ἐστηριγμ τῇ παρούσῃ ἀληθείᾳ. 
ε a 2 J a 
δίκαιον δὲ ἡγοῦμαι, ἐφ᾽ ὅσον εἰμὶ ἐν τούτῳ τῷ σκηνώματι, 13 
— ε 2 Ἁ ν 
διεγείρειν ὑμᾶς ἐν ὑπομνήσει, εἰδὼς ὅτι ταχινή ἐστιν ἡ 14 
» * a , * A e , 
ἀπόθεσις τοῦ σκηνώματος pov, καθὼς Kal ὁ κύριος ἡμῶν 
» a , / * 
Ἰησοῦς Χριστὸς ἐδήλωσέν μοι: σπουδάσω δὲ καὶ ἑκάστοτε 
—— Ν ‘ ‘ \ ~ 
ἔχειν ὑμᾶς μετὰ τὴν ἐμὴν ἔξοδον τὴν τούτων μνήμην ποιεῖ- 
> Ἀ rs 4 58 , 
σθαι. οὐ yap σεσοφισμένοις μύθοις ἐξακολουθήσαντες τό 
, hey — A , Φ m8 a rt, Ὡ» 
ἐγνωρίσαμεν ὑμῖν τὴν TOU κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ δύ- 
> > , “-“ 
ναμιν καὶ παρουσίαν, ἀλλ᾽ ἐπόπται γενηθέντες τῆς ἐκείνου 
, ‘ Ν Ν 6 a 9 —3 Ν 
μεγαλειότητος. λαβὼν γὰρ παρὰ θεοῦ πατρὸς τιμὴν καὶ 17 
, tal 9 ’ a Ἂς ΄“ ε ‘ 2 
δόξαν φωνῆς ἐνεχθείσης αὐτῷ τοιᾶσδε ὑπὸ τῆς μεγαλοπρε- 
aA ’ ε er — , ον > > 
ποῦς δόξης “O vids μου ὁ ἀγαπητός μου οὗτός ἐστιν, εἰς 
a —— 297 Ν , ‘ \ ε a > , 
ὃν ἐγὼ ddoxynoa,— καὶ ταύτην τὴν φωνὴν ἡμεῖς ἠκούσαμεν x 
> > 22 Lad Ν Φ. a Ἂῃ > a 4 2 * 
ἐξ οὐρανοῦ ἐνεχθεῖσαν σὺν αὐτῷ ὄντες ἐν τῷ ἁγίῳ ὄρει. 
ἐγ ee ΄ 2 ‘ , ἣν Lol 
καὶ ἔχομεν βεβαιότερον τὸν προφητικὸν λόγον, ᾧ καλῶς x9 
ποιεῖτε προσέχοντες ὡς λύχνῳ φαίνοντι ἐν αὐχμηρῷ τόπῳ, 
σ φΦ ε , * Ν * * * 2 “ 
ἕως οὗ ἡμέρα διαυγάσῃ καὶ φωσφόρος ἀνατείλῃ ἐν ταῖς 
« -“ nw a“ “~ 
καρδίαις ὑμῶν. τοῦτο πρῶτον γινώσκοντες ὅτι πᾶσα 20 
, aA Ὁ 28} Μ , > , > — 
προφητεία γραφῆς ἰδίας ἐπιλύσεως οὐ γίνεται, οὐ γὰρ 2x 
, > , > 
θελήματι ἀνθρώπου ἠνέχθη προφητεία ποτέ, ἀλλὰ ὑπὸ 
,ὔ it * 2 * 3 ‘ a —. 
πνεύματος ἁγίου φερόμενοι ἐλάλησαν ἀπὸ θεοῦ ἄνθρωποι. 


2 -“ “ ε 
᾿Ἔγένοντο δὲ καὶ ψευδοπροφῆται ἐν τῷ λαῷ, ὡς καὶ x 
ἐν ὑμῖν ἔσονται ψευδοδιδάσκαλοι, οἵτινες παρεισάξουσιν 
* 
αἱρέσεις ἀπωλείας, καὶ τὸν ἀγοράσαντα αὐτοὺς δεσπότην 
ἀρνούμενοι, ἐπάγοντες ἑαυτοῖς ταχινὴν ἀπώλειαν" καὶ 2 
tad a > * 
πολλοὶ ἐξακολουθήσουσιν αὐτῶν ταῖς ἀσελγείαις, δι’ ods 
~ > , 
ἡ ὁδὸς τῆς ἀληθείας βλασφημηθήσεται" καὶ ἐν πλεονεξίᾳ 5 
πλαστοῖς λόγοις ὑμᾶς ἐμπορεύσονται: οἷς τὸ κρίμα ἔκπα- 
cal * 2 > 
dat οὐκ ἀργεῖ, καὶ ἡ ἀπώλεια αὐτῶν οὐ νυστάζει. εἰ yap 4 
ε N ᾿ ΄ ε , > > , > 4 a 
ὁ θεὸς ἀγγέλων ἁμαρτησάντων οὖκ ἐφείσατο, ἀλλὰ σειροῖς 


ζόφου ταρταρώσας παρέδωκεν εἰς κρίσιν τηρουμένους, καὶ 5 


π ΠΕΤΡΟΥ B 333 
ἀρχαίου κύσμου οὐκ ἐφείσατο, ἀλλὰ ὄγδοον Νῶς δικαιοσύ- 
vns κήρυκα ἐφύλαξεν, κατακλυσμὸν κόσμῳ ἀσεβῶν ἐπάξας, 
6 καὶ πόλεις Σοδόμων καὶ Γομόρρας τεφρώσας κατέκρινεν, 
7 ὑπόδειγμα μελλόντων ἀσεβέσιν τεθεικώς, καὶ δίκαιον Λὼτ 
καταπονούμενον ὑπὸ τῆς τῶν ἀθέσμων ἐν ἀσελγείᾳ ἀνα- 
8 στροφῆς ἐρύσατο,-- βλέμματι γὰρ καὶ ἀκοῇ * δίκαιος ἐνκα- 
τοικῶν ἐν αὐτοῖς ἡμέραν ἐξ ἡμέρας ψυχὴν (αν ἀνό- 
9 pos ἔργοις ἐβασάνιζεν,-- οἷδεν Κύριος εὐσεβεῖς ἐκ πειρα- 
σμοῦ ῥύεσθαι, ἀδίκους δὲ εἰς ἡμέραν κρίσεως κολαζομένους 
:ο τηρεῖν, μάλιστα δὲ τοὺς ὀπίσω σαρκὸς ἐν ἐπιθυμίᾳ μιασμοῦ 
πορενομένους καὶ κυριότητος καταφρονοῦντας. τολμηταΐ, 
11 αὐθάδεις, δόξας οὐ τρέμουσιν, βλασφημοῦντες, ὕπου ayye 
λοι ἰσχύϊ καὶ δυνάμει μείζονες ὄντες οὐ φέρουσιν κατ᾽ αὐτῶν 
12 [παρὰ Κυρίῳ] βλάσφημον κρίσιν. οὗτοι δέ, ὡς ἄλογα ζῷα 
γεγεννημένα φυσικὰ εἰς ἅλωσιν καὶ φθοράν, ἐν οἷς ἀγνοοῦ- 
σιν βλασφημοῦντες, ἐν τῇ φθορᾷ αὐτῶν καὶ φθαρήσονται, 
13 ἀδικούμενοι μισθὸν ἀδικίας" ἡδονὴν ἡγούμενοι τὴν ἐν 
ἡμέρᾳ τρυφήν, σπίλοι καὶ μῶμοι ἐντρυφῶντες ἐν ταῖς 
14 ᾿ἀπάταις᾽ αὐτῶν συνευωχούμενοι ὑμῖν, ὀφθαλμοὺς ἔχοντες 
μεστοὺς μοιχαλίδος καὶ ἀκαταπάστους ἁμαρτίας, δελεά- 
ζοντες ψυχὰς ἀστηρίκτους, καρδίαν γεγυμνασμένην πλεονε- 
15 ξίας ἔχοντες, κατάρας τέκνα, ᾿καταλείποντες" εὐθεῖαν ὁδὸν 
ἐπλανήθησαν, ἐξακολουθήσαντες τῇ ὁδῷ τοῦ Βαλαὰμ τοῦ 
16 ᾿Βεὼρ᾽ “ds μισθὸν ἀδικίας ἠγάπησεν" ἔλεγξιν δὲ ἔσχεν 
ἰδίας παρανομίας" ὑποζύγιον ἄφωνον ἐν ἀνθρώπου φωνῇ 
φθεγξάμενον ἐκώλυσεν τὴν τοῦ προφήτου παραφρονίαν. 
17 οὗτοί εἰσιν πηγαὶ ἄνυδροι καὶ ὁμίχλαι ὑπὸ λαίλαπος ἐλαυ- 
18 vopevat, οἷς ὁ ζόφος τοῦ σκότους τετήρηται. ὑπέρογκα 
γὰρ ματαιότητος φθεγγόμενοι δελεάζουσιν ἐν ἐπιθυμίαις 
σαρκὸς ἀσελγείαις τοὺς ὀλίγως ἀποφεύγοντας τοὺς ἐν 
19 πλάνῃ ἀναστρεφομένους, ἐλευθερίαν αὐτοῖς ἐπαγγελλόμε- 
vot, αὐτοὶ δοῦλοι ὑπάρχοντες τῆς φθορᾶς" ᾧ γάρ τις ἥττη- 
20 Tat, τούτῳ δεδούλωται. εἰ γὰρ ἀποφυγόντες τὰ μιάσματα 
22 


ἀγάπαις 


— 


ἡμῶν 


συνεστῶτα 


Ap.t 


334 IIETPOY B II ΠῚ 


τοῦ κόσμου ἐν ἐπιγνώσει τοῦ κυρίου “ καὶ σωτῆρος Ἰησοῦ 
Χριστοῦ τούτοις δὲ πάλιν ἐμπλακέντες ἡττῶνται, γέγο- 
νεν αὐτοῖς τὰ ἔσχατα χείρονα τῶν πρώτων. κρεῖττον γὰρ 
ἦν αὐτοῖς μὴ ἐπεγνωκέναι τὴν ὁδὸν τῆς δικαιοσύνης ἢ 
ἐπιγνοῦσιν ὑποστρέψαι ἐκ τῆς παραδοθείσης αὐτοῖς ἁγίας 
ἐντολῆς συμβέβηκεν αὐτοῖς τὸ τῆς ἀληθοῦς παροιμίας 
Κύων émictpéyac ἐπὶ τὸ ἴδιον ἐξέραμα, καί Ὗς λου- 
σαμένη εἰς κυλισμὸν βορβόρου. 


πη" , 5 > , Se , ει , > ΄ 
αὐτὴν ἤδη, ἀγαπητοί, δευτέραν ὑμῖν γράφω ἐπιστολήν, 
~ ε cal 
ἐν als διεγείρω ὑμῶν ἐν ὑπομνήσει τὴν εἰλικρινῆ διάνοιαν, 
a ε Ν a 
μνησθῆναι τῶν προειρημένων ῥημάτων ὑπὸ τῶν ἁγίων 
aA -“ ᾽ ,ὔ ε aA aA 
προφητῶν καὶ τῆς τῶν ἀποστόλων ὑμῶν ἐντολῆς TOD κυ- 
a“ A a“ , 
piov καὶ σωτῆρος, τοῦτο πρῶτον γινώσκοντες ὅτι ἐλεύ- 
» * a ε 2 - - 
σονται ἐπ᾿ ἐσχάτων τῶν ἡμερῶν ἐν ἐμπαιγμονῇ ἐμπαῖκται 
Ἁ Α 9, > , > 2 , Ν / 
κατὰ tas ἰδίας ἐπιθυμίας αὐτῶν πορευόμενοι καὶ λέγον- 
22 8R δ. Ὁ , “~ , > a 7,? © 
tes Ποῦ ἐστὶν ἡ ἐπαγγελία τῆς παρουσίας αὐτοῦ; ἀφ᾽ ἧς 
/ 
yap οἱ πατέρες ἐκοιμήθησαν, πάντα οὕτως διαμένει ἀπ᾽ ἀρ- 
a“ ’ ΄ ‘ > A “ * ΄ 
χῆς κτίσεως. λανθάνει γὰρ αὐτοὺς τοῦτο θέλοντας ὅτι 
> > 2 * 
οὐρανοὶ ἦσαν ἔκπαλαι καὶ γῇ ἐξ ὕδατος καὶ δι᾿ ὕδατος 
cr a4 a a a , > @ ε ΄ , 
συνεστῶσα' τῷ τοῦ θεοῦ λόγῳ, δ ὧν ὁ τότε κόσμος 
Ὁ δ > ‘ J ε δὲ A 3 Ν A ε 
ὕδατι κατακλυσθεὶς ἀπώλετο᾽ ot δὲ νῦν οὐρανοὶ καὶ ἡ 
γῇ τῷ αὐτῷ λόγῳ τεθησαυρισμένοι εἰσὶν πυρὶ τηρού- 
» 2 2* 
μενοι εἰς ἡμέραν κρίσεως καὶ ἀπωλείας τῶν ἀσεβῶν ἀν- 
, a ἂς A ‘ , e ~ 
θρώπων. Ev δὲ τοῦτο μὴ λανθανέτω ὑμᾶς, 


ἀγαπητοί, ὅτι μία ἡμέρα πὰρὰ Κγρίῳ ὡς χίλια ἔτη καὶ 


Lal 


us 


x 


χίλια ἔτη ὡς ἡμέρὰ μία. οὐ βραδύνει Κύριος τῆς 9 


ἐπαγγελίας, ὥς τινες βραδυτῆτα ἡγοῦνται, ἀλλὰ μα- 
κροθυμεῖ εἰς ὑμᾶς, μὴ βουλόμενός τινας ἀπολέσθαι ἀλλὰ 
[4 ᾽ , a ν ἑ δὲ ε / ‘4 
πάντας εἰς μετάνοιαν χωρῇσαι. Ἥξει δὲ ἡμέρα Κυρίου 
ε ’ 2 δ ε 2 . ε ‘ , 
ws κλέπτης, ἐν 7 οἱ οὐρανοὶ ῥοιζηδὸν παρελεύσονται, 
στοιχεῖα δὲ καυσούμενα λυθήσεται, καὶ γῇ καὶ τὰ ἐν 
» AM — 9 , 7 , ° , , 
αὐτῇ ἔργα ᾿εὑρεθήσεται΄. Τούτων οὕτως πάντων λυομένων 


Io 


Ir 


ll TIETPOY B 335 
ποταποὺς δεῖ ὑπάρχειν [ὑμᾶς] ἐν ἁγίαις ἀναστροφαῖς 
12 καὶ εὐσεβείαις, προσδοκῶντας καὶ σπεύδοντας τὴν παρου- 
σίαν τῆς τοῦ θεοῦ ἡμέρας, δ᾽ ἣν οΥρᾶνοὶ πυρούμενοι 
13 λυθήσονται καὶ στοιχεῖα καυσούμενα “THKETAI * κδινοὺς 
δὲ οὐράνοὺς καὶ PHN KAINHN κατὰ τὸ ἐπάγγελμα αὐτοῦ 
"4 — ἐν οἷς δικαιοσύνη κατοικεῖ. Διό, 
ἀγαπητοί, ταῦτα προσδοκῶντες σπουδάσατε ἄσπιλοι καὶ 
:5 ἀμώμητοι αὐτῷ εὑρεθῆναι ἐν εἰρήνῃ, καὶ τὴν τοῦ κυρίου 
ἡμῶν μακροθυμίαν σωτηρίαν ἡγεῖσθε, καθὼς καὶ ὁ ἀγα- 
πητὸς ἡμῶν ἀδελφὸς Παῦλος κατὰ τὴν δοθεῖσαν αὐτῷ 
16 σοφίαν ἔγραψεν ὑμῖν, ὡς καὶ ἐν πάσαις ἐπιστολαῖς λαλῶν 
ἐν αὐταῖς περὶ τούτων, ἐν αἷς ἐστὶν δυσνόητά τινα, 
ἃ οἱ ἀμαθεῖς καὶ ἀστήρικτοι στρεβλοῦσιν ὡς καὶ τὰς 
17 λοιπὰς γραφὰς πρὸς τὴν ἰδίαν αὐτῶν ἀπώλειαν. Ὑμεῖς 
οὖν, ἀγαπητοί, προγινώσκοντες φυλάσσεσθε ἵνα μὴ τῇ 
τῶν ἀθέσμων πλάνῃ συναπαχθέντες ἐκπέσητε τοῦ ἰδίου 
18 στηριγμοῦ, αὐξάνετε δὲ ἐν χάριτι καὶ γνώσει τοῦ κυρίου 
ἡμῶν καὶ σωτῇρος Ἰησοῦ Χριστοῦ. αὐτῷ y δόξα καὶ 
νῦν καὶ εἰς ἡμέραν αἰῶνος. 


Ap.t 





ΙΩΑΝΟΥ A 


O HN AID APXHS, ὃ ἀκηκόαμεν, ὃ ἑωράκαμεν τοῖς 
ὀφθαλμοῖς ἡμῶν, ὃ ἐθεασάμεθα καὶ αἱ χεῖρες ἡμῶν ἐψη- 
λάφησαν, περὶ τοῦ λόγου τῆς ζωῆς,-- καὶ ἡ ζωὴ ἐφανε- 
ρώθη, καὶ ἑωράκαμεν καὶ μαρτυροῦμεν καὶ ἀπαγγέλλομεν 
ὑμῖν τὴν ζωὴν τὴν αἰώνιον ἥτις ἦν πρὸς τὸν πατέρα καὶ 


* 


N 


> , can a ε ΄ J >. , > 
ἐφανερώθη ἡμῖν,-- ὃ ἑωράκαμεν καὶ ἀκηκόαμεν ἀπαγ- 


w 


, Φ eer. ν y «4 - ’ * » ε 
γέλλομεν καὶ ὑμῖν, ἵνα καὶ ὑμεῖς κοινωνίαν ἔχητε μεθ᾽ ἡ- 
“ A ε ε -“ ‘ 
μῶν: καὶ ἢ κοινωνία δὲ καὶ ἡμετέρα μετὰ τοῦ πατρὸς 
‘ A cal -φ 89. a cal an 
καὶ peta τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ: καὶ ταῦτα 4 
“ary , cae ἢ ε are are τ ΄ 
ὑμῶν γράφομεν ἡμεῖς ἵνα 7 χαρὰ “ἡμῶν ἢ πεπληρωμένη. 
— 4 > , hah 
Καὶ: ἔστιν αὕτη ἡ ἀγγελία ἣν ἀκηκόαμεν ἀπ᾽ αὐτοῦ 5 
>» Ἄνα , ca 7 ε ‘ 2 2 ‘ Ἀ * 
καὶ ἀναγγέλλομεν ὑμῖν, ὅτι ὁ θεὸς φῶς ἐστὶν καὶ σκοτία 


> * 2 a A ᾽ , 3 Ν * * 
OUK εστιν €V αυτῳ οὐδεμία. Ἐὰν ειἰπωμεν OTL 


a 


5 > “ | ”~ , -“ 
κοινωνίαν ἔχομεν μετ᾽ αὐτοῦ καὶ ἐν τῷ σκότει περιπατῶ- 
> -~ Ν > , ‘ 
μεν, ψευδόμεθα καὶ οὐ ποιοῦμεν τὴν ἀλήθειαν" ἐὰν δὲ ἐν 7 
“ Ἀ A e —— 2 2 a , 
τῷ φωτὶ περιπατῶμεν ὡς αὐτὸς ἔστιν ἐν TO φωτί, κοινω- 
΄ὕ » > TAX aN Ν Ν φ Ἶ a a ea 
νίαν ἔχομεν pet ἀλλήλων Kat TO αἷμα Ἰησοῦ τοῦ υἱοῦ 


> a“ , e a ᾽ Ν ἡ * id > * * 
αὐτοῦ καθαρίζει ἡμᾶς ἀπὸ πάσης ἁμαρτίας. Ἐὰν εἴπωμεν 


ου 


J e , ἃ: ον μ᾿ ε ‘ “ * ε > , 
ὅτι ἁμαρτίαν οὐκ ἔχομεν, ἑαυτοὺς πλανῶμεν καὶ ἡ ἀλή- 
> a Ν ε aA ε 
θεια οὐκ ἔστιν ἐν ἡμῖν. ἐὰν ὁμολογῶμεν τὰς ἁμαρτίας o 
΄ a * 2 Ἂς ’ σ > a ca ‘ ε 
ἡμῶν, πιστός ἐστιν καὶ δίκαιος ἵνα ἀφῇ ἡμῖν τὰς ἁμαρ- 
, J tA — , > , ΓΝ ν 
τίας καὶ καθαρίσῃ ἡμᾶς ἀπὸ πάσης ἀδικίας. ᾿Εὰν εἴπω- τὸ 
»“" >. A 2 
μεν ὅτι οὐχ ἡμαρτήκαμεν, ψεύστην ποιοῦμεν αὐτὸν καὶ ὁ 
λόγος αὐτοῦ οὐκ ἔστιν ἐν ἡμῖν. Τεκνία μου, x 
-“ “ A; 2 * 4 ΄ ε ’ 
ταῦτα γράφω ὑμῖν ἵνα μὴ ἁμάρτητε. καὶ ἐάν τις ἁμάρτῃ, 


th IQANOY A 337 


παράκλητον ἔχομεν πρὸς τὸν πατέρα ᾿Ιησοῦν Χριστὸν 
2 δίκαιον, καὶ αὐτὸς ἱλασμός ἐστιν περὶ τῶν ἁμαρτιῶν 
ἡμῶν, οὐ περὶ τῶν ἡμετέρων δὲ "μόνον" ἀλλὰ καὶ περὶ ὅλου μόνων 
3 τοῦ κόσμου. Καὶ ἐν τούτῳ γινώσκομεν ὅτι ἐγνώκαμεν 
4 αὐτόν, ἐὰν τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ τηρῶμεν. ὁ λέγων ὅτι 
Ἔνγνωκα αὐτόν καὶ τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ μὴ τηρῶν ψεύστης 
5 ἐστίν, καὶ ἐν τούτῳ ἡ ἀλήθεια οὐκ ἔστιν ὃς δ᾽ ἂν 
τηρῇ αὐτοῦ τὸν λόγον, ἀληθῶς ἐν τούτῳ κἡὶ ἀγάπη τοῦ 
θεοῦ rereeiwra, “Ev τούτῳ. γινώσκομεν ὅτι ἐν αὐτῷ 
6 ἐσμέν: ὁ λέγων ἐν αὐτῷ μένειν ὀφείλει καθὼς ἐκεῖνος 


, , a 
περιέεπατῆσεν καὶ αὐτὸς περίπατειν. 





7 Ἀγαπητοί, οὐκ ἐντολὴν καινὴν γράφω ὑμῖν, ἀλλ᾽ ἐντο- 
λὴν παλαιὰν ἣν εἴχετε ἀπ᾽ ἀρχῆς ἡ ἐντολὴ ἡ παλαιά 


8 ἐστιν ὁ λόγος ὃν ἠκοίσατε. πάλιν ἐντολὴν καινὴν 2 
γράφω ὑμῖν, ὅ ἐστιν ἀληθὲς ἐν αὐτῷ καὶ ἐν ὑμῖν, Ε 
ὅτι ἡ σκοτία παράγεται καὶ τὸ φῶς τὸ ἀληθινὸν ἤδη ᾿ 

9 paiva. Ὁ λέγων ἐν τῷ φωτὶ εἶναι καὶ τὸν ᾿ 
ἀδελφὸν αὐτοῦ μισῶν ἐν τῇ σκοτίᾳ ἐστὶν ἕως ἄρτι. : 

10 ὁ ἀγαπῶν τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ ἐν τῷ φωτὶ μένει, Kal σκάν- 2 


τι δαλον “ἐν αὐτῷ οὐκ ἔστιν ὁ δὲ μισῶν τὸν ἀδελφὸν οὐκ ἔστιν ἐν αὐτῷ 
αὐτοῦ ἐν τῇ σκοτίᾳ ἐστὶν καὶ ἐν τῇ σκοτίᾳ περιπατεῖ, 
καὶ οὐκ οἶδεν ποῦ ὑπάγει, ὅτι ἡ σκοτία ἐτύφλωσεν 
12 τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ. Γράφω ὑμῖν, τεκνία, 
ὅτι ἀφέωνται ὑμῖν αἱ ἁμαρτίαι διὰ τὸ ὄνομα αὐτοῦ" 
1 γράφω ὑμῖν, πατέρες, Ore ἐγνώκατε τὸν ἀπ᾽ ἀρχῆς" 
γράφω ὑμῖν, νεανίσκοι, ὅτι νενικήκατε τὸν πονηρόν. : 
14 ἔγραψα ὑμῖν, παιδία, ὅτι ἐγνώκατε τὸν πατέρα" - 4 — ——— 
ἔγραψα ὑμῖν, πατέρες, ὅτι ἐγνώκατε τὸν ἀπ᾽ ἀρχῆς" sate Chern. 
ἔγραψα ὑμῖν, νεανίσκοι, ὅτι ἰσχυροί ἐστε Kat ὁ λόγος: ὁ... iy emuhe 
[τοῦ θεοῦ] ἐν ὑμῖν μένει καὶ νενικήκατε τὸν πονηρόν. - 
:5 Μὴ ἀγαπᾶτε τὸν κόσμον μηδὲ τὰ ἐν τῷ κόσμῳ. ἐάν τις 
ἀγαπᾷ τὸν κόσμον, οὐκ ἔστιν ἡ ἀγάπη τοῦ πατρὸς 
:6 ἐν αὐτῷ" ὅτι πᾶν τὸ ἐν τῷ κόσμῳ, ἡ ἐπιθυμία τῆς 


ες ed ἃ ae 


eS, oe ae 


σέ τ Ὗ 


42. 


καὶ οἴδατε πάντα. 


ὑμᾶς, ἀλλὰ τὸ... 
.......«Ψεῦδος " 


338 IQANOY A ΤΙ 


σαρκὸς καὶ ἡ ἐπιθυμίά τῶν ὀφθαλμῶν καὶ κἡὶ ἀλα- 
ζονία τοῦ βίου, οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ πατρός, ἀλλὰ ἐκ τοῦ 
κόσμου ἐστίν: καὶ 6 κόσμος παράγεται καὶ ἡ ἐπιθυμία 
[αὐτοῦ], ὁ δὲ ποιῶν τὸ θέλημα τοῦ θεοῦ μένει εἰς τὸν 
αἰῶνα. 


, * ν 
Παιδία, ἐσχάτη wpa ἐστίν, καὶ καθὼς ἠκούσατε ὅτι 
> 4 Ν Ν -“ > ’ 
αντίχριστος ἔρχεται, καὶ νῦν ἀντίχριστοι πολλοὶ γεγόνα- 
© 4 ’ “ »" 
ow’ ὅθεν γινώσκομεν ὅτι ἐσχάτη ὥρα. ἐστίν. ἐξ ἡμῶν 
sf" > > * > - A 
ἐξῆλθαν, GAN οὐκ ἦσαν ἐξ ἡμῶν" εἰ γὰρ ἐξ ἡμῶν ἦσαν, 
΄ a J 3. \? a 
μεμενήκεισαν ἂν pe ἡμῶν": ἀλλ᾽ ἵνα φανερωθῶσιν ὅτι 
> — ΄ cia a 
οὐκ εἰσὶν πάντες ἐξ ἡμῶν. καὶ ὑμεῖς χρίσμα ἔχετε ἀπὸ 
δ τῶν ἃ γ > a 
τοῦ αγίου" "οἴδατε πάντες--" οὐκ ἔγραψα ὑμῖν ὅτι οὐκ ol- 
—3X * > > * 
δατε τὴν ἀλήθειαν, ἀλλ᾽ ὅτι οἴδατε αὐτήν, καὶ ὅτι πᾶν 
A Lal > > 
ψεῦδος ἐκ τῆς ἀληθείας οὐκ ἔστιν. Τίς ἐστιν 
~ , > a: ae , * > a —— 
o ψεύστης εἰ μὴ ὁ ἀρνούμενος ὅτι Ἰησοῦς οὐκ ἔστιν 
ε , φΦ , ε > ε > ‘ 
ὁ χριστός; οὗτός ἐστιν ὁ ἀντίχριστος, ὁ ἀρνούμενος τὸν 
— , a > ‘ 
πατέρα καὶ τὸν υἱόν. πᾶς ὁ ἀρνούμενος τὸν υἱὸν οὐδὲ τὸν 
, »” a 8 a s εν Ν ‘ , » 
πατέρα ἔχει: ὁ ὁμολογῶν τὸν υἱὸν καὶ τὸν πατέρα EXEL. 
“~~ »" “Δ > , \ FS > lol > ca , * 7% > 
μεῖς ὃ ἠκούσατε ax ἀρχῆς, ἐν ὑμῖν μενέτω: ἐὰν ἐν 
a > a ε “~ “ el 
ὑμῖν μείνῃ ὃ am ἀρχῆς ἠκούσατε, καὶ ὑμεῖς ἐν TO υἱῷ 
“-“ -“ * @ Ν ε 
καὶ [ἐν] τῷ πατρὶ μενεῖτε. καὶ αὕτη ἐστὶν ἡ ἐπαγ- 
, a >A > ir ea Ν s ‘ . hes 
γελία ἣν αὐτὸς ἐπηγγείλατο ἡμῖν, τὴν ζωὴν τὴν αἰώνι- 
A 2 “ ΄ 
ον. Ταῦτα ἔγραψα ὑμῖν περὶ τῶν πλανώντων 
Ἤν ες el Piers x , A" — — 
ὑμᾶς. καὶ ὑμεῖς τὸ χρίσμα ὃ ἐλάβετε ἀπ᾽ αὐτοῦ μένει 
“-“ > ΄ ea > ) HES. 
ἐν ὑμῖν, καὶ ov χρείαν ἔχετε ἵνα τις διδάσκῃ ᾿ὑμᾶς" ἀλλ᾽ ws 
‘ — εκ“ ‘ , — 
τὸ αὐτοῦ χρίσμα διδάσκει ὑμᾶς περὶ πάντων, καὶ ἀληθές 
> “ ‘ ec a 
ἐστιν καὶ οὐκ ἔστιν ψεῦδος," καὶ καθὼς ἐδίδαξεν ὑμᾶς, 
fol fal ee ν 
μένετε ἐν αὐτῷ: Καὶ νῦν, τεκνία, μένετε ἐν αὐτῷ, ἵνα 
-“ -“ A -“ 
ἐὰν φανερωθῇ σχῶμεν παρρησίαν καὶ μὴ αἰσχυνθῶμεν 


17 


8 


20 


Sus > ~ > -“ , > -“ “ἈΝ Ὁ“ ΄ ’ ul 
απ αντοῦυ ἐν Τῇ παρούσιᾳ αντου. εαν εἰδῆτε oT. δίκαιός 29 


4 , oe. “ ε a * ὃ ΄ ὲ 
ἐστιν, γινώσκετε OTL TAS ὁ ποίων Τὴν ἐκαιοσυνὴν ξ 


αὐτοῦ γεγέννηται. 


ΠῚ IQANOY A 339 
1 Ἴδετε ποταπὴν ἀγάπην δέδωκεν ἡμῖν ὁ πατὴρ ἵνα 
τέκνα θεοῦ κληθῶμεν, καί ἐσμεν. διὰ τοῦτο ὁ κόσμος 
200 γινώσκει ἡμᾶς ὅτι οὐκ ἔγνω αὐτόν. ᾿Αγαπητοί, viv 
τέκνα θεοῦ ἐσμέν, καὶ οὔπω ἐφανερώθη τί ἐσόμεθα. οἴδα- 
μὲν ὅτι ἐὰν φανερωθῇ ὅμοιοι αὐτῷ ἐσόμεθα, ὅτι ὀψέ- 
3 μεθα αὐτὸν καθώς ἐστιν. καὶ πᾶς ὁ ἔχων τὴν ἐλπίδα 
ταύτην ἐπ᾿ αὐτῷ ἁγνίζει ἑαυτὸν καθὼς ἐκεῖνος ἁγνός 
4 ἐστιν. Πᾶς ὁ ποιῶν τὴν ἁμαρτίαν καὶ τὴν ἀνο- 
5 μίαν ποιεῖ, καὶ ἡ ἁμαρτία ἐστὶν 7) ἀνομία. καὶ οἴδατε ὅτι 
ἐκεῖνος ἐφανερώθη ἵνα τὰς ἁμαρτίας ἄρῃ, καὶ ἁμαρτία ἐν 
6 αὐτῷ οὐκ ἔστιν. πᾶς ὁ ἐν αὐτῷ μένων οὐχ ἁμαρτάνει" 
πᾶς ὁ ἁμαρτάνων οὐχ ἑώρακεν αὐτὸν οὐδὲ ἔγνωκεν αὐτόν. 
7 Texvia’, μηδεὶς πλανάτω ὑμᾶς: ὃ ποιῶν τὴν δικαιοσύνην 
8 δίκαιός ἐστιν, καθὼς ἐκεῖνος δίκαιός ἐστιν ὁ ποιῶν τὴν 
ἁμαρτίαν ἐκ τοῦ διαβόλου ἐστίν, ὅτι ἀπ᾿ ἀρχῆς ὁ διάβολος 
ἁμαρτάνει. εἰς τοῦτο ἐφανερώθη ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ ἵνα λύσῃ 
ο τὰ ἔργα τοῦ διαβόλου. Πᾶς ὁ γεγεννημένος 
ἐκ τοῦ θεοῦ ἁμαρτίαν οὐ ποιεῖ, ὅτι σπέρμα αὐτοῦ ἐν αὐτῷ 
μένει, καὶ οὐ δύναται ἁμαρτάνειν, ὅτι ἐκ τοῦ θεοῦ γεγέν- 
ro vyTa. ἐν τούτῳ φανερά ἐστιν τὰ τέκνα τοῦ θεοῦ καὶ 
τὰ τέκνα τοῦ διαβόλου: πᾶς ὁ μὴ ποιῶν δικαιοσύνην 
οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ θεοῦ, καὶ ὁ μὴ ἀγαπῶν τὸν ἀδελφὸν 
11 αὐτοῦ. ὅτι αὕτη ἐστὶν ἡ ἀγγελία ἣν ἠκούσατε ἀπ᾽ ἀρχῆς, 
12 ἵνα ἀγαπῶμεν ἀλλήλους" οὐ καθὼς Καὶν ἐκ τοῦ πονηροῦ 
ἦν καὶ ἔσφαξεν τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ" καὶ χάριν τίνος 
ἔσφαξεν αὐτόν; ὅτι τὰ ἔργα αὐτοῦ πονηρὰ ἦν, τὰ δὲ 
τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ δίκαια. 
13 My) θαυμάζετε, ἀδελφοί, εἰ μισεῖ ὑμᾶς ὁ κόσμος. 
14 ἡμεῖς οἴδαμεν ὅτι μεταβεβήκαμεν ἐκ τοῦ θανάτου εἰς τὴν 
ζωήν, ὅτι ἀγαπῶμεν τοὺς ἀδελφούς" ὁ μὴ ἀγαπῶν μένει 
15 ἐν τῷ θανάτῳ. πᾶς ὁ μισῶν τὸν ἀδελφὸν “αὐτοῦ ἀν- 
θρωποκτόνος ἐστίν, καὶ οἴδατε ὅτι πᾶς ἀνθρωποκτόνος 
τό οὐκ ἔχει ζωὴν αἰώνιον ἐν “αὐτῷ" μένουσαν. Ἐν 





πιστεύωμεν 


ἐληλυθέναι 


λύει 


340 IQANOY A ΠῚ 1V 


* » ? σ΄ 2 ε ε 
τούτῳ ἐγνώκαμεν τὴν ἀγάπην, ὅτι ἐκεῖνος ὑπὲρ ἡμῶν 
‘ 4 > ~ » ὦ 4 ε a > , ey -“ 
τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἔθηκεν" καὶ ἡμεῖς ὀφείλομεν ὑπὲρ τῶν 


ἀδελφῶν τὰς ψυχὰς θεῖναι. ὃς δ᾽ ἂν ἔχη τὸν βίον τοῦ 17 


, ‘ a ‘ > ‘ * a ’ Ν Ν 
κοσμου και θεωρῇ τον ἀδελφὸν αυτου χρείαν εχοντα και 
» fol 2 2 > »“"Ἢ - -“ 

κλείσῃ τὰ σπλάγχνα αὐτου GAT αὐτου, πως ἡ ἀγάπη του 


Led , > > 2 4 ν » -“ * Ν 
θεοῦ μένει ἐν αὐτῷ; Texvia, μὴ ἀγαπῶμεν λόγῳ μηδὲ: 


τῇ γλώσσῃ ἀλλὰ ἐν ἔργῳ καὶ ἀληθείᾳ. Ἔν 19 


τούτω , 6 σ > A ax 6 , > / ‘ ἔ 
» γνωσόμεθα οτι ἐκ τῆς αληθείας ἐσμέν, καὶ ἐμ- 


> fol ‘ ε - -“ 
προσθεν αὐτοῦ πείσομεν τὴν καρδίαν ἡμῶν ὅτι ἐὰν κατα- 20 


, ε -“ ε , ΄ , > ‘ ε : - 
γινώσκῃ ἡμῶν ἡ καρδία, ὅτι μείζων ἐστὶν ὁ θεὸς τῆς καρ- 
2 ΄ * 3 ’ \ ε 
δίας ἡμῶν καὶ γινώσκει πάντα. ᾿Αγαπητοί, ἐὰν ἡ καρδία 2 


N 


"A ‘ ‘ * 
μὴ καταγινώσκῃ, παρρησίαν ἔχομεν πρὸς τὸν θεόν, καὶ 
aA “Δ >. A ,ὔ Φ' 3 fal 4 ‘ > 4 
ὃ ἂν αἰτῶμεν λαμβάνομεν ἀπ᾽ αὐτοῦ, ὅτι τὰς ἐντολὰς 
A Ἀ ‘ > Ν ’, > a 
αὐτοῦ τηροῦμεν Kal Ta ἀρεστὰ ἐνώπιον αὐτοῦ ποιοῦμεν. 
Ν MA > Ν Ε.. ὁ ‘ ᾽ Aa σ΄ γ ’ 71 “ 
καὶ αὕτη ἐστὶν ἡ ἐντολὴ αὐτοῦ, ἵνα ᾿πιστεύσωμεν᾽ τῷ 2 
| ay ¢ fol ~ a 9% -“ A > »-“ 
ὀνόματι τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ ἀγαπῶμεν 
* , ‘ * > ‘ ea 4 ε na Ν 
ἀλλήλους, καθὼς ἔδωκεν ἐντολὴν ἡμῖν. καὶ ὁ τηρῶν τὰς 2 
>. ‘ > ree 3. 2 , ἈΝ Μῶν > » A. . > 
ἐντολὰς αὐτοῦ ἐν αὐτῷ μένει Kal αὐτὸς ἐν αὐτῷ καὶ ἐν 
, , μι , > Δι ὡς 2* “Ἢ ΄ 
τούτῳ γινώσκομεν ὅτι μένει ἐν ἡμῖν, ἐκ τοῦ πνεύματος 
φ can 
ov ἡμῖν ἔδωκεν. 


> ok’: * J ᾿ ᾿ ὃ 
᾿Αγαπητοί, μὴ παντὶ πνεύματι πιστεύετε, GAG δοκι- x 
, a a 
palere τὰ πνεύματα εἰ ἐκ τοῦ θεοῦ ἐστίν, ὅτι πολλοὶ ψευ- 
“- ’ὔ ‘ / 
δοπροφῆται ἐξεληλύθασιν εἰς τὸν κόσμον. Ἐν 2 
4 * -“ “ - - a. £ 
τούτῳ γινώσκετε TO πνεῦμα τοῦ θεοῦ πᾶν πνεῦμα ὃ ὁμο- 
* fol Ἁ , - 
λογεῖ ᾿Ιησοῦν Χριστὸν ἐν σαρκὶ "ἐληλυθότα" ἐκ τοῦ θεοῦ 
> , * a a oor Ν ε —— ν > a * 
ἐστίν, καὶ πᾶν πνεῦμα ὃ “μὴ ὁμολογεῖ" τὸν ᾿Ιησοῦν ἐκ 3 
~ > ‘ -“ * ‘ “-“ > ’ 
τοῦ θεοῦ οὐκ ἔστιν" καὶ τοῦτό ἐστιν τὸ τοῦ ἀντιχρίστου, 
Δ 3 , @ μὴ Ν a > 2 2 ‘ 
ὃ ἀκηκόατε ὅτι ἔρχεται, καὶ viv ἐν τῷ κόσμῳ ἐστὶν 
* ε a > a 2 3 ΄ / Ν 
ἤδη. Ὑμεῖς ἐκ τοῦ θεοῦ ἐστέ, τεκνία, καὶ νε- 4 
, > , “ , > ‘ Δα, ca a es 2 -“ 
γικήκατε αὐτούς, ὅτι μείζων ἐστὶν ὁ ἐν ὑμῖν ἢ ὁ ἐν τῷ 
» ᾿ fol * 
κόσμῳ αὐτοὶ ἐκ τοῦ κόσμου εἰσίν: διὰ τοῦτο ἐκ τοῦ 5 


* - A e ’ 3 A » , ε - 
κόσμου λαλοῦσιν καὶ ὁ κοσμος αὐτῶν ἀκούει. ἡμεῖς ἐκ 6 


2 


‘AX 


IV IQANOY A 34! 


τοῦ θεοῦ ἐσμέν: ὁ γινώσκων τὸν θεὸν ἀκούει ἡμῶν, ὃς 
οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ θεοῦ οὐκ ἀκούει ἡμῶν. ἐκ τούτου 
γινώσκομεν τὸ πνεῦμα τῆς ἀληθείας καὶ τὸ πνεῦμα τῆς 
πλάνης. 
7 ᾿Ἀγαπητοί, ἀγαπῶμεν ἀλλήλους, ὅτι ἡ ἀγάπη ἐκ τοῦ 
θεοῦ ἐστίν, καὶ πᾶς ὁ ἀγαπῶν ἐκ τοῦ θεοῦ γεγέννηται καὶ 
8 γινώσκει τὸν θεόν. ὃ μὴ ἀγαπῶν οὐκ ἔγνω τὸν θεόν, ὅτι 
90 θεὸς ἀγάπη ἐστίν. ἐν τούτῳ ἐφανερώθη ἡ ἀγάπη τοῦ 
θεοῦ ἐν ἡμῖν, ὅτι τὸν υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἀπέσταλκεν 
10 ὁ θεὸς εἰς τὸν κόσμον ἵνα ζήσωμεν δι᾿ αὐτοῦ. ἐν τούτῳ 


ἐστὶν ἡ ἀγάπη, οὐχ ὅτι ἡμεῖς "ἠγαπήκαμεν᾽ τὸν θεόν, ἠγαπήσαμεν 


ἀλλ᾽ ὅτι αὐτὸς ἠγάπησεν ἡμᾶς καὶ ἀπέστειλεν τὸν υἱὸν αὐ- 
11 τοῦ ἱλασμὸν περὶ τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν. *Aya- 
πητοί, εἰ οὕτως 6 θεὸς ἠγάπησεν ἡμᾶς, καὶ ἡμεῖς ὀφείλο- 
12 μεν ἀλλήλους ἀγαπᾷν. θεὸν οὐδεὶς πώποτε τεθέαται" 
ἐὰν ἀγαπῶμεν ἀλλήλους, ὁ θεὸς ἐν ἡμῖν μένει καὶ ἡ 
13 ἀγάπη αὐτοῦ τετελειωμένη ἐν ἡμῖν ἐστίν. ἐν τούτῳ γινώ- 
σκομεν ὅτι ἐν αὐτῷ μένομεν καὶ αὐτὸς ἐν ἡμῖν, ὅτι ἐκ τοῦ 
14 πνεύματος αὐτοῦ δέδωκεν ἡμῖν. Καὶ ἡμεῖς τεθεάμεθα 
καὶ μαρτυροῦμεν ὅτι ὁ πατὴρ ἀπέσταλκεν τὸν υἱὸν σωτῆρα 
15 τοῦ κόσμου. ὃς ἐὰν ὁμολογήσῃ ὅτι Ἰησοῦς [Χριστός 
ἐστιν ὃ υἱὸς τοῦ θεοῦ, ὁ θεὸς ἐν αὐτῷ μένει καὶ αὐτὸς 
6 ἐν τῷ θεῷ. Καὶ ἡμεῖς ἐγνώκαμεν καὶ πεπιστεύκαμεν y ἜΣ 
τὴν ἀγάπην ἣν ἔχει ὁ θεὸς ἐν ἡμῖν. Ὁ θεὸς" - ὃς 


— 


1) καὶ ὃ θεὸς ἐν αὐτῷ [μένει]. Ἔν τούτῳ τετελείωται ἡ ““. ἢ 
2 A * , ΓῊ ἘΠ FY a, 
ἀγάπη μεθ᾽ ἡμῶν, ἵνα παρρησίαν ἔχωμεν ἐν τῇ ἡμέρᾳ . * So 


τῆς κρίσεως, ὅτι καθὼς ἐκεῖνός ἐστιν καὶ ἡμεῖς ἐσμὲν “᾿“- 
18 ἐν τῷ κόσμῳ τούτῳ. φόβος οὐκ ἔστιν ἐν τῇ ἀγάπῃ, “ 
ἀλλ᾽ ἡ τελεία ἀγάπη ἔξω βάλλει τὸν φόβον, ὅτι ὁ > " 
φόβος κόλασιν ἔχει, ὁ δὲ φοβούμενος οὐ τετελείωται : 
19 ἐν τῇ ἀγάπῃ. Ἡμεῖς ἀγαπῶμεν, ὅτι αὐτὸς πρῶτος ἠγά- _ 
so moe ἡμᾶς. ἐάν τις εἴπῃ ὅτι ᾿Αγαπῶ τὸν θεόν, καὶ 


24 
* 


ἀγάπη ἐστίν, καὶ ὁ μένων ἐν τῇ ἀγάπῃ ἐν τῷ θεῷ μένει haat 


We 


— ἢ 
δ ~¢ 
σις ᾿ 
p. . te 
« “ he 
no eS 
ted * 
— 
* * 
“LN 
4 “A 
t> ' 
ς Ve, 
— 
—* 
ta. 


42. 
μόνῳ 


42. 
Ap. 


αὐτῷ 1.42.1 


342 IQANOY A IVY 
— — — a , ere, ε ‘ 4 
τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ μισῇ, ψεύστης ἐστί' ὁ γὰρ μὴ 
> Aa ‘ να ‘ * ἀπ 8, 4. ᾿ 6 ‘ a 
ἀγαπῶν τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ ὃν ἑώρακεν, τὸν θεὸν ὃν 
᾽ a Ἂν , 
οὐχ ἑώρακεν οὐ δύναται ἀγαπᾷν. καὶ ταύτην τὴν 2 
᾿ » 3-3 — — a — — 
ἐντολὴν ἔχομεν ἀπ᾽ αὐτοῦ, ἵνα ὁ ἀγαπῶν τὸν θεὸν 
ἀγαπᾷ καὶ τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ. 
a > a ε $ “ 
Πᾶς ὁ πιστεύων ὅτι ᾿Ιησοῦς ἐστὶν ὁ χριστὸς ἐκ τοῦ ι 
ΡΞ A ἃ τῷ a ‘ ΄ 
θεοῦ γεγέννηται, καὶ πᾶς ὁ ἀγαπῶν τὸν γεννήσαντα 
ΤᾺ — 
ἀγαπᾷ τὸν γεγεινημένον ἐξ αὐτοῦ. ἐν τούτῳ γινώ- 2 
“ ν᾿ fol lol 4 ‘ 
σκομεν ὅτι ἀγαπῶμεν τὰ τέκνα τοῦ θεοῦ, Grav τὸν θεὸν 
a ‘ — a “ , 
ἀγαπῶμεν Kal τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ ποιῶμεν' αὕτη yap 3 
* fe 9 ΄ an a ‘ * * “ - 
ἐστιν ἡ ἀγάπη τοῦ θεοῦ ἵνα τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ τηρώμεν, 
J — J — a > — eo - a 4 
καὶ al ἐντολαὶ αὐτοῦ βαρεῖαι οὐκ εἰσί, ὅτι πᾶν τὸς 
a a“ a AS * Ν σ 
γεγεννημένον ἐκ τοῦ θεοῦ νικᾷ τὸν κόσμον. καὶ αὕτη 
3 * * ε “ 
ἐστὶν ἡ νίκη ἡ νικήσασα τὸν κόσμον, ἡ πίστις ἡμῶν" 
⸗* * x « a ‘ / > ἂν 28 , * 
τίς ἐστιν [δὲ] ὁ νικῶν τὸν κόσμον εἰ μὴ ὁ πιστεύων ὅτι ς 
a a cal —— ε ‘ 
Ἰησοῦς ἐστὶν ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ; Οὗτός ἐστιν ὁ ἐλθὼν 6 
7 « J > a A) > * ne 
δ᾽ ὕδατος καὶ αἵματος, Ἰησοῦς Χριστός" οὐκ ἐν τῷ ὕδατι 
a Aa . 
“povov' ἀλλ᾽ ἐν τῷ ὕδατι καὶ ἐν τῷ αἵματι καὶ τὸ 
- Ν - * * cal * ε 
πνεῦμά ἐστιν τὸ μαρτυροῦν, ὅτι τὸ πνεῦμά ἐστιν ἡ 
> a a ‘ cal 
ἀλήθειας ὅτι τρεῖς εἰσὶν of μαρτυροῦντες, τὸ πνεῦμα ἢ 
Ν ‘ κω Ν ‘ φ Ν « ” > \o@ > 
καὶ τὸ ὕδωρ καὶ τὸ αἷμα, Kal οἱ τρεῖς εἰς TO ἕν εἰσιν. 
‘ , “ > * , ε 
εἰ τὴν μαρτυρίνν τῶν ἀνθρώπων λαμβάνομεν, ἣ 9 
a a 9 @ 
μαρτυρία τοῦ θεοῦ μείζων ἐστίν, ὅτι αὕτη ἐστὶν ἡ 
μαρτυρία τοῦ θεοῦ ὅτι μεμαρτύρηκεν περὶ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ. 
4 ‘ a“ - Ν 
ὁ πιστεύων εἰς τὸν υἱὸν τοῦ θεοῦ ἔχει τὴν μαρτυρίαν το 
> Fan0! aN. ‘ , — 6 fog] , ’, 
ἐν "αὑτῷ" ὁ μὴ πιστεύων “τῷ θεῷ" ψεύστην πεποίηκεν 
> , 4 
αὐτόν, ὅτι οὐ πεπίστευκεν εἰς τὴν μαρτυρίαν ἣν 
, a a * a 
μεμαρτύρηκεν ὁ θεὸς περὶ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ. καὶ αὕτη 11 
‘ ε 4 ΄ Ν “4 ἢ * ε ‘ 
ἐστὶν ἢ μαρτυρία, ore ζωὴν αἰώνιον ἔδωκεν ὁ θεὸς 
ca 3X bed ε Ν * -“ cn ᾽ -“ ΕἸ ’ cw 
ἡμῖν, Kat αὕτη ἡ ζωὴ ἐν τῷ vid αὐτοῦ ἐστίν. ὁ ἔχων τ 
s ΦᾺ Ν 2 —— e ‘ μ᾿ ‘ εν -“ 2 
τὸν υἱὸν ἔχει τὴν ζωήν" ὁ μὴ ἔχων τὸν υἱὸν τοῦ θεοῦ 
s ‘ » Ν 2 * Lae! 
τὴν ζωὴν οὐκ ἔχει. Ταῦτα ἔγραψα ὑμῖν 13 
* γ5 5 -“ ‘ ” 7 * 
ἵνα εἰδῆτε ὅτι ζωὴν ἔχετε αἰώνιοι, τοῖς πιστεύουσιν εἰς 


v IQANOY A 343 


μι» -~ “ "5 - - 4 ΄ ‘ e * 
14 TO ὄνομα τοῦ υἱοῦ τοῦ θεοῦ. καὶ αὕτη ἐστὶν 7 παρρησία 
a ν ‘ a7 “ ΄ ΄ Ν ‘ 
ἣν ἔχομεν πρὸς αὐτόν, ὅτι ἐάν τι αἰτώμεθα κατὰ τὸ 
* ᾽ - > ’ ε - * ‘ ΄σ » , 
15 θέλημα αὐτοῦ ἀκούει ἡμῶν. καὶ ἐὰν οἴδαμεν ὅτι ἀκούει 
tia a os ὁ} * * » ‘ ; a e 
ἡμῶν ὃ ἐὰν -αἰτώμεθα, οἴδαμεν ὅτι ἔχομεν τὰ αἰτήματα ἃ 
» ’ - -“ 
16 ἡτήκαμεν ἀπ᾽ αὐτοῦ. ᾿Εάν τις ἴδῃ τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ 
« 
ἁμαρτάνοντα ἁμαρτίαν μι πρὸς θάνατον, αἰτήσει, καὶ 
δώσει αὐτῷ ζωήν, τοῖς ἁμαρτάνουσιν μὴ πρὸς θάνατον. 
ἔστιν ἁμαρτία πρὸς θάνατον: οὐ περὶ ἐκείνης λέγω ἵνα 
17 ἐρωτήσῃ. πᾶσα ἀδικία ἁμαρτία ἐστίν, καὶ ἔστιν ἁμαρτία 
18 οὐ πρὸς θάνατον. Οἴδαμεν ὅτι πᾶς ὁ γεγεν- 
΄ * * ~ ᾽ ε , * oe ‘ 

νημένος ἐκ τοῦ θεοῦ οὐχ ἁμαρτάνει, ἀλλ᾽ ὁ γεννηθεὶς ἐκ 
τοῦ θεοῦ τηρεῖ αὐτόν, καὶ ὁ πονηρὸς οὐχ ἅπτεται αὐτοῦ. 
1g οἴδαμεν ὅτι ἐκ τοῦ θεοῦ ἐσμέν, καὶ ὁ κόσμος ὅλος ἐν τῷ 
- ~ ¥ ee ε εν" A a @. ‘ 
20 πονηρῷ κεῖται. οἴδαμεν δὲ ὅτι ὁ vids τοῦ θεοῦ ἥκει, καὶ 
δέδωκεν ἡμῖν διάνοιαν ἵνα γινώσκομεν τὸν "ἀληθινόν" καί 

. a -“ a a > -“ 
ἐσμεν ἐν τῷ ἀληθινῷ, ἐν τῷ υἱῷ αὐτοῦ Ἰησοῦ Χριστῷ. 

* , of 

at οὗτός ἐστιν ὁ ἀληθινὸς θεὸς καὶ Lun) αἰώνιος. Texvia, 


φυλάξατε ἑαυτὰ ἀπὸ τῶν εἰδώλων. 


Ἕκλέκτῃ Kupiq 


x μ Aan 


ὡς 
L 


Ap. 


μεν 


oe 


IQANOY B 


Ὁ TIPESBYTEPOS "ἐκλεκτῇ κυρία: καὶ τοῖς τέκνοις x 
αὐτῆς, ovs ἐγὼ ree τὰ ἐν — καὶ οὐκ οὐκ ἐγὼ μόνος 
ἀλλὰ καὶ πάντες ot ἐγνωκότεν — ἀλήδειαν, διὰ 4 2 
—— τὴν μένουσαν * ἡμῖν, = μεθ᾽. ἡμῶν ἔσται εἰς 

‘ 2A * a * 22 ‘4 
τὸν alwvat ἔσται ped av χάρις ἔλεος εἰ παρὰ 
pane — et dine ne eee Sine ΟΝ ὁ 
cod πατρός, kat παρὰ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ τοῦ υἱοῦ τοῦ πατρός, 
ἐν ἀληθείᾳ καὶ ἀγάπῃ. 

> , , “ “ 4 a , 

Ἐχάρην λίαν ὅτι εὕρηκα ἐκ τῶν τέκνων σου περιπα- 4 
τοῦντας ἐν ἀληθείᾳ, καθὼς ἐντολὴν ἐλάβομεν παρὰ τοῦ 
πατρός. καὶ νῦν ἐρωτῶ σε, κυρία, οὐχ ὡς ἐντολὴν 5 
— * er Gee ee Sera > 
γράφων σοι καινὴν ἀλλα ἣν εἴχαμεν a apxys, ἵνα aya- 

- > ΄ GREE > Ν πον — 
πῶμεν ἀλλήλους. καὶ αὐτὴ ἐστὶν ἢ ἀγάπη, ἵνα περι- 6 

a — — ΗΜ J — e2 — 
πατῶμεν κατὰ τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ" αὕτη ἡ ἐντολή ἐστιν, 

‘ > 3 a σ — “ 
καθὼς ἠκούσατε ἀπ᾽ ἀρχῆς, ἵνα ἐν αὐτῇ περιπατῆτε. ὅτι 7 

tal 4 
πολλοὶ πλάνοι ἐξῆλθαν εἰς τὸν κόσμον, of py opodo- 
γοῦντες Ἰησοῦν Χριστὸν ἐρχόμενον ἐν σαρκί: οὗτός ἐστιν 
ὁ πλάνος καὶ ὁ ἀντίχριστος.. βλέπετε ἑαυτούς, ἵνα μὴ 8 
ἀπολέσητε ἃ ἡργασάμεθα, ἀλλὰ μισθὸν πλήρη ᾿ἀπολά- 
‘Byte. πᾶς ὁ — καὶ μὴ μένων ἐν τῇ — τοῦ 9 
Χριστοῦ θεὸν οὐκ — Σ᾿ νυν Σὰ τῇ διδαχῇ, οὗτος καὶ 
τὸν πατέρα καὶ τὸν υἱὸν χες εἴ τις ἔρχεται πρὸς ὑμᾶς το 
καὶ ταύτην τὴν διδαχὴν οὐ φέρει, μὴ λαμβάνετε αὐτὸν 

> — J — 4* 

εἰς οἰκίαν καὶ χαίρειν αὐτῷ py λέγετε" ὁ λέγων γὰρ αὐτῷ 1 
΄ -~ ”~ . -“ ”~ -“ 
χαίρειν κοινωνεῖ τοῖς Epyots αὐτοῦ τοῖς πονηροῖς. 
‘4 » can , ΕἸ * * s 
; — ἔχων ὑμῖν γράφειν οὐκ ἐβουλήθην διὰ 12 
’ > a 
χάρτου καὶ μέλανος, ἀλλὰ ἐλπίζω γενέσθαι — ὑμᾶς 
καὶ — πρὸς στόμα λαλῆσαι, ἵνα ἢ χαρὰ “ὑμῶν 
πεπληρωμένη ἢ q. ᾿Ασπάζεταί σε τὰ τέκνα τῆς ἀδελφῆς 33 
σου τῆς ἐκλεκτῆς. 


ΙΩΑΝΟΥ Γ 


: ΟΠΡΕΣΒΎΤΕΡΟΣ Γαΐῳ τῷ ἀγαπητῷ, ὃν ἐγὼ ἀγαπῶ 
ἐν ἀληθείᾳ. 

2 Ἀγαπητέ, περὶ πάντων εὔχομαί σε εὐοδοῦσθαι καὶ 

3 ὑγιαίνειν, καθὼς εὐοδοῦταί σου ἡ ψυχή. ἐχάρην γὰρ λίαν 
ἐρχομένων ἀδελφῶν καὶ μαρτυρούντων σοὺ τῇ ἀληθείᾳ, 

ς« καθὼς σὺ ἐν ἀληθείᾳ περιπατεῖς. μειζοτέραν τούτων 
οὐκ ἔχω χάριν", ἵνα ἀκούω τὰ ἐμὰ τέκνα ἐν τῇ ἀληθείᾳ 

ς περιπατοῦντα. ᾿Αγαπητέ, πιστὸν ποιεῖς ὃ ἐὰν 

6 ἐργάσῃ εἰς τοὺς ἀδελφοὺς καὶ τοῦτο ξένους, ot ἐμαρτύρη- 
σάν σου τῇ ἀγάπῃ ἐνώπιον ἐκκλησίας, οὗς καλῶς ποιή- 

γ σεις προπέμψας ἀξίως τοῦ θεοῦ" ὑπὲρ γὰρ τοῦ ὀνόματος 

8 ἐξῆλθαν μηδὲν λαμβάνοντες ἀπὸ τῶν ἐθνικῶν. ἡμεῖς 
οὖν ὀφείλομεν ὑπολαμβάνειν τοὺς τοιούτους, ἵνα συνεργοὶ 
γινώμεθα τῇ ἀληθείᾳ. 

9 ἊἜἜγραψά τι τῇ ἐκκλησίᾳ" ἀλλ᾽ 6 φιλοπρωτεύων αὐτῶν 

το Διοτρέφης οὐκ ἐπιδέχεται ἡμᾶς. διὰ τοῦτο, ἐὰν ἔλθω, 
ὑπομνήσω αὐτοῦ τὰ ἔργα ἃ ποιεῖ, λόγοις πονηροῖς φλυα- 
ρῶν ἡμᾶς, καὶ μὴ ἀρκούμενος ἐπὶ τούτοις οὔτε αὐτὸς 
ἐπιδέχεται τοὺς ἀδελφοὺς καὶ τοὺς βουλομένους κωλύει 
καὶ ἐκ τῆς ἐκκλησίας ἐκβάλλει. 

: Ἀγαπητέ, μὴ μιμοῦ τὸ κακὸν ἀλλὰ τὸ ἀγαθόν. ὁ aya- 
θοποιῶν ἐκ τοῦ θεοῦ ἐστίν ὁ κακοποιῶν οὐχ ἑώρακεν τὸν 

12 θεόν. Δημητρίῳ μεμαρτύρηται ὑπὸ πάντων καὶ ὑπὸ αὐτῆς 
τῆς ἀληθείας" καὶ ἡμεῖς δὲ μαρτυροῦμεν, καὶ οἶδας ὅτι 
ἢ μαρτυρία ἡμῶν ἀληθής ἐστιν. 

13 Πολλὰ εἶχον γράψαι σοι, ἀλλ᾽ οὐ θέλω διὰ μέλανος 

14 καὶ καλάμου σοι γράφειν ἐλπίζω δὲ εὐθέως σε ἰδεῖν, 

15 καὶ στόμα πρὸς στόμα λαλήσομεν. Εἰρήνη σοι. ἀσπά- 
ζονταί σε οἱ φίλοι. ἀσπάζου τοὺς φίλους κατ᾽ ὄνομα. 


χαράν 


Apt 


AP.tF | "Ingots 


Ap.+ 


Ap. 


IOYAA 


fal “ἢ * 4 ᾽ , 
IOYAAS Ἰησοῦ Χριστοῦ δοῦλος, ἀδελφὸς δὲ ᾿Ιακώ- x 
ty itt 2 QA > Ψ. 48 2 > “ 
βου, τοῖς “ἐν θεῷ πατρὶ ἠγαπημένοις Kat’ ᾿Ιησοῦ Χριστῷ 
- aA , 4 * , 
τετηρημένοις κλητοῖς᾽ ἔλεος ὑμῖν Kal εἰρήνη Kal ayary 2 
πληθυνθείη. 
> . ’ “ A , ⸗ ca 
Αγαπητοί, πᾶσαν σπουδὴν ποιούμενος γράφειν ὑμῖν 3 
“ “ .- a F 
περὶ τῆς κοινῆς ἡμῶν σωτηρίας ἀνάγκην ἔσχον γράψαι 
ὑμῖν παρακαλῶν ἐπαγωνίζεσθαι τῇ ἅπαξ παραδοθείσῃ 
τοῖς ἁγίοις πίστει. παρεισεδύησαν γάρ τινες ἄνθρωποι, οἱ 4 
a > a“ 
πάλαι mpoyeypappevor εἰς τοῦτο TO κρίμα, ἀσεβεῖς, τὴν 
τοῦ θεοῦ ἡμῶν χάριτα μετατιθέντες εἰς ἀσέλγειαν καὶ τὸν 
΄ , * ε a > 2 * ΄ 
μόνον δεσπότην καὶ κύριον ἡμῶν ᾿Ιησοῦν Χριστὸν ἀρνού- 
μένοι. . Ὑπομνῆσαι δὲ ὑμᾶς βούλομαι, εἰδότας 5 
“ γ ’ a eee ΄ * ‘ > a ees , 
ἅπαξ ‘ravra’, ὅτι ‘Kuptos’ λαὸν ἐκ γῆς Αἰγύπτου σώσας 
τὸ δεύτερον τοὺς μὴ πιστεύσαντας ἀπώλεσέν, ἀγγέλους 6 
‘ ‘ Ld ‘ « * * ‘ ᾽ ‘ 3 
τε τοὺς μὴ τηρήσαντας τὴν ἑαυτῶν apxnv adda ἀπολι- 
πόντας τὸ ἴδιον οἰκητήριον εἰς κρίσιν μεγάλης ἡμέρας 
a“ 22 ε ‘ , , e , Ν 
δεσμοῖς ἀϊδίοις ὑπὸ ζόφον τετήρηκεν᾽ ὡς Σόδομα καὶ 7 
, Ν 
Γόμορρα καὶ αἱ περὶ αὐτὰς πόλεις, τὸν ὅμοιον τρόπον 
τούτοις ἐκπορνεύσασαι καὶ ἀπελθοῦσαι ὀπίσω σαρκὸς 
ἑτέρας, πρόκεινται δεῖγμα πυρὸς αἰωνίου δίκην ὑπέχου- 
«ε 
σαι. Ομοίως μέντοι καὶ οὗτοι ἐνυπνιαζόμενοι 8 


* Ν ’ ΄ > a 
σάρκα μὲν μιαίνουσιν, κυριότητα δὲ ἀθετοῦσιν, δόξας δὲ 


βλασφημοῦσιν. ὋὉ δὲ ΛλΛιχλὴλ ὁ ἀρχάγγελος, ὅτε τῷ ο 


⸗ , “ 
διαβόλῳ διακρινόμενος διελέγετο περὶ τοῦ Μωυσέως σώ- 


ματος, οὐκ ἐτόλμησεν κρίσιν ἐπενεγκεῖν βλασφημίας, 


ΙΟΥΔΑ 347 


:ο ἀλλὰ εἶπεν ᾿Επιτιμήοδλι cot Kypioc. οὗτοι δὲ ὅσα 
μὲν οὐκ οἴδασιν βλασφημοῦσιν, ὅσα δὲ φυσικῶς ὡς 
τι τὰ ἄλογα ζῷα ἐπίστανται, ἐν τούτοις φθείρονται. οὐαὶ 
αὐτοῖς, ὅτι τῇ ὁδῷ τοῦ Καὶν ἐπορεύθησαν, καὶ τῇ πλάνῃ 
τοῦ Βαλαὰμ μισθοῦ ἐξεχύθησαν, καὶ τῇ ἀντιλογίᾳ τοῦ 
12 Κορὲ ἀπώλοντο. οὗτοί εἰσιν οἱ ἐν ταῖς ἀγάπαις ὑμῶν σπι- 
λάδες συνευωχούμενοι, ἀφόβως EAYTOYC ποιμδίνοντες, 
νεφέλαι ἄνυδροι ὑπὸ ἀνέμων παραφερόμεναι, δένδρα 
13 φθινοπωρινὰ ἄκαρπα δὶς ἀποθανόντα ἐκριζωθέντα, κύματα 
ἄγρια θαλάσσης ἐπαφρίζοντα τὰς ἑαυτῶν αἰσχύνας, ἀστέ- 
pes '᾿πλανῆται οἷς ὁ ζόφος τοῦ" σκότους εἰς αἰῶνα τετήρη- 
14 ται. ᾿Ἐπροφήτευσεν δὲ καὶ τούτοις ἕβδομος 
ἀπὸ ᾿Αδὰμ Ἑνὼχ λέγων Ἰδοὺ ἦλθεν Κύριος ἐν ἁγίδις 
15 MYPIACIN AYTOY, ποιῆσαι κρίσιν κατὰ πάντων καὶ ἐλέγξαι 
πάντας τοὺς ἀσεβεῖς περὶ πάντων τῶν ἔργων ἀσεβείας 
αὐτῶν ὧν ἠσέβησαν καὶ περὶ πάντων τῶν σκληρῶν ὧν 
16 ἐλάλησαν κατ᾽ αὐτοῦ ἁμαρτωλοὶ ἀσεβεῖς. Οὗ- 
τοί εἰσιν γογγυσταί, μεμψίμοιροι, κατὰ τὰς ἐπιθυμίας 
αὐτῶν πορευόμενοι, καὶ τὸ στόμα αὐτῶν λαλεῖ ὑπέρογκα, 
θαυμάζοντες πρόσωπα ὠφελίας χάριν. 
1) ὉὙμεῖς δέ, ἀγαπητοί, μνήσθητε τῶν ῥημάτων τῶν προει- 
ρημένων ὑπὸ τῶν ἀποστόλων τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ 
18 Χριστοῦ" ὅτι ἔλεγον ὑμῖν “Ex ἐσχάτου χρόνου ἔσονται 
ἐμπαῖκται κατὰ τὰς ἑαυτῶν ἐπιθυμίας πορευόμενοι τῶν 
:το ἀσεβειῶν. Οὗτοί εἰσιν οἱ ἀποδιορίζοντες, ψυχικοί, πνεῦ- 
ομα μὴ ἔχοντες. Ὑμεῖς δέ, ἀγαπητοί, ἐποικοδομοῦντες 
ἑαυτοὺς τῇ ἁγιωτάτῃ ὑμῶν πίστει, ἐν πνεύματι ἁγίῳ 
21 προσευχόμενοι, ἑαυτοὺς ἐν ἀγάπῃ θεοῦ τηρήσατε προσ- 
δεχόμενοι τὸ ἔλεος τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ 
22 εἰς ζωὴν αἰώνιον. Καὶ ots μὲν ᾿ἐλεᾶτε διακρινομένους 
-ςσώζετε ἐκ πγρὸς ἁρπάζοντες, ots δὲ ἐλεᾶτε" ἐν φόβω, 
μισοῦντες καὶ τὸν ἀπὸ τῆς σαρκὸς ECTIIAWMENON 
χιτῶνδ. 


πλάνητες οἷς ζό- 
gos 


Ap+ 


348 IOYAA 

Τῷ δὲ δυναμένῳ φυλάξαι ὑμᾶς ἀπταίστους καὶ 24 
στῆσαι κατενώπιον τῆς δόξης αὐτοῦ ἀμώμους ἐν ἀγαλ- 
λιάσει μόνῳ θεῷ σωτῆρι ἡμῶν διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ :ς 
τοῦ κυρίου ἡμῶν δόξα μεγαλωσύνη κράτος καὶ ἐξουσία 
πρὸ παντὸς τοῦ αἰῶνος καὶ νῦν καὶ εἰς πάντας τοὺς 
αἰῶνας" ἀμήν. 


ΕΠΙΣΤΟΛΑΙ TTAYAOY 





ΠΡΟΣ 
ΠΡΟΣ 
ΠΡΟΣ 
ΠΡΟΣ 
ΠΡΟΣ 
ΠΡΟΣ 
ΠΡῸΣ 
ΠΡΟΣ 
ΠΡΟΣ 


ΠΡΟΣ 


ΠΡΟΣ 
ΠΡΟΣ 
ΠΡΟΣ 
ΠΡῸΣ 


POMAIOYS 
KOPINOIOYS A 
KOPINOIOYE B 
ΓΑΛΑΤΑΣ 
ΕΦΕΣΙΟῪΣ 
ΦΙΛΙΠΠΗΣΙΟῪΣ 
ΚΟΛΑΣΣΑΕΙΣ 
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙ͂Σ A 
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙ͂Σ Β 


EBPAIOY2 


TIMOOEON A 
TIMOOEON B 
TITON 
PIAHMONA 


ΠΡῸΣ ΡΩΜΑΙΌΥΣ 


: ΠΑΥ͂ΛΟΣ δοῦλος "Ἰησοῦ Χριστοῦ", κλητὸς ἀπόστολος, 
4 ἀφωρισμένος εἰς εὐαγγέλιον θεοῦ ὃ προεπηγγείλατο διὰ 
Ξτῶν προφητῶν αὐτοῦ ἐν γραφαῖς ἁγίαις περὶ τοῦ υἱοῦ 
αὐτοῦ, τοῦ γενομένου ἐκ σπέρματος Aaveid κατὰ σάρκα, 
4 τοῦ ὁρισθέντος υἱοῦ θεοῦ: ἐν δυνάμει κατὰ πνεῦμα ἁγιωσύ- 
νῆς ἐξ ἀναστάσεως νεκρῶν, ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ τοῦ κυρίου 
— - ΄ ΄ —— — 
s ἡμῶν, δ οὗ ἐλάβομεν χάριν καὶ ἀποστολὴν εἰς ὑπα- 
κοὴν πίστεως ἐν πᾶσιν τοῖς ἔθνεσιν ὑπὲρ τοῦ ὀνόματος 
6 αὐτοῦ, ἐν οἷς ἐστὲ καὶ ὑμεῖς κλητοὶ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, 
7 πᾶσιν τοῖς οὖσιν ἐν Ρώμῃ ἀγαπητοῖς θεοῦ, κλητοῖς ἁγίοις" 
χάρις ὑμῖν καὶ εἰρήνη ἀπὸ θεοῦ πατρὸς ἡμῶν καὶ κυρίου 
Ἰησοῦ Χριστοῦ. 
- ‘ * cod -~ - ‘4 > - 
8 Πρῶτον μὲν εὐχαριστῶ τῷ θεῷ μου διὰ Ἰησοῦ 
Χριστοῦ περὶ πάντων ὑμῶν, ὅτι κι πίστις ὑμῶν καταγγέλ- 
ο λεται ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ. μάρτυς γάρ μού ἐστιν ὁ θεός, 
τ᾿ ΄ a , ΄ «- ᾿ , - 
ᾧ λατρεύω ἐν τῷ πνεύματί μου ἐν τῷ εὐαγγελίῳ τοῦ 
cn ᾿ A « »Ὁ * * ε - * ΄ 
10 υἱοῦ αὐτοῦ, ὡς ἀδιαλείπτως μνείαν ὑμῶν ποιοῦμαι πάν- 
tote ἐπὶ τῶν προσευχῶν μου, Sedpevos εἴ πως ἤδη ποτὲ 
" ΄ -“ , -“ “~ > -“ ‘ e 7 
εὐοδωθήσομαι ἐν τῷ θελήματι τοῦ θεοῦ ἐλθεῖν πρὸς ὑμᾶς. 
1 ἐπιποθῶ γὰρ ἰδεῖν ὑμᾶς, ἵνα τι μεταδῶ χάρισμα ὑμῖν 
12 πνευματικὸν εἰς τὸ στηριχθῆναι ὑμᾶς, τοῦτο δέ ἐστιν 
συνπαρακληθῆναι ἐν ὑμῖν διὰ τῆς ἐν ἀλλήλοις πίστεως 


Χριστοῦ Ἰησοῦ 


Ap. 


42. 


252 ΠΡῸΣ ΡΩΜΑΙΟῪΣ Ι 


- a δ, ἧς > a Bd ᾿ς. 
ὑμῶν τε καὶ ἐμοῦ. οὐ θέλω δὲ ὑμᾶς ἀγνοεῖν, ἀδελφοί, ὅτι 
* J ε a“ 7 >. ’ * 
πολλάκις προεθέμην ἐλθεῖν πρὸς ὑμᾶς, καὶ ἐκωλύθην ἄχρι 
a a — a J een ~ 
τοῦ δεῦρο, ἵνα τινὰ καρπὸν σχῶ καὶ ἐν ὑμῖν καθὼς 
a a σ ,ὔ 
καὶ ἐν τοῖς λοιποῖς ἔθνεσιν. Ἑλλησίν 
a x <3 , > , * 2 
τε καὶ βαρβάροις, σοφοῖς τε Kai ἀνοήτοις ὀφειλέτης εἰμί: 
σ΄ ‘\ or ς 50 Ν εκ“ * P , * 
οὕτω τὸ κατ᾽ ἐμὲ πρόθυμον καὶ vpiv τοῖς ἐν Ῥώμῃ εὐαγ- 
, > ‘ 5 ’ A —2* A δύ 
γελίσασθαι. οὐ γὰρ ἐπαισχύνομαι τὸ εὐαγγέλιον, δύναμις 
‘A “a 3 , > * ἣν, a“ , > Sate 
yap θεοῦ ἐστὶν cis σωτηρίαν παντὶ τῷ πιστεύοντι, ᾿Ιουδαίῳ 
A ’ ‘ > 
τε [πρῶτον] καὶ “EAAnve δικαιοσύνη yap θεοῦ ἐν αὐτῷ 
. ,’ ‘ , 
ἀποκαλύπτεται ἐκ πίστεως εἰς πίστιν, καθὼς γέγραπται 
, Φ , ᾿ 
28, Aé AlkAIOC EK πιοτεῶς ZHCETAI. 
> , — \ 6 a ᾽ν» > 4 — 
Ἀποκαλύπτεται γὰρ ὀργὴ θεοῦ ἀπ᾽ οὐρανοῦ ἐπὶ 
a > , A kd ’ 3 , -“ 3X * * 
πᾶσαν ἀσέβειαν καὶ ἀδικίαν ἀνθρώπων τῶν τὴν ἀλήθειαν 
> os , , ὃ , ᾿ — — a 6 a ΄ 
ἐν ἀδικίᾳ κατεχόντων, διότι τὸ γνωστὸν τοῦ θεοῦ φανερόν 
> > 3 a ε A ‘ > “-“ > , s 
ἐστιν ἐν αὐτοῖς, ὁ θεὸς yap αὐτοῖς ἐφανέρωσεν. τὰ 
aA * A * * 
γὰρ ἀύρατα αὐτοῦ ἀπὸ κτίσεως κόσμου τοῖς ποιήμασιν 
’ -“ o ΕΣ » cal , 4 
νοούμενα καθορᾶται, 7 τε aldwos αὐτοῦ δύναμις καὶ 
> la ’ 
θειότης, εἰς τὸ εἶναι αὐτοὺς ἀναπολογήτους, διότι γνόντες 
ε ΄ a , > J 
τὸν θεὸν οὐχ ὡς θεὸν ἐδόξασαν ἢ ηὐχαρίστησαν, ἀλλὰ 
> , > a “ a). > oe 4 
ἐματαιώθησαν ἐν τοῖς διαλογισμοῖς αὐτῶν καὶ ἐσκοτίσθη 
Shh oa'y 2A , , > — 
ἡ ἀσύνετος αὐτῶν καρδία’ φάσκοντες εἶναι σοφοὶ ἐμω- 
* " , “ῖ,Νὧ, , a 
pavOnoav, καὶ HAAAZAN THN AOZAN Tod ἀφθάρτου θεοῦ 
> , a > “ 
ἐν ὁμοιώμδτι εἰκόνος φθαρτοῦ ἀνθρώπου καὶ πετεινῶν 
καὶ τετραπόδων καὶ ἑρπετῶν. Διὸ παρέδωκεν 
» ‘ ε 4 > “ > , -“ -" > »“Ὕ 
αὐτοὺς ὁ θεὸς ἐν ταῖς ἐπιθυμίαις τῶν καρδιῶν αὐτῶν 
4 > , ~ 3? ΄, ‘ , 2 A > 
εἰς ἀκαθαρσίαν τοῦ ἀτιμάζεσθαι τὰ σώματα αὐτῶν ἐν 
> “ , ᾽ Lal Lal 
αὐτοῖς, οἵτινες μετήλλαξαν τὴν ἀλήθειαν τοῦ θεοῦ ἐν τῷ 
Ι "ὃ —— » 0 {. δ , 2 * ‘ 
ψεύδει, καὶ ἐσεβάσθησαν καὶ ἐλάτρευσαν τῇ κτίσει παρὰ 
* - 
τὸν κτίσαντα, ὅς ἐστιν εὐλογητὸς εἰς τοὺς αἰῶνας" ἀμήν. 
“ iN] 
Διὰ τοῦτο παρέδωκεν αὐτοὺς ὁ θεὸς cis πάθη ἀτιμίας" 
, ~ -“ 
αἵ τε γὰρ θήλειαι αὐτῶν μετήλλαξαν τὴν φυσικὴν χρῆσιν 
> ‘ 4 , ε ΄, wer we 9,7 ‘ 
els τὴν παρὰ φύσιν, ὁμοίως τε Kal of ἄρσενες ἀφέντες τὴν 


φυσικὴν χρῆσιν τῆς θηλείας ἐξεκαύθησαν ἐν τῇ ὀρέξει 





13 


14 


21 


6 


27 


ΠῚ ΠΡῸΣ POMAIOYS 353 


αὐτῶν εἰς ἀλλήλους ἄρσενες ἐν ἄρσεσιν, τὴν ἀσχημο- 
σύνην κατεργαζόμενοι καὶ τὴν ἀντιμισθίαν ἣν ἔδει τῆς 
28 πλάνης αὐτῶν ἐν αὑτοῖς ἀπολαμβάνοντες. Καὶ καθὼς 
οὐκ ἐδοκίμασαν τὸν θεὸν ἔχειν ἐν ἐπιγνώσει, παρέδω- 
κεν αὐτοὺς ὁ θεὸς εἰς ἀδόκιμον νοῦν, ποιεῖν τὰ μὴ καθή- 
29 κοντα, — — πάσῃ ἀδικίᾳ “πονηρίᾳ πλεονεξίᾳ 
κακίᾳ, μεστοὺς φθόνου φόνου ἔριδος δόλου κακοηθίας, 
30 Ψιθυριστάς, καταλάλους, θεοστυγεῖς, ὑβριστάς, ὑπερηφά- 
vous, ἀλαζόνας, ἐφευρετὰς κακῶν, γονεῦσιν ἀπειθεῖς, 
31 ἀσυνέτους, ἀσυνθέτους, ἀστόργους, — οἵτινες 


* τὸ δικαίωμα τοῦ θεοῦ ᾿ἐπιγνόντες", "ὅτι οἱ τὰ τοιαῦτα 


΄ " ’ —— > , > s -~ 

πράσσοντες ἄξιοι θανάτου εἰσίν, οὐ μόνον αὐτὰ ποιοῦσιν 
ἀλλὰ καὶ συνευδοκοῦσιν τοῖς πράσσουσιν. 

r Aw ἀναπολόγητος εἶ, ὦ ἄνθρωπε πᾶς ὁ κρίνων: ἐν ᾧ 
γὰρ κρίνεις τὸν ἕτερον, σεαυτὸν κατακρίνεις, τὰ γὰρ αὐτὰ 
⸗ « ’ γι νυ 4 , ” - 
2 πράσσεις ὁ κρίνων" οἴδαμεν "δὲ" ὅτι τὸ κρίμα τοῦ θεοῦ 
ἐστὶν κατὰ ἀλήθειαν ἐπὶ τοὺς τὰ τοιαῦτα πράσσοντας. 
3 λογίζῃ δὲ τοῦτο, ὦ ἄνθρωπε ὁ κρίνων τοὺς τὰ τοιαῦτα 
‘ * “ μι. ἅν ἐν \ 3 , s , 2 
πράσσοντας καὶ ποιῶν αὐτά, ὅτι σὺ ἐκφεύξῃ τὸ κρίμα τοῦ 
ς θεοῦ; ἣ τοῦ πλούτου τῆς χρηστότητος αὐτοῦ καὶ τῆς ἀνο- 
7 * - ΄ - > ”~ ΄ ‘ 
xis καὶ τῆς μακροθυμίας καταφρονεῖς, ἀγνοῶν ὅτι τὸ 
ς χρηστὸν τοῦ θεοῦ εἰς μετάνοιάν σε ἄγει; κατὰ δὲ τὴν 
σκληρότητά σου καὶ ἀμετανόητον καρδίαν θησαυρίζεις 
σεαυτῷ ὀργὴν ἐν ἡμέρᾳ ὀργῆς καὶ ἀποκαλύψεως δικαιο- 
6 κρισίας τοῦ θεοῦ, ds ἀπολώςει ἑκάστῳ KATA τὰ ἔργὰ 
7 AYTOY τοῖς μὲν καθ᾽ ὑπομονὴν ἔργου ἀγαθοῦ δόξαν καὶ 
8 τιμὴν καὶ ἀφθαρσίαν ζητοῦσιν ζωὴν αἰώνιον: τοῖς δὲ ἐξ 
ἐριθίας καὶ ἀπειθοῦσι τῇ ἀληθείᾳ πειθομένοις δὲ τῇ ἀδικίᾳ 
9 ὀργὴ καὶ θυμός, θλίψις καὶ στενοχωρία, ἐπὶ πᾶσαν ψυχὴν 
J ΄ “ , * * ⸗ — 
ἀνθρώπου τοῦ κατεργαζομένου τὸ κακόν, ᾿Ιουδαίου τε πρῶ- 
1. τὸν καὶ Ἕλληνος" δόξα δὲ καὶ τιμὴ καὶ εἰρήνη παντὶ τῷ 
1 ἐργαζομένῳ τὸ ἀγαθόν, ᾿Ιουδαίῳ τε πρῶτον καὶ Ἕλληνι" οὐ 
12 γάρ ἐστιν προσωπολημψία παρὰ τῷ θεῷ. Ὅσοι 


πονηρίᾳ πλε- 
only rope 
κακίᾳ π᾿ ἕᾳ 


ἐπιγινώσκοντες | 
Ap.t 


-, ἡ δ ee at he 


nine ἣ τ΄. ἡμέρᾳ 
τε | κρινεῖ 


Ἰησοῦ Χριστοῦ 


354 ΠΡΟΣ PQMAIOY= ΠΠ1Ι 


γὰρ ἀνόμως ἥμαρτον, ἀνόμως καὶ selene — ἂν 
γόμῳ ἥμαρτον, διὰ νόμου κριθήσονται" οὐ γὰρ of ἀκροαταὶ 
νόμου δίκαιοι παρὰ [τῷ] θεῷ, ἀλλ᾽ οἱ ποιηταὶ νόμου — 
θήσονται. ὅταν yap ἔθνη τὰ μὴ νόμον ἔχοντα φύσει τὰ 
τοῦ νόμου ποιῶσιν, οὗτοι νόμον μὴ ἔχοντες ἑαυτοῖς εἰσὶν 
νόμος: οἵτινες ἐνδείκνυνται τὸ ἔργον τοῦ νόμου γραπτὸν ἐν 
ταῖς καρδίαις αὐτῶν, συνμαρτυρούσης αὐτῶν τῆς συνειδή- 
σεως καὶ μεταξὺ ἀλλήλων τῶν λογισμῶν κατηγορούντων ἢ 
καὶ ἀπολογουμένων, ἐν "1 ἡμέρᾳ "κρίνει" ὁ θεὸς τὰ κρυπτὰ 
τῶν ἀνθρώπων Kara τὸ εὐαγγέλιόν μου διὰ “Χριστοῦ Ἰησοῦν. 

Εἰ δὲ σὺ ᾿Ιουδαῖος ἐπονομάζῃ καὶ ἐπαναπαύῃ νόμῳ καὶ 
καυχᾶσαι ἐν θεῷ καὶ γινώσκεις τὸ θέλημα καὶ δοκιμάζεις 
τὰ διαφέροντα κατηχούμενος ἐκ τοῦ νόμου, πέποιθάς τε 
σεαυτὸν ὁδηγὸν εἶναι τυφλῶν, φῶς τῶν ἐν σκότει, παιδευ- 
τὴν ἀφρόνων, διδάσκαλον νηπίων, ἔχοντα τὴν μόρφωσιν 
τῆς γνώσεως καὶ τῆς ἀληθείας ἐν τῷ νόμῳ,;-- ὁ οὖν διδάσκων 
ἕτερον σεαυτὸν οὐ διδάσκεις ; ὁ κηρύσσων μὴ κλέπτειν 
κλέπτεις ; ὁ λέγων μὴ μοιχεύειν μοιχεύεις ; ὁ βδελυσσό- 
μενος τὰ εἴδωλα ἱεροσυλεῖς ; ὃς ἐν νόμῳ καυχᾶσαι, διὰ τῆς 
παραβάσεως τοῦ νόμου τὸν θεὸν ἀτιμάζεις; τὸ γὰρ ὄνομὰ 
τοῦ θεοΐ Ar ὑμᾶς BAACHMEITAI ἐν τοῖς ἔθνεειν, 
καθὼς γέγραπται. περιτομὴ μὲν γὰρ ὠφελεῖ ἐὰν νόμον 
πράσσῃς" ἐὰν δὲ παραβάτης νόμου ἧς, ἡ περιτομή σου 
ἀκροβυστία γέγονεν. ἐὰν οὖν ἡ ἀκροβιστία τὰ δικαιώ- 
ματα τοῦ νόμου φυλάσσῃ, οὐχ ἡ ἀκροβυστία αὐτοῦ εἰς 
περιτομὴν λογισθήσεται; καὶ κρινεῖ ἡ ἐκ φύσεως ἀκρο- 
βυστία τὸν νόμον τελοῦσα σὲ τὸν διὰ γράμματος καὶ 
περιτομῆς παραβάτην νόμου. οὐ γὰρ ὁ ἐν τῷ φανερῷ 
᾿Ιουδαῖός ἐστιν, οὐδὲ ἡ ἐν τῷ φανερῷ ἐν σαρκὶ περιτομή" 
ἀλλ᾽ ὁ ἐν τῷ κρυπτῷ ᾿Ιουδαῖος, καὶ περιτομὴ καρδίας ἐν 
πνεύματι οὐ γράμματι, οὗ ὁ ἔπαινος οὐκ ἐξέ ἀνθρώπων 
ἀλλ᾽ ἐκ τοῦ θεοῦ. Τί οὖν τὸ περισσὸν τοῦ Ἴου- 
δαίου, ἢ τίς ἡ ὠφελία τῆς περιτομῆς ; πολὺ κατὰ πάντα 


8 


-» 


ΠΙ ΠΡῸΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ 355 


τρόπον. πρῶτον μὲν [γὰρ] ὅτι ἐπιστεύθησαν τὰ λόγια 
3 τοῦ θεοῦ. τί γάρ; εἰ ἠπίστησάν τινες, μὴ κ ἀπιστία 
4 αὐτῶν τὴν πίστιν τοῦ θεοῦ καταργήσει; μὴ γένοιτο" γινέ- 
σθω δὲ ὁ θεὸς ἀληθής, πᾶς δὲ ἄνθρωπος ψεύστης, 
καθάπερ γέγραπται 
“Ὅπως AN λικδιωθηῆς ἐν τοῖς λόγοις coy 
KAI νικήςεις ἐν τῷ κρίνεοθδὶ Ce. 
sci δὲ ἡὶ ἀδικά ἡμῶν θεοῦ δικαιοσύνην συνίστησιν, τί 
ἐροῦμεν; μὴ ἄδικος ὁ θεὸς ὁ ἐπιφέρων τὴν ὀργήν ; κατὰ 
6 ἄνθρωπον λέγω. μὴ γένοιτο: ἐπεὶ πῶς κρινεῖ ὁ θεὸς τὸν 
γ κόσμον; εἰ δὲ ἡ ἀλήθεια τοῦ θεοῦ ἐν τῷ ἐμῷ ψεύσματι 
ἐπερίσσευσεν εἰς τὴν δόξαν αὐτοῦ, τί ἔτι κἀγὼ ὡς ἅμαρ- 
8 τωλὸς κρίνομαι, καὶ μὴ καδὸς βλασφημούμεθα [καὶ] καθώς 
φασίν τινες ἡμᾶς λέγειν ὅτε Ποιήσωμεν τὰ κακὰ ἵνα ἔλθῃ 
τὰ ἀγαθά; ὧν τὸ κρίμα ἔνδικόν ἐστιν. 
9 Ti οὖν ; προεχόμεθα ; οὐ πάντως, προῃτιασάμεθα γὰρ 
᾿Ιουδαίους τε καὶ Ἕλληνας πάντας ὑφ᾽ ἁμαρτίαν εἶναι, 
10 καθὼς γέγραπται ὅτι 
Οὐκ ἔστιν δίκδιος οὐδὲ εἷς, 


te ΟΥ̓Κ ἔστιν “CYNIWN, οὐκ ἔςτιν “ἐκζητῶν TON 
θεόν" 

1: TIANTEC ἐξέκλινδν, AMA HYPEGOHCAN* 
ΟΥ̓Κ ἔστιν 7 ποιῶν “YpHCTOTHTA, οὐκ EcTIN Ewe” 
ἑνός. 


1. Τάφος ἀνεῳγμένος ὁ λάργγξ ayT@n, 
Taic γλώςοδλις AYT@N ἐδολιοΐῦοδν, 
ἰὸς ἀοπίδων ὑπὸ τὰ χείλη δὐτῶν, 


4 ὧν TO cTdMa * ἀρᾶς kal πικρίας γέμει. 

ts ὀξεῖς οἱ πόλες ἀὐτῶν ἐκχέδι alma, 

16 - CYNTPIMMA KAI τἀλδιπωρίὰ EN τὰῖς ὁλοῖς AYTON, 
17 Kai ὁδὸν εἰρήνης οὐκ ἔγνωσδν. 

8 ΟΥ̓Κ €cTIN φόβος θεοῦ ἀπέναντι τῶν 


ὀφθδλμῶν δγτῶν. 


8 





* 


Se te, 


42. 


εὑρηκέναι 


356 ΠΡῸΣ ΡΩΜΛΙΟΥΣ ΠῚ IV 


Οἴδαμεν δὲ ὅτι ὅσα ὁ νόμος λέγει τοῖς ἐν τῷ νόμῳ λαλεῖ, 
ἵνα πᾶν στόμα φραγῇ καὶ ὑπόδικος γένηται πᾶς ὁ κόσμος 
“ a“ , > » , 2 ‘ “ 
τῷ θεῷ: διότι ἐξ ἔργων νόμου OY AlKAl@OHCETAI πᾶρσδ 
» ’ > aA , , ε 
οἂρξ ἐνώπιον AYTOY, διὰ γὰρ νόμου ἐπίγνωσις ἁμαρτίας. 
γυνὶ δὲ χωρὶς νόμου δικαιοσύνη θεοῦ πεφανέρωται, μαρτυ- 
ρουμένη ὑπὸ τοῦ νόμου καὶ τῶν προφητῶν, δικαιοσύνη δὲ 
θεοῦ διὰ πίστεως [Ἰησοῦ] Χριστοῦ, εἰς πάντας τοὺς πιστεύ- 
οντας, οὐ γάρ ἐστιν διαστολή. πάντες γὰρ ἥμαρτον καὶ 
ὑστεροῦνται τῆς δύξης τοῦ θεοῦ, δικαιούμενοι δωρεὰν τῇ 
αὐτοῦ χάριτι διὰ τῆς ἀπολυτρώσεως τῆς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ" 
ὃν προέθετο 6 θεὸς ἱλαστήριον διὰ * πίστεως ἐν τῷ 
> - ΄ > ” ὃ a ὃ Ud > a Ν 2 
αὐτοῦ αἵματι εἰς ἔνδειξιν τῆς δικαιοσύνης αὐτοῦ διὰ τὴν 
πάρεσιν τῶν προγεγονότων ἁμαῤτημάτων ἐν τῇ ἀνοχῇ τοῦ 
θεοῦ, πρὸς τὴν ἔνδειξιν τῆς δικαιοσύνης αὐτοῦ ἐν τῷ νῦν 
καιρῷ, εἰς τὸ εἶναι αὐτὸν δίκαιον καὶ δικαιοῦντα τὸν ἐκ 
, > A a = e Ud > 
πίστεως ᾿Ιησοῦ. Ποῦ οὖν 7 καύχησις ; ἐξε- 
κλείσθη. διὰ ποίου νόμου; τῶν ἔργων ; οὐχί, ἀλλὰ διὰ 
΄ , ΄ ΓΔ Ἢ a , * 
νόμου πίστεως. λογιζόμεθα "γὰρ" δικαιοῦσθαι πίστει av- 

x * * a? , e ‘ F “ἢ ἢ 
θρωπον χωρὶς ἔργων νόμου. 7) ᾿Ιουδαίων ὁ θεὸς μόνον" ; 
2 —2 - Ν —J— “ * Φ“ ε ’ a ὔ 
οὐχὶ καὶ ἐθνῶν : ναὶ καὶ ἐθνῶν, εἴπερ εἷς ὁ θεός, ὃς δικαιώσει 
περιτομὴν ἐκ πίστεως καὶ ἀκροβυστίαν διὰ τῆς πίστεως. 
, > a ὃ ‘ a ΄ * ΄ > * 
νόμον οὖν καταργοῦμεν διὰ τῆς πίστεως; μὴ γένοιτο, ἀλλὰ 

νόμον ἱστάνομεν. 

Τί οὖν ἐροῦμεν " ᾿Αβραὰμ τὸν προπάτορα ἡμῶν κατὰ 
σάρκα; εἰ γὰρ ᾿Αβραὰμ. ἐξ ἔργων ἐδικαιώθη, ἔχει καύχημα" 
» » ’ > ’ 
ἀλλ᾽ οὐ πρὸς θεόν, τί yap ἡ γραφὴ λέγει; “Emictey- 

4 ἦν ‘ a * J > ’ a 
cen δὲ ᾿Αβρδὰμ TH θεῷ, καὶ EAOTICOH δὐτῷ εἰς 
, a Ν ε > 
AIKAIOCYNHN. τῷ δὲ ἐργαζομένῳ ὁ μισθὸς οὐ λογίζεται 
Ν ΄ * ‘ —— ⸗ 2 Ν —— , 
κατὰ χάριν adda κατὰ ὀφείλημα: τῷ δὲ μὴ ἐργαζομένῳ, 
‘ δὲ ; Dams ‘ ὃ cal ‘ * -“ , ε 
πιστεύοντι δὲ ἐπὶ τὸν δικαιοῦντα τὸν ἀσεβῆ, λογίζεται ἡ 
° — ΄ . ‘ — 
πίστις αὐτοῦ εἰς δικαιοσύνην, καθάπερ καὶ Δαυεὶδ λέγει 
— — — 6 , ——— ΄ 
τὸν μακαρισμὸν τοῦ ἀνθρώπου ᾧ ὁ Θεὸς λογίζεται δικαι- 


οσύνην χωρὶς ἔργων 


31 


". 


4 
5 


6 


ΤΥ ΠΡῸΣ POMAIOYS 357 
7  Maxdptor ὧν ἀφέθηςδν ai ἀνομίδι Kal ὧν ἐπεκὰ- 
AYOHCAN ai ἁμδρτίδι, 

5 makaptoc ἀνὴρ "οὗ" οὐ MH AoricuTar Kypioc Amap- 
TIAN. 

9 ὁ μακαρισμὸς οὖν οὗτος ἐπὶ THY περιτομὴν ἢ Kal ἐπὶ τὴν 
ἀκροβυστίαν ; λέγομεν yap “EdoricOn τῷ ᾿Αϑρδὰμ Hi 
10 πίστις εἰς AIKAIOCYNHN. πῶς οὖν ἐλογίσθη; ἐν περιτομῇ 
ὄντι ἣ ἐν ἀκροβυστίᾳ; οὐκ ἐν περιτομῇ ἀλλ᾽ ἐν axpo- 
τι βυστίᾳ: καὶ CHMEION ἔλαβεν περιτομῆς", σφραγῖδα τῆς 
δικαιοσύνης τῆς πίστεως τῆς ἐν TH ἀκροδγοτία, εἰς τὸ εἶναι 
αὐτὸν πατέρα πάντων τῶν πιστευόντων δι ἀκροβυστίας, 
12 εἰς τὸ λογισθῆναι αὐτοῖς [τὴν] δικαιοσύνην, καὶ πατέρα 
περιτομῆς τοῖς οὐκ ἐκ περιτομῆς μόνον ἀλλὰ "καὶ τοῖς" 
στοιχοῦσιν τοῖς ἴχνεσιν τῆς ἐν ἀκροβυστίᾳ πίστεως τοῦ 
13 πατρὸς ἡμῶν ᾿Αβραάμ. οὐ γὰρ διὰ νόμου ἡ 
ἐσαγγελία τῷ ‘ABpadp ὃ ἡ τῷ σπέρματι αὐτοῦ, τὸ — 
νόμον αὐτὸν εἶναι κόσμου, ἀλλὰ διὰ δικαιοσύνης πίστεως" 

14 εἰ γὰρ οἱ ἐκ νόμου κληρονόμοι, κεκένωται καὶ πίστις καὶ 
ts — ἡ j ἐπαγγελία. ὁ γὰρ νόμος ὀργὴν κατεργάζεται, 
16 οὗ δὲ οὐκ ἔστιν νόμος, οὐδὲ πὸράβισις Διὰ 
τοῦτο ἐκ πίστεως, ἵνα κατὰ χάριν, εἰς τὸ εἶναι βεβαίαν τὴν 
ἐπαγγελίαν παντὶ τῷ σπέρματι, οὐ τῷ ἐκ τοῦ νόμου μόνον 
ἀλλὰ καὶ τῷ ἐκ πίστεως ᾿Λβραάμ, (ὅς ἐστιν πατὴρ πάντων 

1) ἡμῶν, καθὼς γέγραπται ὅτι Πατέρα πολλῶν ἐθνῶν 
τέθεικά ςε,) κατέναντι οὗ ἐπίστευσεν θεοῦ τοῦ ζωοποι- 
18 OUVTOS τοὺς νεκροὺς καὶ καλοῦντος τὰ μὴ ὄντα ὡς ὄντα" ὃς 
παρ᾽ ἐλπίδα ἐπ᾿ ἐλπίδι ἐπίστευσεν εἰς τὸ γενέσθαι αὐτὸν 
TIATEPA πολλῶν ἐθνῶν κατὰ τὸ εἰρημένον Οὕτως ἔοστδι 

19 τὸ σπέρμα COY* καὶ μὴ ἀσθενήσας τῇ πίστει κατενόησεν 
τὸ ἑαυτοῦ σῶμα [ἤδη] νενεκρωμένον, ἑκατονταετής που 
20 ὑπάρχων, καὶ τὴν νέκρωσιν τῆς μήτρας Σάρρας, εἰς δὲ τὴν 
ἐπαγγελίαν τοῦ θεοῦ οὐ διεκρίθη τῇ ἀπιστίᾳ ἀλλὰ ἐνεδυ- 

ax ναμώθη τῇ πίστει, δοὺς δόξαν τῷ θεῷ καὶ πληροφορηθεὶς 


Apt 


Ap. 





* 


ΣΝ —* 


ΠΣ 


Ἑ 
‘1 
4 
A 
} 
" 
1 


he — wea Cy ne ee a ὩΣ s » 


— δ δώ, 


ἦν a ἃ ὡς 


— 


* 


* 


pS «4 


F 
— 


καυχώμενοι 


421 


358 ΠΡῸΣ ῬΩΜΔΙΟΥΣ IViW 


ὅτι ὃ ἐπήγγελται δυνατός ἐστιν καὶ ποιῆσαι. διὸ [Kai] 22 
ἐλογίοθη AYT@ εἰς AIKAIOCYNHN. Οὐκ ἐγράφη 23 
δὲ 80 αὐτὸν μόνον ὅτι EAOTICOH ἀὐτῷ, ἀλλὰ καὶ Sv ἡμᾶς 24 
Φ , , 2 , ὌΝ ‘ > , 

οἷς μέλλει λογίζεσθαι, τοῖς πιστεύουσιν ἐπὶ τὸν ἐγείραντα 
ἸΙησοῦν τὸν κύριον ἡμῶν ἐκ νεκρῶν, ὃς TAPEAOOH AIA TA 25 
TIAPATIT@MATA ἡμῶν καὶ ἠγέρθη διὰ τὴν δικαίωσιν ἡμῶν. 


, “Ὁ > ΄ — ” 2 4 
Δικαιωθέντες οὖν ἐκ πίστεως εἰρήνην ἔχωμεν πρὸς τὸν x 

‘ \ a ΄ — | a a ὃ > 2 Ν ‘ 
θεὸν διὰ τοῦ κυρίου ἡμῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, δι᾿ ov καὶ τὴν 2 

-“ 3X 
προσαγωγὴν ἐσχήκαμεν [τῇ πίστει] εἰς τὴν χάριν ταύτην 
Ἂν ἐκ , Ν , ΟΝ ΙΝ 2 a , a 
ἐν ἡ ἑστήκαμεν, καὶ καυχώμεθα ἐπ᾽ ἐλπίδι τῆς δόξης τοῦ 
2 J a 

θεοῦ" ov μόνον δέ, ἀλλὰ καὶ “καυχώμεθα" ἐν ταῖς θλίψε- 


w 


σιν, εἰδότες ὅτι ἡ θλίψις ὑπομονὴν κατεργάζεται, ἡ δὲ 


-- 


ὑπομονὴ δοκιμήν, 7 δὲ δοκιμὴ ἐλπίδα, 7 δὲ ἐλπὶς OF κὰ- 


[ΠῚ 


TAICYYNEL ὅτι ἡ ἀγάπη τοῦ θεοῦ ἐκκέχυται ἐν ταῖς καρδί- 


a 


ε a ‘ , Cs ἃς a ὃ θέ 5, a δν = | 

ats ἡμῶν διὰ πνεύματος ἁγίου τοῦ δοθέντος ἡμῖν" "εἴ γε 
Ὁ Σὰ — a * ‘ ‘ — * 
Χριστὸς ὄντων ἡμῶν ἀσθενῶν ἔτι κατὰ καιρὸν ὑπὲρ ace- 
a > , * 3 δ᾿, Φ > a 

βῶν ἀπέθανεν. μόλις yap ὑπὲρ δικαίου τις ἀποθανεῖται" 7 
sk ‘ a > cal , Ν od > - 
ὑπὲρ yap τοῦ ἀγαθοῦ τάχα τις. καὶ τολμᾷ ἀποθανεῖν" 


, Ν ‘ ε “a > * * cn ε 4 o 
συνίστησιν δὲ τὴν ἑαυτοῦ ἀγάπην εἰς ἡμᾶς ὁ θεὸς ὅτι 
» ε a 4 ca ‘A δ δ "ἂν > ‘6, 
ἔτι ἁμαρτωλῶν ὄντων ἡμῶν Χριστος ὑπὲρ ἡμὼν ἀπέθανεν. 
πολλῷ οὖν μᾶλλον δικαιωθέντες νῦν ἐν τῷ αἵματι at- ο 

a , > ᾽ a Lee a > “ > ‘ > s 
τοῦ σωθησόμεθα δι’ αὐτοῦ ἀπὸ τῆς ὀργῆς. εἰ yap ἐχθροὶ 


0 
ὄντες κατηλλάγημεν τῷ θεῷ διὰ τοῦ θανάτου τοῦ υἱοῦ 

> 2 a 5 = 
αὐτοῦ, πολλῷ μᾶλλον καταλλαγέντες σωθησόμεθα ἐν τῇ 
ζωῇ αὐτοῦ: οὐ μόνον δέ, ἀλλὰ καὶ καυχώμενοι ἐν τῷ xx 

-“ 2 A ~ , ha a 
θεῷ διὰ τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ [Χριστοῦ], δι οὗ νῦν 
τὴν καταλλαγὴν ἐλάβομεν. 

Διὰ τοῦτο ὥσπερ 80 ἑνὸς ἀνθρώπου 7 ἁμαρτία εἰς τ: 

‘4 , * 2 Ν \ ~ e ’ ε ’ s 
τὸν κόσμον εἰσῆλθεν καὶ διὰ τῆς ἁμαρτίας ὁ θάνατος, καὶ 

- > , > , ε , a 22 @ ΄ 
οὕτως εἰς πάντας ἀνθρώπους ὁ θάνατος διῆλθεν ἐφ᾽ ᾧ πάν- 
τες ἥμαρτον-. ἄχρι γὰρ νόμου ἁμαρτία ἦν ἐν κόσμῳ, 13 
ἁμαρτία δε οὐκ ἐλλογᾶται μὴ ὄντος τόμου, ἀλλὰ ἐβασί x4 


vvi ΠΡῸΣ PQMAIOYS 359 
λευσεν ὁ θάνατος ἀπὸ ᾿Αδὰμ μέχρι Μωυσέως καὶ ἐπὶ τοὺς 
μὴ ἁμαρτήσαντας ἐπὶ τῷ ὁμοιώματι τῆς παραβάσεως 
15 ᾿Αδάμ, ὅς ἐστιν τύπος τοῦ μέλλοντος. ᾿Αλλ᾽ οὐχ ὡς 
τὸ παράπτωμα, οὕτως [καὶ] τὸ χάρισμα: εἰ γὰρ τῷ τοῦ 
ἑνὸς παραπτώματι οἱ πολλοὶ ἀπέθανον, πολλῷ μᾶλλον 
9 χάρις τοῦ θεοῦ καὶ ἡ δωρεὰ ἐν χάριτι τῇ τοῦ ἑνὸς ἀν- 
θρώπου Ἰησοῦ Χριστοῦ εἰς τοὺς πολλοὺς ἐπερίσσευσεν. 
τό καὶ οὐχ ὡς δι᾿ ἑνὸς ἁμαρτήσαντος τὸ δώρημα" τὸ μὲν γὰρ 
κρίμα ἐξ ἑνὸς εἰς κατάκριμα, τὸ δὲ χάρισμα ἐκ πολλῶν 
17 παραπτωμάτων εἰς δικαίωμα. εἰ γὰρ “τῷ τοῦ" ἑνὸς wapa- 
πτώματι ὁ θάνατος ἐβασίλευσεν διὰ τοῦ ἑνός, πολλῷ par- 
λον οἱ τὴν περισσείαν τῆς χάριτος καὶ [τῆς Ewpeds] τῆς 
δικαιοσύνης λαμβάνοντες ἐν. ζωῇ βασιλεύσουσιν διὰ τοῦ 
18 ἑνὸς "Ἰησοῦ Χριστοῦ". "Apa οὖν ὡς δι’ ἑνὸς παρα- 
πτώματος εἰς πάντας ἀνθρώπους εἰς κατάκριμα, οὕτως καὶ 
δ ἑνὸς δικαιώματος εἰς πάντας ἀνθρώπους εἰς δικαίωσιν 
19 ζωῆς ὥσπερ γὰρ διὰ τῆς παρακοῆς τοῦ ἑνὸς ἀνθρώπου 
ἁμαρτωλοὶ κατεστάθησαν οἱ πολλοί, οὕτως καὶ διὰ τῆς 
ὑπακοῆς τοῦ ἑνὸς δίκαιοι κατασταθήσονται οἱ πολλοΐ. 
20 νόμος δὲ παρεισῆλθεν ἵνα πλεονάσῃ τὸ παράπτωμα: οὗ δὲ 
or ἐπλεόνασεν ἡ ἁμαρτία, ὑπερεπερίσσευσεν 7 χάρις, ἵνα 
ὥσπερ ἐβασίλευσεν ἡ ἁμαρτία ἐν τῷ θανάτῳ, οὕτως καὶ 
ἡὶ χάρις βασιλεύσῃ διὰ δικαιοσύνης εἰς ζωὴν αἰώνιον διὰ 
Ἰησοῦ — τοῦ κυρίου ἡμῶν. 
: Ti ody ἐροῦμεν ; ἐπιμένωμεν τῇ ἁμαρτίᾳ, ἵνα ἡ χάρις 
 πλεονάσῃ ; μὴ γένοιτο" οἵτινες ἀπεθάνομεν τῇ ἁμαρτίᾳ, 
πῶς ἔτι ζήσομεν ἐν αὐτῇ; ἢ ἀγνοεῖτε ὅτι ὅσοι ἐβαπτί- 
σθημεν εἰς Χριστὸν [Ἰησοῦν] εἰς τὸν θάνατον αὐτοῦ 
4 ἐβαπτίσθημεν; συνετάφημεν οὖν αὐτῷ διὰ τοῦ βαπτίσμα- 
τος εἰς τὸν θάνατον, ἵνα ὥσπερ ἠγέρθη Χριστὸς ἐκ νεκρῶν 
διὰ τῆς δόξης τοῦ πατρός, οὕτως καὶ ἡμεῖς ἐν καινότητι 
5 ζωῆς περιπατήσωμεν. εἰ γὰρ σύμφυτοι γεγόναμεν τῷ 
ὑμοιώματι τοῦ θανάτου αὐτοῦ, ἀλλὰ καὶ τῆς ἀναστάσεως 


> 
Ap. 
ἐν 

Χριστοῦ Ἰησοῦ 

i 

; 

ee 

J 

i 

ν 5 

: 


360 ΠΡῸΣ PQMAIOY= VI 


>. , ”~ , σ΄ ε oy Ἂς ε - * 6 
ἐσόμεθα" τοῦτο γινώσκοντες ὅτι ὁ παλαιὸς ἡμὼν ἀνθρω- 6 
, ¢ —* J a — 
πος συνεσταυρώθη, ἵνα καταργηθῇ τὸ σῶμα τῆς apaprtias, 
a — — ‘ > 4 
τοῦ μηκέτι δουλεύειν ἡμᾶς τῇ ἀμαρτίᾳ, ὁ yap ἀποθανὼν 7 
a 5 , A 
δεδικαίωται ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας. εἰ δὲ ἀπεθάνομεν σὺν 8 
”~ , ΄ A , > δὰ ἰδό 
Χριστῷ, πιστεύομεν ὅτι καὶ συνζήσομεν αὐτῷ" εἰδότες ο 
“ - aks — a ΓΝ. > 4 , 0 , 
ὅτι Χριστὸς ἐγερθεὶς ἐκ νεκρῶν οὐκέτι ἀποθνήσκει, θάνατος 
“ a Ν > , = e , >. , 
αὐτοῦ οὐκέτι κυριεύει: ὃ yap ἀπέθανεν, τῇ ἁμαρτίᾳ ἀπέ- 
΄ a“ - * a“ @ Sy ἢ -“ , 
θανεν ἐφάπαξ' ὃ δὲ ζῇ, ζῇ τῷ θεῷ. οὕτως καὶ ὑμεῖς λογί- 11 
ε 4 > Ν Ν ae Δ - δὲ ~ 
ζεσθε ἑαυτοὺς εἶναι νεκροὺς μὲν τῇ ἁμαρτίᾳ ζῶντας δὲ τῷ 
ἘΝ 2 a? a . 4 ,΄ 
θεῷ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ. My οὖν βασιλευέτω :- 


" 


ο 


a“ wn ε -~ , A e , 
ἢ ἁμαρτία ἐν τῷ θνητῷ ὑμῶν σώματι eis TO ὑπακούειν 

- > ~ , A * ε -“" 
ταῖς ἐπιθυμίαις αὐτοῦ, μηδὲ παριστάνετε τὰ μέλη ὑμῶν 13 
΄ Xr ὃ , a e , > Ν "4 ε Ν 
ὅπλα ἀδικίας τῇ ἁμαρτίᾳ, ἀλλὰ παραστήσατε ἑαυτοὺς 

a“ a e > a 2 A x ’, ε .- σ 
τῷ θεῷ ὡσεὶ ἐκ νεκρῶν ζῶντας καὶ τὰ μέλη ὑμῶν ὅπλα 

“ -“ ‘ «ε - > 
δικαιοσύνης τῷ θεῷ: ἁμαρτία yap ὑμῶν οὐ κυριεύσει, 14 
, . ΄ > eel tae a , 
ov yap ἐστε ὑπὸ νόμον ἀλλὰ ὑπὸ χάριν. Τί τε 
> ε ΄ ¢ > 4 Υ — , Py A a oh 
οὖν; ἁμαρτήσωμεν OTL οὐκ ἐσμὲν ὑπὸ νόμον ἀλλὰ ὑπὸ 
σ΄ e , 
χάριν; μὴ γένοιτο: οὐκ οἴδατε ὅτι ᾧ παριστάνετε ἑαυτοὺς 16 
ὃ Xr * e , ὃ DA , > fe ¢ , * «ε 
οὕλους εἰς ὑπακοήν, δοῦλοί ἐστε ᾧ ὑπακούετε, ἤτοι ἅμαρ- 

, > 6. * A ¢ a > ὃ , ’ δὲ “ 
τίας εἰς θάνατον ἢ ὑπακοῆς εἰς δικαιοσύνην ; χάρις δὲ τῷ 17 
θεῷ ὅτι ἦτε δοῦλοι τῆς ἁμαρτίας ὑπηκούσατε δὲ ἐκ Kapdé 

εῷ ὅτι ἦτε δοῦλοι τῆς ἁμαρτίας try καρδίας 

a , “Ἢ , 
cis ὃν παρεδόθητε τύπον διδαχῆς, ἐλευθερωθέντες δὲ ἀπὸ 18 
a ε , > , aA , > , 
τῆς ἁμαρτίας ἐδουλώθητε τῇ δικαιοσύνη: ἀνθρώπινον το 
» aA ‘ e ~ σ ‘ 
λέγω διὰ τὴν ἀσθένειαν τῆς σαρκὸς ὑμῶν. ὥσπερ yap πα- 
, A , e ”~ »" »" > , A ”~ 
ρεστήσατε τὰ μέλη ὑμῶν δοῦλα τῇ ἀκαθαρσίᾳ καὶ τῇ 

* F * , ᾽ , - “-" , ‘ , 
ἀνομίᾳ [cis τὴν ἀνομίαν], οὕτω viv παραστήσατε τὰ μέλη 
— a A ΄ ε ΄ -“ ‘ “- 
ὑμῶν δοῦλα τῇ δικαιοσύνῃ εἰς ἁγιασμόν' ὅτε γὰρ δοῦλοι :ο 
> a e , 2 > a , 0 > 
ἥτε τῆς apaptias, ἐλεύθεροι ἦτε τῇ δικαιοσύνῃ. τίνα οὖν 21 

. * , * -“ 
καρπὸν εἴχετε τότε ἐφ᾽ οἷς νῦν ἐπαισχύνεσθε; τὸ γὰρ 

, . ΄ , -~ 
τέλος ἐκείνων θάνατος" νυνὶ δέ, ἐλευθερωθέντες ἀπὸ τῆς 22 
« , , A -“ -“ bed 
ἁμαρτίας δουλωθέντες δὲ τῷ θεῷ, ἔχετε τὸν καρπὸν ὑμῶν 

> ε ΄ ‘ δὲ at ‘ .7 J ‘ 2, ¢ - 
εἰς αγιασμον, τὸ δὲ τέλος ζωὴν αἰώνιον. τὰ γὰρ ὀψώνια τῆς 23 
ε ⸗ θ , ‘ δὲ , a a ‘ ane 
apaptias θάνατος, τὸ δὲ χάρισμα τοῦ θεοῦ ζωὴ αἰώνιος 


VI VII ΠΡῸΣ PQMAIOY= 361 


ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ κυρίῳ ἡμῶν. 
: Ἢ ἀγνοεῖτε, ἀδελφοΐ, γινώσκουσιν γὰρ νόμον λαλῶ, 
ὅτι ὁ νόμος κυριεύει τοῦ ἀνθρώπου ἐφ᾽ ὅσον χρόνον ζῇ; 
. ἡ γὰρ ὕπανδρος γυνὴ τῷ ζῶντι ἀνδρὶ δέδεται νόμῳ" ἐὰν δὲ 
ἀποθάνῃ ὁ ἀνήρ, κατήργηται ἀπὸ τοῦ νόμου τοῦ ἀνδρός. 
3 ἄρα οὖν ζῶντος τοῦ ἀνδρὸς μοιχαλὶς χρηματίσει ἐὰν γένη- 
ται ἀνδρὶ ἑτέρῳ ἐὰν δὲ ἀποθάνῃ ὁ ἀνήρ, ἐλευθέρα ἐστὶν 
ἀπὸ τοῦ νόμου, τοῦ μὴ εἶναι αὐτὴν μοιχαλίδα ᾿γενομένην 
ς ἀνδρὶ ἑτέρῳ. ὥστε, ἀδελφοί μου, καὶ ὑμεῖς ἐθανατώθητε 
τῷ νόμῳ διὰ τοῦ σώματος τοῦ χριστοῦ, εἰς τὸ γενέσθαι 
ὑμᾶς ἑτέρῳ, τῷ ἐκ νεκρῶν ἐγερθέντι ἵνα καρποφορήσωμεν 
5 τῷ θεῷ. ὅτε γὰρ ἦμεν ἐν τῇ σαρκί, τὰ παθήματα τῶν ἅμαρ- 
τιῶν τὰ διὰ τοῦ νόμου ἐνηργεῖτο ἐν τοῖς μέλεσιν ἡμῶν 
6 εἰς τὸ καρποφορῆσαι τῷ θανάτῳ" νυνὶ δὲ κατηργήθημεν 
ἀπὸ τοῦ νόμου, ἀποθανόντες ἐν ᾧ κατειχόμεθα, ὥστε δου- 
λεύειν [ἡμᾶς} ἐν καινότητι πνεύματος καὶ οὐ παλαιότητι 
γ γράμματος. Τί οὖν ἐροῦμεν; ὁ νόμος ἁμαρτία; 
μὴ γένοιτο: ἀλλὰ τὴν ἁμαρτίαν οὐκ ἔγνων εἰ μὴ διὰ 
νόμου, τήν τε γὰρ ἐπιθυμίαν οὐκ ἤδειν εἰ μηὴ ὁ νόμος 
8 ἔλεγεν ΟΥ̓κ ἐπιθγμήσειο" ἀφορμὴν δὲ λαβοῦσα ἡ ἁμαρ- 
τία διὰ τῆς ἐντολῆς κατειργάσατο ἐν ἐμοὶ πᾶσαν ἐπι- 
9 θυμίαν, χωρὶς γὰρ νόμου ἁμαρτία νεκρά. ἐγὼ δὲ ἔζων 
χωρὶς νόμου ποτέ' ἐλθούσης δὲ τῆς ἐντολῆς ἡ ἁμαρτία 
10 ἀνέζηδεν, ἐγὼ δὲ ἀπέθανον, καὶ εὑρέθη μοι ἡ ἐντολὴ ἡ εἰς 
11 ζωὴν αὕτη εἰς θάνατον" ἡ γὰρ ἁμαρτία ἀφορμὴν λαβοῦσα 
διὰ τῆς ἐντολῆς ἐξηπάτησέν με καὶ δι᾿ αὐτῆς ἀπέκτεινεν. 
12 ὥστε ὁ μὲν νόμος ἅγιος, καὶ ἡ ἐντολὴ ἁγία καὶ δικαία καὶ 
13 ἀγαθή. Τὸ οὖν ἀγαθὸν ἐμοὶ ἐγένετο θάνατος ; 
μὴ γένοιτο: ἀλλὰ 7 ἁμαρτία, ἵνα φανῇ ἁμαρτία διὰ τοῦ 
ἀγαθοῦ μοι κατεργαζομένη θάνατον" ἵνα γένηται καθ᾽ ὑπερ- 
14 βολὴν ἁμαρτωλὸς j ἁμαρτία διὰ τῆς ἐντολῆς. οἴδαμεν 
γὰρ ὅτι ὁ νόμος πνευματικός ἐστιν" ἐγὼ δὲ σάρκινός εἰμι, 
15 πεπραμένος ὑπὸ τὴν ἁμαρτίαν. ὃ γὰρ κατεργάζομαι οὐ 


εὐχαριστῶ 


Ap. 
ue A pt 


362 ΠΡῸΣ PQMAIOYS VIL VIII 


> ‘ a ΄ a ΄ φιν 9 ὦ ~ 
γινώσκω: οὐ yap ὃ θέλω τοῦτο πράσσω, ἀλλ᾽ ὃ μισῶ 
a ἃ » a a , a 
τοῦτο ποιῶ. εἰ δὲ ὃ οὐ θέλω τοῦτο ποιῶ, σύνφημι τῷ 
, Ν , te 
νόμῳ ὅτι καλός. Novi δὲ οὐκέτι ἐγὼ κατεργάζομαι αὐτὸ 
a ε ’ oD \ μη > > 
ἀλλὰ ἡ ἐνοικοῦσα ἐν ἐμοὶ ἁμαρτίᾳ.  ol0a yap ὁτι οὐκ οἷ- 
a — we a , > , A Ἀ * 
κεῖ ἐν ἐμοί, τοῦτ᾽ ἔστιν ἐν τῇ σαρκί μου, ἀγαθόν" τὸ γὰρ 
2 A 4 * 
θέλειν παράκειταί μοι, τὸ δὲ κατεργάζεσθαι τὸ καλὸν οὔ" οὐ 
Κή > — > , — 
γὰρ ὃ θέλω ποιῶ ἀγαθόν, ἀλλὰ ὃ οὐ θέλω κακὸν τοῦτο 
a a , ‘ 
πράσσω. εἰ δὲ ὃ od θέλω * τοῦτο ποιῶ, οὐκέτι ἐγὼ κατερ- 
ε cal * e / Lee 
γάζομαι αὐτὸ ἀλλὰ ἡ οἰκοῦσα ἐν ἐμοὶ ἁμαρτίᾳ. Evpiocxw 
* * , a θέλ 2 Ν a“ ‘ Xo —— 2 Ν ‘ 
ἄρα τὸν νόμον τῷ θέλοντι ἐμοὶ ποιεῖν τὸ KaAov ὅτι ἐμοὶ τὸ 
‘ * a ‘ “ - A 
κακὸν παράκειται: συνήδομαι yap τῷ νόμῳ τοῦ θεοῦ κατὰ 
“ * a * rg 
τὸν ἔσω ἄνθρωπον, βλέπω δὲ ἕτερον νόμον ἐν τοῖς μέλεσίν 
“ , A ig ἈΝ 
μου ἀντιστρατευόμενον τῷ νόμῳ τοῦ νοῦς μου καὶ αἶχμα- 
Xr , * * a“ * 2 ε ’ 2 * * r 
ὠτίζοντά pe [ἐν] τῷ νόμῳ τῆς ἁμαρτίας τῷ ὄντι ἐν τοῖς 
—3 ’ 
μέλεσίν pov. ταλαίπωρος ἐγὼ ἄνθρωπος" τίς με ῥύσεται 
a , a“ ΄ , r * “ 
ἐκ τοῦ σώματος τοῦ θανάτου τούτου; "χάρις [δὲ] τῷ θεῷ 
ὃ a> = a aA , rer ” > ——— 
ιὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ κυρίου ἡμῶν. ἄρα οὖν αὐτὸς ἐγὼ 
a ‘ » , , δ * * * ε 
τῷ μὲν νοὶ δουλεύω νόμῳ θεοῦ, τῇ δὲ σαρκὶ νόμῳ apap- 
, 50. bal a [4 a -2 a 
τίας. Οὐδὲν ἄρα νῦν κατάκριμα τοῖς ἐν Χριστῷ 
» ΄“- ~ ~ ~ hed 
Ἰησοῦ: ὁ γὰρ νόμος τοῦ πνεύματος τῆς ζωῆς ἐν Χριστῷ 
> na? Ν a a e 
Inood ἡλευθέρωσέν ‘ce’ ἀπὸ τοῦ νόμου THs ἁμαρτίας καὶ 
2 ’ ‘ 4 207 a P. > σεν ὦ ΄ 
τοῦ θανάτου. τὸ γὰρ ἀδύνατον τοῦ νόμου, ἐν ᾧ ἠσθένει 
ἅν ἧς “ , ε Ν Ν ε a εν , > * * 
διὰ τῆς σαρκός, ὁ θεὸς τὸν ἑαυτοῦ υἱὸν πέμψας ἐν ὁμοιώ- 
\ e . 
ματι σαρκὸς ἁμαρτίας καὶ περὶ ἁμαρτίας κατέκρινε τὴν 
ε , > ~ a , 
ἁμαρτίαν ἐν τῇ σαρκί, ἵνα τὸ δικαίωμα τοῦ νόμου πλη- 
“a > e— A J— ‘ , - » ay ‘ 
ρωθῇ ἐν ἡμῖν τοῖς μὴ κατὰ σάρκα περιπατοῦσιν ἀλλὰ κατὰ 
A e Ν Ν, ⸗ ‘ a ἈΝ 
πνεῦμα" οἱ γὰρ κατὰ σάρκα ὄντες τὰ τῆς σαρκὸς φρονοῦσιν, 
ε Ν * a A ; 
ot δὲ κατὰ πνεῦμα τὰ τοῦ πνεύματος. τὸ yap φρόνημα 
-“ ‘ , 4 ‘ 
τῆς σαρκὸς θάνατος, τὸ δὲ φρόνημα tod πνεύματος “ζωὴ 
Ν > , Ξ ὃ * Ν , “-“ 4 * θ εἰ 6 , 
καὶ εἰρηνη" διότι τὸ φρόνημα τῆς σαρκὸς ἔχθρα els θεόν, 


-“ἢ A , a 0 a > e , ὑδὲ ‘ ὃ ’ 5 
τῳ γὰρ νομῳ του ὕεου οὐχ τποτασσεται, OVOE γαρ VVaTaL 


” 


σι wn 


* a 
οἱ δὲ ἐν σαρκὶ ὄντες θεῷ ἀρέσαι od δύνανται. Ὑμεῖς δὲ ὃ 


> > ΕἾΔΕ! ‘ > ‘ 
οὐκ ἐστὲ ἐν σαρκὶ ἀλλὰ ἐν πνεύματι, εἴπερ πνεῦμα θεοῦ 


10 


20 


21: 


33 


34 


25 


VHI ΠΡῸΣ PQMAIOYS 363 


οἰκεῖ ἐν ὑμῖν. εἰ δέ τις πνεῦμα Χριστοῦ οὐκ ἔχει, οὗτος 
ea 

οὐκ ἔστιν αὐτοῦ. εἰ δὲ Χριστὸς ἐν ὑμῖν, τὸ μὲν σῶμα 
‘ ‘ ε 4 ‘ ‘ “ 4 ‘ , 

νεκρὸν διὰ ἁμαρτίαν, τὸ δὲ πνεῦμα ζωὴ διὰ δικαιοσύνην. 

