Skip to main content

Full text of "Novum glossarium latino-germanicum mediae et infimae aetatis"

See other formats


Google 



This is a digital copy of a book that was prcscrvod for gcncrations on library shclvcs bcforc it was carcfully scannod by Google as pari of a projcct 

to make the world's books discoverablc online. 

It has survived long enough for the Copyright to expire and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject 

to Copyright or whose legal Copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books 

are our gateways to the past, representing a wealth of history, cultuie and knowledge that's often difficult to discover. 

Marks, notations and other maiginalia present in the original volume will appear in this flle - a reminder of this book's long journcy from the 

publisher to a library and finally to you. 

Usage guidelines 

Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the 
public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we have taken Steps to 
prcvcnt abuse by commercial parties, including placing lechnical restrictions on automated querying. 
We also ask that you: 

+ Make non-commercial use ofthefiles We designed Google Book Search for use by individuals, and we request that you use these files for 
personal, non-commercial purposes. 

+ Refrain fivm automated querying Do not send automated queries of any sort to Google's System: If you are conducting research on machinc 
translation, optical character recognition or other areas where access to a laige amount of text is helpful, please contact us. We encouragc the 
use of public domain materials for these purposes and may be able to help. 

+ Maintain attributionTht GoogXt "watermark" you see on each flle is essential for informingpcoplcabout this projcct and hclping them lind 
additional materials through Google Book Search. Please do not remove it. 

+ Keep it legal Whatever your use, remember that you are lesponsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just 
because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other 
countries. Whether a book is still in Copyright varies from country to country, and we can'l offer guidance on whether any speciflc use of 
any speciflc book is allowed. Please do not assume that a book's appearance in Google Book Search mcans it can bc used in any manner 
anywhere in the world. Copyright infringement liabili^ can be quite severe. 

Äbout Google Book Search 

Google's mission is to organizc the world's Information and to make it univcrsally accessible and uscful. Google Book Search hclps rcadcrs 
discover the world's books while hclping authors and publishers rcach ncw audicnccs. You can search through the füll icxi of ihis book on the web 

at |http: //books. google .com/l 



Google 



IJber dieses Buch 

Dies ist ein digitales Exemplar eines Buches, das seit Generationen in den Realen der Bibliotheken aufbewahrt wurde, bevor es von Google im 
Rahmen eines Projekts, mit dem die Bücher dieser Welt online verfugbar gemacht werden sollen, sorgfältig gescannt wurde. 
Das Buch hat das Uiheberrecht überdauert und kann nun öffentlich zugänglich gemacht werden. Ein öffentlich zugängliches Buch ist ein Buch, 
das niemals Urheberrechten unterlag oder bei dem die Schutzfrist des Urheberrechts abgelaufen ist. Ob ein Buch öffentlich zugänglich ist, kann 
von Land zu Land unterschiedlich sein. Öffentlich zugängliche Bücher sind unser Tor zur Vergangenheit und stellen ein geschichtliches, kulturelles 
und wissenschaftliches Vermögen dar, das häufig nur schwierig zu entdecken ist. 

Gebrauchsspuren, Anmerkungen und andere Randbemerkungen, die im Originalband enthalten sind, finden sich auch in dieser Datei - eine Erin- 
nerung an die lange Reise, die das Buch vom Verleger zu einer Bibliothek und weiter zu Ihnen hinter sich gebracht hat. 

Nu tzungsrichtlinien 

Google ist stolz, mit Bibliotheken in Partnerschaft lieber Zusammenarbeit öffentlich zugängliches Material zu digitalisieren und einer breiten Masse 
zugänglich zu machen. Öffentlich zugängliche Bücher gehören der Öffentlichkeit, und wir sind nur ihre Hüter. Nie htsdesto trotz ist diese 
Arbeit kostspielig. Um diese Ressource weiterhin zur Verfügung stellen zu können, haben wir Schritte unternommen, um den Missbrauch durch 
kommerzielle Parteien zu veihindem. Dazu gehören technische Einschränkungen für automatisierte Abfragen. 
Wir bitten Sie um Einhaltung folgender Richtlinien: 

+ Nutzung der Dateien zu nichtkommerziellen Zwecken Wir haben Google Buchsuche Tür Endanwender konzipiert und möchten, dass Sie diese 
Dateien nur für persönliche, nichtkommerzielle Zwecke verwenden. 

+ Keine automatisierten Abfragen Senden Sie keine automatisierten Abfragen irgendwelcher Art an das Google-System. Wenn Sie Recherchen 
über maschinelle Übersetzung, optische Zeichenerkennung oder andere Bereiche durchführen, in denen der Zugang zu Text in großen Mengen 
nützlich ist, wenden Sie sich bitte an uns. Wir fördern die Nutzung des öffentlich zugänglichen Materials fürdieseZwecke und können Ihnen 
unter Umständen helfen. 

+ Beibehaltung von Google-MarkenelementenDas "Wasserzeichen" von Google, das Sie in jeder Datei finden, ist wichtig zur Information über 
dieses Projekt und hilft den Anwendern weiteres Material über Google Buchsuche zu finden. Bitte entfernen Sie das Wasserzeichen nicht. 

+ Bewegen Sie sich innerhalb der Legalität Unabhängig von Ihrem Verwendungszweck müssen Sie sich Ihrer Verantwortung bewusst sein, 
sicherzustellen, dass Ihre Nutzung legal ist. Gehen Sie nicht davon aus, dass ein Buch, das nach unserem Dafürhalten für Nutzer in den USA 
öffentlich zugänglich ist, auch für Nutzer in anderen Ländern öffentlich zugänglich ist. Ob ein Buch noch dem Urheberrecht unterliegt, ist 
von Land zu Land verschieden. Wir können keine Beratung leisten, ob eine bestimmte Nutzung eines bestimmten Buches gesetzlich zulässig 
ist. Gehen Sie nicht davon aus, dass das Erscheinen eines Buchs in Google Buchsuche bedeutet, dass es in jeder Form und überall auf der 
Welt verwendet werden kann. Eine Urheberrechtsverletzung kann schwerwiegende Folgen haben. 

Über Google Buchsuche 

Das Ziel von Google besteht darin, die weltweiten Informationen zu organisieren und allgemein nutzbar und zugänglich zu machen. Google 
Buchsuche hilft Lesern dabei, die Bücher dieser We lt zu entdecken, und unterstützt Au toren und Verleger dabei, neue Zielgruppcn zu erreichen. 
Den gesamten Buchtext können Sie im Internet unter |http: //books . google .coiril durchsuchen. 



T ^ ' 



\ 



DIEFEN'liACII, 



NOVIIM GLOSSARIUM. 



1. 

h 
r • 



NOVUM GLOSSARIUM 



A h i - 



LATINO - GERMANICUM MEDIAE ET INFIMAE 

AETATIS. 



BEITRAGE ZI WISSISCHAJTLICHI KllDE 



DER 



NEÜLATEINISCHEN UND DER GERMANISCHEN SPRACHEN 



VON 



D? LORENZ DIEFENBACH, 

ZWEITKM STADTBIBLIOTHRKAR ZU FltANKlUKT A. M., cbRRRSPONDIKRENDEM MITOLIEDE DBB K. AKADBMIB 
DER WIKHKXSCHAFTKN ZU BKKUN, DKB MAATdCHAPPY DER NEDERLANDSC'HE LBTTERKUNDE ZU LEIDEN, DES 
UITCKAATIONALRN CONORE88R6 pOR PALiEO ANTHROPOLOGIE, EHREN MITOLIEDE DER BERLINER GESELL- 
SCHAFT FÜR DEUTSCHS SPRACHE, MITOLIEDE DES GELEHRTENAUSSCHUSSES DES GERMANISCHEN MUSEUMS 

ZU Nl'rRNBEKG. 




PRANKFURT AM MAIN. 
J. D. SAUERLÄNDER'S VERLAG. 

1867^ 



♦J 



THE NEW Y3' K 

PUBLIC l: RARY 

888367A 

ASTOR, LENOX AND 

TILDfiN FOUNOATIONS 

H 1937 L 



Ömck von J. D. 8a„erl«nder. 



Seinen verehrten Freunden 



Dr W. J. A. Jonckbloet, 

Professor zu Deveuter 



und 



Dr M. de Vries, 

Professor zu Leiden 



gewidmet 



von 



g dem Verfasser. 

c 

> 

m 
> 



Einleitung. 



Das vorliegende Glossar steht mit meinem ,,Glossarium latino-germa- 
uicum mediae et infimae aetatis" (Francf., Baer 1857) in vielfacher Wech- 
selbeziehung. Es berichtigt dasselbe an vielen Stellen und bewegt sich 
mit seinem ganzen Inhalte auf gleichem Boden. Bruchtheile des alten 
Glossars: Glossen, Erklärungen und Vergleichungen, sind nur dann wieder 
abgedruckt, wo die Beleuchtung nach beiden Seiten es gebot, die Spar- 
samkeit des Raumes es gestattete. Wo diese Bedingungen nicht auftraten, 
geo&gten genaue Verweisungen. So geschah es, dag das neue Glossar 
zom vollen Gebrauche des alten unentbehrlich ist, zu seinem eigenen aber 
die N&he des alten sehr wünschcnswerth. 

In den meisten Fällen sind die lateinischen Stichwörter des alten 
aus praktischem Grunde beibehalten, selbst wo die Theorie eine andere 
Anordnung verlangte. Im Anfange der Artikel unterscheiden sich jene 
her&bergenommenen Stichwörter hinlänglich durch ihre Stellung, im Texte 
durch den Zusatz ,,Gloss.''. Somit gehören die voranstehenden Wörter 
und Worttheilc ausschUepch dem alten Glossare an, wenn nicht die 
Signatur der einzelnen folgenden andeutet, daß jene zugleich für den Rest 
der gegenwärtigen Glossen gelten. Den Antheil des alten Glossars schließt 
das dem Artikel vorgesetzte Kreuz (f) aus; der Stern (*) bezeichnet die 
Abwesenheit der Formen in Du Gange (Gl. w.), Breviloquus und Kirsch. 
Welchen Formen eines Artikels indessen diese beiden Zeichen gelten, die 
im Innern desselben die Uebersichtlichkeit hindern würden, erhellt in jenen 
Fällen, in welchen die alphabetische Folge keine Sonderaufstellung der be- 
treflFenden Wörter gebot, erst durch die Vergleichung des alten Glossars. 
Im entgegengesetzten Falle sind nur den Sonderwörtern die auf sie bezfig- 
lichen Zeichen vorgesetzt, nicht dem Artikel, in welchem sie verhandelt 
werden; trAgt dieser gleiche Zeichen, so gelten sie andern Bestandtheilen 
seines Inhaltes. 

Jene Sparsamkeit des Raumes, welche mit dem Umfange auch den 
Kaufpreis beschränken soll, bestimmte mich, die zahlreichen Auff&hrungen 



Vni Einleitmig. 

einzelner Formen (njit Verweisung auf das Stichwort des betreffenden 
Artikels) nach den Anfangssilbeu (ohne etymologische Rücksicht) zusam- 
menzureihen, damit nicht jede den Raum einer ganzen Zeile in Anspruch 
nehme; der Druck sorgt für die leichte Auffindung. Wie hier, jedoch nur 
bei etymologischer Verwandtschaft, sind in den zusaumienhangenden Artikeln 
die gleichlautenden Worttheile durch Verbindungsstriche mit den ungleichen 
verbunden, wo die Deutlichkeit die Wiederholung der ersteren nicht er- 
forderte. Dagegen vermied ich ein Kunststück des alten Glossars, das 
dem Leser ein gleiches auferlegte: die Zerlegung aller Formen je eines 
Artikels in kreuz und quer, wihrend jetzt die Zusammenbehorigkeit immer 
nur von je einer Stichsilbe abhängt. Es galt dort freilich auch um die 
stärkere Hervorhebung des Gemeinsamen und des Trennenden ; aber diesen 
Vorzug überwog die Schwierigkeit des Gebrauches. 

. Am wenigsten durfte der Raum gespart werden, wo das Gewicht des 
Inhaltes seiner bedurfte. Dieses legte ich besonders den mundartlichen, 
zeitlichen und bij^weilen selbst nur graphischen Varianten der deutschen 
Wörter bei, welche die Uehermasse des Stoffes in dem alten Glossiir 
oft nicht hinreichend berücksichtigen ließ. Sodann habe ich ffir die Ver- 
weisungen auf Erklärungen im alten Glossar reichliclien Ersatz durch neue 
und ausf&hrliche gegeben, welche oft die Gegenstände in neuem Lichte 
erscheinen lafjen. Neuhinzugekonmiene Glossarien gaben erwünschten Stoff 
dazu. Gleichwol möge der Leser nie die Reihenfolge der Glossen un- 
beachtet la(}en, durch welche ich den (wirklichen oder möglichen) Zusam- 
menhang andeute, stritt ihn zu besprechen. 

Um die genannten Eigenschaften der Varianten zu beurtheilen^ muß 
der tiefer eingehende Leser Ort und Zeit der angeiührten Quellen kennen 
lernen, worSber ich in dem unten folgenden Verzeichnisse nicht immer 
genftgende Auskunft geb(^n konnte. Ich habe nebcai den seltensten und ältesten 
Wörtern mitunter auch sonst hinreichend bekaimti», theilweise noch lebende 
aufgenommen, damit man erfahre: wann noch oder schon (zum ersten 
Male) sie vorkommen. Nicht immer lebten alte Wörter und Formen 
noch in örtlicher luid zeitlicher Gegenwart des Schreibers , Welcher ältere 
Glossarien abschrieb. Es fehlt jedoch nicht an M(M*kmalen ffir das Ver- 
ständniss des Schreibers und seiner Umgebung, oder für dessen Gegentheil. 
H&ufig wird dieses durch Umdeutung, durch oft leblose und sinnlose, jenes 
durch lebendige Umänderung beurkundet. Trcju eilialtene antike Formen, 
namentlich Endungen, sind nicht innner bloßes ^'(?rdienst des Abschreibers. 
So z. B. erhielt sich die altdeutsche Femininendung a bei bestimmten 
Wörtern mehrerer Glossarien durch Pietät oder Formelhaftigkeit, wie ja 
auch noch heutzutage Aehidiches vorkonniit. Bei manchen grapliis(!lien 
Verschiedenheiten ganzer Glossarien liegt vielleicht auch eine lautliche zu 
Grunde. Es fragt sich z. B.: ob kch in i^ K. = chk in den Voce. 
33. 34. eine und die selbe stärkere Aspiration bedeute. Reichlichere Ver- 



Einleitung. IX 

gleicliung der lebenden Mundarten in diesen und andern Fällen bleibt 
Andern und mir selbst vorbehalten. 

Bei seltenen, wenn auch durch Verlesung und Verschreibung ent- 
standenen, lateinischen und deutschen Varianten ist das Vorkommen in 
mehreren Glossarien an sich schon wichtig für die Geschichte der Glosso- 
graphie, die Wecliselbeziehungen der Glossen- und Glossar-familien. Ver- 

« 

schiedenheit der Ausgabe wird manchmal nur durch einzelne" Druckfehler 
gekennzeichnet. 

Da bekanntlich der Irrthum zahlreiche Nachkommen zu gewinnen 
pflegt, sind verderbte Glossen und Varianten oft als erklärende Mittel- 
glietler wichtig. Die Verderbniss hängt großentheils von dem Bildungsgrade 
des Schreibers ab; außerdem wirkte seine heimische Mundart oft auf die 
Gestalt der lateinischen und latinisierten Formen ein. Anderseits haben von 
lieu ältesten Zeiten an die lateinischen Wörter deutsche Neubildungen an- 
j?eregt. Diese bezeugen inmierhin mit der Willkur der Bildner auch die 
l»i6 in spite Zeit fortdauernde Kraft und Freiheit d(M- Sprachbildung, die 
sich der Vermehrung und Verfeinerung der l^egrille anschmiegt. Dieselbe 
zeigt sich sogar in den lateinischen Neubildungen, die nicht immer Miss- 
bildungen sind. Zu den Kennzeichen des lebendigen Sprachgefühls im 
15. Jahrhundert rechnen wir auch die Trennung mehr(»rer W^ortbestand- 
theile, darunter auch der Pr&fixe, in der Schrift; dagegen wurden Prä- 
pwitionen (wie deutsch und lat. i n , lat. a) oft mit den zubehorigen Wörtern 
in Schrift und Drucke verschmolzen. 

Glossarien von der Gattung der meinen sollen Ililfswörterbucher für 
alle GJossenleser bilden. Diese wißt^n aus eigener Erfahnuig, welche 
Thitigkeit die - oft scheinbar leichte, ja selbstverständliclK» - Vereini- 
jroog des Zusammengehörigen, die Tn^nnung des Scheinverwandten koste!. 
Die alphabetische Anordnung ist fftr jenen Zweck die geeigneteste. Jedoch 
verwischt sie den Charakter uiul damit manche Vorzüge der Sachwörter- 
bucher (Vocabularii reruni), ohne durch Verweisimgen völligen Ersatz zu 
trewahren. Indessen beruhen ganze Abtheihmgen der Sachwiirterb&cher auf 
alphabetischen Vorlagen. 

lieber den vielseitigen Werth der alten Glossarien für die gesanmite 
Kunde ihrer Zeiträume habe ich mich bereits in der Kiideitung zu meinem 
alten Glossare geäußert. Sie spiegeln, wenn aucii nicht in zusammen- 
hangendem Bilde, das ganze Leben der Vorzeit ab, sowol das äußere in 
Haus-, Stiiats-, G(^\verbs-, Kriegs-wesen u. s. w., wie <len Umfang und die 
Bpscliaffenheit der damaligen Bildung in Kunst und Wißenschaft. In 
dieser Eigenschaft fibertreifen nicht selten die von vornehmen Forschern 
übersehenen Vocabularien vom 14- 1(). Jahrhundert die früheren, deren 
sprachlicher Weith dagegen nn't ihrem Aller wächst. Doch lohnen auch 
die ärmsten und verderbtesten Vocabularien jener si)&t<iren Zeit biß ins 
17. Jahrhundert die aufmerksame Durchsicht durch sprachliches Sonder- 



X Einleitang. 

cigenthuin. Diejj gilt in Bezug auf den Wechsel der örtlichen und zeit- 
lichen Sprachforinen denn auch ffir die verschiedenen Ausgaben der Druck- 
werke. 

Ffir die Menge der erst durch die Vocabularien des 15-17. Jahr- 
hunderts und eben auch durch meine Sammlungen den Lexikographen 
bekannt gewordenen Wörter zeugt jeder Bogen der von den Gebr. Grimm 
und von Benecke gegründeten Wörterbucher. Und doch hat letzteres mein 
erstes Glossarium noch bei weitem nicht genug ausgebeutet, indem es viele 
wichtige Wörter gar nicht verzeichnete, und bei solchen, die es aus andern 
Quellen als unica aufnahm, die zahlreichen Belege und Varianten in meinem 
Buche ftbersah. Einige Artikel des mhd. Wörterbuches fallen durch die 
in meinem vorliegenden Glossare enthaltenen Aufkl&rungen fiber die Be- 
deutung der mit. Wörter ganz weg, wogegen ich den Fortsetzungen dieses 
Wörterbuches vielfachen Dank schulde und durch Citate bezeuge. 

Ueberhaupt müj^en die Germanisten die lateinischen Theile der Glossen 
nicht weniger verstehen, als die deutschen, wenn sie letztere nicht öfters 
missdeuten wollen. In vielen Fällen sind auch alte lateinische Bestandtheilc 
der Glossen als deutsche aufgefaßt worden, selbst bereits von den älteren 
Abschreibern, wofür ich mehrere Beispiele gebe. Mir steht allerdings in 
meiner neuen wie in der älteren Arbeit das Deutsche nur r&umlich in 
zweiter Linie ; dennoch gilt mir auch das Lateinische darinn als Selbstzweck, 
so Viel ich dabei auch Kundigeren zur Beleuchtung fibrig ließ. 

Arbeiten dieser Art schließen sich überhaupt noch lange nicht ab. 
Noch ist die Zahl der unbenutzten Glossarien unbekannt und un&bersehlich; 
Ihrer viele liegen noch in Klöstern verborgen oder gehn dort verloren, 
sei es durch die Schuld der Mönche oder unverständiger Secularisierer. 
Ein Mone sollte seine einst so fruchtbaren Streifzflge wieder beginnen! 
Nachher in unserem Quellenverzeichnisse wird sich manche Auttorderung 
zur Veröffentlichung merkwürdiger Handschriften von selbst ergeben. 

Eine Nachlese aus bekannteren und früher benutzten Quellen habe 
ich hier nur gegeben, wo die Vergleichung mit dem Neuen sie erheischte-, 
oder wo sie selbst einer neuen Beleuchtung ])edurfte. Dieß war öfters 
u. a. bei dem lat.-franz. Voc. 122, der Fall, welches Scheler mit kritischen 
Anmerkungen begleitet hat. In einer m&ßigen Auswahl bloß lateinischer 
Glossen gab mir namentlich die IIs. 37. in Verbindung mit dem schon 
früher benutzten Voc. 76, Anlaß. Jene geh8rt zu den Donaueschinger Hand- 
schriften, deren Benutzung ich der Güte des Herrn Dr. Barak verdanke. 
Zu den hochdeutschen, resp. alemannischen Vocabularien aus Donaueschingen 
gesellten sich die für die fürstliche Bibliothek daselbst neugewonnenen 
niederdeutschen aus dem v. Geissels'schen Nachlaße zu Köln, sowie die 
hs. Glossen und Vocabularien aus Frankfurter und Würzburger Bibliotheken. 
Die niederländische Gemme habe ich um so reichlicher ausgeschrieben, 
als sie die sp&teren niederrheinischen und hochdeutschen Gemmen sehr 



Einleitung. XI 

häufig erklirt und berichtigt. Die Herren Peters, Sehr 6er und Rieger 
werden mir die ausgedehnte Benutzung ihrer wcrthvollen Sammlungen nicht 
als Plagiat anrechnen. Im fibrigen verweise ich auf die Bemerkungen bei 
meinem Quellenverzeichnisse. 

AuflFallende Abkürzungen (ausser den Quellencitaten) und Zeichen 
suchte ich zu vermeiden, „^tm." besagt: daß Aehnliches in andern Glos- 
sarien vorkommt, womit bei den Donaueschingcr Voce. 27-34. nur sie selbst 
gemeint sind, wenn nicht ausdrücklich andere bezeichnet werden. Die Ab- 
kürzungen der Sprachennamen (fult, ahd., ags, u. dgl.) setze ich als bekannt 
voraus. Von den mathematischen Zeichen kommt h&ufig das der Multipli- 
cation (X) ^or, das hier der Vermischung gilt; selten die des Mehr (+) der 
allgemeinen Beziehung (:) und der Gleichung (=). Den alten Voaibu- 
larien entliehen wurden wiederum „l*' (vel, oder) und „i." f&r Erklirungen 
und Synonymen. Die Schreibweise der Quellen wurde möglichst beibehalten, 
namentlich die diakritischen Vokalzeichen, die mannigfaltigsten bei u, um 
der kritischen Lesung nicht vorzugreifen; einzelne Bemerkungen gibt das 
Folgende. Bei den Quellenzeichen bezeichnet die stehende (Antiqua-) Ziffer 
die Handschriften, wie die fette im vorigen Glossar, dessen Numern hier 
fortgesetzt werden, und dessen Quellen ich hier nochmals kurz aufzihle, 
weil viele derselben in dem neuen citiert werden. Die liegende (Cursiv-) 
Ziffer bezeichnet die gedruckten Quellen. 



Quellen. 



I. UnDdscbriflen. 

1-26. des alten Glossars, 5-23. aus der Mainzer Stadtbibliothek, die 
meisten aus dem 1. Drittheil des 15. Jh. Die Nrr. 11. 16. 22'\ 23. 
24. sind niederdeutsch, die meisten Mainzer IIss. in rheinländischen, 
zum Niederdeutschen neigenden Mundarten. 

27-38. Hss. aus der fürstl. Bibliothek zu Donaueschingen; 27-34. latei- 
nisch-hochdeutsch, aus den dort mit 54-58 numerierten Bänden; 
35-38. niederdeutsch, war zur Zeit noch nicht numeriert^ aus einem 
0. erwäluiten Bande der fi-fiher v. Geisseischen Bibhothek zu Köln. 

27. (Bibl.-nr. 54). Alphabetisches Wörterbuch vom J. 1421; mit 33. 
verwandt. Von Columbinus an beginnt neue Hand und Mundart, 
vielleicht auch eine andere Vorlage, da eine Reihe von Glossen Co -Cr 
hier noch einmal und zwar theilweise mit neuen deutschen Bestand- 
theilen vorkommt. Randglossen von gleicher Hand und Dinte mit 
28., die mit 6V>. verwandt sind, habe ich nur selten ausg(^schrieb(ni, 

L'S. (Bbl.-nr. 54 f. 184''-7) gehört zu K. v. Megenbergs Buch der 
Natur und (»iithält einige v(m Pfeiffer nicht gekannte (oder nicht 
genannte) Wortformen. 

29. (Bbl.-nr. 55). Vocabularius rerum a. 1466 von Nie. Liebinger 

zu Landau, welcher viele Interjectionen und Rufe der Jäger und 
Hirten an die Thiere wegläßt, weil entsprechende lat. Ausdrücke „nun- 
quam vel raro reperiuntur." Ziemlich nahe vrw. mit 30., weniger mit 
34., obwol die Rubriken ähnlich lauten; stimmt oft zu 5^, auch zu 1. 

30. (Bbl.-nr. 56, 1. Abth.) V. rerum, „aureum Vocabularium," a. 1486. 

Im allgemeinen schlecht geschrieben und abgefaßt, jedoch wiederum 
nicht ohne werthvolle Eigenheiten. Sein, auch bei lat. Wörtern vor- 
kommendes ü ist (wie ü in andern Hss.) = u; bißweilen hat er u, 
das (wie anderswo u) = nhd. fl, ü sein mag. 

31. (^Ebds. 2. Abth.) Nach einer neueren Bemerkung am Bodensee ge- 

schriebene Tis. von Bracks V. rerum (04,)^ dessen ei-ster Druck 



Quellen. XIII 

ebenfalls im letzten Viertel des 15. Jh. erschien, und dessen kleinerer 
Ausgabe ein liier gegebenes alphabetisches deutsch-lateinisches Wörter- 
buch (nach Isidorus 1. X) mangelt. Ich habe nur auffallende Va- 
riauten von 64. ausgeschrieben. 
V2, (Bibl.-nr. 57). V. rerum ohne Jahrzahl. Die 1. Abtheilung enthält 
bloj^ lateinische „Synonyma reuerendi magistri tulij nominum et ver- 
borum," von Michael Schiesscr geschrieben. Stimmt öfters mit 
K, V., 40. und yii.y weicht aber sonst in Anordnung, hd. Glossierung 
und oft auch in lat. Wörtern von allen mir bekannten Voce, rerum 
ab, oft auf alte Urschrift deutend, mitunter auf niederdeutsche oder 
(s. V. Eutrapelia) niederländische. Hat schw&bisch au aus ä, selbst 
öfters in lat. Wörtern; biß weilen deutsch ü. 

33. (Bbl.-nr. 58, I. Abth,). Alph. Wörterbuch a. 1502, geschloßen 

von Matheus Kranheybel dePraw; stammt aus der „liberaria m 
Millestatuis" (Kloster Milstat). Mit f. 87 beginnt anderartige und 
kürzere Abfaßung, minder reich an seltenen lat. und deutschen Wör- 
tern, durch welche die Hs. biß dahin mit dem merkwürdigen hd. Voc. 6. 
und mit den nd. 22. 23., denm&chst mit 7.'>. 70. und (in ausschließ- 
lichen, jedoch bekannten Glossen) mit den Genunen ubereinstinunt. 
(Das unverstandene nd. nl. wretheit feritas deutete der Schreiber 
in frech ait um.) Ferner stimmt es in der Mundart zu 34. und 
(oft auch in deutschen Glossen) zu ]\ V.\ in deutschen (ilossen öfters 
zu 5., auch zu 91. 

34. (Ebds. 2. Abth.). V. rerum ohne Jahrzahl. Stinnut — auch in der 

mit 33. gemeinsamen streng hd. oder alemamiischen Mundart (mit 
oft gehiuften, auf rauhe Ausspraclu; deutelnden Gonsonanten und 
Diphthongen) — zu 1., denmachst zu 2. Die sehr deutliche und 
schone Schrift hat er mit 33. f. 1-18'* (von da an wird dort di«^ 
Schrift enger) gemein; aber der Schreiber verlas häufig die Ur- 
schrift, besonders die lat. Wörter. 
27-.-*3. sind in Baraks musterhaftem Kataloge nfiher beschrieben. Auffallend 
ist der bei 33., mitunter auch den übrigen IIss., mit Ausnahme etwa 
von 31., bemerkbare Anschluß an die (Jlossen der nd. Vocabularien 
meines alten Glossars und der (ursprünglich nl.) Genunen, wo diese 
von den andern nieclprrheinischen abweichen. 2ü. 30. 32. lieben, wie 
auch 93.^ die schöne einfache Bildung der (besondei'S abstrakten) Sub- 
»tantive durch diis Suffix i (nlid. e^ mit erhalten(5m klingendem Vocale, 
selten in vollerer Form in 33. 34., und schieben, ähnlich wie das Ahd.^ 
oft Vokale ein ; ein in Schlußsilben vor m und n eingeschobene« e (e) 
wird gewöhnlich durch einen Bogenstrich über beiden Schlußkonso- 
nanten ersetzt (z. B. arm)*; aus Im wird oft Ibem (z. B. Ilalbm), 
um das, gleichwohl aus m erwachsene, b leichter weich aussprechen 
zu laßen. Besonders, nicht ausschließlich, in 33. 34. steht &ber a, 



XIV Quellen. 

selten Aber u, ein an den griechischen Circumflex erinnernder Strich 
(ä) zur Bezeichnung des Umlautes, namentlich in der Masculinendung 
är (ahd. äri mM &re nhd. er)\ dagegen scheint ä, wie sicherer 
und weit h&ufiger ü, eine nur graphische Unterscheidung des reinen 
Vokals (u von n, m) zu sein. 

35. Alph. Wörterbuch (f. I-IO' des Kölner Bandes, s. o.), lateinisch 

mit wenigen nd. Glossen und desto längerer Vorrede, die sich auf 
„Ysiderus, Papias" u. A. beruft. 

36. Lat.-nd. V. rerum (ebds. f. 10*-11), von anderer Hand, als 35. 

37. Lat.-nd. Alph. Wörterbuch (ebds. f. 12-240'), wiederum von neuer, 

aber ganz von Einer Hand, geschlo^en a. 1417. Dem Hauptalphabete 
folgen zwei kleine der Verben und der Indeclinabilien ; die nd. Glossen 
fehlen öfters im ersten, fast ganz im zweiten, ganz im dritten Alpha- 
bete. Die, an sich meistentheils bekannten, nd. Glossen weichen von 
denen anderer Vocabularien ab. Seine zahlreichen RaritAten stimmen 
so stark mit denen des hd. Voc. 76, fiberein, daß, beide aus gleicher 
Quelle geschöpft haben niüßen; diese konnte ich biß jetzt nicht ent- 
decken, wol aber ein drittes mit 76. nichst verwandtes Glossar vor 
1469 zu Ulm von Ludw. Hohenwang gedruckt, dessen Bruchstück 
K. D. Hassler im J. 1840 veröffentlichte. 

38. Nd.-lat. Wörterbuch (ebds. f. 241-320), mit Yoranstellung des Nieder- 

deutschen in alph. Folge, von abbet abbas - wunscher adoptator. 
Von neuer Hand geschrieben, weicht es auch mehrfach in der Mund- 
art von 35-7. ab; so setzt es ou neben seltenerem 6; -schop 
neben, hier seltenem, -schup in 37.; 3. prs. pl. meist -en, in 37. 
-et; -lieh bißw. neben -lic, -lick. Es hat viele speciell- und alt-nd. 
Wörter, darunter nd. mundartUche Varianten, bißweilen durch „saxo- 
nice" unterschieden, oft nur in Lauten (z. B. anl. w r neben jüngerem 
r) abweichend; wenige Male auch hd. Formen; werthvolle lat. und 
nd. Synonymen und nd. Erkl&rungen, die auch wegen der gram- 
matischen Formen wichtig sind. Lat. ce, ci wird h&ufiger, als in 37., 
mit se, si verwechselt, folglich so ausgesprochen. Oft zeigen sich 
Begegnungen mit 74, 
40. Auszug aus einem lat.-hd. hs. alph. Wörterbuche in einem, ver- 
schiedene Schriften umfaßenden, Bande der ehemaligen Martinen- 
goschen Bibliothek zu Würzburg. Es stammt vermuthlich aus dem 
Anfange des 15. Jh. und hat gleiche Urschrift mit dem jüngeren 
Voc. 48. (Niger Abbas zu Metz Hs. E. Nr. 86 fol., Papierhs. des 
15. Jh., Auszug in Mones Anseiger V 234 ff.), dessen völlige Ver- 
öffentlichung sehr wünschenswerth w&re. Jene Urschrift war viel- 
leicht eine alph. Redaction von Heinrici Sunmiarium und den dazu 
gehörigen deutschen Glossen. Außerdem stimmt 40. vielfach zu 74. 
93., auch 75. Oft steht 11, pp statt 1, p; w statt v, bes. in deutschen 



Qaelien. XV 

Wörtern; c und t, sc und st sind oft nur nach der alph. Ordnung 
zu unterscheiden; f neben i, ohne nur erkennbaren Grund, bleibt 
auch in unserem Drucke unterschieden. Bißweilen erscheinen s&d- 
deutsche Eigenheiten, wie au = ä, die Suffixe i und li. Auf 40. 
folgen bloß lat. Wörterbücher und auf diese ein lateinisch deutsches: 

41. Es enthält meist flektierte Formen, ursprüngliche Interlinearglossen, 

von welchen ich durch die Zeit gedrängt, vor mehreren Jahren leider 
nur wenige ausschrieb. Ihre grammatische und lexikalische Bedeu- 
tung verdient Aufmerksamkeit, ob sie gleich oft verderbt und dunkel 
sind; au fir ä, die antike Endung u f&r ältere 6 (nhd. 6) und so 
Mehr deuten auf schw&bische Heimat. Eine wenig verschiedene, 
sogar in einzelnen Fehlern fibereinstimmende Redaction gemeinsamer 
Urschrift bietet die „Expositio super missale a. 1396" der Inders- 
dorfer Hs. 383 zu München, die ich nur aus Mones Anz, VIII 100 
kenne und hier bei den wenigen Parallel glossen durch „hidersd, HsJ' 
bezeichne. Ebds. VI 347 zeigt ein Interlinearglossar des 15. Jh. zu 
T&bingen (Hs. 103) manche Analogie der Vokale. 

42. „Buch von der Gcsuntheit," fol. Papierhs. M. S. III 25Mer Stadt- 

bibliothek zu Frankfurt a. M., deren wahrscheinlich erster Besitzer 
das Jahr 1412 zeichnete. Das in hd. Si)rache abgefaßte Werk hat 
gleiche Urschrift mit K. v. Megenbergs Buch der Natur, mit welchem 
es häufig wörtlich fibereinstimmt. In naturwißenschaftlicher Hinsicht 
beschreibt 'es einen engeren, in medicinischer einen weiteren Kreij^, 
als dieses. Es enthält auch gereimte Segenssprüche. 

43. Jü. Michaelis Collegium practicum a. ir>G4. Hs. der Frankfurter 

Stadtbibliothek M. S. 24. HI. 

44. Hs. lat-hd. Wörterbuch mit der Schrift des 16. Jh. Frankf. Stadt- 

biWiothek M. S. IV. 7^ 

45. Hs. Voc. ex quo, „Voc. bonus et vtilis," a. 1476 4®. nr. 1986 der 

Frankfurter Dominikanerbibliothek, ebenso reich an deutschen Glossen, 
wie an verwegenen Umdeutungen in denselben, und an ungeheuer- 
lichen Fehlern besonders in den lateinischen Wörtern, deren ur- 
sprüngliche Gestalt groftentheils durch die Reihenfolge der Artikel in 
den gedruckten Voce, ex quo erhellt, fiber deren Vorrath jedoch die 
Hs. hinausgeht. Spuren niederdeutscher Vorlagen sind h&ufig; die 
Mundart selbst gehört zu den rheinländischen. Besondere Berfihrungen 
zeigen sich namentiich mit den Voce. 5. 40., auch mit 74, 12. 13. 
Viele Curiosa und Varianten habe ich nicht ausgeschrieben. Die 
Mundart zeigt mehrere Eigenheiten; u. a. die Praeposition bit neben 
mit; i fSr kurzes e vor Consonantengruppen. 

46. Ein dem Voc. 45. beigebundener alphabetischer, lateinische Wörter 

griechischen Ursprungs mit nicht vielen hd. Uebersetzungen ent- 



XYI Quellen. 

haltend. Einige merkwürdige lat.-hd. Glossen zu einem Werke von 
Galenus theilt er mit 12. 

47. Lat-mhd. Glossen des 13-4. Jh. aus einem, lateinische naturwißen- 

schaftliche und medicinische Pergamenthss. 4®. umfaßenden Mischbande 
nr. 1405 der eben genaimten Bibliothek. Einige derselben boten 
keinen Anlaß zur Aufnahme. Unglossiert kommen dort vor „in wlgari' 
die hd. Pflanzcnnamen: allant, himelsuzel (aus -sluzel, um- 
gedeutet?), swrzewrzi, woge wart; sodann: faciat laxiuain 
kaltgozen. 

48. Eine kostbare Ileliquie aus dem Zeiträume des vollen Vokalklanges, 

Marginal- und besonders Interlinear-glossen in ahd. 
oder altrheinländischer, zur nd. neigender Sprache, welche nebst weit 
zahlreicheren lateinischen zu lateinischen Gedichten meist biblischen 
Inhalts gehören. Ganze Theile der letzteren sind unglossiert. Die 
wohlerhaltene Pergamenthandschrift nr. 139 der Frankfurter Dom- 
bibliothek 40. trägt die Zuge des 12. Jli. 

49. Hs. des 15. Jh. ebds. nr. 154; auf dem Schlußblatte Namen der bib- 

lischen Bücher. 

50. Megenbergs Buch der Natur, Papierhs. des 15. Jh. fol. in der 

Frankfurter Carmeliterbibliothek. I. Hn. 5. nr. 1.; schließt sich an 
Pfeiffers Ausgabe an, weicht aber in der Mundart und in Namen be- 
deutend von ihr ab. Am Schluße steht: Das ist dz tutsch buch 
von megenberg; darauf eine Variation des Verses in jener Aus- 
gabe, beginnend: Wer das ein ris vnd nit ein gut wer ck (aus 
getwerck umgedeutet!). Oefters kommen Verdeutschungen vor, wie 
abestan (-011 Mey. Glms.) abeste in (Asbest). 

51. Hs. nr. 4440 der Frankf. Domiuikanerbibliothek gr. 12"*"-, deren 

Schreiber 1419 stiirb; nächst verwandt mit 25. und O. san., desshalb 
nur wenig hier ausgeschrieben. 

52. Hs. hd. lat. Voc. ex quo 4^. nr. 1737 der selben Bibhothek. Am 

Ende steht: Explicit vocabularius per manus laurentii de hallen 
(hau) in ualle eni (Innthal) finitus in die sancti laurentii martyris a. 
d. 1429 hora quinta(V) noctis Dco gratias. Umfangreich und ziemlich 
korrekt, (enthält er viele seltene und einige (uns) neue Glossen und 
selbst bei den gewohnlichen lateinischen grofientheils andere deutsche, 
als besonders die gedruckten Voce, ex (juo. Höchst merkwürdig sind 
seine engen Beziehungen zu 75, (teut. ante lat), denmäclist zu 7L 76*. 
(nebst 37.), ferner namentlich zu 3. 8. und 9. 17. 40. 1. 05, 7/0. For. a, 
1420. Ich traf etwas reichlichere Auswahl. Ffir den derweile schon ge- 
dnickten Beginn des Glossars ist etwa nachzutragen: Abligiiritor fraß. 
Abhoniiiiatio grausichkait; abomiiiosiis glückselig. Ahorti-re tod gc- 
peren; -uns tod geporen; verwurffling; abersei {njL Gl(f,s6'. v, Peripsema). 
*Abori-go (Gloss,)^ -eiies ein vngepältzter pawm. -^vAbrotauuDi 



Qnelleiu XVn 

(Glo8s.)j abratum abrauten. "^Abresta ^tm^/o^/a vüis. Abrepo verre 
weg kriechen (sim. 4.). *Abrotare siben. Abroga-ns ein ainfaltiger i. 
humiUs; -tas ein gewaltiger. Acidi dentes i. stupefacti czend er- 
gen. *Accellerare ser iagen o. leiden. Aecentus ein lanck den. 
Actes ein her spitz, ain scharffer aug apfel. *Acroin-on (Gloss,), 
-en stinckend wurtj$lach (Suffix wie in 41.)- Die schief Aber einander 
stehenden Punkte ftber Vokalen geben wir durch wagerechte; sie be- 
deuten wenigstens in vielen Fällen keinen Umlaut, f&r welchen ähn- 
liche aus Abergeschriebenem e gebildete Zeichen sicherer gelten, 
welche ich durch ** wiedergebe. Von Suauium und dann wieder von 
Supendium an wechselt die Hand und einigermaßen auch die deut- 
sche Mundart des werthvoUen, aber nicht gar leicht zu lesenden Vo- 
cabularius, der auch in manchen Anordnungen von seinen Genoj^en 
abweicht. 

53. Mb. a. 1460 aus der Frankfurter Museumsbibliothek, kommt nur wenige 

Male vor. 

54. Einzelnes Blatt, der Schrift nach aus dem 15., vielleicht aus dem 16. Jh., 

der Gynmasialbibliothek zu Frankfurt a. M. angeh&rig, in welcher es 
Hr. Prof. Rumpf daselbst nebst einem sch&nen, weit älteren Bruch-, 
stocke eines blog lateinischen Glossars (dessen Veröffentlichung und Er- 
läuterung durch ihn zu hoffen steht) entdeckte. Es enthält die folgenden 
Glossen, die zum Theil in auffallender Weise zu dem Voc. Theut. 
ante Latinum (unserer nr. 75.) stimmen und hier und da Merkmale 
der Ausschrifb aus einem alphabetischen deutsch-lateinischen Wörter- 
buche zeigen. Die deutsche Uebersetzung weicht oft von der der uns 
bekannten Vocabularien ab; auch ihre Schreibung und Mundart ver- 
dient Aufmerksamkeit. Blog lateinisch ist nur die Glosse; Sabdolns 
falst^ homo. Wir stellen die flbrigen in der vorgefundenen Reihen- 
folge auf. *Cirilln8 (o. S. 92 verdruckt Cerlllas) ein syr. *tTra. 
cam saltz wasser. *f Attega hassel huon. Labrusca ein heck. 
* Naseale nesteil. Cassidolabram hellenn bartt. Uilus fedder kenn- 
geU. '*'Tritala ein flegell. Lolium ratte vff dem feld. Spica ein 
aber. Insipare, interere in prockenn. Prothospatarius mart- 
schalck. * Primipilus, satrapa ein houpt man. *Honorinni er 
trung (ebenso 75.). ^Scisaltari ein ding erfaren. Phagifaeetus 
ein erlicher gast. "^Esenlas esch l&sell. Esula wollfs milch h. 
^Popinare essen bereiten (d^enso 75.). ^Epiienti-a gesiecht; -ens 
der daj^ gesiecht hatt Qresima (quadragesima Gloss.) carte nto- 
wuihortMn (vgl. quadragena karr-at 34. -ed 1. 71.). ^fGlos osis^ 
Hoetilnga füll holtz dz bi nacht schinett. Agonisare vmb dz leben 
fechten. *f Bablginator ein schwert feger. Ficulneus ein fygen 
mfift. Fiola ein eng glaag. Electuarium lattw&rg. ^Ignile fyer 
gezyg. Extentu . flach, (dwfxso 75.). *f Cernicala flachs brech. 



XVni Queüen. 

{Gloss. und hier v. Crinacula). ♦Turicns fleisch madenn (sim, 75.). 
♦Struen holtz floos (s atis z geändert; floß, var. flöße 75.). Acal- 
nester a om kaal. Violentia freuell. fTemerari freuelen. *Alio- 
philns ein heimlicher buoler. CarratA ein fuoder. "" Soppetanens 
fuog schemell (sim. 75.). *Tltertn8 ein jungfillill. (sim. 75.). *fBa- 
bnrnos i. sttdtus. {Oloss. und hier v. Baburrus). * Vernislum firniß. 
*tC!Ai>tp^stra (-re etc. Gloss.), anaglodinm schirtz duoch (d aus t 
geändert?). FaHcinula dein gebeil vt solefit habere cod. *Beeiaca- 
' lom garn. ^Oirgillare garnwinden. Gesticolari gouckelen. Am 
gotz Pfennig. '*'fBarbieiom (-ina 75.) geisbart. Ladam ein hack 
bret mitt Seiten. *Men8ola [sc. hack bret] dar vfF man hackt, (sim. 
75.). *SchlImbrIa hackmesserr (sim. 75.). * Sternales hantgifitt 
(sim. 75.) * Antrophormita ein bild hower. Cambuca bischoff staab. 
Moscos bissemm. Olfaetoriuni bissemappfell. ^Flaoeas blow. 
^fPalidns pleich. Candidare pleichenn. * Campidocere geleitenn. 
'''Amphiatrumeinschranck. Postola ploter. Pnstolare geschwellenn. 
(sim. 75.). ^Lamen brüst plech. '*'Attrillu8 ein pluell. Germeii 
bluost. ♦Cumlus pluotriechter. *Merob8 griener speck. *Culper 
frowenhindell. Solennisare prangen, (sim. 75.). 

IL Druckschrifleii. 

1-155. Die in meinem ersten Glossar benutzten Druckschriften. Ich bezeichne 
hier nur einige, vorzugsweise im neuen Glossar citierte, nochmals 
n&her, jedoch nur kurz. 48. s. o. 40. — 64. Brack, Voc. rerum. — 
65. Voc. praedicatorum. — 68. (verdruckt 69. nr. 1 im alten Glossar 
Einl.) steht zwischen den Gemmen und den Voce, ex quo mitten 
inne. — 74. deutsch-lat. Voc. theutonicus Nürnb., Zeninger 1482. — 
75. Voc. incipiens teutonicum ante latinum in verschiedenen Ausgaben, 
zu welchen auch neu benutzte (^»9) hinzugekommen sind. — 76. 
(s. 37.) lat.- deutscher Voc alphabeticus s. scripture. — 93. Voc 
optimus ed. W. Wackernagel. — 94. ags. Glossen aus Mones An- 
zeiger und Quellen. — 99. 106-9. nd. und nl. Glossare aus Hoff- 
manns Horae Belgicae VII. — HO. hd. Gemmen, in verschiedenen, auch 
neubenutzten Ausgaben. — 122. lat.-frz. Glossar des 15. Jh. aus der 
Bibliothek zu Lille, her. von Gachet 1846; 122/". das selbe, her. von 
Scheler 1866. — 124. Castelli Lexicon medicum 1746. — 125. \. 
rerum, a Baldassare Trocho Ascaniense a. 1517; eine reichliche 
Nachlese neulateinischer Wörter bleibt zu machen. — 132. Gemme 
vom J. 1507 in halb nl., zumeist kölnischer Mundart — 136. ags. 
Glossen, von Gehler (Archiv fftr Philologie 1847). — 142. Pariser 
lat. Glossar, her. von Hildebrand 1854. — 147. Theutonista, von 
Gherard van der Schueren; ich laj^e reiche Nachlese Abrig. 



Quellen. XIX 

Andere Bezeichnungen der in meinen beiden Glossarien benutzten 

Druckschriften: « 

BM. Mittelhochdeutsches Wörterbuch von Benecke u. s. w. 1854 ff. 

Br. Breuiloquus 1478. 

D#. Wtb. Fr. Dietz, Etym. Wörterbuch der roman. Sprachen 2. A. 1861 ff. 

Fr. Frisch teutsch-lat Wörterbuch 1741. 

Gf, Graff, Althodideutscher Sprachschatz 1834 ff. 

Gl. Aelfr. Aelfre^ ags. Glossar (aus Du Gange). 

GL m. Du Gange, von Adelung als „Glossarium manuale'' bearbeitet 
1782 ff. 

Gaik Wtb. (m. = mein) Vergl. Wörterbuch der gothischen Sprache 1851 ff. 

ffr. Wtb. Deutsches Wörterbuch der Gbr. Grimm 1854 ff. 

HaupL Haupts Zeitschrift. 

Ku Kirschii Cornucopiae, vorz. die Ausg. 1723. 

Kä. Kiliani Dufflaei Dictionarium tevtonico-latinum cur. Hassel to 1777. 

Lips. Die in Haupt Z. XUI 2 aufgestellten Glossare Lipsii (nur wenige 
hier eingeffigt und erl&utert). 

NaiuH). Naturbuch etc., verdeutscht durch G. Mengenberger (v. Megenberg) 
1540. 

Nnm. Nemnichs Allg. Polyglottenlexikon der Naturgeschichte 1793 ff. 

Pap. Papias 1485. 

Sm. Schmellers Bayerisches Wörterbuch 1827 ff. 

Sum. Hoffmanns Sumerlaten. 

Ffir die im vorliegenden Glossare neubenutzteu Druckschriften sind 

etwa folgende Bezeichnungen zu erkl&ren: 

M/r.y dp. (Cleop.) s. Cock. 

Cod. 0. Cockayne, Leechdoms, Wortcunning and Starcralt of early Eng- 
land. 2 Voll. London 1864-5. Besondere Chiffern seiner Glossarien: 
Ad/r. clerice! an educational exercice by Aelfric Bat;i. — Clp,, Cleop. 
Cleopatra. — Dun. Durhamer Glossarien. — Hb. Herbarium Apu- 
leji. — Lor. Lorica oder Lurica, angeblich von Gilhis oder Gildas 
mit ags. Glossen; dazu gab ich bij^weilen Varianten aus der Ausgabe 
mit irischen Glossen von Stokes (Irish Glosses Dublin 1860). — 
Bawl. Bawlinson. 

Am. s. Codk. 

Dz. AUr. Gü. Altromanische Glossai*e, berichtigt und erkl&rt von Fr. Diez. 
Bonn 1865. 

Er/. Gl. und Marb. Gl. Erfurter und Marburger Glossen, von Dietrich 
in Haupts Z. U 204 ff. III 116 ff. 

G, voc. Nl. Gemma vocabulorum, Erweiterung der Gemmula v., verm. her 
von Jac. de Breda Deventer 1500 (die Schluj^zeilc meines Ex. ist 
abgcrigen). Ihren Werth f&r die Berichtigung der ftbrigcn Gemmen 
rfthmte ich bereits. Ihre Mundart n&hert sich mitunter den nd.; so 



XX Qnelleii. 

hat sie dat f&r nnl. het; ol f&r nl. oa, das sie bigweilen missdeutet; 
die Endung er, ner f&r nl. är, när. 

Gloss. Mein Glossarium lat.-germanicum 1857. 

H. Ph. S. Hildegardis Physica etc., nach einer Pariser Hs. des 15. Jh. 
her. von Darenaberg, mit Prolegg. und Anmm. von F. A. Reuss, 
in Migne Patrologiae Ser. 2 T. 197. Paris 1855. Ann, bedeutet die 
von Reuss zugefügten lat (linneischen) Benennungen; Ed, die aus 
der 1513 nach einer (verlorenen) Handschrift in Strasburg besorgten, 
, in Krautii Experimentario 1544 neu abgedruckten Ausgabe. Lese- und 
Druck-fehler scheinen in der rubricierten Ausgabe h&ufig vorzukommen. 
Leider erhielt ich erst nach der mfthevollen Ausbeutung dieser Aus- 
gabe und am Schlüge des Druckes den correcteren und bequem ge- 
ordneten Auszug von Reuss in den „Annalen des Vereins für 
Nassauische Alterthumskimde" u. s. w. VL Wiesb. 1859. Was 
Sprengel und E. Meyer über die Pflanzennamen in Hildegards 
Schriften gesagt haben, liegt mir nicht vor. Ich verweise daf&r auf 
die „Botanik der Gegenwart und Vorzeit" (Lpz. 1864 S. 120 ff.) von 
F. W. Jessen, welcher eine weit ältere und beßere Handschrift der 
Physica, als die Pariser ist, in Wolfenbüttel entdeckt hat und die 
Ergebnisse seiner Forschungen in einer Abhandlung ftber Hildegards 
naturgeschichtlich - medicinische Schriften veröffentlichen wü*d. Von 
ihm dürfen wir ein gesundes und parteiloses Urtheil ftber die be- 
gabte, aber schwärmerische Meisterin der deutschen Pflanzen- und 
Arznei-kunde ihrer Zeit und Aber ihre Werke erwarten; Reuss gibt 
gliubig auch die albernsten Wundergeschichten aus Hildegards Leben 
wieder. Der urkundlich von dem heil. Geiste in sehr mittelalter- 
lichem Latein inspirierte Text der Physica ist mit vielen einzelnen 
hd. (rhein- oder nahe -ländischen) Wörtern maccaronisch gemischt^ 
welche, theilweise aus älteren umgebildet, dem 15. Jh. angehören und 
oft uns neu sind. Aus der Urschrift mehr und minder erhalten sind 
die latinisierten und vielleicht an ahd. Formen angelehnten deutschen 
Wörter der Ueberschriften und des Textes, wie u. v. a. swertula 
neben swerteln oder gar schwertein (flectiert); sogar spiczmus 
erzeugt den Ablativ spiczmo! 

H. l. i. S. Hildegardis lingua ignota, nach W. Grimm in Haupts Z. VI, 
mit Fz. Roths hs. Verbesserungen nach der Wiesbadener Hs. Hier 
hat die merkwürdige Heilige vermutlilich eine ahd. Handschrift wört- 
lich abgeschrieben und die Missgeburten ihrer eigenen Spracheugabe 
groj^entheils aus deutschen oder auch lateinischen Elementen hinzu- 
gefftgt. 

H. S. Heinrici Summarium; die Zusätze D., Mon,, Tr., Vind. bedeuten die 
Redactionen und Hss. zu Darmstadt (Perg. hs. 6 kl. S\ nach Riegers 
Auszuge in Pfeiffers Germania IX), München (Diut. HI 285-266. 



SduneRen gl s. 641-691.X Trier (Hofimanns AM. Glossen, QraflT) 
Wien (Diut. 1. c; Graffs Dint. L c, Spraehsch. 2. Hb.; 1. XI voll- 
flttndig in Hc^htianns Smnerlatei, wo 21-' 4 Kr&uternamen aus der 
selben Wiener Hs. 89^. Idi yerglich noch das Znbebir in Sgmb. D. 
(s. u.) and El. d. i. St filasien, in Gerbert Iter alem. Anh. 8.15-108; 
Sehmellers gl i. 36-47. gl o. 10-166.; Hs. von St Florian (nr. 100 
m. alten Glossars); den Auszug der Straftburger Hs. in Waekemagels 
LeMbttch IV. 177-182 hatte ich nicht sur Hand. Weitere Beziehungen 
von H. 8. wurden o. bei 40. erwUhnt; sie kommen oft bei ,den 
Mainz. Hss.» namentlich 11. und 19. vor, mitunter awAi bei 76. 

b. s. Codt. 

C Holtsmamifl Ahd. Glossare in P/ Germ. XI L 

\ V. Voc. rerum ex of&cina J. Keller in Augusta a. 1468. kl. fol. (scheint 
J. Grimm unbekannt geblieben zu sein)^ Von den mir bekannten hs. 
Voce rerum sehr abweichend, n&hert er sich bisweilen dem von 
Brack (nrr. 31. 64.), hiufiger den Voce. 22. 40. 74. 76. 93. Seine 
lat Erklirungen sind sehr lehrreich und selbst seine, durch den 
Dmck fixierten^ Fehler merkwürdig. Die Redaction Z. V. %. vl 

w. 8. CoA. 

arb. Gl. s. Erf. Gl. 

\eg. Konrad v. Megenberg, Buch der Natur, her. von Pfeiffer 1861. Vgl. 
28. 42. Nahurb. K. v. M. hat viele schon vor ihm gel&ufige hd. Be- 
nennungen, und unter den big jetzt anderswo nicht vinrgefundenen 
vide von ihm selbst nach Bedeutung und Missdeutung griechischer 
and lateinischer gebildete. Pfeiffers Glossar ist sehr sorgsam ge- 
arbeitet) enthält sich aber fast aller Vergleichung und kritischen Er- 
kUlrung. 

t, V. Indroductio quedam utilissima s. Vocabularius IV linguarum Latine 
Italice, Gallice et Alamanice etc. Augspurg, getruckt durch Erhart 
iglin 1516. Die gleich seltene 1. Ausgabe dieses (ersten?) poly- 
glotten V. rerum erschien zu Rom bei J. Mazochi 1510. 
San, Ortus sanitatis (Herbarius von de Cuba), nach der 1. hd. Ausgabe 
Mencz 1485; bij^w. nach der mir leider nicht unmittelbar zugäng- 
lichen niedersächsischen. 

'. Eur. Meine Origines Europaeae 1861. 
V. Petters Auszug (in Frommanns D. Mundarten IV 289 ff.) aus einem 
hs. Voc. ex quo a. 1432 in der Bibliothek des Prager Museums 
nr. 355. Sein halbvokalisches Zeichen zwischen Konsonanten gebe ich, 
seiner wahrscheinlichen Aussprache gem&g, durch 8. Verwandt sind 
unsere nrr. 8'''- 9. 33. 4. V. a. 1420, — P. F. c. q. bezeichnet einen 
von Petters bij^weilen zugezogenen V. ex qno s. 1. et a. 

C Orm. Pfeiffers Germania. 

mi. 8. CoA. 



Sedtd. Sedulii Carmen paschale, Hs. des 12. Jh. (Pommersfeld. Bbl. Perg. 
*•. nr. 2671) in Haupts Z. V 209 ff. 

Sffmb. Suhm-Nyerups Symbolae, die ich revidierte und nach Bedürfnisse 
ausschrieb. Fftr sie sind Holtsmanns Bemerkungen ftber die alten 
Glossare in Pf. Germ. L VIII. nachzusehen. Die Abtheilungen ent- 
sprechen Schmellers Glossennummern wie folgt: Ä. gl i. 145-173. 
B. C. gl. a. 62-166. D. gl. o. 288-367. D. App. gl. i. 175-181. E. 
(ags. vgl. Haupt V 194; nach Holtzmann aus dem Leidener Cod. 
Voss. Lat 69) gl. i. 183-196. F. gl. i. 199-201. H. gl. i. 202-8. 
(J. bei Graff Spr. I S. XLV. 1147.). Jf. gl. o. 368-371. (auch 
Sumerlaten). 

Str, F. Voc. des 15. Jh., Papierhs. der Stragburger Stadtbibliothek C. 107., 
bei Haupt V 413 ff.; verwandt mit 8. 9. 

F. a. 1410. Voc. von Konrad von Tanne in der Pommersfelder Bibliothek, 
her. in Manuale vocabb. exot industria Academiae Wirceburgensis 
1736, nach Haupt V 372. 

F. a. 1420. her. von Schröer. Presburg 1859. (scheint im Buchhandel ver- 
schwunden; ich fand es erst kürzlich durch einen glücklichen Zufall und 
benutzte es unmittelbar vor Beginne des Druckes). Es ber&hrt sich 
niher mit den schlesischen Voce» vrat. 81* 9., mit 5. 65. 75. und 
den Gemmen. Mehrere lat. Glossen theilt es nur mit den mit. Wörter- 
büchern (Br., Gl. m.)^ die sonst in den lateinisch - deutschen nicht 
vorkommen. 

F. e. q. D. und V. e. q. Flach (selten citiert) bedeuten zwei Voce, ex 
quo 4®., ersterer sehr sch8n (von Zeninger?) gedruckt s. 1. et a., 
der andere zu Straßburg a. 1490 von Martin Flach herausgegeben. 

F. St. G. Vocabularien zu St. Gallen, nach den Excerpten in Toblers 
Appenzell. Sprachsatz. 

F. trü. Vocabularium trilingue etc., latein, b&misch und teutsches Wörter- 
bftchlein, zum Nutz der Studierenden Jugend eingerichtet. Fragae, 
Typis W. Wickhart 1723. Ein Voc. rerum, der trotz der spitenZeit 
in unsern Bereich geh&rt. 

F. vrat. Breslauer hs. Vocabularien, nach Hoffinanns Excerpten, mit 8. 9. 

nahe verwandt. Zu ihnen gehört auch das von Conrad de Hinrichowe 

(in uns. nr. 155.). 
Virg. Virgilius, Berliner Hs. Lat. 4^ nr. 215. aus dem 11. Jh., nach 

Haupt V 208 ff. 
Wireb. Hs., W. in Graffs Spr., abgedruckt in Eckhard Comm. R. Franc. 

Or. n. 

Z. V. (Zainers V.). kl. fol. Eine fast durchaus mit K. F. (s. o.) iden- 
tischer V. rerum, dessen Typen von Zainer in Augsburg herzur&hren 
scheinen. 



Quellen. XXm 

Einige Nachtrftge mSgen hier noch ihre Stelle finden. Agon strift, 
hinzog, schar Mone Ane. F. 236. vgl. BM. II 2 8. 690. Cacabus 
storze V. vrai. vgl BM. l c. 646. Condicionarios zinsara Salsb. 
Gü. ed. WdUf. in Pf. Germ. XI 5. Contus storle contari storlen 
V. vrai. Cunens strficzel 3. strotzel ader wecke V. vrat. vgl. BM. h c. 
698. Gloss. V. Lolifa etc. Detnmcator strunzere Symb. D. vgl. Sm. 
III 688. BM. l c. 704. Eqna strenze V. vrat. strincz 9. vgl. Gloss. 
V. e. BM. l. c. 676. Falanga logboum, zoberstange F. vrat. Gubins 
stinz 74. V. vrat. vgl. Fr. II 336. 



A. 



A, ab, de, inde äff, aue, van 38. 

*Aaron s. Aron. 

*tAbac-es s. -ns. -ia, -ra s. 
Abbas. -tor s. Abigere. 

Abacas entwerftawel 40. ain kawn 
laMÄghawn?) tailler (vgl Gloss. v. Tel- 
ia) mit aim messer mit 3 niiteln V. a. 
1459 bei Mme Anz. VI 215; vgl 
abacns i. pinax, und als dreitheilige 
(Mess-) Bechentafel Br. — abaces 
eyn slicht disch, eyn stal; abax eyn 
sticht hoff 37., vgl. abaces m^^abax 
(planatura)76. Gloss. v. Abacus;hoff 
aus hoffei (Umdeutimg !)^ vgl. plana 
(ihss. 

Abali-enare, -genareguet ver- 
pringen o. verfueren 27. -enatns 
Gloss., abolionatns sere vorverd 37. 

Abamita. abantica (X antiquus) 

/. swor aui 37. 
^t Abanaceus eyn prester gordel 

37. abnee priester gurtel 40. abaneth 
t. sitbucuJu l camisia linea l dngu- 
hm sacerdotale etc. Br. i. camis^ia l su- 
bimcula 37. Sim. abaneck 76. Gl. m. 
r. Abanec. Aus hehr, abhn^t (1^550?). 

*tAbaii-tica s. Abamita. -ns 
a. Abaaas. 

tAbarim die. mons in quo obiit 
Moyses Br. der berg V. a. 1420. 

* 7 Abartonnas na num vnhoues 
37. abarteniun i. inhonestum, aus 

uiidp^Bvov Gl. m. 

Abasa. abso eyn kranghus 37. 

•Abati-8, -ssa s. Abba-s, -tis. 

Aba-uus eyn grote vader 37. vrenn 
27. uuerano H. 8. D. Symb. B. 265. 
der an herre V. a. 1420. -wns l -wa 
müter anen eni 40. -nns vranber V. 
t. 5. D. 

Abax s. Abacas. 



Abba pater lieber uatter 4L 1. 
vater Indersd. Hs. 

Abbas sqq. abbacia apten l apt- 
ney; abbatissa äptin 27. abacra 

uptin (Ahtd); abatissa äptissin; ab- 
bas apt; abbellane äptlin V. a. 1442 
beiMmw a. a. (). abacia ebedie; aba- 
tissa ebdissche 38. abbacia ebbedie 
37. (-tia) 23. abbatulns s. Prepo- 
sitns. 

Abbatis. abatis eyn mester der 
mate 37. i. magister batorum etc. 76. 

*vAbb-atiilus, -ellane s. -as. 

*Ab- s. Abe-cedarium. 

Ab- s. Abs-cedere. 

♦-[•Abc-ida s. Absis. -tape s. 
Attacus. 

Abdere behuden 37. 

♦fAbdica s. Abditns. 

Abdicar-e abkünden 3 1 . abkynden 
64. -unt gewidert 41. abticare ver- 
lechen P. V. vgl. verle ycken sim. Gloss. 
V. c. Jedoch auch u. v. Abnegare; Betters 
vermuthetyevjechen^dasabersofistnicht 
verneifieiid vorkommt; schwerlich t aus 
1 (ettva X abligurire verlecken Gloss). 

Abdita-s, -m hemelk 37. abdica 
verboren (aus -rgen) 41. 

Abdomen unslith Symb. D. 276. 
lappara Gf. romanisch ? vgl. Pf. Ger- 
mania VIII 895. — adomen s. u.h.v. 

*tAbdu-cere ("c/. Seducere^ fueren 
27. -ci ablayten 41. -ctio, -xio 37. 
vorschreckinge 37. twalbm P. V. vgl. 
Gloss. h. V. Gf. V 552. BM. III 160. 

*t Abduxorium (X abditorium 
Gloss. sim.) eyn etel stede; w. u. 
acnbitns id. 37. 

♦fAbea s. Abire. 

Abe-, ab- P. V. -cedarium abe- 
cete i. alphabetum 38. ein saitSn 0. 



Abedus 



Ablactare 



fydel P. F. fydel (tvie sydel Gloss., 
s vrm. aus f) atis fybel; aus dieser 
Umdeutung folgt sayt6n! 

•fAbedus i. sobrius nichter V. 
dt, a. 1459. 

*Abellane s, Anellana. 

* t Abepicus eyn teken gunstes 37. 
♦Aberdiosus (huswurz Äem. VI) 

efitstand aus der Apposition barba 
iouis, ein nicht seltener Fall, 

Aberrare czweyffel l irgenn 27. 
cwey feien o. ergern (mngedeut^t) 33. 
abaare i, dubitare ergen i: czwififeln 45. 

♦fAbest-on, -us furstain 32. 

f Abexactor hinzerrer, abniemer 
41. vgl, zerrer BM. III 905, exac- 
tor schätz nemer Gloss, 

* t Abgetarius s, Abies. 
Abglomerare abereyfen Wien V, 

Rossii a, 1402 (nr. 401 Uoffm,); vgl, 
Qloss,; f aus w? 

tAbgrego afghescheden 37. ab- 
i. se-gregare Br. 
t*Ablumus s. Abissns. 
Abhinc nochher 29. 

* Abhomin-ari vnmenschlich gepe- 
ren 33. von menschleych geporen 27.; 
•abilis verpannen (verbannen 3.), ver- 
fluchen 27. verpannung, verfluchen 33. 
-atio (cf, Probra) widerzem i. abo- 
lenda 41. (vgl, -abilis widertzemer 
74), gräwssamichait 27. gräwsleichait 
33. -osns ungeluckselig o. tot geborn 
(X abortivus) V, a, 1410. luckich 37. 
vgl, Ghss, 

Abhorrere vorchten, schewczen 
P. V, vgl, Gloss, V, Horrorosus. Sm, 
III 339, 

*7 Abhortaiinm s, Abrotannm. 
Abhortari to herden 37. 

*Abhortire s. Abortire. 

*tAbi-a s, Abra. -catos s, 
-gere. 

*f Abicio abwerflFung F. oit. a. 
1459. vgl. abiectio Gloss. 

*t Abicius s. Abiegnns. 

♦fAbida eyn land 37. 

*t Abides auzgängel als mertier; 
ais lanttier ze latein astois t. e. pei- 
ständel Arist. bei Meg, 

"^t Abid-us, -o, absidilinm (auch 



147, abscidi-lium Br,, -um etc. G 
angher 37., ein in 37 liäufiges 
für meßerartige Werkzeuge^ da 
ayiäerivärt-s nicht finde, 

*tAbiecatus s, Abigere. 
♦fAbiec- l exposi-ticius 

fundeling 125, 

*t Abie-s tann 1: feicht K. V. 
ze latein so vil sam ain aufg 
Meg. -gnus Gloss., -iiain dennei 
37. abicins fiechtin holtz F. ( 
1459. abigena dennin holtz 40. 
-nus werker; -tarius tymmc 
37. abgetarii carpentm-H 
Altrotn. Gll. 25. 

Abige-re vertreibem l fud 
P. F. (Xabire, vgl. für dir gar 

procedens Gf. IV 72 ;fur fuder / 
/ 561). -ntur (-nter) abschliffe 
(hierher?), -us fechdieb 32. wie 
40. eyn ko deyf 37. -atus deuer 
een diefte van beesten G, voc, 1. 
andern Voce, abi-ecatus, -cati 
einem V, ex quo und 27. 33. /. fu 
fructum27.,fructus(^MW(/ed.^ 33. ii 
torum ablactor (X ablator) d- 

Abilis s, Habilis. 

Abimere vorsagin F. a, 14 

* Abimus s, Abissus. 
♦fAbinnatu s, Bienuiuni. 
Abintestat-o, -us ane testj 

ghestoruen37.selgerettP. F. (st, i 

*Ab int-ra von inweck zu 
von czuweck 45. 

Abire. abeo afgan 37. abea 
hingan; iv, u, abierunt siut d; 
gangen 41. 

Abissus abgrunt, gruntslo: 

loz ?) F. a, 1410, dustemisse 3*; 
in dem water i, vorago 38. d: 
45. abimus Gloss.^ ablümus 
fernus 45. helle. 

*Abita i. spagus trat K. 

Ab-, dis-iungere von ein 

Segen 27., füegen 33. 

Abiuratio vor sekinghe 37 

* t Ablacio si suni ouer wyne 
zu ablasso Gloss. v. Ablactare 
n. Ablatus? 

Ablacta-re af wenen 37. ve 



Ablactor 



Abrotare 



(vgl verwonen Sm. IV 93), entspenn 
?. V. -tus afghewent 37. oblactare 
wenen 38. 

* 7 Ablactor s. Abigere. 

^ 7 Ablaqueatorium rehmbacke 

/. hohm. ramowacka (ramowati aus- 
rotten) V. tril. 

Ablatus gewinnen o. abgenom- 
men 45. 

*t Abiego vt delghen 37. aus 
aboleo Xdeleo? 

^Ablegomina (ablegminai^e^^.) 
eyn deel des ingheweydes 37. 

* t Abligur-ire verslickeren G. voc, 
lassin, stürben (mdtnehr laffin, slurben) 
Wien. F. a. 1402. -ritus vor stord; -ri- 
tor vorbrynger; -riton vor terynge 37. 

*t Ablomogarus s. Obsomogo- 
rns. 

*t Abiton, ablij vespre, ronse 
Vi^. aus batus sim.? 

^fAbluta s. Alnta. 

Abiutes een moddighe ende sly- 
kighe kuyl G. voc,^ berichtigt 132, ; vgl. 
slyckich 147., slijckig KU. lutulentus ; 
Gkss. w. Luteus. Lutum. Cenum. aM., 
sHh&/. VI 786. mhd. slich BM. 112 
S. 397. nhd. schlick, schlich, (fränk.) 
schleich coenutn. 

^fAbnee s. Abanaceus, 

Abnegare versagen , verlangen, 
laichen (X laichen Sm. II 420) P. V. 

Abnepos (verschr. ap nepos) eyns 
broder son 45. 

*t Abnitor weder stan 37. (abin- 
tor? m vame punktiert) nisus l 
nixos sum i. e. resisto 76. 

Abnno weghem 37. 

* t Abolenda s. Abhominari. 
Abolere abtun, entwon V. a. 1420. 

(vgl. Gloss). 
^fAbolionatus s. Abalienare. 

*AbolitllS i. non repletus 76. Zu 
nr. 2 Gloss.: ab- P. V. 27. 45., abs- 
33. (alph. 27.) -olutus besoligt, vn- 
sawber P. V. gesudelt 33., gesolgt 27. 
l vnrain gemacht, hd. besudelt nd. 
besolet Gloss. v. c. und vv. Volutabrum 
«^g.Maculare; ab-, abv-olatus etc. ib. 
aus olidus^t;. Xpoö^^^sXvolutare? 

Abollados i. diplois, vestis villosa 



etc. KU. vgl. Gyclas. Sagulum. nnl. dos 

Kleidung übh. — appella maister 
claid 32. 

*tAbolutus s. Abolitus. 

Aborig-o, -enes eyn vngheplantet 
boem 37. 

Abortii»e. abhortii'e verwerfen 
1 ingepürt vertun 33. abortiaus (-ws) 
vsschindeling alder zu frfige geborn 
40. eyn vorworpen kint 37. uirworfe- 
ner H. S. D. Tr. Vind. wrfling Wien. 

V. 15. Jh. worflfelin 17. fröwer H. S. 
Vind. irwNevMmi. tot libs fruch 31. to- 
des leibs fruchte, ein tottes kind in dem 
bauch 64. vnzitling 32. aborsos us 
schnydung 29 sim. 

Abra s. Dula. 

Abrado ab Qsonst immer af, äff) 
schern 37. 

Abraha-m abraham eyn vader des 
iodeschen slechtes 38. -minm 37., -h 
76. i. spelmica vbi abraham est sepultus. 

* Abramescere snatelen, de tel- 
ghen aflf sniden 38. 

Abrenuucio weder vor zeken 37. 
Abrepo slingen 37. 
t Abrethi paterlrex 37. Lp.tener- 
rimus BrA.p. 76. 

* t Abriznn s. Anrnm obryznm* 
Abroga-re stören 33. äff bidden 

38. -ns otmodech 37. 

*t Abroios die. ferrum quod com- 
muniter ab inimicis sonnatur (?)ppedi- 
bus equorum et hominis (?) conclauafidis 
vulg. phadeysen 27 Marg., vgl. roßei- 
sen Sm. 1 120. BM. I 757. (phad st. 
phard?). 

Abrotana-m, -s 42. schab- K. F., 
schabe- 40., stal- 31. 64., stag- (3 mal) 
U. Ph. (B.. Ed.), gert- 40. K. V., gerte-, 
schoss- 42., brez- (at^ abrez- sim.) 34. 
-wurcz. schüch schw^rcz (aus schoß 
-wrcz ^im. umged. ?! X atramentum?} 
40. garthade 47. äbri 32. euritte 38. 
abrot-eriom 1; -onnm eberwortz 45. 
abhortanum eberwurtz V. e. q. D. 
abratannm rätich (Xrafanus) 33. 

*tAbrot-are redderen, melpeu- 
telen P. V. -ator melpewtler ib. müll 
reder 33. melfäer; -erna melschay- 
der 34. -ora eyn mel reder 45. 



Abroterium 



Abuare 



♦f Abrot-eriiim,-oniim.Ä. -annm, 
-ema, -ura s, -are. 

*tAbructa etc. s. Abrnpta. 

Abrnmpere afslan 37. 

*f Abrunco vt ropen 37. 

Abrupta pl steenroets G. voc, ab- 
mct-a scharpe weghe; -us mit mach 
ghebroken 37. 

* t Abratanam s. Abrotanum. 
Absa legerhuue Symb, D, 
Abs-, ab-cedere afgan 37. 

* f Abscidium s, Abidos. abs- 
cindium hofifmesser P. V, 

*fAbsecare aif hauwen i. am^«*- 
tare 37. 

*t Absen-tare vß beliben 29. en- 
pharen o. nit gegenwertig sin 45. -cio 
ani afwesen 37. 

* Absidilium s, Abidns. 
Absinthinm wermu-da, -nda //. 

Ph. (Ed.). wernwt 47. Zu alosantus 
sim. vgl. Gl. m. v. Aloxinium undDiejn 
Ältr. Gll. 40, welcher ersteres von letz- 
terem trennt. Zu letzteretn gehören: 
die Glosse aloxino (zu absinthmm Pf. 
Germ. VIII) ; die glhd. Wörter span. 
alosna port. losna afrz. aloisne, alogne, 
(nfrz.) aluine (aloina Ne7nn.)\ ahd. 
alah"san (Gf. 1 237. alahnsan Hatte- 
mer I 271., nach Diez vrm. aus ala- 
\\&mi\i). Dieses deutet Woeste (inKuhns 
Z. IX S. 74) als alah (templum) 
sämo, heiliges Kraut., gewagt genug, 
jedoch mit Zustimmung von De Vries 
(mnl. Wtb.). Hierhin stellen wir auch 
die Formen (bes. nl.) alsen, alsem, 
alse, als, alsey, eis, eltz (Gloss. Gr. 
Wtb. Nmn.); absinteum elsche 45. 
Absi-s, -dia uzloyf V. a. 1410 (vgl. 
u^-lag, -schoß etc. Gloss.). abscher- 
dung (r aus i), appseit 33. abcidia 
affsyde also anden kerken 38. absida 
craift 45. (adj. ?) i. hmdn beorht Aelfr. 

♦fAbso s. Abasa. 

Absolereentwonen 37.erwänen 31 . 
Absolnere äff nemen de bösen daat, 
entbinden van den sunden 38. 
*tAbsolutiis s. Abolitos. 

* 7 Absomodium Schussel (hd. ?) 38. 
Absonns awysich G. voc. obiczig, 

vnweys P. V. ab-, dis-, con-sonus 



(in gleicher Folge:) ablutig, mis 
mittlut (mit lawt 34.) 29. ab den 
mig tenung, mit denung 30. abs 
-re mit {st. nit) eyn luten 45. i 
geleich zu singen 33. vnrichtikl 
s. 27. -ntia abweyssichait 1: abwicz 
27. aweysichait 33. Vgl. u. und G 
w. Absonus. Insolens. Vesanus. 
IV 207. Gr. WtJ). v. Abwitzig. 

Absor-bere uß soppen o. 
miden woUost (Xabstinere?) 45 
slinden 37. -ptum verslunden o. 
swunden, verzucht 27. ver-schlur 
-schwunden, -zuckt 64. -ptus est (i(, 
firsuant Gjf. VI 884. -pti versv 
(m aus in?) 41. 

Absque, sine an, ane, behalue 
Abstemius wynkündiger 3 1 . w 
kyndiger sim. 64. 

Abster-gere abtruchen, abys 
(abwischen Gloss.) P. V. -sit 
trügent 41. 

Absterreo to male vor schrecke 
Abstine-re (cf. Castigare) lip 
abe brechen 45. -o vphorn 37. - 
kleyn eßen o drincken 5. 45. 

Abstirpare ausgraben , rei 
(aus-r. 110.) P. V. wtroden G. 
abstripo i. eradico efc. abstrepc 
vt roden 37. 

* t Abstra-here,-gere äff tey 
-ctus abgesundert 29. 30. absui 
34., -erig 1. astractiimgefrumme, 
terer Zusatz: das da dy gancz ge 
macht P. V.yvgl. gevrum BM. 11141 
etwa als gememverständlich aufgej 
wol nicht ydurch gemainen frum'' 
/ 612. Oder hängt es, nebst gevi 
mit gefremdet Gloss. zusammen 

* Abstr-epo, -ipo s. Abstirp 

Abstrusoni besloten 37. hd 
sloßen Gloss. 

Abstnla s. Astula. 

Absui^diis verhorlich 1: vnhörl 

27. hörleich l vn-h. 33. vngehor 
dbelhorig 29. sim. 34. vnbequemi 
sim. Das. 

Abticare s. Abdicare. 
*t Abuare s. Aberrare. 



Abolere 

* 7 Abolere (,,aus abolere" Fetters) 
gelockprechen P. F. 

Abmidia sqq. habond-ia v6lli 29. 
-OS voll 29. fällig 34. heblich 30. 

Abnti misse gepräuchen. vnörleych 
{aus vnordleich sim.) leben 27. mis- 
brauchen t vnerlich gebraucht 33. ver- 
brachen 29. abas-io böse gewonheit 
Y.a, 1410. sim, 13. bozewonhevt 37. 
verkerte ftbung 29. böß gewanuiig o. 
posew gewanhait 33. -iuns awisech 37. 

Acacia etc. s. Accasia etc. 

*t Acadens L contingens anval, 
toYal37. r^t accadere, accidens Gloss. 

^fAcadiosus slim 37. 

*A- .V. Ac-calabns. 

Acalephe. accaliffa nesel; w.u. 
califa id. 40. 

*t Acalicul-is, -us eyn hoder der 
kelke 37. acalitidus weinschenk P. V. 

^tAcaluaster s. Accaluos. 

Acanthis. achantis achant (auis^ 
nidlit acanthus hcrba) 40. K. V. Meg. 
l thistelzwig (vgl. Gloss. v. Carduelis) 
40. I. q. cardnel-is, -lus stiglicz, dis- 
tel vogel K. V. achalantis galander 
K. V. atbalantis id. 40. (c/. Gloss. v. 
Caladrius). 

Acanums. acbant-ns estarhor in 
tgypto semper frondens etc. Br. -as 
eyn bom in egipten 37. 

^tAcatium. accar-us eyn snicke 
37. -ins i. ^lauicula 76. acbateon 
mittel Segel K. V. accathe^n schif- 
segel nuncdicitur cesares(X acharon 
?. r.) 40. 

^fAcaatns s. Attacns. 

Acc-, ac- 37. -alabns seeuer 37. 
hengstdekch (aus hewschrekch sim.!) 
P. F. atalabus eyn koel sprinke 37. 

*tAccalnus. acalaitö-ter kacl 
37. voer kael G. voc. vorneruch F. a. 
1420. -cere i. auteriori €aluu^(sic) 76. 

*7 Accana {atis d. kanne vgl. Gl.m. 
Canna nr.4; X akanna v. Alcanna?) 
JQst (^. lusta) l canne 40. 

^fAccar-on s. Acharon. -ns^. 



Accaa-ia opbel trankch 27. -io 
opfd most 32. -sla t -sns appel must ; 
-iam eyn sleen; -iaa eyn sleen dorn 



Accitrate 5 

37. -ium schle; -ius schlech dorn 30. 
acacins schlech tom 32. accasin-s, 
-m, agacius (agatinns?) slen 38. 
a- l ac-cacia siehe l unzitiger pflu- 
men saft (acacia phlumensaf Sum. 
V. unzidig pr&me 48.); agathia sie- 
ben 40. 

*Accates augstain 32. 
Accedulagrasniuk P. F. pergwurcz 
34. syngrone /. potentilla; assidnla 

sure (eyn crut) 38. artzedula ber- 
wurcz 30. acedula eyn voghel de 
siiighet vor dem daghe 37. acredala 
(aZjT)/?.. acce-) nachtegael G. voc. egrc- 
gide eyn hopp, eyn v'tze 37. egredule 
sunt rane parue in sicco agri conimo- 
rantes 76. 

Accelera-re gächen 29. z& nachen 
30. -nter risch-, snel-liken 38. 

* t Accensus sbst. anczündung, 
aiisstössung 33. 

Accentus mit lautt 34 sim. lud 37. 

Accept-abilis genern (a?^geneme) 
45. -ilatio gancz vorgebung ib. vor 
latynge der schult 37. 

*tAccerbi hdf lecht 41. vgl. etwa 
aceruatim hufflich Gloss. 

* Accerra s. Acerra. 
Accersi-re. -erunt zu iltent; -tus 

rftget, -ti zu gerftft 41. 

* t Accerueribus (?acc'u'ibns; 

aus a ceruicibus??) von de ge ider 41. 

*Ac- s. A-cetabulom. 
*tAccid-ia s. Imbecillitas. -e 

swärlich i. grauide 27. -iare wllaczin 
(nhd. faulenzen) F. a. 1420. acidiose 
i. grauiter swaerlick, traechlick G. voc. 
schwerlich, treglich 110. 

*tAccinat-es, -us s. Acinacis. 

Accingere wappeu an-legen 27. 
33., -tun 1: gurgen {aus gurten'lP.F. 

Ac-, au- J?^^^ (bxl- 122.) -cipiter 
hapk 32. hapck 29. hauick, Marg. 
adcr spoyr vogel G,voc. 

tAccis-US i. circumcisus Br. -a 
vnbesneden (st. vmb-) 37. 

Ac- s. A-citabulum. 

* Accitari bewegen zu träghayt33. 
verwegen zu tragkait 27. 

* t Accitrate vleyslych F. a. 1420. 



Accitus 



Acira 



*t Accitus sbst. eyn voghet 37. 
(pfc. i. vocatus Br.) 
Acclamare an ropen 38. 

♦ t Accliu-us steyl 37. 22. 97. -atus 
krum 37. acliaus uf stichig 29. ad- 
cliui zft tal 41. (am ad cliuiim?). 

Accola pawman 27. 33. lehen man 
40. 6. acola tag löner 32. accula 
meyger 37. 

•Accolitus eyn lecht dregher 37. 
erstweichncmraer 34. die erst wichy; 
snbdyaconus die ander w. 32* 

* t Accom-odare, -adare 33. ley- 
chen 27. 33. 

♦fAccubi-tus wirtlischaft 40. 76. 
48. demaghe 23. (s. Gloss.). -cinns 
eyn maghe 37. 

♦Accula s. Accola. 

*Accule-ta. -atus ghe pyneghet 
37. -US s. Aculeus. Catasta. 

♦ f Accuniulare hupen l hopen 38. 
heyfien 64. acculmo hüfflin 31. 

♦fAccupari s. Occupare. 

Accusare {cf. Resumere) pesagen, 
peruegen 27. 

Acedula s. Accedula. 

Acephalus ane houed 37. 

Acer, acre i. durum sur, swar, 
hart 38. acrlter {cf. Acerbus), acer- 
ter 27. hert- 27. 33., streng- 33., 
scherflf- 27. -leich. 

Acer eenre hande boem daermen 
costele tafelen van maket G. voc. mas- 
holter; acerites massolterbom 32. 
acer l acero (acera Ghss.) mass- 

holter bom l grindrebe 40. 

♦f Acer iguis 6*. Ignls. 

Acera. acero gundereba Wirzh. 
Es. (W. bei Gf.). grindrebe 40. (o. v. 
Acer), acerum gundreb 32. 

Acerb-us scharp 37. harb V. tril. 
-itas scharpheit 37. sawrchait, schar- 
hait; acriter scherleich (also dial. 
schar = scharf) P. V. 

♦fAcer-ites, -o s. -a. Acer. 

Acerra eyn vad 37. acerra (ace- 
rare?) est tincuillus (atis tumulus 
Br.) l sepulchrum etc. grap; rauch- 
fag 45. 

* t Acer-ter s. Acer, -um s. -a. 
Aceraus eyn hop steyne (-wus) 37. 



Acescere suren 29 sim. an fan 
essigen 31. anfahen ze essichen 64. 

^fAcetabula s. Acitabulum. 

A-, ac-cetabulum essich fass o. 
krug 40. 

Acetare i.fermentare suren also 
me dat brot surt 38. sim. 22. 

*tAceticum wyn ysen spoel 37. 

Acetos-a amper, aniprich 45. sawr- 
semf, ampher P. V. suyrkel G. voc. 
-US suyrich of ettick i. pletitis aceti 
G.voc. essrechtig i. acidus 29. 

*tAc- 6*. Ag-grauare. 

*-^Acia s. Ascia. 

Acialis örtig 33. scherffleych, orte- 
lich, ekchat 27. eggachtig 29. acilis 
ekat 30. vierechkat 34. 

*f Acialis sbst. ekel, ort P. V. 
vgl. echol acira Gf. 1. 130. sim. Gloss. 
V. Aciarium. eckel (nhd. Eig.) BM. I 
410. Sm. 125 ff. 

A-, ac-ciatum lewr 33. pyer 27. 
pier 45. mtid. rappes atich hd. i. vinum 
ex acinorum folliculis aqua mistis et 
expressis confectum, laur, beerwein 
F. a. 1618 Sm. III 117. ; dazu ebds. 
ascJiaff. rampes mitteld. rambas m. 
geringer saurer Wein, aciuum lurra 
H. S. Tr. glawer 27. acidum hurra 
H. S. B. 

*tAcid-e pittero Gf III 88. i. an- 
ane l surliche H. S. B. -US s, Acetosa. 
-um s. Aciatum. 

*tAcid-iose s. Accidia. -um, 
-US s. -e. 

Acies scharp 37. ort, egghe; i. 
acumen spisse, scharpe; wate an 
enem meste 38. wate 147. waze (ferri\ 
scare (militum) Symb. B. strit spicz 
32. schar l ögen 1 ein spicz eines wofens 
40. gesech {aber visus gesiebt) K. V. 

*t Acilis s. Acialis. 

Aciuacis. accinat-es est ensis me- 
darum; -US bezeler 37. (c/lCluniculum). 

* Aciuum s. Aciatum. 

Acinu-s l -m eyn wyn druflfel 37. 
weinbersteinUn i. ariUus K. V. -s 
winberstainU l unzitiger trftbel 40. 
eyn clejm beseken (vitis, hedere, sam- 
buci etc.) G. voc. -m hindbiri Symb. H. 

*f Acira s. Acialis. 



Acitabnlum 



Acntns 



ic-citabalnm saiten spil 40. 
ala hant toghe sanghes 37. 
tare sauflFen (aus sauern sim. 

33. 

Dol-a s, Accola. -eya s. 
gia. 

»mentator. acommentarijs 
iter F. a. 1420. eyn besceruer 
er? aus besc^uer = beseriuer) 
3e 37. 

\'^ arti-ncilla ?'. alchimilla, 
)laiita leonis, gr. lencope- 
jrnauwe 0. san, ergantUla 
nert) 42. 

s. Ci-conia. 

[M>nit-U]n eiter gift 40. 48. 
¥rcze 40. -a t. herba venenata 
ispidis venetiosi Br. vorghiftich 
conica eyn slange 37. alco- 
^fxi venmnia 33. -ta vergiftige 
81, 

' (alph, acer) cham P. F. ater 
: ly ka.ii? undeutlich verbeßert) 
)resder anspring 43. (cf. Gloss. 

'US i. spatella, glaspatella, 
ipinm geel lilien O.san. 
a-quiescere mit halten 30. 
29. gehorsam sein 34. 
lirere vorerwer-flfen 27., -ben 
erben, herfursen 45. 
crarinm eyn stede dar ghelt 
is 37. vrm. aus aer-, vgl. era- 
locus ubi seruatur peccunm 76. 

5d-o s. Acrimonia. -ula s. 

lüa. 

monia wreetheit int aenghe- 

itarckheit, moedicheit G.voc. 

cheyt des Sinnes 37. r&ße Ki. 

» siiri 29. 

[*isi-a s. Aorasia. -ma, -nus 

Icrizimus. 

ter s. Acer. Acerbus. 

zimus. acrismus (+chris- 

ötti brot 32. senft geheblotz 

. F. acrisüins senift gehebet 

. sim. 48. acrosimus surdech 

*isima sote brod 37. 

crocer-on. -amina berghe in 

lere 37. -iamen strengkeyt o. 

enig des mers 45. 



♦fAcrocordines lychdorn V.trü. 
acrochord-o, -um hangende war- 
tzen Ki. 

Acsi alzo V.a.l420. 

*t Acta l acticata scrift der werk 
de gescheyn sind in deme rechten 
37. acta apostolorum das leben 
der XII poten 34. 

♦Actago s. Attagen. 

Actio mit rechten volghinge 37. 

Actionarius ein fragner, furkauflFel 
i. penesticus 27. hoker 37. 

*t Actiualis etc. s. Actaalis etc. 

Actor sakwolde 38. werker 37. 
werckmann, taelmann G. voc. sach Wer- 
ber 30. anklager K. V. ein kleger vor 
gericht 40. 48. schuldiger 3 3. pe-sch. 2 7. 

Actua-Iis schnei redig l chüen 27. 
snelle dechtig 1: kune 7. i -rius i. 
existens in actu wercklich 110. actina- 
lis, -rius res in actu werckich G. voc. 

f Actuaria est nauis que velo et re- 
mis similiter agitur Br. (vgl. actuarius 
nr. 6 Gl. m. Gloss. v. Auctoria). schiflFe 
40. naues actuarie holchun H.8.D. 
Gf. IV 892. holechen Symb. D. 280. 
(vgl. BM. 1 703). 

t Actuarius gerichtschriber 125. 

*f Actuca s. Acuta. 

Actus sbst. wurckung 27. tatt l 
merckung (sie) 33. daat 38. ptc. ge- 
sant; acti gesent, gewArgt 4L 

*Acubitus {cf. Gloss. V. Accubitus) 
s. Abduxorium. 

Aculeus (angel) schöpht(^at*5schaft 
X Stift sim. Gloss.?) 33. weysel 34. 
1. 2. stichUng Meg. dy hechel V.a. 
1420. 8^ (s. Gloss.). 

A- s. E-cideus. 

Acumen s. Pin. 

Acune-i, -us opper 37. 

Acupicta eyn ghe neget kled mit 
natelen 37. 

Acus (^«d.^natele38.22.*- ^•natel37. 

Acus sprier 32. i. palea (vgl. Gloss. 
h.v. Goth. Wb. A. 12) am, sprugern 
P. F. eyn kaflf 37. 

Acut-a. 'Hmmcht(Jiabetho7no)H. 
Ph. actuca sucht 32. 

Acutus spiczig 34. 110. scharpff 
smeckig 29. sim. 30. 



6 



Acha 



*f Acha s. Alga. 

t Acha i. virtm strength Gl, Aelfr. 

Achaya eyn land in greken 37. 
krief lant 45. achat kriechen lant 40. 
achacia i, provinda grede 7. 76, 

*tAchaiit-as, -us s, Acanthus. 

Achar-is genodin loz F. a. 1420, 
vngnedech, -us vn annerae 37. 

fAcharon ciuitas palestine que 
cesarea post^adktaestBr, eyn stad 
in pallacine (-ien?) 37. Daher cesares 
40. 0, V, Acatium, mit dessen Glossen 
auch 75. (Gloss, h. r.) die hierher ge- 
hörige mischt, accaroii ackers ciuitas 
queetiam tulomaidra (ate.v Ptolemai- 
da) dicebatur, mhd. äkers frz. Jean 
d' Acres = Akkon, Ptolemais. 

*tAcha-rus s. -ris. -t s. -ya. 
-tem -teron? s. Acatium. 

*A-, ar-chatonia rechticheyt 37. 

t Acheon schinende 37.^r., i.splen- 
dens lat. et die. equus solis Br. 76. 

Achillea collon croch (croh cro- 
cus) ; cf. nymphea id. ; i. q. elio- 
tro-phuB sigel-h veorua, cf. -pia -hver- 
pha Dun. 

*tAchim-e (merwunder) merfra-z 
(y.Aristot,'') Meg, -as -ft 50. 

^fAchimias s, Architemea. 

Achinus eyn koter 37. achiaus 
en ketter 11. (Gloss., hiep-her). 

♦fAchipera s. Anticipa. 

* Achiton estnaturaseneiemli 8. 45. 
de natur to volende 37. 

'^Achinus s. Achinus. 

Ad to, an 38. 

Adam adam vnde is de erste myn- 
sche den got schoup 38. 

Adamas. adomas adomant 29. 

34. adamas de montihns nascitur qui 
swvt quasi legechte („st. leymechte"' 
Beuss) et veliit qumlam cristallus glas- 
echte, et ex eadem leym quoddam ge- 
dojje qua^i cor aliiquando oritur magnce 
fortitudinis. ipsa leym etc. in modum 
krisolo. H. Ph. Vll. legech = leyych 
petrosns, von leye petra 147. (s. u. 
h. vv.), woher auch leym au^ leyen? 

*t Adango xi ctum nodeghen 37. 
i.e. angario 76. 

Adaqnare trencken, wetten 31. 



t 



Adiudicare 

64., w. nicht zu nd. wetteren Gloss. h. v., 
sondern aus hd. wette (wettlFr . II445\ 
icett. wede) Vieh-tränke, -schwemme. 

Adar (hebr.) de mers ma*n 37. 

*tAdastr-a s. Adiantos. -ia 
s. Adrastus. 

*tAdbucus s. Aduncns. 

* t Ade apillacio zä de gemelcze 
41. Zu gemelze pictura Gf. II 418? 
aw^v gehelczen, vgl. capulus Gloss.?? 

*tAdcliui s. Acclinns. 
*tAddeps s. Adeps. 
Addicere czw hauffen 27., zuhauff 

33. sagen. 

* Addicere s. Adicere. 
fAdelfus eyn b&k terencii 37. 
*Adelheidis. alheydis alheyt, 

aleke 38. 

fAdempcio bethuginge 37. (d.i, 
Vermächtniss). 

*Aden huflialten etc. Gloss. af/.9 ac- 
te, obgleich aderantra i2aAe an adi- 
antos steht. 

* t Adeps (cf. Ador. Medulla.) smero, 
vnsled //. S. D. unsUth Gf. VI 791. 
cheren mel 27. choren mel 33. vetti- 
cheyt der erde (cf. Ador) 37. addeps 
faistin 41. adipe vaistam Indersd. 
Hs. adepa feiszekait 40. 

Adeptus irkrigin V. a. 1410. sim. 
18. erarbayt 27. her arbeyt 7. erbor- 
ben 3. (br) 33. herfurst (adipisci her- 
werben; vgl.o. Acquirere) 45. 

Adera etc.s. Adria. 

Adherere to holden 38. 22. 

Adhortari to - raden, -hissen, 
-stocken G. voc. sim. 1H2. Vgl. Gloss, 
V. Incitare. 

Adhnc von hinnen 30. noch her 
7. abhine 29. 

* t Adiantos 1 adrantos märrute 
40. adastra meswurcz (m au^ n) 

34. adiatos s. Capillus veneris. 
Adicere czu wertfen 27. addicere 

id. 33. adicias du zu wirff 41. 

"^fAdim s. Affodillus. 

Adinnentioneuwesunde V.a.l420. 

*Adiperum nd. tecke Gloss. 37. 

*tAdira s. Adria. 

Adindicare richten mit red (recht 
Gloss.) l verdenken 33. 



P 



Adinnctns Adripias 9 

* t Adianctiis s. Adoncus. 32. meltuDst P. F. vet van meel of 
^Adlegare (in den Voce, ex qtM speltcoern G.voc. vetticheyt /rww^n^t 

*n allegare unterschieden) i. ad- (c/. Adeps) 37. i, adeps koni mel 

ittere, l alienare Voce, e. q., l alige- faisse 29. chermeel 34. rocken mel 30. 

ire Zulagen 45. zu- 110., toe- G, ^Adorastns s, Adrastos. 

€. -senden. * fAdorblcularitate sinuelin 41. 

'fAdmater (c/.Adpater)thotaÄ S, vgl Gloss.v. Orbicularis. 

. tota Vind, vgl. Gf. VI 381. BM. III ♦ Ador-ea i. sacrificia heyig don 

?. Gloss, w. Patrin-a, -us. g&ttele 40. 45. adonaria ( X donaria?) opper 37. 

)ta, gotta Gf. IV 154. vgl Sm. II 84. Adoreus i. triticens ete. Gloss. 

)ttel etc. commater Gloss. h. v. adonus i. triplicins eyn trifildeger 

Ad-, a-miniculum fu- 27., fiie- (umged.) 45. 

i. -dernüss etc. f Adornator s. Administrator. 

7 Administrator dener 37. ein Adpallare. adpellare i. ceUare 

enstman i. adornator 76. l vectare helen 45. 

*7Ad-, per-mittere staden, to f Adpater (c/. Admater) tboto if. 

ten 38. admis-sam ein bog tat 52. S. D. toto Mon. töte i. patrinus 

larius, -arius 45. schöner (aus so- Vind. gotti Gf. IV 154 gevatter 52. 

ter) 45. stüthenkst P. V. stut hengst wetterin 40., w aus v st. pf vgl. pfet- 

. -sara eyn tijd wan de koy mit tern aus paternus, patrinus? odery^ 

em ossen lopet 37. (s^im. Br. 76.). admater, vgl.v. Commater?? 

imisgida Pf. Grm. XI S. 38. * f Adpellare s. Adpallare. 

*t Admusicatus {cf Musa) dicht- * f Adpreflnitum vorge endet 41. 

er 41. fAd- s. Ap-prehensio. 

♦ f Adne-ctere. -xio xui xum * f Adprim-e l -um t. valde Voce. 
wynden 37. -xo ui 1 xi xum e. q. Gemtnen. -o zu dem ersten 45. 
. aligo 76. l apprime II. c. (cf. Gloss. h. v.) 

*Adolator s. Adnlator. jAdproposita zu den uorgeleten 

Adoler-e wassen o planczen 45. 41., st. vorgelegten? vgl. propo-nere 

«wachsen, prennen, opfern- 52. -ent vorlegen, -sitio Vorlegung Gloss. 

imaktent 41. *tAdra s. Adria. 

Adolescen-s iungellinkch, -tolns ^Adragis. andrag-is,-oburge]e45. 

!in iungs mensch 27. -tia iugent, *YAdramen eyn horch 37. adre- 

unk-chait, -fraw 27. ain iung frow 76. mon (ladromon 7ß.)castrinonienBr. 

fachsung 29. ' *tAdrantos s. Adiantos. 

*t Adomas s. Adamas. *t Adrastus alp F. a. 1410. Gloss. 

♦-fAdomen eyn deyl van eynem adorastus eyn alf ; adastria ghe- 

wyne 40., verm.aiis abdomen, doch lucke 37. adrasita gelukch P. V. 

= ademon quedumparsporci76. andrastia scharpe weghe 37. {vgl. 

♦fAdometus wlborden 37. Abrupta). 

*t Adon-aria, -us^. Adore-a, -us. * f Adria sqq. Gloss. adira t. mare 

♦fAdonns eyn lef hebber 37. mer \ regio; ader-icum steyhet (5tc) 

donis i. aniasius veneris Br. etc. mer; -aticus a um i. petrosum l 

Adopt-atus czwgesaczt erben 1: focht l schemeheyt 45. adera l adrea 

zwgebunscht erben 27. -io (cio) ze meer; adra eyn stein; aderaticus 

ünschend 41. -iuus zogewunsciter steynhaftich; adritum dat steynighe 

I. S. Tr. zugwnceter Vind. zugewuns- meer 37. adricum stain wasser 32. 

eder 2). -eheter son 48. zugewusteter adriaticus velset 52. 

an 40. erwunschet Cr/. / PO^. vt ghe- *tAdriatica l malum terrae 

:oren 37. galluc Somner. 

Ador waissen mel 40. waissi mel *f Adri-pias^.Atriplex.-tnm^.-a. 



IM«rcnlwcb, MoTam floaMrinin. 



2 



10 



Adroges 



♦fAdroge-s hösschaflfenerin 48. 
-a husschafnerin 40. 

tAdrnmo aui to runen 37. 

Ad-, as-sistrix denersche i as- 
titrix 37. 

Adnena zäk6mling 29. fremder 1: 
herkomender man 40. sim. 48. 75, 
vt lender 38. elende 37. 

f Aduentinns qd. mons Borne Br, 
eyn berch 37. 

Aduenti-tius, -cius vroraede 37. 
-CUS fromd newer sankch P. F., vgl, 
adaena fremd nufank 13, und Gloss, 
w, Aduentitius 07. 65), Nouitius. 

Aduentus domini advent 38. 5^ 

Aduers-um, wider wärtigchlaich 33. 
1 -US i. contra tegen, wedder; -us 
enteghen, ieghen; exaduerso, ex- 
opposito tegen, iegen 38. 

*Aduesperare abenden 27. 

*tAduictualia alles dz man gnii- 
czen mag 41. 

*Aduitare zuvmiden (v st \\ 
vor; :vitare) 45. 

Adola knutt 34. cnutte, ein cnop 
vp dem vlasse 38. sim. 109, (wetterau, 
knotte aus knutte /.j. einknoph 27. 
52. t slüssel rvem 27. 

Adula-ri smeycken, flatteren G. 
voc. smotteren, leuecosen, vleseken, 
(w.u. vleseker, le uo kosen sie) 38. 
czw tüttelen l smeyhelen 27. -tio 
falsch lop smacheyt (umged.) 45. 
pös red 52. -tor czw plaser ih. ein 
czw tütläi' l smaykch när 27. zu tüt- 
lär 33. adolator smecher 37. 

Adulter-ari, -ium er (sie bis) 
prech-en, -ung 27. -iiim ebroke 38. 

Adnltus pesten-diger 27., -tiger 
34. beschendiger (sie) 33. be- 29., pe- 
34., ge- 32. -standner. old van jaren 37. 

♦fAdumare s. Adiinare. 

Adnmbrare pedekchen, peschay- 
peschyrmen 27. bedenkchen, beschä- 
len, beschiermen 33. bedincken, be- 
schinen, beschatten 45. 

Adunare czw samen tun t verainen 
27. adomare czu sam tun t vera- 
nien 33. 

Adancus. adbacaskrum 37. adi- 
nnctns (alph. adu-) heckecht 45. 



Afficere 

*tAduocat-us schulte 38. haupt- 
man 52. uageth (sub-a. afteruogeth) 
Symh.D. faut o. eyn gerufifener; -a 
fiiutin 45. -i dy voytleuder 125. 

Adusque vncz dahin 29. pizz nw 
27. bis nun 33. bieß here 45. 

* t Aelam eyn lik hus (c/. Porticus) 
37. aelum porticus tempUdicitur 76. 
selamoth vestibulum Gl. m.hebr. £Iäm 
(D^N, D)'i<) porticus, 

^fAeminacia ^. Aeromantia. 

*■}■ Aera eyn goddynne der lucht 37. 

fAerarius s. Erarinm. 

Aeromantia cokelye G.voc. vor- 
sagung vjj der luflft 45. ae- 52., 
a-remanticus der do war saget vj 
der lufft 45. czawbrer 52. aemina- 
cia wickerige 37. aremantiai. diui- 
natio etc. V. e. q. D. 

fAestus s. Estus. 

tAe-5. E-thiopia. 

Affa. affala ^. talpa eyn wind worp 
37. affela scher, wisel 52. 

AflPabilis aus sprechleich 33. ge- 
sprachig 34. 

*t Affa-la s. Affa. -son s. Afoson. 

*tAffatamus fieren 41. 

Affatim, affectim 33. sprechleich 
27. 33. flechlich o begirhch 41., X 
affectatim sim. vgl. mhd. flehelich? 
ffatim i. habwidanter 35. Br. und Vv. 
ex quo trennen oft ganjs affatim i. fa- 
cunde und afatin sim. i. habunde cf. 
aflfari etc. Die Gemmen glossieren ein 
affatim durch valde. 

*Affatus to ghe sproken 37. vil 
reder (vgl. Gloss. v. AflFabilis) 41. sbst 
eyn redde 45. Zuspruch 52. 

*tAffect-are etc. s. Affteere, 
-im s. Affatim. 

*t Affela s. Affa. -rcillo s. Af- 
furcilare. 

Afferesis. affores hauphleicUP. 
V. (cf. Gloss.). 

*tAffertan-a, -us s, Affriean 
-a, -US. 

Afflbola-re vmbgeben, zu knüpfen 
52. -tus zw knupflt ib. gheknoped 37. 

♦Afftca s. Alphita. 

Affleere wegeren (we- dial. = be-) 



S 



(. 



i 



Affidere 



Agaricas 



11 



affectare 34. aflciant gemachent 
l. affect-ns begirung; -io verand- 
LDg des leibs 52. 

Affidere trew geben 52. sim. 75. 
Affldoxe s. Affrixe. 
Affidnciare versekeren, te gheloue 
>en 6r. voc, 

Afflni-s vrund 37. gemages kind 

I. kelmog l nachgebure 40. sim, 48. 

K^propinqutisals Verwandter u. Nach- 

r ? Eher adfinis etymologisch gedeutet ; 

auch Gl. m. v. Affinis. kel aus ken? 

7. noch BM. II 12 v. Konemäc). -tas 

agt-, frewnt-schafft 33. vrunschup 37. 

*Affla i. anima 37. 48. animalgd. 

». (cf. Affa, X afflare, cf. flatus zele 

?). sele 40. 48. Gf. 1195 führt afla 

uma Gl. Blus. u. Gl. Gram, als ahd. 

lasse auff mit vagen Vergleichungefi. 

Afflat-ns gesmak, ussprechuDg, au- 

m 40. -a gebla"sen 41. 

Afflectere zu piegen 52. 

Affligere (cf. Confl.) erstörn 52. 

j slisßen (aus affluere zu fl.) 45. 

Affluentia genftht 40. gen&chte 48. 

7 Affluns i. habundans wlhaftich 37. 

*AfPodi-liim, -tum eyges wid 37. 

ffadillum das weiz in dem ay 33. 

m. 27. 

Af-,as- (Bawl.) -fodillus golt- 
ortz, Marg. wilde swerteln 0. san. 
)lt wrcz i wickol 40. 48. (Verm. 
ickol aus nd. witkol .brassica X 
itlok affrodillus 47. d. L weiß^ 
fodill tcegen der lauchartigen Blätter ; 
d. u. und Gloss. w. c. und vv. Albu- 
im. Centum capita.). vude houe Dun. 
iphodellus wode houe {aurS rove, 
l. Hasta regia) Cock. adim golde 47. 
♦fAffodil-tum s. -lum. 
*t AflFoUo s. Aflfulo. 
♦7 Aflfor-are s. AffurcUIare. -ess 
AflFeresis. -isa s, Affrodisia. 
* Afforus ain klain vischel Meg. tu- 
»nilla \ aforus stekele 38., eif- 
•rus stichling 34., ciphanus stich- 
i 30. 

♦fAffoson s. Afoson. . 
*Affric-ana, -ona i. littera 37. 
pOchstab 27. 33. affertana eyn 
ictetabe 45. 



Affricanus {. negociator weruer 
37. africanus (cf. Gesticulatio) 1: in- 
cola afric^ Br. cf Gl. m. h. v. affer- 
tanus i. n. l subiugator afferire re- 
gionis wulg. eyn werber des landes 
afiferrie 45. 

Affricus westirsundirwint H. S. D. 
sim. Tr. west sudro^n wint 40. sut sut 
west 38. 

*Afirisa s. AflF!rodisia. 

*tAfl'rixe zynne 37. zu Affidoxe 
I. sententie etc. Br. 76. (Gloss.)! 

* Affrodisia. afforisa tracken 
wurcz 32. affrisa drachenwurtz 48. 
drache wr°cze; afiPusa drache wrcze 40. 

* Aflrodita eyn morghen Sterne 37. 
Affu- s. affo-dillum. 
♦fAlTulo 37., affollo 76. i. leuiier 

tango. 

* Affumentum stawdechlhek pusch 
P. V. dornhecke 17. 45. 

Alfnrcillare. affercillo aui t. 
concussio ; affuremo aui i. suspendo 
37. afforare i. concutere zusamen 
fligen (ausslsig^n^vgl.76. Gloss. v.c.) ib. 

*tAfltisa s. Affrodisia. 

*tAfllona s. Auellana. 

Aforismos s. Amphorismus. 

t Afoson Br., affoson 76. i. mi- 
nister crudelitatis. affasou eyn juwelk' 
knecht 37. X agaso? 

A- s. Af-fricanus. 

*Agacia s. Aristolochia. 

*t Agag-ulahärer40. -ola]:agula 
fräs 52. 

*Agalus s. Agolus. 

Agamus eyn weyde man (umge- 
deutet) 37. 

*Aganoe. agaona h. hirczezunge 
(fehlt bei BM. vgl. Gloss. v. Ceruiglossa); 
agoniawiuerin wrcze 40., flM^ wurm w.? 

*tAgantus s. Agaricus. 

* t Agauus (aus agonus) ane win- 
ke! 37. 

*| Agaona s. Aganoe. 

*t Agap-e arm Itit län 32. armer 
lüde Ion 37. -itus leff 37. -icus i. 
dilectus 76. -eta, -etes i. lenodnator 
Pap. 

fAgareni frömde 52. 

Agaricus. agätus dannen swam 40. 



12 



Agarista 



*Agarista eyn dankynge 37. i. 
grattarum actio 76, danckperkait 52. 

Agaritado angst 52. Ki. 

Agarns (aus agaso?) loper 37. 
lauflF i. cursus 52. 

Agaso tmirde zu agaron minister, 
officiaiis 142 Anm.^ daraus agoro sim, 
Gloss. — eyn esel herde 37. agaz-o 
52., -a esel-hertter P. F., -hueter 52. 
assago ross hirte 40. 

*tAgata aghete, eyn vrauwen 
name 38. 

Agates eyn agheten- 37., 1: gha- 

Sates aghe-, berne- 38. -steyn. aga- 
les ag- 29., ayter- 27. -stain. 
*Agathia s. Accasia. 
♦fAgatic-ia, -io 32., -a 45. gold- 
32., holcz- 34. -wurcz. golt-word 37., 
-worcz 45. 

* t Agaticos (X agap-)liepleich 52. 
*tAgaz-a, -0 s. Agaso. 

* t Agell-us ackerlin, tani, bergelin, 
bogel (Xagger) 45. dorp 37. -um 
klein äckerli 40. -arius s. Agrarius. 

♦fAgena s, Agina. 

Agenei pl opfer 52. 

*f Agen-ologia, -eloya (aw^- ge- 
nealogia) geslächt i. natio 52. 

Agere. agens (piscens Petrus) 
iagonti 48. 

Agger huflFe 1: rein ande graben 
40. eyn huff erden 45. 

Agge-rere. -runt zemensamlunt 4 1 . 
{vgl Aggregare). -stus sanimynge 37. 

Ag-, ac-grauare beswarcn, swar 
maken 38. 

Aggred-i. -iens zu ga"nt 41. 

Aggregare zemen samnü 41. (un 
altschwäbisches Suffix aus älteretn 6u ; 
vgl. u. a. Mone Anz, VIII 491,; hier 
Aggerere. Furor. Respirare.). -agre- 
gentor gesamnot Inder sd. Hs. 

* Agguttnrari. agulcuborare 
würgen 27. agucu-binare id, 45. 
-Inare ei-worgen 33. 

*tA^ia ,9. Agiauia. 
*Agial-ai. -ey kriechen, -ea kr. 
lant 40. 

* Agiauia balkiin /. locaptr quacad 
retniges acceditur H. S. Tr, agia bol- 
chin D, 



AgDospenna 

Agilis (c/. Subtilis) tettUch 31. 
getetig 29. arbaitsam 30. 33. beschef- 
tich, wacker, anrichtich 38. 

Agina. agena eyn hoel dar de 
tunghe in gheyt in der waghe 37. 

Agi-, -ay-ographus scriuer der 
hilgen scrift 37. 

Agy-os, ayos 29. heilig 29. V, o. 
1420, aye hailik hailik 41. 

* 7 A- 1: e-gistadium du. eistetin 
sim, Gf. 1 500. VI 642, agistidinn 
eistette 40. astasia aichstetten 32. 

Agita-reylen, wercken (: agere) 45. 
dickwijl iaghen of roren G, voc, iaghen, 
ilen, hasten, tauwen, cloukcn, i, fes- 
tinare 38. -ns geiaget; -bit wird 
geaiget 4 1 . -tarn geaigot Indersd. Hs, 
-nter iagenleich 33. -tor wagenman 
52. reit wagner 40. reitrihtil i, an- 
riga Gf. II 418, Vgl, u, a. waginari, 
reit-w. carpentarius Gf, 1 667. au- 
riga wagner 55. {sim, agitator Gloss), 
aber reitwagen 40. Sum. vgl, BM, lU 
645. u, h, v, 

*Agla s, Alga. 

Agmen zogende heres kraft 40. 
sim, 48, schar l gleich 33. agmiua 
giseraini 48. 

Agnatus neffe ex parte pairis iO. 
mach, angheboren i. cognatus 38. 
vatter-mog K, F., -mag 93, pl. fader- 
maga Erf, Gl, maghe 37. 

AgneUus lamb 29. angellus lam- 
pell 34. 

* t Agnes eyn edel steyn 1 pr, no- 
men virginis 37. angnete, eyn vrauwen 
name 38. 

Agni-, ana- (X cyno-) -glossa 

hundes -1: schäff-zunge 40. 

Agninus lemmern, also eyn 1. 
pils 38. 

*tAgnis s, Anguis. 
*Agni- s. Agno-sperma. 

Agnomen onam der eim von ge- 
schiht (ab euentu Br. etc) wirt 40. 
by nam 29. to-, by-name i. cogno- 
nien 38. 

* Agnosperma seluienbladir H, S. 
I), salbeiunblat Tr, salh-, sabei-un- 
bleter Gf, VI 189, salachen blat 40. 



\ 



Agnus Alacer 13 

(üs dalichen blat agnospe- Agriophagi. agrofaicte lüde de 

) aynum salueygen blomen nicht den vlesch en eten 37. 

er? fAgrippina k&Ue du. 40. agri- 

3 lemli 40. a. castus daz pina eyn kolue (sk!) 37. 

mp 3Ieg. schaifmulle i, Salix ♦ f Agristum s, Angistrum. 

arbor abrahe 0,san. *Agro s, Agoro. 

» s. Agon. *t Agrofaicte s. Agriophagi. 

IS. agalns eyn herde staflF * f Agucu-binare, -Inare, agul- 

olum schuppe, speet G, voc, cnborare s. Aggattorari. 

hertter cholbem P. V. hirten * Agula s. Agagula. 

Aianea. ayemina leste hitte in 

48., ago hinzug 40. 46. cogitu 37. 

■^^? °^^ ^^' *t Ajatus s. Ajathus. 

^nia.. Aganoe ^fAye s. Agios. 

T* '1""^\/^'^- ,^^! ^J""^ 4 Ayemina s. Aianea. • 

Bydung 45^uul,z stnt. ^.S. *{ Aynum 6-. Agnosperma. 

^ fltzan Gß III 7.8. -theta Ayo;inquiochosen34 kosenl.29. 

5ter), -tera eyn anherder des * / Ayos\. Agios. 

. ^1 u 1 ^o *Ayson s. Aizoon. 

»nstanl-en morchele ^8. -on *.a.j.u.j a -x-j 

'sie) 40 •fAitiotidus s. Arciotida. 

Dremus'vromede37.,^uAgo- aizoon. ayson husswurcz 40. 

> Ala uuiederich Symb. D. vetich, 

nes woluesuurz Sum zu ^^'^sse, schar 40. alarom wetdachen 

' 41. aula ^chg 32. ala vettach, fich- 

^o s. Agaso. agroeynhus- s^"' »™'' y^iix^\i,esiimtrmusimm 

magjium coraatum habens figuram ale 

iu-m ackerlon 52. 75. -s fnagne(misef^odernerFlii^^^^^ 

Pias bfir 37 vetach = Flügel v. Posticum) K. V. 

isum fräiiel 52 voghel 37. alares Gl. m., alanes 148. 

iSt-is wilde, also erat is 38. *'• ^^^^^^^ ^^''♦^• 

1 den weiden 41. -are i.per- Alabast-er wyd monnel steyn 37. 

Igen 7. 45. merbelstein 52. -rumeynsaluenbusse 

rettas (e?o?) i. quispmte ib- edel salbe 41. eyn bosse do mer- 

em 37. inel steyn in lijt 1: qm facta est de mar- 

ol-a [cf. Rus) buman, -is den wore 45. mermerbusse G. voc. durch- 

41. schinender stein 40. mulstain 34. stai- 

riila s. Argilla. nein möser P. V. alabaster 29. allabas- 

•imonia denicleta TFtV^ft. /f^r. trum allabastar; alplastmm straul- 

}., brach- 48. -krut. sticvyrt stain 32., t;^Z. M. strahlsteine nZ.straal- 

garcHfe IIb. l argemonitis steenen belemniiaeNemn.? 

hinvyrt Cock., agi\ alpha Alabrum garönrockchen P. F. l 

hing- 1 glof-vyrt Dun. alfa *• Q- albrum {alph. alab-) 40. haspel. 

lingvyrt Sowwer. agramonia allabrum wefife 30. alibrum wirun 

32. argemen lettache 40. H. S. Tr. 

emonia leticha etc. Gloss.). Alac-er gezaler H. S. Vind. frolich 

pion breme krut l bannen 45. snel 37. -ris licht 37. 45. G.voc. 

^/. apium rusticura, silvestre leicht 52. 110. snelle 45. -er schnei; 

yiov) brennekrut Gloss.; api- -ris frölich 31. 64. -er fr&lich; vo- 

)remenkrut etc.; u. v. Apia- gel (X alager, aliger!) 40. -riter lich- 

telick G. voc. leidiüich HO. 



14 



Alager 



Alcion 



* f Ala-ger s. Aliger. -Ite s. Alx. 
-nda s. -nda. -nes s. Ala. 

*tAlapa, oft allapa, alaphus (v. 

Colaphus) backen-slach 37., -streich 
30. baggenslag 29. maul- Oe, F., mul- 
(colaphus hals-) 32. -streich, maul- 
slag 52. raauslog (sie!) 34. halsblek 
V. a. 1420. alapns hals slach ; ey n 
den nie mit vfisten sleyt vmme gelt 37. 
Alare, alarare 33. arm aws recken 
52. zu rehsenen 155. ranggen 29. 
rawffen, stumphen 34. churzen als 
man dy vogel churzt 27. 33. den fo- 
geln die federn kurcz machen 45. 
halo i. Spiro l brachia extendo 37. 

* f Alas hasel wrcze 40. aus asarum? 
f Alas Gl.m.pl. alates, mr. ala- 

tas i. alas habentes 142. 

Alator vechter 74. vorher; pres- 
sor id. ; wechter o. drucker 40. pres- 
sores (venat gemis) uahare H. S. Tr. 
Gf. III 410. Gloss. V. Pressores. Bei 
Papias stehn vestigatores, indieatores^ 
alatores, pressores als ,,officia'' der 
,yVenatores" neben einander. Gleichen 
Ursprungs (aus vahare) siiid wol die 
obigen jüngeren d. Glossen ; doch vgl. 
auch vorsther (tvie walther), vorster, 
yeger forestarins ; fursther neben 
vorscher, weydman indagator (X in- 
dicator Pap.? indago bedeutet sowol 
erforschung tvie forst, hag, hainwalt 
sim.); fursther, forstmaister econo- 
mus; varster calo. 

Alatus geuloghelt G. voc. geflügelt 
110. 

Alauda (cf. Alumba). allanda le- 
reke 37. aläda (alph. alauda) lerich 40. 

*tAlba s. Brncns. Albea. 
Alba alb K. V. alua alüe, eyn 
miswant 38. 

Albaspina hagedorn 40. 48. 

*tAlbat-ariiis 37. i. q. -or Gl. m. 
(Gerber) s. Parmentarius. 

Albea elue, eyn water in sassen 38. 
alba elbe H. S. D. 

Albedo wissi 29. wissikait 30. weys- 
hayt 1. 34. 

* t Albertus alebrecht, eyn mannes 
name 38. 



* t Albica. albeta eyn visch 
Albidus (cf. Gloss. Add. h. 

blanc ros H. S. D. candidus eq 
id. ib. sim. Gf. III 254. 

* 7 Alb-0 s. -US. -rum 5. Alabr 
Albugo (cf. Alumen) witouga S: 

D. 261. (a. Ed.) wißa in oculo H. 
augeweissin, estclaritäsoculorum; 
pro tenui pollicula pupilli ocuU obi 
que impcdit visum aiigenfel K. V. 
t Album grecum hunßtreck 
(officinellj noch nhd.) 

Albumen ayger-klar 32., -klo 
dar im aiig 29. eiger klar 40. 48. e 
wid i. albugo .37. allumen eigi 
F. a. 1410. 

Alburnun^ spint, spin KU. i 
inden holte G. voc. Vgl. Gloss. 
BM. 112. S. 510 V. Spint. nhd. s 
m. id. 

Alburnus eyn af god 37. idt 
qd. Br. 

* Albus, albo puech der iar cza 

* t Albutium golt wrcz 1: wicke 
Vgl. 0. und Gloss. vv. Affodillu-i 

für die Vermischung der Glosseti. 
f Alcal acetum valois ad alchin 
Br. ac. V. alchin iam essfch 40. al 
lac acetosum 124. 

* t Alcan-na. -ia ertaphel 40. t 
rana verbkraut Meg. (64. 125. G 
V. c). 

Alcea weizpapel i. bismalva 
Meg. ybize 47.jsenkruti. verbena 
tes y besce, wilde bappeln 40. altia i 
32. althasa officinalis (Ann.) ybi 
U. Ph. altea ibesche 42. yschp i. y 
GUS K. V. heryfuß {^lerba yfuß' 
ebich 45. 

*tAlcedo hispida (Ann.) 
brado m. R. Ph. eisenhart l^mn. fi 
dro reier H. S. D. 

♦jAlceus s. Tucia. 

f Aleides i. fortis ctfonnoswi 
altides id., eyn eghen man {st. nan 
*tAlcifera s. Altifera. 

* ^ Aleiou merfogeH 40. mer fo 
48. aluones pl. voghele in dem i 
37. aUoles mervogel 52. 75. alci 
m. (von dem alzen) Meg. 



Alcole 



Aliptes 



15 



Icole i. aphthe U24. die 
)letterlin in dem munde 51. 
coni-ca, -ta s. Aconita. 
Iches s, Alx. 

Ichlmista ärcz brenner 32. 
ista golt meker 37. 
loniam s. Ascalonium. 
% eyn worp taffei 37. -ator^. -o. 
ibrega. alebroga eyn zael 
m\ 23. 

to vngeruwiger 40. 74, qui non 
egem (st, requiem Br.) 40. 
) eyn pine in der hellen 37. -a 
furia infernalis 76, 
;torius hanstein 32. allect- 
yn steyn den de hane telet 37. 
Xallicere) /a^/,9minnen-zieher, 
do7'umh daz er diefrawen iren 
minnenz&m macht, der stain 
chsen in der cappän lebem Meg, 

;er s. Aliger. 

abicus. embicus ainer der 

isser hat 33. embilicus brenn- 

emplicitus prenheuet 34. 

lacia. Schelf liest frz. aleinas 

las 122'', 

lentidium (Ed,) gamandrea 

c, 124, 

) {g, onis) die. qui frequenter 

alea et perdit Br. (vgl, Gloss. 

or) rube (.s-^. hübe?) 40. spiler 

lo onis quisepein aleis ludit 76, 

le-rna s, Alleloia. -s s, Palpa. 
I amme i, alumpna 38. eyn 

he 37. 

^om s, Allinm. 

^xandr-a, -ia wolffes-, hundes- 
fs-, hunds- Meg, -krut. 
al-lexandria du, allexand-ri 
Q 30., -er 34. 

If-a s. Agrimonia. -eolns s. 
las. 

JUS ein alter 32. 74. 93. alsilus 
an dem schafftzagel pret 52. 
Iga wasserswam, scheftelhew 
schawm 27. P. V. l ftim P. F. 
■ dem mer wirt. rarcholm herha 
»rchkolben 4. sacher 34. riet gras 
lathich 40. algamer merlins-i 
48. -e 74. (mer vrm, aas maris 
la). alge schem auff dem mer l 



swertel 33. acha schume vp dem mere 
37. alga ags. uuac Haupt V197., st. 
uuar Gloss, waar sea-weed, engl, wore, 
woore Bosiv. agla i. vlua schilp 38. i. 
carex schleif 74. aluo onis dodder 
cule (d. uiteUns) 38. (vgl. doderkolbe 
eic. Gloss.). 

*tAlgapare s. Arapagare. 

*tAlgea flotvyrt Dun. (fleotwyrt 
Bosw.) 

Algidns kolt 37. kalt, frostig 52. 

♦^Algustrum s. Gurgustium. 

* t Alheydis s. Adelheidis. 

* Aliaria. allicaria höre 37. 
Alibi anders-wa 29. 76., -wo 30., 

-wore 38. 

*tAli-brum s, Alabrum. -bum 
s. -monia. -ctum s. -etns. 

*Alicu-bi iendter 29. vgl. BM. I 
746. ierghen 38. irne V. a. 1420. -i 
anders wa 52. 

* Alidus 6. Alitus. 
Alienigena ein fromcz mensch 27. 
*i-Alietus wannywech, krecz 31. 

stutar (sie?) Wien. V. nr. 401 Hoffm. 
alienos stochar Wien, V. nr. 399 
Hoffm. aliens wildehauich H, S. D. 
alictom eren-griez Vind., -griz Mofi. 
alles arangrioz Ho, 64. 

*t Aliga s. Halica. 

Aliger gefügel 29. geflugt dyer 34. 
alager gefugel thier 30. aliger eyn 
juwelk voghel; aleger ein voghel 
dregher 37. 

* t Ali-go s. Adnectere. -mentnm 
s. -monia. -micum s. Almnciom. 

Alimones voderen 37. 

Ali-monia almeze; i. -mentum, 
-bum vodinge 37. -mentnm f&r- 
ung, spisung; -monia lipnar 40. 
BM. II 385, lipnara, libnar etc. Gf. II 
1103. -mentnm lijfneeringhe KU, 

*t Alioph- 75., aliop- 52. -ilarius 
gauckler. 

Aliorsum zu ainer stat 52. 

* Alioteca s. Allotheta. 
Alipes snelles äs {au^ ros, X vfis, 

fuß pes ?) 40. elipedes snelle perde 3 7. 

*t Alipiado s. Alypnm. 

*tAlipt-es wnde arczat 40. eyn 
boze erste 37. -or noit- 48., nach- 74, 



16 



Aljrpnm 



Allotheta 



-helffer. -e noch ald fer 40., vll X de 
aliqua parte i. alicunde Br, sim. umge- 
deutet {in nah oder fern). Vgl. not-, 
arzät-helfire BM. I 68^. 

Alypum (c/. Coccognidium). ali- 
piad-es Sum., -o i. lanreola, herba 
catholica 40. cigelinde II, c. 

Aliphanus eyn zoghe hörn ^7. 

* t Aliqua-le etc. ichte-, ichtes-wat, 
-tnlum ichtes-icht, aliqni-d -wat, -s 
-welk, io welke 38. aliqnä-diaicht wat 
langhe tijts, -tus icht groet, -tum ichtes 
wat G. voc. -tinas ettelich wez 45. 
aliqnatinus etwenne 41. aliqni-s 
etleich 33., ein ygleicher 27. mensch, 
yegleicher 34. ettlicher 29. -d ethsch- 
licbes 30. aliqno-d eczleich 34. -t 
etschlich 29. -rsnin zu etlicher stait 
45., stat 75. 

*t Aliquotulns s. Aqualicnlas. 
Aiisoriom eyn snide mest 37. sim. 
18. Anxarium s. u. 

* t Alisterus sarchfer 40., atis aus- 
terius sarfer, scharfer? vgl Gloss. h. v. 
Gf. VI 278 ff. 

* Alitu-do vettecheyt 37. -s speizz 
33. 

*Alitiis nr. 3 Gloss. alidns sues 
hören 52. 

* t Alinium s. Allanies. 
Alias ayner von viln ; alter ayner 

von czwaygen 30. sim 64. alinnde 
anderswa 41. 7^. 

♦fAlkekengi boberellen 0. san. 
boborellen, schlutten etc. i. Solanum 
vesicarinm U3. 

*AUa s. AUo. 

♦fAlla-bruiiiÄ.Alabrum. -pici- 
nm s. Alopicia. -phili s. AUophilug. 

fAllatam bracht 41. 

*t AUanda s. Alauda. 

* t Allebarestadinm H. S. Tr., 
allebar Stadium (sie!) 40. halberstat 
du. hemipolis halberstaed 125. 

*t AUebrogra s. AUobrox. 
Allee haring, bering 38. 

* Alleetare t. vocare l zu pachen 52. 
Alleeto s. Alecto. 

* t AJlect-orius, -uario s. Alec- 
torius. 

* f Allectus i. palam electus l cm- 



firm^xtiis (cf. Alleetare Gloss.) 
openbar ghekoren; eyn birbe (I 
name; X allec?) 37. 
AUegare v|^ kaisen 30. zu nemme 
Allegoria (das puech) von 
kristenhayt 34. ander rede 37. alog 
ander red 30. 

Alleluia, Alerna 40. b 
ampffer 32., -ampher40., l ele-em 
K. V. (ele atcs cle, vgl. das Fol 
Nmn. V. Hasenklee), kukeglau^ 
panis cuculi, die suern clee 0. 
*t AUeotheca s. Allotheta. 

* Allere lui caret sujnnis ?. d 
truren 45. i. delere abtuen 52. 

Alleuar-e. -ent sint uff herbei 
Aileum s. Allium. 
AI- s. A-lexaudria. 

* t Alliearia s. Aliaria. 
Allid-ere. -it schlaht 41. 
f Alligatura s. Ligatura. 
Allium knofflach 27. choben 

47. aUeum 33., aleum 34. cbnobl 

AUo slijp-, wet-steyn 147. alla i 
stein 40. 

AUobro-x, -ges pop. frankei 
Broge i. fides ; inde allebrogra i 
enatus in fide 35. 

AUodium eigen 40. ipredium i 
acker Symb. D. marichhoff 34. 

*Alloles s. Alcion. 

* AI- s. A-lopicia etc. 

* t AUopid-a al 52. 75. -ia p. r 
P. V. (alroppen pl. f. H. Ph.) 

* t AUopius s. Alogns. 
Allophylus est alienigena 

philisteus Vv. ex quo. allaphili ( 
allo-) philistey (Ud. ?) 40. allo- 
ey n vromede man 37 . -philus ein fi 
lieb haber 52. 

t AUoqua s. Allota. 

*Allosa. alosa p. rufolk, ti-** 
40., vgl. u. und Gloss. iw. Allosa. A 
Borbeta. Ceta. Perca. Porca. Nm 
S ff. v. Gadus Iota mit vielen tat. 
deutschen Natnetisformen. 

Allota p. quappe 33. 37. chap) 
34. gropp 29. aland 32. schiein; all( 
tolb, gropp 52. 

*t Allo- s. Alu-ta, -tarius. 

Allotheta %. quasi aliena positii 



Attox 



Altarista 



17 



eotheca 76. alioteca i. aliena 
35. 

K s, AUax. 

lla-bies v. -nies, -car s. 
. -cimn s. -ta. -men s. Albn- 
ta ek, $. Aluta. 

ata wasche hafen o. yrderen 
lune 48. (alluca?) wachshauen 
)ra*'thaven 40. allucinni wesch 
miged, ans fa^) K. V. 
lluoi-es de, Gloss., -o sint 
güsfe 52. -es, -0, -um eyn 
•s waters 37. -o obirvloz F. 
-um, aliuium 45. eyn grog 
45. allubies s, Colluuies. 
X gros loche (aiis zeche?) 40. 
i ta 'M\. allox eyn grot ten 37. 
a iunkchfraw 37. juncfruwe 
porgneu käuscheit Meg. 
uan-dina GL m. Kl, -us al- 
femma) 32., vgl. GL m. vc, Ala- 
i. Alvanus. 

aan- {alph. Alem- 40.) -ia 
nhint; -i thvst (-so?) l&te 40. 
issche lant; -us dudisch niyn- 
(. -icum dudesch sprake; -us 
almonia d. land 37. 
Imanus s, Almandiua. 
Imas-iuui winkouflF i, meid- 
tr, V. -um lyckouff V, a. 1410. 
ium leythauflf P. V. (th aus 

ii-icies etc. s. -US. -ouia s. 

ma- 38. -Imucium chorhaw- 
. korroch 30. beffe, eyn cor 

38. (vgL Gloss.; nhd. befchen 
i. vgL Gr. Wtb. h. r.). alimi- 
m hülle 37. 

•US helghe i. sandte 38. -icies 
haylickait 52. 
Ine-s s. Aloe, -ulus, -us s. 

lUS, -US. 

IS erler 1: erlin bom K. V. arla 
) H. Ph. herilunj9/. Virg. erlin 
57. erelpawm 33. edlein, ver- 
»rlein 27., pawm 27. P. V. eke 

eleme bom 37. 
> s. Aleo. 
5 alewede G. voc. alues 27., 

ich, HoTom floHMriom. 



alnes 33. holcz das wol reucht. alua 
eyn sote roke van eynem bome 37. 

Alogaria s. Allegoria. 

Alogia oferfyl t. conuiuium Aelfr. 

Alogus. allopius eyn teken dar 
me wat corrigeret 37. 

•fAlopicia scurf H. S. D. die 
hare vgfallung, das hare ygfallen 0. 
San. aUopici-a vt settesch 37. -osus 
ein glaczeter o. kal ; appiciosus oben 
(X apex) glaczet 52. alopecia ver- 
wandelinghe der har; alopana vt val- 
linge der har 37. allapicium {alph. 
allo-) grund (nM. grind) o. rahsin 
aninial (Gloss. v. c. nr. 1) 40. appica 
eyn scaep ane wulle; apiciosus kael 
37. alpica ?. outs 12. 

Alosa s. AUosa. 

*Alpagus s. Arapagare. 

Alpes die alben 40. 52. dz lamp- 
persce gebirge 40. moutes alpye 
dudische berghe 38. alpinas pirg- 
man 52. 

*Alp-ica s. Alopicia. -inas s. 
-es. -lastrum s. Alabastrum. 



♦j- 



Alpogare s. Arapagare. 



Alphabetum {vgL Abecedarium) 
bibell 33. der buchstaben Ordnung K. 
V. sim. 75. ein bibel l da uil puch- 
staben sten 52. 

* t Alphauus. alphaurus eyn 
valsch bedeler; halapanca loghener 
37. alphinus falscher prophette o. 
eyn panther 45. 

♦fAlphe-auum, -raro ^. Aluear. 

Alphita. alphica dat erste ripe 
kom; li.q. afflca ghersten meel 37. 

*Alsa fl. ill 32. 

Alsatia. elzat-zia elzatzen, eyn 
lant an dem rine; -icus elezetzer {eyn 
vt dem lande) 38. alsac-ia eykas; 
-i elsasser 40. elsacia elsaten- G. 
voc., elczeczen- 27., elsser- P. F. -lant. 
elesacia elses 33. 

*tAlsilus s. Alflcus. 

Alsine medica (Ann.) hunsdarm 
IL Ph. 

*t Altalis s. Altilis. 

*Altanus h. buchswarbe 40. buch- 
schwarbe 48. 

Altarista altarist 29. 

3 



18 



Altarpasse 



Alx 



* t Alt-arpasse s. Atrapassa. -ea 
s. Alcea. -er s, Alins. -erana .9. 
Alcanna. 

tAltercar-i crighen, kiuen myt 
worden 38. chypfel, schelten, snap- 
pen, chriegßn P. V. -e wortlen (wert- 
len 64. cf. Rixosus), stryten 3.1. 
altrica-ri schelten, chifelen 0. schnap- 
pen vunücz 27. -tio kifelinge V, a, 
1410. scheldinge der Sophisten 37. 

*tAltern-a tosamende; -ans twe- 
ueld 37. -are ändert worbe machen 
45. vmmeczeychin V. a. 1420. 

Alterut-er einer vnter den czwain 
27. vnder-, -ris durch-ein ander 33. 

*t Altes, altia s. Alcea. 

* Alticula i. partia altilis \ nutrix 
Brr eyn clene vodersche 37. 

*+ Altides s. Aleides. 

*Altif-era, -fera 30., aIciferaF. a. 
UäO.keSer Vv. a. 1410. 1420. wind 30. 

Altilis. altalis zam vogel 40. 
altilia dz gefugel 4 h vederue, tarne 
vogel also ghense 38. attilia s. Clauia. 

* t Alti-sonus, -ssonus 45. hoch- 
senger F. a. 1420, -lautig 52. eyn 
lüde schreyer 45. hoo luder 37. -to- 
nans id, 37. eyn lüde toner 45. ab 
alta (voce) ein altist 125, 

Altitado hoghe 38. 

Altrieari etc, s, Altercari. 

Altrinsecus anderlinge F. a. 1420, 
ein a. 8^ anders 0. hien vnd her 45. 
änderst 52. 

Altriplex droghenhaftich 37. eyn 
wit zunger 0. eyn liugenhaflFtiger 45. 

♦fAlu-a s, Alba. Aloe, -ca s. 
Aluta. -eus s, Alueus. 

Aluear piutta Gf. III 327, (vgl 
Grimm u. Weigand Wtbb. v. Beute. 
BM. 1 189,), bewte, benstock Wien, 
V. nr. 401 H. sim, Gloss. eyn ymme 
stock 37. aluiar etc, pinkorb, sum- 
per 52. sim. 75. al-, ale-ueare im- 
men-, benen-stok 38. alaeariom 
peinstockch, trog 27. allacar (X 
kar?) binkar 40. sim. 48. v, c. alphe- 
anum eyn win stock; -raro (alaeare 
Gloss.) vß wyn ust machen 45. 

*tAlueolu-s, -m H. S. D. (vgl 



Alue-ar, -olus) peinstokchP. F.byn- 
stock, napff P, V. e, q. trogelen H. 
R. D, schaflF i. ras hausorium l pars 
nauis etc,\ lesch trog K, F. lecht trog 
31. alweolus trogli 1: schüffe 1 loch 
{sie) trog 40. alfeolus (nauis) schüff 32. 
alneulus (alph, alu-) beinstockch 33. 

*tAlues ^. Aloe. 

Alneas eyn gros Strudel i. venter 
fluuiorum (X aluus) 52. mele 38. 
niolde eder troch 37. trog l kener 
Wasser 40. w. kennel 48. (vgl Gloss. 
V, Canalis). w°ur (wur) 32. (vgl u. 
a. Gloss. w, Catadupa. Clausa. BM. 
V. Wuor). ein trog l prugel i. al* 
ueolas 27. alneas (alph. alu-) trockdi 
l groß ploch 33. alacas kumpel troch 
//. S. D, (vgl. u. a, kumpf, kümpfel 
Sm. II 802). 

Alaiar s. Aluear. 

*f Alumb-ia, -a (a«^ co-, pa-lum- 
ba X alauda) eyn holt duue 37. alaada 
i. columba siliiestris ain holcz tub 76, 

Alnmen alant Oe. V, l alfimnos 
alawn 33. 

Alum-nns, -pnos 37. eyn de v&det 
eder wert ghe vSdet (-pna s, Ales) 
37. der aynen irnaret 0. wirt erna- 
ret (ab alo) 31. sim, 64, 

*t Alu-mnus s, -men. -o s. AI- 
ga. -ones ^. Alcion. 

Alus milde 37. mild 52. 

Alata leder, bukkes hut H. S. D. 
ablata i. rubra pellis loscä Tr. aluca 
k&rdiwan, rot leder, gerwer (X alo- 
tarius) 40. c&rdin l schonß leder K. 
V. allota irch 27. allntom ein pücken 
leder, lösch ; alntnm pilgreim schuch 
52. sim. 45. allnta buntschuch F. 
Vienn. 341. alatnm lewch P. F. alln- 
tum lasch ib. pukchein leder P. F. 27. 
bücken 33. alu-, allu- 37., allo- 27. 
-tarius iercher; alut. einlaymdekcher 
27. lawndecker (nach alumen s. 0) 
33. eyn lemen decker 37. 
'Aluus iunckfrowen lip 32. 

Alx helf Wien. F. nr. 399 H. l 
elanx eleho H, S. B, flanx 61aho 
Tr. (auch Symb,). alehes alchenn 28. 
dat, (von dem) alchen 50. alalte 
gaisse 40. geig 48, 



1 



Ama 



Ambitio 



19 



ame Symb, D. 17. gyz vaz 
JJ^^O. wein vas 52. 
la s. Amarellus. Strix. 
a-bilis etc. s. -re. -cius s, 

aia, amo\SL(arharum)zo\ev 34. 
an-tUla, -cilla /. Valeriana 

47. 

tnarci-a, -olus s, Amartia. 

-re hold sin 29. -bilis wirdig 
n 31. w. zc 1. 64. -tor buler 

m 1: -nter (-nti Gloss) liep- 

» 

arellum pecher /. ciphus 52. 
rellu-m (nr. 2 Gloss,) amel- 

-s (nr. 1 Gloss,) amarellen 
\A. amels 40. amorellu-m 

ämerbom 29. amarill-um 
s amarill 32. -um cmli, -us 
1 V, St, G. 909. -a.amel-ber, 

m 40. amerillum ammellber, 
lus a.-bom K. V, 

rellus (nr, 2 Gloss,) enie- 
is 40. amer-elus emricz 32. 
emerling K, V. ama, am- 
^maraam bis 50.) amer; 
uis nocturna, i, stlix Br,) 

ila, strix (cf, k. v,) diarna 
Meg. onya amer vogel, eme- 
. u. onve i, strix der nacht- 
*r in tutsche etlicher wutsche 
3. ein stein vle (s, Strix) 50. 
US, -US 30. amring 52. eme- 
V. merling 30. 34. smerUngh 
rlig l vogel (sie) 33. schmer- 
:h Aruina schmer, X schmer- 
?!) 32. amorillus {alph, ama-) 
1 ammig 45. 

ari-a s, -tus. -cose etc. s. 
s -1 s, Amarel. 
aritus. amacins eyn hemelk 
1, Hier Her amaria Gloss,? 
art-ia zünde, -olos zunder, 
ortsprungh der zünde 37. 
lar-itia, -dolus, ciema 76,). 
-a sunde; -olus sunder {alph, 
5. 

r-us pitter, hanttig (vgl, u. a. 
)72') P, r. -um'surÄPÄ. -ico- 
rleich 27. -itudo sawrhait 52. 



*tAmasi-a, -us, amaseus 37. 

hübsch man, wib V. St. G. 909. puel 
-a 27. -a, -US 33. pueler -us; ein 
vnrecht weyb, man (-a, -us) 27. vn- 
recht-z weib, -er man (-a, -us) 33. 
-a gespuncze 40. gespftncz 48. wase 
(vgl. mumme 77. X amita); bule, 
eyn oneelich wip 45. -a, -o (l ama- 
seus) eyn hole 37. -a, us boule; 
eyn vnrechte wiflF, man (i. concvbin 
-a, -arius) ; -a to wiflF, e3mpeyke 38. 

*tAmasi-s J: -us t amisius fl. 
dy emße 125. 

*tAma-sones s. -zones. -sco 
s. -turio. -tim, -tor s. -re. 

*tAmatricula eyn clene moder 

37., aus mater sim. X amatercula 

i. panm amatrix 76 sim. 

* Amatur-io Focc.e.(2'.-oichbegern, 

amasco ich heben an liep zu han 45. 

Amazoues. amaso-n streipper 
iunckffrawn 52. -ues creterschen 37. 

Ambag-es vmbispracha Sedul. vm- 
rede 40. -o eyn to sprekinge 37. 

Ambasiator edler bot K. V. sim, 7, 
bode dede eyn here suluen is vnde is eyn 
groten heren bode 38. ingenger 45. 

"^fAmbasilla s, Ambullum. 

Ambe-dere. -sus l -stus ober- 
gessen 52. 

* t Ambidens i, ouis etc. Br., am- 
bediens i, auis etc, 76. ambdens 
eyn schaep dat twe tene heft ouen 
vnd neden 37. 

^fAmbidua s, Ambiguus. 

*f Ambifari-us, -nus twierleye 
rede 37. 

Ambigu-us zwiflig29. -a eyn schaep 
dat twe lammer heft 37. ambidua 
ain schaff das zway schaffe! mit ein 
ander tret 52. 

♦fAmbio, g, -onis (cf, Ambies 
sim, Gloss.) zwiffelhaftig redde, lang 
r., vmb. r. 45. 

fAmbio s. Ambrones. 

Ambire vmb gen o. vber zuchtig 
sin 45. 

Ambiti-o hochuertichait i. pompo- 
sitas 27. ergiftigi (sie) 32.'homodech 
37. -osus hom&dech tb. ergitiger 40. 
-osa gihttig (sie) 41. -ose girlicho 48. 



20 



Ambitns 



Amictos 



Ambitns bifang Trad, FuM, umme 
gang 38. sbst mit i ommeganck. ghy- 
richeit; ptc, mit i ommegheghaen G. 
voc; beides vmbgang, sbst. auch eer- 
gytigkeit 110. 

fAmblacinm s. Mncia. 

Ambo lettener 40. 48. haiiiba 
predege stol i. catedra 38. 

♦fAmbolens s. Ambulare. 

Ainbra wali-ode 73. 0, san. lam- 
bra s, Succinnm. 

Ambrones lüde de ander lüde 
eted 37. ambio (cf. Gl. m.) eyn schalk 
F. a. 1420. consumptor eyn vetter- 
liches erbes; pl. (-ones) i. homims 
fionetites leccatores lüde die do nanien 
leckern 45. 

Ambrosi-a, a deorum Meg., l 
-ana 51. Br. 0. san., ambusta P. 
F. (vgl. Eupatorium) husswrzce 40. 
sim. 7. 48. saluei i. saluia Meg. wilde 
selbe, lange garbe, hirtzwurtz 0. san. 
sim. 51. lecritz, sueß holtz 52. spise 
der afgode 37. sim. 23. eyn eßen oder 
eyn aptgodden (sie!) 45. vordacte 
Schussel q. verdakschüzzel P. F. {tvie 
verdackter becher picarius eum coo- 
pertura Sm. I 355)^ vermuthlich die 
den alten Göttern zur Seite afigericfitet 
wurde, vgl. Gr. Myth. 41. 52. u. die 
dii patdlarii der Römer. 

* t Ambrosiana da sant ambrosie 
lit 41. 

Ambuba-ia stouevrouwe G, voc. 
-gia eyn stouen maghed 37. 

Ambnla-re teyn wanderen, wallen 
38. -tor zeltende phert 40. ambolens 
s. Pharias. 

^Ambiillnm. ambasilla innodh 
Äelf. (Cock.) 

Amburere in-, vmb-burren 45. 

^fAmbusta s. Ambrosia. 

Amell-a, -o, binensug 48. goltblomo 
Sgmb. H. binsuge 40. humella id. 
40. pinsug, bistig 45. 

*f Amelum s. Amidum. 

Amen das geschech für war, trew- 
leichen 27., ge-tr. 33. daz geschie 
getruwelich (,) vor war 45. twar, wer- 
liken i. vere 38. 

Amen-itas lustecheyt, -ns lust- 



heyt 37. -US lustich, weydelü 
delicatus, oblectabilis 38. wu 
34. wunnig 1. 29. 

^Amenium {cf. Vinum). ai 
ninm wisse trfibel ; balestine hu( 
triibel 40. balatine hunske di 
H. S. D. 

Amen-s {cf. Sincopis) narre 
narreth 31. -tia {cf. l. c.) dulhey 
aniaht, vnsinkait 41. 

*7A- s. Ar-mentarius. 

*t Amenti-a s. Amens, -sc 
Amethistns. 

A-, am- 32. -mentum eyn 
in sagitta 37. ametum zugseil l i 
an einem arebrost 40. semff 
senw sim., ivic semde Gloss.) j 
ammentum schücz riem 32. s< 
riem, schnür K. V. (vgl. 74. 93.) 

Amenus s. Amenitas. 

*tAmer-elus, -rellus, -illi 
Amarellu-m, -s. 

*Amest-ari gar traurig sei 
-or ich werde gar trurig 45. 

* Amethistns, amentiscus 
amesticns ein edel stein 7., gestäi 

*t Ametum s. Amentum. 

* t Amfict-os, -ricem s. An 
cyrtus, -thearum. 

*t Am-, an- 37. F. a. 1420., a 
38. -fractus, amfragus 33. ' 
broke 37. 38. wasser-pruch 27. 
-brück 46. 16., -bocht 30. an c 
gestat 27. vmmebroch F. a. 1 
vinme brekinghe; \ i. g. amfrag 
eyn scharp stede 37. 

Amia. \iwai\o p.i.saxatiUsIs. 
XII 6. vgl. Quicherat Add. h. v. a 
liich i?. (X hamus) 40. hannio h 
visch K. F. 

'*'Amya s. Amidum. 

Amic-a frefindin l baß (X a 
K. V. ein buelschafft 125. -us ein i 
ein guter gunner 125. gtinner ( 
-abUis holt, leflF, gunstich 38. 

♦fAmical s. Amital. 

* t Amici-lium eyn wyndel do( 
-dia eyn heubt duch 45. 

Amicinum een tappe G. voc 
^fAmicta s. Amita. 
♦jAmict-us. -um vmwangc 



Amicolum 



Amphitapedia 



21 



.ngen 41. -nare dickwijl 
n Cr. voc. dick vmschlagen 
:heD; -uatus gedäckt 52. 
1: -cio bedeck; -natus be- 
». beleydet 45. 
iluin eenmaechdenhuvue G. 
nic-aluni, -ilium, -ulum Gloss, 
LS s\ Aiiiica. 

i-ill cartol //. 40. 48, (vgl, 
nica ainelkorn GIos.w) -s 
40. amedüng 48, anielum 
40. amolum sch6n mel K, V. 
1-alum, -ala 32. mandel-nug 
ern 29. 32., -e, ei/n vnwh 38. 
igderebom 30. 
in-iculare, -culare ver- 
. -colare verlassen 27. 
»omum een vreemt appel 

stifel 52. stiual, gappel /. 
foricum (aus bifurcum) cum 
^ores extendunt retia P. V. 
1 dar mede seel vp heyt; 
iffele 37. amittes i//. vogel 

is-ias s\ Amasius. -seta 
ita. -sunt, -sns s, Amussis. 
i, -anus Gloss, amic-a, -ta 

oror patri mei K, V. -arios 

i 52. sim. 75, 

aL amical ros //. S, Vind, 

s, A-mentnm. 

nas s, Amita. 

Dl- .V. bißw. Am-. 

mi-nium s. Amenium. -ra- 

irabilis. -ssus s. Amussis. 

do vort mer 38. 

liri. amolior wehendich- 

5gen P. V. evn weNdelich 

ib, 

monia gheloue 37. regio; 

iin statt, -e ainon 29. 30. 34. 

:a nackun Symh.B, 280.pl. 

:/: 

icola die by dat water woent 
r bey dem wasser wont 110, 
\ lutter wasser 32. schiff riebe 
er schiffrech w. 93. das vliz 
^0, ampnis zote water 37. 
ol-a s, Amala. -ior s. Am- 
um s. Amidom. 



Amomum. amonum eyn bom in 
dem lande 37. 

*tAmon-a, -e s, Ammonia. An- 
nona. 

* A-, am-mouitio man brieff K. V. 
♦Amor leue 38. amorosus wl 

leue 37. 

* Amorellu-m, -s .^.Amarellu-m. 
*t Amor-folia s. Bardana. -iUus 

6-, Amarellus. -osus s. Amor. 

A-, am-mouere ab- t.vcr-weysen 
33., -beysen 27. schuuen 38. schuwen 
am. 22^ 

Amplex-us halsung 32. -im vmb 
griffelich 45. 

Ampl-iare wit niaken; -itado wide, 
widecheyt; -us wit, rum 38. -um i, 
grauior swerlich 45. -iflcentur ge- 
raiget (i. (/. gerecket?) werden 41. 

♦AmpUdes. amphidoxus /. ex 

vtraque parte gloriosus 76. Br. erlik 
van beyden syden 37. 

* Amplust-rum, -er royder 37. 
*tAmp-nis s, Amnis. -olata s, 

Artemisia. 

* t Ampul-la, alter wesselin t ken- 
nelin 40. -a ampulle G, voc. ampel 
eat vas vetitrortim (sie) de qfio fuditur 
vinum et aqua in sacrametitum altaris 
K. V, -OSUS homodich 37. 

*tAmphi-atrum s. -theatrum. 
-balum, -ballium s. -tapedia. 
♦fAmphibolis eyn staed 37. 
Ainphibolo-gia, -ya twiuel rede 

37. 

♦fAmphicapedia s. Amphita- 
pedia. 

Amphi-cyrtus, -treos mone 40. 
-terus der man vol ist 45. amflctos 
de maen zomer vul 37. 

Amphidoxus s. Amplides. 

*Amphion een perfect harpen- 
speler G. voc, ein kostlicher harpffen- 
schlager 110, 

*tAmphi-, l an- Meg, -sba>na 
Gloss., -sibea zweih&ptiger wrm l 
slange 40. -sibona zweihoptiger wurm 
K. V. -sibena ansibßn ; -s kriech, als 
vil als ain zweiuel Meg, amphi i. 
dubium Br, 

* t Amphi-tapedia, -eapedia eyn 



22 



Ainphiiearum 



scho doek 37. -balnni ruhhregel i. 
vestw hispida GL Aelfr, -ballium 
ruhne hvien occ, -tappa ruh. reagel, 
L tapete midiqiie villosum Aelfr, 

* Amphit-earum, -rura dat mcer 
37. -reiiLS mer 40. marem ainficti*!- 
cem 142. 

* t Amphi-teatruiu, -tratrum 
27., -atrum 33., amuiataris 30. /. 

domus obscura (aniphi didjhim) 35. 
eyn dansei hus 37. ein tancz-haus 27. 
P. F., -laubeni P. V. ein lauben 33. 
loub 29. lobinge 30. luiorhus Gf. IV 
1055. gamolstat, frid hoff 32. (juelhus 
H. S, D. (von den 3Iärtircrn in Born ? 
vgl. amphithea-trum, -riuin /. 
domus gladiatorum Br.). ailiphi-tea- 
rum ein huß do die swertfeger in 
sint; -otlieatriim spilhuj^ 45. -tea- 
riuiii swertfegerhaiis 52. 

* t Amphi-terus, -treos s, -cyr- 
tus. -tratrum s. -teatruni. -treius, 
truni s. -tearum. 

Amphora krug, hoch glas, angster 
[vgl, Gloss. V. c. und v. Angistrum). 
anfora cruch H. S. D. einbar, zuibar 
sim. Gf. III 149. wein-flasch 33., -slach 
(sk\) 27. wynfaß 110. wijnvat G.voc. 

* Aoiphorisma. aporisma eyn 
swed hoel 37. 

* Amphorismns. aforismos dihle 
sprece t. breues sermones Aelfr. 

*tAmraam s. Amarellus. 

*t Amuiataris^. Amphiteati*um. 

f Amula (cf. Hamulas) ein wein 
vessel 52. eyn wyn vlasche 37. fila 
H.S.D. (aw6^amula-pliiala Gloss. sim.). 

*t Amur-ca dros vte olye 37. oley 
(sie) P. V. hefen, gerben 52. 75. -ga 
ildrösem 29. -oa oley trupen 40. -cosus 
vol drosses of vol helfen G. voc. voll 
trusen o. voll heffen 110. 

♦fAmus .9. Hamus. 

Amnssis pesser G. voc. pley wag 
K. V. ammissus bly waug 32. amis- 
sa-m, -8 eyn metel snoer 37. 

Ana like vele i. paritas etc. 37. 
gleich, übersieh, hindersich, recht i. 
sursum^ equale^ retro, rectum 52. 

Anabatrum. anabratum vmb- 
hang 40. anarata s. u. L v. 



Anaphns 

* t Anabol-adium, -odium scluck 
(cf. Multiplicium Gloss.) 45. -a l ano- 
logium heals mene ?'. oniamentum 
muliehre Aelfr. anobodolium kedel 
37. analogium s. u. h. v. anagolo- 
dium schurtztuch 52. 

^Anabratum .v. Anabatrum. 

Anacardus (vgl Gloss. h. v. und 
V. Armoracia). auathardi, (d^trunter) 
anatordi //. bibenella (lat. ?) h. (vgl, 
Pipinella Gloss.) 40. 

* I Anacraculus .s\ Onocrotalus. 
Anachoresis. anatharesyawest- 

enunge 40. 

Anachor-eta, -ita clusener 37. 
(cleu^ner 114). anathor-ica eynze- 
deler 38. -ica himelischer K. F. 

* t Anagalli-s brisewort Cok. -dos 

nessel sonie 40. anagliphus gauthail 
(gauchail?) 4. gochail P. F. 

Auagli-pha ergrabunge 40. vaten 
bouen geschreuen G. voc. sim. 132, eyn 
malt kerke, -fa gut ghemelte 37. -ni 
eyn gemalcz an einer kyrchen 45. 
sim. 110. 

* Anagliphus s, Auagallis. 
*tAna- s. Agni-glossa. 

Anagoge de ouerste vornuft 37. 
anogage i. excelsus hoch 33. 

* t Anagolodium s. Anabola- 
dium. 

* t Anale-sis s. Analysis. -xia s. 
Apoplexia. 

t Analysis i. resolutio Br. anale- 
sis eyn vt losinge 37. 

Analo-gia vernufftige red 52. -ya 
lik sprake 37. 

Analogium (cf. Pulpitum Gloss.) 
preeckstoel, lesener G. voc. lecter ». 
lectorium 37. ein predig-stuell 27., 
-stuel 33., pulpret P. F. pulpid 27. 
regen sturcz (X anaboladium^m..^) 33. 

Ananisapta. Näheres s.inZamckes 
Centralblatt 1805 nr. 47. 1866 tir. 6. 
(myst. Formel aus n^OIf' ^JJV/ 'Avav 

inTd Sept.l Chron. 3). 

*t Ana-nus s. -phus. -propulus 
s. Onocrotalus. 

Anaphus. ananus ain vbergolter 
köpf 52. 






4 
J 



Anarata 



Anetnm 



23 



Lnarata sal l usbuse {st. iifh., 
mianum) 40., aus anabrata sim, 
ibathrum) X «"itrium? 
IS wasser-ban 29., -buen 34. a. 
eek, femina eende G. voc, weeck 

• 

V^nasa s. Ansa. 
Lnasis, enisus 40. ß. ensa 
D. Man, ense 40. Vind. Gl. 
i. enisa Gl. Blas. 
istropha ein figur 27. ein aigen 
{st. ains) name 33. eyn egen 
st. nam) eynr figurenr 45. 
aasiis nasloser 40. eyn ane nese ; 
IS *. aliqnis sine miso 37. 

V.nathar-di s. Anacardus. 

s. Anachoresis. 

^nata-ca s. Anatheca. -sia 

lanasia. 

atheca {au.^ tanacetum) rein- 

.nateca reyfal F. F. reinfar 33. 

.ca revn fan 45. 

Lnathem-a den ban of verdo- 

e G. voc. vorbannung o. vor- 

i; -isare vorb. o. vorfluchung45. 

[) goczlestrung 32. 

aathe-osis aufrichtung zu got; 

itotleicb 52. 

\.na-tordi s. -cardiis. -tho- 
?. -choreta. 

Inatus arm 37., js^u anate i. 

'udine Gloss. ? aus ancus krump- 

4.? 

Vnbilium pand 37. 

ceps (gladins) ortig 165. zweif- 

l. 

cesa. antesa gbe malde vate 

vasa circumpicta 76. 

\jicile. antile trascben {aus 

en) 34. pugler o. ren scbilt 52. 

a hvmelscb wappim 37. ancilia 

Gl.Ker. 

^ücilla s. Aüsia. 
ncill-a magt, eygin weib K. V. 
Gloss., anchator dener 37. 
or i. miniMrator 76. 

iLnckora s. Anchora. 
Qcla. anta e>n born rad 37. 
ciabris, anglaberum eyn taffei 
inis officijs 37. 

inco-n, -mistes u&sch %. inca- 



stratura 40. (umged. aus nät; vgl.^ 
Canalis Gloss.). 

*Ancrasaxa s. Anchora. 

Ancus {cf. Anatus) crom i. curuuSy 
sc. habetis curua brackia G. voc. sim. Br. 
anchus /. dehUis l qui habet c. br. 76. 

* t Anch-ator ä. AncUlator. -ins 
<<?. Anxios. 

Anchora enker 40. encher («efteti 
encker s. Cataporates) K. V. angel 52. 
anckora ancker, ysern in dem schepe 
38. ancrasaxa sekinstain (sie) H. S. 
Mon. 

•'t Anchus s. Ancus. 

Anchusa h. sunnen wirbel l rigele 
{st. ringele) 40. annuosa eugl. ash- 
throat Coch. 

Andaba-ta, -cca 74., audabacca 
eyn blynt kiuer 37. 

Andela. andena ainer lai eisen in 
den landen gegen der sunnen aufganch 
Meg. prant evsen K. V. haffel (h aus 
g?) 32. 

Andra eyn steyn 37. andro-drag- 
ma, -manda andromant Meg. 

'• t Andra-fasis s. Atriplex. 
-gis, -go s. Adragis. -stia s. Adras- 
tus. 

*tAndre-gia sterke 37. -ti gr. i. 
fortitudo tat. 76. (dv^pua). 

* t Andr-o a\ -ona. -odragma s. -a. 
Ajndrog-ynus, -enus eyn mynsche 

de beyde (ellipt.) heuet 37. 
Andi*oinanda s. Andra. 

* t Androm-oda cbursen 52. -ida 
eyn eghen name edder eyn grof 
cled 37. 

Androna eyn winckel 37. 76. andro 
wonynge .97. i. locus damicilii vbi ha- 
bitant multi 76. (vgl. Gl. m, v. c; 
aus dvdpMv). 

Anemo ?. uifum {aus opium?) 
magensot 40. 

A-, an- 38. -netarius andrake 37. 
antdrac' 38. äntreych 27. antreich 
52. anetharins 1: anetns antrech 40. 

Anetum {cf. Ostrucium) tilli 47. 
105. tüU 32. tul K. V. paumbäckel 
kraut (r^i. Herba meropis); ein ander 
kraut aneis {vgl, Anisum) Meg. gud 
rukende crut 37. apimtns tili 34. 



24 



Anetas 



AnniHs 



'^Anetas s. Anetarius. 
*Anf- s. Amph-, Amf-. 

Angaria, vngaria 34. notuuerch 
Gf. I 966, sim. überlin, fron vaste 
40. vngelt 34. P. V, schadghelt 37. 
vm- 38., vn- 22. -plicht. ongelt of 
dwanck; bedroeflFenisse G, voc, wet- 
wungen dienst P. V. betwongen d. 
45. angari-are vmplichtich (sc. ma- 
ken?) 38. entwingen 27. engistin V, a. 
1420, -um nodstal 37. natstall 27. 
-US bodel 37. der beruer (breuer? 
Schröer ; vU, dial, i, q. Werber) V, a, 1420, 

Angelicus engelschlich 29. 

*tAnge-llus s. Agnellus. -r s, 

Augur. 

Anger i, vermis H. S. D. slange, 
swert, swerttrager 40. morder 37. 

*Angere clemmen i, vrgere 38. 
zwingen o. krechen (Gl, nrr, 1, 2.) 45. 

Angiportu-s, -m een nauwe wech 

G, voc, eyn enge stede 37. 
Augistrum (cf. Cornubiura) schrepff- 
hörnly 29. eyn stuge hörn 37. ven- 
tujj 30. eyn vint huß (sk) 45. agris- 
tum lauj^ becher 32. augstariu-m, 
-8 32. angster 29. 32. 

*t Anglaberum s, Anclabris. 

Anglia engenland 32. enghelant; 
(hinc) enghels man 38. 

*t Ang-o, g. -onis angst 52. -or 
pyninge 37. -oria bedroued 37. -olia 
betrupenig 45. 

*Angstarium s, Augistrum. 

Anguilla i, piscis \ grüne (am 
grimme 98) gaysei 40. all K. V, an- 
willa ole 50. 

Anguina. anquina schiifseil 40. 

Anguis unc Gf, 1 347. hune Symh, 
D, 270, agnis t. iaspis {aus aspis) 
slang 34. 

fAugular-is, -e 32. winkelstein 
7. 40. Wendel stain 32. eckstein, {adj) 
ekat, artrat, winchlat {vgl, Acialis) P. 
V. einger i, artus Symh, D, winck; 
angulosus vol winckelen G, voc, sim. 
110. 

AngUSt-US zwingig 29. eyn ge- 
zwinger 45. einge 1: gestber (gest ber 
durch längeren Strich verbunden-^ aus 



angest-?) 40. -ia, -a 29. angest, ^ 
not, vordret; t. mesticia banggh 
nisse 38. tbungenhayt 34. zwei 
ringekait {cf, Artitudo) 30. 

* t Anhel-abundus (einmal 
m.) pfehsender H. S, Vind, fties« 
der Mon, -atus vor moydet 3 
dus i, multum fatigatus 76. 
atemen, atem halen 38. -itu] 
29. 52. autum 32. achtum 4 
shst, athme (achme?) 36. orfj. 
gatu^ 76. Br. mäed; -is eitel 
inhelitus attem 34. anhillar^ 

V. a. 1420. 

* t Anica (ans amia?) p. bras 
♦fAuieie s. Anxius. 
Anicula eyn clene old wif 
'^A-, an-niculosus spottecl 
*t Anima seyle, geyst 38. a.i 

veget fegi- 34. -tatiua, in 
vornüftige zele 36. wachsen 
29 kukleiche seel 34. a. ratit 
redelike zele 36. vernunftig sei 
sensitiua empfintlich sei 29. i 
leiche seel 34. volende 1: zinlik 
a. intellectiua vorninstige zc 
a. vini i: vinum ardens b 
win 29 sim. anim-ula sela H. 
-US mout, danke, syn 38. -ali, 
lieh; -atum id.; selegeredde 45 
Stareken moet gheuen G. voc. 
110. -ator malari i, pictar H. 
-equior Stede 37.statigger 52.-i 
gleichmütig 52. lidende, duldi< 
-osus moudich 38. torstig adei 
V. trat, turstigk, ivlg. kune 759^. 
tas dristicheit 37. kunheit, zori 
uertere gedencken ; -aduersio 
tung i. vindicta 45. 

Anisiim aneys 27. anisiun 
Anetum) äues 52. aneis >?., rino 
veuichl, süezer kumel Meg. anis • 
33. annisium annis, eyn souteci 

t Anna anne, eyn vrauwen nai 

*YAn- s. A-niculosus. 

*t Anniculus eyn kint van < 
jare 37. annigulus ein jeriges k 

Annihilare vernuten 29. v( 
losen i. annullarc 38. (verwa 
sen negligerCy perdere, destruere, 

Auni-lis old; -tas older 37 



ADnidmii 



Anteonarius 



26 



ni-siiini s. Anisium. -tas 

ona getxayt o. fruchte 64 

»na getreckty 31. anno-sa 

■ium. annunariu-m kästen; 

ler 52. 

sns (c/. Grandeuus) old 37. 

jiot-ns wolif 52. -es eyn jar- 

5 37. 

s. A-nnabile. 

-alis iarich, iar olt; -ns iar- 

ere gönnen 33. anm&ten 29. 
a- 40. -nnlaris goldtrager 
inger 40. 

Uare s, Annihilare. 
lus gelenck (cathene) 125. 
annus (pen, br., verschrieben) 
eren H. S. D. vingern 37. 
n 38. anos ringa Ho. 36. 
nnnarin-m, -s s. Annona. 
nnciatio verkundung unger 

nuosa s. Anchusa. 
uns plantonis {aus Plato- 
a. Metonis 30 Jahre Ki.) 
(erung 32. a. remissionis ein 
jar 52. 

US s. Annnalis. 
lo-bodolium s. Anabola- 
crocnlus s. Onocrotalns. 
var. o-nodia (anodyna Ki.) 

i. medicina Aelfr. 

0-gage s. Anagoge. {cf. 
ogium s. Anaboladium. 
lalns vngelik, vnhouesch 37. 
ilus vnregelleicher 34. -ulus 
)rde-lich 30., -nlich 29. 
is {cf. Peucedanum) cam- 

OS (acc. pl.) s. Annulos. 
ina s. Anguina. 
, anasa P. V. hanthaua //. 
mdthab an dem krueg o. an 
ber 34. ör 52. 8re 29. enk 
33. ekch 27. eyn henck an 
3n (in Ollis) 45. henge i. dr- 
olla 37. een henghe van een 
f kanne G. voc. hiene H. S. 
en an eim chrug P. V. wan- 
e l hantbab (sie; vgl. kan- 

kf Hovam glonarium. 



nen, here, hanthab Ohss.) 40. 

Ansariam schabmesser (sutarum) 
52. ansor-um grib (vgl. nd. grepe 
V. Ansia?) P. F. -ium gneib 9. 
(au-?) schustermess V. a. 1420. 

Anser ghente G. voc. gansor 40. 
gancz {cf. Auca) 29. ganyss fansser) 
27. gamaizz P. F., X ibex? cf. an- 
silium gims 13.? 

* Ansia puckler 52. eyn hant grepe; 
ancilla, anxilla grepe 37. 

^fAns-ibena s. AmphisbsBna. 
-orum s. Ansarium. 

Ansula ringh 37. sI6fa H. S. Mon. 
slöfe (sl gleicht A) Vind. chrayzz P. 
F. chrais 52. 

^fAnta s. Ancla. ColicunL 

Aiitar-cticus, -ticus devnderste 
cirkel des firmamentes 37. 

^fAntarium (bellum a. Ki. 
125) eyn kif vor eyner borch 37. 

f Anteambul-o voergangher, ca- 
merlinck; -are voerghan G. voc. sim. HO. 

*Anteea s. Antitheta. 

*tAntecen-ia, -ea obunt essen 
P. F -a 1 -ium een ontbyten voer 
auent i. merenda {cf. h. v.) G. voc. 
anticenia ein vndam 52. 

Antecessor vorgeär 27. 33. fur- 
geer 52. vorvarne i. predecessor 38. 

*tAnte- s. Au-cipium. 

Antela fürpürg an dem satel 33. 
f&rbug (i. corrigia etc.) K. F. böge, 
vorboghe an dem perde edder zadele 
38. saddelgurt 45. 

"^tAntelogus s. Antilogus. 

Antelucanu-s, -m dagheringe 37. 

Ante-mna, -mpna 40., -mpne 27. 
37., -nna G. voc., -nne H, S. Ds^ 
antomne K. V. segel-rut Cod. Lur 
cani Berol. sec. 14., -rüt 33., röta Gf. 
II 491., -rutte 40., -rüder {sie) 4. 
segilruden H. S. D. zegel royde 37. 
angel rät 32. spriet (i. lignum trans- 
uersum etc.) G. voc. vorderbret 80. 
vorderpret I port K. F. autempnes 
eyn schip line 37. 

Ante-, -anti-murale eyn were an 
eyner muren 37. antimorale zwin- 
get, vorstait 45. 

*t Anteonarius s. Auetionator. 

4 



26 



Antepagmenta 



AtttriUiis 



Antepagmenta. afttipogeta sy- 
rynge der dir 37. 

Antequam ewan 5. 45. 

Antera das gele semelin in den 
rosen 51. sim, 25. 

Anterior ölter 52. 

Antes rebschopf 82. perlen l ra- 
mes steriles l lignum inquo hostium 
seratur eyn dorstel 87. turstudii t. 
poBtes Of. VI 654. {vgl. Pestis Oloss). 

♦fAntesa s. Aneesa. 

♦f Antestator de erste tuch 87. 
(-ri widerzeugen 64.y 

*f Antheta s. Antitheta. 

Aiitic-a } -nm wordertor 40. 

*Anti- s. ante-cenia. 

*Ajiti-cipa. -pingium scherbort 
V. a. 1420. -pnrgiiim schermesser 
27. -pora eyn scberme bred; -firgnm 
eyn bard schere 87. -pira Hecht schirm 
K. V. achip-ira id.^ fuir schirm 52. 
-era liecht-, f&r-schrin; athipera 
lieht schirm 40. 

Antieipare verraschen G. voc. vor- 
kiumnen, vomemen 110. vorchamen 52. 

*Anticopa s. Apoca. 

Anticorium {vgl. Anteurbium) smi- 
des f&r leder 40. ffirfel, das die schmid 
für sich henckend K. V, 

Attticum s. Antica. 

Antichristns enter- P. F., anter- 
33., ander- 27. -Christ, endekerst G. voc. 

♦fAntid-otum, -atnm 27. eyn 
gfaifte des ersten 37. aufwendig 33. 
aus wenikch 27. buze V. a. 1420. 
wgwennig i erczeny 45. 

*tAntiflrgam s. Anticipa. 

Ajitifrasis ain widerzawm red 52. 

Antigraph-as schreybcr, canczler 
27. ein exemplar 52. eyn kirchg scri- 
ber; eyn kanceller; -ia kirch ge- 
schrifft 45. 

Antile etc. s. Ancile. 

f Antilogus est sertno de supe» 
rioribus descendens Br. est sermo con- 
trarius dat woert dat daer teghen 
ghesproken is G. voc. ein widersynnig 
sprach 110. eyn rede; antelogus 
vor rede 37. 

Antimonium spylglag 0. scm. spy- 
seglaij^ 51. 



^fAjiii-morale, -murale «.An- 
temnrale. 

*tAntina kiste 37. 

*t Antip-es eic. s. -os. -uigiaM, 
-ira, -ora s. Anticipa. -ogeta m. 
Antepagmenta. 

Antip-os, pl -ödes Br^ ^^es 37., 



imthipedos pl. 76. lüde de fair vnder 
de vote jeghen vse setten 37. 

* t Antipargium s. Anticipa. 
^Antiphora, antifora antwerde 

22. 37. 

Antiqu-as olt; oMen i. veterari, 
senescere 38. -itas s. Senectus. 
-itus van oldes G. voc. vor alter 27. 
altnig 33. -arins ausleger der alten 
gesetz 52. 

"^t Antis-ma, -ina 32. eyn wesie- 
1er 37. Wechsel banck 32. 

*tAntis-mos, -mus hübsch spot- 
tung 52. -sonns (umged.) houesch 
spod 37. 

* f Antist-es pischolf P. V. bischolf 
9. -ita } -a p&ffin 52. antissabischof- 
fin 45. amisseta presterynne 37. 
antist-itium bischupdum 37. pesli 
(sk) 46. -um pistam P. V. 

Antithe-ta, -ca wider saczung it. 
sim. 75. anteca wedder rede 37. 
antiieta eyn widder worfifen redde 45. 

Anthlia (cf. Gloss. w. Ancla. Antli 
Antlia.) ruota, galgaruota (Brufmenr 
Stange) Gf. II 491. 

*j;Aiktomne s. Antemna. 

t AnlJionomasia eyn ouer tred 37. 

Antrax droes 37. gr^ {aus gifit 
sim.) bloter 40. anteax s. {jHoss. 

AntrUlus eyn knuppel faamer 37. 
bluwel 29. Siegel 52. schlegel 30. 32. 
chlopell 34. chemphel instr. lapidäm- 
rum, klöpphel; atrülas plewl P. V. 
scampelioen om steenen te hoawen 
6r. voc. schampelion {auch i. q. scam- 
plioen 147. frz. ^chantillon) Kü. stam- 
pelion HO. 132.^ wol X Stempel, 
stempfei, ahd. stemphil pilom, endUdk 
zu stein-piUen, -pillem HO varr. umr 
gedeutet, vll. X püum. chemphel Mingt 
zu den nl. Formen, verhält sich aber 
vielleicht zu knipfel sim, Gloss., urie 
chenebil zu knebel Gloss. v. Columbar, 



Antropomorphite 



Apiom 



27 



[/# IV 667, wo auch chriebel 
nd>en stamph au heachten ist. 

Antropo-morphite, -famitii 

die do sagent dz got . . . habe 
p als ejm mensche 45. 
th-, at-ropopha^ eyn vreter 
itrophagü lüde der eyns daz 

igt 45. 

trorsmn furslich (sk) 45. 
tmm s. Foramen. 
ntwerpia antorff 125, 
-, an-naabüe halbisen 121, H. 

- s. An-nnlaris. 

08 dy vetil V. a. 1420. 
IjDWilla 8. Anguilla« 
^xi-are eic. s. -us. -IIa s. 
i. 

Inxio-ma i. eoncaienatio lo- 
\ Br, ccUhencUio loquy 76. -na 
>e knutten 37. -nia eyn beslogen 
45. 

u-08e s. -OS. -na s. Axongia. 
xiaws, -US 27. anclamer Symb. 
|3t 34. angstig 29. sorgueltig 33. 
ilig 27. argwillig (umged.I) 45. 
US bedroued 37. anxi-are ang- 
17. 33. -e trägleich 52. l -ose 
nddick G. voc. -etas bedrou- 
B7. anicie (alph. anxie) vor- 
lich i. thediose 45. 
xugia s. Axongia. 
rasia. anrisia starblind 1: sehe- 
ge; acrisia seh. der oghen 37. 
^patia gr. impassibilitas Uxt. 
paeia vnlidicheyt 37. 

- s. Ap-patruns. 

^pell-a i. iudeus, quasi sine 
Br. \ -es id. i. circumcisi etc. 
pell les eyn besneden jode 37. 
Lpe-lta s. Pelta. -nsio s. Ap- 
o. 

ßr ein per swein 27. wilds eher 
in K. V. anper (nach schwäb. 
tmimal süuestris 41 . bere vnder 
innen i. ferres 38. 
^re-alarins s. -ularins. -itas 
ractias. 

eren-, apertn* Ol. m., aperca- 

yection- KU -larins (i. 

er sim.)^ apicnlanns 37. hus- 



37., huys- 147. Kü. -breker. 

Aperire vp d&n 38. 

'^ Aperitorinm s. Apparaturinm. 

fApert- 8. Aperc-ularins. 

Apes s. Apis. 

Apex, appex 40. told; capitaiü 
(in der Schrift) 32. toldenspütz; heim- 
spicz K. V. helmes } (sie) spicz 1: 
sumitas 40. eyn puntteken in 2t- 
tera; wulle bouen an den b&de 37. 
eyn grot bouckstaff 38. 

* Apiacnm. apiago (Ed.) binsuge 
H. Ph. beovyrt Somner. appatum 
h. binesaug 40. 

Apiaster ymmenkung 32. bylen 
küng 31. wisel 52. 

Apia-, appias- 40. -teUnm ha 
(^nenfuß) l birnnecrut H. S. D. burne 
krut l bannen f&s, i. ut appiorisnm 
brenne krut; appinm rnsticnm Inren- 
ne l bannen fös 40. {vgl. Oloss. v. c. 
u. w. Apium risus. A. rasticum.) 

Apicere, prs. apicio i. ligare, ab 
apcx J?r. appisio ini binden, kleden 37. 

^fApi-ciosns s. Alopicia. -cn- 
lanns s. Apercnlarius. 

♦fApycu'rire (l frintinnire) 
hyrudinum {st, hyrund-) V. a. 1420. 

nApimtns s. Anisnm. 

Apis pein 27. bein 33« bin 30. 
byn, pl. bynen, byenen 50. pigy 29. 
ymm 32. pein, pl. peinen 1: peinn 
(vox: prummen, hummen) Meg. ben, 
ymme 38. apes by'^l 31. apis ter^ 
restris (Ann.) humbelen, hunbelen 
pl. f. U. Ph. apes m, eyn bezeke, 
dem. apecula ; apis /. hörnte ; eyn 
merosse; dem. apicnla; appis eyn 
god der benen 37. i^es l apis i. 
taurus qui de Nilo solebat exire; 
item apes est deus apum Br. appioi«o, 
g, -onis impen-garten; -inm -8tok52. 

* t Apinm (ef. Selinum) mercfa 38. 
merck, oppecruyt G. voc. eppe H. 
8. D. mer 33. winter epflf K. V. epf- 
eich Meg. appinm ranaram fsCtige 
bl&m (f. aus fettige? vgl schmäht, 
butter-blume id.) 40. apinm aque s. 
Senecinm. a. sUuaticnm hd. wolf 
wmrc (sie) Goch. a. risns, appionsnm 
40. (s. Apiatellum) wolfiiurz i. so(^ 



28 



Aplica 



Apparaioriam 



lerata Symb, H, App. angl. cloftoDg ; 
SC. id., cloftunge (thung Gift) Cock. 
a. msticmn (s. Apiatellum) buern 
eppich 0. San. a. em-, m-oroidamm 
ravnys fete i. pes comi; cf. pes 
pulli frjs. pied poul) angl. remnies 
fote gall. pepol Cock. 

*t Aplica eyn valdich 37. (aus 
plica; X applicatus?) 

Apoca, appoca 32. 37. sant- K. 
F., schuld-, anticopa quit- 32. -brieff. 
eyn kerue vppe holt; eyn warteken 
der betalinge 37. 

Apocalipsis eyn boek der open- 
baringe 37. das bach der heymlich 
rede 49. am puech der schawng 52. 

♦fApocree s. Artocreas. 

Apocrifus hemelk 37. appotro- 
snm i. dubium l secretum zwifeln; 
appaterna zwifelhafftig schrifft 45. 

* t Apocrisar-ius, -us \ appocri- 

sarins dihle thegn i. minister secre- 
forum Aelfr. 

fApoäatns s. Appodiare. 
Apodyterium. appollaterium 

eyn stede dar me de cleder vt tftth; 
apostrium eyn wasche bank 37. 

* t Apodixis. apodoxis (so auch 
Voce. e. q.) l apodissim bewysinge 
37. appedixis (alph. appo-) betruck-, 
beducht-enig 47. 

Apof- s. Aposph-ragisma. 

Apogeum gewelb 52. sim. 75. 
appogi-mn to hope ghebuwet (lat. 
Oll. constructum) ; -e eyn hol vnder 
der erde 37. 

^Apolexia s. Apoplexia. 

Apolli-, appollo-naria schyrling 
0. San. apolUnaris glof vyrt Hb. 

Apol-ogia, -oya rekenschup ; -lo- 
geticns eyn schuldener 37. -ogare 
by spielen 46. -logos wispel (aus bi- 
spel) 52. eyn grof rede ; appolloniis 
eyn by spei 37. 

* t Apomerita s. Apophoretnm. 
Apopempticas. appop-eins eyn 

bok 37. -arius bock 45. 

Apoplexia handtgottes , tropflf, 
schlag 43. eyn slande zuke; appo- 
plexis vt ^ngh des blödes 37. apo-, 
ana-, catap-lexia die fallend sucht, 



das f. wee K. V. appoplexia 
snille 0. eyn sligung 45. wallende s 
tage 40. poppel sucht 32. 

Apophoretnm. apomerita 
gescher do man appel in treyl 
appoferit-um l -a (me. prod.) i 
strantzen 52. 

Aporia urdroz Symb. D. an 
H. S. D. armut 8^ appor-ea i 
armod; -ior vor armen; -eatiu 
droued 37. 

Ap- s. Amph-orisma. 

* Aporrogia i.purgatio steUeS 
D. cf. Gloss. V. Asub. 

f Aposiopesis est validus a 
tus orationis Br. appo-siapas 
-ytoysis est defectus oris eyn l 
schard (nhd. hasenscharte) 37. 

*Aposomiis. apporima de 
der ghe soden crude 37. 

Aposph-, apof-ragismaeynt 
in was ghedrucket 37. 

Apostata een voerloeper van 
den werken of een verloghent 
of wijf 6r. voc. eyn vor lopen i 
nik 37. appost-ota abtretter 
sim stät 29. -eta abtrüllig (vgl. 
trülle BM. III 122^) 32. aj 
ato i. renelo 1: torugge 37. -< 
zu r&ck werflfen 46. sim. 13. 
-cns i. prosilicus etc. af ghe 
den 37. 

A-9 ap-postela dat leste c 
an dem zadele 37. 

Apostema drous 38. swel 
38. ein druezz 1: flüzz (nhd. flu 
im Volk mancherlei Uebel bed, 
V. geswer l schlier {vgl. Frisch 
Sm. h. V. Frommann D. M. VI 
Gloss. u. unten v. Bubo) 40. 

*tApostoare s. Apostata. 

Apostolns apostele der twel: 
den 38. appostolicus hobest 4 

*f Apostrium s. Apodyteri 

Apothec-a spicher, apteke 
abetek-e; -arius -er 38. 

*t Apoteles-mata 6r2.m.-iaw 
rie na den planeten 37. 

*t Apotheosis beschuwlich lebe 
apotesia helghinge 37 appot 
t. c(m^e»ijp2a^warsagung,betuteni 



App. 



Aprofanus 



29 



"^App- s. oft Ap% 
Apparatiu^imn. aperitorium 

irirckhaws 52. 

Apparatas schickinge 37. gheber, 
i^eberde, ghel&t i. gestus 38. 

Appar-ere baren, openbarn 38. 
tuncken 52. ^entia dudung, winckung, 
w. «. duncknng, wingung (wenung 
Qhss.) 45. -itores gokelere 37. -itor 
der iude (aus budel?; V. a. 1420. 

*t Appa-rine s, Aprinia. -ritor 
j. -pere. -tema s. Apocriftis. 
Ap-9 a-patrans vaters bruder 52. 
^tAppatum s. Apiacnm. 

♦ t Appeca {(üph. -ta) dinkel körn 
40., aus alica, X alphita sim. ? 
*t Appedixis s. Apodixis. 

*tAppell-a s. Abolla. -ane ^• 
Aaellaiia. 

Apell-are nennen i: hayssen 27., 
aischen 33. fdrhin laden 30. teyn also 
eyn syne an dat richte tut 38. -o 
gidingun 48. -atio vertzeyhung, ver- 
lengimg JT. F. 

Appellere zu lenden 52. 75. 

*tAppen-cio eyn tughinge 37. 
-flio bezewgnusg 52. apensio iniuria 
eoactio dicUur testificatio 76. 

^ Append-ix l -icinm 52. Br. 
l -ex GL m. eyn bode 1: die. comes 
1 socius 37. geselle, gefert 74. ercker 
3. 52. worhätte 40. vorh&t, est mag- 
uum edificium magnis domihus ad 
imidum ab extra; i. q. menianum, 
prosectam beystal; w. u. postis 
bistel est lapis l lignum iuxta ia/nu- 
am situatum K. V. (vgl Gloss. h. 
w?. BM. II 2 S.'557 ff.), -icio zu 
gebörd 32. -entia zugehorung 3. 52. 

Appetitas bekentUche begird 40. 
erkanüiche begirde K. V. 

*t Appi-ans s. Apprope. -astel- 
hun s. -atellnm. -ca etc. s. Alopicia. 
-do eie. s. Apis, -sio s. Apicere. 

Applandere zu-lieben, -kosen 52. 

Applie-atuSf-itastoghevoghet 37. 

•fÄppod-iare rwen 52. -eo ani 

\o boghen 37. aen lennen of stoenen 

itonen, steunen iimüi KU) of onder- 

etten Q. voc apodiatus vnderstiftelt 



(vgl. Gloss. V. Fulcire) P. F. ap- 
podi-atio to nyghjnge 37. l -nm 
ruestat 52. -amen een leene of 
een stoel G. voc. -atns sbst. eyn staueyl 
37. -ium Gloss., oppidiam len 32. 

* t Appo-feritnm etc., -gie etc. 
-ytoysis s. Apo-phoretam, -gemn, 
-siopesis. 

*tAppollinus od modich 27. 
^fAppoUo- s. Appolli-naria. 
-nns s. Apologns. 
♦fAppollu- s. Apody-terium. 

* t Appop-ariug, -eius s. Apo- 
pempticns. 

* t Appor-ea, -eatns, -os s. Apo- 
ria. -icitas s. Apricns. -ima s. 
Aposomus. 

Apportare halen, (wetterau.) lan- 
ghen, bringen, ryken 38. 

*t Appo-siapesis^. Aposiopesis. 
-tinas s. Apotheosis. -trosnm s. 
Apocrifos. 

Apprehen-dere fräffleich nämen 
52. begripen also mit den henden 38. 
-sio (adp- 41.) een begrypenghe G. 
voc. begriffende rieht hus 41. 

Appretiari louen, werderen G. voc. 

*tAppris-cus, -itas s. Apricus. 

Approbare pebärn, probieren 27. 
beweren 38. denkchen, prüfen 33. 

Approp-e nachent 27. P. F. na- 
hent 4. appians {aus apropians) na- 
chet 41. 

Appropinquar-e, I: -i 37. näheten 
33. czu nächen 27. neger komen 1: 
nalen 38. to nalen 37. 

Apraxias. appercitas nord wind 

37. 

Apric-us. -itas Br.y apporici- 
tas 52. schonhayt 52. L iocundUas 
II. c. appris-cus lustech ; -itas lus- 
techeyt; apprica (appnca?) warme 

stede (sim. 22.) 37. 

A., ap-prilis abrelle 40. aberell 
32. apprel 30. apprille Ms. a. 1460. 
april eyn man tijt eyn vnde dritticb 
daghe lang dar de ostem in komen 38. 

^Aprinia. apparine cliue Goch. 

"^t Aprofanus (cf. Profanus) vn- 
gelibigpr 41. 



30 ApUn Arbis 

Apt-ns, -nm 41. gef&g 29. ge- ^fAqailica-liis, -s s. Ai 

wdgig (aus gevuogig, X gevolgig ealns. 

eonsentiensP) 41. enen^bequeme^-elich, Aqnil-inus aufgericht der 

to maten, limpich S8. -are liinpen, 52. -as nag rieh 32. 

vligen 22^ 38. voghen, schicken 38. Aqnilo nortostirwint H, S. J 

-itado genämhait 52. nordener Meg. norden wyi^ 3 

*tApaliapoIanni8cheslant(XPo- wint 27. ostnar 32. ab aq« 

lonia) P. F. pelleu (u st n) O. voc. dz kalt lant 41. Inder sd. Hs. 

apnia b&lle prcmnda 40. Aqnil-us s. -inns. 

^fAqna benedicta wiwater 38. Aquisgrannm ach czw ansei 

a. lastrationis water der reyninge 34. acken, is eyn stat by dem ri 

37. a. caponis 124., capponis das ^fAqno-Ila eyn clene wat 

lebendigk gülden wasger 51. -sa säht von vil wasser 41. ^ 

Aquagiom renne 37. aqueduo- Aqaariolus. 

tus id, 37. wasserleg, ddnckel (vgl. Ära (nrr. 1. 2. Gloss.) alt 

tunchel tuhus 93.) 29. aquilecinm P. V. werh stige 40. verher- ; 

eyn renne twischen den huzen 37. F., me- (sie) P. F. -steig, -sl 

aqualiciom rören 52. F. kobe 155. ära altar; ara 

Aqualicu-lus \ -s vetticheyt des troch 37.. 

bukes 37. -s schwein bauch K. F. *fAraba(cwrrw5,a.d.-4ra6.)si 

aliqaotalas swines buch 40. aqui- * f Arabellom (b aus t) eyi 

licu-s sweinsploter P. F. -lus blase plugelin 45. 

45. aquatilis de blase 37. (plase Arabia arab-y 29., -ien 30., • 

74 V. c.) * Arale (Gloss. v. Area) i. a 

Aqualis water vad 37. mansara H. S. D. i. curtile 

Aqualium twerl 38. diis Symb. D. houestat. 

'^fAqnalastratio wasser der rai- Aran-ea, -ia 38., a. marü 

nigung 52. spenne 38. 99. merspinn Meg. K. 

Aqnamanil-e, -le gicsswas 40. '^'Araiieam. areneum wässi 

"^Aquaria schiflFes enker 40. eger wassersüchtig 33. 

(aus enker?? aquar-?) Symb. D.(dc *Arani8. araphis t. dom\ 

rebus coquine). sor-is 37., -um l arcUorum Bf 

* t Aqua-riolus l -sitas, -tilis, * f Aranimcula s. Arare. 
aqnosns h&r bollen 37. (hd. huren- Arapaga-re. -tos ghe gra 
bftle). der husstede 37. alpogare i. 

* t Aqua-ticum s. -tum. -tilis s. pare krauwen (cf. 147 Gloss. 
-licälas, -riolns. 45. algapare i. scalpere r 

"^t Aqnat-um, -icnm {cf. -um vi- alpagns reiber 52. arrapax * 

num Gl. m.) water drangh 37. pax. 

Aqueductus s. Aquagiom. * f Ara-pogiones s. Ar] 

*tA- s. Ac-quiescere. -phis s. -nis. 

Aqmla arn, eyn grot voghel 37. *Ara-pe zu akcher gen 33. 

^«««ra.gens-, hasen-, scotb-aroIT.PA. 29. 77. -tio erunge 40. erui 

AqaUe-gia, -ya P. F. akeleye, -ciuncnla 1: -nnncala eyn clene 

Tnde is eyn wilt crut 38. acher ram 37. -timicula forch 45. -tor 

P. F. (X ackeram Sm. I 25). aco- eyn plo'ch driuer 37. meger 5 

leya ^Ed.^ agleya H. Ph. (c. 131). *t Ara-rium s. Horologim 

* t A^qnil-eoinm s. Aquagiom. etc. s. -re. 

*f Aqoil-i Gi. m.. -es eyn duuel ^fArbacola s. Arbustoli 

de vlucht abx) eyn am 37. est demon Arbilana. arpola bom wll 

qui tU aquüa volat 76. *f Arbis 8. Orbis. 



ArbUer Arcus 31 

Arkiter (c/. Arbitrator) eyn ghe- Arbut-nm, -a (pl9) 37. oeft G. 

Infen lichter 37. schayder 52. ein voc oefft 132. aller leyge ouet 87. 

idieid man K. V. schidman 32. ob- obs 32. wilde bom fruht 40. wilder 

muk 29. wilkür 33. wUdchdrer 27. b&m Mcht K. F. -Jm eyn wepeken 

wBdiorer, der nach seinem willen tut; (frxMstus) 45. wesken 13. haywucsel- 

amderchurer \ spruchmann P. F. pawm 52. een wilt boem G. voc, wilder 

4. b6m gewechg K. F. 

Arbitr-ari mach sinen (umged.) f Arcadia, archidia 76. est re- 

wiDen tun 29. nach seynem w. tun S^ *» grecia G. voc. archadia krie- 

4. wfldiAoren 27. -ator zft sacz 32. eben lant 40. 

(»Mtor id. Fr. II 154K vgl. Sm. *tArcarisinum i. sareophagum 

m 298.). -ium widchor {aus wild-) »arc Symb. D. 

27. wilge (nntos wil) 30. librnm *tArceps s. Avees. 

a. Yrige willekor 36. fArcera een bedecte waghen G. 

^tArbor abrabe s. Agmiscas- t;oc. ein bedechter wagen 110. 

lag. *Arces, artes (alph. aroes) 40. 

•fArbor iad» st. iohans brodt; ^^^^^^^S 29 satel-bog 40., -wag 34., 

iodas- fd. -boom engl, -tree 14S. -wegen 7. arbar (samnus) segd 30. s. 

^ , . , T> . o« o pawm 34. «d. t satSl pawm, pogen P. F. 

•tAirbor-ettS Br., .inus 37. Br., ♦lArcidnni (: ^uum ?) ghemey- 

I 4ll8 bomen 37. ne 37 / © ^ 

•f Arboma ebey (apium) i. her- *f Ardniis s. Arctoriis. 

b l arbona (lat.?) qd. ciuüas 40. «Arciotida weccolderbere H. ß. 

ra. äUere Form des Stadtnamens, j). hnlcerida (hu atis b^ wie in hu- 



Arbor (felix). mella?) washdter; arctiaeida zwe- 

*t Arbo- 52., arb-rosns i. fron- cholter ber {vgl quech-^ wech-older) 
ioBas wl telghen 37. reysig 52. 40. aatiotidns chranewito Wirab.Hs. 



* t Arbust-a angestecket mit fbrc Arcite-nens, -s s. 
0. mit reysach 45. ein gesteckt mit ^|Aro-ola s. Areola, -tiecida 

fewr 52. ein an czuncz ding mit s, -iotida. 

fewr 27. ein gestossen bäum 33. fAret- Br.y arth-epUlax zon 

iim. 133. (pl.? ef. Arbustum) gehißche dumeke 37., aus Jupiters (Areas)? 

dz wil stddlach sint 41. (für -lach vgl. Architema. 
vgl w. Goncussio. Floscnlus. Loculus. Arctnrus, arenrius 33. der wa- 

Vcpres.). -orium {cf. -nmj eyn stede gen 27., die weg 33. an dem himel. 

dar de bome wassed 37. -ula l ar- ardnus eyn zeuen steme 37. 
baeola eyn clene b&m 37. arbns- Ar€U-arius etc., -balista s. -s. 
oda een cleen boemken G. voc. -tum, * Arcnb-ius, -us een waker G. voc. 
•tnra 40. eyn stede dar bome was- * f Arcnla s. Articulns. Areola, 

sed; eyn zomerlode 37. stude, clene Archa. 

?nnutte holt i. dnmos 38. ein statt, f Arculnm kriuge, {auch wett.) 

da nil win wachsent 29., wol {st. wo) kizel m. 44. 
Qil ror waxsen {vgl Saltus) 34. stettc Arcu-lus s. -s. -rnns s. Archo- 

do wilben {aus yü bem sim.^ X ^1- ninm. 

gen saUees sim.?) wache (sie) 30. Arca-s boghel 38. bogel 45. awi- 

bftm gewech^ (vgl. Arbutum. Frutec- 0. schucz-bogen l han an wasser 40. 

tun. Virectum.) K. V. bom gewechste -Ins een cleen bogheken G. voc. ein 

40. gebSm 32. een ionck boemken dein boglin 110. -balista boghen 37. 

0. voc fropfer F. a. 1420. -tns -are piegen; -atus gewelben 0. po- 

ejn haghe baschen bom, eyn haghen gen; -arias pogner 52. arqiai-tes 

37. eyn dornechter bäum 45. 1 -rites reit schütz 52. 



32 



Archa 



Ardnus 



f Archa arke, schrin, caste, lade 
i. schrlnenm etc. 38. a. testamenti 
geczugnij^ 45. arcnla cofferken G.voc. 

*f Archadia s. Arcadia. 

Archangelica gross nesseln 40. 
arpant 4. orpannt (herba) 1. orpant 
(Rüstung) 34. argelica ortbant 30. 
(i. q. nhd. ort-, ohr-band Fr. II 84**. 
vgl Glass. v. Vaginarium. BM. 1 132.) 

f Archanus %. cdestis hiemelchs 
i, secretiAS 45. 

Archarius {vgl. arc-, arrich-, er- 
arius Gloss.) eyn vorste der arken, 
eyn meker d. a., eyn hoder des schat- 
tes 37. kastner, schirmer 52. 

'*'f Arch- 8. Erg-astulum. 

*tAr- s. A-chatonia. 

Archia eyn vorstendoem 37. 

Arehicancellarius eyn ertze ke- 
merer 37. uronecancelere Symb. B. 
een eertsch canselerer G. voc. 

ArcUdecanns uronedechen Symb. 
B. 

^fArchldia s. Arcadia. 

t Archldiacon-us archidyaken, eyn 
richter der prester 38. ertz ewange- 
lier K. V. vtdgo guwedeehen; -atus 
corbiscophdume Symb. B. 

Archiepiscopus artzebischop, eyn 
vorste der bisschope 38. 

Archimagiras eyn vorste der 
k5ke 37. 

* f Archimerarius de hogheste 
vorste 37. 

*tArcliinellu8 lembrein pügelP. 
V. Vgl. 1. tuch, gewant Sm. II 464. 
pügel u. die Stellung nach arces läßt 
arceolus, vll. X antilena (Gloss. h. 
w.)y vergleichen. 

*tArchi-nnm s. -num. -opota 
s. -pota. 

Archlpincernaertz winschenck 32. 

f Archipirata eyn vorste der pi- 
ren (X pirum?!) 37. 

Archipota een groet drencker G. 
voc. archiopota winschluch 32. 

Archipresbiter i. q. arcbidiaconus 
(q. V.) Symb. B. artzeprester, eyn 
vorweser deprester (sie) 38. 

•f Archischurro (vgl. archistrio 
Gloss.) artzeboue, degrottesteboue 38. 



Archltect-ns, -or 32. wei 

deck- 52. 75. -maister. (t. f 
wercmesdar 48. 

* f Architemea eyn zone 
37. achimlas (alpha, arch-)/ 
ßliorum iouis 76. Vgl. Arctc 

Architenens schficze l w 
obrester (archi- X arci-) 40. 
in de hoghe (X arx) holdet 3 
te-nens, 1 -s (cf. Gloss. v. t 
37. schwtzenmaister 52. schi 
G. voc. 

* Architlca. arthesis e: 
der lede 37. arthetlca lid 
K. V. artetica der ädern geg 

*tArchit-oii l -a (Ap^^t 
Voce. €. q. u. Gemmen; eyn 
der 1er pictagore 45. 

* t Archltri-cUnus, -chini 

trichine!) P. V. trügschacz 2' 
secz, obrister weinschenkch 
wrtschaf meister 40. küchi nia 
gewaltiger 41. hujj knecht 
vorste eynes moeshuses 37. -c 
mueghaws 52. 

Archi-uum^ -num eyn sei 

boke 37. kelr 40. 

Archonium eenhoepgaruei 
of weyts G. voc. eyn hant vj 
ged. aus i. aceruu^ manipuloi 
Glosse. X manipula!) 45. ai 
schower (schober Gloss.; nii 
SchröcTy i. q. nlid. scheuer' 
1420. arcumus heu schoch (i 
II 2 S. 178) 32. artomus 
(vyme? i. q. viem Br. Wb. 
nhd. feimen, fimmen Fr. I 21 

Ardalio lekkere H. S. B. 
60 schallek 37. -io (-um?) 
32. schlundt K. V. 

*f Ardana blat^ dorre (cj 

rium), regenbog 40. 
Ardea regel 30. ardia re 
*tArdel-eo, -io s. Arda 
fArd-ere br Annen 29. -ei 

40. -or brant o. glut 45. -o 

tricnli sodt, sudt 43. 
*f Ard-ia s. -ea. -or s. -( 
Arduus wret, strenghe 38 

1. 33. heflftig 13, 30. 



Area 



Ariolari 



38 



i (cf. Planus) hofetat l scuren 
0. eyn dele in eynem huse; 
uniged.) stad; eyn boden 37. 
^a ein leich 125. , i, q. ital, aria. 
äcere vor droghen 37. 
^manticiis s. Aeromantia. 

la grien (morbus) 6. 32. 37. 
jss 40. 

(nenm s, Aranenm. 

)la eyn bom gertelin F. a. 
!yn bedde in eynem garden } 
le (X arere) 37. een cleen 
i 6r. voc. arcola tenn P. F. 
hübe 40. artoca s. u, artn- 
'iridariom eyn bäum garte 
ula wurtzgart 52. 
s, Ar-reptitius. 
•e dor werden 37. 
5-stare s, Arrestare. -talo- 
Thraso. 

^ata i. annulus crassior Gl. 
}ss.), vgl. roman. arga, argano 
. Wtb. I 30., wo auch das 
noch nähere it. ergata (atis 
) Hebevorrichtung angeführt 
. ä^yavov Winde, Flaschenzug 
tat Die ags. Glosse ualtae 
vemh i. q. waelt vertebra bei 
lldebrand (142. p. 20 nr. 141) 
\e (aus Cod. Amplon.) als ver- 
cU. Glosse zu erklären. 

rgelica s. Archangelica. 
rgem-en, -onitis s. Agri- 

;ent-ariiis eyn goldener V. 
. -eus, -ifodina s. -am. 
intina ciu. stratzeborch, eyn 
dem rine 38. strasseborch 37. 
rch G. voc. straißburg 45. 
^ent-nm viunm choch- 27., 
33., kek- 40. -Silber, -eus 
r; -ifodina -cule 38. 
[*gill-a, l -um (Gf., v. Samia) 
l letme (vgl. Samia) 40. le- 
lett K. V. mergela H. S. D. 
Gf. dah Synib. D. agrilla 
^. argill-are leymen, plecken 
re KU. wetterau. placken id.) 
•ator leymplecker G. voc. (vgl. 
-eus lemen, also eyn 1. 
l. 

eh, Moram f losMriniu. 



*t Arginthes eyn suluersteyn 37. 
argortes lapis argenteum hdbens co- 
lorem 76. 

*tArgo-nia^. ArrogaDia. -rtes 
s. Arginthes. 

Arguere arguyeren 29. 

t Argument-atio a-, ur-danc Gf. 
V 163 ff. -um id., kadanc, adaht ib., 
uurdanca H. S. D. -osus ein auf- 
richtiger 52. 

Argut-us sneydech 37. redsam 31. 
64. kurzer, k&ndiger, hellender 40. 
wolhellig 88. swinde, listich i. astu- 
tu» 38. -e l -im i. stricte 37., dis- 
trictim 76., diserte Br., efficaeiter 37. 
Br. -ia sneydecheyt 37. ar-, ver- 
sucia arghlist, bosheyt 38. 

*Aria altar 141.; auch 142. aus 
ara Gl Lab. 

♦fArica s. Arista. 

Arid-a dürr ertreich 52. -are dür- 
ren 34. dorren 30. torren 29. deren, 
dor maken 38. 

A-, ar- Str. V. -ridarium (vgl 
Ardana. Tostrinum.) tarre Str. V. dare, 
este dayr man malt op droeget 147. 
(vgl ast, est ystrina, focaria, tos- 
trinum KU. Gloss. und u. h. w. und 
w. Siccinum. Suspensiua.) 

Aries lamp 27. wider 40. stern 
(^X Gestimname) 33. stirpokch P. 
V. (verschmoljsene Doppelglosse nach 
Gloss. h. V. Loniger etc., wenn auch 
an laniger angelehnt, entstand ver- 
muihlich aus spätröm. onager Wwrf- 
zeug bei Vegetius, Ämmianus u. im 
Mittelalter). l6dinger 40. 93. 

Arietare. arrigare stossen t 
hurtten sicut aries P. F. (vgl. BM. 
I 736). 

* Arillator etc. Gloss. vgl. 142. p. 
18 V. Arellator. Gl m. w. Arillat-or, 
-io. Arulator. 

Arillus (c/. Acinus)eyn wynsteyn 37. 

♦Arinca s. Arnica. 

*t Aringena (-6a) eyn droes 37. 

*Ariola s. Areola. 

t A-, ha-riolari begöklen 33. ari- 
ol-US qui aras colit anapetari Ho. 
35. -atisis eyn her tragung zu zau- 
bern 45. 

5 



S4 



Ariopagus 



AroD 



* Ariopag-ns ein tugenthailt dorff 
27. eyn dogenthafftig dorflF 45. eyn 
strate in parys (!) 37. -eta Ohss.^ 
pariopagita est fiomen virtuose 
ville 37. 

Arismetricns ein zal- o. rechen- 
meister K. V. 

Arist-a, l -illa 37. (cf. Spica) grain 
V. a. 1420. agena H. S, D, aer 37. 
ar 38. arica wihtin da mit frucht 
vff Wechsel 41. -ari l -are egern 
45. -atus vul aar 37. ehrig 52. ehe- 
rig 75, 

*tAristolo-chia, -gia holwort^ 
eyn bitter edel crut i. agacia 38. 
hoilwortz i. pauodriacia; a. lon- 
ga oster-lutzye, -lautzie, -lotzie 0, 
san, -cia longa astricia H. S. D, 
-gia haizt in etleicher dätäsch ain 
hobwurzMe^. -gahoworcz45. aristo- 
tologia in ettelichem tusche höbet- 
wurtz; -lia holewurtz 42. -logia hör 
wrcze; a. rotnnda hol. w.; -ligia 
longa lang hoV. l meyls, w. u, as- 
trolocia astrenne 40. 

*tAri-uosa s. Artemisia. -x 
Arx. 

* t Arlipidium {alph, c-; vgl, Li- 
ripipium sim.) kogilczippel V. a. 1420, 

Arm-a wauflFen 32. -atnra wapyn- 
ghe 37. 89, armament-a hant toghe 
37. -is inder ^berlandung 41. (lieber- 
fahrt? Schiff lande? vgl, fortndl &ber- 
lant, -lent in verschiedenen Bedeutun- 
gen 8m, II 477, BM,) 

Armari-um eyn drens kamer 45. 
1: -e kopffhüg i, spintrom 30. kopff- 
hause 74, (vgl Fr, I 5S7K) -a pl. 
puahscrini Haupt III 382, kenster- 
lin 40. 

Armatura s. Arma. 

Armel-ausa, -asia brunnen (brü- 
ne) bla (aus blähe? Farbenname?) 
41. -osia eyn geschniczelt (X ge- 
schliczet) rock l wapenrock 45. ar- 
meolos eyn schulder doek 37. 

*t Armel-la s, ArmiUum. -osia 
s, -ausa. 

*f Armena schiff segel 40., aus 
armanicum Gl. m, sim, X artemo 
Gloss.? vgl, auch armamentuni Gloss. 



armentnm sunt vtenslUa nau 
Armenia ormelein land P. F. 

armenie etc, vgl, Gloss.)^ vgl, 

lereiz BM, II 4H3, 
*tArmenis s, Hermes. 

*tArment-a eyn stoyd 3 
hrindir Gf, V 1171. -a fuhter 
-arins fi-, ku-herter?) 41. -ui 
Armena) sweig 40. ochsen hei 
rint 0. wege (at4s vehe) 45. -a 
waflfenhus 40. ar-, a- 32. -m 
rius sweiger 40. fechtriber 3i 
stoyd herte 37. 

♦fArmeolus s, Armelaus 
Armi-ductor wepener 37. 

houeman i. decnrio 38. bew 

ter 32. 
Armig-ata. -ita dy vrgel; 

a, 1420, 

* t Armig-er s, Armiductoi 
s, -ai/a« 

Armilla bratze 38. brase V, 
schulder blat ; et, i. hamus eyn 
ein baut 37. armysen 32. arme 
pen l feuer l forspang 27. ring, 
Gf, IV 1105. 

* t Armilline rinderen //. 
Rieger beßert vingeren; vll. eh 
armenta (s, o,), ^ X ring an 

Armillum wapi)invas V, a, 
arraböga (j>l -la) H, S, D, lag 
armeUa legel 40. botter sca 
camella) 38. 

Armilustrinm uuafan.slifon. 
armis. daz uuafan. locus, stat. 1 
tur. kislitit) Gl. Ker. Vgl. ca 
in der Parallclglosse Gf. VI 

*Armoni-a en eyndrechtich 
37. -CUS zote lud 37. 

*t Armose mies 33. armoga 
i. vlmns 1. 

Arnica montana (Ann.) m 
gelegena H, Fh., arinca -zase 

♦fArnoglossa holcrut 42. 
grich K. V, gross wegerich 40 
niglosa vegbrsed Hb, 

Aroma wolriechender tamp 
wolriechen ding 30. wolsmechk 
ding 34. eyn gud r8ke 37. 

Aron. aaron h. arone 40. 



Arpa Arüctüiis 35 

»a ags. arngeos Haupt V 197. houart, houerdichheyt 37. hoch strls- 

at 94, (the gocU eagU Bosuo). sy 32. 

ppÄg-io (?^i. Arapagare 6rto55.) *f Arrugo s. Aorugo. 

ck gaflFel ad componendum ig- Ars etema ewig behendekeit, 

r. voc, -o haspel H, S. D. kro- hantwortekeit, cunstekeit Conr. (155.). 

. -a s. -US. -ago crauwel; ara- Arsenicmn kopper rauch 1 3. 45. 

nes eyn cruk 37. *f Arsucia s. Argatia. 

iag-lL8, -a raub; -o (X armi- *f Artab-a genus mensure Pap. 

geslitzt rock 52. -ea eyn moz F. a. 1420. -ia trey- 

»ax. arrapax eyn hake 37. mesgig mazz 52. 

Tapagare GIoss.) Artanus. artanns hac- 40., ku- 

>eii eyn strale 37. arpis swcrt chin-, visch- K. V. -messer. 

. harpe die (f.) sebel 44. *tArtegeta s. Artigeta. 

•pia (Harpye) an. von dem ar- Artemisia bletechan Stfmb. M. 

Jeberschrift) Meg. App. peipoz Meg. a. mODOdos \ 

irp-ina s. Arnina. -is s. -en. ualeDtina etc. biuuz H. S. D. {vgl. 

Arbilana. monolosis 74. Gloss., atis a. mono- 

'qnites etc. s. Arcus. clonosi^*?.; valeiiti-nabiuoz6r2o^^. 

a truwe schad, hant truwe 37. l -a beyfu^ j[45.). arthemisia t. ari- 

mt gäbe o. eyn hant dinne (sie) uosa (armosia 74.) , ampolata, 

BHialhelschacz (sie) Str. V. britanica (agritanica 74.), cam- 

y32.hafiFtpfenning30.goczpfen- panaria (vgl. mactarie 74.?), me- 

. bruttstatt 29. hant vest, ley- lenoff (monolosis s. o.) byfuß 0. 

'. 33. arrab-0 (anabo?) eyn san. arfimisia byuoet G.voc. saü^ 

ome (sie) 45. -ona eyn gud arthi- 38. 40. 50., artho- 38., artn- 

37. aurala für pfand 32. P. F., arte- 52. -mesia bybot, grot 

aciani arraas 37. arras, is crut to artzödie 38. bibus 50. bugge 

wullen want 38. 40. bnckel i. mater herbamm K. 

apax s. Arpax. F. bey vas 33. peypos, sunibentgar- 

, a- 37. 40., er- 38. -repti- tel 34. suniwendgftrtel P. F. gurtel- 

esitten alzo eyn mit dem du- kraut 52. attamesia s. Athanasia. 

) fangen i. obcessus 38. eyn Artemo. artoma eyn clene ze- 

hen mynsche 37. verwoet, be- ghel37.arthem-o,-ii]ii^.CerachilS. 

G. voc. ein mensch das mit *tArter-ia, -ea 37. gaistädernjp?. 

besessen P. F. tAfelsAchtiger Meg. senoadra sim. Sm. III 252. 

laft F. a. 1420. uuinth- Er f. Gl, uint- Marh. Gl. 

esta-re bekümem 33. -t ane- -athren pl. weis-ant Sum.^ -unt, -ont 

Str. V. ar, er 38. -restare Sm. IV 173. Gf. 1 1077. (vgl. v. Ru- 
neren, besetten eyns gud 38. mefi.Goth.Wth.I246. II 748.). xxWfiXi 

V. a. 1420. (X aurora?) 40. daz odim hol F. a. 

T- s. A-ridariuni. 1420. arthera i. aeris via walt waz 

Lrrigare s. Arietare. {aris wahs, cf. Gloss.) 45. 

ipere. arrepta (tellure) ge- *Artes s. Arces. 

mo 48. *Arthe-sis, -tica s. Architiea. 

rogania. argonia argon 32. Articnliis i. color rhetoricus, hora, 

oga-re verhouerdighen, beroe- numertAs per denos intdtipUcatus Br. 

r. voc. berümen o. ab pitten geleich, stunde, farwe, zehenlich zal 

•ogare) 33. errogans homo- 40. {vgl. 8.). knouel Synib. D. 262. 

houerdich 38. arrogant- er {nodus KU. M. knübel BM. 1 854.). 

itleich, chümerleich {nach Ar- knokel G. voc. KU. (cf. Gloss. v. Con- 

) 33. -ia, errogancia 37. dylus). kote ; een cleen ledeken 6r. t>oc. 



36 



Artifex 



An 



eyn clene led 37. glidlin K. F. ar- 
tikel 38. arcnla {nicht artola) ceha 
(misanz /. i.) H. i. i. 

Artif-ex (c/. Manualis) list wirker 
(n. d. Lat); werkman 40. -iciosus 
carch Symb. D. -icimn kuDStheit 29. 
hantberich 34. 

* Arti-, arte-geta eyn sophiste 37. 
' *tArti-gia s. Ortigia. -mesia 
s. Artemisia. -ncilla. Aconcilla. 
-plex s. Atriplex. 

Artjsta frykAnstig 29. süben kün- 
ster 32. 

* Artitndo engi 29. ringekait 30. 

*Artoca eyn crude garde 37. 
peltzgart 74. Vgl artula i. virida- 
rium etc. Gloss. v. Areola. 

*Artoc-apas s. -opus. 

Arfhocopa eyn kunstlik vad 37. 

Artoc-opus, -apns 40. flecki 29. 
mut schell (sie) 32. pbister l ette 
(entstellte Glosse?) i.panis 40. crop- 
pele, posteyde 37. 

Artocre-as, -a 29. 38. 52., -x 
Symb. D., l -um 37., apocree pl. 
H. S. D. vorprot 52. -as vleysch 
brod; -um krengel 37. kropele 38. 
krepfly, k&chly 29. kreppelen pl H. 
S, D. Symb. D. arthocrea krapfF 
K. V. artotira s. u. 

*Artocre-as (nr. 2 Gloss.), -um 
leder hosen l stifall 33. eyn ledder 
hose l eyn grieben kuchen 45. 

♦fArtofa-gia, -ria eyn deyeh 
bank 37. 

*Artoganus. arthogonus eyn 
bla royd 37. hortogolus i. hero- 
dins blauvout, eyn voghel vilna also 
eyn haueck ghe stalt 38. 

*tArtom-a s. Artemo. -esia s. 
Artemisia. -us s. Archonium. 

* t Artoti-ra {Gloss. v. Artocreas), 
-ca l crappella (tr- ? aus d. krapfe 
sim) phanne flade } krophe 40. 

♦fArtu-la s. Arulla. Areola, 
-mesia s. Artemisia. 

Artus s. eyn ledemate 37. 38. 
let 38. leit, pl lede 36. grauß Z. F., 
graes K. F. (jst groß; vgl Articulus. 
Ghss. V. c.) glid. 



*tArt-us adj. Ghss. -e 
Br., -utim 37. i. strictim. 

^fArtzedula s. Accednli 

Arua wis o. hayd 33. 

♦fArug-a, -o s. Aurugo. 

Aruina vloume 38. fläm 29 
tigame Symb. H. (vgl Gloss. 
rina. Gf, IV 264). spint Gf. F 
arpina {nach ubera) spunna et liq 
nece Erf. Gl. spunne, dari/jf)^ 
aliquando nece Marb. Gl; ü 
folgt Pulpa q. v.\ vgl. adeps in 
nezzi Gf. II 1116. u. s. m. 
spunna tiber X spint, vgl Dii 
Bemerkungen zu den Glossen, fl 
e anseris (Ed.) gensesmalcz J 
-osus veth 37. vet 38. 

Arula eyn vfir panne 37. 
vorherrschende Bedeutung leitet i. 
122^. p. 54 voti der antiken di 
tiven ab; vgl. Hildebrand 142, 
über die Glossierung durch cra- 
ticula). braetpanne, cleen alt^ 
G. voc. tragherdstatt 29. 

Arulla vrpitz 52. eyn kar 
37. cheren haws als in einem 
0. pier8n ist P. V. auruUa apff 
30. artula gnitz P. V e. q. i 
grobicz F. a. 1410. 

Arundo r6r 37. eyn schilf 
1420. 

Aru-, auru- (X aura), au 
F. -spex gaflfer 32. (kapf&re 
tator BM. I 787"). weter-hann 
-han 4., -wekcher 33. weissag 
ingeweid der toten vische K. i 
wicker in dem anghesichte de ' 
37. eyn wedder besieger 45. 

* t Aruspic-ium, -ia wickei 
-a zawberhaws 52. 

Aruum gelende Symb. L 
ghemeyne {vgl Arcidum) 37. g 
(w st v) F. a. 1420. 

Aruus i. pratum 76. crge 
(i. q. egerte sim. BM. I 411 
I 98. egerda [vmbseziz] H. l i. 
Herbort v. Fr), velt daz nit geer 

Arx, arix P. V. Sbruste ve 
F. obreste rinffmureq spicz 4( 
h&ghe 37. ein hoch ; dy hoch l ( 
gen 27. (X arcus, vgl Gloss.). h& 



As 



Asopa 



37 



toren G. voc. tum o. schloß 110. türSn 

XX tnrren andere, vgl. BM. II 261. 

%. 17. Audacter) I hochgemäter (X hoch 
«m. ^6^.) P. V. erker l turris V. 
a 1420. 
As heluelinc l waga if^ S. D. i. 

rftmdus Br. ort pengninc (-c? -t?) 
40. assa hellingh 37. 

^ Asa fetida lat., gr. lasar, sel- 

iliiim, silaasflnium dufels dreck 

\0, San, 

\ Asamm. aias s. o. Atisführliches 

bÜer die Verbindung mit baccar s. 

\ Oloss. h. w. und besonders in m. Origg. 

lEmrop. fkr. 39 8. 237, wozu noch etwa 

l Folgendes. Nemnich gibt die Formen: 
engl asarabacca frz. asarct ital. bac- 

rchera, baccar o ital. span. port. asaro 

I ipofi. asarabacara, asabacar bask. ba- 
acara. Aus asarum umgedeutet umr- 
den hd. hasel-wurz, -m&nch, hasen- 
worz, -&hrlein nd. hazelwort dän. 
hassel-urt schwed. -ort Zu lat. per- 
pressa, ne^tn^iaa Diosc. gehört per- 
pensa, vgl. Gloss. h. v. 

Ascaloiiiiim , aldoniom Gloss. 
aacol-onium, -innm eschIo"ch 46. 
isdialonia (Ed.) alslouch H. Ph. 
astromnm (c/. ab-, a-stronom 
Gloss.) ast- (: ast-), prys-lauch i. por- 
nun casti 51. sim. 0. san. 
*tA8ca-iiio, -ma 40. zug garn 

40. 74. Die lat. Glossen entstanden aus 

der deutschen (gemischten?) aschamo, 

vgl. asc t zugigam (H. 8. D.) Gf. I 

492 de. s.u. Traga. 
Ascella (cf. Ala) uohsana sim. Gf. 

1 140. (daraus:) osna H. 8. D. vnder- 

achs 29., -fichsse 40., -fichssen K. V. 

die ocsel onder den arm G.voc. 
♦fAscen-dere vp gan 38. -sus 

vp gang 38. -sio een opclimmenghe 

G.voc. assentio vffart 32. 
Ascia, assia 37. 38., l acia 37. 

ejm Stelen (aus suelen umg.) ax o. 

eyn bart 45. bigel l barte 40. byel 

32. axt 0. hobel parten l hayden (a. 

1591 und noch jetzt 8m. II 151) 34. 

mayssel 52. dej^la; deichtroch H. 8. 

D. deschell Str. V. ein hakchen 27. 

dun (verb. aus schin) eisen 33. eyn 



ky ysern; barde 37. chnie-, hals-eysen; 
Sil (aus sul Xsilo sim. Gloss. v. Esseda) ; 
ascoria (s. u., X asciola) saul achs 
P. V. sulax 29. Gloss. sulecce, eyn 
tauwe der tymberlude 38. asciare 
behauwen o. siecht machen 45. assie 
ascio iui schHchten i. dolo 37. 

*t Ascides ,9. Ascli. 

Ascire vmb-laden, -bieden, hey- 
schen 45. 

Ascis bickel 32. 

* Ascli. ascrides i^ ascides was- 
ser sühtiger 40. 

* Ascol-inum, -oninm s. Asca- 
lonlam. 

Ascopa (cf. Bucies) eyn dring ge- 
scherre 45. bÄttrich t flesche 40. uule- 
■cha H. 8. D. pulgen 52. piiligen P. 
V. bulge 9. hantuas 8ymb. D. App. 
astopa eyn wyn vad van ledcr 37. 

* Ascoria s. Astora. Ascia. 
Ascribere hem seinen ydelick toe- 

schriuen G.voc. 

*t Ascrides s. Ascli. 

^fAschalonia s. Ascalonium. 
As- s. Af-fodillus. 

fAsia minor eyn land in gre- 
ken 37. 

Asyda s. Assida. 

♦fAsilos etc. s. Asilus. 

Asilum ein pretterin haws do man 
frid inne hat 33. ein fri hus da man 
inne frid hat 40 frewung 34. fröw 
hus (umgedeutet?) 30. est templum in 
roma (asitum s. u.) 37. 

Asil-us, -es 37., -o i -io 142.^ 
azilus 8tr. V. breemsche G. voc. briem, 
rossmug 40. (ags. briose engl, breeze 
Bosw.). wespe Str. V. id., horle, ho- 
myl Wien V. 401 Uffm. hörnte 37. 

♦fAsyma s. Azima. 

*t Asin-arius eselere (Hirt)Symb. 
D. -inus eslichs; -inare esslich le- 
ben 52. 

*t Asitum (aus asilum?? ascete- 
rium sim.) eyn hillich stede 37. as- 
sitnm est locus sacre lectionis 76. 

Asm- s. Asthma. 

*Asoli-to, -dus gans heyl 37. 

* Asopa. assepa tendel markch 
P.V. 



38 



A80[m8 



Asädela 



t Asopus estfluuitis tebays 76. eyn 
water 37. 

*f Asor (c/. Asub) rex \ a trium 
l sagittu lumhm inicrpretatur 76. eyn 
konningh 37. 

Asotus VDkusch 37. 

^Aspaltum s. Asplialtmn. 

Aspar, asserer 30. dill 5'2.blancke, 
eyn bretende (breterde?) wanti. ma- 
ceries; w, u. i. culpar bracke (um^er^. 
ans bläcke?) 38. planchk 34. ein prett- 
reinew want 33. Marg. britti- 32., brit- 
30. -wand. 

Asparagns. sparag-o nefle Dun. 
-ia grestis (sie) ib., -ia agrestis 
Hb. vudu-ceruille Hb., -cearfile Dun. 
speragns -cfierfille 94''. sperhagen 
(utng.) m. 79. Meg. aspergus pfiller- 
ling (sk) 52. 

*tAspa- s. Asp-riolus. 

Ajsper boze, scharp 37. scarp, spis 
38. uuass (wahs) Gf. IV L^dO. wachs 
P. V. 

*Aspera zote pipen 23. 37. 

Asperare scherpfFen 30. scharpf- 
fen, ruchen 29. 

