This is a digital copy of a book that was preserved for generations on library shelves before it was carefully scanned by Google as part of a project
to make the world's books discoverable online.
It has survived long enough for the Copyright to expire and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject
to Copyright or whose legal Copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books
are our gateways to the past, representing a wealth of history, culture and knowledge that 's often difficult to discover.
Marks, notations and other marginalia present in the original volume will appear in this file - a reminder of this book's long journey from the
publisher to a library and finally to you.
Usage guidelines
Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the
public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we have taken Steps to
prevent abuse by commercial parties, including placing technical restrictions on automated querying.
We also ask that you:
+ Make non-commercial use of the file s We designed Google Book Search for use by individuals, and we request that you use these files for
personal, non-commercial purposes.
+ Refrain from automated querying Do not send automated queries of any sort to Google's System: If you are conducting research on machine
translation, optical character recognition or other areas where access to a large amount of text is helpful, please contact us. We encourage the
use of public domain materials for these purposes and may be able to help.
+ Maintain attribution The Google "watermark" you see on each file is essential for informing people about this project and helping them find
additional materials through Google Book Search. Please do not remove it.
+ Keep it legal Whatever your use, remember that you are responsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just
because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other
countries. Whether a book is still in Copyright varies from country to country, and we can't off er guidance on whether any specific use of
any specific book is allowed. Please do not assume that a book's appearance in Google Book Search means it can be used in any manner
any where in the world. Copyright infringement liability can be quite severe.
About Google Book Search
Google's mission is to organize the world's Information and to make it universally accessible and useful. Google Book Search helps readers
discover the world's books white helping authors and publishers reach new audiences. You can search through the füll text of this book on the web
at |http : //books . google . com/
über dieses Buch
Dies ist ein digitales Exemplar eines Buches, das seit Generationen in den Regalen der Bibliotheken aufbewahrt wurde, bevor es von Google im
Rahmen eines Projekts, mit dem die Bücher dieser Welt online verfügbar gemacht werden sollen, sorgfältig gescannt wurde.
Das Buch hat das Urheberrecht überdauert und kann nun öffentlich zugänglich gemacht werden. Ein öffentlich zugängliches Buch ist ein Buch,
das niemals Urheberrechten unterlag oder bei dem die Schutzfrist des Urheberrechts abgelaufen ist. Ob ein Buch öffentlich zugänglich ist, kann
von Land zu Land unterschiedlich sein. Öffentlich zugängliche Bücher sind unser Tor zur Vergangenheit und stellen ein geschichtliches, kulturelles
und wissenschaftliches Vermögen dar, das häufig nur schwierig zu entdecken ist.
Gebrauchsspuren, Anmerkungen und andere Randbemerkungen, die im Originalband enthalten sind, finden sich auch in dieser Datei - eine Erin-
nerung an die lange Reise, die das Buch vom Verleger zu einer Bibliothek und weiter zu Ihnen hinter sich gebracht hat.
Nutzungsrichtlinien
Google ist stolz, mit Bibliotheken in partnerschaftlicher Zusammenarbeit öffentlich zugängliches Material zu digitalisieren und einer breiten Masse
zugänglich zu machen. Öffentlich zugängliche Bücher gehören der Öffentlichkeit, und wir sind nur ihre Hüter. Nichtsdestotrotz ist diese
Arbeit kostspielig. Um diese Ressource weiterhin zur Verfügung stellen zu können, haben wir Schritte unternommen, um den Missbrauch durch
kommerzielle Parteien zu verhindern. Dazu gehören technische Einschränkungen für automatisierte Abfragen.
Wir bitten Sie um Einhaltung folgender Richtlinien:
+ Nutzung der Dateien zu nichtkommerziellen Zwecken Wir haben Google Buchsuche für Endanwender konzipiert und möchten, dass Sie diese
Dateien nur für persönliche, nichtkommerzielle Zwecke verwenden.
+ Keine automatisierten Abfragen Senden Sie keine automatisierten Abfragen irgendwelcher Art an das Google-System. Wenn Sie Recherchen
über maschinelle Übersetzung, optische Zeichenerkennung oder andere Bereiche durchführen, in denen der Zugang zu Text in großen Mengen
nützlich ist, wenden Sie sich bitte an uns. Wir fördern die Nutzung des öffentlich zugänglichen Materials für diese Zwecke und können Ihnen
unter Umständen helfen.
+ Beibehaltung von Google -Markenelementen Das "Wasserzeichen" von Google, das Sie in jeder Datei finden, ist wichtig zur Information über
dieses Projekt und hilft den Anwendern weiteres Material über Google Buchsuche zu finden. Bitte entfernen Sie das Wasserzeichen nicht.
+ Bewegen Sie sich innerhalb der Legalität Unabhängig von Ihrem Verwendungszweck müssen Sie sich Ihrer Verantwortung bewusst sein,
sicherzustellen, dass Ihre Nutzung legal ist. Gehen Sie nicht davon aus, dass ein Buch, das nach unserem Dafürhalten für Nutzer in den USA
öffentlich zugänglich ist, auch für Nutzer in anderen Ländern öffentlich zugänglich ist. Ob ein Buch noch dem Urheberrecht unterliegt, ist
von Land zu Land verschieden. Wir können keine Beratung leisten, ob eine bestimmte Nutzung eines bestimmten Buches gesetzlich zulässig
ist. Gehen Sie nicht davon aus, dass das Erscheinen eines Buchs in Google Buchsuche bedeutet, dass es in jeder Form und überall auf der
Welt verwendet werden kann. Eine Urheberrechtsverletzung kann schwerwiegende Folgen haben.
Über Google Buchsuche
Das Ziel von Google besteht darin, die weltweiten Informationen zu organisieren und allgemein nutzbar und zugänglich zu machen. Google
Buchsuche hilft Lesern dabei, die Bücher dieser Welt zu entdecken, und unterstützt Autoren und Verleger dabei, neue Zielgruppen zu erreichen.
Den gesamten Buchtext können Sie im Internet unter http : //books . google . com durchsuchen.
DIEFENBACH,
NOVÜM GLOSSARIUM.
DIEFENBACH,
NOVUM GLOSSAEIÜM.
NOVUM GLOSSARIUM
LATINO-GEEMANICUM MEDIAE ET ESTFIMAE
AETATIS.
BEITRAßE m WISSfflSCHAITUCHEN KW
DEB
NEULATEINISCHEN UND DER GERMANISCHEN SPRACHEN
VON
D? LORENZ DIEFENBACH,
ZWKITElf 8TADTBIRLIOTHRKAR ZU FRANKFURT A. M., CORRESPONDIKRENDEK MITGLIEDE DER K. AKADEMIE
DKB WISSENSCHAFTEN ZU BRRUN, DER MAAT8CHAPPY DER NEDERLAND8CHE LETTERKUNDE ZU LEIDEN, DES
INTERNATIONALEN CONORE8SE8 FÜR PALiEOANTHROPOLOOIE , EHRENMITGLIEDE DER BERLINER GESELL-
SCHAFT FÜR DEUTSCHE SPRACHE, MITGLIEDS DES GELEHRTENAUSSCHUSSBS DES GERMANISCSW MUSEUMS
ZU NÜRNBERG.
FRANKFURT AM MAIN.
J. D. SAÜERLÄNDER'S VERLAG.
1867.
^
• • • • • I
Druck Ton J. D. Sauerländer.
Seinen verehrten Freunden
Dr W. J. A. Jonckbloet,
Professor zu Deventer
und
Dr M. de Vries,
Professor zu Leiden
gewidmet
dem Verfasser.
269864
Einleitung.
Das vorliegende Glossar steht mit meinem „Glossarium latino-germa-
nicum mediae et infimae aetatis^^ (Francf., Baer 1857) in vielfacher Wech-
selbeziehung. Es berichtigt dasselbe an vielen Stellen und bewegt sich
mit seinem ganzen Inhalte auf gleichem Boden. Bruchtheile des alten
Glossars: Glossen, Erklärungen und Vergleichungen, sind nur dann wieder
abgedruckt, wo die Beleuchtung nach beiden Seiten es gebot, die Spar-
samkeit des Baumes es gestattete. Wo diese Bedingungen nicht auftraten,
gen>en genaue Verweisungen. So geschah es, dag das neue Glossar
zum vollen Gebrauche des alten unentbehrlich ist, zu seinem eigenen aber
die N&he des alten sehr wünschenswerth.
In den meisten Fällen sind die lateinischen Stichwörter des alten
aus praktischem Grunde beibehalten, selbst wo die Theorie eine andere
Anordnung verlangte. Im Anfange der Artikel unterscheiden sich jene
her&bergenommenen Stichwörter hinlänglich durch ihre Stellung, im Texte
durch den Zusatz „GZoä^.". Somit gehören die voranstehenden Wörter
und Worttheile ausschließlich dem alten Glossare an, wenn nicht die
Signatur der einzelnen folgenden andeutet, dag jene zugleich für den Best
der gegenwärtigen Glossen gelten. Den Antheil des alten Glossars schließt
das dem Artikel vorgesetzte Kreuz (f) aus; der Stern (*) bezeichnet die
Abwesenheit der Formen in Du Gange (&Z. w.), Breviloquus und Kirsch.
Welchen Formen eines Artikels indessen diese beiden Zeichen gelten, die
im Innern desselben die Uebersichtlichkeit hindern würden, erhellt in jenen
Fällen, in welchen die alphabetische Folge keine Sonderaufstellung der be-
treflfenden Wörter gebot, erst durch die Vergleichung des alten Glossars.
Im entgegengesetzten Falle sind nur den Sonderwörtern die auf sie bezüg-
lichen Zeichen vorgesetzt, nicht dem Artikel, in welchem sie verhandelt
werden; tr> dieser gleiche Zeichen, so gelten sie andern Bestandtheilen
seines Inhaltes.
Jene Sparsamkeit des Raumes, welche mit dem Umfange auct den
Kaufpreis beschränken soll, bestimmte mich, die zahlreichen Aufführungen
Vni Einleitung.
einzelner Formen (mit Verweisung auf das Stichwort des betreffenden
Artikels) nach den Anfangssilben (ohne etymologische Rücksicht) zusam-
menzureihen, damit nicht jede den Raum einer ganzen Zeile in Ansprucli
nehme; der Druck sorgt für die leichte Auffindung. Wie hier, jedoch nur
bei etymologischer Verwandtschaft, sind in den zusammenhangenden Artikeln
die gleichlautenden Worttheile durch Verbindungsstriche mit den ungleichen
verbunden, wo die Deutlichkeit die Wiederholung der ersteren nicht er-
forderte. Dagegen vermied ich ein Kunststück des alten Glossars, das
dem Leser ein gleiches auferlegte: die Zerlegung aller Formen je eines
Artikels in kreuz und quer, wihrend jetzt die Zusammenbehorigkeit immer
nur von je einer Stichsilbe abhängt. Es galt dort freilich auch um die
stärkere Hervorhebung des Gemeinsamen und des Trennenden; aber diesen
Vorzug fiberwog die Schwierigkeit des Gebrauches.
Am wenigsten durfte der Raum gespart werden, wo das Gewicht des
Inhaltes seiner bedurfte. Dieses legte ich besonders den mundartlichen,
zeitlichen und bißweilen selbst nur graphischen Varianten der deutschen
Wörter bei, welche die üebermasse des Stoffes in dem alten Glossar
oft nicht hinreichend berücksichtigen ließ. Sodann habe ich fär die Ver-
weisungen auf Erklärungen im alten Glossar reichlichen Ersatz durch neue
und ausf&hrliche gegeben, welche oft die Gegenstände in neuem Lichte
erscheinen laßen. Neuhinzugekommene Glossarien gaben erwünschten Stoff
dazu. Gleichwol möge der Leser nie die Reihenfolge der Glossen un-
beachtet laßen, durch welche ich den (wirklichen oder möglichen) Zusam-
menhang andeute, statt ihn zu besprechen.
Um die genannten Eigenschaften der Varianten zu beurtheilen, muß
der tiefer eingehende Leser Ort und Zeit der angefahrten Quellen kennen
lernen, worfiber ich in dem unten folgenden Verzeichnisse nicht immer
genägende Auskunft geben konnte. Ich habe neben den seltensten und ältesten
Wörtern mitunter auch sonst hinreichend bekannte, theilweise noch lebende
aufgenommen, damit man erfahre: wann noch oder schon (zum ersten
Male) sie vorkommen. Nicht immer leT)ten alte Wörter und Formen
noch in örtlicher und zeitlicher Gegenwart des Schreibers, welcher ältere
Glossarien abschrieb. Es fehlt jedoch nicht an Merkmalen fflr das Ver-
ständniss des Schreibers und seiner Umgebung, oder ffir dessen Gegentheil.
Hiufig wird dieses durch Umdeutung, durch oft leblose und sinnlose, jenes
durch lebendige Umänderung beurkundet. Treu erhaltene antike Formen,
namentlich Endungen, sind nicht immer bloßes Verdienst des Abschreibers.
So z. B. erhielt sich die altdeutsche Femininendung a bei bestimmten
Wörtern mehrerer Glossarien durch Piet&t oder Formelhaftigkeit, wie ja
auch noch heutzutage Aehnliches vorkommt. Bei manchen graphischen
Verschiedenheiten ganzer Glossarien liegt vielleicht auch eine lautliche zu
Grunde. Es fragt sich z. B.: ob kch in P. F. = chk in den Voce.
33. 34. eine und die selbe stärkere Aspiration bedeute. Reichlichere Ver-
Einleitung. IX
gleichung der lebenden Mundarten in diesen und andern Fällen bleibt
Andern und mir selbst vorbehalten.
Bei seltenen, wenn auch durch Verlesung und Verschreibung ent-
standenen, lateinischen und deutschen Varianten ist das Vorkommen in
mehreren Glossarien an sich schon wichtig ffir die Geschichte der Glosso-
graphie, die Wechselbeziehungen der Glossen- und Glossar-familien. Ver-
schiedenheit der Ausgabe wird manchmal nur durch einzelne Druckfehler
gekennzeichnet.
Da bekanntlich der Irrthum zahlreiche Nachkommen zu gewinnen
pflegt, sind verderbte Glossen und Varianten oft als erklirende Mittel-
glieder wichtig. Die Verderbniss hängt grogentheils von dem Bildungsgrade
des Schreibers ab; außerdem wirkte seine heimische Mundart oft auf die
Gestalt der lateinischen und latinisierten Formen ein. Anderseits haben von
den ältesten Zeiten an die lateinischen Wörter deutsche Neubildungen an-
geregt. Diese bezeugen immerhin mit der Willkür der Bildner auch die
biß in spite Zeit fortdauernde Kraft und Freiheit der Sprachbildung, die
sich der Vermehrung und Verfeinerung der Begriffe anschmiegt. Dieselbe
zeigt sich sogar in den lateinischen Neubildungen, die nicht immer Miss-
bildungen sind. Zu den Kennzeichen des lebendigen Sprachgef&hls im
15. Jahrhundert rechnen wir auch die Trennung mehrerer Wortbestand-
theile, darunter auch der Prifixe, in der Schrift; dagegen wurden Pri-
positionen (wie deutsch und lat. in, lat. a) oft mit den zubehorigen Wörtern
in Schrift und Drucke verschmolzen.
Glossarien von der Gattung der meinen sollen HilfewörterbÄcher für
alle Glossenleser bilden. Diese wißen aus eigener Erfahrung, welche
Thitigkeit die — oft scheinbar leichte, ja selbstverständliche — Vereini-
gung des Zusammengehörigen, die Trennung des Scheinverwandten kostet.
Die alphabetische Anordnung ist ffir jenen Zweck die geeigneteste. Jedoch
verwischt sie den Charakter und damit manche Vorzüge der Sachwörter-
bächer (Vocabularii rerum), ohne durch Verweisungen völligen Ersatz zu
gewihren. Indessen beruhen g^nze Abtheilungen der Sachwörterbficher auf
alphabetischen Vorlagen.
Ueber den vielseitigen Werth der alten Glossarien ffir die gesammte
Kunde ihrer Zeiträume habe ich mich bereits in der Einleitung zu meinem
alten Glossare ge&ußert. Sie spiegeln, wenn auch nicht in zusammen-
hangendem Bilde, das ganze Leben der Vorzeit ab, sowol das iußere in
Haus-, Staats-, Gewerbs-, Kriegs-wesen u. s. w., wie den Umfang und die
Beschaffenheit der damaligen Bildung in Kunst und Wißenschaft. In
dieser Eigenschaft fibertreffen nicht selten die von vornehmen Forschern
fibersehenen Vocabularien vom 14-16. Jahrhundert die frfiheren, deren
sprachlicher Werth dagegen mit ihrem Alter wächst. Doch lohnen auch
die ärmsten und verderbtesten Vocabularien jener sp&teren Zeit biß ins
17. Jahrhundert die aufmerksame Durchsicht durch sprachliches Sonder-
X Einleitung.
eigenthuin. Diej^ gilt in Bezug auf den Wechsel der örtlichen und zeit-
lichen Sprachformen denn auch f&r die verschiedenen Ausgaben der Druck-
werke.
F&r die Menge der erst durch die Vocabularien des 15-17. Jahr-
hunderts und eben auch durch meine Sammlungen den Lexikographen
bekannt gewordenen Wörter zeugt jeder Bogen der von den Gebr. Grimm
und von Benecke gegründeten WörterbÄcher. Und doch hat letzteres mein
erstes Glossarium noch bei weitem nicht genug ausgebeutet, indem es viele
wichtige Wörter gar nicht verzeichnete, und bei solchen, die es aus andern
Quellen als unica aufnahm, die zahlreichen Belege und Varianten in meinem
Buche fibersah. Einige Artikel des mhd. Wörterbuches fallen durch die
in meinem vorliegenden Glossare enthaltenen Aufklarungen fiber die Be-
deutung der mit. Wörter ganz weg, wogegen ich den Fortsetzungen dieses
Wörterbuches vielfachen Dank schulde und durch Citate bezeuge.
Ueberhaupt müj^en die Germanisten die lateinischen Theile der Glossen
nicht weniger verstehen, als die deutschen, wenn sie letztere nicht öfters
missdeuten wollen. In vielen Fällen sind auch alte lateinische Bestandtheile
der Glossen als deutsche aufgefaj^t worden, selbst bereits von den älteren
Abschreibern, wofär ich mehrere Beispiele gebe. Mir steht allerdings in
meiner neuen wie in der älteren Arbeit das Deutsche nur raumlich in
zweiter Linie ; dennoch gilt mir auch das Lateinische darinn als Selbstzweck,
so Viel ich dabei auch Kundigeren zur Beleuchtung fibrig ließ.
Arbeiten dieser Art schließen sich fiberhaupt noch lange nicht ab.
Noch ist die Zahl der unbenutzten Glossarien unbekannt und un&bersehlich.
Ihrer viele hegen noch in Klostern verborgen oder gehn dort verloren,
sei es durch die Schuld der Mönche oder unverständiger Secularisierer.
Ein Mone sollte seine einst so fruchtbaren Streifz&ge wieder beginnen!
Nachher in unserem Quellenverzeichnisse wird sich manche Aufforderung
zur Veröffentlichung merkwürdiger Handschriften von selbst ergeben.
Eine Nachlese aus bekannteren und frfiher benutzten Quellen habe
ich hier nur gegeben, wo die Vergleichung mit dem Neuen sie erheischte,
oder wo sie selbst einer neuen Beleuchtung bedurfte. Dieß war öfters
u. a. bei dem lat.-franz. Voc. 122, der Fall, welches Scheler mit kritischen
Anmerkungen begleitet hat. In einer mäßigen Auswahl bloß lateinischer
Glossen gab mir namentlich die Hs. 37. in Verbindung mit dem schon
frfiher benutzten Voc. 76. Anlaß. Jene gebort zu den Donaüeschinger Hand-
schriften, deren Benutzung ich der Gfite des Herrn Dr. Barak verdanke.
Zu den hochdeutschen, resp. alemannischen Vocabularien aus Donaueschingen
gesellten sich die ffir die fürstliche BibUothek daselbst neugewonnenen
niederdeutschen aus dem v. Geissels'schen Nachlaße zu Köln, sowie die
hs. Glossen und Vocabularien aus Frankfurter und Würzburger Bibliotheken.
Die niederländische Gemme habe ich um so reichlicher ausgeschrieben,
als sie die späteren niederrheinischen und hochdeutschen Gemmen sehr
Einleitung. XI
häufig erklirt und berichtigt. Die Herren Peters, Schr&er und Bieger
werden mir die ausgedehnte Benutzung ihrer werthvollen Sammlungen nicht
als Plagiat anrechnen. Im fibrigen verweise ich auf die Bemerkungen bei
meinem Quellenverzeichnisse.
AuflFallende Abkürzungen (ausser den Quellencitaten) und Zeichen
suchte ich zu vermeiden, „«im." besagt: daj^ Aehnliches in andern Glos-
sarien vorkommt womit bei den Donaueschinger Voce. 27-34. nur sie selbst
gemeint sind, wenn nicht ausdrücklich andere bezeichnet werden. Die Ab-
kürzungen der Sprachennamen (mlt.^ ahd,, ags, u. dgl.) setze ich als bekannt
voraus. Von den mathematischen Zeichen kommt häufig das der Multipli-
cation (X) vor, das hier der Vermischung gilt; selten die des Mehr (+), der
allgemeinen Beziehung (:) und der Gleichung (=). Den alten Vocabu-
larien entliehen wurden wiederum „l" (vel, oder) und „i." f&r Erklärungen
und Synonymen. Die Schreibweise der Quellen wurde möglichst beibehalten,
namentlich die diakritischen Vokalzeichen, die mannigfaltigsten bei u, um
der kritischen Lesung nicht vorzugreifen; einzelne Bemerkungen gibt das
Folgende. Bei den Quellenzeichen bezeichnet die stehende (Antiqua-) Ziffer
die Handschriften, wie die fette im vorigen Glossar, dessen Numern hier
fortgesetzt werden, und dessen QueUen ich hier nochmals kurz aufzahle,
weil viele derselben in dem neuen citiert werden. Die liegende (Cursiv-)
Ziffer bezeichnet die gedruckten Quellen.
Quellen.
I. Handschriften.
1-26. des alten Glossars, 5-23. aus der Mainzer Stadtbibliothek, die
meisten aus dem 1. Drittheil des 15. Jh. Die Nrr. 11. 16. 22'''. 23.
24. sind niederdeutsch, die meisten Mainzer Hss. in rheinländisehen,
zum Niederdeutschen neigenden Mundarten.
27-38. Hss. aus der fürstl. Bibliothek zu Donaueschingen; 27-34. latei-
nisch-hochdeutsch, aus den dort mit 54-58 numerierten Bänden;
35-38. niederdeutsch, war zur Zeit noch nicht numeriert, aus einem
0. erwihnten Bande der fr&her v. Geisseischen BibUothek zu Köln.
27. (Bibl.-nr. 54). Alphabetisches Wörterbuch vom 3, 1421; mit 33
verwandt. Von Columbinus an beginnt neue Hand und Mundart,
vielleicht auch eine andere Vorlage, da eine Reihe von Glossen Co -Cr
hier noch einmal und zwar theilweise mit neuen deutschen Bestand-
theilen vorkommt. Randglossen von gleicher Hand und Dinte mit
28., die mit 65, verwandt sind, habe ich nur selten ausgeschrieben,
28. (Bbl.-nr. 54 f. 184**- 7) gehört zu K. v. Megenbergs Buch der
Natur und enthält einige von Pfeiffer nicht gekannte (oder nicht
genannte) Wortformen.
29. (Bbl.-nr. 55). Vocabularius rerum a. 1466 von Nie. Liebinger
zu Landau, welcher viele Interjectionen und Rufe der J&ger und
Hirten an die Thiere weglägt, weil entsprechende lat. Ausdrücke „nun-
quam vel raro reperiuntur." Ziemlich nahe vrw. mit 30., weniger mit
34., obwol die Rubriken Ähnlich lauten; stimmt oft zu 5^, auch zu 1.
30. (Bbl.-nr. 56, 1. Abth.) V. rerum, „aureum Vocabularium," a. 1486.
Im allgemeinen schlecht geschrieben und abgefaßt, jedoch wiederum
nicht ohne werthvolle Eigenheiten. Sein, auch bei lat. Wörtern vor-
kommendes ü ist (wie ü in andern Hss.) = u; bißweilen hat er ü,
das (wie anderswo u) = nhd. fi, ü sein mag.
31. (Ebds. 2. Abth.) Nach einer neueren Bemerkung am Bodensee ge-
schriebene Hs. von Bracks V. rerum (64,)^ dessen erster Druck
Quellen. xni
ebenfalls im letzten Viertel des 15. Jh. erschien, und dessen kleinerer
Ausgabe ein hier gegebenes alphabetisches deutsch-lateinisches Wörter-
buch (nach Isidorus 1. X) mangelt. Ich habe nur auffallende Va-
rianten von 64. ausgeschrieben.
32. (Bibl.-nr. 57). V. rerum ohne Jahrzahl Die 1. Abtheilung enthält
bloß lateinische „Synonyma reuerendi magistri tulij nominum et ver-
borum," von Michael Schiesser geschrieben. Stimmt öfters mit
K. F., 40. und 93,, weicht aber sonst in Anordnung, hd. Glossierung
und oft auch in lat. Wörtern von allen mir bekannten Voce, rerum
ab, oft auf alte Urschrift deutend, mitunter auf niederdeutsche oder
(s. V. Eutrapelia) niederländische. Hat schwibisch au aus ä, selbst
öfters in lat. Wörtern; bißweilen deutsch e.
33. (Bbl.-nr. 58, 1. Abth,). Alph. Wörterbuch a. 1502, geschloßen
von Matheus Kranheybel dePraw; stammt aus der „liberaria in
MiUestatuis" (Kloster Milstat). Mit f. 87 beginnt anderartige und
kürzere Abfaßung, minder reich an seltenen lat. und deutschen Wör-
tern, durch welche die Hs. biß dahin mit dem merkwürdigen hd. Voc. 6.
und mit den nd. 22. 23., demn&chst mit 75. 76. und (in ausschließ-
lichen, jedoch bekannten Glossen) mit den Gemmen Sbereinstimmt.
(Das unverstandene nd. nl. wretheit feritas deutete der Schreiber
in frech ait um.) Ferner stimmt es in der Mundart zu 34. und
(oft auch in deutschen Glossen) zu P. F.; in deutschen Glossen öfters
zu 5., auch zu 91.
34. (Ebds. 2. Abth.). V. rerum ohne Jahrzahl Stimmt — auch in der
mit 33. gemeinsamen strfeng hd. oder alemannischen Mundart (mit
oft geh&uften, auf rauhe Aussprache deutenden Consonanten und
Diphthongen) — zu 1., demnächst zu 2. Die sehr deutliche und
schone Schrift hat er mit 33. f. 1-18** (von da an wird dort, die
Schrift enger) gemein; aber der Schreiber verlas hiufig die Ur-
schrift, besonders die lat. Wörter.
27-33. sind in Baraks musterhaftem Kataloge niher beschrieben. Auffallend
ist der bei 33., mitunter auch den fibrigen Hss., mit Ausnahme etwa
von 31., bemerkbare Anschluß an die Glossen der nd. Vocabularien
meines alten Glossars und der (ursprünglich nl.) Gemmen, wo diese
von den andern niederrheinischen abweichen. 29. 30. 32. lieben, wie
auch 93.^ die sch&ne einfache Bildung der (besonders abstrakten) Sub-
stantive durch das Suffix i (nhd. q) mit erhaltenem klingendem Vocale,
selten in vollerer Form i n 33. 34., und schieben, ahnUch wie das Ähd.^
oft Vokale ein; ein in Schlußsilben vor m und n eingeschobenes e(e)
wird gewöhnUch durch einen Bogenstrich über beiden Schlußkonso-
nanten ersetzt (z. B. arm); aus Im wird oft Iböm (z. B. Halbm),
um das, gleichwohl aus m erwachsene, b leichter weich aussprechen
zu laßen. Besonders, nicht ausschließlich, in 33. 34. steht fiber a,
XIV , QueUen.
selten Aber u, ein an den griechischen Circumflex erinnernder Strich
(ä) zur Bezeichnung des Umlautes, namentlich in der Masculinendung
är (ahd, äri mhd. S.re nhd. er); dagegen scheint ä, wie sicherer
und weit hiufiger ü, eine nur graphische Unterscheidung des reinen
Vokals (u von n, m) zu sein.
35. Alph. Wörterbuch (f. 1-10* des Kölner Bandes, s. o.), lateinisch
mit wenigen nd. Glossen und desto längerer Vorrede, die sich auf
„Ysiderus, Papias" u. A. beruft.
36. Lat.-nd. V. rerum (ebds. f. 10*-11), von anderer Hand, als 35.
37. Lat.-nd. Alph. Wörterbuch (ebds. f. 12-240*), wiederum von neuer.
aber ganz von Einer Hand, geschloßen a. 1417. Dem Hauptalphabete
folgen zwei kleine der Verben und der Indeclinabilien ; die nd. Glossen
fehlen öfters im ersten, fast ganz im zweiten, ganz im dritten Alpha-
bete. Die, an sich meistentheils bekannten, nd. Glossen weichen von
denen anderer Vocabularien ab. Seine zahlreichen Rarititen stimmen
so stark mit denen des hd. Voc. 76. fiberein, daß beide aus gleicher
Quelle geschöpft haben mäßen; diese konnte ich biß jetzt nicht ent-
decken, wol aber ein drittes mit 76. nichst verwandtes Glossar yor
1 1469 zu Ulm von Ludw. Hohenwang gedruckt, dessen Bruchstück
K. D. Hassler im J. 1840 veröffentlichte.
38. Nd.-lat. Wörterbuch (ebds. f. 241-320), mit Voranstellung des Nieder-
deutschen in alph. Folge, von abbet abbas- wünsch er adoptator.
Von neuer Hand geschrieben, weicht es auch mehrfach in der Mund-
art von 35-7. ab; so setzt es ou neben seltenerem 6; -schop
neben, hier seltenem, -schup in 37.; 3. prs. pl. meist -en, in 37.
-et; -lieh bißw. neben -lic, -lick. Es hat viele speciell- und alt-nd.
Wörter, darunter nd. mundartliche Varianten, bißweilen durch „saxo-
nice" unterschieden, oft nur in Lauten (z. B. anl. wr neben jüngerem
r) abweichend; wenige Male auch hd. Formen; werthvoUe lat. und
nd. Synonymen und nd. Erklirungen, die auch wegen der gram-
matischen Formen wichtig sind. Lat. ce, ci wird hiufiger, als in 37.,
mit se, si verwechselt, folglich so ausgesprochen. Oft zeigen sich
Begegnungen mit 74.
40. Auszug aus einem lat.-hd. hs. alph. Wörterbuche in einem, ver-
schiedene Schriften umfaßenden, Bande der ehemaligen Martinen-
goschen Bibliothek zu Würzburg. Es stammt vermuthlich aus dem
Anfange des 15. Jh. und hat gleiche Urschrift mit dem jüngeren
Voc. 48. (Niger Abbas zu Metz Hs. E. Nr. 86 fol., Papierhs. des
15. Jh., Auszug in Mones Anzeiger V 234 ff.), dessen völlige Ver-
öffentlichung sehr wünschenswerth wire. Jene Urschrift war viel-
leicht eine alph. ßedaction von Heinrici Summarium und den dazu
gehfirigen deutschen Glossen. Außerdem stimmt 40. vielfach zu 74.
93., auch 75. Oft steht 11, pp statt 1, p; w statt v, bes. in deutschen
Quellen. XV
Wörtern; c und t, sc und st sind oft nur nach der alpK Ordnung
zu unterscheiden; f neben i, ohne mir erkennbaren Grund, bleibt
auch in unserem Drucke unterschieden. Bigweilen erscheinen süd-
deutsche Eigenheiten, wie au = ä, die Suffixe i und li. Auf 40.
folgen bloj^ lat. Wörterbficher und auf diese ein lateinisch deutsches:
41. Es enthält meist flektierte Formen, ursprüngliche Interlinearglossen,
von welchen ich durch die Zeit gedrängt, vor mehreren Jahren leider
nur wenige ausschrieb. Ihre grammatische und lexikalische Bedeu-
tung verdient Aufmerksamkeit, ob sie gleich oft verderbt und dunkel
sind; au fär ä, die antike Endung u fär ältere 6 (nhd. S) und so
Mehr deuten auf schw&bische Heimat. Eine wenig verschiedene,
sogar in einzelnen Fehlern fibereinstimmende Redaction gemeinsamer
Urschrift bietet die „Expositio super missale a. 1396" der Inders-
dorfer Hs. 383 zu München, die ich nur aus Mones Ans, VIII 100
kenne und hier bei den wenigen Parallelglossen durch „Indersd, Hs,''
bezeichne. Ebds. VI 347 zeigt ein Interlinearglossar des 15. Jh. zu
Tfibingen (Hs. 163) manche Analogie der Vokale.
42. „Buch von der Gesuntheit," foL Papierhs. M. S. UI 25Mer Stadt-
bibliothek zu Frankfurt a. M., deren wahrscheinlich erster Besitzer
das, Jahr 1412 zeichnete. Das in hd. Sprache abgefaj^te Werk hat
gleiche Urschrift mit K. v. Megenbergs Buch der Natur, mit welchem
es häufig wörtlich fibereinstimmt. In naturwij^enschaftUcher Hinsicht
beschreibt es einen engeren, in medicinischer einen weiteren Kreiß,
als dieses. Es enthält auch gereimte Segenssprüche.
43. Jo. Michaelis Collegium practicum a. 1664. Hs. der Frankfurter
Stadtbibhothek M. S. 24. HI.
44. Hs. lat.-hd. Wörterbuch mit der Schrift des 16. Jh. Frankf. Stadt-
bibliothek M. S. IV. 1\
45. Hs. Voc. ex quo, „Voc. bonus et vtilis," a. 1476 4^. nr. 1986 der
Frankfurter Dominikanerbibliothek, ebenso reich an deutschen Glossen,
wie an verwegenen Umdeutungen in denselben, und an ungeheuer-
lichen Fehlern besonders in den lateinischen Wörtern, deren ur-
sprünghche Gestalt großentheils durch die Reihenfolge der Artikel in
den gedruckten Voce, ex quo erhellt, fiber deren Vorrath jedoch die
Hs. hinausgeht. Spuren niederdeutscher Vorlagen sind hiufig; die
Mundart selbst gehört zu den rheinländischen. Besondere Berfthrungen
zeigen sich namentlich mit den Voce. 5. 40., auch mit 74. 12. 13.
Viele Curiosa und Varianten habe ich nicht ausgeschrieben. Die
Mundart zeigt mehrere Eigenheiten; u. a. die Praeposition bit neben
mit; i ffir kurzes e vor Consonantengruppen.
46. Ein dem Voc. 45. beigebundener alphabetischer, lateinische ^^öiter
griechischen Ursprungs mit nicht vielen hd. Uebersetzungen ent-
XVI Quellen.
haltend. Einige merkwürdige lat.-hd. Glossen zu einem Werke von
Galenus theilt er mit 12.
47. Lat.-mhd. Glossen des 13-4. Jh. aus einem, lateinische naturwigen-
schaftliche und medicinische Pergamenthss. 4®. umfaßenden Mischbande
nr. 1405 der eben genannten Bibliothek. Einige derselben boten
keinen Anlaj^ zur Aufnahme, ünglossiert kommen dort vor „in wlgari*'
die hd. Pflanzennamen: allant, himelsuzel (aus -sluzel, um-
gedeutet?), swrzewrzi, wegewart; sodann: faciat laxiuam
kaltgozen.
48. Eine kostbare Reliquie aus dem Zeiträume des vollen Vokalklanges
Marginal- und besonders Interlinear-glossen in afel
oder altrheinländischer, zur nd. neigender Sprache, welche nebst weit
zahlreicheren lateinischen zu lateinischen Gedichten meist biblischen
Inhalts gehören. Ganze Theile der letzteren sind ünglossiert. Die
wohlerhaltene Pergamenthandschrift nr. 139 der Frankfurter Dom-
bibliothek 40. tragt die Z&ge des 12. Jh.
49. Hs. des 15. Jh. ebds. nr. 154; auf dem Schlugblatte Namen der bib-
lischen Bücher.
50. Megenbergs Buch der Natur, Papierhs. des 15. Jh. fol. in der
Frankfurter Carmehterbibliothek. I. lin. 5. nr. L; schließt sich an
Pfeiffers Ausgabe an, weicht aber in der Mundart und in Namen be-
deutend von ihr ab. Am Schlüge steht: Das ist dz tutschbuck
von megenberg; darauf eine Variation des Verses in jener Aus-
gabe, beginnend: Wer das ein ris vnd nit eingutwerck (aus
getwerck umgedeutet!). Oefters kommen Verdeutschungen vor, wie
abestan (-on Meg, Gloss,) abestein (Asbest).
51. Hs. nr. 4446 der Frankf. Dominikanerbibliothek gr. 12"*°-, deren
Schreiber 1419 starb; nächst verwandt mit 25. und 0. san., desshalb
nur wenig hier ausgeschrieben.
52. Hs. hd. lat. Voc. ex quo 4®. nr. 1737 der selben Bibliothek. Am
Ende steht: Explicit vocabularius per manus laurentii de hallen
(haii) in ualle eni (Innthal) finitus in die sancti laurentii martyris a.
d. 1429 hora quinta (?) noctis. Deo gratias. Umfangreich und ziemlich
korrekt, enthält er viele seltene und einige (uns) neue Glossen und
selbst bei den gewohnlichen lateinischen grojjentheils andere deutsche,
als besonders die gedruckten Voce, ex quo. Höchst merkwürdig sind
seine engen Beziehungen zu 75. (teut. ante lat), demnächst zu 74. 76.
(nebst 37.), ferner namentlich zu 3. 8. und 9. 17. 40. 4. 65. HO. Voc. a.
1420. Ich traf etwas reichlichere Auswahl. FÄr den derweile schon ge-
druckten Beginn des Glossars ist etwa nachzutragen: Abliguritor fraß.
Abliominatio grausichkait; abominosus glückselig. Aborti-re tod ge-
peren; -uns tod geporen; verwurffling; abersei (vgl. Gloss. v. Peripsema).
*Abori-go (Qloss.), -enes ein vngepiltzter pawm. *tAbrotaiium
Quellen. XVn
(Oloss.), abratum abrauten. *Abre8ta suntfolia vitis. Abrepo verre
weg kriechen (sim. 4.). *Abrotare siben. Abroga-ns ein ainfaltiger i.
humilis; -tns ein gewaltiger. Acidi dentes i. stupefacti czend er-
gen. ^Accellerare ser iagen o. leiden. Accentus ein lanck den.
Acies ein her spitz, ain scharflFer aug apfel. *Acrom-oii (Gloss,),
-en stinckend wurtzlach (Suffix wie in 41.). Die schief Aber einander
stehenden Punkte 4ber Vokalen geben wir durch wagerechte; sie be-
deuten wenigstens in vielen Fällen keinen Umlaut, f&r welchen ähn-
liche aus fibergeschriebenem e gebildete Zeichen sicherer gelten,
welche ich durch • wiedergebe. Von Suauium und dann wieder von
Supendium an wechselt die Hand und einigermaßen auch die deut-
sche Mundart des werthvoUen, aber nicht gar leicht zu lesenden Vo-
cabularius, der auch in manchen Anordnungen von seinen Genoj^en
abweicht.
53. Ms. a. 1460 aus der Frankfurter Museumsbibliothek, kommt nur wenige
Male vor.
54. Einzelnes Blatt, der Schrift nach aus dem 15., vielleicht aus dem 16. Jh.,
der Gymnasialbibliothek zu Frankfurt a^ M. angeh6rig, in welcher es
Hr. Prof. Rumpf daselbst nebst einem schonen, weit älteren Bruch-
stücke eines bloß lateinischen Glossars (dessen Veröffentlichung und Er-
läuterung durch ihn zu hoffen steht) entdeckte. Es enthält die folgenden
Glossen, die zum Theil in auffallender Weise zu dem Voc. Theut»
ante Latinum (unserer nr. 76) stimmen und hier und da Merkmale
der Ausschrift aus einem alphabetischen deutsch-lateinischen Wörter-
buche zeigen. Die deutsche üebersetzung weicht oft von der der uns
bekannten Vocabularien ab; auch ihre Schreibung und Mundart ver-
dient Aufmerksamkeit. Bloß lateinisch ist nur die Glosse; Sabdolns
falsus hämo. Wir stellen die flbrigen in der vorgefundenen Reihen-
folge auf. *Cirillus (o. S. 92 verdruckt Cerillus) ein syr. *tTra-
cum saltz wasser. *f Attega hassel huon. Labrusca ein heck.
*NascaIe nestell Cassidolabrum hellenn bartt. Hilus fedder kenn-
gell. *Tritiila ein flegell. Lollnm ratte vff dem feld. Spiea ein
aber. Insipare, interere in prockenn. Prothospatarius mart-
schalck. '^Primipilns, satrapa ein houpt man. "^Honorinm ey
trung (ebenso 75 J. *8cissitari ein ding erfaren. Phagifaeetns
ein erlicher gast. '^'Esculns esch iSsell. Esula wollfs milch h.
*Popiiiare essen bereiten (ebenso 75.), ^Epilentl-a gesiecht; -cus
der dag gesiecht hatt. Qresima (qnadragesima Gloss) carte mo-
nachorum (vgl qnadragena karr-at 34. -ed 1. 71). *tGlos osis,
noctilnga füll holtz dz bi nacht schinett. Agouisare vmb dz leben
fechten. *tEttbigiBator ein schwort feger. Ficulueus ein fygen
mftg. Fiola ein eng glaag. Eleetuarium lattw6rg. ^Ignile fyer
gezyg. Extentus flach, (ebenso 75.). *f Cerulcula flachs brech.
XVni Quellen.
{GI088. und hier v. Crinacula). ♦Turicos fleisch madenn (sim. 75.).
♦Struen holtz floos (s aus z geändert; floß, vor. flöße 75.). Acal-
uester ft um kaal. Yiolentia freuell. f Temerari freuelen. *Alio-
philns ein heimlicher buoler. Carrata ein fuoder. * Snppetanens
fuoß schemell (sim. 75.). *Tltertu8 ein jungfillill. (sim. 75.). *tBa-
burniis i. stultus. (Gloss. vmd hier v. Baburrus). * Vernisium firnig.
'^'tCampestra (-re etc. Gloss.\ auaglodinm schirtz duoch (d atis t
geändert?). Fascinula dein gebeil vt solent habere cod. ^Beciacii-
lam garn. *Gtrgillare garnwinden. Oestienlari gouckelen. Arra
gotz Pfennig. * f Barbicinm (-ina 75.) geisbart. Ladam ein hack
bret mitt selten. '^'Mensula [sc. hack bret] dar vff man hackt, {sim
75.). *Schlimbria hackmesserr (sim. 75.). ^Steruales hantgifftt.
(sim, 75.) *Antrophormlta einbildhower. Cambuca bischoffstaab.
Mnscns bissemm. Olfactorium bissemappfell. *Flaneas blow.
*f Palidus pleich. Candidare pleichenn. ^ Campiducere geleitenn.
*Amphiatriinieinscbranck. Pustula ploter. Pustulare geschwellenn.
(sim. 75.). ^Lameu brüst plech. *Attrillus ein pluell. Germen
bluost. *Curulu8 pluotriechter. *Merob8 griener speck. *Culper
frowenhindell. Solennisare prangen, (sim. 75.). '
IL Drockschriften.
1-155. Die in meinem ersten Glossar benutzten Druckschriften. Ich bezeichne
hier nur einige, vorzugsweise im neuen Glossar citierte, nochmals
niher, jedoch nur kurz. 48. s. 0. 40. — 64. Brack, Voc. rerum. —
65. Voc. praedicatorum. — 68. (verdruckt 69. nr. 1 im alten Glossar
Einl.) steht zwischen den Gemmen und den Voce» ex quo mitten
inne. — 74. deutsch-lat. Voc. theutonicus Ntirnb., Zeninger 1482. —
75. Voc. incipiens teutonicum ante latinum in verschiedenen Ausgaben,
zu welchen auch neu benutzte (-^»ff) hinzugekommen sind. — 76.
(s. 37.) lat.- deutscher Voc. alphabeticus s. scripture. — 93. Voc.
optimus ed. W. Wackernagel. — 94. ags. Glossen aus Mones An-
zeiger und Quellen. — 99. 106-9. nd. und nl. Glossare aus Hoff-
manns Horae Belgicae VII. — 110. hd. Gemmen, in verschiedenen, auch
neubenutzten Ausgaben. — 122. lat.-frz. Glossar des 15. Jh. aus der
Bibliothek zu Lille, her. von Gachet 1846; 122^. das selbe, her. von
Scheler 1865. — 124. Castelli Lexicon medicum 1746. — 125. V.
rerum, a Baldassare Trocho Ascaniense a. 1517; eine reichliche
Nachlese neulateinischer Wörter bleibt zu machen. — 132. Gemme
vom J. 1507 in halb nl., zumeist kölnischer Mundart. — 136. ags.
Glossen, von Oehler (Archiv ffir Philologie 1847). — 142. Pariser
lat. Glossar, her. von Hildebrand 1854. — 147. Theutonista, von
Gherard van der Schueren; ich läge reiche Nachlese &brig.
Qaellen. XIX
Andere Bezeichnungen der in meinen beiden Glossarien benatzten
Druckschriften:
BM, Mittelhochdeutsches Wörterbuch von Benecke u. s. w. 1854 flf.
Br. Breuiloquus 1478.
De, Wtb, Fr. Dietz, Etym. Wörterbuch der roinan. Sprachen 2. A. 1861 ff.
Fr, Frisch teutsch-lat. Wörterbuch 1741.
Gf, Graff, Althochdeutscher Sprachschatz 1834 ff.
Gl. Aelfr. Aelfreds ags. Glossar (aus Du Gange).
Gl. m. Du Gange, von Adelung als „Glossarium manuale" bearbeitet
1782 flf.
Goth. WÜ). (m. = mein) Vergl. Wörterbuch der gothischen Sprache 1851 ff.
Gr. Wtb. Deutsches Wörterbuch der Gbr. Grimm 1854 ff.
Haupt. Haupts Zeitschrift.
Ki. Kirschii Cornucopiae, vorz. die Ausg. 1723.
KU. Kiliani Dufflaei Dictionarium tevtonico-latinum cur. Hasselto 1777.
Lip8. Die in Haupt Z. XHI 2 aufgestellten Glossare Lipsii (nur wenige
hier eingefftgt und erl&utert).
NcUiMrh. Naturbuch etc., verdeutscht durch G. Mengenberger (v. Megenberg)
1540.
Nmn. Nenmichs AUg. Polyglottenlexikon der Naturgeschichte 1793 ff.
Pap. Papias 1485.
Sm. Schmellers Bayerisches Wörterbuch 1827 ff.
Sum. Hoffmanns Sumerlaten.
Fftr die im vorliegenden Glossare neubenutzten Druckschriften sind
etwa folgende Bezeichnungen zu erklären:
Aelfr., Clp. (Cleop.) s. Cook.
Cock. 0. Gockayne, Leechdoms, Wortcunning and Starcraft of early Eng-
land. 2 Voll London 1864-5. Besondere Chiffern seiner Glossarien:
Aelfr. clerice! an educational exercice by Aelfric Bata. — Clp., Cleop.
Gleopatra. — Dun. Durhamer Glossarien. — Hb. Herbarium Apu-
leji. — Lor. Lorica oder Lurica, angeblich von Gillas oder Gildas
mit ags. Glossen; dazu gab ich bigweilen Varianten aus der Ausgabe
mit irischen Glossen von Stokes (Irish Glosses Dublin 1860). —
Bawl. Rawlinson.
Dun. s. Cock.
Dz. Altr. Gll. Altromanische Glossare, berichtigt und erklirt von Fr. Diez.
Bonn 1865.
Erf. Gl. und Marb. Gl. Erfurter und Marburger Glossen, von Dietrich
in Haupts Z. H 204 ff HI 116 ff.
G. voc. Nl. Gemma vocabulorum, Erweiterung der Genunula v., verm. her
von Jac. de Breda Deventer 1500 (die Schlußzeile meines Ex. ist
abgerißen). Ihren Werth für die Berichtigung der übrigen Geramen
r&hmte ich bereits. Ihre Mundart n&hert sich mitunter den nd.; so
XX Qaellen.
hat sie dat f&r nnl. het; ol f&r nl. ou, das sie bij^weilen missdeutet;
die Endung er, ner f&r nl. kr, när.
Gloss. Mein Glossarium lat-germanicum 1867.
H. Ph. S. Hildegardis Physica etc., nach einer Pariser Hs. des 15. Jh.
her. von Daremberg, mit Prolegg. und Anmm. von F. A. Reuss,
in Migne Patrologiae Ser. 2 T. 197. Paris 1855. Ann. bedeutet die
von Reuss zugef>en lat (linneischen) Benennungen; Ed. die aus
der 1513 nach einer (verlorenen) Handschrift in Straßburg besorgten,
in Erautii Experimentario 1544 neu abgedruckten Ausgabe. Lese- und
Druck-fehler scheinen in der rubricierten Ausgabe häufig vorzukommen.
Leider erhielt ich erst nach der mfihevollen Ausbeutung dieser Am
gäbe und am Schluße des Druckes den correcteren und bequem ge-
ordneten Auszug von Reuss in den „Aönalen des Vereins f&r
Nassauische Alterthumskunde" u. s. w. VL Wiesb. 1859. Was
Sprengel und E. Meyer über die Pflanzennamen in Hildegards
Schriften gesagt haben, liegt mir nicht vor. Ich verweise daffir auf
die „Botanik der Gegenwart und Vorzeit" (Lpz. 1864 S. 120 flf.) von
F. W. Jessen, welcher eine weit ältere und bej^ere Handschrift der
Physica, als die Pariser ist, in Wolfenbüttel entdeckt hat und die
Ergebnisse seiner Forschungen in einer Abhandlung Aber Hildegards
naturgeschichtlich -medicinische Schriften veröffentlichen wü'd. Von
ihm dürfen wir ein gesundes und parteiloses Urtheil Aber die be-
gabte, aber schwärmerische Meisterin der deutschen Pflanzen- wd
Arznei-kunde ihrer Zeit und Aber ihre Werke erwarten; Reuss gibt
gliubig auch die albernsten Wundergeschichten aus Hildegards Leben
wieder. Der urkundlich von dem heil. Geiste in sehr mittelalter-
lichem Latein inspirierte Text der Physica ist mit vielen einzelnen
. hd. (rhein- oder nahe -ländischen) Wörtern maccaronisch gemischt,
welche, theilweise aus älteren umgebildet, dem 15. Jh. angeh6ren und
oft uns neu sind. Aus der Urschrift mehr und minder erhalten sind
die latinisierten und vielleicht an ahd. Formen angelehnten deutschen
Wörter der üeberschriften und des Textes, wie u. v. a. swertula
neben swerteln oder gar schwertein (flectiert); sogar spiczmus
erzeugt den Ablativ spiczmo!
H. l i S. Hildegardis lingua ignota, nach W. Grimm in Haupts Z. VI,
mit Fz. Roths hs. Verbesserungen nach der Wiesbadener Hs. Hier
hat die merkwürdige Heilige vermuthhch eine ahd. Handschrift wört-
lich abgeschrieben und die Missgeburten ihrer eigenen Sprachengabe
grogentheils aus deutschen oder auch lateinischen Elementen hinzu-
gef>.
jET. Ä Heinrici Summarium; die Zusätze D., Mm,, Tr., Vind. bedeuten die
Redactionen und Hss. zu Darmstadt (Perg. hs. 6 kl. S\ nach Riegers
Auszuge in Pfeiffers Germania IX), München (Diut. HI 235-266.
Qnenen. XXI
Schmellers gl. a. 641-691.), Trier (Hoflfmanns Ahd. Glossen, Graff)
Wien (Diut. 1. c; Graflfs Diut. 1. c, Sptachsch. 2. Hs.; 1. XI voll-
ständig in Hoffmanns Sumeriaten, wo 21-4 Kr4tttemamen ans der
selben Wiener Hs. 39^). Ich vergliGh noch das Zubehir in SjfnA. D.
(s. u.) und Bl. d. i. St Blasien, in Gerbert Iter alem. Anh. S. 15-108;
Schmellers gl. i. 35-47. gl o. 10-166.; Hs. von St. Florian (nr. 100
m. alten Glossars); den Auszug der Straßburger Hs. in Wackernagels
Lesebuch IV. 177-182 hatte ich nicht zur Hand. Weitere Beziehungen
von H. S. wurden o. bei 40. erw&hnt; sie kommen oft bei den
Mainz. Hss., namentlich 11. und 19. vor, mitunter auch bei 76,
Hb. s. Goch,
Ho. Holtzmanns Ahd. Glossare in Pf. Germ. XI 1.
K. V. Voc. rerum ex officina J. Keller in Augusta a. 1468. kl. fol. (scheint
J. Grimm unbekannt geblieben zu sein). Von den mir bekannten hs.
Voce, rerum sehr abweichend, nihert er sich bisweilen dem von
Brack (nrr. 31. 64.^, hiufiger den Voce. 22. 40. 74. 75. 93. Seine
lat. Erklärungen sind sehr lehrreich und selbst seine, durch den
Druck fixierten, Fehler merkwürdig. Die Redaction Z> V. s. u.
Lor. s. Codo.
Marh. Gl. s. Erf. Gl.
Meg. Konrad v* Megenberg, Buch der Natur, her. von Pfeiffer 1861. Vgl.
28. 42. Ncdmh. K. v. M. hat viele schon vor ihm geliufige hd. Be-
nennungen, und unter den biß jetzt anderswo nicht vorgefundenen
viele von ihm selbst nach Bedeutung und Missdeutung griechischer
und lateinischer gebildete. Pfeiffers Glossar ist sehr sorgsam ge-
arbeitet, enthält sich aber fast aller Vergleichung und kritischen Er-
klärung.
Oe. F. Indroductio quedam utilissima s. Vocabularius IV linguarum Latine
Italice, Gallice et Alamanice etc. Augspurg, getruckt durch Erhart
oglin 1516. Die gleich seltene 1. Ausgabe dieses (ersten?) poly-
glotten V. rerum erschien zu Rom bei J. Mazochi 1510.
0. San. Ortus sanitatis (Herbarius von de Cuba), nach der 1. hd. Ausgabe
Mencz 1485; bijjw. nach der mir leider nicht unmittelbar zugäng-
lichen niedersächsischen.
Or. Eur. Meine Origines Europaeae 1861.
P. F. Petters Auszug (in Frommanns D. Mundarten IV 289 ff.) aus einem
hs. Voc. ex quo a. 1432 in der Bibliothek des Prager Museums
nr. 355. Sein halbvokalisches Zeichen zwischen Konsonanten gebe ich,
seiner wahrscheinlichen Aussprache gemig, durch S. Verwandt sind
unsere nrr. 8***- 9. 33. 4. F. a. 1420. — P. F. e. q. bezeichnet, einen
von Petters bigweilen zugezogenen V. ex quo s. l et a.
Pf. Grm. Pfeiffers Germania.
P^wl. s. Cock,
XXII Quellen.
Sedul. Sedulii Carmen pascbale, Hs. des 12. Jh. (Pommersfeld» Bbl. Perg.
4^ nr. 2671) in Haupts Z. V 209 «.
Symb. Suhm-Nyerups Symbolae, die ich revidierte und nach Bedürfnisse
ausschrieb. Fftr sie sind Holtzmanns Bemerkungen ftber die alten
Glossare in Pf. Oerm. L VIIL nachzusehen. Die Abtheilungen ent-
sprechen Schmellers Glossennummern wie folgt: Ä. gl. i. 145-173.
B. C. gl. a. 62-166. D. gl. o, 288-367. D. App. gl. i. 175-181. E.
(ags, vgl. Haupt Y 194; nach Holtzmann aus dem Leidener Cod.
Voss. Lat. 69) gl. i. 183-196. F. gl i. 199-201. K gl. i. 202-8.
(L bei GraflF Spr. I S. XLV. 1147.). M. gl. o. 368-371. (aud
Sumerlaten).
Str. V. Voc. des 15. Jh., Papierhs. der Straßburger Stadtbibliothek C. 107,
bei Haupt V 413 ff.; verwandt mit 8. 9.
V. a. 1410. Voc. von Konrad von Tanne in der Pommersfelder Bibliothek,
her. in Manuale vocabb. exot. industria Academiae Wirceburgensis
1736, nach Haupt V 372.
V. a. 1420. her. von Schröer. Presburg 1859. (scheint im Buchhandel ver-
schwunden; ich fand es erst kürzlich durch einen glücklichen Zufall und
benutzte es unmittelbar vor Beginne des Druckes). Es ber&hrt sich
niher mit den schlesischen Voce. vrat. 8*? 9., mit 5. 65. 75. und
den Gemmen. Mehrere lat. Glossen theilt es nur mit den mit. Wörter-
büchern (Br., Gl. m.), die sonst in den lateinisch - deutschen nicW
vorkommen.
V. e. q. D. und V. e. q. Flach (selten citiert) bedeuten zwei Voce, ex
quo 4:\ ersterer sehr sch&n (von Zeninger?) gedruckt s. 1. et a.,
der andere zu Strasburg a. 1490 von Martin Flach herausgegeben.
F. St. O. Vocabularien zu St. Gallen, nach den Excerpten in Toblers
Appenzell. Sprachsatz.
V. tril. Vocabularium trilingue etc., latein, bSmisch und teutsches Wörter-
bfichlein, zum Nutz der Studierenden Jugend eingerichtet, Pragae,
Typis W. Wickhart 1723. Ein Voc. rerum, der trotz der spitenZeit
in unsern Bereich gehört.
V. vrat. Breslauer hs. Vocabularien, nach Hofifmanns Excerpten, mit 8. 9.
nahe verwandt. Zu ihnen gehört auch das von Conrad de Hinrichowe
(in uns. nr. 155.).
Virg. Virgilius, Berliner Hs. Lat. 4®. nr. 215. aus dem 11. Jh., nach
Haupt V 208 ff.
Wirjgb. Hs., W. in Graffs Spr., abgedruckt in Eckhard Gomm. R. Franc.
On IL
Z. V. (Zainers V.). kl. fol. Eine fast durchaus mit K. V. (s. o.) iden-
tischer V. rerum, dessen Typen von Zainer in Augsburg herzurAhren
scheinen.
Quellen. XXIII
Einige Nachtr&ge m&gen hier noch ihre Stelle finden. Agon strift,
hinzug, schar Mone Ane. F. 2S6. vgl. BM. II 2 & ^90. CacabüS
storze F. vrat. vgl. BM. l c. 646. Condicionarios zinsara Sdlzb.
OlL ed. Wale, in Pf. Germ. XI 5. Contus storle contari storlen
F. vrat. Cunens strficzel 3. strotzel ader wecke F. vrat. vgl. BM. l. c.
698. Olass. v. Lolifa etc. Detrimcator strunzere Symb. D. vgl Sm.
III 688. BM. l. c. 704. Equa strenze F. vrat. strincz 9. vgl. Ohss.
V. c. BM. l. c. 676. Falanga lopoum, zoberstange F. vrat. Gubius
stinz 74. V. vrat. vgl. Fr. II 336.
A.
A, ab, de, inde afif, aue, van 38.
*Aaron s. Aron.
*tAbac-es s. -ns. -ia, -ra s,
Abbas. -tor s. Abigere,
Abacus entwerftawel 40. ain kawn
(aus ghawn?) tailler {vgl Gloss. v, Tel-
ia) mit aim messer mit 3 miteln F. a.
1459 hei Mone Anz, VI 215; vgl.
abacug i. pinax, und als dreitheilige
(Mess'J Rechentafel Br. -^ abaces
eyn slicht disch, eyn stal; abax eyn
slicht hoff 37., vgl. abaces und abax
(planatura) 76. Gloss. v. Abacus; hoff
aus hofFel (ümdeutung!)^ vgl. plana
Gloss.
Abali-enare, -genare guet ver-
pringen o. verfueren 27. -enatus
Gloss., abolionatus sere vorverd 37.
Abamita. abantiea (X antiquus)
i. soror aui 37.
*t Abanaceus eyn prester gordel
37. abnee priester gürtel 40. abaneth
i. subucula l camisia linea l cingur-
lum sacerdotale etc. Br. i. camisia Isu-
buncula 37. Sim. abaneck 76. Gl. m.
V. Abanec. Aus hehr, abhnet (ü:?«).
*tAban-tica s. Abamita. -us
s. Abauus.
t Abarim die. mons in quo ohiit
Moyses Br. der berg V. a. 1420.
*t Abartonnus na num vnhoues
37. abartennm i. inhonestum, aus
aTtdp^evov Gl. m.
Abasa. abso eyn kranghus 37.
* Abati-s, -ssa s. Abba-s, -tis.
Aba-uuseyngrote vader37.vrenn
27. uuerano H. S. D. Symh. D. 265.
der an herre F. a. 1420. -wus l -wa
müter anen enf 40. -nus vranher F.
e. q. D.
Abax s. Abacus.
Diefenbaoh, Nonun gloMarinm.
Abba pater lieber uatter 41. 1.
vater Indersd. Hs.
Abbas sqq. abbacia apten l apt-
ney; abbaüssa äptin 27. abacra
aptin (Abtei); abatissa äptissin; ab-
bas apt; abbellane äptlin F. a. 1442
hei Mone a. a. 0. abacia ebedie; aba-
tissa ebdissche 38. abbacia ebbedie
37. (-tia) 23. abbatulus s. Prepo-
situs.
Abbatis. abatis eyn mester der
raate 37. i. magister hatorum etc. 76.
*tAbb-atiiliis, -ellane s. -as.
*Ab- s. Abe-cedarium.
Ab- s. Abs-cedere.
*tAbc-ida s. Absis. -tape s.
Attacus.
Abdere beiluden 37.
♦fAbdica s. Abditus.
Abdicar-e abkünden 31. abkynden
64. -unt gewidert 41. abticare ver-
lechen P. V. vgl. verleycken sim. Gloss.
V. c, jedoch auch u. v. Abnegare; Fetters
vermw^Äef verjechen, das aher sonst nicht
verneinend vorkommt; schwerlich t atts
1 (etwa X abligurire verlecken Gloss).
Abditu-s, -m heraelk 37. abdica
verboren (au^s -rgen) 41.
Abdomen unslith Symh. B. 276.
lappara Gf. romanisch? vgl. Pf. Ger-
mania VIII 395. — adomen s. u. h. v.
*tAbdu-cere fc/.Seducere^fueren
27. -ci ablayten 41. -ctio, -xio 37.
vorschreckinge 37. twalbm P. F. vgl.
Gloss. h. V. Gf. V552. BM. III 160.
* t Abduxorinm (X abditorium
Gloss. sim.) eyn etel stede; w. u.
acubitos id. 37.
*tAbea s. Abire.
Abe-, ab- P. V. -cedarium abe-
cete i. alphabetum 38. ein saitSn o.
Ab'edös*
Ablactare
fyderP.' y.' -fydel (ivie kyäel 'Gloss,,
s vrm, aus f) aus fybel; aurS dieser
Umdeutung folgt sayt6n!
*tAbedus L sobrius nichter F.
ät, a. 1459.
*Abellaiie s, Anellana.
* t Abepicus eyn teken gunstes 37.
*Aberdiosus (huswurzÄwm. VI)
entstand aus der Apposition barba
iouis, ein nicht seltener Fall.
Aberrare czweyfFel l irgenn 27.
cweyfelen o. ergern (umgedeutet) 33.
abuare i. dubitare ergen l czwiflfeln 45.
♦fAbest-on, -us furstain 32.
fAbexactor hinzerrer, abniemer
41. vgl zerrer BM. III 905. exac-
tor schätz nemer Gloss.
♦fAbgetarius s. Abies.
Abglomerare abereyfen Wien V.
Bossii a. 1402 (nr. 401 Hoffm.); vgl.