> 2* 2 * * a > - a > - 

εἰ δὲ τὸ πνεῦμα τοῦ ἐγείραντος τὸν ᾿Ιησοῦν ἐκ νεκρῶν οἰκεῖ 
aA a > - ⸗ 

ἐν ὑμῖν, ὁ ἐγείρας ἐκ νεκρῶν Χριστὸν Ἰησοῦν ζωοποιήσει 

ΕῚ ‘ s , ε - we ~ 2 » aA 

[καὶ] τὰ θνητὰ σώματα ὑμῶν διὰ “τοῦ ἐνοικοῦντος αὐτοῦ 


΄ 4 ἃ. ὑπ ὡς 
πνευματος εν υμιν. 


"Apa οὖν, ἀδελφοί, ὀφειλέται ἐσμέν, οὐ τῇ σαρκὶ τοῦ 


‘ , - * * ‘ [ὦ a , » 
κατὰ σάρκα ζῇν, εἰ γὰρ κατὰ σάρκα ζῆτε μέλλετε ἀπο- 
θνήσκειν, εἰ δὲ πνεύματι τὰς πράξεις τοῦ σώματος θανα- 
τοῦτε ζήσεσθε. Coot γὰρ πνεύματι θεοῦ ἄγονται, οὗτοι 
υἱοὶ θεοῦ εἰσίν. οὐ γὰρ ἐλάβετε πνεῦμα δουλείας πάλιν 
εἰς φόβον, ἀλλὰ ἐλάβετε πνεῦμα "υἱοθεσίας, ἐν ᾧ κρά- 
ζομεν ᾿Αββά ὁ πατήρ᾽ αὐτὸ" τὸ πνεῦμα συνμαρτυρεῖ τῷ 

, ε Led σ Ν Ψ a > 4 * 3*X 
πνεύματι ἡμῶν ὅτι ἐσμὲν τέκνα θεοῦ. εἰ δὲ τέκνα, καὶ κλη- 
ρονόμοι: κληρονόμοι μὲν θεοῦ, συνκληρονόμοι δὲ Χριστοῦ, 
ν ⸗ σ Ν “ 
εἴπερ συνπάσχομεν ἵνα καὶ συνδοξασθῶμεν. Ao- 

΄ ‘ @ > * ‘ , ~ - -“ 
γίζομαι γὰρ ὅτι οὐκ ἄξια τὰ παθήματα τοῦ νῦν καιροῦ 
πρὸς τὴν μέλλουσαν δόξαν ἀποκαλυφθῆναι εἰς ἡμᾶς. ἡ 
γὰρ ἀποκαραδοκία τῆς κτίσεως τὴν ἀποκάλυψιν τῶν υἱῶν 
τοῦ θεοῦ ἀπεκδέχεται: τῇ γὰρ ματαιότητι ἡ κτίσις ὑπε- 
τάγη, οὐχ ἑκοῦσα ἀλλὰ διὰ τὸν ὑποτάξαντα, ἐφ᾽ ἑλπίδι 
ὅτι καὶ αὐτὴ ἡ κτίσις ἐλευθερωθήσεται ἀπὸ τῆς δουλείας 
τῆς. φθορᾶς εἰς τὴν ἐλευθερίαν τῆς δόξης τῶν τέκνων τοῦ 

a LAN] 8 σ -“ ε * ΄ ‘ 
θεοῦ. οἴδαμεν yap ὅτι πᾶσα ἡ κτίσις συνστενάζει καὶ 
συνωδίνει ἄχρι τοῦ vive οὐ μόνον δέ, ἀλλὰ καὶ αὐτοὶ 
τὴν ἀπαρχὴν τοῦ πνεύματος ἔχοντες [ἡμεῖς] καὶ αὐτοὶ ἐν 
ἑαυτοῖς στενάζομεν, υἱοθεσίαν ἀπεκδεχόμενοι τὴν ἀπο- 
λύτρωσιν τοῦ σώματος ἡμῶν. τῇ γὰρ ἐλπίδι ἐσώθημεν" 
ἐλπὶς δὲ βλεπομένη οὐκ ἔστιν ἐλπίς, ὃ γὰρ βλέπει “ris 
ἐλπίζει; εἰ δὲ ὃ οὐ βλέπομεν ἐλπίζομεν, δ᾽ ὑπομονῆς 
* ’ . “ 
ἀπεκδεχύμεθα. Ὡσαύτως δὲ καὶ τὸ πνεῦμα 
συναντιλαμβάνεται τῇ ἀσθενείᾳ ἡμῶν: τὸ γὰρ τί προσ- 


τὸ ἐνοικοῦν αὐτοῦ 


πνεῦμα 


epee ee 


θεοῦ 


264 ΠΡῸΣ PQMAIOYS VITI IX 


-“ * 4 * ‘ Ν a 
εὐξώμεθα καθὸ δεῖ οὐκ οἴδαμεν, ἀλλὰ αὐτὸ τὸ πνεῦμα 
a , ε 22 a A 
ὑπερεντυγχάνει στεναγμοῖς ἀλαλήτοις, ὁ δὲ ἐραυνῶν τὰς 
, > —— a , * J θ 4 
καρδίας οἶδεν τί τὸ φρόνημα τοῦ πνεύματος, ὅτι κατὰ θεὸν 
φ a » a ‘ 
ἐντυγχάνει ὑπὲρ ἁγίων. οἴδαμεν δὲ ὅτι τοῖς ἀγαπῶσι τὸν 
‘ , are J — δὲ a ‘ , 
θεὸν πάντα συνεργεῖ [ὁ θεὸς] cis ἀγαθόν, τοῖς κατὰ mpc- 
“ ἃ , Ν ΄ 
θεσιν κλητοῖς οὖσιν. ὅτι οὗς προέγνω, καὶ προώρισεν 
“ cel ~ lel Ν ‘ 
συμμόρφους τῆς εἰκόνος τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ, εἰς τὸ εἶναι αὐτὸν 
a A a , , 
πρωτότοκον ἐν πολλοῖς ἀδελφοῖς: ods δὲ προώρισεν, Tov- 
— ΕΝ γι Xx , x 25 ΄, ἃ 
Tous καὶ ἐκάλεσεν" καὶ οὗς ἐκάλεσεν, τούτους καὶ ἐδικαίωσεν 
A 
ovs δὲ ἐδικαίωσεν, τούτους καὶ ἐδόξασεν. Ti 
> * fol Ν “-“ — Ν | Ὁ Ἢ ε a“ , 2 @ an 
οὖν ἐροῦμεν πρὸς ταῦτα; εἰ ὁ θεὸς ὑπὲρ ἡμῶν, τίς καθ᾽ ἡμῶν; 
“΄ aA 307 eas Seles , > ey me eat ἘΠῚ ἃς , 
ὅς γε TOU ἰδίου υἱοῦ οὐκ ἐφείσατο, ἀλλὰ ὑπὲρ ἡμῶν πάντων 
“ —— a — 
παρέδωκεν αὐτόν, πῶς οὐχὶ καὶ σὺν αὐτῷ τὰ πάντα ἡμῖν 
“a A ‘ ε 
χαρίσεται; τίς ἐγκαλέσει κατὰ ἐκλεκτῶν θεοῦ; θεὸς ὁ 
ἐξ ᾿ F ΡΞ: a εν 
δικδιῶν" TIC ὁ KATAKPIN@N ; Χριστὸς [Ἰησοῦς] ὁ ἀπο- 
a - ν 
θανών, μᾶλλον δὲ ἐγερθεὶς [ἐκ νεκρῶν], ὅς ἐστιν ἐν δεξιᾷ 
-“ a a , cian 
τοῦ θεοῦ, ὃς καὶ ἐντυγχάνει ὑπὲρ ἡμῶν" τίς ἡμᾶς χωρίσει 
> a a coal Ἅ 
ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ "χριστοῦ"; θλίψις ἢ στενοχωρία ἢ 
ὃ \ x mY Ν aA * aA ’ ὃ a , τὰς 6 ‘ 
wwyp.os 1) λιμὸς ἢ γυμνότης ἢ κίνδυνος ἢ μάχαιρα ; καθὼς 
γέγραπται ὅτι 
a 7 an ᾿ ” ‘ U 
Ενεκεν οοὔ OaNaToYmMeda ὅλην THN ἡμέραν, 
> ἢ « -“ 
Ελογισθημὲν ὡς TIPOBATA οφάγῆς. 
> δ' Ὁ , a e -“ A - » * 
ἀλλ᾽ ἐν τούτοις πᾶσιν ὑπερνικῶμεν διὰ τοῦ ἀγαπήσαντος 
ε -“" , 4 
ἡμᾶς. πέπεισμαι yap ὅτι οὔτε θάνατος οὔτε ζωὴ οὔτε 
* > J a * * 
ἄγγελοι οὔτε ἀρχαὶ οὔτε ἐνεστῶτα οὔτε μέλλοντα οὔτε 
ὃ , * - » , * , ε , 
υνάμεις οὔτε ὕψωμα cure βαθος οὔτε tis κτίσις ἑτέρα 
’ ε »“ , ~ ~ -“ 
δυνήσεται ἡμᾶς χωρίσαι ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ θεοῦ τῆς 
> a? ὡς A , ε κε 
ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ τῷ κυρίῳ ἡμῶν. 


᾿Αλήθειαν λέγω ἐν Χριστῷ, od ψεύδομαι, συνμαρτυ- 


30 


32 


36 


39 


I 


, 2 ⸗ ε bd 
povons μοι τῆς συνειδήσεώς μου ἐν πνεύματι ἁγίῳ, ὅτι 2 


λύπη μοί ἐστιν μεγάλη καὶ ἀδιάλειπτος ὀδύνη τῇ καρδίᾳ 


—— Ν > 16 z ND a a a 
μουν ηυχομὴν γαρ ανα εμα εἰναι autos eyo αποτου χρίστου 3 


Ix ΠΡῸΣ PQMAIOYS 365 
ὑπὲρ τῶν ἀδελφῶν pov τῶν συγγενῶν pov κατὰ σάρκα, 
4 οἵτινές εἰσιν Ἰσραηλεῖται, ὧν 7 υἱοθεσία καὶ ἡ δόξα καὶ αἱ 
διαθῆκαι καὶ ἡ νομοθεσία καὶ ἡ λατρεία καὶ αἱ ἐπαγγελίαι, 
5 ὧν οἱ πατέρες, καὶ ἐξ ὧν ὁ χριστὸς τὸ κατὰ σάρκα, ὁ ὧν ἐπὶ 
6 πάντων, θεὸς" εὐλογητὸς εἰς τοὺς αἰῶνας: ἀμήν. Οὐχ οἷον 
δὲ ὅτι ἐκπέπτωκεν ὁ λόγος τοῦ θεοῦ. οὐ ab γορ πάντες οἱ ἐξ 
- Ἰσραήλ, οὗτοι Ἰσραήλ" οὐδ᾽ ὅτι εἰσὶν σπέρμα ᾿Αβραάμ, 
πάντες τέκνα, ἀλλ᾽ EN ᾿Ιοδὰκ KAHOHCETAI COL CTTEpMa. 
8 τοῦτ᾽ ἔστιν, οὐ τὰ τέκνα τῆς σαρκὸς ταῦτα τέκνα τοῦ θεοῦ, 
9 ἀλλὰ τὰ τέκνα τῆς ἐπαγγελίας λογίζεται εἰς σπέρμα: ἐπαγ- 
γελίας γὰρ ὃ λόγος οὗτος Κατὰ τὸν κδιρὸν τοῦτον 
ro EAEYCOMAI καὶ EcTAI TH Σάρρὰ yidc. οὐ μόνον δέ, ἀλλὰ 
καὶ Ῥεβέκκα ἐξ ἑνὸς κοίτην ἔχουσα, ᾿Ισαὰκ τοῦ πατρὸς 
τι ἡμῶν: μήπω γὰρ γεννηθέντων μηδὲ πραξάντων τι ἀγαθὸν 
ἢ φαῦλον, ἵνα ἡ κατ᾽ ἐκλογὴν. πρόθεσις τοῦ θεοῦ μένῃ, 
12 οὐκ ἐξ ἔργων ἀλλ᾽ ἐκ τοῦ καλοῦντος, ἐρρέθη αὐτῇ ὅτι 
13°O μείζων AoyAeycel τῷ ἐλάςοονι" "καθάπερ" γέγραπται 
Τὸν ᾿Ιλκὼβ HramHca, τὸν δὲ Heat ἐμίοηοδ. 
14 Τί οὖν ἐροῦμεν; μὴ ἀδικία παρὰ τῷ θεῷ; μὴ γένοιτο" 
15 τῷ Μουσεῖ γὰρ λέγει ᾿Ελεήοσω ON ἄν ἐλεῶ, καὶ οἰκτει- 
16 PHCW ON AN οἰκτείρω. ἄρα οὖν οὐ τοῦ θέλοντος οὐδὲ 
17 τοῦ τρέχοντος, ἀλλὰ τοῦ ἐλεῶντος θεοῦ. λέγει γὰρ 7 
γραφὴ τῷ Φαραὼ ὅτι Εἰς Αὐτὸ τοῦτο ἐξήγειρά ce ὅπως 
ἐνδλείξωμαι EN ςοὶ τὴν AYNAMIN MOY, καὶ ὅπως διδγγελη 
:8 τὸ ὄνομά MOY ἐν TIACH TH γι. ἄρα οὖν ὃν θέλει ἐλεεῖ, 
19 ὃν δὲ θέλει σκληρύνει. Ἐρεῖς μοι οὖν Τί ἔτι 
20 μέμφεται; τῷ γὰρ βουλήματι αὐτοῦ τίς ἀνθέστηκεν; ὦ 
ἄνθρωπε, μενοῦνγε σὺ τίς εἶ ὁ ἀνταποκρινόμενος τῷ θεῷ; 
μὴ ἐρεῖ τὸ πλάομὰ τῷ TAACANTI. Τί με ἐποίησας οὕτως; 


ax ἢ οὐκ ἔχει ἐξουσίαν ὁ KEPAMEYC τοῦ πηλοῦ ἐκ τοῦ αὐτοῦ 4 


φυράματος ποιῆσαι ὃ μὲν els τιμὴν σκεῦος, ὃ δὲ εἰς ἀτιμίαν ; 


29 εἰ δὲ θέλων ὁ θεὸς ἐνδείξασθαι τὴν ὀργὴν καὶ γνωρίσαι ᾿ 


τὸ δυνατὸν αὐτοῦ ἤνεγκεν ἐν πολλῇ μακροθυμίᾳ CKEYH 
94 


σάρκα" ὃ ὧν ἐπὶ 


πάντων θεὸς AD. 


266 ΠΡῸΣ ῬΡΩΜΛΙΟΥΣ IXX 


ὀργῆς κατηρτισμένα εἰς AM@AEIAN, ἵνα γνωρίσῃ τὸν 23 
- * ΄ * — ak ’ ΦᾺ / a , 
πλοῦτον τῆς δόξης αὐτοῦ ἐπὶ σκεύη ἐλέους, a προητοί- 
pace εἰς δόξαν, ots καὶ ἐκάλεσεν ἡμᾶς οὐ μόνον ἐξ 24 
Ιουδαίων ἀλλὰ καὶ ἐξ ἐθνῶν- ; ὡς καὶ ἐν τῷ '᾿Ὧσηὲ λέγει 5 
Kadécw@ TON OY λὰόν MOY λὸόν MOY 
KAl THN οὐκ HCATTHMENHN HPATTHMENHN’ 
ὦ > a , ς t > * 2 ‘ 
Kal EcTal EN τῷ τόπῳ OF ἐρρέθη [aytoic] ΟὟ Aadc 26 
MOY ὑμεῖς, 
ἐκεῖ KAHOHCONTAI Υἱοὶ θεοῦ Z@NTOC. 
Ἠσαίας δὲ κράζει ὑπὲρ τοῦ Ἰσραήλ ᾽Εὰν ἡ ὁ ἀριθμὸς 27 
a cn > A « — “ , πον 
TWN YIGON IcpaHA @C H AMMOT THC OBAAACCHC, TO ὑπό- 
Ap. AIMMA σωθήσεται" λόγον γὰρ CYNTEA@N KAI CYNTEMNODN 28 
ποιήςει Κύριος ἐπὶ τῆς γῆς. καὶ καθὼς προείρηκεν 29 
"Hoalas 
Ei μὴ Κύριος Σδβδὼθ ErKATEAITIEN ἡμῖν CTTEPMA, 
ὡς Σόλομὰ ἂν ἐγενήθημεν Kal ὡς Γόμορρὰ ἂν 
ὡμοιώθημεν. 
Τί οὖν ἐροῦμεν; ὅτι ἔθνη τὰ py διώκοντα δικαιοσύνην 3. 
, , , 4 4 > , 
κατέλαβεν δικαιοσύνην, δικαιοσύνην δὲ τὴν ἐκ πίστεως: 
Ἰσραὴλ δὲ διώκων νόμον δικαιοσύνης εἰς νόμον οὐκ ἔφθασεν. 3: 
= ee Ὁ > 9 , %\\2 εἴ sere - , 
ἔργων, διὰ τί; ὅτι οὐκ ἐκ πίστεως ἀλλ᾽ ὡς ἐξ ἔργων" προσέκοψαν 32 
τῷ λίθῳ τοῦ TpocKdmMaTOC, καθὼς γέγραπται 33 
᾿ΙΔΟΥ̓ τίθημι ἐν Σιὼν λίθον TIPOCKOMMATOC Kal 
TIETDAN CKANAAAOY, 
καὶ ὁ THCTEYWN ET ἀὐτῷ OY KATAICYYNOHCETAI. 
᾿Αδελφοί, κ μὲν εὐδοκία τῆς ἐμῆς καρδίας Kat ἡ δέησις x 
πρὸς τὸν θεὸν ὑπὲρ αὐτῶν εἰς σωτηρίαν. μαρτυρῶ γὰρ 2 
αὐτοῖς ὅτι ζῆλον θεοῦ ἔχουσιν: ἀλλ᾽ οὐ κατ᾽ ἐπίγνωσιν, 
» “ ‘ -“ “ 
ἀγνοοῦντες γὰρ τὴν τοῦ θεοῦ δικαιοσύνην, καὶ τὴν ἰδίαν 3 
ζητοῦντες στῆσαι, τῇ δικαιοσύνῃ τοῦ θεοῦ οὐχ ὑπετάγησαν" 
lA ΄ -~ 
τέλος yap νόμου Χριστὸς εἰς δικαιοσύνην παντὶ τῷ 4 
΄΄ -" 
πιστεύοντ. Μωυσῆς yap γράφει ὅτι τὴν δικαιοσύνην 5 
τὴν ἐκ νόμου ὁ TOIHCAC ἄνθρωπος ZHCETAl ἐν αὐτῇ. 


Χ ΠΡῸΣ PQMAIOYS 367 


6 ἡ δὲ ἐκ πίστεως δικαιοσύνη οὕτως λέγει MH εἴπης ἐν τῇ 
καρδίᾳ σου Τίς ἀναβήςετδι εἰς τὸν OYPANON; τοῦτ᾽ ἔ- 
7 στιν Χριστὸν καταγαγεῖν: } Tic κἀτἀβήςετδι εἰς TH ἄ- 
8 BYCCON; τοῦτ᾽ ἔστιν Χριστὸν ἐκ νεκρῶν ἀναγαγεῖν. ἀλλὰ 
τί λέγει; ᾿Εγγύς coy τὸ ῥῆμά ἐστιν, ἐν τῷ οτόματί coy 
καὶ ἐν TH KAPAIA COY’ τοῦτ᾽ ἔστιν τὸ ῥῆμα τῆς πίστεως ὃ 
9 κηρύσσομεν. ὅτι ἐὰν ὁμολογήσῃς “TO prima ἐν τῷ οτό- ἐ 
MATi coy ὅτι ΚΥΡΙΟΣ ἸΗΣΟΥ͂Σ", καὶ πιστεύσῃς ἐν TH 
κἀρδία Coy ὅτι ὃ θεὸς αὐτὸν ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν, σωθήσῃ" 
10 καρδίᾳ γὰρ πιστεύεται εἰς δικαιοσύνην, στόματι δὲ ὁμολο- 
11 γεῖται εἰς σωτηρίαν" λέγει γὰρ ἡ γραφή Πᾶς ὁ πιοτεήων 
12 ἐπὶ AYT@ OY κἀτδιοχγνθήςετδι. οὐ γάρ ἐστιν διαστολιη 
ἸΙουδαίου τε καὶ Ἕλληνος, ὃ γὰρ αὐτὸς κύριος πάντων, 
13 πλουτῶν εἰς πάντας τοὺς ἐπικαλουμένους αὐτόν Πᾶς yap 
14 ὃς ἂν ἐπικαλέοσηται τὸ ὄνόμ Kypioy cwOHiceta Πῶς 
οὖν ἐπικαλέσωνται εἰς ὃν οὐκ ἐπίστευσαν; πῶς δὲ πιστεύ- 
σωσιν οὗ οὐκ ἤκουσαν ; πῶς δὲ ἀκούσωσιν χωρὶς κηρύσ- 
15 σοντος; πῶς δὲ κηρύξωσιν ἐὰν μὴ ἀποσταλῶσιν ; "καθάπερ" 
γέγραπται “Qe ὡραῖοι οἱ πόδες τῶν εὐάγγελιζομένων 
16 ATAOA. ᾿Αλλ᾽ ov πάντες ὑπήκουσαν τῷ εὐαγ- 
γελῳ- "Hoaias γὰρ λέγει Κύριε, τίς émicteycen TH 
17 AKOH ἡμῶν; ἄρα j πίστις ἐξ ἀκοῆς, ἡ δὲ ἀκοὴ διὰ ῥή- 
τῷ ματος Χριστοῦ. ἀλλὰ λέγω, μὴ οὐκ ἤκουσαν ; μενοῦνγε 
Εἰς m&can τὴν γῆν ἐξῆλθεν ὁ φθόγγος ayTAN, 
καὶ εἰς τὰ πέρατα τῆς οἰκογμένης τὰ PHMATA 
AYTOON. 
19 ἀλλὰ λέγω, μὴ Ἰσραὴλ οὐκ ἔγνω; πρῶτος Μωυσῆς λέγει 
᾿Εγὼ TrapazHAwca ὑμᾶς ἐπὶ οὐκ ἔθνει, 
ἐπ᾿ ἔθνει ἀογνέτῳ πὰροργιῶ ὑμᾶς, 
20 Ἢσαίας δὲ ἀποτολμᾷ καὶ λέγει 
Εὑρέθην * τοῖς ἐμὲ μὴ ZHTOYCIN, 
ἐμφάνὴς ἐγενόμην * τοῖς ἐμὲ μὴ ἐπερωτῶοειν. 
ax πρὸς δὲ τὸν Ἰσραὴλ λέγει “Ὅλην THN ἡμέραν ἐξεπέ- 





42. 


368 ΠΡῸΣ PQMAIOYS X XI 


TACA TAC χεῖράς MOY πρὸς AAON ἀπειθοῦντὰ Kal ANTI- 
λέγοντὰ." Λέγω οὖν, μὴ Ancocoro ὃ θεὸς τὸν 1 
AAON αὐτοῦ; μὴ γένοιτο" καὶ γὰρ ἐγὼ ᾿Ισραηλείτης εἰμί, 
ἐκ σπέρματος ᾿Αβραάμ, φυλῆς Βενιαμείν. οὐκ ἀπώοδτο 2 
ὁ θεὸς τὸν AAON δὐτοῦ dv προέγνω. ἢ οὐκ οἴδατε ἐν 
Ἠλείᾳ τί λέγει ἡ γραφή, ὡς ἐντυγχάνει τῷ θεῷ κατὰ τοῦ 
Ἰσραήλ; Κύριε, τοὺς προφῆτδο CoY ἀπέκτεινδν, τὰ 3 
OYCIACTHPIA COY KATECKAYAN, κἀγὼ ὑπελείφθην μόνος, 
κἀὶ ZHTOYCIN τὴν 'YYHN MOY. ἀλλὰ τί λέγει αὐτῷ ὁ, 
χρηματισμός; ΚΑἀτέλιπον ἐμαυτῷ ἑπτὰκιοχιλίογο ἂν- 
Apac, οἵτινες OYK ἔκδμψαν γόνυ TH Baad. οὕτως οὖν 5 
καὶ ἐν τῷ νῦν καιρῷ λίμμα κατ᾽ ἐκλογὴν χάριτος γέγονεν" 
εἰ δὲ χάριτι, οὐκέτι ἐξ ἔργων, ἐπεὶ ἡ χάρις οὐκέτι γίνεται 6 
χάρις. τί οὖν; ὃ ἐπιζητεῖ Ἰσραήλ, τοῦτο οὐκ ἐπέτυχεν, 7 
ἡὶ δὲ ἐκλογὴ ἐπέτυχεν- οἱ δὲ λοιποὶ ἐπωρώθησαν, καθάπερ 8 
γέγραπται Ἔλωκεν δὐτοῖς 6 θεὸς TINEYMA KATANYZEQC, 
OOadAmoyc τοῦ μὴ δλέπειν KAl ὦτὰ τοῦ MH ἀκούειν, 
€wc τῆς cHmepon Hmépac. καὶ Δανεὶδ λέγει 9 

Γενηθήτω H τράπεζὰ ἀὐτῶν εἰς πάγίδὰ καὶ εἰς 

᾿ θηρὰν 
KAl εἰς CKANSAAON KAl εἰς ἀντάπόδομὰ AYTOIC, 
CKOTICOHTWCAN οἱ OOAAMO! AYTON τοῦ MH το 
BAETTEIN, 
KAl TON νῶτον AYT@N διὰ TIANTOC CYNKAMYON. 
Neyo οὖν, μὴ ἔπταισαν ἵνα πέσωσιν ; μὴ γένοιτο" ἀλλὰ τ: 
τῷ αὐτῶν παραπτώματι ιἡ σωτηρία τοῖς ἔθνεσιν, εἰς τὸ 
TAPAZHAMCAL αὐτούς. εἰ δὲ τὸ παράπτωμα αὐτῶν πλοῦ- 1. 
Tos κόσμου καὶ τὸ ἥττημα αὐτῶν πλοῦτος ἐθνῶν, πόσῳ 
μᾶλλον τὸ πλήρωμα αὐτῶν. 

Ὑμῖν δὲ λέγω τοῖς ἔθνεσιν. ἐφ᾽ ὅσον μὲν οὖν εἰμὶ ἐγὼ 13 
ἐθνῶν ἀπόστολος, τὴν διακονίαν μου δοξάζω, εἴ πως παρα- 14 
ζηλώσω μου τὴν σάρκα καὶ σώσω τινὰς ἐξ αὐτῶν. εἰ γὰρ 1s 
ἡ ἀποβολὴ ἀὐτῶν καταλλαγὴ κόσμου, τίς ἡ πρόσλημψις εἰ 


χι ΠΡῸΣ POMAIOYS 369 
τό μὴ ζωὴ ἐκ νεκρῶν ; εἰ δὲ ἡ ἀπαρχὴ ἁγία, καὶ τὸ φύραμα" 
:7 καὶ εἰ ἡ ῥίζα ἁγία, καὶ οἱ κλάδοι. Εἰ δέ τινες 
τῶν κλάδων ἐξεκλάσθησαν, σὺ δὲ ἀγριέλαιος ὧν ἐνεκεν- 
τρίσθης ἐν αὐτοῖς καὶ συνκοινωνὸς τῆς ῥίζης τῆς πιότητος 
13 τῆς ἐλαίας ἐγένου, μὴ κατακαυχῶ τῶν κλάδων" εἰ δὲ κατα- 
καυχᾶσαι, οὐ σὺ τὴν ῥίζαν βαστάζεις ἀλλὰ 9 ῥίζα σέ. 
19 ἐρεῖς οὖν ᾿Εξεκλάσθησαν κλάδοι ἵνα ἐγὼ ἐνκεντρισθῶ. 
20 καλῶς" τῇ ἀπιστίᾳ ἐξεκλάσθησαν, σὺ ζὲ τῇ πίστει ἕστη- 
«ἰ κας. μὴ ὑψηλὰ φρόνει, ἀλλὰ φοβοῦ" εἰ γὰρ ὁ θεὸς τῶν 
κατὰ φύσιν κλάδων οὐκ ἐφείσατο, οὐδὲ σοῦ φείσεται. 
»αἴὸε οὖν χρηστότητα καὶ ἀποτομίαν θεοῦ: ἐπὶ μὲν τοὺς 
πεσόντας ἀποτομία, ἐπὶ δὲ σὲ χρηστότης θεοῦ, ἐὰν ἐπι- 
23 μένης τῇ χρηστότητι, ἐπεὶ καὶ σὺ ἐκκοπήσῃ. κἀκεῖνοι 
δέ, ἐὰν μὴ ἐπιμένωσι τῇ ἀπιστίᾳ, ἐνκεντρισθήσονται" δυνα- 
24 τὸς γάρ ἐστιν ὁ θεὸς πάλιν ἐνκεντρίσαι αὐτούς. εἰ γὰρ σὺ 
ἐκ τῆς κατὰ φύσιν ἐξεκόπης ἀγριελαίου καὶ παρὰ φύσιν 
ἐνεκεντρίσθης εἰς καλλιέλαιον, πόσῳ μᾶλλον οὗτοι οἱ κατὰ 
as φύσιν ἐνκεντρισθήσονται τῇ ἰδίᾳ ἐλαίᾳ. Οὐ 
γὰρ θέλω ὑμᾶς ἀγνοεῖν, ἀδελφοί, τὸ μυστήριον τοῦτο, ἵνα 
μὴ ἦτε "ἐν ἑαυτοῖς φρόνιμοι, ὅτι πώρωσις ἀπὸ μέρους τῷ 
Ἰσραὴλ γέγονεν ἄχρι οὗ τὸ πλήρωμα τῶν ἐθνῶν εἰσέλθῃ, 
26 καὶ οὕτως πᾶς Ἰσραὴλ σωθήσεται: καθὼς γέγραπται 
Ἥξει ἐκ Σιὼν ὁ ῥγόμενος, . 
ἀποοτρέψει AceBelac ἀπὸ ᾿Ιδκώβ, 
2) καὶ δύτη δὐτοῖς ἡ πὰρ ἐμοῦ AIAOHKH, 
STAN ἀφέλωμαι τὰς AMAPTIAC AYTON. 
28 κατὰ μὲν τὸ εὐαγγέλιον ἐχθροὶ δι’ ὑμᾶς, κατὰ δὲ τὴν éxdo- 
:9 γὴν ἀγαπητοὶ διὰ τοὺς πατέρας" ἀμεταμέλητα γὰρ τὰ 
50 χαρίσματα καὶ ἡ κλῆσις τοῦ θεοῦ. ὥσπερ γὰρ ὑμεῖς ποτὲ 
ἠπειθήσατε τῷ θεῷ, ‘viv’ δὲ ἠλεήθητε τῇ τούτων ἀπειθίᾳ, 
31 οὕτως καὶ οὗτοι νῦν ἠπείθησαν τῷ ὑμετέρῳ ἐλέει ἵνα καὶ 
32 αὐτοὶ νῦν ἐλεηθῶσιν" συνέκλεισεν γὰρ ὁ θεὸς τοὺς πάντας 
33 εἰς ἀπειθίαν ἵνα τοὺς πάντας ἐλεήσῃ. *Q βάθος πλούτον 


rap 


370 ΠΡῸΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ ΧΙ XII 


καὶ σοφίας καὶ γνώσεως θεοῦ: ὡς ἀνεξεραύνητα τὰ κρί- 
ματα αὐτοῦ καὶ ἀνεξιχνίαστοι αἱ ὁδοὶ αὐτοῦ. ) 
Τίς γὰρ ἔγνω νοῖν Kypioy; ἢ τίς CYMBOYAOC AYTOY 34 
— 
ἐγένετο; 
ἢ τίς προέλωκεν AYTM, καὶ ἀν τδ ποδοθήρετδι αὐτῷ ; 35 
ὅτι ἐξ αὐτοῦ καὶ δι᾿ αὐτοῦ καὶ εἰς αὐτὸν τὰ πάντα" αὐτῷ 36 


, ”~ , ΄ 
ἢ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας: αμην. 


Παρακαλῶ οὖν ὑμᾶς, ἀδελφοί, διὰ τῶν οἰκτιρμῶν τοῦ 


a a ε « * 
θεοῦ παραστῆσαι τὰ σώματα ὑμῶν θυσίαν ζῶσαν ἁγίαν 
- ΄ | Ν ‘ , ce hed . ‘ 
εὐάρεστομτῷ θεῷ τῷ θεῷ εὐάρεστον", τὴν λογικὴν λατρείαν ὑμῶν" καὶ μὴ 2 
r U “ a 4 > * a 
συνσχηματίζεσθαι συνσχηματίζεσθε τῷ αἰῶνι τούτῳ, ἀλλὰ μεταμορφοῦσθε" 
«νον μεταμορφοῦ- ἘΜΆ > = , 9 J toa "Teen ΄ 
σθαι. τῇ ἀνακαινώσει τοῦ νοός, εἰς τὸ δοκιμαζειν ὑμᾶς τί τὸ θέ- 
λ fol 6 “ —2— θὸ Ν —*— Ν éX. 
ἡμα τοῦ θεοῦ, τὸ ἀγαθὸν Kai εὐάρεστον καὶ τέλειον. 
Aé ip διὰ τῆς χά τῆς δοθεί. ὶ τῷ 
έγω γὰρ διὰ τῆς χάριτος τῆς σης μοι παντὶ τῷ 3 
ps * > a ~ ayy 4 
ὄντι ἐν ὑμῖν μὴ ὑπερφρονεῖν παρ᾽ ὃ δεῖ φρονεῖν, ἀλλὰ 
a a” * e ε 3 
φρονεῖν εἰς τὸ σωφρονεῖν, ἑκάστῳ ὡς ὁ θεὸς ἐμέρισεν μέ- 
, , Ν 2 ν᾿ , γ ‘ , oe 
μέλη πολὰ τρον πίστεως. καθάπερ yap ἐν ἑνὶ σώματι 'πολλὰ μέλη 4 
> ‘ 5 4 Ν cal a 
ἔχομεν, τὰ δὲ μέλη πάντα οὐ THY αὐτὴν ἔχει πρᾶξιν, οὕτως 5 
a 2 ‘ 
of πολλοὶ ἐν σῶμά ἐσμεν ἐν Χριστῷ, τὸ δὲ καθ᾽ εἷς ἀλλή- 
‘ Ἀ 
λων μέλη. Ἔχοντες δὲ χαρίσματα κατὰ τὴν χάριν τὴν 
a “ ec a , * , ‘ 4 > 
δοθεῖσαν ἡμῖν διάφορα, εἴτε προφητείαν κατὰ τὴν ava- 


an 


, A ’ * δ᾿ > 2 , * ε 
λογίαν τῆς πίστεως, εἴτε διακονίαν ἐν τῇ διακονίᾳ, εἰτε ὁ 


Ὁ 


διδάσκων ἐν τῇ διδασκαλίᾳ, εἴτε ὁ παρακαλῶν ἐν τῇ παρα- 8 
, « a > e * * * > 
κλήσει, ὁ petadidots ἐν ἁπλότητι, 6 προϊστάμενος ἐν 
σπουδῇ, ὁ ἐλεῶν ἐν ἱλαρότητι. ἡ ἀγάπη ἀνυπόκριτος. 9 
ἀποστυγοῦντες τὸ πονηρόν, κολλώμενοι τῷ ἀγαθῷ τῇ 10 
φιλαδελφίᾳ εἰς ἀλλήλους φιλόστοργοι, τῇ τιμῇ ἀλλήλους 
προηγούμενοι, τῇ σπουδῇ μὴ ὀκνηροί, τῷ πνεύματι ζέοντες, 11 


-“ , , ”~ ~ 
Ap. τῷ κυρίῳ δουλεύοντες, τῇ ἐλπίδι χαίροντες, TH θλίψει ὑπο- 12 
42. μένοντες, τῇ προσευχῇ προσκαρτεροῦντες, ταῖς χρείαις τῶν 13 


bah ~ s * 

ἁγίων κοινωνοῦντες, τὴν φιλοξενίαν διώκοντες. εὐλογεῖτε 14 
‘ , * ~ 

τοὺς διώκοντας, εὐλογεῖτε Kal μὴ καταρᾶσθε. χαίρειν μετὰ 15 


xii XII ΠΡῸΣ ΡΩΜΛΙΟΥΣ 371 
:6 χαιρόντων, * κλαίειν μετὰ κλαιόντων. τὸ αὐτὸ εἰς ἀλλή- 
λους φρονοῦντες, μὴ τὰ ὑψηλὰ φρονοῦντες ἀλλὰ τοῖς τα- 
πεινοῖς συναπαγόμενοι. Μὴ γίνεςθε φρόνιμοι πὰρ ἑδγ- 
1) Τοῖς, μηδενὶ κακὸν ἀντὶ κακοῦ ἀποδιδόντες: προνοογ-- 
18 ΜΕΝΟΙ KAAA ἐνώπιον πάντων ἀνθρώπων" εἰ δυνατόν, τὸ 
19 ἐξ ὑμῶν μετὰ πάντων ἀνθρώπων εἰρηνεύοντες" μη ἑαυτοὺς 
ἐκδικοῦντες, ἀγαπητοί, ἀλλὰ δότε τόπον τῇ ὀργῇ, γέγραπται 
γάρ “Emol ἐκδίκηεις, ἐγὼ ἀνταπολώςω, λέγει Κύριος. 
20 ἀλλὰ ἐὰν πεινᾷ ὁ ἐχθρός COY, ψώμιζε Αὐτόν" EAN διψᾷ, 
πότιζε AYTON* τοῦτο γὰρ ποιῶν ἄνθρακδο πγρὸς οω- 
ar PEYCEIC ἐπὶ τὴν κεφδάλὴν AYTOY. μὴ νικῶ ὑπὸ τοῦ 
1 κακοῦ, ἀλλὰ νίκα ἐν τῷ ἀγαθῷ τὸ κακόν. Πᾶσα 
ψυχὴ ἐξουσίαις ὑπερεχούσαις ὑποτασσέσθω, οὐ γὰρ ἔστιν 
ἐξουσία εἰ μὴ ὑπὸ θεοῦ, αἱ δὲ οὖσαι ὑπὸ θεοῦ τεταγμέναι 
atigive ὥστε ὃ ἀντιτασσόμενος τῇ ἐξουσίᾳ τῇ τοῦ θεοῦ 
διαταγῇ ἀνθέστηκεν, οἱ δὲ ἀνθεστηκότες ἑαυτοῖς κρίμα 
Ξ λήμψονται. οἱ γὰρ ἄρχοντες οὐκ εἰσὶν φόβος τῷ “ἀγαθῷ 
ἔργῳ" ἀλλὰ τῷ κακῷ. θέλεις δὲ μὴ φοβεῖσθαι τὴν ἐξου- 
«σώαν; τὸ ἀγαθὸν ποίει, καὶ ἕξεις ἔπαινον ἐξ αὐτῆς" θεοῦ 
γὰρ διάκονός ἐστιν σοὶ εἰς τὸ ἀγαθόν. ἐὰν δὲ τὸ κακὸν 
ποιῇς, φοβοῦ: οὐ γὰρ εἰκῇ τὴν μάχαιραν φορεῖ: θεοῦ 
γὰρ διάκονός ἐστιν, ἔκδικος εἰς ὀργὴν τῷ τὸ κακὸν πράσ- 
ςσοντι. διὸ ἀνάγκη ὑποτάσσεσξαι, οὐ μόνον διὰ τὴν 
6 ὀργὴν ἀλλὰ καὶ διὰ τὴν συνείδησιν, διὰ τοῦτο γὰρ καὶ 
φύρους τελεῖτε, λειτουργοὶ γὰρ θεοῦ εἰσὶν εἰς αὐτὸ τοῦτο 
7 προσκαρτεροῦντεςς. ἀπόδοτε πᾶσι τὰς ὀφειλάς, τῷ τὸν 
φόρον τὸν φόρον, τῷ τὸ τέλος τὸ τέλος, τῷ τὸν φύβον 
8 τὸν φόβον, τῷ τὴν τιμὴν τὴν τιμήν. Mydevi 
μηδὲν ὀφείλετε, εἰ μὴ τὸ ἀλλήλους ἀγαπᾷν: ὃ γὰρ ἀγαπῶν 
ο τὸν ἕτερον νόμον πεπλήρωκεν. τὸ γάρ Oy μοιχεύτεις, 
Oy φονεύςεις, ΟΥ̓ κλέψεις, Οὐκ ἐπιθγμήσεις, καὶ εἴ 
τις ἑτέρα ἐντολή, ἐν “τῷ λόγῳ τούτῳ" ἀνακεφαλαιοῦται, 
[ἐν τῷ] ᾿Αγάπήςεις TON πλησίον Coy ὡς CEAyTON. 


Apt 


Ap. 


τούτῳ τῷ λόγῳ 


7c. 


>. 


μας 


ἔρισι καὶ ζήλοις 


χριστὸν Ιησοῦν 


Ap. 


372 ΠΡῸΣ PQMAIOYS XIII XIV 


Cee ree - , ‘ ᾽ ᾿ , . 4 > 
ἀγάπη τῷ πλησίον κακὸν οὐκ ἐργάζεται’ πλήρωμα οὖν το 
* ε » , Ν “-“ 9907 ‘ , 

νόμου ἡ ἀγάπη. Καὶ τοῦτο εἰδότες τὸν καιρόν, τι 
* "» [ες “1 ὁ > 95 a ‘ > , 
ὅτι wpa ἤδη ᾿ὑμᾶς" ἐξ ὕπνου ἐγερθῆναι, viv yap ἐγγύ- 
τερον ἡμῶν κἡ σωτηρία ἢ ὅτε ἐπιστεύσαμεν. ἡ τὺξ προέ- 1: 

e —— * * ΄ > \ os a 
κοψεν, ἡ δὲ ἡμέρα ἤγγικεν. ἀποθώμεθα οὖν τὰ ἔργα τοῦ 
σκότους, ἐνδυσώμεθα [δὲ] τὰ ὅπλα τοῦ φωτός. ὡς ἐν 13 
ἡμέρᾳ εὐσχημόνως περιπατήσωμεν, μὴ κώμοις καὶ μέθαις, 
μὴ κοίταις καὶ ἀσελγείαις, μὴ "ἔριδι καὶ ζήλῳ. ἀλλὰ 14 
> , ‘ “ἝἭ“ , > a — Ἀ ~ ‘ 
ἐνδύσασθε τὸν ᾿ κύριον Ἰησοῦν Χριστον᾽, καὶ τῆς σαρκὸς 
πρόνοιαν μὴ ποιεῖσθε εἰς ἐπιθυμίας. 


* 


Τὸν δὲ ἀσθενοῦντα τῇ πίστει προσλαμβάνεσθε, μὴ εἰς 

2 , “-“ ε 
διακρίσεις διαλογισμῶν. ὃς μὲν πιστεύει φαγεῖν πάντα, ὃ 2 
δὲ ἀσθενῶν λάχανα ἐσθίει. ὁ ἐσθίων τὸν μὴ ἐσθίοντα μὴ 3 


‘ Ν «ες 
ἐξουθενείτω, ὁ δὲ μὴ ἐσθίων τὸν ἐσθίοντα μὴ κρινέτω, ὁ 


~ 


΄ > - , > ΄ 
θεὸς γὰρ αὐτὸν προσελάβετο. σὺ τίς εἶ ὁ κρίνων ἀλλό- 
> , a 297 , , a , ὃ , 
τριον οἰκέτην; τῷ ἰδίῳ κυρίῳ στήκει ἢ πίπτει: σταθήσεται 
a — , ἣν — a ‘ , 
δέ, δυνατεῖ γὰρ ὁ κύριος στῆσαι αὐτόν. ὃς μὲν [yap] κρίνει 


οι 


e , —— ld a Ν ’ ed e ’ 2 

ἡμέραν παρ᾽ ἡμέραν, ὃς δὲ κρίνει πᾶσαν ἡμέραν᾽ ἕκαστος 

ἐν τῷ ἰδίῳ νοὶ πληροφορείσθω: ὁ φρονῶν τὴν ἡμέραν 
‘ - 


a 


’ cal pee, ὦ ἢ ⸗ > ’ ΕἸ a ‘ 
κυρίῳ φρονεῖ. καὶ ὁ ἐσθίων κυρίῳ ἐσθίει, εὐχαριστεῖ yap 
peel 6 —— Ν « ea 66 , > ΕἸ θί. * 3 - 
τῷ θεῷ: καὶ ὁ μὴ ἐσθίων κυρίῳ οὐκ ἐσθίει, καὶ εὐχαριστεῖ 

a 6 a oO 38 F ‘ e a e -“ ζῇ Ν 38 ε υτῷ 
τῷ θεῷ. ὑδεὶς γὰρ ἡμῶν ἑαυτῷ ζῇ, καὶ οὐδεὶς ἑαυτῷ 7 
ἀποθνήσκει: ἐάν τε γὰρ ζῶμεν, τῷ κυρίῳ ζῶμεν, ἐάν τε 8 
ἀποθνήσκωμεν, τῷ κυρίῳ ἀποθνήσκομεν. ἐάν τε οὖν ζῶμεν 
ἐάν τε ἀποθνήσκωμεν, τοῦ κυρίου ἐσμέν. εἰς τοῦτο γὰρ 9 
Χριστὸς ἀπέθανεν καὶ ἔζησεν ἵνα καὶ νεκρῶν καὶ ζώντων 

΄ -" δὲ , ἮΝ 4 * ΄ a Ν ‘4 * 
κυριεύσῃ. Xv δὲ τί κρίνεις τὸν ἀδελφόν σου; ἢ καὶ σὺ τί το 
ἐξουθενεῖς τὸν ἀδελφόν σου; πάντες γὰρ παραστησόμεθα 

- , Lol “ 
τῷ βήματι τοῦ θεοῦ" γέγραπται γάρ τι 

φὰ » , , , > ‘ “ 

Ζῶ ἐγώ, λέγει Κύριος, ὅτι ἐμοὶ κάμψει πᾶν γόνυ, 

J a * Se a a 
KAI TIACA γλῶσσα ἐξομολογήςετδι T θεῷ. 
- ec tal a 2 
ἄρα [οὖν] ἕκαστος ἡμῶν περὶ ἑαυτοῦ λόγον δώσει [τῷ τ 
~ * > » 
θεῷ]. Μηκέτι οὖν ἀλλήλους κρίνωμεν: ἀλλὰ 13 


XIV XV ΠΡῸΣ PQMAIOYS ’ 373 


τοῦτο κρίνατε μᾶλλον, τὸ μὴ τιθέναι πρόσκομμα τῷ 
14 ἀδελφῷ ἢ" σκάνδαλον. οἶδα καὶ πέπεισμαι ἐν κυρίῳ 
Ἰησοῦ ὅτι οὐδὲν κοινὸν δ ἑαυτοῦ" εἰ μὴ τῷ λογιζομένῳ τι 
15 κοινὸν εἶναι, ἐκείνῳ κοινόν. εἰ γὰρ διὰ βρῶμα ὁ ἀδελφός 
σου λυπεῖται, οὐκέτι κατὰ ἀγάπην περιπατεῖς. μὴ τῷ βρώ- 
16 ματί σου ἐκεῖνον ἀπόλλυε ὑπὲρ οὗ Χριστὸς ἀπέθανεν. μὴ 
17 βλασφημείσθω. οὖν ὑμῶν τὸ ἀγαθόν. οὐ γάρ ἐστιν ἡ 
βασιλεία τοῦ θεοῦ βρῶσις καὶ πόσις, ἀλλὰ δικαιοσύνη καὶ 
18 εἰρήνη καὶ χαρὰ ἐν πνεύματι ἁγίῳ" ὃ γὰρ ἐν τούτῳ δουλεύων 
τῷ χριστῷ εὐάρεστος τῷ θεῷ καὶ δόκιμος τοῖς ἀνθρώποις. 
τοᾶρα οὖν τὰ τῆς εἰρήνης "διώκωμεν" καὶ τὰ τῆς οἰκοδομῆς 
20 τῆς εἰς ἀλλήλους" μὴ ἕνεκεν βρώματος κατάλνε τὸ ἔργον 
τοῦ θεοῦ. πάντα μὲν καθαρά, ἀλλὰ κακὸν τῷ ἀνθρώπῳ τῷ 
21 διὰ προσκόμματος ἐσθίοντι. καλὸν τὸ μὴ φαγεῖν κρέα 
az μηδὲ πεῖν οἶνον μηδὲ ἐν ᾧ ὁ ἀδελφός σου προσκόπτει: σὺ 
πίστιν ἣν ἔχεις κατὰ σεαυτὸν ἔχε ἐνώπιον τοῦ θεοῦ. μακά- 
23 ptos ὁ μὴ κρίνων ἑαυτὸν ἐν ᾧ δοκιμάζει" ὦ δὲ διακρινόμενος 
ἐὰν φάγῃ κατακέκριται, ὅτι οὐκ ἐκ πίστεως" πᾶν δὲ ὃ οὐκ ἐκ 
: πίστεως ἁμαρτία ἐστίν. ᾿Οφείλομεν δὲ ἡμεῖς οἱ 
δυνατοὶ τὰ ἀσθενήματα τῶν ἀδυνάτων βαστάζειν, καὶ μὴ 
2 ἑαυτοῖς ἀρέσκειν. ἕκαστος ἡμῶν τῷ πλησίον ἀρεσκέτω εἰς 
370 ἀγαθὸν πρὸς οἰκοδομήν" καὶ γὰρ ὁ χριστὸς οὐχ ἑαυτῷ 
ἤρεσεν: ἀλλὰ καθὼς γέγραπται Oi GNeIAICMO! τῶν ὀνει- 
4 δισόντων ςἑ ἐπέπεοσλν ETT ἐμέ. ὅσα γὰρ προεγράφη, 
[πάντα] εἰς τὴν ἡμετέραν διδασκαλίαν ἐγράφη, ἵνα διὰ τῆς 
ὑπομονῆς καὶ διὰ τῆς παρακλήσεως τῶν γραφῶν τὴν ἐλπίδα 
ς ἔχωμεν᾽. ὁ δὲ θεὸς τῆς ὑπομονῆς καὶ τῆς παρακλήσεως 
δῴη ὑμῖν τὸ αὐτὸ φρονεῖν ἐν ἀλλήλοις κατὰ "Χριστὸν 
6 Ἰησοῦν", ἵνα ὁμοθυμαδὸν ἐν ἑνὶ στόματι δοξάζητε τὸν θεὸν 
καὶ πατέρα τοῦ κυρίου ἡμῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. 
7 Διὸ προσλαμβάνεσθε ἀλλήλους, καθὼς καὶ ὁ χριστὸς 
8 προσελάβετο “ἡμᾶς", εἰς δόξαν τοῦ θεοῦ. λέγω yap Χρι- 
στὸν διάκονον "γεγενῆσθαι" περιτομῆς ὑπὲρ ἀληθείας θεοῦ, 


Ap. 


τολμῶ 


Οἷς οὐκ ἀνηγγέλη 
Ξερὶ αὐτοῦ ὄψον- 
ται 


374 ΠΡῸΣ PQMAIOYS xv 


* »-“" 3 * , 2 , λοι ἔθ 

εἰς τὸ βεβαιῶσαι τὰς ἐπαγγελίας τῶν πατέρων, τὰ ὧὲ ἔθνη ο 

ὑπὲρ ἐλέους δοξάσαι τὸν θεόν: καθὼς γέγραπται Διὰ 
᾿ς ' . a ’ ’ 

τοῦτο EZOMOAOPHCOMAI COI EN EONECI, KAl τῷ ONOMATI 

coy Add. καὶ πάλιν λέγει Εὐγφράνθητε, ἔθνη, META x0 
x A > A Ἁ , 

TOY AAOY ayTOY. καὶ παλιν αι 

Αἰνεῖτε, TANTA τὰ ἔθνη, τὸν KYPION, 

*i ὦ ͵ ’ < ' 
KAl ETTAINCCATOOCAN AYTON TIANTEC οἱ λδοι. 
καὶ πάλιν Ἤσαίας λέγει 12 
ce an , 
Ἔεται ἡ piza τοῦ ‘leccal, 
‘ , > 2 
κἀὶ ὁ ἀνιστάμενος ἄρχειν ἐθνῶν" 
δια ἊΨ a » 2 n 
ἐπ᾿ AYTW EONH EATTIOYCIN. 
e Ν x a > ‘> , ea , a 
ὁ δὲ θεὸς τῆς ἐλπίδος πληρώσαι ὑμᾶς πάσης χαρᾶς Kat 13 
εἰρήνης ἐν τῷ πιστεύειν, εἰς τὸ περισσεύειν ὑμᾶς ἐν τῇ 
» > , , — 
ἐλπίδι ἐν δυνάμει πνεύματος ἁγίου. 

Πέπεισμαι δέ, ἀδελφοί μου, καὶ αὐτὸς ἐγὼ περὶ ὑμῶν, τι 
ὅτι καὶ αὐτοὶ μεστοί ἐστε ἀγαθωσύνης, πεπληρωμένοι 
πάσης τῆς γνώσεως, δυνάμενοι καὶ ἀλλήλους νουθετεῖν. 
τολμηροτέρως δὲ ἔγραψα ὑμῖν ἀπὸ μέρους, ὡς ἐπαναμι- 15 
μνήσκων ὑμᾶς, διὰ τὴν χάριν τὴν δοθεῖσαν μοι ἀπὸ τοῦ 
θεοῦ εἰς τὸ εἶναί με λειτουργὸν Χριστοῦ Ἰησοῦ εἰς τὰ 16 
ἔθνη, ἱερουργοῦντα τὸ εὐαγγέλιον τοῦ θεοῦ, ἵνα γένηται ἡ 
προσφορὰ τῶν ἐθνῶν εὐπρόσδεκτος, ἡγιασμένη ἐν πνεύ- 
ματι ἁγίῳ. ἔχω οὖν [τὴν] καύχησιν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τὰ 17 

‘ ‘ , » ‘ ha ’ "ἢ -“ φ » 
πρὸς τὸν θεόν' οὐ γὰρ τολμήσω, τι λαλεῖν ὧν οὐ κατειρ- 18 

΄ r Ν > > - > e ‘ * “ ⸗ Ν 
γάσατο Χριστὸς δι ἐμοῦ εἰς ὑπακοὴν ἐθνῶν, λόγῳ καὶ 
ἔργῳ, ἐν δυνάμει σημείων καὶ τεράτων, ἐν δυνάμει πνεύματος 19 

ε , ΄ » > ae) ‘ ‘ , , hed 
[ἁγίου] ὥστε pe ἀπὸ ᾿Ιερουσαλὴμ καὶ κύκλῳ μέχρι τοῦ 
᾿Ιλλυρικοῦ πεπληρωκέναι τὸ εὐαγγέλιον τοῦ χριστοῦ, οὕτως 20 
δὲ φιλοτιμούμενον εὐαγγελίζεσθαι οὐχ ὅπου ὠνομάσθη 
Χριστός, ἵνα μὴ ἐπ᾽ ἀλλότριον θεμέλιον οἰκοδομῶ, ἀλλὰ 2x 
καθὼς γέγραπται 

“Ὄψονταδι οἷς οὐκ ἀνηγγέλη περὶ ayTOF, 

- > , , Γ 

KAl οἵ οὐκ ἀκηκόδειν CYNHCOYCIN. 


XV xv! ΠΡῸΣ POMAIOYS 375 
22 Διὸ καὶ ἐνεκοπτόμην τὰ πολλὰ τοῦ ἐλθεῖν πρὸς ὑμᾶς" 
23 γυνὶ δὲ μηκέτι τόπον ἔχων ἐν τοῖς κλίμασι τούτοις, ἐπιπό- 
_ 24 θειαν δὲ ἔχων τοῦ ἐλθεῖν πρὸς ὑμᾶς ἀπὸ ἱκανῶν ἐτῶν, ὡς 
ἂν πορεύωμαι εἰς τὴν Σπανίαν, ἐλπίζω γὰρ διαπορευόμενος 
θεάσασθαι ὑμᾶς καὶ ὑφ᾽ ὑμῶν προπεμφθῆναι ἐκεῖ ἐὰν ὑμῶν 
:ς πρῶτον ἀπὸ μέρους ἐμπλησθῶ,--- νυνὶ δὲ πορεύομαι εἰς 
26 Ἱερουσαλὴμ διακονῶν τοῖς ἁγίοις. ηὐδόκησαν yap Μακε- 
δονία καὶ ᾿Αχαία κοινωνίαν τινὰ ποιήσασθαι εἰς τοὺς πτω- 
27 χοὺς τῶν ἁγίων τῶν ἐν Ἱερουσαλήμ. ηὐδόκησαν γάρ, καὶ 
ὀφειλέται εἰσὶν αὐτῶν: εἰ γὰρ τοῖς πνευματικοῖς αὐτῶν 
ἐκοινώνησαν τὰ ἔθνη, ὀφείλουσιν καὶ ἐν τοῖς σαρκικοῖς 
28 λειτουργῆσαι αὐτοῖς. τοῦτο οὖν ἐπιτελέσας, καὶ σφραγι- 
σάμενος αὐτοῖς τὸν καρπὸν τοῦτον, ἀπελεύσομαι δι᾿ ὑμῶν 
29 εἰς Σπανίαν- οἶδα δὲ ὅτι ἐρχόμενος πρὸς ὑμᾶς ἐν πληρώ- 
30 ματι εὐλογίας Χριστοῦ ἐλεύσομαι. Παρακαλῶ 
δὲ ὑμᾶς [, ἀδελφοί.) διὰ τοῦ κυρίου ἡμῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ 
καὶ διὰ τῆς ἀγάπης τοῦ πνεύματος συναγωνίσασθαί μοι ἐν 
31 ταῖς προσευχαῖς ὑπὲρ ἐμοῦ πρὸς τὸν θεόν, ἵνα ῥυσθῶ ἀπὸ 
τῶν ἀπειθούντων ἐν τῇ ᾿Ιουδαίᾳ καὶ 7 διακονία μου ἡ εἰς 
32 Ἱερουσαλὴμ εὐπρόσδεκτος τοῖς ἁγίοις γένηται, ἵνα ἐν χαρᾷ 
“ἐλθὼν πρὸς ὑμᾶς διὰ θελήματος θεοῦ" συναναπαύσωμαι 
3) ὑμῖν, ὁ δὲ θεὸς τῆς εἰρήνης μετὰ πάντων ὑμῶν: ἀμήν. 
: Συνώτημι δὲ ὑμῖν Φοίβην τὴν ἀδελφὴν ἡμῶν, οὖσαν 
[καὶ] διάκονον τῆς ἐκκλησίας τῆς ἐν Κενχρεαῖς, ἵνα ἵπροσ- 
δέξησθε αὐτὴν" ἐν κυρίῳ ἀξίως τῶν ἁγίων, καὶ παραστῆτε 
αὐτῇ ἐν ᾧ ἐν ὑμῶν χρήζη πράγματι, καὶ γὰρ αὐτὴ προ- 
στάτις πολλῶν ἐγενήθη καὶ ἐμοῦ αὐτοῦ. 
3 ᾿Ασπάσασθε Πρίσκαν καὶ ᾿Ακύλαν τοὺς συνεργούς μου 
4 ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ, οἵτινες ὑπὲρ τῆς ψυχῆς μου τὸν ἑαυτῶν 
τράχηλον ὑπέθηκαν, οἷς οὐκ ἐγὼ μόνος εὐχαριστῶ ἀλλὰ καὶ 
ς πᾶσαι αἱ ἐκκλησίαι τῶν ἐθνῶν, καὶ τὴν κατ᾽ οἶκον αὐτῶν 
ἐκκλησίαν. ἀσπάσασθε ᾿Ἐπαίνετον τὸν ἀγαπητόν μου, ὥς 


6 ἐστιν ἀπαβΧχὴ τῆς ᾿Ασίας els Χριστόν. ἀσπάσασθε Μαρίαν, 


Ap. 


νι“. 


πω: ΩΝ 


376 ΠΡῸΣ ΡΩΜΑΙΩΥΣ XVI 


e -" * * » ΄ 
ἥτις πολλὰ ἐκοπίασεν cis ὑμᾶς. ἀσπάσασθςε ᾿Ανδρόνικον 7 
~ 4 , 
καὶ Ἰουνίαν τοὺς συγγενεῖς μου Kal συναιχμαλώτους μου, 
σ , > —— —8 a ‘ a Met a 
οἵτινές εἰσιν ἐπίσημοι ἐν τοῖς ἀποστόλοις, Cl Kal πρὸ ἐμοῦ 
, 9 a > , > a ‘ ᾿ 
γέγοναν ἐν Χριστῷ: ἀσπάσασθε ᾿Αμπλιᾶτον τὸν ἀγα- 


ΟἝ οὦ 


, > , > , 6 Οὐ β ‘A 4 ‘ 
πητόν μου ἐν κυρίῳ. ἀσπάσασθε Οὐρβανὸν τὸν συνεργὸν 
a , a ΄ ‘ > > , 
ἡμῶν ἐν Χριστῷ καὶ Στάχυν tov ἀγαπητόν pov. ἀσπά- 10 

σασθε ᾿Λπελλὴῆν τὸν δόκιμον ἐν Χριστῷ: ἀσπάσασθε 
-. > ‘ 
τοὺς ἐκ τῶν ᾿Αριστοβούλους ἀσπάσασθε Ἡρῳδίωνα τὸν τι 
συγγενῆ μου. ἀσπάσασθε τοὺς ἐκ τῶν Ναρκίσσου τοὺς 
᾿ * 
ὄντας ἐν κυρίῳ. ἀσπάσασθε Τρύφαιναν καὶ Τρυφῶσαν τὰς 1: 
΄ > > , 
κοπιώσας ἐν κυρίῳ. ἀσπάσασθε Iepoida τὴν ἀγαπητήν, 
᾽ , ε cal ‘ 
ἥτις πολλὰ ἐκοπίασεν ἐν κυρίῳ. ἀσπάσασθε “Poddov τὸν 13 
> J 2 , ‘ ‘ , > a A +s aA * ten 
ἐκλεκτὸν ἐν κυρίῳ Kal τὴν μητέρα αὐτοῦ καὶ ἐμοῦ. ἀσπάα- 14 
σασθε ᾿Λσύνκριτον, λέγοντα, Ἑρμῆν, ΠΠατρόβαν, Ἑρμᾶν, 
καὶ τοὺς σὺν αὐτοῖς ἀδελφούς. ἀσπάσασθε Φιλόλογον 15 
» > * F ΄ Ν ‘ > ‘ > a a? a 
καὶ ᾿Ιουλίαν, Nypéa καὶ τὴν ἀδελφὴν αὐτοῦ, καὶ ᾽᾿Ολυμπᾶν, 

Ν 4 a > “ , ΟΝ ὦ » ’ » * 
καὶ τοὺς σὺν αὐτοῖς πάντας ἁγίους. ᾿Ασπάσασθε ἀλλή- 16 
Sd , — > ΄ core ἣν ἃ , 
λους ἐν φιλήματι ἁγίῳ. ᾿Ασπάζονται ὑμᾶς at ἐκκλησίαι 

- “ Lal 
πᾶσαι TOD χριστοῦ. 

Παρακαλῶ δὲ ὑμᾶς, ἀδελφοί, σκοπεῖν τοὺς τὰς διχο- 17 
στασίας καὶ τὰ σκάνδαλα παρὰ τὴν διδαχὴν ἣν ὑμεῖς ἐμά- 
θετε ποιοῦντας, καὶ ἐκκλίνετε ἀπ᾽ αὐτῶν" οἱ γὰρ τοιοῦτοι 13 

”~ a - » ‘ a 
τῷ κυρίῳ ἡμῶν Χριστῷ od δουλεύουσιν ἀλλὰ τῇ ἑαυτῶν 
OV? 2S: ὃ ‘ a Xx , Ν DA , ἐξ 2 
κοιλίᾳ, καὶ διὰ τῆς χρηστολογίας καὶ εὐλογίας ἐξαπατῶσι 

τὰς καρδίας τῶν ἀκάκων. ἡ γὰρ ὑμῶν ὑπακοὴ εἰς πάντας 10 
* ”~ a 
ἀφίκετο" ἐφ᾽ ὑμῖν οὖν χαίρω, θέλω δὲ ὑμᾶς σοφοὺς [μὲν] 
* 4 * > , 4 * A , e Ν ‘ 
ἶ 
εἶναι εἰς πὸ ἀγαθόν, ἀκεραίους δὲ εἰς τὸ κακόν. ὁ δὲ θεὸς 20 
a > , , 1 Ἂν cal e 4 ‘ , e A 
τῆς εἰρήνης συντρίψει τὸν Σατανᾶν ὑπὸ τοὺς πόδας ὑμῶν 
> , 
ἐν τάχει. 
J — 2 -“ , e a“ A 2 
Ap. | Χριστοῦ H xapts τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ * μεθ᾽ ὑμῶν. 

» , a“ 

Ασπάζεται ὑμᾶς Τιμόθεος ὁ συνεργός [μου], καὶ 2x 

, ν 77 : 2 
Λούκιος καὶ Ἰάσων καὶ Σωσίπατρος οἱ συγγενεῖς pov. 

* a ε ”~ F * « 
ἀσπάζομαι ὑμᾶς ἐγὼ Τέρτιος ὁ γράψας τὴν ἐπιστολὴν ἐν 22 


XVI ΠΡῸΣ PQMAIOYS 377 

3 κυρίῳ. ἀσπάζεται ὑμᾶς Ταῖος ὁ ξένος pov καὶ ὅλης τῆς 
ἐκκλησίας. ἀσπάζεται ὑμᾶς "Ἔραστος ὁ οἰκονόμος τῆς 
πόλεως καὶ Κούαρτος ὁ ἀδελφός. 


:: To δὲ δυναμένῳ ὑμᾶς στηρίξαι κατὰ τὸ εὐαγγέλιόν μου 
καὶ τὸ κήρυγμα Ἰησοῦ Χριστοῦ, κατὰ ἀποκάλυψιν μυστη- 

26 ρίου χρόνοις αἰωνίοις σεσιγημένου φανερωθέντος δὲ viv 
διά τε γραφῶν προφητικῶν κατ᾽ ἐπιταγὴν τοῦ αἰωνίου 
θεοῦ εἰς ὑπακοὴν πίστεως εἰς πάντα τὰ ἔθνη γνωρισθέντος, 

27 hove σοφῷ θεῷ διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ [ᾧ] κἡὶ δόξα εἰς τοὺς 
αἰῶνας: ἀμήν. 


42. 


Ap. 


— on 


i Ol ae 


Χριστοῦ ᾿ζησοῦ 


χριστός; 


ΠΡΟΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ ἃ 


ΠΑΎΛΟΣ κλητὸς ἀπόστολος "᾿Ιησοῦ Χριστοῦ" διὰ x 
θελήματος θεοῦ καὶ Σωσθένης ὁ ἀδελφὸς τῇ ἐκκλησίᾳ 2 
τοῦ θεοῦ τῇ οὔσῃ ἐν Κορίνθῳ, ἡγιασμένοις ἐν Χριστῷ 
Ἰησοῦ, κλητοῖς ἁγίοις, σὺν πᾶσιν τοῖς ἐπικαλουμένοις τὸ 
ὄνομα τοῦ κυρίου ἡμῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ ἐν παντὶ τόπῳ 


— Ν conan , A . > Sf D7 a Ἁ 
αὐτῶν καὶ μων" χάρις υμιν και εἰρηῃνὴ απὸ θεοῦ πατρος 3 


Ν * ἣν» “ aA 
ἡμῶν καὶ κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ. 
* a a a — a ΄ 
Εὐχαριστῶ τῷ θεῷ πάντοτε περὶ ὑμῶν ἐπὶ τῇ χάριτι. 
A “ , ee.) > ΄“΄ 8 -“ σ > ‘4 
τοῦ θεοῦ τῇ δοθείσῃ ὑμῖν ἐν Χριστῷ ᾿ἸΙησοῦ, ὅτι ἐν παντὶ 5 
a“ A * Ν , * 
ἐπλουτίσξητε ἐν αὐτῷ, ἐν παντὶ λόγῳ καὶ πάσῃ γνώσει, 
Ν be , ~ a ΕἸ 59 > ca 
καθὼς τὸ μαρτύριον τοῦ χριστοῦ ἐβεβαιώθη ἐν ὑμῖν, 6 
σ aA »" a > 
ὥστε ὑμᾶς μὴ ὑστερεῖσθαι ἐν μηδενὶ χαρίσματι, ἀπεκδε- 7 
, Ν * + a * bd Ard “ - 
χομένους τὴν ἀποκάλυψιν τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ" 
a * , ε A “ , * * a 2 , 
ὃς καὶ βεβαιώσει ὑμᾶς ἕως TéAovs ἀνεγκλήτους ἐν TH ἡμέρᾳ 8 
2 ⸗ ———— a a ‘ e ‘ ΑΝ κα 
τοῦ κυρίου ἡμῶν ᾿Ιησοῦ [Χριστοῦ]. πιστὸς ὁ θεὸς δι᾽ οὗ 9 
» , ᾽ , a ea > a? a a“ 2 
ἐκλήθητε εἰς κοινωνίαν τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ 


, e a 
κυρίου ἡμῶν. 


- e “~ > ‘ “-“ » -“ 
Παρακαλῶ δὲ ὑμᾶς, ἀδελφοί, διὰ τοῦ ὀνόματος τοῦ 

᾿ — > a a @ ‘ oN , , 
κυρίου ἡμῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ iva τὸ αὐτὸ λέγητε πάντες, 
ἈΝ In — - 
καὶ μὴ 7) ἐν ὑμῖν σχίσματα, ἦτε δὲ κατηρτισμένοι ἐν τῷ 

» -“ ᾿Ὰ ἣν -“ > - , , , 

αὐτῷ vol καὶ ἐν TH αὐτῇ γνώμῃ. ἐδηλωθη yap μοι περὶ 


ὑμῶν, ἀδελφοί μου, ὑπὸ τῶν Χλόης ὅτι ἔριδες ἐν ὑμῖν εἰσίν. 
λέγω δὲ τοῦτο ὅτι ἕκαστος ὑμῶν λέγει ᾿Ἐγὼ μέν εἰμι 


Παύλου, Ἐγὼ δὲ ᾿Απολλώ, ᾿Εγὼ δὲ Κηφᾶ, Ἐγὼ δὲ 


* 


J 


ο 


Χριστοῦ. μεμέρισται ὁ ᾿χριστός." μὴ Παῦλος ἐσταυρώθη 13 


ft" » ΠΡῸΣ KOPINOIOYS A 379 


14 ὑπὲρ ὑμῶν, ἢ εἰς τὸ ὄνομα Παύλου ἐβαπτίσθητε; εὐχα- 
puta" ὅτι οὐδένα ὑμῶν ἐβάπτισα εἰ μὴ Κρίσπον καὶ 
15 Γαῖον, ἵνα μή τις εἴπῃ ὅτι εἰς τὸ ἐμὸν ὄνομα ἐβαπτίσθητε: 
16 ἐβάπτισα δὲ καὶ τὸν Στεφανᾶ οἶκον" λοιπὸν οὐκ οἶδα εἴ 
17 Twa ἄλλον ἐβάπτισα. οὐ γὰρ ἀπέστειλέν pe — 
βαπτίζειν ἀλλὰ «ἰαγγελίζεσθαι, οὐκ ἐν σοφίᾳ λόγου, ἵνα 
μὴ κενωθῇ ὁ σταυρὸς τοῦ χριστοῦ. 
:18 Ὁ λόγος γὰρ ὁ τοῦ σταυροῦ τοῖς μὲν ἀπολλυμένοις 
μωρία ἐστίν, τοῖς δὲ σωζομένοις ἡμῖν δύναμις θεοῦ ἐστίν. 
19 γέγραπται γάρ 
᾿Απολῶ THN COMIAN τῶν οοφῶν, 
KAl τὴν CYNECIN τῶν ογνετῶν ἀθετήζω. 
20 ποῦ σοφός; MOY FPAMMATEYC ; ποῦ συνζητητὴς τοῦ αἰῶνος 
τούτου; οὐχὶ ἐμώρανεν ὁ θεὸς τὴν σοφίαν τοῦ κόσμου; 
ex ἐπειδὴ γὰρ ἐν τῇ σοφίᾳ τοῦ θεοῦ οὐκ ἔγνω ὁ κόσμος διὰ 
τῆς σοφίας τὸν θεόν, εὐδόκησεν ὁ 6 θεὸς διὰ τῆς μωρίας τοῦ 


rot Pcmchany "f 


ὥσαι TO s πιστεύοντας. ἐπε καὶ *Tovdator- 
22 κηρύγματος σῶσαι τοὺ ιδὴ ae — 


23 σημεῖα αἰτοῦσιν καὶ Ἕλληνες σοφίαν ζητοῦσιν: ἡμεῖς δὲ 
κηρύσσομεν Χριστὸν ἐσταυρωμένον, ᾿Ιουδαίοις μὲν σκάν- 
τ δαλον ἔθνεσιν δὲ μωρίαν, αὐτοῖς δὲ τοῖς κλητοῖς, Ἰου- 
δαίοις τε καὶ Ἕλλησιν, Χριστὸν θεοῦ δύναμιν καὶ θεοῦ 
2s σοφίαν. ὅτι τὸ μωρὸν τοῦ θεοῦ σοφώτερον τῶν ἀνθρώ- 


> [2 4 ‘ » ΕῚ - - * ⸗ ~ 

mwv ἐστίν, καὶ τὸ ἀσθενὲς τοῦ θεοῦ ἰσχυρότερον τῶν 
» ΄ , * —* 2 ε A 

26 ἀνθρώπων. Βλέπετε yap τὴν κλῆσιν ὑμῶν, 


ἀδελφοί, ὅτι οὐ πολλοὶ σοφοὲ κατὰ σάρκα, οὐ πολλοὶ 
27 δυνατοί, οὐ πολλοὶ εὐγενεῖς: ἀλλὰ τὰ μωρὰ τοῦ κόσμου 
ἐξελέξατο ὁ θεός, ἵνα καταισχύνῃ τοὺς σοφούς, καὶ τὰ 
ἀσθενῆ τοῦ κόσμου ἐξελέξατο ὁ θεός, ἵνα καταισχύνῃ τὰ 
as ἰσχυρά, καὶ τὰ ἀγενῇ τοῦ κόσμου καὶ τὰ ἐξουθενημένα 
ξελέξατο ὁ θεός, [καὶ] τὰ μὴ ὄντα, ἵνα τὰ ὄντα καταρ- 
29 γήσῃ, ὅπως μὴ καυχήσηται πᾶσα σὰρξ ἐνώπιον τοῦ θεοῦ. 
go ἐξ αὐτοῦ δὲ ὑμεῖς ἐστὲ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, ὃς ἐγενήθη σοφία 


ἡμῖν ἀπὸ “θεοῦ, δικαιοσύνη" τε καὶ ἁγιασμὸς καὶ ἀπολύ- 


μαρτύριον 


[τὰ] 


380 ΠΡῸΣ KOPINOIOYS A AIL 


* , ‘oO x6 > K 4 
τρωσις, iva καθὼς γέγραπται KAYY@MENOC EN γριῷ 3: 
κἀγχάςθω. 

Κἀγὼ ἐλθὼν πρὸς ὑμᾶς, ἀδελφοί, ἦλθον ov καθ᾽ ὑπερο- 
χὴν λόγου ἣ σοφίας καταγγέλλων ὑμῖν τὸ “μυστήριον" τοῦ 
θεοῦ, οὐ γὰρ ἔκρινά τι εἰδέναι ἐν ὑμῖν εἰ μὴ Ἰησοῦν Χριστὸν 2 

A a > , πον 3 6 , ΚΦ} ΄ 
καὶ τοῦτον ἐσταυρωμένον: κἀγὼ ἐν ἀσθενείᾳ καὶ ἐν φόβῳ 3 
Qo — —— ory , —— — 
καὶ ἐν τρόμῳ πολλῷ ἐγενόμην πρὸς ὑμᾶς, καὶ ὁ λόγος μου 4 
καὶ τὸ κήρυγμά μου οὐκ ἐν πιθοῖς σοφίας λόγοις ἀλλ᾽ ἐν 
> I fe , ‘ , 9 ε * ε 2 4 Φ 
ἀποδείξει πνεύματος καὶ δυνάμεως, ἵνα ἡ πίστις ὑμῶν μὴ ἢ s 
ἐν σοφίᾳ ἀνθρώπων ἀλλ᾽ ἐν δυνάμει θεοῦ. Σοφίαν 6 
δὲ λαλοῦμεν ἐν τοῖς τελείοις, σοφίαν δὲ οὐ τοῦ αἰῶνος 


* 


τούτου οὐδὲ τῶν ἀρχόντων τοῦ αἰῶνος τούτου τῶν καταργου- 
μένων: ἀλλὰ λαλοῦμεν θεοῦ σοφίαν ἐν μυστηρίῳ, τὴν 7 
ἀποκεκρυμμένην, ἣν προώρισεν ὁ θεὸς πρὸ τῶν αἰώνων εἰς 
δόξαν ἡμῶν: ἣν οὐδεὶς τῶν ἀρχόντων τοῦ αἰῶνος τούτου 8 
* > s Ν > a 4 ΄ -“ ’ 
ἔγνωκεν, εἰ γὰρ ἔγνωσαν, οὐκ ἄν τὸν κύριον τῆς δόξης 
> , > — — 
ἐσταύρωσαν: ἀλλὰ καθὼς γέγραπται 9 
‘ 3 ‘ > * 
“A OdOAAMOC OYK εἶδεν KAl οὖς οὐκ HKOYCEN 
—— * > * * Φι p 
καὶ ἐπὶ καρδίαν ἀνθρώπου οὐκ ἀνέβη, 
o , “ a > ᾿ 
OCA HTOIMACEN 6 θεῦς τοῖς ἀγάπῶοιν AYTON. 
Cet TA 2 Se i 4 ε ‘ ‘ 2 , Ν ‘ 
ἡμῖν ‘yap’ ἀπεκάλυψεν ὁ θεὸς διὰ τοῦ πνεύματος, TO yap το 
πνεῦμα πάντα ἐραυνᾷ, καὶ τὰ βάθη τοῦ θεοῦ. τίς γὰρ οἶδεν xx 
ἀνθρώπων τὰ τοῦ ἀνθρώπου εἶ μὴ τὸ πνεῦμα τοῦ ἀνθρώπου 
pe 7 A “ * * a a 78%. ¥ > 8 ‘ 
τὸ ἐν αὐτῷ; οὕτως Kal τὰ TOD θεοῦ οὐδεὶς ἔγνωκεν εἰ μὴ TO 
πνεῦμα τοῦ θεοῦ. ἡμεῖς δὲ οὐ τὸ πνεῦμα τοῦ κόσμου 12 
ἐλάβομεν ἀλλὰ τὸ πνεῦμα τὸ ἐκ τοῦ θεοῦ, ἵνα εἰδῶμεν τὰ 
« Ἁ -“ -“ nw -“ 
ὑπὸ τοῦ θεοῦ χαρισθέντα ἡμῖν: ἃ καὶ λαλοῦμεν οὐκ ἐν 13 
“-“ » Lal 
διδακτοῖς ἀνθρωπίνης σοφίας λόγοις, ἀλλ᾽ ἐν διδακτοῖς 
πνεύματος, ᾿ἱ πνευματικοῖς" πνευματικὰ συνκρίνοντες. ψυ- 14 
‘ * a a - 
xixds δὲ ἄνθρωπος οὐ δέχεται τὰ τοῦ πνεύματος τοῦ θεοῦ, 
μωρία γὰρ αὐτῷ ἐστίν, καὶ οὐ δύναται γνῶναι, ὅτι πνευμα- 
τικῶς ἀνακρίνεται: ὁ δὲ πνευματικὸς ἀνακρίνει "μὲν" πάντα, 15 
$16 δὲ ε«»ν 38 * > , ’ . — 8 
αυτος ὑπ οὐδενος avakpiverat, TIC yap EPFN@ NOYN 16 


1 πὶ ΠΡῸΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ A 381 


Kypioy, Gc εγνϑιβάςει δὐτόν ; ἡμεῖς δὲ νοῦν Χριστοῦ 
1 ἔχομεν. Κἀγώ, ἀδελῴοί, οὐκ ἠδυνήθην λαλῆσαι 
ὑμῖν ὡς πνευματικοῖς ἀλλ᾽ ὡς σαρκίνοις, ὡς νηπίοις ἐν 
- Χριστῷ. γάλα ὑμᾶς ἐπότισα, οὐ βρῶμα, οὔπω γὰρ ἐξύ- 
νασθε. 
3 ᾿Αλλ᾽ οὐδὲ [ἔτι] νῦν δύνασθε, ἔτι γὰρ σαρκικοί ἐστε. 
ὅπου γὰρ ἐν ὑμῖν ζῆλος καὶ ἔρις, οὐχὶ σαρκικοί ἐστε καὶ 
4 κατὰ ἄνθρωπον περιπατεῖτε; ὅταν γὰρ λέγῃ τις "Eye μέν 
εἰμι Παύλου, ἕτερος δέ ᾿Εγὼ ᾿Απολλώ, οὐκ ἄνθρωποί 
ς ἐστε; τί οὖν ἐστὶν ᾿Απολλώς; τί δέ ἐστιν Παῦλος; διά- 
κονοι & ὧν ἐπιστεύσατε, καὶ ἑκάστῳ ὡς ὁ κύριος ἔδωκεν. 
ὁ ἐγὼ ἐφύτευσα, ᾿Απολλὼς ἐπότισεν, ἀλλὰ ὁ θεὸς ηὔξανεν" 
γ ὥστε οὔτε ὁ φυτεύων ἐστίν τι οὔτε ὁ ποτίζων, ἀλλ᾽ ὃ 
8 αὐξάνων θεός. ὁ φυτεύων δὲ καὶ ὁ ποτίζων ἕν εἰσιν, 
ἕκαστος δὲ τὸν ἴδιον μισθὸν λήμψεται κατὰ τὸν ἴδιον κόπον, 
9 θεοῦ γάρ ἐσμεν συνεργοί: θεοῦ γεώργιον, θεοῦ οἰκοδομή 
10 ἐστε. Κατὰ τὴν χάριν τοῦ θεοῦ τὴν δοθεῖσάν 
μοι ὡς σοφὸς ἀρχιτέκτων θεμέλιον ἔθηκα, ἄλλος δὲ ἐποικο- 
τι δομεῖ. ἕκαστος δὲ βλεπέτω πῶς ἐποικοδομεῖ: θεμέλιον 
γὰρ ἄλλον οὐδεὶς δύναται θεῖναι παρὰ τὸν κείμενον, ὅς 
12 ἐστιν Ἰησοῦς Χριστός" εἰ δέ τις ἐποικοδομεῖ ἐπὶ τὸν θε- 
μέλιον "χρυσίον," ἀργύριον, λίθους τιμίους, ξύλα, χόρτον, 
13 καλάμην, ἑκάστου τὸ ἔργον φανερὸν γενήσεται, ἡ γὰρ 
ἡμέρα δηλώσει: ὅτι ἐν πυρὶ ἀποκαλύπτεται, καὶ ἑκάστου τὸ 
14 ἔργον ὁποῖόν ἐστιν τὸ πῦρ αὐτὸ δοκιμάσει. εἴ τινος τὸ 
:5 ἔργον μενεῖ ὃ ἐποικοδόμησεν, μισθὸν λήμψεται" εἴ τινος τὸ 
ἔργον κατακαήσεται, ζημιωθήσεται, αὐτὸς δὲ σωθήσεται, 
16 οὕτως δὲ ws διὰ πυρός. ο΄ Οὐκ οἴδατε ὅτι ναὸς 
17 θεοῦ ἐστὲ καὶ τὸ πνεῦμα τοῦ θεοῦ "ἐν ὑμῖν οἰκεῖ"; εἴ τις 
τὸν ναὸν τοῦ θεοῦ φθείρει, φθερεῖ τοῦτον ὁ θεός" «ὁ γὰρ 
ναὸς τοῦ θεοῦ ἅγιός ἐστιν, οἵτινές ἐστε ὑμεῖς. 
13 Μηδεὶς ἑαυτὸν ἐξαπατάτω" εἴ τις δοκεῖ σοφὸς εἶναι ἐν 
ὑμῖν ἐν τῷ αἰῶνι τούτῳ, μωρὸς γενέσθω, ἵνα γένηται σοφός, 
25 


οἰκεῖ ἐν ὑμῖν 


al = — eS 


382 ΠΡῸΣ KOPIN@IOYS A Il IV 


ἡ γὰρ σοφία τοῦ κόσμου τούτου μωρία παρὰ τῷ θεῷ ἐστίν" το 
γέγραπται γάρ ‘O Apaccdmenoc Toye cooye ἐν TH πὰ- 

νουργίὰ AYT@N? καὶ πάλιν Kypioc γινώσκει τοὺς διδ- 20 
λογιομοὺς τῶν σοφών ὅτι EICIN MATAIOL. ὥστε μηδεὶς καυ- 21 
χάσθω ἐν ἀνθρώποις: πάντα γὰρ ὑμῶν ἐστίν, εἴτε ἸΠαῦ- 22 
λος εἴτε ᾿Απολλὼς εἴτε Κηφᾶς εἴτε κόσμος εἴτε ζωὴ εἴτε 

θάνατος εἴτε ἐνεστῶτα εἴτε μέλλοντα, πάντα ὑμῶν, ὑμεῖς 23 
δὲ Χριστοῦ, Χριστὸς δὲ θεοῦ. Οὕτως ἡμᾶς λογι- 
ζέσθω ἄνθρωπος ὡς ὑπηρέτας Χριστοῦ καὶ οἰκονόμους 
μυστηρίων θεοῦ. ὧδε λοιπὸν ζητεῖται ἐν τοῖς οἰκονόμοις 2 


* 


σ * e a“ > 4 Ν > > ΄ * 2 * 
ἵνα πιστός τις εὑρεθῇ. ἐμοὶ δὲ εἰς ἐλάχιστόν ἐστιν ἵνα 
ae | A * “ἃ 8 > , — 3 » » 
ὑφ᾽ ὑμῶν ἀνακριθῶ ἢ ὑπὸ ἀνθρωπίνης ἡμέρας" ἀλλ᾽ οὐδὲ 

> ‘ > »» 3 δὲ ‘ > a ’ δα ἐλ λ᾿ > > 

ἐμαυτὸν ἀνακρίνω: οὐδὲν yap ἐμαυτῷ σύνοιδα, ἀλλ᾽ οὐκ ev 4 

ε > ΄ “ 
τούτῳ δεδικαίωμαι, ὁ δὲ ἀνακρίνων με κύριός ἐστιν. ὥστε 5 
J J A ΄ — Ἀν —— * 
μὴ πρὸ καιροῦ τι κρίνετε, ἕως ἂν ἔλθῃ ὁ κύριος, ὃς καὶ 
, ‘4 4 -“ * Ν , a s 
φυωτίσει τὰ κρυπτὰ τοῦ σκότους καὶ φανερώσει τὰς βουλὰς 
“ “-“ ε ΄ » " 
τῶν καρδιῶν, καὶ τότε ὁ ἔπαινος γενήσεται ἑκάστῳ ἀπὸ 

~ ~ -“ > ’ * 
τοῦ θεοῦ. Ταῦτα δέ, ἀδελφοί, μετεσχημάτισα 


σ᾽ 


εἰς ἐμαυτὸν καὶ ᾿Απολλὼν δι᾿ ὑμᾶς, ἵνα ἐν ἡμῖν μάθητε τό 
Μὴ ὑπὲρ ἃ γέγραπται, ἵνα μὴ εἷς ὑπὲρ τοῦ ἑνὸς φυσιοῦσθε 
κατὰ τοῦ ἑτέρους τίς γάρ σε διακρίνει; τί δὲ ἔχεις ὃ 7 
οὐκ ἔλαβες; εἰ δὲ καὶ ἔλαβες, τί καυχᾶσαι ὡς μὴ λαβών; 
ἤδη κεκορεσμένοι ἐστέ; ἤδη ἐπλουτήσατε; χωρὶς ἡμῶν 58 
ἐβασιλεύσατε; καὶ ὄφελόν γε ἐβασιλεύσατε, ἵνα καὶ ἡμεῖς 
ὑμῖν συνβασιλεύσωμεν. δοκῶ γάρ, ὁ θεὸς ἡμᾶς τοὺς g 
ἀπέδειξε, ἀποστόλους ἐσχάτους "ἀπέδειξεν" ὡς ἐπιθανατίους, ὅτι θέα- 
τρον ἐγενήθημεν τῷ κόσμῳ καὶ ἀγγέλοις καὶ ἀνθρώποις. 
ἡμεῖς μωροὶ διὰ Χριστόν, ὑμεῖς δὲ φρόνιμοι ἐν Χριστῷ" τὸ 
ἡμεῖς ἀσθενεῖς, ὑμεῖς δὲ ἰσχυροί: ὑμεῖς ἔνδοξοι, ἡμεῖς δὲ 
ἄτιμοι. ἄχρι τῆς ἄρτι ὥρας καὶ πεινῶμεν καὶ διψῶμεν καὶ x: 
γυμνιτεύομεν καὶ κολαφιζόμεθα καὶ ἀστατοῦμεν καὶ κοπι- 12 
ὦμεν ἐργαζόμενοι ταῖς ἰδίαις χερσίν: λοιδορούμενοι εὐλο- 
γοῦμεν, διωκόμενοι ἀνεχόμεθα, δυσφημούμενοι παρακα- 13 


IVY ΠΡῸΣ KOPIN@IOYS A 383 


΄ 


λοῦμεν: ὡς περικαθάρματα τοῦ κόσμου ἐγενήθημεν, πάντων 
14 περίψημα, ἕως ἄρτι. Οὐκ ἐντρέπων ὑμᾶς γράφω 
is ταῦτα, ἀλλ᾽ ὡς τέκνα μου ἀγαπητὰ νουθετῶν: ἐὰν γὰρ 
μυρίους παιδαγωγοὺς ἔχητε ἐν Χριστῷ, ἀλλ᾽ οὐ πολλοὺς 
πατέρας, ἐν γὰρ Χριστῷ Ἰησοῦ διὰ τοῦ εὐαγγελίου ἐγὼ 
τόὐμᾶς ἐγέννησα. παρακαλῶ οὖν ὑμᾶς, μιμηταί pov γί- 
17 verGe. Διὰ τοῦτο ᾿ ἔπεμψα ὑμῖν Τιμόθεον, ὅς ἐστίν μου 
τέκνον ἀγαπητὸν καὶ πιστὸν ἐν κυρίῳ, ὃς ὑμᾶς ἀναμνήσει 
τὰς ὁδούς μου τὰς ἐν Χριστῷ [Ἰησοῦ], καθὼς πανταχοῦ ἐν 
18 πάσῃ ἐκκλησίᾳ διδάσκω. ‘Os μὴ ἐρχομένου δέ 
19 μου πρὸς ὑμᾶς ἐφυσιώθησάν τινες" ἐλεύσομαι δὲ ταχέως 
πρὸς ὑμᾶς, ἐὰν ὁ κύριος θελήσῃ, καὶ γνώσομαι οὐ τὸν 
20 λόγον τῶν πεφυσιωμένων ἀλλὰ τὴν δύναμιν, οὐ γὰρ ἐν 
at λόγῳ κἡὶ βασιλεία τοῦ θεοῦ ἀλλ᾽ ἐν δυνάμει. τί θέλετε; ἐν 
ῥάβδῳ ἔλθω πρὸς ὑμᾶς, ἢ ἐν ἀγάπῃ πνεύματί τε πραΐ- 
τητος; 


: Ὅλως ἀκούεται ἐν ὑμῖν πορνεία, καὶ τοιαύτη πορνεία 
ἥτις οὐδὲ ἐν τοῖς ἔθνεσιν, ὦστε γυναῖκά τινα τοῦ πατρὸς 
2 ἔχειν. καὶ ὑμεῖς πεφυσιωμένοι ἐστέ, καὶ οὐχὶ μᾶλλον 
ἐπενθήσατε, ἵνα ἀρθῇ ἐκ μέσου ὑμῶν ὁ τὸ ἔργον τοῦτο 
3 πράξας; ᾿Εγὼ μὲν γάρ, ἀπὼν τῷ σώματι παρὼν δὲ τῷ 
πνεύματι, ἤδη κέκρικα ὡς παρὼν τὸν οὕτως τοῦτο κατεργα- 
4 σάμενον ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ κυρίου [ἡμῶν] Ἰησοῦ, συνα- 
χθέντων ὑμῶν καὶ τοῦ ἐμοῦ πνεύματος σὺν τῇ δυνάμει τοῦ 
5 κυρίου ἡμῶν ᾿Ιησοῦ, παραδοῦναι τὸν τοιοῦτον τῷ Σατανᾷ 
εἰς ὄλεθρον τῆς σαρκός, ἵνα τὸ πνεῦμα σωθῇ ἐν τῇ ἡμέρᾳ 
6 τοῦ κυρίου, Οὐ καλὸν τὸ καύχημα ὑμῶν. οὐκ οἴδατε ὅτι 
7 μικρὰ ζύμη ὅλον τὸ φύραμα ζυμοῖ; ἐκκαθάρατε τὴν πα- 
λαιὰν ζύμην, ἵνα ἦτε νέον φύραμα, καθώς ἐστε ἄζυμοι. 
8 καὶ γὰρ τὸ TACYA ἡμῶν ETYOH Χριστός: doe ἑορτάζωμεν, 
μὴ ἐν ζύμῃ ᾿"παλαιᾷ μηδὲ ἐν ζύμῃ κακίας καὶ πονηρίας, 
ο ἀλλ᾽ ἐν ἀζύμοις εἰλικρινίας καὶ ἀληθείας. Ἔγραψα 


Ἰησοῦ | Ap. 
Ap 


ee. 


κρίνουσιν 


384 ΠΡῸΣ KOPINOIOYS A Vu 


<a. % as a ‘ , , > , 
ὑμῖν ἐν τῇ ἐπιστολῇ μὴ συναναμίγνυσϑαι πόρνοις, οὐ πάν- 
a a a 2 
τως τοῖς πόρνοις τοῦ κόσμου τούτου ἢ τοῖς πλεονέκταις καὶ 
* * a * 
ἅρπαξιν ἢ εἰδωλολάτραις, ἐπεὶ ὠφείλετε ἄρα ἐκ τοῦ κόσμου 
2* a a 22 ea ‘ 4 — 
ἐξελθεῖν. νῦν δὲ ἔγραψα ὑμῖν μὴ συναναμίγνυσθαι ἐάν τις 
, a 
ἀδελφὸς ὀνομαζόμενος ἢ πόρνος ἢ πλεονέκτης ἢ εἰδωλο- 
, a aA σ ΄ 
λάτρης ἢ λοίδορος ἢ μέθυσος ἢ ἅρπαξ, τῷ τοιούτῳ μηδὲ 
Ν » [4 > 
συνεσθίειν. τί yap μοι τοὺς ἔξω κρίνειν; οὐχὶ τοὺς ἔσω 
a e Ἂν Is! ‘ 
ὑμεῖς κρίνετε, τοὺς δὲ ἔξω ὁ θεὸς κρίνει; EZAPATE TON 
> ¢ a > “a 
πονηρὸν ἐξ ὑμῶν AYTOON. 
T oy -~ ε - = a“ v ‘ νΝ “ , 
ολμᾷ τις ὑμῶν πρᾶγμα ἔχων πρὸς Tov ἕτερον κρί- 
ἧ «ἡ, A mar ‘ Les We ea a“ ee a > * 
νεσθαι ἐπὶ τῶν ἀδίκων, καὶ οὐχὶ ἐπὶ τῶν ἁγίων; ἢ οὐκ οἴδατε 
γ -“ Ν “ 
ὅτι οἱ ἅγιοι τὸν κόσμον ὑ κρινοῦσιν"; καὶ εἰ ἐν ὑμῖν κρίνεται 
ε , ἣν Lat AR CaS , ἐλ, * > id 
ὁ κόσμος, ἀνάξιοί ἔστε κριτηρίων ἐλαχίστων ; οὐκ οἴδατε 
σ > , a ΄ ΄ 4 * > 
ὅτι ἀγγέλους κρινοῦμεν, μήτιγε βιωτικά ; βιωτικὰ μὲν οὖν 
’ A ΜΝ Ν , Cal 
κριτήρια ἐὰν ἔχητε, τοὺς ἐξουθενημένους ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ, 
, Ν \ -“ 
τούτους καθίζετε; πρὸς ἐντροπὴν ὑμῖν λέγω. οὕτως 
3 ἊΨ 2 ea ? Ν ‘ a , a ey 
οὐκ ἔνι ἐν ὑμῖν οὐδεὶς σοφὸς ὃς δυνήσεται διακρῖναι ava 
-“ > * “ > > 
μέσον τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ, ἀλλὰ ἀδελφὸς μετὰ ἀδελφοῦ 
΄ ‘ a i, ek ΟῚ * κ᾿ > « “ 
κρίνεται, καὶ τοῦτο ἐπὶ ἀπίστων; ἤδη μὲν οὖν ὅλως ἥττημα 
cia > ‘ σ ’ * ah | cal ‘ , Lee 
ὑμῖν ἐστὶν ὅτι κρίματα ἔχετε μεθ᾽ ἑαυτῶν: διὰ τί οὐχὶ 
a ΄- " > col > “~ » Ἁ 
μᾶλλον ἀδικεῖσθε; διὰ τί οὐχὶ μᾶλλον ἀποστερεῖσθε; ἀλλὰ 
ε A 35. a A » a Ν A > , a 
ὑμεῖς ἀδικεῖτε Kal ἀποστερεῖτε, Kal τοῦτο ἀδελφούς. ἢ 
cal > * 
οὐκ οἴδατε ὅτι ἄδικοι θεοῦ βασιλείαν οὐ κληρονομήσουσιν; 
a * 
Μὴ πλανᾶσθε: οὔτε πόρνοι οὔτε εἰδωλολάτραι οὔτε μοιχοὶ 
* A * > a * , »” 
οὔτε μαλακοὶ οὔτε ἀρσενοκοῖται οὔτε κλέπται οὔτε πλεο- 
⸗ » , > » ΄σ ΄ 
νέκται, οὐ μέθυσοι, οὐ λοίδοροι, οὐχ ἅρπαγες βασιλείαν 
a , a ὦ > > ᾿ς 
θεοῦ κληρονομήσουσιν. Καὶ ταῦτά τινες ἦτε: ἀλλὰ ἀπε- 
΄ * as 
λούσασθε, ἀλλὰ ἡγιάσθητε, ἀλλὰ ἐδικαιώθητε ἐν τῷ ove- 
ματι τοῦ κυρίου [ἡμῶν] Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ ἐν τῷ πνεύματι 
τοῦ θεοῦ ἡμῶν. 
Πάντα μοι ἔξεστιν: ἀλλ᾽ οὐ πάντα συμφέρει. πάντα 
» » » 
μοι ἔξεστιν: ἀλλ᾽ οὐκ ἐγὼ ἐξουσιασθήσομαι ὑπό τινος. 
* , Cal ’ Ν € -“ , ε 
τὰ βρώματα τῇ κοιλίᾳ, καὶ ἡ κοιλία τοῖς βρώμασιν" ὃ δὲ 


" 


~*~ w 


5 


x 


o Οοὦ 


12. 


VI VII ΠΡῸΣ KOPINOIOYS A 385 
θεὸς καὶ ταύτην καὶ ταῦτα καταργήσει. τὸ δὲ σῶμα ov TH 
΄ * * a ‘ ἂν. 4 ΄ - ΄ ε ‘ ‘ 
14 πορνείᾳ ἀλλὰ τῷ κυρίῳ, Kal ὃ κύριος τῷ σώματι: ὁ δὲ θεὸς 
καὶ τὸν κύριον ἤγειρεν καὶ ἡμᾶς "ἐξεγερεῖ" διὰ τῆς δυνάμεως 
τις αὐτοῦ. οὐκ οἴδατε ὅτι τὰ σώματα ὑμῶν μέλη Χριστοῦ 
ἐστίν; ἄρας οὖν τὰ μέλη τοῦ χριστοῦ ποιήσω πόρνης μέλη; 
16 μὴ γένοιτο. ἢ οὐκ οἴδατε ὅτε ὁ κολλώμενος τῇ πόρνῃ ἕν 
σῶμά ἐστιν; "Econtat γάρ, φησίν, οἱ AYO εἰς CApKA 
, « ‘ , — , “ , 
17 MIAN. ὁ δὲ κολλώμενος τῷ κυρίῳ ἐν πνεῦμά ἐστιν. 
΄ * ⸗ a ε ⸗ a » 4 - 
18 φεύγετε τὴν πορνείαν' πᾶν ἁμάρτημα ὃ ἐὰν ποιήσῃ ἄνθρω- 
πος ἐκτὸς τοῦ σώματός ἐστιν, ὁ δὲ πορνεύων εἰς τὸ ἴδιον 
19 σῶμα ἁμαρτάνει. ἢ οὐκ οἴδατε ὅτι τὸ σῶμα ὑμῶν ναὸς 
τοῦ ἐν ὑμῖν "ἁγίου πνεύματός ἐστιν", οὗ ἔχετε ἀπὸ θεοῦ ; 
8 » * a fol * * * - , 4 
20 καὶ οὐκ ἐστὲ ἑαυτῶν, ἠγοράσθητε yap τιμῆς" δοξάσατε δὴ 
τὸν θεὸν ἐν τῷ σώματι ὑμῶν. 
: Περὶ δὲ ὧν ἐγράψατε, καλὸν ἀνθρώπῳ γυναικὸς μὴ 
΄ * Ν ‘ , σ —* cal -“ 
2 ἅπτεσθαι: διὰ δὲ τὰς πορνείας ἕκαστος τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα 
3 ἐχέτω, καὶ ἑκάστη τὸν ἴδιον ἄνδρα ἐχέτω. τῇ γυναικὶ ὁ 


4 ἀνδρί, ἡ γυνὴ τοῦ ἰδίου σώματος οὐκ ἐξουσιάζει ἀλλὰ o 
ἀνήρ" ὁμοίως δὲ καὶ ὁ ἀνὴρ τοῦ ἰδίου σώματος οὐκ ἐξου- 
ς σιάζει ἀλλὰ κἡ γυνή. μὴ ἀποστερεῖτε ἀλλήλους, εἰ μήτι 
[ἀν] ἐκ συμφώνου πρὸς καιρὸν ἵνα σχολάσητε τῇ προσευχῇ 
καὶ πάλιν ἐπὶ τὸ αὐτὸ ἦτε, ἵνα μὴ πειράζῃ ὑμᾶς ὃ Σατανᾶς 
ὁ διὰ τὴν ἀκρασίαν [ὑμῶν]. τοῦτο δὲ λέγω κατὰ συνγνώμην, 
7 οὐ κατ᾽ ἐπιταγήν. θέλω δὲ πάντας ἀνθρώπους εἶναι ὡς 
καὶ ἐμαυτόν: ἀλλὰ ἕκαστος ἴδιον ἔχει χάρισμα ἐκ θεοῦ, ὃ 
μὲν οὕτως, ὁ δὲ οὕτως. 
8. Λέγω δὲ τοῖς ἀγάμοις καὶ ταῖς χήραις, καλὸν αὐτοῖς ἐὰν 
9 μείνωσιν ὡς κἀγώ: εἰ δὲ οὐκ ἐγκρατεύονται, γαμησάτωσαν, 
το κρεῖττον γάρ ἐστιν "γαμεῖν" ἢ πυροῦσθαι. Τοῖς δὲ γεγα- 
μηκόσιν παραγγέλλω, οὐκ ἐγὼ ἀλλὰ ὁ κύριος, γυναῖκα ἀπὸ 
11 ἀνδρὸς μὴ χωρισθῆναι,--ἐὰν δὲ καὶ χωρισθῇ, μενέτω ἄγαμος 
ἢ τῷ ἀνδρὶ καταλλαγήτω,--καὶ ἄνδρα γυναῖκα μὴ ἀφιέναι. 


ἀνὴρ τὴν ὀφειλὴν ἀποδιδότω, ὁμοίως δὲ καὶ ἡ γυνὴ τῷ 


ἐξήγειρεν 


γαμισαι 


ἐμέρισεν 


386 ΠΡῸΣ KOPINOIOYS A VII 


- * , ε 
Τοῖς δὲ λοιποῖς λέγω ἐγώ, οὐχ ὁ κύριος: εἴ τις ἀδελφὸς 
—— 
- * ” * » 
γυναῖκα ἔχει ἄπιστον, καὶ αὕτη συνευδοκεῖ οἰκεῖν μετ᾽ ai- 
a ‘ > , δ΄ .ἢ \ ἂν * * * 
τοῦ, μὴ ἀφιέτω αὐτήν" καὶ γυνὴ ἥτις ἔχει ἄνδρα ἄπιστον, 
e a A ? a 
kal οὗτος συνευζοκεῖ οἰκεῖν pet αὐτῆς, μὴ ἀφιέτω τὸν 
* συν ἐς ε » ‘4 ε * > a * 8 
—* ἴασται γὰρ ὁ ἀνὴρ ὁ ἄπιστος ἐν ναικί, καὶ 
ρα. ἦγ γ γυναικί, 
* > -“ 
Ἰγίασται ἡ γυνὴ ἡ ἄπιστος ἐν τῷ ἀδελφῷ: ἐπεὶ ἄρα τὰ 
ἐ s ρ 
a DP * a ¢ * 
τέκνα ὑμῶν ἀκάθαρτά ἐστιν, νῦν δὲ ἅγιά ἐστιν. εἰ δὲ ὁ 
» 
ἄπιστος χωρίζεται, χωριζέσθω: οὐ δεδούλωται ὁ. ἀδελφὸς 


ἢ ἡ ἀδελφὴ ἐν τοῖς τοιούτοις, ἐν. δὲ εἰρήνῃ κέκληκεν 


re ᾿ς ee | ’ , ‘ 78 Γ ΕῚ ‘ * ὃ ’ 

ὑμᾶς" ὁ θεός. τί γὰρ οἶδας, γύναι, εἰ τὸν ἄνδρα. σώσεις; 
ἡ * > * 9 ‘ a , * 
ἢ τί οἶδας, ἄνερ, εἰ τὴν γυναῖκα σώσεις ; Εἰ 


See er , 7 e , ¢ ε , 
μὴ ἑκάστῳ ws ᾿μεμέρικεν᾽ ὁ κύριος, ἕκαστον ὡς κέκληκεν 
ὁ θεός, οὕτως περιπατείτω" καὶ οὕτως ἐν ταῖς ἐκκλησίαις 
πάσαις διατάσσομαι. περιτετμημένος τις ἐκλήθη; μὴ 
» ’ > > ’ , ld 4 , 
ἐπισπάσθω" ἐν ἀκροβυστίᾳ κέκληταί τις; μὴ περιτεμνέσθω. 
ε A 3207 * * ε 3 , 9509 > 
ἡ περιτομὴ οὐδέν ἐστιν, Kal ἡ axpoBvotia οὐδέν ἐστιν, 
ἀλλὰ τήρησις ἐντολῶν θεοῦ. ἕκαστος ἐν τῇ κλήσει 7 
: * 
ἐκλήθη ἐν ταύτῃ μενέτω. δοῦλος ἐκλήθης ; μή σοι με- 
λέτω: ἀλλ᾽ εἰ καὶ δύνασαι ἐλεύθερος γενέσθαι, μᾶλλον 
a A > 
χρῆσαι. ὁ yap ἐν κυρίῳ κληθεὶς δοῦλος ἀπελεύθερος 
κυρίου ἐστίν: ὁμοίως ὁ ἐλεύθερος κληθεὶς δοῦλός ἐστιν 
Χριστοῦ. τιμῆς ἠἡγοράσθητε: μὴ γίνεσθε δοῦλοι ἀνθρώ- 
πων. ἕκαστος ἐν ᾧ ἐκλήθη, ἀδελφοί, ἐν τούτῳ μενέτω 
παρὰ θεῷ. f 
Περὶ δὲ τώ θένων ἐ 7 (ov οὐκ € ) 
pt δὲ τῶν παρθένων ἐπιταγὴν κυρίου οὐκ ἔχω, γνώμην 
δὲ δίδωμι ὡς ἡλεημένος ὑπὸ κυρίου πιστὸς εἶναι. Νο- 
΄ > a — ε΄ AA Se a . » 
μίζω οὖν τοῦτο καλὸν ὑπάρχειν διὰ τὴν ἐνεστῶσαν ἀνάγκην, 
΄σ ‘ * , ‘ -“ - ’> * ‘ 
ὅτι καλὸν ἀνθρώπῳ τὸ οὕτως εἶναι. δέδεσαι γυναικί; μὴ 
, , , — Ψ ‘ , a Pa 
ζήτει λύσιν: λέλυσαι ἀπὸ γυναικός; μὴ ζήτει γυναῖκα" ἐὰν 
δὲ καὶ γαμήσῃς, οὐχ ἥμαρτες. καὶ ἐὰν γήμῃ [ἡ] παρθένος, 
οὐχ ἥμαρτεν. θλίψιν δὲ τῇ σαρκὶ ἕξουσιν οἱ τοιοῦτοι, 
ἐγὼ δὲ ὑμῶν φείδομαι. Τοῦτο δέ φημι, ἀδελφοί, ὃ καιρὸς 


; δ᾿ —— ve. tee ~ 
ἐστὶν τὸ λοιπόν, συνεσταλμένος ἐστίν" τὸ λοιπὸν ἵνα καὶ ot EXOVTES γυναῖκας 


* 


16 


17 


18 


N 


7 
8 


wb 


VII VIII ΠΡῸΣ KOPIN@IOYS A 387 
30 ὡς μὴ ἔχοντες ὦσιν, καὶ οἱ κλαίοντες ὡς μὴ κλαίοντες, καὶ 
οἱ χαίροντες ὡς μὴ χαίροντες, καὶ οἱ ἀγοράζοντες ὡς μὴ 
31 κατέχοντες, καὶ οἱ χρώμενοι τὸν κόσμον ὡς μὴ KaTaxpu- 
32 μενοι" παράγει yap τὸ σχῆμα τοῦ κόσμου τούτου. θέλω 
δὲ ὑμᾶς ἀμερίμνους εἶναι. ὁ ἄγαμος μεριμνᾷ τὰ τοῦ 
33 κυρίου, πῶς ἀρέσῃ τῷ κυρίῳ: ὁ δὲ γαμήσας μεριμνᾷ τὰ 
34 τοῦ κύσμου, πῶς ἀρέσῃ τῇ γυναικί, καὶ μεμέρισται. καὶ 2 
γυνὴ ἡ ἄγαμος καὶ ἢ παρθένος μεριμνᾷ τὰ τοῦ κυρίου, ἵνα 
ἡ ἁγία [καὶ] τῷ σώματι καὶ τῷ πνεύματι" ἢ δὲ γαμήσασα 
35 μεριμνᾷ τὰ τοῦ κόσμου, πῶς ἀρέσῃ τῷ ἀνδρί, τοῦτο δὲ 
‘ ah oa — — ΄ “ae 
πρὸς TO ὑμῶν αὐτῶν σύμφορον λέγω, οὐχ ἵνα βρόχον ὑμῖν 
ἐπιβάλω, ἀλλὰ πρὸς τὸ εὔσχημον καὶ εὐπάρεδρον τῷ κυρίῳ 
36 ἀπερισπάστως. Εἰ δέ τις ἀσχημονεῖν ἐπὶ τὴν 
παρθένον αὐτοῦ νομίζει ἐὰν ἦ ὑπέρακμος, καὶ οὕτως ὀφείλει 
γίνεσθαι, ὃ θέλει ποιείτω: οὐχ ἁμαρτάνει: γαμείτωσαν. 
37 ὃς δὲ ἕστηκεν ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ ἑδραῖος, μὴ ἔχων ἀνάγκην, 
* * a. ae 4 ~ Φ , ’ ‘ -~ * 
ἐξουσίαν δὲ ἔχει περὶ τοῦ ἰδίου θελήματος, καὶ τοῦτο κέκρι- 
κεν ἐν τῇ ἰδίᾳ καρδίᾳ, τηρεῖν τὴν ἑαυτοῦ παρθένον, καλῶς 
΄ σ΄ Ὁ ἃ ΄ \ re a , 5 a 
38 ποιήσει" Gore καὶ ὁ γαμίζων τὴν ᾿ἑαυτοῦ παρθένον" καλῶς 
39 ποιεῖ,, καὶ ὁ μὴ γαμίζων κρεῖσσον ποιήσει. Τυ- 
A ’ 7,2? @ , -~ ε * ‘ > »" 4 4 
vy δέδεται ἐφ᾽ ὅσον χρόνον ζῇ ὁ ἀνὴρ αὐτῆς" ἐὰν δὲ κοι- 
μηθῇ ὁ ἀνήρ, ἐλευθέρα ἐστὶν ᾧ θέλει γαμηθῆναι, μόνον ἐν 
so κυρίῳ: μακαριωτέρα δέ ἐστιν ἐὰν οὕτως μείνῃ, κατὰ τὴν 
ἐμὴν γνώμην, δοκῶ “yap κἀγὼ πνεῦμα θεοῦ ἔχειν. 


x Περὶ δὲ τῶν εἰδωλοθύτων, οἴδαμεν ὅτι πάντες γνῶσιν 
ν ε a Ὁ τῷ ον δ > a * 

ἔχομεν. ἡ γνῶσις φυσιοῖ, υι"" δὲ ἀγάπη οἰκοδομεῖ. εἴ τις 
δοκεῖ ἐγνωκέναι τι, οὕπω ἔγνω καθὼς δεῖ γνῶναι" εἰ δέ 


w 


᾿ - s * Φφ »¥ Φ. @ > ”~ 4 - 
4 τις ἀγαπᾷ τὸν θεόν, οὗτος ἔγνωσται ὑπ᾽ αὐτοῦ. epi τῆς 
βρώσεως οὖν τῶν εἰδωλοθύτων οἴδαμεν ὅτι οὐδὲν εἴδωλον ἐν 

, . @ > s Ἁ * Δ Φ ‘ * * ΓᾺΡ 
5 κόσμω, καὶ ὅτι οὐδεὶς θεὸς εἰ μὴ εἷς. καὶ γὰρ εἴπερ εἰσὶν 
΄ * 2 * 
λεγόμενοι θεοὶ εἴτε ἐν οὐρανῷ εἴτε ἐπὶ γῆς, ὥσπερ εἰσὶν 


6 θεοὶ πολλοὶ καὶ κύριοι πολλοί, [ἀλλ ἡμῖν εἷς θεὸς ὁ 


ΠΟ ρον ae op toe 


Ap. 
§ 
ὰ 
ὰ ty 
ποιήσει J 
— 
fe" ¥ 

δὲ 


ἃ κῶς ae. 