*Asper-ella s. -ula, -gere s. 
Spergere. 

*tAsperg-o auis marina Br. -a 
eyn goes, -us eyn gres (entselU?) 37. 

Aspe- s. Asp-riolus. 

*t Asperitudo grimickait 52. 

Aspersorinm der weyehkast Oe. 
V. spreweddel (aspergere bespre- 
wen) 45. 

* t Asper-ula -oma eyn schaue 37. 
-ella s. Plana. 

*tAspi-dia, -do i -a 76. (Gloss. 
V. Aspis) ghemelte vp eynem schilde 37. 

*tAspidi-scos, -cus krapfe 45. 

Aspirare den gest off geben o. 
den athum in ziehen; gewen (amh 
5. 18.) 45. atmitzcn 52. geist auf- 
geben, odmiczen P. V. Vgl. atumazzit. 
atmizzit^ exhalat etc. Gf. 1 156. ad- 
miczen spirare 1. V. a. 1429. {Gr. 
Wtb.1 594v. Athmezen); atmenatzen 
anhelare, respirare, exalare 75. 

Aspis, iaspis (o. v. Anguis) die 
gelben slangen; asp m. Lucanus haiet 
die slangen ain släfpringerinne Meg. 



slange \ aspe 40. (aspid Gf. I 
eyn clene slange 37. 

Asp-, aspa- } spe- } sqo 
aspe- 37. -rioluH eych-harm, 
melin 40. ekeren 38. eckerei 
pirolus aichorn Meg. eich- 
-arm 50. 

Asphaltum spalor Pf. Germ. 
899. aspaltnm lym 37. 

* t Asphodellas s. Affodil 

*tAssa s. As. 

Assa een geschaeft bret G. vot 

*tAssago s. Agaso. 

Assar-e brulwen H. Ph. 
braetyser, spit G. voc. 

*f Assarins est mensura dec 
partem ephi cajnens 76. eyn i 
van der midden; eyn spint (spint< 
spind Br. Wtb. mensura frun 
eyn molder 37. 

Assatnra een ghebraet G 
gebrautes 3 2 . gebrates 68. spis brat 

Assecia odmodich, eyn den< 
kneht, geselle 40. 

Assecret-a, -arins kemere 

*tAsseneth qd. vermis 37. 

*t As-, l con- P. V. -sensns 
(?) P. V. vergunst 34. vcrhengai 
zfihaltunge 30. sim. 34. wlbor 
asseiisn-iB, -s vulbordmitword 

♦fAssentio s. Ascensio. 

Assentire mit hellen P. V 
27., en- 33. -phinden. wlborde 
enbieden (,) mit worter (sie) by sU 

*t Assepa s. Asopa. 

Asser bret, scendela //. S. D. 
scindela; assis, axis sehindala 
Gf. IV 522 ff. vgl. axes 125. 
Gloss. V. Axis. 

'•fAsserer (X asser) s. As 

Assessor bey sitzer, eins ri< 
weiser K. V. 64. assässor stui 
32. (vgl. BM. 112 S. 341^.) 

*Assia s. Ascia. 

Assida strauz i. camelon, 
thio Meg. asvda reygel 40. .< 

t Assidei ioden 37. (in den ui 
Voce, ohne deutsche Glosse). 

Assidela eyn taifele 37. j 
dorrmn 40., axidonium H. 
st&l. 



Aflsidens 



Astos 



39 



Assidens jeghenwardich 37. 

* ÄHSidia eyn land 37. 

* t Assidu-e s. -us. -la^. Aceednla. 
A88idu-a8 vlitich l diues 37. richer, 

Bissiger 40. reych 9. -e stadelicken G, 
ffoc stede-s, -liken; alle-weghe, -tijd 38. 

Assilire to springen 37. 

fAssimetra eyn merke der van 
borndorpe 37. 

* t AsHi-o s. Aseiare. -s s. Asser. 
-ttrix s, Adsistrix. -tum^. Asltnni- 

•fAsso eyn Stadt 37. du. i, q, 
^polonia 76, 

Assolatus vor stod 37. eilend 52. 

Assne-scere toe-, -facere an-wen- 
|ieD fcf. voc. a-, di-suetus {in gl. Folge:) 
■pwan, yn-g. 30. gewoneter, entwonet 
09. gemanig (sie), entwang 34. 
[ Assumptlo vnser frowen end 32. 

\ Astarinm kraemstede G. voc. 
\ ^fAstasla s. Agistadium. 

*tAsterl-te8 Br., -a l -os wese 
■' F.a. 1618 (Sm.IV173). astitres eyn 
'<del steyn 37, 

*t AstUe s. Hastile. 

Astlpula^ri vol borgen (at^s nd. 
iDiborden sim.) 33. -tus vnder vestet; 
41o tuchnisse 37. 

^fAstitr-es s. Asteritos. -ix s. 
lAssistrix. 

*t Astlima sqq. asma dat hyinent 
9d. 0. San. des ätem gepresten Meg. 
[dis kichen 0. san. asmati-cas temp- 
iger; -sator kicher 40. 

"^fAstois 5. Abides. An gleicher 
Sidle w 50.: abiles vj^gengel, s^u latin 
Msterins der bistendel. 

*A8to-pa s. Ascopa. -r .s. Asiur. 

^Astora sinder V. trat, asceria 
antter P. V. 

•fAstorgo s. Asturco. 

*tA- s. Ab-straetam. 

*tAstragal-ia gbezedelt 37. -us 
k4ch-, kr&n-lein n. (Spiel der ^jMligd- 
kin^); w&rbelkraut, christianwurz, sy- 
rische zifererbs Ki. 

* Astr-antia, -ens s. Ostracluni. 
^fAstrenn-itas clocheyt; -us stren- 
ge 37. 

*tA8-, a-trilla s. Betoiiica. 



♦fAstroceros hard 37. astrlos 
i. durus 76. 

Astrolabium eyn hant to^'ghe der 
Sterne kiker 37. eyn geschier zu der 
aribait (X labor?) P. F. eyn instru- 
ment der kunst 45. 

* Astrolo-gia, -ya eyn rede van 
Sternen 37. -gus eyn sterne-kiker 37., 
-betiter 40. stern-bedeutier K. F., 
-lueger (X -logus) 33., -loger 21., 
-secher 27. 76. saich senher (d. i. Harn- 
beschauer! dial. senhen = sehen) 32. 

^tAstromum s. Ascalonium. 

Astronom-ia evn kunst die do sa- 
get heymelich (umged.) leuff 45. kunst 
der Sterne 37. -us sterne-kiker 37., 
-secher 40. Sternen sencher (vgl. Astro- 
logus) 32. himelschloyflf kunstiger 29. 

*|Astruca gens stig (Stall) 32. 

t Astruin gross gestirne da wil 
Stern bi ein ander sint 40. astro 
addictus ags. heordfaeit Gl. sax. Gl. 
m. V. c. 

Astu eyn stad 37. 

*f Astuck s. Asub. 

Astula (vgl. 142. p. 146 Anm. zu 
nr. 202) spoyn; eyn vad 37. orspoyn 
V. a. 1420. [acc. -am Ed.) de ligno 
sjiechen ahcide i. q. span H. Fh. ab- 
stula (X abstuli?) abschnitte, spene 
2)1. 40. hast-ula spain 38. 1: -ila, 
-ilia, -ile eyn sp8n 37. -inata i. 
festuca 37. 76. eyn stof 37. 

* Astula regia s. Hasta r. 

* 7 Astuositas {aus astrositas?) 
vor methen 37. 

* f Astur qui est de asturia Getn- 
nwn. notnen getitile eyn nitter (ritter?) 
45. eyn stcrne 37., vgl. astor Gtoss.; 
vll. X astur ab aue et sterno Br. 

Asturco eyn perd; (X struthio?) 
eyn strus 37. zeltner, drey schlag t. 
gradarius et4^.. V. tril. astorgo zeiter, 
hant pferd 52. 

*t Asturicus eyn teken der broke 37. 

Astu-s l -tus wys, cloyk 37. -tus 
{cf. Callidus. Argutus.) listich, sney- 
dich, snedich, syr 38. -tia list, sne- 
dichheyt i. cautulosltas 38. arig list 
33. argenlist 27. glouheit Sedul. kun- 
dekeyt, arwillikeyt 45. 



40 Asab Attamns 

*f Asnb, assnb 27., asnbposta- Atrapassa. altarpasse ( 

sab 37., astuck 45., asor ( h. v.) holder bl&m 32. 

Sterne- 37., stem- 38. -suuer. steru- A-, at-tratos eyn sward c 

sdbrung 29. steren-gcschoss P. F., »fAtri-a, -olnm s. -um. 

-schüss 27. Stirn stösser (sie) 33. eyn Astrilla. -llus s. Antrillns, 

sterren sch&ß 45. *tAtri-, attri- Ä PA., ai 

♦fA- s. As-saetas. F., atru- 32. -plex, atripe 

• t Aswetnm phase (aus pasche) adripias Car. Cap. de viüis (hü 
eyn paschelam 37. köl blatt 82. m&lt 30. malten 

*t At itUerj., l cat 29., l tat 30. derswä molt,i.chTj8oloch&nn 

hoho. schig melde, gr. andrafasis 

Atacns *. Attacns. falls am atraphaxis) 0. san. 

Athage s. Attagen. pries-, priesen-lauch //. Ph. k 

* t Athagicus ». doctor eyn lerer 37. v. mulde 47. miilte, binesch 40. 
*t At- *. Acc-alabns. io5K melde, eyn crut to etem 

* t Atha-lantis s. Acanthis. -mi- col 38. 

^**Al"w*' . A 1 1- ^ c Atrium, atruni 40. frey- 5 

♦ t Atalatus (m Accalabus) roß f^ig 30-., fry- t lieh- 45., vo 
keffer 52. . , ,„ .,^ kirich- 33. -hoff, frid-, kirch- 

Atanacetumremfan40.,oi«Atha- ^of; worgehiise 40. fürhaws33. 

""t'^ X tanacetum (Gloss.J. 27. vmgang t. girum 30. vmchr 

•tAthanapaus. atepheluseyn ^eii i barafa-nm 29. atri-j 

pyne in der helle 37. atenapulus .^lum clene zael 37. 

hellisch see 52. Atrocit-as, -er s. Atrox. 

Atbanasia.anatasiavnsterue}k37. <., .. I .i. v 

Athanasia (herba; X artemisia) t^*' r' Anth-ropophag 

athamisia reyn fank 45. ,H?^.-^7'- ^T) ^'"oo^ 

•t Atasis s. Athesis. ^^^^ f ; (j- ^e«'«'^) f""«'**'? ^l 

4 Atenapulus*. Athanapalus. f™ ^^4 fraissam-, greu-Ieich 

*-^Atep Ä Acor freuschhch 1 7. atrocit-er gram 

Ateriro zerucken' 41 wreetlic G. voc. -as greuleichk 

*tAterrawinsterin41.,t;K..eMrfer greselicheyt 37. gruscheyt 45 

vorhergehenden Glosse v, Turbo; oder *t Atrum s. Atrium. 

raterdunckel Gloss.? a^ttevsive ib.? * Atrum (tnnum) zanger j 

♦fAthesire s. Attersire. *i Atruplex s. Atriplex. 

Athesis /. esche 40. atasis etisa * t Attace s. Attagen. 

//; g^ 2). Attacus i auis quadrupes ^ 

*tAthipera s, Anticipa. aruch 45. webil 8. 9. F. vrai 

*t Atiste s. Attista. cus (X accalabus q, t\) eyn gn 

Atleta kemphe, diener 40. starcker sprynke 37. acautus humel l 

strytter 31. sim. 64. ticus l burdo (frz. bourdon 

Atomus, attamus 37. (cf. Puluer) ^^- ^^'A- 

vndeUk also stof in der sunnen 37. *t Attagen. actago pirchi 

ein undeilinclicbeden H. S. D. (vgl. athage hassel hon 32. attag 

unteyUchkeit i/irfiwViuito? Gto55.). flie- höii; attace (attate?) basel 1 

gunder stawb in der sun 27. abetape (jsu attacus?) tysse 

*tAtrame-n8warticheyt37..ntum E. (tysca m. a. buzzard.Bosi 

atrament 37. dentenhom (X -nta- * Attamina-re, -ri wyder 

rium) Ä S. D. -ntariolum evn clene s.vn 31. sim. 64. -tor nopper, 

pult 37. atrimentum atriment, is «opster Q.voc. 

swart steyn darme blac äff maket 38. * \- Attamus s. Atomus. 



Attaaus 



Auellana 



41 



* t Attau-us e>'n grote vader 37. 
ouer eider v., -a o. e. moder 38. 
attan-us meins anherren vater vater, 
-a meiner anfrawn müeter müter 33. 
-QS myns anhern vatter, -a m a. 
mutter 45. 

jAttediari vor dreten 38. 

Attennat-ns vor annet 37. -i dun- 
neret 41. 

*Atter-, athe-sire drucken machen 
45. 

Attestari vrchunden 27. vrkün- 
digen 33. 

♦fAtti-cus s. Attacus. -lia s. 
AltOis. 

At-, per-tinere hören, boren ; attin- 
^cre, -gere an-, to-horen 38. 

^Attista. atiste schale, nap 37. 
■ Atton-are dann, leuten P. V. (vgl 
k 8m. 1 377), -itus herueret 45. verueert, 
! mit vreesen geslaghen G. voc. mit angst 
; geschlagen 110, 

' *tAttr-atus s. Atratus. -iplex 
s. Atriplex. 

Attrit-us to broken 37. -io warew 
rew 52. 

: Ana ändel 33. an 32. 40. anus 
enyn 40. eny; proanus voran 32. 
loa ane 1 o'^belin 40. anus ano H. 
&D. enn P. F. eider vader, grote v.; 
ana e. moder, gr. mouder 38. auia 
eye grote moder 37. i mater paren- 
im 76. 

Anaritia gritikait 32. sim. 6. 

♦f Auc-a gäng (anser gancz) 29. 
gans. gos ; -er gante, eyn he vnder den 
geosen ; -ala gosselen 38. -aias auier 
122^. p. 31., aus -arius der Mami der 
luca auee ib. -are geng rauffen 52. 

*tAuc- 8. Auct-ionator. 

Aacipimn vogel beisse Str. V. (cf. 
BM. 1 193). aacapiom vogelstell /. 
F. trü. v(^lwerk Wien. F. 410 H. 
aDtecipiam vogel netz 30. 

Aucipnla eyn lym royde 37. klobe; 
micipiüa slahe Q kefege 40. 

Aucones. autones dulle bur 37. 

tAactariam s. Anctorinm. 

Aactio. anxio vor kopinge 37. 

Auct-, aux- 37., auc- Symb. D. 
-ionator coufman Symb. D. keser; 



-ionarias kemerer (umged.) ; anteo- 
narios kremer 37. 

Auetor vermeerder, lerer G. voc. 
oker 37. merrer 45. autor lerer ib. 
eyn benomet mester 37. mester, de 
nighe ding maket in eyner cunst (cf. 
Poeta) 38. autoritas merrer; 1 dig- 
nitas geweldekeit 45. 

.* Auctoria marcktschiffZ". F.schifiF 
marg (sie) 32. schiflFelin 40. 

t Auctorium zu büß 32. aactari- 

um i. cibus qui vacue mense additur 76. 

fAuctus glie lered 37. (lauctor 
lerer, vll.>, X ghemered). 

Aucula s. Auca. 

Aucup-are voghelen 37. -ium s. 
Aucipium. 

*t Audabacca s. Andabata. 

Auda-x durstig 29. turstig, chuen 
52. i. bene linguatus (X dedax sim, v. 
Dapax) 76, -cter chuenleich, dfirSn 
(ptcp.) tun /. ausus facereP. F. turst- 
lich, -igklich 75^. -citer kun, frech 45. 

*tAudepactetus (aei^autenticus?) 
nfimer 40. 

Andere dürren 29. doren, neden, 
gheneden 38. keck sin 30. audemus 
wir getdrond 41. 

*7Audictus s. Aiiditas. 

* 7 Audi-, audia- 37. -torium eyn 
richte hus 37. dinchus Symb. D. App. 

Auditiis horent 38. gehord K. V. 
gehört; audietus eyn sach widder 
hören 45. 

Aue (£:Hm Unterschiede van owe 
int. dol.?) an we 29. sine ve 34. ab 
a rpiod est sine ve dolor i. sine dolore 
76. ghegroctet systu G. voc. 

'^Auelana s. Auellana. 

*t Aueila {vgl. Auellere Gloss. 
X auellana) louft i. suber H. S. Tr. 
ni\sseschirsel (s aus f ?) 40. nusß brätsch 
32. {i.q. brätsche BM. 1 234). 

Auellan-a welschnuß 29. graft wei- 
hisch nüß 33. hassel nod; -US hassel 
37. auelana eyn grüß o. eyn hassel 
noß 45. hasel-ber, -nuß K. V. wal-, 
walsch-not 38. ab-, app- 40. -ellane 
2)1. nespel-en H. S. 1)., -n 40. sim. 
Gloss. afllona hasselnug 32. auenala 
hasel nüß i. cerolum {atis corylum) 30. 

6 



42 



Aüellere 



Anlicns 



Auellere absundirn V. a, 1420. 
abschellen 45. 

* Aaellam eyn kif in eyner stad 37. 

* f Anen-a evina Gf, 1 176. evena 
Symb. D. 281. turth, durd (c/. Ziza- 
uia) Gf. V 457. -atam haber muß; 
-aciam heberling (dhus?) 32. 

*tAaena-la s. Anellana. -tum 
s. Anena. 
Auentare. auencare i. erdäka- 

re 148. 

Auere geylen P. V. gilen Gloss. 

*f Auerei glogspis 41., ai€s au- 
ricalcum? 

♦•j-Auerni (X ^ vere) von dem 
glencze 41. 

Anernns eyn vloyd in der helle 37. 

Auersio von ker; connersio zu 
ker 32. 

Auerta malha H. S. D, est pera 
.9. niantim ad vestes viatorias aliaque 
necessanacondenda Cod. Theod. (daher 
avertarius equus) Gl. m.; dazu die 
Glosse (bei Ducange Lex. med. Graec.) 

dßepTa (Sepxa) t. t\ to V7roudaj(^akov 
. . . xakelTUL de d^epTa d^o tov 

diteaT^dcp^ai (u e. avertere). Vielmehr 
eine^ vU, antike, Nebenform von dopx??. 
Auferre brengen 48. 

* t Aufulsus (am auulsus?) af 
gode 37. 

*t Angenes (vgl. anguina? angia? 
Gloss.) eyn naghel in eynem schepe, 
eyn dolle 37. Vgl. doÜe, dol scal- 
mns KU. pl. dollen, duUen Br. Wtb. 
1 269. vgl. Gr. Wtb. 1 1227. 

Aug-ere oken 37. her meren 45. 
-mentum gemersale H. S Vind. 

*t Angnr, anger 32. wogel win- 
ker (T) 40. vogel-winker 32. 33., -wink- 
chn (sie ?) P. F., -lucker 45. een wycke- 
1er wter volghelen (sie) sanck G. voc. 
weissag durch vogel geschrey K. V. 
angnr-ire vogel loken 33. -are v. 
lucken o. vahen 45. -iatrix wickersche 
i. dininatrix 38. -inm wogel geranke 
(ä; aus gesank?) 40. loker ey (vgl. 
Augurare) 33. heilscowede H. S. Vind. 

Angnstal-e eptye i. äbbathia; -ia 
vulgopcdatia 125. 

Angnstin-ensis augustiner mon- 



nicke; -ns augustin 38. 

Angnstns merer o. haisser 
k?) 41. m. des rechts (umg.); de 
maynt 45. gemerere Sgmb. D. i 
kling; ogst 32. (hd.) äugest /« 
a. 1460. äugst 34. ost, de twelflft 
tijd 38. 

Ania s. Ana. 

*tAnia eyn voghe (iundun 
vogel ete. Glo^fi. h. v.) 37. 

*tAnia. a^lara pl. boscl 
bomen of onweghen G. voc. (vgl 
aria Gloss. r. c). anium krum 
im Wasser 40. 

Auiarinm l anigaria v 
neste 37. 

*tAni- s. An-cipnla. 

♦fAuicins (a priv. vgl. ii 
Gloss.) einer der nit <^berwnden 

*i*Anies (vo)- Auius; aus ai 
eyn vn kundiger 45. 

*t Anigaria s. Aniarinm 

*Anineona. auiona auioi 
Staat des paweses in vrancken 

Aninnm wyn water 37. 

*Aniona s. Anineona. 

Anisare pedenkchen , vei 
(wett. verr Are jsur Kenntniss bring 

Anitns alder H. S. D. sir 
Gloss. 

Aninm s. Ania. Ala. 

Anla balast 30. pfalz K. V. 
phalcz, sal 40. zal 37. 

*tAnla s. Anle. Ala. 

*Anlanns s. Anlicns. 

* f Anlaria poeten boke edd 
melke stede des houes 37. (y 
laria Flaufi). anralia (alph. 
Über cuiusdam prophete l secri 
niarum 76. anxaria i. s. nemoris 

Anle pl. orghelen pipen 31 

*Anlea (c/. Linum) evnbanl 

?. anreola 37. tebich 27. (fewi 

umbelachen R. S. Vind. (Gf L 

* Anlegi-, anlie-nosns vetl 
nad 37. 

fAnles die. qui cum cannis 
Br. der uflF orgelen singet 40. 

*Anlicia wyn vate 37. 

Anlicns houeman; anlani 
len graue 37. 



Aulidos 



Aurago 



43 



Aulidus zote orghel zangh 37. 
sim, 76, 

♦fAulie- s. Aulegi-nosus. 

*Aiilala eyn clene zael 37. 

♦fAuper s. Aper. 

Aura wynt, sqhyn (y) 37. 

*tAiiral-a s. Arrabo. -ia s. 
Anlaria. 

Aurea. aurina halt er 37. orca 
brechzaum F. tril. 

•f Anreaportaphud /. cunnus 3 1 . 

*f Aureal-is, -us oreu müczel (war- 
bu$?cf.Gloss.v. Scolopendra) 32. 

♦fAure^ola ,v. Aui'eola. 

*t Anreliana clu, oiiens (so mhd,) 
40. 

Anreola (vgl. Aulea. Gloss, v, c, 
rr. Crinale. Sertum.) golt schappel 40. 
goldein pant 27. gülden gewaiit l 
Yrkauflfen {sie! orkussen sim. Gloss) 
33. juncfrowen krön 32. guldin tron 
[aus cron) 41. eyn houed küssen; 
eyn golt borde 37. aaregola eyn 
golden lant {aus bant mng,) 45. 

*Aiireoliis s. Auralentas. 

tAurenm yellus goltwoll Meg. 

"^Aoricalc-iiia (c/. Auerei) mis- 
singh (Lfexauri; calcon/ea;; sim. 
Br.) 35. meß 30. mSsch 29. mensch 
32. mescbyngk 31. mezzink m. i. elec- 
trum Meg. messing w. (Ed.) H. Ph. 
niissing: -us eyn messin sporn (X 
calcar!) 45. -eam missinghen 38. 
aaricolnai messing V. a. 1420. 

^fAuric-ola s. -nla. -olam s. 
-aleuiD. 

* t Auricolus eyn gold graf dar 
me ors (ol?) ynne hudet 37. 

Anricomus güldene vlechten 37. 

*tAiiric-ii]la, -ola 27. eyn ore 
lepchin 45. orleppli, esels or 40. our- 
lepli 32. ör läppel 27. or lep, orphendel 
33. -ola muris h. mäus&rl Meg. 
-alaris orgrdbler 29. orgrftbel K. V. 
oorgribel 32. ringel 1: orgriibel vinger 
40. eyn kleyn singelin {sie) 45. eyn 
luttike vinger 37. eyn rad gheuer 37. 
-idarins eyn heymmelich rader 45. 
rat gebe 40. rotman F. a. 1420. -us 
s. Aaritns. 

Aurifaber glot (sie) smed 38. 



♦fAurifex s. Auriflceps. 

Aurifex gold smed 37. gold lüt- 
i-er (X fex? cf. Gloss.) 32. 

Aurif-iceps, 1: -ex 40. eyn ysen 
bard 37. isernbart, eyn voghel ge- 
scapen also ififte he gülden si ; t. ff e- 
dula goldamer 38. js vogel 40. 

Aurifodina golt cule 37. 38. 

Auriga (s. Agitator) reit wagen 
40. Sum. reitil, reitrihtil, uuagunre- 
tila Gf. II 418. 479. wagenreide i. 
cilindrum Symh.D.283. 

Aurigo vbrig hitz 52. sim. 75. 
die gelsucht l gilwen 40. {vgl. u. und 
Gloss. vv. Am'igo. Aurugo. ictericia 
die gilbe 74. diese Bedeutung fehlt bei 
gilwe BM. 1 494.) 

Aurigraph-ia gülden scrift; -us 
de mit golde scriued 37. 

*7Auril-ia, -e l -oga 34., -igo 
32.gold-wurm 32., -wurmel34., -köber 
29. -igia eyn golt form (umged.) 45. 

*t Aurina s. Aurea. 

Auripigmentum orgement H.S. 
D. sim. Gf. goldelin (n aus m) 42. 
golt-leim, -laim Meg. 

* Aurire slachen 27. orslachen (X 
auris) 33. wagen f&ren 29. sim. 34. 
(X auriga). 

Auris {cf. Casica) ar 75. P. F. 
*tAuris-ia s. Aorasia. -pex s. 
Aruspex. 

* Aurispuma. scbuma auri golt 
schum 38. 

*tAurist-a, -erium, -iria s. 
Austiria. 

Auritus. auricus eyn der grote 
oren heft 37. 

Aurora morgenrotistund 29. mor- 
ghen i. mane (l mom cras); m. stunde 
38. 

Aurugo, l aurigo G. voc., arrugo 
32., arugo 32. 74., aruga 30. gold- 
schein 27. P. F. goltschuym Idic. cor- 
ruptio auri; et die. morbid reddens 
hominibus glaucietatem (glaucit. 110.) 
i. q. aurigo gheelsucht ; et. die. tem- 
pestas onweder G. voc. vngestftm luft 
40. vngesturoer luft 74. aurugo dros 
van dem golde; meldau; ghelsucht; 
arugo vndrechticheyt der lacht 37. 



44 



Aurnlentas 



Anxi- 



fin gold 32. gelsucht 27. 33. P. F. 
golt faym 33. miltaw P. F. mildtaw 
27. i, color sictU pedes accipitris ags. 
geligelu P/. Germ. VIII 889,, l milui 
i. gelo ib, 1 116. 

* Aurulentus. aoreolus vor gul- 
det 37. 

*t Aurulla s. Arulla. 
♦fAurum fulcium rot gold 32. 

* t Aurum obryzum (Gloss. h. v.), 
obrisum luter gold 29. abrasium 
lauter gold 32. obrizum wiera //. 
S. Tr, golt 6r. voc. abrizuD fona (X 
ab) scim (splendor perahti auri coldes) 
Gl. Ker. (vgl. Gf, VI 511 ff.), obrisius 
schynende 37. 

Au- s. A-ruspex. 

Auscultare losen 29. 88. geuol- 
gig sein 34. 75. hören, horken, vnder- 
denich sin i. obedire 38. 

*tAuspertus s. Auster. 

Ausp-ex weissag durch vogel flie- 
gen K. V. l -icator ein wider win- 
cker (vgl. v. Aruspex) 33. wincken 45. 
-icari, -icare 45. vogel-wichen 27., 
-wincken 33. 45. -icium wikerey 27. 
winckung 45. ruefferey 33. 

Auster (vgl Austria), austro 41. 
der sudener Meg. sudener 50. filhte 
wint 42. wazzer- Mein. Ntrl., sundir- 
H. S. D., sud uester- 40., oster- (X 
lat. auster) 40. -wint. suden wynt 38. 
eyn zuzer wint F. a. 1420. susen (X 
sus, süsse = Süd) 32. middaghes wynt; 
auspertus zud wynt 37. austroaf- 
fricus sundirwestirwint H. S. D. sim. 
Tr, 

*Auster-e s. -iter. -ia s. Aus- 
tiria. 

Auster-iter, -e vngehurlich 29. 
vngeherig 30. -us herbe F. a. 1420. 
scliarp 37. gral, vnraodich 38. (vgl. 
grall Br. Wth. 1533. grel BM. 1573). 
saurainpfficht F. tril lebber-, purpur- 
farbe 125. -ius (Comparativ??) grim- 
mer 40. alisterus s.h.v. 

*tAusteri-U8 s. -ter. Astois. 

*Austiria, austeria 37., aus- 
tria 33., aurist-erium 27., -a l 
-iria 40. orsmere i. anxina (am 
axungia) H. S. D. or- 40., ör- (auris- 



terlum), orsalben- (anstiria] 
-smer. ör salben 33. oren drek 

* f Anstor (aus actor, X an 
cf. Gloss. h. tT.) klag richter K 

* Austria s. Austiria. 
Austria (undeutlich) l os 

(ostona?) osterrike, eyn lani 
austrum ostorlant 41. auster 
gio astralis 76. 

♦yAustr-oafFricus s. Auster 
s. -ia. 

Ansus kerz (aus g'herz), m; 
33. türstig, chün 27. hertig o 
(vgl. u. a. hd. hertelichen aud^ 
18.) 45. 

Aut awer P. F. (sowetterau. 
b zw. Vokalen wie haucJiloses 
sprochen). 

*f Autarium (aus auctoriuin 
tarcium Gl.m.?) dat erste richi 

*tAutelarius eyn scriner : 
"^Autempue s. Antemna. 
Autentic-us wl warheyt 37. 
geer 27. für- 29., per- 34. -n 
genem 30. genäm 33. treflich 
1420. -um glob brieflf K. F. -ar( 
genäm, maisterleich machen i. \ 
risare 33. gen em (sie) mache 
ein red mit weishait 1: mit Wi 
0. maisterleich pewaren 27. 

*tAuteri vruwen scho 37. 
*7Autile (st. aucile) eyn 
stal 37. 

*Auto-nes s. Aueoues. - 

s. Auetor. -risare s. Auteuf 

♦fAutum-a, -aeio ghissing 

Autnmpnus der herberst 4 

Auuneulus hoeme H. S. D. 6 

29. öham 52. ohin 30. öchlin (pa 

lis öchin) 82. eben (i.f rater % 

mee) K. F. om, myner mouder 

der 38. 

Auus s. Aua. 

Aux (an gleicher Stelle arx 
27. hoge 45.) ain graß häkch 
cnlus qd. 33. 

♦fAuxaria s. Aularia. 
*t Auxarium (cf. alisorium 
eyn scho knyp 37. 
♦fAuxi- s. Aucti-. 



Auxidomim 



Bacillnm 



45 



♦ t Auxi-dorram .9. Assidela. 
-gia s, Axungia. 

fAnxiliameD hulpe 37. 

AuxUla pod 37. 

*7Aux-is s. Axis. -sagina s, 
^Axungia. 
> Anxola to ghift 37. to giflFt 38. 

* Axa naiie 37. naban dem rad P. F. 
^Axidoniam s, Assidela. 

t fAxioma wrrdichevt 37. 

Axis (cf. Asser) asse 37. echs an 
im wagen P. V. w. esse l nabe \ 
lel nabe 40. 1: auxis äcbs 33. 
Ae 45. 
Axungia smerlayb 27. anxugia 



smerleip 40. anxigia snialt smer 37. 
auxsagina gens sroalcz 33. anxiaa 
s. Austiria. 
*7Azilus s, Asilus. 

Azimaderpteig Cour, asyma öster- 
tag P. V. azima-m brod nicht ghe 
sfired 37. i.pamssinefirmamento (sie!) 
33. -s vngefürmt (aus lat. ferm-) iL 
vngefurt 7. ( anders Sm. I 557). son- 
der ghest of s. deyssem G. voc. sbst. 
prat an ürbab P. V. prott an vrhab 
1. vngeheflFelt prot 27. vngeheweltes 
brot (azimi) 41. derbes brot 40. 

*t Azonium wildersenfiF 74. azo- 
niiuin wilde senf 40. 



fBaalph-arasim, -es s. Balphe- 




*tBaba (als Stammwort vm ba- 
^tum) rtiß hfiflF 32. balatam huff, 
^ppi hörn an des perdes vote 38. 

*tBaba-i s. Babi. -lis s. Baianis. 

^tBabatom, gabatnm 32., l ba- 
en 33., baltatiferrnm 38. eyn 

yf- 37., hoef- (hof-? nehm hoff-, * 
-) 38. -ysern. hüeff- bab., huff- 
-eysen 33. roß ysen 32. babat- 

rins eyn hof-slegher; -inum -ysern 
hste 37. 

^Baben s. Baen. 

*tBabi l .ai. grece dul (,) dore 
kt. 37. 

Babilo-nia, } -n 38. babilonie, eyn 
frot Stadt in heydenschop 38. ain ver- 
stört landt 33. sim. 6. est ciuitas ba- 
ftifla (at4S confusa!) evn vorstoret 
stait 45. 

*t Babire s. Ballare. -lii s. Bib- 
fins. -orella s. Boborella. 

*Babnr-rus. -tus eyn dore; -cia 
dorheyt 37. 

fBaca s. Boia. 

Bacapulns. bacaul-a doten bare 
40. -um bare 37. 
^vBacar-i s. Bachari. -inm s. 



Bacterinm. 

* t Bacaul-a, -um s. Bacapulus. 
Bacca {cf. Baccar. Boia.) eyn lore 

bere; bacha eyn edel steyn 37. t. 
gemma 76. 

Baccalarius halb maister 32. ba- 
charis vntermeister 29. 

Baccar bakeler cruyt G. voc. ; X 
bacali-a, -S lauri genus Plin. h. nat 
XV %. 129. XVII §. 60. Cf. Gloss. vv. 
Bacca. Baccar. 

*tBaccar-e s. Baculare. -ium 
s. Bacterinm. 

*tBaccerus s. Bacernus. 

♦fBaccilare s. Baiulare. 

' t Baccinum s. Y accinium. Ba- 
cinns. 

*Baccliar. bachari-a eyn wyn 
vad 37. -um weinuas 52. -us bicher 
Symb. D. 

"^fBacchiola s. Bachicola. 

Bacchus, bachus eyn god des 
wyns 37. 

♦Bacernus. baccerus kloppfel 52. 

Bacilla eyn eysenn pfeyl (pfol sim. 
Gloss) 33. batilla eyn vurpanne 37. 

* Bacillnm glutscherm 52. bathus 
l bathillnm glfithnffen est vas testium 
brunarum ardentium can^eruatiuum 



46 



Bacillus 



Bala 



etc, K. V. batillu-s glut-hawen, -schu- 
vel 40. -m roichfaz Symh. I), 

Bacillus, bapsil-ns 29., -is 33., 
-lus knutel 52. sim. 3. cllepel also 
in ener docken i. cymbalas; bap- 
cillus cnepel 38. klengel, kall (Zw, 
kallen BM. I 844^) 29. ain swink- 
chell als in ainer }:?lokchenn 33. 

* Bacinia ags beri Symh. H. 
Bacinus. batiuns l baccinum 

bekken H. S. D. 

*Bacteriuni i. peluis hantpechk 
52. bacarium becken 37. bacca- 
rium vas aquarum Gl, ni. 

*tBactor s. Blacterare. 

Bacolare mit stekchen slachen 27. 
33. knuttln V. a. 1420. bacolo i. 
percucio; bacco i.ciido 37. 

Baculus pastoralis pischolff- 27., 
byschoff-, hertär- 33. -Stab. 
*Bacha s. Baaa. 

Bacha, baccha Br. i. sacerdotissa 
bacchi Br, i. dea bachi sc. sac. Iprespi- 
tera; est mulier l sdltatrix colensfesta 
ftocÄi 7^. spryngersch-e, bracte -en 37. 

*tBach-ada eyn erneschale (n tote 
u); -onica eyn stalne kanne 37. -mita 
amphora qd. decalida (aus calibe)/ttc^a 
76. Vgl, Bothona. 

*tBachadis s, Bemeca. 

"^ Bachana. bachinar eyn wyn 

perse 37. 

Bachan-s eyn locate; -tes dul 37. 
-S ein wachant; hsichuB est deus vini 
l bachant 33. 

*Bac- s. Beg-hardus. 

Bachari truncken werden 52. to- 
ben l tob sinn 33. bacari tauben 45. 

*tBachari-a, -um, -us s. Bac- 
char. -s s, Baccalarius. 

*f Bachlc-ola weinsavflfer 52. sim, 
75, -ula eyn mechtiger 45. bacchiola 
een wijndrencker G,voc, 

'^ t Bachin-ar, -ita s, Bacha-na, 
-da. 

* Bachio inghedome (supdlex, vgl. 
Fr, I 488". Br, Wtb, I 696 ff, BM. 
111133^,) 37. gentis supellectilis Vgut. 
(Gl. m.). bachiogenus die, supellec- 
tilis (sie) 76. 



'^Bachitus grymicheyt 37. 

Bachi-um, pl, -a sunt paru<i 
76. winfesser 40. Cf, Gl, m. v. Bi 

fBachius douendich 37. ba< 
sc, furiens 76. 

*tBach-o s, Perna. -oni( 
-ada. -US 6\ -ans. -ins. Bacc 
f Badanola s, Baiauula. 



* 



♦fBadius rot ros 40. b. e( 

roth ros H, S. I). badrus snel i 
F, V. bladius eyn snel perd 
balidinus hryte Gl, Aelfr, {de a 
bus). 



* JL 



Baellare {zw. Bauiare b 
und Beare) plegen o. grüßen 4 

Baen {vgl, Fibula) halsböga \ 
ques //. S, D. palz, spasal, var 
sal Gf, VI 364, i. vestis; w, u. i. ( 
mentum capitis eyn sapeyl (ä. CriB 
ben Lfibula l clipeu^ 37. 

♦fBafer (cf, bafertns Gl 
baffer 76,, bafert 29. i, gross 

c, l agrestis Br,, Ipiguis in corp 
corptdentus 76. Cf, vafer i. dw 
stultu^ 142,1 

'''fBafusa s. Babilonia. 

*tBag-a s, Boia. -alus s. 
ulus. -ena s. Vagina. 

♦fBagi-phin ein zügell an a 
zämp 33. -shin?. habetia ein zöm : 
6. Vgl. -s kelbirga Gf III 174. l 
Gl. m. und Gloss. v, Boia; bagula, 
gula i.frena Gloss.vv, Baiulum. Pa 

*Baguta s. Beghartus. 

Baianula varbette H, S, D. 
bette Tr. uarthbedde Symb, D. 
Inma est lectus porcorum {aus p 
torum sim.? vart X varch?) 33. 
lanula eyn bedde in dem weghc 
vart); beanula eyn spanbedde 
baiunola rosbaer G, voc. bada 
forbsBd i. lectus üineralis Aelfr, 

Baiulare dreghen 38. bacci 
tragin 7. a, 1420. 

Baiulum (^vgl Bagiphin) een I 
del of toem G, voc, 

Baiulus bode G, voc, dreghe 
bagalus 27., balogus 33. tra 

Baiunola s, Baianula. 

* t Bal-a s. -amita. Bidens. 
um s. -apliium. -amen s. Baba 



Balamita 



Bambidnm 



47 



mita nomen herbe 27. pach- 
. bala eyn crut muncz 45. 
a-mite s. -nitis. -natns s. 

ni-s, -tis Gloss. babalis 
ü') i. quercus ein aych 33. 
i vrucht; balamita (cf. Ba- 
kern drufelen 37. 
lannla s. Baiannla. 
um i. vnguetitum Voce, eyn 
ilue; eyn b6m l palme bo*m 
'ins rnguetttum preciosum 33. 
phium {aus palladium?). ba- 
eyn beide 37. 

e, blare 34. plazan Gf. III 
czen 34. P. 7. phlegen 27. 
. // 533. (rerentes balantis). 
677. {cf. Rudere), balatus 
•zunga Gf. pläczung 33. bol- 
balatibus blaungon {vgl. en- 
I396)Sedul. palatus schaufF 
32. 

larins s. Balanum. 
ins. palaeias karfunckel- 

[at-era s. Blacterare. -Ine 
lium. -remus etc. s. Bara- 
i s. Babatum. -us s. Baiare. 
sti-um^ -a lat.^ -on gr. eyn 
blom 0. San. sim. 25. 
>icu8 s. Baibus. 
Ibies i. crudelitas 37., aus bar- 

ire s. -US. -uca s. Battudo. 
»-US neslendir H. S. D. eyn 
)k 37. wlispich i. blesus 38. 
n stameringhe G. voc. -utire, 

wlispen 38. wispeln i. -ere 
n H. S. D. stStern; -utiens 

kan spreken 37. 
1-eza s. Salsa, -chus s. 
ducta .9. Battudo. 
, slingher G. voc. 
lee s. Palea. 

i-a, -e 32 ballen 38. wal- 
1- 27., bal- V. e. q. D. -visch. 
waller walvi (^q\\) 34. welerin 
«runder 33. 

ler-a s. Baltaris. -amo s. 
na. 
kl-estine s. Amenium. -idl- 



nus s. Badius. -Ipsis s. -phesls. 

Ballsta^ palista 32. arm-brest (bis) 
29., -brost 32., -börste G. voc. ärmst 
27. ags. stafslengrie Symh. H. 1 fnnda 
slengera; bedica } sagitta selfschoz 
//. 8. D. 

Ballare stamelen 27. i. babire 
stammeln l yeren {aus reren?) als 
tier 33. 

*tBalloaria s. Yaleriana. 

^fBallonum das lest gerich 33 
Marg. 

*7Baln-eum bat 38. G.voc. bad 
37. -eon vor luster 37. -eamen päd 
tuech 52. -iamen badelaken 38. 

"^fBalo-gas s. Baiulus. -nes s. 
Bolena. 

^Balpbesis. baalph-es i. diuisio 
inimicorum 37. -asis id. Br. -arasim 
i. diuisio mrorum Br., v. derisio 37. 
balipsls {nach Babel) Zerstörung 52. 

""f Balratns s. Baroehum. 

'^fBalsam-us balseme (is de edelste 
vrucht dedemynsche weyt); -Ita id.^ 
crusemynte 38. -atlcus balsum ra&ch 
45. -Ulcus das wo! smekcht als wal- 
sam 33. sim. 6. balsamig 29. -icus 
walsam-, salmaticus salem-smekig 
34. salm. seibin smeckig 29. 

*f Baltaris ein sling; balera est 
sonusbaliste 33. sim. 6. 

*f Balt-atiferrnm s. Babatum. 
-era s. Bisora. -erare s. Blacte- 
rare. 

* Balterlum eyn badelstede 37., 
aus balnearium sim. 

Balteus beldrich Symb. D. balthe- 
us der richter gurtil V. a. 1420. 

*t Baitor s. Blacterare. 

'^Balthus i. camelus 76. balchus 
cammeel 37. 

^-^Baludi- s. Paluda-mentum. 

""fBaluius s. Blaulpes. 

*f Balumma s. Balanula. 

^fBamasium, etc. s. Bombasium. 

^JBambicium {aus bombyx) scha- 
per P. V. {vgl. Gloss. v. Vellus. Sm. 
III 305. 375. 376. Gf VI411.BM. II 
2S.S5.;vll. X schepp ioppa Gloss. 
h. V. sim.). zitter, zetir Gloss.^ wo irrig 
zieter fi^. IV 295 verglichen wird; 



48 



Bambis 



Baro 



czetir, czschetir in schles. Voce, des 15. 
Jh. bei Frommann D. M. IV 183; vgl. 
Riudon tschetir, zscheter ehds. czitir 
Gloss, u. ehds. v. Rubilinium. Sm. III 
413. 

Bambis i. aranea (aas bombyx) ist 
die richtigste Lesimg, vgl. Hildebrand 
zu 142. p. 15. 27. j den hier Quicherat 
Add. 23 ignoriert. 

^fB&nas&i'dia. pannaida mitil 
(am Wagen) Symb. D. 283. banayda 
eyn lank wede 37. 

^fBanan-sus eyn to bringer; -cia 
vn nutte teren 37. Aus banausus, vgl. 
Gloss. V. Beanus. 

*tBancal-epanch lachen 33 Marg. 
-is stul 1. Symb. I). 

Bancüs. baucos bock (umg.) 45. 

* t Bap-cillus, -sillus, -suis s. 
Bacillus. 

t Bapti-sma, l -smns G. voc. dope 

37. doepsel G. voc. -smam id. G.voc. 
reyninge 37. -sterium funte i. statio 
baptismatis G. voc. -zatoriam dopel- 
stede 37. -sma teuflf-, bapifer (alph. 
bab-) dauflf-steyn 45. 

* Bara i. fluctus Gl. m. eyn vloyd 37. 

* f Bara-lisis s. Paralisis. -ndia, 
-da s. Warandia. -aria s. Barra- 
ria. 

Baratro. balatr-o schermer 37. 
-emas spilman i. hystrio 40. 

Baratrum {cf. Atrium) räche l 
helle slunt 40. 

Barba iouis (so auch 122. nach 
Schelerjy i i. b. 40., i. herba 85. 
(Gloss.)y barbaronis 40., aberdio- 
sns (o. h. V.) husloc i. polipedium 

38. husloec 85. huss wrcz 40. haußwurtz 
i. semperuiua K. V. saus (sie) wur- 
czenP. F.jovibarei^^.w/r^r.joubarbe. 

t Barba siluana wasser wegerich 
i. q. centomnernia aquatica 0. san. 
w^ddwegerich Ki. 

* t Barba-lexis, -rica etc. s. -rus. 
-Ins s. Barbas. -mm s. Barbitas. 

*f Barbar-US vromede, grymmech 
37. gruelich, getruwelich (sie); s. eyn 
heyden 45. -i alle beiden 40. -alexis, 
barbalexis P. V. twyerleye sprake 
37. ein red von manigerlay red zesam 



P. F. -ica heydensch estrich (osl 
fraciis testis addita calce) 125. -ii 
sprake an grekes vnd latins 37. -is 
eyn vnrecht sprake in syner sprak 
*tBarbeDta(e) eyn hantslac 
Barbitonsor parbirer 52. tri 
scherer i. rasor K. F., im Gege 
zum Bader? vgl. ,,ir schert tri 
unde naft-^ BM. II 2 S. 149. De 
vll. tuochscherer rasor 64. 

Barbit-US eyn elpen lire (X 
rus sim. 74) 37. helfen beinin 
(ebmso); -um Seiten spil 40. 
rubeblin, partium instr. musicum , 
barbarum räböbly 32. {cf. Rub 

* Barbobalsamum est lignun 
sami 33. 

Barbus. barbalusi?. barmJ 
Barca flosschif 40. parcha 

seif J&r. S. D. Gf. IV 456. bart-a 

snycke 37. 

*Barcus {alph., c wie t) est 
tus l laudis Creator 33. vgl. bard 
laudis canior Br. 

* t Barchora hert- Meg., der 1 
50. snabel (neur Main visch in den< 
Meg.) ; vgl. den Vogelnamen harts( 
bei loxia enucleator Nemn. 

* Bardana schorfladeke 38. s 
latich \ klübe h. (vgl. ahd. cliba 
altengl. cliue u. und Gloss. w. Ap 
Lappa. Riuola.) 40. clote t. lappa; 
dona cletes l faurres; elixis id. ( 
vgl. amorfolia clate ib. 

*Bardus leopart 33. 
Bardus eyn dore 37. barci 
0. h. v. 

* Bares s. Bargina. Baro. 

* 7 Bargaireba (? r- Strich m 
seiflF 40 

Bargin-a, -e urlente (pereg 
elilente) Gl. Ker. barienes suni 
tesin bello 37. cf. Gloss. ^v. Bar 
Bares. 

Barillus barill K. V. parill 
barillin 40. 

♦fBarliates s. Berneca. 

Baro edel edel swar (X (^ 
bares?) 37. strebe herre 40. groue 
1420. helt; pl ritter 45. 



Barocham 



Basiema 



49 



* Baro-chmn, -tos byngeuge 51. 
O.san, balmtUS binsnge h. 40. 

^Barra s. Barria. 

♦fBarpari-a eyn holde 37. -us 
(*. q. barr-a, -era, -eria) i. repagu- 
lum Gl m. bararia est g^rauis vectis 
\ compes 76. 

BaiT-ia, -a clocheyt 37. 

Barrire elephant sehen (Suffix) 
Schrein 34. roepen als een elephant 
G. voc. 

• Y Barritorium (aus barytonuni, 
X barrus) eyn swar lud 37. barri- 
tono i. vocem graui accetito profero ; 

^. baritonans 76, 

Barritus de lud des deres (harrus) 
37. parritus helfen geschray 32. 

•fBarro eyn storniere 37. 

Bairus helffentier 29. eyn elpen 
devT 37. barus helfant 40. alpant 
U.S.D. ewarns elephantt 34. 

*Barsa harn P. F. harne 9. ned 
37. fisdi netz 52. 75. 

•fBart-a, -ar s. Barca. 

*tBariiliiS messigk 33 Mary. 

tBarunculus eyncleneedehnan 37. 

*tBams s. Barrus. 

fBamtb i.fulminans Br. dz puech 
der maister der E {Budi Baruch) 34. 

*Basa waissikait (at«^ vaist-) indem 
fibe 40. 

^fBasacntrix, basarium s. Bas- 
saris. 

*tBafiiee. basie eyn schep bord 
37. bafice (baste ?) sunt partus ipsius 
nauis ein pratt des scheff 27. base 
eyn port des schiflFes 45. sunt portas 
33. (vgl: -u.a. Gloss. w. Basee. Margo ) 

*tBasi-a s. -am. -ca s. Brassica. 

*'}"Basile eyn pottenig {mmschen 
Base und Basilea, versch. von basis 
paden) 45. 

^fBasili-a eyn rike 37. -ca por- 
kht;h 52. 

^Basil-ia, -icon winterblumen 
Haupt Z. XIII 888. basalick K. V. 
basiliconie 40. basilig i. traguntea, 
serpentaria, colnbrina Meg, -la 
basilie, is crut 38. -isca madalger 
Wureh. Hs. madelger H. S. D. 

Basilie«a ein vörchirchen 27. vor- 



schupff 74. gocz hus oder berg kirch; 
-e vorzaichen (vgl. 74. und Ghss. und 
u. V. Vestibulum; schtverlwh aus basi- 
liscus als monstrum vgl. Gf. v. Fora- 
zeichan) 41. 

^Basilicns eyn lucke worp 37. 

♦fBasiU-cus ^. -scus. -rdns s. 
Bastardus. -sca s. -a. 

Basili-scus (cf. laciilus) basiliske, 
eyn vorgiftigworm 38. der slengin konig 
V. a. 1420. -cus vnck K. V. 

* t Basil-ius s. Basias. -la s. -ia. 

*tBasim i.silentium 7tf.stillinge 37. 

Basis bodem 38. saulfugi-. stilus, 
epistilam K. V. sul-stos 32., -ftios 
88. sulen fus 40. eyn hard steyn l 
fundameiitum l eyn stam 37. i. ex- 
treina pars plante schwel 76. gruntueste, 
whnet i.fmidamentum 38. bases stol- 
lun stozza Ho. 86. 

Basi-um, -a sg. 37. eyn kus 37. 
huren kus 32. bassimomsilbiim fati6' 
basium i. osculum) eyn kuschen 45. 

* t Basins 1: lius est custos tempU 37 . 
Bassare s. Bq^ssas. 
Bassaris, basarinm estvxorsa- 

cerdotis 33 Marg. basara i. salta- 

trix 37. basac-, bassat-, 38. -ntrix 
eyn molken touersche 37. 38. 

^Bassatura ferri hamersla-g 74., 
-ch i. mallicidiiini 38. 

^fBassatutrix s. Bassaris. 

Bassus syde. nedene 37. neder, 
side; i. ymus syd, dat nicht hoch is 
38. gesubpe o. gefidder (hierher?) 45. 
basos nider, seicht 27. seydenneter 
74. aus nd. syde, neder. bassitado 
niderhayd 33 sim. bassare vnder- 
trucken 52. 75. 

*Basta vleysch 37. 

* Ba-, be- H. S. D. -staban brenio 
H. S. D. breme 40. Vgl. Gf. III 804. 
Enstand bas- etc. aus bos? 

Bastardus pankchartt 33.banckert 
30. eyn h8r kint 37. bastradns vn- 
e.vlich chind 27. waschaiins, ba- 
siiirdus waschart 34. basordos bas- 
tert 0. findeling 45. 

Basterna siede, kare 37. i, l bas- 
trina huticha (in eamera) 2, l beta 
sambuch H. S. I). 1, vU. X pastor, 

7 



50 



Bastillus 



Belial 



oder auch X pastoriuin sim, Glo,ss, v, 
Pastoforium; vgl, hirtehutte fm/Nriuw 
Sum. hutte tabernaculum pastoruiu 
Gf. IV 806; indessen ist die zweirMe- 
rige Schaf erhütte(jc.B.iv der Wef(emu) 
wirklich eine baster na, jedoch ,mi Came- 
ra^'' bleibt räthselliaft. In den FaraUel- 
glossen von 2, hei Gf. III 31 stehn an 
der Stelle von beta essedum und vehi- 
culum, woraus (Gloss, v. Essedum) be- 
thilum wurde. Hieraus^ oder analog aus 
veha wn^erbeta? Verwickelter mireelne 
UmdeiUung der papianischen Glosse 
„betha, beth seu bara molu oJeariw' 
{Gloss. vv, Batha. Bara.), nämlich in 
der üblichen Bedeutung von bara als 
Bahre, lectica, feretrum i. q. bastorna. 

♦fBastillus s, Pastellus. 

*t Bas to (sc?) eyn kainer kiiecht 37. 

* t Bas-tradus, -urdus .v. -tar- 
dos. -US s, -sus. 

*Batha een oly moele G. voc. batta 
61 trot 32. 

'*' t Bath-aniuiu s. Pataiiia. -eca 
s, Bratua. -enia 6\ Betonica. 

Batil- .V. Bacil-. 

♦fBatinus s. Bacillus. 

*tBathma (ausß(x^utc, bathmis 
^t.) thioch Marb. Gl. tliioth I^rf Gl 
(thioh, theoh Bostv.) 

*tBatlio- (rtm batto-) -logiis est 

sermo continuans 37. 76. l coniun- 
gens 76. 
^Bathonia s. Bothoiia. 

* t Batra-chis, -cioii clufvyrt Hb. 
batrocum id. Cock. batrachium hd. 
wilde eppich ib. 

♦fBatta 6. Batha. 

"^Battudo. bebusta (sc?) hotte 
37. balbuca kerne melk 37. } bal- 
ducta hotte 38. 

*tBatalus eyn clene molde 37. 
i. paruus batus 76, 

*Bathiis s. Bacillum. 

Batus eyn hauer molde 37. 

Bauar-us beyger 87. 38. -ia b. land 
37. beygeren lant 38. beyer 1. G.voc. 
bauwaria peyer 1. 40. 

Baucia morche 40. 

^fBaucus s. Bancus. 

*tBauious {ni bucco?) bur 37, 



♦ j. 



Baumoleum (Baum&I) H. Ph. 
'^t Bauwaria s. Bauarus. 

* t Baxea. baxia 1: xis eyn scho. 
37. blix-a est calcius 33. -ia calceus 6. 

Bdellium. bidellia bidel (paumj 
Meg. widel Sm, IV 82. (formell: um- 
dello hermaphroditus etc. Gf, 1 177), ] 

*Bea s. Boa. 

^fB^fl'nu-la s. Baianula. -s s, 
Banansus. 

Beatus hillich 37. 

*vBeb-ei s. Bubo. -usta .v. Bat- 
tudo. 

*7Bec- s. Beg-hardus. 

* fBeda-gar s. Bedegar. -dduIe 
s, Betula. 

*•;- Bedegar hagdorn, weithagen, 
varr. waichehagen. wildehage Meg. be- 
dugar l bemedato arab. i. spina 
alba hagdoru 0. san, bedagar wech- 
hagen dorn /. borago K. V. bedar- 
gar wichagin dorn 40. 

Bedellus boddel 88. pendel 33. 

scherg 27. 52. eyn pfaffen buddel 45. 
*vBed-ica s. Balista. -ugar *•. 
-egar. 

*YBedula (alph. her-) spacium 
tere in quo sciatur i. garten hecke 40. 
Gartenbeet? 

*Bedumtluthbett GL m. schucz32. 
Beelzebub der vligingot V.a. 1420. 
*tBelferum s. Bosphorus. 

Beghardus weghart (umged.?) i 
vir niendicans I\, V. peghardus (ä 
um (adj.) peghart, bechart 75^. bag- 
ghert G. voc. bachardus id. l i. 
pharizeus, ypocrita glisener, trou- 
ner (vgl. Gloss. vr. Beghardus. Alpha- 
nus.), dunkelgut (vgl.Br. Wtb.I273. 
Fr. I 211\); pechhardus peckert, 
luUebrouder (sii^i. Gloss.) 38. bechar* 
dus beckart, eynsiddel 45. bacherd 37. 
begardus pechkhart 34. beginer 30. 
paglardus trol münch (vgl. truUe- 
brüder Fr. 11392^'^) 32. Begina be- 
ghyne G. voc. pekhartin, swester, muem 
P. F. pecharda gcswester 75^. ba- 
guta beghine 38. pagiua züpfifel hudd 
(sauctimonialis gewilti nunn) 32. 

BeliaL bellia evn diuel 45. 



Beliaris 



Beta 



51 



* t Beliaris (aus balia, balista ? 

erinnert anfrz, b61ier) evn sluder 37. 
•fBcIi^ (niorhns) bene meder 
flat?) 30. 

* t Bella - bram s, Dolabrnm. 
-na s, Bellona. -re s. Proteruus. 

Bellarium abgericht als mit öp- 
pfel 0. pieren 33. leste kost 37. 

Bellator (ecdesie Vauhis) bistan- 
deri 48. 

♦fBellia v. Belial. Bellaa. 

♦fBellicus. pellicuK stritber 32. 
beU-o, -ator, -atlcas, -atosas sunt 
kiueren 37. 

* V Bellinimcium s. Lnpina. 
*vBello 6. Bellicus. Beluo. 

t Bellona twydracht 37. een af- 
godinne van den stride G. roc, bellana 
idiscordia l dea belli 76. 

Bellaa grem Syrnh D. nier tier 
74t, K. F. bellia eyn grug mar schiff 
{aus fisch sim, umg.) 45. 

Bellam vechtinghe 38. kif 37. vrli\g, 
strit 40. 

•Bellas, belaxos snodc 37. 

fBelaes armoyd 37., cf. Gl m, h. v, 

*Belao. bellones sunt triumpha' 
t<ires (X belhim) 37. 

*tBelaxus 6-. Bellus. 

♦fBem-edato s. Bedegar. -ix 
s. Bernix. 

*Ben s. Baen. 

*tBendali n. pr. hterjyr, decoras 
sewberlich 52. 

* Benedict-US gewenedeut 27. ain 
gesegnatär 33. -a gran {verb. in garn 
0. gar) offel 32. 

Bene-, beni-flcns eyn wal deder 
37. benefle-i wolt&ger 41. -entia 
waidat 32. -iom gheystlik gaue 37. 
len 38. Symb. 2>. lehin H. S. Tr. -iatas 
gelenet Symb.D. 

Benelmgwatas eyn wescher 37. 
geredsam 52. 

•fBeneueniens wilkome 33. 

*|Beneaole i. e. holtselig H. Ph, 
bemaolenter gef&glich 41. 

♦Beni- s. Bene-flcns. 

*tBenign-e l -itanter gotliken; 
-US gotlik f. deificus 38. 

*f Beniuolenter s. Beneuole. 



*tBeo-nia s, Peonia. -siel s. 
BesoUum. 
*tBcrl>enaces s. Verbena. 

* f Berber-is versyg n. 0. san. -a 
erbsei, suroch 40. ber-, beri-beris 
berbser-, paissel-beer; Sauerdorn KL 

*tBerbescuni s. Yerbascum. 

t Berbicarius scafhirde H. S. D. 

7 Berecynthia. boorsinthea 
Gloss., borosinsia eyn moyder der 
gode 37. 

*7Berena ((«/Äberna, X Regina?) 
ein pogen 1' bekynen (?) P. F. 

yBeriberis s. Berberis. 

* yBerillus parylL äugen glass 27. 
(»yn aug glaz V, a. 14J^0: berul-a, -us 
eyn steyn 37. beriillis beriil, eyn edel 
sten vnde is ghe stalt alzo is b. 

* 7 Bei iia est census doniinarumpr, 
weysat 33 Mary., vgl Sm. IV 180. I 
:^00 V. Berner. 

* Berna bach 32. 33. swini bache40. 
*YBerue-ca, -da 40., -ta K, F. 

gliß v&gelin F. V, tuschent (aus tu- 
chent, utnged., weiterhin auch gliß?) 
f6gelin 40. bachadis ain bachad, haizt 
etwa ain wek ; lat. Hs, barliates . . . 
aves sunt qtms bernescas vtügus ap- 
pellat Mey, 

Bernix. bemix agheten steyn 37. 

*YBertradis berte, tv, u. bete, eyn 
vrmoen nanie 38. 

*7Berul-a, -us .s\ Berillus. 

* 7 Berns ber Mey, ber slange 50. 

* fBesoUum {nach Bellarium s, o.) 
zart ; darnach beosiel, w, u. brosiel, 
interpr. verbiim dei etfuit polimitarius 

33. i. q. beseleel Br. besolien, be- 

thsilien /. verbum dei 76. 

*tBe- s. Ba-staban. 

Besti-a gewild 32. vichtier i. bru- 
tum 21). deyr 37. -us (-uns etc, Ghss.) 
greselk 37. 

*tBeta s, Basterna. 

*-*"Beta weys ramisch chol P. F. 
l blecta ronische bolle (aus kolle) 45. 
1: blitus piezenkraut, mangolt Meg. 
betha mangelt 33. 33. pyessen 34. 
bethe 37. betam bete, mirf to eten 
38. bleta payschel (ati^ payschol P. F. 
mangolt 40. 



52 



Betaceas 



Betaceas. bethasia k61sprute 37. 

*f Bethan de seuede m&n 37. t. 

domus ydoli; l mensis septenibris l et 

betham 1^ bethaphin 76. 

^fBetfagia s. Patauia. 

^fBetha-nia s. Betonica. -sia 
$. Betaceus. 

*tBetIlin linen cled 37. L linea 
vestis 76. 

Betonica, bethania 52., bathe- 
nia (Ed,) U, PL, pandonia 24. 40. 
H.Fh. patenie 40. batonie 24. peta- 
nigenkrut 52. pat6nig/. Meg, betonie, 
eyn crut dat me yt 37. biscopvyrt Hb, 
aterladhe Lye, vgl morella atterlothe 
Somner, venenifaga atterlathe ib. 
fenifuga Cock,, galli crns Hb., 
atrilla Dun., astrilla l cyclaminos 
Sloane attorlathe. 

^fBethsiUen s. Besollom. 

'^Betnla i. juuentula 37. 

Betnla. bedannola berke 37. 

Bia {. via Steg 52. 

Biangularis bywinkel (X lt. bi-) 
37. czwier winklet 27. 

*tBibal-es trinkch phennig 33. 
dranghelt 37. -ns s. Bibo. bibile 
drangh 37. 

*tBil>Är l prestigium l fasoinum 
zovuer H. S. D., vll. als Zauber-, Giß- 
trank, frz. poison, vgl. biber, bibariuni 
potio Gl. m. ; schwerlich aus urdeutsch 
tibar = ahd. zebar Gf. V 580 vgl. m. 
Goth. Wtb. 1 11 ff. (wo indessen aibr 
durch üppström bestätigt ist). 

* t Bibegia (vgl, bibeca Gloss.) wl 
drankes 37. 

Bibeliis bielen H. S. D. bieln Gloss. 

Bibere vno impetn etc. mit einem 
truncke; semel, ter dry o. eyn pasß; 
(ad) albajs caligas wisse hosen; ad 
sep-es, -ta, -imentom big an die 
rincken U25. 

♦fBibex s. BiUs. BiUx. 

♦fBibex eyn hant 37. 

Bibex. bibix kif 37. 

*Bibil-e s. Bibales. -ire s. Bi- 
blire. 

Bibio wyn made 37. win muge 40. 
wein fluig 52. bibro winmugg 32. 

*t Bibix s. Bibex. 



Bidental 

*tBibl-a s. 'HS. -atea s. Biateti 
-i s. -igi. 

Biblia eyn bok der schiebt 
velen iaren 37. eyn grot bouck i| 
der hilgen scrifft 38. 

* t BibUcus vfil (bftl?) 37^ w Bito? 
vgl. Briscus. 

^fBibligi boke ghescreuen 37. 
biblii Br., bibli 76. sunt libri scripH 
(cum iunco Br.), 

*Bib-, bi-lünen zur melk 37. I 

t Biblioteea librye 37. 38. bachhat | 
45. eyn beheltnisse V. a. 1420. bib- ■ 
liothecarius puohcoumil Sm, II 47. 

BibUre. bibilio i. sonum faeere 
ad modum musti naui 76., viniy dum so- 
Hat et scUtut sc. spumando 37. 

Biblios {c/. Bibligi) ursprüngUeh 
giblius s. Pf. Germ. VIII 399. bablfl 
i artifices veritissimi 37. 

Biblns bincze 1: ranctns {aus iaiir 
cus) scmde 40. bibla grasg pymüMi 
P. V. 

Bibo l bibalos drencker; bibax 
swelgher 37. bibnlos laffer 32. {Zw. 
laffen s. BM. h. v.). 

*tBib-ro s. -io. -ulu^ s. -o. 

^ t Bical Assiin> ^* Bithalasras. 
*Bicare. bito aui i. peregrinar ; 
bitio i. pergo l transeo 37. 

^fBicassam s. Bithalascms* 

*Bicca (bicta?) pukchell 33. 

*tBicco s. Brnens. 

Bicell-am -iom eyn hus mit twen 
kamern 37. biclininm^Mo^ viceUum 
142. p. 35 mit Änm. 

Biceps eyn swert 37. czwey hauptik 
V. a. 1420. 

Biclinium s. Bicelluiii. 

•fBicol-or twierleye verwe 37. 
-eratos zwir geuerbt 52. 

^fBidelli-a, -um ^. Bdelliufli. 

Bidens %. bala 34. 38. gefiele 38. 
schof } karst 40. eyn schaep dat twe 
tene beft 37. scap 38. bidus lampp 
34. bi-, tri-dens (in gl. Folge:) zwey-, 
dry-zinggig gabel 29. h&u-, miat* 
gabel 30. 

""fBident-al, -a \ budf^ntal 37. 
slach panck 52. eyn slacHte hus 37. 
est locu^ vbi oues mo/ctantHr of dat die 



Bidabiom 



Bipemiis 



6S 



ilaet G. voc. Durch nl. blixem 
^arcUlelglasse (147.) entstand: 
opper der schap (nach Bi- 
7. 

•biam, -nium reb messer l 
is sehse) 40. reuemezer l smi- 
{umged. aus snite Sachs nach 
7. S. D. -gio, bigao s. Ran- 

iue zwaitegig; tridae trig- 

a^nm s. Bidabium. 
en-nium, -inm i: bidunm 

iarich 37. by-, tri-geniam 
.) zwi-, drii-jar 32. biunatus 
IS Gloss.) czwe jar V. a. 1420. 
tu von zwain iaren 40. 
Idus twe jarich 2 1 . eyn vorcz 
Gl ?) V. a. 1420. 

bu- 37. -farins eyn loghe- 
>ilingwis 37. twigerleye i. 
s 38. 

fera wilds tier K. V. 
Ins vnglaubig V.a.l420. 
es valdure Symb. B. val duer 
ßlde d8r 37. eyn czwischlische 

mis s. Bifarias. 

care chlieben 52. sim. 75. 
garren 1. 27. 

Ulis zwaiwibiger 32. eyn de 
heft t. bimaritus ; bigamia 
?r twi(T wif 37. 
rius stelschuuer G.'voc. 
geninm s, Bienninm. 
en-ns, -8 twier leye Iftde 37. 
ermen s. Bigramen, 
errica vestis i. vülata guffa 
177. (undetUsch^ vgl. bigera 

nfa, vülata; ai. b. v. rnffa, 

l m. ; vgl. Dz. Wtb. 1 219 v. 
igia eyn hern cleyd ; billis id. 
,v. Bilix; bilis Gl. m. v. Bigera. 
g-ia s. -errica. -ma s. 
%. -ota 8. Biota. 
gramen (X gramen) mank 
. bigermen seges l legumen 
$s germinibus commixtum Ja. 
i. Br. Vgl. BM. 1 862 v. "iSim' 
Fr.I639^v. Mank-Kom. 

^anm s. Bidubinm. 



Bilibris zweypfdndig 29. zwiuech- 
tig 30. czwibiehtig 34. czwilichtig (1 
aus b, dieses mundartlich aus w) P. V. 

bilibr-e s. Dypondinm. -es (X 
über!) zweier lei bftch 41. 

*tBiUc-, büig- s. Bili-osns. 

"^Bili-men ^. Biblimen. -ngwis 
s. Bifarius. -o s. -s. 

Bili-, bilic- 1 bili^-osns tornich 37. 

* Bilis. bilio onis eyn wynt worp 
37. bibex wintworm V. a. 1420. 

Bilis gallfel 29. silns gallenplat 
34. gilis {vgl. Bombyx. Bulla.) gallen- 
bitterin K. V. riüs leber 40. leber 
ader 25. 

Bilix Zwilch K. V. pantzer; bibex 
plate; billis hern cleyd {s. Bigerrica) 
37. viÜces pl s. DnpUcium. 

*BUnm pitter 52. 

^fBimagra (c/. vi-, bi-snaga Ghss.'^) 
schmerkrut 32. 

Bimaris (Corinthi) zuimeriseun 48. 

Bimaritns s. Bigamns. 

Bimembris zwey geledder 45. 

*tBin-arins czwil (1 durch czal) 
czal P. V. -ns zweyg29. -ezweylich 
u. s.f. 30. -io bisclinc Symb. D. dusft 
32. dauß K. V. -itas czwayczall 27. 
czwischellischait 33. -natns s. Bien- 
ninm. 

Binodus czwayvaltigding 27.czway 
chnöpphig 33. 

♦fBinotns kort 37. 

Binns s. Binarins. 

*t Biota, biola 34., l bigota 33., 
l diota 35. stan-de 35. 38., -d 30. 
33., -dner 29., -tnär (biota) 33., -tner 
34., -tär 27. stude 45. 

Biothanat-ns i. Ins mortuus Br. 
-OS daz czwyristo tott 31. sim. 64. 
bithanatns czwer tot F. a. 1420. bio- 
tenatns (X natus) z wärend geboren 4 1 . 

BipedaUs twyer vote langh 37. 
zwir fuessig 52. 

'^'t Bi-, bip- 32. -pennis, bipemis 
(a bis et pemin gr. i. accutum tat.) K. 
V. hepa, barda, halma-x, -xis {st. -ckis) 
H. S. D. zwerhackes, bihel 40. zwerch- 
axt K. V. zweraxt 32. dwersbyl, 
sweert; adj. op beyden syden sny- 
dende G. voc. peil 38. 



54 



Biplicitas 



Blacterare 



fBlplieitaN tweuel 37. 

♦f Birago .v. Borrago. 

♦yBiremis, birenus 76*. ein 
zwyzwgisch scheflF 52. i. nauis bina 
nauigatiofw seil remigafione agitata 76, 
Br. birrenus eyn schep 37. 

♦f Biresis spise 37. 

♦■f Birete snitloch 40. Vgl Brittula 
nebst Varr, Gloss.yUndu,; Blituluni. 

Biretu-m, -s 45., birretnm 37. 
02. byreyt 37. bireit, eyn clene hou- 
deken der presteren vppe platten 38. 
piretel 52. choreu httt 27. korn-kast 
45., -bans 33. (umgedJ) 

*Birex czwer konig V. a, 14:^0. 
♦yBirr-enus s. Biremis. -osus 

S, -US. 

Birria (a birrbuin Br.) slapericb 
("Xslippe birrus?) 37. 

Birria (pr. n.) Weiteres ö\ In m, An- 
zeige von Stokesirish Glosses in Kuhn 
u, Schleicher Beitrr. II 3 S. 60. 

Birrns eyn slippe 37. gezerit hubbe 
41). geren 30. /'. F. schazz (a dial 
aus 6) P, V. schös, ger, ptirseni(i i, 
q. pursa, Börse cassidile, marsupium) 
33. corcappe Symb. D. scboet; bir- 
rum Schippers mantel G. voc. ^rrus 
gerren 34. birrosus gi'of 37. 

Birsa (X birrus) eyn hud 37. rin- 
des 1: (folgt ein Wort mit 4 mir unleser- 
lichen Buchstaben ; l verm. aus M. vel 
missverstanden) 40. iopp 33. pirsn 
iüpp 32. 

Bis czwier P. V. czwir 27. czwir 
end (Suffix) 33. zwdrent 29. zwernt 
45. zwirat 30. twige 38. 

Bisac-uta^ -cntum ein eggen 52. 

* Bisext- s. Bissext-. 

* Bisina s. Bissus. 
Bismalua (c/. Alcea) ybesche 40. 

wint-, hirbest-, hirbst-rosen 51. 

^fBisora s. Uarmala. ^Mühm- 
torta vermittelt durch blstoria nabel- 
wurtz; baltera (vgl balzara Gloss. 
V. c.) id. Haupt Z. XIII 383, 

"^fBisciattus s. Bissns. 
Bisse twe deyl 37. 

* Bissenarlns zwelüstund 41. 
Bissextus. bisext-us czwir der 



sexte 27. zwernet sesse 45. seh 
er, -ilis -rieh G. voc. 

*f Biss-us (cf. Sesus), -iun 
dz tüch dz man uflF den kelch 
zwilch l flass 40. guter flachs 
goins Uni candidissimi 64. gut 
wy(} flag 3 1 . hucken schin (epigt. 
skin) 32.niwijn (aw^twijn??) of l 
G. voc. bliant edel syden want t. ia 
tus 38. eynbliand; -ius eyn de 
van 37. -o halb sidin vnd halb \. 
40. -inus sammetfurb 125. -Ina 
lini l zwilch kleit; -ciattus gez\ 
40. -um quiquirnet Gl Kcr. b 
zuwilroch U. S. 1), bistina zv 
rock 7. busius y. A. v. 

Bistarclns anis eyn rappen 
tr. Hwged,) 4'). 

*fBistiua s. Bissus. 

*t Bitare s. Bicare. 

Bithalassus. bicalassum /. 
bicassum voyt j-poer J^ vbi cojicn 
duo brach ia in mari 37. 

*tBi- s. Bio-thanalus. 

♦fBit-ire *•. Bicare. -rici 
Paristulus. 

Bi-, bit- (bici) -tunien l 
buchlini 40. 

* Biturus ags. werna Gl Äelfr 
Hendschel 

Biui-um eyn wegwe (sie) sc 
37. zwifelhafftig weg 32. -i biweg 
bi-) 41. -osus wegschaydig 31 
w. (si^) 27. 

*tBlace-o, -ro s. Blactera 

"^Blact-a, -ea s, Blatt«. Bra 

Blacte bizantina gr., lat. vi 
aromatica mussein also genai 
Vgl Gloss. Add. h. v. 

Blacterare sottelick spreken < 
blater-are plodern 52. -o 1 bal 
lispen H. S. D. blace-o 1 -ro 
traho ; baltero aui i. stülte et 
loquor; blanter-0 l -eo aui *. 
balbudencium loquor; blateo 
inpeditel perplexe loquor; blatei 
sonus rafuirum; -o estpr.vespt 
num; blaudo (blando?) esti 
num 37. platerat vespertüio 
D. baltor 1 bactor clamor p, 
pertilium 33. blatra fröss l 



BlAdiiu 



Boas 



55 



P. F. balatera (alph. bl-) der vor- 
sehen gheluyt G. voc. plactera frösch 
gescbray 32. 

^fBladiüs s. Badiiis. 

Bladam di k&rne 37. blada travdt 
[84. frucht 29. 75. 

- "" 7 Blanconia s. Blantinea. 

\ •fBlandir-i, -e vleyn, bidden i. 

I flagitare 38. blaudire vnihüfifen {vor 
amplecti vinfohen) 30. bland-itie 
Khemelich (umged.) redde 45. sme- 
leke rede 37. sinäche red 33. smaykch 
red 27. -ea lof sangh 37. -us eyn 
leger des loues 37. sinffmudig (bis) 45. 
^Blandonia wullena (bL Ed.) 
H. Ph. wulena H. S. D. woU-, wall- 
wrcze 40. 

*Blaii-du8 Ä*. -diri. -terare s. 
Blacterare. 

* Blantinea. blanconia eges wyt 

37. 

* t Blantnrsma s. Branca. 
*tBlare s. Baiare. 

Blas l blatos gheck of geckinne 
G. voc. 

Blasphem-are , -io bespotten de 
kilghen; -ns (vgl Subsannatio) eyn 
spotter goddes 37. blasfem-are ho- 
oen, hone spreken; -us honlik; -ia 
i. displicentia honheyt, hon, vnwille, 
scauer nacht (vgl Br. Wtb. v. Schauer- 
lack. KU. vv. Schaeuenia-ck, -cken. 
BM. II 283.) 38. bolumo biestern 1 7. 
hierher? plasphemia got ^bel hand- 
lange 40. 

* Blatanns. bolatanns {alph. bl-, 
«> 132.) vleer boem Gf. voc. 

Blatea i. getius purpure (ef. Blatta) 
i^lass. Vgl. holoblatteus Grl. m. bi- 
Uatea teginina regni in Chindasvinths 
Itrabschrift (Opera Patrum ToIetanO" 
fum 1 77), aus bis blatteus, ^l^afpo^ , 
ioppelige/ärbter Purpur (E. Hübtter 
k Jahn N. Jbb. 85-6, 9. S. 574-5). 
— blatta, var. bloxa, brunbasu i. 
Purpura Äelfr. 

•fBlate-are, -ra, -ro s. Blacte- 
rare. 

Blatta s. Blatea. blact-a eyn 
lacht fleddermug 45. l -ea vloder- 
HQs 37. placta yfogelin ;)2. 



Blatus s. Blas. 

*tBlau-cedo s. -ens. -dire s. 
Blandiri. -do s. Blacterare. 
^i'Blanearum (blan-?) eyn blide 

37. 

*Blau-eus blau 38. -edo blewl 29. 
-cedo blawhait 30. planedo plab- 
hayt 33. 

'^Blauipes. baluius (alph. bla-) 
eyn blafuß 45. 

*vB1au^i^ ^ Plaosns. 
♦fBlecta s. Beta. 

Blesus (c/. Baibus) eyn wlisper 
(,) stoterer 37. lisp-endir H. S. D., 
-under P. V., -er G. voc. eyn lippender 
27. wispeln (ptc.) 33. 

♦Bleta s. Beta. 

*Blict-rire ghereu alzo drank 38. 
-ire yesen 29. plictare gern 30, dis- 
pouere ad blictrendum stellen also 
me gest to der wert deyt 38. blic- 
trnm, blntrum P. V. gest 38. P. 
V. ghest G. voc. yest von win 29. gare 
i. fex 38. 

fBlida blide 1: bolerli da mit man 
wirft 40. Vgl. Gloss. vv. Fustibula. 
Machina (bolwerkf^/. Gr. Wtb. 1230). 

*vBlit-us s. Beta, -a milte krut, 
stvre; -iilum (vgl. Birete) snitlöch 40. 

*;-Blix-a, -ia s. Baxea. -em s. 
Bidental. 

*7Blut-eus 6. Pluteus. -rum s. 
Blictrum. 

Boa, boha \ bora 30., bea 37. 
45., boas 37. lint- 30. 37., lind- l 
chraut- P. V. -wurm. nd. -worni. eyn 
grot slange (bea) 37. {alph. boa) 
eyn ossenge 45. 

Boa lat. rindersulit (ein sieclittwni 
m.) Meg. 

*t Boacio s. Bocio. 

Boare, bolii'e (r. Mugire) bolken 
also eyn osse 38. belcken G. voc. ochsen 
rueflfen o. lün 33. äffen (si^? st. assen; 
umged.??) ruffen l luen P. V. 

* Bo-, 1 bou- G. voc, l bonn- HO., 
boui- 37. -arium eeu ossen of koe 
stal l ubi vendimtur G. voc. ein ochsen 
0. kustal IJO. ossen-hus; boum -mar- 
ket 37. 

*BoH8 .s. Boa. 



56 



B<M»ia 



Bombarda 



*tBoasia dat land 37. Zu Boe- 
tia GrhssJ boosla est terra thegau- 
rorum 76. 

Boatus bolken 37. ossea gheluyt 

6r. voc. 

f Boba i. vehemens robur Gl. m. stidh 
Aelfr. 

*f Bobare, bobat ouis Symb, D., 
uushosit? Cf, Bombizare. 

Bobinare verslachen in seinem her- 
czen 33. bolb-o, -Ino aui^ freq. -Ito 
pubertili sangwine mactdor] babi- 
arinm blot ghangh 37. 

*tBobioato-r, -res suntincofistan- 
tes bubulci 33. bobirato 1: bosetus 
eyn vnstede herde 37. Vgl. 142. v. c, 

* t Boblo grailin p. Symb. D. 278. 
vgl. u. und Gloss. vv. Bobla. Gubea. 
Platessa 

* Bobire s. Bombizare. 

* t Boborella herczen h. (steht vor 
Bobinare!) 33. baborella baborell 34. 
bobonella bebanell 29. 

*Bobalu8 siua Sum. s. BM.II 2 
S. 264. 
*f Bocas s. Foca. 

* Bocio strus (at^ trus) o. geswulst 
33. bladder 37. bocia ein ges welle als 
ein chroph 27. chroph 34. kropflFi. Stru- 
ma 29. gespil 33. bossa biil (alte Ein- 
fügung in) 41. boacio eyn swelle 45. 

* t Bocha piscispluvkUis regenvisch 
Meg. Vgl. Gl. m. v, Boca. 

^fBodrada s. Botraca. 

f Boema i. boatus, sonu^^ strepitus 
Bt. storm 37. boenna lo strepito Gl m. 

*tBoet-ia s. Boasia. -os s. Bo- 
otes. 

•fBofo s. Sortlo. 

"^fBoga^ boha s. Boia. 

Bohem-ia bemen-, bemer-lant 38. 
peham land 27. 33. -ns peham ebds. 
beham (moneta) 32. 

Bola (cf. Bacca) peynung der bösen 
33. sim. 6. 23. halsponga i??. 6?/. Z/J 
89. {vgl. Baen etc.). boya ysen halte 
40. baga rahchinza Gf II 385. bacis 
rachinzun Haupt V 201. cf. ags. rac- 
centa caiena. — baeeae i. vincula l 
^emm€8 alspoygd (aus halsp-) Symb. F. 
boga kede, beide 37: 



*tBoyas gr. eyn koy laL 

q. kojestabuihm KU.? sehwerlu 

bois gr. i. bos lat. Br., da ko vac 

*f Bolabls eyn wagen spor 

*Bola-mita s. Balanis. -1 

s. Blatanus. 

* t Bolb-o, -Ino, -Ito s. Bobl 

* Bolena. bolenes vischer Mi 
37. balones (alph. ho-) die. pisc 
qui diuersa genera piscium vendu 

Boletus eyn rod swam I pepe 
37. peper-, mott-ling, eyn vn 
fnngns 38. een swam (,) pedden 
G. voc. buliz, bulis Sm. 1 173. (cj 
cum), poletnm ertzredling 40. 

^fBolia s. Boyellium. 

*B- 52., p-olleinm uadel -pai 
-bein 40. eig. Fingerhut^ von p 
pollitlum duymelinck G. voc. 
noch Gloss. vv. PoUid-um, -o. P( 

♦fBoli-des, -dls s. -s. - 
Mugire. 

Bolis grund schn&r 32. eyn 
vad; bolid-ls eyn lode in dem 
37. -es vorsicher bli" (blie?) 
1420. 

*f Bol-ismus s. Bulfmus. 
s. -um. 

♦fBolluseron ebehy Jierh 
Sehr alt^ Glosse aus Apulejus M 
rensiSy s. m. Origg Europ. S. 26, 

*Bolum. bollum wrcz \ 
same 40. 

*Bolumo s. Blasphemare. 

Bolus steyn roze, bete 37. 

Bolus armenus rodelsteyn ( 

^fBomachus hat ain hau| 
ain ochs und den leip und diu 
pain als ain pfert; day tier \ 
die guoten vorpfaflFen Meg. S. 12 
ze vil lorwcrcks tribt 32., vgl 
trapelia; X (5w?«oXo^o^, bomol-( 
opffernarr Ki. -cbus 49.^ bomul 
46. luderer. 

f *Bombal s. Lumbale. 

fBombard-a buchs 29. büc 
ein puchsen schusft 52. -arij 
genschitzen 125. bombordia t 
(turem?) puxssen 34. manul 
(X manus) handbig 30. bonl] 
(alph. bomb-) eyn swane (hierher 



BombMiiiin 



Bosnia 



57 



* t Bombasi-um, -a 45 eyn bint 
wammes 37. wam-bag 33. -buys G. 
voe, -mas 52. -sei 29. -sehe 45. ein vn- 
tergoppen P. F. bombeis ib, 3. woni- 
beis 27. bamasium wammesch 33. 
bimba-saium bambas 34., -eis id. 
H, 8. D. Symb. D. wambosium warn- 
Des, iope 38. lambasinm (X lum- 
bale «tm.) wammas 32. bombax paum- 
woU; dävm JciinU bombasiam ain 
bammais limbasiom ain leinein b. 
Meg. 

*t Bomb-ax, -ex, icina spcht 40., 
ams? X scheter sim, (v. Bombix). 

* Bombi-eina, l -seus 37. per- 
cham 22. 37. barchat 32. reg (aus 
rog?) barchen 45 scharlaken; -cinam 
lyden wolle of s. werck G. voc, -eina 
tuiiea bowelenroch H. S. 2>. -einus 
parichand P. F. -einator siden- 40. 
75., seyden- 52. -weber. 

* t Bombiein-a s, Bombax. -ator 
etc,s. -a. 

Bombilare s. Bombizare. 
•fBombir seuer, wespe 37., vgl 
bombyx, bamber. 

* t Bombi-ratns s. -zare. -sens 
s. -eina. 

Bombix bom wulle; eyn worm de 
syden spynt 37. seydinspinne Wien. 
Voc. 410 H. sim. 9. scheter 155. gom- 
bex (vffl Bilis) bomwoU K. V. bom- 
bax s. Bombasiam. 

Bombiza-re, -t apes; bobit as- 
pis Sgfub. B. bombi-lo aoi lud der 
bezeken; -ratns b. lud 37. -sare ver- 
ten f. pedere 38. veisten; bumbi- 
sare forczen 33. 

^fBombordia s. Bombarda. 

Bombos vort 38. bnmbns pfarcz 
^ }3. fuerez 34. 
^ Bomolchns etc. s. Bomaehus. 

Bona mobilia varen haue 38. va- 
rende haue 22. 

Bo-, bon-narinm bunre Symh. D. 

*t Bonge {aus bronte? steht nach 
Bromus) donner 37. 

"^fBonibarta s. Bombarda. 

Bonitas giktti 29. gude 38. 

fBon- s. Bo-narinm. 

^fBono 8. Bubo. 

DisfcBbMhy XöTVB gkwMrIam. 



Bononia du. bonon 29. bolonig 
Oe. V. pononia pononien 30. 
Bonns gud, vrome 38. 

* t Boo-rsinthea s. Berecinthia. 
-sia s. Boasia. 

Bootes enko U. 8. D. ohsenare 
Mon. ohsnere Vind. boetos seuen 
Stern 37. 

*tBora s. Boa. Borax. 

^Borago s. Borrago. 

Borax, porax 32., bora Kl, bo- 
trax Meg. Var. {vgl. Botraca sim), 
eorax 42. craden steyn 19. kr&- Ki., 
krot- 42. -tenstein. crotten stain 32. 
krotenstain; der weiz kr., und heijsent 
in die walhe crapadinam (lat. Hs. : di- 
C7m^ galli erapradinam. Vgl. frz. cra,- 
paud sim.) Meg. 

Borax, l borrax Kl. borras Ki. 
burrasse 40. 

*t Borax s. Botraea. 

* t Borbidns bibender 40., atis hor- 
ridus? vgl horridnlns bibininter H. 
S.D. 

* t Borborigmon sommis turbv- 
dus 148. 

* t Borehgranus s. Bnrgranins. 

Boreas norwest 38. nort westner 
(cf. Fauonius) 29. 
♦f Borges s. Gnrges. 

* Borina. bornia i. astutia 76. 

* Boris s. Borrago. 

Borith wasch erde 37. eyn wasche 
trut (crut? X cart?) V. a. 1420. yorith 
etc. s. Herba fullonnm- 

t Borma vp stighen 37. bormata 
ascensiones Pap. s. Gl. m. h. v. 

^fBor-nia s. -ina. -otinm s. 
Colienm. 

* t Borrago (cf. Bedegar) borrasie, 
eyn crut to elende 38. borago po-, 
bo-rrich «., porrijj saft 0. san. l boris 
bemar-ghe G. voc., -ge 132. boroago 
borrasie 33. birago buresch 32. 

Bos achs 33. ochxs, stier 34. 

Boseida. bossida eyn ko slechter 
37. 

*tBoseta rindern vleysch 37. 

*t Bos-etns s. Bobinator. -forum 
s. -phoms. -inns s. Businus. 

t Bosnia (l Seruia) bogneu 125. 

8 



58 



Bo«phonis 



^fBosphoms. bosorimn fmre 
septentrionali didtur 76, bosferom 
nord mer beffernm mer in norden 
37. bonerufl i. mare etc. ; viaper quam 
vadunt boues ad nutrimentum ein vich 
steig 52. 

fBossa s. Bodo. 
Bo-, bus-ssequus eyn ossen her- 
de .S7. 
*t Bossida s. Boscida. 

Bostar pherrich, k&we stal 40. 

'^'tBo- s. Buph-thalmus. 
^Boihalas swein (d, i, Hirt; X 
bubulcus?) 33., daraus swam 6. 22. 

^fBotarax s. Botraca. 

"^Bothona (vgl v, Bachada), bo- 
ihoma stöf (,) eymer 40. bathouia 
tober 37. botholicola ags. stoppo 
Symb.H. 

*f Botra-ca, -x 42. 76, Meg. frosch, 
krut (Kröte) 40. eyn grosse krotte 
42. borax (var,) ain gröz krot Meg, 
{vgl, 19. 32. V, Borax), botarax eghed 
exe; botasca v*tze 37. botra-rche 
ranarum genus; -x l -do species lor 
certe/aciem habens raiive^ nam greci rar 
nam bodradam vocant76. 

^fBotrax s. Borax. 

Botr-yo s. Capreolus. -us drufel 
(wins) 38. 

Botulos. butulicum worst 37. 

*t Botasca s, Botraca. 

Boa- s, Bo-ariam. 

^fBoyelliam ags, faled; bolia 
Habula boum Symb, H. 

♦Boaer schafft 3. 52. 

♦fBoaeras s, Bosphoras. 

*tBoai-, boan-ariam, boom s. 
Boarium. 

*Brabanti-a prauant 34. 52. -nus 
ain brabander 33. 

Braca broeck G, voc, brachiale 
(vgl, Gloss.v.BvsiCile) eyn brock ;bra- 
ge arnm hozen 37. braka brouc, 
ne derclet 38. brata s. Capera. 

♦Bracea (cf. Bractea) brachia 
mauwen spangen (joi.) 37. brathea, 
bracia 27. 32. für spang 32. 33. ain 
spang an ainm mantel i. flbola 33. 
ein malte (sie) snür l spang 27. 



Bruietts 

*Braci-a s. Braoea. Branda 
-le s, Braca. 
"^fBract-a s. -ea. -e s, Bacluk 
Bractea plech 27. ein golt taod 
52. 75. l bracta een dünne plili 
6r. voc. blactea ghe slagben golt S7. 
brate-as port pleh Ho, 36. -a peddi 
(vgl. Qf. III 3^), hanc pictores qL 
petalam vocant; lamina i. petalhui 
Symb, D, (cf, Gloss, v. Petal-aster, -un). 
vlatung (splendor) i. auri lamina AAff. 
-a flla se gyldna dhrsBd Glp. brae* 
teola ghe slaghen suluer (7»f^aff/ Blac- 
tea s, o,)\ eyn clene bokeler, eyn arme 
schiue, ein toghel 37. 

* Bractens etc, Gloss, (Sevenham 
etc.) aus gr, ß^ä^v. 

*t Bracha gr. eyn crone lat, 37. 

* t Brachi-a s. Bracea. -ale, -arei 
s. -am. Braca. 

* Brach-, brag- 80. -itensa cläSler 
29. claster (sie) 34. claffert 30. 

*f Brachi-am arm an dem lioe 
38. -am vitis, daramea habe, bok 
babka V. tril. -are halsen 33. helffeo; 
(unig.) 27. -ale bryß 32. 

♦Braches gr. i, hreue kU. Br. est 
kord 37. 

*Bradus i. hiformis 37. 76. 

Brage s. Braca. 

"^fBrag- s. Brach-iteasa. 

♦fBraaca 40., br. vrsiaa GUm^ 
r^mti^ blantursmaf. F.wildumftstii 
i, calameotnm, eqaimenta (v^ 
Gloss, h. w,) K. V, kleche h, (pernktes 
Gloss.) 40. 

*^Bratt-cia (cf, Brancus) wiches (sUj 
ore 40. een kinnsLh^ckinpiscibus G.vt^ 
keuffer 45. kieuel 46. kiwe ander yiscbe- 
kelen 38. eyn kele; -cos eyn kiwe 37. 
-chia vlschor V. a. 1420. -cia id. 8. 
-cea fisch am (om?) 52. kaw, flos: 
K, V, chew (,) flozz; bracia grat (grot 
77. Gloss, V, c.) tflosß P. F. braa^eil 
kibouc V, a. 1410. prancia fisch fe- 
der 32. 

Braacos (cf. Brancia. X bronchol)! 
eyn kywe i.parspiscis 35. een Wn* 
nebacken of kake (kaecke maxiBa, 
bucca; der visschen braachia Kü) 
G. voc. naseu snuder 40. flug in def 






Braachia 



Broge 



59 



cden JBl. V. sim, 98. prancus gel flusg 
)2. branco vnreninge 37. 

Branchia s. Branc-ia, -us. 

^fBran-eta, -tium, -um s. Braa- 
sta, -ium. 

* Brasiam h. got vergessen 40. (c/. 
Prasium Gloss.). 

Brasiam molt 38. 

^ t Brasm-us, -a 45., prasmus 32. 
braseme, eyn visch 38. brachs-um 32., 
-am 29. breseu 30. bresum 45. 

Brassica (-iea G. voc.) koel, moes 
G. voc. moys 132, (olus moes KU. 
moißs 147). basica pflantzen 52. 
tim. 75, 

*tBrat-a s. Braca. -ea s. Bractea. 

^jBrathea .9. Bracea. 

^ Bratoa. batheca lüthche du. 40. 

(aus gleicher Glosse mithThghtSL. liut- 
icaf (synonym mit lantscaf). ^allea. 
gallia. Gl. Ker. (vgl. Gf. II 197); diese 
au^ Galliabracata? F^J.Bracatagillea 
GLm. Brachata regio gallie Br. 
Braneta qui ciccipit brauium l qui 

iat 76. braneta i.pxigil 76. eynkif 32. 

Branium longarb {bis, aus longab) 
41. ioweel G.voc. geweill 132. botten 
Ion 30. weltlöffes (sie) Ion 29. gwet- 
hwff 34. pranium löffer lön; pra- 
biam bränd schacz 32. bran-om eyn 
loD 37. -tiam louflen F. a. 1420. bre- 
wim leufferlin 45. 

Braxa-re brauwen 38. -tor bruer 
88. prewmaister 34. brenner 30. 

*j^Braxi-iiiiim, -aa 37., -ninm 
l -binm 52. ain gerend pier 33. byrcz 
34. wert 37. 38. wirtz; wann pir 52. 
-liiim swertze (sie!) 30. -bium ein 
werczen 27. -um worte, molt G. voc. 

* Bremis bremen, eyn grot stad in 
iassenlofide 38. 

^tBremum s. Brauium. 

•fBre^ft (tMicA Frenum) der pritel, 
Ad. labrena gcUl la rene Oe. V. 

♦fBretum klob (des Voglers) 32. 

*tBreui- 52., preu-arium brlfar 
32. briairer 52. breuiamen bet hus 
(mnged.) 45. 

*tBreuiat-or ein kurtzer 52. -ura 
lertdttelt geschrifFt 29. vertytelt scrifft 
IM. 



t Breuilogus eyn kuros redde 45. 

* Bria hirn-hut Sum. -vel V. a. 1420. 
Bria masse l vas 40. 
*tBric-a s. Latex, -us^. Brucus. 

* Briensis handvyrm i. surio, si- 
rineus Somner. curio, cirus id. Cock. 

^'fBri^ania s. Brygouia. 

fBrigida n.pr. breid Oe. V. 

*tBriuicire (briu-?) dach recht 
machen o. wenden 45. 

*tBryouia 45., briouia i. uua 
Pap., ossa 148. alba et nigra, scitwrz 
Synib. M. App. stick-, trasel- 1 rosel- 
51.0. San., stich- H. Ph. -wurtz. zaun- 
i'dbe 43. brigania smer wrcz, hundes 
kürbes 40. cinis prionei lioldiH. S.D. 
Gf. („Gl." verdruckt Gloss. h. v.), vgl. 
Gloss. V. Vitis alba (i. q. bryonia 
alba). 

Brisare wyn üß trücken 31. wein 
auft torcken 64. 

Brisca wabenl6chlin 32. brisia 
honnich seem 37. prisca rog 30. 
ras 34. 

•fBrisco aui {vgl. Briscns) i. bachor 
37. 

* t Briscus (vgl. Brisco. Biblicus.) 
vftl (bfil?) 37. briscns i. ebnus 76. 
i. bacchus Br. 

•f Brisea {cf. Gloss. w. Brisca. Bri- 
sica.) sod m. (des Bierbrauers) böhm. 
bf ecka V. tril. 

*t Brisia s. Brisca. 

fBritania engel lant; britones 
brit lender 40. 

* f Britan-nica, -ica^. Artemisia. 
-nice haeven hydele, var. huydede Hb. 

* t Brittula (cf. Birete. Blitulum.) 
rud acker (vgl. rietachel sim.?) 32. 
britlam acc. (allium tenuissimum) 
Cor. Gap. de villis. 

^Britus s. Brucus. 
*Broca belua marina 37. Olass. 
Brocare. brotare negen 6. nagen 
i. suere 33. 

^fBrochus. brocus d5er oaer 
munt 37. 

Brodium kel sod (maged.?) 37. 
sot, iuche 38. gheweycket broet mit 
hier of soppe G. voc. 

*t Broge 8. Allobrox« 



60 



Bromin 



Bubnlciis 



*f Bromin comedere, cansumere Br. 
bromyn ^r, vor theren lat. ; bromus 
eyn vor terer 37. 

♦fBronims t. hacchus Br. bach 
hus (sk!) 40. 

♦ t Bro-mus s. -min. -siel s, Be- 
sollnm. -tare s, -care. 

*f Brncus roß keuer 52. czeuer 
37. brnco keuer K. F. bmchns 
keuera H. S. D. slange 37. i. hcmta 
que nondum volat Br, (Pap.), i. loc, 
sprenckel G, voc^ i, 1. 1 olba Quicherat 
Add. brncns keflfer schrekch 33. ein 
kefer l ein haberschrekch 27. i, lo- 
custa qtme notidum volavit quam vulgo 
albam vocant Gf. 1243., var, - - nec- 
dum volant - - albam, var. giolbam, 
vocant. Pf, Germ. VIII 402, (vgl Kuhn 
Z. VIII 71. dolba etc, v, Doliuia?). 
bricus (britus 122,) haneton, mousce 
12^. bicco l scarabeus wiuel H. S. D. 
brntus eyn vilt hauue scrick 45. 

*Brmn- s. Bruma. 

* Bmma (sqq. Gloss. X pruina etc.) 
middewinter, rijp G. voc, brunia ar 
(aus arg sim.?) cheld 27. bruina 
Winter 40. 45. glüt, tuft (X pruina, 
pruna) 40. der doflft der an den bäu- 
men hanget o. der riflf 45. ripe; brn- 
inosns kolt (mn undeutlich) 37. brn- 
ina-lis reyff-, winter-leich ; -re des 
weters frost (Ergänzung s. Gloss.) 33. 
bruniare gryessen als das wetter ge- 
freust 2 7., vgl. wetter au. grisseln {schnee- 
hageln), aus geriseln, vgl. das glbd. ri- 
seln Sm. III 138, BM, II 727., wenn 
hier nicht griejj zu Grunde liegt, wofür 
vielleicht frz. gr6siller />roe\ grazilhar 
spricht (vgl, Diez Wtb. II 319 ff.). 

*tBrnnellus ezel 37. esel; pru- 
nellos (s. Brunella) klein esellin 40. 
Bronellns siue Äsinus heißt ein mit. 
Gedicht des Engländers Nigel Wir eher ; 
Mone(Anz, VI 189) findetBvLrn^MxiB 
richtiger. Doch stellen sich femer hier- 
her: brunicns etc. Gloss. und Gl. m. 
h. V. ; brnni-cinm, -tom ros 40. ; tnan- 
nus quem vulgo brnnic-nm 1: -inm 
vocant i. brun Sywi. D. 274. 

^Broneta h. sctaarley 40. 



fBronet-um, l -a brunat&c 
unterstrichen) 40. prawnfech (vg{ 
1 518) P. V. 

*tBrnni-a, -are s. Brnma. -c 
-tum, -cns s, Brnnellns. 
♦fBrnns-big, -wiga prew 

(umged.!) 33. 

fBruntns (t;rw. aw^ brunitus) 
Gl. Äelfr. 

t Brusca fl. (im Elsaß) brus< 
brisch 40. 
*Bruscus h. steinbreche 40 

* t Brustus (aus brutus X br 
roman. brusco?) tauber, vnver 
ger 40. 

*Brntenus pniser 29. 
Brut-nm s. Bestia. -ire nai 

33., törecht 27., veig (unig.) V 
D. werden. 

^Brntus s. Brncus. 

Bnbalns ur- 50., aur- Meg., 
50. Meg. -rint au-, wald-rinc 
Naturb. wald ochxs 34. wald-, 
ochß 29. buflfel, eyn deer in wai 
landen; bnbulns wilt osse 38 
basus (X bonasus?) wild rir 
bnfalns puefifel 34. kalb 52. 

*Bnbastns eyn wyn hulze 
de ghe swoUen is 37. 

* t Bnbe-rnacnla s. Gubi 
cnlum. -stris s. Bnprestis. 
s. Rubetnm. 

* fBnb-iarinm s. Bobinare. 
s. Bnlbns. 

Bnbo auis huve 40. huwe, 1 
fleddermuß 45. haw, *ä\x{Meg. ai 
huc U. S. D. 38., eyn grot voghel 
des nacktes 38. hwo 32. eyl 3: 
37. schüfüß 30. bnio (alph, 
nacht rab 27. bononem uuo 
Germ. VIII 387. rubo (Ed.) 
H. Ph. 

Bnbo bickars 38. biekers 37. s 
(cf, Apostema) 32. Gloss. vnder 
29. bebei kipp 30. 

♦fBnbnla eyn hard steyn l 

*Bnbula h. rindes zunge 40. 
kraut 52. sim.75. 

Bnbnl-cns s. Bnbntarins. 
s. Bnbalns. 



Babntarins 



Bolgos 



61 



bntarins (dlph. babul-) ohse- 
(ohsinäri bnbulens Gf. vgl 
Buccularius. BM. II 436''.) 
ce-a backe, wanghe 38. wange, 
;e (X buccina, bulla?) 37. bagg 
waDg auf plasen 52. bucare 
f buocas 1 inflare 76, Verschie- 
nt bnco ani pr, auium cum 
n. bato as atum id, 76. 
lila eyn bete 37. schnitel 34. 
cake) Lye. pncella mfipful 
»IIa leip pizzo Ho. 36. bnc- 
beet, morseel t. morsellns 
irius boue, -ecker 37. 
n-a, -e 41. (c/. Bucca) vleute 
0. eyn herde hörn 37. tftthorn 
im. 8. herhorn, busun, swe- 
)xln-a basune 37. -o i. comu 
uno 37. buccinns wan de 
et 37. der hall der pwsawm 33. 
schwatzer 31. 64. wescher; 
1 dul kerel 37. 
la buckela (Z. t. bichzin) H. l i. 
Grimm), eyn helme teken 37. 
nla s. Bncola. 
lare eyn lippe 37. bucnlare 
lauel Symb. D. 
^lla s. Bnceella. 
halns allexanders perd 37. 
s. Bu8-cera8. 
ta. bocheta weide 40. bo- 
gs. seotu (stabnla pl. siota) 
J. Grimm bei Haupt II 6). 
we> de; cmigregaciohoum 37. 
'^euK s. Buggens. 
88 ?. vier, ascopa butrich 
cf. Gloss. h. v^v. Gl. m.vv. But- 
•tericus. 

;ill bucul da man die heil 
t martert 41. 

lllus (vgl. Bucolus Gloss.) 
•tter P. V. 

5illn8 (cf. Buceus Gl. m.) 
:e (ncms) 37. 
[^leamen. bncliamlne ags. 
in Lor. 
s. Bucco. 
jol- s. Bucul-. 
!oli-con 1: -dum eyn herde 
. -ea van ossen sprekende, 
ergilii etc. G. voc. 



*tBue8t4il-inain^ -mum«. Bnph- 
thalmns. 

Ba-, bnc-cala kalp 40. bacol-a 
eyn clene ko; -ns eyn cL osse 37. 

*Bu- s. Buc-eulare. 

*f Bucns s. Obba. 
^fBueh- 8. Buphth-almns. 
*fBaelie-rus s. Buseems. -ta 
s. Bueeta. 

Buda ciu. offan 32. 

♦fBu- s. Bi-dental. 
*fBudib-eda sunt loca secreta 2S. 
33. -um hemelke stede 37. 
•fBueria (aus bru-) he} de 40. 
Bufalns s. Bubalus. 
*tBu- s. Bl-farins. 

Bnfo vtze i. rana; krode, bretworm 
38. eyn pedde, eyn Schilde padde 37. 
creda H.S.D. krot (bnbo krede) 45. 
ucha Symb. F., vgl. oikch sim. Gloss. 
ags. yce steierm. auke; eu mnd. vocke 
läingt boke beiNemnich. 

^fBufraglnes s. Sufl^ago. 

*tBuggen8. bucgeus eyn boytlink 
perde 37. buglens aus gesnitten rog 33. 

*Bugia (vgl Buya) h. katz ör 52. 
katzin ore 8. 

*Buglos-8a h. osen zung 32. -a 
ossen tunge; eyn arcedige (sie) crud 38. 
-San glosvyrt; i. q. canis llngua hun- 
des tunga Dun, sim. Hb. X Ungna 
bobule oxan tunge Cock. 

* f Buya hunt krut 40., vgl Bug- 
ia, -illa, -sAIsl Gloss. 

*-i-Bul eyn ma'n augu^ (sie) 37. 
buller est mensis augustus 76. 
""fBula s. Bulla. 

* t Bulbat-or ongveistikeit 25. 
(Gloss. Add.). -ar one feissikeit 40. 

* f Bulbus loch kolpe \ radix Uni 
(vgl. Gloss. w. Asparagus. Thyrsus.) 
40. cippollen houed 37. een bolle loecs 
G.voc. bnlgus loch knopfif 32. bul- 
biseillatiea (^o>.^ü^ <rxvllriTix6(;\ cf. 
Scilla Gloss.) glaedene Hb. bubleu8 
mertzwifel (cf. 8. Gloss.) 52. 

^Buleus 8. Bullu8. 
Bnlga eyn leder sak 37. hydig- 
faet GlAelfr. 
*t Bnlgus 8. Bulbus. 



60 



Bromhi 



Bubnlcns 



*f Bromin comedere, consumere Br. 
bromyn gr. vor theren lat, ; bromus 
eyn vor terer 37. 

♦fBroroitts t. bacchus Br, bach 
hus (sie!) 40. 

♦ t Bro-mus s. -min. -siel s, Be- 
sollam. -tare s. ^care. 

*f Bmcus roß keuer 52. czeuer 
37. bruco keuer K. F. bmchns 
keuera H, S. D. slange 37. i locusta 
que nondum volat Br, (Pap,), i. loc, 
sprenckel G, voc^ i. l, l olba Quicherat 
Add. brncns keflfer schrekch 33. ein 
kefer l ein haberschrekch 27. i, lo- 
custa quae nondum volavit quam vulgo 
albam vocant Gf, 1243,, var, - - nee- 
dum volant - - albam, var. giolbam, 
vocant. Pf, Germ, VIII 402, {vgl. Kuhn 
Z. VIII 71. dolba etc. v, Doliuia?). 
brictts (britos 122?^ haneton, mousce 
12'^. bicco \ scarabeiis wiuel H, S. D. 
brutus eyn vilt hauue scrick 45. 

♦Bruin- s. Bruma. 

* Bruma {sqq. Gloss. X pruina etc.) 
middewinter, rijp G, voc, brunia ar 
{ai4s arg sim.?) cheld 27. bruiua 
Winter 40. 45. glut, tuft (X pruina, 
pruna) 40. der doflFt der an den bäu- 
men hanget o. der riff 45. ripe; bra- 
inosas kolt {maundeutUch) 37. bru- 
ina-lis reyff-, winter-leich; -re des 
weters frost (Ergänzung s. Gloss.) 33. 
bruuiare gryessen als das wetter ge- 
freust 2 7., vgl, wetter au. grisseln {schnee- 
hageln), aus geriseln, vgl. das glbd. ri- 
seln Sm. III ISS, BM. II 727., wenn 
hier nicht griejj ^^ Grunde liegt, icofür 
vielleicht frz. gr6siller prov. grazilhar 
spricht (vgl. Diez Wtb. IISlQff.). 

*tBrimellus ezel 37. esel; pru- 
nellus {s. Bnmella) klein csellin 40. 
BruneUas siue Äsinus heißt ein mit. 
Gedicht des Engländers Nigd Wir eher \ 
Mone(Änz, VI 189) findetBurneliua 
richtiger. Doch stellen sich femer hier- 
her: brnnicns etc. Gloss, und Gl. m. 
h, V. ; brnni-cium, -tum ros 40. ; man- 
nus quem vulgo branic-um 1: -iom 
vocant i. brun Symb. D. 274. 

'^Braneta h. sctaarley 40. 



fBnmet-iim, l -a brunatfic 
unterstrichen) 40. prawnfech (vgl 
1 518) P. V. 

•f Bruni-a, -are s. Brnma. -c 
-tam, -cus s. Bruneilas. 

*tBmns-big, -wiga prewj 
(umged.!) 33. 

fBruntus (trm. at^ brunitus) 
Gl. Aelfr. 

t Brusca fl. (im Elsaß) brusc 
briisch 40. 
*Bruscus h. steinbreche 40. 

* t Brustus {aus brutus X br 
roman. brusco?) tauber, vnver: 
ger 40. 

*Brut;enus prdser 29. 
Brut-um s. Bestia. -ire nar 

33., törecht 27., veig (umg.) V 
D. werden. 

* Brutus s. Brucus. 
Bubalus ur- 50., aur- Meg., 

50. Meg. -rint. au-, wald-rind 
Naturb. wald ochxs 34. wald-, 
och^ 29. buffel, eyn deer in wal 
landen; bubulus wilt esse 38 
basus (X bonasus?) wild rin 
bufalus pueffel 34. kalb 52. 

*Bubastus eyn wyn hulze 
de ghe swollen is 37. 

* t Bube-rnacula s, Gubc 
culum. -stris s, Buprestis. 
s. Rubetum. 

* tBub-iarium s. Bobinare. 
s. Bulbus. 

Bubo auis huve 40. huwe, 1 
fleddermu^ 45. haw, ^xxiMeg. au 
huc U. S. D. 38., eyn grot voghel 
des nacktes 38. hwo 32. eyl 31 
37. schüfuß 30. bulo {alph, 
nacht rab 27. bononem uuo: 
G&rm. VIII S87. rubo (Ed.) 
H, Ph. 

Bubo bickars 38. bickers 37. & 
(c/. Apostema) 32. Gloss. vnder 
29. bebei kipp 30. 

•fBubula eyn hard steyn c 

*Bubnla h. rindes zunge 40. 
kraut 52. sim, 75, 

Bubul-cns s. Bubutarins. 
s. Bubalus. 



Babnterhis 

^IBnbutarins (alph. babol-) ohse- 
ler 40. (ohsin&ri bnbnlcus Gf. vgl 
Gloss. V. Baccularius. BM. II 436".) 
I * t Bnee-a backe, wanghe 38. wange, 
ppe, blase (X buccina, bulla?) 37. bagg 
29. -are wang auf plasen 52. bucare 
titfaeere bucMs l inflare 76. Verschle- 
im scheint baco ani pr. auium cum 
amkint 37. bato as atum id. 76. 

Baecella eyn bete 37. schnitel 34. 
dcel (e. cake) Lye. pncella mQpful 
32. bueella leip pizzo Ho. 36. bnc- 
eell-us beet, morseel t. morsellus 
fi.wc -arins boue, -ecker 37. 

Bnccin-a, -e 41. (c/. Bucca) vleute 
V. a. 1420. eyn herde hörn 37. tüthorn 
y.vrat.sim. 8. herhorn, busun, swe- 
gel 41. boxln-a basune 37. -o i. comu 
mum/ado 37. buccinns wan de 
kerde tfttet 37. der hall der pwsawm 33. 
Baeco schwatzer 31. 64. wescher; 
kieo eyn dul kerel 37. 

Baeeula buckela (l. i. bichzin) H. l. i. 
(mA W. Grimm), eyn helme teken 37. 
^Bueeala s. Bneula. 
Baecalare eyn lippe 37. bucnlare 
i conea lauel Symb. D. 
^fBaeella s. Baccella. 
Bncephalos allexanders perd 37. 
*Bn- 8. Bus-cems. 
*Bnc6ta. bacheta weide 40. ba- 
eetam ags. seotu (stabnla 7;/. siota) 
Life (vgl J. Grimm bei Haupt II 6). 
kiiseta ko weyde; congregacioboum 37. 
•fBacgeas s. Bngi^ns. 
*Baeie8 t. yter, ascopa butrich 
Sffmb. D. cf. Gloss. h. w. Gl m. vv. Bxxtr 
tkiis. Buttericus. 

^fBucili bucul da man die heil 
Cigen) mit martert 41. 

♦ Bacillas (vgl Bucolus Gloss.) 
öchsenhertter P. V. 

*t Bacillas (cf. Buceus Gl m.) 
«yn snycke (navis) 37. 

* t Bacleamen. bncliamine ags. 
heorthaman Lar. 

*Baeo s. Baeco. 

•fBacol- 8. Bacal-. 

*tBacoIi-coa 1: -dam eyn herde 
luigh 37. -ca van ossen sprekende, 
ttt liber vergäü etc. G. voc. 



BnlgOB 



61 



*f Bacstal-iaam^ -mam«. Baph- 
thalmas. 

Bu-, bnc-cula kalp 40. bacol-a 
eyn clene ko; -as eyn cL osse 37. 

*Ba- s. Bac-cnlare. 

*f Bacas s. Obba. 
*f Bach- 8, Bnphth-almas. 
*7Bache-ras s. Basceras« -ta 
s. Baceta. 
Bada ciu. offan 32. 

♦fBa- s. Bi-deatal. 

* f Badib-eda sunt loca secreta 23. 
33. -am hemelke stede 37. 

♦yBueria (aus bru-) heyde 40. 
Bufalas s. Babalas. 
*tBa- $. Bi-farias. 

Bnfo vtze i. raaa; krode, bretworm 
38. eyn pedde, eyn scliilde padde 37. 
creda H. S. 2). krot (babo krede) 45. 
ucha Symb. F., vgl oikch sim. Gloss. 
ags. yce steierm. auke; zu mnd. vocke 
Tdingt boke bei Nemnich. 

^-^Bafraglnes s. Saffrago. 

*t Buggens, bucgeus eyn boytlink 
perde 37. bugiens aus gesnitten rog 33. 

*Bugia (jcgl Buya) h. katz ör 52. 
katzin ore 8. 

*Bnglos-sa h. osen zung 32. -a 
ossen tunge; eyn arcedige (sie) crud 38. 
-sau glosvyrt; i. q. cauis lingua hun- 
des tunga Dun. sim. Hb. X üagaa 
bobule oxan tunge Cook. 

* 7 Buya hunt krut 40., vgl Bug- 
ia, -illa, -silla, Gloss. 

*yBu1 eyn ma'n augus (sie) 37. 
buller est mensis augustus 76. 
""fBula s. Bulla. 

* t Bulbat-or ongveistikeit 25. 
(Gloss. Add.). -ar oue feissikeit 40. 

* t Bulbus loch kolpe \ radix Uni 
(vgl Gloss. w. Asparagus. Thyrsus.) 
40. cippollen houed 37. een bolle loecs 
G.voc, bulgus loch knopfif 32. bal- 
biscillatica (ßoXßuq axvlXtjTixoi;; cf. 
Scilla Gloss.) glsedene Hb. bableas 
mertzwifel (cf. 8. Gloss.) 52. 

*Bulcus s. BulluN. 
Bulga eyn leder sak 37. hydig- 
faet GlAelfr. 



*j. 



Bolgus s. Bulboa. 



62 



Bnlimns 



Businiis 



Bnlimas. bolifimos slint sucht 
(,) ghirich 37. der gicze (infirmitas) 
17. 40. emboüsmas (sk! cf, Oloss. 
JKv.Jeyn einetlik {aus vnmetlik?)lust 
to etende 37. 

Bttlire s. Ballire. 

Bulla, bola 32. bulghe, eyn blase 
vppe dem water (cf. Procella) ; bulle, 
is des pawes blien inghezegel 38. daz 
bapist in gesigel 45. eyn blase van 
reghene etc. 37. wasser-blause 33., 
-blatter 32. bliterly uflF dem wasser 
29. ein wall 27. wal 30. prodt, chot 
84. bladera; pl. nuschelen i. moni- 
lia H. S, 2). nöschelin Tr, cf. Gf. II 
1106, palla gürtel spang 32. guUa 
{vgl Bilis} id. K. V. 

*tBullans zedendich water 37. 
die. aqua bullös fadens 76. 

♦fBuller s. Bul. 

*tBullimis eyn eghedexe {sie) 37 

BuHire, -ire zeden 37. seyden 38. 
-lio zeydinge des waters 37. 

*Biilliis p. biilcus eyn bulk 37. 

*tBulo s. Babo. 

*Bamb- s. Bomb-. 

Buprestis knfilster 43. bnbestris 
rebestichel H. S. D. Tr. (vgl. rebestu- 
chil H. L.i. rebensticber cwrcwZto Nemn.) 

Bnph-, bo-thalmus (bochal- 
mos?) schilhender 40. bntal-onus 
grote oghen 37. -mon eyn wilt osse 
37. 1: -mas hdbens magnos oculos vt 
bos 76. 

Baphthalmus. buchalmus totter 
blfim K. V. pataUinas trol bl&m 32. 
bntalmos gelbe blumen, hus wrcze, 
kroten bl&men; bntagamon ringele 
blfimen 40. butagron ringelech 45. 
talambas gescald- 0/p., gescad- Cock. 
-vyrt {cf. Verbascum). bacstal-inniii 
QI0SS.J -mam hvit megethe {cf. Cal- 
mia) Dun. 

Bnrdo skelo Symb. D. 271. {vgl. Gf 
Gf VI 475). kele (sie) Sum. ags. uure- 
nio Symb.H. mul 37. pfert esel 29. 
} dünner (deutsch ?) ex equo et asina 
Synib. F. ex quo (st. equo) et asina pruz 
Gf III 316., altes nd. Wort (Diut. II 
192-4) y trotz der hd. Konsonanten, ver- 
muthlich mit burdo zusammenhangend. 



BureUa-m beyder want 37. • 
den dei 0. weseling 45. 

*f Bargicomes burchgreue 1 
liSy prefectus urbis Symb. D. 

* t Bnrgo-nes, -mes schaff st 
bnrones closter 37. {hierher?^ 

B-, p- K. V. -urgrauius b 
graff K. V. borchgraaus b 
graue 38. 

* f Burgrundia s. Burgan 
BurguUo. buxilio hemelke h 
B-, p- 32. -urgundia purgum 

prugundi land 29. wurgundt 34. 

Sm^onesbf rg^ndner 40. bur j 
a burgrundien 45. 
f Burgu-s ein ve8t52. 76. b 
slot i. fortalicium 38. -m do 

a. 1420. 

Buris (v^/.Dentilium. Stiua.)p 
houuet {vor Dentile) Symb. D. 
pfluges ho"bt l pflöges swanc; 
pflugrigel 29. gaicz 32. eyn re 
nach ein Sirichlein) an dem plu 
eyn riester 45. burista pfläg 
40. HO. een ploechman of wyf ( 
der den riester hilt an dem plu 

*f Burones s. Burgones. 

Burrum. burtus swart eddei 
37. 

*f Bursa ags. byrs scalprum; 
stellt L. Grimm bersiha (flanisc 
l. i., vgl. flanus flegd) H. L. %. ; 
seckere (burskaldiz l. i.) zu secb ; 
vll.vgl. bursa seckel? 

Bursa, pursa seckel 32. 

Bursa, l pera 0. san. pas 
deschen krut 26. t. sauguin; 
centumnodia, passerina, po 
nia 0. san. crispel l blütkrut 40. 
Gloss. w. Sanguinaria. Crispinus, 
pula) b. p. i. thlaspi krispel-, 
kraut Nemn. 

*f Burtus s. Burrum. 

*tBuscerus en eyn hörn 3 "3 
cherus adj. bouinus; s. animal c 
tum 76. S. Bucerus Gloss. 

*t Buseta s. Buceta. 

*Businus busam 30. busui 
bussinus busme 36. bosinus 
sem, bussemen 38. büsen 29. pus 
puesen 34. posmus bäsan 32. 



Buiu 



Oaeoöhymia 



63 



OS {vgl Bissinus) t. helvuSf 
du GL Aelfr, Vglport buzio 
irav. bis itcU, bigio Diea Wth. 

' s. Bo-sseqnus. 
' s. Bns-smos. 

eyn stuke 37. Vgl. Gl. m. 
. stoycke fiscu^, qtmlus KU. 
Br. Wth. II 1075 ff., wo nr. 
; der Bed. im Gloss. stimmt. 
st-arios efc Gloss., -alarins 
n doden grauer 37. 
itmm s. Oestrom. 
-m doten prant stat K. V. 



grab 40. eyn hop holtes; eyn graf; 
-ra eyn graft 37. 

* t Bnta-gamon, -gron, -bras etc. 
s. Baphthalmns. -re s. Baoare. 

♦fButea Wide 45. 
^fBntenas s. Cottula. 
Batimm (Ed.) augsmere H. Ph. 
anck 29. schmaltz 30. 32. putter 34. 

* t Batalicam s. Botalos. 
"^fBuxilio 3 Bar^alio. 
*tBaxin- s. Baccui-. 
Baxam buhs 40. baxos (cf. Pixos) 

hüls, eyn hörn i. taxos ; busbom ; baxe- 
os busbomen 38. 



€. Hl. €h. 



iDsea s. Caaaa. 

,(c/. Mannus)heingistif. S.D. 
3St, rog ho"pt 40., iX rofe- 
tdaequi 52. 75. i. q. eyn clawe 
lus (umg.) 45. 

ly s. Caboli. 
»allia h. hundes zunge 40. 
cynoglossa, lingua canis (u. 
3.).^ formell vngula caballina. 
baUas, cabellas 34. 40. 
10. hengst 34. K. V. henkchst 
5St 38. 45., ey7i grotpert\ w. 
fngrod perd 38. res 27. 33. 
r. V. stech roß (vgl. BM. II 
32. paghe, ross, orss etc. 147. 
!7., versch. vofi kobel equa 
yc. vrat. a. 1422, aus slav. ko- 
X cobalas kobold, vgl. u. 

re lochren 31. sim. 64. 
een ruyne i. equus castratus 
erd ; cabones paghen worme 

> onis i. equus l carboaes 

es ex putredine equorum car- 
i 76. cabro vermis dictus a 
equo quod ex equo creetur Gl. 

> l crabro (vgl. h. v.) i. ver- 
US de ptUridis camibus equo- 
i breems G. voc. sim. 110. 
ol-i, -US sg. 37. sunt aues 



noctis 76. cabally id. 33. eyn nacht 

worm 37. Vgl. kabald etc. v. Gaballus. 

t Caba-bas s. Cacabas. -1 s. -s. 

* t Cabalas {vgl. zabolus sim., vll. 
Xcabolus) de duuel 37. 

*tCabam eyn rump van eynem 
voghel 37. cabas i. corpus absque 
capite et pedibus 76. tuwen croph V. 
a. 1420. (cf. Gloss. h. v.) Die Glosse i. 
displicentia (Gloss.) gehört Ursprung- 
lichjsu cabul {lingua phenicum) Br. 
etc. — een maete G. voc. fragnennass 
(vgl. Sm. 1605) P. V. 

* Cacabos, cacolos {cf. cacalns 
Gloss.^ X kachel) 32., cababns 45. 
kachel 32. K. F., i. instr. in quo vrina 
proijcitur {vgl. bruntz-, ham-kachel 
Gloss. w. Madula. Vrinale.) K. V. 
ketelhake 37. kegel henck 19. 45., 
0. eyn deckel 45. calcabos storcze 
V. a. 1420. cacabarios een ketel 
maker of boeter G. voc. 

*tKaka- s. Kaka-kUla. 

* Cacedalos u malus seruus 33. 
♦fCacem-, cache- 37. -phaton 

boze bodeschup 37. kacea faton 
abhominabilis sermo Symb. D. 

fCacochymia super fluitas maio^ 
rum Gl. m. cachathimos boze vucht- 
nisse 37. 



64 



Gaco 



Calabrom 



Caco-, cathe- {vgl. calo-)- demon 
bis wissender 32. 

* •*• Cacodialis eyn boze deyr 37. 
^fCac-olus s. -abus. -risma s. 

Carisma. -aemus s. Cachimicus. 

* Kakukilla. scta kakakilla ex- 

pelle glisiris 33. 

Cacola löfflär 33., X louflfer; nhd. 
löflFler Appell, u. Eig., vgl. u. a.Fr. 1620*'. 
Sm. II 445 Weigand Wtb. v. Löflfel. 
— uuinthupri (i^mapaum arida thurri ; 
vgl. uuint thurri, durri id. Gf. V. 200); 
caicola framkhehta (serui militum 
scalkha milizzo; vgl. Gf.IV 579) Gl 
Ker. caliculns marschalk 40. 

Cacumen spitz 52. cacamen ber- 
goth 32. catecomina (alph. cac-) 
h6hin ^ti;. u. celsa id.) 41. 

*tCachath-esia s. Cachexia. 
-imus s. Cacochvmia. 

*t Cache- s. Cacem-phaton. 

Cachexia. cachathesia eyn boze 
Staltnisse; cathesis boze steltnisse der 
lede 37. cathesia die. mala disposi- 
tio membrorum 76. 

* t Cachimicus boze bitte 37. ca- 
caemns malitsferuor76. 

*tCachin-a moe (nfrjs. moue) i. 
Yolngena (: volvere genas, rotUer les 
joues? Scheler) 12^. p. 11. -antes, 
-ator belach-er, -um -inge 87. -nator 
verspotte-r, -nus -nde 40. -arikyttern 
V..al420. -are kiczem 29. verspotten, 
kuteren; -ator verspotter, kutrer 27. 
-HS kittrung 29. kach lachen 45. ca- 
thinns kuterlachen 32. chachinus 
erkuchnug (umged., vgl. Refrigerium 
etc.) 34. 

* t Cachin-ia s. Cadmia. -nator, 
-nns s. -a. 

^fCachmns s. Camus. 

*Cada vber treffenleichait 33. ho 
l edele 37. 

Cadabundns eyn stSrtere 37. 

Cadauer podech Sytnb. D. bötec 
H.S.Tr. az 52. 

'*' j- Cadebona s. Cardopatium. 
^Cadentula. candecula gätteren, 

vale 34. 
^Cadepassio s. Cardopatium. 
Cadere stoten (störten?), valleu 



38. cadent vellen (cui caput v 
H.Ph.I122. 

*Cadium l cado onis dl 

la 52. 

Cadmia. cachinia golt fe 
calami-ta und -na trennt 1 

Wtb. I 99 gänzlich von einanc 
aghet steyn; casmesundem 
sinia siner (smer?) klump 4 

*t Cad-o s. -ium. -riga s 
dra. 

t Caduc-a geerbt gut 40. g 
(umg?) gut 0. vorvallen gut 4f 
erbschafft 52. -arius eruer 3 

Caduc-eus, -ius eyn metl 
37. -eator vredemaker; -ife 
des vredes 37. 

fCaduc-nm eyn vor sto( 
37. inane deiectum l directum 
krank o. blöd 41. {Vgl Gloss 
dus). -US morbus wallende si( 
40. wallendsucht H. Ph. m. c. 
ouel, poppelcie 38. 

Cadula chlain 33. nd. clig 
i. frustra ex adipe. vette droj 
smaltzgrueb 52. 

*tCadulus s. Cadns. 

Cadurcum gezel 45. 

Cadus oliuat i. cochitns (• 
cythus?c/.Cotticus) 38. eyiner 1. 1 
(verwischt) 40. i. situla Br. etc. i 
fitula l ut vulgo (rmnanisch?) 
sila Pf. Germ. VIII iW4. cadul 
wyn stendeke 37. 

*Caecia. Vgl Hildehrand z 
dar tenebrae 142. p. 41. 

* Caemeria. cemaria i. sii 

scura 37. 

*tKaf kaap 37., missver^ 
aus kaph requirevbi cap (ca 
hebr.) 76. 

♦fCafrenus hungsam 32., 
ausgerm. wafer (= wabe), wieg, 
Gloss. 

*tCagitta s. Catigita. 

*Cahos s. Chaos. 

fKay s. Keyo. 

*tCaicule s. Cacula. 

*tCalabosia einalfancy33 
vgl Grimm Wtb. v. Alfanz. 

'''fCalabrum eyn anger 3' 



OBloMmentam 



66 



iciam spoD grün 6. 33. 
la- s. Calo-demon. 
Ir-ius calader m. Meg. -as 
I wyt voghel 37. caland-inis, 
, -eris 50. calander m. 50. 
38. Meg., eyn voghel vnd is 
io eyn drosde 38. 

ama-re, l -toB 37., calmare 
annale 38. K, V, eyn blak 
e 37. calmar 38. schreib z<'ug 
est itistr. scriptoris concauiim 
consutum in quo ponuntur ifv- 
a scriptoris vt culteUus et ea- 
.F. 

ment-a, -ria, -um s. Ca- 
a. 

m-entns, -itus 37. eyn nacht 
. blechhewbel 52. sim. 75. 
Aina s. Cadmia. 
d-intha, -enta raten in dem 
P. V, sim, 4. korn-burcz :>3 , 
29., -blüm 30. -entum wilde 
«ynmyntze 51. körn muncze, 
ut, wiccost (vgl Balcraino wiz- 
w. wisse koste 95 Gloss. v. c) 
en krut t körn myncz 45. ne- 
Ed) H. PA. wildi minczan; 
Ata körn bincz 32. calmenta 
nie, egn crut 38. in latinepitSL^ 
ten kalamentum by-, bach- 
t2. calementam s. Sisym- 
calamentra koren nietz 52. 

75, 

ami-ritas s. -tas. -s s, 

s. 

lamissum est candelabrnm 
Gl, m. V, Calami. 
listr-um haihube 40. span- 
, 6r/. -eisen Sw., l kreusel- 
F. kam; -atns gekemmet M, 
kmita s. Cadmia. 

lita lob frösch 32. peddc 37. 
lamita qd. infirmitas der ha- 
i:harand m. wilder, rolier 
^Adelung u. A.)y wozu vll, der 
rant in der Kutrun. 
ii-tas kleini 32. (anders aM. 
62), -ritas vnselde o. armut 
\n vnsellich 37. vol trauren 52. 
[amit-mn (cf, -a bonaguta Ol, 
w] Gfolfvar zäher von dem 

li, Noviini gloH^ariiim. 



ölpauin Meg. 

^fCalamitas s. Calamentiis. 

Calamns halem 27. 33. iL hal- 
bem 34. hörn (au^ chorn, X calamare?) 
33. zytwan 32. c. aromaticns zwitr 
wer 52. heimischer zitwan K. F. der 
wolsmeckend halm Meg. 

'^fCalandr-is, -us etc. s, Cala- 
drias. 

* f Kalaos piscis kalos m. Mßg. 
*tCala-pita s. Calyptxa. -ria 

s, Calo. 

*Cal- s. Calc-atrippa. 

Calatas (cf. Cophinus) eyn dreghe 
korf 1 cyphus eyn nap; conlatns 
eyn clene nap 37. ein trog korb 33. 

^tCalca-bus s, Cacabas. -crepa 
s, -trippa. __ 

* t C&lcameam (-eu) weisen 40., 
aus calcaueus versen? 

Calcane-us eyn füss tritt l fus- 
spar 33. stappe, eyn vod stappe 38. 
vustrappe F. a, 1420, sim, 19. -i füs- 
streken, -um füosstritt 41. calthnus 
trap 0. fuß trapp 45. 

*tCalca-r sparen 33. sparr 32. 
-riumsporleder (nhd. Eig,) 130, Symb. 
D. -riator 75., -reator 52. sporer. 

Calcare trampen 38. 

*tCalca-rippa s, -trippa. -rinm 
etc, s. -r. 

Calcatorium tret zuber K. F. 
kelcterhus Symb. D, kalck-hfitte 44., 
-ofen Ki. 

* t Calcatorius eyn to krizer 37.; 
vgl. und kroseln in Brocken serreiiben. 

Calcatr-ippa, -ipa gar renrock 52. 
zeisela H. 8, D, \ -epa zeselswrze, 
agleye ; calatrippa wolfeele {aus wolf- 
zeisele, vgl, Gloss. v. Arnica) 40. cal- 
carippa haspel 37. Vgl. caudetrape 
saliuncal22^. p. 41, worinn Schelermit 
Recht eine Verderbniss aus cauce-, 
chausse-trape centaurea calcitrepa 
Linn, sieht; er citiert Britos Ableitung: 
Saliuncay vulg. calcacrepa, quod cal- 
cantes facit crepare. 

Calce-, calci-amentam geschu- 
echt 33. schuech 27. calc-eus. id. ib. 
schon 38. -ei 1: -iarii schu H. S. D. 
(vgl. -iarios caligas Pf. Germ. VIII 

9 



66 



Calcefdnmm 



Galiga 



410y -eare schoyen G. voc. sch&chen 
29. -iare eqanm pfert beslaen U25. 
scalcifex scoumeker 38. 

* t Calcef-urnum G/., -arnam, 
calcifnrniam Olm, chalhouan Gf. 
1176. 

*tCalcesta s. Caltha. 

*tCalceus, caicia-mentam etc, 
s. Calceamentum. 

Chalcidicnin. caldicum spatzir- 
haws i deambnlatoriiim 52. sim, 3. 

t Calcif arnium s, Calcef ornum. 

"" Calcilum ags, gSBces sure etc., 
aus caculam (panis cucoli, caca- 
lopanis) sim. 

Calcina, castina 74., calcito- 
riam 37. chalich 1. 33. eh. stain 33. 
calc rose 22'**. 38. 74. eyn kalk roze 
37.; vgl Gr. Wtb.v. Kalkrost. 

*Calcit-on, sinther 52. -ra hamer- 
slach G. voc. calchi-ton sulaer Sün- 
dern 37. sindersteyn 45. -teon sindel 
33. -atOD sintor?tain P. V. Vgl. u. und 
Gloss.v. Squama. 

^fCalcit-oriam s. Calcina. -ra 
s. -OD. -repa s. Calcatrippa. 

Calcltr-are sporzelen, trampelen 
F, vrat. vgl. 9. -0 trämper Ki. die 
achter wtslaet of hart tredt G. voc. 
eyn bur kerel 37. 

^fCalcitalam s. Caltha. 

*f Calco heim i. cassis Symb.D., 
vgl. Calpis. 

t CalcoD (c/ Auricalcum. Gloss. v. 
Calcus.) gr.est berrae lat 37. 

t Calcula-re raiten 27. stein zellen 
29. -tio s. Calculns. -tor (callc.) 

eyn teller minder (? undeutlich) 37. 

Calculns, carculus 33.sinwelstein 
l spilln^et {aus spilluent? cf. Gloss.) 
l schiblin 40. steyn, eynsuke 38. ri- 
send stein (morbus) 32. rijsende steen 
KU. haremstayn 33. In ahd. Glossen 
stein, dem. steinili, übh.; sodann slengi- 
stein ; uuacstein (c. l numerus) ihetzun- 
stein (altaris) Gf. VI 687 ff.; i cal- 
colatio zala, zal Gf. V 641; das Pri- 
mitiv acc. calcnm zala (numerum rim) 
Gl.Ker. — calcal-us 64., -i F. a. 
1618. grien (morbm; cf. Capitalis). 



* Calcus s. Calcon. Calc 

* t Calchiaton etc. s. Ca 
t Caldarifex kessel schmi 
Caldea kalden landt 6. 23. : 

den lant 45. 
'^Caldellnm brftge, müs 4 
*tCal-depidria s Scolope 

-dica^. Ciadia. -eaudrnm i 

drum. 
Calefac-ere heyten, bitten 

lefleri warmen 38. -iat sweygc 

(in vivo pinapel Ifenigreecum) 

t Calementum s. Calami 
t Kaiende marck röst (cf. Nc 
*Calendrum s. Caliendr 
Ca-, ka- K. F., cu- 32. -Ic 

ringel-blüin 32. K. F., -plum 5 
linicula rindes blüme 40. i 
delblumencapparis XÖ5;rinds 
-äuge anthemis tinctoria (1 
kamille) Ki. Nmn vgl. Buphtl 

*tCale- s. Scolo-pendrii 

* t Cale-ptra, -stria s. Cal; 
-sta s. Caltha. -trum s. Calc 
retum. 

*tCamcies s. Caluities. 

•fCaliare s. Calo. 

*t Chalybs, calibs \alph. -j 
calips Stachel 27. 29 stahell 3 
hei 32. 40.staal; calibins stel 

*tCaUco s. Caligo. 

* Calicnla. galeola gelte; g 

id. 40. 

*t(^Ali<^iilus s. Cacula. 

* Calld- s. Callid-. 
♦fCalidi {aus pallidi) blas 

H. S. D. vgl. blas ros qui alban 
tem (Blasse) habet Tr. (Gf. III 

* t Calidimius s. Chelidoi 

Calidus welch H. Ph. i. q. we\ 
welch, wilch, bes. von lauer Mil 

C- i g- 40. -aliendrum ku 
40. 93. K. V. cale- l calea-m 
uilczhut, nachthaub 52. 

♦fCalifa s, Acalephe. 

*Calig-a {cf Cianga) hose 3 
G. voc. kouse G. voc. hosvetc 
scuah Gf. VI 418. -o eyn hosen 
45. -ula s.u. -are hosin V.a. 
-ale lendener37. -arins hosen n 
40. 91. 



CaUgarios 



Oalodemon 



67 



ftlie-arilui, -enosns s. -a. 

[i. Calo. Vmbra. 

jgeo i. intelligio vorsteu 45. 

;o 33. 

Etligemlus s. Calo. 

•go, -CO {aiph. -go) tiinkele 40. 
18 dunker also dat weder 38. 
US duDckclichen ; -gare idAb. 
ftlig-nla, -o s. -a klein b&sli 
stel 40. clene hozen 37. ISnsoc 
^ind. gallicolam ahd. scuah 
iliga) Pf, Germ. VIII 12, 
alina pisds aland 37.,- vgl. 
Gloss. 

alinicnla s. Calendula. 

op-e, -a gud lud 37. 
EÜipnida stelle 37. vgl. calo- 
, chalybs crucke Gloss. h. vv. 
tibia. 

aUps-on i. velamen etc. 74. 
ign. vallecio (?); inde -oriuin 
en tegens secreta; -a est testa 
46 abscotidit nucleum etc. 33. 
ptra. caleptra scherflier 
r Sm. III 399, aus scapulare? 
'ppelier, halsuueri Gloss. h.v.); 
' ferreus ein lepko (Zusata) 
elepcia eyn hoyt; calestria 
calapita eyn viit hoyd 37. 
Alir-ophin eyn heyt borne 37. 
est locus vhi sunt balnea calida 
lia 76. 
( kellik 37. 

lUe-a s. Caltha. -das s. 
18. 

3re chlueg l weys sein 33. 
dus los Symh. D. cloeck, be- 
r. voc. sim. 110. sneydech vppe 
ngh i. astatns, cadulos 37. 
hi,uagapruhi Gf. III 281. un- 
li Gl. Ker. (verschieden von un- 
i iners ungibrachi pertinax 
269). callide kündig 41. ca- 
argenlistigkait 27. arglüstig 
bündichait 33. 
ili- s. CaUo-podinm. 
is stich, vout gang i. semita, 
OS 38. päd, wech 37. mampat 
an-pad semita viri KU), enger 
irter weg 40. pait, hert weg, 
5. 



*tCalli-trichon s. Gallitrichnm. 
-thrix etc. s. Caltrices. 

* t Callns swile 40. swill Inder band 
29. swel, hardecheyt 37. swertel i. 
cutis lardi (swarte Gloss.) 27. ele, 
de harde hut inder hont edder dem vaute 
38. bal 38. 41., eyn hart hut vnder 
deme voute edder in der hant 38. band 
geswlst 32. talliis 34., squallus 
Oi d. swal?) 30. geswulst. callos 
eyn hert in der hant 45. 

*tCalinare s. Calamare. 

* t Cahnaria cealre; calaiide cea- 
lerbriv (droppings of roasted meat 
Bosw.) Clp., vgl. mulactra ceoldre 
(ypressed curds") Cock. Cf. Gloss. v. 
Galantina? 

^fCalmenta s. Calamintha. 
^fCalmia maytbe Goch, culmia 
magethe Dun. cf. herba patida maeg- 

dha Sofnner ; o. v. Buphthalmus. 

* Calm-um, -1 die. partes nodose ad 
modum calami que herentincandelabro 
ein kertztrauflf 52. sim. 75. Gloss. v. c. 

^tCalmus (talmns Gloss.^ eyn 
oghe i. oculf^s 37. 

Calo varster (vgl. vorster etc. v. 
Alator) i. portator lignorum P. V. ca- 
lones carradin l uernawn H. S. D. 
Gloss. (Gf. II 1109. IV 466. vgl. Clas- 
sis.). cidonis, 1: calaria K. V. boltz 
schiff 32. K. V. cali-are eyn holt 
schep; -garins, -gerulns eyn holt 
dregher 37. caletrum schnelles schiff 
40. snelleschiff 74. ein snells wasser 52. 

Calocertatorium, supra quam 
certantur suppia (pp durchstrichen) 
Gloss. lat. gall. a. 1352. (Gl. m.). Du- 
cange vermuthet im letzten Worte suppa- 
raria cf. ib. v. Superaria ; Gloss. w. Su- 
para sqq. Scheler 122^. p. 23 vergleicht 
calotricatorilun bei Joh. de Garlan- 
dia nebst den frz. Glossen dazu: ridoir, 
reduere, redelere als Flachsbreche. Je- 
doch lässtdie Stellung im Voc. 122. unter 
den paramentis mtdierum nach Pecten 
ein Frisurzeug vermuthen, vgl. Gloss. 
w. Trica sqq.; ein etwaiges mgr^ xaXo- 
Tp4;faTi}ptov könnte zu (}runde liegen. 

Calo-, cala- (vgl. Caco-) -demon 
gut wissender 32. 



68 



Galomenta 



Ounela 



* Calo-menta s, Calamintha. 
-nes, -nis s. Calo. 

*tCalopes holschou 38. eyn holt 
scho 35. colop-es holczschu-ech ; -ifex 
-ester 34. -her o. laister 52. Calo- 
Ohss.y calli-podiam leist H. S. D. 
calop-olmea 76., -elinia lerzen leyst 
37. tngr, xaXoTro«^, y.a^oTco^iov: ngr» 
xdkocnt {ov) Leist, Modell; daraus 
das glbd. alban. türk kalüp, dessen Ih' 
Sprung Camarda (Saggio p. 109) ver- 
kennt. 

*tCalopha-nos, -gas calof m. 
(stain) Meg. 

* Calor. color naturalis natulik 
{sie) bitte 36. 

*Kalotibia {aus TtdXov ufid tibia; 
vgl. CalipDida) stelze i. tiplena Symb. 
D., vgl. tiplea i. strata {aus scaca sim.) 
pastoris 76. calotibia scbinke 11.. 
woraus calobisia scbink 19., vmi. X 
tibia. 

*Calpar eyn erden pot 37. 

Calpis. calpes helme teken 37. 
oalco s. h, V. 

t Caltha. callea cleuer blomen 37. 
calesta, ealcesta hvit cleaure; ealta 
sUuatica vude cl; calcitulom gea- 
ces swre (trifolium geacesure Lye) 
Dun, 

*tCaltimas s. Calcaneus. 

* f Caltriees apen L symee 37. cal- 
lithri-x, -che /., -chon n. Steinbrech, 
ein affengeschleoht {Plin,) KL 

t Caltalum cinguli genus 148. vin- 
culi g. Gl. m. 

Caluare glachich 31., glatzig 64. 
machen. 

Caluaria haupt schal, toten kopff 
K. V. hopt statt 32. bombet schudel 
40. hauptechftdel Das. hirnecop Symb. 
D. App. giuela H. S. D. gebel Vifid. 
g^bil Mon. 

* t Calui-ale s. Calmaria. -nom 
s. -ties. 

* Calaisium e^t desipacio tump- 
hait 33. 

Caluiti-es kal 40. kelin K. V. glacz- 
hait 27. 1: -um glacz K. V. -um kel- 
win des ho"ptes 41. vor- storin«e: 
caluiiium e\n kelle 37. caliicieH 



gräwi (X can-?), glaczoti 32. 

^Calum-en (c/. Columen) h 
stat 52. -ine (X caligo) der 
Sterin 41. 

Calum-nia truck 32. -pnia : 
gen eid 29. betwungenayd 34. bea 
dinge 37. schade V.a. 1420. -pi 
zihen Str. N. -pniari vnschult 2 
29. vnschulden cziehon 34. falsc 
czeichen 33. faschleich (sie) verl 
27. -niator schendär l sager ain 
{sbst c. acc.) 33. wroger 37. 

* t Calus wiser man 40., aus i 
(ya'koq) i. bonus Gl. m., X calli( 

*t Calus s. Canlis. Galus 
jCaluus glacz-ot Oe. F., -c 
-at 27. 33. P. V. gla-, gna-tzet 
kalwer 40. chöl P. F. vppig 
inanis) 3;i. Dem. callvulus en 
kael 37. 

Calx fersni 32. 

Cama. camina lotterbett ü 

*tCania sprüwer 4(). i. q. i 
Gloss. 

fCama est qd.particula senten 
chama eyn Aeyl des synnes 2 

* Cama-dreos, -leon s, Cl 
drys, -leon. 

♦fCamar-a, -ia s. Camei 

* t Camboge biscoues hosen 
D., cf. Gl. m. vv. Cambale. Can 
-US. {cakiamentum diaconorum) 

Cambire buten, wesselen 2 

*tCambo-ca s. Cambuca 
s. Campolus. 

Cambuca cule i. claua 38. b 
40., -Iflf 52. Stab, eyn bischupp 
37. camboca biscoue stof Sy 
combuea cholben 34. 

ChamsBdaphne eingr&n,stn 
lerhals Ki. chamedafne rsBi 
Hb. leothvyrt Dun. cf. ostriag< 
oo-r^va") iithvyrt Dun. lidhvy 

Chamaedrys. camadi^eos 
gamander 40. camedreos s. Cl 
pitys gamaudria gunderam 
Z. XIII 382. 

^tCameyna s. Cameua. 

Chame-lsea, -wie» vulfes ca 

• t Camel-a s. -us. 



ChamiBleoD 



Oamittrom 



e9 



liamseleon. cameleon chelito 
:to Symb. M. App. camilleon 
vulfes tsesl Hb. 

uhaniiBleoii. camel-eon aiu 
• leopard 33. sim. 6. -ion eyn 
nangherleye verwe 37. gama- 
s. Salamandra. cainaleon 

vogil V. a. 1420. 

3amel-epardas, -iuni par- 
s. -opardus. 

nella milch napif 32. botter 
7. Siegel kubel (vgl. sl. milch) 
[*mella s. Armillum. 
amel-las s. -us. -on s. As- 






iiel-, camele- K. V. -opardus 

3art K. V. kemel hart 40. came- 

[>ardalas eyn der dat heft witte 

n37. 

[Jamelop-ödie, -edrum herba 

40. 

nel-us camevl 37. camel, evn 
lat heft ayneu ghewassen zadel 
m rugghe 38. olwentin Wien V. 
. oluant, -a olaenda //. S. D. -lus 
11 34. 

imffimelnm. caniomilla co- 

!7. gensblüm 32. canimilla (X 
) camill, ganft blüm K. V. ca- 
gramylly 31. cameinelon ma- 
Hb. 

nena flöt 32. slote 100. nach 
55., aber flöte Gloss. cameyna 
37. cameta fleute, eyn pipe 38. 
ani»pi tys (camipi teus Wirzb. 
lenep Hb. camepitheos gros 
ider 40. ye langer ye lieber t. 
ula minor, camedreos 51. 
amera gewelve i. transvoln- 
MStado Symb. D. camere, bourte, 
i. casa, tugiirium 58. camar- 
imer, speys eh. 33. -a steinoian 
er. (neben camiiius ouan, eit-, 
lan Gf. I 146 cf. Gloss. h. v.). 
mstornm schelf Gf. VI 480. 

st sächsisch, tabulatum, harreum 
esim.Kil., Heu-, Getreide-haufefi 
ien{Stürenburg), Gerüst, Breter- 
lag sim., ags. scylfe efigl. shelf; 
>niice scelb 1 drep Haupt V 
Camera fantastra I: imma- 






ginaria d. i. eine bildenerin; memo- 
rialis gedengnissc 42. /. 113^, Diu 
hirnschal hat dreu kämerlein: in dem 
ist der sei kraft . . . fantastica oder 
imaginaria d i. deu pilderinne ; iu- 
tellectualis Vernunft; moraiis ge- 
dajchtnüss Meg. 

♦fCameraca (-ata?) du. kam- 
reche It). kamercha, camertha Gf. IV 
403. (Canjbrai, nl. Camerijk). 

Cameraria eyu kamer maghet 37. 

Cameratus s. Camyrus. 

*tCameria camerie 40., jsu Ca- 
mera ria? 

^t Cameta s. Camena. Cami- 
uata. 

*tCamfornm s. Camphora. 

^ Camiceila 6-. Camitella. 

*tCamill-a, -eon s. Chamw- 
melum, -leon. -um s. Camura. 

CamiUus eyn prester scoler 37. 

^fCämina s. Cama. 

*tCamin-ata i: -eta kamer 52. 
-eta kenade, eynes riken mannes ca- 
mer i. talamus 38. cameta cbemat 
34. cammineta kamnait 45. 

Caminus (cf Camera. Fornax.) 
kemi l bach Owen 40. das kemit Oe. 
V. kernet 30. schilrstein 29. rauch- 
fank 34. vugir muwer, esse, des vu- 
girs beheltnysse o. eygyn wonunge, 
hertstat Conr. (vgl. Gloss.) eyn tack 
oflfen 0. eyn swerstain (e) 45. 

^tCamipiteus ^. Cham^pitys. 

*t Camyrus. camir Irim krura; 
camiratus (cameratus Gloss.) ge- 
krummet 37. 

*tCamis s. Chlamys. 

Camis (cf Cantus). Mit cantum 
(Gloss.) identische Glosse scheint: ca- 
mites quoque cant dicunt Gf IV 455 
(Pb.) Au f diese folift in der revidierten 
Glosse Pf. Germ' VIII 386: cauis 
felgunt; die Farallelstelle ebds. 1 114 
lautet: . . .et camites cauti dicuntur. 
camos felei; camites faliae. caunis 
{alph. camis) eysil bant V. a. 1420. 

*tCamis-ia hemet 38. phait 27. 
33. pfait 52. -ile, -sile 40. heme- 
H. S. D., hemd- 40. -lachen. 

*Cam- s. Can-istrum. 



70 



CamitelU 



Candela 



'^'Cami-tella^ -cella flad t. placenta 
33. canstella flade 40. Cf, Canlst- 
ellns, -rellns Glm. 

* f Camix-ias, -us weseher 37. 

^fCam-mineta s. -inata. -nati- 
cnm s. Canma. -omilla s. Cham»- 
melon. -os ö\ -is, -ns. 

"^f Campa-go s, Compages. -lus 
8, Campolns. -nar s. -nile. -naria 
s, Artemisia, vgl Canaparia Gloss. 

Campanarias opperman, coster 38. 
oflfermau, clocludere SymL I). glocken- 
giesser, glöckner Ki. 

Campan-ile glockhaug l wendel 
stein K. V, glok hus l glogen klengel 
(vgl BM. I 844) ; -ar (cf, -arinm 
Gloss.) glok hus 40. 

Campe een rupe G, voc. 

*tCampestr-e, -ia quast 37. 
schurtztuch 52. 

Campidona du. kenipten 32. 

Campid uctor kempe 37. leyt man 
V. a. 1420. feldfurer 52. 110. 

Campio. candones s, u. k. v. 

Campolns rebukelen H.S.D. can- 
polus rech 1: rech bog 40. campa- 
lUH rech 40. 52. cambolns reche 40. 

Campus vlet L rm 38. 

Camphora chamfer 40. camforum 
species aromatica camfer 38. 

*f Camnla s. Dama. 

*f Camurak .rb (vor mappa korb, 
beim Geräthe) K. V. gattung eines ge- 
sehirrs, in welchem der jungen eheletähe 
ihre geräthschafften lagen Fest, legitur 
et camillum Ki. 

'^'fCamus eyn af god 37. camos 
est nomen ydoli 76. 

Camus windstrick, halspant 52. 
big K. V. chamns cambriddel (fre- 
nnm bridd) Synib. D, kinraiflin Oe. 
V. ein ring l pizz l cztigel am czawmp 
33. komet 29. comus kümit 30. ha- 
mus chumpp, czugel 34. thamas biesg 
32. eaehmns eyn halter 37. 

♦f Cana s. Canea. 

f Cana galilee in der strate in- 
terpr. Candida i antiqua 76. int. celus \ 
emuUxtio Br. 

*tCanal-e, -is s. Canabs. Ca- 
mipns. 



* f Canabrnm (aus fre. chanm 
nach Scheler) ca-, che-nnevis; eaiMh' 



berium ca-, che-nneviere (vgl 
bari-a, -um sim. id. Gl m.) 12^. 
*t Canabs bis eyn henepen line 

37 , vgl. canab-is, -um een henpei 
coerde G, voc. henffen corde 132,, sd 
0. schnür 110. (sin^. -1 ^ Br) 

Canali-a, -cola eyn betteler 125« 

*tCanalis s. Canapus. 

Canalis nusch K. V. rinne, uuazar- 
rinua Gf. II 519. eannale ryen 34. 
nin (rim?), rör 30. kenel29. canile 
kaner (sie) 33. 

* 7 Canap-aria s. Campanarli. 
-eium s. Couopeum. 

^f Canapeus hempling, eyn saogh 
voghel 38. t'yn hennepelingh 37. ca- 
nopheus heufiling 30. canopeus ha- 
niff- 34., canapes hanf- 40. -vogeL 

* Canapi-nus s. Canapus. -an 
s. Conopenm. 

Cana-pus hanüsot 40. -pi sem. ha- 
nofsamo Wirzh. Hs. -bis hanfft (weir 
terau.) 31. -lis hanflf K. V. -pina« 
herapen 38. 

*f Canator s. Canna. 

Cancell-us cancel K V. gadder 37. 

38. eyn hol dor de wand 37. gader; 
scranck, w. u. scrang 38. sträng (sie) 
45. gatter; almar 33. gettry 32. pl. 
(-i) linaperga, manaperaga (cf Pinna- 
culum) Gf. III 174. -are scrankelen; 
crisselen 38. kriczlen 29. schrenkchen 
l gätter machen 33. gettem (scrip- 
toris!) 30. schranckieren of tralienma- 
ken of quaede schrift doerstriken 6r. 
voc, -aria konczley 27. kantzley 52. 75. 

Cancer creuet 38. crebes 42. kreuss 
27. criuz H. S. D. krebft des libes (mar' 
hus) 29. chrewß; kolb (in virga vir 
rili) 52. 

*t Candäeis een koninckghinne van 
ethyopien G. voc. candacis, vor. can- 
dlcis ein kunigin von Ethiopien 110. 
candax eyn konyngynne der moyr 
lüde 37. 

"^Candea eyn schep 37. 

"^fCandecnla s. Cadentula. 

fCandel-a ein kertzenliecht 52. 
carse 38. (herba) wulkrut i. taxns 



i 



Gandere 



Cantaginm 



71 



IS 51. 0. San. konigis kirtzen 
rnm luchter 37. 38. luchte 
ter 27. kerczen stal 33. kert- 
V. -arium liechtmesg 52. 
e-re glitzen 30. glissen 29. 
5 gliczeD Ö7. 33. 1: gleyssen. 
gloghen, bernen 38. 
ndib-oliuii, -olum 37., -ilum 
ipff 52. schope 37. schoupe, 
7e i. fnndibalam 38. schap- 
. scheflf 45. 

indicis s. Candacis. 
ida-ria, -trix bleyckersche 
jleycherin 110, -rius eyn wit 
J7. weyßgerber 52. 
jdas blanc, schinende, glin- 
^. gl.vmsar 29. glancz 34. c. 
s. Albidus. 
- s. Co-ndimentom. 
kudiolns (animal) hermli 40. 
d. durchliuhtic aU Prädikat 
nelins. 

id-is, -US Br., -ius (-ys) Gl 
regia 76. Br. Gl. m. eyn edel 

r. 

dones {Gloss. v. Campio) eyn 
»gher; cannores leckers 37. 
« {(üph. cand-) sunt leccatch 

Ddn-lns s, Callidns. -s .v. 

a s. Cama. 

ineba ouenwisch P. V. (Zu- 

l. Gloss. V. Furnitergium. 

ia s. Cauea. 

tnia eyn poel 37., aus hoel, 

Ä? 

,iii- s. Tana-cetom. 

cul-as prack 32. -a teue 37. 

etz Ki. wülpe 1 jsni krapfe 

cula Gl. m.y ital. cavicebia Dz. 

0. -aris hundisch 52. 75. 

sini-dentes s. -ni. -er s. 

. -Ua s. Cauilla. -milla s. 

melum. -ssa s. -s. 

ai. canidentes tene 37. i/?ei- 

! Dietrich (der Stellung nach) 
gs. thesmannesgethunche Erf. 
mannes gethunge (verenda?) 

nis hunt, rodde 38./em. breck, 



zauck F. tril piscis dorsch 34. dorsc 
(-st?) 29. c. britannicns grefiwhund 
{engl greyhound) 140. c. lepor-iims 
vogelhunt 52. -arius (c/. Gloss. v. 
Leporarius) wogel bunt; c. sponti- 
cus {st. ponticus) byber 40. c. re- 
pertor s. Claricula. c. venaticus 
s. Lycisca. c. caput (htrha) hundes 
heafod Hh. canissa hünttin K. V. 

Can-, cann- 1 cani- K. V. -istmin 

kretz, zain K. V. zänkorb 32. broit- 
korp 45. 

Cani-ties, -des grawin K. V. 
grewe 40. 

Canna ror l aliquid fluens derore 
l scherhn herba 40. ror, pimsen 52. 
c. mellis honigr5r/. Meg. can-ator 
rorer 40. -nator rörniaister 52. sim 
75. -netnm rorach 52. 

* t Cann-ale s. Canale. -etniii s. 
•a. -i s. Canini. -istrnm s. Canis- 
tram. -ores .9. Candones. 

^Canodiom h. zusse V. vrat. a. 
1422. 

*tCaiio-n Stil mes 32. regle 37. 
regule 38. (-nem Gf. 1 320\ -men 
einfalt {rectum reht) Gl. Ker. -nicos 
rehtlih Gf.I413. eyn caninik 37. 

♦fCa- .V. Co-nopeum. 

* Canop-eus, -ius bilgräm hüt 33. 

sim. 6. 

*tCanopeus s. Canapeus. 

* t Canopum ira malitiaplena 146. 

*tCanopheus s. Canapeus. 

Ganor hei o. wilhab {aus cano- 
rus wolhellend Gloss. sim. ?) P. V. 
hellekeit 8. V. a. 1420. 

Canorus sangbar 5^ 29. sim. 1 33. 
wal luden (ptc.) 37. canora hailigu 
(X hellig) ding 41. 

^fCan-polus^. Campolus. -Stella 
s. Camitella. 

^CantabUes singlichen 41. 

^fCantabra s. Cantharis. 

Cant-abrum weytzen grflst K. V. 
weissen gr&sch V. s. G. 909. weisse 1: 
kligen l hund a'^s 40. -ttbra hünd og 
30. -ebra hunczas 34. catabrum 
weyte chge 37. 



*j. 



Cantagium s. Contagio. 



72 



Cantbaris 



GaplUiiB 



Canthari-s, -des goltkäffer 43. can- 
tarid-a medel 37. {vgl M. mittel, 
mettel etc. Fr, I 665. Gloss. w. Lum- 
bricus. Scolopendra. ??rf. meddike etc. 
Br. Wtb. 139.). -es pl, var. sg. paura- 
wör-m, var. -mel Meg. cantabra to- 
tenwurm 52. 

^Cantarins s. Cantherias. Caa- 
tharns. 

*tCantar-U8,-iiis eyn wynsteyn45. 

Cantarusuap37.kantiC. F.kanne; 
caaternas (vgl. canteraium Gloss.?) 
kennelin 40. 

*Cantharas. cantarius trachter 
33 Marg. 

*tCa1l^asser s. Catasta. -ebra 
s. -abram. -eria, -erium s. Caute- 
rium. 

Cantherias renß, bok walach V. 
tril. cantarius perd 37. 

*tCante-rnu8, -ruium s. Can- 
tarns. -s s. Cantis. 

Canti-cum, i: -lena sangh 37. -ca 
ein püch der gaistleich lieb 52. -ca 
coris {st. corum) buch der 1er 30. 
dz puech der myn o. der lieb 34. 

"'Canticus ranft (Backwerks) 32. 

CantUena s. Canticom. Con- 
dncta. 

*tCantilo (vgl. circumcellio?) i. 
leccator, scurro vmblauflFer 52. 

Cantis. cantes orgheleu pipen 37. 

Cantor singer K. F.sangmester38. 

Cantrif-ex czingisser 34. -usor 
cannengheyter 38. 

f Cantuaria caceberg du. anglie 
40. Zu -berg vgl. die ältere Glosse 
kantilbiria (Gf.J u. engl. Canterbury. 

*tCantu-bra s. Cantabrom. -s 
s. Contas. 

Cantus nab 33. 64. 93. l radius 
30. speken 37. contns velben (Ib 
au^ 11 0. lg) 34. 

Chaos mog (d. L verm. mos palus) 
32. schände V.a.l420. cahos de erste 
materie l dusternisse l dupe 37. 

^fCap-a s. -atribala. -acenus 
s. -ito. 

Capana hdtte 6. capona hawt in 

vineis 33. 

"^fCapa- s. Capi-tanens. 



*t Capatribnla eyn botlingl 
des voyd 37. capa i. e. spa» 
spado 37.) l tribula 76. tabula la 
der Schreiber der Glosse capj 
disch 37.; capa tribule der c 
cappa cappe, eyu leder an der 
(vgl. Tvibula) 38. 

Capax begrypelck (-lek?) ; 
griffenung 45. 

* Capaxo i. coaxo ranan 

* t Capcitus crud dat dor de 
wesset 37., vgl capsica-m^ hs 

*Capedo s. Capito. 
Capedo vngentum 19., aw 
nium, vgl. 142 p. 44. Gl. m. h. v. 

* t Ciapednlum s. Capillnl 
Capelia cappel i. satellu 

sac-) K. V. cappelle 37. 

*tCape-lla s. -r. -Ita s. 
penta. -ntola s. Captenca 

*tCap-er boc 38. bog 4( 
custos l possesor hurse wlg. burs 
-erca s. -ra. -ella hoyken 3' 

Capet-a, -am schoudouck l 
eyn scho doek (dock?) 37. soc 
dile,' pedalas 38. 

fCapeta s. Capita. 

* t Capeteler auis quam (?^ 
non polest capere s. ein swe.. (vert 
40. 

*tCapet-um, -us^.-a. Com] 
fCapicerius chevechior 1 
Gl. m V. Capitiarias (cui 

ecclesiae cura iticumbit). 

*tCapid-iam s. Capradis 

s. Capadula. -as s. Capolu 

*tCapil-iciam s. -lament 

*tCapill-a hauptader 52. 7 

houet ader 37. 

^ *tCapil-lamentum } -lal 
-iciam zeringe der har; -licia 
den locke 37. -latura dick loci 
. *tCapill- capull- 1 caped 

mutze 37. 

*tCapillus s. Capulas. 

*tCapillus s. Crinis. c. ve 
1: c. porcinas (>. san. d(T mii 
K. V. muer-ruten, -pfeSvr^ Marg, 
brech. i. gr. adiantos, adiato 
litricam O.san. capilosas 1: 
t'Ch 37. 



Gi^nsterinni Capra 73 

*tCapi8t-eiiiuii, -ariom 45. mal- eapitul-lum, -am Gf. baupithaft Grl. 

«r 27. malter, hakch pankch, trog 33. Ker. Gf. IV 758.; vgl kahoupithaftot 

13. mfilter 29. 30. multeren 34. har- werden recapitulentar Gf. l. c; in 

iq>h Symb. D.2S0. eyu mulde o. eyu Gl. Ker. folgt die Erklärung : summum 

trog do die pherde v| egent 45. thiu oparostun. captU regiatium (y re- 

^fCapistrolis du. bibrach 32. gum) haupit chuningo. 

Capistrom m&lte (J trog do pfert *tCapittellam eyn salcz faß 45. 

0» es8ent40. halter, evn zeel dar me ^fCapitalium (c/. Capitolium) ca- 

dat port mede bindet 38. pittelhus 37. capittul-arium tc{. -um 

* Capita (capeta Gl. m.) kar 40. eyn sammeningbe der papen 38. ca- 

Capita-I, l -le Br. l. sent^ntia de pituliuH eyn vt dem capittel 37. 

üopUe puniendo Br. af to hauwende *7Capituliim eyn cleyne hoyt 37. 

den hals 37. Vgl. 74. Gloss. v. Gapitale. baldrian i. Valeriana 0. san. c. mar- 

Capitaleorkauf(ciü6'orkuss6/m..^) tis brachendistel, mannstreu Ki. 

T.a. 14:^0. cossen i.piduinar Spnb. *fCapitum 6*. Capitiam. 

J). houpt bfich Stab 29. dat. (-li) ags. Caplosus i. hdisus 142. p. 45 mit 

keafudponnan, ir. donchendfiacail (to Anm. 

fcreUkMi? Stokes) Lor. * f Capnale s. Cappa. 

^yCapitalis i. receptio Valens ad Capo zamer han 30. chapawn 34. 

infirmiiiUem dictum invulgari dz grin kapawner 1. 52. 

ipgl. Calculus) 33. erlosung h2, ^fCapolina (r/. Ca-, cam- -polus) 

Capi-, capa- (bis K. V.) -taneus adj.f reen Synib. D. 276. 

lioaetman38.hauptman,rittermeister *tCap-ona s. -ana. -osmus s. 

i majriflter militum K. V. -ito. -pa .9. -atribula. 

^fCapite s. Capito. Cappa kapp (vestis) i. capucium^ 

*t Capitell-nm, -a 37.pfeiler, stul capnale K. V. 

ißt. sul) fues 52. houede der piler 37. Cappar-i8^ -us 0. san. cappar m. 

dat hoeft van den coluninen G. voc. Meg. ryngel blomen /. Caput mo- 

knopffboden27.cappitellusknopif30. nachi 0. san. swaden 52. 75. kercze 

*tCapiteUuswankussen(y^/.(T/o6*6'. specics aromatica {vgl. u. a. hier und 

f. Plumacium) //. S. I). 6r/o6.9.<T.Candela. Chffirephyllon. Tap- 

*CapiteDUS s. Capito. sus.) 40. cappar (r/. Caprudis) cabes 

^Ca^itiosus pegreyfflidi 27. krut40.cabusl:bartz.9c?.,rtM.9kartz?bar- 

Capitium hfibtlocb, ho"btluch, naht tzenkraut cicuta virosa liegt weiter ab. 

tbch 40. goUer, est os tiinicc K. V. ^fCappil-ellus^ -olium .v. Capit- 

gollir, halsloch 52. hantwel fumg,) 45. ellum, -olium. 

honet gat 38. eyn houed gad; cap- '"fCappona (von cappa) schnidel 

änm td. 37. eapitum quod circa coU hut 32. 

iitfii>!^ halsetha, v^Z. Gk76>. hoalsed ca- ^fCappudium s. Caprudis. 

putilim Pf Germ. villHSß. ♦fCappulare {monachi; cf. scapu- 

Capito [cf Dentex) p. moU 32. mu- lare Gloss. capulariH Gl m.) schlepp- 

na» alnt H. S. D. sax. alund Symb. 1er 30. 

E, capite i. cefalns 142. p. 45 mit ^fCappus s. Caprudis. 

AamL cap-etenus chopp P. F. -os- *tCapr-asege38. 8eghe37.czigen, 

aus id. 52. sim. 75. -iteuus kapp gayss, 1: i. q. -ia rechmüter 27. -inus 

33. mmo p. (rinne Gloss.). cauena scgen, bücken 38. -arius gazzari H. 

neoeSymb. D.278 Sm.{Gloss.); cap- S. Tr. eyn seghen herde; -iole s. stal 

kmas rop G. voc. capacenus cule, 37. -ia s. gras ib. re mouder 38. -eola 

if^tfiseh 38. capedo üsind, eyfi viscfi (cf. Rubicapra) kitzel; -eolum (an.) 

73. lapito grop, hopting, karp 40. holtzpock 52. -eolus re 38. s. Co- 

*tCa-, eap-pitolium rieht hus 32. rymbus. capriol-us rebkrepfelin 40. 

10 



74 Caprndis Character 

-i krapfilin H, 8. D, i. botryones, Captiira zuc 48. 

latices 142. p. 45 m. Anm, loyr bern *t Capnde-ns, -ris s. Cap 

(vgl, die Glossm zu corymbus Gloss,) * f Capudula eyn biscuppes ' 

37. capricomussteynbock i. ibex 38. capidnla i. parua capis Br. s 

rebuch H.S.D. e}Tieyn hörn 37. ca- *Capula meyse auis; tapn 

perca stain bock 32. capri-, capre- meis o. gugerelle (gfigerel BM, 

32. -folium wiod 32. (t. corrigiola) 40. varr. tal-, sa-pnla wazze 

K. V, hagdorn 40. hagen dorn 18. ca- ain vier füeeig wurm Meg, sapul 

primulgi (auis) gaizmelk Meg. ser-löyfier, -löuifer 50. tippnla 

*Cap-rildis (c/. Capparis), -padium non tiaiido sedgradiendo aquas i 

cappucz 32. -idinm capus K. V. -ade- abageiz 6r/. IV 287. Üherd, hal 

ris (X maguderis?) cabes krut 40. bedeutet ebenfalls zugleidi eineti 

-ndens kappuß krut 45. -pus krut (kleine Nachtetde Sm. JI137) u 

l compust 45. eyn crud weder de vn- Spinne^ phalangium opilio ebd, 

kuscheyt 37. bei Neinnich h. v. tieben haberhau 

Capsa capsel, eyn spise kiste i. ber-ziege, -bock, -lämmehen Aei/ 

Capsula, teca, scista 37. kapsei 40. lopax gcdlinago u. sc. galUnula 

(fehlt hei BM.). capse Symb. JD. wat- A.i;t'.^,Me6e« haar-, harr-, heer-scl 

sakch 27. enthaltnuß 34. sim. 1. be- haarbull, haarekenblatt. Die S 

haltni-ß 29., -ße 30. nien himmelgeiß, himmelszieg 

*tCapsa-ces, -x eyn band, eyn pella coelestis) deuteti vielleicht c 

mate 37. Ursprung aus einem haban = 

Capsella {cf. Teca) täsch 32. tasch hebhan, heofon etc. coelum, wem 

K. V. test (aus tesc?) 40. {i. Capsula) obiges aba die älteste Form ist. 

ladeken (r. i;oc. ledlin, kystlin iiö. truha Capu- s. Capi-llulum. 

Gf V 511. duchen o. ledder sack 45. Capulum halffter 7. 33. 93 

Capsula truck 32. truchen, lad 33. \nlcz]hoptstMe\ (omam.equoru 

ledlein 52. Capulus (cf. Tridens) een rc 

*Capsica m^l steg 40. mulsteck, den schip G. voc. grepe, eyn 

estpalus aut sudes molendini 75. an der dor; hilt an dem swer 

*t Capsi-cum s. Capcitus. -dilis eyn hüte des swerdes 37. eir 

s. Cassidilis. -s, -o s. Captio. -um (capidus gehultz) an einem sw 

s. Capitium. toten bare \cf. Capulum Gloss.) t 

*tCaps-orium5.Lapsorium.-ula tes gehilcze 40. geholcz l knau 

s. -a, -ella. pidus eyn holcz an eym suuc 

Capsus hangend wagen 32. bedecket capillus swert knof V.a. 142 

w. 45. copsus eyn toch kare 37. *t Caput hoüet 36. houet, cc 

*Captacula s. Capteucula. 38. c. monachi s. Capparis. c. 

"^t^ftp^lA^uii^ de sonnauent vor dt) herduom 48. 

palmen 37. Caputium (cf. Cappa. Cap 

•j-Captare begeren V.a. 1420. coghele 38. caghel 36. 

Capteucula strigel (cf. gestriegel Carabus (cf Mergulus. Siro.) 

v. Conopeum?) 40. strick 74. schlag 31. carepus grop; caroppus 

K. V. captacula bedreghinge der wort 32. karep-tus karpp 45. -us kar 

37. capentula strick 45. Carabus eyn hude vad in nc 

*Capteuus s. Capito. scipin-el Gl.Aelfr., -cel Gloss. 

* Cap-tio droch 132. G. voc. -sio run (gu aus gn, vgl. Mioparo) 

strick, bedreghinge; -ciosus droghen- tis (aus unter) " Sym. D. 280. 

haftich 37. -sis arglistig 3. 52. Cha-, ka- 32., ca-racter gel 

Captiu-US ahd. notfanc Pf. Germ. V. a. 1420. bedruppenift (aus 

VIII. -itos fancknust 32. $im. umged.?) 45. sei sigel 3: 



Garactes 



Charybdis 



75 



dde, eyn teken ysao {sonst ysern) 
7. karacteres pildengeschrift Meg. 

* t Caractes (o/pA. capr-) ein pox 
orndel 27. 

* Caradri-ns, -on (t/. Caladrius) 
fn wyt Yoghel, eyn calander 87. 

*Carag-ma eyn munte; -ina in- 
nickinge des bock Staues 37. 

Charaxare. coraxo 1: croeira- 
;raplio uscribo 37. 

♦t Carba s. Scaba. 

Carb- s. Carp-asinus. 

Carbasa-s, -m eyn zeghel laken 37. 

*Carbo s. Cabb. 

Carbo erloscen cöle; pruna bir- 
ende cole Symb.B, 

*CarboDa s. Corbaa. 

Carbonella crappc t. frixa 38. 
erost fleisch 52. 

Carcer {vgl. Ergastulum) karichär 
3. karcher i. archastulum 27. kär- 
lier 52. carke, kerkener, presun i. 
raosinm 38. 

* Carciola witesa H. S. D. Gloss. 
ites krut 4ü. 

Carc-ius s. Cartius. -ulus s. Cal- 
Dlns. 

Carchesinm. cartbes-iom, l -ia 
7., -ie 34., -um G. voc., certesiam 
X e>ii mersein dem mastbome(meer- 
e carbislgaleanauis KiL) 37. gese- 
dband 30. segel-strenge 29.,-schranck 
U -strik 34. een schenck vat of een 
ume G. voc. 

Cardamomum cardemöle 40. 
^t.Cardama-m, -s wildekirso (nas- 
irdiim cresso) H. S. ]). cardanius 
iUe kresse 40. 

*tCarde-opaiia, -panna^. Car- 
ipatiiim. 

♦f Cardia %. incor (morbus) Gern- 
m. hirczen sichtung 45. hertzen siech- 
g 52. herz ryt t. cordiaca 74. cor- 
iil hertz ritt 32. K. V. cardia-ca der 
nst ämacht Meg. -tos herten steke ; 
m de eyn heyt herte heft 37. cordia- 
iBhen^ettigerP. V,y{at4ss,vglhBX' 
iliht BM. II 2 Ä 388. hart-, hertt-, 
nschlechtig Sm. III 429. 
^fCardinales (c virtutes Gloss.) 
igentlich zucht 45. 



*t Carditas s. Caru8. 
*Cardo benedictos s. Cardus b, 

* t Cardo (c/. Vertinella) cell, ce- 
lioli 30. hirael-ang 29., -angel 30. 33. 
celicardo eyn hespe des hymmels 37. 

* t Cardo - patiimi , -cana ert-, 
ebers-wrcz; carde-panna(aZ2>/p. cad-) 
cber wrcze 40. -opana ertworcz 45. 
cade-passio 1^ -bona eberwurtz 52. 

*Cardua forhen, var. foreu p. 75. 
cardnla worhen 40. forhel 52. 

*tCardua s. Cardus. 

Cardacella haber moch 75. K. V. 

*tCardn-elis, -ellns, -cellus 38. 
steghelitze 37. 38. cordaelus stig- 
licz, distel (/. ry. carduellus Gloss) P. 
V. distebswig w. 6. 50. 

^fCardula s. Cardna. 

* t Cardns benedictus marien tis- 
tel 40. cardo b. born wurtz i. eri- 
giron etc, 0. swi. cardus sUaaticus 
woluismileh //. S. D. c. silfacitns 
Wolfes milch; cardna agrestis wul- 
lede {angeleimt; vgl. u. a. Blandonia. 
Tapsus.) 40. cardus nigert'^a.^wulf- 
fes milch H. Fh. 

Carectnm (c/. Gladiolus) riet ge- 
wlchs l riet h8we 40. rietwiß 32. eyn 
stede dar snyd gras wessct 37. lues- 
bosch 6r. voc. post carecta vndir dem 
crude Virg. {vgl. 8. Gloss. v. c). 

♦fCarena s. Carenum. 

Caren-a, -l -tia (-cia ; carere X 
quadragena) 37. eyn karyn 37. carine 
myt dem aiflate i. qnadragena 38. 

* t Caren-a s. -um. -e s. Carina. 
-tia s, -a. 

Caren-um, -a 37. must 37. caren 
Cook, morod, moradh Sommr. 

*tCarep-tus, -us s, Carabns. 

Carere {cf. Vacare) beren, enberen, 
missen 38. 

Carex swerteln, liesch, ried, logen 
45. schuertel, ryetgraz, schifft 52. schiflF 
75. siech 33. schleflf 74. sacher 75. 
P. V. carix riet gras 40. 

•f Carla s. Caries. 

Charybdis (vgl. die Glosseti eu 
Sirtes Gloss.). caribdis santuurfi Gf. 
1 1042. uncaprech {vgl. Formen o. v. 
Callidus) ib. 111267. unkipreh (i>Äeiwfo 



76 



Carica 



Caroscopas 



seutin) GL Ker, zee anxt G. voc, eyn 
mer-wunder 37. -slunk F. a. 1420. ca- 
riptis schiff bruch 32. cariodis meres 
wiel {All. von wallen) 40. 

*Cari-ca, -tBLestvngtientumauris 33. 

Carica via, pl. (-ce) vigen H. S. 
D. sg. gebacken V. F. a. 1420. truucken 
feigen 52. vighen y nicht \ palme 37. 
Caritas uigan 41. 

Cari-es \ -a 33. vnreyne 37. vnsaw- 
brichait 33. holcz fily 32. eyn vol holcz 
F. a. 1420. wurmelo H. 8. Tr. (vgl 
Gloss,). molm KU. olm 147. (nd. mulm, 
ulm sim. vgl. u. a. Br. Wib. h. v. sqq, 
BM. III 178.). -osus olm-oht Gf. I 
249., -ich 147., l mohn-achtich KU. 
vftl 37. 

* t Cfti*ictiim s. Tanacetum. 
Carina schiff boden 32. 93. po- 

dama acc.pl. Gf. III 87. bodem Symb. 
B. 2^8. chlain scheflf 33. klains scheflf; 
czüU 27. zuU 52. karnia schiff 40. 
— Gf. III 311: carene(wffwpAa müsse 
l aqua uuazzar) Gl. Ker. prunchulle; 
zu kiol (Kiel)? müsse undetäschy vgl. 
nymphe i. muse, nympha i. aqua Br. etc. 

^Carinarius eyn dreck-vorer 37., 
-dreger 147. 

^fCariothia. carintria kornder 
regio 32. 

*tCariob-ulla, -allnm Gloss., -alli 
kam rade 37. 

*t Cariodis s. Charybdis. 

* Cariola tule 40. kariola heera 
i. q. orix Symb. D. 268. 

*t Cariola s. Corrigiola. 

Caryophyllu-m. -s eyn muscaten 
boem 37. carnoualnm negelin 30. 
garioflle-8B, -s nelchin H. Ph. gha- 
riophilns negliken, eyn crude 38. ga- 
riof-nlata negelin kruit 51. -ilata 
pheffer crfidt Haupt Z. XIII 382. 

''Cari-osns s. -es. -ptis s. Cha- 
rybdis. 

Carisa vor leghen wuUe 37. Vgl. 
142. p. 44 Änin.jsu canier ^o (nr. 32). 

^Cariscns kinh-, cvic-beam; cf. 
virecta cincae Goch. 

* t Carislingwa eyn gud rede 37. 
C-, K- 40. -arisma (X chrisma) 

gaue de3 bilden gheystes 37. crisem 



40. cacrisma {aus ca- + c-ri 
crismota (dontim kepa spiritaleki 
Gl Ker. 

* t Carista auis (von dem) a 
dat. Meg. 

*tCarist-ia tewre iar 33. 
iarczeit 27. -ea mangelinge 45 

* t Carit-a, -as s. Carica i 
2. -as, -udo s. Carus. 

*t Carins march; u>. u. d 
appoUo 37. 

♦Carix s. Carex. 

*tCarmel-ita. -us eyn berch ci 
dsimiis ; -iti moneke vp deme bei 

Carm-en {cf Conducta) eii 
i. vnus versus 125. -inator lied( 
ters ende sprekers opter Straten ( 

*tCarmiis {cf Camus Glo 
Tarmus. 

Carnarium eyn beyn hus I 

*tCarn-eator Gloss., -ial 
-ifex. -es ferine s. Caro. 

*t Karnia s. Carina. 

* t Carnifcium eyn vlesch 1: 
Cami-fex, 1 -ator 37. vley 

wer 37. fleysman P. F. een diefl 
of bodel G. voc. 

*tCarnio onis ein leich 5! 

*tCarnis afflictio des lib 
twank Co^ir. c. -priuinm vas 
fasnacht P. V. -briuium vascl 
33. faschang 52. 

♦tCam-ium s. Cranium. 
-US Gloss. s. Tarmus. -oual 
Caryophyllum. 

*tCarnulent-ia, -a vettiche 
-US veth 37. leibig 52. 

Caro vlech 36. vlesch 38. leib ' 
K. V. sg. mensch fleysch, pl. (ca 
vich flewsch 33. sim. 6. carol 
wiltpreht 31. carnes ferine wi 
38. wilpart 45. 

Carobeus s. Siro. 

* Carobus. caropus est colo 

33. 

*Carop-ara, -era (X carabi 
schep line 37. 

*tCarop-pus s. Carabuj 
s. Carobus. 

*tCaros-copus (-topus?), 
pus s. Catascopus. 



Garota 



Gasia 



77 



"ota f. g. Garmca Cbr. cap. de 

irpa s. Carpo. 
3arpa loc, har t. pilus 38. 
])arpa-miis s. -siniis. -nas, 
9 «. Carpinus. 
irpa-slnus, -sius guld verwe 37. 
guMein farib P. F. -sini purio 
lapide Pf, Germ. VIII 394. car- 
i color gemme i.viride gr&ni ib. 
]l. die ags. Glosse Gloss, v. c 

yarp-asmus, -elis s. -inns. 
ans 5. -obalsamom. 
3arpen-a s. -ta. -is ^. Car- 

• 

■pen-ta, -a G. voc., capelta 
mer P. V. z. holtz l spon 30. 
r 29. span 27. 33. timmer-spaen 
^ -bank 37. peyl (i. q. bipennis) 
1, scraghe dar me vppe hauwet 
krpent-are cluteren, tymberen, 
; -arius tymberman 38. -um 
wagen 52. geho-, vor. gehe- 
w. 75. hangend w. 32. burger w. 
czimer-nüss 27., -eysen 33. sim. 
sehe 44. gutsche Ki. 
*per6 ploken, plukken 38. plu- 

ivloechen 132.) of berispen i. 
lendere G.voe. 
irpinare (aus carpere X car- 
wol czaizzen P. V. 
^arp-inns, -asinns hagen dorn 
imas l -anus hag doren 33. 
hagendoren 34. -elis hagbäch 
im sie; -iU8 sie bowm V.a,1420. 
■p-o cherph P. V. carpe, eyn visch 
Uns 38. -io l -a carper G. voc. 
"pobaLsamnm balsem zaiue 37. 
Isamus baisam holcz 1: rindten 

krpo-cratianif r., -graciaket- 

gantes resurrectimiemchristi 37. 
•pos gr., lat. i.fructas l semenBr. 
ide IcU, (vgl. Garpobalsamum) 37. 
Tata uüder Symb.D. 
3arr-ogata s. -nca. -aca s. 

T-uca. -ogota l -us karre G. 

\B chanzuuagan Gf. 1 667. reit- 

ih. H. S. D. cara-, carns-ca- 

iron(canisc.),carton 1^2^.p.46. 



* Carrn-lns s. Gracnlns. -s s. -ca. 
Carta pirment K. V. kart 33. 
Cartallum zeinna Q fanari {aus 

panarius) Ho. 39. zeine 40. schissel 
kreb 30. schottelkorff 38. cartellum 
eyn schugel bredde 45.. 
Cartamus wilde saffran 51. 

* Cartharius morder P. V. (mar- 
der Gloss.) 

^CarteUnm ^. Cartallum. 

* Carthesia. ca-, co- 30., to- 34. 
-rtesia heiltum lade 40. opherstochk 
i. carbona 34. opffer stock 30. 

*tCartil-ago, -ego 30. P. F. (alph, 
carc- 33.) eyn knoster 37. krJstell 40. 
crotzele, weck hioke in dem vlesche 38. 
chrustel P. F. kr&spel 29. krüspel 
pain 27. knorpelbain 30. ein schulter 
bain 33. casica s.h.v. 

^Cartius. carcios ^. lacbj^ 32. 

Cartolariiis brieuere (ka.) Symb. 
D. brieuare H, S. Tr. brieuer 5. 

* t Carncarins s. Carruca. 
Carue ehum P. F. come, eyn crut, 

vnde is twierleye: peper kome, het 
syminum, vnd gart kome, het carue 
38. cami kumich 32. wyesen komel 
51. matte kimin; circon feit kumich 
40. cireo ueltcume H. 8. B. 

♦fCarum {aus lardum?) spek 37. 

Car-us leyflF; -um reddere 1. ma- 
ken, leuen 38. -itudo duyrte G.voc. 
-itas liebhait 27. carditas {dlph. Ca- 
ritas, X cardia?) liebin 33. 

* t Caruscarius s. Carruca. 
*tCaruus. parreman t. parro- 

chianus, c. {aus]^Bi\iXj&verles€n?)dO' 
miis plehani^ dos 38. 

Casa (s. Camera) eyn arm hus F. 
a. 1420. armans hus 31. gassa bett- 
1er hus 52. 

fCasale s. Ar^le. 

*tCa- s. Ce-saries. 

*tCasatorium brottspiß t. veru 30. 

* t Case-us chäzz 33. -ale kesevad 
i. Synum 38. -arium casier 122^. 
-atmn kesbrftge 40. kegpru 74. -tum 
chäftprwi 52. 

CiasJa b6m roke i. q. crassia; 
cassiouistula fistelinge 37. cassia 
wicboum H. S. D. wihboum Gloss. cas- 



78 



Cadca 



Castratas 



sia lingn-ea gihbo^m 40. -a holcz 
geig 50. c. lignea holz-gatz, vor. -katz 
(cassianholtzcgeisz dat. vor,) /., ain 
staud; c. fistola cassenr&rn /.; cas- 
siana cassian-, var. casscn-pawm Meg, 

* Casica (Gloss. v. Cartilago) or- 
leppel 9. orfedel; auris (aas auricu- 
laris ? vgl. Gloss. h. v.) ör vendel, or- 
loffelein 1\ V. 

* Ca- s. Can-sidicus. 
*tCasi-dilis s. Cassidilis. -na 

s. Casma. -nia s. Cadmia. 

* f Casita i. summit<is ani 37. 

^fCasla s. Casnla. 

Casma (c/. Fulgor) blixem 37.blicze 
40. himelplitz 52. casina hiatus ter- 
r<B 148. 

•fCasme s. Cadmia. 

Casnomia i. venenosa miisca 37 

*Cassa s. Cassis. 

t Cassabundus {cf. Cassus) vor 
nichtif^het 37. 

^fCassamins s. Cassianns. 

*tCassar-e vornichtigen 45. -ietur 
verniitet wirt 41. 

Cassarius eyn ned meker 37. 

*tCassi-a, -ana s. Casia. 

^Cassianns erdnug 74. cassamius 
ert mist 40. 

* Cassibula. cassabula eyn schod 
doer 37. 

Cassidil-is eens voghelers of eens 
heerdekens maele G. voc. -e bilgrins 
desche 40. vogil taschc F. a. 1420. vogel 
sack 52. purssa Sm. 1202. sweydeler 
{cf. Mantica) 45. cap-, ca- 45. -sidilis 
eyn bilgrins sack o. duch {cf. Capsella) 
45. eyn by gordel 37. aecassidie 
i. perapastoraiis Symh. E. 

* t Cassido-labrnm eyn helme exe 
37. -dolabrnm heller hart 32. 

* t Cassioaistala s. Casia. 
Cassis eyn helme 37. helbem 34. 

ysenhut 30. 

"^t Cassis s. Classis. Cassus. 
Cassis hämo Sywh. D 279. H. S. 
D. Tr. ned; cassa eyn hazen ned 37. 

^fCassabola s. Cassibula. 
*Cassula eyn wulf dru 37. wolf 
sensen 52. 



^fCassula du. kassel 29. 
30. cassul chassel 34. 

Cass-ns taub 125. vppig; -i 
dns id. 52. -is vnucz 32. 

Cassutha. cuscutafiltzekrui 
5 1 . curstnca vnser fro"wen sid< 
sei-, flahs-side 40. chnstttca 
{y ausgestrichen ? cf. Consogriago 
hierher? Dazu CUStica /rt4^^t(; 
inetum Gl. m. 

Castaldus kirchprobst 52. 

Castan-ea kestnitz K. F. k 
bauni (c. Ed.) H. Ph. -ia k€ 
bom 30. 

^Castaueum ^. Costania. 

Castaneus pannus grüne 
Symb. D. grün tüch 33. 

Castella-nns (cf. Municeps), 
burck herr K. V. casteleyn G. 

Castellam s. Opidum. 

* t Caster-gus, -uus s. C; 
nus. 

Castigare castigen, cuscb i 
spengen i. abstinere 38. 

Castimonia abprechung de 
lust 52. 75. in-c. Inder künschk 

*Castina s. Calcina. 

Castitas cusheyt 38. 

* t Casto-logaloe, -gale c 
stain 32. -lagee eyn glij^ender 
steyn 45. 

Castor bvber tier 40. schJS 

* Castoralis {Gloss. cf. Br. 
tor) eyn de de hoden suluen vt 
37. quiseipsum castrat 76. 

Cast-orium byber giel 4C 
rium eyn bebern hut (umg.) 

Castra ritter harsch (harscl 
harst Fr. I418\ Sm. II 240. iS 
Nürnb. Chr.) 32. heriberg-a s 
III 175. -0 crastro Pf. Gern 
410. castrametari huser sec( 
a. 1420. 

Castran^ulasuwewiirtzi.st 
scrof-ularia O.san. 

€astrare bouten, heylen, ^ 
pen deme ve 38. lychten V.a 

Castratura nut 32. 

Castratus {vgl. Gallinacei 
minier {aus gemfinchter sini. ; ] 
minder?) 40. vmechtich 37. 



Oastreneds 



Catascopos 



79 



»nsfe bürgmaister 38. parkch- 

Imargia freFserey 52. 

it-ronuR, -mnus boutling 38. 

lamel 87. -rius hemling 32. 

1 (sie!) i, mnto 33. -erims 

»checz muto 9.) 27. 

it-rorium s. -orinm. -ros 

um. -rnnus s, -ronns. -ns 

ts. 

% kusch 0. glich 45. 

a (c/. Planeta), causnla 31. 

F. casele 37. 38. mishakel 
acher 31. missachel 32. casla 
ock. 

a hutteke l eyn hop stros 37. 
i-ra val 38. -8 id. 38. 40. vn- 
0. 

t 8. At. 

thaboratis s. Cataporates. 
s, Can-tabrnm. 
tabn-eia s. Catapntia. -la, 
Catapulta. 

•al-nm i, clamura animalium 
Gloss, et Gl m. h. v.). -i (cac-?) 

man dz wihe t6tet 41. 
habumba. eatabnnd-a grufft 
rebir F. u, 1420. 
r, cath-aclsmns s. Cataclys- 
itechismus. 

laclysmns. cathaclismus 
it 40. caticismus sind Aus 
eÜHUs eyn water vloyd 37. 
las s. Catarrhaeta. 
idromns eyn bane vhi cur- 

• 

lapa^ -plnda mulschusg 52. 
V. €. cathadnpla eyn vloyt 

r 

* 

ta-goga s. Oclmas. -lexia 

ia. 

alexls eyn wllenbringinge 37. 

lalogns eyn zal F. a. 1420. 

mane morghen vro 37. mor- 

52. bey vru F. a. 1420. 

LamoH s. Cathomus. 

1-^ catt-apladnm omnis im- 

\ in coquina 40. 

»lasm-a ziech pflaster 52. ca- 

m-o eyn plaster vp leggen 37. 

Issensalben l krawtt 33. sim. 6. 



* f Cathaplasta s. Cataata. 

Cataplectatio lestemn-g 52.,-ge 3. 

•f Cataplex-ia, -a wallent we 40. 
cata- s. Apop-lexia. 

^fCatapl-odis s. Cathoplodim. 
-nda 8. Catadnpa. 

fCathaplam kimahchitha {mxum" 
tus einthingida nauium sceffo) Gl. Ker. 

'*'Cataporat-es, -is enker bli 40. 
cathaboratis encker bley K. F. 

Catapulta stral 52. catabnl-a 
schling ib. boltz, stral K V. -tos bolcze 
F. a. 1420. tattabnlcha straul 32. 

Catapn-tia, -cia 40., catabncia 
sprengkarenly 32. sprengel-kömli 93.^ 
-Mnli, spring wrcz, wolfe milch 40. 

fCatari ketter 87. 

*Cataricain(t;^Z. Cathartica G^to^*.) 
süfernisse (artaenyge) 42. 

*t Catarrhaeta. cataraet-aiinna 
G/.II519.regen runcze 40. watervloet, 
wolckenbarst G. voc worlken (wölke 
nnbes) borst (i. catacisrnns) 38. 
fei im äuge 125. -6 i. celi fenestre t. 
nubes l tanitrua Pap. cathara-chta 
wasserfluzz o. ein gebolkchen prust 
Ifenestra waiser (si4i?) P. F. -cta Was- 
ser schucz 29. eyn schütte bred, eyn 
wech vnder der erde 37. tharichta 
wasserschuss 34. 

Cathaims, oß catarrus snoue 
37. de snuve 35. suue i. reuma; dumpe, 
eyn crancheyt 38. snuz (pusinzia L. i.) 
H. l. i. nasen flos i snuder 40. snu- 
derata Gf. schnudert 30. Sträuchen 34, 
höptflusg, knusel {aus fn-?) i. rewma 
29. brüst flusB {sclieint sl-) 32. flug 
zuderbrustjSchnuderJST. F.dersnuppe, 
rotz, heubetsyechtumb 125: der snoppe 
51. catarrhom acc. (Ed.) nasenboz 
H. Ph. (vgl. dort demphig est, i. sptra- 
men difficulter emittit Ed. I 62. hämo 
qui dunphig aut qid hustet 181. pec- 
tore et pulmone dolet i. e. dumphet ; emi- 
^rar?^mtnca/9i'^a^(2^t<^dumphen; dmn- 
phedinem acc, in pectore III 2). 

•fCataPUS Mmpe, qd. lignum 8., 
l. brasiaiorum V. vrat. 

Catascopns flos schif 40. flogschiffe 
74. caro-scopus (-stopns?^© 76.). eyn 
wener (weuer ?) 37. -stropus speher 52. 



80 



Catasta 



Oatülos 



Catasta screiata etc, BM. II 2 S. 
216. est catena l cofnpes G. voc, eyn ey- 
seryn bette V. a, 1420, ram do man 
tüch au siecht P. F. ain ram, do man 
tuch an drukchent 27., do man die 
gewandt an trukchet ; cantasser (X 
asser) ram 1: kaczenbritt (vgl. Gloss. 
V. Pluteus) 33. cathaplasta eyn led- 
der dar me deue vp bynt; l accnlens 
(aus a- X e-culeus^ angel 37. 

fCathatamba (aiis catacumba X 
tumba, cf, Cathabumba) eyn graflf 37. 

*tCatecalla s. CathocoUa. 

* t Cathekominns s. Catechu- 
menus. 

^ t Catecumin-a s. Cacumen. -ns 
s, Catechumenas. 

Catechismiis. cathacismus an- 
wisinge an dem ghelouen 37. cate- 
zizare bestetigen V.a.l420. 

Catechumenas. cateen- 40. 52., 
caäieca-, catieu- Gl. Ker., catheko- 
32. -minus der den geloben höret vnd 
noch nit getöffet ist 40. eyn vnghedoft 
kind 37. gelÄubiger vngetöflfter 29. 
gelaubiger vnd gestrenger liebhaber 
34. glaubiger 52. vn töflfter cristan 32. 
eyn halbir cristin F. a. 1420. sim. 74. 
uuestiparn GlKer. 

*tCathe- s. Caco-demon. 

C-, K- 40. -athedra, cathera 
K. V. (cf. Ambo) meister- 40., maiste- 
(sic), lerer- K. V. -stöl, o. sessel 40. 

Cathegia eyn pil 37. 

♦fCatella gürtel spengli 32. fiir- 
spang 1 ketelin l (fehlt ein Wort) 40. 
sateUa spenglin, kettenlin K. F. ca- 
tellator sail würcker 32. 

Catellus s. Catulns. 

Cathena kedene 38. käten 52. 

Kathenare kettnen 29. cathena- 
tus s. Hamatus. 

*t Cathera s. Cathedra. 

♦fCaterculus s. Crather. 

♦ t Catherrister eyn gryndel 37. 
Catern-a uolch II. S. Vind. ein 

schar von sehs tusent 40. est decies 
plus quam agmen Voce, ex quo. same- 
nunge F. a. 1420. -arius eyn er varer 
(X cautela? au^^ lier vorer?) 37. -atim 
8charffleich(Äic)27.8cherechtr.o. 1420. 



^fCatiiesi-a, -s s. Cache 
Catezizare s. Catechismi 
'^'tCatic-ismus s. Catacly 

-uminus s. Catechumenas. 
^Catigita. cagitta {alph. 

ein leyrerin 52. 

* t CatUe wogel wick 52. ca 
A. vogel wike 40. 

Catilio s. Catillo. 

CatiUare (X catus) mawse; 
chen 27. masen (sie) 33. 

Catil-lo, -io eyn vor slinde 

Catillum kroes, nap G. voc 

*Cathin- s. Cachin-. 

*tCatinu-s, -m kar K. V. 
V. a. 1420. kroes, wijnpot G.voc, g 
(ka-; i. parapsis) Syfnb. D. 
(cä-) 32. {vgl. Gloss. v. Fritillus 
126'. Sm. I 263.). cathine eyn 
wyn vad 37. 

^Cathinus kiczein als ein ] 
27. cattinus chäzzein 33. 

♦fCatis s. Cattus. 

tCatho eyn wis man 37. 

* CathocoUa hundts-, var. 
Schnabel 75. catecallah&nes sna 

Katholicus cristan 40. ein 
criste F. a. 1420. catholica 
kristenleich kirchen 52. 

'^'Catholus s. Catnlus. 

Cathomus besimo Gf. besc 
yseryn rute F. a. 1420. cath 
besnie 37. ain gaisell von rote 
mächt 33. sim. 6. 

* Cathoplodim. cataplodi 
hen fisst herha 52. cattapladui 
-um) fohe wist 4t0.^wie(lie Entstell 
in 75., aus vohen vist {50^. Glss, v. ] 
rois), von der Vohe (Füchsin), ivie 
fist vom Wolfe, vgl. bovist und G 
Wtb. h. v. Nemnich v. Lycoperdu 
vista mit vielen Varianten. 

*tChato8 s. Cadus. 

* t Cattapladu-m, -s s. C 
pladum. Cathoplodim. 

*tCattarru8 s. Catharrui 

* Cattinus s. Cathinus. 
Cattus catte 38. chater l c 

(sie) P. F. catis kacz (itistr. bei 

Cat-ulus eyn wolpen evTies juv 

deres 37. l -ellus ein wolffe 



Catos 



Caastica 



81 



29. -ellus hiindli 40. catholus 

1 V.a.l420. 

atus {alph. cacus) sciupo {sacer 

GhKer. skuipo Gf. VI 410. 

latus s. Caatujs. 

ivamea ban (= Forst-) wart 
40. SpiUlat. Wort, bei Solinus 
)ed. ; in einer Glosse (Gl. m.) i. 
iria, bellocauta. Vgl. die gew. 

cauea i. domuncula pastoris, 
, hirten-hus GIors. 
.nan. caannen (cauannen?) 
L^her 40. 

,aa-re druckchen, hollen, fretten 
raton saticiare?" P.) P. V. -tor 
raber 52. 

nc-j caut-asus eyn berch 37. 
kUcns, cantus (cf.Gloss.h.v.) 
acium. 

auda Stert, saghel 36. 38. czagel 
\ncz 33. wadel 33. 76. weddel, 

c. eqnina {cf. c. caballiaa 

s. Yporus. c. Porcina har- 

h. i. peucedanum, herbatu- 

san. 

audex. caudices eyn stam 

dex ags. stofun Symb. E. {vgl. 

'thtw. stofn, stof). 

auea tirgarte (,) buwer V.a. 

k&ff 29. caoia kefTi 32. eyn 

hus 40. cania kefeit l vogel 

(umged. aus korb) 33. cana 

45. cawe hol 1: gehulet 40. 
rfa vogelhawß 34. clauia^.^.t;. 
uella (X canalis sim. ?) i. dm- 
e76. eyn water renne 37. 
aena s. Capito. 
.uere vorsehen (au^ vorsehen 
t5. huden vor schaden {cf. Custo- 
}ewaren, houden oueldaat 38. 
9 trost 33. 

,aer-na stainschlaifHn 30. ein 
ain stain 34. sim. 3. 75. (in) 
hiUi 41 . -wa ert hdli 40. -natus 

5t 37. i. perforatus 76. 

auertus salich 37. 
lau-erwa s. -erna. -ia s. -ea. 

illa wagenleyter; caüil insir. 
- spectaculum quo posito super 
ort vttitur scriptor ut visus eins 
ürcertitis etprotnptius ad exenv- 

Meh, HonuD glotMriniii. 



plar K. V. swäczung 33. benn (cur- 
rm) 32. (vgl. Gloss. v. Benna. Fr. 181. 
Sm. 1178. m. Origg. Eur.p. 254). h^l- 
czin nagel; canilla wagen leyter 40. 
*tCauilia-re keueln V: a. 1420. 
-ri kyuen, vercloken(vercloeghen 132.\ 
bespotten G. voc. -tio verclokinghe, be- 
drieghinghe G. voc. chleflFung P. V. 
caola-re slaffen {aus kl. umg.)] -tio 
slaffung 45. * 

Caolis col 38. k&lkrut 29. calns 
chäll 34. cauli sem. cholsamo Wirjsb. 
Hs. caulis et wendelk6l et rube» 
caoles H. Fk Ed., bei Reuss kole et 
weydenkole et kochkole. 

Cauma besangung 32. eyn glut 
V. a. 1420. duft l estus, miltau (auch 
74.) H. S. D. (nhd. dial. duft Frost- 
nebel^vgl. duft ches [sie?] gelu Gf. 
V 132). doppe 18. slafkamere i. em- 
boriam (cf Gloss. h. v.), lat. lectus 
Symb. B. camnaticom (?) swelczeyt 
V. a. 1420. 

*tCaanis s. Camis. 

* Canona ulada i. placenta Symb. D. 

Caup-o priuino Symb. F. {vgl ;) priv-, 
briu-maister (-onarios Gf.) Sum. Gf. 
feld man i wein rüefifär 33. win rftflfer 
29. 40. win man 40. eyn wyn tepper 
37. -ona, 1: -uncnla 37. i. taberna 
l mulier ipsius cauponis 76 sim. win 
r&fferin 40. eyn wyn teppersche 37. 

Caupulus eyn snycke 37. 

*tCaapan€ula s. Caupo. 

Causa efficiens ein wurckend sach 
0. anhebend 52. ein winchundew {st. 
wir-) vrsach 27. formalis ein czwstelle- 
ich 52., -ndew 27. sach; materialis 
ein na- 52., not- 27. -turleich sach; 
formalis zu geschikchte sach; flna- 
lis ein sach der vrsach 33. 

fCausalis vrsachlich 52. 

*C- 5. G-ausape. 

Causar-e saken 38. -i besachen 
45. 52. 

Cau-, ca- V. a. 1420. -sidicus 
sachir V. a. 1420. sach-werter 45. 
-walder, -volger o. volfuerer 34. eyn 
vor spreke 37. 

*Caustica ein czunter 52. 

11 



82 Cansnla Celebs 

*f Can-snia s. Casnla. -tasns 32. fellig o. faln 45. codes mai 

s. -casus, -tela etc. -tus. tung P. F. 

♦fCauteri-um dat hete ysern 37. *tCedri-, cedre-cula eyn 

prenneysen cirurgid K. V. brandwund cederen b6ni 37. 

29. brent wunden 30. geprandt wundt f Cedron eyn dael to jerusali 

34. ein da man durich dy czend prent Cednla s. Scedula. 

27. zaichen ysen 32. zech ysen l i. *tCegex s. Ceyx. 

q. cant-, canth-erium gersten körn *Keyoschrankpawni33.werr, 

(c/. ßloss, V. Crithe) 40. -sare herten 52. kay sunt cancelli hehreorm 

52. i. -dorare wem 1: durere herten deren 37. 

27. -atos tene brant 37. -a Gloss., *Cheyri gelfyoln 0. san, gc 

CHJiteviB, est foranien in camequod fit ölen 51. 

flfe canterio 33 sim. Ceyx zeiske F. vrat. se^s 

Cautes staufe steina Gl. Ker. cf, seil 34. cysik; w.u. sysex, eyn 

Gf, VI 660. cautis eyn ho steyn 37. voghel 38. cysek, w. u. stisek (a* 

mer flät stein 40. merfluo 93. (vgl. 37. zinßly 29. coyex zinseli 

BM. III 355). schroffe KL coyeg zinßlein 74. serex zinßl 

* t Cant-io, -ulositas s. -us. -is Cela. celinm tiegil H. S. D. \ 

8. -es. tegel P. F. celum eyn test degl 

^fCautnm-iniae, -niae 5. Lanco- Celame-n, -ntam 38. bone 

nie. qaear, Solarium 38. biüni 2 

Cautus clouck, wis, kundich, vor behudyngc i. celatum; eyn z 

nütich 38. clock, wis, behende 37. ge- geschwell 33. cheller 34. ker (i 

ware^P. Symb.D. beüarsam 30. be- kerhalß) 30. 

warsamet 29. besargsara 34. catus Celare vorholen o. begrabe 

wis Symb. D. caut-io sicherlichkeyt verh&len o. verbergen; celal 

(lat. Gl. entstellt) 45. seker-inge; -ela smiget (m atis w? doch vgl. 

-echeyt 37. -elosus pebai-sam 27. cun- versmiegen BM. 112 S. 432) 4 

dich, snedich, klouck 38. -elosa be- lare helem (sie), hemelik hold 

warsum 45. -ulositas s. Astus. celat-or greber, eyner der ste 

*t Cautus s. Caucus. hawet45. -us ghe hud 37; -or 

*tCawa 6'. Cauea. meler; -ura ge melte, eyn vnl 

*tCebusculus(cebust-?)8pilbret pinge 37. -um s. Celamen. cc 

stain {cf. Gloss. v. Pirgus) 32. steyn schrift F. a. 1420. 

*tCecilianus s. Scedula. *tCelaria s. Cellarium. 

*tCßcinere hvrnen o. singen 40. *t Celat-or, -um, -ura s. Qi 

♦fCecula s. Ceta. Celeber {cf. Geier) celibei 

Cecula spizmus 33. H. S. D. est via lick (w aus v?), eerlick G. voc. C€ 

ceca 76. (torta?) 33. ein plindt släch gothk 37. celebr-is fiherlich 45 

(w. u.) 33. eyn slicht wech; ceculus lach 33. -are feyrän ib. viren 38. 

eyn blint slange 37. secnla vertnis vire ib. -auit (diuinum opus) 

volatilis 37. hierher? (uobta?) 48. 

*Cec-, cer-umalum ain kling 33. ♦fCelebrum s. Cerebrun 

ceruualum(cermialnm?) eyn klinke *tC!elebs die een hillich leuen 

37. G. voc. hymmelsch t. celestis 

Cecus {cf. Strabo) vber sichtig 34. litus; vn mechtich to telende i 

Cedere rumen, eyn wiken; w. u. counubii hüre 40. celebus 

Wicken 38. cessere uuichun; ceden- celeps kusch; 1: celeus est m 

tibus (ueli^) forwichendan 48. rius a monte (mons Coeliusi 

*tCedes(X cecus) vorblindinge 37. dictus; celi-batum i -datum 

Codes doetslach (t. t;oc. manschlacht heyt 37. 



Celech 



Cementum 



83 



*t Celech, celediphileti etc. s. 
Jelechos. 

*Celep-cia s. Calyptra. -s s. 
Celebs. 

Celer rat, cndelich, tauwelik 38. 

snel 37. 38. herlek (X celeber) 37. bald 

29. seleriter (c- Gloss.) rad, snel 38. 

; *tCelerata s. Herba scelerata. 

Gelest-is s. Celebs. -e himelsch- 
lidi 30. 

*Celetpa s. Celox. 

Celeama. celimia zanghderschcp 
kde l sangh der wyn treder 37. ce- 
Inui een schippers of meyers leys 
«f sanck G. voc. 

♦tCeleus s. Celebs. 

Celia (potus) gruz H. S, D, (vgl, 
Ghss. k. V. 8m. II 120. BM. 1 578.). 

•fCelib-ap, -er s. Celeber. -atuin 
IL Celebs. 

•fCelic-apdoÄ. Cardo cell, -onl- 
.ies s. Chelonitis. -ns s. Cemchus. 

*f Celid-atani s. Celebs. -es s. 
Celites. 

^helidon, celido swale 37.swalb 
62. cheli- H. Ph. (Ed), cell-, cely- 

40. -donia schal-, golt-wort 38. grint- 
wurtz H. PA. erintwrz, (e aus c) scella- 
irz Sifftib. M. App. c. maior sceli-, 
grint-, minor bern-wurz, rietachel H. 
S. D. c. agrestis schelle wurcz, do- 
Mstica agleye 40. celido-niacus 
Qi{oss., -machos (uinged.) est ensis ad 
modum caude yrundinis 37. -nins {vgl. 
Chelonitis) swalben-stein 42 . -stain Meg. 
etttdimins schwalben stain 32. 

Chelydms. cilydros cilider, kriech. 
90VÜ als ertwazzer von citron erd 
jrdros wazzer Meg. c-, ch-elindrnm 
«fn stein (cf. Oloss. v. Cylindrum); 
ein slange de half in dem water is; 
diilmdriiiii eyn adder 37. 

^fCelüna (celmia? aus calamus? 
X gelima?) eyn halme mit dem are 37. 

*t Celimia s. Celeama. 
*C-, -ei 52. -lindra een roef schuyt 
Q.voc. ein rosschlit 52. 
*jC-, eh-eUndrom s. Chelydrns. 

^fCelisia s. Gelisia. 



* f Celites i. vitam celestem agetäes 
Br. celides hymmelsche godde 37. 

* t Celitus (aus celicus) s, Celebs. 
*tCelium s. Cela. Cilium. 
Cella cellc, eyn monnike camer 38. 

zella s. Diuersorium. 

Cellariom. celari-um keller; -a 
wyn k. 37. 

Cellula memoratiua danck kamer 
29. celnba eyn gedenck kammer 45. 

*tCeloca (pl? cf. celium Gloss. 
sim.?) vate der golt smede 37. 

*tChelonitis (cf. Chelidonius) schild- 
kr&ten-, grauer schwalben-, celonites, 
var. celiconites (celontes Eagm 
Mus. II 130) snecken- 42. Meg. -stein. 

* 7 Celopholns (aus celi polus, cf. 
Polos Gloss.) eyn sterne dar dat fir- 
mament inne gheyt 37. 

*t Celox 1 celor eyn snycke 37. 
celotes rade (ueloces kahe; vorher 
ttelocem rathan) Gl. Ker. celetra 
//. S. D., 1: celoces i. naues veloces 
hericoch-en Symh. D. 280., -in H. S. D. 
sim. Gf IV 361. 

*Cels-iis ho 37. -a eyn keyser hus 
37. des kaysers hoff 52. hShin (vgl. 
Cacumen) 41. i. sicotnorus Symb. D. 
App. Meg. der hoch maulper-, wild 
veigen-pawin Meg. -itudo hSchi 29. 

*tCelt-es, -is 32. (1) 37. meyssel 
40. mavssel P. V. mesel 30. mersel 
{? krumme Strich an und über dem 1. 
e), eyn tauw de (sie) timberlude 38. 
grab-ysen 32. 40. 76., -eisen Ki., -eyssen 
P. V. eyn steyn bicke 37. beytel 32. 
-are vg holen 30. -rum eyn spil 
ysern 37. maissei 52. 

Celticus. celtris edel, manhaftich 
37. cesticns est nobüis 76. edel 37. 

*Celt-is, -rum s. -es. -ura s. 
Celare. 

♦■[•Celu-ba s. Cellula. -m s. Cela. 

Celam hymmelrike 38. 

*tCeluma s. Celenma. 

*tCemaria s. Caemeria. 

Cement-am (s- 38. 37. v. Latura) 
kalk 37. morträr 34. pflaster 29. sper- 
calk i. gipsum 38. -arius (s- v. 
Oblitor) murrer 40. messeler G. voc. 
eyn kalk berner 37. 



84 



Gemina 



Centipeda 



*f Cemlna eyn clene ketter (-t 
mit er -Striche?) 37. 

t Cena auent etent 38. nacht mal 
K. F. c. domini der gut dunstag 32. 
cena-calum^ 1: -torinm 27., sena- 
calnm (v, Triclinium) müs haws 1: 
lawben da man vnder ist 27. esslauben, 
soler 52. oben essen hus 30. eyn moys 
hus 37. cenare auent eten, eten des 
auendes 38. ^ 

* t Cenat-icnm s. Tanacetnm. 
-orium s, Cena. 

*f Cenchrl-s wannenwecher(^aMY5^; 
l -as Art von zornigen schlangen KL 
eencris (slmig) cenker (deutsch ge- 
deutet?) Meg, cenetroris l cenlcins 
eyn slange 37. 

*Cendere inczunnen 45. 

* Cenebubula (veltquenel Sum.) zu 
Conila. 

*f Cenef- s, Cenou-ectorium. 

*f Cenetroris, ceniclus s, Cen- 
chris. 

fCenith eyn pungt in dem firma- 
mente 37. est punctus in firnmmetito 
etc. 76. Br. 

f Cenitns arga (langöb.) Gl, m. 

Cenobium eyn nunnen closter 37. 
cenubium munis diores Gl. Ker., als 
gen, munisdiures (monasterii) Gf, II 805, 
cenobi-ta, -ea 40. closter-vruwe 37., 
-mÄnch K, F., -knecht 37. gaist-licher 
prüder 52. 

*Ce-, ci- 38. -nobrium cynober, 
eyn rot verwe ghemaJcet van huec suluer 
vnde sweuele 38. zinober l rubrikch 33. 

*tCenocephal-eoii, -us s, Cyno- 
cephalus. 

*tCenocita-torium, -rinm schoß 
brett 30. 

* t Cenodoch-ium spettael 35. 37. 
abnäsen hus 40. -arius spitale-r, -aria 
-rin 52. -iarlus bedeler 37. cenodixi- 
um gast hus 7. a. 1420. Vgl. Xen- 
Gloss,; aus §eVo§ X ^ovvoq^ im Br. etc, 
sogar X coenare. 

* Cenodoria hefenwerk 62.sim 75. 
Cenodoisla weltleich lob 52. 
*Ceiiof- etc. s. Cenou-ectorium. 

* t Cenol-entus, -atus vor niget 
37. -entla gestanck 52. 



^Cenomia $. Cynomyla. 

* f Ceno-neum, -neium, 
torium etc. s. -uectorium. 

♦Cenopolium keller 37. 

*f Ceno-phegla ete. s. See: 
gia. -sus s, Cenum. 

*tCe-, see- Gloss. -nota 
eyn graf dar neyn mynsche inn 

37. cenotaphium eyn lik st< 
eenotamon ein stain auff der 
Marg, scenotinum grabstain 

*tCeno-uectorium 33. 37., 
37., -neum 1: -nelum 33., -1 
l -plectrum 52., -pleetorium 
um 27. 52., ceno- K. F., ce 
torium mist-bere 40., -ber K. 1 
33. (75.), -stro 52. eyn drek 

.*f Censere. sensere, cura 
putare, taxare achten, vter« 
seren (fisiern taxare 74) edder i 

38. cens-eu8 eyn tyns samn 
-itusrike 37. -or richter 37. erti 
F. -orius {vgl. -arius Gloss,} ej 
me tyns ghift 37. -uare tin 
-ura [cf, Rectus) recht dar medc 
37. -io s. reynung 45. -atio na 
52. -US schat tyns 37. tyns, i 
rente i. redditus 38. 

*tCentaur-ea, -la H. S. 
curmelle Hb. gud krud, ritter 
czantonie 45. wolecruyt, centai 
voc. erdgall i, fei terre Meg, c. 
ertgall-a H. S. D. -e 40. e. 
raetrena H, S. D, metran 40. 
pheia^. Scenophe^ia. centa 
rino /., brun krut 42. eentami 
terkraut (sie) 27. 

Cenlaurus halfhunt H. S. 
thaurus dürg 32. 

*f Cente-morbis, -ramia6\ 
morbia, -ramia. 

*tCenterio ä. Centuria. 

* Gentes snekch l steg 1 c< 
33. wyndelsteyn 37. sim. 22. 

* Centimorbia. centemorl 
gel (vgl. igel etc, Gloss.) gras 

Centinodia (cf, Corrigiola. S 
wege breite 40. herez-span 27. 
33. sim. 6. hercze gespan 17 

Centipeda hundertfftezel (} 
Meg. feldferdh Lgc. centun 



Centiramia 



Ceraanos 



85 



ih, cf, torax feoluferdh Oock, 
loss, ({ecluter feldfareSomner). 
nti-, cente-ramia (cf. Gloss. 
concilla. Italia.) kaczen zagel 40. 
nt-o huren tichelf cum quo pur- 
Inas 40. pettziech; maister ge- 
(sim, 75.) 52. -ones (cf, Scin- 
filcz macher 33. eyn vilt me- 

• 

lentr-nm eyn cirkel ; eyn pungt 
i in dem cirkel 37. eyn mittel 
^20, -um (galli Gloss) galie 
jcharleye 40. -are stupphen P. 
. Gloss, 

intna mensura terre etc. Br. eyn 
ändert vote langh 37. 
tamcapita (cf Affodillus.Eryn- 

golt wurcz, wikol 40. ramese, 
garlek l asfodillus Rawl 
entam-nernia s, Barba louis. 

pastoris. -pellio s. Centi- 

tnpl-ex l -US hundert vart 27. 
tüsent (sie) falgen 31. 
'enturia eyn schar lüde; cen- 
eyn schare van hundert riddern 
nturi-are i. ordinäre Br, etc, 
eyn schicker 37.-0 hunderter 
r. F. eyn ridder ouer hundert 
nno Ho. 38. ein marschalck rit- 

utus schar 6. 22. 33. 
!enubium s. Cenobium. 

um chatlakch 33. katlakchen 
eynicheyt 37. eyn pucz vol trecks 
ßnum (st-?) katt 30. senum 
38. scenon hulwa (ahd. Gl. vgl. 
lus. Sm. II 174. Gf IV881. BM. 
h. sonst anders lat. glossiert) 40. 
ts dreckich 37. 

a zub6ll 29. zübel 32. cibel 40. 
jzwifall 34. zibol, pl. -len 42. 
n, zwebeln j^l- 0, san, unlauch 
unloich Synib. D. sepa sypoUe 
pa czwifal P. V, l sepius syp- 
17. 

arium ein czwiifal supp 52. 
m spise 37. hafifen praten 33. 
cepharium estohisetc, 33. 
>pe- s. Cepn-latnm. 
!epris eyn dele 37. 



i 



Oeptilla s. Cepullo. 



* t Cepul-atum^ -etum 40. cippol- 
len sod 37. iusculum allio conditumfrz. 
ciue Gl. m, pfeflfer 40. (rihd, hasen-, 
gänse-pfeflFer mit Zwiebeln u. s, iv. ge- 
würztes Mus), fuerhes 33. Marg, (ffir- 
h&s n. Sm, II 244). cepelatnm est 
condimentum etc. 33. 

* Cepullo i, vorax l gulosus 52. 74. 
ceptilla ghirich 37. 

^Cepum s. Sepum. 

♦fCepha-lica haup- 27., hals- 33. 
-ader. houet ader, -nica houed ädere 
37. -IIa hout odir; -s haupt F. a. 1420. 

Cephalus kärpff 33. 

*tCepha-nica s. -lica. -rium s. 
Ceparium. 

Gera was 38. cerariuH eyn was 
hoker 37. 

"^f Cerali-a^ -ges s. Cerealium. 

^fCeramium s. Ceraunla. 

♦tCeram-iu8 Br., -us eyn gro- 
per 37. 

* Ceramn-a, -U8 s, Ceraun-ia^ -08. 

* Cera-rius s, Gera, -sia s, -sum. 
-ster s. Gerealium. 

Gerastes hornohtiu natra Ho. 37. 
gehürnoty schlang K, F. gehurnneter 
40.,eynh&rne 37.slange.cerast (slange) 
Meg. cerestes eyn schanck (umg.) 
mit horner 45. 

*f Gerastu-r, -s s. Gerealium. 

*Cera-, cerco- 45. -stinus baren 
visch 34. eyn hirn von eym vehe (nach 
Cerebrum, umg.!) 45. 

Gerasu-m kerseber-o, -s -en bo*m 
37.-8 kürpß (sie) K, V. cerusu-m 
kriesi 29. kartzebe-r, -s -renbo'm 38. 
-8 cries 32. kirß 30. cherß pawm 34. 
kyrse-, nespeln-baum 45. -m dulee 
wiselbere 38. cerasla eraly (c/. Amaril- 
lum) 32. cerasa precotlaamareln 125. 

Geratum. (X Ceroma) cero-tum 
1: -pum vormenget crut und salue 37. 

Ceraunla steenrutschen G. voc, ce- 
ram-ium eyn vurech schyn des meres; 
-na rode wyn beren 37. 

* f Ceraun-os, -us, var. -ins donr- 
stain Meg., -las \ -ites strahl-, don- 
ner-stein, d. -axt Ki. ceramnus straul- 
stain 32. 



86 



Gerber 



Gemchus 



* t Cerber (X cerberus) l calpar 
prakch P. F. 

t Cercopithecos. circopetici Gl 
m. cireumpedici apen cum mwia 37. 

•fCerco- s, Cera-stinns. 

♦fCerculeus s. Ceroleiis. 

♦tCerculus ranse (?) V.a.l420, 
aus circulus raise? 

Cerdo ledrär 33. ledrer l gerber 
27. leder gcrw 32. lerder gewer (sie) 
40. credo tanneur U22'\ p. 47. sarda 
s. Parmentarios. 

♦Cerdouium low 30. lö 29. louch 34. 

*tCereal-ium backerye, broethuys 
6r. voc. -ia bachisen H. S. JD. pachge- 
schirre 130. -e i. frumentum 76. pa- 
pauer 148. Gl. m. (parenth. vor:) chorn- 
lihaz Gf. 17469. ceruleum (c/. -us) 
chorn chuimi (triticiwi daz ist uuazzi) 
Gl Ker. cerralia bach schirre (cf. 
130.) 40. cerali-a i. arma pastorum 
(auspi-) 76. wapen der herde; -ges 
eynhusdes beckcrs 37. cerast-erdaig- 
leger 52. -us eyn kroppel becker 37. 
ceria eyn cleder hus t kom 37., vgl 
Gloss. w. Cerarium {v. Cerealium). 
Ceres. 

*Cerebrum breghen 36. bregen, 
harn 38. hüm 32. celebrum s. Lim- 
phaticus. cirbarina (cerebrina 
Gloss.) eyn breghen worst 37. 

*f Cered-a, -o, cereyda s. Cer- 
noides. Teredo. 

♦fCeremij s. Cerimonia. 

t Cereostatam luchterc t. cande- 
labrum Sytnb. D. 

Chaerephyllon. c-, t- 52. -erifo- 

linm (Ed.) kirbele U. Ph. kerwele, 
ei^crtidto etefide 38. iLivhen 52.kertzen- 
plat 52. sim. 75. 

*tCere-stes s. Cerastes. -thi 
s. Felechus. 

Cereus wasch lieht 40. wessen (drc- 
gher gehört zu ceroferarius s.u.) 37. 

♦fCJeri-a s. Cerealium. -cleos 
s. Cenüeus. 

* Cerida «. canen^^* in comu eyn bla- 
ser 37. 

'*' Cerif olium s. Chterephyllon. 

* Cerill-um, -a riste Conr. 



"^t Cerimonia helic weg F.c 
heilig czeit 52. 75. geistleich 
i vich oppfFeren l wachs 33. zj 
ceratum sim.) van hertes (X 
hörn i: eyn fest to lechten 1: cerii 
wonheyt der hilgen scrift; c 
ghezette 37. 

**^Cerimu-m, -s s. Cremii 
♦fCerisius {aus celsus?) 
♦fCheritus s. Cerachiu 
Cernida (meelbudel 147.) 6 
h. V. 142. p, 50 nr. 70 Anm. 

*Cernoides. cereda (33. 
reyda hargnplasser l lasser . 

♦fCernu-alum s. Cecmi 
-US s. Cremius. 

Ceroferarius eyn lecht dreg 
rapherarii (Xseraphin?) dreg 

*tCerolum s. Coridum. 

* t Cerom-a, -ia {cf. Cerati 
soppe von mengherleye crude 

*tCeropum s. Ceratum. 

*C- s. X-erophagia. 

♦Cerotum s. Ceratum. ( 
Ceroma. 

*tCerr-a, -are, -alia s. 
Cerealium. 

*tCe- s. Co-rrigiola. 

♦fCertago s. Sartago. 

* t Certare trabe bau-, vec 
gen-schisgen 125. non certat i 
dig est (homo) U. Ph. III 4, 

*tCertesium s. Carches 

* t Certi-cus, -tudinare s. C 
*tCertum s. Sertum. 
*Cert-us wis 38. -icus 

-itudinare gewizz machen 2 
care groß (umg.) m.; -are i 
bestedigen 45. 