Gloss.; f am w?
fAbgrego afghescheden 37. ab-
i. se-gregare Br.
t*Abhimus s. Abissus.
Abhinc nochher 29.
"^^ Abhomin-ari vnmenschlich gepe-
ren 33. von menschleych geporen 27.;
-abilis verpannen (verbannen 3.), ver-
fluchen 27. verpannung,'verflüchen 33.
-atio (cf. Probra) widerzem i. abo-
lenda 41. (vgl. -abilis widertzemer
74). gräwssamichait 27. gräwsleichait
33. -osus ungelucksehg o. tot geborn
(X abortivus) V. a. 1410. luckich 37.
vgl. Gloss.
Abhorrere vorchten, schewczen
P. V. vgl. Gloss. V. Horrorosus. Sm.
III 339.
*t Abhortanum s. Abrotannm.
Abhortari to herden 37.
*Abhortire s. Abortire.
*tAbi-a s. Abra. -catus s.
-gere.
*f Abicio abwerffung F. cit. a.
1459. vgl. abiectio Gloss.
*tAbicius s. Abiegnus.
*tAbida eyn land 37.
*t Abides auzgängel als mertier;
als lanttier ze latein astois i. e. pei-
ständel Arist. bei Meg.
*t Abid-us, -0, absidilinm (auch
147. abscidi-lium Br., -um etc. Gloss.)
angher 37., ein in 37 häufiges Wort
für meßerartige Werkjsfeuge, das ich
anderwärts nicht finde.
*tAbiecatiis s. Abigere.
♦fAbiec- l exposi-ticins eyn
fundehng 125.
*tAbie-s tanntf eicht K. V. tann,
ze latein so vil sam ain aufgängel
Meg. -gnus Gloss., -num dennen holt
37. abicius fiechtin holtz F. cit. a.
1459. abigena dennin holtz 40. abie
-nus werker; -tarius tymmerman
37. abgetarii carpentarii Dietz
Altrom. Gll. 25.
Abige-re vertreibem l fiidergen
P. F. (Xabire, vgl. furdir ganganti
procedens Gf IV 72; für fuder s. Sm.
I 561). -ntuT (-nter) abschlififen 41.
(hierher?), -us fechdieb 32. wichdiep
40. eyn ko deyf 37. -atus deuerie 37.
een diefte van beesten G. voc. 132. In
andern Voce, abi-ecatus, -catas in
einem F. ex quo und 27. 33. i. furtum,
fructum27.,fructus(^wm5red.^ ^^.iumeii-
torum ablactor (Xablator) def 37.
Abilis s. Habilis.
Abimere vorsagin F. a. 1420.
* Abimus s. Abissus.
*tAbinnatu s. Biennium.
Abintestat-o, -us ane testament
ghestoruen37.selgerettP. F. {st. ane s).
*Ab int-ra von inweck zu; -us
von czuweck 45.
Abire. abeo afgan 37. abea (sie)
hingan; w. u. abierunt sint dannan
gangen 41.
Abissus abgrunt, gruntsloz (X
loz?) F. a. 1410. dusternisse 37. colk
in dem water i. vorago 38. dieff 5.
45. abimus Gloss., abhimus i. in-
fernus 45. helle.
*Abita i. spagus trat K. V.
Ab-, dis-iungere von ein ander
Segen 27., fliegen 33.
Abiuratio vor sekinghe 37.
* t Ablacio si sum ouer wynen 3 7.,
m ablasso Gloss. v. Ablactare? vgl.
u. Ablatus?
Ablacta-re af wenen 37. verwenn
Ablactor
Abrotare
3
(vgl verwonen 8m. IV 93), entspenn
P. V. -tus afghewent 37* oblactare
wenen 38.
*t Ablactor s. Abigere.
* t Ablaqueatorinm rehmhacke
/. hohm. ramowacka (ramowati aus-
rotten) V. tril.
Ablatus gewinnen o. abgenom-
men 45.
*t Abiego vt delghen 37. am
aboleo X^eleo?
"^Ablegumina (ablegminaFe^^.)
eyn deel des ingheweydes 37.
* t Abligur-ire verslickeren 6r. voc.
lassin, stürben {vielmehr laffin, starben)
Wien. V. a. 1402. -ritus vor stord; -ri-
tor vorbrynger ; -riton vor terynge 37.
^fAblomogarus s. Obsomogo-
rus,
*t Abiton, ablij vespre, ronse
12^. aus batus sim.?
*t Abiuta s. Aluta.
Abiutes een moddighe ende sly-
kighe kuyl G. voc.^ berichtigt 132. ; vgl.
slyckich 147., slijckig KU lutulentm ;
Gloss. w. Luteus.Lutum. Cenum. ahd.,
slih Gf. VI 786. mhd. slich BM. 112
S. 397. nhd. schlick, schlich, (fränk.)
schleich coenum.
*tAbnee s. Abanaceus,
Abnegare versagen , verlangen,
laichen (X laichen Sm. II 420) P. V.
Abnepos (verschr. ap nepos) eyns
broder son 45.
*t Abnitor weder stan 37. (abin-
tor? m vorne punktiert) nisos l
nixus sum i. e. resisto 76.
Abnuo weghern 37.
♦fAbolenda s. Abhominari.
Abolere abtun, entwon V. a. 1420.
(vgl. Gloss).
^fAboUonatus s. Abalienare.
*Abolitus i. non repletus 76. Zu
nr. 2 Gloss.: ab- P. F. 27, 45., abs-
33. {alph. 27.) -olutus besohgt, vn-
sawber P. F. gesudelt 33., gesolgt 27.
1 vnrain gemacht, hd. besudelt nd.
besolet Gloss. v. c. und w. Volutabrum
^gg.Maculare; ab-, abv-olutus etc. ib.
aus olidus^iv. XpöUutusX^olutare?
Abollados i. diplois, vestis villosa
etc. KU. vgl. Gyclas. Sagulum. nnl. dos
Kleidung ubh. — appella maister
cMd 32.
♦fAbolutus s. Abolitus.
Aborig-o, -enes eyn vngheplantet
boem 37.
Abortire. abhortire verwerfen
t ingepürt vertun 33. abortiuus (-ws)
vsschindeUng alder zu früge geborn
40. eyn vorworpen kint 37. uirworfe-
ner H. S. D. Tr. Vind. wrfling Wien.
F. 15. Jh. worffelin 17. fröwer H. S.
Vind. fruwer ilfcm. tot libs fruch 31. to-
des leibs fruchte, ein tottes kind in dem
bauch 64. vnzitling 32. aborsus us
schnydung 29 sim.
Abra s. Dula.
Abrado ab (sonst immer af, äff)
Sehern 37.
Abraha-m abraham eynvader des
iodeschen slechtes 38. -mium 37., -h
76. i. spelunca vbi abraham est sepultus.
♦Abramescere snatelen, de tel-
ghen äff sniden 38.
Abrenuucio weder vor zeken 37.
Abrepo slingen 37.
f Abreth i. pater l rex 3 7. i.p. tener-
rimus Br.i.p. 76.
* t Abrizun s. Aurum obryzum.
Abroga-re stören 33. äff bidden
38. -ns otmodech 37.
*f Abroios die. ferrum quod com-
muniter ab inimicis sonnatur (?)ppedv-
busequorumethominis(?)conclau^ndis
vulg. phadeysen 27 Marg., vgl. roßei-
sen Sm. 1 120. BM. I 757. (phad st.
phard?).
Abrotauu-m, -s 42. schab- K. F.,
schabe- 40., stal- 31. 64., stag- (3 mal)
H. Fh. (a. Ed.), gert- 40. K. F.,gerte-,
schoss- 42., brez- (aus abrez- sim.) 34.
-wurcz. schüch schwTcz (am schoß
-wrcz^iw. umged. ?! X atramentum?}
40. garthade 47. äbri 32. euritte 38.
abrot-erium l -onum eberwortz 45.
abhortanum eberwm-tz F. e. q. D.
abrutannmrätich (Xrafanus) 33.
*tAbrot-are redderen, melpeu-
telen P. F. -ator melpewtler ib. mtill
reder 33. melfaer; -ema melschay-
der 34. -ura eyn mel reder 45.
Abroterium
Abaare
*t Abrot-eriiim,-oniim.^. -anam,
-ema, -ura^. -are.
*f Abructa etc. s. Abrupta.
Abrumpere afslan 37.
*f Abrunco vt ropen 37.
Abrupta pl steenroets G. voc. ab-
ruct-a scharpe weghe; -ns mit mach
ghebroken 37.
* f Abratannm s. Abrotanum.
Absa legerhuue Symb. D.
Abs-, ab-cedere afgan 37.
*t Abscidium s. Abidus. abs-
cindinm hüffmesser P. F.
*fAbsecare aflf hauwen i. am^w-
tare 37.
*t Absen-tare vß beliben 29. en-
pharen o. nit gegenwertig sin 45. -cio
ani afwesen 37.
*Absidiliiim s, Abidus.
Absinthinm wermu-da, -nda H.
Ph. (Ed.). wernwt 47. Zu alosantns
sim. vgl. Gl. m. v. Aloxinium undDiez
Ältr. Gll. 40, welcher ersteres von letz-
terem trennt. Zu letzterem gehören:
die Glosse aloxinp (zu absinthium Pf.
Germ. VIII); die glbd. Wörter span.
alosna port.losnsLafrz. aloisne, alogne,
(nfrz.) aluine (aloina Nemn.)\ ahd.
alah"san (Gf. 1 237. alahnsan Haue-
mer I 271., nach Diez vrm. aus ala-
hmm). Dieses deutet Woeste (in Kuhns
Z. IX S. 74) als alah (templum)
sämo, heiliges Krauts gewagt genug,
jedoch mit Zustimmung von De Vries
(mnl. Wtb.). Hierhin stellen wir auch
die Formen (bes. nl.) alsen, alsem,
alse, als, alsey, eis, eltz (Gloss. Gr.
Wtb. Nmn.); absüiteum elsche 45.
Absi-s, -dia uzloyf V. a. 1410 (vgl.
uß-laß, -schoß etc. Gloss.). abscher-
dung (r aw5 \), appseit 33. abcidia
affsyde also anden kerken 38. absida
crafft 45. (adj. ?) i. lucida beorht Aelfr.
*tAbso s. Abasa.
Absolere entwonen 37. er wänen 3 1 .
Absoluere aflf nemen de bösen daat,
entbinden van den sunden 38.
*tAbsolutus s. Äbolitos.
*tAbsomodiuinschusseI('Ad..^^38.
Absonus awysich, G. voc. obiczig,
vnweys P. F. ab-, dis-, con-sonas
(in gleicher Folge:) ablutig, misglut,
mittlut (mit lawt 34.) 29. ab denung,
mij^ tenung, mit denung 30. absona
-re mit {st. nit) eyn luten 45. nicht
geleich zu singen 33. vnrichtikleych
s. 27. -ntia abweyssichait t abwiczikait
27. aweysichait 33. Vgl. u. und Gloss.
vv. Absonus. Insolens. Vesanus. Sm.
IV 207. Gr. Wtb. v. Abwitzig.
Absor-bere uß soppen o. vor-
miden wollost (Xahstinere?) 45. vor
slinden 37. -ptom verslunden o. ver-
swunden, verzucht 27. ver-schlundeD,
-schwunden, -zuckt 64. -ptus e8t(ignis)
firsuant (?/. VI 884. -pti verswemt
(m aus in?) 41.
Absque, sine an, ane, behaluer 38-
Abstemius wynkündiger 31. weyn-
kyndiger sim. 64.
Abster-gere abtruchen, abyschen
(abwischen Gloss.) P. V. -sit ge-
trügent 41.
Absterreo to male vor schrecken 3 7.
Abstine-re (cf. Castigare) lip lost
abe brechen 45. -o vphorn 37. -ntia
kleyn eßen o drincken 5. 45.
Abstirpare ausgraben , reutuu
(aus-r. 110.) P. V. wtroden G. t?öc.
abstripo i. eradico etc. abstrepo ani
vt roden 37.
*t Abstra-here,-gere äff teyn 38.
-ctus abgesundert 29. 30. absund-ig
34., -erig 1. astractllmgefrumrae,ÄJ)ä-
^erer Zusatz: das da dy gancz gemain
macht P. V.yvgl. gewumEM. III430f.,
etwa als geim^ixiverständlich aufgefaßt]
wol nicht ydurch gemainen frum'' Sm.
I 612. Oder hängt es, nebst gevronit,
mit gefremdet Gloss. zusamm^en?
*Abstr-epo, -ipo ^.Abstirpare.
Abstrnsum besloten 37. M be-
sloßen Gloss.
Abstula s. Astula.
Absurdus verhorlich t vnhörleych
27. hörleich \ vn-h. 33. vngehort 30.
dbelh8rig29. sim. 34. vnbequeme 37.
sim. Das. .
Abticare s. Abdicare.
♦fAbuare s. Aberrare.
Abolere
Accitrate
* f Abnlere (^„aw^abolere" Petters)
geluckprechen P. F.
Abundia sqq. habund-ia volli 29.
-US voll 29. fullig 34. heblich 30.
Abuti misse gepräuchen, vnörleych
(aus vnordleich sim.) leben 27. mis-
brauchen t vnerlich gebraucht 33. ver-
brachen 29. abns-io böse gewonheit
V, a. 1410. sim. 13. boze wonheyt 37.
verkerte fibung 29. bö|} gewanung o.
pösew gewanhait 33. -iuus awisech 37,
Acacia etc. s. Accasia etc.
*t Acadens i. contingens anval,
toval37, t;^Z. accadere, accidens Gloss.
*tAcadiosiis slim 37.
*A- s. Ac-calabus.
Acalephe. accaliffa nesel; w.u.
califa id. 40.
*tAcalicnl-is, -us eyn hoder der
kelke 37. acalitidiis weinschenk P. F.
*tAcalnaster s. Accaluus.
Acanthis. achantis achant (auis,
nicht acanthus ?ierba) 40. K. V. Meg.
l thistelzwig {vgl. Gloss. v. Carduelis)
40. i. q. carduel-is, -lus stiglicz, dis-
tel vogel K. V. achalantis galander
K. V. athalantis id. 40. (cf. Gloss. v.
Caladrius).
Acanthus. achaut-us estarbor in
egypto semper frondens etc. Br. -as
eyn bom in egipten 37.
*tAcatium. accar-us eyn snicke
37. -ins i. nauicula 76. achateon
mittel segel K. V. accaihe^n schif-
segel nuncdicitur cesares(X acharon
q. V.) 40.
*tAcantus s. Attacus.
Acc-, ac- 37. -alabus seeuer 37.
hengstdekch (aus hewschrekch sim.!)
P. F. atalabus eyn koel sprinke 37.
*t Accaluus. acaluas-ter kael
37. voer kael G. voc. vorneruch F. a.
1420. -cere i. auteriori caluus(sic) 76.
* t Accana {au^ d. kanne vgl. Gl.m.
Canna nr.4; X akanna v. Alcanna?)
just (^. lusta) l canne 40.
*tAccar-on s. Acharon. -us«.
Acatium.
Accas-ia ophel trankch 27. -io
opfel most 32. -sia l -sus appel must ;
-ium eyn sleen; -ins eyn sleen dorn
37. -ium schle; -ins schlech dorn 30.
acacius schlech torn 32. accasiu-s,
-m, agacius (agattnus?) slen 38.
a- l ac-cacia siehe l unzitiger pflu-
men saft (acacia phlumensaf Sum.
F. unzidig pr&me 48.); agathia sie-
ben 40.
*Accates augstain 32.
Accednlagrasrouk P. F. pergwurcz
34. syngrone i. potentilla; assidula
sure (eyn crut) 38. artzedula ber-
wurcz 30. acednla eyn voghel de
singhet vor dem xlaghe 37. acredula
(alph. acce-) nachtegael G. voc. egre-
guleeyn hipp, eyn v'tze 37. egredule
sunt rane parue in sicco agri commo-
rantes 76.
Accelera-re gächen 29. zu nachen
30. -nter risch-, snel-liken 38.
* t Accensus shst. anczündang,
ausstössung 33.
Accentus mit lautt 34 sim. lud 37.
Accept-abilis genern (a^^^geneme)
45. -ilatio gancz vorgebung ib. vor
latynge der schult 37.
*f Accerbi huf lecht 41. vgl. etwa
aceruatim hufflich Gloss.
*AcceiTa 5. Acerra.
Accersi-re. -erunt zu iltent; -tus
r&get, -ti zu gerfift 41.
*t Accerueribus (?acc'u'ibus;
aus a ceruicibus??) von de ge ider 41.
*Ac- s, A-cetabulum.
•fAccid-ia s. Imbecillitas. -e
swärlich i. grauide 27. -iare wllaczin
{nhd. faulenzen) F. a. 1420. acidiose
i. grauiter swaerlick, traechlick G. voc.
schwerUch, treglich HO.
*t Accinat-es, -us s. Acinacis.
Accingere wappen an-legen 27.
33., -tun 1 gurgen {aus gurten) P. F.
Ac-, au- 122"". (Wi- 122.) -cipiter
hapk 32. hapck 29. hauick, Marg.
ader spoyr vogel G.voc.
fAccis-US i. drcum^isus Br. -a
vnbesneden {st. vmb-) 37.
Ac- s. A-citabulum.
* Accitari bewegen zu träghayt 33.
verwegen zu tragkait 27.
*t Accitrate vleyslych F, a. 1420.
6
Accitas
Acira
•fAccitus sbst. eyn voghet 37.
(ptc.l wocbXus Br.)
Acclamare an ropen 38.
* t Accliu-us steyl 37. 22. 97, -atus
krum 37. acliuns uf stichig 29. ad-
cliui zu tal 41. (aus ad cliuum?).
Accola pawman 27, 33. leben man
40. 6. acola tag löner 32. accnla
meyger 37.
*Accolitiis eyn lecht dregher 37.
erstweichnemmer 34. die erst wichy;
subdyaconus die ander w. 32.
*t Accom-odare, -adare 33. ley-
chen 27. 33.
♦fAccubi-tus wirthschaft 40. 76.
48. demaghe 23. (s. Gloss.). -cinns
eyn maghe 37.
* Accnla s. Accola.
*Acciile-ta. -atus ghe pyneghet
37. -US s. Aculeus. Catasta.
* t Accumnlare hupen 1: hopen 38.
heyflen 64. accnlmo hüfflin 31.
*tAccupari s. Occnpare.
Accnsare (c/. Resumere) pesagen,
peruegen 27.
Acedula s. Accednla.
Acephalns ane houed 37.
Acer, acre i. dmum sur, swar,
hart 38. acriter (c/. Acerbus), acer-
ter 27. hert- 27. 33., streng- 33.,
scherflf- 27. -leich.
Acer eenre bände boem daermen
costele tafelen van maket G. voc. mas-
holter; acerites massolterbom 32.
acep l acero (acera Gloss,) mass-
holter bom l grindrebe 40.
*t Acer ignis s. Ignis.
Acera. acero gundereba Wirjsib.
Hs. (W. bei Gf.). giindrebe 40. (o. v.
Acer), acerum gundreb 32.
Acerb-us scharp 37. harb V. tril.
-itas schai-pheit 37. sawrchait, schar-
hait; acriter scherleich (also dial.
schar = scharf) P. F.
♦fAcer-ites, -o s. -a. Acer.
Acerra eyn vad 37. acerra (ace-
rare?) est tmcnillus (aus tumulus
Br.) l sepulchrum etc. grap; rauch-
faß 45.
*tAcer-ter s. Acer. -ums. -a.
Acerans eyn hopsteyne (-wus) 37.
Acescere suren 29 sim. an fan
essigen 31. anfahen ze essichen 64.
♦fAcetabnla s. Acitabnlnm.
A-, ac-cetabnlnm essich fass o.
krüg 40.
Acetare i. fermentare suren also
me dat brot surt 38. sim. 22.
*f Aceticnm wyn ysen spoel 37.
Acetos-a amper, amprich 45. sawr-
semf, ampher P. F. suyrkel G. voc.
-ns suyrich of ettick i. plenus aceti
G.voc. essrechtig i. acidns 29.
*tAc- s. Ag-granare.
*tAcia s. Ascia.
Acialis örtig 33. scherffleych, orte-
lich, ekchat 27. eggachtig 29. acilis
ekat 30. vierechkat 34.
*tAcialis sbst. ekel, ort P. F.
vgl. echol acira Gf. 1. 130. sim. Gloss.
V. Aciarium. eckel (nhd. Eig.) BM. I
410. Sm. 125 ff.
A-, ac-ciatnm lewr 33. pyer 27.
pier 45. mnd. rappes au>ch M. i. vinum
ex acinorum folliculis aqua mistis et
expressis confectum, laur, beerwein
F. a. 1618 Sm. III 117.; dazuehds.
aschaff. rampes mitteld. rämbas /».
geringer saurer Wein, acinnm lum
H. S. Tr. glawer 27. acidnm liurra
H. S. D.
*t Acid-e pittero Gf. III 88. i. an-
xie l surliche H. S. D. -ns s. Acetosa.
-nm s. Aciatnm.
*t Acid-iose s. Accidia. -um,
-ns s. -e.
Acies scharp 37. ort, egghe; t.
acnmen spisse, scharpe; wate an
enem meste 38. wate 147. waze (ferri),
scare (militum) Symb. D. strit spicz
32. schar l ögen 1: ein spicz eines wofens
40. gesech {aber visns gesiebt) K, F.
♦fAciliis s. Acialis.
Acinacis. accinat-es est ensis me-
dorum; -ns bezeler 37. (c/Cluniculum).
* Acinnm s. Aciatnm.
Acinn-s l -m eyn wyn druffel 37.
weinbersteinlin i. ariUns K. V. -s
winberstainli i unzitiger trftbel 40.
eyn cleyn beseken (vitis, hedere, satn-
bud etc.) G. voc. -m hindbiri Symb. H.
*f Acira 5. Acialis.
Acitabnlum
Acntns
A> ac-citabulnm saiten spil 40.
acetabiüa hant toghe sanghes 37.
* Acitare sauffen (aus sauern sim.
umgeä.) 33.
*tAcol-a s, Accola. -eya s,
AquUegia.
'^Acomentator. acommentarijs
houerichter F. a. 14:20. eyn besceruer
(besteruer? aus besc^uer = bescriuer)
, in der ee 37.
* Aco-, arti-ncilla i. alchimilla,
pes l Planta leonis, gr. lencope-
dion synauwe 0. san. ergantüla
(unglossiert) 42.
*tA- s. Ci-conia.
♦fAconit-uin eiter gift 40. 48.
cr&cze wrcze 40. -a L herha venenata
l genus aspidis venenosi Br, vorghiftich
crud; aconica eyn slange 37. alco-
ni-ca herha venenata 33. -ta vergiftige
gecrude 81.
Acor {alph. acer) cham P. V. ater
win ank {^ka.n'f undeutlich verießert)
32. achoresder anspring 43. (cf. Gloss.
Add. V. c.)
Acorus i. spatella, glaspatella,
pyperapium geel lilien O.san.
Ac- a-quiescere mit halten 30.
erharen 29. gehorsam sein 34.
Acquirere vorerwer-fFen 27., -ben
76. erwerben, herfursen 45.
*t Acrarium eyn stede dar ghelt
grauen is 37. vrm. aus aer-, vgl era-
rimn ilocusubiseruaturpeccunia76.
Acred-o s. Acrimonia. -lüa s.
Accedula.
Acrimonia wreetheit int aenghe-
sicht; starckheit, moedicheit G.voc.
behendicheyt des sinnes 37. raj^e Ei.
acredo siiri 29.
* Acrisi-ä s. Aorasia. -ma, -nns
etc. s. Acrizimns.
Acriter s. Acer. Acerbus.
Acrizimus. • acrismus (+ chris-
ma?) götti brot 32. senft geheblotz
brot K. V. acrisinns senift gehebet
' brot 40. sim. 48. acrosimus surdech
I 38. acrisima sote brod 37.
• *tAcrocer-on. -aminaberghein
J deme mere 37. -iamen strengkeyt o.
S vorderpenig des mers 45.
*f Acrocopdines lychdorn V.tril.
acpochord-o, -um hangende war-
tzen Ki.
Acsi alzo V.a.l420.
*tActatacticata scrift der werk
de gescheyn sind in deme rechten
37. acta apostolornm das leben
der XII poten 34.
*Actago s. Attagen.
Actio mit rechten volghinge 37.
Actionarins ein fragner, furkauffel
i. penesticus 27. h&ker 37.
*t Actiualis etc. s. Actualis etc.
Actor sakwolde 38. werker 37.
werckmann, taelmann G. voc. sach Wer-
ber 30. anklager K. V. ein kleger vor
gericht 40. 48. schuldiger 3 3. pe-sch. 2 7.
Actua-lis schnei redig l chüen 27.
snelle dechtig l kune 7. l -rius i.
existens in actu wercklich 110. actiua-
lis, -rius res in actu werckich G. voc.
f Actuaria est nauis que velo et re-
mis similiter agitur Br. (vgl. actuarius
nr. 6 Gl. m. Gloss. v. Auctoria). schiflfe
40. naues actuarie holchun H.8.B.
Gf. IV 892. holechen Symb. B. 280.
(vgl. BM. 1708).
f Actuarius gerichtschriber 125.
*f Actuca s. Acuta.
Actus sbst. wurckung 27. tatt l
merckung (sie) 33. daat 38. ptc. ge-
sant; acti gesent, gewArgt 41.
*Acubitus {cf.Gloss.v. Accubitus)
s. Abduxorium.
Aculeus (angel) schöpht (Täterschaft
X Stift sim. Gloss.?) 33. weysel 34.
1. 2. stichhng Meg. dy hechel V.a.
1420. 8^ (s. Gloss.).
A- s. E-culeus.
Acumen s. Pin.
Acune-i, -us opper 37.
Acupicta eyn ghe neget kled mit
natelen 37.
Acus (nd.^natele38.22.*- ''•natel37.
Acus sprier 32. i. palea (vgl. Gloss.
h.v. Goth. Wb. A. 12) am, sprugern
P. V. eyn kaff 37.
Acut-a. ''9mm(M,(hdbethomo)H.
Ph. actuca sucht 32.
Acutus spiczig 34. 110. scharpflf
smeckig 29. sim. 30.
8
Acha
Adiüdicare
♦fAcha s. Alga.
t Acha i. virtus strength Gl. Äelfr.
Achaya eyn land in greken 37.
krief lant 45. achat kriechen lant 40.
achacia i.provinciagrede 7. 76,
'^fAchant-as, -iis s. Acanthus.
Achar-is genodin loz V. a. 1420.
vngnedech, -us vn anneme 37.
fAcharon ciuüas palestin^ que
cesarea postea dicta est Br. eyn stad
in pallacine (-ien?) 37. Daher cesares
40. 0, V. Acatium, mit dessen Glossen
amh 75. (Gloss. h. v.) die hierher ge-
hörige mischt, accaron ackers ciuitas
queetiam tolomaidra {aus Ptolemai-
da) dicehatwr. mhd. äkers frz. Jean
d' Acres = Akkon, Ptolemais.
*tAcha-riis s. -ris. -t s. -ya,.
-te^n -teron? s. Acatium.
*A-, ar-chatonia rechticheyt 37.
t Acheon schinende 37.gr., i. spien-
dens lat. et die. equtis sölis Br. 76.
Achillea coUon croch (croh cpo-
cus); cf, nymphea id.; i. q. elio-
tro-phns sigel-hveorua, c/.-pia-hver-
pha Dun.
*tAcIiiiii-e (merwunder) merfra-z
(,.Aristot.") Meg. -as -ß 50.
"^^fAchiiiiias s. Architemea.
Achinus eyn koter 37. achiuus
en ketter 11. (Gloss., hierher).
*tAchipera s. Aiaticipa.
* Achiton est natura seruiendi 8. 45.
de natur to volende 37.
^Achiuus s. Achinus.
Ad to, an 38.
Adam adam vnde is de erste myn-
sche den got schoup 38.
Adamas. adomas adomant 29.
34. adamas de montihus nascitur qui
sunt quasi legechte („st. leymechte^'
Beuss) et velut qticedam cristallus glas-
echte, et ex eadem leym quoddam ge-
doße qtmsi cor dliiqmndo oritur magnce
fortitudinis. ipsa leym etc. in modum
krisolo. H. Fh. Vll. legech = leyych
petrosns, von leye petra 147. (s. u.
h. vv.), woher au/ch leym au^ leyen?
"^t Adango xi ctom nodeghen 37.
i.e. angario 76,
Adaquare trencken, wetten 31.
64., w. nicht eu nd. wetteren Gloss. h. v.,
sondern aus hd. wette (wettiJFV. 114:45^.
wett. wfede) Vieh'tränke, -schwemme.
Adar (hebr.) de mers ma*n 37.
*tAdastr-a s. Adiantos. -ia
s. Adrastus.
♦fAdbucus s. Aduncns.
♦fAdcapillacio z& de gemelcze
41. Zu gemelze pictura Gf. II 418?
aus gehelczen, vgl. capulus Gloss.??
*tAdcliui s. Accliuns.
*tAddeps s. Adeps.
Addicere czw hauffen 27., zu hauff
33. sagen.
* Addicere s. Adicere.
fAdelfus eyn bik terencii 37.
*Adelheidis. alheydis alheyt,
aleke 38.
fAdempcio bethuginge 37. (d,i.
Vermächtniss),
* Aden huflialten etc, Gloss. aus ac-
te, obgleich aflerantra na%e an adi-
antos steht.
*t Adeps (cf. Ador.Medulla.)smero,
vnsled H. S. D. unshth Gf. VI 791.
cheren mel 27. choren mel 33. velt/-
cheyt der erde {cf. Ador) 37. addeps
faistin 41. adipe vaistam IndersL
Hs. adepa feiszekait 40.
Adeptns irkrigin F. a. 1410. sim.
13. erarbayt 27. her arbeyt 7. erbor-
ben 3. (br) 33. herfurst (adipisci her-
werben ; vgl. 0. Acquirere) 45.
Adera etc.s. Adria.
Adherere to holden 38. 22.
Adhortari to - raden , -hissen,
-stocken G. voc. sim. 132. Vgl. Gloss.
V. Incitare.
Adhuc von hinnen 30. noch her
i. abhine 29.
*t Adiantos l adrantos mürrute
40. adastra meswurcz (ra aus n)
34. adiatos s. Capillus veneris.
Adicere czu wertfön 27. addicere
id. 33. adicias du zu wirff 41.
*tAdim s. AffodiUus.
Adinuentioneuwesunde V.a.l420.
*Adiperum nd. tecke Gloss. 37.
*tAd[ra s. Adria.
Adiüdicare richten mit red (recht
Gloss.) l verdenken 33.
Adianctns
Adripias
1 *tAdiimctiis s. Adoncus.
I *Adlegare (in den Voce, ex qiu>
1 von allegare unterschieden) i. ad-
i mittere, 1: alienare Voce, e. q,, l alige-
i nare zulaßen 45. zu- 110. y toe- G,
voc, -senden.
*tAdmater (c/.Adpater)thotaÄ S,
l D. tota Vind. vgl. Gf. VI 381. BM. III
l 52. Gloss. vv. Patrin-a, -us. gottele 40.
i gota, gotta Gf. IV 154. vgl Sm. II 84.
göttel etc. commater Gloss. h. v.
Ad-, a-minicnlum fu- 27, fue-
I 33. -dernüss etc.
t Administrator dener 37. ein
dienstman i. adornator 76.
*tAd-, per-mittere staden, to
, laten 38. a^nis-sum ein bog tat 52.
-Sarins, -arins 45. schöner (am so-
mer) 45. stüthenkst P. V. stut hengst
9. -snra eyn tijd wan de koy mit
dem ossen lopet 37. (sim. Br. 76.).
gimisgida Pf. Grm. XTÄ 33.
*t Admusicatns (cf. Musa) dicht-
ter 41.
*tAdne-ctere, -xio xui xnm
to wynden 37. -xo ni l xi xnm
i. aligo 76.
*Adolator s. Adnlator.
Adoler-e wassen o planezen 45.
wachsen, prennen, opfern 52. -ent
smaktent 41.
Adolescen-s iungellinkch, -tnlns
ein iungs mensch 27. -tia iugent,
iuuk-chait, -fraw 27. ain iung frow 76.
wachsung 29.
"^fAdomas s. Adamas.
*tAdomen eyn dejl van eynem
swyne 40., verm.aus abdomen, doch
= ademon qaedamparspord 76.
*tAdometns wlborden 37.
*t Adon-aria, -ns5. Adore-a, -ns.
*tAdonns eyn lef hebber 37.
adonis i amasius veneris Br. etc.
Adopt-atns czwgesaczt erben t
czwgebunscht erben 27. -io (cio) ze
wünschend 41. -inns zogewunsciter
H. S. Tr. zugwnceter Vind. zugewuns-
geder D. -cheter son 48. zügewusteter
sun 40. erwunschet(r/.I50^. vt ghe-
koren 37.
Ador waissen mel 40. waissi mel
DiefenbMch, Novuni gloiifiariuai.
32. meltunst P. F. vet van meel of
speltcoern 6r.t;öc. vetticheyt /rwwen^i
{cf. Adeps) 37. i. adeps kern mel
faisse 29. chermeel 34. rocken mel 30.
^Adorastns s. Adrastns.
*tAdorbicnlaritate sinuelin 41.
vgl. Gloss. V. Orbicularis.
*Ador-ea i.sacrißcia heyig don
45. adonaria ( X donaria?) opper 37.
Adorens i. triticens etc. Gloss.
adonus i. triplicins eyn trifildeger
(umged.) 45.
t Adornator s. Administrator.
Adpallare. adpellare i. cellare
l vectare helen 45.
t Adpater (cf Admater) thoto H.
S.D. toto Mon. tote i. patrinns
Vind. gotti Gf. IV 154 gevatter 52.
wetterin 40., w aus v st. pf vgl. pfet-
tern aus paternus, patrinus ? oder X
admater, vgl. v. Commater ? ?
*t Adpellare s. Adpallare.
* t Adpreflnitnm vorge endet 41.
fAd- s. Ap-prehensio.
*t Adprim-e l -nm i. valde Voce,
e. q. Gemmen, -o zu dem ersten 45.
l apprime U. c. (cf. Gloss. h. v.)
t Adproposita zu den uorgeleten
41., st. vorgelegten? vgl. propo-nere
vorlegen, -sitio Vorlegung Gloss.
*tAdra s. Adria.
*Adragis. andrag-is,-oburgele45.
*t Adramen eyn horch 37. adre-
mon (tadromon 76.)castrinomenBr.
♦fAdrantos s. Adiantos.
*t Adrastns alp V. a. 1410. Gloss.
adorastns eyn alf ; adastria ghe-
lucke 37. adrasita gelukch P V.
andrastia scharpe weghe 37. (vgl
Abrupta).
* t Adria sqq. Gloss. adira i. mare
mer l regio; ader-icnm steyhet (sie)
mer; -aticns a nm i. petrosum l
focht 1: schemeheyt 45. adera l adrea
meer; adra eyn stein; aderaticns
steynhaftich; adritnm dat steynighe
meer 37. adricnm stain wasser 32.
adriaticns velset 52.
*tAdriatica l malnm terrae
galluc Somner.
*tAdri-pias5.Atriplex.-tum5.-a.
2
10
Adroges
Afficere
•f Adroge-s hüsschaflfenerin 48.
-a husschafnerin 40.
tAdrnino aui to runen 37.
Ad-, as-sistrix denersche L as-
titrix 37.
Adnena zuk&mling 29. fremder l
herkomender man 40. sim, 48. 75.
vt lender 38. elende 37.
t Adaentinas qd. mons Rome Br.
eyn berch 37.
Adaenti-tias, -cias vromede 37.
-cas fremd newer sankch P. F., vgl.
adaena fremd nufank 13. und Gloss.
w. Aduentitius (\1. 65). Nouitius.
Adaentas domini advent 38. 5^.
Adaers-am, wider wärtigchlaich 33.
l -as i. contra tegen, wedder; -as
enteghen, ieghen; exadaerso, ex-
opposito tegen, iegen 38.
*Adaesperare abenden 27.
*fAdaictaalia alles dz man gnu-
czen mag 41.
*Adaitare zuvmiden (v st \\
vor; :vitare) 45.
Adala knutt 34. cnutte, ein cnop
vp dem vlasse 38. sim. 109. (wetterau.
knotte aus knutte /.^. einknoph 27.
52. l slüssel ryem 27.
Adala-ri smeycken, flatteren G.
voc. smotteren, leuecosen, vleseken,
(w.u. vleseker, le uo kosen sie) 38.
czw tüttelen 1: smeyhelen 27. -tio
falsch lop smacheyt (umged.) 45.
pös red 52. -tor czw plaser ib. ein
czw tütlär t smaykch när 27. zu tüt-
lär 33. adolator smecher 37.
Adalter-ari, -iam er (sie bis)
prech-en, -ung 27. -iam ebroke 38.
Adaltas pesten-diger 27., -tiger
34. beschendiger (sie) 33. be- 29., pe-
34., ge- 32. -standner. old van jaren 37.
*t Adamare s. Adanare.
Adambrare pedekchen, peschay-
peschyrmen 27. bedenkchen, bescha-
ten, beschiermen 33. bedincken, be-
schinen, beschatten 45.
Adanare czw samen tun 1: verainen
27. adamare czu sam tun l vera-
nien 33.
Adancas. adbacaskrum 37. adi-
anctas {alph. adu-) heckecht 45.
♦fAdaocat-as schulte 38. haupt-
man 52. uageth (sab-a. afteruogeth)
Symb.B. faut o. eyn geruflfener; -a
fautin 45. -i dy voytleuder 125.
Adasqae vncz dahin 29. pizz nw
27. bis nun 33. bieg here 45.
*f Aelam eyn lik hus {ef. Porticusl
37. aelam porticus tempUdicitur 76.
aelamoth vestibulum Gl. m. hebr. eläm
(D^N, Dh^^)porticus.
♦fAeminacia ^. Aeromantia.
* t Aera eyn goddynne der lucht 37.
tAerarias s. Erariam.*
Aeromantia cokelye G.voc. vor-
sagung vß der luflFt 45. ae- 52..
a-remanticas der do war saget vj
der lufft 45. czawbrer 52. aemina-
cia wickerige 37. aremantiai. dini-
natio ete, V. e. q. B.
fAestas s. Estas.
fAe-Ä. E-thiopia.
Affa. affala i. tdlpa eyn wind worp
37. affela scher,, wisel 52.
Affabilis aus sprechleich 33. ge-
sprachig 34.
*t Affa-la s. Affa. -son s. Moso/
♦fAffatamas fieren 41.
Affatim, affectim 33. sprechleiA
27. 33. flechlich o begirlich 41., X
aflfectatim sim. vgl. mhd. flehelich?
ffatim i. habwidanter 35. Br.und Ff.
ex quo trennen oft ganz affatim i. fa-
cunde und afatin sim. i. habunde cf.
aflfari ete. Bie Gemmen glossieren ein
affatim dureh valde.
"^Affatas to ghe sproken 37. vil
reder (vgl. Gloss. v. Aflfabilis) 41. sbst
eyn redde 45. Zuspruch 52.
*tAffect-are etc. s. Afficere.
-im s. Affatim.
*t Affela s. Affa. -rcfflo s. Af-
farcilare.
Afferesis. affores hauphleich P.
V. (ef. Gloss.).
*tAffertan-a, -as s, Affrican
-a, -as.
Afflbala-re vmbgeben, zu knüpfen
52. -tas zw knupflFt ib. gheknoped 37.
♦Afflca s. Alphita.
Afficere wegeren (we- dioH. = be-)
Affidere
Agaricns
11
i. affectare 34. aflciant gemachent
41. affect-us begirung; -io verand-
rung des leibs 52.
Affidere trew geben 52. sim, 75.
Affidoxe s. Affrixe,
Affiduciare versekeren, te gheloue
doen G.voc.
Afflni-s vrund 37. gemages kind
29. kelmog t nachgebure 40. sim. 48.
{y^propinquiisals Verwandtem. Nach-
bar ? Eher adfinis etymologisch gedeutet ;
so auch Gl. m. v. Affinis. kel aus ken?
vgl. npch BM. II 12 v. Konemäc), -tas
magt-, frewnt-schaflft 33. vrunschup 37.
*Affla i anima 37. 48. anirnal g'öT.
76. (cf. Affa, X afflare, cf. flatus zele
8.?). sele 40. 48. Gf. 1195 führt afla
anim^a Gl. Blas. u. Gl. Gram, als ahd.
Glosse auf, mit vagen Vergleichungen,
Afflat-us gesmak, ussprechung, au-
tem 40. -a gebla"sen 41.
Afflectere zu piegen 52.
Affligere (c/. Confl.) erstörn 52.
zu slisgen (aw^affluere zu fl.) 45.
Afflnentia genfiht 40. genfichte 48.
t Afflnus i. habundans wlhaftich 37.
* AfFodi-lum, -tum eyges wid 37.
affudillu^i das weiz in dem ay 33.
sim. 27.
Af-,as- (Rawl) -fodillus golt-
wortz, Marg. wilde swerteln 0. san.
golt wrcz l wickol 40. 48. (Verm.
wickol aus nd. witkol brassica X
witlok affrodillus 47. d. i. weißer
Affodill wegen der lauchartigen Blätter ;
vgl. u. und Gloss. w. c. und vv. Albu-
tium. Centum capita.). vude houe Bun.
asphodellus wode houe {aus rove,
vgl. Hasta regia) Cock. adim golde 47.
*tAffodil-tum s. -lum.
*tAfl^oUo s. Afl'ulo.
* t Affor-are s. Affurcillare. -ess
s. Afferesis. -isa s. Affrodisia.
* Afforus ain klain vischel Meg. tu-
ronilla l aforus stekele 38., cif-
forus stichling 34., ciphanus stich-
lin 30.
*tAffoson s. Afoson.
*AffWc-ana, -ona i. littera 37.
ein püchstab 27. 33. afltertana eyn
buchstabe 45.
Affricanus i. negociator weruer
37. aMcanus {cf Gesticulatio) l in-
cola africe Br. cf Gl. m. h. v. affer-
tanus i. XL. l subiugator afferire re-
gionis wulg. eyn werber des landes
aflFerrie 45.
Affricus westirsundirwint H. S. D.
sim. Tr. west sudro**n wint 40. sut sut
west 38.
*Affrisa s. Affrodisia.
*tAffrixe zynne 37. 0u Affidoxe
i, sententie etc. Br. 76. (Gloss.Jf
* Affrodisia. afforisa tracken
wurcz 32. affrisa drachenwurtz 48.
drache wr°cze; affnsa drache wrcze 40.
* Aflrodita eyn morghen Sterne 37.
Affa- s. affo-dillum.
*tAffalo 37., affoUo 76. i. leuüer
tango.
* Affumentum stawdechlhek pusch
P. F. dornhecke 17. 45.
Affurcillare. affercillo aui i.
concussio ; affuremo aui i. suspendo
37. afforare i. concutere zusamen
fligen {aus slagen, vgl. 76. Gloss. v. c.) 45.
*t Affusa s. Affrodisia.
^fAfilona s. Auellana.
Aforismos s. Amphorismus.
t Afoson Br., affoson 76. i. mi-
nister crudelitatis. affason eyn juwelk
knecht 37. X agaso?
A- s. Af-fricanus.
*Agacia s. Aristolochia.
*t Agag-ulahürer40. -olalagula
fräs 52.
^Agalus s. Agolus.
Agamus eyn weyde man (umge-
deutet) 37.
*Aganoe. agaona^. hirczezunge
(fehltbeiBM. vgl. Gloss. v. Ceruiglossa);
agonia wiuerin wrcze 40., atts wurm w.?
*tAgantus s. Agaricus.
*t Aganus {aus agonus) ane win-
ke! 37.
*tAgaona s. Aganoe.
*t Agap-e arm Itit län 32. armer
lüde Ion 37. -itus leflf 37. -icus i.
dilectus 76. -eta, -etes i. lenocinator
Pap.
fAgareni frömde 52.
Agaricus. agätus dannenswam 40.
12
Agarista
Agnosperma
*Agarista eyn dankynge 37. i.
gratiarum actio 76. danckperkait 52.
Agaritudo angst 52. KL
Agarus {aus agaso?) loper 37.
lauflF i. cursus 52.
Agaso wurde zu agaron minister y
officialis 142 Anm,^ daraus agoro sim,
Gloss. — eyn esel herde 37. agaz-o
52., -a esel-hertter P. F., -hueter 52.
assago ross hirte 40.
*tAgata aghete, eyn vrauwen
name 38.
Agates eyn agheten- 37., l gha-
gates aghe-, berne- 38. -steyn. aga-
thes ag- 29., ayter- 27. -stain.
*Agathia s. Accasia.
*tÄgatic-ia, -io 32., -a 45. gold-
32., hole?- 34. -wurez. golt-word 37.,
-worcz 45.
*tAgaticos (Xagap-)liepleich52.
*tAgaz-a, -0 s. Agaso.
* t Agell- US ackerlin, tam, bergelin,
bogel (Xagger) 45. dorp 37. -um
klein äckerli 40. -arius s. Agrarius.
♦fAgena ä. Agina.
Agenel pl, opfer 52.
♦fAgen-ologia, -elojjra {aus ge-
nealogia) geslächt L natio 52.
Agere. agens {piscens Petrus)
iagonti 48.
Agger huffe 1: rein ande graben
40. eyn huff erden 45.
Agge-rere, -runt zemensamlunt 4 1 .
{vgl Aggregare). -stus sammynge 37.
Ag-, ac-grauare beswaren, swar
maken 38.
Aggred-i. -iens zu ga"nt 41.
Aggregare zemen samnü 41. (un
altschwäbisches Suffix aus älterem 6n;
vgl, u, a. Mone Änz, VIII 491.; hier
Aggerere. Furor. Respirare.). -agre-
gentur gesamnot Indersd.Hs.
* Aggutturari. agulcuborare
würgen 27. agucu-binare id. 45.
-Inare erworgen 33.
*tAgia s. Agiauia.
*Agial-ai. -ey kriechen, -ea kr.
laut 40.
* Agiauia balkun i. locaper quaead
remiges acceditur H. S. Tr. agia bol-
chin jD.
Agilis (c/. Subtilis) tettüch 31.
getetig 29. arbaitsam 30. 33. beschef-
tich, wacker, aurichtich 38.
Agina. agena eyn hoel dar de
tunghe in gheyt in der waghe 37.
Agi-, -ay-ographus scriuer der
hilgen scrift 37.
Agy-os, ayos 29. heilig 29. V. a.
1420. aye hailik hailik 41.
*f A- 1: e-gistadium du. eistetin
sim, Gf. 1500. VI 642. agistidium
eistette 40. astasia aichstetten 32.
Agita-reylen, wercken(: agere) 45.
dickwijl iaghen of roren G. voc. iaghen,
ilen, hasten, tauwen, clouken, i. fes-
tinare 38. -ns geiaget; -bit wird
geaiget 41. -tarn geaigot Inder sd. Hs.
-nter iagenleich 33. -tor wagenman
52. reit wagner 40. reitrihtil i. au-
riga Gf. II 418. Vgl u. a. waginari.
reit-w. carpentarius Gf.I667. au-
riga wagner P5. {sim. agitator Gloss\
aber reitwagen 40. Sum. vgl. BM. III
645. u. h. V.
*Agla s. Alga.
Agmeu zogende heres kra?l 4f.
sim. 48. schar l gleich 33. agmma
gisemini 48. 1
Agnatus neflfe ex parte patris i(}. '
mach , angheboren i. cognatus 38. |
vatter-mog K. F., -mag 93. pl. fader-
maga Erf. Gl. maghe 37.
Agnellus lamb 29. angellus lain-
pell 34.
*t Agnes eyn edel steyn l pr, no-
men virginis 37. angnete, eyn vrauwen
name 38.
Agni-, ana- (X cyno-) -glossa
hundes -1 schäflF-zunge 40.
Agninus lemmern, also eyn 1.
pils 38.
*tAgnis s. Anguis.
*Agni- s. Agno-sperma.
Agnomen onam der eim von ge-
schiht (ab euentu Br. etc.) wirt 40.
by nam 29. to-, by-name i. cogno-
men 38.
* Agnosperma seluienbladir M, ä
D. salbeiunblat Tr. salh-, sabei-un-
bleter Gf. VI 189. salachen blat 40
Agnns
Alacer
13
(richtiger als dalichen blat agnospe-
rina -48.) aymun salueygen blomen
37. hierher?
Agnus lemli 40. a. castus daz
käusch lamp Meg, schaffmulle i, salix
marina, arbor abrahe O.san.
*tAgo s. Agon.
Agolus. agalus eyn hcrde staff
37. t agolum schuppe, speet G. voc,
agolium hertter cholbem P. F. hirten
kolb 52.
Agon 48., ago hinzug 40. 48.
tod 40; tods not 32.
*tAgonia s. Aganoe.
*tAgoni-a sei züg 33. der sewe
(sie) scheydung 45. uuliz, strit H. S,
D. -zare flizan Gf. III 778. -theta
(v, Sequester), -tera eyn anherder des
kiues 37.
* t Agonstafll-en morchele 48. -on
mortele (sie) 40,
* t Agoremus vroraede 37., m Ago-
ranomus?
*Agornes woluesuurz Sum., zu
Aganoe?
*Agoro 5. Agaso. agroeynhus-
man 37.
Agrariu-m ackerlon 52. 76. -s
\ agellarius bfir 37.
Agrassum fräuel 52.
*Agrest-is wilde, also crut is 38.
-ibus von den weiden 41. -arei.jper-
cutere slagen 7. 45.
* t Agrettas (e ? o?) i. qui sponte
intrat ignem 37.
Agricol-a {cf. Bus) buman, -is den
bulütten 41.
*tAgi'illa s. Argilla.
*f Agrimonia denicleta Wirzb. Hs.
broch- 40., brach- 48. -krut. sticvyrt
Somner. garclife Hb. l argemonitis
sethelferdWnvyrt Cock, agr. alpha
eathelferthing- l glof-vyrt Dun. alfa
sedhelferdingvyrt Somner. agramonia
agramün 32. argemen lettache 40.
(cf. argemonia leticha etc. Gloss.).
*tAgrion breme krut l bannen
fus 40. Vgl apium rusticum, silvestre
(143. lay^Lov) brennekrut Gloss.; api-
atellum bremenkrut etc.; u. v. Apia-
tellum.
Agriophagi. agrofaicte lüde de
nicht den vlesch en eten 37..
tAgrippina koUe du. 40. agri-
pina eyn kolue (sie!) 37.
*tAgristuni s. Angistrum.
*Agro s. Agoro.
*t Agrofaicte s. Agriophagi.
*f Agucu-binare, -Inare, agul-
cuborare s. Aggutturari.
*Agula s. Agagula.
Aianea. ayemina leste bitte in
cogitu 37.
*tAjatus s. Ajathus.
*tAye s. Agios.
*t Ayemina s. Aianea.
*tAynum s. Agnosperma.
Ayo, inquio chosen 34. kosen 1 . 29.
*tAyos s. Agios.
*Ayson s. Aizoon.
♦fAitiotidus s. Arciotida.
Aizoon. ayson husswurcz 40.
Ala uuiederich Symb. D. vetich,
9chsse, schar 40. alarum wetdachen
41. aula vch|} 32. ala vettach, fich-
sen, arm ; vettich, est instr. musieum
magnum cordatum habens figuram ale
magne (unser moderner Flügel ! vgl. auch
vetach = Flügel v. Posticum) K. V.
voghel 37. alares Gl. m., alanes 148.
i. equitum türme.
Alabast-er wyd mormel steyn 37.
merbelstein 52. -rum eyn saluenbusse
ib. edel salbe 41. eyn bosse do mer-
inel steyn in lijt l que facta est de mar-
more 45. mermerbusse G. voc. durch-
schinender stein 40. mulstain 34. stai-
nein möser P. V. alabaster 29. allabas-
trum allabastar; alplastrum straul-
stain 32., vgl. M strahlsteine wZ.straal-
steenen belemnitaeNemn.?
Alabrum garenrockchen P. V. l
i. q. albrum {alph. alab-) 40. haspel.
allabrum weife 30. aUbrum wirun
H. S. Tr.
Alac-er gezaler H. 8. Vind. froMch
45. snel 37. -ris licht 37. 45. G. voc.
leicht 52. 110. snelle 45. -er schnei;
-ris frölich 31. 64. -er frolich; vo-
gel (X alager, aüger!) 40. -riter lich-
tehck G. voc. leichtlich HO.
14
Alager
Alcion
*f Ala-ger s, Aliger. -Ite 5. Alx.
-nda ^.. -uda. -nes s, Ala.
"^fAlapa, oß allapa, alaphus (v.
Colaphus) backen-slach 37., -streich
30. baggenslag 29. maul- Oe. F., mul-
(colaphus hals-) 32. -streich, maul-
slag 52. mauslog (sie!) 34. halsblek
V. a. 1420. alapus hals slach ; eyn
den me mit v&sten sleyt vmme gelt 37.
Alare, alarare 33. arm aws recken
52. zu rehsenen 155. ranggen 29.
rawflfen, stumphen 34. churzen als
man dy vogel churzt 27. 33. den fo-
geln die federn kurcz machen 45.
halo i. Spiro l brachia extmdo 37.
*f Alashaselwrcze40. at(5asarum?
fAlas GLm.pl alates, mr. ala-
tas i. alas habentes 142.
Alator vechter 74. vorher; pres-
sor id;wechtero. drucker 40. pres-
sores {vertat genus) uahare H. S. Tr.
Gf. III 410. Gloss.v. Pressores. Bei
Papias stehn vestigatores, indicatores,
alatores, pressores als ,,officia'' der
„venatores" neben einander. Gleichen
Ursprungs (aus vahare) sind wol die
obigen jüngeren d. Glossen; doch vgl.
auch vorsther (wie walther), vorster,
yeger forestarias; fursther neben
vorscher, weydman indagator (X i^-
dicator Pap.? indago bedeutet sowol
erforschung une forst, hag, hainwalt
sim.); fursther, forstmaister econo-
mus; varster calo.
Alatns geuloghelt G. voc. geflügelt
110.
Alauda (cf. Alumba). allauda le-
reke37. aläda (aZpA. alauda) lerich 40.
*tAlba s. Brucns. Albea.
Alba alb K. F. alua alue, eyn
miswant 38.
Albaspina hagedorn 40. 48.
*tAlbat-arius 37. i. q. -or Gl m.
(Gerber) s. Parmentarius.
Albea elue, eyn water in sassen 38.
alba elbe H. S. D.
Albedo wissi 29. wissikait 30. weys-
hayt 1. 34.
* t Albertus alebrecht, eyn mannes
name 38.
*t Albica. albeta eyn visch 37.
Albidus (cf. Gloss. Add. h. v.)
blanc ros IL S. D. candidus equus
id. ib. sim. Gf. III 254.
* t Alb-0 s. -US. -rum ^. Alabrum.
Albugo(c/. Alumen) witouga Symh.
D. 261. (a. Ed.) wißa in oculo H. Ph.
augeweissin, estclarita^oculorum; item
pro tenui poUicula pupilli oculi obtensa
que impedit visum augenfel K. V.
t Album grecum hunßtreck 32.
(officinell, noch nhd.)
Albumen ayger-klar 32., -klor 30.
dar im aug 29. eiger klar 40. 46. eyges
wid i. albugo 37. allumen eigiswiz
F. a. 1410.
Alburnum spint, spin KU spint
inden holte G. voc. Vgl Gloss. h. v.
BM. 112. S. 510 V. Spint. nhd. splint
m. id.
Alburnus eyn af god 37. idolum
qd. Br.
* Albus, albopuechderiarczal 52.
*t Albutium golt wrcz l wickel 40.
Vgl 0. und Gloss. vv. AiBFodillu-m, -s
für die Vermischung der Glossen.
t Alcal acetum valens ad alchimiam
Br. ac. v. alchiniam essfch 40. alcaol
lac acetosum 124.
* t Alcan-na. -ia ertapheUO. alte-
rana verbkraut Meg. (64. 125. Gloss.
V. c).
Alcea weizpapel i. bismalva lat.
Meg. ybize 47.jsenkruti. verbena; al-
tes ybesce, wilde bappeln 40. altiaipsch
32. althaBa officinalis (Ann.) ybischa
H. Ph. altea ibesche 42. yschp i. ybis-
cus K. V. heryfuj^ (herba yfuß?) o.
ebich 45.
*tAlcedo hispida (Ann.) isen-
brado m. H. Ph. eisenhart Nmn. alce-
dro reier H. S. D.
*t Alceus s. Tucia.
f Aleides i. fortis etformosus Br.
altides id., eyn eghen man (st. nam) 3 7.
*t Alcifera s. Altifera.
* t Alcion merfogeli 40. mer fogelin
48. aluones pl voghele in dem mere
37. alloles mervogel 52. 75. alcio alz
m. (von dem alzen) Meg.
Alcole
Aliptes
15
*t Alcole t. aphthe 124. die
wyssen bletterlin in dem munde 51.
*tAlconi-ca, -ta s, Aconita.
*t Alches s. Alx.
*tAlchiimsta ärcz brenner 32.
alehemista golt meker 37.
^ Aldoninm s. Ascalonium.
Ale-a eyn worp taflfel 37. -ator^. -o.
^ Alebrega. alebroga eyn zael
37. en zal 23.
Alecto vngeruwiger 40. 74. quinon
habet regem (st requiem Br.) 40.
allect-o eyn pine in der hellen 37. -a
est qd. furia infernalis 76,
Alectorius hanstein 32. allect-
uario eyn steyn den de hane telet 37.
-orius (X allicere) lapis minnen-zieher,
-z&mer, dorumb da^ er diefrawen Iren
mannen minnenz&m macht, der stain
ist gewachsen in der cappän lebem Meg.
Aleger s. Aliger.
Alembicus. embicus ainer der
prent wasser hat 33. embilicus brenn-
hut 29. emplicitus prenheuet 34.
Alenacia. Scheler liest fr^, aleinas
st alemas 122^,
*tAlentidiiiin (Ed,) gamandrea
H. Ph. c. 124. ^
Aleo (g. onis) die. qui frequenter
Itidit in alea et perdit Br. (vgl. Gloss.
V. Aleator) rube (st bfibe?) 40. spiler
K. V. alo onis quisepein aleis liidit 76.
* t Ale-rna s. Alleluia. -s s. Palpa.
Ales amme L alompna 38. eyn
vodersche 37.
*Aleum s. AUinm.
*Alexandr-a, -iawolJBFes-,hundes-
42., woIfs-, hunds- Meg. -krut.
A-, al-lexandria du. allexand-ri
29., -ren 30., -er 34.
*tAlf-a ^. Agrimonia. -eolus s.
Alueolns.
Alflcus ein alter 32. 74. 93. alsilns
der alt an dem schaflftzagel pret 52.
*tAlga wasserswam, scheftelhew
52. ein schawm 27. P. F. l ftim P. F.
der auff dem mer wirt. rarcholm herha
P. F. rorchkolben 4. sacher 34. riet gras
l wilde lathich 40. algamer merlins-i
40. -in 48. -e 74. (mer vrm. ai4S maris
0. marina). alge schem auff dem mer l
swertel 33. acha schume vp dem mere
37. alga ags. uuac Haupt V197., st
uuar Gloss. waar sea-weed, engl, wore,
woore Bosw. agla i. vlna schilp 38. i.
carex schleff 74. aluo onis dodder
cule (d. uitellus) 38. (vgl. doderkolbe
etc. Gloss.).
*t Algapare s. Arapagare.
*t Algea flotvyrt Dun. (fleotwyrt
Bosw.)
Algidus kolt 37. kalt, frostig 52.
*tAlgustrum s. Gurgustiom.
*t Alheydis s. Adelheidis.
* Aliaria. allicaria höre 37.
Alibi anders-wa 29. 76., -wo 30.,
-wore 38.
*tAli-brum 5. Alabrum. -bnm
s. -monia. -ctnm s. -etus.
*Alicu-bi iendter 29. vgl. BM. I
746. ierghen 38. irne F. a. 1420. -i
anderswa 52.
*Alidus s. Alitus.
Alienigena ein fromcz mensch 27.
*tAlietns wannywech, krecz 31.
stutar (sie?) Wien. V.nr.401 Hoffm.
alienns stochar Wien. V. nr. 399
Hoffm. aliens wildehauich H. S. D.
alictum eren-griez Vind., -griz Mon.
alles arangrioz Ho. 64.
*t Aliga s. Halica.
Aliger gefigel 29. geflugt dyer 34.
alager gefugel thier 30. aliger eyn
juwelk voghel; aleger ein voghel
dregher 37.
* t Ali-go s. Adnectere. -mentnm
s. -monia. -micum s. Almucium.
Alimones voderen 37.
Ali-monia almeze; i. -mentum,
-bum vodinge .37. -mentnm f&r-
ung, spisung; -monia lipnar 40.
BM. II 385. lipnara, libnar etc. Gf. II
1103. -mentnm lijfneeringhe KU
*t Alioph- 75., aliop- 52. -ilarios
gauckler.
Aliorsnm zu ainer stat 52.
* Alioteca s. Allotheta.
Alipes snelles ^s (aus ros, X vfis,
fujj pes ?) 40. elipedes snelleperde 37.
*t Alipiado s. Alypnm.
*tAlipt-es wnde arczat 40. eyn
boze erste 37. -or noit- 48., nach- 74.
16
Aljrpum
AUotheta
-helflfer. -e noch ald fer 40., vll X äe
aliqua parte i. alicunde Br. sim. umge-
deutet {in nah oder fern). Vgl. n6t-,
arzät-helf&re BM, 1 682^.
Alypum (cf. Coccognidium). ali-
piad-es Sum,, -o i. laureola, herba
catholica 40. cigelinde II. c.
Aliphanus eyn zoghe hörn 37.
*t Aliqua-le etc. ichte-, ichtes-wat,
-talain ichtes-icht, aliqui-d -wat, -s
-welk, iowelkc 38. aliquä-diu icht wat
langhe tijts, -tos icht groet, -tum ichtes
wat G. voc. -tinus ettelich wez 45.
aliquatinus etwenne 41. aliqui-s
etleich 33., ein ygleicher 27. mensch,
yegleicher 34. ettlicher 29. -d ethsch-
liches 30. aliquo-d eczleich 34. -t
etschlich 29. -rsum zu etlicher stait
45., stat 75.
*t Aliquotulus s. Aqualiculus.
AUsoriuin eyn snide mest 37. sim.
18.. Aaxariam s. u.
*t Alisterus sarchfer 40., at^ aus-
terius sarfer, scharfer? vgl Gloss. h. v.
Gf. VI 278 ff.
* Alitu-do vettecheyt 37. -s speizz
33.
*Alitiis nr. 3 Gloss. alidus sues
hören 52.
* t Aliaiam s. AUuuies.
Alius ayner von viln ; alter ayner
von czwaygen 30. sim 64. aliunde
anders wa 41. 7^.
*f Alkekengi boberellen 0. san.
boborellen, schlutten etc. i. solannm
vesicarium 143.
*AUa s. AUo.
* f AUa-brum s. Alabrum. -pici-
nm s. Alopicia. -pMli s. Allophilus.
f AUatnin bracht 41.
*t AUauda s, Alauda.
♦fAUebarestadium H. S. Tr.,
allebar Studium (^w.') 40. halberstat
cmhemipolis halberstaed 125.
*t AUebrogra s. Allobrox.
Allee haring, hering 38.
* Alleetare i. vocare l zu pachen 52.
Alleeto s. Alecto.
*f Allect-orius, -uario s. Alec-
torius.
*f Allectus i. palam electits l con-
firmatus (cf. Alleetare Gloss.) Br.
openbar ghekoren; eyn birbe (Fisch-
tiame; X allec?) 37.
Allegare vß kaisen 30. zünemmen 29.
Allegoria (das puech) von der
kristenhayt 34. ander rede 37. alogaria
ander red 30.