Ap. 


mpwoes 


388 ΠΡῸΣ KOPINOIOYS A VILL 1X 


4 > * , Ἀπ, cA ’ — CORE, —— 
πατήρ, ἐξ οὗ τὰ πάντα καὶ ἡμεῖς εἰς αὐτόν, καὶ εἷς κύριος 
> ἣν , e727 Fr ey \ , ἡ eer ὃ > — 
Ιησοῦς Χριστος, δι᾿ oũ“ τὰ πάντα καὶ ἡμεῖς δι αὐτοῦ. 
> > a ε Ν ᾿ σ 
Λλλ᾽ οὐκ ἐν πᾶσιν ἡ γνώσις" τινὲς δὲ τῇ συνηθείᾳ ἕως 
* a ’ ‘ e 
ἄρτι Tov εἰδώλου ws εἰδωλόθυτον ἐσθίουσιν, καὶ καὶ συνεί- 
Ὁ * ¢ e 
δησις αὐτῶν ἀσθενὴς οὖσα μολύνεται. βρῶμα δὲ ἡμᾶς 
> , a 6 3. » —R \ ΄ ε , 
ov παραστήσει τῷ θεῷ" οὔτε ἐὰν μὴ φάγωμεν, ὑστερού- 
» Φφ0 Ὁ ’ , , 1. , 
μεθα, ovre ἐὰν φάγωμεν, περισσεύομεν. βλέπετε δὲ μή 
“Ν o , , > 
πως ἡ ἐξουσία ὑμῶν αὕτη πρόσκομμα γένηται τοῖς ἀσθε- 
, 2 » ‘ 8 * * * > ’ 
νέσιν. ἐὰν γάρ τις ἴδῃ [σὲ] τὸν ἔχοντα γνῶσιν ἐν εἰδωλίῳ 
* ε a » ~ ? cal * 
κατακείμενον, οὐχὶ ἢ συνείδησις αὐτοῦ ἀσθενοῦς ὄντος οἶκο- 
Ν * , ᾿᾽ ig ‘A 
δομηθήσεται cis τὸ τὰ εἰδωλόθυτα ἐσθίειν ; ἀπόλλυται yap 
ε > a , ε » ᾿ς > a 
ὁ ἀσθενῶν ἐν τῇ σῇ γνώσει, ὁ ἀδελφὸς δ ὃν Χριστὸς 
— * ew ⸗ 7 ‘ 3 Ν Ν 
ἀπέθανεν. οὕτως δὲ ἁμαρτάνοντες εἰς τοὺς ἀδελφοὺς καὶ 
‘ ‘ Ἂν -“ r ‘ 
τύπτοντες αὐτῶν THY συνείδησιν ἀσθενοῦσαν εἰς Χριστὸν 
ε , , , 4 > ’ 
apapravere, διόπερ εἰ βρῶμα σκανδαλίζει τὸν adeAdov 
* cy , , * J oA ΄ 4 ἣν ὃ , 
pov, οὐ μὴ φάγω κρέα els τὸν αἰῶνα, ἵνα μὴ τὸν adeAdov 
μου σκανδαλίσω. 
, » , , as 
Οὐκ εἰμὶ ἐλεύθερος ; οὐκ εἰμὶ ἀπόστολος ; οὐχὶ “Incoty 
4 * - a“ , > Ν ε - 
τὸν κύριον ἡμῶν CopaKa; οὐ τὸ ἔργον μου ὑμεῖς ἐστὲ ἐν 
, * ie ea ee. > , — —— 
κυρίῳ ; εἰ ἄλλοις “οὐκ εἰμὶ ἀπόστολος, ἀλλά γε ὑμῖν εἰμί, 
ε ‘ , a > a e a > y ae 
ἢ yap σφραγίς pov τῆς ἀποστολῆς ὑμεῖς ἐστὲ ἐν κυ- 
* ε νον ’, a SNe , ’, 
plo. Η ἐμὴ απολογία τοῖς ἐμὲ ἀανακρίνουσίν 
> o Ν * * rd , na ΝΥ a 
ἐστιν αὕτη. μὴ οὐκ ἔχομεν ἐξουσίαν φαγεῖν καὶ πεῖν ; 
‘ > * φ , 3 Ν a , ε Ν 
μὴ οὐκ ἔχομεν ἐξουσίαν ἀδελφὴν γυναῖκα περιάγειν, ὡς καὶ 
, , ‘ - 
οἱ λοιποὶ ἀπόστολοι καὶ οἱ ἀδελφοὶ τοῦ κυρίου καὶ Kyndas ; 
A , 2* x % , > » > * —3 2 * 
ἢ μόνος ἐγὼ καὶ Ῥαρνάβας οὐκ ἔχομεν ἐξουσίαν μὴ ἐργά- 
΄ A + 68.F ᾽ , * , ΄ 
ζεσθαι; τίς στρατεύεται ἰϑίοις ὀψωνίοις wore; τίς φυτεύει 
> a Ν A \ » “᾿ > ᾿ , ΓῚ , 
ἀμπελῶνα Kal τὸν καρπὸν αὐτοῦ οὐκ ἐσθίει; [ἢ] τίς ποι- 
Ν A a > 
paive ποίμνην Kal ἐκ τοῦ γάλακτος τῆς ποίμνης οὐκ ἐσθίει ; 
‘ ‘i a as Ane ΄ a > 
Μὴ κατὰ ἄνθρωπον ταῦτα Aad, ἢ Kal ὁ νόμος ταῦτα οὐ 
td * —8 , , , δ" 
λέγει; ἐν γὰρ τῷ Μωυσέως νόμῳ γέγραπται ΟΥ̓ “oi- 
, “ A > Ling ἣν “ “ A -“ 
Moceic' BOYN aAOWNTA μῇ τῶν βοῶν μέλει τῷ θεῷ, 
a ᾿ ε - , » ε “ ‘ σ » * 
ἢ Ov ἡμᾶς πάντως λέγει ; δι᾿ ἡμᾶς γὰρ ἐγράφη, ὅτι ὀφείλει 


oo 


9 


ο 


"" 


Ι 


w 


wn 


fm) 


10 


ΙΧ ΠΡῸΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ A 380 


-“ Σ » 
ἐπ᾿ ἐλπίδι ὁ ἀροτριῶν ἀροτριᾷν, καὶ ὁ ἀλοῶν ἐπ᾽ ἐλπίδι 
2 “ * ‘ ‘ 
τι τοῦ μετέχειν. Ei ἡμεῖς ὑμῖν τὰ πνευματικὰ ἐσπείραμεν, 
, Ὁ πὰς — — — - 
12 μέγα εἰ ἡμεῖς ὑμῶν τὰ σαρκικὰ θερίσομεν ; εἰ ἄλλοι τῆς 
2 ε ~ > > » 
ὑμῶν ἐξουσίας μετέχουσιν, οὐ μᾶλλον ἡμεῖς ; ἀλλ᾽ οὐκ ἐχρη- 
σάμεθα τῇ ἐξουσί ὕτῃ, ἀλλὰ πάντα στέγομεν ἵνα μή 
pela τῇ ἐξουσίᾳ ταύτῃ, Ὑ 
13 Twa ἐνκοπεὴν δῶμεν τῷ εὐαγγελίῳ τοῦ χριστοῦ. οὐκ οἴδατε 
a“ ε 
ὅτι οἱ τὰ ἱερὰ ἐργαζόμενοι τὰ ἐκ τοῦ ἱεροῦ ἐσθίουσιν, of 
- * * 
τῷ θυσιαστηρίῳ παρεδρεύοντες τῷ θυσιαστηρίῳ συνμερί- 
~ > ΄ 
14 Covrac; οὕτως καὶ ὁ κύριος διέταξεν τοῖς τὸ εὐαγγέλιον 
— > 
15 καταγγέλλουσιν ἐκ τοῦ εὐαγγελίου ζῇν. ἐγὼ δὲ ov κέχρη- 
μαι οὐδενὶ τούτων. Οὐκ ἔγραψα δὲ ταῦτα ἵνα οὕτως γένηται 
ἐν ἐμοί, καλὸν γάρ μοι μᾶλλον ἀποθανεῖν ἢ - τὸ καύχη- 
* > ‘ , Ἁ ‘ > » > "» 
16 μά μου οὐδεὶς κενώσει. ἐὰν γὰρ εὐαγγελίζωμαι, οὐκ ἔστιν 
μοι καύχημα, ἀνάγκη γάρ μοι ἐπίκειται: oval γάρ μοί 
17 ἐστιν ἐὰν μὴ ᾿εὐαγγελίσωμαι", εἰ γὰρ ἑκὼν τοῦτο πράσσω, 
18 μισθὸν ἔχω" εἰ δὲ ἄκων, οἰκονομίαν πεπίστευμαι. τίς οὖν 
μού ἐστιν ὁ μισθός ; ἵνα εὐαγγελιζόμενος ἀδάπανον θήσω 
ΜΕ. έλι > ‘ ‘ , 6 t a ἐξ , é 
τὸ εὐαγγέλιον, els TO μὴ καταχρήσασθαι τῇ ἐξουσίᾳ pov ἐν 
a , 
19 TO εὐαγγελίῳ. ᾿Ἐλεύθερος γὰρ ὧν ἐκ πάντων 
20 πᾶσιν ἐμαυτὸν ἐδούλωσα, ἵνα τοὺς πλείονας Kepdyow καὶ 
ἐγενόμην τοῖς ᾿Ιουδαίοις ὡς ᾿Ιουδαῖος, ἵνα ᾿Ιουδαίους κερ- 
΄ = —— ⸗ «ε — ld so pe | LC 
δήσω: τοῖς ὑπὸ νόμον ws ὑπὸ νόμον, μὴ ὧν αὐτὸς ὑπὸ 
“ a. Φ ε 
21 νόμον, ἵνα τοὺς ὑπὸ νόμον κερδήσω" τοῖς ἀνόμοις ὡς 
“ > » cal ¢ 
ἄνομος, μὴ ὧν ἄνομος θεοῦ ἀλλ᾽ ἔννομος Χριστοῦ, ἵνα 
a Ἢ — a > , > ΄ 
22 κερδανῶ τοὺς ἀνόμους" ἐγενόμην τοῖς ἀσθενέσιν ἀσθενής, 
ἵνα τοὺς ἀσθενεῖς κερδήσω: τοῖς πᾶσιν γέγονα πάντα, ἵνα 
53 πάντως τινὰς σώσω. πάντα δὲ ποιῶ διὰ τὸ εὐαγγέλιον, 
΄ ‘ > a ΄ > 
24 ἵνα συνκοινωνὸς αὐτοῦ γένωμαι. Οὐκ οἴδατε 
* © fF ⸗ ΄ ’ Ν , a 
ὅτι of ἐν σταδίῳ τρέχοντες πάντες μὲν τρέχουσιν, εἷς δὲ 
⸗ ‘ .“ ἰ 
λαμβάνει τὸ βραβεῖον ; οὕτως τρέχετε ἵνα καταλάβητε. 
25 πᾶς δὲ ὁ ἀγωνιζόμενος πάντα ἐγκρατεύεται, ἐκεῖνοι μὲν 
οὖν ἵνα φθαρτὸν στέφανον λάβωσιν, ἡμεῖς δὲ ἄφθαρτον. 
26 ἐγὼ τοίνυν οὕτως τρέχω ὡς οὐκ ἀδήλως, οὕτως πυκτεύω ὡς 


αγγελίζωμας 


a ,22..-- — 
.—— 


390 ΠΡῸΣ KOPINOIOYS A IX X 


‘ { > ‘ 1% ‘ 2 * 
nia, Cp Coan tel οὐκ ἀέρα δέρων: ἀλλὰ ὑπωπιάζω μου τὸ σῶμα καὶ δουλα- 


—— ee οἱ a ΄ * 26 ψν ἃ ἰδ , , 
nd TUE ae ἐπα YY, μὴ πως ἄλλοις KyNpucas αὐτὸς a οκιμος γένωμαι. 


/ oe | , ἂν a 
“ey MSO Με ν Οὐ θέλω yap ὑμᾶς ἀγνοεῖν, ἀδελφοί, ὅτι of πατέρες 


— 
M- 


ἐβαπτίσθηταν 


ἐξεπείρασαν 


πειρασθῆναι ὑμᾶς 


οὐχὶ 


tee. ε A , ε δ ‘ at > 4 * 8 3 2 
“ἡμῶν πάντες ὑπὸ τὴν νεφέλην ἧσαν καὶ πάντες δια τῆς 


θαλάσσης διῆλθον, καὶ πάντες εἰς τὸν Μωυσῆν ᾿ἐβαπτί- 
J 2 a , A τ 2 ,ὔ Ν , ‘ 
σαντο" ἐν τῇ νεφέλῃ Kal ἐν τῇ θαλάσσῃ, καὶ πάντες [τὸ 
> ‘ x “ Ν Ν * » 8. 
αὐτὸ] πνευματικὸν βρῶμα ἔφαγον καὶ πάντες τὸ αὐτὸ 
πνευματικὸν ἔπιον πόμα, ἔπινον γὰρ ἐκ πνευματικῆς ἀκο- 
λουθούσης πέτρας, y πέτρα δὲ ἦν ὁ χριστός: ἀλλ᾽ οὐκ ἐν 
τοῖς πλείοσιν αὐτῶν ηὐδόκησεν ὁ θεός, κἀτεστρώθησάν 
cal τ ~ ~ 
yap ἐν TH ἐρήμῳ. Tatra δὲ τύποι ἡμῶν 
“-“ > ‘ »“" 
ἐγενήθησαν, εἰς τὸ μὴ εἶναι ἡμᾶς ἐπιθγμητὰς κακῶν, 
καθὼς κἀκεῖνοι ἐπεθύμηςὰν. μηδὲ εἰδωλολάτραι γίνεσθε, 
, Ta “ , > , ε ‘ 
καθὼς τινες αὐτῶν: ὥσπερ γέγραπται Exaeicen ὁ λδὸς 
— * Le | , , 
φδγεῖν KAl πεῖν, KAl ANECTHCAN TIAIZEIN. μηδὲ πορνεύ- 
wpev, καθώς τινες αὐτῶν ἐπόρνευσαν, καὶ ἔπεσαν * μιᾷ 
bd , * “ , Ὁ , ‘ , 
ἡμέρᾳ εἴκοσι τρεῖς χιλιάδες. μηδὲ ἐκπειράζωμεν τὸν κύριον, 
, , A 52 ’ 3 | A € x -“ » * , 
καθώς τινες αὐτῶν ‘éreipacay’, καὶ ὑπὸ τῶν ὄφεων ἀπώλ- 
λυντο. μηδὲ γογγύζετε, καθάπερ τινὲς αὐτῶν ἐγόγγυσαν, 
καὶ ἀπώλοντο ὑπὸ τοῦ ὀλοθρευτοῦ. ταῦτα δὲ τυπικῶς 
, ΠῚ , > ΄ J ‘ , ε a * 
συνέβαινεν ἐκείνοις, ἐγράφη δὲ πρὸς νουθεσίαν ἡμῶν, εἰς 
οὗς τὰ τέλη τῶν αἰώνων κατήντηκεν. Ὥστε ὁ 
δοκῶν ἑστάναι βλεπέτω μὴ πέσῃ. πειρασμὸς ὑμᾶς οὐκ εἴ- 
ληφεν εἰ μὴ ἀνθρώπινος: πιστὸς δὲ ὁ θεός, ὃς οὐκ ἐάσει 
Γ a A a 
ὑμᾶς πειρασθῆναι ὑπὲρ ὃ δύνασθε, ἀλλὰ ποιήσει σὺν τῷ 
πειρασμῷ καὶ τὴν ἔκβασιν τοῦ δύνασθαι ὑπενεγκεῖν. 


Διόπερ, ἀγαπητοί μου, φεύγετε ἀπὸ τῆς εἰδωλολατρίας. 


ὡς φρονίμοις λέγω: κρίνατε ὑμεῖς ὅ φημιι Τὸ ποτήριον : 


a Vr , a pA a 2 ’, > ‘ - σ 
τῆς εὐλογίας ὃ εὐλογοῦμεν, οὐχὶ κοινωνία ἐστὶν τοῦ αἵματος 
-“ “-“ ‘ * nA _- 
τοῦ χριστοῦ; τὸν ἄρτον ὃν κλῶμεν, οὐχὶ κοινωνία τοῦ 
΄ cal -“ 
σώματος τοῦ χριστοῦ ἐστίν ; cre εἷς ἄρτος, Ev σῶμα ot 
ὅσῳ « ‘ , * a Gch Ν ΄ 
πολλοί ἐσμεν, οἱ γὰρ πάντες ἐκ τοῦ ἑνὸς ἄρτου μετέχομεν. 
΄ δ τῷ 2 at , ek toe. ε , ‘ 
βλέπετε τὸν ᾿Ισραὴλ κατὰ σάρκα: Γοὐχ᾽ οἱ ἐσθίοντες τὰς 


27 


N 


ve 


an 


“ 


o 


Ὁ 


18 


x XI ΠΡῸΣ KOPINGIOYS A 391 


19 θυσίας κοινωνοὶ τοῦ θυσιαστηρίου εἰσίν ; τί οὖν φημί; ὅτι 
2 εἰδωλόθυτόν τί ἐστιν, ἢ ὅτι εἴδωλόν τί ἐστιν; GAN ὅτι ἃ 
θύουσιν [τὰ ἔθνη], AAIMONIOIC καὶ OF θεῷ θύογειν, οὐ θέ- 
21 Aw δὲ ὑμᾶς κοινωνοὺς τῶν δαιμονίων γίνεσθαι. οὐ δύνασθε 
ποτήριον Κυρίου πίνειν καὶ ποτήριον δαιμονίων" οὐ δύνα- 
σθε τρὰπέζης Kypioy μετέχειν καὶ τραπέζης δαιμονίων. 
22 ἢ TIAPAZHAOYMEN τὸν KYPION; μὴ ἰσχυρότεροι αὐτοῦ 


23 ἐσμέν ; Πάντα ἔξεστιν: ἀλλ᾽ ov πάντα συμ- 
24 φέρει. πάντα ἔξεστιν: ἀλλ᾽ οὐ πάντα οἰκοδομεῖ. μηδεὶς 
25 τὸ ἑαυτοῦ ζητείτω ἀλλὰ τὸ τοῦ ἑτέρου. Πᾶν 


τὸ ἐν μακέλλῳ πωλούμενον ἐσθίετε μηδὲν ἀνακρίνοντες διὰ 
“ ‘ a“ ‘ 

26 THY συνείδησιν, TOY kypioy γὰρ ἡ ΓΗ͂ Kal TO πλήρωμὰ 
27 AYTHC. εἴ τις καλεῖ ὑμᾶς τῶν ἀπίστων καὶ θέλετε πορεύ- 
εσθαι, πᾶν τὸ παρατιθέμενον ὑμῖν ἐσθίετε μηδὲν ἀνακρί- 
28 γοντες διὰ τὴν συνείδησιν: ἐὰν δέ τις ὑμῖν εἴπῃ Τοῦτο 
ε , * > ee , ον δὰ ‘ ὕ ‘ 
ἱερόθυτόν ἐστιν, μὴ ἐσθίετε δι᾿ ἐκεῖνον τὸν μηνύσαντα καὶ 
:9 τὴν συνείδησιν" συνείδησιν δὲ λέγω οὐχὶ τὴν ἑαυτοῦ ἀλλὰ 
τὴν τοῦ ἑτέρου ἵνα τί γὰρ ἡ ἐλευθερία μου κρίνεται ὑπὸ 
3. ἄλλης συνειδήσεως; εἰ ἐγὼ χάριτι μετέχω, τί βλασφημοῦ- 

εκ" ° aes 2 * τ > “ 
31 μαι ὑπὲρ οὗ ἐγὼ εὐχαριστῶ ; Εἴτε οὖν ἐσθίετε 
εἴτε πίνετε εἴτε τι ποιεῖτε, πάντα εἰς δόξαν θεοῦ ποιεῖτε. 
3: ἀπρόσκοποι καὶ ᾿Ιουδαίοις γίνεσθε καὶ Ἕλλησιν καὶ τῇ 
᾿᾽ * 2 2 ‘ $5 , a | ee 2 2 
33 ἐκκλησίᾳ τοῦ θεοῦ, καθὼς κἀγὼ πάντα πᾶσιν ἀρέσκω, μὴ 
ζητῶν τὸ ἐμαυτοῦ σύμφορον ἀλλὰ τὸ τῶν πολλῶν, ἵνα 

: σωθῶσιν. μιμηταΐ μου γίνεσθε, καθὼς κἀγὼ Χριστοῦ. 
> - x « -“" ΄σ id , 4 4 
2 Ἐπαινῶ δὲ ὑμᾶς ὅτι πάντα μου μέμνησθε καὶ καθὼς 
3 παρέδωκα ὑμῖν τὰς παραδόσεις κατέχετε. Θέλω δὲ ὑμᾶς 
εἰδέναι ὅτι παντὸς ἀνδρὸς ἡ κεφαλὴ τὸ χριστός" ἐστιν, 
κεφαλὴ δὲ γυναικὸς ὁ ἀνήρ, κεφαλὴ δὲ τοῦ χριστοῦ ὁ θεός. 
- P19 ⸗ Εν ᾿ s a 
4 πᾶς ανὴρ προσευχόμενος ἢ προφητεύων Kata κεφαλῆς 
5 ἔχων καταισχύνει τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ: πᾶσα δὲ γυνη προσ- 
εὐχομένη ἢ προφητεύουσα ἀκατακαλύπτῳ τῇ κεφαλῇ κα- 
ταισχύνει τὴν κεφαλὴν “αὐτῆς", ἐν γάρ ἐστιν καὶ τὸ αὐτὸ 


ἑαντῆς 


Ων διεννν 


42. 


παραγγέλλω οὐκ e- 
cto 


392 ΠΡῸΣ KOPINGIOYS A XI 


ὧδ Po 


, * δι! ’ , A ΄ 
τῇ ἐξυρημένη. εἰ γὰρ οὖ κατακαλύπτεται γυνή, καὶ κειρά- 
‘ , a “ ΄ 
σθω: εἰ δὲ αἰσχρὸν γυναικὶ τὸ κείρασθαι ἢ ξυρᾶσθαι, κατα- 
» * , 
καλυπτέσθω. ἀνὴρ μὲν yap οὐκ ὀφείλει κατακαλύπτεσθαι 
> ‘ , Le) e ’ < Ν ‘ 
τὴν κεφαλήν, εἰκὼν καὶ δόξα θεοῦ ὑπάρχων: ἣ γυνὴ δὲ 
re > τω > 2 πᾷς > ΄ RANG 
δόξα ἀνδρός ἐστιν. οὐ yap ἐστιν ἀνὴρ ἐκ γυναικός, adda 
ΜΝ ἣν * κ ν > 2 , 6 δι | ὃ 4 4 a 
γυνὴ ἐξ ἀνδρός: καὶ yap οὐκ ἐκτίσθη ἀνὴρ διὰ τὴν γυναῖκα, 
4 * Ν “ 3 * c ‘ 
ἀλλὰ γυνὴ διὰ τὸν ἄνδρα. διὰ τοῦτο ὀφείλει ἡ γυνὴ 
2 a ‘ * 3 2 
ἐξουσίαν ἔχειν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς διὰ τοὺς ἀγγέλους. πλὴν 
> 4 * —2 4 
οὔτε γυνὴ χωρὶς ἀνδρὸς οὔτε ἀνὴρ χωρὶς γυναικὸς ἐν 
ε cal > , ΄ Ν ε 
κυρίῳ: ὥσπερ γὰρ ἡ γυνὴ ἐκ τοῦ ἀνδρός, οὕτως καὶ ὁ 
oN Ν A * Ν , a“ A ea 
ἀνὴρ διὰ τῆς γυναικός" τὰ δὲ πάντα ἐκ τοῦ θεοῦ. ἐν ὑμῖν 
> a , ‘ a > “a 
αὐτοῖς κρίνατε: πρέπον ἐστὶν. γυναῖκα ἀκατακάλυπτον TO 
0 a , 6 ; ΝΣ ε , — 8 8 — “ 
eo προσεύχεσθαι ; οὐδὲ ἡ φύσις αὐτὴ διδάσκει ὑμᾶς ὅτι 
—— * 2 -“ > ’ ἣν νὰν , t xs 9% ~ 
ἀνὴρ μὲν ἐὰν κομᾷ, ἀτιμία αὐτῷ ἐστίν, γυνὴ δὲ ἐὰν κομᾷ, 
, Se ie, , ¢ ε , Φ ΗΝ , , 
δόξα αὐτῇ ἐστίν; ὅτι ἡ κόμη ἀντὶ περιβολαίου δέδοται 
* - ΄ ε a 
αὐτῇ. Ei δέ τις δοκεῖ φιλόνεικος εἶναι, ἡμεῖς τοιαύτην 
* » ΝΜ LAN Ce ⸗ aA a 
συνήθειαν οὐκ ἔχομεν, οὐδὲ αἱ ἐκκλησίαι Tod θεοῦ. 
A ᾽ ay o 
Τοῦτο δὲ “παραγγέλλων οὐκ ἐπαινῶ ὅτι οὐκ εἰς τὸ 
“ * ‘ > ee. 2 ’ 2 Ν ‘ 
κρεῖσσον ἀλλὰ εἰς τὸ ἧσσον συνέρχεσθε. πρῶτον μὲν yap 
ε - ’ * » , cn 
συνερχομένων ὑμῶν ἐν ἐκκλησίᾳ ἀκούω σχίσματα ἐν ὑμῖν 
ε , 1 ΄ a ‘ , 
ὑπάρχειν, καὶ μέρος τι πιστεύω. δεῖ yap καὶ αἱρέσεις ἐν 
ca > “ " ε * ‘ ΄ 2 ta 
ὑμῖν εἶναι: iva [καὶ] οἱ δόκιμοι φανεροὶ γένωνται ἐν ὑμῖν. 
> e A ‘ a % > »” ‘ 
Συνερχομένων οὖν ὑμῶν ἐπὶ TO αὐτὸ οὐκ ἔστιν κυριακὸν 
a a “ ‘ oo” a , 
δεῖπνον φαγεῖν, ἕκαστος γὰρ τὸ ἴδιον δεῖπνον προλαμβάνει 
> a a ν ἃ Sy aia δὲ θύ ‘ ‘ 
ἐν τῷ φαγεῖν, καὶ Cs μὲν πεινᾷ, Us δὲ μεθύει. μὴ yap 
—— > ” > Ν᾿ ἢ, ’, ‘ ’ a 2 * 
οἰκίας οὐκ ἔχετε εἰς τὸ ἐσθίειν καὶ πίνειν ; ἢ τῆς ἐκκλησίας 
“ -“ - 5 ‘ 
τοῦ θεοῦ καταφρονεῖτε, καὶ καταισχύνετε τοὺς μὴ ἔχοντας; 
Ψ ea a “ ‘ 
τί εἴπω ὑμῖν; ἐπαινέσω ὑμᾶς; ἐν τούτῳ οὐκ ἐπαινῶ ἐγὼ 
‘ ⸗ * LY a a * 
γαρ παρέλαβον απὸ τοῦ κυρίου, ὃ καὶ παρέδωκα ὑμῖν, oTt 
ε , > a a - ‘ 
ὁ κύριος Ἰησοῦς ἐν τῇ νυκτὶ ἡ παρεδίδετο ἔλαβεν ἄρτον 
‘ > ⸗ * X 4 7 a oe ‘ 
Kat evxapiotnoas ἔκλασεν καὶ εἶπεν Τοῦτό μού ἐστιν τὸ 
2 Ἂν 3 e a ~ a“ 
σῶμα TO ὑπὲρ ὑμῶν" τοῦτο ποιεῖτε εἰς THY ἐμὴν ἀνάμνησιν. 
ΘῈ ΄ s ‘ , ‘ 4 ~ a“ 
ὡσαύτως Kal TO ποτήριον μετὰ TO δειπνῆσαι, λέγων Τοῦτο 


6 


Ὁ ὦ 


" 


ο 


17 
18 


0 


nN 


I 


n 


2 


24 


25 


XI XII ΠΡῸΣ KOPINOIOYS A 393 


τὸ ποτήριον κν καινὴ διαθήκη ἐστὶν ἐν TH ἐμῷ aimatr 
τοῦτο ποιεῖτε, ὁσάκις ἐὰν πίνητε, εἰς τὴν ἐμὴν ἀνάμνησιν. 
⸗ * “ 
26 ὁσάκις γὰρ ἐὰν ἐσθίητε τὸν ἄρτον τοῦτον καὶ τὸ ποτήριον 
πίνητε, τὸν θάνατον τοῦ κυρίον καταγγέλλετε, ἄχρι οὗ ἔλθῃ. 
a , a 
97 ὦστε ὃς dv ἐσθίῃ τὸν ἄρτον ἢ πίνῃ τὸ ποτήριον τοῦ κυρίου 
ἀναξίως, ἔνοχος ἔσται τοῦ σώματος καὶ τοῦ αἵματος τοῦ 
4 ὃ , . δὰ ὅ , hd -“ 
23 κυρίου. δοκιμαζέτω δὲ ἄνθρωπος ἑαυτόν, καὶ οὕτως ἐκ τοῦ 
" « 
29 ἄρτου ἐσθιέτω καὶ ἐκ τοῦ ποτηρίου πινέτω" ὁ γὰρ ἐσθίων 
a ‘ 
καὶ πίνων κρίμα ἑαυτῷ ἐσθίει καὶ πίνει μὴ διακρίνων τὸ 
- ὃ ‘ -“ἢ ca ‘ , »" © 

3. σῶμα. διὰ τοῦτο ἐν ὑμῖν πολλοὶ ἀσθενεῖς καὶ ἄρρωστοι 
3t καὶ κοιμῶνται ἱκανοί. εἰ δὲ ἑαυτοὺς διεκρίνομεν, οὐκ ἂν 

⸗ ⸗ ey a ΄ , 
32 ἐκρινόμεθα" κρινόμενοι δὲ ὑπὸ τοῦ κυρίου παιδευόμεθα, 

σ ‘ - ⸗ -Ὸ ΄σ > * 
33 ἵνα μὴ σὺν τῷ κόσμῳ κατακριθῶμεν. ὥστε, ἀδελφοί μου, 

* * ‘ - > * * , * 
34 συνερχόμενοι εἰς τὸ φαγεῖν ἀλλήλους ἐκδέχεσθε. εἴ τις 
a ¥ * ⸗ σ΄ δ τ , , ‘ 
πεινᾷ, ἐν οἴκῳ ἐσθιέτω, iva μὴ εἰς κρίμα συνέρχησθε. Ta 
4 ᾷ 4, ἃ. ὦν “ἐ 
δὲ λοιπὰ ὡς ἂν ἔλθω διατάξομαι. 


Περὶ δὲ τῶν πνευματικῶν, ἀδελφοί, οὐ θέλω ὑμᾶς 
ἀγνοεῖν. Οἴδατε “ὅτι ὅτε" ἔθνη ἦτε πρὸς τὰ εἴδωλα τὰ 
» ε a » * , ‘ ΄ ean ΄ 
ἄφωνα ὡς ἂν ἤγεσθε ἀπαγόμενοι. διὸ γνωρίζω ὑμῖν ὅτι 
οὐδεὶς ἐν πνεύματι θεοῦ λαλῶν λέγει ANAOEMA IH- 
SOYS, καὶ οὐδεὶς δύναται εἰπεν ΚΎΡΙΟΣ IHSOYS 
4 εἰ μὴ ἐν πνεύματι ἁγίῳ. Διαιρέσεις δὲ χαρι- 
5 σμάτων εἰσίν, τὸ δὲ αὐτὸ πνεῦμα" καὶ διαιρέσεις διακονιῶν 
6 εἰσίν, καὶ 6 αὐτὸς κύριος" καὶ διαιρέσεις ἐνεργημάτων εἰσίν, 

cr , κι. —— * ε a s ΄ a é ⸗ 
"καὶ δ᾽ αὐτὸς θεός, ὁ ἐνεργῶν τὰ πάντα ἐν πᾶσιν. ἑκάστῳ 
δὲ δίδοται ἡ φανέρωσις τοῦ πνεύματος πρὸς τὸ συμφέρον. 
8 ᾧ μὲν γὰρ διὰ τοῦ πνεύματος δίδοται λόγος σοφίας, ἄλλῳ 
ο δὲ λόγος γνώσεως κατὰ τὸ αὐτὸ πνεῦμα, ἑτέρῳ πίστις ἐν 
τῷ αὐτῷ πνεύματι, ἄλλῳ δὲ χαρίσματα ἰαμάτων ἐν τῷ ἑνὶ 
10 πγεύματι, ἄλλῳ δὲ ἐνεργήματα δυνάμεων, ἄλλῳ [δὲ] προ- 
φητεία, ἄλλῳ [δὲ] διακρίσεις πνευμάτων, ἑτέρῳ γένη γλωσ- 
11 σῶν, ἄλλῳ δὲ ἑρμηνία γλωσσῶν" πάντα δὲ ταῦτα ἐνεργεῖ τὸ 


ω 


ee a ὼς Τ᾿ 


42. 


44 


μεν 


204 ΠΡῸΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ A ΧΙ 


- 

ἕν καὶ τὸ αὐτὸ πνεῦμα, διαιροῦν ἰδίᾳ ἑκάστῳ καθὼς Bov- 
λεται. Καθάπερ γὰρ τὸ σῶμα ἕν ἐστιν καὶ μέλη 
πολλὰ ἔχει, πάντα δὲ τὰ μέλη τοῦ σώματος πολλὰ ὄντα ἕν 
ἐστιν σῶμα, οὕτως καὶ ὁ χριστός" καὶ γὰρ ἐν ἑνὶ πνεύματι ἡ- 
μεῖς πάντες εἰς ἕν σῶμα ἐβαπτίσϑημεν, εἴτε ᾿Ιουδαῖοι εἴτε 
Ἕλληνες, εἴτε δοῦλοι εἴτε ἐλεύθεροι, καὶ πάντες ἕν πνεῦμα 
ἐποτίσθημεν. καὶ γὰρ τὸ σῶμα οὐκ ἔστιν ἕν μέλος ἀλλὰ 
πολλά. ἐὰν εἴπῃ ὁ πούς “Ort οὐκ εἰμὶ χείρ, οὐκ εἰμὶ ἐκ 
τοῦ σώματος, οὐ παρὰ τοῦτο οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ σώματος" 
καὶ ἐὰν εἴπῃ τὸ οἷς Ὅτι οὐκ εἰμὶ ὀφθαλμός, οὐκ εἰμὶ ἐκ 
τοῦ σώματος, οὐ παρὰ τοῦτο οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ σώματος" 
εἰ ὅλον τὸ σῶμα ὀφθαλμός, ποῦ ἡ ἀκοή; εἰ ὅλον ἀκοή, 
ποῦ ἡ ὄσφρησις; "νῦν δὲ ὁ θεὸς ἔθετο τὰ μέλη, ἐν ἕκαστον 
αὐτῶν, ἐν τῷ σώματι καθὼς ἠθέλησεν. εἰ δὲ ἦν [τὰ] πάντα 
ἐν μέλος, ποῦ τὸ σῶμα; νῦν δὲ πολλὰ 7 μέλη, ἕν δὲ σῶμα, 
οὐ δύναται [δὲ] ὁ ὀφθαλμὸς εἰπεῖν τῇ χειρί Χρείαν σου 
οὐκ ἔχω, ἢ πάλιν y κεφαλῇ τοῖς ποσίν Χρείαν ὑμῶν 
οὐκ ἔχω: ἀλλὰ πολλῷ μᾶλλον τὰ δοκοῦντα μέλη τοῦ 
σώματος ἀσθενέστερα ὑπάρχειν ἀναγκαῖά ἐστιν, καὶ ἃ 
δοκοῦμεν ἀτιμότερα εἶναι τοῦ σώματος, τούτοις τιμὴν περισ- 
σοτέραν περιτίθεμεν, καὶ τὰ ἀσχήμονα ἡμῶν εὐσχημοσύνην 
“περισσοτέραν ἔχει, τὰ δὲ εὐσχήμονα ἡμῶν οὐ χρείαν ἔχει. 
ἀλλὰ ὁ θεὸς συνεκέρασεν τὸ σῶμα, τῷ ὑστερουμένῳ περισ- 
σοτέραν δοὺς τιμήν, ἵνα μὴ ἢ σχίσμα ἐν τῷ σώματι, ἀλλὰ 
τὸ αὐτὸ ὑπὲρ ἀλλήλων μεριμνῶσι τὰ μέλη. καὶ εἴτε 
πάσχει ἕν μέλος, συνπάσχει πάντα τὰ μέλη" εἴτε δοξάζεται 
μέλος, συνχαίρει πάντα τὰ μέλη. ὑμεῖς δέ ἐστε σῶμα 
Χριστοῦ καὶ μέλη ἐκ μέρους. Kat οὗς μὲν ἔθετο o θεὸς ἐν 
τῇ ἐκκλησίᾳ πρῶτον ἀποστόλους, δεύτερον προφήτας, τρίτον 
διδασκάλους, ἔπειτα δυνάμεις, ἔπειτα χαρίσματα ἰαμάτων, 
ἀντιλήμψεις, κυβερνήσεις, γένη γλωσσῶν. μι πάντες 
ἀπόστολοι; μὴ πάντες προφῆται; μὴ πάντες διδάσκαλοι ; 
μὴ πάντες δυνάμεις ; po) πάντες χαρίσματα ἔχουσιν ἰαμά- 


28 


29 


39 


ΧΙ XIII ΧΙ ΠΡΟΣ. ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ A 395 


των; μὴ πάντες γλώσσαις λαλοῦσιν ; μὴ πάντες διερμη- 
31 vevovow ; ζηλοῦτε δὲ τὰ χαρίσματα τὰ μείζονα. 

: Καὶ ἔτι καθ᾽ ὑπερβολὴν ὁδὸν ὑμῖν δείκνυμι. ᾿Ἐὰν ταῖς 
γλώσσαις τῶν ἀνθρώπων λαλῶ καὶ τῶν ἀγγέλων, ἀγάπην 
δὲ μὴ ἔχω, γέγονα χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύμβαλον ἀλαλάζον, 

2 κἂν ἔχω προφητείαν καὶ εἰδῶ τὰ μυστήρια πάντα καὶ 
πᾶσαν τὴν γνῶσιν, κἂν ἔχω πᾶσαν τὴν πίστιν ὥστε Opy 

3 μεθιστάνειν, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, οὐθέν εἶμι. κἂν ψωμίσω 
πάντα τὰ ὑπάρχοντά μου, κἂν παραδῶ τὸ σῶμά μου, ἵνα 

4 καυχήσωμαι, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, οὐδὲν ὠφελοῦμαι. “H 
ἀγάπη μακροθυμεῖ, χρηστεύεται, 9 ἀγάπη οὐ ζηλοῖ, οὐ περ- 

ς περεύεται, οὐ φυσιοῦται, οὐκ ἀσχημονεῖ, οὐ ζητεῖ "τὰ" 

ὁ ἑαυτῆς, οὐ παροξύνεται, οὐ λογίζεται τὸ κακόν, οὐ χαίρει 

7 ἐπὶ τῇ ἀδικίᾳ, συνχαίρει δὲ τῇ ἀληθείᾳ: πάντα στέγει, 

8 πάντα πιστεύει, πάντα ἐλπίζει, πάντα ὑπομένε. H 
ἀγάπη οὐδέποτε πίπτει. εἴτε δὲ “προφητεῖαι, καταργη- 
θήσονται". εἴτε γλῶσσαι, παύσονται" εἴτε γνῶσις, καταργη- 

9 θήσεται. ἐκ μέρους γὰρ γινώσκομεν καὶ ἐκ μέρους προ- 

10 φητεύομεν: ὅταν δὲ ἔλθῃ τὸ τέλειον, τὸ ἐκ μέρους καταρ- 

x1 γηθήσεται. ὅτε ἤμην νήπιος, ἐλάλουν ὡς νήπιος, ἐφρό- 
vow ὡς νήπιος, ἐλογιζόμην ὡς νήπιος" ὅτε γέγονα ἀνήρ, 

12 κατήργηκα τὰ τοῦ νηπίου. βλέπομεν γὰρ ἄρτι δι᾽ ἐσό- 
πτρου ἐν αἰνίγματι, τότε δὲ πρόσωπον πρὸς πρόσωπον" 
ἄρτι γινώσκω ἐκ μέρους, τότε δὲ ἐπιγνώσομαι καθὼς 

13 καὶ ἐπεγνώσθην. νυνὶ δὲ μένει πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη" 
τὰ τρία ταῦτα, μείζων δὲ τούτων κα ἀγάπη. 

: Διωώκετετὴν ἀγάπην, ζηλοῦτε δὲ τὰ πνευματικά, μᾶλλον 

2 δὲ ἵνα προφητεύητε. ὁ γὰρ λαλῶν γλώσσῃ οὐκ ἀνθρώποις 
λαλεῖ ἀλλὰ θεῷ, οὐδεὶς γὰρ ἀκούει, πνεύματι δὲ λαλεῖ 

3 μυστήρια" ὃ δὲ προφητεύων ἀνθρώποις λαλεῖ οἰκοδομὴν καὶ 

4 παράκλησιν καὶ παραμυθίαν. ὁ λαλῶν γλώσσῃ ἑαντὸν 

ς οἰκοδομεῖ: ὃ δὲ προφητεύων ἐκκλησίαν οἰκοδομεῖ. θέλω 
δὲ πάντας ὑμᾶς λαλεῖν γλώσσαις, μᾶλλον δὲ ἵνα προφη- 





Ap. 


τὸ μὴ 


π͵ ία, Katap- · 
γηθήσεται. | 


φωνὴν σάλπιγξ 


γλώσσῃ 


396 ΠΡῸΣ KOPINOIOYS A XIV 


τεύητε: μείζων δὲ ὁ προφητεύων ἢ ὁ λαλῶν γλώσσαις, 
ἐκτὸς εἰ μὴ διερμηνεύῃ, ἵνα ἡ ἐκκλησία οἰκοδομὴν λάβῃ. 


viv δέ, ἀδελφοί, ἐὰν ἔλθω πρὸς ὑμᾶς γλώσσαις λαλῶν, τί 6 


ὑμᾶς ὠφελήσω, ἐὰν μὴ ὑμῖν λαλήσω ἢ ἐν ἀποκαλύψει ἢ ἐν 
, a > , A > ὃ ὃ Cals a yy 
γνώσει ἢ ἐν προφητείᾳ ἢ ἐν διδαχῇ; ὅμως τὰ ἄψυχα 
φωνὴν διδόντα, εἴτε αὐλὸς εἴτε κιθάρα, ἐὰν διαστολὴν τοῖς 
φθόγγοις μὴ δῷ, πῶς γνωσθήσεται τὸ αὐλούμενον ἢ τὸ 
κιθαριζόμενον; καὶ γὰρ ἐὰν ἄδηλον “σάλπιγξ φωνὴν" δῷ, 


7 


8 


, @ Ae a Ν a 
τίς παρασκευάσεται εἰς πόλεμον; οὕτως καὶ ὑμεῖς διὰ τῆς 9 


΄ oN —— , a a ΄ ‘ 
γλώσσης ἐὰν μὴ εὔσημον λόγον δῶτε, πῶς γνωσθήσεται τὸ 
λαλούμενον; ἔσεσθε γὰρ εἰς ἀέρα λαλοῦντες. τοσαῦτα εἰ 
, , a — 2 , * δὲ ” 2 
τύχοι γένη φωνῶν εἰσὶν ἐν κόσμῳ, καὶ οὐδὲν ἀαφωνον" ἐὰν 
> ‘ 55 α Ν yg A a * ΄“ a 
οὖν μὴ εἰδῶ τὴν δύναμιν τῆς φωνῆς, ἔσομαι τῷ λαλοῦντι 
, — re ale ee | , σ΄ ς 4 "( 
βάρβαρος καὶ ὁ λαλῶν ἐν ἐμοὶ βάρβαρος. οὕτως καὶ ὑμεῖς, 
ἐπεὶ ζηλωταί ἐστε πνευμάτων, πρὸς τὴν οἰκοδομὴν τῆς 
ἐκκλησίας ζητεῖτε ἵνα περισσεύητε. Διὸ ὁ λαλῶν γλώσσῃ 
προσευχέσθω ἵνα διερμηνεύῃς. ἐὰν [γὰρ] προσεύχωμαι 
γλώσσῃ, τὸ πνεῦμά μου προσεύχεται, ὁ δὲ νοῦς pov ἄκαρ- 
πός ἐστιν. τί οὖν ἐστίν; προσεύξομαι τῷ πνεύματι, προσ- 
εύξομαι δὲ καὶ τῷ νοΐ: ψαλῶ τῷ πνεύματι, ψαλῶ [δὲ] καὶ 
a A, 2 es he Vv a > 4 2 λ A 
τῷ νοΐ: ἐπεὶ ἐὰν εὐλογῇς [ἐν] πνεύματι, ὁ ἀναπληρῶν 
‘ — aA of , a 9 - ’ > , J— “ -“ » 
τὸν τόπον τοῦ ἰδιώτου πῶς ἐρεῖ τό ᾿Αμήν ἐπὶ τῇ σῇ εὐ- 
* 2 Ν ’ὔ , ᾽ a> Ν ‘ ‘ a“ 3 
χαριστίᾳ; ἐπειδη τί λέγεις οὐκ οἶδεν" σὺ μὲν γὰρ καλῶς εὖ- 
χαριστεῖς, ἀλλ᾽ ὁ ἕτερος οὐκ οἰκοδομεῖται. εὐχαριστῶ τῷ 
θεῷ, πάντων ὑμῶν μᾶλλον “γλώσσαις λαλῶ’ ἀλλὰ ἐν ἐκκλη- 
σίᾳ θέλω πέντε λόγους τῷ νοΐ μου λαλῆσαι, ἵνα καὶ ἄλλους 
κατηχήσω, ἢ μυρίους λό ἐν γλώ *A- 
TXT, ἢ μυρίους λόγους ἐν γλώσσῃ. 
* Ν a 2 
δελφοί, μὴ παιδία γίνεσθε ταῖς φρεσίν, ἀλλὰ τῇ κακίᾳ 
, “ ᾷ A , , > aA , 
νηπιάζετε, ταῖς δὲ φρεσὶν τέλειοι γίνεσθε. ἐν τῷ νόμῳ 
> ν᾿ va , — 
γέγραπται ὅτι EN ἑτερογλώςοοις Kal ἐν χείλέοιν ETE- 
' a a , ‘ 24 “ 2 Ul 
ΡΩΝ AdSAHCOD τῷ AAG τουτῷ, KdAl OYA οὕτως EICAKOY- 
— ~ : Led 
CONTAI μου, λέγει Κύριος. ὥστε al γλῶσσαι εἰς σημεῖόν 
* * * , ᾿ ‘4 - > , ε Ν 
εἰσιν οὐ τοῖς πιστεύουσιν ἀλλὰ τοῖς ἀπίστοις, ἡ δὲ προφη- 


wv 
Lal 


23 


3 


— 


25 


26 


34 


XIV XV ΠΡῸΣ KOPINOIOYS A 397 
tela ov τοῖς ἀπίστοις ἀλλὰ τοῖς πιστεύουσιν. "Eady οὖν 
συνέλθῃ ἡ ἐκκχησία ὅλη ἐπὶ τὸ αὐτὸ καὶ πάντες λαλῶσιν 
, > , a ὦ -“ -. »ν ᾿ * * 
γλώσσαις, εἰσέλθωσιν δὲ ἰδιῶται ἢ ἄπιστοι, οὐκ ἐροῦσιν 
ὅτι μαίνεσθε; ἐὰν δὲ πάντες προφητεύωσιν, εἰσέλθῃ δέ τις 
ἄπιστος ἢ ἰδιώτης, ἐλέγχεται ὑπὸ πάντων, ἀνακρίνεται ὑπὸ 
΄ * ‘ 2 ,’ » ~ . Ν * 2 
πάντων, τὰ κρυπτὰ τῆς καρδίας αὐτοῦ φανερὰ γίνεται, καὶ 
οὕτως πεσὼν ἐπὶ πρόσωπον προοκυνήςει τῷ θεῷ, ἀπαγ- 
γέλλων ὅτε Ὄντως ὁ θεὸς ἐν ὑμῖν ἐοτίν. Ti 
οὖν ἐστίν, ἀδελφοί; ὅταν συνέρχησθε, ἕκαστος ψαλμὸν 
ἔχει, διδαχὴν ἔχει, ἀποκάλυψιν ἔχει, γλῶσσαν ἔχει, ἑρμη- 
’ ¥ ΄ s ΕἸ " , » ¥ 
νίαν ἔχει: πάντα πρὸς οἰκοδομὴν γινέσθω. εἴτε γλώσσῃ 
A 1X * ‘A - * 3X δε δὰ , 
τις λαλεῖ, κατὰ δύο ἢ τὸ πλεῖστον τρεῖς, Kal ava μέρος, 
4 Φ Fs 31 ‘ ᾿ς, ἡ o 7 ΄ 
καὶ εἷς διερμηνευέτω- ἐὰν δὲ μὴ ἢ ᾿διερμηνευτής,, σιγάτω 
ἐν ἐκκλησίᾳ, ἑαυτῷ δὲ λαλείτω καὶ τῷ θεῷ. προφῆται δὲ 
δύο ἢ τρεῖς λαλείτωσαν, καὶ οἱ ἄλλοι διακρινέτωσαν: ἐὰν 
δὲ ἄλλῳ ἀποκαλυφθῇ καθημένῳ, ὃ πρῶτος σιγάτω. δύ- 
γασθε yep καθ᾽ ἕνα πάντες προφητεύειν, ἵνα πάντες μανθά- 
νωσιν καὶ πάντες ᾿παρακαλῶνται, (καὶ πνεύματα προφητῶν 
΄ « * » ’ * > , « Ν 
προφήταις ὑποτάσσεται, οὐ γάρ ἐστιν ἀκαταστασίας ὁ θεὸς 
ἀλλὰ εἰρήνης,) ὡς ἐν πάσαις ταῖς ἐκκλησίαις τῶν ἁγίων. 
AD γυναῖκες ἐν ταῖς ἐκκλησίαις σιγάτωσαν, οὐ γὰρ 
ἐπιτρέπεται αὐταῖς λαλεῖν: ἀλλὰ ὑποτασσέσθωσαν, καθὼς 
καὶ ὁ νόμος λέγει. εἰ δέ τι "μανθάνειν" θέλουσιν, ἐν οἴκῳ 
τοὺς ἰδίους ἄνδρας ἐπερωτάτωσαν, αἰσχρὸν γάρ ἐστιν γυ- 
ναικὶ λαλεῖν ἐν ἐκκλησίᾳ. Ἢ ad’ ὑμῶν ὁ λόγος τοῦ θεοῦ 
sn a > — 
ἐξῆλθεν, ἢ εἰς ὑμᾶς μόνους κατήντησεν ; ; Εἴ 
τις δοκεῖ προφήτης εἶναι ἢ πνευματικός, ἐπιγινωσκέτω ἃ 
γράφω ὑμῖν ὅτι κυρίου ἐστὶν ἐντολή: εἰ δέ τις ἀγνοεῖ, 
“ἀγνοεῖται, ὥστε, ἀδελφοί μου, ζηλοῦτε τὸ προφητεύειν, 
καὶ τὸ λαλεῖν μὴ κωλύετε γλώσσαις" πάντα δὲ εὐσχημόνως 


καὶ κατὰ τάξιν γινέσθω, 


Γνωρίζω δὲ ὑμῖν, ἀδελφοί, τὸ εὐαγγέλιον & εὐηγγελι- 
26 


uw” 
a 


» 
J Ἂν» 


398 ΠΡῸΣ KOPINOIOYS A Xv 


- c —— * ᾽ φ 
σάμην ὑμῖν, ὃ καὶ παρελάβετε, ἐν ᾧ καὶ ἑστήκατε, δ οὗ 2 
Ν * , , ᾿ ⸗ 2 > / 
καὶ σώζεσθε, τίνι λόγῳ εὐηγγελισάμην ὑμῖν, εἰ κατέχετε, 


δ 2 ‘ > * ἐδ ‘ ca ἃ 
ν wy’ CKTOS εἰ μῇ €LK7) ἐπιστεύσατε. Tape WK γαρ ὉυὍμιν V3 


4 e ἃ * » 
ΑΡ . 

\' ἐν w a3 
‘ oh λλι 
— ee , 


— 


δι 


ὄμως 4 δ. 


΄ 
ἐπείτα 


καὶ 


ὑμῶν 


‘ 2 ae δ « 
πρώτοις, ὃ καὶ παρέλαβον, ὅτι Χριστὸς ἀπέθανεν ὑπὲρ τῶν 
ε — — — J , ΡΥ ,» ". σ 
ἁμαρτιῶν ἡμῶν κατὰ τὰς γραφάς, καὶ ὅτι ἐτάφη, καὶ Ore 4 
, ὡς τ Ἂν a 4 Ν A * —— 
ἐγήγερται τῇ ἡμέρᾳ τῇ τρίτῃ κατὰ τὰς γραφάς, καὶ ὅτι ς 
ὥφθη Kydd, “elra’ τοῖς δώδεκα᾽ ἔπειτα ὥφθη ἐπάνω 6 
“ , φ 
πεντακοσίοις ἀδελφοῖς ἐφάπαξ, ἐξ ὧν οἱ πλείονες μένουσιν 
* * » , 
ἕως ἄρτι, τινὲς δὲ ἐκοιμήθησαν: ἔπειτα ὥφθη ᾿Ιακώβῳ, 7 
- a a » , 
“elra’ τοῖς ἀποστόλοις πᾶσιν: ἔσχατον δὲ πάντων ὡσπερεὶ 5 
~ 3 , » » ⸗ > A se > ε > , 
τῷ ἐκτρώματι ὦφθη κἀμοί. ᾿Εγὼ yee εἰμι ὁ ἐλάχιστος 9 
- > ‘ a“ 3 
τῶν ἀποστόλων, ὃς οὐκ εἰμὶ ἱκανὸς καλεῖσθαι ἀπόστόλος, 
διότι ἐδίωξα τὴν ἐκκλησίαν τοῦ θεοῦ" χάριτι δὲ θεοῦ εἰμὶ ὅ #6 
lel «ε > Ν > 
εἶμι, καὶ ἡ χάρις αὐτοῦ ἡ εἰς ἐμὲ ov κενὴ ἐγενήθη, ἀλλὰ 
, 7, A ’ * ’ > > ‘ δὲ * A ε 
περισσότερον αὐτῶν πάντων ἐκοπίασα, οὐκ ἐγὼ δὲ ἀλλὰ ἡ 
΄ a “ςςν τ ἣν > , Ν > ‘ * »" 
χάρις τοῦ θεοῦ * σὺν ἐμοί εἴτε οὖν ἐγὼ εἴτε ἐκεῖνοι, τι 
οὕτως κηρύσσομεν καὶ οὕτως ἐπιστεύσατε. 
A ’ “ 
Ei δὲ Χριστὸς κηρύσσεται ὅτι ἐκ νεκρῶν ἐγήγερται, i⸗ 
“-“ «ε ΄ ἣν τ Ψ -“ ᾽ 
πῶς λέγουσιν ἐν ὑμῖν τινὲς ὅτι ἀνάστασις νεκρῶν οὐκ ἔστιν; 
ΤΕ a — δὲ ἐν ee 
εἰ δὲ ἀνάστασις νεκρῶν οὐκ ἔστιν, οὐδὲ Χριστὸς ἐγήγερται" 13 
> ον eer 2 ὦ we Ὄ « * 
εἰ δὲ Χριστὸς οὐκ ἐγήγερται, κενὸν ἄρα * 70 κήρμημρ τ, 
— 4 —— ΓΥ a3 ε , * 4 
ἡμῶν, κενὴ καὶ ἡ πίστις "ἡμῶν", εὑρισκόμεθα δὲ Kal Wevdo- 15 
, fal a * a a 
μάρτυρες τοῦ θεοῦ, ὅτι ἐμαρτυρήσαμεν κατὰ τοῦ θεοῦ ὅτι 
* ‘ ΄ > ” » 
ἤγειρεν τὸν χριστόν, ὃν οὐκ ἤγειρεν εἴπερ ἄρα νεκροὶ 
δ΄. Ig ΄ > ‘ J Wwe. pak FOr ‘ 
οὐκ ἐγείρονται. εἰ γὰρ νεκροὶ οὐκ ἐγείρονται, οὐδὲ Χριστὸς τό 
> ’ ‘4 ‘ , ε 
ἐγήγερται: εἰ δὲ Χριστὸς οὐκ ἐγήγερται, ματαία ἡ πίστις 17 
ε - > , * * νι» -“ ε ’ ε * * ‘ ε 
ὑμῶν [ἐστίν], ἔτι ἐστὲ ἐν ταῖς ἁμαρτίαις ὑμῶν. ἄρα καὶ of 18 
΄ 3 ΡΣ ae: 
κοιμηθέντες ἐν Χριστῷ ἀπώλοντο. εἰ ἐν τῇ ζωῇ ταύτῃ ἐν 19 
»" » ΄ , , > 
Χριστῷ ἠλπικότες ἐσμὲν μόνον, ἐλεεινότεροι πάντων ἀν- 
, * , oa - * 
θρώπων ἐσμέν. Νυνὶ δὲ Χριστὸς" ἐγήγερται ἐκ 20 
.“- — Ἁ »“"Ἢ , 
νεκρῶν, ἀπαρχὴ τῶν κεκοιμημένων. ἐπειδὴ yap Se ἀνθρώ- a1 
, ‘ > .Ὁ , “ 
mov θάνατος, καὶ δ᾽ ἀνθρώπου ἀνάστασις νεκρῶν" ὥσπερ 22 
4 > a "Ada , 9- , “ 4 - 
yap ἐν τῷ fb πάντες ἀποθνήσκουσιν, οὕτως καὶ ἐν τῷ 


xv ΠΡῸΣ KOPINGIOYE A 399 


23 χριστῷ πάντες ζωοποιηθήσονται. Ἕκαστος δὲ ἐν τῷ ἰδίῳ 
τάγματι: ἀπαρχὴ Χριστός, ἔπειτα οἱ τοῦ χριστοῦ ἐν τῇ 


24 παρουσίᾳ αὐτοῦ" εἶτα τὸ τέλος, ὅταν. παραδιδῷ τὴν βασι-. 


λείαν τῷ θεῷ καὶ πατρί, ὅταν καταργήσῃ πᾶσαν ἀρχὴν καὶ 
:5 πᾶσαν ἐξουσίαν καὶ δύναμιν, δεῖ γὰρ αὐτὸν βασιλεύειν 
ἄχρι οὗ θη πάντας TOYC ἐχθροὺς ὑπὸ TOYC πόδδο αὐτοῦ. 
1 ἔσχατος ἐχθρὸς καταργεῖται 6 θάνατος, MANTA γὰρ ὑπέ- 
TAZEN ὑπὸ τοὺς πόδὰς AYTOY. ὅταν δὲ εἴπῃ "ὅτι πάντα" 
ὑποτέτακται, δῆλον ὅτι ἐκτὸς τοῦ ὑποτάξαντος αὐτῷ τὰ 
:8 πάντα. ὅταν δὲ ὑποταγῇ αὐτῷ τὰ πάντα, τότε [καὶ] εὐτὸς 
ὁ υἱὸς ὑποταγήσεται τῷ ὑποτάξαντι αὐτῷ τὰ πάντα, ἵνα ἦ 
29 ὃ θεὸς πάντα ἐν πᾶσιν. Ἐπεὶ τί ποιήσουσιν οἱ 
βαπτιζόμενοι ὑπὲρ τῶν νεκρῶν; εἰ ὅλως νεκροὶ οὐκ ἐγεί- 
30 ρονται, τί καὶ βαπτίζονται ὑπὲρ αὐτῶν; τί καὶ ἡμεῖς κιν- 
3: δυνεύομεν πᾶσαν ὥραν; καθ᾽ ἡμέραν ἀποθνήσκω, νὴ τὴν 
ὑμετέραν καύχησιν, ἀδελφοί, ἣν ἔχω ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ 
32 κυρίῳ ἡμῶν. εἰ κατὰ ἄνθρωπον ἐθηριομάχησα ἐν ᾿Εφέσῳ, 
τί μοι τὸ ὄφελος ; εἰ νεκροὶ οὐκ ἐγείρονται, φάγωμεν 
33 KAl πίωμεν, δύριον γὰρ ATIOONHCKOMEN. μη πλα- 
34 νᾶσθε' φθείρουσιν ἤθη χρηστὰ ὁμιλίαι κακαί: ἐκνήψατε 
δικαίως καὶ μὴ ἁμαρτάνετε, ἀγνωσίαν γὰρ θεοῦ τινὲς 
ἔχουσιν: πρὸς ἐντροπὴν ὑμῖν λαλῶ. 
3s ᾿Αλλὰ ἐρεῖ τις Πῶς ἐγείρονται οἱ νεκροί, ποίῳ δὲ 
35 σώματι ἔρχονται; ἄφρων, σὺ ὃ σπείρεις οὐ ζωοποιεῖται 
3) ἐὰν μὴ ἀποθάνῃ" καὶ ὃ σπείρεις, οὐ τὸ σῶμα τὸ γενησό- 
μενον σπείρεις ἀλλὰ γυμνὸν κόκκον εἰ τύχοι σίτου ἥ τινος 
33 τῶν λοιπῶν: ὃ δὲ θεὸς δίδωσιν αὐτῷ σῶμα καθὼς ἠθέλη- 
39 σεν, καὶ ἑκάστῳ τῶν σπερμάτων ἴδιον σῶμα. οὐ πᾶσα 
σὰρξ ἡ αὐτὴ σάρξ, ἀλλὰ ἄλλη μὲν ἀνθρώπων, ἄλλη δὲ 
go σὰρξ κτηνῶν, ἄλλη δὲ σὰρξ πτηνῶν, ἄλλη δὲ ἰχθύων. καὶ 
σώματα ἐπουράνια, καὶ σώματα ἐπίγεια" ἀλλὰ ἑτέρα μὲν ἡ 
4: τῶν ἐπουρανίων δόξα, ἑτέρα δὲ ἡ τῶν ἐπιγείων. ἄλλη 
δόξα ἡλίου, καὶ ἄλλη δόξα σελήνης, καὶ ἄλλη δόξα ἀστέ- 


; 





ie ae 
ὩΣ Ὁ ᾿ 


— 


fe hae 


— 


Pode 


ees δος ee oe ———— Αἱ ee es υυν 





Pe fe ων 


“- 


Ap. 


φορέσομεν 


Ap. 


τὸ φθαρεῦν τοῦτο 
ἐνδύσηται ἀφθαρ- 
σίαγ. καὶκ 


400 ΠΡῸΣ KOPINOIOYS A XV XVI 


ρων, ἀστὴρ yap ἀστέρος διαφέρει ἐν δόξῃ. οὕτως Kai ἡ 
ἀνάστασις τῶν νεκρῶν. σπείρεται ἐν φθορᾷ, ἐγείρεται ἐν 
» ’ * 2 > ⸗ 3 , J ὃ , * 
—— 
ρεται ἐν ἀσθενείᾳ, ἐγείρεται ἐν δυνάμει" σπείρεται σῶμα 
ψυχικόν, ἐγείρεται σῶμα πνευματικόν. Εἰ ἔστιν σῶμα 
ψυχικόν, ἔστιν καὶ πνευματικόν. οὕτως καὶ γέγραπται 
> ’ a > ‘ a a 
Eréneto ὁ πρῶτος ἄνθρωπος ᾿Αδὰμ εἰς YYYHN Z@CAN 
εν > \ > a — > o> ΡΞ 
ὁ ἔσχατος Addy εἰς πνεῦμα ζωοποϊοῦν. ἀλλ᾽ οὐ πρῶτον 
4 ‘ > Ν 3 ΄ »” ‘ , 
τὸ πνευματικὸν ἀλλὰ τὸ ψυχικόν, ἔπειτα TO πνευματικόν. 
ὁ πρῶτος ἄνθρωπος ἐκ Γῆς YOIKOC, ὁ δεύτερος ἄνθρωπος 
ἐξ οὐρανοῦ. οἷος ὁ χοϊκός, τοιοῦτοι καὶ οἱ χοϊκοί, καὶ οἷος 
ὁ ἐπουράνιος, τοιοῦτοι καὶ οἱ ἐπουράνιοι: καὶ καθὼς ἐφορέ- 
σαμεν τὴν εἰκόνα τοῦ χοϊκοῦ, ᾿φορέσωμεν" καὶ τὴν εἰκόνα 
τοῦ ἐπουρανίου.͵ Τοῦτο δέ φημι, ἀδελφοί, ὅτι σὰρξ καὶ 
αἷμα βασιλείαν θεοῦ κληρονομῆσαι οὐ δύναται, οὐδὲ ἡ 
φθορὰ τὴν ἀφθαρσίαν κληρονομεῖ. ἰδοὺ μυστήριον ὑμῖν 
λέγω: πάντες οὐ κοιμηθησόμεθα πάντες δὲ ἀλλαγησόμεθα, 
9 > , * ε -“ » “ ΕῚ -“ > , ’ 
ἐν ἀτόμῳ, ἐν ῥιπῇ ὀφθαλμοῦ, ἐν τῇ ἐσχάτῃ σάλπιγγι" 
aX , * Ν ε Ν > 6 , * 6 ‘ 
σαλπίσει yap, καὶ οἱ νεκροὶ ἐγερθήσονται ἄφθαρτοι, καὶ 
ἡμεῖς ἀλλαγησόμεθα. δεῖ γὰρ τὸ φθαρτὸν τοῦτο ἐνδύ- 
σασθαι ἀφθαρσίαν καὶ τὸ θνητὸν τοῦτο ἐνδύσασθαι ἀθα- 
, ΄ ΙΕ Wat μὲ 4 ‘ -“ ΕἸ , ‘ 9 
νασίαν. ὅταν δὲ ᾿ τὸ θνητὸν τοῦτο ἐνδύσηται [τὴν] ἀθα- 
νασίαν, τότε γενήσεται ὁ λόγος ὁ γεγραμμένος Κάδτε- 
πύόθη ὁ θάνατος EIC NIKOC. ποῦ COY, θάνάτε, τὸ 
NIKOC ; ΠΟΥ͂ ΤΟΥ, θάνατε, τὸ κέντρον; τὸ δὲ κέντρον 
τοῦ θανάτου 7 ἁμαρτία, καὶ δὲ δύναμις τῆς ἁμαρτίας ὁ 
a * a a * te 
νόμος: τῷ δὲ θεῷ χάρις τῷ διδόντι ἡμῖν TO νῖκος διὰ 
τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὥστε, ἀδελφοί μου 
ἀγαπητοί, ἑδραῖοι γίνεσθε, ἀμετακίνητοι, περισσεύοντες 
ἐν τῷ ἔργῳ τοῦ κυρίου πάντοτε, εἰδότες ὅτι ὁ κόπος ὑμῶν 
οὐκ ἔστιν κενὸς ἐν κυρίῳ. 


Περὶ δὲ τῆς λογίας τῆς εἰς τοὺς ἁγίους, ὥσπερ διέταξα 


42 


43 
44 


45 


59 


" 


xvi ΠΡῸΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ A 4or 


ταῖς ἐκκλησίαις τῆς Γαλατίας, οὕτως καὶ ὑμεῖς ποιήσατε. 
: κατὰ μίαν σαββάτου ἕκαστος ὑμῶν παρ᾽ ἑαυτῷ τιθέτω 
θησαυρίζων ὅτι ἐὰν “εὐοδῶται", ἵνα μὴ ὅταν ἔλθω τότε 
3 λογίαι γίνωνται. ὅταν δὲ παραγένωμαι, οὗς ἐὰν δοκιμά- 
σητε δι’ ἐπιστολῶν, τούτους πέμψω ἀπενεγκεῖν τὴν χάριν 
4 ὑμῶν εἰς ᾿Ἰερουσαλήμ' ἐὰν δὲ ἄξιον ἦ τοῦ κἀμὲ πορεύεσθαι, 
ς σὺν ἐμοὶ πορεύσονται. ᾿Ἐλεύσομαι δὲ πρὸς 
ὑμᾶς ὅταν Μακεδονίαν διέλθω, Μακεδονίαν γὰρ διέρχομαι, 
6 πρὸς ὑμᾶς δὲ τυχὸν καταμενῶ ἢ ᾿ παραχειμάσω, ἵνα ὑμεῖς 
γμε προπέμψητε οὗ ἐὰν πορεύωμαι. οὐ θέλω γὰρ ὑμᾶς 
ἄρτι ἐν παρόδῳ ἰδεῖν, ἐλπίζω γὰρ χρόνον τινὰ ἐπιμεῖναι 
8 πρὸς ὑμᾶς, ἐὰν ὁ κύριος ἐπιτρέψῃ. ἐπιμένω δὲ ἐν ᾿Εφέσῳ 
9 ἕως τῆς πεντηκοστῆς" θύρα yap μοι ἀνέῳγεν μεγάλη καὶ 
το ἐνεργής, καὶ ἀντικείμενοι πολλοί. "Edy δὲ ἔλθῃ 
Τιμόθεος, βλέπετε ἵνα ἀφόβως γένηται πρὸς ὑμᾶς, τὸ γὰρ 
τι ἔργον Κυρίου ἐργάζεται ὡς "ἐγώ". μή τις οὖν αὐτὸν ἐξουθε- 
νήσῃ. προπέμψατε δὲ αὐτὸν ἐν εἰρήνῃ, ἵνα ἔλθῃ πρός με, 
12 ἐκδέχομαι γὰρ αὐτὸν μετὰ τῶν ἀδελφῶν. Περὶ 
δὲ ᾿Απολλὼ τοῦ ἀδελφοῦ, πολλὰ παρεκάλεσα αὐτὸν 
ἵνα ἔλθῃ πρὸς ὑμᾶς μετὰ τῶν ἀδελφῶν: καὶ πάντως 
οὐκ ἦν θέλημα ἵνα νῦν ἔλθῃ, ἐλεύσεται δὲ ὅταν εὐκαι- 
:3 ρήσῃ. Γρηγορεῖτε, στήκετε ἐν τῇ πίστει, 
τῳ ἀνδρίζεσθε, κραταιοῦσθε. πάντα ὑμῶν ἐν ἀγάπῃ γινέ- 
15 σθω. Παρακαλῶ δὲ ὑμᾶς, ἀδελφοί: οἴδατε τὴν 
οἰκίαν Στεφανᾶ, ὅτι ἐστὶν ἀπαρχὴ τῆς ᾿Αχαίας καὶ εἰς 
16 διακονίαν τοῖς ἁγίοις ἔταξαν ἑαυτούς" ἵνα καὶ ὑμεῖς ὑπο- 
τάσσησθε τοῖς τοιούτοις καὶ παντὶ τῷ συνεργοῦντι καὶ 
17 κοπιῶντι. χαίρω δὲ ἐπὶ τῇ παρουσίᾳ Στεφανᾶ καὶ Pop- 
τουνάτου καὶ ᾿Αχαϊκοῦ, ὅτι τὸ "ὑμέτερον" ὑστέρημα οὗτοι 
18 ἀνεπλήρωσαν, ἀνέπαυσαν γὰρ τὸ ἐμὸν πνεῦμα καὶ τὸ ὑμῶν. 
ἐπιγινώσκετε οὖν τοὺς τοιούτους. 
τ΄ ᾿Δσπάζονται ὑμᾶς αἱ ἐκκλησίαι τῆς ᾿Ασίας. ἀσπά- 
ζεται ὑμᾶς ἐν κυρίῳ πολλὰ ᾿Ακύλας καὶ Πρίσκα σὺν 


καὶ 


κἀγώ 


ὑμῶν 





ek ee πῶ. 5... 


beth 


re ti 


—* 


— τῷ —— 


oo 


402 ΠΡῸΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ A XVI 


a > > — 4 ΄ * δ, ἃ e 

τῇ Kar οἶκον αὐτῶν ἐκκλησί. ἀσπάζονται ὑμᾶς οἵ 20 

ἀδελφοὶ πάντες. ᾿Ασπάσασθε ἀλλήλους ἐν φιλήματι 

— * — a, wa ‘ U a 

ἁγίῳ. ἀσπασμὸς τῇ ἐμῇ χειρὶ Παύλου. «x 

- > ͵ 

εἴ τις οὐ φιλεῖ τὸν κύριον, ἤτω ἀνάθεμα. Μαρὰν ada. 22 

ε , ΄“- , > a > e -“ ε > , 23 

ἢ χάρις τοῦ κυρίου Ἰησοῦ μεθ᾽ ὑμῶν. ἡ ἀγάπη pov 33 
— “ ~> >? ~ 

peta πάντων ὑμῶν ἐν Χρωτῷ ᾿ἸΙησοῦ. 


ΠΡΟΣ KOPINOIOY2 B 


: ΠΑΥ͂ΛΟΣ ἀπόστολος Χριστοῦ Ἰησοῦ διὰ θελήματος 
θεοῦ καὶ Τιμόθεος ὁ ἀδελφὸς τῇ ἐκκλησίᾳ τοῦ θεοῦ τῇ 
οὔσῃ ἐν Κορίνθῳ, σὺν τοῖς ἁγίοις πᾶσιν τοῖς οὖσιν ἐν 
* a? , ⸗ ea ‘ ee σι 9 a * 

2 ὅλῃ τῇ ᾿Αχαίᾳ: χάρις ὑμῖν καὶ εἰρήνη ἀπὸ θεοῦ πατρὸς 
ἡμῶν καὶ κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. 

> X « ‘ 7 ‘ * , ε a > ~ 

3 Εὐλογητὸς ὁ θεὸς καὶ πατὴρ τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ 
Χριστοῦ, ὁ πατὴρ τῶν οἰκτιρμῶν καὶ θεὸς πάσης παρα- 

4 κλήσεως, ὁ παρακαλῶν ἡμᾶς ἐπὶ πάσῃ τῇ θλίψει ἡμῶν, 
εἰς τὸ δύνασθαι ἡμᾶς παρακαλεῖν τοὺς ἐν πάσῃ θλίψει 
διὰ τῆς παρακλήσεως ἧς παρακαλούμεθα αὐτοὶ ὑπὸ τοῦ 

ς θεοῦ. ὅτι καθὼς περισσεύει τὰ παθήματα τοῦ χριστοῦ 
εἰς ἡμᾶς, οὕτως διὰ τοῦ χριστοῦ περισσεύει καὶ ἡ παρά- 

« a ow ‘ * « ‘ -“ ε -“ 

6 κλησις ἡμῶν. "εἴτε δὲ θλιβύόμεθα, ὑπὲρ τῆς ὑμῶν παρα- 
κλήσεως καὶ σωτηρίας" εἴτε παρακαλούμεθα, ὑπὲρ τῆς 
ὑμῶν παρακλήσεως τῆς ἐνεργουμένης ἐν ὑπομονῇ τῶν 
αὐτῶν παθημάτων ὧν καὶ ἡμεῖς πάσχομεν, καὶ 7 ἐλπὶς 

γ ἡμῶν βεβαία ὑπὲρ ὑμῶν"' εἰδότες ὅτι ὡς κοινωνοί ἐστε 

8 τῶν παθημάτων, οὕτως καὶ τῆς παρακλήσεως. Οὐ γὰρ 
θέλομεν ὑμᾶς ἀγνοεῖν, ἀδελφοί, "ὑπὲρ" τῆς θλίψεως ἡμῶν 

- , δ ae! [2 .“ » e ‘ ε ἈΝ 
τῆς γενομένης ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ, ὅτι καθ᾽ ὑπερβολὴν ὑπὲρ 
δύναμιν ἐβαρήθημεν, ὥστε ἐξαπορηθῆναι ἡμᾶς καὶ τοῦ 

9 ζῇν" ἀλλὰ αὐτοὶ ἐν ἑαυτοῖς τὸ ἀπόκριμα τοῦ θανάτου 


* εἶτε δὲ θλιβόμεθα, ὑπὲρ τῆς ὑμῶν παρακλήσεως τῆς ἐνεργουμένης ὁ ἐν 


ὑπομονῇ τῶν 
παθημάτων ὧν καὶ ἡμεῖς πάσχομεν, καὶ καὶ ἐλπὶς ge βεβαία ὑπὲρ ὑμῶν" εἴτε παρακαλούμεθα, 


ὑπὲρ τῆς ὑμῶν παρακλήσεως καὶ σωτηρίας" 





1 
4 


χάριν 


404 ΠΡῸΣ KOPINEIOYS B I 
, > * - » > 

ἐσχήκαμεν, ἵνα μὴ πεποιθότες ὦμεν ἐφ᾽ ἑαυτοῖς ἀλλ᾽ ἐπὶ 
a a ’ * , 3 > , 

τῷ θεῷ τῷ ἐγείροντι τοὺς νεκρούς: Os ἐκ τηλικούτου 

, — ΓΟ ἡ τῆς τὸ eat ees , * 
θανάτου ἐρύσατο ἡμᾶς καὶ ῥύσεται, εἰς ὃν ἠλπίκαμεν [ὅτι] 

δ δ ε “ 
καὶ ἔτι ῥύσεται, συνυπουργούντων καὶ ὑμῶν ὑπὲρ ἡμῶν 
- a , ‘ —— 
τῇ δεήσει, ἵνα ἐκ πολλῶν προσώπων τὸ εἰς ἡμᾶς χάρισμα 
‘ a > A a) e a 
διὰ πολλῶν εὐχαριστηθῇ ὑπὲρ ἡμῶν. 
΄ ε a * , ‘ 

Ἧ γὰρ καύχησις ἡμῶν αὕτη ἐστίν, τὸ μαρτύριον 
τῆς συνειδήσεως ἡμῶν, ὅτι ἐν ἁγιότητι καὶ εἰλικρινίᾳ τοῦ 
θεοῦ i] οὐκ ἐν σοφίᾳ σαρκικῇ ἀλλ᾽ ἐν χάριτι θεοῦ 

εοῦ, [καὶ] οὐκ ἐν ia σαρκικῇ αλλ᾽ ἐν χάριτι θεοῦ, 

aA * J 

ἀνεστράφημεν ἐν τῷ κόσμῳ, περισσοτέρως δὲ πρὸς 

— > ‘ * — > 6“) tac , 

ὑμᾶς: ov yap ἄλλα γράφομεν ὑμῖν ἀλλ᾽ ἢ ἃ avaywo- 
a Ν > , 2 * x σ , > 

σκετε ἢ καὶ ἐπιγινώσκετε, ἐλπίζω δὲ ὅτι ἕως τέλους ἐπι- 

, Ν 2 2 la ε -“ > 4 , gy 
γνώσεσθε, καθὼς Kat ἐπέγνωτε ἡμᾶς ἀπὸ μέρους, ὅτι 

«ε “ ' ε -“ ε .“ -“ 
καύχημα ὑμῶν ἐσμὲν καθάπερ καὶ ὑμεῖς ἡμῶν ἐν τῇ 
-“ -“ 5 “ 
ἡμέρᾳ τοῦ κυρίου ἡμῶν ᾿ἸΙησοῦ. 
‘ , - , * * * 8 

Καὶ ταύτῃ τῇ πεποιθήσει ἐβουλόμην πρότερον πρὸς 
« -“ ΕἸ “ ν ’ cr in We Bed “ὴ Ν » ε ~ 
ὑμᾶς ἐλθεῖν, ἵνα δευτέραν χαρὰν σχῆτε, καὶ δ ὑμῶν 

“ Ν “ 
διελθεῖν εἰς Μακεδονίαν, καὶ πάλιν ἀπὸ Μακεδονίας ἐλθεῖν 


πρὸς ὑμᾶς καὶ ὑφ᾽ ὑμῶν προπεμφθῆναι εἰς τὴν ᾿Ιουδαίαν. 


τοῦτο οὖν βουλόμενος μήτι ἄρα τῇ ἐλαφρίᾳ ἐχρησάμην; : 


ἢ ἃ βουλεύομαι κατὰ σαρκα βουλεύομαι, ἵνα ἡ παρ᾽ ἐμοὶ 
τό Nat ναὶ καὶ τό Οὔ οὔ; πιστὸς δὲ ὁ θεὸς ὅτι 
ὁ λόγος ἡμῶν ὃ πρὸς ὑμᾶς οὐκ ἔστιν Nai καὶ Οὔ: ὁ 
τοῦ θεοῦ γὰρ υἱὸς Χριστὸς Ἰησοῦς ὁ ἐν ὑμῖν δι ἡμῶν 
κηρυχθείς, de ἐμοῦ καὶ ScAovavod καὶ Τιμοθέου, οὐκ ἐγέ- 
vero Ναί καὶ Οὔ, ἀλλὰ Nai ἐν αὐτῷ γέγονεν" ὅσαι γὰρ 
ἐπαγγελίαι θεοῦ, ἐν αὐτῷ τό Ναί διὸ καὶ δι᾿ αὐτοῦ 
τό ᾿Αμὴν τῷ θεῷ πρὸς δόξαν δί ἡμῶν. ὁ δὲ βεβαιῶν 
ἡμᾶς σὺν ὑμῖν εἰς Χριστὸν καὶ χρίσας ἡμᾶς θεός, [6] καὶ 
σφραγισάμενος ἡμᾶς καὶ δοὺς τὸν ἀρραβῶνα τοῦ πνεύ- 
ματος ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν. Ἐγὼ δὲ μάρτυρα 
τὸν θεὸν ἐπικαλοῦμαι ἐπὶ τὴν ἐμὴν ψυχήν, ὅτι φειδόμενος 


rae * ἽΝ: . > , > og , ε — 
ὑμῶν οὐκέτι ἦλθον εἰς Κόρινθον. οὐχ ὅτι κυριεύομεν ὑμῶν 


12 


" 
* 


19 


IIL itl ΠΡῸΣ KOPINOIOYS B 405 


I 


ῳω 


“-- 


υι 


To 


13 


14 


τῆς πίστεως, ἀλλὰ συνεργοί ἐσμεν τῆς χαρᾶς ὑμῶν, τῇ 
γὰρ πίστει ἑστήκατε. ἔκρινα “γὰρ᾽ ἐμαυτῷ τοῦτο, τὸ μὴ 
πάλιν ἐν λύπῃ πρὸς ὑμᾶς ἐλθεῖν" εἰ γὰρ ἐγὼ λυπῶ ὑμᾶς, 
eet A ἃ ’, > πον λ νι é > a " 
καὶ τίς ὁ εὐφραίνων με εἰ μὴ ὁ λυπούμενος ἐξ ἐμοῦ; καὶ 
ἔγραψα τοῦτο αὐτὸ ἵνα μὴ ἐλθὼν λύπην σχῶ ἀφ᾽ dv ἔδει 
με χαίρειν, πεποιθὼς ἐπὶ πάντας ὑμᾶς ὅτι ἡ ἐμὴ χαρὰ 
΄ ε * * * * 8 - 2 * -“-" 
πάντων ὑμῶν ἐστίν. ἐκ γὰρ πολλῆς θλίψεως καὶ συνοχῆς 
καρδίας ἔγραψα ὑμῖν διὰ πολλῶν δακρύων, οὐχ ἵνα λυπη- 
θῆτε, ἀλλὰ τὴν ἀγάπην ἵνα γνῶτε ἣν ἔχω περισσοτέρως 
εἰς ὑμᾶς. Εἰ δέ τις λελύπηκεν, οὐκ ἐμὲ λελύ- 
πηκεν, ἀλλὰ ἀπὸ μέρους ἵνα μὴ ἐπιβαρῶ πάντας ὑμᾶς. 
ἱκανὸν τῷ τοιούτῳ ἡ ἐπιτιμία αὕτη ἡ ὑπὸ τῶν πλειόνων, 
“- > | ns St toe , * ΄ 
ὥστε τοὐναντίον ὑμᾶς χαρίσασθαι καὶ παρακαλέσαι, μή 
πὼς τῇ περισσοτέρᾳ λύπῃ καταποθῇ ὁ τοιοῦτος. διὸ 
παρακαλῶ ὑμᾶς κυρῶσαι εἰς αὐτὸν ἀγάπην" εἰς τοῦτο 
‘ ‘ » σ a“ 2 ‘4 « a γΓ th > 
yap καὶ ἔγραψα ἵνα γνῶ τὴν δοκιμὴν ὑμῶν, "εἴ" εἰς 
΄ —— ** φ δέ , 6 εἷς BE Ἂ * ‘ 
πάντα ὑπήκοοί ἐστε. ᾧ δέ τι χαρίζεσθε, κἀγώ: Kal yap 
ἐγὼ ὃ κεχάρισμαι, εἴ τι κεχάρισμαι, δι᾿ ὑμᾶς ἐν προσώ- 
πῳ Χριστοῦ, ἵνα μὴ πλεονεκτηθῶμεν ὑπὸ τοῦ Σατανᾶ, 
οὐ γὰρ αὐτοῦ τὰ νοήματα ἀγνοοῦμεν. ᾿Ἐλθὼν 
δὲ εἰς τὴν Τρῳάδα εἰς τὸ εὐαγγέλιον τοῦ χριστοῦ, καὶ 
θύρας μοι ἀνεῳγμένης ἐν κυρίῳ, οὐκ ἔσχηκα ἄνεσιν τῷ 
’ , - ‘ ε A id ‘ » ᾿ 
πνεύματί μου τῷ μὴ εὑρεῖν με Titov τὸν ἀδελφόν μου, 
ἀλλὰ ἀποταξάμενος αὐτοῖς ἐξῆλθον εἰς Μακεδονίαν. Τῷ 
δὲ θεῷ χάρις τῷ πάντοτε θριαμβεύοντι ἡμᾶς ἐν τῷ 
χριστῷ καὶ τὴν ὀσμὴν τῆς γνώσεως αὐτοῦ φανεροῦντι δι᾽ 
ἡμῶν ἐν παντὶ τόπῳ᾽ ὅτι Χριστοῦ εὐωδία ἐσμὲν τῷ θεῷ ἐν 
τοῖς σωζομένοις καὶ ἐν τοῖς ἀπολλυμένοις, οἷς μὲν ὀσμὴ 
ἐκ θανάτου εἰς θάνατον, οἷς δὲ ὀσμὴ ἐκ ζωῆς εἰς ζωήν. 
καὶ πρὸς ταῦτα τίς ἱκανός; οὐ γάρ ἐσμεν ὡς οἱ πολλοὶ 
καπηλεύοντες τὸν λόγον τοῦ θεοῦ, ἀλλ᾽ ὡς ἐξ εἰλικρινίας, 
ἀλλ᾽ ὡς ἐκ θεοῦ κατέναντι θεοῦ ἐν Χριστῷ λαλοῦμεν. 
᾿Αρχόμεθα πάλιν ἑαυτοὺς συνιστάνειν ; ἢ μὴ χρήζομεν 





τῇ διακονίᾳ 


δ' ἂν 


406 ΠΡῸΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ B Ill 


- a > - ‘ ε ΄“ a > ε -“ 
ws τινες συστατικῶν ἐπιστολῶν πρὸς ὑμᾶς ἢ ἐξ ὑμῶν; 
ἢ ἐπιστολὴ ἡμῶν ὑμεῖς ἐστέ, ἐνγεγραμμένη ἐν ταῖς καρδίαις 
ἡμῶν, γινωσκομένη καὶ ἀναγινωσκομένη ὑπὸ πάντων 
Ly 6 Φ ° , ΄ 2 x > ‘ a 
ἀνθρώπων: φανερούμενοι ὅτι ἐστὲ ἐπιστολὴ Χριστοῦ 
διακονηθεῖσα ὑφ᾽ ἡμῶν, “ ENTETPAMMENH οὐ μέλανι ἀλλὰ 
πνεύματι θεοῦ ζῶντος, οὐκ ἐν TIAAZIN AIDINAIC ἀλλ᾽ ἐν 
“πλάξὶν KAPAIAIC CAPKINAIC 

Πεποίθησιν δὲ τοιαύτην ἔχομεν διὰ τοῦ χριστοῦ πρὸς 
τὸν "θεόν. οὐχ ὅτι ἀφ᾽ ἑαυτῶν ἱκανοί "ἐσμεν᾽ λογίσασθαί 

ε > e “ » — * « ΄“΄ > -“" ania ‘ 
τι ws ἐξ αὑτῶν, ἀλλ᾽ ἡ ἱκανότης ἡμῶν ἐκ τοῦ θεοῦ, ὃς Kat 
ἱκάνωσεν ἡμᾶς διακόνους καινῆς διαθήκης, οὐ γράμματος 
ἀλλὰ πνεύματος, τὸ γὰρ γράμμα ἀποκτείνει, τὸ δὲ 
πνεῦμα ζωοποιεῖ. Εἰ δὲ ἡ διακονία τοῦ θανάτου 


ἐν γράμμασιν ἐντετυπωμένη λίθοις ἐγενήθη ἐν δόξῃ, ὥστε͵ 


μὴ δύνασθαι ἀτενίσαι τοὺς υἱοὺς Ἰσραὴλ εἰς τὸ πρόσωπον 
Μωυσέως διὰ τὴν δόξαν τοῦ προσώπου αὐτοῦ τὴν καταρ- 
γουμένην, πῶς οὐχὶ μᾶλλον ἡ διακονία τοῦ πνεύματος 
ἔσται ἐν δόξη ; εἰ γὰρ “ἡ διακονία" τῆς κατακρίσεως δόξα, 
πολλῷ μᾶλλον περισσεύει κἡ διακονία τῆς δικαιοσύνης 
δόξῃ. καὶ γὰρ οὐ δεδόξασται τὸ δεδοξασμένον ἐν τούτῳ τῷ 
μέρει εἵνεκεν τῆς ὑπερβαλλούσης δόξης" εἰ γὰρ τὸ καταρ- 
γούμενον διὰ δόξης, πολλῷ μᾶλλον τὸ μένον ἐν δό- 
ξῃ. Ἔχοντες οὖν τοιαύτην ἐλπίδα πολλῇ παρ- 
ρησίᾳ χρώμεθα, καὶ οὐ καθάπερ Mwyctic ἐτίθει κἄ- 
AYMMA ἐπὶ τὸ πρόσωπον AYTOY, πρὸς τὸ μὴ ἀτενίσαι 
τοὺς υἱοὺς Ἰσραὴλ εἰς τὸ τέλος τοῦ καταργουμένου. ἀλλὰ 
ἐπωρώθη τὰ νοήματα αὐτῶν. ἄχρι γὰρ τῆς σήμερον 
ἡμέρας τὸ αὐτὸ κάλυμμα ἐπὶ τῇ ἀναγνώσει τῆς παλαιᾶς 
διαθήκης μένει μὴ ἀνακαλυπτόμενον, ὅτι ἐν Χριστῷ κα- 
ταργεῖται, ἀλλ᾽ ἕως σήμερον ἡνίκα ἂν ἀναγινώσκηται 
Μωυσῆς κάλυμμα ἐπὶ τὴν καρδίαν αὐτῶν κεῖται: HNIKA 
γλὲ ἐὰν" ἐπιοτρέψη πρὸς Κύριον, περιδιρεῖτδι τὸ 
κἄλυμμὰ. ὁ δὲ κύριος τὸ πνεῦμά ἐστιν" οὗ δὲ τὸ πνεῦμα 


ν 


δ. . 


Ὁ ο 


17 


MI Iv ΠΡῸΣ KOPINOIOYS B 407 
18 Kvpiov, ἐλευθερία. ἡμεῖς δὲ πάντες ἀνακεκαλυμμένῳ 
προσώπῳ τὴν δόξαν Kypioy κατοπτριζόμενοὶ τὴν αὐτὴν 
εἰκόνα μεταμορφούμεθα ἀπὸ δόξης εἰς δόξαν, "καθάπερ" 
τ ἀπὸ κυρίου πνεύματος. Διὰ τοῦτο, ἔχοντες 
τὴν διακονίαν ταύτην καθὼς ἠλεήθημεν, οὐκ ἐγκακοῦμεν, 
4 ἀλλὰ ἀπειπάμεθα τὰ κρυπτὰ τῆς αἰσχύνης, μὴ περιπα- 
τοῖντες ἐν πανουργίᾳ μηδὲ δολοῦντες τὸν λόγον τοῦ 
θεοῦ, ἀλλὰ τῇ φανερώσει τῆς ἀληθείας συνιστάνοντες 
ἑαυτοὺς πρὸς πᾶσαν συνείδησιν ἀνθρώπων ἐνώπιον τοῦ 
3 θεοῦ. εἰ δὲ καὶ ἔστιν κεκαλυμμένον τὸ εὐαγγέλιον ἡμῶν, 
4 ἐν τοῖς ἀπολλυμένοις ἐστὶν κεκαλυμμένον, ἐν οἷς ὁ θεὸς 
τοῦ αἰῶνος τούτου ἐτύφλωσεν τὰ νοήματα τῶν ἀπίστων 
εἰς τὸ μὴ αὐγάσαι τὸν φωτισμὸν τοῦ εὐαγγελίου τῆς 
s δόξης τοῦ χριστοῦ, ὅς ἐστιν εἰκὼν τοῦ θεοῦ. οὐ γὰρ 
ἑαυτοὺς κηρύσσομεν ἀλλὰ "Χριστὸν ᾿ἸΙησοῦν᾽ κύριον, 
6 ἑαυτοὺς δὲ δούλους ὑμῶν διὰ “Ἰησοῦν. ὅτι ὁ θεὸς ὁ εἰπών 
Ἔκ σκότους φῶς λάμψει, ὃς ἔλαμψεν ἐν ταῖς καρδίαις 
ἡμῶν πρὸς φωτισμὸν τῆς γνώσεως τῆς δόξης τοῦ θεοῦ 
ἐν προσώπῳ Χριστοῦ. 
7 Ἔχομεν δὲ τὸν θησαυρὸν τοῦτον ἐν ὀστρακίνοις 
σκεύεσιν, ἵνα καὶ ὑπερβολὴ τῆς δυνάμεως 7} τοῦ θεοῦ καὶ 
8 μὴ ἐξ ἡμῶν" ἐν παντὶ θλιβόμενοι ἀλλ᾽ οὐ στενοχωρούμε- 
ονοι, ἀπορούμενοι ἀλλ᾽ οὐκ ἐξαπορούμενοι, διωκόμενοι 
ἀλλ᾽ οὐκ ἐγκαταλειπόμενοι, καταβαλλόμενοι ἀλλ᾽ οὐκ ἀ- 
10 πολλύμενοι, πάντοτε τὴν νέκρωσιν τοῦ Ἰησοῦ ἐν τῷ 
σώματι περιφέροντες, ἵνα καὶ κν" ζωὴ τοῦ Ἰησοῦ ἐν τῷ 
11 σώματι ἡμῶν φανερωθῇ" ἀεὶ γὰρ ἡμεῖς οἱ ζῶντες εἰς 
θάνατον παραδιδόμεθα διὰ Ἰησοῦν, ἵνα καὶ 7 ζωὴ τοῦ 
12 Ἰησοῦ φανερωθῇ ἐν τῇ θνητῇ σαρκὶ ἡμῶν. ὥστε ὁ θά- 
13 vatos ἐν ἡμῖν ἐνεργεῖται, ἡ δὲ ζωὴ ἐν ὑμῖν. ἔχοντες 
δὲ τὸ αὐτὸ πνεῦμα τῆς πίστεως, κατὰ τὸ γεγραμμέ- 
νον ᾿Ἐπίοτεγολ, διὸ ἐλάλησα, καὶ ἡμεῖς πιστεύομεν, 
14 διὸ καὶ λαλοῦμεν, εἰδότες ὅτι ὁ ἐγείρας τὸν [κύριον] ᾿Ιησοῦν 


καθώσπερ 
Ἰησοῦν Χριστόν 
᾿ ᾿ 
Ἶ 
d 
‘ 
t 
J 
- ᾿ : 
' cy Qs 
— 
qj 


— 


hy? 
4 


* rs 


ἡμῶν 


εἶ περ 


408 ΠΡῸΣ KOPINOIOYS B ἝΝ 
᾿ 4 ε “-“ A » -“ > -“ 4 , Ν «Φ΄ ὦ 
καὶ ἡμᾶς σὺν Ἰησοῦ ἐγερεῖ καὶ παραστήσει σὺν ὑμῖν. 
‘ A 4 > e a σ ε * , a 
τὰ γὰρ πάντα δι ὑμᾶς, ἵνα 9 χάρις πλεονάσασα διὰ 15 
- , ‘ > ΄ , 3 4 * * 
τῶν πλειόνων τὴν εὐχαριστίαν περισσεύσῃ εἰς τὴν δόξαν 
τοῦ θεοῦ. Διὸ οὐκ ἐγκακοῦμεν, ἀλλ᾽ εἰ καὶ ὁ ἔξω 16 
tc a » ᾿ , 3 S.. ere toa > 
ἡμῶν ἄνθρωπος διαφθείρεται, ἀλλ᾽ ὁ ἔσω ἡμῶν avaxat- 
νοῦται ἡμέρᾳ καὶ ἡμέρᾳ. τὸ γὰρ παραυτίκα ἐλαφρὸν τῆς x7 
θλίψεως * καθ᾽ ὑπερβολὴν εἰς ὑπερβολὴν αἰώνιον βάρος 
δόξης κατεργάζεται ἡμῖν, μὴ σκοπούντων ἡμῶν τὰ 18 
βλεπόμενα ἀλλὰ τὰ μὴ βλεπόμενα, τὰ γὰρ βλεπόμενα 
, ‘ Ν —* ⸗ 2 * J 
πρόσκαιρα, τὰ δὲ μὴ βλεπόμενα αἰώνια. οἴδαμεν yap ὅτι τ 
ἐὰν ἡ ἐπίγειος ἡμῶν οἰκία τοῦ σκήνους καταλυθῇ, οἶκο- 
δομὴν ἐκ θεοῦ ἔχομεν οἰκίαν ἀχειροποίητον αἰώνιον ἐν τοῖς 
οὐρανοῖς. καὶ γὰρ ἐν τούτῳ στενάζομεν, τὸ οἰκητήριον 2 
— — > Ὡς ἢ δὲ θ > 6 a ro” 4 
ἡμῶν τὸ ἐξ οὐρανοῦ ἐπενδύσασθαι ἐπιποθοῦντες, "εἴ γε" 3 
A >. , > A e ΄ 9 
καὶ ἐνδυσάμενοι οὐ γυμνοὶ εὑρεθησόμεθα. καὶ γὰρ, 
io ἐν τῷ OKT ενάζομεν βαρούμενοι ἐφ᾽ ᾧ οὐ 
οἱ ὄντες ἐν τῷ σκήνει στενάζομ. ρούμ. ἐφ᾽ ᾧ οὐ 
> > . * 
θέλομεν ἐκδύσασθαι ἀλλ᾽ ἐπενδύσασθαι, ἵνα καταποθῇ 
‘ — e2 a a ε Υ , — 
τὸ θνητὸν ὑπὸ τῆς ζωῆς. ὁ δὲ κατεργασάμενος ἡμᾶς 


> — a ΄ ε J — — > a * 
εἰς αὐτὸ τοῦτο θεός, ὁ δοὺς ἡμῖν τὸν ἀρραβῶνα τοῦ πνεύ- 


οι 


a“ > ΄ 
‘patos. . Θαρροῦντες ουν παντοτε καὶ εἰδότες 6 


ὅτι ἐνδημοῦντες ἐν τῷ σώματι ἐκδημοῦ ἱπὸ ῦ 
ὅτι ἐνδημοῦντες 9. σώμ ἐκδημοῦμεν ἀπὸ τοῦ 


x 


, ‘ , "ἢ “ > Ν > 
κυρίου, διὰ πίστεως yap περιπατοῦμεν οὐ διὰ €ldovs,— 


00 


a Ἂν -“ 2 ” cal 
θαρροῦμεν δὲ καὶ εὐδοκοῦμεν μᾶλλον ἐκδημῆσαι ἐκ τοῦ 
, \ 9 ~ A ‘ , A 4 
σώματος καὶ ἐνδημῆσαι πρὸς τὸν κύριον" διὸ Kal φιλοτι- g 
μούμεθα, εἴτε ἐνδημοῦντες εἴτε ἐκδημοῦντες, εὐάρεστοι 


* 
° 


— — — — — 
αὐτῷ εἶναι. τοὺς yap πάντας ἡμᾶς φανερωθῆναι δεῖ ἐμ- 
A - cal ΄ 
προσθεν τοῦ βήματος τοῦ χριστοῦ, ἵνα κομίσηται ἕκαστος 
ν ν a ΄ J a » * > ‘ ν 
τὰ διὰ τοῦ σώματος πρὸς ἃ ἔπραξεν, εἴτε. ἀγαθὸν εἴτε 
φαῦλον. 
- ‘ , A 
Εἰδότες οὖν tov φόβον τοῦ κυρίου ἀνθρώπους πείθο- τι 
»“ ΄ - 
μεν, θεῷ δὲ πεφανερώμεθα: ἐλπίζω δὲ καὶ ἐν ταῖς συνει- 
ὃ ΄ qo” a > ⸗ ε ‘ 
ἥσεσιν ὑμῶν πεφανερῶσθαι. οὐ πάλιν ἑαυτοὺς συνι- 12 
΄ ca > ‘ > ‘ , ε »“"Ἥ , 
στάνομεν ὑμῖν, ἀλλὰ ἀφορμὴν διδόντες ὑμῖν καυχήματος 


v vi ΠΡῸΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ B 409 


ὑπὲρ ἡμῶν, ἵνα ἔχητε πρὸς τοὺς ἐν προσώπῳ καυχωμέ- 
13 vous καὶ μι ἐν καρδίᾳ. εἴτε γὰρ ἐξέστημεν, θεῷ εἴτε 
14 σωφρονοῦμεν, ὑμῖν. ἡ γὰρ ἀγάπη τοῦ χριστοῦ συνέχει 
15 ἡμᾶς, κρίναντας τοῦτο ὅτι εἷς ὑπὲρ πάντων ἀπέθανεν" 
ἄρα οἱ πάντες ἀπέθανον" καὶ ὑπὲρ πάντων ἀπέθανεν ἵνα 
ε 7~ , -“ ~ » 4 “- 4. ὦ > - 
οἱ ζῶντες μηκέτι ἑαυτοῖς ζῶσιν ἀλλὰ τῷ ὑπὲρ αὐτῶν 
* ΄ ‘ id ¢ «ε -“ » ‘ 
16 ἀποθανόντι Kat ἐγερθέντι. Ὥστε ἡμεῖς ἀπὸ 
τοῦ νῦν οὐδένα οἴδαμεν κατὰ σάρκα" εἰ καὶ ἐγνώκαμεν 
‘4 , ΄ , * ‘ ~ > * 9 
17 κατὰ σάρκα Χριστόν, adAa νῦν οὐκέτι γινώσκομεν. ὥστε 
* 2 2 ‘ , ‘ > - 2 > ‘ 
εἴ τις ἐν Χριστῷ, καινὴ κτίσις" τὰ ἀρχαῖα παρῆλθεν, ἰδοὺ 
18 γέγονεν καινά" τὰ δὲ πάντα ἐκ τοῦ θεοῦ τοῦ καταλλά- 
ἕάντος ἡμᾶς ἑαυτῷ διὰ Χριστοῦ καὶ δόντος ἡμῖν τὴν 
19 διακονίαν τῆς καταλλαγῆς, ὡς ὅτι θεὸς Ww ἐν Χριστῷ 
* ⸗ * ‘ , > an 4 
κόσμον καταλλάσσων ἑαυτῷ, μὴ λογιζόμενος αὐτοῖς ta 
παραπτώματα αὐτῶν͵ καὶ θέμενος ἐν ἡμῖν τὸν λόγον τῆς 
20 καταλλαγῆς. Ὑπὲρ Χριστοῦ οὖν πρεσβεύομεν 
ε a - a > —— — 
ὡς τοῦ θεοῦ παρακαλοῦντος δι ἡμῶν᾽ δεόμεθα ὑπὲρ 
a1 Χριστοῦ, καταλλάγητε τῷ θεῷ. τὸν μὴ γνόντα ἁμαρτίαν 
ὑπὲρ ἡμῶν ἁμαρτίαν ἐποίησεν, ἵνα ἡμεῖς γενώμεθα δι- 
: καιοσύνη θεοῦ ἐν αὐτῷ. ΣΞξυνεργοῦντες δὲ καὶ παρακαλοῦ- 
μεν μὴ εἰς κενὸν τὴν χάριν τοῦ θεοῦ δέξασθαι ὑμᾶς" 
2 λέγει γάρ 
Κλιρῷ δεκτῷ €MHKOYCA coy 
κἀὶ ἐν HMEPA CWTHPIAC EBOHOHCA Cor 
ἰδοὺ viv κλιρὸς εὐπρόσδεκτος, ἰδοὺ νῦν HMEPA COTH- 
3 plac’ μηδεμίαν ἐν μηδενὶ διδόντες προσκοπήν, ἵνα μὴ 
- ε , kd , Ν , ἢ ε Ξ 
4 μωμηθῇ ἡ διακονία, ἀλλ᾽ ἐν παντὶ συνιστάνοντες éav- 
τοὺς ὡς θεοῦ διάκονοι: ἐν ὑπομονῇ πολλῇ, ἐν θλίψεσιν, 
ς ἐν ἀνάγκαις, ἐν στενοχωρίαις, ἐν πληγαῖς, ἐν φυλακαῖς, 
ἐν ἀκαταστασίαις, ἐν κόποις, ἐν ἀγρυπνίαις, ἐν νηστείαις, 
6 ἐν ἁγνότητι, ἐν γνώσει, ἐν μακροθυμίᾳ, ἐν χρηστότητι, 
, σιν » ΄ * * ΄ * 2 
7 ἐν πνεύματι ἁγίῳ, ἐν ἀγάπῃ ἀνυποκρίτῳ, ἐν λόγῳ ἀληθείας, 
ἐν δυνάμει θεοῦ! διὰ τῶν ὅπλων τῆς δικαιοσύνης τῶν 


πιστοῦ 


410 ΠΡῸΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥ͂Σ B VI VII 


δεξιῶν καὶ ἀριστερῶν, διὰ δόξης καὶ ἀτιμίας, διὰ δυσφη- 8 
, 3 » , « ΄ “Ὁ * ε » , 
μίας καὶ εὐφημίας" ὡς πλάνοι καὶ ἀληθεῖς, ὡς ἀγνοούμενοι 9 


καὶ ἐπιγινωσκόμενοι, ὡς ἀποθνήσκοντες καὶ ἰδοὺ Ζῶμεν, 
ὡς πδιλεγόμενοι κὶ ΜῊ @ANATOYMENOI, ὡς λυπούμενοι 
2 δὲ , ε Ν AX ‘ δὲ Xr 16 « 
ἀεὶ δὲ χαίροντες, ὡς πτωχοὶ πολλοὺς δὲ πλουτίζοντες, ὡς 
μηδὲν ἔχοντες καὶ πάντα κατέχοντες. 
Ἢ , — — — — 
Τὸ στόμα ἡμῶν ἀνέῳγεν πρὸς ὑμᾶς, Κορίνθιοι, ἡ 
KAPAIA ἡμῶν πεπλάτυντδι' οὐ στενοχωρεῖσθε ἐν ἡμῖν, 
στενοχωρεῖσθε δὲ ἐν τοῖς σπλάγχνοις ὑμῶν: τὴν δὲ 
αὐτὴν ἀντιμισθίαν, ὡς τέκνοις λέγω, πλατύνθητε καὶ 
ὑμεῖς. Μὴ γίνεσθε ἑτεροζυγοῦντες ἀπίστοις" τίς 
‘ ‘ , Ν > 4 a , if ‘ 
yap μετοχὴ δικαιοσύνῃ καὶ ἀνομίᾳ, ἢ τίς κοινωνία φωτὶ 
A , * Ἀ , “- ‘ * 
πρὸς σκότος ; τίς δὲ συμφώνησις Χριστοῦ πρὸς Βελίαρ, 
a , x oF κι wee RY ΄ * 
ἢ τίς μερὶς 'πιστῷ μετὰ ἀπίστου; τίς δὲ συνκατάθεσις 
~ “-“ ‘ > ¢ ε - * ‘ a 8 
ναῷ θεοῦ μετὰ εἰδώλων; ἡμεῖς yap ναὸς θεοῦ ἐσμὲν 
ζῶντος: καθὼς εἶπεν 6 θεὸς ὅτι 
᾿Ενοικήοω ἐν AYTOIC καὶ ENTTEPITIATHCOD, 

KAl ECOMAL AYT@N θεός, KAI δύτοὶ ECONTAI MOY 
διὸ ἐξέλθατε EK MECOY AYTON, Aaoc. 
KAl AdopicOHTe, λέγει Κύριος, 
καὶ AKABAPTOY MH ATITECOE 

Kaye εἰολέξομδι YMAC* 
καὶ ECOMAI ὑμῖν εἰς TIATEPA, 

‘ e a ‘ ‘ , 
κἀὶ ὑμεῖς ἔσεσθέ μοι εἰς γίογε KAI θγγλτέρδο, 
λέγει Κύριος TlantoKpataop. 

ταύτας οὖν ἔχοντες τὰς ἐπαγγελίας, ἀγαπητοί, καθαρίσω- 
μεν ἑαυτοὺς ἀπὸ παντὸς μολυσμοῦ σαρκὸς καὶ πνεύματος, 
ἐπιτελοῦντες ἁγιωσύνην ἐν φόβῳ θεοῦ. Xo- 

, e a 952, > * 297 ’ 
ρήσατε ἡμᾶς: οὐδένα ἠδικήσαμεν, οὐδέγα ἐφθείραμεν, 
οὐδένα ἐπλεονεκτήσαμεν. πρὸς κατάκρισιν οὐ λέγω, 
προείρηκα γὰρ ὅτι ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν ἐστὲ εἰς 
τὸ συναποθανεῖν καὶ συνζῆν. πολλή μοι παρρησία 
πρὸς ὑμᾶς, πολλή μοι καύχησις ὑπὲρ ὑμῶν' πεπλή- 


το 


11 


17 


18 


w 


— 


VII ΠΡῸΣ KOPINGIOYS B 411 


ρωμαι τῇ παρακλήσει, ὑπερπερισσεύομαι τῇ χαρᾷ ἐπὶ 
5 πάσῃ τῇ θλίψει ἡμῶν. Καὶ γὰρ ἐλθόντων 
ἡμῶν εἰς Μακεδονίαν οὐδεμίαν ἔσχηκεν ἄνεσιν ἡ σὰρξ 
ἡμῶν, ἀλλ᾽ ἐν παντὶ θλιβόμενοι-- ἔξωθεν μάχαι, ἔσωθεν 
6 φόβοι--. ἀλλ᾽ ὁ παρακαλῶν τοὺς ταπεινοὺς παρεκάλεσεν 
7 ἡμᾶς ὁ θεὸς ἐν τῇ παρουσίᾳ Τίτου: οὐ μόνον δὲ ἐν τῇ 
παρουσίᾳ αὐτοῦ, ἀλλὰ καὶ ἐν τῇ παρακλήσει ἧ παρεκλή- 
On ἐφ᾽ ὑμῖν, ἀναγγέλλων ἡμῖν τὴν ὑμῶν ἐπιπόθησιν, τὸν 
ὑμῶν ὀδυρμόν, τὸν ὑμῶν ζῆλον ὑπὲρ ἐμοῦ, ὥστε με 
8 μᾶλλον χαρῆναι. ὅτι εἰ καὶ ἐλύπησα ὑμᾶς ἐν τῇ ἐπι- 
στολῇ, οὐ μεταμέλομαι: εἰ καὶ μετεμελόμην, ( βλέπω" 
ὅτι ἡ ἐπιστολὴ ἐκείνη εἰ καὶ πρὸς ὥραν ἐλύπησεν ὑμᾶς,) 
9 νῦν χαίρω, οὐχ ὅτι ἐλυπήθητε, ἀλλ᾽ ὅτι ἐλυπήθητε εἰς 
μετάνοιαν, ἐλυπήθητε γὰρ κατὰ θεόν, ἵνα ἐν μηδενὶ ζη- 
10 μιωθῆτε ἐξ ἡμῶν. ἡ γὰρ κατὰ θεὸν λύπη μετάνοιαν εἰς 
σωτηρίαν ἀμεταμέλητον ἐργάζεται: ἡ δὲ τοῦ κόσμου 
11 λύπη θάνατον κατεργάζεται. ἰδοὺ γὰρ αὐτὸ τοῦτο τὸ κατὰ 
θεὸν λυπηθῆναι πόσην κατειργάσατο ὑμῖν σπουδήν, ἀλλὰ 
ἀπολογίαν, ἀλλὰ ἀγανάκτησιν, ἀλλὰ φόβον, ἀλλὰ ἐπι- 
πόθησιν, ἀλλὰ ζῆλον, ἀλλὰ ἐκδίκησιν. ἐν παντὶ συνε- 
12 στήσατε ἑαυτοὺς ἁγνοὺς εἶναι τῷ πράγματι. ἄρα εἰ καὶ 
ἔγραψα ὑμῖν, οὐχ ἕνεκεν τοῦ ἀδικήσαντος, [ἀλλ οὐδὲ 
ἕνεκεν τοῦ ἀδικηθέντος, ἀλλ᾽ ἕνεκεν τοῦ φανερωθῆναι 
τὴν σπουδὴν ὑμῶν τὴν ὑπὲρ ἡμῶν πρὸς ὑμᾶς ἐνώπιον τοῦ 
13 θεοῦ. διὰ τοῦτο παρακεκλήμεθα. Ἐπὶ δὲ τῇ 
παρακλήσει ἡμῶν περισσοτέρως μᾶλλον ἐχάρημεν ἐπὶ 
τῇ χαρᾷ Τίτου, ὅτι ἀναπέπαυται τὸ πνεῦμα αὐτοῦ ἀπὸ 
14 πάντων ὑμῶν" ὅτι εἴ τι αὐτῷ ὑπὲρ ὑμῶν κεκαύχημαι, οὐ 
κατῃσχύνθην, ἀλλ᾽ ὡς πάντα ἐν ἀληθείᾳ ἐλαλήσαμεν ὑμῖν, 
οὕτως καὶ ἡ καύχησις ἡμῶν * ἐπὶ Τίτου ἀλήθεια ἐγενήθη. 
1s καὶ τὰ σπλάγχνα αὐτοῦ περισσοτέρως εἰς ὑμᾶς ἐστὶν 
ἀναμιμνησκομένου τὴν πάντων ὑμῶν ὑπακοήν, ὡς μετὰ 
16 φόβου καὶ τρόμου ἐδέξασθε αὐτόν. Χαίρω ὅτι ἐν παντὶ 


Apt 


ὑμῶν ἐν ἡμῖν 


teins ber 


οἱ “byt prm 


θλίψις, ἀλλ᾽ ἐξ 
ἐσότητος" 


412 ΠΡῸΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥ͂Σ B VII VIII 
θαρρῶ ἐν ὑμῖν. ; ’ 
Γνωρίζομεν δὲ ὑμῖν, ἀδελφοί, τὴν χάριν τοῦ θεοῦ τὴν τ 
δεδομένην ἐν ταῖς ἐκκλησίαις τῆς Μακεδονίας, ὅτι ἐν 2 
a - , ε * a ~ » A 3 
πολλῇ δοκιμῇ θλίψεως ἡ περισσεία τῆς χαρᾶς αὐτῶν καὶ 
9 κατὰ βάθους πτωχεία αὐτῶν ἐπερίσσευσεν εἰς τὸ πλοῦτος 
τῆς ἁπλότητος αὐτῶν: ὅτι κατὰ δύναμιν, μαρτυρῶ, καὶ 3 
4 * * ’ ‘ -“ ld , 
παρὰ δύναμιν, αὐθαίρετοι peta πολλῆς παρακλήσεως δεό- 4 
μενοι ἡμῶν, τὴν χάριν καὶ τὴν κοινωνίαν τῆς διακονίας τῆς 
> — — . > J > , > Pie Η͂ 
εἰς τοὺς αγίους,-- καὶ ov καθὼς ἠλπίσαμεν αλλ΄ ἑαυτοὺς 5 
ἔδωκαν πρῶτον τῷ κυρίῳ καὶ ἡμῖν διὰ θελήματος θεοῦ, εἰς 6 
— — J 
τὸ παρακαλέσαι ἡμᾶς Τίτον ἵνα καθὼς προενήρξατο οὕτως 
ee , > ε cal Ν * * ΄ » 7. @ 
καὶ ἐπιτελέσῃ εἰς ὑμᾶς Kal τὴν χάριν ταύτην" ἀλλ᾽ ὥσπερ 7 
ἐν παντὶ περισσεύετε, πίστει καὶ λόγῳ καὶ γνώσει καὶ 
, -~ A “ > rie -“ > e acy * σ 
πάσῃ σπουδῇ καὶ τῇ ἐξ “ἡμῶν ἐν ὑμῖν᾽ ἀγάπῃ, ἵνα 
καὶ ἐν ταύτῃ τῇ χάριτι περισσεύητε. Οὐ 8 
κατ᾽ ἐπιταγὴν λέγω, ἀλλὰ διὰ τῆς ἑτέρων σπουδῆς καὶ τὸ 
τῆς ὑμετέρας ἀγάπης γνήσιον δοκιμάζων: γινώσκετε γὰρ o 
— ΄ - , — > a “a “ St δ 
τὴν χάριν τοῦ κυρίου ἡμῶν ᾿ησοῦ [Χριστοῦ], ὅτι δ ὑμᾶς 
ἐπτώχευσεν πλούσιος ὦν, ἵνα ὑμεῖς τῇ ἐκείνου πτωχείᾳ 
πλουτήσητε. καὶ γνώμην ἐν τούτῳ δίδωμι: τοῦτο γὰρ το 
ε - , ΄σ΄ » ’ 4 -“ > 4 A ‘ 
ὑμῖν συμφέρει, οἵτινες οὐ μόνον TO ποιῆσαι ἀλλὰ Kal TO 
θέλειν προενήρξασθε ἀπὸ πέρυσι" νυνὶ δὲ καὶ τὸ ποιῆσαι τι 
> * σ * . ε ’ -“Ὀ ’ a 
ἐπιτελέσατε, ὅπως Kabarep ἡ προθυμία τοῦ θέλειν οὕτως 
7 ἈΝ , > a . 3 ‘ ε ’, , 
καὶ τὸ ἐπιτελέσαι ἐκ τοῦ ἔχειν. εἰ yap ἡ προθυμία πρό- 12 
SC Ν > * > 606 > » > 
κειται, καθὸ ἐὰν ἔχῃ εὐπρόσδεκτος, οὐ καθὸ οὐκ EXEL. οὗ 13 
γὰρ ἵνα ἄλλοις ἄνεσις, ὑμῖν "θλίψις: ἀλλ᾽ ἐξ ἰσότητος" ἐν 
τῷ νῦν καιρῷ τὸ ὑμῶν περίσσευμα εἰς τὸ ἐκείνων ὑστέ- 
ρημα, ἵνα καὶ τὸ ἐκείνων περίσσευμα γένηται εἰς τὸ ὑμῶν 14 
ὑστέρημα, ὅπως γένηται ἰσότης" καθὼς γέγραπται “O TO 1s 
‘ > U ’ 
πολὺ οὐκ ETTAEONACEN, Kal ὁ TO ὀλίγον οὐκ HAATTO- 
⸗ Ν hel -~ a id ‘ » A 
NHCEN. Χάρις δὲ τῷ θεῷ τῷ διδόντι τὴν αὐτὴν τό 
ΟΣ — ὩΣ ΜΕ a , * σ΄ ‘ * 
σπουδὴν ὑπὲρ ὑμῶν ἐν τῇ καρδίᾳ Τίτου, ὅτι τὴν μὲν παρᾶ- 17 
κλησιν ἐδέξατο, σπουδαιότερος δὲ ὑπάρχων αὐθαίρετος 


Vill Ix ΠΡῸΣ KOPINOIOYS B 413 


18 ἐξῆλθεν πρὸς ὑμᾶς. συνεπέμψαμεν δὲ μετ᾽ αὐτοῦ τὸν 
ἀδελφὸν οὗ ὁ ἔπαινος ἐν τῷ εὐαγγελίῳ διὰ πασῶν τῶν 
1g ἐκκλησιῶν,--οὐ μόνον δὲ ἀλλὰ καὶ χειροτονηθεὶς ὑπὸ τῶν 
ἐκκλησιῶν συνέκδημος ἡμῶν ἐν τῇ χάριτι ταύτῃ τῇ διακο- 
νουμένῃ ὑφ᾽ ἡμῶν πρὸς τὴν τοῦ κυρίου δόξαν καὶ προ- 
20 θυμίαν ἡμῶν,--στελλόμενοι τοῦτο μή τις ἡμᾶς μωμήσηται 
21 ἐν τῇ ἁδρότητι ταύτῃ τῇ διακονουμένῃ ὑφ᾽ ἡμῶν, προνο - 
οὔμεν γὰρ κἀλὰ οἱ μόνον ἐνώπιον Κγρίογ ἀλλὰ καὶ 
22 ἐνώπιον ἀνθρώπων. συνεπέμψαμεν δὲ αὐτοῖς τὸν ἀδελ- 
φὸν ἡμῶν ὃν ἐδοκιμάσαμεν ἐν πολλοῖς πολλάκις σπουδαῖον 
ὄντα, νυνὶ δὲ πολὺ σπουδαιότερον πεποιθήσει πολλῇ τῇ 
23 εἰς ὑμᾶς. εἴτε ὑπὲρ Τίτου, κοινωνὸς ἐμὸς καὶ εἰς ὑμᾶς 
συνεργός" εἴτε ἀδελφοὶ ἡμῶν, ἀπόστολοι ἐκκλησιῶν, δόξα 
:4 Χριστοῦ. Τὴν οὖν ἔνδειξιν τῆς ἀγάπης ὑμῶν καὶ ἡμῶν 
καυχήσεως ὑπὲρ ὑμῶν εἰς αὐτοὺς "ἐνδείξασθε᾽ εἰς πρόσωπον 
1 τῶν ἐκκλησιῶν. Περὶ μὲν γὰρ τῆς διακονίας 
τῆς εἰς τοὺς ἁγίους περισσόν μοί ἐστιν τὸ γράφειν ὑμῖν, 
2 οἶδα γὰρ τὴν προθυμίαν ὑμῶν ἣν ὑπὲρ ὑμῶν καυχῶμαι 
Μακεδόσιν ὅτι ᾿Αχαία παρεσκεύασται ἀπὸ πέρυσι, καὶ τὸ 
3 ὑμῶν ζῆλος ἠρέθισε τοὺς πλείονας. ἔπεμψα δὲ τοὺς ἀδελ- 
φούς, ἵνα μὴ τὸ καύχημα ἡμῶν τὸ ὑπὲρ ὑμῶν κενωθῇ ἐν 
τῷ μέρει τούτῳ, ἵνα καθὼς ἔλεγον παρεσκευασμένοι ἦτε, 
4 μή πὼς ἐὰν ἔλθωσιν σὺν ἐμοὶ Μακεδόνες καὶ εὕρωσιν ὑμᾶς 
ἀπαρασκενάστους καταισχυνθῶμεν ἡμεῖς, ἵνα μὴ λέγωμεν 
5 ὑμεῖς, ἐν τῇ ὑποστάσει ταύτῃ. ἀναγκαῖον οὖν ἡγησάμην 
παρακαλέσαι τοὺς ἀδελφοὺς ἵνα προέλθωσιν εἰς ὑμᾶς καὶ 
προκαταρτίσωσι τὴν προεπηγγελμένην εὐλογίαν ὑμῶν, ταύ- 
τὴν ἑτοίμην εἶναι οὕτως ὡς εὐλογίαν καὶ μὴ ὡς πλεονε- 
6 ξίαν. Τοῦτο δέ, 6 σπείρων φειδομένως φειδο- 
'μένως καὶ θερίσει, καὶ ὁ σπείρων ἐπ᾽ εὐλογίαις ἐπ᾽ εὐλο- 
7 γίαις καὶ θερίσει. ἕκαστος καθὼς προήρηται τῇ καρδίᾳ, 
μὴ ἐκ λύπης ἢ ἐξ ἀνάγκης, IAAPON γὰρ AGTHN ἀγαπᾷ 
8 ὁ θεός. δυνατεῖ δὲ ὁ θεὸς πᾶσαν χάριν περισσεῖσαι εἰς 
27 


ἐνδεικνύμενοι 


Rie ar ae 


ie δι 7 πον. * 


θεοῦ 


414 ΠΡῸΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥ͂Σ Β ΙΧ Χ 


ὑμᾶς, ἵνα ἐν παντὶ πάντοτε πᾶσαν αὐτάρκειαν ἔχοντες 
περισσεύητε εἰς πᾶν ἔργον ἀγαθόν" (καθὼς γέγραπται 9 
᾿Εοκόρπιςεν, ἔδωκεν τοῖς πένηςιν, .ἅ 
ἡ AIKAIOCYNH δύτοῦ μένει εἰς τὸν ἀἰῶνδ᾽ 
6 δὲ ἐπιχορηγῶν “πέρμὰ τῷ οπείροντι Kal ἄρτον εἰσ 10 
Bp@CIN χορηγήσει καὶ πληθυνεῖ τὸν σπόρον ὑμῶν καὶ 
αὐξήσει τὰ γενηήμάτὰ TAC AIKAIOCYNHC ὑμῶν") ἐν παντὶ 
πλουτιζόμενοι εἰς πᾶσαν ἁπλότητα, ἥτις κατεργάζεται 
δ᾽ ἡμῶν εὐχαριστίαν “τῷ θεῷ",--ὅτι ἡ διακονία τῆς λει- 12 


* 


* 3 cal 
τουργίας ταύτης οὐ μόνον ἐστὶν προσαναπληροῦσα τὰ 
« , - 4. Ψ' > ‘ ἈΝ , ‘ -“ 
ὑστερήματα τῶν ἁγίων, ἀλλὰ καὶ περισσεύουσα διὰ πολλῶν 
a“ a a ng a 2 a , 
εὐχαριστιῶν τῷ θεῷ,--διὰ τῆς δοκιμῆς τῆς διακονίας ταύτης 13 
͵ὕ Ν Ν ἣν oe. Le 2 2 « , ε -“ 
δοξάζοντες τὸν θεὸν ἐπὶ τῇ ὑποταγῇ τῆς ὁμολογίας ὑμῶν 
a“ x ε , A 
εἰς TO εὐαγγέλιον τοῦ χριστοῦ καὶ ἁπλότητι τῆς κοινωνίας 
΄ Ν x, «aA , “a 
εἰς αὐτοὺς καὶ εἰς πάντας, καὶ αὐτῶν δεήσει ὑπὲρ ὑμῶν 
* , δ΄ «& Ν ‘ ε ΄ ΄ “ 
ἐπιποθούντων ὑμᾶς διὰ τὴν ὑπερβάλλουσαν χάριν τοῦ 
θεοῦ ἐφ᾽ ὑμῖν. Χαρις τῷ θεῷ ἐπὶ τῇ ἀνεκδιηγήτῳ αὐτοῦ 
εοῦ ἐφ vptv. ρ ἥ i ™ Ἡγήτῳ αὐτοῦ 15 
δωρεᾷ. 
Ν a Ye ὅτι Ἂς col 
Αὐτὸς δὲ ἐγὼ Παῦλος παρακαλῶ ὑμᾶς διὰ τῆς πραΐ- x 


, a a ‘ , 
τητος Kal ἐπιεικίας τοῦ χριστοῦ, ὃς κατὰ πρόσωπον μὲν 


ν 


A > ca > A ᾿ς -“ * ε ”~ , Q 4 
ταπεινὸς ἐν ὑμῖν, ἀπὼν δὲ θαρρῶ εἰς ὑμᾶς: δέομαι δὲ τὸ 
μὴ παρὼν θαρρῆσαι τῇ πεποιθήσει ἣ λογίζομαι τολμῆσαι 
ἐπί τινας τοὺς λογιζομένους ἡμᾶς ὡς κατὰ σάρκα περιπα- 


a 3 * — A ᾽ * 
τουντας. Ἐν σαρκι γαρ TEPLTATOVVTES OV κατα σάρκα 


w 


, -“ 2 
στρατευόμεθα,--τὰ γὰρ ὅπλα τῆς στρατείας ἡμῶν οὐ σαρ- 4 
ικὰ ἀλλὰ ὃ LTO θεῷ πρὸ θαί ) Ἵ 
κ υνατὰ τῷ θεῷ πρὸς καθαίρεσιν ὀχυρωμάτων, -- 
λογισμοὺς καθαιροῦντες καὶ πᾶν ὕψωμα ἐπαιρόμενον κατὰ 5 
“ ’ - a 2 
τῆς γνώσεως τοῦ θεοῦ, καὶ αἰχμαλωτίζοντες πᾶν νόημα εἰς 
ε ‘ -~ -“ 
τὴν ὑπακοὴν τοῦ χριστοῦ, καὶ ἐν ἑτοίμῳ ἔχοντες ἐκδικῆσαι 
.“ , -“ -“ ε ε 
πᾶσαν παρακοήν, ὅταν πληρωθῇ ὑμῶν ἡ ὑπακοή. Τὰ 7 
‘ , , * - - 
κατὰ πρόσωπον βλέπετε. εἴ τις πέποιθεν ἑαυτῷ Χριστοῦ 
εἶναι, τοῦτο λογιζέσθω πάλιν ἐφ᾽ ἑαυτοῦ ὅτι καθὼς αὐτὸς 


a 


΄ “~ , 
Χριστοῦ οὕτως καὶ ἡμεῖς. "ἐάν te’ yap περισσύτερόν τι 8 


ΧΧΙ ΠΡῸΣ KOPINOIOYS B 415 


καυχήσωμαι περὶ τῆς ἐξουσίας ἡμῶν, ἧς ἔδωκεν 6 κύριος 
εἰς οἰκοδομὴν καὶ οὐκ εἰς καθαίρεσιν ὑμῶν, οὐκ αἰσχυνθή- 
9 σομαι, ἵνα μὴ δόξω ὡς dv ἐκφοβεῖν ὑμᾶς διὰ τῶν ἐπιστο- 
το λῶν: ὅτι Αἱ ἐπιστολαὶ μέν, ᾿φησίν", βαρεῖαι καὶ ἰσχυραί, 
ἡ δὲ παρουσία τοῦ σώματος ἀσθενὴς καὶ ὁ λόγος ἐξουθε- 
11 νημένος. τοῦτο λογιζέσθω 6 τοιοῦτος, ὅτι οἷοί ἐσμεν τῷ 
λόγῳ δι ἐπιστολῶν ἀπόντες, τοιοῦτοι καὶ παρόντες τῷ 
12 ἔργῳ. Οὐ γὰρ τολμῶμεν ἐνκρῖναι ἢ συνκρῖναι ἑαυτούς 
τισιν τῶν ἑαυτοὺς συνιστανόντων: ἀλλὰ αὐτοὶ ἐν ἑαυτοῖς 
ἑαυτοὺς μετροῦντες καὶ συνκρίνοντες ἑαυτοὺς ἑαυτοῖς οὐ 
13 συνιᾶσιν. ἡμεῖς δὲ οὐκ εἰς τὰ ἄμετρα καυχησόμεθα, ἀλλὰ 
κατὰ τὸ μέτρον τοῦ κανόνος οὗ ἐμέρισεν ἡμῖν ὁ θεὸς 
τε μέτρου, ἐφικέσθαι ἄχρι καὶ ὑμῶν"-- οὐ γὰρ ὡς μὴ ἐφικνού- 


* ΟΡ « , δι ‘ x δ. a ee 
μενοι els ὑμᾶς ὑπερεκτείνομεν ἑαυτούς, ἄχρι γὰρ καὶ ὑμῶν 


15 ἐφθάσαμεν ἐν τῷ εὐαγγελίῳ τοῦ χριστοῦ“--οὐκ εἰς τὰ 
ἄμετρα καυχώμενοι ἐν ἀλλοτρίοις κόποις, ἐλπίδα δὲ ἔχοντες 
αὐξανομένης τῆς πίστεως ὑμῶν ἐν ὑμῖν μεγαλυνθῆναι κατὰ 

16 τὸν κανόνα ἡμῶν εἰς περισσείαν, εἰς τὰ ὑπερέκεινα ὑμῶν 
εὐαγγελίσασθαι, οὐκ ἐν ἀλλοτρίῳ κανόνι εἰς τὰ ἕτοιμα 

17 καυχήσασθαι. “O δὲ κἀγχώμενος ἐν Κγρίῳ καγχάσςθω- 

18 οὐ γὰρ 6 ἑαυτὸν συνιστάνων, ἐκεῖνός ἐστιν δόκιμος, ἀλλὰ 
ὃν ὁ κύριος συνίστησιν. 