* t Cer-u s. Serum, -ua s. 
Cherubin durchliihttender e; 
*tCeruchus. eh- l sch 

w-, v-eterhan, wintgcmer-k, -k< 
in 2 Gll) 40. windgemerck i 
tilogium, arthem-o, -um K. 
rus wedderhane; cheritus l c 
wederhane; zegel 37. ceru-s, -c 
wetter-fann, -han, wintmül i. v^ 
gium 33. teritus wetter son 
teruca wind müli 32. cheru 



Ceraica 



Cetrainentum 



87 



nica ain backen schlag i. älapa 
Is slach 37. 

aic-al hals küssen 37. wagen- 
7. wancussen Symb, Z). chflzz, 

33. haupt p. 52. hantpuchks 
l) 34. -en hopt küssi 32. 
eruic-atas, -osns s. Ceruix. 
-al. -icula s, Cimacida. 
uiiiiis s. Ceruus. 
, s-emipa bierbrot 30. me- 
i. vipa 38. 

!eruisi-a } -ana Gloss., -ama 
eh G. voc. -iola Gloss., ceu- 
I {dlph, ceru-) eyn couent 37. 
lia s. Risnm. 

ai-x hals-odir F. a. 1420. -ader; 
homodech 37. -catos eyn hoch- 
r r.a.l420. 

lerul-eiis grau als die zee G. 
luare (panntis düch^ Symh. D. 
lens panntis 27. -lins ein geiz 

glaucus pannns 33. -eis 

m (uiridis cronnem) Gl. Ker. 

m Gf. IV 298. -eum s. Cere- 
ooerula blachuarn Sedul. ce- 

9 gilwecht V. a. 1420. cercu- 

rn bleych duch o. wasse var 45. 

r- s. Cec-umalom. 

ems, cheriis s. Cerachns. 

pus- s. Geras-. 

[isaspaenswit6r.t;oc. sernsabli- 
urit verweghermketvan hlye 38. 

eratns s. Ceruchus. 

i-us hert, herte 38. hirß K. V. 
27. 33. -a bind K. V. binde, 
»uder vnder den berten 38. bir- 
•. -inus berteren, eyn ding van 
herte i. de seruo 38. 
sareas acc.pl. cbeiserlicban 48. 
iries rot (raid Gloss.) bariT V. 
>r 0. balczer 40. giscoran fabs 
525. ein scborenlacb (-latb? 
B Gloss. ?) Erf. Gl. casaries 
ce-) bar der men 37. 
esculns {st. cestulus?) gam 
t: a. 1420. 

'/Sic-eam, -ium Gloss. {v. Cas- 
%AK in 64.) ayn schone wyß 
31. 

OS spnizer Symb. D. sproetach- 
jlaucus G. voc. 



Ceso eyn kint ghe sneden vt der 
moder liue 37. 

* t Ceson i. elephas I. cesar 38. ce- 
sara eesas i. elepJias Br. 

Cespes (c/. Ciarga) wrase, torff 38. 
eyn wraze 37. turff G. voc. cespis 
ein wasen 27., waflFein (sie) 33. 

Cespitare {cf. Reduplicare) snauen 
38. sneuen KU. snouelen KU. G. voc. 
snappen, swincken 45.strukelen G.voc. 
Valien, swindelen 33. 

Y Cessa-re vp boren 38. vertaylen 
34. -bundus tracb (,) laed 37. 

* t Cessiosns {aus se-) i. qui sepe 
sedet 37. 

♦fCesticus s. Celticiis. 

*tCestasus eyn weder man, eyn 
vor terer 37. 

Cestus bokeler 37. puckler 52. 75. 
een wappen G. voc. nl. wapper Gloss. 
prawtgurtel mulierum74. ocestos frö- 
wen gürtel 32. 

* Ceta (aus seta) burst 33. börste 37. 
Cet-a 1: -ns 40., -as 32., -e, } ce- 

cula 33., ce l balena H. S. B. walt 
wisch 0. schar (X coetus) o. trisch 
{vgl. Allosa) 40. wal- 27. 33. H.S.B., 
mer- 27. 32. 34. -visch. 

♦fCetania s. Cetaria. 

Cetarach. ceterach arab. i. sco- 
lopendria birtz zunge 0. san. cetera 
inur rute 40., vgl. Adiantos. Asplenium 
umfaßt die Namen niauerraute, milz- 
kraut, Steinfarn, 

* Ceta-ria, -rium 1' -nia eyn bank 
37. Vgl. 142. p. 63 nr. 204 Anm. 

*tCetar-ius, -us 37. i. piscator 
142. p. 51 nr. 76 Anm. eyn vischer 37. 

* t Cetatribulom eyn hacke bred 

37. 

*tCethaariis s. Centauras. 

*tCeter-a, -ach s. Cetarach. 

Ceterns. citerns ander Gl. Ker. 

♦Cethi sethtn BM. II 2 S. 257. 
cetin vngefult 33., cefliin vnf&glich 
(sie) 29., tethim vnfawleich 34. holcz. 
sethim eyn berg lant {sim. Br. v. Ce- 
tbin) V. a. 1420. setbin, var. sechin 
Meg. sichin {Gloss. v. Tbina) 76. 

* Cetramentam plach Gl. St. GaXl. 
bläcba H. S. Mon. bläche Vind. 



88 



Cetus 



pydaB 



Cetns s. Ceta. 

*t Ceuisicnla s. Ceroisiola. 

* Cia eunäcJist atis scia (cf. Gloss. 
h,v,)122Kp.l5. 

♦f Cyadrus s. Tytiriis. 

Cyanens grönaz (?/. IV 299. bla- 
uaruwer JST. S. Mon, grau af (sie) als 
water G.voc. 

* Cianga eyn hoze t eyn waghe der 
becker 37. ein hosen i. caliga 33. 
clang-a hosen struppe 38. -o struph 
P. F. struppe 9. (Strumpf id.). -ie 
hosen 7. 

*Ciara s. Tiara. 
*Ciarga ain korb (ans torb) i, 
cespes 33. ciaria eyn wrase 37. 

* t Ciatos s. Cyaithas. Tiara. 
*f Cyatns s. Hiare. 
Cyathus. ciatos neppeken 5ym&. 

D. schope 37. ajatas stouf Gf. IV 660. 

♦fCibaria $, Tiara. 

Cibari-a Hfnara Lips. knechte spize 
37. -IIS kneht brot 40. -um l cibo- 
niam eyn spise vad 37. -us miles 
brot riddere qui causa siipis sequitur 
Symb. D. cibatori-om Gloss., -a eyn 
disch 37. 

fCibe worpele 37. ciba& Gl. w., 
cybe Br.pl. i. tessere etc. Vgl. Gloss. 
V. Gibatorium. 

* t Ciber {aus suber) hast (suber 
nider rind) K. V. 

*tCib-Uare s. Sibilare. -oniuni 
s. -aria. 

Ciboriom cristen bfichs K. V. hei- 
hgebüchse 40. eyn tresim (er-?) husil 
V. a. 1420. monstratz 52. eyn spise 
bank bydem altare; cimboriam eyn 
hilgen stok 37. 

* t Ciburrieum s. Tybornium. 
Cibus spisse, spise, cost, richte, 

gherichte 38. 
*tCica s. Citta. 

*Clca. cicca mis6ricorde (poignard 
trispointu) 121^. ciclas eynanger 37. 

Cicad-a hau- 27., hey- 52. -schreck, 
haberschrekch, ham 33. hermelin (aus 
heim-, cf. Candiolus) 40. hemeke 
37. muck 52. -um haberschreck Wim. 
V. 399. H. sicada hemete hus hey- 
meke (\domus sim.?) 38. 



'^fCicades huswrcze 40 

* t Cicad-um s. -a. 
^Cic-, citt- 40. -amai 

i. Gratis super qua sedetUpull 

pawm 34. 

*i-Cicamen s. Ciclamc 

Cicatrix nare 37. snatte 

zeichen 40. sneck (umg.)^ v 

renc (reue?) 45. schnatt 29 

30. schrempf 32. streymeln 

Gloss. V. Vibex) F. V. maz 52. 

34. P. F. maysell 27. Uckteyck 

*tCic-ca s. -a. -am s. 

Ciccom. citum kerno J 

♦fCicend-ile, -ula s. Ci 

Cicer {cf. Faselus) rys G. i 

(auch H. Ph.), zitzer (alt^ 

Lehnwort), erbs K. F. pu< 

cisara ciser 29. czirasa cz 

Cicindela. cicend-nla, - 

D., eine- H. S. D., zinz- 

dula, eyneedola 50. glini 

H. S. D. gleimel Meg. gly 

schinentter worm; z. zinsUn 

i. lampas, lueerna lichtl 

B. i. noetieula qd. Jierba de 
censlampeli^S. vgl. eieeroi 
in nocte crescens 76. {Gloss. t 

* j- Cieindulus s. Seind 

* (Ricinus eyn huudes la 
*tCiel-a, -ades etc. s. 
Cielades ein werd an d( 

\ aw 33. cy lande G.voc. e; 
eyn weher o. eyn insul 45. 

Cielamen ert nus 40. c 
42. 1 pauis poreiiius swi 
swin wurtzel krut 42. sweiu-k 
Meg. eicamen swindelkrut 
eyelaminos .v. Betouiea. 

♦fCielas s. (Jiea. 

*tCyelas ie\e V.u. 1420. 
tel costeliek beduyrt G. vo 
malczt tueh l gepilcz 27. e; 
gespeldicht duch 45. sinwel ( 
kloidiT. F.eierassimelgwan» 
eyn edel cled ; eielardis 1 dos 
la. wenn nicht aus eielas [gen.] 
jedoch besondere Glosse) 37. 
sukney {cf. Gloss. v. Colobiuu 
sia P. F. Zusatz, eielades 
len l eiclat H. S. B. 



Olehu 



KiUb 



89 



Ins Silber gewigt 33. die gflldein 

Ins f. rotundus; w. o. ciccam 
libelecht 45. 
)icoda 8. Cicuta. 

si- 37., se- 38., a- (v. Croco- 
sic- (y, Opbimachus) -conia 
)7. storck 38. G, voc. storich 33. 
10. Starich 34. P. F. starch 27. 
(ciGoniam Ed.) U. Ph. siix. 
, jsu Bostoch adebar, odeboer, in 
m houare 140, heylauer G. voc, 
8 37. 

oni-a, -um eyn borne hake 87. 
conides sneboliesse, suwt ho- 
rosirati 40. Vgl. Lendo. snebi- 
H.Fh. 

coni-um s. -a. 
!5ic-op s. -ur. -orea s. Cicho- 

-radns s. Tytims. -ras s. 
s. -reda s. Excedra. 
;ict- 8. Citt-. 
ctamen s. Ciclamen. 
ücu-da, -la, -ndia s. -ta. 
nr. citm* wis, clok, behende ; ci- 
oyk 37. 

Uta wontzerliDg 51.0. san., gr. 
i, tenela, comon 0. san scher- 
rödenduDck Chytr. scheyerlinck; 
pcruyt G. voc. sakch pheiflFen P. 
ida sachk pfeiffen 34. cicnndia 
eyff 33 Marg. cicoda sack pfiff 
^uta sigue U^J2. cicnla (Ed.) 
ya H. Ph. eyn pipe 37. sig- 

stan merce 94**. 
hes auis keich m. Meg. kich m. 50. 
boriiim. cittorea sunnewirbel 
torea sunnenwirbel, weg-wise, 
0. circorea weg lüg 32. cico- 
it. solsequinm, sponsa solis 
)richt der sunnen praut) sunnen- 
, ringelkraut; des krautes pluom 
dionysia Meg. citaria wcg- 
)2. 

aris (cf. Reticula. Tiara.) eyn 
ipes hoyd 37. tidaris bischoff- 

s:. F. 

dones puerorum amatores 76. 
, Br. lef hebbelke kindere 37. 
oni-a quidena H. S. D. -um, 
am (!) quede; coxiuu-m id., 

bM^ Howan flonarium. 



-s quedenbom 38. cottonum k&tti 32. 
coctanum kuttin 29. chutten 34. quo- 
tanus (Ed.) quittenbaum H. Ph. (kit- 
ten marck 42. i. q. nhd. quittenmark) 

*tCidra (nhd. Cider) opfel tranck 32. 

'^'Cidula leyterbom K. F. leiter 
bo"m 40. 

* t Ciffopa {alph. cisf-) eyn in dem 
ghemenen nut 37. 

*tCiflForus s. Afforus. 

*tCiffus ein precher 52., aus scy- 
phus pecher. 

Cifra eyn cifer o. eyn zifer bret (cf. 
sq.) 45. 

* t Cifrac-ulum, -ilinm ein rait l 
zel pret 33. ciffra-cilium swingbrett 
34. -bilium har swing 52. -tflium 
ein ciffer l (sie) pret J raitprett 27. 
cifratil-ium, -lum 45. swingel-bret 
45., -brett 29. citarillum schwing- 
bret 30. saf!racrili-um 1: -a eyn swingel 
bred (ad purgandum linum); sifa- 
crisa (Uni) swinge 37. sifa id. 23. 
safacri-sa swingghe; -Uum swing- 
ghel bret 38. 

Cignus ein oler (aus lai. olor!) l 
swam 27. schan 33. tignns swann, 
elbys 34. schwan, elbs K. F. cignitus 
eyn swanen Iftd 37. 

*tCilia s. Sicilia- 

*Ciliarcha tausenter herr K. F. 

*tCiIicinus s. Cilium. 

C- } s-ilicium l cilium eyn harn 
cled 37. 

♦Cilydros s. Chelidrus. 

^tCylinbrinl s. Ciündrum. 

* t Cilinda (cilnida ?) est panis 
toiuis dünb prot zeit 33. 

*Cilindra s. Celindra. 

' t Chilindrum. s. Chelydrus. 
Cilindrum. 

Ci-, Chi- 37., sy- 38., ce- 40. -liu- 
drnm, cimendrum 32., l cylinbrini 
40. (cf. Chelydrus. Auriga.) pflegel i. 
trlbulum 33. vleghel 23. schit 32. 
wellen bloch 40. eyn rad in dem schepe 
(cei., chel. eyn steyn v. Chelydrus) 
37. schindele i. ymbrex 38. 

nKilion 8. KUlon. 

*Kilis rucken ander 32. leberader 
93. K. V. 

12 



90 



CUinm 



Olngnla 



*tCiliiim s. Cilicinm. 
'"tCilinm tusent jar 32.,t;$pl. eile, 
cili (x^^^ot) ffr. t. müle Voce, 

Cfliam aug präg 27. auch prach 
33. agen broit 45. celinm ochlecht 
(aus -let) 36. braw ... i. q. palpe- 
bra . . . secundomodo est ordopilorum 
gut in palpebra nascitur K. V. cilici- 
niis oghen led 37. 

*Cilla s. Scylla. 

Cilliba eyn taflfel 37. 
*tCillicisa eyn win vad 37. 
*tCilloil OcetXo(;) eyn lippe 37. 
*tKillou, kilioiii)wc2> kill („Äri- 
'StoV') Meg. 

Cima told K. V. eyn cippolle (c/. 
Cepa) 37. gipfel 52. 

Cymba pram, eyn scep syd vnd mt 
38. pr&m, est nauis non profunda sed 
ampla; eyn graf (ah cumba) 37. eeu 
deen schaepeken (schaepken auch 132.) 
G. voc. cimbra i. nauis non profunda 
etc. 33. cumba snycke 37. 

• Cimba flfeccho H. S. Mon. flech 
Vind. (vgl BM. III 337). 

Cimbalam zimbal, schell, tisch- 
glocken 52. chellen {aus seh-) P. V. 
ein amphel 1: czimbel 27. zinbel als 
inden cl&stern ist vnd klopt daran 
zetisce (eu Tische) 40. cinnabnlum 
zymbard V. vrat. a. 1422. ciaibolam 
eyn dingende ysen 1: eyn zimbe 45. 

^fCimb-aliis s. BacUlns. -oriam 
s. Ciborium. -ra s. -ria. Cymba. 

* Cimbr-ia napflf 52. -a est vas fac- 
tum adsimilitudinem nauis (X cymba) 
33. eyn clene vad 37. 

'^tCimendmm s. Cilindrnm. 
Chimera i. meretrix Br. cimera 
hüre 1: mofistrum 40. 

*tCimex wentel 32. cymex wyntly 
31. cimfex (cinifex?) wancze V.a. 
1420, simex want woru 38. cinife-x 
wanczen 34. -s wentel 29. want lus 
38. ein ross wurem l ein wancz l (pl?) 
mOkenn 27. flaischwurm 32. hundes 
mage (aus muge; X cinos xv&v) 40. 
pl. muck K. V. sn&ken Meg. klcyne 
mocken V. a. 1420. cinipes maden 52. 

CiminJl-e, -ia sunt vasa sacra 37. 



Ciminum, syminum (v. 

r&mscher kumich 32. quiminoi 
Hb. 

Cimiteriom lic-, lih-, frit- 
IV 829. kilchoff (1 und r tced. 
andern Zss, dieses Voc.) 32. kerl 
kirch-, freyt-hoflf K. 7. 

*KympIia. kinifen gremsri 

'^ Cinamo-mom zymet r&rl; 
mund rind Oe. V. -ninm cynai 
czinomomiim czimarindt 34 
momns zimitbom 32. cynneboi 
r. 401 U. 

Cinara. cinerum psalterie 
nora \ cinex i. nahtdum etc. 

•fCinceda eyn locht (lecht? 
37., vllr. cincedula. 

* t Cincediana 37 ., cinthe^ 
76. (aus Cv nthia i. Diana) t. tut 
eins apollo 37. cintheus (C; 

t. sol 76. 

*Cincendula etc. s. Cici 
*tCüici (cinei? aus ceci 

den 37. 

Cincin-nus, -os sg. -Ij 
cintinnus (alph. eine-) 40. 1 
biloch Gf. II 127. wirueltop 1 1 
top; edam eyn hals dok (aui 
pl. toppe der vruwen 37. pl. \ 
hör V. a. 1420. pl löchi H. i 
krus log 40. crispe locke Symb. 
cirreloke (au5 cirri loke? cirb< 
H. S. I). voderlock, kraughar K. 
nns (u. h. V.) schwerlich hierh 

*tCinci-pud s. Sineipat 
Cincediana. 
Cinc-, cin-torium eyn ba( 

37. ummegort V. a. 1420. 

Cinetus (cinetus?) eyn br 
me- 37. 

*tCindalus s. Scindula. 

Ciner-atio rättin brfinst 31 
aschreinprat 27. äschenzelt 3 
fast-, erismatis pfingst-, craci 
(sic)y lucie wihen necht- fron 

•f Cinerum s. Cinara. 

•fChines s. Clunis. 

*•{• Cinex s. Cinara. 

Cmgere czw sam drucke! 

•fCmgul-a dann gürtel 3 
girtel 40. gart (seUe) K. V. -um 



(Snibohiiii 



Girbas 



91 



gfirtel K. F. fro'wen gilotel 40. -ns 
(9- 38.) gordel 38. mans giirtel K. V. 
•US adj. (Festus) smael 1^5. -ator 
(8- 38.) gordel meker 38. 

^-j^Ciniboliim s. Cimbalum. 

Cini-ciis l -fes l -fex hundene 37. 

^fCiniciis (aus cynicus phüoso- 
pkus?) wis t. discretns 37. 

Cinifei s. Cyniphei. 

*|Kiiiifen s. Kympha. 

Cinife-s, -x s. Cimex. Cinicns. 

Ciniflo fiirbloser 40. 

^Cinipes s. Cimex. 

*t Cj^phei. cinifei grosse büke 
' 40. cimplu duces caprarum Symb, H, 

* Cinis 8. Inceiidiiim. c. prionei 
«. Biyonia. 

*-{;Ciiinabiilnm s. Cimbaliim. 
Cmniis eyn vor drecblik menginge 
87. 8. 14^' P' 5^ A. V. nr. 86 Anm. 

*Ci- s. Ce-Dobrinm. 

*tCy-, ce- 37., re- 12J2^. -nocepha- 
hSj cinocepha H. S. D. hunthöuet H. 
S.D,(deportentis). eyn mynsche de eyn 
honet (sc heß) alzo e.vn ape 37. mar- 
DousetXd^.l^.^.zenozephalasmar- 
Bousset F. lat.HxngLsec, XV. cynoce- 
iihal-ioii l -ea orant, streichkraut Ki 
-eon heort-claefire Somner. cenoce- 
{dudeon heort cleaure Dun. 

'^fCinodnla eyn mael 37. ^:ciiio- 
dila i. mecha 76, 

Cynoglossa ags. ribbe 94^. Hb. 

Cynomyia Lips., cinomia brem 
29. hunds fleug 34. huncz fug (sie) 
32. hunczfliegen 1: flach {Floh, vgl -Iu| 
8.) P. V. hunds fluig K. V. huntezeck 
52. hundes-fluga Lips. -uliga; ceno- 
nia uigla (sie) H. S. D. 

*t Cinora s. Cinara. 

fCinos (cynos Br.) eyn bunt 37. 

^tCinfhe-adiena, -us s. Cince- 
üiDa. 

^fCinticardicordiiim haspel 40. 

^fCinti-lla s. Scintilla. -nnus 
j. Cincinniis. -nas s. CirciniLs. 

* Cintra t. q. tinctra (Ghss.) sehyz- 
zenedder 13 Marg., vrm. aus sclyz- 
xeoedder sim. Wenn die Glosse Pf. 
Germ. VIII 299: (nagal clavus, der 
ifimil, eUwis) clayiis sti cruother (?) 



aus gleicher Quelle mit jenen Glossen 
stammt f so flössen sie aus sliuzil (dauis 
X clauu^s) stierruoder sim. zusammen, 
wurdenentstelltundumgedeutet^ cintra 
vll X conta, coiitiis;t;^I. Gloss.h.w. 

*Cinu-iii kriech, cipper; -b k.-, 
c. -bom K. V. -8 eschin; lariechbom 
30. kvrchenbaum 45. Ghss. creeck- 
boem G. voc. hous (bous 122.) l cone- 
lier 122^. p. 39 ; Scheler leitet cmas von 
coccinus, als rothe Früchte tragenden 
Baum; daher frz, cenelle Gl.m. 

*tCypa s. Cippas. 

Cyparissa. cipriassi drome 37. 

♦fCiparissus, ciperssus s. Cy- 
pressas. 

Ciperus wild gall 32. cipr-ins 
eyn wal rukende bom 37. -ia cipren 
pawm 27. -US ziper 52. cipprom 
hopphe (ciparns papaui 96.) 40. 

* Ciplex eyn bar worme 37. milb 52. 
*t Cip-pa, -10 76. j -lio 52. est bacu- 

lus adcapiendum aues aptus wlg. klob. 

*tCippriim- s. Ciperus. 

Cippus stock dar me de vanghen 
in set i. truncus 38. eyn blök, eyn 
deue stok, eyn land scheydinge 37. 
cypa stok F. a. 1420. 

Cy- 38., ci-pressus (X ciperus), 
1: ciparissus 37. cypressien holt 37. 
38. zipperbomX. F.ciperbom32.cipir- 
boum H. S. D. l ciperssus cipres, 
senboum (eher Ein Wort, als ef. Sabina 
Gloss.) Symb. D. 

*tCipressus s. Chrysoprasus. 

♦fCipria etc. s. Ciperus. 

*Cipria cipren land 27. 

*tCipriassi s. Cyparissa. 

*-i-Ciprio eyn hake 37. 

*tCiphanus s. Afforus. 

C-, ch-ipharius hanapier 122. 

"^fCipho s. Siphon. 

Ch-, c-iragra hende gesdchte 40. 
hent chram (X krampf) P. F. chimr- 
gus crafo {st cräfo) Symb. F. cirogra 
hantvergicht P. F. Zusatz, eyn krangk 
band 37. 

^fC^ftSi'ft S' Creagra. 

* t Cirbarina s. Cerebrum. 
Cirbus {cf. Omasum). zirbns 1: 



92 



Gfaroensis 



ChirogiBphiini 



reticnlum (cf. Oloss. h. v.) i. peUicula 
vüdlium smere uel 8ymb. D. 

fCircensis allenbaur (au schwäb, 
aus &; jm albern?) 32. 

♦■fCirceus s. Girciiui. 

Circmus drkel ; eyn wagen rad 37. 
drzel 29. czirchkel 34. risse o. circele 
40. czirkel; cintmus eyn reys eysen 
i ryg 33. tirzinns rij^ 32. 

*Circ-iiis, -ens 38., -iniis 45. 52. 
75., grecius 30. nordwestir- H, S, D. 
sim. Hr., nortwester- 40., zut- 45., 
Sturm- 52. 75,, dwer- 37., dreyende 
O. voc. -wint. sutwest 38. susest (cf. 
Auster) 30. 

♦tCircius {jsu Cirres GlossJ) 
reph&n 40. 

*f Circo-n «. Carae. -rea s. Ci- 
chorinm. 

Circuitas crefitzgang K, V. 

* Circula eyn sper hake 37 . Hierlwr 
cirtilla Ghss. 

* t Circular-is circulecht 45. -us 
senwolt, runt alzo eyn appel 38. -iter 
ringlecht 110, -itet (sie) ront omme 
G, voc. 

Circnlator zoker, bedregher 37. 
Vgl 142. p, 53 nrr, 88-90 Änmm, cir- 
cusarins eyn land l&per 37. 

Circnlns rissa Gloss. rause V, a. 
1420. cirkel, eyn tauwe 38. ring o. sin- 
wel kreiss 40. eyn hertes twich (X 
ceruuq?) 37. 

Circnm vmme 38. 

Circumcapio ich vmb nymb 27. 
ich wil vmb geben 45. 

Circnm-cellio i: -tello eyn vnstede 
monnik 37. 

Circumcirca ich wil vmb griffen 37. 

Circnmda-re. -t umbifangedu 48. 

Circnm-ferentia, -verencia 32. 
schranck 52. port 82. borde also an 
dem clede (t;^?. Onus) ; t. margo liste 
vmme den rant (,) borde 38. fehg 31. 
radee walge o. ein ieglich vmb aäde 
(am gande) ding 40.; vgl. falge = feige 
Qr. Wtb.; schwerlich: walgen volvere. 

CirciHiiferentiale est extremitas 
rei eyn ort 45. schranck 52. 

Cirounifer-re. -at zutribe H. Ph. 
194. 



*CirciiBiforaii-eii£i. -us eyn i 

ket l6per 37. 

* t Circnm natas (gehreniü) 8 
dech 37. 

* t Circamped-es, -alia gdrte 
circumpellLS {aus -pedilis?) ein r 
der auff dy fuej^ get 33. sim. 6 

*t Circumpe-dici s. Cercopi 
cus. -llis s. -des. 

Circomquaqae vmme allent 
uen 38. 

Circumstantia die ghelegei 
G. voc. 

*tCircuiii-tello s. -cellio. 

Circnmtexta-s, -m (cf. GU 
Circumuestium) eyn senewolt mant 

* t Circum-ualere s. -uolne 
tCircnmaent-io verradenisse, 

schalchenghe G. voc. -us bedroghe 

♦fCircum-verencia s. -ferei 
-uestium s. -textns. 

Circam-nolaere. -aalere n 
vmme roren i. girare 38. 

Circos crinck G.voc. 

*tCircu-s s. Scirpns. -sa 
s. -lator. 

tCireneus. cironens i. here 
erib kind 33. 

♦Circo s. Caruc. 

♦fCiricula eyn groze vad 3 

Kyrie (yri verschr.) eleysonl 
dir V.a.l420. 

♦C^rillns hand-sur 32., -sfirl] 
(X grillus) grüle F. a. 1420. 

♦Cires s. Cirres. 
*tC- s. S-irin^a. 
*+C- s. L-iripipinm. 
*Kyriiis. kin*eos t. porcm 
kyrrios sweyn V. a. 1420. 

* Cirmenta est illud quod natc 
per liquorem in vase ut recens nu 

52. sim. 3. 75. crincnt-a l -um (< 
cir-) eyn velghe 37., umgedeutd 

^fCirminiis i. puer viciosu^ 
cirrnos id. 76. 

*t Cimacnla s. Crcmacnli 

*Ciro i.sanxio 22. 33. 
*tCiroc-opiis. -apus apteke 
*Cirojn*a s. Chiragra. Cl 
theca. Creagra. 
t Ghirographnm. cirogra- 



Chifogrflhis 



Cistifellis 



93 



knt vesten 40. -phus band festi 32. 
kanttfestiguDg des briefEs der verscrei- 
boog; c decreti ein erkannthnQss 
l hajintgeschrifft des leihens banntfes- 
tigong, guoquisserecognoscitddntorem 
dterius; banntscbrifift der saczung } 
te gesecz l auj^escboytten zettel in 
memorium recardadaiiis pactorum l ac- 
lorum 27 Marg, 

Cli-5 c-irogiillas greuin-g 38., -gh 
37. grasmück 45. sim. 76. dacbs 52. 
f.f.grutzer Glass. vx,^vgLFurtmcuhis. 

*tCiro-yciis, -legns s. Chlrurgus. 

Cbiromant-a bant-speelre, -Icuk 
-kyker G. voc, ciroman-ta gokeler; 
-da wickerie in der band 37. -ticuH 
weissag durcb bescbawuug der bende 
K. V, 

*tClroneii8 s, Cireneus. 

^Chironom-us^ -as ecn speler mit- 
ter hant 6r. voc. 

•f Cirop^8, -des eyn cled van ben- 
nepe 37. 

^fCiror-ieas, -ocus s. Chirnrgus. 

*Ciro-9 eon- U. S. D. -stringa 
bant-twinge 40., -twenk H. S. D, (cf, 
Qlo88, V. Lubripellium). eyn vingcrn 
(Ring) 37. 

CM-, Oe. F., chy- 35., cl-rotoea 
feostlingOa. F.bansche35. 38. bendtscb 
29. cirogra hantscbucb P. F. 

^Cirpiis 8. Seirpns. 

Cirratus gbe toppet 37.slecbtberig 
(cyrri capitU dependentes) Symb. D. 

*Kyrrlo8 s, Kyrlus. 

^Cirres. ciris lericb auis 45. 
lercb 52. 

* t Cirr-orugitus s. Chirnrgns. 
*iiiii 8, Cirsnm. 

*tCiri^M (««^ crisum sim.?)gr, 
goh lat. 37. 

Cirms (cf. Cin-atus) topp 37. top 
37. 38., ynd sint de bar bouen de 
ogen 38. zoph o. bnlczer (cf. Cesa- 
ries) 40. clnrl lebdaeloccas Er/. Gl 
lebdeloccas Marb. GL quod Greci mal- 
ioiem {aus fiaXXoc, vgl. GL m, v, Mal- 
kmes) voeant; Dietrich vergleicht altn. 
leppr Haar lopi Wollenflocke; da die 
ÖÜ88eags. ist, entstand lebde- vielleicht 
kdfdie (hlefdige) sim,, vgl, leccbore 



a lady Bosw. und crines proprie mu- 
lierum Isid. Or. 
*f Cirruus s, Clrminns. 

t Cirsinm (xtpo-toi^) welscbe ocbsen- 
zunge Kl. crision cleefre Hh. 

Cirsum tme^cislum Gloss.vgl. cir- 
rum carpentum 142. mit Änm, 

♦Cirtilla s, Circula. 

* Cirtis bricke vppe der worp tafelen 
edder in andern speien i. sitta (sleta? 
s. Citta) 38. i;/5m: brig F. F. prexe 
P. V. e. q. pirich 33. pirkcb 27. certe 
3. czert 52. 

*tClrt-itus s, Creticns. -us s. 
Seirpus. 

•fChirurgus .V. Chiragra. ciro- 
ycD8 1 -logns wunden arste 38. -licns 
l -legus eyn erste der wunden 37. 
-rocns 1: cirrorugitus wund arczat 32. 

♦fCirus s. Siro. 

fCis i. durtis l pr. n. 37. 76. viri 
qtii fuit pater Samuel 76. pr. n. patris 
Saul Br. 

eis von dem teyle F. a. 1420. 

Clsalpinus pirgman 52. 

*Cisara 6*. Cieer. 

Cisarcinare. cissartinare i. de- 
ornare laden {aus deonerare entla- 
den!) 33. 

Cisimas. eismus wysel 33. cia- 
tella eyn wolt mus 37. 

"** f Cis-lam s. Cirsum. -ma etc. 
s. Schisma, -mus s. -imus. -sarll- 
nare s. -arcinare. -sor s. Scissor. 

Cista. scista s. Capsa. cistella 
kisteli 40. 

* t Cist-artis, -ercia s. -rlctia. 
-ella s. -a. Cisimus. -ellis s. •ifellis. 
-er s. Crister. 

^ Cisterciensis grab-munnich, -nun 
33. 

♦fCister-ella s. Galerus. -na s. 
Cistrictia. 

Cisterna eyn water sump 37. cinster 
45. cisterne of porn put G. voc. pbuzze 
H. S. Vind. citerna scbacbt (cf. 9. 
Gloss.) V. a. 1420. 

* Cistifellis gallenplater i^ palg K. 
F. cistellis {alph. cistif-) gallen balg 
40. 



94 



Cisdfex 



Caadia 



«tCistifex tyschlär 34. kästen 
macher 29. 1: cistinarias kistener 40. 

♦Cist-rictla, -erna (Grundform?) 
wulue cule; -artis wake, eyn hol in 
dem yse i. lama {hierher?) 38. -ercia 
wulues kule 37. wolffgrueb 52. sim. 
75. (76,), 

^Cistrnm s. Sistrum. 

♦fCit-a s, -ta. -adrus s. Tytirus. 
-anae s, Lauconie. 

Cithara härpff, lawt 33. (-a mit 
r- Strich) harpe, eyn zeyden spyl 38. 
c.harpfftene;psalteriumpsaltcrAa&m 
cordas super lignum cmwium extensas 
K. V, cithar-eda roddare Sum. -edus 
rotter F. a. 1420. -izare harpen 38. 
-isare op die harpe speien G. voc. 
härpfifen, lawten 33. 

Cita-re laden, evnen esschen to 
rechte; vorbeden 38. -tus s. Citos. 
-torinm lad brieff K. V. 

Cithar-eda etc. s. -a. 

* t Citari -a s. Cichorium, -llom 
s. Cifraculum. 

Cithar-izare etc. s. -a. 

* t Citarmus eyn stok, eyn cloppe 
holt 37. 

*Cita<roriam, -us s. Citare. 

*tCitebasa phunt gemunt (üt) 40., 
vgl. gemunde Conr. BM. II 236''; ge- 
mundt Gloss. v. Palmus? auffallend 
klingt an ,,soviel pfund als mund" Sm. 
I 519. 

•fCite-lla s. Clitella. -prion s. 
Citiprion. -rna s. Cisterna. -ms 
s. Ceterus. 

♦fCitigera s. Tiara. 

*tCitima eyn anger ("TTa/e^ 37., 
umged. aus C. insula que ciprus die. 76.? 

^-j^Citimae s. Laaconie. 
Citimns. cittimiis i. vUimus leste 

37. 

*Citi-, cite-prion seuen sterne 37. 

Cithysns (Ed.) cle H. Ph. 

Cito scheyre, schere, drade, snel, 
snelliken, tauUken, to-, al to-hant, 
bolde, beide 38. 

* t Citoca-cia, -tia (Ed.) spring- 
wurtz H. Fh. -da l -sya sprinc (sprint ?) 
wrcze 40. 



*tCito-naIe s. Zedaarinm. 
s. Cichorium. 

Citra hiedisenthalb 29. hin 
halben 34. vndir F. a. 1420. 

*tCitra-go K%., -ria, l citr 
nielisse Ki. mettrer {vgl. u. a. Gh 
Matricaria) 40. muter erat t. me 
0. San. 



*JL 



Citron s. Chelydros. 



* Chy tropus. eutropeda tro] 
citropedes ein erhaffen 52. 

Citrullos ertapffel 42. Meg. ky 
of rys {cf. Cicer) G. voc. pl s 
(undeutlich), eyn vrucht alzo erwe 

Citrus maiange arbor 40. sit 
bontziderbaum c. medica {Änn.)i 

Citt- in 37. 38. wie cict-, hie» 
der alph. Stellung entschieden, 

* t Citta, sitta {v. Cirtis, hier 
ludusinglacie; citteuus eyn spe 
yse 37. cita (cica? 40.) schib 
Scheibe 74. i. lt*dus qui habetur in 
52. 

♦fCitt- s, Cic-amarica. 

* -^ Citt-enus s. -a. -imus s. Citi 
-orea s. Cichorium. 

* t Citu-Ia^. Situla. -m^. Cic 
-r s. Cicur. 

* t Citurfreuus (cicurf^nus 
van sto 37. 

*tCiturgus eyn beyr loder 
Citus cuglich ; confestimcu 
(c=z) F. a. 1420. gheringhe (, 
stende G. voc. ringh, gheringh 
citatus sncl 37. 

* t Ciui-litas borghersch-u] 
-ssa -e; -tas stad 38. 

♦Clab-er, -rio grint 40. 

Clades eyn plag so die fm 
von dem felde ist quatido hominet 
moriuntur, eyn turing 45. sterbe 
sterbe 74. vonhunger(V^Sm. /// 
sterbin V. a 1420. todslag 3; 
platz des tödes 27. hungcr (,) dt 
cladecula clene hunger 37. di 
Schelm 32. 

* Ciadia (ags.) wefl 94. ca 

uuefl 136. Nach Dietrich Progr. 

1859 S. 19 : cladica vefel Gl, 
clatica (daraus datica Gf, 6 
uuefal Gl. s. GalU cf. Ditd. III 



Ohm 



Clania 



95 



ipnlin, übt ernte stabat wefel- Vgl. u. a. 
«rfel, schiesspul trama 74. 

Clam verhol-en 33., -den 27. vor- 
kelich, heymelich 45. 

^Clama (ef. Clmna Oloss.) p. 
dmo ag H. S. B. clamis {alph. 
Ah^ barbe 40. 

dlamare schrigen (,) drofliken 
Topen 38. 

*Clam- s. Clan-destinnm. 

^tClam-en s, Tenacolum. -is s. 
A» Chlamys. 

CUamys. elamis wandel mantel 

i. toga 29. kittel 30. chitel 34. furkot 

(it an-kot) F. a. 1420. vele 93. vel 40. 

: dtmide fal 41. calamis eyn hern 

deyd 37. 

*tClamo 8. Clama. 
' ^\G\9LncvaimA s. Concinnus. 
1 Clancnlare bedencken o. holen 
\(mg.) 45. 

; ^fClancolo-m, -s eyn lud 37. 
' ^fClandes s. Glans. 

Clandestiniim eyn hemelke daat 

i37. clamdestin-nm haimleich zuge- 
sut; -are zusenden 52 sim 75. 
I ^fClang-a, -ie, -o s. Cianga. 
•ere s. or. 

t Clangor clangi 30: chlankch 33. 
Ul 6. 27. hal, clang 45. geschell 32. 
ejmbasnnenlud 37. clanck, clang, galm, 
ht, scal; clang- l son-orosns sicud 
ompana geyl 38. clangere clingghen 
i. chÜDgen 52. dingen, hellen 45. 
Wunen V. a. 1420. 

*tClangrio s. Crango. 

^tClapsnra s. Clansnra. 

♦fClared-o (Br.) \ -a lutter 37. 

Clarescere claren, schiren, schir 
werden 38. 

CUretnm lauter vnd klar ge- 
tnmkch 27. caletrnm chlar wein 34. 

^fClaricnla sto"p hunt 40., i. q. 
stib hunt stipnlarius 40. ; steuber, 
stenbir Ohss. v. Odorisequus ; st6br&r, 
staublr canis repertor V. a. 1419 
ki 8m. III 604 ; stAuber, st6uber Fr. 
0322; stSber (auch Eig.) sim. Nmn. 

im. 

Clams dar, fin, lutter, lecht also 
de sänne edder golt, pur, dorsichtich, 



dorchschinende also water edder glas 
edder cristalle, schir 38. clarissimns 
durchleuchtigester K. F. 

'^fClass-arius s. -icnni.-ia s. 
Casia. 

Classi-cnm, -s wichorn U. S. B. -ta 
basunen sangh 37. Vgl. 142. p. 54 w, 
Classiga. Clausicus. c. ann. glassitnm 
herhom 40. class-arius pusawmer; 
-itarius scheffherre 52. 

Classis,cassisS2.schiffmeng-i 32., 
-in K. V. sim 93. wil schiffe bi ein 
ander gesamnet 40. zu lenten 52. 
wasser-placzung 34., -blaczung wider 
das schiff 21). bulge 30. lud der schepe 

37. carradin (classes pl. ? cf. Calo) 
Symb. B. 280. 

* t Classi-s, -ta, -tarios s. cnm. 
*tClastro s. Castra. 

♦fClatarecauseln P. F. i.q. oberd. 
kaussen sim., clutivecaMorumGl.m.^ 
glattire id. Gloss. 

* t Clat-era s. -ria. -ica s. Ciadia. 
Clatria. clatera eyn cleper 37. 
Clatrnm bilde bouen der cribben 

38. gatter an einer tuer l rayff (ranff 
sim. Gloss.) 0. kripp i gehilcz ingladio 
(umged., vgl. Gloss.) 33. hulczein tür 
27. hilcz 13. 45. gegetter 45. 

Clatrus stalgatter 29. paren- 34., 
parn- 71.. paröm- P. F. -laiter. 

Clana (cf. Gambuca) nagelkolb, die. 
a clauis sihi infixis K. V. colua H. S.B. 
kolben l czwikchel (cf. Gloss. w. Calus. 
Cuneus.) 27. kelin l kel 33. chnuttel 
(cf. Ruterum) Gf. IV 582. kuyse 147. 
KU. G. voc. 

*tClaua-ca, -ta s. Massa. -tns 
s. Clauus. 

Claudere slnten, to don 38. 

*t Claudes s. Clades. 

Claudus halzer Symb. B. Gf. H. S. 
B. claudicar-ius lame 37. -e Incipit 
(Ed.) lamet H. Ph. 

* Clauia (aus cauea X claudere? cf. 
Cletula) i. cella (cf. conclaue?) 76. vbi 
auce et alia attilia (st altilia) inclu- 
duntur pr. ein hürchepel (aus httn-? 
vgl. hfirlein aucula Sm. II 234? schwer- 
lich atishnvt^vgl. daubenhurt 2ocu^mm- 



96 



Olaiiicarias 



Ghbui 



tum, nidulusib. 237. chepel aus cavea?) 
-t ein Yogelhaos 33 Marg. 
*Claui-carias s. -ger. 

^fClanicor-dinm, -iam clauicory 

32. 

Claniciil-iis s, Claoillns. -arias 

eyn sluter 37. hyczil (aus slyczil?) 9. 
♦fClaiii-ger l -carins slotel-, 
kusen- ( X claua) -dregher G. voc. 
-gera kellerin 32. t*. miüier l andlla 
quiportcU elaues 76. 

♦fClaui-llus Gloss,, -Ha i -culus 
naghel 37. 

Clauis slotel 38. 

*tClaa-is s. -us. -rias s. Olanos. 

Clanstr-nm grog schloß K. V. be- 
slossen closter 40. -is slozzun 48. 

Clausn-la pizunna Gl Vindob. 
(Denis nr. 64). pizwne Sum. -ra slu- 
tinghet(^^-ghe) G. voc. clapsura slosg 
29. culsura w&ri in aqua 104. (cf. 
Gloss. V. Clausa, verlesen und verdeutet 
beiBM. III 413). 

Claosas to, dat nicht open is 38. 

Clau-os (s. Cintra) ste&er röder-, 
leyr-, geigen-nagel K. V, nage (sie) o. 
tdr nagel 40. stiurnagal sim Glass. Gf. 
II 1017. nach schal 3 1 . nachschalt 64. 
-i sturnage-les 48. -is -1 H. S.D. eyn 
edel cleyt; eyn naghel; eyn roder an 
eynem schepe 37. hfiner äugen 43. 
-atos eyn de dat cleyd (s, o.) an th&d 
37. -US veneris grensi-nc ff/., -ch 40. 

'^'fClaxa geschell 32., hei den 
Musikwerheeugen., vgl. geschelle (am 
BeiUeuge) BM. II 2 S. 124. 

•fClecula s. Cletola. 
Clemens gotlik 37. 
^Cleinis s. Clenus. 

Cle-, cli-nodiam waupen 32. cleyn- 
keyt 45. 

^Clenos fledrin böm 30. clemis 
ein siedrin (sie) pawm 33. 

♦fCleoncius edel 37. cleotinus 
dicperonitusnobilis 76. Vgl. cleanteus 
Gl. m. ? cluones Gloss ? cleoreinm est 
namen amasie i. mea gloria 52. sim. 74. 

*Clepa deppe, clinke 38. 

♦ fClep-s, -es, -sop deyf ; -tos ge- 
stolen 37. 



*tCleps-edria, -ydra Olo 

ria eyn troch (aus croch?) 3^ 
(e 38) trechter 37. 38. (€) tap, t 
drehtter o. zapfe 40. 

*Clep-80P, -tU8 s. -s. 

Clere sti ncken (inde cloaca); l 
(auch 9.); sauflFen i. sorbere ö 
i. fleo; eui tum i. voco, fulgeo, 
seruiovy inclino 37. 

*tCler-08 t. sars l heredi 
ghelucke, erue 37. -us pape 3 
paff-e, -Icellus -linc Synib. 1 

*t Cletrobia (aus heliotroi 
nen stain 32. 

Cletnla eyn bnre o. scrue 
eleeula ain Vogelhaus 27. 

*f Clias to voghinge^ecc 3 
die. inclinatio 76. clioSüS m 
Gl m. 

"^Cliba-nas back offen «. 
K. V. bachowe 40. -ncius broc 
becker 37. (-nleius, -narins 

* Cliban-us i. seruus nobilu 
aus -arins X cllens^ vgl 142 
'6 ann. ad nrr. 107. 110. 

*tCliba-nas s. Olibanus 
s, -nns. 

♦jClib-etus buk zeyk 37 
i. qui habet passionem in venire 

*tClien.8 rütter 32. die; 
diener, heren knape G. voc. ei 
chnecht 1: knapp 33. -ta ein din 
33. -eia denst 37. -tela dinst 
dinst knecht 33. -ticala dinst n 
-tulns knehttelin der der i 
spreche beschirmt an gerihtte 
f&rsprech, ein beschirmer im 
0. vor dem rechten K. V. 

Clima atis eyn twe scheydi 
eyn teyl V. a. 1420. der we: 

♦Cllmaeyn ledder 37. ledera 
(deplausiris). wagenleidera S\ 
climax leeder, leer KU est < 
\ ascensio 76.,lascuncio wlg. sei 

*f Clim-atlns s. Clunax. • 
-itnm. -ax s. -a. 

*Clim-itum swerd 37. -a 
gladius 52. 

*tClimpo psi ptum i. d 
distraho 37. 

«Clinius 1. sol 37. 76. 



Obigere 



Coaguhnn 



rr 



^Glingere clincken of luden G. voc. 
:Wt^ 142. p. 55 nr. 109 ann. clin^t on- 
jer 9. Symb. B. 

CUnieos bedderiese Symb, D. sim. 
Ghss. elnniens bett ligel 32. 
. Cli- s. Cle-nodinm. 
P * CUo i. mnsa (cf, Gloss. h. v.) eyn 
-1^; cyn dangh 37. i.mt^salcagitar 
th76. 

^fCllos^ cllosns s Clias. 

f Cllothedrnm feldsessel (sie) Ki. 
Mdestol t. sellam plectibüem Äelfr. 

fCliv ellp-peatns ge wapent mid 
dem Schilde 37. 

^fClipeola. cllpicnla eyn vin- 
gern 37. 

t Clipeolns ain klainer schilt 76, 
^ *Cli8co, gliseere Gloss. gliscit 
r priimit (erescit uuahsit) Gl. Ker. glis- 
|C6re t. crescere, ardescere, cuper e ypin- 
t j ieg eg re , superbire^ indignare etc. Br, 

I vi. M. 

: *f Clyster. eristerinm cristierung 
|S9. HO. elist-er, -erinm^ -re een 
fdistery G.voc -rlum veyg eysin V. 
it. 1420. 

Cli-^ ei- 37., tu- 34. -tella refiF 
I kt me den cram mede drecht 38. eyn 
ezel zadel l eyn macule in libris (i. q. 
(«Itella 76.) 37. meyse, meyse kar, 
|ik1b Sattel 40. ein kräxen (vgl. Sm. 
11379) da man auff trayt 27. esel 
Irttd 82. raiff 1. 30. 34. 

Clinns steyl also de berghe; vlac, 
ikit (ylrot mit ausg. r, aus vlat?) also 
ijm schottete de nicht dep is 38. stücke- 
lt F. a. 1420. stichlig, anstutzig 29. 
tte Gmir. halda H. S. D. halde 40. 
efD steghele 37. cliuosus geheboget 
(iie) 37. 

Cloaea {cf. Massa) huliun d. sg. {cf. 
Uaina) Qf. IV 882. veitgang, i^?. ge- 
«asgenge A. 103. ganc 99. (latrina 
«I. G/.^.q)rauch hug 32. ein water gank, 
cfB hemelcheyt 37. hemelichheyt, eyn 
cuaer to der nature not i. priaata^ 
Irineta 38. hellepltc i.fossa tartari 
Adfir. eloaearins een schythuys (sie) 
ff.wc 

^Cloaeeiia s. Clotoria. 

^t Cloeltet-u8^ -atHS vox eerui 37. 



* t Clonis. clomus eyn Schede drad 
37., vgl. een scheedelinck l stringhe 
(nhd. Strang) garens filarum cange- 
ries KU, 

*t Clotoria chessel {aus cleifel? 
X caldarium?) 33. eyn vall eysen 1 
feyl } lima 27. cloaceria een clincke 
an een doer G. voc, collocaria siechen 
klaflF (Klapper der Aussäteigen) 32. 
clotar-e clapper-en; -ea-e V.a. 1420. 

♦fCludere s. Cndere. 

*Cladicnluiii, clunabnl-a, -um 
s, Clunicnlnm. 

Cluere schinen 22. F. a. 1420. 

*Clunax i.fornax 76, eyn ouen 37. 
cf, climatius Gloss. 

^fClanedal-um, -a hot saak i. 
testicalariiis 38. 

Claniculiim. cladicalam een 
hant^at an een rok of an een slip 
G. voc. acclimabaliim bezeler; du* 
nabnl-a 1 -um id., eyn swert 37. 

*tClimiciis 8, CUnieos. 

Clanis, chines 34. {cf Nates)a- 
38., e- 37., ee- G, voc, -rsbille. ai*s- 
peld, lend P. F. arspachk 34. huf o. 
g8ffen 40. gofphen pl. H. S, D. 

*Cluones ridders kinder 37. 

*t Cluptrum s. Cnlptriim. 

* t Coa eyn angher (sonst Schwert 
bed., hier X anger, au insula) 37. est 
qd.insulaqueingrecoesti, q. viuentia 76. 

Coaceruare auff heffen 33. 

* Coacies eyn stede dar de ädern 
to hope komet 37. 

*tCoacolare s. Coaculare. 

* Coa^tat-ns, -a to hope slagen 
37. -or walke-ner 40. -r 52. 75. 

Coagnla-re lewyn F. a. 1420. ryn- 
nen also de melk 38. gheronnen als 
melck G. voc. gerinen 34. züsamenrAn- 
nen 29. -ntar (Ed.) woUent {se;cf. 
Conglutinare) H. Ph, -tum gerennt 
(schwach!) 40. gen^ndt (ebenso) Oe. F. 
coacolauit kirinnit Gl. Ker. 

Coagulam chäBmilch 52. ren} n K, 
V, renny 32. renn 34. löff o. zfirunn 
29. rensei G.voc. melkrinse (nd,) Chytr. 
renn magen P. F. miglein Fr. milich- 
reym, -hertt 33. ein seichtuech (sihen 
76., X colum) als ein milch 27. kea 

13 



98 



Coak 



Codex 



Hppe 40. laab F. o. 1420. laf 37. laff 
dar mede de melk afif rinnet 38. kä- 
siger 30. 

♦fCoala eyn bo*m 37. 

Coalescere vaschen (aus wachsen 

P. r. 
t Coalitns palpebr-ae, -arnm Ki. 

klattinge, zusammen gebackene äugen 
43. z.-wachsung der augenbraunen Ki, 

*tCoarcere s. Coercere. 

Coare. coat t. incUnat seti insidiat 
142. 

*tCoas 5. Cohors. 

•fCoaspis eyn edel steyn 37., a%^ 
iaspis? 

Coassa-re beschoeten mit breden 
of plancken; -tio besehet G,voc, 

*tCoaaxilior ze hilff chomen 52. 

♦fCoaxare. coauxicare grak- 
kiczen (vgl, Frommann 2). M, III 238, 
Bildungen Gloss, v. c) P. V, qnaxare 
quaxen ranarum 29. froschischen 
Schrein 34. 

*tCoba-las s, Caballus. Caboli, 
-r s, Cober. -strnm s. Colostrum, 

*Cober. cobar eyn b&yrde 37. ein 
bürde 40. grauis l grauitas interpr, 76. 

^CobiUus {cf, cobium, cubrum) 
spiel-bal 9., -balle 8. {vll, X spulpenu- 
la 74. cf. Gloss.h.v.undnach/ier KU.). 
slauf P. F. (ßloul etc. BM. 112 S. 406, 
sloef penula KU), 

* Cobium^ kytel F. a. 1410. 

* t Coborina kuchen i. cobna etc, 

74, coburica {Strich über u für r o, 
vi) c& kene (aus kSkene) 37. colina 
(colma) colschene (entstellt) 38., vrni, 
hierlher; vgl, colina i, coquina Pap, 

♦fCocca s. Coclea. 



« j. 



Coccin-ea himelwar, -io rocz- 
kait (aus rotz klaid) 41. -ia rotes kleid 
K. V, -lun, -US 40. K. F., coxinum 38. 
samyt, fluel, syden want 38. rot 40., 
roter K, V. pfeller. 

fCoccytus s. Cochirus. 

Coccix. cocix go^ch 40. 

Cocco-gnidium, -nidium hicze 
komer, zidelbast est semen aiipiados 
40. coconidion l rapiens vitam 
keUerJi halg 51. 



Coccus eyn rod blome (X ci 
37. purper chlaid 52. cocus pfell 
^Cocilla s. CocuUa. 

♦fCocilUS {„aus xavHaXLii' 

pre (cf. Gloss. v. Rodinaps) Cock 

♦fCocinare crochzin F. a. 

fCocytus s. Cochirus. 

Coclea {cf. Concha) snekch a 
wandelstain l vgell 33. wondel \ 
29. Wendelstein o. sinweller uf gai 
windelsteyn 38. cocca id. 37. 

^ Coclea-rium löflFel jf&ter, 

esse instr. ligneum in quo codeari 

seruantur K. V, -le leppel bn 

^Coclidium pirnstingel 52. 

* Cocli-men leppel voudei 
-uabulum eyn lepel bred 37. 

Coco s. Coquere. 

*tCocödrill-a noter zunge; 
wurm krut, drachen wrcze 40. 

Co-, cor- 104. H. S. D. ^jodj 
nihhus 104. H, S, D, (übergesdi 
u, niches H. S. D. kutsch-, cocc 
varr. kutschgrill, ku^epill Jileg. 1 
drille m. 50. cocodrulle 40. eyn ott 

*7Cocomus {aus comis?) 
modech 37. 

*tCocquiuella^. Coquime 

Coctanuni s. Cytonia. 

*tCocul-a, -la 38. />/., -ta i 
des cockes vaten G. voc. koch lofil 
erhafen 52. erdein vas l kuchell 
33. eyn koch leffel do man n 
guget; -US koch-kegel, -geschin 
coctula sg. eyn erne grope 3 
sleyf i. pautrum 37. cocul-1 
27. 32. scheppe-1 21., -11 27. k< 
cocilla ghelte G. voc. coctilca 
1: speis gebär (aus kelle unig.) 

*tCocus s. Coccus. 

* t Cochirus {aus cocytus 
cochitus helle 40. helflug 
chochitou est fiuuius infernal 
COCCytus id.j interpr. luctu 
cochus bedrofhisse 37. 

* t Coch-itus, -US s. -irus. i 
cus. 

*t Code-s s. Cedes. -x s. Cai 
Codex puech 33. b&ch 30. 
codex-buech 29. (papiri) ein rye 
incodicibus in den buchen 4 



Godiea 



Golica 



99 



•fCodica (italmert aiis cntica) 
Äwart, ital chodica (ßew. codenna) 
iff. couenne Oe. V. 

^CodicUlariam i. bihlioteca 52. 
^. liberey 52. 

* Codrns i.poeta nobilis lareo v Aelfr, 
nlüst (steht bei dieser d, Glosse zu obs- 
musetc.) 125. 

*Codiim sper eysen 9. P. F. 

*tCoepiil-ari tesamen eten G.voc, 
lit esson 1 10. -um zuspyft 110. -ium 
hraus rar. coednlinm Gloss) een 
«spyse G voc. -o eyn mede eter 37. 
•fCoequ-alis ghelik 37. -eaus, 
bns 37. vnius et eiusdem etatis et 
obitatis 76. lik van ^de 37. 
Coe-, coa- {alph. cohe) -rcere 
en 33. (vben 110.), coercibilis 
dwanghelick G. voc. 
*tCoenila s, Cernlens. 

* t Coetan-ens, -ins s. Eqneaus. 
Coeuos eben alter 40. 
*tCoiftis s. Tophns. 
Coflnus s. Copninus. 
Co^re noten 52. 

*Co^a s. Togilla. 

Cogita-re tracht-en, bedenk-en ; 

o -inge 38. 

•tCogitns s. Coitus. (i) Con- 

rare. 

Co^at-io nagscha£Pt (n st, m) 32. 

engida Gf. II 244 ff. (vgl. m. Goth, 

tb L. l).-ii8.(c/.Agnatus. Cognatio.) 

le G, voc. mfitermaug 32. muotermag 

. mdidermaga pl, Erf. Gl. kelangem 

pZ. Haupt III 467, (vgl. st. und schw. 

rm Gf. II 244). cönatus {alph. 

lg-; kaum vgl. ostrom. cumnatu) nefe 

mag ex parte matris 40. 

•fCognims uerspotter 30. 

*Cogiiom-eii s. Agnomen. -in- 

is gnanoo Gf. II 1085. -inis een 

enamie G. voc, 

^fCogomen (aw^orthogonum ^im..^) 

bei Str. V, 

Coheres canherbo, geanerbo Gf, 

i06 ff. ebin-herbo H. S, Vind.^ -erbo 

^ eoinerue 2). 

Gohors hufe gebueren F. a. 1420. 

nchafft 32. coas eyn schare van vif 

ndert ynd dnsent riddcm 37. 



♦fCoyex s, Ceyx. 

Coinquinare verunrain, vermaili- 
gen (vgl. u. a, Colluere. Macul-a, -are. 
Sm. II 565) P. V, 

Coire heymelich mit frauwen slaffen 
45. coitus i. terrenus \ actus luxuriosus 
76. erdesch; vnkuschevt 37. 

♦fCol- oft s. CoU-. 

Cola syge 38. eyn sy doyk 37. zeof, 
sye i. colum G, voc. sicbnapff 32. seych 
tüch, hesib, reytter (cf. Gloss. w, Crib- 
rum. Sedacium.) P. F. syb o. seichtuch 
33. l colus syetrich (sie) 27. 

*tCola, Colon gr, Br, i, membrum 
76. Br, eyn lede mathe 37. 

*Col- 6". Cori-andrum. 

*tCola- s. CoUi-pendinm. 

Colaphium s. Coliphium. 

Colaphizare halsvlinken F. vrai. 
(vgl. BM. III 342), 

Colaphus {cf. Alapa) buff, eyn stach 
i. alaphus 38. eyn hals siech 37. 

Colare sygen 38. sigen, durch- 
slachen 29. seychen, reyttem o. du- 
rieh drukchen 33. 

* Colastrum s. Colostrum. 
*Colatidis singrene i, temolns 

(his)\ titemallos Code. 

♦fColatrare grapeln P. F. %. q. 
oberd. grappein längere sim.? 

Colax nascher 52. 

*tCo- s. Cu-lcitra. 

Colem-a, -urata 76. Gloss, colle- 
minata olie vnd zalue 37. 

fColena wisse mincze 40. weyss- 
raintz 74. i, origannm Isid. Or, XIX 
9. vgl. golena etc. v, 6olecia;conila^'m. 

* Coler-a vressem 38. de zote wal- 
gheringe, est effusia fellis 37. lebber 
von der gallen 0, san, i^ber- o. inner- 
(in-?) -hiczig blöt 40. dArr blftt 29. 
dir pl&t 30. duerr pluet 34. -icus 
warm truchner 29. eyn dorre mensche 
45. ein dürr mensch 52. zom geher 
40. heiz comig F. a, 1420. 

Colere i. arare eckern 45. 
*t Coler-icus s. -a. -ium s, Ccri- 
larinm. Collirium. 
*tColesius s. Colossus. 
*Col- s. Cor-iandmm. 
Colica, Icolum l colus 37. buk seik 



«öosjjerjK 



100 



CoUdo 



(M lht^m 



(c/. Clibetus) 37. de colk 37. (ej^nstske) 
38. das dernie gesuchte 0. san. kri- 
mender siechtage o. verwnt ingederme 
40.kummer der (umg.) sichtage o. gelet- 
zet in den dermen 45. grymmeinüter in 
dem libe 42. darm-gegicht 32^ -ver- 
gicht (Zusatz); dy ehalt heffmüter, 
mttter P. V. heflF-, per-mueter 52. co- 
licns eyn de de kolk heft 37. 

♦fColicio s. Collega. 

♦fColicu-m, -8 Clp.j col-itns i 
-0C118 Dun., -UGUS {,,afAS Co i. e. cardo^\ 
c/. Gloss. V. Gardopatium) i. q, scasa, 
sci^a, scissa, sisca, anta, boro- 
tium, („atiÄ boar*') eborthrot« Code, 

fColic-iis s. -a, -um. 

"* Colifolimn woccken blat 38. eyn 
wecken blad 37. rockhenfel 52. 

* Coligerium aus collo gerere, 
frz. courge aus curvia (curvus) Trage- 
Stange, nach Scheler 122^, p 53. 

Coämbas naterwurcz 52. colym- 
bus Gl m. i, q, colombus i. herba 
etc. \ aqueducius etc. 76. eyn water ren- 
ne 37. 

*Coliiiiidum cocque plumet 1221'. p. 
57 mit Erläuterungsversuchen. 

fColina s. Coborina. 

Coliphimn deiner etc. Gloss. (vgl. 
u. a. deutscher j?a^^iZ/a deuczer polenta 
ib. und viele detUsche Gehäcknamen vll. 
versch. Ursprungs), colaphium Ves- 
per brod; coUincia swerlek brod 37. 
collibnun (aus coUibium?) 1: colym- 
phium kempfen brot 40. 

*t Colisias s. Colossus. 

* Colist-a chiphf P. V. -ns (equo- 
rum; X Collum?) hulfter 32., hierher? 
Grundform colisatum s. m. Origg. Eur. 
300 h. V. Vgl. Droteca. 

* t Colist-rmn s. Colostrum, -os 
s. -a. 

'''tColitiis s. Colicum. 

CoUabi. colabi zQ sam geleichen 
33., zu Samen glinnen 45., o. Valien. 

*f Collacer eyn spise vad 37., utn- 
gedeutet? vgl. collater, colacer Ghss. 
V. Gollateralis. 

CoUacta-re tesamen op voeden G. 
voc. -anena (cola- P. V.) t. ghevoedet 
G. voc lik gesigbet 37. mit ges&gtter 



40. eyn mit-ge sauger 45^ h 
52. mitsawgung, medefiilgelUg ( 
Glosse medesugeling sim. ?) P.T 
thanens met geczogen (umg. 

1420. 

Collarium. collerinm go 

instr. defensorium ipsius coUi 
gollier 33. keUer 1: trag (au 
27. colerium craghe 38. col 
hals-doyk, -band 37. 

* t Collat-eralis eyn drech 
•rialis ein tauschär l aine 
33. collacer v.h.v. 

^ t Collathanens s. Colli 

Collatio hofifenig 45. hofe 
hen 52. 

t Collaudare tesamen louet 
mit loben 110. 

Collecta g&t samnung 21 
samung 34. 

*t Collecta-ealam^ -bulni 
l troch Gf.IV330. 

* Collectarius laz t. cmiduc 
Symh. D. 281. Vgl. u. a. Gf. 11 

fCollectum (cf. Complex 
quod muUis conuenit et nuüipe 
(coll^) dat velen dingen euei 
vnd neneme besunderen 37. 

Collega, con-c. 30. send- 
sandt- 29. -gesell, gesamelt 
eyn ghezelle; 1: dicitur colic 
schare 37. collegium stich 
kerke edder canotiie 38. Stift 
gnung 40. coUey 5^. 29. 

*tColle-minata s. Colema 
s. Collarium. 

*t Celles eyn dros 37., at 
(hagedros, penis)? 

t Collibe-re mitlosten F. • 
•ntia vulbord 37. 

^tColliber-tus, l -atus 
is vry gekoft 37. colibertus 
(st. eigen) geboren 40. collib 
-a een ghevryet man, wiff G 

*tCollibi-a s. -um, 

CoU^-, coli-bista mibczi 
colophista eyn munte (sie) 

""CoUib-ium (vgl. I42.p. 69 
lib-ium, -um) gobelin (demin, 
1420. woker edder ghelt; -ia 
gaue 37. -rom s. Coliphion 



GoUiixnure 



Goknr 



IM 



tesamen weghen G. voc. 
3iila-m, -s s. Collis. 
re. -tur zerklübt o. zer- 

ara paly 34. ball 29. bal 
4id£^ Ligatura. Racemus. 
lengelin triubleti (bringen) 
ie hengel sol . ,. getragen 
eAnz. IV 24. d. i, ein Korb, 
kreben o. hengelen u. s. w, 
266. vgl, BM. I 61». — 
ra?) zu samen gebunden 
e vaft {fxx^s böse vlajj) 45. 
•e lesen, vp 1. mit der 

[lator (c/. Lignarius Gloss.) 
[man 40. 

mies s. CoUuaies. -ncia 
im. 

PC verclenen 52. -ire swe- 
weren 27., sw aus sm. 
ol-^ CO- 27. -lipendium 
»-. V. kunt 27. coUo- 38. 
i-pendium hals baut 38. 
[at de dislen holt 37. collo- 
;ommolt F. a, 1420. 
[uincida s. Colocynthis. 
-37. V. a. 1420. -lirida 
l 37. pfan koche 40. cree- 
ghe etc. G. voc. pewgel {vgl. 
verweist auf beugel Gr. 
'2) P. V. hornnafife F. a. 
, modicam triangulam) ags. 
jrerm. 1 114. (vgl. healstan 
V.). coUiridaskiprochotaz 

• 

n oug ercztdye F. a. 1420. 
ch 27. wind 33. coleriom 
)0. sebtuech 34. colirium 
12. sim. 9. 

^n bergheken 37. tal (X 
buchol Symb. D. bdcliel 
29. buchele (colles) H. 
el 34. buhel 32. hobel 30. 
holle, eyn houel 38. 
-biam s. Colobiom. -ca- 
toria. -fania s. Colo- 
^ndium^ -pandinm s. 
um. 

ui-nm züsamenkosnng 29. 
iter (Sprachgüter sim.) 32. 



^CoUnbi-eSy -um s. CoUauies. 

ColluGtatio mit-ringung 27. -wei- 
gung 33., -wainung (Xlactusl) 27.; 
w- aus wr- (wri-, wra-ngung). 

Colla-dinm schentlik spei; -fido 
valsch scbuldiDge ; -sor eyn mede spe- 
1er 37. 

C- 1: p-oUaere {vgl. Goinquinare 
etc^ vermayligen 27. mailing o. vn- 
rainigen 33. 

*tCollam draconis s. Colabrina. 

* t CoUomb-er s. Colombar^ -im 
s. Colimbos. 

"^Colins vierst pawm P. F^ aus 
tholus, vgl. Gloss. h. w. und v. Golus. 

Collus-io^ -or^. CoUadium. -sos, 
-to8, -tos s. Colossim. 

^fCoUntos s. Colnrim. 

fCoUa-vies. -bies, -bium^ alla- 
bies vnreynicheyt 37. s. CoIUmies. 
Ghss. coUnvio ein hofliederUches 
gesindlein Ki. conluuio eyn drek 
vlite 37. 

Co-^ col-lobiom eyn rok ane mau* 
wen 37. lancrok V.a. 1420. saiTOck 52. 

* t Colobaoticas {aus colobus Gl. 
m.?) scherticht F. a. 1420. 

Colocynthis. co-^ col- 32. -loqoin- 
cida^ 1: colliquincida l cologeren- 
cida 52. wilder luib stftckel K. V. 
lup stich 32. pitter kurbs 52. colo- 
quintida der alexandrische kfirbicz 
Meg. wiltkorp F. a. 1420. 

♦fColo-cus s. Coliciim. -geren- 
cida s. -cynthis. -melli s. Colum- 
nelli. 

*t Colon swart, gnlum est 37. 

Colon s. Cola. 

Colon-US buman H2. buwelinc H. S. 
Vind. hold 33. holden 1. mayer 34. 
meiger 29. eyn erue kint, eyn acker 
man 37. lehenman 40. -a bum&ni 32. 
-ia denst t eyn stad 37. 

♦Colop- *. Calop-. 

^tColophista s. CoUvbista. 

Colo-phonia, -fonia harzucb H. 
S. D. Ghss. collofania harczrose 
herba 40. 

* Coloquiu-cida, -tida s. Colo- 
oynthis. 

fColor s. Calor. 



402 



Golor 



Gomere 



* t Color verwe ; colora-re vcrwen ; 
-tor verwer t. pictor 38. -tio ferwi 32. 

Colos-sns inninsul H. S. D. Gloss, 
•US \ coli-, cole-sius (X colosseum) 
fuit domus ydoli vppe stunt to ronie 
van hundert voten ; collus-sns, -tus, 
-tos eyn beide 37. 

Colo-, colu- 32. 40. 37. 45., l COla- 

37., coli- 33., coba- 32. -strum biest; 
(cob.) schnialcz (butirum) zol 32. 
pyerst von der k«e 33. briester 40. 
beyst van melk 37. «esodden milch 45. 

*;Colponii s. Culponens, 

Colubrina, columb-ina 32. 42., 
-rina 38. {v. Serpere) [cf. Basilia) /. 
coUnm draconis etc. O, san. nater- 
42. 0. San,, nauter- 32. -wurcz. 

♦fColu-cus, -m s. Colic-nm, -a. 

Colum winslhe 40. hoppfseich 52. 

tColumb-a s. -us. 

Colunibar {nrr. L 2, Gloss. X 
Collum), collumber G. voc. ein knebel 
do man dv ross yn spant 27. hal^- 
eysen; lumen (st Innen) loch . . . pro 
foramine in axc qtiod transß^itur luno 
(cf. h. V.) K. V. halsbant Symb. D. G. 
voc. een iuck G. voc. eyn hals ysern 
l eyn wagen iok l eyn dunen hus l 
insir. nauis 37. tuwen nest V. a. 1420. 
coliinb-a hals rinp: o. rieme loch an 
eim schiffe o. nahen loch; naphus (n 
undeutlich) o. tuphus loch o. knebelloch 
40. pl. (-ria) riemilochir U. S. D. 
riemlöcher Ghss. Gf. II 141. 

Columbaria du. colmare 32. 

*Colambin-as s. Columbas. -a, 
columbrinä s. Colubrina. 

Columb-us duffarn 38. taubhai m., 
varr. taubenhau, dubhern Meg. kutter 
32. ringeltüb {cf. Palumbus) 30. -a 
duainne 38. kuttin 32. -a speciosa 
(Ann.) mewa H. Ph. -inus ainvaltig 
27. colompiiias ain foltig 33. 

*tColumbiis s. Colimbus. 

Colnmen rama Sum. calnmen 
reime; calamen (X culmen) first, 
geh6hete 40. 

Colum-na, -pna pheylar i. pila34. 
brisul 32. briRsul 93Marg. columpn 29. 

Colamnelli, l colomelli K. V. 
{v. Dens), colomelli botter tene 37. 



cnlmiis ( X culmen) hoher kr 
40. t. den^ maxillorum 76. 

♦tColumpn-a, -ins s. Coh 
-bus. 

Colurns ossenstert G. voc. cc 
rudas Caus rindes? cauda?) swa 

*tColus s. Colica. 

Colns wocke 37. wockc 
gunckel 1: rock K. Y. 

* Colns {s. Cola) seich (vas 
^ Colns krummer darm, ka 

K. V. 

^Colnstrnm s. Colostrni 

Com- oft s. Comm-. 

Coma, comas 40. perde 
balczer 6. 32. 40. schöpf 40. { 
V. a. 1420. 

*tComacnlns eyn houe n 
cf Comitus? 

^ t Comanexus magtzop 
megde-zopf, -schöpf 40. 

*tComaniplaris etc. s. Coi 
polaris. 

Comare gliczern i. yihvi 

*Y Comas s. Coma. 
^Comascnlns stark 37. 

Comaticns kurcz V. a. 1 
*tC- s. Cr-omaticns. 

* ^ Comatns ( X com 
vlechten de (st. der?) perde; c 
körtet l eyn tauerner l liber 

Combiga chort P. V. kai 
Combinare czwispillen 
(zwispilten etc. BM. 112 S. 50^ 
*tCombnca s. Cambnci 

* -^ Combnliosns (alph. 
eyndrechtich 37. 

Combnrere burren 45. 

Comed-ia puren gesang S 
g. V. a. 1420. beurisch gedicl: 
gediht 0. ein liet von geburen { 
40. eyn dorp sangh; -us 
dichter 37. 

Comedo een vraet G. voc. 
i. comesor 37. comestor id. 3 
nächtiger fräs 40. 

Comed-ns s. -ia. 
fComercimns cepena thi 
thrixle Gl. Äelfr. Gl. m. v. Com 
Comere kennen 45. 76. 



Comergia Gonunodam )03 

er-gia s. Cosmarcha. taffelen 37. tischgesell 33. commes- 

Commerciam. salis tichsgeselle 27. 

wandelxel30.zelle,greue37. ^fCommeiitari s. Commiiiari. 

les-sari quassin 27. -atio Commentariensiseynstokmester 

p. 60 ad V. Coraersatio; X 37 

im, Kommers ?) eyn ouer Commenta-tor^ } -rius 37. dichter 

t 37. füllery 32. comessa- 37. bedychter (X beduder), gloserer, 

itiresse F. a. 1420, -tor vraz glosemaker G. voc. bereuther (r au^ 

-trix vraetersche G, voc, d), au|5 '^S^r 27. -tio eyn ouinge 37. 

S -tor 6\ Comedo. -salis -rium bedudinghe G. voc. -torium 

ensalis. vglegung, bedenckung 45. tichtung 3. 52. 

let-a, -UB 37. not Sterne 38. * Commen-tator s. -dator. 

terre i. iubar Symb. D, der • Commentam gedaht H. 8. Vind. 

Stern Meg. pfowen stern 32. gloss 27. 

e, eyn Sterne de dat steruent Commercari onderlink (-ngh mu- 

7. eyn roit steyn (umg.) 45. tutis KU,; daraus Sonderlinge 132.) 

icialis h. enczene (cf, Gen- coepmenschap doen G. voc. 

w.) 40. * t Commerci-am vnter ein ander- 

ns beurischer gedet tichter fugung, -generung ; vmb laufiung, yer- 

um mores describens K. V, dingung, leykchauif, wein kauffn; i. 

lilici-a, -nm s, Commili- mercipus (^^. -potus) kaufSn (^ -Ion) 

27. -potliB leyt chauff 33. -a (vendi- 

nsnachenddapey 52. ^im. 75. toris) coufa 48. comeritam werung, 

hoefech, maneerlick G, voc. vmblauflf 45. 

itüs greixescopy eyn greuen ^fCommess-alis, -ator etc. s. 

rau£schacz (analog mit kauf- Comessari. -ura s. Commissara« 

;: -Schaft) 32. na volghynge *CoiiiiiiUit-06\Coiiiiaaiiipiilari8. 

iing 52. -ium cameradschafft etc, Ki. comi- 

A (-cia) daghe tijd 37. Uci-um, -la ridderschup 37. 

tissa gräffing 27. Coiuminari tesamen dreighen G. 

ioa wandel-gesellschaft 29., voc, ersrecken, erfarn (nd. erferen) 27. 

30. conminare (lr6wen 4 1 . commentari 

tos houesch 37. hirschrecken 45. 

anipularis. comanipul- Comminisc-i, -or wtdencken, ver- 

s, commilito eyn selschup sieren G, voc, KU,; aus beiden EntsieU 

: 37. comaniplaris i co- lungen Gloss. v. c. 

jrgeselle 40. • Commisc-ere.-eimp.kneytiT.PA. 

ater (cf. Adpater efc.) ge- ^fCommissi-uaeyn belde37. -na 

0. gefetterin Oe. V, gegeuet- i, effigies 76. 

gauatera if. iS. 2V. geuatera f Commis-arins werber 52. -um 

ladra D. gevatte-r 52. -ra missetät 29. sim. 30. 52. COOinissas 

jrn mede moder 37. i. excessos vbergeung insunden34. 

imendati-tia, pl. -ce loue Commissura. commessura to 

hope voghinge 37. 

en-dator, vgleger, kremer Committere enphahen (au^ enpbe- 

* kometer K, V, kompter 27. len) o. entschuldigen 45. verhaissen 52. 

xbieten) ; cumendator f&r- * Cominod-am {oft comodum) ghe 

V. macht, bequemicheyt 38. gemächt 34. 

endatu-s, -m tholaten 37. gmach 29. baet, pru^t G. voc. -osus 

imeiisa-lis^ l -bilis 33. nutzpar 52. ghe macksam 38. -are 

-. voc. mede ghezelle in der baten; lenen Gr. voc. 



i<y4 



Oommolere 



Oonpitiiiii 



Commolere mete malen F. a 1420. 

CommoiiI-5 eommotn- 40. -to- 
rinm letner, berfrft 40. sim. Gloss. 
maninge Syinb.D. 

Commouere vor tornen 38. 

*f Commalus (müitum: aus com- 
manipulus, X cumulus?) doczet 32. 

CommuiLl-s meyne 38. -tas meyn- 
beyt der lüde ib, gemaind 32. -o be- 
waning 32. comtnuni {nhd. kommüne 
/. Gemeinde) 29. 

♦fCom- s. Cog-natns. 

^fComon s, Clcata. Comam. ' 

'*'fCompa (cönpa; aus conuippa? 
coena X ip^^' ^/ Ghss. und u. w. Ipa. 
Vipa. Suppa.) wasser moratte (vgl. Sm. 
II 614. Gf. II 845. BM. II 189.) 40. 

Compactus czugesampt V.a. 1420. 
czusam getrukch, gelet {auch 5., aus 
gelobt) P. F. 

'^fCompag-es^ -a 37., l -o 40. 
G. voc.^ conpagam 29., eonpeges 
80., campago 32. K. F. een tesamen 
voegbinghe of verhardenisse der leden 
G. voc. eyn to hope voghinge 37. zft 
zft Äge s. u$ lopis (aus loris?) cm- 
nectuntur -es; lid f&ge -o 40. gleich 
l glldfinger (sie) K. V. glidfügi 29. ge- 
leyche 30. gleych i. iunctara 29. trom 
hopt (nach epistilium sftl bopt) 32. 

*Compaginale eyn l&de ysen 37. 

Compag-o s. -es. 

* Compar mitt gerad (vgl. nd. im 
Gloss.) 29. conpar me lik; eonpare 
mede linge 37. 

Comparare s. Proearare. 

Comparere korsam (k aus gb) sein 
33. nd. gbeliken Gloss. conparet ge- 
licbet, frumpt (c/. componens frum- 
mendi Gf. III 950?) 41. 

Compascuus eyn gbe mene weyde 
37. (c. ager) weydeland (umged. wyt 
land 110.) G.voc. uichwaid 52. 

* f Compat-ens s. -Jens. 
Compater gefatter (eommater 

mülier talis) K. F. gefetter Oe. F. vad- 
der (vader pater) i. patrinus 38. 

'*'f Compat-lens medelidinge 22. 
87. -ens mit leidär 33. eonpaeien- 
cla mit gedult 32. 

Compatriota lantman 38. 



Compedi-re in den stodr 
of in den veeter setten G. voc. ii 
leggen 29. yn dy fdss eysen sl 
27. in dy fuess sleissen 33. -tvs ( 
tert G. voc. geuessirt F. a. 1420. 
(umg.) 0. in eyn wasger (um 
vesßer) gestosen (umg.) 45. e 
Blossen 52. genegelt 6. 22. ghei 
(sie) 37. 

* t Comped-ltor s. Compe 
-itus s. -Ire. 

Compell-are ain recbt sadi z 
-ere nöten 52. 

Compendium (s. Dispendiun 
czir weg F. a. 1420. kdrczrong 
kfirzerona66rettiare,i^icverlengei 

f Compens-atio eyn voriikin 
•ns jn ghelt i. redditus 37. 

Comperendlnare vertrecken 
erstrecken iiö.), verlengen G. 

Comperire. eonperitinnani 
wart 41. 

*Compertor eyn vinder 3 
derfinder 52. 

* t Compe-rtns s. Contiis. 
Complex. 

Compes (conpes 32.) beide, 
bant 38. ysen-balt 32., -bele 30. i 
hacbker (k mit r- Strich) 34. eyn 
eysen 27. ain füessig 33. fSss« 
wessir F. a. 1420. stochk 52. 

Com-^ con-pescere dwinghei 
len G. voc. bestillen 29. nenne 
compesco i coqueo (st. cogo), rep 
-so 76. i. refrenare Br. 

Competen-s messi^ 34. miti 
pechomen 27. -tia pechomenhail 
messichkeyt 27. 

f Compe-titor i.quicumalii 
76. -dltor eyn mede bidder 3'3 

Compilat-io eyn tobopeset 
37. -or -er ih. zft samen leser 40 
8. 9. zisamunblezzare (qui altem 
suis miscet)H. S. D. zesamne-blt 
IV., -blesere Vi^id. tichter 52. 
ter 22. 

* t Compi-, pro-logus eyn 
rede 37. 

tCompingerevuginf"?) V.a. 
Compitum. capetam weg sc 
40. 



Gompbcere 



ConciHabiihim 



106 



iplac-ere, -are (?) mit be- 

7. 

ipl-aadere. -ödere hacken 
•n henten czw sam klokchen 
tken ahd. chlochou), zu samen 
7. -edere mit henden zu sam 
. hakchen 33. haut slacheu, 
jnten f rolokchen 2 7. my t den 
samen kleppern 45. 
e-cti 1: -xari helsen 38. 
iple-tinari s, -xio. 
ex zu Springer 32. conpes 
ebunden (X compes?) böse 
). magt 45. 

)lexari s. Complecti. 
)lexi-o, l natura 37. art, 
'. ein gestallt 52. -onari \ 
arden, dyen, bequinen, raden, 
bom bequinet 38. comple- 
te (sie), gedingen {au,s ge- 

• 

iplexiuum (c/. Collectum) 
is comietiit et singulariter ita 
uique per se 16, eyn eghen- 
velen euen komet 37. 
lodere s, Complaudere. 
nplonalis s. Complaniom. 
iosis L manibus concussis 
slach 37. 

plascnlas vele 87. 
laui-nm antauchen f. 44. ein 
en 52. eyn land reghen 37. 
f 40. -alis (alph.)y complo- 
1 drupende dak (umged. tuch 



»iiere sounen, vreden 38. 
38 sein selbz gewaltig 52. 
gesunt F. a. 1420. (X com- 
s gesell 0. mächtig 33. ein 
3r gesell ; tv, u, ein vmgebung 
äbunden!) 27. compoten-s 
ti-g, -tia -chait 33. 
nposit-io soune, vrede 38. -or 
Äger 40. -um (nrr, 1.2, Gloss.) 
32. 40. compest 29. 30. ku- 
formirt 34. gesamnet ding 
?. Computns. 
upoien-s, -tia s. Compos. 
potrix eyn mede drinker 37. 
[)restare leichen 34. 
tus gesyret, homodich 37. 



conpntns i, omatus l superhus eyn 
geswinder 45. 

"^Comptus s, Contus* 

Compun-gere müen {atis ruwen?) 
52. greynn (aus gereun) o. stechen 
33. ringen {umg) 45. (w. w.) verffen 
(aw5 berwen sim,?) 33. -ctio berurung 
{sim. 9.), bewegung 52. peraubnüzz, 
rew; w, u, berevnift 27. berechenig 
(X computus) 45. 

*tCompus s. Contns. 

Comput-are rekenen 38. rechen, 
raytten, schäczen 33. -atio rekenschop 
38. -ista l -issa l -or eyn teller 37. 
-US rechnung 29. 30. compositns 
rechung 34. 

* Computere (conp.) fro (aus faul 
sim.) machen o. fro werden 45. 

*t Computus s. Comptus. 



«j. 



« 



Comnginm «. Coniaginm. 



, Horam gloMarinm. 



Comum (i. q. comon h. v.; s. 
Gloss. V. Consa) glassa (IM. ?) est herba 
inutüis habensfloreni croceum etc. K. V. 

"^fComus s. Culmus. Camus. 

Coua-ri rueifen 33. ruffen, erbeten 
27. -tus rüff, erbeit ib. i. damor 33. 

*tConas ougan Erf. und Marb. 
GH., vll, Äugenunnkel, vgl. Gl. m. tw. 
Cona. Conus. 

Conatus s. Conari. 

Conca s. Concha. 

* Concameratio (cf. Pretoriolum) 
gew6lb, schibbogen etc. Ki\ 

* t Concanius s. Conseutaneus. 
Concauus eyn hol l eyn bauer 

(X cauea?) 27. hol, also is eyn vor 
dornen not 38. (conchauus) heolle 45. 

Concederelenen, lyen 38. liehen 29. 

^fConceutanius s. Conseuta- 
neus. 

t Concent-or mede zinger 37 mit- 
singer Ki. -US mede zangh 37. 

♦fConcervus s. Cothurnus. 

Concidere i. cohrem vultus mutare 
chledern P. F., i. e. schminken, vgl. 
Wedeln illinere Sm, II 353 nd. nl. klad- 
de-n, -ren maculare, inepte pingere 
(KU. etc.). 

fConci-ere, prs. -o reysen 27. 

Conci-liabulum 1: -onabulum rad 

37. 

14 



106 



Consiliastniin 



Condemnare 



*Coiici-liastnim 76., -olaster 37. 

i. consortium. 

Concilium eyn samninge rad lüde 
37. ratsamungk 34. 

* Concilla L operarius 76. eyn osse 
de tÄd 37. 

* t Concin-ari s. Concio. -e, 
-gnus s. -ne. -itare s. Concitare. 

Concin-nus, -gnus 40. -ns F. a. 
1420. gleich tönig 52. mitsengig 29. 
mitsingunge 30. 34. gelich gesang 40. 
t clancimius eyndrechtich 37. geor- 
dint V. a. 1420. -ne, -e 45. lohelich 
(lob-?) in der stymme 45. lobleich 
mit der stim ; w. u. vonnueclich Inder 
stumme (sie) 27. 

Concio ein zesamen gerfiste (gc- 
ruoft 93.) mengin K. V. schar 25. V. 
a. 1420. eyn schare l sangh (X can- 
cio ?) 37. t. congregatiOy cantus, allocutio 
ad populum 76. conciona-bulnm s. 
-lium Gloss., 0. V. Conciliabnlum. 
-tio gespräch 32. -tor eyn vor spreke 

37. eyn lerer aller lewte V. a. 1420. 
concinari zu redden 45. 

♦fConciolaster s. Concilias- 
trnm. 

*tCohciona-bnlam, -tio etc. s. 
Concio. 

*t Concior (c/. Concitus) sneller 37. 
conciori gratidu i. velociori gradu 76. 

*Conciosns eyn lud 37. 

Concip-ere entfangghen eyn wort 

38. -iones sunt stelle que coimpietitibus 
apprecantur (?) 37. 

^Choncis s. Concha. 

Concitare daghen G.voc. reysen 
(cf. Conciere) V. a. 1420. wegen 33. 
erbegen ; concinitare er wegen 1 rey- 
sen 27. 

Concitariom eyn keyser gaue 37. 
i. donatio imperatoris 76. Br. 

Conciois mede borgher 37. 

*tConclaa-e heimlich gaden 40. 
haimleich g. 52. kemet 45. kempnat, 
tv. u. kemut 27. kemnant; -se closam 
32. -a be- 29., ver- 30. 34. -slossen 
hus sim. -nm Gloss,, -iomchlause 33. 

*tConclorare s. Conglobare. 

Conclusio schloB- 32., slos- 52. 
-red. 



^Conco-llega s. Collega. -i 
s. Cothornos. 

Concor-s ein hellig 40. an 
tikait 30. -dia mit-hellung 33 
-haldung 27. (herba) menie 40 

Concrepare wider hellen 5 

*tConcu-bina, -pina (X -F 
40. {cf. Amasia) imerhil, wlg. h 
75^. zu wip 40. iceueswif H. S. L 
bislepersche 37. -binarias s. i 
sius. -inm^ -ituni 76. est con 
temporis ad coeundum l est pars 
76. eyn ^eyl der nacht dar de 
vnd vruwe wat in to donde hebb 

Concu-la s. Concha. -pii 
-bina. 

Concossio. aconcussione \ 
gemeschlach {Suff, -lach )4l.,iX 
fusio: confundere mischen, mans 

* Concossor eyn schatter (u\ 
aus 0. in schudder Gloss.?) 37. 
tosso {alph. conc-) i. qui debitum 
violetiter 76. 

* Concuta kneschiue 37., umga 
scheue Gloss. 

*tConch-a, \ -ea 37. muschj 
snek m. i. coclea (As vil als ain 
link 0. eitlink, wan so der mon ab 
so werden Ire schaln flach o. ho^ 
eitel Meg. merschars K. F., vgl. 
scherpli id. 93. neben schorp l 
schorp tartuca (s. u. und Gloss. 
ib., vll. nur dein schorp (scorpio 
geglicJien. — meranege, muscheU 
berin schal 40. een mosschel of s 
van een kreeft of sleck G. voc 
sniggen-, snygge-hus; eyn steyn p 
37. ein nüs schal 33. nu§ hol 
snyggh-e t. limax; -en hus t. 
chyle 38. conca (lauel) s. Bn 
lare. choncis ags. hebernum ^ 
E., vgl. hsBbern a crab. scorpion 1 
concola mer schnegg; aigerschs 
conchile ein egell 1: snekchen 
33. sim. 27. egel hang, schucken 
hug 45. 

Conchis swade, est ligumen 2' 
swaden est lignum (sie) P. V. CO 
swaden (siraden?) 30. 

Condem-nare, -pnare vor 
men 38. 



Condensare 



Oonforaneus 



107 



ens-are dichk 34., tecb 29. 
-US dikch 27. 33. dicke 37. 

0. weldip: i. nemorosus 52. 
ere pawm seczen {aus pawen, 
bueii, bergin V. a. 1420. 
e-, condi-scensio arparmun- 
Gr/'. 1 424. pro condiscensi- 
abarmida P/. Germ. VIII 13. 
»ndextrare wider recht ma- 

ndidonia (am centinodia?) 
igiola. 

idi-, condo-lomatica cram- 
ike 38. de vdixnmQ, pestis (ramm 
Br. Wtb.) 37. chram; c- 
lidsucht 52. 

-ilii8, l -olus kop {st. knop) 
5 bule 38. knuckel 6r. voc. -us 
H. kn-) an den geleichen 40. 
3a- 34. -ndimentum aHricht 
lach die spig smeckt als uon 
krüt 30. Salt, spyscruyt G. voc. 
üre (im Gloss. ausgelassen!) 
. salten, cruden G. voc. saltzen 
Uten Voce, ex quo. wurtzen ib. 
vurtzen, stuppen (l Stubben 
W4) P. V. gesmack geben 29. 
(Ed.)hQy^Q {agleiamintnelle; 
erare) //. PA. 
idi- s. Conde-seensio. 
Usum niest würcz 33. 
.tio eyn einistlych schaffug 
ischaflFt6rto^^..^) 45. een woer- 
voc. vorwaerde sim. Gloss. vn- 
9. V. a. 1420. eyn schiebt 37. 
iole-re mit trauwen 45. -ntia 
ia. 

loliu-m Br. Gl. m., -s 37. 76. 

iam, -elium Gl. m., -Uns 110., 
voc.) i. anulus vingerlin 37. 
io- s. Condi-lomatica, -lus. 
iucator sun macher o. hin 
sim. 74. 

icere meden also eyn hus 
•r meden, huren 38. beleyten, 
a. 1420. belaitten, muten 52. 
iduct-a leyt, reye t. Carmen 
mgh 37. ain cantilen i. can- 
7. -io gedingt 32. -itins ge- 
-inus eyn gemedet knecht 37. 
iman der etwz lebet o. dinget 



40. -ura hure 38. -us saluus geley- 
den, is sunderlik fride gegeuen vor lu- 
den 38. a conductu eyn einroger 125. 

t Coudulcare zuzeredin V. a. 1420. 
sim. 17. 

fCondu-lus, -s s. Condilus. 

Confectu-s gechreut (sie) P. V. 
gekrencket sim. Gloss. -m geseet, ge- 
macht 45. 

Coufederatus aidgnosser 32. sim. 
64. 

*tConf- s. Conu-enticulum. 

*tCouferator eyn borghe 37. 

Coufertus er vflit 37. 

Confestim {cf. Citus) ze hant 52. 
sim. 9. 

*f Confestum ein confest 27., st 
aus SS? 

*f Conflcere s. Conuioere. 

Conflda eyn mede louer 37. 

Conflni-s eyn neyber 37. naber 22. 
G. voc. nachgebure 40. nachpawr, w, 
u. nachwer 27. -tas naberschap G. voc. 
-um lanndschaid 52. gemerch-e U. 8. 
Vind., -ede Mon. conuinium marke, 
alzo eyn velt 38. 

ConArmtL (engl. comfrey)gallucif&. 

Conflrma-re vermen 38. -tlo eyn 
stedinge 37. 

*Confl8care (X viscus) cleben 41. 

"^ t Conflag-aait s. -ranit. 

f Conflages eyn wyndich stede 37. 

t Conflag-rauit farpluhita Gf. III 
247. -auit firpluhita (concremauit pi- 
senkit) Gl. Ker. 

Conflat-ile ein pegossen dinkch 27. 
eyn begussen drug (dieng?) 45. -orium 
esse F. a. 1420. smit esse 40. ese also 
de smede hebben 38. 

Conflictus s. pte. vechtinghe der 
groten heren edder der lant 38. stören 
(umg.?)y strijt 45. slacht 125. schal- 
muczung {vgl. Tentare bellum. BM. 
112 8.88".) 32. gepineghet 37. 

Confligere mete zergin (zergen Fr. 
II 47». m. Goth. Wtb. II 655. 661.) 
V. a. 1420. stürmen 29. confrlgere 
pingen (affligere id. 29.) 30. 

«fConforan-eus, -ius eyn market 
naber by dem andern vp dem markede 
37. 



108 



(yonformatos 



GoBüiuere 



t Conformatns geleicht 27. 

Öonforta-re gestercken 52., -t 
(Ed.) creflftiget K PA. 

Conf ouere {cf. Confruere) aufhalten 
52. 

^fConfrag-um ein wuest 52. -a 
eyn stede dar me de bome af hauwet 
1: eyn stede dar vele ertberen wassen 

37. ertberstat o. wiste(at*5 wähste?)40. 
-US dicke 37. 

Confricar-e, -i 27. czu reiben 1: 
czer (selten im 15. Jh.) treyben 27. 
reiben, chrazzen 33. 

*tCon£rigere s. Confligere. 

* Confrixorium eyn schard {cf. u. 
und Gloss. w. Frixorium. Craticula. 
Patella.) 37. 

*t Confruere {nach conf ouere 
neren) gener en l auff halten 27. 

* t Confugel-a (i. confugium) Br., 
-la eyn to vlucht der hulpe 37. 

Confundere verdainpnen 52. ser- 
den {hd. serten cf. Vexare. Sra. II 288 
ff. BM. 112 S. 320) proprie loquendo 

38. beschaemen of lästeren, störten 
of menghen G. voc. {vgl. Gloss. v. 
Fundere. störten fundere, dif-, ef-, 
pro-f. KU.). 

Confuta-re vmbtun 5. 2 7. berisp-en ; 
-tio -inghe G. voc. 

*Congela-re vresen, also water 
to vrust 38. -tio gefruste (gevruste 
B.M. III 414:) 40. -men samnynge 37. 

*Conger-a s. -ra. 

Congeries hawfif 34. lobhuflF 32. 
zesamen getragen 30. z&samen 29. 

* Conger-ra stdpfeler, samener 40. 
-a eyn Stoppel harker 37. echrer 52. 

*tCongeru8 s. Congrus. 

Congestu-s, -m ghe sammet 37. 

Congirare. cogitns (m. longa) 
senewolt (*. q. cogiraUs 76.) 37. 

*tCongis s. Conchis. 

fConglobare klösen 33. bissen 
29. winden F. a. 1420. holen machen, 
spielen mit den b. 45. conclorare 
(undeuÜich)k£Ly9lmsjchen(cf.4. Gloss.) 
27. conglobatio vor enynge 37. 

Conglutina-re zfisamen bachen 29. 
czw sam-fuegen, -slinten 27., -slikchen 
33. -tur {psfractum; cf. Coagulare) 



wellet H. PA. I 125. -tio to 
voghinge 37. 

Congratnlari vrolich syn; 
bliden van synes vrendes gheluck < 

Congruere temen,vogeDt. d 
38. czimleich (czymlich^.) seio,pe 
{aiis pechomen) sein, gleichen 

Congrus p. polche {vgl. u. 
Wtb. V. Bolch) 40. congerus 
3 1 . trong-rus asch 74. -ins escl 

Congruus pechomen, czii 
ordenleich P. F. 

*tCongucio s. Gymbnsti 

*tCo- s. Cu-niculus. 

Coniect-or uuarsage Symb.Z 
worseger F. a. 1420. bäner, w. u. 
27. dftder, wicker 37. -uraverpro 
entwerffung 27. verberffung 3i 
moedinghe G. voc. -urare enti 
33. ghissen 37. (connutero?) v 
{vgl. 68. Gloss.) V. a. 1420. 

Conijcere raden, vermoedc 
Samen werpen G. voc. coi 
duncken, mit werflFen Voce. e. q. 
diechten 45. ; davon getrennt 
(a/.conjicio)wilkore Vo€c.e.q.^i 
umg. eyn wilde dier (!); acht 
timo) 45. 

*tConi-la s. Colena. -i 
Cophinus. 

*tConis-a {Gloss. v. Conj 
Cicuta. -ma s. IconiBma. 

Coniug-are hylicken G. va 
eyn echt 37. een hylick G. voc. 
U.S.D. gehileich Man. gehüeih 
comugium chanschafft 34. 

Coniunx s. Coniux. 

Coniura-re, -ri besweren, i 
den duuel besweret 38. -tio {cf. F 
zesamen sweren in b&seme 40 

Coniux chvena H. S. Mon 
Vind. conjunx een ghehylect 
wijf G. voc. gemachel, ehcher 
K. V. 

Conl- s. Coli-. 

^fConlatus s. Calatus. 

Conm- s. Comm-. 

♦ t ConnectiUum eyn nede ys 

* t Conniu-ere, -io xi xi 
wenken 37. 38. wincken, consi 
G. voc, oug winken (connuer 



Gonnixam 



Gonaolida 



109 



icken 38. büntzlen, zwintzern 
a horsamicheyt 37. 
ixum gesiebter 41. 
opinm s. Conopeum. 

binni bi ligunge der E 40. 
peyslaffen 34. Wirtschaft 30. 
i- s, Cor-nubinm. 
nus s. Cunnus. Cornns. 
n s. Conum. 

enm. connopinni mucken 
apinm scho'p fei 40. (stovp- 
himmel Oberlin hei BM), 
iistobhuli 32.(stovphüli55.Ä. 
anopenm eyn gestriegel do 
:en myt vahet 45. staubhülin 
ium, epiciclus (c/. Gloss. 
w. V. Thoral) K, V. ca-, 
)peyniii fincken netze Str. V, 
m vleghen ned; canapeium 
langh 37. 

s. Comp-. 

p-agum^ -eges s. Com- 

tus s. Contos. 

iniscere an laynen 52. vff 

irere erberflfen 27. 

s. Corr-. 

ins ratgeb 27. i, consilium 

egionalis eyn land man 37. 

ogare zusamen bitten 45. 
»itten 52. 

ngoineiis (-gw-) sipper Gf. 
lipp-er H, S. D., -e 40. ge- 
S. Vind, gesypte 16. frant- 
V. maech 11. 6r. voc. pl. 
1 vader edder van moder 37. 
ienti-a sämyticheyt 36. ge- 
. gottf&rchtikait 29. got 
0. -osns got fruchtsam 30. 
ig 29. 
ndere. consindere scar uen 

il 38. 

sectan-ens (Br, etc.), -ina 
jnnynge mede holdet 37. 
3ntio erfindung, erberffung 
•sung 45. 

it-ire wlborden 38. volwor- 

verhangen 27. verbeugen 33. 

30., -halten 34., -hulden 29., 



-helten o. wol bedencken 45. -aneus 
verhenger, gefulger 27. geweidig 45. 
ghenoechlick G. voc. concanius vul- 
bordich 37. concentanios s. Mora- 
lis. consensns (assensus id, 38. 
cf.h.v.) wlbort 38. gunst zft werken 
40. verhen-gung 33., -gnuzz 27., -nuß 

I gunst gebung 52. 

Conserere tegader seyen of plan- 
ten G,voc. 

'^tConserigeratns (aus constrac- 
tus sim.?) eyn cropel 37. 

Considera-re prou-, merk-en; -tio 
-inge 38. -tos schone 37. 

Consiliarius rot gebe 40. ratgreue 
Symb. D. 

*t Consindere s. Conscindere. 

Consistere mit sten t weysen 27. 
mit wesen 33. 

* t Consist-orium rieht-, sprach-, 
40., richte- 38. -hus. ufetantanti rupis 
alta rumo, dajsu in Gl. Sal. IpcUatium 
jovis Gf. II 507 (:Roma). 510. VI 606. 
608. •urium ufstandendi (rupis rumo) 
Gl. Ker, -eriom i. rupis alta Bap. Gf. 
ufstandan surgere, con-, ex-y re-surgere 

II 510. Bei afidern Bildungen aus 
standan wechselt die Glossierung 
durch Zss. von surgere und sistere. 

t Consit-os {cf. Gl. v. Considus) 
besatzt F. a. 1420. gepeltz; -io 
peltzung 52. 

*tConsobri-nus, eyn broder edder 
suster kinder 37. 6ham Oe. V. -ns 
29., -ni pl. geswistergid kint 93. (ge- 
swistergot couterini 2. vgl. Sm. III 
551 ff.), geschwfistergut Idnd K. V. ge- 
schwist-ergy 32. -ret 52., geswistret 29. 
kind. mumen, 1: oheimcs H. S. Vind. 
Mon.y l hoemes D. suni Jfon., sune 
D. Vind. 

♦fConsobrius ntlechter 27. 

*tConsogr*ugo Cundeutlich) bo- 
me, boeme herha 40., aus consolidago 
beywene sim. Gloss. v. Consolida? vgl. 
Dactylisa. Penteborrina. 

f Consolato-r trost-er; -rins -hck 

38. 

t Consolida wal wrcze, wnt wrtz ; 
c. minor (undeutlich) zit l5se o. hercze- 
lose 40. c. regalis rydder blomen 



110 



Gonsolidare 



Oontaria 



nd, 0. San. ritters blomen 25. 51. adder 
Sporen 51. 

Gonsolidare crefftigcn 52. loeden 
147, lodcn, alsome eyn ysern an dcU 
ander laden 38. 

Consonus s. Absonus. 
Consopitas slapcrhaftich 37. 
*7Consor s. Consns. 

Consor-S gade, alsonie sprich: de 
vogel Jiaft synen gaden 38. schul geselle 
40. gelüchkgesell 34. gelicksell 30. 
gefifellig (sie) 31. 64. ;>?. -tes mede 
seilen 37. -tium s, Monopoliani. 

* Consparsio ahd. suht, de robore 
dicitur Pf, Germ, VIII. ^- Vgl, roborosa 
passio (quae aninml rigidum facit ad 
similitudinem ligni) Veget, Art, vet. III 
24, (Gl, m.) 

*tCoiisper-sio zuze tc^yc F. a, 1420, 
ein taig an ain vrhab 52. -cio ge menget 
mel myt water ane z&r 37. 

* t Conspicatus s, Conspirare. 
Conspicuu-s schone V. a. 1420, 

-m durchzitig (aus -sichtig?) 41. 

Conspira-re ober eyn trän V. a, 
1420, tesamen verbinden om quaet 
te doen of goet; -tio party makinghe 
of een verbont ; -tor verspeer G. voc, 
conspicatus to hope ghe sworen 37. 

t Conspissatus vor stoppet 37. 

* t Conspons-or mit gloubir V. a, 
1420. -ator eyn swerer 37. 

Constantia du. constecz 30. cost- 
necz 29. 

Constare tesamen of openbaren 
syn G, voc, 

* t Consterna (constrina ?) s. 
Tonsterna. 

Constem-ere bescaczen ; -ari omech- 
tin (sim. 9.) V. a 1420. -atas van syn- 
nen komen 37. betruebt 52. 

Constipa-re vmme vayn V,a, 1420, 
omringhen, bestoppen G, voc. in dem 
lip verherten (daratis wunderliche Um- 
deutung, auch im Gloss.) 29. liebe bc 
herten (c st, st verschr,) 45. in der 
üb behalten 27. inder liebi verstoppen 
30. -tus verhertet 29. 30. in der 
liebi 30. 

Constrictio (in pectore Ed.) ge- 
brech H. Ph. 



^fCon- 8. Ciro-stringa. 
Consae-scere wonen ; ik woi 
(puto^ habito) 38. -tado ghe 

G. voc. gewan-eit b\ -t P, V, 

Consul räter 29. 

fConsular-is i, dignus co 
raetsmau G, voc. ratzman 11 
sunt ludi ydolorum edder eyn re 
rad lüde 37. 

Consul-ere ratfrage 48. -1 
raet eyschet G, voc. eyn rad 
37. -tus eyn rad gheuer 37. ( 
ghift; adj, wel beraden, wel heg 
G. voc, 

* Consam-atum s. -matui 
*t Consum-ax i. mrpotens 

dicunturdy, hierher ?),'9Ltes {st. 

pl, mechtyghe lüde 37. 
Consumere teren, vor t, U 

ghen, vor don 38. (speht lepran 

somit swendet H, Ph. V40. 
*tConsumerge s, Cosm 
Consam-matns, -atam 

vullen-kome, -bracht 37. 

* t Consum-ptes a\ -ax. 
Consus l cossus eyn god de 

(umged. au^rades sim.); conso 
her?) eyn afgod 37. 

^fConsu-, conswa-tura n 



* 



f Conta s. Contari. 



t Contabescere verghaen 
vergeen 110, 

Contagi-o aenhanghende 8 
beulecte suycte (ie und uy!); 
of besmitte suke (2. Form!); 
aencleuich, besmittelick G, voc, • 
vnreynicheyt; -osus anhangl 
mit r- Strich) 37. -um bosir grii 
1420, vnflätigkeit 52. schelm 
ein slekchung {st, fl-) 1: vnra 
27. geflekchät 33. fleck 32. og 
gende 30. vermäsgdng, verm 
29. -osus ein anhangend-e su< 
-er siechtumb 27. cantagiumi 
kleich sucht 34. 

fCoutamina-re untreynigl 
ulecken G, voc. -tio bevlecldi 

* Contari {Gloss. v. Gunct 
faren, ervarschen 33. ondersoec 
eenen stock {i. conto) G. voc, 
(cuneta etc. Gloss,) eyn wyl 



Conielli 



Oontaer 



111 



nctabimdiis lanksem; can- 
yuelinge 37. 

telli besecz A:\.\dielat, Glosse 
e deutsche vieldeutig, 
mpla-ri hymmil schouwen 
ö. beschauwen, berachten 45. 
Speciüa. 

itemptosus s, Contentio. 
m-tns, -ptns smaheyt 38. 
nti-o hadrung 32. kiuinge 
le warde 37. -osus vul kiues 
ich 31. 64, ein beschluzzen 
27. pl. die kriegigen (-er?) 
temptosns eyn claffender 
. eyn sweczender mensch 45. 
ntns ghe nSghesam 37. be- 
. beniegig 30. 

rere s. Strignla. 
itermin-iimi, .eam noch 
ift (umged.!) 27. bfirschup 37. 
iber 37. ackerbur; -um burg- 
5. 

iter-nans bisende J?. S.D. 
i conpletionem tertii anni Br. 
tag 32. 

iStari zel geretyn F. a. 1420. 
sweren, zewgen 52. 
x-ere (cf. Nectere) stratten 
rcken 45. strikchen, wurkchen 
gewurcht, w. u. gewarcht 27. 
t 33. 

Dimani nacht stilli 32. der 
3 teil 40. erste slof F. a. 1420. 
^erschr.) salheyt (sie) 45. 
atig-nare gheboen of solder 
r. voc. -uare haws speren 
latio gheboen, solder G. voc. 
voghinge der sparen an deme 
tag (Dach) 40. gesperre 19. 
20. Symb. D. H. S. Vind. 
'oss., conticnas eyn spare 
n huse 37. 

atig-uns vnder lad (sie) 37. 
rlas da nichtz enttzwischen 
Quos gewahen (w aus n, cf. 
i.?) 41. 

ntine-re enthaben 41. (BM. 
-ns, -nt 41. (cf. Gontinuus) 
(d st. k) 41. kusch, mesig 30. 
ilder 34. sim. 1. enthalter 29. 



-ntia chaus-hait 33, -chait 27. -nciale 
entheltenig, enkentenig 45. 

Contingere scheym (m st. n), 
komen 38. contigit giburida 48. 

t Continn-ns mitelgancz 34. an 
m. 29. emazzi-c (continens ie?.); -e 
-go Gf. -i imsig 41. -e sonder aflaten 
G. voc. -0 id., s. vertreck ib. sareo 
Bf. Grm. VIIL sär Gf -a (sc.febHs) 
sucht l ritte 40., I: steter ritt 52. -are 
toevoeghen, stedelick doen G. voc. 
herden, duren, stede bliuen i. perdu- 
rare 38. -atio stet an treibung 52. 

Contra wedder, eyn tegen; i. e 

contrario w., w. her 38. 

Contractns Verpflichtung 29. ver- 
slechtung (sie) 33. überUchunge (sie) 
30. coepmenschap, contract; (part.) 
vercrompen, vercruppelt G. voc. eyn 
eyndrechticheyt ; cropel (conserlge- 
ratus id. s. o.) 37. eyn aynung; 
chrtlppell 33. krümpel 27. gecrupelt, 
geharscart Symb. D. (vgl. Gf. VI 530). 
laam; contrect-us stelter; -are stre- 
pelen 3?. contractare handeln, geyste- 
lich dfin 45. 

Contrahere se (der Kranke) 
crymphen H. Bh. 

Contrari-us twistich ende teghen 
syn G. voc. -nm wedder, vnbeheghelik, 
i. q. molestum let 38. -etas weder- 
mode 22. wedderinod^.adnersitas 38. 
(vgl.Br. Wtb.II171;mhd.mderm\iot). 

*f Contra- s. Coutro-uersia. 

*f Contre-ctare, -ctus s. Contrac- 
tns. 

*Contrem-iscere^ -escere 33. pid- 
men, czittem 33. pinden (sie) 27. 

*f Contribnl-is, {-npl.:) -e vrun- 
de 37. 

fContritor s. Holendinarins. 

Contro-^ contra-nersia widertail 
(BM. III 22) 32. 

Contnbem-alis geselleich, genos 
52. ghesellich ; i. q. -io medegheselle, 
ghildebroeder ; -ium gheselschap 
ghilde G. voc. contnlini-alis ghesel- 
lech ; -nm selschup; eyn de vor smaed 
dat richte (X contumax) 37. 

*tContner statim 146. 



112 



Contneri 



Coniiiiiiim 



Contneri beschirmen o. fechten 
(cf. Gloss,) 52. 

♦f Contnl s. Contns. 

*tContnlini-allS5 -nm s. Con- 
tnbernalis. 

f Contnlns chnuttil sim. {cf. Claua. 
Ruterum.) Gf. IV 58J2. 

^'f Contnma-x, vnhorsam 38. ver- 
smadende, houerdich, wederspennich 
Cr. voc. -sia vor smaynge des richtes 37. 

*tContnmeli-a hon sprake 37. 
hönspräch, lasterung 29. hemisch wort 
52. hoemutig l hoch ansprach 27. 
spott sprach 34. spoth 30. schelta-ta 
H, S. Man. -t Vind. -ari lastelick, 
houerdelic ende spytich spreken 6r. voc. 
lesterUch, spotlich sprechen o. schelten 
110. an sprechen 27. 33. -osns (cf. 
luuenosus) eyn lesterer 27. 33. eyn 
hau (sie) 27. hSnsprechig 29. hon 
sprikech 37. spotleich 34. spoter 30. 
Voc, 45. detäet das unverstandene hon 
um in contnmili-a harrung, -ari hören 
sprechen, -osns hersprachung. 

Contnnder-e (c/. Pila) stempen 38. 
tesamen-stoten, -wry uen G, voc. -entnr 
zerqueschent o. zerdruckent 41. 

* Con-^ co-tnndns eyn hard steyn, 
eyn blasen steyn, eyn kezerlingh 37. 

tCon- s. Co-tnrnix. 

"Cont- s. Coiry Coth-nrnns. 

*f Contns s. Cantns. 

Contns^ cantns 34. stango H, 5. 
D. scalta (cf. Trudes. Vectis. Sealmus. 
cfc.) Gf. Schalter {wetterau. m. Fenster- 
laden, gew. Dem. schallerchen w.) 112. 
Strudel 34. 52. cholb 52. kÄle 37. 
storl F. a. 1420. stSjJel, stissel l pluel, 
iiistr. ligneum hahens nodum quo vtun- 
turpugiles adpercuciendum K. V. st6s- 
sel 29. 40. mürselkolbe; contnl {aus 
-lus?) rftder one Stachel o. sper on- 
eysen o. kolbe 40. conthns eyn fichs 
kule 27. concns stempffel (piscatoris; 
strempffel 91.) 32. compns schwinge 
30. comptns swingen 34. swemstok 
33 Marg. ein sichkalb {aus fischkolbl) 
27. swingstock; compertns swing (l 
omatus^ superbus,ausGom^i\jL'&)\ conp- 
tns ein prunkule {mnd. pumpekule 
sim. Gloss. w. Contus Tolleno.) P. V. 



cnntns i. lectus in naui 76. \ 
eyn bedde in dem schepe 37. 

*tContnsso s. Conensso 

Connalere nesen, ghe n., su 
den 38. 

*tConncatns hemelik 37., 
nuent-us? vgl. -iculum Gloss. 

Connena van na her kom 

*tConnen-cia s. -tlo. 

Conneni-re beclayn F. a. 14; 
bekueme, euen 38. eben-kon 
-chomleich ; verchomenchayt 
-entia bekem-ikait 30., -heit 
{sie) 29. voghe, bequemich( 

Conn-, conf- 32. -entienlni 
lute samenunge 40. schlupf 
32. h&flin (-la pl? st. houflii 

Connen-tio ouerdra-ch G. 
Cvetus") KU. -cht 132. -cia 
37. 

Connentn-s kauent 23. P. 
ein geuent prueder 52. conenl 
uent, dat beer negest deme bes 
conacatns s.h.v. 

Connersari mitt wandlen 

Con- s. A-nersio. 

Con-, l per- 38. -nersns 
38. bekeert of een leke broder 
eyn lieplich (umg.) bruder l 
45. ein Jeyb (umg.) prüder 3J 
ding (berrding?) 32. ein parthei 

*f Connex-ns hoU, eben 21 
achtig 29. geneyget i^connexi 
a. 1420. -inm vrame boghet 3 
nixns ein hol 33. 

Connic-anens nachpawer 5^ 
mit noch wer (sie) 27. 

*Conuicer-e wenen, oben 
seynem herczen; -i vn reynen 
weynen, clagen (umg.), obersla 
der hirsung {aus in dem herze 
dencken; -i {verschr. eonitei 
vnreynegen 45. conflcere {alph, 
i. oppinare^ cogitare l perpender 
nincere vn rainen 33. 

*Connic-inns s. -anens. 

fConnictor eyn ouer wyni 
i. cum alio vietor Br, 

♦fConuincere s. Connici 

fConnincere mit vberwind 

^fConninnm herha klap£f 



Gomiitare 



Ooratüa 



liS 



initare mit berwerden (sie) 45. 
in-a wirtschafift-gesell 29., -xel 
; genoss 40. -ium werschop 
tschaft 40. 

nuininm s. Confinlam. 
mnixns s, Conuexus« 

mnm eyn scheme van eynem 
dinge 37. conon dic.jigura 
yiplo incipit et inacutumfinitur, 
togonium Br, 

loluere tesamen wentelen G. 
uimen wenzelen 1S2. 
iiis(c/.Pinnaculura) creyer {cf, 
. und Gloss.) uff eim helme o. 
f eim tache 40. kleinat aufif ey- 
n K, F. eyn helme teken 37. ein 
pürig 33. ein hübsche prake; 
hobisch borge; kauff(Ä^.knauft) 
Ulis eyn hobesch borg 45. 

nnul-sa, -ta G. voc.^ -is 45. 
. phannus 45. wann 32. G. 
nt- 33., wint- 52. -schauflfel. 
•er-coliim« -imentum daack 
in 38. -torium sweff deckel 
22\ dek- 40., deke- H. S. D., 
Fr. - lachen, decklach 7. co- 
of een decksei van een boeck 
luparturi V.Vind,nr. 64 Denis, 

loors s, Cohors. 

»padi-am wildiwahse Gräzer 
Jh, (AM. Bll II 195). eyn 
a eyn stucke vleysches 37. 
a, coppia 30. n6ghe der dingh 
^gsam 30. volhait 33. fulkeit, 
chkeit 27. uachform 29. 34. 

^ .9. CopS. 

o-, cupa-rosa copperSck 38. 
►OS, copus 76. arbeyt 37. ?'. 
i Br. l ificmo 76. mÄdigkeit 
1er Ki, 

ppa vogel ticht 32., zimscheni 
und concula (aiger-klar und 
hedexäet vielleicht die Kuppe 
vgl BM. 1 915 ; finger-koppe 
:e Sm. II 317) des Eies, wozu 
. köppe Eier mit den Spitzen 
mstoßen u. s, M. vgl. Grimm 
V. Kippe ff. 

ppia s. Copia. 

h, HoTum glosMrium. 



*tpoppiiii ugprogen (arboris); 
coppim i.primum erumpentemfi-uctum 
(arboris) H. Ph. III 32. 45. Gf. Coppa? 

"^t Coppreapi^o^; si Aoftio virdrog- 
keyt i. leytsam animam habet, oculum 
piscis in annulo besmyde, et intellectus 
ejus evigilat i. wacker eritH. Ph. III 8. 

Cops. eopis rike 37. 

*Copsas s. CapsQS. 

*tCopiil-a coppel 37. kopel 27. 
kuppel seil, henkel bo"m, E 40. zft- 
fftgung 29. -um eyn echt sammnynge 

37. windstrichk 52. copolaiiii-m 
(venatoris) wind band 32. -s i. twi- 
culum in collo canis lo. de Janua. 

*t Copus s. Copos. 

Cophinus mistkor-p F. a. 1420., 
-b 52. almesen corff; i. calatos^ 
solistera (undetUlich) kipe, eyn korf 
smal vnd kmgh 38. trag-, prat-korb 
27. hurtt; korb zu pratt 33. sim. 75. 
biril Gf. III 156 {cf. Vma). coflnos 
acc. pl. banstas {vgl. m. Goth. Wfb. B. 
17.) Pf. Grm. VIII 407. eoniuus 
s. Fiscella. 

^Cophynm. cnphium eyn clene 
hoyd 37. 

*tCoquere, coco xi ctum 37. 
koken 37. 38. kochen, sieden, gam 
(sie) machen 45. coqu-ester Gloss., 
-estus, -erius, -iuarius eyn kok 37. 
-ina küchin 40. -inella t. coca l puella 
76. maghet 37. 

*Coqm-melIuin. -nella Gloss. 
cocqmnella plumen bo'^m 40. 

^ Coquin-ariuSy -ella s. Coqu- 
ere, -imellum. 

Cor harte, w. u. herte 37. 

Coraciuus (piscis) kreft, kereg F. 
tril. 

♦fCofalis s. Coranla. 

Corallus coralle, eyn rot edel steyn 

38. korall, w. u. korel 27. krall 29. 
grall 33. crud, wen od vt dem water 
kumpt so wert od eyn steyn 37. 

Coram by, also: ek tw^ bi mynen 
vrutiden 38. 

* Corambus ein fürst des tancz 33. 
coranillus s. Coraula. 

*tCoraul-a 1 es eyn vorsingher 
37. coraljs kor singer; coranillus 

15 



114 



Corax 



Ck>riUii8 



(X corambus) danczmaister 32. corin- 
ba s. h. V. 

Corax eyn rauen 37. G. voc. rappe 
0. strit ackes 40. 

♦f Corax s. Borax. 

*Co- 8. Cha-raxare. ' 

*Corba-ii gäbe 27. eyn gaue der 
almezen (cf. Corbis) 37. -na opphec 
stokcb, w. ü. ofifer saug (sack 75.) 27. 
opper-, hilghen-stoc 38. oppflfer stokch 
Inder kirichen; corbon i, donum 33. 
corbuan eyn hilgen stok 37. cor- 
banft schacz kamer o. kiste 40. car- 
bona s. Carthesia. 

*tCorb-es s. -is. -inus s. -ins. 
-io s, -0. 

Corb-is, -es eyn almezen korf (cf, 
Cophinus. Corban. Gloss.'v, c.) ; -nlas 
eyn clene korf 37. 

Corbita (cf. Liburna)schepe; bedde 
27. meers-schip (meersse merx) KU 

*Corb-iiis, l -inus k&ne 37. -nins 
czway herczige 33. 

*Corbo. corbio mandeinaker G. 
voc. eyn korf meker 37. 

*tCorba-an s. Corban. -Ins s. 
Corbis. 

*Cor- s. Co-codrillns. 

*tCorcnm s. Crocns. 

* t Corda snoer, riem G. voc. line, 
eyn clene reyp edder snour 38. eyn 
clok rep 37. eyn seyde 37. 38. senw 
32. sienw K. V. senwe, darüber sien; 
seil, seyte, snure 40. Gordat-or sey- 
teler V. a. 1420. -issera eyn seyden 
speler 37., aus chordatista i. qui 
canücum chorda Br. 

Cordatns wel gehert, wel stolt G. 
voc. vornunftig V.a.l420. 

Cordet-enns, -inns mit dem her- 
czen 1: hercz glich wissen 45. 

*tCordex s. Cortex. 

Cordex söitfer H. S. Mon. een lyne 
of cordendrey er of snoermaker G. voc. 

*tCordi-a, -aca, -acns s. Car- 
di-a, -acns. 

*tCordial-is, -ns est auis etc. G, 
voc. Vgl. Gloss. v. Coredulus. 

Cordiana (kerba) hercz-spangen 
33., -spör 52., -spön, w.u. -blat 27. 

^fCordnelus s. Cardnelis. 



t Cordnla jpr. n. virginis; coi 
G. voc. ein dein schnuor o. se> 

Cordns spade eder vro ede 
titlik 37. 

Corea dans 37. 38. reye I 
schare 37. corisare reyen, dam 

*tCore- s. Cori-andrnm. 

* t Coreb coreb {uittdus kha 
Ker. i X coreph i. calnaria (X 
aus caligaria? schalwari sini 
Gloss. V. Saraballum), lumbarü 
menta Gl. m. Oder aus hebr. 
calvus sim.?? 

Corednl-ns, -a 98., corr 
(alph. core-) 40. tule 40. 93. ( 
Meg. hertzfra-z ib., -ß, -s (g 
edens!) 50. 

*tCoreosis eyn cled 37. 

fCh-, c- 37. -orepiscopn 
biscoph Symh. D. eyn land biscl 

Corens lederen 38. 

♦fChorhanstns verst i. p 
-acnlnm Symb. D. 

* I Coria (aus auria X cor 
eyn halter 37. 

* t Corial-bnm, -Inm erch, 
wyt leder 38. -nm irich, chlaii 
P. V. cornbnm (a^p/i.corialbuni 
1: klain irich a'n dem schuech; 
coria-bnm erich, cleyn dede 
anden schon 27. -men leder 
(vgl. lasch 5.) V.a.l420. COI 
een leer an den schoe, een c 
G. voc. 

Cori-, core-, coli- 40. H. 
kol- H. 8. D.y col- 40., goli- 3 
drnm gras (kol-); croUo, h< 
JEf . S. D. goliander 3 2 . c8le grase (• 
colander 40. coreander, crutmyt 
zade 38. wanzen-, varr. wanzel- 
lusen-kraut Meg. 

fCoria-rins greuer (sie) c 
corrigiarius) riemer 52. ledir $ 
F. a. 1420. leder snider ; -tor 1.-, s 
raacher 40. 

♦fChoricanens {cf. Gloss. i 
carius) eyn k6r scoler 37. 

*tCoriens lat. laupvrosch 

'fCorillns s. Carpo. coi 
carpe Str. V. 

* Corillns spindelsack 3. 52. 



Goiylaiii 



Corrigiola 



115 



In-m, -8 etc. s, Coralas. 

aa. 

nbns reb geb-ellin 40., -ily 

ingebelein 74. cornub-us reb 

t. capreolus K. V. -istms 

ke an deme wyn ranken 37. 

»rinba (c/. corambus,choraula) 

40. 

nnthns een Stadt in grekin 

i-ntns s. Corytus. -olom 

im. 

s-a, -ca s. Coryza. -are s. 

^rytns* cori-ntns eyn pil 

-ta eyn k. der stralen 37. 
»rinm mol- 27., molitrariam 

27. semiß 5^ 

mua (?) eyn hohir V. a. 1420., 
itns kokir? 

'za flug z& der neg K. V. 
i eyn nese dropel 37. 
ormeiis(a?4^ corineus) aceruus 
^ 148. 

na (cf. Ruta) h. rute 11. 
D. 
imelia cornelee. van comelien 

37. 

*neiis 6*. Cornus. 
mic-illiiiii, -ellum Gl. m. eyn 
om 37. 

icula eyn clene kreyge 37. 
i G. voc. 

dpes perd 37. ros 40. 
imipeta s. Cornapeta. 
)nii-s, -X s. Ormx. 
lix {ef. Coruus) creye, eyn cra; 
is) craghen, roken {cf. Graculus 
38. krawe 45. krewa et kraha 
aonedula; darauf de nebel- 
H. Ph. ¥24. 25. kraye G. voc. 
19. krege 40. creg 30. 32. ein 
-/. Garrola Gloss.) P. F. thür- 

V. tril. 

imabistms s. Corimbus. 
Dr- 38., con-nubiam stuge-, 
> i. angistrum 38. eyn st& 

r. 

rnu-bus s. Corimbus. -care 

5. -m 8. -8, 

mpeta stozere 100. H. 8. D. 



stozare Tr. stoser V. a. 1420. stossende 
rint 40. cornipeta stachaller Ho: 38. 
Cornus (Ed.) erMtzbaum H. Ph. 
erlizboum H. S. D. hagen-dom,/rt4C^u« 
-butz K. V. hagendorSn, böczelpawn 
P. V. bottel-, speelcoern-boem G. voc. 
wep dorn 38. haghebuschen b&m 37. 
psuter bom 30. connus hinber 29. 
corn-nm haghe-buten 37. -ens (-inus 
Gloss.) -dornen 38. 

* Cornus {cf. comupis Gloss.) 
hörne visch 37. hasel p. {i. q. comus 
93. vgl. Gloss. h. w. und w. Gongras. 
Dobula.) 40. 

*t Cornus schiffes snabel 40. Cf. 
cornna i. extrem§ partes antennarum 
Br.? X coruus krumpschnabel 75.? 

Cornu-tare tuttin V. a. 1420. blo- 
sen 27. -care plasen 33. -tus hor- 
necht V. a. 1420. 

* t Cornutus i. conclusio accuta l est 
Über qd. tractam de vocabulis l raris 76. 
eyn slutynge Ipr. n. libri 37. 

*tCo- s. Cor-rogatio. 
*Corolus s. Corulus. 

* Corona du. chrdm 34. 
*tCoron-a croune 38. kröne 36. 40. 

schappel 40. platte 36. -as ßorum 
{Glosse, zu deserta X serta) hobit- 
gebeinde 48. -are crounen 38. -a regi- 
a, -s Meg. hymelschucze herha 40. 
(vgl. u. und Gloss. w. Mellisatum. Herba 
paralysis.). kfinigskrön, sant Johanns- 
kraut; i. q. ypiricon, perforata dae 
spricht diu lochserinn Meg. 

Corpu-, corpo- G. voc. -lentus 
groff 37. wel ghelijft G. voc. wol ge- 
lipt 20., -leibt 33., -leich, er. w. woge- 
bedit (sk) 27. wllig big (sk!) 30. 
feisseter 40. corpulentia vetticheyt 
37. woiliplicheit 29. liebekait (sk) 30. 

Corpus Uicham 36. chorpär 34. 
(Petrus surrexit) corpore biuange 
(princeps) 48. 

^fCorreduIa s. Coredulus. 
*Corrig-a s. -la. 
*Corrigare nat maken G. voc. 
Corrigere castyen G.voc. 
Corri^-ia, -a reyme 38. coria s. h. v. 
*Com^ola wind K. V. pfeffer • 
krut ; eemgiola winde 40. corrigula 



116 



CiorrioU 



CottiUdon 



i. condidonia warcher (sie) 45. i. 
centinodia wegreich 33., wyrocb 
(umged,!) 27. cariola weg (sie) 32 
♦fCorriola s. Gentes 

Corrip-ere. -it straft; correptus 
geschraphet (sie; vgl corripe schraff 
dAnh.} 41. 

•Cor-, CO-rogatio i, digtia cofigre- 
gaiio 37. (corrugatio id. 76). 

•Corrosiuus schaffris t. papims, 
inncns 38. 
•Corro-, coirn- 32. -sorium 

schab-ysen 32. 40., -eysen, instr. scHp- 
toris per quod oreta diminuitur in puhi- 
erem spargendum in pergameno K. V. 

♦f CoPTuptel-a, -la 34. 45., corup- 
tela 76. P. V. slicz, czott 33. czadelen, 
ein lad, schlicz.; w. u. eyn czotenan 
eym rock 27. czodel P. V. zedel 45. 
pruch 27. 34. bruch 29. 30. r. disso^ 
Mio 76. 

tCorsica corsick 125. 

♦fCortesia s. Carthesia. 

Cortex bouste (booste siliqu<i,folli' 
culus KU) 38. börste 77. borke 37. 
38. rinde 38. ein ober rind an ein 
pawm; w. u. eins itlicbs dings rind 
an (nisi) des brotes 27. ein yetieich 
rind an brat 33. cordex ausser rind 
K. V. corticem (Ed.) hülsen //. Pä. 

♦fCortillus eyn spiller wip 37. 

♦fCortilus s. Corulas. 

Cortina locus in templo pndedahan- 
tur responsa etc. Br. cortina respon- 
sum (sie !) Gl. m. cortonam antuurti 
(responsum antlenki) Gl. Ker. cur- 
lina umbehanc H. S. D. 

* Cortom eyn dösingh 37., Gewand? 
Doch duysink nwtiille, htdla KU. 

•fCorubam s. Corialbum. 

• Corolum, cerolum hasel nüg 30. 
cor-olos hassele, e^n&^i; -tilus ha- 
sel mus (sie) 38. -ylus (Ed.) hasel- 
baum H.Ph. -ulus hasel pawm; u\ 
u. -olus hozil bam 27. -jletum has- 
lach 52. 

Chorus cour 38. k&re, schare, dangh 
(d aus s) 37. 

Corns westir-nordirwint H. S. D., 
-Dortwint Tr. chorns wint 37. 



Corus wispel, eyn mate rocb( 

♦fCorusc-are blitzgen 30. 
pliczen 34. plekiczen, schein 
-amen lümelplitz 52. l -us bUx 
-US scheinpar 52. 

♦fCoruus s. Tornare. 

tCoruns rapf 32. c. cai 
tactes (Ann.) hera //. Ph. c. i 
cornix m. 50. ein mer-raben 
-ram {dat. -ramen) 50. 

Cos weczelstain P. F. we 
K. V. l coss wechcz stein 4 
s. Lapsorium. 

Cosmarcha. consumerge 
mergia eyn werlik vorste 37. < 
archia heerschappy der werelt 
-icus werlik 37. 

*tCoss-us, -ia schad wrm 

*tCossus s. Consos. 

Costa reff, ribbe (bis) 38. 

•fCostania, castaneum 
ribbe brad-e 37., -in 8^ cosfc 
tunghen brade 37. Cf. Costus 

t Cost-e, -ania reyben wu 
-ula rebwuitz 52. sim.75. 

*tCost-er s. -US. -os s. 
-rum etc. s. Oestrum. -ula 

Costus las- 52., lag 75. -wui 
lus (X laswurtz sim.?)-, qd. he, 
fraweu kraut, wilder saluay 
castus frowen krut 32. costu 
Symb. B. 

* Costus. coster {nach Cox 
broch {st. brot) 27. 

*tCosu8 (nach Cox) de o 
firmamentes 37. 

*tCoten-us, -es s. Cotte: 

*;Cot-etus s. -icus. -ir 
-urnix. 

Coton hauen G.voc. 

*tCotonus s. Cottenus. 

*tCotorium eyn waghen sc 

* Cottenus. coten-us l -i 
swyn; cotonus weuel 37. 

*tCotticus 61 krug 32. co 
oliuat 38. Cf. cotetU8 vini i 
X lecythus? 

* Cottidian-a teglicher ritte 
C0CC-) 40. der kalt sichtumb . 
frörär; tägleich; -us tägig 33 

*t Cottilidon {alph. cocc- ; ( 



Cottonmn 



Grather 



117 



edon) obses stil 40. cottundiini 
< Contundus?) stengil V. a. 1420, 
^tCottomiin s. Cydooia. 
Cottala. cotula sumpif 52. eyn 
n mathe, ec, butenus (puteus 
oss.) 37. 

^ t Cottu-ndam s, Cottilidon. 
ins s, CotuFDix. Cotimrnus. 
*tCo- s. Con-timdus. 
*7Cothurn-as s. -us. 

Coturnix (c/. Orix) quattel, patrijs 
vac. cotirnix rep hun 40. con- 
rnix vlle 41. eyn rap hon, eyn brak 
;bel; cuturnix hasselhoyo; co- 
rnas evn vrhane, eyn pacht hoyn 

. COtturnilS auis qd. 76. 
tCo- 37. Gl, m, (v. Conturnus), cot- 
rnus estamicorum (st. -cns) dtiOfum 
cordamium 76, eyn kif scheyder 37. 
^Cotorn-iis s. -ix. 
CothnrD-ns p6gleiu KL cotzinge 

(-ni) Symb. B, -as mettischüch 
\ IV 419, cotturnus filcz-, mettin- 
i&ch K, V. conturnus filtz schuech 
. coneorinus filtz schu 30. con- 
pyhs puntschuch F. V, cotum-us 
\o 37. -o hregil Gl. Ker. hrekil Gf, 

1150. 

7* Co- 8. Con-nentos. 
rCoiiBquillacosse 12^. p. 37 mochte 
lefßrcansquilla^en undvll. sqoil- 

irennen und aus siliqua erklären. 
(€r Anlehnung der Bed. und des frz, 
wies an conquüium, concbileaJ^Scha- 
oder geradezu aus frz. coquille. 

tConterini s, ConsobrinL 
^fCox eyn dissene vlasses 37. 
Coxa, taxa 34. dey 36. de, also 
ien den kneen 38. diech 34. 40. 
Äh (sie) 45. one fleische 40. bain- 
:ki (umged.) 32. geschloft K. V. 
^fCoxinnm s. Cydonia. Cocci- 
jn. 

^tCraaccia s, Cracouia. 
•fCrabro (cf. Cabo. Scaraleus.) 
rniz m. {sie prumnient) Meg. scab- 
humuß 32. horneze-che IL S, Mmi, 
\ Vind, hornus Man. 1281, dase 
lese etc. asüus KU. vgl, Gr, Wb. II 
H V. Dase) I peerts vliege G. voc. 
meft, breme 40. wibel 30. -rones 



schritel 29. schabet (X scabere, vll. 
X schabe), hyrnes; -io webss P. V. 
-o wespe; -ones pl. eyn (sie) scherne 
weuel 37. crab-uro hurniß 50. -o 
eyn tzeuer 1 venius 37. 
Craeentes behende 37. 

* t Cracitat galUna, crocitat cor- 
WMA* Sytnb. D. 

Cracouia. craaccia cracko^'we 

proiiincia 40. 

* 7 Craculentus .s. Pinguis. 
*Craugo 30.,clangrioeyn cragh-e 

37., -en 36. 
Cran-iuiu, -cum 32. 37. K, F., 

-ella K. V. hirn-schnl K. F., -kopff 

33. breghen cop 23. hürn schal 32. 
breghen; carniuni breghen panne 37. 
grane-um hirne scheytel 40. -rium 
V, h. V. 

*tCrapadina s, Borax. 

* Y Cr apedia (zwischen Cranium 
und Crapula) hirn lauff 33. 

*tCrap-peIla s. Artotira. -ra- 
dina s. Borax. 

Crapul-a quas, vras 38. uuerasz 
i. indigeries (aus oueraft? vrag X 
uuarag sim. Gf. I 962 ?r) SymlK D. 
obir vroz V. a, 1420. vbcr fraig 19. 
V- 33., u- beressung 29. 33. frässig 
l frozz 33. gefreß K. V. fiillery 29. 
-ai'i quassen 27. 38. vrassen 38. -OSUS 
quasser 27. Überessig, fiiUer 29. frassig 

34. fresig 30. 

Cras (cf, Aurora) morn 38. 
^Crassetum tigel 40. grassetum 
s, Crucibulum. 
*t Crassia Mhvndha°tswertzin4L 

* V Crassiu-a, -ela ueltqunnela 
H. S. D. -ola feit kole 40. 

* Crassula (cf Vermicularis), gaa- 
sula 50. maur- 74., mul- 40. -pfeffer 
krässelkraut Meg., krettel-, kreczen- 
krut 50. i. orpinum (s. Origanum). 

Crastin-are morgen 27. margen 
27. 33. 4. -US margenleich, w,u.moT' 
lieh 27. mornig 29. 33. morgig 34. 

*tCrastro ^.' Castra. 

*Crather becker dar me vt drincket 
38. crater (^emli (aus ampulla? zu 
eimer?) 32. crateras i. vasa vinaria 

uuoginne Gf. I 729., creteras uuo- 



118 



Grates 



(kernlos 



kine GL Ker., (nicht etwa X stateras 
sim.; elier :waga als lanx, wenn atich 
zunächst der Wage, doch auch in allge- 
nieinerem Sinne, vgl. bahweiga Gf, I 
740. ags. Yuegef.poctdum altn. veig / 
pateravinijVinum; vgl, m. Goth. Wtb, 
I1S6.II 787.). cratus ags. bollo Symb. 
H. craticulns eyn clene beker; cater- 
cnlns eyn clene nap; cratherarius 
eyn beker meker 37. 

tCrat-es i -ulus r&ste 37. -is 
hord ih. hört 38. hurt K. V. hoert, 
roester G. voc. huerd, flecht, lyesser 
(vgl. Pera. Gloss. v. Carex. BM. 1984., 
Liesch als Geflechte) P. F. -es sterco- 
rarie misthurde 1^5. -icula eyn clene 
roste 37. rostere Symb. D. roster 22. 
23. roß m. Oe. V. rosch 76. K. V. 
scarta Gf. 

*tCraWciiliis, -us s. Crather. 
-ulas s. -es. 

Creagra ein kre 33. stral {aus 
kral?) V. a. 1420. cregra crewel 29. 
ciragra gi*epe 37. grogia steck 30. 
cirogra sürta {au^ furca lat.)., gapel 
P. V. raistgabel 52. 74. 

Crea-re scheppen 34. 38. -tus 
scapen 38. -top schepper 38. -tura 
schafFung 33. ein geschepphung, w. u. 
scheifung 27. 

Creber stadelick G. voc. stätig i. 
sedulos 34. dickig 29. 

* Crebersia Ihignum quod est ante 
culum asini s. zdlle 40. Dazu die Formen 
und Glossen u. und Gloss. w. Trabaria. 
Trabersia. Treberia. Traheria. (cf. Tra- 
hale). Grafasium. 

*tCreberiim s. Credites. 

* t Crebif-iris, -orus s. Crebri- 
foros. 

Crebre-o dick werden, vol syn; 
-SCO beghinnen te vermenighen G. voc, 

Crebriforus i. creber locus für ibus 
76. sim. Br. dief&teie 147. crebiforos, 
-iris eyn deue kule 37. 

*tCreco-, creca- 27. 33., creto- 
45. -palas weffsen 33. weife, w. u. 
wesp 27. wupff, humust 45. crecopus 
wespe 37. creconolüS (alph.; scheint 
cret-) auis habens pedes versus celum 
l volans in dorso 40. creocopalas l 



crecopulosus id. 52. crecu 

(X cuculus) gauh V. S. GaUi 
Cred-ere truwen, louen 38. 

loflik; -nla I. dingh 37. -all 

louplich 29. gelaublich o. glaubi( 
*Credice8 s. Oedites. 
*f Credi-tarlus ». consili-^ < 

arius Br. -carins {alph. -t-) keine 

* Credi-tes, -ce833.,-tu827. 
feiig in dem herczen 11. c. creb< 
cretarn, w. u. creternm (?) 27 
per-on 35. 37. 1: -ius 37. twii 
i. dtibium II. c. Vgl. Gloss. v. c. . 
83 ad nr. 481. p. 84 ad nr. 485. 

Creditor gelt man 32. eil 
eine) den men gelten sei 40. 
dem man geben sol 52. eyn 
borghe louet 37. 

* Credo s. Cerdo. 

*V Crednlnm (X edulium 
spise 37. 
Credal-ns^ -a s. Credere. 
*t Cregra s. Creagra. 

* Cre-, cru- 40., gra- 33, 40 
-macnla, cremaria 37., ein 

32. hahel K. V. hehell 33. 1 
hobele l hele super ingne cm- 
^ber dem f^r gra- 40. eyn 
henge 37. 

Cremare sengen l vor-streyc 
-streyn 38. (verstroyendwrper^er 

^Crem-aria s. -acala. -e^ 
-iuin. -inus s. -las. 

*Crem-ium, -eum 37., -ia 
gr-) pl. Gl. Ker., cerimum 32 
miam 30. (cf Strigilis) scrauad 
farscrouahnet gramina arida l 
581. nd. schrä wett. nrhein. schrö 
schräch sim. aridus) Gl. Lipsii. \ 
l droghe dingh 37. greue van 
teme vleche 38. gryne (gryue?' 
1420. grub 32. grib P. F. gr«i 
griffe 27. swart {cf Grinea) 27 
ein wärczen l rüflfen (mhd. ruf i 

33. een kaede i. q. remanet in, 
etc. G. voc. thorri {siccamina ti 
lignorum uito) Gl. Ker. 

*Creminm s. Crenium. 

♦Cremius (aw* cernuus y^r-^n 
gereyt 45. bereyt 27. i. puas ige 
l weyroch {zu cremanium G 



Greninm 



Cnneus 



119 



D8 t. pronns genayt (nhd. ge- 
' gereit?) 33. eerimns geney- 
o. 1420. 

inm. cremlam amad (herba) 
.Gloss. omat 40. 
reo- s. Cre-copalns. 
ones krechniche 40. 
are bersten, to b. 38. luden; 
jpere barsten, scheren G. voc. 
pendiam (X pendere?) wig- 
V. 
ere 6\ Crepare. 142. v. c. mit 

eper-ias^ -on s. Credites. 
'opi-ca s. -da. -eus s. -taenla. 

i-da slose G. voc. -ta bunt 
f^2. -ca eyn boes 37. 
Ido presting 34. zu brechung 
zu pruch 52. bort 37. 
pita s. Crepida. 
l-taculai>Z. klappern 125.- tus 
-CU8 lud i. sontis 37. -tare 

V. a. 1420. erhellen 52. 
mdlam s. Crepnndia. 
pala (cf. Gloss. v. Crepacula) 
Qt mole 37. vogelscheuch 52. 
nndi-a, -um Gloss. (cf. Crepen- 
repu-ndia ludera (i. q. ludara, 
anabnla Gf. II 201) H. S. D. 
nne {vgl. Fescennine etc.) V, a. 
ertisal i. nutrimenia infantium 

Gf. V696). kindergetetzel F. 
itheit 27. künhait 33. -ndlnm 
t bette V. a. 1420. kindes vage 
um wegge 37. 
)pas jonis planete 37. 
mseulnm zwiuelich licht als 
;ar tag noch naht ist 40. be- 
ynge 37. nacht-, dilacnlam 
Den 32. er. l d. matntinam 
3g, vespertlnnm nachtung 29. 
c-ere. -unt (mala) queckent 
-entia wassinghe 38. 
resi-dicns s. Creticns. -is 

18. 

rest-antia vbergultes fag 74. 
vbergKdet vas 40. 
restio est cingulus veneris 37. 
a (Ed,) crida H. Ph. chreiden 
e 38. kride; kroten stein (X 
ein simj cf. Borax) 40. er. 



rnbea een rode steen G. voc. rotel 
stein 27. rat erd 33. rodel steyn, rot 
crite 38. 

* Cretanns s. Crlthmnin. Cf cre- 
tarns (Gloss.) schelwurtz 74.? 

*tCretaru8 s. Cetarins. 

♦fCreter-as s. Crather. -um s. 
Credites. 

*Cretica (alpk. crep-) esttonitrus 
27. 33. bekulunge V.a.l420. 

♦fCretieus l atus (X creatus?) 
ge telet 37. 

*f Creticus l cresidicus richter 
(cf Crisis); elrtitns i. medicm 37. 

*tCret- s. Crec-opulus. 

♦fCretum s. Credites. 

•fCreusa i. splendor 33. 

*tCrex s. Grex. 

Cribrare siften, budelen G. voc. 
rSmischen Fr. II 126" (atis Bayr. 
Ordnung des Mühl werks). Sm. III 87 ff. 
reiben (reiten?), siben, fen (?) P. F., 
fen aus fehen Gloss. h. v. ahd. fowjan 
Gf. III 727. vyen u. v. Excolare; 
AierAer kauahsapnrgamentat6. 421? 
zu purgare vegen (Gloss.)? wozu Sm. 
I 506 auch unser fehen, feben, f&en 
stellt; vgl. auch fegef, fegesieb n. des 
geworfelten Getreides (u. a. bei Weber 
Techn. Lex.), crib-rom ritera, -ellom 
sif H. 8. D. umgekehrt -rum sef, 
-ellum rider Symb. D. 280. -eUam 
ritter, sibelin 40. 

Cricetns (marmota er. Ann.) 
ham-ster, -stra, -ztra/. H. Ph. VII 32. 

*tCricos ienkfuoz (,,Äristot.,'' hat 
den denken fuoz groz) Meg. hircos 
lirckfuft (bis) 50. 

*Crina s. Crinea. 

♦Crina-, ceruici- 37., trun- 1 tu- 
76., tpu- 37. -cula hekele (cera.), 

instr. adpurgandum linum 37. tucnla 
hächcl, Swing 52. 

Crinale haue G. voc. sappeyl (baen 
id. i. q. hd. schappel) 37. scheppel 29. 
chränczell 33. crans 38. 

Crin-ea (cf. Gremium), -ia swancz 
(umg.) 45. -a swarde 38. graneries 
swart 40. 

*tCrinent-a, -um s. Cirmenta. 

*Crineiis heren, hären 38. 



120 



Crinia 



OtödhJBTt 



♦Crinia s. Crinea. 

Crinis h&r 36. hair 32. crines 
wisphas Erf. Gl, wiflFas (flf? fs? sf?) 
Marb. Gl, quod vittis discenmtitur dicti; 
nach Isid. Origg,, der crines pro/wiemw- 
lierutn uennt, was uns an ags. wif-faex 
crinis, impr. muUe^um erinnert (vgl, 
Cirrus). Bei capilli haben die Erf, 
Glosse}} vhas (vahs) i. q, ags, feßx; in- 
dessen liegt hier eher ein Simplex im 
Flur alvor, vielleicht voyi ahd. (mlt.JmSii 
Gf, 1 784, wozu auch wiphilcowa Acria- 
rum gehört, sowie goth, vipja und ahd. 
waiflFu (instr, Gf. I 104) vitta (vgl. ob. 
Glossierung); Dietrich vergleicht in 
ähnlichem Sinne engl, weft Zopf, LocTce 

*tCripsum s, Gipsam. • 

Cripta clucht 37. 38., ein camer 

vfider der erde, vnd is in den kerken 38. 

krupft 40. grufft, painhaus 33. crita 

eyn grutff vnder eynerkerczen (sie) 27. 

*tCriphalium epfe herba 40. 

* t Criro - chilins^ -grillns s. 
Trochilus. 

*tCriser s, Crister. 

*-^Chryseus, crisins gülden 37. 
crison i, aurum 76. golt grece 37. 
crisen vas deauratum 148. 

*tCri8ion s. Cirsiom. 

* t Crisi-s bekert K. V. becherung 
des sichtunibs 52. \ -in evn richter 
37. cresis f Judicium 37. bekörung 33. 

* Crisins s. Chrysens. 
*tCrism-a cresem, hilich olie; 

-are cresemen 38. -atis s, Cineratio. 

* Criso-Ia, -notana binesch, malte 
40. chrysolochanna i, q. atriplex 

q, v. Meg. 

♦f Krisele s. Adamas. 

*Chryse-mala, -luelnm nieruncken 
/., höh. merunka V. tril, 

*|Crise-n s, Chrysens. -netana 
6\ -la. 

* t Chryseprasns. crisepas-sns 

grimiBTcolorem habet U, PA.-mnskriso- 
pasat33. cipressns eyn edel steyn 37. 

* Crisestimns vber guldet (et, n. 
pr.) 45. 

fCrisp-a. -eile i, piste-s, -Ue 

cüchelen Symb. D. Gf. Pistes. Gl, m, 
w. Cre-, cri*spellae. 



Crisp-are cruspin F. a. 1420 
len, cranckolen ; -atns ghecrallei 
krinckelt G, voc. -rare {cf, -us 
machen 33. 

fCrispelle s. Crispa. 

Crispes. cristes heyli?:e buk 

Crispinns s. Bnrsa pas 
crispnla blutwurtz 0. san, bluit ^ 
51. i. herba cancri. 

Cris-pire, -sipare gakczen 

naruni V. a. 1420. 

*tCrisp-rare s, -are. -i 
-inns. Cristnla. 

Crispus raid 33. knihsellel 
kruys G. voc. struiier (vgl, hd. str 
struppig sim.) Symb. I). 

♦fCrissipare s, Crispire. 

Crist-a {cf Conus) wiera Gf, 
hauen kaem; timmer van den 
6f. voc. Wappen 32. kreyer o. 
kamp 40. -atns gehelmed 37. ge 
sicutgalli 33.gekeynet27. kempt- 

*tCrista-ge s, Tristega. 
Crnstaria. -tns s. CristS. 

* t Crister grifo i. gryphes 
D. griffe 40. cister eyn grj 
criser est animal volatile 76. 

*tCristerinm s. Clyster. 
Crispes. 

Cristi-anns, 1: -cela 38. < 
38. K, V, -ana cristen frow 30. 
1. 29. 33. 

*Crist-nla, -ila 37., -oli 
crispnla 27. eyn radel wige 3 
rotelwye G. voc. rodelwig 30. ey 
wey 27. ein rat weil P. V. eyt 
wyg 33. eyn rudel wihe o. eyn 1 
45. wittwär (sie) 34. sprincz 3 

♦f Crita s, Cripta. 

Crithmnm. cretanns mei 
0. san., mere- 51. -disteln. 

*Creca wurffschauflFel 52. ein 
roggen korf 37. crecha, cl 
Gloss. V. Chytropus hierher? 

•^fCrec-are s. -itare. -iragi 
s, Caraxare. 

tCroc-itare (cf Cracitare), 
G, voc., l -e (pr. corui) 37.. 
33. roepen als die rauen G 
rabischen schrein; grachkiczen c 
ben geschray 33. kroggen caruon 



Grodos Cmx 121 

tos lapfen (rapf caruus) geschray roch 52. ro, cUso dai nicht gar is 38. 

2. roe 27. raw 29. ro^ 40. rauch fleisch 

*CraciiiB s. Crocus. 33.gradasrauch30. crad-umro'che 

*t Croc-olare. -iiloi>r. cycowiarum 4L -ere roo wesen; -escere id,: 

7. t. 8onare pr. aconiarum (sie) 33. wreet worden G. voc. 

Mllat cicofiia Synib. D. ^ Cruent-llS pluetig 34. bifitig 29. 

^tCroc-ticns s. -us. -tolat, -uari bloudich i. sangwinolmtus 38. swaissig 

-itare. -ulare s. -olare. 30. -are blöden 38. -atas bebloet 

CroeuHyCorciai3U,eTotu8(alph, G.voc. geplüt 27. pluetigt 33. 

rocos) 40. safferon 42. saflfart 30. ^fCrn- s. Cre-macala. 

iffra-t 32., -th 31. Schaffner (umged.) ^Crumen-a (varr. 142, p. 85 bu 

0. Sit Yarwe 155. kr6go H S. Tr. croc crnmma sacceum scorteum) phening 
jfVMi.D. gelewarfarfi6.ul|>p.crocins vaz F. a. i4^ö. peytel, pegfirtel P. F. 
hei, van safferane 37. crotus saf- byseckel 32. ags. foUae Gloss. -ta 
irung; crocticns eyn gele varbe 45. volger 30. vogler 34. 

♦fCrodi-a s. Croca. -ilus s. Cruor bloyt 37. bloud also indem 

'rochilus. ^ vlesche i. sangwis 38. schweig blfit 

fCpom-a (cronia Gloss.) i color ausserhalb des leibs K. F. 

tr. bleoh Adfr. -aticus \ comaticas Crup-a, -pa hoppe i. humuliis 38. 

»seknichentverwed van schänden 37. Crura-lia, -tus s. Grus. 

^tCro-mns s. -nns. -nia s. -ma. * ; Crari-cala s. Curruca. -lis 

dcon etc. s. -nos. -nipolitado s. s. Cornle. 

olitroiiitado. Gros beyn 36. menschen bein Tcru- 

^Cronopodia storkes- 40., stör- niz L. i. a. d. Lat) H. l. i. crus übia 

len- 52. -snabel. scheue an dem bene 38. crura-lia 

fCronos zit 40. chron-on i.temp- beenharnes of wapen; -tos wel ghe- 

? Br. -icos -oralis ib. cron-on id. beent G. voc. 

S. -icon zeittleich 33. -iton titlich * Grusibulns crüssel 33. crug 27. 

). -ica konig (sie) 45. ein puech crous 38. 

Mr abentewr 52. ch-, c- 35. -rono- Grnst-a, J -ula (q. cf.) 37. eyn 

n^bia cr&neke 35. schrift van stucke van metalle 37. b-üsteltrintten 

onyken G. voc. geschrifft von cro- von dem pratt 33. brotes rinde o. 

cken 110. ranft 40. ränffib 29. crosta koste 30. 

'^tCronus, cromus (tvett. kröne ^fCrnstaria. crista-mea 76., -na 

i.hd. gräne Gräte) grade 37. 38., tauerne;criist-acai.^e»'n-a;-arill£i 

fn Wisches knoke i. ostpisis (aus i. 'arias 37. 

\ pisds) 38. * t Crnstinea s. Crnstamium. 

*tCro-sta s. Grusta. -tos s. -cus. * f Crustnl-a, -us P. F. (cf. Crusta) 

♦fCru-a s. Gurua. -bare s. Gu- bret stelle (sk) 40. breczel 32. pre- 

irc. czen 33. P. F. rüfichen Fr. rindtel, pey- 

* Gruciat-us, -a s. Grux. gel (vgl. Collirida) 33. eyn hertel lepel 

Cracib-uliim 37. 40., -olum {%. 37. crust-a, -ula, -icula estpartir 

raflsetum K. F.) tigel 40. K. F cula auri (X auris 37.) l argenti 76. 

Mlit stein K. V. mSser 37. craisset -um l -ulnm eyn croppele 37. 

ms crassetum) U2J2^.p. 56. (cruselin, ^tGrastnm-ium^ -ea eyn perzek 

1. cranischiL U. L. i. cf. Sm. II 394. bom 37. crustinea pferseich pawm 52. 
y. IV 616.^ ^Grustumiüiis (aw^crus + tumere) 

*t Graci-s^ -flxum s. Grux. een beengheswel G. voc. cufitiimeiim. 

Cradeli-S (q/l Grudus. Ferox.) grim- dicke waden 37. 

icr 40. gräulei-ch; -tas -chait 33. *tGrux crotze 38. cruci-s a\ Gine- 

Crudns vnghar i. crudelis 37. ratio, -flxus martir bild 32. -atus 

Komm ^oBMiium. *■ O 



122 Gubfthis Odfts 

crewczung 34. crdcz-unge 30., -gung 38. l bronninghe t. palloteUi 

29. -ata maior A. warence off^J. madir nicalinea 38. chitel 52. 
Cock, '^'tCabiilca s. Tabera. 

*Cabaliis s, BacUliis. tab-ulus ^fCucius kficzly auis 31 

clepel i%m5. D. -alns t. lapiUus (uiM^. nns schuhesal 40. Zu Crrum 

aus baptillus sim.) 37. -Ulufl i. bacil- vermuthlich der Kauz und sein 

Ins kloppfel 52. ais Vogelscheuche ;sckwerlichvgi 

*tt5ubare broden also eyn h&n de butzen Crr. Wtb. V807; nur c 

kukene vt sittit 38. ruen o. pey slaf- nere Form tatios erinnert an 1 

fen 33. crubare rügen 27. cabaa- (Priapus) oder anTixtelinti, die. 

tlimrauwen;cabitlimtobeddegan37. göUin der Saaten. Für die 

Cabeba cobebe, criä alsopeper 38. preinscheuhen vgl. Gr. Myth. 4 
tubeolä 30. (kab&bel 42.) molem 52. '*'Caciil-a, -io s. -la. 

*t Cubel-la, -a kübel 33. -le mültte *t Cuciü-ire (-are cucUhru 

40. (verschr. cabella) mule, laubel tuarum V. a. 1420. cf. Cucart 
{aus kübelt) 45. ^Cacul-la^ -a 32., -Ins : 

*tCubiciilam eyn besloten kamer {cf. Timpa) münichskut Z^. V. \ 

37. slap k. 38. bet k. 40. beddeka- cappe, coghele; tympe i. tym 

mere Synib. D. cnbi-le slof kamer eyn kip 37. dutte 44. -io mon 
40 i. q. -calam 38. Symb. D. -cale * Cacnlom. tatulnm hoUai 

t. leäus 76. bedde; -cillina eyn kamer hellftch 40. 
maghet 37. cubicalar-ia i. cameror Caciiliis,giigiiliis29.gaucl 

ria 76, -ius kammer meister 29. bette- er K. V. gaug, gukaug 27. gu 

knecht F. a. 1420. schlaflfgesell 52. 29. guck och (sie) 31. goch 35 

samende sleper; i. q, -ns eyn hoder 34. 52. kuckuc G, voc. cueku 

der kameren 37. cuken i. ocnus, pullus 38. 1 

* Cubisoniam. 122^. p. 57 folgen kukengankch (sicjy kränich 3; 
einander 6 Glossen: 1. Holecns mon- *f Cacnlos s, Yna. 
steton gallice salsalle ^. gambons ^a2- Cacnma {itai. cocoma/rir. 

lice 3. Cabisonium idefn est 4. Lopi- mar) pl. cachern Symb. D. d 

lopinm wingneron 5. Ovificinm uvau- {vU. X caca-ua, • bus) kachel, i 

t6 \ rastons 6. Lauricaie baubregons. curbita, vll. X guua sim.) wint 
Sie schließen den Abschnitt ,, De domi' * f Cacumen s. Cacumeii. 
bus et utefisilibus^\ scheinen aber ver- *Caciim-er, -is 37. erd-ai 

worren und mit Eindringlingen aus an' V., -öpfel 32. churibij^ 34. kiii 

dem Abschnitten gemischt. 1. salsalle coruelze 37. een vlesche of vh 

vrm, lat, (GescdeeneSy salsucium sim.). säet G. voc. -is siluatica he 

Dcum gehört 2, zugleich sich an die. Hb. -erarios ein chürbizz gar 

durch 5 vorhergehende getrennte^Ghsse kabirzgart 27. 
petaso bacon, petasiancnlns un- Cucapha. cucusia hübe, 

mittelbar anschließend. Zu 6 stimmt {vgl, u. a. Gloss. v. Pera) 40. 
(Schelers Anm. 8) Lorica haubert. 3 *f Cacurbio pr, noäuarum 
vU. c- aus tf aus tubicinium (Gl. m. a. Cacurbita {cf Gucumer. Gu< 

1330) X sonus. kurbesa (c. Ed.) H. Ph. kfirpf 

fCabit-ns eyn eleboghe i. lacertus *tCuca-sia s. -pha. -nia ^ 
36. elenboge, kla"fter 40. -nie een Cudere quecczin V. a. 142 

cossen onder den arm G. voc. sim. 110. dere cloccon Gl. Ker. endo 

f Cabon t. firmum l solidum Br. i. malleator Symb. D. 
grece, est vast lat. 37. Cuias welhes landes 34. W( 

^fCabraca s. Dearns. 1. 29. cuiusmodi welckerley< 

^fCabniiiiy eubron 37. kedel 37. danich G. voc. 



CUdtra 



Gan«z 



128 



dcitr-a een kalt of bedde- 
uod supptmitur Udo 0-. voe. 
»cha Sf/mb. 2>. -um oeder- 
b, federbette, kiiter 40. ca- 
goltter 34. colcitra tepped; 
m kohe 37. 
1- s. Ca-lendnla. 
)la groue (st grone) noten 
G, voc. cnUeola de ouerste 

7. 

IS s. CnUeas. 

K muck, schneck K. V, prem 

1-ina, -ma i. e. coquina Ifar- 
-nca (alph, -ina) eyn koken, 
D 37. -inarius eyn kok 37. 
eas, -ens 52. maiter- K. V., 
k- 52., herdreng- 17. -sack, 
verdoemt totter (f.) doet 

naticilS i. versificatar 76. 

37. 

en der f&st Oe. V, cnlmina 

lerdaomun 48. 

ilmia 8. Cahnia. 

ites rike 37. 

08 strodach 31. stroen tach 

)tach {nhd. schaup Strohes) 32. 

c) 40. comiis halm 37. 

I. cnpla schal 32. culpare 

en, beclagen 38. 

Ip-ap 29., -er, -a 34. (c/ Aspar. 

prachk 34. tnrack 29. prackel 

en hündelin 40. frawen hfind- 

• 

10 stifäl 52. baaren sch&ch 
K. V. sticke lappede scho; 
ei, -ii mansscho 37. cnpoo- 
}h. culpo, -f onis gen.) ge- 
»chfich 40. 

)triim, claptrum F. vrat. 
. V. vrat. flappe (sie?) P. V. 
SS. V. Rica. Fr. II 193\ Sm. 
BM. II28.392.,u)0(m xaXrw- 
icht wird. 

iura s. Clausnra. 

Itar-e Ol. m., -i ere erpie- 

it-ellns 38., -er 38. 40., -mm 
I. 8. B. schar H. 8. D. spicz 
rO. mest, messer 38. -rarins 



messersmyt 126. sim. Ki. -ellifex 
mestwarke 38. 

*tCnlterno aui i. cecos imito 87. 

*f Cnltinani s. Culeltra. 

*f Cultiniis (mdeutlich;c/. calca- 
neus?) hoghe voyt spor 37. 

* Caltr-arius, -um s. Cultellus. 
Cultura bouwerye G. voc. buwange 

0. &lunge {aus &bange? c/. Galtus; 
orange sim. ? vgl. eranga aratio Gf. 
art agricnlaiura 17.) 40. 

Cultus uobunga H. 8. Tr. ftbida 
Jlf(m.wbide Vind. oefeninghe,cyeringhe 
G. voc. 

*fCala-ca s. Cullmi. -men s. 
Colnmen. 

Calus ers 36. 

*Cnmba s. Cymba. 

^fCume-cliis, -Ins s. Cumnlus. 
-ndator s. Commendator. 

Camera darra Gf. H. 8. D. umge- 
kehrt (daraus Darra Gloss. ?) 8ymbD. 
darre 40. 

'^ f Camerl-um, -nnm spalysin F. 
a. 1420. 

*Camphas eyn latten-naghel 37., 
-nagel 76. 

Cnmulus hop, hupe 38. eame-elns, 
-las huffe 40. 

*tCana s. Caonas. 

* Cana weghe 38. wale i. lectuspu- 
erorum 45. Carla wiege 8ynA. D. ca- 
nabalam (cf. Crepundia) ein chlaine 
wiegen 33 wieg o. wieg pand i. cami 
52. wyge, hocze {Cf. Gloss. w. Cuna. 
Oscillum.) 27. hotzin Fr. I 471'. pl. 
-la i. stramenta Ineallnl (i. infa»itidi) 
8ymh.B. cauabllam weg 45. 

Cancta etc. s. Contari. 

* Canet-alis dea eUmentorum 76. 
goddinne des firmamentes 37. -is dea 
vinipotens76. g. des wynes 87. 

Caneas keghel etc. G. voc. bickel 
30. eyn schar o. eyn karch weck 45. 
czwichkel, wechk 34. weck speciespa- 
nis; speidel quo sdnduntur l^/na K. V. 
ein dieil da men holtz mit cbleubt 
52. lieg {aus bieg?) 32. eonias s. 
Semella, eaneo flrmare kilen 38. 
kylen 22*». 

fCanex ein wamsel 88. 



124 



Onnia 



*tCnni-a s. Cnnina. -caliea s. 
-la. 

Ca-, CO- 32. -nicnlns kfinlin K. 
V. kunglin 32. chunigel 1. 34. kuUi 
Oc. V. lorichin H, S. D. agedocht 
Symb, D. 

Caniganda. cunnegandis cunne; 
vrauwenname 38. 

Cunila gallinacea (c/. Colena), 
cnnicalica wisse miincze 40. 

♦fCunius s. Cunens. 

Cunniis^ cuna 34. (c/. Aureaporta) 
fad 34. K, V. connns cutte i. wlga 
(aus vulua) 38. 

*tCuntlia s. Contns. 

^Cuntacio s, Contari. 

*Cuniis eyn hemelik wech; cany- 
neken 37. 

Capa cope 37. cupella stände 
Synih. D. 

Cnp-edia^ -pes (Gl m. h, v.) lust- 
liche speyse 74. -es sunt cibaria de- 
Ueata76. -pa spise 37. -edinarios 
Ghss.y cnpidin-arius, -a 37. kauff- 
man 17. 33. cremer 37. 

*Capella s, Capa. 

*Capera (c/. Deurus?) eyn neder 
cled 27. i. brata (aus braca) 76. 

*t Cap-ere (i. desiderare) geren, 
be gheren, w. u. gyren 38. -es, -idiaa 
s. -edia. -ido begirheit 29. -iditas 
s. Tenax. -idas (ib.) begheerlick 
ö. voc. -ituJs gitiger 40. 

t*Cap-la, -oonis s. Calp-a, -o. 

Cappa s. Capedia. 

Capr-eas, -ias cupperen 38. -ifa- 
ber icupffer schmid K, V. 

* Capada rutilo H. S. D. Vgl. rou- 
dil (waschiz l. i.) H. L, i. 

*Capala mist gabel 40. 

*tCaparosa s. Coporosa. 

*tCaphiam s. Cophyam. 

Cor wurumme 38. 

Car-a roke, sorghe 38. sarig 33. 
-are (cf. Censere) warnemen 23. 38. 
f. respicere 38. sargen, erczengen 
(cf. Ghss.) 33. roken i. decarare 38. 
•atop gfit pfleger, land vogt 40. vor- 
sorger X25. 

*t Caramen s. Catis. 



" 



GomlilSs 

* Corax (X earra rf. Cttm. 9. 
Corex) snel 37. sneller 74. 

^fCorbaaare s. Gabenaie. 

^CarciUa «. oppilago«. i^^.f. 
adh.v. 

*tCarcias s. Corlegiw. 

Carcalio. gnrgolio mpe 37. A* 
menwurm Meg. 

* t Carla hof, dinghof, l dmka cod^ 
(Chur, ef. Gf. IV 480) 40. kimahküU 
(cf. Cathaplum. Elementom. Gloesa. 6f. 
II 639) Gl. Ker. core-a, -u« s. Ci 
rias. cariali-sta ib. -s schone, » 
uerlick i. pülcher 38. een hoaelhick; 
-tas houelicheit, hoe&cheit Q. mk 
carealitas hoffeUch-, holfiskeyt 4ft. 

*tCari-a s. Caoa. -alis €<&«. -ti 

* t Caricalas kurig 32., vgl OHmk 
V. Thorax. BM.I915. 

* t Carino (tarlao ? cf. CanuMi 
Gloss.?) jag schiff 32. 

*t Carlo s. Siro. 

*t Carlos -as hobisch 27. M 
leicher, sargsamer 33. bedriaet i. «m»* 
ins ; eyn rad man l sedes (X ciinde?)87. 
-a gokelye 37. -itas curioftichett G. 
voc. Yolchemenhait des sinns 52. 

*t Carlas, careas 52. 76.y n 
rlsas 27. (cf Curialista Gloss.) ijiii 
curam poptUrOy -i 76. gerü l quifreqw^r 
tat curiara 33. 76. hof man 76.%. quifSt 
rat populi l quifrequentat caream 27 
sim. 52. eyn ritter 27. 52. 

Carlegla-s, -m eyn schare (t. q.U 
Scharbe auis?) 37. Carolas rehftn40 

* t Carrlc-alls, -ala de s. Ctr 
raca. 

Carrlcala-m, -s klein wagen, Ueii 

lo'f 40. 

Carraca gras m&gke; corriealii 
(so alph., scheini currit-) gras rnogb 
auis 40. carrlcal-as grasmog AS 
-a eyn water hoyn 37. crarical(a 
wargengil H. 8. D. garrlcala wark 
engel 40. 

Carras wag (lasteraa id., vg^ 
stamachus mag, neben wagen) K. } 

*Cars-atllls bequeme to lopend 

37. l -lUs leichtuertig 52. -us lo 

38. -or lauffär, läwffel 33 -örie pal 



Oontnca 



DgggtOB 



135 



irs-tuea s. CaBsntAuu *a8 

s. 

ta f. adex 76. eyn mugge 37. 

rticare sonus noctuarum IgcU- 

13. 

rtil-e^ -es s. Curüs. Cur alis. 

1-8 eyn canonik hof 37. hof, clo- 

40. -le (c/. Arale) eyn houet 

stad 37. hofetat, h6flin 40. 

houe jüngere Symb, D. 
irtuna s. Cortina. 
ua (^Ghss. V. Crua. cf. ib. Ace- 
ramis.) schobir 8*. scbober P. V. 
ea crugela Gloss. currnca 

40. 
il-e^ -is Gloss. 75. eurtiles 
testol 37. crurilis blütrichter 
r. 75. h c. queri-les l -des (X 

Celle (st. seile) in quibuspur- 
edent 37. 

18 m6r man i. ethyops 37. 
cuta s. Cassutha. 
is (cf. Lancea) eyn spey dat 
e heft (X spije dauusKü.?) 
hulla sim. Gf. VI 632. 
Inus cussen dar me vppe sit 
rt 38. kusg 52. 



^Cussus streich, slag 40. 

f Custiea s. Cassatha. 

^Custis Stange 37. stang 76. 

*tCu8t-os custrer Oe. V. guster; 
-ria g. hawg; -rix gustrin 34. cus- 
todi-a {cf. Cauere") houde, warde 38. 
munch custody 32. nutenij^ 45. -arium 
were- H. S. Man., uuer- Vind., wart-, 
141. -hus. -re houden, warden, be- 
waren 38. 

^fChastnca s. Cassntlia. 

'^'tCastiimenm s. Grustamulns. 

*f Cusns buch s. wenter 40. chusus 
} stomacus mago H. S. D. 

"^fCntibullns s. Lacibnlimi. 

* f Cnt-is menschenhut {neben haut) 
K. F. -amen 1: -ieula hut 37. cn- 
ramen Gl. m. (alph. cut-) i. protectio 
76. cuiell-a kreczige hut 40., hawt 
52. -e ioken (,) cleygen (kleien kratzen 
Br. Wfb. KU.) 37. 

"^Cn- s. Co-tamix. 

^fCanina. cnuia (alph., scheint 
cunia) kutte o. küffe 40. putten, kuef- 
fen 52. 

^fCzino- s. Cina-momum. 

*tCzirasa s. Cicer. 



»• 



ibartaliatns s. Debachari. 

a die marg (umg.) 27. 
a (nr. 3 Gloss.) tacz 34. 
idylon s. Dactilns. 
ictylosa (Ed.) i. q. beonia 

la officinalis Ann.) H. Ph. I 
ütil-os s. Gloss. V. Peonia; -iso 
boeme? scheint m mit Punkte) 

il-us (cf. Palma) druuelen 
arboris) 37. palm bom frficht 
ahtilboum H. 8. D. -i botri 
luen ib. lange trvbel 40. dac- 
latel, kriedt. lank (sie!) Meg. 
US tettelin böm 30. datns s. 



Dacus. datns (tennimarck (X 
gleichn. Pflanee; der Steile nach zu 
Dactilus geh.) 32. danay s.h.v. 

*tDacu-s s. Daucus. -sata s. 
Decorare. 

*Dagat-a masrlarm {cf. Gloss. v. 
Longio) 9. -US mostpawm (cf Guber- 
naculum) P. V. 

* t Dagatom (aus Dagon?) interpr. 
ydolum consecratum 76. eyn beide ge- 
wyget 37. 

*tDagat-iis s. -a. 

*tDagin s. Dagos. 

Dagon idolum in azoto etc. Br. ydo- 
lumphylistinorumetinterpr.piseistriS' 
ticie etc. 76. eyn af god 37. 



126 



Bagos 



DdCftdioi dun 



*tDagos l dalon eyn angel (pis- 
catoris?) 37. ^hierher dagin reihe 
int. 76. 

*tDalida mulier qd. et int.pauper- 
ctda Ipauper 76. i.paupercula 37. aus 
dalila ipt.p. l situla, coniunx Samso- 
nisfuit Br. 

Dalmati-a (-cia) kriechen lant 40. 
-ca eyn pistelen rok 37. 

'^t Dalon s. Dagos. 

Dalum vorder segel K. V. s. f&s 40. 

Dam-a, -na grutsch i. melota {vgl 
Furunculus) 1. -pnia otter P. V. 
33. -ma id.; mulwerflf 30. scherr i. 
talpa 34. gamg 32. ags. elha {cf. Alx) 
Symb. E. hamester 37. t -ula hamster, 
eyndeer 38. -mala id. 37. damiicier 
(c st t) H. 8. D. schuchhant Meg. var. 
-ola scheuhhant Meg. schewchant ^i- 
cui rech 28. camola (bis) schuchant 
50. damnola damel tier, wilde geiss 
40. damo eyn deyr myt den widen 
hörnen 37. 

^fDamalion s. Daphnetoon. 

Damascos du. daroasch 29 sim. 
domestos dornest 34. 

*tDametra s. Demetria. 

* Damm-a etc. s. Dama. -entom 
s. Panimentum. 

^t^ampn-um (cf. Dispendium) 
scade 38. -osa scadahafda 48. -izare 
beschedigen 27. -iflcare (Gloss. v. 
Damn-) sehenden, yerdampmen 33. 

"^Damnm eyn openbar opper 37. 

*tDanay (aus danai X dani) 
kriechen o. dennemarker 40. 

"^fDanco (danto?) ani i. penso^ 

repreliendo 87. 

*tDancas s. Dancos. -eya s. 
-nbins. -ista s. -ns. 

Dannbios dy tawer 27. dunauwe, 
eyn grot water in osterrike vnd vn- 
ghern 38. daneya do"no°we fl. 40. 

Danns. danista eyn w&ker 37. 

Dapare anrichten 52. 

Dapax {cf. Audax). dopex wol 
sprekende 37. dedax gespaybig 75. 
dedex gespreitig P. F. ^ Vgl. Scax 
speiwortig (schimpffredig) dicacitas 
speiung (spottred) Das. 

Dapifer trusg säsg 32. 



«Bapslli-s spig milttg 29. SO. i 
mild 34. gebhafft 8. 52. -tM i 
scheyt 37. dapsis milt 52. 

* t Daph-ania, -oma s. 
phonia. 

DaphnelaN>n. damalion loi 

*t Darades s. Derades. 

*t Daran eyn hellyngh 37. 

^Dardanarins eyn voerkc 
(h st. f) t. propola 125. 

*tDar-mentias s. Dmei 
-ra s. Camera. 

Data een datem van eenen 1 
G. voc. 

*Datic-a s. Ciadia. -ins s 
ditio. 

Daum gebleich 52. sim, 75 

^fDatas s. Dacas. 

fDaacos creticas fogelnes 
Ki dancns {alph., c wie t) gei 
herba, hundes bl&me 40. dacos t i 
nataCaus pastinacat) wildemerct 

♦fDaxas (arbor) s. Taxos. 
mal) dasch 45. tac^se 50. 

De äff, aue, van 38. 

fDealba-re bleken 38. wei| 
chen ; -tas geweysst 52. -torblaicb 

Deamatas gar lief gehabt 
sim. 8. 9. 

Deartaare ontleden G. voc 

Debacchari rasen G. voc 
V. a. 1420. debachiliatas t. «n 
76. dabartaliatos i. sapiens (s\ 

Debere schal, also he sc« 
do'n 38. 

Debil-ismatlos {aus mahtlos) 
cranc also ding den na orer natoi 
stark sint 38. -ei. e. unkrefftig; -e 
cit i. e. unmecht-et (üU dat.), «igi 
viribus suis) in unmechte. H 
debilita-ri cranken, crenken 
-t weihet (pulmonem,); -t» (et i 
veruB Ed.) virwolket H. Ph. 

*f Deboro i. apis l loquoi 
hbr. Debora; Ghss. v. Daher? ] 
pax sim.?) et est magister auim 

Debriatas gar trunkin F. a. 

Deca tegen 33. 

Deca-chordum, -tardos 

eyn seyden spei 38. -cordos 
seytig V. a. 1420. 



DeealMiticare 



Deoreicere 



127 



icalaaticare t. argento ob- 

[48. 

cal-io, -lo 8. Decolleo. 

B,n'Ji»y4a9tLj'iB(ingl Folge:) 
-inne, -enie Symb. D. -us 
K. V. tachant F. a. 1420. 
8. 

ap-olis, -Ulis eyn land ouer 
de 37. 

carmonia eyn drechticheyt 
eten 37. 

s een ghetal van tyenen G. voc. 
: a. 1420. 

ca-ssidie^. Cassidilis. -tar- 

•chordum. 

cc-oreatos s. Decoriatns. 

\ s. Decnratus. 

m teyne 38. tien G. voc. d. 
) achteyne; d. et nonem 
',ynne 38. deci-es^ -mns etc. 
em-ber hardeman 38. slacht- 
-i/. Hs. a. 1460. -peda een 
m tien voeten G. voc. eyn 
yn v&ten 37. zehenfaglanck 52. 
ium teyn dachtijd 37. 
itarius s. Dyatentanus. 
ceptaosus i. deceptione ple- 
vul droghen 37. 
pe (c/. Congruere) betamen, 
S} n G. voc. bequem sin, zemig 

*nere besechen 29. 
s. Dis-cerniculiim. 

rpere (vgl. Decrepere) ab 

33. 

ö-or vorghenger 37. -us ptc. 

rd 37. 

cibola 8. Decipula. 

cidu-S qui cito cadit 76. -US 
i 52. 75. -uns vallende ; decri- 
de lichte veld 37. 

8 tien mael G. voc. czehen 
:. u. a. Sm. I 566) P. V. 
s tegede 38. tyende G. voc. -a 
7. tegede dene ma va (8ic) 
ft 38. -atus theghede 37. 
; -ator -der G. voc. -arius 
37. 

ipul-a dm, in8tr. capiendi lu- 
ue walle 38. betroknisse F. 



a, 1420. -um meusenschlag 44. deci- 

bula strig 40. disipulastric Sgwb. D. 

"''fDecipul-osus 37. Br., -entus 

37., decupulosus 76. %. fraudulentu8 
Br. 76. betrogenlich 7^. droghenhaftich 
37. 

Decius laster i. crimen 6. 23. 33. 

Declaratio offenwarung 52. 

fDeclinar-e l -i abtreten 52. 

*tDecli-uis leger F. a. 1420. 
Ulg Fr. nider-haldung, -uitas -hallig- 
chait F. V. -uus dalheyltyg 40. nider- 
stich-ig 29., -klich 34. neder steyl 
37. stickelig F. a. 1420. -uum Gl. 
m., -num I&g 32. -nus nederghaende, 
ouerhanghende G. voc. -uitas neder- 
neyginghe ib. nider-bältikdbait 33., 
-haldikeyt 27. 

Decollare entk&pffen 29. 

*tDecoll-eo, -o kel braut 32. de- 
cal-lo kelbrote 40. -io gebraden kel 
braden 37. 

Decolor vnferbyt 31. 

Decor syringe 37. czierung 33. 
naturliche schön 52. sim. 9. decus 
gocz zierd 32. 

Decorare. dacusataamitofeDa- 

cusa Pap. Gl. m. 

Decoriatus. deccoreatus eyn de 
willech {au8 villet sim.?) is 37. 

*tDecorius 8. Decorus. 

t Decoros-itas sirheit; -us wol 
gestalt 37. 

Decorticare schellen 37. 38. 

Decor-us sch&nrre 40. zierig 29 
8im. czier 33. -ius zierend 30. 

^fDecreb- s. Disceru-iculum. 

Decere-, detre- 37., detor- 45. 
-mentum vnbequeme 37. abe nie- 
mung 45. 

*Decrep-ere. -o -is vo wilhen 
erwellen 31. decerpere von vilen 
erwelen nemen vnd ziehen (z. X de- 
dmare, da8 folgt) 64. 

Decrepitu-s crachender (8enex) 
Symb. D. -m ag8. dobend ib. E. dob- 
gende Somner. -do ouer groete olt- 
heit G. voc. alter 52. 

Decrescere achterwart wassen 
G. voc. 



128 



Deeretam 






Decret-nm gesettet recht 37. czu 
rote worden F. a. 1420. -alis eyn 
cretel buch 27. 

♦fDecritus s, Decidns. 

*Deciif-,deciis-arias teyn leye 37. 

Decumbere l decnbare krenk- 
chen 33. kräng sin 6. 27. 

*tDccup-lex tejrn- valdich; -olnm, 
-alatns -vold 37, 

•Deca- s, Deci-palosus. 

fDecurare s, Ciirai*e. 

"^fDecuratas, deccuriatus 37. t. 

curia dig-nus 76., -us 37. 

♦fDecuraules (X curia; aula?) 
hof knech 37, 

*tD«cnri-o, l -ensis 38. ruter, 
houe man, wepener i. armiger (s. 
h, V.) 38. eyn ridder ouer hundert 
ridder 37. zehender herr K. V. houe- 
link F. a. 1420. -onatas est honor 
quo fungibantur qui decuria ciuikUum 
meliores erant 76. ere der Iftde 37. 

fDecar-rere ablauffen, abrukchen 
33. vor lauffen, oberruck gliten 27. 
-sorium i. currictdum l stadiu-m, -s 
125. turnierplatz, rennbahn Ki. 

Decas s. Decor. 

^fDecusarias s, Decafarios. 

Dedecere onbetamen G. voc. 

*tDedex s. Dapax. 

*t Dcdica-re wygen eynen altar ed- 
der korken 38. -tio kerkmisse 38. loy- 
gine (: dedicere i. fiegare 76. leugen 
etc. Gloss.) 37. 

^fDediicatas s. Delicatos. 

Dedignatio vngunst 37. 

*f Dedit-io gheuynge; -or ein der- 
geber 52. l -us gheuer 37. -us ge- 
geben 52. -icins ergebner 52. ein 
hantgengo Erf. Gl. in hant gegan 
Marb. Gl. l -US een die hem op 
ghift G. voc. daticius lichtech to 
gheuende (hierher?) 37. 

*tDedoleo i. doleo 76. dedulia 
bedrofhisse 37. 

Defalcare aff-slan, -rekenen 38. 
abe-slaen, -snyden, -meden 27. ab- 
slachen, abhauen 33. sumen {st. sum- 
men) 34. 

t*Defec-are reyn maken, suueren; 
-atus ghesuuert van der heffen G. voc. 



-tare sauber machen, läwteiu S 
fleere vor vnreynigen (sie), lote 
defetata luchter (aus luter sim 

* t Def ect-atum rauwelik l si 

37. -um 1: -iunm i. liquidum Iqt 
76. -iuus nicht jeghenwardich 3*3 
SU8 (cf. Pendulus) wandelbar, br 

38. preche-n 34. -nhafftig 52. 75. 
haut 30. gebresthafftig 29. -u 
s. broc, broken, cdso aüe werüibt 
i. peuuria cumber, armoude 38 
sentit (Ed.) unmechtet H.Ph 

* Def edare vnsawbem, stinkcfa 
besikdelen 29. besudlen, bechlen l 
sulpern, vnreynegen 45. deft 
besolen, vor vnreyn 27. 

Defen-dere weren, be-scl 
-scermen, -holden, -wäre (sie 
werren 29. -siculum besehe 
37. -saculum schirm, schild 1 

Deferre eeren, wroghen, we< 
ghen G. voc. (deffero) ere entz 
delator ere abschneider 52. 

Defessus vor moydet 37. 

^f Defetata, defleere s. Defi 

Deflcere gepresten, zu erg< 
(facitjecorem) L e, swinden H. 1 
breken 38. abefallen ßello) 12. 

*tDefldere s. Diffldentia. 

* DefixQS geuestit F. a. 142i 
Defle-re. -nt c 1 b d f dm ( 

lieimschrift?) 48. 

*tDeflora-re, -ri i. stop 
tzyeren (notzärren 9.) iunkcW 
-tio ze Störung der iungfrölich 
nempung zu der Ee 33. -bilii 
haftich 37. i. stuprahilis \ solubi 

Deflu-ere. -at zufliege H. I 

*tDefodare s. Defedare. 

Deform-are entsch6pffen 12 
misstalt 37. -Is 52. 75. G. voc. 
formis onghestelt, lelick, mis 
G. voc. misstalt 37. vngesüüt, e; 
wan schapen 38. vngeschaflFen l 

Defrensus neder gank 37. 

f Def unct-us versch - eydei 
-aiden 1. 34. -lo toyt F. o. t 
mors Gl. m. 

♦f Dege-gere s. Digerere. 

S. -US. 

Degener vnertig 29. 



DegOH Ddübraai 129 

)geii8 i. pauper 76. elende -tiis, dedicatos 30. (c/. Amenitas) 

38. l degestio arme 37. nutlik, also de spise is 38. zertelicher 

ia elende 38. dego miscer 40. zärtlicher 64., czarlich 31. fuorang. 

miser viuo) F. a. 1420. leck- 30., leb- (sie) 34.- erhafftig. de-, 

^gestio 8. Degens. Dige- di-ligatas zearrer, farzarter; mamer 

Ho, 40. 

^gluciator s. Degnlare. *Delicescere s. Delitere. 

•adare een van syiien staet Delic-iare, -ari loaten i. oblec- 

r. voe. tari 38. -ie grote genoechte Q.voc 

'assar«! mit haesten aen ween wallust 37. it\ lost 1: wolndst 40. -inm 

in G. voc. irren 8. 9. 52. 75. genoechte G. voc. moyginge (X delic- 

m 6. 23. 33. tum, cf. Gloss.) 37. -ins wunsam 52. 

ila-re verslinden G. voc. -tor DeUct-or zundere 37. -nm zünde 

10. 1: degluciator sünder 37. der vor zAmenisse 37. versumpnust 82. 

bere aufif-sliessen, -pinden 52. ^fDelicamn s. Deliqniiim. 

CHS (e/. Benigne) gotlik 23. 38. fDelicaas lutter, p&r 37. chlar 

tegro van nyes G.voc. 52. deliqaus i.puruslclarus76. 

bi Widder gelait o. nidder ge ** f DeUdium s. Deliramentum. 

>. *tDel- s. Delen-iflcus. 

Aphon starke slange 1: auis; Deli-gatus s. -catus. 

»n i. fortitudo serpentum 37. Deligere vz lasin F. o. 14ä0. ab- 

>ii storg avis 40. delempho lesen 74. 

2. Delini-re senftin V. a. 1420. -men- 

atare rumen, rum maken 38. tum zoticheyt 37. 

at-us af ghedragen 37. ge- Delinqaere gut werck lojjen 27. 

r (cf. Deferre) rügär 52. -ura guet werchk lassen 52. gut verblich 

ge, meldinge 37. sagung 52. (sie) lassen 33. g&t verlassen 29. gut 

elacione zu gesaigen 41. vor lagen o. wincken 45. 

»lect-ari belusten 29. -atio, DeUqniam. delicanm druppe, 

ist 41. drepinge 37. 

[^tosi^^.^.eyn keysinge mank f Deliqaus s. Delicnus. 

lern; a ym vth gekorn von Delir-ns d&bender, t&rehtter 40. 

lekorn 37. vn mechtich, steruen 37. -are rennen 

^atns eyn lygate 27. 32. doUen, rasen G. voc. raitzen (umg.) 

^lempho s. Delaphon. 52. -amentam, l deUdimn 37. dor- 

1-, del- 37. -iflcos smeichler heyt 37. gheckheyt, rasery G. voe. 

^cher 37. smaicher 52. Delite-re, -scere swancken, suef- 

re deigen, vorstoren, to bre- fen 27. sweigen 9. 52. delicescere 

abtun, abgen 33. abe wessen swenchen, trag sein 33. dilessere 

n 45. sweyfen 45. 

iba-re smeckin V. a. 1420. *tDelo-phoii s. Delaphon. -te- 

endeofferen;-menofferhande ginm s. Doliteca. 

-tio opper; smeckinge; -tos Delphini cames sehespeck XS5., 

t 37. atis sele-? 

iberati-o {cf. Sensus) vor Delsns. delph-icos runt; -os 

B;-nus eyn betrachtet rede 37. eyn weder l rotundus 37. 

mta-s gesiueret mit olye 37. fDelticos gheleret 37. delicns 

isubert 41. i. litteratus 76. 

üei!^n8i.inoUi8 76.yfeth{aus ^fDelabr-um, -inm 37., dolar 

37. -ri s. Deliciare. -tudo brnm 34. i. locus vbi candelabrum (l 

lyt (sie) 37. woUustikeit 76. jdcHum) siat 76. eyn lecht stede 37. 

17 

d^ XonuB f kMMrlnin. *• ' 



ISO 



Detodere 



DeordiBsre 



abgott- 29., abgocz- 34. -tempeL ain 
vinsterr wald 33. 

Deln-dere tören 33. vor thorn 27. 
-sop bespotter 37. 

♦Deluis eyn af god 37. 

Delumbis crangh in den lenden 37. 

fDelusor s. Delndere. 

Demeare. demerare hinderweck- 
gen 27. 

^fDemensa s. Dempsa. 

fDemen-tia, -sio dumheyt 38. 
-tatns grymmich 37. 

•fD^nierare s. Demeare. 

Demereri miss dienen 29. 

•Demetare vertigen 52. 

fDemetria. dametra A. eysen 
bartz (unig.) 52. 

Demigrare steruen, vor scheden 

i, mori 38. 

Demittere nidren Oe. V. 

Demol-Ure, -ire seer weecken; 
verharden G, voc. 

*tDemon betrieger 32. } diamon 
tdfels stein 42. demonia-ciis Gloss,, 
-tos eyn de bevangen is 37. der sinne 
beraupt o. besessen 45. demon- len- 
tns s, Ghss,; -tenticiis (i. -iosus 
76.) wl duuele 37. 

tDemonstratorias (digitus) zai- 
ger 52. 

^Demontenticiis s, Demon. 

^fDemor-osus^ -sus 37. lancsem 
37. lancksam 52. 

*tDemo-triciis {aus democritus) 
i, iudex 37. VG.populi 76. -ritos nomen 
phUosophi 52. 

* Dempsa (aus densa?). demensa 
dicht erde 37. 

Demptio sundrung 52. 

Demnlcere verwecken, versmey- 
cken G. voc. 

*Denar-iiis. -ratio l denotatio 

(aus den-) i. maiedictio 37. 

♦fDen-ca, -dex s. Dent-a^ -ex. 

Denobilitare entedelen 83. ent- 
adehi 6. 

*Denotatio s. Denarius. 

*tDens eyn tene 36. 38. czand 
P. V. dens molaris {cf. Tonsilla) 
stock-, kin^-, denscaminiis (sie), 
sunt sequmtes precisoribus ei dieumUiar 



colomelli quasi colunmeüi a o 
krüpff-zan JT. F. dens pi 
kripfzan 32. d. eaninus kripf 
precisores vordem zene 4C 
zan K. V. denssappa zanfla 
dens leonis h. feb-y§, Marg. 
stylnug 0. San. 

'^fDens-atos 1: -eins di( 
•atnm dicke, zerspannen (st. 
tendereFr. II 233); -etom die 
spreytet 40. hag 52. 

'^'fDens-sappa s. Dens. 
Mensnla. 

Densns dicht, also brot d 
los ist 38. 

*Denta. denca blye p. 4 

'*' Dental eyn schin 37. 

Dent-fde spanne nagel i 
wagen o. an eime gigen (sar^ 
40. eyn eysnär czand 33. ysei 
27. spannagil H. S. D. -iles id 
D. 282. -alia 1: -ilia ein pflog 
52. eyt tene 37. t. rosira \ 
sech; -ilis pflüg ho"pt 40. 
pfluges h&uet jBT. is. D. (c/. Bui 

'^fDenta-rinm eyn tin ta 
l -tnm zan zang 32. 

Dentatns s. Dentifragni 

Denter schiffel 40. snycke 

Dentex. dendex alant, i 
i. capito^ capedo p. H. S. I 
trix hecht i. lucens 33. 
dentrix visch 37. 

♦fDentic-a l -nla repe 3 

*Denti-fragas czand los 
tatns 52. ane tene; (-legns 
-logns hal t.; dentosns va 

*tDentil-e, -es s. Dentale, 
-ogns s. Dentifragus. 

Dentiscalpium daermen ( 
den mede claert G. voc. 

*Denti-na s. Gingina. -n 
vlesch i. gingina 38. 

*Dent-osns^. -ifragns. -ri 

* Dentnla riffel 3 52. 75. 

Denno anderwirten 27. 

Deonerare. deornare s. 
cinare. 

Deordinare ontwyen, a&e 
voc. entweichen, veramen (nh 
ordnen) P. F. 



Deonuure Despunare 181 

^tI)^o-m«re s. -nerare. -tia «^m, i. tortnea 38. schilt-chrott 33. 

i. Dioeesis. 52., -crote 27., -krott 29. 30. 34. eyn 

Depacta-re vor dinghen 38. -tio schurcz o. eyn schylt (umgj 45. 

beschattiDge 37. ^fDerastare s. Deuastare. 

*tDepaliiiitare affslan in dem *f Derepente ze hand 52. 

Wfe 38. Deriuare een water wt syn plaets 

*tDepa8C-ere zerweiden 29. -are leyden in een ander G. voc. 

for smechtigen 38. *Derodes s. Derades. 

* t Depasitio s. Depositio. Derogare abnyssen 74. abmessen 

^fDepatth gr.i.curicufn(?&rw'^) 27. 33. abbeten, mynnem 27. min- 

fal 37. dran 32. venninren, af trecken, tegen 

^tD^pA^^^UTA (?-t*ua) eyn strik yemans eere spreken G.voc. 

holt 3 7., rf. striekholt Br. Wfb. ; strijck- * f Desaluare (at4s deüalcare umg.) 

lKmt-8tCK&hostoriiim(^(;/.6r2o9^.Akt;.^ abe heylen 45. 

KU. Desciscitari. detitistari (sie?) 

fDepeculatio (depet-?) rouinge ab ayschen P. V. 

37. L depoptiMio, rapina, spoliatio 76. fDeseca-re. -tus abgebeft F. a. 
♦fDeperdulus s. Perdulum. 1420. abgebaut 52. 

Depila-re röuifen 30. -tns s. Yel- ^fDesentina s. Dysenteria. 

lere. Deser-ere verlaten, beghauen ß. 

Depingere entmalen 33. entmolen voc. -tore (st. -tores) de sek vnder 

87. eyn vor laten 37. 

Deplorare beschryen G. voc. *|Desert-itudo s. Dissertiuu 

Deplnmare feder plenkcben {st. -or s. Deserere. 

pIett-)lrawflfenP.F.phlackenF.a.I4^ö. Deses trieb, lit 37. 

Deponere afif nemen i. remonere Desiderare entsegghen 38. 

38. *tDesideri-aria 76., -a 37. ♦. 
Depopulat-or roner ; -ns vor stord tabema. 

37. ^fDesipacio s. Caluisiam. 

Depo-5 depa-sitio begrebnnst 32. Desiste*re noede aflaten G. voc. 

deposit-or eyn setter; eyn dregher -ntia i. cessatio Gl. m. verzieht hd. a. 

der spise 37 . -um spar schacz 1 . 2 9. 7i. 1337 BM. III 881. 

barschafit {vgl. Facultas; umged.?) 30. Desola-re, -ri vor-wousten 38., 

Depostfetantes (X fetor) styn- -wunsten 45. obil trösten F. a. 1420. 

kende 37. -torins eyn bedrouer 37. 

^fDepraua^ri geschenden; -tio Desperatus vertwiuelt, wanhopich 

Terergrung 52. -tor eyn ergher 37. G. voc. 

iQnichäahr76. ^Despicari i. spieas spemere 

De-, i inter- 38. -precari bidden 33., spergere heern straen 27. 

godde edder de hilghen 38. sere bid- ^fDespicere s. Displicere. 

den t ver-b. (ver = de; daraas für- Despon-dere verband trfiwen 30. 

110.) Q. voc. verhanttrewen 34. vorlouben V.a. 1420. 

*tDepreda-ri rofen, berofen 38. -sare vortxuwen ih. gemechlen, ver- 

-tor rouer 37. heyssen 29. -satus vermahelt 52. 75. 

Deputare entheissen Str. V. *De-, di-sponsatfle wumpel t. 

tDe quo 1: ex qno wur van 38. peplum 38. 

Geradere bar abschneiden 52. De- s. Di-spositos. 

*Derad-es, -ies 52., derodes 34. Despaere vnder sich spöczen 31., 

45., darades so. (aus ags. scelderäde spirczen 64. 

nM^ vgl. Testudo, als lat. missverstan- Despnmare augspyen (X des- 

im) eyn schdldepatte 37. 38., eyn puere) 1: abfeymen 27. faimen 52. 



182 



DeeqoaiMffe 



De-, diHsqnamare phlocken {cf. 
Deplomare), entczuppen F. a. 1420. 

*Destata s. Testata. 

*De8teliri vor snoden 27. desti- 
liri versDöden 33. 

Desternere absat-iln F. a. 1420. 
-ein 52. sim, 75, 

♦fDestep B. Oestmm. 

Desticat muriceps Symb. D. 

*tDestiliri s. Desteliri. 

Destitatas af ghesad 37. 

t*De- s. Di-strictns. 

Destruere vor-deraen, -nichtighen, 
to breken 38. 

^tDestrnm s, Oestmm. 

Desuere. disswescere entwonen 
38. deswetado vnwonheyt, hom6yt 
37. disuetado s. Dissolentia. 

^fDesnltorius. desusterius g6- 
keler 37. 

*Deta rotte 37. deticen rotten 
speler 37. i.qui camYin tetha; thetha 
est instr. musicum 52. 

* t DeteDtulo aui L aperio l dar 
resco 37. detulare i. dedarescere 76, 

Deterere verslyten, verderuen G, 
voc. 

*tDeteriiiina-re bescheyden 38. 
enden, openbaren O. voc. verenden 
i. difflnire 29. -te genczlich Va. 1420, 

Detesta-ri vnmenschlich tuen; -tio 
verwerflFung 52. -tus vorsmad 37. 

*Deti-cen s, Deta. -stitwi s, 
Desciscitari. 

*tDetor- s, Decre-mentnm. 

*Deto- s. Discer-niculiuii. 

Detra-here äff teyn %. abstra- 
gere 38. -ctio hinderred 32. -xio 
eynes andern gud in boze to kerende 
37. -ctor Ghss., detrector eyn 
achter wescher 37. 

*Det- s. Dec-rementuiii. 

*tDetric-ale, -ala harflecbt 52. 

*tDetrogeriiim s. Dextroche- 
riiun. 

*tDetnin-care, erstoken 52. 
-tare abe hawen, enpflocken, ent- 
stodcen 27. -ckare enäecken (fl aus 
st.) 0. entheubten 45. -cator strun- 
zere Symb. B. {ew. Predo md Fur- 
cifer), d. t. Landstreicher? die Bedd. 



von strunze /. -en 2Sw. ek.wtL 
in den d. Mundarten. 

*tDetnisator kempe 37« 

fDetrusiis inghesad 37. 

* Detulare s, Detentola. 

fDetnmescere 8 winden V.o. 

Detarpareschenden, bescfai« 

fDevacuatrix frjg. desvuid 
122^, reuandere V. a. 1348 Ol « 

Deuallare beblancken 27. pel 
eben, bestassen (nhd, bestogei 
seczen P. V. phlancsen (umga 
besecczin V, a. 1420. 

Deuastare beren 38. dera 
uor-herten (umg.)^ -sehenden, 
sten 45. 

fDenectus af to dra^em 
abgefuert 52. 

tDeuennstare vorstellin 

1420, 

*tDeuerencia s, Deaorai 
^Deuernunm. deutrnm 

Deuexus) grece i. dubium carmeti 
l6ysse 37. 

Deuexus stekel 37. getmct 
naigt 52. 

Deuiare s. Deuium. 

^fDeuidentia i. diseordanti 
druwe 45. 

Deui-um awech Symb. B. 
weghe 37. irganchk 34. ergai 
-are erren, vorbisteren t. erra 
dwelen 37. abwegen 33. 

*tDeuolu-tio, -da 27. an ' 
ein val 33. 52. an czal 27. 31 
vall 34. z&ual 30. anfall 29. -, d 
torium s. Girgillus. 

*Deuorancia eyn m&len 
(jBr. Wtb. II 555 h. v. nr. 3. 

infundibulum KU) 37. deuei 

est cista in quam cadit frum 
in mala ein müssen {vgl. mue 
II 639 ff. ?) 52. 

fDeuorator s, Lurcare. 

Deuo-tare vil globin V. a. 
-uere louen godde edder den hi 
permittere den luden; lauda 
loues wert is 38. 

^Denrus. tribuoe theol 

HaMemer I 288 (^ytiaturgesch. 
tubrac-a i. braca; -us i. brc 



I>e«t«nfioiiiam Oieax 186 

ft eyn Bchande br6k 87. cv- IHalogas twier rede 87. cswer 

h. V. tabatus brfiche 40. manne reide V. a. 1420. 

eronomiaiB da^ buch der * t Dyam^roii. dlamoron berig- 

ng 49. theutronomns bftch drenc Lfe. moredh Ädfr. dtemogs* 

en e 30 sitn. rlcon eleduarium 40. diamptns id. 

trogamia nach hochtzeit 52. 76. dlantes (:dvao«) eyn lactoarinm 

iatinun *. Denemaam. ▼"» ley blomen 37. 

!Xte-r vorder, rechter 38. *tIM»moii *. Demon. 

xia 37. de vorder hant 36. Diana god der jacht 87. dyana 

geredit-i band 32., -e hant morghen stem 38. 

*f Dlanoma est qd.fwria 87., ans 

pal-e vnderhang, ein alter fig«ra? Diana, c/.ÖZ. m. A. ». ? 

nydcrhang 27., niddergang t+J*'"*«^ *. Dyameroa. 

15. des alters, die neder hant . t Wapente estmdosjo qmnqm to- 

. 132.) des altaers; arm wa- "** * .^^^f ««f*»^ ^*- ^7^^^ 

?. roc. ann-wapen 45., -bug va«^ ^eden S7. Brete. muhen ab. 

Jga Ä 5. D. mauwen Spangen ,. nWaplMma Oplasma) eyn de- 

:teralia annbogus bregida ^f%J^ (**• ^^'V ^^ ^J- . ,^ 

ticas et ibi cmimguntur daui , P»»P8*lma. Wm"»» ein halb 

^XXV22) Pf. Grm. ¥111386 Pl««"» (ai« psaUn X plfma !) 38. dl- 

LI178). dextra-piolapouga V^\^ dtumopsalm 37. 

8. -lis eyn barde 37. bartte , ?*»PS""*- <»»•'«»«» "^^^^ ^'>^- 

: 52. -rins hantroR K. V. '«cnwt 37. ^ ^ , ^ 

29. tellener G. voe (jphetd) »laphonia. daphaBia«*iio«i««m 

der band geeth 125. dissonmiia 87. vgl. daphoma 76. 

tpix *. Dentex. Gloss.v.e. 

1.-1 a X -1 Diaphragma. 8- 40., d-yairagnia 

•odieriuni.detrog6rinBi8y- brüst- 32. ^.,prus1^ 7i..ff F.,8diid- 

s naises 37. , , _, K. Y. -fei. der ritt kuch 52. 7i. 

'^T\a ■**? */*?,* ^1^;. ?^ Diarium eyn v«r brod 87. 

; halden kande 51. diadetes Diarrwhoea, -ia die schisse 40. 

pisse d8. ^g Jjm^g gjjjjjg ^5 jgj gJQ fljjC ^ 

'acenns s. Dyatentanns. b]^||. 51 

Inm daghelinge 37. taglon »Dyartoria ruor 32. dünn scheissen 

52 

won-ns dener 37. -iiim Kl, iiiMason eBtaspiratio 37. 

mmi^^ertttm dioconi 7^. -um »jiMastes s. Drlas. 

'*' Dyatr, dle-entanus rike 37. dy- 

ma kämphes kröne 36. acenus t. diues 76. decentarlas s. 

i-detes 8. -betes. -fonnm s. qi m. h. v. Ghss. v. Cernuus. 

fl^yfttheais zwitrachtung 52. 

Tragma s. Diaphragma. • |Dica carue 38. beygcl; diea-re 

ßcticas. dy- K. F., di-aleti- beylen (fast i. q. kerben; vgl. Gr.Wfb. 

tcmtdus 76, eyn reder i. loy- v. Beilen) 29. -top t. exachr Ol m. 

ein lerer des redlichen kriegs bestetiger, heylig macher (X dedicator) 

nst K. V. sim. 93. dialetic-a, 40. 

oglca. «fDiea-x (cf. Dapax) claflfer 40. 

dyais Ki. diale-sis eyn lo- 68. redsam 52. -culiia Glass., -tnliis 

r zele vnd des liues; -ton bespreke 37. -citas, -sitas 87. de- 

M^bedinge des synnes 37. pescheyt 37. clappinghe of boertelicke 

die s. Drlfallis« woerden G.voc. die dafferey 62. 



184 Dioentttiiis Digerere 

*t Dleentanus s. Dyatentairas. . *tDi> dig-eseere daghe 

* t Dicist-er vul bonen holt 37. -U8 diesco (vor diespiter) die, quod ( 
52., dldlsens 76. arbor qd. die in alium 76. diespM eyn tj 

*tDleo8 {aus ^Uaioqf) recht ver- eynem daghe iD den andern 3 

dich 37. Dieta daghereyse 38. tag-n 

•t Dieta s. Dietynna. -waid 34., -weide 40., -won 32. 

Dictamen dicke tofel 40., X dip- BM. III 479^). dietare da| 

tycha, wie dictica tiht- 93., dicht- kundigen 45. cUedare tagen 

64.74. -tafel. — dietanea Gloss. zu *tDiffam-are ent- 19., oi 

Dlcterinm. -rochtigen. beruchten, beclappei 

Dictamnu-s. -m album wizwurz, liken vermaken G. voc. ein 

nigrum gehtwurz H. S. D. dipta-mns leunt mach P. F. bo^e red za 

diptan, hirgwortz K. V. pfeffer-kraut machen 45. -ia verkundung 3 

Meg. -nius -krut 42. -mni vuizwurz fatns vor kundighet 37. ven 

Wirzb. Hs. dyptongns (X diphthon- i. difaticus 52. 

gusi) pfeffer krut; dyptänum albnm *Diffe-ctio, -xio eyn sehe 

wiss wurcze 40. der vruwen vnd mans 37. dil 

*tDicta-nea, -ria s. Dicterinm. (alph. diflfe-) s. Ghss. v. Dim 

•Dlctat-or rimischer herr K. V. *tDifferatio vor eynynge 

r. herre; dihtter40. -ura voghedye 37. flnitio 37. 

Dicterinm. dlcta-ria schimp Word Differentia met eens syi 

37. -nea suntverbaiocosa76. linghe of onderscheit G. voc. 

*tDicti-ca^.Diptyclia.-losetha Differre (cf. Dilator) en 

8. Doctilotheca. tragen, schad ug tr. 45. vnd€ 

t Dietynna. dictinniate eyn god- geben 52. 

dynne des daghes; dieta est deavena- t*Diffexio s. DiflFeetio. 

timis 87. Diffienlta-s,i>{. -tes mugui 

'^Dietita s. Diptyeha. DifÄde-ntianiiß-traw27.,-i 

*Didaet-us gelimig 52. -on 1er- -re -trauren (sie) 33. defldei 

haftich 37. traw haben ; (X diffinire) vol ei 

* t Didase-alieon^ -olium mester- Diffini-re s. Determinare 
schup 37. dentia. -tio (cf. Differatio) i 

♦fDidim-a, -are, -o s. -ns. red 52. 

*Didim-us zweiff-ler; -are -ein 52. *DiflFor-eio s. Diffeetio. 

-a hemelk twiuel 37. Deformis. 

*Didini-ns, -o hanen ora H. S. D. DifTortuniom vngheual 38. 

dimus hasen ore 27. (didiseos nicA^ auentuyr G. voc. 

hierher), pidimo hasen ore h. 40. fDiffag-ere menichsins wi 

•fDidis Osten 37. lopen 6r. voc. -ium vlucht 37. t.^ 

^Didisens s. Dieister. fDiflftisu-st. 5cpara^tw,rfi« 

*tDiedare s. Dieta. 7^ ghescheyden37.-mzuflopcl 

*tpielma bdchse 40. *tDig»Bi-on quifalt Gl. h 

^Diereetus eyn grot dach 37. V720. -us secundae uxoris mi 

fDies (cf. Feria) angl. dayworke qui duabus nupsit sc. viris l v 

Chron. W. Thom. (Gl. m.). sunnentag, Br. Cf. Bigamus Gloss. 

mendag,dinschtag,nritwoche,dumsttag, *tÖigelare entfriesen 52, 

fritag, samstag 40. d. martis afFter- Digerere dauwen, vor d. : 

montag; d. ionis domstag Oe. V. den 33. degegere ledig mac 

d. ferialis werkeldach 38. dominica digest-us vorteret 37. -io^ d< 

sondach 38. dies supplieationnm 27. vor deuunge 27. verdäi 

dy creutze Wochen U25. vortraugung (sie) 45. teuwun 



Digeseere 



DiobolailB 



185 



^Diges-oere s. Discere. -tio etc. 
Digerere. 

^tDigita-bnlum, -Us Ghss. -le 
iggher hout 38. digradulum eyn 
iger (sie) 37. 
fDigladiatio fechtung 125. 

^Digmanrma, aus digma (i. 

maasete.Br.etc.)i.VPinAals Krank- 
tsMekhen Pap. etc. cf. Gl. m. h. v. 
Kerker digma (dngma) /., ir. 
jrcach na comladh Stokes Sr. Olosses 
HMinl860)p.6nr.U^. 

^fDign-QS ture, werdich, an neme 
gratofl 38. -aris gerfichest 41. 
ins, -ieosns, -itatos ge erbergt 52. 

^fDigradulnm s. Digitabnlnm. 

Diiaucare schikken, om-, ent- 
hten 38. von synen l vor entrychen 
e) 21. erchennen 52. 
Dilabi abertz uallen 52. 

t Dilaceratos tzu tzerret 125. 

^tDilAmft {^9^- lama) i. duplex 
^ago V. a. 1420. 

Dilaniatns gefluget {von flug vel- 

i) 125. 

^fl^üftpida-re verslickeren O. voc. 

d nerzeren 29. verstangen (a st ai) 

i -ta (d. via Gl. m. etc.) gestricheter 

»40. 

DUargiis mflde 37. 

Dilata-re, -tio prat-en, -ung 45. 
Dflator besegger 37. vortzyecber 
ia differt vorleng grat (verlengert 
I.) 31. 

•fDüessere s. Delitere. 

*tDili-a s. Tilia. -gatos s. De- 

fiatos. 

Diligen-8 liep habender o. fligig 

i. vlyticfa, neerstich; -tia neersticheit 

.voc 

•fDylo- P. F., dili-postes eyn 

mke 37. plancken P. F. schrancken, 

D 52. 

^Dilophon s. Delaphon. 

*tBimc-idum (cf. Grepusculum) 
irtag 0. frAge 40. -iam dagherynge 37 . 

^Dibidi-iim, -a pl. mangerlay spil 
^tDUnflum s. Dilumam. 



*Dilait Gloss.i.q. delitnit 14J2. 
%.laiuii. 

*DUu-ere wy sehen V. a. 1420. ^tu» 
af ghewaschen; -mentam k -tio af- 
waschynge 37. i. dblutio, lotio 76. 

Diln-uium^ -flam 32. i. innnda- 
tio groz guzz, sintflaht 52. wasser 
gftsy 32. vlout, also eynes waters (cf. 
Fluxus) 38. sint fl&t 40. hin (sie) 
flüt 33. 

Dimembrare to leden 38.glidzerle- 
gen 29. von glid ze glidern nemen 52. 

Dimensio aus reckhung 52. 

^fDimetirl. dimentierl manicher- 
ley weysunge (at«5 m. weysemegen) 45. 

fDimicatio schermunge 125. 

*tDimienla-s ber swert 52. -m 
swert (,) bezeler 37. 

fDimidia-re mittlen 29. -tum dy 
heMte; emi librum sexto denario 
dimidio ich hab ein buech gekaufft 
vor seclistehalben fphennig 125. 

Dimitt-ere aue-, aff-laten, vortigen; 
». sinere laten, nicht don; -it let, 
also he let dat 38. 

Dimins. dinnns per duplex n i. 
longus 52. dlnnus a vm lank; di- 
nnitudo lenge 37. 

t Dimotas (c/.Diplosus) ghedelt37. 

*Dim- 1: din-nlgare cundigen Q 
openbare (sie) 38. 

*tDimiis s. Didimns. 

*vDiEa eyn sake 37. 

*Dinamedia de crefte der crttde37. 

'*'t Dinare s. Disnare. 

fDinastes dener (X diaconus? q. 
v) 37. 

*Dindyma pl. hoghe berghen G. 
voc. dindim-a pl. i. secreta (diud-}) 
F. a. 1420, i. loca ntontana; -HS eyn 
berch 37. 

* f Dinu-ns, -itndo etc. s. Dimias. 
-s s. Dinns. 

*tDiobolaris. diobula-rig eyn 
snode h&re; -tarins eyn dingh dat 
vmme twe hellinge wert ghe koft sicud 
meretrix 37. diabolaris houre, piite, 
peke, schouke, cunte,horr8chet. schOF- 
tum, Inxnriatrix 38. (scheucke fris. 
meretrix KU. schoke sim. Br. WUf. 
II 669). 



1S6 



Dioeeäi 



Dioeesii^ iyotisiB 38. ejn suchte 

37. 38. (st.) eyner pare 37. biaschop«- 
dom, -d&iD, dat Und des bisscfaoppes 

38. deotla phasra V. 8. GMli {aus 
pharra, cf. Gf. III 345). 

* f Diomed-ia^ -ica k&mgSYOgel 
i. herodias Meg. -ee mer v&gelin 
i. memnonides (cf. Memioydes) K. V. 
dyomeredoe grasm&cke 40. 

*Di- K. F., dy-onisia, dyonlsya 
32. (cf. Cichorium) wegwart 32. w. 
blfim K. V. weg vise (sie), sunnen 
Wirbel l lapis predosus 40. i. gemma 
nigra Pap. (Br.). 

'*'tDyop-lof da s, Diplois. -olum 
s. Diplam. 

*tDi08Cor-08 gr, eyn telghe Tat. 

37. -US i. iunitis Br. dyoseros gr. ror 
mos hxt. 76. 

♦fDyota {cf. Biota). dyote zwei 
ftriges vesselin 40. diotta ein rohr- 
kanne do man vgschenckt 125. 

* Dyot-isia s. Dioeenis. -ta s. -a. 
"** Dipendium s. Dipondium. 
*tDipl-a s. -um. -anata s. -oma. 

-asma s. Diapsalma. 

* Diplodla-rius wamboysmaker ; 
-torius vorer G. voc, 

*tDiploi-8, 1: -dis 35., 1: dyploys 

38. iacke 37. 38. spoldener 37. tr&ge 
i. vestis plicata 35. tröge, troye, ioupe 
i. iopa 38. zwifalt gwand 32. een dub- 
belt cleet of een wambeus Q. voc, dy- 
polois {cf. dipolus Gloss.) zwifeltig 
kleide 40. dyoployda gefallen {st 
ge£üten) seydel {vgl. Fulcire) P. V. 
displois jiipon 122. diploide zuwei- 
uarwe H. 8. D. 8. Dopliciiim. 

Diploma. diplanata eyn dingh dat 
me scriuet in dat testament 37. Vgl. 
{zu Diptycha) dipticium i. tabula tes- 
tammU 76. 

♦fDiplon s, Dipl um. 

^Dlplosns af ghedelt 37. t. sepa- 
ratus76. 

* Dlplum rauch tebich P. F. dipla 
eyn ru kop 37. diplon, dipon 37. 
volde 35. 37. i. plica 35. 52. {inde 
diplois) 35. dipplnm l dyopolam 
est loaex kotz o. rauher golter 52. 
X diplois rote g. 75. 



*f1iS[9Qlo1m 8. Diptois. 
*t Dipon s. Diplum. 

Dypo- l dipe-ndinm am 

ding gewicht 34. zw& gwichtig 
bilibre id. 29. 

'^'Dips-a durst notir F. a. 
1: -as adis eyn slange 37. -as 
/. Meg. dips m. 50. dypsas 
schlang K. V. 

*Dypsan6 {ef Ptisana) lo"i 
sen 40. 

Dipsas s. Dipsa. 
Diptam-num, -ns s. Dictai 
•fDipt-ycha, -ica czedel 
-ita fueter tauel P. F. dictici 

tafel 32. (t fuder 17.) tycht (te 
64'.) tafel 31. 

*tDyptongiis s. Dictami 
Dire s. Diros. 

Directus {cf Stationarios 
richti-ch 38., -g 27. 33. anrec! 
an-, off-rechtig 45. augericht 3i 
richtig 34. 

fDiripere zerrupfen 29. zu 
-ricken {auch 13.) 45. roef i 
hier ende daer rapen of ploi 
G. voc. direptos ghenomen i 
namen 52. diroptiim bereut 
indirepcione inder zei-zukung 

t Dirocheu-m, -s s. Diroi 

* t Diropanam {aus dre] 
sim.?) eyn swad korens 37. 

*tDiroptns s. Diripere. 

•fDiroteus tweuolde weder 
37. vgl dirocheu-s, -m Gl. i 

Dirns fraysleich 34. gi*eysli' 
streng 33. scharpflF; dire frafli 

Diru-ere vmuellen F. a. 142C 
vor worpen 37. 

t Discalc-iare aus schuche 
-eatos vnge schoed 37. 

Discantare vber singen 33 

*fDiscator eyn speler mit 
speie (discurs) 37. 

^•j^Disc- s. Diss-ensio. 

Discepta-re {cf Discrepare) c 
F. a. 1420. -tio twidracht 37. 
kiuer 37. schelter, sweczer 45. 

Disceptom de kreyge in 
line 37. 



IHsceptns 



DjKenteria 



187 



eptns af gescheyde^ii 37. i. 
*ap. (hierher alph. dispertos 
oss. V. Dispersio). 

le-cernicnlum har snftr, vn- 
[0. harsnur H. S. I). discri- 
harhaub 52. 74. vnderbende 
B.\ n vlechte bend ; pl. -ia orna- 
pitis l kemme 1: borsten; 
3nlum huiit» 87. detonicu- 
ichrate 32. 

pptus tzurisßen 1:25. 
- 1 per-cessus, perforatus 

J7. 

lium twidracht 37. 

icinc-tus, -ulus ent wapeiit 

)lin-a gute 1er zncht 2\). tiirht, 
mestas: -are tuchten, houe- 
lionestare; -atus tuchtich, 

)ulus s. Haldolus. 

cisi-o } -um sangh van twen 
37. 
cisor eyn ervarer (cf. Dis- 

.7. 

icitus af ghescheyden 37. 
sas eyn buten {elliptisch ?)37, 
co-ferus s. -phorus. 

coMa^ -a vntuchtichevt 37. 
'nfti Gl Ke7\ sim. Gf, VI 225. 
lus {aus lii(Tzoko(; X scola; 
dla Gloss. u, Varianten 142. 
404, cf. Exoticus) vngetzogner 
er, ein schuler der nit lernen 
mghesedicht G. voc. vn sytig 
it leuffer als evn schuler 27. 
htiger landloffender schuoler 
ingesichtig lantlewöVl 1 sco- 
V, leuffer o. wunstiger 45. 
r. a. 1420. verlöffner29.tauf- 
us lauf-, schwerlieh X toufat 
tf . IIIoS), distulus lecker 30. 
3 schuler 37. 

>Dtinu-us((;/. Continuus) nicht 
jz 34. mit an mitelgancz 29. 
it 30. onstantachtich G, voc. 
lässikait 52. 

Dueni-re vneben, vnbechö- 
vber ein komen (sie) 27. nit 
choraen 52. -ens vneben, vn- 

I, Nomm gtoMAarium. 



richtig 33. -entia vneben, vnbekem- 
heit 29. 

t Discopnlatas vor delt 37. 

Disco-phorus, -ferus eyn spise 
dregher 37. tällyer trager 33. 

tDiscord-are tweygen, tweydre- 
gen; -ia twe-, twi-drach i. cisma; -ie 
platz, vor dreyt. vnwille 38. -iosus 
vnredesam 37. krigisch 52. 

Discrepare scheiden, twisten G, 
voc. zween 30. czwe tracht haben 27. 
miß hellen 33. entzwey tragen; kurjs: 
vorher: disceptare helczen 45. 

*tDiscret-io bescheydicheyt; -or 
i -US bescheydich. wijs G. voc. -ia 
synnikeit 29. -us {cf. Cinicus) ver-, 
klug-sinnig ib. versunen 34. wyß, wyß 
redig 30. ghelered, sprakesam; -or 
d&der; -udo wol sprekinge 37. 

*Discrimen tweuelt laster 37. las- 
ter, gelegenhoit, wirbel (capitis?) 40. 
werniß 8. schaitelnagel, est instr. lig- 
neumlferreumaciäumetc. K. V. sorgk- 
licher weg 29. discrimin-a (pl?) 
wegschaidung 30. -ale s. Discerni- 
culum. -are scheitelen F. vrat. zi- 
sceitilon Gf. VI 440.. 

*Disculus .9. Discolus. 

Discumbere auff der erd essen 
1. 34. 4. 

Discus {cf. Telia) aschs (asch BM, 
I 65) V. a. 1420. hebe- 44., abraum- 
Ki. -schüßel. schottel, tafel, steen (mo- 
laris) G. voc. chanele (lai., aus ca- 
nale?), eyn bred schotel. eyn dwele 
37. zwehel 8. teller 37. 40. K. F. teler, 
bley kloß 27. tällier, pley guss, wür- 
ffei 33. ein tälir 1: lanx (.) pley kloß 
J\ V. schibe, kint spilen mit blye 40. 
deller, kindes spile mit blie, schibe, 
hant zwelle 45. pleywurlf, pal 52. 

fDiscussor erforscher Ki. ervarer, 
scheyder 37. 

Dys-, diss- 42. 45. 52.. dist- 40. 
-enteria, dissint-iria 0. san.. -eria 
51. der bluit gancke 51. die blüt schisse 
0. derrende siechtagen 4). daz blüt 
mit der rure 42. der rote buch we- 
thun O.san. eyn blut gang als eyner 
der eyn herdoct hait (!) 45. dy roten 
rür; desentiua toten (mng.) rur 52. 

18 



138 



Disertns 



Dirtemperire 



Di- $. Dis-sertns. 

* t Disgreg-us Ki, GL m. -es ghe- 
delt 37. pl. separatiy sim. distincti^ 
diuisi 76. -are schaiden, zerstören 52. 

*tDi- s. Dis-simnlare. 
*tDisipiila s. Decipola. 

*tDisis (X <^^o'K ocddens!) int. 
orienSy Ulatio l nouitas 76, eyn vor ny- 
ginge (X clisis?) l wosten l eyn god- 
dynne der wullen weuer 37. 

fDi- s. Dis-sligare. 

*tDislimare s. Dissimolare. 

t Disnare Gl. m. Dz. Wb. I v. De- 
sinare. dinasti ä^ut W. Gr. Alt. 
Gsprr. 

*Di- s. Dis-solentia. 

t*Dispa s. Hispa. 

*Dispar-ere, -are uor-schlinden, 
-schnideu (u)ng.) 45. 

f Disparilis i. dispari similis 76. 
ghelik dem vngheliken 37. 

Dispeudium falsch hellekeyt i. 
dampnom 1 super sticium 37. ge- 
f&rede H. S. Vhid. ungafuori (comp. 
kafori) sim. Gf. III 601 ff. pl. iinga- 
fuari Ff. Germ. VIII 12. (conp. gafo- 
rium; oportunitate id. ib. 410. 407.). 

*I)ispeiis-a spis gaden 40. 93. 
-are leuben, vorstoren (Xdisperdere?) 
45. -ariUH /. largiis in expemis 76. 
eyn vor spender 37. -ator (cf. Eco- 
nomus) vorsteär 33. vorstenger 27. 
t -or schaffer, ausrichter 52. -atio 
eyn multogap {aus milte gap sim.!) 
l leubug 45. erledigung 52. 

Dispergere vorstrugen 38.,-spreu- 
den 45. 

* t Displic-ere, -are 27.missehaen 
27. mis-, misse-, ver-haghen, echelen, 
schelen, hindern i. impedire (cf. No- 
cere) 38. -entia^. Blasphemare. des- 
picere \ displacere misslingen 52. 

Disjplodere ze samen slahen 52. 

*I)isplois s. Dyplois. 

Dispoiierebeghaden, bestellen, ent- 
richten, schikken i. ordinäre 38. dis- 
posit-ns bestedeghet 37. scapen, ghe- 
stalt 38. -or zechare. antreitire BM. 
III 860. 

'^fDispo-nsatile s. Desponsatile. 
-sitor etc.s. -nere. 



1 






\ 



'^'tDispata-re von eym dingzie;- 
erley wening (cf. Gloss.) haben tf. 
von einem ding tzwaierlay weg haba 
52. -ces wilich reden 41., aif^zfi-H 
lieh reder? cf. Gloss. v. Dispatare. (fr f 
putax nhd. Spottwort). 

^Di- s. De-squamare. 

*Dissar-tire, -cire 33. cai ry»- 
sen 27. czu czerren 33. sim. 6. 

Dissensio, discensio miss M 
lange 40. dissensus vnverhengoBg 

29. zu trager 30. 
*Dis- s. Df-senteria« 
Dis-, di- 29. -sertns geleryto. 

wol gereder 31. sim. 64. besynneter 
reder 1: wigredig 29. desertitiidi 
sprechlichkait 52. 

* Dissicere i. dissccure etc. cf. W. 
p. 112 nr. 316 mit Anm. 

Dis-, di- 30. -simulare laten, sU- 
den i. permittere 38. vnglichen 30. 
Übersechen (cf. Parcere) 29. vensen, 
verswyghen G. voc. dislimare ^ 
sin, hon sin 45. 