Alleluia, Alerna 40. hasen-
ampffer 32., -ampher40., l ele-empflfer
K. V. (ele aus cle, vgl. das Folg. u.
Nmn. V. Hasenklee), kukeßlauch i
panis cueuli, die suern clee 0. san.
*t Alleotheca s. AUotheta.
* Allere lui caret supinis i. dolere
truren 45. i. delere abtuen 52.
Alleuar-e. -ent sint uiBF herhept 41.
Alleum s. Allium.
AI- s. A-lexandria.
*t Allicaria s. Aliaria.
Allid-ere. -it schlaht 41.
f Alligatura s. Ligatura.
Allium knoJBFlach 27. chobenalich
47. alleum 33., aleum 34. chnobleich.
Alloslijp-, wet-steyn i47.allaschlif
stein 40.
Allobro-x, -ges pop. franken 4ß
Broge i.ßdes; inde allebrogra i. alt
enatus in fide 35.
AUodium eigen 40. i.predium eigen
acker Symb. B. marichhoiBF 34.
*Alloles s. Alcion.
*A1- s. A-lopicia etc.
* t Allopid-a al 52. 75. -ia p. rauch
P. F. (alroppen pl. f. H. Ph.)
*t Allopius s. Alogus.
AUophylus est alienigena sicnt
philisteus Vv. ex quo. allaphili {alph
allo-) philistey (lat?) 40. allo-fllus
eyn vromede man 37 . -philus ein fromd
lieb haber 52.
f Alloqua s. Allota.
*Allosa. alosa p. rufolk, tr**ische
40., vgl. u. und Gloss. vv. AUosa. Allota.
Borbeta. Ceta. Perca. Porca. Nmn. II
3 ff. V. Gadus Iota mit vielen lat. und
deutschen Namensformoi.
Allota p. quappe 33. 37. chapp 27.
34. gropp 29. aland 32. schiein ; alloqua
tolb, gropp 52.
*t Allo- s. Alu-ta, -tarius.
AUotheta i. qtmsi aliena positio J?r.
AUox
Altarista
17
sim. alleotheca 76. alioteca l alima
possessio 35.
AUox s. AUiix.
*tAUa-bies s. -nies, -car s,
Alaear. -cirnn s. -ta. -men s. Albu-
men. -ta etc. s. Alata.
*Alluta wasche hafon o. yrderen
brait pfanne 48. (alluca?) wachshauen
l erdin bra°thaven 40. allucinni wesch
hauß {umged. aus faß) K. V.
*tAlluui-es etc. Gloss., -o sint
flucht, güsß 52. -as, -0, -um e.vn
vlod des waters 37. -o obirvloz F.
a. 1420. -um, aliuium 45. eyn groß
floß 7. 45. allubies s. Colluuies.
Allux gros loche ;a?/,9 zeche?) 40.
de grote ta BG. allox eyn grot ten 37.
Alma iunkchfraw 37. juncfruwe
37. verporgneu käuscheit Meg,
^ Alman-dina GL m. Ki., -us al-
niatin (gemma) 32., vgl. Gl. m. rr. Ala-
mandina. Alvanus.
*Alman- (aJph. Alom- 4?).) -ia
thfischenhmt; -i thvst (-sc?) l&te 40.
-ia dudisschelant; -us dudisch niyn-
sche 38. -Icum dudesch sprakc; -US
eyn d.; almonia d. Uind 37.
*t Almanus s. Almandina.
*tAlmas-ium winkouif i. merci-
potus Str. V. -um lyckouff V. a. 1410.
allmasium leythauff P. V. (th aus
ch 0. tk).
*Alm-icies etc. s. -us. -ouia s.
-ania.
A-, t ma- 38. -Imucium chorhaw-
ben 34. korroch 30. beiBFe, eyn cor
coghele 38. (vgl. Gloss.; nhd. befchen
a. d. Nd. vgl. Gr. Wth. k. v.). alimi-
cum eyn h&lle 37.
Alm-US helghe i. sanctus 38. -icies
l -itudo haylickait 52.
*f Alne-s s. Aloe, -ulus, -us s.
Alue-olus, -US.
Alnus erler 1: erlin bom K. V. arla
(a. Ed.)H. Ph. heriluni)?. Virg. eriin
29. erli 57. erelpawm 33. edlein, ver-
heßert erlein 27., pawm 27. P. V. elre
38. eyn elerne bom 37.
*Alo s.- Aleo.
Aloe alewede G. voc. alues 27.,
Dierenbacb, Noymn glossariam.
alnes 33. holcz das wol reucht alna
eyn sote roke van eynem bome 37.
Alogaria s. Allegoria.
Alogia oferfyl i. conuiuium Aelfr.
Alogus. allopius eyn teken dar
me wat corrigeret 37.
*tAlopicia scurf H. S. D. die
bare vßfallung, das hare vßfallen 0.
San. allopici-a vt settesch 37. -osus
ein glaczeter o. kal ; appiciosus oben
(X apex) glaczet 52. alopecia ver-
wandelinghe der har; alopana vt val-
linge der har 37. allapicium {alph.
allo-) gi'und Qihd. grind) o. ffihsin
animal (Gloss. v. c. nr. 1) 40. appica
eyn scaep ane wuUe; apiciosus kael
37. alpica ?. ouis 12. •
Alosa s, Allosa.
^Alpagus s. Arapagare.
Alpes die alben 4o. 52. dz lamp-
persce gebirge 40. montes alpye
dudische berghe 38. alpinas pirg-
inan 52.
*Alp-ica s. Alopicia. -inas s.
-es. -lastrum s. Alabastrum.
*tAlpogare s. Arapagare.
Alphabetum {vgl. Abecedarium)
bibell 33. der büchstaben Ordnung K.
F. sim. 75. ein bibel l da uil puch-
staben sten 52.
* t Alphanus. alphaurus eyn
valsch bodeler; halapanca loghener
37. alphinus falscher prophette o.
eyn panther 45.
*t Alphe-anum, -raro .9. Alnear.
Alphita. alphica dat erste ripe
körn; li.q. afflca ghersten meel 37.
*Alsa ./?. ill 32.
Alsatia. elzat-zia elzatzen, eyn
lant an dem rine; -icus elezetzer {eyn
vt dem lande) 38. alsac-ia eylsas;
-i elsasser 40, elsacia elsaten- G.
voc, elczeczen- 27., elsser- P. F. -lant.
elesacia elses 33.
*tAlsilus Ä. Alflcus.
Alsine medica (Ann.) hunsdarm
H. Ph.
*tÄltalis s. Altüis.
"^ Altanus h. buchswarbe 40. buch-
schwarbe 48.
Altarista altarist 29.
3
18
Altarpasse
Alx
* t Alt-arpasse s. Atrapassa. -ea
s. Alcea. -er s. Alius. -erana s.
Alcanna.
fAltercar-i crighen, kiuen myt
worden 38. chypfel, schelten, snap-
pen, chrieggn P. F. -e wortlen (wert-
len 64. cf. Rixosus), stryten 31.
altrica-ri schelten, chifelen o. schnap-
pen vunücz 27. -tio kifelinge F. a.
1410, scheldinge der Sophisten 37.
*tAltern-a tosamende; -ans twe-
ueld 37. -are ändert worl3e machen
45. vmmeczeychin F. a. 1420.
Alterut-er einer vnter den czwain
27. vnder-, -ris durch-ein ander 33.
* t Altes, altia s. Alcea.
* Alticula L 'parua altilis i nutrix
Br. eyn clene vodersche 37.
*t Altides s. Aleides.
*Altif-era, -fera 30., aIciferaF. a.
1420, keflfer Vv. a. 1410. 1420, wind 30.
Altilis. altalis zam vogel 40.
altilia dz gefügel 4L vederue, tarne
vogel also ghense 38. attilia s, Clauia.
*f Alti-sonus, -ssonus 45. hoch-
senger F. a. 1420. -lautig 52. eyn
lüde schreyer 45. hoo luder 37. -to-
nans id, 37. eyn lüde toner 45. ab
alta (voce) ein altist 125.
Allitndo hoghe 38.
Altricari etc, s. Altercari.
Altrinsecus anderlinge F. a. 1420,
ein a. 8^ anders o. hien vnd her .45.
änderst 52.
Altriplex droghenhaftich 37. eyn
wit zunger o. eyn liugenhaflftiger 45.
*tAln-a s. Alba. Aloe, -ca s.
Alata. -cus s. Alueus.
Aluear piutta Gf, III 327, (vgl.
Orimm u. Weigand Wtbb. v. Beute.
BM. 1 189.), bewte, bensfock Wim.
V, nr. 401 H. sim, Gloss. eyn ymme
stock 37. aluiar etc. pinkorb, sum-
per 52. sim, 75. aK, ale-ueare im-
men-, benen-stok 38. aluearinm
peinstockch, trog 27. alluear (X
kar?) binkar 40. sim. 48. v. c. alphe-
anam eyn win stock; -raro (alueare
Gloss.^ vß wyn ust machen 45.'
*tAlueolu-s, -m H. S. D. (vgl.
Alue-ar, -olus) peinstokchP. F. byn-
stock, napff P. V, e. q. trogelen R
B. D. schaff i. vas hausorium l pars
nauis etc.] lesch trog K. V. lecht trog
31, alweoliis trogli 1 schuife l loch
(sie) trog 40. alfeollis (nauis) schüff 32.
alneolus (alph. alu-) beinstockch 33.
*tAlues s. Aloe.
Alueus eyn gros Strudel i. venter
fluuiorum (X aluus) 52. mele 38.
molde eder troch 37. trog I kener
Wasser 40. w. kennel 48. (vgl. Gloss.
V. Canalis). w°ur (wur) 32. (vgl, u.
a, Gloss. w, Catadupa. Clausa. BM.
V, Wuor). ein trog l prugel i. al-
ueolus 27. alueus (alph, alu-) trockch
l groj^ ploch 33. alneus kumpel, troch
H, S, D. {vgl, u, a. kumpf, kümpfel
Sm. II 302).
Aluiar s. Aluear.
*tAlumb-ia, -a (aw^ co-, pa-lum-
ba X alauda) eyn holt duue 37. alaada
i, columba siluestris ain holcz tub 76.
Alumeu alant Oe, V. l alümnas
alawn 33.
Alum-nus, -puus 37. eyn de vode/
eder wert ghe vSdet (-pua s. Ate)
37. der aynen irnaret o. wirt em-
ret (ab alo) 31. sim. 64.
*t Alu-mnus s, -meu. -o s. AI-
ga. -oues s, Aleiou.
Alus milde 37. mild 52.
Alnta leder, bukkes hut H. 8. D-
abluta i. rubra pellis loscä Tr. aluca
k&rdiwan, rot leder, gerwer (X alu-
tarius) 40. cSrdin 1 schSnß leder X
F. aliota irch 27. allutum ein pücken
leder, lösch; alutum pilgreim schucb
52. sim, 45. alluta buntschuch ¥•
Vienn, 341, alutum lewch P. F. allu-
tum lasch ib, pukchein leder P. F. 27.
bücken 33. alu-, allu- 37., allo- 27.
-tarius iercher ; alut. einlaymdekcher
27. lawndecker (nach alumen s. o)
33. eyn lemen decker 37.
Aluus iunckfrowen lip 32.
Alx helf Wien. V. nr, 399 H. l
elaux eleho H. 8. D, flaux 6Iaho
Tr. (auch Symb,), alehes alchenn 28.
dat. (von dem) alchen 50. alalte
gaisse 40. geiß 48.
Ama
Ambitio
19
Ama ame Sytnb. D. 17. gyz vaz
V, a. 1420, wein vas 52.
fAma s, Amarellus. Strix.
*Ama-bilis etc, s. -re. -cius s,
-ritus.
"^ Amala. amolB,(arborum)zo\eY 34.
'^ Aman-tilla, -cilla i. Valeriana
valdrian 47.
*t Amarci-a, -olus s. Amartia.
Aina-re hold sin 29. -bilis wirdig
zu lieben 31. w. ze 1. 64. -tor buler
125. -tim 1 -nter (-nti Gloss.) liep-
leich 52.
* Amarellum pecher L ciphus 52.
Amarellu-m (nr, 2 Gloss.) amel-
ber 30. -s (nr. 1 Gloss.) amarellen
pawm 34. amels 40. amorella-m
ämri, -s imerbSm 29. amariU-am
ämli, -US amarill 32. -um emli, -us
cmelbom V. St. G. 909. -a amel-ber,
-US -böm 40. amerillum ammdlber,
amarillus a.-bom K. V.
Amarellus (nr. 2 Gloss.) enie-
ricze auis 40. amer-elus emricz 32.
-rellus emerling K. V. ama, am-
raam (^amaraam bis 50.) amer;
ama (auis nocturna^ i. strix Br.)
l stridula, strix (cf. h. v.) diurna
ämering Meg. onya amer vogel, eme-
ringk; «<;. u. onve i. strix der nacht-
vogel der in tutsche etlicher wutsche
heisset o. ein stein ^le {s. Strix) 50.
amari-lus, -us 30. amring 52. eme-
ring P. V. merling 30. 34. smerlingh
37. smörlig l Yogel (sie) 33. schmer-
laib (nach Aruina schmer, X Schmer-
ling sim?J) 32. amorUlus {alph. ama-)
auis eyn ammiß 45.
"^Amari-a s. -tus. -cose ete. s.
Amams -l s. Amarel.
*Amaritus. amacius eyn hemelk
stede 37. Hierher amaria Gloss.?
fAmart-ia zünde, -olos zunder,
-igenia ortsprungh der zünde 37.
(i. q. amar-itia, -dolus, ciema 76.^.
amarci-a sunde; -olus sunder (alph.
amu-) 45.
Amar-us pitter, hanttig (vgl. u. a.
Gf. 17972) P. V. -um'surjff.PA. -ico-
se pitterleich 27. -itudo sawrhait 52.
*tAmasi-a, -us, amasens 37.
hübsch man, wib V. St. G. 909. puel
-a 27. -a, -US 33. pueler -us; ein.
vnrecht weyb, man (-a, -us) 27. vn-
recht-z weib, -er man (-a, -us) 33.
-a gespuncze 40. gespfincz 46. wase
(vgl. mumme 77. X amita); bule,
eyn oneelich wip 45. -a, -o (l ama-
seus) eyn hole 37. -a, us boule;
eyn vnrechte wiflF, man (i. concubin
-a, -arius) ; -a to wiff, eynpeyke 38.
*tAmasi-s l -us l amisius fl.
dy emße 125.
*tAma-sones s. -zones. -seo
s. -turio. -tim, -tor s. -re.
*f Amatricula eyn clene moder
37., aus mater sim. X amatercula
i. partm amatrix 76 sim.
* Amatnr*io Voce. e.q. . -o ich begern,
amasco ich heben an Uep zu han 45.
Amazoues. amaso-u streipper
iunckffrawn 52. -ues creterschen 37.
Ambag-es vmbispracha Sedul. vm-
rede 40. -o eyn to sprekinge 37.
Ambasiator edler hotK. V.sim. 7.
bode dede eyn here suluen is vnde is eyn
groten heren bode 38. ingenger 45.
*tAmbasilla s. Ambullum.
Ambe-dere. -sus 1 -stus ober-
gessen 52.
*t Ambideus L ouis ete. Br., am-
bedÜeus i. auis etc. 76. ambdens
eyn schaep dat twe tene heft ouen
vnd neden 37.
*tAmbidua s. Ambiguus.
*f Ambifari-us, -uus twierleye
rede 37.
Ambigu-us zwiflig 29. -a eynschaep
dat twe lammer heft 37. ambidua
ain schaff das zway schäffel mit ein
ander tret 52.
*tAmbio, g. -ouis (cf. Ambies
sim. Gloss.) zwiffelhaftig redde, lang
r., vmb. r. 45.
fAmbio s. Ambroues.
Ambire vmb gen o. vber zuchtig
sin 45.
Ambiti-o hochuertichait i. pompo-
sitas 27. ergiftigi (sie) 32. homodech
37. -osus homSdech ib. ergitiger 40.
-osa gihttig (sie) 41. -ose girlicho 48.
20
Ambilus
Amictus
Ambitns bifang Trad. Fuld. unime
gang 38. sbst mit i ommeganck: ghy-
jicheit; ptc. mit i ommegheghaen G.
voc; beides vmbgang, sbst. atich eei-
gytigkeit 110,
f Amblacium s, Mucia.
Ambo lettener 40. 48. haniba
predege stol i. catedra 38.
*tAmbolens s. Ambnlare.
Ambra wali-ode 73. 0. san. lain-
bra s. Saccinum.
Ambrones lüde de ander lüde
eted 37. ambio |c/- G^^- *>*•) ^}^ schalk
V. a. 1420. consumptor cyn vetter-
liches erbes; pl. (-ones) i. homines
nonentes leccatores lüde die do nanien
leckern 45.
Ambrosi-a, a deoruni Meg., l
-ana 5i. Br. 0. san., ambiista P.
V. (vgl. Eupatorium) husswrzce 4J.
sim. 7. 48. saluei i. saluia 31eg. wilde
selbe, lange garbe, hirtzwurtz 0. san.
sim. 51. lecritz, sueß holtz 52. spise
der afgode 37. sim. 23. eyn egen oder
eyn aptgodden (sie!) 45. vordacte
Schussel q. verdakschüzzel F. V. (wie
verdackter becher picarius cum coo-
pertura Sm. I 355)^ vermuthlich die
den alten Göttern zur Seite angerichtet
wurde, vgl. Gr. Myth. 41. 52. u. die
dii patellarii der Römer .
*tAmbrosiaiia dasant ambrosie
lit 41.
Ambuba-ia stouevrouwe G. voc.
-gia eyn stouen maghed 37.
Ambula-re teyn wanderen, wallen
38. -tor zeltende phert 40. ambolens
s. Pharias.
* Ambulloni. ambasiUa innodh
Aelf. (Goch.)
Ainburere in-, vnib-burren 45.
*tAinbusta s. Ambrosia.
Amell-a, -o, bincnsug 48. goltblomo
Symb. H. binsuge 40. humella id.
40. pinsug, bistig 45.
* t Amelum s, Amidum.
Amen das geschech für Wc.r, trt^w-
leichen 27., ge-tr. 33. daz geschie
gotruwclich (,) vor war 15. twar, wcr-
liken /. vere 38.
Amen-itas Instechcyt, -us lust-
heyt 37. -us lustich, weydelick x.
delicatus, oblectabilis 38. wunsam
34. wunnig 1. 29.
♦Amenium (cf. Vinum). ammi-
nium wisse trfibel ; balestine huensch
trubel 40. balatine hunske druuen
H. S. D.
Amen-s (cf. Sincopis) narret 64.
narreth 31. -tia (cf. l. c.) dulheyt 37.
amaht, vnsinkait 41.
*tA- s. Ar-mentarius.
• *tAmeiiti-a s. Amens, -scns^.
Amethistus.
A-, am- 32. -mentum eyn zene
in sagitta 37. ametnm zugseil 1: senne
an einem arebrost 40. seniff (ans
senw sim., wie semde Gloss.) F. V.
ammentnm schücz riem 32. scliuß-
riem, schnür K. F. (vgl 74. 93.).
Amenus s. Amenitas.
*tAmer-elus, -rellus, -illumi.
Amarellu-m, -s.
*Amest-ari gar traurig sein 52.
-or ich werde gar trurig 45.
* Amethistus, amentiscus 33,
amesticus ein edel stein 7., gestäin 27
*tAmetum s. Amentnm.
*t Amflct-os, -ricem s. Ainphi-
cyrtus, -thearum.
*t Am-, an- 37. V. a. 1420., aque-
38. -fractus, amfragns 33. water
broke 37. 38. wasser-pruch 27. 33.,
-brück 46. 76., -bocht 30. an einem
gestat 27. vmmebroch V. a. 1420.;
vinme brekinghe; l i. q. amfragosus
eyn scharp stede 37.
^ Amia. hsuniop.i.saxatiUs Is. ürig.
XII 6. vgl. Quicherat Add. h. v. angel-
lüch p. (X hamus) 40. hannio hannel
visch K. V.
*Amya s. Amidum.
Amic-a freündin t baß (X amita)
K. V. ein hmhch^fft 125. -usein frund,
ein guter ganner 125. günner Oe. V.
-abiiis holt, loff, gunstich 38.
^jAmical s. Amital.
* t Amici-lium eyn wyndel dock 37.
-dia eyn heubt dach 45.
Amicinum cen tappe G.voc.
*tAmicta s. Amita.
*tAmict-us. -um vmwungen, -a
Amicnlum
Amphitapedia
21
vm gewangen 41. -uare dickwijl
onimeslaen G, voc. dick vmschlagen
HO. deckhen; -uatos gedäckt 52.
amic-uo l -cio bedeck; -uatus be-
deckeyt o. beleydet 45.
Amiculum een maechden huyue 6r.
voc, vgl. amic-aluiTi, -ilinm, -ulum Gloss,
Amicus s, Amica.
Amidu-m cartel 1l 40. 48. {vgl.
amya. arnica amelkorn Gloss.) -s
amMung 40. amedimg ^6'. amelum
simel rael 40. amolom schon mel K. V.
Amigd-alnm, -ala :^2. mnndel-nug
K. F., -kern 29. 32., -e, eyn vruch 38.
-olus amigderebom 30.
*tAiiiin-iculare, -culare vcr-
lössen 33. -colare verlassen 27.
"^Amiponmm een vreemt appel
6r. voc,
Amis stifel 52. stiual, gappel i.
lignum byforicum ^aus bifiirciim) cum
quo venatores cxtendunt retia F, V.
eyn gaiBFel dar mede seel vp heyt;
hamis gaiBFele 37. amittes pl vogol
route 38.
♦fAmis-ms s. Amasius. -seta
s. Antlstlta. -snm, -sus s. Amussis.
Amit-a, -anns Gloss. amic-a, -ta
baß est soTor patri mei K, V, -arius
pasen sun 52. sim. 75.
* Amital. amical ros H. S. Vind.
*Am- s. A-mentiun.
Amitanus s, Amita.
*tAmm- s. hißw. Am-.
* t Ammi-nium s. Ameninm. -ra-
bilis s. Mirabilis. -ssus s. Amussis.
Ammodo vort mer 38.
Ammoliri. amolior wehendich-
leich awegen P. F. eyn weydelich
gewecht 45.
*tAmmonia gheloue 37. regio;
amon-a ein statt, -e arnon 29. 30. 34.
Amnica nackun Symb.B. 280.pl.
nachun Gf.
* Amnicola die by dat water woent
6r. voc. der bey dem wasser wont 110.
Amnis lutter wasser 32. schiffriche
w. 40. luter schifFrech w. 9S. das vliz
V, a, 1420, ampnis zote water 37.
* t Amol-a s. Amala. -ior s. Am-
moliri. -um s. Amidum.
Amomam. amonam eyn bom in
dem lande 37.
*t Amon-a, -e *•. Ammonia. An-
nona.
*A-, am-monitio manbrieffÄT. F.
*Amor leue 38. amorosns wl
•leue 37.
^ Amorellu-m, -s 5.Amarellu-m.
*t Amor-folia^.'Bardana. -illus
6'. Amarellus. -osus s. Amor.
A-, am-mouere ab- \ ver-weysen
33, -beysen27. schnuen 38. schuwen
am. 22^
Amplex-us halsung 32. -im vmb
griflfelich 45.
Ampl-iare witmaken; -itudo wide,
wid'echeyt; -US wit, rum 38. -um i.
grauior swerlich 45. -iflcentur ge-
raiget (t. g. gerecket?) werden 41.
*AmpUdes. ampliidoxus /. ex
vtraque parte glo^'iosus 76. Br, erlik
van beyden syden 37.
* Amplust-rum, -er royder 37.
♦jAmp-nis s, Amnis. -olata s,
Artemisia.
*tAmpul-la, alter wesselin 1: ken-
nelin 40. -a ampulle G, voc. ampel
est vas ventrorum (sie) de quo füditur
vinum et aqua in sacramentum altaris
K. F. -osus homidich 37.
*tAmplii-atrum s, -theatrum.
•balum, -ballium s, -tapedia.
*tAmphibolis eyn staed 37.
Amphibolo-gia, -ya twiuel rede
37.
*tAmphicapedia s. Amphita-
pedia.
Amphi-cyrtus, -treos mone 40.
-terus der man vol ist 45. amflctos
de maen zomer vul 37.
Amphidoxus s, Amplides.
*Amphion een perfect harpen-
speler G. voc. ein kostlicher harpffen-
schlager 110.
*tAmphi-, i an- Meg. -sbaena
Gloss., -sibea zweihiptiger wrm l
slange 40. -sibona zweihoptiger wurm
K. V. -sibenaansibßn; -s kriech, als
vil als ain zweiuel Meg, amphi L
dubium Br.
*t Amplii-tapedia, -capediaeyn
22
Amphitearum
Anaphus
scho doek 37. -balnm ruhhregel i
vestis hispida GL Äelfr, -baUium
ruhne hvien occ, -tappa ruh reagel,
i. tapete vndique villosum Aelfr.
*Ainphit-earam, -rum dat meer
37. -reius mer 40. marem amflctri-
cem 142.
* t Amphi-teatrum, -tratrum
27., -atrum 33., amuiataris 30. i.
domus öbscura (amphi dubitim) 35.
eyn dansei hus 37. ein tancz-haus 27.
P. F., -laubem P. V. ein lauben 33.
loub 29. lobinge 30. huorhus Gf, IV
1055. gamelstat, frid hoff 32. quelhus
H. S. D. (von den Märtirern in Born?
vgl. amphithea-trum, -rium /.
domits gladiatorum Br.). amphi-tea-
runi ein hüg do die swertfeger in
sint; -otheatrum spilhuß 45. -tea-
rium swertfegerhaus 52.
*tAinphi-terus, -treos ä*. -cyr-
tus. -tratrum s. -teatrum. -treius,
trum s, -tearum.
Amphora krug, hoch glas, angster
(vgl. Gloss. V. c. und v. Angistrum).
anfora cruch H. S. B, einbar, zuibar
sim. Gf, III 149, wein-flasch 33., -slach
(sie.) 27. wynfaj^ 110, wijnvat G,voc.
*Amphorisma. aporisma eyn
swed hoel 37.
* Amphorismus. aforismos dihle
sprece i. breues sermones Aelfr,
*tAmraam s. Amarellus.
*t Amuiataris 5. Amphiteatrum.
fAmula (c/. Hamulas) ein wein
vessel 52. eyn wyn vlasche 37. fila
H.S. B. (at^Äamula-phiala Gloss.sim.).
*tAmur-cadros vte olye 37. oley
(sie) P. V. hefen, gerben 52. 75. -ga
Sldrusem 2 9 . -oa oley trupen 40. -cosus
vol drosses of vol heiBFen G. voe. voll
trusen o. voll heffen 110,
*tAmus s, Hamus.
Amussis pesser G. voe. pley wag
K. V. ammissus bly waug 32. amis-
sn-m, -s eyn metel snoer 37.
Ana like vele i. paritas etc, 37.
gleich, übersieh, hindersich, recht i,
sursum, eqtuile, retro, reetum 52.
Anabatram. anabratum vmb-
hang 40. anarata s, u. h, v.
*tAnäbol-adium, -odiumscluck
(cf, MultipHcium Gloss,) 45. -a l ano-
logium heals mene i, omamentum
muliebre Aelfr. anobodolium kedel
37. analogium s, u. h. v, anagolo-
dium schurtztuch 52.
* Anabratum s, Anabatrum.
Anacardus (vgl Gloss, h. v. und
V, Armoracia). anathardi, (darmiter) ,
anatordi A. bibenella (lat, ?) h, (vgl
Pipinella Gloss,) 40.
* t Anacraculus s, Onocrotalus.
Anachoresis. anatharesyawest-
enunge 40.
Anachor-eta, -ita clusener 37.
(cleußner 114). anathor-ica e.ynze-
deler 38. -ica himelischer K, V.
*t Anagalli-s brisewort Cok -dos
nessel some 40. anagliphus ganthail
(gauchail?) 4. gochail P. F.
Anagli-pha ergrabunge 40. vaten
bouen geschreuen G, voe. sim. 132. eyn
malt kerke, -fa gut ghemelte 37. -Ifa
eyn gemalcz an einer kyrchen 45.
sim. 110.
^Anagliphus s. Anagallis.
*tAna- s. Agni-glossa.
Anagoge de ouerste vomuft 31
anogage i exeelsus hoch 33.
*tAnagolodium s, Anabola-
dium.
* t Anale-sis s. Analysis. rxia s
Apoplexia.
t Analysis i. resolutio Br, anale-
sis eyn vt iQsinge 37.
Analo-gia vernufftige red 52. -ya
lik sprake 37.
Analogium (c/. Pulpitum Gloss.)
preeckstoel, lesener G. voe. lecter i
lectoriiim 37. ein predig-stuell 27,
-stuel 33., pulpret P. V, pulpid 27.
regen sturcz (X anaboladium^m..^) 33.
Ananisapta. Näheres s, in Zamekes
Centralblatt 1865 nr. 47, 1866. nr, 6.
(myst Formel aus n^JDK^ ''J^V ' 'Avav
irnru Sept.l Chron. 3).
*t Ana-nus s, -phus. -propulus
s, Onocrotalus.
Anaphus. ananus ain vbergolter
köpf 52.
Anarata
Anetnm
23
I *t Anarata sal l ushuse (st ufh.,
I vgl Menianum) 40., aus anabrata sim.
i (= anabathrum) X atrium?
j Anas wasser-han 29.,. -huen 34. a.
I mas week, femina eende G, voc, weeck
m. KU.
*tAnasa s. Ansa.
\ *f Anasis, enisus 40. fl. ensa
^ H. S. D. Mm. ense 40. Vind. Gl
p Herrad. enisa Gl Blas,
Anastropha ein figur 27. ein aigen
, f. anis (st ains) name 33. eyn egen
, man (st nam) eynr figuren 45.
* Anasns nasloser 40. eyn ane nese ;
onasus ^. aliquis sine naso 37.
*t^athar-di s, Anacardus.
-esia s, Anachoresis.
*tAnata-ca s. Anatheca. -sia
s. Athanasia.
Anatheca (aus tanacetum) rein-
van, anateca reyfal P. F. reinfar 33.
anataca reyn fan 45.
*tAnathem-a den ban of verdo-
menisse G. voc. vorbannung o. vor-
slißung; -isare vorb. o. vorfluchung45.
-isatio goczlestrung 32.
*Anathe-osis aufrieb tung zu got;
-US vntotleich 52.
*tAna-tordi s. -caxdns. -tho-
rica s. -choreta.
*f Anatus arm 37., jsfu anate i.
soUicitudine Gloss.? aus ancus krump-
1 arm 74.?
♦fAnbilium pand 37.
1 Anceps (gladius) ortig 155. zweif-
fler 52.
Ancesa. antesa ghe malde vate
37. i. vasa circumpicta 76.
*tAncile. antile traschen (aus
tarschen) 34. pugler o. ren schilt 52.
antilia hymelsch wappen 37. ancilia
kiiaupo Gl Ker.
*t Ancilia s. Ansia.
* Ancill-a magt, eygin weib K. V.
-ator Gloss., anchator dener 37.
ancator i. minisirator 76.
*f Anckora s. Anchora.
*Ancla. anta eyn born rad 37.
Anclabris. anglaberum eyn taifel
in diumis officijs 37.
*t Anco-n, -mistes nusch i. incar
stratura 40. (umged. aus nüt; vgl.
Canalis Gloss.).
*Ancrasaxa s. Anchora.
Ancus (cf. Anatus) crom i. curutis,
sc. habens curua brachia G. voc. sim. Br.
anchus i. debilis l qui habet c. br. 76.
*t Anch-ator s. Ancillator. -ins
s. Anxius.
Anchora enker 40. enchev (neben
encker s. Cataporates) K. V. angel 52.
anckora ancker, ysern in dem schepe
38. ancrasaxa sekinstain (sie) H. S.
Mon.
*^tAnchns s. An<3ns.
Anchusa h. sunnen wirbel l rigele
(st ringele) 40. annuosa engl ash-
throat Coch.
Andaba-ta, -cca 74., audabacca
eyn blynt kiuer 37.
Andela. andeina ainer lai eisen in
den landen gegen der sunnen aufganch
Meg. prant eysen K. V. haiBFel (h aus
g?) 32.
Andra eyn steyn 37. andro-drag-
ma, -manda andromant Meg.
^ t Andra-fasis s. Atriplex.
-gis, -go s. Adragis. -stia s. Adras-
tus.
*tAndre-gia sterke 37. -sl gr. i.
fortitudö lat 76. (dv^pua).
* t Andr-0 6\ -ona. -odragma s. -a.
Androg-ynus, -enus eyn mynsche
de beyde (ellipt) heuet 37.
Andromanda s. Andra.
*t Androm-oda chursen 52. -ida
eyn eghen name edder eyn grof
cled 37.
Androna eyn wihckel 37. 76. andro
wonynge 37. i. locus domicilii vbi hor
bitant multi 76. (vgl. Gl m. v. c;
aus ävSpdov).
Anemo i. uffum (aus opium?)
magensot 40.
A-, an- 38. -netarius andrake 37.
antdraC 38. äntreych 27. antreich
52. anetharins l anetus antrech 40.
Anetum (cf. Ostrudum) tilli 47.
105. ttill 32. tul K. V. paumhäckel
kraut. (t;^Z. Herba meropis); ein ander
kraut aneis (vgl Anisum) Mieg. gud
rukende crut 37. apüntns tili 34.
24
Anetus
Annilis
* Anetus s. Anetarius.
*Anf- s, Amph-, Amf-.
Angaria, yngaria 34. notuuerch
6r/. / 966, ßim, Oberlin. fron vaste
40. viigelt 34. P. F. schadghelt 37.
vm- 38., vn- 22. -plicht. ongelt of
dwanck; bedroeffenisse G. voc. wet-
wungen dienst P. F. betwongen d,
45. angari-are vmplichtich (sc. ma-
ken?) 38. entwingen 27. engistin F. a,
1420, -um nodstal 37. natstall 27.
-US bodel 37. der beruer (breuer?
8chröer\ vll, dial.iq.vf erhei') V.a, 1420.
Angelicus' engelschlich 29.
*tAnge-llus s, Agnellus. -r s,
Augur.
Anger L vermis H, S, D. slange,
swert, swerttrager 40. morder 37.
*Angere clemmen i, vrgere 38.
' zwingen o. krechen (Gl, nrr, 1, 2.) 45.
Angiportu-s, -m een nauwe wech
G, voc, eyn enge stede 37.
Angistrum {cf, Cornubium)schrepflf-
hörnly 29. eyn stuge hörn 37. ven-
tuß 30. eyn vint huj^ (sie) 45. agris-
tum lauß becher 32. angstariu-m,
-S 32. angster 29. 32.
*t Anglaberum s. Anclabris.
Anglia engenland 32. enghelant;
(Um) enghels man 38.
*f Ang-o, g. -onis angst 52. -or
pyninge 37. -oria bedroued 37. -olia
betrupenig 45.
*Angstarium s, Angistrum.
. Anguilla i, piscis l grüne (aus
grimme 93.) gaysei 40. all K, F. an-
willa ole 50.
Anguina. anquina schiffseil 40.
Anguis unc Gf. 1 347. hunc Symh,
D, 270, agnis i, iaspis (aus aspis)
slang 34.
fAngular-is, -e 32. winkelstein
7. 40. Wendel stain 32. ecksteln, (^adj)
ekat, artrat, winchlat (vgl, Acialis) P.
F. einger i, artus Symh, D, winck;
angulosus vol winckelen G. voc, sim.
110.
Angust-US zwingig 29. eyn ge-
zwinger 45. einge l gestber (gest ber
durch längeren Strich verbunden) aus
angest-?) 40. -ia, -a 29.angest, vi'ochte,
not, vordret; i, mesticia bangghe, drof-
nisse 38. tbungenhayt 34. zwenge 29.
ringekait (cf, Artitudo) 30.
*t Anhel-abundus {einmal im Gl
m) pfehsender //. S, Vind. fneschezen-
der Mon, -atus vor moydet 37. -an-
dus i, miiltum fatigatus 76. -itare
atemen, atem halen 38. -itus atem
29. 52. autum 32. achtum 45. -US
sbst, athme (achme?) 36. adj. i, fati-
gatus 76. Br, müed; -is eitel 3. 52.
inhelitus attem 34. anhillare edyin
F. a, 1420,
* t Anica (aus amia?) p. brasme 37.
*tAnicie s. Anxius.
Anicula eyn elene old wif 37.
*A-, an-niculosus spottech 37.
*t Anima seyle, geyst 38. a. vege-,
veget fegi- 34. -tatiua, iua 36.
vornüftige zele 36. wachsende sei
29 kukleiche seel 34. a. rationalis
redelike zele 36. vernünftig sei 29. a.
sensitiua empfinthch sei 29. enfind-
leiche seel 34. volende 1 zinlike zele;
a. intelleetiua vorninstige zele %
a. vini 1 vinum ardens bra/z/^f
win 29 sim, anim-ula sela H, S. D.
-US mout, danke, syn 38. -alis ger-
Jich; -atum id.; selegeredde 45. -are
starcken moet gheuen G. voc. vgl 9.
110. -ator malari i, pictor H, S. Tr-
-equior stede 37. statigger 52. -equiis
gleichmütig 52. lidende, duldich 37.
-osus moudich 38. torstig ader kune
F. vrat. turstigk, wlg. kune 759"^. -osi-
tas dristicheit 37. kunheit, zorn; ad-
uertere gedencken ; -aduersio rach-
tung i, vindicta 45.
Anisum aneys 27. anisium (cf
Anetum) änes 52. aneis n., romischer
venichl, suezer kumel Meg. anis chraut
•33. annisium annis, eyn soute crut 38.
f Anna anne, eyn vrauwenname 38.
*tAn- s, A-niculosus.
*t Anniculus eyn kint van eyneiu
jare 37. annigulus ein jeriges kint 40.
Annihilare verniiten 29, vorwer-
losen i, annuUarc 38. (verwaerloo-
sen negligerCy perdere, destruere, KU).
. Anni-lis old; -tas older 37.
Annisinm
Anteonarius
25
'^tAnni-siiim s. Anisinm. -tas
S, -llS.
^Aimona getrayt o. fruchte 64
var. amona getreckty 31. anno-sa
.9. Salarium. aimunaria-m kästen;
-s chastner 52.
Annosus (cf. Grandeaus) old 37.
*t Annot-us wolff 52. -es eyn jar-
like zuke 37.
*An- s. A-nuabfle.
Annu-alis iarich, iar olt; -us iar-
lich 38.
Annuere gönnen 33. anmfiten 29.
An-, a- 40. -nularis goldtrager
29. goltfinger 40.
Annullare s. Annihilare.
Annillus gelenck (cathme) 125.
anidas, anniis (pm. br,, verschrieben)
37. uingeren H. 8. D. vingern 37.
vingghern 38. anos ringa Ho. 36,
* t Aimunariu-m, -s s. Annona.
f Ammnciatio verkundung unjjer
fr. 32.
^fAnnuosa s, Anchusa.
♦fAnnus plantonis (aus Plato-
nis? vgl, a. Metonis 30 Jahre Ki.)
zit widerkerung 32. a. renüssionis ein
genädigs jar 52.
Annuas s, Annualis.
^fAno-bodolioin s. Anabola-
dium. -croculus s. Onocrotalus.
* t A-,, var. o-nodia (anodyna Ki)
laecedom i, medicina Aelfr.
♦fAno-gage s, Anagoge. {cf,
ana-) -logiom s, Anaboladium.
Anomalus vngelik, vnhouesch 37.
enorm-alus vnregelleicher 34. -olus
l -is vnorde-lich 30., -nlich 29.
Anonis (cf. Peucedanum) cam-
mok Cook,
*f Anos (acc, pl,) s, Annulas.
Ajaqnina s, Ajiguina.
Ansa, anasa P. V, hanthaua H,
8. D. handthab an dem krueg o. an
dem czwber 34. ör 52. 8re 29. enk
l hohek 33. ekch 27. eyn henck an
den haffen (in Ollis) 45. henge i, cir-
culus in ölla 37. een henghe van een
cruyck of kanne G, voc. hiene H. 8.
Vind, hyen an eim chrug P. F. wan-
nen, e'rre l hantbab (sie; vgl. kan-
piefenlNich, NoTum gloaaariam. '
nen, here, hanthab Oloss.) 40.
Ansarinm schabmesser (stäorum)
52. ansor-nm grib (vgl, nd, grepe
V, Ansia?) P. V. -ium gneib 9.
(au-?) schustermess V, a. 1420,
Anser ghente Q, voc, gansor 40.
gancz {cf. Auca) 29. ganyss Tansser)
27. gamaizz P. F., X ibex? cf. an-
siliom gims 13.?
* Ansia puckler 52. eyn hant grepe ;
ancilla, anxilla grepe 37.
*tAns-ibena s. Amphisb»na.
-ornm s. Ansarinm.
Ansnla ringh 37. slöfa H. 8. Mon.
slöfe (sl gleicht A) Vind. chrayzz P.
F. chrais 52.
♦fAnta s. Ancla. ColicnuL
Antar-cticus, -ticus devnderste
cirkel des finnamentes 37.
*tAntarinm (bellum a. Ki.
125) eyn kif vor eyner borch 37.
f Anteambul-o voergangher, ca-
merlinck; -are voerghan G, voc. sim. HO.
*Anteca s, Antitheta.
*tAntecen-ia, -ea obunt essen
P. F -a 1 -ium een ontbyten voer
auent i. merenda (cf, h, t?.) G. voc.
anticenia ein vndam 52.
Antecessor vorgeär 27. 33. fur-
geer 52. vorvarne i, predecessor 88.
*t Ante- s. Au-cipium.
Antela fürpürg an dem satel 33.
ffirbug (i, corrigia etc,) K. F. böge,
vorboghe an dem perde edder zadele
38. saddelgurt 45.
♦fAntelogus s, Antilogus.
Antelucanu-s, -m dagheringe 37.
Ante-mna, -mpna 40., -mpne 27.
37., -nna G, voc, -nne H. 8. D.,
antomne K. V, segel-rut Cod, Lu-
cani Beröl, sec, 14.^ -rüt 33., röta Gf,
II 491., -r&tte 40., -rüder (sie) 4.
segilruden H, 8, B. zegel royde 37.
angel rüt 32. spriet (i. lignum trans-
aersum etc.) G, voc. vorderbret 80.
vorderpret l port K, F. autempnes
eyn schip line 37.
Ante-, -anti-murale eyn were an
eyner muren 37. antimorale zwin-
gel, vorstait 45.
*t Anteonarius s. Auctionator.
4
96 Ai)^papi{^i)Ei Antril|nß
,. Äfli^pa i^fi^.gele s?me}in,4j\ de^ , ,*t.A^itip-es e^p,^., -08,-^1^111^,
rose^v^V ^^m., 2^..,,,,,,, „„i., ,.; .„^ , ,fl?a, .py^,(^.i,Aflj;j,c|pi^,,.iioge.tj» s.
.(iiAfl)t)?iiglor.#te^-.5^,,,. •,....»! A Antepagmenta. ...,i, „i, ,,-
(i^fijt^ ;?e\^bopf f52v!perl^n |,^a,, v f AF^tiprpa, ^?, -P^^e ^r^>if#.37.
seratw eyn dorstd v.^^.jjjJ^u-stHfliJjji de vote jeghen vse settep 37), ., ,1
(-n widerzeugeBi^rf.),^ /^ ,. j,,^.,^,,. ,.A,|i,twi%iiS; f)lti;,pMßn «vM^*n.
.u>ntAflt^?^.^TA#tni^^1ft,«n/. ^^ne^Ppre J§,;5:ifias ^^ ^mfiW'
^-Y^fl^Wit^ .iuBP^(F^^W^9i"l40.,i,,i. -itns van oldes Cr. j^oc..,Yor;^t^ 27.
*'Aiiti- s. ante-cenia.,- '.j ..,.i., ; altnig 33,,,,i«i^ fiusleg^.i^f.ifitteD
27. -poraeypscflepflajejl)f£^;.-flrg^fflii, I^f 3,7. ^^«chsel banck^ 8^., ,,.,
em ba^^ scj^f fi^ ^J. -jp j;^^;liej#/chir'm Xf 4Ätis-m|Q|8, -mus hubpc^i, sp^it-
-^•.vF-',ft<flMPiira ,M^.„ /u|r|*sfil)im(i ,52, tijyjg,,^^, ■^Qii«Sn4«Wflli)!ilv>"esch
-.^a,;jec}jt,,,4V7A9lV;WHJi«^fl\Wera SßQ^!;37,„ji, ,„:,(,,, ,,ih;bj,niiJ!A ,
lw,s#««;W 4tQ„, ,,.,„, s-i,:. ;;!,„;;•; .,,( ^fAntist-es pischolf P. V. bi#ol^
Antacipjftpfi{ypr^^chen.^.,j'flCAV.or- 9. -ita t.,ft,p§^ 52, a#:(^|^Sfi,}).i6chof-
\m^'^\mw^mi^U9--xy9mm?^ 52. ar, ^^i. ...flfli^fife.i^Ff s^««»??? ,' 37.
des far leder,4p,^rji^ fjßß ft??i§|Cfty}ift Antitne-ta, -ca wi(^er.^ac?ungw.
.v4*lMti.d|tO^,, -^l^^^ffl 27„ ,^yfli Stange) Gf^^J91^, ■, ,„,,/..,,
8»Hm4^?.iprs,li^P)(?7f.nftußiyer^,i§3^ ..ft.J^töiflft^ «.,Ai^^i|a,A
aus wenikch 27. 'b,u?e,,)f.|.,ay,i;24^v i,4^p!^(pi?itisi%ejfriiO>^r»Jtr^d
w6weopte„fe,^?9eeny ^p^^i.-i-, ,-, . ■ AntBftx, idljoe? i3.7, g?i|f?i5im#
. w'^tMtffi?«W «h-ÄftWW%.A «M>. W<^ter.,^Q.,.fl^;c &(^%^#,, ,
/rAfl|ijfrjasiSia}r^.wjderWiff-rM/f2. Antrillli^,«yn,;.l£nuppeli^ftippr^,87..
v>/^BOS>:apfe7VS ,s#feyber^,«;fipczl9F bl«^.?l g9,,,?J?geli5.^. S(^^eg^pQ, ^2,
ä^.^eifl, ,>^e(i[iplV,i2: |eyi^\ki^jÄy(;vlT; chlopell
34. chemphel «ws^r.^ZJ^^i^
s?M%45, ,,„., .^,( vt',,h- w», \\ scampelioen,,Qp),.sfte^neps^j5)^9#5i^en
^«f#^i"4?!'i; wperA ^ti[ 4a<f»;Hf?®l?W ^S«>pMi(»¥<"Ste9iphil,p|liwi, ^^»fÄ,
ghesproken is G. «;oc, ;eii)|,^i4ßreynflig, «m ?teiu-pilj?n,-; rpiJ^iR ^<} ^pq(icri»m'~^
^p|i,,i^p, .,?)^n.;^p4fj;.j»iit^}ftgllS fl^d^«^ «;?/., .X.PttWi-.PliefljpM^^SWf.
Anttmonmin spylg^^ Qr.fmimr: mik^M ?¥ ta;'iRfpli(i?^%; ^^j^-.\*W
s^)?jß, 5A-)iii ' -^..huiio'.hi/ ; %^bil,(erMkppl?ejifi^?(?^.:«;jC€|lui)ab3r„
Aiifröiibiiidi-pfte Afiitiiii 2*
* t Anti^po-ifaöi'pihftfe', 1 -fönütfi " *Ä!D(ii'itbMttli]/s. Alp^iö-ÄlteS^^
37. antrQphagii lüde deir öyii^'da« (in der Schrift) 4%' thlkM^jä.tz^:'beJi^^
■''A{imimA''{üklMi^(sic)U^i ^ «Mmte 40. eVn' iiiüntton s in 'jlfJ
Ä''MöM:''''"-'"v.o*''v SM-yoi'ioqA' ^, pÄ. beovyrt S(M^>jeK'- _^^_.
*A. 5. An-hWiriS. ■■'■'•".'^^^ -^i^ -^^ äv bftdefea'äg-^öl " ■' ^•i^4i»';'>ö«I^
■^ 'AüuS>^^y »Vetr WWmmi^' ; ''■ A'^iüStöpl^ ytiiöinSüfeg 'S^.'^Mi
' *t:Ai'#0itti'ü'AttkirfUÄi"'^'^ ■■"''• köng 'Si. T«isa'i52l""'q '"fi ••■•t "'''»■'
"•''«f Antiiäi^''^.^;^! ^iügr?"sHa^s.- Api«^,''»m)^M- ■■•'4Ö''''iteUÄni; ha
5Me«^i Br. ^he^m^ l^^m 7^. -nk brenife'ki'irt; äp^iüfei(*tt9«eüMfeffiiiP
redde 45. "• '"■' ''Ji'»!" <^ ■'! u) iw. kpixati'maä-Kl rMkiM})^^'''-
AttXl-öäe i'.'-tf^: itfft^.'A's^ti^a. Apicere, prs, apicio i ^o^'fe^ifl^
■' 'Aii^Rl%'^'^ f7.' a^bfclätoef^JfeS: apex-Jfff.'Ä^ßM6^MbH^(üi,%a^37.
Dl'äii^i'U. aM^tig. 29? febrgaeMg 33; -" «fApl-ctostis »:* Alo'pldäi'1/eu-
äättfelli^'27l'^ait^Ui^'f%»%e<J:i')4SJ liiiltts s. •Apfel'eül^u^ ''.''« "fP
atichJti^bedt6u6a3^Vtoiü-aWr-arig^ *>f i^ßjrcÄ'ipil^e' l^/''MftffittO*5
. Apxugia *. Axungia. ■>-if'l) ymm-JSfJ'.'"fiöiil;flilRot]^nehMP»*6mn
merynge; acrisia ^dh. 'ii^i"<yglffeö 37.' yniike%ei' ifk^tis 'tH Sl."ötJÖOtei«
76. apetf leÖ"eyiD beäüMön Jbdfe''97l ftfeiy«*! ■'^«" afe 'Nm- «Ä^ft^loM-e ;
s^f^^*W.^Vi'-mpW''(ik(9iUehi^äb. mcrck, unpüüruyt ©^■eo(;;"lepp'e 'H?
I!) hermmasimmis UrMieHtiAer 8.' D. i^P' äS) Virrt*'iiW'!Hl> K'epf-
den swioen C feift^eä^W.- ■'> ' ' '^'''' eich -Jtfeir.'iftJiK'urf'WiÄittttÄ''flitige
'»'fÄlWi^^ltlÄböS.-^ttlaiiä^.iilajs bl&m (f. rm,i ^fel«gte?''i#^?.«= schmaK^,'
s. Apractias'.-; " '-'.'^Im ;i''ii ';" ;>ii i^ttö'-blume ■M.V4t3'.i aWiti«i'<tWiite *.
A'ft*it'<5ia4'äj!eM^»f.Wi.Vl*iferca- Sfent^iuiti: ä. isfUttaticiini M 'WMf
MÄV*^<**'Bti*tt-''-JKfe'''4j#ft<i^'''P würd(^s7r>Of«?ß!'k.tisüS','appio«äüta
ej^()fem^''MiJl/'%fcfaiiltläs!37r^hlte- 40. (ä. ApiMoIIutn) woimifty"V. nüt^
28 Aplica Apparaiarium
lerata Symb.H. App. (Mtgl. cloftong; das f. wee K. V. appoplexia eyn
sc. id., cloftunge (thung Gift) Goch, snille o. eyn sliftung 45. waUende siech-
a. rasticam {s. Apiatellum) buern tage 40. poppel sucht 32.
eppich 0. San. a. em-, m-oroidamm Apophoretnin. apomerita daz
ravnys fete i. pes corui; cf. pes gescher do man appel in treyt 45.
pulli frz. pied poul) angl. remnies appoferit-um l -a (me. prod.) mon-
fote gall. pepol Goch. strantzen 52.
*t Aplica eyn valdich 37. (aw^ Aporia urdroz Symb. D. armode
plica; X applicatus?) H. 8. D. armut 8^ appor-ea 1 -os
Apoca, appoca 32. 37. sant- K. armod; -ior vor armen; -eatus be-
F., schuld-, anticopa quit- 32, -brieflf. droued 37.
eyn kerne vppe holt; eyn warteken Ap- s. Amph-orisma.
der betalinge 37. * Aporrogia.ipurgatio stelleSymb.
Apocalipsis eyn boek der open- D. cf. Gloss. v. Asub.
baringe 37. das buch der heymlieh fAposiopesis est validus defec-
rede 49. ain puech der schawng 52. tus oratimis Br. appo-siapasis t
*t Apocree s. Artocrea^i. -ytoysis est defectus oris eyn hazen
Apocrifus hemelk 37. appotro- schard (nhd. hasenscharte) 37.
snm i. duMum l secretum zwifeln; "^Aposomos. apporima de math
appaterna zwifelhaflftig schriiBFt 45. der ghe soden crude 37.
* t Apocrisar-ius, -ns l appocri- Aposph-, apof-ra^maeyn teken
sarius dihle thegn i. minister secre- in was ghedrucket 37.
torum Aelfr. Apostata een voerloeper van goe-
fApodUiatiis 8. Appodiare. den werken of een verloghent man
Apodyterium. appoUaterinm of wijf G. voc. eyn vor lopen mon-
eyn stede dar me de cleder vt tfith; nik 37. appost-ota abtretter von
apostriam eyn wasche bank 37. sim stät 29. -eta abtrüllig (vgl, ab-
*f Apodixis. apodoxis (^50 awcA trüUe BM. III 122^) 32. apo^V
Voce. e. q.) l apodissim bewysinge ato i. reuelo 1 torugge 37. -oare
37. appedixis(a4>A.appo-) betruck-, zu rftck werfen 46. sim. 13. -ati-
beducht-eniß 47. ■ -cus i. prosilicus etc. af ghe tre-
Apof- s. Aposph-ragisma. den 37.
Apogeum gewelb 52. sim. 75. A-, ap-postela dat leste dingh
appogi-um to hope ghebuwet (lat an dem zadele 37.
GÜ. constructum) ; -e eyn hol vnder Apostema drous 38. swel 36.
der erde 37. 38. ein druezz l flüzz {nhd. fiuß w.
'^Apolexia s. Apoplexia. im Volk mancherlei Uebel bedJ) P.
Apolli-, a^pollo-naria schyrling V. geswer l schlier (vgl Frisch und
0. San. apolUnaris glof vyrt Hb. Sm. h. v. Frommann D. M. VI ^02,
Apol-ogia, -oya rekenschup ; -lo- Gloss. u. unten v. Bubo) 40.
geticns eyn schuldener 37. -ogare *tApostoare s. Apostata.
by spielen 46. -logus wispel (atts bi- Apostolus apostele der twelf bo-
spel) 52. eyn grof rede; appollonns den 38. appostolicns hobest 40.
eyn by spei 37. *t Aposfrium s. Apodyterium.
* t Apomerita ^.Apophoretnm. Apothec-a spicher, apteke 40.
Apopemj^ticus. appop-eius eyn abetek-e; -arius -er 38.
bok 37. -anus bock 45. *tApoteles-mataG^Z.m.-iawicke-
Apoplexia handtgottes, tropflf, rie na den planeten 37.
schlag 43. eyn slande zuke; appo- *tApotheosisbeschuwlichIeben52.
plexis vt gangh des blödes 37. apo-, apotesia helghinge 37. appotiniis
ana-, catap-lexia die fallend sucht, i. con^em^Ja^iowarsagungibetutenig^ö.
App-
Aprofamis
29
*App- 8. oft Ap-.
Apparatnriam. aperitorium
wirckhaws 52.
Apparatos schickinge 37. gheber,
gheberde, ghel&t i. gestus 38.
Appar-ere baren, openbarn 38.
tuncken 52. «entia dudung, winckung,
w, u, dunckung, wingung (wenung
Gloss.) 45. -itores gokelere 37. -itor
der iude (ai4S hndeU) V. a. 1420.
*tAppa-piiie s. Aprinia. -ritor
s. -pere. -terna s. Apocrifns.
Ap-, a-patruns vaters bruder 52.
*tAppatiim s. Apiacum.
*t Appeca {alph, -ta) dinkel körn
40., aus alica, X alphita sim, ?
♦fAppedixis s. Apodixis.
*tAppell-a s. Abolla. -ane s-
Auellaiia.
Apell-are nennen t hayssen 27.,
aischen 33. förhin laden 30. teyn also
eyn syne an dat richte tut 38. -o
gidingun 48. -atio vertzeyhung, ver-
lengung K. F.
Appellere zu lenden 52. 75.
*tAppen-cio eyn tughinge 37.
-sio bezewgnusß 52. apensio iniuria
coactio dicitur testificatio 76.
* Append-ix l -icium 52. Br.
l -ex Gl m. eyn bode l die. comes
l sociüs 37. geselle, gefert 74. ercker
3. 52. worMtte 40. vorhut, est mag-
num edifkium magnis domibus ad
iunctum ah extra; i. q. menianum,
prosectnm beystal; w. u. postis
bistel est lapis l lignum iuocta ianu-
am sittuxtum K. V. (vgl Gloss. h.
' w. BM. II 2 S. 557 ff.), -icio zu
' gehörd 32. -entia zugehorung 3. 52.
Appetitas bekentJiche begird 40.
erkantliche begirde K. V.
*t Appi-ans s. Apprope. -astel-
I lum s. -atellum. -ca etc. s. Alopicia.
, -cio etc. s. Apis, -sio s. Apicere.
Applaudere zu-lieben, -kosen 52.
Applic-atos, -itus toghevoghet 37.
*t Appod-iare rwen 52. -eo aui
\o boghen 37. aen lennen of stoenen
stonen, «teunen inniii KU) of onder-
etten G. voc. apodiatos vnderstiftelt
(vgl Gloss. V. Fuldre) P. V. ap-
podi-atio to nyghjnge 37. 1: -um
ruestat 52. -amen een leene of
een stoel 6r. voc. -atns sbst. eyn staueyl
37. -inm Gloss., oppidium len 32.
* t Appo-feritnm etc., -gie etc.
-ytoysis s. Apo-phoretum, -geum,
-siopesis.
*tAppollinus od modich 27.
*tAppollo- s. Appolli-naria.
-nos s. Apologns.
♦fAppollu- s. Apody-terium.
♦jAppop-arius, -eins s. Apo-
pemptieiis.
♦f Appor-ea, -eatas, -os s. Apo-
ria. -icitas s. Apricns. -ima s.
Aposomus.
Apportare halen, (wetterau.) lan-
ghen, bringen, ryken 38.
*t Appo-siapesis^. Aposiopesis.
-tinns s. Apotheosis. -trosnm s.
Apocrifns.
Apprehen-dere fräffleich nämen
52. begripen also mit den henden 38.
-sio (adp- 41.) een begrypenghe G.
voc. begriflfende rieht hus 41.
Appretiari louen, werderen G. voc.
*tApppis-cus, -itas s. Apricns.
Approbare pebärn, probieren 27.
beweren 38. denkchen, prüfen 33.
Apppop-e nachent 27. P. F. na-
hent 4. appians {aus apropians) na-
chet 41.
Appropinqnar-e, l -i 37. näheten
33. czu nächen 27. neger komen l
nalen 38. to nalen 37.
Apraxias. appercitas nord wind
37.
Apric-ns. -itas Br., apporici-
tas 52. schonhayt 52. L iocunditas
II c. appris-cns lustech; -itas lus-
techeyt; apprica (appnca?) warme
stede {sim. 22.) 37.
A., ap-prüis abreUe 40. aberell
32. apprel 30. apprille Ms. a. 1460.
april eyn man tijt eyn vnde drittich
daghe lang dar de ostem in komen 38.
* Aprinia. apparine cliue CocJc.
*tAprofanns (c/. Profanus) vn-
gelSbiger 41.
60
Aptüsi
-Ar«is
-' ! >Apt-nä, -um! 1(41. ^geftg ^ 09. ' ge^
«Hllgi^ (üüs ' ' geVttOgig, ' : X ' ^ fe<9 vrilgig
tmisenti&nsf) 4 1 .'ettei«,ibeqüeniej -eliöh^
to maten, limpichi 86. -ar^ litapen,
vligeni2»*»; 88t iTpghenv sfchldcen 38.
-itadö^^lgenäftlha*'ö2;'^^ >''i; ' '•
• t.t AftuliBipÄlaiADiscbte 1ä»4(;X -Po-
lonia) F. V. pelleu (u st. -n) -Ol tidc;
apula Wh ^ovinmt.^Wi^ i i
. I ;*;t AqWi i .]J)eiiedicta ? myffit^t 38.
a. lustrationis . i^ftt^ri tlei" v rey mnge
37„ .^ i 4^p#mf y jf^i.,. jettpuQUis das
lebjBndigk ;grtWen^^^ßCj§,L; , .
Aqnagium renne 37, .aqu^diber
<j^ wi, 3^., y^^efleg,).dupöl^^l (t;(//.
isyn renne twiscWn den .^
^ftMUpiiuu^Töri^i^j 52., ;; t ,. ,
Aqualica-)«s h rS \;ettichjeyt äqs
bi^eß,,37*,i^ §ci^Y?Viöi::lmGli^^ ^.
ätifiiibtiilul^ P^;^ iVidri . by,Qlj 4p.\.i^<ivi.-
licibs sw^iiiisplüter iP. Tl^^^^.|]jiä9e
45. aquatili!^ du hi^ase '37. (piäse
Aipuiliiim twi:rl 38;. /, ! 7
^7 Aqualiistratiö, w^ssiir der rai-
nigimjk^ 52. '/^ "./. \ ""
AqtinaianU-e^ -16 /^j^i^sw^^^^
*Äquam scliiilos. eriker 4,Ö. egev
{(im in±ev7'i aqiiar-?! '/^m&, Z). (eZe
re6««5 coqmne). < - ^ ^
aqaosus h§r bellen 37. .(M:'hureri-
^ «^tk4nä4itiuid 5. -ttünfi -tüis/i
-liculus, -riajus.^ , '^
nuip (ri. m.) water drangh 3.7.
^ ^Aljttlednctttd ^. AquÄ^'iüiiiJ
*tA-:5. Ac-q^ies6ei^Je. '■
^A4tilla -ärnv eyrf gföt' Vö^fel ^,3?;
gi^irä: ^gOi^-'/ttääen-; sti(itb%6 'ä Pä;
Aquile-gia, "^a P. F: akeleye,
^inde^üs (öyn 'Itilt' criit *8a}'«öher fam
P. K <X äfek^aiÄ- Smi 7 l55)i!aci(^
leyjat^f JBdAf ^gleya If. 1 fPfti fb: 1^3[j>;
Af^vf A!qitil-4cji9fc(W[ai -es^i^i^uuel
de7vI«obt laläö ä^yii aaraiSti^^^^V^mon
gwi «^ ogwito volat 76. .^ • '
♦fAquilicu.lttfil, ^8 ^. !*fli<ttali-
Aquil-inn^t aufgericht äet-naäe»
52. -üs nag.iich 3^.. , jt I (j
AqHil(va(»rto9tirwiiit if. S. IJ. d^
Bordenei? \3^€g. inordien^wynti^a^/yor
wint:27. ostnar'3a.'nab aquilone
d^ ksdt I lant « 41 j IndßnsA iifl». «
';tAqail-us!-^^!<4iiitö4 -';'*<- .t-i • '•■"•••^
. Aquisgränniik ibch} czwunsär fraiwb
$4; jackQn,(|ipiej5ti sjtat»fry,'dfiqi|r^e 38.
* t^^o^Ua eyn ^ ßlt>af. w^^er; .37.
Sfi, siiht. yop! yij ^f^ssfi^:;<^^. s^/, 5.
AqüarjiolH^i^. /; ... ^,fir;;; t,/.-!
.4ria/('nrr,,tL -?. ö/Q^.;»,^tei; 40.