1 ἬὌφελον ἀνείχεσθέ μου μικρόν τι ἀφροσύνης" ἀλλὰ καὶ 
2 ἀνέχεσθέ pov. ζηλῶ γὰρ ὑμᾶς θεοῦ ζήλῳ, ἡρμοσάμην 
γὰρ ὑμᾶς ἑνὶ ἀνδρὶ παρθένον ἁγνὴν παραστῆσαι τῷ χριστῷ" 
3 φοβοῦμαι δὲ μή πως, ὡς ὁ ὄφις ἐξηπάτησεν Εὔαν ἐν τῇ 
πανουργίᾳ αὐτοῦ, φθαρῇ τὰ νοήματα ὑμῶν ἀπὸ τῆς ἀπλό- 
4 τητος [καὶ τῆς ayvornros] τῆς εἰς "τὸν χριστόν, εἰ μὲν 
γὰρ ὁ ἐρχόμενος ἄλλον Ἰησοῦν κηρύσσει ὃν οὐκ ἐκη- 
ρύξαμεν, 7) πνεῦμα ἕτερον λαμβάνετε ὃ οὐκ ἐλάβετε, ἣ 
εὐαγγέλιον ἕτερον ὃ οὐκ ἐδέξασθε, καλῶς "ἀνέχεσθε. 
5 λογίζομαι γὰρ μηδὲν ὑστερηκέναι τῶν ὑπερλίαν ἀποστό- 
6 λων’ εἰ δὲ καὶ ἰδιώτης τῷ λόγῳ, ἀλλ᾽ οὐ τῇ γνώσει, ἀλλ᾽ ἐν 


ἀνείχεσθε 


᾿ 
site ait a 


416 ΠΡῸΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥ͂Σ B ΧΙ 


- ca a 
παντὶ. φανερώσαντες ἐν πᾶσιν εἰς υμᾶς. H; 
“ ΄σ ε -“ ε 2* 
ἁμαρτίαν ἐποίησα ἐμαυτὸν ταπεινῶν ἵνα ὑμεῖς ὑψωθῆτε, 
-“ ~ ν᾽ * ca a 
ὅτι δωρεὰν τὸ τοῦ θεοῦ εὐαγγέλιον εὐηγγελισάμην ὑμῖν ; 
΄ ‘ > 4 ‘ ‘ ε me 
ἄλλας ἐκκλησίας ἐσύλησα λαβὼν οψώνιον πρὸς τὴν ὑμῶν 8 
ε a ‘ e 7 > 
διακονίαν, καὶ παρὼν πρὸς ὑμᾶς Kat ὑστερηθεὶς οὐ κατε- 
J 
— οὐθενός: τὸ γὰρ ὑστέρημά pov προσανεπλήρω- 9 
σαν οἱ ἀδελφοὶ ἐλθόντες ἀπὸ Μακεδονίας". καὶ ἐν παντὶ 
ΕἸ a 2* —— 2 Ν , * ar , 
ἀβαρῆ ἐμαυτὸν ὑμῖν ἐτήρησα καὶ τηρήσω. - ἔστιν ἀλή- 
F > , 
Gea Χριστοῦ ἐν ἐμοὶ ὅτι ἡ καύχησις αὕτη οὐ φραγήσεται 
> ib Gee a — a? , ὃ Ν Pt, & * > A 
εἰς ἐμὲ ἐν τοῖς κλίμασι τῆς ᾿Αχαίας. διὰ τί; ὅτι οὐκ ἀγαπῶ 1: 
€ a ε — *2 a δὲ a κ᾿ , 
ὑμᾶς ; ὁ θεὸς οἶδεν. Ὁ δὲ ποιῶ καὶ ποιήσω, 12 
ol > A a 
iva ἐκκόψω τὴν ἀφορμὴν τῶν θελόντων ἀφορμήν, ἵνα ἐν ᾧ 
καυχῶνται εὑρεθῶσιν καθὼς καὶ ἡμεῖς. οἱ γὰρ τοιοῦτοι 13 
ψευδαπόστολοι, ἐργάται δόλιοι, μετασχηματιζόμενοι εἰς 
> , r A — 2 — ἂν χα a 
ἀποστόλους Χριστοῦ" καὶ ov θαῦμα, αὐτὸς yap ὁ Σατανᾶς 14 
’ > * * | be / > > ‘ 
peracynparilerar εἰς ἄγγελον φωτός: ov μέγα οὖν εἰ καὶ 15 
οἱ διάκονοι αὐτοῦ μετασχηματίζονται ὡς διάκονοι δικαιο- 
σύνης, ὧν τὸ τέλος ἔσται κατὰ τὰ ἔργα αὐτῶν. 
Πάλιν λέγω, μή τίς με δόξῃ ἄφρονα εἶναι"--εἰ δὲ μήγε, τό 
a e * , , 9 > ‘ , , 
κἂν ὡς ἄφρονα δέξασθέ με, ἵνα κἀγὼ μικρόν τι καυχή- - 
“ A > " 
σωμαι ὃ λαλῶ οὐ κατὰ κύριον λαλῶ, ἀλλ᾽ ὡς “ἐν adpo- 17 
, > , — , a ΄ — * 
σύνῃ, ἐν ταύτῃ τῇ ὑποστάσει τῆς καυχήσεως. ἐπεὶ πολλοὶ 18 
καυχῶνται κατὰ [τὴν] σάρκα, κἀγὼ καυχήσομαι. ἡδέως x9 
ἣν > , A > * * * ϑι'' Φ. ‘ 
γὰρ ἀνέχεσθε τῶν ἀφρόνων φρόνιμοι ὄντες: ἀνέχεσθε yap 20 
εἴ τις ὑμᾶς καταδουλοῖ, εἴ τις κατεσθίει, εἴ τις λαμβάνει, 
εἴ τις ἐπαίρεται, εἴ τις εἰς πρόσωπον ὑμᾶς δέρει. κατὰ ot 
ἀτιμίαν λέγω, ὡς ὅτι ἡμεῖς ἠσθενή, ἐν ᾧ δ᾽ ἃ 
μ γω, ὡς ὅτι ἡμεῖς ἠσθενήκαμεν: ἐν ᾧ δ᾽ ἄν τις 
cal * ΜΝ , - * * »" 
τολμᾷ, ἐν ἀφροσύνῃ λέγω, τολμῶ κἀγώ. Ἔβραϊοί εἰσὶν ; 
δ᾽ ἐν i λ, ἡ. τύφου ας τς 4 , > ΄ > 
καγώ. ᾿Ισραηλεῖταί εἰσιν; κἀγώ. σπέρμα ᾿Αβραάμ. εἰσιν; 
ἣν , ΄ A“ - 
κἀγώ. διάκονοι Χριστοῦ εἰσίν ; παραφρονῶν AaXG, ὕπερ 
> [ὦ * * * 
ἐγώ: ἐν κόποις περισσοτέρως, ἐν φυλακαῖς περισσοτέρως, 
4 a ε , ‘ 
ἐν πληγαῖς ὑπερβαλλόντως, ἐν θανάτοις. πολλάκις" ὑπὸ 24 
᾽» , , 
Ιουδαίων πεντάκις τεσσεράκοντα παρὰ μίαν ἔλαβον, τρὶς 25 


* 


* 


3 


ΧΙ XI ΠΡῸΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Β 417 


ἐραβδίσθην, ἅπαξ ἐλιθάσθην, τρὶς ἐναυάγησα, νυχθήμερον 
26 ἐν τῷ βυθῷ πεποίηκα" ὁδοιπορίαις πολλάκις, κινδύνοις 
ποταμῶν, κινδύνοις λῃστῶν, κινδύνοις ἐκ γένους, κινδύνοις 
ἐξ ἐθνῶν, κινδύνοις ἐν πόλει, κινδύνοις ἐν ἐρημίᾳ, κινδύνοις 
27 ἐν θαλάσσῃ, κινδύνοις ἐν ψευδαδέλφοις, κόπῳ καὶ μόχθῳ, ἐν 
ἀγρυπνίαις πολλάκις, ἐν λιμῷ καὶ δίψει, ἐν νηστείαις πολ- 
.8 λάκις, ἐν ψύχει καὶ γυμνότητι: χωρὶς τῶν παρεκτὸς ἡ 
ἐπίστασίς μοι ἡ καθ᾽ ἡμέραν, κ μέριμνα πασῶν τῶν ἐκκλη- 
29 σιῶν. τίς ἀσθενεῖ, καὶ οὐκ ἀσθενῶ ; τίς σκανδαλίζεται, 
39 καὶ οὐκ ἐγὼ πυροῦμαι; εἰ καυχᾶσθαι δεῖ, τὰ τῆς ἀσθε- 
31 ψείας [pov] καυχήσομαι. ὁ θεὸς καὶ πατὴρ τοῦ κυρίου 
Ἰησοῦ οἶδεν, ὁ ὧν εὐλογητὸς εἰς τοὺς αἰῶνας, ὅτι οὐ ψεύ- 
32 δομαι. ἐν Δαμασκῷ ὁ ἐθνάρχης “Apéza τοῦ βασιλέως 
33 ἐφρούρει τὴν πόλιν. Δαμασκηνῶν πιάσαι με, Kal’ διὰ 
θυρίδος ἐν σαργάνῃ ἐχαλάσθην διὰ τοῦ τείχους καὶ ἐξέ- 
1 φυγον τὰς χεῖρας αὐτοῦ. - Καυχᾶσθαι "δεῖ: οὐ" 
συμφέρον μέν, ἐλεύσομαι δὲ εἰς ὀπτασίας καὶ ἀπόκαλύψεις 
2 Κυρίου. οἶδα ἄνθρωπον ἐν Χριστῷ πρὸ ἐτῶν δεκατεσσά- 
ρων, --εἴτε ἐν σώματι οὐκ οἶδα, εἴτε ἐκτὸς τοῦ σώματος 
οὐκ οἶδα, ὁ θεὸς οἶδεν, -- ἁρπαγέντα τὸν τοιοῦτον ἕως τρίτου 
3 οὐρανοῦ. καὶ οἶδα τὸν τοιοῦτον ἄνθρωπον, -- εἴτε ἐν σώματι 
4 εἴτε xepis τοῦ σώματος [οὐκ οἶδα,] ὁ θεὸς οἶδεν, --ὅτι 
ἡρπάγη εἰς. τὸν παράδεισον καὶ ἤκουσεν ἄρρητα ῥήματα ἃ 
ς οὐκ ἐξὸν ἀνθρώπῳ aa ia ὑπὲρ τοῦ τοιούτου. καυχή- 
σομαι, ὑπὲρ δὲ ἐμαυτοῦ οὐ καυχήσομαι εἰ μὴ ἐν ταῖς ἀσθε- 
6 νείαις. ἐὰν γὰρ θελήσω καυχήσασθαι, οὐκ ἔσομαι ἄφρων, 
ἀλήθειαν γὰρ ἐρῶ" φείδομαι δέ, μή τις εἰς ἐμὲ “λογίσηται 
7 ὑπὲρ ὃ βλέπει με ἢ ἀκούει ἐξ "ἐμοῦ, καὶ τῇ ὑπερβολῇ τῶν 
ἀποκαλύψεων. διὸ ἵνα μὴ ὑπεραίρωμαι, ἐδόθη μοι σκόλοψ 
τῇ σαρκί, ἄγγελος Σατανᾶ, ἵνα pe κολαφίζῃ, ἵνα μὴ 
8 ὑπεραίρωμαϊ.) ὑπὲρ τούτου τρὶς τὸν κύριον παρεκάλεσα 
9 va ἀποστῇ ἀπ᾽ ἐμοῦ" καὶ εἴρηκέν μοι ᾿Αρκεῖ σοι ἡ χάρις 
μου" ἡ γὰρ δύναμις ἐν ἀσθενείᾳ τελεῖται. "H- 


δὲ οὐ 


Apt 


a 


διωγμοῖς, ἐν 


γάρ τι 


ὑμῶν, εἰ περισσο- 
τέρως ὑμᾶς ἀγα- 
πῶν ἧσσον ἀγα- 
πῶμαι. 


418 ΠΡῸΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Β ΧΙ XIII 


* * > , σ 
διστα οὖν μᾶλλον καυχήσομαι ἐν ταῖς ἀσθενείαις, ἵνα 


> * ὩΣ ὧν Ὁ. ε , a a ὃ ‘ ὑδ fol 
ETLOKNVWOH ἐπ ELE ἢ δύναμις τοῦ χριστοῦ. διὸ εὐδοκῶ 10 


ΘΝ “ 
ἐν ἀσθενείαις, ἐν ὕβρεσιν, ἐν ἀνάγκαις, ἐν “διωγμοῖς καὶ" 
A σ 2 > - ⸗ 
στενοχωρίαις, ὑπὲρ Χριστοῦ: ὅταν γὰρ ἀσθενῶ, τότε 
δυνατός εἰμι. 
ε “ > * Ἀ 

Téyova ἄφρων’ ὑμεῖς με ἠναγκάσατε" ἐγὼ γὰρ ὥφειλον 
8... 6 a ’ θ ὑδὲ cr Beg Wiebe, * , * ε 
ὑφ᾽ ὑμῶν συνίστασθαι. οὐδὲν yap’ ὑστέρησα τῶν ὑπερ- 


* 


I 


Ν / Ν 
λίαν ἀποστόλων, εἰ καὶ οὐδέν εἰμι τὰ μὲν σημεῖα τοῦ 12 


-“ ε -“ 
ἀποστόλου κατειργάσθη ἐν ὑμῖν ἐν πάσῃ ὑπομονῇ, ση- 


\ A ⸗* 
μείοις [τε] καὶ τέρασιν καὶ δυνάμεσιν. τί γάρ ἐστιν ὃ 33 


ε , σι a x > , > XX δ. ἃ 

ἡσσώθητε ὑπὲρ τὰς λοιπὰς ἐκκλησίας, εἰ μὴ ὅτι αὐτὸς 
> ε 2 * 

ἐγὼ οὐ κατενάρκησα ὑμῶν; χαρίσασθέ μοι τὴν ἀδικίαν 


ταύτην. ᾿Ιδοὺ τρίτον τοῦτο ἑτοίμως ἔχω ἐλθεῖν 14 


πρὸς ὑμᾶς, καὶ οὐ καταναρκήσω" οὐ γὰρ ζητῶ τὰ ὑμῶν 
> Δ ε a > ‘ > » ‘ ’ »“ A 
ἀλλὰ ὑμᾶς, οὐ yap ὀφείλει τὰ τέκνα τοῖς γονεῦσιν θησαυ- 


ρίζειν, ἀλλὰ οἱ γονεῖς τοῖς τέκνοις. ἐγὼ δὲ ἥδιστα δαπα- 15 


νήσω καὶ ἐκδαπανηθήσομαι ὑπὲρ τῶν ψυχῶν “ὑμῶν. εἰ 
a > Paes > * * 

περισσοτέρως ὑμᾶς ἀγαπῶ, ἧσσον ἀγαπῶμαι;" Ἔστω x 
* > ‘ > * ε -“ > Ν ε ul “Ἢ 

δέ, ἐγὼ οὐ κατεβάρησα ὑμᾶς: ἀλλὰ ὑπάρχων πανοῦργος 


, “ a * * e > ’ ‘\ ε a 
δόλῳ ὑμᾶς ἔλαβον. μή Twa ὧν ἀπέσταλκα πρὸς ὑμᾶς, 17 
δ αὐτοῦ ἐπλεονέκτησα ὑμᾶς; παρεκάλεσα Τίτον καὶ συνα- 18 


πέστειλα τὸν ἀδελφόν: μήτι ἐπλεονέκτησεν ὑμᾶς Τίτος; 


> 2 a Ld - “ 
οὐ τῷ αὐτῷ πνεύματι περιεπατήσαμεν; οὐ τοῖς αὐτοῖς 


ἴχνεσιν; Πάλαι δοκεῖτε ὅτι ὑμῖν ἀπολογού- 19 


μεθα; κατέναντι θεοῦ ἐν Χριστῷ λαλοῦμεν. τὰ δὲ πάντα, 
ἀγαπητοί, ὑπὲρ τῆς ὑμῶν οἰκοδομῆς, φοβοῦμαι γὰρ μή 
πως ἐλθὼν οὐχ οἵους θέλω εὕρω ὑμᾶς, κἀγὼ εὑρεθῶ ὑμῖν 
οἷον οὐ θέλετε, μή πως ἔρις, ζῆλος, θυμοί, ἐριθίαι, κατα- 


" 


0 


΄ 
λαλιαί, ψιθυρισμοί, φυσιώσεις, ἀκαταστασίαι" μὴ πάλιν 2x 


΄ -“" 
ἐλθόντος μου ταπεινώσῃ με ὁ θεός μου πρὸς ὑμᾶς, καὶ 
* . “ 
πενθήσω πολλοὺς τῶν προημαρτηκότων καὶ μὴ μετα- 
, * “΄ ? ᾿ φ 
νοησάντων ἐπὶ τῇ ἀκαθαρσίᾳ καὶ πορνείᾳ καὶ ἀσελγείᾳ ἡ 


ἔπραξαν. Τρίτον τοῦτο ἔρχομαι πρὸς ὑμᾶς" 1 


XIII ΠΡῸΣ KOPINOIOYS B 419 


ἐπὶ στόματος AYO MAPTYPWN κἀὶ τριῶν CTAOHCETAI 
2 πάν PAMA. προείρηκα καὶ προλέγω ὡς παρὼν τὸ δεύτερον 
καὶ ἀπὼν νῦν τοῖς προημαρτηκόσιν καὶ τοῖς λοιποῖς πᾶσιν, 
3 ὅτι ἐὰν ἔλθω εἰς τὸ πάλιν οὐ φείσομαι, ἐπεὶ δοκιμὴν 
ζητεῖτε τοῦ ἐν ἐμοὶ λαλοῦντος χριστοῦ: ὃς εἰς ὑμᾶς 
4 οὐκ ἀσθενεῖ ἀλλὰ δυνατεῖ ἐν ὑμῖν, καὶ γὰρ ἐσταυρώθη ἐξ 
ἀσθενείας, ἀλλὰ ζῇ ἐκ δυνάμεως θεοῦ. καὶ γὰρ ἡμεῖς 
» - γι δ ἢ » ‘ , ‘ ι΄ Ὅν ὦ * 
ἀσθενοῦμεν "ἐν᾽ αὐτῷ, ἀλλὰ ξήσομεν σὺν αὐτῷ ἐκ δυνάμεως 
5 θεοῦ [εἰς ὑμᾶς]. “Eavrovs πειράζετε εἰ ἐστὲ ἐν τῇ πίστει, 
ἑαυτοὺς δοκιμάζετε: ἢ οὐκ ἐπιγινώσκετε ἑαυτοὺς ὅτι "Ἰη- 
ὁ σοῦς Χριστὸς" ἐν ὑμῖν; εἰ μήτι ἀδόκιμοί ἐστε. ἐλπίζω δὲ 
σ΄ * ΄σ ε ΄“ » > 4 3297 τὸ 
7 ὅτι γνώσεσθε ὅτι ἡμεῖς οὐκ ἐσμὲν ἀδόκιμοι. εὐχόμεθα δὲ 
πρὸς τὸν θεὸν μὴ ποιῆσαι ὑμᾶς κακὸν μηδέν, οὐχ ἵνα ἡμεῖς 
δόκιμοι φανῶ ἀλλ᾽ ἵνα ὑμεῖς τὸ καλὸν ποιῆτε, ἡμεῖς δὲ 
μ' μεν, μ > ΡΜ 
ε ear > ΕἸ ‘ ΄ * Ἁ -“ » 
8 ὡς ἀδόκιμοι ὦμεν. οὐ γὰρ δυνάμεθά τι κατὰ τῆς ἀλη- 
ο θείας, ἀλλὰ ὑπὲρ τῆς ἀληθείας. χαίρομεν γὰρ ὅταν ἡμεῖς 
, - ε * * Leh - ‘ > ’ ‘ 
ἀσθενῶμεν, ὑμεῖς δὲ δυνατοὶ ἦτε" τοῦτο καὶ εὐχόμεθα, τὴν 
10 ὑμῶν κατάρτισιν. Διὰ τοῦτο ταῦτα ἀπὼν γράφω, ἵνα 
παρὼν μὴ ἀποτόμως χρήσωμαι κατὰ τὴν ἐξουσίαν ἣν 6 
φ΄ Ld » » ‘ ‘ > > ’ 
κύριος ἔδωκέν μοι, εἰς οἰκοδομὴν καὶ οὐκ εἰς καθαίρεσιν. 
τι Λοιπόν, ἀδελφοί, χαίρετε, καταρτίζεσθε, παρακαλεῖσθε, 
τὸ αὐτὸ φρονεῖτε, εἰρηνεύετε, καὶ ὁ θεὸς τῆς ἀγάπης καὶ 
12 εἰρήνης ἔσται μεθ᾽ ὑμῶν. ᾿Ασπάσασθε ἀλλήλους ἐν ἁγίῳ 
φιλήματι. ᾿Ασπάζονται ὑμᾶς οἱ ἅγιοι πάντες. 
ε * -“ ’ » * - ‘ J J [ὦ 
13 H χάρις τοῦ κυρίου Ἰησοῦ [Χριστοῦ] καὶ ἡ ἀγάπη 
τοῦ θεοῦ καὶ κἡ κοινωνία τοῦ ἁγίου πνεύματος μετὰ πάντων 
ὑμῶν. ; 


σὺν 


Χριστὸς Ἰησοῦς 


Fah en a 


iin AT 


is 
δ 


συν 


i. 


oe 


eee ed 


καὶ κυρίου [ἡμῶν 1 


περὶ 


ΠΡῸΣ ΓΑΛΑΤᾺΣ 


* ee ee , * 99 
ΠΑΥ͂ΛΟΣ ἀπόστολος, οὐκ ἀπ᾽ ἀνθρώπων οὐδὲ δι᾿ av- 
᾿ - ‘A 
θρώπου ἀλλὰ διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ θεοῦ πατρὸς τοῦ 
-“ * 
ἐγείραντος αὐτὸν ἐκ νεκρῶν, καὶ οἱ σὺν ἐμοὶ πάντες 
-“ 2 ⸗ ——— 
ἀδελφοί, ταῖς ἐκκλησίαις τῆς Ταλατίας: χάρις ὑμῖν καὶ 
> , + 4 fol ‘ exe a“ A , Ly ΤᾺ “ “ 
εἰρήνη ἀπὸ θεοῦ πατρὸς ᾿ἡμῶν καὶ κυρίου' Ἰησοῦ Χριστοῦ, 
-“ » ε ‘ | pe a, Peay | a ε a ε - σ 2* 
τοῦ δόντος ἑαυτὸν “ὑπὲρ τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν ὅπως ἐξέ- 
“- -“ “ -“ »“" , A 
ληται ἡμᾶς ἐκ Tod αἰῶνος τοῦ ἐνεστῶτος πονηροῦ κατὰ TO 
‘ A -“ Ν ‘ ε “ Φφ ε ΄ > ‘ 
θέλημα τοῦ θεοῦ καὶ πατρὸς ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς 
-“ “ > 
αἰῶνας τῶν αἰώνων: ἀμήν. 
“ hid Led 
Θαυμάζω ὅτι οὕτως Taxews μετατίθεσθε ἀπὸ τοῦ καλέ- 
εκ > , 2 > 4 > f a 
σαντος ὑμᾶς ἐν χάριτι Χριστοῦ εἰς ἕτερον εὐαγγέλιον, ὃ 
Ψ * * * , , > c ’ cia Ν 
οὐκ ἔστιν ἄλλο" εἰ μή τινές εἰσιν οἱ ταράσσοντες ὑμᾶς καὶ 
θέλ , Ν > , “ 2 > ‘ 
έλοντες μεταστρέψαι TO εὐαγγέλιον τοῦ χριστοῦ. αλλὰ 
Ν oN e a a 2 > > a > ⸗ ca 
Kal ἐὰν ἡμεῖς ἢ ἄγγελος ἐξ οὐρανοῦ εὐαγγελίσηται [ὑμῖν] 
δι ἃ 3 ΄ ε« — ” ε ΄ 
παρ᾽ ὃ εὐηγγελισάμεθα ὑμῖν, ἀνάθεμα ἔστω. ὡς προειρή- 
4 v ¢ ’ Ν . -“ » * 
καμεν, καὶ ἄρτι πάλιν λέγω, εἴ τις ὑμᾶς εὐαγγελίζεται 
> a , — * 
παρ᾽ ὃ παρελάβετε, ἀνάθεμα ἔστω. 
* > , 4 a a 
Ἄρτι yap ἀνθρώπους πείθω ἢ τὸν θεόν; ἢ ζητῶ avOpu- 
» , »” * ’ δι 
ποις ἀρέσκειν; εἰ ἔτι ἀνθρώποις ἥρεσκον, Χριστοῦ δοῦλος 
2 ae a 94 
οὐκ ἄν ἡμην. γνωρίζω" γὰρ᾽ ὑμῖν, ἀδελφοί, τὸ εὐαγγέλιον τὸ 
> Ν ε » -“ 
εὐαγγελισθὲν ὑπ᾽ ἐμοῦ ὅτι οὐκ ἔστιν κατὰ ἄνθρωπον" οὐδὲ 
eet Bae,’ — ΄ ΄ 
γὰρ ἐγὼ παρὰ ἀνθρώπου παρέλαβον αὐτό, "οὔτε" ἐδιδάχθην, 
* Α » » ’ »“ r lel 
ἀλλὰ δι᾿ ἀποκαλύψεως Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἠκού- 
σατε γὰρ τὴν ἐμὴν ἀνασ jv ποτε ἐν τῷ ᾿Ιουδαϊσμῷ, ὅ 
τε γὰρ τὴν ἐμὴ τροφὴν ποτε ἐν τῷ ᾿Ιουδαϊσμῷ, ὅτι 


> « >) -“ 
καθ᾽ ὑπερβολὴν ἐδίωκον τὴν ἐκκλησίαν τοῦ θεοῦ καὶ ἐπόρ- 


w 


s 


Ὁ 


ο 


1 ΠΡῸΣ TAAATAS 421 


14 θουν αὐτήν, καὶ προέκοπτον ἐν τῷ ᾿Ιουδαϊσμῷ ὑπὲρ πολ- 
λοὺς συνηλικιώτας ἐν τῷ γένει μου, περισσοτέρως ζηλωτὴς 
15 ὑπάρχων τῶν πατρικῶν μου παραδόσεων. Ὅτε δὲ εὐδόκησεν 
[ὁ θεὸς] ὁ ἀφορίσας με ἐκ κοιλίλς μητρός MOY καὶ KAAECAC 
16 διὰ τῆς χάριτος αὐτοῦ ἀποκαλύψαι τὸν υἱὸν αὐτοῦ ἐν ἐμοὶ 
ἵνα εὐαγγελίζωμαι αὐτὸν ἐν τοῖς ἔθνεσιν, εὐθέως οὐ προσ- 
17 ανεθέμην σαρκὶ καὶ αἵματι, οὐδὲ ἀνῆλθον εἰς Ἱεροσόλυμα 
πρὸς τοὺς πρὸ ἐμοῦ ἀποστόλους, ἀλλὰ ἀπῆλθον εἰς ᾿Αρα- 
18 βίαν, καὶ πάλιν ὑπέστρεψα εἰς Δαμασκόν. Ἔπειτα μετὰ 
τρία ἔτη ἀνῆλθον εἰς ᾿Ιεροσόλυμα ἱστορῆσαι Κηφᾶν, καὶ 
19 ἐπέμεινα πρὸς αὐτὸν ἡμέρας δεκαπέντε: ἕτερον δὲ τῶν 
ἀποστόλων οὐκ εἶδον, εἰ μὴ ᾿Ιάκωβον τὸν ἀδελφὸν τοῦ 
20 κυρίου. ἃ δὲ γράφω ὑμῖν, ἰδοὺ ἐνώπιον τοῦ θεοῦ ὅτι οὐ 
21 Ψεύδομαι. ἔπειτα ἦλθον εἰς τὰ κλίματα τῆς Συρίας καὶ 
«εἰτῆς] Κιλικίας. ἤμην δὲ ἀγνοούμενος τῷ προσώπῳ ταῖς 
23 ἐκκλησίαις τῆς ᾿Ιουδαίας ταῖς ἐν Χριστῷ, μόνον δὲ ἀκού- 
οντες ἦσαν ὅτε Ὁ διώκων ἡμᾶς ποτὲ νῦν εὐαγγελίζεται 
24 THv πίστιν ἦν ποτε ἐπόρθει, καὶ ἐδόξαζον ἐν ἐμοὶ τὸν 
τ: θεόν. "Ἔπειτα διὰ δεκατεσσάρων ἐτῶν πάλιν ἀνέβην εἷς 
Ἰεροσόλυμα μετὰ Βαρνάβα, συνπαραλαβὼν καὶ Τίτον" 
2 ἀνέβην δὲ κατὰ ἀποκάλυψιν" καὶ ἀνεθέμην αὐτοῖς τὸ εὐαγ- 
γέλιον ὃ κηρύσσω ἐν τοῖς ἔθνεσιν, κατ᾽ ἰδίαν δὲ τοῖς 
3 δοκοῦσιν, μή mus εἰς κενὸν τρέχω ἣ ἔδραμον. ἀλλ᾽ οὐδὲ 
4 Τίτος 6 σὺν ἐμοί, Ἕλλην ὦν, ἠναγκάσθη περιτμηθῆναι" διὰ 
δὲ τοὺς παρεισάκτους ψευδαδέλφους, οἵτινες παρεισῆλθον 
κατασκοπῆσαι τὴν ἐλευθερίαν ἡμῶν ἣν ἔχομεν ἐν Χριστῷ 
ς Ἰησοῦ, ἵνα ἡμᾶς καταδουλώσουσιν, --οἷς οὐδὲ πρὸς ὧραν 
εἴξαμεν τῇ ὑποταγῇ, ἵνα ἡ ἀλήθεια τοῦ εὐαγγελίου δια- 
6 μείνῃ πρὸς ὑμᾶς. ἀπὸ δὲ τῶν δοκούντων εἶναί τι-- ὁποῖοί 
ποτε ἦσαν οὐδέν μοι διαφέρει-- πρόσωπον [6] θεὸς ἀνθρώ- 
που οὐ λαμβάνει-- ἐμοὶ γὰρ οἱ δοκοῦντες οὐδὲν προσανέ- 
γθεντο, ἀλλὰ τοὐναντίον ἰδόντες ὅτι πεπίστευμαι τὸ εὐαγ- 
8 γέλιον τῆς ἀκροβυστίας καθὼς Πέτρος τῆς περιτομῆς, ὃ 


ὲ “ἰὴ 
ἡ el! el. πὶ 


=. =! 


Ap. 


423 ΠΡῸΣ ΓΑΛΑΤΑΣ IL It 


‘ > ΄ , > * ‘ μὴ “-“ Ρ 
γὰρ ἐνεργήσας Πέτρῳ εἰς ἀποστολὴν τῆς περιτομῆς ἐνήρ- 
* 
γησεν καὶ ἐμοὶ εἰς τὰ ἔθνη, καὶ γνόντες τὴν χάριν τὴν ο 
a“ ~ > 
δοθεῖσάν pot, Ἰάκωβος καὶ Κηφῶς καὶ “Iwavys, οἱ δο- 
“ , > ‘ * 2 3 Ν Ld 
κοῦντες στύλοι εἶναι, δεξιὰς ἔδωκαν ἐμοὶ καὶ Βαρνάβᾳ 
, * ε a > \ om” —2 δὲ > ‘ 
κοινωνίας, iva ἡμεῖς cis τὰ ἔθνη, αὐτοὶ δὲ εἰς τὴν περι- 
τομήν" μόνον τῶν πτωχῶν ἵνα μνημονεύωμεν, ὃ καὶ ἐσπού- 10 
a a > lal 
Saga αὐτὸ τοῦτο ποιῆσαι. “Ore δὲ ἦλθεν Κηφᾶς εἰς ir 
᾿Αντιόχειαν, κατὰ πρόσωπον αὐτῷ ἀντέστην, ὅτι κατε- 
’ Φ, οὖ a“ ‘ * -“ ‘ > —26 ΄ 
γνωσμένος ἦν" πρὸ τοῦ γὰρ ἐλθεῖν τινὰς ἀπὸ ᾿Ιακώβου 12 
42. μετὰ τῶν ἐθνῶν συνήσθιεν: Cre δὲ ἦλθον, ὑπέστελλὲν καὶ 
reer ε , , ‘ > a ‘ 
ἀφώριζεν ἑαυτόν, φοβούμενος τοὺς ἐκ περιτομῆς. καὶ 13 
, —— * ε , 8 a 4 x 
συνυπεκρίθησαν αὐτῷ [καὶ] οἱ λοιποὶ ᾿Ιουδαῖοι, ὥστε καὶ 
. 
Βαρνάβας συναπήχθη αὐτῶν τῇ ὑποκρίσει. ἀλλ᾽ ὅτε εἶδον 14 
Ψ * » cal ‘ ‘ > ’ ~ > , 
ὅτι οὐκ ὀρθοποδοῦσιν πρὸς THY ἀλήθειαν τοῦ εὐαγγελίου, 
εἶπον τῷ Κηφᾷ ἔμπροσθεν πάντων Ei σὺ ᾿Ιουδαῖος ὑπάρ- 
Μ88. οὐ χων ἐθνικῶς καὶ ᾿οὐκ᾽ Ιουδαϊκῶς Lis, πῶς τὰ ἔθνη ἀναγ- 
κάζεις ᾿Ιουδαΐζειν; Ἡμεῖς φύσει ᾿Ιουδαῖοι καὶ 15 
> * > a e , 40 7 , @ > ΄ * 
οὐκ ἐξ ἐθνῶν ἁμαρτωλοί, εἰδότες δὲ ὅτι οὐ δικαιοῦται ἄν- 16 
> ἍΜ * 22 2* Ἁ , a 
Opwros ἐξ ἔργων νόμου ἐὰν μὴ διὰ πίστεως Χριστοῦ 
ὁ ἧς ἊΝ > a Ce ts ὁ Γ δι Ἂν ars , “ 
Ἰησοῦν Χριστὸν [Ιησοῦ, καὶ ἡμεῖς εἰς ᾿ Χριστὸν ᾿Ιησοῦν᾽ ἐπιστεύσαμεν, ἵνα 
δικαιωθῶμεν ἐκ πίστεως Χριστοῦ καὶ οὐκ ἐξ ἔργων νόμου, 
> , -“ 
ὅτι ἐξ ἔργων νόμου OY AIKAIWOHCETAI ACA CApz. εἰ δὲ 17 
ζητοῦντες δικαιωθῆναι ἐν Χριστῷ evpeOnpev καὶ αὐτοὶ 
ἁμαρτωλοί, dpa Χριστὸς ἁμαρτίας διάκονος; μη γένοιτο" 
» 7 a * cal * > a , 
εἰ yap ἃ κατέλυσα ταῦτα πάλιν οἰκοδομῶ, παραβάτην 18 
ἐμαυτὸν συνιστάνω. ἐγὼ γὰρ διὰ νόμου νόμῳ ἀπέθανον 19 
ἵνα θεῷ ζήσω: Χ Ὁ j + ζῶ δὲ οὐκέτι ἐγώ, 
9 ζήσω: Χριστῷ συνεσταύρωμαι" ζῶ δὲ οὐκέτι ἐγώ, 20 
- nee | > Ν ΄ a Ν a 2 > * * , a 
ζῇ δὲ ἐν ἐμοὶ Χριστός: ὃ δὲ viv ζῶ ἐν σαρκί, ἐν πίστει ζῶ 
42. τῇ τοῦ υἱοῦ τοῦ θεοῦ τοῦ ἀγαπήσαντός με καὶ παραδόντος 
« ‘ Ls. > aA > > “ s * “ aA > " 
ἑαυτὸν ὑπὲρ ἐμοῦ. Οὐκ ἀθετῶ τὴν χάριν τοῦ θεοῦ" εἰ γὰρ 2 
ὃ 3X ⸗ 8 Ld * F * 8 » 6 
id. νόμου δικαιοσύνη, ἄρα Χριστὸς δωρεὰν ἀπέθανεν. 
Ap. Ὦ ἀνόητοι Tadrara, τίς ὑμᾶς ἐβάσκανεν, οἷς κατ᾽ ὁ- x 
φθαλμοὺς ᾿Ιησοῦς Χριστὸς προεγράφη é νος: τοῦ 
μ no ρ ροεγράφη ἐσταυρωμένος; τοῦτο 2 


ΠῚ ΠΡῸΣ ΓΆΛΑΤΑΣ 423 ‘ 


«που ιν 


μόνον θέλω μαθεῖν ἀφ᾽ ὑμῶν, ἐξ ἔργων νόμου τὸ πνεῦμα 
3 ἐλάβετε ἢ ἐξ ἀκοῆς πίστεως; οὕτως ἀνόητοί ἐστε; ἐναρξα- 
4 μενοι πνεύματι νῦν σαρκὶ ἐπιτελεῖσθε; τοσαῦτα ἐπάθετε 
5 εἰκῇ; εἴ γε καὶ εἰκῇ. ὁ οὖν ἐπιχορηγῶν ὑμῖν τὸ πνεῦμα 
καὶ ἐνεργῶν δυνάμεις ἐν ὑμῖν ἐξ ἔργων νόμου ἢ ἐξ ἀκοῆς 
6 πίστεως; καθὼς ᾿Αβραὰμ ἐπίοτεγοεν τῷ θεῷ, καὶ ἐλο- 
γίςθη αὐτῷ εἰς δικδιοούνην. 
7 Twooxere ἄρα ὅτι οἱ ἐκ πίστεως, οὗτοι υἱοί εἰσιν 
8᾿Αβραάμ. προϊδοῦσα δὲ κ" γραφὴ ὅτι ἐκ πίστεως δικαιοῖ 
τὰ ἔθνη ὁ θεὸς προευηγγελίσατο τῷ ᾿Αβραὰμ ὅτι *Eney- 
9 AOFHOHCONTAI EN CO] πᾶντὰ τὰ ἔθνη. ὥστε οἱ ἐκ πίστε- 
10 ὼς εὐλογοῦνται σὺν τῷ πιστῷ ᾿Αβραάμ. Ὅσοι $e —⸗ Tk 
yap ἐξ ἔργων νόμου εἰσὶν ὑπὸ κατάραν εἰσίν, γέγραπται γὰρ 
ὅτι ᾿Επικατάρατος πᾶς ὅς οὐκ ἐμμένει πᾶσιν τοῖς 
᾿ γεγρδμμένοις ἐν τῷ βιβλίῳ τοῦ NOMOY τοῦ ποιῆοδι 
τι AYTA. ὅτι δὲ ἐν νόμῳ οὐδεὶς δικαιοῦται παρὰ τῷ θεῷ 
12 δῆλον, ὅτε Ὃ Aikaloc ἐκ πίστεως ZHcETal, ὁ δὲ νό- 
μος οὐκ ἔστιν ἐκ πίστεως, ἀλλ᾽ ‘O nonicac ayta Ζήςετδι 
:- ἐν AYTOIC. Χριστὸς ἡμᾶς ἐξηγόρασεν ἐκ τῆς κατάρας 
τοῦ νόμου γενόμενος ὑπὲρ ἡμῶν κατάρα, ὅτι γέγραπται 
14 Επικάτάρατος πᾶς ὁ κρεμάμενος ἐπὶ Ξύλογ, ἕνα 
εἰς τὰ ἔθνη ἡ εὐλογία τοῦ ᾿Αβραὰμ γένηται ἐν “Ἰησοῦ Χριστῷ Ἰησοῦ 
Χριστῷ", ἵνα τὴν ἐπαγγελίαν τοῦ πνεύματος λάβωμεν 
15 διὰ τῆς πίστεως. ᾿Αδελῴφοί, κατὰ ἄνθρωπον 
λέγω: ὅμως ἀνθρώπου κεκυρωμένην διαθήκην οὐδεὶς ἀθετεῖ 
:6 ἢ ἐπιδιατάσσεται. τῷ δὲ ‘Baie ἐρρέθησαν ai — 
γελίαι Kai τῷ σπέρματι αὐτοῦ" οὐ λέγει Καὶ τοῖς omép-~* ᾿ — 
* γμμωμῦχς κ 
μασιν, ὡς ἐπὶ πολλῶν, ἀλλ᾽ ὡς ἐφ᾽ ἑνός Kai τῷ. ee: 
7 —— coy, os ἐστιν Χριστός. τοῦτο δὲ λέγω" πάω A Ao hes 
θήκην προκεκυρωμένην ὑπὸ τοῦ θεοῦ ὁ μετὰ τετρακόσια — "Huey 
καὶ τριάκοντα ἔτη γεγονὼς νόμος οὐκ ἀκυροῖ, εἰς TO καταρ- 
.18 γῆσαι τὴν ἐπαγγελίαν. εἰ γὰρ ἐκ νόμου ἡ κληρονομία, 
οὐκέτι ἐξ ἐπαγγελίας: τῷ δὲ ᾿Αβραὰμ 8¢ ἐπαγγελίας 


ἐκ νόμου ἣν [ἀν] 


Vk ἕω, γδ8 


Ap. 


424 ΠΡῸΣ TAAATAS ΠῚ Iv 


* « ⸗ δι αν ε ΄ * -“ 
κεχάρισται ὁ θεός. Τί οὖν ὁ νόμος; τῶν παρα- τὸ 
, * Ca ee ‘ , ° 
βάσεων χάριν προσετέθη, ἄχρις ‘av’ ἔλθῃ τὸ σπέρμα ᾧ 
δ τ J 8 — , > * δὲ 
ἐπήγγελται, διαταγεὶς δι ἀγγέλων ἐν χειρὶ μεσίτου" ὁ δὲ 20 
’ 2. 4% > » hd δὲ θ ‘ 4 > ’ ε - ΄ 
μεσίτης ἑνὸς οὐκ ἔστιν, ὁ δὲ θεὸς εἷς ἐστίν. ὁ οὖν νόμος 2x 
a“ 2 * ‘ la ‘ , 
κατὰ τῶν ἐπαγγελιῶν [τοῦ θεοῦ]; μη γένοιτο" εἰ γὰρ ἐδόθη 
΄ ε , a ΝΜ γ» , a 24) 2 
νόμος ὃ δυνάμενος ζωοποιῆσαι, ὄντως “ἐν νόμῳ av ἦν" ἡ 
, > J — Ἢ ΄ ey 
δικαιοσύνη. ἀλλὰ συνέκλεισεν ἢ γραφὴ τὰ πάντα ὑπὸ 22 
ε ’ σ «ε« » ’ > 7 > -“ -“ 
ἁμαρτίαν ἵνα ἡ ἐπαγγελία ἐκ πίστεως Ἰησοῦ Χριστοῦ 
δοθῇ τοῖς πιστεύουσιν. 
Πρὸ τοῦ δὲ ἐλθεῖν τὴν πίστιν ὑπὸ νόμον ἐφρουρούμεθα 23 
J 
συνκλειόμενοι εἰς τὴν μέλλουσαν πίστιν ἀποκαλυφθῆναι. 
σ ε , A ε -“ * > , o 
ὥστε ὁ νόμος παιδαγωγὸς ἡμῶν γέγονεν εἰς Χριστόν, ἵνα 24 
> , a > , δὲ a , ERY 
ἐκ πίστεως δικαιωθῶμεν: EMOovons δὲ τῆς πίστεως οὐκέτι 25 
ε ‘ id > ΄ ‘ 4. Lol 
ὑπὸ παιδαγωγόν ἐσμεν. Πάντες γὰρ υἱοὶ θεοῦ 26 
ἐστὲ διὰ τῆς πίστεως ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ. ὅ ip εἰ 
ἐστὲ διὰ τῆς πίστεως τῷ Ἰησοῦ. ὅσοι yap εἰς 27 
Α 
Χριστὸν ἐβαπτίσθητε, Χριστὸν ἐνεδύσασθε: οὐκ ἔνι Ἰου- 28 
a > a“ 
datos οὐδὲ Ἕλλην, οὐκ Eve δοῦλος οὐδὲ ἐλεύθερος, οὐκ Eve 
i at θῆλυ: πάντες yap ὑμεῖς εἷς ἐστὲ ἐν Χριστῷ 
ἄρσεν καὶ θῆ ς γὰρ ὑμεῖς εἷς ἐν Χριστῷ 
fol ε a a * a? ‘ 
Ἰησοῦ. εἰ δὲ ὑμεῖς Χριστοῦ, ἄρα τοῦ ᾿Αβραὰμ σπέρμα 29 
; 
ἐστέ, κατ᾽ ἐπαγγελίαν κληρονόμοι. Λέγω δέ, x 
ε , 4 
ἐφ᾽ ὅσον χρόνον ὃ κληρονόμος νήπιός ἐστιν, οὐδὲν διαφέρει 
3 ε 
ούλου κύριος πάντων ὦ ἃ ὑπὸ ἐπιτρόπους ἐστὶ καὶ 2 
δούλ ρ ν, ἀλλ ἐ ἐ 
οἰκονόμους ἄχρι τῆς προθεσμίας τοῦ πατρός. οὕτως καὶ 3 
a > a 
ἡμεῖς, OTE ἦμεν νήπιοι, ὑπὸ τὰ στοιχεῖα τοῦ κόσμου ἤμεθα 
δεδουλωμένοι: ὅτε δὲ ἦλθεν τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου, ἐξα-. 
πέστειλεν ὁ θεὸς τὸν υἱὸν αὐτοῦ, γενόμενον ἐκ γυναικός, 
γενόμενον ὑπὸ νόμον, ἵνα τοὺς ὑπὸ νόμον ἐξαγοράσῃ, ἵνα - 
τὴν υἱοθεσίαν ἀπολάβωμεν. Ὅτι δέ ἐστε υἱοί, 6 
2¢ , ur e 6 ‘ ‘ a“ “a ε« α > fol > ‘ 
ἐξαπέστειλεν ὁ θεὸς τὸ πνεῦμα τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ εἰς τὰς 
ε -“ -“ 
καρδίας ἡμῶν, κρᾶζον ᾽᾿Αββά ὁ πατήρ. ὥστε οὐκέτι εἶ7 
δοῦλος ἀλλὰ vids: εἰ δὲ υἱός, καὶ κληρονόμος διὰ θεοῦ. 
* 
Αλλὰ τότε μὲν οὐκ εἰδότες θεὸν ἐδουλεύσατε τοῖς 8 
Ν > “ -“ -“ 
φύσει μὴ οὖσι θεοῖς. νῦν δὲ γνόντες θεόν, μᾶλλον δὲ ο 


IV ΠΡῸΣ TAAATAS 425 


γνωσθέντες ὑπὸ θεοῦ, πῶς ἐπιστρέφετε πάλιν ἐπὶ τὰ 
ἀσθενῆ καὶ πτωχὰ στοιχεῖα, οἷς πάλιν ἄνωθεν "δουλεῦσαι" 
το θέλετε; ἡμέρας παρατηρεῖσθε καὶ μῆνας καὶ καιροὺς καὶ 
1 ἐνιαυτούς. φοβοῦμαι ὑμᾶς μή πως εἰκῇ κεκοπίακα εἰς ὑμᾶς. 
:: Γίνεσθε ὡς ἐγώ, ὅτι κἀγὼ ὡς ὑμεῖς, ἀδελφοί, δέομαι 
13 ὑμῶν. οὐδέν με ἠδικήσατε: οἴδατε δὲ ὅτι δι ἀσθένειαν 
14798 σαρκὸς εὐηγγελισάμην ὑμῖν τὸ πρότερον, καὶ τὸν 
πειρασμὸν ὑμῶν ἐν τῇ σαρκί μου οὐκ ἐξουθενήσατε οὐδὲ 
ἐξεπτύσατε, ἀλλὰ ὡς ἄγγελον θεοῦ ἐδέξασθέ με, ὡς 
15 Χριστὸν Ἰησοῦν. ποῦ οὖν ὃ μακαρισμὸς ὑμῶν; μαρτυρῶ 
γὰρ ὑμῖν ὅτι εἰ δυνατὸν τοὺς ὀφθαλμοὺς ὑμῶν ἐξορύξαντες 
15 ἐδώκατέ po. Gore ἐχθρὸς ὑμῶν γέγονα ἀληθεύων ὑμῖν; 
17 ζηλοῦσιν ὑμᾶς οὐ καλῶς, ἀλλὰ ἐκκλεῖσαι ὑμᾶς θέλουσιν, 
18 ἵνα αὐτοὺς ζηλοῦτε. καλὸν δὲ ζηλοῦσθαι ἐν καλῷ πάντοτε, 
19 καὶ μὴ μόνον ἐν τῷ παρεῖναί με πρὸς ὑμᾶς, “Texvia’ μου, 
οὗς πάλιν ὠδίνω μέχρις οὗ μορφωθῇ Χριστὸς ἐν ὑμῖν" 
-οἤθελον δὲ παρεῖναι πρὸς ὑμᾶς ἄρτι, καὶ ἀλλάξαι τὴν 

φωνήν μου, ὅτι ἀποροῦμαι ἐν ὑμῖν. 
or Λέγετέ μοι, οἱ ὑπὸ νόμον θέλοντες εἶναι, τὸν νόμον 
22 οὐκ ἀκούετε; γέγραπται γὰρ ὅτι ᾿Αβραὰμ δύο υἱοὺς ἔσχεν, 
25 ἕνα ἐκ τῆς παιδίσκης καὶ ἕνα ἐκ τῆς ἐλευθέρας" ἀλλ᾽ ὁ 
[μὲν] ἐκ τῆς παιδίσκης κατὰ σάρκα γεγέννηται, ὁ δὲ ἐκ τῆς 
24 ἐλευθέρας “δι ἐπαγγελίας. ἅτινά ἐστιν ἀλληγορούμενα" 
αὗται γάρ εἰσιν δύο διαθῆκαι, μία μὲν ἀπὸ ὄρους Σινά, εἰς 
25 δουλείαν γεννῶσα, ἥτις ἐστὶν “Ayap, τὸ "δὲ “Ayap’ Σινὰ 
ὄρος ἐστὶν ἐν τῇ ᾿Αραβίᾳ, συνστοιχεῖ δὲ τῇ νῦν Ἰερου- 
:6 σαλήμ, δουλεύει γὰρ μετὰ τῶν τέκνων αὐτῆς: 9 δὲ ἄνω 
27 Ἱερουσαλὴμ ἐλευθέρα ἐστίν, ἥτις ἐστὶν μήτηρ ἡμῶν- 

γέγραπται γάρ 
Εὐφράνθητι, — H OY τἰκτογοδ᾽ 
PHZON καὶ BOHCON, ἡ οὐκ ὠδίνογοδ' 

ὅτι πολλὰ τὰ τέκνὰ τῆς ἐρήμου μᾶλλον H 
τῆς éyoycHc τὸν ἄνδρδ. 


γὰρ Ap. 


ὑμεῖς δέ... τέκνα 
ἐστέ 


Ap.t 


Ap. 
Ap. 


426 ΠΡῸΣ TAAATAS IVV 


τἡμεῖς δέ, ἀδελφοί, κατὰ Ἰσαὰκ ἐπαγγελίας τέκνα ἐσμέν"- 28 
» ἐὰν * ε ‘ ⸗* Ν sor a ‘ 
GAN ὥσπερ τότε 6 κατὰ σάρκα γεννηθεὶς ἐδίωκε τὸν κατὰ 29 
πνεῦμα, οὕτως καὶ νῦν. ἀλλὰ τί λέγει ἢ γραφή; Ἔκ- 3. 
BaA€ τὴν TIAIAICKHN Kal τὸν YION δὐτῆς, οὐ γὰρ MH 
KAHPONOMHcel ὁ yidc τῆς TIAIAICKHC META TOY YIOY 
τῆς ἐλευθέρας. διό, ἀδελφοί, οὐκ ἐσμὲν παιδίσκης τέκνα 3x 
ἀλλὰ τῆς ἐλευθέρας. 
“Τῇ ἐλευθερίᾳ ἡμᾶς Χριστὸς ἠλευθέρωσεν. στήκετε x 
οὖν καὶ μὴ πάλιν ζυγῷ δουλείας ἐνέχεσθε.-- 
Ἴδε ἐγὼ Παῦλος λέγω ὑμῖν ὅτι ἐὰν περιτέμνησθε 2 
Χριστὸς ὑμᾶς οὐδὲν ὠφελήσει. μαρτύρομαι δὲ πάλιν 3 
— > , mt, Wher. 
παντὶ ἀνθρώπῳ περιτεμνομένῳ ὅτι ὀφειλέτης ἐστὶν ὅλον 
τὸν νόμον ποιῆσαι. κατηργήθητε ἀπὸ Χριστοῦ οἵτινες ἐν 4 
νόμῳ δικαιοῦσθε, τῆς χάριτος ἐξεπέσατε. ἡμεῖς γὰρ πνεύ- 5 
ματι ἐκ πίστεως ἐλπίδα δικαιοσύνης ἀπεκδεχόμεθα. ἐν γὰρ 6 
Χριστῷ [Ἰησοῦ] οὔτε περιτομή τι ἰσχύει οὔτε ἀκροβυστία, 
» A ,’ 97,3: * > , 3 , 
ἀλλὰ πίστις δι ἀγάπης ἐνεργουμένη. Erpéxere 7 
καλῶς: τίς ὑμᾶς ἐνέκοψεν ἀληθείᾳ μὴ πείθεσθαι; ἡ 8 
‘ > > Aa a ε a ‘ , * 
πεισμονὴ οὐκ ἐκ τοῦ καλοῦντος ὑμᾶς. μικρὰ ζύμη ὅλον 9 
τὸ φύραμα ζυμοῖ. ἐγὼ πέποιθα εἰς ὑμᾶς ἐν κυρίῳ ὅτι το 
Ἕν * μὴ ὁ ε Ν ⸗ ε a“ , 4 
οὐδὲν ἄλλο φρονήσετε: ὁ δὲ ταράσσων ὑμᾶς βαστάσει τὸ 
* bd ᾽ν» > > εἰ , > * > ‘ » 
κρίμα, ὅστις ἐὰν 7. ᾿Εγὼ δέ, ἀδελφοί, εἰ περιτομὴν ἔτι τι 
κηρύσσω, τί ἔτι διώκομαι ; ἄρα κατήργηται τὸ σκάνδαλον 
τοῦ σταυροῦ. Οφελον καὶ ἀποκόψονται οἱ ἀναστατοῦντες 12 
ὑμᾶς. 
Ὑμεῖς γὰρ ἐπ᾽ ἐλευθερίᾳ ἐκλήθητε, ἀδελφοί: μόνον 13 
‘ s 2 Ψ * > ‘4 ”~ , > 4A A ”~ 
μὴ τὴν ἐλευθερίαν εἰς ἀφορμὴν TH σαρκί, ἀλλὰ διὰ τῆς 
* * * 8 ε * -“" ’ > eo: % , 
ἀγάπης δουλεύετε ἀλλήλοις: ὁ yap πᾶς νόμος ἐν ἑνὶ λόγῳ 14 
πεπλήρωται, ἐν τῷ ᾿Αγλπήρσεις TON πληοίον COY ὡς 
CEAYTON. εἰ δὲ ἀλλήλους δάκνετε καὶ κατεσθίετε, BAE- 15 
mere μὴ ὑπ᾽ ἀλλήλων ἀναλωθῆτε. Λέγω δέ, 16 
πνεύματι περιπατεῖτε καὶ ἐπιθυμίαν σαρκὸς οὐ μὴ τελέ- 
σητε. ἣ γὰρ σὰρξ ἐπιθυμεῖ κατὰ τοῦ πνεύματος, τὸ δὲ 17 


vvi ΠΡῸΣ TAAATAS 427. 


πνεῦμα κατὰ τῆς σαρκός, ταῦτα γὰρ ἀλλήλοις ἀντίκειται, 
18 ἵνα μὴ ἃ ἐὰν θέλητε ταῦτα ποιῆτε. εἰ δὲ πνεύματι ἄγε- 
19 σθε, οὐκ ἐστὲ ὑπὸ νόμον. φανερὰ δέ ἐστιν τὰ ἔργα τῆς 
20 σαρκός, ἅτινά ἐστιν πορνεία, ἀκαθαρσία, ἀσέλγεια, εἰδω- 
λολατρία, φαρμακία, ἔχθραι, "ἔρις, ζῆλος,᾽ θυμοί, ἐριθίαι, 
or διχοστασίαι, αἱρέσεις, φθόνοι, μέθαι, κῶμοι, καὶ τὰ ὅμοια 
τούτοις, ἃ προλέγω ὑμῖν καθὼς 7 προεῖπον ὅτι οἱ τὰ 
τοιαῦτα πράσσοντες βασιλείαν θεοῦ οὐ κληρονομήσουσιν. 
220 δὲ καρπὸς τοῦ πνεύματός ἐστιν ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη, 
23 μακροθυμία, χρηστότης, ἀγαθωσύνη, πίστις, mpairys, 
24 ἐγκράτεια" κατὰ τῶν τοιούτων οὐκ ἔστιν νόμος. οἱ δὲ τοῦ 
χριστοῦ Ἰησοῦ τὴν σάρκα ἐσταύρωσαν σὺν τοῖς παθή- 
25 μασιν καὶ ταῖς ἐπιθυμίαις. Εἰ ζῶμεν πνεύματι, 
26 πνεύματι καὶ στοιχῶμεν. μὴ γινώμεθα κενόδοξοι, ἀλλή- 
τ λοὺυς προκαλούμενοι, ᾿ἀλλήλοις" φθονοῦντες. ᾿Αδελφοί, 
ἐὰν καὶ προλημφθῇ ἄνθρωπος ἔν τινι παραπτώματι, ὑμεῖς 
οἱ πνευματικοὶ καταρτίζετε τὸν τοιοῦτον ἐν πνεύματι πραΐ- 
2 THTOS, σκοπῶν σεαυτόν, μὴ καὶ σὺ πειρασθῇς. ᾿Αλλήλων 
τὰ βάρη βαστάζετε, καὶ οὕτως ἀναπληρώσατε τὸν νόμον 
Ξτοῦ χριστοῦ. εἰ γὰρ δοκεῖ τις εἶναί τι μηδὲν ὦν, φρενα- 
“ πατᾷ ἑαυτόν" τὸ δὲ ἔργον ἑαυτοῦ δοκιμαζέτω [ἕκαστος], 
καὶ τότε εἰς ἑαυτὸν μόνον τὸ καύχημα ἕξει καὶ οὐκ εἰς 
«τὸν ἕτερον, ἕκαστος γὰρ τὸ ἴδιον φορτίον βαστάσει. 
6 Κοινωνείτω δὲ ὁ κατηχούμενος τὸν λόγον τῷ κατηχοῦντι 
χὲν πᾶσιν ἀγαθοῖς. My) πλανᾶσθε, θεὸς οὐ 
μυκτηρίζεται: ὃ γὰρ ἐὰν σπείρῃ ἄνθρωπος, τοῦτο καὶ 
8 θερίσει: ὅτι ὁ σπείρων εἰς τὴν σάρκα ἑαυτοῦ ἐκ τῆς 
σαρκὸς θερίσει φθοράν, ὁ δὲ σπείρων εἰς τὸ πνεῦμα ἐκ 
ο τοῦ πνεύματος θερίσει ζωὴν αἰώνιον. τὸ δὲ καλὸν ποιοῦν- 
τες μὴ ἐνκακῶμεν, καιρῷ γὰρ ἰδίῳ θερίσομεν μὴ ἐκλυό- 
τὸ μενοι. "Apa οὖν ὡς καιρὸν ἔχωμεν, ἐργαζώμεθα τὸ 
ἀγαθὸν πρὸς πάντας, μάλιστα δὲ πρὸς τοὺς οἰκείους τῆς 
πίστεως. 


ἔρεις, ζήλοιν 


καὶ 


ee ee ee 


ἡλίκοις 


περιτετμημένοι 


28 ΠΡΟΣ TAAATAS VI 


Ἴδετε πηλίκοις" ὑμῖν γράμμασιν ἔγραψα τῇ ἐμῇ χειρί. τι 


* , > a > , * * * 
Οσοι θέλουσιν εὐπροσωπῆσαι ἐν σαρκί, οὗτοι ἀναγκά- 12 


ζουσιν ὑμᾶς περιτέμνεσθαι, μόνον ἵνα τῷ σταυρῷ τοῦ 
A a κ , > δὲ ‘ er , 
χριστοῦ [Ἰησοῦ]-- μὴ διώκωνται: οὐδὲ γὰρ οἱ “περιτεμνό- 13 
* * ᾽ Ἁ -“ 
μενοι αὐτοὶ νόμον φυλάσσουσιν, ἀλλὰ θέλουσιν ὑμᾶς 
-“ e ἢ 
περιτέμνεσθαι ἵνα ἐν τῇ ὑμετέρᾳ σαρκὶ καυχήσωνται. 
> J — a > Ν ts a a δι 
ἐμοὶ δὲ μὴ γένοιτο καυχᾶσθαι εἰ μὴ ἐν τῷ σταυρῷ τοῦ 14 
΄ — > a Ὗ a ὃ > ® > J 
κυρίου ἡμῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, dv οὗ ἐμοὶ κόσμος ἐσταύ- 
> , * ‘ * 
ρωται κἀγὼ κόσμῳ. οὔτε γὰρ περιτομή τι ἔστιν οὔτε 15 
> * > ‘ Ν , A σ ~ ’ 
ἀκροβυστία, ἀλλα καινὴ κτίσις. καὶ ὅσοι τῷ κανόνι 16 
, ΄ > , > > ‘ 
τούτῳ στοιχήσουσιν, εἰρήνη ἐπ᾽ αὐτοὺς Kal ἔλεος, Kal 
Φιν . > ‘ 2 fol 
ἐπὶ TON ‘IcpaHA τοῦ θεοῦ. 
-“ -“ , 
Τοῦ λοιποῦ κόπους μοι μηδεὶς παρεχέτω, ἐγὼ γὰρ 17 
Ἀ ’ a? ~ a 
Ta στίγματα τοῦ ᾿Ιησοῦ ἐν τῷ σώματί pov βαστάζω. 
‘H ΄ -“ , « a | a a ‘ a 
χάρις τοῦ κυρίου [ἡμῶν] Ἰησοῦ Χριστοῦ μετὰ τοῦ 18 
ε ~~ > > * 
πνευματος ὑμῶν, ἀδελφοί: ἀμήν. 


ΠΡΟΣ ΕΦΕΣΙΟΥΣ 


ΠΑΥ͂ΛΟΣ ἀπόστολος Χριστοῦ ᾿Ιησοῦ διὰ θελήματος 
θεοῦ τοῖς ἁγίοις τοῖς οὖσιν [ ἐν ᾿Εφέσῳ ] καὶ πιστοῖς 
2év Χριστῷ Ἰησοῦ" χάρις ὑμῖν καὶ εἰρήνη ἀπὸ θεοῦ πα- 
τρὸς ἡμῶν καὶ κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. 
3 Εὐλογητὸς ὁ θεὸς καὶ πατὴρ τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ 
Χριστοῦ, ὁ εὐλογήσας ἡμᾶς ἐν πάσῃ εὐλογίᾳ πνευματικῇ 
“ἐν τοῖς ἐπουρανίοις ἐν Χριστῷ, καθὼς ἐξελέξατο ἡμᾶς 
ἐν αὐτῷ πρὸ καταβολῆς κόσμου, εἶναι ἡμᾶς ἁγίους καὶ 
«ἀμώμους κατενώπιον αὐτοῦ ἐν ἀγάπῃ, προορίσας ἡμᾶς 
εἰς υἱοθεσίαν διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ εἰς αὐτόν, κατὰ τὴν εὐδο- 
6 κίαν τοῦ θελήματος αὐτοῦ, εἰς ἔπαινον δόξης τῆς χάριτος 
γαὐτοῦ ἧς ἐχαρίτωσεν ἡμᾶς ἐν τῷ ἠγαπημένῳ, ἐν ᾧ ἔχο- 
μεν τὴν ἀπολύτρωσιν διὰ τοῦ αἵματος αὐτοῦ, τὴν ἄφεσιν 
8 τῶν παραπτωμάτων, κατὰ τὸ πλοῦτος τῆς χάριτος αὐτοῦ 
ο ἧς ἐπερίσσευσεν εἰς ἡμᾶς ἐν πάσῃ σοφίᾳ καὶ φρονή- 
σει γνωρίσας ἡμῖν τὸ μυστήριον τοῦ θελήματος αὐτοῦ, 
10 κατὰ τὴν εὐδοκίαν αὐτοῦ ἣν προέθετο ἐν αὐτῷ εἰς οἰκο- 
νομίαν τοῦ πληρώματος τῶν καιρῶν, ἀνακεφαλαιώσασθαι 
τὰ πάντα ἐν τῷ χριστῷ, τὰ ἐπὶ τοῖς οὐρανοῖς καὶ τὰ ἐπὶ 
τ τῆς γῆς. ἐν αὐτῷ, ἐν ᾧ καὶ ἐκληρώθημεν προορισθέν- 
τες κατὰ πρόθεσιν τοῦ τὰ πάντα ἐνεργοῦντος κατὰ τὴν 
12 βουλὴν τοῦ θελήματος αὐτοῦ, εἰς τὸ εἶναι ἡμᾶς εἰς 
ἔπαινον δόξης αὐτοῦ τοὺς προηλπικότας ἐν τῷ χριστῷ" 
13¢v ᾧ καὶ ὑμεῖς ἀκούσαντες τὸν λόγον τῆς ἀληθείας, τὸ 
εὐαγγέλιον τῆς σωτηρίας ὑμῶν, ἐν ᾧ καὶ πιστεύσαντες, 
98 


Ap. 


— 


— — 


* 


42. 


δώῃ τ΄. δῷ 


ἐγήργησεν 


430 ΠΡῸΣ ἘΦΕΣΙΟΥΣ Π 


é io 6 Ὁ y ns ἐ ελίας τῷ ἁγίῳ, “O' 
ἐσφραγίσθητε τῷ πνεύματι τῆς ἐπαγγελίας τῷ αγίῳ, “δ᾽ 14 
> ? 4 a * ε 2 ? > λύ 
ἐστιν ἀρραβὼν τῆς κληρονομίας ἡμῶν, εἰς ἀπολύτρωσιν 
“ a ΄ 3 “a 
τῆς περιποιήσεως, εἰς ἔπαινον τῆς δόξης αὐτοῦ. 
“- ‘ > cia ,ὔ 
Διὰ τοῦτο κἀγώ, ἀκούσας τὴν καθ᾽ ὑμᾶς πίστιν 15 
* “-“ ,’ὔ > a“ F 3X > * A 4 
ἐν τῷ κυρίῳ Ἰησοῦ καὶ τὴν εἰς πάντας τοὺς ἁγίους, 
“ ε e -»" ’ , 
ov παύομαι εὐχαριστῶν ὑπὲρ ὑμῶν μνείαν ποιούμε- 16 
a - ε ‘ a 
vos ἐπὶ τῶν προσευχῶν pov, ἵνα ὁ θεὸς τοῦ κυρίου 17 
a a Ace — A ΄ Γα ea 
ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὁ πατὴρ τῆς δόξης, “δῴη ὑμῖν 
A a Ἂς > ’ > > , > cal 
πνεῦμα σοφίας καὶ ἀποκαλύψεως ἐν ἐπιγνώσει αὐτοῦ, 


πέφωτισμένους τοὺς ὀφθαλμοὺς τῆς καρδίας [ὑμῶν]ὔ εἰς 18 


ΣΡ. ie Com La 8. ἃ * 2 a , 
τὸ εἰδέναι ὑμᾶς Tis ἐστιν ἡ ἐλπὶς τῆς κλήσεως αὐτοῦ, Tis 
a a a , A * 

ὃ πλοῦτος τῆς δόξης τῆς κληρονομίδο αὐτοῦ ἐν τοῖς 
ἁγίοις, καὶ τί τὸ ὑπερβάλλον μέγεθος τῆς δυνάμεως αὐτοῦ 


9 
εἰς ἡμᾶς τοὺς πιστεύοντας κατὰ τὴν ἐνέργειαν τοῦ κράτους 
τῆς ἰσχύος αὐτοῦ ἣν "ἐνήργηκεν᾽ ἐν τῷ χριστῷ ἐγείρας 20 
αὐτὸν ἐκ νεκρῶν, καὶ κἀθίοὰς ἐν δεξιᾷ AYTOY ἐν τοῖς 
ἐπουρανίοις ὑπεράνω πάσης ἀρχῆς καὶ ἐξουσίας καὶ δυνά- ox 
μεως καὶ κυριότητος καὶ παντὸς ὀνόματος ὀνομαζομένου οὐ 
μόνον ἐν τῷ αἰῶνι τούτῳ ἀλλὰ καὶ ἐν τῷ μέλλοντι" καὶ 22 
TIANTA ὑπέταξεν ὑπὸ τοὺς πόδδς ayTOY, καὶ αὐτὸν 
ἔδωκεν κεφαλὴν ὑπὲρ πάντα τῇ ἐκκλησίᾳ, ἥτις ἐστὶν τὸ 23 
σῶμα αὐτοῦ, τὸ πλήρωμα τοῦ τὰ πάντα ἐν πᾶσιν πληρου- 
μένου. καὶ ὑμᾶς ὄντας νεκροὺς τοῖς παραπτώμασιν καὶ : 
ταῖς ἁμαρτίαις ὑμῶν, ἐν αἷς ποτὲ περιεπατήσατε κατὰ 2 
τὸν αἰῶνα τοῦ κόσμου τούτου, κατὰ τὸν ἄρχοντα τῆς 
ἐξουσίας τοῦ ἀέρος, τοῦ πνεύματος τοῦ νῦν ἐνεργοῦντος 
ἐν τοῖς υἱοῖς τῆς ἀπειθίας: ἐν οἷς καὶ ἡμεῖς πάντες 
ἀνεστράφημέν ποτε ἐν ταῖς ἐπιθυμίαις τῆς σαρκὸς 
ἡμῶν, ποιοῦντες τὰ θελήματα τῆς σαρκὸς καὶ τῶν δια- 
νοιῶν, καὶ ἤμεθα τέκνα φύσει ὀργῆς ὡς καὶ οἱ λοιποί: -- 
ὁ δὲ θεὸς πλούσιος ὧν ἐν ἐλέει, διὰ τὴν πολλὴν ἀγάπην 
αὐτοῦ ἣν ἠγάπησεν ἡμᾶς, καὶ ὄντας ἡμᾶς νεκροὺς τοῖς 
παραπτώμασιν συνεζωοποίησεν “ τῷ χριστῷ, -- χάριτί ἐστε 


nu Ὁ 


Il ΠῚ ΠΡῸΣ E®ESIOYS 431 


6 σεσωσμένοι, -- καὶ συνήγειρεν καὶ συνεκάθισεν ἐν τοῖς 
γ ἐπουρανίοις ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, ἵνα ἐνδείξηται ἐν τοῖς 
22 ~ * , ‘ ε , -“" -“" 
αἰῶσιν τοῖς ἐπερχομένοις τὸ ὑπερβάλλον πλοῦτος τῆς 
,’ > “Ἂν , » <6 -“ * a? ”~ 
χάριτος αὐτοῦ ἐν χρηστότητι ἐφ ἡμᾶς ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ. 
8 τῇ γὰρ χάριτί ἐστε σεσωσμένοι διὰ πίστεως" καὶ τοῦτο 
—— — a — a > ” “ , 
οοὐκ ἐξ ὑμῶν, θεοῦ τὸ δῶρον: οὐκ ἐξ ἔργων, ἵνα μή τις 
10 καυχήσηται. αὐτοῦ γάρ ἐσμεν ποίημα, κτισθέντες ἐν 
Χριστῷ ᾿Ιησοῦ ἐπὶ ἔργοις ἀγαθοῖς οἷς προητοίμασεν ὁ 
θεὸς ἵνα ἐν αὐτοῖς περιπατήσωμεν. 
‘ , σ —— a Ny 8 > ⸗ ε 
11 Διὸ μνημονεύετε ὅτι ποτὲ ὑμεῖς τὰ ἔθνη ἐν σαρκί, οἱ 
λεγόμενοι ἀκροβυστία ὑπὸ τῆς λεγομένης περιτομῆς ἐν 
1. σαρκὶ χειροποιήτου, -- ὅτι ἦτε τῷ καιρῷ ἐκείνῳ χωρὶς 
Χριστοῦ, ἀπηλλοτριωμένοι τῆς πολιτείας τοῦ Ἰσραὴλ καὶ 
ξένοι τῶν διαθηκῶν τῆς ἐπαγγελίας, ἐλπίδα μὴ ἔχοντες 
ἐν. > -“ * * ἧς ὦ “΄“΄ν ae - -ἷ 
13 καὶ ἄθεοι ἐν τῷ κόσμῳ. νυνὶ δὲ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ ὑμεῖς οἵ 
ν ᾿ * > ‘ Η a ᾧ a 
ποτε ὄντες MAKPAN ἐγενήθητε ECTYC ἐν τῷ αἵματι τοῦ 
x4 χριστοῦ, Αὐτὸς yap ἐστιν ἡ εἰρήνη ἡμῶν, ὁ ποιήσας τὰ 
» * 4 ‘ , ”~ ~ , ‘ 
15 ἀμφότερα ἕν καὶ τὸ μεσότοιχον τοῦ φραγμοῦ λύσας, τὴν 
ἔχθραν ἐν τῇ σαρκὲ αὐτοῦ, τὸν νόμον τῶν ἐντολῶν ἐν 
δόγμασιν καταργήσας, ἵνα τοὺς δύο κτίσῃ ἐν αὑτῷ εἰς ἕνα 
16 καινὸν ἄνθρωπον ποιῶν εἰρήνην, καὶ ἀποκαταλλάξῃ τοὺς 
ἀμφοτέρους ἐν ἑνὶ σώματι τῷ θεῷ διὰ τοῦ σταυροῦ ἀπο- 
——— . > , 
17 κτείνας τὴν ἔχθραν ἐν αὐτῷ: καὶ ἐλθὼν ΕΥΗΓΓελιοάτο 
18 εἰρήνην ὑμῖν τοῖς MAKPAN KAl εἰρήνην τοῖς ἐγγύς. ὅτι 
δι᾿ αὐτοῦ ἔχομεν τὴν προσαγωγὴν οἱ ἀμφότεροι ἐν evi 
19 πνεύματι πρὸς τὸν πατέρα. “Apa οὖν οὐκέτι ἐστὲ ξένοι 
Ἢ ΄ > oe * -“ -" — — * 7 A 
καὶ πάροικοι, ἀλλὰ ἐστὲ συνπολῖται τῶν ἁγίων καὶ οἰκεῖοι 
:ο τοῦ θεοῦ, ἐποικοδομηθέντες ἐπὶ τῷ θεμελίῳ τῶν ἀποστό- 
λων καὶ προφητῶν, ὄντος AKPOFWNIAIOY αὐτοῦ Χριστοῦ 
a: Ἰησοῦ, ἐν ᾧ πᾶσα οἰκοδομὴ συναρμολογουμένη αὔξει 
a2 εἰς ναὸν ἅγιον ἐν κυρίῳ, ἐν ᾧ καὶ ὑμεῖς συνοικοδομεῖσθε 
εἰς κατοικητήριον τοῦ θεοῦ ἐν πνεύματι. 
: Τούτου χάριν ἐγὼ Παῦλος ὁ δέσμιος τοῦ χριστοῦ 


πάντας 


βάθος καὶ ὕψος 


πληρωθῇ 


432 ΠΡῸΣ E@ESIOYS ΠῚ 


- -“ * a ” * , s 
Ἰησοῦ ὑπὲρ ὑμῶν τῶν eOvav,—et ye ἠκούσατε τὴν οἶκο- 2 
A a a , ε 
vopiav τῆς χάριτος τοῦ θεοῦ τῆς δοθείσης μοι εἰς ὑμᾶς, 
“ + ἃ u > , 6 J * 6 ‘ 
[ὅτι] κατὰ ἀποκάλυψιν ἐγνωρίσθη μοι τὸ μυστήριον, καθὼς 3 
if > >) 7 ‘ a ὃ 4 θ > , - 
προέγραψα ἐν ὀλίγῳ, πρὸς ὃ δύνασθε ἀναγινώσκοντες νοῆ- 4 
a ’, a a , 
σαι THY σύνεσίν μου ἐν τῷ μυστηρίῳ τοῦ χριστοῦ, ὃ ἑτέραις 5 
a a a a . ΄ ε a 
γενεαῖς οὐκ ἐγνωρίσθη τοῖς υἱοῖς τῶν ἀνθρώπων ws viv 
- > * * 
ἀπεκαλύφθη τοῖς ἁγίοις ἀποστόλοις αὐτοῦ καὶ προφήταις 
4, * 1J 
ἐν πνεύματι, εἶναι τὰ ἔθνη συνκληρονόμα καὶ σύνσωμα 6 
a — “ Ἁ 
καὶ συνμέτοχα τῆς ἐπαγγελίας ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ διὰ τοῦ 
Φ ’ ἣν ‘ ‘ -“ 
εὐαγγελίου, οὗ ἐγενήθην διάκονος κατὰ τὴν δωρεὰν τῆς 7 
cal a ’ ‘ ‘ , -“ 
χάριτος τοῦ θεοῦ τῆς δοθείσης μοι κατὰ τὴν ἐνέργειαν τῆς 
, ψ 
δυνάμεως αὐτοῦ -- ἐμοὶ τῷ ἐλαχιστοτέρῳ πάντων ἁγίων 8 
207 ε ΄ “ a * > , A 
ἐδόθη ἡ χάρις αὕτη -- τοῖς ἔθνεσιν εὐαγγελίσασθαι τὸ 
> , A a “a Ν ΄ Ἢ , ε 
ἀνεξιχνίαστον πλοῦτος τοῦ χριστοῦ, καὶ φωτίσαι * τίς ἡ ο 
fal a > . aA 
οἰκονομία τοῦ μυστηρίου Tod ἀποκεκρυμμένου ἀπὸ τῶν 
an A “ ’ σ 2 
αἰώνων ἐν τῷ θεῷ τῷ τὰ πάντα κτίσαντι, ἵνα γνωρισθῇ νῦν το 
a a Lal ‘ - 
ταῖς ἀρχαῖς καὶ ταῖς ἐξουσίαις ἐν τοῖς ἐπουρανίοις διὰ τῆς 
’ a aA ‘ * 
ἐκκλησίας ἡ πολυποίκιλος σοφία τοῦ θεοῦ, κατὰ πρόθεσιν 1: 
a “ a? - a 
τῶν αἰώνων ἣν ἐποίησεν ἐν τῷ χριστῷ Ἰησοῦ τῷ κυρίῳ 
ε A ce ’ 4 s 
ἡμῶν, ἐν ᾧ ἔχομεν THY παρρησίαν καὶ προσαγωγὴν ἐν 12 
a ᾽ a ‘ a Ν 
πεποιθήσει διὰ τῆς πίστεως αὐτοῦ. Διὸ αἰτοῦμαι μὴ 13 
> ἧς ὦ a ry , — — “ ‘ ΄ 
ἐνκακεῖν ἐν ταῖς θλίψεσίν μου ὑπὲρ ὑμῶν, ἥτις ἐστὶν δόξα 
ε cal ¢ ’ ‘ 
ὑμῶν. Τούτου χάριν κάμπτω τὰ γόνατά pov x4 
φ' -“ a 
πρὸς Tov πατέρα, ἐξ οὗ πᾶσα πατριὰ ἐν οὐρανοῖς Kal ἐπὶ rs 
- J ϑ. σ »“" ca A ‘ -“ -“ , 
γῆς ὀνομάζεται, ἵνα δῷ ὑμῖν κατὰ τὸ πλοῦτος τῆς δόξης 16 
> a a ‘ a“ , -“ 
αὐτοῦ δυνάμει κραταιωθῆναι διὰ τοῦ πνεύματος αὐτοῦ εἰς 
9 * * * * 
τὸν ἔσω ἄνθρωπον, κατοικῆσαι τὸν χριστὸν διὰ τῆς πίστεως 17 
ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν ἐν ἀγάπῃ" ἐρριζωμένοι καὶ τεθεμε- 18 
’ σ fed “ 
λιωμένοι, ἵνα ἐξισχύσητε καταλαβέσθαι σὺν πᾶσιν τοῖς 
ΓΟ, ΄ — a , ore ‘ , - 
αγίοις τί τὸ πλάτος καὶ μῆκος καὶ ὕψος καὶ βαθος", 
-“ * ‘ e ΄“- * ΄ 
yravat τε τὴν ὑπερβάλλουσαν τῆς γνώσεως ἀγάπην τοῦ 19 
a 9 HZ a κ 
χριστοῦ, ἵνα “πληρωθῆτε cis’ πᾶν τὸ πλήρωμα τοῦ θεοῦ. 
a ἈΝ , 4. ὃς , a “ 
TO δὲ δυναμένῳ ὑπὲρ πάντα ποιῆσαι ὑπερεκπερισσοῦ 20 


ΠΥ ΠΡῸΣ ἘΦΈΕΈΣΙΟΥΣ 433 


ὧν αἰτούμεθα ἣ νοοῦμεν κατὰ τὴν δύναμιν τὴν ἐνεργου- 
ox μένην ἐν ἡμῖν, αὐτῷ ἡ δόξα ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ καὶ ἐν Χριστῷ 
Ἰησοῦ εἰς πάσας τὰς γενεὰς τοῦ αἰῶνος τῶν αἰώνων: ἀμήν. 
: Παρακαλῶ οὖν ὑμᾶς ἐγὼ 6 δέσμιος ἐν κυρίῳ ἀξίως 
2 περιπατῆσαι τῆς κλήσεως ἧς ἐκλήθητε, μετὰ πάσης τα- 
πεινοφροσύνης καὶ πραύτητος, μετὰ μακροθυμίας, ἀνε- 
3 χόμενοι ἀλλήλων ἐν ἀγάπῃ, σπουδάζοντες τηρεῖν τὴν 
4 ἑνότητα τοῦ πνεύματος ἐν τῷ συνδέσμῳ τῆς εἰρήνης" ἕν 
σῶμα καὶ ἕν πνεῦμα, καθὼς [καὶ] ἐκλήθητε ἐν μιᾷ ἐλπίδι 
«ς τῆς κλήσεως ὑμῶν" εἷς κύριος, μία πίστις, ἐν βάπτισμα" 
6 εἷς θεὸς καὶ πατὴρ πάντων, ὃ ἐπὶ πάντων καὶ διὰ πάντων 
7 καὶ ἐν πᾶσιν. “Evi δὲ ἑκάστῳ ἡμῶν ἐδόθη [ἡ] χάρις κατὰ 
8 τὸ μέτρον τῆς δωρεᾶς τοῦ χριστοῦ. διὸ λέγει 
᾿Αναβὰς εἰς Yyor HYMAADTEYCEN δἰχμδλωσίδν, 
[καὶ] ἔλωκεν AOMATA τοῖς ἀνθρώποιο. 
gto δέ ᾿Ανέβη τί ἐστιν εἰ μὴ ὅτι καὶ κατέβη 7 εἰς τὰ 
τοκατώτερα μέρη τῆς γῆς; ὁ καταβὰς αὐτός ἐστιν καὶ ὁ 
ἀναβὰς ὑπεράνω πάντων τῶν οὐρανῶν, ἵνα πληρώσῃ τὰ 
τι πάντα. καὶ αὐτὸς ἔλωκεν τοὺς μὲν ἀποστόλους, τοὺς δὲ 
προφήτας, τοὺς δὲ εὐαγγελιστάς, τοὺς δὲ ποιμένας καὶ 
12 διδασκάλους, πρὸς τὸν καταρτισμὸν τῶν ἁγίων εἰς ἔργον 
13 διακονίας, εἰς οἰκοδομὴν τοῦ σώματος τοῦ χριστοῦ, μέχρι 
καταντήσωμεν οἱ πάντες εἰς τὴν ἑνότητα τῆς πίστεως καὶ 
τῆς ἐπιγνώσεως τοῦ υἱοῦ τοῦ θεοῦ, εἰς ἄνδρα τέλειον, εἰς 
14 μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ χριστοῦ, ἵνα μηκέτι 
ὦμεν νήπιοι, κλυδωνιζόμενοι καὶ περιφερόμενοι παντὶ 
ἀνέμῳ τῆς διδασκαλίας ἐν τῇ κυβί τῶν ἀνθρώπων ἐν 
15 πανουργίᾳ πρὸς τὴν μεθοδίαν τῆς πλάνης, ἀληθεύοντες δὲ 
ἐν ἀγάπῃ αὐξήσωμεν εἰς αὐτὸν τὰ πάντα, ὅς ἐστιν ἡ 
16 κεφαλή, Χριστός, ἐξ οὗ πᾶν τὸ σῶμα συναρμολογούμενον 
καὶ συνβιβαζόμενον διὰ πάσης ἁφῆς τῆς ἐπιχορηγίας 
κατ᾽ ἐνέργειαν ἐν μέτρῳ ἑνὸς ἑκάστου μέρους" τὴν αὔξησιν 
τοῦ σώματος ποιεῖται εἷς οἰκοδομὴν ἑαυτοῦ ἐν ἀγάπῃ. 





Ap. 


καθώς ἐστιν 
ἀληθείᾳ, ἐν 


ἰδίαις 


42. 


ἡμῖν 


434 ΠΡῸΣ ESESIOYS vv 


a φ , ‘ , > , "εὖ ε a 
Τοῦτο οὖν λέγω καὶ μαρτύρομαι ἐν κυρίῳ, μηκέτι ὑμᾶς 17 
»“ -“ * * 
περιπατεῖν καθὼς καὶ τὰ ἔθνη περιπατεῖ ἐν ματαιότητι τοῦ 
“ ΄ 2 * * 
νοὸς αὐτῶν, ἐσκοτωμένοι τῇ διανοίᾳ ὄντες, ἀπηλλοτριω- τ8 
a a a 2 > 
μένοι τῆς ζωῆς τοῦ θεοῦ, διὰ τὴν ἄγνοιαν τὴν οὖσαν ἐν 
αὐτοῖς, διὰ τὴν πώρωσιν τῆς καρδίας αὐτῶν, οἵτινες ἀπηλ- 19 
γηκότες ἑαυτοὺς παρέδωκαν τῇ ἀσελγείᾳ εἰς ἐργασίαν 
> ΄ ΄ > * e. - Ν > a 
ἀκαθαρσίας πάσης ἐν πλεονεξίᾳ. Ὑμεῖς δὲ οὐχ οὕτῳς 20 
ἐμάθετε τὸν χριστόν, εἴ γε αὐτὸν ἠκούσατε καὶ ἐν αὐτῷ 2x 
ἐδιδάχθητε, “καθὼς ἔστιν ἀλήθεια ἐν τῷ Ἰησοῦ, ἀποθέσθαι 22 
ὑμᾶς κατὰ τὴν προτέραν ἀναστροφὴν τὸν παλαιὸν avOpw- 
πον τὸν φθειρόμενον κατὰ τὰς ἐπιθυμίας τῆς ἀπάτης, 
> a 6 δὲ a , a \ e A ‘ > δύ 23 
ἀνανεοῦσθαι δὲ τῷ πνεύματι τοῦ νοὸς ὑμῶν, καὶ ἐνδύσα- 3 
x ‘ 4 ‘ Ν ‘ ld > 
σθαι τὸν καινὸν ἄνθρωπον tov κατὰ θεὸν κτισθέντα ἐν 
δικαιοσύνῃ καὶ ὁσιότητι τῆς ἀληθείας. 
Διὸ ἀποθέμενοι τὸ ψεῦδος AAAEITE ἀλήθειδν EKACTOC 25 
a ' > n 
META TOY TIAHCION AYTOY, ὅτι ἐσμὲν ἀλλήλων μέλη. 
> , ‘ ἥν ἐξ σις ἊΝ 4... | ’ , δα, ἢ 
OprizecOE KAI μὴ ᾿ἁμάρτάνετε: ὁ ἥλιος μὴ ἐπιδυέτω ἐπὶ 26 
- ε -“ Ἂς » , Led / ε 2 
παροργισμῷ ὑμῶν, μηδὲ δίδοτε τόπον τῷ διαβόλῳ. ὁ 57 
κλέπτων ἔτι κλεπτέ ἄλλον δὲ ίτω ἐργαζό͵ 
μηκέτι κλεπτέτω, μᾶλλον δὲ κοπιάτω ἐργαζόμενος 
ΟΣ ἢ A Ν > 06 9 * 8 δό a“ ’ 
ταῖς ᾿ χερσὶν τὸ ἀγαθόν, ἵνα ἔχῃ μεταδιδόναι τῷ χρείαν 
ἔχοντι. πᾶς λόγος σαπρὸς ἐκ τοῦ στόματος ὑμῶν μὴ 29 
> , > ἣν ow > ‘ ‘ > ‘ a 
ἐκπορευέσθω, ἀλλὰ εἴ τις ἀγαθὸς πρὸς οἰκοδομὴν τῆς 
χρείας, ἵνα δῷ χάριν τοῖς ἀκούουσιν. καὶ μὴ λυπεῖτε TO 30 
a Soe a oe. 9 bees ΄ > ἣν 
πνεῦμα τὸ ἅγιον τοῦ θεοῦ, ἐν ᾧ ἐσφραγίσθητε εἰς ἡμέ- 
ραν ἀπολυτρώσεως. πᾶσα πικρία καὶ θυμὸς καὶ ὀργὴ καὶ 3: 
᾿ Ν ΄ > , Θ᾽. ἃ »“ 4 ⸗ ’ 
κραυγὴ καὶ βλασφημία ἀρθήτω ἀφ᾽ ὑμῶν σὺν πάσῃ κακίᾳ. 
γίνεσθε [δὲ] εἰς ἀλλήλους χρηστοί, εὔσπλαγχνοι, χαρι- 32 
, “ cal 
ζόμενοι ἑαυτοῖς καθὼς καὶ ὁ θεὸς ἐν Χριστῷ ἐχαρίσατο 
re ay , > a a 
ὑμῖν. γίνεσθε οὖν μιμηταὶ τοῦ θεοῦ, ὡς τέκνα ἀγαπητά, 1 
καὶ περιπατεῖτε ἐν ἀγάπῃ, καθὼς καὶ 6 χριστὸς ἠγάπησεν 2 
-“ 3 ε - 
ὑμᾶς καὶ παρέδωκεν ἑαυτὸν ὑπὲρ “buoy προσφορὰν Kal 
- a a > ‘ ' 
OYCIAN τῷ θεῷ εἰς ὀσμὴν εὐωλίδο. Πορνεία 3 
δὲ καὶ ἀκαθαρσία πᾶσα ἢ πλεονεξία μηδὲ ὀνομαζέσθω ἐν 


v ΠΡῸΣ ΕΦΕΣΙΟΥΣ 433 


ca . id « », * * * * J 
«ὑμῖν, καθὼς πρέπει ἁγίοις, καὶ αἰσχρότης καὶ pwpodoyia 
ἢ εὐτραπελία, ἃ οὐκ ἀνῆκεν, ἀλλὰ μᾶλλον εὐχαριστία. 
«τοῦτο γὰρ ἴστε γινώσκοντες ὅτι πᾶς πόρνος ἢ ἀκάθαρτος 
ἢ πλεονέκτης, ὅ ἐστιν εἰδωλολάτρης, οὐκ ἔχει κληρονομίαν 
6 ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ χριστοῦ καὶ θεοῦ. Μηδεὶς 
ὑμᾶς ἀπατάτω κενοῖς λόγοις, διὰ ταῦτα γὰρ ἔρχεται νὐ ὀργὴ 
γτοῦ θεοῦ ἐπὶ τοὺς υἱοὺς τῆς ἀπειθίας. μὴ οὖν γίνεσθε 
᾿ — - ΄ ΄ - * a 
8 συνμέτοχοι αὐτῶν: ἦτε γάρ ποτε σκότος, viv δὲ φῶς ἐν 
οκυρίῳ: ὡς τέκνα φωτὸς περιπατεῖτε, ὁ γὰρ καρπὸς τοῦ 
4 * * ‘ ,ὕ ‘ * * 
φωτὸς ἐν πάσῃ ἀγαθωσύνῃ καὶ δικαιοσύνῃ καὶ ἀληθείᾳ, 
1° δοκιμάζοντες τί ἐστιν εὐάρεστον τῷ κυρίῳ: καὶ μῇ συνκοι- 
ΚΑ μάξ * » - Ῥ , ° -“ p sf x ‘ 
νωνεῖτε τοῖς ἔργοις τοῖς ἀκάρποις τοῦ σκότους, μᾶλλον δὲ 
‘ ΄ ‘ ‘ a ΄ — — 
12 καὶ ἐλέγχετε, τὰ γὰρ κρυφῇ γινόμενα ὑπ᾽ αὐτῶν αἰσχρόν 
‘ , ‘ * ⸗ , — - ‘ 
13 ἐστιν καὶ λέγειν" τὰ δὲ πάντα ἐλεγχόμενα ὑπὸ τοῦ φωτὸς 
-“ -~ 4 ‘ , ”~ 4 ‘ 
14 φανεροῦται, πᾶν yap τὸ φανερούμενον φῶς ἐστίν. διὸ 
λέγει 
Ἔγειρε, ὁ καθεύδων, 
καὶ ἀνάστα ἐκ τῶν νεκρῶν, 
δ ἢ > * , ε * 
καὶ ἐπιφαύσει σοι ὁ χριστός. 
:ς Βλέπετε οὖν ἀκριβῶς πῶς περιπατεῖτε, μὴ ὡς ἄσοφοι 
16 ἀλλ᾽ ὡς σοφοί, ἐξαγοραζόμενοι τὸν καιρόν, ὅτι αἱ ἡμέραι 
17 πονηραί εἰσιν. διὰ τοῦτο μὴ γίνεσθε ἄφρονες, ἀλλὰ 
1ι8 συνίετε τί τὸ θέλημα τοῦ κυρίου: καὶ MH μεθύήοσκεοθε 
οἴνῳ, ἐν ᾧ ἐστὶν ἀσωτία, ἀλλὰ πληροῦσθε ἐν πνεύματι, 
19 λαλοῦντες ἑαυτοῖς ᾿ ψαλμοῖς καὶ ὕμνοις καὶ ὠδαῖς πνευμα- 
τικαῖς, ἄδοντες καὶ ψάλλοντες τῇ καρδίᾳ ὑμῶν τῷ κυρίῳ, 
20 εὐχαριστοῦντες πάντοτε ὑπὲρ πάντων ἐν ὀνόματι τοῦ κυρίου 
ar ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ τῷ θεῷ καὶ πατρί, ὑποτασσόμενοι 
22 ἀλλήλοις ἐν φόβῳ Χριστοῦ. Αἱ γυναῖκες τοῖς 
23 ἰδίοις ἀνδράσιν * ὡς τῷ κυρίῳ, ὅτι “ἀνήρ ἐστιν κεφαλὴ τῆς 
‘ ε s e * ‘ -~ , > ‘ 
γυναικὸς ws καὶ ὁ χριστὸς κεφαλὴ τῆς ἐκκλησίας, αὐτὸς 
s ”~ , "» ‘ « « ΄ ε , 
24 σωτὴρ τοῦ σώματος, ἀλλὰ ws ἡ ἐκκλησία ὑποτάσσεται 
τῷ χριστῷ, οὕτως καὶ αἱ γυναῖκες τοῖς ἀνδράσιν ἐν παντί. 


Ap. 


ἐν 


42. 


τῇ γυναικὶ 


πρώτη, ἐν ἐπαγγε- 


λίᾳ ἵνα 


436 ΠΡῸΣ ἘΦΕΣΙΟΥ͂Σ V VI 


Oi ἄνδρες, ἀγαπᾶτε τὰς γυναῖκας, καθὼς καὶ ὁ χριστὸς 25 
ἠγάπησεν τὴν ἐκκλησίαν καὶ ἑαυτὸν παρέδωκεν ὑπὲρ αὐτῆς, 
ἵνα αὐτὴν ἁγιάσῃ καθαρίσας τῷ λουτρῷ τοῦ ὕδατος ἐν 26 
ῥήματι, ἵνα παραστήσῃ αὐτὸς ἑαυτῷ ἔνδοξον τὴν ἐκκλησίαν, 27 
ΝΙΝ » wv , 3, a , > 2 
μὴ ἔχουσαν σπίλον ἢ putida ἢ τι τῶν τοιούτων, ἀλλ᾽ ἵνα 
φ Sy Ἀ * “ > * * ε * 
ἢ ἁγία καὶ ἄμωμος. οὕτως ὀφείλουσιν [καὶ] οἱ ἄνδρες 28 
ἀγαπᾷν τὰς ἑαυτῶν γυναῖκας ὡς τὰ ἑαυτῶν σώματα: ὁ 
ἀγαπῶν τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα ἑαυτὸν ἀγαπᾷ, οὐδεὶς γάρ ποτε 29 
τὴν ἑαυτοῦ σάρκα ἐμίσησεν, ἀλλὰ ἐκτρέφει καὶ θάλπει 
—— 8 x ¢ Ἂν ‘ > * * 4 > Ν 
αὐτήν, καθὼς καὶ ὁ χριστὸς τὴν ἐκκλησίαν, ὅτι μέλη ἐσμὲν 30 
τοῦ σώματος αὐτοῦ. ἀντὶ TOYTOY KATAAEIPE! ἄνθρωποο 3: 
‘ ᾿ , ’ ‘ ’ 
[TON] πὰτέρὰ Kal [THN] MHTEPA Kal TIPOCKOAAHOHCETAI 
‘ ‘ 2 a ς U 
“πρὸς THN [YNAIKA’ AYTOY, Kal ECONTAI οἱ AYO εἰς 
CAPKA MIAN. τὸ μυστήριον τοῦτο μέγα ἐστίν, ἐγὼ δὲ λέγω 32 
> * * > ‘ » , ‘ — 
εἰς Χριστὸν καὶ [εἰς] τὴν ἐκκλησίαν. πλὴν καὶ ὑμεῖς οἱ 33 
καθ᾽ ἕνα ἕκαστος τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα οὕτως ἀγαπάτω ὡς 
ε , ε ἈΝ »"νσ - ν * 
ἑαυτόν, 7 δὲ γυνὴ ἵνα φοβῆται τὸν ἄνδρα. Ta x 
τέκνα, ὑπακούετε τοῖς γονεῦσιν ὑμῶν [ἐν κυρίῳ], τοῦτο yap 
' ‘ 
ἐστιν δίκαιον: TIMA TON TIATEPA COY Kal THN MHTEPA, 2 
* ἊΨ; 
ἥτις ἐστὶν ἐντολὴ “πρώτη ἐν ἐπαγγελίᾳ, ἵνδ᾽ EY (01 3 
, \ a a 
FENHTAL Kal ECH MAKPOYPONIOC ἐπὶ TAC γῆς. Καὶ of, 
, Ν * ἣν * ε a“ > A 8 , 
πατέρες, μὴ παροργίζετε τὰ τέκνα ὑμῶν, ἀλλὰ ἐκτρέφετε 
, , , 
αὐτὰ ἐν πδιδλείὰ καὶ NoyOecia Kypioy. Oi s 
δοῦλοι, ὑπακούετε τοῖς κατὰ σάρκα κυρίοις μετὰ φόβου 
Ν , 9 e , ΄“ ’ ε »“ ε - a 
kal τρόμου ἐν ἁπλότητι τῆς καρδίας ὑμῶν ὡς TO χριστῷ, 
μὴ κατ᾽ ὀφθαλμοδουλίαν ὡς ἀνθρωπάρεσκοι ἀλλ᾽ ὡς δοῦ- 6 
λοι Χριστοῦ ποιοῦντες τὸ θέλημα τοῦ θεοῦ, ἐκ ψυχῆς 7 
> ᾽ , , e “ ’ Ν > 3 6 , 
per εὐνοίας δουλεύοντες, ὡς τῷ κυρίῳ καὶ οὐκ avOpwrois, 
εἰδότες ὅτι ἕκαστος, ἐάν τι ποιήσῃ ἀγαθόν, τοῦτο κομί- 8 
Ν * * a yt > , Ν ε 
σεται παρὰ κυρίου, εἴτε δοῦλος εἴτε ἐλεύθερος. Kal οἷο 
κύριοι, τὰ αὐτὰ ποιεῖτε πρὸς αὐτούς, ἀνιέντες τὴν ἀπει- 
λήν, εἰδότες ὅτι καὶ αὐτῶν καὶ ὑμῶν ὁ κύριός ἐστιν ἐν 
οὐρανοῖς, καὶ προσωπολημψία οὐκ ἔστιν παρ᾽ αὐτῷ. 


VI ΠΡῸΣ ἘΦΕΣΙΟΥ͂Σ 437 


10 Τοῦ λοιποῦ ᾿ἐνδυναμοῦσθε" ἐν κυρίῳ καὶ ἐν τῷ κράτει 
τι τῆς ἰσχύος αὐτοῦ. ἐνδύσασθε τὴν πανοπλίαν τοῦ θεοῦ 
‘ * ΄ ea 2 * id - 
πρὸς τὸ δύνασθαι ὑμᾶς στῆναι πρὸς τὰς μεθοδίας τοῦ 
1. διαβόλου: ὅτι οὐκ ἔστιν Γἡμῖν᾽ ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ 
΄ » ‘ ‘ Ν > , 4 ‘ > ’ * 
σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς 
τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τούτου, πρὸς τὰ πνευμα- 
1:5 τικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις. διὰ τοῦτο ἀνα- 
λάβετε τὴν πανοπλίαν τοῦ θεοῦ, ἵνα δυνηθῆτε ἐντιστῆ- 
var ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῇ πονηρᾷ καὶ ἅπαντα κατεργασάμενοι 
14 στῆναι. στῆτε οὖν περιζωσάμενοι τὴν ὀσφύν ὑμῶν 
ἐν ἀληθείδ, καὶ ENAYCAMENO! τὸν θώρδκὰ τῆς AIKAIO- 
15 CYNHC, καὶ ὑποδησάμενοι TOYC πόλὰς ἐν ETOIMACIA 
:6 ΤΟΥ͂ eYarreAioy τῆς εἰρήνης, ἐν πᾶσιν ἀναλαβόντες 
‘ ‘ 2 , > e , , ‘ , 
τὸν θυρεὸν τῆς πίστεως, ἐν ᾧ δυνήσεσθε πάντα τὰ βέλη 
17 τοῦ πονηροῦ [τὰ] πεπυρωμένα σβέσαι" καὶ τὴν περι- 
KE@AAAIAN τοῦ cwTHPIOy δέξασθε, καὶ τὴν MAYAIPAN 
18 ΤΟΥ͂ TINEYMATOC, ὅ ἐστιν ῥῆμὰ θεοῦ, διὰ πάσης προσ- 
εὐχῆς καὶ δεήσεως, προσευχόμενοι ἐν παντὶ καιρῷ ἐν 
πνεύματι, καὶ εἰς αὐτὸ ἀγρυπνοῦντες ἐν πάσῃ προσκαρ- 
το τερήσει καὶ δεήσει περὶ πάντων τῶν ἁγίων, καὶ ὑπὲρ 
* - ΄σ - , >. » id “ ’ , 
ἐμοῦ, ἵνα μοι δοθῇ λόγος ἐν ἀνοίξει τοῦ στόματός pov, 
ἐν παρρησίᾳ γνωρίσαι τὸ μυστήριον [τοῦ εὐαγγελίου] 
ey ? , e, 7 σ » A , 
:ο ὑπὲρ ov πρεσβεύω ἐν ἁλύσει, ἵνα ἐν αὐτῷ παρρησιάσω- 
μαι ὡς δεῖ με λαλῆσαι. 
a Ἵνα δὲ "εἰδῆτε καὶ ὑμεῖς" τὰ κατ᾽ ἐμέ, τί πράσσω, 
πάντα γνωρίσει ὑμῖν Τύχικος ὁ ἀγαπητὸς ἀδελφὸς καὶ 
— * J ca > 
a2 πιστὸς διάκονος ἐν κυρίῳ, dv ἔπεμψα πρὸς ὑμᾶς εἰς 
αὐτὸ τοῦτο ἵνα γνῶτε τὰ περὶ ἡμῶν καὶ παρακαλέσῃ τὰς 
καρδίας ὑμῶν. 
2: Εἰρήνη τοῖς ἀδελφοῖς καὶ ἀγάπη μετὰ πίστεως ἀπὸ 
24 θεοῦ πατρὸς καὶ κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἣ χάρις μετὰ 
πάντων τῶν ἀγαπώντων τὸν κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν 


ἐν ἀφθαρσίᾳ. 


δυναμοῦσθε 


καὶ ὑμεῖς εἰδῆτε 


Χριστοῦ ᾿Ιησοῦ 


περισσεύσῃ 


ΠΡΟΣ. ΦΙΛΙΠΠΗΣΙΟῪΣ 


Lol * 
ΠΑΥ͂ΛΟΣ KAI ΤΙΜΟΘΕΟΣ δοῦλοι Χριστοῦ Ἰησοῦ + 
a a an > a? a “ > , id 
πᾶσιν τοῖς ἁγίοις ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ τοῖς οὖσιν ἐν Φιλίπποις 
⸗ — > 4 
σὺν ἐπισκόποις καὶ διακόνοις" χάρις ὑμῖν καὶ εἰρήνη ἀπὸ 2 
-“ ε “~ J > “a fol 
θεοῦ πατρὸς ἡμῶν Kat κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ. 
“ a - Ν , e "»“"Ἥ 
Εὐχαριστῶ τῷ θεῷ μου ἐπὶ πάσῃ τῇ μνείᾳ ὑμῶν 3 
, e “ 
πάντοτε ἐν πάσῃ δεήσει μου ὑπὲρ πάντων ὑμῶν, μετὰ 4 
a 5 ε J 
χαρᾶς τὴν δέησιν ποιούμενος, ἐπὶ τῇ κοινωνίᾳ ὑμῶν εἰς TO 5 
> —— a , e * a ‘ 
εὐαγγέλιον ἀπὸ τῆς πρώτης ἡμέρας ἄχρι τοῦ νῦν, πεποιθὼς 6 
Φ'. Ὁ “ σ ε , e2 > ‘ 
αὐτὸ τοῦτο ὅτι ὁ ἐναρξάμενος ἐν ὑμῖν ἔργον ἀγαθὸν ἐπι- 
ς »” ee J Γ᾽) a an , > , 
τελέσει ἄχρι ἡμέρας "Ἰησοῦ Χριστοῦ" καθώς ἐστιν δίκαιον 7 
a a a Ν 
ἐμοὶ τοῦτο φρονεῖν ὑπὲρ πάντων ὑμῶν, διὰ τὸ ἔχειν με ἐν 
a 2 a “ a~ ? 
τῇ καρδίᾳ ὑμᾶς, ἔν τε τοῖς δεσμοῖς μου Kal ἐν τῇ ἀπολογίᾳ 
Ν , a > ’ ’ 2 * 
καὶ βεβαιώσει τοῦ εὐαγγελίου συνκοινωνοὺς μου τῆς χά- 
΄ ε “ * ε , ε 
ριτος πάντας ὑμᾶς ὄντας" μάρτυς γάρ μου ὁ θεός, ὡς ἐπι- 8 
A“ , e “ * * a? lo 4, 
ποθῶ πάντας ὑμᾶς ἐν σπλάγχνοις Χριστοῦ Ἰησοῦ. καὶ 9 
lel U4 σ ε > , ε “ ΝΜ -“ ‘ 
τοῦτο προσεύχομαι ἵνα ἢ ἀγάπη ὑμῶν ἔτι μᾶλλον καὶ 
ἀλλ τ —— 084. > , Ν , > “ > 
μᾶλλον 'περισσεύῃ᾽ ἐν ἐπιγνώσει Kai πάσῃ αἰσθήσει, εἰς το 
4 e a “-“ 
τὸ δοκιμάζειν ὑμᾶς τὰ διαφέροντα, ἵνα ἦτε εἰλικρινεῖς καὶ 
* * ΄ * 
ἀπρόσκοποι εἰς ἡμέραν Χριστοῦ, πεπληρωμένοι καρπὸν τι 
ὃ Ψ ‘ ὃ \?> * kel 5» ὃ * 3X * 
ικαιοσύνης τὸν διὰ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ εἰς δόξαν καὶ ἔπαινον 
θεοῦ. 
, Ν ε “ > 
Γινώσκειν δὲ ὑμᾶς βούλομαι, ἀδελφοί, ὅτι τὰ κατ᾽ ἐμὲ 12 
a ‘ a 
μᾶλλον εἰς προκοπὴν τοῦ εὐαγγελίου ἐλήλυθεν, ὥστε 13 
4 ’ Ν > ~ , ΄ 
τοὺς δεσμούς μου φανεροὺς ἐν Χριστῷ γενέσθαι ἐν ὅλῳ 
τῷ πραιτωρίῳ καὶ τοῖς λοιποῖς πᾶσιν, καὶ τοὺς πλείο- 14 


I ΠΡῸΣ ΦΙΛΙΠΠΉΣΙΟΥΣ 439 


νας τῶν ἀδελφῶν ἐν κυρίῳ πεποιθότας τοῖς δεσμοῖς μου 
περισσοτέρως τολμᾷν ἀφόβως τὸν λόγον τοῦ θεοῦ λα- 
15 λεῖν. Τινὲς μὲν καὶ διὰ φθόνον καὶ ἔριν, τινὲς 
168% καὶ δι εὐδοκίαν τὸν χριστὸν κηρύσσουσιν" οἱ μὲν ἐξ 
ἀγάπης, εἰδότες ὅτι εἰς ἀπολογίαν τοῦ εὐαγγελίου κεῖμαι, 
17 of δὲ ἐξ ἐριθίας "τὸν χριστὸν" καταγγέλλουσιν, οὐχ ἁγνῶς, 
:8 οἰόμενοι θλίψιν ἐγείρειν τοῖς δεσμοῖς pov. τί γάρ; πλὴν 
ὅτι παντὶ τρόπῳ, εἴτε προφάσει εἴτε ἀληθείᾳ, Χριστὸς 
καταγγέλλεται, καὶ ἐν τούτῳ χαίρω’ ἀλλὰ καὶ χαρήσομαι, 
19 οἶδα “ydp” ὅτι τοῦτό μοι ἀποδβήςετδι εἰς σωτηρίαν διὰ 
τῆς ὑμῶν δεήσεως καὶ ἐπιχορηγίας τοῦ πνεύματος Ἰησοῦ 


20 Χριστοῦ, κατὰ τὴν ἀποκαραδοκίαν καὶ ἐλπίδα pov ὅτι ἐν 


οὐδενὶ αἰσχυνθήσομαι, ἀλλ᾽ ἐν πάσῃ παρρησίᾳ ὡς πάν- 
τοτε καὶ νῦν μεγαλυνθήσεται Χριστὸς ἐν τῷ σώματί μου, 
ar εἴτε διὰ ζωῆς εἴτε διὰ θανάτον. ᾿Εμοὶ γὰρ 
22 τὸ ζῇν Χριστὸς καὶ τὸ ἀποθανεῖν κέρδος. εἰ δὲ τὸ ζῇν 
ἐν σαρκί, τοῦτό μοι καρπὸς "ἔργου, -- καὶ τί αἱρήσομαι" οὐ 
23 γνωρίζω: συνέχομαι δὲ ἐκ τῶν δύο, τὴν ἐπιθυμίαν ἔχων 
εἰς τὸ ἀναλῦσαι καὶ σὺν Χριστῷ εἶναι, πολλῷ γὰρ μᾶλλον 
24 κρεῖσσον, τὸ δὲ "ἐπιμένειν" τῇ σαρκὶ ἀναγκαιότερον δι᾿ ὑμᾶς. 
25 καὶ τοῦτο πεποιθὼς οἶδα ὅτι μενῶ καὶ παραμενῶ πᾶσιν 
:6 ὑμῖν εἰς τὴν ὑμῶν προκοπὴν καὶ χαρὰν τῆς πίστεως, ἵνα τὸ 
΄ σι τὰν , a » a s ‘ 
καύχημα ὑμῶν περισσεύῃ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ ἐν ἐμοὶ διὰ 

a 2 4 4 ‘ ca ,΄,΄ 
27 τῆς ἐμῆς παρουσίας πάλιν πρὸς ὑμᾶς. Μό- 
νον ἀξίως τοῦ εὐαγγελίου τοῦ χριστοῦ πολιτεύεσθε, ἵνα 

» , a ‘ « -Ἢ J » ‘ * ΄ ‘ SS ε “ 
εἴτε ἐλθὼν καὶ ἰδὼν ὑμᾶς εἴτε ἀπὼν ἀκούω τὰ περὶ ὑμῶν, 
ὅτι στήκετε ἐν ἑνὶ πνεύματι, μιᾷ ψυχῇ συναθλοῦντες τῇ 
28 πίστει τοῦ εὐαγγελίου, καὶ μὴ πτυρόμενοι ἐν μηδενὶ ὑπὸ 


τῶν ἀντικειμένων (ὅτις ἐστιν αὐτοῖς ἔνδειξις ἀπωλείας, » 


δ τὰ 


———— 


Χριστὸν 


ute ‘pes 

29 ὑμῶν δὲ σωτηρίας, καὶ τοῦτο ἀπὸ θεοῦ, ὅτι ὑμῖν ἐχαρίσθη χω we — 
τὸ ὑπὲρ Χριστοῦ, οὐ μόνον τὸ εἰς αὐτὸν πιστεύειν ἀλλὰ ai Lehi M4 futon 
jo καὶ τὸ ὑπὲρ αὐτοῦ πάσχειν), τὸν αὐτὸν ἀγῶνα ἔχοντες as (be “Hy ὙΠ 


οἷον εἴδετε ἐν ἐμοὶ καὶ νῦν ἀκούετε ἐν ἐμοί, (Re 


— “ 


is - 
ler ote es ἀν} 6} 
" 


ἕκαστος | ἑτέρων, 


ἕκαστοι τοῦτο 


440 ΠΡῸΣ SIAIMMHS10YS II 


a * 
Ei τις οὖν παράκλησις ἐν Χριστῷ, εἴ τι παραμύθιον 
* , Ν 
ἀγάπης, εἴ τις κοινωνία πνεύματος, εἴ τις. σπλάγχνα καὶ 
‘ ‘ σ ν 3. ἂς 
οἰκτιρμοί, πληρώσατέ μου τὴν χαρὰν ἵνα τὸ αὐτὸ φρονῆτε, 
. δ. a Se * —A κε" 
τὴν αὐτὴν ἀγάπην ἔχοντες, σύνψυχοι, τὸ Ev’ φρονοῦντες, 


-ἰἐ μηδὲν κατ᾽ ἐριθίαν μηδὲ κατὰ κενοδοξίαν, ἀλλὰ τῇ ταπεινο- 


, > , ε , ε Ld ε “ 4 ‘ 
φροσύνῃ ἀλλήλους ἡγούμενοι ὑπερέχοντας ἑαυτῶν, μὴ τὰ 
— a > 4 J ® mews “ 
ἑαυτῶν ᾿ἕκαστοι" σκοποῦντες, ἀλλὰ καὶ τὰ "ἑτέρων ἕκα- 

a a 8᾿. σε a ‘ 7 “-“ 
στοι. τοῦτο᾽ φρονεῖτε ἐν ὑμῖν ὃ καὶ ἐν Χριστῷ [ησοῦ, 
a > a [ee ened > ε Ν 4 δ ‘ 
ὃς ἐν μορφῇ θεοῦ ὑπάρχων οὐχ ἁρπαγμὸν ἡγήσατο τὸ 

a ‘ 
εἶναι ἴσα θεῷ, ἀλλὰ ἑαυτὸν ἐκένωσεν μορφὴν δούλου 
, ε ͵ > , , , 
λαβών, ἐν ὁμοιώματι ἀνθρώπων γενόμενος" καὶ σχήματι 


ε * e > , ε * — 
εὑρεθεὶς ως ἄνθρωπος ἐταπείνωσεν EQAUTOV γένομενος πὍυηπη- 


, , oA’ 4 * a ‘ —— ‘ 
Koos μέχρι θανάτου, θανάτου δὲ σταυροῦ" διὸ καὶ ὁ θεὸς 
αὐτὸν ὑπερύψωσεν; καὶ ἐχαρίσατο αὐτῷ τὸ ὄνομα τὸ ὑπὲρ 
πᾶν ὄνομα, ἵνα ἐν τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ πᾶν TONY KAMYYH 
ἐπουρανίων καὶ ἐπιγείων καὶ καταχθονίων, KAL πᾶολ 
rA@cca e€ZomoAorHcHTal ὅτι ΚΎΡΙΟΣ IHXOVX XPI- 
ΣΤΟΣ εἰς δόξαν θεοῦ πατρός. 
"Oc > ⸗ 9 Ν ΄ ε 4 2 
τε, ἀγαπητοί μου, καθὼς πάντοτε ὑπηκούσατε, μὴ 
ε -“ “ -“ Ὁ 
[ὡς] ἐν τῇ παρουσίᾳ μου μόνον ἀλλὰ νῦν πολλῷ μᾶλλον 
ἐν τῇ ἀπουσίᾳ μου, μετὰ φόβου καὶ τρόμου τὴν ἑαυτῶν 
σωτηρίαν κατεργάζεσθε, θεὸς γάρ ἐστιν ὁ ἐνεργῶν ἐν 
— J 4; oe amet τὰν πὶ “ἃ ἃ 2 > , 
vpiv καὶ τὸ θέλειν καὶ τὸ ἐνεργεῖν ὑπὲρ τῆς εὐδοκίας" 
πάντα ποιεῖτε χωρὶς γογγυσμῶν καὶ διαλογισμῶν" 
ἵνα γένησθε ἄμεμπτοι καὶ ἀκέραιοι, τέκνὰ θεοῦ ἄμωμὰ 
μέσον γενεᾶς οκολιᾶς Kal AIECTPAMMENHC, ἐν οἷς φαί- 
e “ , -“ 
νεσθε ὡς φωστῆρες ἐν κόσμῳ λόγον ζωῆς ἐπέχοντες, 
΄ -“ ΄σ΄ 
εἰς καύχημα ἐμοὶ εἰς ἡμέραν Χριστοῦ, ὅτι οὐκ εἰς κενὸν 
ἔδραμον οὐδὲ εἰς κενὸν ExoTTiaca. ᾿Αλλὰ εἰ καὶ σπέν- 
δομαι ἐπὶ τῇ θυσίᾳ καὶ λειτουργίᾳ τῆς πίστεως ὑμῶν, 
΄ — ἂν ἐς Ἂς * 
χαίρω καὶ συνχαίρω πᾶσιν ὑμῖν" τὸ δὲ αὐτὸ καὶ ὑμεῖς 
χαίρετε καὶ συνχαίρετέ μοι. 
» > lal 
Ἑλπίζω δὲ ἐν κυρίῳ ᾿Ιησοῦ Τιμόθεον ταχέως πέμψαι 


~ 


oO 


~ 


"» 


~ 


9 


nm ΠΡῸΣ ΦΙΛΙΠΙΠΉΣΙΟΥΣ 441 
20 ὑμῖν, ἵνα κἀγὼ εὐψυχῶ γνοὺς τὰ περὶ ὑμῶν. οὐδένα 
γὰρ ἔχω ἰσόψυχον ὅστις γνησίως τὰ περὶ ὑμῶν μεριμνήσει, 
“1 ol πάντες γὰρ τὰ ἑαυτῶν ζητοῦσιν, οὐ τὰ "Χριστοῦ Ἰησοῦ." 
22 τὴν δὲ δοκιμὴν αὐτοῦ γινώσκετε, ὅτι ὡς πατρὶ τέκνον σὺν 
23 ἐμοὶ ἐδούλευσεν εἰς τὸ εὐαγγέλιον. Τοῦτον μὲν οὖν 
ἐλπίζω πέμψαι ὡς ἂν ἀφίδω τὰ περὶ ἐμὲ ἐξαυτῆς" 
24 πέποιθα δὲ ἐν κυρίῳ ὅτι καὶ αὐτὸς ταχέως ἐλεύσομαι. 
25 ἀναγκαῖον δὲ ἡγησάμην ᾿Επαφρόδιτον τὸν ἀδελφὸν καὶ 
συνεργὸν καὶ συνστρατιώτην μου, ὑμῶν δὲ ἀπόστολον καὶ 
26 λειτουργὸν τῆς χρείας μου, πέμψαι πρὸς ὑμᾶς, ἐπειδὴ 
ἐπιποθῶν ἦν “πάντας ὑμᾶς [ἰδεῖν], καὶ ἀδημονῶν διότι 
27 ἠκούσατε ὅτι ἠσθένησεν. καὶ γὰρ ἠσθένησεν παραπλήσιον 
θανάτου- ἀλλὰ ὁ θεὸς ἡλέησεν αὐτόν, οὐκ αὐτὸν δὲ μόνον 
:8 ἀλλὰ καὶ ἐμέ, ἵνα μὴ λύπην ἐπὶ λύπην σχῶ. σπουδαιοτέρως 
οὖν ἔπεμψα αὐτὸν ἵνα ἰδόντες αὐτὸν πάλιν χαρῆτε κἀγὼ 
29 ἀλυπότερος ὦ προσδέχεσθε οὖν αὐτὸν ἐν κυρίῳ μετὰ 
30 πάσηι χαρᾶς, καὶ τοὺς τοιούτους ἐντίμους ἔχετε, ὅτι διὰ 
τὸ ἔργον "᾿Κυρίον' μέχρι θανάτου ἤ ἤγγισεν, παραβολευσά- 


a 


Ἰησοῦ Χριστοῦ 


ὑμᾶς πάντας 


—— τῇ ψυχῇ ἵνα ἀναπληρώσῃ τὸ ὑμῶν ὑστέρημα τῆς ἵνα re 
— ἥν * 


26: πρός με λειτουργίας. 