* Dissintiria etc. s. Dysenteria. 
Dissipare breken, onnuttelick toe- 

brenghen G.voc. swenden (ziterdru|e 
ivcc) H. Ph. brechen, stürmen V. e. q. 
D. (dist. verschr.) drewen, vorstoren, 
mynnern, vbel vor czeren 45. 

* t Disslig-are i -ere entlösen 52. 
i.q. disligare Gl.m. 

* t Dissolentia vnhovard 37. dis- 
1 in-solentia i. disuetndo 76. 

*tDissolo-gia Gl. m., -ya eyn 
raengher hande rede 37. 

Dissoln-ere entbindden aUerle;e 
ding 38. v^-, vor-lauffen (umg.) 45. 
-it (Ed.) zuflo(jlich/ac/^; -at i. e. Zu- 
lage, smeltze H. Ph. -tio eyn twe lo- 
singe 37. Verlassenheit 34. 

Dissonns {cf. Absonus) mig tenung 

30. misglut 29. missheilig 33. mi&- 
sehg 27. 

* Di- ,9. A-ssuetus. disswescere 
s. Desaere. 

Dista-re virren V.a.l420. -nd» 
virnisse ib. entzweistendung 45. ve^ 
rung, zweifflung 52. 

Distempera-re vn missen 45. -toci 
vngemest 30. vnuertig 29. 34. 



Dielendere 



Doctiloteca 



139 



ten-dere spern 27. erspannen 
5 vt gerecket; vftl spise; -slo 
,), be kümmeren 37. 
it- s, Dys-enteria. 
llare vor drepen 37. hier ende 
apen of wtlecken G. voc. 
n-etio vnderschedinghe; -gwe- 
1, also me rede delet 38. 
T-quere wreycken (extor- 
Kil.)y ontdreyen, pynighen G, 
\ afstorrich 37. eyslic, vnghe- 
. verkeert, verdreetlick, gru- 

voc, aysleich 33. yslich, grü- 
ichüczlich 29. schewczleich 34. 
leichait 33. schuczlichheit 29. 
:hkayt 34. 
a-here zuzeysen H, Ph, czu 

a. 1420, -ctas gelait in ein 
.nt 52. 

Ibnere delen, also me wat 
n luden delet; vmme delen 38. 
8trieta8 bode, ghebede, ghe- 

Interdicclo 38. ain pot an 
It 33. dlstrnctns gebonden 
3. eyn lant; destrictns be- 

45. 
structns vordelt 37. 
stulns s, Dlscrlus. 
8uetn-do s. Di^ solentia. -s 
Btus. 

-e, -1 riken 38. 
trän s, Dnran. 
aagare s. Tagus. 
•ic-are rokelosen 38. vor ruch- 
27. -ari verwandelen (X va- 
). -0SU8 rokelos 38. 
aer8i-ciilain, -diclinium s. 
cnlum. 

[ier8-iflco l -o wandelen 37. 
'sorinm (X diuidere) ahizzi 
i Ho, 40. gasthof V. a. 1420. 
de hus 37. sei huß {vgl. Fr, 
Sm. III 226.) 32. i. zella 33. 
l 27. vnderscheyd i. Inter- 

38. wa sol ich ga°n 41. di- 
m estcella ab alia 37., aliis Br, 
im. diuer8orIam 76. 
'SU8, mengerhand 29. 
-ticnlam, l -sicnlnm 1: -sidi- 

(-sldidinuml) 37. (vgl 142. 
114. eu di-^ de-nerticalnm) 



\iejY\%(uing.) stat 52. eenaüscbeydingbe 
van een ander wech G. voc. (bericMigt 
132). vele weghe to hope komet 37. 
dinortium surUdtuersevie76. 

*Diulclnn8 trag 33. 

fDluidia twidracht 37. 

Diald-^ diait-ienlnm est castdlum 
in diuisione tigionum (aus reg.?) posi- 
tum 37. 

* t Dinid-iun8. -us^ dials-a8^ -ins, 
-08118 37., -ioln8 (etccf.Gloss.v.c.) 76. 
i. qui per suam discordiam 37. 76. ah 
alys separatur 76.,, diuiditse ab alio 37. 

* Dinina-cnlum eyn stede der 
wickerie 37. -tor wicker 37. -trlx 
s. Angnratrix. 

*f Diiil8lo-lu8, -8U8 etc. s. Dlul- 
dinus. 

f Dlul- s. Diner-sorinm. 

t*Diuit- s, Dinid-iculnm. 

Diuitie reychtung 33. richtong 27. 
rike dagfae 37. 

*f Dl- s. De-nolutorliiin. 

Dlnortlnm (c/. Diuerticulum) sun- 
derunga H. S. D. Tr. sim. Gf. VI 53. 
schidunga H. S. Vind. schidunge Mon. 

Dlurn-ns tegig 29. 30. -ale tag 
zit bfich 29. 40. ein tag czeit puech 
52. uiauwerc BM. III 589. -arelanck- 
samen 52 

DInt-lna8 l -nma8 langig 29. 34. 

Dlnulgare (c/. Promulgare) dottli- 
chen (daus g, X diuust) vflfenbaren45. 

*YDluulgU8 i.diuisus76. af ghe- 
delt 37. 

Diun8 liplicher got o. mehttiger 
40. lieplicher göt o. mechtiger got 45. 

^Dinus lufFt 76, dlnii8 nl lucbt 37. 

^fDocatum s, Dodaclnm. 

Doclbll-i8, -e licht lerich 37. -es 
gelirnig 41. docU-ls^ -e 37. id. 30. 
34. lersam 37. geling l gelemig 29. 
gelergam 31. gehorsam 64. 

*tDoci-bas, -Ins s. Duclculnm. 
-Ii8 s. -blll8. 

^Docni- s. Dogma. 

Doctllo-qnn8 l -gas (cf. Spermo- 
logus) ein rat geber 52. 

Doctiloteca schulerhawg 52. eyn 
schole mester hus; dlctllosetha i. 
scala (af4S scola) 37. 



140 



Doctoratus 



DorciUnB 



DoctoratuH meesterye G. voc, mais- 
trung 33. mcysterschafft '1 7. doctory 29. 

* 1 Docus (balken KL\ vidgo doga 
(dolii) duyghe KU. 

♦Dodacium rede butel 40. doca- 
tum 6. Taratantara. 

*i-Dodanl-i, -m Gen. X4. die roten 
Juden 40. 

^yDodratum cm. wtrich (traiec- 
tum vtrech) 125. 

-J-Doga s. Docus. 

*tDogiiia lere dede reyde is 38. 
(dogmatista Gl yn.) docma-stiea eyn 
lerer; -tieus gheleret 37. 

*tDola])rum .v. Delubrum. 

Do-, bei- 142. -labrum, dolunien 
142. 147, Gl. m. parten, hakchen P. F. 
Zimmermannes barte 40. part o. hauwe 
do man die holcz machet 45. 

Dolare s. Aseiare. 

*7Dolas s. Dolo. 

Dolatnra schaefmes. schauinghe, 
eifmghe G. voc. 

*7Dolb-si, -ia s. Doliuia. 

*Dolealor y. Doliuni. 

Dolere moyen, bedrouen 38. 

*Dole-um5 -ator s. Dolinm. 

*f Dolinia s. Doliuia. 

*Dolite-ca, -ga 33., dolotega32. 
40., delotegium 30. ein päd huetel 
33. badhüt 30. 32. bader hüt 40. ein 
putich schilt 52. 

Doliuia. dolinia graswurm ^'.eruca 
40. deliuia rupe 37. eruca quamvnlf/o 
dolbani Encher. Pap., dolbiani Ho. 
42. vocaiit. 

DoliunivveinkuffA'. r.winkuflFe,bi\cke 
(am butte?) 40. dole-um boddene 38. 
-ator bodeker 38. schäffler 52. sim. 75. 

•fDol-o, -ass angher 37. -ones *. tela 
abscondifa GL m. eyn swerd scheyde 
Jbehudschod; -ona(X dodonaG/o6-.v.?') 
eyn beb ud Sterne {undeutlich ; scrineT) 
37. -on ein swcrt palg 52. 

Dolos-ns ((/. Turbatus)schalrk. los, 
vol bedrochs G. voc. -itas bedre- 
ghinge 37. 

*7Dol-otega s. -iteca. -umen 
5. -abrum. 

Dolus clocheyt 37. wisseheit 
vntruwe 40. 



Doma verst, gheuel 38. ( 
Symb. D. hus Äelfr. domatum 

s. h. V. 

Domabilis s. Domare. 

'^ Domale sech 40. 74. Gf. 

Donia-re tSmen 37. temei 
inaken 38. zenunen 29. zeün 
-lis 1 -biüs zamleich 52. 

*t Domatum eyn renne 37 
pl.) fistule (2Beg. 5)i.canales 
stillicidm defluehant 76. Br. 

Domesticns haimscher 32 
scher 65. 

'^fDomestus s. Damasei 
Doraicilium bur, voghel 

argastulum {aus e-) 38. vo; 

29. zeuallenhus i. parietina /Si 

inghus (vgl. Sm. II 248) 32^ 

Domicula <9. Domus. 

* t Domiducia {aus -ca 
GöUernamen) eyn de eyne ni| 
nemet 37. 

fDomigena eyn knecht 
toglien in eynem hus 37. ink 
vernaculus Gl. Herrad. 

Domin-a vruwe de dener 
seck hefft 38. -ariherschopen, h 
driuen 38. -atio herlick gh< 
-ationes pl. herscher engel 4 
.V. Dies, -icalis herlick 38. her 

^yDomitatio (-cio; au^ 
ire) to huswandern 37. 

fDomosgr. 2danuml<it76. sl 

Y Domus iuramenti eyn 
iSftes 37. i. d. federis l tahern 
76. Br. domi-, domun-cula . 
toriolum. 

*YDona-re beghauen i. d 
vorgheuen, also eyn ghaue 3i 
pr. n. Saudi l libri ; begäbet 76. 
eyn stede dar me gaue inne 
gaue 37. -ferus eyn gaue ( 
37. -ferius [vor -tica .v. w., w 
-tarins ein gab enpfaher 40 
eyn truwe (/. q. haut truwi 
crone?) 37. /. Corona qua vic 
atdor Br. donatur. -tieum \ 
gaue 37. 

*tDopex s. Dapax. 

*I)orcas. dorca steins g€ 

"^Dorcillus s. Duciculum 



Dordum 



Dromo 



141 



Dorcium i. mulier hlundiens 146. 

3 hole 37. 

^fDorco. dorcores avidi voratares 

l 

'fDorcus ghesichte 37. dorus 

oh. dorcus) gr. visus lat. 76, dorco 

i. videre Br, v. Dorcas (cf. dorcium 

isuncula Gloss,). 

>oriciis grekes 37. 

Dorix eyn snel water Sl.fluuius 

X 76. scatebra s. cmductus aquarum 

m. 

)oriiiit-are slomern, en liittik 

>en 38. -atio slafferunge 40 nipf 

'.-opiumslaphus 38. dormiterj^. F. 

Dorothea n. p. doerli Oe. V. 
fDors-ale (c/ Parialis) i -ile 

rugge lene 37. -alia ruckelachen 
S.D. 

)orsii]ii rughe 36. rüge 38. dorsi- 
na (i Wort cf. Spina), sp. d. 

eyn rughe knake 86. rucke grat 

ruckenpater 32. 
t Dorus s. Dorcus. 
)os hand stür 32. brut-, morghen- 
e, vorboghede, pare 37. morgen- 
, widerhoff 52. wedin V. a. 1420. 
lerne 37. 38. par hus 38. bruyt- 
\t G. voc. 

>osmus (cf. Furuus. Spadix. fid. 
ig grauweiß hierher?) ags. assedun 

Aelfr. engl, ash-dun Bosw. uuirt- 
D (uu aus m ?) i. mirteus Symb. U. 
)osis eyn gaue apud phisicos 37. 
7 Dotalia est vinum de biota eyn 
iden wyn 37. 

)otalitium (-cium) eyn lif dingh 
morghen ghaue, also de brodegani 

brut giffl 38. 

>otare beraden. beghauen, grot 
JB. 

fDotonoycus eyn lik ghner 37. 
fDoxia s. Dextra. 
Drac-anae^o. s. -o. ca s. Dra^ma. 
ta s. -ontea. 

)rac-o drake, de groteste worm 
BT werlde 38. merdrack K. F. -ena 
chiD 40. l -äna dracklein 52 sim. 

-ona drakynne 37. 
^fDracou-abus s. -omus. -cides 

B. -ita. 



* fDraconcopes drachenkopp Meg. 
fDracon-ita, -ica eyn edel steyn 

37 -cidos l -tidos 42., l -tides, 
-cides drachen-stain Meg., -stein 42. 
^Dracon-omus, -abus eyn banner 
vorer 37. 

* Drac-ontea, -enta dracken wurtz 
52. tracuntea s. Basilia. drag- 
-UDcea nater zunge; -ancea wrm- 
krut 40. -mithea ein natter zung 33. 
-anthea 3:]., -antes 52. 75. wurm 
kraut, -uncia natern zung; -encia 
wurm kröt; dratetera drachen-, 
natern-wurz 45. tragentea noter- 
wurtze 42. 

*tDracon-tides, -tidos s. -ita. 
Dracunculus s. Macis. 

Drachma schreckenberger 44. 

*tDragan-cea, -thea etc. s. 
Dracontea. 

Dragma eyn bisanta 37. pireder 
(?pisander?) 9. pislaht Ho. 41. 
Pfennig gewicht 29. 30. dracca gosne 
Symb. D. 262. {vgl. 11.19. Gloss w. c. 
Vola. Gf IV. 177. BM. 1559.). 

*tDrag-nüthea, -uncea etc. s. 
Dracontea. 

fDramaticus (dragm. Gloss.) 
eyn wescher 37. 

* 1 Dratetera s. Dracontea. 

Drensare sonare pr. agarum (aus 
cigiiorum) 33. 

* t Drias eyn bom grece; driaastes 1: 
diastes {aus dry ades) g6de der holte 3 7. 

*t Drino-rare. -As^^mustela Symb. 
D. 

*tDrivallis, var. dryyalis, l 
dialle daz land der lebentigen, da 
niemant inn ersterben mag Meg. 

*tDro-cea s. -teca. -ma s. -mo. 

Dromed-a druniler an. K. V. \ 
-US 37., -arius37.<?fc.olpent V.a.l420. 
sim. 8. 9. schep {cf. Dromo) getius 
camelorum 37. kriech, ain laufer Meg. 
trümelthier 30. drommedar 29. trome- 
darius tromcdär 34. 

* t Drom-o snelles schiff 40. -ones 
dragm unt (vgl u. a. Trieris. BM. III 
81.) Symb. D. 279. -a snel weit scheff 
P. F. sim. 8. 9. v. c. l -edarium eyn 
snel schep; -eda etc. (o. h. v.) schep 37. 



142 



Dromo 



Dura 



Dromo ros tuscher 40. 

*tDroteca {aus troch-ea, -lea) 
chiph 3. P, V. an einem wagen P. F. 
kipflf 34. runge 27. 30. ring incurru, 
ring nagell 33. runghen an de waghen 
i. furcale 38. knutel 52. sim. 75. 
drothea ring off eym wagen 45. 

* 7 Dru- 1 darm-entius fl. druentz 
1J25. 

*tDrusus. drusius krangh. lide- 
sem 37. Anvsus i. paciens l frigidus 
(aus rigidus) 33 drnstam (nach 
Hirsutum) unkiresni Gl, Ker, i, as- 
perum, flagitium uncareisni sim, Gf, 
II 543, 

Daalitas zwalichhait 30. 

^fDaasses s, Dussib. 

Dabi-os zwifeltig (It aus II) 40. 
czweifflig; -um ein czweiflFelig sach 33. 
-osus twiuelhaftich, mislouech; -tare 
(c/. Titubare) twiuelen, misdunken 38. 

Dncatus herzogriche t. ductura 
Syml, D, hertichdoum; ducate, eyn 
güldene van der stad torenidic (c/. 
Thuronensis) 38. 

Dnci-cnlam, -bulus 38., -Uns 

37. 38. 40., dact-, dad-icalam 40., 
do-, dor-cillus 37. tappe 37. 38. 
docibus trecker ; dolcitramspunt 37. 
dacillare tappen 38. 

*DuciI-is, -e leich furg, aus-gengig, 
-furlich 52. 

♦tDuci-llus etc, s, -cnlom. -o s. 
Durco. 

Dacissa herczogunge 27. harto- 
ghynne 38. 

*tDuc-ius, -on s, Durco. 

*tDuct- s. Duc-iculum. 

*tDuctil-e i. aquaeductus Gl, m. 
-ibus gesmidecz 41. -is gevurig V, 
a. 1420, duchtilis tuchel {cf. Glöss. 
V. Aquagium) 32. 

*t Ductura s, Ducatus. 
♦tDuchtUis s. Ductüe. 
*tDud- s, Duc-iculum. 

*tDuell-um camp, twer lüde stryt 

38. -ator kemper; -io, -us eyn kamp 
wynner 37. 

Dui- s, Dwi-. 

*Dul-a 1: -ia maghet; -us eyn 



dener knecht; -egion^ -eioH 
haftich; -icensis i. seruus o 
eyn vruntlik knecht 37. -ia 
-OS (i. seruitus Br,) knecht 
dierna i, famula, abra H, 
haiigen er 32. -us t. seruus 
ancilla \ seruitus etc. ; -eti 
seruitus caritatiua que ßt int 
dominos; -ciou est tulerioi 
seruire lat, 76. -ensis i. ca 
seruitus Br. 
fDulciculum z6thaftich 3 
*tDulcion s. Dula. 
'^'tDulcisap-us zote smak 
cyren (cf. Garenom) i. avil 
Lye, (c/. coerim v. c). 
•fDulcitrura s, Ducicul 
* t Dul-egion^ -ensis, 
-ia, -icensis, -os, -us s. D 
*tDum-alis vul dorne 37. 
sus Br. -arius, -osus i. dum 
plenus 76. 

♦fDumphedo s. Catarrl 

Dumus {cf. Arbustum) 
busch 37. pusch, gehecke 21 
Stade 0. hag {i. q. indago ! 
40. heck o. stait do vil büß 
45. hecke, stude in dem wc 
heg 29. hechk 33. haidel s 
dorn-boum H. S, D. -echt F. 

♦fDunna s, Tonna. 

Duode-cim twelue 38. < 
-cimus der czwelifft; -nus c 
33. -narius Schilling 38. \ 
denarius?). 

Dupl-are zwiualten 29. 
tweuoldighcn ; -ex, -us tweu 

Duplica-nus, -rius eyn 
dregher 37. qui de duobus j 
fouet 76, qui duobus partibt4S j 
fraudulentus Br. 

'^'Duplicium zwilich tüch 
bilix; cf. diploidem duplice 
plices diphides \ vilices : 

107. 118, m. Anm, 

♦fDuplifllum zwirn 32. 

Duplus s, Duplare. 

DurabUis warhaiftich (war 
22^ 38. 

Dura-, pia- mater (in gl, 

vsser-, inner-hirnefel 40, s 



Duramen 



Eoonomiis 



148 



ler- hirn fol Z, F., -hirn- 

^. sim. 64. 

3n s. Brachium vitis. 

I i. fluuius etc. 76. Br. eyn 

ID durant 28. Vgl. Meg. 
t Art Stinkthiers). ditran^ 
50. 

>re s. Caaterium. Sabsi- 

ducoD kiel nauis 40. dacio 
ein chiel 52. Daraus umg. 
lol-trog 75. 

e harde, also he druckt 
rt; -escere harden, hart 
. -iosns hard 37. 



*tDiiripnciiis. doribucinns mü- 
derer 32., vgl. mudern simuUates habere 
Pict. maudem Sm. II 552. 

* fDur-sus s. Drnsns. -us s. -e. 
*tDusiiis 76. Br., dnsis 37. ♦. 

detnon 37. J5r., denio 76., dyabolus 37. 

fDassis l dnasses (duo asses 
Br.) twe scherf 37. 

* t D w-, du- l ta-inare twemen ; 
-inum twern 38. du- l tw-inator 
twerner; dwinum eyn twern ; twinnm 
tweiiie 37. tabinum ein tzwirm 52. 

Dax leydesman, hertoch G. voc. 
hartoghe 38. 



■— ^-^'-/-v.— 



IE. 



ms s. Eaihos. 

lolifi. eapnlis i. exemplum 

OS 37., eSichnB76.int.vir- 

\ s. Ebenus. 
m-a^ -eda wuche 40. -ades 
Gr. VOC. weke. -idarins eyn 
er 37. 

mti garwe Gloss. erba 
oss. V. Herba v.) id. Sum. 
lU-s wüczling h. (aus wut- 
Hm.) P. V. est arbor, dem 
nit schadet 45., que cesa 
lapide etc. (hebenos) Br. 
1 candidissima 76. eyn edel 
n; -m vn vor vulet holt 37. 
iban m. Meg. eyböm 50. 
iintscherling 34. 
•a eher wurcze 40. 
*at!is eberfich l ciuitas 40. 
1 ags. eoforvic. 
f. Hebet-. 

istr-inin, -nm 1: -e est lus- 
minatum s. viginti anni 37. 
l i. sefiex 37. 76. 

is, ebnla 40., edulus 38; 



adeke, eyn crut also iung alhom 38. 
ack 32. attuh, adche 40. hatich (Ed.) 
H.Fh.yeeA', var. ellen-vyrt Hb. 

Ebnr elephanten zene 51. ebar- 
neas elepenbeynen 1: elpenbeyne 38. 

SEcanterium^.Epicausteriam. 
cce SU i. vide 38. 

*tEcclesi-a goddeshus 38. kilch 
29. 32. samnunga Lips. -astica ghe- 
meyne 37. -asticus kilchlich 29. kir- 
chisch adj. Ki. b&ch der samlunge 29. 
ein weit vor smeer; ein buch in der 
thugenden 27. eyn kirch herre t eyn 
sele buch 45. eyn to hope escher 37. 
ein mesnär; ein puch von der sam- 
mung der tugend 33. dag buch der 
dogent samnung 49. -astes d. b. der 
werlt versunung ib. ein puch von der 
weit versmehung 33. buch der uer- 
sfiigunge 30. dz puech der vppikayt 
der werlt 34. 

*tEccleta s. Hectheca. 

♦fEcios s. Echion. 

Eclipsis solis, limesunnen-,mon- 
bruch (vgl. Meinauer Naturlehre) 32. 

*tE-, y- 38., i- 52. -conomas^ hyco- 
nios 33., ecominiis 52., echnamns 



144 



Econtraoenire 



EdUiÜiis 



l echmns (-mns? -nios?) 37. fur- 
treter 52. ein yfSir(sic) 27., vor- 37. 
-stender; l eyn bok der vorstendinge 

37. liber dispensatorius 76, eyn haus 
Wirt 33. id., kirchprobst 52. scefFere 
i. dispensator Symb. D. sim. 8. 9. 
schaff er, vor munde, wert, hus wert 
i procurator; yconoma wertinne 

38. iconom-as l -os eyn vor sten- 
der; -icns eyn hus vader; -ia eyn 
wisheyt der kunst 37. 

*tEcontraueiiire,peiiitere wed- 
der komen, ruwen also eynes copes 
(capes? corpes?) 38. 

Eculeas volter gerast K, V, niar- 
tel bo"m, galg 40. halsysen 29. pran- 
ger 34. hock 30. hechil {cf. Aculeus) 
V. a. 1420. echulius i.patibultim 37. 

acnlens s, Expansale. 

*tEcimtus (eeütiis) beroued 37. 
♦fEchela s. Echola. 

* t Echinus kannenbürst 44. gl&ser- 
bfirste Ki, eche, dat. echynen m, pis- 
eis 50. ech m. Meg. huso (Ed.) U. 
Ph. Gloss, eyn visch de dat schep holt; 
ethimus p. huse 37. echinus qd. 
piscis hirsuttis ; echeneis, echineis 

110. p. retinens nauem 110. G. voc. es- 
cinius merswein 74. escimus mer- 
swin 40. icinus, ictinus s, Ericius. 
fEchi-on, -s wild ochzenzungen- 
kraut Ki. eicion s. Gloss. ecios hai- 
ansveccel Dun. 

♦fEchitudo. echiritudo eyn wer- 
der 37. 

*tEch-mus, -namus s. Econo- 
mos. 

Echo wedeiiut 37. wedder clang, 
don, galm, clanc L sonus 38. wider 
lutung 30. 

* Echola, echela eynes suster 
dochter 37. 

* t Echolegium excessiis sermo- 
nis 148. 

*t Echulius s. Eculeus. 

Eda-X fräsikch 33. frisch 6. 33. 
-CUlus aUquantum edax 76. clene 
etesch 37. -citas ghirich etinge 37. 
frashait, frischait 33. frischkeit 6. 

*t£decu- s. Edico-matus. 



Eden garde der wolloste 8\fn 
(elliptisch 7. 17.). 

Edent-are dy czen auflF pr 
27. czend aug stachen 33. -ato 
los kint 40. eyn de ueyne teni 

37. -ulus eyn kint dat neyne 
heft 37. kancezech i. fam( 
Symb. D. 

Edera eph&w K, V. ebho^ 
ebow 29. eyn ybe 27. ein ej 
eiben 4. P. V. eyben holcz l 
33. eb-, erde-böm 50. e-, var. 
ert-, sling-paum Meg. asche 
ruus abor) 45. iuessche, eyn 
vnd is twierleye : eyn is grone 
vud Sommer vnd wesset an den 1 

38. eyloef G. voc. ephov, euec 
nigra ebhowt U. S. D. hedera 
44. volvula (tyrm. tat) Symb. D. € 
ebey, ephoy 40. e. terrestris 
dereb 40. gundel reben 51. ( 
borea yfen, ebich 25. 51. 

Edes richemannes hus, bred 
40. herren hus 32. edicula 
gaden 52. 

Edicere gepieten, verpindei 

*tEdici-o s. Editio. Im 
-or s. Editus. 

Ediconiatus vth ghe stod v 
huse; edecuniatus vor wiset 

fEdictio gebietung 76. 

Edictum {af. Editio) gepott 
verkündung 33. gebot I: eyn 
kundigung 27. kungs gebot {cf. 
ceptum) 32. kings gebott 30 
kundig gepett 34. uskiindung [ 
29. ghesette der konynge 37. 

*tEdicu-i, -s .s. Editu-ui 
-la ,s. Edes. 

Ediflc-are l -ere pawn; 
paw, pawung, gebung {mis gel 
sim.'/) 33. 

Edilis (cf. Burgicomes) burch 
Symb. 2). goczhus-pfleger 32, -V 
40. e f n hoyder des huses, e\ n m< 
37. turhueter 52. huyswarer, l 
meester G. voc. edulis gotzhauj 
ter K. V. 

♦fEdilitius (-cius) inghe 
(vgl. Br. Wtb. I 696 f.) 37. edi 
sunt res pertinentes ad edes 76 



EdiHiim 



Egettnoeas 



145 



imn geit-, iräss-igkait 52. 
isires s. EdllitiuH. 

jser-ere, -are hnbsDch aus- 



t 
«• 



T 

3» 



raachung, pawung (cf, Edi- 
J3. buunge 5. een makende 
US) gebot i. edictnm G. voe. 
5yn to hope settinge 37. 

18 gemacht, gedieht 52. ghe- 
. roc. i.excellens^ sublhntiSj pa- 
. edicns ho l ouertreden ; edl- 
?her 37. 
ms meiner, kirchwarter K. V, 

secretarius Stjmb,B. edi- 
;ter der af godde 37, 
oma smand 37. 

s. I-dropicns. 
ca-re teyn, also nie leuendighe 
(so tvetterau. pl. n.) tut edder 
nntrire 38. nereu, chukehen 
nerung, derchukchung P. F. 
erquickung 27. futung 8. 

narung 32. -tor v8der 37. 

cere (X -are) iungen ten 23., 

;3. 

il-is i. dtdcis 76. zote spise; 

lingh dat ethe is 37. 

al-i8 s. Edills. -us s. Ebu- 

irus i. valde duras 76, to male 

• 

kitze-1 52. -n K. F. kiczi 29. 
ken 37. hedns houken, eyn 
8. 
)- s. E-rodins. 

$. öfters Eph-. 
ilis rede geber 40. {alph.eSr-) 
;er 45.eflFaminai7{. sproke 37. 

rata, effecta .9. Effeta. 
ctio bekleydung (vgl. Effectus) 
xio eyn vorwandelinge 37. 
)ctiaus lichlik to d5ude 37. 
tns Yolln vol brachtig 1: eyn 
e 27. volbrächt ding 29. sim. 
volle kleit {mn. atis voUekeit, 
rachtekeit Grhss. ! daraus wei- 
devUungv. Effectio) 40. 

dinatrus vber- 30., ver- 29. 
verbeibt 34. pl. -i h8r oueler, 
3, b&tlinge de nicht doghen 

eh| Nonnn gloMariam. 



to Yockernde (vgl. hd. fick«i coire? 
anders vocker etc. v. Faocardns Gloss.); 
-orlmn eyn h&m hus 37. -io uor- 
weybung, uorkomenkeyt 45. 
Efferare veriagen 33. vor iaghen 23. 

Effeta eyn vn vruchtbar wif 37. 
effata entläret 31. entleret 64. Vgl. 
142. p. 121 ad V, Effecta. 

*Effeta-re. -tus lutter 37. 

Effetns (vgl. 142. l. c. Gl. m. v. Effec- 
tus) m8de 37. 

*tEffexio s. Effectio. 

Efflbalare spangen ab prechen 52. 

Efficacia clocheyt, mechticheyt 37. 
wysheit, macht G. voc. mach an wicze- 
keyt 45 witzekait, wol wort {vgl. Gloss.) 
27. Yolbrachtsamkeit 29. barsamhayt 
(c/.Efficax) 34. 

EfBcax stark, mechtich 37. mach- 
tich, begherich G. voc. warsam 34. vol- 
brachtsam 29. voUebringer 40. be- 
grifBg etc. 45. begrijflich 17. 

f Effle-ere volchomleich verpren- 
gen 52. werde sin (sie?) 38. -ieneia 
geworchte F. a. 1420. 

* Efügere an hefiten o. chlaiben 52. 
Efflgies beeide, ghedaent G. voc 

\A\Ag(d^\;^tD\^(aits zweien Worten?)29. 

Effraetor eyn torn breker 37. 
efractor i.fractorcarceri^76. 

Efften-are ontoemen G.voc. -ataa 
1: -is l -as vnghelert 37. ontghetoemt 
G. voc. frömd (X nd. wreet) 33. 

* t Effirix eyn ghirich wif 37. efrix 
feminagulosa 76. Cf. EiScax? 

Efftagium Zuflucht, freiung 52. 

Efftasi-o, acc. -onem (pi^cium) ley- 
chens, geleyche (seminap. id.) H. Ph. 

*tE- s. En-fortnninm. 

*tE- 5. Ef-fractor, -frix. 

t Egelidus {cf. Tepidus) warm, wlac 
37. {ags. vlaec). 

Egenus dürstig, frömd (X effrenis?) 
33. 

Eger bedrSuet i.tristis 37. 

Egere not dürftigen 33. nich haben, 
arm sin 27. 

EgestaH behoef G. voc. 

Egestio drechk 34. scheyg 29. 

Egestnosns eyn bedeler (,)arme 37. 

19 



146 



EgestoB 



Hesiacim 



Egestns {cf. Eruptus. Eliciatus.) Yt 
ghesand, vn nAtte 37. 

^fEgil-ops ]:-opaackeley51. -lopa 
etc. Gloss., -opia eahvunda t. uulnera 
octdorum Äelfr. -oya est caro que nas- 
citur in angiüis octdorum braen ; eglota 
eyn oghen swere 37. 

♦fEgip-ius, -la 37., -pla Str. V. 
trappe auisll.c. 

Egyptlacus vor würfen tag F. a. 
1420. 

Egis eyn schilt dat be togen is 
mit ener seghen hud l eyn helme 37. 
i. cUpetis paludis (au^palladis!) Iga- 
lea76. 

*tE- s. A-gistadiam. 

Egloga vnn&tte rede 37. stinkend 
red 52. 75. 

*f Eglon tracheyt 37. i. solenne 
murmur Ifestiuüas inutüis eti.q^ac- 
cidia76. 

t*Eglota (i. cmtor l descriptor 76., 
scheint X egloga) s. Egillopa. 

Ego-Ipse suluen; -met ik s. 38. 

*tEgr-atoii s. Eugragloiie. -ednle 
s. Accedula. 

*tEgrega-lis {at^ e grege) vn- 
edel 37. -re zerstören 52. 

Egre-gins^ -gium 41., } -x 37. 
eyn vth ghe körn der schare 37. vz 
geschert V. a. 1420. edeler, fromer 
40. erlich, rilich 4i., vgl. herlich Gloss.; 
rilich af4S rtith splendides sim. vgl. u. 
a. BM. II 692., im Gloss. öfters rei- 
lich = reichlich. 

"^fEgregnle s. Accednla. 

Egri-monia tracheyt 37. -tndo id. 
ib. i. langwor siech-tag 29., -tumb 34. 
egretldo sitztüng (sie!) 30. 

Egrot-ari seken, kraiü^en; -ns seyk, 
vnghesunt 38. 

Ela ich ofte (sie) G, voc. ach me 
1 auch 1: ey P. V. eie 29. 

'*'Eiactus s. Eiectus. 

'^'Eicion s. Echion. 

*Ele-, eia-ctu8 eyn vmme wech 
37. vmbgack (sie) 52. 

♦fEiula s. Ephllat. 

*tEiula-re zymphirn, weinen V. 
vrat. a. 1422. (vgl Sm. IV 263). -tor 
hulender 40. -tus eyn huler 87. 



Elabl aus vallen, bin dieC 

^fElActerides s. Lathyri 

*tElam^ elampolieus s. 

♦fElanx (elax Gloss.) s. 

♦JElat-e eyn toi (hd. toi 
paünen; -ea gr. eyn danne 
-e palmarum sunt productiont 
palmarum etc.; -es et a late g 
lat.^ vnde elaie est nomen arbor 
lis palme in cdtitudine etfoleis 7( 
balmon bletter 40. elam estj 
(so auch Pap.) eyn gher kamer: 
policns est pictura palmarum 

Elatio ho vard 37. 

*fEleasi-8 bladderynge < 
uern 37. -a est vltio l vlceraiio s\ 
lepatis76. Aus iliasis sim.? 

♦Elecebra eyn höre 37. 

f Electa s. Electus. 

Electrum {cf. Äuricalcum. 
num.) matthan, is vilna also 1 
(math-an, -on i.q.MeßingEn 
Zeitz 1802). eyn beme steyn; 1 
f6ys 37. guntrafey 42. 50. gt 
29. 30., -fey 32., -fech 40. f 
fein 34., -fayl 33., -uar (umged, 
kunther veyn 27. mesß 33. g 
Symb. D. golt gesnielcze 40. gei 
tzt K.V., -cz 32. gold. dat. (-rc 
cinpare Gf. IV 293., vgl, glocksp 
Gloss.y vU. X li^^J^' kechrftbar n^ 
^i^ivd^L sim. fiXexT^ov. 

Electuarium ghebacken 
lackerisse (X liqueritiam id. 
voc. lactwäry 32. lattwerien 3 
werck (umg.) 45. lectquerge J 
wari, latwerig P. V. 

Elect-us. -i dy herren m 
quiproximisuntsenatoriedigniti 
-a suntmeliora^ vorlesen, also 
pele sint 38. 

*tElech-itu8 s. Lecythu 
s. Elegns. 

Elegans weidellich, stolcz 29. 
37. schone, gheyne 38. saul 
gerad 52. 75. 

Elegl-a ramspoit 147. i. q. 
spoed infortunium KU. -um j 
^nm. 

Elegas. elechus arme 37. 

"^ f Elemacra s. Enula« 



Elementom 



Elncidare 



147 



mentam dement, dar sint veer : 
icht, water, erd 38. elimentis 
ihitha (c/. Curia) Gl.Ker. 
mosina almese i. eloa, roga 38. 
acoram buch von den beüer- 
len 30. 

pha-s alpant H. S. D. -ntia 
juht H. S. Vind. (Diut.), elahes- 

Ofl. 

llephns {Vkarpoq) eyn hert L 

37. 

llesa 1: ellesa {cf. Eleasis?) 
nd bla4 37.. 

lesacia s. Alsatia. 
ilesmo-d, -t Br., elesnoth 76. 

xodus gr, exitUrS lat, vt gank 37. 
oiga-re. -tus reynicheyt 37. 
ilibris (rliber, libra) geleich- 
: 52. est aliquanter liberatus 
ibeus i. equaliter (sie) 76. 
«re us-schiessen, -sundem 29. 
mderen 34. vg-sindren 30., 
3n etc. 45. 
es. elites. te. eyn born springh 

c-iatus, -tns vth ghe sand 
estus) 37. 

^•, el-itores gherdenere 37. 
Uic-tus s. -iatuä. -uns s. 

IS. 

lere zur knützeu 31. sim. 64. 

[Uten F. a. 1420. uss walczen 41. 

Izen enellere sim. Gf. 1 792). 

i. prostratns 37. 76. neder 

37. eyner der do nidder is 
gen 45. 

U-dros s. Enhydros. -enns 
mus. -fagen s. Lilifagns. 

s. EUebornm. 
;ere keysen 38. 
lUg-ins^ -wis s. Elinguis. 
lima-tus ghesireth 37. -menta 
r^am^ntoveichelstain o. spän 52. 
limentis s. Elementmii. 
^-iiis^ -wis 37., elig-wis 52 
ins 40. snepper 27. 45. snap- 
P. F. klaflfer 33. kleffiger, zung- 
0. clepesch i. lingwosns 37. 
r i.mutus 52. 

iotripmm. elitropiom eyn 

37. 



*t£liotro-piiim rengla H. 8. D. 
-pia, -phns s. Achillea. elilrop- 

ium Wirbel 4. P. V. een madelief bloem 
t. solseqnium G. voc -oa l -JiB rin- 
gele; eyn grone steyn 37. -ins (stain) 
sunnenwendel m. Meg. ffiliotrophus 
siegelhveorfa Hb. 

'^fElipedes s. Alipes. 

Eliquus Br.y elicuos lutter, dar 
reyne 37, 

*tElisis t. solutio 52. 76. auglö- 
sung 52. 

Elisus s. Elidere. 

*tElit-es s. Elices. -eres s. Eli- 
citores. -ropiam etc. s. Eliotr- 
ipium, -opiom. 

♦fläix i. deceptar 76. trieger 52. 
eyn bedregher 37., umgedeutete/. Elixa, 
X elisus betrogen 65. ? 

* t Elixa (cf. Lixa) wasser treger 40. 

*^ Elixapiom käppust, kappug crut 
27. eyn kumpst houet 37. cumpst i. 
frigidariom 38. 

fElix-are bruwen 45. gar maken; 
-US gar, also de spise 38. -a ger&s- 
tes 32. 

*tElixis s. Bardana. 

*tElleboru-m, -s 40. album nise-, 
nigrum sutir-wurz H. S. D. albus 
nesel-, niger zitter-, swer-wrcze; lie- 
berleye {aus ellebor-); ellebodus ger- 
remerre 40. eloborum mies (sie) 
wurcz 33. ellebrum schäffonie 38. 
elif orus vede berge l ceaster sesc Goch. 

♦fEUebrus qd.fluuius dy elb 52. 

*t Elif orus s. Elleborum. 

*t Ellesa s. Elesa. 

*£loa s. Elemosina. 

♦fElo- s. EUe-borum. 

Elocatus aus gesatzt 52. sim 75. 

♦fEloes be vlecket 37. 

Elogium vor domenisse 37. l ele- 
gium verdampnug i. dampnaeio 52. 
Cf. Elegia, Eloquium Gloss. 147. p. 
125 nrr. 76-9 mit Anmm. 

'^'tElo- s. Emoli-meutum. 
EUongare. homo bene formosus 
elongatus slanchg 38. 
*J^acia etc. s. Alsatia. 
'''Eluatum s. Yinum. 
Ellucidare erleutem 52. 



148 



Elnciibrare 



* t Elucubra-pe. -tus 6f/, elu- 
crobratos inprehttandi Gl Ker. int- 
pret^, inprei-tanti Gf.III287yW0 ar- 
brettan, irpruttan zu ducubrare stiin- 
men; doch vgl, berht ebds. 209 ff.: lux, 
lucer e? 

Elncus siech 52. 
Elumbis lendenseek 38. 
*Elzacia s. Alsatia. 

Emanare wt vlieten G. voc. emar- 
cere {steht in 33. vor Emanare ; tv/J. 
emancere 76. i. q. emarcere) flyssen l 
czwelln (nierkw. Form, doch anderwärts 
oft zw neben qu) 27. 

Emancipatos vth ghe slaghen 37. 

fEmansor eyn vor vluchtigher 37. 
vorloflFener soldat, abentheurer Ki l 
qui gwerra instante fugit et purus redit 
76. emensor land farer 32. 

*tEmapc-ere s. Emanare. -acio 
eyn lerade V. a. 1420. 

Emax ghyrich om te copen G. voc. 
ko^ffer, kßffiger 40. 

♦Emb-ar, -er vngedultig 52. -us 
vnduldich 37. 

♦fE- s. Ale-mbicns. 

* t Emblic-a, -i (amleg etc. arab.) 
eyn frucht der mirabolonen O.san. 

*tEmblicus s. Alembicos. 

Embolismns dz ior dz do het 
Xin monschin 40. dat ouer loept nae 
twelf maenschyne G. voc. eyn maan 
IS^anni 37. 

^tEmbo-lismiis s. Bolimus. -rium 
8. Cauma. 

Embotom eyn schope, eyn grünt 
vad 37. schuppe 45. 
Embrio eyn vngheborn lichame 37. 
*Embris s. Enhydros. 

*tEmbroch-a l -e treuff-, trieff- 
bad, eintuncke KL -ia vfidinge 37. 
embro-ta i.fomenta 52. -ia sunteius 
(nach Embrio) fomenta 76. Cf. Gl. m, 
V. Embrocare. Orig. Eur. nr. 148. 

^fEmbus s. Embar. 

^fEmecedo s. Emicedo. 

Emeliciis. emilitus gokeler 37. 
Vgl. emilianus Gl.m.v. Gignadius. 

t Emembris i. d^ilis 76. (cf. Br. 
Gl. m. h. V.) krangh 37. 



Emend-a beute, beterin^ 
böse dat; -are beteren, b. i 
dat eyn ouel dan hat, beuten, l 
wandelen; -atio wandel, beteru^ 
-are pegsern l vg der schote 
aus schult) kommen 45. 

*t Emensor s. Emansor. 

Emere k&pen 37. 

♦fEmereus s. Emorrois. 

Emerg-ere ausswingen (s\ 
-it (caro circa oculos) i. e. uß^ 
H.Ph. 

*tEmerens s. Emorrois. 

Emeritus eyn alt ridder 3 

*tEmerro-yda, -is s. £mo 

* fEmerum. amar, /orrc gut 
e. dicunt Gf 1 253. vgl. Sm. 1 
und Gloss. V. Halica. 

Emetritea. emiterens zwij 
ritte 40. enntri-ceus zwiuall 
K. V. -chens eyn den dat kold< 
roret 37. 

Emica-dium, -rinm eyn ol 
ke 37. 

*t Emicare wtschynen G. vo 
tare (alph. -c-) aug lewcht< 
emicamen schyn (,) lutter 3 

'^'fEmicarinm s. Emieadj 

^ Emicedo. emecedo bracl 

40. 

♦fEmicicnlns s. Hemicy 

* Emictorium (et scheint U 
lach, swais tüch 33. 

^fEmig-anens s. -raneu^ 
s. Gingina. 

*tEmig-raneus eyn haup 
V. a. 1420. -ramus (-ranins 
worme in dem houede 37. -anei 
wurm 40. gingranns hoptwui 

Emigrare verscheyden, ^ 
huysen G.voc. 

*tEmilio i.nobilis76. edel 

*t Emilitus s, Emelicns. 
fEminen-s ho 37. -tia ho( 

vberhengnug 52. virhengenig i 
*tEmi- s. Emis-sarius. 
*tEmisecta eyn syn 37, 

vielleicht zu emissec-la 125. 

i, dimidia secida l sextula : 

Gl.n%.w. Emisexcia. Hemissec 
Emis-sarius, -arius 30. 



EmiiBecIa EmnNariBiii 149 

I perd, eyn stoyt hingest 37. ^fEmpica wjsheyt 87. emperia 

d 30. foll 32. la experientia Gl, m. empirea i.|>n«- 

ssec-la^ -nla s. Emisecta. dentia l experientia 76. {aus empiria). 

iones vruchtbaringe 37. *Empidi-,empedi-52.,empedeii- 

^t-igium^.Hemistichiam. {aus impeadi-?) -arios eyn schat 

tc, s. Epicausterium. -ris sammer 37. 

s. * Empyema. empima schume mit 

it-are s. Emicare. -ereus blöde 37. 

itea. -ogium s, Hemito- ^fEmpirea s. Empica. 

* t Empir-eum der feurein himel 

l se- 52. -mitonium eyn Meg. -ream vuhh hyromel; -rens 

57. halb tun 52. vfirich 37. 

nicos s. Eunuchtts. Empiricns. enpericus halbarczat 

don tragen wrcze 40. 32. emperiti beschatten er setten 

wagen nageil 33. sim. 3. (sie) 37. 

ruer-nagel 34. sim. 1. Emplastrnm swede vppe de wun- 

eyn koke vad 37. i. vas den 38. artzet pflaster K. V. ein pet- 

l coquhiarium 76. ein kule tuch o. ein tuch mit salben bestrichen 

igidariom 125. 52. 

di-, emolu- Symh. ID., elo- * f Emplicitus s. Alembicus. 

um molchter-o Symb. D., -e Emporium i. locus iuxta mare vbi 

[ewyn V. a, 1420. müli bon negoda/tiones l mercatianes exercentur 

32. z&val 29. 30. 34. ge- Br.e]?winmestnomefilocisupermare 

gewin si7n.) 34. wynl Ion 37. 76. empurium j emptorium eyn 

8. emolentor gemessen 52. kop hus; eporium eyn stede vp dem 

)llis vn schemelik 37. mere 37. 

>neas s. Emorrois. Empticius eyn ghe koft mynsche 

itoica. emostoicns eyn de 37. keufifling 52. emns kneht 40. 

et 37. ^Empto-, empu- s. Empo-rimn. 

»r-rois blutfluzzida 103. H. Emphite-osis pacht gut 12. 46. 

meribus herbnrum). -ois blüt gr. beterynge Uit ; -ota eyn vor beter 

'. V. dat rot figft K. V. d. i. 37. -US erbling 52. 

imn(slang); -oides aftern- *Emtt-ctoria s. Emanctorinm. 

h -roydes blout gang, eyn -la s. Enula. 

•oydas fickblaittern i. flcus *Emulceiis zote maken (prtc.) 37. 

; heissentfigblotern; dzblü- Emulus navolgher 37. nach folger 

42. emerro- {alph. erao-) ab imitor; fygent ah inimicor 31. sim. 

rotte siechtag; -is blfit flis- 64. frunt o. vient 40. verbundner 32. 

moneus 40., emerens 32. durechter i. persecator 29. 30. 

II. c. hermo v. h. v. morois * Emonctare. emntare zu dem 

sangu)inoletUus 37. 76. emo- gestat haben P. V. 

►rdey, craflftsugeryn 50. *f Emunctorium (o/. Mongarinm) 

tuus i. parte mortuus l morte schür ysen 32. schftr eysen K. V. scher- 

. half dod 37. ysen V. a. 1420.pl. (-ia) chluftsnuzza 

)stoicns s. Emoptoica. Ho. 41. zvanga Gl. Lind, emuctoria 

8 ghescheden 37. abgeschid- sunt, forpiceps har schär 33. sim. 

23. emuntori-um lyeht klemmerlin 

[)cio (emtio) s. Forum. 40. -o eyn lecht schere 37. 

^des etc. s. Ependiten. "^'fEmus s. Empticius. 

etc. s. Empidiarins. -riti * f Emos-carium i. muscarum la- 

icus. queus (filoss, v. Muscarium) 76. *ta- 



160 



Emutare 



Enthaca 



rimn eyn astrik (cf, Pauimentum; um- 
ged.aus strikt ) 37. 

*t Emutare s. Emnnctare. 

En schow 29. 

"^fEnarlones s, Enerbones. 

"^fl^ncaptago s, Enicaptaton. 

*tEncen-atas, -eatus vornyget 37. 

Encenia (c/. Exenia) kirchweihen 
0. vernewng der kirchen 52. kleino- 
ter 40. enchenia kirwihin 41. en- 
senium s. Exenia. 

Enclisis boghinge 37. naigung 52. 

*tEncra-tes i, abstinens Gl. m, 
kfisch 37. -tus i cmtinens 76. -tici 
Gl. m. (v. h. V.), -ciani kettere dicen- 
tes camalüer viuere non esse peccatum 
37. -na spengynge 37. i.continentia; 
-ni sunt heretici qui dictmt non posse 
fidelihus peccataimputari quamuiscar- 
naliter viuant; eucratiom (m atis ni) 
ornni sunt heretici 76. encrania i. 
cantinentia kuscheyt 37. 

*t Enchenia s. Encenia. 
^ Endelechia, l endolochia eyn 
reyne sele 37. 
f Endogeni anaturaliter amoena 148. 

* t Endorig-nus irriguus Gl. m. 
-nus irritusUS, 

*Endris s. Enhydros. 
E-, \ se- 37. -nectus i. occisus 76. 
ghedodet 37. 

* Enerbones. enarlones eyn arm 
vischer 37. 

*Energare (Gloss.nr. 2) der le- 
rnen 33. 

*tEnerg-ia trachtung 52. i. animi 
anxietas 76. bedrouinge des syns 37. 
et. i.furor quam hahent obsessi 76., ob- 
cessi bezeten lüde; -nminus eyn de 
bezeten is myt enem duuel 37. -ns 
i. Studiosus 52. 76. emsig, gelirnig 52. 

Eneru-are schwächren 3 1 . sim. 64. 
-atus ane crefte 37. ankrafft 52. vor 
edirt V. a. 1420. vorlimet l vß dem 
andern {st. den ädern) 45. -ns 1 -is 
der lambt 52. 

Eneus erein, glock speisein 52. 
enenm em i. erenm 37. i. eregnm 
l terribilis 76. ennm i. 1. 1 i. q. es eris 37. 

Enens eyn ding daz von eren is 
gemacht 27. , 



Enhydros. enidris eynwat( 
ge 37. embris est serpens in 
^1. est temperies in aquis still d( 
sers 52. vgl. Gloss. (76.) \. % 
el-idros (stain) elider Meg. i 
wasserschlang 52. 

^Enicaptaton (nicht -tun 
encaptago 37. est Urorocto s( 

37., sofiarum 76. 
*tEnicida dünn 32. 
*Enicm- s. Enigma. 

♦Enidr-is, -os s. Enhydr 
*f Enigma, enicma 37. 

37. 38. raetsel G. voc. raten 
rayt (bis) 34. ratung 33. eyn 
l ratel 27. rechnuss (sie?) P. 
künde i. similitudo V.a.l4J< 
chil sim. Gf. V 435. obstrum € 
obscurum lat.) 8^. inenigmal 
dünken 41. enicmaticns eyn 
des radeise 37. enigmatisar 
risch uff geben 31. sim. 64. 

Enim dar vmb 33. 

'^Enistis. emistris eyn ha] 
tin 37. 

*tEnisus s. Anasis. 

Enixa telen, gheberen (pti 

Ennoicns. enoycns gayg 
enoicns graß (umged.!) hfitte 

*tEnod-U8 vnghe knopet 
ain knopff 6. 33. ein knauff 
-is eyn kneuffelin 45. -are auff 
27. au|jchünpffen('Äic>33.ausl€ 
-abilis vplozelk 37. enotabil 

lubilis 76. 

*E- s. En-noicns. 

*tEnoloynm eyn sprach 
^Enophornm. onof-orinm 

stantner 52. 
*tEnorm-is vnmetlik 37. 

-ulns s. Anomalns. 

* t Enos vir i homo int. et g 
q. vnum lat. (ivl) 76. i. q. viwn 
lat leuendich 37. 

'^'tEnot- s. Enod-abilis. 

♦jEnpericns s. Empirie 

*tEnphilomia s. Philol 
*tEnseninm s, Encenia, 
Ensifer swertknecht 52. 
*f Enthaca {aus entheca?) t 



Ealeca i^ichalfle 161 

76. enthera %. instr. nauis eyn o. 14J20. -rorn 52. wlcz (aus vilcz) 

(nhd. kastell) 37. 40. eyn scriuer stoyl; eyn ro'flf vp 

tieca i. pecunia feoh gestreon eyner boden 37. -uterinm esche o. 

ro^'ch loch 40. plaster, schorsteyn, ketel- 
ater-ium, -ea krög 32. hake, kede 37. ein phlaster } ein stuet 
nucl-eare, -iare aus schelen, (atis stuel?) auf eim gew (als Ding- 
en, erluttern; -latus lauter 52. stuhl des Gaues? vgl. 147. Oloss. v. c.) 
s. Eu-nuchns. P.F.poden(äo{ii)52.75.-steriiimi.^e- 
l-a, -um kettel 37. rfeÄÄmp^iso.ainclausur;-uderium 
ia, hincnla 12J2. eyn docke phlaster, hechel (hohel 6. v. c.) 33. 
em Synonym campana!) 1: ecanterium kemin 40. emist-ariom 
iland 37. olant; elemacra l -orium i. rethe muscarum ein fleu- 
imuia alune h. 40. hiuuula gennetz 52. 
DaspereyyrtJ?2).alantir.iS.D. "^Epiceilum s. Epistrillum. 
num s. Eueum. Epiceuon. epichemum gemangt 
autri-cens, -cheus s. Eme- geschlecht 52. 

*Epicerioii. epicinia werschup 37. 

nelius habere neten, eneten; Epici-clus, -lium sto°pfel (vgl. Go- 

ns h. entghelden 38. nopeum) 40. 

oHlogi, eologium s. Enlo- *t Epicinia s. Epicerinm. 

*t£picin-um, -ium zeghe yacht 

3 ain land 33. zangh; epichion zeghe vacht; epi- 

acta est numerus in quo inue- ni-cio, »chion etc. i. vietoria dei etc.; 

ouihnium (sie) 76. i. excessus -chia dicuntur festiuikUes graüarum 

laris supra lunare etc. Br. to actionis louesam (X epicus) 37. 

\ 37. *t£picinus s. Epicurus. 

pal-anns, -o s. Epulo. Epic-olium (-orium? 38.), -alium 

parium s. Emporium. (v. Pensum), -oleum 27. 33. 52., -olnm 

»tica leber oder, 1. ki-üt, burne 34. V. a. 1420,, -ulum 34., ephico- 

40. eupatica lim wurcze ib. lium 37., epistriUum etc. s. h. v. eyn 

z 74. leberader i. g. kilis;i)cZ- ouer wocke 37. 38. ain ober wolkch 

i cujus quidemlodslaccoagulO' i. superior pars ceH (umged.aus coli, 

TOSset vulgär isari rennmagen wocki c/ 6.) 33. oberkunckel i. pen- 

ss. V. Coagulum) K. V. sum 29. über rick 30. obir rucke V. 

pedremon s. Epidromon. a. 1420. vber ruchkel 34. ein eber 

>enditen.epenticeneynman- rock 27. ein rockhnuel; epistriUum 

ipedes (X pedes) eyn langh est superior pars ieW (verlesen u.umg.) 

) de voyte 37. empedit-es, kulb an dem pfeil 52. 

Tock 52. *tEpycreta ghewyn, lo'n 37. epi- 

pes s. Epicus. troca i.premiumllucrum76. 

pi s. Ephi. Epicroculum (epitrophium etc. 

pibach (zu Ephot?) eyn schul- Qhss.) gelb schlucken (vgl. u. a. Gloss. 

fk 37. V. Teristrum) 52. 

Ipiba-ta i. laicus 147. Br. ^fEpiculum s. Epicolium. 

3cke 147. -cha fiberfftrer K. V. Epic-urus eyn clel (aus etel?), 

a ♦bergeffiret man 40. eyn vreter 37. -iuus vreser V. a. 1420. 

^ibotum eyn ouer deckinge37. Epicus. opticus louelik 37. epes, 

picali-go s. Epitalia. -um epos Br. i. laus 37. 76.. Br. loff 37. 

colium. * t E2pi-ch^^^9 -chenum, -chi- 

pycamisia ouerhemmede 38. mum, -chion s. (in gl F.) -talia, 

pica-usterium rauch-hol V. -cenon, -thymum^ -cinum. 



152 Epidemia Epttaauta 

Epidemia, epidimi-a 32., -dia rodimn eyn steghe rep 37. 

(X dimidiat) 40. gemein-ne 40., -er dum karren gestell 32. pired 

K. F., lands 32. tod. Sy^nb. D. 

Epidromon. epedremon {aiph. '^fEpisciolum s. Epistjl 

epi-) schifif segel 40. hinder s. K, V, Episcopatos pyschofftung 

* fEpifor-a, -lippa s. Epiphora, scholfiftum 52. epischopatos 
^Epigergium. y ppogirium herd- sol. 

rain 32. ypoporgiom branreyt F. Epis-erum, -trum 8. 52. 

a. 1420. issorium (X exi = oxy) 34. 

* t Epiglostomochon (erzneiau^ 34. matte 8. maden 52. 
^2oe> daz spricht dem magen süez Mß^. '''fEpisia s. Epiphora, j 

* t Epiglot-um der guem 52. zung- pium. 

plöt P. F. -is (o/. Vua) otten blat 40. Epistil-ium {cf, Compage 

fiberval 42. Meg, lerdecke 52. sim. 8. -um {v. 

*Epigramistaeynscriuerderouer syringhe vppe zulen 37. siüe 

scriuynge 37. 40. sul hopt 32. episciolum 

^fEpilacio lat. des milzes vndder lerdekch P. F. epitUeum!*^. \ 

lebern v erschoppen vnd besliezen Meg,, nium. 

aus epar Xepilatum Gl.m.? *fEpistirmen s, Episun 

* t Epilatus brouet i. spoliatus 37., Epistol-a botschafft brieff 

f;92.pilare,ex-p. fal^^o^.^u.v.Expilatam. bitschaft 41. -arum libri (^oj: 

""fEpilen-ia s. Epilimma. -cia Athenis czu den hohen nv 

efc. s. Epilepsia. • ad Corintheos hertem, Vilis 

^Epilentnm kinder (X krude?) schämeren, Philipensses Vera 

waghene 37. est vehkulum puerorum Ephesios czweyffieren, Ca 

52. 75, vbermutigen,Colonistensesr( 

Epile-psia. -ncia der vallend sieh- * f EpistrU-lum Gloss., -ii 

tum; -nsis daz v. lait; -ntici die epiceilum 6r;o^.9. ^ti Epicoliu 

hinvallenden Meg. tmd teli aics coli, X epistyliun 

Epilimma.epileniae3nplaster37. ler X pfc^O? 

* t Epilog-U8 beslisinge F. a. 1420, * Epistrum s. Episerum. 
-ium descriptione (de stempne?) *Episumen. epistirmen z 
mit dem bede 37. se 40. 

Epimenium solt 52. ^Epitabnlum s, Epitalia 

^Ep- s, Eph-imera, -imerides. Epitha-,epitu-lamiumbni 

*tEpiui-cio^ -chion, -chia s. 37. epitolauium fraibichen (a 

Epicinum. liehen sim.'i^ cf, Gloss.) sponsi t 

^Epipia. ephipea i musca eqno- P. F. 

rwn 37. *Epita-lia ain rait stifal 5 

*tEpip-ium s, Ephippium. -ölen- -bulum etc. Gloss. gehören eus 

ta s. Ephi. -ota s. Epibata. (santbroch etc. : scliande br6k i 

Epiphania {cf. Theophania) zwe**lft denda tegens? v. Deurus). epi-< 

tag 32, der zwölfte tag 40. lerzen myt wände voder 37. -< 

^fEpiphia s. Ephipium. (Grundform!) die. otrec de cm 

Epiphora fei (oculi) 52. epifor-a pannofacte et superdim solent a 

eyn mast line; -lippa {aus -a i. lippa) ligis 52. -tagulum ein sant 

eyn vel vppe oghen; episia (cf. Ephip- 52., -binicht 1 7. 

pium) oghen dropinge 37. * Epita-nista, -phista (rfoc« 

*tEpirhedium. epired-ium klein thaphista est procuratar ep 

karrieb o. kummit 40. ein satel tasch (aiis epistularum umg,) ein 1 

52. -a 1: -ia eyn sieden schemei; epi- maister, -Schreiber 52. 



Epitaphinm Equrfa 1 S3 

» epith- 37. -aphium scrift Epheb-ian Qhss., -ia pfuczer 6. 

ik steynen 37. Aber geschrifft pfurcz i. lupanar 33. hfir hus 40. 

irschrift der greber V.a.l420, boren hos; schone clarbeyt; -us clar 

litasis straflik 37., X ^pi- schynende 37. Cf. Phebus. 

i,carrectio76. fEphemeris s. Ephimerides. 

iti-ciom s. Ephippinm. -le- Epbi. epipolenta eyn k&ke (cf. 

:i^pistiliniii. Polenta) 1: dre schepele 37. et polenta 

thymnm. epichimium eyn vnaabe'pUephii.triummodiarufn76. 

xd 37. Eph- G. voc., eff-ialtes die nacht- 

lymum. epitimom die fasen meer i. ineubus G. voc. eyn mare 37. 

cleen O.san, 38., i. ineobus, is alzods michen 

igium {auch 12^., nicht epic-) (sie) dunket des nachtes 38. 

[ 37. epithologinm ein chlaid * fEph- s. Ep-icolium. 

*Ephilat {alias Havila). eailaeh 

itolanmm^.Epithalamiam. i. terra indica; eiula indigen land 37. 

ithologiom s. Epitogiam. Eph-^ eff- 40., ep- K, V. -imera^ 

)iif-e, -en maniuge i. com- eslmora 32. eins tages ritte 40. eins 

rinm Symh. D. tags sucht K. F. tag sucht 32. 

itro-ca ^. Epicreta. -pbium Eph-^ ep-imerides rait holz 52. 

roculnm. 70. eyn kei*f i. haci\äus incisus ad com- 

atn- s. Epitha-lamiom. i^t^anäum 35. eyn kerfstok;efflmeri8 

)od-eratns, -oms s, Epu- eyn taffei dar me in scrift de schiebt 

3. eynes daghes 37. ephemeris i. liber as- 

lolones s, Epnlo. trologorum etc. een pronosticacy G.voc. 

»ops widehoppa H. S.D. wit ^ f Ephippiam. epi-pium ros 

epopes een wedehop G. voc. decke 40. -tielum eyn rosse d. 45. 

s. Em-porium. -phia pl ein sil 52. -sia eyn zele der 

s. Epes. perde (cf. epiphya 76. Gloss.v.co. 

[lotiri {cf. Potare) getrencken v. Epiphora); ephisia perde gherede 

37. ephippiarlus satelpherdt J25. 

>otus s. Ipocns. *fEphorus i.lucifer 37. 76. eyn 

itaplenrus, l lata H. 8. B. sterne 37., X phosphorus. 

1 40. IT. /S\ D. hepta-pleurum Epbo-t 27. 52., -th 76., -d 37., 

frllnm (cf. Gloss. v. Eptasilon) ephat 33. eyn joden-hoyd, -gherewand 

37., -gherwant 23. ein iuden-gewant 

»t-icns s. Epicus. -redam 27., -sacristey (X gerwekamer sim.) 

hedium. 33. -gase! (cf. Gloss.) o. ein eng leinein 

idoratus etc. s. Expudo- tuech 52. i. superhumerdle (cf. Epi- 

bach); eph i. vestis pontificcUis etc. 76. 
lul-o licker G. voc. -um ein f Epbrata du. i. Bethleem J?r., (Zo- 
rn essen 53. huj^ essen 32. raus effrata bechleyn! 40. 
ive ein gemein essen geben Equa (cf. Gaballus) ein pferfft mue- 
schleck 32. trahtten 40. -ato- ter 33. ein fpert muter 27. mftter- 
in essen gaden 52. -ariuin pfert 29. feit pherit 40. russin (vgl. 
. spize vad; -aticus ghev5det runcin-a, -us sim. BM.v. Runztt) 34. 
le; -osos eyn eter 37. -onus mere 37. 

r i. galonns K. V. -ones *Equ-aria t -irrea l -irleia (cf. 

is parasitos esse dixerunt Br. -irria Gloss.) eyn stod perde 37. stutt- 

^sg6ddejouis; epal-0, -anus rog, rogmarckt, renweg 52. -alicia 

;er 37. est müUüudo brutarum etc. 52. 76. ein 

)h, ephat s. Ephot. hert 52. 

20 



tli, Kuvuu ylonsarlum. 



154 



Eqabns 



ErgutUla 



^fEqubns s. Equeaus. 
^Equerria s, Equirria* 
Eqnes har sen (:hars sim. Heer- 
kaufe?) 32.reuter^. F.ridder; eques- 
ter rider 38. equites (cf. equitas 
Gloss,?') pfert rites {st riter?) 40. 

*tEque- s. Eqni-stancia* 

Eqnester s, Eqnes. 

tEquenns^ equus 64., equbns 37. 
ghelik older i. coetanins 37. yn glich 
alter 31. in geleichera alter 64, 

^Equicium s, Equitium. 

* Eqaicins roß tauscher K, V. ros 
tAscher 40. equocius roßpueb i. cus- 
tos eqiiorum 52. sim. 75. 

Eqnidialis s. Eqninoctiam* 

*EquI-dium. -ria ross louf iS^r. V. 
-reda ain statt do man die rog be- 
sucht 33. -giam werlauflF 52. 

* Equifer-us ein velt pferd 52. pl, 
-I l equirria stutroslstrut (sowetterau. 
= Stute) 40. 

*Equigium s. Equidium. 

tEquilibris e^^glutina (sie!) 76,, 
trutina wag o. wichtig 52. 

* Equimanas like snel myt beden 
henden 37. 

*£qaimenta s. Branca yrsina. 
Equino-ctium taglich {aus tagglich) 

32. eben nechtig 30. 34. -xiam likinge 
der nacht 37. -xialis gleich nächtig 

33. l eqnidialis ghe lik nacht 37. 
*£quip-araiitia 1: -ollentia {i. si- 

militudo76,) likinge 37. 

*tEqaiponderare gelich wegen 29. 

*7£quir-eda^ -ia s, Equidium. 
-rea ete.s. -ria. Equaria. 

*Equirr-ia s. Equiferns. -ea {cf. 
Equjiria) stuet F. a. 1420. equerria 
roß herd 32. 

*tEqiii-, eque- 76, -staucia /. 
eqwjL llgatio l separatio 76. eyn sche- 
dynge der perde ;]7. 

Equista-tiuni^-eium marstal52. 75, 

vEqui<a-re cnrsorie rennen 38. 
-tus reyse, red 37. 

Equites s. Eques. 

Equi-tiuiii, -ciuni roß stät 32. 
eyn stoyd wilder perde 37. notstal 52. 

Equinalere gleich genant sein (X 



equiuocus) 33. wider chomen t. 
valere l de mfirmitate surgere 5 

Equinocns gleich-genantt, • 
33. ewen stimme V. a, 1420. 

*Eqnocia8 s. Equicius. 

*fEqnor ein plan 37. mer 
40. daz eben siecht mer 52. a 
reus s, Lacns. 

*t Equus s. Equenus. 

♦yEquus phardt 34. pagb 
e. debilis gul, gorre, eyn crai 
38. e. flnmiuis wazzcrpfart 
als ain pfärt) Meg, e. bellato 
pferd ; ingalis e. wagenfphert ; a 
eyn vßryter 125, 

Equus gerecht 31.greQht<?t 
uerdich G. voc. 

*f Erabum s, Erbum. 

* Eraciuiu red vas P. F. ej 
kiste (cf, Erariuin) 37. peute 

*tEracli-tus l -us i, ghrii 
erlik 37. 

Eradere auß scheren 52. 

Eradicare vß howen 30. v 
29. i. extipare us-w., -ruten 
riten 30. auß rewten 52. 

*tEradius s. Erarium. 

Eranientum erin vaz F. < 

*tErauga (eräga; aus 
sim.?) zins huß 32. 

E-, -er 40. -rarium {cf. Ac 
eyn gelt-kiste 37., -beheltniss 
1420. muntz haws 52. dresch 
40., X aerarius dresikamei 
S. Tr, erarius {cf. Archarius) 
schmid 52. eyn munter 37. € 
ercz-, glocken-gißer 45. 

*|Eratrina (fabrica) ein k 
hutten 125, 

* Erbum l erwuni l ewun 
ervum) vogliel wicken, erabi 
(o^oßoq) 37. 

*Ercularis. hereularia h, 
ritis Äpul. Herb, 72, 

*tEreuin (c/*. Eneum) adj 
speisin o. erin 52. sbst. eyn er 
37. ereus eyn ding van ere m; 

*Ereus s. Er reus. 

Erfordia dw..erfert G. va 

^fErgantilla s. Aconcil] 



ErgMta 



Eraoa 



156 



a-8ta arbeyder 37. i^ -tecta 
tecta!) arbaiter 52. 
g'f arg- (t;. Domieilium), areh- 
er) -astulam, eraosium (v. 

geuencnisse F. a. 1420, eyn 
' me de vangen mede bint; 
{ener 37. ergastolum einodi 
lia edho pihäti) Gl Ker. cf. 
34. temenitz ()'uss, temnica 
^. trat, (BM. III 167), 
gatecta s. Ergasta. 
^Icttui missingh 37. 
;iu8 38. Cr. voc. H. Ph,, eri- 

erici- G, voc, -nacius eghel 
joc., eyn deer myt scharpen 
8. Swinegel //. Ph. su igel 32. 
s l hyredon hyrre^on 122, 
jechinus, cf. ictinns Gloss,) 

if-eon^ -ion Q^i<pia) lythvyrt 

ifasor zin gisser 33 Marg, 
igale t. contus quiainuesti- 
mditcUem aquarum 75. estp^-o- 

lata gurgitum et interpr.for- 
ttuporem i, tremorem 52. ein 
^in zmefacher Bed.) 52. 75, 
ig-eron, -iron {v, Cardus 
tus) benwrcze (b aus s) 40. 
mere erlösen 33. 
iaciii8 s. Ericia8. 
ginm campestre (Ed.) vehe- 
. Ph, eracinm vehe körn 40. 

fech distel 31. kruß d. 0, san,, 
istein 51. t. centum capita. 
)s etc.s. Erros. 
Jre irledegin F. a. 1420. ledy- 

ipe-s,-x snel i.velox 37. 
ipelas heilig ding, wiltfeuer, 
^. i, ignis sacer 43. herl- 

das roit laufif, freysim 51. 
brest m.) freyschum 0. san^ 

brinnet geswer; grisipole 
honien rauch 32. 
lacus een roetborstken G, voc, 
do ghewalt 37. 
ia8 s. Erros. 

s. Herrn-. 

• 8. Herm-odactilua. 
»bu8 s. Herebus. 



^fErocicns s. Erraiicns. 

fErodere knaghen G. voc. ero- 
sns beknaechl ib. benagt 110. 

tErodiam cicatarium (Ann.) 
cranchsnabel H.Ph. 

E-, ee-, he-rodins s. Artoganus. 

Gyrfalco. herodias s. Diomedia. 

Erogare almusen geben 52. 

"^fEro-ycos s. HeroiGiui. -nicns 
s. Erronens. 

*tErotica eyn steder, eyn bero- 
mer 37. 

*tErpica egt 33. eyge 27. her^ 
pita 1: rastrum eghede, eyn tauwe 
to deme ackere 38. irpestes eyde 37. 
im-, irremi-stes v. Gloss. A. v. er- 
picare ekchen 33. erpagarins egi- 
dere H. S. D. 

* t Erra-re s. Deuium. -bundns 
s, Erronens. -rinm s. Erarium. 

Erraticns eyn land l&per de neyn 
eghen woninge heft 37. verdwaelt G. 
voc, irr gankch 33. erocicos irrig, 
ab wegik 27. 

*tErrenis (a. d, Frz,^ dieses aus 
ren, vgl. Roquefort) i, q, hernosus es- 
couill^s l erren^s 122. 

♦ t E- Ä. A-rrepticius, -rrestare» 

♦Erreus {cf Erros?) zerß K. V. 
zumpe 40. eveusi.membrumvirüe 37. 

*tE- s, A-rrogantia. 

*Erron-eiis, -ins 33. irrecht 27. 
irringär 33. erre, bister i. errabnn- 
dns 38. eronicns vnghesunt, dul 37. 

'''Erros. erias houvouel; eriosns 
i.paciens eriodem 38. erins l rios 
horouele, inde eriosns 37. 

*t Ernas etcs. Heros. 

Ernbe-re rot werden -scere ent- 
ferwen}yonscham29. sim. 52.-scentia 
hoQ, schemede i. verecnndia 38. 

Emca (cf Erugo. Doliuia.) kraut 
wurm; weizer senif Jfc^. chraut wurm; 
wid senff 52. wilder senff I gerl^el 
(ahd, gerhila etc. Gloss, s. Pastinaca) 
K. F. wilder seniff l gerheb 75. ger- 
nol 93. wilde senf ; grasmuk (X tSX^- 
wurm) 40. wyt senep; rupe 37. roipp 
(piscis); hedderich 45. erucke h. 30. 
rnca moröl (cf Pastinaca) 32. 



156 



Emotve 



EaeberuB 



*tEriic-are s. Enmcare. -imn 
s. Eryngiam. 

Eruct-are wtrispen, wtspreken G. 
voc. koptzen 30. tz robczen (ructare 
raubczen) V. o. 1420. l -uare aug 
ropczen, vor brenen (-brengen Gloss,), 
siDgen 27. v|^ rupsgereo (niesgeren?) 
0. Valien in {aus vollen sim,) bringen 
45. aus schreyen 52. -are köcken 
Fr. -ailit erkdkt (schwerlich vgl. er- 
freuen sim. Ghss.) 41. -are auflF rüs- 
pen, aus singen; -uare auff rueffen 
mitt dem mund 33. -uare awg wer- 
£fen 34. -are ausrüspen, vorpringen, 
singen; -atio rophiczung; -us rophicz 
P. V. -uatio l singnltos sode, is 
vp stiginghe ut dem maghen in den 
munt 38. 

Ernderare vuylnisse wt draghen 
G. voc. 

tErudere s. Eruere. 

"^Erudiare aus feylen 52. 
Eraditor anfurer 52. 
Eruere vz brechin V. a, 1420. eru- 
dere ledigen, vg werflFen, herlaigen 45. 

Erugina-re roysten; swertuegin 
F. a. 1420. verroesteren G. voc. ftg 
rostigen 30. -tor swert ferbär (X 
ftrbir) 33. 

Erugo {cf. Eruca) yle, meldau, 
rust 37. egele, milto^ ros onysen {aus 
rost an ysen umgei!) 40. milw, rost 
29. meltawel, rupp 27. miltaw F. a. 
1420. een milb \ mill taw 33. milch- 
dfi H. S. Vind. krawtburem 34. brant- 
wunn 30. 

*tErumen kele par^^ufc 37., mm- 
verst. aus erumpnosus .. .ab e i. extra 
et rumen mandibulaetguUuretc.76. 

"^ t Erum-na kommer, ongheual- 
licheit G. voc. -pna hungrekyt F. a. 
1420. -pnosa arbaicklich 41. -pnosus 
degher, arme; -mpoatus vor armet 37. 

Erumpere wtspreken, wtschoren 
G.voc. 

*Erumpn- s. Erumna. 

Eruncare, ^oo/pA. erucare (erum- 
nare 110.) wtbreken, verderuen G. voc. 
^fEruosium s. Ergastulum. 
Eruptus est cum sapor cibi ducitur 



ad raptum i. ad locum vbi s. 

cemitur 76. vth gesand i. egest 

Erusc-are. -o laitten dare 

(?) 33., hierher? 

^fEruscus (atf^ ruscus, brv 
bremel Hb. 

*tErusig-ia, -a est agib\ 
rex (siel) gestarum sub oculis 
cio 33. est agilitas rerum g. l \ 
i. 52. sim. 76. 

*tErutricula eyn karok a 
(die Krähe in Reindce de vos B\ 
1743) 37. Vgl. Esternulus? 

Eruum etc. s. Frua. E 
Herbitum. 

t Eruum eruilia (Ann.) 
H.Ph. 

Es er 29. 32. &r l gIock< 
K. V. speyse F. a. 1420. ere 
missing is; it. metallum spise 
spisc 38. i. m. glochsspeyg 3' 

*tEsax \ edax i.gulosus { 
ein frasg 52. 

*tEsax s. Esox. 

*tE8cal-e, -is spiß bütri( 

*Escalus s. Escttlus. 

*Escan-ea 33 Mrg., -ia e: 
new arbays 33 Marg. schott 
P. F. (umged.!)^ l chezzwasser 
spotten (sie) l iungerbiß 27. 
38. ein scheflF(^c/. Ghss.) 33. sd 

Escare speisen 52. 

* Escarius anser, karmer (cm 
nier? Vgl. u. a. Gr. Wb. h. v.) l 

''^ Escarius. escaurus i>. sa 
*tEsceda s. Esseda. 
*tEsci-nius, -mus s. Ecl 

* t Escla-ra, -urus s. Esel 
*E8cul-e pl. sperewn H. 

sperwn 101. -us (Ed.) spirba 
Ph. aschelbom {cf. Sorba sq. l 
K. F. -um Aschpel ib. mistel 3C 
pel V.a.1420, eschrose; -us e. 
40. escalus myspil V.a.l420 

*tElsch-echim Gloss., -etil 
s. Essedum. 

fEsdre das puech der i 
esdre 34. 

*Eseberus eysenwurtz 74. « 
rus (forftiell vgl. escelaurus ( 



!EriiiKnr& 



Eniciiiris 



167 



ze 40. Vgl esclara Ohss. 

[onia. 

imora s, Ephimera. 

ipula s, Erysipelas* 

las, etfn visch; Ed. lax H. 
37. esax lass Str. V. lachs, 
(3. esax lacbs, hug 27. 
idus scharp, schoruech 37. 
)2. 74. 

Wesen, sin 38. 
la. esceda eyn siede 37. 
i zele Str. F. 
lum. eschechim t. sambuc- 

Gloss. V. c. esch-etim, -im 
7. 

itia istikait 32. 
»r s. Oestrnm. 
nmlus (t^^J.Erutricula) kreye 
kreia H. S. D. Gloss. 
are sommeren 38. 
weresouch 29. sim. 23. 
kre. abestaante von der 
ab ffistuantevon derbicze 
Ha. 

krium (c/. Piropus) dorntee, 
i eyn stoue i. staba 38. 
päd- haws, -Stuben P. F. 

(c/. Cauma) grund wel 32. 
Hang 74. 93. grund wallunge, 
aestus vt ganck des meres 37. 

brach-kraut 75. K. F., t 
z (Ed.) H. Ph. brat krut 32. 
1 (sie) 51. 
-es hungber, smacbt; -ens 

-en 38. 
;eessen 33. 52 . gessen, essen 2 7. 
i s. Esox. 
de 38. 
altar 32. 
lasia s. Etesie. 
tera voert-bet, -ander G. voc. 

(s. Eteroclisis) luht H. S. D.» 
?. G. voc. heuen 37. 38. i. de- 
uperitis 37. hymmel 38. abe- 
D dem gestirne ; adethereom 
stimete 41. 

oclisis. etroclisim 1: ethe- 
I l ether (X-O luf, hfmel, 
(Jf 40. Br. glossiert ether u. a. 
is ; als Beispiel der grammat. 
is" gibt er celum, pl. celi. 



Etesie. ethasia wint vt norden 37. 
^fEtbic -a, 1: -um 40.,etica 32. 

ein puech der gueten siten 52. schwin- 
K. F., swindel- 32. -sucht, swinender 
siechtagt attich 7. 8. Goil. 909.smnde 
40., swinen 45. siechtage, ethic-us 
wer den serwenden siechtagen hat 42. 
-O eyn kol (hierher?) 45. 

*tEthimns s. Echinns. 

Ethiops, ethyophns P. V. (cf. 
Chus) een moerman of wijf G. voc. ein 
mar 33. P. V. ethiopia moren lant 40. 
aethyopiaswartecbeytt.nigredo 37. 

♦ t Ethiops feit k&le 40. Vgl. ethio- 
pum ratten h. 74. ? X egilops? 

'*'tEthyophus s. Ethiops. 

^t^troclisim s. Eteroclisis. 

^Etropia eyn k&le vad 37. uas 
ad praxandum aptum 52. 75. 76. 

Euacuare l&ren 41. rumen, le- 
deghen 38. 

Euadere ent- wachsen (uinged.) 27., 
-wischen, -komen 38. 

^fEaadibole s. Eaalide. 

Euagina-re enploigen o. meger 
scheiden machen(^uni^.^45. entscheyden 
29. -tos bar, blot i. nudus 38. 

^Eualide. euadibole est foramen 
per quod farina exit (:eYadit ?) de mala 
37. 

Eu-, ew-angelium g&t kundung 

32. sim. 8. 

*tEiiaiii-diis, -lins 76. %. gut cito 
euane-scit 37. 76. l -t 76. 

•fEuap-orare (cf. Exalare) bog 
luft austreiben 33. vzdunsten V.a.l420. 
-urare vgwaden 45. 

•fEubulum ho i. aUum 37. 

^Eacaste-na, -mia chlosne- r, -rin 
52. i. aliquis in sancto habitu 76. dl. in 
loco s. habitans 52. 

*tEacimas s. Euchimus. 

^tEuclaton s. Eucraton. 

^fEucra-iiia^ -tiom s. Encrates. 

* Eucraton 76., euclaton die. aH- 

quis habens bonam na;turam l b. com- 
pUxionem 52. 76. ab ew i. bcnum et 
grasis natura 52. 

Euch-^euc-arisgenedig F. a. 1420. 
euch- 40., euc-aristia vnsers herren 
fronlichnam 40. wizzit H. 8. D. 



168 



Enchinms 



Ei- 



Eachimns. eucimns i. bene laquens 
l gratus redsam, danckper 52. 

^fl^udolochia s. Endelechia. 

fEadoxas ersam 52. 

Euellere geden dat vnnutte crut 
vt dem garden; ropen vt der erde 
teynd 38. wti'oden, weyden {daraus 
weynen 132.), wt trecken G. voc. 

♦fEueut-ilare 1 -illare 52., 
-ulare verschudden G. voc. herfarn i. 
discutere 45. trijBFen i. d. l histillare 52. 

• fEnentu-s auentare, lucke 38. ge- 
schiehst 40. -te 5. F. a. 1420. -ale l 
-ralis auenturlik, misli-k, -ch; -rare 
waghen, euenturen 38. 

Euersio verkerunge 40. vorstoringe 
37. 

Euestigio uoen F. a. 1420. 

*tEu-, e- 34. -fortunium guets 
geluchk 34. gut geglocke 27. gütge- 
liickt 29. guet geluck; eufortanatus 
gluckselig 52. 

♦fEufragia etc. s. Enphrasia. 

♦fEufrastes gesprechig 52. i. 
bofia loqtieiis 52. 76. 

*tEugast-oriam 37. 52., -erinm 

76. est bona taberna IL c. gasthaws 52. 

*Eageii-ias edel 11. 37.1:-us von 

gutem gesiecht ; -ia l bonodispositio 52. 

* 7 Eugragione, egraton (alph. 

eu-) 76. est vox gratulor^tis 37. 76. l 
'tionis 76. 

Euiden-s enket 22^ 38. {vgl. Br. 
Wtb. I 808 ff.), merclik 38. augu-, 
auc-, au-zoraht;-ter-zorahto6r/. V705. 
-tissime auuezorahtistur Pf. Grm. 
VIII. -tia clarheyt 37. 

Euigila-re. -t wacker erit H. Ph. 

*tEiiilach s. Ephilat. 

•JEuira-re krenkin F. a. 1420. 
sim. Gemmen. X euiscerare gellen; 
vgweyden 45. euitatus krangh, vn- 
mechtich 37. 

Eulogia oblei i. benedictio, conlatio, 
xenia Gf. 1 102. 

Eulogium klainet (JziX samklöseu 
33. clenode, to samene kosinge 23. 
i. bonafama etc. {cf. Eloquium Gloss). 
Fama etc. ; eologiam unrad eolilogi 
quidi (uersicoli uersiciin) Gl Ker.^ 
vgl. Gf. II 462. (unrat). / 7^47 (quiti). 



Eumem-s, pl -des belle sei 
t Eamor-chos^ -phos goytl 

37. 

Eu-, e- 32. -nuchiis houden 
32. (eumichus?) gottlich huld 
loser (umg.!) 45. gut seger 
senger ?) F. a. 1420. emnicas 
eun-) eyn botlingh 37. 

fEuonymus europaeus ( 
spynelbaura H. Ph. 

'*'Eu- s. E-patica. 

* 7 Eup-, 1 euper- Cock. -ati 
wild-i selbay 32. -er saluai K. 
salbe 40. -e sauge, wode inerche. 
hale /. ambrosia, lUifagas 
hindhelethe Dun. i. salgia ag; 
Rawl. 

* t Euprepia. euptipia 
heyt 37. 

Euphonia zuse gesank F. a. 
*tEuph-, euff-rasia, euf 

0. San. ougen trost 32. augei 
0. sau. wnt wurc^e ; euphea {vgl. 
V. c. i. chelidoniura) swalben kr 

fEaroauster sundirostirwi 
S. D. sundostroui etc. GJ. I49S 
Östron ventus 40. 

Eurus Ostsüdost 38. ostirsunc 
K S. D. osterwint Tr. 40. stislu 
Auster) 30. 

*Eiisole brach wrcze 40. 

Euteca husgherede 37. 

* t Eutrapel-ia , -us. eul 
eatro-pulus een speeldichter t. 
1: versiftcator G. voc. entro] 
lorwerck; -ulus lorman 32., v^ 
oel (migae, umged.) Fr. I 621^ 
leure lora (s. h. v.J, nugae, 
loren-, leur-werck /rmo/a; lorei 
-faes homo friuolus ; -draeger $% 
netis (lorrendreher durch^hleiff 
SmugglerFr. a. a. 0.) u. s. m. KU 
auch ein alemann, lormann (i 
„Zitglögglin'' Basel 1512. s. Kt 
XV 281) gehört hierher. 

*tEutrop-eda s. Chy tropos. 
-US s. Eutrapelia. 
*tEwarus s. Barras. 

*tEwuin ewic i aldir V.a. 
ew"* (d. i. ewangelium?) cloicl 
Ex- bißw.st. Exs-. 



jEx 



Ezcipiiliiin 



169 



: 38. 

erba-re vorsuern F. a. 1420. 

Q 75, -tio saurhait 52. 

t-io (exac-cio, -io 27 , ex- 

V. a. 1420) schot, alsome de 
ler de hern (sc.gi/t) 38. ge- 
r. F. schetzunge 30. geschas 
20. beschaczung, beschonung 
czung 33. bette, als dorfif läte 
?Dgelt 3. 52.-ionarescheczen 
^daraus^ o. vgl. quit schelten 
sdielten 30. schoten 38. -or 
xactor) scheczer 40. beseczär 
ler 30. waldboto, qui penas 
\ Gloss. t\ Procurator) Symb. 
jrrer F. a. 1420. vngelter 52. 
aerso {cf. Aduersum) von 
tikait 30. 

-gerare temmyn F. a. 1420. 
l -regare besweren mit 
52. 

^itare jagin F. a. 1420. rai- 
b treiben 52. 

agregare s. Exaggerare. 

ire {vgl, Alare) rensen F. a. 
uß swedern 27. vertünsten, 
m i. euaporare 29. ug trin- 
isperare {aus vaporare) 30. 
:alatio, exallacio 32. tunst, 
). für tainpf (wasser t fapor), 
lg 32. fißtragunge 30. sim. 

iare hoghen 38. 
am-en imme swarm, vnd is 
le benen 38. binen swarm, 
ge, ^berhorunge 40. ftber- 
besuchung 29. eyn ho'rung 
nzunga i. momentana Symb, 
; Zug (sie); yinmen schwärm 
3m 34. -inare blöden machen; 
en, -sagen 27. blut machen 
-ina dottelich ; -inas amech- 
tnimus id, 5.) o. vnge mutet; 
are L /errera fachten; eiame- 
f.45. 

:am-itain, -etum zamit 37. 
n-gue s. Exsangnis. -ima- 
. Examen. 

are auseren mit dem phlueg 
1^ eren mit eym pluge 45. 
r. a. 1420. auß rawten 52. 



fExarma-re. -tag lupns eyn getze- 
met wolff 125. 
^Exasp-erare, -iraresamrmachen 

52. 

Exaudire erhören, twiden 38. zwy- 
digen 27. vorczigen, herhören 45. 

^fExantoritatas volkomer in den 
maistersprichen 52. 

Ex- {cf. im-) -brigare entwer-en 
Str. F., -ren Gloss. 

*Excandere schinen 37. i. valde 
ccdidus (aus candidus) fieri 76, 

Excedere vorbergen in der san- 
nen 45., umged. atis vbergen in der 
Sunden (s.Gloi<s.)! vgl. Excessus. 

Excedra, 1: excetra ine. prod. 76., 
cicreda Meg, var. (ein drach) auzwäh- 
sel (vom Wachsen der abgeschlagenen 
Köpfe) Meg. die, serpens multorum ca- 
pitum cui vno absciso tria resurgebant 
l refulgebant; w. u. extedra in pro- 
hge Hestreponiturpro qd, serpentesep- 
tem capita habefite quod et idra dicitur 
76. exeetra natter- 44., brand- Ki. 
-schlang, i. q. hydra Ki. exidra 
(:e^ eyn slange mit ses houeden 37. 

Excels-ns, -a {v. Excollationes) 
hoch 29. vberhoch 34. 

♦fExcencerare s, Exentera. 

* Exceptoria i. cisterna eyn ding 
do man regen wager in behalt 45. 
exeptoria pl. waterkulen 37. 

* t Excerebr-are vz hirn F. a. 

1420. -is i. insanus76.,furiosus 37. 
76. vnghesunt {Öfters so aus insanus) 
37. wuetent 52. 

Excerpere austzihen 52. 

♦fExcertus s. Exertos. 

Excessus {cf. Commissus) vnge- 
horsamhait 52. ouertredinge l pecca- 
tum 37. eyn vbergang in der sonne 
{vgl, Excedere) 45. 

♦f Excetra s. Excedra. 

*tJBxcibi-^ excipu-latores i.qui 

furantur de bonis antequam (ah) here- 
des possunt hereditari 37. 

Excid-ium eyn vz geuelle F. a. 1420. 
-olas 52., exidolns i. qui cito cadit 

37. 52. 

*tExcipa-^. Excibi-latores. 
Excip-aliim (nrr. 1. 2. Gloss.), 



160 Ezdtare Eiequie 

-inm 40., exibolnm 37. {ef. Fuso- sarien Gl, tn,, dUlat. excntia (Fi 

rium) stört-, onder-vat KiL eyn euer nachGl,m.);dagegenfr£f.e»come 

speyt 37. aber spies 40. atis scopa vgl. Schder 122^. p. 

fExcitare wekken 38. wecken fExcultiis s. Excoliciui. 

nach dem slaff 45. exitaro (ignem) fElcusor (statuarum) gys 

arkenken 32. excitatus ghe eschet flctor;e. Ubrorumbuchtrackc 

i. exitus 37. erweckt i. excitos 52. Exciissorium(^cri6rufi»^butt 

t Exclus-arins, l -or J?r., l -ores f Excussus i. robustus, veg 

pl. 37. 76,, l -orius Gl. m. dor h8der expeditus 52. 76. erscholdig 

37. i. ianitor Br. Gl. m. -arios i. ianu- chreftigt 52. 

arius 76. -ores (y. Gl m. v. -or) i. Execrar-e, -i entwi-ben 30., 

quiymaginesexculpantlfaciufUetc.76. 29. entwyen V. o. 1430. 

maler 1: eyn beide hauwer 37. Execntor voUfftrer der d 

Excol-are wtsien G. voc. vz vyen gerette o. ander ding us richt< 

{vgl. Cribrare) F. a. 1420. -lare i. Exedra ratgeben- K. F., rai 

per Collum liquare stechen {umg. aus 32., für sprechen- 40. -stäl. absi 

sieben sim) 45. exetre kilchen fenster 32. 

Excolere i. diUgmter colere wel ♦fExedula s. Esseda« 

hauenen (h. colere KU.) ; bouwen G. voc. ^ Exemmium. exsemineon 

vz ackirn V. a. 1420. gheslechte 37. 

*tExcoli-cus 37. Gl, m., -tos \ Exempl-ar, -are 33. ein exe 

excultus i. bene cultus 76. wolghe 52. peyczaichen 33. P. V. ein 

eret 37. pild 33. vor bftch 32. exempi 

"^fExcollare s. Excolare. -um e. das} man ab schreibt . 

* t ExcoUationes ( X excauati- -ar 1: -um liknisse, also eyn forii 
ones?) knien l graf 37. lasciuie\ dar- Exeni-a kleinnoter (c/. Enceni 
nach: excolla } excelsa suntlocain -um gobeleyn (vgl. Collibium) 
coUibus sc, vana (st. fana) idohrum 1420: exs- 37.. exc- l ens-e 
ubi demones adorabantur quefecerat eyn vulkomen gaue 37. bodenl 
salomon in monteoliueti contra templum nanciam 38. 

domini 76. * fExententiatiis (alph. exs- 

Excommunicat-io usgemeinung urtailt 52.^ 

29.^m.l.-iisusgemeinter^P.^m.iiO. *Exent-era, -ra gewed 27. 

aug der gemain geseczt 34. sim. 1. iig geweid 29. -rom gepurdt (au^g 

der gemainschaflFt der cristenhait 30. o. ingewaydt 34. -ria jngheweyc 

sim. 23. vische 37. -rare, i excencerw 

Excoria-re villen; -tor viller 38. hatten 27. .98., l weyden, also< 

* t Excors (Br. Ki.) vnwyze V. a. vische dat ingheweyde vt nemc 
1420. kräng 21. 45. excor t. sine aug n. 27. gwaid aus n. 33. ent^ 
corde l fatuus 37. F. a. 1420. 

*tExcrea-re ausspftrczeln P. F. •fExeptoria s. Exceptorii 

-no 76,, -tio 37., -mentnm 37. 76. Exequare slichen 27. slikche 

(alph. exsc-) spiginge 37. i. Sputum 76, Exequi-e hilghedum 37. begr 

Excuba-re vt br&den 37. vz brutin 40., -niß 1 -d. ere K. V. by 

F. a.i4^ö. waschen (^MWör.^,seczen; -tio F. a. 1420. beganckenissen G 

wassung 45. bedenckenes der doden 21. bed 

Excubi-e dachwakinge 37. kri'g- chnfiss der toten P. F. begheni 

wacht 32. -tor Gloss,, exthabitor der doden; -as peragere be 

Wächter 40. also me de doden begheyt 38. 

Excudia escouveste, i. q. excudis l. obsequiale K. V. toten b&c 

instr.quoptUvisexcvititminfrjg.GloS'' obsequial K. F. 



ExercituR 



Expansale 



161 



Ler-citus, -atns 45. geornetz 
dem streit K, V, cf, 75. eyn 
: (umg.!) 45. 

^rmis vngewapent 52. sim. 75. 
["tus. excertus i. nttdatus, 

trwlitus 37. 76., solicitus 76.^ 

37., aus spoliatus. 
58 ouenscuzile H. S. D. one- 

(oueschuscel ?) 40. 
nus vf} ge-eßtjn, -eret 45. vcTt- 

cetre s. Exedra. 
mrire auß kestigen 27., X 
Q, t€ie aus krestigen 5. 
Aere-s erue- //. S. D., erbe- 
loser, herbelos 100. uncrbo, 
pta Gf. -diatus (-datus 76 
ne, viit eruet 37. 
bere, exibere beden 22.*^ 38. 
8. 

lorrere schuwen V, a. 1420. 
chortar-i, -e zu hören (umg. 
den) bitten 45. 
diosticus s. Exoticiis. 
db-ere s. £xhibere. -ulum 
pulum. 

dd-olus s. Excidiam. -ra 
^dra. 

gal-imn, -lium s. Oxigalla. 
Jl-is, -lis 34. chlain tagig 1. 
1 V. a. 1420. luczel; exiguus 

lere vft ziehen Gloss, exemit 
41. 
dmie s. Exuoie. 

iprouiso {cf. Gloss. w. Exo- 

Repente.) vnsichtigkleich 34. 

P. V. vrberlich 74. vgl. ur- 

rtc. Sm. I 185. 

ani-re vor yteln F. a. 1420. 

e delt, ot modich; -tio vor 

e 37. 

dssorium s. Episeram. 

tere engegen-, gegenwiirtig- 

dtaro s. Excitare. 

üti-am czii stornisse 8^ F. 

-ale e>n vorghiflic ding 37. 

mimalpestiferum inferensmoT' 

ütie (-cie) vuUenkomen synne 

eh| Homm gloaMriam. 



37. suntplenesenientie; exors Lsm- 
tentia perfecta 76. 

*t Exitus s. Excitare. 

* fExno-dosiis, -aus 33. i. ple- 
nus nodis 33, 76. l atigulis 76. vul 
knope 37. 

*£xobru-to^ -pto von vber vel- 
lich 34. ^ 

Exodi-arios vorsinger KL i.pre- 
centor Gl. m. i, positor ofßcü; -um i. 

officium 37. exordi-narias i.impo- 
siior ofßcii 76. -arius i. q. exordium 
facit Br. 

^fExodicos s. Exoticus. 

Exodus ü^ang, ein buch 30. das 
puech des auffgangs der kinder von 
Israel 34. 

*t£^^ol-anus, -enus s. Exula- 
nus. 

Exolere vg der gewonheyt kom- 
men (X solere) 45. 

Exoletus stinkende 37. i. valde 
fetidus Br. 

*Exoporrium. exporium bor- 
same 40. porsam 74. 

Exopposito (c/. Aduersum)jeghen, 
j. ouer, teghen 38. 

Exorabilis^ exorebilis Gl. Ker. 
her-, haer-, aer-haft Gf IV 994, (dar 
runter facilis ohtlih) Gl Ker. 

*Exorbit-are irren F. a. 1420. 
-io i. stultitia l delirametüum 37. 

Exorcismus gesemung (m au^ 
n) 27. 

*tExordi-, exordin- s. Exodi- 
arius. 

Exordium anbeghin 37. an hebin 
F. a. 1420. ein anheben 52. 

*t Exorebilis s. Exorabilis. 

*tExor-s, -sis,-tes etc. s. Exsors. 

Exossatus kranck 52. 74. 

Exosus gha had, hetisch 37. ge- 
hast V.a.l420. 

^Exotica pelegrimen cled 37. 

*Exoticus {i. odibilis Gl. m. X 
exosus) frembd Ki. exhosticus i. 
disculus eyn schuler 37. exodicus 
i. discolus ldissimilis76. 

Expansale i. aculeus (s. Acu- 
leus) Gl. m. rahm Ki. ram 52. tuoch- 
ram, cum quo pannus extenditur 76. 

21 



162 



Expansorium 



Expositiciiis 



expos-ale l -aculam in quo p, e.; 
-itus eyn rame 37. 

* Expansorium teppet 38. off- 
geheng 45. furhanck 52. eyn vfiFge- 
hende (st. -nge) l reck 27. rick 5. 

Expansos i. manifeste exten-sns 
l -tas etc. 76. don, streflF i. extensus 
38. l expassns vt gherecket 37., aus- 
gestrechkt 52. 

*tExpa-rs s. Expers. -ssus s. 
-nsas. 

^Expastus vor smecket (Ad. ver- 
schmachtet) 37. 

*tExpecta-re s. Pansare. -bilis 
von alter wol geborn K. V. i. nöbilis 
l ex genere spectabil-is etc. 76., -i wol- 
geporn 52. -torium ein wart brieff 
64, K. V. exspecta-tio l -bulum t. 

mundanorum inspexio 37. 

*tExped-, expedi-armatas ge- 

wofifenter 40. (sim, 74. v. c.) 

Expedi-re vt-, an-richten;i. finire, 
festinare losen, endighen, clouken 
38. -tus snel, endelik, tauwelik 38. 
vj^geracht 45. 152. gericht F. e. q. D. 
-tor ussrichter 40. sim. 75. -tio eyn 
beredinge to dem stride 37.-, expet- 
30. -itiuus usrichtiger 29. sim, 34. 
vnrichtsam 30. wacker, rat 38. 

Expens-a, -e pl. cost, alseme 
sprickt: de hefft grote cost ghe dan 
ouer dem arbeyde (msc. Inf. st. -en?) 
38. 

*|Exper-ectus s. -gisci. -gencia 
s. -iri. 

tExper-gisci entwaken 38. -ge- 
factus dir wacht V. a. 1420. -rectus 
vt dem slape waken 37. ontwect G, 
voc. -ectns i. per se vigilans 76. Br. 
erwachen (ptc.prs.?)76. 

t Experi-ri vinden de warheyt 38. 
-tus s. Expertns. -entia erfar-ung 
29. -nuft 34. -mentom -nuft ü., -niß 
29., -nüst 30. vor suchnisse F. a, 1420. 
l expergencia i. certa noticia seu ex- 
igencia 76. 

*t Expers enig 1. 29. (s, Gloss.). 
ledig, vnteilhaflFtig 29. mang-len 52. 
-el 34. Vgl, 142. p. 134 h. v. expartia 
dliena ib. 133, Gl. m. expars Gloss, 

v.c, expositos s.kv. Expansale. 



(expernns 76.)^ exsper-nos l 

i.carens 37. -cia enikeit, ledik 
manglung 34. 

Expertns i, extra pemicie 
Situs 76. ervaren 37. experiti 
peritus (expriv.) i. extra peritii 
Situs Gl. Plac. (cf. Gl. m. h. v, 
124 ad nr. 288). i. imperitus 's 
vorvaren 37. 

* t Expetitinus .v. Exped 
*tExpia-re us renigen 2 

rämcii 34. -men 1: -tio renvn 
-tor reyner 40. 
Expila-tam, -re cf, 142. p, 1 

204-5 mit Anmm, -tns {cf, E] 
be rouet 37. 

Explanare hobeln, planire 

*tExpl-aratio s. -orare. 

Exple-re vjj-brechen, -stief 
-tio brinung, w. u. -brigü 76, e 
sprunck 52. 

Explica-re usuelden 29. -b 
loselik 37. oflfenleich 52. 

Explodere sehenden Glos 
plndit vituperat 142. p, 134 m 
explos-ns i, extra püsus l vi 
posüus 76, vt geslaghen 37. -i 
clusa Br. 

*tExplora-re speygen, la 
varen 38. versprechen 29. -tini 
teren, uigeleren {?nhd. vigilierei 
38. -tor Speyer, vor speyer 2 
nae (nau 132.) wachter of 
soecker G. voc, spieher 40. i 
ratio Versprechung (pr aus 
expoliator i. e. plorator k t 

gator 76, 

* t Explosns, explndit s. 1 
dere. 

*t Expoliator s, Explon 
*tExpoli-are. -ta roff 37 
*tExpolois hchvorich 37 

licht-vaerdigh vaniis? -roerigh 

KU, 
Exponere duden, be d., ut l 

38. vormytten F. a. 1420. vermi< 
*Exporinni s, Exoporrii 
*tExposa-cnlum, -le s. E 

sale. 
t Exposit-icins s, Abiecl 

-io bedutnisse 38. -ns eyn vi 



Expnmere Extorqaere 163 

mdeling (-ger?) 38., aus * f Extargi - meatarium^ -pha- 

;h = -haftich, vnteilluifftig nam s. Extergifacimn. 

'S o.undGlo.ss,h.v.? «fExtartns (aus excreatus?) vt 

3-primere wringghen, ut- ghespiget 37. 

\S. expressus aus ge- *fExtasi-s hinairbrottim G/. /// 

esprochen 33. sim. 6. aug j287. eyn hynprit F. a. 1420, ent- 

27. breitten 49. (entpretten BM.I259^). 

loratns, epudor-atus, auchmatigi(atiÄaumachtigi)32.zückün- 

7. m. expaderatos «. im- ge 30. sim. b\ vt dem synne komen 

^ expod-eratos, -opus 37. -are an letzte end söfFczen 30. 

> (plem.am -lik; 37. Vgl ^^^^ ^^^^ ab stat 29. 

un-verschamt. *tExta. s. Ex-tispex. 

^ ^"^Ki?^^^?- .. I, nExte-dra s. Excedra. -mplo 

mare schubben wtschellen ^ Extimplo- 

ich&pen 29. schftinen (X Exten-dere raghen, streuen 38. 

: f^nieppien 30. -sus, -tus 5. Expansus. Protensus. 

isitor ervarer 37. t. cog- fixtenuare L liqmfacere waichen 

IS 76, 52 

9 Dequo. »tExter-gifacium, -imentum 

nßweiim ^x-. ^j^^ ^^^^ ^^^^el 52. extargi-men- 

wis vor blodet 61, ^ tariiiml-phanumdwelet.wapüa37. 

mmeon s, Exemmium. Exterius vtwendich, en buten 38. 
ixcuia 

heos eyn vraghe 37., at*^ ./o?''^^™^*^^ ^^' ^^^^^^ ^;«- 

•^ ® ' 1420, -tor zerstorei-, verterber 40. 

laticus s. Exulanus- jertreiber Ki vertribner i, gui abici. 

-ms,.pmsvpwakende37. tur a proprits termints 52 abexter- 

Te vt supen 38 minatore von dem durchichter (vgl 

exor-s quasi extra sor^ t^.a Ti,annu8)o.yondemzer8t8rer41 

tentia perfecta (cf. Exitie) f^^^^T® vertribner 52. -nus 142, 

>2. onghelucksam, vreemt P- 135 m^^nmA. altenus Br. yz.lendik 

I vromede 37. -sis i. alien- 'i^iif :' ^ . i «,^ 

•tes i, carentes 76, -tem *tExtersa ^ oonsumpt-tol-a76, 

142,p,13SmüAnm, vorter-mge, -et 37 

ausare .. Pausare. Ext-erus fremd 52. t -raueus, 

3rn-ens, -us s, Expers. "^^"^^ vromede, butenwendich 37. 

vor twiuelt 37. ♦ExtimplosniumoGtJE'ßr.extem- 

•e. exputus i, expiatus plo czu handis F. a 1420. 

l Extingwere erloschen 29. er- 

-tiUare «usstrieflFen P. F. loschen, vndertauchen 52. 

extoris K. V.) groß in- Extipare s. Eradicare. 

^. groß ingewaid (cf. Ilia); Extirpare roden, alsom wat vt 

32. sulte 38. in gewaid 30. der erde greft 38. extripare vz. 

gederm 52. wurcziln F. a. 1420. 

Te vz welbin (b aus k?) Ex- l exta-tispex eyn wicker mit 

deme ingheweyde 37. 

ibitor s, Excubie. ExtoUentia ho vard 37. 

fuesslan (n aus m) 34. Extor-quere s. Distorquere. 

eyn ars loch F. a. 1420. -slo tümikch P. F., scheint Adj. vgl. 

\ bearc {st, bsec) thearm tumiga coKida 6r/. V 424. Sm. 1 443.9 

aber das Gegmtheü in tumigschleben 



164 



Extaneus 



Faciterginm 



ebeiudo 76., vgl Gr. Wfb. II 1520 v. 
Dummig. 

Extra1le1l£l^9. Externa. 

Extremn-s (c/. Exterus) der lest 
der ugwengest 45. der ussrist; -m 
primum vor end 29. adextremum 
zä de ussresten 41. 

*Extrex. extrix nacke/. occipad 

37. 

fExtrica-re ans tziehen 52. 75, 

-bilis «. explicabilis, solubilis 76, vp 
lozelik 37. 

Extring-ere zwingen 52. wten 
dwange doen G, voc. -o i, coarto 76. 

*Extri-pare s, Extirpare. -x 
s. Extrex. 

t*Exubep-are vberflussigen 52. 
•antinm ^berfläzzig 41. -antia i. 



abwndctntia 76, -is wendcint 3^ 
ghe wenet kint 37. -60 l •ent 
infatites ab vberi ablacH 76, -ant< 
i, ab ubenbus extracH 52. 

Exuere, induere teyn ut 
an 38. exntns vt ghetoghen l 

^ExulaSns l exolanns, es 
ticus elende; exolenns vre 
ydel 37. exolari vor ellendeii 
14J20. 

* t Exns (cdph. ex) eyn vel l 

Exnstos vg brennat 31. ^ 
brennet 64. 

Exnnie gherouede cleder 37. * 
togen harns of cleyderen y 
vianden G. voc. slangen hat 40 
mie (sie) chlaidet (t st. r) P. 



F. Ph. 



Faba pan 2. 33. 34. bon 29. 30. f. 
inaersa gewant 1: gestülpt bonen 
0. San. f. Inpina (cf. Insana) bulse 40. 

fFabaria bück K. V, puck 75. 
f. domestiea angl. lemeke (isl. le- 
miki); f. agrestis iauerole Rawl. 

Fabella s. Fabula. 

*tFaberraruiii i. ingeniostis ZI ., 
aus faber ra rum adj, (id. Br. de.) 

*t Fabinius {aus flamineus?) spu- 
rius 148. 

*t Fabrater-ia smitte ; -nus smie- 
des kneht Symb. D. fabrat-ica 76., 
-rica Stade dar de smede wonen 37. 

FabrefactüS knnstliken ghemaket 
37. 

Fabri-ca schmytta 31, -Da eyn 
geczouwe V. a. 1420. -le smede tauwe 
37. -na een smedes stede G.voe. 

Fabnl-a eyn ghedicbtet rede 37. 
sim. 110. mere i. sermo, rnmor 38. 
geswetz 122. -atores meren dechter 
45. fabella eyn clene rede 37. 

"^Fabnndns sprekesam 37. 

* Facator s. Fatator. 



^ Faccinium. faximiana 

{aus- -er) krut 40. facinea es] 

*Facelns s. Faseins. 

Facere don, maken, sei 
fae dou 38. 

' * Face-tia^ -sia hoflFlikait 3 
Oloss., facitns (X faa) theme 

♦fFaci-anns l -des (: -c 
vor houet 37. 

*Faeie-s antl-at 38., -üt l 
ii9. K. V. -tenns antlitlich 2( 
liczleich 34. 

Facilis {cf. Exorabilis. 1 
lieh lere (vgl. GJoss.) 38. 

^ t Facin-ea s. Faceininm. 
sus s. -orosus. -ia s. Faciter 

Facino-, facine-rosuszunc 

* Faciola eyn sim an eynei 
37. 

♦fFaciole s. Fasciculns. 

^Faeiter-ginm {cf. 8^ 
swaistuech 52. band t&chlin 
swenkli 93. tocklein 74. -inm k 
swenczlin 40. -ea eyn cled gi 
van mengher bände verwe 31 



FadtnB Falera 165 

a 7^. faciaia l faxi-, facris-te- frid P. F. berchfrede 37. phala eyn 

"tem eyn band twele 37. farciter- porte 37. werr, scblag 52. 

jinm ambelachen H.S, D., vgl.Gf. ^fFalan eyn raste; phalagi eyn 

V 157, mnl. ammelaken Tafellaken beide grece 37. 

De Vries Wtb, F-, \ p- 38., ph- 37. 40., T- (v. 
^jFacitns s, Facetas. Pertica) -alanga stake, stangbe, pran- 
gt Facrlsterinm^. Faeitergium. ghe 38. een dreyboein G. voc, kegel 
Facti-o parthy 125. toy t Fl a. 1420. ^7. stanga 40. eyn renne b&m t. liasta 

ledregbinge 37. -osns eyn smelder 37. 

. fallax 37. serhaftiger 45. argelist *Fa-, fal-langes de vordereten in 

15. 152. würckenhaftig 52. eynem stride l eyn de de banner holt 

Factum geschieht 32. 37., erklärt die dort unrichtig aufge- 

•f Facnla s. Fagam. faßten Glossen im Gloss. 

Facnla fackel 29. eyn clene blas , Falanx schar von VI ti^enden 40 

37. blas, schoff, eyn wi^h dar mede fallanx schare ;nkef.pertiea;8hngh 

hichtet t. fax 38. pl aspen i. ligna ^^" *1^^^? ^"^^^ ^^.^^^4."nL^^- .. 

irida Gl Heisterb. (GL mj } ?.^^^*^\,-^ ^n" '*"*'^*^^^- 

Faculeiit.ia8chyn;-u8e-.daniÄ37.. (f Falanx) Wide 37. groß geschosß 

ü 14. 1 / . uxo 1..11. .rx 52. grosses schos 40. evn groiR straiR 

Facnltas kanst, nchtöm Mfe 40. j » Piaster 45. balsteV (Si« balista) 

Sr° vi ^3*ö^ ^ ^'"' G^/ slingher ö. tw. speoz G/. VI368. 

AJ.13 * ' j j j IX. ,i. ,^^ *• londa magna qtiod est teli maximi^ 

if!^""*'**' 'T^'^on*' ?^*^^ suuin8peoz,lper mihil daz ist scaftt'O 

r^^n*^«;"*'J.**™ /?* 30 redsam ^^gf^' ^;' p^ ^ -^ ^^ igt 3^ <^gt,„ 

Seht 29 " "" ^*^- '*'"^''*' Holfmam) meista G/. 

•f Phach «. ^ach. Falcar-e grasen 45. -ius eyn swert 

•Fagasmon dein adder vnlde swer- ,,g, 37 g„ g^hmid 32. mader 

teln » gladlolus 51 sm 25. 33 33. „„„rp Sm./FIP5. 

I if^üif ''ü?*"* ^^- *»»•*« V^. * Falca.st,.er hake, hame 37. -rnm 

inentnm bftchwald 32. 3^^«;,^^ 29. segcns 52. sengsen 34. ein 

* Fagitriticiim boeckweyt G. voe. sagen 33. rut segense, reb mes-ser, 

* Faginni. fagam ho ghe buwete 37. ha"ppe 40. hepa H. S. D. happa, habba 
*tFagmentam s. Faginus. af, jv 752. schneyteysen l schnoid- 
*^¥ago\iAori Stint comedentes male- messer K. V. 

dieta, etpomturproddatoribus; fago- Falcat-UH, -e besmedcdewaghen 37. 

dolores (itmged.) i. tmndtteatifes se * Falcistrum eyn vor eyninge 37. 

»>*«*■ 37. Falco ( cf. Girofalco) fack (sie) K. Y. 

*tFagos a. Lilifagos. «FaleÜMire. faselizare {zw. Fa- 

Fagam bouck, vruOd de vppe den golydoroB und f'anos) vnzerig ver- 

homai toeaset 38. boyk 37. buch aychly den 46. 

31. bftchel K. V. buechel 30. puech- *;-Falena (von dem) iakn Meg., 

leia 34. puccheln 33. buchkeru 30. falena .-iO.; cgi. die Thieniamen Sm. I 

ecker 32.faenla (X fackel 29.) pue- 52Hv. Fal; f. aus dem Deutschen, a»»- 

chel 34. fagus böke arbor 37. bouke, gdehni an phalaeua (scheinwurm, 

eyn böm 38. buclis (umged,) bCm 40. Hechtmuck KiX 

«FagU'Di, -8 s. -m. Fagiani. * f Faler-a t -ameiitnm 37., phal- 

Fanvs. Vagus, -nale s. Famlgalu. lera 02., fallera K. V. eyn qpad (X 

Fala (cf. Propngnaculum) wig hus nd. spat Fferdckrankheit?) der penle 

0. grabe 40. bergvryt V. a. 1420. per- 37. rogdecken K. V. alkefer Symb. D. 



166 



FaUx 



lawant F. vrat Nicolai (vgl. nd, lawend 
linteum Fr, 1 59(fi). som decki 32. ffel- 
era rosdecke, -lera declachio; fale- 
tra gesmeyde F. a. 1420. 

•fFalix s. Pilix. 

Fall- s. Ußw. Fal-. 

♦•^•Phallanx s. Palans. 

*tFalla-ria s. Falarica. -x s. 
s. Factio* 

Fall-ere, -1 feylen, missen 38. 

♦Fallio s. Farcillio. 

*tFlial- s. Ya-sallus. 

*t Falsar-e, -ins (ingl Folge:) vel- 
sche-n, -r 38. falsiloqnius (-nmt) 
falsche rede F. a. 1420. 

*tFalna s. Yalaa* 

Falnus^ falwus falwer 40. 

Falx sichela U. 8. D. sichel 45. 
K. V. sensch, rebemeßer, hepechin i. 
falcastrum 45. seges, rebenmesser 
K. V. zekel, zessene 37. falx puta- 
torla heepe KU gerter F. S. G. 909. 

Fama rocbte 38. lund 32. lum&t 
40. infama in dem liumat 41. fa- 
mare lob geben 52. 

Fame-licas lozich 38. l -ticos 
l -rius vor modet (i. g. l8sig Br. 
Wtb.) van smachte 37. 

Famen eyn sproke {hd. spruch) 37. 

*Fa- s. Fo-mentnm. 

*Fame-rias s. -licas. 

Fames nach hasten (animi) 32. 

*Fame-s s. Fomes. -ticos s. -li- 
cos. 

Famicns est locus etc. (wie in 76. 
Gloss.y doch castrenses richtig) l l. 
tabemarum etc. wie hei lo. de I. Gl. m. 

♦fFamili-a hiwisc-e H.S.D. -a 
Vind. sim. Gf. IV 1060. hiuuiske 
Haupt III i61. hiwisc 104. -aris 
dienstherr 52. -osns eyn de vele 
ghezindes heft 37. 

Famos-us wis, kunstich 37. wyt 
merlich 27. weyt merik V.a.l420. 
weismärleich (tmged.?), wollewntig 
P. F. woUumdig 29. lewntig 34. wai- 
denleich 33. -ior s. Princeps. -itas 
veiineertheit G.voc. 

Famnla s. Dula. 

Famulus cnape 38. eyn vri knecht 
37. 



Pharetrum 

*tFana s. Fanom. 

*Fanatic-us mänig 52. -a efi 
b&m de dar is vor brant van den 
blixem 37. 

^Fanga s. Vanga. 

Fano, farco Symb.D. hand-wai 
40. -fanc (sie) i. manipuliUB, mir 
pula, mappella Synib. D. -fan, mi- 
nippel 65. 

'*' Phan-ola, -ula een stal G.fm, 
schal 27. 74. schall 83. (atis stok 
sacerdotis, X stabulum, phoms). 

t Fans sprekende 37. t. loquensBr. 

Fanta-sia dirscheynunge F. o. 
1420. driegnüss, spottnüs 33. trieg- 
nfiss, ein elbischew wetriegnuss P. F. 
sim. Gloss. betrognig, fantansie 27. 
betriegung 32. fantasige 36. leiplich 
scheinung \ drunckung {aus du-) K. F. 
-si» et gedrognuze; (homo) virgoge- 
lecht est H. Fh. -sma spottenig 45. ge- 
trucnisse F. a. 1420. eyn bedregbinge 
derogen; l fasma droch37bediinck- 
nig, betronig 27. -siare l -ziare {i 
horrere) eysen, gruwen, rasen, doven 
38. -sticus trogniser 27. tragenleicher 
33. trugen lichtiger 45. irrsynnig 29 
sim. 

*Pliannla s. Phanola. 

Fanum appet gocz hus, bettehos 
40. phanum dcz tvinkhus F. cl 1420. 
fana eyn vutemelik opper 37. pl. 
sunt iüicita sacrificia 76. 

*tFapor s. Yapor. 

Far weytz K. V. waiß 32. meel 
(i. q. farina 38.) 37. kerne o. mel 40. 

^fFara-go s. Farrago. -mea 
s. Foramen. 

*tFarcilacio s. Fortalicium. 

*tFarcil-lio, -io slorprade {raus 
c, vgl. Gloss. Sm. 1269) Synib. D. 276. 
fallio eyn brade 37. 

Farci-men wenstlf. S.Pr. uuenist 
Gf. 1893. vulsel, -ue volsal V.o. 1420. 

*Farcinosus. faromosus krum, 
houerich 37. 

*tFap- s. Fa-citergium. 

*tFar-ciue s. -cimen. -co s. 
Fano. -diola s. Fraudula. 

^Phar-etrum t. rotundum celtm 



Fariantapula 



Faselns 



167 



-itrnm ein czill polcz 33. 
falcz (uniged,) 27. 

iantapula s, Farmacopo- 

as, vor. parias Meg. est 
\s qui eredus incedit l intran- 
JO (cf, Gloss. h. V ) i serpens 
ambolens 37. pari m,Meg. 

(^apcia s, Farricaptio. 

icid-a todslacher 33. eyn 
X schleger) 27. dot-slegher; 
ich 37. 

"icina {cf. Farricaptio Gloss.) 
32. farinnla eyn meel 

inüs s. Farins. 

Ins eyn poete 37. tichter 52. 
seus (cf. Beghardus) ge- 
10. glichgner 52. gleichsnner 
?r 30. paydenthalber 1. M.2. 
i abescheydelinge F. a. 1420. 

iritram s. Pharetrum. 

OS gemenget Gloss. gement 
?t P. V. farinos gemenchet, 
ley 45. 

acia. farnatio salue 37. 
äcopola (fem.) salb ver- 
K. V. fariantapula eyn 
r der salue 37. 
.^na-}i;os, -ycus stok, diep- 
-CCUS stoc Gl. Lindenbr. 

*natio s. Farmacia. 
[*omosas s. Farcinosus. 
i-cum, -tum eyn bry 37. 

tgo graws (quelibet mixtura) 
•ews sim. Gloss. grieß 34. 
29. 75. gemÄscht körn K. V. 
gry^ 30. farago stro Symb. 
(,) Wide futer 45. 
*atiim s. Farracnm. 
icaptio. faricapcia mul- 

,go {cf. Lucanica Gloss. In- 
schuber Gloss. schuler (sie) 

icia cumquofarcimenfarci- 

' l fe-rtinicnlnm coue i. 
porcorum] (fe-) meste couen 
cire mesten 9.). varicini- 



Gloss,^ yartina-cnliim estcasapor- 
corum 37. 

Fartor wurst macher K. V. worste 
meker, slechter 37. wftrster (nhd. 
Eig.) 32. meczeger 40. fartorium 
kutelboff 52. 

Fas temelik 37. gheorlouet. G. voc. 

*tFasce-iuia, -mie, -mij, -nia, 
-nnyna s. Fastema. Fascinatio. 
Fescennina. 

Fasces. fastes pl. edelheyt der 
er 37. weltlicher 32., aus weltlich er, 
(üsadj. X fastus? 

Fascia, fassia 38. 52., fasia K. V. 
eyn houed gad, eyn titten budel, 
eyn ouer hemet, eyn wyndel-doyk, 
-band 37. windel K. V. w. bant 38. 
eyn widen bant 45. wiegpand 52. 
windele, heylende {aus hevlbende?) 
40. windtel 33. band o. bardin (X 
fasci-s, -culus burdin sim. Gloss.) 41. 
burstbenda;yasciola windela H.8.D. 
fasci-ola, -alis Vind. windinc Vind. 
Tr. sax. uinning Symb. H. fastiola 
bind K. V. 

*Fasciciil-a eyn gros pandt 33. 
-US buschlin 65. \ faciole bdchslin 41. 
fascillns welle, bdrdelin 40. 

*t Fascinat-io züber 40. ags. mal- 
scr-unga Gloss., -a Bosw. mascrunc 
Pf Grm. VIII 338. -or beswerer 37. 
festinator l incantator zauberer 
mit Worten K. V. fascinu-m 1: -s 
beswerynge der ere 37. Cf. Bibar. 
fasc-enia l -inea ein ansprecherin 
i. mulier que ponit fasciniam (-inä?) 
52. 

Fasciola s. Fascia. 

Fascis bund, puschel; welle holtz 
125. 

^fFasecnlus s. Faselus nr.l. 

*Phasedes s. Phasianns. 

* t Fasel-izare s. Falelisare. 
-lum s. -US nr.2. 

Faselus snycke 37. weideling o. 
ein bidming (X bot?? X geweide? 
vgl. Gloss. und u. w. Omas-ium, -um. 
Omentum. Gf III 87.); phaselas 
w. schif 40. facelus een boetken by 
een schip G. voc. fasecultts buchih 
(X fagulus sim.? bdt?) 32. 



im 



Faselns 



Fatim 



Fasel-ns^ Jörn et «icer kechera 
//. S. B. phaselas phaseli ^. V. 

^fFasenain (a. d. Ähd.) fes« o. 
dinkel genus frumeyiti 40. 

^fFafiia s, Fascia. 

Phas-ianas l -edes (auch 23.) 
foysan 87. fasi-anus id. ib. fasant 33. 
fasalt 27. faselbfin; -onus fasant 32. 
vasianos vasan 30. feysan; phisA- 
nus phisaD, berhan 38. 

♦fPliasis sproke Q rede 37. 

"^Fasma s. Fantasia. 

* t Fassa {(pdaaa ?) fraua Symb. H. 
(unter dm Vögeln), 

*tFASsia s. Fascia. 

fFassio bechennung 52. 

^Fastannm {alph. fasc-) saerdoeck 
G.voc. saerck doeck, saerck i,q. fu- 
steyn f ustannm (cf. Ghss. h. v.) KU. 
vestanic-a ^9. Parchanos. -um 
barchart 30. fustagoom barchat, 
ital. fustagno gall. fustaine Oe. V. 

Fastema. fascemia est dausibüis 
fallacia betreugnusg 52. 

*tFast6s s. Fases. 

* t Fastidi-um vor dreyt 37. ver- 
drossunge 30. verdriesung 29., -nus 
34. maglaidi 32. magleidin, vnlust in 
essen vnd in trinken K. V. vrdrucz 
40. -osus verdrossen 29. 30. 34. 
-ositas vordretlicheyt 37. -re (fasc-?) 
vorwerffin F. a. 14^0. 

* t Fasti-gium hoee F. a. 14J20. 
•dinm (auch 142. p. 139) hSchte 40. 
-giatllS i. eleuatuSj altus Br. i. subli- 
mcUus^ electus, fcictus 76. vor hoghet ; 
-giosus ho 37. 

*tPbastillus s. Vasallas. 

*tFastiola s. Fascia. 

Fastu-s eyn bochvort F. a. 1420. 
stolzer 40. -osus homodech, houerich 
(aus houerdich; cf. Farcinosus) 37. 
hochuertig, treg 52. 

'*'Fasiila (vgl vesula aus vesicula 
Ohss.!) folgt bei Scheler Oloss. 14 
nebstltLrida als Synonymen der Glosse 
strula vesse, das wir nicht mit Scheler 
von dem detUschen fiest ableiten tnögeft. 
Vgl. vielmehr vesica (sonst fra. vessie^ 
furtzblat^ Voc 93. Gloss, h. v. Zu- 
nächst jedenfaUs: vissium ^e<rfia, >Ia- 



tus ventis (sie) ; Ihissium, vis 
viso; bisso pedo. Gl.m.Nfr 
oder vesce de loup, vessel 
Mmidarten pisse de loup, pe 
ital. vescia, v. lupaia, vesci< 
bexiga de lobo {also deutlich \ 
ca ) span. vejin, tieben pedo ode 
de lobo mit. crepitus lupi, 
vesicarius hd. wolfs-furz, -fist t 
andere Zss, mit fist, nl. w< 
dän. ulvefiis schwed. kjiringfiis 
Lycoperdum bovista. In den pi 
lischen Mundarten heisst diese 
vessa, vessiga, vessina de lo 
den flatus ventris herscht d 
fix in t?or, vgl. o. sp. vejin. Zt4 
gehören struUare, trullare i 
veysten etc. truUa furcz, fii 
phon), truncz wd. vort, schete j 
re varczen Gloss. (welche 
Gloss. 14 Anm. 13übersefien k 
mit. Wörter stelle ich zunächs 
nl. strullen hörbar harnen, 
Sippschaft ich in m. Goth. Wtl 
besprach (sondern klingt stri 
stallen, stall Schmeler IV 62 
obigem truncz, druntz gehöre 
trullare : strullare) nl. stront r 
strunt ital. stronzo afrz. estroi 
6tron) mit. struntus, strundius 
gr. (meKt^oq Von. lat. graecum 
sodann schwed. strunt m. res 
Larida steht vielleicht staü 
(-dus i. sordidus Voce, fuul 6 
oder vgl. Iura i os ventris etc. ( 
jFfVr Ersteres spricht laridan 
sordidam Symb. E. 

Fatale eben tliur liehen 2 
tyer (umged.!) 33. 

*tFatator, var. facato 

m. (auis) Meg. 

Fatatum ordineert G. voc 
diniert 110. 
Fatidicas warsager 52. 

*tFatig-a mfiyung ?. fes 
29. -ia miedekeit (me^- 30 
muet 34. -atus ni&de, hellech 
ligh KU. (auch oberd. Sm. II Ts 
1 660). 

t Fatim s. Affatim. 



F«li8cere Fedofl 169 

-re mud werdin V. a, 1420. Fax {cf, Facula) eyn blas van stro 

f thun 31. verswinden, ab- 37. vakchell, schob 33. schaub 1. 4. 

Vgl. 142. p, 139 ad Fatesc- P. F. fakchel, visch (st. wisch) P. F. 

wusch 45. 

beschicht, äffen tier (c/. ^fFaxi-miana^. Faccinium.-te- 

bescherde 40. vf gelegit rinm s. Faciterginm. 

vrlage Sum. Febricitaredenfrörärhan33.5tni6. 

doer, gauch i5. Febrifuga (Ed.) metra -ff. PA. 

günden 38. gunnen 38. matran i. inacerana (so auch 75.), 

l'^ 38. faudicos gunstig matricaria K. V. mertran, aurine 

(vgl. Gloss. und o. Aurina. Centatirea. 

emere, heyt assche 38. Nernnkh Gentia centaurium. Gratiola 

38., cole van stro 38 s-ro officinalis.) 40. 

\ folen (s. Gloss.) K. V. Febris rit i sucht K. V. ridden 

V. a. 1420. oseleu 27. vsell (einmal viddeu) auf fiber; ardentes 

5. vsell, putz 02. ganheist, tebres brinnende fiber H. Ph. bifer, 

anhaist o. schaiiin (X ^^^^^' biefer 42. veuer, eyn suke 38. die col- 

fankch 38. esch von de de G. voc. der ehalt siechtumb 33. 

. vsel; faulaein ensel J^. F. dv keld ader der seuche (msc,)\ 

niuni s. Flaiüliniam. f. acuta dy quartanie 27. {sim. 5.). 

r i pistor 33. -sor eyn Vgl.dieKrankheitsimnien von Ä. Stöber 

i. piscator 76. in Frommann D. M. VI Iff. undmeine 

ius s. -ouius. -la s. -illa. Rec. in Kuhn Z. X. 1 S. 69 ff. 

-nium, -men eyn haad aue Febra-arins rebmonat 32, hart- 

mon 30. horning 38. -U8 (anser) ein 

IIS Westen wint 37. K. V. hornings gang 125. 

'. pfen 32. d li fonne il/owe *Febuia pl. (aus fribula) stmt 

504\ (notus die f&u von uasa uictilia 52. sim. 76. 

V\ct. pf&hn /. Fr. 1285''. fPhebus auben-, ephebus mor- 

V. F6hn). 1: fauins hcht gen-sunn 32. febas sunne F. a. 1420. 

flbea radius solus l luna 148, vgl. 

ibilis gunnich, gunstich, flbebella 6r;. m. 

►flik; -0SU8 vul g&nstes 37. *f F- s. P-ectorale. 

H adj. sbst.4.dcl. gl^k^sLmev 'Fee- s. Fet-ulentus. 

r P. F. golugsam 34. ge- *tPeeiil-enta8, -initus hevik F. 

I. geliicklich 29. gheluck, a. 1420. 

G.voc. Feda hör (cf. Cenum. Lutum. 

hönig stis, daz siiess vom Gloss.) P. F. 

)nig-sam34.,-same(wm^6'rf.> Federare schweren für gelt o. 

). hong sam 29. wab 29. 32. globen 33. 

^e, ratel KU. (fauiim, Fedus adj. stinkede eghen lofte 

'rata, mellis Pf . Grm. VIII ( Eigenlob P^Mte Gelübde teduHs.!) 

^eutenaufalts. wrate, das 37. stingUch i. gallo 27. strinckend 

idius Gr. Wtb. III 464 ah- o. die gallo 45. stingket l gal 21. 

•k von honnighe ; f. mellis Fedas sbst. lofte 37. geloubde 

eym 38. fagus sam 30. F. a. 1420. gelube 27. gelüb 33. i. 

ingsam 41. pax etc. Br. ; daratis fldas pars per^ 

yrüin («?/v gum) 33. go"m petua l amicitia ; fldes id. Gl. Labb. 

hiili 40. fauees schlung (unerklärt 142. p. 143). Deutsche 

gum, niche; faueibas den Glossen (gelub sim.) gelten für fedus 

I. (wangen 13.). und fides gemeinsam. 

Q2 

ÜonuD glotsariam. «'^ 



170 



Fei 



FereoliiHi 



Fiel terre s. Centaurea. 

*Fele s. Felena. 

*Felech-U8, -i l celechi vetter; 
feliti i. q, grex schsiTe 37. celediphi- 
leti s$mtfiOortes et int. celeti expugna- 
tores et phfletii adnUrabües et eromt 
iudkes sepiuaginta locorum stA dauid 
76. celech lantrechtere 8um. (Gloss. 
h. V., X coheleth; vgl. v. Cerethi). 
cerethi et pheleti erard cohortes s. 
legianes pugnatorum ; c. i.exterminor 
tores^ ph. i. admirabües ; hi erarU oas- 
todes capitis Dauid Br. 

Felena. feie l felis eyn ekerne 
auimal 37. 

♦fFel-era, -lera s. Falera. -iti 
s. -eehas. 

F^lix saUx (sie) 38. 

fFell-ax drogenhafidch ; -imonia 
bedrechnisse 37. arglist 52. 

*tFelli€alas s. Pellicola. 

♦Felliciis bitter 37. pitter als dy 
gall 52. sitn. 75. 

^Fellimonia s. Feilax. 
fFellitici neitgallen V.vrat.Nic. 
cf. BM. L 459. 

^Fellioni i.psalterium 37. 76. 

t*Fellus s. Vellus. 

Femell-a sey, alzo de uoghel; 
wiueken 38. -arius de vruwen zede 
ouet ; -aria vruwen werk (:) swyngen 
oder spynnen, hekelen 37. 

f*Femen8i8 (cf. Feniseca) eyn 
hau man 37. 

t'^'Femigrecnm s. Fenum. 

Femina l molier vrauu-a, verb. 
in -e; wiff (vruwe v. Domina) 38. 

Feminal-ia^ -e bruch V. a. 1420. 
l femorale niedergewete Symb. D. 

* Feminella frowenkrut 29. frawn- 
kraut 34. 

*tFemix s. Fenix. 

'^Femora (X feniceus sim.?) est 
ruffattmica 33. 

Femorale (cf. Feminalia) pruech- 
pentel i, pracale 52. formale s. 
Sabligar. 

Femur de h&ft 36. 

♦fFenacio s. Venatio. 

^Fen-aria 52., -era ein grazz 
Sichel 33. eyn gras-s. 52., -zekel 37. 



*tFener-a iag^; -ator 
(X venator etc.) 41. 

Fenerator s. Fenera. Fe 

Fenest-ella eyn gut heni 
-rello est bonos pastor l nobilis 
tor l partu]tfenestra76. 

*Fenestrale ram 29. yensl 
K. V. 

* Fenest-rello s. -ella. 

*tFeni rotros; fenicea (cf 
Ghss.) rot rog 40. 

^fFeniceta s. Feniseca. 
Fenic-eus i -ins rotvarb t 
F-, V- 30. -enicnlnm vei 

eyn crut 38. venchel 30., est 
ortensis K. V. fenichal chrai 
fenckel 29. fengel, tyl 27. tili 

Fenicurns roestert G. voc. 

*tFe- s. Vene-nifnga. 

*tFenil-e hewhaws 52. h4w 
K. V. heu g. 40. eyn hau ho 
wisch 37. -a heustat V.a.l42 

Fenise-ca mader 40. 52. -1 
haumeger; feniceta zesene 3 
oneseca i.falcastrum76.) 

Fenix fenix auis 29. est 
auis 76. eyn iunk vogil V. a. 
femix äin lucz 32 , vgl. Sm. J 
Gf. I 318. BM. I 1040^. phei 
toto orbi singularis et unica Bi 

Fennm hau 37. 38. f. gi 
fine greete s»ad Chytr. femigi 
rSniischer klee l kriechisch hew 

Fenns w6ker 37. rut schart 
rüczhart (vgl. rutscher-zins, -rec 
// 139^) 32. prasem-e; -ere fc 
tor (i. vsur-a, -arins; cf. 6 

369) Symb. ü. 

Feodu-m, -s lengut; domin 
odi leyn her, arue here 38. ph« 
len gud 37. yehodum lechc 
feodalis leynman 38. 

*Fer-a wilt deer 38. gewi 
•alis grimmig 52. sim. 75. -. 
grimikait ib. greselicheyt 37. 

*tFerax s. Ferox. 

Ferax frucht berrer 40. 
bar 37. 

♦fFercale s. Fnrcale. 

Fercnlnm richte dat me 
rieht 33. gerichte 29. 



Fefo 



Fefda 



171 



5 vü-na 38., -war 33., -nach l 
zh 29. 

ereUns s. Fetellos. 

eren- Gloss., ferent-, feret- 
get- 27. -arias schucz 27. 52. 
37. ruter 132. G, voc. eyn brftt 
luck 45. 

3train bare dar me doden mede 
le drecht 38. eyn bar do man 
oflF treyt 45. toten baur 41. 
c) 32. 

ria (c/. Dies) werch- 52 etc.y 
men- 32., III, zins- 32. 40. 
r. mitwocht 32. F. donstag 31. 
irie defanctornm dy sele 

rina i, venatio Br, Gl. m. ye- 
[0. wild brad 37. 
rin-Qs vnvemufftig 52. willec- 
. willig; -6 willikchleich 33., 
gedeutet, fermns defere ex- 

re 6myten(maciilare smy tten), 

■ 

tas frechait (aas nd. wreetheit 
>. scherpffin 33. 
, fru- 30. -mentare brot hef- 
heflFlen 30. siircu 29 seybern 
ment-atus erb- ben brot 40. 
tbel J29. K. r. hoflfel 30. vrhab 
5ur deych 35. brot ane heuel 

1. seuberlich o. suberung 45. 
er-mns s. -inus. -oica s. Ver- 

"Disilim fernis 22^. 38. 

3ro-aia (s. 142. p. 141m, Anm) 

2. -nica dea serendi^ -ne dea 
«, -pia Inno 37. 

in^ ferax 33. 37. grulich 27. 
1 33. frilichen (umged.) 45. 
a (cf. Atrox) F.P. greselik i. 
18 37. 
Tago hamerslag herba(sic) 40. 

'ar-e pferd beslahen 52. -ins 
or copper 37. eysenchauffler ; 
(1 werch 52. 

^rrat-a carpenta pl. ein be- 
wagen 52. -a schraghe (i q. 
ite 147. )\ -i waghene 37. -rina 
-umeudümr) ein ij^em hutte 125. 



Ferre bringhen, halen 38: 
♦fFerredus s. Yeredns. 
*Ferres wfiler 32. 

Ferreus van isem maket 38. 
♦tFerrlscuria s. Ferrttgo. 
Ferrnca. formica (umged.) eyöen 
ringk 34. 

*Ferru-ciila s. -ginexis. 
♦fFerruga rugge 40., cf.sq.?^ 

* t Ferrugen-ia ein swartz rock 
7. -a swarcz roge 40. 

t Fer-, fe- 76. -rugineüs (c/. Fer- 
rucula Gloss.etc.)estcolornigeretpO' 
niturpro öbscuritate 76. i. defermgine 
existens Br, i, fiiscns üuele gedaner 
Symb, D.j umged. aus ualwe sim.? 
darauf folgt flavus falewer ib. 

Ferrugo, verrugo 30. rotig 52. 
eysen-rot 33., -sinter l rott 34. ysen- 
schmid (umged.) 30., -fSil 29. yssen 
f6l 32. (vgl. Fauilla). rust van yseme 

37. ijser-roest KU. ferruginem ob- 
scuritatem (cfprc) l ferriscnria (aus 
scoria; X obscurus?) 142, p. 142 m. 
Anm. cf. ferri scoria ijser-, hamer- 
slagh KU. 

Fermm yseren 38. 

Fertilis vruchtsam 37. fruchtber 
0. gemfttig (gratus?) 40. berhaft 41. 
geyl, alzo de acker dede vrucht bar 
sint edder vet 38. 

*tFe- s. Fa-rtinicnliim. 

*tPerto (cf. Quadrans) verding 

38. firdung 27. vierling 33. fertox 
fier-dung, -ling 40. verto vierdung 
30. 34. 

Fernere bitten 37. f. fac welle 
H.Ph. 

*tFe- s. Fer-raginens. 

*tFerul-a, -us 76., l -ago Zt. 
pirckwurtz 125. sim. 126. brickwortze 
(bis) 5 1 . schfilrftt K. V. ein rör schafft 
33. eyn ror staf 23. 37. i. baeuh$8 
artmdvnis cum quoitur l palmitorium 
puerorum in scolis I est herba que in 
galgano ruxscitur cuius suocus vüius est 
galgano 76. gerten-, galben-kraut Ki. 
genusfemculiquod cresdt in mmte gat- 
gano Br. do mit man die schftler in- 
die hende schiebt 40. 



172 



Ferolaria 



Fibula 



*Ferularia ». forale sc. lignum 

quod est superare (aus super axe) 76, 
Schemel 23. 37. super axem 23. 

Ferus grymmelk 37. 

*tFesceim-ina oram (g. pl) 
bruloft sanghen G,voc. -e wigin ge- 
song V. a, 1420. fascennynna eyn 
kinder moder (c/. faste-me l -nee 
arum dicuntur candilenequibus nutvix 
pacificat puerum moriendo p. 76. sim. 
Br. V. Fescenini); fascemi-j oram 
1: -e arnm sunt carmina qv£ cantat 
mulier zo'zynynne 37. Vgl. Gloss. v. 
c. hier und Gloss. vv. Nenia. Susurrare. 
Gf. VI 281 V. Sisa. alle süsse (sausend 
Meg.) stimmen machen slaffen; darum 
susent die ammen iren kinden bi 
den wagen 50. sim. Meg. v. Strix. 

Fess-us mode 37. -itudo, vessi- 
tudo 34. (cf. Fatiga) mftdi 29. mue, 
tragchait 34. 

'^ t Festacolum s. Festucalium. 

*tF- s. V- estibulum. 

Festin-are s. Agitare. Expe- 
dire. -anter illendig 29. -e ylig 27. 
warleich (aus festiue vierieich?) 33. 
fluchs, beyzeiten, behend Ki. 

*tFestin-ator s. Fascinatio. -e 
s. -are. 

Festinns (cf. Festus) hochtzeitigk- 
leich 0. wirdig 52. sim. 75. 

Festnea, vestuca 30. 34. K. V. 
stob 41. stof 37. G.voc. stöpflFell 33. 
agen 32. 33. K. V. P. V. agensturapflF 
(aus agen, stupflF) 34. ein ayn von 
flachs 33. ayne V, a. 1420. aglan 29. 
hew blöm f. K. V. helb 30. (helwe 
palea Gloss.). caff G. voc. scheue 37. 
38. vsel (X vesel; cf. Fauilla); vrujhk 
(k aus t, cf. Fetura? Festuca nr. 2 
Gloss. 'i) P. V. 

^fFestucal-inm^ -um 38., festa- 
cnlnm 45., festncolam 37., vestu- 
cabnlnm 32. eyn rib-yserne 37., -eysen 
33. ribbe isern i. tritorium 38. 
rechel o. hechel 27. eyn henckel o. 
eyn reyff isen des fleysses 45. bii 
schwing 32. 

Festnm haenbalck, hoechtijt G. 
voc. eyn hauen balke; et solempnitas 37. 

Festns 1: festinns veestich G. voc. 



*tFetell-ns, -a kalf 37. fei 

kalp 40. 

Fetor (cf. Fraglancia) stanl 
roke 38. vetor smack 32. fe 
stankchär 33. -itas stinckendk< 

*tFetos-U8 fruchtig V. a. 
-e (cf. Fetura) faselig Symb. B 

*Fetnc-a, -ina vorwerping 

* t Fetnla est mulier paruos 
fetus 76. lam 37. 

Fetnra vrucht 37. vasel i. 
fetus 109. G. voc. 

*tFetns abgeunde 33., leil 
frucht. ein iungeg 125. faetns 
krotengerick n. (progenies bt 
Fr. II 100"") höh. zabj pulec 
(vgl. gerick n. exta, viscera Sf 
43. BM II 68 1\). 

Fex (cf. Blictnim) berme; 
also olie barme 38. hef 41. 
m. Oe. V. heffen, garben P. V. 
BM. 1 530. geriben 34. drfissi 

♦jFiala sim., flöla 27., fyi 
gotrolff 45. coderolff, eyn lai 
38. eyn clene kclk; et eyn glas 
(lat.?) 37. angster 52. glasecop 
glase, cop. proprie; flalin (X 
gr. vitrum lat. Symb. D. eyn 
vaz V. a. 1420. gürtell 33. g 
6. kutr-uUr 27., -olff 34. F. a 
gutter 29. 

♦tFibe-a, -bella s. Phel 
Fiber pirch 29. burck ar\ 
33. birck; beuer, atther 27. 
eyn deer i. Inter 38. 

♦Fibex birkch 33. pirchh 
brick 30. 

Fibra ander, geleich 40. p] 
dat hinder deyl der leueren 2 
librlaeppan Gloss. leuerinlappa 
iecor) Erf. Gl. leueriu lapa Mt 
fibrae iecoris i. lacivia i 
cinia Lappen; von Hildebrari 
erklärt) interaneorum 142. 
♦IFibrns /.fibnla37. 76. bn 
♦fFibnla (cf. Bracea. 1 
haecksel G. voc. rinck /. Oe. F. 
etc.^ Mrg. ein roren (vgl. rorber 
33. acc. pl. hringan Pf. Gm 
386. hrincas l fiblas (lat.?) i 
lebeleia Gf. II 79. pl. spinlei 



Ficillo 



Fila 



173 



P. App. spasa Gf. VI 364. Pf. Grm. 
VIII 389. tibula spasal ib. 1 117. 
{vgl. Baen; Urform spansal?). flbu- 
Uu*e czu knöpfen mit der mantel 
snür 27. 

•tFibu-lo avi 37., -o 76. i. loqnor. 

Ficarins snayr V. a. 1420. {zur 
Glosse i stitar? oder sur vorher g. Gl. 
flbula Spangen). 

Ficatum leuera Symh.D.263. 

Fi, fis- 33., vi- 30. 31. 32. 37. 

-cedula, flceula Gl. Lind, riet schnepff 
K. V. ryed gaycz 31. ried gaift 32. 
mepha Gl. Lind, sneph, gybicz P. V. 
acbnep-ph 33., -f 52. graß mück 30. 
ffiege (X grasmücke sim.?\ sneppe 40. 
snippe 37. ein sehne trostel o. ein 
grassmuck 52. 

•Ficella est pars bracMi l qd.vas 
83. 76. 

Ficetam vigecht 8. 9. V. a. 1410. 

♦fPicenla ^. Ficedula. 

♦fPhiceus s. Piceus. 

^tFiementarins (anders figm. 
Ql.m.) eyn to hope cleuer 37. 

*tFicofaii-ca, -ta eyn vighen eter 
\ calumpni(Uor 37. 

^Phiconissa s. Fito. 

fFicosus i. fico morboplenus 76. 
eyn vik balch 37. 

*Fict-a (cf Pax) ghedichtet; eyn 
kellek des wines 37. -io gemacht 
F. a. 1420. falscher rat 52. -or s. 
Excasor. -ilis erden, dat van erden 
ghe maket is also eyn cachele edder 
erden gropen 38. -itinm Gloss., vic- 
tieium gestiffte 30. 

•fFicolus vighen sap 37. 

•Ficns feig beul l blater K. V. 
vicht (öfters)^ Ed. wicht, morbus U. 
Fk. siechtumb 33. fig bull infirmitas 
32. inf piscium der fyeck ; figen bom, 
fige (also 2 Formen) 27. fischsiecht ag 
29. nicilS vic, eyn crancheytder vissche 
38. 

Fidefragas. fldi-gragns^ -lesns 

getrnwe-loser, -brecher 40. 

Fide-lia, l -na 37. pod 37. ein 
wen hafen 52. een eerden kanne 
tf eerden pot G. voc. irdin haflfen 
i seri-a, -ola K. V. 



Fideli-8 s. Fidns. -tas {cf. Fi- 
ducia) trüwheit 29. 
Fidell-a s. Figella. -na s. -lia. 

Fides gelub 33. loue 38. 

*tFidic-ula eyn quint sait; -en 
spillman; -enna leirarin 52. 

* t Fidi-gragus, -lesus s. Fide- 
fragas. 

Fidios, viderius 30. 32. gold- 
trager 29., -finger 30. 32. est anularis 
(sie) digitus een vingherlin (-nck sie 
132.) G.voc. 

Fiduci-a truwecheyt 37. 38. /. 
fldelitas 38. to vor laed {hd. zuver- 
laß) 37. -alis getreu-ig 33., -lieh 27. 

*t Fidola (aus bedula sim.) bircke 
Str. V. 

*Fidu-la s. Figella. -s s. Fedus. 

Fidus getrüw, gelöpHch 29. ge- 
trw 30. i. fldelis gl8ubig 30. truwe 
in dem denste 37. 

♦fFflfra (aus typha Gloss.?) tolde 
V. a. 1420. 

Figella, fidola 40. K. V. fidella 

K. F. gyge 40. fidel, geig K. V. 
vigeU-a vedele 37. veddole; -arins 
vedel boghe 38. figellina id. 37. 
fidelpogen 52. Die Glossen ratt, rade 
X uigella X nigella, vll aus rotte 
(chrotta), das jedoch sonst nur durch 
lira, cithara, i>S'^\teYmm glossiert wird. 
Figere vaten, hechten {w. u. h. 
vanvaten) 38. sticken, kleben 27. 
strikchen 33. dekchen, chliben P. V. 
(nach den Parallelglossen d. st. stek- 
chen; doch vll. unyged vffl. leyradecker 
= kleiber; kaum X fingere dichten, 
denken). 

Figmentnm gascaft Gf VI 450. 
geschöpht 41. gemacht ding 29. ge- 
macz d. (sie) 34. 

Figulas vlner 27. 45. topper 27. 
haffiiär 34. heflfener 45. cleuer; t. q. 
luti-f. grSper 37. 

*f Figur-a gestaltnisse 40. bewy- 
sunge F. a. 1420. -e g. sg. bilidi 48. 
-itatns gedieht 52. 

*Figus eyn wild katte 37. ein 
wilde katz 52. 

♦fFila s. Filia. 



174 



Filacerinm 



FioLa 



* ijFilae-eriaiii s, -terium. -ista 
8. Filatista. 

Filac-, fllar, yila- 30. -terimn^ 
flla-teria 32. 52., -terie37., -cerium 

36., philateria 41. startete 36. stra- 
tele 22. stradel 23. (vgl, u. a, schratein 
Br. Wtb. II 688), czotel 34. ein czedel 
der czehen gepot 52. lode 5^ 30. ein 
lapp 32. 33., an aim rokch 33. sunt 
zome der rocke der dekene l vedeme 
an dem alter laJken 37. schneczly 
(vgl. wett, schnatz m. Brautfrisur ?) 
29. geren andern gewand 41. ger am 
gewande 74, fliaterium estcartain 
qtia lex erat scripta ; fllacterie i, car- 
mina turpia l ligamina; flleterie /. i. 
fimbric que pendent in extremitatibtis 
dalmaticorum 76. fllacteria bryne 
F. a. U20. 

Filago wurm krut 40. 

^Filama kuß 52. 74. 

Fila- s. Filac-terium. 

Fila-tista, -cista \ -tor ayn game 
winder 37. 

* t Fil-atus s. Foliatns. -eterie 
s, -acteriam. 

♦tFilia {,,st. fila") aurea (soli- 
dago) banvyrt Clp, i. q. centanrea 
minor Somner, 

* Filias^er t-icus eyn stef sone 37. 
ein steuff-sun, -ra -tochter 52. 

Fi- s. Fo-liatus. 

*FiKcatus colatns (i.e. filicola- 
tus? aus celatus?) scolpitos gheltau- 
wen 37. 

Filico vn warhaflFtiger, vnstetter 
K. V 

Filiol-a iiilla IL S. D. uillölin 
Vind. fillolin Mm. -us uille H. S. D. 
vtllol Vind, fillol Mon. 

Filipendola roit steybreche (sie) 
t. viscago 0. san, 

Filiius sone, pL s&ne 38. 

Filix. falix farn 32. siiicem id, 
Pf. Grm. VIII 299. 

*tFiloco-pus een minner van 
houerdien G. voc. rümer 52. -mptus 
beromer 37. philo-bomaruem; -labia 
ein eytle ere 52. 

fFilome-na, -lagrasemuggeSywfe. 
D. philomena nachtigall 34. nacht 



gal 29. nach gal 30. 32. naehte-gaSe 
40., -gaal 38. 

* Philorcinm nomen amasie^ qmm 
amor mens 52. 

Philosoph-ia weysheyt der natw 
(ue'?) F. a. 1420. -ia movaUs der 
siten kunst 33. 91. -ns oatondii 
ein naturlich Weissager 52. 

* t Philotomus (ßiu Filocopnsefc./) 
t. enphilomia kozinge, sprekinge 37. 

* t Filt-o, -a medeburgis beyr 37. 

* t Filt-rifex l -US eyn hoyd wel- 
ker 37. -rix een viltmaker G. voc. 

*tFiltro s. Scannes* 

•fFiltrum hirin tüch K. V.sim. 
64. f. terre (f. herba Ql&ss.} «ijl 
feltwort, molayn Bawl. 

*tFütns s. FUtrifex, 

Fimar-e^ -inm s. Finms. 

Fimbri-a som 27 36. sam 51 
sawm, hast 33. ghere 36. ger 27. 
-are haßten 31. 

*t Firnen s. Yimen. 

*tFimns mes 37. 38. mist sa 
flmirola (aus fimigerula?) nüstber 
F. a. 1420. flmar-e misten, tongoi 
27. -inm missche 38. 

*FinaIi-s eyn ende 37. endig; -tcr 
endtleich 33. -tas endynge 37. 

* t Findelica s. Yindelici. 
Findere spalden, clouen 38. 
Fingere (X fig^re) bedenkchen, 

stechen etc. 33 Stacken etc. 27. stellen 
V. a. 1420. 

Finire (c/. Expedire) volenden, ver- 
pringen 52. wedden, also dat holt an 
der muren i. terminare 38.; vgl 
gew&tt compago Fries, gewett Stalder 
II 428. BM. III 774. 

Finis ags. aerce 94'*., aus ciniA 
fiesce? 

Finitimns eyn naber 37. 

Phinna czwechk 34. hast- 40., past- 
74. -nagel. 

* fPbynnla. phinnala klein plan- 
ne 40. 

*Fioia s. Fiala. 

*Fiol-a fiel h^ba 27. figel pawm 
83. -ata f.-krut 29. feyolkraut 34. 
eyn drang mit fieln gemacht 45. 



Firniftciilain 



Flaeeere 



176 



*maciil-amfe8tikait52. -arins 
$r; monile fermal 122. 
lamentam der vest himel, der 
\i.Meg, gefestenig 45. firma- 
terckung 52. 

i-are beuesten, stai-ken aller- 
ig; -OS vast, sterk; t. ratos 
,) stark in dem louen; -iter 
iterke i. -rate 38. -itais vast- 

r. 

hiro-ma, -nia s, Pliroma. 
hisaaas s. Fasianus. 
1- s. Fi-oedula. 
ella ein chlain kräcz 33. (equi 
uelkorb 125, kezekorp F. a. 
: flscina rei^ {vgl. rise, rase 
52. visella i. coninus {aus 
, s, Cophinus); visola Schüssel-, 
rb 30. fisteUa V. sq. fistilla 
ina. 

[sceria eyn de gherne weken 
I 37. liscin-tts die. appetitor 
a l flstella est vas vineum 
mneum) in quo caseus compri- 
6. fiscellas liebbaber des wei- 
tes Ki. mollis cdsei appetitor Br. 
isci dz graw daz der kaiser 
41., X fuscum (satcrä Gf.)? 
If., graw (tret nM. trägt) he- 
ier grauwerk. 
iscidu- 37., flsti-lensis est 

fiscus 76. eyn clene visch 
.!) 37. 
ina (c/. Fisce-lla, -rius), 1: fls- 

yicina 37. eyn kese-nap 
20. -vad 1: schatella 37. 

lum qudsi fiscella olei Isid. U. 
CZ 14. llsulam oley krftg 40. 
[scola s. Fistilla. 
iscnla« flscole konynges tyns 

OS kunges kamer; frouhof; 
)alg (sie) 37. schätz kamer; 

hoden palg; pewtel 52. i.peU 
ua testieuli sunt Br. eyn vur- 
tel V. a. 1420. 

icus {cf. Medicus) glas arczat 
cus naturli-ch 8. 52. -k min- 

(i. naturalis Br.). flsiologos 
jrlich maister 52. sim. 75. 
sionomia angesicht kunst 33* 



fFissili-s delhaftieh 37. -a oram 
klobholtz 125. flstilis i. q.facUiter 
superari poiest daz menlich vber win- 
den mag 45. 

Fissura {cf. Rima. Rissura.) de- 
linge 37. sleizang-a H. 8. Mon., -e 
Vind. scninda Jf on. {1231). kluflft 52. 75. 
vissura eyn cloue der yoghele (umg., 
vgl. Gloss.) 37. clob quo aues eapiun- 
tur cum pedibus 52. 

Fissos geticht (a findo) 27. 33. 
gedecht 45. 

*t FisteUa s. Fiscella. 

*t Fistida {aus fiscicida Beutd- 
Schneider) eyn budel deflf 37. 

♦fFisti- s. Fiscidu-lensis. 

*tFistil-is s. Fissilis. -la s. 
Fiscella* 

t Fistilla fpuffp; i. cannale tynne 
{st. rynnej, kendel 27. üssel (morbus) 
32. f. obhqua querflote 125. flscola 
eyn pipe; eyn water p.; eyn renne 
37. flstnla-re pipen; -tor piper 38. 

*tFisnlam s. Fisclum. 

tFisus truwen (ptc) 37. trawent 52. 

^Fitacos. phiiicas eyn zethech 
ezeke auis 37. sarch (auis;sic!) 33. 

Fito. aphitonibns von den fal- 
schen wissageu 41. phit-, fit- 37., 
phic- K. V. -onissa vnhold 32. be- 
swerersche 37 . ein selbeschwererin K.V. 

* t Fithrem, var. fltrem ags. snae- 
deldhearm ir. indriscain Lor. 

♦tFitula s. Situla. 

Fixorium eyn steke mest 37. 

*tF- s. Fr-ixorinm. 

Fixara cleuinge mit lernen 37. kleb-, 
spad- {st. spald-), ry^-unge 27. heflf- 
tung, chliebung 33. cleybung, spalde 45. 

Fixus bestedeghet 37. stich, ge- 
stochen, gesteket 40. 

^Flabaiius eyn swin herde 37. 

* t Flabellatores (X fabulatores?) 
klaflfer 41. 

Flab-ellum wegel 38. weyer, quast 
G. voc. gessel (X flagellum) 27. l -pum 
(fab- ?) eyn vleghen weygel 37. -rum 
suiedel (cf. Gf VI 871) i. ventila- 
bram Synü).D. winde 40. 

•fFlac-cere es vi droghen 37. 
-cidus luck, schlottericht, sclüappicht, 



176 



FiageUa 



Fiaaeofi 



h&ngigt Ki -idus welck 125, -cor 
Gloss., -or pfinn 33. -tor fynne 27. 
flator i. marcerator eyn finder 45. 
Flagell-a eyn clene ghesle van 
ossen senen eder van äderen 37. -um 
geysele, swepe, sweppe 38. gessel 
(flabellum id.) 27. geyschele 40. 

* Flagena flachßpluwel 75, eins mit 
Flanga. 

*Fla-, flau- P. V, -gendnla di- 

miditis piscis fluder P. F. fluoder 1. 
flander 5^. Vgl, Polipus. Pygoscelis. 
Flago.; die Fischnamen hd, flu-, flo-, 
fli-, engl, flou-, dän, fly-nder, schw. flun- 
dra isl, flydra pleuronectes bei Nem- 
nich h. v., wo sich noch weiter auslaufen- 
de Fäden /steigen, an ivelchesich flangen- 
dula etc. selbst Jcnüpfen mag ; Grimm 
Wtb. III 1799 V. Flinder. 

t Flagetons- {aus Flagitios-) -us 
sceymelos, vnkusch; -itas zünde weder 
god, ouel ghedan 37. 

Flagit-are s. Blandire. -ium 

schalckhey 1 125. pinde (umg.), quäle 45. 

*t Flago (c/. Flagendula? urvertv. 
mit dem d. Namen?) bley, eyn visch 38. 

Flagr-a l -am i. aliquod nodosum 
76. eyn knopet gheissle 37. -um hette 
of slach G. voc. slag F. a. 1420. fil- 
Iftta jtf. S. ilfow.villat Vind. peutsche 44. 

Flagrare s. Fragrare. 

Flagra-re (ardere) flogaron Gf. 
III 763. -US bernende 37. 

*tFlagratores {cf. flagellator Gl 
m.) gheislers t vangen vor ghelt l 
vor doed 37. 

Flagrum s. Flagra. 

*Flam- s.oft Flamm-. 

Flamen blos, some (X semen?), 
priester 40. der heyligcit V. a. 1420. 

^fFlam-enta, -ita 76., -ita J?r , 
-inata 37. pfaflFen beyb 33. eyn pe- 
pesche 37. 

*f Flamincola weeh-il, -eler auis 
V. vrat. 

Flaminenm presterschup 37. hiille 
40. 

Flamin-gus, -ghus vlamig 38. 

t Flamita s. Flamen ta. 

Flamm-a lou 38. lauch des fewrs 



P. F. der Ion von dem für 27 
brünen 32. -ere flammen, princ 
flam-a der hert von dem füre; 

eych (weit.) begem zu borren 45. • 
i. quifacit ignem 76. eyn v&r bo 

*tFlammea (X framea) e; 
scherpech swerd 37. j cf. i. 
Gl. m. flamea (aus framea) i 

Flam-meolum wympel, ri 
mano Gf. II 794. sloyer 33. l - 
i peplum sponse een kit (: 
cf. Recidinna etc., doch sonst nd. 
G, voc. -menm stürcz 31. ri 
Symb. D. -eum brauthfiU, e^i 
mentum capitis etc. K. F. sim. 7 
mineum v. h. v. 

Flamm-ere s. -a. -eum^. -e 

Flam- , fla-mineus eyn 

kint 37. pf äffen sun 52. 

^fFlammitum eyn werder 
Flammula, flamula brande! 

me-, burne-krut 40. prent kn 

angl. sperewort i. lanceola; 

nor las sperwort (centaurea 

wort) Code. 
Flamor. flosmus wdllin 40. 

74. 

*Flanga {cf. Flagena) ghe! 
flahs bldwel 40. flach6pleu( 
{alph. fal-) stang 45. Für d 
leitung von falanga vgl. auch 
perticus Gf. III 259; doch \ 
leicht eher flagella u. dgl. su2u 

*Flan- s. Fla-geudula. 

*Flangus swanime 40. 

*tFlanx s. Alx. 

Flare (cf. Suiflare) winden, 
38. w&gen 41. 

*Flasc-o 37., -a 37. 40. e; 
vad 37. fleche 40. vlascula, \ 
Ium vlassche 38. 

*tFlat-io blessunge 40. -u 
40. bloß 27. plasung 33. 

*7 Flat-or s. Flaccere. -us 
Flaua een rype ayr G. vo 

vrucht 37. 
Flaueus. flauiis valber F. a 

plab 33. bloe 27. i. qui vulgo 

blundus Br. flawus ghelhaft 

flauidus s. Liuor. 



Flnui 



Fln^tra 



177 



*Flaui valwn ek. Gf.BM.r. Val- 
»e. Zeuss, die Deutschen 744 i. angli, 
Katonici d ilandrieuses Br. flaiiiii 
Uwen qd. populus 40. 

Flauidus s. Flaueiis. 

♦Flauil-ininm , -onium buggier 
^wnged.) 32. fauinium cogheler, blau 
dene want B8. 

• -J- Flauiol-a wogen blaym (.v/r; 
ifi.y(.colm wocken X rocken, roggen) 
S3. -US waid bluin; frauiola bran- 
M 32. 

Flauiis^.Flaaeus.Ferrugineus. 

♦Flauu-, flaw- v. Flau-. 

*tFlebot-omum vleem U. voc. 
Ijreteme; -iuus flietine 40. -onium 
•yn stu ysern ;')7. -onius herczug- 
■ng (X stug-); -oniare herczugen, 
fceseczen 45. -oiuus fliedel insfr,; 
-omator vintauser, lass-T K. V. fleu- 
lN>^onium vletcinen 38. -oniare 
Itten bleut ut den ädern, stugen 38. 
stfigen, laten 37. -emare stuen 27. 
^mia i -omium stew-, loß-blut; 
4iiiator l -inus stuer, leßer 27. fleo- 
llot-oiiio scherffen; -iinator l -inia- 
üsator schrepffer 33. -omia schrepf- 
fiiDg 32. flecmum flidma IL S. D. 
frebotns eyn stfiger 37. 

♦fFlecium .?. Flegmen. 

♦Flecin- s, Flegm-. 

*t Flecmum *\ Flebotommn. 

•Flecta sne-plog 8., -vlocke V. 
trat. (BM. III 345). 

*7Flect-ere bughen 38.-, flox- 
Br. -uositas bocheyt 37. 

Flegma wazzrigeu faucht Mefj. 
rotz K, V, sunderote (sf, snud-) o. 
TDfletiges blüt 40. fletig plut 74. 
Heg-, flec- 37., fleo- 40. -maticus 
kalt fuchtiger (cf. Sangwineus) 29. 
unsteter, treger 40. eyn de stedes 
modert 37. 

^Flegmen. flemen (X A^^O *• 
: pl(^amen 37. 1J29. flecium eyn trän 37. 

•Fleobot- s. Flebot-. 

*tFleo- s. Flec-maticus. 

Flere wenen, hnlen 38. 

♦Fleubot- s, Flebot-. 

*Flex (flloss. r. Flegeton) eyn 
gloyt 37. 



* I Flex-atura pyegung 33. -ibilis 
])iegig 33. höchlich 27. boghe {bis), 
swag 38. -US {ef. Torta) boghehaftich 

37. bekrummet Ah. -uositas .<?. Flec- 
tere. 

*7Floctenus s. Froctuis. 
Flor-euus gülden, eyn g. peunig 

38. -inus ein rinsch gulde 125, 
Florere bloycn 38. blfigen 29. 

blit'gen 30. 

Floretum e)n stede dar blornen 
wassen 37. 

*vFlor-inus s. -euus. tiSrin i^r. 
)i. 38. 

*Floritura blöd, de blomen ut 
den bonien vnde crut was 38. 

*Florum hus wurcze 40. haws- 
wurtz 52. 

* Flos amoris t campi {cf, Ocu- 
lus porci) niayen rosen 33. mergen 
blunien 27. c. maria rosenn 34. 
flores frumentorum blao kornblo- 
men 51. 

Floscul-us blfinibli 29. plueralein 
34. -i blfinilach {rgl, Arbusta) 41. 
*Flosmus s, Flamon. 

*tFloxii'e /. senire \ hachari 37. 

*tFluct-are ä. -uare. -iflcus s. 
Laücus. 

Fluct-uare, -are 27. 33. pald 
fliegen 33. swinden 1 flißen (aus swin- 
de 11.) 27. gesewin ttiejjen 45. fluessen, 
rinnen, wankiczf n 34. wencken 29. 30. 
vnden (überünden Ohe7'Iin), Insincken 
/. inundare 29. -uatio bulghinge 
des waters 37. 

*vFluctuarius ivtUis; fl- l fr- 

UCtuosus i.vtiUfafeiüenus' 37. fluc- 
tuosns i.plmmsßmtu 70. 

Fluctu-atio s. -are. -osns s. 
-arius. 

Fluctus (cf. Fluxus) beweghinge 
d(»s meres 37. blüt (sie) 40. uuluht 
(cf. Gloss. V. Diluuium) H. S. B. fluz, 
bulge 27. floB, well 33. tum {cf 
Procella) 34. sturra, Strudel 52. 

Fluent-a fließung; -um fluzz, 
wasser 33. -a \ -um floß 27. 

*Fluidum s. Fluuius. 

*Flustrasch4me, stucke (X frusta) 
37. 

23 



178 



Fiaains 



Foras 



Fluni-us fluessundes mer 34. -osus 
waterich 37. i. aquajüenus 76, -dum 
1: fluidum nad 37. 

Flnxns vletlek 37. fluss sturem 
29. 34. fluft strim i. flactns 30. vlote, 
also eynes waters; sträng (bis)^ ström 
in dem water 38. 

Foca, f. marina (X vacca?) 30., 
fota 50., forra 32., forta 34., 1: 
phocus 37. eyn zeel-, sel-visch 37. 
sei, eyn visch; focos mer kalff 38. 
raer-kalb 29. 32., -kacze 45., -kft 30., 
-chue 34., -rint, -oss Meg., -kint, -kind 
50., -chalb, piscis, emfer P. F. bocas 
mer-calp, -ochse 40. ^ 

fFocacia it. focaccia/r^. fougasse, 
foasse, fouache hd, pogatz (c/. Gloss. 
V. Polenta) Gl. m., vgl. ahd. fochenza 
lagana, crnstnla, torta, collyrida 
semal-f. similago Gf. III 441. Gloss. 
h.w.&v. Placenta. 

Focari-us fiir macher 40. eyn vftr 
bSter 37. -a houemavt F. a. 1420. 

*tFoce- ,9. Fonta-nella. 

*Focula-r fu'erstal F. a. 1420. 
fiierstat 75. -re i. locus ignis l eyn 
puster 37. plaßpalg 52. 

Focos feur scatell(a?/^ schachte!? 
stat Gloss.? )^ fuerstain 33. 

Fodere rostro wolen also de swin 
38. 

* t I^odesimata arsedie l Imha 
que fluit ex paradiso ; et. ponitur pro 
fronde arboris 37. 

*tFodium, fodam 27. i. reser- 

uaculam 27. 33. 76. grab, grub 
(X fodina sim.) 33. 

*tFoli-atum etc. Gloss., l folia- 
balsamum zalue van den bladen 37. 

Fo- 1: fl-liatus ghe krümmet 37. 
fllatns i. curattis (st. curtmtas) 76. 

Folibalsamum s. Foliatum. 
♦fFo- s. Fol-liculosa, -lix, 

FoUentia. folmiticiaydelheyt 37. 

'''Fol-, fo-liculosa magesome 40. 

FoUicalus (cf. Politulus) koren 
sack 52. 

Follis plaßbalck, blaß balcke K. V. 
puster; l foralas (X follus) blas- 
balch 38. 



* Follix h. mag. faren 33. 
verwe (umged.) 37. 

* Folio ferber i. tinctor pan\ 

* Follus {cf. Follis) eyn ; 
forulns 37. 

Follus eyn dore 37. fol 
voc. W. Gr. Altd. Gsprr. 

* t Folmiticia s. FoUentia 
♦fFolum vimal48. 

Fo-, fa- 37. -mentuni ai 

\ zalueye 37. erkükung 33. 

Fomes, fames 34. vodinge 
bom swam \ tunder 37. zund» 
H. S. D. spisunge 40. uunco H 
funcho Gf. III 5^. czw naygu 
Zuneigung der sind 32. nat 
neygunge F. a. 1420. f. peccal 
gung zu der sund 27. 

*Fomes wolt g&dde 37. 

*tFomus s. Fouus. 

*tFoDa {aus fons?) putte . 
teus 37. 

Fonicus zengher 37. ein 
Singer 52. 

* t Fons (rf. Viuarium) queck 
acc. sg. -en H. Ph. borne 37. f. 
duli podilbrunnen i. q. padrab 
etc. (Paderborn) Gf f. poduli 
burne ciu. 40. f. salutis dt 
brunnen 32. 

Fouta-, fonti- 1 fronti- 52., 

37. -nella {nach Fonticulus 37.] 
52. l froncinilla vfil in dem li 
27. 

*tFont-ex s. Frutex. -1 
s. -anella. 
*tFonus (phonos Br.) ej 

37 .fomus i.sofius 76. 

*Foradere i. nutrire l erc 
sim. 6., aus fomentare füren, 
Gloss.? 

Foragines est extremitas to 
rtitn (st. CO-) frangen G. voc. 

♦fForago s. Yorago. 

Forale eyn dygel na'l 27. i 
rün-nagel P. F. cf. 74. deichsei 
Foramen hol, lok, gat i. an 

38. lach 45. faramen s. Obd 
Foras aug wenig 27. vtwe 

buten; foris en b. 38. 



Forceps 



Fornacale 



179 



ceps (ete. s. 142, p. 146 ad nr, 
jrsen scher K, V. zan (aus zang) 
lere die ysen suidet 40. eyn 
schere; eyn vur pann bi deme 
rep. in exodo 37. in exodo est 
eceptactdum 76, f orci-pula kluft 
ipa } clufta H. S, D, -cala clufta 
2>. forfex fro"wen schere 40. 
scher K, V, evn vademe schere 
rsex force 122, forpex scherer 
K, V, sim. 76, scherer (sie) 40. 
>cher 52. fahs-scari 127, uasscire 
D. forpieeps^. Emunctorinm. 
ircerlam Lferetrumfre, biere, 
il Gl. tn. forgier 122., vgl. for- 
u forziere Gl. m. v, Forcerius; 
'orgerium scrinium, arca, cap- 
^rz. forgier, forgeret; forsarius 
forcier, forchier. Scheler 122^. 
igr. (po^Tiq^iov zu Grundejähu' 
rrari (po^tiov^ ich mit Diez Wtb, 
und Liebrecht forza, force. 
>rci-cala5 -pula s. Forceps. 
»rciNta. fornsta eyn zeghcl der 
de 37. 

Tord-lola s, Fraudnla. -o s, 
Ido. 

►rena p, fui-n 6. 33. für 32. 
7. forma, oreua, trntta vorn, 
cA, eyn iung las 38. 
ensis eyn market naber 37. 
es dore (,) ingank l eyn be- 
closter 37. i. ianue \ ifUroitus 
:laustra queforis clauduntur 76. 
itig (sicj 40. ein narr (X thor, 
!) l introitus thalami 33. 
est-a, -ra 40. forst; -arios 
40. K. V. 

eta. forica spiker bor 38. 
fex s. Forceps, 
i pl. dat roef inden schip G. voc. 
rica s. Foreta. 
•rica eyn drek stede vp dem 
ie l de stede des roders in 
schepe 37. 
is s. Foras. 

ma Staltnisse 37. forme, eyn 
ar me wat na maket 38. 
•^orma s. Forena. 
'orma-dius eyn keze vad; eyn 
37. quarck 52. eyn twarg V. 



a. 1420. kezetwarg 27. twarkschotel 
34. chäzz werich 33. ziger 29. 52. 
twrolt 1. -tus tyrolt (i,q, pirol auis 
Wd>er techn, Lx, ; : tv^Lov ? : twark ?), 
twerch P. V, -giam chäsger 33. 

*t Formale s. Femorale. 

Formale kesebore 40., am -kare? 

Formariam stemfyel 27. Stempel, 
eyn tauwe der golt smede, i, tunto- 
rlnm 38. 

"^fFormatiis s, Formadlus. 

*f Formax (cf. Forma) staltnisse 
i. ymago 37. 

Formella twergelyn V. a. 1420. eyn 
clene keze ; i. f ormnlare (calcei) leyst 37. 

♦fFormica s. Ferruca. 

Formic-a emete 37. 38. eemte 
G, voc, aumaig K. V. ainmaift 32. 
ambeig 30. ombeig l omes 29. emeysse 
40. emig 27. -atio pocken 132, G. 
voc. -aleon ameysse känig 40. ämaizleb 
i, mlrmicaleon Meg. -alem ameissen 
kfinig l fliegen (ptc.) ameis K, V. 
-rlnm ameysse huife 40. 

*tFormic-ale s. Foruacale. -aleon, 
-alem s, -a. 

Formicalis. formiditates smede 
tangen 37. 

fFormic-arium, -atiio s. -a. 

*f Formid-are s, -o. -itates s. 
Formicalis. 

Formid-o foricht 33. vrochte 37. 
facht 45. -olosus fochtsum, fochhaff- 
tiger 45. forchtig, zaghäffüg 33. forchig, 
sach hafitig 27. -are fürichten 33. 
zittern 33. 45. beben, fuchten 45. fordo 
i. timeo 37. 

*Formidas heyt, warm 37. 

* Formipe-das, -tus gabicz 34. 

*tForm-oii i. calor l ignis; -U8 
i, calidus^ feruetis Br. cf. Gl, m, h. v. 
-ium i -ia pl. est ferrum feruidum 
quando de igne trahitur 76. -um eyn 
gloyendech ysem 37. 

Formosus sch&nre o. h&bscher 40. 

^- 1 Form-ula s. -ella. -um s, -on. 

Fornacal-e offen schirm (X schirre) 
K. V. -Ia pl. ouen gherede 37. for- 
nicale offen geächier 32. formicale 
(alph. forni-) suwen (umged.!) ge- 
schirre 40. 



180 



Fornarium 



Fracciaa 



*f Foniariu-m eze 37. esche 45. 
-s offner 32. 

Foruax {cf. Clibanus) cß i. ca- 
minus K, V. offan 32. badi ofen o. 
esse als die sniit hant 40. 

*Foriiicale s, Fornacale. 

Fornica-ri niffen; -rius l -tor 
ruffer 27. -tor hürrer, vnkvnscer (/;/*. 
Incast-imonia, -iis; kiinsch = kusch 
oft im 15 - 16. Jh.) 40. roffer , t&sscher 
37. -tio ledig m.n 32. viikiinchskait 
(c/. 40.) 41. 

Foruix {cf. Camera) ein pöss weib 
1 schwinbeg 33. eyn ho^e we.vp 1 eyn 
sweboge 27. swipogen 34. swybog 20. 
zwibog (umged.) 32. swicboge 38. 
eyn boghe; eyn hören hiis; eyn weliie 
l jTis et. eyn half reglien boghe; 
pL (foriiices) helnie teken 37. f. 
triumphalis süigboge (^sig-) Symh. 
D. ApjK 

*tForiiix s. Ornix. 

*-J-Forp-ex, -iceps .9. Forceps. 

*tFoiT-a s. Foca. -ulus s, Fo- 
rülus. 

Fors abergeffirt 29. vberwertikeit 
(w\ = wel?) 30. ghewalt i. sors \ 
fortuna vlolenta 37. 

Fors-an uil leicht (,) von geschickt 
52. bylHcs; -itan by auenturen G. voc. 
fort-e geual th. vil lichte 38. von 
ichte P. V. -assis muglich; -asse 
maggeschehen 29. 

*tFors-ex s. Forceps, -itan s. 
-an. 

*|Forta s. Foca. 

Fortali-cium (cf, Burgus) veste 
/. munitio; also eyn borch edder 
b. vrede 38. -tium die f&sty Oe. V. 
fortilatiuni schloß vestung; farci- 
laeio i. castrum 33. 

Fort-asse, -assis, -e s. Forsan. 

* Forticuluni est palaferrea wind-, 
grab-schautfel 52. 

Fortilicare vesten, vast niaken 38. 

*tForti-latium s, Fortalicium. 
•neUam s. Vertenella. -uenni y. 
Fortanare. 

Fortis sterk {alph. stark) 38. 
*tFortan-are, -ari (c/. Prosperare) 



lucken 38. -ium I: -ins lucke 
dm 37. fortineum glueksumke 
Fo-, for-rulus {cf, Follus) e; 
1: taschen fach 27. lawUeusacl 
pfeyffeusakch 33. 

* Forum {cf, Remissus) c( 
empcio 38. mercket 40. in 
foro na wol veyle 38. f. julii t 
renecie obln 40. frejus Ki, 

Forus {cf, Forica) perse i 
lar; eyn poyl; eyn roder hol 

* 7 Forusta s, Forcista. 

Fo8 fiir 40. i, hjnis, lumen 
(X fonos) 7«. 

*7Fos- s, Fu-caiiuni. 

Foss-a 1: -atiim graue 38. - 
een grote graft of dubbelde { 
niitgroten deylen (dyken 132.) > 
tull V,S.GaU.33o. 

* Fossile (fabri etc) grab-ys< 
-stock 29., -Stechken 34. 

* t Fosso-f erus s. -rus. -r 
niiata. 

* t Fosso-riuin, -ossoriiun 
fusorium (v, Ligo) schor K. V, 
dar mede greift 38. grab l sc 
\ hawn 33. grabe (X toss 
grabe schyt, schufel 27. 

V Fosso-rus, -ferus ain licht 

33. 

*tFot-a s, Foca. -ilis s. 

* 1 Photiuiani Gl, m, ßr,, ft 
ni 76., fotimarij (-anj?) ] 

negantos Christum fnis.se ante i 
virginem 37. 

*Fot-or ein aufhalter 52. 
-ilis voderlik 37. 

^ Y Fotrum (Gl. m.) uuder 
1). \ fotrale vouder, dar eyne 
in sticket 38. 

*Fotulani s, Pliotiniani. 

Fouea grouue, grauen, cu 
graft, kuyle, put G, voc. 

Fouere fürn 33. gneren, irq 
27. heghcn, beschütten 38. 
diruert >. a. i^^O. 

* t Fraccin-ium, -ee brambe 
fraxi-na crtbere 37. -inian 
faximiana v, Faccinium) ebc 
(wett. eher Erdhere) 74. 

*tFracciu-a, -are s. Fra 



Fracmeutom Fraxarias 181 

* Frac- s. Frag-mentum. Gl. m. Franci feroces 1: galli se- 

Frac-, fra-tillain eyn clene wo- nones [ narconianni (sL ma-) l 

lynge 37. merovingi karlingi Gf. IV 493, 

Fractillus tuch end 32. marcomanui kerlinge 40. 

Fractina.fraxinavese;fracciu-a f Franc-fordia s. -vordia. 

wrake, dar me dat vlas (ntr.) mede f Franci fortes, feroces .v. Fra- 

vacket; -are braken 38. (cf. Gloss, v. naferetes. Fr. nobiles frankun G/. 

Fraccinare). fragina flachs breche 40. III 825. franken 40. Fr. oriental-es 

Fractara broc, also eyn schart osterfrankun 6r/. ?. c. -e (6/c^ ost fran- 

ID eynem dinghe ; w. ii. scart, broke 88. ken 40. 

*Frag-a ags. streaberge Hb. -ra *7Franci-genafrancz6s29. -gene 

ertbere 37. -a bacis ropter {als lat, franzosen 40. -ena franckzoser, van 

ms d. rot per!), erper 34. -aria franckrike francia 38. 

resca (Ann.) erpera H. Ph. -um Fraiicisca hehnackes /. spata 

BTpper; -us e. stand K. V. tranniu Spnb. D. eyn heim exe 87. 

ficv.h.v. *Frandiola s. Fraudula. 

•Fragare s. Fragrare. Frang-ere s. Lidere. -it (tre- 

Fragilis brocsani 37. nielraechte pidor in aduersis) weichit 48. 

(terra ante düuuium, die jeM ist ,^ut *f Frauum holt-, eik-appel; ImU 

grie^tein-') U. Ph. franetnm 37. Aus fra-, frag-men- 

*Fragi-na s. Fractina. -ire s. tum etc.Gloss.v. Frjiga. 

Fragrare. *tFra-uus s. Fucus. -pinus s. 

^Fragitida. fragricia i. stilus 37. -xinus. 

*t Fraglancia i.odor suze stanc; *7Frasi-a, -ca wunlwurtz H. Ph. 

fetor unsuze stanc S^jmb. B. * f Frata s. Fauus. ♦ 

Frag-, frac- 30. -mentum brück fFratergermauusboulebrouder; 

G.viK. prochken 34. brickel 30. vteriiius boule broder van der mou- 

*t Frage (ow^fraga y^lr^^gor sim.) der wegen; minor baruote; de bedel 

ein ber precher 33. inonike vnde de cartuser heten fra- 

Fragor bawm cerichin (craichin?) tres in dem latini 38. vterini buch- 

V. a. 1420. berstinge der bome 37. brudere H. S. D. sim. Mon. Vind. (Gf. 

een ruysschinghe van boeraen G. voc. III 301). 

gebracht Symb. D. bruch 29. pruch 34. *7 Fratistania s. Vratislauia. 

*Fragra s. Fraga. *tFratri-a, -e to hope sweringe 

Fragra-re ryßen (X frangere?) /. coniurationes 37. -ada Gloss., 

1 wol riehen 'J7. ruken i. odorare -cida eyn bruder tochter 27. prueder- 

38. -ns bernende 37. flagrare wol tachter 84. -eidia (f rater-?) bruders 

smecken 29. frag-ire wol schmaken tochter 45. -ssa brüder wip 40. -oli 

30. -are (flagare?) wol richin V. suster kinder 37. fratrueles i>?. raui- 

a.l420. wol rechten Ab. dirsuna i. matertere fllii Erf. Gl 

*t Fragricia s. Fragitida. mumen (ra&dren?) mnsg.? Marh.Gl. 

Fragu-m, -s s. Fraga. * Fraud-ula gold-handel 34. -amel, 

Fragus weder krummynge 37. kni- eyßvogel 52. eyn guldenhemer 45. 

püg 52. -iola galander; tt\ o. frandiola ys 

Framea {cf. Flammea) i. vindida vogcl, fordiola emercze 40. fardiola 

Br. etc. ra"ch o. zoren 41. suert Symb. amere Symb. D. 268. fredula s. Au- 

i). Stab swert 40. riflceps. 

*Fram-entum, -i s. Franum. *Fr- s. Fl-auiola. 

*Franaferetes martomamij 74., Fraus drochnisse 38. vntrAw 32. 

senones, galli-s. (3 Glossen) 40. *y Frauum s. Fauus. 

kerlinger poptdus. Franci i. feroces f Fraxarius scharwächter Ki. 



182 



Froximiann 



Frixam 



* t Fraxi-niiana, -na s, Frac- 
cinium^ -tina. 

Fraxin-us eschelter pawm 52. 
Äschach 32. asch (Ed.) IL Ph. sunt-, 
var. sling-paum metleich&rdäutschMecj. 
-eos fl&drein 1. oschein 52. frapinus 
asch, aschboin K. V, 

*tFre-botus s. Flebotomum. 
-bala s. Friaolus. -dula s. Fraa- 
dula. 

*tFrein-ere toben, vnsinnig wer- 
den \ trunkchen t zittern (X tremere) 
33. -or grimm-, brull-inghe G. voc, 
-eticos s. Frenesis. 

Frena-re s. Frennm. 

Frendere knarssen mitten fanden 
in grammen moede G. voc. czend cla- 
peren F. V, grisgraraen 52. V, F., mit 
czenden P. F. czend claffen 33. gran- 
sen, grymen 27. (defitUm.s) griggra- 
men, zanckeln, grinien (cwiisj H. Ph. 
czenechaflFen {aua -chlafFen? V. a. 1420. 

Frenesis eine sucht forn im heubt 
adder ein geswere oben uff dem hirn 
{cf, Letargia) 51. tobsucht K. F., hirn 
wieti 32. fr- \ v-esania (XO w&ti- 
keit, hirn-w. 29. freneticns hirnwu- 
tig, -dig ; et vnsinnig IL Ph. eyn dem 
dat houed we d6yd 37. fremeticos 
(Xfremere!) brummender mensch 45. 

*tFrenuburnula est quc diuidit 

(?) inferior a et superiora 37. 

Frennm tom 38. zom K. V. fre- 
nat wider zdht 41. 

Frequen-s. -ü gressn (motu, pro- 

grediturclaudws) egeleizimo gange 48. 
-tare emsigen, stätigen 33. stet^- 
clichen 27. haumsuchen 52. 
*tFresania s. Frenesi6'. 

Fl*esns. Vgl. grana papaveris in 
aqua gerr eilet cotnedie possunt U. Ph. 
*Fretor helflfer 40. 74. 
*Fribul. 8. Fiiuol-. 
*tFribnUs s. Tribnlis. 

*tFricaniim rore i. arundo Synib. 
D.y atis origanum; die?. Glosse vor- 
her ist costum cost. 

Fricare clauwen i. schalpere 38. 

Fricatum. fritatos eyn ayger küch 
33. 



Fri-cos s. Facus. -gefie 
-gere. 

*Frigell-a, -us (Ed.) yjnco, | 
giUa) distelwincke H. Ph. fri 
roetstert G. voc. 

t ^ Frig-ello 37., -illo 76. i. f 

Frigere (pf. -xi Gloss.) krej 
F. a. 1420. 

Frige-re z* der vrosten V. a. 
-seere 1 -fieri vresen 38. 

Frigidarinin nrr. 1. 2. Gloi 
Elixapium. Emola.) kumpust 27 
most 33. P. F. kuelkubbel 126 
44., kohl- Ki. -wanne. 

*tFrigill- 6. Frigell-. 

Frigio (cf. Polymitarius) ba 
132., barduyr- G. voc., boorduei 
-wercker. 

Frig-or kelde 38. dat kok 
-ns, l -or 38. culde 37. 38. vre 
chelten 52. 

*tFrindit l sclingit (cf. 
V. Singire) mertUus Synib. D. 

Fringttl-at gracculus Symb. 
pr. graculorum 37. 

* Frinitare cycadarum V. a. 

* t Friso friser pop. 29. ner ¥ 
wind 30. 

*Friss- s. Frix-a, -atnra, 
♦fFristo Sterne 37., zu Fi 
*tFristn8 s. Frixns. 

* Fritamentnm drosselensai 
Fritatus .v. Fricatnm. 
*tFrittol-us vnbehende 37. • 

vreuelheyt 37. frauwel-ichkeut; 
-er 45. frebula ydrin (st. 
vas 40. fribul-a eyn gheghot 
37. -US rito Gf. III 476 hii 
X febris id. ib. 475? 

Frixa. frissa i. carbonel 
rost fleisch 52. 

*Frix-, friss-atura eyn 
ghinge 37. 

*tFrixil-e, -le köchelin 4 

Fr-, f- 37. -ixorium ey 
harst i. patella 37. rost pfa 
grübe {cf. Gremium) 40. rösch 
33. fpano 27. eyn smelczpl 
F. a. 1420. 

* vFrixumghekoket 37. gen 
31. strubat (cf Scriblita) 32. 1 



Friznra 



Frutectum 



183 



Batam arme ritter boh. chady ritire 
F. irü. 

Frixura kressung des fleyftys 27. 
dnrisaiig des fleyschs o. röstung P. V, 

Frixns gekressit 27. gechrischgt 
D. geröst P. V. ger&st 29. gerescht 
SO. 64. frisSQS est quod cum smiguine 
inpatella est decoctum 76. f ristas glie- 
braden in eynem deghcl 37. 

*Froctiiis. floctenns {alph. fr-) 
node 37. 

•Froc-us, -cus leichmannes roc 
(^. laichman laicus Gl. Ker.) Synib. D. 
•tas rok 37. l fronesis (verirrte 
Glosse) rog 40. 

*FPodes gr. schawm 52. schume 
37. i. spuma. proprie snutte (scheint 
ausgestrichen; cf.v. Froctuis?) schume, 
•Mfe firodissa i. dea Itixime 36., »wm 
52. 

^fFroncinilla s. Fontaneila. 
*tFrond-ere, -es, -osus^.Frons 

firr. 1. 2. 

*t Frontinella s. Fontanella. 
*t Fronesis s. Frocus. 

Frons sterne (cf. Fristo) 38. vor- 
36. 38., vorn- 38. -houet. gestiernt 83. 
fron-tosas Gloss., -dosns schemelos 
37. 

Frons twich 37. 38. czwig 33. 
ris 37. loff, blad; t. ramus teÜighe, 
struc 38. frond-es ein ast lob 33. 
•ere loubcn 30. zwi 1. 29. bloygen; 
HMnis {cf. Arbrosus) vul telghen 37. 
weMig 52. 

•f Fma (anders Ol. m.) erch Symh. 
D. : franium sim. ? eher f aus e, cf. 
erna, erunm irich, irch Sm. 1 97. 
irh Sum.; Gloss. v. Eruca. 

Fmct-icale mold 34. popel i. mal- 

pha 30. -nale nonien herba 33. frn- 
ticale melden P. V. 

• t Fruct-icosns, -icani s. Fru- 
te-x, -ctom. -ifem» de. s. -as. -nale 
«. -icale. 

•fFmctn-s ouet 38. vrucht; ptc. 
ghebmket 37.-saromatici wolriechen 
bNbnen 30 sim. -osns vruchsam 38. 
Ihictif-icare frücht-en 29. -erns -ig 
t. vber *. vberfruchtig (X vber I) 34. 

Fragalis (-itas verdruckt G. voc.) 



gegnuglich 27. hüglich (hugelich er- 
freulich BM.\ merklich 31. mesig 
V. a. 1420. messig 52. matich (etc. 
vgl. 182.) G. voc. beschirnu'n 40., X be- 
schidener? vgl. u. a. Gloss. tw. Gnauus. 
Sollers. 

*tFrug-es körn o. f drehte (sie) 
40. koren, getrede 27. vrucht, körne 
37. -ie iungfruht 41. -i nutz; -iseca 
schnyter 52. frngidemi-nin choren 
eheren 34. koren erend 33. -are k. 
eren 33. ernden, schneiden 52. 

Frui s. Fnngi. Frnctns. 

*Frninum s. Frnnium. 

Frumen strotte G. voc. des gömen 
fntrug 40. slang 27. Schlund 33. vnder 
räch (cf Rumon) 29. der güm 52. 

♦fFrn- s. Fer-mentare. 

Frnmentnm corn dur me brot 
äff maket 38. körn ?'. ayin&na K. V. 

*Frnni-cns, -tus wis 37. 

* Frnni-tor s. -um. -tus s. -cus. 
*t Frnnium, frunum (sicei Punkte 

über n) 40., fruinuni 32. ghestot lo 
37. lo water edder borken dar me 
dat leder mede gliert 38. lomel 32. 
lor (sie) rinte 40. frunitores lode 37. 
Frust- s. Frustr-. 

* t Frustat-or, >us s. Frnstra. 

* t Frustatorium visel, stoter 37. 
Frustr-a cjtelich; -ari betrigen 

V. a. 1420. vernichten ; -are ze stuchk 
machen 52. -ator ?*.?7/?/5ar 7^. frustat- 
or dregher; -us bedroghen 37. 

Frustum stucke 37. zendring {vgl. 
Gloss. V. Tararicenus. BM. 111. 870.) 
32. 

Frutect-um ryspe 27. ryslein, 
czwiiglein 33. gestild 32. stud ge- 
wischs 40. Staudon gewechft K. V. 
weydecht V. a. 1420. dusterheyt der 
b6rae 37. een somer (sour^ sur iiö., 
suyr 132.) lant (auch II. c, aus lat 
nmged., vgl. frutex summerlat 110. 
sim. Gloss. h. v.) daer reet wast t. 
fruticetum (auch II. c.) G. voc. sprei- 
dahi sim. i. frutex; -a spreidachi 
spreid Gf. VI 393. -a spredehage 
( X hage) H. S. D. ahd. chruat (aus 
struat, cf. Gf. VI 751? vgl. cradecht 
8. 9.). frutetum gestraug {vgl. Gloss. 



184 



Frutex 



Falinum 



V. Frutex) V.a. 1618, frücticüm 
lispe 45. 

Frutex {cf. Frutectum. Sprutex.) 
sunmer latto, vß sproft, cziiig 27. su- 
mer los (sie) 30. straussach, ein 
suubent (-et) laub, schujjling 52. spros 
34. proj^, czweil 33. stutha Sednl. 
stud 32. schüssling P. F. schegling 88. 
hurst, stude 40. spryt, wtschot of tel- 
glien G, voc. eyn dornech stede 1 eyn 
sprute 37. i. locus spinosns\ fructi- 
cosus i. sjmwsm 76. fontex studa 
Ho. 65. 

*Frii- .9. Fruc-ticale. 
fFruticetum s. Frutectum. 
*Fru- .s\ Frac-tilluni. 

*Fuca (X futa) geverwete hfire 40. 

*Fu-, fus-calium l fuscamen 
swartecheyt; fuscor id., swarte 37. 
fosc- 1: fug-alium ein schwertz 52. 
sim. 75. 

Fucare i.omare 33. smocken 27. 
smacken 45. fucatus i. deceptus, pic- 
ttis, coloratus 76. vnechte ferwe; eyn 
vlote des wassers {steht vor Fluctuatio) 
37. 

Fucina krapflf 33. krewel 27. fui- 
na chrewl, chrempel P. F.fusc-iuula 
\ -a chremppell 33. i -ina krewel, 
stachele, gere 40. crauwel 37. chrell 
52. angel 37. 52. 

*tFttcire s, Fulcire. 

Fucus vernis V. a. 1410. schrafincke 
44. bremnie, trumnie 45. breme 37. 
hommele, also eyn bene 38. blumel 6. 
plümell 33. (X bluwel, s. Futus?). 
wepse G. voc. crien (c aus t) K. V. 
tren 40. lubstock herba 52. fugus 
trene 100. dreno H. S. D. pfncus i. 
franus (cf. frunium?) salben do mit 
man sich an streicht 34. fricus 
fr&wen salb an dem antlit 30. 

*tFu- s. Fun-dibulum. 

^fFugadaBmoBum {Gloss. v. Per- 
forata), demonis hart howe 40. 

^fFugalium s. Fucalium. 

Fugare youchen 31. 

Fugax eyn schft perd 37. (equus) 
renner Str. V. 

Fugere vleyn {cf. Blandire), also 
den me iaghet 38. 



*FugigO i.fumusaqm 33. 

Fugillare für slachcn 33. 

Fugitiuu8 ainer der da 
fleucht 52. 

* Fugus s. Fucu8. 

*tFuina s. Fucina. 

*Fula hoder ; lUlasoD i. cus 
37. 

t*Fula-re s, Fulcire. -^ 
Fula. 

*tFul-cire bestätigen 34. e 
del 0'. q. sidel Seidenzeug Bi 
S. 362 vgl, Diplois) vnd(TCziche 
cz vren V. a. 1420. -are i. ornarc 
suuerlik niaken 38. -citus /". m 
ornafus; i. q. -tus protccins 76. 
bescherme-r, -tus -t 37. -ca 
vnder-stiuelt, -zogen, -seczet A 
cire siezen, befestigen, vber tl 

Fulcra die peistal (der tür < 
tempel) Meg. bet gezierde 40. 
me-n, -ntum vp holdynge 3 
fulcrum eyn roste stedp 37. cz 
fultrum Stolle (bettstoll Glo. 
a. 1420. 

Fulgetr-um, -a blixem 37 

*Fulgin- 6'. Fuligo. 

Fulg-or pieczig 33. pliczen \ 
leichung 27. hynilicz K. V. -ur 
29 sim, himelplilz 52. donnei 
eder schod i. casma 37. -ui 
mahs (modicum':') wetter 4!.- 
pleczen 33. pliczen, weterleych 
hymliczen, scheinigiauchten P. 

Ful-ica, 1 -ex 52., -lica 33. 
vlek V. a, 1420, kaficz 45. hag» 
38., hahel- 33., hnsel- 34., ha 
hör- 40., her- K. F., sni;- 29. i 
-gans (-ganß A'. F.). widhopff l 
ken, var. folchen m. d. sg. Mi 
wis {st. wit?) voghel, J est auii 
in paludihns fnormfs evn pelegri 
inuogel Wien V 399 Bfm. Fe 
dene Glossierwtgs, 142. p. 151 \ 
liae ciconia. 

Fulig-0 ruez V. a. 1420. r 
roed lierba l putredo frwrj ; fi 
atus l -eus swart, rokerech; 
rochaftich 37. 

*Fuli-nuni, -um V. ruheun 
grum 52. 



Folia 



FonduluR 



185 



*llll-a, -ia 33. est kerha e,c qim 
panni nofn appositum recipiunt 
i 33., rubel ^.e^a. caloreiii in- 
\ -ianum {cf. falloniuii (Uoss) 

herha 34. (?). 

'ollica s, Fnlica. 

lo cortener{>/. Gloss. h,v,nr.:i) 
^20. ein wol walcher 33. ein wollen 
\ ein welcker 27. töch walher 
i want snyder ; pl. (-ones) wu11(mi 

37. eyn bot welker 38. voller 

lauendare /. laaaiitarins IL 
i. qui pannos parat et excandi- 
r. fallonnm die blaieher des 

41. falonium eyn welker 37. 
illonum {cf. Fulla). fulouum 

[cf. fullo nr.^Crloss.) 37. 
men straul 32. tunre- 40., dun- 
7.. daren- 33. -slag. dürnschlag 
I blicken 27. fulminare hini- 
plitzgen Oe. V. 
i^alme-n, -ntum .?. Fulcra. 
minare s. Falmen. 
ilnus s. Fuluus. 
'ulon-iam^ -am .9. FuU-o^ 
I. 

rol-siuera .<?. Furfar. -titus 
-cire. -trum s. -cra. 
•"alae-do s. Fnlaas. -Ha s. 
Ha. 

aas, falnas 33. glanczig 29. 
czunder P. F. glaczende. scliyn- 
scheiniind 33. bnien V. a. 1420. 
lo glanczigchayt 34. glauczun^^e 
lan-) 27. glaczund l cal P. V, 
29. 

'arn-a, -igale etc. s. -as. -itus 
nere. 

^am-us daniph, dumph H. PA. 
iitor s. Prestigiam. -asterre 
37. 40., -iteira, -iteria P V. 
i-kraut 33., -chla P. F., -czagel 
tzen-kirbel sim. Gloss., -kyrhel 
mden crud \ roek 37. tuben- 
32.. -kroph 40. -a est terra 
i3. 76. -are röchen 33. r&chen 
:are t -escere rauchen 34. 
i 29. 30. {beUles 52.) -idare 
3n 3 1 . -idas, \ -ösas 1^ -itosus 
-icosas 52. rauchig 52. rok- 

37. -igale rok hol 38. roucb 

web, NoTum Kloaa«riiiW. 



loch 29 sim. faganale rauchfanchk 
34. famari-am rauch -hol F. a. 1420. 
-roren l kumich {verschr, tun-) 52. 
-vas, -aus; -s -är 33. -m l -s rach 
haug 27. -s l famerale, famici- 
piam schorsteyn 37. 

^Faaabalus s. Faoambalas. 

Faaal-e leemt, kersen gaem G. 
voc. leeniblnt Low, V. dacht der lecht; 
-ia wundene kersen 37. 

Faoam-, fana-balus eyn de vp 
eyner linen gheyt 37. sali genger 32. 

♦fFfunarius (anders Kl. Gl m.) 
eyn totin greblr F. a. 1420. 

Fancti-0^ pl. -ones sunttriluta 

l vectigalia etc. 76. toi schat 37. 

t Fanctoriu-m J5r, -s i. transi- 
toriiis 76. vorghenclik 37. 

Funda {cf. Balista) sluder 37. sllng 
1. 33. 40. P. F. schling i:. F. vischenz 
{aiis -necz) 40. senchll //. S. D. {de 
generihus recium). senkil (Anier) Gf, 
VI 256. fundefle (aus/und ibtdum Seh.) 
122^. eyn schencker (sie) o. e., n gebelln 
zu dem pluji:e geboret 45. 

'^'tFandalas s. Fundulos. 

Fandamentum {cf. Basis) pful- 
ment 40. wlman, gi'unt veste 38. 
grundtyelfy 31. 

Fandar-e stiebten 38. -ias stiff- 
tär 83. bauer Ki.. 

^ Fundaster s. Fundulus. 

Fnndere geyten 38. 

*tFundibal- etc. s. Fundibnl-. 

Fandibul-a, -arius Gloss. Cf. Gl 
m. V. Fundabulum. 142. p. 151 nr. 299 
V. Fudibulum m. Amn. fnndibal-a 
eyn clene sluder; -is, -ista, -ator^ 
-arius eyn sluder werper 37. fun- 
dib-ulariu8 slencker 27. stabsling 
werlTer P. F. -olarins scblencken- 
der 45. 

Fnndib-ulum, -alum 37., fndi- 
bnlum 29. schope 37. schoupei. ean- 
dibulum 38. schoffe 27. schfiff 29. 
schueffel 33. scbaplTen 34. schapff 30. 
r)2. l zuber /. tlna 30. 

^Fnnd-nlus^ -alus 33., l -ius 37., 
l -aster 33. 37. r)2., l -iculas 52. 
grünte G. voc. schmirel 52. grunde-l 

24 



186 



Fnndom 



Funmcalas 



33. 52., -lingh 37., -ling; -iculas id., 
steynbite 38. 

Fnndum i, maris profunditas 76. 
grünt des meres 37. 

Fnndus grünt des waters 37. Vor- 
werk 37. F. a. 1420. podem 52. hub 
52. 2. vorberg 27. ligend eygen; grünt 
\ bodem K. V. f. arenosns steyn- 
grunt 38. 

♦Funebri-s leychtum V.a.l420. 
chlaglich 52. -um totengeraich 30. 
totten czewg 34. lich-gezAg 29., -ge- 
zogen, -gang 45. ein leych-geczewe 
27., -zug 33. 

fFunera eyn beghencnisse 37. 

f Funestu-m doden sangh 37. -s 
besmet (funer e inquinatiis), doetlic; 
fnnns een slijck (X Mjck) of dode 
G. voc. 

♦f Funga s. Fungus. 

Fangt neyten, bruken i. frui 38. 

*f Fungus (cf. Boletus) egerling 
Oe. V. peperlingh; eyn naghel 37. 
schwam lest vetuspannus (aucliBr,) 
\ summitas comhuste candele; et est qd. 
clatiis in rota (X furcale simj) 76. 
Schwan, pfeiser K. V. fnnga swara, 
pffirling 33. fungos tabt Vir g. Mm. 
(Gf. V379). thatch (sie) Virg. 

*|Funi-s Strang, reyp, repe, seyl, 
seel 38. rep 37. -s duetorius (^c^«< 
puteo) ein streng 125. -culus saillin 
41. eyn clene rep; eyn methe snor 
37. -fex selemeker, repsleger 38. 

Funus (cf. Fune-ra, -stum) lieh o. 
begrebde 40. 45. 

Für deflF 38. def 37. 

*tFur ebrayce luckich 37. hebreice 
sorslatine; tumipluralitersorslcU. 76. 

*Furba s. Furuns. 

Furc-a furcke 27. vorke; galgen 
37. -iUa gebeli; -ifer gabel trager 40. 
l -arius (cf. Gloss. h. v.) galgen- 
sprüssel 52. 

*tFurcal-e, -a 37., furtale {v. 
Trabale), fercale 30. {cf. Droteca) 
luns, ronghe vanden waghen G. voc. 
Iftns in curro 37. lonse 30. lann an 
einem karren 33. lewße, rung 27. 
lewchs 52. 

♦Furcl-fer, -IIa s. Furca. 



*Furcilla, furtilla warhafti 
der Schreil)er las i. verax (cf 
vorax Gloss. v. c). 

*Fure-re s. Pax. -tus s. 

*tFurfari-us, -o H. S. D 
furio 40. dorn-drewer auis 40., 
Wieji. r. 399 H., -dragil H. 
Dazu (u. und Gloss.) fusarioi 
czeil etc.^ vll. auch gele (holcz) ) 
sarius gell (auis). 

* I Furf-fer s. Furtum. - 
Fnruus. 

Furfur kr lisch 29. grusch 32 
fer l schuppen (capitis) Fr. 
res heuptschuplen 125. schuepp 
III 877. fulsiuera (fulflneraJ 
bei (infirmitas) 32. 

* Furfur-enum, -inum ste 
37. schiralung 52. 

*t Furfurius s. Furfariu^ 
Fur-ia l -or douendicheyt 
pl. hellisch pein 52. sim. 75. -ir< 
nen (vgl. nn X ^^^ Gloss.), g 
(X grimmen; vgl. Gannire) P. 
*vFur-miculus s. -uncub 
s. Für. 

* f Furni-tergiuB ouinwisc I 
-eerius ouenwisch 40. 

Furnns s. eyn ouen 37. 

*Furnus adj.s. Furuus. 

Furo murmur tier 32. muri 
40. furetus s. Furunculns. 

Furor (cf. Furia) tobe-heit 
3J9., -halmo H. S. Mon. tobe 
(c aus e) Vind. furore tobui 
zorn 41. 

♦Furrare fütren 33. 

*Furs- s. Furf-arius. 

*tFurt-ale s. Fureale. -i 
-um. -illa s. Furcilla. 

Fnrt-um deuerie 37. devbe 
dieppstal 33, duue, ghestolen g 
-iuus defhaftich 37. dyphafti 
diepp-leich; -iuo -ig 33. 

*Furuncul-as, -us, furmi 
50. (cf. Furo) est anlnial tanquw 
telaparuumwlg. frücz 28. giiits 
i. mdg. furetus (ib. S. 139) iV 
grutsch, von dem grutschen 50 
vv. Cirogrillus. Dama. Melo.; 
schel, grentsch, krietsch mus 



Furuus 



Gagata 



187 



, mit dem latein. und lüuslav. 
mmmetihangend. 
8, -num ags. bruun 136. 
[schvar^braun, ags, und noch 
Dosinus. Spadix., nicht mit 
■i am brun) l rot Pf. Grm. 
-ba obscura l nigra 142. p. 
m. -nu8 swart 37. 
käschorb 52. 

riiis spüle bom 38. uuanan- 
-QOm vanabenm Somner. -le 
holt 87. zweckholtz 52. 75. 
•ins (cf. Furfarius) auis do- 
el K. V. dornen drechsel 32. 
L-lium, -men .s. -tio. Fu- 

c-are bränen 29. brüm- 

. -edo, -ido 33. val-, blanc-, 
bleycheit 27. valb- 33, 
34. hait. bruni 29. -atio 

prawn färb 52. sim. 75. 

loss.y -orium swertz 52. 

-a -ula s. Facina. Hamu- 

3or s. Facalium. 

i (cf. Ferrugineus) swart 
± (vgl Br. Wtb. II 581 v. 
we sordidus KU. Bz. Wtb. 
alavo. Scheler Wtb. v. Sale^ 
r dunker verwe 38. Abll. s. o. 
?gheytlik 37. gieslich, gössen 
lieh * V. a. 1420. 

illus s. Fusas. 

Hin (cf. Gloss. V Excipulum) 
' aus r) G. voc. 
?. Fos-soriura. 



* t Fussibula s. Fustibiila. 

^tFost-anam etc.s. Fastanom. 
-i s. -is. 

Fnst-, fass-ibnla sluder, bilde 37. 

Fust-is schegel (so?) V.a.l420. 
-i knüttel 32. -us steck, heim hart 45. 
-um chtinttell, kolb 33. eyn kloppel 
holcz 27. 

*tFnstril (? -rl, wie poln. durch- 
strichen 1) klein fust o. fusteri 40. 

Fusta-m, -s s. Fnstis. 

*tFustu8 eyn ars wip 37. 

*Fas-um cleper leprosi; wegel 37. 
/. q. -US clapperel (lepr,) 52. -US 
-um Spille 37. -illus (-ellus dem. 
Br.) wirtil F. a. 1420. 

*Futa s. Fuca. 

Futare lesten (sie) 52. 

*Futela i. indtAstriu 37. 76. sney- 
decheyt 37. 

*tFutil-e {cf Futis) eyn hol vad 
alzo eyn zeue 37. -is est vas quo nihil 
continere potest liquidum vtcribrum 76. 

Futilis unge-hab Gf IV 739. -hebe 
40. -heb 74. vnbehütlich 52. (?). een 
clapper G.voc. 

Futire sweczen 6. 33. 

Futis durch-l&chret 40., -luchrin 
93., locherotz K. F., löchrig 52. vas. 
eyn vad der hellicheyt 37. 

Futuere aM. sertan {jprt. sart; 
ags. serden altn. serda) TT. Gr. AM. 
Gsprr. 

Fnturus toe comste G.voc. 

*tFutu8 (aus fiistis? cf. Fucus) 
blüwel (vistr.) 32. 



Ci. 



•ia i. mortuorum corpora 

B-abatum. 

i een hol; gabies gheyole 
ihoeylt 1H2!) G. voc, vgl. 
liole 108. Gloss. v. Catasta. 
i-a, -na eyn arke 37. 
8 s. Gabea. 



Gabulum galge 11. 19. Symb.D. 

Gades eyn land Schede 37. gandes 
reyn, grenicze V.a.l420. 

♦fGaenum eyn lustich dael 37., 
eher aus geheunon i. vallis etc. Br., 
als aus gan eden. 

'*'Gafrum s. Cafreuus. 

* Gagata i. gula 76. eyn vreter 37. 



188 



Gagates 



Gagates (c/. Agates. Piropus.) ber- 
ne- 37., perhn- 27., a'g- 40., art- l 
patren- 42., prenn- \ ait- Meg., mer- 
bell- 33 -stein, -stain i pirullus 33., 
piroras 27. 

*6agia. gaya haspel 40. 

*tGaha s. Glabaha. 

Gaia L larus 37. Symb. D.App. 
mÄser 37. 

*Gaya s. Gagia. 

*tGayus. gayos tore ifatmis, 
Imiis 40. 

Gala milch 6. 45. 

^fGaladichi s, Galata. 

*Galamina. galumpnatis eyn 
reghen doyk 37. 

Galanga s. Galganuin. 

Galautina 1: galreid-es 1^ -a gal- 
rawn 52. galreda gall rain (umged.) 
32. 

f Galata nomen popuU Br, galla- 
tici 76., galadichi 37. sunt homines 
a Grecis nati 

*tGalaxia, gallaxia 34. /. viala- 
ctea, -ctia 29., -cte 34., \ -xia 
(X galaxia) 30. sant iacobes Strosse 
40., weyß straim 34., ein wasser (sie) 
stram 33. an dem hymel. dy wyß 
schymmel (umged,!) au dey h. 27. 
wysstene (sie) am h. 30. die wissen 
strymm 29. milchweg 32. eyn wit 
wech; galaxus eyn wyd cirkel 37. 

Galbanum wyt zalue 37. 

Gal-e, -ea, -eyda Gloss, galea 
gallen K. V, galayda galeyde 27. 
galein 34. galed 29. 30. galleida 
galet 33. 

*Gale-a s. -rus. -yda 5. Gale. 
-ola s. Calicnla. 

*tGalera auis galerie 40., aus 
galerita? 

Galerns pelegrimen-, ysern-hoyd 
37. Wandel hut 7. 30. 33. exsunga 
(aus ex iunco ! vgl 142. p. 151 nr. 1 
mit Änm.) 127. cistrel E. S. Tr.Hoffm., 

bei Gf, galea id,, vgl. cisterella 

corium dicitur Gerbert App. 102, 
*GaIeus. galius p. hechede 40. 
'^ Galganum. galanga gallega^'n 

37. glanga gelang ( gt 64. v. e.\ 

galgen 31. 



Gallodromi 

Gtf-, ga-Igolns vaca 142.p.l5SwL 

Änm, 

* Galida (cf. Gloss, w. Gallüi, 
Calicula.) gelte 40. gelten, zuber 51 

*tG- s, C-aliendrum. 

t* Galius s, Galeus. 

Galla galopfifel O.san. laubspfd 
Meg, aichlappel 34. eyk appel (qiMF 
cus eke) 38. 

Galla een loer of leer tauwersof 
(sie) schaefmes G. voc, scbabeyseo i% 

^fGalla-tici, -xia s. Galartt, 
-xia. 

^Galleida s, Gale. 

*tGalli crus h. (cf, Betonin) it- 
torlate Hb. 

'^'tGalli-a nider walen land 30. 
n. welsch 1 ; -cus (cf, Italia) n. wd* 
scher 29. -da walich 40. -a wallaot 
(y talia id,), dar auion ut (aas luidl) 
paris inne lit; gal- l yta-licu 
wiilsch sprake 38. 

* Galli-cantns 52., -ciniam 37.52«, 
-nacia 37. hanen erat 37. hannekrit 
iuder nacht 40. han kräw 32. der drü 
slaif 52. -cinare chrän 34. -ciiiere 
kregen 29. kräen 52. 

* t Gallic-eps s. Mardariofl. 
-iuiam s, -antus. -ula s, Caligola. 

""t Gallida s, Gallia. GaUda. 

* t Galligretum s. GallitrichiUB. 
*Gallimala est herba simüisparr^ 

52. 

Gallinac-eus^ -ius ein ieglich ge- 
minnet (cf. Castratus) ding o. gekappet 
40. glamaticos chopawn 33. 

''^ t Gallinac-ia s. Gallicantus. 
-ius s. -eus. 

*Galliricum (cf, Gallitrichum) ha- 
nen fuß K. V, brantele 40. (bant«l 74:). 

*tGallisenones s, Franafere- 
tes. 

* t Gallitri-chum^ -cum, -cusÄ* 
(cf, Galliricum) vaetervyrt Hb, scharl- 
ey 40., -ach i, gerebotanum 0. sau. 
galligretum (g^ = gre? ger?) 
han füg 32, callitrichon stnelvyrt 
Cock, 

♦f Gallo (aus calo? cf Gillo?)i. 
merceuDarius msedgilda Adfr. 
^t Gallodromi /. mangonesdif- 



Gallos 



Gegichima 



189 



ifraudedecipimtes ; kos com- 

nofie tusceren possumus ap- 

fnb, D.y vgl. u. und Gloss. w. 

ango. tuyscher permutator, 

l. l tuescher trufator, ribcd- 

[7. 

issilnester walthan, vasant 

•reda etc. s. -antina. -aeos 
)us. -anipnatis s. Gala- 

; (cf, Glos Gloss.). calns 

r Gll. Er/. Marb. 

i-leon, -Ddria s. Chamwi- 

i-ariis, -maras U. S. D. 
S. D. i. polaris Tr. salme 
33. \ -atus i salmo 37. 
a ein behangen wagen 52. 4. 
iusufortiSy agilis 148. Gl. m. 

des s. Gades. 

sqq. Gloss. gania tuscher- 
; ganio l granus tuscher 
) (cf. Leccator) een lodder 
?her G. voc. gannao lied 
cf. Gannire) P. V. 
lion u- Ki.y 0- 34. -berbein. 
f Ki. 

re {cf. Ganea) mer sprech- 
ung 1 greynung P. V. -tus 
*. Furire) 27. -rentgannent 

X gannire) 41. 

nao s. -ea. -sape s. Gaa- 

allus 6. Garrüla. 

garib 33. 

buffe 5. 27. gartia eyn 
:1er vil rette 45. 
re i. multum loqui inutiliter 

Ana s. Gurdus. 
^a-nisare 6*. -rigare. 

ins /. proterwSy in^piens 40. 
rizare görgesen V. St. G. 
Ire würgen 27. gragari 

17. 

gaea uoterwurcze 40. 
d-us, 'isp. gruntken 6r. ror. 
^us s. Garrolus. 
oflles etc. s. Caryophyl- 



♦tGarisimCOTia nn) aduena l di- 

uisioint. 37. 76. geritill mofi^, quem 
collem Samaritani 142. p. 155. 

Garrii'e craculen, also eyn h8n 
ludet 38. voglisch schrein 34. vogel 
schryen 29. snappen G.voc, 

*Garritor (»yn leyt spreker (cf. 
Ganea etc.) 37. 

Garrula auis ags. hroc Hatt 1 10. 
rouca Pf Germ. VIII 386. garallus 
^ hroc Upt. V 197. 

Garrulare claffen, sneteren, snackon, 
wassch^^n, vele spreken 37. gairen 
(BM. 1482) 29. grallen (l. c. 573j 34. 

*ttrarru-lus (auiss. Glaudare) 
l -losas die veel snaps {cf. Altercari. 
Garrire.) heeft G. voc. -s kherrari 
(cf Gf IV 463) Gl. Ker. gargulus 
klefferer i. procax 3i). 

* Garrum wagen 52. 74. 75. HL 
♦fGarras s. Gamüns. 
Garum fiscbrot 130. H. S. I). (cf. 

Gf III 291). galreyden 125. 

Garomna fl. girundt 125. 

*tGarus eyn olye bank 37. 

^fGasariam s. Gazeta m. 

*t Gass-a s. Casa. -ula s. Cras- 
sala. 

*Gaste-rium \ -r, venter flasch 

125. 

Gauata geuota //. S. D. gobeta 130. 
kare 10. 74. 

Gaulus grüne spcht 40. bospeht 
/. picus, luerops, niartias //. S. D. 

Gausap-e {cf Lisinna) disch lachen 
40. dislaken, dwele; -ium eyn haut 
dwele 37. causape ambelachen U. 
S. D. gansape kotzengolter Oe. V. 

Gazetuni, \ gasariuin 52., gazo- 
philaciam 52. etc. sncristey \ stokch 
33. cf 6. tresel kaminer, gelt hau^ 27. 
ein stock da man phenning ein lät 52. 

*Gazza s. Hausorium. 
^fGebim s. Glabaha. 
*tG- s. S-edaciam. 

• tCredulus [aus ed-?) vreter 37 
i. vorator 52. 

*tGeeniani s. Geniam. 
^ t Gegi-chima, -ma est vidum 
ocidorum saurack 52. 



190 



Gegrues 



Genitalis 



*Y Gegrues s. Gergiites. 
*tGel- s. Geli-cidium. 

* Geleficus. gelenephicus i. bim- 

diloquen^ 37. 

Geli-, gel-cidium eysczapflf 52. 

Gelidns frustig 27. geladus fi'ost 
1' hoden lös^r 33. 

Gelima een cleen schoef G. voc. 

*tGelis-ia, -ea 33. (Ed.) nyese- 
wiirtz II, FL niscwurz H. S. D. -ea 
iK'ssel-wiircz, 33., -wurcze; celisia 
nesel wrcze 40. 

*tGellll-ans i aiüdecbmedens 37. 
-US Gloss,, geluus i palUdus a nmi- 
sea 37. Cf, Helliens. gellidus orpli- 
chen 52. 

Gelta 1 metreta ghelte, eyn beer 
mat 38. 

*tGel-u gefrory 32. keltin 41. 
duft, dies Sm. II 336, Gf. IV 500, Gr. 
Wtb. V. Kes. -udus s. -idus. 

*tGeme-l, -le s. Genialis. 

Gemell-us tweelinck G. voc. czwir- 
ling 33. czwyllung 27. tzwinling 52. 
-i eyn twese-ke 37., -linghe, -rling 
38. gemini gez- H, S, Vind,, ^qzq- 
Mon, -winelinge. zwyllig 27. zwilicht 
(astrum, iiniged,); genimini zwilit 32. 
gemmini zwylach K. F. 

Gem-ere seufften 1. 33. ancken 38. 
ersaufiFtzen; -iscere erseuft-en, -itus 
-ung 52. -ebundus wc7nlich 45. wain- 
under; -itus ain seüfft 33. erfreynüfj 
(sie) 34. -ina silnfcz 41. ^hierher 
geninea (alph. gern-) oghen zer 37. 

* t Gemicus ein schancze 40., aus 
(iactus) geminus? 

*tGeniin-a etc, s. Gemere. -i 
s, Gemellus. 

Gemm-a (c/. Nodos) ber-knopfi \ 
-sprog K, V, -bolle o. luter edel ge- 
stein 40. -arius edelstein-hawer 29., 
-macher 30. -inarius ein edel stain 
mecz 1. 33. gimmarii gimmares 
Ho, 44, 

*t Gemmini s. Gemellus. 

Grena, genua 45. hfiffel, est pars 

faciet vbi barba inchoat usque ad oculos 
protensaK. V, die wange vnder den 
äugen 45. hewffel, wang P. F. hufF 
(genas) 4 1 . wijn-brauwen (-cb oder eb) ; 



supercilium -brauwe;^ pal 
-brae G, z^oc.;^^/!. supercilium 

Wijn-, wijngh-, wimp-, wijm-, 
win-brauwe KU, 

* t Gen-archa s. -earcha. 
lum s. -laculnm. 

•j-Genearch-a JBr., -ia Gl, n 
l generi-archa der eltist ^ 
geschlecht 52. 

♦fGene-cium s. Gyneceui 
cus, -dicus €f€. s. -tliaeus. - 
s, -tarius. -ctus s, Humeci 

* t Genera-re baren of kind 
nen G. voc. -ta scafan 48. -l 
diffcrens (indiuinationis 
g6tlich geburt o. gotliche berh 
40. -tio i^ -men, genimen, g 
geperung 52. 

*tGeueriarcha s. Gene 
Genesis (cf, Historiographi 

puech der gescheflft 34. daß bi 

Schaffung 49. 
Genesta braemboem G. voc. 

na t. nierka 33. -a id, heyde 

*tGenet-agia, -egia est 

meretricum l locus sübterram 
tunchk 52. 

*Genet-, nach Scheler genei 
tixerant 12J^. p. 47, 

*tGenet-egia s. -agia. - 
s. Gyneceum. 

Gene-tliacus , -cliatus ' 
durch die geburt der kinder 
-atieus, -dicus, genitaliatu; 

indicat de vita et mortc piieroru 
ciemium et-c. 37. 

*t Genetria (cf, Cimex etc.\ 

(Insekt) 32. 

Genialis, gemel est locus 
gemelle eyn brut bedde 37. 

Genicator. geniator i, codi 

*Genicium s, Gyneceum. 

Geniculari naygen 52. 

*tGenim-en {cf. Generare 
somnierlahn (arborum) 125. 
Gf IV 439, -ia khunni (pl) G 
-ium i, naturale \ vitode 52. '» 

Geni-mini s. Gemellus. - 
Gemere. -osus etc.s, -um. 

*tGenitali-s, -a s, Geni 
-atus s, Genetliacus. 



G^nitheuin 



Geruria 



191 



^fGenithenm s. Gyneceum. 

- Genit-ians geperhafftig 33. -or 
kier; -rix telerinne; (X ianitrtx?) 
Boume, mouder i. mater 38. -os 
pbert (sw.ptc.) \ evn son 27. -alia 
temacht 1. 52. mecbte 38. -alis 
irsprungleich 52. 

Oeninm sinn 52. geeniam bösem 
V.a. 1420. genios-us sinnig 52. -itas 
r. Michania. 

♦ t Genof o-gus s. Gnophocius. 
tum 8, Gyneceum. 

Gens landes volk; popolus stat v.; 
^lebs ein gemein v.; vulgus bouol 
r. K. F. 

Gent-, ient- 38., jant- G, voc. 
K. F., iaci- 37., gene- 15^. -acu- 
tmn^ 1: iactus 37. morgcnbrot K. F. 
eyn morghen-brod 37., -brot 38. 
irnuart F. a, 1420. ontbyten G, voc, 
natoignon (rmaton Gebäck) 12Sf*, p. 55, 
gentari frü essen 29. fruestuchken 34. 

•fGentheum s. Gyneceum. 

Gentiana hemera H. S. D, Gloss. 
genczen 45. 

•fGenu knu 40. knfi IC F. kney 
37. kne 36. gen-, var. gent-nculis 
Cöievam Ijor, 

♦fGenu-a^Gena. -culis s, Genn. 

Genninns dens, qui seilet s^ib 
gena, eyn lanck tant G. voc. 

Genus kunne 40. 

Geomantia (-cia) zo"ber kunst 
Iz man nemet die swarczen buch 
^tnsche 40. 

Geometer ertrich messer 40. daß 
L {acc.) m. 31.einmaisterder messung 
les ertreichs 52. 

*Gepa i. ascia rusticdlis s. ha^ppe 
hepe Gloss.) o. rebmesser 40. 

* t Ger-a s. -ra* -acia s. -onica. 
♦fGeralo-, gerale- 35. -godion 

onfectum medicinale clarificans voceni 
a geran i. sacrum, d. i. le^ov) 35. 
9t electuarinm retinens vocetn etc. (wie 
ihss.) 33. {?). 

♦fGeranca .9. Geronica. 

t Geranium pratense (Afin.) 
torcksnabel; steynbre-cha, -cka (Mit- 
el gegen steyn calctdus) H. Ph. 

*t^ranta s. Geronica. 



*tGeraticu8 (aiis hier-? georgi- 
cus?) Schaffner 40. 
*tCrere- s. lero-botanum. 

*tGergOSius i. coJorem ciciens (?) 
37. 

fGergouia (verdr. -nia) Claro- 
mont 125. 

* t Gergr-ites, -ues, var. gegrues 
hirs m. Meg. 

*tGeritin s. Garisim. 