F. 7. w^^rh stig^ 40. vj^hqr-, . ;?'4. Ä;.
F., n^'r/C^i ^.V<rß\!m)r9ti^ K,
F.lfftbe ^5., ara ^Itor.^.ara/swyn-
troch'^37." ' " ' ^* " iunaiM' /
f tApl)a(mrr««^.a.fjf.4f f^^^^ 32.
* f Aral^elUmu. (ibt 'ß>^fi, i) eyxx^tleyp
.^ iVrabm .^rap-y ^^-^rien ^.^,-30:; 34,
* Arale (Gloss. ' t;. Aipea) .f c^sale.t
^ AraÄ-eä, -iä BS.V'aJhläi^fe^d
spehne 3^.mM^Ysp\mMe(f.X. T^'i
* Ararieu'tri. ftrerieuin wä^sirig 27!
* Ardüis. arapliiä 1 dbmuSs Iw-
W-Ä'37.', -ww 1: dfäidrurh Br.
: *f J^aMticiüla-^: MäM
^ ^A'i^äpm.r6;'-tÖs;^'tie:^
dter**hiisäte(i6 37. alpbgkre^ i'kcäl-
fiarfe^kr^iiweii (ö/yW äm^^^
45. algap^i^e i-s^^lpei^p reiben,
älpägaä reibet öl jBLtv^ä^s'Ar-
* t Ai^a-tiogiönc^s: 5^.\Ai*]^ajffi^^
*Ara-re 'zu 'äkcliiir gbri' it ^rtbn
29\-7^T."^6^'Mmg^ ^4«.''*tfig 32.
-dütitjftäa ^-irtiittittlÄie^öaetr&gi^ttAie
g^Ti -<S»iiciÜa^*ft)ro{i' 46; 4o^ctflte
eyn ^pl(fc\i AtfÜi&i 'Si:m^^if^S2[^
^ '^t^arrittiü ^. ttoi^m^gidittl-tio
^J^fArbacula «.'ArttTistttllfc'^ *
i4:i^b]!anä/ ai^lai^ Bölii^ne('»9r:
AMi^f
Atßm
Sl
Icprfl?! rechter tST.: ;9i?hajrÄer : 52oiei|k
scheid man K, V. scUimmMyObn
üi^i ,89w)rwakflr , 33,.:|¥iJ4^ö5er; 27.
lÄT^pbör^, ctei: t »äck seinem, ^^illeii^tut:;
ei?ij;i««^^i3friiref J sp^lcbI»an^,JP, Fi,
»hArbitP'^ajHJ >inacfa sine» (mngedi)
willBD tun?2ISi)i)Da£b ;$eynem ivr.'ittuii
4i .wWdioren. 2iJi '.-ätor -«ä sftez ^52,
(a^biteri'»;. .^/•.vl/iiiljfc^:j«7^.=^/S^*
J/J ^^SJ. -ium widchor (am mlA^)
27HKwitec^ («!itU»s:ji^il),,39KiUJirHm
.r.*f Arbop iudiB <si) iohans brodtj
iudas- ni, -hoom >mgh--txeeil43. i 1»
f tiAj^l>öo^-^™- lB^^ -iftö» 3flr. Br.,
t.-iiis b6m©n':.37,i'; ■ '\ :\ •, ■uVsV-. /^
^ * t ArfeöWia ebey' ("ai^i?^*)' e. Ä0y-^
ba t^ ätb6fÄa'«Vß*^.?) iet.^dtüÜäs AO.
Vll: älteris'^ Fö^m' des StaätHim^
dle^ !At*t)dr (feliX). ' ^'^ ^ '. ' '^
*tArbo- 52., arb-rolsiisr i fpoti*'
doisus i iih telghsB^ d7..i»ysig 52^/.
*tArbust-a angö^eök^t mit ffit^e'
ojimitl oreysacl^ 45j ein. gesteckt ^mit
fewr > &2y ein (1 an V czuncz v > ding mit
fewr :iÄ7tii.i^f. gestoßsen baum> 5'3v
^m, 13Ai(pl.ß qf. Arbusium) gebAsche
dz wil stÄdlach> sinfc 4^\\l {für -^lacfe
^;p!. «7t;. Qoncüssio. Floscnlus. Loenks;
Vepresi). -oidmn (e/l -^uinj eyn stedö
dar. de boraeowassed 37: '^Idä l 2Lt^
baüidla eyal ctetie bom 37, ^ arbns-i
cilla een cteen boemkeril Gr^ voc: 4xtm^^
-trimi 4(X eyn stede dar bome ykjs-
sed^i «yn zomerlode- 37. stüde, icJeiie>
vnnutte holt i, dumus^ 38ii. ein statt;.
d^mX w4n wactoent 29., wol (^^. wo)
uü ror waxsen (vgl. Saltwß) 34. ^i^ti^i
dp. wilbep (mß.yiVh^^ sim*^ X ]w:il-
gen sßiy^^: . -^w. ?)\ w.acbe ) ^iß) 30.
hquk i g^v^h 6 {vgl .. A^Jjutum. Jffltf c-
tijm.; Vi|-ßctw?i>,) ^K. F. >bo© gewech§te
40. gebom 32.., een ,ii)inck ,boßinlieTii
G. vQc.Jvi^pi^ Fv- o. MM.i -tus
eyittfiteghif^ bi^ijben boipj.veyo, togbvcn
37. eyn dornechte.r baumj,^5- : . {
'.hArbut-nm^iHa (^fcp^i 3j7i^oeft;G.
^(?c, oefft j65^4 aHer vleyge DüeiS »37*
Obs .32, wilde, boflörfiruht i 4^. wilder
b6m frücbt jST- F. .iiiÄ;eyarwöp?ken
(frmtus) 45. weBkea-ÜS., hay^ucÄel-
pftwiifc.52}. epn wilt bQe«'pT.)t?ö!C. wilder,
bim gesrech&rÄl/K:; i. vv ^
t Arcadia^haiPcWdia* »7ff* ve5^ re-,
^to '< m \gr.ecia , ö^ ; vöai iri*)5hadia .kri^
cheti lant 40.V ' Ä .;ii.i:iJ>M'v ;
♦fArcarisinum i. smreopkagum
sarc /%^&K JD.\ ^im^i n k
..,*tAy<5eps 5». Arces. .-mW) i^ijü,:
fiA^era :een bedecte . wB#ieii iCh.i
voc. ein bedechter wagen id^iW.vr '<'r:
*ApoeÄ^ artes (a?pÄ.-ÄDoefc); 40.
sattelbog 29. sate^bog40.y. ^a(gi34.,
-wegen 7. ay6<?r/.wM*mw> segel)30* s.
pawm 34. id. l satel pa^m^pogiliPi F.
.» *tAmdiim Oarumn:?) ghemeyti
ne 37. . V <'r..') il-/--. r-i'j-j ü'js
f tAJceini^ ^^ lApotianii&ifi > 1 1
*Arciotida weccolderbere H. Si.
D. bidce]?ida.(}iu ai«&ia,iia^riii2 hu-
iftfiJJai?)}! wad<olter ;' 4in6töO)didft izi|re-
cmtey/ber. i(Ä;S^fcv q«ech^q wÄ(fli-olden>
4<>.^ldtiotidia8^icdhrane^^^ Wr^JLifei
Arcite-netis^ vtS >$. Accihi|eife61iA;>
, .^'twAuc^olaj^i; ijif<»laii|^il]ioeMa
5. -ioiida. .•'.,; fiq* u*.^>-.;u v;>b -.uyK/;
:4t ADetr V -Bn, > apth2iiy»hilax( Aon
dumeke 37., auLS Jupiters (Arcas()i?I
t^fc ; Aj^dlitema. ^li-iis^^jüai^'i A ;- ^
Arcturus, arcnrius 33idec]iwary
gen; 27y,; dteriWf^i 38^ :6Äia^ia[ AiWel
amnus.^yn neuen, steune $7:v.( -^
V Arcutariiis e^», \^bali)Bta ^s. Hs><i!if
* Ar€;nb-iiits;i-tus een wÄker ffv «ww^;
* t Arcula ä. ArtieidUdw\\AreQila;(
t Arculnm kringe , (auch \ mfU,},
kizelimi;44i:'/:;;T=iUtHn-vh:q^iT!/v
niuin. .\ . : ! V liM'j'-i'j >; ) hm-i
., AP0ttTSibog>hel 38. )bog«lii45nSi*i-
0. schuczibogön-i han;)a«i{irrtsßör 4fl.s
-lUÄ . eetSb -eteen\ bögb6ten>^l »oftiein
ckm hoglm^lO. -baUsta^l^hißn 37.^
-are piegen ; v -<a1pS' gew^flben 'i^^ vpfoi*/
g0n ;^ i ^aüiua V pogaei: -.i Sß^ i B9%fii^^
52
Archa
Arduns
f Archa arke, schrin, caste, lade
i. schrlnenm etc. 38. a. testamenti
geczugnij^ 45. arcnla coiFerken G.voc.
*f Archadla s. Areadia.
Archangelica gross nesseln 40.
arpant 4. orpannt (herha) 1. orpant
(Rüstung) 34. argeliea ortbant 30.
(i, q, nhd. ort-, ohr-band Fr. II 34"*.
vgl Gloss. V. Vaginarium. BM. 1 132.)
f Archanns i. ceUstis hiemelchs
i. secretus 45.
Archarins {vgl. arc-, arrich-, er-
arius Gloss.) eyn vorste der arken,
eyn meker d. a., eyn hoder des schat-
tes 37. kastner, schirmer 52.
*f Arch- s. Erg-astnlnm.
*tAr- s. A-chatonla.
Archla eyn vorstendoem 37.
Archlcancellarins eyn ertze ke-
merer 37. uronecancelere Symb. D.
een eertsch canselerer G. voc.
Archldecanns uronedechen Symb.
D.
*f Archidia s. Areadia.
t Archldiacon-ns archidyaken, eyn
richter der prester 38. ertz ewange-
lier K. V. vulgo guwedechen; -atns
corbiscophdume Symb. D.
Arehiepiscopns artzebischop, eyn
vorste der bisschope 38.
Archimagirns eyn vorste der
k6ke 37.
* f Archimerarius de hogheste
vorste 37.
*tArchinellns lembrein pügelP.
V. Vgl. 1. tuch, gewant Sm. II 464.
pügel u, die Stellung nach arces läßt
arceolus, vll. X antilena (Gloss. h.
w.), vergleichen.
*tArchl-nnm s. -nnm. -opota
s. -pota.
Archipincernaertzwinschenck 32.
f Archipirata eyn vorste der pi-
ren (X pirum?!) 37.
Archlpota een groet drencker G.
voc. archiopota winschluch 32.
ArchlpresMter i. q. archidiaconus
(q. V.) Symb. B. artzeprester, eyn
vorweser deprester (sie) 38.
*f Archlschnrro (vgl. archistrio
(tÜoää.^ artzeboue, degrottesteboue 38.
Architect-ns, -or 32. werch- 32.,
deck- 52. 75, -maister. (i. artlfex)
wercmesdar 48.
*t Archltemea eyn zone Jupiters
37. aehimlas {alpha. arch-)/Mi^ vnm
filiorum iouis 76. Vgl. Arctophilax.
Architenens schAcze \ wrdiger J
obrester (archi- X arci-) 40. eyn de
in de hoghe (X arx) holdet 37. arei-
te-nens^ l -s {cf. Gloss. v. Arcuites)
37. schwtzenmaister 52. schütte 37.
G. voc.
♦Archltlca. arthesls eyn zuke
der lede 37. arthetica lid gesucht
K. V. artetiea der ädern gegiht Meg-
*tArchlt-on l -a ('AiJxvxa^) m
Voce. e. q. u. Gemmen; eyn lerer in
der 1er pictagore 45.
* f Architrl-cUnns, -ehinns {Erz-
trichine!) P. V. trügschacz 27. druk-
secz, obrister weinschenkch P. F.
wrtschaf meister 40. küchi maister 32.
gewaltiger 41. hujj knecht 30. eyn
vorste eynes moeshuses 37. -ejineum
muejjhaws 52.
Archi-num^ -nnm eyn schryn^^^
boke 37. kelr 40.
Archoninm eenhoepgaruen koems
of weyts G. voc. eyn hant van {vm-
ged. aus i. aceruus manipulorum der \
Glosse, X manipula!) 45. areonius
schower (schober Gloss. ; nicht, mü
Schröer, i. q. nhd. scheuer) V. o.
14J20. arcnmns heu schoch (vgl BM^
II 2 S. 178) 32. artomns vymme
(vyme? i. q. viem Br. Wb. I 381
nhd. feimen, fimmen Fr. I 256''.) 31.
Ardalio lekkere H. S. B. ardel-
eo schallek 37. -io (-nm?) minner
32. schlundt K. V.
*f Ardana blat, dorre {cf. arida-
rium), regenbog 40.
Ardea regel 30. ardia reger 50.
*f Ardel-eo, -io s. Ardalio.
fArd-ere br Annen 29. -ens helle
40. -or brant o. glut 45. -or ven-
tricnli sodt, sudt 43.
*f Ard-ia s. -ea. -or s. -ere.
Ardnns wret, strenghe 38. hafftig
1. 33. hefftig 13, 30.
Area
Ariolari
B3
Area (c/ Planus) hofstat J scuren
tenne 40. eyn dele in eynem buse;
houet (umged.) stad; eyn boden 37.
* Area ein leich 125, , i. q. ital aria.
Arefacere vor droghen 37.
^Aremanticns s. Aeromantia.
Arena grien (morbiis) 6. 32. 37«
40. gr^ess 40.
^Arenenm s. Aranemn.
Areola eyn bom gertelin V. a.
1420. eyn bedde in eynem garden i
droghene (X arere) 37. een cleen
voerken G. voc, arcola tenn P. F.
ariola hübe 40. artoca s. u, artu-
la i. viridarium eyn bäum garte
45. arcula wurtzgart 52.
*A- 5. Ar-reptitius.
Arere dor werden 37.
*Are-stare s, Arrestare. -talo-
gus s. Thraso.
*Argata L annultis crassior Gl.
m. (Gloss.), vgl. roman. arga, argano
etc. Dz. Wfb. I 30., wo auch das
stofflich noch nähere it. ergata {aus
i^ydrriq) Hebevorrichtung abgeführt
ist; ngr, ä^yavov Winde, Flaschenzu^
a. d. Ital. Die ags. Glosse ualtae
(1.36.) verm, i. q, wselt vertebra bei
Lye; Hildebrand (142. p. 20 nr. 141)
sticht sie (aus Cod. Amplon.) als ver-
derbte lat. Glosse zu erklaren.
*tArgelica s. ArchangeUca.
*tArgem-en, -onitis s. Agri-
monia.
fArgent-arius eyn goldener V.
a. 1420. -eus, -ifodina s. -um.
Argentina du. stratzeborch, eyn
stad an dem rine 38. strasseborch 37.
straesborch G. voc. straijjburg 45.
fArgent-um vinum choch- 27.,
chökch- 33., kek- 40. -Silber.^ -eus
suluer-er; -ifodina -cule 38. *
*t ArgiU-a, l -um (G/., v. Samia)
schölle 1: letme (vgl. Samia) 40. le-
rne 38. lett K. V. mergela H. S. D.
mergil Gf. dah Symb. D. agriUa
tegel 75^. argill-are leymen, pleeken
(maculare KU. wetterau. placken id.)
6r. voc. -ator leymplecker G. voc. (vgl.
Gloss.). -eus lernen,, also eyn 1.
want 38.
Diefenbach, Novum glosaariam.
'^'t Arginthes eyn suluer steyn 37.
wgortes lapis argenteum hoAens co-
lorem> 76.
*t Argo-nia ^. Arrogania. -rtes
s. Arginthes.
Arguere arguyeren 29.
fArgument-atio a-, ur-danc ö/.
V 163 ff. -um id., kadanc, adaht ib.,
uurdanca H. 8. D. -osus ein auf-
richtiger 52.
Argut-us sneydech 37. redsam 31.
64. kurzer, kdndiger, bellender 40.
wolhellig 88. swinde, hstich i. astn-
tus 38. -e l -im i. stricte 37., dis-
trictim 76.^ diserte Br., efficaciter 37.
Br. -ia sneydecheyt 37. ar-, ver-
sucia arghhst, bosheyt 38.
*Aria altar 141.; amh 142. am
ara Gl. Lab.
*tArica s. Arista.
Arid-a dürr ertreich 52. -are dür-
ren 34. dorren 30. torren 29. deren,
dor maken 38.
A-, ar- Str. V. -ridarium {vgl.
Ardana. Tostrinum.) tarre Str. V. dare,
este dayr man malt op droeget 147.
(vgl. ast, est vstrina, focaria, tos-
trinnm KU. Gloss. und u, h. w. und
w. Siccinum. Suspensiua.)
Aries lamp 27. wider 40. stern
(^X Gestimname) 33. stirpokch P.
V. (verschmolzme Doppelglosse nach
Gloss. h. V. Loniger etc,, wenn auch
an laniger angelehnt, entstand ver-
muthlich aus spätröm. onager Wurf-
zeug bei Vegetius^ Ämmianus u. im
MiUehUer). lödinger 40. 93.
Arietare. arrigare stossen l
hurtten sicut aries P. V. (vgl. BM.
I 736).
*Arillator etc. Gloss. vgl. 142. p.
18 V. Arellator. Gl. m. w. Arillat-or,
-io. Arulator.
Arillus (c/. Acinus)eynwynsteyn 37.
*Arinca s. Amica.
*t Aringena (-6a) eyn droes 37.
"*" Ariola s. Areola.
t A-, ha-riolari begöklen 33. ari-
ol-us qui aras colit anapetari Ho.
35. -atisis eyn her tragung zu zau-
bern 45.
5
34
Ariopagas
Aron
"^ Ariopag-ns ein tugenthafft dorff
27. eyn dogenthaflftig dorfF 45. eyn
strate in parys (!) 37. -eta Gloss.^
pariopagita est nomen virtuose
ville 37.
ArismetricilS ein zal- o. rechen-
meister K. V.
Arist-a, l -illa 37. (cf. Spica) grain
F. a. 1420. agena H. S. D. aer 37.
ar 38. arica wihtin da mit frucht
vfif wechset 41. -ari l -are egern
45. -atns vul aar 37. ehrig 52. ehe-
rig 75,
*tApistolo-chia, -gia holwort,
eyn bitter edel crut i. agacia 38.
hoilwortz i. pauodriacia; a. lon-
ga oster-lutzye, -lautzie, -lotzie 0.
san. -cia longa astricia H. S. D.
-gia hai0t in etleicher däutsch ain
hobwurzjJfe^r. -gahoworcz45. aristo-
tologia in ettelichem tusche höbet-
wurtz; -lia holewurtz 42. -logia hör
wrcze; a. rotnnda hol. w.; -ligia
longa lang hoV. l meyls, w. u. as-
trolocia astrenne 40.
*tAri-uosa s. Artemisia. -x
Arx.
*t ArHpidium (alph. c-; vgl Li-
ripipium sim.) kogilczippel F. a. 1420,
Arm-a wauflfen 32. -atura wapyn-
ghe 37. 89, armament-a hant toghe
37. -is inder ♦berlandung 41. (lieber-
fahrt? Schiff lande? vgl, formell fiber-
lant, -lent in verschiedenen Bedeutun-
gen Sm. II 477. BM.^
Armari-um eyn drens kamer 45.
l -e kopflfhüjj i. spintrum 30. kopff-
hause 74, (vgl. Fr, I 537K) -a pl
puahscrini Haupt III 382. kenster-
lin 40.
Armatura s, Arma.
Armel-ansa, -asia brunnen (brü-
ne) bla (aus blähe? Farbenname?)
41. -osia eyn geschniczelt (X ge-
schliczet) rock l wapenrock 45. ar-
meolns eyn schulder doek 37.
*t Armel-la s, Armilluni. -osia
s. -ausa.
*tApmena schiflf segel 40., aus
armanicum Gl, m, sim, X artemo
GIoss,? vgl. attch armamentum Gloss.
armentom sunt vtensUiu nauis 76.
Armenia ormelein land P. F» (mhd.
armente etc. vgl. Gloss.), vgl. ornia-
lereiz BM, II 433,
*tArmenis s, Hermes.
*tArment-a eyn stoyd 37. pl
hrindir Gf V 1171. -a fühter («ms
-arius fi-, ku-herter?) 41. -um (cf.
Armena) sweig 40. ochsen herd 32.
rint 0. wege (aus vehe) 45. -arinin
waflfenhus 40. ar-, a- 32. -menta-
rius sweiger 40. fechtriber 32. e.vn
stoyd herte 37.
*tArmeoliis s, Armelausa.
Armi-ductor wepener 37. -ger
houeman i, decurio 38. bewapno-
ter 32.
Armig-ata. -ita dy vrgelyn Y,
a, 1420,
* t Armig-ep s, Armidnctor. -ita
s, -ata.
Armilla bratze 38. brase 12. eyn
schulder blat; et, i, hamus eyn harne;
ein bant 37. armysen 32. arme Wap-
pen l feuer l forspang 27. ring, rinch
Gf IV 1165,
*f Arndlline rinderen H. S. D.
Bieger beßert vingeren; vll, eJier X
armenta (s. o,), ^ X ring armilla.
Armillum wappinvas F. a. 1410.
armböga (pl -la) H, 8, B. lagel 7i.
armeUa legel 40. botter scaff (X
camella) 38.
Armilustriumuuafan.sMfon. (qud
armis. daz uuafan. locus, stat. lustre-
tur. kislitit) Gl, Ker, Vgl, caslihtit
in der Parallelglosse Gf VI 790.
*Armoni-a en eyndrechtich sank
37. -CUS zote lud 37.
*t Armose mies 33. armoga myes
i, vliAas 1.
Arnica montana (Ann.) wolfes-
gelegena H. Ph,, arinca -zasele 40.
*tApnoglossa holcrut 42. weg-
grich K. F. gross wegerich 40. ar-
niglosa vegbrsed Hb,
Aroma wolriechender tampff 29.
wolriechen ding 30. wolsmechkundes
ding 34. eyn gud rike 37.
Aron. aaron h. arone 40.
Arpa
Articalns
35
Arpa ags. arngeus Haupt V 197.
earngeat 94, (the goat eagle JBosw).
*tArpag-io {vgl. Arapagare Gloss.)
ein stock gaffel ad componendum ig-
nem) G. voc. -o haspel H. S. D. kro-
wel 40. -a s. -US. -ago crauwel; ara-
pogiones eyn cruk 37.
Arpag-us, -a raub; -o (X armi-
lausa) geslitzt rock 52.
Arpax. arrapax eyn hake 37.
(vgl. Arapagare Gloss.)
Arpen eyn strale 37. arpis swert
40. 74. harpe die (f.) sebel 44.
t Arpia (Harpye) an. von dem ar-
pen (Ueberschrift) Meg.
*f Arp-ina s. Aruina. -is s. -en.
-ola s. Arbilana.
*Arqiiites etc. s. Arcus.
Arra truwe schad, hant truwe 37.
eyn frant gäbe o. eyn hant dinne (sie)
45. gemalhelschacz {sie) Str. V.
gm&chly 32. haiFtpfenning30. goczpfen-
nig 32. bruttstatt 29. hant vest, ley-
kchaufF 33. arrab-o (anabo?) eyn
hant tume (sie) 45. -oua eyn gud
truwe 37.^ aurala für pfand 32.
Arracium arraas 37. arras, is
dünne wullen want 38.
Arrapax s. Arpax.
Ar-, a- 37. 40., er- 38. -repti-
cius besitten alzo eyn mit dem du-
uele be fangen i. obcessus 38. eyn
bevanghen mynsche 37. verwoet, be-
seten G. voe. ein mensch das mit
tieffl besessen P. V. tifelsachtiger
40. behaft V. a. 1420.
Arresta-re bekümem 33. -t ane-
uanget Str. V. a-, er 38. -restare
bekümmeren, besetten eyns gud 38.
an von V. a. 1420.
*tAr- s. A-ridarium.
*tArrigare s. Arietare.
Arripere. arrepta (tellure) ge-
fangenemo 48.
"^Arrogania. argouia argon 32.
Arroga-re verhouerdighen, beroe-
men G. voc. bertimen o. ab pitten
(X abrogare) 33. errogans homo-
dich, houerdich 38. arrogant- er
hochmtitleich, chümerleich (nach Ar-^
restare) 33. -ia, errogancia 37.
houart, houerdichheyt 37. hoch stris-
sy 32.
*f Arrugo s. Aurugo.
Ars eterna ewig behendekeit,
hantwortekeit, cunstekeit Conr. (155.),
Arsenicum kopper rauch 13. 45.
*tArsucia s. Argutia.
*f Artab-a genus mensure Pap.
-ea eyn moz V. a. 1420. -ia trey-
mesgig mazz 52.
Artauus. artanus hac- 40., ku-
chin-, visch- K. V. -messer.
*tArtegeta s. Artigeta.
Artemisia bletechan Symb. M.
App. peipoz Meg. a. monodos l
ualentina ete. biuuz H. S. B, {vgl,
monolosis 74, Gloss,, aus a. mono-
clonos 143.; valenti-na biuoz Gloss.
l -a beyfujj I43.y arthemisia i. ari-
uosa (armosia 74.), ampolata,
britanica (agritanica 74.), cam-
panaria {vgl. mactarie 74.?), me-
lenoff (monolosis s. o.) byfuj^ ?•
san. artimisia byuoet G. voc. arti",
arthi- 38. 40. 50., artho- 38., artu-
P. F., arte- 52. -mesia bybot, grot
crut to artzedie 38. bibus 50. bugge
40. buckel i.,niater herbarum K.
V. bey vas 33. peypos, sunibentgur-
tel 34. suniwendgartel P. V. gurtel-
kraut 52. attamesia s. Athanasia.
Artemo. artoma eyn clene ze-
ghel 37. arthem-o, -um s. Ceruchus.
*tArter-ia, -ea 37. gaistädern i?Z.
Meg. senoadra sim. Sm. III 252.
uuinth- Er f. Gl.^ uint- Marb. Gl.
-athren pl. weis-ant Svm.^ -unt, -ont
Sm. IV 173. Gf. 1 1077. (vgl. v. Ru-
men. Goth. Wtb.I246.II748.). uhtten
(X aurora?) 40. daz odim hol V. a.
1420. arthera i. aeris via walt waz
{aus wahs, ef. Gloss.) 45.
*Artes s. Arces.
*Arthe-sis, -tica s. Architica.
Articulus i. eolor rhetorictts, hora,
numerus per denos multiplicatus Br.
geleich, stunde, farwe, zehenlich zal
40. {vgl. 8.). knouel Symb. D. 262.
{nodus KU. hd. knübel BM. 1 854.).
knokel G. voc. KU. {ef. Gloss. v. Con-
dylus). kote ; een cleen ledeken G. voc.
36
Artifex
An
eyn clene led 37. glidlin K. V. ar-
tikel 38. arcnla {nicht artula) ceha
(misanz l. t.) H. L. i.
Artif-ex (cf. Manualiß) list wirker
(n. d. Lot,); werkman 40. -iciosos
carch Spmb. D. -iciom kunstheit 29.
hantberich 34.
* Arti-, arte-geta eyn sophiste 37.
*tArti-gia s. Ortigia. -mesia
s. Artemisia. -ncilla. AconciUa.
-plcx s. Atpiplex.
Artista frykÄnstig 29. süben kün-
ster 32.
* Artitado engi 29. ringekait 30.
*Artoca eyn crade garde 37.
peltzgart 74, Vgl artula i virida-
rium etc, Gloss. v. Areola.
*Artoc-apus s, -opus.
Arthocopa eyn kunstlik vad 37.
Artoc-opus, -apus 40. flecki 29.
mut schell (sk) 32. phister \ ette
(entstellte Glosse?) Lpanis 40. erop-
pele, posteyde 37.
Artocre-as, -a 29. 38. 52., -x
Symb. D., i -um 37., apocree pl,
H. 8. D. vorprot 52. -as vleyseh
brod; -um krengel 37. kropele 38.
krepfly, kfichly 29. kreppelen pl. H.
S. D. Symb, D. arthocrea krapff
K, V. artotira s, u.
*Artocre-as (nr. 2 Gloss.), -um
leder hosen l stifall 33. eyn ledder
hose l eyn grieben kuchen 45.
♦f Artofa-gia, -ria eyn deych
bank 37.
^Artoganus. arthogonus eyn
bla royd 37. hortogolus i. hero-
dius blauvont, eyn voghel vilna also
eyn haueck ghe statt 38.
*t Artom-a s. Artemo. -esia s,
Artemisia. -us s. Archomom.
*f Artoti-ra (Gloss. v. Artocreas),
-ea } crappella (tr- ? atis ä. krapfe
sim) phanne flade } krophe 40.
^fArtu-la s. Arnlla. Arec^.
-mesia s. Artemisia.
Artus s. eyn ledemate 37. 38.
let 38. leit, pl. lede 36. grauß Z. V.,
graes K. V. (st groß; vgl Articuhis.
Gloss. V. c.) glid.
*tArt-us adj. Gloss. -e l -im
Br., -utim 37. i. strktim.
^fArtzednla s. Accedula.
Arna wis o. hayd 33.
♦fArug-a, -o s. Aurugo.
Armna vloume 38. fläm 29. mit-
tigarne Syn^. H. (vgl Gloss. v. Fe-
rina. Gf, IV 264). spint Gf. VI 352,
arpina {nach ubera) spunna et liquando
nece Erf. Gl. spunne, darüber: d
aliquando nece Marb. Gl; darauf
folgt Pulpa q. v.; vgl adeps intestini
nezzi Gf. II 1116. u. s. m.; vrm.
spiuma wftcr X spint, vgl Dietrichs
BemerJcungen su den Glossen, aruin-
e auseris (Ed.) gensesmalcz H. Pk
-osus veth 37. vet 38.
Arnla eyn vir panne 37. {diese'
vorherrschende Bedeutung leitet Schelf
122^. p. 54 von der antiken deminu-
tiven ah; vgl Hildebra/nd 142. k v.
über die Glossierung durch cra-, gra-
ticula). braetpanne, cleen altaerken
G. voc. tragherdstatt 29.
AruUa vrpitz 52. eyn karn hus
37. cheren haws als in einem apb«/
0. pierönist P. F. aurulla apffeUu^
30. artula grutz P. V. e. q. truÄa
grobicz V. a. 1410.
Arundo r&r 37. eyn schilf V. a.
1420,
Aru-, aurn- (X aura), auri- P.
V. -spex gaflfer 32. (kapflre spec-
tator BM. 1 787^). weter^hann P. F.,
-han 4., -wekcher 33. weissag durch
ingeweid der toten vische K. V. ep
wicker in dem anghesichte de voghel
37. eyn wedder besieger 45.
*f Aruspic-ium, -ia wickerie 37.
-a zawberhaws 52.
Aruum gelende Symh. D. eyn
ghemeyne {vgl Arcidum) 37. gewilde
(w st v) V. a. 1420.
Aruus i. pratum 76. ergert 33.
(i. q. egerte sim. BM. I 411K Sm.
I 98. egerda [vmbseziz] H. l i. gerte
Herbort v. Fr), velt daz nit geert ist 6.
Arx, arix P. F. ibruste vesty K.
V. obreste rinffmuren spicz 40. eyn
highe 37. ein hoch ; dy hoch 1: ein pa-
gen 27. (X arcus, vgl Gloss.). h5chi 29,
As
Asopa
37
toren 6f. voc. türm o. schloß 110, tür6n
(X türren aväere, vgl. BM. II 261.
u. V, Audacter) l hochgemuter (X hoch
sim. shst) P. F. erker 1 ttirris V,
a. 1420.
As heluelinc l waga H, S. D. i.
pondus Br, ort pengninc (-c? -t?)
40. assa hellingh 37.
Asa fetida M., gr. lasar, sel-
uimn, sfluasiluium dufels dreck
O. San,
Asarum. alas s, o, Amführliches
über die Verbindung mit baccar s,
Gloss, h. w, und besonders in m. Origg.
Europ. nr. 39 S. 237, wozu noch ettoa
Folgendes. Nemnichgibt die Formen:
engl, asarabacca fr£f. asaret ital. bac-
chera, baccaro ital. span. port. asaro
span. asarabacara, asabacar bask. ba-
sacara. Aus asarum umgedetdet wur-
den M. hasel-wurz, -mfinch, hasen-
wiu'z, -8hrlein nd. hazelwort dän.
hassel-urt schwed. -ort. Zu lat. per-
pressa, -me^m^iaa Diosc. gehört per-
pensa, vgl. G-Uss. h, v,
Ascalonium, aldoniom Gloss.
ascol-onium, -inum eschlo"ch 46.
aschalonia (Ed.) alslouch H. Ph.
astromum (cf. ab-, a-stronum
Gloss.) ast- (: ast-), prys-lauch i. por-
rum casti 51. sim. 0. san.
*tAsca-iiio, -ma 40. zug garn
40. 74. Die lat. Glossen entstanden aus
der deutschen {gemischten?) aschamo,
vgl. asc l zugigam (H. 8. D.) Gf. I
492etc.s,u. Traga.
Aseella {cf. Ala) uohsana sim, Gf,
1 140, (daraus:) osna H, S. B. vnder-
üchs 29., -Ächsse 40., -uchssen K. V.
die ocsel onder den arm G.voc.
*tAscen-dere vp gan 38. -sus
vp gang 38. -sio een opclimmenghe
G.voc. a^sentio vffart 32.
Ascia, assia 37. 38., l acia 37.
eyn stelen {atis suelen umg.) ax o.
eyn bart 45. bigel l harte 40. byel
32. axt 0. hobel parten 1 hayden (a.
1591 und noch jetzt Sm. II 151) 34.
mayssel 5-2. dehsila; deichtroch H. S.
D. deschell Str. F. ein bakchen 27.
chin {verb. am schin) eisen 33. eyn
ky ysern; barde 37. chnie-, hals-eyscn;
Sil {aus sul Xsilo sim, Gloss. v. Esseda) ;
ascoria {s. u., X asciola) saul achs
P. F. sulax 29. Gloss. sulecce, eyn
tauwe der tymberlude 38. asciare
behauwen o. siecht machen 45. assie
ascio ini schlichten i. dala 37.
*t Ascides s. Ascli.
AÜscire vmb-laden, -bieden, hey-
schen 45.
Ascis bickel 32.
* Ascli. aserides l ascides was-
ser suhtiger 40.
*Ascol-inum, -oniam s. Asca-
lomum.
Ascopa {cf. Budes) eyn dring ge-
scherre 45. büttrich l flesche 40. uule-
"cha H, S. B. pulgen 52. puligen P.
V. bulge 9. hantuas Symb. B. App.
astopa eyn wyn vad van leder 37.
* Ascoria s. Astora. Ascia.
Ascribere hem seinen ydelick toe-
schriuen G.voc.
*t Aserides s. Ascli.
*tAsehaloiiia s. Ascalonium.
As- s. Af-fodillus.
fAsia minor eyn land in gre-
ken 37.
Asyda s. Assida.
♦fAsilos etc. s. Asilus.
Asilum ein pretterin haws do man
frid inne hat 33. ein fri hus da man
inne frid hat 40 frewung 34. fröw
hus (umgedeutet?) 30. est templum in
roma (asitum s.u.) 37.
Asil-ns, -es 37., -o i -io 142.,
azilus. Str. V. breemsche G. voc. briem,
rossmug 40. {ags. briose engl, breeze
Bosw.). wespe Str. V. id., horle, ho-
myl Wien V, 401 Hffm. hörnte 37.
*tAsynia s. Azima.
*f Asin-arius eselere {Hirt) Synib.
B. -inus eslichs; -inare esslich le-
ben 52.
*t Asitum {aus asilum?? asccte-
rium sim) eyn hillich stede 37. as-
sitnm est locus saere lectionis 76.
Asm- s. Asthma.
*Asoli'-to, -dus gans heyl 37.
* Asopa. assepa tendel markch
P.V.
38
Asopus
Assidela
t Asopus estflmiius tebays 76. eyn
water 87.
*f Asor (r/. Asub) rex \ a trium
l sagitta luminis interpretatur 76, eyn
konningh 37.
Asotus vnkusch 37.
"^Aspaltum s. Asphaltum.
Aspar, asserer 30. dill 5i2.blancke,
eyn bretende (breterde?) wanti. ma-
ceries; w. u. L culpar bracke (umged.
aus bläcke?) 38. planchk 34. ein prett-
reinew want 33. Marg, britti- 32., brit-
30. -wand.
Asparagus. sparag-o nefle Dun,
-ia grestis (sie) ib., -ia agrestis
Hb. vudu-ceruille Hb., -cearfile Dun.
speragns -caerfiUe P4«. sperhagen
(umg.) m. 79. Meg. aspergus pfiller-
ling (sie) 52.
*f Aspa- s. Asp-riolus.
Asper boze, scharp 37. scarp, spis
38. uuass (wahs) Gf. IV 1240. wechs
P. F.
*Aspera zote pipen 23. 37.
Asperare scherpffen 30. scharpf-
fen, rüchen 29.
*Asper-ella s. -ula. -gere s.
Spergere.
*f Asperg-o auis rnarina Dr. -a
eyn goes, -us eyn gres (entselU ?) 37.
Aspe- s, Asp-riolus.
*t Asperitudo grimickait 52.
Aspersorium der weychkast Oe.
V. spreweddel (aspergere bespre-
wen) 45.
**t Asper-ula -oma eyn schaue 37.
-ella s. Plana.
*tAspi-dia, -do l -a 76. (Gloss.
V. Aspis) ghemelte vp eynem schilde 37.
*tAspidi-scos, -cus krapfe 45.
Akpirare den gest off geben o.
den athum in ziehen; gewen {auch
5. 18.) 45. atmitzen 52. geist auf-
geben, odmiczen P. V. Vgl. atumazzit.
atmizzit, exhalat ete. Gf. 1 156. ad-
miczen splrare 1. V. a. 1429. {Gr.
Wtb. 1 594 V. Athmezen); atmenatzen
anhelare, respirare, exalare 75.
Aspis, iaspis (o. v. Anguis) die
gelben slangen; asp m. Lucanus haizt
die slangen ain släfpringerinne Meg.
slange l aspe 40. (aspid Gf. I 491).
eyn clene slange 37.
Asp-, aspa- 1 spe- l squ- 40.,
aspe- 37. -riolus eych-harm, -her-
melin 40. ekeren 38. eckeren 37.
pirolus aichorn Meg. eich -härm,
-arm 50.
Asphaltum spalor Pf. Germ. VIIl
399. aspaltum lym 37. |
^fAsphodellus s. Affodillos.
*tAssa s. As.
Assa een geschaeft bret G.voe. 147.
*tAssago s. Aga^o.
Assar-e brulwen H. Ph. -ium
braetyser, spit G.voc.
*tAssarius est mensura decimam
partem ephi capiens 76. eyn mathe
van der midden; eyn spint (spinte KU.
spind Dr. Wtb. mensura frumenti),
eyn molder 37.
Assatura een ghebraet G. voc.
gebrautes 32 . gebrates 68. spisbratte 40.
Asseela odmodich, eyn dener 37.
kneht, geselle 40.
Assecret-a, -arius kemerer 37.
*t Asseneth qd. vermis 37.
*t As-, l con- P. V. -sensusitwTvt
(?) P. V. vergunst 34. verhengung 29.
zuhaltunge 30. sim. 34. wlbort 38.
assensu-m, -s vulbord mit worden 37.
♦fAssentio s. Ascensio.
Assentire mit hellen P. V. ent-
27., en- 33. -phinden. wlborden 38.
enbieden (,) mit worter (sie) by sten 45.
*t Assepa s. Asopa.
Asser bret, scendela H. S. D. first-
scindela; assis, axis schindala sim.
Gf. IV 522 ff. vgl. axes 125. 142.
Gloss. V. Axis.
'••f Asserer (Xasser) s. Aspar.
Assessor beysitzer, eins richters
weiser K. V. 64. assässor stül säsß
32. (vgl.DM.II2S.S41\)
*Assia s. Ascia.
Assida strauz i. camelon, stru-
thio Meg. asyda reygel 40. 93.
f Assidei ioden 37. (in den übrigen
Voce, ohne deutsche Glasse).
Assidela eyn taflfele 37. auxi-
dorrum 40., axidonium H. S. D.
stül.
Assidens
Astus
39
Assidens jeghenwardich 37.
* Assidia eyn land 37.
*f Assidu-e s, -us. -la^. Accedula.
Assidu-us vlitich 1 diues 37. richer,
flissiger 40. re} ch 9. -e stadelicken G.
voc. stede-s, -liken; alle-weghe, -tijd 38.
Assilire to springen 37.
t Assimetra eyn merke der van
borndorpe 37.
* t Assi-o s. Aseiare. -s s. Asser.
-strix s. Adsistrix. -tum«. Asitum-
*tAsso eyn Stadt 37. du, i. q,
appolonia 76.
Assolatus vor stod 37. eilend 52.
Assue-scere toe-, -facere an-wen-
nen G. voc, a-, di-suetus (in gl Folge:)
gewun, vn-g. 30. gewoneter, entwonet
29. gemanig (sie), entwang 34.
Assumptio vnser frowen end 32.
Astarium kraemstede G. voc.
*f Astasia s, Agistadium.
*tAsteri-tes Br., -a l -os wese
F. a. 1618 (Sm. IV 173). astitres eyn
edel steyn 37.
♦fAstile«. Hastile.
Astipnla-ri vol borgen {aus nd.
volborden sim.) 33. -tns vnder vestet;
-tio tuchnisse 37.
*tAstitr-es s. Asterites. -ix s.
Assistrix.
*f Astlima sqq. asma dathyment
nd. 0. San. des ätem gepresten Meg.
das kichen 0. san. asmati-cus temp-
figer; -sator kicher 40.
*t Astois s. Abides. An gleicher
Stelle in 50.: abiles v^gengel, zu latin
austerius der bistendel.
* Asto-pa s. Ascopa. -r s. Astur.
*Astora sinder V. vrat asceria
sintter P. V.
*tAstorgo s. Asturco.
*tA- s. Ab-straetum.
*tAstragal-ia ghezedelt 37. -us
bftch-, kron-lein n, (Spiel der „Mägd-
lein''); wfirbelkraut, Christian würz, sy-
rische zifererbs Ki.
* Astr-antia^ -ens s. Ostrucium.
*f Astrenu-itas clocheyt; -us stren-
ge 37.
*tAs-, a-trilla s. Betonica.
♦fAstroceros hard 37. astrios
i. dwus 76.
Astrolabium eyn hant to^ghe der
Sterne kiker 37. eyn geschier zu der
aribait (X labor?) P. F. eyn instru-
ment der kunst 45.
"^ Astrolo-gia^ -ya eyn rede van
Sternen 37. -gus eyn sterne-kiker 37.,
-betAter 40. stern-bedeuter K. F.,
-lueger (X -logus) 33., -loger 21.,
-secher 27. 76. saich senher (d. i. Harn-
heschauer! dial senhen = sehen) 32.
"^fAstromum s. Ascalonium.
Astronom-ia eyn kunst die do sa-
get heymelich (umged.) leuflf 45. kunst
der Sterne 37. -us sterne-kiker 37.,
-secher 40. Sternen sencher (vgl. Astro-
logus) 32. himelschl8yff kunstiger 29.
*f Astruea gens stig (Stall) 32.
t Astrum gross gestime da wil
Stern bi ein ander sint 40. astro
addictus ags. heordfaer^ Gl. sax. Gl.
m. V. c.
Astu eyn stad 37.
*f Astuck s. Asub.
Astula (vgl. 142. p. 146 Anm. zu
nr. 202) spoyn; eyn vad 37. orspoyn
F. a. 1420. [acc. -am Ed.) de ligno
spechen aAcide i. q. span H. Ph. ab-
stula (X abstuli?) abschnitte, spene
i)2. 40. hast-ula spain 38. } -ila^
-Ilia, -ile eyn sp8n 37. -inata i.
festuca 37. 76. eyn stof 37.
* Astula regia s. Hasta r.
* t Astuositas {aus astrositas?)
vor methen 37.
* f Astur qui est de asturia Gern-
men. nomm gentile eyn nitter (ritter?)
45. eyn Sterne 37., vgl. astor Gloss.;
vll. X astur ab aue et Storno Br.
Asturco eyn perd; (X struthio?)
eyn strus 37. zeltner, drey schlag i.
gradarius etc. V. tril. astorgo zeiter,
hant pferd 52.
*tAsturicus eyn teken der broke 37.
Astu-s l -tus wys, cloyk 37. -tus
{cf. Callidus. Argutus.) listich, sney-
dich, snedich, syr 38. -tia list, sne-
dichheyt i. cautulositas 38. arig list
33. argenlist 27. glouheit Sedui. kun-
dekeyt, arwillikeyt 45.
40
Aflub
AttamoB
'*'t Asub, assub 27., asnbposta-
sub 37., ftötnck 45., asor ( h. v,)
Sterne- 37., stern- 38. -suuer. stern-
sübrung 29. steren-geschoss P. F.,
-schüss 27. Stirn stösser (sk) 33. eyn
sterren schujj 45.
♦fA- s, As-SHetas.
*t Aswetum phase {am pasche)
eyn pascbelam 37.
*t At interj,, l cat 29., t tat 30.
hoho.
Atacus s. Attacns.
Athage s. Attagen.
*f Athagicus i. rfoc^or eyn lerer 37.
*t At- s, Acc-alabus.
*t Atha-lantis s. Acanthis. -mi-
sia s. -nasia*
'^'t Atalatiis {mi Accalabns) rog
keflfer 52.
Atanacetum reinfan 40., aus Atha-
nasia X tanacetum (Gloss.).
^fAthaiiapaliis. atephelus eyn
pyne in der helle 37. atenapulus
hellisch see 52.
Athanasia. anatasia vnsteruelk 37.
AtiiaDasia (herba; X artemisia)
attamisia reyn fank 45.
♦fAtasis s. Athesis.
^fAtenapidiis^. Athanapalus.
*tAter s. Acor.
Atergo zerucken 41.
* fAterra winsterin 41., vll zu der
vorhergehenden Glosse v. Turbo ; oder
: ater dunckel Gloss, ? attersire ib, ?
*f Athesire s, Attersire.
Athesis fl. esche 40. atasis etisa
H. S. B.
*f Athipera s, Anticipa.
*f Atiste s. Attista.
Atleta kemphe, diener 40. starcker
strytter 31. sim. 64.
Atomus, attamu8 37. (c/. Puluer)
vndelik also stof in der sunnen 37.
ein undeihnclicheden H. S. D. {vgl,
unteylichkeit indiuiduüas Gloss.). flie-
gunder stawb in der sun 27.
*tAtrame-ii swarticheyt 37. -ntum
atrament 37. dentenhorn (X -nta-
riom) H. S, D. -ntariolum eyn clene
pult 37. atrimentum atriment, is
swart steyn darme blac aflf raaket 38.
Atrapassa. altarpame (alta'-)
holder blüm 32.
A-, at-trattts eyn sward ded 37.
*tAtri-a, -olnm s. -um. -Ha s,
Astrilla. -llus s. Antrillus.
*t Atri-, attri- H. Fh., arti- K.
F., atru- 32. -ßlex, atripex 30.,
adripias Cor. Gap. devillis {hierher ?)
köl blatt 82. malt 30. malten /., an-
der su)a molt, i. ehrysolochanna Meg.
schig melde, gr. andrafasis (ehenr
falls au^ atraphaxis) 0. sa»i, melda;
pries-, priesen-lauch H. Ph, malt K.
F. mulde 47. miilte, binesch 40. pünsch
105K melde, eyn crut to etende also
col 38.
Atrium, atrum 40. frey- 27. 33.,
frig 30-., fiy- l lieh- 45., vor- 29.,
kirich- 33. -hoff, frid-, kirch-, fron-
hof ; worgehiise 40. für haws 33. lawben
27. vmgang i. girum 30. vmchrayß 34.
hell i baratrum 29. atri-a zael,
-olum clene zael 37.
Atrocit-as, -er s. Atrox.
*tAt- s. Anth-ropopbagi.
Ati'ox (vgl Dirus) grisam SO. gre-
selk 37. {i ferox) freidig 29., ira^^-
sam 34. fraissam-, greu-leich P. F.
freuschhch 17. atrocit-er granimeJick,
wreetlic G, voc. -as greuleichkait 33.
greselicheyt 37. gruscheyt 45
*f Atrum s. Atrium.
*Atrum (vinum) zanger H, Ph.
*tAtrupIex s, Atriplex.
♦fAttace s. Attagen.
Attacus i. auis qu^adrupes 40. eyn
aruch 45. webil 8. 9. F. vrat, ata-
cus (X accalabus q, v.) eyn grot heu-
sprynke 37. aeautus humel 32. at-
ticus l burdo (frz. bourdon^ dora
Gl Aelfr.
*t Attagen. actago pirchünn 27.
athage hassel hon 32. attago bürg
hun; attace (attate?) hasel hun 40.
abetape (zu attacus?) tysse Symb.
E. (tysca m. a. buzzard £osw.)
* Attamina-re, -ri wyder wordig
syn 31. sim. 64. -tor nopper, -trix
nopster G. voc,
*i Attamus s. Atomus.
AttauQs
Auellana
41
♦fAttau-us eyn grote vader 37.
ouer eider v., -a o. e. moder 38.
attan-us meins anherren vater vater,
-a meiner anfrawn müeter müter 33.
-US myns anhern vatter, -a m a.
mutter 45.
f Attediari vor dreten 38.
Attenuat-us vor armet 37. -i dun-
neret 41.
*Attep-, athe-sire drucken machen
45.
Attestari vrehuiiden 27. vi-kün-
digen 33.
*f Atti-cus s, Attacus. -lia s.
Altflis.
At-,per-tinere hören, boren ;attiii-
ere, -gere an-, to-horen 38.
*Attista. atiste schale, nap 37.
Atton-are dann, leuten P. F. (vgl
Sm.I377). -itlisherueret45. verueert,
mit vreesen geslaghen G.voc, mit angst
geschlagen HO.
♦f Attr-atus s, Atratns. -iplex
s. Atriplex.
Attrit-us to broken 37. -io warew
rew 52.
Aua ändel 33. an 32. 40. auns
enyn 40. eny; proauus voran 32.
aua ane 1: o'^belin 40. auus ano H,
\ S,D. enn P. V. eider vader, grote v.;
^ aua e. moder, gr. mouder 38. auia
eyn grote moder 37. i. mater paren-
tum 76,
i Auaritia gritikait 32. sim. 6.
*tAuc-a gänjj (anser gancz)29.
gans, gos; -er gante, eyn he vnder den
I gensen ; -ula gosselen 38. -aius auier
12^. p, 3L, aus -arius der Mann der
auca auee ib. -are geng rauffen 52.
*tAuc- s, Auct-ionator.
! Aucipium vogel beisse Str. V. (cf.
BM.I193). aucupium vogelstell/.
F. tril. vogilwerk Wim. V. 410 H.
antecipium vogel netz 30.
Aucipnla eyn lym royde 37. klobe;
auicipula slahe (,) kefege 40.
Aucones. autones dulle bur 37.
fAuctarium s. Auctorium.
Auctio. auxio vor kopinge 37.
Auct-, aux- 37., auc- Syrnb. D.
-ionator coufman Symb. 2>. keser;
DiofonlMclii Novnm glosaariaia.
-ionarius kemerer (umged.); anteo-
narius kremer 37.
Auetor vermeerder, lerer G. voc.
6ker 37. merrer 45. autor lerer ib.
eyn ben&met mester 37. mester, de
nighe ding maket in eyner cunst (cf.
Poeta) 38. autoritas merrer; l dig-
nitas geweldekeit 45.
* Auctoria marcktschiff JC. F. schiff
marg (sie) 32. schiflFelin 40.
t Auctorium zu büß 32. auctari-
um i. eibus qui vacue mense additur 76,
fAuctns ghe lered 37. (rauctor
lerer, vll. Xg^^emered).
Aucula s. Auca.
Aucup-are voghelen 37. -ium s.
Aucipium.
^fAudabacca s. Andabata.
Auda-x dürstig 29. turstig, chuen
52. i. bene lingtiatus (X dedax sim, v.
Dapax) 76. -cter chuenleich, dftrgn
(ptcp.) tun i, ausus facereP. F. turst-
lich, -igklich 75^. -citer kun, frech 45.
*f Audepactetus {aus autenticus ?)
nflmer 40.
Audere dürren 29. doren, neden,
gheneden 38. keck sin 30. audemus
wir getArend 41.
*tAudictus s, Auditus.
*t Audi-, audia- 37. -torium eyn
richte hus 37. dinchus Symb. D. App.
Auditus horent 38. gehord K, F.
gehört; audictus eyn sach widder
hören 45.
Aue (zum Untersekiede von owe
int, dol.?) an we 29. sine ve 34. ab
a gwöd est sine ve dolor i. sine dolore
76. ghegroetet systu G. voc.
"^Auelana s. Auellaua.
♦fAuella (vgl. Auellere Gloss.
X auellana) louft i suber K S. Tr.
niisseschirsel (s av^ f ?) 40. nusß brätsch
32. (i.q. brätsche BM.I2S4).
AueUan-a welschnuj^ 29. graj^ wei-
hisch nüg 33. hassel nod; -us bassel
37. auelana eyn grug o. eyn hassel
noß 45. hasel-ber, -nuß K. F. wal-,
walsch-not 38. ab-, app- 40. -ellane
pl. nespel-en H. S. !>., -n 40. sim,
Gloss. afllona hasselnug 32. auenala
hasel nüg i, eerolum (cms corylum) 30.
6
42
Aaellere
Aalicas
Auellere absundirn 7. a. 1420,
abschellen 45.
* Auellum eyn kif in eyner stad 37.
*t Auen-a evina Gf, 1 176. evena
Symb, D. 281. turth, durd (c/ Ziza-
nia) 6r/. F 457. -atam haber muß;
-acium heberling (cibus?) 32.
*tAaeiia-la ^. Auellana. -tarn
s. Auena.
Auentare. auencare i. eradka-
re US.
Auere geylen P. F. gilen Gloss.
*f Auerei glogspis 41., aus au-
ricalcum?
♦fAuerni (X a vere) von dem
glencze 41.
Auernus eyn vloyd in der helle 37.
Auersio von ker; conuersio zu
ker 32.
Auerta malha H. S. B. est pera
s. niantica ad vestes viatorias aliaque
necessariacondenda Cod. Theod. (daher
avertarius equus) Gl. m. ; da^u die
Glosse (bei Biuxmge Lex. med. Gra£C.)
. . . xaXelTai 8e dßi^Ta oltco tov
d'jteaT^dcp^aL (L e. avertere). Vielmehr
eine, vll. antike, Nebenform von dopT??.
Auferre brengen 48.
*tAufiilsus {am auulsus?) af
gode 37.
*tAugenes (vgl. anguina? angia?
Gloss.) eyn naghel in eynem schepe,
eyn dolle 37. Vgl. doUe, dol scal-
mus KU. pl. doUen, dullen Br. Wtb.
1269. vgl. Gr. Wtb. 11227.
Aug-ere oken 37. her meren 45.
-mentum gemersale H. S. Vind.
*t Augur, anger 32. wogel win-
ker (i) 40. vogel-winker 32. 33., -wink-
chn (sie ?) P. F., -lucker 45. een wycke-
1er wter volghelen (sie) sanck G. voe.
weissag durch vogel geschrey K. V.
augur-ire vogel lokeu 33. -are v.
lucken o. vahen 45. -iatrix wickersche
i diuiuatrix 38. -ium wogel geranke
(ä; aus gesank?) 40. lokerey (vgl.
Augurare) 33. heilscowede H. S. Vind.
Augustal-e eptye i. abbathia; -ia
vulgopalatia 125.
Augustiu-ensis augustiner mon-
nicke; -ns augustin 38.
Augustus merer o. haisser (h aus
k?) 41. m. des rechts (umg.); der aust
maynt 45. gemerere Symb. B. römsch
küng; ogst 32. (hd.) äugest hs. Kai.
a. 1460. äugst 34. ost, de twelflfte man
tijd 38.
Auia^. Aua.
*f Auia eyn voghe (iunctura? vgl,
vogel etc. Gloci.^. h. v.) 37.
*tAuia. aiaara pl. boschen (,)
bomen of onweghen G. voc. (vgl. aui-
aria Gloss. v. c). auium krump weg
im Wasser 40.
Auiarium l auigaria voghel-
neste 37.
*tAui- s. Au-cipula.
*tAuicius (a priv. vgl. inuictus
Gloss.) einer der nit ^berwnden ist 40.
*t Auies (voi' Auius; au^ amens?)
eyn vn kundiger 45.
*f Auigaria s. Auiarium.
*Auineona. auiona auion, eyn
Staat des paweses in vrancken 38.
Auinum wyn water 37.
'^^ Auiona s. Auineona.
Auisare pedenkchen , venalteiii
(wett^werrbre^urKenntnissbringe^i)^! .
Auitus alder H. S. B. sim. Gf.
Gloss.
Auium s. Auia. Ala.
Aula balast 30. pfalz K. V. aulla
phalcz, sal 40. zal 37.
*tAula-5. Aule. Ala.
* Aulanus s. Aulicus.
*t Aularia poeten boke edder he-
melke stede des houes 37. (X aulu-
laria Plauti). auralia (alph. aul-)
liber cuiusdam prophete l secreta ne-
morum 76. auxaria i. s. nemoris Gl. m.
Aule pl. orghelen pipen 37.
*Aulea (cf. Linum) eynbank laken
i. aureola 37. tebich 27. dewich 33.
umbelachen K S. Vhid. (Gf.II457).
* Aulegi-, aulie-nosus veth edder
nad 37.
f Aules die. qui cum cannis cantcU
Br. der uflf orgelen singet 40.
*Aulicia wyn vate 37.
Aulicus houeman; aulanus po-
len graue 37.
Aulidus
Aurugo
43
Aulidus zote orghel zangh 37.
sim, 75.
*f Aulie- s. Aulegi-nosus.
*Aulula eyn clene zael 37.
♦fAuper s. Aper.
Aura wynt, schyn (y) 37.
*tAural-a s, Arrabo. -ia s.
Aularia.
Aurea. aurina halter 37. orca
brechzaum F. tril.
*t Aurea porta phud /. cunnus 3 1 .
*f Aureal-is, -us oren müczel (mot--
bt^? cf. Gloss. i\ Scolopendra) 32.
*f Auregola s, Aureola.
* t Aureliaua ein. orlens (so mhd.)
40.
Aureola (vgl. Aulea. Gloss. v. c.
vv. Crinale. Sertum.) golt schappel 40.
guidein pant 27. gülden gewaut l
vrkauflfen {sk! orkussen sim. Gloss)
33. juncfrowen krön 32. guldin tron
{aus cron) 41. eyn houed küssen;
eyn golt borde 37. auregola eyn
gülden lant {av^ bant umg.^ 45.
*Aureolus s. Aurulentus.
tAureum vellus goltwoll Meg.
*Auricalc-um {cf. Auerei) mis-
singh (i.fex auri; calcon fex; sim.
Br.) 35. mejj 30. mosch 29. mensch
32. meschyngk 31. mezzink m. i. elec-
trum Meg. raessing n. (Ed.) H. Ph.
I missing; -us eyn messin sporn (X
calcarJ) 45. -eum missinghen 38.
auricolum messing F. a. 1420.
*tAuric-ola s. -ula. -olum s.
-alcum.
*t Auricolus eyn gold graf dar
me ors (ol?) ynne hudet 37.
Auricomus güldene vlechten 37.
*tAuric-ula, -ola 27. eyn ore
lepchin 45. orleppli, esels or 40. our-
lepli 32. ör läppel 27. or lep, orphendel
33. -ula muris h. mäus5rl Meg.
-nlaris orgrdbler 29. orgrfibel K. F.
ourgribel 32. ringel l orgriibel vinger
40. eyn kleyn singelin (sk) 45. eyn
luttike vinger 37. eyn rad gheuer 37.
-olarius eyn heymmelich rader 45.
rat gebe 40. rotman V.a.l420. -us
s. Auritus.
Aurifaber glot (sk) smed 38.
♦fAurifex s. Auriflceps.
Aurifex gold smed 37. gold lüt-
rer (X fex? cf. Gloss.) 32.
Aurif-iceps, l -ex 40. eyn ysen
bard 37. isernbart, eyn voghel ge-
scapen also iflfte he gülden si ; i. fre-
dula goldamer 38. js vogel 40.
Aurifodina golt cule 37. 38.
Auriga {s. Agitator) reit wagen
40. Sum. reitil, reitrihtil, uuagunre-
tila Gf. II 418. 479. wagenreide L
cilindrum Symh.B.283.
Aurigo vbrig hitz 52. sim. 75.
die gelsucht 1 gilwen 40. {y^l. u. und
Gloss. vv. Aurigo. Aurugo. ictericia
die gilbe 74. diese Bedetdung fehlt hei
gilwe BM. 1494.)
Aurigraph-ia gülden scrift; -us
de mit golde scriued 37.
*tAuril-ia, -e l -oga 34., -igo
32.gold-wurm 32., -wurmel 34., -köber
29. -igia eyn golt form (umged.) 45.
*t Aurina s. Aurea.
Auriplgmentum orgement H. S.
B. sim. Gf. goldelin (n aus m) 42.
golt-leim, -laim Meg.
* Aurire slachen 27. orslachen (X
auris) 33. wagen f&ren 29. sim. 34.
(X auriga).
Auris {cf Casica) ar 75. P. V.
*tAuris-ia s. Aorasia. -pex s.
Aruspex.
*Aurispuma. schuma aiiri golt
schum 38.
*tAurist-a, -erium, -iria s.
Austiria.
Auritus. auricus eyn der grote
oren heft 37.
Aurora morgenr&tistund 29. mor-
ghen i. mane (Imom cras); m. stunde
38.
Aurugo, l aurigo G. voc., arrugo
32., arugo 32. 74.y aruga 30. gold-
schein 27. P. V. goltschuym Idic. cor-
ruptio auri; et die. morbus reddens
hominibus glaucietatem (glaucit. HO.)
i.q. aurigo gheelsucht; et. die. tem-
pestas onweder G. voc. vngestfim luft
40. vngestumer luft 74. aurugo dros
van dem golde; meldau; ghelsucht;
arugo vndrechticheyt der lucht 37.
44
Aarnlentas
Anxi-
fin gold 32. gelsucht 27. 33. P. F.
golt faym 33. miltaw P. F. mildtaw
27. t. color skut pedes accipitris ags.
geligelu Pf. Germ. VIII 389., l milui
i. gelo ib. 1 116.
* Aurulentas. aureolus vor gul-
det 37.
♦fAurulla s. Arnlla.
♦fAurum fulcium rot gold 32.
* t Aurum obryzum (Gloss. h. v.),
obrisum luter gold 29. abrasium
lauter gold 32. obrizum wiera H.
S. Tr. golt G. voc. abrizuD fona (X
ab) scim (splendorperahü awri coldes)
Gl.Eer.(vgl.Gf, VI 511 ff.), ohrisins
schynende 37.
Au- s. A-rnspex.
Auiscultare losen 29. 88. geuol-
gig sein 34. 75. hören, horken, vnder-
denich sin i. obedire 38.
*tAiispertiis s. Auster.
Ausp-ex weissag durch vogel flie-
gen K. V. l -icator ein wider win-
cker (vgl v. Aruspex) 33. wincken 45.
-icari, -icare 45. vogel-wichen 27.,
-wincken 33. 45. -icium wikerey 27.
winckung 45. rueflFerey 33.
Auster {vgl. Austria), austro 41.
der sudener Meg. sudener 50. fiihte
wint 42. wazzer- Mein. Ntrl., sundir-
H. S. 2)., sud uester- 40., oster- (X
lat auster) 40. -wint. suden wynt 38.
eyn zuzer wint V. a. 1420. susen (X
sus, süsse = Süd) 32. middaghes wynt;
auspertus zud wynt 37. austroaf-
fricus sundirwestirwint H. S. B. sim.
Tr.