τρία γράφειν ὑμῖν ἐμοὶ μὲν οὐκ ὀκνηρόν, ὑμῖν δὲ ἀσφαλέε.-- 


ζ,.Δδ(,- . Τὸ λοιπόν, — μου, χαίρετε ἐν κυρίῳ. τὰ αὐτῷ eH —J 


Bucrere τοὺς κύνας, βλέπετε τοὺς κακοὺς ἐργάτας; ; δε. Macher. 4 
Sou [3 βλέπετε τὴν κατατομήν. ἡμεῖς 1? — αὶ περιτομή, — “θυ έχετε, Ὁ, 


, yee ἱ πνεύματι θεοῦ — καὶ καυχώμενοι 4 Χριστῷ aptucs 


Cand ~ $ 66 
ι σοῦ καὶ οὐκ ἐν σαρκὶ πεποιῦοτες, καίπερ ἐγὼ ἔχων 


—————— καὶ ἐν σαρκί. Ei τις δοκεῖ ἄλλος 
ess πεποιθέναι ἐν σαρκί, ἐγὼ μᾶλλον" περιτομῇ ὀκταήμερος, 
τονε έγω ἐκ γένους Ἰσραήλ, φυλῆς —⸗ Ἕβραῖος ἐξ "EBpaiwv, 
“Ὁ “ὃ κατὰ νόμον Φαρισαῖος, κατὰ ζῆλος διώκων τὴν ἐκκλησίαν, 
owt — δικαιοσύνην τὴν ἐν νόμῳ γενόμενος ἄμεμπτος. ᾿Αλ- 
ΚΑ, ὁ.λὰ ἅτινα ἦν μοι xépin, ταῦτα ἥγημαι διὰ τὸν χριστὸν 

8 ζημίαν. ἀλλὰ μὲν οὖν γε καὶ ἡγοῦμαι πάντα ζημίαν εἶναι 


—— 


7 437 


Σύνζυγε 


443 ΠΡῸΣ ΦΙΛΙΠΠΗΣΙΟΥ͂Σ Ill Iv 


‘ ν ε , »“ * “΄» aA -“ * 
διὰ τὸ ὑπερέχον τῆς γνώσεως Χριστοῦ ᾿Ιησοῦ τοῦ κυρίου 
3 ἃ ‘ ΄ * ΄ ΚΎΩΝ ἃ -“ ΄ - 
μου δι’ ὃν τὰ πάντα ἐζημιώθην, καὶ ἡγοῦμαι σκύβαλα ἵνα 
, ‘ ε 2 —— ἣν ὦ 2 
Χριστὸν κερδήσω καὶ εὑρεθῶ ἐν αὐτῷ, μὴ ἔχων ἐμὴν 
ὃ , ‘ > ⸗ > » J b3 ὃ ‘ , Ba a 
ικαιοσύνην τὴν ἐκ νόμου ἀλλὰ τὴν διὰ πίστεως Χριστοῦ, 
a a fee 
τὴν ἐκ θεοῦ δικαιοσύνην ἐπὶ τῇ πίστει, τοῦ γνῶναι αὐτὸν 


΄ -“"Ἢ * , » “ἢ Ν ’ 
‘Kat τὴν δύναμιν τῆς ἀναστάσεως αὐτοῦ καὶ κοινωνίαν 


, * a [ἡ -“ 4 3 -“ 
παθημάτων αὐτοῦ, συμμορφιζόμενος τῷ θανάτῳ αὐτοῦ, 
Ν Ν “ 
εἴ πως καταντήσω εἰς τὴν ἐξανάστασιν τὴν ἐκ νεκρῶν. 
a OM” 
οὐχ ὅτι ἤδη ἔλαβον ἢ ἤδη τετελείωμαι, διώκω δὲ εἰ καὶ 


καταλάβω, ἐφ᾽ ᾧ καὶ κατελήμφθην ὑπὸ Χριστοῦ [Ἰησοῦ]. 


> fetes Δ ΡΟ ον ἐπὶ , , τᾶ 
ἀδελφοί, ἐγὼ ἐμαυτὸν ‘ovrw λογίζομαι κατειληφέναι" ἕν : 


, ‘ x » ν᾽ 2 , 2* eee 
δέ, τὰ μὲν ὀπίσω ἐπιλανθανόμενος τοῖς δὲ ἔμπροσθεν 
, ‘ ’ ‘ a * 
ἐπεκτεινόμενος, κατὰ σκοπὸν διώκω εἰς τὸ βραβεῖον τῆς 
ν a a ~ ? 
ἄνω κλήσεως τοῦ θεοῦ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ. Ὅσοι οὖν 
-“ bb * 7” 
τέλειοι, τοῦτο φρονῶμεν" Kat εἴ τι ἑτέρως φρονεῖτε, Kai 
a ε ‘ — a) — ——— 
τοῦτο ὁ θεὸς ὑμῖν ἀποκαλύψει: πλὴν εἰς ὃ ἐφθάσαμεν, 
if 
Συνμιμηταί pov γίνεσθε, 


3 * Ν 2* ‘ @ A s 
ἀδελφοί, καὶ σκοπεῖτε τοὺς οὕτω περιπατοῦντας καθὼς 


- — a 
τῳ αυτῳ OTOLXELY. 


» * ε a ‘ a“ 
ἔχετε τύπον ἡμᾶς" πολλοὶ yap περιπατοῦσιν os πολλά- 
* ca -“ Ν Ν ’ ’ ‘ > Ν 
κις ἔλεγον ὑμῖν, νῦν δὲ καὶ κλαίων λέγω, τοὺς ἐχθροὺς 
“Ἵ “ “ a e ‘ ’ > ’ ᾿ ε ‘4 
TOU σταυροῦ TOV χριστοῦ, wy TO τέλος ἀπώλεια, ὧν ὁ θεὸς 
ε Ni, Ν « ὃ , ἑ > a * , 9. κα ε Te ley 
ἢ κοιλία καὶ ἡ δόξα ἐν τῇ αἰσχύνῃ αὐτῶν, οἱ τὰ ἐπίγεια 
φρονοῦντες. ἡμῶν γὰρ τὸ πολίτευμα ἐν οὐρανοῖς ὑπάρχει, 
> Ὁ Ν a > * > a , 
ἐξ οὗ Kat σωτῆρα ἀπεκδεχόμεθα κύριον ᾿Ιησοῦν Χριστόν, 
Δ , ‘ “ a e a“ 
ὃς μετασχηματίσει TO σῶμα τῆς ταπεινώσεως ἡμῶν σύμ- 
“ a * a * 
μορῴον τῷ σώματι τῆς δόξης αὐτοῦ κατὰ τὴν ἐνέργειαν 
2 8 , Ρ 6 228 5, © , tc a Ἂν * 
τοῦ δύνασθαι αὐτὸν καὶ ὑποτάξαι αὑτῷ τὰ πάντα. 
σ > , » A * 
Ὥστε, ἀδελφοί μου ἀγαπητοὶ καὶ ἐπιπόθητοι, χαρὰ 
x , , a , > , > 
καὶ στέφανος μου, οὕτως στήκετε ἐν κυρίῳ, ayary- 
"τ a 
τοί". Εὐοδίαν παρακαλῶ καὶ Ξυντύχην παρα- 
“ aN 28 A 2 
καλῶ τὸ αὐτὸ φρονεῖν ἐν κυρίῳ. ναὶ ἐρωτῶ καὶ σέ, 
΄ Γ᾿“ 5 ὃς 
γνήσιε ‘ouvlvye’, συνλαμβάνου αὐταῖς, αἵτινες ἐν τῷ 


εὐαγγελίῳ συνηθλησάν μοι μετὰ καὶ Κλήμεντος καὶ 


© 


— 
a 


“ 


7 


N 


I 


* 


Iv ΠΡῸΣ ΦΙΛΙΠΠΗΣΊΟΥΣ 443 


τῶν λοιπῶν συνεργῶν μου, ὧν τὰ ὀνόματα ἐν Βίδλῳ 
4 Ζωῆς. Χαίρετε ἐν κυρίῳ πάντοτε πάλιν ἐρῶ, 
ς χαίρετε. τὸ ἐπιεικὲς ὑμῶν γνωσθήτω πᾶσιν ἀνθρώποις. 
6 ὁ κύριος ἐγγύς" μηδὲν μεριμνᾶτε, ἀλλ᾽ ἐν παντὶ τῇ 
προσευχῇ καὶ τῇ δεήσει per εὐχαριστίας τὰ αἰτήματα 
7 ὑμῶν γνωριζέσθω πρὸς τὸν θεόν" καὶ ἡ εἰρήνη τοῦ θεοῦ 
ἡ ὑπερέχουσα πάντα νοῦν φρουρήσει τὰς καρδίας ὑμῶν καὶ 
8 τὰ νοήματα ὑμῶν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ. Τὸ Ao 


πόν, ἀδελφοί, ὅ ὅσα ἐστὶν ἀληθῆ, ὅσα σεμνά, ὅσα — Nain κεῖ. ς 
ὅσα ἁγνά, ὅσα προσφιλῆ, ὅσα εὔφημα, εἴ τις ἀρετὴ xat — aa 


ra Chale 
Gee 
2 wee i 


ο εἴ τις ἔπαινος, ταῦτα λογίζεσθε: ἃ καὶ ἐμάθετε καὶ πα- τε —— 


ρελάβετε καὶ ἠκούσατε καὶ εἴδετε ἐν ἐμοί, ταῦτα πράσ- 
cere’ καὶ ὁ θεὸς τῆς εἰρήνης ἔσται μεθ᾽ ὑμῶν. 
10 Ἐχάρην δὲ ἐν κυρίῳ μεγάλως ὅτι ἤδη ποτὲ ἀνεθά- 
λετε τὸ ὑπὲρ ἐμοῦ φρονεῖν, ἐφ᾽ ᾧ καὶ ἐφρονεῖτε ἠκαι- 
τι ρεῖσθε δέ. οὐχ ὅτι καθ᾽ ὑστέρησιν λέγω, ἐγὼ γὰρ ἔμαθον 
12 ἐν οἷς εἰμὶ αὐτάρκης εἶναι" οἶδα καὶ ταπεινοῦσθαι, οἶδα 
καὶ περισσεύειν᾽ ἐν παντὶ καὶ ἐν πᾶσιν μεμύημαι, καὶ 
χορτάζεσθαι καὶ πεινᾷν, καὶ περισσεύειν καὶ ὑστερεῖσθαι" 
13 πάντα ἰσχύω ἐν τῷ ἐνδυναμοῦντί με. πλὴν καλῶς ἐποιή- 
1s Tate συνκοινωνήσαιτές μου τῇ θλίψει. οἴδατε δὲ καὶ 
ὑμεῖς, Φιλιππήσιοι, ὅτι ἐν ἀρχῇ τοῦ εὐαγγελίου, ὅτε 
ἐξῆλθον ἀπὸ Μακεδονίας, οὐδεμία μοι ἐκκλησία ἐκοινώνη- 
σεν εἰς λόγον δόσεως καὶ λήμψεως εἰ μὴ ὑμεῖς μόνοι, 
τό ὅτι καὶ ἐν Θεσσαλονίκῃ καὶ ἅπαξ καὶ δὶς εἰς τὴν χρείαν 
17 μοι ἐπέμψατε. οὐχ ὅτι ἐπιζητῶ τὸ δόμα, ἀλλὰ ἐπιζητῶ 
18 τὸν καρπὸν τὸν πλεονάζοντα εἰς λόγον ὑμῶν. ἀπέχω 
δὲ πάντα καὶ περισσεύω: πεπλήρωμαι δεξάμενος παρὰ 
᾿Ἐπαφροδίτου τὰ παρ᾽ ὑμῶν, OCMHN €YWAIAC, θυσίαν 
19 δεκτήν, εὐάρεστον τῷ θεῷ: ὁ δὲ θεός μου πληρώσει 
πᾶσαν χρείαν ὑμῶν κατὰ τὸ πλοῦτος αὐτοῦ ἐν δόξῃ ἐν 
20 Χριστῷ Ἰησοῦ. τῷ δὲ θεῷ καὶ πατρὶ ἡμῶν ἡ δόξα 
εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων: ἀμήν. 


444 ΠΡῸΣ ΦΙΛΙΠΠΗΣΙΟΥΣ IV 


᾿Ασπάσασθε πάντα ἅγιον ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ. ᾿Ασπά- zr 
—— ε ‘ > —— , > ΄ ec a ΄ 
ζονται ὑμᾶς οἱ σὺν ἐμοὶ ἀδελφοί ἀσπαζονται ὑμᾶς πάντες 22 
eg ΄ Ν ae a , δι 7 
οἱ ἅγιοι, μάλιστα δὲ of ἐκ τῆς Καίσαρος οἰκίας. 
ε , ΄- ’ » a a“ ‘A -" ᾿΄ 
Η χάρις τοῦ κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ μετὰ τοῦ πνεύ- 23 


ματος ὑμῶν. 


ΠΡῸΣ ΚΟΛΑΣΣΑΕΙ͂Σ 


: ΠΑΥ͂ΛΟΣ ἀπύστολος Χριστοῦ Ἰησοῦ διὰ θελήματος 
2 θεοῦ καὶ Τιμόθεος ὁ ἀδελφὸς τοῖς ἐν Κολοσσαῖς ἁγίοις 
‘ 7 » a a id 5 « WF ‘4 * * 
καὶ πιστοῖς ἀδελφοῖς ἐν Χριστῷ: χάρις ὑμῖν καὶ εἰρήνη 

ἀπὸ θεοῦ πατρὸς ἡμῶν. 
3 Ἐὐχαριστοῦμεν τῷ θεῷ πατρὶ τοῦ κυρίου ἡμῶν ᾿Ιησοῦ 
4 [Χριστοῦ] πάντοτε περὶ ὑμῶν προσευχόμενοι, ἀκούσαντες 
—* , ε * a? cal ‘ s > ΄ a 
τὴν πίστιν ὑμῶν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ καὶ τὴν ἀγάπην [ἣν 
* * * Mee ‘ ‘ > . eee: 

5 ἔχετε] εἰς πάντας τοὺς ἁγίους διὰ τὴν ἐλπίδα τὴν ἀποκειμέ- 

ca -“ > a Δ , a id 
νὴν ὑμῖν ἐν τοῖς οὐρανοῖς, ἣν προηκούσατε ἐν τῷ λόγῳ 
- ᾽ , “ * ΄ ~ ’ * ε - ‘ 
6 τῆς ἀληθείας τοῦ εὐαγγελίου τοῦ παρόντος els ὑμᾶς, καθὼς 
καὶ ἐν παντὶ τῷ κόσμῳ ἐστὶν καρποφορούμενον καὶ αὐξανό- 
μενον καθὼς καὶ ἐν ὑμῖν, ἀφ᾽ ἧς ἡμέρας ἠκούσατε καὶ 
7 ἐπέγνωτε τὴν χάριν τοῦ θεοῦ ἐν ἀληθείᾳ: καθὼς ἐμά- 
θετε ἀπὸ ᾿Επαφρᾶ τοῦ ἀγαπητοῦ συνδούλου ἡμῶν, Cs 
8 ἐστιν πιστὸς ὑπὲρ “ἡμῶν διάκονος τοῦ χριστοῦ, ὁ καὶ 
, — — — Γ 6 ΄ ‘ 
οδηλώσας ἡμῖν τὴν ὑμῶν ἀγάπην ἐν πνεύματι. Διὰ 
τοῦτο καὶ ἡμεῖς, ἀφ᾽ ἧς ἡμέρας ἠκούσαμεν, οὐ πανόμεθα 

, =e 4 “ * Ν ᾿ ν - 
ὑπὲρ ὑμῶν προσευχόμενοι καὶ αἰτούμενοι ἵνα πληρωθῆτε 

‘ id a ΄ ᾿ A ⸗* * 
τὴν ἐπίγνωσιν τοῦ θελήματος αὐτοῦ ἐν πάσῃ σοφίᾳ 
1ο καὶ συνέσει πνευματικῇ, περιπατῆσαι ἀξίως τοῦ κυρίου 
εἰς πᾶσαν ἀρεσκίαν ἐν παντὶ ἔργῳ ἀγαθῷ καρποφο- 
τι ροῦντες καὶ αὐξανόμενοι τῇ ἐπιγνώσει τοῦ θεοῦ, ἐν 
πάσῃ δυνάμει δυναμούμενοι κατὰ τὸ κράτος τῆς δόξης 
αὐτοῦ εἰς πᾶσαν ὑπομονὴν καὶ μακροθυμίαν μετὰ χαρᾶς, 
12 εὐχαριστοῦντες τῷ ᾿ πατρὶ τῷ ἱκανώσαντι "ὑμᾶς" εἰς τὴν 


ὑμῶν 


θεῷ | ἡμᾶς 


ἀποκατηλλάγητε 


446 ΠΡῸΣ KOAASSAEIS I 


a , 2 φΦ 2 a , a ΄ 
μερίδα τοῦ κλήρου τῶν ἁγίων ἐν τῷ φωτί, ὃς ἐρύσατο 
ΡΞ a a ΄ J ΄ 
ἡμᾶς ἐκ τῆς ἐξουσίας τοῦ σκότους καὶ μετέστησεν εἰς 
s ’ -“ ea “ » ΄ > -“ > e° rm” ἽἼ 
τὴν βασιλείαν τοῦ υἱοῦ τῆς ἀγάπης αὐτοῦ, ἐν w ᾿ἔχομεν 
‘ * 2 e aA ΄ 
τὴν ἀπολύτρωσιν, τὴν ἄφεσιν τῶν ἁμαρτιῶν: ds ἐστιν 
a a a > 4 ig , 
εἰκὼν τοῦ θεοῦ τοῦ ἀοράτου, πρωτότοκος πάσης κτίσεως, 
-“ * —— οὶ * , cal ᾽ -“ A eS 
ὅτι ἐν αὐτῷ ἐκτίσθη τὰ πάντα ἐν τοῖς οὐρανοῖς καὶ ἐπὶ 
“ “ ε Ν Ν ‘ 7 ¥ 
τῆς γῆς, τὰ ὁρατὰ καὶ τὰ ἀόρατα, εἴτε θρόνοι εἴτε 
, ν > ‘ ” > , ‘ , > > a 
κυριότητες εἴτε ἀρχαὶ εἴτε ἐξουσίαι: τὰ πάντα δι᾽ αὐτοῦ 
‘ — a 
καὶ εἰς αὐτὸν ἔκτισται: Kal αὐτὸς ἔστιν πρὸ πάντων 
Φ΄. “φὸ > * 
καὶ τὰ πάντα ἐν αὐτῷ συνέστηκεν, καὶ αὐτός ἐστιν 
‘ 2 * 2 , ΄σ ε 
9 κεφαλὴ τοῦ σώματος, τῆς ἐκκλησίας" ὅς ἐστιν [7H] 
~ “ σ -“ 
ἀρχή, πρωτότοκος ἐκ τῶν νεκρῶν, ἵνα γένηται ἐν πᾶσιν 
ἥν Ἂς , ΄σ > —— 3.0. - ‘ ᾿ς 
αὐτὸς πρωτεύων, ὅτι ἐν αὐτῷ εὐδόκησεν πᾶν τὸ πλήρω- 
-“ 4 n> J “ > , 3X , 
μα κατοικῆσαι καὶ δ αὐτοῦ ἀποκαταλλάξαι τὰ πάντα 
* 2 9 a a 
εἰς αὐτόν, εἰρηνοποιήσας διὰ τοῦ αἵματος τοῦ σταυροῦ 
— > > «a * —— a a Ν — a 
αὐτοῦ, [δι᾿ αὐτοῦ] εἴτε τὰ ἐπὶ τῆς γῆς εἴτε τὰ ἐν τοῖς 
» ΄“ 7 ε -“ * » ’ 
οὐρανοῖς. καὶ ὑμᾶς ποτὲ ὄντας ἀπηλλοτριωμένους καὶ 
ἐχθροὺς τῇ διανοίᾳ ἐν τοῖς ἔργοις τοῖς πονηροῖς, -- νυνὶ 
—— , a6 -“ ’ -“ 4 * * ‘ 
δὲ ᾿ἀποκατήλλαξεν ἐν τῷ σώματι τῆς σαρκὸς αὐτοῦ διὰ 
-“ «ε cal ε * A > ΄ 
τοῦ θανάτου, -- παραστῆσαι ὑμᾶς αγίους καὶ ἀμώμους 
, ᾽ “-“ - 
καὶ ἀνεγκλήτους κατενώπιον αὐτοῦ, εἴ γε ἐπιμένετε τῇ 
“ Ν , 
πίστει τεθεμελιωμένοι καὶ ἑδραῖοι καὶ μὴ μετακινούμενοι 
— a 9 , a > , e ? , a 
ἀπὸ τῆς ἐλπίδος τοῦ εὐαγγελίου οὗ ἠκούσατε, τοῦ κη- 
a. eS ‘ > ΄ - 
ρυχθέντος ἐν πάσῃ κτίσει τῇ ὑπὸ τὸν οὐρανόν, οὗ 
> , > ‘ “ * 
ἐγενόμην ἐγὼ Παῦλος διάκονος. 
** -“ ΄ ε * » 
Νῦν χαίρω ἐν τοῖς παθήμασιν ὑπὲρ ὑμῶν, καὶ avta- 
ναπληρῶ τὰ ὑστερήματα τῶν θλίψεων τοῦ χριστοῦ ἐν 
- ’ ε - > - © ? 
τῇ σαρκί pov ὑπὲρ τοῦ σώματος αὐτοῦ, ὅ ἐστιν ἡ ἐκ- 
λ , * 2 ’ > ‘ ΄ ‘ ‘ > ΄ 
κλησία, ἧς ἐγενόμην ἐγὼ διάκονος κατὰ τὴν οἰκονομίαν 
- ”~ s -~ , - -~ 
τοῦ θεοῦ τὴν δοθεῖσάν por εἰς ὑμᾶς πληρῶσαι τὸν 
⸗ -“ -“ ‘ , ‘ > > ‘ 
λόγον τοῦ θεοῦ, τὸ μυστήριον τὸ ἀποκεκρυμμένον ἀπὸ 
- — ‘ ay - Wher a 
τῶν αἰώνων καὶ ἀπὸ τῶν γενεῶν, -- νῦν δὲ ἐφανερώθη 
τ΄ - «» * a ? 30 ἐλ. ε θ ‘ , , ‘ 
οἷς αγίοις αὐτοῦ, ols ἠθέλησεν ὁ θεὸς γνωρίσαι τί τὸ 


6 


Il ΠΡῸΣ KOAASSAEIS 447 


πλοῦτος τῆς δόξης τοῦ μυστηρίου τούτου ἐν τοῖς ἔθνεσιν, 
:8 ὦ ἐστιν Χριστὸς ἐν ὑμῖν, καὶ ἐλπὶς τῆς δόξης" ὃν ἡμεῖς 
καταγγέλλομεν νουθετοῦντες πάντα ἄνθρωπον καὶ διδά- 
σκοντες πάντα ἄνθρωπον ἐν πάσῃ σοφίᾳ, ἵνα παραστή- 
οσωμεν πάντα ἄνθρωπον τέλειον ἐν Χριστῷ εἰς ὃ καὶ 
κοπιῶ ἀγωνιζόμενος κατὰ τὴν ἐνέργειαν αὐτοῦ τὴν ἐνερ- 
1 γουμένην ἐν ἐμοὶ ἐν δυνάμει. Θέλω γὰρ ὑμᾶς 
εἰδέναι ἡλίκον ἀγῶνα ἔχω ὑπὲρ ὑμῶν καὶ τῶν ἐν 
Λαοδικίᾳ καὶ ὅσοι οὐχ ἑόρακαν τὸ πρόσωπόν μου ἐν 
« σαρκί, ἵνα παρακληθῶσιν ai καρδίαι αὐτῶν, συνβιβα- 
σθέντες ἐν ἀγάπῃ καὶ εἰς πᾶν πλοῦτος τῆς πληροφορίας 
τῆς συνέσεως, cis ἐπίγνωσιν τοῦ μυστηρίου τοῦ "θεοῦ, 
3 Χριστοῦ", ἐν ᾧ εἰσὶν πάντες οἱ θηςδγροὶ THe Codiac 
skal γνώσεως ἀπόκργφοι. Τοῦτο λέγω ἵνα μηδεὶς ὑμᾶς 
5 παραλογίζηται ἐν πιθανολογίᾳ. εἰ γὰρ καὶ τῇ σαρκὶ 
ἄπειμι, ἀλλὰ τῷ πνεύματι σὺν ὑμῖν εἰμί, χαίρων καὶ 
βλέπων ὑμῶν τὴν τάξιν καὶ τὸ στερέωμα τῆς εἰς Χριστὸν 
πίστεως ὑμῶν. 
6 Ὡς οὖν παρελάβετε τὸν χριστὸν ᾿Ιησοῦν τὸν κύριον, 
γὲν αὐτῷ περιπατεῖτε, ἐρριζωμένοι καὶ ἐποικοδομούμενοι 
ἐν αὐτῷ καὶ βεβαιούμενοι τῇ πίστει καθὼς ἐδιδάχθητε, πε- 
8 ρισσεύοντες [ἐν αὐτῇ] ἐν εὐχαριστίᾳ. Βλέ. 
mere μή τις “ὑμᾶς ἔσται" ὃ συλαγωγῶν διὰ τῆς φιλοσοφί- 
ας καὶ κενῆς ἀπάτης κατὰ τὴν παράδοσιν τῶν ἀνθρώ. 
πων, κατὰ τὰ στοιχεῖα τοῦ κόσμου καὶ οὐ κατὰ Χριστόν" 
οὔτι ἐν αὐτῷ κατοικεῖ πᾶν τὸ πλήρωμα τῆς θεύτητος 
το σωματικῶς, καὶ ἐστὲ ἐν αὐτῷ πεπληρωμένοι, ὅς ἐστιν 
τι ἢ κεφαλὴ πάσης ἀρχῆς καὶ ἐξουσίας, ἐν ᾧ καὶ περιε- 
τμήθητε περιτομῇ ἀχειροποιήτῳ ἐν τῇ ἀπεκδύσει τοῦ 
σώματος τῆς σαρκός, ἐν τῇ περιτομῇ τοῦ χριστοῦ, 
τς συνταφέντες αὐτῷ ἐν τῷ βαπτίσματι, ἐν ᾧ καὶ συνη- 
γέρθητε διὰ τῆς πίστεως τῆς ἐνεργείας τοῦ θεοῦ τοῦ 
13 ἐγείραντος αὐτὸν ἐκ νεκρῶν" καὶ ὑμᾶς νεκροὺς ὄν- 


Ap+ 


ἔσται ὑμᾶς 


ν᾽, Ls 
we "~, 
ΕἾ Σὰ 


ἡμᾶς! αὑτῷ, 
σάμενος...... 


Ap+ 


42:1 


ὑμῶν 


a tae 
ἡμῖν" 


448 ΠΡῸΣ KOAASSAEIS II 111 


τας τοῖς παραπτώμασιν Kal τῇ ἀκροβυστίᾳ THs σαρκὸς 
ὑμῶν, συνεζωοποίησεν “ὑμᾶς σὺν "αὐτῷ" χαρισάμενος 
ca ’ ‘ , > aX , Ἁ θ᾽ Θ' "δι, 
ἡμῖν πάντα τὰ παραπτώματα, ἐξαλείψας τὸ καθ᾽ ἡμῶν 
᾿,’ - , a > « ,, easy A 
χειρόγραφον τοῖς δόγμασιν ὃ ἦν ὑπεναντίον ἡμῖν," καὶ 
αὐτὸ ἦρκεν ἐκ τοῦ μέσου προσηλώσας αὐτὸ τῷ σταυρῷ" 
ἀπεκδυσάμενος τὰς ἀρχὰς καὶ τὰς ἐξουσίας ἐδειγμάτισεν 
* ⸗ , > * | J M ‘ 
ἐν παρρησίᾳ θριαμβεύσας αὐτοὺς ἐν αὐτῷ. ὴ 
> .« α ’, > , Ἐ' an SS , : 4 
οὖν τις ὑμᾶς κρινέτω ἐν βρώσει “καὶ ἐν πόσει ἢ ἐν 
, ε a a , a if rq Ν 
μέρει ἑορτῆς ἢ νεομηνίας ἢ σαββάτων, ‘a’ ἐστιν σκιὰ 
τῶν μελλόντων, τὸ δὲ σῶμα τοῦ χριστοῦ. μηδεὶς 
ὑμᾶς καταβραβευέτω' θέλων ἐν ταπεινοφροσύνῃ καὶ θρη- 
σκείᾳ τῶν ἀγγέλων, & ἑόρακεν ἐμβατεύων", εἰκῇ φυσιού- 
; γγέλων, ἃ ἑόρ μ » εἰκῇ 
a“ ‘ 2 * > A ‘ - 
μενος ὑπὸ τοῦ νοὸς τῆς σαρκὸς αὐτοῦ, καὶ οὐ κρατῶν 
* , > Φ “ ‘ a ‘ a cyan ‘ 
τὴν κεφαλήν, ἐξ οὗ πᾶν τὸ σῶμα διὰ τῶν addy καὶ συν- 
δέσμων ἐπιχορηγούμενον καὶ συνβιβαζόμενον αὔξει τὴν 
αὔξησιν τοῦ θεοῦ. 
Εἰ ἀπεθάνετε σὺν Χριστῷ ἀπὸ τῶν στοιχείων τοῦ 
, a“ , 
κόσμου, τί ws ζῶντες ἐν κόσμῳ δογματίζεσθε Μὴ ἅψῃ 
* * ΄, τ ΟΣ | , 4 ‘ 
μηδὲ γεύσῃ μηδὲ Oiyys, ἅ ἐστιν πάντα εἰς φθορὰν 
a > ‘ ’ 
τῇ ἀποχρήσει, κατὰ τὰ ENTAAMATA Kal AIAACKAAIAC 
τῶν ἀνθρώπων ; ἅτινά ἐστιν λόγον μὲν ἔχοντα σο- 
dias ἐν ἐθελοθρησκίᾳ καὶ ταπεινοφροσύνῃ "[καὶ] ἀφει- 
δίᾳ σώματος, οὐκ ἐν τιμῇ τινὶ πρὸς πλησμονὴν τῆς 
, ἡ Er > , a a * 
σαρκός. ἢ οὖν συνηγέρθητε τῷ χριστῷ, τὰ 
» - > -“ col “ 
ἄνω ζητεῖτε, οὗ ὁ χριστός ἐστιν ἐν δεξιᾷ TOY θεοῦ 
κἀθήμενοο' τὰ ἄνω φρονεῖτε, μὴ τὰ ἐπὶ τῆς γῆς, 
ἀπεθάνετε γάρ, καὶ ἡ ζωὴ ὑμῶν κέκρυπται σὺν τῷ 
~ 2 2 ε * a ε 2* 
χριστῷ ἐν τῷ θεῷ: ὅταν ὁ χριστὸς φανερωθῇ, ἡ ζωὴ 
rs a7 , ‘ ε a ‘ 3 A , > 
ἡμῶν᾽, τότε Kal ὑμεῖς σὺν αὐτῷ φανερωθήσεσθε ἐν 
Νεκρώσατε οὖν τὰ μέλη τὰ ἐπὶ τῆς γῆς, πορνείαν, 
» ⸗ “ > , , 4 Ν * 
ἀκαθαρσίαν, πάθος, ἐπιθυμίαν κακήν, καὶ τὴν πλεονεξίαν 
ἥτις ἐστὶν εἰδωλολατρία, δι᾿ ἃ ἔρχεται ἡ ὀργὴ τοῦ θεοῦ" 


Lol 


— w 


οι 


6 


Ill ΠΡῸΣ KOAASSAEIS 449 


γ ἐν οἷς καὶ ὑμεῖς περιεπατήσατέ wore ὅτε ἐζῆτε ἐν 
8 τούτοις νυνὶ δὲ ἀπόθεσθε καὶ ὑμεῖς τὰ πάντα, ὀργήν, 
θυμόν, κακίαν, βλασφημίαν, αἰσχρολογίαν ἐκ τοῦ 
9 στόματος ὑμῶν: μηὴ ψεύδεσθε εἰς ἀλλήλους: ἀπεκ- 
δυσάμενοι τὸν παλαιὸν ἄνθρωπον σὺν ταῖς πράξεσιν 
το αὐτοῦ, καὶ ἐνδυσάμενοι τὸν νέον τὸν ἀνακαινούμενον εἰς 
τι ἐπίγνωσιν KAT’ εἰκόνὰ τοῦ KTICANTOC αὐτόν, ὅπου 
οὐκ ἔνι Ἕλλην καὶ Ἰουδαῖος, περιτομὴ καὶ ἀκροβυστία, 
βάρβαρος, Σκύθης, δοῦλος, ἐλεύθερος, ἀλλὰ πάντα καὶ 
12 ἐν πᾶσιν Χριστός. ᾿Ἐνδύσασθε οὖν ὡς ἐκλε- 
κτοὶ τοῦ θεοῦ, "ἅγιοι καὶ" ἠγαπημένοι, σπλάγχνα οἰκτιρ- 
μοῦ, χρηστότητα, ταπεινοφροσύνην, πραύΐτητα, μακρο- 
13 θυμίαν, ἀνεχόμενοι ἀλλήλων καὶ χαριζόμενοι ἑαυτοῖς 
ἐάν τις πρός τινα ἔχῃ μομφήν: καθὼς καὶ ὁ "κύριος" 
14 ἐχαρίσατο ὑμῖν οὕτως καὶ ὑμεῖς: ἐπὶ πᾶσι δὲ τούτοις 
15 τὴν ἀγάπην, ὅ ἐστιν σύνδεσμος τῆς τελειότητος. καὶ 7 
εἰρήνη τοῦ χριστοῦ βραβευέτω ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν, 
εἰς ἣν καὶ ἐκλήθητε ἐν [ἑνὶ] σώματι: καὶ εὐχάριστοι 
16 γίνεσθε. ὁ λόγος τοῦ χριστοῦ" ἐνοικείτω ἐν ὑμῖν 
πλουσίως ἐν πάσῃ copia’ διδάσκοντες καὶ νουθετοῦντες 
ἑαυτοὺς ψαλμοῖς, ὕμνοις, ὠδαῖς πνευματικαῖς ἐν * χάριτι, 
1) ἄδοντες ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν τῷ θεῷ καὶ πᾶν ὅτι 
ἐὰν ποιῆτε ἐν λόγῳ ἢ ἐν ἔργῳ, πάντα ἐν ὀνόματι κυρίου 
Ἰησοῦ, εὐχαριστοῦντες τῷ θεῷ πατρὶ δι᾿ αὐτοῦ. 
1 Αἱ γυναῖκες, ὑποτάσσεσθε τοῖς ἀνδράσιν, ὡς ἀνῆκεν 
19 ἐν κυρίῳ. Οἱ ἄνδρες, ἀγαπᾶτε τὰς γυναῖκας καὶ μὴ 
ao πικραίνεσθε πρὸς αὐτάς. Τὰ τέκνα, ὑπακούετε 
τοῖς γονεῦσιν κατὰ πάντα, τοῦτο γὰρ εὐάρεστόν ἐστιν 
or ἐν κυρίῳ. Οἱ πατέρες, μὴ ἐρεθίζετε τὰ τέκνα ὑμῶν, 
22 ἵνα μὴ ἀθυμῶσιν. Οἱ δοῦλοι, ὑπακούετε κατὰ 
πάντα τοῖς κατὰ σάρκα κυρίοις, μὴ ἐν "ὀφθαλμο- 
SovAias’, ὡς ἀνθρωπάρεσκοι, ἀλλ᾽ ἐν ἁπλότητι καρδίας, 
23 φοβούμενοι τὸν κύριον. & ἐὰν ποιῆτε, ἐκ ψυχῆς épya- 


430 ΠΡῸΣ ΚΟΛΑΣΣΑΕῚΣ III IV 


e a , * 2 > , 98 ἡ ΄σ —2 
ζεσθε, ὡς τῷ κυρίῳ καὶ οὐκ ἀνθρώποις, εἰδότες ὅτι ἀπὸ 24 
΄ > , ‘ > , a , 
κυρίου ἀπολήμψεσθε τὴν ἀνταπόδοσιν τῆς κληρονομίας" 
“ id a , Ἂ ε Ν > a ,’ 
τῷ κυρίῳ Χριστῷ δουλεύετε᾽' ὁ γὰρ ἀδικῶν κομίσεται 25 
— * > » , ε ΄ 
ὃ ἠδίκησεν, καὶ οὐκ ἔστιν προσωπολημψία. Οἱ κύριοι, x 
‘ * * 
τὸ δίκαιον καὶ τὴν ἰσότητα τοῖς δούλοις παρέχεσθε, 
a7 7 AT ee a * 4* 2 > ~ 
εἰδότες ὅτι Kal ὑμεῖς ἔχετε κύριον ἐν οὐρανῷ. 
2 “ 2 —— 
Τῇ προσευχῇ προσκαρτερεῖτε, γὙρηγοροῦντες ἐν αὐτῇ 2 
ἐν εὐχαριστίᾳ, προσευχόμενοι ἅμα καὶ περὶ ἡμῶν, ἵνα 3 
a a 2 Ἁ 
ὁ θεὸς ἀνοίξη ἡμῖν θύραν τοῦ λόγου, λαλῆσαι τὸ μυστή- 
A a > ἃ Ν , σ , eS 
ριον τοῦ χριστοῦ, δι᾿ ὃ καὶ δέδεμαι, ἵνα φανερώσω αὐτὸ 4 
ε a a > , 2 ‘ x 
ws δεῖ pe λαλῆσαι. “Ev σοφίᾳ περιπατεῖτε πρὸς τοὺς 5 
» ‘ J — 
ἔξω, τὸν καιρὸν ἐξαγοραζόμενοι. ὁ λόγος ὑμῶν πάντοτε 6 
> , “ > , 29 , a ὃ a6 ας ey 
ἐν χάριτι, ἅλατι ἠρτυμένος, εἰδέναι πῶς δεῖ ὑμᾶς ἑνὶ 
ἑκάστῳ ἀποκρίνεσθαι. 
Τὰ κατ᾽ ἐμὲ πάντα γνωρίσει ὑμῖν Τύχικος ὁ ἀγαπητὸς 7 
> Ν ει Ἁ * Ν ’ » * 
ἀδελφὸς καὶ πιστὸς διάκονος καὶ σύνδουλος ἐν κυρίῳ, 
Lal “ -“ ‘ 
ὃν ἔπεμψα πρὸς ὑμᾶς εἰς αὐτὸ τοῦτο ἵνα γνῶτε τὰ 8 
Ν ε a” 
περὶ ἡμῶν καὶ παρακαλέσῃ τὰς καρδίας ὑμῶν, σὺν 9 
᾽᾿Ονησί Ὁ D καὶ a ᾧ ἀδελφῷ, ὅς ἐστιν 
νησίμῳ τῷ πιστῷ καὶ ἀγαπητῷ ἀδελφῷ, ὅς ἐστ 
a “Ἢ * 
ἐξ ὑμῶν: πάντα ὑμῖν γνωρίσουσιν τὰ ὧδε. 
> ⸗ Cs AD , ε , , 
Aoralerar ὑμᾶς ᾿Αρίσταρχος ὁ συναιχμάλωτός μου, το 
* 
καὶ Μάρκος ὁ ἀνεψιὸς Βαρνάβα, (περὶ οὗ ἐλάβετε ἐντο- 
a > -“ 
Ads, ἐὰν ἔλθῃ πρὸς ὑμᾶς δέξασθε αὐτόν,) καὶ ᾿Ιησοῦς :: 
cal -“ = 
ὁ λεγόμενος Ἰοῦστος, of ὄντες ἐκ περιτομῆς, οὗτοι 
, ~ nw 
μόνοι συνεργοὶ εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ, οἵτινες 
> , bd ’ 3 ’ e “~ > a“ 
ἐγενήθησαν μοι παρηγορία. ἀσπάζεται ὑμᾶς ᾿Επαφρᾶς 


" 


2 
. ὃ ἐξ ὑμῶν, δοῦλος Χριστοῦ Ἰησοῦ, πάντοτε ἀγωνιζόμενος 
ὑπὲρ ὑμῶν ἐν ταῖς προσευχαῖς, ἵνα σταθῆτε τέλειοι καὶ 
, > \ , a a 
πεπληροφορημένοι ἐν παντὶ θελήματι τοῦ θεοῦ. pap- 13 
τυρῶ γὰρ αὐτῷ ὅτι ἔχει πολὺν πόνον ὑπὲρ ὑμῶν καὶ τῶν 
ἐν Λαοδικίᾳ καὶ τῶν ἐν Ἱερᾷ Πόλει. ἀσπάζεται ὑμᾶς 14 
- eel δ ε = x ‘ a > ⸗ 
Λουκᾶς ὁ ἰατρὸς ὁ ἀγαπητὸς καὶ Δημᾶςς ᾿Ασπάσα- 15 
σθε τοὺς ἐν Λαοδικίᾳ ἀδελφοὺς καὶ Νύμφαν καὶ 


IV ΠΡῸΣ KOAASZAEIS 45! 
x6 τὴν κατ᾽ οἶκον αὐτῆς ἐκκλησίαν. καὶ ὅταν ἀναγνωσθῇ 
παρ᾽ ὑμῖν ἡ ἐπιστολή, ποιήσατε ἵνα καὶ ἐν τῇ Λαοδι- 
κέων ἐκκλησίᾳ ἀναγνωσθῇ, καὶ τὴν ἐκ Λαοδικίας ἵνα 
17 καὶ ὑμεῖς ἀναγνῶτε. καὶ εἴπατε ᾿Αρχίππῳ Βλέπε τὴν 
διακονίαν ἣν παρέλαβες ἐν κυρίῳ, ἵνα αὐτὴν πληροῖς. 
3 Ὁ ἀσπασμὸς τῇ ἐμῇ χειρὶ Παύλου: μνημονεύετέ 

μου τῶν δεσμῶν. ἡ χάρις μεθ᾽ ὑμῶν 


ΠΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙ͂Σ A 


ΠΑΥ͂ΛΟΣ ΚΑΙ ΣΙΛΟΥΑΝΟΣ ΚΑΙ TIMO@EOS :- 
τῇ ἐκκλησίᾳ Θεσσαλονικέων ἐν θεῷ πατρὶ καὶ κυρίῳ 
Ἰησοῦ Χριστῷ: χάρις ὑμῖν καὶ εἰρήνη. 


Et a. -“ “ θ a * 3X * ε a 
UX ριστουμεν τῳ εῳ TOVTOTE πέρι πάντων VEWV 


nN 


’ a“ a“ e 2 > 
μνείαν ποιούμενοι ἐπὶ τῶν προσευχῶν ἡμῶν, ἀδιαλείπτως 


we 


ε 2 a a a 

μνημονεύοντες ὑμῶν τοῦ ἔργου τῆς πίστεως καὶ τοῦ 
, a“ > a a 2 A 
κόπου τῆς ἀγάπης Kal τῆς ὑπομονῆς τῆς ἐλπίδος τοῦ 
’ « - » a cal * aA 2* ἈΝ 
κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ἔμπροσθεν τοῦ θεοῦ καὶ 


πατρὸς ἡμῶν, εἰδότες, ἀδελφοὶ ἠγαπημένοι ὑπὸ [τοῦ] 


— 


θ a ‘ > ‘ ς« « “ ‘ > , cia > > 
cov, τὴν ἐκλογὴν ὑμῶν, OTL TO εὐαγγέλιον ἡμῶν οὐκ ἐγε- 


wn 


‘ > ———— > , * * ‘ aS. , A 
νήθη εἰς ὑμᾶς ἐν λόγῳ μόνον ἀλλὰ καὶ ἐν δυνάμει καὶ 


ε -“ Ἁ 
ἐν πνεύματι ἁγίῳ καὶ πληροφορίᾳ πολλῇ, καθὼς οἴδατε 


a 


e > , T e@a —— — —— 
οἷοι ἐγενήθημεν " ὑμῖν dv ὑμᾶς" καὶ ὑμεῖς μιμηταὶ ἡμῶν 
ἐγενήθητε καὶ τοῦ κυρίου, δεξάμενοι τὸν λόγον ἐν θλίψει 
πολλῇ μετὰ χαρᾶς πνεύματος ἁγίου, ὥστε γενέσθαι ὑμᾶς 7 


⸗ ΠΡ ἃ “ἢ a A , > a , 1D 
τύποις τύπον πάσιν τοῖς πιστεύουσιν ἐν τῇ Μακεδονίᾳ καὶ ἐν 


a? , a Bene, So 8 
τῇ Axata. ἀφ᾽ ὑμῶν γὰρ ἐξήχηται ὁ λόγος τοῦ κυρίου 
> , 2 * > 
ov μόνον ἐν τῇ Μακεδονίᾳ καὶ ᾿Αχαίᾳ, ἀλλ᾽ ἐν παντὶ 
* «ε ,ὔ «ε a ε , 7 
τόπῳ ἡ πίστις ὑμῶν ἡ πρὸς τὸν θεὸν ἐξελήλυθεν, ὥστε 
— 2* ΄, * eon a —— * εν Be pees | 
ὑμῶν μὴ χρείαν ἔχειν ἡμᾶς λαλεῖν Te αὐτοὶ yap περὶ ἡμῶν 9 
᾽ DY, ε , ” » ‘ ta * 
ἀπαγγέλλουσιν ὁποίαν εἴσοδον ἔσχομεν πρὸς ὑμᾶς, καὶ 
aA > ΄ ‘ ‘ Ls , 
πῶς ἐπεστρέψατε πρὸς τὸν θεὸν ἀπὸ τῶν εἰδώλων Sov- 
, 2 2 * 2 2 
λεύειν θεῷ ζῶντι καὶ ἀληθινῷ, καὶ ἀναμένειν τὸν υἱὸν 10 
* ae a * a a ν a 
αὐτοῦ ἐκ τῶν οὐρανῶν, ὃν ἤγειρεν ἐκ [τῶν] νεκρών, 


Ἰησοῦν τὸν ῥυόμενον ἡμᾶς ἐκ τῆς ὀργῆς τῆς ἐρχομένης. 


II ΠΡῸΣ GESSTAAONIKEIS A 453 


: Αὐτοὶ γὰρ οἴδατε, ἀδελφοί, τὴν εἴσοδον ἡμῶν τὴν πρὸς 
ὑμᾶς ὅτι οὐ κενὴ γέγονεν, ἀλλὰ προπαθόντες καὶ ὕβρι- 
σθέντες καθὼς οἴδατε ἐν Φιλίπποις ἐπαρρησιασάμεθα ἐν τῷ 
θεῷ ἡμῶν λαλῆσαι πρὸς ὑμᾶς τὸ εὐαγγέλιον τοῦ θεοῦ ἐν 

3 πολλῷ ἀγῶνι. κἡ γὰρ παράκλησις ἡμῶν οὐκ ἐκ πλάνης 

+ οὐδὲ ἐξ ἀκαθαρσίας οὐδὲ ἐν δόλῳ, ἀλλὰ καθὼς δεδοκι- 
μάσμεθα ὑπὸ τοῦ θεοῦ πιστευθῆναι τὸ εὐαγγέλιον οὕτως 
λαλοῦμεν, οὐχ ὡς ἀνθρώποις ἀρέσκοντες ἀλλὰ θεῷ τῷ 

ς AOKIMAZONTI τὰς KAPAIAC ἡμῶν. οὔτε γάρ ποτε ἐν λόγῳ 
κολακίας ἐγενήθημεν, καθὼς οἴδατε, οὔτε προφάσει πλεο- 

6 νεξίας, θεὸς μάρτυς, οὔτε ζητοῦντες ἐξ ἀνθρώπων δόξαν, 
οὔτε ἀφ᾽ ὑμῶν οὔτε ἀπ᾽ ἄλλων, δυνάμενοι ἐν βάρει εἶναι 

7 ὡς Χριστοῦ ἀπόστολοι" ἀλλὰ ἐγενήθημεν νήπιοι ἐν μέσῳ 

8 ὑμῶν, ws ἐὰν τροφὸς θάλπῃ τὰ ἑαυτῆς τέκνα οὕτως 
ὀμειρόμενοι ὑμῶν ηὐδοκοῦμεν μεταδοῦναι ὑμῖν οὐ μόνον τὸ 
εὐαγγέλιον τοῦ θεοῦ ἀλλὰ καὶ τὰς ἑαυτῶν ψυχάς, διότι 

9 ἀγαπητοὶ ἡμῖν ἐγενήθητε" μνημονεύετε γάρ, ἀδελφοί, τὸν 
κόπον ἡμῶν καὶ τὸν μόχθον" νυκτὸς καὶ ἡμέρας ἐργαζό- 
μενοι πρὸς τὸ μὴ ἐπιβαρῆσαί τινα ὑμῶν ἐκηρύξαμεν εἰς 

10 ὑμᾶς τὸ εὐαγγέλιον τοῦ θεοῦ. ὑμεῖς μάρτυρες καὶ ὁ θεός, 
ὡς ὁσίως καὶ δικαίως καὶ ἀμέμπτως ὑμῖν τοῖς πιστεύουσιν 

τι ἐγενήθημεν, καθάπερ οἴδατε ὡς ἕνα ἕκαστον ὑμῶν ὡς 
πατὴρ τέκνα ἑαυτοῦ παρακαλοῦντες ὑμᾶς καὶ παραμυθού- 

12 μενοι καὶ μαρτυρόμενοι, εἰς τὸ περιπατεῖν ὑμᾶς ἀξίως τοῦ 
θεοῦ τοῦ "καλοῦντος" ὑμᾶς εἰς τὴν ἑαυτοῦ βασιλείαν καὶ 
δόξαν. 

13 Kai διὰ τοῦτο καὶ ἡμεῖς εὐχαριστοῦμεν τῷ θεῷ ἀδια- 
λείπτως, ὅτι παραλαβόντες λόγον ἀκοῆς παρ᾽ ἡμῶν τοῦ 
θεοῦ ἐδέξασθε οὐ λόγον ἀνθρώπων ἀλλὰ καθὼς ἀληθῶς 
ἐστὶν λόγον θεοῦ, ds καὶ ἐνεργεῖται. ἐν ὑμῖν τοῖς πιστεύ- 

τώ ουσιν. ὑμεῖς γὰρ μιμηταὶ ἐγενήθητε, ἀδελφοί, τῶν ἐκ- 
κλησιῶν τοῦ θεοῦ τῶν οὐσῶν ἐν τῇ ᾿Ιουδαίᾳ ἐν Χριστῷ 
Ἰησοῦ, ὅτι τὰ αὐτὰ ἐπάθετε καὶ ὑμεῖς ὑπὸ τῶν ἰδίων 


42. 


ἔφθακεν 


συνεργὸν [τοῦ 
θεοῦ) 


ὑμῶν πίστιν 


4:4 ΠΡῸΣ @ESSAAONIKEIS A II II 


2 > a 
συμφυλετῶν καθὼς καὶ αὐτοὶ ὑπὸ τῶν ᾿Ιουδαίων, τῶν καὶ 
ΕΣ a , Ν 
τὸν κύριον ἀποκτεινάντων Ἰησοῦν καὶ τοὺς προφήτας καὶ 
ἡμᾶς ἐκδιωξάντων, καὶ θεῷ μὴ ἀρεσκόντων, καὶ πᾶσιν 
> , > ’ Χ ’ ε -“ a <0 λ 
ἀνθρώποις ἐναντίων, κωλυόντων ἡμᾶς τοῖς ἔθνεσιν λα- 
-“ “ > a“ ‘ 
Ajoa ἵνα σωθῶσιν, cis TO ANATIAHPWCAI αὐτῶν TAC 
ε ' , 26, pe ee ae reat tes Vel 
AMAPTIAC πάντοτε. ᾿εφθασεν O€ ἐπ αὐτοὺς ἢ οργὴ εἰς 
τέλος. 
-~ , >,? ε “ 
Ἡμεῖς δέ, ἀδελφοί ἀπορφανισθέντες ἀφ᾽ ὑμῶν πρὸς 
‘ σ ΄ τῆς ’, , > , 
καιρὸν ὥρας, προσώπῳ οὐ καρδίᾳ, περισσοτέρως ἐσπουδά- 
δ πρό ὑμῶν ἰδεῖν ἐ λλῇ ἐπιθυμί. 
σαμεν τὸ πρόσωπον ὑμῶν ἰδεῖν ἐν πολλῇ ἐπιθυμίᾳ. 
διότι ἠθελήσαμεν ἐλθεῖν ρὼ; ὑμᾶς, ἐγὼ μὲν Παῦλος 
καὶ ἅπαξ καὶ δίς, καὶ ἐκέκοψεν. ἡμᾶς ὁ Σατανᾶς, τίς 
‘ c a“ 2 * a ν αὶ , , a Ψ' κἂν 
γὰρ ἡμῶν ἐλπὶς ἢ χαρὰ ἢ στέφανος καυχήσεως-- ἢ οὐχὶ 
καὶ ὑμεῖς-- ἔμπροσθεν τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ ἐν τῇ 
αὐτοῦ παρουσίᾳ; ὑμεῖς γάρ ἐστε ἢ δόξα ἡμῶν καὶ ἡ 
xapa. Διὸ μηκέτι στέγοντες ηὐδοκήσαμεν 
καταλειφθῆναι ἐν ᾿Αθήναις μόνοι, καὶ ἐπέμψαμεν Τιμό- 
θεον, τὸν ἀδελφὸν ἡμῶν καὶ "διάκονον τοῦ θεοῦ" ἐν τῷ 
» ελί a a > ‘ té ε a Ν 
εὐαγγελίῳ τοῦ χριστοῦ, εἰς τὸ στηρίξαι ὑμᾶς καὶ παρα- 
καλέσαι ὑπὲρ τῆς πίστεως ὑμῶν τὸ μηδένα σαίνεσθαι 
> .“ , 4 > ‘ ‘ Ν σ > a: 
ἐν ταῖς θλίψεσιν ταύταις. αὐτοὶ yap οἴδατε ὅτι εἰς τοῦτο 
κείμεθα: καὶ γὰρ ὅτε πρὸς ὑμᾶς ἦμεν, προελέγομεν ὑμῖν 
ὅτι μέλλομεν θλίβεσθαι, καθὼς καὶ ἐγένετο καὶ οἴδατε. 
διὰ τοῦτο κἀγὼ μηκέτι στέγων ἔπεμψα εἰς τὸ γνῶναι τὴν 
“πίστιν ὑμῶν", μή πως ἐπείρασεν ὑμᾶς ὁ πειράζων καὶ 
> 4 , ε — ε -“ * Ν > , 
cis κενὸν γένηται ὁ κόπος ἡμῶν. Ἄρτι δὲ ἐλθόντος 
Τιμοθέου πρὸς ἡμᾶς ἀφ᾽ ὑμῶν καὶ εὐαγγελισαμένου ἡμῖν 
3 
τὴν πίστιν καὶ τὴν ἀγάπην ὑμῶν, καὶ ὅτι ἔχετε μνείαν 
ε -“ * * “ 
ἡμῶν ἀγαθὴν πάντοτε ἐπιποθοῦντες ἡμᾶς ἰδεῖν καθάπερ 
Ν ε a “ - 
καὶ ἡμεῖς ὑμᾶς, διὰ τοῦτο παρεκλήθημεν, ἀδελφοί, 
» ean 2 2 
ἐφ᾽ ὑμῖν ἐπὶ πάσῃ τῇ ἀνάγκῃ καὶ θλίψει ἡμῶν διὰ τῆς 
e , σ 2 “a “-“ 
ὑμῶν πίστεως, ὅτι νῦν ζῶμεν ἐὰν ὑμεῖς στήκετε ἐν κυρίῳ. 


15 


Lead 


7 


* 


[Ὁ] 


3 


* 


8 


lA 4 » “ “ “ 
τίνα γὰρ εὐχαριστίαν δυνάμεθα τῷ θεῷ ἀνταποδοῦναι περὶ ο 


Til Iv ΠΡῸΣ OESSAAONIKEIZ A 455 
ὑμῶν ἐπὶ πάσῃ τῇ χαρᾷ ἡἣ χαίρομεν δι ὑμᾶς ἔμπροσθεν 
x0 τοῦ θεοῦ ἡμῶν, νυκτὸς καὶ ἡμέρας ὑπερεκπερισσοῦ δεό- 
μένοι εἰς τὸ ἰδεῖν ὑμῶν τὸ πρόσωπον καὶ καταρτίσαι τὰ 
τι ὑστερήματα τῆς πίστεως ὑμῶν ; Αὐτὸς δὲ ὁ 
θεὸς καὶ πατὴρ ἡμῶν καὶ ὃ κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς κατευ- 
12 θύναι τὴν ὁδὸν ἡμῶν πρὸς ὑμᾶς" ὑμᾶς δὲ ὃ κύριος πλεο- 
νάσαι καὶ περισσεύσαι τῇ ἀγάπῃ εἰς ἀλλήλους καὶ εἰς 
13 πάντας, καθάπερ καὶ ἡμεῖς εἰς ὑμᾶς, εἰς τὸ στηρίξαι ὑμῶν 
τὰς καρδίας " ἀμέμπτους" ἐν ἁγιωσύνῃ ἔμπροσθεν τοῦ θεοῦ 
καὶ πατρὸς ἡμῶν ἐν τῇ παρουσίᾳ τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ 
μετὰ πάντων τῶν ἁγίων αὐτοῦ." 

F Λοιπὸν, ἀδελφοί, ἐρωτῶμεν ὑμᾶς καὶ παρακαλοῦ- 
μεν ἐν κυρίῳ ᾿ἸΙησοῦ, [ἵνα] καθὼς παρελάβετε παρ᾽ ἡ- 
μῶν τὸ πῶς δεῖ ὑμᾶς περιπατεῖν καὶ ἀρέσκειν θεῷ, 

καθὼς καὶ περιπατεῖτε,-- ἵνα περισσεύητε μᾶλλον. οἴδατε 
γὰρ τίνας παραγγελίας ἐδώκαμεν ὑμῖν διὰ τοῦ κυρίου 

3 Ἰησοῦ. Τοῦτο γάρ ἐστιν θέλημα τοῦ θεοῦ, 
ὁ ἁγιασμὸς ὑμῶν, ἀπέχεσθαι ὑμᾶς ἀπὸ τῆς πορνείας, 

4 εἰδέναι ἕκαστον ὑμῶν τὸ ἑαυτοῦ σκεῦος κτᾶσθαι ἐν ἁγια- 

ς σμῷ καὶ τιμῇ, μὴ ἐν πάθει ἐπιθυμίας καθάπερ καὶ" τὰ 

6 ἔθνη τὰ μὴ εἰδύτὰ τὸν θεόν, τὸ μὴ ὑπερβαίνειν καὶ 
πλεονεκτεῖν ἐν τῷ πράγματι τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ, διότι 
ἔκδικος Κύριος περὶ πάντων τούτων, καθὼς καὶ προεί- 

7 παμεν ὑμῖν καὶ διεμαρτυράμεθα. οὐ γὰρ ἐκάλεσεν ἡμᾶς ὁ 
8 θεὸς ἐπὶ ἀκαθαρσίᾳ ἀλλ᾽ ἐν ἁγιασμῷ. τοιγαροῦν ὁ ἀθε- 
τῶν οὐκ ἄνθρωπον ἀθετεῖ ἀλλὰ τὸν θεὸν τὸν διλόντὰ τὸ 

9 TINEYMA AYTOY τὸ ἅγιον εἰς ὑμᾶς. Περὶ δὲ 
τῆς φιλαδελφίας οὐ χρείαν ἔχετε γράφειν ὑμῖν, αὐτοὶ 
γὰρ ὑμεῖς θεοδίδακτοί ἐστε εἰς τὸ ἀγαπᾷν ἀλλήλους" 

10 καὶ γὰρ ποιεῖτε αὐτὸ εἰς πάντας τοὺς ἀδελφοὺς [τοὺς] ἐν 
ὅλῃ τῇ Μακεδονίᾳ. Παρακαλοῦμεν δὲ ὑμᾶς, 

11 ἀδελφοί, περισσεύειν μᾶλλον, καὶ φιλοτιμεῖσθαι ἡσυχά- 
ζειν καὶ πράσσειν τὰ ἴδια καὶ ἐργάζεσθαι ταῖς χερσὶν 


οὖν 


ὁ θεὸς ἡμᾶς 


ὑπὲρ 


456 ΠΡῸΣ OESSAAONIKEIS A IVV 


ὑμῶν, καθὼς ὑμῖν παρηγγείλαμεν, ἵνα περιπατῆτε εὐσχη- 
Ν 
μόνως πρὸς τοὺς ἔξω καὶ μηδενὸς χρείαν ἔχητε. 


12 


Οὐ θέλομεν δὲ ὑμᾶς ἀγνοεῖν, ἀδελφοί, περὶ τῶν 13 


2 * 
κοιμωμένων, ἵνα μὴ λυπῆσθε καθὼς καὶ οἱ λοιποὶ οἱ μὴ 
* > 
ἔχοντες ἐλπίδα. εἰ γὰρ πιστεύομεν ὅτι ᾿Ιησοῦς ἀπέθανεν 
————— “ * θ Ν ‘ θέ ὃ ‘ A 
καὶ ἀνέστη, οὕτως καὶ ὁ θεὸς τοὺς κοιμηθέντας διὰ τοῦ 
Ἰησοῦ ἃ ὺν αὐτῷ Τοῦτο γὰρ ὑμῖν λέ ἐ 
ησοῦ ἄξει σὺν αὐτῷ. γὰρ ὑμῖν λέγομεν ἐν 
λόγῳ κυρίου, ὅτι ἡμεῖς οἱ ζῶντες οἱ περιλειπόμενοι εἰς 
a Ν 
τὴν παρουσίαν τοῦ κυρίου οὐ μὴ φθάσωμεν τοὺς κοιμη- 
θέντας: ὅτι αὐτὸς ὁ κύριος ἐν κελεύσματι, ἐν φωνῇ 
> , Ν > * 2 * > τ » 
ἀρχαγγέλου καὶ ἐν σάλπιγγι θεοῦ, καταβήσεται ἀπ᾽ οὐ- 
“ A > a 
pavod, καὶ οἱ νεκροὶ ἐν Χριστῷ ἀναστήσονται πρῶτον, 
ἔπειτα ἡμεῖς οἱ ζῶντες οἱ περιλειπόμενοι ἅμα σὺν αὐτοῖς 
ε , > , > > * a td > 
ἁρπαγησόμεθα ἐν νεφέλαις εἰς ἀπάντησιν τοῦ κυρίου εἰς 
“Ἂν Ἀ hid ΄ Ν ’ > ⸗ σ 
ἀέρα: καὶ οὕτως πάντοτε σὺν κυρίῳ ἐσόμεθα. Ὥστε 
παρακαλεῖτε ἀλλήλους ἐν τοῖς λόγοις τούτοις. 
Περὶ δὲ τῶν χρόνων καὶ τῶν καιρῶν, ἀδελφοί, οὐ 
, * ca , > 3 3X > “ * 
χρείαν ἔχετε ὑμῖν γράφεσθαι, αὐτοὶ γὰρ ἀκριβῶς οἴδατε 
φ ε , * « , > Ν * * 
ὅτι ἡμέρα Κυρίου ὡς κλέπτης ἐν νυκτὶ οὕτως ἔρχεται. 
ὅταν " λέγωσιν ἘἙἰρήνη καὶ ἀσφάλεια, τότε aidvi- 
a ε 
διος αὐτοῖς ἐπίσταται ὄλεθρος ὥσπερ ἡ wo τῇ. ἐν 
γαστρὶ ἐχούσῃ, καὶ οὐ μὴ ἐκφύγωσιν. ὑμεῖς δέ, ἀδελ- 
΄, > > bes , σ Leah, ν ein —— 1 
got, οὐκ ἐστὲ ἐν σκότει, ἵνα ἢ ἡμέρα ὑμᾶς ὡς ᾿ κλέπτας 
καταλάβῃ, πάντες γὰρ ὑμεῖς υἱοὶ φωτός ἐστε καὶ υἱοὶ 
δ > φ Η͂ J 208 * - ‘ 
ἡμέρας. Οὐκ ἐσμὲν νυκτὸς οὐδὲ σκότους: apa οὖν μὴ 
καθεύδωμεν ὡς οἱ λοιποί, ἀλλὰ γρηγορῶμεν καὶ νήφωμεν. 
ε Ν , \ , Ν ε Ld 
ct yap καθεύδοντες νυκτὸς καθεύδουσιν, καὶ of μεθυσκό- 
μενοι νυκτὸς μεθύουσιν. ἡμεῖς δὲ ἡμέρας ὄντες νήφωμεν, 
» , , 4 
ENAYCAMENO! OWPAKA πίστεως Kal ἀγάπης Kal TIEPIKE- 
Maraian ἐλπίδα cotTHpiac’ ὅτι οὐκ ἔθετο “ἡμᾶς ὁ θεὸς" 
* > ‘ > ‘ * ff , ‘ a ’ 
εἰς οργὴν ἀλλὰ εἰς περιποίησιν σωτηρίας διὰ τοῦ κυρίου 
— » a n - 2 
ἡμῶν ᾿Ιησοῦ [Χριστοῦ], τοῦ ἀποθανόντος "περὶ" ἡμῶν 
ἵνα εἴτε ὁρῶμεν εἴ θεύδωμεν ἅ tv αὐτῷ Ly 
γρηγορῶμεν εἴτε καθεύδωμεν ἅμα σὺν αὐτῷ ζήσω- 


σι 


ου 


9 


10 


Vv ΠΡῸΣ GESSAAONIKEIS A 457 


τι μεν. Διὸ παρακαλεῖτε ἀλλήλους καὶ οἰκοδομεῖτε εἷς τὸν 
ἕνα, καθὼς καὶ ποιεῖτε. 

12 ἘἘρωτῶμεν δὲ ὑμᾶς, ἀδελφοί, εἰδέναι τοὺς κοπιῶντας 
ἐν ὑμῖν καὶ προϊσταμένους ὑμῶν ἐν κυρίῳ καὶ νουθετοῦντας 

13 ὑμᾶς, καὶ ἡγεῖσθαι αὐτοὺς ᾿ὑπερεκπερισσοῦ᾽ ἐν ἀγάπῃ 

14 διὰ τὸ ἔργον αὐτῶν. εἰρηνεύετε ἐν ἑαυτοῖς. Παρακαλοῦμεν 
δὲ ὑμᾶς, ἀδελφοί, νουθετεῖτε τοὺς ἀτάκτους, παραμυθεῖσθε 
τοὺς ὀλιγοψύχους, ἀντέχεσθε τῶν ἀσθενῶν, μακροθυμεῖτε 

15 πρὸς πάντας. ὁρᾶτε μή τις κακὸν ἀντὶ κακοῦ τινὶ ἀπο- 
δῷ, ἀλλὰ πάντοτε τὸ ἀγαθὸν διώκετε * εἰς ἀλλήλους καὶ 

τῷ εἰς πάντας. Πάντοτε χαίρετε, ἀδιαλείπτως προσεύχεσθε, 

18 ἐν παντὶ εὐχαριστεῖτε" τοῦτο γὰρ θέλημα θεοῦ ἐν Χριστῷ 

19 Ἰησοῦ εἰς ὑμᾶς. τὸ πνεῦμα μὴ σβέννυτε, προφητείας μὴ 

ox ἐξουθενεῖτε᾽ πάντα [δὲ] δοκιμάζετε, τὸ καλὸν κατέχετε, 

13 ἀπὸ TANTOC εἴδους ΠΟΝΗΡΟΥ͂ ἀπέχεοθε. Αὐτὸς δὲ ὁ 
θεὸς τῆς εἰρήνης ἁγιάσαι ὑμᾶς ὁλοτελεῖς, καὶ ὁλόκληρον 
ὑμῶν τὸ πνεῦμα καὶ ἡ ψυχὴ καὶ τὸ σῶμα ἀμέμπτως ἐν 
τῇ παρουσίᾳ τοῦ κυρίου ἡμῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ τηρηθείη. 

24 πιστὸς ὁ καλῶν ὑμᾶς, ὃς καὶ ποιήσει. 

-ς- ᾿Αδελφοΐζ, προσεύχεσθε [καὶ] περὶ ἡμῶν. 

2 ᾿Ασπάσασθε τοὺς ἀδελφοὺς πάντας ἐν φιλήματι 

27) ἁγῳ, Ἐνορκίζω ὑμᾶς τὸν κύριον ἀναγνωσθῆναι τὴν 
ἐπιστολὴν πᾶσιν τοῖς ᾿ ἀδελφοῖς. 

28 ἙἩ χάρις τοῦ κυρίου ἡμῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ μεθ᾽ ὑμῶν. 


ΠΡῸΣ OEZZAAONIKEIS B 


ΠΑΥ͂ΛΟΣ KAI SIAOYANOS KAT TIMO@EOS τῇ * 
’, , > “᾿ 4 ε aA Ν * 
ἐκκλησίᾳ Θεσσαλονικέων ἐν θεῷ πατρὶ ἡμῶν καὶ κυρίῳ 
» a a * ca ‘ 2 £ a. 4 a ‘ 
Inoot Χριστῷ: χάρις ὑμῖν καὶ εἰρήνη ἀπὸ θεοῦ πατρὸς 2 
καὶ κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ. 
᾿ -“ ᾿ * - “ , ‘ e “ 
Εὐχαριστεῖν ὀφείλομεν τῷ θεῷ πάντοτε περὶ ὑμῶν, 3 
ἀδελφοί, καθὼς ἀξιόν ἐστιν, ὅτι ὑπεραυξάνει ἡ πίστις 
ε “-“ Ἀ , ε > Ys «Δ ε , , ε ΄“ 
ὑμῶν καὶ πλεονάζει ἡ ἀγάπη ἑνὸς ἑκάστου πάντων ὑμῶν 
εἰς ἀλλήλους, ὥστε αὐτοὺς ἡμᾶς ἐν ὑμῖν ἐνκαυχᾶσθαι ev 4 
ταῖς ἐκκλησίαις τοῦ θεοῦ ὑπὲρ τῆς ὑπομονῆς ὑμῶν καὶ 
πίστεως ἐν πᾶσιν τοῖς διωγμοῖς ὑμῶν καὶ ταῖς θλίψεσιν 
ἐνέχεσθε αἷς "ἀνέχεσθε", ἔνδειγμα τῆς δικαίας κρίσεως τοῦ θεοῦ, εἰς 5 
‘ “- ca A , “- “ Φῶς . — 
τὸ καταξιωθῆναι ὑμᾶς τῆς βασιλείας τοῦ θεοῦ, ὑπὲρ ἧς 
καὶ πάσχετε, εἴπερ δίκαιον παρὰ θεῷ ἀνταποδοῦναι τοῖς 6 
θλίβουσιν ὑμᾶς θλίψιν καὶ ὑμῖν τοῖς θλιβομένοις ἄνεσιν 7 
᾿ ε * ΕἸ ~ ? ΄ an 4 ~ *? * > “- 
μεθ᾽ ἡμῶν ἐν τῇ ἀποκαλύψει τοῦ κυρίου Ἰησοῦ ἀπ᾽ οὐρανοῦ 
ν ΄ ’ > ~ > ‘ ‘ ’ 
per ἀγγέλων δυνάμεως αὐτοῦ EN Tryp! φλογός, διδόντος 8 
ἐκδίκηοιν τοῖς μὴ εἰδόοι θεὸν καὶ τοῖο μὴ ὑπδκοὺύ- 
OYCIN τῷ εὐαγγελίῳ τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ, οἵτινες δίκην 9 
τίσουσιν ὄλεθρον αἰώνιον ἀπὸ προοώπου τοῦ xypioy 
Kal ἀπὸ τῆς δόξης Tic icyyoc ἀὐτοῦ, STAN ἔλθῃ 10 
ἐνδοξδοθῆνδι ἐν τοῖς ἁγίοις AYTOY καὶ θδυμδεθηνδι 
ἐν πᾶσιν τοῖς πιστεύσασιν, ὅτι "ἐπιστεύθη" τὸ μαρτύριον 
| bows > 4? Cin > a c ’ > , > a 4 
ἡμῶν ἐφ υμᾶς, EN TH HMEPA EKEINH. Eis ὃ καὶ cx 
προσευχόμεθα πάντοτε περὶ ὑμῶν, ἵνα ὑμᾶς ἀξιώσῃ τῆς 
κλήσεως ὁ θεὸς ἡμῶν καὶ πληρώσῃ πᾶσαν εὐδοκίαν ἀγα- 


Ap. 


Il ΠΡῸΣ OEZZAAONIKEIZ B 459 


12 θωσύνης καὶ ἔργον πίστεως ἐν δυνάμει, ὅπως ENAOZACOH 
τὸ GNOMA τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ ἐν ὑμῖν, καὶ ὑμεῖς 
ἐν αὐτῷ, κατὰ τὴν χάριν τοῦ θεοῦ ἡμῶν καὶ κυρίου Ἰησοῦ 
Χριστοῦ. 

: Ἐρωτῶμεν δὲ ὑμᾶς, ἀδελφοί, ὑπὲρ τῆς παρουσίας τοῦ 
κυρίου [ἡμῶν] Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ ἡμῶν ἐπισυναγωγῆς 

3 ἐπ᾿ αὐτόν, εἰς τὸ μὴ ταχέως σαλευθῆναι ὑμᾶς ἀπὸ τοῦ 
γοὸς μηδὲ θροεῖσθαι μήτε διὰ πνεύματος μήτε διὰ 
λόγου μήτε δ᾽ ἐπιστολῆς ὡς δι ἡμῶν, ὡς ὅτι ἐνέστηκεν 

3%) ἡμέρα τοῦ "κυρίου." μή τις ὑμᾶς ἐξαπατήσῃ κατὰ μη- 
δένα τρόπον" ὅτι ἐὰν μὴ ἔλθη ἡ ἀποστασία πρῶτον καὶ 
ἀποκαλυφθῇ ὁ ἄνθρωπος τῆς "ἀνομίας", 6 υἱὸς τῆς ἀπω- 

4 λείας, ὃ ἀντικείμενος KAl ὑπερδιρόμενος ἐπὶ TIANTA λε- 
γόμενον θεὺν ἢ σέβασμα, ὥστε αὐτὸν εἰς τὸν ναὸν τοῦ 

ς θεοῦ κἀθίοδι, ἀποδεικνύντα ἑαυτὸν ὅτι ἔστιν θεός---. Οὐ 
μνημονεύετε ὅτι ἔτι ὧν πρὸς ὑμᾶς ταῦτα ἔλεγον ὑμῖν; 

6 καὶ νῦν τὸ κατέχον οἴδατε, εἰς τὸ ἀποκαλυφθῆναι αὐτὸν 

γ ἐν τῷ αὐτοῦ καιρῷ" τὸ γὰρ μυστήριον ἤδη ἐνεργεῖται τῆς 
ἀνομίας: μόνον ὁ κατέχων ἄρτι ἕως ἐκ μέσου γένηται. 

8 καὶ τότε ἀποκαλυφθήσεται ὁ ἄνομος, ὃν ὁ κύριος [Ἰη- 
gots] ᾿ἀνελεῖ᾽ τῷ πνεύματι TOY Ἵτόματος ayTOy 

ο καὶ καταργήσει τῇ ἐπιφανείᾳ τῆς παρουσίας αὐτοῦ, οὗ 
ἐστὶν ιν παρουσία κατ᾽ ἐνέργειαν τοῦ Σατανᾶ ἐν πάσῃ 

το δυνάμει καὶ σημείοις καὶ τέρασιν ψεύδους καὶ ἐν πάσῃ 
ἀπάτῃ ἀδικίας τοῖς ἀπολλυμένοις, ἀνθ᾽ ὧν τὴν ἀγάπην 

1 τῆς ἀληθείας οὐκ ἐδέξαντο εἰς τὸ σωθῆναι αὐτούς" καὶ 
διὰ τοῦτο πέμπει αὐτοῖς ὁ θεὸς ἐνέργειαν πλάνης εἰς τὸ 

12 πιστεῦσαι αὐτοὺς τῷ ψεύδει, ἵνα κριθῶσιν "πάντες" οἱ μὴ 
πιστεύσαντες τῇ ἀληθείᾳ ἀλλὰ εὐδοκήσαντες τῇ ἀδικίᾳ. 

13 Ἡμεῖς δὲ ὀφείλομεν εὐχαριστεῖν τῷ θεῷ πάντοτε 
περὶ ὑμῶν, ἀδελφοὶ ἡγάπημένοι ὑπὸ Kypioy, ὅτι εἴ- 
λατο ὑμᾶς ὁ θεὸς "ἀπ᾿ ἀρχῆς" εἰς σωτηρίαν ἐν ἁγιασμῷ 

14 πνεύματος καὶ πίστει ἀληθείας, εἰς ὃ ἐκάλεσεν ὑμᾶς διὰ 


ἅπαντες 


ἀπαρχὴν 


ἡμῶν 


παρελάβοσαν 


460 ΠΡῸΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕῚΣ B II UI 


”~ * ε -“ * ,ὔ δόξ a , 
τοῦ εὐαγγελίου ἡμῶν, els περιποίησιν δόξης τοῦ κυρίου 
a a a * > > ,ὔ ΄ ‘ 
ἡμῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. “Apa οὗν, ἀδελφοί, στήκετε, καὶ 15 
a * 4 , * 
κρατεῖτε τὰς παραδόσεις ἃς ἐδιδάχθητε εἴτε διὰ λόγου εἴτε 
—— 2 « a —— δὲ ε , « a > a 
δ᾽ ἐπιστολῆς ἡμῶν. Αὐτὸς δὲ ὁ κύριος ἡμῶν ᾿Ιησοῦς 16 
s ‘ « Ν ε ‘ ε “ ε » * ε “ 
Χριστὸς καὶ [6] θεὸς ὁ πατὴρ ἡμῶν, ὁ ἀγαπήσας ἡμᾶς 
* ‘ , > ΄ es ὃ > ‘ > 
καὶ δοὺς παράκλησιν αἰωνίαν καὶ ἐλπίδα ἀγαθὴν ἐν 
, , — J δὲ ‘ , ᾶ2 
χάριτι, παρακαλέσαι ὑμῶν τὰς καρδίας καὶ στηρίξαι ἐν 17 
‘ * ‘ * > aA 
παντὶ ἔργῳ καὶ λόγῳ ἀγαθῷ. 
ε a 
To λοιπὸν προσεύχεσθε, ἀδελφοί, περὶ ἡμῶν, iva x 
ε , a 4 / 3 * 3X Ν ‘ 
ὁ λόγος τοῦ κυρίου τρέχῃ Kal δοξάζηται καθὼς καὶ πρὸς 
a a“ > cal 
ὑμᾶς, καὶ ἵνα ῥυσθῶμεν ἀπὸ τῶν ἀτόπων Kal πονηρῶν 2 
ἀνθρώπων, οὐ γὰρ πάντων ἡ πίστις. Πιστὸς 3 
δέ > ε , a Ἂ ε -“ 4 , * —3X a“ 
€ ἐστιν ὁ κύριος, ὃς στηρίξει ὑμᾶς καὶ φυλάξει ἀπὸ τοῦ 
a 4, . 9 , δι 4. ἃ “- a Δ 
πονηροῦ. πεποίθαμεν δὲ ἐν κυρίῳ ἐφ᾽ ὑμᾶς, ὅτι ἃ πα- 4 
, Ν “a 1.4 * «ε δὲ , 
ραγγέλλομεν [καὶ] ποιεῖτε καὶ ποιήσετε. ὋὉ δὲ κύριος 5 
κατευθύναι ὑμῶν τὰς καρδίας εἰς τὴν ἀγάπην τοῦ θεοῦ 
καὶ εἰς τὴν ὑπομονὴν τοῦ χριστοῦ. 
Παραγγέλλομεν δὲ ὑμῖν, ἀδελφοί, ἐν ὀνόματι τοῦ 6 
’, ——— A a , ec a ΘΝ, Ἁ 
κυρίου ' ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ στέλλεσθαι ὑμᾶς ἀπὸ παντὸς 
> “ 2 * 2* Ν A x ‘ , 
ἀδελφοῦ ἀτάκτως περιπατοῦντος Kal μὴ κατὰ THY Tapa- 
δοσιν ἣν ᾿παρελάβετε' παρ᾽ ἡμῶν. αὐτοὶ γὰρ οἴδατε 7 
“- ~ a e - a -“ 
πῶς δεῖ μιμεῖσθαι ἡμᾶς, ὅτι οὐκ ἠτακτήσαμεν ἐν ὑμῖν 
aan . » ΤΙΣ , ᾽ — 
οὐδὲ δωρεὰν ἄρτον ἐφάγομεν παρά τινος, ἀλλ᾽ ἐν κόπῳ 8 
4 ε 
καὶ μόχθῳ νυκτὸς καὶ ἡμέρας ἐργαζόμενοι πρὸς τὸ μὴ 
“ «ε ~ 
ἐπιβαρῆσαί twa ὑμῶν: οὐχ ὅτι οὐκ ἔχομεν ἐξουσίαν, 9 
> 9 ε — a — ay le. a cia 
ἀλλ᾽ iva ἑαυτοὺς τύπον δῶμεν ὑμῖν εἰς TO μιμεῖσθαι ἡμᾶς. 
‘ “ > ‘ a a 
Kal yap ὅτε ἦμεν πρὸς ὑμᾶς, τοῦτο παρηγγέλλομεν ὑμῖν, το 
σ Ν * 
ὅτι εἴ τις οὐ θέλει ἐργάζεσθαι μηδὲ ἐσθιέτω. ἀκούομεν τι 
, cal -“ 
γάρ τινας περιπατοῦντας ἐν ὑμῖν ἀτάκτως, μηδὲν ἐργα- 
> ‘ a“ 
ζομένους ἀλλὰ περιεργαζομένους" τοῖς δὲ τοιούτοις πα- 12 
΄ * a 4 — a a 
ραγγέλλομεν καὶ παρακαλοῦμεν ἐν κυρίῳ Ἰησοῦ Χριστῷ 
2 * 
ἵνα μετὰ ἡσυχίας ἐργαζόμενοι τὸν ἑαυτῶν ἄρτον ἐσθίω- 


σιν. Ὑμεῖς δέ, ἀδελφοί, μὴ ἐνκακήσητε καλοποιοῦντες. 13 


It ΠΡῸΣ GESSAAONIKEIS B 461 


14 εἰ δέ τις οὐχ ὑπακούει τῷ λόγῳ ἡμῶν διὰ τῆς ἐπιστολῆς, 
τοῦτον σημειοῦσθε, μὴ συναναμίγνυσθαι αὐτῷ, ἵνα ἐν- 
1s Tpary καὶ μὴ ὡς ἐχθρὸν ἡγεῖσθε, ἀλλὰ νουθετεῖτε 
16 ὡς ἀδελφόν. Αὐτὸς δὲ ὁ κύριος τῆς εἰρήνης δῴη ὑμῖν 
τὴν εἰρήνην διὰ παντὸς ἐν παντὶ τρόπῳ. ὁ κύριος μετὰ 
πάντων ὑμῶν. 
17 Ὁ ἀσπασμὸς τῇ ἐμῇ χειρὶ Παύλου, ὅ ἐστιν σημεῖον 
18 ἐν πάσῃ ἐπιστολῇ: οὕτως γράφω. 4 χάρις τοῦ κυρίου 
ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ μετὰ πάντων ὑμῶν. 
90 


ΠΡῸΣ EBPAIOY2 


ΠΟΛΥΜΕΡΩΣ ΚΑΙ ΠΟΛΥΤΡΟΠΩΣ πάλαι ὁ θεὸς - 
λαλήσας τοῖς πατράσιν ἐν τοῖς προφήταις ἐπ᾽ ἐσχάτου 2 
A“ ε - , * , ea , tn a * 
τῶν ἡμερῶν τούτων ἐλάλησεν ἡμῖν ἐν υἱῷ, ὃν ἔθηκεν 
κληρονόμον πάντων, δ ov καὶ ἐποίησεν τοὺς αἰῶνας" ὃς 3 
ὧν ἀπαύγασμα τῆς δόξης καὶ χαρακτὴρ τῆς ὑποστάσεως 
αὐτοῦ, φέρων τε τὰ πάντα τῷ ῥήματι τῆς δυνάμεως αὐ- 
τοῦ, καθαρισμὸν τῶν ἁμαρτιῶν ποιησάμενος ἐκᾶθιςεν ἐν 
δεξιᾷ τῆς μεγαλωσύνης ἐν ὑψηλοῖς, τοσούτῳ κρείττων 4 
, “ * , > > ‘A 
γενόμενος τῶν ἀγγέλων ὅσῳ διαφορώτερον παρ᾽ αὐτοὺς 
κεκληρονόμηκεν ὄνομα. Tin yap εἶπέν ποτε 5 
τῶν ἀγγέλων 
cr ἘΠ > 
Υἱός Moy εἶ εὖ, ἐγὼ CHMEPON γεγέννηκά Ce, 
καὶ πάλιν 
> E- ‘ * » cl > , 4 > ‘ ΕἼ 
rad ECOMAI aYTW E€ic TIATEPA, Kal AYTOC ECTAI ΜΟΙ 
εἰς Υἱόν ; 
“ * , > , A , > ‘ > 
ὅταν δὲ πάλιν εἰσαγάγῃ τὸν πρωτότοκον εἰς τὴν οἰκου- 6 
μένην, λέγει 
Kai προοκγνηοάτωςδν AYTG) TIANTEC ἄγγελοι θεοῦ. 
καὶ πρὸς μὲν τοὺς ἀγγέλους λέγει 7 
c ” ‘ , -“ ’ 
O ποιῶν τοὺς ἀγγέλογς ayToY TINEYMATA, 
Kal τοὺὴς λειτουργοὺς ayToyY πγρὸς φλόΓγδ᾽ 
πρὸς δὲ τὸν υἱόν 8 


rit ΠΡῸΣ EBPAIOYS 463 


Ὃ θρόνος “coy ὃ θεὸς εἰς TON δἰῶνα [τοῦ aidnoc], 
καὶ 4 ῥάβδος τῆς εὐθύτητος ῥάβδος Tric Baci- 
λείὰς αὐτοῦ", 
9 ἤγάπησδο AIKAIOCYNHN KAl EMICHCAC ἀνομίδν" 
λιὰ τοῦτο ἔχριοέν ce ὁ θεός, ὁ θεός coy, EAAION 
APAAMIACEWC TAPA τοὺς METOYOYC COY* 
, 
to Και 
Zy KaT ἀρχάς, κύριε, THN γην €OEMEAI~@Cac, 
KAl ἔργὰ τῶν χειρῶν COY EICIN οἱ OYPANOI" 
Ἔ AYTO] ἀπολοῦντδι, οὐ δὲ AIAMENEIC’ 
Kal πάντες ὡς ἱμάτιον TIAAAIMOHCONTAL, 
12 KAI ὡςεὶ περιβόλδιον ἑλίξεις ayTOYC, 
ὡς ἱμάτιον κἀὶ AAAAPHCONTAI’ 
οὐ δὲ ὁ δὐτὸς εἶ, KAl τὰ ἔτη COY οὐκ ἐκλεί- 
WOYCIN. 
13 πρὸς τίνα δὲ τῶν ἀγγέλων εἴρηκέν ποτε 
Κάθογ ἐκ δεξιῶν MOY 
ἕως ἂν θῶ TOYC ἐχθρούς COY ὑποπόδιον τῶν πο- 
λῶν coy; 
14 οὐχὶ πάντες εἰσὶν λειτουργικὰ πνεύματα εἰς διακονίαν 
ἀποστελλόμενα διὰ τοὺς μέλλοντας κληρονομεῖν σωτη- 
1 ρίαν; Διὰ τοῦτο δεῖ περισσοτέρως προσέχειν 
2 ἡμᾶς τοῖς ἀκουσθεῖσιν, μή ποτε παραρνῶμεν. εἰ yap 
ὁ δι ἀγγέλων λαληθεὶς λόγος ἐγένετο βέβαιος, καὶ πᾶσα 
παράβασις καὶ παρακοὴ ἔλαβεν ἔνδικον μισθαποδοσίαν, 
3 πῶς ἡμεῖς ἐκφευξόμεθα τηλικαύτης ἀμελήσαντες σωτη- 
ρίας, ἥτις, ἀρχὴν λαβοῦσα λαλεῖσθαι διὰ τοῦ κυρίου, 
, ὑπὸ τῶν ἀκουσάντων εἰς ἡμᾶς ἐβεβαιώθη, συνεπιμαρ- 
τυροῦντος τοῦ θεοῦ σημείοις τε καὶ τέρασιν καὶ ποικίλαις 
δυνάμεσιν καὶ πνεύματος ἁγίου μερισμοῖς κατὰ τὴν 
αὐτοῦ θέλησιν ; 
s οὐ γὰρ ἀγγέλοις ὑπέταξεν τὴν οἰκουμένην τὴν μέλ- 
6 λουσαν, περὶ ἧς λαλοῦμεν. διεμαρτύρατο δέ πού τις 


gov, ὁ θεός, ες 
«βασιλείας σου 


9 


Ap. 


464 ΠΡῸΣ EBPAIOYS 1 


λέγων 
Τί éctin ἄνθρωπος ὅτι MIMNHCKH AyTOY, 
H Υἱὸς ἀνθρώπογ ὅτι ἐπιοκέπτῃ AYTON ; 
HAATT@cac AYTON Bpayy τι πὰρ ἀγγέλους, 
λόξη καὶ TiMH ἐστεφὄἄνωοδο AYTON, 
[καὶ KATECTHCAC ἀὐτὸν ἐπὶ TA ἔργὰ τῶν χειρῶν coy,] 
πάντὰ YITETAZAC ὑποκάτω τῶν ποδῶν AYTOY* 
ἐν τῷ γὰρ ὑποτάξλι [αὐτῷ] τὰ πᾶντὰ οὐδὲν ἀφῆκεν 
αὐτῷ ἀνυπότακτον. νῦν δὲ οὔπω ὁρῶμεν αὐτῷ τὰ 
πάντὰ ὑποτετάγμένδ᾽ τὸν δὲ Bpayy Ti πὰρ ἀγγέλογο 
ἠλάττωμένον βλέπομεν Ἰησοῦν διὰ τὸ πάθημα τοῦ 
θανάτου λόξη KAI TIMH ECTEDAN@MENON, ὅπως χάριτι 
θεοῦ ὑπὲρ παντὸς γεύσηται θανάτου. "Ἔπρεπεν γὰρ αὐτῷ, 
δ᾽ ὃν τὰ πάντα καὶ δὶ οὗ τὰ πάντα, πολλοὺς υἱοὺς 
εἰς δόξαν ἀγαγόντα τὸν ἀρχηγὸν τῆς σωτηρίας αὐτῶν 
διὰ παθημάτων τελειῶσαι. ὅ τε γὰρ ἁγιάζων καὶ οἱ 
ἁγιαζόμενοι ἐξ ἑνὸς πάντες" δι ἣν αἰτίαν οὐκ ἐπαισχύ- 
νεται ἀδελφοὺς αὐτοὺς καλεῖν, λέγων 
᾿ΑπΑγγελῶ τὸ ONOMA COY τοῖς ἀδελφοῖς MOY, 
ἐν MECO) EKKAHCIAC ὑμνήσω CE’ 
kal πάλιν 
᾿Εγὼ €comal πεποιθὼς ET ἀὐτῷ" 
καὶ πάλιν 
᾿ΙδοΥ ἐγὼ Kal τὰ πὸδιλίδ. & μοὶ ἔδωκεν ὁ θεόο. 
ἐπεὶ οὖν τὰ TIAIAIA κεκοινώνηκεν αἵματος καὶ σαρκός, 
καὶ αὐτὸς παραπλησίως μετέσχεν τῶν αὐτῶν, ἵνα διὰ 
τοῦ θανάτου καταργήσῃ τὸν τὸ κράτος ἔχοντα τοῦ θανά- 
του, τοῦτ᾽ ἔστι τὸν διάβολον, καὶ ἀπαλλάξῃ τούτους, 
ὅσοι φόβῳ θανάτου διὰ παντὸς τοῦ ζῆν ἔνοχοι ἦσαν 
δουλείας. οὐ γὰρ δή που ἀγγέλων ἐπιλαμβάνεται, 
ἀλλὰ σπέρματος ᾿Αβραὰμ ἐπιλαμβάνεται. ὅθεν ὥφειλεν 
κατὰ πάντα τοῖς ἀλελφοῖο ὁμοιωθῆναι, ἵνα ἐλεήμων 
γένηται καὶ πιστὸς ἀρχιερεὺς τὰ πρὸς τὸν θεόν, εἰς 


8 


ο 


12 


13 


mI ΠΡῸΣ EBPAIOYS 465 


1870 ἱλάσκεσθαι τὰς ἁμαρτίας τοῦ λαοῦ" ἐν ᾧ yap 
πέπονθεν αὐτὸς πειρασθείς, δύναται τοῖς πειραζομένοις 
βοηθῆσαι. 

1 Ὅθεν, ἀδελφοὶ ἅγιοι, κλήσεως ἐπουρανίου μέτοχοι, 
κατανοήσατε τὸν ἀπόστολον καὶ ἀρχιερέα τῆς ὁμολογίας 
2 ἡμῶν Ἰησοῦν, πιοτὸν ὄντα τῷ ποιήσαντι αὐτὸν ὡς καὶ 

3 Λλωγοῆς ἐν [ὅλῳ] τῷ οἴκῳ δύτοῦ. πλείονος γὰρ 
οὗτος δόξης παρὰ Μωυσῆν ἠξίωται καθ᾽ ὅσον πλείονα 
, τιμὴν ἔχει τοῦ οἴκου ὁ κατασκευάσας αὐτόν: πᾶς γὰρ 
οἶκος κατασκευάζεται ὑπό τινος, ὁ δὲ πάντα κατασκευάσας 
5 θεός. καὶ Mwycric μὲν πιοτὸς ἐν ὅλῳ τῷ οἴκῳ δὺ- 
τοῦ ὡς θεράπων εἰς μαρτύριον τῶν λαληθησομένων, 
6 Χριστὸς δὲ ὡς υἱὸς ἐπὶ τὸν οἶκον AYTOY* οὗ οἶκός ἐσμεν 
ἡμεῖς, ἐὰν τὴν παρρησίαν καὶ τὸ καύχημα τῆς ἐλπέ 
7 δος [μέχρι τέλους βεβαίαν] κατάσχωμεν. Διό, 
καθὼς λέγει τὸ πνεῦμα τὸ "ἅγιον 

Σήμερον ἐὰν τῆς φωνῆς δύτοῦ ἀκούσητε, 
8 μὴ CKAHPYNHTE TAC KAPAIAC ὑμῶν ὡς ἐν τῷ πὰρὰ- 
πικρδομῷ, 
κατὰ τὴν HMEPAN TOY πειρδομοῦ ἐν TH ἐρήμῳ, 

9 οὗ ἐπείρλοδν οἱ πάτέρες ὑμῶν ἐν AOKIMACIA 

Kal εἶδον τὰ ἔργὰ MOY TECCEPAKONTA ἔτη" 
ro διὸ προσώχθιοὰ TH γενεᾷ TAYTH 
Kal εἶπον ᾿Αεὶ πλὰνῶντδι TH κδρδίδ᾽" 
αὐτοὶ δὲ οὐκ ἔγνωσάν τὰς ὁδούς ΜΟΥ" 
1x ὡς dmoca ἐν TH OprH MOY 
Εἰ €iceAeyconTal εἰς THN KATATIAYCIN μου. 

12 βλέπετε, ἀδελφοί, μή ποτε ἔσται ἔν τινι ὑμῶν καρδία 
πονηρὰ ἀπιστίας ἐν τῷ ἀποστῆναι ἀπὸ θεοῦ ζῶντος, 

13 ἀλλὰ παρακαλεῖτε ἑαυτοὺς καθ᾽ ἑκάστην ἡμέραν, ἄχρις 
οὗ τό Σήμερον καλεῖται, ἵνα μὴ CKAHPYNOH “ris ἐξ 

14 ὑμῶν ἀπάτῃ τῆς ἁμαρτίας" μέτοχοι γὰρ τοῦ χριστοῦ 
γεγόναμεν, ἐάνπερ τὴν ἀρχὴν τῆς ὑποστάσεως μέχρι 


αγιον,.. μὸν. 


ἐξ ὑμῶν τις 


A (p-t ἰσυνκεκερα- 
σμένος 
οὖν 


προείρηκεν 


466 ΠΡῸΣ EBPAIOYS ΠῚ Iv 


τέλους βεβαίαν κατάσχωμεν. ἐν τῷ λέγεσθαι 15 

Σήμερον ἐὰν TAC φωνῆς ayTOY "ἀκούσητε, 

Mi ckAHPYNHTE τὰς κἀρδίδο ὑμῶν ὧς ἐν τῷ πὰρὰ- 

πικρδομῷ. 

τίνες γὰρ ἀκούσαντες πλρεπίκράνάν ; ἀλλ᾽ οὐ πάντες 16 
ot ἐξελθόντες ἐξ Αἰγύπτου διὰ Μωυσέως ; τίσιν δὲ προο- :7 
ὦχθιοεν TECCEPAKONTA ἔτη; οὐχὶ τοῖς ἁμαρτήσασιν, 
ὧν τὰ κῶλὰ ἔπεςεν ἐν TH ἐρήμῳ ; τίσιν δὲ GMOCEN 15 
μὴ εἰςελεύςεοθδι εἰς τὴν κάτάπδυοιν ἀὐτοῦ εἰ μὴ 
τοῖς ἀπειθήσασιν; καὶ βλέπομεν ὅτι οὐκ ἠδυνήθησαν 19 
εἰσελθεῖν δ ἀπιστίαν. φοβηθῶμεν οὖν μή ποτε κατα- ᾿ 
λειπομένης ἐπαγγελίας εἰσελθεῖν εἰς τὴν κἀτάπδγειν 
ΔΥΤΟΥ͂ δοκῇ τις ἐξ ὑμῶν ὑστερηκέναι: καὶ γάρ ἐσμεν 2 
εὐηγγελισμένοι καθάπερ κἀκεῖνοι, ἀλλ᾽ οὐκ ὠφέλησεν 
ὁ λόγος τῆς ἀκοῆς ἐκείνους, “μὴ “συνκεκερασμένους" τῇ 
πίστει τοῖς ἀκούσασιν Eicepydmeda “ydp' εἰς [THN] 3 
κἀτάπδυοιν οἱ πιστεύσαντες, καθὼς εἴρηκεν 

Ὡς amoca ἐν TH ὀργηῆ Moy 

Εἰ εἰςελεύήοοντδι εἰς τὴν KATATIAYCIN MOY, 
καίτοι τῶν ἔργων ἀπὸ καταβολῆς κόσμου γενηθέντων, 
εἴρηκεν γάρ που περὶ τῆς ἑβδόμης οὕτως Kai κἀτέ- ὁ 
Taycen ὁ θεὸς ἐν TH ἡμέρα TH ἑβδόμη ἀπὸ 
πάντων τῶν ἔργων δὐτοῦ, καὶ ἐν τούτῳ πάλιν Εἰ 5 
εἰςελεΐοοντὸὰι εἰς τὴν KATATIAYCIN MOY. ἐπεὶ οὖν 6 
ἀπολείπεται τινὰς εἰσελθεῖν εἰς αὐτήν, καὶ οἱ πρότερον 
εὐαγγελισθέντες οὐκ εἰσῆλθον δ ἀπείθειαν, πάλιν 7 
τινὰ ὁρίζει ἡμέραν, Σήμερον, ἐν Δαυεὶδ λέγων pera 
τοσοῦτον χρόνον, καθὼς προείρηται, 

Σήμερον ἐὰν THC φωνῆς δύτοῦ ἀκούσητε, 

MH CKAHPYNHT€ τὰς κἀρδίδο ὑμῶν" 
εἰ γὰρ αὐτοὺς Ἰησοῦς κατέπαυσεν, οὐκ ἂν περὶ ἄλλης 8 
ἐλάλει μετὰ ταῦτα ἡμέρας. ἄρα ἀπολείπεται σαββα- 9 
τισμὸς τῷ λαῷ τοῦ θεοῦ: ὁ γὰρ εἰσελθὼν εἰς THN 10 


IV v ΠΡῸΣ EBPAIOYS 467 


KATAIAYCIN AYTOY καὶ αὐτὸς KATETIAYCEN ἀπὸ TON 
11 ἔργων δὐτοῦ ὥσπερ ἀπὸ TON ἰδίων ὁ θεός. Srov- 
δάσωμεν οὖν EICEABEIN εἰς ἐκείνην τὴν ΚΔΤΑΠΔΥΟΙΝ, 
ἵνα μὴ ἐν τῷ αὐτῷ τις ὑποδείγματι πέσῃ τῆς ἀπει- 
12 θείας. Ζῶν γὰρ 6 λόγος τοῦ θεοῦ καὶ ἐνεργὴς καὶ 
τομώτερος ὑπὲρ πᾶσαν μάχαιραν δίστομον καὶ διικνού- 
μενος ἄχρι μερισμοῦ ψυχῆς καὶ πνεύματος, ἁρμῶν τε καὶ 
μυελῶν, καὶ κριτικὸς ἐνθυμήσεων καὶ ἐννοιῶν καρδίας" 
13 καὶ οὐκ ἔστιν κτίσις ἀφανὴς ἐνώπιον αὐτοῦ, πάντα δὲ 
γυμνὰ καὶ τετραχηλισμένα τοῖς ὀφθαλμοῖς αὐτοῦ, πρὸς 
14 ὃν ἡμῖν ὁ λόγος. Ἔχοντες οὖν ἀρχιερέα 
μέγαν διεληλυθότα τοὺς οὐρανούς, Ἰησοῦν τὸν υἱὸν τοῦ 
15 θεοῦ, κρατῶμεν τῆς ὁμολογίας: οὐ γὰρ ἔχομεν ἀρχιερέα 
μὴ δυνάμενον συνπαθῆσαι ταῖς ἀσθενείαις ἡμῶν, πεπει- 
ρασμένον δὲ κατὰ πάντα καθ᾽ ὁμοιότητα χωρὶς ἁμαρτίας. 
16 προσερχώμεθα οὖν μετὰ παρρησίας τῷ θρόνῳ τῆς χάρι- 
τος, ἵνα λάβωμεν ἔλεος καὶ χάριν εὕρωμεν εἰς εὔκαιρον 
βοήθειαν. 
I Πᾶς yap ἀρχιερεὺς ἐξ ἀνθρώπων λαμβανόμενος ὑπὲρ 
ἀνθρώπων καθίσταται τὰ πρὸς τὸν θεόν, ἵνα προσφέρῃ 
2 δῶρά [re] καὶ θυσίας ὑπὲρ ἁμαρτιῶν, μετριοπαθεῖν 
δυνάμενος τοῖς ἀγνοοῦσι καὶ πλανωμένοις, ἐπεὶ καὶ αὐτὸς 
3 περίκειται ἀσθένειαν, καὶ δ᾽ αὐτὴν ὀφείλει, καθὼς rept 
τοῦ λαοῦ, οὕτως καὶ περὶ ἑαυτοῦ προσφέρειν περὶ 
4 ἁμαρτιῶν. καὶ οὐχ ἑαυτῷ τις λαμβάνει τὴν τιμήν, ἀλλὰ 
ς καλούμενος ὑπὸ τοῦ θεοῦ, καθώσπερ καὶ ᾿Ααρών. Οὕτως 
καὶ ὃ χριστὸς οὐχ ἑαυτὸν ἐδόξασεν γενηθῆναι ἀρχιερέα, 
ἀλλ᾽ ὁ λαλήσας πρὸς αὐτόν 
Υἱός moy εἶ cy, ἐγὼ CHMEPON γεγέννηκά ce 
6 καθὼς καὶ ἐν ἑτέρῳ λέγει 
Zy iepeyc εἰς TON AINA KATA τὴν τάξιν. Λλελ- 
χιςεδέκ. 
74s ἐν ταῖς ἡμέραις τῆς σαρκὸς αὐτοῦ, δεήσεις τε. καὶ 


468 ΠΡῸΣ EBPAIOYS V VI 


4 A , 
-ἱκέτηρίας πρὸς tov δυνάμενον σώζειν αὐτὸν ἐκ θανάτου 


μετὰ κραυγῆς ἰσχυρᾶς καὶ δακρύων προσενέγκας καὶ 


a i a ⸗ Ν 
εἰσακουσθεὶς ἀπὸ τῆς εὐλαβείας, καίπερ ὧν υἱός, ἔμαθεν 8 


ἀφ᾽ ὧν ἔπαθεν τὴν ὑπακοήν, καὶ τελειωθεὶς ἐγένετο 9 


πᾶσιν τοῖς ὑπακούουσιν αὐτῷ αἴτιος σωτηρίας αἰωνίου, 
a 2 ‘ ‘ U 
προσαγορευθεὶς ὑπὸ τοῦ θεοῦ ἀρχιερεὺς KATA THN TAZIN 
Meayiceadék. 
a“ ε , 
Περὶ οὗ πολὺς ἡμῖν ὁ λόγος καὶ δυσερμήνευτος 
* “ Ν Α 
λέγειν, ἐπεὶ νωθροὶ γεγόνατε ταῖς ἀκοαῖς: καὶ γὰρ 
* 
ὀφείλοντες εἶναι διδάσκαλοι διὰ τὸν χρόνον, πάλιν 
a a Ν - 
χρείαν ἔχετε τοῦ διδάσκειν ὑμᾶς τινὰ τὰ στοιχεῖα τῆς 
ἀρχῆς τῶν λογίων τοῦ θεοῦ, καὶ γεγόνατε χρείαν ἔχοντες 
a “ a ε 
γάλακτος, 7 οὐ στερεᾶς τροφῆς. πᾶς γὰρ ὁ μετέχων 
’ ΕΣ ’ , , , * 
γάλακτος ἄπειρος λόγου δικαιοσύνης, νήπιος γάρ ἐστιν" 
* a ε ‘ , a Ν \ σ Ν 
τελείων δέ ἐστιν ἡ στερεὰ τροφή, τῶν διὰ τὴν ἕξιν τὰ 
αἰσθητήρια γεγυμνασμένα ἐχόντων πρὸς διάκρισιν καλοῦ 
a a > 2 a “a 
Te καὶ κακοῦ. Διὸ ἀφέντες τὸν τῆς ἀρχῆς τοῦ χριστοῦ 
* * * 
λόγον ἐπὶ τὴν τελειότητα φερώμεθα, μὴ πάλιν θεμέλιον 
καταβαλλόμενοι μετανοίας ἀπὸ νεκρῶν ἔργων, καὶ πίστεως 
ἐπὶ θεόν, β ὃν ᾿διδαχὴν" ἐπιθέσεώς D 
ov, βαπτισμῶν ᾿διδαχὴν᾽ ἐπιθέσεώς τε χειρῶν, 
» 
ἀναστάσεως ᾿ νεκρῶν καὶ κρίματος αἰωνίου. καὶ τοῦτο 
΄ .Ψ' 4 , ε , > , ‘ ‘ 
ποιήσομεν ἐάνπερ ἐπιτρέπῃ ὁ θεός. ᾿Αδύνατον yap τοὺς 
“ r ΄ S| , a a a 
ἅπαξ ᾿φωτισθέντας᾽ γευσαμένους te τῆς δωρεᾶς τῆς 
ἐπουρανίον καὶ μετόχους γενηθέντας πνεύματος ἁγίου 
καὶ καλὸν γευσαμένους θεοῦ ῥῆμα δυνάμεις τε μέλλοντος 
αἰῶνος, καὶ παραπεσόντας, πάλιν ἀνακαινίζειν εἰς μετά- 
γοιαν, ἀνασταυροῦντας ἑαυτοῖς τὸν υἱὸν τοῦ θεοῦ καὶ 


Ὁ 


ta 


a 


ὃ ΄ - A ε -“" 4 — 7 A 
παρα εἰγματίζοντας. [A yop ἢ πιουσα τὸν ἐπ αὑτῆς 7 


ἐρχόμενον πολλάκις ὑετόν, καὶ τίκτουσα BOTANHN εὔθετον 
ἐκείνοις δι’ ots καὶ γεωργεῖται, μεταλαμβάνει εὐλογίας 
— a a > ͵ τῶ ον ‘ ἢ 
ἀπὸ τοῦ θεοῦ: ἐκφέρογοὰ δὲ AKANOAC KAI τριβόλογο 
νῷ, ‘ U > , φ A , * -“ 
ἀδόκιμος καὶ KATAPAC ἐγγύς, ἧς τὸ τέλος εἰς καῦ- 
, Ν Ν ε -“ » , 
ow. Πεπείσμεθα δὲ περὶ ὑμῶν, ἀγαπητοί, 


8 


9 


VI Vil ΠΡῸΣ EBPAIOYS 469 


τὰ κρείσσονα Kai ἐχόμενα σωτηρίας, εἰ καὶ οὕτως λαλοῦ- 
το μεν" οὐ γὰρ ἄδικος ὁ θεὸς ἐπιλαθέσθαι τοῦ ἔργου ὑμῶν 
καὶ τῆς ἀγάπης ἧς ἐνεδείξασθε εἰς τὸ ὄνομα αὐτοῦ, 
11 διακονήσαντες τοῖς ἁγίοις καὶ διακονοῦντες. ἐπιθυμοῦμεν 
δὲ ἕκαστον ὑμῶν τὴν αὐτὴν ἐνδείκνυσθαι σπουδὴν πρὸς 
12 τὴν πληροφορίαν τῆς ἐλπίδος ἄχρι τέλους, ἵνα μὴ νωθροὶ 
γένησθε, μιμηταὶ δὲ τῶν διὰ πίστεως καὶ μακροθυμίας 
13 κληρονομούντων τὰς ἐπαγγελίας. 5 Τῷ yap 
᾿Αβραὰμ ἐπαγγειλάμενος 6 θεός, ἐπεὶ κατ᾽ οὐδενὸς εἶχεν 
14 μείζονος ὀμόσαι, ὦμοςεν KAO ExYTOY, λέγων Εἰ μὴν 
εὐλογῶν εὐλογήσω CE κδὶ πληθήνων πληθγνῷ oer 
15 καὶ οὕτως μακροθυμήσας ἐπέτυχεν τῆς ἐπαγγελίας. 
16 ἄνθρωποι γὰρ κατὰ τοῦ μείζονος ὀμνύουσιν, καὶ πάσης 
17 αὐτοῖς ἀντιλογίας πέρας εἰς βεβαίωσιν 6 ὅρκος" ἐν ᾧ 
περισσύτερον βουλόμενος ὁ θεὸς ἐπιδεῖξαι τοῖς κληρο- 
νόμοις τῆς ἐπαγγελίας τὸ ἀμετάθετον τῆς βουλῆς αὐτοῦ 
18 ἐμεσίτευσεν ὅρκῳ, ἵνα διὰ δύο πραγμάτων ἀμεταθέτων, 
ἐν οἷς ἀδύνατον ψεύσασθαι * θεόν, ἰσχυρὰν παράκλησιν 
ἔχωμεν οἱ καταφυγόντες κρατῆσαι τῆς προκειμένης ἐλ- 
19 πίδος᾽ ἦν ὡς ἄγκυραν ἔχομεν τῆς ψυχῆς, ἀσφαλῆ τε 
καὶ βεβαίαν καὶ εἰςερχομένην εἰς τὸ ἐσώτερον τοῦ 
20 KATATIETACMATOC, ὅπου πρόδρομος ὑπὲρ ἡμῶν εἰσῆλ- 
θεν Ἰησοῦς, κατὰ τὴν τάξιν Λλελχιςελὲκ ἀρχιερεὺς 
γενόμενος εἰς τὸν AI@NA. 
: Οὗτος γὰρ ὁ Medyicedéx, βλοιλεὺς Σλλήμ, ἱερεὺς 
τοῦ θεοῦ τοῦ ὑψίοτου, ‘ot cyNaNTHcac ᾿Αβραὰμ 
ὑποςτρέφοντι ἀπὸ τῆς κοπῆς τῶν βδοιλέων καὶ 
2 e€yAorHcac αὐτόν, ᾧ καὶ δεκάτην ἀπὸ πάντων 
ἐμέρισεν ᾿Αβραάμ, πρῶτον μὲν ἑρμηνευόμενος Βασιλεὺς 
Δικαιοσύνης ἔπειτα δὲ καὶ δδοιλεὴς Σδλημ, ὅ ἐστιν 
3 βασιλεὺς Εἰρήνης, ἀπάτωρ, ἀμήτωρ, ἀγενεαλόγητος, 
μήτε ἀρχὴν ἡμερῶν μήτε ζωῆς τέλος ἔχων, ἀφωμοιω- 
μένος δὲ τῷ υἱῷ τοῦ θεοῦ, μένει ἱερεὺς εἰς τὸ 


ts Ap. 


470 ΠΡῸΣ EBPAIOYS VII 


διηνεκές. Θεωρεῖτε δὲ πηλίκος οὗτος ᾧ * λε- 
ἢ > J * a > , ε ΄ 
KATHN ᾿Αβρδὰμ ἔλωκεν ἐκ τῶν ἀκροθινίων ὁ πατριάρ- 
χης- καὶ οἱ μὲν ἐκ τῶν υἱῶν Λευεὶ τὴν. ἱερατίαν λαμβά- 
> ‘ * J -“ ‘ ‘ A 4 
vorres ἐντολὴν ἔχουσιν ἀποδεκατοῖν τὸν λαὸν κατὰ τὸν 
΄ a? ΕΣ a > Ν > a“ ’ > 
νόμον, TOUT ἐστιν TOUS ἀδελφοὺς αὐτῶν, καίπερ ἐξελη- 
λυθότας ἐκ τῆς ὀσφύος ᾿Αβραάμ' ὁ δὲ μὴ γενεαλογού- 
, > a“ , » , ΝΥ Α ΝΜ 
μενος ἐξ αὐτῶν δεδεκάτωκεν ᾿Αβραάμ, καὶ τὸν ἔχοντα 
τὰς ἐπαγγελίας εὐλόγηκεν. χωρὶς δὲ πάσης ἀντιλογίας 
—J — a , > a ee ‘ 
τὸ ἔλαττον ὑπὸ τοῦ κρείττονος εὐλογεῖται. καὶ ὧδε μὲν 
A€KATAC ἀποθνήσκοντες ἄνθρωποι λαμβάνουσιν, ἐκεῖ δὲ 
, ψ 2 ‘ ε * > a“ ἀπ.) ‘ 
μαρτυρούμενος ὅτι ζῇ. καὶ ws ἔπος εἰπεῖν, OC ᾿Αβραὰμ 
καὶ Λευεὶς ὁ δεκάτας λαμβάνων δεδεκάτωται, ἔτι γὰρ 
ἐν τῇ ὀσφύϊ τοῦ πατρὸς ἦν ὅτε CYNHNTHCEN ἀὐτῷ 
Λλελχιςεδέκ. Εἰ μὲν οὖν τελείωσις διὰ τῆς 
Λευειτικῆς ἱερωσύνης. ἦν, ὁ λαὸς γὰρ ἐπ᾽ αὐτῆς νενομο- 
θέτηται, τίς ἔτι χρεία KATA τὴν τάξιν MeAyicedéK 
* φιψ c , 4 * ‘ ‘ ’ 
ἕτερον ἀνίστασθαι iepéA καὶ οὐ KATA: τὴν TAZIN 
> ‘ , , 4 “ ε td 
‘Aapov λέγεσθαι; μετατιθεμένης yap τῆς ἱερωσύνης 
> 9. Ff 4 , ΄ id Sia? ‘ , 
ἐξ ἀνάγκης καὶ νόμου μετάθεσις γίνεται. ἐφ᾽ ὃν yap λέ- 
a 2 — ΄ as ee 8 
γεται ταῦτα φυλῆς ἑτέρας μετέσχηκεν, ad ἧς οὐδεὶς 
, “-“ ρων , ‘ 2 > 
προσέσχηκεν τῷ θυσιαστηρίῳ: πρόδηλον γὰρ ὅτι ἐξ 
"Io ὕύδα > , X ε , — > ἃ λὴ »λ 
ἀνατέταλκεν ὃ κύριος ἡμῶν, εἰς ἣν φυλὴν πεῤὶ 
ἱερέων οὐδὲν Μωυσῆς ἐλάλησεν. Καὶ περισσότερον ἔτι 
κατάδηλόν ἐστιν, εἰ KATA τὴν ὁμοιότητα MedyicedeK 
ἀνίσταται ἱερεὴς ἕτερος, ὃς οὐ κατὰ νόμον ἐντολῆς 
’ , ᾽ ‘ * -“ » ΄ 
σαρκίνης γέγονεν ἀλλὰ κατὰ δύναμιν ζωῆς ἀκαταλύτου, 
μαρτυρεῖται γὰρ ὅτι ZY ἱερεὺς εἰς τὸν AI@NA 
KATA τὴν TAZIN MeAyicedéK. ἀθέτησις μὲν γὰρ γί- 
νεται προαγούσης ἐντολῆς διὰ τὸ αὐτῆς ἀσθενὲς καὶ 
ἀνωφελές, οὐδὲν γὰρ ἐτελείωσεν ὃ νόμος, ἐπεισαγωγὴ 
δὲ κρείττονος ἐλπίδος, δι᾽ ἧς ἐγγίζομεν τῷ θεῷ. Καὶ 
καθ᾽ ὅσον οὐ χωρὶς ὁρκωμοσίας, (οἱ μὲν γὰρ χωρὶς 
ὁρκωμοσίας εἰσὶν ἱερεῖς γεγονότες, ὁ δὲ μετὰ ὁρκωμοσίας 


4 


5 


a 


ὋΣ 


21 


ΥἹΥΠΙ ΠΡῸΣ EBPAIOYS 471 


διὰ τοῦ λέγοντος πρὸς αὐτόν Ὥμοςεν Κύριος, Kai οὐ 
22 METAMEAHOHCETAI, Ty ἱερεὺς εἰς τὸν AIMNA,) κατὰ 
τοσοῦτο καὶ κρείττονος διαθήκης γέγονεν ἔγγυος Ἴη- 
23 gous. Καὶ οἱ μὲν πλείονές εἰσιν γεγονότες ἱερεῖς διὰ 
24 τὸ θανάτῳ κωλύεσθαι παραμένειν. ὁ δὲ διὰ τὸ μένειν 
αὐτὸν εἰς τὸν AI@NA ἀπαράβατον ἔχει τὴν ἱερωσύ- 
as νην ὅθεν καὶ σώζειν εἰς τὸ παντελὲς δύναται τοὺς 
προσερχομένους δι᾽ αὐτοῦ τῷ θεῷ, πάντοτε ζῶν εἰς τὸ 
:6 ἐντυγχάνειν ὑπὲρ αὐτῶν. Τοιοῦτος γὰρ ἡμῖν 
[καὶ] ἔπρεπεν ἀρχιερεύς, ὅσιος, ἄκακος, ἀμίαντος, κεχω- 
ρισμένος ἀπὸ τῶν ἁμαρτωλῶν, καὶ ὑψηλότερος τῶν 
27 οὐρανῶν γενόμενος" ὃς οὐκ ἔχει καθ᾽ ἡμέραν ἀνάγκην, 
ὥσπερ οἱ ἀρχιερεῖς, πρότερον ὑπὲρ τῶν ἰδίων ἁμαρτιῶν 
θυσίας ἀναφέρειν, ἔπειτα τῶν τοῦ λαοῦ" (τοῦτο γὰρ 
28 ἐποίησεν ἐφάπαξ ἑαυτὸν “avevéyxas”) ὁ νόμος γὰρ ἀνθρώ- 
πους καθίστησιν ἀρχιερεῖς ἔχοντας ἀσθένειαν, ὁ λόγος 
δὲ τῆς ὁρκωμοσίας τῆς μετὰ τὸν νόμον YION, εἰς τὸν 
δἰῶνὰ τετελειωμένον. 
x Κεφάλαιον δὲ ἐπὶ τοῖς λεγομένοις, τοιοῦτον ἔχομεν 
ἀρχιερέα, ὃς ἐκάθιςεν ἐν δεξιᾷ τοῦ θρόνου τῆς μεγα- 
2 λωσύνης ἐν τοῖς οὐρανοῖς, τῶν ἁγίων λειτουργὸς καὶ 
τῆς CKHNHC τῆς ἀληθινῆς, HN ἔπηξεν ὁ κύριος, 
33οὐκ ἄνθρωπος. πᾶς γὰρ ἀρχιερεὺς εἰς τὸ τὶ ἔρειν 
δῶρά τε καὶ θυσίας καθίσταται: ὅθεν ἀναγκαῖον ἔχειν 
4τι καὶ τοῦτον ὃ προσενέγκῃ. εἰ μὲν οὖν ἣν ἐπὶ γῆς, 
οὐδ᾽ dv ἦν ἱερεύς, ὄντων τῶν προσφερόντων κατὰ νόμον 
ς τὰ δῶρα (οἵτινες ὑποδείγματι καὶ σκιᾷ λατρεύουσιν τῶν 
ἐπουρανίων, καθὼς κεχρημάτισται Μωυσῆς μέλλων ἐπι- 
τελεῖν τὴν σκηνήν, “Opa γάρ, φησίν, ποιήσεις TANTA 
6 KATA τὸν τύπον τὸν δειχθέντὰ COI ἐν τῷ ὄρει") "νῦν" 
δὲ διαφορωτέρας τέτυχεν λειτουργίας, ὅσῳ καὶ κρείττονός 
ἐστιν διαθήκης μεσίτης, ἥτις ἐπὶ κρείττοσιν ἐπαγγελίαις 


νενομοθέτηται. εἰ γὰρ ἡ πρώτη ἐκείνη ἦν ἄμεμπτος, 


αὐτοῖς 


Ap. 1 Τὰ ἅγια... 
«-ὐλεγομένη Τὰ 


ἅγια τῶν ἁγίων 


472 ΠΡῸΣ EBPAIOYS | VIII IX 


οὐκ ἂν δευτέρας ἐζητεῖτο τόπος: μεμφόμενος yap "αὐτοὺς᾿ 
λέγει 
ἼΔοΥ ἡμέρδι ἔρχονται, λέγει Κύριος, 
Kal ογντελέοω ἐπὶ τὸν οἶκον “IcpaHA Kal ἐπὶ 
τὸν οἶκον loyda διάθήκην KAINHN, 
OY KATA THN AIAOHKHN HN ἐποίηοὰ τοῖς TIATPACIN 
AYT@N 
ἐν ἡμέρὰ ἐπιλαβομένου MOY THC χειρὸς ἀὐτῶν 
ἐξαγάγεῖν δύήτογε ἐκ γῆς Αἰγύπτου, 
ὅτι ἀὐτοὶ οὐκ ἐνέμεινδν ἐν TH AIAOHKH MOY, 
κἀγὼ HMEAHCA αὐτῶν, λέγει Κύριος. 
ὅτι afTH H διδθήκη HN διάθήφομδι τῷ οἴκῳ 
᾿Ιερδῆλ 
μετὰ τὰς ἡμέρας ἐκείνας, λέγει Κύριος, 
διλοὺς NOMOYC MOY εἰς THN διάνοιὰν AYTON, 
Kal ἐπὶ “KapAlac’ AYT@N ἐπιγράψω ayToyc, 
Kal ECOMAl AYTOIC εἰς θεόν 
Kal δὐτοὶ ἔσονται MOI εἷς AQON. 
καὶ OY MH AIAAZOCIN EKACTOC TON πολίτην δὐτοῦ 
καὶ EKACTOC TON ἀδελφὸν aYTOY, λέγων [Γνῶθι 
τὸν KYPION, 
ὅτι πάντες €IAHCOYCIN ME 
ἀπὸ μικροῦ ἕως μεγάλου AYTON. 
ὅτι ἵλεως Ecomal Taic AAIKIAIC AYTON, 

KAl τῶν AMAPTION AYT@N OY MH μνηοθῶ ETI. 
ἐν τῷ λέγειν Κλινήν πεπαλαίωκεν τὴν πρώτην, τὸ δὲ 
παλαιούμενον καὶ γηράσκον ἐγγὺς ἀφανισμοῦ. 