Germaua basen 40. wase 4. eyn 
dusch frauwe 45. ein pas o. ein 
tewtzsche fraw 52. 

*German-i oster francken 45. -ia 
nyder tutscWand 29. 

Germ-en {cf. Generare) kimy 32. 
blut 30. blute V.a. 1420. plued 52. 
frucht 29. 34. -inare frucht gen 30. 
frichten l iructiflcare 29. kyemen 
F. a. 1420. pluen 52. 

*t Gernobita 1: germon i. sine 

barha 37. 

*Gernodium s. Gerodium. 

*t Gernosum /. carco' monackof-um 
37. 

* Gerodium wirttil 27. enspin 52. 
74. ein änspin an ainer spindel 33. 
gernodinm wirten 29. ein spin 34. 

* Geronica l.valdesenex 37. ge- 
ran ta rector Senium in hospitali spi- 
tahnaister 52. geranca {alph. gero-) 
alter 40. gerunia 33., geracia 76. 
i. senaius II. c. wirdikchait 33. cf. Ge- 
ruria, X gerusia? 

* G-, ih- 1 i- (cms hi-) -erophanta 
(X 7^?^^) i.decrepitus l stultus senex 
Symh. I>. 

Gerr-a, -e pl. cleffery i^5.gera 
dorheyt; et. piscis saporus 45. 

*Gersutus 1: gertus scharp, scho- 
ruede 37. 

Gerul-a bore, schuffbore 38. tra- 
geber, mysber F. a. 1420. mistrag 52. 
krotte 40., aus kratte (Tragekorb)? 
oder aus krucke 8^ {Gloss. v. c. vgl. 
Gipsum)? krug o. treger 45. -atrix 
tragerin 33. 

* t Geru-m s. -s. -ndula s. Grun- 
dela. -nia s. Gerontica. 

* Geruria (cf. Gerontica). gerusia 
estcreatura 33. 



193 



Oenis 



Gynecoum 



* Geras, gernm sehenden hfit 40. 
i, püus de iunci^ f actus 37. 

*tGerusia s. Geruria. G«ron- 
tica. 
Gesa .9. Gesum. 

*tG- s. Gr-essutus. 

* t Gestatori-um, -a, -l -asella 

Gf. para Gf. dragestuol H. S. D. 
sim. Gf. VI 664. tragistvol 127. tragel 
(X tregel Träger? 1 aus stül?) stöl 40. 

*Geste-a, -na s. Genesta. 

* t Gesticul-atio i. motus musicus 
eyn bungen lud 37. estioctdatorum 
motus; -ator f ioculator 76, -anos 75., 

-US 37. i. affricanus; cf. africanus 
i. negotiator Br. Gl. m. -um betriege- 
rey 52. 

^Gestilis trägig 33. dreghelik 37. 
traglich 52. 

fGestor i. lator 76. i. voratoi- 
(X comestor) 52. 

*f Gestum gepär o. tatt 34. getat 
40. tat 52. gesta regi geschechinu 
ding sach 41. 

Gestuosus doende bocrdelick G. 
voc.j daraus d. l boerdelich 13J2. 

Gestus {cf. Apparatus) gefertte 
(umged. aus geberte?) 30. geferd 52. 

Gesum (cf. Jesus), 1 gesa ein 
turnir kolb 52. sim. 75. 

f Getulus i. afertanus (at4S afri- 
canus) gotshuß 45. 

Gib-ber kröpf V. a. 1420. 17. 52. 
l-er eyn houer in der borst; -berosus 
1: -brosus eyn de houer heft an der 
boret; -bosos {cf. Squalosus) eyn de 
en houer heft in dem rugge 37. -bus 
hoker 38. hockir V. a. 1420. hochker; 
-osus hechrot 34. 

♦fGiblius s. Biblius. 

* t Gibraft {aus hbr. •ipj) i. viri g. 

sg. lichoman Lor. 

Gio, gyd ris, eyn vrucht to etende 
i. ortisis 38. gypp daz ryß 27. 
reysch, den man ist in der vasten 
i. ortesis 33. sim. 4. gith reisch 52. 

^\' Gieninm {aus hyg- ?) eyn drangh 
37. estqd.potio76. 

Gygas recke, rese, hune 38. vuri- 
sil (also hd. urspr. wriso) Gl. Lipsii. 



Gigeria eto. rampa-mpen 
vgl. -nien omasam, -nyge 
Gloss. nd. rampen pl. (und e 
ein Eßen zu Esch wege a. 1591 1 
dau imFranhf. Gonversationsblm 
nr, 286 ; ein aus Eitigeweiden bet 
Gericht in Lippe s. Echterli 
Frommann D. M. VI 366. nd. 
Gemisch. 

*tGygerius equu^pumüus 
Gignere telen ?'. parere 3 
*tGignos-a 76., -ial gnoi 

est vana gloria. Vgl. gymnicas 

i. virium gloria Br.? 

*-^Gigra s. Giagiaa. 

*tGigrars copu, nach Cc 
scopa i. triehilo, d. i. t^c 
hbr. i3"5J; gygram hnoll Cte 

* Gigrenas s. Girenns. 
*tGilasia s. Gilesia. 
»tGübea gelroch H. S. L 

rog 40. gele roit (umged.) 7. 
*tGUbu-r, -s s. Gilfus. 

* Gilesia, gilasia 52. 76. i. 

33. 52. 76., wogegen 74. (troflOstiJ 

*Gil-fas gel /. glacus; -bai 

inter rubium et album 33. -aos i 
Gl. Sal. Moii. i. q. anofiialo^ V 

ghel; -bus väl alzo eyn per 
-uedo ^^eli 29. 

*tGilis .9. Bilis. 
''GilUon-es aj^ana Gf. 1 13 
ahiero Gl. Ker. 

Gillo. Vgll42.pp.29. 152. ai 

calem gallonem und Gellonem 
galem. 

*Gilu-edo, -as .9. Gilfas. 
sius. _ 

*Gyrabugtio (gy^-^fastg 

interpr. angu.stia \ habitatio 37. i 
76. congucio cngwonunge 40. 
gurgustium? 

*tGi- s. Ge-mmarins. 

Gymnasium höchste schul 
landschul 44. schule o. sprochii 
lernhus V, a. 1420. 

^fGimnassis geschibkait 3 

Gyneceum. genecium dv 
textrinum Symb. D. genthe 
genitfaieam dunk s. suhteranea d 



Gingina 



Olabo 



19S 



40. geniciam genez (1:) 
. Mon. 123L genofolum 
) textrinum l geczeug 23. 
solum 6. (s, Gloss). ge- 
L lupanar l dofmis vhi mu- 
^istnwimrgantur l die. vestis 
m anoille hahent ante se in 
yn schortel d6k 35. 
fi-ua (cf, Dentiiia) zan- 
s biler 40. -ue pl. pilorne 
-na l dentina zen- 29., 
;zaDd- 84. -fleisch, bignia 
^igra se flaesc toth vithaeftan 
Gleop. gingua {nicht sing- 
re 12:^. p. 11. 
:-ranus s. Emigraneus. 
a. 

ba s, Brucus. 
p .9. Gid. 

re wesen (aus Weißen), 
I. teuchen, tynchen 6^^. 
m krutte 40. kruck 74. 
m harstingel 34. cripsam 
n (X härstr&ne) 30. 
m, -s 37. 40. 52 , \ glip- 
ipse 40. sper-calk 37. 38., 
) ^ gypps 33. sparkalg 27. 
ruck (aus kruck, s. nr. 1) 
calck 52. 
lum omloep, dreymoelken 

3 schruue also in eyner 
^ girgillus poUene 3tf. 
creysen V. a. 1420, scheib- 
iffen 52. sim. 75. winden, 
v^ertere teyn, also me den 
;ut 38. 

lüfte, giraüite 30. vmb- 
0., -lieh 29. 

losns s. Giruncula. 
ng-renus i. piger 33. 37. 
;gL nhd. schlafratz) id. trach 

al-cus, -e s. Girofalco. 

Uu-S 37. 38. 40. K. V, Sm. 
a. 1420., -m 37. etc., l gra- 
< gira-) 33., mairigiflam 
str. per quodfila in circulum 
ifiguramglotnori^ coniungmi- 
nomine die. deaolitoriiim 
rn-stoll ib., -stol 31., -stall 

NoTtun floisariam. 



Sm. TU 626., -wind 29., -Windel o. 
zbgel haspel 40. zng-h. 74. ghame- 
38., ghaem- G. voc. -winde, garen- 
wind 33., -roclik 34., -racke; haspe, 
schran 27. gomrucke F. a. 1420. has- 
pel G. voc. (-m) 37. wefe V. tril. pol- 
lene 38. polleyde, trolle (-s) 37. deckel 
ouer eenen waterput G. voc. girgil- 
lare haspen, garen winden 27. 

*t6iri- s. Giro-falco. 

* t Girinacul-a, -um etc. s. Gi- 
rnncnla. 

Giro-, giri- K. V. -falco ger valk 
40. (74.) geirfalck K. V. (grjrfalco 

Gloss.) grifalcus^ girfal-cus, -e i. 
he-, im latin ee-rodiüs greiffalk Meg. 

* Giro-uagus, -phagns oplopende 
G. voc. S. Giruncula. 

♦fGirras s. Birrus. 
^Girtus i. appendiculum infusa 
(fuso76.) enspin 52. 76. 
Girum s. Atrium. 

^Giruncula. girinacul-a eynkepe- 
rad (aus kemp-?) 37. -um windelrat, 
Marg.i. vertflabrum 38. giroua- 

gus est aliquis calcans istam rotam 38. 
1: girenosus ein vnstater; l est ille 
qui calcat rotam per quam lapides et 
dmentum mittuntur super murum ein 
tzug rad; darauf mit cUmlicher Glos- 
sierung girun- l girigina-cula t. 
altifera 52. girophagus eyn rad 
treder 37. 

Gith s. Gid. 

*Glab-a l -ella schetel 37. 

* t Glabaha 37., gaha 76.^ int. coU 
lis 11. c. eyn houel 37. ^,vgl.g%hmicolles 
142. p. 154, vrm. aus hebi\ D^53, vll. X 

Glabella (s. Glaba) schaidel; ein 
glaczet gestim 52. een scheydel van- 
den hoefte l nuditas capüis G. voc. 

^fGlabellini de moneke de sek 
van dem berghe v6den vnd ok ander 
lüde 37. 

Glab-o kael; -ellus, -rio id., ane 
bar 37. -er plös 52. glat, bloet, sacht; 
-ra die top vanden hoefde G. voc. 
-rum scheytil V. a. 1420. -ilis gla- 
czat 52. -rinus bor, scoruede 37. 

25 



194 



Glabnun 



Glis 



'Tina grjmt, glacz 27. vngebareter 
(aus -barteter) 40. grintig; -riosns 
reydig 52. -retum (in horto sim,) ein 
kaelplatz 125. 

^t^^labram s. Labiam. 

•fGlac-ies s. Stiria. Tepefa- 
cere. -tire s. Glattire. -us s, Gil- 

*Gladacia s. Glandaria. 

* t Gladiobolom. gladiabulum 

eyn swerd veghers bank 37. 

Gladiol-us, -um Hb., -a (Ed,) U. 
PA. swerdeye, eyn crut also eyn swert 
38. swert-ula, flect -ein H, Ph, slot- 
ten krut, geel swerteln 0. san, slaten- 
kraut, aigenlekh nach der latein swert- 
linch, swertelkraut t. q. carectom Meg. 
glaadene Hb, 

Gladins piscis mer-swert 93,, 
-Schwert K. V. swertrüezel Meg. 

*^G\amiiticn8 s. Gallinaceus. 

*tGlamera yschalle V.a.l420. 

*Glaii-a l -ia est debilitas oculo- 
rum 37. 

*t Gianda s. Lancea. 

* t Glancul-inin^ -um eyn swel 37. 
*tGlandar-e auis here 40. he- 

hera i. orix (cf. Gloss. h. v.) H. S. Tr. 
(pica) -ia (itdl. ghiandaja; Icorvus 
-ras Nmn.) neher Nmn. hiher, atzel, 
hätzler, baumhätzel, herrnvogel (so 
atich wetterau.)y Schwab, marcolfus, 
marggraflF etc., brabend. girau, richau 
i. garrulus 140. 

* Glandaria. sucgl- 37., sulg- 76. 

-andariumi. sepulchrum (proprie 76.) 
infancium 37. 76. gladacia i. s.pue- 
rorum 52. 

*tGlan-s eckeme; dros 37. eych, 
eych apfel 27. eyn echil druees F. 
a. 14J20. g. -tis eckern 38. -des n. sg. 
(Ed.) druse H. Ph. (-des pl. Gloss.), 
-dis slingenstein 40. -das schling 
stain 32. -s, g. -tis clyer O. voc. (cliere 
ChmmfdaAntw.l490.Kü.). -s eichela; 
(arbar) Claudes eicha H. S. D. gland- 
ium halsbrade Q. voc. -ula (cf. In- 
tercus) tr Aselin 40. trfift, vnrein K. V. 
wider-gend ib., -gänt F. St. Q. 835. 
(vgl. Tobler App. Spr. 442), -zend 
(Sic?) 93. 



^fGlan-ga s. Galganm 

s» -a. 

* Glare ein schal von der r 
sim. 6. 23. 

*tGlar-ea Gloss., -ia, -ii' 
Glis) merghel, is wit steyn c 
de acker mede dunghet 38. m 
lain (ausl laim) 30. gleriessU 
erde l steyn sand 37. gries 5 

* t Glas-patella s. Spi 
-situm s. Classicum. 

*Glattire (cf. Clatare). g 
catulus Synib. 1). 

♦fGlauca (zwischen Glabell 
Glacies) est herbavetida l gel wa 

Glaucedo s. Glaucus. 

"^fGlauc-oma starablint < 
701. staerblindt 125. <iimnys i. 
ocuiorum Aelfr. l -onia l -o 
fei ob den äugen 52. -imia ee 
(i. q. vlies) opt oghe G. voc. 
l -lüa l -inenenla eyn oghen i 

*tGlau-cus (cf. Glacus, Cc 
Gloss. v. Golinus.) geyl V. a. 14k 
34. appfel gra" ross 1: piscis 40. 
Symb. H. (grey Bosw.). -edo f« 
34. glauedo (X bl-?) ghelh« 

Gleb-a ein wasen o. lett 
der klumpflF erde F. trü. ein 
laims 33. eyn weller 8. V.a 
schelle 40. schölle Gloss. -are ( 
bare) ploghen 38. leymen, v 
(sie! siechten 132.), ront mal 
voc. gechaiden (^at^gescheiben? 
scheubUch machen 27. kug€ 
P. F. e. q. 

GUcerium. glisteria här« 

*iGli-ctora s. -cera. -p 
Gipsum. 

* t Gliri-cipula, -o, -us s. 
'*'Glirotica le pel du o^ 

nach Scheler aus sei-; vgl. G. 
Soleratica. 

Glis ratte, klette, leyme 4( 
pilich; thahel, tegel 34. rati 
czecherde i. glarea 29. rat 
erde 30. pilche H. S. Vind. 
Man. ags. egle Symb. E. (cf. C 
gen. -dis griez i. glarea; -rk 
-tis cletha i. lappa; -sis (g 
huore ». mereirix Symb. D. 27. 



Gnophocius 



195 



e H. S. Vind. llete Man. -tis clftte 
\d. glir-es lirun (Lehnwort) Sm. 
i72Apgl. De. WÜ>, 1213. v. Ghiro). 
ipala rattenyalle 38. -io mawshunt 
-ins s. Girenus. 
jliscera een vette tafel of spysen 
tfoc. glissera est mensa] glictora 
im cibataria 33. glittera id. 37. 

'fGlis-cere s. Clisco. -teria s. 
iceriam. 

't Glittera s. Gliscera. 
'Globa- s. Globus. 
^fGlobio s. Gubea. 
fGlob-ns bopugel 29. scheyb- 
gel 34. kugellin, klos 52. kewle 
1. 1420. cl&d, clump 37. boselklot 
-i (gentües) samanunga 48. -nlas 
ker 44. {cf. Gloss. ; nl. wett.km(kex). 
;ker (-ulus fusorins) Ki. -alis 
bei als ein chugell 33. kugellacht 
kloj^ liehen 27. klossig 52. i. con- 
iiis 3. 52. -abilis kuglicht V. e. 
^ -alis kugalacht 30. -are kugel 
) 0. schiessen 52. } -is ladere 
den 38. -atüs ghesammet 37. 
t Glocca Gl. m., gloca glocke 40. 
t Olomellas 23., gloflgella 37. 
ae. 

Glomer s. Giemas. 
fGlomeracal-am, -o eyn vad 
dat cluwen inne vmme lopet 37. 
Flomeratio huff garnes 40. 
fGlom-alas ain wirt infusuia 
-olas eyn witil (sie) ] eyn cleuhen 

fGlom-as, -er 27., glonas 37., 
nis (v. h. V.) kniülein 33. knfUi 30. 
n 27. chlewel 34. chlewl 52. klft- 
iö (X glom-?) mit garn 40. 
reo 37. 38. V.o. 1420. gen. -i, 
B knfili K. V. 

tlori-a gGlichhait (gunliche etc. 
LI 592^) 32. -ari vberherschen, 
nen, gäuden (vgl. Gloss. Sm. II 16. 
L I 538.) P. V. -ficare eren got 
-osas erwirdig 52. 
rlo-s snur F. a. 1420. g. -ris brö- 
wip ; -ssis fulbolcz ; -tis bl&men 
geswey i.vxorfratris mei 52. -ssis 
f(ai«scauf,c/.Glos8us)ff/. VI 660 
ymb. D. 271. ein fauls holtz 52. 



*Glossa gamahhida Gf. II 639. 
glosator glosiren 52. 68. 

♦fölossas (cf. Glos) sco'p 40. 
schaub K. V. scouf H. 8. D. schob ; 
w. 0. schoch (cf. BM. 112 S. 178) 32. 
glossa schab 33. 

*tGloa-o, -a Gl. Ker. i. vertkes 
opanontic; vgl. glabra i. vertex? mu 
globus? 

'^tGlami s. Gammi. 

Glaten est terra tenax, l glami 
qd. vtile ad conpages nauium etc. 76.^ 
\ gammi sq. sim. 52. ta erde l schep 
Um gammi vtüe 32. (Ed.) gemeyner 
glut g. sg. H. Ph. leim o. hartz 52. 

*t Gluter s. Glutor. 

*tGluterium est generale quod- 
cunque coniungit 33. sim. glutiu- 

atorium 27., -um, -arium 76. ef. 
gluti-meu, -num etc. Gloss. -aum 
cleyster V. a. 1420. l glutuarium 
i. q. coniungit l et. theri (Theer? aus 
rethe?) 37. 

'^fGluti-nabulum, -bulum 33. 
visper 75. P. V. angel 33. hamd 27. 
eyn hame dar me rap honer inne 
venget 37. slagnetz 52. sim. 75. 

* t Glutina-rium, -torium etc. s. 
Gluterium. 

* Glutinosus camech, also dat olde 
beer wert 38. 

Glutire sluken, slinghen 38. 

* Glut-or, -er rusche, is bevroren 
erde 38. 

*t Glutuarium s. Gluterium. 
"^fGaamieellus s. Gnomen. 

*Gnanus getwerg 27. twergel33. 
52. l gnawus dwerch 38. 

* Gna-uus gelart ; -ms eyn wyese 
V. a. 1420. -uns gescheid; -rus witzig 
52. -nus (Gloss.), golorius (i. sie- 
nuus, sie) 76., gonarius 37. ♦. stre- 
nuusll.c. strenge 37. 

* t Gnicor (nach Procurator) here^ 
wa^de (herren warde), darunter dinger 
30. 

Gnom-on, -o stund zaig 32. gna* 
micellus ein winkchell megr 33. 
*Gnophoeius. genofogus i. ob- 

scurus 37. 



196 



Gnosa 



tGranariam 



*t6nosa (c/. Gignosa) ^. infemus 
lat 76. 

*tGobi-a, -O5 -US s. Gabea. 

"^fOoIecia. golena t. origanum 

24. toste Sum. V, kil^rbes; gosena 
rotte käste A. 40. Vrm. aus einer ags, 
Glosse entstafiden, vgl, ags. eolene 
(wüd marjorum) origanum, vU, aas 
dem gr. lat, Worte, wie u. a, M, orant, 
wogegen mnl, maioleyne/r^. marjolaine 
M. s. w, ZU majorana gehören, cole- 
na V, h, V, 
♦fGol- s, Cor-iandrum. 

*** t Goliniis. golmns eyn scbymelch 
perd 37. 

*Goloriiis s, Gnanas. 

^fGombex s, Bombix. 

Gomor mez Gl, Ker, moyz V, a, 
1420. , 

*t^onariiis s, Gnanas. 

^Gophns est coreum quo vtuntur 
rustici 3. 52. ein wayer 52. 75. 

*tGorg-on int, terror Br, -ones 
sunt moretrices ib, 76, l i, q, terribilis 
76. -o vorgrezinge; -onis grezelk 37. 

*Gorcnlus auis roeck G,voc. 

^Gorülns p, carpe 37. charpflf 52. 

♦fCrosena s, Golecia. 

*tGoss-e diech 119* -abeindiech 
40. 

fGothardus gothar nwnsin Yta- 
lia 40. 

* Grabator loper, bode 40. i. ur- 
sor (sie) 52. 

Grabatnm gebette 40. dragabete 
Sedui. s^im, Sum, bette, 0. schoz F. a, 
1420,, straiß (unig,) 45. 

*t(Grrac s. Gracnlns. 
*tGrace-nas, -phns alt; grasins 

{aus yepaa- X grandeuus?) i, anli- 
quus 33. 

*tGracia (alph., c u^ie t) kesze 
her 40., vll. aus kresze herha X gra- 
cins id. piscis mid gratia herha 
Gloss,; oder :gracnlns her, heher? 

Gracilis chlain tatig 34. smayl 
V. a, 1420, 

^Gracilinm schin 33., drat 52. 
instr. suhrmn. eyn smal schene 37. 

* Gracillare grugglen^wif/orwf» 29. 



kiftcken pr. gallinarum cum tfocoi 
los 37. 

*tGraci-ns, -nns 34., -ssii 
(c/. Gracia. Gubea.) kressling 32. 
ling 3. P. V, gressing 34. krasc 
chrepzz 33. kreeft G. voc. 

*tGracocendron awt^gra- 
grato-, grade-cender m.Meg. 

Gracnlns, grac U. S. D. 
(cf, Gracia) hehär 34. heher 64^ 
64'. beer 12. V.a,1420, ech 
hegher 38. ruch 40. rucke, ma 
33. krichel (vgl, carrnlus < 
Gf, Gloss,) H, S. D. dale 44. 

*t Gracnlns s. Girgillns« 

Gradale stig gesang 32. 

Gradarins (cf. Asturco. ( 
zelten (ptc,) pfert 40. trotter 

Gradatim enleich 33. enli 
endlich Gloss. enczelig V, a, 
allensken (,) van trappen n 
tot) trappen G.voc. 

*tGrad-i, -ere gan, also eyi 
sehe wol edder ouel gheyt 38. 
(cf. -arins) teltende 37. 

^Gradipes ein stös falck bi 
pides (alph. grad-) trapp 0. i 
40. 

fGradium (X guidagium 
geleyte V,a.l420. 

Gradns treppe 37. 38. gi 
grode 0. staphel 40. stapflF 52 

* Graf asinm (cf Crebersia) 
orsium est Ugnum quod iacet st 
(st, cauda) asini 33. 

♦fGragari s, Gargarizai 

*Gralns gral, is eyn dicht 
logen ding 38. 

*Gra- s, Cre-macula. 

*tGrama-nns s, -rns. -1 
Granarinm. 

*Grama-rns, -nns schayd 1 

Gramaticns red lerer 75, 
latiu red konner 29. 

*Gramns grien uiacher 6. 
US ein gabel m. i mist g. 33 

Granarin-m, -s 27. 33. traii 
52. spiker, cornhys 38. schu 
37. boren schär (aus koren g 
gramarins speyssär (cf ( 
kesten, koren haus 33. 



Grandeaus 



GriUio 



197 



ftnde-nns gruslich 35. gidi- 

/. F 107. -gam gethigena 

m -nan) 8edvil, 

üodi-osus s. -sonos. 

iis groflf {:nd.? X gross?) 

iflig 41. 

U-sonus^ -osus hoech ge- 

oc. 

and-o sgur Gl. Mms. {cf. 

-ula (Ed.) hagel-, hale-gans 

Etneries s. Crinea 
aeriumscheytel 40. (c/. Gloss. 

lenm s. Craniam. 

;ia mdnch-, kloster-hof 40. 

*. Gloss. V. Amenus. BM. I 

I. 

)• greno Gloss. granones 

Ef. S. 2)., vgl. m. Origg, Eur. 

nam k5relin 41. com, also 
cornte 38. gr. solis sunne-, 
3 40. 

anus s. Ganeo. 
anns piscis gran Meg. 
apides s. Gradipes. 
phia. griflia gevrita i. scrip- 
rr. 

[ihicus ghemalt 37. 
aphia-m griflfel, penne G. voc. 
S. D. scribbeit 27. (scribebret 
SS.). geschrifiFt gerett 29. gre- 
griflfel Gloss.) grepen meker 
er t. stilus K. V. 
as-ari s, -sari. -ias s. Gra- 

'assa-ri, -nto Gloss. -re 
•tur (st -tor) muhhari Gl. 
Gf.II655. -ri greulich zu 
m 52. grasso'r rouer 37. 
1 wit (aiis nd. wret) machen, 
? feist) m., entwichen 45. 
. C-rassetum. 
assor s. Grassari, 
tia s. Gracia. Gratis, 
aticus wurst jeger 32. 
-s to vor^gheues, vmme sus 
eben 21. 29. -tudo genemi- 
sim. danknemekyt V. a. 1420. 
tzu willen synhn in aninw; 



facere rem gratam tzudancke thuen 
in f actis; gratiam habere in a. 
danck wissen; gr. referre/ac^w vor- 
geldcn; gr. debiti facere dy schut 
(sie) schencken 125. grati-a (Christi) 
uiina (mia his) 48. -arum actio 
danckperckait der gnaden 52. 

*tGralu-s {cf. Dignus) anneme, 
werdich 38. dankchnem 33. dankneme 
40. -itus genäm 52- -ite genedetich 
V. a. 1420. -labondus i. letus 76. 
vrolik 37. 

fGraue-re essere l fieri grauem 
Br. dräuen (minari drauwen) 38. 
-do swarichayt 34. swarheyt 37. swer- 
hait 52. graaati (ceno) bisulida 48. 

Grauidns s warung (X grauedo?) 
34. 

^Grauigena schwer wang 45. 
packat 52. 

*t Gran-ios s. Gramns. -orsiom 
s. Grafasium. 

♦fGrecius s. Circios. 

Greca-m kriegsch 29. -s krieg- 
scher ib. greke 38. 

t Gregalis vnedel 37. 

Gregariu-s ainer der ritter der 
czwen schilt hat 33. ein schuldig 
(unig.) r. 52. -m vngewehlt (egre- 
giam geweit) 126. 

Gremi-are opten schoet setten 
G. voc. in dy schass nenien P. V. 
-um schot 38. 

* Gremium s. Gremium. 
^fGrenatica^.Vrticagranatica. 
*tGre-phes s. Gripes. -sides 

s. Guesides. 

*Gresomen est iniciumfloris etpr. 
germeti plued 52. 

Crr-, g- 37. -essutus ein de grote 
vote heflft 37. weyt schritig 52. 

Grex chortar, quorter, quartir sim. 
Gf, IV 490. BM.v. Quarter. hert 29. 
hertte 40. crex schauff schar 32. 

*tGryas herba msederu Hh. 

* t Gryf alco, grif alcns s. Giro- 
falco. 

*tGriffla s. Graphia. 
Grifo. gryphes s. Crister. Gri- 
pes. 

* GriUio s. GriUo- 



198 GriUo OnilA 

*GrUl-o, -io wagenknecht 52. 75. ^Gratarios t. q. vendii le§u 

Grillus (cf, Mardarius) muchahaim, aut poma bei Spelnum, cf. Gl m. 

sfir {vgl, Siro) 32. heyramelichen 45. Grut-a, -aria, aber auch v. Gnuin^ 

"^ t Grimeralla kartte 40. u;omt^ grutarins in /S^ymi. 2). t^^rMadbeK 

*tGryiinire, grinibilis^. Gran- scheinty da er unter den Beamten tM, 

nire* obgleich durch gruzere : gruz magarii |^ 

Gripes suum. kandi. alites. edho. (Gloss, h. w.) glossiert 

ferrae. strenken. Ö/. iCer. suum, suum- *t Graus fichkorn 32. h 

ganti, sunkanti (Parallelgll) Gf. VI *6ab-eapoIcz33.plenc2P.F.-6ll « 

879. Vet'derbt vgl. suxit enim gripheH stincz ib. 27. schnit 33. snacz 45. ii 

alites fere Br. grephes ales (?) schneczlin 32. -o plotze 38. -iM stolH 

grief V.a.l420. 38. stinth 37. -ia pakh 45. gorilli 

* Gris-ens (pannas) gries (düch) G. vav. gobi-a guue Symb. D. S7Bi\ 
Symb. D. -ius grijs Kil. -icies grewi plotze 37. pl8cze 27. wytinc; 4» 
29. grofflcies (color; X grossicies spyerlinc 6r. vcc. -o kresse i g^radn 
grab-, grob-heit?) grabhayt 34. 40. grimpo Symb, U. gropp 32. bobll 

* t Grisipole s. Ery sipelas. etc. s. o. und Gloss, h. v. globio bleck £ 
*tGrix s. Orix. F. gu-,gab-,go-ben8chres6;gub6% 
'^fGrofficies s. Griseus. gubba klotzel, est aJbus pisde 52. 
*Groffus {s. Fumphus Gloss,, ver- G-, 8- 34. -ubernare behftten Ä 

druckt st, Gumphus) gon i^^. p. 50 behuetten 34. sturen, also eyn sdof 

i. q, nfrz. gond, für dessen Sippschaft regeren 38. curbasare stiarm 61 

s. Scheler a. a, 0. Dz, Wtb. 1 220 v. Ker. gubern-ator sturer 30. -lo sdito 

Gonzo, ux> zu angon jurass, ongon id. (sie) meister 40. -acnlum^ bubenuh 

(Schnakenburg, Tableau etc. Brl. 1848 eula (undeutlich) 34 Marg. (rf. Da- 

\ V. 






p. 227 nr, 18) gehört, Scheler möchte gatus) stftr 5\ 37. stier P, 

grofFas aus y^oacpog ( Speers}) itze) roer van den schepe G. voc, aegel- 34 

herleiten. Marg,, segeil- 33., mos- P. F. -pawB. 

•fGrogia s, Creagra. ma^baum P, V.e.q. 

Grossus plaphart (vgl. Fr. 1 103 * f Gnb-ia^ -io, -o s. -ea. 

ff.) 32. grosse curnes {aus tumes? *tGucie8 s. Gnrges. 

vgl, Gloss. V, Thuronensis> ; vnzitigi Gnelcu8. nneleuB i.strabo^lueem 

fige; gropp 40. grosse, Crosse; grofF Aelfr, 

38. grnssus grulich o. grob 45. ♦fGues-Ides 28., -eles t roserdi 

*tGrudus s, Crndus. vulg. lat, Meg,, qaes8ides Naiwh., 

Grnere gleich machen 33. gre8ldes 50. rusel Meg. r&iel 50. 

^Grummus s. Grumus. Naturb. rö^el 50. est animalcuius stet- 

* t Grnm-ulus,-oluskipraite(flw/er cm odoratur sicut pisen, wlg. rösel 28. 
akhar) Gl. Ker, cf. Gf. III 298, *t Guffnla eyn drugel parscorpO' 

Gram-ns, -mas eyn wynt worpes ris 27. gnfala est humar gutturis eji 

hop 37. kolk, gnla id. 37. 

* t Grund-ela 40., -ula l gerun- *f Gugernabesuuolcan V.St.OaOi; 
dola H.Ph.p, gründet 40. vrm, nabe8 mit einer vorhergdiendm 

Grunnire. gry nnire gry nnen por- Glosse verschmolzen, 

corum V. a. 1420. grinibilis s. Por- * Gugolas s. Cuculus. 

COS. * t Gngumella rigenloch (in Gt- 

*tGruniiu-s grans Sum. -us bäuden; vgl, ngeWochBM. 11024^) i% 

wrans Symb. D. 276. t Gnidagium (gw-) eyn geweyte 

Gras cron 38. crin 37. kranch 30. (st. geleyte) F. a. 1420. 

kranck 32. kryg (sie) 34. *Gnila, gallla Gloss. Inghmies. 

^^fGrassus 8. Grossus. mago. guila. platara. gUUto. edho 



Gvla- 



Gwem 



199 



i. Gl. Ker., nebst gnilla, glivla 
oss. aus gola, in Gl. Ker. vll. 
ft, vgl. güUtL h. V, 
[vgl. Guila. Gulus. GuflFula.) vras, 
te 38. gurgutta Syn^. D. 262. 
1- s. Oa-lgnlns. 
lila s. Bulla. 

-Q8 slunt, fresserie 40. fressiger 
18 lecker 37. -onus s. Epnlo. 
na s. Guua. 

netarinm. gnmmiatargiam, 
rgium eyn hant dwele • 37. 
tatorlam i. manutergium 52. 
mi^ guml 29. 32., glumi (t;. 
clibir F. a. 1420. catter 37. 
Symb. D. kaczen glot (in golt 
5; vgl. Gloss. Gr. Wtb. V295); 
0. kazzengolt l flens (/a^., aus 
\ged.? vgl. g, i. lachryma ar- 
r.) H. S. D. flius (Ed.) H. Ph. 
I de bome 38. gumitropff 32. 
HS {aus g. flius) dar 29. g. 
im czar uon arabi ib. arabi- 
iher Meg. 
Ammiatargiam s. Gumeta- 

mpha {cf. Gumphus. Docus.) 
a n&l 27. dugen (dolii) neutri 
(pl.?)Symb. D. 
amphus (cf. Grossus) roj^- 7. 

K. F., ros- 40., tubel- 74., 
X lat' gu- ?) 93. -nagel. tübele 
hBM.nil25v. Tfibel) 40. hoff 
38. gusus harne \ yncus 37. 
Ins^ gardus 33. vnbeuellich 37. 
^8, guries 27. 37., gueles 

s.u.), borges 30. kolk {cf. 
?) 37. wang {atis waug) 32. 
0. wage 45. sintgvege H. S. 
tch Mon. dich l strum D. stram 
lium (sie! aus stürm o. straum 
4. storm 30. ain schräm am 
33. ström; darauf gncies tura- 
r. F. bach 27. 33. tumpfel, 
id wasger 52. 

arguMo, -nm 37. schlundt 
itrote 37. gnrgiüsi Gf. IV 248, 

H. S. D. gurgilloni dhrot- 
Lar. 

gulio elentboem Symb. D. 261. 
pilio s. Cnrculio. 



* t Ourgüst-ium (vgl. Gymbustio) 
i. cOrSa breuis in quäpisces repanuntur 
Symb. D. App. chelos (vgl. Gloss. v. c. 
und V. Paleare. Ch-. Wtb. V504) ib. E. 
ruf ib. D 279. (i. q. sax r6f, vgl. roef 
Kü.^ vrm. als domicula fiavis; s. Pre- 
toriolum). ruese F. a. 1420. reiß (rethe) 
52. i: -icam r&nse (aus rdse) cum 
quo pisces capiuntur; -ramiis wiste 
kropp (aus visce korpp) 40. 8ur- 
gusta rewse 9. sirgustnm risch 32. 
algustrum eyn vischer hus 37. 

*tOar-gauiam etc. s. -inm. -ies 
s. -ge8. 

*6nriuni 7^.,garg-nninm37.,-Iam 
} -imen 52. est vas aquatile. gieguas 52. 

♦fGnrrlcula s. Carruca. 

Gnstas versüch-ung 29. K. F. -en 
40. bekorun-ge 40., -g 32. kusten 
29. smach 52. 

Gutta (cf. Stilla. Lacrima.) een 
dropel; die artyc of vlersyn (ow^ pa- 
ralisln; vgl. artijcke KU. aus arthri- 
tis) i. spedes paralysis G. voc. trahin 
H. S. Tr. trän D. tropfe, trechen 40. 
g. ro8acea küpffern gesiebt, rot uff- 
zügig angesicht 43. 

fGuttatus (equus) sax. spmttet 
Symb. H. 

* t Guttiber nalis (X contubema- 
lis) eyn drencker 37. 

♦fGutto lecker 37. 

fGuttosus i. plenus guttis 76. vul 
dropen 37. 

Gnttulu8 p. i. gubio 37. est minu- 
tuspiscis 52. 

Guttur strote 36. 

"^ Guttnr-nium, -innm l&cherotz 
giegaas K. V. -num est vas daz oben 
eyn loch hat vnnd vnden vil locher 45. 

•tGuttar-0808 vul wey daghe 37. 
-i08U8 i.guttumia plenus 76. 

Guua. guma i. yentosa een laer- 
bese (ein leer buchge! 68.) G. voc., aus 
laetbusse cucurbitula Kü. X lauwer- 
bese lauribacca sim. (Gloss.). 

♦fOwerra, l guwarra 38. crich, 
t¥ndracht, kif, orlighe 38. chrieg 33. 
gwerr 29. vrlougunge F. a. 1420. 
guwerra arleger (sie), streyt 27. gu- 
erra vorluggung (sie) o. krigen 45. 



«. -• ^-V ■ - S.. \. •«('WW ^S^"WN 



202 



Hcrbit 



HespercRnepQs 



*Herba Trinalis harmkruit 51. 

Herbetam s. Herbitum. 

Herbipolis weertzborch G.voc, 

Herbitum erbisib H, 8. D. i. q. 
rhododendrm Isid. Or. XVII 7 § 56. 
i. q, herbetnm loctis in quo het^hae 
8unti42A, q. herbitiom, herbarinm 
Quicherat Add. v. c. Vgl. herbum 
Pallad. i, q, ervniil erbse Ki. Mit 
erbse und den lat. Namen mischen sich 
viele deutsche Gloss. v. c.Nemn, v. Ber- 
beris vulgaris. 

* t Herbof usteri s. Hespercan- 
ceas. 

Herbosas wurczig dB.krawtrich52. 

* Herbolarins kreftter meister, 
kraut Sucher K. V. kriteler 40. 

*** Herbum s. Herbitum. 

*tHercularia s. Ercularis. 

Herebus hellgrunt 93. helle -grünt 
45., -krut (f4mgedJ) 40. eribus in- 
fernus, erobus krangh {las infirmus !) 
37. 

Heredi-tarius herbelich 45. -um 
i, predium raub 33. 45. raup 27. 

*|Herem-us wiltnlsse 38. woeste- 
nie, Wildernisse O, voc. wfigst (wuechste 
Gloss:), 6d P. F. -ita insydel 31. 
-itorium est hct^s vbi hahitat heremita 
76. clus i. clusa 38. 

* Her-, hec-enare ponit gaUicm 
der morb? 45. (st.galenusdemorbos. 
Gloss.). rustern 12. 45 

* t Heres-is ketterige 38. checzrig 
33. -earcha kecczirman V. a. 1420. 
-iarcha ketzer maisler 52. 

He« s. E-ricius. 
'*'t Heridianus {aus Eridanus) pfot 
fluuius 40. 

* t Herisip-ela, -ula s. Erysi- 
pelas. 

*Herma \ hernuo i. serum 76. 

129. vgl. 140. p. 160 ad nr. 40. 

*tHerm-a, -an s. Hernia. 
Herma-phrodita^ -froditus r. 

castratus (X hernia q. v.) 142. p. 161 
m.Anm. hermoJFrandita zwit darm 
32. 

^fHermea. ermes duder 38. tol- 
meczer V. vrat. tftlmecz P. 7. arme- 
ni-s «. interpretatio 35. »a 74. Oloss. 



V. ErmoDiA. kermo- Gloss,, 

neticus wol sprechenlidi öS 

*Hermo nattir 9. herm 

nus serpentium 142. p. 161 
Pap. aus (hemorres) haeroorri 
Emorrois). 

*tHermodactil-u8, -ig 
nirmendactila H. S. 1). Gj 
bito H. S. D. heylheubt (Ann. 
zeytloft, kowen kraut 74. K. 
blfimen ;ernodactilus zitlo 

*tHermo-fraudita s. 
phrodita. -labissara s. H 
-neticus s. Hermes. 

Hermopolium gasthaws 

*tHern-a ein fels 52., -: 
Gloss. y -iosus steynecht F. 
ans -a saxum Serv. Fest, w 
kanntlich der Volks^mme H< 
hernus eins herten sinns 5 

*tHer-nia, -ma etc. i. 

Gl m. 142. pp. 47. 160. m 
•man gebrochen 32. -nios 
broken in den cl&ten 37. -i 
Errenis. -mosus zu proch 

*t Hernus s. Herna. 

f Herodes int. peUiceus l . 
Br. int. deceptor^ vertipp 
dregher 37. 

*tHerodi-as, -us s. E 
Artoganus. Diomedia. 

* t Uero-s herre 8. F. a. 1 
Gloss. \ eruas maganic Gl. Kt 
Ifortis id. Gf. II 621. haeron 
virifortes 142. p. 159 m.Anm. 

117. 129. eruus, eros i. di 
g.herus Gl Labhaei. eroycui 

Heroldus. heruldns i. ti 
herol 52. 

Herpes der wurm 43. wo 
wurm Ki. hespes s. Hes 
ceus. 

*tHer-pita s. Erpica. - 
-oldus. 

Hesita-re mis gelauben 
geloben 30. misg glöben 29. -w 
lund 52. 

*t Hespercanceus. hesp 
fucht (f aus s) 32. hefiqpc 
eyn zuke in der z}4en; -U8tl< 
die pestis mammim; herbl 



Hpsler miU» JOS 

raeBUS i. egrUudo tnanunm zwidorn, varr. zwidarm, zwytar lieg. 

espes est regio gd, sc. egip- ein zweychorne, ein zweislechtig swin 

pere Stella etc. (hesperia i. 50. 

ü> hespero Stella etc. Br.); Hie hir 38. hy V.a.l420. 

fusquilnpusdiciturqui forte *f Hieco s. Ipocus. 

fione est communis 76.; zur «fHyoonilUI s. ficonomiUl. 

ierpe8,t;K.a6<5raiic*Xhes- Hieoa, iena 28. 60. illintiso Ä 

iundriam (corporis) waichy g. D. heltenze Wien, V. 399 H. ein 

grab- 28. Naturb. V. a. 1420., grabe-, 

5P f liber) das puech der 50. -tier. vilfraft V. a. 1420. stara Ustia 

{l aus h) plind Gl. Ker. i. bestia cujus 

n-Ufi gestrig 29. gesterlich pupillae lapideae sunt des sehn enigono 

) nechten 29. heri id. Även- stain sint Of. VI 701. 
m. II 673). Hiepas l cipereda (aus citereda) 

ach we P. V. heos fach 7^ ^j ^^,^ ^arpen speler 37. 

r noch 33. waz adu. resp. *|Hfepe., hieri-bulbiim etc. s. 

i wach 45. Hierobulbns. 
üiinus ^. lacmtus. Hierobotane s. lerobotanum. 

in-us J -108 eyn ghesj^nt ^ j,,, ^ G-CPophanta. 
1) 37. laluni glasse 40. •tHiepo-, Meri- Hb. -bulbiis, 

maus ^ HeUiens. ^ieri-, hiepe-bulbiun (iefA8öXßo<i) 

pos t. Hiepas« greate vyrt, cuslappe (e. cowslip) Code. 

'""f w^^lf ??.* '^Sr*'''' Hi-, i- 40., U- 45. -laris fr« 40. 

^ebet WutOce, Aethtcus Vor^ „Ude l gut dechtig 45. 

?«. aus ins arcus celestxs „ . ,. . o« 1 • 

^2etc ^y*» 1""*^* gnmmen 32. krim- 

ianen; vp ienen 38. günen, ^^^^^ »^f ^^ ^.ö- 1 passio lenden 

gtimen ri^'^; 52. gümiczen ^etum 51. illaste de weydaghe vm 
Jm II 48, ghapen ff. tm ^7« «^«"f 37 dotor laterum ex cal^ 
Helliens. hinians intoendi ^^^^ «»^«^«* 52. 
f(wu intoenti, anttoanti Of. Hdla, hylia 40., illa P. F., hü- 
atas, cyatus 34. gegttne- l^wa Charts., hilnm Farro (ä. FrewiMl 
[ebunge 27. geyn 29. gai- Lat- ^*- <^- Hiflae. Quicherat AM. v. 
jicnung P. F. eryeuung 84. Hillum. Vgl. u. a. Indutilis), hilns Gl. 

of splitinghe van der erden ^^^' •>^*t- ^Ö> rosen- l schftbel- K. 
e^9\{^ausy\vgl64.Gloss. V. -warst haist (d. i. heißt?) wftrst 

Amfractus) Symb. D. P- F. schÄbe- 40., schüb- 32., schub- 

3r-ans, -ya s, -nare, -nia. 6*^- F St. G. 909. -ling. innana {intes- 
■manenmata (neumata X tinis inherÜiHmm) GlKer.Dageqentfu 
-ea i. vanitas, -ia i. vena, Wlum Gtoi^^. (aus alü. ni-h.): ml-urn 
I t. venas t. hispanicas va- ^ "'W granum, putamenfabe, meduUa 
Cf. Nenia. ^en??e JBr. t. q. in pennis acarum (aus 

nare. -ans rukende (las i. occ-) est etc. 76. -Ins ein grat ut in 
37. t. fernans 76. hibrans pi^oibus Ifaba; ein feder sei 83. -ns 

grünend 52. f- -sei 29., ilas -kyell (umged.) 34. 

nia yren-, -ya spangen- -iU^ eyn pedek in der vederen 37. 

^fHilla-cades, -rodes wdecheyt 
[•biscns. des vleysches 37. {Uns camis st. car- 

cans s. Hibernare« niinis Glass.). -coaes est cantor las- 

>rida czwislates swein 28. ciuicarminis 52. 
titigez swein Naburb. Meg. *tHU-lns, -«s, «Innii -an s. 4a. 



20 t 



Hymen 



Histft 



Hymen, ymen junckfrowen schloß 
32. 

* t Hymenium, himenium ein 
brutlauff gesanj? 110. hymneum (X 
h\mnus) een bruloft lietken 6r. voc. 

Hymnus lob gottes oder (sie) mit 
gesang 110, hymus lof gods mitsanghe 
Cr. VOC, ymnus yms 32. ympn-us 
ymps 29. loff ; -ista ympniste 37. -arius 
ympner 29. 74, 

^Hymulus, himulius s, Hinnu- 
lus. 

*t Hymus s, Hymnus. 

*tHiii-cula s, EuuIh. -ians s. 
Hiare. -ictum s. -nitum.' 

*7Hin-nire, -nio l -nibaliso 37., 
-ire nyhan 38. greynen (equorum) 

33. wichein 27. wyern V. a. IdJiiO. 
wehaaczen 45. rubelen 52. rüchelen 
i rudire 34. -nitus winchlün 32. 

*Hinni-tum-, -ctum 37.,hinictum 
33., humectum Symb. D. quec-sel- 
ver Symh. D., -suluer 37. köchsilber 33. 

* Hinn-itus s, -ire. -ula s- Enula. 
Hin-, oft hi-nulus bind 29 sim. 

hinni, rech^ock 52. hymulus hindten 

34. Mmulius binneokalb K, V, 
*tHinusculas s, Sarda. 
Hyper- s. Iper-. 

Hy-, s-perapistes mundbore /. 
protector fidelis Symh, D. App, 

Hyperlcon, yppiricum s. ippe- 
ricum hart höwe; w o. inpericon 
sant jo (bans) krut 40. ypericon sant 
iobans kruit i, stola regia 51. 

HjTpo- s. Ipo-. 

Hypochondria , ypacundrium 
s, Hespercanceus. 

tHippia s. Ippia. 

Hlppoboscides. y- 32., i-poquin- 
cida h, hüuer darm 32. her' {ans 
berba?) 40. 

fHippocentaurus Br., ipothen- 
thaurus ein merwunder 52. 

*tHippodamus i, helUcosus 148. 

Hippomanes i, q, pullis equamm 
adhaeref in fronte 124, ipomerus i, 
caruncnla que est in fronte equi cum 
nascitur 37. sin%,i. fftllenmiltze Ki, 

* Hippe-, i-potamus mer ros 40. 
Hippuris s, Ypwus. 



*tHirc-eIluÄ bAchellen / 
arbori^ (umged. !) 40. eyn den i 
-iuus t -US bok 37. -US {cf, ( 
augenwinckel K, V, buc; hirtz-, 
inus bücken 38. hirco-sus pi 
52. -qeruus pockhirz, (von 
tragelaphen d,i. tragelaphus 

*tHjTedon s. Ericins. 

*Hirn-ea 1 -ia i, ocreaque 
tum portafidtim est apta 37. -ia i 
adp, etc. 52. 

*tHirola s, Pirula. 

♦fHirsut-um, -us (Ed.) s 
lechter H, Ph, haraftich, vol ru l 
\ hispitus; hirtus id., hären 
sus eyn de eynen ruen hals h 
irsutus ruher, gehorer 40. 1 ' 
dus ru 38. l irtus ru, stn 
ruch hirig 29. hyspidare r 
f hyrtus etc, iniech) V, a. 1420, 
sutus, gertus^ inturtus (iti 
espidus V, h, w, 

*Hirtica rauch rock 52. 

*tHirudo siugigel 43. iru 
sanwissuga 38. yle 37. hyi 
egele 40. 

^fHi-, hy- 40., y- 38, 
-runde swale 37. 38. swalb 40 
nie r. a. ii^(?. hirundinaria 
hyruudinia schelle-, grünt- wu 

7*Hysca s. Isca. 

*Hisca mistel 32. 93, 
Hiscere ghapen, ghywen < 

* t Hisma-tieus, -naticus 
nenetieus de sek zuluen doc 

Hispa (vgl. Gloss, vv, Ct 
Botula. BM, II 1 S. 729) eyn i 
harb 33. reyst harbs i, pensi 
reist e Uno P, V, eyn rost fla 
hanfes 45. dispa riste vlas^ 
ilbus r. flachsses 40. 

*t Hispa 6\ Hista. 
*tHispe-nus,-ricus Gf. VI 

-rius hirsech piscis Symb, D. 

* Hyspex prant i, ticio 74, 
spiees ligna etfustes 142. p, 1 

*tHispidus etc. s. Hirfi 
Lispidus. 

*Hist-a zündele arbor (s\ 
-ra sprockel de arboribus quot 



Hist«r 



Horreetai 



205 



^itur G, voe, hispa znndel 

3. 

)P dftnowe 40. 

l;eroii proteron vor knrd orde 

istisjpices s. Hyspex. 

tor-ia ein vore rode o. ge- 

). gestifftlich sin 32. gescheung 

chick-t 29., -te 30. schichte, 

38. -a canonica geticht 34. 

Iins^ iHtoriogranns 34. ge- 

breiber 34. de schickt- (sie) 

heflFt- (cf, Genesis) 30. -schriber. 

tra s. Hista. 

-, s-triatus s. Plecta* 

*io s. Baratro. Striones. 

•ix eyn ru deyr 37, est animal 

n een eghel G. voc. hystrix 

tachel-, meer-schwein, taran, 

k (frjg, porc-epic) 140. istrix 

28., dorn- Meg, -swein. her- 

H. S. D. 

irstroDia {von histrio) ver- 

eit 32. 

nlca terra, hyalaterra 

nden ertlich 31. 

-e daling, hude, hode 38. -er- 

ttig 29. heuttiger 34. hüten- 

cas s. Libnma. 
Bens s, Cabisonium. 
orinm kruetuag 125. 
carp-aminm aus -oma Qui- 

idd., ö'koxf/.^'jtoi^a (Frucht' 

> acere rauchen, riechen 33. 
seria s. Olosericam. 
[tsaMa^ -US Gloss. holzacia 
[ant bi sassen lande; holsa- 
olste 38. 

igium manschait (st. -aft) 
-, lehen-schafft 52. geholdunge 
20. inentschaft, holdang 45. 
e, hoensprake G. voc. hulde, 
lecke Kily aber huylinghe 
üus ib.; Kiliaen glossiert ricli- 
raecke auch durcJi blasphemia, 
och „vet^^ hoon fauor hoonen 
</^, vonfraiAS.fraudare id. ver- 
; bei obigen Glossefifnag Volks- 
spielen. honioglQm(XhonK>- 



genium sim) verainang, gemeinschaft 
(X man«) 33. homi- l horaa-neam 
37., omagiom 37. 38. manschup 37. 
38. halpe 37. o. prestare huldigen, 
den heren horsam Ionen 38. 

Homero- Ki. Br., omero* F. a. 
1420., l Yirgilio- ib. Br. -cento (-ceii- 
iol V. a. 1420. -centonas Br.) bacher 
V. a. 1420. 

Homicida manslechtig^ 40. 

^Homineam s. Homagium. 

Homo nünche 36. mynsche 37. 38. 

* ! Homogimn s. Homaginni. 
'*'tHomo-, ho- 37. -plata eyn huf 

knoke 37. l homoplaga achsel, schul- 
terpain 52. 

Honiunclo menschli 29. getwerk 
V. a. 1420. 

* Honerarinni eyn grot schep 37. 
Honest-ns erwerg 52. hobs, ei-suin, 

erber 45. houesch 38. -e ersam 48. 
-are-^ -as s. Disciplina. 

Honor herduom 48. honorar-e 
eren, werdighen allerleye werdighe 
ding 38. -inm schanckung 52. er 
schacz 32. honorosas erberklich 21. 
eberchleich (sie) P. V. 

'^fHora (X ora) z&m i. limlms; 
land i. regio 37. bore canoniee ge- 
zit 29. 

* Hora-loglnm, -legiam, -rinn 
s. Horologiam. 

fHordeolam (ordiolum Oloss.) 
werren, eyn gerstenkorn im äuge 43. 

*tHo- s. Hor-rena, -rere. 

♦tHorol-ogium 40. 52. K. F., 
•eginm 27. 45., -igium V. o. 1420, 
horal-oginm 52. etc, -^ium 32. 
52. zeyger V. a. 1420. seger- 27., stund- 
33., zeit- K. V. -glock. zAgel 29. vrley 
40. K. V. V. sait o. vr gluck 45. vr 
52. orley 29. orlay 32. 33. (orgaiey 
n. in Stromers Chronik vrm. hierher). 
oralogium, ararlum (aus hör- Ki.) 
seyger 38. 

^fHoroscopus weissag durch ein 
(aus an) geuangen naüuitatiszeit die 
weil einer arbeitet K. V. sim. 75. ko- 
rospieius, horusculus een d^ck 
stelre G. voc. 

* Horrectat aries Symb. D. 



206 



Horreia 



Hnmilw 



* Horrena (c/. Gloss. vw. Ho-, o-, 
fo-rena) walre H.S.D. walrimc (walen- 
ne?) 40. häriDg 33. orena, l plc- 
tlUns 38. rekelin-gh 37., -g, eyn 
dor visch 38. 

Horrere (c/. Fantasia) schougen 
38. horere schdchen 29. 

Horrenm schür, schune 38. scheu- 
wer, Stadel K, V. 

Horri-bilis gruwelik 38 l -dus 
griilich 29. grawleich 34. -das er- 
schrockenlich 40. -dnlus^. Borbidus. 
-flcms graw^utm i, horroremfaciens 52. 

Horripilatio horstigen V, a. 1420, 
gruwen, wan sik de har vp heuet 37. 

Horror gi-esinge 37. gruft 21). graw- 
34., grjsam- 30. -lichkait. 

*Hortar-I manen, toeliarden G.voc. 
anheben, entherden etc, 45. raten, an 
reuten 27. beczwingen; -e czwingen 
33. ortari an-, to-horden 38. hor- 
tat-io an herthung 27. -or czu herter 
27. zu gehorer 45. -oriuni ein pre- 
dig stuel 0. kantzel 52. 

*Ho- 8. O-rtigometra. 

* t Hor-togolu8 8, Artoganns. 

-useulus 8. -OSCOpUH. 

Hospes herbergher 38. hospit- 
ator id. ih. -a husfrouwa {antik, feier- 
liches a) {. matrona ib, wurtin 40. 
-ales gaist geber; -alitatis der gai- 
stri 41. -ium herwer-g; -are -gen 52. 

^Hosterium eyn schepel 37. 

Hostia üflät, hosti 29. eyn opper 
der vor wunnen lüde 37. 

Ho- s, O-stiarins. 

"'Hosticap-a, urspr, -us tiachdefi 
Bdegefi im Gloss., welchen Quicherat 
Ädd. begegnet, ahm sie zu kennen. 

Hosticus veint 52. 

Hosti-re streychin F.a. 1420. -men- 
tankesieqtAalitas etc. eyn houcl bank 37. 

Hostis vigent 40. vygend 37. 

Ho-, o- 38. -storium {cf. Depa- 
tura) strikbret 38. stricbred 37. stric- 
holcz z& einem sester 40. eyn schuch 
{sie) holcz 31. 

*t Hostnlarius s. Ystarlns. 

Huc here, also ga beer 38. beer 
V. a. 1420. hucnsque als lang, pis 
her 52. 



Huins-nodi deroley 29. -cei 
zuttuterley V.a.l420. 

*tUuleerida s. Areiotlda. 

* Hvlei-tnin satelhate (sie) Gl. j 
-a zuzele (cf. zussa Gf V71I)S 
I). hnltlcnm hulft 40. 

^tHumal-atmii s. Hnmvlai 
s. Hnmerale. 

Haman-ns goytlik, mynslik; 
gotlicheyt 37. 

f Huma-re graben 52. -tor b 
bari H. S. Tr. -tU8 begrauen 37. 
gebyrget). umecta gebyr»-t (? 
Germ. VIII 400. -c Haupt VW 

Hamect-are webten, netten 
niaken 38. -as (cf. Mollis) naz 
1420. genetzt 52. i geneetns 
ghemaket 37. umeKcat nazze 
humidas weht 38. 

*Humectani s. Hinnitum. 

*fHunieIla s. Amella. 

Uumeral-e c7n schulder doy 
vmbral P. V. huineral i. Huperll 
rale K. V. -i$ amit (aus lai. am 
wie amita Gl m.) H. S. D. a 
beyn 45. humale (alph. humer-)h 
1er, achselbein 40. 

*f Humer-ale s. -«Ins. -oa 
Humor. 

*f Humer-ulas ein lauer i. 
52. Schemel 19. pl. -i scemele i, 
D. -uU scamala, luninge ib, 
Pf. (xerm. I 114. Ionen 9. sax. 
sas Gf. II 222. VI 497. eyn Ifti 
kipfa U. S. D. -ula runge V. a. . 

Hnmerus assle, schulder 38. ac 
K. V. achsil V. a. 1420. ascbel 1 ^ 
tipffe (X humerulus wagen kipffe 

Humidus s. Hnmeetare. 

Hnmili-8 nidaro48.diemuti-g; 
-gen 52. -s diem&ti-g; -tas -gtike 

^fHamilus s. Humalns. 

Humor (Ed.) dampb; mcUi hi 
res velut doum (in capite) faiti 
hmmorem octdorem trieffen H 
humerosus vucht, nad 37. 

Humul-us (cf. Gruppa) hoppl 
H. Ph. kopph (sie) 34. hoppe; A 
hopgarde, hoppen berch 38. -us ho 
humalatnm h. garte 45. hun 
hoppfe do mit man hier macbe 



HnniiB 



Ibex 



207 



\ ertrich 52. Haso (c/. Ipocus) haws 52. hamso 

hanf hane (,) vngerer 40. J: ypocns hausen K. V. 

(potus) hoppe Q. voc. ^fHussis (a. d. Fra.) hous (nfrz. 

(hns Br.) nomen emitatis houx) 122. 

ignea l ignift 76, evn stad *f Mu- s, Y-fttulariuH. 

ini;wdAux mea tignis 37. 



I. J. Y. 



freyschem crut 0. mn,, frey- 
51. i. herba claaelata; 
leta 0. «an. iacea alba 
wunt crut (^r^J. Herba sortis, 
ni Gloss.)\ i. ni^a tuwel 

ligghen 38. 
s. Gent-acalnin. 
-tus^ -ctns {cf. Bissus) plaw 
JSl. f. jachant m. (stain) 
^L -cto uueit farauui Gf. 
K -ctinns blaw, gruon i&. 
. S. D. -ctina gr&nes kleit 
0. -ctini ags. syitor heuuin 
195, Pf. Grm.l400, hiacin- 
adur haye Pf, G. 1 115. 
aculum (Wurfnetjs cf u. 
^ V. laculum) gt§s (aus get, 
p.32. 

rare stetiswerfin F. a. 1420. 
vor meten, beromen, berou- 

-amen wurfif 52. -antia 
imin?) F. a. 1420. berome- 
eribmisse (sie) 33. werffung 
-amen id. 45. 74. -atio 

30. -ura uzwcrflinga 48. 
\ a. 1420. iaticare s, Pom- 

icUS 52. 76., -08 37. i. 

ritare, -ura s. -are. -os 
-118 s. Grentaculum. 

ri scbiessen mit dem pogen 
ssen 33. schiffpent (X iocu- 
schympen 8.) i. tela in hostes 
V. 

7. -acnlnm eyn lank pll 37. 
; vischnecz 40. gestoj^ (sie) 
schafft^ wer£fnetE 52. 



I-, 1- Synib. -aculus Knt-wm 40^ 
- worm (gehört auch äfu baaillSOIIS und 
regulmi cf Ghss. h. w.) Symb. D. 
270. schugwurm K. V. schozslang 
Meg. 

*^lalum s, HialiiiU8. 

lam s. Nunc. 

^tlAinnes, iani-nes, -res s. la- 
nues. ^ 

lanitrix (cf Genitiuus. lanues.) 
Gloss. lantrices duomm fratrum 
vxares 125. 

la- s. Ge-ntaculnm. 

lanaa du. janow 29. 

tlanuarins s. Exclosarias. 

lanaarins genner 32. jenner 34. 
hornüng 30. Christ man P. F. 

^lanaes czewberen 9. czweiberer 
(X lanitrix) 8. iamnes n. pr., wi. 
marinus eic.; dixerunt magi etc. Br. 
janires int. magus mortuus (pharao- 
nisetc.) 76. ianines eyn swart kflnster 
l magus pharaonis 37. 

lapex l japix snel 37. 
*£ani8 h. aurone 40. sigmim in 
celo i aquaritui 37. 

*Ia8pis s. Aspis. 

laspls iaspis 29. iasp 34. Meg. 
gr8ne edel steyn 37. 

*t Iaticare s. lactare. 

*tlaxii8 s. Taxus. 

'^Ibasis s. Ipobasis. 

Iber (X ibex) eyn bom 37. 

^flberides s. IboUdes. 

Ibex (ef Capricomus) eiche 50. 
&lch Meg. alch ib. var. 28. Gloss. 
(77^. falsch), eyn wilt bock i. ibi8 
37. eyben- 33., yben- 27. -holcz. 

^flbex s. Ibis. 



208 



Ibi 



lero 



Ibi alda 52. 



# j- 



Ibida s. Ispida. 



Ibis eyn slange; edebere37.8lang; 
storg 27. sturch F. a. 1420, sturg 45. 
eib, var, von dein ywen rf. sq, Meg, 
ibex stArich auis P. V. t ibix G. 
voc. i. q, ibis storck ib, 110. ebiger 110. 

*tlbis 5. Ibex. 

Ibiscu-s 37., -m (c/. Alcea) eyn 
zomerlode 37. mistel, wilde bappel, 
ybesche 40. bisch (Ed,) H, Ph. hi- 
biscus merse mealve (e. marsh 
mellow) Hb, 

*tlbix 8. Ibis. 

*tIboIid-us 76., -es, ibo-, ibe- 
rides 52. Lg. Bolis (SenkhUi). . 

♦flbrea, ibria s. Hibermaneu- 
mata. 

*tlbrida .9. Hibrida. 

*Ibrix est bestiola etc. (wie 76. s. 
Glossar^ gls. Stachelschwein) frischling 
52., darmis fischling (alph. fri-) 75. 

*tlccide s. lethis. 

^Icinns s. Echinus. Ericins. 

Ic- Gl. m. Gf., c- Symb., ign- 
onisma ymago depicta Symh. D. kili- 
hida Gf. II 116. kiliuhtitha (imago 
kilihnessi) Gl.Ker. 

*Iconom- s. Econom-. 

* Icter i. vermis in sepulchris mor- 
ttiorum, species bufonutn 37. 

Ictericia die gilwe morbus 40. 
die gilbe 74. 

Icthis. ictide, vor. iccide wisel, 
härmlein n.Meg. 

'^'Icta-a, -ra wedehoppe auis 37. 

Ictaatus i.percHSsus 27. ein slahen 
33. 

*Ictara s. Ictua. 
^Idaptioum. idactica suint veiba 

inepia et sttdfn 37. 

Idea ein fonn t pilleichew aussening 
0. vorpetrachtung eins gleichens dings o. 
schonewredt 33. gestaltnisse V.a. 1420. 

Idem geleich des selben 52. eadem 
diese 48. idemptitas ainigung 52. 

fldiogri^hain ein \ggeschniten 
tzeddel 125. 

Ydioma sprake« also eyn gans lant 
hefft 36. ydeoma sprauch 32. 67. 

Idiota tore V. a. 1420. yngeliiger 



(aus vngelerter, X vngelter i 
Gloss., cf. Sm. II 44?) 40. i( 
vngelerter 32. vnversunge (am 
nen) 27. idone-a s. -ns. 

Iditham Springer 74. F. a. 

^Idol-Ulli eyn abtgot, -iam a 
-otitnm tubilsopfir F. a. 14^ 
anbedynge der godde 37. idol 
der apgot 41. -ia dufels ding ( 
45. abgüthe V. a. 1420 aupettui 
abgötter 33. -a abgott dienst; 
abgottern; -es abgott 30. -an 
got anpiten 52. 

Idone-us bequeme, wetend 
n4tte 37. ge- 34., g- 29. -lii 
czimlich, genäm 52. -a vngesp 
(X idiota?) 41. 

*Idra s. Excedra. 

*-|-I- 52., si-draala dic.son 

ganorum 37. 76. rör 52. ydra 
flente V.a. 1420. 

Ydi*ia czuber 52. eyn wass 
F. a. 1420. sim. 104. wager-gelt, 
45. cruke 38. yria wasser gelt l 
K. F. 

* fldroniel. ydromellam 
dranc H. S. 1). ephiltranc Gf. ' 
wasser schnell (vgl. w.-schnalle 
III 490) 32. 

*Idropicii8 sgq. Gloss. ji 
watei^such 38. edropicus uuazi 
Gl. Ker. ydroposis t iporayc 
ter zuchtich 37. iporeica ei 
species ijdropisis 76. Vgl. 1 
sarc-a Gl. m. l -idia 124.? 

*Idrox wazzerstelza //. t 
wasser stolcz auis 40. 

*Ydriis [cf. Chelydru.s) wi 
wurm 32., -schlang 52. wassirnotii 
1420. ydros wazzerslang Meg. 

Idus mitel des monacz 32. 

leiunus s. Inimorsus. 

*tlena s. Hiena. 

I- s. G-entaculuiu. 

* t I^ppa {^v.s d. heppe?) rebm 
32. 

*Iero-, gere- {v. Gallitricl 
botanum. hierobotane hd. ta 
cropf, sauerne Uarl. Ap. (Cock.)^ 
bendena verbien?'. verbena7^. 
pontrina vbene (aus v^-), jsinkn 



leropfaanta 



nieetor 



209 



s. G-erophanta. 

osolima iherusalein, eyn hilch 
I is de middelste stad in der 
werlde 38. 

8US (X Gesum) bellenbart 
iormundi 40. ihesus streyt 
^. a. 1420. 

gans 8. Hiare. 

^e s. IIa« 

ir s. Propter. 

:iia s, Ignia. 

,-riis vnwissig 52. vnwiczi-g 

uns -ger 40. -uns vnchustig 

HS ablegiger V,a.l420 

^na- s. Igni-tabalum. 

^na-uia trackait 52. tracheyt; 

•wus (X -rus?) dul 37. -uus, 

. -rus. 

ne-a, -US s, Igni-a^ -s. 

iia vitia vasorumfictilium Fest. 
). ignea est vicium vasorum 
ctilium; vanum, vacuum; ut di- 
lloquus^ terrea olla 37. 

:iii-buliim rauchfas 52. -cre- 
H. m. Br.) i. igne crenuitus 76. 

it 37.-ferram Gloss., -foram 
yrslach G. voc. -falciam ma- 
L2^., vll. aas canetes, vgl. frz. 
, -le s. -tabnlam. -men 
r skch 37. prenneysen 52. 
i-is wur 38. -eus vurich 37. 
iieren F. a. 1420. gefeurt 52. 
lersicus (Gl. m.) der nagend 
n, daz hellisch feur Meg. ignis 
cf. Erysipelas), s. i. 29. 40. K. F., 
(umged.) U. 8. D. heylig fuer 
ligs fewr 33. heisch fir (c/. i. 
j; X heilig?) 29. wilde uuvr 
). sant anthoni-en für 40., -s 
. V. sim. 75. ags. oma Sywh. E. 
he /., rothlauflfen n. KL 
-, igna- 37. -tabulum, \ ig- 
l. eyn vfirysern, et. fungus 37. 
en 27. fewr- 52., few- (sie) 33. 
vuyrstael G. voc. 
tos s. Ignis. 
)bilis (X ignotus) vnerkant 3 1 . 

^omi-nia, -nea 37., -a 37. 
\ lob 52. vn wirdig l vn wiß- 
lande 27. vnbirdig l vnbissen- 

•ck, Monim f losMurtum. 



de schandt 33. vordreyt, schände; 
-nasos schentlik 37. 
*tlgn- s. Ic-onisma. 

* tignoscere vor wyssen V.a. 1420. 
nicht wechenen (dial. i. q. bekennen) 
33. adingnoscendum ze wergend 
(aus vergeben?) 41. 

* t Ignos-ticus i. remissus 76. 
(Gloss.), -citus vorlaten 37. 

*Igw- s. Inga-. 

*tlh- s. G-erophanta. 

flhesos s. lesos. 

*na {alph. 40.), ige begelhuben 40. 

♦fliaris s. Hilaris. 

^nbas s. Hispa. 

Ile das erste wesen F. o. 1420. 

*tIlect-io, -US s. niector. 

tlllex s. niex. 

Ilex eyn eyk 37. aich 52. eichbo"m 
40. sealdeiche Symh, D. eilpaum Meg. 
heilböm 50. iUcetum aychhach 52. 

Ilia ge-, g-lancken H. Ph. V 34. 
linden 45. klein dermelin 40. ylia 
(pl.) klein gedlrm K V. ciain ingwaid 
n2. ylie ers-billen 37., -pille 36. 
i. nates 36. 37., natis 37. 

Uiaca s. Hyliaca. 

♦fYlianinica (X i'ia) ^- Luca- 
nica. 

nicetam s. Ilex. 

*Ilio storch 40. 74. 

*Illa s. HHla. 

♦tniab-i, -ere 41. scHip-flFen 52. 
-hen 41. -ornl {sie) geliczen, inge- 
fallen 45. 

Illacrimari zächern 52. 

*flllaqnea-re anstricken 52. -tas 
s. lUector. 

^flUo-ris s. Hilaris. -sis s. 
Hyliaca. 

lUatn-s^ -m ghewalt, pine 37. 
freuel 52. 

Ill-e, pl. -i de; -e dusse; -i, -asey; 
-nd dat, also: lere my dat 38. 

Illecebr-a vnlust F. a. 1420. bos 
wolust 52. -are mit vleyschelicke ghe- 
nuechte stricken G.voc. -osas schen- 
dich 37. 

*Illect-or, -ns Gloss. -illie-tor 
i. commentortor 76. ^ -Hus l canceUarius 
37. -or i. sedi4Co 76. -tas (i. g. Ueetus 

27 



210 



niepidus 



Immicie 



76) i. illaqneatns^ sedactus, decep- 
tus 32. i.defedatt^(Gloss,v.l\\\tns); 
ilectio i. labor, fraus 76, llUxio i, 
obediefitia 37. ülect-ns in geluech 
F. a. 14J20. -are entziehen 52. 

Illepidns dul 37. onsoet of an- 
hoefsch (a atis o) van woerden G. voc. 
vnredsam 52. 

Illex betriger V, a. 1420. Hex 
trigener 40. 

Illibat-us^ -a 37. V. a. 1420. vnbe- 
vlecket 37, -rürt 52. ghans onbeulect, 
onghetast (X libare gustare) G. voc. 
ougeraist 132. gancz vnd flyßig (sie) 
27. verflechk o. gancz vnrain 34. vn- 
uermaßget 30. vngekost V. a. 1410. 

Illic dar, dort 38. 

Illicitns ontamelick G.voc-, 
♦ylllic-or, -tor, -tus^. Illector. 
f Illigat inbint o. infliht 41. 
♦f lUiin-is, -US stinkende 37. 
lUinire besmirben 52. 
*tIllixio s. Illector. 
Illotns vnghelert 37. vngerainigt 52. 

♦tlllunies {aus illuuies? cf. lllece- 
bra) vnlust V.a.l420. 

* f lUuminat-io verluchtenisse G. 
voc. erluchtung 110. -ura illuminatur 
29. 

lUu-nis, -uis duster 37. 

lUusio vcrspot, verspeybung 33. 
vor spotunge, vor spilunge 27. 

t Illustr-atus dorluchtet 37. -is 
hochgeborner K. V. erlucht V. a. 1420, 

*Illuuio pleycheit, spüelung 33. 
bleychkeit, spelunge 27. 

*tllluuis s. lUnnis. 

*Ilus s. mila. 

Iinagina-rl trachten; -rins pild- 
schnitzer 52. -tio dechtnisse 37. ein 
inwendig betrachtung o. bedenkung 40. 

Ymago (cf. Formax. Iconisma. Scul- 
pere.) staltnisse, eyn beide; i. q. dispo- 
sitio steltnisse 38. 

♦f Imbarbis s. Imberbis. 

Imbecilli-s vnmechtig V.a.l420. 
gesunt 0. kranck (cf. Gloss.) 52. -tas 
unsilli (s aus st, vgl. unstillida acci- 
dia); l imbiclllia uueihhii. inflrmi- 
tas Gf. VI 671. 711 jf. inbUlcia un- 



silli endi uueih; inbieills vni 
Inflrniis uueih Gl.Ker. 

ImbelUs vnstreit-ber, -per 
bell-es streyt loz V. a. 14; 
krangheyt 37. t. debilitas 52. 

Imber stof reghen G. voc. 
29., platz- 52. -regen, der me 
inbres tou Gl. Ker. imbresei 
ghen-en 38. imbricns -ich 3' 

Imberbis 75., imbarbis I 
schusiing; w. u. inbarbis sc!) 
52. i. iuuenis etc. 

''tlnibicillia s. Imbeeillil 

flmbrescere s. Imber. 

Imbr-ex, t -ix 52. (cf. Cili 
ein roren 52. een ghoteopt hoys 
' latte 37. 40. schindel 40. seh 
-ieium id. ; eyn wasche vad 37. ii 
tachkener (-elP5.i 32. ymbre 
niisch K. V. 

Imbrfcus s. Imber. 

Imbriga-re (vgl. Exbrigare). 
wirret Str. V. 

*f Imbrlx s. Imbrex. 

Imbn-ere an wysen V. a. 14. 
derweis-en; -stus -st 52. -tu: 
lerd 37. 

Im-^ in-bulns i. circuüus 
'37. 

*Imbnrsator ynseckler 64 
G. 910. 

♦flmbustus s. Imbuere. 

*Ymeii s. Hymen. 

♦flmieic s. Inicie. 

Tmitas dupe, depheyt t. p: 
dltas 38. 

^-Jlmmacerabilis (inm.) 
wesenleich 52. 

Immanis scharif 52. inanis 
tig V. a. 1420. inmauitas gr5s 
grymmecheyt 37. 

*Immareessibilis (Inm.) 
F. a. 1420. 

Immaturus vntidich 38. 

Immemor vngedenckig 29. a 
dechtig 45. 

Immensus (Inm.) vngem( 
a. 1420. 

Immeritus (inm.) vnlonig 
1420. 

*tlmmlcle s. Inlcle. 



Imminere 



Imprecari 



211 



inere an hangen, inne legen 45. 

itis yngütig 52. 

lo ia 38. yniiao czwar V. 

imo ja, furwar 52. 

in-modiciis vnmetesum 37. 
nomento balde 27. schyer 
»lichk 33. 
Qoraus. inmorbus nochteren 

LOS 37. 

otus vnbe-weghelik 37., -wegt 
-rurt 52. vnpebegen 33. 

Unis vn teilheftiger 40. vnbe- 

'. a. 1420. 

' s. Hymn-. 

s. Ymiuo. 

lolescere s. Insolens. 

tr vnjjjerad 29. 75. mis, vn 
der tale 38. 

krtire. Impertire geben al 

leda sqq. Gloss, inped-a eyn 
37. -atora geuuse (genuse?) 
20. 

idi-re (cf. Displicere) keren, 
hinderen 38. ver-h., -tzyhen 
; vnledich 38. -mentum ver- 
is 52. 

ndi-balam, -bolnm 37., l 
52., inpendicnium Str. V. 
. 38. Str, V. glocken joch 32. 
lg (campanarum) 52. , 
ndium lange gedichte vnd 
iz 40. inpen-dimn vorlegunge 
20. l -se spise, kost 37. im- 
köst, -are verchosten 52. 
netrabilis vndurchfarlich 52. 
n-sa etc. s. -dinm. 
er-ator gebeidere Symb. D. 
iman 125. -iam keiserambt 
jrike 38. -ialis (mofieta) bi- 
-atiaus gepietlich 52. 
erit-us vnherschafft (X im- 
im- fwg.) 7. 33. -ia torhait 
eyt 37. 

r-inm s. -ator. -tire s. Im- 

• 

tereanspreken; stürmen, hol- 
irritare anverdighen,reschen 
71.) 38. 

t-igo, l -rix 37. 52. eyn clene 
Hm. 23. cloue (klouen rhaga- 



des Kü.\ lus 38. citrus Symb. D. App. 
zitter-sche 42., -ach,-mähler 43., -droge 
(unghssiert) H. Ph. zittrach /. F. tril. 
nerwift (cf. Gloss.) i. serp-igo^ -edo 
K. V. schorf, gnyst V. a. 1420. grint 52. 

Impeirare. adimpetrandam ze 
vbent 41. 

*tlmpet-rix s. -igo. 

Impetu-s vngestumi 32. storm 38. 
G. voc. rusheyt 45. ruyschen stuyren 
(X stuer ferox KU. nnl. stuursch 
störrisch; dagegen ruyschen, onstuyr- 
heit 132.) G. voc. rauschund stürm 
P. V. -ose stormelich, stuyrlic, woeste- 
lic G. voc. schurmelich 45. -osns 
schurmig 45. stormich, stuyrich G. voc. 
stiirmig 29 sim, törmick 3. dftrmig 2. 
vngestim 30. vnstormech (im- neg.? 
X vnstftrech sim.?) 37. 

Impiare vor vnreyn V.a.l420. 

Impingere beschuldigen V.a. 1420. 
schuldig geben 52. 

Impias {cf. Parcus) vngutig 52. 

Implagium i. minus rete klebeneze 
H. S. Tr. (Gf. II 1117). keluenezze D. 

Implanare erren V. a. 1420. 

Implere wUen. wulmaken 38. 

Impluoium een ghat int dack 
daert ixt reghent G. voc. rochlog 
(mizirzeis l. i.) H. l. i. 

*Impn- s. Hymn-. 

Im-politas onghecyert, onbeholden 
(aus -houden, -houwen HO. 132.) 
G. voc. knopech t. nodosus 37. vnge- 
worcht V. a. 1420. vnschurlich, nit 
sturrig 45. 

Imponere. inposuere anagenatun 
(ncxh t ein Buchstabe undeuüich) 48. 

Importon-us vnwerlick 38. vnzim- 
lich 30. vugest-endleich, -urmleich 34. 
-ume V.a. 1420. •ilintlicher,vnbe8cheid- 
ner, anfechter 29. -are vnrüig sein 52. 

ImpoSy inpos vnmechti-ch 37. -g 
r. a. 1420. 

Impost-or ein schuldiger 52. trAg- 
ner 40. betrig-er, -nra-unge V. a. 1420. 

^ Im- , in - potns vnghedr unken, 
vnghequicket mit dranke 37. 

Impreca-ri vngeil (so?) wünschen 
V. a. 1420. -biUs vnbedenleich vnczem- 
leich 33. vn wedelich, vn betelich 27. 



212 



Impregnata 



Iacip{Mtre 



Impregnata. inprengnata l 
prengnans swangher, is eyu vrauwe 
dede eyn kint dreght 38. 

♦flmprex s. Imbrex. 

Im- U25., in-probns vnbiderb 29. 
vnerberig 34. tzanger 125, 

Im- 27., in-properiom (c/. Im- 
putatio) schände haffig rede 27. vor- 
dreyt, scheldinghe 37. 

Impronisns (cf. Inopimum) unuer- 
sichtig, -baren 34. 

Impub-er t -is (i. g. imberbis q. r.) 

schusling 52, 

Impuden-s vn schandelich; -ter 
vn schentlich 27. -da vnscham 52. 
verschr. imped- schmeunde, yn- s.; 
impudicia hubscheyt 45. 

Impngnare wider chlaffen 52. 

Imputa-re verweisen v^vbel hab(»n 
52. 75. Yorkeren, vorwiten; i, sospi- 
cari tigen; -tio vorwit i, impro- 
perinm 38. 

Imos nicht ho 37. 

^Inabilis s. Inhabilis. 

*t Inacceptabilis vnnemk F. a. 

1420, 

Inaccessibilis vnczwgan (ptc,) 33. 
vnczugengik V, a. 1420. vngeng 45. 
vnczewlich 27. vnzobelich 18. vngreif- 
leich 52. 

*t Inacia estpt^gna l lucta 52. 

Inaltare dir hoen V. a, 1420. sim. 4- 

*tlnani-a s. Insanns. -s s. Im- 
manis. 

flnanis gloria vppiger 32.inani- 
ter vpeklich 41. 

♦flnas eyn borchelen i. parcus 
castratus 37. 

*tl- s. In-natnm. 

*Inanr-is an or rink (in priv.!) 
V. a, 1420. horgolt 7. -es id. H. S. D. 
-ia de auro facta; intodia id., ge- 
span Symb.E, 

*tlnbellia etc s. Imbellis. 

t*Inb- s. Ip-erbolice. 

♦flnbi-cilis, -licia etc s. Im- 
becillitas. 

♦ t Inb-res, -ulus s, Imb-er, -ulns. 

*Incandere. -nit -undis (mare) 
doren seen 48. 



* Incanta-re, -tio (t . presai 

-tor (cf. Fascinatio), -trix (in g 
touer-en, -nisse l touer, -er, -erw 

Incarcerare kerchlen 29. 

Incarnar-e menschait an 
nemen 52. -i enpfachen werd( 
enpfangen w. 30. 

Incassum vmb sunst, vnfra 
52. 

*t Incast-rare nugiln V.a. 
-ratura (cf. Ancon. Scastro.) nfi 
nuet V, a. 1420. -rata nütt 
-eratura (asserum) grope 37. 

flncastos (cf. Incestus) \ 
scher 40. 

'*' Incanst-nm (cf. Tincta) 
tinte; -erinm blachorn 3b. 

'''Incedula. incendia est 

orietitalis pungnans ctim bubane 

* 7 Incellis mol, also eyn be 
*tlncendere s. Interere. 
*tlncen-dere bouten wu 

entphagen, enczinnen 45. -dia 
cednla.-dinm, i^ -snm 37. vntfei 
37. i. cinis (agni) bisengunga 
Tr. chuntesal Vind. cuntesal 
-sor eyn mort bemer 37 enthpl 
45. -saria bernwortze 51. -si 
s, Nonilnninm. 

* Incentela. incitega est m 

tda qua portabatur amphora 1 
super quam stat anfora in canuii 

*Incenti-uabeghe-, ghi-rech 
-na bös begier 52. 

Inceps dar nach 8. 17. 52. 

*fInceTCA s. Incnria. 

t Incernicnlnm kornseb x: 

* t Incer-pias, -cia l ine 
cinm eyn ascher koke 37. 

Incest-ns nunnen mynd 3: 
k(\schheit mit dinen gesippen ! 
gescheyt (aus vnkftscheyt sim. 
ere nemen o. rauben; -are iun 
schafft nemen 52. 

^flnciatnm s. Innatnm. 

*tIocicia (lincitare?) kif 3 

*In-, ins- 37. -eidus balde 

37. i. qtii cito c^it 52. 76. 
Incinctus vmme ghord 37. 

* t Incinericium s. Incei 
Incippare stocken, pluchei 



Incircomspectos 



Indago 



213 



icircumspectiis ynfursichtig 

icirepta s. Increpta. 

a- (cdph. 37.), ins-cisio kerue 

jisia in snyt F. a. 14J20, 

90-r, -riiiiii s, Insc-. 

ssura die. eflfusio (eflfugio 76.) 

s versneidung 52. 

tare zu Jaden 29. sim. Gloss. 

1 30. herwercken 45. iositare 

l irritare 38. incitata ge- 

41. 

tega s. Incentela. 

iclepsedro aui (X cleps) i. 

subtraJio 37. 
leptas. incloptos erworuen 

t4S 37. 

Jere yn sprechen 27. 
^lina-re boghen, bücken 38. 
inatsam (genad X geneigt) 34. 
LS genag-, genaig*8am, genedig 
geneiget 29. gewandsam 30. 
F. a. IdJ^O. 

itus erlik, rike 37. gar edel 52. 
icl-itns s. -inare. -optus s, 
• . 

iclus-arii. -or fasser 52. eyn 
cker 37. in süsser F. a. 1420, 
ssner 40. geschlogen, enschlus- 
sic) 45. 

l re-clnsorinm clausen K. F. 
icobus s. Incabus« 
d-a huj^wirt 32. ein gesessener 
jgenoz; -ere ein- 52., in- F. a. 
wonen. -atns i. peregrinattis 
io extra priniam 76. woninge 
andes, elende 37. 
Jor vngheverwet 37. erplichen 

dominus nahent 52. 

^omitas (^c/ Incomptus Gloss.) 

ide 37. 

wmntabilis (undeutlich) vn- 

h V,a.l4J20. 

»nsult-us vn beretig 45. -e 

htteklich 41. vnberadenlich 75. 

»nsutilis ein gestrickter rock 

»ntaminatus vnvormelt V.a, 

»ntiiienti drot 33. dort^^^ 27. 



*tIneor s, Cardia. 

Incorporare in sinnen 30. in sich 
nemen 52. in tr oparare in sich be- 
stetgen 29. 

Incredulus vnlouich 37. vngelaub- 
leich 52. 

Increment-nm okinge 37. -are 
wachsen 9. 52. 

Increpare scheiden, straphen 38. 

*Iiicrepescere of teylig Vm.14J20. 

*Inc-, inci- 37. -reptaschap 37. i. 
cista sursumeredab2. 75. 76. kästen 52. 

tlncrescere an sich nemen 52, 

Incrostare (crustam panis) spun- 
den 125. 

Incab-a s. -ins. 

Incubare kuken broden of waken 
G. voc. erkuchken 33. of sicczen 
F. a. 1420. incumbere of leynen ib. 
anhangen, zu steen 52. 

^Incnba-m^ -s s. Intuba. 

Incnb-us nachtmännlein, schrött- 
lein, alp, nachtmare 43. trut 52. 75. 
elb, sem 52. I: -a een nacht meer 
G.voc. incobus s. £phialtes. 

*tlncu-dia s. -ria. -linns «.Iii- 
quilinus. -mbere s. -bare. 

flncimctaiiter vnharrlich F. a. 

1420. 

*tliicu-ria ane sarge V.o. 1420. 
-rea 76., -dia vor sumenynge 37. 
-riosns vnsargesam F. a. 1420. -rius 
grob, päwrischen 52. iiicerca(iiic^ca) 
vnh6flichkeit 40. 

Incursns eyn inlauf 52. V. a. 1420. 

Incoru-are reyden (X neygen), 
wedder boghen 38. -atus, -us ge- 
krummet 37. 

Incos eyn ane bod 37. anebot 38. 
aenbelt G. voc. aneualz Symb. D. an- 
bag 27. anpag 33. anpog 34. ambog 29. 
ambas 30. ane fus (ufnged.) 40. 

Incusatio beschuldinge 37. 

'*' Incnstratio deele t. panimen- 
tum 37. 

*tIndag-o hag 29. 30. 4.P.r. 
han 27. hayn 33. staud-icht 4., -äch 
F. F. g. -inis eyn der garde; g. -onis, 
l -or ervarer; -atio vraghe 37. -are 
vz geyn F. a. 1420. -ator weidman, 
beisser (Fdikenier, vgl. BM. 1193) 40. 



214 



Indampnositas 



Inedia 



37. 



t Indampnositas schadelosheyt 



Indecens vntemelick 38. 
IndecUnabilis vnnaigper 52. 

* Indecor-osos vngeschaffen 3. 52. 
vnghesytet; -us vnhouesch 37. 

* Indempnatos vnuortumet (-mz?) 
V. a, 1420, VDuerurtailt 52. 

Indere in lozin F. a. 1420. 

Indesinenter nit ablaufPenlich 41. 

Index (digüns) zeyger K. V. zaiger 
32. ziiger 6. 29. een wyser vingher 
G, voc. eyn czeg vingir V. a. 1420, 

Indicare wisen i. ostendere, 
minare 38. 

Indicio i&misch jar 32. gepyetjar 
34. fünflfzehen jar 29. edicio XFge- 
gebicht (sie) jar 30. 

*Indici-o wysung, czeygung 27. 
-nm czegenung ib. czeygung 33. 

"^t In^Uctorium s. interdictnm. 

Indicum (color) indich 1. 34. 71. 

* t Indic-us, -ins verkunder G. voc, 
Indifferen-s ghe lik 37. glicheniß 

als daz ander 45. geleich; -ter vnuer- 
schaidenlich 52. 

* findige s. Insidie. 
Indigen-a (c/. Inquilinus) inburtig 

Gf, III 162. gilanto ih 238, inlendi-r 
F. a. 1420, -e -g Erf, Gloss. 

Indige-re bedoruen, behouuen 38. 
-ns dorfftich, arm (miser dortighe) 
38. notdorfftig; -ntia nocze l bedorftig 
(sie) 27. 

Indige-ries s, Crapnla. -stns 

vnver-dewot 33., -deuhet27., -dät 52. 
vnderdenig (umged.!) 45. -stio 5.Plas- 
tia. 

Indigitare anruffen 52. 

Indignatio vnwerrschy (wr) 32. 

flndijpiscor erwerben 52. 

Indiuidnnm ein genant wcsen o. 
ein vngeteltes (sie) wesen 40. 

*tIndole-s eyn bidderbekey t (umg,) 
45. edel von art 29. -ns eyn gut un- 
gir {st. ju-?) F. a, 1420, indocüis 
gewaltig kindt 34. 

*Indolis i. fiscus etc. 76, {Gloss. v, 
Indoles). indnlispacdarme. viscus 37. 

*tIndom-itus l -esticus vntam, 
wilde 38. 



*tlnducia-ri, -rins, »tarn s. Ib- 
dn-cie, -mentnm. 

f Indnci-e zil eines friden (frides 
V, Inficie) 40. kriegs anstand (josti- 
tinm a. deg gerichts) 44. sim. Ki 
dach, also me eynem gift to de de 
wes plichtich to holdencle is 38. -tf 
dare frist geben 52. -ari vristen A. 
vrystnigen 27. erbaiten Oe. F. -arim 
eyn de vrede daghe ghift 37. 

*Indnc-, indn-tilis {vgl. u. a, Fat- 
tago. Hilla.) schfibeling o. scho'ber 
dotte {i,q, nhd. dutte, dftte?) 40. 

^tlnduccio .{aus indictio sim) 
in gebot V,a,1420. 

Indncnla s, Indnnientuiii. 

Induere {ef. Exuere) anteyn, ao- 
do^'n de cledere; i. missalia geren, 
also de prester wen ihe dat misse waot 
anstud 38. 

Indnlcare zuze redin V.o. 1420. 

ludnlge-re an hangen 17. V.tk 
1420, raten (,) schön 33. -ntia afflat, 
vortiginghe der sunde 38. apUl^ 29. 
applos 40. -ncias ablas der sandeo 
34. indnl-tns s, Snpportatns. -sere 

(dbis) anagilizun sich 48. 

'*^Indnl-is s. Indolis. -tos s. -gere. 

^flndn-mentnm erchleidung SS. 
indument 1 . 34. 1 -men, -cnla, -ciatatt 
eyn cleyd 37. -menta pl. gher-, misse- 
wand 38. 

Indnr-are l -escere beharden 38. 
-atus behartet 33. uorherttig 45. 

Indus indener 29. eyn berch 37. 
qd, niofis l aliquis dejtidi^ 76. 

Industri-a sinirichy 32. bescheiden- 
heyt 30. sim. 33. fleysig arbait 51 
stydekeyt F. a. 1420. -OSUS schidc, 
schire, clock, clouc 38. l -ns besdieidig 
30. -S fleissig 52. 

*Indutilis s. Indnctilis. 

Indu-tus an, also de haft eynen 
rok ane 38. angeleyt 29. -nie nue 
gewant F. a, 1420, 

Inedi-a arenm&t 41. hug-ariu&t 32., 
-armut, -gebrest 45. ein haws pres- 
tum i,pauperies secreta qt4e est in eäe in 
refamiliari 52. armoyd 37. vnberot 
F. a. 1420. abgankch 27 Marg, -e 
ilki (famir — st. famis — hunkar. l 



Ineffsibilis Infarie 215 

efitium edho zeni kriscrim- Inferi-e doten sei offer K. V, ,-or 

. Ker, {vgl, Gloss, v, Acerbus. niderer 48. 

>). Infest-QS der do feyde macht 125. 

bllis vn vgsprechbarlich 32. gedon F. a. 1420. -are mueen ib. aus 

ilari (plenius) meren 48. fechten 52. 

rrabilis vnredesam 37. vu- Inflcere (c/. Infectus) vorterbin F. 

ch 33. a.l420. 

asvnge-f&g 29-, -schickt, -nein *Iiiilc-I laugen; fridprechen 33. 

hende F. a. 1420. -iari vngetrewleich ligen 33. -latlo 

alis vncuen 38. eyn weygheringe eynes tweuolden din- 

lis vngewefentor 40. vnge- ges 37. laugung der schuld; -iator 

^. a. 1420. lugner (Inu-) 52. -le (c/. Inducie) 

vnweyse F. a. 1420. vnbe- zil eines frides die gebrochen werdent 

7. inertia -icheyt ib. treg- 40. absag 32. 

idha\t 33. trockeyt 27. vn- ♦flnflcior s. Inflteor. 

Infldelis truwelos 38. 

^rndi-tio pawrischait 52. -cia Inflm-as der niderist 34. curter 

37. i. breuis Symb. D. -atns vnder ghe- 

rabilin vnuerhorlich 52. treden 37. 

ilebilis vn vfillik 37. vnder- Inflrmar-i suken 38. -ia eyn zey- 

vnerfullig 52. ken hus 37. siech stub 52. sim. 75. 

ngnabilis vn vor vechtlik 37. inflrmi-s^ -las s. Imbecillitas. 

tlich 34. vnstritlich 30. vn- ♦f Inflscar-e, -1 in bewtiln F. a. 

29. vnauzstreitper 52. 1420. 

Ltricabilis vn vp loselk.37. *tnflteor veriehen 52. Inflcior 

i-Is vnwerd 9. 52. anruchti-ch ich vorsach 45. 

3. anrochtich 23. 37. vnrichtig Infla-re. -iitQrcrblewent,erbla8ent; 

27. berücht 30. verlumbdet -uerint erbulsent H. Ph. -tlo vnflaut 

wntig 34. -are berichtigen, (ans IM. angelehnt) 32. -tais blas, vp 

ren (timg.) ; böse lamet machen gheblasen 38. 

emmin 33. -ia ein posewsche- f Informa-re anwise-n 38. -tor -r 

. berochtinge 37. das eynen ib. 29. 

Lcht 125. pös wort 52. Informis misstalt 37. 

das vntetig 52. *tlnframitere s. Intermittere. 

-s kint er es ret 40. kint, f Infremere buldern 125. vast 

sehe be neden seuen iarn 38. d&sen Das. seer tossen Ki. czen- 

?ghedeken 37. modecheyn 27. crapiln F. a. 1420. 

45. -tnlus venteke37. knech- Infrenatus vnczam 52. 

eyns kindes krugelich {sie) 45. •f Inf rlgid-are 1: -escere colden 38. 

tiga-ri mued werden52. -bilis ^flnfra-nitas schamloser 40. -mi- 

m 41. tos vn weyse F. a. 1420. 

ranorabilitas vngunst, hat, Infa-catns^ -tatns i. purus 52. 

76. l svncerus rain 52. 

stus vngiinstig 29 sim. vn- Infnl-a -e eyn biscuppes mutze; 

^.a.l420. -atus ghe cronet 37. 

ct-us {cf. Moriturus) vorter- Infamibnlam feurmeur 125. 

1420. verunraint 52. HO. -nm Infündibnliim. infasori-üm in- 

ar gancz ist 41. -laus vnge- goz V.a. 1420. ölkrug 52. -a pl. ohe 

2. vad 37. 

X 8. Nequam. *Inftirie grymicheyt 37. i. anime 

SOS versert 52. infernales 52. 75. 



216 



Infosas 



Lmoere 



Inf OS-US begoten, bedropen 37. 
-oriain s. Infandibalum. 

^Infntatas s. Infucatus. 

Ingeni-um. -i sin 48. -osns clein- 
listich Symb. D. sinniger, wicziger 40. 
sinlick G, voc, sin farSn [aus sinnig, 
erfaren?) P. F. -ositas zynnicheyt 37. 

Ingens micheler Symb.D. 

logenu-us der hofaiste vrie Schtm- 
henspiegel. vry adil F. a. 1420, -itate 
edlin 41. 

Inger-ere. -it (octdos radiis) gegin 
kerit 48. 

'^flnglomes s, Inglunies. 

* flnglori-osasvnhersam 29. -sns 
schaboht Pf. Grm. VIII 300,, vgl, Gf, 
VI 411, Gloss, V. Scaber; hierher? vgl, 
nhd, sch&big vilis, 

Inglauies fryßeg 27. vresekeyt 
F. tt. 14J20. inglomes fressig 33. 

* t Ingraciljs vndankneme 40., vll 
aus ingratiis ohne dank Ki, 

Ingrat-ns vnneme, vnwert, vn- 
gheuoghe, vnbequeme 38. vndaknemig 
(sie) V. a. 1420, vndangh 37. Vnge- 
nemer, vndenkberer 40. -itudo vn- 
groytsam (^X lat,?) 37. vndankne- 
mikyt F. a, 1420. sim, 1 7. vntancke- 
berkeyt 45. 

*Ingrue-re insten F. a, 1420, -us 
vngenam 52. 

*tlngnen (sqq, Gloss,), gew. ing- 
we-n, i -s 37., igwen 34. gemäht 40. 
gemecht V,K, hage-dros 35., -droos, 
-drous 38. hageldruse H, S. D. heck- 
45., hege- 27. -drug. hardrüß 33. 
hardrueg 34. tT^ by de bein 29. 
dat ghemechte of die leysche G. voc. 
l ingwinar-is 1: -e eyn haghe dros; 
-ia swellinge in ingwine 37. -is drüez 
52. igwinaria drüss schüch (aus 
such)P. F.inguipialisstern-,krotten- 
0. San,, Sterne-, poggen- nd. 0. san, 
-krut Stern-, kroten-kruit 51. 

♦flngur-gitare vullin F. a, 1420. 
vnder sencken 52. -itatio vor slin- 
dinge 37. 

* f Ingwinatio etc, s, Inhumatns« 
Inhabilis, inabilis vngenäm 52. 
♦fl- s. A-nhelitus. 
'^flnhiare. inhyo ich sten 27. 33. 



1: pete 33., pit 27. inhio ich 
bitten (umg,) 45. in iare (7hiei 
irlangin F. a, 1420. 

In- s. Pro-hibere. 
Inbonorare er enziehen 52 
Inhumanitas greselicheyt .* 
Inhnmatos vnbegrabin F. a. 
ingwinat-ns i. sepultu-s, -lo -i 
Inibi do selbstinne 125, do 

F. a. 1420. 

flnicere manns band anleg 
Marg, 

* Inicie windilsnur F. a, 142C 
micie kinds windel 32. imicie 
in-) wiegpant 52. 

t Inidipsum (cf, Gtoss. v, Idi 
indaj^ selb i, indas dz vns brii 
ewiger seilikeit, l in illo bonc 
indem selben gütt, scjs, deo u. 
27 Marg, sim, 65., yfosu diese Ä 
gehören, 

Inimicitia veyde 38. 

Ini^uos b6ser, vnmilter 40. 

Jnitia-lis anbeghin 37. -r 
kenczen V.a.l420, entgenczen 

*Iningas vntzam 52. 

Iniuri-a vnghelik, vnrecht 38. 
tunge 40. -us onredelick G, vc 

Inm- s. Imm-. 

^flnmorbus s, Immorsus 

*tlnna-tani^ -ta (sc, lex) 48 
gewassinu 48. l -cia anghebom; 
jnatnm 1: Inciatum id. 37. 

flnnexus vorbanden 37. 

Innixns vnge-arbeyt, -erbe 
yn geerbit; Marg, angeleynt 
eynander, daran geheflft 27. 

Innormis vnghemeten 37. 

Innotescere zu erchenen geb< 

In- i re-nonare vomigen, w 
maken 38. 

f *Innox-a l -ia schult i. culj 

*f Innu-ba vnbeschlaflfen 51 
gem&heliti magtf . F. ungehidaif 
l .pta ungehtta Vind, (Gf. IV 1 
-pto vngebrut (X -trut) 41. 
i -pta (X innota?) vnbekant 
-bia vnvortruwet F. a, 1420. 

lunuere i. signumfacere pej 
geben 52. 



Inmimenis 



lüBofidiiin 



217 



imer-us. -a, -abilis vntellik 

nuo s. Immo. 
)ta s. Innuba. 

^diens vnhorsam, suluoldich 

veldich 22^ 

)ffens-iis (KL) vnuersert 52. 

rczornit V. a. 1420. 

a kumber 29. koin 30. arem- 

' • 

)i-maiii vnvorsichtes /. im- 
1 37. -natus vngedacht 52. 75. 
!i i. miser arbem (-ßm) 33. 
(miser nd, stumpper 22\ 
?r Stümper wetterau, Mitleids' 
chfiper (vgl, schuft sim,) 29. 
oft nehm Imp-. 
pendiculam s. Impendi- 

■ s, Hy-pericon. 
iprengnata s, Impregnata. 
resen-tia, -ciarum (undent- 
gin wert V. a, 1420. 
aam ich rede K a. 1420, 
iet-as vnrauwe 27. ongherust 
•e vnsachte; -are ouerlopen, 
don ; -atio ouerlop, ouerlast 38. 
Uinus i, aduena, quasi incoUns 
r. i, peregrinus etc. 76, huzge- 
Incola) V, a, 1420. inbvirthich 
?ena) Erf. Gl, hinder säsß 32. 
Q-gesessen 40. elende; inqui- 
imede 37. incolinus s, Cu- 
• 

g[ainaiicia(X inquinaria sim.) 
mche. 
10 s. Ayo. 

quitus s, Inquilinus. 
sacio (cf, Insitio. Insertio. 
wingen (aus zwigung sim.), 

flanczung 45. 
ana {cf, Faba lupina) hülse 
0. hilisa Sum. 
n-ns cranc, vnsunt, vnghesunt, 

lüde edder de deer 38. -a 
e fröwe 40. -ia douendecheyt 
I dorheyt dSn, douen, stymen 
nia (umged.) awij^ 32. 
8ci-das 6. Incidns. -sio s. 
, Insitio. 
s-or, -sor (alph. inci-) eyn 

eh, HoTum slonwinm. 



wunden snyder 37. ineisor wund- 
artzt 52. 74. 

Iiis-9 in-cisoriam teller 29. 

"^flnsci-ssor s. -sor. -tum s. In- 
situm. 

f Insectnm (cibus) yngesneten 125. 

flnse- s, Inso-dabilis. 

♦ Inser-ere in phropfen V. a. 1420. 
-cio, -tio 40. H, S. D. {cf. Insitio) 
pozunga H. S. D, zwigung 32. zwi- 
unge 93. zwfgunge o. inpfungen o. 
pflanczen 40. 

f *Iiisidi-e an laghe 37. laghe, al- 
some den luden vor helt wanme se 
vanghen wel 38. laghen, dreyghen {mi- 
nari Kü,), verradenisse G, voc. cf. 110. 
132. logung 33. wegelogunge 32. ein 
hut 29. -ari anleugen, angelogunge 
33. cf. 6. wegelogen 32. wege uer- 
legen 29. in sydicnm stellen, also 
me den musen deyt 38. indige (X 
inuidia) hassunge 30. 

Insigni-s ghesyreth 37. edel 30. 
52. tugendschinbar 29. in tugenten 
ächeinpär 34. wolgeczeycht V. a. 1420. 
-re zim; -tus getziert 52. 

Insinnare mouden, an-m., -moden, 
-synnen 38. an nuten (sie) 27. an 
onueten (sie) 33. pedewten 52. 

Insist-ere. -as an hab 41. 

^flnsitare s. Incitare. 

Insi-tio^ -cio pelczung 52. zweiung 
K. V. insci-sio potinge ; -tum ghe- 
plantet 37. 

*Inso- Gloss. aus inse-dabilis 
nicht vphorlek 37. 

* flnsogare^ snbgerere raden myt 
oueler meninghe 38. 

*tInsole-n8, -s 29. (c/. Absonus) 
vngetzogen 17. 52. 75. vmbescheden 
38. homödech 37. awysig 27. aüwisig, 
vngefur 29. abwiczig 34. abitzig 1. 
obiczig P. V, vnzuhtig Gf vngezogen 
17. 75, -nter vnzichlich 41. -ntia 
{cf Dissolentia) aüwise 29. ab weysen 
33. an wysen 27. homoyd 37. -scere 
ab beyß treiben 34. vnwiß triben 29. 
vnstumen V. a, 1420. imolescere vft 
(sie) triben 30. 

Insolidnm tozamender hant 37. 
gesampt F. a. 1420. mit foUer hant 52. 

28 



218 



Insompnis 



Intercalaiis 



* Inso-mpnis vnge-slafen; -pora- 
tns -schlafifen 52. 

In-^ pro-spicere, intueri anseyn 
38. inspector ansecher, anl&ger 41. 

*tlnstag-ia verbenenkraut 74. -o 
werbene krut 40. Instago Gloss. v, 
Verbena. 

f Instan-s a'^me {vgl. om BM, I 
J27^.) 32. gegenwärtig, enczig (atis ein- 
zig?) P. F. vnteilsam o. snellekeit; 
-ter vnverdrossenlich 40. -tla ste- 
decheyt 37. emsickait 52. instet (gres- 
sibus) analenidi 48. 

Instar geleichnug 33. glegenig 27. 

Instanr-are of machin V.a.l420. 
wider chomen, verpringen 52. -et fast- 
not (antike Gl.) ; -auit wider festnet 4 1 . 

Instigare reysenn, stoben 33. stop- 
pfen 6. ryjjen, yn stocken 27. zu schüren 

29. vordem 30. 

Instinctns inw&i*kange 40. blas- 
sunge 30. inplasung 34. inblasung, z&- 
neygung 29. instmctns naturelich- 
keyt i. conditio 45. 

*f Instit-a (c/. Limbus) cram 38. 
krom gaden K. V. lieh bant V. a. 1420. 
totten-gewantt 34., -band 29. -e ben- 
dilen t. hastiles Symb. D. -is sui- 
thelon (vgl. ags. Gll. Gloss.) Pf. Germ. 
VIII 400. -er na krome 40. -or coup- 
man Symb. D. cremer 38. -utor kra- 
mer K. V. 

♦flnstiua (scheint inst- o. inse- 
nia; vgl. stima 6. aus stina Gloss. 
h.v^ riester (agric.) 32. 

tinstrnetor lerer 40. 

^flnstrnctus s. Instinctns. 

Instmmentum (cf. Littera) tauwe, 
ratscop 38. werczeügjbereitschafftÄ'. V. 
geczug 0. hant vestin 40. geczeug 34. 
ziig 29. braitschafft 32. geret 30. 

* t Insnbsidiatns vngehulfen F. 
a. 1420. 

Insndare in vlissen V. a. 1420. en 
swiczen 45. 
Insnla^ i. mediampnis 38. werder 

30. 38. wertel 33. werd 29. 52. wer, 
awe 27. wert, ynsel 40. 

Insnlsns vnvorstendich 37. vnge- 
selczin V. a. 1420. ain vnweiß 52. 
Insnita-re (cf. Insurgere) ane stür- 



men V. a. 1420. in zom widc 
i. yleisei 30. in b&sem ansprin§ 
in posen auff sten 34. -nt ge 
41., X exsnltant gefr&went 

Insnmere i. sumptus pro a 
pendere 3. 4. 52. verlegen (v^- 
in nemen V.a.l420. 

^flnsupherns (ivnsufer^m, 
reyne 37. 

Insnrgere (cf Insultare) ii 
wider stan 29. sim. 34. 

*tlnsns s. Nisus. 

* I Inte-dere s. -rere. -gerne 
s. -gumentnm. 

* t Integ-rare, -ere ganczen, 
machen 45. 

*flnteg-nnientnm vnverdel 
hayt 33. vn vordeckong 45. -c 
tnm vn vor dencken (sie) 27. 

t Intellectns vornust 36. i. i 
wirkende Vernunft; i. speenla 
inwurkend v. ; i. componens ve 
nisse (st verst-) zesamen secz< 

Intelligen-s vorstendich 38 
ein ewige vemunft o. ein engeis 

Intemeratns vnczustort F. a. 

Intemper-antia vnmechtichc 
-ies vntzimMch vngewiter 52. 

* t Intempest-a dz ander t€ 
der nahte 40. -us (nach Contici 
schlauff tiifii 32. -as wos (st. 
gewitter 40. -atus vntijtlik (i. q. 
Gloss ^ 37. 

^flntenciosns i. contumax 7 
kiues 37. 

♦flntendere s. Interere. 

Intendere m&t haben 30. 
h. 34. will z& h. 29. 

t Intensiuus^ daraus vrm. i 
sinus czw varig 34. 

Intensus z&-nemig 29., -ne 
34., -negunge 30. 

Intent-are in brengin V.a. 
-io kingo i. uolnntas Pf. Grm. 
i. q. gingo Gf VI 1065. -US s. 
nung 34. meynung 29. manung 

Inter mank, vnder midde, twis 
38. zwischend (cf. Interim) 30. tu 
(nd.)f zusehen (in Zssetz.) 45. 

* t Interar"tius beswoget 3i 
flnter-calaris s. -scalarif 



Interceptor 



Interatitinm 



219 



rce^tor scbaider, tädinger 52. 
rcilinm zwiüschent brow o. 
rg brow 40. intranum oghen 

rcipat mittel ho'^bet 40. 
rcis-e, -se (vgl. Interpolatim) 
lellich 34. -scheyden 27. vn- 
jich 33., -ich 45. 
lercudinm choder 52. 
itercola-re, -is s. Intersca- 

rcus widergend (vgl. Glans) 32. 
;erdict-io s. -am. Districtns. 
rdict-am, -io verbietun-g 29., 

indictorinm verpietung 34. 
lyDge godes denstes 37. 
r-dum vnderwile 38. -im dy 
. a. 1420. dartzwisten (tz? cz?) 
ea aldewile, vnderdes, altohand 
OS ofte F. a. 14J20. 
rere von inwendig zu reiben 52. 
rere, intedere 29., inten- 
's. Gloss. h. V.) 1., incendere 
riticare (cf. intritus Gloss.) 
rocken 9. 30. 75. in- 29., ein- 1. 
•en. 

iterfedatus bechlaibt 52. i. 
aculatus 52. 76. 
r-finium nasen-cruspel, -un- 
K. V. nas kr&stel 40. -fanum 
m) knoster der nese 37. 
iter-flaatim s. -polatim. 
r-im s. -dum. 

iter-itus, 1: -indes (au>s -nicies) 
itns 40., viteritus 34. ver- 
\% 29. vergeung 1., daraus 

vergebun-g 34., -ge 30. tod 
jpnisse (aus verderp-) 40. -itio 
lung 52. 

;erlocutio vnder red 32. 
ermedi-om zwischent mittel 
ns vnderschaid 30. -e entszwi- 
;b 29. -are mittlen ii. mittelen 6. 
iter-mediom s. -nodium. 
;ermin-atio eyn vluch V. a. 
lestrung 52. -nabilis Gloss.^ 

vnred-delich, -eber 45. -US 
3r 52. 

rmissio brauch (Brache) 32. 
rmittere, inframitere 30. 

lüden 29. 30. 34. 



* t Internas-um, -so d. sg. nsBs- 
grislan Lor. 

Internicio dir totunge F. a. 1420. 

*Iuternix har-, dau-worme 37. 

Inter-nodium^ -medium 38. kno* 
kel 37. 38. i. iunctura 38. knod 29. 
chnopphel 34. knoflfel 27. knewffel 33. 
vnder chnäwfel P. F. enckelin 30. 

* Interpell-are, -ere 34. vnder- 
haissen 34., -nemen 29. ane langin 

F. a. 1420, 

Interpol-a eyn ghewent cled 37. 
-are vnder lauffen 52. vndir weyn 
(nhd. unterwegen) losin F. a. 1420. 
-atim, inter-pellatim 34.,-fluatim 
27. vnder-uellig 34., -fellig 27., -feldig 
33. 

* t Interpon-ere, -ibilis s. In- 
terscalaris. 

*tlnter- s. De-precari. 

*tlnterpre-s betäwtter 33. tul- 
mat-zch 52., -chs 33. tolmaczer 27. 
tolmetsch 29. tollek 37. tolk, eyn de 
mannigherleye sprake vor steyt 38. 
-tibus betuhter 41. -tari bedewtten, 
beczeichen 33. -tatio sprach kiinder 
29. bedewtung, aus legung 52. -tatio 
mala vare, to vare spreken 38. -ta- 
biUs vor nemelik 37. bedewtlich 52. 

* t Interpun-ctio (Unterscheidung 
Kl), -xio deylinge 37. 

luterrasilis gehauwen werg F. a. 
1420. 

^flnterritus s. Interitus. 

Interritus vnerschrockenlich 40. 

t loter-scalaris i. interpositus Br. 
vnder-gegradet 33. Gloss. -setzig 110. 
-calaris (alph. sc-) ondersettich; w. 
0. i. -ponibUis, -calare i. -ponere 

G. voc. i. q, -cularis, -eulare 110. 
Interscapul-um K. F., -a zwi- 
schen schult-em K. F., -ren 40. 

* 1 Inter-septum unterschlag in 
einem gemach Fr. -struccium (domus) 
vnderschlag 32.; vgl. underslac BM. 
II 2 S. 384. 

InterSignum wort zaichen 30. 
wartzeichen 20. warczaichen 34. eyn 
vor czychen 27. vnuerczeichen 33. 

Interstitium (cf. Diuersorium) vn- 
dersch-aid der czinnen (inmuro) 52. 



220 



Interaümcciam 



Inmdare 



-eyd; vaac, schot, tas (vgl. KU, h. v.), 
also in der schunen is 38. ergger 40. 
ercker 74, eyn mittil want V. a. 1420, 

"^tlnter-struccium s. -septam. 

Intertrigo die bickeers G. voc, 
blickarft, gippai^s, arswolff, das fratt- 
seyn der kinder 43. 

* t Intervallere vnder drocken 45. 
*tlnteruallu-m, -s 32. vnder-lat 

i, mora (q. cf,) 28. -laß 29. -laus 30. 
-loß 34. -schaid l cathenacio paiorum 
etc, ein duU 52. sim, 76, fasnacht fery 
32. eyn mittel V, a. 1420. 
Internla vnder kleit 40. sim 74. 

*f Intenim daz zusehen (atis In- 
terim dar z. umged.) 45. 
^flntessmns s. Intensinus. 

Intesta-tns eyn deney (de neyn) 
testament ghesetten kan vor dem do- 
de 37. der do gechlingen stirbet on 
sin sei gerette 40. -tor an sele gerät; 
-bilis vngetzeuglich 52. 

Intestin-nm inghewede 36. inge- 
weid,ged&rro; -nm rectum schlechter 
dar K. V. -a lummelen 22^ 38. daz 
gedärm 52. 

Intim-ns aller meist yn newmst 
(sie?) 27. innerater 29. in wennig 33. 
bynnen wendich t. intranius 37. 
bynnwynig V, a. 1420. -atio verkund- 
ung 32., -igung 17. 

*tIntonia s, Inauris. 

*tIntoxicar-e, -i vorgheuen 38. 

* t Intran-eus, -ins s. Intimus, 
-um s. Intercilium. 

Intrica-re in werren V.a.l420. 
beweren (cf. Approbare hamon.)y also 
me garn beweret; -tus beworen; -ri 
bekumbem, beweten (t st. r?) i. inuo- 
lui, accupari (sL oc-) 38. 

*tltttrit-um, -a hier und brod 1 
similel25. -icare s. Interere. 

Intromittere vnderwinden 38. 

Intronisare in dem kram (umg.!) 
siezen 45. 

♦flntroparare s. Incorporare. 

♦fintrunc-aresekchen 33. -tare 
stucken 45. 

'*'In- s. lus-trusula. 

flntrnsus inghesteken 37. 



"^Intuba. incubu-m sannen ' 
40. -s slezo Sum. BM. II 2 S 

Intu-eri {cf. Inspicere) emsi 
ansehen 52. -itus ansichtichey 
ghesichte 38. anuest (X unve 
Mus??) 1. 34. must 2.; an gl 
Stelle mit 34. innerster intimn 

* Inturtus. itircus t. scabios 
itercus id., grintig 52. Vn 
Hirsutus, hirtus. 

t Inual-ere obir mogin F. a. 
-itudo vnmacht ib. swindsuch 
-itudinarius quynende G. voc. 
nen languere KU. u. A.). quoler, 
beler 45. 

*tlnuectura schendung 52 

* Inner are veralden 33. 

Innestigare ersporen 30. 
Inuestire inlatten 34. inlayt 
Inuest-is nackend 52. i. inb* 
anebart Symb. D. -es ahd. ung 
SaUb. GH. in Pf Germ. XI 3. 

Inneteratus verslezzen Syn 
*tlnuid-ia vrbunst 32. -us f: 
31., feind- 64. -selig, -ia, -ere, 
(in gl. F.) i. odi-um, -re, 
nit, hat; niten, baten; nitesch, ! 
38. -osus genedin (meid sim.) 
1420. 

Invigilare in gedencken < 
beschuhen 45. 
Inuiolabilis vnzerprechlich 
*Inuis-ere senhen (^rftaZ., aucfi 
ähnlich) 41. besuchen V. a. 
-ibilis vnsichtig 9. 52. 76. - 
nit besehen o. nit beschauwen 

flnuita-re in laden, to hus 
-torium lad gsang 32. 

Innit-us vnbillig (vitus willi 
vngeren 41. -e vngem 52. vng 
node 38. willencUchen (sie) 45 

Inui-nm anewech 23. Sym 
irrig weg 32. pl. -a d walende 
G.voc. -US Irrweg 52. 

Inumbrare schemeren G. tv 
stetigen, schaden neraen (umg. 

Inunda-re (cf. Fluctuare) insi 
29. insencken 30. einsenchke 
gü6 werden 52, -tio (cf. Dik 
vbergäng 27. 



Innngere 



Ipoeoute 



321 



gere öligen 38. 45^ also de 
de cranken lüde 38. &lgen 29. 
olu-ere in welgen 33. -i s. 
ire. -crnm eyn inwunt(niwüt?) 
iJ20, ein wurflf 52. -osus est 
ieqvisulwmmem in voluit et 
iusetc. 37. 

cobns lohel (st. lochel? cf. 
n) auflF der fidel F. F. Vffl. 
3 (ri-) fidiculosus Gl m.?? 
r Eig. lacobus, scherzhaft, vgl, 

>haniis. 

SOS gomelik, schimlik 38. 
nla-rios l -tor kekeler 27. 
oggler (sie) 32. -trix s. Mi- 

les (krichen), daraus ioaes 

40.^ 

a, iopa (v. Diplois) wamesch, 
10. scoppe, yoppe 27. schegg 
e,tTOgeGloss. vgl.BM,III113. 
anus iordan aqua 38. 
e buch der wissagunge 30. 
ch der weyssagen 34. sim. 1. 
ft fem gen, warniüs {cf. lutta. 

Symb. D. Umged. warmoet 
•müde 19. 
aes s, Ionen. 

% soupe en yawe 122, yppa 
vnd brot K.V. 
pa-ganos s. Ipogabns. -ris 
rns. 

»enabis s. Ipsalis. 
>- Gloss., hyp- Gfy inb-er- 

upar brachii GL Ker. upar- 
rf, III 269. iperboli-cus ho- 

37. -tos i elatus, superbu^, 

yp-perdulia {cf Dulia) gros 
ger 32. 

lerigus s. Ipogeus. 
)er-sidius, -uidios 76. Lac- 
onus 76. acutus sompnus qui 
OS dicitur; i^oAiUB est grauis 

s 37. -nus \ -lidas i.gr. so- 
. lidins i. sonus acutus 11. 
dius, hypo-L, vll X hyp- 

A s. Ippia. 

jn {cf. Ixion sim) weisser geir 



^flpnapis s. IpMiis. 

Ipo-, i-basis smit stok 40. 

*-*Ipobiis s. Ipersidius. 

Ipocri*ta {cf Alphanus. Beghar- 
dus.) glincerer, troner 38. gleichsnner 
33. gleyftner 27. eyn dunkel goyde; 
-sis d. goyd i. falsa sinceritas 37. -ta 
gelich-ner, -sis -sunge 40. -sis glei- 
34., gli- 29. -chsenhayt. gleysheyt 27. 
gleidisnerey 34. glißnerig 30. -sari 
glichsery triben 29 sim. -sare ge- 
leichsenbayt treiben 33. glynßenheit 
tryben 27. 

♦flpocundrium s. Hypochon- 
dria. 

*Ipocus (cf Huso). ipotus huse; 
epotns hus p, 40. hicco i. sturio 148. 
hierJier? lopetas huse, eyngrotvisch 

i. huso 38. vpicus i. h. 37. pocus 

dorsch 37. 38. qd.piscis76. 

* Ypodrom-ium travail 122. nod-, 
perde- 37., mar- 52. stal. -US id. 52. 
eyn laufer V. a. 1420. -um renne- 
placz ib. 

*Ipof-rodia 8. 52., ^ordia i. pasio 
timoris 37. (ippofobis 74.). AuS'<p6^o<;^ 
vll. inno(poßdq. 

* Ipogabus ver-, ipaganus hege- 
40., ypogomus fech- 32., ypogamns 
vich- K. V. -schiff. Ebenfalls ans hip- 
pagogus: ippago i. aurigarius Gl. 
m. 142. p. 184. 

"^tlpoge-us^ -num 1: -gium i. 
talpa l celarium 37. iperigus die 
sunne so si ist ob der erden 40. 

* t Ipo-gomus s. -gabus. -lidns 
s. Ipersidius. -merus s. Hippo- 
maues. 

*tIpopan-ti, -k begeynunge V. 
a. 1420. 

* t Ypo-purgium s. Epigergium. 
-quincida s. Hippoboscides. ^ 

*f Ipor-aica, -eica s. Idropisis. 
Yporus. iparis l cauda equina 

roß zagel 0. san. hippuris vlg. (Ann.) 
catzen z. H. Ph. ippirus aequiseta 
(lat.) Hb. 

"^flposensis est figura gramatica 
(undeutliche Abk., fast wie fragaria) 
zonte (deutsch?) 37., aus ipothesis 
sim.? 






222 Ipostratia letalis 

*tlp08tpati-a, o- 76. i. deceptio Irpetire eyn vessiln V.a.l420. 

37. 76. * t Irreueren-s vnwerdi-ch, -tia 

*I- s. Hippo-potamus. -cheyt 37. -ter, -ti 33., irreferenti 

Ypoteca eyn hochgelubde V. a. 27. vnerlich 27. vnerderchleich (X ^ t 

14J20. lehenpfand 29. ligend pfand werd-) 33. onwerdelic G. voc. t 

32. pocta ligundephantt 34. yppo- Irrig-are tungen 5. 27. 33. dangeaP 

thetica verphendung 33. 23. 45. -nus getunchkt 34. gedieh^ 

* t Ipothenthaurus s, Hippocen- geflieht 29. (-nus?) betungit V.a. 142(i, 
tauros. fruchtper 52. 

*Yppa s, Ipa. Irritare (c/. Impetere. Incitare.) 

flppago s, Ipogabns. terghen 38. yteln, vor storn de, 27. 

*tYp- s. I-perdulia. eyteln, verstorn 33. 

*tlpperieum s, Hypericon. *tIrro-, irri-pinus eyn wolf il_ 

^Ippia {aiis hippia). -ipia hfinre lupus (76. verlas ludus) 37. irpiiii 

darm 42. i. minor chykynmete Goch. pl. gewisse art von wölffen Ki. 

ispia m. ckykenmete Eawl. Irrorare (iroro) nag machen 51 

t*Yppmcum s. Hypericon. flrrngire (cf. -iare Gloss.)im 

* t Ippiros s. Yporus. schreyen F. a. 1420. irngire (kam) 

* t X ppo-girinm s. Epigergium. wueten 52. 
-thetica s. Ypoteca. ^Irsutns, irtas s. Hirsntos. 

*Ip8alis. ispa-Us 52. 32., -nis *tlru-gire s. Irrugire. -go a 

76. est genus aspidis qui hominem in Hirudo. -lio s. Iroleus. -ndo s, 

sompno neccU, ipnapis (g. aspidis) Hirnndo. -stes s. Erpica. 

ipnap Meg. ipenapis ypenap 50. *tYrns {nach virus giflft) frosch 

Ir (cf. Vola) hantbla-t 36., -d 37. 34. 

das mittel in der band 30. 45. 91. Isagoga anweisung 52. sifH.75. 

Ira torn ; irasci {cf. Seuere) tor- Isca. hysca czuncfir F. a. 1420. 

nen; iratus ertornt, tornich, gram, *tlsc-, is- s. Isp-ida. 

vnmodicb; iracund-ia torn, barm 38. ^flschiros 76., iskirus 52. i 

-US czoren hefiftig 33. czorn haffig 27. fortis l dominus 52. 76. starcker got 

schamhafftig (umg.) 45. 52. 

•flreos, l iris blabggeln (sie) 46. * f Ismahelite sarachenen 40.hai- 

ireeos wisse gilge o. ille firg (aus den 52. 

iriflcilis sim.?) o. swertel bläme; ^f Ismarena lampreyde 37. is- 

iris blowe gilge o. trftbel (t^flbel) 40. merona lapfrit p. 40. maren-a l 

t*Yria s. Idria. -ula piscis 37. 

*Iringns s. Eryngium. *Isof-, isop- s. Ysoph-agus. 

Iris {cf Ireos. Fomix.) regen-bog Isopus isp Meg. ysSpli 29. iosepli 

40. -pog w. (stain) Meg. ("X w. pr.) 32. isophus rüth (vrm. 

*tIrole-US, -0 auis spier 29. iru- £!u Rutta), darunter ysop 30. 

lio eyn spir swale 37. ^flsophagus s. Ispurgns. 

"^flrp-estes s. Erpica. -inus s. Ysophagus slunt ror 42. id., des 

Irropinns. magen munt i. mery Meg. die slont- 

*t Irreferenti s. Irreuerens. r6re i. nemi 50. schlunt rori. meri 

*tlrrefrag-abilis vnstimleich 33. tis K. V. isof-^ isop-agus strote 37. 

vn strmlich (sie) 27. vnbrechlich F. isopagUS gula stomachi 33. 52. dy 

a.l420. -ilis vnstorlich 45. gurgel 52. 

Irremeabiüs (ire-) vnuerschmach- "^f Isophus s. Isopus. 

lieh 52. "^iBOi^LmtLstacrescensinvetestor 

*tlrremistes s. Erpica. telapidum37. 

flrrequietus vnrauwesam 37. *tl^pft-U£^9 -nis s. Ipsalis. 



Jspwgg 



Inmenta 



223 



^flspia s. Ippia. 

[spida. is-, varr. isc-, ib-ida eis- 

?el Meg, 

Ispurgus. yspergus weifisch 32. 
^erg-ns p. walkusse 37. -a nomen 
^cis 27. isophagns (umged,!) wal- 
:h 33. 

Istega schiffstal 40. istiga id, 74, 
Ister dunowa H. S, D. tuonowa Tr. 
^flstoriograans s. Historia. 
*t Istria (vor Gelu; istiria) hagel 
ttich 32. 

Itali-a (cf. Gallia) lamperten 40. 
Jchen 52. wallant 38. ober welsch- 
id 29. -cus -er ib. welscher 30. 
ich 52. -cam walsch sprake 38. 
ilisch 52. 

* Itali-a, -ca kazen- H. S. D., 
azzen- Vind.^ kaczen- 40., wolff- 32., 
. V. -zageL wolfes eide (nicht ganz 
utlich) 40. 

♦fiter varth Symb. D. seofter weg 
). i. locus transüufcudlis Br. itersab- 
iti Gloss., -Uli est spaciumM pos- 
tum 37. 

Iter-are wider sagen 52. vor an- 
ir Wirten; trym {aus twim sim.?) 
r. -atas 33., -atim^ -ato 27. 32., 
-nin 32. ander-wett T-atas) 33. -wirt 
^ -wert 29. -wertlich 29. -wayd 33. 
K P,V. -waidt i-waydtleich 34. -werue, 
dem andermale, echt auer, auerecht, 
ich eyns 38, 

•f Itercns s. Intnrtus. 
*Iterdie ein tag rais 52. sim. 3. 4. 
♦fltlrcns s, Intnrtns. 
fltrinm hfipe /. 44. hasenihr- 
in Ki. 

Inba rog zopff 32. lewin hörn F. 
14J20. ein schop an eins l&wen hals 
L l iubar sunt crines colubrine de, 37. 
*f lubar s. luba. 

flnbil-are frolocken 52. 68. -ans 

ylich {st. veyrlich) gesang 30. -um 

;hzer, dz jauchzen 44. -ns wunn 9. 

). frolockung mit gesang 52. -eus 

nedinrich V. a. 1420. 

flacus s. luncns. 

lud-eas jodde 38. -aismns jodde- 



schop ib. iftdischeyt K, V. -ea jude- 
scheit regio 40. 

t Judex Ordinarius recht erweiter 
ricbter ; j. delegatus dem etlich Sachen 
empfolhen seind; j. sub-d. vnder rich- 
ter K. V. ludie-iumrichte ; -are richten 
de rechticheyt 38. 

t ludith das puech der frawen Ju- 
dith 34. hoch der frowen 30. 

lugalis komat 32. gezal ros {cf. 
Gloss. V. Alipes) H. S. D. jochlich 
V.a.l420. tzam 52. 

*f lugalum s. lugulum» 

luger morghen landes 38. juch- 
hart 30 sim. jeuch 34. 75. l iugera 
juch 40. lugeris kiscer Gf. BM. II 
2 S. 150. 

luglan-s, -dis nozboum, -des has- 
nozze Symb. D. yigulus 1: Tigilan- 
tem, var. -dem nuzpaum i. nux Meg. 

lugosus iochlich 52. (t. q. iugalis 
r.a.l420.) 

lugula-re keelsteken G. voc. -tor 
eyn kelen snyder 37. 

♦f lugul-um, -eum 33., -tum 27., 
iugalum 34. eyn hals swel 37. strot- 
gat G.voc. dm| 27. druebz 33. kele 
(-eum) 33. (-tum) 27. kn6r im hal|| 
30. krag 29. trag {sie) 34. jochleyn 
V. a. 1420. iugellum strose ib. 

lugum ein ioch o. gescherre 125. 
jock, eyn tauwe dar de ossen ane teyt 
38. i. seruitas captiuitatis 37. 76. vor- 
bunden to eghenschup; i)!. iuga eyn 
jok, eyn coppel 37. 

luiub-a^ -e han- 0. scm., hau-, 
hauwe- 51. -hotten. 

lulius erneFrkf. Hs.a. 1460, hiwet 

32. hew maneyd 34. hefi- 30., ho^'we- 
40. -monet. eyn keyser 37. iulii h&ma- 
nat 41. 

lulus nugblfih/. F. ^nl pZ. drateln 
0. kätzlein an den nup&umen Ki. 

*Iument-a kalb 9. kalber {analog, 
mit chilpura sim.) 32. mergeh Symb. 
H. marhe Gl. Cass. -um erben (ptc.) 
fye 27. erbende sein (sie) 33. jung 
viech 0. erb (umged.) P. F. junges fiech 

33. jung rind 30. arbeittier 29. stuot 
Str. V. fach (af«?fech?); -us stier 32. 
-ale yichstall 33. 



324 



Innctiim 



Ixaa 



lonetora (c/. Goropages. Interno- 
dium.) tzam fugung der glider 52. 
f&ge/. (corporis) V. trü, iantora bant 
37. to hope voghinge der lede 36. 

luncus^ ianetus 76., iueas 40. 
(cf, Corrosiuus.Papirus. Scirpus.)8ebse, 
bincze 40. zenide V. a,1420. risch 37. 
ranctas s. Biblns. 

f luniculüs einleger 44. 

*f lunicus s. lunix. 

♦fluniper-ns (c/. Sabina) wech- 
alter staud K, V, kriech, so vil sam 
ain feurpaum (X -pyr!); kranwitpaum, 
hai^ in meiner müeterlichen dänisch ain 
wechalter; in der geschrift haiet man 
den kr. dick ainen veltcypressen Meg, 
wecko-lter o. -ter bo'^m 40. chranwed- 
P. F., kranbidper- 52. -Stauden, kram- 
bitperpawin 33. wecholter 30. reck- 
holtcr stud 29. -um dambesen, -s 
d. boem G. voc, -ium wachandelenber-e, 
-ins -enbom 38. 

lunius brach-mant jFrfc/. Us. a.l460. 
-monet 30.prach maneyd 34. brochmo- 
nat 40. brackman 38. brauchot 32. 
ionii brachat 41. 

f lanix stier i. bos tenere etatis 33. 
l ianicus eyn Sterke 37. 

*f luno estnomen dec l monete l sub- 
scriptio in denario 76. eyn rant voinie 
den pennyngh 37. 

*tlantura s. lanctara. 

lupiter helfvater Meg. 

flura-re in verba hulden 125. 
-re sweren de warheyt; -mentom eyt, 
meneyt; -m. de non vindicando or- 
veyde, is ein loflFte myt eden edder 
myt borgen, dat me eynes schult nicht 
wreken wil 38. 

* t lurg-amen l -tum kif 37. -ia 
schelt wor; -iare plengen (cf. Tru- 
fare), kif maken i. seunrare (?); 
scheiden vnder eyn ander 38. 

*Iaria eyn roden lus i.pediculus 
canum 37. tzeck 52. 

*Iiiridicosus stat haftich 37. 

*Iuridus blek 37. 

Iuris dictio gewalt sami 32. 



lurista wol gelerter in geistli 
gericht K.V. 
lornal-is, -e iuchart 40. 

Ins (gen. iuris K. V.) iussel i 
jüssel 32. wous {st. mous?) 38 
(Ed.); suffen t jussal (xingloss.)L 

Ins ban-nitnm, -itam ge 
V.a.l42(y. iuris (apostolici) herd 
48. 

*tIuspil-io, -o s. Vespilio 

* Insqniamns bilre, eyn cru 
pulsensome K. V. bulsam som 
hülse, hülsen same 40. 

* t Insqoiri - num 76., -um 
Gloss.v. Ins pirium) romisch red 

I-, 1-usseilnm uissel {st. \\ 
Symb. D. 284. 
luss-io l -US gehaig 30. heissui 

f Insta (vgl. Gl. m. h. v. nr.2 
Acanna) iustis o. kanne 40. 

lustiti-a rechtheyt 38. -um 
sad recht 37. stet gericht 40. -i 
griesswart 40. 74. hoffrichter 3 

* Ins-, in-trusula est lignm 
dium quod sutor inponit inter alü 
ligna quando ocreas extendit 37. 

lustus rechtverdich 38. 

flutta (6?/. m. cf. Iot4i) 1 
muos i. potio spissior ex latte coi 
8m. II 272. brot H.S.Tr. mfis 

luuen-is eyn kint 37. iunc; 
ghe, eyn de nicht twelff iar olt 
-alis iunchklingk 33. iogunt 27. • 
diernel 34. jiinglingin 29. -tus i' 
32. iugat 30. ioghet; -escere 
werden 38. 

'^'Inuenosus hom&dech i. a 
meliosus 37. 

luuenta (X -ca) kalbel t 
kü K. V. 
luuentns s. luuenis. 

*tlxan sqq. Gloss. {cf. Ipion). y 
est anis de genere vtäfuris etc. j 
lanua. ixion 27., iuxon 33. 
alba vulturi similis. ixium n 
geiius animalium 40. ixos rotte! 
125. 



Labare 



Laoerta 



326 



K. s. €. 



li. 



*e walczen, Sträuchen 33. 
^. a. 1420. labascere glat 

»ates s. Pala. 

i)efacta-re vellin F. a. i^^ö. 
ch gemacht 125, labefleri 
esmit of beuleckt G. voc. 
lum (cf. Labrum) weschfas 
US welschfaß 74, 
5re (cf, Labi) guten 27. gla- 
gliczen, glinnen 55. 

*na etc., wie lavernio, von der 
in Laverna, s, QuicheratÄdd, 
vv, Labern-a, -as. 
icere gleyten machen 27. 

czw guten 33. gliczen, glin- 
ficere gebresten 45. 
)eta s, Lebeta. 
l labere 34. hal- 34., hi- 
- P. F. -liczen. sleiifen auflf 
^. scbUpffen 29, 76, adla- 

zä schlichen 4L 

LS flussig 52. 75, 
a lettig 52. schlaipffe 32. 
tet und X labrum sim, in 
slef {neben pantrom sleyf) 
ina eyn anrichter, eyn lepel 
t. a. tudicnla sleef 109. KU, 
epel; pantrom slyfi lefFel 
BM. II 2 S. 401, wo auch 
ihd, sleifa. libioa schleifP* 40. 

im l -rum lefiftz; et extrema 
üle deflexa schüsselraniBTt K, 
33. -ium l glabrum lyp 27. 
:z 29. leczflf 32. vnder-, -rum 
8 37. -rum lefcze 40. lebiom 

borin-tos irrgang, vmblauflF 
OS ierregang 40. 

'iosus ein arbents 33., erben 
ch. vul arbeydes (in/,?) 37. 
>r-, labr- 52. Gl, w., lab- 

118 i. didbolus 37. 62. 74. t. 
%grestis Gl, m. 

f MoTum glosauinm. 



^fLabr-ana, -ina s. Labina. 
-iUa s. Librilla. 

*Labro lectator l tabernadic, 76, i. 
leccator, tcibemator 37. 

Labram s. Labium. 

Labram weschfas 40. badschaff, 
est vas ablotorium K, F. 

Labras-ca weinter traub l her- 
ling K. F. winter-hallun ö/., -hol 74., 
-trola 93.y -tröl 32., -linch Gl. Mons. 
wilde rebe o. wint hebe 40. wild reb 
29. 64. velt 27. 33. han, acker 27. 
hayn 33. labastram heyn, walt, 
eyn wilde win 45. 

* t Labas-cas s. Labornscos. 
-tram s. Labrasca. 

Lac milich 33. 

Lacca ein gumme 5L 

^Lace-na X -i*na (ags. hekile). 
-na hekel; -nare hekelen G. voe. -ra 
74., -rra {alph, -na) 40. hechel. la- 
tena hächel 32. eyn hekel i. ceroi- 
cicala (s. Grinacula) 37. 

*tL- s. Pl-acenta. 

Lacer orloser 74. S. H. Tr. erbSser 
0. zerzerter 40. i. cui membra sunt 
abcisa l aures 76. 

^fLacerescens (lacS t^U.laces- 
cens) ablegit F. a. 1420., vgl. ablegig 
Sm. II 449y vrm. zu lacescere (nr. 1) 
Gloss. 

*Lacera-re riten, cluuen, to-cl., 
-spliten 38. chrazon G/. IV 586. -tara 
s, Fissura. 

^Lacerna {cf. Lacena) eens ritters 
cleet besyden open G. voc. est species 
vestis denobilipanno etc. 76. koz 100. 
H, S. D. (vgl. u. a Gloss. v. Leuisata. 
142. p, 88. V, c. m. Anm.). ritter kleit 
0. kecz 40. 

Lacert-a, l -os 140., lacta (aus 
lac^ta) 30. egdechse 40. eyn eghet 
exe 37. eghedisse, eynworm 38. haghe- 
dise G. voc. egochs, adex, ilt&chle 140. 
edochg 29. ädax 34. egeless Str. V. 

29 



226 



LftC6ftllS. 



LftCtt 



eckes 30. eckeg K, F. audechse F. 
a. 1420, eydiß, eydisse 50. plintschleich 
52. 

♦Lacertu-s mawspain 52. vnder- 
ma (aus -arm) 40. hinder arm K. V, 
'OHUB (auch anderswo, vgl. 142. p, 189. 
h. V.) mechtig 37. armstark F. a. 1420. 

Laces-sere, -cere nagen V.a.l420. 
-sitor {cf. Licitator) reysser 40. kiuer 
37. 

^fLacinia s. Lacuna. 

Lacinia est vestis lacerata l ora s. 
extretnitas vestimenti Br. sim. 52. 76. 
l ßbuia qua clauis constringitur et con- 
nodatur 76. hadrig chlaid 52. slicze 

F. a. 1420. sleype i. infima pars vestis 

G. voc. knöpf elloch 29. 30. lassimia 
fas^ 32. lactiiiea ghere, zSem 37. 
licinia zSm 37. i. ora vestimenti 52. 
76. sam 52. 

Laciniosus vul d&ke 37. zihadi- 
loter H. S. Tr. haderot 75. Vgl 142. 
pp. 188. 190. eu lacertam vulgo la- 
cinostun und au laniosum i. pinno- 
siim (pamiosus 75.). 

*Lacisco i.dimico 37. 

*Lacoiie s. Lauconie. 

Lacrim-a trän, druppe i. gutta^ 
stilla 38. treher 40. -ari trehern, 
zehern 29. trenen, drupen i. stiUare 
38. -osus s. Trena; -osa pl. ntr. 
clagelicha 48. 

*f Lacta s. Lacerta. 
Lacta-re soghen, sugen gheuen 38. 
s6igen 29. -tio teuschung 125. 
^fLactaricia s. Lathyris. 

Lact-es renmag 32. -is wissi (um- 
ged. aus visch sim.) milch 40. ein laf 
sak i. pellicula in qua. . . quibus dam 
locis lac coagtdatur 37. 

* Lacticapiom eyn melk vad 37. 
sechter, gelten (vgl u. a. BM. II 2 
8. 242) P. V. 

*Lacti s. Lacta-cella. 

^ Lacticin-iom molkan 32. -ea 
molken, melk spise 37. -atrix amme 
37. 

^fLactina latiche (cf. Lactuca) 
0. worhel piscis (X tactaca sim. v. 
Tructa?) 40. 



^fLactin-aria s. Lacnn 
s. Lacinia. 

^Lactinia enbrok 22. i. 
opex 23.? 

*Lactipa {aus -panis?) pro 
bröckelte s. panis iniacte 40. 

* fLact-yrida, -iridia s. 
ris. 

* t Lactis {aus dxTiJ) lat. i. 
bacus holar, holder Meg. sai 
holder, heisset och zu latinela< 

* Lactis s. Lactes. 
Lact-uca, -ina (h. v.), lat 

37. (t?. Lapathum) lactich 45. 
ladeke, eyn crut to etende 38. 
34. lutäch 30. lattach 29. la 
S. D. lackt 32. ladich, latich; 
Cffi inutiles vnkrut, siluestri 
latich H. Fh. 

Lactu-^ lacti-ceUa {cf. C 
Rostrum porcinum) dudistel ^ 

^fLactas s. Lactis. 

^Lacua Gloss. aus lacuna, ) 

Lacula i. vestis etc. 27. 
i. q. laculata vestis Gl m.; d 
piscis e^. 33. 

♦fLaculu-m, -s s. la-. 

*Lacaii-a X -ar q. cf. 
lawben 33. leüb 27. 

Lacuna tumpil F. a. 1420, 
Gf. IV 882 (vgl hier und G 
Lacus. Gloaca. Palus. Sentina 
Volutabrum.).t. insVium nauis j 
0. schftrne o. pf&cze 40. i 
lacinia id. \ fotiea^ i. q. lac 
37. Incana 1. i.foueal42.p 
Anm. locuna toi (ahd. tu( 
vallicula, harathrum) 32. 

Lacuna-r gehelmeze i. \\ 
Syrrib. D. dat voerhemelt; die 
van eenre kercken of huyse 
wulfte, et. est lampas ardens 
G. voc. gewelb; -re ein speij 
52. lactinaria sunt lumina ve 
{st pendentia, vgl noch Gl m. 
na) 37. 

*tLacungule (X lacus) , 
conie. 

Lacns {cf Lacuna) pol, pon 
pute 38. sudde 38. KU sutt 74. s 
II357K (Sm. III 293). grab 33, 



Lada 



Lanugo 



227 



wf h. GI08S. tieff halben, see, püczen 
•. V. een groepe, een vuyle graf of 
ayle (ßen. lac-us l -i) G. voc. sewe 
5. wach H. S, D. wac sim, Gf. 
rottenbett sim, Gloss. (cf. 142. p. 189 
iLacur m. Anm). aequorreos lacus 
raszerlichon groibun 48. 

"^Lada s. Ladam. 
. Ladanum himel-flad, -trör Meg. 

*tLadaris wilt crut 42. 

^fLadula a. Laudula. 

Laduin, 1^ lada 40., lodum 34., 

9adiim 30. velg sim. Gloss. welgen 
14. wirst fül ladam; hackbret lau- 
Inm (jsugleidh^ das heute )ioch gebr. 
tjonwerkseug, an gleicher Stelle mit la- 
tft 29. 34. s. h. V.) 30. hacbret 40. 

La-, laf- 1 flucti-flcos (X -vagus) 
mannen wecher auis 32. laoflcus, 
-phicas 37. vech K. V. wannen-wech 
äl., -wihel K.V. wige; loaphicus 
3]m waghe sterd; lorificus eyn quiker 
[i q. nl. nd. quicksteert) 37. ioauicus 
t laureflcas 52. wahe' auis 40. loa- 
■cus grunesphet H. S. D. gröntspeth 
Gl. Lind. 

Laganum stekelweghe 38. eyn 
kroppele (l) pankokc 37. phann tuchel 
(sie) 33. f^ancküg 27. flad IC V. 

Lagena (cf. Tonna) lechchelen 38. 

^fLagnear s. Laquear. 

Laicus s. Epibata. Frocco. 

Lama (cf. Gistrictia) hone 33.slunt 
F. a. 1420. ain stamig (stainig?) weg 
B3. eyn is schölle 37. (lania?) i. 
rupiura etc. wirae (aus wune) 27. 
lomos (cf. laeoa Gloss.) i. apertura 
glaciei loeme, bijte KU. lame pl. 
ein Werder U25. 

Lama, lamma s. Lameila. 

Lambere licken 38. 

*tLamb-ra s. Ambra, -ricius 

8. Liimbricas. -us (atiders Gl. m.) 

9. Melampus. 

Lamella eyn meele (aus lameele?) 
37. l lamma lemmelen 38. 

*Lamen blecke also eyn dünne 
fsem 38. 

'''Lameiita-ri betrucbig sein, cilia- 
ren 33. -tio klag gsang 32. -tor 
X lamen) i. diuisorferri 52. 



Lamia vnhdlde 40. eyn vngehueer 
V. a. 1420. drut, alb V. tril. lami m. 
(piscis) Meg. lamnia nachfrow 32. 

*Lamigo s. Lanugo. 

Lamiro. lamyros (Xa^vprf«) i. 

blandus 142. p. 189. 

*tLam-ma s. -a. -nia s. -ia. 

* Lamorpha i. larpha ein larphet 

52. 

Lampa-s crusel, luchte, scrine 
(scerue?) 38. i -da (cf Cicindela) 
ampel, liechtuas K. V. 

* Lampates sim. s. Pala. Lapas. 
t Lampyris noctiluca (Asm.) 

glim-o nom.,pl. -en H.Ph. 

* t Lampi-um, -tum eyn pult, eyn 
lecter pulmet 37. 

Lampreda invederslage naturam 
piscium hal)et H. Ph. 

♦fLamus (?) hübe r.a.l420. 
La-, li-naria wüUin Iierba 40. 

Lanarius wolleman 40. wollman 
74. eyn wuUen slegher 37. 

Lancea (cf Hasta) glene 40. gleue 
27. glancz 27. 45. gläuen P. V. glauie 
G. voc. lanicia ein geln 21. glancla 
gleuinghe, speer, spisse i. cnspls^ has- 
ta 38. lanceola ein laj^ eisen 52. 
Lanceola s. Flammnla. 
Lande s. Lanx. 
Lancostrum s. Latestea. 
Lancumie s. Lauconie. 

^fl'Aiid-ica s. Tentlgo. -ns s. 
Mansiis. 

Lane owirra wullin kotz 74. aus 
laneo birro wulmirkot (sie) 41. 

^jLanerices s. Laultrices. 

Langw-idus zeyk 37. -or s. Egri- 
tudo. 

* t Lani-a s. Lama, -cia s. Lancea. 
Laniflca eyn wallen weuersche 37. 

*tLanio s. Lanugo. 
Lani-o l -sta uleisc mengere Symb. 
D. -sta metzger, fleisch hacker K. V. 

* t Lansternia s. Lectistomium. 
*tLant-rlces s. lanitrlx. -am- 

nnm .9. Lauconie. 

Lanugo nfier hart K. V. nuwe hart 
0. vniillem (?mundeuÜich; ati^uuiille-) 
40. ionc baert; nop G. voc. gepflocket 



* j- 



228 



Lannm 



Lanut 



29. piachen 34. stou& H. 8. D. stu- 
phar Tr. (cf. Gf. VI 6 59). strupha Vmd. 
stof-hayr (stof lana hreuis) KU. leuiga 
flo'cka 30. lamigo (anders Ohss.?) 
dat vp deme terze (ters penis) l amplus 
flos 37.1artago(V- öio^^.^hemelkhar 
37. ^rcn. iiüs sunt crines pvdibtmdorum 
52. lanio manikeyt o. wol worcz 45. 

*f Lannm s, Linnm. 

Lanx {cf. Discos) eyn woge schale 
F. a. 1420. sim. 99. praytte schawifel 
34. eyn breyde plateel G. voc. schftsel 
P. F. messer- 29. 32. 74., fresser- 
1 woge- 40., wag- 74. 93. K. F. -Schüs- 
sel (-schftssel). lande uuitharuuaki Gl. 
Ker. vgl Gf. 1665. 

* f Lanxinac-ta, -nla eyn schottel 
korf 37. 

*Lao- s. La-flens. 

fLapa (seltener Gewandname Gl. 
m., hier aus capa?) l lena (passt su 
Gl.m.y aber nicht j^ur d. Glosse) sturem- 
huet 34. 

*Lapaciam s. lapathnm. 

* t Lapas (cf. Lapathum). lapates 
brocco Gf IIIJ270. kole speze (spicze?) 
F. a. 1420. lappates kabus K. V. cal- 
mus 32. cibi ex oleribus, i. q. jota war- 
müs (cf w. Iota. lutta. Olus. Gloss. 
w. Faritalia. Sorbitium^) Symb. D. 
lapathes 1: lapastes gumpost 40. 

Lapa-thnm, -tum leht (aus letehe 
sim.) 40. -tium docce, vudu d. Hb. 
-ciam lattich 42. lodeke i. latuea 37. 
-dum acutum leteche 40. lapi-cium 
lettlich A. P. F. -um (jüph. lapa-) me- 
newe h. {daraus mone newe 74. umged.) 
40. lappa-tium menga, bletsch K. V. 
•dum blek 32. 

*tLap- s. Lapi-cille. 

^fl^apl-dda steyn-metzel K. V. 
-bicker 37. -werk; -cldina -hutte; 
-fodina -knie 38. -efdina 1: -clna eyn 
bichus; -dius steynich 37. -diclna 
haukamer F. a. 1420. -dea (vas) stein- 
na Gl. Vind. -dare steynen, mit ste- 
nen werpen 38. -llus steinli 29. staindel 
34. -s funeris lickstein; -s arenosus 
sant steyn 38. -s lazuli leuer stein 51. 

* Lapi-, lap-cllle eyn slip, i. q. de 
clUe cadit 37. 



*Lapid-na s. -da« -nm s. 

thum. 
*fLapi-s, -dare etc.s. -dd 
*tLapit 1: lingit müvus Sy 
^fLapi-to s. Capito. -nm 

pathum. 
Lappa {cf Bardana. Glis.) 

(Ed.) H. Ph. clesse G. voc. kle 

cliue 37, chlepp 34. distel 23. Sy 

* Lappa -cium, -tes s. L 
-thum. 

*Lappatus haraftich 37. 

^Laprenus schiferstain 7t 
laps- schliistain? 

^f Lapsarium s. Lapsorii 

*tLap8il-e, -le 33. {cf La 
sliff 5. 33. sleyff 27. schlipffi 
ßwiliter labitur; -la l lapsidinm 
52. 

* L-^ -e 40. -apsorium mol 
meule) l kos 40. schleiff mole, 
stat 75^. lapsarium sleiffmül 

t Lapsus, alapsu von dei 
0. dem schlipf 41. 

t*Laph-u8, -OS hirß 52. 

Laquea-r {cf Lacunar. Cc 
Lobium.) gesperr 52. wolfsei ( 
daraus umged. wolffseil! 133. rir 
rick), heng 33. gedäffel, himelcz 
-re gehimelcze, -rlum himel 
-r ia pl. getefele F. a. 1420. eil 
i. ligna tabulata 52. himila Gf 
lagnearibus himilon Pf. Gem^ 
391. 

Laqne-ns strich K. V. -ati 
1er 52. 

Lar hert Gloss. her o. h 
spichus i. penns Äelfr. larc 
belte 125. 

*f Larcania s. Lanconie 

Lardam s. Carum. lardi 
parare specken 38. 

*tLar^a spend 32 

^ Largitramus. laridlt-i 
38., -armus holtworm 37. 3: 
Speckmade, aus laridum -\- \x 

fLarida s. Fasula. 

*tLaridit-armas, -ramos i 
gitramus. 

^Lartago s, Lanugo« 

fLarua, larpha 52. {cf \ 



Lamm 



Latro 



329 



ha) achiem 52. K. V. in segetibus K. V. 
cheim 32. schem 30. laruen (?) 
»ucze o. eyn schimel 45. larfen 52. 
^escbube, bfacze 40. vngestalt V. a, 
1420. tufelantlit 29. tewfel hawp P. V. 
seil grynse of grijn aensicht G.vac, 
BUi fileotasche (aus talmasche sim. 
wmged,?) 33. laraa-lia fastnacht, dy 
hgenauent 125. -les pl. duuels scheine, 
■povk 37. '^o est caducus morhiis ^1 . 
82." 

•fLariliii est extremitas mense. 

Larns (cf, Gaia) eyn water-voghel, 
-hoyn, eyn lepeler (pelicanns td. KU) 
37. wasserrab 52. muser 29. 30. 40. 
loms maugor 34. lanrns musar 32. 
bor m.Meg. laordns laurder 50. 

"^fLasar s. Laserpitiam. 

^fLascentis des loscbunde 41., 
aus latensis X losch-? cf. delites- 
eendo loscendo Gf. II 282. loschen 
latere Ghss.h.v.BM. 11043. 

Lascin-ia ouerulodicheyt 37. geili 
29. gaiUikait 30. rawschen 34. (de 
venaticne). -ns vnkusch, geyl 38. gel 
(auch in AbU.) 33. gail P. F. gogel ib. 
Äventin (vgl Sm. II 21. BM. 1540.). 
•ire swelen, tarten 38. lastiiiiosus 
s. Scedia* 

Laaerpitium. lasar s. Asa fe- 
tida. 
^fLassimia s. Lacinia. 

Lass-us moude 38. ghemoydet 37. 
Mg 34. lass, muglog; -itado lass- 
heit 29. 

^Lasterna wag, quasi va- i. e. 
Tie-steroa . . . lantwagen K. V. 

*tLasiiriiiiiis s. Lazurimn. 

^fLata s. Eptapilenros. 

Latebr-a (cf. Latibulum) stilnisse 
F. a. 1420. Schulnisse 8*". schnung 
(sie bis), frustenig (aus finster- X Mus- 
ter-?) 45. -osos finstrig 52. 

'fLatena .9. Lacena. 

Later teyghelsteen G. voc. {cf, 
Plecta) czeygil F. a. 1420. later-icius 
eyn czygelyn ib. l laternius zieglein 
52. -cinm tychel ouen; -fex t. backer 
G.voc. latex v.h.v. 

Later-a, -alis s. Latufl. 



* t Latercnln-m, -s ags. beolone 
i. simfoniaca Haupt V204. 

Latere l latitare 38. schulen 27. 
38. schullen 33. vormyden i. vitare 
38. luschen 27. lascentis v. h. v. 
latescere verporgen ligen 52. 

^Later-icimn, -ifex, -nins etc. 
s, Later. -na s. Latrina. 

Laterna latern K. V. 

Latescere s, Latere. 

*Latestea. lancostrum wyn i. 

vinum 37. ^: latex i.vinum 40. 76. 
Pap. Ki. latices v. Capreolus. 142. 
p. 191 IT. Latices. Latrices. Latrix. 
m. Amnm. 

Latex (cf. Latestea) putte t. aqua 
stans 37. vorborgin wassir F. a. 1420. 
kech brunn 32. i, opex (anders 
Gloss.)y brica (X later id. Gl.m.) 
0. quelle o. win 40. 

Latibolom schiremschilt 27 Mrg. 
verborgen hug 65. vorburgin dink 
F. a. 1420, hollestette i. latebra 30. 
vinster stat 52. 

*Latiiiicasdudeschmynsche23. 37. 

Latbyris. lact-yrida gith corn 
Hb, -iriuia sprencwurz H. S. D. -eria 
spriuwrz Symb.D. elacterides (X 
elater, elast-?) spring wrcze 40. 

Latita-re s. Latere. -tor schuler 

38. 

t Latinm (lacium) walsch land 37. 
ad 1. lanc bardon 48. 

* t Lato-miissteyn-mecz,-wercker; 
-nia -kamer 45. 

Latra-re bellen, also de bunt 38. 
huylen, blecken G.voc. belcken 132. 
-tus blaffinghe G. voc. bellinge der 
hunde 37. 

Latrena s. Latrina. • 

Latria gotz er 32. 

♦tLatribuU (lat>.; :tribiiU) dis- 
tel blomen 37. 

Latrina (cf. Cloaca) gang, feld- 
gang Gf. IV 99. 103. latrenas felt- 
ganc Pf. Grm. VIII 391. laterna he- 
melcheyt, drek kule; cloaca id.y schit 
hus 37. 

*t Latro loter (X latro), Schacher 
34. schaucher 32. strouder, struchon 
i. vispilio; latrocinarestrouden 38. 



280 



Latuca 



*tLataca s. Lactaea. 
*Latura kalk i. sementum 37. 
*Latariciam alant i. hinaula 
campaaa H,S,D. 

Latus breyt 38. (nd., auch Gloss,). 

Latus sbsL later-a manabirga Gf. 
III 174, hierher? -alis ein mit gesell 
52. 

*tLaua-crum 38., -crale 37., 
-torium* 38. hant-vad 37., -becken, 
(l -crum) -vaat 38. -re wasschen, sp6- 
len, scholen (auch 22^ vgl. Br. Wtb, 
/J^OÖ^,duaghen 38. twahen,quahen42. 

*tLa- s, Le-uaculum. 
*tLauaiit- (v, FuUo), lauand- 
Br., leuant-arius walker 40. 74, 
fLaua-re, -torium s. -crum. 

-triua eyn gosßen i. locus quo sordida 
aqua iactatur 125, 

"^fLaucea s. Lauticia. 

* Lauconie. laeone drukilih (Josse 
lacnngule); locouie withi (catene. 
khuna. withi.); lautumie einginoti 
(carceris karchella) Gl Ker. citimae 
i. cautumuiae; lautumniae, cau- 
tuminiae i citanae etc. ii2. pp. 48. 
53. 192. m. Anmm. lantuninum raar- 
ter kolb K. V. lancumie keden; lar- 
cania est genus carceris eyn torn 37. 

Laudanum lör6l Meg. 

fLaud-are, -es s, Laus. 

Landula {cdph. 40.), ladula 40. 
lercha, est wunsam et astuta (Ed.) H. 
PA. lerche 40. 

*tLaudum s. Ladum. 

La-, li- U. S. D. -ueudula lau- 
end-er (aui^, sie) 40. -aela H. S. D. 
-la Tr. -en crtit 27. -ickeln chrawt33. 

*Lauit-, lane-rices zweiger brü- 
der wip 40. 

^fLaurdus s. Larus. 

Laurea siges roite 40. lorn kröne 
V.a.l420. drip wortze 51. 

^fLaureflcus s. Laflcus. 

Laureola (cf. Alypum) kellers hals, 
crut vilna also peper vnd is heyter 
wenne peper vnd wesset in dudesschen 
landen 38. vides (aus zidel sim.) hast 
40. ziland 32. zilant, ziler K. V. 

♦fLaurex (aus larix? X lar?!) 
hanspaum Meg. 



' 



Lectega 

* Lauri-bacca, -f agiom lorber 4a 
*tLauri-cale s. Lorica. -fagi- 

um s. -bacca. 

^fLaurus s. Laras. 

Laurus eyn lorebem bom 37. lor- 
paum Meg. 

Laus lofiP, pris 38. laudes Iw 
metti 32. laudare s. Deuouere. 

*t Lauter s. Loter. 

Lauticia, laucea est gloria epur 
larum spize loflF 37. 

^fLautum-num Gloss., -ie,-iiiie 
s. Lauconie. 

Lautus loflik 37. iberfüllig 29. 
wolberevt V.a.l420. 

Lax-us durchpruehig 52. -are 
losen, vp binden i. soluere 38. durdi- 
waichen 30., -gand machen 29. -a 
la"zz uff; -ate ze laut o. zer {sc. 
lant = lazzent) 41. 

* Laxistrum eyn loghe vad i. vas 
per quod lixiuiumfluit 37. laugenhafffl 
52. 

Laxus vnvorstoppet 37. slap 38. 
durch-brechung, -waicht 30. -läff 29. 
-vertig in dem leib 34. -gengig, -sichtig 
45. 

* t Lazania (animal) lazan m. Meg. 
lanzara (bis)m. 50. 

*tLazurium. zunich, lapis la- 
zurii lazurstain Meg. lazarinm plae 
dint E. V. lasurunus blaw dint 32. 

Lea s. Leo. 

*Leba pancouke i. placenta 38. 

Lebes (cj. OUa) deghel, schape, 
scape i. patella 38. degel 38. 45. 
tegel 29. tigel 30. reindel 34. copher 
uule Symb. D. erfaaven 41. gn^e 
F. a. 1420. 

Lebeta (cf. Mellitura) ein leczelten 
34. labetum lebek&chen 40. 

^Lebifusor gropen-, kannen-ghe- 
ter 37. eyn dickel gufter 45. 

^fLebium s. Labium. 

Leccator i. homovanus etgubsus 
lecker ; ganeo hoff-1. est idem K. V. 

Lecythus. lechitus olhaffen, essig 
krüg K. V. e-1. (X ?^«M)y) olkrueg 
34. olea-1. &luag 29. cochitus, cot- 
ticus s. Cadus. 

*Lect-ega bette ziech; -ica bor- 



L6cdo 



Lentigo 



281 



- F. a, 1420. -bette. vinbhaDg 
eyn bette hangh 37. -itega 

a, golter 52. 

10 leczg 29. 32. 

^ctist-ernium bett gewät 32. 

^tte wot 40. lasternia (lan-? 

) bedde want 38. 

^titega s, Lectega. 

-or {dmistri) lese- 5*., les- 

- 32. -meister. leser 40. vnder 
czner (X -ionarius c/. id. sub- 
us Sm. II 530) 40. -orium 
logium) les-panck, -kamer 52. 
32. -rum pult, lecter 37. eyn 
• stul 45. 

5ct-ra s. -ega, -rum s. -or. 

}hitas s. Lecythus. 

sda s. Ledia. 

jre steken myt enem meste 

>rare 38. 

lia, leda (piscis) 37. vrou 

rn) i. yarias, trncta Symb. 

forhen, horafisch 52. 

la 8. Leo. 

itus ein geschickter pot 52. 

3geon s. Logium. 

a vrm. at4s levis nach Scheler 

15. 

fer briftreger F. a. 1420. 

ofinstri ^2.(beimKriegswesen). 

6 17. fensternes 21. vinstir- 

^. a. 1420. 

s-doctor recht-lerer 29. -furer 

HS 52. 1. der rechten 34. -lator 

" 0. bringer 29. ee-, gesecz- 

4. gesetztrager 52. -peritos 

jeczt verstandner 29. -ta ein 

I weltlicheil rechten (cf. lurista) 

velt (X wd. wet?) wiser 32. 

er do fruntlich recht wiset 45. 

^ittim-us eleicher 34. erlich 

te, elik; -are echten; -atio 

ihtinghe 38. legitime ferie 

luende 37. 

^la s. Regula. 

imen schmal sat K. V. smal- 
nb. D. smal sait 41. sam 52. 
(0. 45. gem&g körn 29. ligu- 
f. Letum) gemuscht koren 34. 
logumen kächt (cf. Tirectum) 



*Leyoa. lena leyoe, eyn water 
in Sassen 38. 

♦fl^cinbell-us {animdlvgl. tebel- 
lus sim.') eyn sabeel; -ius, -iuus 
van dem deere 37. 

t*Leme-na, -rena clene bende 37. 

*Lemida estvermisqd. 37. 

Lemu-r^ -res pl. trawm 52. 

Leua {cf. Lapa. Tuscina.) bed dAch 
Symb. D. ags. (?) toscia i6. E. ahd. 
zuzsa, zussa Gf. V711. 

*tLena s. Leyua. Leuo. 
* t Lencopedion s. Leontopo- 
dion. 

*f Lendo {vgl. hier und Oloss. w. 
Giconides. Siro. Lendex?) schnebelig 32. 
(von Gestaiten und Krankheiten der 
Menschen). 

*f Leuiator s. Leuiator. 

^fLenigatis viechtin 41., v aus 
sl? vgl. lenire, leuigare Gloss. 

Lenis linder 40. lenitas lindin 41. 

Lenokuppeler,ru£figer45.riffyane-r, 
hurenwftr-t; lena -rin, -tin K, V. 
lenocininm schendighe sprake 37. 
horretum V.a.l420. puben weyg52. 

Leus dis nete, eyn clene wormeken 
in den baren 38. 

Lens leinsen K. V. Unsi 32. hdft 1. 
30. lize 38. 

Leut-us metliken {cf. Morosus), 
langsem, sachte 38. traech, tae, slap 
G. voc. -e lize, mecliken 38. sim. 22**. 
-escere entlewn o. waichen 52. 

•fLe- s, Li-nteamen. 

'''Lenticnl-a nysselyn V.a.l420. 
ein wertzen 52. merlisen; oleyfas 40. 
-osus wiakich {aus vlekich), sproetich 
G. voc. 

Lentigo {cf. Lenticula. Impetigo.) 
sprottel 36. spredel, rülj^enn 29. rfisan 
30. risel 32. r&sem K. V. rüsener, 
merlisen, engker 40. rosine, enger 
(Stammwort von engerling gurgtdio, 
noch bei Nemnich neben ender, ahd. 
angari u. dgl?) 74. ruse; uz-, ug-, ur- 
sleht (ungloss.) H. Ph. sprincklech 
27. sprechk-lat 33. -el 34. pl. laub- 
flecken F. tril. lentiginosns sprin- 
kelechtich i punctnosos 38. 



282 



Lraitiscns 



Leoipendere 



Lentisc-ns lendpaum Meg, leng- 
böm 50. mel-boum sim, 40. 45. H, S. 
D. E. F. F. a, 1420. -pirn 52. ekkerne 
bom 37. wida H. S. D. tystel (sie) 
pawm 34. nespel bom; -a n6spel 30. 
-am mistelper 34. 

Lentas s. Lente. 

Leo leon K. F. lauwe 37. 38. leb 
34. iSw 29. 30. leena l5win 29. leona 
lauwynue 38. leo marinus mer-leb 
34. -I5w 29. 30. 

*f Leoco-, var, leoce-phana van 

dem leocafifen (an.) Meg. 

* fLeodium. leodumdu. ludig 32. 

* Leona s. Leo. 
Leontopodion lewinuuz 5ym&. H. 

App. lencopedion s. Acoiicilla. 

♦fLco-, le- 30. -pardus lipardo 
H.S.D. lepart 30. lowpard 29. leb- 
hart 33. leibhart Wien. V. 399 Hffm. 

Lepida (cf. Statua)erhoweii bild 32. 

Lep-or wolgespr-äch 32. -idus 
-achig 52. geredig F. a. 1420. 

Lepor-ina, -nia (c/. Menes) hasen- 
hode, -ore herha 40. -arins {cf. Canis) 
lag-, spür-huDd 52. 

Lepra feld siechy 32. misel, aus- 
seczigkeyt K. V. albam lepram sc. 
quedick; gernis lepre uzleht, pl. -te 
H. Ph. leprosus spettel-s, -seh, vtset- 
tesch, wtsetsich 38. 

Lepns haig 32. 

Lere kleiben 29. vg hoben 30. cle- 
men, also me deyt myt lernen 38. (klee- 
men, leemen incrustare argilla KU.) 

^fLerepontrina^. Lerobendena. 

*f Le- l li-ripipinm een kouel 
tympe G. voc. 1er. vnderleger an eim 
schuch 27. lir. scheflFel (aw^zipfel^w..^) 
ib. querder ib. 37. 38., 1: schum (aus 
an sehnen, X litargirum)27., an eynem 
scho 37. chöder 52. chader 34. 
zympff 29. liripippium zwupfel o. 
spicz an dem sch&he; ciripipium 
cugelhftt ziphel 40. leripibiiim vedner 
am schu'' 29. 

*Lerna s. Perna. 

^Lerobendena, lerepontrina s. 
lerobotannm. 

*tLesia mammun-di Ol. Ker. -ti 
Gf. III 730. lesia, lessia {aus ely- 



sium??) Paradies Gl. m. sehet 
andres Wart. 

Le-, li-targia die slaiffende 
adder ein geswere binden in dem 
51. siehtum der vergezzenhait 
lefharg-ns sehlaffende totsucht 
-icns l letheos verghetel (obli 
id. KU.) G. vac. 

Letari vrouwen letus vro, i 
38. letitia vroude, vrolichhe 
huglichayt 31. 

Letheos s, Letargia. 

"''fLetfanas s. Lltnanns. 

* Leticopium leitkrefift (aus - 
i. mercipotns 33. 

Letitia s. Letari. 

'*' Letofagns. Vgl. 142. p. 194 
thoragi martiferumy letiferi 
via>e dentes, 

*tLetor lemcleyber (lere d 
V. a. 1420. 

*Let-5 le-nania luten lant 

t Letum (1. peeos Glass.) ej 
ko, eyn ved deyr; et. ligumen sa 
(atis sad k.?) 37. 

Letas s. Letari. 

Leua s. Leaus. 

^Leua-^leuo-30.,laaa- 34. -i 
wind-rad 29. 30., -radt 34. 

'*'tLeuania s. Letnania. 

*Le' s. La-nantarius. 

Lenare borden, heuen, vp-l 
-boren 38. 

Leuatorinm hebeschamelutlA 
BM. 112 S. 80. 

Lenca zwo mil 32. 

* Leuca i. intestinum tenue l 
76. eyn weken zees 37. 

Leucopiper langpfeffer 32. 
*fLeacori8 du. tullo 40. 
anders gedeutet). 

* Leuiator (cf. leniger Glass. 
niator leithunt 40. 

^fLeoiga s. Lanugo. 

*Lenig-a stosßbom 32. stos 
schab ysen 40. -al stogböm, doi 
scaba 29. schabpawm 34. hoffei S 
houel, dar me dat holt mede a 
38. -are bestossen 29. hoffein 2 

^Leoipendere (cf. Vilipe 
Vituperare.) verunachten 33., d 



Leuir 



Liburna 



233 



or nachten 27. cf. 133. 152, ciain 
chten 34. licht scherzen 29. uor- 
chnodigen 45. 

Leuir swio sim, Gf. VI 863, geswie 
Ifefcfeer V, 14, Jh, swagir V. a, 1420, 

*t Leuire lichtigen, sinftigen 45. 

Leuis {cf, Facilis) lieh, dat nicht 
war is; sachte 38. distel est Iseyis 
^e. ane stechel H.Fh, 

Leuit-a dyacon 52. halppri.vter 
r. a. 1420. -icus das puech der opher 
U, eyn ophirbuch V, a. 1420. 

*tLeuitiiis s, Libisticuin. 

"^fLeuo- s, Leua-cnlum. 

Leuus locht 37. 38. lochter 38. 
lena ein lenchke hant 33. dy tenck 
band 52. tenkchait (sic^ cf. Sinister 
iqq,) P. V. slurczing F. a. 1420. 

Lex e, recht 38. geseczte 40. 

*tLe- s, Li-xiuium. 

•fLiadus s. Tytirus, 

*Lib-a {cf. Leba. Lebetura.), -o 
Uab-brod m. V. tril. -um phan-, le- 
tzelt K. V, eyn jarkoke i laceuta 
{aus pl. pankoke?) 37. ophir V, a. 
1420. l -US flad 52. libame-n id. ib. 
vor opflFer 30. t -utum spise, opper 
37. liba-re fehe oppem 1 schincken 
(umg.J 45. kostin; -torium opfiruas 
r. a. 1420. 

Libanus eyn wirek bom 37. eyn 
berg V. a. 1420. wustung 52. 4. 

Libare etc.s. Liba« 

* 7 Libarius {cf. Glss. v. Liba fri- 
catus) eyn eyger koch 45. 

•fLibedo s. Libido. 

fLibella goltwage 125Marg. 

Libellas eyn ansprach brieflf 93. 
K.V. 

Libeu-s begirlich, wischlich {aas 
win-) 41. gernek V. a. 1420. -tia 
willicheit, wallusticheit G. voc. -ter 
gern, bestedelich 45. 

fLiber bouck 38. L senteutiarum 
b&ch uon den hohen synnen 29. 30. 
L mactaabeorum das puech der vech- 
ter 34. sim. 49. 1. thabicorum {s. 
Metaphora) p. von der besten red 
(cf. 1); metheroruiu {Gloss. v. Me- 
tera) von der schickunge der künst 
30. prouerbiorum (Gloss. h. v.) buch 

Dleftelweh, Norom gloMMium, 



der spräche 30. das puech der sprQch 
34. dag buch der forrede der wisen 
49. siraeh v.h.v. 

Liber {cf Suber) hast 30. mittel- 
rind 29. mitelring (sie) 34. 

Liberalis frymiltig 29. frig geb- 
lich 30. fieyleich 34. 

Libera-re losen, losmaken 38. -tus 
{cf Libertus) aigen fryer 32. 

*tLiberarius s. Libra. 

Libere lustigen 30. lusten, lieben 29. 

Liberi {Gloss. v. Liber) kinte 40. 

*tLibernus s. Liburna. 

Libert-iaus mitel vrie Schivaben- 
Spiegel urigelazins sun Erf Gl. frige- 
lacen (c o, t) sun Marb. Gloss., cf. 
8. 9. -US vri gheuen 37. gemachter 
frey K. V. -are vrigen i. priuUegiare 

38. 

*Libex pisois 52 etc. terke 38. 
terbe (cerbe?) 37. ^i.q. terbot, tar- 
bot KU. tarbutt Br. Wb. rhombus. 

*tLibia phant buch 45., vgl. etwa 
Libellus. 

Libia afferen land 37. 

Libid-o gelustikait 32. vnkeusche 
gelust V. a. 1420. -iuis hourlusdi 48. 
Ubedo 6*. Tendigo. 

*tLibiua s. Labina. 

*Lib-, leu- Ed. U. Pk -isticum, 
lubicituni 37., leuitius 40. leuersto k 
37., -ck, eyngrotcrut 38. lubestuckel 
H Ph. lustok P. V. sant marien tystel 
40. 

Libitina s. Parca. 

Libitum beheghelek 37. willen 52. 

*tLibo s. Liba. 

Libra (currus) ein swengel 125. 
lib- l libe-rarius wagmaister 52. 

* t Libril-e dy schussel yn der wage 
125 Marg. -la Gloss., librella schnell 
waug 32. labrilia est baculus cum 
plumbo 37. 76. 

Libripens i.pondus liber eyn syn- 
thener 37. zentner 52. 

Libum etc.s. Liba. 

*tLibur-na 37. Symb., l -tiua 37., 
-nus, libernus 27. {cf Naues. Mus- 
culus. Corbita.) cocge 37. cogghe, eyn 
grotschep 38. kock 74. kochken 33. 
koge 27. goge 29. merce sdiSynib. D. 

30 



234 



Licena 



Ligneos 



280. holk 23. (holcke, hulcke sax. 
holck üdl. hiüca angl hulcke holcas, 
stlata KU), bare (X Hbitraa) 45. 
74. ein rayß wagen 52. 75, 

* Licena (c/. Licere) ceine 20. 
Symb.D. 

Licentia orloff 38. 

Licere voghen, temen i. bene 
Stare 38. betemen G. voc. czemen 27. 
czeynen 33. werffen sictU textores 27. 
33. 45. licet erleuben 27. 

^Licestea s, Latestea. 

*Licestes stmt qui linum (limen 
76,) l lidum adusum calcia-mento- 
nun (^-torum 76,) faciurU 52. 

*Lici-a, -are etc.s. -um. 

*+Licinia verbenenkrut 40. 

*Liciiii-a s. -ciam Oloss., Laci- 
nia. -um s, Licmen> 

Lycisca halbwolf Sw./F^7. licisc-a 
eyn iunk hunt 37. mistbella l braken; 
-i wolfbizin H, S, B. linci-us, var, 
-scns lins m, von ainer wülpen vnd 
von ainem band Meg, litiscus l lin- 
tisca (?) eyn stSQer i. canis vena- 
ticns 37. 

*t Jtiicitare (c/. Liciar-e, -i Gloss,) 
wenden 45. 

^tl-icitator vnder köffel 32. rei- 
zari i. lacessitor H. S, Tr, i. pro- 
uocator76.Pap, X incitator? licitores 
pl. furchauffel 52. 

Licinm eyn weppe woflfel 45. wepp, 
warff 52. harlauff, warffbant, kam, 
weflF, est instr, textorum exfilis conpo- 
situmetc.; , . . qaandoqtte et, dicipsum- 
met filum tele etc, K, V, sim. 64. haur 
löff 32. ysatrat 30. i, filum itmodatum 
tele werffte 27. werff 33. l et, liga- 
tura. licia-torium id. l ein werfften 
bom 27. garnpain 52. ein wider kam 
33. ein weber stiffeln (umg.) 45. -re 
(c/. Licere) wiflen 29. lic-am weuil 
V. a. 1420, -ia webbesnftre Symb. D, 
khompen /. höh, brdo V, trü. 

*Licmen. ligmen, 1: lignns 40. 
dochte 0. weyche 40. dacht 38. tocht 
27. linclüniim leoht faz Gl, Ker, 
licinium span H, S. D, (de arboribus 
et herbis^ var Fomes q. c/,), der Licht- 
span, vgl, Sm. III 564. 



fLicos wolf 40. 

* Licospermatis. litosi 
i. saxif raga i. (sax,) sundeon 
V204, 

*Licostrat-am^ -os (aljc 
eyn deele, eyn steyn berch 3 
Stratos eyn ste.vn tenne V. ( 

Lictor hoer V, a, 1420. (« 
h&re) haher; totengraber (X 
tor sim.) l litor suspensor l 
mortiiorum 52. 

^fLic-tunns s, Litaus. 
-jium. 

Licus lech fiuuius 40. lac 

* Lichns hecbid {nicht here 
Lind, 

Lidere i, frangereiexg^nn (< 
gen) 33. 

Lidius, iideus s, Ipersi 

Lien pac- 37., scheis- 33. 4 
arstarm 29. ein fei sich dam 
fei siue darm; X feit siech lep 
27. kra H, S, D, krag 74., i. 
gen in der (bes. nd.) B&i. Oekr 
krage- i. q, kr6se-stein); da 
kreglein Gloss, v, Anisa. 

*tLie-,6i)ifM;.lye-, 11-33. 
ist ein flug also dag die kust 
geit anverdauwet 51. pluets 
scheyssen, durichgang 34. dui 
30. durlöflf 29. blot gank 37. rc 
tag 32. r&re 40. dy rotenrur 5! 
theriosos (lientericus Br.) 

122. 

fLiens appel wyn 37. ho 
tranck 52. lyenm win 40. 

Liga hosvettel, senkel 38. } 
hosvetel 37. 

Liga-men lant 37. bent, sn 
-menta s. Neruus. -tura bi 
wumpele, doyk 37. hauptpim 
sim. 75. i, centum uvae passae 
Gf, II 440. hengela H. S. D, 
neis), alligatoris hangilla Gf. 
(übersehen bei BM, 1 612 v. He 

Ligeris. liger fl. her H, 
♦tLygistra s, Ligustrui 
^Ligmen s. Licmen, 
Li^n-eas, -nm. lingnus ho 

vile bgnum (virgultorum, sepit 
spachin H, Fh, 



Ijigmu 



lAmuß 



285 



*Li«nii8 s, Licmen. 

Ligo sech 40. H. S, D. hawe 40. 
liAW 52. ligones scara Symb, D. App. 
l/errum fasorium (aus foss-) /. tyr- 
Büiga Haupt V195. logones id. Pf. 
Qerm. VIII 400., aus tyrf-haga? 

^fLignla (cf. Liga) ghaspe, riem 
Gr. voc. schoff riem (cf. schuchriem lin- 
gola 74.) 32. nestel /. ligalator 
nesUer, it. strengaro gall. egulletier 

Oe. r. 
*tLigiir^iis s. Ligurius. 

* t Liguri-re, -gire nasschen, ghi- 
ren i. mendicare; -tor nasscher 38. 

Ligur-ius, -gos 42. luhsstein 42. 
Meg. 

Lignstr-um^ -a Haupt, l lugus- 
tmm 37. winda Haupt V 208. (li- 
gusticiiin winde Sum!). wedewinden- 
blomen, -glocken 37. glokenbläm 32. 
glockenpluem 52. wisse glockel blume 
^ den zänen 40. beinhfiltzen F. tril. 
(jgistra hopu Cleop. 

* f Lilifagas (cf. Eupatorium. Sca- 
riola.). lilisfagam i. sclareda hoc est 
saluia Haä. 1 314. fagos, elifagen 
udbeye; lililifagus zame s. 40. 

Llliam lilig; 1. conualliam weyg- 
liligen 33. L gilg; 1. conualium 
Jlayg 32. 

Lima fei 45. tima fil 32. lima-re 
weezen 27. 33. 45. feilen 45. fylen, 
raynigen vnd polieren 31. -tus v. 
\.v. -tura vilspen 29. feylspann 34. 
Yoerspan (umged.!), sprockel G.voc. 
eyn spil man (umg.!) 45. -torium 
Glüss., Imltorium (lini-?) vigelhug 
Sir. V. 

^fLinia s. Lymo. 

Limas^ limus 37. 52. schortel- 
doyk 37., -doeck 6f. voc. schurtz 52. 

^Limat-oriom, -nra s. Lima« 

^fLimatus (X limus ohliquus 
Br.?) f. curuatus l oniatus 76. krum 37. 
hmitus (alph. lim-) gesyem V. a. 1420. 

Limax (cf. Goncha) erdsneck (X 
limus) m. Meg. slecco H. S. D. slecke 
132. G. voc. i. limiea G. voc. snygge 
38. limex snigge 37. 

* t Limb-a s. -ria. -asium s. Bom- 
Cäsium. 



* Limberida nebel-ct^pe 40., -rapp, 
-kra 74. 

*f Limbertas s. Lumbricns. 

* Llmb-ria^ -a socke 40. (sack 74.) 
Limbus (cf Hora) br&hm m. i. in- 

stita F. tril linbus bendel i. Tlcta 32. 

Limbus, L inferni 29. 45. vor- 
hell 34. vorburg der helle 29. ver- 
borgen (umged. !) der hjel 30. eyn vor- 
geborgen der hellen 45. 

*tLim-en zul 37. -es suUe 38. 
-en, 1: -inare geschwel K. V. l -es 
geschwell, trischubel 34. -en geswell, 
drischübel 33. durpel 11. Symb. D. 
-inare^ -enare 27. beschyssen 33. be- 
schysen 27. sicut super ianuam. cf. 5. 
-inata ghe endet 37. 

Limes ein furch rain o. ab steg 
(steig?) 52. gemerch Symb. D. gemerk 
62. markstein, pfat 40. eyn wech t. 
via erranea 37. i. semita Ipalus in via 
transuersa in agris 76. 

* t Lim-ex^ -ica s. -ax. -inare s. 
-en. 

''^ t Limin-iom eilend 52. -enm 
elende 37. 

Limita-re czw (X zil?) seczen 34. 
zu s. 1. zilen (,) mal s. 29. ma^ geben 
52. 75. -tus gegreniczt 9. V.a.l420. 

♦Lymo 74., lima ((cf Luno) wagen 
nagel 40. 74. 

Limosus s. Limos. 

*tLimpid-us hei, chlar 52. t-nm 
dorsichtich; -issius (-issimua) lutter 
37. 

* f Lympricius s. Lombricna. 
Limpha muscht wasser 32. lauter 

w. 52. 

. * t Limpha-ÜGOS, -cetos 37., -uns 
l -rns 52. torhet, vnsinnig 52. wasser- 
w&tig 29. i. lunaticus (cfh.v.)est 
al. cuius celebrum 37., cerebrum 74. 
malus humor perturbcU. eyn l&ns man- 
zucht 37. 

^Limpli-ea s. Nimpliea. -os s. 
Limus. 

* Limus s. Limas. 

Limus s. leym K. V. quat, weich 
erden 27. limplius molten I: waytzen 
(umged. aus weich) erdt 33. limosus 
slimecht H.Ph. 



2S4 



Licena 



Lignens 



280. holk 28. (holcke, htdcke sax. 
holck iM. hulca angl. hulcke holcas, 
• Stlata KU.), bare (X libitina) 45. 
74. ein rayg wagen 52. 75. 

* Licena (cf. Licere) ceine 20. 
Sytnb.D. 

Licentia orloff 38. 

Licere voghen, temen t. bene 
Stare 38. betemen G. voc. czemen 27. 
czeynen 33. y^^iS^u sicut textores 27. 
33. 45. licet erleuben 27. 

^Licestea s. Latestea. 

*Licestes sunt qui linum (limen 
76.) l lidum adtisum calcia-mento- 
loun r-torum 76.) faciunt 52. 

*Llci-a, -are etc.s. -um. 
•fLicinia verbenenkrut 40. 
^Licini-a s. -cinm Oloss., Laci- 
Dia. -am s. Licmen) 

LyciscahalbwolfiSm. JF^7. licisc-a 
eyn iunk hunt 37. mistbella l braken; 
-i wolfbizin H. S. D. linci-us, var. 
-scas lins m. von ainer wülpen vnd 
von ainem hiind Meg. iitiscus l lin- 
tisca (?) eyn stSiüer i. canis vena- 
ticns 37. 

* t Licitare (cf. Liciar-e, -i Oloss.) 
wenden 45. 

♦fLicitator vnder köflfel 32. rei- 
zari i. lacessitor H. 8. Tr. i. pro- 
uocator76.Pap. X incitator? licitores 
pl. furchauffel 52. 

Licium eyn weppe woffel 45. wepp, 
warflF 52. harlauff, warflFbant, kam, 
weflF, est instr. textorum exfilis conpo- 
situmetc. ; . . . qmndoque et. die. ipsum^ 
met filum tele etc. K. V. sim. 64. haur 
löff 32. ysatrat 30. i.ßlufninnodatum 
tele werfFte 27. werff 33. 1: et. liga- 
tura. licia-torinm id. l ein werflFten 
bom 27. garnpain 52. ein wider kam 
33. ein weber stiffeln (umg.) 45. -re 
{cf. Licere) wiflen 29. lic-um weuil 
F. a. 1420. -ia webbesnüre Symb. D. 
khompen /. boh. brdo V. trü. 

* Licmen. ligmen, 1: lignns 40. 
dochte 0. weyche 40. dacht 38. tocht 
27. linchinom leoht faz Ol. Ker. 
lidninm span H. S. D. (de arbaribus 
et herbis^ var Fomes q. cf), der Licht- 
span, vgl. Sfn. III 564. 



fLicos wolf 40. 

* Licospermatis. litns 
i. saxifraga i. (sax.) sundcoi 

V204. 

*Licostrat-am^ -os {al 

eyn deele, eyn steyn berch l 
stratus eyn steyn tenne V. 
Lictor hoer V. a. 1420. ( 
h&re) haher; totengraber (X 
tor sim,) l litor suspensor l 
morttiorum 52. 

*tLic-tunus s. Litnns. 
-jum. 
Licus lech fluuius 40. Ia 

* Lichos h^cbid (niciU her 
Lind. 

Lidere i.frangerefergenn 
gen) 33. 

Lidios, iideus s. Ipersi 

Lien pac- 37., scheis- 33. 6 
arstarm 29. ein fei sich dan 
fei sine darm; X f^lt siech fejj 
27. kra H. S. D. krag 74., i 
gen in der (bes. nd.) Bed. Geh 
krage- i. q, kr&se-stein); di 
kreglein Gloss.v. Anisa. 

♦fLie-, W/fti;.lye-,li-33. 
ist ein fing also dag die kust 
geit anverdauwet 5L pluet 
scheyssen, durichgang 34. di 
30. durlöflf 29. blot gank 37. r 
tag 32. rüre 40. dy rotenrur 5 
theriosas (lientericus Br. 

122. 

fLieos appel wyn 37. h 
tranck 52. lyeum win 40. 

Liga hosvettel, senkel 38. i 
hosvetel 37. 

Liga-men lant 37. bent, s: 

-menta s. Neruus. -tura l 

wumpele, doyk 37. haiiptpit 

sim. 75. i. centum uvae passae 

Gf. II 440. hengela U. S, D 

neis). alligatnris hangilla GJ 

(übersehen bei BM. 1 612 v. H( 

Ligeris. liger ß. Her H 

*tLygistra s. Ligustrn 

^Ligmen s. Licmen, 

Li^n-ens, -am. lingnus h< 

vile lignum (virguUorum, sepi 

spachin H. Fh. 



lögaBS 



LimqB 



285 



*Ligni]s s. Licmen. 

lAgo sech 40. H. S, D. hawe 40. 
haw 52. ligones scara Symb. D. App. 
i./errum fusoriam (aus foss-) /. tyr- 
Gahga Haupt V195. logones id. Pf. 
Germ. VllldOCyaus tyrf-haga? 

^fLignla (cf. Liga) ghaspe, riem 
6r. voc. schofiF riem (cf. schuchriem lin- 
gula 74.) 32. nestel /. ligulator 
oestler, it. strengaro gcdl. egulletier 
Oe. V. 

*tLigiir^iis s. Ligurins. 

* t Liguri-re, -gire nasschen, ghi- 
ren i. mendicare; -tor nasscher 38. 

Ligor-ins, -gns 42. luhsstein 42. 
Meg. 

LigQstr-am^ -a Haupt, \ lugus- 
tmm 37. winda Haupt V 208. (li- 
gusticam winde Sum!j. wedewinden- 
blomen, -glocken 37. glokenblum 32. 
glockenpluem 52. wisse glockel bl&me 
vf den zürnen 40. beinhültzen V. tril. 
Ijgistra hopu Cleop. 

*f Lillfagas {cf. Eupatorium. Sca- 
riola.)« lilisfagam t. sclareda hoc est 
saluia Hott. 1314. fagos, elifagen 
salbeye; lililifagus zame s. 40. 

Lllium lilig; L conualliam weyg- 
liligen 33. 1. gilg; 1. conualiam 
glayg 32. 

Lima fei 45. tima fil 32. lima-re 
weezen 27. 33. 45. feilen 45. fylen, 
raynigen vnd polieren 31. -tus v. 
h.v. -tnra vilspen 29. feylspann 34. 
Yoerspan (umged.!)^ sprockel O.voc. 
eyn spil man (umg.!) 45. -torium 
Gloss., Imitorinm (lini-?) vigelhug 
Sir. V. 

^fLinia s. Lymo. 

Limas^ llmiis 37. 52. schortel- 
doyk 37., -doeck Q. voc. schurtz 52. 

^Limat-oriam, -ura s. Lima. 

^fLimatus (X llmas obliquus 
Br.?) i. curuatus l omatus 76, krum 37. 
lumitas (a(pA. lim-) gesyem V.a.l420. 

Limax {cf. Goncha) erdsneck (X 
limus) m. Meg. slecco H. S. D. slecke 
132. G. voc. i. limiea G. voc. snygge 
38. limex snigge 37. 

^ f Limb-a s. -ria. -aslum s. Bom- 
basium. 



* Limberida nebel-ct^pe 40., -rapp, 
-kra 74. 

^fLimbertas s. Lnmbricns. 

* Limb-ria^ -a socke 40. (sack 74.) 
Limbns {cf. Bora) brihm m. i. in- 

stita F. tril. linbus bendel i. Ticta 32. 

Limbus, 1. inferni 29. 45. vor- 
hell 34. vorburg der helle 29. ver- 
borgen (umged.!) der h,el 30. eyn vor- 
geborgen der hellen 45. 

♦fLim-en zul 37. -es suUe 38. 
-en, l -iuare geschwel K. V. l -es 
geschwell, trischubel 34. -en geswell, 
drischübel 33. durpel 11. Symb. D. 
-inare^ -enare 27. beschyssen 33. be- 
schysen 27. siciU super ianuam. cf. 5. 
-Inata ghe endet 37. 

Limes ein furch rain o. ab steg 
(steig?) 52. gemerch Symb. D. gemerk 
62. markstein, pfat 40. eyn wech f. 
viae^ranea 37. i. semitalpalusinvia 
transuersa in agris 76. 

* t Lim-ex^ -ica s. -ax. -inare s. 
-en. 

^fLimin-iom eilend 52. -eum 
elende 37. 

Limita-re czw (X zil?) seczen 34. 
zu 8. 1. zilen (,) mal s. 29. maft geben 
52. 75. -tus gegreniczt 9. V.a.l420. 

♦Lymo 74., l&na {{cf. Limo) wagen 
nagel 40. 74. 

Limosos s. Limus. 

* t Limpid-us hei, chlar 52. 1: -um 
dorsichtich; -issius (-issimus) lutter 
37. 

♦fLympricius s. Lumbricns. 

Limpha muscht wasser 32. lauter 
w. 52. 

. * t Limpha-ticus, -cetus 37., -nus 
l -rus 52. torhet, vnsinnig 52. wasser- 
wfttig 29. i. lunaticus (cf.h.v.Je8t 
al. cuius celebrum 37., cerebrum 74. 
malus humor perturbcU. eyn l&ns man- 
zucht 37. 

*Limph-ea s. Nimphea. -us s. 
Limus. 

* Limus s. Limas. 

Limus s. leym K. V. quat, weich 
erden 27. limphus molten l waytzen 
{umged. aus weich) erdt 33. limosus 
slimecht H.Ph. 



286 



Limos 



Lippidus 



Limns aäj. scheyl 37. linis Gloss, 
s, 143, p. 196 h. V, 

"^Lina (nach corda strich 29.) 
clam (ciain?) 29. fischnetz 52. 

Li- s. La-naria. 

^fLinbiis s, Limbus. 

*' Lineas (cf. Limus) scheyl 37. 
schilehender H, S. Mon., entstellt in 
schinhenter Vind, scichunder Mon, 
1231. 

* t Linchinom s. Licmen. 

*Lindex i. ped- 37. 75., pet- 52. 
-iculas lus 40. 

Linea leynen tuech 33. lineus 
linen, vlessen 38. 

*Lin-ea eyn metel snSyr 37. -ia 
linier 40. -ealis linierleich 33. linge- 
lich 27. -ialis linienlich 32. Unecht 45. 
-eale } -earinm lineal i. regula 
K. V. -iare strichen H. Ph. 

Linere {cf. Lita) abwaschen 52. 

*tLine-scena s. Linistema. -ns 
s. -a. 

*fLing-it s. Lapit. -nus 5. Lig- 
nens. 

*t Lingua bobnle^ canis ^. Bn- 
glossa. L auis pigle, stiche-, Stich- 
wort Cock. 

Linguosus s. Elingnis. liqwo- 

sus sneppichs F. a. 1420. 

* Lingnla sattelriem K. V. rieme, 
rincke 40. dorn m. Oe. V. (herha) 
eschlo'ch 40. 

*Linia etc.s. Linea. 
*Liniame-n, -ntnm leinein chlaid 
52. 

* Linicia eyn weghen bant, eyn 
wyndel doyk 37. wiegpant 52. 

*tLiiiio s. Linio. 
Linipe-s l -dinm leinsock 52. 
*tLinip-llas, -lusswingbretG.voo. 
'''tLinipulus (:mani-pulus Scheler) 
poup6e de lin 122. 

Linire kelen 74. (cementi-L kellen 
22^ vgl. Gr. Wb. h. v. ; aber kelken 1 7.). 
chlen {aus chelen? clemen? X chleben 
sim.? decken?), chatten (: limus chat) 
33. srairwen 29. schmirben 30. schmoren 
0. weych machen fX lenire); w.u. 
scliiniiwen.snjeren45. linitus (shst.?) 



smer; linita, lita (cf. h. v.) vor- 
-sprenget 37. 

^ Linis s. Limns. 

*tLiniste-ma tyrtey G. voc 
parchant52.1inescenabeyderw 

*tLinit-iam s. Linteamen 
8. Litnra. -us s. Linire. 

Linqne-re uorslaßen 45. -i 
laten (ptc.prs.?) 37. 

fLinsa s. Lynxa. 

*tLi-, le- Symb. -nteame 
teoli H. S. D. (cf Pannus) 
laken G. voc. slaef- 132., lin- Syr 
höuet- H. S. D. -lachen, leylach 
linte-nm, -osum 1 linitium 2 
thenm 40. lilachen, schifsegt 
tüch 40. duele Symb.D. eyi 
dwele 37. blach 1: deppich Z. 
tuch 32. eyn starcz (aM^scurcz,st 
tuch 27. 

*tLinter nrr. 1. 2. Gloss. li 
40. P. F., lin^e^, l -ris 37., 
Carabus) swin- 38., swyn- 37. 
sawnüsch {cf. Gloss. v. Canalis) 
innaui l ara P. V. schiff, nart 
canis 40. eyn ghir i. wltur (X 
37. baren m. (im Stalle) V. tril 

*tLinte-ria s. Lienteria 
s. -amen. 

*tliint-is, -ris s. -er. 

Linum, lannm K. V. flachi 
P. F. flasch 27. flaß 31. vlas 38. 
75. P. V. umbelacken (X lii 
cf. Aulea) Symb. D. 

Linx los 23. 27. 38., eyn di 
lentworra G.voc. luchß, dachg 

*tLynxa, öto^^.,linxea52. 

37. i. bestiarum dea. 

*-J-Lio-, lios-paris ags. (m 
94.) mugpert Haupt V204. 

Li- s. Lip-pidus etc. 

f Lipire {cf. Lupire) miluoi 
a. 1420. 

Lipothymia ohnmacht, seh 
linge 43. 

♦Lippa. lupia (1 lypias) 

lyppe 125. 

Lippidus, lipidus 33. auger 
27. -tätig (sie) 33. -kriekig (vgl 
lippa Gloss.) 34. lipp-us og 

I»ich G. voc. vulsersiji: (viussij 



Lipsa 



Liiaiu 



287 



1.1420, schellart 45. suwract 

?er Gf. sim. schil-e 33. -er 

7. Vbei sinnig {sie, cf. Liiscus) 

chilhein 33. -iludo schilheit 

röti 3'2. oghen vled 37. lipi- 

in fluß K, V. 

, yserin blech 40. Dazu vrm, 

hysen 8^ (Gloss.) 

ntns s, Lispidus. 

re (lewen, czw genn 33. 

-scere tewen 27. -facere 

Iso water dat ghevroren is 

zen 29. -lieri smilczen ih, 

den 30. 

Ti-cium, -tinni s. Liqui- 

118 naz V, a. 14.20. weych- 
ss.j daraus -slussig 33., -slo- 
:chte 40. 

li-riciuni, -ricum45.,-lici- 
lue-ricinm 33., -tium K, F. 
irium) sfigholtz, leckerzweyg 
t) K, V. lagiricze 27 lich- 
leckerij, lackericzge 45. li- 

fluss 0. flieh 41. nessikvt 

• 

. sim. 9.pl. -res flüzling Jtf e//. 
irosus s. Linguosns. 
3r in dem acker 38. 
:/. Rutta) leyr, est in^tr, mur 
i habet in alueo vasis cordas 
ulam de suptus vertibulo gi- 
s in pulso clauorum proper- 
r dista7itium consonantium 
K. F. 
a 76., Urea 32. est anterior 

c-en herpffer 33. herflFer 27. 
re liren 38. 

imangerleylob-tichterJST. F., 
2. 93. 

1 wagenlayß 52. 
pip-iura, -pium s. Leri- 

itestata ein verworren ding 

sniede {i. carex Gl. m., X 
as?) Gf. Symb. /)., de rebus 
m sehen Caseus und Buccella; 
(KU.) snede lamella panis^ 
uvrm. Lista q.v. 



^Lisinne lesen i. gansape Symb. D. 

*Lispa s. Lipsa. 

*tLi- 34, hy-spidus lisp-ig 29., 
-ander 34., -end 1. lipsitus lipper 
(lisper?) t. blesns 30. 

Lista (cf. Lisca) tälir 34. scheib; 
sniten protz 52. 

Lisles schecher 40. Schacher 74. 

t Litus gel (?) gecleybet F. a. 1420. 
{cf. Linitus Gloss.) lita gesalbet o. ent- 
siifert 40. Vgl. entsaubern (maculare, 
unbelegt) Gr. Wtb. entreinigen linere 
Gloss. 

*iiLU s. Le-targia. 

♦fLitargi-rum, -um 1: litergium 
38., l litarinm 52. suluer schume 38. 
sylber-glit, -glied 0. san. schnider 45. 
sinther 52. 

Litigiosns kriegsam 29. 76. 

^Litiscus s. Lyeisca* 

Lito drek eghen i. proprium seruus 
37. 

♦fLitor s. Lictor. 

Litostratus s. Licostratum. 

* Lito- J: liton-tripon t. vngentum 
etc. (wie 76) 37. 

Littera bouckstaff 38. 1. exami- 
nationis ban-, absolntionis ban ent- 
schlach-, relaxationis e-, interdleti 
verschlach-, sententie vrteil-, recog- 
nitiouis bunt-, appellationis (t. in- 
strumentum) zeug-brieflF K. V. 

Litterata-ra geschrifftler-ung 29. 
-s -nig 34. 

^fLitteris s. Liaoricns. 

*Littor-ia, -aria schiffes nache40. 

Littns (cf Ripa) ufer 27. vuer i. 
parcos (st. portus) 33. mer-, wasßer- 
stade 45. 

Litaan-ia (Gloss. t;.Letuan]a) litten 
125. -US Gloss. y letfanns lettaw 32. 

Litnra abwischung 52. saluinghe, 
cladde G. voc. daum Gf V 141. im- 
pensa limul clam Haupt V 195. in 
pensa limu dam Symb. E. lim \ daum 
Pf. Grm. FJJJ 58P.inpensalim«m dam 
i6. 399. t. q. linitora liim claam ib. I 
116. (ags. clam, vgl. clemen v. Lere). 

*tLitiispermon ^. Licosperma- 
tis. 

Lituos. lictanns oster klapf 32. 



988 



Liuere 



LomoB 



Liuere blevben, smerczen27.pluen, 
sweczen (sie) 33. swerczen, bleychen 
45. 

^fLineritis s. Linoricus. 

♦fLiuidus blaw strimig 29. heßig, 
swarzig (swaczig?) 45. nydichs, heschig 
tswarcz bravn warbe 27. nydich, blau, 
bleyck, gheel, misval G. voc, myftvael 
13^,, avrS misvar, vll. X niuysvael. 

*Liuio vn reynekeyt 45. linio vn- 
saubrickait 52. 

Linonia liffant- 27., lewen- 45. 
-lant. 

Linor swile o. has 40. bule, pravn 
warbe (w. üherpunktiert) 27. buele, 
ein slagmal 33. slagmasen 34. slach- 
mäs 1: slag (slagen?) 29. tod plüt 32. 
plabstain {am -stram) t. flauidns 34. 
slim; 1. oculorum (Ed.) augswer; 
liuorosns (Ed.) slimecht H. Ph. 

♦ Liaoricns (herba) sture 74. liue- 
ritis stdre h. ; litteris (alph., scheint 
licteris) hopfe; mercurialis hopfe 
0. sture 40. 

*t Liuorosns s. Linor. 

*Lix ysern drat 37. 

Lixa i aqua Gl. m. v. Lixe. 142. p. 
197. Wasser o. w. trt^ger; elixa w. 
treger 40. 

* fLixale, ein sprutzen 52. lixiale 
sprticz 32. 

Li-^ le- 32. -xiainm log 32. löge 
38. loghe 35. lowghy 31. lauwe 45. 

"^tLnii- s. Lima-toriom. 

^tLoaflcus sim.s. Laflcos. 

Lobinm loue, bone i. laqnear 
38. lauben, soler 52 

*tLocana s. Sagena. 

Locare operam sich vormethen 
125. -tos ptc. iecht, ghe 1. «. positos 
38. shst. vnder meister 5^ 29. jung 
maister 32. 

*tLoc-ellus s. -olos. -onie s. 
Lauconie. 

"^Löcosi 8. Lutosns. 

Loculos aser 1. 30. 3. asser 34. 
neser; falde in der teschen 45. pewtel 
52. doten bo'^m o. seckel 40. title 
V. a. 1618 (Sm. 1461). vndertat (cf. 
Interfinium o. und Gloss.), significat 
paruum locum ahsconsorium stA ierra^ 



et est bursa . . ., e^.ferdrum K. I 
til, bore., stetelin V. a. 1420. lo< 
täscben taut 32. locnlos steUi 
man gät hin let 41. 

^fLocona s. Lacuna. 

*Locaple-s phennig reich 
1420. -tatio rike daghe i. dioic 

Locus laghe, ieghenode i. 8( 
stad, stede 38. 

*t Locus corrigie (cf. & 
Poblex) rio H. S. D. riho Tr. ( 
430). nhd. reihen m. des Fussi 
in Bezu>g auf Schuhwerk. 

Locusta {cf. Hastrigo) hisc 
41. hiwstoffel 29. ho'stapflFel 32 
Staffel 31. h4-, rar. h&u- Meg., 
Meg. P. V. 34. -schreck, mat 
Str. V. mat schreke 40. sprinco 
sprencen pl. H. S. D. colsprinl 
38. koelsprengher G. voc. locu 
ain vierfüezigz tier Meg. 

f Locutio {cf. Plectra) rede, 
sprake 38. 

♦fLodex colte 27. 38. i. te 
dekene, deken (tegere decke; 
koczen 33. korcz 45. ruch deci 
lodax rehe d. 30. 

Lodix kedel 37. uueppe Gf. 
woppe Gl. Und. 

^fLodum s. Ladum. 

Logic-a, -US {cf. Dialecticus 
cus ein kunst suchender meister 
i. dialeticus warheit schawe 
kiinst der w. schower; loyca i 
letica k. der w. bekanntnig 2 

Logium prustplech 52. 74. Ic 
eyn vor span i. omamentumpeda 

*tLogones s. Ligo. 

^Logothe-ta eens princen 
holder of spreker G. voc. 

^tLogumen s. Legumen 

^Loyc-a, -us s. Logica. 

^LoUcus i. mundatus 37., a 
tus sim.? 

Lolium heder-ik 38. -ek 31 
reich samen (,) tfird P. V. trel 
F. knill 32. (knülle m.BM.) 1 
Somner. luUich V.a.l420. 

Lomentum löge i. absoluci 

dium 37. 

"^fLomus s. Lama. 



Longale 



Lnearia 



2S9 



Loilg^e langaagen 30. ein lang 
weil (sie) in cunro 27. eyn langb wagen 
t. raedianiis 37. lanck wid, deichsei 
52. 

Longanim-us d&ldich 37. starck- 
mutig 52. 75. stragm&tiger 40. -is 
beytlich V.a.l420. -itas gedult 52. 

liOnge vernis 30. 

Longeans lanchkaltig 34. lang- 
alt, -wirig 29. lang lebung 30. 

LoDginqu-os. -a (teUure) in ferro 
gelegenun 48. 

Longio. longa(o)n endilster darm 
H. S. 2>., vgl, und, endeldarm (Sturen- 
hurg); endilosta Gf.I358? 

Longitarniis lanck weilig i. lotige 
durans 52. 

*Lopetiis s, Ipocns. 
*Lopilopiu-m, -s (12J3^.) ^.Cubi- 
soniam. 
*tLopis (anders Gloss.) s. Com- 

pages. 

Loqa-i. -itnr cosida 48. -ax klaffig, 
Schnapper 29. cleps, velsprekech i. 
procax 38. 

♦f Lora (cf. Eutrapelia) lorie, leure 
u vinum secundarium; resfriuolae etc. 
Kü. 

* Loramentum toghel band 37. 
kaybant F. a. 1420. gesmeid, pintung, 
grontf^t 52. 

*tLorailder lorant m., ^e latein 
auch rotunda d. i. der sinbel paum 
Meg. 

Lorica (cf. Squama) pantzer, plate 
37. blate, haJberg (aus halsberg) 40. 
lorica burne Lor. 1. amata (harn.) 
prunna kicraphotiu Ho. 47. Datier 
lanricale 1^^. p. 57. 

*Lorifex ein salwerich 52. 

''^ t Loriflcns s. Laflcus. 

*Lori-, loro-narins ein riem 
Schneider 52. 

Loripes kropel 37. G. voc, in den 
voeten G. voc. stelcz 32. stulzender 40. 
sterczender 45. hinkender 40. 45. 

*Loro- s. Lori-narios. 

Loram ihm 37. toem, ghebit, toghel, 
reem G.voc. zomleder 32. iC. V. zo"m 
leder (,) geischel o. eins tieres swancz 



40. sim. 74. pig 34. gepiss 29. dy 
scheyde (in ecclesia) 125 . 

*tLorii8 s. Laras. 

"fLosanna (Gf. IV 1259) losen 
civitas horgundie 40. 

Lota. loto lod 37. 

f ^Lotaringa lutringen 40. 

*Lothen. loto gaizponi Virg. 

*t Loter \ lauter wescher 40. 
lotrix we- 30., w6- 29. -scherin. 
wechsserin 27. weschin 33. 34. 

Lotio baschung 33. wesung 27. 

Lotinm harn 100. H.Ph. 

^fLoto s. Lota. Lothen. 

*Lotricus (a. d. D.) lotter 76. 
K. V. est homo vanus et in verecnndus 
etc. V. K. 

Lotrix s. Loter. 

fLotam (cf. lothnm, lotus Gl. 
m.) s. Stopa. 

• t Labeco lubeke, eyn staad bi der 
see 38. 

*tLabicitam s. Libisticnm. 

'^'Liibrica t. instr. ad plcnandum 
vestes lineas eyn lik glas 37. (me. longa) 
est instr. do man mit daz linen dach 
glat machet 45. 

Labrica-s, -m 40. slipper 38. glat 
38. 40. 0. glinsecht ut angtcUla 40. 
(glins Glanz BM. I 549). scheyblich 
27. schlitpret (sie) 33. lambricos 
schlyprat 31. 

*Lnbram {cf. Labrum) liffel 40. 
est rasile lignum 76. eyn holten schere 
mest 37. holt bequaem om worden 
gechaeft G. voc. 

*Lacana s. Lacuna. 

*Lacana eyn motte worst 37. 

Lncanar, lacari-a 32., -er 40. 
moertkuyle, roeckgat, venster G. voc. 
dach40.,tach-32. K. F. -venster. rauch- 
loch 52. 110. K. V. liecht-seyl, -trager 
K. V. hangende liecht 40. 

Lacanica. ylianinica (X ili&) 
braut wurst 32. 

* Lucar (nrr, 1. 2. sqq. Gloss. cf. 
142. p. 198 h. V.; ib. Itmfer lucar mit 
Anmm.) forst-gelt 52. -erlon K. V. 
wold Ion 37. dz gelt dz man von wei- 
den l6set 40. vude feoh Aelfr. 

*t Lacari-a, -er s. Laeanar. 



240 



Lacarius 



Lumbale 



Lncarins farster 32. een bosch 
Wächter G. voc, Ingars walt her* 40. 
t Lucas n.pr. laux Oe, V. 

*tLuce-olus, -US s, Lucius. 

7 Lucern-a (c/. Cicindela) cherzun 
(abl.) 48. brinnents Hecht K, V. luchte; 
-are luchteu 38. 

'*'Luciba s. Lucilia. 

Lucibulum diegel 45. cutibullus 
liechschreiber P. F., umged. ans liecht- 
scherben, vgl. Gloss. v. c, Sm, III 399. 

♦fLuci-bus, -da *?. -lia. -dare 
s. -dus. -dus s. Ludarium* 

Lucid-us scheinber 52. lichtig; 
-are herluchtigen 45. 

Lucifer tagstern; w. u. liechtra- 
ger 32. 

Lucifuga schuelich F. a. 1420. ewl 
52. 

*LucMia, -ba Gloss., -bus 40., 
-da G.voc. peynstercz 33. bein- 27., 
fuej^- 1 pach- 34., wasser- 29. 40. -stelcz, 
-stelcze 40. quackstert G.voc. water- 
stelte 37. luzinia bach stelcze F. a. 
1420. 

'*tLucm-a cardonnereulle 122. -ia 
auis leuz m. Meg. (ein, von dem) lencze 
50. 

*tLucipe-ta, -dai noctilia gel- 
würm 30. 

Lucius (cf. Dentex) hechde 40. 
luce-us heket; -olus eyn iung h., 
eyn snouck 38. 

Lucr-um wiu, winninghe ; -ari w v n- 
nen, also cop lüde 38. -osus gewin- 
haff-t 52., -tig 75. 

*Luct-a rangung 27. ringeng 33. 
kiflf; -atrix wrengersche 37. -ari 
wranghen l ranghen (bis) 38. 

Luctus droffnisse 38. clag-, weyn-, 
carm-inghe G. voc. clang, wannung 45. 

Lucubrare waken om leren G. vor. 

Luculentus ein licht 27., gleich 
33. grojj walt. puscheyt F. a. 1420. 
boschethte 8^. 

Lucus dicker walt 40. K. V. dick 
wald 32. wold 37. loch H. S. D. poschs 
F. a. 1420. apgot 40. /. idolum l ohs- 
et4rt4m aut densitas arhorum 142. 

*tLudariu-m eyn spelhus {Y) be- 
spotten; -s, lucidus schympeÜk 37. 



ludib-undus id. ib. schimpfleich 52. 
-rium spylung 27. 33. erpyttuDg34. 
verspott-ung 30. -nig 29. torenspü 
F a. 1410. gelaich 52. ludic-er ta- 
goltsanier 74. -re degelde Sifmb. D. 
-ra, ludrica 34. schympf-wort 30. 34^ 
-bart 34. ludi-us ein spieloian 125. 
Gloss. -ficare laichen, tewschen 52, 

^Y Ludi-nium s. Lugdunnm. -lu 
s. Liidarium. 

* i'Ludu-lachra, vor. -dochra 
ludliuther {geflügelt Meerivtmdef) frAris- 
toV Meg. ludrocha lud-, lut-rache 
m. 50. 

"^fLud-rica s. -arium« -rodia 
s. -olachra. 

fLudus schimpf 52. 93. 1. ^i- 
diatorius ein fechte-, scripturarins 
schribe-, nebulonum i. gane-a, -um 
buben-schule 125. 

♦fLuere s. Lugere. 

Luere ontghelden, beulecken, pur- 
geren G.voc. lugere engelten 30. 

Lues vnflat 52. 

*tLuga-rs s. Lucarius. -uti *. 
Lusatia. 

Lugdunum lug 74. ludinium luck 

45. 

*Lugere s. Luere. 

*tLugere chlagen 34. l luere 
(X (i- luen?) hu Wien 29. lugos-us, 
-itate plenus klaglich 52. lugubr- 
is gar trubig 1: werig (aus wenig) 
27. drouich; -e droflik 37. 

*Lu- s. Li-gustrum. 

*tLuio s. Luuio. 

*tLuligo, lulio 32. plieng j)i^ 
eis 32. pliegge p 40. schezevlieg 93. 
aus scherzevlieg (vgl. Testudo. Tor- 
tuca. BM. 112 164.)? oder aus (pi-) 
scis 7i (gew. Abk. für est) vlieg? 

*Luma eyn see 37. 52. 

*tLumbal-e, -re 37. F. K. F.a 
1420., -r 37. 40., -sium (X bom- 
basinm q. v.), -torium {%. Goxale 
sim. 142. p. 200 zu lumuatorium co- 
xalae), bombal 34. lendener 38. leyd- 
ner (sie) 34. lender 29. K. F. i. reiio, 
eingulus . . . qni circa lumhos ligatwr; 
reno et. vestis breuis etc. brustbeltz 
K. V. pruch 40. uedir gurtil F. a. 1420. 



Lnmbricns 



Lnsatia 



241 



Lnmbricnfii, L terrestris Ann. 
H. Ph., l limbertus 40., lambricins 
34^ lympriciufii 42. spolworm t. ver- 
mis in venire (sp. su dem vorherg. Lum- 
bale verschohen) 37. spoulworm 38. 
spil-, spiln-worm 42. ulwurm H. Ph. 
bU-, regen-wrm 40. pauch burem 34. 
eayck (st. buyck) worm G.voc. eyn 
irorm den eyn mentsch in ym hat 
0. schiget 45. 

'•fJ^um- s, La-bricus. 

Lumbus nierbrat K. V. nier brote 

0. lunbel (lumbel BM,) 40. lumben 
ff. S. D. lumblo g. pl. GJ, II 240. 
schlog braut 32. hufbein Oll, Erf. 
Marb. (vgl. BM.IIOI. hufbeni clunes 
G/. m 129). 

Lamen lech; lecht van dem daghe; 

1. eonglobatum Stapel 38. 

* 7 Lamen-tam est uürum darum 
solis liecht glaj^ 52. -dum est vitrum 
mmodtimsolis (salis76.) 37. 

*t Lomes s. Luns. 

Lamina-re bang liecht 32. -osos 
lecht, dat nicht duster is 38. 

^fLona s. Lano. 

Lun-a mane 38. -aris manscheynd- 
leich 33. schlnlich 45. -aticns lunsch 
38. lewnischs V. a. 1420. manisch 34. 
monsichkait i. limphaticus (q. cf.) 
30. -atio m&n schyn 37. 

*Liuiacia schnek 52. 

^tLonatos s. Limatus. 

^fLandonia landen 33. londana 
landen ciu. 40. (mhd. lunder frjs. 
londres u. dgl). 

* Lnno {als d. sg. v. Columbar) laun 
ilftchssen, est clauis axi anterioriparti 
mfixus, l est baculus ab anterior i parte 
OXIS sursus protendenSy et est tractum 
a vulgari theutunica K. V. Ion 32. lana 
Ifin 31. i. dimidia rota 76. luns v. sq. 

* t Luns g. luntis instr. purgatidi 
Imum, ec. coclea, ein hechel 52. eyn 
runge (cf. Luno); eyn hekele; *. q. 
lomes g. etis eyn hekel 37. 

Luniü-a moneleyn V. a. 1420. -e 
pl manen, (omam. mulieris) nuschen 
B.S.D. nuscelen Symb.D. hlibas l 
sdllingas Pf. Grm. 1 116 cf 94. 136. 

*Luo i.varaiar 52. 74.76. 

I>l«fMb««b| XoTum flouajriuiii. 



Lnpa wiilffin 29. ^Ipe o. hflre 40. 
wulppin; hftr, schandweib K. V. 

Lnpanar (cf Ephebian) huorhus 
48. hoeren cotten G.voc. 

"^tLupar-ius wolfhont, -iaalsulcken 
teue G.voc. -tus (leopardus) schayff 
hund 32. 

"'fLupat-uui ein scharffer tzam 
52. -a sg. eyn scharp ysern 37. pl. 
orginvn H. S. Tr. (Hffm) -i freni 
orgenun (?) Gerbert. 

♦fLupia s. Lippa. 

^Lnpin-a uichbone; faba 1: 1. t 
bellinunciunOL (umged.^ vgl. m. Origg. 
Eur. V. BiXtvovvTta) etc. biKsa H. 
S. D. -um luvina Gf lusina Symb. 
D. -um montannm phrimmo i. tehr- 
moforinos H. S. D. vgl pfrimme 
termoczorins 40. (vgl termns lupi 
wolfwrz Sum.y X cammonon thely- 
phoronwolfswurzi45.att5 ^riXv(p6vov 
i. q. äxnviTov7). -um vik bonen 37. 
-US wulues b., ligumen ib. weg b., fig 
bo'^m (sie) 40. vicbone 38. vigbona 
(1. albus Amh) H. Ph. wolflF strel \ 
bein, ligumen K. V. 

Lupi-re est clamor leccator et mi- 
morum 52.-0 pr. miluorum; et. i. q. 
Imtor 37. 

*f Lupus. Für den Vers im Gloss. 
vgl Haupt VI 286 XII 216. 1. marinUS 
merwolff 29. 30. 33. sim. 1. 5\ L 
scythicus grimmklauw m. 140. 

*tLurale loir d prendre oysaux 
12^. p. 32 m. Anm. 9 ; lat. und frz. 
Wort, afrz, loitre nfrz. leurre engl 
Iure aus mhd. luoder. 

* '\ Lurcare lelick eten G. voc. Aus 
lurco: luriones (auch 76.) i. leccato- 
res; luritores leckers i. deuora- 
tores 37. 

*tLurica s. Lorica. 
*Luri-dicus 52. 76., -ticns 37. 

i. legis peritus; absichtliche Verdrehung 
aus iur. X Inridus? 

*Luri-s blek 37. -dus schoruede 
37. vnlustig V.a,1420. 

* t Lurit-icus s. Luridicus. -ores 
s. Lurcare. 

*tLusa s. Luxa. 

Lusatia. ^ITterAerlugautilatSczer 

31 



242 



Loscinia 



Mftcilw 



pcptdus 40., eher vgl. luttici lutizin 
S. H. Tr,; dieslav. Luticzi etc. Zeuss 
d. D. 598. 655 ff. 

hü8cima(Ed.) nachtgalla/. H, Ph. 

Lqsciis {cf. Limus) scheel 38. scheyl 
37. schilhender, Vbersdniger 40. vber- 
senig 52. Vbersinnig; sbst gluner (vgl 
glumen = glupen Fr.) 32. 

Lnsor (cf. Eutrapelia) spelma (sie) 
38. 

*tL- s. I-nssellnm. 

*tLiist-a^o s. Instagia. -inio- 
sus s. Lascinus. 

Lnstra-re irluchten V. a. 1420. -tis 
(finihus arua) umbifaranan 48. -lia 
herschauen i. armilustriiim (Gloss. 
h.v.)125. -tio reyninge 37. vorsuch 
wassir V.a.l420. 

Lastr-am, -is 41. eyn deyr garde, 
eyn hazen kamer 37. tier-weida, -warta 
H. 8. Tr. tag waid (umged. ? vgl. Gloss. 
V. Dieta) 41. eyn wiltuest V. a. 1420. 

*t Luta (cf. Laudum) lauth 34. luten 
29. lutana lute, eyn seyden spil 38. 

Lnter s. Fiber. 

Lnter lavel Symb.B. eyn bade 
vaz V.a.l420. 

Latiflgulns (cf. Figulus) gropen 
meker 38. topfer 27. 4. 



Lntosns. in latosa aqua lachaß/. 
// 101. iBousu löcosi kackiasiueni- 
bum (?) Ff Grfn. VIII 391., au^lackia 
sim. (wetm nicht ans crocea?) sive 
rubum sim.^ vgl. lütam, latus i. cchr 
rubeus rode varwe;.luteiis, lateobtt 
i. croceus l rubeus G. voc. etc. latm 
i.flos rubeus 37. Intam vurme (cohr) 
Lyc. 

^t Luttici s. Lnsatia. 

Lutam (cf Lutosus) dreck, hör 
38. drek 37. kat K. V. das katt Ot. 
V. chot 33. vnflat 27. 

Luuio (cf. Liuio)faulika]t52.schor- 
fekeyt V. a. 1420. luio eyter, vnreyn^ 
keyt 45. 

Lux, glossiert formositas fronidd 

48. 

^fLuxa 1: lusa bethol nut 40. var. 
Inza i. ntix l amygdalum Voce. 
fLaxatns gelemet 125. 

'^fLaxosus s. Luxus. 

"^fLuxuriatrix s. Diobolaris. 

Luxus gilusti Sediü. gi-, ur-, un-, 
uuinni-lust Gf II 287 ff. obirvlozF. 
a. 1420. luxosus vol lust ib. 

^Luzacia luzacerland 52. 
^fLuzinia s. Lucilia. 



JH. 



*t Macastrum halder 38. 
*tMacauro s. Marrubium. 
* fMacedoui-cum, -a l synouum 

peterseligen vg dem lande 51. 

MaceU-um scame dar brot edder 
vleysch veyl is 38. eyn slachte hus 
37. fleisch-merket, -bank, raeczige 40. 
metzg K. K. -io metzker 52. \ -arius 
fleischakker 33. 

Macera pankmeger 52. matera 
i.ferrum carnificis Symb. D. 

*Macerana s. Matricaria. 

Macerare megeren 33. kestigen 
52. 74. 

Macere fawl 33. 52., vol (umged.) 
27., welck 27. 33., swelich 52. wer- 
den, flecken (umg.) 45. 



Maceri-a ein weingart mawr 52. 
-es V. Aspar. materies laymenew 
stain wandt 34. 

^Macia s. Macis. 

Macianum holting, eyn wilt appd 
38. matianum melzich apel H. S. D. 
malus matranus surmelst (st. -sc) 
apuldr Somner (cf. melarium milsc 
a. Gloss.). 

t Mac-ies, -iecula (dem. Br.) l 
-or 37., -redo 29. 30. megry 29. 32. 
magerkait 30. clene magher 37. wiUe- 
keit 18. 27. -iUentus goreger (v^. 
Gf IV 237.) Symb. B. 

♦ t Macilis est tunica talaris 33. 76^ 
macil t. caloris (umged.!) 27. maehil 



HaciUentis 



Mala 



243 



jyn kernt rok 37. mahil fmt vestis 
wicerdotdlis siue trüege etc. 76, 

*Macillentns s. Macies. 

Macis, macia 87. matzenpaum 
Heg, rouscat-plfiet, -rint ib. -blüt; ein 
Am von dem flusset ein zäher der 
leisset mastix 42. muscaten blom 37. 

*tMacis l machis vennis U24. 
Paracelsus). de macis l dracnncn- 
is die mitesser 43. 

*t Macoca (alph. mad-) kelbertancz 
J3., vgl Gr. Wtb. V57. 

Macor, macredo s. Macies. 

Ma-, mi-crocosmus {in gl. F.) 
raer-, mynder-welt 32. 

Mactare vich slahen 52. sciagen, 
scheiden 45. schinden Gloss. (sacri- 
ficaregregesfibrasquetepefiteSy Glosse: 
uenas caiidas) sprateltun 48. 

Macnl-a mael F. a. 1420. mavU 
34. mail 33. 52. beflechung 33. raay- 
lung P. V. fleck, maß 29. 30. mauß 
32. mag (rethis) K. V. -are (c/. Coin- 
quinare. Ferire.) mayligen P. V. ver- 
fludlen 52. vermäggen 30. besolen, 
smytten, sleckeren (slakkern Br. TF6.), 
vnreynemaken 38. bedreynen 45 -osus 
mannich valt {d. i, fleckig?) 37. 