*Auster-e s. -iter. -ia s. Aus-
tiria.
Auster-iter, -e vngehurlich 29.
vngeherig 30. -us herbe V. a. 1420.
scharp 37. gral, vnmodich 38. {vgl.
grall Br. Wtb. 1533. grel BM. 1573).
saurampfficht V. tril. lebber-, purpur-
farbe 125. -ius (Gomparativ??) grim-
mer 40. alisterus s.h.v.
*tAusteri-us s. -ter. Astois.
*Austiria, austeria 37., aus-
tria 33., aurist-erium 27., -a 1:
-iria 40. orsmere i. anxiua {am
axungia) H. S. B. or- 40., ör- (auris-
terinm), orsalben- (austiria)- 27.
-smer. ör salben 33. oren drek 37.
*t Austor {aus actor, X auctor?
cf. Gloss. h. w.) klag richter K. F.
♦Austria s. Austiria.
Austria (undeutlich) l ostoria
(ostona?) osterrike, eyn land 38.
austrum osterlant 41. auster i. re-
gio astralis 76.
♦fAustr-oaffricus 6*. Auster, -um
s. -ia.
Ausus kerz {aus g'herz), manlich
33. türstig, chiin 27. hertig o. kun
{vgl. u. a. hd. hertelichen audacter
18.) 45.
Aut awer P. V. {so wetterau., ühh.
b im. Vohalen wie hauchloses w ge-
sprochen).
*tAutarium {aus auctorium? au-
tarcium Gl.m.?) dat erste richte 37.
*tAutelarius eyn scriner 37.
*Autempne s. Autemna.
Autentic-us wl warheyt 37. vor-
geer 27. fdr- 29., per- 34. -nemig.
genem 30. genäm 33. treflich V. a.
1420. -um glob brieff JS^. V. -ate; war,
genäm, maisterleich machen i. auto-
risare 33. gen em (sie) machen 45.
ein red mit weishait l mit warhait
0. maisterleich pewaren 27.
*tAuteri vruwen scho 37.
♦fAutile {st. aucile) eyn goze
stal 37.
*^Auto-nes s. Aucones. -r etc.
s. Auctor. -risare s. Autenticus.
*tAutum-a, -acio ghissinge 37.
Autumpnus der herberst 45.
Auunculus hoeme H. S. B. &cheim
29. öham 52. ohin 30. öchlin (patrue-
lis öchin) 32. eben (i. f rater matris
mee)K. F. om, myner mouderbrou-
der 38.
Auus s. Aua.
Aux {an gleicher Stelle arx hoch
27. hoge 45.) ain gra(} häkch l cir-
culusqd. 33.
♦fAuxaria s. Aularia.
*t Auxarium (cf. ahsorium sim.)
eyn scho knyp 37.
*tAuxi- s. Aucti-.
Anxidorram
BacUlam
46
* t Auxi-dorEimi s. Assidela.
-gia s. Axungia.
t AaxiliameD hulpe 37.
Auxilla pod 37.
*f Aux-is s. Axis. -sugina s.
Axnngia.
Auxula to ghift 37. to giflFt 38.
* Axa naue 37. nah an dem rad P. V.
^Axidoniam s. Assidela.
f Axioma werdicheyt 37.
Axis (cf. Asser) asse 37. echs an
dem wagen P. V. w. esse l nabe 1
himel nabe 40. l auxis ächs 33.
asche 45.
Axungia smerlayb 27. anxugia
smerleip 40. auxigia smalt smer 37.
auxsugina gen& smalcz 33. anxiua
s, Anstiria.
*tAzilus s. Asilus.
Azimaderpteig Gonr, asyma öster-
tag P. F. azimu-m brod nicht ghe
sftred 37. i.panissinefirmamento (sie!)
33. -s vngefürmt (atts lat. ferm-) ib.
vngefurt 7. (anders Sm. I 557). son-
der ghest of s. deyssem G. voc. sbst.
prat an ürhab P. V. prott an vrhab
1. vngeheffelt prot 27. vngeheweltes
brot (azimi) 41. derbes brot 40.
*t Azonium wildersenflf 74. azo-
minm wilde senf 40.
fBaalph-arasim, -es 5. Balphe-
sis.
* f Baba (als Stammwort von ba-
batum) \^ huff 32. balatum huff,
eyn hörn an des perdes vote 38.
*tBaba-i s. Babi. -Iis5. Baianis.
♦fBabatum, gabatum 32., l ba-
iamen 33., baltatiferrum 38. eyn
hoyf- 37., hoef- (hof-? neben hoff-,
huff-) 38. -ysern. hüeff- bab., huff-
bal. -eysen 33. rog ysen 32. babat-
arins eyn hof-slegher; -inum -ysern
käste 37.
*Baben s. Baen.
*tBabi l .ai. grece dul (,) dore
lat. 37.
Babilo-nia, l -n 38. babilonie, eyn
grot Stadt in heydenschop 38. ain ver-
stört landt 33. sim. 6. est ciuitas ba-
fusa (aus confusa!) eyn vorstoret
stait 45.
* t Bab-ire s. BaUare. -lii s. Bib-
lius. -orella s. Boborella.
*Babur-rns. -tus eyn dore; -cia
dorheyt 37.
fBaca s. Boia.
Bacapulus. baeanl-a doten bare
40. -um bare 37.
*tBacar-i s. Bachari. -ium s.
Bacterium.
*tBacaul-a, -um s. Bacapulus.
Bacca {cf. Baccar. Boia.) eyn lore
bere; bacha eyn edel steyn 37. i.
gemma 76.
Baccalarius halb maister 32. ba-
charis vntermeister 29.
Baccar bakeler cruyt G. voc. ; X
bacali-a, -S lauri genus Plin. h. nxxt.
XV %. 129. XVII §. 60. Cf. Gloss. w.
Bacca. Baccar.
*tBaccar-e s. Baculare. -ium
s. Bacterium.
*tBaccerus s. Bacernus.
*tBaccilare s. Baiulare.
''fBaccinum s. Yaccinium. Ba-
cinus.
*Baccliar. bachari-a eyn wyn
vad 37. -um weinuas 52. -US bicher
Symb. B.
'^fBacchiola s. Bachicola.
Bacchus, bachus eyn god des
wyns 37.
*Bacernus. baccerus kloppfel 52.
BaciUa eyn eysenn pfeyl (pfol sim.
Gloss.) 33. batilla eyn vurpanne 37.
^Bacillum glutscherm 52. bathus
l hatMllumglnthaüen est vastestium
brunarum ardentium conseruatiuum
46
BaciUns
Bala
etc. K. F. batillu-s glftt-hawen, -schu-
vel 40. -m roichfaz Symh, 2).
Bacillus, bapsU-us 29., -is 33.,
-Ins knutel 52. sim, 3. cllepel also
in ener docken i. cymbalus; bap-
ciUas cnepel 38. klengel, kall (Zic,
kallen BM. I 844^) 29. ain swink-
chell als in ainer ??lokchenn 33.
* Bacinia ags beri Symh. U.
Bacinns. batiuus l baccinom
bekken H. S, D.
*Bacteriuiü i. peluis hantpechk
52. bacarium becken 37. bacca-
rium vas aquarum Gl, m.
*tBactor s. Blacterare.
Baculare mit stekchen slachen 27.
33. knuttln F. a. 14W, baculo i
percuäo; bacco i.cudo 37.
Baculus pastoralis pischolff- 27.,
byschoff-, hertär- 33. -Stab.
*Bacha s. Baua.
Bacha, baccha Br, L sacerdotissa
bacchi Br, i. dea haclii sc, sac. kprespi-
tera; est mulier l saltatrix colensfesta
6acAi7^.spryngersch-e, bracte -en 37.
*tBach-ada eyn erneschale (n wie
u); -onica eyn stalne kanne 37. -inita
amphora qd, decalida {aus calibe) /ada
76, Vgl, Bothona.
*tBachadis s, Berneca.
^Bachana. bachinar eyn wyn
perse 37.
Bachan-js eyn locate; -tes dul 37.
-S ein wachant; hSLüiiTlB est deus vini
l bachant 33.
*Bac- 5. Beg-hardus.
Bachari truncken werden 52. to-
ben l tob sinn 33. bacari tauben 45.
*tBachari-a, -um, -us s. Bac-
char. -s s, Baccalarius.
*tBachic-ola weinsavflfer 52. sim.
75, -ula eyn mechtiger 45. bacchiola
een wijndrencker G.voc,
*tBachin-ar, -ita s. Bacha-ua,
-da.
*Bachio \xi^\iQäiomQ(supellex,vgl.
Fr, I 488', Br, Wtb, I 696 ff, BM,
III ISH^,) 37. geyius supellectilis Vgut,
(Gl m.), bachiogenus die, supellec-
tilis (sie) 76,
^^Bachitus giymicheyt 37.
Bachl-um, pl, -a sunt parua vitra
76, winfesser 40. Cf, Gl, m. v, Bacca.
tBachius douendich 37. bachus
scfuriens 76.
*tBach-o s, Perna. -onica s,
-ada. -US s, -ans. -ins. Bacchus.
*tBadanola s, Baianula.
*tBadius rot ros 40. b. equus
roth ros H, S, I), badrus snel phert
P. F. bladius eyn snel perd 37.
balidinus hryte Gl, Aelfr, {de colori-
hus).
*tBaellare {^w, Bauiare bellen
und Beare) plegen o. grüßen 45.
Baen {vgl, Fibula) halsböga l tor-
ques H, S,B. palz, spasal, var. spi-
sal Gf, VI 364, i. vestis; w, u. i, orna-
mentum capitis eyn sapeyl (5. Crinale);
ben Lßbulalclipeus 37,
*tBafer (cf. bafertus Gloss.\
baffer 76., bafert 29. i, grossus II.
c, l agrestis Br.^ Ipiguis in corpore i
corpulentus 76. Cf, vafer i, durtis l
stultus 142.1
*tBafusa s. Babilonia.
*tBag-a s. Boia. -alus s. Bai-
ulus. -ena s. Vagina.
*tBagi-phin ein ztigell an ainem
zämp 33. -shin?*. habena ein zöm zugel
6. Vgl. -s kelbirga Gf. III 174. baga
Gl. m. und Gloss. v. Boia; bagula, pa-
gulai./rewa Gloss.vv. Baiulum.Pagula.
'^'Baguta s. Beghartus.
Baianula varbette H. S. D. uart-
bette Tr. uarthbedde Symb. D. ba-
Inma est lectus porcorum (aus porta-
torum sim.? vart X varch?) 33. ba-
ianula eyn bedde in dem weghe (=
vart); beanula eyn spanbedde 37.
baiunola rosbaer G. voc. badanola
forbaed i. lectus itineralis Aelfr.
Baiulare dreghen 38. baccilare
tragin V. a. 1420.
Baiulum {vgl. Bagiphin) een brey-
del of toem G, voc,
Baiulus bode G, voc, dregher 38.
bagalus 27., balogus 33. trager.
Baiunola s, Baianula.
'^fBal-a 5. -amita. Bidens. -aci-
um s, -aphium. -amen s, Babatum.
Balamita
Bambicium
47
* Balamita nomen herbe 27. pach-
mincz 33. bala eyn crut muncz 45.
*f Bala-mite s, -nitis. -natus s.
-nniii.
*Balaiii-s, -tis Gloss. babalis
(alph, bal-) i. querem ein aych 33.
bolamita vrucht; balamita {cf. Ba-
ianis) eckern drufelen 37.
*f Balanula s, Baiannla.
Balanum L vnguentum Voce, eyn
slange saliie; eyn bom I palme bo*m
37. balarius vnguentum preciosum 33.
*BalapIiium (aus palladium?). ba-
laeiam eyn beide 37.
Balare^ blare 34. plazan Gf, III
259, pleczen 34. P. F. phlegen 27.
reren Gf. II 533, (rerentes balfantis).
BM, II 677, {cf. Rudere), balatus
pla-, ple-zunga Gf, pläczung 33. bol-
ken 37. balatibns blaungon {vgl. en-
\AktBM.I396)Sedul palatus schaufT
geschray 32.
"^fBalarius s. Balanum.
Balasius. palaeius karfunckel-
stain 32.
*tBalat-era s, Blacterare. -ine
s, Amenium. -remns etc. s, Bara-
tro. -um s, Babatum. -us s. Baiare«
Balansti-um^ -a lat, -on gr. eyn
granats blom 0.san,sim. 25.
*Balbieus s, Balbns«
* f Balbies i. crudelitas 37., au^ bar-
baries?
Balb-ire s. -us. -nea s. Battndo.
*Balb-us neslendir H, S, D. eyn
stoter bok 37. wlispich i. blesns 38.
-icus een stameringhe G. voc, -utire,
-ire 38. wlispen 38. wispeln i -ere
52. lispen H. S, D. stotern; -utiens
de nicht kan spreken 37.
*tBal-cza s, Salsa, -ehns s.
-thus. -dncta s, Battndo.
Balea slingher G. voc,
*tBalee s, Falea.
Balen-a^ -e 32. balien 38. wal-
38., wald- 27., bal- F. e, q. D. -visch.
vorch l waller walvi (^oh) 34. welerin
32. merwunder 33.
*tBaler-a s. Baltaris. -amo s.
Yaleriana.
"^ f Bal-estine s. Amenium. -idi-
nus s. Badius. -ipsis s. -phesis.
Balista^ palista 32. arm-brest (bis)
29., -brost 32., -börste G, voc. ärmst
27. ags. stafslengrie Symb, H. l funda
slengera; bedica I sagitta selfschoz
IL S.D.
Ballare stamelen 27. i, babire
stammeln l yeren {aus reren?) als
tler 33.
"^fBalloaria s. Taleriana.
'^f Ballonum das lest gerich 33
Marg,
*f Baln-eum bat 38. G.voc. bad
37. -eon vor luster 37. -eamen päd
tuech 52. -lamen badelaken 38.
*tBalo-gus s. Baiulus. -nes s.
Bolena.
^Balphesis. baalpb-es i. diuisio
inimicorum 37. -asis id. Br. -arasim
i. diuisio virorum Br., v. derisio 37.
balipsis {nach Babel) Zerstörung 52.
*tBalratus s. Barochum.
"^t Balsam-US balseme (is de edelste
vrucht dedemynsche weyt); -ita id,,
crusemynte 38. -aticus balsum rauch
45. -iticus das wol smekcht als wal-
sam 33. sim. 6. balsamig 29. -Icus
walsam-, salmatieus salem - smekig
34. salm. seibin smeckig 29.
*f Baltaris ein sling; balera est
sonus haliste 33. sim. 6.
*fBalt-atiferrum s. Babatum.
-era s. Bisora. -erare s. Blacte-
rare.
* Balterium eyn badelstede 37.,
aus balnearium sim.
Balteus beldrich Symb. D, balthe-
us der richter gurtil V. a. 1420.
*t Baitor s. Blacterare.
"^Baltbus *. camelus 76, balchus
cammeel 37.
'^'tBaludi- s. Paluda-mentum.
*tBaluius s. Blauipes.
*f Balumma s. Baianula.
**f Bamasium, etc. s. Bombasium.
^Bambicium {aus bombyx) scha-
per P. F. {vgl. Gloss. v, Vellus. Sm.
III 305, 375, 376, Gf. VI 411. BM. II
2 8.85.;vll. X schepp ioppa Gloss.
h. V. sim^. zitter, zetir Gloss., wo irrig
zieter Sm. IV 295 verglichen wird;
48
Bambis
Baro
czetir, czschetir in schles. Voce, des 15,
Jh. bei Frommann 2). M, IV 183; vgl
Nindon tschetir, zscheter ebds. czitir
Gloss. u. ebds, v. ßubilinium. Sm, III
413.
Bambis i. aranea {at^s bombyx) ist
die richtigste Lesung, vgl. Hildebrand
au 142. p. 15. 27., den hier Quicherat
Add. 23 ignoriert.
^fBanagardia. pannaida mitil
(am Wagen) Symb. D. 283. banayda
eyn lank wede 37.
^fBanan-sus eyn to bringer; -cia
vn nutte teren 37. Aus banausus, vgl.
Gloss. V. Beanus.
*tBancal-epanch lachen 33 Marg.
-is stul 1. Symb. B,
Bancns. baucns bock (umg.) 45.
*tBap-cillus, -sillus, -suis s.
Bacillus.
fBapti-sma, i -smus G. voc. dope
37. doepsel G. voc, -smum id. G.voc,
reyninge 37. -sterium funte i. statio
baptismatis G. voc. -zatorium dopel-
stede 37. -sma teuff-, bapifer (alph.
bab-) dauflF-steyn 45.
* Bara i. fluctus Gl. m. eyn vloyd 37.
*f Bara-Usis s. Paralisis. -ndia,
-da s. Warandia. -aria s. Barra-
ria.
Baratro. balatr-o schermer 37.
-emns spilman i. hystrio 40.
Baratrnm (cf. Atrium) räche t
helle slunt 40.
Barba iouis (so amh 122. nach
Scheler), l i. b. 40., i. herba 85.
(Gloss.), barbaronis 40., aberdio-
sus (o. h. V.) husloc i. poUpedium
38. husloec 85. huss wrcz 40. haußwurtz
i. semperniua K, V. saus (sie) wur-
czen P. F. jovibare 12^. w/r^e?. joubarbe.
t Barba siluana wasser wegerich
i. q. centamneruia aquatica 0. san,
wsJdwegerich Ki,
*tBarba-lexis, -Ticaetcs. -rus.
-Ins s. Barbns. -rnm s. Barbitus.
*t Barbar-US vromede, grymmech
37. gruelich, getruwelich (sie); s. eyn
heyden 45. -i alle beiden 40. -alexis,
barbalexis P. V. twyerleye sprake
37. ein red von manigerlay red zesam
P. F. -ica heydensch estrich (ostraca
fraciis testis addita calce) 125. -is alle
sprake an grekes vnd latins 37. -Ismus
eyn vnrecht sprake in syner sprake 37.
*tBarbenta(e) eyn hantslach 37.
Barbitonsor parbirer 52. trucken
scherer i. rasor K. F., im Gegensatz
mm Bader? vgl. „ir schert trucken
unde naB" BM. 11 2 S. 149. Baraus
vll. tuochscherer rasor 64.
Barbit-US eyn elpen lire (X bar-
rus sim. 74) 37. helfen beinin lyre
(ebenso); -um Seiten spil 40. -on
rubeblin, i^arwwm instr. mu>sicum K. F.
barbarum räböbly 32. (cf. Rubeba).
*Barbobalsamum estUgnum- baj-
sami 33.
Barbus. barbalus^?. harmK. V.
Barca flosschif 40. parcha floz-
scif Ä S. D. Gf. IV 456. bart-a l -ar
snycke 37.
*Barcus {alph., c une t) eststul-
tus l laudis Creator 33. vgl. bardus i,
laudis cantor Br.
* t Barchora hert- Jf agi., der herte
50. snabel (neur Main visch in dem mer
Meg.);vgl. den Vogelnamen hartsclma-
bel loxia enu/ileator Nemn.
"^ Bardana schorfladeke 38. sumer
latich l klöbe h. (vgl. ahd. cliba mnd.
dltengl, cliue u. und Gloss. w. Aprinia.
Lappa. Riuola.) 40. clote i. lappa; bar-
dona cletes l burres; elixis id. Gock.,
vgl. amorfolia clate ib.
*Bardus leopart 33.
Bardus eyn dore 37. barcus s.
0. h. V.
* Bares s. Bargina. Baro.
* t Bargaireba (? r- Strich nach i)
seiff 40
Bargin-a, -e urlente (peregrlni
elilente) Gl. Ker. barienes sunifor-
tesin bello 37. cf. Gloss. w. Bargina.
Bares
Barillus barill K. F. parill 74.
barillin 40.
*tBarliates s. Berneca.
Baro edel edel swar (X ^ap^?,
bares?) 37. strebe herre 40. groue F. a.
1420. helt; pl ritter 45.
Barochmn
Basteraa
49
*Baro-ehuiB, -tiis bynßauge 51.
0,san, balratus binsuge h. 40.
*Barra s. Barria.
*tBarrari-a eyn holde 37. -us
(*. q, barr-a, -era, -eria) L repagur
lum Gl. m. bararia est grauis vectis
l compes 76,
Barr-ia, -a clocheyt 37.
Barrire elephant sehen (Suffix)
Schrein 34. roepeu als een elephant
6r. voc.
*f Barritorium (aus barytonuni,
X barrus) eyn swar lud 37. barri-
tono i. vocem graut accento pro/ero ;
ptc. baritonans 76.
Barritus de lud des deres (barrus)
37. parritns helfen geschray 32.
*tBarro eyn storniere 37.
Barras helffentier 29. eyn elpen
deyr 37. barus helfant 40. alpnnt
H.S.D. ewarns elephantt 34.
♦Barsa ham P. F. harne 9. ned
37. fisch netz 52. 75.
*tBart-a, -ar s. Barca.
*tBarulus messigk 33 Marg.
tBaruneulas eyncleneedelman 37.
*t Barus s. Barrus.
"J-Baruth Lfulminans JBr.dz puech
der maister der E {Bu4:ih Baruch) 34.
"^Basa waissikait (aw^vaist-) indem
übe 40.
'■'fBasacutrix, basarium s. Bas-
saris.
*tBasee. basie eyn schep bord
37. basce (baste ?) sunt partus ipsiu^
imuis ein pratt des scheff 27. base
eyn port des schiöes 45. sunt portas
33. (vgl, u. a. Gloss. w. Basee. Margo )
*tBasi-a s. -um. -ca s, Brassica.
*f Basiile eyn potteniß {iswischm
Base uYid Basilea, versch. von basis
poden) 45.
*tBasili-a eyn rike 37. -ca por-
kirch 52.
* Basil-ia, -icon winterblumen
Haupt Z. XIII 383. basalick K. V.
basiliconie 40. basilig L traguntea,
serpentaria, colubrina Meg. -la
basilie, is crut 38. -isca madalger
Wirzh.Hs. madelger U. S. B.
Basilic-a ein vörchirchen 27. vor-
DlefenbRch, Noram gloMSrium.
schnpff 74. gocz hus oder berg kirch;
-e vorzaichen {vgl. 74. und Gloss. und
u. V. Vestibulum; schwerlich aus basi-
liscus als monstrum vgl Gf. v. Fora-
zeichan) 41.
*Basilicus eyn lucke worp 37.
*tBasili-cus ^. -scus. -rdus s.
Bastardus. -sca s. -a.
Basili-scus (cf. laeulus) basiliske,
eyn vorgiftigworm 38. der slengin konig
V. a. 1420. -cus vnck K. V.
'^fBasil-ius s. Basins. -la s. -ia.
^ fBasim i.silmtium 7ö.8tillinge 37.
Basis bodem 38. saulfügi stilus,
epistilum K. V. sul-stos 32., -fiios
83. siilen füs 40. eyn hard steyn 1
fundamentum l eyn stani 37. i. ex-
trema pars plante schwel 76. gruntueste,
wlinet i. fundamentum 38. bascs stol-
lun stozza Ho. 36.
Basi-um, -a sg. 37. eyn kus 37.
huren kus 32. bassimomsilbaia(^atiÄ*
basium i. osculum) eyn kuschen 45.
* t Basios i lius est custos tempU 37 .
Bassarc s. Bassus.
Bassaris, basarium estvxorsa-
cerdotis 33 Marg. basara i. saÜa-
trix 37. basac-, bassat-, 38. -utrix
eyn molken touersche 37. 38.
^Bassatura ferri hamersla-g 74.,
-eh i. mallicidium 38.
*tBassatutrix s. Bassaris.
Bassus syde, nedene 37. neder,
side; i. ymus syd, dat nicht hoch is
38. gesubpe o. gefidder (hierher?) 45.
basus nider, seicht 27. seydenneter
74. aus nd. syde, neder. bassitndo
niderhayd 33 sim. bassare vnder-
trucken 52.75.
*Basta vleysch 37.
*Ba-, be- H. S. D. -staban bremo
H. S. D. breme 40. Vgl. Gf. III 304.
Enstand bas- etc. aus bos?
Bastardus pankchartt 33. banckert
30. eyn hör kint 37. bastradus vn-
eylich chind 27. waschartus, ba-
süirdus Waschart 34. basurdus bas-
tert 0. findeling 45.
Basterna siede, kare 37. tl bas-
trina huticha (in camera) 2, l betu
sambuch H. S. D. 1, vU. X Pastor,
7
50
Bastillus
Belial
oder auch X pastorium sim, Gloss, r.
Pastoforium; vgl. hirtehutte tiigin''mm
Sunt, hutte tabernactdum pastorum
Gf. IV 806; indessen ist die j^weircide-
rige Schäferhütte {z. B, in der Wetterati)
mrMich eine basterna, jedoch „in Came-
ra^'' bleibt räthselhqft. In den Farallel-
glossen von J2, bei Gf. III 31 stehn an
der Stelle von beta essedtim und vehi-
culum, woraus {Gloss, v. Essedum) be-
thilum wurde. Hieraus, oder analog aus
veha unserhetSi? VerwicJcelter wäre eine
Umdeutung der papianischen Glosse
„betha, beth seu bara mola olearia^^
(Gloss. w. Batha. Bara.), nämlich in
der üblichen Bedeutung von bara als
Bahre, lectica, feretrum i. q. basterna.
*t Bastillus s. Pastellus.
♦fBasto (sc?)eyn kamer knecht 37.
*tBas-tradiis, -urdus s. -tar-
dns. -US s. -sus.
"^ Batha een oly moele G, voc. batta
61 trot 32.
*tBatli-anium s. Patauia. -eca
s. Bratua. -enia s. Betonica.
BatU- s. Bacil-.
*tBatinus s. Baciuus.
*tBathma (ausßoi^ulq. bathmis
Ki.) thioch Marb. Gl thiotli Frf Gl
(thioh, theoh Bostv)
*tBatho- (am batto-) -logus est
sermo continuans 37. 76. l conitin-
gens 76.
"^Bathonia s. Bothona.
*tBatra-chis, -cion clufvyrt Hb.
batrocum id. Goch, batrachium hd.
wilde eppich ib.
*t Batta s. Batha.
*feattudo. bebusta (sc?) hotte
37. balbuca kerne melk 37. \ bal-
ducta hotte 38.
*tBatulus eyn clene molde 37.
i.paruus batus 76.
*Bathus s. Bacillum.
Batus eyn hauer molde 37.
Bauar-us beyger 37. 38. -ia b. land
37. beygeren lant 38. beyer l G.voc.
bauwaria peyer 1. 40.
Baucia morche 40.
*t Bauens s. Bancus.
*fBauinus {m bucco?) bur 37.
"tBaumolenm (Baumol) H. Ph.
*t Bauwaria s. Banarus.
*tBaxea. baxia l xis eyn scho.
37. blix-a est calcius 33. -ia calceus 6.
Bdelllum. bidellia bidel (paumj
Meg. widel Sm. IV 82. (formell: uui-
dello hermaphroditus etc. Gf. 1 177)
*Bea s. Boa.
*7Beanu-la s. Baianula. -s s.
Banansus.
Beatus hillich 37.
*tBeb-ei s. Bubo. -usta cs\ Bat-
tudo.
*iBec- s. Beg-hardus.
*tBeda-gar ä. Bedegar. -nnula
s. Betula.
*| Bedegar hagdorn, weithagen,
varr. waichehagen, wildehage Meg. be-
dugar l bemedato arab. i. spina
alba hagdorn 0. san. bedagar wech-
hagen dorn i. borago K. V. bedar-
gar wichagin dorn 40.
Bedellus boddel 38. pendel 33.
scherg 27. 52. eyn pfafifen büddei 45.
*tBed-ica s. Balista. -ugar .v.
-egar.
*tBedula {alph. ber-) spacium
tere in quo sciatur i. garten becke 40.
Gartenbeet?
*Beduniiiuthbett Gl. m. schucz 32.
Beelzebub dervhgingot V.a. 14^^o.
*tBefferum s. Bosphorus.
Beghardus weghart (umged. ?) L
vir mmidicans F. V. peghardus (a
um (adj.) peghait, bechart 75^. bag-
ghert G. voc. bachardus id. l i.
pharizeus, ypocrita glisener, trou-
ner {vgl. Gloss. vv. Beghardus. Alpha-
nus.), dunkelgut {vgl.Br. Wtb.I27S.
Fr. I 211^.)\ pechhardus peckert,
luUebrouder (sim. Gloss.) 38. bechap-
dus beckart, eynsiddel 45. bacherd 37.
begardus pechkhart 34. beginer 30.
paglardus trol münch {vgl. trulle-
brüder Fr. 11392^?) 32. Begina be-
ghyne G. voc. pekhartin, swester, muem
^P. V. pecharda geswester 75^. ba-
"guta beghine 38. paginazüpffel nunn
(sauctimonialis gewilti nunn) 32.
Belial. bellia eyn diuel 45.
Beliariß
Beta
51
*tBeliaris (aus balia, balista?
erinnert an fr^, b^lier) eyn sluder 37.
*tBeIica (morbus) bene meder
(lat?) 30.
* t Bella - brnm s. Dolabrum.
-na s, Bellona. -re s. Proteruus,
Bellarium abgericht als mit öp-
pfel 0. pieren 33. leste kost 37.
Bellator (ecdesie Paultis) bistan-
deri 48.
*tBellia s, Belial. BeUua.
*tBelliciis. pellicus stritber 32.
bell-o, -ator, -aticus, -atosus sunt
kiueren 37.
* t Bellinuncium 6. Lupina.
*iBello 5, Bellicus. Beluo.
t Bellona twydracht 37. een af-
godinne van den stride G, voc, bellaua
/. discordia l dea belli 76.
Bellna grem Symh. D. mer tier
74. K. F. bellia eyn grüß naar schiff
{aus fisch sim, umg.) 45.
Bellum vechtinghe 38. kif 37. vrhig,
strit 40.
*Bellus. belnxus snode 37.
t Beines armoyd 37., c/. Gl. m. h. o.
* Beluo. bellones sunt trmmpha-
tores (X bellum) 37.
*tBeluxus 6. Bellas.
^fBem-edato s. Bedegar. -ix
s. Bernix.
*Ben s. Baen.
*tBendali n. pr. interpr. decorus
sewberlich 52.
* Benedict-US gewenedeut 27. ain
gesegnatär 33. -a gian {verb. in garn
0, gar) offel 32.
Bene-, beni-flcus eyn wal deder
37. beneflc-i wolt&ger 41. -entia
waldat 32. -ium gheystlik gaue 37.
len 38. Symb. I). lehin H. S. Tr. -latus
gelenet Symb.D.
Benelingwatus eyn wescher 37.
geredsam 52.
* f Beneueniens wilkome 33.
*-j-Beneuole i.e. holtselig H.Fh.
beniuolenter gef&glicb 41.
*Beni- s. Bene-flcus.
*tBß»igBi-« i -itanter gotliken;
-US gotlik i. deiflcus 38.
*f Beniuolenter s. Beueuole.
*tBeo-nia s. Peonia. -siel s.
Besollum.
*tBerbenaces s. Verbena.
*tBerber-is versyg n.0.san. -a
erbsei, suroch 40. ber-, beri-beris
berbser-, paissel-beer; Sauerdorn KL
*tBerbescuni s. Yerbascum.
t Berbicarius scafhirde H. S. D.
j Berecynthia. boorsinthea
Gloss., borosinsia eyn moyder der
gode 37.
* t Berena (aus berna, X begina?)
ein pogen i bekynen (?) P. F.
fBeriberis s. Berberis.
fBerillus paryll, äugen glass 27.
eyn aug glaz F. a. 1420. berul-a, -US
eyn steyn 37. beriillis beriil, eyn edel
steu vnde is ghe stalt alzo is b.
* f Berna est census dominorumpr.
weysat 33 Marg., vgl Sm. IV 180. I
200 V. Berner.
* Berna bach 32.33. swini bache 40.
*tBerne-ca, -da 40., -ta K. V.
glig vSgelin P. F. tuschent (aus tu-
chent, umged.j weiterhin auch gliß?)
f6geliii40.bachadis ain bachad, haizt
etwa ain wek ; lat. Hs. barliates . . .
aves sunt qu^s bernescas vulgt^ ap-
pellat Meg.
Bernix. bemix agheten steyn 37.
*t Bertrudis berte, w. u. bete, eyn
vruwen name 38.
*tBerul-a, -us s. Berillus.
*t Berns ber Meg. ber slange 50.
* {Besollum (nach Bellarium s. o.)
zart; darnach beosiel, w. u. brosiel,
interpr. verbum dei etfuit polimitarius
33. t. g. beseleel Br. besolien, be-
thsilien i, verbum dei 76.
*tBe- S' Ba-staban.
Besti-a gewild 32. vichtier i. bru-
tum 29. deyr 37. -US (-uns etc. Gloss.)
greselk 37.
*tBeta s. Bastema.
*tBeta weys ramisch chol P. V.
l blecta romsche boUe (aus kolle) 45.
l blitus piezenkraut, mangolt Meg.
betha mangelt 33. 33. pyessen 34.
bethe 37. betam bete, crud to eten
38. bleta payschel (aus payschol P. F.
mangolt 40.
52
Betacens
Bidental
Betacens. bethasia k61 sprute 37.
*f Bethan de seuede ro&n 37. f.
donrns ydoli; l mensis septembris l et,
bethaffi l bethaphin 76,
♦fBetfagia s. Patania.
*f Betha-nia s, Betonica. -sia
s. Betacens.
♦fBethin linen cled 37. i linea
vestis 76.
Betonica, bethania 52., bathe-
nia (Ed,) H. Ph,, pandonia 24. 40.
H, Ph. patenie 40. batonie 24. peta-
nigenkrut 52. patönig/. Meg. betonie,
eyn crut dat me yt 37. biscopvyrt Hb.
aterladhe Lye^ vgl. morella atterlothe
Somner. venenifuga atterlathe ib.
fenifnga Gock., galli crns Hb.,
atrilla Dun., astrilla l cyclaminos
Sloane attorlathe.
*tBethsilien s. Besollnm.
*Betnla i. juttentula 37.
Betnla. bedannnla berke 37.
Bia i. via Steg 52.
Biangnlaris bywinkel (X It bi-)
37. czwier winklet 27.
*tBibal-es trinkch phennig 33.
drangbelt 37. -ns s. Bibo. bibile
drangh 37.
*tBibar l prestigium l fasdnum
zovuer H. S. D., vU. als Zauber-, Gift-
trank, frz, poison, vgl. biber, bibarium
potio Gl. m.; schwerlich aus urdeutsch
tibar =ahd. zebar Gf. V580 vgl.m.
Goth. Wtb. 1 11 ff. (wo indesseil aibr
durch Uppström bestätigt ist).
*'^Bihegia(vgl hiheca Gloss.) wl
dfankes 3 7
Bibellis bielen H. S. JD. bieln Gloss.
Bibere vno impetn etc. mit einem
truncke; semel, terdry o. eyn pas(};
(ad) albas caligas wisse hosen; ad
sep-es, -ta, -imentnm big an die
rincken U25.
*tBibex s. BUis. BiMx.
*tBibex eyn hant 37.
Bibex. bibix kif 37.
*Bibil-e s. Bibales. -Ire s. Bi-
blire.
Bibio wyn made 37. win muge 40.
wein fluig 52. bibro winmugg 32.
*tBibix s. Bibex.
*tBibl-a s. -ns. -atea s. Blatea.
-i s. -i^.
Biblia eyn bok der schiebt van
velen iaren 37. eyn grot bouck in
der hilgen scrifft 38.
* t BibUcns vÄl (b&l?) 37., ^u Bibo?
vgl. Briscus.
*tBibligi boke ghescreuen 37.
biblii Br., bibli 76. sunt libri scripti
(cum iunco Br.).
*Bib-, bi-limen zur melk 37.
t Biblioteca librye 37. 38. buchhuß
45. eyn beheltnisse V. a. 1420. bib-
liotbecarins puohcoumil Sm. II 47.
Biblire. bibilio i. sonum facere
ad modummustinoui 76., vini, dum so-
nnt et saitat sc. spumando 37.
Biblins (c/. Bibligi) ursprünglich
giblins s. Pf. Germ. VIII 399. hahlii
i. artifices veritissimi 37.
Biblns bincze t rnnctns (aus iun-
cus) semde 40. bibla grasß pymissen
P. V.
Bibo l bibalns drencker; bibax
swelgher 37. bibnlns laffer 32. (Zw.
laflfen s. BM. h. t;.).
*tBib-ro s. -io. -nlns s. -o.
^fBicalassnm s. Bithalassus.
*Bicare. bito aui i. peregrinor ;
bitio i. pergo l transeo 37.
*tBicassnm s. Bithalassus»
*Bicca (bicta?) pukchell 33.
*tBicco s. Brucus.
Bicell-nm -ium eyn hus mit twen
kamern 37. hiclhdnmquasi vicelluni
142.p.35mitÄnm.
Biceps eynswert 37. czwey hauptik
V. a. 1420.
Biclininm s. Bicellnm.
*tBicol-or twierleye verwe 37.
-eratns zwir geuerbt 52.
*tBidelli-a, -nm s. Bdellinm.
Bidens i. bala 34. 3«. geffele 38.
schof l karst 40. eyn schaep dat twe
tene heft 37. scap 38. bidns lanipp
34. bi-, tri-dens (i/ngH. Folge:) zwey-,
dry-zinggig gabel 29. hin-, mist-
gabel 30.
*tBident-al, -a l badental 37.
slach panck 52. eyn slachte hus 37.
est locm vbi oues mactantur of dat die
Bidubinm
Bipennis
53
donder slaet G, voc. Durch ftl. blixem
in der Parallelglosse (147,) entstand :
blixem opper der schap (nach Bi-
denta) 37.
Bidn-biam, -nium reb messer l
sesse (aus sehse) 40. reuemezer l smi-
tes achs (rnnged. aus snite sachs nach
Bieger) H. S. D, -gio, biguo s. Run-
cina.
*tBidue zwaitegig; tridiie trig-
teglich 30.
^Biduginm s, Bidubiam.
♦fBien-nium, -ium l biduum
(sie) twe iarich 37. by-, tri-geniam
(in gl F.) zwi-, drii-jar 32. binnatas
(bimatns Gloss,) czwe jar F. a. 1420,
abinnatn von zwain iaren 40.
'^Bifaldus twe jarich 21. eyn vorcz
(verirrte Gl ?) V. a, 1420,
Bi-, l bu- 37. -farius eyn loghe-
ner i. bilingwis 37. twigerleye i,
biformis 38.
*tBifera wilds tier K, V.
* Bifldns vnglaubig V. a. 1420,
Bifores valdure Syn^, B, val duer
1 1. tweuelde d8r 37. eyn czwischlische
tuer 33.
Biformis s, Bifarius.
Bifurcäre chlieben 52. sim, 75,
Biga garren 1. 27.
Bigamus zwaiwibiger 32. eyn de
twe wif heft i, bimaritus; bigamia
eyn hoder twier wif 37.
Bigarius stelschuuer G. voc,
*tBygenium s, Biennium.
*Bigen-iis, -s twier leye Ifide 37.
•J-Bigermen s. Bigramen.
f Bigerrica vestis i. vilUxta guflfa
Gf. IV 177, {undeutsch, vgl bigera
vestis, gofa, villata; al b, v. rüffa,
suffa Gl m, ; vgl Be. Wtb, 1 219 v.
Goffo). bigia Byn bern cleyd ; billis id,
37., c/.id.v, Bilix; bilis Gl m. v. Bigera.
* t Big-ia s, -errica. -ma s.
Gingina. -ota s, Biota.
*f Bigramen (X gramen) mank
körn 37. bigermen seges l legumen
ex rf««ofctt» germinibus commixtum Jo,
de'Janua, Br, Vgl BM, 1862 v, Man-
gelkorn. Fr,I639^v, Mank-Korn.
"^fBignnm s. j^dnbinm.
Bilibris zweypfdndig 29. zwiuech-
tig 30. czwibichtig 34. czwilichtig (1
aus b, dieses mundartlich aus w) P. V,
bilibr-e s, Dypondinm. -es (X
über!) zweier lei bAch 41.
*tBiMc-, bilig. s, BiH-osns.
*Bili-men ^. Biblimen. -ngwis
s, Bifarins. -o s, -s.
Bili-, bilic- 1 bilig-osns tornich 37.
* Bilis. bilio onis eyn wynt worp
37. bibex wintwonn F. a, 1420,
Bilis gallfel 29. silns gallenplat
34. giUs {vgl Bombyx. Bulla.) gallen-
bitterin K. F. riUs leber 40. leber
ader 25.
BiUx zwilch K, V. pantzer; bibex
plate; billis hern cleyd {s, Bigerrica)
37. viUces pl s, Dnplicinm.
^BUnm pitter 52.
*tBimagra (cf, vi-, bi-snaga Ghss!^)
schmerkrut 32.
Bimaris (Gorinthi) zuimeriscun 48.
Bimaritns s, Bigamns.
Bimembris zwey geledder 45.
*tBin-arins czwil (1 durch czal)
czal P, F. -ns zweyg 29. -e zweylicli
u. s,f. 30. -io bisclinc Synib, B, dusß
32. daug K. F. -itas czwayczall 27.
czwischellischait 33. -natns s, Bien-
ninm.
Binodns czwayvaltig ding 27. czway
chnöpphig 33.
*tBinotus kort 37.
Binns s, Binarins.
*t Biota, biola 34., \ bigota 33.,
l diota 35. stan-de 35. 38., -d 30.
33., -dner 29., -tnär (biota) 33., -tner
34., -tär 27. stude 45.
Biothanat-ns i, bis mortuus Br.
-OS daz czwyristo tott 31. sim. 64.
bithanatns czwer tot V. a. 1420. bio-
tenatns (X natus) zwArend geboren 4 1 .
BipedaUs twyer vote langh 37.
zwir fuessig 52.
*t Bi-, bip- 32. -pennis, bipemis
(a bis et pemin gr. i. accutum lat.) K,
V. hepa, barda, halma-x, -xis (st -ckis)
H, S, B. zwerhackes, bihel 40. zwerch-
axt K, V. zweraxt 32. dwei-sbijl,
sweert; adj. op beyden syden sny-
dende G. voc, peil 38*
&6
Boasia
Bombarda
«t Boasia dat land 37. Zu Boe-
tia OhssJ boosia est terra thezaiir
rorum 76,
Boatus bolken 37. ossen gheluyt
6r. voc,
f Boba t. vehemens robur Gl m, Btidh
Aelfr.
*f Bobare. bobat ouis Symb. D.,
a«*^boat? Gf, Bombizare.
Bobinare verslachen in seinem her-
czen 33. bolb-o, -ino ani^/re^. -ito
puhertili sangwine maculor; babi-
ariam biet ghangh 37.
*tBobiiiato-r, -res suntinconstan-
tes hvbulci 33. bobirato l bosetus
eyn vnstede herde 37. VgL 142. v. c.
* t Bobio grailin p. Symb. D. 278.
vgl. u. und Gloss. vv. Bobla. Gubea.
Platessa
* Bobire s. Bombizare.
* t Boborella herözen ä. (steht vor
Bobinare!) 33. baborella baborell 34.
bobonella bebanell 29.
*Bobulus siua Sum.s. BM.II2
S. 264.
*f Bocas s. Foea.
*Bocio strus (aus trus) o. geswulst
33. bladder 37. bocia ein geswelle als
ein chroph 27. chroph 34. kropflF i. Stru-
ma 29. gespil 33. bossa bul (alte Em-
fügung in) 41. boaeio eyn swelle 45.
^fBoehtk piscispluviaii^ regenvisch
Meg. Vgl. Gl. m. v. Boca.
*tBodrada s. Botraea.
f Boema i. boatus, sonm, strepitus
Br. storm 37. boenna lo strepito Gl. m.
*tBoet-ia s. Boasia. -os s. Bo-
otes.
♦fBofo s. Sortio.
*f Boga, boha s. Boia.
Bohem-ia bemen-, bemer-lant 38.
peham land 27. 33. -as peham ebds.
beham (moneta) 32.
Boia (cf. Bacca) peynung der bösen
33. sim. 6. 23. halspouga pl. Gf. III
39. (vgl. Baen etc.). boya ysen halte
40. baga rahchinza Gf.II885. bacis
rachinzun Haupt V 201. cf. ags. rac-
centa catena. — baceae i. vincula 1
^ewm<Balspoygd (am halsp-) Syfnb. F.
boga kede, beide 37.
♦fBoyas gr. eyn koy tat. 37., t.
q. koye stabtdum KU.? schwerlich i. q.
bois gr. i. bos lat. Br., da ko vacca 37.
*f Bolabis eyn wagen spor 37.
*Bola-mita s. Balaois« -tanu8
s. Blatanus.
* t Bolb-o^ -ino, -ito s. Bobinare.
* Bolena« bolenes vischer aller leye
37. balones (aiph. bo-) die. piscatores
qui ditiersa genera piscium vendunt 76.
Boletus eyn rod swam \ peperlingh
37. peper-, mott-ling, eyn vrucht i
fungus 38. een swam (,) pedden stoel
G. voc. buliz, bulis Sm.I173. (cf. Vis-
cum). poletum ertzredling 40.
*tBolia s. Boyellium.
*B- 52., p-olicium nadel -pain 52.,
-bein 40. eig. Fingerhut^ von poUex?
pollitium duymelinck G. voc. Vgl.
noch Gloss. w. Pollici-um, -o. Policen.
*tBoli-des, -dis s. -s. -re s.
Hugire.
Bolis grund schnür 32. eyn spise
vad ; bolid-is eyn lode in dem mere
37. -es vorsicher bli" (Wie?) K a.
1420.
*tBol-ismus s. Bulimu^* Auto
s. -um.
*f Bollnseron ebehy herba 40.
Sehr alte Glosse aus Äpidejus Madau-
rensis, s. m. Origg. Europ. S. 262.
*Bolum. bellum wrcz \ leben
same 40.
*Bolumo s. Blaspliemare.
Bolus steyn roze, bete 37.
Bolus armenus rodelsteyu O. san.
^fBomaclius hat ain haupt als
ain ochs und den leip und diu schin-
pain als ain pfert; day tier bedaut
die guoten vorpfaffen J/e^^. S. 123. der
ze vil lorwercks tribt 32., vgl. Eu-
trapelia; X i^wfioXo^^o^, bomol-ochns
opffernarr Ki. -chus 49., bomulchus
46. luderer.
f *Bombal .9. Lumbale.
fBombard-a buchs 29. buch 32.
ein puchsen schusg 52. -arij buch-
ßenschitzen 125. bombordia turmer
(turem?) puxssen 34. manubarda
(X manus) handbiß 30. bonibarta
{alph. bomb-) eyn swane (hierher?) 45.
Bombaanra
BosHia
57
*tBombasi-iim, -a 45 eyn bint
wammes 37. wam-ba(} 33. -buys G.
voc, -mas 52. -sei 29. -sehe 45. ein vn-
tergoppen P. F. bombeis ib, 3. wom-
beis 27. bamasium wammesch 33.
bamba-saium bambas 34., -eis id.
H. S. D, Symb. D, wambosimn wam-
mes, iope 38. lumbasium (X lum-
bale sim,) wammas 32. bombax paum-
woll; davon hümt bombasium ain
bammais limbasium ain leinein b.
Meg.
* fBomb-ax, -ex, icina speht 40.,
auis? X scheter sim. {v. Bombix).
"^ Bombi-cina, l -scus 37. per-
cham 22. 37. barchat 32. reg {atis
rog?) barchen 45 scharlaken; -cinum
syden wolle of s. werck G. voc. -cina
tunica bowelenroch K S. D. -cinus
parichand P. F. -cinator siden- 40.
75,, seyden- 52. -weber.
* t Bombicin-a s. Bombax. -ator
etc, s. -a.
Bombilare s. Bombizare.
*tBombir seuer, wespe 37., vgl.
bombyx, bamber.
'* t Bombi-ratos s. -zare. -scus
s. -cina.
Bombix bom wuUe; eyn worra de
syden spynt 37. seydinspinne Wim.
Voc. 410 H. sim. 9. scheter 155. gom-
bex {vgl. Bilis) bomwoU K. V. bom-
bax s. Bombasium.
Bombiza-re, -t apes; bobit as-
pis Symb. JD. bombi-lo ani lud der
bezeken; -ratus b. lud 37. -sare ver-
ten i. pedere 38. veisten; bombi-
sare farczen 33.
*tBombordia s. Bombarda.
Bombus vort 38. bumbus pfarcz
33. fuercz 34.
Bomolchus etc. s, Bomachus.
Bona mobilia varen haue 38. va-
rende. haue 22.
Bo-, bon-narium bunre Symb. D.
*t Bonge {aus bronte? steht nach
Bromus) donner 37.
^fBonibarta s. Bombarda.
Bonitas g&tti 29. gude 38.
fBon- s. Bo-narium.
*tBono s. Bubo.
Diefenbach, NoTum gloasmrium.
Bononia du. bonon 29. bolonig
Oe. V. pononia pononien 30.
Bonus gud, yrome 38.
'^fBoo-rsinthea s. Berecinthia.
-sia s, Boasia.
Bootes enko H. S. D. ohsenare
Mon. ohsnere Vind. boetos seuen
Stern 37.
*tBora s. Boa. Borax.
*Borago s. Borrago.
Borax, porax 32., bora Ki., bo-
trax Meg. Var. (vgl. Botraca sim),
corax 42. craden steyn 19. kro- Ki.,
krot- 42. -tenstein. crotten stain 32.
krotenstain; der weiz kr., und heijsent
in die walhe crapadinam Qat, Es. : di-
cunt galli crapradinam. Vgl. fr ^. cra-
paud sim.) Meg.
Borax, i borrax Ki. borras Ki.
burrasse 40.
*t Borax ^.'Botraca.
* t Borbidus bibender 40., aus hor-
ridus? vgl. horridulus bibininter H.
S.D.
*tBorborigmon somnus turbi-
dus 148.
* t Borchgrauus s. Burgrauins.
Boreas norwest 38. nort westner
(cf. Fauonius) 29.
*t Borges s. Gurges.
* Borina. bornia i.astutia76.
* Boris s. Borrago.
Borith wasch erde 37. eyn wasche
trut (crut? X caii;?) V. a.l420. vorith
etc. 8. Herba fuUonnm-
fBorma vpstighen 37. bormata
a^censiones Pap. s. Gl. m. h. v.
*tBor-nia s. -ina. -otium s.
Colicum.
* t Borrago (cf. Bedegar) borrasie,
eyn crut to etende 38. borago po-,
bo-rrich n., porri(} saft 0. san. l boris
bernar-ghe G. voc., -ge 132. boroago
borrasie 33. birago buresch 32.
Bos achs 33. ochxs, stier 34.
Boscida. bossida eyn ko slechter
37.
*tBoseta rindern vleysch 37.
*t Bos-etus s. Bobinator. -fernm
s. -phorus. -inus s, Businus.
t Bosnia (t Seruia) boßneu 125.
8
58
Boftphorus
BnmcüB
^fBoiSphoras. bosoriam tnore
septentrionäli dicüur 76. bosferum
nord mer beffemm mer in norden
37. bonems t. mareetc. ; viaper quam
vadunt boues ad mUrimentum ein vich
steig 52.
fBossa s. Bodo.
Bo-, bas-ssequns eyn ossen her-
de 87.
*t Bossida s. Boscida.
Bostar pherrich, kftwe stal 40.
*tBo- s. Bnph-thalmns.
^Bothalus swein (d. i, Hirt; X
bubulcus?) 33., daraus swam 6. 22.
*tBotarax s. Botraca.
"^Bothona (vgl v, Bachada), bo-
thoma stöf (,) eymer 40. bathouia
tober 37. botholicnla ags. stoppo
Symh. H,
*tBotra-ca, -x 42. 76, Meg. frosch,
krut (Kröte) 40» eyn grosse krotte
42. borax (var.) ain gröz krotMeg.
(vgl 19. 32. V. Borax), botarax eghed
exe; botusca Vtze 37. botra-rche
ranarum genus; -x 1 -do spedes lo-
derte faciem habens rmie^ imm greci ra-
nam bodradam vocant76.
' fBotrax s. Borax.
Botr-yo s. Oapreolos. -us drufel
(wins) 38.
Botnlns. bntolicnm worst 37.
*t Botusca s. Botraca.
Bon- $, Bo-arimn.
* t Bovellium ags, faled; bolia
stdbula boum Symh, H.
*Bouer schafft 3. 52.
^fBoaerus s, Bosphoms.
*tBoui-, boun-arium, boum s,
Boarinm.
^Brabanti-a prauant 34. 52. -nus
ain brabander 33.
Braca broeck G, voc, brachiale
{vgl, ö?05^.t;.Bracile) eyn brock ;bra-
ge arum hozen 37. braka brouc,
ne derclet 38. brata s. Cnpera.
♦Bracea (c/. Bractea) brachia
mauwen spangen (pl,) 37. brathea,
bracia 27. 32. für spang 32. 33. ain
spang an ainm mantel L flbula 33.
ein malte (sie) snOr l spang 27.
*Braci-a s. Bracea. Brancia.
-le 8, Braca.
*tBract-a s. -ea. -e s, Bacha.
Bractea plech 27. ein golt tauel
52. 75. l bracta een dünne plate
Gr. voc. blactea ghe slaghen golt 37.
brate-as port pleh Ho. 36. -a pedele
(vgl, Gf. III S^), hanc pictores qd.
petulam vocant;laminai, petallum
Symb, D. {cf. Gloss. v. Petal-aster, -um),
vlatung (splendor) i. auri lamina Aelfr.
-a flla se gyldna dhraed Glp, brac-
teola ghe slaghen suluer (hierauf Blac-
tea s, o.^;eyn clene bokeler, eyn arme
schiue, ein toghel 37.
*Bracteus etc. Gloss. (Sevenbaum
etc.) aus gr. ß^a^v.
*f Bracha gr. eyn crone lat. 37.
*tBrachi-a 5. Bracea. -ale, -are
$. -um. Braca.
* Brach-, brag- 30. -itensa cläffter
29. claster (sie) 34. claffert 30.
*tBrachi-um arm an dem liue
38. -um yitis, duramen babe, boh.
babka F. tril. -are halsen 33. heißen
(umg.) 27. -ale bry(j 32.
*Brachos gr, i. brem lat. Br. est
kord 37.
*Bradus i, Uformis 37. 76,
Brage s. Braca.
*tBrag- s. Brach-itensa.
*tBranca 40., br. vrsina Gloss,,
(feraw^blautursmaÄ'. F.wildumÄntz
i. calamentum, equimenta (vgl,
Gloss. h.w.) K. V. klecheÄ. (pernklee
Gloss.) 40.
*tBran-cia (cf. Brancus) wiches (sie)
ore 40. een kmnohsickinpiscibiis G. voc.
keuffer 45. kieuel 46. kiwe ander vische-
kelen 38. eyn kele; -cus eyn kiwe 37.
-chia vischor V.a.l420. -cia id, 3.
-cea fisch arn (orn?) 52. kaw, flos
K. V, chew (,) flozz; bracia grat (grot
77. Gloss. v. c.)iflosß P. F. branchea
kibouc F. a. 1410. prancia fisch fe-
der 32.
Brancus (cf. Brancia. X bronchus)
eyn kywe i.parspisds 35. een kin-
nebacken of kake (kaecke maxüla,
bucca; der visschen brauchia Kü.)
G. voc. nasen snuder 40. fluß in der
jfoanchia
Broge
5»
keleo JT. F. sim. 93. pranous gel flusB
32. branco vnreninge 37.
Branchia s. Branc-ia, -us.
*tBran-eta, -tiam, -um s. Brau-
eta, -ium.
^Brasium h. got vergessen 40. (c/.
Prasimn Gloss.).
Brftöium molt 38.
^ t Brasm-us, -a 45., prasmos 32.
braseme, eyn visch 38. brachs-um 32.,
-am 29. bresen 30. bresum 45.
Brassica (-iea G. voc) koel, moes
G. voc. moys 132. (olns moes KU.
moiss 147). basica pflantzen 52.
sim. 75.
*tBrat-a s. Braca. -ea s. Bractea.
*f Brathea s. Bracea.
* Brataa. batheca lüthche du. 40.
^ am gleicher Glosse mithveLgata. liut-
scaf {synonym mit lantscaf). gallea.
gallia. Gl Ker. (vgl. Gf. II 197); diese
aus Galliabracata? Vgl. Bracatagillea
Gl.m. Brachata regio gallie Br.
Braueta qui äcdpit brauium l qui
dat 76. braneta i.pugil 76. eyn kif 32.
Brauium longarb {bis, aus longab)
41. iuweel G.voc. geweill 132. botten
Ion 30. weltlöffes (sie) Ion 29. gwetr
lawff 34. prauium löffer lön; pra-
binm brand schacz 32. bran-um eyn
Ion 37. -tium louflen V. a. 1420. bre-
j mum leufferlin 45.
, Braxa-re brauwen 38. -tor bruer
jj 38. prewmaister 34. brenner 30.
^ *tBraxi-uium, -ua 37., -nium
l -bium 52. ain gerend pier 33. byrcz
34. wert 37. 38. wirtz; warm pir 52.
-mum swertze (sie!) 30. -bium ein
werczen 27. -um worte, molt G.voc.
* Bremis bremen, eyn grot stad in
sausen lande 38.
*tBremum s. Brauium.
♦fBrena {nach Frenum) der pritel,
ital. labrena gall. la rene Oe. V.
*tBretum klob (des Voglers) 32.
♦fBreui- 52., preu-arium brifar
32. briuirer 52. breuiamen bet hus
(umged.) 45.
*tBreuiat-or ein kurtzer 52. -ura
yertdttelt gesehrifit 29. vertytelt scrifflb
23.
fBreuilogua eyn korcs redde 45.
* Bria hirn-hut Sum. -vel F. a. 1420.
Bria masse l vas 40.
*tBric-a 8. Latex, -us s. Brucus.
♦Briensis handvyrm i. surio, si-
rineus Somner. curio, cirus id. Code.
*tBri^auia s. Brygouia.
f Brigida n.pr. breid Oe. V.
*tBrimcire (briu-?) duch recht
machen o. wenden 45.
♦fBryonia 45., brionia i. uua
Pap., ossa 148. alba et nigra, scitwrz
Symb. M. App. stick-, trasel- 1 rosel-
51.0. San., stich- H. Ph. -wurtz, zaun-
rÄbe 43. brigania smer wrcz, hundes
kurbes 40. cinis prionei liolajEf.S.D.
Gf. C^Gl." verdruckt Gloss. h. v.), vgl.
Gloss. V. Vitis alba (i. q. bryonia
alba).
Brisare wyn üß trücken 31. wein
aug torcken 64.
Brisca wabenlSchlin 32. brisia
honnich seem 37. prisca roß 30.
ras 34.
*f Brisco aui (vgl. Briscus) i. bachor
37.
* t Briscus (vgl. Brisco. Biblicus.)
vU (bfil?) 37. briscus i. ebrius 76.
i. bacchus Br.
*f Brisea (cf. Gloss. w. Brisca. Bri-
sica.) sod m. (des Bierbrauers) böhm,
bf ecka F. tril.
*t Brisia s. Brisca.
fBritauia engel lant: britoues
brit lender 40.
* t Britan-nica, -ica^. Artemisia.
-nice haBven hydele, vor. huydede Hb.
♦fBrittula (cf. Birete. Blitulum.)
rud acker (vgl. rietachel sim.?) 32.
britlam acc. (allium tenuissimum)
Car. Gap. de vüUs.
♦Britus s. Brucus.
*Broca bduanrnrina 37. GUss.
Brocare. brotare negen 6. nagen
i.suere 33.
"^fBrochus. brocus d5er ouer
munt 37.
Brodium kel sod (umged.?) 37.
sot, iuche 38. gheweycket broet mit
hier of soppe G. voc
*t Broge s. Allobrox.
60
Bromin
Babnlcas
* t Bromin comedere, consumere Br.
bromyn^. vor theren latr, brornns
eyn vor terer 37.
*tBroiniüs i. hacchm Br. bach
hus (sie!) 40.
* t Bro-mus s. -min. -siel s, Be-
sollam. -tare s, -care.
*tBrucus ro& keuer 52. czeuer
37. brnco keuer K. V. bruchos
keuera H. S. D. slange 37. i. locusta
que nondum volat Br. (Pap,), i. loc.
sprenckel G. voc^ i. 1 1 olba Quicherat
Ädd. brucus keflfer schrekch 33. ein
kefer i ein haberschrekch 27. i. lo-
custa quae nondum volavit quam vulgo
albam vocant Gf. 1243., var. - - nee-
dum volant - - albam, var, giolbam,
vocant. Pf. Germ. VIII 402. (vgl, Kuhn
Z. VIII 71, dolba etc. v, Doliuia?).
bricus (britns 122.) haneton, mousce
12J^, bicco l scarabeus wiuel H. S. B.
brutus eyn vilt hauue scrick 45.
*Briiin- s, Bruma.
* Brnma {sqq, Gloss, X pruina etc)
middewinter, rijp G, voc, brunia ar
(aus arg sim,?) cheld 27. bmina
Winter 40. 45, glut, tuft (X pruina,
pruna) 40. der dofft der an den bäu-
men hanget o. der riff 45. ripe; bru-
inosus kolt (ninundeutlich) 37. bru-
ina-lis reyff-, winter-Ieich; -re des
weters frost (Ergänzung s, Gloss.) 33.
bruniare gryessen als das wetter ge-
freust 27., vgl wetter au, grisseln (schnee-
hageln), aus geriseln, vgl das glbd, ri-
sein Sm. III 133. BM. II 727., wmn
hier nicht grieß zu Grunde liegt, wofür
vielleicht fr z, gr6siller ^röi;. grazilhar
spricht (vgl Diez Wtb. II 319 ff.).
*tBrunellus ezel 37. esel; pru-
nellus (s, Brunella) klein esellin 40.
Branellüs siue Äsinus heißt ein mit,
Gedicht des Engländers Nigel Wireker ;
Mone(Am, VI 189) findet BxamXiTiä
richtiger. Doch stellen sich femer hier-
her: brunicns etc, Gloss. und Gl m.
h. V,; brnni-cium, -tum ros 40.; wan-
nus quem vulgo brunic-um l -ium
vocant i. brun Symb. B, 274,
'^Brnneta h. scharley 40,
fBrnnet-iim, l -a brunatfich (tu
unterstrichen) 40. prawnfech (vgl Sm.
I518)P. V.
*tBnmi-a, -are s. Bruma. -cium,
-tum, -cus s. Brunellus.
*tBruns-big, -wiga prewsweig
(umged.!) 33.
f Bruntus (t;rm.aw5brunitus)wann
GlAelfr.
t Brusca fl. (im Elsaß) brusch 32.
brösch 40.
*Bruscus h, steinbreche 40.
*tBrustus (aus brutus X bruscus
roman. brusco?) tauber, vnverniifti-
ger 40.
*Brutenus prdser 29.
Brut-um s, Bestia. -ire narracht
33., törecht 27., veig (umg.) F. e.j.
D, werden.
* Brutus s, Brucus.
Bubalus ur- 50., aur- Meg., walt-
50. Meg. -rint. au-, wald-rind 28.
Naturb, wald ochxs 34. wald-, wild-
och(} 29. buflfel, eyn deer in waischen
landen; bubulus wilt oase 38. hu-
basus (X bonasus?) wild tmt 40.
bufalus pueffel 34. kalb 52.
^Bubastus eyn wyn hulze-, eyn
de ghe swoUen is 37.
*tBube-ruacula s. Guberna-
culum. -stris s. Buprestis. -tum
s. Rubetum.
*tBub-iarium5.Bobinare. -leus
s. Bulbus.
Bubo auis huve 40. huwe, krede,
fleddennujj 45. haw, aufikfegr. auflF34.
huc H. S. B. 38., eyn grot voghel, ropt
des nachtes 38. hwo 32. eyl 33. vle
37. schüfüg 30. bulo (alph. bubo)
nacht rab 27. bououem uuof P/
Ge^-m, VIII 387. rubo (Ed,) huwo
H.Ph,
Bubo bickars 38. bickers 37. schlier
(cf. Apostema) 32. Gloss, vnder ribig
29. bebei kipp 30.