Εἶχε μὲν οὖν [καὶ] ἡ πρώτη δικαιώματα λατρείας τό 
τε ἅγιον κοσμικόν. σκηνὴ γὰρ κατεσκευάσθη ἡ πρώτη 
ἐν ἡ ἥ τε λυχνία καὶ » τράπεζα καὶ ἡ πρόθεσις τῶν 
ἄρτων, ἥτις λέγεται “Aya: μετὰ δὲ τὸ δεύτερον καταπέ- 
τασμα σκηνὴ ἡ λεγομένη ἽΛγια ᾿Αγίων", χρυσοῦν ἔχουσα 
θυμιατήριον καὶ τὴν κιβωτὸν τῆς διαθήκης περικεκαλυμμέ- 


> Ww 


ΙΧ ΠΡῸΣ ἘΒΡΑΙΟΥΣ 473 


γὴν πάντοθεν χρυσίῳ, ἐν ἣ στάμνος χρυσῆ ἔχουσα τὸ 
μάννα καὶ ἡ ῥάβδος ᾿Ααρὼν ἡ βλαστήσασα καὶ αἱ πλά- 
xes τῆς διαθήκης, ὑπεράνω δὲ αὐτῆς Χερουβεὶν δόξης 
κατασκιάζοντα τὸ ἱλαστήριον: περὶ ὧν οὐκ ἔστιν νῦν 
6 λέγειν κατὰ μέρος. Τούτων δὲ οὕτως κατεσκευασμένων, 
εἰς μὲν τὴν πρώτην σκηνὴν διὰ παντὸς εἰσίασιν οἱ ἱερεῖς 
7 τὰς λατρείας ἐπιτελοῦντες, εἰς δὲ τὴν δευτέραν ἅπαξ τοῦ 
ἐνιαυτοῦ μόνος ὁ ἀρχιερεύς, οὐ χωρὶς αἵματος, ὃ προσφέρει 
8 ὑπὲρ ἑαυτοῦ καὶ τῶν τοῦ λαοῦ ἀγνοημάτων, τοῦτο δηλοῦν- 
τος τοῦ πνεύματος τοῦ ἁγίου, μήπω πεφανερῶσθαι τὴν τῶν 
9 ἁγίων ὁδὸν ἔτι τῆς πρώτης σκηνῆς ἐχούσης στάσιν, ἥτις 
παραβολὴ εἰς τὸν καιρὸν τὸν ἐνεστηκότα, καθ᾽ ἣν δῶρά 
τε καὶ θυσίαι προσφέρονται μὴ δυνάμεναι κατὰ συνείδησιν 
το τελειῶσαι τὸν λατρεύοντα, μόνον ἐπὶ βρώμασιν καὶ πό- 
μασιν καὶ διαφόροις βαπτισμοῖς, * δικαιώματα σαρκὸς μέ- 
τι xpt καιροῦ διορθώσεως ἐπικείμενα. Χριστὸς 
δὲ παραγενόμενος ἀρχιερεὺς τῶν ᾿γενομένων" ἀγαθῶν διὰ 
τῆς μείζονος καὶ τελειοτέρας σκηνῆς οὐ χειροποιήτου, 
12 τοῦτ᾽ ἔστιν οὐ ταύτης τῆς κτίσεως, οὐδὲ δι᾿ αἵματος τράγων 
καὶ μόσχων διὰ δὲ τοῦ ἰδίου αἵματος, εἰσῆλθεν ἐφάπαξ εἰς 
13 τὰ ἅγια, αἰωνίαν λύτρωσιν εὑράμενος. εἰ γὰρ τὸ αἷμα 
τράγων καὶ ταύρων καὶ σποδὸς δαμάλεως ῥαντίζουσα τοὺς 
κεκοινωμένους ἁγιάζει πρὸς τὴν τῆς σαρκὸς καθαρότητα, 
14 πόσῳ μᾶλλον τὸ αἷμα τοῦ χριστοῦ, ὃς διὰ πνεύματος 
αἰωνίου ἑαυτὸν προσήνεγκεν ἄμωμον τῷ θεῷ, καθαριεῖ 
τὴν συνείδησιν “ἡμῶν" ἀπὸ νεκρῶν ἔργων εἰς τὸ λατρεύειν 
13 θεῷ ζῶντι. Καὶ διὰ τοῦτο διαθήκης καινῆς μεσίτης 
ἐστίν, ὅπως θανάτου γενομένου εἰς ἀπολύτρωσιν τῶν ἐπὶ 
τῇ πρώτῃ διαθήκῃ παραβάσεων τὴν ἐπαγγελίαν λάβωσιν 
16 οἱ κεκλημένοι τῆς αἰωνίου κληρονομίας. ὅπου γὰρ δια- 
17 θήκη, θάνατον ἀνάγκη φέρεσθαι τοῦ διαθεμένου" διαθήκη 
γὰρ ἐπὶ νεκροῖς βεβαία, ἐπεὶ "μὴ tore ἰσχύει ὅτε ζῇ ὁ 
13 "διαθέμενος" “Obey οὐδὲ of πρώτη χωρὶς αἵματος ἐνκε- 


μελλόντων 


| 


μή ποτε 
διαθέμενος; 


τράγων καὶ ταύ- 
ρων 


474 ΠΡῸΣ EBPAIOYS ΙΧΧ 


, a ‘ ‘A , 
καίνισται: λαληθείσης yap πάσης ἐντολῆς κατὰ τὸν νόμον 
‘ ‘ ΄ 
ὑπὸ Μωυσέως παντὶ τῷ λαῷ, λαβὼν τὸ αἷμα τῶν μόσχων 
καὶ τῶν τράγων μετὰ ὕδατος καὶ ἐρίου κοκκίνου καὶ ὑσσώ- 
* J ‘ ΄ 
που αὐτό τε τὸ βιβλίον. καὶ πάντα τὸν λαὸν ἐράντισεν, 
, a ‘ F “- Η « > ’ 
λέγων Τοῦτο τὸ aima τῆς διδθήκης HC ENETEIAATO 
‘ «ε r < —— XN ‘ ‘ δὲ 3 2 ‘ 
προς YMAC ὁ θεὸς καὶ τὴν σκηνὴν ὃὲ καὶ παντα τὰ 
“ - ε ‘ 
σκεύη τῆς λειτουργίας TG αἵματι ὁμοίως ἐράντισεν. καὶ σχε- 
‘ s ’ 
δὸν ἐν αἵματι πάντα καθαρίζεται κατὰ τὸν νόμον, καὶ χωρὶς 
ε ’ » , Ν » * 
αἱματεκχυσίας οὐ γίνεται αφεσις. ᾿Ανάγκη 
2* ‘ Ν ε , “a > “ > - , 
οὖν Ta μὲν ὑποδείγματα τῶν ἐν τοῖς οὐρανοῖς τούτοις 
’ > * δὲ ‘ > , , 6 7 
καθαρίζεσθαι, αὐτὰ δὲ τὰ ἐπουράνια κρείττοσι θυσίαις 
2 * 
παρὰ ταύτας. οὐ γὰρ εἰς χειροποίητα εἰσῆλθεν ἅγια 
-“ > > ‘4 ‘4 
Χριστός, ἀντίτυπα τῶν ἀληθινῶν, ἀλλ᾽ εἰς αὐτὸν τὸν 
fal 2 2 a A e 
οὐρανόν, viv ἐμφανισθῆναι τῷ προσώπῳ τοῦ θεοῦ ὑπὲρ 
«ε a 2903 ὦ [4 , ε , * ε 
ἡμῶν: οὐδ᾽ ἵνα πολλάκις προσφέρῃ ἑαυτόν, ὥσπερ ὁ 
‘ 
ἀρχιερεὺς εἰσέρχεται εἰς τὰ ἅγια κατ᾽ ἐνιαυτὸν ἐν αἵματι 
ἀλλοτρίῳ, ἐπεὶ ἔδει αὐτὸν πολλάκις παθεῖν ἀπὸ κατα- 
- ΄ νὴ 4 σ “5... ἢν , 2* 37 
βολῆς κόσμου: νυνὶ δὲ ἅπαξ ἐπὶ συντελείᾳ τῶν αἰώνων 
> * * * ε ’ A -“" ’ » a , 
εἰς ἀθέτησιν τῆς ἁμαρτίας διὰ τῆς θυσίας αὐτοῦ πεφανέ- 
᾿ 24 — a > ΄ — 
ρωται. καὶ καθ᾽ ὅσον ἀπόκειται τοῖς ἀνθρώποις ἅπαξ 
ἀποθανεῖν, μετὰ δὲ τοῦτο κρίσις, οὕτως καὶ ὁ χριστός, 
A a > 2 « 
ἅπαξ προσενεχθεὶς εἰς τὸ πολλῶν ANENETKEIN ἁμὰρ- 
ἤ 2 ΄ * PAE > , a — 
rioc, ἐκ δευτέρου χωρὶς ἁμαρτίας ὀφθήσεται τοῖς αὐτὸν 
> 
ἀπεκδεχομένοις εἰς σωτηρίαν. 
‘ 4 * ε ’ -“ , » -“ 
Σκιὰν γὰρ ἔχων ὁ νόμος τῶν μελλόντων ἀγαθῶν, 
οὐκ αὐτὴν τὴν εἰκόνα τῶν πραγμάτων, "κατ᾽ ἐνιαυτὸν ταῖς 
| ’ τ «a , > ‘ x 7 
αὐταῖς θυσίαις " ἃς προσφέρουσιν εἰς τὸ διηνεκὲς οὐδέ- 
ποτε δύνανται τοὺς προσερχομένους τελειῶσαι" ἐπεὶ 
> a > , , J ‘ , » 
οὐκ dv ἐπαύσαντο προσφερόμεναι, διὰ τὸ μηδεμίαν ἔχειν 
μ᾿} * 2 ‘ 4 bf 
ἔτι συνείδησιν ἁμαρτιῶν τοὺς Aatpevovtas ἅπαξ κεκαθαρι- 
* * » * -“ 
σμένους ; ἀλλ᾽ ἐν αὐταῖς ἀνάμνησις ἁμαρτιῶν κατ᾽ ἐνι- 


3 


, a 7 4 φ »" 
auTor, ἀδύνατον yop αιμα “ταύρων καὶ τράγων" ἀφαιρεῖν 4 


€ ᾿ Ψ 
ἁμαρτίας. Διὸ εἰσερχόμενος εἰς τὸν κόσμον λέγει 


5 


Χ ΠΡῸΣ ἘΒΡΑΙΟΥΣ 475 


Oycian Kai προσφορὰν οὐκ HOEAHCAC, CMA δὲ 
KATHPTIC@ MOI 
6 SAOKAYT@MATA KAI περὶ AMAPTIAC οὐκ EYAOKHCAC. 
> τότε εἶπον ᾿Ιδοὺ ἥκω, ἐν κεφδλίδι BIBAioy γέ- 
γράπτδι περὶ ἐμοῦ, 
τοῦ ποιῆσδι, ὁ θεός, τὸ BEAHMA coy. 
8 ἀνώτερον λέγων ὅτι Θγείδς Kal προσφορὰς καὶ ὅλο- 
KAYT@MATA KAI περὶ AMapTiAc οὐκ ἠθέλησας οὐδὲ 
9 EYAOKHCAC, αἵτινες κατὰ νόμον προσφέρονται, τότε 
εἴρηκεν ᾿ἰδοὺ ἥκω τοῦ ποιῆολι τὸ θέλημά coy' 
10 ἀναιρεῖ τὸ πρῶτον ἵνα τὸ δεύτερον στήσῃ. ἐν ᾧ θελή- 
MATI ἡγιασμένοι ἐσμὲν διὰ τῆς TIPOCHOPAC τοῦ CHMATOC 
τι Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐφάπαξ. Καὶ πᾶς μὲν ‘iepeds’ ἕστηκεν 
καθ᾽ ἡμέραν λειτουργῶν καὶ τὰς αὐτὰς πολλάκις προσφέ- 
ρων θυσίας, αἵτινες οὐδέποτε δύνανται περιελεῖν ἁμαρτίας. 
12 οὗτος δὲ μίαν ὑπὲρ ἁμαρτιῶν προσενέγκας θυσίαν εἰς τὸ 
13 διηνεκὲς EKABICEN ἐν δεξιᾷ τοῦ θεοῦ, τὸ λοιπὸν ἐκδεχό- 
μένος ἕως τεθῶοιν οἱ ἐχθροὶ δύτοῦ ὑποπόδιον τῶν 
14 ποδῶν AYTOY, μιᾷ γὰρ προσφορᾷ τετελείωκεν εἰς τὸ 
τς διηνεκὲς τοὺς ἁγιαζομένου. Μαρτυρεῖ δὲ ἡμῖν καὶ τὸ 
πνεῦμα τὸ ἅγιον, μετὰ γὰρ τὸ εἰρηκέναι 
16 AYTH ἡ AIAOHKH HN διάθήζομδι πρὸς αὐτούς 
μετὰ τὰς ἡμέρας ἐκείνας, λέγει Κύριος, 
διδοὺς NOMOYC MOY ἐπὶ KAPAIAC AYTON, 
KAl ἐπὶ THN AIANOIAN AYT@N ἐπιγράψω AyTOYC,— 
17 Kal τῶν AMAPTION AYT@N Kal τῶν ἀνομιῶν AYTON 
18 OY MH MNHCOHCOMAL ETI ὅπου δὲ ἄφεσις τούτων, 
οὐκέτι πὶ ρὰ περὶ ἁμαρτίας. 
9 Ἔχοντες οὖν, ἀδελφοί, παρρησίαν εἰς τὴν εἴσοδον τῶν 
20 ἁγίων ἐν τῷ αἵματι Ἰησοῦ, ἣν ἐνεκαίνισεν ἡμῖν ὁδὸν πρόσ- 
φατὸον καὶ ζῶσαν διὰ τοῦ καταπετάσματος, τοῦτ᾽ ἔστιν 
21 τῆς σαρκὸς αὐτοῦ, καὶ ἱερέα μέγαν ἐπὶ τὸν οἶκον τοῦ θεοῦ, 
2: προσερχώμεθα μετὰ ἀληθινῆς καρδίας ἐν πληροφορίᾳ 


476 ΠΡῸΣ EBPAIOYS Χ 


, > , x r * ‘ ΄ 
πίστεως, ῥεραντισμένοι τὰς καρδίας ἀπὸ συνειδήσεως 
πονηρᾶς καὶ λελουσμένοι τὸ σῶμα ὕδατι καθαρῷ" κατέ- 23 

Η͂ ε , — > a ‘ — 
χωμεν τὴν ὁμολογίαν τῆς ἐλπίδος ἀκλινῆ, πιστὸς γὰρ ὁ 
ἐπαγγειλάμενος: καὶ κατανοῶμεν ἀλλήλους εἰς παροξυ- 24 
σμὸν ἀγάπης καὶ καλῶν ἔργων, μὴ ἐγκαταλείποντες τὴν 25 
> ‘4 ε a ‘ ΜΝ ’ > Ν 
ἐπισυναγωγὴν ἑαυτῶν, καθὼς ἔθος τισίν, ἀλλὰ παρακα- 
λοῦντες, καὶ τοσούτῳ μᾶλλον ὅσῳ βλέπετε ἐγγίζουσαν 
τὴν ἡμέραν. ‘Exovoiws γὰρ ἁμαρτανόντων 26 

ε “ ‘ 4 a ‘ > ’ “ > ’ o£ 

ἡμῶν μετὰ τὸ λαβεῖν τὴν ἐπίγνωσιν τῆς ἀληθείας, οὐκέτι 

‘ e a > , * ‘ Ld > —2* 
περὶ ἁμαρτιῶν ἀπολείπεται θυσία, φοβερὰ δέ τις ἐκδοχὴ 27 

΄ “- ’ 
κρίσεως καὶ πγρὸς ZAAOC ἐσθίειν μέλλοντος τοὺς ὑπε- 
NANTIOYC. ἀθετήσας τις νόμον Μωυσέως χωρὶς οἰκτιρμῶν 28 
ἐπὶ AYCIN ἢ τριοὶν MAPTYCIN ἀποθνήσκει" πόσῳ δοκεῖτε 29 
χείρονος ἀξιωθήσεται τιμωρίας ὁ τὸν υἱὸν τοῦ θεοῦ 

φΦ ~ Ω 
καταπατήσας, καὶ τὸ AIMA τῆς διλθήκης κοινὸν ἡγη- 
σάμενος ἐν ᾧ ἡγιάσθη, καὶ τὸ πνεῦμα τῆς χάριτος ἐνυ- 
‘ ‘ 

Bpicas. οἴδαμεν yap τὸν εἰπόντα =” EMO} EKAIKHCIC, ἐγὼ 30 
ANTATIOA@CW” καὶ πάλν Κρινεῖ Kyptoc τὸν Aa- 

> “ 3X a. 2 * > “ “ -“ 
ὧν αὐτοῦ. φοβερὸν τὸ ἐμπεσεῖν εἰς χεῖρας θεοῦ ζῶν- 3: 
τος. ᾿Αναμιμνήσκεσθε δὲ τὰς πρότερον ἡμέ- 3: 
ρας, ἐν αἷς φωτισθέντες πολλὴν ἄθλησιν ὑπεμείνατε 

, a Ν > ὃ a Ν ’, 
παθημάτων, τοῦτο μὲν ὀνειδισμοῖς τε καὶ θλίψεσιν 3: 
θεατριζόμενοι, τοῦτο δὲ κοινωνοὶ τῶν οὕτως ἀναστρε- 
φομένων γενηθέντες" καὶ γὰρ τοῖς δεσμίοις συνεπαθήσατε, 34 
καὶ τὴν ἁρπαγὴν τῶν ὑπαρχόντων ὑμῶν μετὰ χαρᾶς 
προσεδέξασθε, γινώσκοντες ἔχειν ἑαυτοὺς κρείσσονα 
@ Ν ΄ Ν > , - Ν 
ὕπαρξιν καὶ μένουσαν. My ἀποβάλητε οὖν τὴν παρ- 35 
ρησίαν ὑμῶν, ἥτις ἔχει μεγάλην μισθαποδοσίαν, ὑπομονῆς 36 
γὰρ ἔχετε χρείαν ἵνα τὸ θέλημα τοῦ θεοῦ ποιήσαντες 
κομίσησθε τὴν ἐπαγγελίαν" 

ἔτι γὰρ μικρὸν ὅσον ὅσον, 37 


ὁ ἐρχόμενος ἥξει Kal OY χρονίοει" 


ὁ δὲ Aixaidc [Moy] ἐκ πίοτεως ZHceETAI, 38 


ΧΧΙ ΠΡῸΣ ἘΒΡΑΙΟΥΣ 477 


καὶ ἐὰν YTTOCTEIAHTAL, οὐκ εὐδοκεῖ H ΨΥΧΗ MOY 
ἐν δὐτῷ. 

Ὁ» ἡμεῖς δὲ οὐκ ἐσμὲν ὑποοτολῆς εἰς ἀπώλειαν, ἀλλὰ 
πίστεως εἰς περιποίησιν ψυχῆς. 

: Ἔστιν δὲ πίστις ἐλπιζομένων “ὑπόστασις, πραγμάτων" ὑπόστασις πρα- 
ἔλεγχος οὐ βλεπομένων: ἐν ταύτῃ γὰρ ἐμαρτυρήθησαν — 
3 οἱ πρεσβύτεροι. Πίστει νοοῦμεν κατηρτίσθαι 
τοὺς αἰῶνας ῥήματι θεοῦ, εἰς τὸ μὴ ἐκ φαινομένων τὸ 
4 βλεπόμενον γεγονένα. Πίστει πλείονα θυσίαν Αβελ 
παρὰ Καὶν προσήνεγκεν τῷ θεῷ, δ ἧς ἐμαρτυρήθη εἶναι 
δίκαιος, μαρτυροῦντος ἐπὶ τοῖς δώροις “ΔΥτοΥ͂ τοῦ Apt 
s θεοῦ, καὶ δ αὐτῆς ἀποθανὼν ἔτι Aare. Micra 
ἙἙνὼωχ μετετέθη τοῦ μὴ ἰδεῖν θάνατον, καὶ ΟΥ̓Χ HYPICKETO 
διότι μετέθηκεν AYTON ὁ θεός πρὸ γὰρ τῆς μεταθέ- 

6 σεως μεμαρτύρηται εὐδρεοτηκένδι τῷ θεῷ, χωρὶς δὲ 
πίστεως ἀδύνατον EYAPECTACAI, πιστεῦσαι γὰρ δεῖ τὸν 
προσερχόμενον [τῷ] θεῷ ὅτι ἔστιν καὶ τοῖς ἐκζητοῦσιν 

7 αὐτὸν μισθαποδότης γίνετα. Πάέίστει χρηματισθεὶς Νῶε 
περὶ τῶν μηδέπω βλεπομένων εὐλαβηθεὶς κατεσκεύασεν 
κιβωτὲν εἰς σωτηρίαν τοῦ οἴκου αὐτοῦ, δι ἧς κατέκρινεν 
τὸν κόσμον, καὶ τῆς κατὰ πίστιν δικαιοσύνης ἐγένετο 

8 κληρονόμος. Πίστει καλούμενος ᾿Αβραὰμ ὑπήκουσεν 
ἐξελθεῖν εἰς τόπον ὃν ἤμελλεν λαμβάνειν εἰς κληρονο- 

ο μίαν, καὶ ἐξῆλθεν μὴ ἐπιστάμενος ποῦ ἔρχετα. Πώστει 
TIAPWKHCEN εἰς γῆν τῆς ἐπαγγελίας ὡς ἀλλοτρίαν, ἐν 
σκηναῖς κατοικήσας μετὰ Ἰσαὰκ καὶ ᾿Ιακὼβ τῶν συν- 

10 κληρονόμων τῆς ἐπαγγελίας τῆς αὐτῆς" ἐξεδέχετο γὰρ 
τὴν τοὺς θεμελίους ἔχουσαν πόλιν, ἧς τεχνίτης καὶ δη- 

τι μιουργὸς ὁ θεός. Πίστει καὶ "αὐτὴ Σάρρα" δύναμιν εἰς αὑτῇ Σάρρᾳ 
καταβολὴν σπέρματος ἔλαβεν καὶ παρὰ καιρὸν ἡλικίας, 

1: ἐπεὶ πιστὸν ἡγήσατο τὸν ἐπαγγειλάμενον" διὸ καὶ ἀφ᾽ ἑνὸς 
"ἐγεννήθησαν", καὶ ταῦτα νενεκρωμένου, κἀθὼς τὰ ACTPA ἐγενήθησαν 
τοῦ OYPANoy τῷ πλήθει Kai ὡς ἡ ἄμμος H Tapa τὸ 

91 


42. 


478 ΠΡῸΣ EBPAIOYS ; ΧΙ 


χεῖλος τῆς θἀλάσοης τ᾽ ἀναρίθμητος. Κατὰ 
πίστιν ἀπέθανον οὗτοι πάντες, μὴ κομισάμενοι τὰς ἐπαγ- 
γελίας, ἀλλὰ πόρρωθεν αὐτὰς ἰδόντες καὶ ἀσπασάμενοι, 
καὶ ὁμολογήσαντες ὅτι Ξένοι κἀὶ TIAPETTIAHMO! εἰσιν ἐπὶ 
τῆς fic’ οἱ γὰρ τοιαῦτα λέγοντες ἐμφανίζουσιν ὅτι 
πατρίδα ἐπιζητοῦσιν. καὶ εἰ μὲν ἐκείνης ἐμνημόνευον 
ἀφ᾽ ἧς ἐξέβησαν, εἶχον ἂν καιρὸν ἀνακάμψαι: νῦν δὲ 
κρείττονος ὀρέγονται, τοῦτ᾽ ἔστιν ἐπουρανίου. διὸ οὐκ ἐ- 
παισχύνεται αὐτοὺς ὁ θεὸς θεὸς ἐπικαλεῖσθαι αὐτῶν, 
ἡτοίμασεν γὰρ αὐτοῖς πόλιν. Πώύστει Tpoc- 
ENHNOYEN ᾿Αβρλὰμ τὸν ‘IcadK TIEIPAZOMENOC, καὶ τὸν 
μονογενῇ προσέφερεν ὁ τὰς ἐπαγγελίας ἀναδεξάμενος, 
πρὸς ὃν ἐλαλήθη ὅτι ᾿Εν ᾿Ιολὰκ KAHOHCETAI (οὶ 
σπέρμα, λογισάμενος ὅτι καὶ ἐκ νεκρῶν ἐγείρειν δυ- 
vatos ὁ θεός: ὅθεν αὐτὸν καὶ ἐν παραβολῇ éxopi- 
σατο. Πίστει καὶ περὶ μελλόντων εὐλόγησεν Ἰσαὰκ 
τὸν Ἰακὼβ καὶ τὸν Ἠσαῦ. Πίστει Ἰακὼβ ἀποθνή- 
σκων ἕκαστον τῶν υἱῶν Ἰωσὴφ εὐλόγησεν, καὶ TIPOCEKY- 
NHCEN ἐπὶ τὸ ἄκρον τῆς ῥάβδου ἀὐτοῦ. πΠώσει 
Ἰωσὴφ τελευτῶν περὶ τῆς ἐξόδου τῶν υἱῶν Ἰσραὴλ ἐμνη- 
μόνευσεν, καὶ περὶ τῶν ὀστέων αὐτοῦ ἐνετείλατο. Πίστει 
Μωυσῆς γεννηθεὶς EKPYBH τρίμηνον ὑπὸ τῶν πατέρων 
αὐτοῦ, διότι εἶλον ACTEION τὸ παιδίον καὶ οὐκ ἐφοβή- 
θησαν τὸ διάταγμα τοῦ βασιλέως. Πίστει Λλωγοῆς 
μέγὰς γενόμενος ἠρνήσατο λέγεσθαι υἱὸς θυγατρὸς 
Φαραώ, μᾶλλον ἑλόμενος συνκακουχεῖσθαι τῷ λαῷ τοῦ 
θεοῦ ἢ πρόσκαιρον ἔχειν ἁμαρτίας ἀπόλαυσιν, μείζονα 
πλοῦτον ἡγησάμενος τῶν Αἰγύπτου θησαυρῶν τὸν ὀνει- 
AICMON TOY χριοτοῦ, ἀπέβλεπεν γὰρ εἰς τὴν μισθαπο- 
δοσίαν. Πάώστει κατέλιπεν Αἴγυπτον, μὴ φοβηθεὶς τὸν 
θυμὸν τοῦ βασιλέως, τὸν γὰρ ἀόρατον ὡς ὁρῶν ἐκαρτέ- 


24 


25 


we 
ὋΣ 


pnoev. Πώστει πεποίηκεν τὸ TACYA καὶ τὴν πρόσχυσιν 28 


ΤΟΥ͂ aimatoc, ἵνα μὴ ὁ ὀλοθρεΐων τὰ πρωτότοκα θίγῃ 


XI XII i ΠΡῸΣ EBPAIOYS 479 


29 αὐτῶ. Πώστει διέβησαν τὴν "EpvOpav Θάλασσαν ὡς 
διὰ ξηρᾶς γῆς, ἧς πεῖραν λαβόντες οἱ Αἰγύπτιοι κατεπό- 
3 θησαν. Πώσει τὰ τείχη Ἰερειχὼ ἔπεσαν κυκλωθέντα 
3: ἐπὶ ἑπτὰ ἡμέρας. Πίστει Ῥαὰβ ικἡ πόρνη οὐ συναπώ-: 
λετο τοῖς ἀπειθήσασιν, δεξαμένη τοὺς κατασκόπους 
32 μετ᾽ εἰρήνης. Καὶ τί ἔτι λέγω ; ἐπιλείψει με 
γὰρ διηγούμενον ὁ χρόνος περὶ Γεδεών, Βαράκ, Σαμψών, 
33 Ἰεφθάε, Δανείδ τε καὶ Σαμουὴλ καὶ τῶν προφητῶν, ot 
διὰ πίστεως κατηγωνίσαντο βασιλείας, ἠργάσαντο δικαι- 
οσύνην, ἐπέτυχον ἐπαγγελιῶν, ἔφραξαν στόματα λεόντων, 
us ἔσβεσαν δύναμιν πυρός, ἔφυγον στόματα μαχαίρης, ἐδυνα- 
μώθησαν ἀπὸ ἀσθενείας, ἐγενήθησαν ἰσχυροὶ ἐν πολέμῳ, 
35 παρεμβολὰς ἔκλιναν ἀλλοτρίων: ἔλαβον 'ἱ᾽ γυναῖκες ᾿ ἐξ 
ἀναστάσεως τοὺς νεκροὺς αὐτῶν: ἄλλοι δὲ ἐτυμπανίσθη- 
σαν, οὐ προσδεξάμενοι τὴν ἀπολύτρωσιν, ἵνα κρείττονος 
36 ἀναστάσεως τύχωσιν: ἕτεροι δὲ ἐμπαιγμῶν καὶ μαστίγων 
37 πεῖραν ἔλαβον, ἔτι δὲ δεσμῶν καὶ φυλακῆς: ἐλιθάσθησαν, 


᾿ἐπειράσθησαν, ἐπρίσθησαν", ἐν φόνῳ μαχαίρης ἀπέθανον, i 


περιῆλθον ἐν μηλωταῖς, ἐν αἰγίοις δέρμασιν, ὑστερού- 

38 μενοι, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι, ὧν οὐκ ἦν ἄξιος ὁ κό- 
σμος ᾿ἐπὶ" ἐρημίαις πλανώμενοι καὶ ὄρεσι καὶ σπηλαίοις 

39 καὶ ταῖς ὀπαῖς τῆς γῆς. Καὶ οὗτοι πάντες 
μαρτυρηθέντες διὰ τῆς πίστεως οὐκ ἐκομίσαντο τὴν ἐπαγ- 

go γελίαν, τοῦ θεοῦ περὶ ἡμῶν κρεῖττόν τι προβλεψαμένου, 
ἵνα μὴ χωρὶς ἡμῶν τελειωθῶσιν. 

: Τοιγαροῦν καὶ ἡμεῖς, τοσοῦτον ἔχοντες περικείμενον 
ἡμῖν νέφος μαρτύρων, ὄγκον ἀποθέμενοι πάντα καὶ τὴν 
εὐπερίστατον ἁμαρτίαν, δ ὑπομονῆς τρέχωμεν τὸν προ- 

2 κείμενον ἡμῖν ἀγῶνα, ἀφορῶντες εἰς τὸν τῆς πίστεως 
ἀρχηγὸν καὶ τελεωτὴν Ἰησοῦν, ὃς ἀντὶ τῆς προκειμένης 
αὐτῷ χαρᾶς ὑπέμεινεν σταυρὸν αἰσχύνης καταφρονήσας, 

3ἐν δεξιᾷ τε τοῦ θρόνον τοῦ θεοῦ κεκάθικεν. ἀναλογί- 
σασθε γὰρ τὸν τοιαύτην ὑπομεμενηκότα ὑπὸ τῶν ἁμάρτὼ- 


γυναῖκας Ap, 


δὲ 42. 


ποιήαατε 


διὰ ταύτης 


480 ΠΡῸΣ EBPAIOYS © ΧΙ 


λῶν €ic “EAYTOYC’ ἀντιλογίαν, ἵνα μὴ κάμητε ταῖς ψυχαῖς 
ὑμῶν ἐκλυόμενο. Οὔπω μέχρις αἵματος ἀντικατέστη- 
A 4 ε , 3 , Ν 3 / 
τε πρὸς τὴν ἁμαρτίαν ἀνταγωνιζόμενοι, καὶ ἐκλέλησθε 
τῆς παρακλήσεως, ἥτις ὑμῖν ὡς υἱοῖς διαλέγεται, 
Υἱέ moy, μὴ ὀλιγώρει Traidelac Kypioy, 
μηδὲ ἐκλύου ὑπ δύτοῦ ἐλεγχόμενος": 
On γὰρ ἀγὰπᾷ Κύριος πδιδεύει, 

μδοτιγοῖ δὲ TIANTA YION ὃν πὰρἀδέχετδι. 
4 , ε — Car AeA , ε ΄ 
εἰς παιδείαν ὑπομένετε" ὡς υἱοῖς ὑμῖν προσφέρεται ὁ θεός: 
τίς γὰρ υἱὸς ὃν οὐ παιδεύει πατήρ; εἰ δὲ χωρίς ἐστε 
παιδείας ἧς μέτοχοι γεγόνασι πάντες, ἄρα νόθοι καὶ 
οὐχ υἱοί ἐστε. εἶτα τοὺς μὲν τῆς σαρκὸς ἡμῶν πατέ. 

* Ν \ 9 , 6 3 ‘ 2 
ρας εἴχομεν παιδευτὰς καὶ ἐνετρεπόμεθα- οὗ πολὺ μᾶλλον 
ὑποταγησόμεθα τῷ πατρὶ τῶν πνευμάτων καὶ ζήσομεν ; 
οἱ μὲν γὰρ πρὸς ὀλίγας ἡμέρας κατὰ τὸ δοκοῦν αὐτοῖς 
ἐπαίδευον, ὃ δὲ ἐπὶ τὸ συμφέρον εἰς τὸ μεταλαβεῖν τῆς 
ἁγιότητος αὐτοῦ. πᾶσα " μὲν" παιδεία πρὸς μὲν τὸ παρὸν 

᾽ a a - > ‘ ΄ “ x — 
οὐ δοκεῖ χαρᾶς εἶναι ἀλλὰ λύπης, ὕστερον δὲ καρπὸν εἰρη- 
νικὸν τοῖς δ αὐτῆς γεγυμνασμένοις ἀποδίδωσιν δικαιοσύ- 
νης. Διὸ τὰς πὰρειμένδο χεῖρὰς Kal τὰ πδράλελγ- 
MENA γόνδτὰ ἀνορθώοδτε, καὶ τροχιὰς ὀρθὰς " ποιεῖτε" 
τοῖς ποεὶν ὑμῶν, ἵνα μὴ τὸ χωλὸν ἐκτραπῇ, ἰαθῇ δὲ μᾶλ- 
λον. Εἰρήνην διώκετε μετὰ πάντων, καὶ 
‘4 e , ? Ν > %: * ἣν * 2* 

τὸν ἁγιασμόν, οὗ χωρὶς οὐδεὶς ὄψεται τὸν κύριον, ἐπισκο- 


a , ε bal > Ν 2 * a 
TOUVTES μὴ τις ὑστερῶν ἀπὸ τῆς χάριτος τοῦ θεοῦ, 


4 
5 


on 


~ 


MH TIC PIZA πικρίδς ἄνω φγογοὰ ENOYAH καὶ "δι᾿ αὐτῆς". 


μιανθῶσιν οἱ πολλοί, μή τις πόρνος ἢ βέβηλος ὡς ᾿Ηοδΐ, 
ὃς ἀντὶ βρώσεως μιᾶς ἀπέλετο τὰ TIPWTOTOKIA ἑαυτοῦ. 
ἴστε γὰρ ὅτι καὶ μετέπειτα θέλων κληρονομῆσαι τὴν 
εὐλογίαν ἀπεδοκιμάσθη, μετανοίας γὰρ τόπον οὐχ εὗρεν, 
καίπερ μετὰ δακρύων ἐκζητήσας αὐτήν. Οὐ 
γὰρ  προσεληλύθατε ψηλαφωμένῳ καὶ KEKAYMENG) πρὶ 
καὶ γνόφῳ καὶ ζόφῳ καὶ θγέλλῃ καὶ οἄλπιγγος ἤχῳ 


6 


2 


XII XII ΠΡῸΣ EBPAIOYS 481 


KAl φωνη ῥημάτων, ἧς οἱ ἀκούσαντες παρῃτήσαντο ἢ 
20 προστεθῆναι αὐτοῖς λόγον" οὐκ ἔφερον γὰρ τὸ διαστελ- 
λόμενον KAN θηρίον θίγη τοῦ öpoyc, λιθοβο- 
51 AHOHCETAN καί, οὕτω φοβερὸν ἦν τὸ φανταζόμενον, 
22 Μωυσῆς εἶπεν ὈἘκφοβός εἰμι καὶ “ἔντρομος. ἀλλὰ 
προσεληλύθατε Σιὼν ὄρει καὶ πόλει θεοῦ ζῶντος, Ἰερου- 
23 σαλὴμ ἐπουρανίῳ, καὶ μυριάσιν ἀγγέλων, πανηγύρει καὶ 
ἐκκλησίᾳ πρωτοτόκων ἀπογεγραμμένων ἐν οὐρανοῖς, καὶ 
κριτῇ θεῷ πάντων, καὶ πνεύμασι δικαίων τετελειωμένων, 
24 καὶ διαθήκης νέας μεσίτῃ ᾿Ιησοῦ, καὶ αἵματι ῥαντισμοῦ 
25 κρεῖττον λαλοῦντι παρὰ τὸν “ABedX. Βλέπετε μὴ παραι- 
τήσησθε τὸν λαλοῦντα" εἰ γὰρ ἐκεῖνοι οὐκ ἐξέφυγον 
ἐπὶ γῆς παραιτησάμενοι τὸν χρηματίζοντα, πολὺ μᾶλ- 
26 Nov ἡμεῖς οἱ τὸν ἀπ᾽ "οὐρανῶν" ἀποστρεφόμενοι: οὗ ἡ 
φωνὴ τὴν γῆν ἐσάλευσεν τότε, νῦν δὲ ἐπήγγελται λέγων 
Ἔτι ἅπαξ ἐγὼ ςείσω οὐ μόνον THN THN ἀλλὰ καὶ τὸν 
27 OYPANON. τὸ δέ Ἔτι ἅπὰξ δηλοῖ [τὴν] τῶν σαλευο- 
μένων μετάθεσιν ὡς πεποιημένων, ἵνα μείνῃ τὰ μὴ σα- 
:8 Aevopeva. Διὸ βασιλείαν ἀσάλευτον παραλαμβάνοντες 
ἔχωμεν χάριν, δ ἧς λατρεύωμεν εὐαρέστως τῷ θεῷ 
:9 μετὰ εὐλαβείας καὶ δέους, καὶ γὰρ ὁ θεὸς ἡμῶν πῦρ 
KATANAAICKON. 
» Ἢ ὀφιλαδελφία μενέτω. τῆς φιλοξενίας μὴ ἐπιλαν- 
θάνεσθε, διὰ ταύτης γὰρ ἔλαθόν τινες ξενίσαντες ἀγγέ- 
λους. μιμνήσκεσθε τῶν δεσμίων ὡς συνδεδεμένοι, τῶν κα- 
4 κουχουμένων ὡς καὶ αὐτοὶ ὄντες ἐν σώματ. ὙἘἙίμιος ὁ 
γάμος ἐν πᾶσιν καὶ ἡ κοίτη ἀμίαντος, πόρνους γὰρ καὶ 
ς μοιχοὺς κρινεῖ ὃ θεός. ᾿Αφιλάργυρος ὁ τρόπος" ap- 
κούμενοι τοῖς παροῦσιν αὐτὸς γὰρ εἴρηκεν OY MH 
6 Ce ἀνῶ OYA OY MH CE ἐγκλτάλίπω" ὥστε θαρροῦντας 
ἡμᾶς λέγειν ; 
Κύριος ἐμοὶ ϑοηθός, oy φΦοδηθήςομλι" 
τί ποιήςει Mot ἄνθρωπος; 


ἔντρομος 


οὐρανοῦ 


πιεριπατήσαντες 


αὐτῷ Apt 


482 ΠΡῸΣ EBPAIOYS XIII 


Μνημονεύετε τῶν ἡγουμένων ὑμῶν, οἵτινες ἐλάλησαν 
ὑμῖν τὸν λόγον τοῦ θεοῦ, ὧν ἀναθεωροῦντες τὴν ἔκβασιν 
τῆς ἀναστροφῆς μιμεῖσθε τὴν πίστιν. Ἰησοῦς 
Χριστὸς ἐχθὲς καὶ σήμερον ὁ αὐτός, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας. 
διδαχαῖς ποικίλαις καὶ ξέναις μὴ παραφέρεσθε: καλὸν γὰρ 

, a ‘ , > ’ > . 
χάριτι βεβαιοῦσθαι τὴν καρδίαν, οὐ βρώμασιν, ἐν οἷς 
οὐκ ὠφελήθησαν οἱ περιπατοῦντες. ἔχομεν θυσιαστήριον 
ἐξ οὗ φαγεῖν οὐκ ἔχουσιν [ἐξουσίαν] οἱ τῇ σκηνῇ λατρεύ- 

U ‘ e ‘ Ω 
οντες. ὧν γὰρ εἰοφέρετδι ζῴων τὸ ἀϊμὰ περὶ AMAPTIAC 

> we ἣν a 3? ‘ , 2 , 
εἰς TA Arid διὰ τοῦ ἀρχιερέως, τούτων τὰ σώματα KATA- 

’ * a a ‘ — a -΄ 
καίεται ἔξω τῆς TApemBoAAc’ διὸ καὶ Ἰησοῦς, ἵνα 
ἁγιάσῃ διὰ τοῦ ἰδίου αἵματος τὸν λαόν, ἔξω τῆς πύλης 
ἔπαθεν. τοίνυν ἐξερχώμεθα πρὸς αὐτὸν ἔξω TAC TApem- 

- ‘ > ‘ > lal , > ‘ Ν 
BOAAC, τὸν ὀνειδισμὸν αὐτοῦ φέροντες, οὐ γὰρ ἔχομεν 
ὧδε μένουσαν πόλιν, ἀλλὰ τὴν μέλλουσαν ἐπιζητοῦμεν" 
δ αὐτοῦ ᾿ἀνάφέρωμεν θγοίὰν aiNécewc διὰ παντὸς 
τῷ θεῷ, τοῦτ᾽ ἔστιν KAPTION χειλέων ὁμολογούντων 
τῷ ὀνόματι αὐτοῦ. τῆς δὲ εὐποιίας καὶ κοινωνίας μὴ 
ἐπιλανθάνεσθε, τοιαύταις γὰρ θυσίαις εὐαρεστεῖται ὁ 
θεός. Πείθεσθε τοῖς ἡγουμένοις ὑμῶν καὶ 
ὑπείκετε, αὐτοὶ γὰρ ἀγρυπνοῦσιν ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ὑμῶν 
ὡς λόγον ἀποδώσοντες, ἵνα μετὰ χαρᾶς τοῦτο ποιῶσιν καὶ 
μὴ στενάζοντες, ἀλυσιτελὲς γὰρ ὑμῖν τοῦτο. 

Προσεύχεσθε περὶ ἡμῶν, πειθόμεθα γὰρ ὅτι καλὴν 

΄ ” 4 a «- , > , 
συνείδησιν ἔχομεν, ἐν πᾶσιν καλῶς θέλοντες ἀναστρέφε- 
σθαι. περισσοτέρως δὲ παρακαλῶ τοῦτο ποιῆσαι ἵνα τά- 

> Pee eR ε Η ‘ a 
χειον ἀποκατασταθῷ ὑμῖν. O δὲ θεὸς τῆς 

« > ἊΣ “ 

εἰρήνης, ὁ ANATATON ἐκ νεκρῶν τὸν ποιμένὰ τῶν TIPOBA- 
TWN τὸν μέγαν ἐν δἵματι AIABHKHC AIWNIOY, τὸν κύριον 
ἡμῶν ᾿Ιησοῦν, καταρτίσαι ὑμᾶς ἐν παντὶ ἀγαθῷ εἰς τὸ 
ποιῆσαι τὸ θέλημα αὐτοῦ, “ποιῶν ἐν ἡμῖν τὸ εὐάρεστον 
ψὺ — —— A a “ε , > ‘ 
ἐνώπιον αὐτοῦ dia Ἰησοῦ Χριστοῦ, ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς 
αἰῶνας τῶν αἰώνων: ἀμήν. Παρακαλώ δὲ 


7 


8 


Ὁ 


Ir 


15 


16 


~ 
| 


XII ΠΡῸΣ EBPAIOY 483 
ὑμᾶς, ἀδελφοί, "ἀνέχεσθε᾽ τοῦ λόγου τῆς παρακλήσεως, 

23 καὶ γὰρ διὰ βραχέων ἐπέστειλα ὑμῖν. Τινώ- 
σκετε τὸν ἀδελφὸν ἡμῶν Τιμόθεον ἀπολελυμένον, μεθ᾽ οὗ 
ἐὰν τάχειον ἔρχηται ὄψομαι ὑμᾶς. 

:ι Ἀσπάσασθε πάντας τοὺς ἡγουμένους ὑμῶν καὶ πάντας 
τοὺς ἁγίου. ᾿Ασπάζονται ὑμᾶς οἱ ἀπὸ τῆς ᾿Ιταλίας. 

2s ‘H χάρις μετὰ πάντων ὑμῶν. 


42. 


ἐνδυναμοῦντί 


ΠΡΟΣ TIMOOEON A 


a? a > ‘ 
TIAYAOS ἀπόστολος Χριστοῦ ᾿Ιησοῦ κατ᾽ ἐπιταγὴν 
“ - « A x a? -“ - * ε a 
θεοῦ σωτῆρος ἡμῶν καὶ Χριστοῦ Ἰησοῦ τῆς ἐλπίδος ἡμῶν 
, , , > , " , "» — 
Τιμοθέῳ γνησίῳ τέκνῳ ἐν πίστει: χάρις, ἔλεος, εἰρήνη 
“γον a Ν ‘ a? a a , cin 
ἀπὸ θεοῦ πατρὸς καὶ Χριστοῦ Incov τοῦ κυρίου ἡμῶν. 
= , ΄ «- > , ΄ 
Καθὼς παρεκάλεσά σε προσμεῖναι ἐν ᾿Εφέσῳ, πορευό- 
* , 9 * ‘ » Biss 3 ὃ 
μενος εἰς Μακεδονίαν, ἵνα παραγγείλῃς τισὶν μὴ ἑτεροδι- 
δασκαλεῖν μηδὲ προσέχειν μύθοις καὶ γενεαλογίαις ἀπε- 
lol a 
pavrots, αἵτινες ἐκζητήσεις παρέχουσι μᾶλλον ἢ οἰκονο- 
, a — * J δὲ , a , 
μίαν θεοῦ τὴν ἐν πίστει, -- τὸ δὲ τέλος τῆς παραγγελίας 
» ‘ > ’ ΕἸ ᾿ cal re ‘ ld > “ 
ἐστὶν ἀγάπη ἐκ καθαρᾶς καρδίας καὶ συνειδήσεως ἀγαθῆς 
- 
καὶ πίστεως ἀνυποκρίτου, ὧν τινὲς ἀστοχήσαντες ἐξετρά’ 
> , 
πησαν εἰς ματαιολογίαν, θέλοντες εἶναι νομοδιδάσκαλοι, 
‘\ a ΄ a * , 4 ’ 
μὴ νοοῦντες μήτε ἃ λέγουσιν μήτε περὶ τίνων διαβε- 
-“ * δ... s ε * MA > ΄“ 
βαιοῦνται. Οἴδαμεν δὲ ὅτι καλὸς ὁ νόμος ἐάν τις αὐτῷ 
νομίμως χρῆται, εἰδὼς τοῦτο ὅτι δικαίῳ νόμος οὐ κεῖται, 
> 2 Ν Ν > , > , Ν * “ 
ἀνόμοις δὲ καὶ ἀνυποτάκτοις, ἀσεβέσι καὶ ἁμαρτωλοῖς, 
» Ψ * * , Ν φ΄' » 
ἀνοσίοις καὶ βεβήλοις, πατρολῴαις καὶ μητρολῴαις, ἀνδρο- 
΄ , -~ 
φόνοις, πόρνοις, ἀρσενοκοίταις, ἀνδραποδισταῖς, ψεύσταις, 
ἐπιό ‘ * ΄ ae , ὃ ὃ αλίι > , 
ὅρκοις, καὶ εἴ TL ἕτερον TH ὑγιαινούσῃ διδασκαλίᾳ avrt- 
‘ ‘ > , A , a ΄ a 
κειται, κατὰ TO εὐαγγέλιον τῆς δόξης τοῦ μακαρίου θεοῦ, 
ὃ ἐπιστεύθην ἐγώ Xapw ἔ 5 "ἐνδ ) 
ἣν ἐγώ. ἄριν ἔχω τῷ ‘ ἐνδυναμώ- 


7“ ~ ? A a , ε cal a ΄ 
σαντί᾽ με Χριστῷ Ιησοῦ τῷ κυρίῳ ἡμῶν, ὅτι πιστὸν με 


ν 


3 


οι 


a 


ao 


1 ΠΡῸΣ ΤΙΜΌΘΕΟΝ A 48ς 


:3 ἡγήσατο θέμενος εἰς διακονίαν, τὸ πρότερον ὄντα βλάσφη- 
μον καὶ διώκτην καὶ ὑβριστήν: ἀλλὰ ἠλεήθην, ὅτι ἀγνοῶν 
14 ἐποίησα ἐν ἀπιστίᾳ, ὑπερεπλεόνασεν δὲ κἡ χάρις τοῦ κυρίου 
ἡμῶν μετὰ πίστεως καὶ ἀγάπης τῆς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ. 
15 πιστὸς ὁ λόγος καὶ πάσης ἀποδοχῆς ἄξιος, ὅτι Χριστὸς 
Ἰησοῦς ἦλθεν εἰς τὸν κόσμον ἁμαρτωλοὺς σῶσαι". ὧν 
16 πρῶτός εἰμι ἐγώ, ἀλλὰ διὰ τοῦτο ἠλεήθην, ἵνα ἐν ἐμοὶ 
πρώτῳ ἐνδείξηται ᾿ Χριστὸς Ἰησοῦς" τὴν ἅπασαν μακροθυ- 
μίαν, πρὸς ὑποτύπωσιν τῶν μελλόντων πιστεύειν ἐπ᾽ αὐτῷ 
17 εἰς ζωὴν αἰώνιον. Τῷ δὲ βασιλεῖ τῶν αἰώνων, ἀφθάρτῳ, 
ἀοράτῳ, μόνῳ θεῷ, τιμὴ καὶ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν 
18 αἰώνων: ἀμήν. * Ταύτην τὴν παραγγελίαν πα- 
ρατίθεμαί σοι, τέκνον Τιμόθεε, κατὰ τὰς προαγούσας ἐπι 
σὲ προφητείας, ἵνα Γστρατεύῃ ἐν αὐταῖς τὴν καλὴν στρα- 
19 τείαν, ἔχων πίστιν καὶ ἀγαθὴν συνείδησιν, ἦν τινες ἀπωσά- 
20 μενοι περὶ τὴν πίστιν évavaynoav: ὧν ἐστὶν Ὑμέναιος 
καὶ ᾿Αλέξανδρος, ots παρέδωκα τῷ Σατανᾷ ἵνα παιδευθῶσι 
μὴ βλασφημεῖν. 
ι Παρακαλῶ οὖν πρῶτον πάντων ποιεῖσθαι δεήσεις, 
προσευχάς, ἐντεύξεις, εὐχαριστίας, ὑπὲρ πάντων ἀνθρώπων, 
. ὑπὲρ βασιλέων καὶ πάντων τῶν ἐν ὑπεροχῇ ὄντων, ἵνα 
ἤρεμον καὶ ἡσύχιον βίον διάγωμεν ἐν πάσῃ εὐσεβείᾳ καὶ 
3 σεμνότητι. τοῦτο καλὸν καὶ ἀπόδεκτον ἐνώπιον τοῦ σω- 
4 τῆρος ἡμῶν θεοῦ, ὃς πάντας ἀνθρώπους θέλει σωθῆναι καὶ 
ς εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν. Els γὰρ θεός, εἷς καὶ 
μεσίτης θεοῦ καὶ ἀνθρώπων ἄνθρωπος Χριστὸς Ἰησοῦς, 
60 δοὺς ἑαυτὸν ἀντίλυτρον ὑπὲρ πάντων, τὸ μαρτύριον 
7 καιροῖς ἰδίοις: εἰς ὃ ἐτέθην ἐγὼ κῆρυξ καὶ ἀπόστολος, -- 
ἀλήθειαν λέγω, οὐ ψεύδομαι, -- διδάσκαλος ἐθνῶν ἐν πίστει 
8 καὶ ἀληθείᾳ. Βούλομαι οὖν προσεύχεσθαι τοὺς 
ἄνδρας ἐν παντὶ τόπῳ, ἐπαίροντας ὁσίους χεῖρας χωρὶς 
9 ὀργῆς καὶ “διαλογισμῶν. Ὡσαύτως γυναῖκας ἐν κα- 
ταστολῇ ᾿κοσμίῳ᾽ μετὰ αἰδοῦς καὶ σωφροσύνης κοσμεῖν 


Ἰησοῦς Χριστος 


4}. 


486 ΠΡῸΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ A II III 


e , 822 . Γ —— 4 
ἑαυτάς, μὴ ἐν πλέγμασιν καὶ χρυσίῳ" ἢ μαργαρίταις ἢ 
ἱματισμῷ πολυτελεῖ, ἀλλ᾽ ὃ πρέπει γυναιξὶν ἐπαγγελ- 10 
λομέναις θεοσέβειαν, δι ἔργων ἀγαθῶν. Τυνὴ ἐν ἡσυ- τι 
xia μανθανέτω ἐν πάσῃ ὑποταγῇ" διδάσκειν δὲ γυναικὶ 12 
οὐκ ἐπιτρέπω, οὐδὲ αὐθεντεῖν ἀνδρός, ἀλλ᾽ εἶναι ἐν ἡσυ- 
xia. ᾿Αδὰμ γὰρ πρῶτος ἐπλάσθη, εἶτα Eva: καὶ ᾿Αδὰμ 13 
> 2 , ε δὲ 3 6 a 2 , ΄ 
οὐκ ἠπατήθη, ἡ δὲ γυνὴ ἐξαπατηθεῖσα ἐν παραβάσει γέγο- 
νεν. σωθήσεται δὲ διὰ τῆς τεκνογονίας, ἐὰν μείνωσιν ἐν 15 
πίστει καὶ ἀγάπῃ καὶ ἁγιασμῷ μετὰ σωφροσύνης. πιστὸς 
ε ⸗ * > a“ t Soy 2 a 
ὁ λόγος. Ei τις ἐπισκοπῆς ὀρέγεται, καλοῦ Ep- 


Lal 


you ἐπιθυμεῖ. δεῖ οὖν τὸν ἐπίσκοπον ἀνεπίλημπτον εἶναι, 


μιᾶς γυναικὸς ἄνδρα, νηφάλιον, σώφρονα, κόσμιον, φιλό- 
ἕενον, διδακτικόν, μὴ πάροινον, μὴ πλήκτην, ἀλλὰ ἐπιεικῆ, 3 


ἄμαχον, ἀφιλάργυρον, τοῦ ἰδίου οἴκου καλῶς προϊστάμενον, 4 
τέκνα ἔχοντα ἐν ὑποταγῇ μετὰ πάσης σεμνότητος" (εἰ δέ 5 
τις τοῦ ἰδίου οἴκου προστῆναι οὐκ οἶδεν, πῶς ἐκκλησίας 

θεοῦ ἐπιμελήσεται) μὴ νεόφυτον, ἵνα pn τυφωθεὶς εἰς 6 
κρίμα ἐμπέσῃ τοῦ διαβόλου. δεῖ δὲ καὶ μαρτυρίαν καλὴν 7 


* ἃ a * σ΄ ‘ ᾽ 2 8 ‘ > , x 
ἔχειν ἀπὸ τῶν ἔξωθεν, iva μὴ εἰς ὀνειδισμὸν ἐμπέσῃ καὶ 


παγίδα τοῦ διαβόλου. δΔιακόνους ὡσαύτως σεμνούς, μὴ 
διλόγους, μὴ οἴνῳ πολλῷ προσέχοντας, μὴ αἰσχροκερδεῖς, 
ἔχοντας τὸ μυστήριον τῆς πίστεως ἐν καθαρᾷ συνειδήσει. 9 
καὶ οὗτοι δὲ δοκιμαζέσθωσαν πρῶτον, εἶτα διακονείτωσαν 10 
ἀνέγκλητοι ὄντες. γυναῖκας ὡσαύτως σεμνάς, μὴ διαβό- rx 
λους, νηφαλίους, πιστὰς ἐν πᾶσιν. διάκονοι ἔστωσαν :: 
μιᾶς γυναικὸς ἄνδρες, τέκνων καλῶς προϊστάμενοι καὶ τῶν 
"Ὁ ,ὔ * «ε Ν * , s 4. -“ 
ἰδίων οἴκων: οἱ yap καλῶς διακονήσαντες βαθμὸν ἑαυτοῖς 13 
καλὸν περιποιοῦνται καὶ πολλὴν παρρησίαν ἐν πίστει τῇ 
* a? a — > , 
ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ. Ταῦτα σοι γράφω, ἐλπί- 14 
ζων ἐλθεῖν [πρὸς σὲ] ἐν τάχει, ἐὰν δὲ βραδύνω, ἵνα εἰδῇς xs 
* “Ὁ * cal > ΄ σ > ‘ > , 
πῶς δεῖ ἐν οἴκῳ θεοῦ ἀναστρέφεσθαι, ἥτις ἐστὶν ἐκκλησία 
2 a , ‘ <> ⸗ - > ’, Ν 
θεοῦ ζῶντος, στύλος καὶ ἑδραίωμα τῆς ἀληθείας: καὶ 16 
ὁμολογουμένως μέγα ἐστὶν τὸ τῆς εὐσεβείας μυστήριον" 


ΠΕ ΠΡῸΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ A 487 


Ὃς ἐφανερώθη ἐν σαρκί, 
ἐδικαιώθη ἐν πνεύματι, 
ὥφθη ἀγγέλοις, 
ἐκηρύχθη ἐν ἔθνεσιν, 
ἐπιστεύθη ἐν κόσμῳ, 

ἀνελήμφθη ἐν δόξῃ. 
τ To δὲ πνεῦμα ῥητῶς λέγει ὅτι ἐν ὑστέροις καιροῖς 
ἀποστήσονταΐ τινες τῆς πίστεως, προσέχοντες πνεύμασι 
2 TAavos καὶ διδασκαλίαις δαιμονίων ἐν ὑποκρίσει ψευδο- 
3 λόγων, κεκαυστηριασμένων τὴν ἰδίαν συνείδησιν, “kwdv- 
ὄντων γαμεῖν, ἀπέχεσθαι" βρωμάτων ἃ ὁ θεὸς ἔκτισεν εἰς 
μετάλημψιν μετὰ εὐχαριστίας τοῖς πιστοῖς καὶ ἐπεγνωκόσι 
4 τὴν ἀλήθειαν. ὅτι πᾶν κτίσμα θεοῦ καλόν, καὶ οὐδὲν ἀπό- 
s βλητον μετὰ εὐχαριστίας λαμβανόμενον, ἁγιάζεται yap 
6 διὰ λόγου θεοῦ καὶ ἐντεύξεως. Ταῦτα ὑποτιθέ- 
μενος τοῖς ἀδελφοῖς καλὸς ἔσῃ διάκονος Χριστοῦ Ἰησοῦ, 
ἐντρεφόμενος τοῖς λόγοις τῆς πίστεως καὶ τῆς καλῆς διδα- 
7 σκαλίας ἡ 'παρηκολούθηκας", τοὺς δὲ βεβήλους καὶ γραώ- 
8 δεις μύθους παραιτοῦ. γύμναζε δὲ σεαυτὸν πρὸς εὐσέβειαν" 
υἡ' γὰρ σωματικὴ γυμνασία πρὸς ὀλίγον ἐστὶν ὠφέλιμος, 
9 δὲ εὐσέβεια πρὸς πάντα ὠφέλιμός ἐστιν, ἐπαγγελίαν 
9 ἔχουσα ζωῆς τῆς νῦν καὶ τῆς μελλούσης. πιστὸς ὁ 
10 λόγος καὶ πάσης ἀποδοχῆς ἄξιος, εἰς τοῦτο yap κοπιῶμεν 
καὶ “ἀγωνιζόμεθα", ὅτι "“ἠλπίκαμεν᾽ ἐπὶ θεῷ ζῶντι, ὅς 

ἐστιν σωτὴρ πάντων ἀνθρώπων, μάλιστα πιστῶν. 

τ Παράγγελλε ταῦτα καὶ δίδασκε. μηδείς σου τῆς νεό- 
τητος καταφρονείτω, ἀλλὰ τύπος γίνου τῶν πιστῶν ἐν 
13 λόγῳ, ἐν ἀναστροφῇ, ἐν ἀγάπῃ, ἐν πίστει, ἐν ἁγνίᾳ. ἕως 
ἔρχομαι πρόσεχε τῇ ἀναγνώσει, τῇ παρακλήσει, τῇ διδα- 
14 σκαλίᾳ. μὴ ἀμέλει τοῦ ἐν σοὶ χαρίσματος, ὃ ἐδόθη σοι 
διὰ προφητείας μετὰ ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν τοῦ πρεσβυ- 
15 Tepiov. ταῦτα μελέτα, ἐν τούτοις ἴσθι, ἵνα σου ἡ προ- 
16 Kom) φανερὰ ἢ πᾶσιν. ἔπεχε σεαυτῷ καὶ τῇ διδασκαλίᾳ 


Ap 


A [p.+ 


ὀνειδιφόμεθα | ἠλ- 


πίσαμεν 


Κύριον 


προνοεῖται 


ἐπαρκείσθω 


42. 


488 ΠΡῸΣ TIMOGEON A IVV 


΄- a“ -“ ‘ * Ν 
ἐπίμενε αὐτοῖς" τοῦτο γὰρ ποιῶν καὶ σεαυτὸν σώσεις καὶ 
τοὺς ἀκούοντάς σου. 

> Ἀ , ε 
Πρεσβυτέρῳ μὴ ἐπιπλήξης, ἀλλὰ παρακάλει ὡς πα- 
4 ⸗ ε > , , e , 
τέρα, νεωτέρους ὡς ἀδελφούς, πρεσβυτέρας ὡς μητέρας, 


νεωτέρας ὡς ἀδελφὰς ἐν πάσῃ ayvia. Χήρας τίμα τὰς 3 


* , > , , , A Ν 6 

ὄντως χήρας. εἰ δέ τις χήρα τέκνα ἢ ἔκγονα ἔχει, pavOa- 
, a ‘4 * > > -“ δ ἊΨ ‘ > 

μετωσαν πρωτον TOV ἴδιον OLKOV εὐσεβεῖν και ἀμοιβὰς απο- 


΄ A a > [4 
διδόναι τοῖς προγόνοις, τοῦτο γάρ ἐστιν ἀπόδεκτον ἐνώπιον 


4 


τοῦ θεοῦ. ἡ δὲ ὄντως χήρα καὶ μεμονωμένη ἤλπικεν ἐπὶ 5 


‘[TON] θεὸν καὶ προσμένει ταῖς δεήσεσιν καὶ ταῖς προσευ- 
χαῖς νυκτὸς καὶ ἡμέρας" κι δὲ σπαταλῶσα ζῶσα τέθνηκεν. 
καὶ ταῦτα παράγγελλε, ἵνα ἀνεπίλημπτοι ὦσιν εἰ δέ τις 
τῶν ἰδίων καὶ μάλιστα οἰκείων οὐ προνοεῖ,, τὴν πίστιν 
ἤρνηται καὶ ἔστιν ἀπίστου χείρων. Χήρα καταλεγέσθω 
μὴ ἔλαττον ἐτῶν ἑξήκοντα γεγονυῖα, ἑνὸς ἀνδρὸς γυνή, 
ἐν ἔργοις καλοῖς μαρτυρουμένη, εἰ ἐτεκνοτρόφησεν, εἰ 
ἐξενοδόχησεν, εἰ ἁγίων πόδας ἔνιψεν, εἰ θλιβομένοις 
ἐπήρκεσεν, εἰ παντὶ ἔργῳ ἀγαθῷ ἐπηκολούθησεν. νεωτέ- 
ρας δὲ χήρας παραιτοῦ: ὅταν γὰρ καταστρηνιάσωσιν τοῦ 
χριστοῦ, γαμεῖν θέλουσιν, ἔχουσαι κρίμα ὅτι τὴν πρώτην 
πίστιν ἠθέτησαν: ἅμα δὲ καὶ ἀργαὶ μανθάνουσιν, περι- 
ἐρχόμεναι τὰς οἰκίας, οὐ μόνον δὲ ἀργαὶ ἀλλὰ καὶ φλύαροι 
καὶ περίεργοι, λαλοῦσαι τὰ μὴ δέοντα. βούλομαι οὖν 
νεωτέρας γαμεῖν, τεκνογονεῖν, οἰκοδεσποτεῖν, μηδεμίαν 
ἀφορμὴν διδόναι τῷ ἀντικειμένῳ λοιδορίας χάριν: ἤδη γάρ 
τινες ἐξετράπησαν ὀπίσω τοῦ Yatava, εἴ Tis πιστὴ ἔχει 
χήρας, ᾿ἐπαρκείτω' αὐταῖς, καὶ μὴ βαρείσθω ἡ ἐκκλησία, 
ἵνα ταῖς ὄντως χήραις ἐπαρκέσῃ. Οἱ καλῶς 
προεστῶτες πρεσβύτεροι διπλῆς τιμῆς ἀξιούσθωσαν, μά- 
λιστα οἱ κοπιῶντες ἐν λόγῳ καὶ διδασκαλίᾳ: λέγει γὰρ ἡ 
γραφή Βοῦν ἀλοῶντλ oY φιμώσειο' καὶ Λξιος ὁ ἐρ- 
γάτης τοῦ μισθοῦ αὐτοῦ. κατὰ πρεσβυτέρου κατηγορίαν 
μὴ παραδέχου, ἐκτὸς εἰ μὴ ἐπὶ AYO ἢ τριῶν MAPTYPOON’ 


6 


7 
8 


9 


* 
ο 


8 


Lal 


ΥΥΙ : ΠΡῸΣ TIMOGEON A 489 


20 τοὺς [δὲ] ἁμαρτάνοντας ἐνώπιον πάντων ἔλεγχε, iva καὶ of 
21 λοιποὶ φόβον ἔχωσιν. Διαμαρτύρομαι ἐνώπιον τοῦ θεοῦ 
καὶ Χριστοῦ Ἰησοῦ καὶ τῶν ἐκλεκτῶν ἀγγέλων, ἵνα ταῦτα 
φυλάξῃς χωρὶς προκρίματος, μηδὲν ποιῶν κατὰ πρόσ- 
22 κλισιν. Χεῖρας ταχέως μηδενὶ ἐπιτίθει, μηδὲ κοινωνει 
3 ἁμαρτίαις ἀλλοτρίαις: σεαυτὸν ἁγνὸν τήρει. Μηκέτι ὑδρο- 
πότει, ἀλλὰ οἴνῳ ὀλίγῳ χρῶ διὰ τὸν στόμαχον καὶ τὰς 
24 πυκνάς cov ἀσθενείας. Τινῶν ἀνθρώπων αἱ ἁμαρτίαι 
πρόδηλοί εἰσιν, προάγουσαι εἰς κρίσιν, τισὶν δὲ καὶ ἐπα- 
25 κολουθοῦσιν- ὡσαύτως καὶ τὰ ἔργα τὰ καλὰ πρόδηλα, καὶ 
1 τὰ ἄλλως ἔχοντα κρυβῆναι οὐ δύνανται. Ὅσοι 
εἰσὶν ὑπὸ ζυγὸν δοῦλοι, τοὺς ἰδίους δεσπότας πάσης τιμῆς 
ἀξίους ἡγείσθωσαν, ἵνα μὴ τὸ ὄνομα τοῦ θεοῦ καὶ κἡὶ δι- 

2 δασκαλία βλασφημῆται. οἱ δὲ πιστοὺς ἔχοντες δεσπότας 
μὴ καταφρονείτωσαν, ὅτι ἀδελφοί εἰσιν: ἀλλὰ μᾶλλον 
δουλευέτωσαν, ὅτι πιστοί εἰσιν καὶ “ἀγαπητοὶ ot’ τῆς εὐερ- 
γεσίας ἀντιλαμβανόμενοι. 

3 Ταῦτα δίδασκε καὶ παρακάλει. εἴ τις ἑτεροδιδασκαλεῖ 
καὶ μὴ προσέρχεται ὑγιαίνουσι λόγοις, τοῖς τοῦ κυρίου 
ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, καὶ τῇ κατ᾽ εὐσέβειαν διδασκαλίᾳ, 

4 τετύφωται, μηδὲν ἐπιστάμενος, ἀλλὰ νοσῶν περὶ ζητήσεις 
καὶ λογομαχίας, ἐξ ὧν γίνεται φθόνος, ἔρις, βλασφημίαι, 

ς ὑπόνοιαι πονηραί, διαπαρατριβαὶ διεφθαρμένων ἀνθρώπων 
τὸν νοῦν καὶ ἀπεστερημένων τῆς ἀληθείας, νομιζόντων πο- 

6 ρισμὸν εἶναι τὴν εὐσέβειαν. ἔστιν δὲ πορισμὸς μέγας ἡ 

7 εὐσέβεια μετὰ αὐταρκείας: οὐδὲν γὰρ εἰσηνέγκαμεν εἰς τὸν 

8 κόσμον, "ὅτι οὐδὲ᾽ ἐξενεγκεῖν τι δυνάμεθα: ἔχοντες δὲ "δια- 

9 τροφὰς" καὶ σκεπάσματα, τούτοις ἀρκεσθησόμεθα. οἱ δὲ 
βουλόμενοι πλουτεῖν ἐμπίπτουσιν εἰς πειρασμὸν καὶ πα- 
γίδα καὶ ἐπιθυμίας πολλὰς ἀνοήτους καὶ βλαβεράς, αἵτινες 

:ο βυθίζουσι τοὺς ἀνθρώπους εἰς ὄλεθρον καὶ ἀπώλειαν: ῥίζα 
γὰρ πάντων τῶν κακῶν ἐστὶν ἡ φιλαργυρία, ἧς τινὲς dpe- 
γόμενοι ἀπεπλανήθησαν ἀπὸ τῆς πίστεως καὶ ἑαυτοὺς 


41Ρ.}] διατροφὴν Ὁ 


Ἰησοῦ Χριστοῦ 


ὑψηλὰ φρονεῖν 
τῷ 


490 ΠΡῸΣ TIMOGEON A ὁ vI 


“ ‘ ’ >  # 
περιέπειραν ὀδύναις πολλαῖς. Σὺ δέ, ὦ ἂν- 
~ - Ν , 
θρωπε θεοῦ, ταῦτα φεῦγε: δίωκε δὲ δικαιοσύνην, εὐσέ- 
, - * > 
βειαν, πίστιν, ἀγάπην, ὑπομονήν, πραὔπαθίαν. ἀγωνίζου 
‘ ‘4 > cal - , > Ἂν a 2 5 * 2 
τὸν καλὸν ἀγῶνα τῆς πίστεως, ἐπιλαβοῦ τῆς αἰωνίου ζωῆς, 
φ * —3 3 e ΄ 
εἰς ἣν ἐκλήθης καὶ ὡμολόγησας τὴν καλὴν ὁμολογίαν ἐνώ- 
“ , » > , “ 
πιον πολλῶν μαρτύρων. παραγγέλλω σοι ἐνώπιον τοῦ 
“ a“ a ‘ , rT “2Λ) 2* al “ 
θεοῦ τοῦ ζωογονοῦντος τὰ πάντα καὶ ᾿Χριστοῦ Ἰησοῦ" τοῦ 
* 2 * Tl ιλ , ‘ λ ‘ ε 
μαρτυρήσαντος ἐπὶ ἸΤοντίου Πειλάτου τὴν καλὴν ὁμο- 
a * 
λογίαν, τηρῆσαί σε τὴν ἐντολὴν ἄσπιλον ἀνεπίλημπτον 
“-“ a ε a“ > a a 
μέχρι τῆς ἐπιφανείας τοῦ κυρίου ἡμῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ἣν 
“ ἰδί ὃ SE ec ἂν ἈΝ * 8 * ε 
καιροις ἐοιοίις _OELCEL O μᾶκαριος και μονος VVAOTYS, ο 
“ Ν 2 ε 
βασιλεὺς τῶν βασιλευόντων καὶ κύριος τῶν κυριευόντων, ὁ 
΄ * * - Ὧν. Ἂς * * a > 
μόνος ἔχων ἀθανασίαν, φῶς οἰκῶν ἀπρόσιτον, ὃν εἶδεν 
> ‘ > , 298 > a , ἮΝ ‘ 4 , 
οὐδεὶς ἀνθρώπων οὐδὲ ἰδεῖν δύναται: ᾧ τιμὴ καὶ κράτος 
ἘΦ ἥν. δ a 4 > a A 2A 
αἰώνιον: ἀμήν. Τοῖς πλουσίοις ἐν τῷ νῦν αἰῶνι 
a“ > 
παράγγελλε μὴ ᾿ὑψηλοφρονεῖν᾽ μηδὲ ἠλπικέναι ἐπὶ πλού- 
> rs > ® saqT a a , — 
του ἀδηλότητι, ἀλλ᾽ ἐπὶ * Ged τῷ παρέχοντι ἡμῖν πάντα 
΄ > δι . = ya SRE 
πλουσίως εἰς ἀπόλαυσιν, ἀγαθοεργεῖν, πλουτεῖν ἐν ἔργοις 
al > ’ > , > » 
καλοῖς, εὐμεταδότους εἶναι, κοινωνικούς, ἀποθησαυρίζοντας 
ἑαυτοῖς θεμέλιον καλὸν εἰς τὸ μέλλον, ἵνα ἐπιλάβωνται τῆς 
ὄντως ζωῆς. Ὦ Τιμόθεε, τὴν παραθήκην 
φύλαξον, ἐκτρεπόμενος τὰς βεβήλους κενοφωνίας καὶ 
> , -“ , , σ > , 
ἀντιθέσεις τῆς ψευδωνύμου γνώσεως, ἥν τινες ἐπαγγελλό- 
μενοι περὶ τὴν πίστιν ἠστόχησαν. 
ε ΄ βιὰ eer 
Η χάρις μεθ᾽ ὑμῶν. 


Ir 


ar 


ΠΡῸΣ TIMOOEON B 


: ΠΑΥ͂ΛΟΣ ἀπύστολος Χριστοῦ Ἰησοῦ διὰ θελήματος 

2 θεοῦ κατ᾽ ἐπαγγελίαν ζωῆς τῆς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ Τιμοθέῳ 

ἀγαπητῷ τέκνῳ" χάρις, ἔλεος, εἰρήνη ἀπὸ θεοῦ πατρὸς καὶ 
Χριστοῦ" Ἰησοῦ τοῦ κυρίου ἡμῶν. 

xX , » 2 2 4 , *& * > 

3 Χάριν ἔχω τῷ θεῷ, ᾧ λατρεύω ἀπὸ προγόνων ἐν Ka- 

θαρᾷ συνειδήσει, ὡς ἀδιάλειπτον ἔχω τὴν περὶ σοῦ μνείαν 

a , , ‘ % 4 , > 2 ϑῷ ὦ 

4 ἐν ταῖς δεήσεσίν μου, νυκτὸς καὶ ἡμέρας ἐπιποθῶν σε ἰδεῖν, 

5 μεμνημένος σου τῶν δακρύων, ἵνα χαρᾶς πληρωθῶ ὑπόμνη- 

σιν λαβὼν τῆς ἐν σοὶ ἀνυποκρίτου πίστεως, ἥτις ἐνῴκησεν 

πρῶτον ἐν τῇ μάμμῃ σου Λωίδι καὶ τῇ μητρί σου Εὐνίκῃ, 

6 πέπεισμαι δὲ ὅτι καὶ ἐν σοί. δ ἣν αἰτίαν ἀναμιμνήσκω 

» a ‘ , a a Ἂν ‘ Ν 

σε ἀναζωπυρεῖν τὸ χάρισμα τοῦ θεοῦ, ὅ ἐστιν ἐν σοὶ διὰ 

7 τῆς ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν μου" οὐ γὰρ ἔδωκεν ἡμῖν o θεὸς 

πνεῦμα δειλίας, ἀλλὰ δυνάμεως καὶ ἀγάπης καὶ σωφρο- 

8 νισμοῦ, μὴ οὖν ἐπαισχυνθῇς τὸ μαρτύριον τοῦ κυρίου 

ἡμῶν μηδὲ ἐμὲ τὸν δέσμιον αὐτοῦ, ἀλλὰ συνκακοπάθησον 

9 τῷ εὐαγγελίῳ κατὰ δύναμιν θεοῦ, τοῦ σώσαντος ἡμᾶς καὶ 

καλέσαντος κλήσει ἁγίᾳ, οὐ κατὰ τὰ ἔργα ἡμῶν ἀλλὰ κατὰ 

ἰδίι , ‘ , ‘ $00. a cna é >. § -“ 

ἰδίαν πρόθεσιν καὶ χάριν, τὴν δοθεῖσαν ἡμῖν ἐν Χριστῷ 

πὶ 2 3 , * , 6 * δὲ a ὃ ‘ a 

10 Ἰησοῦ πρὸ χρόνων αἰωνίων, φανερωθεῖσαν δὲ viv διὰ τῆς 

ἐπιφανείας τοῦ σωτῆρος ἡμῶν Χριστοῦ Ἰησοῦ, καταργή- 

σαντος μὲν τὸν θάνατον φωτίσαντος δὲ ζωὴν καὶ ἀφθαρ- 

τι σίαν διὰ τοῦ εὐαγγελίου, εἰς ὃ ἐτέθην ἐγὼ κῆρυξ καὶ ἀπό- 

12 στόλος καὶ διδάσκαλος. δι᾽ ἣν αἰτίαν καὶ ταῦτα πάσχω, 

ἀλλ᾽ οὐκ ἐπαισχύνομαι, οἶδα γὰρ ᾧ πεπίστευκα, καὶ πέ- 


κυρίου 


Ap.t 


492 ΠΡῸΣ TIMOGEON B 11 


‘ , , 
πεισμαι ὅτι δυνατός ἐστιν τὴν παραθήκην pov φυλάξαι 
Ν e ’ 
εἰς ἐκείνην τὴν ἡμέραν. ὑποτύπωσιν ἔχε ὑγιαινόντων 
a * Ν * * 
λόγων "ὧν" παρ᾽ ἐμοῦ ἤκουσας ἐν πίστει καὶ ἀγάπῃ τῇ ἐν 
a? a * ‘ , , * 
Χριστῷ Ἰησοῦ" τὴν καλὴν παραθήκην φύλαξον διὰ πνεύ- 


13 


14 


Ν᾿ Κ a * fal 5» : « > 
ματος αγίου τοῦ ἐνοικουντος ἐν Ἡμίιν. Οἶδας 15 


a “ > ᾿ ᾿ , ε«ε» a? , e 
τοῦτο ὅτι ἀπεστράφησαν pe TavTes ol ἐν τῇ Acia, wy 
ε td ’ * ε 
ἐστὶν Φύγελος καὶ Ἑρμογένης. δῴη ἔλεος ὁ κύριος τῷ 
> , ” 2 ς νὰ Ν ‘ 
Ονησιφόρου οἴκῳ, ὅτι πολλάκις pe ἀνέψυξεν, καὶ τὴν 
3 ‘ , ε ΄ 
ἅλυσίν μου οὐκ ἐπαισχύνθη: ἀλλὰ γενόμενος ἐν Ῥώμῃ 
ὃ ’ ἐζή , Ν ϑ 8 5... ον 8 , 
σπουδαίως ἐζήτησέν pe καὶ εὗρεν" -- δῴη αὐτῷ ὁ κύριος 
e ~ ‘ ’, > > ’ DE ED, ς He! > 
εὑρεῖν ἔλεος παρὰ κυρίου ἐν ἐκείνῃ TH ἡμέρᾳ" -- καὶ ὅσα ἐ 
* 
᾿Εφέσῳ διηκόνησεν, βέλτιον σὺ γινώσκεις. 
Ὁ - a 
Σὺ οὖν, τέκνον pov, ἐνδυναμοῦ ἐν τῇ χάριτι τῇ ἐν 
a? a A ᾿Ν > > a ‘ a 
Χριστῷ Ἰησοῦ, καὶ ἅ ἤκουσας wap ἐμοῦ διὰ πολλῶν pap- 2 
“- , “ 3 ’, 
τύρων, ταῦτα παράθου πιστοῖς ἀνθρώποις, οἵτινες ἱκανοὶ 
2 . an oe , ’ e ΝΥ 
ἔσονται καὶ ἑτέρους διδάξαι. συνκακοπάθησον ὡς καλὸς 
, a? a 3 Ἀ a 2 
στρατιώτης Χριστοῦ Ἰησοῦ. οὐδεὶς στρατευόμενος ἐμπλέ- 4 
“ -“ * ~ 
κεται ταῖς τοῦ βίου πραγματίαις, ἵνα τῷ στρατολογήσαντι 
A 22 Ν bed 2 > A > ‘ , 
ἀρέσῃ" ἐὰν δὲ καὶ ἀθλῇ τις, οὐ στεφανοῦται ἐὰν μὴ vopi- 5 
Α - Ν a“ -“ 
pos ἀθλήσῃ: τὸν κοπιῶντα γεωργὸν δεῖ πρῶτον τῶν καρ- 6 
- , , ἃ ’, * ’ , ε , 
πῶν μεταλαμβάνειν. νόει ὃ λέγω δώσει yap σοι ὁ κύριος 7 
» ve > ‘ 
σύνεσιν ἐν πᾶσιν... μνημόνευε ᾿Ιησοῦν Χριστὸν ἐγηγερ- 8 
“ , ‘\ 
μένον ἐκ νεκρῶν, ἐκ σπέρματος Δαυείδ, κατὰ τὸ εὐαγ- 
+ a a e 
γέλιόν μου: ἐν ᾧ κακοπαθῶ μέχρι δεσμῶν ws κακοῦργος. 9 
> ν ε , a a > , ‘ ~ , « 
ἀλλὰ ὁ λόγος Tod θεοῦ οὐ δέδεται" διὰ τοῦτο πάντα ὗπο- τὸ 
, ᾿, Ν 5 ’ σ Ν > ‘ ’ , 
μένω διὰ τοὺς ἐκλεκτούς, ἵνα καὶ αὐτοὶ σωτηρίας τύχωσιν 
-“ > “, >? lal Ν * > ’ ‘ ε 
τῆς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ μετὰ δόξης αἰωνίου. πιστὸς ὁ x 
* * 
λόγος: εἰ γὰρ συναπεθάνομεν, καὶ συνζήσομεν" εἰ ὑπὸο- 12 
> * > ΄“ 
μένομεν, καὶ συμβασιλεύσομεν: εἰ ἀρνησόμεθα, κἀκεῖνος 
» -“ “ “ » * 
ἀρνήσεται ἡμᾶς" εἰ ἀπιστοῦμεν, ἐκεῖνος πιστὸς μένει, ἀρνή- 13 
-“ « 
σασθαι γὰρ ἑαυτὸν οὐ δύναται. Ταῦτα ὑπο- 14 
μίμνησκε, διαμαρτυρόμενος ἐνώπιον τοῦ "θεοῦ", μὴ λογο- 
a > , “ » ’ 
μαχεῖν, ἐπ᾿ οὐδὲν χρήσιμον, ἐπὶ καταστροφῇ τῶν ἀκουόν- 


τό 


17 
18 


I 


Mout ΠΡῸΣ ΤΙΜΌΘΕΟΝ B 493 


τ των. σπούδασον σεαυτὸν δόκιμον παραστῆσαι τῷ θεῷ, 
ἐργάτην ἀνεπαίσχυντον, ὀρθοτομοῦντα τὸν λόγον τῆς ἀλη- 
16 θείας. τὰς δὲ βεβήλους κενοφωνιας περιίστασο" ἐπὶ 
17 πλεῖον γὰρ προκόψουσιν ἀσεβείας, καὶ ὁ λόγος αὐτῶν ὡς 
γάγγραινα νομὴν ἕξει ὧν ἐστὶν Ὑμέναιος καὶ Φίλητος, 
18 οἵτινες περὶ τὴν ἀλήθειαν ἠστόχησαν, λέγοντες 7 ava- 
στασιν ἤδη γεγονέναι, καὶ ἀνατρέπουσιν τήν τινων 
19 πίστιν. ὁ μέντοι στερεὸς θεμέλιος τοῦ θεοῦ ἕστηκεν, 
ἔχων τὴν σφραγῖδα ταύτην Ἔγνω Κύριος τοὺς ὄντὰς 
aYTOY, καί ᾿Αποστήτω ἀπὸ ἀδικίας πᾶς ὁ ὀνομάζων 
20 TO ὄνομα Kypioy. ἐν μεγάλῃ δὲ οἰκίᾳ οὐκ ἔστιν μόνον 
σκεύη χρυσᾶ καὶ ἀργυρᾶ ἀλλὰ καὶ ξύλινα καὶ ὀστράκινα, 
a καὶ ἃ μὲν εἰς τιμὴν ἃ δὲ εἰς ἀτιμίαν: ἐὰν οὖν τις ἐκκαθάρῃ 
ἑαυτὸν ἀπὸ τούτων, ἔσται σκεῦος εἰς τιμήν, ἡγιασμένον, 
εὔχρηστον τῷ δεσπότῃ, εἰς πᾶν ἔργον ἀγαθὸν ἡτοιμασμέ- 
22 vow. τὰς δὲ νεωτερικὰς ἐπιθυμίας φεῦγε, δίωκε δὲ δικαιο- 
σύνην, πίστιν, ἀγάπην, εἰρήνην μετὰ * τῶν ἐπικαλουμένων 
23 τὸν κύριον ἐκ καθαρᾶς καρδίας. τὰς δὲ μωρὰς καὶ ἀπαι- 
24 δεύτους ζητήσεις παραιτοῦ, εἰδὼς ὅτι γεννῶσι μάχας". δοῦ- 
λον δὲ κυρίου οὐ δεῖ μάχεσθαι, ἀλλὰ ἥπιον εἶναι πρὸς 
25 πάντας, διδακτικόν, ἀνεξίκακον, ἐν πραύτητι παιδεύοντα 
τοὺς ἀντιδιατιθεμένους, μή ποτε ' δῴη" αὐτοῖς ὁ θεὸς μετά- 
26 νοιαν εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας, καὶ ἀνανήψωσιν ἐκ τῆς τοῦ 
διαβόλου παγίδος, ἐζωγρημένοι ὑπ᾽ αὐτοῦ εἰς τὸ ἐκείνου 
θέλημα. ς 
: Τοῦτο δὲ γίνωσκε ὅτι ἐν ἐσχάταις ἡμέραις ἐνστήσονται 
2 καιροὶ χαλεποί: ἔσονται yap οἱ ἄνθρωποι φίλαυτοι, φιλάρ- 
γυροι, ἀλαζόνες, ὑπερήφανοι, βλάσφημοι, γονεῦσιν ἀπει- 
3 θεῖς, ἀχάριστοι, ἀνόσιοι, ἄστοργοι, ἄσπονδοι, διάβολοι, 
4 ἀκρατεῖς, ἀνήμεροι, ἀφιλάγαθοι, προδόται, προπετεῖς, τε- 
5 τυφωμένοι, φιλήδονοι μᾶλλον ἢ φιλόθεοι, ἔχοντες μόρ- 
φωσιν εὐσεβείας τὴν δὲ δύναμιν αὐτῆς ἠρνημένοι᾽ καὶ 
ὁ τούτους ἀποτρέπου. ἐκ τούτων γάρ εἰσιν οἱ ἐνδύνοιτες 
32 


παρηκολούθηκάς 


κρῖναι 


παρακάλεσον, ἐπι- 
τίμησον 


494 ΠΡῸΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ B III Iv 


4 J — J > , , 
εἰς Tas οἰκίας Kal αἰχμαλωτίζοντες γυναικάρια σεσωρευ- 
> , * 
μένα ἁμαρτίαις, ἀγόμενα ἐπιθυμίαις ποικίλαις, πάντοτε 
μανθάνοντα καὶ μηδέποτε εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν 
, A * — a 4 Ψ9 “ > , 
δυνάμενα. ὃν τρόπον δὲ ᾿Ιαννῆς καὶ ᾿Ιαμβρῆς ἀντέστησαν 
Μωυσεῖ, οὕτως καὶ οὗτοι ἀνθίστανται τῇ ἀληθείᾳ, avOpw- 
᾿ς ‘ - 8.» 4 Ἁ ’΄ 
ποι κατεφθαρμένοι τὸν νοῦν, ἀδόκιμοι περὶ τὴν πίστιν. 
Ν a“ — DEES. * a 
ἀλλ᾽ ov προκόψουσιν ἐπὶ πλεῖον, ἡ yap ἄνοια αὐτῶν ἔκδη- 
a ε ε 
λος ἔσται πᾶσιν, ὡς καὶ ἡ ἐκείνων ἐγένετο. Σὺ dé" zapyKo- 
a > ~ a“ 
λοίθησάς" pov τῇ διδασκαλίᾳ, τῇ ἀγωγῇ, τῇ προθέσει, 
-“ , -“ 4 “A > ΄ ae “ - 
TH πίστει, τῇ μακροθυμίᾳ, τῇ ἀγάπῃ, τῇ ὑπομονῇ, τοῖς διω- 
A a * * —— 2 > , 5 
γμοῖς, τοῖς παθήμασιν, οἷά μοι ἐγένετο ἐν ᾿Αντιοχείᾳ, ἐν 
> , ΗΜ , “ τῶν eee 2 ἃ — ΄ 
Ixoviw, ἐν Λύστροις, οἵους διωγμοὺς ὑπήνεγκα" καὶ ἐκ πάν- 
a2 ε , * , — , a 
τῶν με ἐρύσατο ὁ κύριος. καὶ πάντες δὲ of θέλοντες ζῇν 
> an / 
εὐσεβῶς ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ διωχθήσονται: πονηροὶ δὲ ἄν- 
’ * A ΄“ 
θρωποι καὶ γόητες προκόψουσιν ἐπὶ τὸ χεῖρον, πλανῶντες 
Ν * A Ν ’ 2 . » Ν 2 , 
καὶ πλανώμενοι. σὺ δὲ μένε ἐν ols ἔμαθες καὶ ἐπιστώ- 
snk — — οἷ, τς 
θης, εἰδὼς παρὰ τίνων ἔμαθες, καὶ ὅτι ἀπὸ βρέφους ἱερὰ 
, a> J , > , 
γράμματα οἶδας, τὰ δυνάμενά σὲ σοφίσαι εἰς σωτηρίαν 
ὃ Ἁ ,ὔ “ > 4 fel an 2. a φὴ 6 , J 
a πίστεως τῆς ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ πᾶσα γραφὴ θεόπνευ 
s Ζ * A 
στος καὶ ὠφέλιμος πρὸς διδασκαλίαν, πρὸς ἐλεγμόν, πρὸς 
> , * A ‘ > , -΄ Ν 
ἐπανόρθωσιν, πρὸς παιδείαν τὴν ἐν δικαιοσύνῃ, ἵνα ἄρτιος 
> ε a ἀν ὦ ‘ a ἊΝ > ‘ 4 
ἢ ὁ τοῦ θεοῦ ἄνθρωπος, πρὸς πᾶν ἔργον ἀγαθὸν ἐξηρτι- 
, “ “ 
σμένος. Διαμαρτύρομαι ἐνώπιον τοῦ θεοῦ καὶ 
Χριστοῦ Ἰησοῦ, τοῦ μέλλοντος "κρίνειν" ζῶντας καὶ νε- 
, Ἀ ἣν ᾽ ΄ > -“" a ‘ ’ * -“" 
κρους, καὶ τὴν ἐπιφάνειαν αὐτοῦ καὶ τὴν βασιλείαν αὐτοῦ" 
— * λό νιν Ψ 0 > , 3 ⸗ A ᾿ς 
κήρυξον τὸν λόγον, ἐπίστηθι εὐκαίρως ἀκαίρως, ἔλεγξον, 
rs , * “ἢ * * , Ν 
7 7 * 
ἐπιτίμησον, παρακάλεσον", ἐν πάσῃ μακροθυμίᾳ καὶ δι 
“ » ‘ ‘ “ - ε ΄ ld 
δαχῇ. ἔσται yap καιρὸς ὅτε τῆς ὑγιαινούσης διδασκαλίας 


> » * » ‘A Ν ‘ ’ ’ a 
οὐκ ἀνέξονται, ἀλλὰ κατὰ τὰς ἰδίας ἐπιθυμίας ἑαυτοῖς ἐπι- 


* 


2 


"» 


, ’ * 4 > * ‘ 3 x 
TWPEVOCVLOLV διδασκάλους κνηθόμενοι Τὴν AKONV, KAL απὸ 4 


ΕῪ -“ > ’ 4 > ‘ * — * 4 
μὲν τῆς ἀληθείας τὴν ἀκοὴν ἀποστρέψουσιν, ἐπὶ δὲ τοὺς 


50 > , ‘ δὲ “ > a , 
uvuvuous ἐκτραπήσονται. συ O€ νῆφε εν παάασιν, KAKOTG- 5 


θησον, ἔργον ποίησον εὐαγγελιστοῦ, τὴν διακονίαν σου 


IV ΠΡῸΣ ΤΙΜΌΘΕΟΝ B 495 


6 πληροφόρησον. Ἐγὼ γὰρ ἤδη σπένδομαι, καὶ 
76 καιρὸς τῆς ἀναλύσεώς μου ἐφέστηκεν. τὸν καλὸν 
ἀγῶνα ἠγώνισμαι, τὸν δρόμον τετέλεκα, τὴν πίστιν τετή- 

8 ρηκα" λοιπὸν ἀπόκειταξζ μοι ὁ τῆς δικαιοσύνης στέφανος, 
ὃν ἀποδώσει μοι ὁ κύριος ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ, ὁ δίκαιος 
κριτής, οὐ μόνον δὲ ἐμοὶ ἀλλὰ καὶ πᾶσιν τοῖς ἠγαπηκόσι 
τὴν ἐπιφάνειαν αὐτοῦ. 

12 Σπούδασον ἐλθεῖν πρός με ταχέως: Δημᾶς γάρ με 
᾿ἐγκατέλειπεν᾽ ἀγαπήσας τὸν νῦν αἰῶνα, καὶ ἐπορεύθη εἰς 
Θεσσαλονίκην, Κρήσκης εἰς Γαλατίαν, Τίτος εἰς Δαλμα- 

11 τίαν: Λουκᾶς ἐστὶν μόνος μετ᾽ ἐμοῦ. Μάρκον ἀναλαβὼν 
aye μετὰ σεαυτοῦ, ἔστιν γάρ μοι εὔχρηστος εἰς διακονίαν, 

13 Τύχικον δὲ ἀπέστειλα εἰς Ἔφεσον. τὸν φελόνην, ὃν 
"ἀπέλειπον" ἐν Τρῳάδι παρὰ Κάρπῳ, ἐρχόμενος φέρε, καὶ 

τ τὰ βιβλία, μάλιστα τὰς peuBpavas. ᾿Αλέξανδρος ὁ 
χαλκεὺς πολλά μοι κακὰ ἐνεδείξατο" -- ἀπολώςει αὐτῷ 

15 ὃ κύριος KATA τὰ ἔργδ τοῦ" -- ὃν καὶ σὺ φυλάσσου, 

16 λίαν γὰρ ἀντέστη τοῖς ἡμετέροις λόγοι. Ἐν τῇ πρώτῃ 
μου ἀπολογίᾳ οὐδείς μοι παρεγένετο, ἀλλὰ πάντες με 

1) ᾿ἐγκατέλειπον". -- μὴ αὐτοῖς λογισθείη: -- ὁ δὲ κύριός μοι 
παρέστη καὶ ἐνεδυνάμωσέν με, ἵνα δι᾿ ἐμοῦ τὸ κήρυγμα 
πληροφορηθῇ καὶ ἀκούσωσιν πάντα τὰ ἔθνη, καὶ ἐρύσθην 

18 ἐκ CTUMATOC λέοντος. ῥύσεταί με ὁ κύριος ἀπὸ παντὸς 
ἔργου πονηροῦ καὶ σώσει εἰς τὴν βασιλείαν αὐτοῦ τὴν 
ἐπουράνιον: ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων, ἀμήν. 

19 ἊἌἌσπασαι Πρίσκαν καὶ ᾿Ακύλαν καὶ τὸν ᾿Ονησιφόρου 

20 οἶκον. Ἔραστος ἔμεινεν ἐν Κορίνθῳ, Τρόφι- 

at μὸν δὲ "ἀπέλειπον ἐν Μιλήτῳ ἀσθενοῦντα. Σπούδασον 
πρὸ χειμῶνος ἐλθεῖν. ᾿Ασπάζεταί σε EvBov- 
Aos καὶ Πούδης καὶ Λίνος καὶ Κλαυδία καὶ οἱ ἀδελφοὶ 
[πάντες]. 

:-. Ὁ κύριος * μετὰ τοῦ πνεύματός σου. κα χάρις pe 
G ὑμῶν. 


ἐγκατέλιπον 


Ap. 


'πέλιπον 


ΠῚ Ἂν 
ἐμ δ"... αὐ 


Χριστοῦ [Ἰησοῦ} 


ἀπέλιπον 


ΠΡΟΣ. ΤΙΤΟΝ 


ΠΑΥ͂ΛΟΣ δοῦλος θεοῦ, ἀπόστολος δὲ΄ Ἰησοῦ Χριστοῦ" 
‘ , * a 6 a eer ee 2 * θ , a 
κατὰ πίστιν ἐκλεκτῶν θεοῦ καὶ ἐπίγνωσιν ἀληθείας τῆς 
> — o> 4 (ὃ a 3 , a > , 
kat εὐσέβειαν ἐπ᾽ ἐλπίδι ζωῆς αἰωνίου, ἣν ἐπηγγείλατο 
ε ᾽ ὃ * * > , 2 , δὲ 
ὁ ἀψευδὴς θεὸς πρὸ χρόνων αἰωνίων ἐφανέρωσεν δὲ και- 
a 1S / ‘ , > ~ 3 , a > , 
pots ἰδίοις, τὸν λόγον αὐτοῦ ἐν κηρύγματι ὃ ἐπιστεύθην 
a a e a “- ⸗ 
ἐγὼ κατ᾽ ἐπιταγὴν τοῦ σωτῆρος ἡμῶν θεοῦ, Τίτῳ γνησίῳ 
τέκνῳ κατὰ κοινὴν πίστιν: χάρις καὶ εἰρήνη ἀπὸ θεοῦ 
r a“ a“ a a“ e - 
πατρὸς καὶ Χριστοῦ Ἰησοῦ τοῦ σωτῆρος ἡμῶν. 
14 , , 
Τούτου χάριν ᾿ἀπέλειπόν' σε ἐν Κρήτῃ ἵνα τὰ λεί- 
ποντα ἐπιδιορθώσῃ, καὶ καταστήσῃς κατὰ πόλιν πρεσβυ- 
τέρους, ὡς ἐγώ σοι διεταξάμην, εἴ τίς ἐστιν ἀνέγκλητος, 
a 1 ψ 
μιᾶς γυναικὸς ἀνήρ, τέκνα ἔχων πιστά, μὴ ἐν κατηγορίᾳ 
ἀσωτίας ἢ ἀνυπότακτα. δεῖ γὰρ τὸν ἐπίσκοπον ἀνέγκλη- 
> Ω anes , \ 2 7 ἣν ὅτ. ‘ 
τον εἶναι ὡς θεοῦ οἰκονόμον, μὴ αὐθάδη, μὴ ὀργίλον, μὴ 
πάροινον, μὴ πλήκτην, μὴ αἰσχροκερδῆ, ἀλλὰ φιλό- 
- a 
ἕενον, φιλάγαθον, σώφρονα, δίκαιον, ὅσιον, ἐγκρατῆ, 
ἀντεχόμενον τοῦ κατὰ τὴν διδαχὴν πιστοῦ λόγου, ἵνα 
δυνατὸς 7] καὶ παρακαλεῖν ἐν τῇ διδασκαλίᾳ τῇ ὑγιαινούσῃ 
J J > ΄ δὶ 7 — — 
καὶ τοὺς ἀντιλέγοντας ἐλέγχειν. Εἰσὶν yap 
‘ ᾽ , ’ Ν * * 
πολλοὶ ἀνυπότακτοι, ματαιολόγοι καὶ φρεναπάται, μά- 
“ a a -“ , σ΄ 
λιστα οἱ ἐκ τῆς περιτομῆς, οὗς δεῖ ἐπιστομίζειν, οἵτινες 
-“ * > , , “Δ 2 a > a 
ὅλους οἴκους ἀνατρέπουσιν διδάσκοντες ἃ μὴ δεῖ αἰσχροῦ 
, Ad > , > > 2 * > 2 , 
κέρδους χάριν. εἶπέν τις ἐξ αὐτῶν, ἴδιος αὐτῶν προφήτης, 
΄“ Se “a Ἂς * , > ’ 
Κρῆτες ἀεὶ ψεῦσται, κακὰ θηρία, γαστέρες apyat: 
« ΄’ * 2 Ν > , > δ ; Ψ * 
ἢ μαρτυρία αὕτη ἐστὶν ἀληθής. δι’ ἣν αἰτίαν ἔλεγχε 


Nn 


w 


nN 


“ 


Ὁ 


Ir 


It ΠΡῸΣ TITON 497 


τῷ αὐτοὺς ἀποτόμως, ἵνα ὑγιαίνωσιν [ἐν] τῇ πίστει, μὴ προσέ- 
xovres Ἰουδαϊκοῖς μύθοις καὶ ἐντολαῖς ἀνθρώπων ἀπο- 
15 στρεφομένων τὴν ἀλήθειαν. πάντα καθαρὰ τοῖς καθαροῖς" 
τοῖς δὲ μεμιαμμένοις καὶ ἀπίστοις οὐδὲν. καθαρόν, ἀλλὰ 
16 μεμίανται αὐτῶν καὶ ὃ νοῦς καὶ ἡ συνείδησις. θεὸν ὁμο- 
λογοῦσιν εἰδέναι, τοῖς δὲ ἔργοις ἀρνοῦνται, βδελυκτοὶ ὄντες 
καὶ ἀπειθεῖς καὶ πρὸς πᾶν ἔργον ἀγαθὸν ἀδόκιμοι. 
: Σὺ δὲ λάλει ἃ πρέπει τῇ ὑγιαινούσῃ διδασκαλίᾳ. 
2 Πρεσβύτας νηφαλίους εἶναι, σεμνούς, σώφρονας, ὑγιαί- 
3 νοντας τῇ πίστει, τῇ ἀγάπῃ, τῇ ὑπομονῇ. πρεσβύτιδας 
ὡσαύτως ἐν καταστήματι ἱεροπρεπεῖς,. μὴ "᾿διαβόλους 
4 unde” οἴνῳ πολλῷ δεδουλωμένας, καλοδιδασκάλους, ἵνα 
- σωφρονίζωσι τὰς νέας φιλάνδρους εἶναι, φιλοτέκνους, σώ- 
φρονας, ἁγνάς, οἰκουργούς, ἀγαθάς, ὑποτασσομένας τοῖς 
ἰδίοις ἀνδράσιν, ἵνα μὴ ὁ λόγος τοῦ θεοῦ βλασφημῆται. 
5 τοὺς νεωτέρους ὡσαύτως παρακάλει σωφρονεῖν: περὶ πάντα 
σεαυτὸν παρεχόμενος τύπον καλῶν "ἔργων, ἐν τῇ διδασκα- 
8 λί ἀφθορίαν", σεμνότητα, λόγον ὑγιῆ ἀκατάγνωστον, ἵνα 
ὁ ἐξ ἐναντίας ἐντραπῇ μηδὲν ἔχων λέγειν περὶ ἡμῶν φαῦ- 
ο λον. δούλους ἰδίοις δεσπόταις ὑποτάσσεσθαι ἐν πᾶσιν, 
10 εὐαρέστους εἶναι, μὴ "ἀντιλέγοντας, μὴ νοσφιζομένους͵ 
ἀλλὰ πᾶσαν "πίστιν ἐνδεικνυμένους ἀγαθήν", ἵνα τὴν 
διδασκαλίαν τὴν τοῦ σωτῆρος ἡμῶν θεοῦ κοσμῶσιν ἐν 
νι πᾶσιν. ᾿Επεφάνη γὰρ ἡ χάρις τοῦ θεοῦ σωτή- 
12 ριος πᾶσιν ἀνθρώποις παιδεύουσα ἡμᾶς, ἵνα ἀρνησάμενοι 
τὴν ἀσέβειαν καὶ τὰς κοσμικὰς ἐπιθυμίας σωφρόνως καὶ 
13 δικαίως καὶ εὐσεβῶς ζήσωμεν ἐν τῷ νῦν αἰῶνι, προσδεχό- 
μένοι τὴν μακαρίαν ἐλπίδα καὶ ἐπιφάνειαν τῆς δόξης τοῦ 


14 μεγάλου θεοῦ καὶ σωτῆρος “ἡμῶν "Χριστοῦ Ἰησοῦ", ὃς * 


ἔδωκεν ἑαυτὸν ὑπὲρ ἡμῶν ἵνα λυτρώσηται ἡμᾶς ἀπὸ πάσης 
ἀνομίας καὶ κἀθὰρίςη EAYT@ λδὸν περιούσιον, ζηλωτὴν 
5 καλῶν ἔργων. Ταῦτα λάλει καὶ παρακάλει 
καὶ ἔλεγχε μετὰ πάσης ἐπιταγῆς: μηδείς σου περιφρο- 


ἀγάπην 





ae ee 


" * 
4J 

a 
~ 
δ 
= 
= 
7 


* 


4 
μα} 


42. 


λίπῃ 


498 ΠΡῸΣ TITON ΠῚ IIT 


, e , > ‘ > a 2 * ε ΄ 
veirw. Ὑπομίμνησκε αὐτοὺς ἀρχαῖς ἐξουσίαις ὑποτάσ- 
* ‘ a * 2 θὸ ε , > 
σεσθαι πειθαρχεῖν, πρὸς πᾶν ἔργον ἀγαθὸν ἑτοίμους εἶναι, 

, a * ⸗ 7 > a “ > 

μηδένα βλασφημεῖν, ἀμάχους εἶναι, ἐπιεικεῖς, πᾶσαν ἐν- 
. ν , ἫΝ ΄ > 
δεικνυμένους πραύτητα πρὸς πάντας ἀνθρώπους. Ημεν 
-“ > , . -“ ΦΟῚΝ 
γάρ ποτε καὶ ἡμεῖς ἀνόητοι, ἀπειθεῖς, πλανώμενοι, δου- 
ε “ 
λεύοντες ἐπιθυμίαις καὶ ἡδοναῖς ποικίλαις, ἐν κακίᾳ καὶ 
9 ΄ ὃ ΄ * * XX or oe δὲ 
φθόνῳ διάγοντες, στυγητοί, μισοῦντες ἀλλήλους. ὅτε δὲ 
ε * x ε * » , - ~ 
ἡ χρηστότης καὶ ἡ φιλανθρωπία ἐπεφάνη τοῦ σωτῆρος 
- cal -“ a ΄ 
ἡμῶν θεοῦ, οὐκ ἐξ ἔργων τῶν ἐν δικαιοσύνῃ ἃ ἐποιήσαμεν 
ε * > ‘ Ν Ἂς » ι4,ΑΛἯΙΨΝ ΝΜ —— ‘ * 
ἡμεῖς ἀλλὰ κατὰ τὸ αὐτοῦ ἔλεος ἔσωσεν ἡμᾶς διὰ λουτροῦ 
, Ἢ > , , — ef oes 
παλινγενεσίας Kal ἀνακαινώσεως πνεύματος ἁγίου, οὗ ἐξέ- 

4.99) «ὦ a * ® 3 ~ a -“ ΄ 
xeev ἐφ᾽ ἡμᾶς πλουσίως διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ σωτῆρος 

* 2* ΄ 
ἡμῶν, ἵνα δικαιωθέντες τῇ ἐκείνου χάριτι κληρονόμοι γενη- 
΄“ > ᾿ ’> ~ > , ‘ ε , J 
θῶμεν κατ᾽ ἐλπίδα ζωῆς αἰωνίου. Πιστὸς ὁ λόγος, καὶ 
περὶ τούτων βούλομαί σε διαβεβαιοῦσθαι, ἵνα φροντίζωσιν 

— ere ε , a — 
καλῶν ἔργων προΐστασϑαι οἱ πεπιστευκότες Oe. Ταῦτά 

> cal > 
ἐστιν καλὰ καὶ ὠφέλιμα τοῖς ἀνθρώποις: pwpas δὲ ζητή- 
’ Ν * J * 
σεις καὶ γενεαλογίας καὶ ἔριν καὶ μάχας νομικας περι- 
, o..% ‘ > a Ν , e ‘ * 
ἴστασο, εἰσὶν γὰρ ἀνωφελεῖς καὶ μάταιοι. αἱρετικὸν ἄνθρω- 
πον μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ, εἰδὼς 
ε a * ’ a 
ὅτι ἐξέστραπται ὁ τοιοῦτος καὶ ἁμαρτάνει, ὧν αὐτο- 
κατάκριτος. 

σ > -“ A , a , 

Orav πέμψω ᾿Αρτεμᾶν πρὸς σὲ ἢ Τύχικον, σπούδασον 
ἐλθεῖ ) cis Νικόπολιν, ἐκεῖ yap κέκρικα παρα- 
ἐλθεῖν πρὸς με εἰς ὅπολιν, γὰρ κέκρικα παρ 

- > 
χειμάσαι. Ζηνᾶν τὸν νομικὸν καὶ ᾿Απολλὼν σπουδαίως 
πρόπεμψον, ἵνα μηδὲν αὐτοῖς “λείπῃ. Μανθανέτωσαν 
* e a Ν 
δὲ καὶ οἱ ἡμέτεροι καλῶν ἔργων προΐστασθαι εἰς τὰς 
» , 
ἀναγκαίας χρείας, ἵνα μὴ ὦσιν ἄκαρποι. 

᾽ ⸗ ΄ ce > > a ΄ ΕΣ 

Ασπαζονταί σε οἱ per ἐμοῦ πάντες. Ἄσπασαι 
τοὺς φιλοῦντας ἡμᾶς ἐν πίστει. 


ε ΄ ‘ ΄ ε a 
H χάρις peta πάντων ὑμῶν. 


" 


μι 


on 


Ὁ 


ΠΡῸΣ ΦΙΛΗΛΛΟΝΑ 


, Aa a ε 
: ΠΑΥ͂ΛΟΣ δέσμιος Χριστοῦ ᾿Ιησοῦ καὶ Τιμόθεος ὁ 
2 ἀδελφὸς Φιλήμονι τῷ ἀγαπητῷ καὶ συνεργῷ ἡμῶν καὶ 
» ⸗ a Ὁ a αν ⸗ - ΄ «ε fol 
᾿Απφί τῇ ἀδελφῇ καὶ ᾿Αρχίππῳ τῷ συνστρατιώτῃ ἡμῶν 
3 καὶ τῇ κατ᾽ οἶκόν σου ἐκκλησίᾳ: χάρις ὑμῖν καὶ εἰρήνη 
ἀπὸ θεοῦ πατρὸς ἡμῶν καὶ κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ. 
4 ἘΕὐχαριστῶ τῷ θεῷ μου πάντοτε μνείαν σον ποιούμενος 
5 ἐπὶ τῶν προσευχῶν μ:ν, ἀκούων σου τὴν ἀγάπην καὶ τὴν 
πίστιν ἣν ἔχεις ‘eis’ τὸν κύριον ᾿Ιησοῦν καὶ εἰς πάντας τοὺς 
6 ἁγίους, ὅπως 7 κοινωνία τῆς πίστεώς σου ἐνεργὴς γένηται 
a τῷ ΄ — > a a reat» ΄ 
ἐν ἐπιγνώσει παντὸς ἀγαθοῦ [τοῦ] ἐν “ἡμῖν εἰς Χριστόν" 
7 χαρὰν γὰρ πολλὴν ἔσχον καὶ παράκλησιν ἐπὶ τῇ ἀγάπῃ 
@ ‘ , ~ Θ΄. 4 » , ‘ -“ 
σου, ὅτι τὰ σπλάγχνα τῶν ἁγίων ἀναπέπαυται διὰ σοῦ, 
* ’ ⸗ * - * 
8ὃ ἀδελφέ. ᾿ Διό, πολλὴν ἐν Χριστῷ παρρησίαν 
ν ᾿ ‘ ‘ . A διὰ ‘ * ⸗ ἀλλ 
9 ἔχων ἐπιτάσσειν σοι τὸ ἀνῆκον, τὴν ἀγάπην μᾶλλον 
παρακαλῶ, τοιοῦτος ὧν ὡς Παῦλος 'πρεσβύτης" "νυνὶ δὲ 
ro καὶ δέσμιος Χριστοῦ Ἰησοῦ,-- παρακαλῶ σε περὶ τοῦ 
a ΄ a — - — ?* — 
τι ἐμοῦ τέκνου, ὃν ἐγέννησα ἐν τοῖς δεσμοῖς Ὀνήσιμον, τόν 
12 ποτέ σοι ἄχρηστον νυνὶ δὲ ᾿ σοὶ καὶ ἐμοὶ εὔχρηστον, ὃν 
ΓΗ͂Ν, ΄ » » “ινν ‘ . ΄ a 
13 ἀνέπεμψά σοι αὐτόν, τοῦτ᾽ ἔστιν τὰ ἐμὰ σπλάγχνα: ὃν 
ἐγὼ ἐβουλόμην πρὸς ἐμαυτὸν κατέχειν, ἵνα ὑπὲρ σοῦ pr 
14 διακονῇ ἐν τοῖς δεσμοῖς τοῦ εὐαγγελίου, χωρὶς δὲ τῆς 
σῆς γνώμης οὐδὲν ἠθέλησα ποιῆσαι, ἵνα μὴ ὡς κατὰ 
—— * * ΄ . OU ‘ ‘ ΄ , 
15 ἀνάγκην τὸ ἀγαθόν σου ἢ ἀλλὰ κατὰ ἑκούσιον. τάχα 
γὰρ διὰ τοῦτο ἐχωρίσθη πρὸς ὥραν ἵνα αἰώνιον αὐτὸν 


16 ἀπέχῃς, οὐκέτι ws δοῦλον ἀλλὰ ὑπὲρ δοῦλον, ἀδελφὸν 


Ap.t | vie 


500 ΠΡῸΣ #IAHMONA 


ἀγαπητόν, μάλιστα ἐμοί, πόσῳ δὲ μᾶλλον σοὶ καὶ ὃν 
- 

σαρκὶ καὶ ἐν κυρίῳ. εἰ οὖν με ἔχεις κοινωνόν, προσ- 

~ ἣν «ε , * 797 , ΄ 
λαβοῦ αὐτὸν ὡς ἐμέ. εἰ δέ τι ἠδίκησέν σε ἢ ὀφείλει, 

a > * > * * > ‘ A » a —— 
τοῦτο ἐμοὶ ἐλλόγα: ἐγὼ Ἰ]Παῦλος ἔγραψα τῇ ἐμῇ χειρί, 
ca ‘ 
ἐγὼ ἀποτίσω: ἵνα μὴ λέγω σοι ὅτι καὶ σεαυτόν μοι προσ- 
’ > 
οφείλεις. vat, ἀδελφέ, ἐγώ σου ὀναίμην ἐν κυρίῳ: ava- 
παυσόν μου τὰ σπλάγχνα ἐν Χριστῷ. 
“ ε - * , 

Πεποιθὼς τῇ ὑπακοῇ σου ἔγραψά σοι, εἰδὼς ὅτι καὶ 
ΡΥ Ἂν a , Δ Ld Ν —— ’ s * 
ὑπὲρ ἃ λέγω ποιήσεις. ἅμα δὲ καὶ ἑτοίμαζέ μοι ἕενίαν, 
2 * * * 8 Ν 2 a ε a 6 , 
ἐλπίζω yap ὅτι διὰ τῶν προσευχῶν ὑμῶν χαρισθήσομαι 
ὑμῖν. 

> “ ’ , 
᾿Ασπάζεταί oe ᾿Επαφρᾶς ὁ συναιχμάλωτός pov ἐν 
a ? cal * 3 * a -“ 

Χριστῷ ᾿Ιησοῦ, Μάρκος, Ἀρίσταρχος, Δημᾶς, Λουκάς, 
οἵ συνεργοί μου. 

ε , a , 7 2 a a — * 

H χαρις τοῦ κυρίου ᾿ Ἰησοῦ Χριστοῦ μετὰ τοῦ πνεύ- 


ματος ὑμῶν. . 


2 


b 
> ω 





" 
ΕΣ 
"ἢ 


Bom 





ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ IQANOY 


1 ATIOKAAYWIS IHSOY ΧΡΙΣΤΟΥ͂, jv ἔδωκεν 
αὐτῷ ὦ θεὸς δεῖξαι τοῖς δούλοις αὐτοῦ, ἃ δεῖ γενέεςθδι 
ἐν τάχει, καὶ ἐσήμανεν ἀποστείλας διὰ τοῦ ἀγγέλου 

2 αὐτοῦ τῷ δούλῳ αὐτοῦ ᾿Ιωάνει, ὃς ἐμαρτύρησεν τὸν 
λόγον τοῦ θεοῦ καὶ τὴν μαρτυρίαν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὅσα 

3 εἶδεν. μακάριος ὁ ἀναγινώσκων καὶ οἱ ἀκούοντες τοὺς 
λόγους τῆς προφητείας καὶ τηροῦντες τὰ ἐν αὐτῇ 
γεγραμμένα, ὁ γὰρ καιρὸς ἐγγύς. 


4 ΙΏΑΛΝΗΣ ταῖς ἑπτὰ ἐκκλησίαις ταῖς ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ" 
χάρις ὑμῖν καὶ εἰρήνη ἀπὸ ὁ ὧν καὶ ὁ ἦν καὶ 
ὁ ἐρχόμενος, καὶ ἀπὸ τῶν ἑπτὰ πνευμάτων “ἃ ἐνώ. 
5πιον τοῦ θρόνου αὐτοῦ, καὶ ἀπὸ Ἰησοῦ Χριστοῦ, 
ὁ μᾶρτγς ὁ πιοτός, 6 πρωτότοκος τῶν νεκρῶν καὶ 
ὁ ἄρχων τῶν βδεοιλέων τῆς γῆς. Τῷ ἀγαπῶντι 
ἡμᾶς καὶ AYCANTI ἡμᾶς ἐκ τῶν AMAPTION [ἡμῶν] 
ὁ ἐν τῷ αἵματι αὐτοῦ, -- καὶ ἐποίησεν "ἡμᾶς" BaciAeian, 
ἱερεῖς τῷ θεῷ καὶ πατρὶ αὐτοῦ, -- αὐτῷ καὶ δόξα 
> καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας ἀμήν. ldoy ἐρ- 
XeTAl μετὰ τῶν νεφελῶν, καὶ ὄψετδι αὐτὸν πᾶς 


ἡμῖν 


504 ATIOKAAYVIS IQANOY I 


᾿ ὀφθαλμὸς καὶ οἵτινες αὐτὸν €Z€KENTHCAN, Kal κό- 


νὴν μεγάλην 
ὄπισθέν μον 


vie 


πεπυρωμένοι 


2 > > : a c ‘ 2 2 , 
YONTAl ἐπ᾿ AYTON TrACal al yAal TAC γῆς. ναί, 
ἀμήν. 

᾿Εγώ εἶμι τὸ “AAda καὶ τὸ 7Q, λέγει Κύριος, 
ε , «- n ‘ «ε > ἣν « 2 * c 
O QO€0C, ὁ WN Kat ὁ ἣν Kal ὁ ἐρχόμενος, ὁ TIAN~ 
TOKPATWP. 

"Eye Ἰωάνης, ὁ ἀδελφὸς ὑμῶν καὶ συνκοινωνὸς ἐν 
τῇ θλίψει καὶ Bacreia καὶ ὑπομονῇ ἐν Ἰησοῦ, 
> , > 2 , a , , μὴ ‘ 
ἐγενόμην ἐν τῇ νήσῳ τῇ καλουμένῃ Πάτμῳ διὰ τὸν 
λόγον τοῦ θεοῦ καὶ τὴν μαρτυρίαν ᾿Ιησοῦ. ἐγενόμην 
ἐν πνεύματι ἐν τῇ κυριακῇ ἡμέρᾳ, καὶ ἤκουσα "ὀπίσω 
μου φωνὴν μεγάλην ὡς σάλπιγγος λεγούσης Ὃ 
βλέπεις γράψον εἰς βιβλίον καὶ πέμψον ταῖς ἑπτὰ 
> 4 > ΚὙ ‘ ’ , 4 , , 
ἐκκλησίαις, εἰς Ἔφεσον καὶ εἰς Σμύρναν καὶ eis Πέργαμον 
καὶ εἰς Θυάτειρα καὶ εἰς Σάρδεις καὶ εἰς Φιλαδελφίαν 
καὶ εἰς Λαοδικίαν. Καὶ ἐπέστρεψα βλέπειν τὴν φωνὴν 
΄ > ⸗ » 2 a. ἂν > , > ε ‘ 
ἥτις ἐλάλει per ἐμοῦ: καὶ ἐπιστρέψας εἶδον ἑπτὰ 
λυχνίας χρυσᾶς, καὶ ἐν μέσῳ τῶν λυχνιῶν ὅμοιον 
"γἱὸν ἀνθρώπογ, ἐνδεδγμένον ποδήρη καὶ περιε- 
Ζωομένον πρὸς τοῖς μαστοῖς ζώνην ypycdn' H δὲ 
κεφάλὴ AYTOY καὶ al τρίχες λεγκὰὶ ὡς ἐἔριον 

’ J  “ ‘ 
λευκόν, GC χιών, KAl οἱ ὀφθδλμοὶ aYTOY ὡς φλὸξ 
πυρός, Kal οἱ πόδες δὐτοῦ ὅμοιοι χἀλκολιβάνῳ, 
ὡς ἐν καμίνῳ ᾿πεπυρωμένης, KAl Η φωνὴ AYTOY ὡς 
Φωνὴ YAATON πολλῶν, καὶ ἔχων ἐν τῇ δεξιᾷ χειρὶ 
αὐτοῦ ἀστέρας ἑπτά, καὶ ἐκ τοῦ στόματος αὐτοῦ ῥομ- 
gaia δίστομος ὀξεῖα ἐκπορευομένη, καὶ ἡ ὄψις αὐτοῦ 
e « Lid , > “ U > a 4 
ws Ὁ HAIOC φαίνει EN TH δυνάμει AyYTOY. Καὶ 
ὅτε εἶδον αὐτόν, ἔπεσα πρὸς τοὺς πόδας αὐτοῦ ws 

— * ἔθ ‘ ὃ δ Ἃ ᾽ i τ Κι ον ΧΕ 
νεκρός" καὶ ἔθηκεν τὴν δεξιὰν αὐτοῦ ἐπ᾽ ἐμὲ λέγων 

4 -“ , »“» ‘ 

MH φοβοῦ ἐγώ εἰμι ὁ πρῶτος Kal ὁ ἔοχδτος, 

Ν ε on Ν > , 4 Ν > ‘ a > -- 
καὶ ὁ (av, — καὶ ἐγενόμην νεκρὸς καὶ ἰδοὺ ζῶν εἰμὶ 
εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων, -- καὶ ἔχω τὰς κλεῖς τοῦ 


" 


ο 


5 


6 


— 


rit ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ IQANOY 505 
19 θανάτου καὶ τοῦ ἄδου. γράψον οὖν ἃ εἶδες καὶ ἃ εἰσὶν 
3:9 καὶ ἃ μέλλει γίνεοθδι μετὰ TAYTA. τὸ μυστήριον 

τῶν ἑπτὰ ἀστέρων ods εἶδες ἐπὶ τῆς δεξιᾶς μου, καὶ 

τὰς ἑπτὰ λυχνίας τὰς χρυσᾶς" οἱ ἑπτὰ ἀστέρες 
ἄγγελοι τῶν ἑπτὰ ἐκκλησιῶν εἰσίν, καὶ αἱ λυχνίαι αἱ 
‘tea der” μόλον ον daly, 
1 Τῷ ἀγγέλῳ τῷ ἐν ᾿Εφέσῳ ἐκκλησίας γράψον 

Τάδε λέγει ὁ κρατῶν τοὺς ἑπτὰ ἀστέρας ἐν τῇ δε- 
ξιᾷ αὐτοῦ, ὁ περιπατῶν ἐν μέσῳ τῶν ἑπτὰ λυχνιῶν 
τῶν χρυσῶν, Οἶδα τὰ ἔργα σου, καὶ τὸν κόπον καὶ 


3 e Ld 3 ΄ * , ΄ ΄ 
τὴν ὑπομονήν gov, καὶ ὅτι οὐ δύνῃ βαστάσαι κακούς, 
καὶ ἐπείρασας τοὺς λέγοντας ἑαυτοὺς ἀποστόλους, 

‘ , er * φ » ΕῚ - ‘ « 

3 καὶ οὐκ εἰσίν, καὶ εὗρες αὐτοὺς ψευδεῖς. καὶ ὑπο- 

* * * * ’ ‘ AJ * ΄ * 

μονὴν ἔχεις, καὶ ἐβάστασας διὰ τὸ ὄνομά μου, καὶ 
> , > * " Ν a ΄σ * » ⸗ 
οὐ κεκοπίακες. ἀλλὰ ἔχω κατὰ σοῦ ὅτι τὴν ἀγάπην 


— 


ς σου τὴν πρώτην ἀφῆκες. μνημόνευε οὖν πόθεν πέπτωκες, 
καὶ μετανόησον καὶ τὰ πρῶτα ἔργα ποίησον' εἰ δὲ μή, 
ἔρχομαΐ σοι, καὶ κινήσω τὴν λυχνίαν σου ἐκ τοῦ τόπου 

6 αὐτῆς, ἐὰν μὴ μετανοήσῃς. ἀλλὰ τοῦτο ἔχεις ὅτι μισεῖς 

τὰ ἔργα τῶν Νικολαϊτῶν, ἃ κἀγὼ μισῶώΏώ Ὁ ἔχων οὖς 

ἀκουσάτω τί τὸ πνεῦμα λέγει ταῖς ἐκκλησίαις. Τῷ 
νικῶντι δώσω αὐτῷ arein ἐκ TOY ΞΎλοΥ τιῖς Ζωηῖϊ, 

ὅ ἐστιν ἐν τῷ πὰρδλείςῳ TOY θεοῦ, 

8 Καὶ τῷ ἀγγέλῳ τῷ ἐν Σμύρνῃ ἐκκλησίας γράψον 

Τάδε λέγει ὁ πρῶτος Kai ὁ EcyaToc, ὃς ἐγένετο 

ο νεκρὸς καὶ ἔζησεν, Οἷδά σου τὴν θλίψιν καὶ τὴν 
πτωχείαν, ἀλλὰ πλούσιος εἶ, καὶ τὴν βλασφημίαν ἐκ 
τῶν λεγόντων ᾿Ιουδαίους εἶναι ἑαυτούς, καὶ οὐκ εἰσίν, 

το ἀλλὰ συναγωγὴ τοῦ Σατανᾶ, "μὴ" φοβοῦ ἃ μέλλεις 
πάσχειν. ἰδοὺ μέλλει βάλλειν ὁ διάβολος ἐξ ὑμῶν εἰς 
φυλακὴν ἵνα πειρδοθηῆτε, καὶ "ἔχητε" θλίψιν ἡμερῶν 
δέκὰ. -yivov πιστὸς ἄχρι θανάτου, καὶ δώσω σοι τὸν 

τι στέφανον τῆς ζωῆς. “O ἔχων ots ἀκουσάτω τί τὸ 


a) 


Ap.t 


μηδὲν 


ἕξετε v. ἔχετε 


Ap.t 


yuvaina σου 


506 ATIOKAAYYVIS IQANOY II 


“- -“ ε ”~ > . 
πνεῦμα λέγει ταῖς ἐκκλησίαις. “O νικῶν ov μὴ ἀδι- 
κηϑῇ ἐκ τοῦ Oavarzv τοῦ δευτέρου. 