^fMach-arium. -ia sunt gajse l ti- 
gwria hatten 52. 
^fMachi-l s. Macilis. -8 ^. Macis. 

MAchin-a bilde 38. 40., eyntuu- 
we dar mede schut 38. bild 29. 30. 
festung, geroist 45. geruste, werg 40. 
hantberch 34. rat l pyn 27. ein pirat 
(atc^ pinrat) 34. -is geräst 29. 34. ge- 
8tell 29. -amentum zeghevacht 37. 
die. triumphus l uictoria ein sig 52. 
-itor quaet pensende of doende G. voc. 
eyn bliden mester 37. -ari obil den- 
ken V. a. 1420. arg gedencken 9. 52. 

*tMadociam s. Mandare. 

Madula eyn pisse vad 37. seich- 
napflF, -tuech 52. 

■agale, 1 mappale 52. jl. V. gar- 
ten-hütte 40. -hftt K. V. hftter haws 52. 

*Hag-ali8^ 1: -ialis 52. barg 40. 
barch Sum. H. S. D. mestswein 52. 

^fHaganus, magenus s. Mango. 

Magi-a 1 -ea de swarte kunst 37. 



*tMagi-all8 s. Magalls, -cns s. 
-rus. 
Magil-lare. -o pr. onagri 37. 

^Maglrus. niagicns koch 40. 

* Magisplnrls vil-merer 52., -meher 
75., -mee 65. 

* f Magist-er ai*tinm maister der 
freyen kunstn 34., in artibus meister 
in den frygen kiinsten 29., cuiie hoflf 
m. K.V., hoflf-, clnium burger-, fa- 
brice bü- 32., milltum (cf. Capita- 
neus) ritter-maister 32. vnder d§ die 
ritterschaf swerent (pl. coli.) 40. -rare 
mesteren, leren 38. -ratus meister- 
machung 29. 

* t Mag-itora s. Margaritaria. 
-nalia s. Mango. 

*fMagna-s, l -tns ein frey 52. 
-tes pl. freyen ib. sg. ein gro| ge- 
porner 34. 

Magnificus grog-gäbig 31., -gebig 
64. gros dachtig 52. 

Magnopere mit grosser arbait 52. 

^fMago s. Mango. 

*f Magon-ellns s. Mango, -ns s. 
Mogenus. 
*Mag- s. Mai-orana. 
Magud-er 29. 34., -eris^ -rls 37. 

V.a.l420. eyn colstock 37. 38. k6l- 
torse 40. kappeg-dorse, -torse 45. sten- 
delkol 29. targ 32. torg, kage i. tirsus 
K. V. stingel 34. stenghel, strunc 
(strunt?) 38. kyeme F. a. 1420. 

*Maguncia mense 38. 

^fMagus s. Malus. 

Magns gawchkler etc. 33. keueler, 
kunig, worseger 27. czaubär (st -rar) 
34. künstiger znkomner ding 29. Zau- 
berer, weyser man K. V. 

*iMahll s. MaeUls. 

Mai-^ min- 30., mag- 52. -orana 
moioran 30. meygeran 29. margai'on 52. 

Maiores natu olt säten 37. 

^fMaioth s. Momentum. . 

Malus may 32. maig 30. mey, io 
eyn mey tyd 38. magus der meyge 45. 

Mala eyn schap 37. 

Mala eyn obir backe F. a. 1420. 
wang K. F. maxilla wänglin K. F. 
pack 52. 



244 



Malache 



Mandpi 



Malache. malochin agria vudu- 
rofe Hb, 

^Malag-ma, -ena wichk 34. -Ina 
waiche 30. ercztdie F. a. 1420. ma- 
logena weissei 29. 

* f Malagnatum s, Malum. 

*MaIan 74., malon 76, Br. i, ro- 
tundum, 

Male s, Malus. 

Maledic-us snode, böse, maledig-et; 
-tio -inghe, vlouck; -ere vloucken 38. 

Maleflcium vndat, missedat 38. 
Zauber (Ed.) H, Ph, z.-niß 52. 

*Ma- s. Mal-leolus^ -licinium. 

♦fMali-gnus, -ngnus 29., 1 -cio- 
sus 38. {cf. Malus) arch 1: böse in 
dinghen de dar leuen 38. beß 30. grym- 
b&g 29. bSse, grimmig; -gnosus vbil 
wildig 45. -uolus poshafftig 52. sim. 4. 

*tMali-nnm s, Malam. -nium 
s, Mallnuiam. -uolus s, -gnus. 

^fMallanus est wltus eyn an- 
ghesichte 37., aus miluus auist. vul- 
tur? 

Malle me welen 29. mer wellen 
30. me w. F. a, 1420. mir mellen 
(X malle) 34. 

Mallea-re schlagen bit dem ham- 
mer 45. -tor (cf. Cudo) tengeler Scherz. 
tengler F. St, 0. 335, blat {d, i, Har- 
nisch, X J^^t- Gloss,) smit 40. 

Malleolus. maleoli dürre czweyge 
F. a. 1420, 

^fMalleum s. Mallum. 
*Mal-9 ma-licinium^ mallicidinm 

(cf, Bassatura) hamer slach 37. 

t*M^o s. Malomellum. 

Mallum. malleum ding hof 40. 

Mallu-, malu- G. voc., manula- 
37. 52., l corrupte mali- 37. -uium^ 
-bium 52.gie|^uas 52. eynhantvad37. 
watervat; maluuia hantwater G, voc, 

*Ma- s, A-lmucium. 

^fMalo-chiu s, Malache. -gena 
s, Malagma. -grauatus etc. s, Ma- 
lum. 

Malomellum ein susg apfel 52. 
mallo } mellum s&sser apfel 40. 

t Malon s, Malan. 

tMalon-omufi Br.y -ius 37. i, 
pastor (cf. Mala). 



*tMalua, malpha (v. Fruct 
poppele 38. (Ed,) babela H. Ph 
erratica hocleaf Hb. 

*tMalum apphil F. a. 1420. m. 
natum, malo*gr. 52. granatapf 
F. gr. -i grunSpflfel 30. granas* 32 
nach- (bis) 29. -opflfel. ein magran 
52. ein apfel garten 33. malo- 33. 
lum- K, F. -gr anatus margräapi 
grfineter apflfelbom K. V. mala 
tum parczkorn F. a. 1420. n 
(Ed.) affaldra H. Ph. aflFeldre; 
linum aifoltren SynA. D. mi 
matranum s. Macianum. n 
punica malgranat paum; malo 
nata pl. m. öpfel Meg. malun 
nicum korapel H,S,D. roter 
sim. Gf. malpunick 34. male- 
mal- 33. -puniken. m. poni 
grauczapfel 45. m. punie upil 
ged,, X apil?) puUeohti Gl.Ker 
nica (sc, mala) puniske Gf, III 
m. terre s. Adriatica. m. t 
rum sawrapfel 52. 

Malus arch, böse, snode, also 
leye ding is; quad, pine; male 
liken, weue; i, penaliter we, oue 

*Maluui-a, -um s, Malluu 
*Y Mamma ein kachel i. tub 
mammatus 125, dut K. F. 
bürste 38. mamilla id, (pectua l 
36. d&tlin K, V. detze 45. man 
titte; -illula tittenspicz 40. -i] 
(cf. Teristrum) schlftttly St, G, 7 

Mammo-n schacz 33. -na bo2 
F. a. 1420, reichtag; vngerechs 
33. übel gewunnen gut 30. ^fN 
vbell gewunnes guet 34. schat : 

f Manaa i. sacrifidum Br. 
V. a, 1420. 

*tManagalia s, Mango. 

* t Manapare (aus magnop 
dinschaftich V. a, 1420, 

fManare fleyssen 33. trieflFei 
75, 

^Manarium. mannalium eyn« 
ne raole 37. 

Manc-er s. Manser. -ia s, 

Mancip-i ein ding daz zu d 
ist geporn; -are zu dienst gei 



Maaoor Manipala 246 

•iom eghen 37. hand-griff 30. -fa|^ 52. Mangan-us, -ellus etc. GL m.) boler 

Jnmicipam (X municeps Glass.; (instr. bell) 32. K. V. biler V. 8t. G. 

vor Tpoteca) band gifft 32. 910. bol werk; maganus t magenus 

^fManc-or sure, vinne 38. -ia (alph. mangonus) boler o. werk; ma- 

pfinn 32. -ornia yynDich vleys; man- gonellus (cUph. mang-) bollin 40. 

ehor vynnecb, gherstericb 37. mangona-ria schod 37. -le (c/. Sti- 

Hancns band loser 32. bend I., bulum) mangonel i^^. managalia 

diihendider (sie) 40. 52., magnalia 76. sunt quedam tela, 

^fManchor s. Mancor. a manus 52., manu 76. et ago. 

*tManda-re beden 38. -tam l Mani-a s.y -hcus adj.^ mane-a^. 

madocium (sie?) bod 37. 27. 30., -acos adj, 27., -apus 30. 

Mandibnl-a, -nm 29. 34. kin-bain tobsucbt 52. 75. vnsinn K. V. an 

V.K.y -pain 52. kindpain 34. kynn- weyj}, torbait, gemleichait^. ;gemleicb, 

bagg 29. ein czan backen 27. kew 33. an weyse adj. 33. obysse s., owisig 

mendibula joe ou masquoire un- adj. 27. gemecblicb-beit ^., -er a. 29. 

gnerole (.^ati^ un gueule sim.?) 12^. gamleicb a., g.-kayt s. 34. gemelich 

p. 16. a.y g.-ait s. 30. bim wustigkeyt s. O.san. 

f Mandr-a s. -os. Meander. mani-sare talmen 38. (lat. Wort 

Mandragora mandragere(^eiiit^eJ.^ fehlt) toben, scband aus ziehen 52. 

Symb. D. alrum 32. -zaire geleicbbayt (sie) treiben 84. 

fMandrator s. Meander. Manic-a mauwe 37. 38. mofie 36. 

*f Mandr-os scbap i. ouis 35. 37. armeysen K. V. bantbant V. a. 1420* 

-a stuet 125. -ica birte 40. -itorium cluue i. Ugatura manus furum; tange 

eyn schape krubbe 37. 37. erbel 32. subtile (vgl Gf. YI7S.), 

^fMand- s. Mar-rubinm. stucben 1: klanken pl H.S..I).(vgl 

^Mandrns s. Meander. kimk m. Schleif e, Schlinge Sm. II 359 ; 

Mandacns ghapert, lelic eter G. oder auch [golt-'] klenke /. ScJheUe BM. 

voc. frassig 52. 1844^ wie bandscbelle). -atns ghe- 

'fMandorus s. Matorns. mauwet 37. quasi inanupictusl punc- 

Mane (cf. Aurora) vrou 38. mani- tatm 52« 4. gestepp erbelt 52. ge- 

eare vriien V. a. 1420. steppt, geermelt Ghss. -ula (bulmlci) 

"^fMane-a, -acus^ -apus s. Ma- ein leytseyl 125. 
nia. -neticus s. Hismaticns. Manic-are s. Mane. -atas ete. 

Manere vorliben 45. peleiben, bar- s. -a. 
ren 52. ^Manicle-ata^ -ta 40., l mannc- 

Maneries scbicknisse 29. gestalt lea 37. stuke 37. gestdket rok 40. 

30. gestaltnus 34. i. vestis duplices manicas habens 52. 

Manerium l mansitarinm wo- fManicheiAere^zct^Br.maniihens 

QUDg 52. winkcbel Prediger 34. moniceiwinckel 

Manes toten mannes sele o. bei pr. 30. manimatetos {hierher? aus 

sele 40. hei sei 9. 32. toten sei K. V. Manis matbetes?) niitling 32. 
Mango (cf. Gallodromi) grempper, * Maniflna frz. moufle, vgl 122f*. 

merczeler 40. metzger {noch jetzt p. 17. Gl. m. vv. ManufoUia. Mdffulae. 

Schwab.? vgl. metzler penesticns Moffula. Diez Wb. 1 284 v. WixSvt^ 

Gloss.) l vnder köffel est medtator Scheler verweist auch für moufle auf 

tfendicionis ; rogtauscher K. V. eyn nprov. manoufla id. 

fo^ theüs^ 27. marigo {alph. mag-) *tMani-le s. Monile. -matetns 

rostawscher, pfert berter 33. vango s. -chei. 

leut verkauffer £*. F. mago rastuscher *tManipn-la bandfang (sie) 32. 

V. a. 1420. -Ins scofif 38. sanmude (s. Gloss.), 

*f Mango {cf Maganus Gloss. sang, garbe 45. hantuano; glenna {aus 



246 



Manisare 



Mardarios 



g^lima?) H. S. D. sänge, sco"p (st-?), 
hantwan, soldner, schar (cf.74.); -s 
grabe (me nd, grave, öfters für garbe) 
40. -lum s. Fano. -la karpa, manua 
picrift Gl. Ker. maniplis scaron 48. 

* Mani-sare, -zaire s. -a. -theos 
8. -cheos. 

Manna himel prot Meg, hyinmel 
dauwe 51. 0. san. 

""f Manna eyn slete in quibtis no- 
bües vehuntur i. rheda 1^5, 

*vMann-alinm s. Manarinm. -o 
8. Mano. 

Mannns gilt l q. caba (ags. gylte 
castrafus w. s, m.) Symb. D. 272, sax, 
fürscutig ib. H,eyn mekeler(Xniango?) 
i. equm paruus 23. 37. \pullus equi 37. 

*Mano auis qd, 76. manno onis 
auis eyn mewe 37. 

♦fManos i. mar (5^. mars?);nia- 
nossinns i. pugnator 37. j: masin 

deusfortis int. 76, 

* t Manrica s. Mnrica. 

'*'Manseolnm ein staineins grab 27 
Mrg. maus-olenm edel herren grab 
i.pirami8,sandapila£^. F.-eolenm 
grap; -eolnm eyn edil grap F. a. 1420. 

Manser hären kint K. V. stiif sou 
45. mancer barschaft {umged, aus 
basthart sim.!) 40. 

* \ Mansi-onarins kusster 52. mes- 
sener; -nnarins sig\ste 40. -oniles 
pl. hüneneren Symb. D. 

^fMansitarinm s. Manerinm. 

*tMansuet-as gutig, gunstig 52. 
mudewere Sym6. D. (mitber efc. Glss.y 
-u hdle 40. -ari gütig seyn 52. 

fMansnra s. Arale. 

Mansns houve landus (sie) 38. 

Mantellns mantel, hoyke 38. 

* Manter i. q. didt obliquum 76., 
abloquium i est traditor besager 52. 

Mantica (c/. Sara-m., Cassidilis) 
schweydeler Chitr. (^JFV./maele, aessack 
O.voc. 

'^'Mantic-nlatnsi./tero^t^ abczogen ; 
1: mantip-ulatio betrigung 52. 

Manti-le. -olis \ -ole tischlach 52. 
stulach 74. 

*tMantipnlatio s. Manticnlatus. 

^fMantoa du. manto'^we 40. 



Manna s. Manipnlos. 
Mannalis hantwer-cker 29. -ck 30. 
-chte, werkman i.artifex 38. 

"^fMannbarda s. Bombarda. 

"^tMannb-ie nacht-wakinge 37., 
-raub 52. i. excnbie. -re wachii 
F. a. 1420. 

Mannbrium helue, hechte 38. bel- 
be, heft H. S. JD. eyn meste hechte 
37. twirl 9. twirle V.vrat. 

Mannfldelis getniw band 29. trO- 
30., trew- 34. -haltter. 

* Mannla-binm, -ninm s. Mal- 
Inninm. 

Mannmiss-ns frey-gelassner; -io 
-hait 52. 

* t Mann - mundinm y -niminn, 
-piarinm, -terginm (0/. Gumiteriom) 
hant-dwele 37., -twegel (-terginm) 45. 

Mapp-a (cf Sabanum) eyn haot 
zwegel (tw. 0. V. Manumundium) 45. 
zwehel 29. wechsell (umg.) 34. korb 
K. F. -nla, -ella s. Fano. 

* Mappale s. Magale. 

*t Marana-tha^ -ca czum gerichte 

F. a. 1420. 

Maratmm venkoelsaet G. voc eyn 
Zeel /. fnnicnlus (umg.!) 37. 

*Marc-ellns s. -ns. -er s. -or. 

Marc-escere, -essere . morgen 
(itmged.) werden 45. -idus turrig 29. 

*^ Marcis-ca, -ia, -nm s. Ma^ 
tisia. 

Marcomanni s. Franaferetes. 

Marcor, marcer fint, mant 45. 

Marc-ns hamer; -nlns, -ellns 
clene h. 37. -nlns hermelin (umg.) 
45. -ellns, marseolns, maleolns, 
bacilla suntpusilU malei hOf-, hant- 
hamer 52. 

Marchi-a marge 0. gebiette; -0 
margarone (sie) 40. 

*Mar-darins 52., -darus, -dai 

(nach Daxus) 34., -drix 32., -trU 
K. F., -tarns 38. 52. H. S. D.H. PK 
-tnrns 37., -talns Symb., -thasos 
40., l -dellns G. voc., moritor i 

galliceps Meg. marder 30. 32. 34. 
40. Meg. var. K. V. mader 52. Meg. 
P. V. merder 5^ Symb. I).270. een 
meerder beest G. voc. mardel Meg. var. 



Mare 



Masticare 



247 



alzo eyn ratte t. grillus 
37. marth w. (^Ed,) H. Ph. 
e mortuum {v, m. galilee 
)irmere ü, S. D. sim. Gf. II 
r in enghelant vnd in bi- 
nd bi dem westen dat bet 
1 (ans 0C-) m.; meer by 
bi venidie m. terraneum; 

nedderen sassen, also to 
\ denemarke, in sweden, in 
{sie) vnd dar by dat mer 
gnnm 1 de see, vnd oc in 
8. 

e eneum. m. emiaum i, 
i in qua luxmbantur sacerdo- 
oriam rubei maris 76. mare- 
as sacet'dotum in metn, nialis 
lotorium 37. 

en-a, -ula s, Ismarena, 
tiare eneum. 

ita instr. ad fila 37. (ma- 
xloss,) 
aritaria. magitora mas- 

32. 
es ein scoriant i. bruttis etc. 

(cf. Circumferentia) sling; 
, also vmme eynen ketel ys 
{st. burne) brat 40. brun- 
32. gesteil vin ein brunnen 
-all 34. -eil 52. zennzchs 
) F. a. 1420. 
igo s. Mango, 
irlus mariner 32. schipman 
. voc. 

Stella leidesterre Symh. D. 
19. 

a kevpars {cf. Bubo etc.) 
1. 

isubinm s. Marsupium. 
ita-re zu samen geben 45. 
. heiren, -tum geheiret Oe. 
f -rium s. Matrimonium. 
haußman 52. 

ma evn merstat V.a.l4J20. 
US s. -agium. 
)r mormelen- 38., merbel- 
:eyn. lü. -ra chisela Sedtd. 
'y marra-phium rettig 40. 

mar- 34. 45. Clp., mandr- 
r. V. -nbium andorn K. V. 



andron (Ed.) H. Ph, tob nesel; ♦. q. 
mataura andron; maoauro doren 40. 
(macoro andorn 74.). rott nessel 32. 
ratt nagel 34. rait nabel 45. marobel, 
sigminz UU. prassium Meg. hune, 
beovyrt Cleop. 

Mars streitgot Meg. 

*tMarsio- Oloss., marsi- 40., mar- 
ti-polis mersiburg H. S. Tr. mers- 
burg 40. 

^Marsopicus s. Martins. 

Marsupium zei*sack K. V. mar- 
l mari-sabium bigordel 37. mar- 
sen bursan Lor. 

*tMart-alns, -arus, -hasos s. 
Mardarias. 

Marti-rium leiden 52. -zare mer- 
teren, pineghen 38. 

Martisia (alph. marc-) genus cibi 
40. marcis-iom marcis Symb. D. 284. 
-ca i. veska 52., hierher? anders Ol, m. 

*t Martins {cf. Gaolus), picns m. 
Nnm. p. marcins b&ch specht 40. 
Daeu marso-, mar-picns Ghss. 

* t Martizare s. Martirinm. 
*tMart-rix, -nms s. Mardarios. 
*Ma- s. Mar-rnbinm. 

Mas er, ffemina ein sy 29. 

^fMasa {Gl.m,v. Massa, X mensa?) 
regia küngs st&l 32. 

Mascnlns vent, knecht 38. kibe 
(^^.knabe) 40. 

^fMasela s, Moseila. 

*Masi-^a, -ngna meisse 40. 

*tMasm s. Manos. 

Massa chugel 52. clus, clute 38. 
cloys F. a. 1420, klocz, bratte 40.; 
vgl. brade, bürde (graue pondus lat. 
Gl,), brant Gloss. h, v.; schwerlich X 
burca clavata, var. brucce clavaca 
141.; clanaca, clanata burca 6^2o^^. 
in Gl. m., aber doaca burca, burga 
Gloss. Isid. etc.; wenn nicht letztere 
Glosse die älteste und echte ist^ so wäre 
etwa clavata = massa Keule; zu 
brucca etc. stimmte dmm vll. lombard. 
brocca Äst, 

Massarius marschak (sie) F. a. 
1420. 

* t Masti-care, -gare 38. kuwen 
29. cbewen 34. cauwen 38. 



348 



MasUz 



Medtastiniis 



Mastix mastig herba 40. 
'*'Mastr-aga l -aga larifen (weil 
thiergestaltend) 52. 

*tMath- s. Me^abalaIn. 
*i-Mataphast6s s. Metaphrastes. 
Matare s, Mattare. 
♦fMata- s. Mate-rtera. 
^fMataara s. Marrabium. 

Mataxa (vgl Biee B, Wtb. 1270) 
riflFel 74. matexa eyn ripe 37. 
*t Mathe s. Matta. 

* Mateliam handtuch 9L, au.^ man- 
tile. 

'^Ma- s. Me-tellos. 

Mateola häckichen 44. 

Mater s. Genitinus. m. herba- 
nun (cf. Artemisia) meter, eyn bitter 
artzedie erat 38. rucke {aus bücke) 40. 

fMatera s. Macera. 

* Mathere clania grensich 40. sim. 
74, In m. cL steckt verm, hercularis 
(tgl. Ercularis. Potentilla.). 

Mater-folinm, -ofollam {aurS ma- 
cropbyllon X folium?) swertele 40. 

* Materia s. Maceria. 

Materi-a grund wesen (hominis) 
32. -arias tzymmerman 125, 

Materiacium materes 122^. p, 20, 
Vgl. m. Origg, Eur, 8, 383 v, Mataris. 
Da. Wtb, II 361 v. Matras. 

* t Mater-larins s. -ia. -ofoUam 
s, -foliam. 

Matert-era, -nra 40., matartera 
38. {cf. Fratruelis) modder 38. rofime, 
mfimme 40. besli 64. besj^y 3 1 . wage, 
medder i. matruelis 125. 

Mathesis warsagung 52. 74. 

*t Matexa s. Mataxa. 

* Ma-, me-texta cortzene, eyn man- 
tel van twen uellen edder huden 38. 

Mat- 8. Mac-ianum. 

Matri-caria, -tana, macerana 
(v. Febrifuga) bücke 40. 

Matricola. matrocola bischoif- 
t&m 32. 

Matrimoninm (cf. Patrimonium. 
Maritagrum (t?05ä.^ konschaft Oe. V.i. q. 
marita-grnm 76., -rgiam echte 37. 

*tMatri-tana s. -caria. 

Matrix mfiter sack, ber m. K. V, 

*t Matrocola s. Matricola. 



fMatrona fl. dy schalon {wm 
Chalona) 125. 

Matrona {cf. Hospes) heimfrouoi 
Marb. Gl. ein alt fraw 52. 

Matrnelis {cf. Matertera) passen 
kint 33. 

Matta matt 29. aynat (sie), dädceo 
33. tachken i. plecta 34. teke 9. 
F. a. 1420. mathe docke 30. 

Mattare. matare log werden 52. 
^Matobium s, MarrabimL 
*tMatu-cella, -rella tennemaitk 

h, 40. 

Matams l mandnrns ripe 37. 
^Matatin-a l -nm mettene 38. 
-ale metti b&ch 40. 

Mauiscus (nicM -tos nach Schder) 
mauvis 122. 

*Maiira h, elehtre (aw electmm 
h,) Somner, 

*Manria s, Mnrica. 

f Mauren i. nigrum Br. i, niger 
(equt4s) swarz ros Sgmb, D, 274. 
maariis {equus) aiswart ib. H. 

^fMaus-^ manse-olenm s. Man- 
seolam. 

Maxiila s. Mala. 

Meander durchganck 52.iiiand-erf 
-rns i.deceptio. maad-ra id. -ator 
i. cap-, cau-illator 142. 

^fMeastram s. Mediasthms. 

* Meauca {aus maris aaca? metn- 
ca?) mergans Naturb. Meg. meancken, 
smeant 140., schreit meanca ib.j meaoc 
Meg, 

Me-, te-, se-cum (in gl F.) mit 

my, dy, om 38. m. bit {öfters in 
45.) mir; nobiseum bit uns 45. 

^fMeda s. Medo. 

Medela beute, artzedie, hulpe van 
crancheyt 38. inedilla lachita Gl, 
Ker. {cf Gf. II 101). 

^ Media-niiniis, -ans s. Longtle. 

Mediam-nis anger, werd 52. -pain 
{cf. Insula) auwe, flour, vnd is ejn 
lustich vleck bevloten mit water 38. 
ow 29. medidarminm mers arm 32. 

Mediana hercz {sc. ader) 40. 

'*'t Medianns s. Mediaminnt. 



Mediastiniis 



MelliM 



249 



astinus k&k 37. kack 85. hock 
9. pranger 34. meastram id. 

ator frid macher o. versAner 

ca {Gloss. verdruckt media) 
la (auiciam id.) Virg. (cf. 
not. XVIII 16 ^ 4S). 

licafera. meditafora est 

\ quinque modiorum 37. 

c-ari, -ina s. -ns. 

sdicnl-eum, -um etc. s. Me- 

im. 

C-U8 {cf. Validus) arzat 40. 

rste, de de wunden helet t. 

18 ; -are aitzedi-en; -ina -e, 

8. -ari ertzen 52. 

Bdidarmiam s. Mediamnis. 

^dilla s. Medela. 

ocris geraed i. qtiadrate sta- 

• 

olannm maigland 30. 
s. Mo-diolos. 
lioniaticum. medo martis 

)ciuitas mecze 40. 

litafora s. Medicafera. 
^ditar-i, -e denken dat noch 
chal; memorari denken, be-d. 
;heyn is 38. 

li-tullium eyn mittil moz 
^20, -toliam 22.»» 142. p. 107. 
[| pedick in dem holte 38. 
30. -calam mitelkeren 34. 
i kern 52. 

edins pfant herha (sie; vgl. 
der 81.) 40. mitler (digitus) 
i media (voce) ein tenorist 

) mette 40. quasi niellis duU 
meda die anglice hydromel 

edo martis s. Mediomati- 
3dnl-la, -a 34. 36., -o 32. 

ila) marck 32. K, 7. merk 36. 

pedek i. adeps fragum 37. 

) bömkern 29. cheren 34. 

(iteg^lich (st markeglich sim.) 

20. 

5gariis megar Meg. piscis 

122. mergarns mergar 50. 

sh| VoTum gloMMurium. 



Megera helltzorn 9. 52. 
Mel honnich 38. mella (plf) 
honig sam 41. mel silaesh« walt- 

honig 52. 

Melampns, lambns 32. rekel 
Lüb. r.a.l500.(SehiUerIII4).hTAxkeu 
G. voc. hess hunt Str. V. sim. 8um. 
iag hunt 32. 

^fMelamalus s. Melanurns. 

Melancholi-a (melanc-) daz hai- 
zent die dftrgen (Thüringer) rftsen 
Meg. erdig blfit 29. erdepl&t 30. 
erde warwes bl&t 40. -cos hessiger, 
vnwurscher ib. kalt trochner 29. 

*tMelant-eria suerza Gf. -aria 
{calceatorum) schwercz 32. 

Mela-norus, -midiis 40. swarczer 
40., schwartz JB[. V. merfisch. snazo 
H. S. Tr. 

^fMelenoff s. Monodonos. 

*tMelicerta Ki. etc. melliceta 
l meleoin fteptinus deus maris die. 76. 
mellecra i. Neptunus 37. 

Melic-ns s. Mellicos. -s s. Melo. 

*tMelis-a, -sa s. Meliissa. 

Melius bet 38. 

*tMell-a s. Mal. -anna s. -issa 
-ecra s. Melicerta. 

""fMeUe- (melli- Gloss.) s. Mille- 
folium. 

* t Mell-etrina s. -issa. -iceta 
s. Meiicerta. 

t Mellicida i. zeidlarius Gl. m. 
czeydeler V.vrat. 

* t Melli-cratum honig wasser; 
-graphiom lautter tranchk 33. -gra- 
num luter trang 27. -cramen (mel- 
luramen?) hung wasser 32. 

Mel-licus, -icos 1: -oycos eyn 
zingher 37. 
Melliflaus hang fidssig 29 sim. 

* t Meliigra-nom, -phium s. Mel- 
licratnm. 

'^fMelül-otam stein kle o. gel 
kle 40. himelsHissel 92. -ecam hl* 
melchß (sie) 32. 

^fMell-issa, cd. -anna, -etrina 
medwort i. regina prati Cock. -isa 
mutter wrcze; i. q. -isophiliim (Gloss. 
V. -isphilla) binsuge; -isanum himel- 
schiicz 40. -isatum (cf. -ilotnm) 

32 



250 



MeQitiira 



himelschlossel 71. mellis-sa s, Cit- 
rago. -a metteren 40. 

* t Mellit-ura, -orta honekouke 
t. lebeta 38. 

Mello s, Melo. 

*tMellam s, Malomellam. 

Melo melun 29. melwen 30. plutzer 
Oe. F. Gloss. erdapfel 52. sim, 75, 
mello bebenne 40. 93. 

Mel-o an. dachs 40. -is dos G. voc. 
hermel 3. 52. 75. -us id. Str. V. eyn 
hermelen 37. i. salenio 38. grutsch 
(cf. Furunculus) 75.(74.?). i. taxus 
eyn eghel 37. 

'''fMeloda s. Melota. 

Melod-ia, -ya 32. s&ß K. K, lindg 
32. gesang. g&t ged&n K. V. melodey 
52. 

*Meloycus s. Mellicns. 
Melos s. Melo. 

Melota (c/*. Melo) taphart V.a. 1420. 
schermfel; an. hermel 52. kotzenklayd 
Gloss. kochzechtes kleide o. dachs 
an. 40. meloda animal drüch (sonst 
ThierfaUe bed.) 30. 

Melus s. Melo. 
*tMemaloiies s. Mimallones. 

* t Membr-ana, -ona 33. K. V. 

vngesigelt brieff 74. K. V. vloes G. 
voc. haut, plater, slim P. V. sliem 33. 
schliem 52. flamme, fei, birmet 40. 
-anam flem 45. uellichen H. S. D. 
fei Gf. hütly im eyg 29. menbra- 
num eges hud in ovo circa testam 37. 

Membr-am {cf. Artus) glid K. F. 
gelid, geleich 40. -are gelideren 33. 
czu glidern 27. 

Memini ich dächt 29. ich gedacht 
34. 

*Memi-^ -me-oydes, mennoni- 
des 50. (cf. Diomedia) merf&gel-in 
32. -li 40. 

Memor {cf. Immemor) angedenckig 
29. memori-a dechtnisse 36. -ari 
(cf. Meditari) vorsynnen, denken i. 
recordari 38. 

Men asclok 37 

*tMenas %. sacerdotissa bachiJBr. 

menagbacha 37. 76., menasbata 

37. usaltatrix bach-i 76., -a 37. 

* t Menbranum s. Membrana. 



Menta 

Menda mail 52. maal, also dar is 
eyn schorff edder blader gheweit 
t. nota 38. böch maug 32. raffe m 
facie {vgl. Gloss. v. Rumex. Gf. II 499. 
IV1155.BM.V. Ruf). 

Mendaciam logheme {aus -ne? 
-nie?) 38. 

*tMe--5. Ma-ndibula. 

*tMendic-are {cf Ligurire) be- 
delen, bidden, ghilen; -ator bedeler; 
-US ghiler 38. 

fMend-us l -osos mailig; lagen- 
hafftig 52. 

**Menes {cf. Leporina. Gloss. a. 
Priaspicus.) hasen hode 40. 

Menia tynnen 38. zinnen 40. 51 
ring müre 40. rinckmaur K. V. 

Menianam {cf Appendix) sal l 
US {vgl. Anarata) gehbse 40. soler 
52. 74. 

* Menica hirne-uel H. S. B. -fei 40. 
*tMenium i.furor tobsucht 52. 
"^fMennonldes s. Memioydes. 
Mens danke 36. meyninghe, me^ 

kinghe i. voluntas 38. hodie sd* 
krafft ( j gem&t K. V. kraft, gedank, 
mut 40. 

Mensale disch dwele 38. 

Mensorinm essenfag 74. mess fiui 
40. meose Gl. Aelfr. . 

* fMenstr-iume^. s. -niim. -aosu 
s. Monstrum. 

Menstru-um, -m 42. weibes her 
blut K. V. monat flusg 32. fraawen 
feüchtikeyt 0. san. fr6wlich siechtag 
29. der fröwen gewonheit 42. der 
frawen g., haimlichait Meg. kribscff 
45. -US m&n seyk 37. menstriu 
obrik bluth F. a. 1420. 

* Mensula, densula 40. hackbret 
40. K. V. -banck K. V. 

Mensur-a messe 40. -ale mas 
geczewg 34. rnoßgerecht {st -ret) 30. 

Mensurnus man-ig 30. -echtig 29. 
-lieh 34. 

* Menta mintz, teument K. V. bi* 
ment 30. creucz myncz 27. myntn; 
m. aquatica (Ann.) bach-, crispi 
r&mische, rosse-m. H Ph. m. nigrt 
gart-,mentastro rosses-minza WirA» 
Hs. 



I 



I 



Mentagra 



Meridies 



251 



Mentagra. cum mentagris mid 

:4num (toes)Lor. 
*Henta-tam 37. 52., -rlnm 52. 

uthaspitale, 

*Menteteniis gedencklich 5\ 29. 
oswendig (ital a. mente) 29. 

*Meiito zumpe 40. 

*Ment- s, Metic-ulosns. 

MentHm kintpachen 33.kiDpack 52. 

* t Mennche i. celidonia agres- 
tis (mennich 74, deutsch) 40. 

♦Me- s. Memi-oydes. 

♦fMerax (-acus KL) lutir V.a. 
1120, 

*tMera-ca, -ta win warm 32. 
-Hda vini, ceruisiae, aquae H. Ph, (vgl 
moraDt win, inlich den luter trang 42., 
vH, ehereu Moretum). 

Me- 37., mo- 37. 52. 76. -raria 

e$^tahema. 

^Merata s, Meraca. 

"^ Merc-antia l -imoninm copen- 
sehop 38. comenschap 6r. voc, -imo- 
Biam kopenschup 37. -antla lauff- 
Oin schucz (sie!) 27. -ator merce- 
man Symb. D, 

Merce-narios^ 1: -nnarlus (52. v. 
Gallo) mietner 32. tagwercher 52. ha- 
gastoltlfo. 47. vernetlinc BM, III 303 
iu streichen^ vgl, Gloss. h. v, und v. 
Vema. mercinarios mercer knecht 45. 

Herces merz Gf. BM,, daraus 
BD^cze (umged.) o. Ion 40. tag lön 
32. vordint Ion F. a. 1420. 

*tHerci-batns s. -potns. -mo- 
linm s. Mercantia. -narius s, Mer- 
Benarins. 

*tMerci-potu8 {s, Leticopium), -pus 
0. Commercium), -batns win köf o. 
H>tten brot 40. 

Hercurlalis (c/. herba m. Oloss, 
iiaoricus.) heimwurz Symb.M,App, 
edele, meree, cyrlik Cock. 

Mercurius {ff. Celebs) der kauf 
erre, der kaufleut h.; kriech, stilbön 
X stilla bona!) guot tröpfel Meg. 

^fMerchus s. Merops. 

Merdare scbiten 38. 

*tMerella $. Morella. 

Merenda (cf. Antecenia) vnderim- 
iz Gf. III 231. vntarn 52. abetbrot 



K. V. middages m&l 37. gawsen 84. 
(jausen Sm.II271). das vnder essen; 
merendinare zunder essen Oe. V. 

Merere bumphirn; yagire (pue- 
rorumjid. V. a. 1420. Vgl. himpfezen 
etc. Sm. II 197. (nd. himpeln Fr. I 
453<'?) 

* t Meretrlc-iu8 boßwicht 27. -BS 
poßwidt, hur 33. 

Merg-a ein chom gabel 52. -es 
scozgauele Symb.B.282. 

* Merga scarba (auis) H. 8. D. 
Gloss. i. straba (aus scsrhdi umged. I) 
eyn scheyl wif 37. 

*tMergarus s. Megams. 

Mergere duken, be-d. 38. stenchken 
(X senken) 33. ein senken 52. 

*Merges ducher (auis) 30. dnker 
38. Wasser stelcze 40. 

Merges garue, bunt 37. garwe, 
schoef G.voc. gral3e 40. 

*f Merges s. Merga. 

* Mergetes suntfaces spicorutn ain 
schoph 33. 

Mergo starp (st. scarp) K. V. 

*Mergul-a eyn water ammer 37. 
amer 52. i.q. -us (q.v.) ofeen vorck 
of een emmer G. voc. 

Mergulns tuchari 1: carabo (aus 
scarba Gloss. Gf. IV 541? X carabus 
carfo piscis?); ags. dopfugal HaU.I 
10. Pf Germ. VIII 387. duchere H. 
S.B. duyckerken KU. een duker of 
dryoerken (umged.) G. voc.ferrumquod 
mergitur in lampade ad tenendum lu- 
men ib. 110., licmen hengel 52. dauch- 
teysen 74. indichtel; auis tuchentlin 
52. tuscherlin a. 40. 

Mergns merrich H. S.B. sim. Gloss. 
wercb, schrab (sie); brunnen kübel 32. 
tu-, tu-, du-ckerlin (auis) 50. 

*Meri i. q. neml s. Tsophagns. 

Merica haid 30 sim. mlrta id.; 
monica hayg 32. mirlc-ae bilch (= 
birke vgl. Tobler App. Spr. 52) V. St. . 
G. 355. -a pirk/. i. Tlbex Meg. sme- 
lohe äc. GUss. BM. 112 S. 424. omeyl 
F. a. 1420. TprumsLiflares prymen (Ed.) 
H.Ph. 

Meridi-es ^iden 38. mitten-tag 32. 



262 



Merittts 



Myale 



-dag 0. sud Osten 40. die middacht; 
-alias tot middach hovende G.voc. 

^Merillua merling, eynvisch 38. 

Meringa or-blase 36., -fei 29., -&n- 
del 34. 

MeritrO (c/.Potius) pilleich 52. -um 
vordynnisse F. a. 14J20, sim, 20. me- 
ritorin-m werckhau^ K. V. werghus 
40. verdientlich 52. -8 verdeentlickt 
G. voc. 

Merops (c/. Gaulus) baumhäckel 
Meg. pämbachkel o. gklöchklicher (vgl. 
anglöckeln Sm. II 92, ahd. chlocchon 
etc.)y grünspeck 27 Marg. grunspach 
Wien. V. 399 Hffm.f vnoc&jiet 103. mer- 
chus 1: picus buchspeht U. S. D. Mrg. 

Heror chlag i. tristitia 52. 

♦fMerscliale (c/. Martisia?) car- 
nes minutatim incise 148. 

* f Mertum (aus men, Xanetum?) 
tili 34. 

Merula lyster 140. ghetelinc, merle 
G. voc. drotzele. 38. trossel 27. tros- 
tel 29. 30. druschel 34. draschel P. 
V. ammugsel Wien. V. 399 H. amp- 
sel 32. amsel; modula id., ain s&ez 
sangel Meg. 

Merns 1 purus dar, lutter, iSn, ide], 
reyne, vnuormenget, schir, also dar 
weyte edder rogghe 38. lauter 52. 
merum 1. wein 9. 52. 

Mesochorns. mesto die. coms 
in media cori stans 37. 

*tMe- s. Mes-sorinm. 

'"t Hessida andron 40. 

Hess-is schnittig kom K. V. die 
bouwe G.voc. erne 38. 40. -lo snyt 
52. -uere ernen ib. -or meyer, de dat 
com meyet ib. ernschnitter 29. 

Mes- 125., me-sorium bigärtel 40. 
legel 125. Cf. Gl. m. w. Men-, Mes-, 
Mis-soriuro, Missurium.) 

* t Mes-saere s, -sis. -to s. -oeho- 
rns. 

Mestus serech 99. sermudiger Symb. 
D. swennutig 75. 

Met. metprlmus selb erst 29. 

Meta maal, merke i. sign-etum, 
-um 38. bude; metari buden 9. Str. V. 

*tMet- 52., math- (cUph. me-) 76. 
-abulum insir. ad inuesUgandutu pro- 



funditate-s 52., -m 76. aquarwn 
'^Methadus s. Methodns. 
'*' t Metaf rida s. Metaphora 
♦fMetali-um, -ium 29. 3i 

Es) gesmide 40. gesmid 29. gesc 
K.V. -t 32. glochsspeyg 34. \ 
speiz 52. 

Methaphora gelichne 30. i 
frida eyn wespel (atis bispel 
thabicorum $. Liber. 

♦fMethaphras-is, -tes. D 
methafr-osus aus legung 52. 
i. interpre-tatio; -astes -$ 76. i 
phastes (aiph. me-) tollek 37. 

Metari {cf. Meta) dy wage 
vflFslaen 125. greniczin F. a. 
zilen 8. 52. metator messer, 
52. 75. 

fMetarpos (cf. Metator C 
i. castrorura metator Vgut. i. 
(umged.!) 37. metliarpas est 
rorum methicorum (sie) 76. 

Metator s. Metari. 

*Metellus bluen, böte (-er 
bldwel 29. matellus büwel Syf 
metellus plcwel 34. schlag 3( 

♦Metera s. Liber. 

Metere meyen 38. megen, em 

*tMe- s. Ma-texta. 

Metic-, ment- 40. -ulosus 
tich 37. surtiger (s aus f) 40. 

Methodus een toepat G. v(k 
thadus (cf. Callis) gericht ste 

* t Metoria (fi»:xwv), var. vic 
hvit popig Hb. 

*t Metprimas s. Met 

*Me trea i. arbor omni tempore 
plena 37. 76. 

Metreta (cf. Gelta) mette 3 
mess 40. pint^ stauf (stanf ?) F. a. 

* Metropolitan-ia, -a ercze 
33. ein thüm 27. 

Metrum gemessen gedieht 
gedichte 40. 

♦fMettelus s. Metellus. 

Metus wagen 32. farcht 34. 
metuendus onsienlick of ghedu 
(daraus geduldich umged. 132!) ' 
(ghedughtigh reverendus Kii 

*Meu s. Ostrucium. 

♦fMyale s. Micili. 



Misparo 



Miiiister 



268 



paro s. Myoparo. 

krome; et i. splendor 37. my- 

me 38. 

ar ebr, sotiat cerebrum l figura 

76.) rethis lat. 37. sim, 76. 
a-ria riue 37. -tus to riuen 
linutus l fractus Br. -toriam 
e pro pane fricando l fran- 
. voc. est saritus (nach 8. mur 
rudiis) i. laxatuSj destrticfus 
atus) 122^. p. 53. 
Ire, mictit hirctis Symb. D. 
ili (c/. Cyathus. Enistis. Fiala. 

myale miel s. vitrum 40. 
icma s. Migma. 
'. Ma-crocosmus. 
ict-it s. Miccire. -ura s. 
ra. 

chale s, Migale. 
hania i. geniosita« 37. 
ichina s. Migma. 
[^bioas naesdhvrel Lor. (: uvK-f 

ga-le, -lus 34., -nus 32., 
e 37. harmel 34. henne-l 32. 

-len 37. 

iga-nns bilse Sum. •mos 1 
[*am bulse 40. 
gare s. Rigare. 
gma (X sniigma) seepe G.voc, 
I r. a. 1420. ein püt salb 52. 

i. mixtura; luichina t. ar- 
im pdlea; migina id,, quod 
nt smicma 37. 
are schaiden 52. 
go, -lago quwidoque volans 
luas die. 76. -lano est pisds 
idoque volat s. a. 37. 
I trabant 125. ritter des streitz 
nilit-aris rittors gnog 29. 
mfheiti g. sg. Haupt III 468. 
IV 406. 

iaceli himelschar 52. 
m-, miMndrum s. Miganns. 
im herse, eyn vriicht, vnd is 

stramich (?) 38. hirschen 45. 
prein 52. 
llano s. Milago. 
le-borbia s. -morbia. 
ne- 32. -Uefoliam dusentblat 
f. voc. garw-a {Ed.) H. Ph. 



-e, -el 42. garw 32. gertel, barbaue 
(aus garuue?) K. V. 

*MiUe-morbia, -borbia trfisen-, 
blöt-wrcze 40. 

Millesi-es tusent billig 45. -mos 
der tausend 52. 

^Mil-, mi-losus s. Molossus. 

Miluus wige 37. 38. arwei i. 
molliuaga JS:. F. or 33. 34. wig 29. 30. 

^Mima s. Mimus. 

fMimallonesZ^i. etc. memalones 

dicuntur irambachiimitantes 37. 

'^fMimarius s. Mimus. 

Mimphur een dreyholt G. voc. 

Mimas lant-lawffel P. F. -lauflFer, 
-varer 33. ruffian 52. nimus spilman 
32. miaius der leut antrer i. sceni- 
cus K. F. mima een speel wijf of 
lautloepster G. voc. wasende(aw* reis.?) 
wip i jociüatrix 40. mimarius s. 
Striones. 

fMina s. Mna. Minera. Mine. 

*Mina deich Symb. D. 280. dech 
troch 23. 

Minare s. Indicare. 

Mina-ri (cf. Grauere) drauwen 38. 
dreyghenö.roc. tr Jiwen 2 9. -tio trdwun- 
ge 40. -xdreygich Cr.voc.gfchzornig 52. 

'''Minco cers Gloss., aus mento, X 
mmfiens'ivgl.Ds. Wb.II45v. Minchia. 

Minctura^ mictura 30. 34. brflntz 
30. seych 29. saychung 34. 

Mine tr&wung 29. tr6wort 30. 
mina rink mur zinne 40. 

Miner-a erczt 2. 34. ertz K. V. 
abreisung des geschmeids 2. -alis 
erczik F. a. 1420. -ale ertz ader 52. 
mina abrisunge gesmides o. erczes 40. 
(sonst nicht vorkommende Glosse). 

♦fMinerosns s. Vrsa minor. 
Minerna librie i. bibliotheca 38. 
*Ming-are. -o ani i. sero l 

planto 37. 

* fMinic-ins, -ns, mincins i. he-, 

e-ricius s. Gl. m. Quicherat Add. h. v. 

Minicnlari stewren, helffen 52. 

*tMinicus s. Miniciuai. 

Minista lung ader 52. 74. 75. 

Minist-er handstrecke-r, -ra -rin 
29. -erium hanraich (^sie) 34. hant- 
reych F. a. 1420. 



254 



Minitat 



Mitrophoram 



*tMiiiitat mus Symb, D., c/. Gloss, 
V. Mintrire. 

Minium, l ninium K. V. meninghei 
is eyn rot verwe 38. gel vorwe V. a- 
14:^0. rote dint K. V. mitfir (aus 
miniatur sim.) 30. 

^fMinius s, Mimns. 

Mintrire s. Minitat. 

Minu-ere. -it (ntelafwoliam) vir- 
swindet, (menstriia) zuslußet H. Ph. 

Minus {sCj plus) min, mei 38. 

Minut-al mursel 74. (BM, h. v.). 
murstel 40. -ia i, vmm pulmmüs 37. 
-ie t. frusta crumene Symb. D. -um 
scerf H, 5. D. Gf. halpscherf F. a. 
14J20. 

*tMyocia teke, eyn worm 38. 

Myopar-0 etc. gnar-ren H, S. D. 
-run, -un Gf. IV 296. (cf. Carabus). 
-on Gf. II 233., miaparo Symb. D. 
280. luzele buzo {vgl. Paro. büze 
BM.I291\ M.Form von bot? 

M-, i amni- 38. -irabilis vunder- 
lik, gemelik 38. wunder gros; mira- 
culum czaichen 5*2. miri-flcare wun- 
der wirkin V. a. 1420. -dicus wunder- 
sager 52., -seger 20. 

*tMir-ca s. -rus. -ica s. Merica. 
-idicus, -iflcare s. -abilis. 

Mirl-e, -us sniirlin auis 40. . 

*Mi- s. Fo-rmicaleon. 

*tMirr-a. -uli pl mirrel, Mht 
des arabischen mirr mirra arabie 
Meg. mir-ca mirren bom K. V. -rus 
m. dorn 30. 

*tMirta s. Merica. 

* * Mirt-us czirlich bom F. a. 1420. 
pors 37. sav.. arbor cuhis fructus 
fl- l mi- (?) -niculus die. 37. erb- 
sei stud 30. mürstaud K. V. mirdorn 
27. mirdaren 33. mirtel-pauni; -elli 
-per Meg. -ece (X ectum) -bomn 
H. S. D. -eus s. Dosinus. -inum 
oleum miröl 52. 

Miscere (potum) inschencken 125. 
mingen, zu samen gerren (sie) 45. 

*Misellus {cf Exes). misseMus 
eyn schutzel instr. piscatoris (X pis- 
toris) 37. -ius l -mus (-inus?) ouen 
schufel 0. alter 40. 



Miser (cf. Indigens. Inpps.) stam- 
per, ynsalige, dertighe38. miisericor-s 
erbarmherczi-g 29. -dia -gkeit ib. 
erbermde 40. miser-ia barmherticheyt, 
medolidinghe i. condolentia, pro- 
pitiatio; iammer, herte leyt, drof- 
nisse; -eri iammem, erbarmen ; -abi- 
lis iammerlik, drouich 38. -atur ir- 
barmendi 48. 

* t Missel-ius, -lins, -mus s. Mi- 
sellus. 

MissMis sentleich 52. -ua s^ide 
breflf 38. 

* Misia mycen lant G. voc. mixstia 
meixen lant 33. missnensis eio 
meichsner 52. 

* Mist-erium haimlickhait der go(- 
hait 52. gaistlich gezug 30. goüicbe 
Offenbarung \ werg 27. gotleich warung, 
g. werich 33. czevchin; -ice geyslich 
F. a. 1420. 

fMistolium roesteul 122^". p. 36. 
{Anm. 2.)\ viele Varianten GLm, ». 
Mixtum. 

* Mistr-ium i -um verporgen ndd 

52. 

* t Mistus (cf Gloss. V. Viscus) nistel 
40. 

Mita mitaine 122^.p. 16 nt. Anm. 13, 

* -J-Mites-cere (X mittere) i. legan 
senden (X senften) 52. -sere seyf- 
iigen, frishen 45. mitigare sünen 52. 

* t Mitilus (i. q. my tilus, ^v%IXo^'i 
cf Gloss. v. Rubecula) rodftga H. & Tr. 

Mitis senftig 52. sachtmodich 38. 
mitteler 40. mituuari etc. Gf. 1 918. 
mitsam 75. 

'^'tMitologus. mit;olegra(-gium?) 
Carmen fabulosum ein spottig gedichte 
40. mittologia l mitoloya est serm 
fabulosus 76. 

Mitra, mytra 38. (cf Reticula) 
muthe 38. m&tze 37. amisse 36. al- 
mucz (cf. almucium, X mfitze?), 
hub 29. hübe, infel; schiflbeil 40. i./imtf 
quofnedianauis vincitur Br. 142.p. 210 
h. v. hudelen i. tyara Symb. D. m. 
ferrea huntzkap K. F. sim. 75. beggel 
hub 32. peckelhawbe 74. 

* t Mitrophorum ein mistboer i 
stercoferarium 125. 



MiUologia 



MolHoaga 



256 



ttologia 8. Mitologns. 

, snot G.voc. 
ixsia s, Misia. 

am gesamengsaczt 32. 

{alpL mana) pennyngh 37. 
s.w. Mina. Mna. 
ler-acula, -cula vber in&der 
iaiO. muederauffdenirochk34. 
5ra-re messen 52. -ntia ma- 

G. voc. -tus (X modestus, 
mos) sedich 38. 
^rnus Duwfundig 29. new- 
14. Gloss., -sitig 52. niwigding 
30. Schübling {cf. Imberbis. 
.) 74. 

^t-us sittiger 40. gesiedich 
). tzuchtig U25. -a ntr. pl. 
8. 

odicus s. Modius. 
flcare messen 52. 
olus ein speeck in den raden 
mediolas s. Radius. Tim- 
• 

as, modicns 45. mut, schöffel 
icheffel, virtel 27. symmern, 
1 45. ein saumer eins scheff- 
mütte 40. mast-hafta H. S. D. 
ymb. D. 280. -haft (maschaft?) 
jfft 74. Choren mas o. schaff 1., 
uium U. S. D. m. estcuiar- 
is insistit Br. hroft nauale 
. St. haft? i. q. nd. röf? 
) (mo) woihe, dat si 38. nu- 

Irus (vini) eyn ame 37. 

)dala s. Mernla. 

il-us messelyn V. a. 1420. 

ze ib., sussicklich 52. singen. 

IS wise, mate 38. 

^a-mus. -nus l -bus spanpet 

»g-enus, \ -US moin H. 8. B. 

3une, eyn grot water da {sie) 

' mentze inden rin 38. -onus 

40. -anns id. 30. magonns 

» 

)la kuerna H. S. D. miile ; mdl- 
ley trotte 40. eyn esil mole 
120. mola az- 37., molaas- 
las-inaria mul- 32., pag- 33. 
id.page equus, mul- mulus,?). 



m. panniflcum Ghss.^ molo-eani- 
ficnm^ -textorum walke mole 38. 

Molacrum eyn mul steyn ysen 45. 
een queern mole G. voc. moloerum 
bick 17. 27. wichkel 33. wikchel, pikch 
P. V. molitram bicke 37. 

Molaris m&lstein K. V. winckel zan 
(c/. Dens) 29. 

* f Molas-inaria s. Mola, -ns s. 
Molossns. 

^Moldrum malter 30. gelten o. 
sechter 1. moltrum id. 34. 

* fMole-bista müntzer 52. -cinary 
{wo -bista etc. 76. als gesonderte Glosse 
zu stellen sind) sunt qui panes poscunt 
76. -bisata (-biscita?) t. molendinor 
rius; molotenar^ dicuntur qui ca- 
nes pascunt 37. 

* t Molendin-um {cf. Mola) eyn 
wassir mol V. a. 1420. -arins, -ator 
moller i. contritor 37. -aria inder- 
lenerse {aus muellenerse sim.) Synib. 
D. molitor müler 32. multor mul- 
ler 40. 

Molere mallen, weczen, druchken 
33. sim. 8. 

Moles swere 40. swer 52. 

^fMolest-us leitsamer, truriger 
40. leidig, leysam 29. kleglich, be- 
trübt 52. -or laidiger 34. -um let, 
weder {cf. Contrarium) 38. -la leidig- 
keit 29. laidigung 34. 

Molitio boze wille F. a. 1420. bös 
gedenk 52. mollacio i. mali medita- 
tio 37. 

Molit-or s. Molendinarius. -rum 
s. Molacrum. 

*tMolla das gemeht 41. 

*t Mollacio s. Mollitio. 

*Mollicorium semisch 29.samisch 
leder; simistrinum id. 34. 

Mollificare weken 38. 

*Molliri waileichen arbaytten 33. 
weychin (moliri obil erbeyten) F. a. 
1420. 

Mollis smydich, smode t. humec- 
tatus {moderne Bed., gut nur dem tat. 
Worte) ; welk, also crut wert wan dat 
langhe lit 38. molles weychirteik F. a. 
1420. 

*Molliuaga s. Mullis. 



266 



HoUoB 



"^Möllns karpe p. 40. 

* fMoloeanificam s. Mola. 

t Moloch eyn abgot V.a.l420. 

Molos-sus, -US raud K. V. milo- 
ras i.canisetc, 37. molasas rud 29. 
30. rudt 34. 

* Molos-us, pl. -i sunt dentes mo- 
lares 37. 67. Pap. 

^fMolot-almas^.Moaoculas.-ena- 
rij s. Molebista. -extorum s Mola. 

^fMol-sam s, Malsum. -trum 
s. -dram. 

fMomentana s, Examen. 

Moment-Ulli, -a pl. uuila &/. IV 
1224. monffita uuilla Pf. Germ. VIII 
391, higher? vgl. ebds. maioth uilla, 
Ortsname? 

*Monac- s. Monoeh-ordium. 

*Mona- (mono-)gamu8 wybiscboff 
V.a.l420. 

* Mona-ydas, -ides est quando lu- 
na est vnius diei 37. 

* Monach-us monnike 38. -us ma- 
rinus mermünch {merwunder) Mcg, 
-atns sbst. gemunchat (y^ptcp.) 30. 

Monarcha eyn eynig vurste V. a. 
1420. mondreha einiger furste 40. 

Monarsiculus aus Momar Slcu- 
lus stultus (Festus, aus Plautus), wo- 
raus auch marsiculus Gl. Isid., cf. 
Ol. m. h. vv. 

*j- Mondreha s. Monarcha. 

Monedula (cf. Gornix), monodula 
Str. V. ist ge latein als vil gesprochen 
als ain münzheb {gojsza ladra, :mo- 
neta) Meg. efU, duU K. V. tule 40. 
Str. V. tu! 29. 32. töle 27. tahen 52. 
tache Wien. V. 399 H. lachen 33. 34. 
dach 30. aczel 40. 

^fMonendum (6 = er?) i. sacri- 
ficium 37. 

* Monergium. monlrgum estinstr. 
hraxandi 37. 

*tMone- s. Mono-scelitas. 

M.oneia müse (sie) 40. das ge- 
prent o. dy myntz des Pfenniges 125. 

*tMonoterns s. Monoceros. 

Monialis l sancti-m. clostervrau- 
we 38. (Ad. Gloss.) 

*tMonic-a s. Merica. -ei s. 
Manichei. 



Kora 

^fMonil-e, -inm Qloss. , -igurn 

(X Hg-) 37 , manile 32. (cf. BoBt. 
Firmacularius.) est ligamentum ftncfo- 
ris 37. vor-, hercz- spang 29. spat- 
gly 32. 

*tMon-irgam s. -ergiam. 4u 
s. Manium. -menta s. MomeBtom. 

Mono- aus Mino- X Cen-taiirai, 

vgl. 142. utid Quicherat Ajdd. h.v. 

* t Monocer-os, -as aingehum 52. 
moneterus einhurn 40. 

^fMonoelonos s. Artemina. 

* t Monoculn-s ain auchkotter 33. 
einoger 40. -m {zwischen IntestimuD 
MyM?Orbus)blinderman(X-darm)jBL.F. ■ 
mon-5 var. mol-otalmos aneagede 
Äelfr. 

Monoch-, monac-ordiam schett, 
est instr. musicum vnam habenscordam 
tantum super alueum ligneum pmki^ 
sam que tactaprop. in diversis partum 
suisreddit consonantias musicales K. f. 

^fMono-dos, -losis s. Arteal- 
sia. -dula s. Monedula. 

Monomachya eins niannesstritlQ. 

Monopolis een stadt die meer een 
Stadt onder heeft {sie) O. vw^ 

Monopolium ghilde, eyn vor en- 
inghe der lüde t. consorcium, vnt 
cidium 38. 

^fMono- 76., mone-scelitas {am$ 
monothel-) est vnius voluntas 37. 79. 

^fMonotalmns s. Monocalns. 
Mons iouis nmnt lob H. 8. D. 
monti iob Tr. {St. Bernhard Gf. II 

811). 

*tMon8 pess-ulanos, •olamu 

monpolier 29. mayo^pdewt (sie) 34^ 
-ilonus monpher 32., peaolaniu 
haidelwurck 52. 

Monstr-um eyn eyselich tir F.ä 
1420.pl. (-a) zaubar, ungahiur-i &/, 
-ida Gf. Pf. Grm. VIII sg. naturwüD- 
der; -uosus n.-Iich 29. menstraosoi 
wunderlich von natur 34. 

"^fMont-anus, -anius eyn bereh 
man 37. -acius bergmann 40. -elliifl 
berglin 32. -anahochgepirg 52. sim. 75. 

Mora moute, Stade, stunde i. inte^ 
uallum, pausa; wile 38. verziediaiig 
52. 



Mora Moioaetor 257 

raephili(7/.JIZi7^.moniiii Sforphea wem sin hare vpiln i. 

ittl-bere; mormi morbercn alapida; die böse rüde, vj^brechnnge 

morab-atus bromber 40. des liebes, flecken 51. misel-sucht 40. 

ranper 34. -ita bräbere 37. -gleich K. V. -glich 93. ftuhter sieh- 

mi bromber o. heydelberg tum Meg. grog grind 29. 30. amel 

X -bere, vll. X mons dumi (eig. Oetreidmamen, wie hei ähnlichen 

, haidelber 32. morarubi Krankheiten) 32. lazery G. voc. mor- 

ib, moru rubri braun ber cia qd. infirmitas 76. inf. que die. le- 

lora veprium vtdgo bice prositas 37. 

i(nd.hikhere Heidelbere)U25. ^f^oi'Pl^^^-^on, -sion 37., -sis 

rachi (/uw^^j)?. maurochen, Br. i. mutatio Br. i. trans-mutatio, 

Meg. (vgl. Sm. II 609). -fomuUio 37. 76. -temi. mutacio(?) 37. 

Tafla s. Morania. Mors d&t; mort-alis dotlik; -uns 

iis 1: -osus 29., -ieratus 29. dot 38. 

gut sitig 29. i. moribus in- Morsellns s. Morsns. 

37. 76. -ieras l honeMus ^Morsilis mirme (sie) 45. 

taneos 76., l conceDtanios Mors-us (cf. Saliua) 1: -ellus (cf. 

Buccella) bete 38. -ns diaboli h. 

s. Me-raria« duuels bete nd. 0. sa/n. -ns demonis 

uia^ -fla merchern 32. tufels bis 40. -us galline h. huner- 

b-iis zuke 37. -OS cadaens darme, mier 51 sim.O.san. 

. -idus couecht (vgl. kövisch MortaU-olnm s. Mortarium. -s 

1859), cranck 38. l -osus s. Mors. 

h 37. -illi oreslechten i. Morta-rimn m5ser 37. moser33. 

51. märsal 32. mörsel K.V. mursel stein 

»a (nicht J3U moreca Gl. m.) 40. pfe£ferstein 40. K. V. -liolam 

hea. -steinlin 40. 

da-tias (ags. clofae etc.), "^fMorticiii-iiim tod val 40. schelm 

ibula Gl. m. Vgl. hd. glufe, 5\ 29. azz 1. 34. aes 30. -eum as 

a. Sm. II 354). i. cadauer 38. -a ro"^ aus o. schel- 

la {cf. Betonica. Yn^.) herba migs ding 41. 

ispociHonem rappe (lat.; hd. Mortificare doden 38. milrden 29. 

m 52.nachtschede 38. myxen- fMortaariiim (eccles.) ain stal 32. 

odc. more 27. mar 33. me- sehlgerethe i. impensa funeraria 125. 

3rm 30. Hortnus s. Mors. 

ranmorat Sywft D. (morant *fMor-u, -um, -us s. -a. 

a). maulber wein K. V. Mos sede, wonheyt 38. 

^anicnm i. larnacium (A^p- Mosa fl. mosa H. S. D. mos 40. 

W2i\il2J2^. p. 24. Scheler denkt dy moj l maße 125. 

\; eher liegt moTgAnaüctLäls ""fMosaactor s. Musicator. 

te, Schmuckkasten au Grunde, *f Mosa-gia Gl. m., -ya dic.fluxus 

^auengeräte die Rede ist. sangwinis 37. (aus moragia, haemor- 

riger. morier-atus , -ns rhagia). 

Iis. *f Mosella fl. musela H. S. D. 

ritor s. Mardarius. dymog 52. mossella moschein (t /na); 

[turus veye i. infectus 38. die mosel bie trier 45. masela masel 

Hl. sim.). czucrient(crieter? awÄtrier, X trient?) 

ritus s. Murra. 34. mosina mosel 32. 

>is s. £morrois. ^fMosi-cium^ -tium büttelin K. V. 

hus s. Moralis. -e sachte, ^fMos-oactor s. Musicator. -sel- 

(cf. Lente) 38. la s. «ella. 

, NoTum gloHarium. oö 



258 



Motabilis 



Moluctra 



Motabilis beweglich 52. 74. 

MotaciUa (species) grasemucka; 
m. alba wager-stelsa, -sceltza (sie?); 
m. flava beynstercza (Ann.) H, Ph. 

♦fMotare s. Nutare. 

*tMotare Gloss, motire rucken 
29. 

t Mouere waghen, regent. wluere; 
m. de loco rukken bisiden 38. m« 
castra vfFbrechen 125. 

♦fMuc-, inucc- s. Muscil-ago. 

*Mucia ambleza etc. Gloss., vgl. 
amblätz, tirol. ampletz Frommann D. 
M. IV 62. mit amblacium. 

Mucidus (cf. Muscidus) moddik 38. 
schimling 40. 

fMu- ^. Mus-cilago. 

* Mucor Schelm, also an dem brode 
is (X Schemel?); mucorare sche- 
melen i. muscitare 38. 

Macr-o, -one 41. ein paidenhan- 
der 52. paidhander swert 75. kron- 
lein an eim sper 74. kr&nlin ade 
{st. an dem) sper 41. kr. am (ain?) 
sper 0. glefen ysen o. swert 40. sim. 74, 
eyn langswert V. a. 1420. ort i. acu- 
men gladii sicut et cuspis est cuiusque 
teli Symb. D. esp6e 122. 

Mucus snuder 40. 

Muffala {cf. Maniflua) fustilinc Gf. 
III 726 ff. musule uustelinge H, S. D. 
muffole knuuelinge; wanti uustilinge 
(-ga H. S. Tr.)^ m. ungvetenus predse^ 
W, sine distinctione digitorum undique 
con^uti sunt {nhd. fausthandschuhe) 
Symb. D. 

Mugire lütten (houm) V. a. 1420. 
luen i. bolire 34. packen (aus pel- 
ken sim.?) i. boare 27. müchzen 
(vacce) 29. mugitns (houm) beickinge 
G. voc. Itigung 32. 

♦tMugis-or, -sor i. calidus mur- 
mtirator 37. 

Magitos s. Magire. 

*tMu- s. Ma-iorana. 

♦fMuiri- s. Gir-gillam. 

Mulcator s. Mulctator. 

Mulce-re waichen, verstinen 52. 
-t locheta 48. 

*tMulcr-a, t -um 33. cheswasser 
33. melk-ki!tbel, -hus40. -am,]:-ale 34. 



mulchen 29. milichsechter 34. melk 
vad; mnlgaria id.; -ale ejn mdke 
stede 37. multr-a merher; -ale kfibG 
32. -a, -um, -ale gelt, melckgebe 
K. V. mnluctra s. Calmaria. 

Mulc-tator, -ator lintlokari JET. 8. 
Tr. est quiblandis verbis mulcet; uper- 
cussor 37. 

*tMalgar-e melichen SS.melchea 
1. 52. -e, -ium Gloss., -ia s. Malen, 
malgere melken 52. 

^t Malgas (anders Gl. m.) hudA 
h. 37. 

*tMalie-r s. Feoiiaa. -bris 
wiuech 38. -bria vrouwen suche 
V. a. 1420. -rcala 1., -rca 34. wey- 
bisch. 

Mallis bir ist. birk) h&n 40. mel- 
liaaga s. Milaas. 

Mallas s&sser wisch 40. 

Malsa m&lte 40. meelc vat 11. 

^fMalseam s. Molsom. 

Midsor senn 32. 

Mals-am, -eam 29., molsam sa 
luterdranc H. S. D. sim. Oloss. Of. T 
539. riest {aus biest o. briest) o. mol- 
ken 40. ghe m. (ptc.) 37. milchraom, 
möst 52. melsc (X malsc moUis i. 
m. Goth. Wb. II 26?) Symb. D. ge- 
muscht wein 34. gemfiset win 29. 
gementz tranck 30. honig wcz r.& 
1420. 

Malta s. Malta-m, -s. 

fMalticolor (paonas) manedi- 
uare (düch) Symb.D. giggüuehci po- 
lymita H. S. Tr. 

Maltiform-is, -e s. Variiis. 

^Maltigena manch gebort F.a 
1420. mangerlay gestalt 52. »im. 75. 

Maltiplica-re manigualten 39. 
mangueltigen 30. -tio manigwaltuBge 
40. 

^ Maltipliciam camise ridöe 12i 

Maltitudo vili 29. menioghe, de 
meyste deel 38. menigung 52. 

Maltiaolas veyl wellic F. a. WO- 

Maltor s. Moleodinarios. 

*tMalt-am, -a stof Inder molen 
G. voc. {-US Gloss.) ghe malen 37. 

*tMalactra s. Molcra. 



Mulus 



Hiucmn 



259 



mal, is gheboren van eynem 

) vnd ezele 38. 

icto-r, -ria colezanga Symb. 

1 mocheron de chandeiile 

L 

ire nasum suuen (catarrns 
. valtnm l faciem lanare 

\ Mutare?), reynighen vnder 

idib-nrdns, -rides dicun- 
W mulieris ad omamenta eo- 
lies (-ridus Oloss.^-, mun- 
[ebris ghe smyde der vrau- 

tarins eyn gaue nemer 37. 
ig-ere schneyczen o. reys- 
lasen 33. liecht schnewczen 
i Gloss., -ira est forceps 
m (aus carboDum^ 37. 
liceps ein stetter burger 40. 
inm lantwer 52. 75. ein 
i vrsprunge 40. -arins Gloss,, 
(darios^ -ialis i. castellani 

es stipendiarii (Besatzung) 
lüde 37. 

li- s. Man-cipiom. 

cus gabreich 52. 75. 

*e wemen i. premonere 

len t belangen (sie) 33. be- 

sim. Gloss. bewaren 27. 

Fortalicium) wart; -men 

52. 

m ammecht 37. monlam 
-) gobe, lop 40. 
is torneel van der muyr G. 
l murltus gemawrt 52. 

8 pistumpolot sim. Gf. (mur- 
tdmelter 40. 

en-a mur^n /. Meg. lampres 
la eyn neghe oghe p. 37. 
ol. H. /S. D.framc. ciniuipan, 
ipant Ff. Germ. 1 116. halz- 
1420. eyn furspang } silbern 
iz die frauwen vor sich hen- 
-ola silbry kettin 32. 

lampreyde 37. snecke; brinn- 

40. 

•ic-a, -0 de auro facta to- 

espan Pf Germ. VIII 389. 

f. 71347). manrlca ib. 401, 



mauria Haupt V 196 de auro f. into- 
nica i.e. gespan. 

Mnri-eeps kaccze V. a. 1420. maus- 
hunt 52. sacz (sie) 40. -legus katir 
V. a. 1420. cas, eyn he vnder den cat- 
ten; catte id., cattus 38. kacz 29. 
mü|| foher 30. mausuacher 34. musio 
id.tb. musfänger 29. 

*Mari-nn8 s. -us. -tns s. Muralis. 

*Mariam salcz wasser 40. (cf Gloss. 
w. Muri-a, -um). 

fMuri-us 1: -nns auis geyr 52. 

Mnrmorare murren 38. 

Marra flederin holcz o. maser 40. 
madre (Gefäß daraus) 122^. p. 51. mo- 
ritus meserin F. a. 1410. 

Mus araneos s. Mnscranns. 

Musa (cf Clio) bflchtichterin 40. 
puch- 74., buch- 32. -dichter, gesang 
don 29. g. spil 29. 30. g. der sayt- 
ten dan 34. zal {pei Portio sim.) 30. 

Hosach tresil V.a.l420. 

Musc-a vleghe 38. flug 32. flewg 52. 
-arlum (vgl. Emuscarium) flugamwa- 
del 32. 

Mnscerda. musterea mug kaut 
(kttttel sim. Gloss.) 32. 

Mascidus muchczinde F. a. 1420. 
muchlot 75. l mucidus (i. q. inus- 
eosQS schymlig, mosig HO.) schimmel- 
achtich, mostich (X mastum most 
X muscus mos van boemen) G.voc. 

^fMnscilago nesedropel 38., cf. 
Gl. m. w. MuccUago. Muscillaginosus.; 
mucilago^ l mucago liquor viscosus 
etgltUihosusl24. i: muccago schleim Ki. 

'^tMuscili s. Musculus. 

*f Husclneci (:nex) mukkenswam- 
men Meg. 

Musclpnla musevalle 38. 

*t Muscltare (cf Gloss. v. Mussi- 
tare) s. Mucor. Mussare. 

*Muscranus. mus araneus mfttzer, 
Spitzmaus 140. 

Musculus de mus 36. muj^brat t. 
thorus K. V. kocho (nauis; cf Ce- 
lox) H. S. D. Gloss. muscus (corporis) 
mug braut 32. muscili mersnecken 40. 

^Muscu-m, l -s 29. bisam an. 29. 
bisum h. 32. -s besme o. meyse (umg.!) 
40. scbftfgaiz; pisem; musquelibet 



260 



Mnsciis 



NftF» 



pisemtier Meg. -8 te&dm F. a. 1420. 
grimo an, {cf, ags. grim Raupe?) Symb. 
H. mustns v. h. v. 

'*'fMas-cas s. -eulos. -ellus s. 
•tela. 

^Musica-re ru'myn V. o. 14J20. -tor 
(cf. Obtrectator) bisprecher 40. sim. 
7^.mosa-^ moHO-actoTuimpositorSl. 

*f Music-ona gaiten spil 32. -us 
gesang-maister t6., -meister K, V, 

Musl-o s, Muriceps. -um meuj^- 
genist 52. 

*f Musqnelibet s. Museum. 

* f Hns-sare waschen 125. -eitare 
\ -sidare zweiffeln 52. 

Vustel-a^ Ja 37. 125. eyn wase- 
len 37. weselken 38. wessel 125. wisel 
/. var. m. Meg. wisela (Ed.); (Ann.) 
m. herminea hermim n. m. pntorius 
illediso m. m. zibellina zobel m. H. 
Ph. -inus (cdor) sprinclicht 125. mu- 
sellus forhen p. 40. 

* Muster ca s. Museerda. 
^Mustus m&s 37. 

^Mustus i.libumai.magfianauis 37. 



^fHiisnle 9. MuflUa. 

*f Mnta-re muten (ef. Muudare), 
vorwandelen 38. -torinm bade gewint 
40. edel claid 52. 4M>ria rieh gewut 
V. a. 1420. 

Mutila-re lemdeo V. a. 1Ä20. 4u 
gestumelt 52. -tio lemyuge 37. 

Sutire stumm-iln 7.a.i^0.-en52. 

Muto (cf. Gastronus) h&mling K. V. 
hamme, wider 40. bamel, steyr 37. 
kastrawn 52. 63. 

* t Mutu-us vnder-ander 29., -äh 
drig 1. -s YDter andrig 34. -um bordi 
37. dat me eynem to borghe heft 
(sonst auch haft, hat) ghelent i acdt 
modaeio (aus accomodatio) 38. gb- 
lyhen g&t K. V. pargung 34. pardk, 
bechsel 33. werunge (umged.? samt 
valor sim. hed.) 30. -are vor wanden 
45. czw parichen leichen l wechkseten; 
\ -ari pargen \ wandelen 33. -are 
borgen l beiten 29., l byten 76. bai^ 
ten } weschlen 6., t. q. peiten, beotten, 
verbeiten etc. Sm. 1218 ff., nicht jsuni 
bfiten tat^sdien. 



N. 



Nabilis swymmelich 27. schimpff- 
leich (umged.!) 33. 

Nablum s. Nabulum. 

*f Nabo deus philistinorum 76. eyn 
abtgot V.a.l420. 

^fNaboteus i. origentalis vth 
Osten 37., aus nabatheiis? 

*Nabulo s. Nebulo. 

* Nabulum vrgelin (cf. Annigata) 
V. a. 1420. orgel 52. 68. nablum 
psalterie 40. nauplum rot, est instr. 
magnum habens ex vtraque parte cor- 
das ligni cauaii K. V. 

Naea. naza i. Cancer (X castus!) 
k&sch 37. naeca knappe, walcker 44. 
""Naeta s. Napta. 
Nact-us^ -a s. Naneisei. 
*f Naderos s. Natrix. 

* t Nahis i. aqua (X Naias) l nauis 
(X nays Gemmen) wlg. zwiffel 45. 

Nam wenn 33. 



Namare i. narrare Pap. 147. 141 
p. 215. 

*Nancldus s. Nantidus. 

Naneisei vercryghen G. voc. uaet- 
us vercreghen ib. ircrigit V. a. 1420. -• 
gewangnu stund 41 ., vgl. tempus oppw- 
tunum . . . naetus 2 Machab. 14 Br. h.v. 

Nanea nomen dee fartune 87. ab- 
gotynne V. a. 1420. 

^Nantidos i.fetidus 37. 76. (lum^, 
alph. nant-idus) 52. stinckend 5i. 

Nanos dwerch 37. twerdi 40. 
twergel 33. geqwerck 27. 

* t Naos Br. 76., nao 37. 76. i 
templum. bedehus 37. 

Nap-a 40., -US 40 etc. stegrieb 6t* 
steckruob sim. 6fo^^. ^(rapus speck 
röb 31.) schweb rfib K. V. schwell 
rupp 6. swehiip 74. nape (vgl. Oloss, 
Nmn. V. Brassica napus) 40. redick 
Symb. D. 



Ifopelfais lÜMigal Ml 

-nap-peUns nappelnkraut H. PK narsaciom carse, end to 

dende 38. 

iDL nappe-y l -os senf 40. Nasaa s. Naris. 

lan- 31. -pocanlüi gumpest Natal-e gebort V. a. 1420. -e ihesn 

)08t 64"". ruoben k. 64^. winachten 38. -is gebürüicher tag 

[>a napf 40. (-th-) 40. geberlich ; -icia g.-heit 29. 

p- s. Na^pellus. (in gl F.:) geburlich; g.-kait 30. ge- 

ppe-y, -OS 8. Napenin. pierlich; geperleichchait 34. -icia i. 

, ayn F. a. i4^. aswinge 40. naiiuüas; -icium ghebort 37. 

mentum Uni etc. scheue; et, Natare swymmen 29. nattare 

sas i, quo mittuntur incendia (X vadare) watten 34. 

vftr pile mede schud; alii Natatori-a eyn visch dik i. pis- 

uod sU qd. genus fomeniis cina; -um eyn swemmestat V. a. 

\er sicca grana oliuarum que ^^^0, swommel stede^ 37. -a l -nin 

Ar comamerca (-urca? aus schwem 52. nattatoriom gull (gäll? 

irca Pap.) fuden der mort vgl. Sm. II 35) 32. 

5ren syn; nacta i. resina *tNateros s. Natrix. 

hartz 52. nasta genus fo- Nates, natis 40. (c/. Ilia), rates 

ags.) tyn Pf. Grm.I116. 34. eersbille Q. voc. ars- belle 40. -pel 

US 8 Napa. -wang P. F. -pacbk i. clnnes 34. 

•artus (aÜpA. nac; c/. naca? -^^«i^V^I-^^«« ^^- ;^^^ ^^• 

irus sim.?) reyne; 40. gatio bort, siechte 38. 

'»-issiis -nlns l -usus 37 -Waus s. .Nates* 

}}ecies floris ' Natiuitas (cf. Natale) crist tag 32. 

IS burne kresse 40. prun- Matrix wasßer schlang 52. nater, 

5yn rochzam bom F a. 1420. ^^^^*- ?^ Ji^i^voB id., var. naderos 

!. nando swomme-nde: man- ^^l^^' x . xt ^ 

17 ' ♦fNatta-re, -tormm s. Nat-. 

„^ , ^^ Natnr-a dy art V.a.l420. -ari 

nar 38. l nar 36. eyn ^ Complexio. 

38., nese- 36. -hol. een nees jj^^^g ^oren, ghe b. 38. 

'• ^^''^o"? * *rÄ ^' ^' Nauale s. Modius. 

jse 36. 38. n&B iC. V. jj^^^^j nusschale F. a. 1420. auft- 

re raden wo et vmme eyn ^fecheten 74. naaces eyn ars wuschs 

*°' . TU X-. X- (X nepus) F. a. 1420. naosi keren- 

•sucium s. Nasturtium. ^^al 33. kernfei 29. rauci cheren-vel 

a s. Nassa. 34 .^^jj j 

3 nasband (Rüstung) 32. Naucieris schiff-er 30., -man 29 

ma s. iMastma. ^-^ hofl&nann (umg.) 34. stawrman 

rewse F. a. 1420. nasa f. a. 1420. 

^en 33. *| Nanc-ola, -ula Gl m. schiffli 32. 

ta s. Napta. Naueta i.portus 37. 

l-a infel bendel 32. zöm i. «Nanfr-agium frais in wasser alder 

c; -i smit nodi knope (cf. die in wasser warent (mhd. vreise 

j knefel 9.); noscale i. fa- oft Waßersnoth) 41. Schiffbruch 29. 

fi-) in collo eyn hals beut no. scheffbrech 34. vndergeung des 

a sim. Gl m.) 37. nascnla scheffs 52. schip-brook KU. -eda-prok 

^' V' G. voc. -a^are vndergen 52. 

ptium {cf. Cardamum. Nar- * f Naui-eularius l -garios^ -ar- 

8 m. Meg. crasse m. (Ed.); gas, -ta eyn schep mester 37. 

icam (Ann) bumcrasse /. * f Nanig-al (wie vectigal) achiff 



962 



Nanis 



Nennis 



Ion 30. -are scepen in dem water 38. 
-imn scbyffung 34. schupfifunge (umg.) 
30. -arios s. Nanicnlarins. 

fNanis scep 38. die nauen Oe. V. 
iiaues longo schaldin (aotuarie 
V. h, V.) H. S, D. n. rostrate snacgin 
ib, snagun, snarken Gf. VI 839. Vgl 
hier und Gloss. w. Dromo. Liburnus. 
Pontonium. Trudes. Contus. Tonsus. 
Vectis. Repagulum. Sm.in359.Gf, 
VI 485. BM. I 703. 857. II 2 8. 80. 

Nanita s. Nauicolariiis. 

Naulum schep Ion 37. fryeschacz 
(umged. aus fer- o. ferge-) 40. 

^tNanpl-iniii, -nm s. Nabnlam. 

Naose-a vnwillunge, swelkunge 40. 
sim. 74. vnwil K. V. schwulgerung 
134. P. V. ex quo. woilunge V. a. 1420. 
wulgung, koczung 45. wüllung P. V. 
wuelung 33. wölln 27. walgheringe 37. 
walginge G. voc. -are ontherten ib. 
walghe-n ib., -rn 37. walgeren 38. 
weigern 27. wuellen 33. wuUen 34. 
walgern, vmb willen 45. vnwillen 29. 
grawen 30. grausen, wüllen 52. 

♦Nausi s. Nauci. 

fNautea {Gl m. v. Nauteo) lo was- 
sir J swercze V. a. 1420, 

Nauns narro (X ignauus cf. Gloss. 
h. V.) Gl Ker. haestich, strenge G. voc. 
beschaiden 52. 

*tNaza s. Naea. 

*tNazare-nas gots namen 45. -as 
bluende V.a.l420. 

Ne daz nicht 1: ist daz icht 27. das 
icht 33. 

Neapoli-8 napols 29. naupols 32. 
-tanus neapolitan 29. noeppilis no- 
belen (umg.) land 30. 

* Nebeta s. Nepeta. 

*tNebri-da eyn schod vel 37. schoet- 
vel (fabri) G. voc. schorteldouck 38. 
schorthuch entwewung (sie?). -8 eyn 
hertes hud 37. nasse (fawnshin) Cleop. 
-nare Gloss., nebruare pr. hedi 37. 

♦fNebul-a gebrant brot 45. vn- 
rad kutten i. vapor l panis subtüissi- 
mus 37. vnratt 34. vnroyt; -o vn- 
reter (*. q. -arlus Gl m.) V. a. 1420. 
-ator id. ü>. 8. 9. -are nebeilen 34. 



niblen 29. (w^. nibbeln) üg tr 
i. q. exalare 30. 

Nebnlo loter 33. herholt 45 
fian 33. 45. reuffeger 27. schlec 
vnstetter an Worten 40. sim. 
vorator; nabnlo vr4s i. vorn: 

Necess-e node, vngheme ; -ni 
i. oportanum; -Itare nodegfae 
-Itas not ib. nStrofbicheyt 37. 

Necta-r soeten drank G.voc. st 
(Wolriechendes) Gl Ker. stenk* 
VI 696 ff. -ris hunigteare-s; -i 
-nne Code. 

* f Nectar etc. s. NeeharuR. 
*f Neet-ere ze hauffen fiige 

enutten, stricken i. eontexer« 
naigen 33. 74. schimpffen 33. 
kempfen 27. {aus knipfen sim.). 
s. Nodos, nexns s. Noxa. 

♦Necharusjf?. neeta-rn^rÄ 
necker; -ricam vinum n.-wei] 

Nefa- s. Nepha-. 

*Nefl-dis 37., -lis 37. 7^. i. 
37., iuuenis m. 76, Aus nefele : 
Fap.? Gf. nefr-endinns 52., -i 
nus 37. i.juuenisladoUscens 3' 
jungelinck 52. (v.sq.)? 

* t Nef rend-us verschnittene 
Schwein; -is span-, saug-fecklin 
K. V. -ns spansaw; -us \ -is 
Schwein 52. -es sagende ferlü 
spunneuerkelen H. S. D. -a nui 
-is infans nondum dentattAS Pap 
f raud-as i.porcus castratus Ipor 
adhuc lactans 37. -inos etc. v. Nei 
nefrändia gesponste V. a. 142 

♦fNefrensis s. Nephresis. 

Negare vor-saken, -segghen 
gheren 38. 

Neglige-re sumen, vor s. 36 
sumig; -ntia sumung 29. 

♦Negoci-um presme (neg 
Vsura) Gl lApsii. werpeniß, gesc 
nig 45. werf, handelinghe, schick 
38. -sta kaufifmann 20. 52. anof 
von dem geschöpft 41. 

Nemo nimpt 33. 

Nempe f urbar 33. i. certe sich 

Nemns wald schechly (cf. St 
315 ff. BM. II 2 S.62^.) 32. i 
walt K. V. 



Nenia Neuter 363 

feni-a {cf. FescenDina. Hiber- -ticiiB vnwirdig 52. ouerdadigher of 

nata. Susurrare.)) gen. -oris böse O.voc. oueldediger l boae 132. 

-um pl.) lugenne 40. totenge- nephastns i. dies, nefaustus %. deus 

vnnutz red 52. -ne wigesenge (umg.!) 37. tristicie etc. nefaostiifl 

[420. -as sfsua l böse; -as l eyn tag der clag o. vngeluckselig 52. 

es martiferas cantus siue spani '^fNephos s. Nepos. 

arü spracha quia neni spani ♦ Nephresis. neuf ra-sis nier stain 

5r Elwang. Gll. {Massmann 32. -ticus hoeftswerieh G. voc. haupt- 

.93). -as i.fabulasab Hiberis schwerig HO, neacesisi gunstekeyt 

anis muentas Br. hiberas ne- 45. nefrensis nirsucht 52. 

otarspraha l spaniskiu giposo Neqnam schalck, moding i. infe- 

386. n. sisua l pose; iberas Ux; neqniti-a schalkheyt 38. -osns 

ua \ spanisciu giposi ib. 281. boßhaflftig 52. 

im.Gloss.{nls\islinterj.stüll Neqaaquam neynnerley wis 38. 

aussen stillen, Kinder einschlär jjequire vnmogin V. a. 1420. 

iterschv. süsen, ^zen ^r- ^^ ^ vnchainer 52. 

uchnd. susken J8r. m ». q. »iSer-eus deus maris Br. -ins 

• ~.^^^^ ll""^^'!^ ^^' ^^^' i'^ieptuus-, -icia i. dea timoris 37. 

Jen 52. 75. 76.; daraus nomi. .^j^os <. nimpha l dea amoris 76. 

Q totten syngen 31. (^^ „^j^ris). -eides m%en< klagant 

ufar seblat, wasser- koUer- )^^^ jj, ^ ^^ ^in ^^^^ ^ 

40 s6wura, s^ta-aut Jfey. ^ jj^^^ ^j^ durchechter der cristeu- 

eof- 5. Neoph-. h^^ 52. 

eomeni-a eyn nuwer man ; -s ^, , t^t 

it V.a 1420 *tNer-uus, -wus 40., -na 34. 

eophi-tus, .CU8 nü cristan 32. l^^\^Tofi T ^""""tit % ^^f ^ 

^laubig 52. -8U8 erlik 37. t. %n6.2).^ff5.altawa^chß32.^^^^ 

s 37. 76. neof-isus l -esus id., f • ^- -» ^- ysenhalte 40.harwach8, gider 

52. neoph-irus nueling F. a! ^- f- .^f ^ , ^3 geeder Gloss 

B8U8 id. 7^. -eU8 i. imp^/ectus »tock 52. ^8. stochk i cippus 34. 

neoflcus ndwe gelöbiger 40. Aachsader spanne/ F. <rtZ. -m pant. 

Gi noter 40 *^®^° *• "8*"^^^^*^ Meg. -aosna 

p-eta, -ta K. V. 32. 50. 74., oderUch, senlich 27. -uiteus adrig 52. 

). katzen-zagel 32., -wadel 74. /fNetegabarbelion 76., netora- 

-krut 0. semuncze 40. körn piabolion37.i.t;tttmaca;ceHcw^i-a37., 

151. nebeta simiza H.S.D. Gf. -ww 76 netediesegeminon t . vUima 

jplica(a/pA. Neb-) ert beben 45. disiunäiorum ; netesigemenon i.V. 

DS, nephos 33. neue, mach junctorum S7.nethechordav.;netes 

chkel 33. kins sun 32. kindes acuiissimi uoces fidium Pap. 

diger 0. vnkuscher 40. sim 74. •Netrobi nyrgen V. a. 1420. 

nuftel 40. kindes »., kinds Netum l netnla haspel H. 8. Tr. 

kins 32. tochter. kindes kind Netus ghe vedemet 37. 

htele 37. 38. neffin V. tril. *tNeufra^i8, -ticus c^.«.Neph- 

1 52. resis* 

eptun-ns, -ins altvile Zöpfl Nemna kindg gesang; ain nach 

. 821 vgl. Gr. BA. 410. Myth. lang 32. 

*Neiima caro s. Neans. 

t8eynars-wisch37.52.-wuschs Neut-er chainer vnder tzwain 52. 

20. nindert ainer 1. 4.P. V. -ralis ner- 

[>ha-s vnbinichy 32. vntogen gelich 45. neynnerleye, de it myt 

JB yntheuchtig 27. schnöd, bos; nemende en holt 38. nynderleich P. V. 



264 



Neons 



Noctora 



nyrneclichen 27. mir (sie) ayner 33. 
nie keiner 29. 

Neans boze moyl V. a. 1420, neaa 
(neama 76) caro vynnech vleysch 37. 

Nex-are stricken 1. 29. 30. -ns 
zamfugung, hafft, pant 52. 

Nicea bitsch-me 74, -ine i. q. Ni- 
comedia 40., vrm. N. bithinie. 

^fNicomar alabasterstain t. ala- 
bastrom Meg, 

fNicomedia s. Nicea. 

•Nieter klein schif 40. 

Nictere. Cf. 142, p. 218 nr, 76 
Änm. 

*tNicticat-us, -io oghen wakinge 
37. 

Nicticorax (cf. Noctua) owel 27. 
ein jang äwll l nacht äull 33. noc- 
tic-orax, l -a 27. 33. nacht-rabe 27., 
-rappe, -ram 40. -rauen 38. -igall 33. 

Nictimene ^le 40. 

Nichil. nihil, nil niicz 29. nil 
nicht 38. nychilominus nicht mirn 
(St. min) JTa, 1420, 

Nidiflcare nesten, nestylen 38. 

Nidor kuchen gesmacke 40. kuchin 
ruch F. a. 1420. 

*tNyflF-ra, -us. nifl-a siflfen-lant; 
-as -lender 40. 

*Nigell-a roteu kornpluom Meg, 
rot kornblume 42. radt K, V, -us 
bruner Symb, D, -ator swertzer 52. 

Niger s, Nigredo. 

*tNigramaticns s. Nigroman- 

tia. 

fNigr-edo (c/*. Ethiops) 8werczi29. 
swerte 38. l -itudo suarz ouga (cf, 
Albugo) Symb. D, 261, -are swerten, 
swart maken; niger swart; n. color 
swartte, swar verwe 38. 

Nigromanti-a (a nigron mors 35. 
76, atAS necr. X schwarze Kunst) wicke- 
rie 36. -cus eyn teufel beschwerer 
K. V. nigramaticus tüffelschwer 32. 

Nihil, nil s, NichiL 

Nimbus sturmreyn V. a. 1420, 
Nimirum genczlich V, a, 1420. an 
czweiffel 52. 
Nimis touele, alto vele 38. 
Nimpha i. aqua Voce, klinka OL 



Ker. unuoitari, auazarchlingE Ho. 49. 
(irrig Oloss, vgl Of. IV 564). 

•fNimphea (cf. AchiUea) greosk 
42. limphea grensich 40. niafet 
fleavert; oympha fleathorryrt Cwk 

Nimphns brudegovm H. 8. D. 

^fNimus s. Mimns. 

Ningere snypen (hd. Gloss.) 37. 
38. nix sney 38. 

•rNinium s. Minium. 

* NirmendactUa s. Henodae* 
tilos. 

* Nisus sperwer, tmd is dehe,vfd 
de See het sprenseke 38. niflola sprinti 
K, V, pfrincz 32. 

Nisus innerarbeit 29. mogunge «r- 
bait 34. insus jung a. 30. 
*Nitentia culta l nooalia. & 

und n. sind invielen Glossenverbundm. 

Niti. nitor flis mich 41. 

Nitid-us scheinper, glancE {mhd, 
adj.) P, V, blenckende P. F. -i (tferis) 
uuunnisamen 48. 

Nitram wey tasche F. oc 1420. spat 
m.Meg. niter schacz (aus salz!) 40. 
sparglas F. vrat, bflchsenbuluer 32. 
vuleerde G. voc. vole erde 132. (i, f 
volders-, vol-, wasch-aerde terra fair 
lonum KU), sulza Virg, 

* Nitulus dar i. gumnU (umg,) 37. 
adj. Gloss, 

Nix s, Ningere. 

*tNixa. nixia flunaen bo'm 40. 

* t Nobili-H (Ghss. t?. Nobulns) no- 
bile, eyn gülden penning 38. -sU 
(Gl.m,) edier 32. 

Nobiscum s. Mecom. 

Noc-ere scaden, schelen (cf. Ms- 
plicere) werden 38. -iuos schadber 4(K 
-uns schuldig 52. 

*Noctic-a, -orax s, Nictioora&' 

*Nocti-cula, -luca Gloss. (4/. 
Cicindela. Lucipeta.) noctii-ia id 
vermis de nocte lucens 37. wur?oiiB 
(sie), vrhane, ey^i derken 38. Nncagolt 
wurm 33. -uca nachtsmekel (-sincbd? 
cf. nachfelchkl 1.); vermis de noäe 
splendens sunbentchefiPer 34. sumien- 
wend vogel 75, 

Noctura vle 38. evl 34.. anbull 
Wietu V. 399 H. awphel P. F. nach- 



Noctarilla 



Nnbes 



265 



fogel 29. nocua vi 32. noctuam 
nectsrepin (^ags., vgl, nichträfn nocti- 
corax) Hattemer; naptaam nectret 
Pf. Grm. VIII 387. 

*NoctiiriUa h. nacht Schede 37. 

Noctamus s. nocturn 32. 110. 

♦ t Nocu-a 8. Noctua. -us s. No- 
oere. 

*Nochuä Südost 38. sut osten ven- 
tus 37. süsse west (cf. Auster) 30. 

Nodos knop 36. (adula id. 38.). 
CQobbe^ cnode t. nectura 38. knofcl 
27. knewfel 1. 133. chnäwphel F. V. 
knöpf 0. berboUe {cf. Gr. Wb. v. Bolle. 
kier und Gloss. vt\ Adula. Bulbus. 
Qemiiia.) 40. berprog 74. berhafftig 
knopff l aug K. V. reb bog 32. no- 
iosos s. Impolitns. 

*tNoeppilis s. Neapolis. 

♦fNoT- s. Nuren-berga. 

Nola scella (tonizina l. i.) H. L. i. 
schelle, clocke 37. 

Nolimetangere sucht von raczen 
29. 

•fNomiari s. Nenia. 

Nominar-e (norare?) ramen {hei 
H); -i beten, noumen, namengheuen 38. 

Nomisma werung {cf. Mutuum) 
32. dij myntz o. der slag 125. nnmis- 
ma id. ib. gebreche V. a. 1420. 

Nona noune, myddach 38. none 
iy leczte tage V. a. 1420. marcks tag 
[ef. Kaiende) 32. 

Nonaria herge; pelex id. petal- 
cos hergetum F. a. 1420. 

Nonocalas lampreyd-e, -re 38. 
eyn neghen oghe 37. 

Noimall-i^ -ns ymant V. a. 1420. 

Norma {cf. Regula) gleichunge 
V.a.l420. flotra (notrum?) eyn 
ifynckel holt i. gnomon 37. 

fNorman-ni nerweger 40. -dia 
tiormandig 32. 

Norwegia nortweg 29. norweghen, 
eyn lant ouer der se 38. 

^fNoscale s. Nastula. 

Noscere kennen (hd. Gloss.), be-k. 
38. 

Nosocomium eiu infirmary 125. 

Nost-er vse, vnse 38. -ras vnser 
landes; Testras üwer 1. 29. 

DteHHÜMeli, Worum floMarian. 



Nota {cf. Menda) note {cantus) 37. 
notengesang 29. 

Notabilis merkelek 37. 

*tNotarins s. Notorins. 

*tNotbo- 8. Napa-gundiam. 

Notitia, l notio 52. küntnüg 30. 
erkantniß 29. be- 34., er- 52. -dhant- 
nuß. 

Notori-us erkant 29. openbar; -m 
o.-Iik 37. notarias küntlich 39. 
chunleicher 34. 

♦fNotra s. Norma. 

'''fNotula breuescrift 38. nottala 
nottel 32. 

Nothas zfikint K. V. notas huren 
kint 0. basthar 40. 

Nonacul-a, -um 32. 52. scharsach 
32. 40. 52. K. V. i. ralla, rosarium 
K. V. schabmesßer 52. • 

Nouale {vgl. hier und Gloss. v. 
Saltus) prach 52. brack 37. ndwelende 
40. riuti, niu r., rodh Gf. II 489. 
näwgriit 32. nuwe jar V. a. 1420. 

Nonell-a een spruyt van een iaer 
G. voc. \ -US eyn nuwe fundeling 45. 

Nouember wyntermant Frkf. Es. 
a. 1460. wolff monet 30. volmaneyd 34. 
drit herbst 32. 

* Nouercarius stef vaders broder 
37. 

Nouilunium in cesio (incensio?) 
nygemane 38. 

Nouitius (-cius) een nye come- 
Hnck G. voc. newling 34. niling 30. 
nuwlig 29. 

Nouns nige 38. nuwe o vnkünnen- 
der 40. nowus jungh 37. 

Nox. in nocte profunda Indern 
fruminahti (-ati?) 48. 

Noxa schadig V. a. 1420. vnschad- 
ber {sie); noxius schadber o. ver- 
stricket (X nexus) 40. 

Nubecula s. Nubes. 

*tNube- s. Nummul-Iarius. 

Nnbere gaden 38. nubilis tijtlick 
te hylicken G. voc. hibarige Gf. IV 
1066. hiberich H. S. D. htbariu Mon. 
hibärwi Vind. manber V. a. 1420. 
preutlich 52. 

Nub-es wölke 38. -ecula widckly 
29. -ilare gewulchen o. chylbig {aus 

34 



266 



Nnbilis 



gehilwig Fetter s; vgl. Frommann D. 
M. VI 38 nr. 9) P. V, -ilus volgik 
(sie) V. a. 1420. 

Nubil-is, -US etc. s. Nube-re, -s. 

Nucifraga nod breke 37. nusse 
breche 40. 

*tNucio (aw5 maco sim,?) mag- 
some 40. 

♦*Nucleus, nucli cyriilas Cleop. 

*Nuctop eyn spise man 37. 

Nucha rucken marckt (medulla 
marck) K, F. ruck marck 32. 

Nudare etc.s. Nndus. 

*Nudiflcator Lderisor 37. 

Nudins tcrtius nu (X nudius) 

der dritte tag F. a. 1420. nudas 
tercins an de nag gestert 41. 

^fNudiilaiii ain troschlich (i) - Strich 
nicht ganz me hei ü) ding 41., hxnn 
nicht wol zu nudolus {ex toto nudus 
Br. sim?) gehören; vll. aus aud-, vgl. 
u. a. audacter gaturstlicho Gf. V. 
443. getirstleclich Gloss. turstlich sim. 
, 0. h. V. 

♦f Nudus s. Nudius. 

Nud-us (cf. Euaginatus) naket, blot 
38. nachot, ploß 33. -are bloten, af 
decken 38. empl&czen 29. -atus ge- 
plöst 52. -itas blotheyt 37. 

Nug-a. -as lugni 41. ) -ax logner 
F. a.l420. 

Nulli-bi nyrnt nie 27. nindert 33. 
34. nienen 30. nienert; -cubi an 
keinem ende 29. nindert 52. 75. 



Nnx 

ni, echti, nüny, zechny (dry-z. u. s.fX 
einliffe, zwo*lffi, zwenczig, tusent 29. 

Numida vnstetig 52. 

Numisma s. Nomisma. 

^fNummu-, nube- (alph. nnmel-) 
larius Wechsler 40. numalatus we^ 
1er 37. 

Num-9 nun- quam nuwerlde 38. 

22^ 

Nunc, iam nu 38. 

Nund-are en beden 38. -am $. 
Exenia. -us mund-botte 44.,-bothiri. 

fNundin-e kopenschup 37. marke 
daghe 38. -a mess dag 40. 

Nunquam s. Numqnam. 

* Nupa-, notbo- P. F. -gundiui 
telerprot 52. teller bröt 32. schosei- 
pret P. F. 

Nuper heerwile, nilken 38. niüch 
30. nun (nur?) einest 29. nuperrime 
am aller newleichisten 33. nflnest 27. 
nuleste 21). nfilist 30. 

Nupt-us gepraut 52. -ie hochtijd, 
brutla-ch, -cht 38. -ialis mangabig 33. 



*j. 



Nuptua s. Noctua. 



*x 



Nullus(X mulliis) ain kainvisch 
Meg. mulling, ein dein visch 50. 

Numella een spanriem of cordeken 
G. voc. 

Numer-are talen, teilen; -us taal 
38. -i ein buch der zal 30 sim. dag 
buch der zail 49. -i cardinales: 
einer, zwen, dry, vier, funflF, sexi, sib- 



♦ Nurenberga est opidum in swa- ^ 
benlandt 33. no*rberga no^rberg 30. 

Nnsquam nyrne F. a. 1420. ao 
keiner statt 29. 

Nuta-re swankchen, cziteren 33. 
winkchen 34. winken, wankil (sk) 
V. a. 1420. -bundus wanckel 52. mo- 
tare wencken 29. 

*tNutesia i.corruptio 37. 

Nutri-re (cf. Educare) voüden,gbe- 
neren, teyn 38. -mentum förung K. F. 

* I Nutus wenchkung l volwttasde. 
33. wank, winkin (X nutare) F.«. 
1420. wanckung; nutum willig 27. 

Nux not 38. nux longa mandel- 
nug K. V.y graeca -kern Ki. 



^ 



Obba Obprobriom 267 



[>ba9 e^u Obaken (kopff 7^.), 34. -tor trieger 32. prediger (umg. 

a kene 40., t^Z. patnera napf aus pedrigerl) 27. 

kene (o. köpf sim. X patere * Oblegamentum gepott 33. ge- 

ib.kemih Gf. IV 449.— ohhfL both 27. 

3t /. oflfa, profusio 38. bulge; *Obliculuni eyn worste- 37.,worst- 

(cf. butus Gl. m, id, Symb, D. ; 38. -boghel. 

pulte 11. polle 19. (cf. Stopa). Obliga-mentam lyb, lyfesn Cleop. 

bc- s.bijjw. Oec> Obs-. schuld 52. -tns schuldig 52. 110. 

la i farameii (st. for-) lagene * Obligla s. Oligia. 

int loch 37. Obliquus scheyflF, crum 38. schebs, 

jc-ere oftragin; -tus betric- schlinp 45. slirap F. vrat, slump 27. 

'. a. 1420: -tio toyt ih, \ se- krump 27. 45. chrump, gepogen 52. 

vcrfüren, vnderdrukchen 33. krüm 30. schelw, nebent ug 29. schAlb 

li-re c/ Auscultare) vnderde- \ seiUiug 126. (BM.II 2 S.92). ge- 

38. -ens vnderdenich 23 37. siecht (planus id.) 34. 

* Oblitaurnm ouergulde Symh. D.; 

US philczeychin F. a. 1420. nie. daraus umged. (X oblatio Ätm..^) oflFer-, 

nota in libris punckt, virgel 52. opper-gelt Gloss. 

tmulus i. prohemium etc. 37. *0blitori.8eiiientarius(c-7^.)37. 

bes s. Obex. *tOblini-sci vorghetten 38. -o 

US feysser 40. faisst 52. vleys- vergess-nuss 34. -sio -ung 29. 

\ a. 1420. Oblongus obirlang (X ob-) V. a. 

: rigel, grendel, slempe {sotist 1420. langhelechtich 38. lang-elichtig 

nt) 40. schulder, regel, grün- 27. -lieh 29. -lat 33. -löt 52. -elot 

clinke V. a. 1420. fllrschub 75^. lancheloth P. V. lang 30. ob- 

il. scheider 5. 27. obes spavr langns lanchklat 34. 

t Obloqu-i bereden V. a. 1420. hin- 

ßcturusschedli-ch52.,-cher7^. derkosen, missprechen 45. -ium be- 

rrenatns gez&umt Ki. vnge- schniczung {st. beschm-?) 32. 

^X eflFr.) V.a. 1420. Obniti wider-streiten, -drucken 52. 

scare verbriinen 29. verdün- Obnix-e fleheklich (vgl. flechlich v. 

). olTuscatlo duisternisse 37. Äffatim?) 41. vleysig V.a. 1420. üj^e- 

*ntorus schedelich V.a. 1420. liehen 12. -us eenvoldich G.voc. ar- 

«886 Gloss.) bayttig 33. erbitig 27. erbedig 21. 

icere verbeisen, verberifen; 45. gar emsicklich 52. 

are stetes für verruffen, gegen Obnubllare wolcken 29. ge- 34., 

-um eyn wedir worflF V.a.l420. be-30.-wulcken.vorswerczin V.a.l420. 

)ss. -io gegerwerffung 52. Obolus s. Obalus. 

rgare keuiln V.a. 1420. *tObori-or, -rl, -ari Gloss. -or 

i.A'hlActAre (i.lactareGl.m.). aris, -eris 27. in sich selber valden 

»langus s. Oblongus. 27. 33. (-or) t. curtiar vber sich selbs 

at-a ouelat-a H. S. D. -i Tr. valden, zu hauflF winden; (-ri) Widder 

40. -io oblata Gf.I102. wassen 45. zu hauff kromet 27. czw 

trare vntter pellen 33. bebel- sam krumppen 33. (tioc/» obrisus) obri- 

%. 1420. ri wyder wachsen 27. obotriri wider 

tus dienstber 52. kachen 33. obort-as inczprungen F. 

sta-bilis s. Amenus. -ri (cf. a. 1420. zu zeit gepom; -iuas id. 52. 

e) verleckern 29. -re lusten Obprobri-umverwerffung,8machait 



268 



Obqnamcaiisam 



Obiextns 



52. Widder (obl) sm.; -arl w. sm. thun 
45. opprobr-iari smechen 29. -arl 
vber losfin 30. 

Obquamcausaiii durch welher sach 
wellen 33. durch welcher sach willen 27. 

*f Obragere s. Obrigere. 

*0breatu8 schult (,) zake t. oc- 
casio 37. 

Obrepere (c/. Obruere) in valiin 
F. a. 14J20. 

Obrlgere verharren 5^ 33. drin- 
gen27. obragere uorharten, dingen 45. 

*f Obrirl s, Oborior. 

*f Obris-ius, -um s. Anrnm obry- 
zam. 

Obrisns gespot, gelaft 27. gespot- 
tet 33. 

Obrizum s. Anrum obryzmn. 

Obru-ere vorfallin F. a. 1420. be 
Valien 38. vmb falden, senkchen 33. 
swencken, sincken 52. -at bisuere 48. 
-tu8 verschopfet 33. gestuppet 27. 

Obscams durfinster i. teter (te- 
nebrosus finster) 29. 

Obsecrare heylig betin F. a. 1420- 
Obsecnndare gehorsam sein 52- 
^Obsedatas versigelter 40., X ob- 

seratus?t;5r?. obsedar fry gesieger 7.? 
Obsedere i. circumsedere, cingere 

27. besiezen; obsid-erere i. circumso- 

dlere ringen (aus um-r., X cingere ?) 33. 

-ium vmme settinge 37. besitzung 52. 
Obserua-re behaldin F. a. 1420. 

-ntia bewaringhe, houde 38. behaltunge 

40. 

Obses gisel, eyn minsche de vor 
eyn pant sith 38. gyseler 40. gißler 
29. geysselinghe G. voc. ein pfand o. 
wais 52. 

Obsessns. obcessns s. Arrepti- 
cins. Energia. 

* t Obsid-erere, -ium s. Obse- 
dere. 

* f Obsomog-orus t. panisprofu- 
sus liqtwre, a garos i. liqtior (i. lir 
quamen gr. Pap.); w. u. i.panis intinc- 
tus^ ab obsomo i. pani^ 35. ablomo- 
garus (alph. abs-) dunk Ijyanis in- 
tincttis 40. (nM. tunke /. u. a, Brühe 
mit eingün-odctem Brote für das Gesin- 



de Weber Term. Lex.). Liegt ein gr. 
ij/öfio/apo? zu Grunde? 

Obson-are spete essin F. a. 1420. 
-ium die coUatz Oe.V. 

♦fObsor s. Osor. 

Obstaculum wer 22^ 38. F.«. 
1420. hindernisse 38. wider-steang, 
stantnug 33., stenig 27. 

Obstagiu-m inlegher 38. gysel- 
schaft 40. -s laister 52. 

Obstetri-x heffam 52. eyn lade 
{aus bade) muter; -care kint locWn 
F. a. 1420. 

*Obstin-are verharden in boesheyt 
of verstyuen G. voc. -o i. denigro \ 
obtenebro (vgl. Gloss.) 37. -atos ruw- 
log 29. erstochkt 34. -acia ruwlog- 
heit 29. erhertung 34. -ancia ver- 
stoppunge 30. -ate s. Perduell]& 

Obstipus geneygeter 40. 

♦fObs- s. Ob-ticium. 

Obstragulum uber-decke, -schob, 
Mrg. -geschfih Ki 

Obstrepere vortummin F. a. 1420. 

Obstrigillns buntschuo V.St.G. 
335. 

♦fObstrue-, l obstrua- (bis) 38. 
-torium plock; i. obtoratorion 
spunt 38. eyn spont, als eyn vaj hit 
27. eyn spent l nase {aus im vajc 
sim.!) 45. buntenloch 29. ein peyl 
(aus pegel, vgl. Sm. 1 168) an eynem 
vaß 33. 

Obstru-ere to maken, stoppen 
i. obturare 38. verstompffen 27. 
verschieben 33. -sus eingespumt (^. 
-unt) 52. obturare vorstappen l vor- 
stuppen 45. verschoppen 52. 74. 

Obstupescere verwundem, er- 
schrecken 52. 

Obt-almia s. Ophthalmos. -ec- 
tus s. -extus. 

Obtemperare vnder eyn mmgen 
45. massen 52. 

Obten-dere wil habin F. a. 1420. 
kriegen 8. 52. vberzihen 52. -tos 
bede i. petitio 38. (g. -tui) betht, 
bethung 27. betwingung (umged.!) 
33. pittung, behalden huld 52. 

* Obtextus {cf. Obtuitus) t. visns 



Ob Oeto 269 

\s; obtectus zake i, occasio '^ Occip-imn, -ad^. Extrex« -ut 

is 37. nack, l werbel 45., 1: nell K. V. aftür- 

h, obs- 37. -ticiam n&minge nel Gf. 

italiis 37. 76. *tOcciaaliis. occiofalus eyn te- 

lere achten 52. nen kanne 37. 

igere gescheen K a. 1420, * Occiu-m s, Ociam. -s s. Ocans. 

\ 8. 9. 52. Occalt-arebergheD,heIen,houden; 

tract-are lasterchos-en, -io -um haal, hemelik 38. ocul-tatio 

r nachreder 52. ob trecta-re 1: -atio behudynge 37. 

eden V, a. 1420. -tio achter Oc-, ob- 52. -cumbere vndergen 

7. -tor bisprecher (c/. Musi- 8. 52. 

0. Occupa-re krotten 38. croden 17. 

itus {cf, Obtextus) anghesich- (kröten etc. BM. I 888. krftden Br. 

Wb. I 883. tgl. kruyden KU. krod 

tura-re , -torium s. Ob- etc. Fr. 1 548""). Daraus -ri bekurczen, 

B, -ctorium. bekummir-n; -tio -nisse V. a. 1420. 

-SOS stumpffig 34. stum, dul; accapari s. Intricare. 

amheyt 37. Occur-rere te ghemoet iopen G. 

>llare be-, vmb-legen 52. voc. -sus teghen lop 37. 

-am, -OS begegnig 29. -are Oceanus s. Occianum. 

^he, enyeghen gan, ieghenen, Ocellos ocbappel (oculus oghe) 36. 

38. Ociarius ein lediger b&b 29. mm- 

08 scarff, scharf 38. helbing geär 34. occianns messiggenger 30. 

Ins helWing 40. *f Ocidus s. Occidos. 

abra-re beschirmen 27. schat- *0- s. Os-cillum. 

peschaugen 33. schattergeben ^Ocimos mistel Dun. ochimo 

-tio dusternisse 37. h. i. q. kU. catagoga Symb. D. (?) 

i'a,l'a,hulnml25.yfeAtzel25. Ociom musgankch 34. occium 

le daermen die grote cluten mi*sigy 32. 

ict G. voc. occa-re totten 6. Ocrea stapeyl, lederen hose 38. 

3, zerhawn 52. sim. 75. -tio lerze 37. stifel o. knfewelfn 40. (pe- 

je, enige (aus ei-, eg-unge) 40. riscelis kniewelinc BM.) strick 45. 

3-io (cf. Obtextus) orsake, ocreare stifflen 52. 

sake dat eyn ding van wert *tOcreus s. Ocuus. 

he, geschiht 40. geschickt, *tOctanum s. Cydonia. 

12. -US eyn fasel (^wm^. .^^ 45. *tOct-o achate 38. echtuwe 40. 

tio s. Occa. mhd. ehtewe ^im. hatouui; ZXXZZF 

a- (v. Mare) -ccianum das hahtozo feoriu Haupt III 464. 466. 

\ mer 52. oc- 40., o-ceanu8 -auos der achte-nd Oe. F., -st 52., 

ner o. vmbgonde mer 40. ags. -ste 40. -arium \ -arins ein nossel 

^herba) Haupt V. 204. occia- 12b. -o^Dta tachtentich G. voc. achte- 

[-teus vrschr.) bis zu dem tech; -mginta -hundert 38. -ogena- 

rias de achteghe t&l; -oplex achte- 

cianus s. Ociarins. volt 37. -enas der achtigst; -ingen- 

o-cidus i. qui cito cadit 37. ties ocht hundert vert; occiens ocht 

US vellik F. a. 1420. -s falhg stundt 33. occies acht möl 27. oc- 

tober herbst monet (September id.) 

cie-ns, -s s. Octo. 30. ander herbst (s. erst h.) 32. h. 

igallum s. Oxigala. man (s. ander äugst; augustus äugst) 

cin-eum, -um swarcz warwe 34. herst Frcf. Hs. a. 1460. herbest 

monet 40. 



270 



Ocnlare 



Ole«m 



OcQla<re wiucken mit den auwen 
{ößersin 45.); -tus geauwet 45. 

* fOcal-atio, -tatio s. Occultare. 

Ooalista augenarczt 34. ougarzett 
29. 

* Ocolus porci i: flos campi ain 
veltpluom, und hai£:end si die gäwläut 
etstm himelslozzel Meg, 

*Ocuus (cf. Cuculus) kuken i. 
pallus 37. occius eyn hunckeln I: 
kindelin 45. enckel 52. ein junges 
huen das erst aus der schall sleuft 
33. ocreas ehnecht (aus chnechl, 
vll. chuechl) P. V. 

* 7 Ochile vermes qd. 76. (Gloss.). 
eyn worme 37. Vgl. Agilia? 

""fOchimo s. Ocimum. 
Oda eyn gesang F. a. 14:^0. 
Odi-are, -osam, -um s. iDuidia. 
^fOdocas s. Odorisequus. 

*tOdoil (^öovij) lineum est inpede; 
odonis vittam mihes nostlun Symb. 
E, odho sandalium GL m. ags, meo a 
shoe Sonw^. nostle, nosle (cf. Bosiv. 
h. V.) i. q. mit. nastula ahd. nestila 
vüta sim. 

Odor ain smachen 33. smack, rauch 
27. l odoratiis smcckung, riechung 
29. olo-, ole- K. K, Ol- 32. -fac- 
tus smackung 29. schmackung 30. 
schmeckung K. V. odorare s. Prag- 
rare. 

^ t Odorisequus. odoristicas 
spür bund 32. odocus i. canis 37. 

fOenopola eyn schencke 125. 

Oestrum (oe-) broraeze 37. webs 
52. Wespe, hörnte G. voc. costra-in 
brem 32. -x wyse 37. -s ein ym- 
phank (X vmbhanck?!) o. humel 52. 
hiltis (vor Mardrix, X wisel Gloss., als 
mustela umg,!J 27. 1: costros binen 
kunig 0. humel 40. Castros wisin; 
desä'am bemo (.9^ bremo) H. S. D. 
ester bisiuurm ib. biswrm 40. dester 
htmi^K. F.offiüiwldorhcit37.bus- 
tram homele ib. offestrum wespe 45. 

•fOffa (c/. Obba) soppe 38. eyn 
weke brod i.panis humedatus 37. ge- 
gossen brot K. V. pallo Gloss. offas, 
particulas i. ballun Haupt V 201. 
oflFagi-um Gloss., -a een eyer soppe 



G. WC. offarins koch 40. 74. offeU-a, 
-ula eyn clene soppe; offbla (X ^*ff* 
torium?) opper 37. offare saoffeo 52. 

^tOffen-dicalam laydigang 33. 
laydeleggung 29. ledunge 30. herczor- 
nig 45. -sa leyt, nidderkeyt 45. lei- 
dung 29. laitnäge 30. «cio (•«• 
Gloss.) zerynge 37. 

Offertorinm of- K. F., opp- 29. 
32. -fersang. 

^fOffestram s. Oestram. 

Offleere betrüben, verseren 52. 

Offleiam ambecht 38. -alis a.-iiiaii 
ib. 40. amptman, official K. V. vogt 
52. ein i ichter geistliches gerichtes 40. 
-osus dienstber 52. -ose vlissedidi 
F. a. 1420. -perdi vndanck 14. 52. 

*tOffln s. Oestram. 

Offnscatio s. Obfnscare. 

* t Oghelingam ogheling, eyn wit 
appel 38. Aehnliche Bildung habe» 
andere Natnen von Apjelnrten Crloss. 
und im Gap. de Villis (gormar-, ge- 

rold-inga, neben creaedella, spi- 
rauea). 

fOho int. wach, ho 38. 

01a eyn hals knoke, eyn schulder 
beyn 37. schurblat (aus sdiouer-, 
schouder-) G. voc. Schulterblatt; tr. il 
rist 32. 

Olax s. Olere. 

^fOlba s. Bracus. Olla. 

* Olche (aus olea pondus) retmd 
tres scrupulos Pap. Gl. m. g hierher 
olises drogma l denariuH die. 76. td- 
tes t. den., drogma 37. 

* t Olea-lechitas s. Lecythis* 
-ster etc.s. Oleum. 

* Olef ac^oriam, -ns s. 01fa^ 
toria. Odor. 

Oleomella s. Oleum. 

Olere riechen o. öU (X oleaii|) 
smechken 34. olax stinckundig; oU- 
dus stinchkundt 33. oletum schy4' 
winckel 31. mix Äelfr. 

*t Oleum die 38. frudus oUm 
Gloss. olium ölper 34. 6lber 29. 30. 
oliua 6lböm 29 sim. olib&m 38. 
Oleaster wilt o. ib. wilder ftlbom 
vnfruchtper K. V. uerdoruen oleiboom 
Symb. D. oleomella Gloss.^ (rfU 



Olfactoria 



Onocrotalns 



271 



eyn olie bom 37. oleator 
in 40. oliuetum dv oleetat 
20, oli- Gloss., ole-agimen 

52. 75. 

faetori-a, -us bysem 40. -ola 

5 Ff. Grm. VllUll. olefac- 

busen- (umg.) -bftchßlin, 

K. 7. ein pisemueslein \ ledel 

ja-gimen, -mella s. Oieam. 
iDUm wiroch; (hei C) cliba- 
bo"m 40. 
18 s. Olere. 

^ia. obligia („peritotiaeum'^) 
lai. Cleop. ologi-a la rete (it.) 
um nete 147. 
i. quondam wanner, ichtes- 
hervormales, o-, ho-ldinghes 
5wen V. a. 1420. etwan 30. et- 
\. 34. etwann; quondam et- 
9. 

• s. 01-lipetra. 
$68 s. Olche. 

I8te-ra schr&t-leiter (höh. liha); 

• V.tril. 

i-a, -um etc.s. Olennai. 

l olba 37. pod 37. pot, top, 
i grope 38. topf 27. heffen 33. 
1 234, vle Symb. D. steinna 

0- 33. 37. -lipetra stulper 
itur super ollam 37. ein tecken 
1 topf 27. ein haffendechk 33. 
kel 29. dickel 45. 
eres (aus olores X volucres?) 
di Gf. III 76S. Olor. namo. 
Hlih theru anderetnu. Olocres. 
.ti,uolucres.fliukandi. Gl. Ker. 
factos s. Odor. 
gi-a. -um s. Oligia. 
(cf. Olocres. Cignus.) elbs 32. 
ang {st. sang) V. a. 1420. ol- 

olor Symb. D. 

dricum gerwesydin 40. holo- 
chresem htitt (st. hüll) P. F. 
iresesat s. Olor. 
.tes s. Olche. 

(cf. Brassica) m&s crut 37. 
:rut 40., -kraut K. V. koel- 
rarmoes G. voc. waerm-moes 



0- s. Ho-maginm. 

'^Omas-am^ -iutn 27. 29., -las 
27., omas Symb. (cf. Faselus. Tripa.), 
l Omentum 40. K. V. uuambo Symb. D. 
263. wamppen 34. wanppen o. flekch 
aus der wamppen (trlpa wainpenfleck 
75.) P. V. warn, gedÄrm i. cirbas 
K. V. -nm plaücz; -us sulcz 27. -um 
wampp; -U8 sultzfleck 52. -um kutt- 
len 29. budemune {st. -nc) Synib. l. 
e. büdming o. kot fleisch 40. pantze, 
also der in dem liue hefft 38. -lum 
pantz, gewenst; -lus sulcz 45. Omen- 
tum buddeminc H. 8. D. ingheweyde 
37. 

Omelya leyg- 29., lay- 33, lo'u- 
gen- 30. -red. eyn lene rede 45. 

Omen erschainung 32. 

Omentum s. Omasum. Für die 
lat. Formen vgl. 147. p. 227 zu omen- 
strum mappa. 

♦fO- s. Ho-merocento. 

*tOmnl-8 yesleicher 33. -no to 
mal; \ -mode degher, al; -genium 
(-genius Ki) allerleye 38. -farie 
Gloss., -uarla vmbvndvmb 52. 

^fOmofagla. omopha sunt herbe 
qtie comeduntur 37. 

^-j-Omus s. Omasum. 

^Onacroculus s, Onocrotalns. 

Onager waltesel, ain stark o. grim- 
mer esel Meg. onaler eynhorne 37. 

*f Ona-re s. Ouare. -sus s. Ana- 
8US. -ter s, -ger. 

Oner-are, -osus s. Onus. 



♦ 0. 



Onya^ onye s. Ama. 



• t Onf chin-a kriech, lidnagel Meg. 
-US onich 29. onycha id./., ain edel 
stain, ain paumzaher m. Meg. edil crut; 
onix edil steyn V.a.l420. 

* Onlx (cf Drix) wassermuß 29. 30. 
^fOnocr-otalns, -atnlns 50. Meg.y 

-otulns l -otulon 37., -atnlnm Hott., 
ono- 27. 52., ona- 33., ano« 38. 
-crocnlus^ onotroculns 45., ana- 
cracnlns 34., anapropulns 30. ags. 
raredumla l felufor (cf. Porphyrio 
Gioss.) Hatteiner 1 10. r&rdum 37. 
rodum 38. roredum 10. 45. radmüll 
(umg.) 33. ror-drommel 27. -drumel 
52. krettel 50. ankrätel Meg. ohn- 



272 Onodia Ophthalmos 

vogel F. tril warhuon Wien. V.399 Op- s. Oph-imachos. 

H. moftuogel 30. hoddebeck 107, Opimas gaylfayst 33. rech V.o. 

G, voc. buch finck 30. eyn vogil eysil 14^0. 

(onager wilt eysil) F. a. 14:20, Opinio ghissinge 32. 

*tO- s, A-nodia. Opipare. oppidarereichleichwIrt- 
* f Onof-erus, -orium s, Eno- schafft haben 52. 
phoram. Oporte-re moten 38. -t ist e|^ noit 

*Onolixa ein wasser esel 52. 74. 45. 

75, Oppansu-m, -s obir dach F. a. 1420. 

*tOnotrocalas s. Onocrotalus. *tOppella s. Opella. 

Onus borde 38. burdin; honus l ^f Oppid-iam s. Appodiim. 

oner-a burdi 41. -are laden, also -anns, -am ^. Opidum. -are ^. Opi* 

vp enen waghen ladet 38. -osns pare. 

geswärt 34. onastatns beswart 37. ^fOppiffera s, Opifera. 

Opacus die vinster F. a. 1420. dick * fOpportun- Gloss. oportan-u 

oder (sie) v. 52. s, Necesse. -itas (c/. Dispendiom) 

Opella i. tugurium etc, 37. oppella genclich (i. q, ver-g. BM.) zit 40. 

klain hilff 52. -iam (opertuninm?) bequeme cbI 

* t Openptrum volcze {am oxon V. a, 1420. 

sim. bolcze?) F. a. 1420, Oppositio wedel (lunae; vgl. BM, 

Oper-a vlijd 37. stewr, hilf 52. III 454) 32. der fuhnahen 125. 

75. -osus sorgsamer 40. arbait sam 52. Opprimere demphen (pulnumm 

*t Oper-culuni Uth Symh D. licht Ed.) H, Ph. 

ib, App. lid, trinck fas, deckel 40. l *tOp- s. Ob-probrium äc 

-iiiientaml:-toriamlied32.dechkung Oppagnare stormen 125. 

33. deckung 27. -ium dechkpret 33. Ops. Opes rikedoum 38. 

-imen deckbre-t 27., -d 45. -tns "^t^ptal-ias, -mos, -amaa äc 

bedacht 33. s. Ophthalmos. 

Oper-osns s. -a. -toriam, -tos * f Optator wunscher 38. optioi* 

s, -cnlum. es gecorenne cempan Gl, Ael/r.-mMB 

Opes s, Ops. eyn kor vorste 37. 

Opex (c/. Latex) wage leyse 40. Optimales dy erbergisten 52. 

lono H,S,I), lun Symb,D. laner 52. Opalent-as vol richstum V. a 

broke 23., vll. zu brok 22. Gloss. v, 1420, -ia genucht 40. 

Lactinia. *Ophi> ophio- 6r/., opi-maehns 

Opidnm wie beide, eyn clene stad uore Symb. 1), 268. (vgl, fele-fora r. 

i, castellum 38. wiler o. klein stat Onocrotalus?). hauigrimmila simiiü 

40. oppid-um marckt o. schloß 52. migcdi Gf. IV 827. opifagion (ottf 

sim. 75. willer 32. coufstat Symb. D. ophiophagus) heylebate i. sieconia 

gewirck 27. werich 33. -anas burgsez-o 37. 

(urbanus bürgere) Erf. Gloss. -an fOphir eyn laut V.a,1420. 

Ma/rb. Gl. *t Ophthalmos. Daraus optal- 

^ t Opifagion s, Ophimachns. mns nrr, 1, 2. Ophthalmia etc. Ohss. 

Opifera (Gloss. v. Portemia), op- optal-imus auwe (18. Gloss.) 45. 

piffera schiffelin 40. -amus ainaiikcher P, V. oghe i om- 

Opif-ex werk-maister 6. 52. -man, lus; -amo i. dolor oculorum; -gion 

hantwerchte 38. -icinm stewer 52. 1: -io i. d. aurium i. q. othologa 37. 

sim. 75. obtalmia o'^gen swerde 40. opttl- 

*Opila-re zu thuen, vei-schopp-en nica ougen flusft 32. -mus ^oss., 

52. -tio -ung ib. pestopffung o. czit- -ins l ostola ostolan (siain) Meg. 

nimb 33. othalima äugen schwer K. F. oth^ 



Ora 



Oriz 



278 



l -ia *. dolor auris orbutzel 52. 
il 75, {vgl. Gloss, t\ Parotis). 

stucheu som 32. zauui; rieh 
F. a. 1420, 

:;iiluin gisprahni Pf. Grm. 
91 (vgl Gf, VI 384). betthus, 
ng, tro"me 40. 
ra- s, Uoro-logium. 
raog-ia Gl. in. -us aran-s, 
; die öpfel haizcmt aranser Meg. 
rarium doden lakon 37. stola 
). Gf. stole, haut wan 40. ora- 
ioüm; Wimpel i. pepluni 45. 
t-io red K. V. kurcz red 29. 
ide 38. -or schfiu reder 40. 
i kerke, tempel 38. 
are, vrbare 30. gesicht be- 

29. gesuiit-nemmeii 34. -hait 
^sk!) 30. vor weysin V.u. 1420. 

berauben; orbatus beuuni- 



27. arnnen i. ordinem facere 33. -ins 
der obrist richer (sie) der hohen schul 
52. 

^Ordiolum s. Ordeum. 

Ordiri weben, warffen 27. weber- 
chen 33. werben, an tragen, peginnen, 
zu sprechen 52. 

*Ordiam s. Ordenm. 

Ordo orde, schicnisse 38. 

*tOregistrum s. Orchestmm. 

* Oregiuon i. vltimus sonus infir- 
morum(?) 37. 

*0- s. Fo-, Hor-rena. 

* Orexis vor lasin spise F. a. 1420. 
jünst sunffczung 32. orex (gen.) is 
spiginge 37. 



ütj. 



) 



icolaris trint l senewoit, also 
3 van enem eyge i. spericus; 
id., also eyn staff 38. zenewolt 
it, rondelick, circkeJick G. voc. 
-ich 27., -at 33. slite h.Hb. 
is sinwel vnd hol 29. schilt- 

{aus schibelecht I) 33. vmb- 
34. vmkraiß 30. steigraif 74. 
lis {sie) 52. kreys, weit, steg- 
arbis o^'gaphel 40. orbis halp 
i. K. F. plateiftlin K. V. augen- 

augring K. V. orbes (oc%j^ 

ringi 48. 

ita wagen-trade 37. 38. Gloss.^ 
34. waynleize 27. wauleyse, 
)uf V.a.l420. 
itas s. Orbus. 
rbo- s. Yrba-oitas. 
OS eyn waif} o. plinder; ein 
tn kind; orbitas waisuug 52. 
Tca s. Aurea. 
rca czuber 52. aynorigsvaglein 
cesta ein &riges wesselin 40. 
he-5 oregi-stram est pnlmi- 

ulpitum 74.) l teatrum 37. 

rchio s. Orix. 

eam. ordium garste 38. or- 

A s. Hordeolum. 

inar-e {ef. Disponere) vHgen 
. schicken 27. 38. orden seczen 

•ehf NoTusD glowarium. 



Örflmae i. scrophulae^ venenosae 
glandes H. Fh. I 104. 132. II 60. i. 

drusae III 20. 
^fOrfonatrosma s. Orphanus. 
*-^ Organum s. Ortogonium. 

Organum orghele 38. eyn seytin 
spei F. a. 1420. Ted /. membrtim 37. 

Oricalcum missingh, dünne golt37. 

Orien-s vpgang, v. der sunnen, 
Osten, morghen 38. -talis oster-lich 
27. -reich 33. origentalis (cf. Na- 
boteus) offengengelichen, ostrichs 45. 

Oriflcium {ef. Obstructorium) hoel 
F. a. 1420. gargel (?) o. mundloch 52. 
eyn peylhoch l loch 33. magen golg 32. 

Origanum {s. Colena. Golecia. Fri- 
canum.) dost (Ed.)H.Ph. dust crut 
38. rot koste, rot mincze 40. costa 
Wirab. Us. Organe Hb. waltminzen 
42. Ör-, aiter-kraut {den siechen 6rn 
guof) Meg. 
orpmum s. Crassula. 

*t Origentalis ^. Oriens. 

Origo auft-, or-sprung 27. 

*tOri- s. Or-miscus. 

♦fOrinx s. Ornix. 

*0-, v-riolus {auis) wittenwalch 29. 

Orion, oriona (ags.) ebir thiring 
Ff. Grm. VIII 400., vgl. Gloss. Gr. 
Mytk 333. 689. 

Oriri vpgan, also de sterne edder 
sunne 38. waschen 5. 33. warffen 
(X ordiri), außdringen 27. 

♦fOrista s. Oryza. 

Orix {cf. Cariola. Ornix. Onix.) 

35 



274 



Oryza 



Ossepia 



ein grossew wasser maus 33. sim. 27. 
hebere 40. heher 32. hera H. S. D. 
grix (g. grigis) heher K. F. ortix 
snippe i. cotnrnix (an gl. Stelle orix 
schnepf 110.) G. voc. 

Oryza. orista stuppmel 52. 

fOrmiscus 6rZ.m.,orniistiis Gloss. 
(76.)^ orimiscus t. ligamen \ circuitus 
utmonile 37. 

Oma-re {cf. Fulcire) syren 38. 
-mentum smyde 38. l -tos syringe 
37. -tus messgewant 52. 

Ornia pan 52. 

Ornix {cf. Orix) vrhon 38. eyu 
berk boyn 37. krege 40. f ornix birck- 
hün K. V. orinx id. Str. V. berghan 
30. orchio orhann 32. orni-x 29., 
-S orhan 29. 34. 

*tOriiiz-, orn-omantia wickerie 

37. 

Ornas eyek i. qaercns 37. hagen 
bäch 0. llmba"m 40. ahorn (X aornus) 
i. platanas Symb. D. sim. 3. estge- 
nus arhoris sterilis 76. stucke holtes 38. 

*Ornnstiis s. Ormiscns. 

^tOrpin-iam, -um s. Origannm. 

Orphan-os wese 38. vater waift 
(pupUla m&ter w.) K. V. -otro- 
^iam Gloss.y orfonatrosma fun- 
(lelhus 32. 

Orreum s. Horreum. 

* t Ort-agemiter s. -ygometra. 
-ari s. Hortari. -esis s. -isis, 

* Ortygya l artigia stein hftn 40. 
Orty- Gloss., horti- G.voc, ortho- 

29. K. V., orto-gometra^ ortage- 
miter 30. vrhan 30. orhan K. V. rep- 
hün 29. pirhuon Wien. V. 399 H. 
werhune horti-; een trap voghel 
orto- G.voc. 

*0rt-i8is, -esis s. Gid. -ix s. 
Orix. 

Ortodoxus eyn rechcristen (sie) 
V. a. 1420. kristen mensch 52. ge- 
tawfifter 34. strenger heb halber {aus 
haber) gottes 29. 

*Orto- s. Orty-gometra. 

* Ortogon-ium gibel 29 sim. -nm 
ghefel, de hogheste want de in dem 
hus is 38. orgamun (wng.) gipel 



34. ortoganas t. rectus anguh 
76. gipfel 52. 

Orthographia schreybkanst 
1420. 

Ortns vpghangh 37. 

Os (nrr. 1. 2. Gloss.) munt, 
(bis), vlabbe 22^ 38. knake 36. b 
beyn 38. 08 sepiae s. Ossepii 

Osanna (X sana!) mach un 
sund 29. sim. 30. heyle mich 
1420. 

Oscedo vbei gesmak von dem n 
40. spaichen, sayflFcern 33. ges 
mundstanck 52. sayflferling 34. g 
29. ossedo seyuer 38. spiße (\ 
27. mund smack 32. 

*08ci-dare s. -tare. -lium ^.-1 

Ose-, 088- 27. -illare seh 
reiben 33. schacken, riehen 27. 

08C- 38. 52. 75., 088-, OC- 37 
ha8t- 34. -illum i. effigies hun 
figurae expannicuUs consuHs fa^ 
q. papa, vulgo dok V. St. G. 335. 
stochk 33. tock 27. (ose.) 52. sei 
27. eyn stock rede 45. rait schi 
52. rutschuflf 34. ritschuff, daran 
sich schützt 75^. scokrede, eyn ki 
spei 38. hoczelreyde, ludt^ mi 
40. riden vp eynera zele alze de 
der in der schune ridet (noc?i heute 

Oseil-lnm-, -ium 33., ossl 
40. mund 33. (?). mund-ly 29., 
40. mündlein 34. osilum mund 
V. a. 1420. 

Osci-tare 34., -dare 30., oss« 
27. -itare prusten mit der ne» 
husten 27. huesten, gewinnen ( 
men?), gien 33. guemiczen 34. a 
32. ossitatio janen 37. 

Oscal-atio l -um cus, eyn cussei 

Osi int. ower 29. wolt got 3 

*tOsi-lum, -tare s. Osei-ll 
-tare. 

♦fOsor neyder 52. feind o. h 
64. obsor fygenth 31. oso (g. OM 
hessig r.a.l420. 

^fOspisciam, spicinm 30., 
plsis {v. Gronus), ossaem 27. 
29. gratt 30. fift gart 27. 

*fOs8epia sechtzehenpain/^. i 
pia sechzehen beyn herba 40. J 



Ossicilliiin 



Padna 



276 



0^ sepie Gloas. Add. os sepiae weig- 
fischbein KL 

Ossicnluin een cleen been, bot (os 
KiL) of graet G. voc, sim, 132. 

Ossifragns bainbruchel 32. bein 
brftcher K. Y. 

*t088ll-ago gruselbein Ki". -lam 
(corporis) krose 36. 

*088i-llare, -tare etc.s, Oscl-. 

*7088opia s. Ossepia. 

Ossoriom gerner 40. 2.74, 

f Osten-slo ahd. keaugida (reprae- 
sentatio Gf) Haupt III 461. -tus 
blactaung 45. belaichung (riachen X 
hiicheB /allere?) 33. (Verspottung Jft.) 
vorspot; -tum wundir werg; -tare 
(freq.) stetelich wesen V. a. 1420, -ta- 
(or rflmer 52. 

O-, ho-stlariu8 fportner 27. kirich- 
33., cherczen- (umg,J 34. -huetter. kor 
vatter (atis torwarter umg,!) 33. kirch- 
tor werter 40. \ hostiator eyn d8r 
hftder 37. 

*t08torl-a s. Aii8tria. -um s. 
Hostorlnm. 

Ostraco-m^ -s dele 37. 
Ostrea oster Meg. 
*t Ostreu-s^ -m rot pfeller 40. os- 
tmm pellel i. stragulum Symb, D. 
^Ostrlago s. Chamaedaphne. 

*08traclam. astrens^ aoetam 
agreste meisterwortze 5 1 . sim, i, men 
0. San. astrantia ostrnthium {Arm.) 
astrencia H. Ph. 

Ostmm s. Ostreas. 



* t Otalgia. othalima , otologa 
etc.s, Ophthalmos. 

* f Othmams estpr. n. viri mit der 
flachen (vor Ouare) 33. 

* f OthonieL othomel i. deus Voce. 
otomel. id. 37. 

Onalis s. Ounm. 

Onare. onare vrouwen (,) legem 
(sie) V, a. 1420, 

*Oue iodute, eyn roup in der not; 
i.q. ve owy, eye 38. owee G.voc. 

fOui-lio schäffer 52. -nus schepen 
38. -necarnes scheffein fleisch 52. 

Oaum eyg 29. ay 34. ouali8 eyn 
furem eines ays 33. 

OxigaMa^ -la sawrampher 33. 
-Inm smant, räume 46. geancket milch 

29. occigallum smant, rame 38. ozl- 
gilla surrant 27. exlgal-lnm schmat 

30. -lium milich räm 34. 
Oxigon-ium^ -um scharp egede S7. 
'^fOxila-pathum^ -bacinm lete- 

che 37. 

Oxlmel gemacht wein 52. 

Oxyporum (ouutn) im säur 125. 

*tOxyregmia. oxir-auma de zode 
walgheringhe 37. -ewma (1) aiter- 
stock 52. 75. 

Oxitonus scharp lud 37. 

*tOxon. oxum ein scharff polcz 
33., blatz (sie) 27. l oxos scharf- 
pfeil 52. oxus a ym schod i, telum 37. 

Oxonia du. oxni 29. ochsenfort 
32. 74. 

*Oxus, oxum s. Oxon. 

*Ozaria i.nauicula 52. 76. 



V. 



*tPabatum s. Papatum. 

Pabnl-ator uöterare H. S, Tr. 
-um Touder, also me dem ve gifft 38. 
papidum grot 22*". 38. der swyne 
22\ alzo de swyn eten 38. 

•fPacas s. Papcere. 

Pacatio gelub 52. pactio id. A. 4. 

*tPacicas s. Patitns. 

Paciflc-oa bescheden, vredesam 38. 
-• ein fhd oppfer 52. 



* t Pacitat palutnbes Symb. D. 

Pact-are dingen, geloben 52. -io 
s. Pacatio. 

* t Pactum (unterseh. von Paticiu) 
frowen geschüch 32. 

Pactu-m dingnisse, louede 38. -s 
eyn pacht goed eder gheld 37. 

^fPadomosns s. Paganismus. 
Padua padauwe, eyn stat in wal- 



276 



Padns 



lande in lumbar die38. padwe G. voc. 
badow 29. 
Padus fl. der pfad 52. 75. 

Pagan-us heyden 38. -ismus h.- 
schop ib. der heyden lant i. paganortim 
mos 33. padomosus (X mos) id. 27. 

Pagare. pagat gemachot 41., vgl. 
m. 6r. Wh. II 4 über machon ek. in ähnl, 
Bedd. mit frid machen pacare Gloss. 

*tPage-lla s. Pagina. -ricus 
s. Pangericum. 

*f Pagilla (cf. pagulus) slos werre 
antevillmn 40. 
Pagina t pagella buchelin F. a. 

1420. 

*tPag-ina, -lardos s, Beghar- 
dus. -mericus s. Pangericum. 
-rn 8, -US. -ula s. Bagiphin. 

* f Pagum estpalla de auro X Pur- 
pura 37. 

Pagus een dorp of een buten stra- 
te 6r. voc. pagru storpliudi Pf. Grm. 
VIII 393, aus pagUS torpliudi? als 
Collectiv wie dorfliut ntr. BM, 1 1038. 

*tPala grabe ysen 45. spate l 
schüpffe /. (i. q. wett. scheppe) 44. 
wintschauflFel, wann 52. schup, die. 
ventilabrum et. est locus lapidis in 
anulo G.voc.sim. 110. schuffel-e; pa- 
lare -en 38. {sim. 22**). paleas i. 
Bcufla Pf. Grm, VIII 387. pala eyn 
worp schuffel; palas (acc. pl.) i. ^ti- 
tellas deghele, potte, gropen; pale 
pl. zyden; de hoghesten knoken 37. 
palesus die. pars cubitus 76. est p. 
brachii sc. c. 52. pala) gesculdere 
Somner; ricgrible 94''. pala rukke- 
braden H. S. D. palathe {Gloss. v. 
Palata) in similitiuii^ie pale i. sculdor 
Pf. Grm. VIII 400. cf 389., berichtigt 
die Glosse lampates Gf. (Gloss.), 
die l. c. 1 115 labates etc. i. sculdre 
latäet, bei Bethnann (Haupt V 195) 
zabastes in sim. sculdre etc. 

^fPala-cius s. Balasius. -nga 
8. Falanga. 

^Palans flicchundt 33. eyn flinder 
27. flieender 45. ein fliegender 52. 
pallus i. vagans 37. phallanx i. va- 
gus l fugiens flichtiger 76. 




l 



Palesta 

'^Palarl-a s. Paleare. -um s, 
Pallarium. 

•fPalastr-a s. Palesta. - 
Pietatium. 

Palata gebackin vyge V. a. 1420. | ] 

Palata s. Pala. 

Palat-ium pelenze Francomm lin- 
gua et edificium et officium; -nm palas 

Symb D. pa- 40., pal-laciom pUa 

(umg.) 45. balast o. pfalcze 40. zael ^ 
37. sal, pallas, eyn grot heren camer 83. 
palatinus ein palant- 38., polentr 37. 
-greue, eyn ammecht man des keysm 
38. 

^tPalatinm h. kelber- l leber- 
korn krut 42. p. leporis hasen- 
struch 51. O.san. -hus O.san. 

*Palatu-m (cf. Vranon) kanoel, 
kubel (umg. aus kawel sim.) 45. -8 
slunt H. S. D. 

^fPal-atus s. Balatus. -ea s.-h 

Palea (cf. Acus) vese 75. ein sprewr 
0. ain vesen 52. strab 1: vesen ab deo 
trayd P. V. sprur i. acos 29. sprew- 
den 33. hei wen 41. pl. spra, heliwin 
H. S. D. palia helw 32. balee 
spruwer 40. palear-e I: -iam ein 
steig 0. sprewr kästen 52. 

*tPalleare s. Pallium. 

*tPalcar-e, -ium (cf. Gurgustium) 
dz hör dz eimc ochsen an dem halse 
hanget 40. pellaearia (X pelli») 
prustlappa H. S. D. palaria pl. dii 
har an dem hals (tkaurorum) 52. 

*Paledrus s. Paredrns. 

* t Palef-redus, -idus 52. G.roc 
henxt G. voc. perd 37. pfert 40. K. F. 
meyden 40. vole (X paledrus sm.) 
V. a. 1420. föl czelter 52. 

♦Pale- s. Pali-nodia. 

♦fPalcst-a eyn campscheyt 27. 
-er eyn kif scheder; -re wrangynge; 
-res \ -rices wranger 37. -ra frauunge 
5. fraucgung 27. freyung 33. reygnng 
45. (alle aus nd. f-, w-rangung). ein 
champher veld 33. -rare reynegea 
(umg.) 45. palastra ringstat 32. 
palism-a etc. Gloss., -ia l pales- 
ma 45., palicma (-cina?) 37. evn 
wränge stede 37. eyn ruwe stat 
(umg.) 45. palisea ein ring stat 52. 



Palesos Palodamentnm 277 

lesQS (irrig ans Palmus Gloss.) Palma-, palmi-torinm s. Papilio. 

a. Ferula. 

ita Gloss. Ädd. V. Sara; vgl ^Palmes (cf. Resex) berhaft zwy 

l m. V. Palectus. o. schuczelln 40. berhaflftig schftgling 

lia s. Palea. k, F. scuzzelinc H. S. D. weinreb 

kliasta laDgwid 52. sim, 9. schussling 52. erdscozza; thona Gf. 

alicma s. Palesta. VI 562, V146. zwig30. palm-a zwi; 

li-nodia, -dolia i. carmm bei- -ites zwily 29. -a czwey; -ita czweyl 

(en kife sank 23.) 37. 52. invite 34. 

)dia eyn kif 37 »fPaliüi- s, Palma-torium. 

ahs ma etc. s. Palesta. -ta Paimosus ?. uictoriosus vber- 

^sta. windlich 52 

listes (: Balista) suiczeler 40. palmiüa rüder.laff32., -lauffZ. F., 

^vL' P- • "''^PP® ^^' '^PP^ H,S.D. dat bret 

aiistris ;?. rictaciuiii. ^^ ^^^ breyde vanden ryem G.voc, 

lurus dudistel Symb. B snete- • J^^•^^^^ ^^,^. ^^5^ ^.^g 53 ^-^ 75 

^, a. i4^0. pallirus kart 52. palmus balmbom 32. zu getande 

lUS h^rba quae crescit in tecto ^^^^^ ^ ^^^^ 40 zuogetanhant 

^'""^ ^'fV ''' rf.'i 93. gemundt 74. spann Z. F eyn 

f •) Pf' ^*'^- {^/f; ^^'- ^^^^ spanne 36. F a. i^^Ö. eyn hantbret 36. 

loss. V. c. ags, sinfulle seniper- '^ *Palor s, Pallidus. 

'f^V\ , X. r , nKo *Palpa (*X palma, pulpa) markch 

la ein alter tzwehenK-el) 52. • ales (arftoriim) 34. band faisti 

Uacium^. Palatiura. ^s^ f^g^i ^-^^ palma); das mittel in 

ladmm dat beeide van pallas ^er band 32 

iaSm ^oMuch 74., -tuoch Palpanista (c/. Palpo) bedriegher 

-arium furhang 52. .tarium f^ «^" J^« «^^^°^ ^^^^^^° ^P^^'^^^ 

^detinaltari 37. kan sonder meynen G t;(>c. 

Ueare etc. s. PalUum. Palpare gripenvolen, tasten 38. 

[.ere gelen 45. -idus (cf. Ca- vedirlesyn F a. 1420. 

eck van verwe; i. sub colo- Palpebra(c/'.Cilium.Gena.)oghen- 

val 38. blevk 37. -or bleke- bran 38. augpran 52. ochbraue 36. 

57. bleicbi 29. blaichi 32. pa- braw . . ., est fellicnlus quo tegitur 

lichhait 30. ocultis K. F. eyn auwen glijt 45. 

Hirns s. Palinrus. *tPalpipedium s. Polypodion. 

i-ium hoike 36. -eum hoyke, Palpitare {cf. Palpare) volken 38. 

38. -iare mentiln V. a. 1420. taste-n 38. 45. G. voc. -in 33. P. F. 

beschauwen, also eyn sek be- ex quo. tassein P. F. sportelen G. voe. 

. . drogene (? undeutlich); ent- Gloss. spertelen KU Gloss. regen 29. 

5hen 38. paleare decken, hü- 34. vegen (sie) 34. ruren 29. en 

iäckeu 30. grififen, zabbeln 45. 

lor s. Pallidns. Palpo blinde 40. blint 8. 9. plinter 

^al- s. Pa-latellnm. 52. blinder; smechler 27. smaich-er 

ma palme, eyn bom de hefft 52. 74. -ker, czw tütler 33. züsm&ich- 

also schilp vnd bringt vrucht 1er 29. gouckler 30. smetzer, weibe- 

, vnd het to latine dactilas; zeler, vederleser V.vrcU. 

, eyn mete alzo eyn hant 38. * f Paltarium s. Pallarinm. 

tu hant K. F. ein hantfestung Palada-, palndi-, balndi- 32., 

. l sig 33. hant G) gesig V.a. plaudi- 1: planta- 37., plandi- 76. 

palmare cziem, spannen 52. -mentum kindes (doch lt. regia) kleid 



278 



Paltuubus 



Panlhodiiiim 



K. V. künft klaid 32. phulczecht F. a. 
1420. planta- est vestis purpurea; 
plandi- idawus 37. est genus pur- 
gature (aus purpure ufng,) 76, 

*Palumb-us haidtaub 52. holcz 
tube 0. slach tübe 40. slagtube 93, 
(nhd. schlagtaube columba domestica 
Nmn,, vorn Taubenschlage? von schlag 
süua caedtia, vgl. hagtube sim, Gloss, 
V, c?) holcztub 32. veldtub 29. ringelt 
(auben) 34. ringhel duue 38. -es 
holduua {atis nd. holtd.); -aes holz- 
duuaen (halbhd.) H. S.D. 

Palus m. rugbeinspitz 93. rucken 
bein spicz; pfa""!; secke {st. stecke) 
40. rucken knopff l spicz K. V, phal 
P. F. pil 37. pfleg {nhd. pflock) 27. 
czaunsteck 52. scheien 126. Pict. schie 
Pict. (BM. II 2 S. 108). schwir F. a. 
1483 sim. Fr. II 2oP. cgi. Sm. III 
547. 

Palns /. (cf. Lacuna) brouc, brou- 
kede 38. broek (brock?) 37. broeck- 
lant, poel G. voc. huligen 33. hüllein, 
mas P, F. moß 52. K. F. fpul 27. 
palaster mosinan 29. pfützman 52. 

Pa- 52., paMutellum (vgl. palu- 
del Gloss. 0. V. Cubrum) kytel (fenii' 
narum) 52. 

*Pampilio s. Papilio. 

Pampin-ns reuelouf H. S. D. reb- 
laub K. V. proz Virg. ain wind l wein 
pladt 33. -are wijngart blader wt 
brenghen G. voc. papinus eyn wyn 
blad 37. 

*tPana-ceta, -leta (-Iota Gloss.) 
s. Tanacetani. 

fPanariciom luchtdorn 51. der 
wuun am finger Ki. 

t Panariu-m paner KU. -s pinnere 
Symh.D. 

^Panceca s. Tanacetum. 

*Pancellas pfankuoche Conr. 

t Pancraci - us , -arius kempe 
Symb.D. 

*f Pandera s. Patera. 

♦fPandirostris (anser) leffelganß 
125. 

Pand-, panth- 32. -ochinm krom 
gaden 32. K. V. leithaus 52. marckt- 
haii| K. V. pandoxin-iam Gloss.; 



f 



J 



•arius brasseur 122. psndoiL fris- 

sig 0. apoteck 52. 

^fPando-nia (herba 52.) s. B^ 
tonica. -x, -xinarias s. -chiom. 

*-{-Paneflca s. Panis. 

Panellus est Saccus (in sella) püis 
repletus K. V. palster 32. 40. K. 7. 
sattel-p. 31. 

Pangerleuin. pag-^ pa^m-erie« 

est landahilis (X pangere) 37. 

*PangIiiarins i. janitor 37. por- 
tener 23. 

*fPanic-e s. -um. -la, -lus $. 
Panis. 

*Panic-um, -e sclurich (aus phe- 
nich?) Symh. D. 284, -ium l Teiil- 
dum (ligunten) venich K, F. 

*f Panis. tortus p. stechilin Ä 
S. Tr. p. cuculi s. Allellnia. p. 
porcinus (cf. Ciclamen. Vulgago.) eii 
nuß 143.y daraus p. porti-cus Gloss., 
-nis ert nus 40. pani-flca beckersin 
45. 1: -da broetbaxter G, voc., l -ddi 
brotbeckerin; -dus beck, becker HO. 
panefica bechersa Sy^nb. B. App. 

* f Pann-a etc. s. Panns. -aida $. 
Banagardia. 

^fPannic-ida^ -ula s. Pannus. 
*Pannichiuni pennic, eyncnäi%. 
panic-ium s. -um. 

* Pannus want, douck^ laken, I. 
van wuUe; p. nouus s. Texere. p« 
linteus 1: linteamen laken van vla^ 
38. pan-nudn, -ucia 40., -nnda 32. 
gefleckot 1: gebleczotes kleid K. F. 
gebleczetes klcit 40. gepleczet daid 
32. pannosus boze gecleyt F. a. WO. 
haderlumpicht F. trü. pannidda la- 
ken snider 38. } -eula gwand schnider; 
-tonsor t&ch scherer 32. -rasor laken 
scherer 38. 

Panormum du. palerme 29. 

*Pantheal s. Puteal. 

f Panther-a panter- 32., paatel- 
K. F., pan- 29. Heg, -tier. eyn paot 
dier 50. panter m. (stain) Meg. -inae 
mensae fl&derine tisch Profnpf. a. 161S^ 

•fPantial s. Puteal. 

* Panthoeraton Lpotens 37. 
*t Panth- s. Pand-OGhium. 



PaDtomimiis 



Paralipomcnon 



279 



Pantomlinns 

tmb. D. 



vrone spieleman ^f Papilla {ans mappilla?) alter- 

tuch K. V. 

*Papinas s. Pampinus. 

* Papir-inm s. -ns. -atum, -otam 



Pantnini (c/. Labina) leflFel, slyf 
,vrat sturtz, hafendeck 52. 

'*'Fana-cia, -ncla s, Pannus. 

Panns spöle 37. spule (textorum)y 
lifebin (textricum) Conr, spul o. sawm 
2. schwencke (schwenten Fris, vgl 
V.II248^)Ki\ pann-a spule; -sor 
lannsor?) spueler; -efernm spul- 
rsen V,a,1420. 

^fPapa s. Oscillum. Pape. 

Papa pfaff ; bapst K, V. 

♦fPapafer s. Papaner. 

Papare schmatzen K, V. etzen 52. 
apo i.sonusinconiestime 37. 

Papas kinde zucht meyster 40. 
ichtniaister 52. {g, -atis) lecker- 
int Cr. toc., -hafft 110. pappatissa 
inde zucht noeysterin 40. 

Papatiun kindt spill 33. paba- 
im (alph, pap-) bappe, prili 40. 
appare sbst. brod inug 32. 

Papaner, papafer 34., pauer 
2. maen säet G. vor, magsäm 29. 
lagen 30. 33. 34. P. F. machen, öll 
Ein Wort?) P. F. magöl 32. moc 27. 

Pape abir V. a. 1420, papa ha 
a, wi wi 45. 

♦fPapeirus s, Papirus. 

Pa-, pam- H. S. I)., po- 30. -pi- 
io^ papillo 34. {cf. Atacus) eyn botter 
oghel 37. pifoltra H, S, D. pfiloltur 
2. pfiffhalter {umg.) 29. feiualter K. 
^. feyualtter; czelt 33. viüalter 30. 
Byffalter 34. feylfalter P. F. czw.v- 
dder 27. eyn czwiiBF hulder 45. czwe- 
aldir F. a. 1420, capelken, palmdoer- 
:en; tente O, voc, pellar-in 116. -ijn, 
i -voghel KU {hier X palmatorie sim, 
)almatori-a KU -am Gloss. und 
mieulapueroram X p^ferula?), cram 
i^mb. D. (kraem cadorcom KU, 
^rümereeli), 

Papilla een borst tip G. voc. mem- 
nentipken 132. titenwarte 36. czic- 
asen werczlin F. a. 1420. wertz 52. 
itten warcze 40. tutten- 34., brust- 
(9. -wercz. warcz l d&tlins spitz K. 
F. dfltlin spicz 32. 



s. Petorritnm. 

Papir-ns {cf. Corrosiuus. Scirpus.) 
pymssen i, iuncus 34. bincz 29. 30. 
merpintz 52. 75. binizbisin (2 Wör- 
ter, hd, u)id nd ?) ; -ium binizahe H. 
S. D. -io pynsenstat F. a. 1420. pap- 
pirns pappir, sebde, ror 40. papei- 
rus papeir K. V. 

*tPapis-cus s, Priapus. -am 
s, Popisma. 
*Papo s. Papare. 

'^fPapp-are, -atissa^ -iros, -ina, 
-iscns s. Pap-atum, -as, -irns. 
Pupa. Priapus. 

raj)ula bladerkeu G.voc. bladder; 
pl. (-le) clene sweren 37. paltter 33. 
puckelen /. F. tril. ein roter grint, 
plater o. wertz 52. 

*tPapulare pauonum 37. 

*tPapal-eum s, Popnlos. -nm 
s Pabnlom. 

*P- 37., par-aphonista ?-. cani- 
or^ -atrix 37. zenger V. a. 1420. 

*tJPar rade, euene 38. par im^ar 
{Indus) geraed o. vn-g. 125. parilis 
gleychlich V.a.l420. 

Parabola bispeel eyn ghelicnisse 
38. bisproke 37. göleichnu^ 52. 

fParacli-sis trostinge 37. -tos 
vogkt 3:^. 

^tPara-clitas s. -clisis, -lisis. 

^fParadisis s. Parapsis. 

Paradisus lustlichi stat 40. wun- 
nig stat F. a. 1420. 

fParaf- s. Paraph-. 

Parafern-alia, -a morgengab 52. 

Pai*agoge ein zusetzung der puch- 
stabeu 52. 

* t Parag-raphus, -nits P. F. een 
teycken of groet punt G. voc, ein 
cheichen {aus ceichen) P. F. 

* t Paralaticns s. Paralisis. 
*tPAi*Aliponi-enon vor andern 

F. a. 1420. -inon ein puch der vnder- 
weisung o. haimlicher ding 52. bfich 
der tage 30. das puedi der tag; -eiuda 



280 



Paralisis 



d. p. d. andem tag 34. paralopo- 
minon das buch der nahe redde 49. 
P-, b- 32. -aralisis heißt zö tusche 
ein gegiht des parlis o. barlis ntr, 42. 
barlis iiiöter 32. daz paradift {sie) o. 
tropff 52. perlis K, V. r&hrung 43. 
gegicht 29. vergifftung (umg.) 30. dy 
gicht 27. das vergicht 33. para- 
liticus, -laticus 34., -clitas 40. dem 
die gelide erstorben sint 40. ein glith 
brucher 27. gelidbruchig 64. vergich- 
tiger 34. vergifft, betrig 30. gegichtig, 
bettrift 29. giflft suchtiger 33. 

♦fParalo-gisare, -ysare 52. (pa- 

loysare Gloss.) betriegen 52. Str. V. 

*tParaloya, paroloya 76. ge- 

nusnauis 37. 52. 76.^;: Paro. 

*tPÄra-loysare s. -logisare. -lo- 
pominon s, -lipomenon. -mpha 
.9. -nymphus. 

* Paraneuma est dulcis cantus 37. 

76, 

Paranymph-os bruthuter V,a, 
1420. brauthfiter K. V. ein Eemacher 
0. prewt diener 52. britkayt 30. bru- 
tiger 27. prewttigan 33. truhti-nck 
Sum. -gomo; d. pl. -is -ngun (tro- 
tingis Leg. Aist. i. pronubis) Gf. 

V 577. 579. -i ags. dry cigwuia, Hau2)t 

V 196. (vgl. m. Goth. Wb. D. 240). 
-US E macher 40. -a E macherin 4i). 
i. pronnba humil scoperse (c rrw. 
aw^ t nach Dietrich) Marh. Gl. huuel- 
spcepersa Erf. Gl. parampha brut 
hütin 32. 

Parapsis, paradisis 40. (c/. Ca- 
tinus) becken, schotteh^ i. peluis; 
cop, nap 38. kar 40. teller 40. K. V. 
brent (i. q. brente) 32. geuezze Symb. 
D. gebita Gf. IV 126. (vgl. ags. Gll. 
Qloss.) 

* Paraph - aragaurns s. Siro. 
-onista s. Paphonista. 

t Paraph- Br., paraf-rastes «*. 

malus interpres 52. Br. ein pöß aus- 
leger 52. 

Parare {cf. Prompte) reydemaken; 
paratns rede, berede 38. 

*tParM-ceue, -ephe stilfritag 29. 

*t Paras-ita een leckersche (beck. 
132.) of speelwijf Q. voc. -sitns scir- 



Parens 

nun Wei^senauer Gl. (Haupt III 382). 
-itus vreser V. a. 1420. -itaster eii 
wüster lecker 52. 75. 



»j- 



\ 



Paratedrus /. pre.stigium 37., 
vgl. paredrus Gl.m. 

*tParat-or 1 -us die. minister 
crudehtatis sc. lictor 7ß. paretas 
wranger (las luctor sim.) l min. cre- 
duHtatis (umg.) 37. parat-or i.sar- 
tor Gl. m. Schneider Ki. -ura be- 
reytunge V. a. 1420. rumung o. pant 
52. 

* ; Para-tos s. -re. -tor. 

Parca i. libitina (umged. !) bare 37. 

*Parca s, Perca. 

Parc-ere vor schonen, versten38. 
iiber Sechen (dissimnlare id) ^. 
vber- 7. 52. 65., ver- 52. -sehen. 
-US kerch 37. carch, nauwe i. impiu 
38. -itas (paratas Gloss. verdnuM) 
karchka.vt 33. pacas tragheyt (umg.l) 
27. parc- 27., pars-ioionia nfldi- 
ter-keyt 27., -uugchayt 33. i. pietas 
Br. almusen 40. ke^tigung; parfli- 
moD-eus } -icus fastend 52. 

*tParcus s. Parcere. Portos. 

*tParcha s. Barca. 

*tParcha-nus, -raus 38. saer- 
doeck, worsteyn (aus woe- t. q. fa- 
st cyn f ustanum KU Gloss.) G. voc. v^ 
steyn 182. sardouk, parchen 38. 
prachant 33. ein birchan (umg.) 27. 

♦fParda parmcr 33. phart 7. ein 
pferd 0. merich (umg.!) i.ßstolege- 
nus 52. 

Pard-iis (cf. Leopardus) bardo 
H. S. D. bard Tr. lebarto Gf. in 
349. wart V. a. 1420. pard; -a(o»»- 
mal) pardin 29. 45. 

t Paredrus s. Paratedrus. 

♦Paredrus b6se pfert 40. poj- 
pferde 74. paledrus gul 32. 

t Parelius (kr.) diu zuosuniie Jfey . 

*tParella h. parelle 122., wbm 
parelle patellaria parella, liokei 
parelius; parelle des jardins msex 
patientia, angeblich aus afre. pare, 
pere (pierre) Nmn. 

Paren-s alder 45. -tes fordenm 
Gf III 630. fordren H. S. D. -tdi 
menschen stam 32. 



Pareo 



Passagiom 



281 



* Pare-o s, Pharias. -re s. Gig- 
nere. 

'*' Parest-as, -L9 est magnus funis 
9iauiarum 52, eyn grot sei, eyu line, 
eyn rep 37. 

*Par- s, Pari-etaria. 

•fParet-rum s. Piretrum. -us 
«. Parator. 

*tParchirius s, Porphirio. 

*tPari-alis Symb. D., -ales, -olus 

■40-, -oles 76. est velum quo iegitur 
sedes l ctirrus 37. die. Uliul quod teges 
sedes \ curros feget 76, ijmxillus cum 
quo vela l tetitoria suspenduntur Gl. 
JBlas. i. dorsale Symb, ü. stül-, sper- 
40., stul-, sperri- Gl Blas, (BM. I 
S24), mcke- Symh. D. -lachen. In 
Symb. D. folgt bald darauf bancalis, 
ktervll. X ^ap««, tvie wangküssen, 
U. guanciale. 
*tPari-as s. Pharias. -cia s. 



Parie-^ pare- 37., pari- 40. -ta- 
ria «. rata 37. tusent goldin h, 40. 

* Parietina {cf. Domicilium) want 
ane dach V, a. 14;s^0, 

*Parilapide s, Parius. 

♦ Paril-is s, Par. -lus s. Parri- 
culus. 

♦fPariol-es, -us s. Parialis. 

• Pariopagita (52 etc.) s. Ario- 
pageta. 

*t Parist-ulus, -olns 34., piras- 
culius, pre- 37., pe- Symb., pi- 40. 
-triacDfif puriscus l bitricus //. S. 
D., pristus 32. eyn netel koningh 
37. zunachlupferlin 40. cunig-lichen 
p., -elen b. //. S. D. -el 34. cuneneng- 
len Symb. D, 269, kungelin 32. kung- 
li «. regulus 29. 

•Par- s. Pari-etaria. 

*Papit-or 1: -us {cf, Parator) *. Iktor 
l minister crMddUatis haher 52. 

Pari-ns inermilsteyn V, a, 1420. 
-lapideein merbelstain von paron 52. 

Parix meze 37. meyng 45. 

Parma buggier 27. puchel 34. 
ein pauesen 5*2. perma tartze 37. 

* Farmentarius i. sarda {aus 
cerdo) l albatarius 37. 

Paro {cf. Myoparo) raubscheff 52. 

Pl«taitaek, Motu» ftoamtflum. 



buzo Symb, D. 280. H. S. D. Tr. {vgl. 
Gf III 233). 

*tParo-chia, -dia pfarr, widern 
P. V. parrochi-a kerspelkercke; 
-anus {cf. Caruus) kerckheer G. voc, 
-a kirspil; -anus kirchcherro; -tanus 
kirchman i, plebesanus Symb. D. 
-a l -um pfarnnenig 52. 

* t Paroloya s. Paraloy a. 

fParonychia rietnagel 43. brut, 
gebr t (an denßngern) Pict. 

Paroxismus ritten hiczZ". V. Ghss. 

*7Parriculus (cf. parilins Ghss.) 
legehi V. lagetm Symb, D, 

*tP- •^- B-arritus. 

*Par- *'. Pa-rochia etc. 

Pars deol, becheyden {bis) 38. par- 
ti-alis delik 37. -cula eyn tellich 
27. -cularis besunder; -ceps einge- 
niaiuer 52. 

Parsimonia eic s. Parcere. 

* t Parta s. Pascha. Pasta. 
Perca. 

*t Partada .9. Portulaca. 

Parti-alis, -ceps, -cufa etc. s. 
Pars, -ca s. Pertica. 

*Partinopolis nieydeb&rg, qufm 
de maget borg 46. 

Partus s, bort, gebort 38. ptc. 
erworuen 37. 

*tPartusis s. Pertussis. 

Paruipendere ciain, gering 30. 
achten 30. 34., scheczen 29. (parinp.?) 
nicht un (?) ruchin V. a. 1420. 

Parum weynich, clene, luttic 38. 
parumper li!iczel minder 29. 

Paruus clene, luttick, voghe 38. 

* Pasc-, past-edenopagus i. per- 

cus villanus etc. 37. 

Pascha, parta 40. ostern 40. hin- 
fart 75. Mone Anz. VI 223. i. transitus 
etc. Br, 

*tPasia s, Prasium. 

* Passa-cua, -vua roz^n 37. pas- 
sonella ein dürr weinper 52. 

Passagium fart 40. }ier- 40. 74., 
mer- 40. 74. V. a. 1420, kirich- 34., 
pet- 33. -vart, -fart. meilfertig (aus 
wailfart shn.?) 33. wald fÜrt (umg.?) 
30. ocrlof om spasseren of een plaets 

36 



282 



Passare 



Patrare 



om ouer te ghaen Q, voc. pilgrein- 
schafft 52. 

Passare schriten 29. 30. schrie- 
ten 34. 

^fPassaTua s. Passacua. 

*fPasser sperlingh 37. 38. lu- 
ning 38. spar 41. sperwer {umg,) 45. 
spirch, spirk, sperk /. Meg. sperk- 
cheu P. F. sperchken 33. specze-1 
50. -lin 40. musca Gl. Lipsii. Ff. Germ, 
VIII 412. (nl. nd. mussche). muscha 
H. 8. D, p. agri agger-m. ib. äha- 
sparo Tr. acker spar 40. 

*f Passerina s. Bursa pastoris* 

Passibilitas s, Patia. 

*Passile (c/. Passacua) gederrte 
winber o. mar trubel 40. sim. 74. 

Passim enczlich V. a, 1420. sper- 
Bch ib. 19. schreitweis 52. 

Passio quäle, marter, wedaghe, li- 
dent 38. 

'^'fPassonella s. Paissacua. 

Passus strede 38. 

Pasta deych 37. dech 38. l pas- 
terna (cf. pastura Gloss.) tayg 33. 
parta teyg 40. 

*f Pastafora s. Pastoforium. 

* Pastale m&lter 30. 

Pastare cneden, alsomc den dech 
knit 38. pastus geknedeu 37. 

•f Past- s. Pasc-edenopagus. 

*f Past-ellus ags. hunegapel Symb. 
H. cf. Gloss. -enda^ l -illus l -illa 
33. (cf. Gloss. V. Ferraentum) pastill 
27. 33. postill, vrhab P. F.' bastart 
(untg.) 45. hoffbrat 27. krophen 33. 
pastill-us pastell 64. castel (sie) 
Symb. D. 285. posteyde 37. ein pfan- 
küchel 0. pfadlad; -a l -um krapf 52. 
-arius posteyden- 37., bastillen- 27. 
-becker. kuechler 33. -luui, bastillus 
40. kÄchlin 40. K. V. 

*t Pasterna s. Pasta. 

*Past-esis \ -Isis trogscherr 52. 

Pastill- s. Pastellus. 

Pastina-ca^ -ta 40. pasternakel 
G. voc. pastemakch, chreiczen P. F. 
kriczelmor sim. Gloss. cretelmore 38. 
gerhilla H. 8. D. bestenag; p. agres- 
tis hundes bl&me 40. p. silnatica 
jnorhila JET. 8. D. morchele 40. pes- 



tlnaca morche, moren 42. morchele, 
pestinach 40. postinata postimacke 
38. fastinata s. Dancns. 

Pastina-re begraben, umbtun, pflan- 
zen, sticklen F. St. G. 335. tungen 52. 
75. V. a. 1420. mit mist 75. -tmi 
ein setz 52. winsetze 75. 

^Pastina-ta s. -ea« -tum s. -re. 

"^ Pastisis s. Pastesis. 

*fPa8tof-orium spyzekamir Y.a, 
1420. priester hus 40. -eria hüte huser 
F. a. 1420. pastafora snnt atria temp- 
^it^aru^ procelle {aus Celle umg.!) 
clene bulgen 37. 

Pastoralia pl. weyde 37. bute % 
V. a. 1420. 

Pastns s. Pastare. 

Pata-^ pati-ginm kres (am hem- 
met, mit spitzen) Frompt. a. 1618 (Sm. 
II 395). 

Pataui-a, -um pazöwa H. S. Tr. 
sim. Gf. III 356. betfagia (umg) pa- 
zauua ib. bathaninm passow 40. po- 
tauia bossow 32. 

Patella {cf. Pala. Patula. Frixo- 
rium. Lebes. Sartago.) schart, pfanoeZ^. 

Patena phaten H. S. Tr. phaten-& 
D. -e 133. fatina Gf III 328. 

'''tP&tentaliajp!. stelmahlioA. obed 
chudym F. tril. 

*Patenus s. Patina. 

Patera {cf Obba). pandera tranc 
{aus der Schale) Gf. 7538. 

*tPatern-ns^ -a s. Patrlnns. 

*f Pati doghen, lyden, vor dulden 
38. pati-entia duldecheyt; -a i. pas- 
sibilitas lidech 37. 

Patibulum galigen 33. 

♦fPaticis s. Pictaeiara. 

■}• Patiens i. sodomita Br. K. V. 

'*'tPati-cus s. -tns. -eiitia s. 
Pati. -gium s. Pataginm. 

*Patimen hecken 40. becki 93. 

♦Patin-a tüffi (Schiff zeug?) M. 
-US {Gloss. V. Patenas) phannenstil 40. 

Patitus. patiens (cf h. v.) sockeb 
K. V. barfCisen schAch 82. pacieas 
{alph.j scheint patiens) pateUeli 40. 

Patrare verpringen 52. vnkew- 
schen 1. 52. 



b 



PAtm 



Pectiis 



283 



Patria hemoude 38. heimnat (bein- 

t?) 0. watter lant 40. heymin&t 29. 
heynnfit (heyimfit?) 45. das haymat 
Oe, V. uaterheimin H. S. Tr. (ahd.) 
hiauiske Haupt III 461. 

Patricida vatirs mordir F. a. 1420. 
eyn des vatters dot slag 45. 

Patrici-us lantgrewe Symb. D. 
vorwessir F. a. 1420. geschlechter m. 
44. -i dy gefrunten, dy eddelen o. dy 
von dem geschlechtc 125. 

Pa% ma-trimoDinm (in gl. F.) va- 
ter-. niuter-erb 29. pa- uatereigin H. 
S.Tr. 

Patrin-us (c/. Com-, Ad-pater) 
vadder 37. dot K. F. totte 27. göt 
33. 52. go'tte 29. gött 34. gotty 31. 
64. -a gotta {antik^ wie bei ähnl. Ww.) 

ib. gott 29. 32. got, gotin 34. patern- 
QS petter, pait 45. do*tte 30. götti 
32. pfetterin (cf. Adpater); -a (alph. 
patrin-us, -a) g&ttele 40. goMe 45. 

Patri-zare, -sare vattem 52. 

Pat-, p-rociniam hülfe F. a. 1420. 

*t Patron-US hus her, wert 88. 
eyn len herre F. a. 1420. -a be- 
schermster, voerspreckster, santinne 
G. voc. -onorinm ein pater noster 
t. sacre baccule 125. 

Patru-elis (cf. Auunculus) öchin 
32. Vetter kind K. F. -eles pl. ved- 
dem kinder 37. brudir k. F. a. 1420. 
-US vedder 37. 38., mynes vader 
brouder 38. 

*Patala \ patella panne 37. 

PatolttS offenberg {am -rig) 40. 
offinbar V.a.l420. 

♦tPaturum fctor {sic;ags. fetor 
pedica) Haupt V197. 

Paua 8. Pauo. 

Paacu-s weynich 37. -m lüczel, 
ein wenig 29. 

*tPauep 8. Papauer. 

Pau-ere sehnen F. a. 1420. beuen 
38. -idns sachhaftich, vrochsam ib. 
schuwe F. a. 1420. vrocht-ich; -iditas 
-heyt 37. 

Paiii-9 dam- 32. -mentum {cf. 
Incostratio) astrik, deel 38. estrich 32. 
eBterre-ich 34. -ch, dill, tenn, vletz 33. 
tnle (tale?), tenne 27. 



PauMsper eyn lutczil F. o. 1420. 
chlain weil 52. -um lutting, weynich 
38. 

Pauo phab 33. pfow 30. faw 29. 
pfaw; paua pfewin 32. 

"^tPAiiodriacia^. Aristolochia. 

Paupe-r, -rtas s. Penuria. -ries 
l -rtas aremmuet (bis) 33. 

Paus-a {cf. Mora) ruer 33. nie, 
beytung 27. -are harren 52. beyten 
ib. vnder ruwen 29. beyden, elden, 
wachten, holden, en-h. /. exspectare, 
prestolari 38. 

Pax Acta (imris) furit stilli 
trugilicha uuuotda 48. 

*Pa-, pau- P. F. -xillus heng- 
nagel F. tril. ein lakchel i. paruus 
paius F. F., vgl plectrum (u. h. v.) 
16chel etc. ib. nagel 76. pissli Gloss., 
nicht Pflanjse, sondern aus paxilli, 
vgl. afrz. peysel Roquefort (vgl. pala) 
Code. 

* t Paxima-s, -tium Gl. m. (ngr. 
na^i^d^i) brot 0. leip 40. paxmote 

im pars panis Salzb. Gll. in Gf. Chrm, 
XI 3. 

*tPieblum s. Peplum. 

Peccat-rix sundersche 22\ 38. 
-um originale erb- o. angeporn, 
veniale leglich o. tagleich sund 52. 

*tPecc- s. Pec-. 

*Pecinata {3. Gl. nach Pecten. 
vrm. aus pectinata) bateaulx 122. 
(Kammscheide?). 

*Pecten camf Symh. D. kart 
(instr. lan.); e.*^en i. rastrum 52. blat 
(textoris); Staffel (cordas sustinens) 
K. F. kämme, strel, egde, wdrbel o. 
staffele an selten spil 40. d. pl. (pecti- 
nibus) dien strelen 41. pisci8: plet- 
tyß 32. plaidise 99. plays 122. pec- 
tine raiga Virg. ^daraus, X ^99^^ 
rechen 7. rächen 6. Ghss. v. c. pect- 
rix kemmerin, gramplerin 52. kemp- 
lerin 33. -aculum kamrad 37. kampf- 
rad 52. 

*tPectus borst 36. 38. p-, f- 38. 
-ectorale seyuer dok 38. brustfleck 
m. V. tril. (weä. brustlappen m. Weste), 
i. antile 75. das ffirbieg (equi) Oe. F. 
pect-olina i. antella uürebuge Symb. 



284 



Pecnalis 



2). (vgl Gloss, V. c.) -alium bort-bret 
38., -bred 37. 

•fPecu-alis, -dialis, -dis s. -s. 
-lare s. -lus. 

*Pecal-iatus beymiichkeit 33. 
-atus est pena aque l ignis 76, i. vna 
pena ex aqua ei igne facta cyn den me 
zud 37. offinbar dube F. a. 1420, 
-ium sundirlich gut ih. sundcrscaz 
H. S. Tr, vichzins 52. peccalator 
ku*diep 52. sim. 75, 

*Pecul-us gail; -are gaylen 52. 
*tPecuniare beschaczen Str. V, 
Pec-ns rind 52. qiiek, ve 38. 

-cora großvich; -udis klein vich 29. 

-ualis rindern 37. -udialis nutzper, 

czinsper 52. 

*t Pech-arda, -hardus s. Beg- 
hardns. 

Pedaginm ein fueg czol steg I: 
steig 52. vot lüde toi 37. voot-toll 
KU. een hol-voet G, voc., -voes 132. 
\ Yoestap {i,q, peda; vola pedis 
hol det voets KU. pedadium vuet- 
kol 11., aus -toi?) fuess-höll, -gall 
P.V. 

*tPedal-e ffirf&ft «• prepedium 

K. V, für füg 32. i, mensura pedis 
Gl,m, -is id,76.Br, -us ivniusp, 
m. in tela quando sölet incidi 76, so langh 
alzo eyn strale (nmisiira in celo) 37. 
-Is (vgl, u. a, Pedulis. Scintones. Muf- 
fiila. Pellicium. wrf.fS tling //rt ?&.v/rtt w/?/; 
nhd, fißling Fusstheil des Strumpfes) 
een voet lanck of een voetelinck G, 
voc. schocke o. furfiisse 40. vuslich 
V, a. 1420. -es pl, sockin H. S. D. 

*Pedanu-m fußeysen; -s ein par- 
fosß 52. 

*tPede- s. Pedi-laainm. 

P-, pr- 34. -edelius puetel 34. 
fÄr gebyetter an geystlichem gericht 
40. sim. 74. 

*Ped- s. Pedet-entim. 

Pedere dryten G. voc.. 
*tPedero (Trat^^poi;; paedero-s, 

-ta Plin.Aptd.) keruele 40. 

Pedes ein fueß genk 33. ein fuß 
gengel 52. 

•fP^deteiitiin gescygsam F. a. 



PedüKs 

1420. pedenti-m verlanck allensken 
G. voc, -n l pedetemptin fusweis 51 

'^'Pedex i. laqueus inuoluens pedes 
52. 76. ein lat^ 52. 

fPedia i. disdpUna 52. 76. lew 
37. zucht 52. 

Pedica eyn ten 37. 38., abo den 
vote 38. een strick der voeten G. m. 
klob, stock, eysenhalt K. V. kloby, 
czeling, dfimeling 31. clobe, vazyseD 
V. a. 1420. 

*Pedic-aIe, -nlium; -Qlam s. 
Pedigale* 

Pedicnlas (c/. Lindex"! lus, eigeid- 
liehe nach der latine ein fftsseling vnd 
ist ein lut T^^rmel 42. haizt atgetä- 
lieh an f&ezling dag ist ain leutes- 
würmel o. ain kintpeiz Meg, eyn 
leypluez {cf Emigraneus) F. a. 1420. 

♦fPedida s. Pedile. 

Pedi-gale Gloss., -cale fn^-ysen, 
-angel 45. l -cnlum fueg eysen S3. 
-culiuni eyn voet angel 37. 

*tPedila-aiam,-biiimS3., -briin 

32. fueB vaft 33. fug- 6. 27., Ate- 32. 
-Wasser, eyn vad dar me de vote 
inne waschet, corrupte pelaidm; 
pelliniam t. pede laninm eyn vod 

vad 37. 

Pedile (cf. Capeta) mizdüch Sgnib. 
D, pedida wuzduch H, S. D. 

*t Pedis s. Pedum. 

Pedissequanachgengerin o.kegen- 
de (entstdlt?) jungfröwe 40. noch- 
geerinne F. a, 1420, eyn kamnier zdde 
{cf. zudde etc, Gloss. y dort irrige Ver- 
muthung) 45. 

*Peditheca sock 32. 
*tPedius s. Pedum. 
*Pe- s. Po-domantia. 

Pedop fäs schmack 32. \m stanp 
F. a. 1420, 

*tPedragra s. Podagra. 
*tPedul-is, -es (g. -fs) f&sstftch 
K, V. -a evn vuz tuch F. a 141^. 

m 

-e voetelingh i. soleacaligae KU ^lO^SßL, 
ein fueghaderen 33. eyn scho 80k; 
-es eyn vor v8te an hozen 37. pe- 
du! stock (aus sock, X pedns 9m.f) 
\ parua reda (umg.?) 40. -US («/. 
Gapeta) sock 52. 



^ 



PBdmn 



Penelops 



265 



Ped-um hirdencloueken Sißnb.B. 
YS^5. -118 ». clautis 76, hirten Stab 40. 

-18 i. virga pastoralis; -ias naghel 
. dawus 37. Vgl pedigale fog nagel 
33.,f;U.24.)6r/cM^.?claaiis X claua? 
ol s. -nlis. 

Pedax voetboye (daraus Entstel- 
ufigen Glo8S.\ strick G, voc. f&gstrick 

r. V. 

Peganam. piganum rutte dO. 
*tPega-sus, -nus phowe, pfowe 
[0. Cf. Petasus? 
*P- s. B-eghardns. 
•Pei-, pe-orare sliten, vor derucn 

Pel- s. Ußw. Pell-. 

*Pelanii8 pfrill 75. K. F. pflye 

7. 40. 

*tPe- 8, Pedi-laniam. 

"• fP^l^ponensos s. Peloponne- 

lOS. 

*Pel-€x, -ix 8, -lex. 
^-fPellaearia s. Paleare. 

•Pella-rius schinder 37. l-xbe- 
rogenhaffig 27. frawentrieger 52. 

♦fPelle-ctile 8, Suppellex. -n 
r. Polen, -steron 8. Peristereon. 

Pel-lex, -ex (cf. NoDaria), schlaff- 
ireib 52. 75, -les gella H, S. 2>. 
jolle 0. zft uip 40. gell 32. -ix eyn 
m echte wif 37. -licatas vn echte 
iriuers ib, wunferey (sie?) P. V. hor- 
retuin V. a. 1420, 

Pelli-eanns, -ganas 40. hus gom 

40. Wim. V. 399 H, husgir (img,) 32. 
relsing, heiet nach der aigenchait der 
latein ain giähäutel Meg, grahütelin 
50. pelicano haigero Lips. 

Pellica-rias, -tus s, Pell-ifex, 
•ex. 

Pellicere triegen o. huren lieb 
baben 52. polliceri {alph, pe-) czu 
raren y.a.l420, 

*tPeUici-um pils 37. mazelich 
[)ell; -a uuzdieph {cf. vouztdecha 
[ledales Gf, V103F) pelez Symb. D, 
na Glo88., -nia kärsin gaden 40. 
pÜIiciunoi pils 38. 

•fPellicu-la, -s 8, Pellis. Belli- 

S118. 



Pelli-fex cortzen wichte 38. kflrs- 
mer 32. \ -carias churgner; -parins 
weijjgerber 52. -o pelser &. voc, 
-parius lederer 75. K. F. velmecher 
V. a. 1420, -parii 1 -flces pilsers 37. 

t*PeUiganus 8, Pellicanas. 

Pel-, pe-liminus i perspicuus l 

clarus 37. 

Pelli-0, -parius s, -fex. -podiam 
8, Pol^odion. 

Pellis {cf, Cutis. Tergus.) fisch- 
haut^ haut an dem visch K. F. ficht 
hutt 32. pellicula hülse, slu, also 
van erweten 38. felchin 27. pelligel 

33. fellicalus s, Palpebra. 

^fPelliaiam 8. Pedilauinm. 

*Pellona. pelora au\8 troschele 
40. 

t Peloponnesos. peleponensos 

kriechen uogel (sie) 40. 
*t Pelora 8. Pellona. 

*tPelori-s, -des est genus piscis 
40. 

Pelta pokeler F. a, 1420. apelta 
bokeler 37. 

Peliiis {cf. Parapsis) pechk 33. 52. 
beckein 27. handbeck 29. 

*Penadius i.scampmim 52. 76. 

Penali ter s. Malus. 

*Penas wihsilstein Gl, Blas. (cf. 
Gloss. Gr. Myth. 442). penates (cf. 
Gloss. V. Lamia. Gr. Myth. 141) bele- 
Witten 147. wicht, gude holden, vnd 
is eyn logheti 38. wihtilchin, tufel, 
gute hulde F. vrat. wichte-1 29. P. F. 
-lin V. a. 1420. schreczliu 32. schrätel 
P. F 

* t Peu-cedonum s. Peuceda- 
nuni. -des s. Pondus. 

* Pend-icnlum (cf. perp-p. Gloss.) 
meß schnür 34. -ula eyn klain gekel 

33., gehenck 27. 32. 

Pend-nlus stug (vgl. stich m.des 
WeivcSj Bieres? sticksig moderig 
sim.!:') o. zäch sicutvinum P. V. zeyger 
F. a. 1420. schal, camech, also dranc 
wert i. defectuosus 38. -icula 76., 

penterina 37. sunt vina corrupta. 

^fPeneedamum s. Pencedannm. 

* t Penelop-s (auis) rothhals Oes- 
ner, -68 pl. welsche genge 18)5. 



286 



Penereehies 



•fPenerechi-es, -us l -os est 

copia l homini vtile 37. Vgl. Penu? 

* t P^nes {alph. peues, aus pleues?) 
dadesche Ifide 37. 

m 

Penestic-ns (c/. Actionarius) hoker 
38. hiker 37. fragner 1. 52. 75. 1\ 
V. ladoner 33. ladnereyn 27. penstica 
{alph. pene-) gremperin 40. 

*Penetra-l himr ^Hsche kamer (heim- 
lich k. 64.) K. V. -le {cf. Perfora- 
torium) kemnat 32. dur slag 29. 34. 
-rinm durchschlagt/. {Papier) V. tril 
pentale durchschlag 30. 

•fPenetrans mertran herba 40. 

*tPeiietra-rium s. -1. 

Peulc-ellum^ -alas hader m. i. 
recinas, boh. hadr, wonuce F. tril, 
-alum padswam 52. 

* t Penic-Ior , -us s. Penitns. 
-nlnm s. -elluin. 

Penis eyn perde stert 37. vtile 
menibrum 76. 

Penit-ere s. Econtrauenire. -en- 
tia ruwe 38. 1: -udo böte 37. pueß 52. 

*tPenitus gcnsciiken, wllenkome- 
lik %. plene 38. peui-cas hemelik i. 
secretus (cf, Gloss. v, c.) ; -clor *. in- 
terior; -tlsnius (sup,) i. intimus 37. 

Pennale (c/. Calamare) feder züg 

32. karmale 45. 
*Pennula s, Penula. 
*Pennul-a, -e wvsch federn i?Z. 40. 
♦fPenos-a birke 40. Symb, D. b. 

-böm 40. berke ; -us i. arbar spinosus 3 7. 
•Pens-a woge, weg V, a, 1420, 
-ita i. libra; -us ghe weghen 37. -atio 
schat i. tributnm 37. gült 52. -arius 
ein czing {st, czinj^er) ih, -io waug 
zing 32. ein fpunt l wegen czing 27. 
bescheydintil huzcins V. a, 1420. pech- 
tenig 45. 

•fPenstica s. Penesticus. 

Pensum {cf, Epicolium. Hispa.) di- 
sene, dat me aflF spynnet 38. eyn disne 
vlasses 37. rist 32. ristin flag 30. ein 
reysten harb l kloben i. epicalium 

33. ein chlob hars 1: wichel flachss 
P. F. ein wickel o. spindel garns 52. 
wirden Sytnb. D. oberkunckel i, epi- 
colium 29. pl. pensa mlg. peisa 



Pera 

{vgl. peisen sim.frs. pteer aus pen- 
sare) Gf. III 352, (pueOae) oicdi 
Virg. 

^fPen-sns^. -sa. -tale s. -etraL 

Pentaph-yllon, -ilon t quinqnel' 
olium, al. -ila hraefhaes foot, d 
refnes fot Cock. 

^Pentasma s. Petasma. 

*tPenteborriona {cf, Consogi^- 
go) boena 40. 

*tPentecost-e pinxten of sendei 
fest 6r. voc. -es pingesten 38. 

^fPenterina s, Pendolos. 

f Pentram {cf. Gloss, v. Pectacu- 
lum. 0. V. Pecten.) chumpfrad (u o« 
a?) P. V. Spindel in moietidino 3. 52. 

*Pentus leyst {cakei) 37. 

Penu s, Penus. 

Penula feyle 37. pennola spoule, 
eyn tautve der weuere ; flla ad pennn- 
lam voluere vppe den spoulen wib- 
den 38. penulare sp&len 29. 30. 

Penuri-a {cf Defectas) prechen, 
aremmuet 33. geprechen 34. gebradi 
27. gebrest 29. gebrüst 30. armoude 
i, paupertas; -osos arm, de nicht 
rike is i. pauper 38. 

Penus, penu 40. {cf Celamen. 
Lar.) kelre 40, kellers-treppe 38. -hak 
37. 38. al dat to nerynge höret 37. 
kerbalg (celamen ker) 30. 

Peonia hineile h. 40. mymwen 
wortze ; pionia benonien-, benedicten- 
korner 51. beonia s. Dactylosa. 

*tPeorare s. Peiorare. 
*Peplacit- 52., peptasic-arios 

eyn budel i. bursa 37. peygurtel 52. 

Peplum {cf Desponsatile) doack, 
sIc} er 38. eyn wumpel l sloyger doyk 
37. sleyger 40. huUicken Symb. I). 
paBblum ags, veb t tela Gl. Ädfr. 

Pepo bebe 40. platzer V.trü. 

*treptasic- s. Peplacit-arias« 

1 Per {cf Propter) by, also ik oam 
en by der hant; per deum summe 
got 38. 

Pera t&scle (t&stle?) 41. taschen, 
schermfel {aus scherben-, vgl. Ohst.), 
sicut habetUfabri P, V. bilgris tesche 
40. bilgerin tasch K. F. romsag F. 






Perteninen 



Pericnhim 



387 



. :f4^.perapastoralishertersacfak 

3. eins roghirteu sack 27. 

* t Pera-cumen, -men s, Pyrac- 
lon. 

Pcpagere pegeen 34. 
Peragrare bewandirn V.a.l420, 

* t P^rampli-are dir weyten V, 
1. 1420. -ns furbasmer 52. 

PeraDgaria vn ghelt (,) schat 37. 

Perea prechs o. pertzsch 53. bars 
>7. 38. persing, egling K. V, porca 
vgl. Gloss. h, V. Alosa.) truschrugend 
2 Ww.Fvgl.mtolke'?) l et karpff ib. 
laisn (barsn? vgl. bayschvish sim. II, 
;.) 0. trische; perdia bresme 40. 

* t Per- 8. Dis-cessus. 
Percipepe vor-nemen, -stan, pro- 

len 38. 

Percontari s. Percunctari. 

Percoqaere gar sieden 52. 

f Pepcre-bere offinbarn V. a, 1420. 
brere o£fenwaren 52. -pare aws- 
)raytten 33. auj^ fregen 27. 

*tP®rcilla i. Saccus insHtaris eyn 
'obin 37., aas perula? 

Percalsns erschreckt 52. 

Perc-imctari ir vam V.a.l420. 
•ontari härm ib. erfarschen ; -ontari 
ironen 52. 

tPercnss-orium boßel, flegel, sme- 
long 45. schmidhaws 52. drischel 52. 
75. smeyd 27. -ura smydung ib. munte 
dach 37. l -io schlag 52. 

Perdere vorlesen 38. 

•+ Perdia s. Perca. 

* Per dicalis (parietaria officinalis) 
dolhnme Hb. 

Perdix raphoyn 37. 

Perduellis i. pertinax in pug^ia; 
pertinax eincrigelch Symb I).y vgl 
eincbriglicho obstinate Gf. IV 590. 
einkriegec BM. 1 880. Gloss. h. w. 
bes. 11. 19. 20. 

^Perdnlum. deperdulus regra 
Mdker V. 14. Jh. (AM. Bit. II 198). 

PerdüPape (c/. Continuare) ver- 
harren 52. 

* t Pc'^ff^'iere voruzflisen V. a. 
1420. 

Peregrin-a s. Bargina. -ns pel- 
grime 38. bilgarin 27. bilgrin 40. 



perigrions pilgrem 38. peregrina- 

ri zu den heiligen gan 52. 

Peremptori-us ane vor loch 37. 
-e sunderurist 38. 

*tPerendi-e E gestert o. ♦ber 
morn 40. -em i. poscras 142. pp. 
287. 244. -nare eenen dach toeuen 
Cr. voc. vber tag beleiben 52. perhen- 
dine ouer morne t. poscras 38. 
-nis o*wig 30. 

*tPere- s. Pe-rizoma. 

* t Peretrolium {aus penetrale 
sim. X perforatorium ?) neuyger ♦. 
terebralium 37. 

Perfectus wllen-komen, -bracht 38. 

*Perfid-iis hessiger, vngetriuwer 
40. -ia trew lausuug 33. -e trvelos 
37. pervidia treula^ 27. 

*Perfora-re (c/. Ledere) durch- 
luchen 45., -löchern, -slahen 52. -ta 
h. {cf. Corona regia) basilisca (-a 
antik) 40. -toriom dorslach , eyn 
tauwei. penetrale 38. 

Perfunctorie zergencklich 52. 

Perf usio geweicket brot i. offa 29. 
^Pergamen-umpermunt 38. -ista 

permynter 38. pirmeter 52. puchueler 
I. 33. 

Pergere varen (hd. Gloss.) 38. 
pergit adire; darüben incipit bu- 
rada sich 48. 

Pergola pograten 125., vgl noch 
bugrate Lager des Alpenhirteti Bavaria 
II 2 S. 785. 

*Perhen-die, -nis s. Perendie. 

Peri-bolos, -polam 7., -obolus 
l -oboliim K. V., petibnlum 37., 
pibulum 32. tt. deambulatoriumforis 
37. vmbloff 32. vniblauff 7. K. F., 
est murus circumdans onrnia menia 
ciuitatis l die. edificium in dito per ctr- 
cuitum magne donms etc. K. V. eyn 
vinme mu'wer V. a. 1420. 

♦fPericop-e Ki., -en by anyde 
V. a. 1420. -a tailung 52. 

Peric-ulum schad o. experiment 
(fehlt in Gr. Wb.) 40. vortreyb- (tcffi;. 
aus vorterb-) -ung 27. -litari «-en 
ib. awff Wasser schaden nemen 84, 
-alasas verlik, brocsam 38. 



388 



Pericbelis 



Peroix 



♦ t Pericheli-s. -des, l perrichil- 

lis 52. arm ring 40. 52. spanghe 38. 
peri8-celis (c/. Ocrea) kniewelinc J?ilf . 
-olitis eyn stuke i. suparas; plexi- 
BOlides sunt omamenta cruris etc, 37. 
proscelides socken H.S.D. pers- 
eelidas peingiuueri uuibo Ho. 51, 

♦PeridicÄ cloue 37. 

*tPeridixion s. Peristereon. 

♦Perier-, per-nienias buch der 
gedechiiiss 29. 

*Peri-, pre- 34., primo- 30. 
-genisis naturleich alter 34. natür- 
licher a. i. periodus 30. welt-a. 29. 
periodas naturlich a. ib. een seker 
eyn van goede ghestelt G. voc. 

*Peri^riaus s. Peregrina. 

* t Periobolu-8, -m s. Peribolus. 
Periodus s. Perigenisis. 
Peripateticus eyn vrame spreker 

37. umbiganginzari U. S. Tr. umbe- 
gangezere Vind.(cf.Gf.IV 104). 
Peripetasraakirchen-gemäl(«<m5r.) 

52. -geniilcze (aus nd. ghemelte d. i. 
gehcmelte) 1 7. onihanghsel KU. om- 
laken 11. i. q. aaleam ^ cortina 
nmbehanc, sed expressitis die. umbe- 
lachen Symb.D. 

♦Peripolum s. Peribolus. 

*tPcrips-ema, -ima (r/. Peri- 
zoma) schel, slu, also van eynem eye 
edder appele i. testa 38. apphel- 
schall 33. apfel schclff 27. appel- 
schulcz 45. -schelle; 1 purgamentum 
ferri \ tritici vuylnis (-sse sordes^ 
quisquiliae KU.) van weyte of terwe 
G. voc. vor smayngo i. despeetus etc. 
37. schniczel 32. grül)is(par-?) V.a. 
UJ^O. -onia 6pflfei schelif 30. peris* 
ma apifelschall 34. optfelstil 29. 

•fPeris-celis, -olitis etc. s. Pe- 
ricbelis. -loia etc. s. -sologia. -ma 
s. Peripsema. -oma etc. s, Peri- 
zoma. 

♦Perisonns uorsineher, vorsucher 
45. 

Peris-sologia, -oloya ein lang- 
wirdig redt 33. ein lang vbermutig 
:red 52. -loya ein langk uberfeldred 
27. 

Peristereon. peridiuon (X pe- 



ridica?) kriech, taubenpaiuii lieg, pel- 
lesteron verbene h. 40. 

Peritia kanneheit 29. kundigchaft 
34. paricia kunstikait 30. 

Periur-iom meynhey 1 45. niaDaydt 
33. -US manayder ib. menedich S8. 

*vPerizom-a (X peripsema 40. 
122,) kost, est fasciculus frondiumetc. 
K. V. eyn questen; -atizare questio 
V. a. 1420. -aiSL pariere 122. (denmi- 
nibus fructuum arborumj. perisom-i 
\ -atum eyn bade quast 37. päd- 
wadel 1. 33. 3. pererizoma (alpk. 
peri-) queste o. schelatte 40. 

Perla perel 52. perle, water p, 
de wassen inden muschclen 38. 

^Perl-atorium^ -iteriom sprach- 
haws 52. 

* Perl-edere, -idere versereo 52. 
♦fPerlite- s. Perlato-rium. 
*Perlitor (alph. 37.). prelitor 

eyn kolten meker 37. 

*Perma s. Parma. 

Permanere wenden, bliuen, also me 
sacht: lat dat wenden edder bliuen 38. 

*tPe- s, Perie-rmeoiaa. 

Permittere (c/ Deuouere. DiEsi- 
mulare.) vorhenghen, stauen 38., da- 
raus schaden, vergengen 33. sim. 
Gloss. 

*tPerm- s. Perp-anctorinm. 

Permutare Vorschein (aus wech- 
seln?) 27. 

Perna hake 37. 38., vnd sint tvc 
syden an eneni stucke 38. lernt 
I bacho bach i. tota pinguedo porä 
K. V. pernas i. artus (latera Gloss,) 
leover Lor. 

Peruecare erwürgen 52. 

* Pe-, po-ruestus rik t. peitic«, 
phalanga 38. por-, pronellos s. 
Pertica. 

*tPernic-ax pehen 1 hos (oms 
bos) 27. -ia hardechevt L pertiiiaeiA 
37. -ius s. Peruicax. -us, -iosns 
s. Pernix. -ari bebendi-gkUdi gen; 
-atio -ckait 52. 

Peruix behendich, achfUck (hiar 
pernicus 110.); ui. u. i. perniciosiis 
schadelic, gberade (gheraed cUus ^ü, 
nd. in der der Itter grade id.) O^pac 



L 



Pernox 



Peniidia 



369 



[•nox ^bernechtig 40. noch wach 
V.o. 1420. Wächter 52. 
CO {cf. Culpo) gebiiren- 40., 
, naucht- 32. -schftch. stech- 
i P. V, ein groß schuch mit 
!appen 27., Sticklappen 45. sim. 
lalinc Gf. V615. 
Peronitas s. Cleoncius. 
eroriga stuttenmeister 44. Ki. 
[*osiis hetesch 37. hetich 23. 
hart F. a. I<f20. sim. 79, 
[•pendere prüfen, versinncn 52. 
^erpen-, perpe- 4f>. -dicalnm 
-raasß 52. -mes o. dz sr&relin 
ifi-) dz dran hangt 40. messer 
}T 30. richsnür, inüss snire P. F. 
;cht snoer des metselers G, voc. 
Ticht snur 45. uuorhengel H, S. 
le vcstibtis; vgl. antepeiidiuin 
ick Gloss). bleymeß K. V. bly- 
'4. bly uioz V. (i. 1420. 
'pensa s. Asaruni. 
^per-a scheitunge 40. -am vbil; 
3rkart V. a. 1420. 
*petrare don ouele 38. vol- 
m V.a.l420. 

'plexus beworren 27. webaren 
knopt V. a. 1420. bechumert 52. 
*p-, perm- //. S. D., proin- 
-unctorium stopisen H. S. 1). 
;en Symh. D. 279. (res navales). 
trTBvi-Hi. tormeiitum murorum ; 
eyn steyn kule 37. petraria 
jrck 74. K. V. 

Per-rula s. Cobillus. -sceli- 

. Perichelis. 

«crntari inspechtich (rspehen) 

), ervaren 38. 

5rse-<iuli l -nuli i.valdesenex 

ilis gar alt V. a. 1420. 

'se-qui durch achtigen 52. 

r {cf. Emulus) d. echer 32. 

33. 

'seuera-re volharden, volstaen 
. verhärsten 33. behirten, vesten, 
ig sin 45. -ntia bewaringhe, 
louelude dSut an steden dar 

to werdende 38. 
?ersic-a bersich o. wetten rog 
k tnnica weidenroch H.8.D. 
k, -US, -mn^ persam Gloss, 

baeb, NoTUiD glosiarium. 



(-US bestedigen 18. aus bersich?) 
-US s. Sandix. -aria riet tache, 
flöhen krut 40. -caria pirsig ki-uit 51. 

Persistere stät sein 52. 

*Personat-a, -ia bete Hb. 

Personatus wolgestalt F. a. 1420. 

*Perspic-ere für sechen 52. -acia 
uo* rat F. a. 1420. -num dor schy- 
nich 37. 

* Perstrep-are lautteren 33. lau- 
ten 27. luden 45. buldem 45. 109. 
wider hellen 52. -ere vngestuinen 
F. a. 1420. 

Perstringere zamelen V.a.l420. 

Persuere benahen 52. 

*tPertic-a {cf. Falanx) artel (au^ 
gartel?), mittelrukch 33. meg ruth 27. 
{et piscis i. q. perca^ ein mes rat 
(sie) 52. -a assertoria ein heubaum 
125. -ns s. Flanga. partica gert 
32. portica i. pornellus (pron. 1.) 
l yalanga stang do man das gewant 
an hacht 34. 

*t Pertina (aus porcina X pema? 
cf. caroperina Gloss.) swinnin bache 
40. 

* t Pertina-x {ef. Perduellis) hert 
mutig F. a. 1420. verhert, hertz sinnes, 
streitig 52. -cio gechy 32. 

Pertinere angebfiren 29. boren, 
ghe-, to- b., an-, to-horen t. attinere; 
wedden, also: dat holt schal an der 
muren wenden (X wedden) 38. 

* Pertrum s. Piretrum. 

* Pertussis (pa- ?) i. ptisis gries- 
sucht 75.y partusis der grieg 52., 
morbus vesice. 

*Pertusu-s dorboert of versleten 
(vestes\ verlessen sie 132.) G. voc. 
durchstosen F. a. 1420. -ra durch 
broch ib. loch 74. -m id. Symh. D. 

Perua-dere. -sum (locum, gloss. 
hominem) anagefarinan 48. 

Peruer-tere vorkeren 38. -sus 
s. Conuersus. 

Peruic-ax vreuil F. a. 1420. vnge- 
stuem, pös 52. l -US 110. 132., \ 
pernicius wreet of naegaende G. voc., 
nagende 132., aus nae gaen sequi 
X naggen {Jid. necken?) irritare 147. 

^fPereidia s. Perfldns. 

37 



290 



PenÜDca 



Peraiaca ingrfine; prouinca id., 
berwincke 40. 

Peraius turkil 7. a. 14J20. 

*Pes voet 36. vout 38. Pflanzen: 
pes columbinus goczgnade 40. sim, 
74,; corui s, Apium; pulli ib. ha- 
neo fös 40.; leonis sigmar ib. sinau- 
we i. planta 1. 51. leonfot Hb. le- 
poris haran hyne (hares hie) ib.; 
uituli arone 40. 

*tPescher s, Prester. 

Pessim-us aller ergerst 45. -are 
boze machin V. a. 1420. 

* t Pess-ulum, -alam K. V. slote 
37. cleng, grundel, zwingel 45. rigel 
K. V. P. V. hfiltzin schloft K. F. vel- 
sloft 33. felsloss K. F. -ul leer Haupt 
V197, -nlare verrigeln 29. 30. ver- 
gelten (umg.!) 34. 

* t Pest-er, -is s. Prester. -ilen- 
tia etc. s. -is. -inaca s. Pastinaca. 

Pestis struche/. (c/. hie}' und Gloss. 
w. Catharrus. Reuma sqq.) V. vrat. 
sucht 29. 34. Schelm 30. schelmo; 
pestem sehenden if. PA. F//I4.pes- 
tUent-ia schelm K. V. gebrest 32. 
sterb-ot 40. -ung 29. 45. starbstucht 
(sie) 30. die lant sucht 45. snelle suche 

F. a. 1420, -US, -icus 34. sterb-siich- 
tig 29. -suchtiger 34. strobsichtig {sie) 
30. suchtig 52. 

*Pestrix s. Pistrix. 

* Pestolus {aus Pustula, X pestis?) 
vinne IL, ef. hnlcus id. KU. 

^Peta multa Sum. l petalum 
beycze 40. 

* Petalaster i. für für 37. 

* t Pötal-um , -lum, petula s. 
Peta. Bractea. 

Petasma een hanck vau ren (si. 
een) beest G.voe. (umg. cf 132.). deck- 
lach 45. tepge 27. töbich 33. pen- 
tasma (X pendere?) eyn vor hangh 
i. yentorium (X tent?) 37. 

Petaso speeu vercken ; tnelius syde 
Specks, half brade (ind. halue Seite?) 

G. voc. ein stuck von einem braten 
110. sim. 132. 

*Petasiis weerhaen G. voc. 132., 
cf. Pegasus? 
*t P^tibulom s. Peribolus. 



Pica 

Petigo {cf. Petus) nyckinge (X j)-? 
X petus?) 37. ags. tetrafa Haupi F 
196. tetr Gloss. Bosw. 

Petilius etc. G. voc. cf. 142. p. 240 
ad Peti-tius, -lius. 

*Petilus s. Petulns* 

*t Pet-itio s. Obtentus. -o s. -ns. 

*tPetor-ritum, -icum G. voe^ 
-itum i. sarratum quasi petens tor- 
ridum holcz wagen K. V. -utum wagen 
40. papir-otum nauis \ vehictdum 
woghen 37. -atum est magnum v. rai^- 
schlit 52. 

Petra feig 29. phlins 34. platt 32. 
petrinus steynen 37. 

* t Petra-nelium. -folium \ -piu 

stainwurtz 52. 

*Petr-aria s. Perraria. -ini» 
.9. -a. -iscus s. Paristulus. 

* 7 Petro-selinum , -silium 30, 
-cilinum 29., -sulinum 38. peter- 
scilie (-salie?) 38. -ling 30. -11 29. 

*tPetul-a s. Petalum. -cus «. 
Nonaria. 

Petulus. petili wizziluech ros 
//. S. D. 

Petus scheel, sticksuyntch {st. -nich) 
G. voc. liebiugig V. tril. zwinger (in- 
firmitas) 32. zuinch ouger Sm. IT 
307 (bei BM. übersehen^ fiach Ziemam 
aufgenommeil), peto (infirm.) wasenn 
{aus masen petigo? ser-peto!) 34. 

* t Peucedan-um {cf. Cauda Por- 
cina) dogge fenell Cock. hare strangk 
51. -a cammoc Hb. pencedonom 
(pent-?) selpen wrcz 40. peneedi- 
nium s. Plnastellnm. 

*f Pezetuni s. Pisa. 
*tPflcatu8 s. Psittaens. 
*tPfucus s. Fucus. 
Pia mater s. Dura mater. 
Piaculum teglich 30., tegleich 34. 
34. sund. lastir V. a. 1420. 
Piare chlagen 33. 
Piaster schwelken bom 32. tann 52. 
♦fPibulum s. Peribolus. 

Pica, plcta H. S. D. specht (X pi- 

cus), eghester 37. eexter G.voe. ag- 
leyster 40. 50. agelstrin 32. alstra 
H. S. D. atzel 30. egerst 29. 



I 



Picariüm 



Pinacnhiin 



291 



eirinm picker (messor KU) 

ea Yorhelle o. tanne 40. pirea 

JT. F. 
BUK, phicens s. Fix. 
cnieus s, Pigmeus. 
Qfitas. pitonius rudeline Symb. 
i. 

Icrix s, Pistrix. 
•ict-a s, Pica. -acio s, -or. 
^ict-acium clebir V. a, 1420, 
;h sim, Gloss. flecklin 52. eyn 
)pe leders 37. -atins a nm een 
ip ; -iare (-aciare Gloss.) läppen 

-aciarius altrewsg 52. pltaci- 
eg 7. a, 1420. l -olnm blecz, 
40. pittacl-i8 modicis corioli^ 
stris; -is palastris (.o^^. pals- 
pis Holtzmann); paticis i. pa- 
\ i. modica coriola Pf. Germ. I 
III 387. 398. 402. 
^ictil-eus, -lus G. voc. (v. Hor- 
-neus 52., pu- 34., plic- 37. 
; rekelingh 37. roghelinck G. 
chling 34. P. V. rogling 30. ri- 
;; pictarlos rockeling 45. 
t-or (cf. Colorator) maier, meler 
ßio melerie 37. 

^icu8 {cf. Pica. Gaulus. Merops.) 
5 K. V. p. inarcius s. Mar- 
puus ags. higre Synib. E. {cf 

hygera w. a. magpie Bosw.). 
Mdimo s. Dtdimns. 
a i.q. natis nache Isummitas 
t et bursa rusticorum 122., aus 
lorum? jedoch auch ib. de instrr. 
s: i. bursa rustici, vll. X pera. 
ganum s. Pegannm. . 
'ygargus. pigar-dos auis he- 
17. l -bus prachuogel 52. -gon 
rgo 37., pipargon 76. Symb. 
p. est ignota bestia. 
er trach, wul; pigrit-la trach- 
¥ulheyt; -ari tragen, wIen. 
mentrum pigmeng 33. zfi sa- 
estosse specie 40. zesamen ge- 
i specery K. V. clarete F. a. 
-arlus abdecker (Apotheker) 40. 
me-ns est statura cubitalis eyn 
;he daz do meen dan eynr eleu 
8 45. getverch 40. erdmennly 



29. -i getwirgelyn F. a. 1420. plemei 
pl. ein wichtel 52. 

*Pignu8 eris pfant; oris kint 40. 

fPygoscelis {cf Flagendula) fluder 
m., dftnhel Pia. düchel/. Zt. 

Pila {cf Columna) bal 37. 38. 
G. voc., eyn kinderspel 38. bayl F. 
a. 1420. p!i 37. pyl, taueme G.voc. 
stijl ib. i. scapus etc. KU. (spyl 132.). 
stainpflf, mörselstein K. F. stampf o. 
pfeflFer (-stossel 74.); mirsel kolbe o. 
pfiler 0. stössel o. bolse (st. bolze) 
0. taberne 40. schiue, dar me deer- 
wete mede stot i. tnnda 38. pilare 
schiuen i. contandere 38. stoten, 
haer trecken G. voc. kaetsen ib. 107. 

fPilarios i. pilicrepns 142. schüt- 
te (X Pilum) 37. 

Pilax i. taurus siluestris l cattus 3 7. 

Pflentnm schneller K. F., swlrer 
52. wagen. 

Pilens hout; piliolns houdeken 
38. pilleus eyn kinder hoyt 37. 

*tPiHarius s. Palinrns. 

*t Pille-US, -olum Gloss., pilio- 
los s. Pileus. 

*tPi- s. Pe-lliciam. 

Pilos-a 40., -ella mus ore 40. H. 
Ph. (Ed.). 

Pilos-ns, pl. -i dy slaftuvil V.a. 
1420. ein wilder man 52. lokot o. 
haYig 41. incubi monstri i. menae 
{sie) Haupt V194. i. maere, var. miere 
Pf Grm. 1 116. VIII 399. (vgl. u. a. 
ib. 402. Gloss. v. c. w. Ephialtes. In- 
cubus.^ 

t Pilus {cf Carpa) senepmole 38. 
stftssel, mörselklüfifel K. V. ain hair 
32. pili pubertatis l famis hunger- 
har H. S. Tr. 

fPin {cf Pinna) gr.summitas 52. 
gr. die. aUum lat. Br. atUiqui summum 
dicebant et acumen 76. i. acumen 
hoghe 37. 

*Pina visch grat 32. hunger 52. 
F. a. 1420. ^ 

*f Pinacium (X ^l^vnv) scmkensa; 
pocnlum id., caucus simlüer Synib. 
D. cautus dranck 11. pi-, po-tio- 
num g.pl. schenchiuazo Gf III 731. 

^Pi- s. Pin-naculum. 



292 



Pina 



Pina-, pino- ^. iS. Vind. -BteUnm 
berenwrz i. peneedamum H. S. Vind, 
birnwrz D. 

♦f Pinea s. Pint-a^ -rum. 

Pincerna scinko Symb, D. f&rsten 
schenck K, V. 

Pindere stoten in die vysel G. voc, 

*Piiie-a, -e pinelfel (1 sL p) o. 
tanne apfel 40. 

Pinetam s, Pinus. 

Pingere i. moot^Jaremailigen {umg.) 
52. 

Pingwedo feyssi 29. füchti {umg) 
32. 

Pinna, pynna 38. {cf Chorhaus- 
tus) pyne 38. kirchen tach; han uf 
der kilche 32. 

Pin-, pi- 32. 37. -nacnlum lini- 
berga, manaperaga {cf, Cancellus) 
(?/. III 174. kirchen spicz {cf, Pinna) 
32. eyn tyn- 37. 38., tin- 12. 45. 
-appel; i. Conus 38. eyn hohe des 
tempels 45. hoch, girbel 52. 

Pinnola orlappa GllErfMarh. 
orleppel 75, pinula orlephn K, V, 

^Pinnum pensei 52. pinum (su- 
toris) zuwele 37. 

*Pino8a s, Pinns. 

♦fPino- s. Pina-stellum. 

*Pinsula eyn bok vinke 37. 

Pinta ein aich mag 33. eyn nogeln 
45. pinca ych 32. 

*tPi- s, Pin-nula, -num. 

*tPintrum i pinca instr. stäoris 
52. 74. 

Pin-US keyn bom 37. 38. tann; 
-etum tannach 52. -osa keyn holt 37. 

*tPinx s, Pix. 

*Pionia s. Peonia. 

*tPiox s. Pixos. 

* Piparg-o Gloss., -on s. Pygar- 
gas. 

*Pipe- s. Pipi-nella. 

*t Piper rotnndum synnwel 29., 
simbel 30. pfeifer. pyperapinm s, 
Acorus, piper-ata een confexy of 
spyse van peper G. voc, -atus ge- 
pfeflFertj -etera pfeflfermül 52. 

♦fPipergo s, Pygargus. 

*tPip-iare i, damare pitten 52. 

-litare Gloss.^ -iliare t plibiare 



PiropiiB 

{cf. Plipiare) pr, accipitris 37* -itirc 
pypen murium V. a. 1420. 

Pipi-, pipe- 37. -nella beaeoille 
37. 38., eyn crut to artzedie 38. 

*tPipi-tare s. -are. -tum s. Pni- 
pitum. 

Pir für 32. pira brant o furge- 
r liste 40. toten fiirprunst K. V, m 
hop holtes; eyn kalk ouen 37. kalch- 
oflfen 20. 52. 

Piraemon. peracumen l pera- 

men i. faber qui percutit ferrum 37. 

Pirale badstube 40. 

*tPyral-is, -le pL feurmucken 
Meg. 

*Piram-en eyn keghele 37. -idi 
einhulczeinslagel; -US pirenformicbayt 
33. -ides pl. auarun, irmansuli Gf. 
1 181. -idas acc.pl f. auara Pf. Gm. 
1 117. -eda kugel-, biren-form ; -eda- 
lis birenformig 29. -is {cf. Manseo- 
lum) keghel, eyn spis stok 38. 

^yPirascuius s. Paristulns. 

*Pirat-ica raubling 33. mer rof; 
-or est raptor in nauis eyn vitalic 
(vgl, Br. Wh. I 383); -ra t. vapor 
{aiLS raptor!) inmari 37. 

* '\' Pir-aula s, -ula. -ea s. Picea, 
-edia s. Epirhediuni. 

Pi-, po- K. V., pa- 30. -retram, 
purretum 34., pertrum 37. ber- 
tram 37. 38. bertan cruyt G.voc. 68. 
perchtram 34. behtran 40. hokanivartz 
30. 

*tPiretrum (:pvr) est ßsiula l 
follis 37. 

*tPireus s. Pirus. 
Pirflegeton vurich gloyd 37. 

* Pirguni {cf. Pirgus) steygeringhe, 
trap G.voc. 

Pirgus, i: pirrus eyn dobel uf- 
fele 37. 1: pirgum bretspeel G. voc. 
wurtzabel spilbret 40. spilvelt, est 
pars alee l tota pUmicies etc. K. F. 
prett5tain 27 Marg. 

* Piro ein raub-scheflf 52., -schiff75. 
Pirolus s. Aspriolus. 
Piromantia cokelie int vuyr G, 

voc. vor wichkerey P. V. 



*x 



Piropus, pirorus {v. Gagates), 
pirullos (ib.) turnicz i. estnarium 



Piroflsiaiii 



Placitam 



203 



34. badstub 29. kachel 29. 30. cach- 
chele 38. edel stain o. pachoffen 52. 
prantstain; pirops ein keghel(X pi- 
ramen sim.?) kacbel 33. piropholus 
leutstain ». q. lapis humanus Meg., atts 
piropns aitstain umged.? 

*tPirossiuiil feu d'os 122,, vrm. 
aus pirogium sim. i, q. piricudium 
GLm.in pjrr ossium umgedeutet. 

*tPirriis 8. Pirgus. 

*tPirrus herba huflfeldern 32. 

*tPirsa s, Birsa. 

Pirula« piraula vnder mut Inder 
nasen 32. hirola i, anterior pars nasi 
33. 

♦fPirullas s. Piropus. 

*tPir-iis ber-bom; -eus -bomen 
38. -US -bäum; -um berre 45. 

Pisa erws 29. irbs 32. erweisse 40. 
pisum id. ib. erwitte 38. pezetam 
erbizwalt F. a. 1420. 

Pisale pfiesel 40. 

^fPisamam (Bisam), stanche i. 
p. femineas spargentem auras Gf. VI 
697. 

^Pisana s. Ptisana. 

* Pisanom herren kleit 40. harin< 
klayde 74. 

*Pis-cina s. Natatoria. -ellus 
8. -tiUus. -sli s. Paxillus. 

*• t Pifltell-e, -um s. Pi8t-es, -il- 
lus. 

^Pistendrum ofenschussel 52. 75. 

fPistem-a, -um s. Pistor. 

^ Pistes, pistelle {v. Crispa) roet 
fiol sim. Gloss., umg. aus roffiole sim. 
{vgl. Rufeola). 

Pisticus truwe 37. 

*t Pistillum, yjorte pastillum'' 
dech Symb. D. 280., cf. Mina. 

«fPist-illus, -ilus 29., l -illum 
l-ellnm G.voc. schmidstochk 34. sme- 
de-37.,8mid-P. F., vysel- G.voc. -stok. 
Stabe], dar de smed dat ysern mede 
twey slan 38. abslag 34. P. F. ab- 
schlag 29. stamper, stoter G. voc. 
-illnm schmidstock, pfankuch; l pi- 
sellus stempfei 52. 

*Pist-or pfister 52. K. V. -rix 
knetarin H. S. Tr. backster G. voc. 
-ema 1: -ernum l -illum ejn bak 



hus 37. -rella taig gande {st. gaude 
= gäden) 32. -rina teich gaden, 
pfisterie 40. -rinum pistria H. 8. D. 
pfistry l bach hang; -rina id., pfister- 
hauß K. V. 

Pistrix (cf. Pistrum) l picrix t- 
balena; pestrix estbeluamarinaZl- 

Pistrum {vgl. Gloss. h. v. und v. 
Pistrix) eyn erue schep t. yiauis here- 
ditaria (umg. atis erne, nauis enea) 37. 
sänge, strich visch V. vrat. BM. II 2 
S. 54. vgl Sm. III 271. Fr. II 149 v. 
Sänge (v. Sangen irrig im Gloss. ci- 
tiert). moeldeken, troch G. voc. 

Pisum s. Pisa. 

♦fPita s. Calarointha. 

Pitaci-olum, -um s. Pictacium. 

*tPitio s. Potio. 

* t Pitis-are. -satiuncula kostung 

125. 

*Pitonius s. Picontus. 

t*Pi- s. Pu-torius. 

♦fPitriscus s. Paristulus. 

*t Pittac-ium, -um s. Pictacium. 

♦fPitui-ta, -ca 40. phificz 40. 
henenczipff 33. henncziph 34. czymph 
der hennen P. F. 

Pius {cf. Prodigus) milde myt gro- 
ter doghet 38. gutig 52. 

Pix pek 37. peck 38. l pinx bech 
K. V. phiceus adj. bechete 40. 

*Pixos busbaum 9. ^iox gr.,lat. 
buxus buchsboum H.S.D. 

Placa-re gefellig machen 29. be- 
helich m. 45. webagleich (b aus b) 
m. 33. -bilis behelich 45. wolgefelch- 
kleich 33. -tio l -tor (st. placor 
Gloss.) beheghelicheyt 37. 

Placenta (cf. Polenta. Leba.) zeit 
32. lacenta s. Liba. plancenta 
prnytling 34. planta pfantzelt K. V. 

Placent-um kitel (feminarum) 52. 
-inum kedel vest. muUebre 37. 

Plac-ere haghen, be-h., beuallen, 
gut dünken 38. -idus bebegelich 45. 
(equiis) willich 125. 

t Placit-um goez wille 40. ttreuge 
dach de bescbeden is dat me dar inne 
ghedinghen schal; -are dach holden 
to deghedinghen 38. -atio tiding 32. 



294 



Placta 



Planstnim 



* Plact-a s. Blatta. -era s, Blac- 
terare. -os s. Planctas. 

Plaga slag 34. plog 30. 

"^^ Plagella (in vtUnere, aus plagula, 
vgl. Freund und Quicherat Add. h. v, 
Gloss. BM, III 562) meissel i. tenta, 
est canuolucio stuppeliui etc. K, V. 
waisel V, St. G. 335., weisel 909. 

*fPlagia-tor land Streicher 31. 
sim. 64. -nus blut verkoffner 32. -riiis 
slaer V. a. 1420. 

♦Plagis. playiH p. pflye 40. 

*tPlag-ium, -rum tuben necze 
Str. V. 

♦fPlayis s. Plagis. 

*Plani-plnm schiiflein 74. -bnm 
(-blum! alph, -p-) est nauigium 37. 
planibnm en klenc schep 23. 

Plana scaue, eyn crum ysern L 
schabrum 38. scaue, scabe, poum- 
scaba Gf. VI 406. scaua H. S. D. (i. 
asperella) Symb. D. paumschab; pla- 
nare hol machen 52. 

*Plana-5 plane- 40. Symb. -to- 
riuiu liehe stein 40. lich-stein H. S. 
D. -isan Symb. D. boumscabo Gf. 
l. c. {v. Plana). 

*f Plancenta s. Placenta. 

Planctns carminghe G. voc. hant- 
slagunge Gloss. hartschlagung (umg,) 
33. clagung 52. 110. plactns klowen 
klagung 32. 

^Plandi- s. Paluda-mentum. 

Planella clotze t. snbtalixis 38. 

Planeta casele i casula Symb. D. 

*t Plane- 6\ Plana-torinm. 

Plang-ere hende winden V.a.l420. 
-or schlahung 33. hant slack 27. heu- 
lung 52. 

* t Plani-bum ^\ Plamplum. 
-ties^ -cie s. Planus. 

*t Planta s. Placenta. 