♦fBubula eyn hard steyn 37.
*Bubnla h. rindes zunge 40. rint-
kraut 52. sim,75,
Bubul-cus s. Bubutarius. -os
s. Bubalus.
Babatarins
Bnlgos
61
*f Bubutarlus (älph, bubul-) ohse-
ner 40. (ohsinäri bübülcüs Gf. vgl
Gloss. V. Buccularius. BM, II 436'')
* t Bücc-a backe, wanghe 38. wange,
pipe, blase (X buccina, bulla?) 37. bagg
29. -are wang auf plasen 52. bücare
estfo/cere huccas l inflare 76, Verschie-
den scheint buco ani pr, auium cum
cantant 37. bato as atum id, 76.
Buceella eyn bete 37. schnitel 34.
cicel (e. caJce) Lye, pucella möpful
32. bueella leip pizzo Ho, 36, buc-
cell-us beet, morseel i, morsellus
G.voc, -arius boue, -ecker 37.
Büccin-a, -e 41. {cf\ Bucca) vleute
V: a, 1420, eyn herde hörn 37. tüthorn
V,vrat,sim, 8. herhorn, busun, swe-
gel 41. boxin-a basune 37. -o i, cornu
sonumfacio 37. büccinus wan de
herde t&tet 37. der hall der pwsawm 33.
Bucco schwatzer 31. 64, wescher;
buco eyn dul kerel 37.
Buccula buckela (l, i. bichzin) H. l. i,
(nach W. Grimm), eyn helme teken 37.
* Buccula s. Bucula.
Bucculare eyn lippe 37. bucnlare
i, conca lauel Symb, D,
*t Bueella s, Buceella.
Bucephalns allexanders perd 37.
*Bu- s, Bus-ceru8.
*Buceta. bucheta weide 40. bu-
1 cetnm ags, seotu (stabula pl. siota)
Lye (vgl. J, Grimm hei Haupt II 6),
I buseta ko wey de ; congregado boum 3 7.
*tBucgeus s, Bnggens.
I * Budes i, vter, ascopa butrich
Symb. B. cf, Gloss. h, vv. Gl, m. w, But-
ticus. Buttericus.
*tBucill bucul da man die heil
(igen) mit martert 41.
* Bucillus (vgl Bucolus Gloss,)
öchsenhertter P. V.
*t Bucillus {cf. Buceus Gl m,)
eyn snycke (navis) 37.
* t Bucleamen. bucliamine ags.
heorthaman Lor,
*Buco s. Bucco.
♦fBucol- s, Bucul-.
*tBucoli-con l -dum eyn herde
sangh 37. -ca van ossen sprekende,
est liber vergüii etc. G. voc.
*f Bucstal-inum, -mnm s. Buph-
thalmns.
Bu-, buc-cula kalp 40. bucol-a
eyn clene ko; -ns eyn cl. osse 37.
*Bu- s. Buc-culare.
*f Bucus s. Obba.
*f Buch- 8, Buphth-almus.
*fBuche-rus s. Buscerus. -ta
s, Buceta.
Buda du, offan 32.
*tBu- s, Bi-dental.
*fBudib-eda suntlocasecreta 2S.
33. -um hemelke stede 37.
*tBueria (aus bru-) heyde 40.
Bufalus s, Bubalus.
*tBu- s, Bl-f arius.
Bufo vtze i, raua; krode, bretworm
38. eyn pedde, eyn Schilde padde 37.
creda H, S, D, krot (bubo krede) 45.
ucha Symb, F., vgl, oikch sim, Gloss,
ags, yce steierm, auke; zu mnd, vocke
klingt boke bei Nemnich,
*f Bufragines s. Suffrago.
*t Buggens, bucgeus eyn boytlink
perde 37. bugiens aus gesnitten rop3.
«Bugla (vgl Buya) h. katz ör 52.
katzin ore 8.
*Buglos-sa h, osen zung 32. -a
ossen tunge; eyn arcedige (sie) crud 38.
-san glosvyrt; i. q, canis lingua hun-
des tunga Dun, sim. Hb. X Ungua
bobule oxan tunge Cock,
*f Buya hunt krut 40., vgl Bug-
ia, -illa, -aAlaL Gloss.
*f Bul eyn ma'n augus (sie) 37.
bnller est mensis av^ustus 76.
*tBula s. Bulla.
* t Bulbat-or ongveistikeit 25.
(Gloss. Add.). -ar one feissikeit 40.
* f Bulbus loch kolpe 1 radix Uni
(vgl. Gloss, vv, Asparagus. Thyrsus.)
40. cippollen houed 37. een bolle loecs
G,voc. bulgus loch knopflf 32. bul-
biseillatica (^oXfoq (XTtvkXri'viTtoq ; cf,
Scilla Gloss.) glaedene Hb. bubleus
mertzwifel (cf 8. Gloss.) 52.
"^Bulcus s. Bullus.
Bulga eyn leder sak 37. hydig-
faet GlAelfr,
*t Bulgus s. Bulbus.
62
Balimns
BoBinos
Bnliiniis. bolismus sunt sucht
(,) ghirich 37. der gicze (infirmitas)
17. 40. embolismus (sie! cf, Gloss,
h.v.Jejn einetlik (aus vnmetlik?) lust
to etende 37.
Bulire s. Ballire.
Bulla, bula 32. bulghe, eyn blase
vppe dem water {cf, Procella); bulle,
is des pawes blien inghezegel 38. daz
bapist in gesigäl 45. eyn blase van
reghene etc. 37. wasser-blause 33.,
-blatter 32. bl&terly uff dem wasser
29. ein wall 27. wal 30. prodt, chot
34. bladera; pL nuschelen i moni-
lia H. S, D. nöschelin Tr. cf. Gf. II
1106, pulla gürte] spang 32. gulla
(vgl Bilis) id. K. F.
*fBiillans zedendich water 37.
dk. aqua buUasfaciens 76.
*tBuUer s. Bul.
*tBullinus eyn eghedexe {sie) 37
Bul-lire, -ire zeden 37. seyden 38.
-lio zeydinge des waters 37.
*Biilliis p. bulcns eyn bulk 37.
♦tBulo s. Bubo.
*Bumb- s. Bomb-.
Buprestis knölster 43. bubesMs
rebestichel H. S. B. Tr. {vgl. rebestu-
chil H. L.i. rebensticher curculio Nemn.)
Buph-, bo - thalmns (bochal-
mns?) schilhender 40. butal-onus
grote oghen 37. -mon eyn wilt osse
37. t -mus habens magnos oculos vt
hos 76.
Baphthalmus. bucbalmius totter
blum K. V. pataUinus trol blura 32.
butalmos gelbe bl&men, hus wrcze,
kroten blumen; butagamon ringele
blumen 40. butagron ringelech 45.
talambns gescald- Clp., gescad- GocJc.
-vyrt {cf. Verbascum). bncstal-inom
Ghss.y -mum hvit megethe {cf Cal-
niia) Dun.
Burdoskelo Syn^. D. 271, {vgl. Gf
Gf VI 475). kele (sie) Sum. ags. uure-
nio Symh.H. mul 37. pfert esel 29.
1 durmer (deidsch?) ex equo et asina
Symh. F. ex quo (st. equo) et asina pruz
Gf III 316., altes nd. Wort(Diut.II
192-4), trotisder hd. Konsonanten, ver-
mtUfdich mit burdo j^t^ammenhangend.
Bnrella-m beyder want 37. -s dir-
den dei o. weseling 45.
"^f Borgicomes burchgreue ». edi-
lis^ prefectus urbis Symb. D.
* t Burgo-nes, -mes schaff stal 33.
burones closter 37. (hierher?)
B-, p- K. V. -urgrauius burck-
graff K. V. borchgrauus borch-
graue 38.
*f Burgrundia s. Bargundia.
Bnrgulio. buxilio hemelke har37.
B-, p- 32. -urgondia purgundi 32.
prugundi land 29. wurgundt 34. bur-
gandionesbirg'i^ndner 40. burgrun-
dia burgrundien 45.
f Burgu-s ein vest52. 76. borch-
slot i. fortalicium 38. -m dorf F.
a. 1420.
Bnris (t;^<.Dentilium. Stiua.)pluges
houuet {vor Dentile) Symb. D. :28l
pfluges ho"bt l pfluges swancz 40.
pflügrigel 29. gaicz 32. eyn re (dar-
nach ein Strichlein) an dem pluge o.
eyn riester 45. bnrista pflog heber
40. HO. eenploechman otwijfG.voc.
der den riester hilt an dem plug 45.
*t Burones s. Burgones.
Burrum. burtns swart edder bTuu
37.
*t Bursa ags. byrs scalprum; dazu
stellt L. Grimm bersiha (flanischianz
l. i, vgl. flanus flegel) H. L. i. ; ebds.
seckere (burskaldiz l. i) m sech ; ehf
vllvgl. bursa seckel?
Bursa, pursa seckel 32.
Bursa, l pera 0. san. pastoris
deschen krut 26. i. sanguinaria,
centumnodia, passerina, poligo-
nia 0. san. crispel l blutkrut 40. {vgl
Gloss. vv. Sanguinaria. Crispinus, cris-
pula) b. p. i. thlaspi krispel-, blut-
kraut Nemn.
♦fBurtus s. Bnrrum.
*tBuscerus en eyn hörn 37, bu-
cherus adj. boumus; s. ammdl comur
tum 76. S, Bucerus Gloss.
*t Buseta s. Buceta.
*Bnsmus busam 30. busum 45.
bussinus busme 36. bosinus bos-
sem, bttssemen 38. b&sen 29. pusinos
puesen 34. pnsmus b&san 32.
Bnsiiis
Caeochymia
63
f Busins (vgl. Bissinus) t. helvus,
güvus fealu Gl, Aelfr. Vglport buzio
i. q, frz. pr(A). bis itoZ. bigio Dies Wtb.
166 ff.
♦fBn- s. Bo-ssequos.
*f Bu- s. Biis*siiiiis.
Busta eyn stuke 37. Vgl. Gl m.
h. V. nr. 3. stuycke fiscus, qiuüus KU,
nd. stuke Br. Wth. II 1075 ff., wo nr.
3 auch eu der Bed. im Gloss. stimmt.
* f Bust-arios etc. Gloss., -alarius
l -ica eyn doden grauer 37.
*tBustrnm s. Oestmm.
Busta-m doten prant stat K. V.
grab 40. eyn hop holtes; eyn graf;
-ra eyn graft 37.
*tBata-gamon, -gron, -Imiisetc.
s. Buphthalmns. -re s. Bacare.
♦fJButea Wide 45.
♦fButeims s. Cottula.
Butirum (Ed.) augsmere H. Ph,
anck 29. schmälte 30. 32. putter 34.
^fButuliciuii s. Botnlns.
*tBaxilio s Burgulio.
♦fBuxin- s. Buccin-.
Buxnm buhs 40. buxas (c/.Pixos)
hüls, eyn hörn i. taxns ; busbom ; buxe-
us busbomen 38.
ۥ HL. Ch.
^fCaannen s. Cauan.
* Caba {cf. Mannus) heingist H. S. D.
Tr. hengest, roß ho"pt 40., i X roß-
huff i. vngtdaequi 52. 75. i. q. eyn clawe
37. ros hus (umg.) 45.
CabaUy s. CaboU.
'^'tCaballia h. hundes zunge 40.
Vgl. u. a. cynoglossa, lingua canis (u.
und Gloss.), formell vngula caballina.
♦fCaballns, cabellus 34. 40.
, hengest 40. hengst 34. K. V. henkchst
, 33. hingest 38. 45., eyn grotpert;w.
u. ros, eyngrod perd 38. ros 27. 33.
reitrog K. V. stech roß (vgl. BM. II
j 1 8. 764) 32. paghe, ross, orss etc. 147.
j kabald 27., versch. von kobel equa,
I Gloss. Voc. vrat. a. 1422, aus slav, ko-
byla, vll. X cobalus kobold, vgl. u.
; CaboU.
j Cabiare lochren 31. sim. 64.
Cabo een ruyne i. equus ca^tratus
G. voc. perd; cabones paghen worme
37. cabo onis i. equus l carbones
die. vermes ex putredine equorum car-
nibus nati 76. cabro vermis dictus a
cabone i. equo quod ex equo creetur Gl.
m. cabro 2: crabro (vgl. h. v.) i. ver-
mis genCtus de putridis camibus equo-
rum, een breems G. voc. sim. 110.
* Cabol-i, -US sg. 37. sunt aues
noctis 76. cabally id. 33. eyn nacht
worm 37. Vgl. kabald etc. v. Gaballns.
f Cabu-bus s. Cacabns. -1 s. -s.
* t Cabnlns (vgl. zabolus sim., vll.
Xcabolus) de duuel 37.
*tCabnm eyn rump van eynem
voghel 37. cabns i. corpus ahsque
capite et pedibus 76. tuwen croph V.
a. 1420. (cf. Gloss. h. v.) Die Glosse L
displicentia (Gloss.) gehört ursprüng-
lich zu cabul Qingua phenicum) Br,
etc. — een maete G. voc. fragnermass
(vgl.Sm.I605)P. V
* Cacabus, cacotns (cf. cacains
Gloss., X kachel) 32., cabubitö 45.
kachel 32. K. F., i. instr. in quovrina
proijcitur (vgl. brunte-, ham-kachel
Gloss. w. Madula. Vrinale.) K. V.
ketelhake 37. keßel henck 19. 45.,
0. eyn deckel 45. caleabus storcze
V a. 1420. cacabarios een ketel
maker of boeter G. voc.
*tKaka- s. Kaku-küla.
* Cacedulns i malus serutis 33.
^fCacem-, cache- 37. -phaton
boze bodeschup 37. kacen faton
(ä>hominabilis sermo Symb. B.
t Caeochymia super fluitas mah-
rum Gl. m. cachathimus boze vucht-
nisse 37.
64
Oaco
Calabram
Caoo> cathe- {vgl, calo-)- demon
b8s wissender 32.
*tCacodialis eyn boze deyr 37.
♦fCac-olus s. -abns. -risma s,
Carisma. -uemus s. Cachimicns.
*Kakiikilla. scta kakakilla ßo:-
pelle glis iris 33.
Cacula löfflär 33., X louflFer; nhd,
löSler Appell u. Eig,, vgl. u, a.Fr. 1620''.
Sm. II 445 Weigand Wtb. v. Löflfel.
— uuinthupri {lignafSLum aridathnm ;
vgl uuint thurri, durri id. Gf. F. 200);
caicula framkhehta (serui militum
scalkha milizzo; vgl Gf,IV 579) Gl
Ker, calicnlus marschalk 40.
Cacmnen spitz 52. cacnmen ber-
goth 32. catecumina {alph. cac-)
hohin (^im;. w. celsaiti.^ 41.
*tCachath-esia s. Cachexia.
-imus s, Cacochvmia.
*t Cache- s, Cacem-phaton.
Cachexia. cachathesia eyn boze
Staltnisse; cathesisboze steltnisse der
lede 37. cathesia die, mala disposi-
tio membrorum 76.
*tCachiiniciis boze bitte 37. ca-
cuemns malus feruor 76,
*tCachm-a moe {nfrz, moue) i.
volugena (:volvere genas, roulerles
joues? Scheler) 12^. p. 11. -antes,
-ator belach-er, -um -inge 87. -nator
verspotte-r, -nns -nde 40. -arikyttern
V..al420. -are kiczern 29. verspotten,
kuteren; -ator verspotter, kutrer 27.
-HS kittrung 29. kach lachen 45. ca-
thinus kuterlachen 32. chachinns
erkuchnuß (umged., vgl Refrigerium
etc.) 34.
^fCachin-ia s. Cadmia. -nator,
-nus s. -a.
*+Cachmus s. Camus.
*Cada vber treflfenleichait 33. ho
l edele 37.
Cadabundus eyn stortere 37.
Cadauer podech Symh. D. bötec
H.S.Tr, az 52.
*tCadebona s, Cardopatium.
*Cadentula. candeculagätteren,
vale 34.
^Cadepassio s. Cardopatium.
Cadere stoten (störten?), valleu
38. cadent vellen {cui caput vellecht)
H.Ph.I122.
*Cadium l cado onis die. fish-
U 52.
Cadmia. cachinia golt fei K, F.
calami-ta und -na trennt JDiez R.
Wtb. I 99 gändich von einander, -ta
aghet steyn; casme sundern 37. ca-
sinia siner (smer?) klump 45.
*t Cad-o s, -ium, -riga s. Qua-
dra.
t Caduc-a geerbt gut 40. gearbejt
(umg^ gut 0. vorvallen gut 45. -itas
erbschafft 52. -arius eruer 37.
Caduc-eus, -ins eyn methe rode
37. -eator vredemaker; -ifer bode
des vredes 37.
f Caduc-um eyn vor stod deyr
37. inane deiectum l directum 76, -i
krank o. blöd 41. {Vgl Gloss.v, Ca-
dus). -US morbus wallende siechtage
40. wallendsucht H. Pä. m. c. vallent
ouel, poppelcie 38.
Cadula chlain 33. nd. digen 22.
i. frustra ex adipe. vette dropen 31,
smaltzgrueb 52.
*tCadulus s, Cadns.
Cadurcum gezel 45.
Cadus oliuat i, cochitus {aus le-
cythus?c/.Cotticus) 38. eymer 1. s. . ancz
(verwischt) 40. i, situla Br, etc, chatos
fitula 1: ut vulgo (romanisch?) dicitur
sila Pf, Germ. VIII 394, cadulns eyn
wyn stendeke 37.
*Caecia. Vgl Hildebrand zu cae-
dar tenebrae 142, p. 41.
* Caemeria. cemaria i. silua ob-
scura 37.
*f Kaf kaap 37., missverstanden
aus kaph requirevbi cap (caph Ut
hebr) 76.
*tCafrenus hungsam 32., verm,
ausgerm, wafer (= wabe), wiegtifrmBL
Gloss,
*tCagitta s, Catigita.
*Cahos s, Chaos.
fKay s, Keyo.
*tCaicule s. Cacula.
*tCalabosia einalfancy 33 Marg.,
vgl (xrimm Wtb. v, AJfanz.
*tCalabrum eyn anger 37.
Galadnm
Oalttcamwitun
66
^Calaeiam spon grün 6. 33.
*t€ala- s, Calo-demon.
Caladr-iofi calader m, Meg, -us
l Ao eyn wyt voghel 37. caland-rus,
-ris 38., -eris 50. caJander w. 50.
galander 38. Meg,^ eyn voghel vnd is
vil na also eyn drosde 38.
'^'tCaLamarre, l -tii8 37., calmare
38. i, pennale 38. K, V. eyn blak
vte horae 37. calmar 38. schreib zeug
l penal, est instr. scriptoris eoncauum
de corio constäum in quo ponuntur in-
strumenta scriptoris vt cultellus et ca-
lamus K. F.
*Calanieat-a, -ria, -um s. Ca-
lamintba.
*Calam-entiis, -itus 37. eyn naciit
huue 37. blechhewbel 52^ sim,7ö.
Calamina s. Cadmia.
Calam-intha, -enta raten in dem
Choren P. F. sim. 4, korn-burcz 33.,
-miinez 29., -bläm 30. -entiim wilde
poley, steynmyntze 51. körn müncze,
kacen krut, wiocofit {vgl. Baieramo wiz-
toste Sum. wisse koste 95. Gloss. -??. «,)
40. kaczen krut l körn myncz 45. ne-
betta(c. Ed,) U, PA. wiWi minczan;
calomenta körn btncz 32« eabnenta
cornemynte, eyn crut 38. m latinepittL^
inkriescken kalameatam by-, bach-
mintze 42. jcalementam s. Siaym-
briiim. calaneiitra koren metz 52.
sim. r-ta) 75.
*tCalaml-rita8 s. -tas. -s s.
Chlamys.
'*'t Calamissiisn est canddahrum
33., vgl. Gl. m. v. Calami.
Caiamistr-uiii harhube 40. span-
har-buba Gf. -eisen Sm., l kreusel-
eysen K. V. kam; -atus gekemmet 37.
^Calamita s. Cadmia.
Calamita lob frösch 32. pedd<i 37.
* t Calamita qd. infirmitas der ha-
rant 40. ^iharand m. wiider, roher
Mensch (Adelimg u. A.), woeu vll. der
Eig. Hdraat in der Kutnm.
Calami-tas kleini 32. (anders ahd.
Gf.I7562). -ritas vnselde o. armut
45. -tosufi vnsellich 37. vol traaren 52.
*t CaLandt-nm (cf. -a banaguta Gl.
m,) gel und goltvar zäher von dem
Diefenkmcli, NoTum gloMariun.
filpaom Meg.
^fCalamitus s. Calamantiis.
Calamujs halem 27. 33. 41. hal-
bem 34. hom (aus chora, X calam^re?)
33. zytwan 32. c. aromaticos zmtr
wer 52. heimischer zitwan K. V. der
wolsmeckend halm Meg.
^fCalandr-is, -ns etc, s. Cala-
drias.
'^'tKalaoB pisäs kaloe m.Meg.
*tCala-pita s. Calyptra. -ria
s. Calo.
*Cal- s. Calc-atrippa.
Calatos {cf. Gophinus) eyn dreghe
korf } cyphus eyn nap; conlatos
eyn clene nap 37. ein trog korb 33.
♦fCalca-bus s. Cacabus. -crepa
s. -trippa. __
♦fCalcamenm (-eu) weisen 40-,
aus calcaneus versen?
Calcane-us eyn füss tritt l fus-
spar 33. stappe, eyn vod stappe 38.
vustrappe F. a. 1420. sim. 19. -i fös-
streken, -um füosstritt 41. caltimus
trap 0. fuß trapp 45.
*f Calca-r sparen 33. sparr 32.
-riumsporleder (nhd. Eig.) 130. Symb.
B. -riator 75., -reator 52. q)orer.
Calcare trampen 38.
*tCalca'-rippa s. -trippa. -rinm
etc. s. -r.
Calcatorimn tret zuber K. F.
kelcterhus Symb. D. kalek-h&tte 44.,
-ofen Ki.
"^t Calcatorias eyn to kr&zer 37.;
vgl. nnd kriseln in Brocken iserreiben.
Calcat3*-ippa, -ipa garrenrock 52.
zeisela H. SrD. l -^a zeselswrze,
agleye ; calatrippa wolfsele {aus woif-
zeisele, vgl. Gloss. v. Arnica) 40. cal-
carippa haspel 37. Vgl. caudetrape
saliuncal2^. p. 41, worinn Schelermit
Recht eine Verderbniss aus cauce-,
chausse-trape centaurea caicitrepa
Lirni. sieht; er citiert BHtos Ableitung:
Saliunca, vulg. calcacrepa, quod cal-
cantes facit crepare.
Calce-, calci-amentum gesehu-
echt 33. schuech 27. eal^us. id. ib.
schou 38. -ei l rvutn schu H. S. D-
{vgl. -iarins caligas Pf. Germ. VIII
9
66
Calcefiirnam
Csliga
410). -eare schoyen ö. voc. schftchen
29. -iare equum pfert beslaen 125.
scalcifex scoumeker 38.
*tCalcef-urnum ff/., -arnum,
calcifamiiim QLm, chalhouan 6r/.
1176,
♦fCalcesta s. Caltha.
*tCalceus, calcia-mentiuii etc.
s. Calceamentiim.
Chalcidicum. caldicum spatzir-
haws i. deambttlatorimn 52. sim, 3.
t Calcif nrniam s. Calcefarnom.
*Calcilam ags, gseces sure etc.,
aus cttculiim (panis caculi, cucu-
lopanis) sim.
Calcina, castina 74., calcito-
riam 37. chalich 1. 33. eh. stain 33.
calc rose 22'^ 38. 74. eyn kalk r8ze
37.; vgl. Gr. Wth.v. Kalkrost.
* Calcit-on, sinther 52. -ra haraer-
slach G. voc. calchi-ton suluer sun-
dern 37. sindersteyn 45. -teon sindel
33. -aton slnterstain P. V. Vgl. u. und
Gloss.v. Squama.
*f Calcit-orium s, Calcina. -ra
s. -on. -repa s. Calcatrippa.
Calcitr-are sporzelen, trampelen
V. vrat. vgl. 9. -0 trämper Ki. die
achter wtslaet of hart tredt G. voc.
eyn bur kerel 37.
♦tCalcitalum s. Caltha.
*f Calco heim i. cassis Symb. D.,
vgl. Calpis.
t Calcon (c/ Auricalcum. Gloss. v.
Calcus.) gr.est berme lat. 37.
f Calcula-re raiten 27. stein zellen
29. -tio s. Calculus. -tor (callc.)
eyn teller minder (? undeutlich) 37.
Calcnlus, carculus 33.sinwelstein
1 spilln^et {aus spilluent? cf. Gloss.)
l schiblin 40. steyn, eynsuhe 38. ri-
send stein (morbus) 32. rijsende steen
KU. haremstayn 33. In ahd. Glossen
stein, dem. steinili, ubh.\ sodann slengi-
stein ; uuacstein (c. Iwwm^w^); hetzun-
stein (altaris) Gf. VI 687 ff.; l cal-
cnlatio zala, zal Gf. V641; dasPrir
mitiv acc. calcnm zala {numerum rim)
Gl.Ker. — calcül-us 64., -i V. a.
1618. grien (morbus; cf. Capitalis).
* Calcus s. Calcon. Calcnlus.
*tCalchiaton etc. s. Calciton.
tCaldarifex kessel schmid 32.
aldea kalden landt 6. 23. 33. kel-
den lant 45.
^CaldeUom br&ge, mfts 40.
*tCal-depidria s Scolopendria,
-dica s. Ciadia. -eandrnm s. -ien-
drum.
Calefac-ere hebten, hitten; i. ca-
lefleri warmen 38. -iat sweyße; welle
(in vino pinapel Ifenigrcecurn) H. Pk
t CalemcDtum s. Calamintha.
t Kaiende marck rüst (cf. None) 32.
*Calendruni s. CaUendrum.
Ca-, ka- K. F., cu- 32. -lendnla
ringel-blum 32. K. F., -plum 74. ca-
linicula rindes blöme 40. jX rin-
delblumencapparis i^5;rinds-blume,
-äuge anthemis tinctoria (Färber-
kamille) Ki. Nmn, vgl. Buphthalmus.
*tCale- 5. Scolo-pendria.
*tCale-ptra, -Striae. Calyptra.
-sta s. Caltha. -trum s. Calo. 01a-
retum.
*tCalflcies s, Caluities.
*tCaliare s, Calo.
*tChalybs, calibs (aZi?Ä.-ps) 40.,
calips Stachel 27. 29. stahell 33. sta-
hel 32. 40.staal; calibius stelen 38.
*tCalico s. Caligo.
*Calicula.galeola gelte; galida
id. 40.
*tCaliculus s. Cacula.
* Calid- s. Callid-.
* t Calidi {aus pallidi) blas (res)
H. S. D. vgl. blas ros qui albamfron-
tem (Blässe) habet Tr. (Gf. III 257).
*tCalidlmius s. Chelidon.
Calidns welch H. Ph. i. q. wetterau.
welch, wilch, bes. von lauer Milch.
C- 1: g- 40. -aliendrum kutz hüt
40. 93. K. V. cale- l calea-ndrum
uilczhut, nachthaub 52.
♦fCalifa s. Acalephe.
*Calig-a {cf. Cianga) hose 38. 45.
G. voc. kouse G. voc. hosvetel 37.
scuah Gf. VI 418. -o eyn hosen nestel
45. -ula^. te. -are hosin V.a.l420.
-ale lendener 37. -arius hosen macher
40. 91.
Caligarias
Oalodemon
67
^tCalie-arins, -enosas s. -a.
-are, -o. Calo. Vmbra.
•Caligeo l intelligio vorsten 45.
i. intergo 33.
♦tCaligemliis s. Calo.
Cali-go, -CO (alph. -go) tunkele 40.
-ginosas dunker also dat weder 38.
-genosns dunckelichen; -gare id. 45.
*tCalig-iila, -o s, -a klein hosli
l hosnestel 40. clene hozen 37. lensoc
H. S. Vind. galliculam ahd. scuah
(vgl Caliga) Pf. Germ. VI 1112.
*tCalina piscis aland 37., vgl.
Capito Gloss.
* t Calinicnla s. Calendula.
Caliop-e, -a gud lud 37.
^tCalipnida stelle 37. vgl. calo-
podium, chalybs crucke Gloss. h. w.
u. Kalotibia.
*tCalips-oii i velamen etc. 74.
graeeesign. vallecio (?); inde -oriiuii
i. tegimen tegens secreta; -a est testa
nuclii que abscondit nticleum etc. 33.
Calyptra. caleptra scherflier
(scherflir Sm. III 399, was scapulare?
vgl. scheppelier, halsuueri Gloss. h.v);
i. pileus ferreics ein lepko (Zusatz)
P. F. celepcia eyn hoyt; calestria
mutze; calapita eyn viit hoyd 37.
* t Calir-ophin eyn heyt borne 37.
-ephon est loctis vbi sunt balneacalida
I artißtialia 76.
Calix kellik 37.
*tCalle-a s. Caltha. -dus s.
CaUidos.
j Callere chlueg l weys sein 33.
j Callidns los Symb. B. cloeck, be-
. hende G. voc. sim. 110. sneydech vppe
boze dingh i. astutns, cadnlus 37.
j ungibruhi, ungapruhi Gf. III 281. un-
gapruhhi Gl.Ker. (verschieden vonuM-
giprachi iners ungibrachi pertinax
Gf. III 269). caUide kündig 41. ca-
liditas argenlistigkait 27. arglüstig
l bös chündichait 33.
*Calli- s, Callo-podiam.
Callis stich, vout gang i. semita,
metadus 38. päd, wech 37. mampat
108. (man-pad semita viri KU.), enger
pfat, harter weg 40. pait, hart weg,
steck 45.
*tCalli-trichoii5. GaUitrichum.
-thrix etc. s. Caltrlces.
* t Callus swile 40. swill Inder band
29. swel, hardecheyt 37. swertel i.
cutis lardi (swarte Gloss.) 27. ele,
de harde hut inder hant edder dem voute
38. bal 38. 41., eyn hart hut vnder
deme voute edder in der hant 38. band
geswlst 32. tallns 34., squallus
(X d. swal?) 30. geswulst. callos
eyn hert in der hant 45.
* t Calmare s. Calamare.
'^ t Calmaria cealre; calaiale cea-
lerbriv (droppings of roasted meat
Bosw.) Glp., vgl. mulactra ceoldre
(^.pressed curds'') Gock. Cf. Ghss. v,
Galantina?
*tCalmeiita s. Calamintha.
^fCalmia maythe Gock. calmia
magethe Bun. cf. herba putida msdg-
dha Somner;o.v. Buphthalmus.
* Calm-um, -1 die. partes nodose ad
modum calami que herent in candeldbro
ein kertztrauff 52. sim. 75. Gloss. v. c.
*tCalmus (talmiis Gloss.) eyn
oghe i. oculus 37.
Calo varster {vgl. vorster etc. v.
Alator) i. portator lignorum P. V. ca-
lones carradin l uernawn H. 8. B.
Gloss. {Gf II 1109. IV 466. vgl. Clas-
sis.). calonis, l calaria K. V. holtz
schiflf 32. K. V. cali-are eyn holt
schep; -garius, -gernliis eyn holt
dregher 37. caletrum schnelles schiff
40. snelleschijBf 74. ein snells wasser 52.
Calocertatoriom, supra quam
certantur suppia (pp durchstrichen)
Gloss. lat.gall. a. 1352. (Gl. m.). Bu-
cangevermuthetimletzten Tforfesuppa-
raria cf. ib. v. Superaria; Ghss. w. Su-
para sqq. Scheler 122^. p. 23 vergleicht
calotricatorium bei Joh. de Garlan-
dia nebst den frz. Glossen daau: ridoir,
reduere, redelere afoi^/acA^ftriscA^. Je-
doch lässtdie Stellung im Voc. 122. unter
den paramentis mulierum nach Pecten
ein Frisur iseug vermuthen, vgl. Gloss.
w. Trica sqq.; ein etwaiges mgr. xaXo-
T^iX^TTj^iov könnte eu Grunde liegen.
Calo-, cala- (vgl. Caco-) -demon
gut wissender 32.
68
Calomenta
Oeunela
*CaIo*oiaita s. Calimintha.
-nes, -nis s. Calo.
* t Calopes holschou 38. eyn holt
scho S5. colop-es holczschu-ech ; -ifex
-ester 34. -her o. laister 52. Calo-
GRoss., oalli-podiam leist H. 8. B.
calop-olmea 76., -elmia lerzen leyst
37. fngr, xa^oTrov^, ^aXoTco^iovi ngr,
Hokovnt (ov) Leist, Modell; daraus
dets fflbd. alban. türk, kalüp, dessen Ur-
Sprung Camarda (Saggio p, 109) ver-
kennt,
*tCalopha*nos, -gus calof m.
(stain) Meg.
* Calor. color naturalis natulik
(sie) hitte 36.
*Kalotibia (aus xd'kov und tibia;
vgl Galipnida) stelze i tiplena Symb.
jD., vgl iiplea i. strata (aus scaca sim.)
pastoris 76. ddotibia schinke 11.,
woram oalobisia schink 19., vrm. X
tibia.
*Calpar eyn erden pot 37.
Calpis. calpes helme teken 37.
oalco s.h.v.
t Caltha. callea cleuer blomen 37.
calesta, calcesta hvit cleaure; calta
silaatica vude cl.; calcitulnm gea-
ces swre (trifolium geacesure Lpe)
Dun.
*tCaltimus s. Calcaneus.
* t Caltrices apen i. symee 37. cal-
Uthri-x, -ohe /., -chon n. Steinbrech,
ein affengesehlecU (Plin.) Kl
t Caltulnm cinguli genm 148. vin-
oiili g. Gl. m.
Caluare glachich 81., glatzig 64.
machen.
Caluaria haupt schal, toten kopff
K F. hopt statt 32. ho^bet schudel
40. hauptschüdel Das. hirnecop Symb.
D. App. giuela H. S. D. gßbel Vind.
g^bil Man.
*tCalui-ale s. Calmaria. -niim
Si -ties.
* Calaisiimi est desipacio tump-
hait 33.
Calaiti-es kal 40. kelin K. F. glacz-
hait 27. t -um glacz K. F. -um kel-
win des ho"ptes 41. vor- stofinge;
calninum eyn kelle 37. calflcieH
gräwi (X cai>-?), glacuati 32.
*Calum-en (cf. Columen) haupt-
stat 52. -ine (X caligo) der win-
sterin 41.
Caium-nia truck 32. -pnla zwun-
gen eid 29.betwungenayd 34. beschey-
dinge 37. schade V.a. 1420. -pniare
zihen Str. N. -pniari vnschult ziehen
29. vnschulden cziehen 34. falsch be-
czeichen 33. faschleich (sie) verklagen
27. -niator schendär l sager ain fluech
(sbst c. acc.) 33. wroger 37.
* t Calns wiser man 40., aus calus
(y.a'koq) i. bonus Gl m., X callidus?
*tC;alus s. Canlis. Oalns.
fCaluns glacz-ot Oe. F., -et 52.,
-at 27. 33. P. F. gla-, gna-tzeter 71
kalwer 40. chöl P. F. vppig (d. i
inanis) 33. Dem. callvulus en luttik
kael 37.
Calx fersni 32.
Cama. Cf|,mina lotterbett 32.
*tCania sprüwer 40. i. q. canea
Gloss.
fCama estqd.partictdasenkntieJBr.
chama eyn deyl des syrnies 37.
*Cama-dreos, -leon s. Cliama-
drys, -leon,
*tCaniar-a, -ia s. Camera.
* t Camboge biscoues hosen Synih.
D., cf. Gl m. vv. Cambale. Campag-e.
-US. (calciamentum diaconorum).
Cambire buten, wesselen 38.
*tCanibo-€a s. Cambnca. -Ins
s. Campolus.
Cambuca cule i. claua 38. bischo-f
40., -IflF 52. Stab, eyn bischuppes staf
37. camboca biscoue stof Synih.D'
combuca cholben 34.
Chamsedaphne eingrfin, streit, kel*
lerhals Ki. chamedafne raefnesfot
Hb. leothvyrt Dun, cf. ostriago (,,atis
ocrrpva") lithvyrt Dun. lidhvyrt Hi.
Chamaedrys. camadreos klein
gamander 40. camedreos s. Cham»-
pitys gamandria gunderam Haupt
Z. XIII 382.
*tCameyiia s. Camena.
Chame-laea, -adle» vulfes camb Bl
*tCamel-a s. -us.
Ghamitleon
Candstmm
69
fChamieleoii. cameleon chelito
l chletto Symb. M. Äpp. camilleon
alba vulfes tsesl Hb,
"^tChamaßleon. camel*eon ain
chlainr leopard 33. sim. 6. -ion eyn
deyr mangherleye verwe 37. gama-
leon s. Salamaudra, camaleon
loust vogil F. a. 1420,
^fCamel-epardus, -ium par-
dulns s. -opardus.
Camella milch napfp 32. botter
vad 37. Siegel kubel \vgl, sl. milch)
52. armella s, Armilluiii.
*tCameHus s, -us. -on s. As-
sida.
Camel-, camele- K. V, -opardus
k&raelbart K, V, kemel hart 40. came-
lium pardiüas eyn der dat heft witte
vlecken 37.
*tCamelop-5die, -edrum herba
andro 40.
Camel-us cameyl 37. camel, eyn
deer dat heft aynen ghewassen zadel
vp dem rugghe 38. olwentin Wien V,
399 H. oluant, -a oluenda H. S. D. -lus
chämell 34.
Cbamaßmelum. camomilla co-
milg 27. gensblüm 32. canimilla (X
canis?) camill, ganjj blüm K, F. ca-
miila gramylly 31. camemelon ma-
getihe Hb.
Camena flöt 32. slote 100, nach
Voc. 155., aber flöte Gloss. cameyna
ftoy te 37. cameta fleute, eyn pipe 38.
I *Cliam»pitys (camipiteus TFir^J.
Hs.) henep Hb. camepitbeos gros
I gamander 40. ye langer ye lieber i.
; quercula minor, camedreos 51.
* t Camera gewelve i. transvolu-
tio, testudo Symb. D. caniere, boude,
hatte i. casa, tagurium 58. camar-
ia chamer, speys eh. 33. -a steinofan
Ol. Ker. {neben caminus ouan, eit-,
fiur-ouan Gf. 1 146 cf. Gloss. h. v.).
-am pastorum schelf Gf. Vi 480.
491.f ist säcksischy tabidatum, horreum
pensilesim.Kü.^ Heu», Getreide-haufen
im Freien (Stürenburg), Gerüst^ Breter-
verschlag sim., ags. scylfe efigl. shelf ;
vgl fornice scelb l drep Haupt V
196. Camera fantastra l ünma-
ginaria d. i. eine bildenerin; memo-
rialis gedengnisse 42. /. 113\ Diu
hirnschal ^hät dreu kämerlein: in dein
ist der sei kraft . . . fantastica oder
imaginaria d. i. deu pilderinne ; in-
tellectaaUs Vernunft; moralis ge-
dsechtnüss Meg.
*tCameraca (-ata?) ciu. kam-
reche 40. kamercha, camertha Gf. IV
403. (Carabrai, nl Camerijk).
Cameraria eyu kamer maghet 37.
Cameratus s. Camyras.
*tCameria camerie 40., jsu ca-
meraria ?
*t Cameta s. Camena. Cami-
nata.
*t Camforum s. Campbora.
* Camiceila s. Camitella.
*tCamill-a, -eon s. Cbam»-
melum, -leon. -nm s. Camnra.
Camillus eyn prester sc8ler 37.
*t Camina s. Cama.
*tCamin-ata l -eta kamer 52.
-eta kenade, eynes riken mannes ca-
mer i. talamns 38. cameta chemat
34. cammineta kamnait 45.
Caminns {cf. Camera. Fornax.)
kemi l bach owen 40. das kemit Oe.
V. kernet 30. schürstein 29. rauch-
fank 34. vugu- muwer, esse, des vu-
girs beheltnysse o. eygyn wonunge,
hertstat Cmr. (vgl. Gloss.) eyn tack
oflfen 0. eyn swerstain (e) 45.
*tCamipiteus s. Cbamsepitys.
♦fCamyms. camir irim krum;
camiratus (cameratus Gloss.) ge-
krümmet 37.
*tCamis s. Cblamys.
Camis (cf Gantus). Mit cantum
(Gloss.) identische Glosse scheint: ca-
mites quoque cant dicunt Gf IV 455
(Pb.) Auf diese folgt in der revidierten
Glosse Pf Germ[ VIII 388: canis
felgunt; die Parallelstelle ebds. 1 114
lautet: . ..et camites canti dicuntur.
camos felei; camites faliae. caunis
{alph. camis) eysil bant V.a.l420.
*tCamis-ia hemet 38. phait 27.
33. pfait 52. -ile, -sile 40. heme-
H. 8. 2)., hemd- 40. -lachen.
*Cam- s. Can-istrum.
70
Camitella
CJandela
*Cami-tella, -eellafladt.pZomtto
33. canstella flade 40. Cf, Canist-
ellns^ -rellus Gl,m,
*tCamix-ias, -us wescher 37.
^fCam-mineta s. -inata. -nati-
enm s. Canma. -omilla s. ChamiB-
melon. -os s, -is, -ns.
^fCampa-go s. Compages. -lus
8, Campolüs. -nar s, -nile. -naria
8, Artemisia, vgl. Canaparia Glo8s.
Campanariüs opperman, coster 38.
offerman, clocludere Symh. D. glocken-
giesser, glöckner Ki.
Campan-ile glockhaug l wende!
stein K. V. glok hus l glogen klengel
(vgl BM. I 844); -ar (c/. -arinm
Glos8.) glok hus 40.
Campe een rupe G. voc.
* t Campestr-e, -ia quast 37.
schurtztuch 52.
Campidona du. kempten 32.
Campiductor kerape 37. leytman
F. a. 1420. feldfurer ö2. HO.
Campio. candones s.u.hv.
CampolüS rebukelen H. S. D. can-
polus rech l rech bog 40. campa-
ln8 rech 40. 52. cambolus reche 40.
Campus vlet i. rus 38.
Camphora chamfer 40. camf orum
8pecie8 aromatica camfer 38.
*f Camnla 8. Dama.
*f Camurakiirb (vor mappa korb,
beim Geräthe) K. V, gattung eines ge-
schirrs, in welchem der jungen eheleuthe
ihre geräthschafften lagen Fest, legitur
et camillum Ki.
*t Camus eyn af god 37. camos
est nomen ydoli 76,
Camus windstrick, halspant 52.
big K. V, chamus cambriddel (fre-
num bridel) Symb. B, kinraiflin Oe.
F. ein ring 1 pizz l czügel am czawmp
33. koinet 29. comus kOmit 30. ha-
mus chumpp, czugel34. thamusbiesg
32. caehmus eyn halter 37.
♦fCana s. Cauea.
fCana galilee in der strate in-
terpr, Candida l antiqua 76, int, celus l
emulatio Br,
*tCanal-e^ -is s. Canabs. Ca-
napus.
""fCanabrum {aus fr b. chanvre
nach Scheler) ca-, che-nncvis; cana-
berlum ca-, che-nneviere {vgl, caiia-
bari-a, -um sim. id. Gl m.) Xa8*.
"^fCanabs bis eyn henepen line
37., vgl canab-is, -um een henpen
coerde G. voc. henffen corde 132., seil
0. schnür 110. {sim. -is Br.)
Canali-a, -cola eyn betteler 1J25.
*tCanalis s. Canapns.
Caualis nfisch K. V. rinne, uuazar-
rinua Gf. II 519. eannale ryen 34.
rüu (rim?), rör 30. kenel 29. canale
keuer {sie) 33.
^fCanap-aria s. Campanaria.
•eium s, Couopenm.
^f Canapeus hempling, eyn sangh
voghel 38. eyn hennepriingh 37. ca-
nopheus henfiling 30. canopeus ha-
niff- 34., canapes hanf- 40. -vogel.
'* Canapi-nus s. Canapus. -um
s. Conopeum.
Cana-pus hanfsot 40. -pi sem. ha-
nofsamo Wir^b, Us, -bis hanflFt ("wet-
terau.) 31. -lis hanflf K, V. -pinos
hempen 38.
*f Canator s, Canna.
Cancell-us cancel K. F. gadder 37 .
38. eyn hol dor de wand 37. gader;
scranck, w, u, scrang 38. sträng (sie)
45. gatter; almar 33. gettry 32. pl.
(-i) linaperga, manaperaga {cf Pinna-
culum) Gf. III 174. -arescrankelen;
crisselen 38. kriczlen 29. schrenkchen
} gätter machen 33. gettern (scrip-
toris!) 30. schranckieren of tralienma-
ken of quaede schritt doerstriken G.
voc. -aria konczley 27. kantzley 52. 75.
Caneer creuet 38. crebes 42. kreuss
27. criuz H. S. D, krebg des libes (mor-
bus) 29. chrewß; kolb (in virga vir
rill) 52.
*t Candäcis een koninckghinne van
ethyopien G. voc. candäcis^ vor. can-
dleis ein kunigin von Ethiopien HO.
candax eyn konyngynne der moyr
lüde 37.
'^Candea eyn schep 37.
*tCandecula s. Cadentula.
fCandel-a ein kertzenliecht 52.
carse 38. (herba) wulkrut i. taxas
Candere
Cantaginm
71
barbatns 51.0. san. konigis kirtzen
51. -abrum luchter 37. 38. luchte
37. leichter 27. kerczen stal 33. kert-
stal JSi, .F. -arium liechtmesg 52.
Cande-re glitzen 30. glissen 29.
i -scere gliczen 27. 33. 1: gleyssen.
-scere gloghen, bernen 38.
*t Candib-ulmii, -olum 37., -ilum
45. schapff 52. schope 37. schoupe,
eyn tauwe i, fandibnlom 38. schap-
phen 27. scheflf 45.
'^'tCandicis s. CaDdacis.
Candida-ria, -trix bleyckersche
Gr. voc. bleycherin 110. -rius eyn wit
gherer 37. weyßgerber 52.
Candidas blanc, schiDende, glin-
sende 38. glymsar 29. glancz 34. c.
eqaas s. Albidus.
*f Ca- s, Co-ndimentom.
* t Candiolns (animal) hermli 40.
Vgl mhd. durchliuhtic als Prädikat
des Hermelins.
t Cand-is, -us Br,, -ins (-ys) Gl,
m, vestis regia 76. Br. Gl. m. eyn edel
cleyd 37.
* Candones (Gloss. v. Campio) eyn
swert vegher; cannores leckers 37.
camones (alph. cand-) sunt leccato-
res 76.
*f Candu-Ios s. Callidus. -s s.
Candis.
Canea s. Cama,
♦fCaneba ouenwisch P. V. (Zu-
satz), vgl. Gloss. V. Furnitergium.
*Cania s. Cauea.
*tCaiiia eyn poel 37., aus hoel,
£^u Cauea?
*tCani- s. Tana-cetum.
Canicul-us prack 32. -a teue 37.
lusch, betz Ki. wiilpe i jsni krapfe
(X cavicula Gl m., ital cavicchia Ds!.
Wth) 40. -aris hundisch 52. 75.
* t Cani-dentes s. -ni. -er s.
Carisa. -IIa s. Cauilla. -milla s.
ChamaBmelmn. -ssa s. -s.
Canini. canidentes tene 37. Hier-
her nach Dietrich (der Stellung nach)
canni ags. thesmannesgethunche Erf.
Gl. the mannes gethunge (verenda?)
Marb. Gl
*t Canis hunt, rodde 38./<?m. breck,
zauck F. trü. piscis dorsch 34. dorsc
r-st?) 29. c. britannicus greüwhund
(engl greyhound) 140. c. lepor-inus
vogelhunt 52. -arins (c/. Gloss. v.
Leporarius) wogel hunt; c. sponti-
cus (st. ponticus) byber 40. c. re-
pertor s. Claricula. c. venaticas
s. Lycisca. c, caput (herba) hundes
heafod Hb. canissa hünttin K. V.
Can-, cann- i cam- K. F. -istrom
kretz, zain K. F. zänkorb 32. broit-
korp 45.
Cani-ties, -des grawin K. F.
grewe 40.
Canna ror t aliquid fluens derore
l scherlin herba 40. ror, pimsen 52.
c. mellis honigror/. M^. caD-ator
rorer 40. -nator rörmaister 52. sim
75. -netiim rorach 52.
*tCaim-ale s. Canale. -etum s.
-a. -i s. Canini. -istrnm s. Canis-
trnm. -ores s, Candones.
'^Canodinm ä. zusse F. vrat. a.
1422.
*tCano-n stil mes 32. regle 37.
regule 38. (-nem Gf. 1 320), -men
einfalt (rectum reht) Gl. Ker. -nicns
rehtlih Gf.l413. eyn canonik 37.
*tCa- s. Co-nopeum.
* Canop-ens, -ins bilgräm hüt 33.
sim. 6.
*tCanopens s. Canapens.
* t Canopnm ira malitiaplena 148.
*tCanophens s. Canapens.
Canor hei o. wilhab (am cano-
rns wolhellend Gloss. sim.?) P. V.
hellekeit 8. F. a. 1420.
Canorns sangbar 5^ 2^. sim. 1 33.
wal luden (ptc.) 37. canora hailigu
(X hellig) ding 41.
*tCan-polns5. Campolns. -Stella
s. Camitella.
*Cantabiles singlichen 41.
*tCantabra s. Cantharis.
Cant-abrnm weytzen grfist K. V.
weissen grüsch F. s. G. 909. weisse l
kligen l hund a^s 40. -ttbra hünd oß
30. -ebra kunczas 34. catabrnm
weyte clyge 37.
*t Cantaginm s. Contagio.
72
Canthftrifi
Capillos
Oanthari-s, -des goltkäffer 43. can-
tarid-a medel 37. (v^I. M. mittel,
mettel ete. Fr. I 665. Gloss. w, Lum-
bricus. Scolopendra. nd. meddike etc,
Br, Wtb. 139.). -es pl., var. sg. paum-
wOr-m, var. -mel Meg. cantabra to-
tenwunn 52.
^Cantarias^. Cantherius. Can-
tharus.
*tCaiitar-U8,-ius eyn wyn8teyn45.
Cantaras nap 37. kant K. V. kanne;
canternas {vgl. canteruiiim Gloss. 1)
kennelin 40.
*Caiitharas. cantarius trachter
33 Marg.
^fCant-asser s. Catasta. -ebra
s. -abrum. -eria, -eriam s. Caute-
rium.
Cantherius renß, höh. walach V.
ttü. cantarius perd 37.
*tCante-rnu8, -ruium s. Can-
taras. -s s. Cantis.
Canti-cum, l -lena sangh 37. -ca
ein püch der gaistleich lieb 52. -ca
coris {st corum) bftch der ler 30.
dz puech der myn o. der lieb 34.
'*'Canticns ranft {Backwerks) 32.
Cantilena s, Canticum. Con-
dueta.
*tCantilo {vgl. circumcellio?) i.
leccator, scurro vmblauflfer 52.
Cantis. cantes orghelen pipen 37.
Cantor singer K. F.sangmester 38.
Cantrif-ex czingisser 34. -usor
cannengheyter 38.
f Cantuaria caceberg du. anglie
40. Zu -berg vgl. die ältere Glosse
kantilbiria (Gf.) u. engl. Canterbury.
*tCantu-bra s. Cantabrum. -s
s. Contus.
Cantus nab 33. 64. 93, i. radius
30. speken 37. contus velben (Ib
aus 11 0. lg) 34.
Chaos mojj (d. i. verm. mos palus)
32. schände V.a.l420. cahos de erste
materie l dusternisse l dupe 37.
*tCap-a s. -atribula. -acenus
s. -ito.
Capana hütte 6. capona hawt m
vineis 33.
^fCapa- s. Capi-taneus.
*t Capatribnla eyn botlingh l per-
des voyd 37. capa i. e. spada (X
spado 37.) t tribula 76. tabula las verm.
defr Schreiher der Glosse cappa eyn
disch 37.; capa tribule der der Gl.
cappa cappe, eyn leder an der vieger
{vgl. Tribula) 38.
Capax begrypelck (-lek?) 37. be-
griffenung 45.
* Capaxo i. coaxo ranarum 37.
* t Capcitus crud dat der de steyne
wesset 37., vgl. capsicu-m, -s Gloss.
♦Capedo s. Capito.
Capedo vngentum 19., au^ Inge-
nium, vgl. 142 p. 44. Gl. m. h. v.
^fCapedulum s. Capillulom.
CapeUa cappel i. sateUum (st.
sac-) K. V. cappelle 37.
*tCape-lla s. -r. -Ita s. Car-
penta. -ntula s. Captencula.
*tCap-er boc 38. bog 40. i. q.
custos l possesor hurse wlg. bursier .52.
-erca s. -ra. -ella hoyken 37.
Capet-a, -um scfaoudoack 3d. -us
eyn scho doek (dock?) 37. soc e. pe-
dlle, pedulus 38.
fCapeta s. Capita.
* t Capeteler auis quam (?) nisus
nonpotestcapere s. ein swe.. (verwischt)
40.
*tCapet-um, -us^.-a. Compitim
fCapicerius cheyechier 12^. ett
Gl. m. V. Capitiarius {cui capicii
ecclesiae cura mcunahif),
*tCapid-ium s. Caprudis. -ulai
s. Capudula. -us s. Capulus.
*t Capil-icium s. -lamentum.
*tCapill-a hauptader 52. 74. -as
houet ader 37.
^tCapil-lamentum \ -latam 1
-icium zeringe der har; -licium zal-
den locke 37. -latura dick locken 52.
*f Capill- capull- 1 caped-nlum
mutze 37.
^fCapillus s. Capulus.
♦fCapillus s. Criais. c. veneris,
\ c. porcinus 0. san. der minn lodi
K. V. muer-ruten, -pfeffer,itfar^.steyB-
brech, i. gr. ^iaotos, adiaton, pih
litricum O.san. capilosus harech-
tich 37.
Capisterinm
»ra
73
♦fCapist-erinm, -arium 45.mül-
ter 27. malter, hakch pankch, trog 33.
33. mfilter 29. 30. multeren 34. har-
seph Symh. D. 280. eyn mulde o. eyn
trog do die pherde vft eßent 45.
*tCapistrolis du. bibrach 32.
Capistrum mülte (,) trog do pfert
uss essent 40. halter, e> n zeel dar me
dat pert mede bindet 38.
* Capita (capeta Gl. m,) kar 40.
Capita-l, 1 -le Br. i, sentmtia de
capite ptmiendo Br. af to hauwende
den hals 37. Vgl 74. Gloss.v. Capitale.
Capitale orkauf (at^ orkuss sim.?)
V. a. 1420. cussen i. püluitiar Syrrib.
B. houpt bftch Stab 29. dat. (-li) ags.
heafudponnan, ir. donchendfiacail (to
foretooth? Stokes) Lor.
^fCapitalis i. receptio valens ad
inßrmitatem dictam in vulgari dz grin
{vgl. Calculus) 33. erlosung 52.
Capi-, capa- (bis K. V.) -taneus
houet man 38. hauptman, ritter meister
i. magister militum K. V.
*t Capite s. Capito.
* t Capitell-um, -a 37.pfeiler, stul
{st. sul) fues 52. houede der piler 37.
dat hoeft van den columnen G. voc.
knopffboden27. cappitellusknopff30.
*tCapitelliis wankussen (vgl. Gloss.
V. Plumacium) H. S. B.
^Capitenus s. Capito.
*Capitiosas pegreyfflich 27.
Capitium h&btloch, ho^'btluch, naht
tuch 40. goUer, est os tunice K. V.
goUir, halsloch 52. hantwel (umg?) 45.
houet gat 38. eyn houed gad; cap-
siam id. 37. capitom quod drca Col-
lum fit halsetha, t;^Z. a^^. healsed ca-
patinm Pf. Germ. VIII 386.
Capito [cf. Dentex) p. moll 32. mu-
nua, alnt H.S.B. sax. alund Synib.
H, capite i. cefalus 142. p. 45 mit
Anm. cap-etenus chopp P. 7. -os-
mus id. 52. sim. 75. -itenus kapp
33. rumo p. (rinne Gloss.). canena
riene Symb. B.278 Sm.{Gloss.); cap-
tenas rop G. voc. eapacenus cule,
eyn visch 38. capedo aland, eyn visch
73. lapito grop, hopting, karp 40.
*tCa-, cap-pitolium rieht hus 32.
eapitnl-ium^ -am Gf. haupithaft Gl
Ker. Gf.IV758.; vgl kahoupithaftot
werden recapitulentnr Gf. l c; in
Gl Ker. folgt die Erklärung : summum
thiu oparostun. caput regionum (y re-
gum) haupit chuningo.
*tCapittelliim eyn salcz faß 45.
*tCapitulIiim (c/. Capitolium) ca-
pittel hus 37. eapittul-arium id. -um
eyn sammeninghe der papen 38. ca-
pitulins eyn vt dem capittel 37.
*tCapitulnm eyn cleyne hoyt 37.
baldrian i Valeriana 0. san. e. mar-
tis brachendistel, mannstreu Ki.
*tCapitum s. Capitium.
Caplosus i. inlisus 142. p. 45 mit
Anm.
*f Capnale s. Cappa.
Capo zamer han 30. chapawn 34.
kapawner 1. 52.
*t Capolina {cf. Ca-, cam- -polus)
adj.f reen 8ymb.B.276.
*tCap-ona s. -ana. -osmus s,
-ito. -pa s. -atribula.
Cappa kapp (vestis) i capncium^
capnale K. V.
Cappar-is, -us 0. sa/n. cappar m.
Meg. ryngel blomen i. caput mo-
nachi 0. san. swaden 52. 75. kercze
spedes a/roma^ica {vgl u. a. hier und
Gloss. vv. Candela. Chserephyllon. Tap-
sus.) 40. cappar {cf. Caprudis) cabes
krut 40. cabus Ibartz 93., aw^kartz? bar-
tzenkraut cicuta virosa liegt weiter ab.
*tCappit-ellus, -olium s. Capit-
ellum^ -olium.
^fC^PPOna 'i;vmi cappa) schnidel
hüt 32.
*tCappudium s. Caprudis.
*tCappulare {monachi; cf. scapn-
lare Gloss. capularis Gl m.) schlepp-
ler 30.
*tCappus s. Caprudis.
*tCapr-a sege 38. seghe 37. czigen,
gayss, 1 i. q. -ia rechmüter 27. -inus
Segen, hucken 38. -arius gazzari H.
8. Tr. eyn seghen herde ; -iole s. stal
37. -ia s. grasift. remouder 38. -eola
{cf. Rubicapra) kitzel; -eolum (an.)
holtzpock 52. -eolus re 38. s. Co-
rymbus. capriol-us rebkrepfeün 40.
10
74
Caprudis
Character
-i krapfilin H. S. D. i. botryones,
latices 142, p, 45 m. Anm. loyr bern
(vgl, die Glossen zu corymbus Gloss.)
37. capricornussteynbocki. ibex38.
rebiich IL S.D. eyneyn hörn 37. ca-
perca stain bock 32. capri-, capre-
32. -folium wind 32. (t. corrigiola)
K. V, hagdorn 40. hagen dorn 18. ca-
primulgi (auis) gaizmelk Meg.
*Cap-rudis(c/.Capparis), -pudium
cappucz 32. -idimn capus K, F. -ude-
ris (X maguderis?) cabes krut 40.
-udens kappug krut 45. -pos krut
l compust 45. eyn crud weder de vn-
kuscheyt 37.
Capsa capse], eyn spise kiste i.
Capsula, teca, scista 37. kapsei 40.
(fehlt bei BM,), capse Symh, Z). wat-
sakch 27. enthaltnuß 34. sim, 1. be-
haltni-ß 29., -ße 30.
*tCapsa-ces, -x eyn band, eyn
mate 37.
Cap8ella (c/. Teca) täsch 32. tasch
K, V. test (aus tesc?) 40. (i. Capsula)
ladeken G. voc, ledlin, kystlin 110. truha
Gf. V 511. duchen 0. ledder sack 45.
Capsula truck 32^ truchen, lad 33.
ledlein 52.
*Capsica mtl steg 40. mulsteck,
estpalus aut sudes molendini 75.
*t Capsi-cum s. Capcitus. -diUs
s. Cassidilis. -s, -o s, Captio. -um
s. Capitium.
*tCaps-orium ^.Lapsorium. -ula
s. -a, -ella.
Capsus hangend wagen 32.bedecket
w. 45. copsus eyn toch kare 37.
*Captacula s, Capteucula.
*t Captalauum de sonnauent vor
palmen 37.
fCaptare begeren V,a.l420.
Capteucula strigel (c/. gestriegel
V. Conopeum?) 40. strick 74, schlag
K, V, captacula bedreghinge der wort
37. capeutula strick 45.
*Capteuus s, Capito.
*Cap-tio droch 132. G. voc, -sio
strick, bedreghinge; -ciosus droghen-
haftich 37. -sis arglistig 3. 52.
Captiu-us ahd. notfanc Pf, Germ.
VIII. -itas fancknust 32.
Captura zuc 48.
*tCapude-ns, -ris s. Caprudis.
*! Capudula eyn biscuppes vad 37.
capidula L parua capis Br. sim. 76.
"^Capula meyse auis; tapula mel
meis 0. gugerelle (gfigerel BM. 1 586]
40. varr, tal-, sa-pula wazzerläufel
ain vierfüezig wurm Meg, sapiila was-
ser-löyffer, -löuffer 50. tippula (quat
nonnando sedgradiendo aquas transit)
abageiz Gf, IV 287. Oberd, habergaij
bedeutet ebenfalls zugleich einen Vogd
(Meine Nachteule Sm. II 187) und eiu
Spinne, phalangium opilio ebds., uni
bei Nemnich h. v. neben haberhauer. Ha-
ber-ziege, -bock, -lämmchen heißensco-
lopax gallinago u. sc. galliniüa (Nmn.
h. vv.), neben haar-, harr-,heer-schnepfe,
haarbull, haarekenblatt. Die Synony-
men himmelgeiß, himmelsziege (ca-
pella coelestis) deuten vielleicht auf den
Ursprung aus einem haban = säcJis.
hebhan, heofon etc, coelum^ wenn nicht
obiges aba die älteste Farm ist.
Capu- s. Capi-Uulum.
Capulum halffter 7. '^ä. 93. swert
hilcz ; hopt studel (omam. equwvm) VI.
Capnlus {cf Tridens) een roev aen
den schip G. voc. grepe, eyn toghel
an der dor; hilt an dem swerde 38.
eyn hilte des swerdes 37. ein hult;
(capidus gehultz) an einem swert 52.
toten bare {cf Capulum Gloss.) l swer-
tes gehilcze 40. geholcz l knauflF; ca-
pidus eyn holcz an eym suuert 45.
capillus swert knof V. a. 1420.
*t Caput houet 36. houet, cop 22'.
38. c. mouachi s. Capparis. c. (mun-
di) herduom 48.
Caputium (cf. Cappa. Capitium.)
coghele 38. caghel 36.
Carabus {cf Mergulus. Siro.) groph
31. carepus grop; caroppus karpff
32. karep-tus karpp 45. -us karpfe 40.
Carabus eyn hudevad innaui 37.
scipin-el Gl.Aelfr.^ -cel Gloss. guar-
run (gu aus gn, vgl. Mioparo) i .lin-
tis {aus Unter) Sym. D, 280.
Char, ka- 32., ca-racter gebreche
F. a. 1420. bedruppenig (aus druck
sim. umged.?) 45. sei sigel 32. ejn
Caractes
Charybdis
75
beide, eyn teken ysan (sonst ysern)
37. karacteres pildengeschrift Meg.
* t Caractes {aiph, capr-) ein pox
horndel 27.