- * , , , 

Kai τῷ ἀγγέλῳ "τῆς ἐν Περγάμῳ ἐκκλησίας ypa- 
ψον 

Τάδε λέγει ὁ ἔχων τὴν ῥομφαίαν τὴν δίστομον τὴν 
* * > -“ a a ε ⸗ cal - a“ 
ὀξεῖαν Οἶδα ποῦ κατοικεῖς, ὅπου ὁ θρόνος τοῦ Σατανᾶ, 

- , Ν ν᾽ , 
καὶ κρατεῖς TO ὄνομά μου, Kal οὐκ ἠρνήσω τὴν πίστιν 
a « Γ᾽ - ε , 
μου καὶ ἐν ταῖς ἡμέραις “Avrimas’, ὁ μάρτυς pov, ὁ 
͵ τὰ > ΄ oi Sie “ ε a 
motos [μου], ds ἀπεκτάνθη παρ᾽ ὑμῖν, ὅπου ὁ Σατανᾶς 
κατοικεῖ. ἀλλὰ ἔχω κατὰ σοῦ “ὀλίγα, ὅτι" ἔχεις ἐκεῖ 
a ‘ 2 ᾿ a > 2 
κρατοῦντας τὴν διδαχὴν Badadm, ὃς ἐδίδασκεν τῳ 
- , , 2* nates > , 
Βαλὰκ βαλεῖν σκάνδαλον ἐνώπιον τῶν γίῶν ᾿Ισρδῆλ, 
a > ͵ ‘ - 
φὰγεῖν εἰλδωλόθγτὰ Kal TIOPNEYCAI οὕτως ἔχεις καὶ 
‘ “ ‘ ‘ “A « ’, 
σὺ κρατοῦντας τὴν διδαχὴν Νικολαϊτῶν ὁμοίως. μετα- 
΄ Seen ΛΑ τ so” ΄ , \ ΄ 
νόησον οὗν᾽ εἰ δὲ μή, ἔρχομαί σοι ταχύ, καὶ πολεμήσω 

> > A > nae , a ΄ , ε ν 
per αὐτῶν ἐν τῇ ῥομφαίᾳ τοῦ στόματός pov. “O ἔχων 
* * ΄ , ‘ lal , a > ’ -“ 
οὖς ἀκουσάτω τί τὸ πνεῦμα λέγει ταῖς ἐκκλησίαις. Τῷ 


a δώ > -“ * , -“ , 7 
νικῶντι δώσω αὐτῷ TOU μάννα τοῦ κεκρυμμένου, καὶ 


~ 


2 


δώσω αὐτῷ ψῆφον λευκήν, καὶ ἐπὶ τὴν ψῆφον GNOMA ᾿ 


KAINON γεγραμμένον ὃ οὐδεὶς οἶδεν εἰ μὴ ὁ λαμβά- 
vo. 

Kal τῷ ἀγγέλῳ τῷ ἐν Θυατείροις ἐκκλησίας γρά- 
ψον 

Τάδε λέγει ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ, ὁ ἔχων Toyc ὀφθὰλ- 
μοὺς [ayToy] ὡς φλόγα πγρός, καὶ οἱ πόδες ΔΥ̓ΤΟΥ͂ 
ὅμοιοι χλλκολιβάνῳ, Οἷἶδά σοὺ τὰ ἔργα, καὶ τὴν 
ἀγάπην καὶ τὴν πίστιν καὶ τὴν διακονίαν καὶ τὴν 
ὑπομονήν σου, καὶ τὰ ἔργα σου τὰ ἔσχατα πλείονα 
τῶν πρώτων. ἀλλὰ ἔχω κατὰ. σοῦ ὅτι ἀφεῖς τὴν 
“γυναῖκα Ἰεζάβελ, ἡ λέγουσα ἑαυτὴν προφῆτιν, καὶ 
διδάσκει καὶ πλανᾷ τοὺς ἐμοὺς δούλους TIOPNEYCAI Kal 
PATEIN EIAWADOYTA. καὶ ἔδωκα αὐτῇ χρόνον ἵνα μετα- 
νοήσῃ, καὶ οὐ θέλει μετανοῆσαι ἐκ τῆς πορνείας αὐτῆς. 


20 


Il ATIOKAAY¥VIS IQANOY 507 
oz lov βάλλω αὐτὴν εἰς κλίνην, καὶ τοὺς μοιχεύοντας 
μετ᾽ αὐτῆς εἰς θλίψιν μεγάλην, ἐὰν μὴ μετανοήσουσιν 
23 ἐκ τῶν ἔργων “αὐτῆς καὶ τὰ τέκνα αὐτῆς ἀποκτενῶ 
ἐν θανάτῳ" καὶ γνώσονται πᾶσαι αἱ ἐκκλησίαι ὅτι ἐγώ 
εἰμι ὁ ἐρδγνῶν νεφροὺς καὶ κἀρδίδο, καὶ A@CW 
ay ὑμῖν ἑκάστῳ κατὰ TA ἔργὰ ὑμῶν. ὑμῖν δὲ λέγω 
τοῖς λοιποῖς τοῖς ἐν Θυατείροις, ὅσοι οὐκ ΄ ἔχουσιν 
τὴν διδαχὴν ταύτην, οἵτινες οὐκ ἔγνωσαν τὰ βαθέα 
τοῦ Σατανᾶ, ὡς λέγουσιν, οὐ βάλλω ἐφ᾽ ὑμᾶς ἄλλο 
25 βάρος: πλὴν ὃ ἔχετε κρατήσατε ἄχρι οὗ dv ἥξω. Καὶ 
ὁ νικῶν καὶ ὁ τηρῶν ἄχρι τέλους τὰ ἔργα μου, δώσω 
27 ἀὐτῷ ἐξουσίᾶν ἐπὶ τῶν ἐθνῶν, καὶ ποιμανεῖ 
aytoye ἐν ῥάβδῳ cIAHpA ὡς τὰ CKEYH τὰ KEPAMIKA 
CYNTPIBETAI, ὡς κἀγὼ εἴληφα παρὰ τοῦ πατρός 
28 μου, καὶ δώσω αὐτῷ τὸν ἀστέρα τὸν πρωινόν. 
a9 Ὃ ἔχων οὖς ἀκουσάτω τί τὸ πνεῦμα λέγει ταῖς ἐκκλη- 
σίαις. 
1 Kai τῷ ἀγγέλῳ ‘ris’ ἐν Σάρδεσιν ἐκκλησίας γρά- 
ψον 
Τάδε λέγει ὁ ἔχων τὰ ἑπτὰ πνεύματα τοῦ θεοῦ 
καὶ τοὺς ἑπτὰ ἀστέρας Οἶδά σου τὰ ἔργα, ὅτι ὄνομα 
2 ἔχεις Ore ζῃς, καὶ νεκρὸς εἶ γίνου γρηγορῶν, καὶ 
στήρισον τὰ λοιπὰ ἃ ἔμελλον ἀποθανεῖν, οὐ γὰρ 
εὕρηκά σου 7 ἔργα πεπληρωμένα ἐνώπιον τοῦ θεοῦ μου" 
3 μνημόνευε οὖν πῶς εἴληφας καὶ ἤκουσας καὶ τήρει, καὶ 
μετανόησον' ἐὰν οὖν 42) γρηγορήσῃς, ἥξω ὡς κλέπτης, 
4 καὶ οὐ μὴ “yvds’ ποίαν ὥραν ἥξω ἐπὶ σέ: ἀλλὰ ἔχεις 
ὀλίγα ὀνόματα ἐν Σάρδεσιν ἅ οὐκ ἐμόλυναν τὰ ἱμάτια 
αὐτῶν, καὶ περιπατήσουσιν per ἐμοῦ: ἐν λευκοῖς, ὅτι 
ς ἄξιοί dow. ὋὉ νικῶν οὕτως περιβαλεῖται ἐν ἱματίοις 
λευκοῖς, καὶ οὐ μὴ ἐξλλείψω τὸ ὄνομα αὐτοῦ ἐκ τῆς 
BiBAoy τῆῖς ζωῆς, καὶ ὁμολογήσω τὸ ὄνομα αὐτοῦ 
ἐνώπιον τοῦ πατρός pov καὶ ἐνώπιον τῶν ἀγγέλων 


τῷ ADF 


τὰ 


τῷ 42.1 


ὁ ἀληθινός, ὁ 
ἅγιος. 
του 


κλείει 


421 


508 ATIOKAAYVIS IQANOY III 


— ⸗ - ᾽ , , ‘ a ΄ 
αὐτου. Oo ἔχων ους ακουσάτω TL τὸ σνευμα λέγει 6 


ταῖς ἐκκλησίαις. 
Καὶ τῷ ἀγγέλῳ “τῆς ἐν Φιλαδελφίᾳ ἐκκλησίας 
γράψον 
4 ‘ 
Τάδε λέγει “6 ἅγιος, ὁ ἀληθινός", ὁ ἔχων THN 
- ‘ , ‘ > 4 , , 
κλεῖν * Aayeid, 6 ἀνοίγων Kal οὐδεὶς κλείςει, Kal 
1 Α , 
"κλείων KAI οὐδεὶς ἀνοίγει, Olda σου τὰ ἔργα,-- ἰδοὺ 
δέδωκα ἐνώπιόν σου θύραν ἠνεῳγμένην, ἣν οὐδεὶς δύ- 
ναται κλεῖσαι αὐτήν,-- ὅτι μικρὰν ἔχεις δύναμιν, καὶ 
* , , εὖ ’ A > » , ‘ * * 
ἐτήρησάς μου τὸν λόγον, καὶ οὐκ ἠρνήσω τὸ ὄνομά 
μου. ἰδοὺ διδῶ ἐκ τῆς συναγωγῆς τοῦ Σατανᾶ, τῶν 
λεγόντων ἑαυτοὺς ᾿Ιουδαίους εἶναι, καὶ οὐκ εἰσὶν ἀλλὰ 
ψεύδονται, -- ἰδὺὺ ποιήσω αὐτοὺς ἵνα ἤξογοιν ΚΑὶ 
TIPOCKYNHCOYCIN ἐνώπιον τῶν ποδῶν COY, καὶ γνῶσιν 
ΜΙ ’ * - 
ὅτι ἐγὼ HPATHCA ce. ὅτι ἐτήρησας τὸν λόγον τῆς 
ὑπομονῆς μου, κἀγώ σε τηρήσω ἐκ τῆς ὥρας τοῦ 
πειρασμοῦ τῆς μελλούσης ἔρχεσθαι ἐπὶ τῆς οἰκουμέ- 
νης ὅλης, πειράσαι τοὺς κατοικοῦντας ἐπὶ τῆς γῆς. 
* , Δ * * * 
ἔρχομαι ταχύ' κράτει ὃ ἔχεις, ἵνα μηδεὶς λάβῃ τὸν 
στέφανόν σου ὋὉ νικῶν ποιήσω αὐτὸν στύλον ἐν τῷ 
ναῷ τοῦ θεοῦ. μου, καὶ ἔξω οὐ ) ἐξέλθη ἔ ὶ 
ῃ _ pov, μὴ ἐξέλθῃ ἔτι, καὶ 
γράψω ἐπ᾿ αὐτὸν τὸ ὄνομα τοῦ θεοῦ μου καὶ 
τὸ ONOMA τῆς πόλεως τοῦ θεοῦ μου, τῆς καινῆς 


7 


oo 


=] 


ο 


» , ε -“ » 4 
Ἱερουσαλήμ, ἢ καταβαίνουσα ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἀπὸ - 


aA a A ‘ » , ‘ ' ε * 
τοῦ θεοῦ μου, καὶ τὸ ONOMA μον TO KAINON. ὋὉ ἔχων 
> , a * 
οὖς ἀκουσάτω τί τὸ πνεῦμα λέγει ταῖς ἐκκλησίαις. 
Καὶ τῷ ἀγγέλῳ “τῆς" ἐν Λαοδικίᾳ ἐκκλησίας γρά- 
ψον 


Τάδε λέγει ὁ ᾿Λμήν, ὁ μάρτγο ὁ πιοτὸς καὶ [6] 


ἀληθινός, ἡ ἀρχὴ τῆς κτίσεως τοῦ θεοῦ, Olda σου : 


— * — * * 
τα εργα, OTL OUTE ψυχρὸς εἶ OUTE ζεστός. ὄφελον 


‘ > a , “ * ‘ Ν ” 
ψυχρὸς ἧς ἢ ζεστός. οὕτως, ὅτι χλιαρὸς εἶ καὶ οὔτε 

‘ * , ’ — > a , , 
ζεστὸς οὔτε ψυχρός, μέλλω σε ἐμέσαι ἐκ τοῦ στόματός 


τό 


ΠῚ Iv ἈΠΟΚΑΛΥΨΙΣ IQANOY 509 


17 μου. ὅτι λέγεις Gre Πλούσιός «ive καὶ πεπλούτηκδ 
καὶ οὐδὲν χρείαν ἔχω, καὶ οὐκ οἶδας ὅτι σὺ εἶ 
ὁ ταλαίπωρος καὶ * ἐλεινὸς καὶ πτωχὸς καὶ τυφλὸς 
καὶ γυμνός, συμβουλεύω σοι ἀγοράσαι παρ᾽ ἐμοῦ χρυ- 
σίον πεπυρωμένον ἐκ πυρὸς ἵνα πλουτήσῃς, καὶ ἱμά- 
τια λευκὰ ἵνα περιβάλῃ καὶ μη φανερωθῇ 9 αἰσχύνη 
τῆς γυμνότητός σου, καὶ κολλούριον ἐγχρῖσαι τοὺς 
19 ὀφθαλμούς σου ἵνα βλέπῃς. ἐγὼ Scoyc ἐὰν φιλῶ 
ἐλέγχω καὶ πδιλεύω" ἔζξήλευε οὖν καὶ μετανόη- 
20 gov. Ἰδοὺ ἕστηκα ἐπὶ τὴν θύραν καὶ κρούω ἐάν 
τις ἀκούσῃ τῆς φωνῆς μου καὶ ἀνοίξῃ τὴν θύραν, 
Τ εἰσελεύσομαι πρὸς αὐτὸν καὶ δειπνήσω μετ᾽ αὐτοῦ 
ax καὶ αὐτὸς μετ᾽ ἐμοῦ. ὋὉ νικῶν δώσω αὐτῷ καθίσαι 
per ἐμοῦ ἐν τῷ θρόνῳ μου, ws κἀγὼ ἐνίκησα καὶ 
ἐκάθισα μετὰ τοῦ πατρός μου ἐν τῷ θρόνῳ αὐτοῦ. 
:. Ὁ ἔχων οὖς ἀκουσάτω τί τὸ πνεῦμα λέγει ταῖς 


ἐκκλησίαις. 


x Mera ταῦτα εἶδον, καὶ ἰδοὺ θύρα ἠνεῳγμένη ἐν τῷ 
οὐρανῷ, καὶ 4 φωνὴ ἡ πρώτη ἣν ἤκουσα ὡς CAATITTOC 
λαλούσης μετ᾽ ἐμοῦ, λέγων ᾿Ανάβὰ ὧδε, καὶ δείξω σοι 
ἃ dei τγενέεθδι. μετὰ ταῦτα εὐθέως ἐγενόμην ἐν 
πνεύματι" καὶ ἰδοὺ θρόνος ἔκειτο ἐν τῷ οὐρανῷ, καὶ 
ἐπὶ τὸν θρόνον κἀθήμενος, καὶ ὁ καθήμενος ὅμοιος 
ὁράσει λίθῳ ἰάσπιδι καὶ σαρδίῳ, καὶ ἶρις κγκλόθεν 
τοῦ θρόνου ὅμοιος ὁράσει σμαραγδίνῳ. καὶ κυκλόθεν 
τοῦ θρόνου "θρόνοι" εἴκοσι τέσσαρες, καὶ ἐπὶ τοὺς 
θρόνους εἴκοσ: τέσσαρας πρεσβυτέρους καθημένους πε- 
ριβεβλημένους * ἱματίοις λευκοῖς, καὶ ἐπὶ τὰς κεφαλὰς 
ς αὐτῶν στεφάνους χρυσοῦς. καὶ ἐκ τοῦ θρόνου ἐκπο- 
PeYONTA! AcTparTai KAl φωνδὶ καὶ BponTal’ καὶ ἑπτὰ 
λαμπάδες πυρὸς καιόμεναι ἐνώπιον τοῦ θρόνου, a εἰσιν 
τὰ ἑπτὰ πνεύματα τοῦ θεοῦ, καὶ ἐνώπιον τοῦ θρόνου 
33 . 


w 


— 


καὶ 


Ap. 
ἐν 


ἔχον 


τῷ θρόνῳ 


obre ἐπὶ τῆς γῆς 
οὔτε 


519 ATIOKAAYVIZ IQANOY IVV 


ὡς θάλασσα vadivy OMOIA KPYCTAAA@. Kal EN μέσῳ 
ΤΟΥ͂ OpdNoy καὶ κύκλῳ TOY θρόνου Téccepa Σῷδ 
γέμοντὰ OOAAM@N ἔμπροσθεν καὶ ὄπισθεν" καὶ τὸ 7 
ζῷον τὸ πρῶτον ὅμοιον λέοντι, KAI τὸ AEYTEPON 
ζῷον ὅμοιον ᾿ Μόοχῳ, κἀὶ τὸ τρίτον ζῷον ᾿ἔχων" τὸ 
πρόσωπον ὡς ἀνθρώπογ, KAl τὸ τέταρτον ζῷον 
ὅμοιον ἀετῷ πετομένῳ καὶ τὰ τέσσερα Lou, ENS 
καθ᾽ ἕν αὐτῶν ἔχων ὀνὰ πτέργγὰς ἔξ, κγκλόθεν 
καὶ ἔσωθεν τγέμογειν OOAAM@N’ καὶ ἀνάπαυσιν 
οὐκ ἔχουσιν ἡμέρας καὶ νυκτὸς λέγοντες 

“Arioc ἅγιοο ἅγιος Κύριος, ὁ θεός, 6 πὰντοκρά- 

τωρ, ὃ ἦν καὶ ὁ ὧν καὶ ὁ ἐρχόμενος. 
Καὶ ὅταν δώσουσιν τὰ ζῷα δόξαν καὶ τιμὴν καὶ 9 
εὐχαριστίαν τῷ κἀθημένῳ ἐπὶ “τοῦ θρόνογ", τῷ 
ζῶντι εἰς TOYC AIBNAC τῶν αἰώνων, πεσοῦνται οἵ 10 
εἴκοσι τέσσαρες πρεσβύτεροι ἐνώπιον τοῦ KABHMENOY 
ἐπὶ τοῦ θρόνου, καὶ προσκυνήσουσιν τῷ ζῶντι εἰς 
τούς. AIBNAC τῶν αἰώνων, καὶ βαλοῦσιν τοὺς στεφά- 
vous αὐτῶν ἐνώπιον τοῦ θρόνου, λέγοντες 

"Agios εἶ ὁ κύριος καὶ ὁ θεὸς ἡμῶν, λαβεῖν 1 

τὴν δόξαν καὶ τὴν τιμὴν καὶ τὴν δύναμιν, ὅτι 

σὺ ἔκτισας τὰ πάντα, καὶ διὰ τὸ θέλημά σου 

ἦσαν καὶ ἐκτίσθησαν. ; 

Καὶ εἶδον ἐπὶ τὴν δεξιὰν τοῦ κἀθημένοΥ x 

ἐπὶ τοῦ @pdNoy Βιβλίον γεγράμμένον ἔσωθεν Kal 
ὄπιοθεν, KATECHPArICMENON σφραγῖσιν ἑπτά. Kala 
εἶδον ἄγγελον ἰσχυρὸν κηρύσσοντα ἐν φωνῇ μεγά- 
λῃ Τίς ἄξιος ἀνοῖξαι τὸ βιβλίον καὶ λῦσαι τὰς 
σφραγῖδας αὐτοῦ; καὶ οὐδεὶς ἐδύνατο ἐν τῷ οὐρανῷ 3 
"οὐδὲ ἐπὶ τῆς γῆς οὐδὲ" ὑποκάτω τῆς γῆς ἀνοῖξαι τὸ 
βιβλίον οὔτε βλέπειν αὐτό. καὶ [ἐγὼ] ἔκλαιον πολὺ 
ὅτι οὐδεὶς ἄξιος εὑρέθη ἀνοῖξαι τὸ βιβλίον οὔτε 


te 


βλέπειν αὐτό’ καὶ εἷς ἐκ τῶν πρεσβυτέρων λέγει 5 


v ἌΠΟΚΑΛΥΨΙΣ IQANOY “srt 


pot Μὴ κλαῖε’ ἰδοὺ ἐνίκησεν 6 λέων ὃ ἐκ τῆς 
φυλῆς ᾿Ιογδὰ, ἡ piza Δανείδ, ἀνοῖξαι τὸ βιβλίον καὶ 
ὁ τὰς ἑπτὰ σφραγῖδας αὐτοῦ. Καὶ εἶδον ἐν 
μέσῳ τοῦ θρόνου καὶ τῶν τεσσάρων ζῴων καὶ ἐν μέσῳ 
τῶν πρεσβυτέρων ἀρνίον "ἑστηκὸς" ὡς ἐσφλγμένον, 
ἔχων κέρατα ἑπτὰ καὶ ὀφθδλμοὺς ἑπτά, οἵ εἰσιν τὰ 
[érra] πνεύματα τοῦ θεοῦ, "ἀπεσταλμένοι" εἰς mACAN 
7 THN γῆν. καὶ ἦλθεν καὶ εἴληφεν ἐκ τῆς δεξιᾶς τοῦ 
8 — ἐπὶ τοῦ θρόνου. Καὶ ὅτε Daher τὸ βι- 
βλών, τὰ τέσσερα ζῷα καὶ οἱ εἴκοσι τέσσαρδι πρε- 
σβύτεροι ἔπεσαν ἐνώπιον τοῦ ἀρνίου, ἔχοντες ἕκαστος 
κιθάραν καὶ φιάλας χρυσᾶς γεμούσας OYMIAMATOON, 
οἷ αἴ᾽ εἰσιν al προςεγχλὶ τῶν ἁγίων: καὶ ἄδουοιν 
WAHN KAINHN λέγοντες 
"Agwos εἶ λαβεῖν τὸ βιβλίον καὶ ἀνοῖξαι τὰς. 
σφραγῖδας αὐτοῦ, ὅτι ἐσφάγης καὶ ἠγόρασας τῷ 
θεῷ ἐν τῷ αἵματί. σον ἐκ πάσης φυλῆς καὶ 
τὸ γλώσσης καὶ λαοῦ καὶ ἔθνους, καὶ ἐποίησας | 
αὐτοὺς τῷ θεῷ ἡμῶν BACIAEIAN καὶ ἱερεῖς, καὶ ᾿ 
βασιλεύουσιν ἐπὶ τῆς γῆς: 
τι καὶ εἶδον, καὶ ἤκουσα φωνὴν ἀγγέλων πολλῶν 
κύαλῳ τοῦ θρόνου καὶ τῶν ζῴων. καὶ τῶν πρεσβυτέρων, 
καὶ ἦν ὁ ἀριθμὸς αὐτῶν μγριάλες MYPIAAWN καὶ 
12 χιλιάλες χιλιάδων, λέγοντες φωνῇ μεγάῃ 
“Afiv'’ ἐστιν τὸ δρνίον τὸ ᾿ἐοφάγμένον λα-. 
βεῖν τὴν δύναμιν καὶ πλοῦτον καὶ σοφίαν καὶ 
ἰσχὺν καὶ τιμὴν καὶ δόξαν καὶ εὐλογίαν. ͵ 
1 καὶ πᾶν κτίσμα ὃ ἐν τῷ οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆς 
καὶ ὑποκάτω τῆς γῆς καὶ ἐπὶ τῆς θαλάσσης [éoriv], 
καὶ τὰ ἐν αὐτοῖς πάντα, ἤκουσα ᾿λέγοντας, 
Τῷ καθημένῳ ἐπὶ, “τοῦ θρόνογ" καὶ τῷ ἀρνίῳ, 
ἡ εὐλογία καὶ ἡ τιμὴ καὶ ἡ δόξα καὶ τὸ κρά- - 
tos εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. ἢ 


ἀπεσταλμένα 


Ἄζιός 


λέγοντα 
τῷ θρόνῳ 


512 ἈΠΟΚΑΛΥΨΙΣ IQANOY V VI 


καὶ ta τέσσερα ζῷα ἔλεγον ᾿Αμήν, καὶ οἱ πρεσβύ- 
τεροι ἔπεσαν καὶ προσεκύνησαν. 
Καὶ εἶδον ὅτε ἤνοιξεν τὸ ἀρνίον μίαν ἐκ τῶν 
ἑπτὰ σφραγίδων, καὶ ἤκουσα ἑνὸς ἐκ τῶν τεσσάρων ζῴ- 
, ε a 2 * Ν > Ν 
wv λέγοντος ὡς φωνῇ βροντῆς “Epxov. καὶ εἶδον, καὶ 
9a α @, , Ν ε * — — * 
ἰδοὺ ἵππος λεγκός, καὶ ὁ καθήμενος ἐπ᾽ αὐτὸν ἔχων 
τόξον, καὶ ἐδόθη αὐτῷ στέφανος, καὶ ἐξῆλθεν νικῶν καὶ 
σ , 3 σ Ν A * 8X 
ἵνα νικήσῃ. Καὶ ὅτε ἤνοιξεν τὴν σφραγῖδα τὴν 
δευτέραν, ἤκουσα τοῦ δευτέρου ζῴου λέγοντος Ἔρχου. 
καὶ ἐξῆλθεν ἄλλος ἵππος Myppdc, καὶ τῷ καθημένῳ 
.? — 42... 3 — a ‘ s ὦ φ a a 
ἐπ᾽ αὐτὸν ἐδόθη [αὐτῷ] λαβεῖν τὴν εἰρήνην [ἐκ] τῆς γῆς 
καὶ ἵνα ἀλλήλους σφάξουσιν, καὶ ἐδόθη αὐτῷ μάχαιρα 
μεγάλη. Καὶ ὅτε ἤνοιξε τὴν σφραγῖδα τὴν 
τρίτην, ἤκουσα τοῦ τρίτου ζῴου λέγοντος Ἔρχου. καὶ 
εἶδον, καὶ ἰδοὺ ἵππος MEAAC, καὶ ὁ καθήμενος ἐπ᾽ αὐτὸν 
* ‘ > 2 3 » -“ A Ν « ‘ 
ἔχων ζυγὸν ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ. Kal ἤκουσα ὡς φωνὴν 
> * 2 ⸗ — * a ΄ 
ἐν μέσῳ τῶν τεσσάρων ζῴων λέγουσαν Χοῖνιξ σίτου 
δηναρίου, καὶ τρεῖς χοίνικες κριθῶν δηναρίου" καὶ τὸ 
* Ν Ἂν > ‘ > 4 AL ἋΝΨ 
ἔλαιον καὶ τὸν οἶνον μὴ ἀδικήσῃς. Καὶ ὅτε 
* Ν —8 —2* * * * a 
ἤνοιξεν THY σφραγῖδα THY τετάρτην, ἤκουσα φωνὴν τοῦ 
, , τ 4 * Ἀ > » ees ‘ 
τετάρτου ζῴου λέγοντος Ἔρχου. καὶ εἶδον, καὶ ἰδοὺ 
σ 4 Ν ε , > , > a * 
ἵππος χλωρός, καὶ ὁ καθήμενος ἐπάνω [αὐτοῦ] ὄνομα 
αὐτῷ [Ὁ] Odnatoc, καὶ ὁ ἅλης ἠκολούθει μετ᾽ αὐ- 
a Ν 297 > a > , — ‘ 4 2 
τοῦ, καὶ ἐδόθη αὐτοῖς ἐξουσία ἐπὶ τὸ τέταρτον τῆς 
γῆς, ἀποκτεῖναι ἐν ῥομφδίδ καὶ ἐν λιμῷ κἀὶ ἐν θὰ- 
νάτῳ καὶ ὑπὸ τῶν θηρίων τῆς γῆς. Καὶ 
¢ » ‘ , a oO ε , a 
ὅτε ἤνοιξεν τὴν πέμπτην σφραγῖδα, εἶδον ὑποκάτω τοῦ 
θυσιαστηρίου τὰς ψυχὰς τῶν ἐσφαγμένων διὰ τὸν λό- 
γον τοῦ θεοῦ καὶ διὰ τὴν μαρτυρίαν. ἣν εἶχον. καὶ 
ἔκραξαν φωνῇ μεγάλῃ λέγοντες Ἕως πότε, ὁ λε- 
CTTOTHC ὁ ἅγιος καὶ ἀληθινός, οὐ κρίνειο καὶ ἐκδικεῖς 
‘ - a a “ 
τὸ AIMA ἡμῶν ἐκ τῶν KATOIKOYNTWN ἐπὶ τεῆς 


ῳω 


fe 


ω 


oO 


oc 


το 


γῆς; καὶ ἐδόθη αὐτοῖς ἑκάστῳ στολὴ λευκή, καὶ τι 


VI VII ATIOKAAY¥IZ IQANOY 513 


ἐρρέθη αὐτοῖς ἵνα ἀναπαύσονται ἔτι χρόνον μικρόν, 
ἕως “πληρωθῶσιν καὶ οἱ σύνδουλοι αὐτῶν καὶ οἱ ἀ- 
δελφοὶ αὐτῶν οἱ μέλλοντες ἀποκτέννεσθαι ὡς καὶ 

1 αὐτοί. Καὶ εἶδον ὅτε ἤνοιξεν τὴν σῴφρα- 
γῖδα τὴν ἕκτην, καὶ σεισμὸς μέγας ἐγένετο, καὶ 
ὁ ἥλιος ἐγένετο μέλας ὡς σάκκος τρίχινος, καὶ 

13H ςελήνη ὅλη ἐγένετο ὡς δἷμδ, καὶ οἷ ἀστέρες τοῦ 
ΟΥ̓ΡΑΝΟΥ͂ ἔπεςὰν εἰς τὴν γῆν, ὡς CYKH βάλλει τοὺς 

14 ὀλύνθους αὐτῆς ὑπὸ ἀνέμου μεγάλου σειομένη, κδὶ ὁ 
OYPANOC ἀπεχωρίσθη ὡς BIBAION ‘EAICCOMENON’, καὶ 
πᾶν ὄρος καὶ νῆσος ἐκ τῶν τόπων αὐτῶν ἐκινήθησαν. 

15 KAl οἱ βαοιλεῖς τῆς γῆς Kai οἱ μεγιοτάᾶνες καὶ 
οἱ χιλίαρχοι καὶ οἱ πλούσιοι καὶ οἱ ἰσχυροὶ καὶ πᾶς 
δοῦλος καὶ ἐλεύθερος ἔκργψδν EayTOYe εἰς τὰ CTHAAIA 

16 KAI εἰς τὰς πέτρας τῶν ὀρέων: Kai λέγογοιν τοῖς 
ὄρεοιν Kal Taic πέτραις Πέοδτε ἐφ᾽ ἡμᾶς καὶ 
κρύψατε ἡμᾶς ἀπὸ προσώπου τοῦ KAOHMENOY ἐπὶ 

17 ΤΟΥ͂ OpdNoy καὶ ἀπὸ τῆς ὀργῆς τοῦ ἀρνίου, ὅτι 
ἦλθεν ἡ ἡμέρὰ ἡ μεγάλη THe ὀργῆς αὐτῶν, καὶ τίς 
δύνδτδι CTAOHNAI; 

: “Μετὰ τοῦτο εἶδον τέσσαρας ἀγγέλους ἑστῶτας ἐπὶ 
τὰς Téccapac fwNiac τῆς γῆς, κρατοῦντας τοὺς τές- 
capac ἀνέμογς τῆς γῆς, ἵνα μὴ πνέῃ ἄνεμος ἐπὶ 
τῆς γῆς μήτε ἐπὶ τῆς θαλάσσης μήτε "ἐπὶ wav’ δέν- 

2 ὅρον. καὶ εἶδον ἄλλον ἄγγελον ἀναβαίνοντα ἀπὸ 

“ἀνατολῆς, ἡλίου, ἔχοντα σφραγῖδα θεοῦ ζῶντος, καὶ 

‘expat’ φωνῇ μεγάλῃ τοῖς τέσσαρσιν ἀγγέλοις οἷς 

ἐδόθη αὐτοῖς ἀδικῆσαι τὴν γῆν καὶ τὴν θάλασσαν, 

λέγων Μὴ ἀδικήσητε τὴν γῆν “pyre τὴν θάλασσαν 
μήτε τὰ δένδρα, ἄχρι cepparic@meN τοὺς δούλους τοῦ 
θεοῦ ἡμῶν ἐπὶ τῶν μετώπων αὐτῶν. Καὶ ἤκουσα 


ω 


> 


tov ἀριθμὸν τῶν ἐσφραγισμένων, ἑκατὸν τεσσεράκον- 
τα τέσσαρες χιλιάδες, ἐσφραγισμένοι ἐκ πάσης φυλῆς 


πληρώσωσιν 


ἑλισσόμενος 


514 ἈΠΟΚΑΛΥΨΙΣ IQANOY VII 
υἱῶν Ἰσραήλ" 
᾿ ἐκ φυλῆς “lovda δώδεκα χιλιάδες ἐσφραγισμένοξ 
ἐκ φυλῆς Ῥουβὴν δώδεκα χιλιάδες, 
ἐκ φυλῆς Τὰδ δώδεκα χιλιάδες, 
ἐκ φυλῆς ᾿Ασὴρ δώδεκα χιλιάδες, 
ἐκ φυλῆς Νεφθαλὶμ δώδεκα χιλιάδες, 
ἐκ φυλῆς Μανασσῆ δώδεκα χιλιάδες, 
ἐκ φυλῆς Συμεὼν δώδεκα χιλιάδες, 
ἐκ φυλῆς Λευεὶ δώδεκα χιλιάδες, 
ἐκ φυλῆς Ἰσσαχὰρ δώδεκα χιλιάδες, 
ἐκ φυλῆς Ζαβουλὼν δώδεκα χιλιάδες, 
ἐκ φυλῆς Ἰωσὴφ δώδεκα χιλιάδες, 
ἐκ φυλῆς Βενιαμεὶν δώδεκα χιλιάδες ἐσφραγισμένοι. 
Μετὰ ταῦτα εἶδον, καὶ ἰδοὺ ὄχλος πολύς, ὃν ἀριθμῆσαι 
αὐτὸν οὐδεὶς ἐδύνατο, ἐκ παντὸς ἔθνους καὶ φυλῶν καὶ 
λαῶν καὶ γλωσσῶν, ἑστῶτες ἐνώπιον τοῦ θρόνου καὶ ἐνώ- 
πίον τοῦ ἀρνίου, περιβεβλημένους στολὰς λευκάς, καὶ 
φοίνικες ἐν ταῖς χερσὶν αὐτῶν: καὶ κράζουσι φωνῇ μεγάλῃ 
λέγοντες 
Ἢ σωτηρία τῷ θεῷ ἡμῶν τῷ κἀθημένῳ ἐπὶ 
τῷ θρόνῳ καὶ τῷ ἀρνίῳ. 
καὶ πάντες οἱ ἄγγελοι ἱστήκεισαν κύκλῳ τοῦ θρόνου καὶ 
τῶν πρεσβυτέρων καὶ τῶν τεσσάρων ζῴων, καὶ ἔπεσαν 
ἐνώπιον τοῦ θρόνου ἐπὶ τὰ πρόσωπα αὐτῶν καὶ προσεκύ- 
γησαν τῷ θεῷ, λέγοντες 
᾿Αμήν: ἡ εὐλογία καὶ ἡ δόξα καὶ ἡ σοφία καὶ ἡ 
εὐχαριστία καὶ ἢ τιμὴ καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ ἰσχὺς 
τῷ θεῷ ἡμῶν εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων [- ἀμήν]. 
Καὶ ἀπεκρίθη εἷς ἐκ τῶν πρεσβυτέρων λέγων por Οὗτοι 
οἱ περιβεβλημένοι τὰς στολὰς τὰς λευκὰς τίνες εἰσὶν καὶ 
πόθεν ἦλθον; καὶ εἴρηκα αὐτῷ Κύριέ μου, σὺ οἶδας. 
καὶ εἶπέν por Οὗτοί εἰσιν οἱ ἐρχόμενοι ἐκ τῆς θλίψεως 
τῆς μεγάλης, καὶ ἔπλγνὰν TAC CTOAAC ἀὐτῶν καὶ ἐλεύ- 


9 


10 


vir vit ἈΠΟΚΑΛΥΨΙΣ IQANOY 515 
15 Kavay αὐτὰς ἐν τῷ aiMATH τοῦ dpviov. διὰ τοῦτά dow 
ἐνώπιον τοῦ θρόνου τοῦ θεοῦ, καὶ λατρεύουσιν αὐτῷ ἡμέρας 
καὶ νυκτὸς ἐν τῷ ναῷ αὐτοῦ, καὶ ὁ κἀθήμενος ἐπὶ τοῦ 
16 OPONOY σκηνώσει ἐπ᾿ αὐτούς. ΟΥ̓ TEINACOYCIN ἔτι 


οὐδὲ διψήσςογοιν. ἔτσι, οὐδὲ μὴ néch ἐπὲ δύτοὺὴς ᾧ 


17 ἥλιος οὐδὲ πᾶν καῦμα, ὅτι τὸ ἀρνίον τὸ ἀνὰ μέσον 
τοῦ. θρόνου. ποιμᾳνεῖ; δύτογς, KAI. ὁδηγήςει δὐτοὺς 
ἐπὶ ζωῆς πηγὰς ὑδάτων" Kal ἐξδλείψει ὁ θεὸς πᾶν 
AAKPYON ἐκ τῶν ὀφθδλμῶν αὐτῶν. 

x Kai ὅταν ἤνοιξεν τὴν σφραγῖδα τὴν ἑβδόμην, ἐγένετο 

2 σιγὴ ἐν τῷ οὐρανῷ ὡς ἡμίωρον. καὶ εἶδον τοὺς ἑπτὰ 
ἀγγέλους οἱ ἐνώπιον τοῦ θεοῦ ἑστήκασιν, καὶ “EAGBHCAN® 

3 αὐτοῖς ἑπτὰ σάλπιγγες. Καὶ ἄλλος ἄγγελος 
ἦλθεν καὶ ἐστάθη ἐπὶ “τοῦ θγοιδοτηρίογ" ἔχων λιβανω- 
τὸν χρυσοῦν, καὶ ἐδόθη αὐτῷ θγμιάμδτδ, πολλὰ ἵνα δώσει 
Taic προςεγχδῖς τῶν ἁγίων πάντων ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον 

470 χρυσοῦν τὸ ἐνώπιον τοῦ θρόνου. καὶ ἀνέβη ὃ καπνὸς 
τῶν θγμιάμάτων TAIC προςεγχάϊς τῶν ἁγίων ἐκ 

ς χειρὸς τοῦ ἀγγέλου ἐνώπιον τοῦ θεοῦ. καὶ εἴληφεν 
ὁ ἄγγελος τὸν λιβανωτόν, καὶ ἐγέμιςεν αὐτὸν ἐκ 
Τοῦ πγρὸς ΤΟΥ͂ θγοιδοτηρίογ, καὶ ἔβαλεν εἰς τὴν 
γῆν" καὶ ἐγένοντο BponTal καὶ ᾿φωνδὶ καὶ Actpamai’ 

6 καὶ σεισμός. Καὶ οἱ ἑπτὰ ἄγγελοι οἱ ἔχον- 
τες τὰς ἑπτὰ σάλπιγγας ἡτοίμασαν αὐτοὺς ἵνα σαλ- 
πίσωσιν. 

7 Kai ὁ πρῶτος ἐσάλπισεν" καὶ ἐγένετο yAAAZA Kal 
πῦρ μεμιγμένα ἐν ἀΐμδτι, καὶ ἐβλήθη εἰς τὴν γῆν" καὶ 
τὸ τρίτον τῆς γῆς κατεκάη, καὶ τὸ τρίτον τῶν δένδρων 

8 κατεκάῃ, καὶ πᾶς χόρτος χλωρὸς κατεκάη. Καὶ 
ὁ δεύτερος ἄγγελος ἐσάλπισεν: καὶ ὡς ὄρος μέγα πυρὶ 
KAIOMENON ἐβλήθη εἰς τὴν θάλασσαν: καὶ ἐγένετο τὸ 

9 Τρίτον τῆς θαλάσσης αἷμα, καὶ ἀπέθανε τὸ τρίτον τῶν 
κτισμάτων τῶν ἐν τῇ θαλάσσῃ, τὰ ἔχοντα ψυχάς, καὶ τὸ 


τὸ θυσιαστήριον 


Ap. 


τοῖς κατοικοῦσιν 


αὐτοῖς 


εὕρωσιν 


516 ATIOKAAY¥IS IQANOY VIII IX 


τρίτον τῶν πλοίων διεφθάρησαν. Καὶ ὁ τρίτος 
* — ea 3 8 > a ὦ ‘ 
ἄγγελος ἐσάλπισεν: Kai ETIECEN EK TOY OYPANOY ACTHP 
* ε 3X — 
μέγας καιόμενος ὡς λαμπάς, καὶ ἔπεσεν ἐπὶ τὸ τρίτον τῶν 
-“ Le eS ‘ A »-“ ε ’ Ἀ ΩΣ 
ποταμῶν καὶ ἐπὶ τὰς πηγὰς τῶν ὑδάτων. καὶ τὸ ὄνομα 
- » , , ε * 6 » oe Baer’ o ‘ ig 
Tov ἀστέρος λέγεται O ᾿Αψινθος. καὶ ἐγένετο τὸ τρίτον 
— 258⸗ — * * a > , oe 
τῶν ὑδάτων εἰς ἅψινθον, καὶ πολλοὶ τῶν ἀνθρώπων ἀπέ- 
“- ΄ σ 
θανον ἐκ τῶν ὑδάτων, ὅτι ἐπικράνθησαν. Καὶ 
« , * 2 * Ἄν 4 ‘ , a 
ὁ τέταρτος ἄγγελος ἐσάλπισεν: καὶ ἐπλήγη τὸ τρίτον τοῦ 
* , 
ἡλίου καὶ τὸ τρίτον τῆς σελήνης Kal TO τρίτον τῶν 
» , * a Ν id 7 aA Ν ε ΠΑΡῸ ἐ ‘ 
ἀστέρων, ἵνα σκοτισθῇ τὸ τρίτον αὐτῶν Kal ἡ ἡμέρα μὴ 
* —— « ε 
φάνῃ τὸ τρίτον αὐτῆς, καὶ ἡὶ νὺξ ὁμοίως. 
Καὶ εἶδον, καὶ ἤκουσα ἑνὸς ἀετοῦ πετομένου ἐν 


to 


Ir 


μεσουρανήματι λέγοντος φωνῇ μεγάλῃ Οὐαί οὐαί, 


eh. en ‘ a 1 — an a > - a“ 
οὐαὶ “τοὺς κατοικοῦντας ἐπὶ τῆς γῆς ἐκ τῶν λοιπῶν 
φωνῶν τῆς σάλπιγγος τῶν τριῶν ἀγγέλων τῶν μελ- 
λόντων σαλπίζειν. 

Καὶ ὁ πέμπτος ἄγγελος ἐσάλπισεν" καὶ εἶδον ἀστέρα ἐκ 
τοῦ οὐρανοῦ πεπτωκότα εἰς τὴν γῆν, καὶ ἐδόθη αὐτῷ ἡ 
Ἀ - , »" > ’ A. ow. € ‘ * -“ 
κλεὶς τοῦ φρέατος τῆς ἀβύσσου" καὶ ἤνοιξεν τὸ φρέαρ τῆς 
ἀβύσσου, KAl ἀνέβη KATINOC ἐκ τοῦ φρέατος ὡς KATINUC 

KAMINOY μεγάλης, καὶ ECKOT@OH ὁ ἥλιος καὶ 6 ἀὴρ ἐκ 

“-“ a a , ‘ > a a 3¢A 
τοῦ καπνοῦ τοῦ φρέατος. καὶ ἐκ τοῦ καπνοῦ ἐξῆλθον 
> , γ ‘ “- XS 307 > “ > ’ e ΝΜ 
AKPIAEC EIC THN [HN, Kat ἐδόθη αὐταῖς ἐξουσία ὡς ἐχουσιν 
» , ε - 2 a“ ne | / > * ΄σ 4 
ἐξουσίαν of σκορπίοι τῆς γῆς. καὶ ἐρρέθη αὐταῖς ἵνα μὴ 
ἀδικήσουσιν τὸν χόρτον τῆς Γῆς οὐδὲ πᾶν χλωρὸν 
οὐδὲ πᾶν AENAPON, εἰ μὴ τοὺς ἀνθρώπους οἵτινες οὐκ ἔ- 

4 a * x ᾿ a ’ 
χουσι THN CoparidA τοῦ θεοῦ ἐπὶ τῶν μετώπων. 
καὶ ἐδόθη "αὐταῖς" ἵνα μὴ ἀποκτείνωσιν αὐτούς, ἀλλ᾽ ἵνα 

.“ > 
βασανισθήσονται μῆνας πέντε: καὶ ὁ βασανισμὸς av- 
τῶν ὡς βασανισμὸς σκορπίου, ὅταν παίσῃ ἄνθρωπον. 
καὶ ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις ZHTHCOYCIN οἱ ἄνθρωποι 
τὸν ®ANATON KAl οὐ ΜῊ ‘€YPHCOYCIN’ αὐτόν, καὶ ἐπι- 

“ » Θ᾿ 
θυμήσουσιν ἀποθανεῖν καὶ φεύγει ὁ θάνατος ἀπ᾽ αὐτῶν. 


ν 


ΕΣ 


οι 


ΙΧ ἈΠΟΚΑΛΥΨΙΣ IQANOY 517 
7 καὶ τὰ ὁμοιώματδ τῶν ἀκρίδων ὅμοια" ἵπποις ἥτοιμα- 
σμένοις εἰς πόλεμον, καὶ ἐπὶ τὰς κεφαλὰς αὐτῶν ὡς 
στέφανοι ὅμοιοι χρυσῷ, καὶ τὰ πρόσωπα αὐτῶν ὡς 
8 πρόσωπα ἀνθρώπων, καὶ εἶχαν τρίχας ὡς; τρίχας γυναικῶν, 
9 καὶ οἱ GAUNTEC AYT@N ὡς λεόντων ἦσαν, καὶ εἶχαν 
θώρακας ὡς θώρακας σιδηροῦς, καὶ καὶ φωνὴ τῶν πτερύγων 
αὐτῶν ὧς φωνὴ ἁρμάτων ἵππων πολλῶν τρεχόντων 
10 εἰς πόλεμον" καὶ ἔχουσιν οὐρὰς "ὁμοίας" σκορπίοις 
καὶ κέντρα, καὶ ἐν ταῖς οὐραῖς αὐτῶν ἡ ἐξουσία αὐτῶν 
* 2 * » , 2 cd * ᾿ , 

11 ἀδικῆσαι τοὺς ἀνθρώπους μῆνας πέντε. ἔχουσιν ἐπ᾽ av- 
τῶν βασιλέα τὸν ἄγγελον τῆς ἀβύσσου: ὄνομα αὐτῷ 
Ἐβραϊστὶ ᾿Αβαδδών καὶ ἐν τῇ Ἑλληνικῇ ὄνομα ἔχει 

12 ᾿Απολλύων. ‘H Οὐαὶ 9 μία ἀπῆλθεν: ἰδοὺ 
ἔρχεται ἔτι δύο Οὐαὶ μετὰ ταῦτα. 

13 Kat ὁ ἕκτος ἄγγελος ἐσάλπισεν" καὶ ἥκουσα φωνὴν 
μίαν ἐκ τῶν κεράτων τοῦ θυσιαστηρίου τοῦ χρυσοῦ τοῦ 

14 ἐνώπιον τοῦ θεοῦ, λέγοντα τῷ ἕκτῳ ἀγγέλῳ, ὁ ἔχων τὴν 
σάλπιγγα, Λῦσον τοὺς τέσσαρας ἀγγέλους τοὺς δεδε- 

15 μένους ἐπὶ τῷ ποταμῷ τῷ μεγάλῳ Εὐφράτῃ. καὶ ἐλύ- 

« ΄ ν ε «. ΄ J s 
θησαν οἱ τέσσαρες ἄγγελοι of ἡτοιμασμένοι εἰς τὴν 
ὧραν καὶ ἡμέραν καὶ μῆνα καὶ ἐνιαυτόν, ἵνα ἀπο- 

16 κτείνωσιν τὸ τρίτον τῶν ἀνθρώπων. καὶ ὁ ἀριθμὸς 
τῶν στρατευμάτων τοῦ ἱππικοῦ δὶς μυριάδες μυριάδων" 
ν ‘ . ‘ — — * — 

1) ἤκουσα τὸν ἀριθμὸν αὐτῶν. καὶ οὕτως εἶδον τοὺς 
Γ - « ΄ 4 Ν 2 ᾿ > - 
ἵππους ἐν τῇ ὁράσει καὶ τοὺς καθημένους ἐπ᾽ αὐτῶν, 
ἔχοντας θώρακας πυρίνους καὶ ὑακινθίνους καὶ θειώδεις" 
καὶ αἱ κεφαλαὺ τῶν ἵππων ὡς κεφαλαὶ λεόντων, καὶ 
ἐκ τῶν στομάτων αὐτῶν ἐκπορεύεται πῦρ καὶ καπνὸς 

s * B.S - -“ 2 * , 

18 καὶ θεῖον. ἀπὸ τῶν τριῶν πληγῶν τούτων ἀπεκτάνθη- 
σαν τὸ τρίτον τῶν ἀνθρώπων, ἐκ τοῦ πυρὸς καὶ τοῦ 
καπνοῦ καὶ τοῦ θείου τοῦ ἐκπορευομένου ἐκ τῶν στο- 

19 μάτων αὐτῶν. κα γὰρ ἐξουσία τῶν ἵππων ἐν τῷ στόματι 

» * . . * a ᾽ - ‘ ᾿ 
αὐτῶν ἐστὶν καὶ ἐν ταῖς οὐραῖς αὐτῶν' αἱ γὰρ οὐραὶ 


ὁμοίοις Ap.t 


pied, ὁ... on 


οὔτε τ. οὐδὲ 


φαρμακιῶν 


ἔσται, ἀλλ΄, σαλ- 
πίζειν᾽ 


518 ATIOKAAYYVIZ IQANOY IX-X 


αὐτῶν ὅμοιαι ὄφεσιν, ἔχουσαι κεφαλάς, καὶ ἐν adrais 
ἀδικοῦσιν. καὶ οἱ λοιποὶ τῶν ἀνθρώπων, ot οὐκ ame 
κτάνθησαν ἐν ταῖς πληγαῖς ταύταις, ‘od’ μετενόησαν 
ἐκ τῶν ἔργων τῶν χειρῶν AYT@N, ἵνα μὴ προσ- 
κυνήσουσιν τὰ AAIMONIA καὶ τὰ εἴλωλὰ τὰ χργοᾶ 
KAl τὰ ἀργγρᾷ καὶ τὰ χἀλκᾶ Kal τὰ λίθινὰ Kal 
τὰ Ξγλινὰ, ἃ οὔτε BAETIEIN δύνανται οὔἦτε ἀκού- 
εἰν OYTE TIEPITIATEIN, καὶ οὐ μετενόῆσαν ἐκ τῶν 
a 2 Γ ͵ * 
φόνων αὐτῶν οὔτε ἐκ τῶν ‘PAPMAKON' αὐτῶν οὔτε ἐκ 
τῆς πορνείδο αὐτῶν οὔτε ἐκ τῶν κλεμμάτων αὐ- 
τῶν. Καὶ εἶδον ἄλλον ἄγγελον ἰσχυρὸν 
καταβαίνοντα ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, περιβεβλημένον νεφέλην, 
καὶ ἡ ἶρις ἐπὶ τὴν κεφαχὴν αὐτοῦ, καὶ τὸ πρόσωπον 
> a“ ε ε hid ‘ ε / > a ε a 
αὐτοῦ ws ὁ ἥλιος, Kal οἱ πόδες αὐτοῦ ws στύλοι 
πυρός, καὶ ἔχων ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ βιβλαρίδιον 
» * ‘ » ‘ * 3 Ν A 
ἠνεῳγμένον. καὶ ἔθηκεν τὸν πόδα αὐτοῦ τὸν δεξιὸν 
,ν 4 a ’ ‘ ‘ » » Ν 2 - 
ἐπὶ τῆς θαλάσσης, τὸν δὲ εὐώνυμον ἐπὶ τῆς γῆς, 
‘ »” a“ * σ , a ‘ 
καὶ ἔκραξεν φωνῇ μεγάλῃ ὥσπερ λέων μυκᾶται. καὶ 
σ * > ‘ ε «ε ‘ A 4 « “" 
ὅτε ἔκραξεν, ἐλάλησαν αἱ ἑπτὰ βρονταὶ τὰς ἑαυτῶν 
φωνάς. Καὶ ὅτε ἐλάλησαν αἱ ἑπτὰ βρονταί, ἤμελλον 
* Ν * ᾿ > 2 > a“ 7 
γράφειν. καὶ ἤκουσα φωνὴν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ λέ- 
γουσαν ΣῴΦρδγιοον ἃ ἐλάλησαν αἱ ἑπτὰ βρονταί, 
Ν b > ‘ * * ε * a 78 ε -“ 
καὶ μὴ αὐτὰ γράψῃς. Καὶ ὁ ἄγγελος, ὃν εἶδον ἑστῶτα 
a a a 3 ‘ “ 
ἐπὶ τῆς θαλάσσης καὶ ἐπὶ τῆς γῆς, HPEN THN χειρὰ 
AYTOY τὴν δεξιὰν εἰς τὸν OYPANON, KAl ὦμοςεν 
ἐν τῷ ζῶντι εἰς τοὺς δἰῶνδο τῶν αἰώνων, OC ἐκτι- 
CEN τὸν OYPANON KAl τὰ EN AYTG Kal τὴν ΓΗ͂Ν Kal 
τὰ ἐν ayTH [kal THN θάλδοοδν KAI TA EN ayTH], 
ὅτι χρόνος οὐκέτι “éorau GAN ἐν ταῖς. ἡμέραις τῆς 
φωνῆς τοῦ ἑβδόμου ἀγγέλου, ὅταν μέλλῃ σαλπίζειν," 
καὶ ἐτελέσθη τὸ MYCTHPION TOY θεοῦ, ὡς εὐηγγέλισεν 
1 ε a ’ \ ’ 
royc ΕΔΥΤΟΥ͂ AOYAOYS Toye MpodHtac. Καὶ ἡ φωνὴ 
Δ 2 > a > a ΄ a > a 
ἣν ἤκουσα ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, πάλιν λαλοῦσαν μετ᾽ ἐμοῦ 


20 


Lal 


7 


8 


x XI ἈΠΟΚΑΛΥΨΙΣ ΙΩΑΝΟΥ 519 


καὶ λέγουσαν Ὕπαγε λάβε τὸ βιβλίον τὸ ἠνεῳγμένον 
ἐν τῇ χειρὶ τοῦ ἀγγέλου τοῦ ἑστῶτος ἐπὶ τῆς θα- 
9 λάσσης καὶ ἐπὶ τῆς γῆς. καὶ ἀπῆλθα πρὸς τὸν 
ἄγγελον λέγων αὐτῷ δοῦναί μοι τὸ διδλδρίδιον. 
Kai λέγει Mot Λάβε Kal κατάφδαγε αὐτό, καὶ πικρανεῖ 
coy THN κοιλίαν, ἀλλ᾽ ἐν τῷ cTOMATI COoY ἔσται 
to γλυκὺ ὡς μέλει. καὶ ἔλαβον τὸ BIBAAPIAION ἐκ τῆς 
χειρὸς τοῦ ἀγγέλου κδὶ κἀτέφλγον ayTO, καὶ HN 
ἐν τῷ CTOMATI MOY ὡς μέλι γλυκύ" καὶ ὅτε ἔφαγον 
τι αὐτό, ἐπικράνθη ἡ κοιλία μου. καὶ λέγουσίν μοι Δεῖ 
ce πάλιν προφητεῦοδι ἐπὶ λδοῖς καὶ ἔθνεοιν Kal 
: Γλώρσοδις KAl βδοιλεῦοιν πολλοῖς. Καὶ ἐδό- 
θη μοι KAAAMOC ὅμοιος ῥάβδῳ, λέγων Ἔγειρε καὶ μέ- 
τρῆσον τὸν ναὸν τοῦ θεοῦ καὶ τὸ θυσιαστήριον καὶ 
τ: τοὺς προσκυνοῦντας ἐν αὐτῷ. καὶ τὴν αὐλὴν τὴν 
ἔξωθεν τοῦ ναοῦ ἔκβαλε ἔξωθεν, καὶ μὴ αὐτὴν με- 
τρήσῃς, ὅτι ἐδόθη τοῖς EONECIN, καὶ τὴν πόλιν τὴν 
ἁγίαν TIATHCOYCIN μῆνας τεσσεράκοντα [καὶ] δύο. 
3 καὶ δώσω τοῖς δυσὶν μάρτυσίν μου, καὶ προφητεύ- 
σουσιν ἡμέρας χιλίας διακοσίας ἑξήκοντα, “περιβεβλη- 
4 μένους σάκκους. Οὗτοί εἰσιν ai Ayo ἐλδῖδι καὶ αἱ 
δύο λγχνίδι [αἱ] ἐνώπιον τοῦ κγρίογ τῆς γῆς ἑστῶτες. 
ς καὶ εἴ τις αὐτοὺς θέλει ἀδικῆσαι, πῆρ ἐκπορεΥετδι 
ἐκ TOY CTOMATOC αὐτῶν καὶ καἀτεςθίει τοὺς ἐχθροὺς 
αὐτῶν' καὶ εἴ τις “θελήσῃ αὐτοὺς ἀδικῆσαι, οὕτως 
6 δεῖ αὐτὸν ἀποκτανθῆναι. οὗτοι ἔχουσιν τὴν ἐξουσίαν 
κλεῖσαι τὸν οὐρανόν, ἵνα MH YeTOC Bpey τὰς ἡμέρας 
τῆς προφητείας αὐτῶν, καὶ ἐξουσίαν ἔχουσιν ἐπὶ τῶν 
ἑδάτων Ἴτρέφειν αὐτὰ εἰς αἷμα καὶ πάτάξλι τὴν 
γ γῆν ἐν TACH πληγή ὁσάκις ἐὰν θελήσωσιν. καὶ 
ὅταν τελέσωσιν τὴν μαρτυρίαν αὐτῶν, τὸ θηρίον τὸ 
ἀνδβδῖνον ἐκ τῆς ABY¥ccoy ποιήςει μετ᾽ αὐτῶν 
πόλεμον KAI NIKHCEl AYTOYC καὶ ἀποκτενεῖ αὐτούς. 


li Bak ll, Bia, 


Apt 


θέλει τ. θελιΐσει 


νὴν μεγάλην 
ἐκ τοῦ οὐρανοῦ 
λέγουσαν 


ci ἐνώπιον τοῦ 


θεοῦ κάθηνται 


και 


520 ἈΠΟΚΑΛΥΨΙΣ IQANOY ΧΙ 


-“ , - 4 ’ 
καὶ τὸ πτῶμα αὐτῶν ἐπὶ τῆς πλατείας τῆς πόλεως 8 


τῆς μεγάλης, ἥτις καλεῖται πνευματικῶς Σόλομδ 
καὶ Αἴγυπτος, ὅπου καὶ ὁ κύριος αὐτῶν ἐσταυρώθη. 


καὶ βλέπουσιν ἐκ τῶν λαῶν καὶ φυλῶν καὶ γλωσσῶν g 


καὶ ἐθνῶν τὸ πτῶμα αὐτῶν ἡμέρας τρεῖς καὶ ἥμισυ, 
καὶ τὰ πτώματα αὐτῶν οὐκ ἀφίουσιν τεθῆναι εἰς 
μνῆμα. καὶ οἱ κατοικοῦντες ἐπὶ τῆς γῆς χαίρουσιν 
— ‘ta J > ΄ * a ΄ 

ἐπ᾿ αὐτοῖς καὶ εὐφραίνονται, καὶ δῶρα πέμψουσιν 
ἀλλήλοις, ὅτι οὗτοι οἱ δύο προφῆται ἐβασάνισαν τοὺς 
κατοικοῦντας ἐπὶ τῆς γῆς. καὶ μετὰ [τὰς] τρεῖς ἡμέρας 
καὶ ἥμισυ TINEYMA ΖΩΗ͂ς ἐκ τοῦ θεοῦ εἰοηῆλθεν [ἐν] 
AYTOIC, KAl €CTHCAN ἐπὶ TOYC πόδὲὰς AYT@N, καὶ 
φόβος μέγας ἐπέπεσεν ἐπὶ τοὺς θεωροῦντας αὐτούς" 
καὶ ἤκουσαν ᾿φωνῆς μεγάλης ἐκ τοῦ οὐρανοῦ λε- 
γούσης αὐτοῖς ᾿Ανάβατε ὧδε, καὶ ἀνέβησαν εἰς 

1 > ‘ * a * 4A > , ᾽ Ν 
τὸν OYPANON ἐν τῇ νεφέλῃ, καὶ ἐθεώρησαν αὐτοὺς 
ε > 3 > 2 Ν > > ’ -“ σ J ’ 
ot ἐχθροὶ αὐτῶν. Καὶ ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ ἐγένετο 
CEICMOC μέγδο, καὶ τὸ δέκατον τῆς πόλεως ETTECEN, 
καὶ ἀπεκτάνθησαν ἐν τῷ σεισμῷ ὀνόματα ἀνθρώπων 
χιλιάδες ἑπτά, καὶ οἱ λοιποὶ ἔμφοβοι ἐγένοντο καὶ ἔδω- 
καν δόξαν τῷ θεῷ TOY OYpaNoy. Ἧ Οὐαὶ 
ἡ δευτέρα ἀπῆλθεν" ἰδοὺ 4 Οὐαὶ ἡ τρίτη ἔρχεται ταχύ. 

Καὶ ὁ ἕβδομος ἄγγελος ἐσάλπισεν: καὶ ἐγένοντο 
*3 * > aA * a , 
φωναὶ μεγάλαι ἐν τῷ οὐρανῷ, λέγοντες 

Ἐγένετο ἢ δβδοιλείὰ τοῦ κόσμου TOY xypioy 

ἡμῶν Kal ΤΟΥ͂ ΥΧριΙΟΤΟΥ͂ «ΔΥ̓ΤτοΟΥ͂, καὶ BaciAey- 

cer εἰς TOYC ὀἰῶνδο τῶν δίἰώνων. 

Ν ε ν ’ , ε 4 π  Φ - 
καὶ οἱ εἴκοσι τέσσαρες πρεσβύτεροι ‘[oi] ἐνώπιον τοῦ 
θεοῦ καθήμενοι" ἐπὶ τοὺς θρόνους αὐτῶν ἔπεσαν ἐπὶ τὰ 

> »" -“ Led 
πρύσωπα αὐτῶν Kal προσεκύνησαν τῷ θεῷ, λέγοντες 

Εὐχαριστοῦμέν σοι, κύριε, ὁ θεός, ὁ MANTO- 

κράτωρ, ὁ ὧν καὶ ὃ ἦν, 7 ὅτι εἴληφες 

τὴν δύναμίν σου τὴν μεγάλην καὶ ἐβασίλευσας" 


ο 


I 


" 


14. 


6 


- 


XI XII “ ATIOKAAY¥IZ IQANOY 521 


:8 καὶ TA ἔθνη GpricOHCAN, καὶ ἦλθεν HH ὀργή 
σου καὶ ὁ καιρὸς τῶν νεκρῶν κριθῆναι καὶ δοῦ- 
ναι τὸν μισθὸν τοῖς δούλοις coy τοῖς προ- 
φήτδις καὶ τοῖς ἁγίοις καὶ τοῖς φοβογμένοις 
τὸ ὄνομά σου, TOYC μικροὺς κἀὶ τοὺς μεγά- 
Aoyc, καὶ διαφθεῖραι τοὺς διαφθείροντας τὴν γῆν. 

19 καὶ ἠνοίγη ὁ ναὸς τοῦ θεοῦ ὁ ἐν τῷ οὐρανῷ, καὶ 
ὥφθη ἡ KiBwrdc τῆς AWOHKHC αὐτοῦ ἐν τῷ νδῷ 
αὐτοῦ" καὶ ἐγένοντο AcTpattal καὶ φωνδὶ Kai BpoNnTai 
καὶ σεισμὸς καὶ yAAAZA Μεγάλη. 


: Καὶ σημεῖον μέγα ὥφθη ἐν τῷ οὐρανῷ, γυνὴ περιβε- 
βλημένη τὸν ἥλιον, καὶ ἡ σελήνη ὑποκάτω τῶν ποδῶν 
αὐτῆς, καὶ ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτῆς στέφανος ἀστέρων 
2 δώδεκα, καὶ ἐν γαστρὶ ᾿ἔχουσα" καὶ κράζει᾽ @AINOYCA Kal 
3 ϑδοδνιζομένη τεκεῖν. καὶ ὥφθη ἄλλο σημεῖον ἐν τῷ 
οὐρανῷ, καὶ ἰδοὺ δράκων “μέγας πυρρός", ἔχων κεφαλὰς 
ἑπτὰ καὶ κέρατὰ AEKA καὶ ἐπὶ τὰς κεφαλὰς αὐτοῦ ἑπτὰ 

4 διαδήματα, καὶ καὶ οὐρὰ αὐτοῦ σύρει τὸ τρίτον τῶν AcTé- 
PWN TOY οὐρδνοῦ, καὶ ἔϑαλεν αὐτοὺς εἰς THN γῆν. καὶ 

_ 6 δράκων ἔστηκεν ἐνώπιον τῆς γυναικὸς τῆς μελλούσης 
ς τεκεῖν, ἵνα ὅταν τέκῃ τὸ τέκνον αὐτῆς καταφάγῃ. καὶ 
ἔτεκεν υἱόν, Apcen, ὃς μέλλει TIOIMAINEIN πάντα τὰ 
ἔθνη ἐν ῥάβδῳ ειδηρᾷ καὶ ἡρπάσθη τὸ τέκνον αὐτῆς 

6 πρὸς τὸν θεὸν καὶ πρὸς τὸν θρόνον αὐτοῦ. καὶ κ γυνὴ 
ἔφυγεν εἰς τὴν ἔρημον, ὅπου ἔχει ἐκεῖ τόπον ἡτοιμασμέ- 
γον ἀπὸ τοῦ θεοῦ, ἵνα ἐκεῖ “τρέφωσιν" αὐτὴν ἡμέρας χιλέ- 

γ ας διακοσίας ἑξήκοντα. Καὶ ἐγένετο πόλεμος 
ἐν τῷ οὐρανῷ, ὁ ΛΛιχδλὴλ καὶ οἱ ἄγγελοι αὐτοῦ τοῦ πο- 
AemHical μετὰ τοῦ δράκοντος. καὶ ὁ δράκων ἐπολέμησεν 

8 καὶ οἱ ἄγγελοι αὐτοῦ, καὶ οὐκ ἴσχυσεν", οὐδὲ τόπος εὖ- 
9 ρέθη αὐτῶν ἔτι ἐν τῷ οὐρανῷ. καὶ ἐβλήθη ὁ δράκων ὁ 
μέγας, ὁ ὄφις ὁ ἀρχαῖος, 6 καλούμενος Διάβολος καὶ Ὃ 

ἃ 


ἔχουσα κράζει, 


πυρρὸς μέγας 


τρέφουσιν 


eC ὅδ. 


Avoua 


~ 


522 ATIOKAAY¥VIS IQANOY XII XTII 


‘ 
DaTandc, ὁ πλανῶν τὴν οἰκουμένην ὅλην, — ἐβλήθη εἰς 
τὴν γῆν, καὶ οἱ ἄγγελοι αὐτοῦ μετ᾽ αὐτοῦ ἐβλήθησαν. 
\ ™” A * 2 Lod > a ’ 
καὶ ἤκουσα φωνὴν μεγάλην. ἐν τῷ οὐρανῷ λέγουσαν 
* td ε 4 3 ε ,, 4 ε 
Ἄρτι ἐγένετο 4 σωτηρία καὶ ἡ δύναμις“ καὶ ἡ βα- 

, a Ἀν ele 8) 4 s - a 
σιλεία τοῦ θεοῦ ἡμῶν καὶ ἡ “ἐξουσία τοῦ χριστοῦ 
αὐτοῦ, ὅτι ἐβλήθη ὁ κατήγωρ τῶν ἀδελφῶν ἡμῶν, ὁ 
κατηγορῶν αὐτοὺς ἐνώπιον τοῦ θεοῦ ἡμῶν ἡμέρας 
καὶ νυκτός" καὶ αὐτοὶ ἐνίκησαν αὐτὸν διὰ τὸ αἷμα 
τοῦ ἀρνίου καὶ διὰ τὸν λόγον τῆς μαρτυρίας av- 
τῶν, καὶ οὐκ ἠγάπησαν τὴν ψυχὴν αὐτῶν ἄχρι 

, Ν a 3 , — > \ * 
θανάτου: διὰ τοῦτο εγφρδινεοθε, OYPANO! Kat 
οἱ ἐν αὐτοῖς σκηνοῦντες᾽ oval τὴν γῆν καὶ τὴν 

" ε , s tan 
θάλασσαν, ὅτι κατέβη ὁ διάβολος πρὸς ὑμᾶς, 
ἔχων θυμὸν μέγαν, εἰδὼς ὅτι ὀλίγον καιρὸν ἔχει. 

Καὶ ὅτε εἶδεν ὁ δράκων ὅτι ἐβλήθη εἰς τὴν γῆν, ἐδίωξεν 
Ἁ - Ad » 2 * XX 397 a 
τὴν γυναῖκα ἥτις ἔτεκεν τὸν ἄρσενα. καὶ ἐδόθησαν τῇ 

7 ε , , aA > * fa ΄ ΄σ , 

γυναικὶ ai δύο πτέρυγες τοῦ ἀετοῦ τοῦ μεγάλου, ἵνα πέτη- 
ται εἰς τὴν ἔρημον εἰς τὸν τόπον αὐτῆς, ὅπου τρέφεται ἐκεῖ 
‘ ‘ a “ a 

KAIPON Kal KAIPOYC καὶ HMICY κδιροῦ ἀπὸ προσώπου τοῦ 
ὄφεως. καὶ ἔβαλεν ὁ ὄφις ἐκ τοῦ στόματος αὐτοῦ ὀπίσω 
τῆς γυναικὸς ὕδωρ ὡς ποταμόν, ἵνα αὐτὴν ποταμοφόρητον 
— No β 30 a 4 We. ef ε 
non. καὶ ἐβοήθησεν 4 γῆ τῇ γυναικί, καὶ ἤνοιξεν ἡ 
γῆ τὸ στόμα αὐτῆς καὶ κατέπιεν τὸν ποταμὸν ὃν ἔβαλεν 


ε ὃ , > A , > κα — 9 ε ὃ , 
oO ράκων εκ του στοματος αυτου και ὠργισ | ο ρακων 


το 


11 


12 


* 8 -“ , 4 ᾽ * * ΄ ‘ “ 
ἐπὶ τῇ γυναικί, καὶ ἀπῆλθεν ποιῆσαι πόλεμον μετὰ τῶν - 


λοιπῶν τοῦ σπέρματος αὐτῆς, τῶν τηρούντων τὰς ἐντολὰς 
τοῦ θεοῦ καὶ ἐχόντων τὴν μαρτυρίαν ᾿Ἰησοῦ" καὶ ἐστάθη 
ἐπὶ τὴν ἄμμον τῆς θαλάσσης. 

Καὶ εἶδον ἐκ τῆς θαλάσσης θηρίον ANABAINON, ἔχον 
KEPATA AEKA καὶ κεφαλὰς ἑπτά, καὶ ἐπὶ τῶν κεράτων 
αὐτοῦ δέκα διαδήματα, καὶ ἐπὶ τὰς κεφαλὰς αὐτοῦ "ὀνό- 


18 


I 


para’ βλασφημίας. καὶ τὸ θηρίον ὃ εἶδον ἣν ὅμοιον: 2 


πὰρλάλει, καὶ οἱ πόδες αὐτοῦ ὧς APKOY, καὶ τὸ στόμα. 


XII ἈΠΟΚΑΛΥΨΙΣ IQANOY 523 


αὐτοῦ ὡς στόμα γλέοντοο καὶ ἔδωκεν αὐτῷ ὁ δράκων 
τὴν δύναμιν αὐτοῦ καὶ τὸν θρόνον αὐτοῦ καὶ ἐξουσίαν 
3 μεγάλην. καὶ μίαν ἐκ τῶν κεφαλῶν αὐτοῦ ὡς ἐσφαγμένην 
εἰς θάνατον, καὶ ἡ πληγὴ τοῦ θανάτου αὐτοῦ ἐθεραπεύθη. 
4 καὶ ἐθαυμάσθη ὅλη κἡὶ γῇ ὀπίσω τοῦ θηρίου, καὶ προσε- 
κύνησαν τῷ δράκοντι ὅτι ἔδωκεν τὴν ἐξουσίαν τῷ θηρίῳ, 
καὶ προσεκύνησαν “rd θηρίῳ" λέγοντες Tis ὅμοιος τῷ 
5 θηρίῳ, καὶ τίς δύναται πολεμῆσαι μετ᾽ αὐτοῦ; καὶ ἐδύθη 
αὐτῷ cTOMA λάλοῦν μεγάλὰ καὶ βλασφημίας, καὶ ἐδόθη 
αὐτῷ ἐξουσία ποιῆςδι μῆνας τεσσεράκοντα [καὶ] δύο. 
6 καὶ ἤνοιξε τὸ στόμα αὐτοῦ εἰς βλασφημίας πρὸς τὸν θεόν, 
βλασφημῆσαι τὸ ὄνομα αὐτοῦ καὶ τὴν σκηνὴν αὐτοῦ, τοὺς 
; ἐν τῷ οὐρανῷ σκηνοῦντας. [καὶ ἐδόθη αὐτῷ ποιῆοδι 
πόλεμον μετὰ τῶν ἁγίων KAI NIKACAI AY TOYC,] καὶ 
ἐδόθη αὐτῷ ἐξουσία ἐπὶ πᾶσαν φυλὴν καὶ λαὸν καὶ 
8 γλῶσσαν καὶ ἔθνος, καὶ προσκυνήσουσιν αὐτὸν πάντες 
οἱ κατοικοῦντες ἐπὶ τῆς γῆς, OY οὐ γέγραπται τὸ ὄνομα 
αὐτοῦ ἐν τῷ BIBAI@ τῆς Ζωῆς τοῦ ἀρνίογ τοῦ ἐςφαγμέ- 
9 NOY ἀπὸ καταβολῆς κόσμου. Ei τις ἔχει οὖς ἀκουσάτω. 
το εἰ τις εἰς δἰχμάλωσίδν, εἰς AlyMAA@CiaN ὑπάγει" εἴ 
τις ἐν MAYAIPH "ἀποκτενεῖ", δεῖ αὐτὸν ἐν Μάχδίρη ἀπο- 
κτανθῆναι. ὯἋδέ ἐστιν ἡ ὑπομονὴ καὶ ἡ πίστις τῶν 
τι ἁγίων. Καὶ εἶδον ἄλλο θηρίον ἀναβαῖνον ἐκ 
τῆς γῆς, καὶ εἶχεν κέρατα δύο ὅμοια ἀρνίῳ, καὶ ἐλάλει ὡς 
12 δράκων. καὶ τὴν ἐξουσίαν τοῦ πρώτου θηρίου πᾶσαν 
ποιεῖ ἐνώπιον αὐτοῦ. καὶ ποιεῖ τὴν γῆν καὶ τοὺς ἐν αὐτῇ 
κατοικοῦντας ἵνα προσκυνήσουσιν τὸ θηρίον τὸ πρῶτον, 
13 οὗ ἐθεραπεύθη ἡ πληγὴ τοῦ θανάτου. αὐτοῦ. καὶ ποιεῖ 
σημεῖα μεγάλα, ἵνα καὶ πῦρ ποιῇ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ" καταβαΐ. 
14 vew εἰς τὴν γῆν ἐνώπιον τῶν ἀνθρώπων. καὶ πλανᾷ τοὺς 
κατοικοῦντας ἐπὶ τῆς γῆς διὰ τὰ σημεῖα ἃ ἐδόθη αὐτῷ 
ποιῆσαι ἐνώπιον τοῦ θηρίου, λέγων τοῖς κατοικοῦσιν 
ἐπὶ τῆς γῆς ποιῆσαι εἰκόνα τῷ θηρίῳ ὃς ἔχει τὴν πληγὴν 


τὸ θηρίον 


ἀποκτείνει 42. 


δώσει AD. ἢ 


δύναται 


ἐστὶν 


ἑξακόσιαι | A [p. 


γῆς, οἱ 


524 ἈΠΟΚΑΛΥΨΙΣ IQANOY XIII XIV 


τῆς paxaipys καὶ ἔζησεν. καὶ ἐδόθη “αὐτῇ δοῦναι πνεῦμα 15 
" Ψ ἢ -“ , 7 ‘ , ε * ‘ ~ , 
τῇ εἰκόνι τοῦ θηρίου, iva καὶ λαλήσῃ 7 εἰκὼν τοῦ θηρίου 

ΓΞ eo 
καὶ “ποιήσῃ [ἵνα] ὅσοι ἐὰν μὴ προσκγνήρςσωοιν ‘TH εἰκόνι" 
τοῦ θηρίου ἀποκτανθῶσιν. καὶ ποιεῖ πάντας, τοὺς μικροὺς x6 
καὶ τοὺς μεγάλους, καὶ τοὺς πλουσίους καὶ τοὺς πτω- 
χούς, καὶ τοὺς ἐλευθέρους καὶ τοὺς δούλους, ἵνα "δῶσιν" 
αὐτοῖς χάραγμα ἐπὶ τῆς χειρὸς αὐτῶν τῆς δεξιᾶς ἢ ἐπὶ 
τὸ μέτωπον αὐτῶν, [καὶ] ἵνα μή τις "δύνηται" ἀγοράσαι 17 
ἢ πωλῆσαι εἰ μὴ ὃ ἔχων τὸ χάραγμα, τὸ ὄνομα τοῦ 
, a 4 * ‘ -“ : eee > -“ « ΄ 
θηρίου ἢ τὸν ἀριθμὸν τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ. Ὧδε κ σο- 18 
, 2 , εν aA , ‘ > ‘ a 
dia ἐστίν: ὁ ἔχων νοῦν Yydicatw τὸν ἀριθμὸν τοῦ θη- 
, > x \ ᾿ ΄ — —— . ——— 
ρίου, ἀριθμὸς γὰρ ἀνθρώπου ἐστίν' καὶ ὁ ἀριθμὸς αὐτοῦ 
“ἑξακόσιοι ἑξήκοντα ἕξ. 

Καὶ εἶδον, καὶ ἰδοὺ τὸ ἀρνίον ἑστὸς ἐπὶ τὸ ὄρος Σιών, x 
καὶ μετ᾽ αὐτοῦ ἑκατὸν τεσσεράκοντα τέσσαρες χιλιάδες 
ἔχουσαι τὸ ὄνομα αὐτοῦ καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πατρὸς αὐτοῦ 

‘ ΄“ an 
γεγραμμένον ἐπὶ TON μετώπων αὐτῶν. καὶ ἤκουσα 2 
‘ > a , an ¢ ‘ — a 
φωνὴν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ WC WNHN YAATWMN πολλῶν 
‘ ε ‘ 7 * ‘ ε ‘ a * 
καὶ ὡς φωνὴν βροντῆς μεγάλης, καὶ ἢ φωνὴ ἣν ἤκουσα 
ὡς κιθαρῳδῶν κιθαριζόντων ἐν ταῖς κιθάραις αὐτῶν. καὶ 3 
‘ ~~ 
AAOYCIN ὡς GAHN KAINHN ἐνώπιον τοῦ θρόνου καὶ ἐνώπιον 
τῶν τεσσάρων ζῴων καὶ τῶν πρεσβυτέρων καὶ οὐδεὶς 
ἐδύνατο μαθεῖν τὴν ὠδὴν εἰ μὴ αἱ ἑκατὸ ἵκοντα 
μαθεῖν τὴν δὴν εἰ μὴ αἱ ἑκατὸν τεσσεράκοντ. 
τέσσαρες χιλιάδες, οἱ ἠγορασμένοι ἀπὸ τῆς ᾿γῆς. οὗτοί. 
* aq 4 2 > > , , * 
εἰσιν ot μετὰ γυναικῶν οὐκ ἐμολύνθησαν, παρθένοι γάρ 
> A * — a ree 2 σ΄ “a e ν 
εἰσιν" οὗτοι οἱ ἀκολουθοῦντες TH apviw ὅπου ἂν ὑπάγει" 
οὗτοι ἠγοράσθησαν ἀπὸ τῶν ἀνθρώ L ) τῷ θεῷ 
Ἴγορ ὁ τῶν ἀνθρώπων ἀπαρχὴ τῷ θεῷ 
a 8 > a ὡς > ε 
καὶ τῷ ἀρνίῳ, καὶ ἐν τῷ CTOMATI αὐτῶν ΟΥ̓Χ εὑρέθη 5 
ψεΐδοο' duwpol εἰσιν. 
Ν > » 

Kai εἶδον ἄλλον ἄγγελον πετόμενον ἐν μεσουρανήματι, 6 
» * 
ἔχοντα εὐαγγέλιον αἰώνιον εὐαγγελίσαι ἐπὶ τοὺς καθημένους 

᾿ a ~ -“ -“ 
ἐπὶ τῆς γῆς καὶ ἐπὶ πᾶν ἔθνος καὶ φυλὴν καὶ γλῶσσαν καὶ 

, , in 

λαόν, λέγων ἐν φωνῇ μεγάλῃ Φοβήθητε τὸν θεὸν καὶ δότε 7 


XIV ATIOKAAY¥IZ IQANOY 525 
αὐτῷ δόξαν, ὅτι ἦλθεν ἡ ὥρα τῆς κρίσεως αὐτοῦ, καὶ 
προσκυνήσατε τῷ TOIHCANT! τὸν OYPANON Kal τὴν γῆν 

8 κἀὶ GAAACCAN καὶ πηγὰς ὑδάτων, Καὶ ἄλλος 
δεύτερος [ἄγγελο:] ἠκολούθησεν λέγων ἜἜπεςεν, ἔπεςεν 
Βαβγλὼν ἡ μεγάλη, ἢ ἐκ τοῦ οἴνου τοῦ θυμοῦ τῆς 

9 πορνείας αὐτῆς πεπότικεν πάντὰ τὰ ἔθνη. Καὶ 
ἄλλος ἄγγελος τρίτος ἠκολούθησεν αὐτοῖς λέγων ἐν φωνῇ 
μεγάλῃ Ei τις προσκυνεῖ τὸ θηρίον καὶ τὴν εἰκόνα αὐτοῦ, 
καὶ λαμβάνει χάραγμα ἐπὶ τοῦ μετώπου αὐτοῦ ἢ ἐπὶ τὴν 

10 χεῖρα αὐτοῦ, καὶ αὐτὸς πίετδι ἐκ τοῦ οἴνογ τοῦ θυμοῦ τοῦ 
θεοῦ τοῦ κεκερδομένου ἀκράτου ἐν τῷ ποτηρίῳ τῆς 
ὀργῆς δύτοῦ, καὶ βασανισθήσεται ἐν πγρὶ καὶ θείῳ 

1: ἐνώπιον “ἀγγέλων ἁγίων" καὶ ἐνώπιον τοῦ dpviov. Kal 6 
κἀπνὸς τοῦ βασανισμοῦ αὐτῶν εἰς οἰῶνδς αἰώνων ANA- 
Bainel, καὶ οὐκ ἔχουσιν ἀνάπαυσιν ἡμέρας καὶ NYKTOC, 
οἱ προσκυνοῦντες τὸ θηρίον καὶ τὴν εἰκόνα αὐτοῦ, καὶ εἴ 

12 τις λαμβάνει τὸ χάραγμα τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ. “Ὧδε ἡ 
ὑπομονὴ τῶν ἁγίων ἐστίν, οἱ τηροῦντες τὰς ἐντολὰς τοῦ 

13 θεοῦ καὶ τὴν πίστιν Ἰησοῦ. Καὶ ἤκουσα φωνῆς 
ἐκ τοῦ οὐρανοῦ λεγούσης Τράψον Μακάριοι οἱ νεκροὶ 
οἱ ἐν κυρίῳ ἀποίνήσκοντες ἀπ᾽ ἄρτι. vai, λέγει τὸ 
πνεῦμα, ἵνα ἀναπαήσονται ἐκ τῶν κόπων αὐτῶν, τὰ yap 
ἔργα αὐτῶν ἀκολουθεῖ μετ᾽ αὐτῶν. 

4 Καὶ €iAon, Kai isoy νεφέλη λευκή, καὶ ἐπὶ THY νεφέ- 
AHN καθήμενον ὅμοιον YION ἀνθρώπου, ἔχων ἐπὶ τῆς 
κεφαλῆς αὐτοῦ στέφανον χρυσοῦν καὶ ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ 

τις δρέπανον ὀξύ. Καὶ ἄλλος ἄγγελος ἐξῆλθεν ἐκ 
τοῦ ναοῦ, κράζων ἐν φωνῇ μεγάλῃ τῷ καθημένῳ ἐπὶ τῆς 
νεφέλης Πέμψον τὸ δλρέπανόν gov καὶ θέρισον, ὅτι 
ἦλθεν H dpa θερίοδι, ὅτε ἐξηράνθη ὁ θερισμὸς τῆς γῆς. 

16 καὶ ἔβαλεν ὁ καθήμενος ἐπὶ “τῆς νεφέλης τὸ δρέπανον 

17 αὐτοῦ ἐπὶ τὴν γῆν, καὶ ἐθερίσθη ἡ γῆ. Καὶ 
ἄλλος ἄγγελος ἐξῆλθεν ἐκ τοῦ ναοῦ τοῦ ἐν τῷ οὐρανῷ, 

34 


τὴν» νεφέλην 





526 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ IOQANOY XIV XV 
ἔχων καὶ αὐτὸς δρέπανον ὀξύ. Καὶ ἄλλος 18 
ἄγγελος [ἐξῆλθεν] ἐκ τοῦ θυσιαστηρίου, [Ὁ] ἔχων ἐξουσίαν 
Φ. ἃ a , ΝΥ ἢ , 2 — 22 9 
ἐπὶ τοῦ πυρός, καὶ ἐφώνησεν φωνῇ μεγάλῃ τῷ ἔχοντι τὸ 
δρέπανον τὸ ὀξὺ λέγων Πέμψον σου τὸ δρέπανον τὸ 
ΕΣ Ν , J ⸗ 2 > , — * 
ὀξὺ καὶ τρύγησον τοὺς βότρυας τῆς ἀμπέλου τῆς γῆς, ὅτι 
ἤκμασαν ai σταφυλαὶ αὐτῆς. καὶ ἔβαλεν ὁ ἄγγελος τὸ 19 
δρέπανον αὐτοῦ εἰς τὴν γῆν, καὶ ἐτρύγησεν τὴν ἄμπελον 
a“ a a > ‘ * “ a a a“ 
τῆς γῆς, Kat ἔβαλεν εἰς τὴν ληνὸν τοῦ θυμοῦ τοῦ θεοῦ 
τὸν μέγαν. καὶ ἐπὰτήθη H ληνὸς ἔξωθεν τῆς πόλεως, 20 
ἢ, 2A φ > aA n~ mM” a a a 
καὶ ἐξῆλθεν αἷμα ἐκ τῆς ληνοῦ ἄχρι τῶν χαλινῶν τῶν 
42. ἵππων ἀπὸ σταδίων χιλίων ἑξακοσίων. 
Α a * * > ~ > — , 4 
Kai εἶδον ἄλλο σημεῖον ἐν τῷ οὐρανῷ μέγα καὶ x 
θαυμαστόν, ἀγγέλους ἑπτὰ ἔχοντας πληγὰς ἑπτὰ 
‘ * , bid > > “ > , ε ‘ a 
τὰς ἐσχάτας, ὅτι ἐν αὐταῖς ἐτελέσθη ὁ θυμὸς τοῦ 
θεοῦ. Καὶ εἶδον ὡς θάλασσαν ὑαλίνην μεμι- 


n 


γμένην πυρί, Kai τοὺς νικῶντας ἐκ τοῦ θηρίου καὶ ἐκ τῆς 
εἰκόνος αὐτοῦ καὶ ἐκ τοῦ ἀριθμοῦ τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ 
ε a >, fk ‘ 6a. ‘ e λί » * 
ἑστῶτας ἐπὶ τὴν θάλασσαν τὴν ὑαλίνην, ἔχοντας κιθάρας 

a“ a A » ‘ > ι a an ’ 
τοῦ θεοῦ. καὶ ἄλογοιν THN WAHN Maycéwc τοῦ Aoy- 3 

a a A ‘ 22 ~ ? , , 
Aoy TOY θεοῦ καὶ τὴν ὠδὴν τοῦ ἀρνίου λέγοντες 
, ‘ » , « ’ 
Λλεγάλὰ καὶ θδυμδοτὰ TA €pra coy, κύριε, ὁ θεός, 
ὁ πὰντοκράτωρ᾽ δΔίκδιδι KAl ἀληθινδὶ Al GAO! σου, 
ὀϑνῶν ὁ Βδοιλεὺς τῶν "οἰώνων " τίς OY μὴ φοβηθῆ, 4 

κύριε, καὶ AOZACEl τὸ GNOMA COY, ὅτι μόνος ὅσιος; 

ὅτι TIANTA τὰ ἔθνη HZOYCIN KAI TIPOCKYNHCOYCIN 

ἐνώπιόν COY, ὅτι τὰ δικαιώματά cov ἐφανερώθησαν. 
Καὶ μετὰ ταῦτα εἶδον, καὶ ἠνοίγη ὁ ναὸς τῆς CKHNAC 5 
TOY μδρτυρίου ἐν τῷ οὐρανῷ, καὶ ἐξῆλθαν οἱ ἑπτὰ ἄγγε- 6 
λοι [οἱ] ἔχοντες τὰς ἑπτὰ πληγὰς ἐκ τοῦ ναοῦ, ENAEAY- 

Ap.t MENO! λίθον καθαρὸν λαμπρὸν καὶ περιεζωσμένοι περὶ τὰ 

στήθη ζώνας χρυσᾶς. καὶ ἕν ἐκ τῶν τεσσάρων ζῴων ἔδωκεν 7 
τοῖς ἑπτὰ ἀγγέλοις ἑπτὰ φιάλας χρυσᾶς γεμούσας τοῦ 
θυμοῦ τοῦ θεοῦ τοῦ ζῶντος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. 


XV XVI ἈΠΟΚΑΛΥΨΙΣ IQANOY 527 


5 καὶ €remicOH ὁ νδὸς κἀπνοῦ ἐκ τῆς AdZHC τοῦ θεοῦ 
καὶ ἐκ τῆς δυνάμεως αὐτοῦ, Kal οὐδεὶς EAYNATO EiCeA= 
θεῖν εἰς τὸν ναὸν ἄχρι τελεσθῶσιν αἱ ἑπτὰ πληγδὶ 

: τῶν ἑπτὰ ἀγγέλων. Καὶ ἤκουσα μεγάλης φωνῆς ἐκ 
TOY NAOY λεγούσης τοῖς ἑπτὰ ἀγγέλοις Ὑπάγετε καὶ 
ἐκχέετε τὰς ἑπτὰ φιάλας τοῦ θγμοῦ τοῦ θεοῦ εἰς τὴν 

2 FAN. Kai ἀπῆλθεν 6 πρῶτος καὶ ἐξέχεεν τὴν 
φιάλην αὐτοῦ εἰς τὴν γῆν" Kal ἐγένετο ἕλκος κακὸν καὶ 
TIONHPON ἐπὶ TOYC ἀνθρώπογς τοὺς ἔχοντας τὸ χά- 
paypa τοῦ θηρίου καὶ τοὺς προσκυνοῦντας τῇ εἰκόνι 

3 αὐτοῦ. Καὶ ὁ δεύτερος ἐξέχεεν τὴν φιάλην 
αὐτοῦ εἰς τὴν θάλασσαν: KAi ἐγένετο aIMA ὡς νε- 
κροῦ, καὶ πᾶσα ψυχὴ ζωῆς ἀπέθανεν, τὰ ἐν τῇ θα- 

4 λάσσῃ. Καὶ ὁ τρίτος ἐξέχεεν τὴν φιάλην 
αὐτοῦ εἰς TOYC ποτἀμοὺὴς καὶ τὰς πηγὰς τῶν ὑδάτων" 

skal “éréneto’ aima. Καὶ ἤκουσα τοῦ ἀγγέλου τῶν 
ὑδάτων λέγοντος Δίκδιος εἶ, ὁ ὧν καὶ ὁ ἦν, [6] 

6 ὅειος, ὅτι ταῦτα ἔκρινας, ὅτε Αἷμὰ ἁγίων καὶ προφητῶν 
ἐξέχεδν, καὶ αἷμα αὐτοῖς “Sédwxas’ πεῖν: ἄξιοί εἶσιν. 

γ Καὶ ἤκουσα τοῦ θυσιαστηρίου λέγοντος Ναί, κύριε, 
ὁ θεός, ὁ πὰντοκράτωρ, ἀληθινδὶ καὶ λίκδιδι δὶ κρίςεις 

8 COY. Καὶ ὁ τέταρτος ἐξέχεεν τὴν φιάλην αὐτοῦ 
ἐπὶ τὸν ἥλιον": καὶ ἐδόθη αὐτῷ καυματίσαι τοὺς ἀνθρώπους 

9 ἐν πυρί, καὶ ἐκαυματίσθησαν of ἄνθρωποι καῦμα μέγα" 
καὶ ἐβλασφήμησαν τὸ ὄνομα τοῦ θεοῦ τοῦ ἔχοντος τὴν 
ἐξουσίαν ἐπὶ τὰς πληγὰς ταύτας, καὶ οὐ μετενόησαν 

:ο δοῦναι αὐτῷ δόξαν. Καὶ ὁ πέμπτος ἐξέχεεν τὴν 
φιάλην αὐτοῦ ἐπὶ τὸν θρόνον τοῦ θηρίου: καὶ ἐγένετο ἡ 
βασιλεία αὐτοῦ ἐσκοτωμένη, καὶ ἐμασῶντο τὰς γλώσσας 

τι αὐτῶν ἐκ τοῦ πόνου, καὶ ἐβλασφήμησαν τὸν θεὸν τοῦ 
ΟΥ̓ΡΑΝΟΥ͂ ἐκ τῶν πόνων αὐτῶν καὶ ἐκ τῶν ἑλκῶν αὐτῶν, 

x2 καὶ οὐ μετενόησαν ἐκ τῶν ἔργων αὐτῶν. Καὶ 
ὃ ἕκτος ἐξέχεεν τὴν φιάλην αὐτοῦ ἐπὶ τὸν ποτὰμὸν τὸν 


ἔδωκας 


ἀν, 





μεγάλης ἡμέρας 


ἄνθρωπος ἐγένετο 


528 ἈΠΟΚΑΛΥΨΙΣ IQANOY XVI XVII 
μέγαν [τὸν] Εὐφράτην" καὶ ἐξηράνθη τὸ ὕδωρ αὐτοῦ, ἵνα 
ἑτοιμασθῇ ἡ ὁδὸς τῶν βασιλέων τῶν ἀπὸ “ἀνδτολῆο" 
HiAloy. Καὶ εἶδον ἐκ τοῦ στόματος τοῦ δράκοντος καὶ ἐκ 13 
τοῦ στόματος τοῦ θηρίου καὶ ἐκ τοῦ στόματος τοῦ Wevdo- 
προφήτου πνεύματα τρία ἀκάθαρτα ws BaTpayor εἰσὶν 1 
γὰρ πνεύματα δαιμονίων ποιοῦντα σημεῖα, ἃ ἐκπορεύεται 
ἐπὶ τοὺς βασιλεῖς τῆς οἰκουμένης ὅλης, συναγαγεῖν αὐτοὺς 
εἰς τὸν πόλεμον τῆς “ἡμέρας τῆς μεγάλης" TOY θεοῦ τοῦ 
TANTOKPATOPOC. -- Ἰδοὺ ἔρχομαι ὡς κλέπτης. μακάριος 15 
ὁ γρηγορῶν καὶ τηρῶν τὰ ἱμάτια αὐτοῦ, ἵνα μὴ γυμνὸς 
περιπατῇ καὶ βλέπωσιν τὴν ἀσχημοσύνην αὐτοῦ. -- καὶ 16 
συνήγαγεν αὐτοὺς εἰς τὸν τόπον τὸν καλούμενον ᾿Εβραϊστί 
“Ap ΛΛαγελών. Καὶ ὁ ἕβδομος ἐξέχεεν 17 
τὴν φιάλην αὐτοῦ ἐπὶ τὸν ἀέρα" -- καὶ ἐξῆλθεν φωνὴ 
μεγάλη ἐκ TOY νδοῦ ἀπὸ τοῦ θρόνου λέγουσα Téyo- 
γεν" -- καὶ ἐγένοντο ἀοτράπδὶ κἀὶ φωνδὶ καὶ Βροντδί, 18 
καὶ σεισμὸς ἐγένετο μέγας, οἷος οὐκ ἐγένετο ἀφ᾽ οὗ "ἄν- 
θρωποι ἐγένοντο" ἐπὶ τῆς γῆς τηλικοῦτος σεισμὸς οὕτω 
μέγας, καὶ ἐγένετο ἡ πόλις ἡ μεγάλη εἰς τρία μέρη, καὶ το 
αἱ πόλεις τῶν ἐθνῶν ἔπεσαν: καὶ BaByA@N H Μεγάλη 
ἐμνήσθη ἐνώπιον τοῦ θεοῦ δοῦναι αὐτῇ τὸ ποτήριον τοῦ 
οἴνου. τοῦ θυμοῦ τῆς ὀργῆς aYTOY καὶ πᾶσα νῆσος 20 
ἔφυγεν, καὶ ὄρη οὐχ εὑρέθησαν. καὶ YAAAZA METAAH ws 2x 
ταλαντιαία καταβαίνει ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἐπὶ τοὺς ἀνθρώπους" 
καὶ ἐβλασφήμησαν οἱ ἄνθρωποι τὸν θεὸν ἐκ τῆς πληγῆς 
τῆς χαλάζης, ὅτι Μεγᾶλη ἐστὶν ἡ πληγὴ αὐτῆς οφόδλρδ. 

Καὶ ἦλθεν εἷς ἐκ τῶν ἑπτὰ ἀγγέλων τῶν ἐχόντων τὰς x 
ἑπτὰ φιάλας, καὶ ἐλάλησεν per’ ἐμοῦ λέγων Δεῦρο, δείξω 
σοι τὸ κρίμα τῆς πόρνης τῆς μεγάλης τῆς καθημένης ἐπὶ 
YAATWN πολλῶν, MEO Hc ἐπόρνεγοὰδν οἱ Βδειλεῖς τῆς 2 
ΓΗ͂ς, καὶ EMEBYCOHCAN οἱ κατοικοῦντες τὴν γῆν ἐκ τοῦ 
οἴνου τῆς πορνείας AYTAC. καὶ ἀπήνεγκέν με εἰς ἔρημον 3 
ἐν πνεύματι. καὶ εἶδον γυναῖκα καθημένην ἐπὶ θηρίον κόκ- 


XVII ATIOKAAY¥VIZ IQANOY 529 


κινον, γέμοντα ὀνόματα βλασφημίας, "ἔχων" κεφαλὰς 
,. ἑπτὰ καὶ κέρατὰ AEKA’ καὶ ἡ γυνὴ ἦν περιβεβλημένη 
πορφυροῦν καὶ κόκκινον, καὶ κεχρυσωμένη χρυσίῳ" καὶ 
λίθῳ τιμίῳ καὶ μαργαρίταις, ἔχουσα ποτήριον ypYCOYN 
ἐν τῇ χειρὶ αὐτῆς "γέμον" βδελυγμάτων καὶ τὰ ἀκάθαρτα 
ς τῆς πορνείας αὐτῆς, καὶ ἐπὶ τὸ μέτωπον αὐτῆς ὄνομα ye 
γραμμένον, μυστήριον, BABYAQN Η METAAH, 
H MHTHP ΤῺΝ ΠΟΡΝῺΝ KAI TON ΒΔΕΛΥΓΜΑ- 
6TQN ΤῊΣ ΤῊΣ. καὶ εἶδον τὴν γυναῖκα μεθύουσαν ἐκ 
τοῦ αἵματος τῶν ἁγίων καὶ ἐκ τοῦ αἵματος τῶν μαρτύ- 
7 ρὼν Ἰησοῦ. Καὶ ἐθαύμασα ἰδὼν αὐτὴν θαῦμα μέγα" καὶ 
εἶπέν μοι ὃ ἄγγελος Διὰ τί ἐθαύμασας; "ἐγὼ ἐρῶ cow’ τὸ 
μυστήριον τῆς γυναικὸς καὶ τοῦ θηρίου τοῦ βαστάζοντος 
αὐτήν, τοῦ ἔχοντος τὰς ἑπτὰ κεφαλὰς καὶ τὰ δέκα κέρατα. 
8 τὸ θηρίον ὃ εἶδες ἦν καὶ οὐκ ἔστιν, καὶ μέλλει ἀναβαίνειν 
ἐκ τῆς ἀβύσσου, καὶ εἰς ἀπώλειαν “birdy” καὶ θαυμασθή- 
σονται οἱ κατοικοῦντες ἐπὶ τῆς γῆς, ὧν οὐ rérpantal τὸ 
ὄνομα ἐπὶ τὸ BIBAION τῆς Ζωῆς ἀπὸ καταβολῆς κόσμου, 
βλεπόντων τὸ θηρίον ὅτι ἦν καὶ οὐκ ἔστιν καὶ πάρεσται. 
οἿὯδε 6 νοῦς ὃ ἔχων σοφίαν. αἱ ἑπτὰ κεφαλαὶ ἑπτὰ ὄρη 
10 εἰσίν, ὅπου τῇ γυνὴ κάθηται ἐπ᾿ αὐτῶν. καὶ βασιλεῖς ἑπτά 
εἰσιν οἱ πέντε ἔπεσαν, ὁ εἷς ἔστιν, ὁ ἄλλος οὕπω ἦλθεν, 
τι καὶ ὅταν ἔλθῃ ὀλίγον αὐτὸν δεῖ “μεῖναι, καὶ τὸ θηρίον ὃ ἦν 
καὶ οὐκ ἔστιν." καὶ αὐτὸς ὄγδοός ἐστιν καὶ ἐκ τῶν ἑπτά 
15 ἐστιν, καὶ εἰς ἀπώλειαν ὑπάγει. Kal TA δέκδ κέρατα 
ἃ εἶδες A€KA BactAeic eicin, οἵτινες βασιλείαν οὔπω 
ἔλαβον, ἀλλὰ ἐξουσίαν ὡς βασιλεῖς μίαν Spay λαμβά- 
13 vourw μετὰ τοῦ θηρίου οὗτοι μίαν γνώμὴν ἔχουσιν, καὶ 
τὴν δύναμιν καὶ * ἐξουσίαν αὐτῶν τῷ θηρίῳ διδόασιν. 
14 οὗτοι μετὰ τοῦ ἀρνίου πολεμήσουσιν, καὶ τὸ ἀρνίον 
νικήσει αὐτούς, ὅτι κύριος κγρίων ἐρτὶν καὶ BaciAeyc 
BactA€@on, καὶ οἱ μετ᾽ αὐτοῦ κλητοὶ καὶ ἐκλεκτοὶ καὶ 
as πιστοί, Καὶ λέγει por Τὰ ὕδοτὰ ἃ εἶδες, οὗ κυ πόρνη 


πέπωκαν 


ἐξ αὐτῆς, ὁ λαός 
μου 


530 ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ 12ANOY XVII XVIII 


κάθηται, λαοὶ καὶ ὄχλοι εἰσὶν καὶ ἔθνη Kal γλῶσσαι. καὶ τό 
A , , a > ‘ ‘ , * β 

τὰ δέκα κέρατα ἃ εἶδες καὶ τὸ θηρίον, οὗτοι μισήσουσι 

τὴν πόρνην, καὶ ἠρημωμένην ποιήσουσιν αὐτὴν καὶ 

γυμνήν, καὶ τὰς σάρκας αὐτῆς φάγονται, καὶ αὐτὴν κατα- 

, > Ve * ‘ s * ᾽ * * 
καύσουσιν [ἐν] πυρί: ὁ γὰρ θεὸς ἔδωκεν εἰς τὰς καρδίας 17 
αὐτῶν ποιῆσαι τὴν γνώμην αὐτοῦ, καὶ ποιῆσαι μίαν γνώ- 

‘ A ‘ , > 2* -“ ’ * 
μὴν καὶ δοῦναι τὴν βασιλείαν αὐτῶν τῷ. θηρίῳ, ἄχρι 

, e , a “~ —3X ε 4 a ’ 
τελεσθήσονται of λόγοι τοῦ θεοῦ. καὶ ἡ γυνὴ ἣν εἶδες 18 
ἔστιν ἡ πόλις ἡ μεγάλη ἢ ἔχουσα βασιλείαν ἐπὶ τῶν 
βασιλέων τῆς γῆς. Μετὰ ταῦτα εἶδον ἄλλον 1 
* * > A > a Ν 3 , 
ἄγγελον καταβαίνοντα ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, ἔχοντα ἐξουσίαν 
μεγάλην, καὶ ἡ γῇ ἐφωτίσθη ἐκ τῆς δόξης αὐτοῦ. καὶ 2 
* > > a an ’ * » 
ἔκραξεν ἐν ἰσχυρᾷ φωνῇ λέγων Ἔπεοεν, ἔπεςεν Ba- 
ByA@N ἢ μεγάλη, καὶ ἐγένετο KATOIKHTHPION δλδιμονίων 

Ν Ἂς ‘ , * * Ν ‘ 
καὶ φυλακὴ παντὸς πνεύματος ἀκαθάρτου καὶ φυλακὴ 
παντὸς ὀρνέου ἀκαθάρτου καὶ μεμισημένου, ὅτι ἐκ [τοῦ 
οἴνου] τοῦ θυμοῦ τῆς πορνείας δὐτῆς ᾿πέπτωκδν" πάντα 
τὰ ἔθνη, καὶ οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς μετ᾽ αὐτῆς ἐπόρνευσαν, 
καὶ οἱ ἔμποροι τῆς γῆς ἐκ τῆς δυνάμεως τοῦ στρήνους 

5: ὡς Py , , » » ‘ > a 
αὐτῆς ἐπλούτησαν. Kati ἤκουσα ἄλλην φωνὴν ἐκ Tov 4 
οὐρανοῦ λέγουσαν ᾿Εξέλθδτε, "ἦ Aadc μογ, ἐξ δὐτῆς", 
ἵνα μὴ συνκοινωνήσητε ταῖς ἁμαρτίαις αὐτῆς, καὶ ἐκ τῶν 
πληγῶν αὐτῆς ἵνα μὴ λάβητε: ὅτι ἐκολλήθησαν δὐτῆς ς 
ai ἁμαρτίαι ὄχρι τοῦ ΟΥ̓ΡΑΝΟΥ͂, καὶ ἐμνημόνευσεν ὃ θεὸς 
τὰ ἀδικήματα αὐτῆς. ἀπόδοτε AYTH WC KAl AYTH 6 
ATIEAWKEN, καὶ διπλώσατε [ra] διπλᾶ KATA TA ἔργὰ 
AYTAC’ ἐν τῷ ποτηρίῳ ᾧ ἐκέρασεν κεράσατε αὐτῇ διπλοῦν" 
ὅσα ἐδόξασεν αὑτὴν καὶ ἐστρηνίασεν, τοσοῦτον δότε 7 
αὐτῇ βασανισμὸν καὶ πένθος. ὅτι ἐν TH KApAIA AYTAC 
λέγει ὅτι Κάθημδλι βδοίλιςοὰ, καὶ χήρὰ οὐκ εἰμί, 
Kal πένθος OY MH ἴδω διὰ τοῦτο ἐν μιᾷ ἡμέρὰ 

- 


ου 


a ~ , 
HZOYCIN αἱ πληγαὶ αὐτῆς, θάνατος καὶ πένθος Kat λιμός, 


καὶ ἐν πυρὶ κατακαυθήσεται: ὅτι ἰεχγρὸς [Κύριος] ὁ θεὸς 


XVIII ATIOKAAYWIS IQANOY 531 


ο ὁ κρίνδς αὐτήν. καὶ ᾿κλδύφογοιν" Kal κόψοντλδι ἐπ᾽ "αὐ- 
τὴν" οἱ BaciAeic τῆς γῆς οἱ mer’ αὐτῆς TOPNEYCANTEC 
καὶ στρηνιάσαντες, ὅταν βλέπωσιν τὸν καπνὸν τῆς πυρώ- 

10 σεως αὐτῆς, ἀπὸ μακρόθεν ἑστηκότες διὰ τὸν φόβον τοῦ 
βασανισμοῦ αὐτῆς, λέγοντες Οὐαί οὐαί, ἡ πόλις ἡ 
μεγάλη, Βαβυλὼν H πόλις H icyyp4, ore “μιᾷ ὥρᾳ" ἦλθεν 

τι ἢ κρίσις σου. καὶ οἱ ἔμποροι τῆς γῆς KAAIOYCIN καὶ 

πενθοῦοιν ἐπ᾿ αὐτήν, ὅτι τὸν γόμον αὐτῶν οὐδεὶς ἀγοράζει 
οὐκέτι, γόμον χρυσοῦ καὶ ἀργύρου καὶ λίθου τιμίον καὶ 

"μαργαριτῶν᾽ καὶ βυσσίνου καὶ πορφύρας καὶ σιρικοῦ καὶ 

κοκκίνου, καὶ πᾶν ξύλον θύινον καὶ πᾶν σκεῦος ἐλεφάν- 

τινον καὶ πᾶν σκεῦος ἐκ ξύλου τιμιωτάτου καὶ χαλκοῦ 

13 καὶ σιδήρου καὶ μαρμάρου, καὶ κιννάμωμον καὶ ἄμωμον 

καὶ θυμιάματα καὶ μύρον καὶ λίβανον καὶ οἶνον καὶ 

ἔλαιον καὶ σεμίδαλιν καὶ σῖτον καὶ κτήνη καὶ πρόβατα, 
καὶ ἵππων καὶ ῥεδῶν καὶ σωμάτων, καὶ ψγχὰς ἀνθρώπων. 
καὶ ἡ ὀπώρα σου τῆς ἐπιθυμίας τῆς ψυχῆς ἀπῆλθεν ἀπὸ 
σοῦ, καὶ πάντα τὰ λιπαρὰ καὶ τὰ λαμπρὰ ἀπώλετο ἀπὸ 


» 


— 


15 σοῦ, καὶ οὐκέτι οὐ py αὐτὰ εὑρήσουσιν. οἱ ἔμποροι 
τούτων, οἱ πλουτήσαντες ἀπ᾽ αὐτῆς, ἀπὸ μακρόθεν στή- 
σονται διὰ τὸν φόβον τοῦ βασανισμοῦ αὐτῆς KAAIONTEC 

16 KA πενθοΐντες, λέγοντες Οὐαί οὐαί, ἡ πόλις κ μεγάλη, 
ἡ περιβεβλημένη βύσσινον καὶ πορφυροῦν καὶ κόκκινον, 
καὶ κεχρυσωμένη [ἐν] ᾿χρυσίῳ᾽ καὶ λίθῳ τιμίῳ καὶ μαργα- 

17 ρίτῃ, ὅτι μιᾷ wpa ἠρημώθη 6 τοσοῦτος πλοῦτος. καὶ πᾶς 
KYBEPNHTHC καὶ πᾶς ὁ ἐπὶ τόπον πλέων, κδὶ NAYTAI κδὶ 
Gcot τὴν θάλδορὰν ἐργάζονται, ἀπὸ μακρόθεν ECTHCAN 

18 καὶ ἔκραξαν βλέποντες τὸν καπνὸν τῆς πυρώσεως αὐτῆς 

19 λέγοντες Τίς ὁμοίδ τῇ πόλει τῇ μεγάλῃ; καὶ ᾿ἔβαλον" 
χοῦν ἐπὶ τὰς κεφαλὰς aYT@N καὶ ἔκραξαν κλδίοντες 
Kal πενθοῦντες, λέγοντες Οὐαί oval, ἡ πόλις ἡ μεγάλη, 
ἐν ἡ EMAOYTHCAN πάντες οἱ ἔχοντες τὰ πλοῖὰ ἐν TH θὰ- 
AdccH ἐκ τῆς τιμιότητος αὐτῆς, ὅτι μιᾷ ὥρᾳ ἠρημώθη. 