*tPlant-a lebender leib on er- 
kantnfijj (sim. 25. ^•9),- zweig K. V. 
sole 0. ein lebenderlip on verstant- 
nisse 40. pflantz 29. K. V. (hd.) plant 
30. eyn dele V. a. 1420. zwy 29. 30. 
varse 36. plantinge 37. -atio id. ib. 
phelczung 33. -acia pell^czwey 52. 
-are peltzen 52. 75. -arinm est so- 
lea ccUceil pomefium 37. limbel (vgl. 



Piclaciura) 40. läppen corii 7. -aria 
estramus etc. 37. zwig 40. -a leODis 

s. Aconcilla. 

Plantago {cf. Septem) weghebrede 
38. wegreich 34. planthago minor 
rippel-e 40. -in 105. 

*| Plant- s. Palnd-amentnm. 

*Planta-re, -ria s. Planta. 

Planus (cf. Obliquus) glat, glet 
slith 38. slicht, eflfen G. voc. gesiecht 
34. plani-ties pan 52. baue; eyn gut 
wech; \ -cie i. spacinm, area bleck, 
vlecke, plan, plas, stede 38. 

Plasmare^ plagmare 29. schopffen 
29. schaffen 30. beschaffen (creare 
scheppen) 34. plastes macbir V.a. 
1420. 

*tP- s. B-lasphemia. 

Plastes s. Plasmare. 

*Pla8tia vn vor dauwet i. indi- 
gestio 37. 

Platanns mepeltern, eyn bom 38. 
38. ahSrne 37. ahurni 40. auhom, hs. 
Mrg. aharn pawm K. V. ahom 29. 
ohirn Str. V. ohern hörn (sie) 27. 
aern bäum 45. acharenpawm 33. ab- 
hirniböm 30. aychsTenpiscis(8ic!) 34. 
aich hairn (umg.!) 32. 

*tPlate-a s. Strata. -rare s. 
Blacterare. 

Plat-essa^ -issa (ags.) folc Haupi 
V197. -issnm id. Symb. E. fl6c (plaise, 
sole) Bosw. (vgl. hier und Gloss. w. 
Bobla. Gubea. Pecten.). 

fPlaticns. res eircalaris platica 
tridele schiue 38. (vgl. u. a. Gloss. v. 
Rotundus) 

*7Platiss-a, -nm $. Platessa. 

Platona tapble Symb. D. tafele 11. 
eyn slicht steyn 37. 

*f Piatos i. latum Gl.m. platoB 
(„7rXaT>?v") t. lutum (sie) faedhm Adfr. 

* Planbistrum s. Planstrum. 
*Pla- s. Pal-ndamentum. 

* t Plaude-nula, -ola^. Planteola. 
"** t Planedo s. Blaueus. 
Plau-strum \ -stellum dem. \ 

-bistrnm 37. voyder 37. f&ter, hJw-, 
last-wagen K. V. p-, pl- Gl. m. -es- 
tellum est paruum plaustrum 37^ 
claustrum(umg.!) 52. 



Piansns 



Plateale 



295 



OS bebung mit den henden 
isos band fr&d 32. 
Lteola. plaade-ola 1: -nula 
:n vp enem waghen 37. 
anus^ -esaiius (y, Parochia) 
8. (iiner) 37. pfarrer K, F. 
ter {ausmhd, liut-) 40. pas- 
rspelpape 6r. voc, viceple- 
^esel, Verweser K. V, 
i-riumgemain; -us g. volk 52. 
^biscit-um lanttaiding P. V. 
dink V. a, 1420. sim, 74. ghe- 
settinghe G. voc. -a sg. pl. 
lins recht 52. plebicita eyn 
h 37. 
I s. Gens, 
a (c/. Malta) Usta Gf. 11251. 

52. geflochten schappel 40. 
ie oren heft 37. istriarum 
s. „2u sculpfurarum striata- 
ieg. VII24cf. 9?'' Uoltzmann 
erm. VIII 368. Vgl. sculptura 
ta quae aliquas historias imi- 
\mach : lateres cielen; plecta 

(cf. Crater) i calix duas an- 
ms (cf. Gl. m. v. Histriatus) 
>. App. 355. 

5tra sproke i. locutio 37. 
^tronia ert galle 40. 
rum Wirbel o. kensterlin 40. 
1 K. V. uiedelstaf Symb. D. 
erken dar me de zeyden mede 
auicordio 37. richtharaer 29. 
Ben 32. stelhamir F. a. 1420. 
el, ein laichen auff der lautten 
d. Paxillus. locobus. leychnam 
s. V. c. Kaum kann sichin löchel 
Fami = altn. lykill (LatUen-j 
-schlüjjel) erhalten haben. 
ides glughenn mit jren jungen 
^ris. die henn mit den hün- 
?. pliades der sevensterre 
). 

•e (cf. Penitus) vollenklich 29. 
nlich 30. -itudo vöUi 29. 
u vollmon, widel (cf Oppo- 
holin-Fris. Das. 
iqne mengen 41. veyl; -an- 
te v.a.i420. -US, plewrns 

29. 34. dick 29. 

enr-esis (alph. 40.), -osis 



kichung 32. geschwer der brüst Z'. F. 
plnresis brüst geswer 40. 

♦fPlewrus s. Plerique. 

*tPlexisolidis s. Perichelis, 

* Pliades s. Pleiades. 
*tPlibiare s. Plipiare. 
Plic-a volde; -are volden 38. 

* t Plict-are, -iUus, -or s. Blic- 
trire. Pictileos. PoUinctor. 

Plipia-re. -t acdpiter Symb. D. 

plibiare s. Pipilare. 

* Pliro-ma, -nia wirbel 40. (herba! 
74.). phiro-ma dygen (aus gygen?) 
nagel 40. -nia rubeblein i. barbiton 
(pars pro toto?) 74. 

t Plocamus zopflfstolen pl. V. tril. 

*tPlora-re tzannen i. gemere l 
flere 52. -tor (greiner, weiner, flenner 
KQ s. Explorare. 

fPlosteUom s. Plaustram. 

*tPlaciala s. Plateale. 

Plaere rengen; plaaia regen 33. 

*tPlama, pnlma 30. feder 30. 
ein f. plume 27. flun-f. 29. pflun-f. 52. 
phlawn vederen 33. dune, eyn clene 
weck veder 38. plumescere fidern 52. 

Pia-, pol- 40. -maciam, plam- 
bariam (v. Plumbum) pule Symb. D. 
colnduni Gf. V148. want (a«* wanc) 
küssin 0. swarcz (X puUus) 40. 
plama-le bette; -tara vedir gewant 
F. a. 1420. -lis aais vedervogel, in 
tütschem bruder pirolt 50. pruoder 
piro Meg. -ras (-rias Gloss.) plu- 
mere Symb. B. 

*tPlumb-am bleyg; -eas bligen 
38. -are lotyn, bleyeu; -atam bley- 
kewl V.a.l420. -ata eyn glat bolcz 
27. bligenlun (aiis bligeislun), blikol- 
uen H. S. D. eyn gefedert bulcz; 
-ariam (X plumarium) fedderkuschen 
45. -ette bligin geyschele o. bli kol- 
ben 40. -ita fewr pfeyll 33. 

*tPla-mescereÄ. -ma. -s «.Pals. 

Pias meer; vast, also he sprak: 
des (gen.) is vaste vele 38. merr 45. 
plares manageren 48. 

Plastal-a bloucquette (aus bou- 
clette), -arias (nicht mit sc) 122^. 
p. 18 m. Anm. 4. 

* Plateale bole, eyn breden wech 



296 



Plnoia 



Poüiras 



38. pluciala bale 45. pntealis diel- 
brct 32. plateu-m schreybstuell 33. 
gedile (zilozion l i) H. L. i. -s, l 
blnteos 40. dillpret K. V. tyle, bret, 
schrib bret 40. katzen-bret K. F., 
-brit 93, 
Pluuia s. Pluere. 

*Poble-X 52 etc., -s 40. 52. K. F., 
pople-x G. voc., -s //. S, D. kniischibe 
40. kn&scheib K. F. kneschifte (tibia 
kneschene) 36. kneeschyue, hesse G, 
voc. knirach H. S. D. knirade, riho 
{cf. Locus corrigie) Gloss. kniepüg 52. 

*tPocta s. Ypotheca. 

Poculam (r/. Pinacium) trinckschir 
52. pl, napfi Virg. 

♦Pocus s. Ipocus. 

Podagra podegrem K. F. der vuz 
cramp F. a. 1420. der kram 52. po- 
dogra pedagel 30. pedragra (alph. 
pedagra) gesuchte in den beynen; 
ductor (X lat.?) blume (?*. q. podagra 
lini dotterblume) 40. 

♦fPodellas s. Podex. 

Poderis een lanck cleet dat op 
die voeten ghaet G. voc. albe i. su- 
bueula Symb. D. podoris alua H. 
S.D. padore alba Gl.Ker. 

Podex ars- 40. K. F., mittel- 40. 
-darm. eyn ars hol F. a. 1420. po- 
dellns (podiilas Gloss.) arsderm- 
lin; podiscüs ars wisch; podia-8^ 
-m darm 40. 

Podi-um staif i. bacnlns 38. 
crucke Symb. D. l -s kucke sie), 
lenstap 40. 

* t Podias crupel Symb. D. 

*tPod-ius 3. -ex, -ium. -ogra 
s. -agra. 

Po-, pe- 52. -domantia fueß- 
bichklung 33. fußneckung 45. zaubrey 
52. 

*t Podoris s. Poderis. 

♦fPoe-ma eyn vor rede F. a. 1420. 
dicht 52. ein gedieht gestifter ding 
(ytoimyiaTGiv) K. V. -sis kunst gedichte 
gestufter ding ib. gedichtung 33. verz- 
machir F. a. 1420. -ta ein dichter 
gestifter ding K. F. buch tichter 40. 
uersmachari H. S. Tr. uersemekere 
i. versiflcator Symb. D. herolt, eyn 



leyt spreker i. heraldas ; roester de 
nighe kunst dichter (cf. Autor) 38. 
-tria ticht b&ch 29. dich bflch 30. 
geticht puech 34. poiere dichten 52. 

*tPolea s. Polia. 

Poledrns ein dillen t podem (aiis 
fillen sim. umged.!) 33. vole 38. volo; 
pnltridns vulhin U. S. D. Tr. {cf. 
Gloss. V. Pultrinus). poliderns vokn 
29. paledrns s. Paiefredos. 

Polen, pellen staub mel F. a. 1420. 

Polenta, poUenta 30. 34. ylade 
i. placenta 38. kuch 30. eyn mao- 
kuch 45. bry 37. wasser-prein 34. 
-bry 29. wig mel 32. simel mel 40. 
een pap of wellinghe van meel O. voc. 
pogatz s. Focaeia. 

* Polentrndino s. PoUitridaan. 

^fPole-ris s. Gamaras. -tom 
s. Boletus. 

Polia. polea hert 52. 

Poliandrnm eyn schon grab F. a. 
1420. 

*Policaria winde crut 40. 
♦Polic-ium, -tor s. Polli-ciani, 
-nctor. 
Polid-ama, -amas h&rer 40. -onia 

i. aduUera 37. 

*tPolid-erus s. Poledrns. -oni» 
s. -aroa. 

^-^Poligerninm s. Poligrannm. 

*tPoligoni-nni, -a s. Bnrsa 
pastoris. 

Polig-rannm rogge 37. -erninm 

rogin Symb. D. 278. 

Polimit-ns manch ualdig F. a. 1420. 
-a {cf. Multicolor) manchuar H. S. D. 
toppelstein (d. i. gewürfelt) tfich o. 
gewerwet o. gegilwet rog 40. -arilis 
{cf. Frigio) beduyr- G. voc., bedaer- 
132. -wercker. besticker 13. G.voe. 

^fPolypodion. polip-odinm stain 
wurtz, engel suz 52. steyn cruet F. «. 
1420. in-, engel-sftsse, stein wnrtx, 
tuben kröpf 40. (Ed.) stemfam JB. Pk. 
pellipodinm hügloch 30. palpipe- 
dium platlozz 34. 

Polipns crabbe p. 37. 38. charpb 1. 
cherph p. P. V. kerph, walch 33. be- 
liebe 0. sntizete 40. bulck, eyngrotvisch; 
üy, eyn visch ane roghm; sooppe 38. 



Polire Ponere 297 

« 

jhenart p.G.voc. ghernaert. II c, v. Bluter; Gloss. v. Abrotare; 

garn-aerd, -aet. -er squilla). m. Goth. Wh, B. 38^. 

vlunder {cf. Flagendula) F. t*Polloii-ia, -s s. Polonns. 

f. III 855), der putz in der * Pollu-ere, -la s. CoUuere. Pul- 

im, 74, Inla. 

blenckeD, cyeren, effen ma- Polonns polander 29. poUoni-a 

ten G, voc, zieren, fliechen polen land 37. -s pollanden 40. 

Fr., flaien Gr. Wb,, nl. nd, Polosns i. aUus, sublimus 37. 76. 

en ortiare;A-awm X suchten) *Pol-nni. -ium 1 -ion ». rotun- 

litor tucbscherer 1^5. pla- dum scheiblig 52. 

Polns (cf. Celiopbolus) hymel nabe 

I welche (aus velge sim.cf. 40. 

t ciuitas pluralüaüs (aus * f Pom-a, -acinm, -arinm ^. -nm. 

Tioivq) 40. -elinm s. -ilio. 

la i.pingwed'O 76,, -a 37. Pomerinm bomgarde 37. pomoe- 

mns (gartz etc, 25.) aus rinm parchen m., boh, parkan V. tril. 

Pometnm, pomicinm s. Pomnm. 

i gemeyne kunst F. a, 1420. Pomilio i. paruus hämo ein obs 

r s. Polire. hüeter (X pomum) 52. getuerch 

itri-chum, -cnm, -cns Hb. H, 8. D. sim, Gf. Gloss. pomelinm 

US veneris) niesse wurcze 40. nanus Pf. Grm. VIII 411, 

42. hymele(e. humble)£r&. ^Pomorancinm s. Pomnm. 

ron-, pollicron- l croni- Pomp-a bach, houart, homout t. 

) eynes presters bedde 37. snperbia; -as exercere baghen, 

trudrium^.Pollitridnnm. houart driuen, beroumen i. iaticare 

tnlos (polic-? aus foUicu- 38. -a hoch-schal 29. -schall 34. 

llis?) Schelf 32. (deherbis). -fertikeit 30. -osns -schellig 29. -ellig 

inm etc. s. Polnm. 34. -fertig 30. hom&dech 37. hoch- 

i-ola s. Pnllnla. -egion s. mutig 9. 52. 75, hirsche 45. -ositas 

n. s, Ambitio. -are hoch tragen 52. 

e(c/. Polire) bloyen,blencken ^fPomppina s, Papina. 

*t Pomnm {cf Malum) &pfel 29. 

: dum 32. tam 29. dorn (do) &pffel 32. opffel; pomns apffel bom 

30. pomnm cedrinnm Gloss, poma 

ii-cinm^ -tnm s, Bolicinm. cedri pomcedern Symb, B. p. citrini 

Pellicere. citrin eppel 51. pomnsgranatns 

ctor. polictor touten gre- margramaphelpawm33.eenappelboem 

schelmschinter 52. plictor van garnaten G. voc, pomorancinm 

ber ib. eyn doden greuer 37. {cf, Orangia) pomorancz 29. pomnm 

simel mel 40. ags. grot regale kungaphel 34. p. montannm 

197, gryti etc. Gloss, vame {cf, Filix), eyn crut 38. pom- 

tinm s, PoUicinm. acinm Gloss,, -icinm eyn appel miys 

;r-idnum wertel 33. -ndinm 37. -arinm opffelmueg 52. apfel gaden ; 

polentmdino rade (aus -etnm a. gewachs 40. -atrnm opfel- 

fed,!J i. zizania 37. poli- most 52. 

tn eyn schone budel ib, -inm Pond-o ein gulde 125, -ns bor- 

52. buretel, -nm buletel dene 37. burdi, wicht 29. wichte, 

'^. p. 52, wo Scheler poUen waghe i. tmtina 38. pendes ge- 

?ejsu Grunde legt; für diefrjs, wicht 34. ponder-are weghen 38. 

reujgen sich die Ableitungen, -OSns wegig 30. suchtig (umg.) 34. 

jr Fre. Wb. und Die0 Wb. Ponere cibrengine 48. 

MoTum gloMMriiiin. OO 



298 



Pononia 



PorticoB 



'^fPononia s. Bononia. 

Pons brugghe 38. 

Pontica nespilboum H. 8, D. 

Ponticns zengri-ch 34., -g 29. ut 
piper. eyn zingerick ding als ift vflF 
der zunge zingert 45. engiecht (sie) 
33. hantich Meg. 

Pontiflcium bischof ambacht 40. 

^fPontis s. Scalos. 

Pontoniam (cf. Naues) scaltscif 
H. S. D. Tr. punt Gl. Äelfr. 

Pontus brücke F. a. 1420. brück 
8. 9. 

Popa opflfer-kr&mer 44., -metzger 
Ki. 

*tPopilio s. Papilio. 

Popina docke (puerorum) 37. 

Popina, poppina küchiu; w. o, 
pomppina k. meysterin 40. 

Popisma,papi3ma 34. i. squalor 
spoul dar me scottelen inne heft ghe- 
wasschen 38. sp&l, karspfil (kar vas) 
29. sim, 74, spueleich 34. wager daz 
uflf der leuchen flußet; et auis eyn 
spuck {cf, spoch 13.) 45. 

•Pople-x, -s s. Poblex. 

*t Poppina s, Popina. 

*tPopnlus (cf. Gens) nrr. 1. 2. 
Oloss. papel- U. S. D., puppil- 8. 
-boum. salewide Symb. D. vlben-, 
popeln-baum 0. san. poppnl-ns wölk 
0. beide (volk; belle Gloss.); -aris 
selpf zabel fenne 40. popol-aris 
vende im schachtzagel 74. -are ver- 
festen (a7is verwesten sim. umg.) 33. 
t-ari zerstören; -atio wustung; -aritas 
menigung 52. -eus salahin Gf. VI 
189. i albarin Pf. Grm. XI 1 S. 33. 
salewiden Symh. D. -ona Gloss., 
-ena est dea ntÄbentium 37. -eum 
Gloss. nr. 1., -um 30., papoleom 34. 
standel- 29., stam- 1. 34. -wurcz. stain 
wurtzel 30. 

*tPor-a s. -ca. -ax s. Borax, 
-ca s. -cus. Perca. 

Porca terra inter dtios sulcos twi- 
schen twen v&ren 37. piffang 52. pora 
brach rain 32. 

* t Porca-ela, -Utas s. Port- 
olaca^ -a. 

Porc-ellns, -inns s. -ns. 



. * t Por-ciolium s. -tnlacfl 
s. -ro. 

Porc-ns farch 40. barg, ej 
mal grinibile (:crinea? grui 
K. V. -a nunn ib. eyn docke i. 
pha 37. mock 45. 152. -inna 
nen 38.^ -ellos swinly 29. sn 
52. procellus verchel 34. 

* -^Po- s. Pi-retrum. 

♦fPorflcio s. Porphirio. 

*tPorne-llus, -stus s. Pe 

tttS. 

Porosus s. Porus. 

*Porphiri-o, -us Meg., po 
40., parhirius 34., purphi-rio 
po-) V. a. 1420, -nus 30. eyn 
bord 37. i stocharistrix Syr 
269., aus stochar i. strix! siti( 
Sittich 30. g^sere (a«<^grisere? y 
40. prophiri m.Meg. purpir vo 
a. 1420. 

*Porrectorias i.paruusciph 

*tPorrig-a s. -o. 

Porrigere reken, to sek teyn 
nen, langhen 38. 

Porrig-o pfinnig 52. -a infi$ 
porcorum 37. 

Porro verre, werlich V.a.l 

*Porro. porco piscis tyra j 
V198. 

*tPorru-m loc 38. lauch, 
der latein pforr, pfarr Meg. louc 
29. loch 30. pharren 34. lo^ch ^ 
(c/. Sisimbrium) 1. kil 40. kil 
/S. D. Gf -m casti s. Ascalo] 

*tPorrus s. Porus. 

*tPor- s. Pro-selitus. 

Portaparten, tawr 33. porza(fi 
Verschiebung, im rein Hd. nicht 
ten)i. ianua Symb. D. reyn {aus 8] 
zein?) V. a. 1420. p.-lactis h< 
{sc. ader cf. 74. Mediana. Rilis. 
chea.) 40. porcalitas spigader 

Portatiuum trag orgel 1. 2 
portiffchin 45. 

♦fPorte-mia, -nia schi£feli 

Portendere kunfftig ding t 
czaichen 52. 

*Portica s. Pertica. 

Porti-cus, l -tor 40. lichi 
(hd. Gloss.). lichhug 29. 30. 45. 



Portio 



PoUri 



299 



haug (ufHg,) 34. far gebucz 45. vor- 
ha WS, laaben, scheph 33. schöpf o. 
priester hus 40. furzeichen 29-. sim, 
Oloss. {aus d, IcU. umg). halle 20. V, 
a. 1420. 

Porti-0 anzal teil 29. antaal, be- 
cheden (6t>, st. besch-) deel t. pro- 
portio 38. ein pissel fleisch 52. -un- 
culas gancz stuck 30. 

*tPortitor s. Porticns. 

*FoPtoriuni nauisqd. 37. 
Portngalia port-igal 30. -gal 34. 
-agal land 29. 

*tPoptula-ca, 1: -na 38., -ta 40. 
borghele 38. pörzelkraut Meg, burtel 
(Ed.) H. Ph. biircele; porcioliam 
bArczel; partada burcelle 40. por- 
caela burzel H. S. B. 

Portns, parcns (v. Littus) mcr 
stad 0. habe 40. zulendung 52. 91. 
czw landen 33. 

Porus tunst-, swey- (sie) 40.,donst-, 
schweig- K. F., dunst- 32. -loch, swaiz- 
löchel 52. Meg., -venstcrl (ungloss.) 
Meg. sweytgaetken G. voc. swet hol 
36. eyn swt {aus swet) hol 37. poro- 
SOS holechtich ib. ein holer ast {aus 
holerat sim. umg.?) 33. 

Posoere h6ischen 29. ayschen 1. 
34. 52. poposceris aischist 41. 

♦fPoscras s. Postcras. 

^tPosicarius gast 40. 

^Posit-ns s. Locatus. -iuam 
een postijf G. voc. 

t Possess-us beseten 38. -uin be- 
siczunge, getregde 40. -io getr&gide 
H. S. D. getragide Tr. besittinghe, 
haue, grot neringhe 38. -or besiczer, 
houesesse 40. 

Post l retro na, hinder, achter; 
postea himamales 38. postems de 
hioderste 37. 

Postcras. poscras s. Perendie. 

Postea s. Post 

Postel-a, -la 33., 1: -ina 37. eyn 
achter zele 37. eyn ostir {sie) reyf 
F. a. 1420. after reyf o. gereyde 40. 
affter reiff i. sabtela (q. v.) K. V. 
hinder-zadel 38. -huet 33. 

* t Poste-llum 8. Plaustrom. 



-rgare etc. s. Postergare, -ras s. 
Post -s s. Pestis. 
♦fPostic-a, l -um K. V., l -us 

37. eyn hemelik porte37. hünder (sie) 
tArlin 40. hindertur, vetach [im 15. Jh. 
erlöschend, hier wie nhd. Thür-, Fen- 
ster-M^el), lad K. V. -inum gader 
Symb. D. 

fPostilla auglegung 52. 

"*" t Postinata s. Pastinaca. 

Post-is, -es 37. Symb., bostis 
32. {cf. Antes. Appendix. (Tto55.t7.Sub- 
liminare.) stender, post, eyn hold edder 
eyn steyn 38. dorstel 37. dürstule 
Symb. D. turstudel sim. Gloss. bystel 
32. 40. *ber tiir 40. türstokch, ober 
t, tfirangel, druschuiFel P. F. toyr 
F. a. 1420. 

^Postomus s. Postumus. 

Post - tergare, -ergare hinter 
ruck legen; -ergatio vnderlegung 52. 

fPostuIa-re esschen 38. -torrechtz 
begerer K. F. 

Post-unius,-omasd.9. nachgebor-n 
93., -en K. V. kint. votir loz F. a. 1420. 

Potare drencken, alseme de perde 
drencket 38. trencken (epotiri ge- tr. 
bibere drincken) 30. trinkchen, sler- 
chen (slo-? cf. Pot-io, -us. Gloss. w. 
Sorbere. Ingurgitare. BM. II 2 S. 
416) P. F. 

^fPotauia s. Patauia. 

Poten-s woldich, mechtich 38. -ta- 
tns mechtigkyt F. a. 1420. to her- 
dinge 37. -tia l potestas wolt; craft 
1: macht der leuendighen ding, Tigor, 
Tigorositas id. der« vn-1. ding 38. 
potestas (cf. Gloss.) ampt-, heupt- 
man 125. 

*PotentiIla {cf. Tormentilla) syu- 
grone 38. greus-ing 1. 27. -sing 33. 
34. grinsing 45. 

Potestas s. Potens. 

Potio trang 40. pitio s. Pinacium. 
potns trankch, slorich {cf. Potare) 
P. F. p. ex melle (Ed.) honigwurtz 
H. Ph. 

Poti-ri ny essen 33. 64. nüsen, 
vberkomen 31. -or nutzer pösser 
(X beger) 52. -us büken, mogheliken 
i. meritb 38. 



300 



Potula 



♦f Potula sleyflF, eyn grot leppel 38. 

Potus s. Polio. 

*tPrabiniii s. Brauium. 

*Practacella stein kle 40. stain- 
klee 74. 

Practic-a ^bunge der kirnst 40. 
wirklich 7. a. 14J20. -are hand-wircken 
30., -wercken 29. -a buch aller ding 30. 
protentica das puech alter ding 34. 

♦fPractuca s. Tructa. 

^Fragmatie-nm worff45. -on ein 
werich 33., werg 27. 

*tPra- s. Pro-mptnarium. 

♦fPranc-ia, -us s. Br-. 

* Frand-inm, -eum 38. ynbis 40. 
ymbis K. V. immet, dat etent vor 
middaghe 38. -ere eten des morghens 
ib. morgen- 30., ymbis- 29., czw 
mall- 34. -essen. 

♦fPrarfrö ^- Prurire. 

Pfas-inm^ -Hium {s. Marrubium) 
wisser andren 40. -sion andren ib. 
bare hune (e. horehound) Hb. pasla 
morell 32. c/. Ö7^ 146. Ghss. v. c. 

Prasmus s. Brasmus. 

^Prassi-on^ -um s. Prasium. 

Pratum wese, wische, angher 38. 
wiese, bameth (sim. 147. Gloss. v. 
Vlcea), pasch (aus pasena) Symb:D. 

Panicor-dius, -s snode herzig V. 
a. 1420. 

^fPraulam s. Brauinm. 

♦fPraxi-s l -os werkinge 37. 

Pre vor, also: ik kan nicht vor 
one 38. pre amore (facere) von libe 
wegen 125. 

Preanibulnm vor-gesanck, -ganck 
52. 

Prebitor^er do pfr&nde git o. 
prouencie (?pncie) teylet 40. 

f Precalnus i. ante tenipus ealiius 
kael 37. 

Preeari-a ein ewich cleyn (aus 
leyhen sim.) gut 27. ewigleichen {aiAs 
e. 1. umg.) gut 33. -um lip gedinge, 
bette 40. preeator betir V. a. 1420. 

♦fPrecawus {cf. Precaluus) i. ante 
tempus cawns h6l 37. 

Pre-, suc-centor (in gl. F.:) vor-, 
nach-singer K. V. 

Preceps snel 37. baldig V. a. 1420. 



Preligas 

vorsnellehaffig 37. sim. 22. venoiel- 
haffüg 33. precipit-are vnder troken 
52. wider werffen, scbepphen 33. 
schupffen, struchen 29. schuppen 27. 
-ari schupffen 34. -ium schepfiuBg 

33. schuppinge 37. tobel 32. geneOe 
F. a. 1420. 

t Precept-nm (cf. Edictum) bot 38. 
gocz gebott; -oria baly 32. 
Precipit-are, -ium etc. s. Preeeps. 

* Preeis-ores s. Dens, -us geradt 

34. eben gar gerad 29. presche 
geleich 52. 

Preci-um ßibertatis) dorida 48. 
-osns kosper 33. castig ding 27. 

Prec-o gerichts knecbt 29. scherig 
33. 34. vorloper 37. böte, boetel; 
-onare bottiln V. a. 1420. -onium vor- 
sang ib. vor-, -onatus be-kundung 52. 

*Preconsul rat-, borgber-mester 38. 

Preco-quus vor ruf (rif?); -x eyn 
vorkoch (X -quus) V.a.l420. 

♦fPre-, pro- K. V. -cordinm vor- 
hertz K. V. hertlepel 38. therte boret; 
ingeweyde voer dat herte O. voc 
precord-us borst 3 7. -ialis von hertzen 
lieb 52. 

* t Pröc-oriola s. Pretorioium. 
-ulpa s. Presulpa. 

Predar-i schinden 38. -ins rober 
32. predo rouer, rftter 37. 

Pred- s. Ant-ecessor. 

Pr- s. P-edellus. 

♦fPredestlna-re bescheren 29.38. 
sim. helpen i. protegere; widern; 
-tor wicker 38. 

*tPredica-re, -ripred-eken; -tlo 
-ige; -tor -egestol 38. 

f Predispo - nere bestellen, be- 
schicken; -situm bestalt, ge schictet; 
preordina-ri, -tum id. 38. 

Preditus gereychit V. a. 1420, 

Pred-ium, -um 37. (cf. Heredium) 
erbschafft 52. vorwerk 37. hantwerch 
(umg.); vor lechen guet 33. vor legend 
gut 27. Anpl. siozza sim. Gf. VI 308, 
cf. Haupt II 5. inpredio in mm 
aigen 41. 

*tPred-o s. -ari. -um s. -iuiiL 

*tPreli-gus, l -us 76. estvaUe 
gloriosus 37. 76. 



1 



Preenrineiitior 



Prepngilinm 



301 



^Preeminentior Gloss. premi- 
nen-s vorschinig 29. vbersinDiger 33. 
-tia ybermasg 52. 

^Freemp'ioT vorcoper i, yenun- 
dator, yendltor; -lo vorcpp 38.pre-, 
sub-emptor (in gl F.:) vor-, vnder- 
chauffel 34. für-, vnder-k6uffer 29. 

* Prefat-or s. Preloqul. -io (eccl) 
prefaci 29. premacio hoch gesang 32. 

Prefectus schult-e 37. -az 52. marg- 
grawe o. stette meyster 40. burger- 
meister } vogt l dem die stat beuolhen 
ist KV. 

Preflc-a^ -e pl. aide wiber by der 
baber que funeri preficiuntur 125, 

*f Preflguus s. Freuignus. 

♦jPrefotorium (X M<po«, cf, 
brephotrophinm Gloss,) i, domus vbi 
mfantes (dantur 37. 

•+Prefuginm freyung 52. 

t JPreftilcire. presulclt vnder sti- 
felt Str. V, 

Prefal-gidns, -orosns vor schyneck 
V. a. 1420. 

♦fPr^gancia du, pregencz 32. 

*tPre- s, Perl-genlsis. 

Pre^an-s. -te l pringnata 
sauangrera Haupt III 461, preng- 
nans s. Impregnata. 

Preiadicium vorschadgang 29. 
Yortail 30. 

Prela ein sieg pruck 52. 

Prelatio herschup 37. 

Ppeliba-re credentzen 52. 64. -tio 
vor smeckinge 37. 

*tPrelitor s. Perlitop. 

Preliuin strijt, kijt (st, kijf) G. voc, 
rtrit, ^rlige 40. 

*t Planum s, Prelum. 

Prelo-qui vorspreke-n 38. -cator 
-r 37. 38. i, prefator 38. fiirsprech 
29. 46. 

Prelndium ein vorspelchen 125. 

•fPrclnin? prellum 32. torgel- 
bret K. V. targgel butt (?) 32. trotten- 
bret, -hutte 40. kalther 27. quetcze, 
presse V,a.l420, pregpawm. 1. 52. 

• t Prema-cio s, Prefato. -la s, 
Premnla. 

Preminens etc, s, Preeminentior. 



Premium (cf, Seruus) substan- 
tiale ein genant Ion 52. 
Premonere s. Mnnire. 
*Premor l pressnra dranck 38, 77. 

* t Pre- 1 a-mouere nacher uolgen 

52. 

♦Premula s, Primula. 

*PremiiIa pryme 27. pfren 32. 
premala phriem 33. primipal-a 
instr, sutoris 37. -US pren 23. 

*Prena spange Sum, i, q. pre- 
aenna spenula Gf.? 

Prendere (ludo) prellen 125. 

*Prenecape teger 45., nd. deger 
22. 23. doden. 

^Prengnans s, Pregnans. 

Prenostic-iis eyn vor weter 37. 
warsager; -atio Weissagung 52. 

Preoccupare beletten, vercryghen, 
voer antworden (?. voc, (preocupare) 
vor besecczin V, a, 1420. 

t Preordina-ri, -tum s, Predis- 
ponere. 

Preparare gheren, alzo de gher- 
wer sine volle i. purgare 38. 

*Prepede wycze 9. vitze V. vrat, 
BM. III 333, 

*Prepedium (cf, Pedale) vorvoute 
38. 

*Prepere s, Prepropere. 

Prepos mechtich 37. 

*tPreposit-arius etc, Gloss. trog 
cesse (aus trugsesse sim.) 8. -or zfi 
essen trager 40. (md. zu-^gen, vrsch, 
von ziie^en Jastsbst. Eßwaare^ Speise), 
-orium, -orum s, Preposterum. 
-US vorsecz 33. een proest of voergheset 
G, voc. präbst P, F.proues-t;-a -tinne; 
-ura -tie; -iculus prouosteken i, ab- 
batulus Symh,D, 

* t Prepos- terus vor ordint (X 
-itus ?) V, a. 1420, -itorium Gloss., 
-itorum verkerleich 33. -teratio das 
hintere-ffirmachen Ki. -tnraeio vmme 
kerynge 37. 

fPreprop-erus i.immaturus vn- 
czeitig 52. -ere zu engelich V, a. 1420. 
-e ylich, reschlich 27. (prepe ylich 
Gloss,), prepere stetigkleich 33. 

Prepugilium heke vor dem hose 
38. sling 23. 33. l intestinum qd. 33. 



302 



Prepntiom 



Pretorioliim 



gesÜDg 27. slingh, slach 37. i. g. ante 
Joris 37. foras 76, obstat intrantibus. 
slag 52. gehenge, geslenge 45. 

fPreputi-um fiiriuuahst Ho. 50. 
haupt hutelyn V. a. 1420. visel hawpt 
9. vesilhoubet V. vrat. zumpenhöpt 32. 
das hawtel vor an dem zers 34. vor- 
hutly 29. czagel deckli 31. -atus 
besneden 37. 

Preroga-re vor czyen V. a. 1420. 
-tiaum vordel, ghcnethinghe 38. i: 
-ntia wyrdickeit 4. widerkeit {umg) 
27. 33. pfortail 52. 

Preruptus vor bruch 7. a. 1420. 

• t Presag-us prophet , wissage 
(hd.), wisch sage 38. -ium s. In- 
cantare. ^ daraus presanguinea 
(X sanguis) smü preces 76., pre- 
segwinia (Xpresegmina?)5tm^partes 
37. extorum. 

Presbite-r prister; -ra paffenesse 
Sywb. D. 

Prescientia vor kunst 33. vor 
weyRung 27. 

*Prescise s. Precisores. 

* t Presegwinia s. Pres9.giis. 
♦fPresens ieghen wardich 38. 

a presentijs der presentz vggibt 
(eccles.) 125. 

Presepe krubbe 37. kripfe 40. 

Presertim vest wesunder war 33. 

Presid-ere verwesen 52. sini. 20. 
-ium freyung 52. 

Presignare vor- 52., ver- 75. 
-mercken. 

*Presilicum (X bas-) basily 32. 
prisiliom prisilige verwe 38. 

Presso-r s. Ablator. -riam s. 
Torcnlar. 

*Pressiila (alph. 40.),presnla 40. 
presse! 40. preß, die. instr. cum quo 
libri seufolia librorum ad inuicem com- 
primuntur K. V. 

♦fPressu-na, -ra s. Premor. 
Presuna. 

*tPpesta-bilis etc. s. -re. -giam 
etc.s. Prestigium. 

Presta-re lechen 52. -bilis vor 
gebelich F. a. 1420. -ns vor nemelich ib. 
-tio lehin i. beneflcium H. S. Tr. 

Prester. pester, pescher 50. 



schelm- Jf^., schellen- (bis) 50. -slang, 
von pestis schein). 

Prestigi-um (c/. Bibar) go'gler 40. 
gauckel- K, F., g&ckel- Z. V. -weij. 
spotterey 52. -ator go°gler 40. gauA- 
1er K. V. tzeuberer, schwartzkunstiger, 
bescheisger, teuscher; pl. -atores dy 
lant und lute beschvssen t. famiaen- 
ditores 125. prestagi-am kawke- 
lins (nis?); -atrix czowerynne V.o. 
1420. 

Prestolari s. Paasa. 

Presul ratmaister 33. sitn. 6. 
presula-tas bisschopdSm, dat am- 
becht des bisschoppes i. epischopatas 
38. -a bistum 40. 

* t Presul-a s. Pressala, PresuL 
-cit s. Prefulcire. 

Presnlpa eyu rod worst 37. pre- 
culpa rotworst 38. 

Presum-ere vormeten ejrn ding to 
dounde 38. -ptuosus durstig 1. 33. 
hochmutig 52. 

*tPresu-na, -nma prisawn 34. 
-ma presawm 52. -ra presor 30. 
pressu-na pressun 29. -ra kidi (vgl. 
BM.I804) 32. 

♦fPreta (vas) stand 32. 

*Preten-dere vber recken 27. 
verrechken 33. wiln habin F. a. 1420. 
-tacalam sprutz 52. 74. 

Preter sunder, be-s. preteri-rc 
vor gan; -tos vor ghangen 38. 

Preterfluere ab fliesseo 52. 

*Pretex-tiis vorwebung (nach dem 
Lat.) 29. geczug 30. geczeug 33. 
schijpsel, bedecsel, beschutsel G. voc 
-ta l -a ein kospar mantel 52. 

Pretor rechter, vaghet, Stadt hol- 
der G. voc. mort-, dot-richter K. V. 
burgherre 40. vorweser F. a. 1420- 
pfleger 52. 

* f Pretori-olum ro"epp in eimc 
schiff seu domicula naais 40. mpp 
etc. 74. (Gloss). -ola rube suni da- 
munculae in quibus merces ptmwukar 
Sm. III 118 (eoncameratio pappte 
rupp Scherz, roef vant schip Kü. roof 
Br. Wb. sax. hrof; diehd. Firmen feh- 
len bei Gf..und BM. Cf. Gurgustiam). 
-alia schif husil F. a. 14JM. preeo- 



Pretorinm 



Probus 



308 



riola sunt ceüaria manuum 37^ ce- 
laria nauium 76. 

Pretoriam schrann 33. (vgl. u. a. 
BM. V. Schranne). pretara castaliaen- 
schap G. voc. sim. 182, Gloss, v, c. vog- 
tey 52. stadtvoigtey Ki. 

^fPretriscus s. Paristulus. 

*Pretiila snit lo'^cb 40. snideloch 
H. S. D. (vgl. Pertula, flicht Percula, 
Gloss.). 

t Pretura s. Pretoriam. 

Preualere vbertreffen 52. 

Prenaricator ^berganger der ge- 
seczde 40. 

Preaariam s. Breuiarinm. 

Prenen-ire verrasschen, voerco- 
men G.foc. vor-chomen, -schämen (nach 
Predorus ; X preeminere vorschinen 
Gloss.?) 33. -tus vorbegrepen 37. 

^Prenenna s. Prena. 

^Preuign-us, -a.pri^astifdocter 
H. S. B. preflgaus stoffatter 32. 

Prenius Wegweiser 52. 

Prevrbium eyn vor borch 37. 

Prex bede 37. 

•Pria-pns zumppe 40. czochir V. 
a. 1420. (-pismus Gloss.) -spicns 
hasen hode h. 40. 74. pa- 40., pap- 
piscns rag wrtze 40. 74. 

Pridie vorden tags 32. 

♦fPrigfcmia (aus chelidonia X l>ry- 
ODia?) schell wurcz 32. 

*tPrigna s. Priaignos. 

* t Prim-a prime zyt 30. -a ton- 
sura Gloss., -atensara (pre-?) erst- 
weich 34. -arins (glohtdtis) ein schos- 
chen 125. (falsch 64 Gloss.). grunt- 
stain 52. -atio mon schin 32. -as 
(? X parma) vorschilt F. a. 1420. 

*Prime-iius vrsprung 33. -uns 
van den eersten olders G.voc, 

Primicerins princenere Symb. D. 
&brist kamerer K. V. kamer herre 40. 
(pmiiaevns ? vor kercze (:cera) F. 
o. 1420. 

Primicie dy ersten forcht 27. sau- 
gen 27. F. a. 1420. cf. 4. Gloss. 

* Primipulas vorreyter, panirfu- 
rer 52. 

Primo to erste 38. 
*tPrimo- s. Peri-genisis. 



Primogenita erste vorwerdange 
F. a. 1420. 

Primordialis an beginlich 27. ain 
beginleich 33. 

Primola (off. Ann.) hymelslogel 
H. Ph. premola veris magleben 51. 

7 Princeps der vorderst empfaher 
(kU. Et) Schwabensp. princip-alis 
de be nomeste i. famosior 37. der 
vornamhafftigs (st. -st) 27. der vor- 
gene ist (aus vorgenemist, cf. 5. Gloss.) 

33. -are fiirstenen 29. herschen; for- 
sten treyben 34. -atns fürst umb ib. 
ain herschumb 33. -ium anne wang 
40. -iare anbegynnen, anheuen 38. 

^fPringnata s. Pregnans. 

*rrinu-m kirchel (aus krichel) 27. 
-s k. bom ib. pflamen bom K. V. spend- 
ling pawm 33. 

*t Prior eider 37. priol priol; 
priolissa priftlin 40. 

*tPri8ca s. Brisca. 

Priscus voerleden, olt G.voc. 

* Prisilium s. Presilicam. 

Priuat-us hemelik 27. entfromt 
-im besunder ib. -a (cf Cloaca) burg- 
strasse o. priuate 40. sim. 74. Gloss. 
v. priaeta^ aus via prinata burg- 
straza H. S. Tr. strata briaata bürg 
straus 32. 

Prioilegi-am leibding 52. -are 
(cf. Libertinus) vorteylin V.a.l420. 

Pro na, also: ga na dem 38. 

Proan-ns (cf. Ana) aldrano H. S. 
Vind. Mon. vrone 40. mijns vaMer 
olde V.; -ia mijns moder oldem. G.voc. 
-a vrene 40. 

Prob-a bewerlichheit 29. bewar- 
lickait 52. besüerüng' 30. pebarung 

34. peberigchayt 33. -bilis pebar- 
leich ib. beproeflick G. voc. -ant bi- 
uundun 48. 

*t Probatic-ns derhaftich 3 7. -apis- 
cina Gloss., -abistina fich wetty 32. 

Probe etc.s. Probus. 

*Probr-a verbissung t. abhomi- 
nacio; -are verwissen 33. -ia Vor- 
weisung 52. -um smachait ib. schelt 
wort 33. -ium id. 27. 

Prob-us biderbe 40. bederb 27. 
bederue, berue, vrome i. proflcaua; 



304 



Proca 



Prodire 



-itasberu-, vrom-icheyt 38. ; -efrum- 
cklich 52. 

Proc-a, -an s. -us. 
Procastram burczel (aus biirgel, 
X portulaca simj) 40. 

Procax (c/. Garrulus. Loquax.) 
smaczer 34. kleflferer 30. krieger 
(fehlt in dieser alten Bed. in den Wbb.) 
0. reisser 40. rej ser 74. procac4tas 
YDScham 52. -i, darüber contumaci 
mit frebelemo (studio) 48. 

*t Procax s, Procus, 
Proced-ere. -it (apex, darüber: 
celsüudo) irvYUOS 48. 

Procella {cf. Pastoforium. Tem- 
pestas.) bulghe 37. 38. in dem water 
38. eyn bugel (umg,) des waßers 45. 
ein bürg (aus bulg umg.) 27. walgen 
(aus wagen X walgen volvere, X 
wellen?) o. dünen (at4S unden sim., 
X dftnen?) auff dem wasser P. V. 
tum {vgl. dünen) 34. vnde Str. V. 
wel 32. was (st. wasser) gewiter 40. 
vngewitter 65. skefruns Gf. II 521. 
eyn stürm reyn V. a. 1420. vngestum 
des weters 52. 

♦fPro- s. Por-cellos. 

♦rpocen-ata öZö^5., -eta^.Proxe- 
neta. 

Proceres die edlinge 3 1 . (edlen 64.). 
gude bände lüde, erberde lüde 38. 
lanczherr; kefifer stain 32. landgherr 
K. V. landes herren; proces wint 
wang 40. 

Procerus ran (cf. Gloss.) l for- 
mosus V. St. G. 335. groblibecht 27. 
großlibig 29. groslich bath (aus gros- 
fibat umg.!) 34. gerad 52. 

* Proces s. Proceres. 

*tProcess-io ein ganck mit dem 
hailtum 52. process (eccl) 29. -ia 
processie 38. -us durch-gang 29. 34., 
-ganger 30. fürgang 29. 

Procinctos s. strittes bereit schaft 
40. ptc. gewappent 52. 

*tP- s. Pat-rocinium. 

Procliu-is, -us 37. V. a. 1420. vp- 
gheboghet 37. bogelic, voerwart veer- 
neygende, crom G. voc. nider-heldig, 
-habig 33. stickeUg F. a. 1420. 



tProcomiumfavoritlein (eine Frau- 
enfrisur) Ki. 

*Proconixus gar scheinpar 52. 
Proconsul rätmeister 29. der obrist 
ratgeb 52. 

*tPro- s. Pre-cordinm. 
*tProcotropium s. Prothoto^ 
pium. 

Proer astinare vermor-gen 34., 
-nen 29. vor mornin V,a.l420. 

*Proctt-bare l -mbere kniewen 
beyen 45. -bus bancstichil, alp, more, 
kobult F. wai. sim. 9. 

Procura-re tugen, copen i. com- 
parare 38. -tor (cf. Economus) ge- 
walcz man 32. schaffer 22\ 52. -to- 
rium ein weß brieflF K. F. 

Proc-us, 1 -ax 38. vriger eynes 
wiues 38. ain fryer l hubscher F. Ä. 
G. 335. freyer, an trager 52. hübsch 
6. roffer 37. -a vryester G. voc. pü- 
lin 52. -ari vrigen eya wiff 38. flyen 
33. -are freyen, an tragen 52. 

Proch box 29. proch-dolor ach 
des leidens 52. -pudor fider schände 
38. haflfterschand (cf Gloss.) 27. ach 
der standen (am sc-) 33. propudor 
scheymelich F. a. 1420. 

Prodere freyen (nach Procus, dock 
versch. von fryen) etc. 33. prodidit 
gimelduda 48. 

Prodesse baten, nutte syn, hel- 
pen, vorderen, vromen, vromeliken sik 
wol anlaten 38. 

*t Prodialis s. Prodigus. 

Prodigium vnder zyehen (a««^ wun- 
derzeichen umg.!) 40. nuwe czeych^ 
{ebenso?) V. a. 1420. 

Prodig-us, l -aus 29., -e 48., 
prodialis 45. zerlich 52. alczu mild 
eyn dorchleser (aus in dorheit umg.!) 
27. milde, m. m;> t dorheyt {cf. Pius), 
vnd de het oc spilde 38. gudcr 29. 
geuder, gufter {vgl. juf-, jauf-kint 
Pict. Sm. II 265. iuf-en, -lieh, -lickeit, 
-geschreig alem. a. 1512. s. Kuhi Z. 
XV 280 ff.) Fr. I 381\ geyder Oe. F. 
spilde-go 48., -lieh 45. 

Prodire voertgaen, te voertsch\JD 
comen G. voc. 



Proditor 



Pronellos 



305 



Proditor holbanger Zwetl. Chr. 
(vgl Transfuga. BM, III 502). ver- 
melde f. traditor 40. 

•Prodium prft K. V. brüg 32. 

Produc-ere vor- V.a,1420y ver- 
52. -czyhen; -tilis v&rgecsfogin F. a. 
1420, -tio augfaruDg 27. aufflauttung 
{oMs -leituDg sim, umg.) 33. 

P-, ap- 40. -rofanos vngel6biger 
40. vemiUget 28. verroachtig (aus 
vemicbtig? versmachtig?) 34. 

Profect-o an czweifel 52. schir- 
Idch P. V. X sicherleich 33 sitn. 
-e genczlich V. a. 1420. 

Firofectiis s. ptc. vrome, win i. 
ytUitas 38. heil, nucz 29. ghewan- 
dert 37. gewandel {st. -It) 33. gewal- 
tig (umg!) 27. nut (hd.)76. 

Proferre aussprechen 52. 

Professa gehorsanide 29. 

•fProf et-iscor t'. gradior 76. {Gloss. 
f. Proficisd). -eretur er fiiari, -eren- 
tnr sie fuarin Haupt III 461. 

Proflc-ere nutz sein 52. -uns 
{ff. Probus) nfttte 37. 

♦fProfl-teri, -deri 27. 33. be- 
kennen 27. G.voc. bechömen (umg^y 
X proficere?); gehorsam tuen i: ge- 
ben 33. ewig gehorsam thun l gelden 
27. belyen {daraus beuen umg. 132.!) 
of beloften doen G.voc. 

Proflig-are peynigen 52. -ere 
vorslissen V. a. 1420. 

t Proflous vorulosig V. a. 1420. 

* t Profug-US hinfldchtiger 40. -ilis 
vorfluchtich 23. {etc. Gloss.). -alis 
voeniluchtelick G. voc. -ibilis fluchtig 
33. vor fl. 27. -io fluchtigchayt 33. 
ev-n vor fluchtikeit 27. 

ProAindere netzen 52. störten, 
ttgfaieten, verstreyen (verstroyen dis- 
•ipare Kil.)\ profus-or verstörter, 
ouerbrengher, verstroyer {sim. 132.) 
G.voc. -io s. Obba. 

t Prof nnd-itas s. Ymitas. -um 
i^bgrdnde {st. ntr. vgl. BM. h. v.) 40. 

Profns-io, -or s. Profundere. 

*Progener tiechterleinsmann 44. 

Progenies siechte 23. 37. 38 

Progressior lenger V. a. 1420. 

Prohemiom vor sagin F. a. 1420. 

Otolteteeh, Honim floHuinoi. 



Proheres eynvor-munde 37., -erbe 
64. ahtererue U. S. D. aft^rirbo Ftud. 
afdirherbo Tr. afdererbo Mon. 

Prohibere vorbeden; i. inhibere 
sturen 38. weren 38. 52. 

*Proles kint o. mag 40. erbling 
52.proliflcareiunghen, also: dat deer 
wil i. 38. mugen {aus iungen) 27., 
geslacht 33. machen. 

Prolixus langh 37. (proluxus?) 
dirlengit V.a.l420. 

Pro- s. Compi-logns. 

*Prolonga-le lengghehake; -re 
vor-lengghen, -teyn 38. 

Promere loben 27. 33. sengen 
V. a. 1420. auflf tun 33. aug thun 
•27. tzapphen (potum) 125. 

fPromine-re schynen 27. ver- 
schuenen ; -ntia verschonung 33. -ns 
derhabin F. a. 1420. 

* Promo-cundus^ -condus keller 
40. -tendus i. mantfestaior l reuela- 
tor 37. 

Promontorium brück l brack 45. 
fels 52. 

* Promo-tendus s. -condus. 
Promo-uere ab ^erffen 52. fue- 

deren; -tio fuedrung 33. 

^Prompte, promte peraytleich 34. 
praitlich 30.prompt-us behend, bereit 
52. bereyde eyn ding to dounde i. pa- 
ratus; -iflcare bereyden, vuUen 
bringhen i. parare 38. 

Promp-, prom- 30. 40. V.a.l420, 
pramp- 34. -tuarium, l -tarium 

125. scap 38. schafft 29. spise-kaste 
38., -kiste 37. speyskasten 34. spij^ 
trog 30. speyß fas, schanck, almei'oy 
27. gesanchk {umg.?\ allmern 33. 
kelro, kensterlein 40. ein getzag {lo- 
cus etc.) 125. merberg V. a. 1420. 

Promulgare usbrechtigeni. diuul- 
gare, propalare 29. lutbern V.a. 
1420, daraus leuthern 9. lutern 8. 



*.L 



Prom- s. Perp-unetorium 

{anders Gloss.) 

Promus lyt Sprecher V. a. 1420. 
Promusci-s helffen naj^ 32. -da 
hclffandcs snabel 40. 

*Pronellus s. Pemestus. 

39 



306 



Pronepos 



ProteUtiis 



Pronep-os mis nefen sun 40. kin- 
des kint 52. -tis enicklins tochter 
F. tril 

^Pronesia schiff seyl 40. bantsail 

K. r. 

♦fPronub-us, -er 40. (c/. Pa- 
ranymphus) E f&ger 40. des brude- 
gams vrent of hylicmaker (?. voc. -a 
uurbruth (lat Et) U. S, D, andir 
brut F. a. 1420. E fftgerin 40. efiege- 
rin K, V. 

Pronus (cf, Cremius) geneyget, 
balde V.a.l420. behend 52. 

Propag-o sleihti 48. gesiecht ; stock 
van een wijngart G. voc. sim. 110. 
weinreb 52. bftge /. V. tril. -are win 
legin F. a. 1420. auspraiten 52. • 

* t Propal-are {cf. Promulgare) 
aus schreyen 52. i. -lo; -tire i. de- 
ntidare l pro/erre 37. 

*tProparare i. denigrare 37., 
atis propalare i. diuulgare? 

*f Propato Gloss. aus proparo 
(cf. paro^ myo-p.)snycke('wawMf;37. 

t rropauere erschreken 52. 

* Propax mfilicher qui proctd apace 
40. sim. 74. 

*t Prope beneuen, by ; na, dat nicht 
verne is 38. nach 30. nachent 29. 
propinqu-e n.-Iich ib. nachUch 30. 
-US noche 40. nachet 52. proper-e 
\ -anter nächlich 30. nahentlich 29. 

Propensi-us^ -or vor lenget F. 
a. 1420. 

* t Propera-tor yler 40. -nter 
reslich 27. erleichen (ati^ eil-) 33. 

Propin-a schencki 29. labehus; 
-are labin, schenkin F. a. 1420. -o 
tibi es gild dir 125. 

Propinqu-e, -us s. Prope. 

Propitia-re, -ri piten, gütig sein 
52. -tio {cf. Misericors) vorsunung, 
gutickait 52. -torium gnodin hus 
V.a.l420. petthaws 52. 

t Propoma vortrunck Ki. acc. -am 
drenc i. claram potioneni Aelfr. 

Proporti-o {cf. Portio) ebnung 29. 
ebengel-ich 30., -eich 34. eyndracht 
37. -onare gelich messen 29. sim. 
34. touerdighen 38. 

t Propositio vorwort F. a. 1420. 



Propri-us eghen; -etas 
schop 38. 

Propter l per dorch, der 
dor got; propterea dar-, hir 
dor den willen go (faus erg^ 
des?) i. igitur 38. 

* t Propu-, propun- 38. 
culum brcch vrede frede {si 
holten torne 38. berg-vret F. a 
-stritte (umg.) 30. wighus 4Q. 93. 
29. ärcker 52. eriker 71. e 
P. V. aker (sie) 34. pl. -la vor 
borst) wer 37. propungnal 
borg frede l ercker 45. 

"^Propugnatorium stozis-ei 
D. -in H. S. Tr, storisen D. 
ysen 40. (propunctorinm st 
sim. Gloss^. 

* Propun - ctorium, -gna< 
s. Propugna-culum, -toriui 

Prophet-a weissag K. F. 
wizaga Haupt III 466. wissa^ 
wifoagerine 30 sim. 

Prora grans 52. grang 32 
BM. 112 S. 449. voderport K. 
der brot o. pfliht an eim schi 
plehta H. S. D. plihta Man. j 
Tr. plechra {aus -ta) Symb. I 
plecht KU. {nnl. von plicht Wi 
Stamm; nM. pflicht hei Fulda 
A., flach dem Nl ? vgl. Gloss. v. c. 
reta ein sturem mann 33. 

Pros-a gedieht on versch; 
tichter o. v. K. V. 

^Prosagium wickerie 37. 

*Prosayca. pseuta i. dorn 

pauperes stipendia petunt 37. 

*tProscelides s. Perichi 

Proscissio bracha H. S. IV 

Proscrl-bere ver-derben, -v 

52. festnen 30. vesten, vor-v. 

die acht tun 29. -ptus geae 

vor&chter 29. in die auch thfi 

-bere) 30. echter l der sin lai 

gfit verlieret 40. -ptio ainer ( 

der auch ist (X -ptus) 30. äc 

achte, veste, vor vestinghe, \ 

ban 38. 

^Prosectum s. Appendix 

* Pros-elitus ellendir F. a. 
-elicus e- 27., el- 33* -lender. •] 



Proterpina 



Pseiido 



307 



itaticns. porselitos ain ug 

32. 

serpin-a weg breyte 40. -ata 

e i. centumnodia 51. -aca 

Ide Hb, 

i-coin^ -tum antworde 37. 

osi-lius s. Proselitus. -tum 

• 

»sodia gesang V, a, 1420. 

spectare aufsehen 52. 

pe-r gelükig 40. -rari dien, 

iden, ghe-r., beteren i. q. for- 

auentureu, waghen, lucken 38. 

icksamy 32. 

l in-spicere beschauwen, be- 

ternere nedir uellen V. a. 
ider truckhen 52. 
osti-balam frowen hus 32. 
urren F.a.i4^(?.-tutiohuren- 
1. 1420,, -weis 52. -tutor Zt., 
ppeler 40. -tutrix GL m., 
ippelerin 40. 

stra-bnliini, -lobiam est i, 
ynium 37. 

Stratos s. Elidere. -tegere 

esünare. 

)Ia-re aus cziehen 52. -tus 

t 23. 37. 

l ex-tensus clam, don 38. 

>teiitatiis (X pot-) gewalt 52. 

oten-tica s. Practica, -us 

ia. 

3ru-iis fraischlich {ungew. Gl) 

uil F. a. 1420. -ire mfitwillen 

wiligen (umg.) 30. crighen, 

»ellare 38. -itas vppickait 52. 

^stari czewgen 52. 

BUS drade 5. 23. 45. 

otip-soriom, -ciarinm est 

ia 37. 

thologas für näm red 52. 

lonotarius der obrist stat- 

' 52. 

loplastos erst • geschaft F. 

Jiotor-, procotro-piam spy- 

*ahere vorteyn 38. 
sr-bium bisprake 38. bi- 38., 
J4., wer- P. F. -wort, wer- 



bort 34. gleichnug, spruch 52. -oram 
(liber) s. Liber. 

ProAidns vmme-, vor-sichtich 38. 

♦Pro- s. Per-uinca. 

Prouisor vor weyser 13. für we- 
ser 32. 

Prouoc-are reysen, anverdighen 
38. gram maken, cryten G. voc. (krij- 
ien damare etc. KU.), bewegen, erzür- 
nen 52. irczornen V.a.l420. -o (cc- 
saris ad solium) ich bannun 48. 

*tProxe-, proce- 37., prozo- 122. 
-neta (prozenetarins Gl. m.) meke- 
1er 37. courretier (n/r-gr. courtier) U22. 

♦Prucia s. Prosta. 

Pmden-s listig 52. 4. -tia fQr 
sütikait 32. 

*Pragiiia erber 76. prangna 
ertbere 37. 

♦Pruin-a rife; -are rifen 38. 

Prnna s. Garbo. 

Praneli-a, pl -e slewin H. S. D. 
-US kleineysenkraut 74., (daraus? X 
brunellus esel:) klein esellin; kriech 
bo^'m 40. prnneta grosses ysen krut 
0. scharley 40. sim. 74. 



♦ JL 



Prungoa s. Prugina. 



Prunus (Ed.) prunibaum H. Ph. 

•fPrurire, prarlre 34. jucken 
29. juchken 34. kraczen inder band 
(X haut) 30. pruri-go kratzung iT. F. 
kreczigi 32. rüde o. kreczige hut 40. 
grindpuchel 34. gyccae ». uredo cutis 
Symb. E. l -tus iuck 29. jucken 30. 
grint, schorp 45. -tust -des juchkung 
34. -gensjoken37. -genosus schebig; 
-ens kretzig 52. 

*Prusia^g. Gloss. prussia praus- 
sen 34. prucia prusen, prucelant; 
protenus pruce, eyn ut dem land 
(prucia) 38. 

* t Psal-lere, -lare 38. lessen V.a. 
1420. frolocken 52. rotten 38. roten 
Gf. II 488. -terlum^ -terius 40. (cf. 
Cithara) rota, rotta ib. solter G. voc. 
seiter 45. salter 38. 40., dat ghemeynste 
bouck in goddes loue 38. psalterie 40. 
-tes salm-mecher; -mJgraphus -schri- 
ber F. a. 1420. 

Pseud-o seutin Gl. Ker. verkerer 
32. falscher prophet 29 sim. valsch; 



308 



Pseudotliyron 



Pulpa 



•ographns volschriber (umg,) V. a. 
1420. psewst-QS 1: -es fittecher zeng 
52. 75. 

* FseudothyroB ein heimlich thor- 
chen 125. 

♦fPseuta s. Prosayea. 

♦f Psiatn-m, -8 matte, mappe 37. 

^fPsi-catus 8. -ttacas. -latrnm 
s. -lothrum. 

*tPsil-1108coriander 24. -iuscor- 
rander h. 40. -lium psillenkraut Meg. 
psiliom psilen kruit 51. 

Psil-othrnm^ -atrnm sleyffe o. 
seyffe 40. 

Pslt-tacns Gloss., -acas 31. 32. 
40., psieatus^ pflcatns 29., spitacus 
122. psitochtiß 31. sittekug 50. sitte 
kus auis 40. sitkust 32. sitich 34. 
Sittich 29. 30. papeg-oye 29. -ay 122. 
sedek, eyn edel uogel (ohne IM. Oh) 38. 

***! Ptisana lensamo; dipsane lo- 
chesuasen U. S. D. ptlssana gerste 
Wasser o. busome (X buccina?) ; pisana 
vefel (aus vesel, vgl. fesa Gloss.) 40. 

*Puba s. Pnpa. 

* Pube-r iung -ling 52. -er part 33. 
manezuchtig (bis) 27. manbar 37. 
(-rtas) V. a. 1420. ripe ; -rtas ripe- 
cheyt; -8 melkbar 37. goch haur 32. 
bertecht F. a. 1420. -ta etc. Gloss. cf. 
142. p. 122 nr. 42 Änm. -rta wertz 52. 

fPabllGau-ns ein offen czolner 52. 
-a oflFne sünderin 29. 

*PUCCU8 S. PuctuS. 

*tP'icell-a, -US s. B-. 

* Pucio f>omi^ bucz 32. 
*Puc-tus, -cus i. q. fluit de naribus 

37. 76. -US rotz 52. 

*Pudell-a, -US (Xpodex) eyn pac 
darme 37. 

Pndenda gescham 52. schemiges 
gelyde 40. pudi-bundus schamig 52. 
-bnnda schemnüjj 30. schemede, he- 
melike let 38. -cus seh., midelerne 
{cf.mideweremansuetussim.?) 38.8che- 
mende 30. schamig 29. 34. -citia sche- 
mede, hon 38. pudor schäm, laster 52. 

•fPuer-ascoBr. etc., -iscoanfahen 
kindlich werden 3 1. (ZwÄO^ir). -itiakind- 
Ikh haid ib. -perium kindcl bedde 38. 

*Pngil kempe, de myt enen stridet 



38. kempfe 40. pagil-lams k 
kiuer; -atorium eyn kamp stec 
-lator schirmer 32. 40. -Iari8 sc 
geczaw V. a. 1420. gri£fel, pfi7ei 
-lus hantgriflfa d. sg. Gf. IV 31 
greffe Symb. D. 262. göfe H. S. 
guosena Man. 

Pugio s. Trusile. 

Pugn-a striet 125. -ax krie 
52. pungnacnlum ergger 32. 

* Pugnns, pnngnus wüst, eyi 
de to is 38. 

*tPulcanus s. Pnlcina* 

^fPulces s. Pulcher. 

^fPulcina. pulcanus (-ai 
h&nlin 40. 

Pulcher^ pulces 30. hdbesc 
hipsch 30. sch6n (,) suber; pul 
tudo sch6ni 29. 

*tPulchrinu8 s. Pultridns 

t*Pulegiuiii. puleygya hole 
pollegion dveorge dvosle ( 
dwostle) Hb. 

Pulex, pullex 40. vio 38. 

40. 52. 

*f Pnlflnus s. Puluinar. 

Pu-, pul-licaria h. rietackc 

*Pu- s. Pul-linacium. 

*Pulla s. Bulla. 

*tPull-ex, -icaria s. Pul-. 

*f Pul- 45., pu-llnacium h 
korp 27. -chropph (umg.) 33. - 
52. eyn hunckeln kluck 45. pulli 
38., -rium 37. cuken-korff. 

♦tPüHul-a, -ia 29., poll-ul 
-ala 30. sprute 37. 38. plossen 
prossen? X bulla blase?) 30. « 
34. kym 29. kymme 38. kyle 45. 
lulare kymen, vtwassen ib. uspri 
entspringen 29. 

Pullus {cf. Ocuiis) honn 38. l 
37. iungtier 29. heim (sie) Z. V 
29. 40. fiirlin {bis, v. Pultrinus) 4 

*f Pulm-a, -acium s. Plnm 

*tPulm-atica, -e s. -o. 

Pnlment-um mous 38. by {st 
37. l -arium zö muß K. V. 

♦f Pulmitus s. Pulpitum. 

Pulm-o lungede 37. lungd 3 
long 27. -atica lang 33. Iangod€ 

* Pulpa broten fleysch o. i 



Pilpitiiin 



Pnritan 



309 



spici 40. bretigs fleisch Z. V. orspinna, 
est Mud durum in aure {cf. Gloss. v. 
Aastiria. hd, nd.nl. spint, spin sim. 
adeps) Gll Erf. Marb. kemp£f (aus 
kernt) hug l grubs 27. grobis 7. a. 
1420. grocz l kern brij (X puIs) 45. 
ob^marg 29. a*pflFel (dlipt) 30. t. 
quod palpitet geleiche (artns id.) 
H. 8. Vitid., gileiche D, 

Pulpitum (alpk 33.), pipitnm 
33., pulmitus (v. Orchestrum) les- 
bank, lettener 40. pulp 27. ain pul- 
pit oder mit dem ars in dye Schergen 
Stuben farczen 33. eyn bach trager 
F. o. 1420. 

Pnlpus clamor vuUuris 40. 

Pols mag K. V. grutte 37. grieg 
34. groccze V. a. 1420. grucz, brijmel 
45. krut 29. {nhd. dial. kraut n. Ohst- 
mus). paltes pl. kraupen /., höh. 
kraupy V. tril. varvelen Sum., vgl. 
BM. III 273. farfelsuppen Sm. I 
561 i. q. tirol. pfurflsuppe, furfl sim. 
(Schopf )y Ost. faiierl n. (Höfer), plus 
platis pouls 122. pultifex eyn grutte 
meker 37. 

Pnlsare luden 38. palsus lut 30. 
gelut 32. gelutt 29. geläutt 34. de 
puls 36. 38., is de beweginghe der 
adem 38. 

*tPulticus i.fetidus 37. {schwer- 
lichcMs pollutus). 

•t Pultifex s. Puls. 

*Pultri-du8 s. Poledrus. -nus 
Gloss., pulchrinus furlin (cf PuUus) 
40. 

•fPulue-r, -rium puluer; i. ato- 
mns Stoff, stof, stubbe 38. -risare 
stouen 22^ 38. puluis gemuUe 40. 
t. q. puluer 38. 

Puluin-ar baockbolster K. V. bedde 
37. -US eyn houet cussen ib. haupt 
pflulg K. V. pulflnus banck pfulw 32. 

Puluis s. Puluer. 

♦fPiunen s. Rumeu. 

Pumex pomes 38. p&mcs 37. pom- 
rajrst 27. pomps 9. V.a.l420. pum- 
bis 25. bimps 32. pambst 34. 71. 
purobst; pumicellus pumser P. V. 
knnps (sie!) 33. pumisare pümsen 
ib. pambsten P. V. 



^Pumiterium (aus fumitergiom 
sim.) eyn ouen wisch 23. 37. 

Puuctorium punct eysen, est insUr. 
acctdi ofiguli adperforandumsubtüiier 
pergamenumK. V. punt- 40., stupff- 
32. 74. -ysen. 

*Pttuotu-m stundelin 93. \ -s puncte 
0. sf.udelin 30. -s (g. -s) stekynghe 
132. kekinghe (verdruckt?: md. kiken, 
^kenpungere?) G. voc. pungt; -alis i. 
subtilis voghe37. -osus ^.Lentigo. 

Pungere prikiln F. a. 1420. 

* t Pungn-aculum, -us s. Pngn-. 
Punic-eus, -us ein tayl weyß ein 

tayl rot 33. -a s. Malus. 

* t Punulus (cfprc. ?) ein rotliecht 
F. a. 1420. 

Pnpa tochken 34. puppa tacke 
V.vrai. tock '..!) tockc 37. puba dock 

30. pupilla V. h. V. pappiua (cf o. 
papa. pupina Gloss.) puppe do kint 
mit spilent 40. 

*Pupatllis p. sticheling 40. 

*tPupigale eyn prekel dar me 
de wif mede prekelt wen se den steyn 
dreghet 37. 

*Pupilat Gloss., pupulat Symb. 
D. pauo. 

Pupill-us ein waiz muterhalb 52. 
-a {cf Orphanus) der stern in den 
äugen 52. eyn oghen appel 37. tocke 
{cf. pupula Gloss.) 40. 

* t Pupill-o s. Papilio. -us s. -a. 

* Puppiforodissa ein rolant 23. 
(s. Gloss.), aus puppa in foro, X fro- 
dissa? 

Puppis hinderprot K. V. stier-burt, 
-bure, -brucca Gf III 213. -burc H. S. 
Tr. steirburt D. grensen P. F. schiff 
wann {?cf. Ratis) 32. 

♦yPupul-a, -la u Scabies, petigo; 
-osus t. rugosus; -osltas grindecheyt 
37. 

*Pura {sc. farina? aus orvprf^?) 
kerne Symb. D. 281. kern Sum. 

*7 Purga-re {cf Preparare) keren, 
veghen, reyne msJcen, suueren; -to- 
rium veghe wur 38. «men offen wflsch 
32. -Dienta s. Cribrare. 

*t Pur^-rauius , -undia s. B«. 

^fPuriscus s. Paristnlo«. 



310 



Purpura 



Qnantos 



Purpura (c/. Blatea) purpern, is caroapparuerUidflaret.^hideo.hlotet 

rod syd want 38. pfeller o. gerüchet 40. bletterlin K. K, bladdere 36. quat 

semit 0. purperkleyt 40. (r^2. gerAchtes freislichaz dicitur (Ed. add,); pU8- 

leder = samroet 1. Stcdder, nhd. rauh- tulosus bulecht U, Pk. 

leder; rfthen, rauch ^nacheii exasperare * f Putallinus s. Bnphthalmus. 

Pict, L q, ahd. giruhen mhd, riuhen). Puta-re dünken, wonen, menen 38. 

*tPurphi-iius, -rio 5. Porphirio* -men schniczel (cibus) 32. snuyteel 

* t Pur-retum s. Piretrum, -sa van die keers G. voc. hede (Imi) 37. 
8. Bursa. -tio ruhen schnicz 32. -torium ein 

Purus (c/. Merus) pur, lutter, dar, snyt hepp 27. ain kappa 33. 

reyne 38. Puteal harpfe 40. pantheal i 

Pus eyter o. beh&tunge 40. i. cus- fouea l doaca 37. priuet 74. pantial 

todiaBr. id. 52. 

*tPuscula s. Pustula. ^fP^te&li's ^^ Pluteale. 

Puslll-nsvoghe,luttickt. paruus; Puteus (cf. Fona) söd 29. galg 

1. deer 38. eyn cleyne kint i. pusiun- hrunn 32. galbrün 30. chöchpran, 

culus 37. cleynir V. a. 14J20. -animis puczen 34. puze H. S, D. p&tte; pn- 

s. Vecors. -animitas chrankroutig- teolus joghet borne 37. 
kayt 33. 

*tPusi-nus, -mus s. Businus. 
-unculus 8. -llus. 

* Pustula, puscula K. V. auch 



tPuti-cla, 'gula vlassche V,a. 
1420, 

♦fPutillus 8. Pictileus. 
Put-^ var. pi-torius iltis, eltes, 



weiz (c/. Gloss.) Symb. D. App. ags. varr. alteys, eltechs, iltig Meg. 

angseta ib. H. hut gall 32. gesprinc, Putre-scere wllen wftl {sc. put- 

pustel-a gisprinc Gf. VI 397., -la ridus?^ 38. -do fuli 29. 

crispinc (sk) Ff. Grm. VIII, quando *tPuus s. Picus. 



' •.^-» j-..' ^ . 



O. 



*tQuadr-a een vierendeel G.voc. 
-ageua (c/. Carena) XL streiche 40. 
karrat 34. -esima vast i. ieiunium 
38. -essima man fasnacht 32. -aginta 
verdich 38. -agio 40., -io quater 40. 
K. V. vflF den wurfein 40. -aus vier- 
düng i. ferto, quarta pars pofideris 
K. V. fierding, ort 29. vierechkunts 
ort 34. fierling 30. fierden tail tags 
32. (-ata?) mandele, eyn verndel van 
eynem schokke 38. -are vieren 20. 
F. a. 1420. viereggen 29. ortern 27. 
•ato (scriptoris) quadraut 32. -ifor- 
mis ver eggede; -illus läppe; -imem- 
bris verledich 38. -ipes pfert 40. 
•iga Gloss., cadriga carette 122. 
-oplone (X plois?) uiruar H.8.D. 
{de vestibus. vgl. mhd. einvar). -um 
vier artig, vir hören 33. vir ortig; 
ein leyr hörn {a%4s vir h. d. i. Vier- 



eck unig.!) 27. -inus vierig i. qua- 
ternus 34. ver-leyge, -valt t. -uplex 
37. -oxium (-inoctium Gloss.) vier 
nachtig; -ulus fleck, czott 52. 

Quali-s wodan; -smodi welker 
lege 37. -terque wie yemen 29 sim. 
-tas wie getonhayt 34. wy getan F. 
a. 1420. welichheit 29. 

Qualus eyn hapsen (hopseye 4 sim) 
V. a. 1420. l quaxillum seich-zein- 
lin, -korb K. V. 

* Quam-pluries hoe vaken G. voc- 
-quidem dorumme V. a. 1420. 

Quanti-llus hoe luttich, hoe deen- 
lick G. voc. -tas gr&ssikeit 29. grog- 
hait 30. wy grozkyt F. a. 1420. lid- 
mas 32. quautocius wy engelich V.o. 
1420. 

*tQuautus 8. Wänti, 



Quartale 



OiSsenla 



811 



nart-ale } -a pars verndel 
a Gloss.y -ania dat kolde 37. 

viertail 52. 75, 
äsare loorken, to drucken, qaat- 
leteren, to quetteren 38. (schut- 
hatten F. a. 1420. schothen 27. 
30. scuttelen Str. V. zerknüt- 
9. 

aater vier-stet 30., -stund 52., 
^gl Ter) 29. quatern-us s. 
-a, -inas. -io Gloss., -is vn- 
i; -ins das (nM. daus, cf. 
V. a. 1420. 

laternns eyk {aiis acht, echt 
nm.umg.?) i, quercus 37. 
tuor vere 38. qa.-tempora 

fast 27. (vgl Sm. II 34'). dy 
iper 33. die quottemer P. V. 
K-are s. Coaxare. -illam 
las. 
lempiam i. insuper l preterea 

52. 

entinas s. Qaintiis. 
) qnire mugen 9. 29. 34. 
rc-etum, -inus s, -ns. 
aercula minor s. Chamaßpi- 
lerala gamander 40. 
PC-US (c/. Quatemus. Omus.) 
enbom 38. een eyckel boem 
-etuni aichach 52. -inus eken 
en 37. quernus richner (am 

'uerdela (aus d. querder?) 
^urm 40. 
[•ere souken 38. 
pi prs. ich chlag wee 33. 
ueri-des, -les s. Curule. 
er-nus, -ula .9. -cus, -cula. 
ler-ulosus klegerlich ment- 
>. -osus clachaftich 37. -ulus 
chlaflFtig 33. clegig, cleflfiß 27. 

). 

est-a solt, czol 52. schattinge; 
at van den bouynnen (mere- 
; -ionarius stockmeister 17. 
-ii). phenniger (umg.) V. a. 
>ineghers 37. -or samner 40. 
er 125. -io ein frag red; -iosus 
ius cläifig 52. 

esumus zere beten F. a. 1420. 
[ \ quis we, also: we is dat; 



qni \ qoilibet wede, also: wede godde 
denet; quis welker; quid wat 38. 
qni wer die; quis wer; quid was; 
qnod was das 29. qui wie die 34. 
quidam Elicher 40. qnis-Iibet, -que^ 
quiuis ein ieg- 1 yetz- 33., yg- 34. 
-leicher. it- l its- 27., iegk- \ iek- 
29., ein iet- 30. -lieber, quis-quis 
eyn juwelk; -cunque etc. welker 37. 
-piam ichteswelke ih. eczsilich 45. 
qoititas etlschlikait 32. 

Quie-s rüste; -tos gherust Q.voc. 
-s \ -tus (si&j rauwesam 37. 

QuiUbet s. Qui. 

^Qnilina i.coquina 37. 52. 

*tQiunun-io (?) s. Quinimo. 
-um s. Ciminum. 

Quiucuns das fünft des gewichtz 52. 

Quiudena ein mandel 22\ 125. 

Qninetiam dar nach 52. 

Quinimo meer, veel bet G. voc. 
bylch 19. (qmynio)bilchir F. a. 1420. 

Quinlo zinge uff dem w&rfel 40. 
zinck 52. K. V. 

*tQuinqu-e viue 38. -efolium, 
-efllum s. Penthaphyllon. -ies (cf. 
Ter. Quater.) filnf-stet 30., -sten 29. 
-aginta vefftich 38. veftich 37. -agies 
fünfzig werbe; -agesimus der fiinf- 
zigoste 40. -agenarius sculdheizzo 
Ho. 53. 

*fQuintern-a quinterne, trumpe 
i. trumpa; -ista trumper 38. -isare 
trumpen ib. -are quint singen (umg.) 
30. -US fdnffig 29. funfftig 34. -um 
quinterne, sint teyn bieder 38. 

Quint-us veffte 38. -ilis ho'we 
monet 40. -inus quint-ein 34., -in 
29. 30. qnentinus quentin 38. 

Quirls römischer ritter K. V. 

*tQuiri-S (Stein in des Wiedehopfs 
Nest) Ki. withopfenstain, den findet 
man in des withopfen nest; -ndros 
geirstain, defi zenht man dem geim aus 
seim him Meg. 

*tQnirit-are sqq. Ghss. -us vox 
vermium; -auus est vermis cum vocem 
dat 37. 

Quis etc.s. Qui. 

Quiscula. quisquilia wachoel (st. 
-tel) G. voc. 



ai2 



Qaispoliones 



Rtnutle 



*tQiiispoliones s, Yespilio. 

Quteqaili-a drespe crut 38. ab- 
sneyte 40. -e zaghe spone 27. ge- 
raspe H, S. D. giraspe Tr. girfepehi 
Gf. IV 1181. saflFrat (X schaf-? cf. 
Crocus) 32. 

^Qnisqailia s, Qaiscala. 

*Qiiit-atio, -tare, -itas s. Qui- 
tos. Qni. 

Qait-ns quid 38. -are quietyn F. a. 
1420. -tare vet {am wet?) maken 38. 
verquitten 34. -atio quitlatinge 37. 



* Qno^adusqne hoe veer Q. toc. 
-circa darrmb 52. -modo wu {aipk. 

wo) 38. 
Qaondam {cf. Olim) etswan 45. 

Qaot wovele; -quot-i id. -ipliis 

womennicb 37. -iens wo dicke 38. 
-ennis wie fil jor 40. 

^Qüotanus s. Cydonia. 

*Qaot-ennis, -i^ -iplns, -iens 
s. Quot. 

tQaam wanne 38. 



/■ «^v^\ »..x « 



JSL 



*Rabacalns s. Rapa. 

♦f Rabbi i. magister Br. rabi 
meyster 40. \ raboni id. V. a. 1420. 

*tRabicapta s. Rabicapra. 

Rabidus winnich (vgl. Sm. IV 
89.) 3. tobechtig 29. rabies t.-keit 
ib. schebig (X Scabies) 41. 

Rabo moz V. a. 1420. 

'^'Rabolas i.rapidus l loquax to- 
bender 52. 

Rabalus clepesch 37. 

Raccare. racharat ^?^m Syntb. D. 

*tRac-emus, -imi Grm., -onoias 
40. hengel {cf. Colligatura) 52. weyn 
kämpf 27. kam, weinberstengel K. V. 
i. vua Br. i. conglobatio uvarum drubo 
sim. Gf. V 251. uuinberi. drut. {aus 
drub? crut??) Pf. Grm. VIIL triibel, 
trappe 40. trapp 30. rack 29. ranke 
38. ramiscnlus {aus raceraus X ra- 
musculus?) eyn winbere 37. 

*Rach int. dräcz 29. räch in 
collnni tanm tros, also me sacht: 
tros in dinen hals 38. racha ach we 
62. rais wort 41. trocz V.a.l420. 

♦fRacharat s. Raccare. 

*tRÄcW-? rachin-burgus lant 
richter 40. 

*Radarca (radoire depestrin 122.) 
nach Scheler aiAs rädere arcam, eher 
statt radaria. 

Rädere scheren, scharpen G. voc. 

Radicare etc.s. Radix. 

*tRadiol-um, -a eforfearn Hb. 



Radios, r. Incis 38. lecht strynie 
38. stralen van eynem lecbte 37. 
lichtstraym 34. licht strymen; t. me- 
diolns radspri^ssel 29. liechtstravmel, 
schein, spaich an einem rad JP. F. 
spach, nab 30. glanst (-ter?); spaich; 
schütz (textoris) 52. glast 32. wcber 
schifflin 32. 64. K. F. ragin pl.H.S. 
Tr. (cf Gloss.). spetel (X spul? vgl. 
Sm. IV 580 V. Spitel); r. abstractas 
Verstössen schein; r* refiexos wider 
schein 33. 

♦f Radix stemp (stomp? vgl. u.a. 
stompe truncus KU.) 38. r. enisi 
Gloss., r. olea {aus altea?) ybische 
40. radic-are wurtzen 52. 75. -itns 
gruntlich 52. 

*Radosi s. Ratuo. 

^Raf-5 raff-, s. Raph-anns. 

^fRagere. rageo aui t ramo 

aai ceruorum 37. 

*tR'agilo («w^ regttla, cf.Br.h. 
V.. X radula?) pourascapo Gf. VI 
406, vgl. gierrwot scapa serrata(st. 
ferrata) ib. 1 403. 

Ralla {cf. Sarcilis) Scharlach kleit; 
rasiiis scharlat kleyt 40. 

Ralla {cf Nouacula) schermest t. 
rasioluin 37. rallam scharsech 45. 

Rama dy hoe F. a. 1420. HUde- 
brand stellt 142. p. 257 hierher audi 
ramma manna; hierzu gehört rwit 
id. 141. 

Ramale s. Ramus. 



Ramare 



Batio 



818 



* t Ramare (c/. Ragere) i. raueus 
ier%76, ramato Lr.ßo 37. 

*tRameles (alph.scheintvameles) 
larcz 40. 

Ramentmn absneite {cf. Quisqui- 
ia) 40. 

Kamex zers 45. scham-haur 32., 
har l Äd har K, V. vesel F. vrat. 
BM. III 329), ramix schäme hör 
). zumpe 40. 

* t Rami-num s. Ramnus. -scu- 
lus s. Racemns. 

^fRamnus haginthorn Lips. holz- 
l>öam H, S. D. raminam knophcn 
1. ramp-nus haghe dorne 37. -us 
hagendorn 29. ramuliis dem struth 
30. ramnis wist (at4s wuest?) 32. 

^fRamns strouc, roudet. virga; 
telighe 38. telghe 37. czweyl 83. 
dodc 45. ramalia pl telghen 37. 
ramuscal-iis potrig L surcalus 125. 
i riser, estichen H, S. D. ramanca- 
!is estelin o. fr5schelin (X ran*) 40. 
*&lil06liszelecht(aM^zelg-),astecht45. 

Bana (cf, Bufo) v tze, pedde, hopper 3 7. 
lapper, vrosch 38. frisch, rageling 45. 

Banc^re schmecken 52. -or smack 
les fleisches ib. ghastheit^ stanck et<:, 
T. voc, gerstigchayt 33. vinnecheyt 
!7. -idus, ransidus 37. gerst 37. 
iS. gerstig 33. garstig, czornig 27. 
ihastich, toemich 6r. voc. vinnech 
leysch 37. flaisch rächi; gr&tly (:grä- 
6n am. II IM?) 32. 

*Rang-ere^ -o xi Urascor 37. 

*f Bansidus s. Bancor. 

Bapa^ rapus {v. Napa) (cf. Bapha- 
08) raba (Ed.) H. Ph. rumbeSymS. D. 
&ue 37. rapacaulis (alph. rab-) r&be 
rase 40., vgl. rabaeuluH, rabocau- 
[s Gloss. 

Rapabnlum barre 122^., nach Sehr- 
Tp.49aus repagulum, demnach von 
ipolum (aus rhopalum) jm trennen. 

*f Rap-ere czocken 27. rapen 38. 
IX czottig (aus czockig), greyffig 
8. gifftig (umg./), rauhaffig (aus 
aubh.) 27. raubig 29 sim. eyn wulf 
7. -idns rofhaftich ib. haestich, gry- 
idi Q. voc. czuch- V. a. 1420 ; -tlm 
zuc- ib., zuck- 52. 75. -lieh. 4e«B 

Dteftoba^ ■«man glocMrlaA 



zuckender, nemender 40. -ina reff 88. 
roT 37. -pina row 32. ro"pp 40. -tns 
notzog Anjsf. VIII 101. -tor notzoger 
Oberl. -iens Titam s. Coceognidiiiin* 

* Bapina^ rappina 40. wasserstel-tz 
74., -cze auis 40. 

Bapistram reb gr&b 32. hede- 
rieh herba 40. hetterich 51. 
*f Ba- s. Bi-piuaga. 

* t Bap-pina^ -tor etc., -us s. -ere, 
-ina, -a. 

Baphanu-s, -m mirredich U. S. D. 
(Ed.) merr-edich, -ich H. Ph. raflTa- 
nu8 redek 38. ratich 52. r. minor 
mirätich ib. mirredich; pepere (pe- 
per piper), is eyn sur crtU 38. rafan- 
us riebrethig (rapa rieb) 30. -oleon 
ahd. merratih Sahb. Gll. in Pf. Germ. 
XI 3. 

^fBaphea s. Bomphea. 

*Bapheola. rufe-ole i: -Ue kreppe- 
len Symb.D. (i^a2. raviuoli äiol. rofiol). 

*t Barns seidene; los, dat nicht 
dicke en is, also eyn swam 38. la^ 34. 
prat, das nicht dick ist, rogel (vgl. 
Gloss) 33. tiinn 29. rare-, l rarl- 
29. 34. -fieri dünn l lugg machen 29. 
lam {am lom, lum?) 34., loz 52. 4. 
werden, rarefacere 1 rarissire dün 

w. 52. 

*|Ba8-ea s. -ta. -ilis s. Balla. 

Basor s. Barbitonsor. rasorium, 
rosarinm (y. Nouacula), rasiolnm 
(v. Ralla) scars-as B. H. S. -ez Symb. 
D. scharsach 40. horscher 29. 

*Basta grint 93. rasca rüde 40. 

Bastellnm die rauff, ital. el ras- 
tello galL le restelier Oe. V. 

Bastrum (cf. Erpica) eghede 37. 
eyde V.a.l420. egghe, riedc (furca, 
tridefis Kü.)^ ryue G. voc. rechhe, 
ho"we, karst 40. isan catanaz (eUipt.? 
vgl. c. fabrefactum im ÄUg. Uf. III 
3 10 ff. ; isan caheÜAtridentemib. I V127) 
Pf. Germ. VIII 14. r. llbrarinm 
rastral 125. 

Bäte s. Batns. 

* Baterare repen 22^ 38. 

^f Bat-es^. Nates. -ificare«. -ns. 
-ile s. Bntile. 
""fBati-o redeli-kheit 36. -cheyt, 

40 



814 Baus Recosare 

vornufit 38. -onem redde rait wider Reboa-re wedir moczen F. a. 

41. Sm. III 154. -onabilis l -alis -tas wederghalm G. voc. 
piUich, vrsachlich 52. vornufftich; 1: ^Recaitram schin 37. weder : 

-onatinns redelek 38. -onari ver- 23. 

ndnfftigen 29 sim. -onator redgeber Recalu-ns, l -atns l -este 

40. ratiocinat-io wurkung der ver- binden glaczet 52. 75. 
nufft 52. -or werbhaftiger 31. 64. fRecederedelocorukken^al 
rati-onalis (c/. -onale Ghss.) edil Recen-s vrisch, sax. versch, 

tuch F. a. 1420. 38. fruft (bis) 45. übe {st nu 

Batis (cf. Puppis) schiflf-wand 32. -sire wasschin F. a. 1420. 
-seit K. F. -Site F. a. 1420, Schiffes- Recia s. Rhaßtia* 
sayte, -port 74. dief schiff o. schiff ^Reciacolam garn, ricz 45. 
port 40. L nauis l latus ipsius nauis 76. Reciniam. ricin-ium, -ns k 

* Batispona ausborch (sk) G. voc. f. boh. blAny F. tril. 
reynspurg F. a. 1420. Reclina-renaygen; -torium 

*tBatma (ratina?) i. visio consu- prett (lecti) 52. 
mata l ey n wachandelen bom ( X ft^te }) Recludere versliessen 5 2 . 
37. *f Redicinn-a, g. -atis, l -mn 

* Batum picquotin 122''. p. 27, nach recinium X redimiculum X reti< 
Schelerivgl. sein Wb. v. Picotin) aus ^iw. GtoÄ5.Jkedel,wenckel rocket 
rata portio. tijl, als die vrouwen baevendragei 

* t Batno ih scirmo defensio scuti * Recidia-um, -a renascentic 
Gräzer F. (AM. Bll.1352), aus tuo p. 258 m. Anm. -are, prs. rec 
(tueor) mit einer varherg. Gl. gemischt? vor müren 31. sim. 64. 

Die gcmjge Glosse erinnert an radosi Reciniam (ret-? alp. ri-) i 

sdro Gf. VI 535 (vgl. Gloss. h. v.), das spüle 40. 

aber aus ahd. rado (Gf. IV 1151) me *fRecinus s. Penicellam. 

sciro {vgl. Gf. VI 586 ff. 533.) ent- Reciprocare wedir vahen 

standen scheint; indessen vgl. radi skir 1420. 

Gl. Cass. Sollte radius (rado Gf. VI * Reclamatorium Ifider 40. 

325) £fu Grunde liegen? RecUnatorium lene berge 

Batns (cf. Firmare) gewenit (reor bytte 45. 
ich wene) F. a. 1420, vest 30. hafftig * f Re- s. Iii-clusoiiiim. 
i. flrmas^ solidus 34. vest hefftig Reco- 30., reca-Uectns bt 

29. l rate stede, stedich; ratifleare 30. 34. 
beuesten de warheyt 38. Recommendare i. relan* 

Rauc-are^ -o 1: -eo ani i, mutus wider enpfelchen 52. 
^37. -edo s. -US. Recompens-a } -atio widerk 

•fRauci s. Nancl. 52. -are wider keren 29. 

Bauc-QS hesch 37. 1: -itas hes, eyn Recondere ein graben 52. 
crancheyt der stemme 38. -edo hescheyt Reconuentio anclagung 52. 
37. hais-eri 32. -serin 1: -erkait 30. Recordari s. Memoria. R 

-rung 34. heiserheit 29. (30?). nisci. 

fBhaeas s. Blas. Rect-ns recht, dat nicht cro 

Bebell-is weder-kiuech 37. -auch- 38. -iflcare gerecht machen 52 
teger (vgl. uuidarfehtanti officiens etc. * f Recu- s. Reco-Uectos. 
Gf. III 445. widervehten BM. III Recupera-reer-, na-halen,qi 

312) Symb. D. widerspanig 52. 75. -io los maken 38. -tio makinge 37 
wederkiuinge 37. wider speni 32. -are Recursos weder lop 37. 
wider reden 52. 1: -isare wedder stre- Recnsare versmachen ze ti 

uen 38. renuere 29. 



Beda 



Belatimiin 



315 



Reda zele F. a. 1420. sile o. wagen 
40. schlit 32. reding 32. 93, siede, 
karre G, voc. 

^Redabalum (redstab 74.), vgl. 
U. riavolo Ofenkrücke. 

Reda- 52., redi- 37., rida-gium 
vir l8n veäoris (?) 37. eyn wan czol 
F. a. 1420. ein stoß rigel i. uectigal 
52. X uectis! id. V.a. 1618. Fr.Ki. 

* t Redar int. (aus redarguere oft- 
strahiert!) straffinge 37. 

Redditns, reditus 37. {cf. Cen- 
808. Compensus.) tins 37. 38. schat, 
inghelt 37. gulde, rente 38. giilt 29. 
göldt 34. gesamelt gftter 30. r. vi- 
talis lijf renten G. voc. 

Redemptor (magister fdbrorum) 
der das gebew vordinget 125. 

*Redi-ciilum^.Ridiciiliis. -^um 
s. Redaginm. 

Redimicnlam harsnour 38. hu- 
biDsnar V.o. 1420. huuesnur Ä S. 2). 
hooesce bendelen pl. (-la) Symb. D. 
nacht- 33., har- 52. -hawben. gezirt 
hub 93. gezierte hfil K. V. 

"^fRed- s. Ret-inacidum. 

Redintegratio weder makinge 37. 

* Reditus s. Redditns. 
Redole-re erkucken (X rediuare 

\ä.)\ -ntia guter gesmach 52. 

Keduncns wedir crumme F. a. 1420. 
wider krump 52. 

Redundare genagen, gedigen 33. 
wedir geben (X -dare!) V.a. 1420. 
wider kern i.reuerti 52. 

Redaplica-re snaben 9. 17. (i. 
eespitare) F. vrat. -t snabit Str. F. 

Redux ein bekerter 52. 

Refect-io, -oriam s. Reflcere. 

Referre aussprechen 52. 

Refertus ghevult 37. beladin F. a. 
1420. 

Reflcere wider pringen 52. labin, 
essin F. a. 1420. loben 33. refect-io 
lobnüg 33. labenig, entquickenig 45. 
Hiriiim refental K. V. 

Refiexns gheboget 37. 

♦fRefocil-lare laben 20. H.Th. 
-are quikken, sunt maken 38. -latio 
quickinge 37. reuocillare erquicken, 



lauen 38. resocolas ki8cafos(recreas 
kiscepfes) Gl. Ker. cf. Gf VI 446. 

Refouere auf halten, laben 52. 

*t Refrag-ari czu brechin; -racio 
wedir broch F. a. 1420. 

Refrenare stillen 52. 

Refricare säubern 52. 

Refrigerinm erkfilung 34. k&linge, 
kolt maken 37. erkichung 30. 

Refug-us fluchtiger; -ium freyung 
52. 

Refutatio vor sma'^n 37. 

Regere regeren 38. gerechten 45. 
regnare regneren 38. rengnieren, 
richsnen 29. Hirschen 45. 

Regia ein sal 52. 

Regillum r6klf n o. einre kuniginne 
kleit 40. leinwat. spinet (vgl. spinal 
Sm.III570)K. V. 

*t Regina medvurt Cock. r. prati 
s. Mellissa. 

Regio, in regione in lantscafi 

Haupt III 462. 

Registram beraytnüg 33. bereyt- 
nig, lethebuch 27. böch-schnfir 32., 
-schn&r 1: register . . . muUüudo Bono- 
rum interposita foliis K. V. bedechte- 
nig 1: eyn buch also genant 45. 

Regios morbus vallend-, gel-sucht 
H.m. 

Regnare s. Regere. 

* Regula {cf. Linea. Ragilo. Gloss. 
V. Ricula.) regule i. eanon, norma 
38. regel 29. rigel 30. register (or- 
gani) 125. czel F. a. 1420. la-, le- 
beleia i. mitra virgiruüis ; legulamlab- 
legi Gf.lI79. v.BJxrthi. mitra vir- 
ginalis capitis Josue VII 52. occ. ags. 
hyingan {st. hr-) gyrdisles Pf. Grm. 
1 117. ringä gurdiles ib. VIII 387. 
Vgl.u.a.Sm.III67ff. 

Regulus {cf. Jaculus. Paristulus. 
Sibula.) een cleyn couinxken G. voc. 
Slang 9. slange V.a. 1420. 

*tReguncul-a sulram 76. -useyn 
zul i. infima edificii 37. 

Reicere schuppen, vorsman 38. 

Relabi Sträuchen 52. 

*tRelat-iunm in tragen F. a. 1420. 
ein erkentnug der vorgesprochen red 
52. -um eyn widder tredung 45. 



816 



Relandare 



Bepens 



* Relaadare s. Riecommendare. 

Relega-re enlenden senden 33. 
vor sendin F. a. 14J20, -tus echter o. 
einer der enweg lo'tft m&twilleklich 
40. ein vort tribner 52. 

Relegere wedir lesin F. a. 1420, 
Religi-o eyn gheystlik leuent 37. 
gotlich byndunge F. a. 1420, got ver- 
pintnug 34. gottergeb-ung; -osa -ne 
29. -osas -ner ib, -en 34. eyn beghenen 
man 37. 

♦fRelin- s, Reli-pendium. 

Relinqaere vortigen 38. 

Reli- 38. G,voc.y relin- 52., retro- 
37. 38. -pendiom tympe 37. 38. an 
der coghelen, l kip 38. kouel, k. timpe 
G,voc, gugelzipffel 52. 

Reliquare czu smelczin F. a. 1420, 
*t Reliquie hilchdoum i, sanctua- 
ria 38. heyligetum F. a. 1420, relo- 
gatos heilto°m o. vr ochsen die vber 
blibent 40., aus r. i. ossa etc, que 
relinquufUur Br, etc.7! odef atis urez 
r* dhorum? 

fRemendare (Xrecomm.) i, com- 
mendare l -mittere enpfelchen 52. 

Remex ferg K. V, ferge o. riem 
40. scheflF- 32., rüder- 52. -knecht. 
rudiller F. a, 1420, eyn grot roder, 
eyn stfir 37. remig-ium rüder hoffe 
40. ruderhauff 74, -are rAgen 29. 
ruederen 34. r&dlen 30. rüden; -ator 
rfideler 45. 

Reminisci wider dencken i. re- 
oordari 29. 

t Remis rense ciuitas francie 
(Rheims) 40. 

t Remiss-us^ -iuns 34. abnemig 
29. 34. ablesunge 30. gering smeckig 
29. 50. wolfeil 29. wolfail 30. lyn- 
ding V,a,1420, 

*tReillillS i, industris 76, dor 
luchtig (las illustris) 37. 

Remo-uere s, Deponere. -tus 

ver; -te vere, vernc 38. 

♦fRemul-cus Gr/., -cum lina Gf, 
H, S. D, -eis rienie o. zug seil des 
Schiffes 0. rnder 40. -tus zugsail K, F. 
remurcus (cf, it. rimorchiare frjsi, re- 
morque etc,) scheff lini 32. 



*Remurmurare wider reden 52. 

Remus rudil F. a. 1420, r&de 45. 
rcme, rouder in dem schepe 48. een 
reem te royen G,voc. 

Ren, 1: rigen37., rien Symb.wtt 
36. 37. nier K, F. lenden pl. (renes 
Ed,) H, Ph, lendenen pL, L-brado 
sg, H, S. D. uisurn (cf. aueisunt ar- 
terme Gf, I 1077?) Symb. D. 264. 
reniculos ags, (vgl, Gloss.) lundleo- 
gan Lor, renunculi leuint lego Vf, 
Grm, VIII 386. 

^Renaculum est locus vbiperagi- 
tur aliqaod secretum 76. haymlichestat 
74, eyn broc gordel (cf. Renale) 37. 

Renale 1: reno br&ch 40. 

Renda swinchkel 33. senkel 68. 
est Caput waithei der glimpff (vgl 
Gloss, V, Pendix. Sm,II419) 52. 

Reniculi s, Ren. 

^Renisare pegem, verleugen 33. 

Reno {cf. Renale. Lumbale.) brost 
beiz 32. 67. renones } repsa SynA, 
F., quos vulgo reptos vocant (Pap.), 
cursine ib. H, cf. Gf II 500. 

*Re- s, Cy-nocephalns. 

Re- t in- (q, cf) -nouare wenden; 
renouator ein alt rewg 52. 

Renuere 1: recusare (q. cf) auj- 
schlahen 52. 

Renunciare verczihen Str. V, sim. 
20. wider sprechen 52. 

Renunculi s, Ren. 

Renus rin Jand 30. rinsch 1. 29. 

tReorta s, Retorta. 

Repagulum (cf, Rapabulum) spriu- 
zil H, S, Man, spruzil, grintel find. 
schelde-ch Fundgr, 1388^. -r Gloss. 
i, q, schäller Fr. II 159"., noch nhd. 
(md, oberd, vgl, u. a, 8m, III 360), 

Repandere auslegen 52. 

Repatriare czw haws l czw lande 
cziehen 33. zu land nächnen 52. 

*tRepausatorium (cf paosato* 
rium Gl, m.) schoff hus 40. 

Repedare wanderen 34. wider 
wandlen 29. 30. hindir slo" F. a. 14^. 
mit den fucssen auf slahen 52. 

Rependere wider legen 52. 

fRepen-s snel 37. -te czewleich 
33. behent 52. 



Bepere 



Besaniere 



817 



fBepere hupfifen 84. hoppen 80. 
kruchen, rdtschen 29. slindin F. a. 1420. 
repens slingen (ptc.) 87. reptile 
sl., also deyr ib. scblichendes tier o. 
sämede (sie?) tier 40. hoppende tier 
30. slingende worm 23. 45. ein fligend 
wflrm 27. kriichwurm 29. waz kriuchct 
41. reptare crisen (crichen?) 41. 
kmffen 45. 

*t Repet-ere, -tere wider nemen 
52. -ita wirdargiholita; w. u. -itam 
uaidarzalduon; -ito abaretemo 48. 

Repignorare wider pf enden 52. 

Replicare fast vmb tzihen 52. 

^Repof-ocUlom, -iciliam quod 

panüur super igtiem de nocte 12^, p, 
50, nach Scheler vlL atis repostus focus 
(feu Cache). 

Repositom berghinge i. nutri- 
mentam 37. beheltnisse V. a. 1420. 

Repre-hendere^-sentatio^. Car- 
pere. Ostensio. 

Re- s. £x-primere. 

*tReprob-us straffig 1. 29. 34. 
•are l -rare wider bewiren; -ratio 
poghait, smachait 52. 

"^fRepsa^ repti s. Reno. 

Rept-are, -ile s. Repere. 

*tRepadi-are, -amus arnuid- 
rames Gf.l64S. -nm^ l -amen 52. 
schaidung i. repulsio mtdieris a viro 
52. wideranga H. S. D. Tr. Vifid. zur- 
anerf Qf. I 1040. verczeugnuß 33. 
vor czigenig, vor kysnij^ 27. vercherung 
1. 34 sim. eyn de dat wif vtsleyt 37. 

Repngnare wider kriegen 52. 

^Repurginm feim 40. 

^tR^putare s. Raptare. Cen- 
sere. 

Requie-s raste, rauwe 38. -tos 
raawelik 87. 

Reqairere erfarschen, fodercn 34. 
erfam 52. 

^Rerictis est vestis lems ein kittel 
52. 74. 

*tResar-cire, -dire wedir schrotin 
V. a. 1420. 

*tResciola s. Reticnla. 
^Resernaculum {cf. Fodnun) ent- 
heltenig, h&defag 45. 
fResex rebschoj^ Ki. l palmes 



pnesidiarios sprentzel m. V. tril. 
[vgl u. a. Sm. III 592). 

*tResibile (dem. von res?) klen- 
dinc r.a.l420. 

^Resicola s. Reticnla. 

Resid-entia ein besitzung {.posses- 
sio 52. -uns ouerich i. superflaus 
38. vber-flugig 27. -fellig 33. obir- 
flechlich V. a. 1420. 

Resilire entspringen 52. 

Resina (cf. Napta. Rameies.) hard, 
zap 37. hart, vnd wult ut denboroen 
38. harcz, o. bo"m tro"f 40., o. pech 52. 

*tResip-ere widder gut begriffen, 
bekeren, wochern 45. wider erkennen 
52. -iscere ab losin V. a. 1420. vbell 
smechken 34. -iscens vor nunfft faher 
31. Vernunft haber 64. 4 sachant (au^ 
sm-) 41. 

^fR^ocoIas s. Refocillare. 

Resolatio vp losinge 37. schaidung 
der sei von dem leib 52. 

Resonare clingan 48. 

Respicere s. Curare, respect-ns 
zu sehunge 30. angesicht 29. auff 
merckung52.-are oft-esehen V.a.l420. 

Respira-re autmun. -t autempt41. 

Respons-orium, -um 32. (ecd.) 
respons 29. respon 32. 

*Resqua ein aw 52. 74. 

^fResta-^are, -nnare wider 
slieffen (aas fliessen untg.) 33. 

Restare beleiben, verpieten (aus 
-peiten umg.) 34. 

Besianr-are wider bissen 29. we- 
dir bauwen V. a. 1420. stauwen, also- 
me dat water stauwet(X restagnare) 88. 

* Bestaamiii 87., stauram 87. 
76. est lignum in quo perdita pendim- 
tu/r 37. sim. Voce. 

Bestieul-a vaarum ein bund mit 
weinbern 125. -ns eyn riste vlasses 
37. ein reisten 52. 

*tEe8ti8 wede 37. 38., eyn sei 
van eyner rouden 38. ducere restim 
an dem snurc gehn (chorea) 125. 
♦•[•Bestiteria (resc-l) sin wel herre 40. 

Besnltare frolockung (sie) 52. 

Besumere l accasare roghen ed- 
der vraghen (,) eynes bösen dinghes 
denken 38. 



318 



Resnpiniis 



Besnpiims hachuart (aus nd, ach- 
terward simJ) 33. ofgebert V,a. 1420, 
ofwertz sim, Gloss, gepogen 52. 

Beta een struyck (frtUex KU. hd. 
Strauch; stock 110,) int water quia 
retinet {redpit 110.) flaues G. voc. 

Betardare ver-toeuen, -taeghen G. 
voc. -zoeuen, -trecken 132. -tragen 20. 
68. -treigen 11. -tzihen 52. 

* f Beten-taculum wenung; -ea- 
lum (retinaculum Gloss.) haltnug 33. 
-tarestetiz haldin (cf. Gloss.) V. a. 1420. 

Bhflßtia. recia regio rieg 30. ries 
pars swewie 40. retla swabenland; 
retie alpes (]: tridentlne) tzum Eyn- 
sydel 125. 

Bet-^ rec-iaculum ned, garne 37. 
rethi-acalam i: -calam een cleen 
netteken of een haerbant, een ghe- 
stricte huyue G. voc. 

Bet- G. voc, res- 110 etc., aiph. 
G. voc., ris- 40. -icnla een huyue, 
est mitra mtilierum G. voc. megde 
hübe 40. resciola i. cidarls 1: mitra 
huua H. S. D. 

Betlculum (cf. Reti-, retin-aculum) 
netz . . . ; et. est indumentum capitis mu- 
lieris ex filis co/ncilhUis artißciose fac- 
tum . . . gestricket hub ; et. est sporta 
ex restibus camellatis . . . kretz K. V. 
nezze, darüber smere H. S. D. nez- 
zisinero Tr. r. jeeoris (cf. Cirbus) 
netzesmere Symb. D. Äpp. 

Bet- {alph. 40), red- 40. -inacu- 
lum (verdruckt reticulum nr. 2 Gloss.; 
vgl. Retentaculum) harbant H. S. D. 
hör bant o. zdgel 40. i. habena Br. 
inwarp, inhenghel; stel an enem appele 
38. behalter 52. 

*Beton8e s. Betuse. 

Bethor hönlich reder 40. schSner 
redlerer K. V. eyn wol Sprecher l 
eyn habichin haüwen (Sclierzforniel, 
X hobisch sim.?) 27. red zierer 29. 
z. der red ; rethorica kunst von der 
zierhait 30 sim. 

Betor-quere drucken, peinigen 52. 
wedir knoppin F. a. 1420. -quens uuir- 
deruuendi, gebeßert in uuider- (vgl. 
Repetere) 48. -tus 1 -sus (l retror- 
sas) gepeinigt 52. -ta gezwiirnet o. 



Bionas 

rant stecke 40. ransteko, gewumet 
Gloss. reorta s. Biorta. 

Retract-ator wyder rechner 31. 
-or id. 64. zieher 52. 

Retro s. Post, retrorsnm hin- 

derwort, to rugghe halff 38. 

*RetrogerIum „quod retro geri- 
tur" hoste 122f'.p. 21. Scheler Wb. v. 
Hotte. 

Retrogradus (cf. Stationarius) 
arschling 52. 

^ Retro- i. Reli-pendiom. 

Retrorsnm s. Retro. 

*Retum spole 37. 

Retnndere wedir nytin (m. Gctk 
Wb. II 107) V. a. 1420. 

Retuse. retonse erant ades pr. 
genaiget 52. 

Beuerenda er klaid 32. 

Beuert-ere vmme-, -1 to-keren 38. 

Beaineere wedir wynden F. a. 1420. 

Beniaiseere weder verquicken 6r. 
voc. laben, erkeken 52. 

Reuma^ oft rewma (cf. Catarrhos) 
Strauch 1. Sträuchen P. F. hauptflo^ 
K. V. der kalte hauptfluz, der k. flaz 
auz dem haupt Meg. daz flog des 
hemptes (aus hewptes) 27. ein glas (aus 
Ms sim.!) des hawbts 33. p&üssel32. 
colk i.profunditas aque 37. ein gampp 
i. pr. a. 62. reumati-sma vloyt i. 
fluxus aquarum 37. -cos snüdrer P. 
F. een vlotich spuwer G. voc. 

* Reama-tica, -thica 40. kranichis 
snauel H. S. D. kranich o. kraniches 
nagel (umg.) 40. 

^fRenmati-cus^ -sma s. Reuna. 

*tReii- s. Ref-ocillare. 
Reuolatio eyn vmme lop 37. 
Reas misdedich 38. beclegt^ 32. 
verklagter K. V. 

* Reastus i. vera spez Symb. D. 

* Rias Gloss., rhaeas^ pozo^ 143,, 
rigas feit mag some 40. 

Ribaldos ribald K. F. aigen wil- 
liger 30. ein selb w. pueb 34. selb 
willig büb 29. 

fRicin-iam, -ns s. Recinimn. 
Ricinus hunt vlige F. a. 1420. 
'''Ricmus. rickmns reym K. V. 



Ricoctolomns 



Rixia 



319 



* t Ricoctolomiis {vgl, ricinus, ric- 
mus GI0S8.?) i. vermkulus; ricuba 
id. l i. q. duricia 37. gdojnu rictop- 
tolomus i. tiranculos ein neuwer 
rater 52. 

Rictns ghapinghe (ferarum) G.voc. 
halz sperren F. a. 1420, 

*tRicaba s. Ricoctolomas. 

*tRiculus i.vrbcmus 37. 

^fRidagiam s. Redagiam. 

Ridicul-us gamanlih 0/. lY 207, 
gemelich Symb, D. -osus gemelick 
147. (doch auch hier, tvie bei KU. wiid 
Gloss. w. Mani-a, -acus fastidiostis, 
irrüabilis bed.). -omspot, spod, hon: 

-osmn spoüik 37. rediculnm spot 
23. spod 37. 

*Rien s. Ren. 

Riga ling 32. 76. ein zilet 29. 
Gzil, roge 33. zügel 45. righe 37. 38. 
t. series ; ad rigam ponere righen 

38. 

Riga du. rig 34. rigestatt 29. 
renn 30. 

Rigare vruchten (X vuchten) 12. 
38. dunghen; l migare (aus irrigare) 
dugghen (sic)^ also me den acker 
dnnghet 38. rigatio vfichtinge 37. 

'*'tRiS-AS s. Rias, -atio s. -are. 
-en s. Ken. 

*tRig-OP duangh 38. dwangh; 
•orosns i. strenu^us, -itas i. -itcis 
37. -idns rehter l harter Gf. II 399. 
styede; -ere starren F. a. 1420. 

«RiUs s. Bilis. 

Rima i. f- 1 r-issora 38. clouc 

37. 38. O. voc. risse 37. ritze rete 

38. clob 27. klymps 32. klymms 29. 
chlnnsen 34. chlfinsen, ricz P. F. 
spald 52. P. F. cluns 52. splete KU. 
spieet, schoer G. voc. chrone 33. 
bone 23. ryma schalt; w. u. l ris- 
temm id. (vgl. Ristrum. Riscus.) 40. 

•fRingella (Ed. a. d. D.^ringula, 
gen. ringeln H. Ph. 

RingSre nem 27., neren 33., nerren 
45. sicuicanis. 

Rinoeer-os eingehurne Wien. F. 
399 H. -OS ein aingehurn 52. ain- 
hüm 32. einhurn 29. vnicornnsul. 
ib. ainhom 30. eyngehüm 34. 



f Rhinos interpr. atms (siel) l 
narisBr. rynos nase 40. 

* t Riorta (aus retorta, wie reor- 
ta Gl.m.?) hals eysen 33. 

Ripa 6uer 37. ouer, bort, rant t. 
littos 38. uuer, stetten P. F. uwer 
45. wasser-stade 40., -stendi 32. bach 
40. 45. 

*tRipeas s. Ripheus. 

* t Ri-, ra-pinaga, ripofoga 32. 
wassersteltz 32. K. F. 

*tRipossns^. Rixa. 

Ripheus. ripeus i. impetuosus 
(Gemmen) dri-, dru-ftich G. voc.^ f 
aw5 s vgl. dru-, droe-, drie-stigh 
violentus^ a%idax KU. riphe Limpetu^, 
unde riphe-QS, -i mantes etc. Br. 

^fRiscnlu-s, -m i. q. superpUcium; 
risicnla-m oghen brauen 37. -s(c/. 
Gloss. V. Supercilium) ein oberpraw 
52. rusticulns (alph. risic-) i. super 
alium (umg./) 76. 

* Riscus (nrr. 1. 2. Gloss.) einym- 
pen sumper 52. sedesabum larbori. 
sambucus alhorne 37. stain mugri 
32. ryscus holander 0. schalt (i. q. 
Spalt, vgl. Rima; aus schellen?) 40. 

*Risi rijs ligumen 37. reys 1: guth 
(aus lt. git) F. a. 1420. 

*tRisicuI-a^ -um^ -us s. Resi- 
cula. Rjsculus. 

*R-, t f- t sc- 38. -issura (ef. 
Rima) rete, risse i. laceratura 38. 
kluns 52. 

♦fRist-rUM i. rima etc. (wie 76 

Gloss.) 52.. -erum (rist^um) s. Rima. 

*Risum meysch i. seruisia 37. 

Risus lachen 23. 37. 

Ritus recht-Mch 30. -vertig 29. 
sete; rite redelichen F. a. 1420. 

Riual-is geckischer geselle 74. -es 
gehye gesellen 40., älter und richtiger, 
von hlen nubere; vrm. aus hyv-, hye- 
gesell: bir gesteil 9. 

*Riuola s. Bardana. 

Riuus, i. torrens 38. vloyt 37. 
flet 38. beke 37. 38. G.voc. bach, 
runst H. 8. D. Gf. reuyer G. voc. vr- 
sprung 52. 

* t Rixia reygung, käbelung 45. 
chrieg, chyfflung; rixabria {aus rixa^ 



320 Rixale Robecola 

briga) chlaffung, cheyfellung 33. rins een r. placker G. voc. ^oSamli:; 

taxa zeng 32. rixosns wortellhafiftig Ol m. r.-paum; mel rosacenm r.-ho- 

{aus nd, worstel-, X wort Oloss. v. nig Meg. rosetam r. Stauden gewechs 

Rixari vgl Altercari?) 31. vorteyl- K F. r. stille 45. rasgart 32. riMRDll 

hefftig (umg.!)64, ripossus i, belli' (color) ros&le 29. 

^^^^^^ 37. *tRosaria-m s. Rasor. -% s. 

'^Rixale hekele 37. 38. Rodere. Rosa. 

Rixosns s. Rixa. *tRosat-a9-iimOani?ti5)ro8a732. 

Rob-or, -up starckheit, cracht; *f Rosci s, Rutenns. 
bloc G. voc. rone (nicht done) F. vrat * | Roscin-nm (r. Roncina), -a 

roone sim. Gloss. -ustns starck, fest nÄgel instr. carpentariorum 40. 

ö2. *Ros-etam s. -a. -idus s. Res. 

«tRocuIentiis s. Ros. "^Rostr-nm grans (nauis) 52. 

*Roeiis, rochns schof zabel roch snauel; w. u. sneuel an dem schou 38. 

^ö- -isona storg 40. -um porcioim 

Rodanas fl. rodan 40. summer (aus sonnen umg.) wierbd 

Rodere scraden, gnagen, taanen ij. .um porci ags. thuthistü cMmgl 

38.ros-iisgheknecht;.umadtt.knage- thowthystyllc efigl sow-thistle (^ 

lick; -arius knaghich G.voc. Lactuc-a, -ella hierund Gloss.). 

tRog-are (c/. Deprecari) bidden *tRosu-la, -m, -s s. Rosa. Ro- 

eyn iewelken 38. -a gallice (sie) spende dere. 
Symb, D. 343. eyn betil stap F. a. 1420. * -»-Rota s Rata, 
-ator bitter 40. -ationes crotze weke R'otabalamofrengabel52.rede8ta.b 

♦tRogom (a. d rogen) geleyche; for^iace dmüur 76., adformamtndy- 

Wgai effundunt (ptsces) leychent «J^ ^^.^ ^^ {wdterau kis n.) 37. 

^^ ^ ^ ^ j j X xr TT *tRotagiam (anders (T?.m.)wan 

Rogus prant stat der doten K. F. g^^^^ y^ f^^o 

♦Rolon (aus orobus) earban Cock ^j^^^^^ ^ j^^^ 

*Romania, romonia SO.(potus) r» ^ i .^ - ^ . i ^ «« 

romani-e 1. 5^ -er 29. -r 34. romo- ^ ^otnhji rotte t carte tni«Aito 37 

jjjg 3Q der krapf o. wind Oe. F. -US rulle 38. 

Rombus r£a.;storo/f. PA. rumb- , MRotund-a (arbor) s Lov^ 

US, 1 -o 76. stfirr t. sturgio iST. F ^er. schiue, eyn runt bret 3a -lü 

stör 37. 38. t salme i. salmo 38. smwel 29 scheyb-elich 27. -lat 33. 

Romipeta ein romischer pilgreim gescüeibt i'. V. , , , 

52. pompeta evn bichern (awÄ bilgrin ^^^^^ ^^^'' ^^ «yn harle vlasses 

sim.!) 45. ^^• 

^fRom-onia s. -ania. -peta 5. Rabea rißa (i^.) Ä PA. lide wrcie 

Rhomipeta. ^0. r. major lidwuriz 93. r. minor 

*tRomphe-a 1: -n evn scherme- woodroff Cock. r. tiuctorum klebe 

l camp-swert 37. raphea swert 40. kr^^ 51. rubina libwurcz 32. 

♦fßopter s. Fraga. ♦fRube-ba rubeb 29. -ka eä 

Ros dau 38. daw 37. to"w 40. JP«^«« ^"^ola eyn rukew 33. -la est 

tawb 33. ros marinu-m grensich 40. P-figella 27. -IIa mbell 34. 
-s bodhen, sun deaw, feld medere *Rubeca s. Rubeta. 
Cock. rorare towen 30. töwen 29. *Rub-ecula p. bucking 32. rJkel 

tawenn 34. rosidus dauwech; rocu- 29. rottaugel 34. een roet oghel visch 

leutus (rorul. Gloss.) dauhaftich 37. G. voc. \ -iligo rodoge (visek) 38. 

roridus vol tawes 33. -etilla rotougel Str. V. -icula \ ra- 

Rosa ros, rosen bom K. F. rosa- tUe r&tling K. V. 



Rnbedo 



BngA 



SSI 



riti 29. 

»ella s. Rubeba. 
lu-m l -s rot win 37. 
e-r^ -rnus^ -s s. Rabns. 
LS. Rnpes. 

Ei credda (JFd., im Texte 
PÄ. krott 29. 140. chrott 
esch 32. taaschen (rana r.) 
öca laubvrosche V.a,1420, 
et-iUa s. Rubecula. -um 
u 

)ice-r Gloss., -1, rubiter 
irm H. S. D. ruzworm Symb. 
jss wrm 40. 

cor-enm, -inm l&sch 34. 
mdas Scharlach t&ch 40. 
as rudig 30. 

US est panis decocttis eyn zo- 
7. 

►ig-o, 1: -igo 37. rust 37. 
': immundicia cacabi 37. 
an-a, -um roter trubel 40. 
igo s. Rubecula. 
lin-ium, -um 34. 37. 45. 
icium) rod seter 37. rot sin- 

1 rot schetter 33. roflf seh. 
chechtel 45. 

lilocus rinstetti (ri-) ein, 40. 

i-ilola s, -iola. -ina s, -ea. 

•ola aphelpluem 34. obs bl&t 

apfelplaim 52. 

dter s, Rubicer. 

m mensura qd, 37. 76, Gl, m. 

o s, Bubo. 

o-sus, -gus s, Ruga. 

3a routi dint 32. 

>-riQus s. -urnus. -rosus 

US. 

pnus, -ernus (-urnus ?) t. 

30. 37. 38., -rinus P. F. 

0. 38., eyn rokerich haring 

igh 37. pöching P. F. puch 

praun {mis pram sim. umg?) 
F. bosch breme 40. rotel- 
Orient); in Italia ain paum- 
Hs. arbtiscula) Meg, busch; 
Q mulebern bom 37. pube- 
Lflfumentum) struchstudig 29. 
'5. stawdäch P. F. gebug 45. 

!-a s, Eruca. -enus, -ia 

MoTtun gloHftrinia 



8. Rutenns. -ina s. Rnndna. Aohm 
s. Ruga. 

♦fRuct-are (c/. Eructare) rupsen 
O. voc. raubezen F. a,1420, rüsterSn, 
auswerffen P. F. -uare r&ifczen 34. 
-a kopp 32. -US weder nftcken 37. 
gröltzen F. tril, 

* Rudea sunt purgamenta dcmus 
hawgkerach 52. 

Ruden-s, -tes (pl?) 32. (c/. Rudis) 
segel-sail K, F. -stang (sträng?) 32. 
schif stricke F. a. 1420. saitt i. corda 
52. 

* Ruder seghenkotele 37. schwin 
drog 32. {g. -eris) kuchin n&sch 
K, V.pl, (-era) abraum w. (^coquine 
Gloss.) boh. rum F. tril rudor czegen 
boum V.a.l420, 

fRuderarium s. Rudus. 

Rudere (cf, Baiare. Rugire.) reren 
(mdenti rerindire) Sedtd. rulyn cuw- 
norum V. a. 1420. rudire (cf. Hinnire) 
ruhein <mni 29. 

*tRud-eri s. -us. -imentnm s. 
-is. -ire s. -ere. 

Rudis i. virga precoria (st. pret-) 
etc. l eyn line an den schepe (X ru- 
dens) 37. herren stap 40. 

Rudis^ rudus 34. vngelerter 40. 
pawrrisch, rüdisch P. F. ridisch F. a. 
1618. Sm. III 55, der ahd. hrotag id. 
zuzieht, vgl. (rudes pl,) hrotage Gf. 
II 492 rotake Gl. Ker. Aber weder 
diese Wörter, noch ruyd, ruydigh ru- 
dis roud, rouw id. KU. mögen zu obin 
gen gehören, die eher von rfide (canis) 
abgeleitet sind. — grobsynn-ig 29. sim. 
34. rudi-tas -heit 29. -s nuwer schu- 
ler; -mentum nuwe lere V.a.l420. 

Rudista een slijck vorer G.voc. 

*t Rudor s. Ruder. 

*Rudosus 76,, rabrosus 37. i, 

in collo pilosus. 

Rudus. pl. ruder-i zand i. lapi- 
des concussi 37. -ariüm (cribrum) 
ein sandseb 125. 

Rufe-lla, -ola s. Rapheola. 

Ruga rympe in dem liue eder in 
den cledern 37. strime i. vibex; cro- 
kele, runtzele 38. rvnczeter (X (^j-); 
rugosns (cf. Squalosus) r^nczelech- 

41 



922 



Kngere 



Bmttcft 



ter 40. rabo-sns Qloss.y -gns rym- 
pech, houerich, vnlik 37. 

* Rug-ere. -eo vi caret sup. pr. 
leonum; -io iui pr. ceruorüm 37. -ire 
kriimneD, kreczen 45. wüten (lecnis) 
52. wuchczin leonum V. a. 1420. brum- 
men (leonum) 29. 38., also de lauwe 
38. lebisch schrein 34. -itns bruys- 
singhe (leonum) G. voc. I6wen rftff o. 
brommung 29. lebenrueff 34. lewen 
geschray 32. lo*gen gescray 30. sa- 
git (4.conj.)ceruus Symb.l). 

Ra^osus s. Ruga. 

Rmna missiburi 48. 

*f Rnm-a kelbraut 32. eenstrotte 
(,) keel of crop ö. voc. l -en krop 
37. -en (cf. Erumen. Frumen. Arteria.) 
een strot in die beesten G. voc. gü- 
meiss (gen. sg.) intrug 40. indruck K. V. 
Schlund 32. ober-rach 29. -guem 34. 
ags. wasend Marh. Gl. -inare in- 
K. F., ir- F. a. U20 -drucken K. F. 
anderwaid chewn P. F. l -are eer- 
kauwen G.voc. pumen osguUwris 37. 

*Bumbo {au^ rhombus?) winkel 
mos 40. 

*f Bumb-o^ -US s. Bombas. 

Bnmen s. Bnma. 

*Bamex ruff 40. 74. 

Bumex sich-, cit-terwurtz (Ann.) 
H.Ph. 

*f Bumide (X numide) r&mere 40, 

Bumlgeriilus mer sager 40. 74. 

Bamor (c/. Fabula) runinge 37. 
rumen F. a. 1420. raim o. mer 52. 
ludvm 32. mär 34. 
. *fBunca-bor (Xrutaber Gnloss., 
-abon } -anbon i. q. dentes arpite 37. 

Bnneare. runde ani weyden, ghe- 
den (herbas inutiles) 37. 

♦tRttnci-na, -le 27., rncina 32. 
(ef. Bidubium) nögil i. roscinnm, snl- 
catorlnm H. S. Tr. nugil F. a. 1420. 
nagel 27. nüt ysen 32. eyn stoig ploch 
45. mayssel 52. uile i. lima Symb. D. 
uüil ib. App. veyl 33. ligno lanceato 
sicut est bigno i. uuidubil Pf. G^rm. 
VIII 388. vgl ib 402. Gf. 1 592 ff. II 
141 ff. III 95. Gloss. V. c. u. v. Scabra); 
r. bidugio i. sax. uuidubil et franc. 
scabo l lohheri {aga. locer Bsw.) l 



huobil {entsteUt? nhd. hobel?) ib. im. 
e}ii grope hake t. rnneo; m.pr. (•!-) 
zekele 37. 

Bnncinns gurre {vgl. u. a. BM.k 
V.) 40. gurr, baw-, acker-rog K.V. 

Bnnco (cf. Runcina) haumes, w^ 
yser G. voc. kozze (a slav. kossi 
falx??) Conr. {Gloss.). nag rfiterf^^ 
32. 

^fBnnctns s. Innens. 

* Buncus sch&ppe seu coneha depiä- 
cibas 40. rnngus schupp 74. mreiu 
rafft (panis etc.) 30. 

*tBnn-dare s. -eare. -gas s. -ens. 

Bnpes steenroets G. voc. steyn-ritze) 
-kule 37. rnpis schroff 29. veb a 
berg fl&ch stein 40. stainpruch 5i 
rnbes berg fl&ch 30. rnpecnla ejro 
clene steyn 37. 

*Bnpicapra, rabicapta 28. i. ci- 
preola rech o. ein wilde gay^ 28. 
sim. Naturb. 

*Bnpta-re {dlph., gedruckt repu- 
tare) tanen; -tio taninge; -nns ge- 
taent G. voc. 

f Bnptarius (praedo Gl. m. vgl 
rateras Gloss.?) eyn bussen schütte 
37. ' 

Baptas s. Eraptns. 

*f Barcas s. Banens. 

^Bnri-cala, -gena s. Bns« 

Barsa-s, -m vortmer 23. 38. 

Bas g&w 32. bauw i. terra arabHii 
K. F. rara gelende 40. rari-eoh 
dorffman 52. -cala gebure ib. baw-, 
acker-man i. agricola K. F. -gent 
göman; rastic-ala g5w buwer 32. 
-as s. Tyrus. -a gebdfin 40. 

*f Basca (sumbri etc. Gloss. v^ 
ebds. Riscus. Ruscus.) bfich kole 40i, 
unvg. Fischname, aus ruscapa? 

* Rus-cia etc. s. Rutenns. -cqn 
s. -tnpa. 

Rasens brftsch K. F. raysche ft 
voc. eyn hüls husch 37. mst-ioi 
hüls G.voc. gr&sch {cf. Cantabram. 
Gl.m.v. Ruscum. X brftsch sm.f) 
V. St. G. 909. -osns doemich G. voc 

Rnssata rot kleit 40. 

*tRnstic-a h. byverwurtz {Ed.) 



Sadnoel 



838 



H.Ph.mirchelepiseis 40., eig. Pflaiufe, 
X rostapa? -a, -ns s, Rns. -nlas 
s. Bisculas. 

*Riist-uiii, -osujB s. Ruscus. 

* Rustupa, nuscupa (v. Robarnus), 
rnstiea (h. t;.) pochkung 33. pokching 
P. F. bangkint (utng.!) 27. 

*Ruta s. Rutta. 

Ruta {cf. Parietaria) wyn rüde 
37. rutta rutt 34. weinkraut 34. 49\ 
rota rate t. corna Symb. D. 

^Rutaber s. Runcabor. 

•fRutela (slang) rutel, vor. ru'tel, 
m.M€g. 

Rutellum s. Ruteus. 

Rutenus rüsse 29. rewsg 52. ru- 
eenus ratze; rucia reutz, eyn lant 38, 
rmia rutzen land 37. rosci rdssen 
papulus 40. russia reussen 52. 



^fRut^us, -rum knattel (vgl 
Claaa. Contus. BM. 1 855) 74. -erum 
knuttü U. 8. D. knotel Tr. knatel 
Gf. IV 582, künkel 40. -eHus l -rum 
strichbreth i. hostorium 125. 

*Rutile. ratile s. Rubeoula* 
Rutilus Gloss. 

Rutilare glins-eren, -tern, blenken, 
schynen 38. 

Rutilus, rutnl lamperter 40. 
^Rut-ta s, -a. -rum s. -eus. 

^Rutta, rotta 34. Symb., ruta 
29. rotte 37. (i. lira) Synib. D. ratt 
34. rut 29. 

*tRutul s. Rutilus. 

*tRutam (aus ruptam? mw. pla- 
num imd fossa) der stickler, it. la rata 
Oe.V. 



'•-^VZ-^V.-N'' 



s. 



^tSaba-num badlachen H. S. D. 
itffi. 19. dwele 37. dweele i. mappa 
\ snuyt doeck i. f acitergium G. voc. 
swais tuech 52. -sindo l -sando s. 
BtrigUis. -tium badhemet K. F. 
badpfait Z. F. Marg. sim. 75. 

.Sabaoth goth F. a. 1420. 

Sabat-um sonauent 38. -ismus 
rfiug 27. r&gung 45. arwbig 33. (7»^e 
QMS ruung sim). -isare füren (aus 
fiiren), rügen 45. sabucium dusent 
Btreden G.voc. 

*tSaber s. Scaber. 

Sabina kramwitperpawm 33. 
wachelderböm 27. macholderen bSm i. 
iuniperus 37. sauin-us zauenbom ib. 
aegen pawm 33. sefib&m 29. -a seuel 
bom K. F. seaibom 32. sauma segen- 
bo*m 40. saphinus saghenb&m 38. 
sangwinus (alph. sauinus) sadem 
bom 27. 

*Sabucium s. Sabatum. 

Sabnrra zanthufe V.a.l420. 

Saccatum.sucatumsacwini7.5.2). 

*Saccina watsack 3. 8. 52. 75. 

^Saee yserin schussel 40. 

Sac-, sat^Uum s. Capella. 



* t Sacer sqq. s. ignis s. Ignis. sa- 
cerdo-s priest er, vatter, mensch 40. 
-tium th&rmerey 44. Sacr-are hilgent. 
sanctiflcare 38. -arium 29. 125. 
K. F, -ale 34., -ista 27. K. F., 
-istya 27. 32., -istigia 38., -iflcia 
31., 1: seeretarium K. V. sacrament- 
huschen 125. sim. Gloss. gherhos t. 
festibulum 38. dres- 27., treadi- 82. 
K. F., gerwe- G. voc. -kamer. gezier- 
huß (-istya) 29. segeter K. F. sygal 
(Glosse fehlt 64.) 31. heiltöm- 29., 
heilig- 34. -schrein. -ilegus kjlch 
dyep 31. kirchen dieb 30. kirich- 
pruchel 34. kirchprüchel 52. kaichen 
brichel 32. g5ttlicher ding diep 29. 
-ilegi die heiligu dink stelent 41. 
-ilege, darüber linmunde, Marg. hei- 
dinera i. ueneris 48. -ilegium kilchen 
diepstal 29. kirchen diebstal 30. kirich 
dieprey 34. 

*töac- s. Sca-riflcare. 

* t Sacri-flcia, -legus, -sta etc. $. 
Sacer. 

*tSachortus s. Soroocilim. 
Saducei volchk 33. folgy (Inümtw 
standen) 27. bessir menge F. a. HäO. 



824 



Safatrila 



% J iffi lffTiif" 



(i. ^.b.-meinen pl, FrommannZ. II 308 
nach Schröer). 

♦fSafa-trila sq. Gloss., -crisa, 
-crilinm, 'Safracrili-a, -nm s, Cif- 
raculam. 

^fSaffectns s. Suspicari. 

*tSafracrili-a, -um ^.Safatrila. 

^fSag-a l -acitas weyshayt 33. 
-aciter listi-ckait o. -klich; -atia 
bescheidickait 52. -US 1: -anus touere-r, 
-a -rsche 37. -ax synrich HO. V. a. 
1420. duck 27. gluchk, weyft 33. 
(canis) räche 140. -ana (f.), -o (m.) 
wissage 40. -are l -ire sinnelich thün 
27. sinniczleich tuen 33. 

Sagana gumi; kleit 40. 

* Sag-ana, -anus^ -are^ -ax s. -a. 
Sagena warflF 52. segen K. F. segi 

32. 93. wate Wien. V. 401 H. risch 29. 
räwschen P. V. rünß i. locana, sar- 
biistar 30. ruse; ker, corue de ligghen 
in dem -water 38. fischerhamer F. tril. 

*t Sageta s. Sagitta. 

'^'Sagia. saya i.alabrum 37. 

* SagiUum eyn stör ysern (fahrt) 
37. 

Sagimen smtlt, smer 38. 

*Sagi-na(-narius Gloss.\ -nacius 
s. Sagma. -re s, Saga. 

Sagitt-a {cf. Balista. Teca.) schot, 
dar mede schut 38. schücze 40. scheich- 
ta Symh. D. arinschoß 32. geschut; 
-are schieten G.voc, -arius scheter 
ib. l sageta scuzzo H. S. Tr. 

Sagma een peerde cleet of mael 
G. voc. stuol H.S.D. stual 1: säum 
♦. sella Gf. VI 663. som sattel 32. 
sagina watsakch, fäles {vgl. Gr. Wb. 
III 1498 V. Felleisen) P. F. saug- 
marius soumere U. S. B. saumarius 
1: saginacius somer K. F. signarius 
s. Vacciola. 

*tSag-minarius s. Sanguis. -o 
8. -a. 

Sagum {cf. Sarcile) bursat 32. 
harlach 52. sim. 12. filtz 40. 52. 
hemede 40. ein decbk tuech 33., dick 
tüch 27. saga dicke duck Symh.D. 
herene ducha H. S. D. sagulum een 
deen doot cleet of een cleyn man- 
telkeji G. voc.; doot (vgl, Gloss.) umg. 



aus dos (v. AboIIa)? vgl. sagum i 
vesUs viUosa Voce., aber auch u vesUi 
mortuorum i. cüiciufn Br. 

Sajens s. Saga. 
'^fSaga s. Sa^a. 

* Sal solt 38. wircz alder salcs 4L 
salgemma bitter {aus lutter umg.?) 
salcz 40. salpetra salpet-ri 33., -er 
30. salbetra salbeter 32. 

^Salacium s. Salix. 

Salamand-ra, -er 40. fikr irrm 
40. fefier wurm K. V. vu*r tyr F.(l 
1420. Salamander/, t. stellio, gamA- 
leon (cameleon lat. Es) d. %. ertlee 
Meg. 

t Salamantica du. salamanty, m 
statt 29. salmantUia salmonti 30. 

^fSalamentum s. Salanum. S«* 
lix. 

* Sala-ftius, -nus i. annona sangen 
(Garben) 52. 

t Salandra {s. Gl. m. v. Chelan- 
dium) i. nauis celerrima 37. 

^Sala-num l -mentnm sallaet 
G.voc. 

^Salaricia. salica terra sei git 
der closter 40. 

Salarium soldt 33. schult 27. i. 
annona Br. saluum (saltium?) 
jarlik vrucht i. annosa (vgl Ghss. 
h. V.) 37. saliare solt geben 52. . 

t Salarius grempler ,44. 

*tSalb-etra s. Salpetra. -nrra 
s. Saura. 

*tSalcum {aus bancum?) panchk 
34. 

Salea {Gloss. v. Foca) bressemo 
Symh. D. 278. 

Salebr-a ein pruch weg 52. -osiis 
scharff 27. sim. 7. 

*f Salem du. schalmenschwiler 32. 

*tSalem-on, -o s. Melo. 

* t Salg-emma s. Sal. -ia s. Sal- 
uia. 

Sali-are, -ca terra s. Salari-mi, 
-cia. 

^Salici-num, -um l saltorinffl 
eyn zolt vad 37. -um salcz-mest^ -Yas 
P. F. sali-men, 1: -num 27. saltmincz 
(X -mita) 33. salczmest 27. -na 
(solt,) eyn stete der me dat sott maket; 



SinMnlwn 



826 



8oI-, solt-water t. salsngo 
imoo Symb.D.App. •masi 
jer 32. 

nas s. -X. -men s, -cinum. 

ta 45., salmatica saw- 34., 

listel. 

i, -niii 8, Saliciniim. 

s dnrine du. guidin mftlin 

m&hle in Oberfranken). 

i-sator (Br. cf. -satio Gl. 

r weissag durch wegung der 

saltu membrorum l tremore 

K.r. 

a spekele, spye 38. speychol- 
-der 1 8. 45., als v^ dem munde 
pech hulder 8. 27. spaych34. 
9. seyf 0. glettunge (X glett 
ri Gloss, V. Auricalcus?) 40. 
: i. morsus Symb.D. 

ic-a distel HO. G. voc. salul- 
D. sim. Gf. -ula i. salices 

fer saliunt i.crescunt 142.p. 
nm.aJid. salaha; -nlas ags. 
VI 189 (X Salix; vgl. u.a. 
S. 42. Glbss. V. c. u. t;..Vimen). 
ilunca zole wide arbor 37. 
iuum s. Salicinum. 
c wilghe G. voc. wilge i. sala- 

weid, als vil als ain Springer 
de i. salamentum 0. san. 
i, uelua H. S. D. salha, üelüä 

30. K. V. felb 30. felber 
1er 33. s. marina s. Agnus 
salicinus widen 38. 
•ere, -ire (in gl. Folge) mit 
pr-ingen, -ewen 45. 
m-a s. -0. -antilia s. Sala- 
.• -atica^. Salimita. -aticus 
mos. 

mentum pickel i. -men; 
-sa G. voc. 
) (cf. Rombus), salma p. 

, pezzer talpa p. merscher 
leg. 

•etra, salbetra s. SaL 
Ipi-nga Gloss., -ga, varr. 
Ipiga (slang) salpe /. Meg. 
dx fasg tug 32. sim. 6. 7. 
{cf. Salmentum) salse, sap 



yan gudem crude; «. exta snlte 38. 
balcza sälcz 32. 

t Sals-atns soltich 38. -edo salcz* 
heit 29. -am gesolten 37. 

^Salsncinm {vgl. u.a. Hilla. In- 
ductilis.) sulcz flaisch 32. bratwursi; 
sch&bling K. F. eyn mette worst 37. 

Salsog-o {cf. Salicinum) pekel 
G. voc. lakchen, gemos P. v. bitter- 
kyt F. a. 1420. -inosns vnfruchtpar 52. 

^Salsom s. Salsatos. 

Saltare huppen, springhen 38. 

*tSalt-eriam, -orium s. Sali- 
cinium* -rum s. Suitrum. 

fSaltus {cf. Arbustum. Lucas. 
Nemus. Silua.) hocher walt K. F. hoch 
wald 32. ein statt wo vil ror vnd 
längs grag wächst 34. stett doror 
wassen 30. dobil U. S. Tr. tobel Gf. 
V 352. roht {vgl Nouale) U.S.D. 
reke in dem wolde 38. dickecheyt 
der b&me; saltuosa holtech 37. 

Salua-re helen i. sanare 38. hey- 
ligen 29. 34. saligen 34. -tor behalter 
32. heil macher 29. -torium vas in 
quo pisces viuentes seruantur 37 

*8alabra s. Salumbra. 

Salabris havlwertig 52. 

Salue west ghegroet G. voc. pist 
gegruest 33. du bist gegrugt 27. 

Salnla selba H. Ph. seibin 29. sälui 
32. salban 30. saluaun 34. salgia {v. 
Eupatorium. frjs, sauge) agrestis hin- 
dhelethe Bawl. salaiatum sälui Was- 
ser 32. 

Salum dat solte mer 37. 

'^'Salambra t?r. 2 Gloss. salubra 
fein gruen 33. verwing 45. 

^fSalunca s. Saliunca. 

Salus heyl, vnd is gotlik gnade 
edder hulde 38. 

^fSaluum s. Salarium. 

Saluus heyl, also de wunde i. sa- 
nus 38. 

* t Samar - itanus, -atanus eyn 
heyde 45. 

Sambuc-a zangh, species sympho- 
niorum 37. pück 27. pfeiif, schwegel 
K. V. -US {cf. Biscus), sambicus {v. 
Lactis) vleder; a-, e-lhorn, eyn hom 38. 

^fSamentum. sametum some 40. 



826 



Samia 



SaroQis 



^fSami-a terre (st -a) lieteme 
(argilla letme; vgl. Gloss. h. vv. wireb. 
littem Lett) 40. -ns \ -nns ta erde 
37. -8 i. arglllam undefaciunt tes- 
tos i. thorsß (ags. tho goth. thaho etc.) 
Pf. Grm. VIII 399. -U8 (stain) sami 
m. Meg. -na sliff; in pl. vasa fidilia 
83. sam-ma 52., -pnia sleuff-, 27., 
sKp- 87., schliff- 52. -steyn. 

* t Saini-er s. Tamir. -na etc. s. -a. 
*8aniitiGa semit tfich 40. samet- 

duch 74. 

Sam-ins, -ma s. Samia. 

*f Samo (Ifisel Samos?) sant uuerf 
(Insola uuerid) Gl, Ker., vgl. hier und 
Gloss. w. Gharybdis. Sentes. Syrtes. 

'*'8ampnia s. Samia. 

Sanare s. Salnare. 

*tSancti-o pracmaticabestedinge 
des keysers; -ora (aw^ sanctuai'ium?) 
bedehus 37. -flcare s. Sacer. -mo- 
nialis s. Monialls. 

*tSanda-bIla s. -pila. 

+ Sandal-1 aschun H. S. D. (de ues- 
t%bus,sic);cf. -ia, -is, -us frz. -e it. 
sandolo mgr..(rapMXiov (Schiffsarten) 
Gl. m. Sm. und BM. v. Asch. 

* Sand-aliam, -alnm Gloss., -nla 
perde cled 37. -afta ritter schu V. 
a. 1420. scandallnm sateldeck 52. 
sim. 75. 

Sanda-pila (altlat dennoch nebst 
-llpa Totenbare in litau. Wbb.!), -bila 
40., scand-abnlnm und -iolns ib., 
-apnlnm 27. (vgl. Manseolum) eyn 
tuch do man dy czoten (aus toten ?) 
mit bedecket 27. edel grap -bila; 
amer (st. armer) Idte bore scand- 
abulum; ross bore -iolns 40. 

•f Sandl-x weyd 37. weet, eyn 
crut darme dat want raede verwet 38. 
waid esch 32. -Cialis weiden t. per- 
siens Symb. D. -eea witen rog 40. 
saytenklayde (au^ wayt- umg.) 74. 

*f Sandnla s. Sandalium. 

♦f Sangui- (sangwi-) -s blut in dem 
leib K. V. -neus (cf Flegmaticus) 
war flichtiger 29. -cidinm blut ronst 
V.a. 1420. -ea tausant blat 27. -us 
s. Sabina. -snga (cf. Hirudo) echel 
G. voc, yle 37. egei /. Meg. -uarii 



pl. bloetstorters (störten, hd. st&rm 
vergießen) G. voc. -narift (ef. Bnm 
pastoris) vmbetrette h,; -rua hart- 
rugel 40. sanignarins bartrigden 
H.8.D. (9»g' Gloss.) sagm-inurliu 
hart regli K. V. 

* Sania douendicheyt 37. tobhait51 
""Saniare sweren, also eynwnnde 38. 
*tSan-ignarins s. -gnis. -lo s. -oa 

-itas s. -ns. 

Sanna kriegung (aus tr- ?) 33. nraiif 
(vgl. Subsannatio. Gloss. v. Valgiare. 
BM. II247\) 32. eyn nese dropd 37. 
sanio Sprecher 32. 

Sanns (cf. Saluus) sunt 38. ghe- 
sunt; sanitas zuntheyt 37. 

* Sapa milich rawm 33. räm gt- 
ntts lactis 62. wupp (textoris, cf. Gloss.) 
29. hotte, smand, vlod; sapum lütter 
wyn 37. 

Sapidns synne haStig (umg.), kon- 
stig 45. richend 52. 
Sapiens wis, vornunflich 38. 
^fSapnla s. Capnla. 

* Sapba jäte 12J^. p. 53, aus sca- 

pha, axdcpri. 

^Saphinns s. Sabina. 

* t Saphir-US eyn slicht glas; -ium 
eyn schyr glas 37. 

* t Saraba-llum beyne F. o. 1420. 
-IIa pl, l -lus l -nus lingua Caldeo- 
rum scheuen i. tibie; et. -IIa eyn 
huf knoke 37. 

*Sara-, sare-mantica watsack 
i. mantica 38. 

*Saratect-a sq. Gloss. -us l -or 
pawmayster 52. sarctatectun eeo 
vernyenghe of deckinghe of vermi- 
kinge (Suffix varr.!) van olden decken 
of loen daer af G. voc. sarta tecta 
cislizan luthä Pf. Germ. VIII 393 (v(^ 
Gf, VI 817. cislifaniu ib. 809. tatba 
at^^ tributume^. i. sartatectomBri). 
sarotectus ein tor l dach decliker 33. 
sarcitectorwergmeister 40. sarflia- 
gere dach geczowe V.a. 1420. 

* t Sarbariu-m^ -s s. Sorbnm. 
*tSarbustar s. Sagena. 

*Sarca (:sarculum sim.) spade'ST. 
SarcU-is^ -es scharlachen i. ralU 



SttrcDBcn 



OBRuCUI 



8S7 



H.8.D. -e dünne (X tanich- sim. 
CHass.cf. Sagum) dudi Symb.D. 

Sareimen de. czedel, schroet, scra- 
tele sim. Glass. vgl. BM. 11 2 8. 221. 
Hurti-meii %. zota 52. schrotel, czo- 
td 33. czote 27. czetel; -ciom schrat- 
puib (-pant?t;9{.8eilbantsarta Glass.) 

p.r. 

Sarcina paggasche 44. 

^Sarcinum een snijtsel G.voc. 

Sardre kleidschniden 29. sartire 
i. Saere. 

* t Sarc-itector s. Saratecta. 
-olam s. -Hins. 

Sare-, aarth- 37. -ophagus eyn 
lik steyn 37. leichstain (lapis) Meg. 

'^tSarctatectnm s. Saratecta. 

Sarc-nlofl, -nliun geda Gf. 1 595. 
Pf. Grm. VIII 392. reyt eysen i. sar- 
pa K. V. -olam spade, gr&bel (hd.?) 
87. 

^Sarda. Haupts ags. Gl, lautet 
Symb. E.: sardin-os eringas i. q. 
hinnsculas; -ia bering ib. U. 

*Sardis (gemma) sardin 29. 34. 

*tSar-do s, Cerdo. -emantica 
s. -amantica. -itas s. Micaria. 

Sa-9 so- 34. -rmentnm rab 34. 
vreinreb 52. abschnaid 32. abschnei- 
fcich K. V. reb holcz 29. 40., dz ab- 
g;e8chniten ist 40. pl spachun 48. 
iprok, winranken i. ligna vitis F. vrat. 
<BM.II2S. 521). reysecht V.a.l420. 

^Sarminea wilde keruele 40. 

*f Sarotectns s. Saratecta. 

Sarp-a {cf. Sarculus. Falcastrum.) 
gertysen V. St G. 909. egett, hayd 
[aus ayd) 33. ege 27. -ere getyn 
(gecyn?) V.aA420. 

*tSaiTab-ei, -ones^. Scarabens. 

^Sarra-cnm, -tum s. Petorri- 
tiim. 

Sarrire vmmehacken V. a. 1420. 

•fSarposiis s. Scarosns. 

Sarta tecta s. Saratecta. 

*Sarta scratele 38. 

*tSarthagere s. Saratecta. 

Sartag-o, -ines 41.ysniD r&st41. 
rftsch pfann i. strigUis, patella 
K. V. wurpanne; certago panne 38. 
larthago eyn br& panne 37. 



^fSarti-cium, -na etc.s. Sarei- 
men, -re. Sartor. 

*Sarth- s. Sarc-opharos. 

*tSart-or schrader, scnroder 88. 
•riniim Gl. m., -rina snider gaden 
40. Schneider g. 1: hang K. V. -um 
gheneyget 37. 

^fSart-oriom^ -um s. Sertmn. 
Sartor. 

Satage-re flizan Gf. III 778. -bat 
hat geflissen 41. 

Sathanas wedir sache V. a. 1420. 

♦tS- *. C-atella. 

Satell-es, -ites 41. (vgl. Olass. 
BM. III 284 ff.) eyn schynt vissel 37. 
schinfessel 41. swert degen o. schilt 
knhet (sie) 40. ouertegin H. S. Tr. 
vor nichter V. a. 1420. i, destruens Br. 

^fSatellom s. Sacellum. 

* t Sati-are s. Satur. -etaa (cf. 
Satur) gendgi 40. sacie der benftgang 
(vgl Gr. Wb. h. V.) 41. 

Satio seyunge 40. satom sat K. V. 
zad 37. nioz (cf. Gloss.) V. a. 1420. 
eyn semissen (modus) 45. 

*t Satir-a s. Satora. -icus byter, 
berisper G. voc. -us eyn hfisberner 
i. vermis volans 37. -i waltscherekken 
H. S. D. -ion (cf. Saturcia) menestinca 
101. H. S. D. rosen- (aus hasen-), 
pfaffen-hode, stendel wrcz 40. hrefnes 
leac Hb. sathiron sandel- (sie), ragel- 
worcz 46. satyra auis rabe 125. 

Satis nouch 38. s.-datio zekeringe 
37. -factio genugtunung 52. 

Satrapa lant vogt K. V. clogil 
(:mM. kluoc?) V. a. 1420. schölte, ste- 
deholder G.voc. 

Satum s. Satio. 

Satur vol, satt 34. satur-are 
fallen 29. erfüllen 33. setten i. sa- 
ciare 29. -ire sadigen, satma|[en 38. 
-itas gen&ge 40. 

Satura, staura (Gloss. h. v.), 
satira messer schussel o. tellcr 40. 

*t Satur- cia, -icia 27., -egia 

H. 8. D. Meg., -eia 0. san., -eya 42., 
-a 37., -ia 40. garten-cresse 23., 
-kirse 27., -kole l sedeny 0. san. garte 
k&l 42. k&nel 37. graten (sie) ysopen 



S28 Satorare Scalpella 

0. rag wrcz (X satyrion) 40. ueltisp erinnert an scabere grint dübin, klaw- 

f.Meg. ben Gloss. 

Sator-are, -ire, -itajs s, Satnr. Scabi-es, aec. -em cleynengriot 

-egia, -eia, -ia, -icia s. -cia. (sie?); -em profundam grintfleckeD 

Satnrnus der satjär Meg., vol jare ^- ^A- -«s schebigchayt, scheph 38. 

50. Schorf 38. schorft G. voe, -des A. 

Saaci-ns^ l -iatus wundig 33. kretzig 52. iiö. schebig, grintig, sehe- 

wondig 27. l saax-ns *. t -ius phen 33, -osus ridiger, grindiger 4a 

ghewundet 37. -iare wunden, vor w. rivdiger Sum, ruydigh (vgl. Rodis) 

f. wlnerare 38. ^^^- sere schorfhestich 38. 

""t Saugmarios ek.s, Sagma. * t Scabigonosus s, Scabreis. 

Sauin-a, -us, sauma s. Sabina. * t Scabilariu-m 2 3., -s eyn schilt- 

Saura schlang K. F. mole 40. unecht 23. 37. 

(staura lat Hs.) seur, i. q,M. sal- ^^S.^^^^'lf ''J5'^*,.^^ '""^ ^^' 

burra do^ w oLr lai egdehs itfe^/. ^cheff ^^^ l^«^'" ^2. schabmiui sce- 

sure 50 ^^ 

♦tSäuxns, -ius, -iare s. Sau- *S«**>-«' "»f *• C'**»»"»-. , . , 

^loj^ ' ' Scabios-a knaoff worcz 4p. (seh.) 

*tSax-atilis, -ifra«a efc. *. -um. dryackir «Ädt Hcmpt Z. XIII 381 

a o^ • Scabiosus s. Scabies. 

Saxo eyn zasse 37. saxoni-a *scabra (gcabra verschr. 30) 

saesenland ib. -omcum sassech, eyn sehab-banck 30, -eysen 74. schayseii 

ding vt Sassen lande 38. /-^^j 40 

*tSax-um schrof 32. inichel stein fgcabr-eus roestich i.atperl»- 

fels 40. -osus stenech; -enum ^J^^ .^^i^ ^^^ ^^.^1^ ^^j g^. 

steynen 37. -igenus felsig 52. -ifera l^^^^^ ^^^ ^ ^ ^^ 

radeber r. a. i4^0 -atilis, -tiba 40. ^ gc^^bigonosus rustich 37. 

i» br^hsam K. F. steyn-biter 37., Scabr-o *. Crabro. -osns «. -eiis. 

-bi6 K. F., -bisse 40. saxifr-aga schabrum s. Plana. 

(c/. Licospermatis) stam-pruch 33., ,^^^,^ ^^^^ 37 3g ^^ „^ 

^''f Jf o,^^- ^"«t-r'' „ lo •" vppe geyt 38. stelcze 0. stülcze 40. 

bick 22. 27. -agus bibernell 32 -agia ü ^ l/^^^g schacht-taflFel; spir 

'^"^i?'? ^*- :'*'?f ^r^'w'^^f cubulum -tafel spei 37. sckdos 

r^d.; stembrecha^ steinbreche £f Fh gehafif-t^ifel, -zagel 45. schaca l spa- 

Scaba ein schaba {aM M.) 33 tabulum -tafele 38. scatus ein wSf 

carba {alr>h. scaba) schal ^uwij/.;, ^ i, „ 33 ^ entwei-flftabel (X aba- 

schufel 27. gyg) 27. 

Scabellum schab messer 40. scha- «f Seäffa, scafa *. Scapha. Sisca. 

niel33.8caranellumbenkelen//.Ä.I>. ♦fScaia, scbala 38. ledder 37. 

Scaber, saber 30. s. adj. schoruede ag. scal-cula aioss., -acnla dunghel 

37. schorftachtich; veghemes G. voc. vlechte i. scaZa cum« 37. -ans Icyte- 

waser H. S. Vind. pfert- 40., stoz- recht F. a. 1420. 

r. a. 1420 -ysen. grint 40. hueflf schab *ScaIaria aiiis qd. 37. 76., m 

0. snayd 34. hüifschab 30. nauis. 

Scabere. scapeban ha°n gescha- *f Scal-brum *. -prnm. -cnla 

^^ ^1- s. -a. -elf ex s. Calcesmentam. 

*Scabeus s. Scarabeus. *Scalme-ya evn schalmey-n 33. 

*Scabia. stabia hruf V.St.G. .^ .'de 37. 

*Scabiatrix grint-bfisserin 40. .${>». Scaimns scalta sim. Gf. VI 485. 

76. -buserynne F. a. 1420. i. e. taxpi« scalde Synih. D. 286. 

scabiae? die Variante -bursterin 75. * f Scalpell-a, -am«. Scalpi 



Sealpere 



Searioth 



839 



Ipere (c/ Fricare). schalpere 
crassen 38. 

Icalpiga s. Salpinga. 
Ical-prain, *brum 40. grab 
52. grübe- 31, gribel- 40. -ysen. 
-, stojj-eysen, meissel K. V. 
e-n H. S, 2). -r Symb. D. -ius 
il 52. -ella scabmesser 27. 
i scrifmezer H.S.D, ein sacbk- 

(umgj nach scalmeya) 33. 
riis (cf. Gloss.) Symb. E. boor 

-eum id., bei Ff, Grrn. VIII 
q. scapeUum spripsahr {aus 
hs) ib. 1116. 

laltos s. Scantos. 
alum eyn wyn scale 37. wein- 
ir 52. 

alas eyn kese korp 45. pontis 
portis?), scalis, ant qvod rus- 
opellant clida Symb. U., vgl. 
V. Clitella. Gf.IV555. 
mnellum s. Scabelliim. 
mon-ia spriugwurtz 52. -ea 
amonea schamone, machet de 
\e gerne dürJcel 42. scamphonia 
npina H. Ph. 

m-pnale, -uele 52. bancklaken 
mck-küß 52. -tuech 34. stul- 
29. 

•cam-phonia s. -onia. -aele 

ale. 

ican-cilla s. -sile. -dabulam 

LdapUa. 

tandal-ia (sacerdotis) corde- 

Symb. D. -lam s. Sandalom. 

ndalom vor argheringe 37. 

andapulam s. Sandapila. 

and-ea, -ia 37. hochesschiffe 

schi£P 40. i. nauis stricta in an- 

parte 37. 

ndere clymen, stighen, also 

bim an leder 38. 

»candi-le s. Scansile. -olus 

idapila. 

Cannes, filtrones vilzelinge 

D.,nach Coturni; vgl. feltros, 

9, scanos Gl.m.v. Scanus? 

ican-sile stig leder 40. stey- 

p G. voc. -cUla estrier i. q. 

a (nach Scheler aus d. struppe, 

i aus strippe) 122. -dile steye- 

bachy Novam g1o««arinis. 



reif V.a.l420. -raff 20. -snla trat 
schämel 32. -sura steghele 38. 

Scantas, scaltos i. impetigo, s. 
Gl.m.h.w.l42.p.267. 

^fScape-ban s. Scabere. -llum 
s. Scalprum. 

*Scapestan diu mina Sum.^ gaus 
scaptensula {urspr, ton. Ortsn. SxaTm?- 
crvXTj) Mine {Gloss. v. Minerale). 

^fScap-ium, -ta s. Scaph-a, 
-iiim. 

*tScapt-um, l -iliam 37. stege 
reffe 23. eyn steghe rep 37. 

* t Scapu-lare, -rale 40., scu- 
pnlare 32. schappr-an 29. -on 32. 
40. schuppran K. V. schulterbein 40. 
scapola - rinm eyn schulder-knoke 
37. -bein 45., -pein; -mnr -knoch 33. 

Sca-pha, -pta schiffelin V.a.l420. 
-ffa chan, züll 52. 

Scapha s. Sapha. 

Scaphiom. scapium een hams 
(harn X hamesch Gloss.?) kiste of 
pispot G. voc. i. locus übt armaponun^ 
tur l locus ad mingendum ib. Gloss. 
Br. v. c. 

^Scara fliedme slag (lorh 9. aus 
slah) seu parua wlnera 40. 

*Scar-abeas gleim Meg. wirbel 
{umg) 40. -rabeus bibel 52. ross- 
wfipel P. F. est vermisinfaba 29. -ra- 
bins wobei 45. -ablas schr&tel {cf. 
Grabro) 32. keffer 30. scabens s. 
Gloss. h. v. strabins i. locusta; sar- 
rab-ei 1: -ones (X crabro sim. q. v.) 
pl. scherne weuel 37. 

♦fScaraxa-re, -tor s. Scarifl- 
care. 

* Scaria arbor spinosa, pomum tu- 
bemim affert V. S. Genov. Scharia or- 
busctda sp., p. rubeum a. Gl. V 578. 
(Quicherat Add.) 

Scarifica-re, -tor Ghss. sca- 
raxa-re scherfe-n 38. -top -r ib. 
scharpfer 40. } sacrificator (umg.) 
schrepffer K. V. 

Scariola gens tistel 40. sclareda 
s. Lilifagns. schaleya scaleye, eyn 
crut 38. 

fScarioth (Br.) qd. vicns eyn 
strate {umg.) 37. eyn gasse V. a. 1420. 

42 



330 Scarletnm Scirax 

t Scarletnm. scharletnm l scar- *t Scenot-aphium, -inam s. Ce- 

laticus pannus scarlaken ( X iBken ?) notaphium. 

38. ^Scenam s. Cenam. 

Sca-, scar- 52., sar- 37. -rosus ^fSceptram eyn konig czeychin 

f. irsiäus 37. i. hirsutus rauch 52. V. a, 1420. ceptram cepter, ejn 

Scaros s, Scanrus. koninghe staaff 38. sceptriger scep- 

*Scasa s. Sisca. ter treger 32. 

* Scasfepo noil 6/., -erw incastratura. *tScerutu8 s, Ceruchns. 
Scatere, schat-ere 1: -orire 38. '^'Sci-a s, Cia. -bilis s. -encu-eM 

erquellen 52. auspuelen 34. wtcomen s. Sitire. 

O, voc. springhen 38. 6r. voc, also dat Scien-s wiss-endig 29. -ig 34. -tifr 

water ut der erden 38. scatebra cns -ent 29. künstwig 30. kunstreick 

vrspranck 52. wtspronck; sprinckborn; 34. sci-biliskuntlich; -tumgewisshait 

opsedinghe (opsieninghe i^^.) G,voc, 52. -tos gheweten i, doctus, prudentj 

4 -uricio^ -oribo, -urigo eyn water pulcher G. voc. et i, vocatus (X dtus, 

springh 37. -urigio vflFwallung 32. eiere) 110, 

**! Scat-onia s, Scotomia. -ula- *t Scilla s, Scilla. 

tum s. Scutnlata. -urlgo etc s, Sclllcet, stllla 30. also, mitt- 

-ere. -ns s, Scacns. namen 29. 30. bit namen 45. 

Scanrns die stamert; adj, scbarp f Scilla merjuncfrawe Meg. rabies 

O.vocmnd. scherf Gf. VI 545, sca- 142, raub (a. d, Lat?) 74.fnuiatam 

ras krum bain 32. schuche abtretter alaudam Br, leriche Virg. seistem 17. 

40. sim, 74, (letfuger ih, vgl, latsch- scUia see steren 33. clUa eyn mer- 

bein sim, scaaras). wunder 37. sill-ae^^pertcu{i<miiuim; 

Scedia gayl o. sund o. laster 33. -ens (scyllaeus K\,) i. penetdom 

sedia sunt Instinlosa {aus lasciu-)37. euenturlik 37. 

Scednla. cedola czedele 37. i. *Scma l nitatio Glass., cms imi- 

frusi/rum gemain, dazu die versetzte tatio (l grima) Tf. Germ. VIII 401 

Gl cecllianns e^^ carto embrieff33. Scind-ere snyden; i. schulpere 

Scelerata s, Herba sc. id,, snytten 38. -atar schrinde (deyd) 

Scelestns lester-echt V, a, 1420. H, Ph, 

-ig 75, Scindula splize V. vrat. (BM. 11 

*t Scellum (panmis) dirdanday 32. 2 S. 516). hfiltzin schindel K. F. «in- 

* Scen-a^ -ia {aus xenia) richter dula bred ; sindoles dicunkur asse- 
gab 34. stena 1: strena eyn nyge res 37. cinduliis schindel 40. d- 
jar 37. cindulus id. Melker F. 14. Jh. (ÄÜd. 

Seen - a sqq. Gloss. -of actoria Bll, II 198), schindala (ahd. GL) 40. 

(-osertoria?) seyl werg V, a. 1420, Scintill-a {meist c-) mhd. vanke. 

sen-e 1: -omata pl. eyn mey l5uen 37. fanck,fannkch33. vankchP.F.fQnck27. 

-ofactor eynr der do hotten macht wunke 38. funke, ganheyster, gneystar 

mit laube 45. eyn louen meker 37. 40. ein funckel 52. f&ncklin K. V 

scenicns (c/. Mimus) antner 32. gnaist 32. K, V, -are fannkchen, 

*tScen-ia, -Icns etc. s. -awrr. 1, funchken, glisteren 33. funcken, gluD- 

2. -on s. Cennm. stern 27. loschizon Virg. (lohazan 

* t Scenoph-egla, -eya nuwe czit sim, Gf, II 151), gluwen 45. 

V,a, 1420. lap fei (vgl, labfal^.) 52. *tSclntones (t>t-w. aus centones, 

-ela kilwi 31. -la läuprost 5. 27. vglGhss.) wuzlinge {st. v-; vglfe- 

cenophe-gia eyn sterne k hochtijd der dale. Pedulis.) H. S, D. 

joden 37. -ia der Juden kirchwihe l Sciolns wyslich F. a. 1420. 

(X centaurea !) ert galten 1: ritter- * f Scip-io^ -ro richter stab 40. 

blüme 40. *! Scirax s. Storax. 



Seirpns 



Scorpena 



331 



Seirpus siecht royr V. a. 14J20, 
schliff o. schiett 52. eppde o. bincze 
(sebede o. pintz 74.) 40. ein wit 
(vgl. u. a. Vimen) 33. cii*piis sebde, 
aebenkrut 50. mer-bincze 40. -kacz (!) 
45. ein ror kolb 27. est qd. iunctus 
non nodosus sed planus 76. circus t. 
itmcus planus; sirp-ns lisch; -eus 
rischen 37. cirtus i. iuncus risch 
38. snrpus lese L papiriis Symb. D. 

Seism-a abe teyl V. a. 1420. pege- 
ning, keczrey 33. -aticus ein abge- 
aehaydner yon der kristenhait 52. 
eism-a s. Discordare. -aticus vn- 
Louech 37. 

*tScissa s. Sisca. 

Scissor schroter 52. cissor cyn 
wand snyder 37. 

Scissnra {cf. Rissura) snyde, snede, 
ächarpe 38. schneyd 34. schmid (umg.!) 
30. schnicz 29. clung 52. 

*8cita s. Cita. 

* Scitolabra leschgrueb 52. situ- 
labra \ -bra eyn lösche troch in 
famario 37. 

*tScitu-ni, -s s. Situs. Sciens. 
*tSclare-a, -da s. Scariola. 

Sclauina i amphibalus ; s, Gloss. 
h. vv. und v^ü. Armilause. Lectega. Diez 
R. Wb.Iv. Schiavo. 

*tSclau-iis wind P. V. wint 29. 
•i windeschc papulus 40. -onix (sie?) 
wyndenlandt P. V. 

Sderotis, soler-, seiet- atica 
Gloss., glirotica (o. h.v.), scliropis 
tr&sene 40. soleraeita est dura peUis 
in qua voluitur oculus herodii 52. 

Sclingit s. Frindit. 

*Sclop-iiS5 -are Gloss. slopare 
{alph. stl-) snappin (vgl. nhd. schnip- 
pen sim.) cum digitoper maxillam so- 
nore r.a.l4J20. 

Seo-ba beg 30. -ppa pesem 34. 
-pa birck i. q. vibox quod est pro 
mneisione (st. t-) ex verbere . . . relkta 
vulg. stre (sti'em vibex Gloss.) K. V. 
beghem 45. -bare fiirwen 29. -pare 
feggen 31. 

ScobiiUL scophina i. scobs 
besme l eyn houel 37. 



Scobs (cf. pro.) kerach 52. scops 
gemild 30. 

*tSco-cea s. -tia. -lantns (X 
acantus?) s. -lymos. 

Scola-ris scolare; -sticus sco- 
lemeister; -sticnlns scolmeisterkin 
Symh. D. 

^Scolia (: scobs? scoria?) hus ge- 
sti!ippe 40. hauggestutt 74. 

Scol-ymos, -antns eyn sie dorn 37. 

*tScolliis p. (Ed.) kolbo U. Ph. 

Scolopendra hamfrez, die den 
harnen f rezzent, da mit man si väht Meg. 

Scolo-, solo- 40. H.S.D., cale- 
40. -pendria, stolopendi-a 33. P. F., 
-um 27., ealdepidria 52. {cf. Ceta- 
rach) hirzwurz, hirziszunga H. S. D. 
hircz- 40., hirt- U.Fh.y roft- Gloss. 
-zuDge. hirszwng 52. rogunge 27. 
rustunck 18. ruschung A. P. V. res- 
tung (a. d. Nd.) 33. 

*Scolpas wange i.maociUa 37. 

*tSco- s. Scu-ltetos. 

*Scona schade etc. Gloss., vU.aus 
scena id. i. urnbra ib. 

'^'Scop-a, -are s. Scoba. -olos 

S. -UlUS. 

* t Scoposa zw. Labina und Nouale; 
a.d.D. schupes 32., vgl. BM. II 2 
S. 227^. Gl. m. v. Schopoza. 

*tScop-pa, -s s. Scoba. Scobs. 

Scop-ulus (lat. Gl. wie 76. Ghss.) 
golt schum 52. -oli felisa de monte 
pendens Gf. III 497. scropulns (X ^• 
schrofen?) fels 32. 

♦f Scophina s. Scobina. 

♦fScophos (scapha?) eyn prim 
(nauis) 37. 

*Scord-iiim, -eum wilde knobe- 

lo"ch 40. 

♦Scorea s. Scoria. 

'^Scorellns {cf. Amerellus) amer 
Symb.H. omer Cock. 

Scor-ia K. F., -ea sund^ 30. zun- 
del, est faculenta {st. fe-) f^esidentia 
ex . . . metaUo ignito etc. K. V. sindel 
stein 40. zinder F. a. 1420. sinter 52. 
(unglossiert) slagge, vnreynicheyt van 
dem yseren 38. 

*tScori-a, -O estvasolei 37. 

'*'tScorp-ena, -aena Plin. H. n. 



332 



Scorpio 



Scapharins 



XXXII 11,, -eta (c/. Gloss. w. Serra. 
Siren.) sirene 40. est genus piscium 
marmoris (ausmaris?) 37. 

Scorpi-0^ 1: -us 37. 40., schorpio 
38. schorpe, eyn wenn 38. eyn Schilde 
patte; lubbe pile 37. scorpion, tarant 
K. V. scorp, ain slang Meg, tharand, 
eyn eydes czail, eyn schift ader 45. 
darand 32. ein Ott er, est vermis l 
magnum signum in celo od(er) tariet 
oder tarpuchen 33. ein oders l s, 
malum in c. l ein scorpio 27. grymme 
geyschel o. geluppet scho . . (schoß) 40. 
gelup-et H, S, Tr., -itu Mon. strala. 
geluppeti stral Vind. peytsche F. i>rat, 
(153. Gloss, st 155.). scorpionarias 
armborst-schutze, -yrer 125. 

♦fScorps s. Scrobs. 

♦Scorrllls bfibschait 30. 

* t Scort-earius, -Iflcas eyn de 
ro leder maket 37. 

Scort-um lan i. precinm 33. -ato- 
rium Gloss,, -oriam hören hus 37. 
schortum s. Diobolaris. 

Scotia. scocea schod land 37. 

*Scoto-inIa augenfinstrin 74. -nia 
o"gen vinster 40. scatonia dz höbet 
swindelen 42. 

*f 8crab-era gryndt, rawde 74. -ra 
grint, rüde 40. 

♦fScrata s. Secta. 

Screa-re snufen 29. schnüpflFen 30. 
sneiczen 34. snäyczen die nasen ; -tus 
racz, ein snßdel an der nasen P. F. 

Scriba staetschriber 125. geschriflft- 
wiser 30. -lerer I maister in der alten 
Ee 34. eyn screyber meyster F. a. 
1420. scriuer, eyn de groter heren 
sake vor steyt r. tabellio; script-or 
eyn ghemene scriuer ; -nrale scriuer- 
mest 38. -urarias schriber 125. 
zollschreiber, schriflftenhalter Ki. 

* 1 8cribli-ta bretsel ader ring 125 
Ma/rg. straube /. 44. -go 1: strebligo 
in restis 7nodum torta 125. striblita 
streiblein Ki. 

Scrinium schank Gloss. (vgl. BM. 
II 2 S. 81), auch wetterau.^ identisch 
mit schraiüc? schrineum 1: stacula 
masch 38. 



f Script-or^ -urale, -nrarias «. 
Scriba. 

*f Scrobs grepp 52. serob« höbe 
(au^ hule) o. grfibe 40. scorps ei< 
fouea 37. 

'"Scr- s. Sc-opulns. 

* t Scroph-a, -ea K. V., schropka 
38., stropha 37., scroffii 40. (ff. 
Porcus) SU 38. 40 zu 37. swyne 
mouder 38. Schweins m&ter K. F. mm 
40. mocke (wett.) 5\ 27. seroftüi 
s. Snccula. 

Scrophularia s. Castrangala. 

Scrupulns schiuerstein 40. schiffer- 
32., sant- 33 sim. -stain. eyn swcr 
muet V.a.l420. 

t Scruta vasis spedes GLm. wisser 
zuber 32. 

äcrütari vorsehen, ervaren, ut vn- 
gen 38. erfragen 64. erfargen 31. 

♦fScrutarius s. Secta. 

Scrutiniam verhorung 52. 

* Seratmum i. omasum sulU 52. 
sim. 3. 

Scratum (vgl. Patt Et F. 2. A.Ü 
1 S. 273) een quaet deet G. vcc, 
hader lump 32. 

^ Scndi-tia, -cinm howa H. S. D. 
howe, schufel 40. 

* Sculp-ere (seh- 38. cf. Sdndere) 
glauen, grauen, alzo eyn glot (so öfters) 
smed 38. steinhowen Str. V. chraczen 
chrawen (scalpere) 33. -mm auch cm- 
derswo (vgl. -um etc. 142. p. 269, -rc 
i. scaiprum Gl. m.). -tor snetzere Symh. 
D. schnitzler (nhd. Eig.) Oe. F. stain 
metz 52. 76. graber 1. 30. formen- 
29., furem- 34. -graber. -tilis pe- 33« 
be- 27. (sonst nd.) -graben, -me^ 
graben l gesnitten ding 29. geaduiitz 
d. 30. gesnyecz kind i. ymago 34. 
gehawen bylde F. a. 1420. -tilia stey- 
nen äff gode 37. -tnra ergrabonge 40. 

^tScultella (aus scutella) s. lern- 
perare. 

''^ t Scalt-etas sculütz 52. -icos 
schultes, richter P. F. scoltetusscholt- 
heize Sgmb. D. 

*tScupor gnecke 40. 

*tScu- 8. Sca-pulare. 

*tScaph- s. Stuff-arios. 



Scurra Sedados 388 

♦t8«"r-Ä lotyr F. a. 1420. bu- ^Seclnsa wer H.S.D.Tr. (ouer) 

nne, leckerin; -o buflfe 27. -ilis bftbig Symft. 2). ^8^. 

)• poebisch 34. pub- tloter-leich 33. *tSeconia s, Ciconia, 

derlich, boschlich 27. -ilitas lotir- ♦Secors 52. 76,, secor 87. i. 

jt V. a. 1420. verlaussenhait {AtiS' paruus (X seger Ghss.?) vertzagt 52. 

;2a;(?enAaY;t;^2. verlazinhait id. ifone. secordia blodecheyt 37. 

n^. VIII491.BM.1 952.)U.leckeTy Secretariu-m (cf. Sacer) sacristie, 

7. lechkerung; scon-a luedrang; -o tresc (trest?) kamer 40. segrer 41. 

leb, lechker 33. schurr-o bouue; .g (c/. Edituus. Suadela.) ein vndrist 

litas bouuerie 38. kamrer 52. rott maister 30. 

Seossorinm rennila U, S. D. Gf. Secta ab schroyt F. a. 1420. etiam 

r 519. IV 680., bet Gf. ßu trennen von accipitur in bofio Br. vngelo'be o. gSt 

mrin, chume. rinnelle Symb. D. 282. gdo^be 40. vngemein gloub 29. serata 

mmele inder miile 40. gerummel in (scrata ?) vngemainer gelaub 34. vng. 

er inule 74. {vgl. remmeln n^en ren- (elUpt) 30. sec-, scru- 34. -tarins 

ein 8m. III 101). vngemein glouber 29. vngemaner 

Scuta hoczel reyte 40. eyn fag 45. gelauber 34 

* t ScuteUari.n8, ^ schüssel wes- . x Sectiporrnm (n. d. D.) schnit- 

^ . loch 32 

Scutica swepe ö «oc. schüt^r, Secubare beiigen 27. 33. besloffin 

Inieht (X scutrfer) 49. 8 F. a 1420 

•Scutifer * Scutica. schutifex »i Secula s. Sextnla. Cecula. 

!luntve8tel^8cbiltkn«;ht t. toadix 38. si^eul-um feit (ae« weit) 40. der 

Scutnlat-a, -ns Symb., l scatula. ^^rlt alter 34. klein weit a. 29. hun- 

BlB 7^ appilgro (sax. sc equus) ^^^ ^^^ 33 .^^9 ^erltlik 37. 

^rVfi/ nJ^frl^r nT'k^^^S^^- S««"™ *• Mecum. 

m. II 635. BM. II 247.) färb 75^. « j ^ i ^ ^ 

♦fSch. 8t. 8e^ häufig in 38. Scha- ?^^™^T *'^^®''' ^^''- 1^ ^"^^ 

5ya 8. Scariola, -monea s. Scamo- ^"^ ^^ f ^^^i, -^"^ "^'. »ko: na 

im. Schrlneum 8. Scrinium. Sehn- ^Jf]"^^ P^^^° ^®- -f^^^ andirgen Fa. 

la 8 Anrispuma 1420. -ma eyn westir hemde tb. kmt fei 

Seh-, sqn-inantnm camele hauwe t?' ^'^^ ^^!, ^' ^v^? ^""^^ P*^^^ 

j iifeö'. die ander geburt O.san. 

fSe- 6fo^5., semet-Ipsum l sibi Securare ^. Securus. 

I8i Sek suluen 38. fSecuris exe 37. 38. ackst 27. 

^Sebalo. sembola holztaube 74. acbst 33. agst 30. ax 29. hachken 34. 

»miila holcz tube 40. s. bellica stritacbge, helmbarte 125. 

Seeale. sicalatinkeliSywft.D.^W. Secur-us seker; -are sekeren, 

l|paleein8encko.steflFlen^t;^?.8enckel veleghen (veylighen KU) 38. 

'1088. V. c.) 52. Secus nebyn F. a. 1420. 

Seeam-eneenghesnedeofclouinghe *tSedacies 8. Sedecies. 

Kvoc. -Ina kerbe, gesneid 33. *S-, g- Symb. -edaciom (c/.Ca- 

Seeana ß. de secke 37. seccana pisterium) sichtebudel 38. hosib 40. 

5chk 33. sigona sigena H. S. D. Gf. hasib H. S. Man. hesib Vind. harsef 

Seeare hacken 52. 4. (cribellum sib) D. mülde Symb. D. 

^tSeeatriolum hacke-, Mietmin ^ö. setaciare siflen, budelen ö. voc 

ouwel-block 38. durchslahen HO. 

*tSo<^Ai^u8 8. Sica. Sedaregeseczen 89. yglichen Seesen 

Seeedereentbeggen33.weychen27. 33. slichten V.a.l420. 

* t Seclnatum (vgl. signaculum *Seda-ciii8 stuel 33., stelle- 27. 

im.) eyn jnghesegel 37. > -macher. -rg l -targ st&le makefs Wl, 



884 



Sededes 



Sempecca 



Sedecies.sedaciessechczehenuert 
RV. 

Sedes stoul 38. 

*Sedia s. Scedia. 

♦Sedü-e sidela KS.D, sidel 52. 
h&rnsidel 32. sim. 5^^. sidel-, ge-stül 29. 
gestalte 30. gestueU 34. zedel 37. 
sedel, eyn grot bang; -ia stolte in den 
kerken 38. 

*tSedüis s. Senilis. 

Sediti-o (cf, Insidie) czwenunge 
V. a. 1420, gesehene, vberlo'flF, stit 40. 
athunga (?), strid P/. Grm, VIII 393. 
heimstrit, liutpaga Gf.III23. VI 7 49. 
geraize H. S. Tr. twist of warringhe 
(werange 132. \ werringhe dissidia 
KU) of oploep onder dat volek G. voc. 
zwylauff; -osns auf stossig 52. 

Seduc-ere vor-foren, -leden i. ab- 
ducere 38. -tio s. Obductio. 

t Sedu-lus (c/. Creber) amsig 30. 
-lum sine dolo Fest v. Publica, -s t. sine 
dolo Pop. t.^}Viedubio (^t^nt^.^mammunti 
Gf. 117 30. -litas emsickayt 52. sim. 76. 

* t Sefrisurra {ans seriphium ?) 
mettren herha 40. 

'^fSegenata s. Segmata. 

* Seger, segor i. paruulus nMs 52. 

seor i.parmirS Vv.c.q. -Itui 52. 

Seges wachsend sat K. V. wachsend 
som 32. 

*t Segeta est serpeiis cdlmus 37. 

* Sege-tarius s. Ferenarius. -x 
s. Ceyx. 

* Segmata. segenata sunt fasde 
mulierum wintel 52. 

*Segment-am zerhowen claid32. 
-atns (c/. Stragula) stramilaht Gf. 
VI 753. 

Segnis lassig V.a.l420. 

*t Segor s. Seger. 

Segregare delen, also me de lüde 
deylet 38. 

♦fSeleriter s. Celer. 

* t Selinnm merck, espe i. apium 
G. voc. 110. 132. selim-um l -o epflF 
^^. sylyaon epfich Gloss. selinon 
eppfe; s« agrion breme krut, bannen 
f&s 40., vgl. prunnenkraut selmonog- 
rion 74. brennekrut , hannenfiig apium 
mgticiim Gloss. 



*Sell-a s. Sagma. -arins: 
37. -ipendium satel-tasch 33., - 

*tSelop-iti, -tipns s. Zelol 

^fSeluium s. Sylphium. 

Semel ainsten 33. ainest 30 
29. 

Semella s. Simula. 

*t Semen li- 25., la-mbri( 

wormkruit 51. sim. 25. 

*tSement-arins, -is, -nn 
mescere s. Seminare. Gerne 

Semestris ein siten kugelecl 
ander siten flach 40. sim. 74. 

*tSemicalor s. Tepere. 

* -^ Semicin-ctinm schmale 
K. F.-tiumhalfgurdeli/.S.D.H 
lackyschs V. a. 1420. 

t Semicubitales cranch 1 
V. a. 1420. 

^Semihostinm s. Semios 

*tSem-inare seygen; -< 
(-inescere?) saden 38. -entii 
33. -entarios seer ib. ein sa 
27. -inium erd weher 32. 

Semine-cishalp toyti.semia 
V. a. 1420. -X g. -eis half doet 

♦fSemin-iscere Gloss. j -ei 
-ium s. -are. -osta s. Semii 

* Semi-ostium^ -hostiam (c 
pugilium) heke, eyn bret dar i 
half to d8yt 38. 

* t Semi-repletus s. -uaci] 
*Semisericum schemelot I 

halp sidin tuch 40., vgl. Gloss. ^ 
melot Fr. II 160'. scharablät 1 
2 S. 80. Diut. II 130. vgl. Sm. L 

*Semispa-ta,-cinm Sachs, si 
lin 40. 

Semistinnm. simistrinom . 
licorium. 

Semita (cf. Callis) päd, sti 
pfad der lut (lute?) 32. 

* t Semi-aacuos l -repleta 
halflf wul 38. 

* Seminncia halb gewicht i 
Seminstus. seminnsta ha 

brunnen 41. 

Semotus auff gewarffen 3 
geworfen 17. af ghelecht 37. 

"^ Sempecca. senipecta i 
herro Symb.D. 



Semper 



Sepim 



886 



Semper allweg 29. 

Semper-niaa^ -nians Hb^ -sma 
L, -f^Umn 40. (cf. Barba ionis) 
igrüne 50. sin-grfien Meg. -fülle 
!b. blatiog 27. pladlass F. F. plod- 
iB 33. huss wrcze 40. 

^fSemida s. Sebalo. 
I *t3^iiA<^ion, -ionum^ -um, -nlam 
; Senecium. Senator. 
'♦Sen-,sw- Oloss., sim- 32. -amur- 

ü {atss -murra?) mos, flecke 40. 
kw. 74, ma£fel (infirm.y au^ massei) 32. 

Sena-tor romischer richter K. V. 
Dmer 32. -calam rat-haus 52. -hus 38. 
^ ^fSen-e s. Scena. -eca s, -ecia. 

♦Sene-cia herlinc H. S. D, Gloss. 
ici erline (sie) Symb. D. Äpp, -cia 
dnber fei; w.u. -sca (-sta?) wildi 
eb 32. 

* fSeneci-a i. makdictio l detraxio 
impdrcdio (aus imprec-} sefiium 37. 
Mms i. plenus detraxionibus 37. ein 
achreder 52. -o tiltap m. F. tril, 
eneca vnuletikeyt l senam (atis 
mam ; vgl. 76. Gloss. v. c.) V. a. 1420. 

*Seneci-am, -o Hb., senac-io 

•ionnm 0. san., -um 40. born- 
risse t. apium aqne O.san. burne 
resse (senacum); bein wurcze 40. 
runde svylige {e. groundsel) Hb. 

•fSe- s. E-neetos. 

Seneetos older; Senium alder 
lies leuendighen dinghes ; antiquitas 
. a. d. senescere (cf. Antiquus) öl- 
en 38. 

•fSene-facta s. -sia. -rare s. 
erenns. -sea s. -cia. 

Senescal-cns^ -los marg stal (sie) 
0. 

*t8enesc-ere, -i s. Senec-tns, 

ML 

*Senesia s. Sensia. 

Senilis (cf. Vegetus) altlich 29. 
im. 30. sedilis a'^klich 34. 

Senio ses oghen inden teerhnck 
K voc. seg K. F. tawft 52. 

*tSenipecta s. Sempecca. 

*Senis du. (Siena) zä den hohen 
Innen 32. sifn.74. (trifftmitder Glosse 
M Sententia 74. Gloss, zusammen). 
ohensen Oe. V. Vgl. zu der hohen 



Sin Stromer Chron. der d. Städte 131. 
385. Haupt Z. XIII 177 zu Neidhart 
von Reuenthal 41, S2. 

*tSeni-am s. Seneetos. -xtra 
s. Sinister. 

* t Seno-f actor^ -mata s. Scena. 
-nes s, Franaferetes. -rns, -rosos 
s. Sonns. 

*tSens-atio, -atos s. -rns. -ere 
s. Censere. 
*Sen-sia, -esia 52., senefacta 

(?) 37. est virgo pudiea. 

Sensim melich V.a.l420. 

Sens-ns leiplich erkantnij^ K. F. 
-atus synnig 30. be-, voU-s. 29. we-B., 
wolbesunen 34. -atio achte, eyn bered-, 
besprek-inghe i. deliberatio 38. 

*Senta (t. tharmus 52.) s, Tenca. 

Sententi-a (cf. Liber) sin 32. or- 
del; -are ordelen 38. (smare?) or- 
teylin r.a.l420. 

* Sentes (cf. Sordes) domheck 52. 
Sentina stilla Gf. VI 671. lat.! 

(traufe sim, Gloss., vgl. stillariae 
aquarum ductus Gl. m.). aytczueht (cf. 
Gloss.) V. a, 1420, V, vrat. dorn 40. 
74. buschen 40. (aus nd. dork id. 
X sentis?). 

Sentire. sensisse fumeman 48. 

*tSentnm s. Centnm. 

*tSeor s. Seger. 

Seorsnm beseylig 34. beseyts 114. 
eyn rück 45. 

*Sepa s, Cepe. 

Separare scheden, delen 38. 

Sepe dicke, vel, vele, vake, vaken, 
stedeUken; sepissime alder dickest 
38. 

*Sepedium s. Sepidinm. 

Sepia cudele Symb, D. 278. kattel- 
visch KU. schrib schindel (schnidel? 
scriptoris) 32. i. atramenium Bk 8e- 
pins V. h. V. 

* Sepi-cecnla, -cedola bechsterz 
H, S, B, -tecnla t -etnla lister 40. 74. 

*Sepi-, sepe-dinm i. refugium 
freyung 52. 

* Sepi-etnla, -tecnla s. -eeenla. 

* t Sepinaga zaunschlfifflin K, V. 
-foga zunschlupff 32. 

♦fSepins s. Cepe. 



336 



Sepius 



Serpere 



*Sepias lithus H. S.D.{derepÜ' 
libus). Tr. (de piscibus), nicht X ta- 
bernawi./ vgl, nichus {v, Cocodrillus)? 

Seps swarczer wrm 40. klein schlang 
K. V. 

*tSept-em seuene 38. -em montes 
septimunt H. S. D. Gf, VI 73. -ies 
Ä. -imos de seuede 37. -ember (cf. 
October) herbst manat41. deheruest 
man 37. fulmant Ff, Ms. a. 1460. 
(BM.IISd), fiilmont 41. fülraonet 
0. der o'^gsten 40. -entrio (cf. Citip- 
rio) niderlant (X fiorder- ? vgl, oriens 
ostarlant 6/.) 40. norden, myt nacht, 
dat verndel van der werlte, dar de 
morgensterne steyt, lic tegen ouer 
dar de sunne an dem middaghe steyt 
38. -istellium evn zeuensterne 37. 
l yrsa minor seuensterne, vnd komen 
nummer vnder dey erde 38. -uage- 
sima verkund zit 29. -uagessima 
30. mä allä hl let 32. -imania wekene 
38. -imanarins eyn weken dener 37. 
-inernia wegrich, weg breitte 40. 
-inerdia wegebreida i. centinodia, 
plantago H. S. D, 

Septum vor slossin V. a. 1420, est 
munici (?) tfinen (,) planken; pl, -ta 
die. loca munita 37. (seps tun; sepire 
tunen 38. Gloss.) 

Sepultara graft 37. begrebt 29. 

Sepum tallech 37. 38. talch, vnslet 
38. vnschlat 31. vnstlit K, V. vnslidt 
33* vnslecht 27. seuum vnselt n. V. 
tril. 

*Sephii*us vefittis nord westen 37. 

'^'fSeqaenti-anariiis &/o^^.,-ariiis 
Gl.m., -onarius sequener 29. 

*tSequest-er griezwarto i. ago- 
nitheta; pfandragari qui pignora por- 
tat H. S. Tr. schlichter 32. krieg gutes 
behalter auf recht; -ra (-ria Gloss.) 
versienerin K. V. 

*tSeqiii-pes, -tes 45. ein nachuol- 
gent 33., fulge 45. knecht. 

Sera portatilis malen slot 38. 
malslotel 22^ 

Sera- 1: sero-eimu ziger, est glossa 

substantia lactis cibali^ fragilior et mi- 
nus vnctuosa quam caseus etc. K. V. 
sirmagam kej^ wager 32. 



*Se- 20., ser-raenlmn zappe 2a 
8ymb. D. 

Serapelline. xerapellina ver- 
nossen kleid K. V. 

*fSevApnünvi s. SerpiUnm. 

♦fSerapherary*. Ceroferariofl. 

Serap-hin, -fln brinnendet minne 
engel 40. 

fSera-re to sluten 38. -tos be- 
sloten 37. serola schlosslin 52. eyn 
clene slod 37. 

Seren-US haitter, lauter 52. -itas 
(cf. Tranquillus) luft Bchöni 32. lufies 
heytere o. schoni 40. -are klem 27. 
senerare chlagen (sie) chlaren 33. 

Serere segen 29. Gloss. 

Seres eyn ziden worme; sericui 
zyde 37. 

* 7 Ser-ex s. Ceyx. -ga s. Cerga. 
Seri-a, -ola (v. Fidelia) crftch 

Sgmb. D. ge meyn vag, zenephan 45. 

Sericum s. Seres. 

Series (cf. Riga) schicnisse 37. 
Schickung 29. 

' * t Ser-iola s. -ia. -lingus s. Ste^ 
lingos. 

*Serm-o s. Fabola. -ocinare 
cosen, reden, spreken, segghen, de 
dinghen, coddern, keuelen 38. 

*tSernat-atio, -ns^. Stemutare. 

Sero spaut 32. late, spade 38. 
serotinus id. 37. speytig V. a. 1420. 
abend-ig 29. -zittig 30. -czeytiger 34. 

^Sero-ciom s. Seraeiam. -phagia 
s. Xerophagia. -tinus s. Sero. 

Serp-edo, -eto 29. masele 38. id&| 
29. massein an den beynen, grint fi 
dem heubt 45. grint uff der hat 30 
darum: grint, auff den hoden 33^ 
off den hunden 27. t&wrm o. ro'ber 
l rnbor (roff 7. sim. Gloss.); -igo 
(cf. Impetigo) zittersche 40. 

* t Serpe-re slynghen, crupmi, ako 
eyn al 38. -ns slange, snake 37.38. 
-ntaria (cf. Basilia) günderam 27. 
gendel redt (aus gundel reb) 33. wm 
krut, nater wrcz 40. -ndaria n. worcs, 
g&ne rebe 45. -ntilla gundelreb P. V. 
wundreb (unig.) 30. -ntUlus gundreb 
34. -ntina wedewe (aus wedewinde?); 
f. columbrina naderwort «yn and 



j 

^ 



; 

I 



1 H 



%&tptto 



aMktt« 



^»I 



jdie 38. natorwurtz 52. -ntam 
lg 40. eyn vor span i. menile 

>erp-eto, -ipo s. -ed(K 
pilln-m wilde boley, kenle 
40. kundel 33. wilder kamich 52. 
ec G. voc. -loieh Symb, D. -s 
(aus origanum) Hb. -m lat., 
rapullan quendeln 51. 
>erps serp (slxmg; vgl. mhd. 
t) Meg. 

rpnla schab vermis 40. schabe 
runcia (7«er Aar ?) id. Str. V. 

lerra s. Tribula. 

rra wasser stelcz 40. 74. 93. 
ra sege 40. cerr-a saghe; -are 

38. serrator sagmayster 34. 
^ s. Se-racalom. 
rator s. Serra. 
$err-atida betonienkraut 143. 
)athomenkraut 74. -eta batenien 
0. 

Jerris draut (drant?) 41. 
ertam schappel 40. e} w ^hulden 

sart-UDi l -oriam 37., cer- 
IS. eyn crans. sert-are i. -am 
^6 Gl. m. -ino ani t. amo 37. 
tu-s, -m gephroft V. a. 1420. 
«are holden, alsemetruwe edder 
rt (ellipt.) 38. 
Tuia trechter 37. 
ni-men, -tium, «trix s. Ser- 
•pa 8. Ceruipa. 
ola s. Serare. 
rnm wadeke 37. 38. molken 
er wasser (c/. Seracium) 40. 
I: oeru (quod de caseo exit dum 
%tur) wefzech (aus wedick sim.) 
D. 

Serancia s: Sisrpala. 
5ras ripe; eyn olt osse 37. 
^ransa, -as s. C-. 
a-as, -aas eyn eghen knecht; 

eghensdiup 37. -itiam denst 
xlenst L premiam 38. -itrix 

B 34. 

lesa-ch. -d s. Sesam. 

«lis. siseles sirmentane (at^ 

montaoa) h. 40. 

Messet 8. Sesam. 

isio satinge i. qoietacio 37. 

ibrndk, Hamm § loMMrlnm. 



tSestertta-m^ -i^ s. {Sex, 

'^SesMcinm melpewtel 52. 

^fSes-us l -ad Uiand 37. -adi 
1 -set 52. i. Mfisas 37. 62. 

Seta borst K. V. börste i. setls- 
trum 38. biürste o. visch snfiben (91^. 
scüben? X <^«te, une Gloss.?) 40. se- 
tare borsten 38. borstilen of nw't bot- 
stelen neyen G. voc. seti-ealnm t 
-strum borst, instr.peäandiorines 37. 

*Setaciare s. ^daclam. 

«fSethitai s. Cethi. 

*Seti-ciilaiti9 -Btrum s. Seta. 

* t Senca s. Tenaa. 

*Seaere gransen, grimmen, torn^ 
t. irasei 38. seuire orsus brymmeA 
V. a. 1420. pr. vrsorvm 37. 

Seuer-as hertl-g; -Itas -keyt V. 
n. 1420. 

•fSeua-m s. Sepum. -rare *. 
lurgaiilen. 

Senns scharff 52. 65. 

*tSex sehes 45. sesse; sexag- 
inta sestich 38. -ena scock 38. schodc 
125. -enarins sestech tal 37. -esimns 
der sechzigoste 40. sex-tnt; der sehest 
45. -les sechsmaln (u.s.f.yau8g. sep^ 
ties sibenmal) 29. -tintts sesse ed^ 
zes valdich; -tnplexsesYolt 37. -ntltiws 
luzri XII urdias Pf. Grm. VItl. -ta- 
rins sechsteling V.a.l420. 6ehe6ter45. 
ain win fiertel 76. mauj^ 30. greeo Wh 
mim xo*p^§ JPap.^ cerlx Br. -starinB 
sehster i. sexta pars oongii que in scrip- 
turis dicitur heim tonix (aus hemi-) 
40. -tnpes los ib. sestertins ein 
ducat 125. 

fSextnla^ secnla s. Smisecnlab 

Sexus cunne 38. kunn 29. men- 
schen sundrung 32. 

♦Sya swinlus 38. eyn sy^oi Ws 37. 

^Syafragma s. Diaphragma. 

*Sibeldingnng. sibildingnm sy- 
belling, epiappel 38. 

Sibi s. Se (ipsnm). 

Sibila-re (c- 38. l slbyllare F. 
a. 1420) hyschiczen 34. süssen, alsome 
kinderen deyt (vgl. u.a. Sosurms) 38. 
sibellen 33. (serpenium) wyspiln V. 
a. 1420. wisplen (serpentum) 29. -*bit 
wispelt 41. sibolns kysfaung 27; si- 

43 



S38 



Sibildingam 



Siliqaa 



bulas wispel 29. sibelung, hischung 
33. vnke o. (aus vnken?) pfisunge 40. 
sibilns pigpeln, zitschen 44. 

* t Sibildingam s. Sibeldingung. 
Sibilla ein weyse Weissagerin K. V. 

sim.93. wyssegerynne V.a.l420. 

"^fSib-ium s, Stjbium. -ilus^ 
-olus, -ulus s. -ilare. -nla. 

*tSibal-a, var. -us wispel (slang) 
i. regulns Meg, 

Sic so, also, alsus 38. 

Sica plante {nd., vgl, Goth. Wb. B. 
48) 44. Stabes swert 40. sicca t. la- 
tens gladius ein verborgens 27. ein 
swert von einem holcz gemacht 33. 
si-^ sie- 37. -carius eyn hemelk mor- 
der 37. moerdener G, voc, seccarius 
(aiph. si-; X secare) hauwer V.a. 1420. 

*f 8ica-da s, Cicada. -la s. Se- 
gale, -rius, sicca s. Sica. 

*Sicc-are droghen, drughen 38. 
-innm (c/. Aridariura) deyse, eyste 
G.voc. -iniam dare, age 27. 

^fSicc-arins s, Sica. -inium^ 
-inum s. -are. -onia s. Cicoiiia. 

Sicera machtig 34., edil F. o. 1420,, 
ein gemenget 27., ein gemein stark 
ge- 33. trank, sincera lutter (sinr 
cerus?!) drangh 37. 

Sicilla ceciUen landt 125, silicia 
(Xcilicia?) silicia land 30. siculns 
ein czeczilger 33. sim, 21. aliquis 
clecilia ein cilier 27. 

* t Sicomiims (X si minus) ab icht 
mynm V.a. 1420. 

Sicomorus (c/ Celsa) eyn mule- 
bern b&m 37. wUder feygenpawm 52. 
sim, 74, töricht (X moros 1) viecbom 
F. a, 1420. 

*tS- 5. C-iconia. 

*tSicopha-nta, -nca l -ginns 
eyn vighen eter; sicopolita lies {sie 
cf.Gloss.) 37. 

*tSicos {aus sitos) i. triticnm 
wethe 37. 

* Sictr um {cf. Secatr iolum) est trtm- 
cus super quem secatur 37. 

Sicubi alzo anderswo 27. sim. 5. 
so wair (nrhein.) 5. 33. irgeen F. 
a. 1420. 

Sicolus s. Sicilla. 



«Sichln s. Cethi. 
'^'Slcho-, sy-mackia zelc s 
F. a, 1420, 
Sidere vogel sicczen F. a. li 
Sideritis s. £rcnlaris. 

* Sidile est epita {?cf. Gloss, 
seile der perde 37. 

*Si- s, I-dranla. 

* t Sif a Gloss,, sif acrisa s. ( 
culnm. 

*Sigalo s. Secalc. 

Sigill-nm segel, be visinge 
breue 38. -ator l -ifer sigler j 
-are vor in gesedeln (sie); - 
czeychlich V.a. 1420. 

* f Siginus. sigim scorium l r 
142. p, 272, 

Signare (sepulcru/m cum lapiä 
sigilan 48. 
^fSignarius s, Sagma. 

* t Sign-nm {v. Meta), -etum 
-eta kischit 32. -are tekenen, n 
merken 38. -arias eyn banner ^ 
eyn zomer (equus) 37. -ifer i 
Symb. D. uenere Gl. Mar. (nhd. 
ner Eig.). -Ites öchenas, ist ei$i 
dri^tglasuar 42. 

*tSigon-a, -la s. Secana. 
*tSig-sonte^ -uta s. Cicatu 
*Silab-ra^ -a haspel 52. 76. 

* Silage p. vlegge 37. 
♦fSilba ete.s. Syllaba. 
Silentium (eeel.) Stillung 32 
Siler widelin h. 40. weinstc 

restis qua ligatUur vites 52. m 
Gloss., daraus velthaber s. mOD 
{cf, Seselis)? s. m. gaiz venichel 
s. montanuni wilde aderveltkom 

Silex flins H, S. Tr, Man. 
Vind. wak o. kisseling 40. sili] 
serling, eyn hart steyn 38. 

*t Silex, -ix s. Filix. -ic 
Sicilla. -iciuni s. Cilicium. 

*t Silig-o rock K. F. dinkel 
roko H, S. D. -eneus rockin V.o.. 
-enus r&cken 45. 

*f Silinasorida s. Slembri* 

*f Sylindrum s. Cilindron 

* f Siliuum. siluum (silni 
eyn solt vad Ivasthuris 37. 

*tSiliqu-a griess klyen 40 



SiUz 



SincopiB 



3S9 



8. -e td^ drauer ib. treberen 34. 
•ewer, bucheckir F. a. 1420. troester 
2. -ie trester von den trüben 29. 

^fSil-lx s. -ex. -laa s. -oa. 

Sfllaba sqq. Gloss. silb-a sillab; 
itica litera bfichstab 29. sillabi- 
ire buochstaben V.vrai. 

•tSillens s. Scilla. 

Syl-^ sMogismns beschliessender 
r. F. sylo^smis der rede sloz F. 
. 14J20. 

8ilo-a^ -ma 27., Millaa 33. ein 
Bsser. 

*tSy- s. Syl-loglsmns etc. 

♦fSiloma s. Siloa. 

"^fSylphium. selnian^ silnasil- 
inm s. Asa fetida.' 

♦fSilu-a vtdg. walt, scü. wilder 
r. F. -atlcnm (ellipt.?) sannen wir- 
el h. 40. -ens iag hunt 40. 74. 75. 

^tSilaasilninm s. SylpUnm. 

SUanisp. barbe 40. baruolf. S. D. 
irling 32. (Ed.) barbo; 8. glanis 
Ann.) welca U. Ph. 

•fSilu-s 8. Biblus. -um s. Si- 
iiinm. 

^fSima s. Simila. Stima. 

Sima, } simma K. V. leber-hule 
0., -hftlin K. V. sim. 74. 98. vernimia 

. Ä. V. 

♦fSy- 8. Sicho-machia. 
♦fSim- 8. Sen-amorca. 

Symbolum giuuerf Gf. I 1039. 
^l. BM. III 740). urten /., zech /. 
\ tril. vtügo zecha quo quisqtie stmm 
ortionem confert l^S.byssechtlcredo 
"^.0.1420. 

*Simen (au8 siren?)merfisch 40. 74. 

♦f Simeta (a. d. Sluv.) schmetten, 
ih. smetanjce V.txil. 

* Sime-ns s. Simus. -x s. Cimex. 

Simia effein 40. 

^Simicia haid 74. siniciaheyde 40. 

Simil-a semel, est panis caftdidis- 
mus K. F. l -ago zemle V. a. 1420. 
dmella semele; \ simola sammele, 
ecfaghc 38. sima simele (siniele?) 
1). simela (farhiae tritid) grieß, 
q. medidla donst H. Ph. 

Simil-are gheliken 38. -itudo s. 
Inigma. 



* Sim- Olö88.y 8imm- 52., simpn- 
(simpn-?) -ista kemerer V.a.l420. 
ein yndrister ratgeb 52. 

*f Simistrinnm s. Semistiniim. 

*t Simma s. Sima. 

Symon-ia geistlich wficher 29. 
symone-i 34. -acus -yer 34. heiliger 
ding köffer 1 verkouflfer 29 sim. 

♦Symph- 74., simps-elida (^ämä 
stymphalida sumpf, mit den Glossen 
zu Confragum gemischt) rümpf in quo 
fraga leguntur 40. rampflf darein man 
erper list 74. 

Simpl-ex {cf. Abstractum) aluerr 
(-m?) edder eynt-voldich, -woldich 38. 
cinlitz-ig 8. 9. -tig Conr. (vgl. 8m. II 
531). -US einfechtig (us.f. duplns 
sqq.) 29. siuplex einlichkeit 40. 

"^fSimps- s. Simpli-elida. 

*tSimpuista s. Simista. 

*Symphytum. simphicio bein 
welle h. 40. 

Symphoniaca (cf. Laterculom) 
bulse 0. bein feile (sie, cf. prc.) 40. 
hennebelle (e. henbane) Hb. 

Simul to samene, med eyn ander 38. 

Simula s. Simila. 

Simulacrum abtgoterey 52. 

Simus flach 29. 40. krumpffoter 32. 
crumik naze F. a. 1420. simeus 
schlechtnessig 33. slimpnasis 27. 

Synauche. squina-ncia K. F., 
-ta 40., iuquinancia (X inguinaria) 
32. kel geswlst 32. g. 40., verschwulst 
K. F. der kelen. 

Siuape. synope 1 sinax senf 

F. a. 1420. 

* Sintfpi-o^ -ones sax. cressa H(mpt 

III 383. 

^-j- Sinax s. Siuape. 
Sincera s. Sicera. 

* t Sincip-ut Wirbel 32. K. V. por 
nack 27. -ot schoppe V. a. 1420. 
ciucipud eyn nacke 26. vomhouet 
i. frons 38. 

♦fSiuc-opis, -upis 29. 38., -opus 

32. 34. beswolunge (1 aus g) i. amen- 
cia 38. weczweiflung (umg. sim Gloss.) 

33. czweyfel 34. scharmdel (ati^ Schwin- 
del sim.) 32. swindlung 29. 34. ge- 
schwinden Z^. F. odymbroch F. a. 1420. 



3(iO 



Smoronoe 



harosen- 40«, hertz- 25.-kist(c/Ti8is). 
-opare i. am^iis fteci beswoghen, 
be swymelen 38. becurczen 33. 

fSincrono-s mede tidech 37. -n 
glich aldir V. a. 1420. 

"''fSiiicapis s. Sincopjfl« 

*tSmd-a, -anabnlam sluder i 
fanda^ 37. 

Sinideriais funckli 32. himelsche 
selkrafft K, V. dy obirste vernuft 
F. a. 1420. 

Sindicus ei» hern vor diner 1: 
tetiger 27. ein hören von teyding 33. 
(b^e entstellt). 

*Siud-o (cf. Bambicium) syndael 
37. sindal, syden want 38. semid 93. 
semet; toten kaid (sie) 32. sindelis 
(aus -1 ist?) edel gewant 33. -on.ein 
toten tuecb ib. wisse gesmide (aus 
semid umg.) o. mitteler (vgl, mitler, 
mitling Sm. II 652) seu pannm 40. 
milter (umg.) 74. samat, weisser pfeller 
JSf. K*. -or eyn hals doyk 37. iasin- 
4oiie wjsser schetter 41. 

* t Sind^oleg, -nlai s. Sciodula* 
-on. s. -o. 

*Siiidiila (aus finicula sim?) it- 
nichil 74. wen^cbe 40. 

Sinedra sach verhirer stul K. V. 
für Sprech stul 32. rieht stül 52. 

*tSin-ere s. Dimittere. -giUatim 
s, -galos. 

* Singire pr. anserum 37. 
Singra-phus kauffbrieff 52. -fos 

hant feste 40. 

Singularis vztrib H. S. B, Gf. 
eher o. usdrfp 40. usdrib 100. 

^fSingal-ator, *ii£i .$. Gingula. 
-ariter s. -us, 
^fSingulip«^. SiiiiagiiiL 
Singult-us {cf. Eructare) sdnfcung 
40. züchte i. suspiriam 37. heschicz 
34« hichcz 29. hesch K. V. heisch m., 
schluck m. V. tril. schuk 38. der sligke 
51. der roph, hixen, kalph (?), schluck- 
nisB 48. nesch 32. heschung 33. gigung 
27. snuflecinde Gloss. snoslition Pf. 
Grm. VI 390. (snolition Gf. VI 847. 
aus snof&tiun nachHoUernann). giffung 
45. -are gÜFen 45. schukken, also 
eyn vp roufet 38. gesehen V. a. 1420. 



gij^n 27. bicheczen 29. heschiezen. 
jiischen 33.8lanüczen 34.8&iifBc9EenF.P. 

tSingal^us iczlicher; -ariter e)B- 
liczlichin; singillatim (X ^') son- 
derlichin V.a.l420. 

*tSinicia s. Sinicia. 

Sinist-er de luchter hant 36. g»» 
linck Oe. V. -ca glincki 32., lecz 31. 
band, (die) lenck 52., lenchke 33, 
glinck K. F., tenk 1. hant. -orsu 
tenkseytig P. F. denchk o. lendik 
seytecht 33. tenchkseytig 34. senil- 
tra uuinstra Gl.Ker. 

*Siniaga8. singnlius i vnammus 
ainmutig 52. 

fSinod-os phoffindoz V.o. 1420. -■ 
seynt, der papen richte 38. priester 
capitel 32. prister- 52., prueder- 34. 
-schafft, -icos eyn zend here 37. 

fSynonimavileynbedut V.o. 142^. 

*t§yno-nnm s. Macedoniciim. 
-pe s. Sinape. 

♦fSinplex s. Simplex, 

Sintagma czusamne legunge F. o. 
1420. 

*t Sintermale, sintrimala (ntt 
tronale?) oyn.veghe cloue (glaüo^ 
tarum) 37. 

Sinoare s. Sinns. 

Sinnm {cf. Caseale. Stima.) ke^kar 
74. K. V. kesevad 38»8chleck-, rael- {aus 
melk-) -kübel 32. eyn melk vad 37. 

*tSinn-s schot 38. eyn schoz, helle, 
bosym V.a.l420. mer wall 32. -n 
schawsj^ 34; strupp (vestis) 32. •0» 
abra-e Br., -he vorhelle 40. -aro 
in die schoet duwen G. voc. (d., auch 
132., missv. llO.y premero 147., auch 
find., i. q. tid. nl. douwen KU. hd. düh- 
jan, diuhen etc.) 

*tSiom-al: -e deusfartum 37. 

Sion h. laber Hb. siiim sisaram 
s. Siser. 

Sipare (ptdUspansm) reiben, dira- 
melen 33. ruela,. cnunen 27. 

*tSip^ns.9. -iusi. -itella s. I^ 
cina« 

*Sip-ias, -ens i. sapiens 52. 

*tSipha*r, -rnm schif segol 40. 

^fSipba-r, -s (sypba» 25.) inre 
fei 40. 



I 



hon, flipho K. VI wasser-balg i. hyas, signutn 37., genus 76. Celeste 

lagbalck K. F. cipho smius i.s.e,,.. plutUarum Signum 52.\ aus 

icit mulier mingendo 122. sirius, wie Siros? 

ia-andoabeyDs;-isabymant; ^Sirnlns s. Sirolira. 

czlich ; -omodo zo wy V. a. 1420. * Sirumpis bickler s. cum quüms 

.ch das puech der newen weys- puelle lud ,.. substratis pedi ... 40. 

14. sim, 1. bfich der nftmen BickeU (Würfel') spiel? doch: Yieliler 

ighaJt 30. i.luduscumquop.solentluderesuhtniC'' 

n (cf. Simen) mer-weip Meg. tis pedibus 74. 

\7. 33. *Sinis 1. excdsus 37. 76. stiniB 

(xicisschoringbe,wtbarstiDghe id. 76. jr:Syria int. sublimis Pap.^ 

) sweer G. voc. humiUs Ihumectus l humiditas 76. 

irgnstnm (surgosta Gloss) *Sisamiis {aus se-) sysambkmit 5 1 . 

gastiam. *Sisax. sistex seangst 27. see 

igranum {aus strig-?) nacht- angel (umg.) 33. wasser not 32. 

! 40. -de 74. *Sisca, scissa, scasa^ seafa s. 

irineos s. Siro. Colicmn. 

Aga pfiffe 40. zumpffen (jpcnis) ♦fSiseles s. Seselis. 

. ad confringendumcalculumin Siser. himn sisarum (Ann.) ger- 

tc. K. V. ciringa cymp yssen la H. Ph. 

*f Sisimbriam sisimra //. S. D. 

la langes kleit 40. nauch swen- sniedoloich t. porrns Symb. D. si- 

sleep G. voc. simprinm domesticnm garten wur- 

irma^m s. Seracinm. cze; s. siluestre i. calementiim 

{cf. Grillus). sirineos, cirus^ wisse kost 40. 

. Briensis. suri-o {cf ib, Vr- Sis-, si- 52. -tarda czersag V. a. 

ir 32. -go wibel ib. sdrre wurm 1420. behalter 52. 

5S lysen V. a. 1420. siriones, bei Sy stere setczin, opphirn V. a. 1420. 

eus SiluaticusvermiculiquifiaS' sim. 65. 

in dentibus, frz. sirons Gl.m. ♦Sistex s. Sisax* 

)arapharagaraiis(at<^scara- Sisfarum v- 40., w- 74. -ischulle 

122. carobeus id. ib. suron o. herhom. harffe V. a. 1420. cistmm 

{vgl. carabns genus scara- drumell 27. tabure, eyn bunghe 38. 

Q Gloss.'). snrrones snebiliz *Si- s. Sis-tarcia, 

oss.v. Gieonides); dazu: suem Sitire. sicio mich durst 41. sci- 

Ed.) aut snebelcza hominem cio ini i.cupio 37. 

ulolaeduntH.Ph.III76.Hier' ^Sitmlos sorre 122^. p. 37, vll. 

5re» afrz. Chiron nfrz. ciron st. soirre aus dcer, u>oker auch 9. 

ciroun, tchiroun, und andre und citridlas st. cicruUus {Seheier), 

und gemian. Benetmimgen des ♦fSitta s. Citta. 

eocukerayis. f Sitta {auis) baum-picker, -leuffer, 

irola s. Simlas. nugpickel Henisch. 

Iiisi?.carpe37. siruluskarpff *tSitu-are s. -s. -bra s. Scito- 

labra. 

pus spetzercy 52. Sitnla wasser geltte o. krfig 40. 

p-ens, -US s. Scirpns. eyn scheppe vaz V.a.l420. dtnla 

es eyn colk ane grünt 37. ammer (aimer?) 37. fltula s. Cadns. 

des mcrs 5. 27. -is mcrslung *Sitala slange 11. 19. durstslang 

20. {vgl. Dipsa) Meg. 

tis wirtil V.a.l420. »tSitu s. Sdto-labra. 

ir-nlas 76., -ola 52., -ola Situs, scitos (t;. Locus) sacz 29. 



342 



Sinm 



Solotenus 



gesatz, glayt 30. (ptc, gelegt Ghss,), 
sitoare siezen 30. seczen 29. (?). 

fSium s. Sion. 

*-j^ Siem-brida, -slerida l slim- 
berida schurcz-, fiir-tuch s.pannus 
cocortitn; slimbrido widor, srpuilor 
coqtiinarie 40. sie- l sli-mbrida, 
fictumasmo, cyn schurcz duche 45. 
slimsledria fuer tuech 34. silina 
(silma?) sorida f&rtuch 30« 

* Smigm-a verniz F. a. 1420. -ata 
cdelu salb 41. smicma s, Migma. 

^fSmirma. smirna mirre t. mir- 
ra, stacte Synib. D. mirre harcz 
V. a. 1420. 

Soboles su'n V. a. 1420. 

* t Sobri-us, l -osus 38. cüsc Symb. 
jD. nochteren 38. nöchter o. messiger 
40. messig 52. nficht P. V. vrtrfich- 
ter 0. m&ssiger 41. -i urtru-cte, -e 
-htlicho {ags. gedreohlice), -etate -hti- 
du (tvuchdiu jejunus) Gf. V 511, -etas 
nuchtichait P. V. nochteringe 37. 

*tSob- s. So-rorius. 

*Sobalam sd hirt o. schar 40. 
sewhirt 74. 

♦fSocci-lare, -tatturdusSywi.D. 
-do pr. sardorum (sie) 37. 

Soccus (cf. Paticus) sock K. V. 
socke 0. sech i. ligo 40. eyn sok 
vilt 37. 

Soc-er swagher 37. swer; -rus 
swegir V. a. 1420. -er 1: -rus l so- 
rorius swager, miner suster man 38. 

*Socer- l socri-gium L mappa 
\mensale 37. 

Soc-ius s. Sodalis, -rigium s. 
-ergium. -rus s, -er. 

bodali-s cumpan, ghezelle i. so- 
cius 38. -cium zelschup 37. -tas 
geselschaft uff einre stube 40. 

*t Sodare s. Sopare. 

f Sodom-ita {cf. Paticus) keczcr 
mit dem übe 40. -a (-iticum pecca- 
tum Ghss.) vngenant sund 32. 

^fSolacia s. Solatiari. 

Solago satwurtz 74. sot wrcze 40. 
s. maior miua Sy^nb.D.M.App. 

Solarium {cf. Celamen) summer 
hus 32. bom 27. bone 5. zullir V.a.l420. 

*Solata h. solosece Hb. 



Solati-ari irgeczen, trösten« Instien 
27. -um lustung ib. lustig frawang 
33. solacia woUust 29. solerci-im 
1., -a 34. verlustung. 

t Solatrum {cf. Vua) schades nacht 
33. Solanum vesicariam s. Alke- 
kengi. 

Soldatus Söldner 33. solner 2. 27. 
solidatus soldem 30. 

Solea sole vnder dem scou 38. 

« 

slose G. voc. solta {nach Soldatus) 
solt 33. 

*Sole-ctus sunderlich erweit 52. 
-trus i.singulariter electus 37. 

Solempni-s erbar, erlik 37. ber- 
lich, l&blich 40. -sare feyem erleich 
33. ficrn l erlichen syn 27. sollem- 
nis erwirdig 52. 

*tSolera-cita, -tica etc. s. Scle- 
rotis. 

*t Soler ci-um, -a s. Solatiari 

Solers cloyk, wis, vorstendich 37. 
sollers gelower, listiger H. S. Vind. 
{vgl. Gf. II 35). solerter claulihho 
Gf. IV 295. 

*Soletrus s. Solectas. 

Solicitu-s sorchuoldich 38. -do 
sorgselikait 32. sollicit-are vleysi- 
gen (sollers vlcysig), (soll-) vwen; 
-udo vbunge, mue* V. a. 1420. 

*t Solidatus s. Soldatus. 

Solid-us {cf. Ratus) wol vest 29. 
poluest 34. dicht, vast; eyn schillingh 
37. -are gantzen 52. 

fSoUferreum eenrehande schot 
G. voc. 

Soliloquium eynig kosin V. a. 1420. 

*t Solls- s. Sols-equium. -tera 
s. Cophinus. 

* t Solitari-us^ -s ainzechtenklich 
(-erklich?) 30. 

Solitudo {cf. Studere) wostenyge 
37. wüste, einberkeit {anders mhd. 
einbire, bei Stiele einbar); solos 
einiger 40. 

*tSoliua (soluia?) i. Iwia 37. 

Solium sal I künigs stul i. tro- 
nus K. V. 

Soll- öfters s. Sol-. 

*tS- s. sc-olopendria. 

t Soloteutts by der erdin F. o. id». 



SakeqQinm 



Sotolar 



343 



Isequi-nm, -ram 30., -all., 
uiam G, voc. (cf. Cichorium, 
ium.) sunwentel 34. sunnen- 
-Wirbel, ringel, weg wise 40. 
bloeme (,) meedsoete G, voc, 
ete 11. Lq, bellis perenniis 
soetje oberrhein. majjsfißelein 
'. wegwart 74. 

itiam sunnen-wendel 1. 29. P. 
^2. von (aus son) wendunge 30. 
Ita s. Solea. 

ere {cf, Laxare) leysten, hol- 
BC louet heft; -tus los, vnghe- 
J8. -itur (i. cineres) cifuor 48. 
s s. Solitudo. -tos s. -ere. 
. T-omentum. 
pnium dr6m 37. -ninm trom 
polare entreymen 45. 
n-arium, -ipedius, -orus 

IS. 

schedelik 37. 

►n-us (c/. Clangor. Echo.) lut 
40. -arium {cf. Testata) eyn 
jh 45. -orosos (-m 38.) hel- 
58. lawtecht 33. 1 -orus lut- 
). -orose 1 -atiue lüde, ghelle 
Lor-us l -osas denung 30. 
s dreber V. a. 1420. -^us i. 
'i4orum; -do i.equüo 37. 
-Ire nafTazen 52. -are slaper- 
)S11S -cheyt 38. -or -ich 37. 
lyt 3 3. nafftzgung Jl. F. schlaffes 

40. -orare -rechtigmachen 
1 slapen (,) vaeken of swime- 
)c. sloniinyn F. a. 1420. soda- 
h. sop-) stillen 27. 33. {Ghss.). 
»phena cpiasi sophie vena 76., 
qiie si g^vssa est in dextro pe- 
icat (fehlt 37.) honum Ingenium 

i-a wäre weysheyt F. o. 1420. 
ug betrigunge %b. gewegelich 
-sta eyn w\ze betriger F. 
trügner 32. trieger K. F. 
leister 40. 
ax wassirmuz (-nucz?) V.a. 

-a, -arias, -e s. -um. 
-ere supen 38. -icium supel(?), 
van egeren ib. macke {vgl. 
etc. Sm. II 549. mauch Fr. I 



649^9) 40. mfis o. brüge 40, ghe- 
runnen melk 37. -illiim eyn zupent ib. 
supff 32. -itianciila suffen dat. H. Ph. 

Sorb-um kurnel ber; -ns kümel 
bom 33. -a nespel 40. eyn holt appel 
37. -e pl. sprebem 0. san. spere 
H. S. D. -arius sper-, nespol-bo^'m 40. 
i. trabs eyn sperbo^'m venantibus 
aptum 37. sarbari-um spelling; -s 
sp. bom, eyn ghel plume 38. 

*tSorcerus s. Sors. 

Sorcocium. sarcortns est vestis 
miUieris manicata et vsque ad pedes 
protensa vulg. kursat K. V. sarcotns 
suckat 40. sachortus (sarchotus?) 
Vber hemd 32. 

Sordes i. sentes 29. stanck 29. 
30. gestanchk 34. 

* Sordis-sa^ -a 1: sorpes ein wurff 
kegel 0. kläwbel stain; i.q. sortes 
i. articuli quibus luduntpuelle 52. 

Sorex spicera H. S. D. Gf. müczer 
32. 

Sori*ca^ -tas i. minutissimas collec- 
tiones die geraspoten chleinunga Gf. 
IV1181. 

*tSo- s. Sa-rmentnm. 

Sororius (cf. Socer) myner suster 
man 37. 38. s.-un H. S. D. suestersvn 
Tr. Vind. swager D. Vind. 45. sob- 
rorius (dlph. soc-) swester kynt 45. 

* Sorpes s. Sordissa. 
♦fSors lot 38. los, geschieht 40. 

höbet- 40., haupt- K. F. hopt- 32. 
-g&t. houet gud 37. 

Sortes s. Sordissa. sorti-ri los 
geben 52. losen, genysen F. a. 1420. 
loten 38. -legos loser 27. 32. leser 
K. V. glÜck-1. 29. gluchk-lozzer 34. 
luedrär 33. -leas sorcerus (frjs. 
sorcier) Pf Grm. VIII 412. -legium 
touerie, wickerie 37.geluchkIo8ung 34. 

*tSortio {aus gartio?) 1: bofo 
büb K. V. 

Sortiri s. Sors. 

Sosp-es gesunt^ o. fr&lichen 40. 
-itas zuntheyt 37. ' 

^t^ospex schiffhack 52. 

Sospitas s. Sospes. 

*tSotim s. Siro. 

*t Sotolar, sottnlar 32. {cf. Sab- 



344 



Spftcula 



iSpeoBla 



tel) prewschschuech 34. breiß- K. K., 
bryß- 32. -schüch. eyn bo^s (bosse 
109.) l eyn schottel wascher (X bcu- 
tellariusl?) 37. 
^Spacula 8. Spatula. 

* Spacus drät 29. tratt 34. trott 30. 
speke 131. {132.? vgl. Specus) G. voc. 
porst drat (sutaris) 52. drad; sp. 
ferreus eyn ysern drad 37. spagra 
droyt V. a. U20. 

*t Spacus i.ohscurus S7. b2.74. 
l tenehrosus 52., aus opacus, somit 
BM. III 325 Vinster etc. jm streichen. 

Spada. spata {cf. Francisca) spicz 
(X spata?) swert 32. 

Spadi-x {equurS; vgl. Furuus) dun 
Syrnb.H. -ces appel grawe 37. 

Spado hengist F. a. 1420. botlingh 
87. meyden o. pfet {st. pfert) d^ us- 
geworfen ist 40. sim.74. usgesnitten 
pfert 29. verschnit-en pherd 34^ -ten 
pferd 30. 32. münch 30. mftnch K. V. 
rogmünch 32. vnberhafftig schfij^ling 
K.V. 

^fSpagra s. Spacus. 

* Spala-ngos, -gios musca uene- 
nosa, est autem similis fif elde sax. 
Haupt III 383. 

"^Spameta s. Spanieta. 

•tS;pau-gere s. Spargere, -i 
s. NcDia. 

^Spanieta. spameta grüenspan 
52. 

^fSpara-gia, -go s. Asparagus. 
-los s. Sparulos. 

*Sparciis s. Spartas. 