* Caradri-us, -on (c/. Caladrius)
eyn wyt voghel, eyn calander 37.
*Carag-ina eyn munte; -ina in-
druckinge des bock Staues 37.
Charaxare. coraxo l crodra-
grapho iscribo 37.
*t Carba s. Scaba.
Carb- s. Carp-asinus.
Carbasn-s, -m eyn zeghellaken 37.
*Carbo s. Cabo.
Carbo erloscen cole; pruna bir-
nende cole Symb.D,
*Carbona s. Corban.
Carbonella crappe i. frixa 38.
gerost fleisch 52.
Carcer (vgl Ergastulum) karichär
33. karcher i. archastulom 27. kär-
cher 52. carke, kerkener, presun i,
emosinm 38.
*Carciola witesa H. S, D. Gloss.
wites krut 40.
Carc-ius s, Cartias. -ulus^. Cal-
culus.
Carchesioin. carfhes-inm, l -ia
37., -ie 34., -um G.voc,, certesium
30. eyn mersein dem mastbome(meer-
sse corbislgaleanauis KU) 37. gese-
gelband 30. segel-strenge 29.,-schranck
32., -strik 34. een schenck vat of een
kanne G, voc.
Cardamomum cardemöle 40.
*tCardamn-m, -s wildekirso (nas-
torciom cresso) H. 8. D. cardanius
wilde kresse 40.
*tCarde-opana, -panna^. Car-
dopatimn.
*tCardia i. incor (morbus) Gem-
men, hirczen Sichtung 45. hertzen siech-
tag 52. herz ryt i cordiaca 74. cor-
dia hertz ritt 32. K. F. eardia-ca der
prust ämsLchtMeg. -tus herten steke;
eyn de eyn heyt herte heft 37. cordia-
cus herczflettiger P. F., tauss, vgl har-
teslaht JBM. II 2 S. 388, hart-, hertt-,
herzschlechtig 8m. III 429.
*tCardmales (c. virtntes Gloss.)
tugentlich zucht 45.
♦fCarditas s. Carns.
^Cardo benedictus s. Cardus b.
♦fCardo (cf. Vertinella) celi, ce-
lioli 30. himel-ang 29., -angel 30. 33.
celicardo eyn hespe des hymmels 37.
*tCardo-pa<iiini, -cana ert-,
ebers-wrcz: carde-panna (aJ[pA. cad-)
eher wrcze 40. -opana ertworcz 45.
cade-passio l -bona eberwurtz 52.
*Cardua forhen, vor. foren p. 75.
cardvda worhen 40. forhel 52.
*tCardua s. Cardus.
CarduceUa haber moch 75. K. V.
*tCardu-elis, -ellus, -cellus 38.
steghelitze 37. 38. corduelus stig-
licz, distel (iq. carduellus Gloss.) P.
F. distelzwig w. 6. 50.
*tCardula s. Cardua.
*t Cardus benedictus marien tis-
tel 40. cardo b. bom wurtz i. eri-
giron etc. 0. san. cardus siluaticus
woluisrailch H. 8. D. c. silfacitus
Wolfes milch; cardua agrestis wul-
lede (angeleimt; vgl. u. a. Blandonia.
Tapsus.) 40. cardus niger^^M.^wulf-
fes milch H. Ph.
Carectum (c/. Gladiolus) riet ge-
w&chs l riet howe 40. rietwiß 32. eyn
stede dar snyd gras wesset 37. lues-
bosch G.voc. post carecta vndir dem
crude Virg. (vgl 8. Gloss. v. c.).
♦fCarena s. Carenum.
Caren-a, -t -tia (-cia; carere X
quadragena) 37. eyn karyn 37. carine
myt dem aiflate i. quadragena 38.
*t Caren-a s. -um. -e^. Carina.
-tia s. -a.
Caren-um, -a 37. must 37, csBren
Cock. morod, moradh 8omner.
*tCarep-tus, -us s. Carabus.
Carere (cf. Vacare) beren, enberen,
missen 38.
Carex swerteln, liesch, ried, legen
45. schuertel, ryetgraz, schiflft 52. schiflF
75. siech 33. schleflf 74. sacher 75.
P. F. carix riet gras 40.
*tCaria s. Caries.
Charybdis (vgl die Glossen m
Sirtes Ghss.). caribdis santuurfi Gf.
1 1042. uncaprech (vgl. Formen o. v.
Callidus) ib. III 267. unkipreh (pÄewdo
76
Carica
Caroscoptts
seutin) Gl. Ker. zee anxt G. voc. eyn
mer-wunder 37. -slunk V. a. 14J20. ca-
riptis schiff brach 32. cariodismeres
wiel (Äbl.von wallen) 40.
*Cari-ca, -iaestvngtientufnauris 33.
Carica via, pl. (-ce) vigen H. S.
D. sg. gehacken V. F. o. 1420, truucken
feigen 52. vighen vrucht l palme 37.
Caritas uigan 41.
Cari-es \ -a 33. vnreyne 37. vnsaw-
brichait 33. holcz fily 32. eyn vol holcz
F. a. 1420, wurmelo H, 8, Tr. (vgl
Gloss.),m6lmKü. olm 147. (nd. mulm,
ulm sim. vgl. u. o. Br. Wtb. h. v. sqq.
BM. III 178.). -osus olm-oht Gf. I
249., -ich 147.^ l molm-achtich KU.
vftl 37.
*tCarietum s. Tanacetnm.
Carina schiff boden 32. 93. po-
dama acc.pl. Gf. III 87. bodem Symb.
D. 278. chlain scheff 33. klains scheff;
czüU 27. zuU 52. karnia schiff 40.
— Gf. III 311: careiie(m>w^Aa müsse
laqwi uuazzar) Gl. Ker. prunchuUe;
zu kiol (Kiel)? müsse undetdsch, vgl.
nymphe i. muse, nympha i. aqua Br. etc.
^Cannarius eyn dreck-vorer 37.,
-dreger 147.
^fCarinthia. carintria kornder
regio 32.
♦fCariob-ulla, -allum Gloss., -alli
kam rade 37.
*tCariodis s. Charybdis.
* Cariola tule 40. kariola heera
i.q. orix Symb. D. 268.
*t Cariola s. Corrigiola.
Caryophyllu-m. -s eyn muscaten
boem 37. carnoualam negelin 30.
garioflle-se, -s nelchin H. Ph. gha-
riophilns negliken, eyn crude 38. ga-
riof-iüata negelin kruit 51. -ilata
pheffer crfidt Haupt Z. XIII 382.
"Cari-osus s. -es. -ptis s. Cha-
rybdis.
Carisa vor leghen wuUe 37. Vgl.
142. p. 44 Awm.zu canier fewo (nr.32).
♦Cariscus kinh-, cvic-beam; cf.
virecta cincae Goch.
•fCarisIingwa eyn gud rede 37.
C-, K- 40. -arisma (X chrisma)
gaue des hilgen gheystes 37. crisem
40.cacrisma {aus ca- -j- chrisma?)
crismota (donum kepa spiritale keistlih)
Gl. Ker.
* t Carista auis (von dem) caristen
dat. Meg.
*tCarist-ia tewe iar 33. tewer
iarczeit 27. -ea mangelinge 45.
*tCarit-a, -as s. Carica nrr.I
2. -as, -Udo 8. Carus.
*tCarius march; w. w, claar i.
appoUo 37.
♦Carix s. Carex.
*tCannel-ita. -us eyn berch circuik
dsionis ; -iti moneke vp deme berge 37.
Carm-en (cf. Conducta) ein verg
i. vnus versus 125. -inator liede dich-
ters ende sprekers opter Straten G. voc.
*tCaninis (cf Camus Gloss.) s.
Tarmus.
Carnarium eyn beyn hus 37.
*tCarn-eator Gloss., -iator s.
-ifex. -es ferine s. Caro.
*t Karnia s. Carina.
*tCarnidriumjeyn vlesch hus 37.
Carni-fex, 1 -ator 37. Yleyschau-
wer 37. fleysman P. V. eenöirfhanger
of bodel G. voc.
*tCarnio onis ein leich 52.
♦fCarnis afflictio des libis ge-
twank Cofir. c. -priuium vaschang,
fasnacht P. V. -briuium vaschankch
33. faschang 52.
*tCarn-ium s. Cranium. -ins,
-US Gloss. s. Tarmus. -oualum s.
Caryophyllum.
*tCarnulent-ia, -a vetticheyt 37.
-US veth 37. leibig 52.
Caro vlech 36. vlesch 38. leib vleisch
K. V. sg. mensch fleysch, pl (carnes)
vich flewsch 33. sim. 6. caroferina
wiltpreht 31. carnes ferine wiltbrat
38. wilpart 45.
Carobeus s. Siro.
*Carobus. caropus estcolorvrine
33.
*Carop-ara, -era (X carabus) eyn
schep line 37.
*tCarop-pus s. Carabus. -us
s. Carobus.
*tCaros-copus (-topus?), -tro-
pus s. Catascopus.
Carota
Casia
77
Carota t. q. cairuca Gaa-, cap. de
villis.
*Carpa s. Carpo.
*tCarpa loc, har i. pilus 38.
♦fCarpa-mus s. -sinus. -nus,
-Sinus s. Carpinus.
^Carpa-sinus, -siusgul(iverwe37.
-mus guidein farib P. V. -sini purio
Strato Upide P/ Germ. VIII 394. car-
l)asilli color gemme i.viride gioni ib.
400. vgl. die ags. Glosse Gloss. v. c.
^fCarp-asmus, -elis s. -inus.
-elsamus s. -obalsamom.
*tCarpeii-a s. -ta. -is s. Car-
pinus.
Carpen-ta, -a G. voc, capelta
37. zymer P. F. z. holtz i spon 30.
zymber 29. span 27. 33. timmer-spaen
G. voc., -bank 37. peyl {i. q. bipennis)
34. kil, scraghe dar me vppe hauwet
38. carpent-are cluteren, tymberen,
buwen; -arius tymberman 38. -um
hobel wagen 52. geho-, var. gehe-
belter w. 75. hangend w. 32. burger w.
K. V. czimer-nüss 27., -eysen 33. ^im.
6 kutsche 44. gutsche KL
Carpere ploken, plukken 38. plu-
cken (vloechen 132^ of berispen i.
reprenendere G.voc.
* Carpinare (aus carpere X car-
minare) wol czaizzen P. V.
* t Carp-inus, -asinus hagen dorn
6. -asmns l -anus hag doren 33.
-enis hagendoren 34. -elis hagbuch
30. -ium sie; -ins sie bowm V.a.l420.
Carp-o cherph P. F. carpe, eyn visch
i. coriUus 38. -io 2-a carper G.voc.
Carpobalsamum balsem zalue 37.
carpelsamus baJsam holcz l rindten
33.
•j Carpo-cratiani jBr., -graciäket-
tere negantes resurr ectionemchristi 37.
Carpos gr.f lat. i.frttctus l senien Br.
eyn rinde lat. (vgl. Carpobalsamum) 37.
Carrata uüder Symb.D.
*tCarr-ogata s. -uca. -uca s.
Carota.
Carr-uca. -ogota i -us karre G.
voc. -US chanzuuagan Gf.I667. reit-
wagen ib. H. S. D. caru-, carus-ca-
rius caron (cai*usc.), carton 122^. p. 46.
* Carrn-lus s. Graculus. -s s. -ca.
Carta pirment K. V. kart 33.
Cartallum zeinna (,) fanari (aus
panarius) Ho. 39. zeine 40. schissel
kreb 30. schottelkorff 38. cartellum
eyn schujjel bredde 45..
Cartamus wilde saffran 51.
* Cartharius morder P. F. (mar-
der Gloss.)
*Cartelluin s. Cartallum.
^Carthesia. ca-, co- 30., toi34.
-rtesia heiltum lade 40. opherstochk
i. carbona 34. opflfer stock 30.
*tCartiI-ago, -ego 30. RV. (alph,
carc- 33.) eyn knoster 37. krostell 40.
crotzele, weck JcnoJce in dem vlesche 38.
chrustel P. F. krospel 29. krüspel
pain 27. knorpelbain 30. ein schulter
bain 33. casica s.h.v.
*Cartius. carcius p. lachg 32.
Cartularius brieuere (ka.) Symb.
D. brieuare H. S. Tr. brieuer 5.
*tCarucarius s. Carruca.
Carue chum P. F. come, eyn crut,
vnde is twierleye: peper kome, het
syminum, vnd gart kome, het carue
38. carui kumich 32. wyesen komel
51. matte k^inin; circon feit kumich
40. cireo ueltcume H. S. D.
*tCarum (atis lardum?) spek 37.
Car-us leyff; -um reddere 1. ma-
ken, leuen 38. -itudo duyrte G.voc.
-itais liebhait 27. carditas (alph. Ca-
ritas, Xcardia?) liebin 33.
* t Caruscarius s. Carruca.
*tCaruus. parreman i. parro-
chianus, c. ((ms'paThusverl€sen?)do^
mus pleban% dos 38.
Casa {s. Camera) eyn arm hus F.
a. 1420, armans hus 31. gassa bett-
1er hus 52.
fCasale s. Arale.
*tCa- s. Ce-saries.
*tCasatorium brottspijji veru 30.
*tCase-us chäzz 33. -ale kesevad
i. Synum 38. -arium casier 122^.
-atum kesbrfige 40. kegpru 74. -tum
chäftprwi 52.
Casia bom roke i. q. crassia;
cassiouistula fistelinge 37. cassia
wicboum H. S. D. wihboum Gloss. cas-
78
Casica
Castratas
sia lingn-ea gibbo^'m 40. -a bolcz
geig 50. c. lignea bolz-gatz, vor. -katz
(cassianboltzegeisz dat. var.) /., ain
stand; c. flstula cassenrßrn /. ; cas-
siana cassian-, var, cassen-pawm Jfß^.
* Casica (Gloss. v. Cartilago) or-
leppel 9. orfedel; aaris (aus auricu-
laris? vgl Gloss. h.v.) ör vendel, or-
loflfelein P. V.
*Ca- s. Gau-sidicus.
**^Casi-dilis s. Cassidilis. -na
s. Gasma. -nia s. Cadmia.
* t Casita L summitas ani 37.
*tCasla s. Casula.
Casma (c/. Fulgor) blixem 37. blicze
40. himelplitz 52. casina hiatus ter-
rcel48.
*tCasme s. Cadmia.
Casnomia i. venmosa musca 37.
*Cassa s. Cassis.
fCassabondas (cf. Cassus) vor
nicbtij^het 37.
^fCassamins s. Cassianus.
^ *tCassar-e vornichtigen 45. -ietor
vemutet wirt 41.
Cassarius eyn ned meker 37.
*tCassi-a, -ana s. Casia.
^Cassianus erdnug 74. cassamius
ert mist 40.
* Cassibula. cassubula eyn scbod
doer 37.
Cassidil-is eens- voghelers of eens
heerdekens maele ff. voc. -e bilgrins
descbe 40. vogil tascbe V. a. 1420. vogel
sack 52. purssa Sm. 1202, sweydeler
{cf. Mantica) 45. cap-, ca- 45. -sidilis
eyn bilgrins sack o. duch {cf. Capsella)
45. eyn by gordel 37. decassidie
i. pera pastoralis Symb. E.
*f Cassido-labrum eyn helme exe
37. -dolabrom heller hart 32.
* t Cassionistula s. Casia.
Cassis eyn helme 37. helbem 34.
ysenhut 30.
*t Cassis s. Classis. Cassus.
Cassis hämo Symb. D 279. H. 8.
D. Tr. ned; cassa eyn hazen ned 37.
* f Cassubula s. Cassibula.
*Cassula eyn wulf dru 37. wolf
Sensen 52.
"^tCassula du. kassel 29. cassen
30. cassul chassel 34.
Cass-us taub 125. vppig; -abun-
dus id. 52. -is vnucz 32.
Cassutha. cuscutafiltzekruit, syde
51. curstuca vnser fro"wen side, nes-
sel-, flahs-side 40. chustuca breme
(rot«5^e5^r?cAen.^c/.Consogriugo?) 37.,
hierher? Da^u custica frutetum^ du-
metum Gl. m.
Castaldus kirchprobst 52.
Castan-ea kestnitz K. V. kesten-
baum (c. Ed.) H. Pk -ia kestencz
bom 30.
'^Castaneum ^. Costania.
Castaneus pannus grüne d&ch
Symb. D. grün tüch 33.
Castella-nns {cf. Municeps), -rius
burck herr K. V. casteleyn G. voc.
Castellum s. Opidum.
*tCaster-gus, -uus s. Castro-
nus.
Castigare castigen, cusch maken;
spengen i. abstinere S8.
Castimonia abprechung der Wol-
lust 52. 75. in-c. inder kimschkait 41.
"^Castina s. Calcina.
Castitas cusheyt 38.
*tCasto-logaloe, -gale caliczen
stain 32. -lagee eyn gligender {umg.)
steyn 45.
Castor byber tier 40. sch&ps Ki
* Castoralis {Gloss. cf. Br. v. Cas-
tor) eyn de de hoden suluen vth snyd
37. quiseipsum castrat 76.
Cast-orium byber giel 40. -ro-
rium eyn bebern hut (umg.) 45.
Castra ritter harsch (harsch, hars,
harst Fr. 1418^. Sm. II 240. Stromer
Nümb. Chr.) 32. heriberg-a sim. Gf.
III 175. -0 crastro Pf Germ. VIII
410. castrametari huser secczen F.
a. 1420.
Castran^ulasuwe wurtzr. sträng-,
scrof-ularia O.san.
Castrare bouten, heylen, vt wer-
pen deme ve 38. lychten F. a. 1420.
Castratura n&t 32.
Castratus {vgl. Gallinaceus) ge-
minter {aus gemftnchter.ym.; X niin,
minder?) 40. vmechtich 37.
Gastrensis
Catascopos
79
Gastrensis bürgmaister 33. purkch-
man 27.
Castrimargia fresserey 52.
*f Cast-ronus, -runus boutling 38.
-ergus hamel 37. -rius hemling 32.
haimleich (sie!) i, mnto 33. -ernus
schacz (^schecz muto 9.) 27.
*tCast-rorium s. -orium. -ros
s. Oestrnm. -runus s. -ronns. -us
s, Costas.
Castns kusch o. glich 45.
Casnla (cf, Planeta), causula 31.
casul K. V, casele 37. 38. mishakel
38. messacher 31. missachel 32. casla
heden CocJc.
Casula hutteke 1 eyn hop stros 37.
t Casu-ra val 38. -8 id. 38. 40. vn-
geläke 40.
*tCat s. At.
^fCathaboratis s. Cataporates.
*Ca- s. Can-tabrum.
"^fCatabu-cia s. Cataputia. 4a^
-Itus s, Catapulta.
Catabul-um i. cUmsura animälium
Pap. (cf. Gloss. et Gl. w. h. v.). -i (cac-?)
locus da man dz wihe t6tet 41.
"^fCathabumba. catabund-agrufft
52. -e grebir V. u. 1420.
*t C »t-, cath-acismus s. Cataclys-
mu8. €atechismus.
"^ t Caiaclysmus. cathaclismus
sint fl&cht 40. caticismus sind Aus
32. cataclisus eyn water vloyd 37.
catacismus s. Catarrhacta«
fCatadromus eyn bane vhi cur-
ritur 125.
Cata-dupa^ -pluda mälschusg 52.
sim. 75. V. c. cathadupla eyn vloyt
renne 37.
"^fCata-goga s. Oeimas. -lexia
s. -plexla.
*Cathalexis eyn wllenbringinge 37.
t Cathalogns eyn zal F. a. 1420.
Cathamane morghen vro 37. mor-
gen M 52. bey vru V. a. 1420.
*Cathamii8 s. Cathomus.
*Cath-, catt-apladum omnisivnr
mundicia in coquina 40.
Cataplasm-a ziech pflaster 52. ca-
thaplasm-o eyn plaster vp leggen 37.
-US gestössensalben l krawtt 33. sim. 6.
'*'f Cathaplasta s. Catasta.
Cataplectatio lesterun-g 52.,-ge 3.
♦fCataplex-ia, -a wallent we 40.
cata- s. Apop-lexia.
*tCatapl-odis s. Cathoplodim.
-uda s. Catadupa.
f Cathaplum kimahchitha (comten-
tus einthingida nauium sceflFo) Gl. Ker.
*Cataporat-es, -is enker bli 40.
cathaboratis encker bley K. V.
Catapnlta stral 52. catabul-a
schling ib. boltz, stral K V. -tus bolcze
V. a. 1420. tattabnlcha straul 32.
Catapu-tia, -cia 40., catabucia
sprengkirenly 32. sprengel-körnli 93.^
-konli, spring wrcz, wolfs milch 40.
fCatari ketter 37.
*Catariciim(t;^Z. Cathartica Gloss.)
sdfernisse (arUenyge) 42.
'^fCatarrhacta. cataract-arinna
ö/.J/5iP. regen runcze 40. watervloet,
wolckenbarst G. voc. worlken (wölke
nubes) borst {i. catacismus) 38.
fei im äuge 125. -e i. celi fenestre i.
nt4bes l tonitrim Pap. cathara-chta
wasserfluzz o. ein gebolkchen prust
Ifenestra waiser (sie?) P. V. -cta Was-
ser schucz 29. eyn schütte bred, eyn
wech vnder der erde 37. tharichita
wasserschuss 34.
Catharrus, oft catarrus snuue
37. de snuve 35. suue i. reuma; dumpe,
eyn crancheyt 38. snuz (pusinzia L. i.)
H. l. i. nasen flos l snuder 40. snu-
derata Gf. schnudert 30. Sträuchen 34.
höptflusg, knusel {aus fn-?) L rewma
29. brüst flusft {scheint sl-) 32. flug
zu der brüst, schnuder K. V. der snuppe,
rotz, heubetsyechtumb 125. der snoppe
51, catarrhum acc. (Ed.) nasenboz
H. Ph. (vgl dort demphig est, i. spira-
men difficulfer emittit Ed. I 62. homo
qui dunphig aut qui hustet 181. pec-
tore etpulmone doleti. e. dumphet; emi-
graneamincapiteatquednmphen] dum-
phedinem acc. in pectore III 2).
*tCatarttS limpe, qd. lignum 8.,
l. brasiatorum V. vrat
Catascopus flos schif 40. flogschiffe
74. caro-scopus (-stopus ? so 76). eyn
wener (weuer ? ) 37. -stropus speher 52.
80
Catasta
Catulus
Catasta screiata etc. BM, II 2 8.
216, est catena l cmnpes (?. voc, eyn ey-
seryn bette F. a. 1420, rara do man
tüch an siecht P. V. ain ram, do man
tuch an drukchent 27., do man die
gewandt an trukchet ; cantasser (X
asser) räm l kaczenbritt {vgl, Gloss.
V, Pluteus) 33. cathaplasta eyn led-
der dar me deue vp bynt; l acculens
(aus a- X e-culeus) angel 37.
tCathatumba {aus catacumba X
tumba, cf. Cathabumba) eyn graflf 37.
*tCatecalla s, CathocoUa.
* t Cathekominus s. Catechu-
menus.
*t Catecumin-a^. Cacamen. -us
s, Catechumenus.
Catechismus. cathacismus an-
wisinge an dem ghelouen 37. cate-
zizare bestetigen F. a. 1420.
Catechumenas. catecu- 40. 52.,
cathecu-, caticu- GlKer., catheko-
32. -minus der den geloben boret vnd
noch nit getoflfet ist 40. eyn vnghedoft
kind 37. geloubiger vngetöflFter 29.
gelaubiger vnd gestrenger liebhaber
34. glaubiger 52. vn töfiPter cristan 32.
eyn halbir cristin F. a. 1420. sim. 74.
uuestiparn Gl.Ker.
*tCathe- s. Caco-demon.
C-, K- 40. -athedra, cathera
K. F. {cf. Ambo) meister- 40., maiste-
(sk), lerer- K, F. -stul, o. sessel 40.
Cathegia eyn pH 37.
*tCateIla gürtel spengli 32. fiir-
spang l ketelin l (fehlt ein Wort) 40.
sateUa spenglin, kettenlin K. V. ca-
tellator sail würcker 32.
Catellns s. Catnlus.
Cathena kedene 38. käten 52.
Eathenare kettnen 29. cathena-
tns s, Hamatus.
*t Cathera s. Cathedra.
♦fCaterculus s. Crather.
*tCatherrister eyn gryndel 37.
Cateru-a uolch H. S. Vind. ein
schar von sehs tusent 40. est decies
plus quam agmen Voce, ex quo. same-
nunge F. a. 1420, -arius eyn er varer
(X cautela? aus h6r vorer?) 37. -atim
scharfifleich {sie) 27, $cherecht F. a. 1420.
♦fCathesi-a, -s s. Cachexia.
Catezizare s. Catechismus.
*tCatic-i8mns s. Cataclysmns.
-mninns s. Catechumenns.
*Catigita. cagitta {alph. cat)
ein leyrerin 52.
*tCatiIe wogel wick 52. catylye
h. vogel wike 40.
Catilio s, Catillo.
Catillare (X catus) mawsen, nas-
chen 27. masen (sie) 33.
Catil-lo, -io eyn vor slinder 37.
Catillum kroes, nap G, voc.
*Cathin- s. Cachin-.
*tCatiiiu-s, -m kar K. V. ervaz
F. a. 1420. kroes, wijnpot G. voc, geuezze
(ka-; i. parapsis) Symb. D. bremt
(cä-) 32. {vgl. Gloss. v. Fritillus. Fr.l
126\ Sm. I 263.). cathine eyn erden
wyn vad 37.
^Cathinus kiczein als ein kursen
27. cattinas chäzzein 33.
*tCatis s. Cattas.
fCatho eyn wis man 37.
* CathocoUa hundts-, mr. hunte-
schnabel 75. catecallah&nessnabeUO.
Eatholicas cristan 40. ein noM
criste F. a. 1420. catholica Mes
kristenleich kirchen 52.
*CathoIus s. Catülns.
Cathomus besimo Gf. besen 40.
yseryn rute F. a. 1420. cathamns
besme 37. ain gaisell von roten ge-
mächt 33. sim. 6.
*CathopIodim. cataplodis vo-
hen fisst herha 52. cattapladus {vgl
-um) fohe wist 4:0., unedle Entstellungen
in 75., aus vohen vist {50K Glss. v. Emor-
rois), von der Vohe (Füchsin), wie wolfs-
fist vom Wolfe, vgl. bovist und Grbrm
Wtb. h. V. Nemnich v. Lycoperdura bo-
vista mit vielen Varianten.
*tChatos s. Cadus.
*t Cattapladu-m, -s s. Catha-
pladum. Cathoplodim.
*tCattarrus s. Catharrus.
"^ Cattinas s. Cathinus.
Cattus catte 38. chater 1: chakcz
(sie) P. V. catis kacz (instr. belli) 32.
Cat-ulus eyn wolpen eynes juwelken
deres 37. l -ellus ein wolffell 27.
Catus
Canstica
81
w&lfBy 29. -ellus hdndli 40. catholus
wolfilyn r.a.l4J20.
*t Catus (alph. cacus) sciupo {sacer
scMo)Gl.Ker. skuipo Gf. VI 410.
* Catus s. Cautns.
t Cavamen bau (= Forst-) wart
hfttte 40. Spätlat Wort, bei Solinus
Hohh hed. ; in einer Glosse (Gl. m.) i.
q. vtraria, bellocauta. Vgl. die gew.
Glosse cauea i. domuncula pastoris,
hueter-, hirten-hus GUss.
*Cauan. caannen (cauannen?)
hucz, hoher 40.
f Caua-re druckchen, hoUen, fretten
(„£rw vratön sauciareP" P.) P. V. -tor
durchgraber 52.
fCauc-, caut-asus eyn berch 37.
fCaucus, cautus (cf.Gloss.h.v,)
s. Pinacium.
*t Cauda stert, saghel 36. 38.czagel
27. swancz 33. wadel 33. 76. weddel,
zal 45. c. equina (q/1 c. caballina
Gloss.) s. Yporus. c. porcina har-
strang h. i. peucedauum, herbatu-
ris 0. San.
*tCaudex. caudices eyn stam
37. codex ags. stofun Symb. E. (vgl.
Bosworthw. stofn, stof).
*t Cauea tirgarte (,) buwer V.a.
1420. k&flf 29. cauia keffi 32. eyn
herde hus 40. cania kefeit l vogel
kropff (umged. aus korb) 33. cana
kauwe 45. cawe hol t gehiilet 40.
caueacia vogelhawg 34. claxäas.h.v.
* Cauella (X canalis sim. ?) i duc-
tusaque76. eyn water renne 37.
'*'Cauena s. Capito.
fCauere vorsehen (atis vorsehen
umg,) 45. huden vor schaden (cf. Custo-
dire); bewaren, houden oueldaat 38.
cauens trost 33.
f Cauer-na stainschlaiffin 30. ein
ris in ain stain 34. sim. 3. 75. (in)
(Inder) hüli 41. -wa ert hilf 40. -natus
gheholet 37. i. perforatas 76.
♦fCauertus salich 37.
*tCau-erwa s. -ema. -ia s. -ea.
Cauilla wagenleyter; cauil instr.
i, e. per spectaculum qiu> posito super
exemplari vUittir scriptor ut visus eitts
referatur certius etpromptius ad exem-
DiafealMoh, Noymn gloMsrium.
plar K. V. swäczung 33. benn (cm-
rus) 32. (vgl. Gloss. v. Benna. Fr. 181.
Sm. 1178. m. Oripg. Eur.p. 254). hvl-
czin nagel; caniUa wagen leyter 40.
*tCauilla-re keueln V. a. 1420.
-ri kyuen, vercloken(vercloeghen 132.\
bespotten G. voc. -tio verclokinghe, be-
drieghinghe G. voc. chleflfung P. V.
caula-re slaffen (aus kl. umg.); -tio
slaffung 45.
Caulis col 38. k6lkrut 29. calus
chäll 34. cauli sem. cholsamo Wir/gb.
Hs. caulis et wendelkol et rubese
caules H. Pk Ed., bei Eeuss kole et
weydenkole et kochkole.
Cauma besangung 32. eyn glut
V. a. 1420. duft l estus, miltau (auch
74.) H. S. D. (nhd. dial. duft Frost-
nebel, vgl. duft ches [sie?'] gelu Gf.
V1S2). doppe 18. slafkamere i. em-
borium (cf. Gloss. h. v.), Ut. lectus
Symb. D. camnaticum (?) swelczeyt
r. a. 1420.
*tCaunis s. Camis.
* Cauona ulada i. placenta Symb. B.
Caup-o priuino Symb. F. (vgl. :) priv-,
briu-maister (-onarius Gf.) Sum. Gf.
feld man 1 wein rüeffär 33. win r&flfer
29. 40. win man 40. eyn wyn teppßr
37. -ona, l -uncula 37. i. taberna
l mulier ipsius cauponis 76 sim. win
rfiflferin 40. eyn wyn teppersche 37.
Caupulus eyn snycke 37.
*tCaupuncula s. Caupo.
Causa efficiens ein wurckend sach
0. anhebend 52. ein winchundew (st.
wir-) vrsach 27. formalis einczwstelle-
ich 52., -ndew 27. sach; materialis
ein na- 52., not- 27. -turleich sach;
formalis zu geschikchte sach; fiua-
lis ein sach der vrsach 33.
fCausalis vrsachlich 52.
*C- s. G-ausape.
Causar-e saken 38. -i besachen
45. 52.
Cau-, ca- V. a. 1420. -sidicus
sachir V. a. 1420. sach-werter 45.
-walder, -volger o. volfiierer 34. eyn
vor spreke 37.
*Caustica ein czunter 52.
11
82
Cansnla
Celebs
«fCan-sula s. Casnla. -tasus
s, -casns. -tela etc. -tus.
*tCauteri-um dat hete ysern 37.
prenneysen cirmgiä K, V. brandwund
29. brent wunden 30. geprandt wundt
34. ein da man durich dy czend prent
27. zaichen ysen 32. zech ysen l i,
q, cant-, canth-erium gersten körn
{cf. Gloss, V. Crithe) 40. -sare harten
52. i. -durare wem l durere herten
27. -atus tene brant 37. -a Gloss.,
canteria est for amen in carne qieodfit
de canterio 33 sim.
Cautes staufe steina Gl Ker. cf,
Gf. VI 660. caatis eyn ho steyn 37.
mer flüt stein 40. merfluo 93, (vgl.
BM. III 855). schroffe KL
*tCaut-io, -nlositas s. -us. -is
s. -es.
♦fCautum-iniae, -niae^.Lauco-
nie.
Cautus clouck, wis, kundich, vor
nütich 38. clock, wis, behende 37. ge-
wareÖP. Symb.D. beüarsam 30. be-
warsamet 29. besargsam 34. catus
wis Symb. D. cauMo sicherlichkeyt
(lat Gl. entstellt) 45. seker-inge; -ela
-echeyt 37. -elosus pebarsam 27. cun-
dich, snedich, klouck 38. -elosa be-
warsum 45. -olositas s. Astus.
*t Castus s. Caucus.
*tCawa s. Cauea.
♦fCebusculus (cebust-?)spilbret
stain (cf. Gloss. v. Pirgus) 32.
♦fCecilianus s. Scedula.
*tCecinere hvmen o. singen 40.
*tCecttIa s. Ceta,
Cecula spizmus 33. H. S. D. est via
ceca 76. (torta?) 33. ein plindt släch
(w. u.) 33. eyn slicht wech; ceculns
eyn blint slange 37. secuta vermis
völatilis 37. hierher?
*Cec-, cer-umalum ain kling 33.
cernualom (cerniialain ?) eyn klinke
37.
Cecus (c/. Strabo) vber sichtig 34.
Cedere rumen, eyn wiken; w. u.
Wicken 38. cessere uuichun; ceden-
tibus (uelis) forwichendan 48.
*tCedes (X cecus) vorblindinge 37.
Cedes doetslach G, voc. manschlacht
32. fellig 0. faln 45. Codes manslach-
tung P. F.
*tCedpi-, cedre-cula eyn clene
cederen b6m 37.
t Cedron eyn dael to Jerusalem 37.
Cedula s. Scedula.
*tCegex s. Ceyx.
*Keyoschrankpawm 33. werr, schlag
52. kay sunt cancelli hebreortim gd-
deren 37.
*Cheyri gelfyoln 0. san. gele vi-
elen 51.
Ceyx zeiske V. vrat. segex czej-
sell 34. cysik; w.u. sysex, eyn grone
voghel 38. cysek, w. u. stisek {aus sc-)
37. zin&ly 29. coyex zinselin 40.
coyeg zinl^lein 74. serex zinßlin 30.
Cela. celium tiegil H. 8. B. smala
tegel P. V. celum eyn test deghel 37.
Celame-n, -ntum 38. hone i. la-
quear, Solarium 38. bdni 29. 32.
behudynge i. celatum; eyn zul 37.
geschwell 33. cheller 34. ker (penns
kerhalft) 30.
Celare vorholen o. begraben 45.
verh&len o. verbergen; celat ver-
smiget (ra aus w? dach t?sfl. wlid.
versmiegen BM. 112 S. 432) 41. ze-
lare helem (sie), hemelik holden 38.
celat-or greber, eyner der steyn bil
hawet 45. -US ghe hud 37; -or huder
meler; -ura ge melte, eyn vnt wer-
pinge 37. -um s. Celamen. celtim
steyn schrift V. a. 1420.
*tCeIaria s. Cellarium.
*tCelat-op, -um, -ura s. Celare.
Celeber {cf. Celer) celiber wijr-
lick (w aw5 V?), eerlick G. voc. celibar
gotlik 37. celebp-is fiherlich 45. feyr-
lach 33. -are feyrän ib. viren 38. -ittf
vire ib. -auit (diuinum opus) uolt»
(uobta?) 48.
♦fCelebrum s. Cerebrum.
*t Celebs die een hillich leuenleydet
G. voc. hymmelsch i. celestis, ce-
litus; vn mechtich to telende 37. c
conuubii h&re 40. celebus erlik;
celeps kusch; t celeus est mercn*
rius o monte (mons Coelios?) sie
dictum; cell-batum l -datom kusc*
heyt 37.
Celech
Cementum
83
*t Celech, celediphileti etc. s.
Felechus.
*CeIep-cia s. Calyptra. -s s.
Celebs.
Celep rat, endelich, tauwelik 38.
snel 37. 38. herlek(X celeber) 37. bald
29. seleriter (c- Gloss.) rad, snel 38.
*tCelepata s, Herba scelerata.
Celest-is s. Celebs. -e himelsch-
lieh 30.
*CeIetra s. Celox.
Celeuma. celimia zanghderschep
lüde l sangh der wyn treder 37. ce-
luma een schippers of meyers leys
of sanck O, voc.
* t Celeus s, Celebs.
Celia (potus) gruz H. S. D, (vgl,
Gloss. h. V. Sm. II 120. BM. 1 578.).
*tCelib-ar, -er s. Celeber. -atnm
s. Celebs.
*tCelic-ardoÄ. Cardo cell, -oni-
tes s. Chelonitis. -ns s. Cemchns.
*t Celid-atum s. Celebs. -es s.
Celites.
♦fCheUdon, ceUdo swale 37.swalb
52. cheli- H. Ph. (Ed), cell-, cely-
40. -donia schel-, golt-wort 38. grint-
wurtz H. Ph. erintwrz, (e aus c) scella-
wrz Symh. M. Äpp. c. maior sceli-,
grint-, minor bern-wurz, rietachel H.
S.D. c. agrestis schelle wurcz, do-
mestica agieye 40. celido-niacus
Gloss., -machus (ufnged.) est ensis ad
modum caude yrundinis 37. -nins {vgl.
Chelonitis) swalben-stein 42. -stain Jkfejr.
calidimius schwalben stain 32.
Chelydrus. cilydros cilider, Tcriech.
I so vil als ertwazzer von citron erd
' ydros wazzer Meg. c-, ch-elindram
I eyn stein (cf. Gloss. v. Cylindrum);
I ein slange de half in dem water is;
chilindrnm eyn adder 37.
* t CeUma (celmia? aus calamus?
X gelima?) eyn halme mit dem are 37.
*t Celimia s. Celeuma.
* C-, -ei 52. -lindra een roef schuyt
G. voc. ein rosschlit 52.
*tC-, ch-elindrom s. Chelydrus.
Cilmdrum.
*tCelisia s. Gelisia.
*f Celites LvitamceUstemagentes
Br. ceiides hymmelsche godde 37.
*tCelitus {aus celicus) s, Celebs.
*tCelium s. Cela. Cilium.
Cella Celle, eyn monnike camer 38.
zeUa s. Dinersorium.
Cellarium. celari-um keller; -a
wyn k. 37.
Cellula memoratiuadanck kamer
29. celuba eyn gedenck kammer 45.
*tCeloca (pl.? cf. celium Gloss.
sim.?) vate der golt smede 37.
*tChelonitis (c/. Chelidonius) Schild-
kröten-, grauer schwalben-, celonites,
var. celiconites (celontes Hagm
Mus. II 130) snecken- 42. Meg. -stein.
* f Celopholus {aus celi polus, cf.
Polus Gloss.) eyn sterne dar dat fir-
mament inne gheyt 37.
*t Celox l celor eyn snycke 37.
celotes rade (ueloces kahe; vorher
uelocem rathan) Gl. Ker. celetra
H. S. D., l celoces i. naues veloces
hericoch-en Symb. D. 280., -in H. S. D.
sim. Gf IV 361.
*Cels-us ho 37. -a eyn keyser hus
37. des kaysers hoflf 52. hShin {vgl.
Cacumen) 41. i. sicomorus Symb. D.
App. Meg. der hoch maulper-, wild
veigen-pawm Meg. -itndo h8chi 29.
♦fCelt-es, -is 32. (1) 37. meyssel
40. mayssel P. V. mesel 30. mersel
{? krummer Strich an und über dem 1.
e), eyn t^auw de (sie) timberlude 38.
grab-ysen 32. 40. 76., -eisen Z^i., -eyssen -
P. V. eyn steyn bicke 37. beytel 32.
-are vg holen 30. -rum eyn spil
ysern 37. maissei 52.
Celticus. celtris edel, manhaftich
37. cesticus est nobilis 76. edel 37.
*Celt-is, -rum s. -es. -ura s.
Celare.
*tCelu-ba s. Cellula. -m s. Cela.
Celum hymmelrike 38.
*tCeluma s. Celeuma.
*tCemaria s. Caemeria.
Cement-um (s- 38. 37. v. Latura)
kalk 37. morträr 34. pflaster 29. sper-
calk i. gipsum 38. -arius (s- v.
Oblitor) murrer 40. messeler G. voc.
eyn kalk berner 37.
84
Cemina
Centipeda
*f Cemina eyn clene ketter (-t
mit er -Striche?) 37.
t Cena auent etent 38. nacht mal
K. V. c. domini der gut dunstag 32.
cena-calum, l -torium 27., sena-
cnlum (v. Triclinium) müs haws l
lawben da man vnder ist 27. esslauben,
soler 52. oben essen hus 30. eyn moys
hus 37. eenare auent eten, eten des
auendes 38.
* t Cenat-icum s. Tanacetum.
-orinm s. Cena.
*f Cenchri-8 wannenwecher(^awi6;>;
l -as Art von zornigen schlangen Ki.
eencris (sla^ig) cenker (deutsch ge-
deutet?) Meg, cenetroris i cenicius
eyn slange 37.
*Ceiidere inczunnen 45.
*Cenebubula (veltquenel Swm.) zu
Conila.
*tCenef- s, Cenou-ectorium.
♦fCenetroris, cenicius s. Cen-
chris.
fCenith eyn pungt in dem firma-
mente 37. est puncttis in firmamento
etc. 76. Br.
f Cenitus arga (langob.) Gl. m.
Cenobinm eyn nunnen closter 37.
cennbinm munis diores GL Ker., als
gen. munisdiures (monasterii) Gf. II 805,
cenobi-ta^ -ca 40. closter-vruwe 37.,
-mftnch K. F., -knecht 37. gaist-licher
prüder 52.
*Ce-, ci- 38. -nobrinm cynober,
' eyn rot verwe ghemaket van kuec suluer
vnde sweuele 38. zinober t rubrikch 33.
*tCenocephal-eon, -ns s. Cyno-
cephalns.
*fCenocita- torium, -rinm schojj
brett 30.
*f Cenodocli-ium spettael 35. 37.
almüsen hus 40. -arins spitale-r, -aria
-rin 52. -iarins bedeler 37. cenodixi-
um gast hus F. a. 1420. Vgl, Xen-
Gloss. ; aus %ivo<; X ^ovvoqj im Br. etc.
sogar X coenare.
♦Cenodoriahefenwerk 52. sim 75.
Cenodoxia weltleich lob 52.
*Cenof- etc. s, Cenou-ectorium.
♦fCenol-entus, -atus vor niget
37. -entia gestanck 52.
*Cenomia s. Cynomyia.
* f Ceno-neum, -neium, -plec-
torium etc. s. -nectorium.
*Cenopolium keller 37.
*tCeno-phegia etc. s. Scenophe-
gia. -sus s. Cenum.
♦fCe-, 8ce- Gloss. -notapliinni
eyn graf dar neyn mynsche inne ligget
37. cenotaphium eyn lik steyn 35.
cenotamon ein stain auff dem grab;
Marg. scenotinum grabstain 27.
*tCeno-uectorium 33. 37., -ueiua
37., -neum i -neium 33., -fagivi
l -plectrnm 52., -plectorium l -pM
um 27. 52., ceno- K. F., cene-fec
torium mist-bere 40., -ber K, F., -trag
33. (75.), -stro 52. eyn drek vad 37.
*tCen8ere* sensere, curare, re-
putare, taxare achten, vteren, fey-
seren (fisiern taxare 74.) edder rekenefl
38. cens-eus eyn tyns sammer 37.
-itusrike 37. -or richter 37. erteylerJf.
F. -orius (vgl -arius Gloss.) eyn deme
me tyns ghift 37. -usre tinsen 38.
-ura (c/. Rectus) rechtdarmede ricAtet
37. -io s. reynung 45. -atio maynuDg
52. -US schat tyns 37. tyns, scMfe,
rente t.'redditus 38.
*tCentaur-ea, -ia H. S. D. Bi.
curmelle Hb. gud krud, ritter blume,
czantonie 45. wolecruyt, centaurien G
voc. erdgall i. fei terre Meg. c, maior
ertgall-a H. S. D. -e 40. c. minor
raetrena H. S. B. metran 40. ceno-
plieia s. Scenophe^ia. centario au-
rine /., brun krut 42. centamina win-
terkraut (sie) 27.
Centaurus halfhunt H. S. D. ce-
thaurus dürg 32.
*f Cente-morbis^-ramia^. Centi*
morbia^ -ramia.
*tCenterio 5. Centuria,
* Centes snekch t steg t corrioU
33. wyndelsteyn 37. sim. 22.
* Centimorbia. centemorbis tha-
gel (vgl. igel etc. Gloss.) gras 40.
Centinodia (cf. Corrigiola. Septem '
wege breite 40. hercz-span 27., -wurö
33. sim. 6. hercze gespan 17. 45.
Centipeda hundertf&ezel (lanttier)
Meg. feldferdh Lyc. centumpellio
Gentiramia
Ceraanos
85
feluferdh, c/. torax feoluferdh Goch,
sim. Gloss. (iecWer feldfareSomner).
*Centi-, cente-ramla (c/. Gloss.
vv. c. Aconcilla. Italia.) kaczen zagel 40.
* Cent-o huren tftcheli cum qm pur-
gantwluas 40. pettziech; maister ge-
sanck (sim,75.) 52. -ones (cf. Sdn-
tones) filcz macher 33* eyn vilt me-
ker 37.
* t CeBtr-um eyn cirkel; eyn pungt
midden in dem cirkel 37. eyn mittel
V.a.l420. -um (galli Gloss) galie
wilde scharleye 40. -are stupphen P.
F. sim. Gloss,
f Centna mensura terre etc, Br. eyn
vlek hundert vote langh 37.
Centamcapita (cf, Affodillus.Eryn-
gium.) golt wurcz, wikol 40. ramese,
crowe garlek i, asfodillus BawL
^fCentam-neraia ^.Barba iouis.
Bnrsa pastoris. -pellio s. Centi-
peda.
Centnpl-ex I -us hundert vart 27.
-icare tüsent (sie) falgen 31.
♦fCenturla eyn schar lüde; cen-
terio eyn schare van hundert riddern
37. centnri-are i, ordinäre Br, etc.
-ator eyn schicker 37. -o hunderter
herr K, F. eyn ridder ouer hundert
37. hunno Ho. 38. ein marschalck rit-
ter 52.
*Centu8 schar 6. 22. 33.
*f Cenubium s, Cenobium.
Cennm chatlakch 33. katlakchen
2 7. vnreynicheyt 37. eyn pucz vol trecks
45. scennm (st-?) katt 30. senum
dreck 38. scenon hulwa (ahd. Gl, vgl.
u, a. Palus. Sm.II174. G/.IV881, BM.
1 680, h. sonst anders lat. glossiert) 40.
cenosus dreckich 37.
Cepa zübSll 29. zübel 32. cibel 40.
cepe czwifall 34. zibol, pl. -len 42.
zwobeln, zwebeln pl. 0. san. unlauch
H. Ph. unloich Symb. D. sepa sypoUe
38. sepa czwifal P. F l sepius syp-
polle 37.
Ceparium ein czwiffal supp 52.
cippoUen spise 37. haffen praten 33.
Ma/rg, eephariam estolusetc. 33.
*tCepe- s. Cepu-latam.
*tCepris eyn dele 37.
''fCeptilla s. Cepnllo.
♦fCepul-atum, -etnm 40. dppol-
len sod 37. iusculum allio condüumfrz.
ciue Gl. m. pfeflfer 40. (nhd. hasen-,
gänse-pfeflfer mit Zwiebeln u, s. w. ge-
würztes Mtis). fuerhes 33. Marg, (ffir-
h&s n. 8m, II 244). cepelatnm est
condimentum etc. 33.
* CepuUo i. vorax \ gulosus 52. 74.
ceptilla ghirich 37.
♦Cepum s. Sepum.
*tCepha-lica haup- 27., hals- 33.
-ader. houet ader, -nica houed ädere
37. -lia hout odir; -s haupt F. a. 1420.
CepbalüS kärpfif 33.
♦fCepha-nica s. -lica. -rium s.
Ceparium.
Gera was 38. cerarius eyn was
hoker 37.
*f Cerali-a, -ges s. Cerealium.
*f Ceraminm s, Ceraunia.
♦fCeram-ius Br,, -us eyn gro-
per 37. .
* Ceramn-a, -us s, Ceraun-ia^ -os,
* Cera-rlus s. Gera, -sia s, -sum.
-ster s. Cerealium.
Cerastes homohtiu natra Ho. 37.
gehürnoty schlang K. V. gehiirnneter
40., eyn h8rne 37.slange.cerast (slange)
Meg, cerestes eyn schanck (umg.)
mit horner 45.
*f Cerastu-r, -s s, Cerealium.
*Cera-, cereo- 45. -stinus hären
visch 34. eyn hirn von eym vehe (nach
Cerebrum, umg.!) 45.
Cerasu-m kerseber-e, -s -en bo"m
37. -s kürpg (sie) K. V. cerusu-m
kriesi 29. kartzebe-r, -8 -renbo'm 38.
-s cries 32. kirg 30. cherg pawm 34.
kyrse-, nespeln-baum 45. -m dulce
wiselbere 38. cerasia emly (c/. Amaril-
lum) 32. cerasa preeotia amareln 125.
Ceratum. (X Ceroma) cero-tum
l -pum vormenget crut und salue 37.
Ceraunia steenrutschen G. voc* ce-
ram-ium eyn vurech schyn des meres;
-na rode wyn beren 37.
* t Ceraun-os^ -us, var. -ins donr-
stain Meg,^ -las l -ites strahl-, dou-
ner-stein, d. -axt Ki. ceramnus straul-
stain 32,
86
Gerber
Ceruchus
* t Cerber (X cerberus) t cnlpar
prakch P. V.
t Cercopithecus. circopetici Gl
m, circumpedici apen cum cauda 37.
*tCerco- s, Cera-stinns.
*tCerculeus s. Cernlens.
*tCerciiliis ranse (?) V.a.U20,
aus circulus raise?
Cerdo ledrär 33. ledrer l gerber
27. leder gerw 32. lerder gewer (sie)
40. credo tanneur 12^, p. 47. sarda
s, Parmentarius.
*Cerdoniuiii low 30. lö 29. louch 34.
*tCereal-iiim backerye, broethuys
ö. voc. -ia bachisen H. S. B. pachge-
schirre 130, -e L frumentum 76, pa-
pauer 148. Gl. m. (parenth. vof- :) chorn-
lihaz Gf.IV469, ceruleum (c/. -us)
chorn chunni (triticum daz ist uuazzi)
Gl. Ker. cerralia bach schirre (cf.
130.) 40. cerali-a i. arma pastorum
(auspi-) 76. wapen der herde; -ges
eynhusdes beckers 37. cerast-erdaig-
leger 52. -us eyn kroppel becker 37.
ceria eyn cleder hus 1 körn 37., vgl.
Gloss. w. Cerarium (v. Cerealium).
Ceres.
*Cerebruiii breghen 36. bregen,
harn 38. hüm 32. celebrum s. Lim-
phaticus. cirbarina (cerebrina
Gloss.) eyn breghen worst 37.
*tCered-a, -o, cereyda s. Cer-
noides. Teredo.
*tCeremij s. Cerimonia.
t Cereostatum luchtere i. cande-
labrum Symh. D.
Chserephyllon. c-, t- 52. -erifo-
lium (Ed.) kirbele H. Ph. kerwele,
eyncrudtoetendeSS.kkvhen 52.kertzen-
plat 52. sim. 75.
*tCere-stes s. Cerastes. -tM
s. Felechus.
Cereus wasch lieht 40. wessen (dre-
gher gehört zu ceroferarius s.u) 37.
*tCeri-a s. Cerealium. -cleus
s. Ceruleus.
* Cerida i. canens in comu eyn bla-
ser 37.
* Cerif olium s. Cbserephyllon.
* CeriU-um, -a riste Conr.
*t Cerimonia helle weg V.a.l42ö.
heilig czeit 52. 75. geistleich geseczt
l vich oppfferen l wachs 33. zaiue (X
ceratum sim.) van hertes (X ceruus)
hom l eyn fest to lechten l cerimonice
wonheyt der hilgen scrift; ceremij
ghezette 37.
*tCerimu-m, -s s. Cremin-m, -s.
*tCerisius (aus celsus?) ho 37.
*f Cheritus s. Ceruchus.
Cernida (meelbudel 147.) s. Gl. m.
h. V. 142. p. 50 nr. 70 Anm.
*Cernoides. cereda (33.?), ce-
reyda hargnplasser 1: lasser P. V.
*tCernu - alum s. Cecumalnm.
-US s. Cremius.
Ceroferarius eynlecht dregher; se-
rapherarij (Xseraphin?) dreghere37.
*tCerolum s. Corulum.
*tCerom-a, -ia (cf. Ceratum) eyn
soppe von mengherleye crude 37.
*tCeropum s. Ceratum.
*C- s. X-erophagia.
* Cerotum s. Ceratum. Gbss. v.
Ceroma.
*tCerr-a, -are, -alia s. Serra.
Cerealium.
*tCe- s. Co-rrigiola.
♦fCertago s. Sartago.
* t Certare trabe bau-, vecti stan-
gen-schisften 125. non certat nee stri-
dig est (homo) H. Ph. III 4.
*tCertesium s. Carchesium.
* t Certi-cus, -tudinare s. Certus.
*tCertum s. Sertum.
*Cert-us wis 38. -icus id. 37.
-itudinare gewizz machen 27. -ifi-
care groß (umg.) m. ; -are sichern,
bestedigen 45.
*tCer-U5. Serum, -ua ä. -uns.
Cherubin durchluhttender engeUO.
*t Ceruchus. eh- l sc-erutos
w-, v-eterhan, wintgemer-k, -ke (varr.
in 2 Gll.) 40. windgemerck i. ven-
tilogium, arthem-o, -um K. V. che-
rus wedderhane; cheritus l celicus
wederhane; zegel 37. ceru-s, -ca, -cus
wetter-fann, -han, wintmül i. ventüa-
gium 33. teritus wetter son (sie);
teruca wind müli 32. cheruca liüa
H.8.D.
Ceruica
Cetramentnm
87
Ceruica ain backen schlag i cdapa
33. hals slach 37.
Ceruic-al hals küssen 37. wagen-
küss 27. wancussen Symb. D. chüzz,
polster 33. haupt p. 52. hantpuchks
(umged.) 34. -en hopt küssi 32.
*tCeriiic-atus, -osus s. Ceruix,
-ep s, -al. -icnla s. Cimacula.
Ceruinus s. Ceruus.
*C-, s-eruipa bierbrot 30. me-
ringhe i. vipa 38.
*tCeriiisi-a 1 -ana Qloss,, -ama
bierwisch 6r. voc, -iola Gloss., ceu-
isicula {alph. ceru-) eya couent 37.
seruisia s. Risnm.
Cepiii-x hals-odir F. a. 1420. -ader;
-cosus homodech 37. -catus eyn hoch-
vertiger V.a.l420.
*tCeriil-eus grau als die zee G.
voc. blauare (pcmmcs düch^ Symb. B.
i galueus pannus 27. -lius ein geiz
tüch i. glaucus pannus 33. -eis
cruentem (uiridis cronnem) Gl Ker,
groentem Gf. IV 298, -eum s. Cere-
aliom. coerula blachuarn Sedul. ce-
ricleus gilwecht V,a.l420, cercu-
leus eyn bleych duch o. wasse var 45.
*Cer- 5. Cec-nmalom.
*tCepus, cherns s, Cernchus.
♦Cerus- s. Geras-.
Cerusaspaenswitö.voc.serusabli-
wit, eyn mt verweghemaketvan blye 38.
*Cherutus s. Cernchus.
Ceru-us hert, herte 38. hirft K. V,
hierss 27. 33. -a bind K. F. binde,
eyn mouder vnder den herten 38. bir-
czin 29. -inus herteren, eyn ding van
eynem herte L de seruo 38.
fCesareas acc.pl, cbeiserlichan48.
Cesaries rot (raid Gloss.) barÄ" F.
span bor o. balczer 40. giscoran fahs
Gf. IV 525. ein scborenlacb (-lath?
X locke Gloss. ?) Erf. Gl casaries
(alph. ce-) bar der men 37.
*tCesculus {st. cestulus?) garn
breyt r.a.l420.
♦fCesic-eum, -ium Gloss. {v. Cas-
tula) (fehlt in 64.) ayn schone wyjj
scurcz 31.
Cesius spruzer Symb.D. sproetach-
tich l glatictis G. voc.
Ceso eyn kint ghe sneden vt der
moder liue 37.
* t Ceson i, elephas I. cesar 35. ce-
sar a cesus i. elephas Br.
Cespes (c/. Ciarga) wrase, torflF 38.
eyn wraze 37. turff G. voc. cespis
ein wasen 27., waflFein (sie) 33.
Cespitare (c/.Reduplicare)snauen
38. sneuen KU. snouelen KU G. voc.
snappen, swincken 45. strukelen G.voc.
Valien, swindelen 33.
fCessa-re vp boren 38. vertaylen
34. -bundus trach (,) laed 37.
* t Cessiosus {am se-) i. qui sepe
sedet 37.
♦fCesticus s. Celticus.
*tCestosus eyn weder man, eyn
vor terer 37.
Cestus bokeler 37. puckler 52. 75.
een wappen G. voc. nl wapper Gloss.
prawtgurtel midierum 74. ocestus fro-
wen gürtel 32.
* Ceta {am seta) burst 33. börste 37.
Cet-a l -US 40., -us 32., -e, l ce-
cula 33., ce l balena U. 8. B. walt
wisch 0. schar (X coetus) o. trisch
{vgl Allosa) 40. wal- 27. 33. H.8.B.,
mer- 27. 32. 34. -visch.
*tCetania s. Cetaria.
Cetarach. ceterach arab. i. sco-
lopendria hirtz zunge 0. san. cetera
mur rute 40., vgl Adiantos. Asplenium
umfaßt die Namen maueiTaute, milz-
kraut, Steinfarn,
* Ceta-ria, -rium l -nia eyn bank
37. Vgl 142. p. 63 nr. 204 Änm.
*tCetar-ius, -us 37. i. piscator
142. p. 51 nr. 76 Anm. eyn vischer 37.
* t Cetatribulum eyn hacke bred
37.
*tCethaurus s. Centaurus.
*tCeter-a, -ach s. Cetarach.
Ceterus. citerus ander Gl Ker.
*Cethi sethln BM. II 2 8. 257.
cetin vngefult 33., cethin vnfögUch
(sie) 29., tethim vnfawleich 34. holcz.
sethim eyn berg lant {sim. Br. v. Ce-
thin) F. a. 1420. sethin, var. sechin
Meg. sichin {Gloss. v.'iYmn) 76.
* Cetramentnm plach Gl St Gail
blächa H. 8. Mon. blache Vind.
88
Cetus
Cyclas
Cetos s. Ceta.
^fCeuisicula s, Ceruisiola.
* Cia jsfunächst at^ scia (cf. Gloss.
h.v,)122Kp.l5.
*t Cyadrns s. Tytirus.
Cyanens grönaz Gf. IV 299. bla-
uaruwer H, S. Man, grau af (sie) als
water G,voc.
* Cianga eyn hoze l eyn waghe der
becker 37. ein hosen i. caliga 33.
clang-a hosen struppe 38. -o struph
P. F. struppe 9. (Strumpf id.), -ie
hosen 7.
*Ciara s. Tiara.
*Ciarga ain korb (aus torb) i.
cespes 33, ciaria eyn wrase 37.
♦fCiatus s. Cyathus. Tiara.
*f Cyatus s. Uiare.
Cyathus. ciatus neppeken Symb.
D. schope 37. ajatus stouf Gf. IV 660.
♦fCibaria s. Tiara.
Cibari-a lifnara Zri;?^. knechte spize
37. -HS kneht brot 40. -um i cibo-
nlum eyn spise vad 37. -us miles
brot riddere qui cansa stipis sequitur
Synib. D. cibatori-um Gloss., -a eyn
disch 37.
fCibe worpele 37. cib» Gl. m.,
cybe Br.pl, i. tessere etc. Vgl. Gloss.
V. Cibatorium.
♦fCiber {au^ suber) hast (suber
nider rind) K. V.
*tCib-ilare s. Sibilare. -onium
s. -aria.
Ciborium cristen bfichs K. V. hei-
lige büchse 40. eyn tresira (er-?) husil
V. a. 1420. monstratz 52. eyn spise
bank bydem altare; cimborium eyn
hilgen stok 37.
♦fCiburrieum s. Tyburnium.
Cibus spisse, spise, cost, richte,
gherichte 38.
*tCica 5. Citta.
*Cica. ciccamis6ricorde (poignard
trispointu) 12^. cicias eyn anger 37.
Cicad-a hau- 27., hey- 52. -schreck,
haberschrekch, ham 33. hermelin {aus
heim-, cf, Candiolus) 40. hemeke
37. muck 52. -um haberschreck Wien,
F. 399. H. sicada hemete hus hey-
meke (y^domus sim.P) 38.
•fCicades huswrcze 40.
♦fCicad-um s. -a.
*Cic-, citt- 40. -amarica hurt
i. Gratis super qua sedentpulli 40. han-
pawra 34.
*tCicamen s. Ciclamen.
Cicatrix nare 37. snatte o. wnden
zeichen 40. sneck (umg.), wondea,z.,
renc (reue?) 45. schnatt 29. schründ
30. schrempf 32. streymeln {vgl. u. a.
Gloss.v. Vibex) P. F. maz 52. masen 33.
34. P. F.maysell27.hckteycken G.voc.
*f Cic-ca s. -a. -am s. -us.
Ciccunu citum kerno H. S. B.
*tCicend-ile, -ula s. Cicindela.
Cicer {cf. Faselus) rys G. voc. kicher
(amhH.Ph.), zitzer (aitesundnems
Lehnwort), erbs K. F. puchlein 52.
cisara ciser 29. czirasa cziseren 34.
Cicindela. ciceud-ula, -ile Symb.
D., eine- H. S. D., zinz- 32. -en-
dula, eyncedula 50. glimo i cleno
H. Ä D. gleimel Meg. glymmel 50.
schinentter worm; z. zinslin auis 32.
i. lampas, lueerna lichtfaz Symb.
B. i. noetieula qd. herbadeiMCtecres-
censl ampel 83. vgl. cieeron est herU
in nocte crescens 76. {Gloss. v. Cicer)
*tCicindulus s. Seindnla.
*Cicinus eyn hundes lus 37.
*tCiel-a, -ades etc. s. Cyclas.
Cielades ein werd an dem wasser
l aw 33. eylande G.voc. eyclaudes
eyn weher o. eyn insul 45.
Ciclamen ert nus 40. eietame^
42. l panis porcinus swines krut
swin wurtzel krut 42. swein-kraut,-pv&'
Meg. cicamen swindelkrut (bis)f)(^
eyelamiuos s. Betoniea.
♦fCielas s. Ciea.
* f Cyclas feie F. a. 1420. een man-
tel costelick beduyrt G. voc, ein ge
malczt tuch l gepilcz 27. cicias e)i
gespeldicht duch 45. sinwel (X cyclm
kleid ^. F. cicras simel gwand 3 2 . ciclJ
eyn edel cled ; ciclardis l dos (vgl. Abo)
ISL.wennnichtauscidsLS [gen.] disMos
jedoch besondere Glosse) 37. cyclad
sukney (cf. Gloss. v. Colobium) t cam
sia P. F. Zusatz, cielades vezstuch^
len l ciclat U. S, B,
Ciclns
Eilig
89
Ciolns Silber gewigt 33. die gfildein
zal 52.
Ciclus i* rotundus; w. o. ciccam
id., schibelecht 45.
*tCicoda 8. Cicuta.