κλαύσονται αὐτῇ 


μίαν ὦραν 
μαργαρίτας 42. 
χρυσῷ - 


λέγοντες 


532 ATIOKAAYVIS IQANOY XVIII XIX 


Eydpainoy ἐπ᾿ αὐτῇ, OYPANé, καὶ of ἅγιοι καὶ of ἀπό- 20 
στολοι καὶ οἱ προφῆται, ὅτι ἔκρινεν ὁ θεὸς τὸ κρίμα 
ὑμῶν ἐξ αὐτῆς. Καὶ ἦρεν εἷς ἄγγελος ἰσχυρὸς or 
λίθον ὡς μύλινον μέγαν, καὶ ἔβαλεν εἰς. τὴν θάλασσαν 
λέγων Οὕτως ὁρμήματι βληθήσεται BaByA@n ἡ με- 
TAAH πόλις, KAl οὐ MH εὑρεθηῖ ἔτι. καὶ φωνὴ κιθα- 22 
ρῳδῶν καὶ μουσικῶν καὶ αὐλητῶν καὶ σαλπιστῶν OY MH 
ἀκογοθηῖ ἐν Col ἔτι, καὶ πᾶς τεχνίτης [πάσης τέχνης] 
οὐ μὴ εὑρεθῇ ἐν σοὶ ἔτι, KAl φωνὴ MYAOY οὐ μὴ ἀκου- 
σθῇ ἐν σοὶ ἔτι, KAl φῶς AYYNOY οὐ μὴ φάνῃ ἐν σοὶ 23 
ἔτι, KAl φωνὴ NYMOIOY Kal νύμφης οὐ μὴ ἀκουσθῇ 
ἐν σοὶ ἔτι: ὅτι [ot] ἔμποροί σου ἦσαν οἱ μεγιοτάνες 
τῆς γῆς, ὅτι ἐν TH chapmakia coy ἐπλανήθησαν πάντα 
τὰ ἔθνη, καὶ ἐν αὐτῇ αἷμα προφητῶν καὶ ἁγίων εὑρέθη 24 
καὶ πάντων τῶν ἐσφὰάγμένων ἐπὶ τῆς γῆς. 
Μετὰ ταῦτα ἤκουσα ὡς φωνὴν μεγάλην ὄχλου πολλοῦ x 

ἐν τῷ οὐρανῷ λεγόντων 

᾿Αλληλογιᾶ" κἡὶ σωτηρία καὶ ἡ δόξα καὶ 1) δύναμις 

τοῦ θεοῦ. ἡμῶν, ὅτι ἀληθινδὶ καὶ δλίκδιδι al κρίσεις 2 

ΔΥτοῦ ὅτι ἔκρινεν τὴν. πόρνην τὴν μεγάλην ἥτις 

ἔφθειρεν τὴν γῆν ἐν τῇ πορνείᾳ αὐτῆς, καὶ ἐξελί- 

KHCEN τὸ AIMA τῶν AOYA@N αὐτοῦ ἐκ χειρὸς αὐτῆς. 
καὶ δεύτερον. εἔρηκαν ‘AAAHAOYIA’ κὰἀὶ ὃ KATINOC 3 
ἀὐτῆς ἀὀνδάβδίνει εἰς TOYC AI@NAC τῶν αἰώνων. Kal, 
ἔπεσαν οἱ πρεσβύτεροι οἱ εἴκοσι τέσσαρες καὶ τὰ τέσσερα 
ζῷα, καὶ προσεκύνησαν τῷ θεῷ τῷ κἀθημένῳ ἐπὶ TH 
θρόνῳ λέγοντες ᾿Αμήν, ᾿Αλληλογιᾶ. καὶ φωνὴ ἀπὸ 5 
τοῦ θρόνου ἐξῆλθεν λέγουσα 

Αἰνεῖτε. τῷ θεῷ ἡμῶν, πάντες οἱ δοῦλοι αὐτοῦ, 

οἱ φοβούμενοι AYTON, οἱ μικροὶ Kal οἱ μεγάλοι. 
Καὶ ἤκουσα ὧς φωνὴν ὄχλου πολλοῦ καὶ ὡς φωνὴν 6 
YAATWN πολλῶν καὶ ὡς φωνὴν βροντῶν ἰσχυρῶν, 
“λεγόντων" 


ΧΙΧ ἈΠΟΚΑΛΎΨΙΣ IQANOY 533 


᾿Αλληλογιά, ὅτι €Bacideycen Κύριος, ὁ θεὸς 
7 [ἡμῶν], ὁ πᾶντοκράτωρ. χαίρωμεν καὶ ἀγαλ- 
λιῶμεν, καὶ "δώσομεν". τὴν δόξαν αὐτῷ, ὅτι 
ἦλθεν ὁ γάμος τοῦ ἀρνίου, καὶ 9 γυνὴ αὐτοῦ 
8 ἡτοίμασεν ἑαυτήν, καὶ ἐδόθη αὐτῇ ἵνα. περι- 
βάληται βύσσινον λαμπρὸν καθαρόν, τὸ γὰρ 
βύσσινον τὰ δικαιώματα τῶν ἁγίων ἐστίν. 
ο Καὶ λέγει por Τράψον Μακάριοι οἱ εἰς τὸ δεῖπνον τοῦ 
γάμου τοῦ ἀρνίου κεκλημένοι. καὶ λέγει poe Οὗτοι of 
:ο λόγοι * ἀληθινοὶ τοῦ θεοῦ εἰσίν. καὶ ἔπεσα ἔμπροσθεν 
τῶν ποδῶν αὐτοῦ προσκυνῆσαι αὐτῷ. καὶ λέγει por Ὅρα 
μή σύνδουλός σού εἰμι καὶ τῶν ἀδελφῶν σου τῶν 
ἐχόντων τὴν μαρτυρίαν ᾿Ιησοῦ: τῷ θεῷ προσκύνησον" 
ἢ γὰρ μαρτυρία Ἰησοῦ ἐστὶν τὸ πνεῦμα τῆς προφη- 
τι τείας. Kai εἶδον τὸν οὐρανὸν ἠνεῳγμένον, 
καὶ ἰδοὺ ἵππος λευκός, καὶ ὁ καθήμενος ἐπ᾽ αὐτὸν πιστὸς 
[καλούμενος] καὶ ἀληθινός, καὶ ἐν AIKAIOCYNH κρίνει καὶ 
12 πολεμεῖ. οἱ δὲ ὀφθαλμοὶ aYTOY * φλὸξ πγρός, καὶ ἐπὲ 
τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ διαδήματα πολλά, ἔχων ὄνομα γεγραμ- 
13 μένον ὅ οὐδεὶς οἶδεν εἰ μὴ αὐτός, καὶ περιβεβλημένος 
ἱμάτιον “ῥεραντισμένον᾽ αἵματι, καὶ κέκληται τὸ ὄνομα 
14 αὐτοῦ Ὃ Λόγος τοῦ Θεοῦ. καὶ τὰ στρατεύματα τὰ ἐν 
τῷ οὐρανῷ ἠκολούθει αὐτῷ ἐφ᾽ ἵπποις λευκοῖς, ἐνδεδυμένοι 
15 βύσσινον λευκὸν καθαρόν. καὶ ἐκ TOY CTOMATOC αὐτοῦ 
ἐκπορεύεται ῥομφαία ὀξεῖα, ἵνα ἐν αὐτῇ πᾶτάξη τὰ ἔθνη, 
καὶ αὐτὸς TIOIMANE! AYTOYC ἐν ῥάβδῳ οἰιδηρᾷ" καὶ αὐτὸς 
πάτεῖ τὴν ληνὸν τοῦ οἴνου τοῦ θυμοῦ τῆς ὀργῆς τοῦ 
16 θεοῦ TOY πὰντοκράτορος καὶ ἔχει ἐπὶ τὸ ἱμάτιον καὶ 
ἐπὶ τὸν μηρὸν αὐτοῦ ὄνομα γεγραμμένον ΒΑΣΙΛΕΥΣ 
ΒΑΣΙΛΕΩΝ ΚΑΙ ΚΥΡΙΟΣ ΚΥΡΙΩΝ. 
17 ΚΑααὶ εἶδον ἕνα ἄγγελον ἑστῶτα ἐν τῷ ἡλίῳ, καὶ ἔκραξεν 
[ἐν] φωνῇ μεγάλῃ λέγων πᾶσι τοῖς ὀρνέοις τοῖς. TETO- 
μένοις ἐν μεσουρανήματει Δεῦτε ογνάχθητε εἰς τὸ 


δῶμεν 


Ap.t 


ee αι ὦ 


534 ATIOKAAYVIZ IQANOY XIX XX 


δεῖπνον τὸ μέγα τοῦ θεοῦ, ἵνα φάγητε σάρκας Βδειλέων 18 
καὶ σάρκας χιλιάρχων καὶ cdpKac ἰοχγρῶν καὶ σάρκας 
αὐτῶν ἵππῶν καὶ τῶν καθημένων ἐπ᾽ “αὐτούς, καὶ σάρκας 
πάντων ἐλευθέρων τε καὶ δούλων καὶ μικρῶν καὶ με- 
γάλων. Καὶ εἶδον τὸ θηρίον καὶ το γς Ba- τὸ 
ciAelc TAC γῆς καὶ τὰ στρατεύματα αὐτῶν οΥΝΗΓΜένὰ 
ποιῆσαι τὸν πόλεμον μετὰ τοῦ καθημένου ἐπὶ τοῦ ἵππου 
καὶ μετὰ τοῦ στρατεύματος αὐτοῦ. καὶ ἐπιάσθη τὸ θηρίον 20 
δα hes A —— > > are , ε la ‘ cal 
ὁ μετ᾽ αὐτοῦ, καὶ “per αὐτοῦ ὁ ψευδοπροφήτης ὁ ποιήσας τὰ σημεῖα 
ἐνώπιον αὐτοῦ, ἐν οἷς ἐπλάνησεν τοὺς λαβόντας τὸ χά- 
Ραγμα τοῦ θηρίου καὶ τοὺς προσκυνοῦντας τῇ εἰκόνι 
> n -“ > , ε , > ‘A ’ - 4 
αὐτοῦ: ζῶντες ἐβλήθησαν οἱ δύο εἰς τὴν — τοῦ πυρὸς 
τῆς KAIOMENHC ἐν θείῳ. καὶ οἱ λοιποὶ ἀπεκτάνθησαν 2x 
ἐν τῇ ῥομφαίᾳ τοῦ καθημένου ἐπὶ τοῦ ἵππου τῇ ἐξελ- 
θούσῃ ἐκ τοῦ στόματος αὐτοῦ, καὶ πᾶντὰ τὰ ore 
€XOpTACOHCAN ἐκ τῶν CAPK@N αὐτῶν. 
Καὶ εἶδον ἄγγελον — ἐκ τοῦ — τ 
ἔχοντα τὴν κλεῖν τῆς ἀβύσσου καὶ ἅλυσιν μεγάλην ἐπὶ 
τὸν Spw τὸν dp- THY χεῖρα αὐτοῦ. καὶ ἐκράτησεν τὸν δράκοντα, "ὁ ὄφις 2 
χαιον a , a 
ὁ ἀρχαῖος", ὅς ἐστιν Διάβολος καὶ Ὃ Zatande, καὶ 
ἔδησεν αὐτὸν χίλια ἔτη, καὶ ἔβαλεν αὐτὸν εἰς τὴν ἄβυσ- 5 
Ν wt | 4 5 * 2 , » - a A 
σον, Kat ἔκλεισεν καὶ ἐσφράγισεν ἐπάνω αὐτοῦ, ἵνα μὴ 
* * 5 * a“ \ ΝΜ ‘ 
πλανήσῃ ἔτι τὰ ἔθνη, ἄχρι τελεσθῇ τὰ χίλια ἔτη: μετὰ 
ταῦτα δεῖ λυθῆναι αὐτὸν μικρὸν χρόνον. Καὶ, 
Ψ , i 
εἶδον θρόνογς, Kal EKABICAN ἐπ᾿ αὐτούς, Kal KPIMA 
ἐδόθη αὐτοῖς, Kal τὰς ψυχὰς τῶν πεπελεκισμένων διὰ τὴν 
* > A Ν Ν ν , a 2 Ν σ . 
μαρτυρίαν ᾿Ιησοῦ καὶ διὰ τὸν λόγον τοῦ θεοῦ, καὶ οἵτινες 
οὐ προσεκύνησαν τὸ θηρίον οὐδὲ τὴν εἰκόνα αὐτοῦ καὶ 
ἢ τὰ τα ‘ , ns ‘ , \ * — a 
οὐκ ἔλαβον τὸ χάραγμα ἐπὶ τὸ μέτωπον καὶ ἐπὶ τὴν χεῖρα 
αὐτῶν: καὶ ἔζησαν καὶ ἐβασίλευσαν μετὰ τοῦ χριστοῦ 
καὶ χίλια ἔτη. * οἱ λοιποὶ τῶν νεκρῶν οὐκ ἔζησαν ἄχρι τελεσθῇ 5 
τὰ χίλια ἔτη. αὕτη ἢ ἀνάστασις 4 πρώτη. μακάριος 6 
καὶ ἅγιος ὁ ἔχων μέρος ἐν τῇ ἀναστάσει τῇ πρώτῃ" ἐπὶ 


xx xxi ἈΠΟΚΑΛΥΨΙΣ ioaxor 535 
τούτων ὁ δεύτερος θάνατος οὐκ ἔχει ἐξουσίαν, ἀλλ᾽ ἔσονται 
ἱερεῖς τοῦ θεοῦ καὶ τοῦ χριστοῦ, καὶ βασιλεύσουσιν 

7 μετ᾽ αὐτοῦ [τὰ] χίλια ἔτη. Καὶ ὅταν τελεσθῇ 
τὰ χίλια ἔτη, λυθήσεται ὁ Σατανᾶς ἐκ τῆς φυλακῆς αὐτοῦ, 

8 καὶ ἐξελεύσεται πλανῆσαι τὰ ἔθνη τὰ ἐν τοῖς τέςοδροι 
γωνίδις τῆς γῆς, τὸν Γὼγ καὶ Mareor, συναγαγεῖν αὐτοὺς 
εἰς τὸν πόλεμον, ὧν ὁ ἀριθμὸς αὐτῶν ὡς ἡ ἄμμος τῆς 

9 θαλάσσης. καὶ ἀνέβησαν ἐπὶ τὸ πλάτος TAC γῆς, καὶ 
ἐκύκλευσαν τὴν παρεμβολὴν τῶν. ἁγίων καὶ τὴν πόλιν 
τὴν ἠγάπημένην, κδὶ KATEBH πῦρ ” ἐκ. τοῦ οὐρανοῦ 

:ο KAL κἀτέφαγεν αὐτούς: καὶ 6 διάβολος 6 πλανῶν αὐτοὺς 
ἐβλήθη εἰς τὴν λίμνην τοῦ πγρόὸς καὶ * θείογ, ὅπου καὶ 


τὸ θηρίον καὶ ὁ ψευδοπροφήτης, καὶ βασανισθήσονται 


ἡμέρας καὶ νυκτὸς εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. 
τ Kai εἶδον θρόνον μέγαν λευκὸν καὶ τὸν KAOHMENON 
ἐπ᾿ "αὐτοῦ", οὗ ἀπὸ τοῦ Mpocwmoy ἔφγγεν H γῆ καὶ ὁ 
12 οὐρανός, καὶ τόπος οὐχ εὐρέθη αὐτοῖς, καὶ εἶδον τοὺς 
νεκρούς, τοὺς μεγάλους καὶ τοὺς μικρούς, ἑστῶτας ἐνώπιον 
τοῦ θρόνου, Kal Βιδλία HNOIYOHCAN’ καὶ ἄλλο BIBAION 
ἠνοίχθη, ὅ ἐστιν τῆς Ζωῆς" καὶ ἐκρίθησαν οἱ νεκροὶ ἐκ 
τῶν γεγραμμένων ἐν τοῖς βιβλίοις KATA TA ἔργὰ ἀὐτῶν, 
13 καὶ ἔδωκεν ἡ θάλασσα τοὺς νεκροὺς τοὺς ἐν αὐτῇ, καὶ ὁ 
θάνατος καὶ ὁ ἄδης ἔδωκαν τοὺς νεκροὺς τοὺς ἐν αὐτοῖς, 
14 καὶ ἐκρίθησαν ἕκαστος KATA TA ἔργὰ AYT@N. καὶ ὁ 
θάνατος καὶ ὁ ἄἅδης ἐβλήθησαν εἰς τὴν λίμνην τοῦ πυρός. 
οὗτος ὁ θάνατος ὁ δεύτερός ἐστιν, ἡ λίμνη τοῦ πυρός. 
15 καὶ εἴ τις οὐχ εὐρέθη ἐν TH δίθλῳ τῆς ζωῆς γεγρὰμ- 
: MENOC ἐβλήθη εἰς τὴν λίμνην τοῦ πυρός. ' Καὶ 
εἶδον οὐρανὸν KAINON KAl γῆν KAINHN’ ὁ γὰρ πρῶτος 
οὐρανὸς καὶ ἡ πρώτη γῇ ἀπῆλθαν, καὶ 7 θάλασσα 
2 οὐκ ἔστιν ἔτι. καὶ τὴν πόλιν τὴν 4rian ᾿Ἱερογοδλὴμ 
καινὴν εἶδον καταβαίνουσαν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἀπὸ τοῦ θεοῦ, 
ἡτοιμασμένην ὡς NYMHN KEKOCMHMENHN τῷ ἀνδρὲ 


ἀπὺ τοῦ θεοῦ 








v 


ἔτι, ὅτι τὰ | ἀπῆλ- 
θε 


μοι 


536 ἈΠΟΚΑΛΥΨΙΣ IQANOY ΧΧΙ 


αὐτῆς. καὶ ἤκουσα φωνῆς μεγάλης ἐκ τοῦ θρόνου λε- 
γούσης ᾿ἱδοΥ H CKHNH τοῦ θεοῦ μετὰ τῶν ἀνθρώπων, 
KAl οκηνώςει MET ἀγτῶν, κἂὶ ἀὐτοὶ “Aaol’ δύτοῦ 
ECONTAl, KAl αὐτὸς ὁ θεὸς MET δυγτῶν ἐἔοτδι, 
κλὶ ἐξάλείψει πᾶν δάκργον. "ἐκ τῶν ὀφθδλμῶν 
αὐτῶν, καὶ 6 θάνατος οὐκ ἔσται ἔτι" οὔτε πένθος οὔτε 
Κρδυγὴ οὔτε πόνος οὐκ ἔσται "ἔτι. TA” πρῶτὰ Γἀπὴλ- 
θαν΄. καὶ εἶπεν 6 καθήμενος ἐπὶ τῷ θρόνῳ ἸΔΟΥ͂ 
KAINA ποιῶ πάντα. καὶ λέγει 7 Τράψον, ὅτι οὗτοι οἱ 
λόγοι πιστοὶ καὶ ἀληθινοί εἰσιν. καὶ εἶπέν μοι Τέγο- 
ναν. ἐγὼ τὸ "Adda καὶ τὸ Ὦ, ἢ ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος. 
ἐγὼ τῷ διψῶντι δώσω ἐκ τῆς πηγῆς TOY YAaToc τῆς 
Ζωῆς AWPEAN. ὁ νικῶν κληρονομήσει ταῦτα, καὶ €CO- 


"MAL AYT@D θεὸς Kal aYTOC ἔσται μοὶ γίός. τοῖς δὲ δει- 


λοῖς καὶ ἀπίστοις καὶ ἐβδελυγμένοις καὶ φονεῦσι καὶ 
πόρνοις καὶ φαρμακοῖς καὶ εἰδωλολάτραις καὶ πᾶσι τοῖς 
ψευδέσιν τὸ μέρος αὐτῶν ἐν τῇ λίμνῃ τῇ KAIOMENH πγρὶ 
KAl θείῳ, ὅ ἐστιν 6 θάνατος o δεύτερος. 
Καὶ ἦλθεν εἷς ἐκ τῶν ἑπτὰ ἀγγέλων τῶν ἐχόντων τὰς 
ε \ , a ΄ a ε ‘ * a > ΄ 
ἑπτὰ φιάλας, τῶν γεμόντων τῶν ἑπτὰ πληγῶν τῶν ἐσχά- 
των, καὶ ἐλάλησεν pet ἐμοῦ λέγων Δεῦρο, δείξω σοι 
τὴν νύμφην τὴν γυναῖκα τοῦ ἀρνίου. κἀὶ ἀπηνεγκέν ME 
ἐν πνεύματι ἐπὶ ὄρος μέγα καὶ ὑψηλόν, Kal ἔδειξέν μοι 
τὴν πόλιν τὴν AIAN ‘lepoycaAHM καταβαίνουσαν ἐκ 
τοῦ οὐρανοῦ ἀπὸ τοῦ θεοῦ, ἔχουσαν THN AOZAN τοῦ θεοῦ" 
ε 4 | ° ’ ’ ε , 97 
6 φωστὴρ αὐτῆς ὅμοιος λίθῳ τιμιωτάτῳ, ὡς λίθῳ ἰάσπιδι 
’ » an — ~ e * Ν 
κρυσταλλίζοντι: ἔχουσα τεῖχος μέγα καὶ ὑψηλόν, ἔχουσα 
πγλῶνδς δώδεκα, καὶ ἐπὶ τοῖς πυλῶσιν ἀγγέλους δώδεκα, 
καὶ ONOMATA ἐπιγεγραμμένα ἅ ἐστιν τῶν AWAEKA 
φυλῶν γίῶν “IcpaHiA’ ἀπὸ ἀνδτολῆς πγλῶνες τρεῖς, 
κἀὶ ἀπὸ Βορρᾷ πγλῶνες τρεῖς, KAI ἀπὸ NOTOY πΥ- 
λῶνες τρεῖς, κἀὶ ἀπὸ AYCM@N πγλῶνες τρεῖς" καὶ 
‘ - a , * , , 3 
τὸ τεῖχος τῆς πόλεως ἔχων θεμελίους δώδεκα, καὶ 


3 


4 


5 


6 


on 


9 


ΧΧΙ ΧΧῚ ἈΠΌΚΑΛΥΨΙΣ ΙΩΑΝΟΥ 537 
ἐπ᾿ αὐτῶν δώδεκα ὀνόματα τῶν δώδεκα ἀποστόλων τοῦ 
13 ἀρνίου. Καὶ ὁ λαλῶν μετ᾽ ἐμοῦ εἶχεν METPON KAAAMON 
χρυσοῦν, ἵνα μετρήσῃ τὴν πόλιν καὶ τοὺς πυλῶνας αὐτῆς 
16 καὶ τὸ τεῖχος αὐτῆς. καὶ ἡ πόλις τετράγωνος κεῖται, 
καὶ τὸ μῆκος αὐτῆς ὅσον τὸ πλάτος, καὶ ἐμέτρησεν τὴν 
πόλιν τῷ καλάμῳ ἐπὶ "σταδίων" δώδεκα χιλιάδων: τὸ 
μῆκος καὶ τὸ πλάτος καὶ τὸ ὕψος αὐτῆς ἴσα ἐστίν. 
1) Κδὶ EMETPHCEN τὸ τεῖχος αὐτῆς ἑκατὸν τεσσεράκοντα 
τεσσάρων πηχῶν, μέτρον ἀνθρώπου, ὅ ἐστιν ἀγγέλου. 
18 ΚΔὶ 1) ἐνδώμησις TOY τείχογς αὐτῆς ἴδοπις, καὶ ἢ πόλις 
19 χρυσίον καθαρὸν ὅμοιον ὑάλῳ καθαρῷ: οἱ θεμέλιοι τοῦ 
τείχους τῆς πόλεως παντὲ λίθῳ τιμίῳ κεκοσμημένοι" 6 
θεμέλιος ὁ πρῶτος ἴασπις, ὁ δεύτερος σάπφειρος, ὁ τρίτος 
20 χαλκηδών, ὁ τέταρτος σμάραγδος, ὁ πέμπτος σαρδόνυξ, 
ὁ ἕκτος σάρδιον, ὁ ἕβδομος χρυσόλιθος, ὁ ὄγδοος βή- 
ρυλλος, ὃ ἔνατος τοπάζιον, ὁ δέκατος χρυσύπρασος, ὁ 
21 ἑνδέκατος ὑάκινθος, ὁ δωδέκατος ἀμέθυστος" καὶ οἱ δώδεκα 
πυλῶνες δώδεκα μαργαρῖται, ἀνὰ εἷς ἕκαστος τῶν πυλώνων 
ἦν ἐξ ἑνὸς μαργαρίτου" καὶ 9 πλατεῖα τῆς πόλεως χρυ- 
a2 σίον καθαρὸν ὡς ὕαλος διαυγής. Καὶ ναὸν οὐκ εἶδον ἐν 
αὐτῇ, ὁ γὰρ κύριος, ὁ θεύς, ὁ TANTOKPATWP, ναὸς αὐτῆς 
23 ἐστίν, καὶ τὸ ἀρνίον. καὶ κὶ πόλις οὐ χρείαν ἔχει τοῦ 
ἡλίου οὐδὲ τῆς CEAHNHC, ἵνα φδίνωσιν αὐτῇ, H γὰρ 
Adza τοῦ θεοῦ ἐφώτιςεν αὐτήν, καὶ ὁ λύχνος αὐτῆς τὸ 
24 ἀρνίον. κδὶ περιπάτήςογοιν τὰ ἔθνη διὰ τοῦ φωτὸς 
αὐτῆς" KAl οἱ BACIAEIC τῆς γῆς Φέρογοιν τὴν δόξαν 
os αὐτῶν εἰς αὐτήν᾽ καὶ οἱ πγλῶνες αὐτῆς OY MH κλει- 
26 ςθῶειν ἡμέρας, NYZ γὰρ οὐκ ἔσται ἐκεῖ: καὶ OFCOYCIN 
27 THN AGZAN καὶ τὴν τιμὴν T@N ἐθνῶν εἰς αὐτήν. καὶ 
οὐ μὴ εἰσέλθῃ εἰς αὐτὴν πᾶν κοινὸν καὶ [ὁ] ποιῶν 
βδέλυγμα καὶ ψεῦδος, εἰ μὴ οἱ γεγράμμένοι ἐν τῷ 
: διβλίῳ τῆς Ζωῆς τοῦ ἀρνίου. καὶ ἔδειξέν. μοι ποτὰ- 
MON ὕδατος ζωῆς λαμπρὸν ὡς κρύσταλλον, ἐκπορεγό- 


λων ia re 


=r. 


ποιῶν 


ἀποδιδοὺς 


ἔβλεπον 


ῥνπαρενθήτω 


πρῶτος καὶ 


538 ATIOKAAYVIS IQANOY - XXIT 


MENON ἐκ τοῦ θρόνου τοῦ θεοῦ καὶ τοῦ ἀρνίου “ἐν MECO) 2 


τῆς πλατείας αὐτῆς: καὶ τοῦ ποτὰμοῦ ἐντεῦθεν καὶ 
ἐκεῖθεν ξύλον ζωῆς "ποιοῦν" καρποὺς δώδεκα, KATA 
A * “Ὁ ‘ 

MANA ἕκαστον ᾿ἀποδιδοῦν᾽ TON KAPTION δύτοῦ, Kal TA 
φύλλὰ τοῦ ξύλου εἰς θερὰπείδν τῶν ἐθνῶν. Kal πᾶν 
KATAOEMA οὐκ ECTAI ἔτι. καὶ ὁ θρόνος τοῦ θεοῦ καὶ τοῦ 
᾽ ’ > a 2 x ε a“ * - , 
dpviov ἐν αὐτῇ ἔσται, καὶ of δοῦλοι αὐτοῦ λατρεύσουσιν 
αὐτῷ, καὶ ὄψονται τὸ πρόσωπον AYTOY, καὶ τὸ ὄνομα 
αὐτοῦ ἐπὶ τῶν μετώπων αὐτῶν. καὶ νὺξ οὐκ ἔσται ἔτι, 
κἀὶ OYK ἔχουσιν χρείαν φωτὸς λύχνου καὶ φῶς naioy, 
ὅτι Κύριος ὁ θεὸς φωτίςει [ἐπ᾽] αὐτούς, καὶ βασιλεύ- 
σουσιν εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. 

Καὶ εἶπεν μοι Οὗτοι οἱ λόγοι πιστοὶ καὶ ἀληθινοί, 
are , Ἴ ΓΝ ‘ a ΄ a a 
καὶ “ὁ κύριος", ὁ θεὸς τῶν πνευμάτων τῶν προφητῶν, 
es ‘ ΜΝ * an cal o , ? cal 
ἀπέστειλεν τὸν ἄγγελον αὐτοῦ δεῖξαι τοῖς δούλοις αὐτοῦ 
ἃ λεῖ γενέοθδι ἐν τάχει καί ᾿ΙΔΟΥ ἔρχομδι ταχύ. μα- 
’ ε »“ Α * 2 * -“ 2 
κάριος ὃ τηρῶν τοὺς λόγους τῆς προφητείας τοῦ βιβλίου 
΄ » δε ἣν , ε » , 4 , 
τούτου. Κἀγὼ Ἰωάννης ὁ ἀκούων καὶ βλέπων 
ταῦτα. καὶ ὅτε ἤκουσα καὶ Γἔβλεψα", ἔπεσα προσκυνῆσαι 
ἔμπροσθεν τῶν ποδῶν τοῦ ἀγγέλου τοῦ δεικνύοντός μοι 

lal Ν 4 9 ΄ if , , * re 
ταῦτα. καὶ λέγει por “Opa μή" σύνδουλός σού εἰμι καὶ 
τῶν ἀδελφῶν σου τῶν προφητῶν καὶ τῶν τηρούντων 

‘ ΄ - , , “ — 
τοὺς λόγους τοῦ βιβλίου τούτου: τῷ θεῷ προσκύνη- 
σον. Καὶ λέγει por Μὴ εφρδγίοης τοὺς 
λόγους τῆς προφητείας τοῦ BIBAIOY τούτου, 6 κδιρὸς γὰρ 
ἐγγύς ἐστιν. ὁ ἀδικῶν ἀδικησάτω ἔτι, καὶ ὁ ῥυπαρὸς 
“ῥυπανθήτω᾽ ἔτι, καὶ ὁ δίκαιος δικαιοσύνην ποιησάτω ἔτι, 
καὶ ὁ ἅγιος ἁγιασθήτω ἔτι. -- ᾿ΙλοΥὺ ἔρχομδι ταχύ, 
καὶ ὁ MICOGC μου μετ᾽ ἐμοῦ, ἀπολοῦνδι EKACT@ ὡς 

‘ » n > 
TO ἔργον ἐστὶν δύτοῦ. ἐγὼ τὸ “AAda καὶ τὸ Ὦ, 
ΓΑ a ‘ 

ὁ πρῶτος Kal δ᾽ ECYATOC, ἡ ἀρχὴ Kal τὸ τέλος. — Ma- 
κάριοι of TIAYNONTEC τὰς CTOAAC αὐτῶν, ἵνα ἔσται ἡ 
ἐξουσία αὐτῶν ἐπὶ τὸ ZYAON τῆς Ζωῆς καὶ τοῖς πυλῶσιν 


3 


u > 


a 


o 


9 


XXII ἈΠΟΚΑΛΔΥΨῚΣ IQANOY 539 


1s εἰσέλθωσιν εἰς τὴν πόλιν. ἔξω ol κύνες καὶ of φαρμακοὶ 
καὶ οἱ πόρνοι καὶ οἱ φονεῖς καὶ οἱ εἰδωλολάτραι. καὶ πᾶς 
φιλῶν καὶ ποιῶν ψεῦδος. 

1% Ἐγὼ Ἰησοῦς ἔπεμψα τὸν ἄγγελόν μου μαρτυρῆσαι 
ὑμῖν ταῦτα "ἐπὶ ταῖς ἐκκλησίαις. ἐγώ εἰμι εἰ ῥίζὰ καὶ 
τὸ γένος Δαυείδ, ὁ ἀστὴρ ὁ λαμπρός, ὃ πρωινός. 

17 Καὶ '"τὸ πνεῦμα καὶ ἡ" νύμφη λέγουσιν "Ἔρχου: καὶ 
ὁ ἀκούων εἰπάτω Ἔρχου: καὶ ὁ λιψῶν ἐρχέσθω, ὁ 
θέλων λαβέτω ὕλωρ Ζωῆς δλωρεᾶν. 

13 Μαρτυρῶ ἐγὼ παντὶ τῷ ἀκούοντε τοὺς λόγογς τῆς 


προφητείας τοῦ βιβλίου τούτου: ἐάν τις ἐπιθηῖ ἐπ᾿ αὐτά, 


ἐπιθήσει ὁ θεὸς ἐπ᾿ AYTON τὰς πληγὰς τὰς Γεγρὰμμένδς 
το ἐν τῷ ϑιβλίῳ τούτῳ" καὶ ἐών τις ἀφέλῃ ἀπὸ τῶν 
λόγων τοῦ βιβλίου τῆς προφητείας ταύτης, ἀφελεῖ ὁ θεὸς 
τὸ μέρος αὐτοῦ ἀπὸ τοῦ ΞΥύλογ τῆς Ζωῆς καὶ ἐκ τῆς 
πόλεως τῆς ἁγίας, τῶν γεγραμμένων ἐν τῷ βιβλίῳ τούτῳ. 
20 Λέγει ὁ μαρτυρῶν ταῦτα Nai ἔρχομαι ταχύ. 
᾿Αμήν' ἔρχου, κύριε Ἰησοῦ. 


2s ἩἩῊ χάρις τοῦ κυρίου Ἰησοῦ [Χριστοῦ] μετὰ τῶν 


ἁγίων. 





ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ 


KATA MADBAION 
KATA MAPKON 
KATA AODOYKAN 
KATA IL@MANHN 


ΠΡΑΞΕΙΣ ATOZTOAQN 
ΕΠΙΣΤΟΛΑΙ KAOOAIKAI 


1AKWMBOY 
TmETPOY 
TETPOY 
IWANOY 
IWANOY 
IWDANOY 
ιογδὰ 


ETIZTOAAIL TIAYAOY 
προο PWMAIOYC 
Tmpoc KOPINOIOYC ἃ 
™mpoc κορινθιογςο B 
προς fadaTac 
προς egmecioye 
προς MidimmHcloye 
προς KOAACCAEIC 
προς BECCAAONIKEIC 
Tmpoc BECCAAONIKEIC 


προς εβρδιογς 


προ TIMOBEON ἃ 
προς TIMOBEON B 
προς TITON 

προς Φιλημονὰ 


ATIOKAAYYVIZ IQANOY 


1A wo 


The text of this edition of the New Testament has been formed 
exclusively on documentary evidence, no account being taken of any 
printed edition. Wherever the documents vary from each other, 
criticism is needed to determine which readings are to be retained as 
genuine, and which are to be rejected as errors that have arisen in 
the course of transmission. In the Introduction which forms part of 
the accompanying volume an attempt has been made to examine at 
some length the true principles of textual criticism generally, and 
the leading results which follow from their application to the New 
Testament; and a summary of the contents of the Introduction is 
appended to the present volume. A brief and general explanation 
may however be useful to some readers of the text, who may not 
care to study in detail the discussions and statements of evidence 
upon which the various conclusions set forth in the Introduction are 
founded. 


Wherever there are more reddings than one, two classes of evi- 
dence are available for making the decision between them. We 
may compare the probability of the readings themselves, that is, 
employ internal evidence; and we may compare the authority of 
the documents which attest them, that is, employ external-or docu- 
mentary evidence. 

Internal evidence is itself of two kinds, the consideration of 
what an author is likely to have written, and the consideration of 
what a copyist is likely to have made him seem to have written. 
The former kind, resting on ‘intrinsic’ probability, valuable as it 
sometimes is, has little force in the innumerable variations in 

35 - 





542 . 


which each of the rival readings is unobjectionable, so that either 
of them would be reasonably approved in the absence of the other. 
The latter kind, resting on ‘ transcriptional’ probability, is not less 
valuable; but it is subject to analogous uncertainty, because in a 
vast number of cases each reading can be explained as a corruption 
of the other by reference to some tendency of scribes which is known 
to be often productive of textual change, and the tendency which 
actually operated in producing change in any particular case need 
not be the tendency which is most obvious to modern eyes. A few 
hours spent in studying a series of the countless corrections which 
no one would think of accepting will shew the variety of instinct to 
be found among scribes, the frequent disagreement between their 
instincts and our own, and, above all, the conflicting effects of dif- 
ferent instincts in the same passage. Moreover, though normally a 
scribe’s correction, or, more properly, corruption, should exhibit at 
once plausibility and latent inferiority, that is, should be condemned 
by transcriptional and by intrinsic evidence alike, the imperfection 
of our knowledge more commonly leaves unreconciled the apparent 
conflict of the two kinds of probability, arising out of the considera- 
tion that no scribe would consciously introduce a worse reading 
instead of a better. Lastly, all decisions made solely or chiefly on 
the ground of internal evidence are subject to the chances of mistake 
inseparable from single and isolated judgements: they lack the se- 
curity given by comparison and mutual correction. Hence it is dan- 
gerous to fix the mind in the first instance on any kind of internal 
probability : the bias thus inevitably acquired can hardly fail to 
mislead where the authority of documents is not obviously clear and 
decisive at once. The uses of internal evidence are subordinate and 
accessory: if taken as the primary guide, it cannot but lead to 
extensive error. 

Documentary evidence in its simplest form consists in the rela- 
tive authority of individual documents; that is, in the relative ante- 
cedent probability that a reading attested by them is the true 
reading. This is what is meant when it is said in popular language 
that ‘good MSS’ should be trusted. A presumption of relatively 
high authority is conferred by priority of date ; a presumption veri- 
fied on the average by experience, but still no more than a pre- 
sumption, because the exemplar from which. a MS was copied 
may have been either only a little older than itself or of any earlier 


543 


date, and because corruption may be rapid in one line of transmis- 
sion, slow in another. The only adequate criterion of authority for 
an individual document, apart from its affinity to other documents, 
is the character of its text, as ascertained by the fullest possible 
comparison of its different readings; the variations in which internal 
evidence is of such exceptional clearness as to be provisionally 
decisive being taken as tests of the general characteristics of the 
text throughout, and thus shewing how far it is likely to have pre- 
served genuine readings in the more numerous variations in which 
internal evidence is more or less ambiguous. Criticism resting on 
this basis, the basis of ‘internal evidence of documents’ as distin- 
guished from the preceding ‘internal evidence of readings’, involves 
not a single but a threefold process; tentative examination of 
readings, examination of the texts of documents by means of the 
materials thus collected, and final decision upon readings. It thus 
makes all variations contribute to the interpretation of each. Its 
principle may be expressed in the single proposition, Knowledge of 
documents should precede final judgement upon readings. 

The use of ‘ internal evidence of documents” in the New Testa- 
ment is however impeded by various exceptions to the homogene- 
ousness of texts, especially by the difficulty of applying it to a plu- 
rality of documents in places where the better documents are ranged 
on different sides, and by the fusion of two or more independent texts 
in one. This fusion or mixture would arise in several different ways. 
Sometimes two exemplars would be used together in transcription : 
sometimes a scribe would consciously or unconsciously intermingle 
reminiscences of another MS with the text which he was copying: 
sometimes variant readings noted in the margin of the exemplar, or 
inserted as corrections of it, would be substituted for the corre- 
sponding readings of the exemplar itself. Now, since almost every 
important document combines readings from more than one ancient 
source, the nature and therefore ultimately the value of its testimony 
in any particular case must vary accordingly; and there is no possi- 
bility of discriminating the readings derived from the several sources 
except by observing what the other documents are with which in 
each case it is associated. When therefore each document is treated 
as a constant unit of authority, so that the attestation of each reading 
becomes merely the sum of such units, there jis no way of arriving 
at a decision except by resolving the comparison of total authority 





544 


for two readings into a simple arithmetical balance; and this arith- 
metical proceeding must be hopelessly vitiated by the impossibility 
of assigning to each document a numerical value proportional to its 
ascertained excellence, as well as by the fragmentary nature of many 
documents, and the large element of consequent fortuitousness in 
the amount of extant attestation for this or that reading. A more 
or less distinct sense of these difficulties has doubtless had a con- 
siderable influence in encouraging a dangerous reliance on the direct 
use of ‘internal evidence of readings’ in the New Testament. But 
unfortunately this is an expedient which succeeds only in disguising 
the uncertainty, not in removing it. 

There is but one way through the chaos of complex attestation ; 
and that is by tracing it back to its several causes, in other words, 
by enquiring what antecedent circumstances of transmission will 
account for such combinations of agreements and differences be- 
tween the several documents as we find actually existing. Ad 
trustworthy restoration of corrupted texts is founded on the study 
of their history, that is, of the relations of descent or affinity 
which connect the several documents. The importance of gene- 
alogy in textual criticism is at once shown by the considerations 
that no multiplication of copies, or of copies of copies, can give 
their joint testimony any higher authority than that of the single 
document from which they sprang, and that one early document 
may have left a single descendant, another a hundred or a thou- 
sand. Since then identical numerical relations among existing 
documents are compatible with the utmost dissimilarity in the 
numerical relations among their ancestors, and vice versa, no avail- 
able presumptions whatever as to text can be obtained from number 
alone, that is, from number not as yet interpreted by descent. 

When, as often happens, the extant copies of an ancient work 
can be distributed into definite families having each a single com- 
mon ancestor, the task of tracing textual genealogy is compara- 
tively easy. In the New Testament the problem is one of much 
complexity, not only from the amount and variety of evidence, but 
from the early and frequent confluence of different lines of descent 
by mixture. Instances of immediate derivation of one extant docu- 
ment from another are extremely rare. But the combined evidence 
of agreements and discrepancies clearly discloses the existence of 
many sets of extant documents, deriving a greater or less part of 


545 


their text ultimately from single lost documents, or from single 
lines of transmission consisting of successions of lost documents. 
The relation of the whole mass of documents containing a book to 
the single autograph is in fact repeated on a smaller scale by each 
subordinate set of documents for a large body of their readings; and 
it is impossible to have any true conception of the origin of the 
present distribution of readings till it is clearly understood that 
fundamentally all textual transmission takes the form of a genea- 
logical tree, diverging into smaller and smaller branches, of which 
the extant documents are casual and scattered fragments or joints. 
This fundamental type of transmission is indeed greatly obscured in 
the New Testament by the coalescence of different branches of the 
tree through textual mixture, and the consequent rarity of pure 
representatives of the earlier and wholly divergent branches. But 
this seeming confusion is comparatively seldom productive of real 
and permanent difficulty in determining what lines of transmission 
did or did not contain a given reading in ancient times. 

The use of genealogical evidence, like the use of ‘internal 
evidence of documents’, brings to the elucidation of each single 
place a knowledge gained by the examination of many, and thus 
involves three successive processes. In this instance they are, first, 
the analysis and comparison of the documentary evidence for a suc- 
cession of individual variations; next, the investigation of the 
genealogical relations between the documents, and therefore be- 
tween their ancestors, by means of the materials thus obtained; 
and thirdly, the application of these genealogical relations to the 
interpretation of the documentary evidence for each individual 
variation. The results of the interpretation of documentary evi- 
dence thus and thus alone made possible are various. In the first 
place, it winnows away a multitude of readings which genealogical 
relations prove to be of late origin, and which therefore cannot 
have been derived by transmission from the autograph. Further, 
as regards all other readings, it so presents and limits the possible 
genealogical antecedents of the existing combinations of docu- 
mentary evidence as to supply presumptions in favour of one read- 
ing against another, varying from what amounts under favourable 
circumstances to practically absolute certainty down to complete 
equipoise. On the other hand the inequalities and occasional am- 
biguities in the evidence for the genealogical relations frequently 


Fy ΒΨ 
| =e Py - ες 


545 
leave room for more than one interpretation. In what manner the 


genealogical principle can be applied to these more difficult cases 
will appear presently. 


The documentary evidence for the text of the New Testament 
consists of Greek MSS dating from the fourth to the sixteenth 
century, most of the earlier being in a fragmentary state ; of ancient 
Versions in different languages; and of quotations found in the 
extant remains of the Fathers, written in Greek, in Latin, and 
to a small extent in Syriac. In order to understand fully the 
history of the text, documents of all kinds and ages have to be 
taken into account; though, as soon as the history is known, 
a vast numerical majority of documents must be treated as of no 
primary authority in ordinary variations. Since even the two 
earliest Greek MSS do not carry us back further than to the middle 
of the fourth century, the fixing of historical landmarks is chiefly 
dependent on the evidence of patristic quotations, which are for the 
most part definitely chronological, and also of the versions, three or 
four of which can hardly have been later than the second century. 
Each kind of evidence has its own imperfections. Quotations are 
often made from memory, and therefore liable to be loose and 
confused: different forms of text are used at different times by the 
same writer: and another kind of uncertainty is introduced by the 
diversity of text often exhibited by the MSS of patristic writings in 
quotations, which betrays the liability to corruption from the in- 
fluence of late current texts of the New Testament, and by the 
uncritical handling from which the text of most Fathers still suffers. 
Versions are affected by the genius and grammatical peculiarities of 
their language, and in other respects are not equally or uniformly 
literal ; while some have as yet been insufficiently edited. But all 
these drawbacks, however they introduce ambiguity into the evidence 
for single passages, do not materially impede the arrival at secure 
conclusions about the history of the text at large. 

Comparison with patristic quotations discloses at once the 
striking fact that all the more considerable variations of reading 
must have arisen before the latter half of the fourth century. 
Variations of later origin are for the most part of little moment, and 
the changes which took place after that period were mainly changes 
in the distribution of readings already existing. A text virtually 


547 


identical with the prevalent Greek text of the Middle Ages was 
used by Chrysostom and other Antiochian Fathers in the latter 
part of the fourth century, and thus must have been represented 
by MSS as old as any MS now surviving. This Antiochian or 
‘ Syrian’ text can frequently be recognised as standing out in oppo- 
sition to the text or texts of most of the definitely ancient documents. 

Another great landmark is furnished by the writings of Origen, 
which carry us to the middle of the third century, and even earlier, 
They establish the prior existence of at least three types of text, 
which can be identified through numerous readings distinctively 
attested by characteristic groups of extant documents. The most 
clearly marked of these is one that has long been conventionally 
known as ‘Western’. Another, less prominent as being less con- 
sistently represented by any single ancient document, may be called 
“ Alexandrian’, The third holds a middle or neutral position, some- 
times simply opposed to Western or to Alexandrian readings, occa- 
sionally opposed to Western and to Alexandrian readings alike. 
On the other hand Origen’s writings contain no certain traces of 
distinctively Syrian readings. 

The priority of two at least of the three texts just noticed to 
the Syrian text is further brought to light by the existence of a 
certain number of distinctively Syrian readings which prove on 
close examination to be due to a combination of the Western with 
the neutral readings. Moreover the use of Western and of neutral 
readings thus presupposed renders it morally certain that other 
readings from the same sources were adopted as they stood, some- 
times from a Western, sometimes from a neutral text ; and the sup- 
position is fully confirmed by an analysis of the distribution of docu- 
mentary attestation. A similar analysis in other cases shews that 
Alexandrian readings also were sometimes adopted by the authors 
of the Syrian text. To the two processes of combination and 
direct selective adoption must be added a third, selective adoption 
with modifications. In fact the Syrian text has all the marks of 
having been carefully constructed out of materials which are 
accessible to us on other authority, and apparently out of these 
alone. All the readings which have an exclusively Syrian attesta- 
tion can be easily accounted for as parts of an editorial revision; 
and none of them have the stamp of genuineness to attest the 
use of extraneous and purer sources, 


ae ἘΌΝ ΩΝ 


a νον 


548 


Leaving then the Syrian text, we have to consider the relations 
between its predecessors. The rapid and wide propagation of the 
Western text is the most striking phenomenon of textual history in 
the three centuries following the death of the Apostles. . The first 
clear evidence (Marcion, Justin) shews us a text containing definitely 
Western readings before the middle of the second century; and a 
similar text is predominant, to say the least, in the ample citations 
made towards the end of the century. Nay, the text used by all the 
Ante-Nicene Greek writers not connected with Alexandria, who 
have left considerable remains (Irenzeus, Hippolytus, Methodius), 
is substantially Western. Even in the two chief Alexandrians, 
Clement and Origen, especially in some of Origen’s writings, 
Western quotations hold a conspicuous place, while in Eusebius 
they are on the whole predominant. After Eusebius they make no 
show in Greek theology, except so far as they were adopted into 
eclectic texts: a few writers offer rare traces of the expiring tradition, 
but nothing more. The Old Latin version in both its earlier forms 
was Western from the first. The Old Syriac, so far as can be judged 
from a single imperfect MS of the Gospels, was at least predomi- 
nantly Western too. But indeed the Western influence to a certain 
extent affected every ancient version sooner or later: in those of 
Upper Egypt, Ethiopia, and Armenia it is often peculiarly well 
marked. 

When Western readings generally are confronted with their 
ancient rivals in order to obtain a broad view of the relations 
between the texts, it would be difficult for any textual critic to 
doubt that the Western not merely is the less pure text, but also 
owes most of its differences to a perilous confusion between tran- 
scription and reproduction, and even between the preservation of a 
record and its supposed improvement. Its chief and constant 
characteristic is a love of paraphrase, not generically different from 
the tendency to verbal modification exhibited by many scribes, but 
rather an extreme form of it. Words and even clauses are changed, 
omitted, and inserted with surprising freedom, wherever it seemed 
that the meaning could be brought out with greater force and 
definiteness. Another common and dangerous type of licence 
which is seen here in full force is the assimilation of clauses or 
sentences at once like and unlike, and especially the obliteration of 
the characteristic statements of the several Gospels in parallel 


549 


passages through the natural impulse to harmonise and to complete. 
More peculiar to the Western text is the readiness to adopt altera- 
tions or additions from sources extraneous to the books which 
ultimately became canonical. These various tendencies must have 
been in action for some time, The Western text is not to be 
thought of as a single recension, complete from the first. However 
its parent copy or copies may have differed from the originals, 
there must have been no little subsequent and progressive change. 

Meanwhile the Western licence did not prevail everywhere, and 
MSS unaffected by its results were still copied. The perpetuation 
of the purer text may in great measure be laid to the credit of the 
watchful scholars of Alexandria; its best representatives among the 
versions are the Egyptian, and especially that of Lower Egypt; and 
the quotations which follow it are most abundant in Clement, 
Origen, (Dionysius, Peter,) Didymus, and the younger Cyril, all 
Alexandrians. On the other hand there are many textual facts 
which it would be difficult to reconcile with an exclusive limitation 
of the Non-Western text to Alexandria in early times; and, as might 
have been anticipated, there is sufficient evidence that here and 
there elsewhere it held its ground with more or less success against 
the triumphant popularity of Western readings. But further, as 
was indirectly noticed above, a group of extant documents bears 
witness to the early existence of independent corruptions, appa- 
rently Alexandrian in origin. They are in all respects much less 
important, as well as less numerous, than the Western readings, and 
betray no inclination to introduce extraneous matter, or to have 
recourse to the bolder forms of change. They often shew care 
and skill, more especially in the use of language, and sometimes 
present a deceptive appearance of originality. 

The unfortunate loss of nearly all the Christian literature of the 
second half of the third century makes a partial chasm in textual 
history; but it is evident that increasing intercourse between 
churches led to much mixture of texts in that interval of compara- 
tive peace. Apart from miscellaneous and accidental mixture, it is 
probable that more than one eclectic text was deliberately formed. 
One such at all events, to which reference has been already made, 
must belong either to this time or to the years which follow. The 
Syrian text has all the appearance of being a careful attempt to 
supersede the chaos of rival texts by a judicious selection from them 


550 


all. It would be doing violence alike to all that is known of ancient 
criticism and to the evidence supplied by a comparison of the 
results with the antecedent materials to imagine that the Syrian 
revisers would have any trustworthy means of learning which of the 
various texts, MSS, or readings had the best pedigree. They could 
only be guided by ‘ intrinsic’ probabilities of a vague kind, and were 
not in a position to distinguish between the purity of a text and its 
present acceptability or usefulness. They evidently wished their 
text to be, as far as possible, easy, smooth, and complete ; and for 
this purpose borrowed freely from all quarters, and as freely used 
the file to remove surviving asperities. 

In the fourth century mixture prevailed almost everywhere : 
nearly all its texts, so far as they can be seen through the quotations 
of theologians, are more or less chaotic. In the early years the 
persecution under Diocletian and his colleagues, and then the 
reaction under Constantine, must have affected the text. not less 
powerfully than the Canon of the New Testament. The long 
and serious effort to annihilate the Scriptures could not be other- 
wise than unequally successful in different places, and thus the 
texts current in certain districts would obtain rapid extension in 
the next generation. Moreover various tendencies of that century 
of rapid innovation were unfavourable to the preservation of local 
peculiarities. It is therefore no wonder that the ancient types of 
text are seldom to be discerned except in fragments intermingled 
with other texts. Meanwhile the Syrian text grew in influence. 
For some centuries after the fourth there was in the East a joint 
currency of the Syrian and other texts, nearly all mixed ; but at last 
the Syrian text almost wholly displaced the rest. The causes of this 
supremacy are not far to seek. Western Christendom became 
exclusively Latin, as well as estranged from Eastern Christendom : 
with few exceptions the use and knowledge of the Greek language 
died out in the West. The ravages of the barbarians and Maho- 
metans destroyed the MSS of vast regions, and narrowly limited 
the area within which transcription was carried on. On the other 
hand Greek Christendom became centralised, with Constantinople 
for its centre. Now Antioch is the true ecclesiastical parent of 
Constantinople ; so that naturally the Antiochian text of the fourth 
century would first acquire traditional if not formal authority at 
Constantinople, and then become in practice the standard New 


551 


Testament of the Greek East. To carry the history one step 
further, the printed ‘Received Text’ of the sixteenth century, with 
the exception of scattered readings commended in most cases by 
Latin authority to Erasmus or his successors, is a reproduction of 
the Syrian text in this its medizval form. 


Such being in brief the history of the text, the first endeavour 
of the critic must evidently be to penetrate beyond the time of 
mixture, and ascertain as far as possible what readings were to be 
found in the several lines of tradition while they still preserved their 
distinctive characters. For this purpose it is necessary to ascertain 
how far the texts of the several existing documents correspond with 
the principal ancient texts. No satisfactory result was attainable 
so long as even our oldest documents were assumed to be constant 
and faithful representatives of ancient texts or ‘recensions’. Yet 
they will yield up indirectly to careful criticism the evidence which 
is vainly sought from them by direct inspection. A double process 
is necessary; first to discover the outlines of the history, as it has 
just been sketched, from the sum total of evidence of all dates and 
all kinds, and then to apply the standard so obtained to determine 
the origin and character of each principal document by means of the 
numerous variations in which the grouping of documents is tolerably 
free from obscurity. A document may have transmitted one ancient 
type of text in approximate purity; or it may be directly or 
indirectly derived by mixture from originals of different defined 
types; or it may have arisen from a more comprehensive mixture. 
What has to be noted is, first, the presence or absence of distinc- 
tively Syrian or distinctively Pre-Syrian readings; and secondly, 
among Pre-Syrian readings, the presence or absence of distinctively 
Western, or distinctively Alexandrian, or distinctively neutral 
τ readings. 

When the texts of existing documents are tested in this manner, 
it becomes evident that they are almost all in some sense mixed. 
One Greek MS in most chapters of the Gospels and Acts (D), two 
in St Paul’s Epistles (D,G,), one in the Epistle to the Hebrews 
(D,) have approximately Western texts. Of the two oldest MSS, 
δὲ is Pre-Syrian and largely neutral, but with considerable Western 
and Alexandrian elements, B is Pre-Syrian and almost wholly 
neutral, but with a limited Western element in the Pauline Epistles. 


552 


All other Greek MSS contain a greater or less Syrian element, and 
their Pre-Syrian elements almost always exhibit readings of all 
three Pre-Syrian types, though in different proportions. Nor is the 
general proportion of mixture by any means uniform throughout 
each document: thus the Syrian element of A is very large in the 
Gospels, much smaller in the other books, the transcription having 
probably been made from different smaller exemplars in different 
parts of the New Testament. The Western character of the Old 
Latin version in its earlier forms and apparently of the Old Syriac 
has been already noticed. The other early versions, the Memphitic 
and Thebaic, both Egyptian, are apparently altogether Pre-Syrian : 
they certainly are for the most part sometimes neutral, sometimes 
Alexandrian, though not without a Western element, which in the 
Thebaic is considerable. A revision of the Old Syriac version 
appears to have taken place early in the fourth century, or sooner; 
and doubtless in some connexion with the Syrian revision of the 
Greek text, the readings being to a very great extent coincident. 
All subsequent versions and revisions of versions are much affected 
by Syrian influence, more especially the Gothic and the ‘Italian’ 

Latin: but the Pre-Syrian elements of the Ethiopic, the ——— 
and the Jerusalem Syriac are large and important. 

The textual elements of each principal document having been 
thus ascertained, it now becomes possible to determine the genealogy 
of a much larger number of individual readings than before in rela- 
tion to the several ancient texts. The process can hardly be reduced 
to rule: but after a while the contrasted groupings of attestation 
become for the most part easy to interpret with patience and care. 
When once the ancient distribution of a reading has thus been 
ascertained, the characteristics of the several ancient texts furnish 
presumptions of the highest value as to its genuineness or spuri- 
ousness. 

A reading marked as Syrian or Post-Syrian by the range of the 
documents which attest it may be safely rejected at once. If it has 
but one rival, that rival reading will be sustained by the united 
authority of all Pre-Syrian texts, Western, Alexandrian, and neutral 
alike. If there are two or more rival readings, this circumstance 
leaves untouched the antecedent improbability of all distinctively 
Syrian readings as deduced from the historical relations of the 
Syrian text as a whole to other texts. On the other hand it isa 


553 


less simple matter to determine the antecedent probability or im- 
probability of readings ascertained to be evidently or probably Pre- 
Syrian. A more precise definition of origin has in all cases to be 
sought, since the most important divergences of text took place in 
Pre-Syrian times. 

Here the Syrian text comes in again from another point of view, 
as disguising the relative attestation of two or more Pre-Syrian 
readings. In the numberless cases in which the Syrian revisers 
adopted unchanged one or other of the earlier readings a necessary 
result was the doubling, so to speak, of the attestation of that 
reading: it cannot but have the combined support of all the extant 
documents which in these variations have a Syrian origin and of 
all the extant documents which in these variations have a Pre- 
Syrian origin of a particular type. It will thus present the ap- 
pearance of being much more fully attested than its rival, though 
in reality a large part of its attestation is merely equivalent to 
the single Syrian text. The importance of this consideration is 
especially exemplified by the numerous Western readings which 
owe a deceptive amplitude of apparent authority to the accident 
that they found favour with the Syrian revisers when numerous other 
readings of identical origin and not inferior character were refused. 

Allowance being made for this possible cause of erroneous 
estimation of evidence, a large proportion of Pre-Syrian readings can 
be confidently referred to one or other of the chief Pre-Syrian lines 
of attestation. When these lines of attestation are compared with 
each other as wholes by examination of the internal evidence for 
and against the whole body of their respective readings, it becomes 
manifest that as wholes the Western and Alexandrian texts are 
aberrant texts. Where there are but two readings, the Non-Wes- 
tern approves itself to be more original than the Western, the Non- 
Alexandrian than the Alexandrian: where there are three readings, 
the neutral reading, if supported by such documents as stand most 
frequently on both the Non-Western and the Non-Alexandrian sides 
in the preceding cases, approves itself more original than either the 
Western or the Alexandrian. 

There are some scattered Western and Alexandrian readings 
which in the present state of knowledge it would be imprudent to 
reject altogether. Nay, there are a few places in the Gospels, 
marked in this edition with a special notation, in which we believe 


554 


that the Western text represents faithfully the autographs in its 
omission of matter contained in all Non-Western documents. In 
these last exceptional cases, when they are considered together, in- 
ternal evidence is peculiarly strong: and moreover, in the absence 
of special grounds to the contrary, erroneous insertion of matter is 
always antecedently more probable than. its erroneous omission, 
owing to the constant tendency of scribes towards completeness of 
text and their equally constant unwillingness to let go anything 
which they have received. On the other hand the textual integrity 
of the Western text cannot rightly be upheld in the numerous places 
in which it has preserved interesting matter omitted in the other 
Pre-Syrian texts, yet manifestly not, due to the inventiveness of 
scribes, much less. to any of the ordinary incidents of transcription» 
All these places, it should be observed, occur in the historical 
books, and perhaps in the Gospels only. The paradox disappears 
when it is remembered that the causes of various readings originating 
in very early times need not all lie within the text itself. When the 
Western text was growing up, oral traditions and written memorials 
of the apostolic age were still current, doubtless mixed in character; 
while the reverence paid to the writings which ultimately formed 
the Canon of the New Testament had not yet assumed a character 
that would forbid what might well seem their temperate enrichment 
from other memories or records. A few of the more important of 
these peculiar interpolations from extraneous sources are inserted in 
the text of the Gospels, or appended to them, with a special nota- 
tion; and it has likewise been thought worth while to print many of 
the rest in the margin within distinctive marks, along with some 
other interesting Western readings.. But the accessory recognition 
of these classes of readings, in association with the books of the New 
Testament, not as originally forming part of their true text, does 
not affect the primary conclusion derived from genealogical evi- 
dence with reference to the chief ancient texts, that readings found 
either in the Western alone of the Pre-Syrian texts or in the Alex- 
andrian alone of the Pre-Syrian texts must lie under a strong pre- 
sumption of having been introduced by scribes. 


Numerous variations. remain in which the distribution of 
documentary evidence may be reasonably interpreted in more 
ways than one, so that a reference of the several readings to 


555 


this or that principal ancient text is open to doubt; or in which 
there is little or no reason to suppose that the divergence of read- 
ing has any connexion with the divergence of the principal an- 
cient texts. Here too however the genealogical principle can be 
applied by an extension of ‘internal evidence of documents’ to 
the lost ancestors of groups of documents. The general internal 
character of distinctively Western and of distinctively Alexan- 
drian readings was ascertained in precisely the same manner as 
the general internal character of any single document is ascertained, 
namely by consecutive examination of the whole body of readings; 
and the power thus given of employing easy variations as a key to 
difficult variations is of universal range, the same mode of testing 
general internal character being applicable to the whole body of 
readings of any other group of documents which frequently stands 
out in opposition to other documents. In every place in which 
two or more documents have the same reading, unless the reading 
is such as can naturally be accounted for by accidental coincidence, 
they must by the nature of the case have had a single common 
ancestor, whether it be the autograph or some later MS. If the 
same group of documents is found standing by itself in a consider- 
able series of readings, sufficient material is provided for generali- 
sations as to the common ancestor in all these. places, which 
ancestor is virtually a series of fragments of a lost MS. This ‘inter- 
nal evidence of groups’, by rendering it possible to estimate as 
wholes the documentary arrays by which rival readings are attested, 
independently of any estimates that may be formed of the cha- 
racter of their constituent members individually, escapes the diffi- 
culties caused by mixture which beset every attempt to treat indi- 
vidual documents of the New Testament as so many ‘authorities’ 
of constant value. 

The number of groups that deserve serious attention is soon 
found to be comparatively small. Neither Greek MSS containing 
a large amount of distinctively Pre-Syrian text nor early Versions 
nor early Fathers are numerous, and to a great extent they are 
fragmentary or discontinuous; and combinations into which none 
of them enter may evidently in most cases be safely neglected. 
It is likewise soon found that various groups practically identical 
are somewhat variable in their limits through the defection of one 
or another of the documents which are habitually their members. 


* 


556 


This is the natural result of the casual eclecticism of miscellaneous 
mixture, which tends to disguise the simplicity of the primitive rela- 
tions of text. under a superficial complexity of existing attestation. 
Before investigation has proceeded far, it becomes manifest that the 
groups which can by any possibility carry authority in doubtful 
variations are sure to contain one or more of a very small number of 
primary Greek MSS. In strictness the earlier Versions and Fathers 
should be included in the list of primary documents, and the process 
would certainly be incomplete if no account were ultimately taken 
of readings attested by them without the support of any primary 
Greek MS; but nothing is lost and much simplicity is gained by 
treating them in the first instance as accessory to Greek MSS. 

The next step is to determine how far there is a common element 
in all or most of those groups which shew the best character when 
tried by ‘internal evidence of groups’. Here two remarkable facts 
come out successively with especial clearness, the constant supe- 
riority of groups containing both B and ὃδὲ to groups containing 
neither, wherever internal evidence is tolerably unambiguous, and 
the general but by no means universal superiority of groups con- 
taining B to opposed groups containing δὲ. These facts exactly 
correspond the one with the immunity of both MSS from Syrian 
readings, and the other with the almost complete immunity of B 
from the mixture with the chief aberrant Pre-Syrian texts which has _ 
largely affected δὲ ; while they are elicited from a different kind 
of evidence. They are moreover independent of the size of the 
groups. Thus the cases in which 8B have no support from other 
Greek MSS, or no documentary support at all, are connected by 
every gradation with the cases in which they stand at the head of 
a considerable group. If B and δὲ were for a great part of their text 
derived from a proximate common original, that common original, 
whatever might have been its own date, must have had a very ancient 
and a very pure text. There is however no tangible evidence for 
this supposition; while various considerations drawn from careful 
comparison of the accessory attestation of readings supported by NB 
together, by B against δὲ, and by δὲ against B respectively, render 
it morally certain that the ancestries of B and of δὲ diverged from 
a point near the autographs, and never came into contact subse- 
quently; so that the coincidence of NB marks those portions of 
text in which two primitive and entirely separate lines of trans- 


557 


mission had not come to differ from each other through independent 
corruption in the one or the other. Accordingly, with certain 
limited classes of exceptions, the readings of RB combined may 
safely be accepted as genuine in the absence of specially strong in- 
ternal evidence to the contrary, and can never be safely rejected 
altogether. 

Next come the numerous variations in which δὲ and B stand 
on different sides. Here an important lesson is learned by examin- 
ing in the same consecutive manner as before the readings of every 
combination of each of these MSS with one other primary MS. 
Every such binary combination containing B (as in the Gospels 
BL, BC, BT, &c.) is found to have a large proportion of readings 
which on the closest scrutiny have the ring of genuineness, and 
hardly any that look suspicious after full consideration: in fact, the 
character of such groups is scarcely to be distinguished from that of 
XB. On the other hand every combination of δὲ with another 
primary MS presents for the most part readings which cannot be 
finally approved, along with, it may be, a few which deserve more 
consideration. All other MSS stand the trial with even less success 
than ἐδ, 

Analogous though not identical results are obtained by testing 
the groups formed by & or B with only secondary support, that is, 
associated only with inferior Greek MSS, or with Versions, or with 
Fathers, or with two or three of these classes of documents. The same 
high standard of excellence as before is reached where groups of this 
kind containing B shew variety in the accessory evidence : where B is 
supported by a single version only, the character varies with the 
‘version associated. Even when B stands quite alone, its readings 
must never be lightly rejected, though here full account has to be 
taken of the chances of clerical error, and of such proclivities as can 
be detected in the scribe of B, chiefly a tendency to slight and 
inartificial assimilation between neighbouring passages : the fondness 
for omissions which has sometimes been attributed to him is imagi- 
nary, except perhaps as regards single petty words. On the other 
hand the readings in which δὲ stands alone bear almost always the 
marks of either carelessness or boldness ; and except in a few read- 
ings, some of them important, the general character of all the 
various groups containing δὲ with such accessory attestation as is 
described above is more or less suspicious. Many of the readings 

36 








558 


of such groups are, it can hardly be doubted, Western, and many 
others Alexandrian. Still more unfavourable results are obtained 
by a similar testing of other single MSS. 

These general results are such as might naturally be anticipated 
from the relations of δὲ and B to other documents and to each other. 
It was to be expected that the text of the extremely ancient common 
source of B and δὲ, which is shown by the concordant readings of 
NB to have been of singular purity, should as a rule be preserved in 
one or other of the two MSS where they differ; and further that B 
should usually, though not always, be its faithful representative, 
The wrong readings of B, with whatever amount of accessory 
attestation, being for the most part due only to sporadic corruption, 
it would naturally preserve a much larger amount of the common 
ancestral text than a MS so largely affected by Western and Alex- 
andrian influences as δὲ ; and, as regards readings in which each 
of them stands alone, the different types of transcription character- 
istic of their respective scribes would naturally have similar con- 
sequences. 

Although however a text formed by taking B as the sole 
authority, except where it contains self-betraying errors, would be 
incomparably nearer the true text of the autographs than a text 
formed in like manner from any other single document, it would 
certainly include many wrong readings; and the only safe criticism 
is that which throughout takes account of all existing evidence. 
The places in which the true reading appears to have been lost in 
both B and & are extremely few; but certain or possible exceptions 
to the usual superiority of B to δὲ are many; and thus the various 
presumptions afforded by the internal character of various groups of 
documents are invaluable, while ‘internal evidence of readings’ is 
often a helpful instrument of verification in the last decision, 
removing many uncertainties which must otherwise have continued 
unresolved, and again occasionally suggesting uncertainties which 
claim recognition. Such also, wherever the ancient texts are diffi- 
cult to identify, are virtually the resources on which criticism 
depends in those parts of the Epistles which have perished in B, 
namely in the latter part (ix 14—end) of the Epistle to the Hebrews, in 
the Pastoral Epistles, and in the Epistle to Philemon. In the Apoca- 
lypse the authority of single documents is merged still more in that 
of grouped documents and in internal evidence; and the leading 


559 


ancient texts are at least more obscure than elsewhere. Whether 
B ever contained the Apocalypse or not, it is now defective from 
Hebrews ix 14 onward. The loss is the greater because in the 
Apocalypse δὲ has a text conspicuously inferior to its text of the 
other books, partly inherited from earlier more or less corrupted 
texts, partly due to increased licence of transcription ; and, though 
A, more especially when it is supported by C, here proves itself 
entitled to considerable authority, it does but imperfectly supply the 
deficiency, and moreover the want of early and good versions other 
than the Latin is sensibly felt. Yet even here the number of varia- 
tions in which it is difficult to come to a trustworthy conclusion 
is much smaller than might have been anticipated. 


The sketch contained in the preceding pages may suffice to 
indicate the principal lines of criticism which have been followed 
in this edition. The aim of sound textual criticism must always be 
to take account of every class of textual facts, and to assign to 
the evidence supplied by each class its proper use andrank. When 
once it is clearly understood that, by the very nature of textual 
transmission, all existing documents are more or less closely related 
to each other, and that these relations of descent and affinity have 
been the determining causes of nearly all their readings, the his- 
torical investigation of general and partial genealogy becomes the 
necessary starting-point of criticism. Genealogical results, taken 
in combination with the internal character of the chief ancient texts 
or of the texts of extant documentary groups, supply the presump- 
tions, stronger or weaker as the case may be, which constitute the 
primary and often the virtually decisive evidence for one reading as 
against another. Before however the decision as to any variation is 
finally made, it is always prudent, and often necessary, to take into 
consideration the internal evidence specially affecting it, both 
intrinsic and transcriptional. If it points to a result different 
from that which the documentary evidence suggested, a second and 
closer inspection will usually detect some hitherto overlooked cha- 
’ gacteristic of the best attested reading which might naturally lead 
to its alteration; while sometimes on the other hand reexamination 
brings to light an ambiguity in the attestation. No definite rule 
can be given in the comparatively few cases in which the apparent 
conflict remains, more especially where the documentary evidence 


: 
eS ae 





560 


is scanty on one side or obscure. The ultimate determination must 
evidently be here left to personal judgement on a comprehensive 
review of the whole evidence. But in a+ text so richly attested 
as that of the New Testament it is dangerous to reject a reading 
clearly commended by documentary evidence genealogically inter- 
preted, though it is by no means always safe to reject the rival read- 
ing. Here, as in the many variations in which documentary and 
internal evidence are both indecisive, it is manifestly right to 
abstain from placing before the reader an appearance of greater 
certainty than really exists, and therefore to print alternative read- 
ings, so as to mark the places where an absolute decision would at 
present be arbitrary, and also to mark the limits within which the 
uncertainty is confined. 


The office of criticism thus far has been to discriminate between 
existing various readings, adopting one and discarding another. 
But it is at least theoretically possible that the originality of the 
text thus attained is relative only, and that all existing documents 
are affected by errors introduced in the early stages of transmission. 
Here there is no possible ultimate criterion except internal evidence: 
but the history of the text of the New Testament shews the meeting- 
point of the extant lines of transmission to have been so near the 
autographs that complete freedom from primitive corruption would 
not be antecedently improbable. As far as we are able to judge, 
the purity of the best transmitted text does in all essential respects 
receive satisfactory confirmation from internal evidence. We have 
never observed the slightest trace of undetected interpolations or 
corruptions of any moment, and entirely disbelieve their existence. 
There are however some passages which one or both of us suspect 
to contain a primitive error of no great importance, and which 
are accordingly indicated as open to question, all suggestions for 
their correction being reserved for the Appendix. 


This brief account of the text of the New Testament would be 
incomplete without a word of caution against a natural misunder- 
standing. Since textual criticism has various readings for its 
subject, and the discrimination of genuine readings from corruptions 
for its aim, discussions on textual criticism almost inevitably obscure 
the simple fact that variations are but secondary incidents of a 


561 


fundamentally single and identical text. In the New Testament 
in particular it is difficult to escape an exaggerated impression as to 
the proportion which the words subject to variation bear to the 
whole text, and also, in most cases, as to their intrinsic importance. 
It is not superfluous therefore to state explicitly that the great bulk 
of the words of the New Testament stand out above all discrimina- 
tive processes of criticism, because they are free from variation, 
and need only to be transcribed. Much too of the variation 
which it is necessary to record has only an antiquarian interest, 
except in so far as it supplies evidence as to the history of textual 
transmission, or as to the characteristics of some document or group 
of documents. The whole area of variation between readings that 
have ever been admitted, or are likely to be ever admitted, into any 
printed texts is comparatively small ; and a large part of it is due 
merely to differences between the early uncritical editions and the 
texts formed within the last half-century with the help of the price- 
less documentary evidence brought to light in recent times. A 
small fraction of the gross residue of disputed words alone remains 
after the application of the improved methods of criticism won from 
the experience of nearly two centuries of investigation and dis- 
cussion. If comparative trivialities, such as changes of order, the 
insertion or omission of the article with proper names, and the like, 
are set aside, the words in our opinion still subject to doubt can 
hardly amount to more than a thousandth part of the whole New 
Testament. 

Nor must it be forgotten how strong an assurance of incorrupt- 
mess in the unvarying parts of the text of the New Testament is 
supplied indirectly by many of the variations which do exist, inas- 
much as they carry us back by the convergence of independent lines 
of transmission to a concord of testimonies from the highest antiquity ; 
or again what unusually ample resources of evidence the New Testa- 
ment possesses for the reduction of the area of textual uncertainty to 
aminimum. The apparent ease and simplicity with which many 
ancient texts are edited might be thought, on a hasty view, to imply 
that the New Testament cannot be restored with equal security. 
But this ease and simplicity is in fact the mark of evidence too 
scanty to be tested; whereas in the variety and fullness of the 
evidence on which it rests the text of the New Testament stands 
absolutely and unapproachably alone among ancient prose writings. 


nin i μῶν 


562 


Doubtful points are out of sight even in critical editions of classical 
authors merely because in ordinary literature it is seldom worth 
while to trouble the clearness of a page. The one disadvantage on 
the side of the New Testament, the comparatively early mixture of 
independent lines of transmission, is more than neutralised, as soon 
as it is distinctly perceived, by the antiquity and variety of the 
evidence; and the expression of doubt wherever doubt is really felt 
is owing to the paramount necessity for fidelity as to the exact words 
of Scripture. 


NOTATION 


Alternative Readings 


WHEREVER it has been found impossible to decide that one of 
two or more various readings is certainly right, alternative readings 
are given: and no alternative reading is given which does not 
appear to have a reasonable probability of being the true reading. 
The primary place in the text itself is assigned to those readings 
which on the whole are the more probable, or in cases of equal 
probability the better attested (see Introduction § 377). The other 
alternative readings occupy a secondary place, with a notation 
which varies according as they differ from the primary readings by 
Omission, by Addition, or by Substitution. 

A secondary reading consisting in the Omission of words retained 
in the primary reading is marked by simple brackets [ ] in the text. 
Thus in Matt. vii24 rods λόγου: τούτους is the primary reading, τοὺς 
λόγους without τούτους the secondary reading. 

A secondary reading consisting in the Addition of words omitted 
in the primary reading is printed in the margin without any accom- 
panying marks, the place of insertion being indicated by the mark * 
in the text. Thus in Matt. xxiii 38 ὁ οἶκος ὑμῶν without ἔρημος is 
the primary reading, ὁ οἶκος ὑμῶν ἔρημος the secondary reading. 

A secondary reading consisting in the Substitution of other words 
for the words of the primary reading is printed in the margin with- 
out any accompanying mark, the words of the primary reading being 
included within the marks in the text. Thus in Matt. xvi 20 
ἐπετίμησεν is the primary reading, διεστείλατο the secondary reading. 
The notation for substitution is employed for the sake of convenience 
in a few cases that fall in strictness under the two former heads. 





ee 


ae 


Fe ΨΥ ee ei Ὁ ae an — 


7 





564 


Thus in Matt. xi 5 it expresses the secondary omission of καί, with 
a change of punctuation; and in Matt. xxi 28 it expresses the 
secondary addition of μου, with a change of accentuation. It is like- 
wise employed for alternative punctuations. 

Where there are two or more secondary readings, they are 
separated by vw in the margin, unless they differ from each other 
merely by the omission or addition of words; in which case they are 
distinguished from each other by brackets in the margin, enclosing 
part or the whole of the longer reading. Thus there are two secon- 
dary readings in Matt. xiii 30, both ἄχρι and μέχρι ; in xvii 17, both 
τότε ἀποκριθείς and ἀποκριθείς alone; and in xviii το, both ἐν τῷ 
οὐρανῷ and the omission of these or any corresponding words. 
Sometimes one of two secondary readings differs from the primary 
reading by omission only, so that it can be expressed by simple 
brackets in the text, while the other stands as a substitution in the 
margin. Thus in Matt. ix 18, εἷς προσελθών being the primary read- 
ing, προσελθών and εἰσελθών are both secondary readings. 

A few alternative readings and punctuations are examined in the 
Appendix: they are indicated by 4. attached to the marginal 
readings. 

Secondary readings of an orthographical character are reserved 
for another part of the Appendix. 


Suspected Readings 


Wherever it has appeared to the editors, or to either of them, 
that the text probably contains some primitive error, that is, has not 
been quite rightly preserved in any existing document, or at least in 
any existing document of sufficient authority, 4/.+ is placed in the 
margin, the extreme limits of the words suspected to contain an 
error of transcription being indicated by the marks ©” in the text. 
All such places are the subject of notes in the Appendix. Ina few 
cases a reading apparently right, and also attested largely though 
not by the best documents, being probably a successful ancient con- 
jecture, is placed within tt in the text, the better attested reading 
being printed with 4%. in the margin, and a note inserted in the 
Appendix. See Introduction 88 361—368, 380, 88. 


565 


Noteworthy rejected readings 


A few very early interpolations in the Gospels, omitted by 
‘ Western’ documents alone (Luke xxii 19 f.; xxiv 3, 6, 12, 36, 40, 
51, 52), or by * Western’ and ‘Syrian’ documents alone (Matt. 
xxvii 49), are inserted within double brackets [IJ in the body of the 
text. See Introduction 88 240 f., 383. 

A few interpolations in the Gospels, probably ‘ Western’ in 
origin, containing important matter apparently derived from ex- 
traneous sources, are inserted within double brackets [[ ] in the body 
of the text (Matt. xvi 2 f.; Luke xxii 43 f.; xxiii 34), or separately 
(Mark xvi 9—20, where the same notation is used for the alternative 
Shorter Conclusion of the Gospel; John vii 53—viii 11). See Intro- 
duction § 384. 

In the Gospels and Acts many ‘ Western’ interpolations and 
substitutions containing some apparently fresh or distinctive matter, 
such as might probably or possibly come from an extraneous source 
or which is otherwise of more than average interest, but having no 
sufficient intrinsic claim to any form of incorporation with the New 


Testament, are printed between the special marks++ in the margin, . 


with corresponding marks * or ©” in the text. They must not be 
confounded with true alternative (secondary) readings, which stand 
likewise in the margin, but without any peculiar marks. See In- 
troduction § 385. 

Besides the preceding classes of rejected readings, which owe 
their exceptional retention in association with the true text to 
considerations arising out of early textual history, miscellaneous 
rejected readings having some special interest are noticed in the 
Appendix; and the places where they occur are marked with 4/. 
in the margin without any corresponding marks in the text. These 
readings include some of ‘ Western’ origin, that might with perhaps 


equal fitness have been placed between i+ in the margin. Both. 


these classes of readings are by their nature indefinite in extent, and 
are limited only by selection; so that they might without impro- 
priety have been either enlarged or diminished. See Introduction 
§ 386. 


— 


ν ὧν.» 


SUMMARY OF 
CONTENTS OF INTRODUCTION 


PREFATORY REMARKS 


PART I 


THE NEED OF CRITICISM FOR THE TEXT 
OF THE NEW TESTAMENT 


A. Transmission by writing 
B. Transmission by printed editions 
C. History of present edition 


PART II 
THE METHODS OF TEXTUAL CRITICISM 


Section I. InTERNAL EvipENcE oF READINGS 
A. Intrinsic Probability 
B. Transcriptional Probability 


Section II. INTERNAL Evipence or DocuMENTS 


Section III. GEngatocicaL EvipENcE 
A. Simple or divergent genealogy 
B. Genealogy and number 
C. Manner of discovering genealogy 
D. Complications of geneaiogy by mixture 
E. Afflications of genealogy 


F. Variable use of genealogy according to unequal preservation of 
documents 


ae: 


es A 
ay upg 





567 
Section IV. Internat Evipence or Groves 


Section V. RECAPITULATION OF METHODS IN RELATION TO EACH 
OTHER 


Section VI. CriricismM AS DEALING WITH ERRORS ANTECEDENT TO 
EXISTING TEXTS 
A. Primitive errors 


B. Removal of primitive errors by conjecture -- 


PART III 


APPLICATION OF PRINCIPLES OF CRITICISM TO 
THE TEXT OF THE NEW TESTAMENT 


CHAPTER I. PRELIMINARY CHRONOLOGICAL 
SURVEY OF DOCUMENTS 

Greek MSS 

Versions 

Fathers 

Documentary preparation Jor this edition 


OPP 


CHAPTER II. RESULTS OF GENEALOGICAL 
EVIDENCE PROPER 


Section I. DererMINATION OF THE GENEALOGICAL RELATIONS OF 
THE CHIEF ANCIENT TEXTS 


A. Posteriority of all great variations to Cent. V 
B. Posteriority of ‘ Syrian’ (8) to ‘ Western’ (8) and other (neutral, a) 
readings shown 
(1) by analysis of conflate readings 
C. Posteriority of ‘Syrian’ to ‘Western’ and other (neutral and 
‘ Alexandrian") readings shown 
(2) by Ante-Nicene Patristic Evidence 
D. Posteriority of Syrian to Western, Alexandrian, and other (neu- 
tral) readings shown 
(3) ὃν Internal Evidence of Syrian readings 


PS Se τ ee. ee” ee 


“᾿ 


ἀν τ x 


διὰ ΣΝ κι 'Ἢ λυ λυ —— — 


Cc. 


568 


II. CHARACTERISTICS OF THE CHIEF ANCIENT TEXTS 


Western characteristics 

The neutral text and its preservation 
Alexandrian characteristics 

Syrian characteristics 


11. Sketrcu or Post-NIcENE TEXTUAL HISTORY 


The two stages of the Syrian text 
Mixture in the fourth century 

Final supremacy of the Syrian text 
Relics of Pre-Syrian texts in cursives 
Recapitulation of the history of the text 


IV. RELATIONS OF THE PRINCIPAL ANCIENT DOCUMENTS TO 
THE CHIEF ANCIENT TEXTS 


Nature of the process of determination 
Texts found in Greek MSS 

Texts found in Versions 

Texts found in Greek Fathers 


V. IDENTIFICATION AND ESTIMATION OF READINGS AS BELONGING 
TO THE CHIEF ANCIENT TEXTS 


Nature of the process of identification 

Identification and rejection of Syrian readings 
Identification of Western and of Alexandrian readings 
Identification of neutral readings 

Suspiciousness of Western and Alexandrian readings 
Exceptional Western non-interpolations 

Recapitulation of genealogical evidence proper 


VI. REVIEW OF PREVIOUS CRITICISM WITH REFERENCE TO 
ANCIENT TEXTS 
Foundation of historical criticism by Mill, Bentley, and Bengel 
Development of historical criticism by Griesbach, in contrast with 
Hug’s theory of recensions 
Defects of Griesbach’s criticism 
Permanent value of Griesbach’s criticism 





569 


CHAPTER III. RESULTS OF INTERNAL EVIDENCE 


Section 


> 


romp yop 


OF GROUPS AND DOCUMENTS 


1. DocumenTARY GROUPS AS LIMITED BY REFERENCE TO 
Primary Greex MSS Generatty 
General considerations on Documentary Groups 
Progressive limitation of Groups with reference to Primary 
Greek MSS : 
Relation of Primary Greek MSS to other documentary evidence 


Absence of Secondary Greek MSS from Groups containing Primary 
Greek MSS 


Absence of Versions from Groups containing Primary Greek MSS 

Absence of Fathers from Groups containing Primary Greek MSS 

Absence of Versions and Fathers from Groups containing Primary 
Greek MSS 


II. Documentary Groups AS LIMITED BY REFERENCE TO THE 
Best Primary Greex MSS 


Relation of variations between Primary Greek MSS to the chief 
ancient texts 

General relations of B and & to other documents 

Origin and character of readings of XB combined 

Binary uncial combinations containing B and x respectively 

Singular and subsingular readings of B 

Singular and subsingular readings of ® and other MSS 

Determination of text where Band ® differ 

Determination of text where B is absent 


Supplementary details on the birthplace and the composition of 
leading MSS 


CHAPTER IV. SUBSTANTIAL INTEGRITY OF 


A. 


B. 


ς 


THE PUREST TRANSMITTED TEXT 


Approximate non-existence of genuine readings unattested by any 
of the best Greek uncials 

Approximate sufficiency of existing documents for the recovery of 
the genuine text, notwithstanding the existence of some primitive 


corruptions 


Conditions of further improvement of the text 


570 


PART IV 
NATURE AND DETAILS OF THIS EDITION 


Aim and limitations of this edition 

Textual notation 

Orthography 

Breathings, Accents, and other accessories of printing 
Punctuation, Divisions of text, and Titles of books 


Conclusion 


ΠΡ Ma ea ca 


LIST OF READINGS NOTICED 
IN THE APPENDIX ~ 


The following is a list of rejected 
readings which have been thought 
worthy of notice in the Appendix on 
account of some special interest 
attaching to them. It does not in- 
clude those readings of this class 
which already appear in the margin 
between 4 +, or the few —— 
readings vhich are printed between 
[ ] in the text itself. Some of the 
slighter accessory variations in places 
noticed in the list are likewise passed 
over. The list also takes account 
of all words or passages marked 
with 4%.+t in the margin, as pro- 
bably containing some ‘primitive’ 
error, that is, an error affecting the 
texts of all or virtually all existing 
documents, and thus incapable of 


ST MATTHEW 


i8 ᾿Ιωρὰμ δὲ ἐγέννησεν + τὸν Oxo- 
flav, ᾿Οχοξίας δὲ ἐγέννησεν τὸν "Twds, 
Ἰωὰς δὲ ἐγέννησεν τὸν ᾿Αμασίαν, 
᾿Αμασίας δὲ ἐγέννησεν 

i τι Ἰωσείας δὲ ἐγέννησεν ὁ τὸν 
Ἰωακείμ, ᾿Ιωακεὶμ δὲ ἐγέννησεν 

i 18 yéveots] γέννησις 

i 25. υἱὸν] τὸν υἱὸν αὐτῆς τὸν πρω- 
τότοκον 

ii 11 τοὺς θησαυροὺς] τὰς πήρας 

iii 15 fin.)+et cum baptisardur, 
lumen ingens circumfulsit de aqua, 
tla ut timerent omnes qui advene- 


rant, 
iv 10 ὕπαγε] + ὀπίσω [μου] 


being rectified without the aid of 
conjecture. Such words or pas- 
sages are distinguished in the list by 
τ inserted after the verse-numeral, 

6 corresponding note is enclosed 
in [] where the doubt as to the in- 
tegrity of the text is not shared by 
both editors. The mark ¢ is affixed 
to suggested readings having some 
slight secondary attestation, and 
thus not strictly conjectural: where 
this attestation is indirect or ambig- 
uous, the mark ⁊ is enclosed in ( 

Inall cases + denotes the addition 
of the words following, < their omis- 
sion. The grave accent is retained 
when it would stand in the continu- 
ous text, 


v 22 πᾶς ὁ ὀργιζόμενος τῷ ἀδελφῷ 
αὐτοῦ] + εἰκῇ 

ν 37 ναὶ ναί, οὗ οὔ] τό Ναί ναί καὶ 
τό Οὔ οὔ 

vi 13 fin.]+8rt σοῦ ἐστὶν ἡ βασι- 
λεία καὶ ἡ δύναμις καὶ 7 δόξα εἰς τοὺς 
αἰῶνας. ἀμήν. with variations; and 
other doxological forms. 

vi 33 τὴν βασιλείαν] + τοῦ θεοῦ 
with variations. 

vii 22 Κύριε κύριε] + οὐ τῷ ὀνόματί 
σου ἐφάγομεν καὶ [τῷ ὀνόματί cov] 
ἐπίομεν, 

viii 11 μετὰ ᾿Αβραὰμ] ἐν τοῖς κόλ- 


ποις [rou] ᾿ 
dv] Γερασηνῶν : also 


viii 28 Γα 
Γεργεσηνῶν 
xi 19 ἔργων] τέκνων 





572 


xiii 55. Ἰωσὴφ] Ἰωσῆς : also Ἰω- 
dvvns 

xv 30 (t+) χωλούς, κυλλούς, τυφλούς, 
κωφούς)] order of the words uncer- 
tain. 

xvi 21 ᾿Ιησοῦς Χριστὸς] [ὁ] In- 
σοῦς : also omitted. 

xvii 12 f. οὕτως.. αὐτῶν. τότε... 
αὐτοῖς.] τότε.. αὐτοῖς. οὕτως... αὐτῶν. 

xvii 20 fin.J+(v. 21) τοῦτο δὲ τὸ 
γένος οὐκ ἐκπορεύεται εἰ μὴ ἐν προσ- 
εὐχῇ καὶ νηστείᾳ with variations. 


xviii 10 fiz.]+(v. 11) ἦλθεν γὰρ 
ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου σῶσαι τὸ ἀπο- 
λωλός. 


xviii 20] οὐκ εἰσὶν γὰρ δύο ἢ τρεῖς 
συνηγμένοι εἰς τὸ ἐμὸν ὄνομα παρ᾽ οἷς 
οὐκ εἰμὶ ἐν μέσῳ αὐτῶν. 

xix 16 Διδάσκαλε] - ἀγαθέ 

xix 17 Τί με ἐρωτᾷς περὶ τοῦ ἀγα- 
θοῦ] Τί με λέγεις ἀγαθόν 

εἷς ἐστὶν ὁ ἀγαθός] οὐδεὶς ἀγαθὸς εἰ 
μὴ εἷς 

ibid. JP θεός : also ὁ πατήρ [μου 
ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς] 

xix 19] <, καὶ ἀγαπήσεις...ὡς σε- 
αὐτόν 

xx 28 Μ.7- ὑμεῖς δὲ ζητεῖτε ἐκ 
μικροῦ αὐξῆσαι καὶ ἐκ μείζονος ἔλατ- 
τον εἶναι. εἰσερχόμενοι δὲ καὶ παρα- 
κληθέντες δειπνῆσαι μὴ ἀνακλίνεσθε 
εἰς τοὺς ἐξέχοντας τόπους, μή ποτε 
ἐνδοξότερός σου ἐπέλθῃ καὶ προσελθὼν 
ὁ δειπνοκλήτωρ εἴπῃ σοι “Ere κάτω 
χώρει, καὶ καταισχυνθήσῃ. ἐὰν δὲ 
ἀναπέσῃς εἰς τὸν ἥττονα τόπον καὶ 
ἐπέλθῃ σου ἥττων, ἐρεῖ σοι ὁ δειπνο- 
κλήτωρ Livaye ἔτι ἄνω, καὶ ἔσται 
σοι τοῦτο χρήσιμον. 

XX 33 jin.]+ Quibus dixit Fesus 
Creditis posse me hoc facere? gut re- 
sponderunt et Ita, Domine: also 
‘and we may see thee’. 

xxi 17 jfin.)+et docebat eos de 
regno Det 

xxi 28—31 ({) Ἐγώ, ....οὐκ ἀπῆλθεν 
...OU θέλω, .. ἀπῆλθεν..... 0. πρῶτος] 
Οὐ θέλω, ....ἀπῆλθεν.... Ἐγώ, ...οὐκ d- 


πῆλθεν.....Ψ O ὕστερος (v. ἔσχατοΞ). 


Also Οὐ θέλω, .... ἀπῆλθεν...... Ἐγώ, 
...0UK ἀπήλθεν....... Ὃ πρῶτος. 

[λέγουσιν αὐτῷ Ὁ πρῶτος perhaps 
a primitive interpolation. ] 

xxii 12 «Ἑταῖρε 

xxiii 14 fiz.J+(v. 13) Οὐαὶ ὑμῖν, 
γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί, 
ὅτι κατεσθίετε τὰς οἰκίας τῶν χηρῶν 
καὶ προφάσει μακρὰ προσευχόμενοι" 
διὰ τοῦτο λήμψεσθε περισσότερον κρί- 
μα: also with δέ (Οὐαὶ δὲ ὑμῖν 
κιτ.λ.) before v. 14. 

xxiii 27 olrwes...yéuovow] ἔξωθεν 
ὁ τάφος φαίνεται ὡραῖος ἔσωθεν δὲ 
γέμει 

xxiii 35 « υἱοῦ Βαραχίου 

xxiv 26 - οὐδὲ ὁ υἱός , 

xxv 41 τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον] τὸ σκό- 
τος τὸ ἐξώτερον. And ν. 46 κόλασιν 
ignem also ambustionem or combus- 
tionem. 

xxvii 9. < “Iepeulov: also Zaxa- 
plov substituted: also Zsaiam 

xxvii 16 Βαραββᾶν] Ἰησοῦν Bap- 
αββᾶν: and v. 17 [τὸν] Βαραββᾶν] 
Ἰησοῦν Βαραββᾶν 

xxvii 34 olvoy] ὄξος 

xxvii 35 fin.) + ἵνα πληρωθῇ τὸ 
ῥηθὲν ὑπὸ τοῦ προφήτου Διεμερίσαντο 
τὰ ἱμάτιά μου ἑαυτοῖς, καὶ ἐπὶ τὸν 
ἱματισμόν μου ἔβαλον κλῆρον. 

xxvii 38 δεξιῶν] + nomine Zoa- 
tham: and εὐωνύμων] τ nomine Cam- 
ma 

xxvii 45]<éml πᾶσαν τὴν γῆν 

xxvii 56 Ἰωσὴφ μήτηρ καὶ ἡ μήτηρ] 
ἡ Μαρία ἡ Ἰωσὴφ καὶ ἡ Μαρία ἡ: 
also ἡ Ἰωσὴφ μήτηρ καὶ ἡ μήτηρ: 
also Ἰωσὴφ καὶ ἡ μήτηρ 

xxviii 7 (Ὁ) εἶπον] [perhaps a 
primitive error for εἶπεν ({).] 


ST MARK 


iii 29 duaprhuatos] κρίσεως : also 
ἁμαρτίας 

iv 28 (ἢ) πλήρη σῖτον] πλήρης [6] 
σῖτος, πλήρης σῖτον [probably right], 
and other forms. 





——— 


573 


vi 3 ὁ τέκτων, ὁ] ὁ τοῦ τέκτονος υἱὸς 
καὶ ὁ 

ibid. ᾿Ιωσῆτος] Ἰωσήφ: also Ἰωσῆ : 
also omitted. 

vi 20 ἡπόρει] ἐποίει 

Vii 3 πυγμῇ] πυκνὰ 

x 24 δύσκολόν ἐστιν] + τοὺς πεποι- 
θότας ἐπὶ [rots] χρήμασιν : also divi- 
tem and other supplements. 

xii 23 ἀναστάσει) ἰ ὅταν ἀναστῶ- 
σιν 

xiii 8 λιμοί] Ἐ καὶ ταραχαΐ 

xiv 41 ἀπέχει] τὸ τέλος with 
variations. 

xiv δι. adrév]+ol νεανίσκοι 

xiv 68 3,..]- καὶ ἀλέκτωρ ἐφώνη- 
σεν. And ν. 72] «ἐκ δευτέρου 

xv 25 τρίτη] ἕκτη 

xv 27 fin. 7: (ν. 28) καὶ ἐπληρώθη * 

γραφὴ ἡ λέγουσα Καὶ μετὰ ἀνόμων 
ἐλογίσθη. 

XV 47 — Ἰακώβου: also 
Ἰωσῆ and’ Ιωσὴφ. 

xvi 3 ἐκ τῆς θύρας τοῦ pny 3] 
ab osteo? Subito autem ad horam 
tertiam tenebrae didi I[l. die] factae 
sunt per totum orbem terrae, εἰ de- 
scenderunt de caelis angeli et surgent 
[l. surgentes] in clarilate vivi Dei 
simul ascenderunt cum eo, et con- 
tinuo lux facta est. Tune illae ac- 
cesserunt ad monimentum, 

xvi 14 fin. + £t illi satisfaciebant 
dicentes Saeculum istud iniquitatis 
et incredulitatis substantia |al. sub 
Satana) ἐσέ, quae non sinit im- 
mundos spiritus veram Det appre- 
hendi virtutem : idcirco jamnune res 
vela justitiam tuam. 


ST LUKE 


i 35 τὸ γεννώμενον ὁ ἐκ σοῦ 
i146 Maplau) Z£visadet 
ii 2 αὕτη] +7: also a variation of 
order. 
ii 7 φάτνῃ] σπηλαίῳ 
ii 33 ὁ πατὴρ αὐτοῦ καὶ ἡ μήτηρ] 
37 


Ἰωσὴφ καὶ ἡ μήτηρ αὐτοῦ. And simi- 
lar changes of language in vv. 41, 43s 
48; Mti Te: 

iii τό πνεύματι ἁγίῳ] < ἁγίῳ 

iii 24]< τοῦ Mar@dr τοῦ Aevel 

iii 33 τοῦ ᾿Αδμείν τοῦ ᾿Αρνεῖ τοῦ 
—— (-addu) τοῦ ᾿Αράμ ith 


—* 1 ——— ἁγίου] -- ἁγίου (9) ) 

viof.] ἦσαν δὲ x 
Ἰάκωβος καὶ ᾿Ιωάνης υἱοὶ — 2* — 
ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς Δεῦτε καὶ μὴ γεί- 
νεσθε ἁλιεῖς ἰχθύων, ποιήσω γὰρ ὑμᾶς 
ἁλιεῖς ἀνθρώπων" οἱ δὲ ἀκούσαντες 
πάντα κατέλειψαν ἐπὶ τῆς γῆς καὶ 
ἜΣ αὐτῷ. 

vi 5] transposed to the end of v. 
το, the following narrative being 
substituted here:—Ty αὐτῇ ἡμέρᾳ 
θεασάμενός τινα ἐργαζόμενον τῷ σαβ- 
βάτῳ εἶπεν αὐτῷ “AvOpwre, εἰ μὲν 
οἶδας τί ποιεῖς, μακάριος εἶ" εἰ δὲ 
μὴ οἶδας, ἐπικατάρατος καὶ παραβάτης 
εἶ τοῦ νόμου. 

vi 17] Ἱερουσαλὴμ] + καὶ Πιραίας 
(? —— = et trans nn 

viii 26,37 Γερασηνῶν»] Γεργεσηνῶν: 
also Ῥαδαρηνῶν * 

vili 51] -- καὶ Ἰωάνην 

ix 27 — τοῦ θεοῦ] τὸν 
υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ἐρχόμενον ἐν τῇ 
δόξῃ αὐτοῦ with variations. 

xi 2 ἐλθάτω ἡ ἡ βασιλεία σου] ἐλ- 
θέτω τὸ ἅγιον πνεῦμά σου ἐφ᾽ ἡμᾶς 
καὶ καθαρισάτω ἡμᾶ ἡμᾶ : 

xi 35 (ἢ] εἰ οὖν τὸ φῶς τὸ ἐν σοὶ 
σκότος, τὸ σκότος πόσον with omis- 
sion οὖν, 36, And (v. 36) ὡς ὅταν... 
φωτί 0] καὶ ὡς [ὁ] λύχνος [τῆς] ἀστρα- 
πῆς φωτίσει (in Versions only, not 
in Greek) and other variations. 
Some primitive error probable. 

xi 42 “νι κλῆσιν 

xiv 5 vids] dvos: also πρόβατον 

xvi 22 f. καὶ ἐτάφη. καὶ ἐν τῷ 
ᾷδῃ érapas] καὶ ἐτάφη ἐν τῷ 0. 
ἐπάρας or the same words with the 
stop placed after ἐτάφη. 

xvii τι Γαλιλαίας] + εἰ Sericho 





574. 


xxi τι ἔσται] ἘΦ καὶ χειμῶνες) ef 
hiemes (tempestates) 

xxi 18< the verse. 

xxi 38 fiz.]+[John] vii 53—viii 
11 (p. 241) 

xxiii 2 ἡμῶν} + kal καταλύοντα τὸν 
νόμον καὶ τοὺς προφήτας : and διδό- 
ναι7- καὶ ἀποστρέφοντα τὰς γυναῖκας 
καὶ τὰ τέκνα 

xxiii 5 fin.]+et filtos nostros et 
uxores avertit a nobis [see the Greek 
on v. 2], non enim baptizantur sicut 
[et] nos [rec se mundant]. 

xxiii 42 f.] καὶ στραφεὶς πρὸς τὸν 
κύριον εἶπεν αὐτῷ Μνήσθητί μου ἐν 
τῇ ἡμέρᾳ τῆς ἐλεύσεώς σου. ἀποκριθεὶς 
δὲ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτῷ τῷ επλήησοντι 
(2. ἐπιπλήσσοντι)] Θάρσει, σήμερον 
κιτ.λ. 

xxiii .43] < σήμερον... 
(so stated, but probably the whole 
verse). 

xxiii 48 fin.]+dicentes Vae nobis 
quae facta sunt hodie propter pec- 
cata nostra ; appropinquavil enim de- 
solatio Hierusalem. 

xxiv 13 ἑξήκοντα} ἑκατὸν ἑξήκοντα 

xxiv 30 ψηλαφήσατέ με] < με: and 
< σάρκα καὶ : and σάρκα] σάρκας 

XXIV 43 ἔφαγεν ἰ καὶ [λαβὼν] τὰ 
ἐπίλοιπα ἔδωκεν αὐτοῖς 

xxiv 46. οὕτως γέγραπται] -" καὶ οὕ- 
τως ἔδει: also οὕτως ἔδει substituted. 


ST JOHN 


i 13 of.. ἐγενήθηδα»}}" ς gut. 
est 

i 28 Βηθανίᾳ] Βηθαβαρὰ with va- 
riations. 

iii 5 γεννηθῇ] ἀναγεννηθῇ 

ibid. εἰσελθεῖν els] ἰδεῖν : and τοῦ 
θεοῦ] τῶν οὐρανῶν 

iii 6 σάρξ ἐστιν] + ὅτι ἐκ τῆς σαρκὸς 
ἐγεννήθη : and πνεῦμά ἐστιν} + ὅτι ἐκ 
τοῦ πνεύματός ἐστιν: also guia Deus 
sbiritus est, et ex Deo natus est 

iv 1 (+) [some primitive error not 
ἜΘΟΣ ] 


matus 


παραδείσῳ 


Ψ ἑορτὴ] ἡ ἑορτὴ 

ν 2 ἐπὶ τῇ προβατικῇ LA ae 
[προβατικὴ] κολυμβήθρα : 

v3 Enpav]+ ,παραλυτικῶν 

tbid.+, — — τὴν τοῦ ὕδα- 
τος κίνησιν 

2614. 4 the same with — ad- 
dition (v. 4). ἄγγελος δὲ (yap) Κυρίου 
[κατὰ καιρὸν} κατέβαινεν (τυ. ἐλούετο) 
ἐν τῇ κολυμβήθρᾳ καὶ ἐταράσσετο (2. 
ἐτάρασσε) τὸ ὕδωρ" ὁ οὖν πρῶτος ἐμβὰς 
[μετὰ τὴν ταραχὴν τοῦ ὕδατος] ὑγιὴς 
ἐγίνετο οἵῳ (v. ᾧ) δήποτ᾽ οὖν (wv. δή- 
ποτε) κατείχετο νοσήματι. Also the. 
second addition alone. 

vi 4 (Ὁ) [τὸ πάσχα perhaps a primi. 
tive interpolation (3 

vi 51 9 σὰρξ.. «ζωὴ 9] ὑπὲρ τῆς τοῦ 
κόσμου ἑωῆς ἢ σάρξ μου écriv: also 
ἡ σάρξ μού ἐστιν ἣν ἐγὼ δώσω ὑπὲρ 
τῆς τοῦ κόσμου ζωῆς 
vi 56 ἐν αὐτῷ] - καθὼς ἐν ἐμοὶ ὁ 
πατὴρ κἀγὼ ἐν τῷ πατρί. ἀμὴν ἀμὴν 
λέγω ὑμῖν, ἐὰν μὴ λάβητε τὸ σῶμα 
τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου ὡς τὸν ἄρτον 
τῆς ζωῆς, οὐκ ἔχετε ζωὴν ἐν αὐτῷ. 

vii 30] πνεῦμα] ἐ δεδομένον : also 
+dy.ov : also - ἅγιον ἐπ᾽ αὐτοῖς : also 
+ ἅγιον δεδομένον 

x 8 ἦλθεν πρὸ ἐμοῦ] - πρὸ ἐμοῦ 

xi 54 χώραν] + Σαμφουρεὶν 

xii 28 τὸ ὄνομα] τὸν υἱὸν 

xii 41 ὅτι] ὅτε 

xiii 31 ἐν αὐτῷ": εἰ ὁ θεὸς ἐδο- 
ξάσθη ἐν αὐτῷ, 

xvii 11 Epxoual]+* οὐκέτι εἰμὶ ἐν 
τῷ κόσμῳ, καὶ ἐν τῷ κόσμῳ εἰμί 
~ xvii 21 ἐν ἡμῖν] ἰ ἕν 

xvil 23 ἠγάπησας] ἠγάπησα 

xix 4. οὐδεμίαν] οὐχ with varia- 
tions of order: and <éy αὐτῷ 

xix 14 ἕκτη] τρίτη 

xx 25] < the verse. 


ON THE WOMAN TAKEN 

IN ADULTERY 

9 (+) mpecBurépwr,]+mdvres dve- 
ae i 


xwpyoay 
10 raréxpiver] lapidavit 


SECTION 





ACTS 

ii 9 Ἰουδαίαν] Armeniam : also in 
Syria 

ii 30 τῆς ὀσφύος αὐτοῦ] + [κατὰ 
σάρκα] ἀναστῆσαι τὸν χριστὸν [καὶ] 

iv 25 (+) ὁ τοῦ πατρὸς... παιδός cov] 
many variations, Some primitive 
error probable, perhaps either διὰ 
πνεύματος ἁγίου στόματος for διὰ 
στόματος with διὰ πνεύματος ἁγίου 
transposed, or τοῦ πατρὸς for τοῖς 
πατράσιν. 

iv 32 Ψυχὴ μία] { καὶ οὐκ ἣν διά- 
κρισις ἐν αὐτοῖς οὐδεμία 

v 38 ἄφετε αὐτούς] -ἰ μὴ μιάναντες 
τὰς χεῖρας [ὑμῶν] 

vii τό ἐν Συχέμ] τοῦ Συχέμ : also 
τοῦ ἐν Συχέμ 

vii 43 ‘Poupa) 'Ρεμφάμ (-ἀ»): also 
Ῥαιφάν (' Ῥεφάν) 

vii 46 (ἢ) τῷ θεῷ Ἰακώβ] τῷ οἰκῷ 
Ἰακώβ. Some primitive error pro- 
bable. [Perhaps τῷ οἰκῷ for τῷ κυρίῳ 
(TwKOD).] 

viii 39 πνεῦμα Κυρίου) πνεῦμα 
ἅγιον ἐπέπεσεν ἐπὶ τὸν εὐνοῦχον, ἄγ- 
γέλος δὲ Κυρίου 

x 25 ‘Qs... Πέτρον, ΤΠροσεγγί- 
govros δὲ τοῦ Πέτρου [els τὴν Καισα- 
play] προδραμὼν εἷς τῶν δούλων διε- 
σάφησεν παραγεγονέναι αὐτόν. ὁ δὲ 
Κορνήλιος [ἐκπηδήσας καὶ] 

xi 2 Ὅτε... περιτομῇ] ‘O μὲν οὖν 
Πέτρος διὰ ἱκανοῦ χρόνου ἠθέλησεν 
πορευθῆναι εἷς ᾿ΙΓεροσόλυμα" καὶ προσ- 
φωνήσας τοὺς ἀδελφοὺς καὶ ἐπιστη- 
ρίξας αὐτοὺς πολὺν λόγον ποιούμενος 
διὰ τῶν χωρῶν [Ὁ δι᾽ αὐτῶν ἐχώρει 
διδάσκων αὐτούς ὅς καὶ κα ev 
αὐτοῖς [? αὐτοῦ] καὶ ἀπήγγειλεν αὐτοῖς 
τὴν χάριν τοῦ θέοῦ. οἱ δὲ ἐκ - 
τομῆς ἀδελφοὶ διεκρίνοντο πρὸς αὖ 

xi 10. ᾿Ελληνιστάε] Ἕλληνας 

xii 25 (Ὁ) ὑπέστρεψαν εἰς ᾿Τερουσα- 
λὴμ πληρώσαντες τὴν διακονίαν») per- 
haps τὴν stood originally before εἰς, 
and was transposed by a primitive 

τ. 


erro 


— 


575 


xiii 18 ἐτροποφόρησεν} ἐτροφοφό- 


ρῆσεν 

xiii 32 (+) τοῖς τέκνοις ἡμῶν τ. τ. 
αὐτῶν : also τ. τ. αὐτῶν ἡμῖν. Doubt- 
less a — error for τ. τ. ἡμῖν ζ. 

xiii 33 py] πρώτῳ 

xiii 42 (t) ᾿Εξιόντων δὲ αὐτῶν πα- 
ρεκάλουν .., ταῦτα] -- παρεκάλουν : and 
ἠξίουν for παρεκάλουν. And αὐτῶν] 
+éx τῆς συναγωγῆς τῶν ᾿Ιουδαίων (or 
the same substituted), and παρεκά- 
dour] + τὰ ἔθνη. Some primitive error 
probable. [Perhaps ᾿Εξιόντων for 
Ἀξιούντων, and παρεκάλουν an inter- 
δα ησς with change of punctua- 
tion. 

xiv 2 fin.J+6 δὲ κύριος ἔδωκεν 
[ταχὺ] εἰρήνην. “ 

xv 2 ἔταξαν... ἐξ αὐτῶν] ἔλεγεν 
γὰρ ὁ Παῦλος μένειν οὕτως καθὼς 
ἐπίστευσαν διισχυριζύμενος" οἱ δὲ 
ἐληλυθότες ἀπὸ ᾿Ιερουσαλὴμ παρήγ- 
γείλαν αὐτοῖς τῷ Παύλῳ καὶ Βαρνάβᾳ 
καί τισιν ἄλλοις ἀναβαίνειν 

XV 20 “».} καὶ ὅσα ἂν μὴ θέλωσιν 
αὐτοῖς γίνεσθαι ἑτέροις μὴ ποιεῖν: 
and v. 20 πορνείας] - καὶ ὅσα μὴ θέ- 
λετε ἑαυτοῖς γίνεσθαι ἑτέρῳ μὴ ποι- 
εἴτε. 

xvi 12 (Ὁ) πρώτη τῆς μερίδος Ma- 
xedovlas] πρώτης [τῆΞ] μερίδος τῆς Μ. 
and other variations, [Some primi- 
tive error probable, perhaps μερίδος 
for Πιερίδος.} 
δου» 30 ἔξω] + τοὺς λοιποὺς ἀσῴφα- 


xix 40 (ἢ) πὲρὲ τῆς σήμερον....ταύ- 
ΤῊ 3] < οὐ : also< περὶ 3°. [Some pri- 
mitive error probable, perhaps ai- 
τίου ὑπάρχοντος for αἴτιος ὑπάρ- 
χοντες. 

xx 4 ᾿Ασιανοὶ] ᾿Εφέσιοι 

xx 18 πῶς... ἐγενόμην] ὡς τριετίαν 
ἣ καὶ πλεῖον ποταπὼς μεθ᾽ ὑμῶν ἣν 
παντὸς 

xx 28 (Ὁ) τοῦ θεοῦ] τοῦ 


Ale οτρτθθρμ —— 
αἵματος. [τοῦ ἰδίου a primi- 
—— > υἱοῦ. 


π᾿ 





' 
a 


576 


xxi τό ξενισθῶμεν] + καὶ παραγενό- 
μενοι εἴς τινα κώμην ἐγενόμεθα παρὰ 

ibid. Μενάσων[] Idoovl 

xxiii 15 ἀνελεῖν avrov]+,éay δέῃ 
καὶ ἀποθανεῖν 

xxiii 23 ἑβδομήκοντα] ἕκατον 

xxiii 24. ,η.1- ἐφοβήθη γὰρ μή- 
ποτε ἁρπάσαντες αὐτὸν. οἱ ᾿Ιουδαῖοι 
ἀποκτείνωσι, καὶ αὐτὸς μεταξὺ ἔγ- 
κλημα ἔχῃ ὡς ἀργύριον εἰληφώς. 

xxiii 29 ἔγκλημα] ἰ ἐξήγαγον αὐ- 
τὸν μόλις τῇ βίᾳ 

xxiv 6 ἐκρατήσαμεν,7- καὶ κατὰ 
τὸν ἡμέτερον νόμον ἠθελήσαμεν κρῖναι. 
(ν.7) παρελθὼν δὲ Λυσίας 6 χιλίαρχος 
μετὰ πολλῆς βίας ἐκ τῶν χειρῶν ἡμῶν 
ἀπήγαγεν, (v. 8) κελεύσας τοὺς κατη- 
yopous αὐτοῦ ἔρχεσθαι ἐπί σε. with 
variations. 

xxiv 27 Oé\wv...dedeuévov] τὸν δὲ 
Παῦλον εἴασεν ἐν τηρήσει διὰ Apov- 
σιλλαν 

xxv 13 (t) ἀσπασάμενοι] ἀσπασό- 
μενοι. [Some primitive error not 
improbable.] 

xxvi 28 (tT) ποιῆσαι] γενέσθαι. 
Some primitive error probable. [Per- 
haps pe πείθεις for πέποιθας.]. 

xxvil 15 ἐπιδόντες]-- τῷ πλέοντι 
καὶ συστείλαντες τὰ ἱστία © 

xxvii 35 ἐσθίειν] - ἐπιδιδοὺς καὶ 
ἡμῖν 

xxviii 28 fi7.]+(v. 29) καὶ ταῦτα 
αὐτοῦ εἰπόντος ἀπῆλθον οἱ Ἰουδαῖοι 
πολλὴν ἔχοντες ἐν ἑαυτοῖς ζήτησιν. 


I PETER 


i 7 (t) [τὸ δοκίμιον probably a 
primitive error for τὸ δόκιμον .] 

iii 21 (+) [8 probably a primitive 
error for ᾧ 7. 

ili 22 θεοῦ] +, deglutiens mortem 
ut vitae aeternae haeredes effice- 
remur, 

iv 14 δόξης] Ἐ καὶ δυνάμεως with 
variations. 

ibid. fin.|+ κατὰ μὲν αὐτοὺς βλα- 
σφημεῖται, κατὰ δὲ ὑμᾶς δοξάζεται. 





«ἂν 


ν 2 θεοῦ] + ἐπισκοποῦντες 
ibid, ἑκουσίως] -Ἐ κατὰ θεόν 


2 PETER 


i 10 σπουδάσατε] + ἵνα διὰ τῶν 
καλῶν [ὑμῶν] ἔργων and (for ποιεῖσθαι) 
ποιεῖσθε (-ἢσθε) 

iii 10 (+) εὑρεθήσεται] οὐχ εὑρεθή- 
σεται: also κατακαήσεται: also ἀφα- 
νισθήσονται : also < εὑρεθήσεται: also 
< the whole clause. Some primitive 
error probable; perhaps text for 
ῥυήσεται, or some * of that stem. 

iii 12 (+) τήκεται] τακήσεται (-ovra). 
[Text probably a primitive error for 
τήξεται.] 


I JOHN 


ii 17 alava]+guomodo [et] ille 
manet in aeternum with variations. 

v 6 αἵματος]-" καὶ πνεύματος 

ibid. τὸ πνεῦμα] Christus 

V7 τὸ πνεῦμα καὶ τὸ ὕδωρ καὶ τὸ 
αἷμα] in terra, spiritus [et] agua et 
sanguis, et hi tres unum sunt in 
Christo Fesu: et tres sunt qui testi- 
monium dicunt in caelo, Pater Ver- 
bum et Spiritus with variations. 

v 10 (ἢ) τῷ θεῷ] τῷ υἱῷ : also 
Fesu Christo: also<. Text proba- 
bly a primitive interpolation *. 


2 JOHN 


11 fin.]+Lcce praedixi vobis, ut 
in diem Domini [nostri Fesu Christi] 
non confundamini, 


"JUDE 


1 (+) ἐν 0e@...rernpnuévors] several 
slight variations, [Text probably a 
primitive error for θεῷ (without ἐν) 
and ἐν Ingov.] ' 





ὋΝ 
4 577 
5 (ἢ πάντα] τοῦτο. Text perhaps xiii 3 (ἢ [τῷ ἀγαθῷ ἔργῳ mers 
a primitive error for * a primitive error for —— 
ibid. (1) Κύριος] ᾿Ιησοῦς: also ὁ xiii 8 ὀφείλετε] 
θεὸς. Some primitive error pro- ὀφείλοντες 


bable, apparently OTIKC (ὅτε Κύριος) 


and OTHC (ὅτι Ἰησοῦς) for OTIO [ὅτι ὁ]. 
6 δεσμοῖς αἰδίοις] :- ἁγίων ἀγγέλων 
22 f. (+) οὖς μὲν ἐλεᾶτε.. ἐν φόβῳ] 

οὖς μὲν ἐλέγχετε διακρινομένους, οὖς δὲ 
σώζετε (ἐλεᾶτε) ἐκ πυρὸς K.7.d.: also 
οὖς μὲν ἐλεᾶτε διακρινομένους, οὖς δὲ 
σώζετε ἐκ πυρὸς ἁρπάζοντες [, οὖς δὲ 
ἐλεᾶτε) ἐν φόβῳ and other variations, 
some shorter. Some primitive error 
probable; perhaps the first ἐλεᾶτε 
an interpolation. 


ROMANS 


i 77-- ἐν Ρώμῃ; 
ἐν Ρώμῃ 

i 32 (+t) ποιοῦσιν.. συνευδοκοῦσιν 
[ol] ποιοῦντες... [οἱ] συνευδοκοῦντες. 
Some primitive error probable, 

iii 22 els wdvras]+xal ἐπὶ πάντας 

iii 26 Ἴησοῦ] < ; also+ Χριστοῦ : 
also Ἰησοῦν substitnted. 

iv 12 (t) [καὶ τοῖς probably a pri- 
mitive error for καὶ αὐτοῖς. 1 

iv 19 κατενόησεν οὐ κατενόησεν 


and v. 15] - τοῖς 


v 6 (ἢ εἴ γε] & γὰρ with and , 


without ἔτι below: also els τί yap: 
also εἰ yap: also εἰ δὲ. [Text possibly 
a primitive error for εἴπερ. ] 

V 14 τοὺς μὴ dua avras]< μὴ 

viii τ Ἰησοῦ] + μὴ κατὰ σάρκα περι- 
πατοῦσιν. Also (in addition) Ε ἀλλὰ 
κατὰ πνεῦμα 

viii 2 (Ὁ) ve] με. Text probably a 
primitive interpolation }. 

ix 28 συντέμνων Ἐ ἐν δικαιοσύνῃ, 
ὅτι λόγον συντετμημένον 

xi 6 xdpes] +el δὲ ἐξ ἔργων οὐκέτι 
[ἐστὶ] χάρις, ἐπεὶ τὸ ἔργον οὐκέτι 
χάρις (ἔργον). 

xii 11 κυρίῳ] καιρῷ 

xii 13 χρείαι5] μνείαις 


xiv 6 φρονεῖγ:ξ, πος —2 
τὴν ἡμέραν κυρίῳ οὐ φρονεῖ 

xiv 23]+T@ δὲ δυναμένῳ... αἰῶνας" 
ἁμήν. (xvi aor?) with and without 
its retention αὐ the end of the 
Epistle. 

xv 31 διακονία] bw, popopla 

xv 32 (t) θεοῦ] κυρίου Ἰησοῦ : also 
Χριστοῦ ἸἸησαῦ : also Ἰησοῦ Χριστοῦ. ἃ 
Text probably a: primitive — 
lation. 

xvi 5 — 

xvi 20] ἡ «ὑμῶν transposed 
from this place to stand slightly 
modified (v. 24) after v. 23. 

xvi 23 ὁ adehgds]+(v. 24) ἡ χάρις 
τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ μετὰ 
πάντων ὑμῶν" ἀμήν. (with varia- 
tions) with and without i its retention 
in v. 20, 

xvi —— three verses, 
with and without their — at 
the end of c. xiv. 

xvi 26 προφητικῶν] +a τῆς * 
φανείας τοῦ κυρίου ἡμῶν —* Χρι- 
στοῦ 


I CORINTHIANS 
v 6 Οὐ καλὸν Καλὸν 


τε from ἄρα 

re σώματι ὑμῶν) +xal ἐν τῷ 
πνεύματι ὑμῶν, ἅτινά ἐστιν τοῦ θεοῦ 

ΕΣ 33 ἴ. γυναικί, καὶ μεμέρισται. 

μεριμνᾷ] γυναικί. pepe; 

fail ἡ γυνὴ Kal ἡ παρθένος. ἄγα- 
μος μεριμνᾷ : also γυναικί. καὶ με- 
μέρισται ἡ ἄγαμος καὶ ἡ παρθένος. 
ἡ ἄγαμος μεριμνᾷ with variations of 
detail and punctuation. 

viii 6 δι᾿ αὐτοῦ] Ἑ, καὶ ἕν πνεῦμα 
ἅγιον, ἐν ᾧ τὰ πάντα καὶ ἡμεῖς ἐν 
αὐτῷ ; 


518 


ix 5 ἀδελφὴν γυναῖκα] [ἀδελφὰς] 
γυναῖκας : also γυναῖκα [ἀδελφὴν] 

xi 10 ἐξουσίαν] κάλυμμα (velamen) 

xi 24 Τοῦτο] Λάβετε φάγετε, τοῦ- 
το. And ὑπὲρ᾽ ὑμῶν] + κλώμενον : 
also θρυπτόμενον : also ‘ given’ and 
tradetur. 

xi 29 πίνων ἀναξίως 

xii 2 (+) ὅτι ὅτε] < ὅτι: also < 
ὅτε. Probably a primitive error for 
ὅτι ποτὲ. ' 

xili 3 καυχήσωμαι] καυθήσομαι 

ΧΡ 5 δώδεκα] ἕνδεκα 

XV 47 ὁ δεύτερος ἄνθρωπος] Ὁ ὁ κύ- 
pros 

XV 51 πάντες οὐ κοιμηθησόμεθα 
πάντες δὲ] πάντες [μὲν] ἀναστησόμεθα 
οὐ πάντες δὲ : also πάντες [μὲν] κοιμη- 
θησόμεθα οὐ πάντες δὲ 


2 CORINTHIANS 


iii 3 (ἢ πλαξὶν καρδίαις capxivas] 
καρδίας for καρδίαις. Πλαξίν proba- 
bly ἃ primitive interpolation (1). 

iii 17 (Ὁ) [Κυρίου probably a pri- 
mitive error for κύριον. 

vii 8 (+) βλέπω]- γὰρ, Βλέπω 
probably a primitive error for βλέ- 
πων. 

xii 7 (ἢ < διὸ. And < ἵνα μὴ 
ὑπεραίρωμαι 2°. Some primitive er- 
ror probable. 


GALATIANS 


ii 5] < οἷς οὐδὲ 

ii 12 ἦλθον ἦλθεν 

ii 20 τοῦ υἱοῦ τοῦ θεοῦ] τοῦ θεοῦ 
καὶ Χριστοῦ 

iii I ἐβάσκα»ε»} +79 ἀληθείᾳ μὴ 
πείθεσθαι 

iv 7 διὰ θεοῦ] [θεοῦ] διὰ Χριστοῦ ; 
also διὰ θεόν : also ‘of Goa’ 

iv 21: vi At) τῆς ἐλευθέρας. Τῇ 
ἐλευθερίᾳ ἡμάς Χριστὸς ἠλευθέρωσεν" 
στήκετε οὖν καὶ] τῆς ἐλευθέρας, 7 


. 


ἐλευθερίᾳ ἡ ἡμᾶς Χριστος ἠλευθέρωσεν. 
στήκετε οὖν καὶ: also τῆς ἐλευθέ 5. 
Τῇ ἐλευθερίᾳ [οὖν] ἢ Χριστὸς ἡμᾶς 
(ἡμᾶς Χριστὸς) ἠλευθέρωσεν στήκετε 
καὶ, [Τῇ ἐλευθερίᾳ probably a pri- 
mitive error for’ Ex" ἐλευθερίᾳ.) 

v 8] < οὐκ 

Υ 9 Sumot] dodo? 


EPHESIANS 


is] < [ἐν ᾿Εφέσῳ] 

i 15 καὶ]: τὴν ἀγάπην : also trans- 
posed 

iv 19 ἀπηλγηκότεςἾ ἀπηλπικότες 

iv 29 χρεία5] πίστεως 

Υ 14 ἐπιφαύσει σοι ὁ χριστός] ἐπι: 
ψαύσεις τοῦ χριστοῦ ; 

Υ 30 τοῦ σώματος αὐτοῦ] +, ἐκ τῆς 
σαρκὸς αὐτοῦ καὶ ἐκ τῶν ὀστέων 
αὐτοῦ 

v 31 - καὶ προσκολληθήσεται πρὸς 
τὴν γυναῖκα αὐτοῦ 


COLOSSIANS 


ii 2 (+) τοῦ θεοῦ, Χριστοῦ] τοῦ θεοῦ 
ὅ ἐστιν Χριστός: also τοῦ θεοῦ καὶ 
Χριστοῦ : : also τοῦ θεοῦ : also. τοῦ 
θεοῦ πατρὸς τοῦ χριστοῦ (and the 
same with καί inserted before or 
after πατρός): also τοῦ θεοῦ ἐν Χριστῷ, 
[Τοῦ θεοῦ, Χριστοῦ probably a primi- 
tive error for τοῦ ἐν Χριστῷ ($).] 
ii 18 (t)]< ἐν. [Some primitive 
error probable, perhaps θέλων ἐν 
ταπεινοφροσύνῃ for ἐν ἐθελοταπεινο- 


φροσύνῃ.} 
ii 23 (ἢ [kal] ἀφειδίᾳ.. σαρκὸς] 
[some primitive error probable.] 
ibid. (Ὁ) ἃ ἑόρακεν ᾿ἐμβατεύων] ἃ 
μὴ (οὐχὶ) ἑόρακεν ἐμβατεύων, Pro- 
bably a primitive error for ἀέρα (or 
αἰώρᾳ) CERRITO, 


I THESSALONIANS 
ii 7 νήπιοι] ἥπιοι 


eet ea. 


579 


2 THESSALONIANS 
i 10 (+) {ἐπιστεύθη probably a pri- 


mitive error for ἐπιστώθη.} ᾿ 


HEBREWS 
ii 9 χάριτι] χωρὶς 
iv 2 (t)] some primitive error 


probable. [Perhaps ἀκούσασιν for 
ἀκούσμασιν. J 

ix 2 ἄρτων] - καὶ τὸ χρυσοῦν θυμια- 
τήριον with omission of χρυσοῦν and 
θυμιατήριον καὶ in ν. 3. 

x 1 (ἢ ταῖς αὐταῖς... δύνανται) < ἃς 
(als). And δύνανται] δύναται. Some 
primitive error probable. 

xi 4 (t+) αὐτοῦ τοῦ θεοῦ] αὐτοῦ τῷ 
θεῷ. T ext robably a primitive 
error for αὐτῷ τοῦ θεοῦ t. 

xi 23 ..} Ὁ πίστει μέγας γενόμε- 
vos Μωυσῆς ἀνεῖλεν τὸν Αἰγύπτιον 
κατανοῶν τὴν ταπείνωσιν τῶν ἀδελφῶν 
αὐτοῦ. 

xi 37 (ἢ) ἐπειράσθησαν, ἐπρίσθησαν 
ἐπρίσθησαν, ἐπειράσθησαν : also < 
ἐπειράσθησαν : : also < ἐπρίσθησαν. 
᾿Επειράσθησαν probably either a pri- 
mitive interpolation or a primitive 
error for some other word, as éve- 
πρήσθησαν ΟΥ ἐπειρώθησαν (ἐπηρ. ). 

xii 11 (ἢ πᾶσα μὲν] πᾶσα [δὲ]. 
Some primitive error in the particle 
not improbable. 

xiii 21 (+) ποιῶν with marg. αὐτῷ 
ποιῶν] Probably a primitive error 
for αὐτὸς ποιῶν t. 


1 TIMOTHY 


i 4 οἰκονομίαν οἰκοδομὴν 

iii 1 πιστὸς] ἀνθρώπινος 

iii 16 6s] 6: also θεὸς 

iv 3 (t) κωλυόντων γαμεῖν, ἀπέχε- 
σθαι βρωμάτων] some primitive error 
probable. [Perhaps γαμεῖν ἀπέχε- 
σθαι for γαμεῖν καὶ γεύεσθαι or 
γαμεῖν ἢ ἅπτεσθαι. 


ν 10] < ἐκτὸς εἰ μὴ 


Pa (ἢ ὅτι] —— ὅτι: — 


ὅτι and other supplements. Some 


rimitive error probable, perhaps 
interpolation of ὅτι after -ov, 


2 TIMOTHY 


i 13 (ἢ [ὦν probably a primitive 
error for ὅν.] 

iii 8 Ἰαμβρῆς] Μαμβρῆς 

iv 10 —— Γαλλίαν 

iv 19 ᾿Ακύλα»] +, Aexrpay τὴν γυ- 
ναῖκα αὐτοῦ καὶ Σιμαίαν καὶ Ζήνωνα 
τοὺς υἱοὺς αὐτοῦ, 


TITUS 


iii 10] < καὶ δευτέραν : also varia- 
tions of order. 


᾽ 


PHILEMON 


9 (+) πρεσβύτης] a primitive error 
for πρεσβευτὴς, if not used in the 
same sense. 


APOCALYPSE 


i 5 λύσαντι] λούσαντι 
i 20 αἱ ἑπτὰ ἑπτὰ] a primitive error 
for al ἑπτὰ Ὁ. 
ii 12; iii 1, 7, 14] τῷ ἀγγέλῳ τῆς 
a primitive error for τῷ ἀγγέλῳ τῷ 


(as i ii 1, 8, 18). 

ii 13 καὶ ἐν rais...duiv]<xal, And 
ud pais) [ἐν] als. —— «ὅς. Some 
rimitive error probable; apparentl 
Taprivas for ᾿Αντίπα. τ 

viii 13 ἀετοῦ] ἀγγέλου 

ix 10 (t)] ὁμοίας probably a pri- 
mitive error for ὅμοια. 

xi 3 (Ὁ) περιβεβλημένου:]ἢ περι- 
βεβλημένοι. Perhaps ἃ primitees 
error for περιβεβλημένοις ζ΄. 

xiii τὸ (+) ἀποκτενεῖ ἀποκταν- 
θῆναι : also omitted. Apparently a 


580 


rimitive error for ἀποκτείνειν or 
ἀποκτεῖναι. 

xiii 15. (+) αὐτῇ] αὐτῷ, Some 
primitive error probable; perhaps 
loss of τῇ γῇ after αὐτῇ. 

xiii 16 (+) δῶσιν] δώσουσιν and 
-other variations. Apparently δῶσιν 
a primitive error for δώσει f. 

xiii 18 ἑξακοσ. ἑξήκοντα ἕξ] ἑξακοσ. 
δέκα ἕξ 


xiv 20 χιλίων ἑξακοσίων] χιλίων 
ἑξακοσίων ἕξ: also χιλίων διακοσίων 

xv 6 λίθον] λίνον : 

xviii 12 (+) μαργαριτῶν] μαργαρί- 
Tas: also μαργαριτοῦ. Some primi- 
tive error probable. 

xix 13 (Ὁ) ῥεραντισμένον] βεβαμ- 
μένον : also ἐρραμμένον : also περι- 
ρεραμμένον. Probably a primitive 
error for ῥεραμμένον. 


ἐκάλεε -oshice 


7 
* 








ΠῚ 


4 
3 


ν᾽ 


bie hg 








THE LIBRARY 
UNIVERSITY OF CALIFORNIA 


Santa Barbara 


4 





THIS BOOK IS DUE ON THE LAST DATE 
STAMPED BELOW. 
















































ΓΞ ee . 


>, APR a 




















— — 
—J— 

Γ i 

_— Dr d = 

— ἀὉ ae, wy ἢ <a 





eA — 


— — —— 
κὶ * — 
ἊΝ 
— 
4 








00239 5/11 


205 





— 
— 
— 
— 
a 
--- πὰ 
— - 
= 
—— 
—— 
— — 
— — 
—— 
- dt 
EE 
ΞΞΞΞΞ 
ΞΞΞΞΞ Ὁ 
SE 


τ' * esti 

oy, — — τ᾿ 
ΣᾺΣ ree) a ‘i eS οΥ ἐὸν. — 
—* ot she! —— τὸ ἐν 2 4m 4 ey —— 
aa ᾿ - — 
t= 4 x. 


ὌΝ et AA te 
= —— wer τινι 
————— —— 


PPA ING ag De 
AOR A A — 





ye ας 
2 WA emer: 
—— 


—————— ne 


γον πο ρον 
—— 




















ore 
Go 





















































— * * eee ee — — nm aby COMP et Oe ar La 

— ——— — et ee apa — — +e ~ 

— Oe γανένοτα Mhamatan seeias - . eee ; — — —* — —— — — — — —— — —— — 

——— PO ——— os = * —— —— — — — "+ * 
— — —
Internet Archive Audio

Featured

Top

Images

Featured

Top

Software

Featured

Top

Books

Featured

Top

Video

Featured

Top

Mobile Apps

Browser Extensions

Archive-It Subscription

Save Page Now

Full text of "The New Testament in the original Greek"

See other formats