Spargere strewen 9. 33. V.wat. 
(BM.I353).üeyfdern V.vrat, vloderen 
6. spangere sprehen 27. 

* Spargala A. sannen wirbel 40. 
"^fSparilas s. Sparalas. 
Spart-a s. -os. 

Spartam hanp O.voc. 

Spart-as wint H. S. D. -ta wint- 
zoha ib. Gloss. winzohe, wulpe 40. 
•cos (cams) wynd 37. 

*Spar-alas, '-alas sehne- 80., 
hagel- 40. -gans. -ilus eyn hassel 
hon 37. 

Sparas geburn gescbiicze 40. ge- 
bvm schütz 74. netger miUtanHum 



(X ^s. atgftc, kd. azigar Qhss.v. 
Acinaces? X netreteals Fiseherger?); 
(%,) venabalam spiez venaanHum Sgni, 
D. (piscis) reling 32. sperglas (ihn^., 
X nitrum) 37. 

Spasmo« cfai-am 1. 33. kram 34. 
K. V. kampff (sie) 27. verstrfi{dfang 
43. 

Spat-a s, Spada. -abvlom s. 
Scacas. -ella^ glaspatella s. Aet- 
ras. 

^Spati-am (cf. Planus) gebrist 5. 

33. -osum, -osas 27. eyn br^ 
spacium 37. eyn weit flechk 33. e. w. 
fleeht; Wanderung 27. begerung 27. 33. 

Spatula eyn pahn vrucht V.a.l420, 
Schulter; balmen bo^^mes ast o. l&p 40. 
schulder ader 33. tolds Ol. Mcm, 
swertel h. 33. spann 34. »tapilia 
spon 30. spacul-a spen 29. sdiaie 
(instr. ligneum); l mm {alph. spat-) 
eyn borst schulder i. armus pectoris 
(aus pecoris umg.) 37. -a seh.-, wede- 
ben (vgl Subircus) 38. 

Speci-es kred (herba krutb) sa 
gewiircz 29. stfipt (vgl. Sm. III 604) 
Oe. V. specerey K. V. -alis aygenleich 

34. sundrig 29. sunderli-ch 30. -k 38. 
be-s. 37. 38. abse eyn besundaen 
frunt; -aliter sunderUken 38. -aMtas 
besunderlicheyt 37. «arios ^eder, 
apteker 40. -ficare yorstengebin V. a. 
1420. -osus gesteltig Oe. V. schone 
37. 38. stolt, lin, vrisch, we-, wey- 
delick 38. 

SpectabUis lustlik 37. wedelich 
27. edler rftmer 40. 

^fSpectabi-licus Gloss. y -litus 
genus serpetUis s. basUiscus 40. «ficus 
(slang) spetwift /. Meg. spet-, speck- 
wist 50. 

Spectaculum luder 27. beschaw- 
ung 52. ruschöwung {aus z&-?) 84. 
eyn schauwe l lugen 1: seuen F. a. 1420. 

^fSpectantes (ordo) marienknecht 
29. 

* t Specul-a erkir V. a. 1420. war- 
de 37. 38., eyn ghebuwe, dar me de 
uigende yppe wardet 38. warty 31. 
wart 32. 40., o. banwart hiitte o. wach* 
ter hikslin 40. -ari be- 38.| we- 84. 



Speoos 



346 



in. inwendig beschöwen 29. be- 

in 30. -are wachten, warten, 

1 33. -ator Wächter 31. war- 

U. S, Tr. warter 40. 74, ban- 

0. beschauwer V, a, 1420, -ar 

0. fenster 40. -aris sp.-stain 

lapis Zt.). -um speygel 37. 

iuus inwendig beschawleich 34. 

teinplatinus inwenig schowt^n 

30. inbeschower 29. 

•ecus (i. fouea 37. cf. Spacus) 

37. speyke in dem waghene 38. 

i.raditis 19. 

Ita Spelte, also eyn del van 
ce 38. dinckel 27. K, V. fescn 
feß 32. vejj 30. körn, das ^erd 
distel 27. scheren (aus cheren; 
ichere chaerophyllum sylvestre 
liegt ab), das dy phert essen P, V. 
ilUDCa hulin, grub 41. hulli 30. 
; grüeb 34 {vgl specus eyn 
grübe 5^). 

Spen h. grensich 32. 
r-a. sphaereclotzelin i T5 sfera 
in genus serpentis 40. sper- 
(c/. Orbicularis) sinwelich 2\). 
ich 30. scheyblig 34. -ogicus 
J7. -ula i. pomum candelabri 
1 stal knopff 52. 
»era-gus s. Asparagus. -spis- 
Hyperaspistes. 
Tgere, spernere {v. Despicari) 
n 29. streyen; i.q, aspergere 
hen 38. 

>eri-cus etc.s, Spera* -iolus 
priolus. 

Tma manns säum K, V, man- 
iturlich so^m 40. 
'permol-ogus ruchen auis V. 
fU8 est doctiloquus, lern {ellipt) 

ler-nere s. -gere. -ogicus s, -a. 

ipica aber 40. ach H, S. 1). 

32. echer 52. eher, halben 33. 
alm 27. eger 13. 45. eri 29. 

spir, also eyn ar vppe dem 
i. arista 38. spicar-e schos- 
l.^-ius Mehrerer 32. ein halbem 

33. spicanar-di spicze nardi 
.ttenstert (iid,) Sum. -ius was- 
3lcz auis(umg,?) 40. 

ibsioki Honun gloMarioin. 



*tSplciam s. Os piseinm. 

8pical-a (c/. Specula) wart 1. 30 
sim, -ator suertegin i. satelles H, 
S, Tr. Sprenger (X peiniger?) 33. -um 
eyn stroyl (,) phyl V. a. 1420, 

* Spicus i, ferrum quod nau, . eyn 
sinchel, dat holdet dat schep 37. (hd, 
nd, Senkel; Entstellungen s, Glossar), 

SpilingQ-m splendling 52. pind- 
ling; -s p.-pawm P. V, -m spindel; 
-8 sp. -pawm 33. spinlingus id. 34. 

*tSpin-a (c/. Dorsum. Spondile.) 
dorn 0. fisch grot 40. zappe (dolii) 
Sytnb, D, (dorsi) rugelenda Erf. Gl, 
ruJ^elende Marb, Gl. -a sacra lenden- 
bein ib. lendeinhein (sie) Erf. Gl. -a 
rosaram rosentom 29. -ea8 dornen 
38. -ius dornich 37. -etum dorn- 
gewechß K, V., -struch 27., -ach 32. 
dfir nacht (umg.?!) 31. dorenpusch 
33. -aceum \ -aceus distel 52. -acinm 
spinasaye (nl.?) 27. binetsch 29. 1 
-acia stichlingp. K. V. -acins stichilter 
p, Sytnb. D. 278. -achia binesch 32. 
-ellum doren schlech K. V, siehe o. 
hagen apel 40. -ella spinling a/rbor 
40. {Gloss, V, -ellum). -lingns s. Spi- 
lingus (ist der deutsche Name roman, 
Ursprunges?). 

*tSpin-ga, -ta s, -x. -ius, -lin- 
gus s. -a. -ter s, -trnm. 

Spinter spenele 38. nuschel, fAr 
spang, gufe 40. guf 29. hefftel 34. 
häflftly 32. beste (sie) 30. eyn stick 
nale 45. 

Spiut-rum, -er 37. (cf. Armarium) 
sch&p 37. schrank 6. 33. straug (aus 
scrang) 27. spint 34. 

*Spin-x mer-spinne (X spinx) 40. 
-katz; ein hell vogel K, V. -ga Gloss.y 
-ta mercaza H,S.D. 

Spira torckel spindel K. V. trott- 
spill r. St. G, 909., -Spille 40. i.factar 
(?)nauis 37. spire^)/..^ schif seil 40. 

*t Spira (sipiral X sibilus?) notir 
blosen; spira-ns bleser V,a. 1420, -re 
atmen 29. atnan 30. -ticus (X Spi- 
ritus) wynt, gheyst 37. -culum punc- 
ten-, otten- 40., ponten-, outen- 74. 
-loch, daer adem of ademtocht doer 
gaet G. voc. l -men atman 29. l -men- 

44 



346 



Spirena 



Sqoilla 



tum atmung 34. -tor een die adem- 
tocht ghift G,vo€, 

*Spir-ena, -llngnH spirling, eyn 
clene al 38. sim. 22*. 

Splrlllnm. stiri-um l -lum geyss- 
bart 40. 

*Spirlingus s, Spirena. 

Spiss-os dicke, wat nicht dünne is 
38. tick (densus dick); -itudoticki 29. 

*Sp- s. Ps-itaco8. 

Spien milte 36. splen-u8 74., -08 
40. milcz wrcz. -etica miltz ader, 
miltzessichtag 74. -tica milcze oder 
(,) milczes siechtag; -ticns (-eticus 
Gloss.) der andern milcz siech ist 40. 

* f Splend - ona , -ena swert 40. 
-nla t. gladius 52. -or glad, schin 38 

*tSplen-08, -tica, -ticus etc, s. 
Spien. 

*tSpodalium s. Spondile. 

Spodium. spondioni gebiantes 
helfenbein 40. 

fSpoletum spölet du. 40. 

* t Spoliator rauber (wurm) Meg. 
Sponde spambedde 38. 
Spondile halsbein H.S.D. rucken- 

knörr 52., -waichi 32., -weichin 74. 
ruken- 40., rücken- 25. -weich, spo- 
dalium 1: spina ruke knoke 38. 

^Spondium s. Spodium. 

Spong-ia, -ea 30. badswame 40. 
padswam 34. patswam 75. swam, 
sponze G. voc. schäm 30. schwum 29. 
32. 

fSpons-us (cf. Paranymphus) bru- 
tiger 27. prügolt 32. prewtigan 33. 
brdtigon 40. brefitgü K. V. brodegam 
27. 38. brüdegemer 45. -a brud 37. 
brut 32. etc. spunsa kemahaltera 
Haupt III 461. sponsa solis {cf. 
Cichorium) sunnen wirbel 40. spons- 
alis lanchkleich {aus lob- nmg.?) 33. 
-or antheizeri Gf. IV 1088. spron- 
Sorem atheizeri Pf. Grm. VIII 393. 
{vgl. Stipula-re, -tor). 

Sponte wiUichliken 38. mit willen 
uo" V.a.l420. 

*tSportlll-e.9?m^ salaria apparito- 
rum Br. -um kosten, den man het an 
geystlichem gerichte 40. 

*tSpponsor s. Sponsus. 



*tSprutex (X sprute) i: frntex 
sprote, kyme 38. 

Spuere spien, vt spygen 38. Sput- 
um spuczote 40. spige 3G. -amen 
spysel G. voc. speyb, gayflfer P. F. 
spey, gever; -um id, l speich 27. 
spaich 52. 

Spum-a schaim 30. scheum, faym 
34. -osus feymccht H. Ph. -atorium 
schuymspaen G. voc. sim. 132. («/. 
spaen engl, spoon cocid^ar, d. i. urspr. 
Spahn). 

*t Spunsa s. Sponsus. 

Spurci-flcus een onreyn werck 
doender G. voc. {sim. 110. -dus). -tia 
(X spuere) gespyunge (-nage?) V. 
a. 1420. 

Spurius vngeedt kint K. V. bast- 
hart 40. -hert 37. -er 13. G. voc. 
pankchart P. V. banckart; spuria 
banckertin Oe. V. 

*vSpurtum(at^spur-ium,X-cum?) 
gemischlet vin 40. 

Sput-amen^ -um s. Spuere. 

Squal-ere spÄlen 29. spuelen 34. 
blach werden 30. vor blichen V.a. 
1420. -idus wfister 40. -op {cf. Po- 
pisma) blekecheyt 37. blaichait 30. 
gespuelung 33. 

Squal-ius, -us salme Sum. 

Squal-lns s. Callus. -or s. -ere. 

*Squal- Gloss., squar-, gibb-, 

rug-OSUS idem 37. 

Squalus s. Squallus. 

Squania, suama 38. schöppel; 
est duricies cuti piscium etc. ; et. trän- 
sumitur ad significandum IcUasparth 
ctdas annorum vulg. blech; sümitwr 

et durici^n latam a ferro cmidido 

prosilientenivulg. fludach K. V. iiau- 
dach 74. Ilenisch. (vgl. BM. III 353. 
Gloss. vv. Squama Calciton. Or. Wb. 
III 1735 h. V.). schuppe] 32. schiep 30. 
vischhawpp (sie) 33. vlome Gloss. 
KU. Fr. 1 279^. vloume van eynem 
vische 38. kreuet i. lorica 37. pantzir 
ring 52. squamidus schüpig ib. vlu- 
mich 11. clomich (a^is vi-) 2S. flomig 
(sofist nicht hd.), schübig P. F. 

*tSquarosus s. Squalosus. 
Squilla {cf. Polipus) maus-, mer- 



Sqninanda 



StercQB 



S47 



Meg, ertzwobeln L cepe rnnris 

naris) 51. 

äquina-ncia, -ta s, Sy nanche. 

1 s, Schinantam. 

juirus bachmard Str. V, (Altd, 

394). 

Bquriolos s, Aspriolus. 

^rotas s. Strotus. 

)tab-ala s, Stelaba. -ia s. 

ia. -ilarius s. -aluni. 

bilitare stedigcn 38. 

.b-nlum ein stal (stecken s. 

\\) 27. -ilarius raarsteller {nJid. 

45. 

Stacie- s, Statio-narius. 

act-en innre cranc V.a.l420. 

izaher m. Meg. -e (cf. Smirma) 

en{missv. alsd. Gl. v. Stabulum) 

US resine pretiosi 27. stachus 

nböm 50. 

^tacula s. Scriniam. 

itachus s. Stacten. 

dium rosloflf 82. wetlauff 52. 

Je 27. V.vrat. gewant 38. ge- 

n 34. 

^taflsaria s. Staphisagria. 
^tagnum s. Mare. Stannum. 
lluni (inchoro) een ghestoelte 

gestuelcz, als in der kirchen 33. 
men wep, zettel K. V. warf 
V. a. 1420. wopp, worff garn 45. 

is garn 38. stamina pl. wer- 

ancius tenque. nfrz. tanche, 
inca (tenca), X P^<>^' ^f^^- 

(stagnuni), vgl. merxda palustris, 
clieler 122. p. 83. 

^tangnaiii s. StanDum. 

»tanium kar 40., aus axaiLvlov^ 
innuiii /. ras stanneum Gl. m.? 
n-naiii ten 38. czeen V. a. 1420. 
L zien 32. stagnuin czin 34. 
•ens tenen 38. thenen; -atus 
3nt 37. 

•tapiila s. Spatula. 
phisagria perchkicher w., läus- 
[mit Urlaub !) i. q. uva passa 
in a Meg. s ta tisaria lusekr ut 42 . 
)tar-cus s. Stereos, -e beue 
ere. 
ter ein gewicht stain 52. woge 



0. mekel huss 40. instateris in dem 
gew&ge 41. statera s. Tratina. 

Statio habe (Hafen), wesen, leben 
40. eyn nedir läge F. a. 1420. 

*t Statio^ stacio- 40., stacie- 32. 
-narius abdeker 40. stilstender stem, 
directus für-, retrogradus hinder- 
gender 32. 

Statu-a {alph. 40.), -s 40., staua 
K. V. sule 0. gesnitten bild 40. ge- 
schnitten bilde i. lepida K.V. sta- 
tuariu-m kirchen-pfiler 40., -pfeiler 
74. piler 37. stantnär 34. statüa 30. 
-s sewler V.a.l420. 

Statu-ere recht setten 38. -tum 
sette ib. geseczte 40. -ra lidmaiß 32. 
ein groß e.vniß person 27. ein grosse 
p. (sie) 33. eyn großde eynr persone 
45. -s wesen 40. ein wesung27. 33. 45. 

*tSta-tus, -ua s. -tura. -turum 
s. -urum. -ura s. Satura. Saura. 

t Stauratio weder makinge 37. 

Staurnm s. Restanrum. statu- 
rum vinde holcz V. a. 1420. 

*tSteca s. Stetra. 

*7Stechela p. birsich, de natura 
hechtes et birsches est H. Ph. 

*tSte-cken s. Stacten. -flftus 
s. -phanus. 

* Stelaba. stabala balle i. offa 40. 
t Stella cadens (cf. Asub) ster- 

nenschoss 32. 

Stellaria (medica Ann.) symes 
/., abl syme H. Ph. 

* Stelleus stemfar 52. 

* t Stelli-o (nrr. 1. 2. Gloss.), -gio 
40. (cf. Salaraandra) molt-wurem 34. 
-werff, scherr 52. rad Speiche o. mole 
s. genus serpentis 40. speich i. radiufi 
K. V. mul, eyn vorgiftich worm 38. 
stern-slang Meg. -worm; -onatus gly- 
senig V. a. 1420. 

Stema zier 52. 

*tSten-a s. Scena. -um s. Ce- 
num. 

* Stephanus, steffäus Gloss. (cf. 
Jocobus) nie. corr. Steffen n.pr. 38. 
int. coronatus 37. me. prod. eyn vedel- 
boghe 37. 38., a phanus sotius etc. 37. 

*tStercus. starcus hoer 36. 
sterco-ferarium s. Mitrophorum. 



348 



Sterena 



SUpendinm 



-ratio tungin H. S. Tr. tungunge, 
mistunge 40. 

* fSterena (»mwA Strena) schussel- 
charb 33. 

* Stergere. strego xi L interfmo 
37. 

♦fStergilis s, Strigilis. 

Sterilis gaste 22^ 38. 

St-, s-erlingus eyn engeis 37. 

Stemere strecken 29. 38. bedden 
38. streken, petten, satelen 33. betten, 
vellen V.a,1420. streuen 27. 

*Stemipes ross ysen 40. 

♦fSternitus s. Sternutare. 

♦Sternulus stare 40. 

Sternuta-re prusten 38 -tio nur 
(ags., vgl Gloss.) Pf. Grm. 1 115. nos 
Symb. E. neysunge 40. snorken; 
sernut-atio l -ns snorpe 1: snoppe 
37. sternitus schnarchel 32. 

Stertere snorken 38. snarch-en 
34. -len 29. schnarchlen 30. 

* Stetra lyderin buckler K. V. sim. 
6. 74. steca scbilt 40. 

*Stibes. stipas beddestroc; sti- 
badiom (stip- Gloss. axinddiov) i 
thorus G. voc. 

Stibium smynk salbe V. a. 1420. 
tibinm est ceruseus color etc. Symb. D. 
App. sibium poppelen zalue 37. 

*Stibaliim mörser 52. mangonel 
122^. p. 20, i.q. mangonale, aus 

oTußdi (Scheler). 

*Sticad-os citrinum rynblumen, 
motten krut 0. san. -us oster pluem 52. 

* Sticolus gaevo Haupt V 197. 
(Gloss.)y vgl. ags. giow, giw, giu vül- 
iure, griffin Bosw. 

* t Stic-us s. -neos, -ga s. -gma. 
*Stig-al, -ula (Farbe, Tünche) 

Gloss., identisch? 

Stigare prickiln, (stiga?) reysin 
F. a. 1420. 

Stig-ma, -a 34. nare, schramme 
37. lijckteycken G. voc. narbe, linczey- 
chen 45. einmasen 33. 52. stechwun-d 
29., -den 34. 

*tStig-nus s. Strychnum, -ula 

*tStiüa s. ScUicet. 



*Stil-io, -o sax. cueldehrede Haupt 
III 383. 

StiU-a (cf. Lacrima) druppe 38. 
eyn drope 37. 38., de velt, et. die. 
gutta cumstat 37. stöni tropflF 32. 
-are drup-eu, -pen, rynnen, sypen 
38. tropff-en 29., -nen 30. trophiczen 
34. -icidium rinstain 30. druppe, 
gote 38. troflf 52. 

*tStüo s. StUio. 

Stilus {cf. Basis) suUengi 32. n. 
steiler 74. K. V. griffel; sulen h8hete; 
gowonheit; kröne 40. 

*Stima^ syma 38. (X sinum?) 
ein slegelkubel (vgl. scgel 20., aus 
sl.) 52. i. q. putterfaft 74. botter-vat 
38., -staf 37. stiua putirvaz Coiir. 
kern- 11., iern- (?) 98. -staf. 

*tStymphalida s. Symphelida. 

*tStimul-us, -eus P. F. stechel 
45. prekel, angel 37. prechkel, stam 
(X stipes?) 33. prechel, pranger 
{aus e- X a-culeus = Stimulus!) 
P. F. brikel, sichel (aus Stichel umg.!) 
27. prugel (umg.!) 30. gart 32. 34. 
gartt 52. gert 29. K. F. gerte)'8en 
K. F. gart-, stipf-ysen 40. -are cnipen 
38. bricken 23. 45. -ata gest&pt 41. 
-ante (metu) spanendem 48. 

^Stina s. Stiua. 

*tStinc-i (herba!) 25. 51. -US, 
Wasser eyde-s 0. san. -g 25. w. edessen 
51. -ius, sticus piscis fluuiatüis Gl 
m. stinchus stich im Nilus, dem 
kutschdrillen geleich (Isid.) Meg. 

Stipadium louue Symb. D., vgl 
Gloss. h. V. und v. Lobium; looue 
pergula, lobia, porticus KU. hd. 
laube. 

*t Stipadium s. Stibes. 

Stipare stecken 29. bestecken 52. 
spenden V.a.l420. 

^t Stipas s. Stibes. 

Stipator (cf Gloss. v. Ruterus) 
ruter G.voc. 

Stipendi-um fprunt, schult 27. 
solt, alsome eynem groten heren gifft 
38. -arius seidener, probender 45.sol- 
dener, vt rider 38. -a facere vff solt 
dynem (sie) 125. 



Stipidiim 



Strangaria 



349 



*Stipicin-m, -s witlingh, stok visch 

37. 

*Stip]fera (terra) ruti 32. praut- 
reyt (^^. -reut, X andena) 74. 

* Stipium est id in quo stcU venti- 
logium 37. 76, 

"^tStippnla s, Stipnla. 

Stips schilt (aus schult Sold?) 40. 
schorff, stock 45. 

*tStipti-ciis, -cius 37., -tus 45., 
-cum 52. sraircklung 52. worghel L 
sapor acetosus 37. wiirglich 29. wor- 
geliDg l rumpeln 27., worflFelech 1: daz 
rumpel 45. in dem munde, wu-, vo- 
rgleich (,) rompel in dem mund 33. 
-US cibas würgende spis 40. 

Sti-, stip- 40., stu- 32. -pula hael- 
mig 52. stuppfel o. halm 40. stüpffel 
30. 32. stumphell 40. stempffel (umg. ?) 
29. stupela H, S. D. stupfilun Tr. 
stipnlas uuiche (vor pensa uuicchili, 
nahe nach yieiam uuicha) Virg. vgl. 
weisch 74. ^i. q. nhd. (wetterau.) wichen 
m. ( Wicke, wieke), mit. stu el I n m Gloss., 
wickly tt. h. v., stupa, stnppa lacernor 
rumi. fonale Gf. V379. vgl. hier und 
Qloss. w. FunaJe. Licinium. Licmen. 
Malagma. Tenta. wiecke ellychninm, 
tnrunda sax. angl. weke KU. 

* Stipula-re knyepen F. a. 14J20. 
stumpflflen; -ri mitt hand geloben 29. 
•torenthei8ser(verh. Gloss. ;vgl. Spons- 
or V. -US) 0. glober; -rius {vgl. Clari- 
cula) 8t6b hunt 40. -tio vestegunge 
V. a. 1420. 

* Stiraceus l popnlens eschein 52. 
Stirla keckel, dropel G. voc. ihsilla 

U. S. D. Gf. iszolle F. vrat. yssel 32. 
ichele 40. jokel 37. Istria v. h. v. 
tiria ychel i. glacies 40. iokelen, ghe- 
vroren is, also eyn tappe 30. 

Stiria steyrmarckt, sweytzerland 52. 

•fStiria i. scenobates, funambulus 
Symb.D. 

Stirp-8 geschlechte, stam, wachsen- 
des ris 40. -are aus ziehen 52. 

* t Stlr-ilum, -lum s. Spirlllum. 
'08 s. Sirus. 

•tStiua s. Stima. 
Stiua (stina 122. falsch nach Sehe- 
ler) r&t 29. pluges zagel Symb. D. 



pfl&ges swancz 40. le manchon de 
caru^e 122. geytz K. V. instlua v. h. v. 

fStiual-is, -e stiuel 40. 

Stix. st rix swarcz phuel V.a.l420. 

fStlata s. Liburnns. 

* t Stocharistrix s. Porphlrio. 

Stola stole o. langes kleit 40. 






8toal regia s. Hyperlcon. 



•fStollatura est omamentum de 
pdlibus factum circa humeros bunt- 
werk 37. 

*8toIopendia s. Scolopendia. 

Stomacharl grunczen F. a. 1420. 

Stopa Stubich 52. eyn stoueken 37. 
stoep, ghelte G. voc. stoop, ghelte i. 
lotum^ eantharus KU. stnpa ein 
stobichen (mensura) 125. {vgl. Gloss. 
w. Stopa. Staupus. Obba. Gf VI 660). 

Storax edil czorn (*. q. czar etc) 
V. a, 1420. sclrax trauff 52. 

♦fStrablus s. Scarabens. 

*tStrab-o, \ -us 37. (c/. Luscus. 
Cecus.) scheyl 37. vber- 29., ubil- 
(umg.) 27. -sichtig, -onlzare schelen 
F. a. 1420. 

*t8traganniu s. Stragnla. 

*t8trag-e8 nider-slag 34., -legung 
29. -Icendia Gloss., -Itnndla eyn 
mort brant F. a. 1420. 

*tStrag-nla, l -annin 37. est 
pannus triplex etc. 37. gestreifftz tfich 
K. V. sim. 64. striff-e, -elecht 40. sarg 
32. stragul -a yestls arch-, ar-Iachan 
Gf. VI 157. -atus stramele-hte ib. 
753. H. S. D. -cht Symb. D. geczyret 
F. a. 1420. -um (cf Ostreus) banc la- 
ken 37. panchlachan Gf. II 158. uehe- 
lachen H. S. D. sim. Gf. l. c, daraus 
selachin {cf Toga) Gf. VI 190. stro- 
decke; stragum {alph. X Stratum) 
bette V.a.l420. 

*tStragwlnea s. Strangaria. 

Strame-n eyn halme 37. -ntum 
zadel gherede ib. zatil geczue V.a. 1420. 

* f Strangu-inea, -iriosus s. -ria. 

*f Strangula-re würgen. 29. bür- 
gen 34. fortzen {umg.!) 30. -ria (cf 
Castrangula) suwortze i. scrofnlaria 
51. -tio worghinge 37. 

*t Strangn-ria^ -inea P. F., -irla 
51., -iriosi 0. san., stranylnea 30., 



350 



Strapa 



Striones 



stragwinea 29. dye kald seych trankch 
{vgl. -Strang Gloss.) 33. chald saichen 
P. F. kalt seych 29. dy kald sucht 
{umg.) 27., daraus frorer 30. harein- 
windt 34., -winden 1., -wint6n P. V. 
kaltpinckel Voc. a, 1500 Fetters l. c. 
{vgl Gr. Wh. II 86 v. Binken). die 
droplingen härmen 0. saiu das dru- 
peln, droppeln 51. 

Strapa die. ligatura que ligat dtios 
parietes in auglo reflcctentcs se 37. 

* Strapo-dium, -litauus strozag 
F. a. 14^0. stropedium strosak 37. 

*tStrata Strosse, geestrichet weg 
40. strate, gasse /. platea 37. sirauta 
straus 32. strata briuata s. Pri- 
uatas. 

*tStrateria s. Stratorium. 

Stratllates struter (vgl. n. a. Fr. II 
350^ h.v. Gf\ VI 745.) 27. struder 1. 
streyter (umg.), strawssen rauber 33. 

Strator zu sanien fftger 40. stra- 
tores laguncularunii.compositores Br. 
wogari U. S. Tr. (ordiuatores uugara 
Gf. III 424). bedde makers 37. bet- 
ter V.a.l420. 

Strat-oriuni, -eria bette gezierde 
40. 

Stratum st rat 40. 93. K. F., est 
omne illud quod suhsternitur et suppo- 
nitur homini quieseenti K. V. straut 
(lecti) 32. bedde 37. bette 40. 

*tStrauta .s. Strata. 

*1 Slrebligo s. Scrihlita. 

*Strega [cf. Strigilis. Strepa.) stie- 
gereif (f. strivarium {afrz. estriviere) 
Sym/K I). 

*YStrc-iia 6*. Scenm. -nuus s. 
Astrenuitas. -o s. Stergere. 

* t Strep-a, -us 4r)., l -ariuiu {alp/i. 
stri-, ef. Stripariuni) 37., strCi?a('A. v.), 
stropa {v. Scansile) steghe-rep 37., 
-reyp 38. strenghereep 132. G. voc. 
Stegriff 29. steroff 45. 

*tStrep-ere toben, gumpen cum 
pedihus (cf. Gloss.) V. St. G. 335. 
ruschen tb. 38. stimen, bolder-en 38. 
-In, rysseu, 27. gegrunjuienlich machen 
29. -or polderung 27. -itus id., lobung, 
lawtung :)3. rumpelung o. strebung 
mit den fuezen {;vgl. Gloss. h. v.) V.vrat 



1 -or rausch cum pedihus (,) laut 34. 
-etus stramplen mit den f&ssen 30. 

*tStrepu8 s. Strepa. 

*tS- s. His-triatu8. 

fStriblita s. Seriblita. 

*Striea s. Strlta. 

* Stricola {Gloss. v. Striguk) 7^, 
strlcula 37. estqd.vas. 

*t Strict-us smal 38. -itudo smal- 
keyt 27. -I itudo smachhayt {umg.) 33. 

^yStricula s. Stricdla. 

Strychiiuni, strigiiu-m ramesdra 
U. S. D. -s nacht Schede 37. (stignus 
//. Vh). 

*tStrid-ere knarssen of crisselen 
mitten tanden G. voc. -enciuni {noch 
stritor dencium) die. clutisura que 
tautonice die. singel {nhd. Zw. singeln) 
37. -or grisgram der czendt 34. -uU 
{cf. Strix) susende 40. strudere czen 
ciappirn V. a. 1420. 

Striges s. Strix. 

Strigil-is, -lis 40. spuel (textor\s)\ 
gruib i. caro adusta 52. stegherep; 
raste (^vgl. rosth 74. sim. Gloss ?)\ 
i. cremium greuen; schod spole 
(textoris); ok het ot (et?) de rode 
dar me dat laken mede vtrecket 37. 
eyn perde schrepe 38. (a strideo, cf. 
Sartago) badlach i. sabas-aDdo^-indo 
{cf. strigis Gloss.) K. F. badlachen; 
ross sche^'re {sie)\ rost pfanne 40. 
strüpff; wisch ysen 30. streif 45. rib 
yssen; stergilisbad kapp 32. strig- 
rilis ryb eyssen 34. strigil-are, 
-lare 45. schrepe(u) de perde 38. 
starppen (tarr. Ghss.), scheren 33. 
streifen 45. 

*tStrig-num, -nus s. Strych- 
nuni. -riiis s. -ilis. 

*Strigul-a riue; -are riueo i 
terere 38. 

* Striina {vgl. Striparium) strymel 
29. Strom 30. schrin {umg.') i. yibes 
27. 

*Strinctruin etc. MwJStrua(ploecb, 
houbloch etc.) Gloss. geliören wol zu- 
sammen. 

*Strioiies (,aus histr-) Gloss. In 
der Glosse: strio namo luimarios 
kilihida hält Graff II 117 kil. = ufc« 



Stripa 



Stappa 



351 



61eiches);a&^ es erinnert an die Nach- 
ihnier, niinius, hypocrita bedeutenden 
Worter dieses Stammes. 
* Stripa sultz o. fleck 52. sim, 3. 

*tStripa-rium streff 33. evn strcyff 
l schrvme {vgl. Striiim) 27. strick 45. 
-ticns strickecht 4r). strevmolichkeit 
27. striffif,' 29. stra'fflat 34. strimlot; 
-tus strovnielet 33. 

*7 Strip-, strep-, Stria -ariuin 
s. Strepa. Strega. 

*Strita (r/. Tricn) lock 52. i. con- 
uoliicio capiHorum 3. 52. strica 
Sirene 8. 9. V. vrat. 

*tStrix s. Stix. 

Strix (a Stridore, /. ama lir. cf. 
Amarellus. Porphirio.) suser, senser 
0. zanclafifer 50. tat. aigenleich ain 
Sauser, zitrir o. zandklaflfer (X stri- 
dere), i. q. ama zedäutsch amer, I: 
stridula, strix diurna ämering; 
strix nocturna wutsch > var. butsch), 
stainäul Meg. zeipn (X ceyx sim.) 
K, V. zinslin 88, wasser stelcz atm 
40. striges pl. eyn spoyk 37. 

*tStrop-a s. Strepa. -ediom 
s. Strapodiuui. -ha s. Scropha. 

Stroph-eum^ -ium {cf. Teristruni) 
schlftty 31. schyczelin ()4'\ 

^Strotns, srotus //. S. D. zigena 
H.S.D. (de reptilibus). IV, (de pis- 
dbus). 

♦fStruc-io, -tium etc.s, Stru- 
thinm. 

♦yStrudere s. Stridere. 

Strn-ere buwcn 38. -ctnra buwe, 
ghebouwe ib. ein gestitft ding \ ge- 
binde 27. -es baw holcz etc. 27. 
haufien holcz 34. holczburde 29. big 
(vgl. u.a,BM. 1117.) 32. 

*Strul-a, -lare s, Fasula. 

Struma (cf, Bocio) hoker 38. crop 
37. 38., eyn blase in den voghelen 38. 
atumba kroph 34. strumosus houe- 
rich 37. 

^Strumulus, trumbulns 34. stok- 

visch 34. 37. stocuis 38. 

Strup-pus, -US K. F. ricmen bant 
o. seil an eim schiffe 40. sim. 74, 
rüder saU K. V, 



Strn-thium, -cio bume kresse 42. 

-ctium (-ctm) wilde köle o. köle so- 

men; -ctius l -ctios walle wrcz 40. 

*tStub-a (cf. Estuarium) stoue; 

-anator (-inator etc, Gloss.) stouer 

38. 

Stud-ere vlit-en; -iose -liken 38. 
-iosus -ich ib. vl.tich (,) neerstich 
G. voc. -ium liTnung 32. flisse o. 
schöle 40. vlit /. solitudo, diligen- 
tia 38. 

'^Stuellum s, Stipula. 

*Stuf-arium, -farius (cf, Fusa- 
rius) Gloss. suffariu-m spellingh; 
-s J: stuffarius (sc-?) eyn sp. bom 
37. SC-, s-upliarius spilliug bom 38. 

Stult-us (cf. Hebes) tiltap i. iners^ 
ignauus 75., vgl. BM. III 14. dor- 
hafftich, vnclouck; -izare dorehafftich 
maken 38. 

*tStuniba s. Strnma. 

'^'Stunsa l tina stuntzc, vnd is 
also eyn touer 38.; vgl. Gloss, v. 
Modiolus. Fr. II 353^ V, Stuntze. Br. 
Wb. II 1079 V, Stünsken. 

*Stupa s. Stopa. 

* t Stup-ere verbunden (verwun- 
dern Gloss,) 33. -escere weben, biden 
verburchen (aus vor furcht!) ib. beben 
l forchten 27. -ere i -escere bid- 
men uon forcht 29. sim. 34. -efleri 
erbidmen uon Wunders wegen 29. -or 
erbidmung von forchten ib, -idus er- 
bitmet v. f. ib. erpidmet 34. schüch- 
tern (eqHus)125. verberren, erschreken ; 
-er beschreknüß 33. -or ersrecknift, 
forchnife 27. -or den tium wann die 
z&hn eylig werden V. tril. 



*j- 



Stuporare s. Stuprum. 



*tStup-pa (cf. Stipula) heyden 
(-e?) wickly l rist (vgl. u. a. Gloss. h, 
V. 0. V. Hispa) werck 29. hede 37. 38., 
werck van vlasse 38. ags. herdun 
Ff. Grm.I117. (heordan L^e. e. hards 
nl. heerde, herde fibra Uni), -a stupp 
18. 27. (sim. Gloss.). 'pehnis.Pla' 
gella. -posus vul scheue 37. -eum 
wirkin kleit 40. -eum colobium 
werken rokeiin H. S. D. (lock Gloss. 
at^s rok). 



352 



Staprom 



SubHmare 



Stap-ram notzog 32. -orare s. 
Deflorare. 

^fStupuIa s. Stipula* 

*Stiira (aus satura) i sctäella 
(sacerdotum etc.) 52. 

*Star-io, -gio 31. 32. 64. K, V. 

(v. Rombus), t -nus (q. cf.) 40. stub 
p. 32. stüby 31. 64^. steybi 64', stfir 
31. stfire 0. stare l piscis o. st&re 40. 

Starnus (cf.prc.) sprae O.voc. 

Su- oft SW- vor Vokalen, 

' fSuadela rott 30. swaldella 
ratt 34. suas-io varinge; -or rader 37. 

*tSaa-ma s, Squama. -ncia s. 
Switancia. -sio, -sor s. -dela. 

* Suates, bißw, swates^ nrr, 1. 3, 
Oloss. een smerlinck visch G, voc. 
smerin 27. smer, grundel 33. ein 
g&rtel (aus gruntel?i X ^0 seyner- 
lay P. F. 

Suaui-s zote 37. -um brumigi 32. 

* t Subac-cellare i, ahscondere 76, 
-illacio vorhelinge 37. 

Saba- ^. A-daocatus. -nus^. -uns. 

Sabarrare verfingerlen 34. be- 
vingeren 29. be mole schacz F. a. 1420. 
mol schaczen 8. 

"^Suba-uus (-naas?), -nus 34. kins 
kint 30. kindes kindt 34. sim. 1. 

♦fSubc-al, -ella s. Subtel. 

^»abcelliam. sabse-dium gestuli 
(-Is?) 32. -llinum schomel 40. -lliam 
ey n zadel küssen ; sa- %, sca-bellum 
pedum 37. 

Sab- s, Pre-centor. 

Subcernicalum mehlseb 1J25, 

SubciUa s, Subtel. 

Sub> super- 41.-einericius esch- 
rein prot 33. ein ischer brott 52. 
echserich brot 27. eschig 41. eyn 
recht eß broit (sie) 45. 

* t Subeis - ina s, Snbsciuum. 
-tere s. Snbsistere. 

t Subcoloratus s, Pallidus. 

f Snbcrescere vp gan, also dat 
gras 38. 

Subdyaconus (cf, Accolitus. Lec- 
tor.) ander wichy 32. 

♦fSubdo-lus, -1 40. trugenhaflf- 
tiger 40. trogin haft V.a.l420. ge- 



fllrig 29. geuarig 34. falsch geoert 
(umg.) 33. sim, Gloss. eyner der do 
ifals ist in der red 27. diickisch 52. 
Subduetura voder 36. vouder n- 
der den cledern 38. eyn vnder-v5der 
37., -zag 27. 

'^'Subellum s. Subcellium. 

* t Subempt-io vnder-cop 38. -or 
(cf. Preemptor^ -coper 38. -kiffel 52. 

* Suber, ciber (A. v.) (cf. Auelk) 
nider rind K. F. innen rinde 40. hast 
40. past 52. (i. arbuscula l eins coriex) 
G. voc. past 34. mittelbast 30. looft 
H. S, Tr. Vind. (vgl. u. a. Gf. U 
208. litau. lupti scJUUen), latte (18- 
sula KU., wie hd.) G. voc. lat 1S2. 
suberi-um haist (aus baist ^ni.^) 6. 
besün 27. flogin 33. -nns flehen 18. 
lynden G. voc. Gloss. bestin ding 27. 

* t Sub-ernare s. Gubernare. 
-gerere s. Suggerere. 

* Subf nmigare ber&echen 52. 
*Sabgu-, subu- (subui-?) 37., 

subme- 45. -rginale eyn water rad 
37. eyn waj^er roit 45. ein wasser rad 
(molefidini) 52. 

Subhirens s. Subircas. 
Subiectus vnderdenieh 37. 
'^'fSubir-cus^ -ga 37., sabhircofi 

40. vnder üchsen 40. sim. 74. 93. eyn 
wede beyn (cf. Spatula) 37. 

*tSubit-o drote 27. -aneos gnUich 
(aus gelich umg.) 29. -anus gkch 52. 
insubitacione inder g&chin 41. 

Subiu-gare vnder- tenigen 29., 
-tagigen (sie) 34. onderdanidi maken 
G, voc, -nx, -X 27. 33. (ß. -gis, t. hos 
sub iugo positus G. voc.) ein rint 27., 
rinchk (umg.!) 33. in dem joch. onder 
iuck ; -galis id,, ghetemmet G. voc. beo- 
dig F. a, 1420. t-gOS (bos) tzogochfee 
125, 

^Sublector vnder lesmeister 40. 

^fSublemare s, Sublimare. 

Sublestus bedrouet 37. 

Subleuita episteler 40. 

Subliga-culum clamper 52. -r 
vndergurtt ih. e^t formale G, voc., st. 
femorale HO. 

SubUmare behohen 33. snble- 
mare erhoen 27. 



Tenax 



Tepere 



aei 



enax ta, teye 38. tay, vast- 
le; vrack i. cupidus (jt. voc. 
9. 30. 33. eyn czee (uing.?) 
[420. zehe, hebeger 40. hebig 
rch 37. tenac-itas zecbi 29. 
dinghe, vrackheit i. cupiditas 

(-es sim.GLm.) -ia zange 
ps Symb. D. -ulum hebeysen, 
i per qiwd sexternorum anguli 
>iguntur ne complicefUur in rugas 
o^'fel 40. crampe, clammer; hefif- 
also an den frouwen 38. clam- 
. haltnisse t. clamen (aus d, 

sim.; X celamen??) 29. be- 

30. haltter 34. heb ysen 32. 

33. Stil 27. 29. tenticnlum 

30. 

ca, tenta, senta, seaca s. 
HS. Stancias. tenca schleiw 
entajp. slygh 37. tynta sHg Str. 
ßa charpp 33. tinctus etc. h. v. 
'enci-o, -ns s. Tentio. 

da gezlt (sie) Haupt V 195. 
^tice trabea (cf. Gl, m. h. v.\ 
Abis diüitur Pap. trap-un, -um, 
!. (Sal. Gl. Gf. V480). trabes 
Pf. Germ. VIII 400. tentoria 
s ib. 405. trabaca Gl.m.,it. 
a Söldatenjselt. tenta gitelo 
beld Rx. giteid Elw. l. c. 1 115. 
nd-eta, -ita V. St. G. 525 
11., tendel- 33. 52., denden- F. c, 
1- V. St. G. 335. -mark sim. 
dicol-a eyn strik der voghele 
n rara ut tentores habent P. 
ni 1. tediculum ratne 27. 
'endita s. Tendeta. 
do haarwachs /. V. tril. 
nea s. Tenia. 
ebr-e finsteri 32. -escere vin- 
29. vervinstern 30. -osus s. 
ras. 

ella tange 37. sim. 38. dufft 
mperli 52. 

er murewer Symh. D. iunghng 
er G. voc. KU. teeder, teer KU. 
t-as I: -udo tederheit of cleen- 
voc. 

eneris s. Treueris. 
'enereruni (?) morchiln V. 
K 

«eb, NoTTini gloMarinni. 



*tTen-ia, -is bende-ken 37. -ee 
-len Symh. I). -es hüben bendel 32. 
-a nestel 40. hawen-n. 74. 

Tenor burdüne 27. in haldungdes 
briefr 33. eyn luet V. a. 1420. 

*t Tenta s. Tenca. Tenda. Pla- 
gella. Stipnla. 

* t Tepticulnm s. Tenax. 
*Teutienm (engl, a tenter hock) 

sprindel Goch. sim. Gloss. (vgl.u. a.hd. 
sprinze, spränzel = sprieße!, spreiftel 
Sm. III 592 ff.). 

*tTentIg-o dat vt reckent i. 11- 
bedo etc. 37. i. tenacitas vefUris (ags.) 
ebind (nach Prurigo q. v.; i. q. eowend 
membrum virile Lye) Symb. H. -inosuR 
Gloss., -uosns G. voc., -enosus vn- 
kuscher 75. tantigo landie 122^ p. 14. 
Gl. m. V. Landica. 

Tentio willen 52. tenei-o haldunge 
27., an gl. Stelle -us chrieg (X con- 
tentio) 33. 

*tTento (Geräte) huren (hunren?) 
recz 32. 

fTentor ,9. Tendicula. 

Ten-, torri- 30. -torlum (c/.Tenda) 
paul&n 37. zeit 30. gezelt 29. czel- 
gy 31. 

Tennis schmal 52. 65. 

*tTenu8 s. Trena. 

Theologns gütlich maister 32. 

'^'tTheo-lonium etc. s. Telon. 
-nasmns s. Tenasmns. 

Theo-^ l epi- G. voc. -phania 
eyn vorluchtinge 37. dertiendach of 
bewysinghe eens onkuntlicken daghes 
G.voc. 

*t Theorica (anders Gloss.) s. 
Theoticns. 

t Teor - are beschau - en ; -icus 
-lieh 52. i. cantemplatiuus 52. 76. 
(the-) Br. 

♦ Theosica gewelbe 40. gewelb 74. 
*t Theo-ticus (vgl -tocos etc. Gloss.) 

gotli-ch 52. -k 37. -tocos gotis muter; 
-rica gotheyt V.a.l420. 

*tTep-ere läwen 29. law sin 30. 
l -escere plaich (mng.) sein, welich 
33. -eschat lew o. kul 41. -idus 
lew 29. low 30. lab 34. -or half 
warme i. semicalor 37. lew- 29., 

46 



862 Ter Terripudinm 

law- 30., lay- 84. -hait. -efactns P. F. terginersa-ri hindir 

milich warm 52. 8im,75. gelabet 33. V.a.l420, -tor vnmenlicher o. f 

gewyermt 27. glacies tepefacta 40. 

chuli dgangan 48. tempor wierSm *Terif-oliiim s, Chaerephy 

P. F. -nmium s. Tereflmiam. 

Ter tristat 30. dristen {vgl, Quater) Terilis more 38. morwe 27. i 

29. ternus l trinus dreyig 34. dryg zeriblich 29. marb 33. mär 34. 

29. temarios ein triualtig czal 52. *Teripalina sig 52. 

dreyling 33. trinio drey K, F. ter- Teristrum {cf, Stropheum) 1 

nio dryer herre F. a. 1420, ein ge- F. St G, 910. kittel l schluck, i 

drittes Ki. muUeris linea etc. K. F. schlfttj 

* t Ter-a s. Teca. -abintaa s. F. St. G. PiO.durchsichtig cleyt 
-ebintos. -anices, -brella s. -edo. 1420. ternsa t. camisia 37. 

*t Teraphi-n, -u (?) prister ge- *tTeritus s. Ceruchns. 

want V.a.l420. *tTerm-a naturlich bade 4 

♦Tere-bellal-doholtzwurm52.7f>. aram naturlich bad K. F. -a 

Tereb-ellum s. -rnm. -raliam warm gewant F. a. 1420. 

s. Peretroliam. * f Termin-ns ender \ endung . 

Tere-, tera- 32. -bintas, thiru- -are s. Finire. -alis lapis G 

bincns 30. wi- 30., wie- 29. 30. termirius marckstain 32. 

-rophböm. eyche 40. velb 30. t- 40., * Termitum vodinge, termey 

fli-erebintina terebintenzäher m. * f Termus lupi. tennocKoi 

Meg. bul- 40., pull- 74. -hartz {vgl. tehrmoforinos s. Liipina. 

Gr. Wb. w. Bfil-bech, -harz). Ternarius s. Ter. 

*tTereb-puiii negebor40. negbor *tTernices (alph. termites, 

K. F. -ellam börlin, stich-b. ib. bor, n. a. terma Gloss.) holcz wrm - 

eyn bor ysern, swic, neuegher 38. *tTer-nio, -nufl s. Ter. - 

terabrarium ein nab n^er 52. -es. -phiniam s. -efimium. 

* j- Tere-do {cf. Vrcius. Terebella.), f Terra salica. trassilicns s» 
} -döna ] teranices l terbrella 37., Symb. D. terre-a irdesche fas 
tredo 34., torredo 32., cered-o hauen vnd crusen 40. -us erdei 
33. il22^.p.S0.intgeb.% -a 30. eyn 38. -nilS id. 37. erdesch 38. I 
holt worm 37. holcz-wurm 29. 3^. scher; -stris, -us id. (ter) 40. 
Jfejr., -wurem 30. 34., -wormechen 27., rium lendiken 38. terri-toi 
-wormacher {umg.?) 33. wurm-mel giegenode Symb. D. (fnM. geg 
52., -mele 75. Mm.), eygenode (umg.) 20. -j 

♦Tereflmium. terifümiumpuchel eyn in landir F. a. 1420. terrem 

52. terphininm i.fructusfagi boyk erpidem 52. 

37. *tTerr-ealis, -alis h. rosse mi 

♦fTeremabin 25., teren-iabin, 40. 

l -gibel 124. i. manna 124. honig- Terre-motus, -nus s. Ten 

dauwe O.san.^ -dew 25. {Gloss.) Terr-ere erveren, screkken, 

Terere s. Strignla. 38. erschricken o. in ein uaren 52. 

Teres {cf. Orbicularis), teros 40. bulam hanpgeck (ad terrendos i 

sinwel 29. 40. sinbel vnd Jang 30. 132. -iflcium ftigel gescheucl 

eyn zenewelle F. a. 1420. (i. e. epouvantail) cambre {aus a 

♦fTere-uma s. Torenma. -x s. bis) 122^. p. 32. -ibilis grealicl 

Teter. *tTerr-etormm, -igena etc. 

Tergere wisschen 38. -iflciam etc.s. -ere. 

Terg-us abgeschunden haut K. F., * Terripudinm eyn wasche 

hut 93. -oteilUS hinter wertling 37. ein wasse budel 33. 



Territabulum 



Texere 



363 



Tit-abulum s. Terrere. 

s. Terra. 

^rru-ca s. Ceruchos. -sa 
strum. 
aar -US tresere Symb. D, 

tresekemere ib. gerb büß 27. 
m speygchainer (umg,) 33. 
risarins custer 40. 
ua (c/. Resqaa) ein brach 

sarius ein wagen 18. 33., 
m 27. 

«ser-aquadirsteyn V,a.l420. 
p tafele; -ula eyn clene wor- 
-e (milüum) log 125, -ede- 
»tunt czene V. a, 1420, 
El {cf, Peripsema) een eerden 
en schale vanden eye of van 
inck of een testeken (kestehen 
g,) of vatken G. voc. schirbil, 
^. a. 1420, apfelschal 52. 4. 
le;tastadop, schelle 38. testa 
breghen- 38., herne-iö^. -pan- 
ita deggen {vgh Gloss.v.c.) 41. 
:adaliis garne winde Symb,D, 
ari zel gerete machin V, a. 
Igen 38. 1: -ificare tugheu, 
m G, voc. testameut-am seyl 

38. -are selgeret machen 30. 

an seine lesten 34. den 1. 
eczen 29. -arius sei sorger 
S-s getzeug K, V. tughe, tuch 
liuni tu- 38., tfi- 27. -chnisse. 

gezeuger 52. peczewger 33. 
eugnißer 27. 

l- 37. -estata swengel 37. 
Gloss. i, sonariom Str. V, 

7. 

9team teste (nierwunder; 
)Meg, 

sticnl-us, -is 27., tetica- 
cloß 27. h6dly 29. gayl 34. 
-i pl. geschefhiz V, a. 1420. 
; Oe, V. -i leporis h, hasen 
L -arium Gloss,, -arius s, 
alum. 

tifica-re, -tor eic, s, Testari. 
tudo {cf. Derades. Camera. 
) wolue 38. welue, swicboghe 
ulfte, schilt, schiltpedde, sleck 
fwelb 32. gewiwe (sic)\ kern- 



nadc 45. gewell 34. gebelb, egel hawg, 
kamer 33. engel hug (umg,?), comit 
(vgl. 6. 17. 21. Gloss.) 27. schnedc 
0. uss gang in kirchen o. kacze do 
mit man bdrg (pl,) gew innet o. stet 
(pl,) 40. harffe i, cithara 125. scer- 
tifedera, sneggo l sciltburg Diut. "ll 
185. Hau. 1 307. scartifedar sim. Gf. 
III 448, ags, sceldrMa, eig, scild- 
hreödha, -hredda i, q, scyld-, rand- 
burh; hängt es mit scerdifedera m- 
sammen? Hierher auch scherzbedra 
/. (acc. sg. -ren; vetietiosum) H. Ph. 
testudinem facere woluen 38. 

♦fTestus (tesus Gloss.) s. Te- 
dere. 

*tTetha s, Deta. 

*tTetend-ere (tendere?) span- 
nen; -a span dar me eyn bouc mede 
to tut 38. 

Teter ruessig 52. ». ferus Voce. 
(cf, Obscurus). tether^ theter 33. i. 
verus 1: swarcz 27., l faren 33. the- 
tar i, niger; tetrom i. obscurum 37. 
52. vinster 52. terex dunchkel 34. 
ietricus truriger 40. 

*tTe- s. Tes4iculus. 

Tethlm s, Cethl. 

Thetys^ tetis achilles m&ter o. 
Wasser g&ttelin (f.. Götzin?) 40. taüs 
uuazzar Gl.Ker. 

Tetrarcha kftnig fiber ein vierteil 
eins reichs K. V. eyn virtig vorste 
F. a, 1420. 

* t Tet-rlcu8 s, -er. -risis s. Te- 
crisis. -ta s, Teca. 

* t Theusarisarlus s. Thesaurus. 
*tTeutott-a, -us kolbe 40. 
Tento-^ teutu- 40. -nicum tiüsche 

spräche 40. dudisch sprake; teuto- 
ndzare d. spreken; -eus d. mjnsche 
i. Almanus; tautonla l almania 
dudische lant 38. 

^ f Theutrouomus s. Deutero- 
nomium. 

^fTeutu- s. Teuto-uieum. 

* t Tex-ere wurcien, stricken 29. 
-ale spul eysen 52. Gloss. ryd- 27., 
red- F. St. G. 525, rat- F. St. G. 335 
-kam. -ile webiser Symb. p. -ipum 
fluel, samit i. panuus iiouus 38. -tum 



364 



Tyadrns 



(vgl, GL m.) wub, geweb KL evn zyden 
gordel 37. -tricom weppeo Gl. m. 
-trlx weefster G. voc. -trinus web 
getzuig 52. -trina (c/. Gynecenm) 
tunck 52. dunck, weberhauß K, V, 
-torium wircz hus F. a. 1420, -to- 
riatas zyden borden 37. -tus textur 
29. -US text, is schriflft dat neyn glose 
is 38. 

♦tTyadrus s, Tytirus. 

Tiara {cf. Mitra) paret n., schlep- 
lein w. F. tril, clara l ciatns byschofif 
krön 33. cibaria pischolflF hütt t krön 
27. citi-era die, mitra imperialis 76. 
-gera eyn keyser hoyd 37. 

* t Tias-ses, -tos i, l<iudes virginum 
52. 

Tyberis fl, tifer 40. teyfer 74, 
tibris tyber, evn grot water to rome 52. 

*tTibi.a (cf, Poblex. Saraballum.) 
lungel {st, bungel) 33. schwegel, schal- 
mey K, V, pl. scinkun H, l. i. uiedel-e 
Synib. D.; -cen -ere ib, schalmier 40. 
-eines phiff er, swegler 4 1 . tigill^ sunt 
vt pile, Stile, parastate etc. sulen, 
band, treger 1J25, -acnla knuschibe 
40. -alia pl, streiffling F. trü, 

Tibisare, tuisare 29. 34. tuiczen 
34. duiczen P. F. tuczen 29. 30. 
dadtzen 52. vobisare irriczen 34.. P. F. 
iren 29. 

*tTib-iuiii s, Stibiuiu. -ris s, 
Tyberis. -ula s. Fibula. 

*Tyburniuni. ciwulli Liburnici, 
var, Tiburnei Martial Ep. XIX 139, 
cibur-rieum sto"p fei 40. -ueum i. 
epistilium stoifel, var, i, epitileum 
stopfel 75, 

♦fTidaris s. Cidaris. 

*tTign-um l -a spare 37. -us/d. 
38. gesperr i, lignum super quod tigil- 
lum lat affigiiur K, F. räf 32. -a 
rafen 41. -ae (pl,)kymr, cipriou Gl, 
Lux, (vgl. -um keper sim, lat, capre- 
olus mit capriolus Gl, m. h, v. nr, 4, 
142, V, Caprioli. Gr. Wh, V1S6. v, Kap- 
fer nr, 2 Gloss, w, Altifera. Proceres.) 
-ella latt 32. -are latten rechten 132, 
G, voc, -arius pawmaister 52. sim, 4. 
-an holczman 40. tigillu-m latte 37. 
-s snigge (vermis, umgj) ib, snegel 



Tina 

23. Siegel sim, Gloss, slage 22. 38. 
flegel 18. 45. 

•fTignus s, Cignus. 

Tigris eyn Wasser treych V.a.l420. 

Tilia l dilia \mA f. Meg. tUia- 
ceus linden 38. 

*t Tilia s, Tinea. 

♦Tillo gebure 40. gepaur 74, 

♦Tillus h, kolb 32. 

*tTima s, Thina. Lima. 

*Tliyma. tima (m gleicht ni) kie 40. 

"Thymallus. salmo th. (Am.) 
ascha H, Ph, timal-lus p, esche 40. 
-US a'ch 32. 

♦fTimal-luR, -us s, Tithymallas. 

♦Timbra s. Tubera. 

*tTymeam-a, -ateria s. Thymi- 
ama. 

Tim-ere vrocht-en; -idns l -oro- 
sus -sam, blöde, nicht driste; -or 
vare 38. 

^fTimeus s. Tinnire. 

TUimiama thimian K, F. edil wnr- 
cze F. a, 1420. tymeam-a tünian, 
eyn rinde van eynem bome, de me 
brent also wireck in den kerken 38. 
-ateria pl, eyn wirek vad 37. 

Tim-idus, -or etc.s. -ere. 

t Timpa Gl. w., tympa tympe ♦. 
euculla (q.cf,) 36. 

* f Timpan-um napph; ein behan- 
get waget, carpentum 125. pue'ke 

F. a. 1420, trumbe 40. trump-e 33. 
-el, puck 27. trum K, V -tum bog 
32. -ator (X -um) bfig. p8ig29.pauch- 
ke-n 34. -r, glochkner 33. glockener 
8. pucker 27. -istra tumberin 40. 
tinpan-a naue i, mediolus; -istria 
1: typiciatria eyn schellen schlegher 
37. 

*Timp-us, -ora s, Tempus. 

* Timula (m gleicht nl) trip wrci 
40. 74, 

Thlmus thimp Meg, timus blume 
i, flos Symh, D, tinu-m l -s {dph. 
tim-) kle o. binen bl&men 40. tina 
{Gloss. h, v.) ringhelcruyt so ghenoemt 

G, voc, 

Tina {cf, Fundibulum. Stunsa.) zu- 
her, büttene {mhd. büten) 40. touer 
37. 38. tinne G. voc. l tinium 1. 1*- 



Tina 



Thirnbincus 



365 



CU8 uf., tijne, water-t., -tonne, it. hisp. 
tina gaU, tine KU. anfora quam rus- 
iici vocant tinam (romanisch) l zui- 
uar (hd,) Gf. III 149, vgl P/ Grm, 
VIII 394. tinale touer bom 37. 38. 
tijnboom KU een tijn of stanghe G. voc. 

Tina (aus thyina 3 Reg. X 12) i. 
linta t Pinea Ff. Grm. 1 115. VIII 
402. tima vnvorghenclik holt (cf. 
Gloss. und V. Cethi) 37. 

♦Tinea s. Tenca. Tincta. 

Tincta black, dinte 45. (tinca, 
tinta Ghss.) tinta blan (aus blac X 
blau?) tinte 33. blach 27. tingta blac 
37. tirca patcz (sie) i. incaustnm 34. 

•Tinctra s. Cintra. 

♦Tinctus p. (ef. Tenca) ags. sliu 
94^. tinetsln (sie, aus t. slu) lupu,s 
(Hecht) breuis Haupt V198. In Symb. 
3 Glossen: tinct slii; lupus breuis; 
porcopiscis styra (vgl.VoTXO). 

♦fTyndes ein sichs chalb P. F. 

Tinea mutte 37. 38., eyn want 
warm 38. melen, schabe V. a. 1420. 
meil, mäck 45. schab, ein gewant tvurm 
Meg. matt 27. milwe o. mile 40. 
tiliae (Ed.) milw» H. Ph. 

Tineta karpff 52. 

Tyngere tuchin V.a.l420. 

*tTin-gta s. -cta. -icnlus s. 
-nuncnluis. 

♦fTinilitrum (aus talitrum sim. 
umg.Pvgl Asub) Stern zuueringe 37. 

*tTin-ium s. -a. -na s. Tirsa. 

*Tinni-re zuzen, zummen; -tus 
lutber V.a.l420. -lis, -lus clinckich, 
claer i. leuis, purus G. voc. tinnlos 
mede ludende 37. tinnnlns i. sonus 
lenis etc. Br. Pap. timeus est leuis 
sonus 37. 

Tinnancolus. tinicolawintwechel 
Wien. V. 399 H. 

*tTinpan-a, -istria s. Timpa- 
nnm. 
Tinta s. Tincta. Tenca. 
* t Tintin-nabolum, -abulnni 40. 

K. V. V. a. 1420. stoser V. a. 1420. 
glogen kldpfel o. schelle o. kleines 
gligli 40. gloggan- 32., gloggen- V. 
St. G. 909. -halra. glocken-klöfFel, 
-halmel schwenckel K. V. singossell 34. 



drinkilken Symb. D. trincklen 116. 
tyntyre (cf. Tinnire) zummen V.a. 
1420. 

♦fTinu-Ius s. Tinnire. -m, -s 
s. Thimus. 

Tipic-ns geistlich 40. czeychlich 
(typus vorczechin) V. a. 1420. -e 
beczlich (aus beczeiglich) 45. tipas 
gluckneg ib. peyspil 52. 

^fTip-lea, -lena s. Kalotibia. 
-pnla s. Capola. 

Tipsana gesotten wasser von ge- 
scheiter gersten 40. trochken 33., ge- 
new 52. gersten. ein truncken gast 
(umg.!) 27. 

♦fTipsus (instr.,cf. tipsana) stampflF 
32. 

Typus s. Tipicns. 

Typlia (Ann.) herba in qua dndel- 
kolbe nascitur H. Ph. 

*Tira s. Tirus. 

*tTira (aus thyra? curia? awöter^ 
Gl m.) furgehus 32. 

Tirann-ns durehter o. ^bel tetiger 
40. durchechter 74. uuotan (hängt 
mit den Gll. wftterich zs., vgl. Gr. Myth. 
121) Gl. Ker. bAtrich 52. waldinberg- 
-er ; -is -unge F. a. 1420. -i liuthazzeri 
Gf VI 1071. buchazeri (sie) Pf 
Grm. VI 393. -icus liuthazzig Gf l. c. 

♦ t Tirca s. Tincta. 
♦fTirectum (cf Legumen) ge- 
hackt (cibus) 32. 

Tir-ia s. Stiria. -iaca, -o s. -us. 
*tThiropolus lenczstein 42. 
tTyrrhenus (vgl. Gloss. v. Tusca- 
nus) thuschanisga Viug. 

* Tirsa i.dssuraani der wolflF52. 
tinna krinne 40., schwerlich X tinia 
grint 25. gryndt 74. 

Tirsos, tyrssus P. F., triffüs 
32., tyrus (v. h. v.) (cf. Maguder. 
Frutecta.) tutilkoluo H. S. D. tOtten 
kolb 32. tiitekolbe, torse, krut Stengel 
40. kraut stortz 52. ast, sumerla-tt, 
-nd P. F. strunck 8. F. vrat. quispel; 
coelstronck; een tack mitten loaeren 
(i. q. looueren fremdes Kü., daraus 
loneren 132.) quo vtebantur in saeri- 
ßcijs bacchi G. voc. 

♦fThirabincns s. Terebintns. 



366 



Tirus 



Tolatarius 



* Tirus X tiro Gloss. tirus tier- 
slang; (daraus) daz confect tiriaca 
triaker Meg, tyriaca vermis H, Ph. 
tricus triax wurm 32. tyrus ein 
slang l ein ]and o. stigel (aus stingel 
thyrsus) P. F. unsupar (rusticus 
rustih); w. u. enki Gl. Ker. i. rusticus 
Pf. Grm, VIII 412, tyros id. GL m. 
i angustia i tribtdcUio angist aide ar- 
beit Gf. I 342, insula et ciuitas, die, a 
tyro q. e./ortis l angustia Br. tyros 
gr.foi^tis die. tat, Pap. tira angest 40. 
angst 74, tiro newer ritter K. V. 
tirones fortes pueri milites Pap. 
schützen V, a. 1418 Sm. III 422. 

*tTirzinus s. Circinus. 

Tisana girstein wasser 52. 

Tisis (c/. Sincopis) kistigi 32. brust- 
kistrie 40. 74,, -kysty; lungensiech- 
tag; tbisicus -er K. V. 

*tTisus {slang; sehwerlich aus 
tirus) tis /. Meg. 

Tytan sunne 38. 75, sonne V.a. 
1420, 

♦Tite-llus s. Titulus. -mallos 
s. Tithymallus. 

TitiU-atio ketelinge 37. -icus 
kritzel- (noch jetzt häufige Nebenfarm 
von kitzel) 40., kützel- K. V, -fleisch. 

*t Tithymallus. titimallu-s wol- 
fes milch 40. sprincke wortze 51. 
-m springh wort 37. timal-lus Gloss., 
-US hoppe (X huniulus?) Symb. D, 
titin-alus holff (a««^ hopff?) 19. -ulla 
milch krut 32. titemailos s, Cola- 
tidis. temolus {irrig aus ucoXv van 
Cock.abgel.) singrene Hb. 

Titionar-e die branden voer sto- 
ken; -ium een stock yser G,voc, 

Tytirus (lai, Hs.), titrus 52., ty-, 
varr. cy-, cit-adrus, liadus pokschäf 
Meg. cicradus bockschafft 50. 

*tTitrau s, Durao. 

*tTitruUus. tit- (ti?) riflUus 

i.dyabolus 52. 

♦f Titrus s. Tytirus. 

♦fTitu-bare, -lare 33., -Uare 45. 
staraelen 38. P, V. stoteren 38. boch- 
keren P. V. strauckeln 33. 45. tremen 
i. dubitare, vacillare F. a. 1479. 
BM. III 91. -batio stamerynge 37. 



Titulus (cf, Obticium) lobczeychiD 
F,a. 1420. bcnemung; tytellos tyteB 
29.. 

*tTiuorcium ftirstange i. ustariiu 

30. 

Thlaspi s. Bursa pastoris. 

♦fToctou- s, Tolut-arius. 

* t Todon-us haue sim. Gloss, -eus 
eyn haue (u ausdr, gekennz,) 37. 

Toga (cf. Chlamys) hoyke 36. 37. 
heuck G. voc. koccze F. a. 1420. si-, 
se-lecho {vgl, Stragulum) Gf, VI 190. 
kurzebolt H.S.D, (vgl. Gloss. v. Pi- 
gillus. BM. 1 221. Gl, m. vv. Churd- 
bolt. Curcinbaldus ). frid-kleid K,Y, 
-claid 32. frides kleit, sukenie 40. 
sim. 74. toga-1 eyn st&l küssen 37. 
stuel k&sg 52. -tus ghehoyket 37. 
132. geheuct G. voc, kuczt F. a. WA 
gewapnet 52. 

T-, c-ogiUa eyn band dwele 37. 

*Tola {Gerbert liest lora) giechaln 
131, iochelen U. S. D. 

*tTol-a, -e, -ea s. -es. -erare 
s. -lerare. 

Tol-es, -a 37. 52., -e 52., -eam 

Lor. i, q, infaucibus lerere 37., inf- 
turgescere Br,, in fatUe currere 52. 
solet. eyn was^erkalb {vgl. 74. Ghss.) 
52. readan Lor. 

Toletum tolet, ein statt 29. ta- 
letum taleit 30. tuleutum tollent 34. 

Tol-leno, -linum eyn born sbmge 
F. a. 1420, l -ium puthaeck, pat- 
swinghel G, voc. 

Toi-, to-lerare verdraghen, ghe- 
doghen G. voc, Gloss. alts. ädogean 
{s. m. Goth. Wb, II 642), 

Tollere wech doen of dragheo, 
op boren G. voc. (opbeuren attollere 
KU.), vflf nemen 29. 

♦fTollus s. Tolus. 

^fToloniua schiff geschray 32. 

Tolosa (X Tullum) tele ciu. 40. 
tiil Ghss. 

Tolus, tholus 32. virst bo^m 40. 
kirchen knöpf 32. K. V. toUus kDOwf 

F. a, 1420, 

Tolut-, totul- {verdruckt) G, vcc. 
-arius telner 132, (falsch 162. Gloss.) 

G. voc, tottilarii teldere; tocto- 



Tomentum 



Tornare 



367 



thrauaoDdi {alsosax. thrauan 
Symb. H. 

so- 40., tu- 37., zo- 22. 
D.y ze- 27. -mentuni kassen 
ha H, S, D. bette ziehe 40. 
27. beddeberre 22. tumetnm 
K. F. äwerk 3 1 . auwirck (stup- 
:k) 32. zementnmbedde-deken, 
zomentum t. tegula t (X zona 
;yn armborstes zene 37. 
are schellen 29. 34. er-sch. 30. 
dere har abslachen 29. t-, c- 
isterna ejn scher stede B8. 
s dar me de sch&p inne schert 

itr-u dunderklapf F. St 0,910. 
ionner klopf 04, du°nner clapf 
ire 41. tonner 29. -uus torn- 
domre 40. (dor, donre Gloss), 
32. 

onn-a, -o 32. dünne do man 
in tat 40. h. tonn 32. dnnna 
:9. tnnn-a tunne, lechchelen 
ena 38. cuphe; -iles cüfelen 
D. 

sMla, -1 Symb. marste-c Symh, 
-kko (in flaue) H, S. D. propfo 
H,?), pfol do man schif anbin- 
r. X crop, kropp tussillns 
lumandel? vgl. Gloss. h. v. und 
uma) 40. unsilla (aus tu-) 
nt /. molares^. S. D. Mary. 
la (amiers Gl. m) fig warcz 40., 

nsterna s. Tondere. 

SOS schalt 32. 2. 
OS wisc in dem sangghe 38. 
parchia vorstintum V. a, 1420. 
jtoy Ki. 

het der helle tayl F. a. 1420. 
hus tauck- K. F., tug- 40., 
aug- 74. -stein. cofPus dug- 
2. 

ora s. Herba meropis. 
Agiuui, thoragnm 142.p. 284 
i, 

al (vgl. Conopeum etc) sto^'p 
tte wad, stuklachen (k aus 1) 
iwt pett 52. 

'orathosta s. Torotnsta. 
rax plate 37. torax brüst, 



halsberg, banczer 40. brustlappa Erf. 
Gl. burstlappa Marb. Ol. 
^ * Torax (ags. Gl Olos^.) s. Cen- 
tipeda. 

♦f Thorcia s. Torticinm. 

*Torclea s. Torquea. 

tTorcula-r kelcterre Symb. D. 
kelter, weinpreß K. F. targgel, t.-spin- 
ner 32. perse; -re persen 38. -tor 
(X -r^ wintrote; tortula trottspille 
(torcola id. 93.) 40. 

*Topcus. turgi surgi populus 
(X turingi?) 40. 

*Torda winde 40. w. zum arm- 
prost 74. 

^fToreg-ina, -ma s. Thoreama. 

*tTorel-la, -la (r. Tostrinum), 
torrella. brant 29. brant reitte 40. 

Thoreuma kuniges bette 40. te- 
reuma pdllacium regum; turrica 
(X tunica?) est vestis regis 37. toreg- 
ma scaperede Sytnb. H. -ina slipistein 
Gl. Ker. 

♦fTorgitus s. Turgere. 

Torm-en, -ines darmgicht V.a. 
1420. 

TormentiUa birg-, rot-wurcze 42. 
flg wurcz 40. uichuurz H. S. D. l poten- 
tiUa (Ann.) dornela H. Ph. 

Tormentnm voyt line (nauis) 37. 
schiff seil; vestigung, blid, werch 40. 
notgotz (sic?)i.funis qiwprora adpu- 
pim exienditur Herbert, notgoz H. S. 
Tr. notzog {Urform?) D. 

*tTormiiies s, Tormen. 

t Tornare dräyen becher o. kophy 
31. sim.64. tomare thueren o. dfir 
(sie) P. F. torn-atnm sayger 74. 
seiger (vinum win) 40. -abilis scheyb- 
locht, dreiecht 33. scheub-, dre-elicht 
27. schijue-, dryf-, drey-lick G.voc. 
gedrescheletter 40. -US dri-eysen; 
-alis -panck 52. -alis l -us eyn drey 
yserne 37. -atilis dreelich F. a. 1420. 
-ator drezeyler ib. drechscler 40. 
drachksel 34. dresler 27. 33. dreger 
37. träger 29. dreyer 38. dornirer 
33. -iator travger 30. -atura ein 
thürnerin P. V. -arius touer 37. 
threlsa Symb. H. -o gidrado Virg. 
-amentuni torneyung 33. türen 40. 



368 



Torneare 



-eare tfirnen 30. tumieren 29. cor- 
nns (aiis tornus) trechsel 32. 

♦fTorn-eare, -iator, -o etc. s. 
-are. -ensis, tho- s. Tu-ronensis. 

*Torotiista trogscherr 34. tora- 
thosta mültscher 30. 

Torpedo p. blie 40. 
ToppoP lassichayt 34. fulkeit 29. 
valheyt V. a. 14J^0. tuppia trakait 30. 

* t Torquea {cUph. torc-. torqaia 
Gloss. hierher??) L instr. torquendi 
wind 52. i.q. topclea Gloss. 

Torquere keltern 30. pressen; we- 
gen, foltren 29. 

Torques (c/. Baen. Torta.) spanne 
40. hals-ring ib, -golt Symh. I). -gurtel 
27. 33. -gwand 32. vatinghe, eyn ghe- 
smyde 38. 

* t Torqu-eta .9. Yaeea. -ia s. -ea. 
*tTorre-do .9. Teredo. -IIa s. 

Torela. 

Torrens (c/. Riuus) ruschende wa- 
ter 37. rauschundes mer {tyl. Fluiiius) 
34. russent 29., geisse 40. o. walt 
Wasser, hals w. 45. gieß 32. feltgug 
52. sim. 75. schneöasser 30. sprink 
155. (str) Storni wasser V. a. 1420. 

Torr-ere sengen, pregiln V.a.l420. 
-idus verdort; tostns «d., gedenet, 
geröst, gep&t 52. 

Torris een doetbrant of blandich 
(X dorbrant of brandich) holt G. voc. 
stich 40. ^atis schit, icormu'i awh schilt 
(i. egis umg.) 74. bezengit holcz V. 
a. 1420. 

* t Torri- s. Ten-toriuni. 
Torsio. tortiones in venire {Ed.) 

bißende H.l^h. 

Tort-a küch 40. K. V: zeit K. V. 
wege 40. kuechel 33. couke; -as fa- 
cere couken (eoquere coken) 38. 
-ellnm velut der broit; -ellos (Ed) 
kücheln H. PA. -a with Symh. B. 282. 
uuit Gf. I 745. -US wide 40. wit i. 
torques Sum. wirt t. flexus H. S. 
Tr. (vgl. u. a. hier und Gloss. vv. Ke- 
torta, Restis. Vimen. BM. III 618.). 
gen. -us, -ui scheiblig o. pcin 52. 

♦fTorta-re drauwe-n; -tor -r V. 
a. 1420. 



Trabea 

* f Torte-llum etc. s. Torta. -sii 
s. Carthesla. 

*Torticinm ein gebunden kert^ 52. 
thoreia gedrote werch 40. (vgl. it. 
torcia etc.). 

TortiliB chacheretig (aus huck-; 
X torta?) 33. knorrecht, criczlicht 27. 
chnopr&t (knorr X knöpf ?j, chraws 
P. V. krump, raid 52. 

Tor-tio s. Torsio. -or kestger 32. 
-U08U8 scheyf, ghe wunden 37. hoge- 
lich 30. hockrieg 34. hogrechtig, krumb 
29. krummecht V. a. 1420. 

* t Tort-orium s. Tartarom. -uct 
s. Tartuca. -us s. ebds. u. -a. -uosoi 
s. -io. -ula s. Torcular. 

Tor US (cf. Musculus. Pulpa.) müse Q 
knot 0. brutbette 40. mvse pl. 100. 
thorus (in agro) eine grogebanck, m 
graßetisch 125. 

Tornu8 (umg., vgl. Gloss.) ein kräng 
27. kraunich 21. obir mutig F. a. 1420. 

^fTost-rinum. -orium^ torella, 
aridarium dar<(, dar molt vppedart 38. 

Tostus s. Torrere. 

Totaliter s. Totus. 

*t Totti-, totu-laritts s. Toln- 
tarius. 

Totus aller gar 29. totaliter alto- 
male, vlbeduUe 38. vlbedille 22^ 

*tToxu8 s. Taxus. 

* t Trabae-a .9. Teiida. -ca s. Tra- 
baria. 

Trab-ale, -rale 27. lanckwid 52. 
I&nge 45. luns, eyn clene holt an dem 
waghen, dat dat rat nicht vt en gheyt 
38. Ions 30. luß 27. leyschen, ritschel, 
vnd ist (las da haist da holcz das vber 
dy eenx (eenxV) sei (aus exe, cxel sim.'f 
sei i.q. sil?).get; furtale (vgl. Fur- 
cale) id. 34. Schemel 37. G. iH)c. scha- 
mel 33. schaemel, ronge KU. roug- 
stock, schelm (an gl. Stelle gestel sim. 
Gemmen) G. voc. schwell, l est ligmm 
positum super axem 76. 

Trab-aria Voce, ex qm, -ica Cfem- 
meti, -acca 37. estnauis longa et stricto. 
-aria (cf. Crebersia) schiffelin, nache 
40. 

Trabea boldeke; is syden want 
38. baldeck ; wij^hait klaid 32. Weisheit 



Tenax 



Tepere 



361 



*t Tenax ta, tcye 38 tay, vast- 
holdende; vrack t. capidus G. voc. 
zech 29. 30. 33. eyn czee (tmig.?) 
V. a. 1420, zehe, hebeger 40. hebig 
41. kerch 37. tenac-itas zechi 29. 
TBStholdinghc, vrackheit L cupiditas 
Q,voc. (-68 sim.GLm.) -ia zauge 
i, forceps Symb. D. -ulum hebeysen, 
est ülud per quod sexternorum anguli 
eonstringuntur ne crnnplicetdur in ruga^ 
K. V, to^fel 40. crampe, clammer; heflf- 
tiken, also an den frouwen 38. clam- 
per 52. haltnisse t. clamen (aus d. 
elamer sim.; X celamen??) 29. be- 
haltnig 30. haltter 34. heb ysen m. 
Gzaygel 33. stil 27. 29. tenticulum 
schelff 30. 

Tenca, tenta, senta, senca .v. 
Tarmus. Stancius. tenca schleiw 
Oe. V. tentai?. slygh 37. tynta slig Str, 
V, tinca charpp 33. tinctas etc. h. r. 

*tTeoci-o, -US s, Tentio. 

Tenda gezlt (sie) Haupt V 195. 
quae rustice trabea (rf. Gl. m. h. v.), 
var. trabis didtur Pap. trap-un, -ura, 
-in 141. (Sal. Gl Gf. V480). trabes 
giteld Pf. Germ. VIII 400. tentoria 
Irauuis ib. 405. trabaca Gl.m.,it. 
trabacca Soldatenzelt, tenta gitelo 
Äy. geteld Rx. gxiexAElxv. I.e. 1 115. 

♦Tend-eta, -ita V. St. G. 525 
tentil- 27., tendel- 33. 52., denden- V. c, 
grempel- F. St. G. 335. -mark sim. 

Tendicul-a eyn strik der voghele 
37. -um ram iit tentores hnhetttP. 
V.,paimi 1. tedicnlum rame 27. 

*tTendita s. Tendeta. 

Tendo haarwachs /. V. tril. 

*Tenea s. Tenia. 

Tenebr-e finsteri 32. -escere vin- 
äteren 29. vervinstern 30. -osus s. 
Obscurus. 

Tenella tange 37. sim. 38. cluflft 
38 klemperli 52. 

Teuer murSwer Symh. D. iunghng 
j2. teder G. voc. KU. teeder, teer KU. 
tenerit-as \ -udo tederlieit of cleen- 
lick G.voc. 

♦fTeneris s. Treueris. 

* t Tenererum (?) morchilu V. 
a. 1420. 

Dleftebaeh, NoTnm glosaariau». 



*tTen-ia, -is bende-ken 37. -ee 
-len Sijmb. B. -es hüben bendel 32. 
-a nestel 40. hawen-n. 74. 

Tenor burdtine 27. in haldungdes 
brieflf 33. evn luet V. a. 1420. 

*t Tenta s. Tenca. Teuda. Pla- 
gella. Stipnla. 

*t Tenticulum s. Tenax. 

*Tenticuni {etigl. a tenter hook) 
sprindel Cock. sim. Gloss. (vgl.u. a.hd. 
sprinzf% spränzel = sprießel, spreigel 
Sm. III 592 ff.). 

*tTentig-o dat vt reckent t. 11- 
bedo etc. 37. /. tenaoit<is ventris (ags.) 
ebind {nach Prurigo q. v. ; i. q. eowend 
m^nibrum virile Lyc) Symh. H. -inosus 
Gloss.j -uosns G. voc., -enosus vn- 
kuscher 75. tantigo landie 12^ p. 14. 
Gl. m. V. Landica. 

Tentio willen 52. tenci-o haldunge 
27., an gl. Stelle -us chrieg (X con- 
tentio) 33. 

♦fTento (Geräte) huren (hunren?) 
rccz 32. 

fTentor s. Tendicula. 

Ten-, torri- 30. -torium (c/. Tenda) 
paulfin 37. zeit 30. gezelt 29. czel- 
gy 31. 

Tennis schmal 52. 05. 

*tTenus s. Trena. 

Theologns gütlich maister 82, 

*tTheo-lonium etc. s. Telon. 
-uasmus s. Tenasmus. 

Theo-, l epi- G. voc. -phania 
eyn vorluchtinge 37. dertiendacb of 
bewysinghe eens onkuutlicken daghes 
G. voc. 

*t Theorica (anders Gloss.) s. 
Theoticus. 

fTeor-are beschau- en; -icus 
-lieh 52. /. contetnplatiuus 52. 76. 
(thej lir. 

* Theosica gewclbe 40. gewelb 74. 

*tTheo-ticus(t77i. -tocos^. Gloss.) 
gotli-ch 52. -k 37. -tocos gotis muter; 
-rica gotheyt V. a. 1420. 

*tTep-ere lewen 29, law sin 30. 
\ -escere plaich {inng.) sein, wehch 
33. -eschat lew o. kul 41. -idus 
lew 29. low 30. lab 34. -or half 
warme /. semicalor 37. lew- 29., 

46 



362 Ter Terripadinm 

law- 30., lay- 34. -hait. -efactas P. F. tergiuersa-ri hindir kern 

milich warm 52. sim.75, gelabet 33. V.a.l420. -tor vnmenlicher o. flicber 

gewyermt 27. glacies tepefacta 40. 

diuli cigangan 48. tempor wierSm *Terif-oliam s. Chaerephylloi. 

P. F. -umiam s. Tereflmiam. 

Ter tristat 30. dristen (vgl Quater) Terilis more 38. morwe 27. mun, 

29. terans l trinus dreyig 34. dryg zeriblich 29. marb 33. mär 34. 
29. temarins ein triualtig czal 52. ^Teripalma sig 52. 
dreyling 33. trinio drey K, F. ter- Terisfrum (cf. Stropheum) kyttd 

nio dryer herre F. a. 1420. ein ge- F. St, G. 910, kittel l schluck, v&dis 

drittes Ki, mulieris linea etc, K. F. schlfity 31. 

* t Ter-a s. Teca. -abintus s, F. St, G, PlO.durchsichtig cleyt F. n. 
-ebintus. -anices, -brella s, -edo. 14J20. ternsa i. camma 37. 

*tTeraphi-n, -u (?) prister ge- *tTeritiis s, Ceruchns. 
want V,a,1420. *tTerm-a naturlich bade 40. -« 

*Tere-beIlal-doholtzwurm52.7^. arnm naturlich bad K.V. -88 tfa 

Tereb-ellum s. -rnm. -ralium warm gewant F. a, 1420, 
8. Peretrolinm. * f Termin-iis ender \ endung K, F. 

Tere-, tera- 32. -bintns, thirn- -are s, Finire. -alis lapis Glosi^ 

bincns 30. wi- 30., wie- 29. 30. termirins marckstain 32. 
-rochböm. eyche 40. velb 30. t- 40., * Termitam vodinge, termeyd 37. 
tii-erebintiiia terebintenzäher m, * f Termns lupL termoczorins, 

Meg. bul- 40., pull- 74, -hartz {vgl, tehrmoforinos s. Lnpina. 
Or, Wh. w. Bftl-bech, -harz). Ternarius s. Ter. 

*tTepeb-riim negebor 40. negbor ♦fTernices (aiph, termites, vgl. 

K. F. -ellam b6rlin, stich-b. ib, bor, u, a, terma Gloss,) holcz wrm 40. 
eyn bor ysem, swic, neuegher 38. *tTer-iiio, -nus s. Ter, -o« s. 

terabrarium ein nab n&ger 52. -es. -phimam ^. -eflmiam. 

* t Tere-do {cf. Vrcius. TerebeUa.), f Terra salica. trassilicus sellant 
} -dona 1 teranices \ ter brella 37., Symb, D. terre-a irdesche fiis, als 
tredo 34., torredo 32., cered-o h&uen vnd crusen 40. -us erden 22. 
33. {122f*.p,30.int.geh,\ -a 30. eyn 38. -nus id, 37. erdesch 38. irdeo- 
holt worm 37. holcz-wurm 29. 32. scher; -stris, -us id, (ter) 40. -ta- 
Jlfe$f., -wurem 30. 34., -wormechen 27., rinm lendiken 38. terri - toriiUD 
-wormacher (umg.?) 33. wurm-mel giegenode Symb, D. (mhd. gegenflte 
52., -mele 75. sim.). eygenode (umg,) 20. -gena 

* Tereflmiam. terifaminmpuchel eyn in landh- V.a. 1420, terremotns 
52. terphininm ijrwius fagi boyk erpidem 52. 

37. ♦f Terr-ealls, -alis h, rosse müncze 

♦fTeremabin 25., teren-iabin, 40. 
l -gibel 124. i. manna 124, honig- Terre-motus, -nus s. Terra. 
dauwe 0, san,^ -dew 25. (Gloss,) Terr-ere erveren, screkkeo, ff-s. 

Terere s. Strigula. 38. erschricken o. in ein uaren 52. -iti- 

Teres (cf. Orbicularis), teros 40. bulum hanpgeck (ad terrendos oMes) 

sinwel 29. 40. sinbel vnd lang 30. 132, -iflcium fügel gescheuch 52. 

eyn zenewelle F. a, 1420. (i. e, epouvantaü) cambre (aus canna- 

♦fTere-uma s, Toreuma. -xs, bis) 122^. p, 32. -ibilis greulich 52. 
Teter. *tTerr-etorium, -igena etc, s. -%> 

Tergere wisschen 38. -iflcium etc,s. -ere. 

Terg-us abgeschunden haut K, F., * Terripudium eyn wasche holt 

hut 93. -otenus hinter wertling 37. ein wasse budel 33. 



Territabalam Texere 363 

*Territ-abiilum s. Terrere. nadc 45. gewell 34. gebelb, egal hawg, 

-orium $. Terra. kamer 33. engel hug (umg.?), comit 

•fTerru-ca s, Ceruchus. -sa (vgl. 6. 17. 21. Gloss,) 27. schneck 

s. Teristrum. o. uss gang in kirehen o. kacze do 

Thesaur - us tresere Symb, D. mit man bdrg (pl.) gew innet o. stet 

*ariam tresekemere ib. gerb hüg 27. (pl.) 40. hailBfe i. cithara 125. scer- 

•isarium speygchamer (umg.) 33. tifedera, sneggo l sciltburg Diut. ^11 

thensarisarius custer 40. 185. Hott. 1 307. scartifedar sim. Qf. 

Tesqua {cf. Resqua) ein bruch /// 448. ags. sceldrMa, dg. scUd- 

weg 52. hreödha, -hredda i. g. scyld-, rand- 

^Tessarios ein wagen 18. 33., burh; hängt es mit scerdifedera jnh 

w.-fiirman 27. sammen? Hierher auch scherzbedra 

*tTe8ser-aquadirsteynF.a.l4^ö. /. (acc. sg. -ren; venenosum) H. Ph. 

eyn worp tafele; -nla eyn clene wor- testndinem facere woluen 38. 

pel 37. -e (militum) log 125. -ede- *tTestiis (tesns Gloss.).s. Te- 



virstunt czene V. a. 1420. dere. 

Testa (cf. Peripsema) een eerden *tTetha s. Deta. 
teyle; een schale vanden eye of van * f Tetend-ere (tendere?) Span- 
ander dinck of een testeken (kestehen nen ; -a span dar me eyn bouc mede 
132. umg.) of vatken G. voc. schirbil, to tut 38. 

schale V. a. 1420. apfelschal 52. 4. Teier ruessig 52. i. ferus Voce 

mas8chele;tasta dop, schelle 38. testa (c/. Obscurus). tether^ theter 33. i. 

capitis breghen- 38., heme-iOd.-pan- verus l swarcz 27., 1: faren 33. the- 

De. tehsta deggen (vgLGloss.v.c.) 41. tar i. niger; tetrum i. obscurum 37. 

"^Testadnlnsgarne winde iSym&.D. 52. vinster 52. terex dunchkel 34. 

Test-ari zel gerete machin V. a. tetricus truriger 40. 

1420. tagen 38. l -ificare tughen, ^fTe- s. Tes-tlculus. 

oerkunden G. voc. testament-um seyl Tethim s. CethL 

gereyde 38. -are selgeret machen 30. Thetys^ tetls achilles mfiter o. 

schaffen an seine lesten 34. den 1. wasser g&ttelin (f., Götzin?) 40. tatis 

willen seczen 29. -arius sei sorger uuazzar Gl.Ker. 

32. testi-s getzeug K. V. tughe, tuch Tetrarcha kftnig Aber ein vierteil 

38. -moniam tu- 38., tft- 27. -chnisse. eins reichs K. V. eyn virtig vorste 

-flcator gezeuger 52. peczewger 33. V. a. 1420. 

ein beczeugniger 27. *tTet-rlcu8 s. -er. -rlsis s. Te- 

T-5 d- 37. -estata swengel 37. crisis. -ta s. Teea. 

S^. V. Gloss. i. sonarium Str. V. *\ Thensarisarius s. Thesaams. 

clepel 37. ♦•}- Teuton-a, -us kolbe 40. 

t Testenm teste (merumnder; Teuto-^ teutn- 40. -nlcam t&sche 

yyArist.'') Meg. spräche 40. dudisch sprake; tento- 

^t'I^^ticiü-iis^ -is 27., teticn- nizare d. spreken; -eus d.. mynsche 

los 34. clog 27. h&dly 29. gayl 34. i. Almanas; taatonia l almanla 

testicnl-i pl. geschefoiz V. a. 1420. dudische lant 38. 

die bdg Oe. V. -i leporis h. hasen * f Thentronomus s. Deutero- 

bode 40. -ariam Gloss., -arias s. nomiam. 

Clnnediüam. ^fTenta- s. Teuto-nleum. 

*Testiflca-re,-tor6fc. 5. Testari. "^Tex-ere wurcken, stricken 29. 

t Testudo (cf. Derades. Camera, -ale spul eysen 52. Gloss. ryd- 27., 

Tartuca.) wolue 38. welue, swicboghe red- V. St. G. 525, rat- F. St. G. 335 

37. ghewulfte, schilt, schiltpedde, sleck -kam. -ile webiser Symb. D. -inuin 

G. voc. gwelb 32. gewiwe (sie); kern- fluel, samit i. pannus noaas 38. -tum 



364 



Tyadrus 



Tina 



(vgl. GL nu) wub, geweb KL e> n zyden 
gordel 37. -tricuin weppeo Gl. m. 
-trix weefster G. voc. -triiius web 
getzuig 52. -trina {cf. Gyneceiim) 
tunck 52. dunck, weberhauß K. V. 
-torium wircz hus V. a. 1420. -to- 
riatns zyden borden 37. -tus textur 
29. -US text, is schrifft dat neyn glose 
is 38. 

*t Tyadrus s. Tytirus. 

Tiara {cf. Mitra) paret n., schlep- 
lein n. V. tril. ciara 1 ciatus byschoff 
krön 33. cibaria pischolff hütt 1: krön 
27. clti-era die. mitra imperialis 76. 
-gera eyn keyser hoyd 37. 

*tTias-ses, -tes i. laudes virginum 
52. 

Tyberis fl. tifer 40. teyfer 74. 
tibris tyber, evn grot water to rome 52. 

*tTibi-a (cf. Poblex. Saraballum.) 
lungel (jst bungel) 33. schwegel, schal- 
mey K. V. pl. scinkun //. /. i. uiedel-e 
Synih. D. ; -cen -ere ib. schalmier 40. 
-eines phiflFer, swegler 41. tigillasimt 
vi pile, stile^ parastate etc. sulen, 
band, treger 125. -aeula knuschibe 
40. -alia pl. streiflFling V. tril. 

Tibisare, tuisare 29. 34. tuiczen 
34. duiczen P. V. tuczen 29. 30. 
daiitzen 52. vobisare irriczen 34 P. V. 
Iren 29. 

*tTib-ium s. Stibiuiu. -ris s. 
Tyberis. -ula s. Fibula. 

*Tyburnium. cuculli Liburnici, 
vor. Tibnrnei Martial. Ep. XIX 139. 
cibnr-rieum sto"p fei 40. -neum t. 
epistilium stoffel, var. i. epitileum 
stopfel 75. 

♦fTidaris .9. Cidaris. 

*f Tign-um 1 -a spare 37. -usirf. 
38. gesperr i. ligmim super quod tigil- 
lum lat affigitur K. V. räf 32. -a 
rafen 41. -ae (pl.)hymr. cipriou Gl. 
Lux. (vgl. -um keper sim. lat. capre- 
olus mit. capriolus Gl. m. h. v. nr. 4. 
142. V. CaprioH. Gr. Wh. V186. v. Käp- 
fer nr. 2 Gloss. w. Altifera. Proceres.) 
-ella latt 32. -are latten rechten 132. 
G. voc. -arius pawmaister 52. sim. 4. 
-an holczman 40. tigillu-m latte 37. 
-8 snigge (vermisy umgj) ib. snegel 



23. Siegel sim. Gloss. slage 22. 38. 
flegel 18. 45. 

*f Tignus s. Cignus. 

Tigris eyn wasser t rey ob V. a. 1420. 

Tilia } dilia lind f. Meg. tllia- 
ceus linden 38. 

*t Tilia s. Tinea. 

♦Tille gebure 40. gepaur 74. 

*Tillus h. kolb 32. 

♦fTima s. Thina. Lima. 

*Thy ma. tima (m gleicht ni) kle 40. 

^Thymallus. salmo th. (Ann.) 
ascha U. Ph. timal-lu8 p. esche 40. 
-US a^'ch 32. 

*tTimal-lu8, -us s. Tithymallns. 

*Timbra s. Tubera. 

*f Tymeam-a^ -ateria s. Thymi- 
ama. 

Tim-ere vrocht-en; -idns l -oro- 
sus -sam, blöde, nicht driste; -or 
vare 38. 

*tTimeu8 s. Tinnire. 

Thimiama thimian K. V. edil war- 
cze V. a. 1420. tymeam-a timian, 
eyn rinde van eynem bome, de me 
brent also wireck in den kerken 38. 
-ateria pl. eyn wirek vad 37. 

Tim-idus, -or etc.s. -ere. 

fTimpa Gl. m., tympa tympe i. 
cueulla (q.cf.) 36. 

* f Timpan-um napph; ein beluui- 
get wage i. earpentum X85. pue*ke 
V. a. 1420. trumbe 40. trump-e 33. 
-el, puck 27. trum K. V -tum bog 
32. -ator (X -wm^) b% poig 29.paoclh 
ke-n 34. -r, glochkner 33. glockener 
8. pucker 27. -istra tumberin 40. 
tinpan-a naue i. mediolus; -istria 
1: typiciatria eyn schellen schlegher 
37. 

^Timp-us, -ora s. Tempus. 

* Timula (m gleicht nl) trip wrö 
40. 74. 

Thimus thimp Meg. timus bliune 
i. ßos Symb. D. tinu-m \ -s (oIpA. 
tim-) kle o. binen bl&men 40. tifl» 
{Gloss. h. V.) ringhelcruyt so ghenoemt 
G. voc. 

Tina {cf. Fundibulum. Stunsa.) ni- 
ber, buttene {mhd. hüten) 40. teuer 
37. 38. tinne 6r. voc. l tinium i. la- 



Tina 



Thirubincas 



365 



CU8 id., tijne, water-t., -tonne, it. hisp. 
tina gdlL tine KU. anfora qtuim rus- 
iici vocant tinam (romanisch) l zui- 
uar (hd.) Gf. III 149. vgl Vf. Grm. 
VIII 304. tinale touer bom 37. 38. 
tijnboom KU. een tijn of stanghe G. voc. 

Tina (aus thyina 3 Reg. X 12) i. 
linta l Pinea Ff. Grm. 1 115. VIII 
402. tima vnvorghenclik holt (cf. 
Gloss. und V. Cethi) 37. 

♦Tinea s. Tenca. Tincta. 

Tincta black, dinte 45. (tinca, 
tinta Gloss.) tinta blan (aus blac X 
blau?) tinte 33. blach 27. tiugta blac 
37. tirca patcz (sie) i. incaustum 34. 

♦Tinctra s. Cintra. 

♦Tinctns p. (cf. Tenca) ags. sliu 
94^. tinctslu (sie, am t. slu) lupus 
(Hecht) hreuis Haupt V198. In Symb. 
3 Glossen: tinet slii; lupurS hreuis; 
porcopiseis styra (t;^Z. Porro). 

*tTyndes ein sichs chalb P. F. 

Tinea mutte 37. 38., ey^i want 
warm 38. melen, schabe V. a. 1420. 
meil, muck 45. schab, ein gewant wurm 
Meg. matt 27. milwe o. mile 40. 
tUiae (JEd,) milw» H. Ph. 

Tineta karpff 52. 

Tyn^re tuchin V.a.l420. 

*tTm-gta s. -cta. -icalus s. 
-nancnlus. 

*tTinilitrnm (aus talitrum sim. 
umg.Pvgl. Asub) Stern zuueringe 37. 

*tTin-ium s. -a. -na s. Tirsa. 

*Tinni-re zuzen, zummen; -tus 
lutber V.a.l420. -lis, -Ins clinckich, 
ciaer i. leuis, purus G. voc. tinulus 
mede ludende 37. tinnnlos i. sonus 
lenis etc. Br. Pap. tinieus est leuis 
sanus 37. 

Tiiinanciilas. tiniculawintwechel 
Wiefi. r. 399 IL 

*tTinpan-a, -istria s. Timpa- 
nnm. 
Tinta s. Tincta. Tenca. 
* t Tintin-nabalam, -abulum 40. 

K. V. V. o. 1420. stoser V. a. 1420. 
glogen kldpfel o. schelle o. kleines 
gl6gli 40. gloggan- 32., gloggen- F. 
St. G. 909. -halm. glocken-kMel, 
-halmel: schwenckel K. F. singossell 34. 



driukilken Symb. D. trincklen 116. 
tyntyre (cf. Tinnire) zummen V,a. 
1420. 

*vTinn-lus s. Tinnire. -m, -s 
s. Thimus. 

Tipic-us geistlich 40. cze}chlieh 
(typus vorczechin) F. a. 1420. -e 
beczlich (aus beczeiglich) 45. tipas ' 
gluckne^ ib. peyspil 52. 

*tTip-lea, -lena s. Kalotibia. 
-pula s. Capnla. 

Tipsana gesotten wasser von ge- 
scheiter gersten 40. trochken 31V, ^'e- 
new 52. gersten. ein truncken gast 
(umg.!) 27. 

*tTipsus (instr.,cf tipsana) stampff 
32. 

Typus s. Tipicus, 

Typha (Ann.)herbainqua dudel- 
kolbe nascitur H. Ph. 

*Tira s. Tirus. 

*tTira (aus thyra? curia? anders 
Gl. m.) furgehus 32. 

Tirann-us durehter o. *bel tetiger 
40. durchechter 74. uuotan (hängt 
mit den Gll. w&terich zs., vgl. Gr. Myth. 
121) Gl Kor. bfitrich 52. waldinberg- 
-er ; -is -unge F. a. 1420, -i liuthazzeri 
Gf VI 1071. buchazeri (sie) Pf 
Grm. VI 393. -icus liuthazzig Gf l. c. 

*t Tirca s. Tincta. 

♦fTirectum (cf. Legumen) ge- 
hackt (cibiis) 32. 

Tir-ia s. Stiria. -iaca, -o s. -us. 

*tThiropolus lenczstein 42. 

fTyrrhenus [vgl. Gloss, v. Tusca- 
nus) thuschanisga Viug, 

* Tirsa i.cissuraani der woIff52. 
tinna krinne 40., schwerlich X tinia 
grint 25. gryndt 74. 

Tirsus, tyrssus P. F., triffus 
32., tyrus (v. h. V.) (cf. Maguder. 
Frutecta.) tutilkoluo K S. D. tütten 
kolb 32. tütekolbe, torse, krut Stengel 
40. kraut stortz 52. ast, sumerla-tt, 
-nd P. V. strunck 8. F. vrat. quispel ; 
coelstronck; een tack mitten loueren 
(i. q. looueren frondes KU., daraus 
loneren 132.) quo vtebantur in sacri- 
ßcijs bacchi G. voc. 

'^fThirubincus s. Terebintos. 



366 



Tirus 



Tolatarins 



* Tirus X tiro Gloss. tirus tier- 
slang; (daraiLs) daz confect tiriaca 
triaker Meg. tyriaca vermis H, Ph. 
tricns triax wurm 32. tyrus ein 
slang l ein land o. stigel (at4s stingel 
thyrsus) P. F. unsupar (rusticus 
rustih); w. u. enki Gl. Ker. i. nisticus 
Pf. Grm. VIII 412. tyros id. Gl m. 
i. angtistia l tribulatio angist aide ar- 
beit Gf. I 342. insula et ciuitas, die. a 
tyro q. e.fortis l angastia Br. tyroS 
gr.fortis die. lat Pap. tira angest 40. 
angst 74. tiro newer ritter K. V. 
tirones fortes pueri milites Pap. 
schützen V. a. 1418 Sm. III 422. 

*tTirzinus s. Circinus. 

Tisana girstein wasser 52. 

Tisis (c/. Sincopis) kistigi 32. brust- 
kistrie 40. 74., -kysty; lungensiech- 
tag; thisicus -er K. V. 

*tTisus (slang; sehwerlich aus 
tirus) tis /. Meg. 

Tytan sunne 38. 75. sonne V.a. 
1420. 

*Tite-llu8 s. Titulus. -mallos 
s. Tithymallus. 

Titill-atio ketelinge 37. -icus 
kritzel- (noek jetzt häufige Nebenform 
von kitzel) 40., kfitzel- K. V. -fleisch. 

♦fTithymallus. titimallu-s wol- 
fes milch 40. sprincke wortze 51. 
-m springh wort 37. timal-lus Ghss., 
-US hoppe (X humulus?) Symb. D. 
titin-alus hollf (at^ hopfif?) 19. -uiia 
milch krut 32. titemallos s. Cola- 

tidis. temolus (irrig aus yLäXv voti 
Cock.ahgel.) singrene Hb. 

Titionar-e die branden voer sto- 
ken ; -ium een stock yser G. voc. 

Tytirus (lat. Hs.), titrus 52., ty-, 
varr. cy-, cit-adrus, liadus pokschäf 
Meg. cicradus bockschafft 50. 

*tTitran s. Duran. 

♦fTitrullus, tit- (ti-?) -riflllus 

i.dyabolus 52. 

♦f Titrus s. Tytirus. 

♦fTitu-bare, -lare 33., -liare 45. 
stamelen 38. P. V. stoteren 38. boch- 
keren P. V. strauckeln 33. 45. tremen 
i. dubitare^ vacillare V. a. 1479. 
BM. III 91. -batio stamerynge 37. 



Titulus (c/. Obticium) lobczeycbin 
V.a. 1420. benemung; tytellos tyteB 
29. 

*tTiuorciuni f Arstange t. ostariiis 

30. 

Thlaspi s. Bursa pastoris. 

♦fTocton- s. Tolut-arius. 

* t Todon-us haue sim. Glass. -eii8 
eyn haue (u ausdr. gekennz.) 37. 

Toga (cf. Chlarays) hoyke 36. 37. 
heuck G. voc. koccze V. a. 1420. si-, 
se-lecho {vgl. Stragulum) Gf. VI WO. 
kurzebolt H. S.D. (vgl. Gloss. v. Pi- 
gillus. BM. 1 221. Gl. m. w. Churd- 
bolt. Curcinbaldus ). frid-kleid K. V. 
-claid 32. frides kleit, sukenie 40. 
sim. 74. toga-1 eyn st&l küssen 37. 
stuel kfisg 52. -tus ghehoyket 37. 
132. geheuct G. voc. kuczt 7. a. 1420. 
gewapnet 52. 

T-, c-ogilla eyn band dwele 37. 

*Tola {Gerbert liest lora) giechaln 
131. iochelen H. S. D. 

*tTol-a, -e, -ea s. -es. -erare 
s. -lerare. 

Tol-es, -a 37. 52., -e 52., -eam 

Lor. i. q. in faucibus terere 37., in f. 
turgescere Br., in fönte currere 52. 
solet. eyn wasßerkalb {vgl, 74. Gloss) 
52. readan Lor. 

Toletum tolet, ein statt 29. ta- 
letum taleit 30. tulentum tollent 34. 

Tol-leno, -linum eyn bom stange 
V. a. 1420. \ -ium puthaeck, put- 
swinghel G. voc. 

Toi-, to-lerare verdraghen, ghe- 
doghen G. voc. Gloss. alts. adogeaB 
{s. m. Goth. Wb. II 642). 

Tollere wech doen of draghen, 
op boren G. voc. (opbeuren attollere 
KU). vflF nemen 29. 

♦fTollus s. Tolus. 

*f Tolouiua schiff geschray 32. 

Tolosa (X Tullum) tole du. 40. 
tdl Gloss. 

Tolus, tholus 32. virst bo^m 40. 
kirchen knöpf 32. K. F. toUos knowf 

F. a. 1420. 

Tolut-, totul- {verdruckt) G. voc 
-arius telner 132. (falsch 162. Gloss.) 

G. n;oc. tottilarii teldere; tocto- 



Tomentam 



Tornare 



867 



narii thrauaondi {cdsosax. thrauan 
traben) Symb, H. 

To-, so- 40., tu- 37., ZO- 22. 

H, S. B.y ze- 27. -mentum küssen 

37. zicha H. S. D. bette ziehe 40. 
bettber 27. beddeberre 22. tametam 
&werk K, V. äwerk 31. auwirck (stnp- 
pawerck)32.zementambedde-deken, 
-bure; zomentiim i. t€gulal{y^ zona 
q.cf.) eyn armborstes zene 37. 

Tonare schellen 29. 34. er-sch. 30. 
Tondere har abslachen 29. t-, c- 

38. -onsterna eyn scher stede 38. 
eyn hus dar me de sch&p inne schert 
37. 

Tonitr-n dunderklapf V. St. G.910. 
•amn donner klopf 64. du'^nner clapf 
31. tunre 41. tonner 29. -uns torn- 
ner ib. domre 40. (dor, donre Gloss.). 
tonder 32. 

*tToiin-Ä, -0 32. dünne do man 
bering in tfit 40. h. tonn 32. dnnna 
tunn 29. tnnn-a tunne, lechchelen 
t. lagena 38. cuphe; -lies cüfelen 
Symb. D. 

Tonsi-lla^ -1 Symb. marste-c Symb. 
D. J279. -kko (in naue) U. S. D. propfo 
{ahd. Gl.?), pfol do man schif anbin- 
det (pr. X crop, kropp tussillos 
i. e. Halsmandel? vgl, Gloss. h. v. und 
V. Struma) 40. unsilla {aus tu-) 
baccezant i. molares H. S. D. Mary. 
tamella {anders Gl. m.) fig warcz 40., 
hierher ? 

♦Tonsterna s. Tondere. 

Tonsns schalt 32. J2. 

Tonns wise in dem sangghe 38. 

fToparchia vorstintum V. a. 1420. 
landvogtey Ki. 

Tophet der helle tayl V. a. 1420. 

Tophus tauck- K. F., tug- 40., 
daraus aug- 74. -stein, coffus dug- 
stain 32. 

^Thora s. Herba meropis. 

Toragimn, thoragnm I42.p. 284 
m. Anm. 

Toral {vgl. Conopeum etc.) sto'p 
fei, bette wad, stuklachen (k aus 1) 
40. prewt pett 52. 

*+Torathosta s. Torotusta. 

Tnorax plate 37. torax brüst, 



halsberg, banczer 40. brustlappa Erf. 
Gl. burstlappa Marb. Gl. 

* Torax (ags. Gl Gloss.) s. Cen- 
tipeda. 

*t Thorcia s. Torticium. 

*Torclea s. Torqaea. 

fTorcula-r kelcterre Symb. D. 
kelter, weinpreß K. V. targgel, t.-spin- 
ner 32. perse; -re persen 38. -tor 
(X -r^ wintrote; tortnla trottspille 
(toreula id. 93.) 40. 

♦Torcus. turgi surgi populus 
(X turingi?) 40. 

*Torda winde 40. w. zum arm- 
prost 74. 

*tToreg-iiia, -ma s. Thoreama. 

*tTorel-la, -la {v. Tostrinum), 
torrella brant 29. brant reitte 40. 

Thoreuma kuniges bette 40. te- 
renma pallacium regum; turrica 
(X tunica?) est vestis regis 37. toreg- 
ma scaperede Symb. H. -ioa sUpistein 
Gl. Ker. 

♦fTorgitus s. Turgere. 

Torm-en, -ines darmgicht V.a. 
1420. 

Tormentilla birg-, rot-wurcze 42. 
lig wurcz 40. uichuurz H. S. D. \ poten- 
tilla (Ann.) dornela H. Fh. 

Tormentum voyt line (nauis) 37. 
schiff seil; vestigung, blid, werch 40. 
notgotz (sic?)i.funis quoprora adpu- 
pim extenditur Herbert, notgoz //. S. 
Tr. notzog (Urform?) D. 

*tTormiiies s. Tormen. 

t Tornare dräyen becher o. kophy 
3 1 . sim. 64. turnare thueren o. dftr 
{sie) P. V. torn-atnm sayger 74. 
seiger (vinum win) 40. -abilis scheyb- 
locht, dreiecht 33. scheub-, dre-elicht 
27. schijue-, drijf-, drey-lick G.voc. 
gedrescheletter 40. -us dr4-eysen; 
-alis -panck 52. -alis l -us eyn drey 
yserne 37. -atilis dreelich V. a. 1420. 
-ator drezeyler ib. drechseler 40. 
drachksel 34. dresler 27. 33. dreger 
37. träger 29. dreyer 38. dornirer 
33. -iator trayger 30. -atnra ein 
thfirnerin P. V. -arius touer 37. 
threlsa Symb. H. -o gidrado Virg. 
-anientam torneyung 33. til^ren 40. 



368 



Torneare 



Trabea 



-eare tfirnen 80. turnieren 29. cor- 
uus (aus tornus) trechsel 32. 

*tTorn-eare, -iator, -o etc, s, 
-are. -ensis, tho- s. Tu-ronensis. 

*Torotiista trogscherr 34. tora- 
thosta multscher 30. 

Torpedo p. blie 40. 
Torpop lassichayt 34. fulkeit 29. 
vulheyt V. a. 1420. turpia trakait 30. 

* t Torquea (alph. torc-. torquia 
Gloss, hierlier??) L histr. torquendi 
wind 52. i. q. torclea Gloss. 

Torquere keltern 30. pressen; we* 
gen, foltren 29. 

Torques (c/. Baen. Torta.) spanne 
40. hals-ring ib, -golt Symh, J), -gurtel 
27. 33. -gwand 32. vatinghe, eyn ghe- 
smyde 38. 

* t Torqu-eta s. Yacea. -ia s. -ea. 
*tTorre-do s, Teredo. -IIa s. 

Torela. 

Torrens {cf. Riuus) ruschende wa- 
ter 37. rauschundes mer {vgl, Fluuius) 
34. russent 29., geisse 40. o. walt 
Wasser, hals w. 45. gieß 32. feltguß 
52. sim. 75, schneüasser 30. sprink 
155, (str) Storni wasser V, a, 1420. 

Torr-ere sengen, pregiln V.a.l420. 
-idus verdort; tostus id., gederret, 
geröst, gep&t 52. 

Torris een doetbrant of blandich 
(X dorbrant of brandich) holt G. voc. 
stich 40. ^aus schit, ivoraus auch schilt 
(i. eyis umg.) 74. bezengit holcz V. 
a. 1420. 

* t Torri- s. Teii-toriuni. 
Torsio. tortiones in venire {Ed.) 

bißende H. Ph. 

Tort-a kuch 40. K. V. zeit K. V. 
Wege 40. kuechel 33. couke; -as fa- 
cere couken (coquere coken) 38. 
•ellum velut der broit; -ellos (Ed.) 
kücheln //. PA. -a with Sifmh. I). 282. 
uuit Gf. I 745. -US wide 40. wit i, 
torques Stirn, wirt i. flexus U. S, 
Tr, {vgl, u. a. hier und Gloss. vv. lle- 
torta. ßestis. Vimen. BM, III 018). 
geil. -US, -ui scheiblig o. pein 52. 

*tTorta-re drauwe-n; -tor -r V, 
a, 1420, 



* t Torte-llum etc. s. Torta. -«ia 
s. Carthesia. 

*Torticium ein gebunden kertz 52. 
thorcia gedrote werch 40. (vgl. it. 
torcia etc,). 

Tortilis chucheretig (aus hack-; 
X torta?) 33. knorrecht, criczlicht 27. 
chnoprät (knorr X knöpf?), chraws 
F. V. krump, raid 52. 

Tor-tio s. Torsio. -or kestger 32. 
-uosus scheyf, ghe wunden 37. hoge- 
lich 30. hockrieg 34. hogrechtig, kmmb 
29. krummecht V. a, 1420. 

* t Tort-orium s, Tartaram. -oet 
s, Tartuca. -us s. ebds. u. -a. -uosus 
s. -io. -ula s. Torcular. 

Torus (cf. Musculus. Pulpa.) mise (, ) 
knot 0. brutbette 40. mvse fd. 100. 
thorus (in agro) eine großebanck, ein 
graßetisch 125. 

Toruus (umg., vgl. Gloss.) ein kräng 
27. krannich 21 . obir mutig V, a. 14^. 

^fTost-rinum. -orimn^ torella, 
aridarium dare, dar molt vppedart 88. 

Tostus s. Torrere. 

Totaliter s. Totus. 

*t Totti-, totu-larius s. Tolu- 
tarins. 

Totus aller gar 29. totaliter alto- 
male, vlbedulle 38. vlbedille 22^ 

*tToxus s. Taxus. 

* t Trabae-a s, Tenda. -ca s. Tra- 
baria. 

Trab-ale, -rale 27. lanckwid 52. 
l&nße 45. luns, eyn clene holt an dem ( 
waghen, dat dat rat nicht vt en gheyt 
38. Ions 30. luß 27. leyschen, ritschel, 
vnd ist das da haist da holcz das vber 
d\ eenx (eenx?) sei (aurS exe, exel sim.'^ 
sei i.q. Sil?) get; furtale (vgl, Fur- 
cale) id. 34. Schemel 37. G, voc, scha- 
mel 33. schaemcl, ronge KU. rong- 
stock, Schelm (an gl. Stelle gestel .«w. 
Gemmen) G, voc. schwell, l est lignum 
posHum super a.vem 76, 

Trab-aria Voce, ex quo, -ica Gem- 
men, -acca 37. estnauis longa et strida. 
-aria (cf. Crebersia) schiffelin, nache 

40. 

Trabea boldeke, is syden want 
38. baldeck ; wighait klaid 32. Weisheit 



Trabea 



Tramasericum 



369 



kleit 40. sim, 74, 93. sendel kleid K. F. 
keyser rock F. a. 14J20. 

* t Trab-ea (Gloss. Ol, m. porticus 
tecta), »es, -is s, -s^ Tenda. -ersia 
s, Crebersia. -ica s, -aria. -rale 
s. -ale. 

Tra-bs {cUph, 40.), -pt 40., -bes 
i -ps } -mes 32. 34. (cf. Sorbum) 
bfUko (gorinz 1. 1.) H. l, i. balke, eyn 
holt vnd bone 38. trom 32. tro*me 40. 
tr&iD 34 sim. 

•f Trabs (X tabes?) mayll i, ma- 
eala 34. 

♦fTracana noth-schlange, -dnich 
Fronsberg Kriegsr, (Fr, 11,2^.), nood- 
busse, -slanghe (i. g. kartouwe) KU, 

Trac-o hol 52, erthibe (b aus 1) 
40. -on een hol of ganck onder die 
eerde G. voc. 

tTracta-bilishendelich r,a.l420. 
-tus ptc, gehantiert 110. G, voc, ont- 
holt G. voc, ent-, ge-halten 110. 

*tTractul-a (tectnla 30. ungl) 
ofenkruck 52. 75. kissa H. S. D. (wet- 
ferau. kiss, kist n,?) kissel Sym>,D, 
281. kruck l wend schufel 27. kruch 
29. pruchk 33. -o s, Traha (cf. Gloss. 
h. V.) -are krocken, also koren 33. 
rechen, als das körn 27. 

Tractus {cf. Virga) toghe 38. czoge 
r. a. 1420. 

^Tracam i. in quo seruantur aU 
leäa 37. 

♦fTracha s. Traha. 

Trachea luftr6r 42. atteu {Jsc. 
ader, vgl. u. a. Porta lactis) 40. 

Tradit-io secczunge, vorretniz V. a. 
1420. sim. 65. -or (c/l Proditor) hin- 
geber 30. 32. verretter 29. verratner 
33. ein vor rethner 27. 

^tTradolium s. Tradolus. 

* Tradnctoriom een vluet l locus 
daermen ouersettet G. voc. vlote 37. 

^fTrad-nlufi ein zal spindel 52. 
-«llaB eyn czolspille V. a. 1420. -oliom 
haspel Melde. V. (AM. BU. II 198). 

Tradnx erbsunde V. a. 1420. 

Traga {cf. Ascanio) zdge gam 40. 
zugegam } asc hämo 130. trahal id. i. 
Terrieuliim H. S. D. tragum straiff- 



necz 32. ein reim tzüll nauis pisca- 
toris 52. 

* Traga -cantha, -ntam trank 

(umg.) 40. 

Trage-dia schentlich gesang V. a. 
1420. regum et magnatfun Br. -ria 
gedieht das hern schiltet 74. -na ge- 
diht.do mit man die herczen (umg.) 
schiltet ... in comedia 40. -dia (de 
sceleribus principum) vrluig-gedidit; 
-dos } tragiens -tichter K. V. 

Tragelaphua (cf. Hircellus) scelo 
H. S, B. Ghss. pockbirtz MegiserBiä, 
multäingue. 

*t Trage-na, -ria s. -dia. -ntea 
s. Dracontia. 

*Tragias tartze 37. 
fTragicus s. Tragedia. 
*tTragopolis s. Trogopales. 
*Tragalatus ghequetst G.voc. 
*tTraga-m s. Traga. -ntea s. 
Dracontea. 

Tra-ha, -cha 34., 1: -ctnlo cruk- 
ke 38. {cf Tractula) kruchk 33. krock 
27. harke 37. 38. räche F. a. 1420. 
rech 29. 33. P. 7. rechen 34. egt 32. 
eg K. V, ecczen {au^ eccgen?) P. F. 
-his fliton {st. sl-)Pf.Grm.I116. 

*t Trahal s. Traga. 

* Trahale {cf Crebersia) syl 34. sei 
30. sele in dem waghene 38. 

*Trahea lungenror K. V. 

Trahere {cf Traha. Tractula.) 
kruchken, rechen 33. krucken, nicken 
27. teyn de waghen 38. 

* Traheria {cf Crebersia) zAge seil 
40. sela; piredia(au^ep-) id.Symb.B. 

* t Traiect-a s. -um. 
Traiectio obir werfunge F. o. 1420. 
Traieetrum^ -a 29. du. yrtriecht 

29. vrthrechter 32. irdrist 40. 

Trama wafel 31. wefel K. V. warft 
(warf?) 32. warfft m. i. sabtegmen 
V. trü. snade Symb. B. schützen tex- 
toris 34. 

* Trama-lga, -ricia masselter bo^m 
40. (er amaritudine dicta) mazoltra 
H. S, B, 

* t Tramasericum s. Tramose- 
rlca« 

47 



370 



Tramen 



Tribnla 



Tramen schütz 52. 

Trsmes (c/. Trabs) trame, also in 
der ledern is 38. gesteig; sprussel 52. 
sprussel 29. besecz {vgl, Gloss, t\ Tra- 
mis) 32. pfat o. kurcz weg 40. 

Tramoserica. Tramaserlcum 

halb sydin 40. 

*f Tran- s, Trans-fuga, -itoria. 

Tranquill-ns {alph, trans-) vrede- 
sam 37. -itas^ transquillitas 32. 
merstillc 40. stille des mer 32. hei- 
dere i. serenitas Symb. 2>. 

Transactio aui^chiebung 52. 

Transflgurare geleichen l anders 
figuriren 33. 

Transfretare (X -figere) durch 
holern 27. vber mer faren 34. vber 
meer 52., ver- 29. -schiflFen. obir ze- 
geln r.a.l420. 

Trans- (alph. 40.), trän- 40. -fuga 
abtrünniger Gf, V 533, abtrung s, 
fugiens a domino suo 40. holwange-r 
(vgl. Pjroditor); adj, -risch (verräte- 
risch) Nümb. Chrofi. 

Transgressor een ouertreder der 
eewe G. voc, 

Transi-re. -t *. e, vßflecht (gelsucht 
in herbam sc, ebich) H. Ph. 

♦ t Trans- (alph,), tran-itoria eyn 
vord in dem water 37. 

Transitorius (cf, Tempus) vor- 
ghelik, titlik 38. zergeng-klich 29., 
-lieh 30. 

Translatio verwandelunge 40. dir- 
hebunge V. a, 1420, 

Transmissus obirgesantF.a.i^^O. 
sim, 9. 

Trans- s. Tran-qnillns etc. 

Transtr-a, -um 37. 40. K. V. die, 
coope9*tafium dolce (atis holceF) eyn 
bSden roflf 37. doft l waeckhuyss (ungl) 
147. doftun H, S, D, Tr, (wo Graff V 
232 dostun las), ags. thoftan 94*", 
(vgl, Bosw. V. Thofte. Hierher auch ahd, 
gadofta socia Gf, V 132), duchten 
Chytr. (Fr. 1210'), dochten KU, schiflf 
stfil 40. 93. K. V. krump holcz, rän- 
ge 40. 

Transnad-are^ -ere vber geen 52. 

Transuersn-s^ -m duers 38. . 



t Transuolntlo (i. fomix Gl, m.) 
s, Camera. 

* Traol-e, -ium armor. traouil, troil 
Gl. m, afrz. troul i. q, alabram 122,, 
nfrz, treuil; sämtlich aus lai, torculuffl 
wocA Scheler, 

Trape-s, -tnm oley trotte 40. 

*tTrape-zeta sq. Gloss. -setamun- 
ser; -sicum munsebank, zalbret 40. 

*tTrap-8, -t s. Trabs. 

Thraso 1: aretalogus schnarcho^ 
V. tril 

*tTrassilieus s. Terra saliea. 

*tTranuis s, Tenda. 

*TreberIa s, Crebersia« 

*f Trebius (i^i^m^tribian (,,Plin,'') 
Meg. 

^fTrebu-chetum^ -ceta eyn grot 
Wide 37. 

♦ t Tredo s. Teredo. 
Trem-ebundus beuende, beanxt 



* 4. 



G. voc. -idus wegig 34. zitem (ptc) 
30. bidmend 29. -or wegung 34 be-w. 
30. bidmung 29. pibung; -idas pidem- 
chait33. -ulns, -alns 32., -ula52. as- 
pa /. (Ed.) H, Ph. asp 29. 32. aschp 
K. V. ast (umg,!) 34. espin bo'm 
40. espel 33. espe 37. esch; -alns 
forchtig 52. 

Tren-a eyn clage l senge V. a.l420. 
trenne, trappe (Tropfe) 27. eyn trln 
37. czeher 33. 4. zäher 52. -U8 czacher 
34. trennung 27. ein drensig t. la- 
crimosns 33. -ornm Gloss,, . tenns 
das puech der chlag 34. \ 

Trepedia- tripleea stelcze 40. 

Trepidns zirerender (aus zit.?) 40. 

Tres dru 40. 

*Treueris du, trere, eyn stat bi 
demrine 38. triele (dissimiliert) 40. 
tryl 74. teneris ciu. trieln 30. 

Trenge (cf. Placitum) frid gesach 32. 

*Trenlu8, trewlns i. Ipdlbus lis- 
pent 52. 

Triangnlns der drit angel 33. 

♦ Trlboeus (instr, bellicum) tribog 
40. K. V, tribok 93.BM.II89nd>st 
Varianten, 

* Tribn-la vlegher (eyfi tauwe, t. 
tritnla 38.) 37. 38. stössel (mane- 
tarii) 32. -lacnlnm pflogel bant 4a 



Tnbnlis 



Tristcga 



371 



-nacnlnm ulegelbant i. serra Symb. 
D. 282, 

T-, f-iibnlis konlinc Syntb. D. 265. 

Tribniiim stoter 37. rebeholcz F. 
a. 1420, pysel 45. strompfel (des 
Mörsers) 52. 

*Tribnl-a8 (vgl Latribuli) distel 
37. 40. heckel o. haseld (sie) dorn 40. 
eiffaltra H. S. D. jefoldre Synib. D. 
gorst (e, gorse) Hb, -1 marini mdsche- 
len 40. mere distel 51. sim. 25. -omm 
frnctas sc, hanelpeffe; (-us ungl.) 
hyffa H, PA. 

'fTriban-aealum «. Trlbulaca- 
iam. -al s. -us. -e s, Denrus. 

Tribun-iis eyn tu'sinterherre V. a. 
a. 1420. für maister 32. heimburge 
Gloss. hein burger o. Zunftmeister 40. 
-al duom stuol; w. u. cheisar stol 48. 
richte stoul 38. hostol, dincstuol, fa- 
lanz stual, suonstol Gf. VI 664. -as 
pii trigmta sub sc tenet Br. trniua (X 
tonna) ein herre vber trissig ritter 40. 

•Tribus (ventv^) nort west 37. 

Tribntnm (cf. Pensatio. Telon.) 
rent 32. gewerf (sim. 74.), sture, bette 
40. geleyte Y. a. 1420. 

*Tric-a, l -atnra 38. (cf. Strita) 
lock 52. stren, zop V. vrat. isengalta 
jBT. iS. Jtfo».vlecht-e; -are -n 38. 

Triceps dry cappicht V. a. 1420. 

*f Tnclin-us i. dominus cenacüli 
52. 76. eyn druchseg 52. •imn herlich 
hang 74. K. V. dryuehtig V. a. 1420. 
stuool, hohstuol, sedilstöl, gistuel Gf. 
VI 663 ff. sitzstule 74. fursten spis 
gaden 40. trictiniam eyn reuenter, 
dar me dre taffeien setten mach; 
tridnliam i. senacalmn 37. 

* t Tricus s. Tirus. 
Tricuspis dreyspitzig 52. 
Tridena (cf. Bidens. Trudes.) giepe 

37. 38. mistga-ffela H. S. D. -bei 52. 
74. gabel mit dreyen czancken 27. 
gabil dry czankyn V. a. 1420. 
Tridn-e s. Bidue. -o dritage 48. 

* t Tridulium s. Tricliniiim. 
Trien-^ trige- s. Bien-ninm. 
Triens trittail tags 32. 
Trieris eyn schif mit dryn rudil 

V. a. 1420. gross schiff o. kiel 40. kil 



H. S. D. dulcol Syfnb. D. 279. (durco 
86.). drochemunt sim. (aus dromon) 
Ghss. trigeri» dreghemant 37. 
♦fTpiifiis s. Thyrsus. 

Trifolinm kle, goches ampfer 40. 
cle, dre biedere 38. 

Trigamus drier wibe man 40. 
drytte wyebisschof F. a. 1420. 

* t Trige-nium , -ris s. Trie- 
nniam^ -ria. 

Triginta drittech 38. 
Tril-ix, -ex 32. triHch 32. K. F. 
*Trilla est registmm per quod 
farina transit a mala 37. 

♦fTri-nio, -nus s. Ter, -ota s. 
Tracta. 

Tripa sulte, pensen, pletze G. voc. 

*tTripedi-ca (vgl. Gl m. h. v. 
Gloss. V. Trepidicam) stual Gf. VI 663. 
-ta i. mantica male Symb. D.; vU. 
durch Missdeutung des lat. W. malas 
consuetudines. zu welchen eine Steile 
im Gl. m. die tripedicam rechnet. 

Tripes dre voyd 37. dri f&ss o. 
dri spicz 40. drebeg 45. dreuet 38. 
tripo-r, -s Gloss. -da dristichil stul 
Symb. B. -des dristich Sum. -de hoffet 
Symb. B. 

* fTriple-ida s. Triplois. -oa 
s. Trepedia. 

* Tripl-ois, -eida troyge, iacke 37. 
Tripondium drii gewichtigding 29. 
*Tripo-r, -s s. Tripes. 
Tripndium frolichchait 34. frolich 

{frz. frolic sbst.) 30. frSliche scherz 29, 
*tTris-ilis, -celes (aus Tpto-xeXjj«, 

bestätigt Somners Vermutung Gl m, 
V. c.) trif&s 40. 

♦fTri- s. Tra-sorimn. 
fTrissare Gl m., l tmtissare i. 
minorire ut hirundine^ Quich. Add. 

V. c. 

Tristari s. Tristis. 

Trist-ega ein volge in der standen 
1: ein dechke 33. eyn deck auff eyn 
stande27. schighug i. UUrina 29. schym- 
huz (m aus g ?) V. a. 1420. -iga eyn 
fogel in eyner schänden (sie) 45. 
-iginm erchker, perg fridt 33. erkcher, 
perigfrid F. V. acker l friede berg (sie) 



372 



Trifitis 



Trn& 



46. ) *egiam ärker, landwer 52. cris- 
ta^o fleczbawg 34. 

*Trist-is drouecb, vnhoghen; -ari 
drouen, moyen 38. -iciosus traurig 52. 

^Triteriom s. Tritorium. 

* t Tritic-um kern 29. 32. (grana 
frumenti) K. F. weyß 29. wete 37. 38. 
-ins weten 38. 

Tritil-is, -e dat me to wriuen 
mach 37. 

♦ Triton wetterhan (auf der Kirche) 
V, trä. geni4S marine fere l deus tnaris 
Pap. Br, piscis qd., et ponitur pro deo 
maris Gemmen, tritonia genus est 
feri, al ferri, in mare 142 p. 286. 
trocinus 1: trotinas sectae genus 
arduum Gl. Isid. troclinns ferre g. a. 
Gl. Sal. 

♦fTrito-nium, -riam butel 40. 

Tritorium {cf. Festucalium) visel 
kule in eynem moser 38. ein morser, 
ein Stempher 33. ein morsen stein 27. 
triterium mörser 52. 

♦Tritul-a (cf. Tribula) drischel 33. 
P. F. dreschel 75. -are derschen; 
raken, alsome com vmme wendet ed- 
der hau 38. -ator derscher 37. 38. 

Tritnra derschinge; eyn vim (viem 
Br. Wb.) ho'p 37. dro'schen zit 40. 
kornhug 6. 27. 

Tritus beriben 29. gewift 30. lawffig 
34. lewflFtig 1. {vgl Sm. II 445). 

Trinia giwicge Symb. H. 

Trinmph-as zeghe vacht 37. se- 
gheuocht, ouerwinghe i. victoria 38. 
voUerzeyg V. a. 1420. gesegelung; -are 
geseln; -alis keselicht, strilicht (vrm. 
aus gesegerung, vgl. Victoriosus) 27. 

Trium-vir starker man 40. 

*tTrix auis {cf. crix? crex?) ge- 
witz 82. 

♦fTro s. Trocus. 
, Troas troier 40. 

t Troc-alus s. Trochilns. -are 6'. 
-IUI* -inns s. Triton. 

Troclea winde (nauis) Symb. D. 
279. wind, uflfzug 32. wenda (instr. 
nauis) H. S. D. 

♦fTroclinus s. Triton. 

*Trocns (alph. 40.), tro 40. klocze, 
topf 40. klocz 29. arugel 27. cusel, 



eyn spei 38. trooare den topff w^ 
fen 52. 

Trochea (ef. Droteca. Troclea. Gar- 
chesium. hier und Gloss.) runge 37. 
persse, wyn daes (aus wind aes) G. voc 

T-, c- Meg. -rochilns (trocaliu 
Glass. hierher?) kftnigel Meg. kOngel 
Naturb. criro-griUos (X ciro-) 1 
-chilliis konigel 50. 

^fTrogopaleSy tragopolis 50. 

(auis) tragopel 50. Meg. (jySolin.'') ams 

trag^an Plin, 

^fTromedarins s. Dromeda. 

*tTrong-ia8, -roa s. Congraa. 

Tron-na (cf. Solium) eyn konig ail 
F. a. 1420. -1 rüw stille engei 40. 

* Tropa troute 38. 
Tropolo-gia setliche kunst F.a. 

1420. -ya sithlicher sin 32. 

Tropheom (-um Glass. verdrudd) 
est cum quis hastes in fugam conuertii, 
een verueernisse G. voc. verwynnisse 
132. gesig 40. lialp zeyc (cf. Trimi- 
phus) F. a. 1420. 

* t Troscolana h. hart hiwe 40., 
vgl. fre, trescalan jaune m. hgperii^m 
perforatum Nrnn. 

fTrotingi s. Paranymphiui. 

* Trub-ilnm, -linm s. 142. p. m. 
*tTrn-cta (cf. Lactina. Foreaa. 

Vuiaria.), -cca barme p. 37. «ica 
(trnca) worhenne 40. -tta vorich i. 
Str. F. f&ren 29. -ta forch 34. ferchin 
32. triota fCbrn 30. salmo trotte 
(Ann) fornha (in bruchwassem ver- 
satur) H. Ph. practuca v&me 37. 
tactuca, l trnita uoma H. S. J9., 
l trntta forhana Tr. 

^fTrocnla s. Trnncola. 

Trucnlentoa wüdrich Symb. D. 
gruelich F. a. 1420. 

* t Trudela s. Tordela. 
Tradere steken in eynen sack 38. 
Trnd-es (jg. -is), -is 40. schefte- 

crapho H. S. Tr. schalt K. F. schalt 
r&der 40. gheyserte boemen G. voe. 
gheserte (umg.!) bomen 132. furica 
(X tridens) Symb. H. 

Traf-a getust 29. -fare tj^cAen, 
lecken 29. schantriben 52. -are 1 
truphare plenghen, tuschen, dr^en, 



Trama Tnlhun 878 

sim^ leychen; trufator tu- 29. bufiam 30. tubiotauure prasunen 

egher 38. 29. pusawen 34. tabttmare tarome- 

iii-iia 8. Tribnnns. -ta s. ten 30. 

*t Tuba-los s, Cnbaliis. -r a. 

lila 8. Arnlla. Tuber. -tos s. Deorna. 

la (cf. Fasula. Gloss. v. Si- * f Tnbela 8. CabeUa. 

irlla 34. ein laug hafen (ad Tuber meroch 32. moröch k 104. 

idum dnerem etc.) 52. drufla moroch qd. vermis (sie); mesteler (aus 

trufele Symb. D. App. tru- meseler sim.)\ swam; ast o. biihel an 

L truelle angl. trewel, trowel einem holcz 40. czuntter 34. zunder 

Ghss.). chell 34. kelle 37. 29. 30. tunder 37. 38. tnbM>r id.; -ar 

taw dar me muret 38. eyn houer ; tnberos-us^ -itas i. ^ i«per&-ii^, 

:ope i. vas victüe ad einer es -ia 37. 

idos; vist i. turpis sibäus 37. *Tubera. tubulca ert nua; ttm- 

d feysten 34. -io aui «. bum- bra ert wurcz 40. oubuloa h. 33. 

* t Tnb-icinare 9 -umare s. -a. 

am-bulus s. Strumulus. -erosus etc., -or s. -er. -lii«m s. 

tuinterna. Dwinare. -raca etc. (-ragns Qlos8.) 

icali(klaucheni^5.) 5. (rnmm s. Deums. -nlca s. -era. -illnai, 

iOJ25. -ulus 8 Cubiüos. 

L-canus^ -tanus (-c-?) gel- Tubus tficha F. St. G. 909. 

cker 40. ""t Tncet-um spyse van ghepluct 

mc-are s. -us. -orium 8. vleysch of geplucte vineken G, tfoc 

am. -ula, trueula s. Cri- -a dicuntur escae regiae Gl. m. {Ful- 

gent.). tnccet-a dentascen (aus lt. dnt 

^us (cf. Cippus Surcus.) rone escae?) i. q. minutal daniee pluekefin- 

: 37. plock K. F. trunc (ar- ker Symb. D. -abulumhackbanck32. 

mb. D. tronck, stronck Kü. * Tucia hutterok, eyn steyn i. al* 

k (eccles.) 29. strumpf 44. ceus; l tnohia tucian, eyn artze- 

e entheupten 52. die to den ogben 38. 

out-anus s. Truncanus. *tTueid-es s. Tuohidides. -ala 

s. Trutina. s. Tudicula. 

i-ile, -ale stekemest i. pu- Tucus güch auis 40. 

♦tTuchia s. Tucia. 

tri- 29. -sorium eyn ramme Tuchidides. tncides auentayrlie; 

yn tauwe 38., do man mit et, est pr. n. viri G. voc. 

fyele 27. ein ram, do man Tud-es, -is hamir H. S. IV. 

;(Mn2^..0 enstost 33. ram SO. Tudicula s. Labiua. tucidula 

stossel, dy man für dy pfeyl kochlöfifel 44. 

stöst 34. eyn trame do man * f Tudis s. Tudes. 

in stogt 45. Tuen guggen 29. lüsen 30. taor ich 

io aui pr. turdorum 37. sehe; tueor ich beschirme F. a. 1420. 

ia(c/.Pondus)waghe, wachte, Tugnrium (cf. Camera) acyr Gf. 

statera 38. truntiuator VI 536. Pf. Grm. 1 116. sim. Gloss. 

) woger, versficher 40. ein huet hawg i. damus pastoris 88. 

it-issare s. Trissare. - ta hirten hus, garten hditte, banwart hat 

a. 40. halle, hutte, schür 88. 

greselik 37. herbe V.o. 1420. Tuisare s. Tibisare. 

9e dusaluen 38. tuates di- ''^ f Tule*utum^ -tum s. Toletum. 

37. -rioB 8. Dula. 

pusawn 34. brasun (3 mal) Tullnm (cf. Toloaa) tolo citt. 40. 



874 



Tnlomnidra 



Tttrris 



*tTalomaidra s, Ptolemais. 

Tamba sarck 38. graff 37. ags, 
thruch Gloss, tumbae druchun Gf. 
V 511, 

* t Tnm-etam, -entam s. Tomen- 
tam. -icosns s. Tunica. 

Tamidas vpgheblasen 37. 

Tamaltn-s vngestumekeyt V, a. 
14^. crldeme H. S, Tr, crederae Man. 
cremede Vnid. vplop dei- lüde 38. uff- 
iBüff 30. hftffschlag {umg.!) 29. -are 
uff löflFen 29. awflF hawifen (X tumu- 
lare!) 34. 

Tumalns p&hel 52. 

Tanc do, denne, to dem male 38. 

* Tnnda {aus rotunda X tundere) 
8. Ptla. 

Tundere stempen 22^. stam-pen, 
-pheo H, Fh. weschneiden 52. 

Tuugris du, dungers 40. 74, (vgl 
Gf, V537), 

TttBie-a paifenroc Symb. D, tap- 
part m. Oe, V. -are rocken 29. -osns 
Gloss., tomicosus 37. i.pannosus, 

* t Tiinn-a, -iles s, Tonna. 
♦fTniiiiit cicadaSymb.D. 
Tontorium (c/.Formarium). trnn- 

eorlam Stempel 37. 

""fThnra- s, Turo-nensis. 

*fTurb-a schar, mengin K. V. 
•aii bedrouue-n; -atus -t 38. -atio 
-nisse ib. betrubung 52. 74. betrft- 
bunge; -enum drftbe 40. -nlentus 
vbertrawrig 34. trÄbig 29. -idus id. 
ib, wloum, nicht schir 38. bedrou-et; 
-or -inge 37. -ella GL m., -ela un- 
gewedere t. tempestas Symb, D. -o 
«torm-, dwer-wynt 37. trennila Gf, V 
534. atarbine von der vinsteri des 
reges 41. 

*Tiirbit ist eyn wurtze, zengert 
ander eunge 42. 

♦fTarb-o, -or, -ulentns s, -ari. 

*tTurd-ela, -Ha 33., -ena 37., 
tmdela 27., tnrtella 30. {cf, Tur- 
dos) Stare 37. drostel 40. amsel 27. 
29. 30. amschel 34. 

*tTurd-08, \ -endns 37., -es 32., 
-ela 34., tnrtus 31. eyn brac voghel 
37. prach- 30. 34., br&ch 40., reckol- 
der* 32., kramat- K. F., kromt- 31. 



-Yogel. spreyn, egn voghd 38. (ags) 
scruc Symb. E, (cf. Gloss.). droscha Gf. 
drorcha H. 8. IV, t. quasi minor brach- 
uugel D. t. merula (Ann.) amda H. 
Ph. t. montanns weisel m.; t. Tis- 
eiTorns mistler m. V.trü. 

♦fTureg-o ciu. zdrich 29. -ii« 
zurch 32. 

♦Tu-, tnr-restina estpanisnigerSI. 

♦f Turg-ere puessen 33. bogen 27. 
pawschen P. V, -are cropfen F. o. 
1420. -idus gepawsch t P. F. pefl8Qng27. 
puessunde 33. pauchsachtig (umg.) 34. 
getrucht 29. vpgheblasen 37. torgl- 
tu 8 (cf, Pestilentia; umg,) bachstoch 
40. -iolum Gloss,, -igolum estvas 
inferius grossum 37. turingttS ein 
herings vag 33., hierher? 

* t Turg-i s. Torcus. -Idus, -io- 
lum des. -ere. 

*fThurib-ulum zinsera (aus in- 
cens-arium, -orium Gf. V 688. cinsel 
Symb. D, -ilator ro"chuesser; thii- 
rus rouch faß (rachfaß 74.) 40. thus 
weyrach K. F. 

Turing-ia, -a 27., tnrnigia 33. 
turing- 27., durgen- 33. -lant 

♦fTurin-gus s, Turgere. -o s. 
Curino. 

♦fTurlla s. Trnlla. 

* t Turm-ella (Br.) l -illa clcac 
schare 37. -alis schärlich 52. 

* t Turm-illa s. -ella. Turouilla 
*tTurn-are s. Tornare. -ella^. 

Tonsilla. -igia s. Turingia. 

Toro-, tJiara- 34., thoro- 29, 
tor- 38. -uensis, turonns 40. (af* 
Turonis) torns, eyn grot sulueren pen- 
ning 38. gross durnos 40. tumiss 29. 
tomer 30. thuraner 34. 

♦Taronilla, toroiilla 87., tOr 
rulla (aus turuella gebefieri) 40. 
(cf. AflForus) grundel-a H. S. D. -ingk 
37. grundel 40. stekele, 6yn visek 38. 
schicheling 33. 

^Toronis du, ddrne 40. 

^fTaron-ns s. -ensis. 

^ITor-pia s. Toipor. «reatiia 
s. -estina. -rica s, Toreama. 

Tnrris dame 40. duren K. V. 



Tananft Vaginft 876 

4., ta-sana {a%ts tipsana *f Tnssi-a, -tanos s. TnseiuiiiB. 

r4., mh- 40. -rselkolb. ♦ ^ Tussilag-o, -ya 40. salbey 40- 

o meerschwein 40., X tur- hufflatta /. (Ann.) H. Ph. 

* Tossi-llns s. ToDsilla. -na s. 

!lla s. Tnrdela. Tnscina. 

tartel duue 38. türtel- 30., t^sai-B hoyste 37. houste 38. -tare 

ner- ri»«?«*; 40., turter- ^^^^^^^^^ gg, husten, demphen H.Ph. 

32 -tub. turteltauben 34. »iTust-ula Gloss., -ola s. Tns. 

® culft 

IS *. -diw. -Ulla s. .onma. .,. Xatacula kiscirmitha Gf. VI 549. 

id'e? ^^**P^*' ■"** ^^ • t TuteUa s. CliteUa. 

\, ftus 's. Thuribulum. ^ 1 1"?** passerSymb. D. 

üÄ s. Tursana. m'i" , .®^ *" ^"»'pnes. 

lus, -ia Gloss. tus8i-a ^ Tutor k^de wogt 40 veijeser, 

t; -tanus ein tfisnär P. F. •'«!pS,""'?![ ^- ^- S«""*^'» ^«- ^• 

la, -sina s. Lena. Die^ *Tutalum s, Cuculom. 

.^5.^. Tutalos priesters mantel o. uele 

a kucillein 74, (cf. Ghss.). 40. est paUium quo sacerdotes caput 

chelin 40. tegent, huUe, beflfe 37. 

\ mistel 40. il. S. D. »fTaxa «.^Rixa. 



{cf. Temptare) vleys gebin tauwe dar nicht (nhd, nichts) }iine 

ledeghen, ledich sin 38. is 38. 

arere etc. G. voc. dornen Vach och O. vac. wach pfidich 29. 

het is ydel, te pas, ta- phach pf&dich; was iiU. ouch 30. 

m. Vadare s. Vadum. 

cou 38. V. mulsaria ein Vade ga 22^ 38. 

!. sim. 3. 4. Yadi-are (vadrare Gloss. ver- 

•um, -a 40. heidel-, bro"n- druckt) wedden 38. wettyn (cf. Vadum) 

ecke-, hauer-, bosch-besie, 31. -moninm pfant 52. 

^ü. waeltbese 11. vacinia Yadu-m, l -s37. gifluzida 48. vo*rt 

S. D. baccinam (X bac- 37. vordein eynem water 38. vort 100. 

r 34. Str. V. een wech doer dat water daer- 

-ola i.^eZ/aa^^m 37. -nola men mitten voeten doer ghaen mach 

: signarii (aus sagmarii) G. voc. vadare (X vdare. vadiare.) 

a est s. a. 52. wateren (quadrupedem) ö. voc roj^ 

re (cf. Titubare) strandein watten 29. walten (umg.) Str. V. wet- 

tid. strenkelen etc.) V. a. ten 30. 64. wettyn 31. vortin V. a. 1420. 

1 686. -ans vor twiuelt 37. vber wassei* geen 52. sim. 20. wadare 

tzwiwelst 41. vacullare waden 38. 

4. Vafer geyl i. fertüis V. a. 14»0, 

Dia s. -cinium. -iola s. verstanden 52. 

are .9. -illare. -andas s. ^fVag-are etc. s. -us. -enaculiioi 

s. -ina. -es s. Veges. 

1er, o'id 29. ledich, is eyn Vagina Schede 38. bageva ein 

\x ne arbeyt inne is, eyn swert schaid 33. vaginariu-m s. Ar- 



874 



Tnlomnidra 



Tarris 



*tTulomaidra s, Ptolemais. 

Tamba sarck 38. graif 37. ags. 
thruch Gloss. tumbae druchun Gf. 
V SIL 

* t Tum-etum, -entam s. Tomen- 
tarn, -icosus s. Tanica. 

Tnmidus vpgheblasen 37. 

Tnmaltn-s vngestumekeyt V. a, 
1420, crldeme H. S, Tr, crederae Moyi, 
cremede Vind. vplop der lüde 38. uflF- 
lanff 30. höffschlag (umg.!) 29. -are 
uff löfifen 29. awff hawifen (X tumu- 
lare!) 34. 

Tumolns pfthel 52. 

Tone do, denne, to dem male 38. 

• Tnnda (aus rotunda X tundere) 
s. Ptla. 

Tnndere stempen 22^. stam-pen, 
-pben H,Ph. weschneiden 52. 

Tungris du, dungers 40. 74. (vgl 
Gf. V537). 

Tnnlc-a paflFenroc Symb. D. tap- 
part w. Oe, 7. -are rocken 29. -osns 
Gloss,, tumicosus 37. i.pannosus. 

♦ t Tnnn-a, -lies s. Tonna. 
♦fTannit cicada Synib, D. 
Tnntorium (c/.Formarium). trun- 

eorinm Stempel 37. 

*tThura- s, Turo-nensls. 

*tTurb-a schar, mengin K. V. 
-ari bedrouue-n; -atus -t 38. -atio 
-nisse ib. betrubung 52. 74. betrfi- 
bunge; -enum dr&be 40. -nlentns 
vbertrawrig 34. tribig 29. -idus id. 
ib. wloum, nicht schir 38. bedrou-et; 
-or -inge 37. -ella GL m., -ela un- 
gewedere i. tempesta» Symb. D. -o 
storm-, dwer-wynt 37. trennila Gf. V 
534. aturbine von der vinsteri des 
reges 41. 

*Tnrbit ist eyn wurtze, zengert 
(Inder eunge 42. 

♦fTnrb-o, -or, -nlentns s. -arL 

♦fTurd-ela, -ila 33., -ena 37., 
trndela 27., tnrtella 30. (cf. Tur- 
dns) Stare 37. drostel 40. amsel 27. 
29. 30. amschel 34. 

*tTnrd-n8, l -endns 37., -es 32., 
-ela 34., turtus 31. ejm brac vogbel 
37. prach- 30. 34., brftch 40., reckol- 
der- 32., kramat- K. F., kromt- 31. 



-YOgel. spreyn, eyn voghel 38. (ags.) 
scruc SynU). E. (cf. Gloss.). droscha Qf. 
drorcha H. S. Tr. t. quctsi minor brach- 
uugel D. t. mernia (Ann.) amsla H. 
Ph. t. montanns weiset m.; t. tIs- 
ciTorus raistler m. V. tril. 

♦fTureg-o du. zdrich 29. -am 
zurch 32. 

♦Tn-, tnr-restina estpanisnigerSl. 

♦f Tnrg-ere puessen 33. bogen 27. 
pawschen P. V. -are cropfen F. o. 
i^^O.-IdusgepawschtP. F.peüsung27. 
puessunde 33. pauchsuchtig (umg.) 34. 
getrucht 29. vpgheblasen 37. torgi- 
tns (cf. Pestilentia; umg.) buchstach 
40. -iolum Gloss., -igolnm est vas 
inferius grossum 37. tntingns ein 
herings vag 33., hierher? 

*tTurg-i s. Torcns, -idns, -io- 
Inm etc.s. -ere. 

*f Thurib-nlum zinsera (aus in- 
cens-arium, -orium Gf. V 688. cinsel 
Synib. D. -ilator ro'^chuesser; thu- 
rus rouch faß (rachfag 74.) 40. thos 
weyrach K. V. 

Tnring-ia, -a 27., turnigia 33. 
turing- 27., durgen- 33. -lant 

♦fTnrin-gus s. Turgere. -o s. 
Curino. 

♦fTurlla s. Trnlla. 

* t Tnrm-ella (Br.) l -illa clene 
schare 87. -alis schärlicb 52. 

* t Tnrm-Ula s. -ella. Tnronilla. 
♦•{•Turn-are s. Tornare. -ella^. 

Tonsilla. -igia s. Turingia. 

Turo-, thura- 34., thoro- 29^ 
tor- 38. -nensis, turonns 40. (cf 
Turonis) torns, eyn grot sulueren pen- 
ning 38. gross durnos 40. turniss 29. 
tomer 30. thuraner 34. 

''Tnronilla, tormilla 37., tu- 
rnlla (aus turuella gebe/teri) 40. 
(cf. Aflforus) grundel-a H. S. D. -ingh 
37. grundel 40. stekele, eyn v^iseh 38. 
schicheling 33. 

*Tnronis du. ddrne 40. 

'^fToron-ns s. -ensis. 

*tTnr-pia s. Torpor. «reatina 
s. -estina. -rica s. Toreuma» 

Tnrris dume 40. duren K. F. 



Tarsana 



Vagina 



876 



^Tur- 74:,, ta-sana {aus tipsana 
.?if».) mu- 74., mo- 40. -rselkolb. 

♦ Thursio meerschwein 40., X tur- 
sio Stw? 

*t Turtella s. Tardela. 

Turtur tartel duue 38. türtel- 30^ 
turtel- 0. mer- (piscis) 40., turter- 
29., turten- 32. -tub. turteltauben 34. 
durczel dube 45. 

'^Tar-tns s, -dos. -ulla^. -onilla. 

^Turund-a s. Stipnla. -ida (Ixh 
his) sintrsendel Hb. 

^Thurus, thas s. Tharibnlam. 

"^fTusana s. Torsana. 

Tusc-anus, -ia Gloss. tnssi-a 
taussen landt ; -tanus ein tftsnär P. F. 

*Tas-cma, -sina s. Lena. Diejs 

AUroni, Gll 45-6. 

♦ Tascala kuchlein 74. (cf, Gloss.), 
tustola k&chelin 40. 

♦ Tuschs mistel 40. H. S. D. 



*tTiissi-a, -tanus s. TiiMaiiiiB« 

* t Tussilag-o, -ya 40. salbey 40- 
hufflatta /. CÄnn.) H. Ph. 

* Tussi-Uiis s. ToDsilla. -na s. 
Tnscina. 

Tnssi-s hoyste 37. houste 38. -tare 
housten 38. husten, demphen H. Ph. 

♦fTust-ula Gloss., -ola ä. Tug- 
cala. 

t Tutacula kiscirmitha ff/. 7/54:9. 

♦fTuteUa s. CliteUa. 

♦fTutiat passer Symb. D. 

^fTutones s. Tautones. 
Tutor kinde wogt 40. Verweser, 
beschirmer K. V, gerhab Oe. V. 
*Tatalam s. Caculain. 

Tatalus priesters mantel o. uele 
40. est Pallium quo sacerdotes Caput 
tegent, huUe, beife 37. 

♦fTuxa «. Rixa. 



V, IT, W. 



Vacare (cf. Temptare) vle} s gebin 
V. a. 1420. ledeghen , ledich sin 38. 
deruen i. carere etc. G. voc. doruen 
13J2. vacat liet is ydel, te pas, ta- 
melick G. voc. 

^Yacca cou 38. v. molsaria ein 
melk ku** 52. sim. 3. 4. 

Vaccini-um, -a 40. heidel-, bro^'n- 
ber 40. kraecke-, hauer-, bosch-besie, 
waltbeere KU. waeltbese 1 1 . vacinia 
walbere H. S. D. baccinam (X bac- 
ca) haydper 34. 

*f\SLCCi'0\&i.sella azini 37. -noia 
est s. asini l signarii (aus sagmarii) 
76. vaciola est s. a. 52. 

VacjU-are (cf. Titubare) strandein 
(vrsch. vmi nd. strenkelen etc.) V. a. 
1482 Sm. in 686. -ans vor twiuelt 37. 
-es nit entzwiwelst 41. vacnllare 
benchken 34. 

*tVac-inia s. -einiom. -iola s. 
-ciola. -nllare s. -illare. -nndos .9. 
Facnndns. 

Vacnus 1er, o*ld 29. ledicb, is eyn 
mynsche dar ne arbeyt inne is, eyn 



tauwe dar nicht (nhd. nichts) yime 
is 38. 

Vach och G. voc. wach pfidich 29. 
phach pf&dich; was int. ouch 30. 

Yadare s. Vadum. 

Vade ga 22^ 38. 

Yadi-are (vadrare Gloss. ver- 
druckt) wedden 38. wettyn {cf. Vadum) 
31. -moninm pfant 52. 

Yadn-m, t -s 37. gifluzida 48. ▼o'rt 
37. vordein eynem water 38. vort 100. 
Str. V. een wech doer dat water daer- 
men mitten voeten doer ghaen mach 
G. voc. vadare (X vdare. vadiare.) 
wateren (quadrupedem) G. voc ro^ 
Watten 29. walten (umg.) Str. V. wet- 
ten 30. 64. wettyn 3 1 . vortin V. a. 1420. 
vber wasser geen 52. sim. 20. wadare 

wad pn ^ f) 

Vafep geyl i. fertüis V. o. lAÜO, 
verstanden 52. 

*t Vag-are etc. s. -us. -enaddiia 
s. -ina. -es s. Vages. 

Vagina schede 38. bageva ein 
swert schaid 33. vaginarin-m s. Ar- 



376 Vagire Yaricinicaliim 

duuigelica. -s eyn scheden meker; '^Yalli-sdael 87. -eala (X vanam) 

Tagenaculam eyn ort yserne 37. gruuelen H. S. D. gruebilin sim. Of. 

Vagire (c/. Merere) wainen ut IV 308. 

pueri 30. kiodes grynen 29. cbind- Yall-am grauo U. S, D. hlo€ke 30. 

wiegen 34. kinder swegen 27. kindisch t&ll 52. toi 32. acker t. ager (aus 

sweigen 33. (umg. sim. Gloss.) agger tem^.); -agheplanckett.yflla; 

'^Yaga-, vago-rrio ein müg -amina pl planek-en 37. -ns -e ii. 

geer 52. stech H. S. D. -are vmme gebin F. a, 

^tVagnin s. Fagum. 1420. vmbgraben 27. 33. pfeieo 39. 

* t Vagus eyn vnstede mynsche 37. be pfelen 27. plandiken 33. -ere strai- 
vmb schwäffig 31. sim. 64, sterczer wen 30. -eretar vmbtuUet 41. (vmbe- 
(vgl. Sm. III 659) V. a. 1420. fagus tfiUen BM. III 128). 

(c/. Vmbra) farind man 32. va^a-bun- Valaa katar-a, -o? Gf. IV 144. 

aus irresam V. a. 1420. -rius eyn schlag 52. val-dore, -poerte G. voe. 

ledech genger 37. vagur-ire Gloss., falna lad 32. 

-pire 142. Gl. m. Quicherat. Valaal-ns, pl. -i schotte (fabe ek.) 

*tV- s. F-alanga. Pertica. 125. 

Valde sere, gar s., s winde; har- Vanga worp schufifel 37. bickeSS. 

deghut, also: he hefft harde gut ghe stein bickel 29. stain-pi(ck), -axt34. 

maket 38. fanga -bick 30. scora U. 8. D. ua- 

*Vale-facere s. -re. -ntina s. gas crapun6rZ. Find, vango eyn grab 

Artemisia. ysen F. a. 1420. yenga beeche 122. 

Talere by diner macht sin 27. '^fVan-go s. -ga, Mango, -idos 

wider (umg.) m. sein 33. süUen (sul- s. -us. 

len?) 29. wol togen 30. moghen 38. Vann-us futterschwing m. F. trü. 

wol mugen 34. vale wol mug 29. wient- 33., wint- 52. 3. -schauffeL 

vale-dicere begenaden 30. -facere -are wienten, swingen 33. 

geseg-en 34. -nen 29. dy leccze schenke Van-ns vn n&tte; -idos Tor swynt- 

V. a. 1420. lik 37. 

Valeriana (v. offlcinalis Am.) Vapa s. Vappa. 

denemarcha H. Ph. balloaria kaczen Vapor r6c van heytem water, swa- 

krut 32. baleramo kacen krut, nepte den, briten 38. pradem 33. swademe, 

(vgl. 0. u. Gloss. w. Calamintha. Ne- swalwe27. fapor (c/.£xalatio) wasser 

peta.) 40. tampff 32. vapor-es hizzun 48. -are 

* Valernum gftter wein K. V. vg swedemen (sm-?) 27. vnswaden33. 
Valetndinarins s. Validns. vasperare tig tringen 29. 
Valgi-are l -re lippen opschorten Vappa, bißw. vapa sackwin 20. 32. 

of een ander die ghespe (den geck i5^.) truoben wein 33. tr4b wein, hengel- 

Betten G. voc., vgl. ghespe l lams-oore bein {vgl. Vinum pendulum. BM. I 

Betten snbsannare KU. ßi2.) P. F. lecke, leck-, stört-, drup- 

* Valid-us (cf. Valere) so*llich 29. ^yn, veurloep Ktl. leck wgn, wijnheffe; 
mögend 52. mugig 34. wol m. 29. 34. vappa comm. g. die det syn onnntlick 
tegelich (bis), dugende 30. i. fortis, toebrengt G. voc. 

TiuMuB Pap daraus ^ii i. viuida 147 *| Varandia etc. s. Warandia. 

muidia 37. 76. (cf. Gloss. h. v.). vali- ^t • i ^ «- 

tado krafft 52. tugentlichait 30. wol- ^ar-ex, -ix eyn kne ader 37 ags. 

mugig-chayt 34., -iglichheit 29. va- «mpre ^e/. Gloss.) tncri^us hom^ 

ietndinarins erzetere i. medicus ***f,K- ^' '^^^ ^^^J^ ^^^ ^' 

Svmb D a.l420. die spar ader 52. 

♦fVail-a, -amina^ -are, -ere s. Vari-a, -are s. -us. 

*Varic- s. Fart-inicnlam, 



Yarins 



YeUiis 



377 



* t Vari-us (piscis s, Ledia) wan- 
der vertig 34. feeh Gf. III 426, -a 
uehe U. S. D. -um bunt, dat man- 
ningherleye verweheft; i, multiforme 
vnderdan, drus (?vgl. widergend etc, 
glandula?) 38. -a 32. G,voc,, -ola 

31. 43. G.voc., -ole ((?/. Morbus) K. V., 
-olae Kily -nale 32. durschlecht 32. 
durch Schlacht 31. vrschlecht K. V, 
urschlichten (pl, wetterau,) 43. raasel- 
en, -suchte, maseren KU, inaecsel *. 
vericula G,voc. -are wanderen 33. 
-atus s. Vermicularis. -um opus 
wunderwerck (umy,!) 3. 29. (wud-) 52. 
-UO puntberch 34. vatl*US (color) 
wint varib 34. 

*tVar-ix s, -ex. -tinaculum s, 
Fartiniculum. 

^B,V\iSi.curwus, astntuSjCalidus 37. 

Vas (vadis g.) gyzel V. a. 1420. 
gizel 20. 

Yas flctile ein eren fag 52. yasa 
belli wapen; v. transmigracionis 
eyn wad sack 37. 

Ya-^ phal- 34. -sallus lebensman 
(b aus h) 34. phastillus lechen man 
1\ V. 

^fYas-ciola s. Fascia. -culum 

s. Flasco. -ianus s, Fasiauus. 
-perare s. Vapor. -titas s, -tus. 
•Vastigium hoch 52. 

* Yastrum i. antrum ingens 37. 52. 
76. 

*tYast-us vor w6stet 37. -itas 
witi 29. -ititas witikait 3i). -itudo 
weythayt 34. 

Yaticinator verkunder 2^sim. 

*t Yatigino {vgl. Fatiscere?) lechi- 
czen (vgl Sm, II 422) 34. 

*tYatrus s. Yarius. 

* t Yauella s. Yoluella. 

Yber s. borst, memme G. voc. pru- 
stel 33. abvberibus von den brust- 
lachen 41. 

Yber adj. {cf. Fructiferus) friichtig 
29. fruchtpew {sie) 33. vbertim vro- 
melich V. a. 1420. 

Ybi wor, worisdat i. quo loco; 

vbique allen enden, alderweghen 38. 

Ydns nat, vochtich ; vditas nat-, 



voch-ticheit G. voc. vdare nat maken 

ib, na^ machen 31. 110. 
Ye (c/Oue) wee G. voc. 

* Veaculum i. prefium con- l tra- 
(hicfioins (sim. 76.) gelait gelt 52. 

Yecor-8 grymmik F. a. 1420. saghe, 
eyn blöde mynsche to guden dinghen 
i. pusillaiiimis 38. traech etc. 132. 
G. voc. -dla weemodicheit, leuheit G. 
voc. lozheit 132. 

tYoct-atorium s. -or. -icularins 
s. Opercnlarius. 

Yectigal schattinge, toi 37. wan- 
czil V.a.l420. 

Yectis {cf. Repagulum) eyn slote 
37. schelde-r Gloss., -ch BM. II 2 
S. 80. rigil 27. ridel 33. wectis trage 
stcckil, uossedil (aw5-stedil? vgl. Gloss. 
v. Pestis) r. a. 1420. 

Yect-or vorman 38. -orium leyte 
(vas) 125. l -atorium bore G. voc. 

Yeges tunn 29. donn 52. yages 
tuun 30. 

Yeget-iis (X vetus) aldelich i. se- 
nilis Symb.D. -are wachßen; -atns 
gesterkt 52. -atnr queck habet H. 
Fk. III 79. 

Yehemcn-s hastich, tornich 38. 
geemutig Y. a. 1420. gech 29. emsig 
30. crachtich G. voc. -tia crafticheit 
(cht 7iehm ft) ib. gachayt 29. 

Veliere varen, voren; unglossiert: 
vat(»n, laden vp eynen waghen 38. 
vehiculum care; vor l&n 37. 

*f Yehodum s. Feodum. 

Yel edder, eflfte 38. 

Yela-men 1: -mentum l -rinm 
vmbhanck 52. -mina (Marg.zuvexiMa 
cmcis) spretunga 48. 

> eles. velites schnöd ritter 52. 

Yelle willen G. voc. wille (sie) 38. 
welen 29. 

Yellere yetten 29. wt plucken G. 
voc. vz slickfc V. a. 1420. TelUca-re 
vz roden ib. cluuen et propphen {aus 
pir- sim.) Symb. D. App. -ns rau- 
fanti; depllatus pirouphtiu, biroufit 
Gf. II 499. 

Yellus, fellus 32. schep-er 33. 
H.Ph. -per 32. -per wol 30. schap- 

48 



378 



Velox 



Verbena 



per 34. schopfer, fleiß (timg.?) 27. 
fluß 33. vlus 38. vlfis 38. 

Velox (c/. Celox) rSsch 29. 

Veiter wind K, V, wint, eyn wcydc- 
hunt 38. iaghunt 52. 

Velum (saiictimmialium) weilerÄ". 
F. een wieldoeck der nunncn G,voc. 
ueli segeles 48. 

Ven-a ädere 38. -e runst- Meg., 
runs- 77,^ tunst- l dunst- 50. -ädern. 
-is aderon 48. 

Vena-buluni^ -culum s. -ri. 

Venalis veyle, dat man vor kopen 
wel 38. verchauflich 52. 

Vena-ri iaghen na wilden deren 
38. -tor eyn weydo man; cyn stric 
des weyde mannes ßu:); -bulum 
eyn iuer (X euer) spÄd 37. -cnluiii 
iag spieß K, V. -tio das geieg Oe, V. 
geiaid 52. fenacio wild prät 32. ve- 
neticns iaghunt 52. eyn iaghet rode 
37. i. canis vcnati-onis 76., -cus 52. 

Vendlca-re an sich 29., zu 52. 
ziehen, czuczen; bueten V.a.l420. vn- 
ordenleich czw cziehen 34. -tio beu- 
tung 27. verpietung 33. 

Venditor s, Preemptor, 

*tVeneariuin s. Veneria. 

*t Venen- nm, l -ositas 37. als 
vil als ain iderling Meg. vor ghift 
37. virgifnisse; eyter (in pulmone); 
-osus (siiccus) i. e, slimech //. PA. 
-Ifnga^ fenifuga s. Betonica. ve- 
neflc-ns eyn den andern vor ghift 37. 
gifft- 34., gilF- 30., vergifft- 29. -macher. 
-ium zaubrung 52. 

* Veneria {cf. Herba venerea) beo- 
vyrt Hb. venearinm Jierba in locis 
humidis 38. sim. 76. 

Venetia venidie, eyn grote stad in 
wallande 38. 

*tVen-eticns s. -ari. -ga s. Vanga. 

Venia gnedikeit 29. 

*Venic-inm s. Panicuni. -nluni 
s. Fenienlnm. 

Venire, venit quam, cam 38. 

Vent-er balch 38. bück 36. 38. 
-ricalas wamba H. l i, H. S. D. Gf, 
buchcltur (de Jierhis, umg. ?) 32. -rale 
eyn snor vmme den buk; -er l -ila- 
brom buk 37. 



*Ventigo i globus 37. 

Ventila-re weghen 38. wind we^en 
30. wint wan 34. ¥nnden, weyen 2!). 
worflfen F. a. 1420. warflfen 27. -brum 
(i. poliarium 52., palearins 76. umg. 
V. Venter. cf. Flabrum. Pala.) warflf- 27 , 
wient- 33. -schauflfel. worschufil V. a. 
1420. worp schuffei 37. wanne ib. 27. 
wegcl 29. weger 30. 

t * Ventil-ogium, -aginm .9. Ce- 
rnchns. 

*tVentorium (Xte-?) s. Pe- 
tasma. 

* t Ventos-a {cf. Guua) eyn stü kop 
37. stuge cop 38. winthawß (angeiehü 
X ventus) 33. laßkopff JT. V. laiß becher, 
schreflf hörn 45. -snm lasschoph 34. 
-are stuen 27. 

Ventos-us vol windes; clappich 

G. voc. leybluflFt 34. lifblasinghe 36. 
-itas blast, lipblasung 29. 

Ventr-ale, -iculus s. Venter. 
*tVenundator s. Preemptor. 
Venust-us wunnyk F. a. 1420. 
zierlich-er; -as -heit 29. 

*tVepr-esbrem 32. bramdora»38. 
dornecht F. a. 1420. -um brumbere, 
eyn swart vrucht ib. pramper 33. bra- 
mer (bis) 45. bromber 27. haghe- 
buschen; -es h. b8m 37. -is bromber-, 
dorn-struch 27. hegg 29. vepiskron, 
deren 33. vespes bramen (X vespis!), 
getitis ligni 37. interuepres stuph- 
lach 41. 

Ver mey 37. 38. vern-us glencz-ig 
29. -et 30. l -alis lustich G. voc. sim. 
110. -are haiter sein 52. 

*tVerago s. Farrago. 

* t Verania i. gena (atis verbi- 
gena 76 etc.?) wange 37. 

* t Verbascu-m , -s feldvyrt Uh. 
b-, h-erbescam gescadvyrt Cook. 

Verben-a {cf. Jerobotanum) {Ed) 
ysena H. Ph. isern hart 38. yser F. a. 
1420. hanaf Symb. H. \ -aea iserna i. 
lastago H. S. D. -aca uarna {ans 
isarna X farn?) Symb. M. App. -a 
ffiscwert Mo. berbenaces eascvyrt 
Dun. vermenaca «scthrotu (e. ash- 
throat) m. 



Verbotenare 



Vertenella 



379 



*tVerbo-tenare, -cinare smetzen 

BM. II 2 S. 424. 

Ver-e triiwen, werliken, twar 38. 
untamen gewardoch, doch für war 29. 
idicus Gloss., -eticus eyn war segger 
M . -isiiuile sune, der warheyt ghelik; 
reriiica-re weren, war maken ; -tus 
vert, gliewert 38. 

Verecund-e hone ; -ari hon wer- 
ten, Schemen 38. -ia s. Erubere. 
»"irigundiaCf. q. verenda) vnkihaba 
tI. Ker. 

Vered-ns i. equus (perd) dat vor 
leni sieden gheyt; -ari US eyn waghen 
Iriuer; viredus gherdcner 37. 

Verenda {vgl, Verecunde) schemcde 
56. hodin V. a, 1420, 

*tVereticiis s. Vere. 

Veretrum pynt V.a. 1420. pynte20. 
Vergere den wirbel dreen 27. 
Vergilie 1 versidie (tmig,?) zeuen 
terne 37. 

*tVeri-cula s. Varius. -dicns, 
flcare, -simile etc, s, Vere. 
*Verinenaca s. Verbena, 
Vermicul-aris muer peffcr, duben 
:ropff /. crassula 51. sim, 0. san. 
um i. varance i. vrotte Cock. -atos 
vormuar //. S. D, misuare (düch pan- 
lUS) St/mb,D. sim, 11. 19. vorwan- 
lelt i. variatns 37. 

*t Vermis eyn renworm F. a. 1420. 
i. celidonie celidonier Meg. 

Verna-lis, -re s. Ver. 

*tVerniinia (ren-? aus vena + 
;ima? q. cf.) leber hüli 32. 

Vernus 6\ Ver. 

Verona Dietrich von bems mun- 
;tcr 32. tutsch 30., welsch 29. bern. 

Veronica ein franig 33. 

yVeronica A. ehrenpreiß Ki. v. 
jeccabnnga (Ann.) pungo m. U. Ph, 

Verpus uiit loster (aus miteloster 
Superl!) 32. 

Verrere /. trahere 31. t. verrem 

tr. Hr. nissvrst. d. traheren 64 var. 

Verres, f erres (v. Aper) berheckel 
hecker, hacksch Nmn.) o. heiniHchs 
)crschwein (sim. 75.) K. V. bÄre 37. 

Verriculum (c/. Traga) ßesmo 



Symh. IL kerbesimo //. S. Tr. kere- 
bes(^ino Mon. cherbezem Vind. 

Ver-, vo-ruca warczel 27. swart 
{wng.) 33. ferniea wertzen P. V. 

♦fVeiTUgo s. Ferrugo. 

* Versale ein versall 33. eyniß 
Versen buchstab 27. 

Versa-re biwonen 30. benden 34. 
(nianu in ciüuira) uuerban 48. -tos 
we-, -tilis vmb-cherleich 33. -tüis 
Wendelich V,a,1420, vm-w. 8. 

* t Versic-olor , -ulor wandfluar 

r. a. 1420. 

* t Versic-ulus, -oli s. Versus. 
*•*• Versidie s. Vergilie. 

t Versiflcator (cf. Eutrapelia. Poe- 
ma.) versch macher K. V. 

Vers-, vert- (v. Herodes) -ipellis 
manch tricsam V. a. 1420. 

Versus want, vmmeghewant 38. 
encken 27. (entgegen sim. Gloss.). s. 
eyn gesetz tarn in prosa quam in 
metris 125. versic-nlus versickel 5^ 
29. -oli s. Eulogium. 

Versut-us clug, snytig, wynde (aus 
SW-), hochfartig 27. chlueg, arlist 33. 
dukisch 52. -ia s. Argutns. 

*Vert-ebra 1 -ibolum gleichlin 
K. V, -ebre i -ibole groue ledemate 

37. -ebrum werue t. fusa; eyn molen 
spüle 37. -ibrum haspel ib. häspel, 
weuff 27. -ebra pl uuerfbran Marb. 
Gl. vuersban Erf. Gl. -ibnlum (cf. 
Lira) angel; kew pain (partes ass-ium) 
52. leyrnwendel 74. leyren wedel, est 
lignum in angulo recuruatum per quod 
rotula cordas mouefis cmtinue eirgirch 
tur (aus circumg.); spMeysen K. V. 
spui ysen; armbrost nusjj 32. wirtil 
V, a. 1420. ver- Marl. GL, ves-tibula 
pl. vuerf- Erf, Gl., wirf- Marb. Gl. 
-bein, eo quod inflexione membrarum 
vertuntur. 

* Verteca (cf. Siro) een suyre G. voc. 

* Verte-nella vertenaille 122., nach 
Scheler -vella {vgl Gl. m, vertibella). 
vertinell-am ti!irhägg 29. ein rigel 
hinder der thur 27. ein daren krampp 
33. ein dore kramp 5. -a angelloch 32. 
f ortinellum, verticula^ cardo hespe 

38. verti- (74. alph. 33.^, verto-bosa 



I 



380 Vertere Via 

hespe, angel i vertinellam 74. sunt vesper 38. -us een auent steernefj 

Cardines hoppen, hephen (vgl hespe) westwart (?. voc. -tina i. cena de saro 

33. vertipeUum eyn dor grundel der 76, sim. Br. auent etent 37. -tilio lä. 

in der want stecket 45. 50i;i/^amainvespervliegerinne;fleder- 

♦fVerte-re s. Sub-v. Girare. maus Meg. 
-vella s, -nella. *tVe8per-a s, Yipera. -tilio, 

Vertex schetel 36. 37. -tina, -us s, Vesper. 

* Vertib-ole, -rum, -ulum 5. Ver- *7Vespe-8 s, Vepres. -tum s. 
tebra. -osa s. Vertenella. Vespa. 

* f Vertic-ulns een werue (weruel Ve-, vi-spilio (c/. Latro) grab brii- 
13J2,) aen die spüle G. voc. -ellns chel K. F. strauß rober 32. qoispo- 
(-illos, -illum Gloss.) acpnvf^vloc, lioiies (X spoliare) ro^ber 40. iuspil- 
anovdvXLovGl.m.(y.\ertihell2L),Qui- io l -lo i.sepulchrum 37. 
cherat Ädd. -ulator spüler 52. *t Ves-pis s. -pa. -situdo s. Fes- 

*t Vertig-o trümmlen F. St G. 767. sus. 
swind-al 30. -ung 27. swimel 37. 38. * f Vestanic-a, -um ^. Fastanum. 
swinsucht 52. -inare swymelen 38. * f Vesti-arium, -bolus, -bulam 

-inosus l -enius de swimelt an dem s. Vertebra. 
hSuede 37. Vestigium eyn voyt spor 37. ein 

* Vertilabrum (c/. Giruncula) has- fiieesspar 1 erit (st, trit?) 33. fuß- 
pel 38. Gloss. staff 27. 

* Vertinell-a, -um 5. Vertenella. Vesti-s clet; -tus cledynghe 36. 
♦f Vert-ipellis s, Versipellis. -o -tura geuueri Gf, 1929. -arius cley- 

^.Ferto.-ipellnm^-obosa^.-enella. dir V.a.l420, cleyder 8. 9. -ariam 

Veru (c/.Reustus. Casatorium.) ysen gewanthauß 33. ein claid käst 52. -bu- 

spisg29. spet^i»;(^mrfi6 38. verutum lum, -bolus Gl, Ker,, festibulnm 

spet cum cartw ib. spisft mit dem bra- 32. v. Sacer. (cf Porticus. Basilica.) 

ten 29. oposa Gl, Ker, (vgl, Gf. 1 110). gher- 

*Vernca s, Verruca. hus 38. garrekammer 27. triss- 29., 

* f Veruestin-us 1 -osus i. /wrio- trest- 30. -kamer. vorschopff, vor- 
5tt5;-inositasi./wWa 37. -4w5 veruex zeichen K, V, for- 93 Marg., fair- 
X vesanus? :/r^. verve? 32. -zaichen. furlaub 52. 

Veru-ex, 1: -ix 37. weder 37. 38., *Ve8t-ras s, Nostras. -ucabulum 

eyn schap 38. rammil, per Wim, V. s, Festucalinm. 
401 H. f Veter-ari {cf. Antiquus) vor alt- 

*Verulus (arbor) pirk 52. sim. 3. nen 52. -auus (cf. Gloss. v. Decrepi- 

4. 74. tus) uueralder H. S. D. uralto Tr, 

Veru-ntamen s. Vere. -tum s, urüde Symb, D, -nosus altciergemer 

Veru. i, antiquus deceptor U. S. 7V, -Min 

Vesan-us owizzik F. a. 1432 vgl. alte suche F. a. 1420. -ator arglistig 52. 
Sm, IV 207. -ia, fresania s, Fre- *tVetor s. Fetor. 
nesis. Vexa-re muen 27. 33. P. F. mflgen l 

*tVesic-a blater K. V, bladder, 29. miegen 30. wekumern 52. ngF- 

blase; -ula eyn voghel krop; -atus czen 33. jocken 27. serten (cf. CkÄ% 

(vesitatus Gloss.) i. superb-us, -acio fundere) P. F. -tus geubet 125. jw 
i. -ia 37. Vexill-um sperzeichen Symb. u 

Vesp-a 32. G. voc., -is wespe 38. chrewcz 33. -arius eyn banner m i, 

G. voc. wesp 29. websß 34. wepf 32. rer 37. 'J -i 

hornsche ö. t/oc. -etum Wespennest 38. *tVifum s, Anemo. j| n 

-arium wepsennest 52. * Via wech 38. ein lannt stras 51 s 

t Vesper aubent 32. vesper- a yia läctea ^m. ^. Galaxia; publidf c 



Viber 



Viginti 



381 



t regia heristraza H, S. Tr. : p. her- 
straze; r. recte wech Symb, D. via-s 
byhen, hen vy, eyn-, en-wech; -le 
stech 38. -tor wandler 29. wandel- 
inan 45. -ticum czerunge V, a. 1420. 
vsLunmge. Symb. D. App. (?X taga- 
pheuning (xj\ III 343. pfennwert Sm. 
I 316. Gloss. V. Denariatum.). -ticus 
breuirer 34. briuer 29. brieffer 30. 

* Viber ein piber l ein prochen 
(„pirchen?'*) estarborP. V. 

*t Vib-ex (c/. Merica. Scoba. Stri- 
oia. Ruga.) strynne V. a. 1420. strime 
sim. Gloss. riem, est species arboris 
etc., iietn signa relicta ex per cussimie 
K. V. siimarlata Gf. II 167. sim. 141. 
bircka (Ed.) H. Ph. berke, eyn vn- 
fruch berbom (sie) 38. -ix veluo (t. q. 
uelua Salix Gf. III 518) Symb. D, 
-icenns etc. Gloss., -ius berken 38. 

Vibrare {cf. Coinare) swert blosen 
V. a. 1420. 

Viburn-uni, -a^Z. sumer-lata Virg. 
Mon. (Gf. II 198). -maton Virg. 

7 Vicanus dorphere i. yillanus 
Symb. D. 

Vicarius vberster 34. Verweser, 
vicari K. V. yickaria vickarie 38. 

Vice-caiicellarias kenseler 37. vn- 
ierkanczler 29. -comes aftergreue; 
dominus vizdom Syinb. D. 

*tViee-dula^^. Ficedula. -llum 
?. Bicellum. >4ia s. Viginti. -ple- 
janns ä. El^banns. 

Viceaifoerten, stonden, stede G.voc. 

VicUf, unieia {v. Medica) bichkelen 
J3. o^. (cf Gloss.) vicia-s fuglues 
)ena« Haupt V 197. -m i. pisas agres- 
1*08 /. fugles beane ib. 194. Ff. Grm. 
Vlil 399. i. bisas a. i. f. baene ib. I 
t^J. uitia piscis a. flugles bene ib. 
Vni 388. 
' *7Vici-a s. Stipula. -uns. Piscina. 

Vicinus neyber 38. nauchpur 32. 
[lachtpawr (umg.) 33. 

* t Vicis zemelich V. a. 1420. vic- 
iKS-im noch staten ib. anderwaid 52. 
-US mal- 29., mail- 33. -haflftig. -I 
malheit 29. vicissitud-o id. 29. 30. 
smalhayt (umg.!) 34. vnderheb-nü^ 
33. -cniß 27. vnd hempniß (sie) 45. 



wedir Ion F. a. 1420. -inarlns mal- 
heber 6. -helber (sie) 33. 

* t Vict-a s. Vitta. -iciam s. Fic- 
titiani. 

Victima opher des viechs 33. opfer 
des fleiß (umg.) 27. 

Victori-a {cf. Triumphus) seghe- 
vacht 37. -osus sighafft 33. segel- 
haftig 27. sighafftiger 34. strithafftig 

29. vberwinsam 30. 
*tVictori-ale etc. Gloss., -a (v. 

Metoria), -ola h. cneovholen Hb. 

Vict-oriosus s. -oria. -us s. 
Vincere. 

Vicus (cf Scarioth) gatze 37. gasse, 
strate, wech 38. gajj, weyler K. V. gess- 
h*n 52. 

* Vicus s. Ficns. 

Videre scauwen, seyn; vide su 38. 
vis-ere garstig {aus girlich sim.?) 
besuchin V. a. 1420. capen, vmmeseyn; 
-US {cf Acies) seyn, sune, ghesichte 
38. -or seynde i. videns 37. -itare 
gesechen 29. 

*tViderius s. Fidius. 

Vidu-a weduc 37. wedewe 38. wit- 
wa (wie frouwa, gevatera sim.) 30. 
Oe. V. witow, vitow 32. -us witwer 

30. Wittiber 34. wittling 29. -are wit- 
tiben 1. 34. 

Viere (cf Vimen) mit wiskens (wyg- 
ken 132.) binden G.voc. 

*tVie- s. La-sterna. 

♦fUifaiTUS s. Viuerra. 

*tVigecuplex s. Viginti. 

*tVIgell-a, -arius s. Figella. 

*Vige-na, -tuplex s. Viginti. 

Vigere pluen, scheynen 33. blu- 
wen, gruwen, lauben 45. leuben 27. 
louen 23. vigor, vigoros-itas s. 
Poteus. -US crefftich, stark, also win 
edder crude; tangher, barsch 38. 

Vigil wechter 38. vigil-ia fewr 
abent 38. vigilg 29. -antia (X vi- 
olentia) gewalt 33. 

'''tVigil-andem etc. s. luglans. 
-ia, -antia s. Vigil. 

Vig-inti l -ena stighe, twintich 
38. -etuplex twyntich vold 37. -ecu- 
plex tzwentzwifaldig (sie) 52. vicena 
eine stige 125. 



380 



Vertere 



Via 



hespe, angel i. vertinellam 74. sunt 
Cardines hoppen, hephen (vgl hespe) 
33. vertipeUnm eyn dor grundel der 
in der want stecket 45. 

*tVerte-re s. Sub-v. Girare. 
-yella s, -nella. 

Vertex schetel 36. 37. 

* Vertib-ole, -rum, -ulum s. Ver- 
tebra. -osa s. Vertenella. 

* f Vertic-ulus een werue (weruel 
132.) aen die spüle G, voc. -ellns 
(-illus, -illam Gloss) acpnv^ivXoc, 
anov^vKiov Gl. m. (v. Vertibella). Qui- 
cherat Add. -ulator spüler 52. 

*t Vertig-o trtimmlen V. St. G. 767. 
8wind-al 30. -ung 27. swimel 37. 38. 
swinsucht 52. -inare swymelen 38. 
-inosns l -enius de s>\imelt an dem 
hÄuede 37. 

* 

* VertUabrum (cf. Giruncula) has- 
pel 38. Gloss. 

* Vertinell-a, -um s. Vertenella. 
♦fVert-ipellis 5. Versipellis. -o 

^.Ferto. -ipellum^ -obosa^.-enella. 

Veru (c/.Reustus. Casatorium.) ysen 
spisß 29. spet sine carne 38. verutum 
spet cum carne ib. spisß mit dem bra- 
ten 29. 

*Veruca s. Verruca. 

* t Veruestin-us l -osus i. furw- 
sus; -inositas i.furia 37. Aus veruex 
X vesanus? :/r^. verve? 

Veru-ex, 1: -ix 37. weder 37. 38., 
eyn schap 38. rammil, per Wien. V. 
401 H. 

* Verulus (arhor) pirk 52. sim. 3. 
4. 74. 

Veru-ntamen s. Vere. -tum s. 
Veru. 

Vesan-US owizzik V. a. 1432 vgl. 

Sm. IV 207. -ia, fresania s. Fre- 
nesis. 

*tVesic-a blater K. V. bladder, 
blase; -ula eyn voghel krop; -atus 
(vesitatus Gloss.) i. suiyerb-tiSy -acio 
i. 'ia 37. 

Vesp-a 32. G. voc., -is wespe 38. 
G. voc. wesp 29. websß 34. wepf 32. 
hornsche G. voc. -etum Wespennest 38. 
-arium wepsennest 52. 

t Vesper aubent 32. vesper-a 



Vesper 38. -us een auent steemefj 
westwart G. voc. -tina i. cena de sero 
76. sim. JBr. auent etent 37. -tilio W. 
sovil ^am ain vespervliegerinne; fleder- 
maus Meg. 

*t Vesper-a s. Yipera. -tilio, 
-tina, -US s. Yesper. 

*tVespe-s s. Vepres. -tum s. 
Vespa. 

Ve-, vi-spilio {cf. Latro) grab brfi- 
chel K. V. Strauß rober 32. qnispo- 
liones (X spoliare) ro"ber 40. inspil- 
io 1: -lo i. sepulchrum 37. 

* t Ves-pis s. -pa. -situdo s. Fes- 
sus. 

* t Vestanic-a, -um s. Fastannm. 
^ 7 Yesti-arium, -bolus, -balam 

s. Vertebra. 

Yestigium eyn voyt spor 37. ein 
fueesspar l erit (st. trit?) 33. fuj- 
staff 27. 

Testi-s clet; -tas cledynghe 36. 
-tura geuueri Gf. 1 929. -arius cley- 
dir V. a. 1420. cleyder 8. 9. -arium 
gewanthaug 33. ein claid käst 52. -bu- 
lum, -bolus Gl. Ker., festibulum 
32. t;. Sacer. {cf Porticus. Basilica.) 
oposa Gl. Ker. (vgl. Gf. 1 110). gher- 
hus 38. garre kammer 27. triss- 29., 
trest- 30. -kamer. vorschopflfi Vor- 
zeichen K. V. for- 93 Marg., fair- 
32. -zaichen. f Urlaub 52. 

* Yest-ras s. Nostras. -ucabulum 
s. Festucalinm. 

f Veter-ari (cf. Antiquus) vor alt- 
nen 52. -auus (cf. Gloss. v. Decrepi- 
tus) uueralder H. S. D. uralto Tr. 
urüde Sytnh. D. -nosus altciergerner 
i. antiquus deceptor U. S. Tr. -num 
alte suche V. a. 1420. -ator arglistig 52. 

*tVetor s. Fetor. 

Vexa-re muen 27. 33. P. V. mÄgen 
29. miegen 30. wekumem 52. ray- 
czen 33. jocken 27. serten {cf. Con- 
fundere) P. V. -tus geubet 125. 

Voxill-um sperzeichen Syfnb. B. 
chrewcz 33. -arius eyn banner v8- 
rer 37. 

*tVffum s. Anemo. 

* Via wech 38. ein lannt stras 52. 
Tia läctea sim. s. Galaxia; publiea 



Viber 



Viginti 



381 



l regia heristraza H, S. Tr, : p. her- 
straze ; r. recte wech Symb. D. via-s 
byhen, hen vy, eyn-, en-wech; -le 
stech 38. -tor wandler 29. wandel- 
man 45. -ticum czerunge V, a. 14J20, 
vanniDge St/mb. I). App. (?X taga- 
phenning (xf. III 343. pfennwert Sm. 
I 316. Gloss. V. Denariatum.). -ticus 
breuirer 34. briuer 29. brieffer 30. 

* Viber ein piber \ ein prochen 
(„pirchen?'*) estarborP. V. 

*t Vib-ex {cf. Merica. Scoba. Stri- 
ma. Ruga.) strynue F. a. 1420. strime 
sim. Gloss. riem, est species arboris 
etc.^ Uetn sig^na relicta ex per cussime 
K. V. sumarlata Gf. II 167. sim. 141. 
bircka (Ed.) H. Ph. berke, e}n vn- 
fruch berbom (sie) 38. -ix veluo (t. g. 
uelua Salix Gf. III 518) Symb. D. 
-iceuas etc. Gloss., -ius berken 38. 

Vibrare {cf. Comare) swert blosen 
F. a. 1420. 

Viburn-um, -v^pl. sumer-lata Virg, 
Mon. (Gf II 198). -maton Virg. 

t Vicanus dorphere i. villanus 
Symb. B. 

Vicarius vberster 34. Verweser, 
vicari K. F. vicl^aria vickarie 38. 

Vice-caiicellarius kenseler 37. vn- 
derkanczler 29. -comes aftergreue; 
^ -dominus vizdom Symb. D. 

*7Vice-dula s. Ficedula. -llum 
s. Bicellam. -ua s. Viginti. -ple- 
banus s. Plebanns. 

Vices beerten, stonden, stede G.voc. 

Vicia, nnieia (v. Medicä) bichkelen 
33. ags. (cf Gloss.) vicia-s fuglues 
benae Haupt V 197. -m i. pisas agres- 
tes /l fugles beane ib. 194. Pf. Grm. 
VlJfi 399. i. bisas a. t. f. baene ib. I 
llh. uitia piscis a. flugles bene ib. 
villi 388. 

I *tVici-a s. Stipnla. -na 5. Piscina. 
/ Vicinus neyber 38. nauchpur 32. 
/nachtpawr (wmg.) 33. 

* t Vieis zemelich F. a. 1420. Tic- 
is8-im noch staten i&. anderwaid 52. 

[ -US mal- 29., mail- 33. -hafftig. -i 

{ malheit 29. yicissitnd-o id. 29. 30. 

! smalhayt (umg.l) 34. vnderheb-nüß 

'^ 33. -eniß 27. vnd hempniß (sie) 45. 



wedir Ion F. a. 1420. -inarins mal- 
heber 6. -helber (sie) 33. 

* t Vict-a s. Vitta. -iciom s. Fic- 
titium. 

Victima opher des viechs 33. opfer 
des fleiß (umg.) 27. 

Victori-a {cf. Triumphus) seghe- 
vacht 37. -osns sighafft 33. segel- 
haftig 27. sighaiftiger 34. strithafftig 

29. vberwinsam 30. 

* t Victori-ale etc. Gloss., -a {v. 
Metoria), -ola h. cneovholen Hb. 

Vict-oriosus s. -oria. -us s. 
Vincere. 

Vicus {cf Scarioth) gatze 37. gasse, 
strate, wech 38. gag, weyler K. F. gess- 
lin 52. 

* Vicus s. Ficos. 

Videre scauwen, seyn ; vide su 38. 
vis-ere garstig {aus girlich sim.?) 
besuchin F. a. 1420. capen, vmmeseyn; 
-US {cf Acies) seyn, sune, ghesichte 
38. -or seynde i. videns 37. -itare 
gesechen 29. 

*tViderius s. Fidios. 

Vidu-a wedue 37. wedewe 38. wit- 
wa {wie frouwn., gevatera sim.) 30. 
Oe. V. witow, vitow 32. -us witwer 

30. Wittiber 34. wittling 29. -are wit- 
tiben 1. 34. 

Viere {cf Vimen) mit wiskens (wy ß- 
ken 132.) binden G.voc. 

*tVie- s. La-sterna. 

♦fUifarrus s. Viuerra. 

*tVigecuplex s. Viginti. 

*tVigelI-a, -arius s. Figella. 

*Vige-na, -tuplex s. Viginti. 

Vigere pluen, scheynen 33. blu- 
wen, gruwen, lauben 45. leuben 27. 
louen 23. vigor, vigoros-itas s. 
Potens. -US crefftich, stark, also win 
edder crude; tangher, barsch 38. 

Vigil wechter 38. vigil-ia fewr 
abent 38. vigilg 29. -antia (X vi- 
olentia) gewalt 33. 

*t Vigil-andem etc. s. laglans. 
-ia, -antia s. Vigil. 

Vig-inti l -ena stighe, twintich 
38. -etuplex twyntich vold 37. -ecu- 
plex tzwentzwifaldig (sie) 52. vicena 
eine stige 125. 



&82 



Vigor 



Yiredas 



*tVig-op des. -ere. -ulus s, 
luglans. 

*tVil-a s, Vsia. -aterinm s. 
Filacteriuin. 

* tVilepid-us am (vilis X lepidus) 
t. homo vilis inhonesttis ; -itas i. fa- 
cicies 37. 

*tVili-ce8 s. Bilix. -go s, Vligo. 

Vili-s sn&de 37. sno'id 29. schnöt 
34. -1: leui- (q. cf.) 38. -pendere sn6d 
scheczen 29. schned achten 30. vor 
richten (ati^ nichten?) V,a,li20. wra- 
ken, vnneme niaken 38. 

fVilla {cf. Valium) AoriAltd Gspr. 
durfF 125, villan-us {cf. Vicanus) bur 
38. dorpman 37. 38. dorf man; -a 
d8rfm&ni 32. villic-us bur, meyger 
37. dorf huter V. a, 1420, raaige-r; 
-a -rin; villarium -rhoff 32. 

*Vili-a etc, s. -US. 'SLnusetc. s. -a. 

Villuui s&r wyn 37. schnöd win 32. 
schwaclier wein, seyger wein K, V. 

Vill-us har 37. -a ags. linin hruge; 
-osa rüge Sijmb. U. (cf, Gloss.), 

Virnen eyn clene rode 37. widt 
33. weet 27. wisse KU, wedeken, rys- 
ken G, voc, czevn- V. a. 1420. jfimen 
chlain czindel {v(/l. zineln linipl Sm, 
IV 268. zain ib. 264. i. q. czeyne, zen, 
cein-, cem-wido, teenken etc. Gloss.) P. 
V. Yimina salhe Sum. (v(jl. Gloss. v. 
Salix. Sm. III 234. Gf VI 189. BM. 
TI2 S. 42.). 

Vina- s, Yinum. 

Vinca ber- 9., be- F. a, 1420. 
-winckel. 

Vincere wy nnen, ouer w. ; y ictus 
vorwunnen 38. 

Yinculum hechte, bände 38. 

Vindelici. flndelica {cf. Gloss, v. 
Augusta) augspurg 32. 

Vindex richtig 29. rachig 34. ra- 
chung 30. eyn richter 45. 52. 4. 110., 
der sich selbs richtit 45. 

♦fVinum ardens {cf Anima) l 
crematnm bemewin 38.; crudnin 
sur- H. S.D. Tr. ; honorarinm klein- 
(sim. Gloss. Gf. I 886); infertnm 
offe- {sie, cf Gloss.); limpidom lutir- 
{sim. Glos*^ Gf.) ; roseam rot- //. S. 
D.; defecatum gemuzet- {vgl Gf II 



910); fecnlentum dniue-; acidam 
sur-; eloatum {cf Gloss. h. v.; X 
enulatum) alant-; rosenm rot-; (su- 
s. sac - cinaciom) ; aminium (cf. 
Ameniuni) wis-; limpednin luter-; 
honorarium kele-; infertain ofiFer-; 
sporiam unren- Stjmh.D. -win.(//. 
S. Tr. s. Uffm. AM. Gl. 15). r. ace- 
tosam essiger 30., grecnm kricsch 
29. win; pendnlum saigcr win 30. 
hengel {cf Vappa. Colligatura.) 34. t. 
helvolum schieler wein boh. tarant 
V, tril. yina-ciam, -siam 30. win- 
hewen V.a. 1420. -hülB 30. -hülsch 29. 
wein höU 34. -go ': oLvac, avis spe- 
ci^s Gl, m. i. vinea l pampinus Gl. m. 
{v, -gium). Quicherat. -riam wyn keller ; 
-tor eyn wyn raester 37. Tini-cula, 
-la s. Vua. -fusor scaf uuart Pf. 
Gm%, VIII 12. -tor weingarter, baw- 
man, rebman K. V. yinolentus trunk- 
chen polcz K. F. 

*tViol-a fiele 37. veyall 33. viol 
m. Meg. -acium vyolcrancz V. a. 1420. 

*Viola-re verkrachten, scheren G. 
voc. beraubin V.a. 1420. -men ghewalt; 
-atio eyn ouer walt 37. yiolent-os 
freuenlich kait (X -ia) 30. vberwel- 
tig 34. i'ibergewalti-g 29. -ia {cf Vigil) 
-kcit ih. w^olt 38. 

Vipa 33., vippa {cf Seruipa) wein 
K. F., win 32. vnd brot wein vnd prol 
suppel 33. winbrot 29. wein o. wilprät 
{umg.!) 34. wyn soppe; ypha eyn 
soppe 37. \^ 

*Vip-era, -pera ädere, eyittcom 
38. -pa nauter 32. vesperaynater 
K. V. vip-erus Gloss., -perui^not- 

tericht, slangicht27. natterleich, nafer- 
hayt, slanglich 33. -erina nsedre 
Hb. 

* t Vipp-a, -erus s. Vipa. Viper 
Vir s. Gibrad. viratns gemanne 

F. a. 1420. \ 

* Virea {vgl. Vsia etc.?) milw K, V, 
milben 75. 

Virect-a, -um s. Viretum. 
Viredo grSnecheyt 37. gruenhayt 
34. grfini 29. 

*Virediis s. Veredus. 



Viretom Yitta 383 

*tVire-taiii 37., -ctam 37. K. F., ä. v,) hart in nethre Marb. Ol. hart- 

•cta {i\ Cariscus) eyn bom garde 37. innetherc Erf, GL -era scoodllran t. 

rrfines gewechß K, V, -etam {s-ic) capita neruorum; senuliran i. toH, 

jruiiende V. a. 1420. lacerti Erf. Marh. GJL, vgl. lira qiiod 

Virga {cf. ßamus) ris 38. rut K. V. ;;a//;?Y6^ Marh. Gl, cira qu^d palpitor 

r.pastoris carte, earde 38. wolffstraul Erf. Gl. eandem et uiscum uocant 

i2. V. viscaria leym rfit K. V. sim. quin glutimsa sit(nach Pulpa (y. v.) X 

y4. 76. virgul-a virgel i. tractas 29. i!\aTeL^\AT9L intestinum, .viscustrf.wwrf 

irgel 5\ -tum {cf. Surcus) vil auflF- glutcn? Da ags. lira (m.fleshymuscles 

^ender ast (sim. 93.); schüj^ling K. V. Bosw.) zu palpa passt, gelwrt die 

jchussing34. sch8s61y*29. kartio. iar- von den Ahschrcihem mehrfach ge- 

lata //. S. D. (vgl. u. a. iaerdraed pecten missdetitefe Glosse dortJnn. Vor diesen 

irboris KU. nJul. järesring). sommer- Glossen steht: viscora beuillet flesc 

lode 38. sumer schoß 32. eyn ruten Erf. Marb. GIL, dictum propter uis- 

poschs V. a. 1420. rut l locus (ellijyt.) cum quod est rindblood siue billistr 

30. riseht Str. V. reysecht 9. virginal Erf. Gl, rinblood s. gillistr Marh. Gl.\ 

(anders Gloss.) zomirlatte, cuphostel vgl ags. gillestr Schleim (von Dietrich 

V. a. 1420. ignoriert). — visc-US boum l}!!! V. a. 

7 Virgilio- s. Homero-cento. 1420. kleb; -aria kleb rftt 32. -osns 

Yirg-o magt 32. 74. -uncula sllembaftich 37. 

junchkfrawUein 34. eyn jung frauchin *f Vis-ella, -ola .9. Fiscella. -ere, 

^^- -itare, -or, -us s. Videre. -pilio s. 

Virgula, -Itum s. Virga. -ncula Vespilio. -sura s. Fissura. 

6\ Virgo. Vita leuent (viuere leuen) 38. vi- 

*tViri-a, -ca A. ingrüni 32. tali-s lephaftig V. a. 1420. lobleich 

*t Virida s. Viride hispannm. (umg.) l. 33. -a (r/. Viscum) in ge- 

Viridarium ein groß hauflf (aus ^eyde V. a. 1420. sim. 74. 

hoff umg,) 21. 27 ein grosser anger yjj^.^^ ^^^ Latere) schougen, vor 

J burcz garten 33. grfingart 29. eyn niyden38.schuwen,venninderen(wfw^.), 

^^x.^''^^^^ l- d'^t leuen eieren (X vita + Tittare 

-Virid-e hispanum spens grone • ^^^^ ^^„^^^ Iir.)G.voc^miami- 

38. -a l Yirispaiutum gruenspat .-•.4. j^i„-. gob oo ^ 

*tViri-gundia s. Verecunde. ♦j.v** v« ii 

-snanitum s -d6 hisuanum *' '^^^^' '^* vin-ceua. 

Virtus doehet vioinichheyt 38 Vitellu-ra tvtter 34. tüttor 29. (18- 

Virus vor Khift 37. auter- W-9 ^''^ ^: -S dodder 38. eyn Wte 37. ». 

K. V., evter- 93. -pifft. niorsdhis Br. 

*tViscago s. Filipendula. *tVi- s. In-teritos. 

Viscu-m, -8 mit Ahll. stellen mr *tyi<'i» *• Vicia. 

wegen ihrer Vermischung zusammen. Viti-, vite- i Vltis- //. S. D. -C6lla) 

visc-nm {cf. Boletus) bulis Symb. IL i vitis alba 51.0. san. (cf. Cinis prio- 

-us (flscus s. Indoles. Mistus.) distel nei) hoppo H. S. D. wilde zytwan 51. 

i.lappa,cmduusSyna).I).rm%i€i Gloss. wilder z., stickwurtz 0. sm. 

(r. -um), m.-ta Cock. dam 38. eyn * t Vitili-tigator, -gator hadder- 

dcrme 30. tragensingeweid K. V. ge- J^atz V.^ tril. 

lansc, geschlinge, kutteln, caldaunen *Vitis-alba, -cella «. Yiticella. 

Ki. -era ingetuome {vgl. Suppellex) Vitrum (X nitrum. cf. Micili.) spat, 

BM. III 138. hercz gäder 32. lenden »per, dar me venster af niaket 38. 

(Ed.) IL Pk. ineddrei/.iS.J).inadcre Vitta, victa K. V. (cf. Limbus) 

sim. Gf. 1157. i\i&rm&i. intestina Erf, har-baub 52., -bant. JT. V. huyue, 

Marh. GH.; »era yitalia (e/. CHoss. bulle G. voc. reyse V. o. 1430. vitte 



384 



Yitfüamen 



Yncmns 



walken (aiis wielken sim.?) l benda 
H. S. D. 

Yital-amen^ -igo 32., l yuuligo 
K. F.viiberhafftiggeschoßiL. F.krumb- 
hang 32. eyn gelder (gelt unfmchtbar, 
sonst nur vm Thiercn) wynrewe V, 
a. 1420, 

yitaliis p. merkalb 93. K, V. 

Yituperare Icden, let maken i 
lenipendere, odiosnm reddere 38. 

* Vitus (cf. Inuitus) williger 34. 

Yiaariam eyn springh i. fons 37. 
helder V. a, 1420. vischbehalter 88. 

Viuerra. uifarrus eichhorn (dar- 
auf spiriolna eichorn) Gräser V. AM, 
BU. I 349, 

*Villiii wegecht 27. 

♦tViuola s, Vua. 

Viuu-s, -m lerabtigP. F.lemptig 1. 

Vix cume, nauwe, vilna 38. vix 
dum kume do (kuin edo) V, a. 1420. 

♦fVlascula s. Flasco. 

Vlcer-are, -osus s. Vlcus. 

Vlcisci (cf, Insultare) wreken 38. 
vltio wrake ib. 37. vltor richter 52. 

Vlcus svero (minscol L, i.) H, l, i, 
swere 36. 38. swer (,?) eyß 29. aiß 32. 
slyer, slyr; viceros- (-us) suerecht; -i 
(pcidt) maczerech H, Ph, ylcer-osus 
swirig 27. swirleich; -are ay(} ge- 
sberen 33. 

*tVligarius s, Vlua. 

Vligo ?. nulices ligantes terram 
quas rustici lUctint quecken 37. nes- 
sikeyt F. a. 1420. haliuua, Imlwa (cf 
Lacuna) Gf I V 882. hali wa i. sardes 
limi l aquae Gl. Lwd. (Haupt V 575). 
höre i, lutum Synth. D. viligo slam (,) 
drek 37. 

*Vliua, vUnl-a, -are s. Vlul-a, 
-are. 

Vlrnus elm H. S. D. sim. Gloss. 
ihn-, ulm-paum Meg. rüst-bawm 44., 
-holtz Ki. faulbom K. V. fulbom 6. mos, 
also uppe den bomen wesset 38. mies 
i. armose 34. y. campestris (Ann,) 
hagenbucha H. Fh. 

Ylna (cf. Suparum) aln 29. el stab 
31. farr der (sie!) arm 32. vorder arm 
K. V. inihns zwiscan den armen 4L 



*Vliia s. Vlua. 

Ylt-erius, -imo s. -ra. -io s, 
Vlcisci. 

Vlt-ra enethalb 29. -eriora ferror 
gelegenun 48. -erios vort, vorwort; 
-imo to lesten 38. 

Vlt-io, -or s. Vlcisci. 

Vlua, Ylna 34. 37. (c/. Alga) schelp 
37. schulp (Jid.) 30. sacher i. alga 34. 
Ines (,yvetus") Kä. leußkrut 110 var. 
lyes; vluosus lyesachtich; yligarios 
(vluarius 110. 132) eyn loys snyder 
of vercoeper G. voc. 

*tVlula klagvogel Meg, snerker 
(cf, Gloss. V, Furfarius) F. a. 1420. 
liwel 29. awl 33. owele 27. nllol-a 
eyn steyn vle; -e est et.Muis noctume 
quos wlgus dicit gagoues 37. sim. 

gauones Pap. (vgl. gagio, gaia, 
gauia 6r2o^^..^ anders gauo Gloss. m.). 
uluia getius auis holzmucca Gl. ZweÜ. 
(vgl, Gloss. vv. Vliua. Lamia.). 

V- 33., yl-lulare luen vt canis 33. 
hiiweln lupi 29. hön 34. 

*tVmber s, Vmbra. 

Vmbilicus nawel 36. 

Vmbö rantbuchele 8j/mb. D. scir- 
mari Gf, VI 549. 

* Vmbra. ymberi>. asch Symb. D. 
278. 

*tVmbr-a schatwen 27. schuwlO. 
ahd, scue Haupt III 461, scheme 37. 
1: -acula schede 38. i: fagus farender 
man, est honio vanus et inutilis etc. 
K, V, -are schemern, also : ome sche- 
mert vor den ogen, i. caligare 38. 
schattigen 29. -osus schatwich 27. 
-aculum ein sal&n 37. hutta Sy^nb. D. 
App. hug 8. -aticus } -atUis sehe- 
merch 37. 

*tVmbr-ellas s. Vnibrellas. 
-osus s. -a. 

*tVme-cta, -scat s. Hnm-ator, 
-ectare. 

Vucare pr, lincum 37. t. q, vrcare 
Gloss. 

Vncia lot 32. loeth 125. 

Vncialis (litera) ein capital 52. 

*tVneil-a (Gloss.) l -um eyn 
hals yserne 37. 

Vncinus s. Vneus. 



Vnctio 



Vomere 



385 



Vnct-io smerynge; -uosus zaluech- 
ch 37. 

* Vnc-us (c/. Gumphus) hake (hacke 
igo) 38. hagg (hägg?) 29. hachken 
4. -tu8 hanck 30. -inus eyn noz 
ake F. a. U20, hack 52. 

*f Vncus mäser 32. (deh^rbis), 

Vnda mele (melc? am wele?) 32. 

Vnde worher 38. von wennen 29. 
on, wo hene 45. 

Vndeci-m aydUfif; -mns der aynd- 
ift; vnden-as aindliffte; -arias ain- 
ff czall 33. 

Vndnlata vestis schaulot kleyd 
^. tril 

*V- s. A-ngaria. 

* t Vngu-is (vngwis) nagel K. V. 
la 37. der klaen Oe. F. -la klaw, huflf 
f. F. kl6 52. clä, fuozüagel kriech. 
nycha Meg. -la caballina hoef- 
uledeke (sic)^ eyn crud 38. -la Ca- 
talina brant latich 51. 

* t Vngum-, yngul-plins i gnm- 
hus (Xvngula) eyn hof naghel 37. 

♦Vni-, vm-brellas staloto fuglä 
taupt Y 197, 

'^'tVnicidiiim s, Monopoliain. 

Vnicolor ain gestaltig 52. 

Vnicornus (c/. Rinoceros) ainge- 
urn 52. 

Vniformis enerleye 38. 

Vnio eB K. F. esß 32. eynung 29. 

Vnire eneghen 38. 

Yniners-us die gemain 52. -itas 
ohi schui 32. 

Vninocnm eynwartig F. a. 1420. 

Vnqaam vmmer (hd. Gloss,) 38. 

*tV- .9. To-nsilla. 

Vmusqnisqae ein ysleicher 33. 

Vo- s, Ti-bisare. 

Vocalis red 33. ein ödem roer l 
gissen (heyschen 5., Xvocare!) 27. 
imlich; die gurgel 52. y. drteria 
ich strote 36. 

Vociferar-e, -i wuchczen V.a.l420, 

Vola ballo IL S, D. bal Gloss. hant 
at 30. inner hant i. ir K. F. gaflf 52. 
luff m. V. tril. evn tener i. ir F. a. 
i20. handteller 44. 114. 

Vola-re vleghen 38. -tus ge flucht 
L 27. -tile gefugel 32. federtier 29. 

DIefenbach, NoTimi gloMHium. 



ge-f. 30. gefidercztyer 34. yolitare 
swemen (natare swemmeu), also de 
voghele 38. sweb(in 29. 30. sbeben 34. 

Volem-um eyn persek (vrucht) 37. 
38. -US p.- 38., perzek- 37. -bom. -is 
uualihiscun (X vol-?) pirun Gf. 1 842. 
yoloma winigifta //. S. D. 

Volgus ek. s. Vulgns. 

* Volica ecn boghe int wulfte G. voc. 
*tVol-ismiis .9. Bulimus. -itare 

s. -are. -oma s, -emnm. -spe s. 
- nptas. 

Yolubilis media wynde 25. 0. san. 
winden mit wygcn blomen adder schel- 
len 51. 

Volucres s. Olocres. 

* Vol-, flu- 30., ya- 34. -uella ein 
wandel, als an ainer preß 33. winde 30. 
spynnel 29. strawflF (aw^ sc-) 34. sim. 1. 

Volu-ere, l -tare 38., wlnere 

{v. Monere) walgem H. Fh. welkkeren, 
weiteren 38. wentelen G. voc. -ntare 
volgen (X walgen, hierher?) 34. 

Volumen gebunden buch 29. 

*Volunta-s {cf. Intentio. Mens.) 
will, menschliche begird K. V. -s mala 
ubclwilUkeit //. Ph. -re s. Voluere. 

♦f Volupt-as wallust 37. pöß begir 
52. -uose Gemmen^ -euose lustelick, 
ghenoechlickG^.t'oc. -e (Temw^,yolspe 
lustelic G. voc. 

Voluta-re s. Voluere. -bmm 

aMhulia (c/.Lacus. Vligo.) Sm. 11174. 
een groepe 1: een yuyl gote daer die 
vercken in wentelen {cf. Voluere) G. voc. 
grub dy ein saw wulet 27. welcz phael 
F. a. 1420. gewulich 52. 

Voluus /lerbalsUl. Or. XVII 9. 10. 



*x 



Vomen mell 32. (de herhis). 

Vomer eyn schare, eyn ploch yseme 
37. seg 52. kars (cf. Gloss. w. Bidens. 
Ligo.) U. S. D. ein wagen sun 33. wag- 
eysen K. V. yom-ix, -ex (alph. -ix) 
Br. i. vonieris siimmitasBr. hSghe 37. 
zeche V.a.l420. zech 9. 17. sech Gloss. 

Vom-ere breken, coren 22^ 38. 
spien, spigen, vorlaten 38. virletzen 20. 
sich bekotzen (ungl.) 42. -itus koczen 
29. speyginge 37. fumitus ynlust (tae- 
dium Gf.) spiend 41. {vgl. vnwill sim. 
u. a. v. Nausea BM. III 673). 

49 



386 Vomex Vstoriom 

*f Vom-ex etc, s. -er. -itus s. -ere. Vrin-a pisse 36. mighe 38. harn-, 

Vorago(c/.Abissus)slunt V.a.l420. seich- JST. F., saich- 33. -wasser. harem 

wasser-slund l -swalch 29. -swal 30. 33. -alewassergla829. saichchrOgP.F. 

-Strudel 52. -sucht (-sucht? umg.) 34. eyn pis vad eder eyn glas dar me dat 

-bruch 54. -grub, -flüss; graben, fräs- water inne besfid 37. yriginale or- 

sung, wokchenprüch (X wölk- ?) P. V. ghenal 38. 

ain wider swall 33. vreetinghe, ver- *V- s, O-riolus. 

slindinghe, kuyl 6r. voc. forago werb ♦Vri-tides, -dices blaterlocWiii 

(uueruo Gf. Gloss. v, c.) 32. K. V. 

Vora-tor ein veressiger 33. -x s. Vrn-a (cf. Vrceus), l -ale 37. amer 

Nebulo. 32. ammer 37. biral Gf. III 156. tonne 

*tVort-ex weruel G. voc, werfel ä fouller vin i^^. tzober; vr na Sacra 

P. V. knor o. ast 52. sim. 4. -icinare ein heyligen sarck 125. 

Gloss. TOStino aui i. voluto 37. *tVriiiis s, Tarmas. 

Vox stemme 38. 132. G. voc, Vrsa s. Vrsus. 

*t Vpicus s. Ipocus. *tVrscula (alph. vre-, aus tostula 

*tVpu-pa, -ba Gloss., daraus -la sim.?) eyn cropele 37. 

uuitüioffa Hott. 1 227. uppuba wide- ^f Vrs-us bere 37. 38., eyngrim- 

hoppa H. S. D. mich deer 38. -ior t. cruddior 37. -a 

*tVpha s. Vipa. zeuen sterne vnd de waghen 37. mi- 

Vr i. ignis Gloss. i. iticendium 142. nornrsa i. septemtrio (q. cf.) 76. 

pp. 167. 295. vrrignis (sie) vranicas minerosus i. septentrio seuen sterne 

fuerrig, enpengig 27. 37. vrsina berwurcz 32. 

* t Vra [alph. vrus) L ratia l bos 32. ^f Vrtica granatica Gloss,, gre- 

X Trus, vrius i. hos siluestris 76. namea he'dimezela U. S. D. grena- 

♦ t Vrankenfordis s. FrancYor- tica hey tter nessel 40. 

dia. *f Vsanti {aus canti?) felgun (in 

*t Vran-on {alph. var-) grece pa- camera) U. S. D. 

latum lat. eyn cauel 37. -us hymil; *f Vscula {aus astula?) eyn spon 

-icus (cf. Vr) hymmelischs V. a. 1420. V. a. 1420. 

-ica brinnot 41, y Ah, male pro vria i. vermispord^ 

V- 33., w- ratislania du. preß- app. quia vrit Isid. Or. XII 5 {Qui- 

landt 33. presslan 29. bresslä 34. fra- eherat), vria eyn swyn lus 37. vynne; 

tistania pressenlan 40. vriosus vynnecht V. a. 1420. vsom 

♦f Vrba-nus, -nitas s. Vrbs. -re verher-, filcz-lauß Ä". F. vila su lus 32. 

s. Orbare. Ysitare prauchen 52. 

Vrbs obreste stat 32. yrban-ns *ysneamoig51.maign.t.miisciis 

s. Opidum. -itas Gloss., orbonitas arborum 0. san. 

quidi Gl. Ker. Ys-piam nindert (vgl. BM. 1 746) 

Vrcare s. Vncare. P. V. irgen; -quam yrne V. a. 1420. 

*tVrc-eiis ember i. vrna 38. zuber -que of eyn czejt ib. wente 38. 

K. V. -inus i -iolus eyn haut vad 37. *f Vst-, vstul- 37. H. S.D., hnstol- 

•fVrcius handuyrm i. teredo, 40., hostnl- 45. -arius fiirstange t. 

surio Lye. tiuorcium (q. ef.) 30. ouen-stall 34. 

Vredo meltaw V. a. 1420. miltau 74. -stapp 40. offen staip 45. ofen gabel 52. 

Vrere {ef. Vrgere) swelen, senghen ouinstaf if. S.D. l vstella eyn schutzel 

38. instr. fornacis 37. ystorium schur- 

♦ Vrg-ere {ef Angere) brunn-en Stange V.a.l420. 

(Xvrere, tae6rto^Ä.),twing-en; -idus *Vst-io prunst 52. -ulare swyn 

-ig 27. bernen 37. -ilare broughen 38. 

*tVri-a, -osus s. Vsia. -dices ''^ Yst-orium e^. ^. -ariam. -ulare 

s. -tides. -ginale s. -na. s. -io. 



Ysora Yxoratos 387 

Ysnr-a prisna Gl. Ups. perss-em sekeringhe G. voc. warendare weren, 

KU, -inghe G. voc. {vgl. Negociom). also: ik wil des gut gheweren 38. 

woucker 38. -a, -arios s. Fenns. ^fWaschartns s. Bastardns. 

-pare zutziehen 52. *tUnelcns s. Gnelcns. 

Vt dat, also: ik bidde dat dudat «Wesera wesere 22\ 38., eyn 

willcst dön 38. fffoter 38. 

*t Vten-sile. -ciUa geratscap, hus- * Westfalus west-val 38. -filmg29. 

gherat 38. '^ f Westronia (regio) westerich 32. 

Vter, vtter K.V. eyn wyn vad ♦fVniaria furme p. i. trncta 

van leder 37. einlederynne sag zu fleiß Synü). H. 

(aus fließendingen 74. sim. Gloss.) 27. *f Vnicia s. Vicia. 

sawnusch (X Unter? cf. Gloss. h. v. und « Windicas s. Diez Wtb. II 324. 

^ Canalis) 33 bittrich 29. bfitrich *xvuinus felarn Gf. III 518. 

K.V butterlich 41 f Vnlcanns i. faber iouis eyn zun- 

Vtenni s. Frater. ^^^ /^qq^n ^^^^ §7 ^ 

Vti gheneten, ghebruken 38. * Wl-fairo s -iraffo -ira rv vulua^ 

VtUi-snutte38..tas5.Profectns. ^ Cnnnuf ga^xvuiuaj 

Vtiqne is also, iodoch 38. ia ye- ' •vnlgago l vulfago erde epfel 0. 

"" Vtr.um effte38. -nmqneaber, pe- '<^^^^^^^^^^ ^^' \' paafe porcinns. 

denthalben33.abwyderwege27.-obi- e T f*"^ ^^^ '" 

que baiden thalben (sie) 52. ^V^: f • , . ^ x u« 1 on v 1 

♦ + Vtter s Vter fVnlgns (cf. Gens) büvel 32. bal- 

♦Vua wyndruflFei37. autemplat, ^ß"*? (balc-here gemeine So W^ 

est caruncula pendms a palato, i. Xvulgari2)Oi>..^;KS.2). Fmt?. wigare 

epiglotis K. V. vuula id. ib. hÄch S^j^^^^ 'F'T*',^?; ^^fe^ P^"^^' 

i. passio gutturis 37. die hoeck inden -atas gelautbert V.a.l420. 

hals G. voc. aichelein, weinperl (hinten Jujnerare s. Sancius. 

m dent immd); die laim haisent es ^, J^^']^ ^^^ ^^- "^^^* •^^ **' 

clazplatJi/e^.vmi.la50.,-cnla(Xvi- HtsJ^' tt 1^ 

anm) winber-lin e/e. 50. -en; das blat Vultnosns s. Vnltns. 

(hinden in dem munde) 42. vinola Vultur ghyr, em vogM 38. 

autum blatt 32. vua passa {cf. pas- Vulturnus nort ost 38. ostimort- 

sacua Gloss. Staphisagria.) corentken, wint H. S. D. 

eleyn rijskens G. voc. rozyn 37. welisch ♦Vnltns {cf. Mallanus) antlitzwand- 

weinper 33. schwelke winber 6. vna lung (Xvoltus, voluere) . . . diciiur a 

^ersa dol-wortze 51. -wurtz 0. san. volo vis etc. K. V. antlad 37. geddna 

vna vnlpis nachtschede i. solatrnm, Erf. Gl. geda^'na Marb. Gl. {vgl get&ne 

morella^ cnculns 0. sa7i. f. Gestalt Kaiserchr. Dietrich vergleidU 

^fWach, was s. Yah. alts. species gedane ahd. facies ge- 

*tWad-are s. Vadwe. -randia tat; dox^w ^e7»^^;^ghedaente (des aen- 

?. Warandia. sichts) i. species, facies KU. wltuni 

*f Walnpia h. electre Dun. pernertere wrempen, schrempen, also 

^fWambosinm s. Bambasinm. wenneme suren drang drinket 38. vnl- 

Wanti {cf. Muffula). qnantos acc. tnosns droef G. voc 

ol. hantscuoha ÄUd. Gsprr. Vnlna {cf. Wlga) fotz K. V. 

*tWarand-iaweringhe38.werung; ♦fWInere ^. Volnere. 

•a werschacz 32. bara-ndia Gloss., *f W- s. Y-ratislania. 

da werung 40. varandi-a bescher- *tVnnl-a s. Vna. -igo s. Vitn- 

nenisse, beschuddenisse, waerde; -sare lamen. 

Yar enden, bescbermen; vuadrandia Vxoratns gehylict, ghew^ft Cr. voc. 



388 



Xelotipia 



Zonich 



IL 



"*" Xelotipia s. Zelotipus. 
Xen-ia s, Scena. Eologia. -odo- 
eharius sq. s. CeDodochinm. 
*f Xerapellina s. Serapelline. 
X-, c- P. F., s- 52. -erophaina 



dür chost sam aribais P. V. sim, 8. 
ein dürrs mal 52. 

*tXia i. via (indc galaxia) 52. 70 
lant strag 52. 

fXiflon A. foxes fot IIb, Dtw. 

*Xiliphon «v. Silphium. 



Y. s. I. 



X. 



^fZabastes .9. Pala. 

«fZabulns (cf. Tebellus) zobcl 74, 
zabel K. V, zabiline (sc, pdlesF iv 
Camera) zebelen //. S. D. zobelus an, 
zobel 32. 

♦fZa- s, Zo-diacns. 

Zalata s. Zelata. 

*tZecha s, Symbolam. 

*Zediiari-ain zutwan 50. czidwar; 
-a czederwein (umg.) 33. citonale 
zitwan (cf, Gloss,) 40. 

t Zeidlarius 6-. Mellicida. 

Zelare hcsglich lieb han 29. hafftig 
leben 34. 

*t Zelare s. Celare. 

Zelata haghel G, voc. i, grando \ 
gemmamag^ta lä grando Br, etc, zalata 
gaU, grelle Gl, m, 

♦fZella s, Cella. 

♦f Zelotip-iiS6»/c. -are vcrdencken 
62.stm. 8. 9. inistrouwen G.voc, selop- 
tipns eyfr&r 34. -iti i su^piciosi 30. 
zelotopi-am vnere; -a vordeckinge 
i. stispicio adiUtcrii 37. xelotipia 
hatunge i, odia Aelfr, 

Ze- s, To-mentam. 

*Zenoz- s, Cynoc-ephalns. 

Z-, s- 38. -epniros westnortweste 
88. zu't Westen 37. waltwint o. abcrer 
wint (von occidente) Meinatier Naturl, 

Zeta ein chlainer (aws chainmer!); 
pursten (X seta) 33. 



Zima deysem G, voc. 
♦•fZinbrax /. trifoUwn 37. 
Zing-, cinc-iber engheuer 38. 
^fZins-alia s. Zinzala. -iare, 
-itare s, Zinzalare. 

* t Zinua (J2 StrkhJcin darüber) girt 
blauter (inßrm.) 32. 

Zinz-ala i. q. -ula Voce, er quo, 
zinsalia mugghe G. voc, 

^fZinz-endola s, Cicindela. -nla 
s. -ala. 

Zinzalare. zinsi-are, -tare mc- 

ruhrum Quicherat Add, 

Zirbns s, Cirbus. 

Zizania {cf, Politriduum. Aiiena. 
Lolium. Gr, WIk II 1304 v, Dortl durt 
H, S, D. turd Gf, V 457. bojj kraut 
K, V. beresboto Gf, III 81. i. q. uers- 
botde fzingia L, ?*., atis zizania?) IL l, L 

*t Zobelus s. Zabnlus. 

Zo-, za-dyacus tier treger 32. 

Z- s, T-onientnm. 

Zona eyn zene (cf. Gloss,) 37. zo- 
narian schnurer 52. 

*f Zonica trouce (ManiehacJc) 12!?. 
p.27. 

*tZoreth schlissen riet 32. i. e. 
Soretum .9m. Kloster Schussenried 
am Federsee in Wirtemberg. 

♦fZota ein valstock (v o. b) 37. 

♦fZunich {cf Lazurium) lasur- 
stein 42. 






I 



li 



h 1 



i 



% 

4 



{ ■ 



^^^^^■F 



>p ■ ^1 — ^ 



I I ' 



AUG 5 - 1937