Ci-, si- 37., se- 38., a- {v. Croco-
lare), sie- (v, Ophimachus) -conia
stork 37. storck 38. G, voc, storich 33.
storg 40. staricb 34. P. F. starch 27.
odebero (ciconiam Ed.) H. Ph. säx.
ebeber, zu Bostoch adebar, odeboer, in
Flandern houare 140. heylauer G. voc.
edebere 37.
Ciconi-a, -nm eyn borne hake 37.
"^Cicooides sneboliesse, sunt h(h
mines rostrati 40. Vgl. Lendo. snebi-
biliza H. Ph.
*Cicoiii-iim s. -a.
*tCic-orÄ. -ur. -orea s. Cicho-
rium, -radns s. Tytirus. -ras s.
Cyclas. -reda s. Excedra.
*tCict. s. Citt-.
* Cictamen s. Ciclamen.
*tCicu-da, -la, -ndia s. -ta.
Cicur. citar wis, clok, behende ; ci-
cor cloyk 37.
Cicuta wontzerling 51.0. san., gr.
couisa, teuela, comon 0. san. scher-
linck, wödendunck Chytr. scheyerlinck;
een pypcruyt G. voc. sakch pheiffen P.
V. cicudasachkpfeiffen34. cicundia
sackpheyff 33 Marg. cicoda sack pfiff
30. siguta sigue 122. cicula {Ed.)
scharleya H.Ph. eyn pipe 37. sig-
sonte stän merce 94".
*tCichesawi5keichm.ilfegr.kichm. 50.
Cichorium, cittorea sunnewirbel
42. citorea sunnenwirbel, weg-wise,
-lüge 40. circorea weg lug 32. cico-
rea, lat. solsequium, sponsa solis
{dajsf spricht der sunnen praut) sunnen-
werbel, riugelkraut; des krautes pluom
haizt dionysia Meg. citaria weg-
reich 52.
Cidaris (cf. Reücula. Tiara.) eyn
bisschupes hoyd 37. tidaris bischoff-
kron K. V.
f Cidones pu^rorum amatores 76.
Gl. m. Br. lef hebbelke kindere 37.
Cidoni-a quidena JET. 8. D. -um,
octauum (!) quede; coxinu-m id.,
PlefenlMichi Nomm gloisArium.
-s quedenbom 38. cottonum k&tti 32.
coctanum kuttin 29. chutten 34. quo-
tanus (Ed.) quittenbaum H. Ph. (kit-
ten marck 42. i.q.nhd. quittenmark)
*tCidra {nhd. Cider) opfel tranck 32.
*CiduIa leyterbom K. V. leiter
bo'm 40.
*tCiffora (alph. cisf-) eyn in dem
ghemenen nut 37.
*tCifforug s. Afforus.
*tCiflFus ein precher 52., aus scy-
phus pecher.
Cifra eyn cifer o. eyn zifer bret (cf.
sq.) 45.
*tCifrac-ulum, -ilium ein rait }
zel pret 33. ciffra-cilium swingbrett
34. -bilium bar swing 52. -tilium
ein ciffer l (sie) pret l raitprett 27.
cifratil-ium, -lum 45. swingel-bret
45., -brett 29. citarillum schwing-
bret 30. safracrili-um l -a eyn swingel
bred (ad purgandum linum); sifa-
crisa (Uni) swinge 37. sifa id. 23.
safacri-sa swingghe; -lium swing-
ghel bret 38.
Ciguus ein oler (aus lat. olorl) 1
swam 27. scban 33. tiguus swann,
elbys 34. schwan, elbs K. V. cignitus
eyn swanen Ifid 37.
♦fCilia s. Sicilia.
*CiIiarcha tausenter herr K. V.
*tCilicinus s. Cilium.
C- l s-ilicium t cilium eyn harn
cled 37.
*Cüydros s. Chelidrus.
*tCylinbrini s. Cüindrum.
*tCilinda (ciluida?) est panis
tenuis dünn prot zeit 33.
♦Cilindra s. Celindra.
"tChilindrum. s. Chelydrus.
Ciüudrum.
Ci-, Chi- 37., sy- 38., ce- 40. -lin-
drum, cimendrum 32., 1: cyUnbrini
40. (c/. Chelydrus. Auriga.) pflegel i.
tribülum 33. vleghel 23. schit 32.
wellen bloch 40. eyn rad in dem schepe
(ceL, chel. eyn steyn v. Chelydrus)
37. schindele i. ymbrex 38.
*tKilion s. KiUon.
*Kilis rucken ander 32. leberader
93. K. V.
12
90
Cilium
Gingala
*t Cilium A\ Cilicinm. .
*t Cilium tusent jar 32,, vgl. eile,
cili (x^^^oi) gr. L mille Voce.
Cilium aug präg 27. auch prach
33. agen broit 45. eelinm ochlecht
(aus -let) 36. braw ... i. q. palpe-
bra . . . secundomodo est ordopilm-um
qui in pdlpehra nascitur K. V. cilici-
nus oghen led 37.
*Cilla s. ScyUa.
Cilliba eyn taffei 37.
♦fCillicisa eyn win vad 37.
*tCilloii (x^t'^fx;) eyn lippe 37.
*tKillon, \^onpiscis kill („Ari-
-stot") Meg.
Cima told K. V. eyn cippolle (c/.
Cepa) 37. gipfel 52.
Cymba pram, eyn scep syd vnd wit
38. pr&m, est nauis non profunda sed
ampla; eyn graf (al. cumba) 37. een
cleen schaepeken (schaepken auch 132)
G. voc. eimbra i. nauis non profunda
etc. 33. cumba snycke 37.
♦ Cimba fl^ccho H. S. Mm. flech
Vind. (vgl. BM. III 337).
Cimbalum zimbal, schell, tisch-
glocken 52. chellen {aus seh-) P. F.
ein amphel i czimbel 27. zinbel als
inden cl8stern ist vnd klopt daran
zetisce (zu Tische) 40. cinnabulum
zymbard V. vrat. a. 1422. cinibolum
eyn dingende ysen l eyn zimbe 45.
*f Cimb-alus s. Bacillus, -orium
s. Ciborium. -ra s. -ria. Cymba,
* Cimbr-ia napff 52. -a est vas fac-
tum adsimilitudinem nauis (X cymba)
33. eyn clene vad 37.
*tCimendbpum s. Cilindrum.
Chimera i. meretrix Br. cimera
hure i mcytistrum 40.
*t Cimex wentel 32. cymex wyntly
31. cimfex (cinifex?) wancze V,a.
1420. simex want worn 38. cinife-x
wanczen 34. -s wentel 29. want las
38. ein ross wurem l ein wancz 1: (pl?)
mükenn 27. flaischwurm 32. hundes
mage (aus muge; X cinos xvojv) 40.
pl. muck K. V. snäken Meg. kleyne
mocken V. a.l420. cinipes maden 52.
Ciminil-e, -ia suntvasasacraSl.
Cimiuum, syminum (v. Carue)
r&mscher kumich 32. quiminon cymen
Cimiterium lic-, lih-, frit-hof Gf.
IV 829. kilchoff (1 und r wechseln in
alldem Zss. dieses Voc.) 32. kerkhof 35.
kirch-, freyt-hoff K. V.
*Kymptia. kinif en gremsrich K. V.
'*' Cmamo-mum zymetrorly 29. zi-
mund rind Oe. V. -nium cynamay 30.
czinomomum czimarindt 34. cina-
momus zimitbom 32. cynnebom Wien,
r. 401 H.
Cinara. cinerum psalterie 40. ci-
nora \ cinex i.nabulumetc. 37.
♦fCinceda eynlocht (leeht?) seriuer
37., vll: cincedula.
* t Cincediana 37 ., cintlieadiena
76. (aus C.\ nthia i. Diana) i. luna; cin-
cius apollo 37. cintheus (Cynthius)
i. sol 76.
"^Cincendula etc. s. Cicindela.
*tCiiici (cinei? aus ceci?) blin-
den 37.
Cincin-nus, -us sg. -ij pl 37.,
cintinnns {alph. eine-) 40. loc, wir-
biloch Gf.II127. wirueltop ll.v?eT\xe\
top; ecmm eyn hals dok (aw^lok?);
pl. toppe der vruwen 37. pl. vrauwen
hör F. a. 1420. pl. löchi H. S. Vind.
krus log 40. erispe locke Symb. D. 260.
cirreloke (auscmx loke? cirbelloke?)
H. 8. D. voderlock,krau6har K. V. cin-
nus (u. h. V.) schwerlich hierher.
*tCinci-pud s. Siueiput. -us s.
Cincediana.
Cinc-, cin-torium eyn bade brok
37. ummegort V. a. 1420.
Cinctus (cinetus?) eyn breyd re-
me 37.
*tCindulus s. Scindula.
Ciner-atio rattin br&nst 31. -icius
aschreinprat 27. äschenzelt 32. -um
fast-, crismatispfingst-, crucishebst-
(sic), lucie wihen necht- fronfast 32.
*t Cinerum s. Cinara.
♦fChines s. Clunis.
* t Cinex s. Cinara.
Cingere czw sam druckchen 27.
*tCingul-a darm gürtel 32. darn
gurtel 40. gurt (seile) K. F. -um frawen
Oinibolum
Cirbas
91
gftrtel K. F. froren gurtel 40. -us
(s- 38.) gordel 38. mans gürtel K. V.
-US adj. (Festus) smael 125. -ator
(s- 38.) gordel meker 38.
^fCinibolnm s. Cimbalam.
Cini-cus l -fes 1: -fex hundene 37.
*tCiniciis {aus cynicus pküoso-
phus?)^ wis i. discretns 37.
Cinifei s. Cyniphei.
*tKinifen s. Kympha.
Cinife-s, -x s. Cimex. Cinicns.
Ciniflo fürbloser 40.
*Cinipes s. Cimex.
*t Cyniphei. cinifei grosse büke
40. ciniphi dtu^es caprarum Symb, H,
^ Cinis s. Incendium. c. prionei
s. Bryonia.
"^fCinnabnlum s. Cimbalam.
Cinnns eyn vor drechlik menginge
37. Ä 142. p. 52 h, v. nr. 86 Änm.
*Ci- s. Ce-nobrinm.
*tCy-, ce- 37., re- 12». -nocepha-
lus, cinocepha H. 8. B. hunthöuet H.
S. D. (deportentis). eyn mynsche de eyn
houet(^<5c. heft) alzo eyn ape 37. mar-
mo\x'&^il22f'.p.24. zenozephalus mar-
mousset F. IcU.-angLsec. XV. cynoce-
pbaMon l -ea orant, streichkraut Ki.
-eon heort-ctefre Somner. cenoce-
phaleon heort cleaure Dun.
*tCinodiila eyn mael 37. ^:cino-
dila i. mecha 76.
Cynoglossa ags. ribbe 94^. Hb.
Cynomyia Lips., cinomia brem
29. hunds fleug 34. hüncz fug (sie)
32. hunczfliegen t flach (Floh, vgl -lug
8.) P. F. hunds fluig K. F. huntczeck
52. hundes-fluga Lips. -uliga; ceno-
mia uigla (sie) H. S. D.
* t Cinora s. Cinara.
fCinos (cynos Br) eyn hunt37.
♦fCinthe-adiena, -us s. Cince-
diana.
*f Cinticardicordium haspel40.
*tCinti-lla s. Scintilla. -nnns
s. Cincinnns. -nus s. Circinus.
* Cintra i. q. tinctra (Gloss.) schyz-
zenedder 13 Marg., vrm. aus sclyz-
zeuedder sim. Wenn die Glosse Pf,
Germ. VIII 299: (nagal clavus, der
sliuzil, davis) claTUS sti cruother (?)
aus gleicher QwMe mit jenen Glossen
stammt, so flössen sieau^AiQz\[(clavis
X clauus) stierruoder sim. jgusammen,
wurdenentstelüundumgedeutety cintra
vll. X conta, eontUB; vgl. Gloss. h.w.
*Cinu-m kriech, cipper; -s k.-,
c. -bom K. F. -s eschin; kriechbom
30. kyrchenbaum 45. Gloss. creeck-
boem G. voc. hous (bous 122.) l cone-
lier 122^. p. 39 ; Scheler leitet cinns von
coccinus, als rothe Früchte tragenden
Baum; daher frz. cenelle Gl. m.
*tCypa s. Cippus.
Cyparissa. cipriassi drome 37.
♦fCiparissus, ciperssus s. Cy-
pressus.
Ciperus wild gall 32. cipr-ins
eyn wal rukende bom 37. -ia cipren
pawm 27. -US ziper 52. cipprum
hopphe (ciparus papaui 96.) 40.
* Ciplex eyn har worme 37. milb 52.
*f Cip-pa. -io 76., -lio 52. est hacu-
lus adcapiendum auss aptus wlg. klob.
*t Cipprum s. Ciperus.
Cippus stock dar me de vanghen
in set t. truncus 38. eyn blök, eyn
deue stok, eyn land scheydinge 37.
cypa stok F. o. 1420.
Cy- 38., ci-pressus (X ciperus),
1 ciparissus 37. cypressien holt 37,
38. zipperbom JT. F.ciperbom32,cipir-
boum H. S. B. l ciperssus cipres,
senboum (eher Ein Wort, als cf Sabina
Ghss.) Symb. B.
*tCipressus s. Chrysoprasus.
*jCipria etc. s. Ciperus.
*Cipria cipren land 27.
*t Cipriassi s. Cyparisaa.
*tCiprio eyn hake 37.
*tCiphanus s. Afforus.
C-, ch-ipharius hanapier 122,
*tCipho s. Siphon.
Ch-, c-iragra hende gesuchte 40.
hent chram (X krampf) P. F. chirur-
gus crafo (st cräfo) Symb. F. cirogra
hantvergicht P. F. Zusatz, eyn krangk
band 37.
♦fCiragra s. Creagra.
*tCirbarina s. Cerebrum.
Cirbus (cf. Omasum). zirbus l
92
CireenBis
Chirographnm
rdttcnlnm (cf. Qloas. h. v.) l peUiada
vitaUum smere uel Symb, D,
fCircensis allenbaur (au schwäb.
aus ä; jm albern?) 32.
*-j;Circeiis s. Circins.
Circinus cirkel ; eyn wagen rad 37.
cirzel 29. czirchkel 34. risse o. circele
40. czirkel; cintiniui eyn reys eysen
l ryß 33. tirzinns riß 32.
*Circ-ius, -eus 38., -inas 45. 52.
75., ^ecins 30. nordwestir- H. S. D.
sim. Tr.^ nortwester- 40., zut- 45.,
Sturm- 52. 75,, dwer- 37., dreyende
6r. voc. -wint. sutwest 38. susest (c/.
Auster) 30.
*tCircms {m Cirres Gloss.?)
rephfin 40.
*tCirco-n $. Garne, -rea 5. Ci-
chorium.
Cirenitus crefitzgang K. V.
* Circula eyn sper hake 37 . Hierher
cirtüla Ghss.
* t Circular-is circulecht 45. -ns
senwolt, runt alzo eyn appel 38. -iter
ringlecht 110. -itet (sie) ront omme
G. voc.
Circnlator zoker, bedregher 37.
Vgl 142. p. 53 nrr, 88-90 Änmm. cir-
cusarius eyn land l6per 37.
Circiillis rissa Qloss, rause F. a.
1420. cirkel, eyn tauwe 38. ring o. sin-
wel kreiss 40. eyn hertes twich (X
ceruus?) 37.
Circnm vmme 38.
Circnmeapio ich vmb nymb 27.
ich m\ vmb geben 45.
Circnm-cellio l-telloeynvnstede
monnik 37.
Circnmcirca ich wil vmb grifien 37.
Circnmda-re. -t umbifangedu 48.
Cireom-ferentia, -v^rencia 32.
schranck 52. port 32. borde also an
dem clede (t;^Z. Onus) ; i. margo liste
vmme den rant (,) borde 38. feiig 31.
rades walge o. ein ieglich vmb aäde
(aus gande) ding 40.; vgl falge = feige
Gr, Wtb.; schwerlich: walgen volvere,
Circumferentiale est extremitas
rei eyn ort 45. schranck 52.
Circumfer-re. -at zutribe If. Pä.
194.
*Circamforan-ens. -us eyn mar-
ket l&per 37.
*tCirciim natas (getrennt) sney-
dech 37.
*tCircumped-es, -alis gdrtel 40.
circampellis (aus -pedilis?) ein rokch
der auff dy fueß get 33. sim. 6.
*t Circnmpe-dici s. Cercopithe-
cns. -llis s. -des.
Circnmqnaqne vmme allent hal-
uen 38.
Cirenmstantia die ghelegenheit
6r. VOC.
*tCircnm-tello s. -cellio.
Circnmtextn-s, -m (cf. Gloss v.
Circumuestium) eynsenewoltmantel 37.
* t Circnm-nalere s. -noluere.
fCircumnent-io verradenisse, ver-
schalchenghe G. voc, -ns bedroghen 37.
*t Circnm-verencia s. -ferenöa.
-nestinm s. -textns.
Circnm-nolnere. -nalere roren,
vmme roren i. girare 38.
Cirens crinck G.voc.
*tCircn-s s. Scirpns. -sarius
s. -lator.
fCirenens. cironens i. keres %vsi
erib kind 33.
♦Cireo s. Garne.
♦fGiricnla eyn groze vad 37.
Kyrie (yri verschr.) eleysonherre
dir V.a.l420.
♦GeriUus hand-sur 32., -sfirly 31.
(X grillus) grille V. a. 1420.
*Cires s. Girres.
♦fG- s. S-irin^a.
*fG- s. L-iripipinm.
*iKyrins. kirreos Iporcus 37.
kyrrios sweyn F. a. 1420.
* Girmenta est illud quod natat sur
per liquorem in vase ut recens maneai
52. sim. 3. 75. crinent-a l -nm {alph.
cir-) eyn velghe 37., umgedeutet.
*tGirminns L puer vidostis 37.
cirrnns id. 76.
*t Girnacnla s. Gremacnla.
*Giro i.sanxio 22. 33.
*tGiroc-opns. -apns apteker 45.
*Cirogra s. Chiragra. Ghiro-
theca. Greagra.
t Chirographnm. cirogra-fnm
GhirogriUns
CisüfeUis
93
hant vesten 40. -plilis band festi 32.
hanttfestigung des briefifs der verscrei-
bung; c. deereti ein erkannthnüss
} hanntgeschrifft des leihens haontfes-
tigung, quoquisserecognoscitdebitorem
alterius; banntschrifft der sacziing 1:
des gesecz 1 auggeschnytten zettel in
memoriam recordacionis pactoruml ac-
torum 27 Marg.
Ch-, c-irogrlUus greuio-g 38., -gh
37. grasmück 45. sim. 76, dachs 52.
/. q, grutzer Gloss, v.c.,vgLFurunculus,
*tCiro-yciis, -legus s, Chlrurgns.
Chiromant-a hant-speelre, -ieus
-kyker 6r. voc, clroman-ta gokeler;
-eia wickerie in der band 37. -ticus
weissag durcb bescbawuug der bende
K. F.
*tCironeu8 s. Cireneus.
* Chironom-us^ -as e(*n speler mit-
ter bant G.voc.
*t Cirope-89 -des eyn cled van ben-
nepe 37.
*tCiror-icus, -ocus s. Chirnrgas.
* Giro-, con- H. S, B. -stringa
hant-twinge 40., -twenk H. S. D, (cf.
Gloss. V. Lubripellium). eyn vingern
(Bing) 37.
Chi-, Oe. V., chy- 35., ei-roteea
feustling Oe. F.banscbe 35. 38. bendtscb
29. cirogra hantscbuch P. V.
*Cirpu8 s. Sclrpus.
Cirratus gbe toppet 37.slecbtherig
(cyrri capUU depmdentes) Symh. D.
*Kyrrlo8 s, Kyrius.
♦Clrres. ciri8 lericb auis 45.
lercb 52.
*f Cirr-orugitus s. Chirnrgus.
-um s. Cirsum.
* + Cirrum {aus crisum sim.?)gr.
golt lat. 37.
Cirru8 (cf. Cirratus) topp 37. top
37. 38., vnd sint de bar bouen de
ogen 38. zopb 0. balczer {cf. Cesa-
ries) 40. cirri lebdaeloccas Erf. Gl.
lebde loccas Marb. Gl. qtwd Greci mal-
lonem {av^ ^aXkoc;^ vgl. GL m, v. Mal-
lones) vocant; Dietrick vergleicht altn.
leppr Haar lopi Woüenflodce; da die
Glosseags. ist, entstand lebde- vielleicht
aus laefdie (blaßfdige) sim., vgl. leccbore
a lady Bosw. und crines proprie mu-
Herum Isid. Or.
*tCirruu8 s. Cirminiis.
t Clrsium {^i{y(nov) welscbe Ochsen-
zunge KL crision clsefre Hb,
Cir8um und eisium Gloss. vgl. cir-
rum carpentum 142, mit Anm,
*Clrtilla s, CIrcula.
* Cirtls bricke vppe der worp tafelen
edder in andern speien /. sitta (sicta?
s, Citta) 38. piscis: brig P. V. prexe
P. V. e. q, piricb 33. pirkch 27. certe
3. czert 52.
*tClrt-itus s, Creticn8. -hs s.
Scirpus.
♦tChirurgus 5. Chiragra. clro-
ycus l -logns wunden arste 38. -rlcu8
l -Iegu8 eyn erste der wunden 37.
-rocn8 } cirrorugitus wundarczat32.
♦fCirus s, Siro.
f Cl8 i. du/rus l pr. n, 37. 76, viri
quifuit pater samud 76. pr. n. patris
Saul Br.
eis von dem teyle V, a. 1420.
Cisalplnus pirgman 52.
♦Cisara s. Cicer.
Cisarclnare. clssartinare L de-
ornare laden {aus deonerare entla-
den!) 33.
Cisimus. cismus wysel 33. cis-
tella eyn wolt mus 37.
*tCis-ium s. Cirsnm. -ma etc.
s, Schisma, -^mus s. -imus. -sarti-
nare s. rarclnare. -sor s. Scissor.
Cista. scista s. Capsa. eistella
kisteli 40.
♦fCist-artis, -ercia s. -rietia.
-ella s, -a. Clsimas. -ellis s. -ifellis.
-er s. Crlster.
* Cisterciensis grab-munnicb, -nun
33.
♦fCister-ella s. Galerus. -na s.
Cistrictia.
Cisterna eyn water sump 37. cinster
45. cisterne of porn put G. voc. phuzze
H, S. Vind. citerna scbacbt (cf. 9.
Gloss.) V, a. 1420.
*Ci8tifellis gallenplater l palg K.
V. clstellis {alph. cistif-) galten balg
40.
94
Cistifex
Ciadia
*t Cistifex tyschlär 34. kästen
macher 29. } cistinarius kistener 40.
*Cist-rietia, -erna (Grundform?^
wulue cule; -artls wake, eyn hol in
dem yse l lama (hierher?) 38. -ercia
wulues kule 37. wolffgrueb 52. sim,
75. (76,),
♦Cistrum s. Sistrum.
*tCit-a s, -ta. -adrns s. Tytirus.
-anae s, Lanconie.
Cithara härpflf, lawt 33. (-a mit
r- Strich) harpe, eyn seyden spyl 38.
c. harpff mic? psalterium psaltcr haben,
cordas super lignum. caicatum extensas
K. V, citiiar-eda roddare Sum. -edus
rotter F. a. 1420. -izare harpen 38.
-isare op die harpe speien G. voc.
härpfifen, lawten 33.
Cita-re laden, eynen esschen to
rechte; vorbeden 38. -tus s. Citos.
-torium lad brieff K. V.
Cithar-eda etc. s. -a,.
*t Citari -a $, Cichorimn. -llnm
s. Cifraculnm.
Cithar-izare etc. s. -a.
*tCitarmus eyn stok, eyn cloppe
holt 37.
*Citat-oriuiii, -us s. Citare.
* tCitebasa phunt gemunt (üt) 40.,
vgl gemunde Gonr. BM. II 236"; ge-
mundt Ghss. v. Palmus? auffallend
klingt an ,,soviel pfund als mund" Sm.
I 519.
*tCite-Ua s. CliteUa. ^prion s.
Citiprion. -rna s. Cisterna. -ras
s. Ceterus.
♦fCitigera s. Tiara.
*tCitima eyn anger (Waffe) 37.,
umged. aiis c, insulaque ciprusdic. 76.?
*tCitiinae 5. Lanconie.
Citimus. cittimas i. vltimtis leste
37.
* Citi-, cite-prion seuen sterne 37.
Cithysus (Ed.) cle H. Ph.
Cito scheyre, schere, drade, snel,
snelliken, tauliken, to-, al to-hant,
bolde, beide 38.
*tCitoca-cia, -tia (Ed.) spring-
wurtz K PA. -da 1 -syasprinc (sprint?)
wrcze 40.
*tC!ito-na]e s. Zeduarinm. -rea
s. Cichorium.
Citra hiedisenthalb 29. hinderg-
halben 34. vndir V. a. 1420.
*tCitra-go Ki., -ria, l citreago
nielisse Ki. niettrer {vgl. u. a. Gloss. v.
Matricaria) 40. muter crut i. melLssa
0. san.
♦fCitron s. Chelydrns.
* Chytropus. eatropeda troyg 27.
citropedes ein erhaflfen 52.
CitruUus ertapflfel 42. Meg. kychern
of rys (cf. Cicer) G. voc. pl sekkre
(undeutlich)^ eyn vrucht alzo erwete 38.
Citras maiange arbor 40. sim. 93.
bontziderbaum c.medica {Ann.)H. PA.
Citt- in 37. 38. wie cict-, hier nach
der alph. Stellung erdschieden.
*t Citta, sitta (y. Cirtis, hierher?)
ludus inglacie; cittenus eyn speler vp
yse 37. cita (cica? 40.) schibe 40.
Scheibe 74. i. ludus qui habetur inglade
52.
*tCitt- s. Cic-amarica.
* t Citt-enns s. -a. -iinns^. Citimas.
-orea s. Cichorium.
* t Citu-la5. Situla. -m^.Ciceuiii.
•r s. Cicur.
* t Citurfrenns (cicurf^nus) grud
van sto 37.
*tCiturgus eyn beyr loder 37.
Cituscuglich; confestim cugelich
(c=z) F. a. 1420. gheringhe (,) hae-
stende G. voc. ringh, gheringh KU. l
citatus snel 37.
*tCiui-litas borghersch-up 37.
-ssa -e; -tas stad 38.
*Clab-er, -rio grfnt 40.
Clades eyn plag so die frucht al
von dem felde ist quando hominesfame
moriuntur, eyn turing 45. sterbat 40.,
sterbe 74. Youhunger (cf.Sm. III 656).
sterbin F. a U20. todslag 33. ein
platz des tödes 27. hunger (,) dAr tijd;
cladecula clene hunger 37. Claudes
Schelm 32.
* Ciadia (ags.) wefl 94. caldica
uuefl 136. Nach Dietrich Progr. Marh.
1859 S. 19: cladica vefel Gl. u£elfr.
clatica (daraus datica Gf. Gloss.)
uuefal Gl s. Gaüi cf. Biut. III 254:
Glam
Clauia
95
spulin, ubi ante stabat wefel- Vgl, u. a,
wefel, schiesspul trama 74.
Clam verhol-en 33., -den 27. vor-
helich, heymelich 45.
*€lama (cf. Clmna GUss.) p.
clamo ag H, S, B. clamis {alph.
clu-) barbe 40.
Clamare schrigen (,) drofliken
ropen 38.
*Clam- s, Clan-destinnm.
*tClam-en s, Tenacnlnm. -is s,
-a. Chlamys.
Chlamys. clamis wandel mantel
i. toga 29. kittel 30. chitel 34. furkot
(st surkot) F. a. 1420. vele 98. vel 40.
clamide fal 41. calamis eyn hern
cleyd 37.
^t Clamo s. Clama.
*tClancimias s. Concinnas.
Clanculare bedencken o. holen
(umg.) 45.
♦fClanculu-m, -s eyn lud 37.
*tClandes s. Glans.
Clandestinam eyn hemelke daat
37. clamdestin-nm haimleich zuge-
sant; -are zusenden 52 sim 75.
*tClang-a, -ie, -o s, Cianga.
-ere s. or.
t Clangor clangi 30. chlankch 33.
hall 6. 27. hal, clang 45. geschell 32.
eyn basunen lud 37. clanck, clang, galm,
lut, scal; clang- l son-orosas sicvd
campana geyl 38. clangere clingghen
ib. chlingen 52. dingen, hellen 45.
bosunen V. a. 1420.
*tClangrio s. Crango.
^fClapsura s. Claasura.
*tClared-o (Br.) l -a lutter 37.
Clarescere claren, schiren, schir
werden 38.
Claretam lauter vnd klar ge-
trankch 27. caletram chlar wein 34.
*tClaricula sto'p hunt 40., t. q.
stob hunt stipnlarios 40.; steuber,
steubir Gloss. v. Odorisequus ; st6br&r,
staub&r canis repertor V. a. 1419
hei Sm. III 604; stiuber, st&uber Fr.
II 322 ; st&ber (amh Eig.) sim, Nmn.
I 821.
Clarus dar, fin, lutter, lecht also
de sunne edder golt, pur, dorsichtlch,
dorchschinende also water edder glas
edder cristalle, schir 38. clarissimns
durchleuchtigester K. V.
*tClass-ariiis s. -icum.-ia s.
Casia.
Classi-com, -s wichorn H. S. B. -ta
basunen sangh 37. Vgl. 142. p. 54 w.
Classiga. Clausicus. c. ami. glassitnm
herhorn 40. class-arius pusawmer;
-itarius scheffherre 52.
Classis,cassis 32.schifrmeng-i 32.,
-in K. F. sim 93. wil schiffe bi ein
ander gesamnet 40. zu lenten 52.
wasser-placzung 34 , -blaczung wider
das schiff 20. bulge 30. lud der schepe
37. carradin (classes pl. ? cf. Calo)
Symb. B. 280.
* t Classi-s, -ta, -tarius s. cmn.
♦fClastro s. Castra.
*tClatarecauseln P. F. iq. oberd.
kaussen sim.j clBÜrecatulorumGl.m.,
glattire id. Gloss.
* t Clat-era s. -ria. -ica s. Ciadia.
Clatria. clatera eyn cleper 37.
CJatrum bilde bouen der cribben
38. gatter an einer tuer l rayff (rauff
sim. Gloss.) 0. kripp 1 gehilcz ingladio
(umged., vgl. Gloss.) 33. hulczein tür
27. hilcz 13. 45. gegetter 45.
Clatrns stalgatter 29. paren- 34.,
parn- 71., paröm- P. V. -laiter.
Clana {cf. Cambuca) nagelkolb, die.
a clauis sihi infixis K. V colua H. S.B.
kolben l czwikchel {cf. Gloss. w. Calus.
Cuneus.) 27. kelin 1: kel 33. chnuttel
{cf. Ruterum) GfIV582. kuyse 147.
KU. G. voc.
*tClana-ca, -ta s. Massa. -tos
s. Clauns.
Claadere sluten, to don 38.
*t Claudes s. Clades.
ClaudHS halzer Symb. B. Gf. H. S.
B. claudicar-ins lame 37. -e incipit
(Ed.) lamet H. Ph.
* Clauia {aus cauea X claudere? cf.
Cletula) l cella (cf conclaue?) 76. vbi
auce et alia attilia (st. altilia) inclu-
duntur pr. ein hürcnepel (aus hün-?
vgl. hfirlein aucuia 8m. II 234? schwer-
lich aus hurt, vgl. daubenhur t loculamen-
96
Clanicarius
Climiis
tumynididusib.237. chepelaus cavea?)
l ein Vogelhaus 33 Marg,
*Claai-carias s. -ger.
♦fClauicor-dium, -ium clauicory
32.
Clanicul-ns s. Clanillns. -arius
eyn sluter 37. hyczil (aus slyczil?) 9.
*tClaui-ger l -carius slotel-,
kusen- (X claua) -dregher G, voc.
-gera kellerin 32. i, mulier l ancilla
quiportat claues 76,
♦fClaui-Uus Gloss,, -Ha 1 -cnlns
naghel 37.
Clanis slotel 38.
*tClau-is s. -US. -rius s. Glaniis.
Claustr-um groß schloß K. V. be-
slossen closter 40. -is slozzun 48.
Clausn-la pizunna Gl Vindob.
(Denis nr. 64). pizwne Sum, -ra slu-
tinghet {st -ghe) G. voc. clapsnra slosß
29. cnlsnra wori hi aqua 104. (cf.
Gloss. V, Clausa, verlesen und verdeutet
beiBM. III 413).
Clausus to, dat nicht open is 38.
Clau-us {s. Cintra) stefier rüder-,
leyr-, geigen-nagel K. V. nage (sie) o.
tür nagel 40. stiurnagal sim Gloss. Gf.
II 1017, nach schal 31. nachschalt 64.
-i sturnage-les 48. -is -1 H. S.B, eyn
edel cleyt; eyn naghel; eyn roder an
eynem schepe 37. hüner äugen 43.
-atns eyn de dat cleyd (s, o,) an th&d
37. -US veneris grensi-nc Gtf., -ch 40.
♦fClaxa geschell 32., bei den
Musikwerhzeugen^ vgl. geschelle (am
BeU^euge) BM. II 2 S. 124.
*tCl^cuIa s. Cletula.
Clemens gotlik 37.
*Clemis s. Clenus.
Cle-, cli-nodium waupen 32. cleyn-
keyt 45.
* Clenus fledrin böm 30. clemis
ein sledrin (sie) pawm 33.
*tCleoncius edel 37. cleotinus
dic.peronitusnobüis 76. Vgl. cleanteus
Gl. m. ? cluones Gloss ? eleorcium est
nomen amasie i. mea gloria 52. sim. 74.
*Clepa cleppe, clinke 38.
* t Clep-s, -es, -sor deyf ; -tus ge-
stolen 37,
*tCleps-edria, -ydra Gloss, -eta-
ria eyn troch {aus croch?) 37. -edra
(e 38) trechter 37. 38. {%) tap, tappe 38.
drehtter o. zapfe 40.
*Clep-sor, -tus s. -s.
Clere stincken {inde cloaca); herschen
{auch 9.); sauffen i. sorbere 52. cleo
i. fleo; eui tum i. voco, fulgeo, glorior,
seruior^ inclino 37.
*tCler-os i. sors l hereditär Br.
ghelucke, erue 37. -us pape 38. -icus
paflf-e, -icellus -linc Symh. D.
*t Cletrobia (aus heliotropia) sun-
nen stain 32.
Cletula eyn bare o. scrue (?) 45.
clecula ain Vogelhaus 27.
*f Clias to voghinge grece 37. clios
die. inclinatio 76. cliosus inclinatus
Gl m.
*Cliba-nus back offen i. fornax
K. V. bachowe 40. -neius brod; -rius
becker 37. (-nlcius^ -narius Gloss.).
* Cliban-us i. seruus nobüis 76. vll
aus -arius X cliens, vgl. 142. pp. 55
'6 ann. ad nrr. 107. 110.
*tCliba-nus s. Olibanus. -rius
s. -nus.
*tClib-etus buk zeyk 37. -atns
i. qui habet passionem in venire 52.
*tClien-s rütter 32. dienstbode,
diener, heren knape G. voc. ein schilt
chnecht l knapp 33. -ta ein dinst mayd
33. -cia denst 37. -tela dinst 27. ein
dinst knecht 33. -ticula dinst mayd 27.
-tulus knehttelin der der ein fir-
spreche beschirmt an gerihtte 40. ein
f&rsprech, ein beschirmer im rechten
0. vor dem rechten K. V.
Climaatis eyn twe scheydinge 37.,
eyn teyl F. a. 1420. der werlde.
♦Climaeyn ledder 37. lederaif. S D.
(deplaustris). wagenleidera Symb. D.
climax leeder, leer KU. est gradatio
l ascensio 76.,lascun/iio wlg. schnek 52.
*tClim-atius s. Clunax. -atum s.
-itnm. -ax s. -a.
*Clim-itnm swerd 37. -atum i.
gladius 52.
♦fClimpo psi ptum i. destrtio l
distraho 37.
*Climus i. sol 37. 76.
Oingere
Coagalam
97
♦ Gllngere clincken of luden Q, voc.
Vgl 142, p. 55 nr. 109 ann. cllngit cm-
ser 9. Symb.D.
Cllnlcus bedderiese Symb. D. sim,
Gloss, clunleus bett ligel 32.
eil- s. Cle-nodium.
* CUo i. musa (cf. Gloss. h. v.) eyn
pipe; eyn dangh 37. i.mttsalcogita-
tio 76,
*tClIos^ cllosus s Clias.
f CHothedrnm feldsessel {sie) Ki,
faeldestol i. sellam plectiMlem Äelfr,
t Cli-^ ellp-peatus ge wapent mid
dem Schilde 37.
♦fClipeola. cllpicula eyn vin-
gern 37.
tCllpeolus ain klainer schilt 76,
*Cli8co, gli8cere Ghss. gliseit
prinnit (crescit iiuahsit) Gl, Ker, glls-
cere i. creseere, ardescere, cupere,pin-
guescere^ superbire^ indignare etc, Br,
Glm.
*fCly8ter. crlsterinm cristierang
29. 110, clist-er, -erium^ -re een
clistery G,voc, -rium veyg eysin F.
a. 1430,
eil-, ci- 37., tu- 34. -tella refif
dar me den cram mede drecht 38. eyn
ezel zadel } eyn macule in libris (i. q,
crltella 76.) 37. meyse, meyse kar,
esels Sattel 40. ein kräxen (vgl, Sm.
II 379) da man aufF trayt 27. esel
Sattel 32. raiff 1. 30. 34.
Cliuns steyl also de berghe; vlac,
I vlot (vlrot mit ausg, r, auis vlat?) also
, eyn schottele de nicht dep is 38. stucke-
' lig F. a, 1420, stichlig, anstutzig 29.
lite Gmr, halda H. 8, D, halde 40.
eyn steghele 37. cUnosus geheboget
(sie) 37.
, Cloaea (cf. Massa) huliun d. sg. (cf,
j Lacuna) Gf. IV 882. Yeltgmg, pl, ge-
suasgenge ib, 103, ganc 99, (latrina
id. Gf). sprauch huft 32 . ein water gank,
eyn hemelcheyt 37. hemelichheyt, eyn
camer to der nature not i. priaata,
priueta 38* helleplte i.fossa tartari
Aelfr, eloacarins een sdiythuys (sie)
G. voc.
*Cloaeeria s. Clotorla.
*f Clocltat-ns, -atus vax cerui 37.
DieftelMiehi Notoiii gloMMrlum,
*f Clonis. clomns eyn Schede drad
37., vgl. een scheedelinck } stringhe
(mM Strang) garens filorum conge-
ries KU,
*f Clotorla chessel (aus cleffel?
X caldarium?) 33. eyn vall eysen l
feyl } lima 27. cloaceiia een clincke
an een doer G. voe, eollocaria siechen
klaff (Klapper der Aassätjsigen) 32.
clotar-e clapper-en; -ea-e V.a. 1420.
*+Cludere s. Cadere.
*Cladiciiliim, climabol-a, -um
s, Clnnicttlam.
Cluere schinen 22. F. a. 1420.
*Cluiiax i.farnax 76, eyn ouen 37.
cf, cllmatias Gloss.
^f Clanedul-oni, -a hot saak i.
testlcularlus 38.
Clnniculum. cladicalam een
hantgat an een rok of an een slip
G, voc. acclimabolam bezeler; da-
nabul-a 1: -um id,, eyn swert 37.
♦fClunicus 8, Clinicns.
Clanis, chines 34. (of, Nates) a-
38., e- 37., ee- G. voc, -rsbille. ars-
peld, lend P. F. arspachk 34. huf o.
g5ffen 40. goft)hen pl. H. S, D,
*Cluoiies ridders kinder 37.
♦fCluptrum s. Culptrnm.
* t Coa eyn angher (sonst Schwert
hed., hier X anger, au insida) 37. est
qd, insula queingreco esti, q, viaentia 76.
Coaceruare auff heffen 33.
*Coacies eyn stede dar de ädern
to hope komet 37.
*tCoacolare s, Coaculare.
* Coagitat-ns, -a to hope slagen
37. -or walke-ner 40. -r 52. 75.
Coagula-re lewyn F. a. 1420. ryn-
nen also de melk 38. gheronnen als
melck G. voc. gerinen 34. zfisamen rdn-
nen 29. -ntar (Ed.) woUent (se;cf
Conglutinare) H. Ph, -tum gerennt
(schioach!) 40. gerendt (ebenso) Oe, V,
coacolanlt kirinnit Gl, Ker.
Coagttlum chägmilch 52. renyn K,
F. renny 32. renn 34. löff o. zurunn
29. rensei G.voe, melkrinse (nd,) Ghytr,
renn magen P. F. mAglein Fr, milich-
reym, -hertt 33. ein seichtuech (sihen
76., X colum) als ein milch 27. kes
13
98
Coala
Codex
lippe 40. laab F. a. 1420. laf 37. laff
dar mede de melk afif rinnet 38. ke-
siger 30.
*t Coala eyn bo*m 37.
Coalescere vaschen (aus wachsen
P. F.
t Coalitns palpebr-», -aram Ki.
klattinge, zusammen gebackene äugen
43. z.-wachsung der augenbraunen Ki,
*tCoarcere s. Coercere.
Coare. coat t. wdina^ seu insidiat
142.
♦f Coas s. Cohors.
•fCoaspis eyn edel steyn 37., am
iaspis?
Coassa-re beschoeten mit breden
of plancken; -tio besehet G.voc,
♦fCoauxilior ze hilflf chomen 52.
*tCoaxare. coauxicare grak-
kiczen (vgl. Frommann D. M. III 238.
Bildu/ngen Gloss. v. c.) P. F. qnaxare
quaxen ranarum 29. froschischen
Schrein 34.
♦fCoba-lus s. Caballns. Caboli,
-r s. Cober. -strum s, Colostrum,
* Cober. cobar eyn b&yrde 37. ein
bürde 40. grauislgrauitasinterpr, 76.
*CobUlllS (c/. cobiuni, cubrum)
spiel-bal 9., -balle 8. (yll. X spulpenu-
la 74. cf. Gloss.h.v.undnachher KU.).
slauf P. F. (slouf cfc. BM. 112 S. 406.
sloef penola KU).
"Cobium kytel V.a.1410.
♦fCoborinakuchen L colma etc.
74. coburica {Strich Oher u für r o.
ri) c6 kene {aus k&kene) 37. colina
(colma) colschene (entstellt) 38., vrm.
hierher; vgl, colina i. coquina Pap.
* t Cocca s. Coelea.
* t Coccin-ea himelwar, -io rocz-
kait {au^ rotz klaid) 41. -ia rotes kleid
K. F. -um, -US 40. K. F., coxmum 38.
samyt, fluel, syden want 38. rot 40.,
roter K. V. pfeller.
tCoccytus s. Cochirus.
Coccix. cocix go"ch 40.
Cocco-gnidium, -nidium hicze
korner, zidelbast est semen alipiados
40. coconidion } rapienjä vitam
kellerg halg 51.
Coccus eyn rod blome (X crocus)
37. purper chlaid 52. eocus pfeller 32.
^Cocilla s. CocuUa.
*t CocilUS {,,aus y,avxalL<; ? '*) om-
pre {cf. Gloss. v. Rodinaps) Gock.
♦fCocinare crochzin F. a. 1420.
tCocytus s. Cochirus.
Coelea {cf. Concha) snekch an aim
wandelstain l ygell 33. wcndel 1: snegg
29. Wendelstein o. sinweller uf gang40.
windelsteyn 38. cocca id. 37.
*Coclea-rium löflfel futer, potest
esse instr. ligneum in quo codearia m-
seruantur K. V. -le leppel bret 38.
^Coclidium pirnstingel 52.
*Cocli-meu leppel vouder 38.
-nabulum eyn lepel bred 37.
Coco s. Coquere.
♦fCocodrUl-a noter zunge; -um
wurm krut, drachen wrcze 40.
Co-, cor- 104. K S. D. -codrillus
nihhus 104. H. S. D. (übergeschr.J, w.
u. niches H. S. D. kutsch-, coco-drill,
varr. kutschgrill, ku*tzepifli/i^.lf lisch-
drille m. 50. cocodruUe 40. eyn otter 3 7.
*tCocomus {am comis?) sacht-
modech 37.
♦fCocquinella s. Co^uimellum.
Coctanum s. Cytonia.
* fCocul-a, -la 33. pl, -ta sg. 37.
des cockes vaten G. voc. koch loffell 27.
erhafen 52. erdein vas } kuchell löffeil
33. eyn koch leffel do man mit in |
gußet; -US koch-keftel, -geschirre 45.
coctula sg. eyn erne grope 37. eyn
sleyf i. pantrum 37. cocul-la, -al
27. 32. scheppe-1 21., -U 27. keU 32.
cociUa ghelte G. voc. coctilca keller
l speis gebär {am kelle umg.) 33.
*tCocus s. Coccus.
* t Cochirus (awÄ cocytus Voce)-
cochitus helle 40. helflug 75. \
chochiton est fluuius infemdlis 76.
coccytus id., interpr. luctiis Br.
cochus bedrofhisse 37.
* t Coch-itus, -US s. -irus. Cotti-
cus.
^t Code-s s. Cedes. -x s. Candex.
Codex puech 33. b&ch 30. groft-,
codex-buech 29. (papiri) ein ryeg 125.
incodicibtts in den bfichen 41.
Codica
Colica
99
*t Codica (itdlisiert atts cutica)
schwärt, ital. chodica {gew. codenna)
gall couenne Oe, F.
^Codicillarimn i. biblioteca 52.
76. liberey 52.
* Codrnsi.poetanobüislareoyÄelfr.
vnlust (steht bei dieser d. Glosse zu 065-
centisetc,) 125.
*Codiim sper eysen 9. P. F.
*tCoepiil-ari tesamen eten G.voe,
mit essen 110. -um zuspyß 110. -ium
{daraus var, coedulium Gloss.) een
toespyse G voc. -o eyn mede eter 37.
♦fCoequ-alis ghelik 37. -euus,
-ab US 37. vniu^s et eiusdem etatis et
probitatis 76. lik van gftde 37.
Coe-, coa- {alpK cohe) -rcere
vben 33. (vben 110). coercibilis
bedwangheKck G. voc.
*• fCoeruIa s. Ceralens.
^fCoetan-ens, -ins s. Eqaeans.
Coeuus eben alter 40.
♦fCoflus s. Tophus-
Coflnus s. CopMnns.
Cogere noten 52.
*Co^a s. TogiUa,
Cogita-re tracht-en, bedenk-en;
-tio -inge 38.
♦fCogitus s. Coitns. (i) Con-
girare.
Cognat-io nagschafft (n st. m) 32.
gilengida Gf. II 244 ff. {vgl. m. Goth.
Wtb L. l).-us.(c/.Agnatus. Cognatio.)
neue G. voc. mutermaug 32. muotermag
93. mftdermaga pl Erf. Gl. kelangem
d. pl. Haupt III 467. (vgl. st. und scJiw.
Form Gf. II 244). cönatos {alph.
cong-; kaum vgl. ostrom. cumnatu) nefe
a. mag ex parte matris 40.
*tCognius uerspotter 30.
*Cognom-en s. Agnomen. -in-
alis gnanno Gf. II 1085. -inis een
ghenanne G. voc.
*f Cogomen (aw^orthogonum^m..^)
gebel Str. V.
Coheres canherbo, geanerbo Gf.
I 406 ff. ebin-herbo H. S. Vind., -erbo
Fr. euinerue D.
Cohors hufe gebueren F. a, 1420.
burschafft 32. coas eyn schare van vif
hundert' vnd dwsent riddem 37,
*tCoyex s. Ceyx.
Coinqninare verunrain, vermaili-
gen {vgl u. a. CoUuere. Macul-a, -are.
Sm. II 565) P. F.
Coire heymelich mit frauwen slaffen
45. coitas i. terrenutsl actus luxuHosus
76. erdesch; vhkuscheyt 37.
♦fCol- oß s. CoU-.
Cola syge 38. eyn sy doyk 37. zeef,
sye i. colom G. voc. sichnapff 32. seych
tüch, hesib, reytter {cf Gloss. vv. Crib-
rum. Sedacium.) P. F. syb 0. seichtuch
33. l colns syetrich {sie) 27.
*f Cola, Colon gr. Br. i. membrum
76. Br. eyn lede mathe 37.
*Col- s. Cori-andmm.
♦fCola- s. Colli-pendinm.
Colaphinm s. Coliphinm.
Colaphizare halsvlinken F. vrat.
(vgl. BM. III 342).
Colaphns {cf Alapa) bufi; eynsladi
i. alaphns 38. eyn hals siech 37»
Colare sygen 38. sigen, durch-
slachen 29. seychen, reyttem 0. du-
rich drukchen 33.
*Colastrnm s. Colostrnm.
*Colatidis singrene i. temolns
(bis) l titemallos Cock.
*tColatpare grapeln P. F. i. q.
oberd. grappeln tangeresim.?
Colax nascher 52.
*tCo- s. Cn-lcitra.
Colem-a, -nrata 76. Gloss. colle-
minata olie vnd zalue 37.
fColena wisse mincze 40. weyss-
mintz 74. i. origannm Isid. Or. XIX
d.t7jr2.golenaß^.t;.6olecia;conila^ift.
*Coler-a vressem 38* de zote wal-
gheringe, est effusio felMs 37. lebber
von der gallen 0. san. ^ber- 0. inner-
(in-?) -hiczig bföt 40. dirr bltit 29.
dir plät 30. duerr pluet 34. -icns
warm truchner 29. eyn dorre mensche
45. ein dürr mensch 52. 20m geher
40. heiz cornig F. a. 1420.
Colere Lara^re eckern 45.
♦f Coler-icns s. -a. -inm s. Col-
larinm. Collirinm.
*tColesins s. Colossns.
*Col- s. Cor-iandrnm.
Colica, l^colnm > colns 37. buk seik
100
Colicio
(üollibinm
(c/.Clibetus) 37. de colk 37. (effn suke)
38. das dernie gesuchte 0. san. kri-
mender siechtage o. verwnt ingederme
40.kummer der (umg.) sichtage o. gelet-
zet in den dermen 45. grymme müter in
dem übe 42. darm-gegicht 32., -ver-
gicht (ZiAsatz); dy ehalt heflfmüter,
müter P. F. heflf-, per-mueter 52. co-
licus eyn de de kolk heft 37.
*t Colicio 8, CoUega.
♦fColicu-m, -s Glp.y coMtos l
-oeus Bun,, -ucas {^,aus cö i. e, cardo",
cf, Gloss, V. Gardopatium) i. q, seasa,
scafa, scissa, sisca, anta, boro-
timn, (i^aus boar'') eborthrotse Cock.
tCoUc-us s. -a, -um.
* Colifoliam woccken blat 38. eyn
wecken blad 37. rockhenfel 52.
^ Coligerium aus coUo gerere,
frz. courge atis curvia (curvus) Trage-
stange, nach Scheler 12^. p 53.
Colimbus naterwurcz 52. colym-
bns Gl m. i. q. eolombus i. herba
etc. l aqueductus etc. 76. eyn water ren-
ne 37.
^Colimidnm cocque plumet 12^. p.
67 mit Erläiiterungsversuchen.
fColina s. Coborina.
Coliphiom deij^er etc^ Gloss. (vgl.
u. a. deutscher i?a5^iMa deuczer polenta
ib. und viele deutsche Gebäcknamen vll.
versch. Ursprungs), colaphiam ves-
per brod; collincia swerlek brod 37.
collibmm {am coUibium?) } colym-
phinm kempfen brot 40.
*+ Colisius s. Colossns.
^Colist-a chiphf P. F. -us (equo-
rum; X Collum?) hulfter 32., hierher?
Grundform colisatum s. m, Origg. Eur.
300 h. v. Vgl. Droteca.
^fCoUst-mm s. Colostrnm. -us
s. -a.
^fColitus s. Colicom.
CoUabi. colabi ztt sam geleichen
33., ZQ samen glinnen 45., o. Valien.
* fCollacer eyn spise vad 37., wn-
gedmtet?vgl. coUater, colacer Gloss.
V. Collateralis.
Collacta-re tesamen op voeden G.
voc. -anens (cola- P* F.) t. ghevoedet
Q. voc. lik ges&ghet 37. mit ges>ter
40. eyn mit-ge sauger 45., -seiglein
52. mitsawgung, medefulgellig (ausni,
6rtoÄ5emedesugehng sim. ?) P. V. cofla-
thanens met geczogen (umg.) F. a.
U20.
Collaiiitm. collerium goller, t^
instr. defensorium ipsius coUi K. F.
golüer 33. keller } trag {aus crag)
27. colerinm craghe 38. collorian
hals-doyk, -band 37.
* t CoUat-eralis eyn drechtich 37.
-rialis ein tauschär l aine (fem,?)
33. collacer v. h. v.
^fCoUathanens s. CoUactare.
Collatio hoffenig 45. hofel 8Me-
hen 52. ^
fCoUaudare tesamen louen G.v(k.
mit loben 110.
Collecta gut samnung 29. guet
samung 34.
*f CoUecta-cuIum^ -bulnm grant
1 troch GfIV330.
* Collectarias laz i. conductar agri
Symb. D. 281. Vgl. u. a. Gf II 299.
fCoUectum (cf. Complexiam) i.
quod multis conuenit et nuB,i$er se 76.
(coll65i) dat velen dingen eueu^Lxn&'gt
vnd neneme besunderen 37.
Collega, con-c. 30. send- 34., ge-
sandt- 29. -gesell, gesamelt xel 30.
eyn ghezelle; l dkitur colicio eyn
schare 37. coUegium stichte, egn
kerke edder canonie 38. Stift o. sam-
gnung 40. colley 5*. 29.
♦fColle-niiiiata^. Colema.-riiun
s. Collarinm.
*tColles eyn dros 37., aus coles
tCollibe-re mitlosten V.a.l420.
-ntia vulbord 37.
*t Colliber-tus, 1 -atns eyn de
is vry gekoft 37. colibertus eingeo
{st. eigen) geboren 40. collibert-ns,
-a een ghevryet man, wiflf G. voc.
*tColIibi-a s. -um.
CoU;^-, coli-bista m&nczner 40.
colopmsta eyn munte (sie) 37.
*Collib-ilim {vgl. 142. p. 69 ad con-
lib-ium, -um) gobelin (demin.) F. a.
1420. woker edder ghelt; -ia lichtlik
gaue 37. -nun s. Coliphiiim.
Collibrare
Oqtor.
. ,101
Collibrare tesamen wegben O. voc.
*tCoIliciilu-m, -s s. CoUis.
Collide-re. -tur zerklübt o. zer-
knist 41.
Colligatnra paly 34. ball 29. bal
30. Dajsiu und js^u Ligatura. Racemus.
qq.v,: ein hengelin triublen (bringen)
... die selbe hengel sol . ., getragen
werden Mone Anjs, I VJ24, d, L ein Korb,
vgl. von deni kreben o. hengelen u, s. w.
i Haupt VI 266. vgl, BM. I 61». —
f (collegatura?) zu samen gebunden
als eyn bese vaj^ {aus böse vlaft) 45.
I Colligere lesen, vp 1. mit der
hant 38.
*t Collignator (c/. Lignarius Gloss,)
holcy werckman 40.
*tColli-mies s. Collauies. -ncia
s. Coliphiuin.
Collm-ere verclenen 52. -ire swe-
ren 33. pesweren 27., sw aus sm.
*Col-, kol-, CO- 27. -lipendinm
kummot Str. V. kunt 27. eollo- 38.
Gloss., cola-pendinm hals bant 38.
eyn coppeWat de dislen holt 37. collo-
pundioin commolt F. a. 1420.
* t CoUiquincida s. Colocynthis.
Col-, CO- 37. F. a. 1420. -lirida
oly vnd mSl 37. pfan kuche 40. cree-
kelinck, wegghe etc. G. voc. pewgel (vgl.
Crustula P. verweist auf beugel Gr.
Wtb. I 1742) P. r. homnaflfe V. a.
1420. acc. (c. modicam triangulam) ags.
halstan Pf. Germ. 1 114. (vgl. healstan
I a crust Bosw.). colliridas kiprochotaz
prot Ho. 38.
I Collirinm oug ercztdye F. a. 1420.
ein pinttuech27. wind 33. colerinm
, swebetuch 30. sebtuech 34. colirimn
augwasser 32. sim. 9.
Collis eyn bergheken 37. tal (X
' vallisl) 41. buchol Symb. D. biichel
40. büchel 29. buchele (colles) H.
* S. B. puechel 34. buhel 32. hobel 30.
' collicidiis hoUe, eyn houel 38.
* t CoUo-biam s. Colobimn. -ca-
ria s. Clotoria. -fania s. Colo-
phoiiia. -pendium^ -pundinm s.
\ Collipendinm.
: '''tColloqm-iim züsamenkosung 29.
' are red fenster (Sprachgitter sim.) 32.
*Collabi-es^ -mm s. CoUunies.
Collactatio mit-ringung 27. -wei-
gung 33., -wainung (Xlwctus!) 27.;
w- au^ wr- (wri-, wra-ngung).
Collu-diain schentlik spei; -sio
valsch schuldinge; -sor eyn mede spe-
1er 37.
C- 1 p-olluere (vgl. Coinquinare
etc) vermayligen 27. mailing o. vn-
rainigen 33.
♦fCollum draconis s. Colubrina.
♦fCoUumb-er s. Colambar. -us
s. Colimbas.
* Colins vierst pawm P. F., aus
tholus, vgl. Gloss. h. w. und v. Colus.
Collns-io^ -or^. CoUadimn. -sus,
-to»^ -tos s. Colossos.
♦fCollutus s. Colnrus.
t Colin- vies, -bies, -bium^ alln-
bies vnreynicheyt 37. s. ColUmies.
Gloss. collnvio ein hofliederlidies
gesindlein Ki. conlunio eyn drek
vl&te 37.
Co-, col-lobinm eyn rok ane mau-
wen 37. lancrok F. a. 1420. sarrock 52.
* t Colobnnticns (aus colobus Gl.
m.?) scherticht r.a.l420.
Colocynthis. co-, col- 32. -loqoin-
cida, } colliqnincida l cologeren-
cida 52. wilder luib stftckel K. V.
lup stich 32. pitter kurbs 52. colo-
qnintida der alexandrische kürbicz
Meg. wiltkorp F. a. 1420.
*tColo-cns s. Colicnm. -geren-
cida s. -cynthis. -melli s. Colnm-
neUi.
*t Colon swart, gn::um est 37.
Colon s. Cola.
Colon-US buman 32. buwelinc H. S.
Vind. hold 33. holden 1. mayer 34.
meiger 29. eyn erue kint, eyn acker
man 37. lehenman 40. -a bum&ni 32.
-ia denst l eyn stad 37.
* Colon- s. Calop-.
*tColophista s. CoUybista.
Colo-phonia, -fonia narzuch H.
S. D. Gloss. collofania harczrose
herba 40.
*Coloqnin-cida, -tida s. Colo*
cynthis.
tColor 6. Calor.
102
. - .Golcr
Comere
*f Color verwe ; colora-re verwen ;
-tor verwer l pictor 38. -tio ferwi 32.
Colos-sns irminsiil H. S. D. Gloss.
-US 1: coli-, cole-sins (X colosseum)
fuit domus ydoli vppe stunt to rome
van hundert voten; eollus-sus, -tus,
-tos eyn beide 37.
Colo-, COlu- 32. 40. 37. 45., 1 COla-
37., coli- 33., coba- 32. -strum biest;
(cob.) schmalcz (bntirnm) zol 32.
pyerst von der küe 33. briester 40.
beyst van melk 37. gesodden milch 45.
*!Colponii s, Culponeas,
Colubrina, columb-ina 32. 42.,
-rina 38. {v. Serpere) {cf. Basilia) i.
«ollum draconis etc. 0. san. nater-
42. 0. San,, nauter- 32. -wurcz.
*tColu-cus, -m 5. Colic-um, -a.
Colnm winsfhe 40. hoppfseich 52.
fColumb-a s. -us.
Columbar {nrr. 1. 2. Gloss. X
Collum), coUnmber G. voc. ein knebel
do man dy ross yn spant 27. halß-
eysen; lumen (st Innen) loch . . . pro
foramine in axe quod transfigitur luno
(cf. Ä. V.) K. r. halsbant Symb. D. G.
voc. een iuck G. voc. eyn hals ysem
1: eyn wagen iok l eyn duuen hus 1:
instr. nauis 37. tuwen nest V. a. 1420.
colnnb-a hals ring o. rieme loch an
eim schiffe o. nahen loch ; naphus (n
undeutlich) o. tuphus loch o. knebelloch
40. pl. (-ria) riemilochir H. S. D.
riemlöcher Gloss. Gf. II 141.
Colnmbaria du. colmare 32.
*Colambin-ns s. Colnmbus. -a,
colambrina s. Colubrina.
Columb-us duflfarn 38. taubhai w.,
varr. taubenhau, dubhern Meg. kutter
32. ringeltüb (cf. Palumbus) 30. -a
duuinne 38. kuttin 32. -a speciosa
(Ann.) mewa H. Ph. -inus ainvaltig
27. colnmpnius ain foltig 33.
*t Colnmbus s. Colimbus.
Columen rama Sunt, calumen
reime; culumen (X culmen) first,
gehohete 40.
Colum-na, -pna pheylar i. pila34.
brisul 32. briftsul 93Marg. columpn 29.
ColumneUi, } colomelli K. F.
(t;. Dens), colnmelli botter tene 37.
culmus (X culmen) hoher kripf zan
40. i. dens maxillorum 76.
*tColumpn-a, -ius s. Colum-na,
-bus.
Colurus ossen stert G. voc. collutns
rudas (aus r indes? cauda?) swante45.
*tColus s. Colica.
Colus wocke 37. wocken 38.
gunckel 1 rock K. Y.
* Colus {s. Cola) seich (vas) K, F.
*'• Colus krummer darm, kat darin
K. V.
*Colustrum s. Colostrum.
Com- oft s. Comm-.
Coma, comas 40. perde har 31.
balczer 6. 32. 40. schöpf 40. schoppe
V. a. 1420.
*tComaculus eyn houe man 37,
cf Comitus?
* t Comanexus magtzopflF 71
megde-zopf, -schöpf 40.
"^t Comaniplaris etc. s. Coininani-
pularis.
Comare gliczern i vijbrare 29.
"^t Ctomas s. Coma.
*Comasculus stark 37.
Comaticus kurcz V. a. 1420.
*tC- s. Cr-omaticns»
* t Comatus ( X comaticus)
vlechten de (st. der ?) perde; eyn vor-
körtet t eyn tauerner 1 liber 37.
Combiga chort P. V. kart 17.
Combinare czwispiUen P. f
(zwispilten etc. BM. 112 S. 508).
♦fCombuca s. Cambuca.
* t Combuliosus (alph. comp-
eyndrechtich 37.
Comburere burren 45.
Comed-ia pureu gesang 32. grob
g. F, a. 1420. beurisch gedieht K. F
gediht 0. ein liet von geburen gemacht
40. eyn dorp sangh; -us poete,
dichter 37.
Comedo een vraet G. voc. vretere
i. comesor 37. comestor id. 37. vnge-
nAchtiger fräs 40.
Comed-us s. -ia.
fComercimus cepena thinga ge-
thrixle Gl. Adfr. Gl. m. v. Commercios-
Comere kennen 45. 76.
Comergia
Commodum
103
* t Comer-gia s. Cosmarcha.
-itom s. Commercium.
Comes wandelxel SO.zelle, greue 37.
*tComes-sari quassin 27. -atio
(cf. 142, p. 60 ad v, Comersatio; X
commercium, Kommers?) eyn ouer
vlodich eyt 37. füllery 32. comessa-
cio eyn getiresse F. a. 1420. -tor vraz
Symb. D. -trix vraetersche G, voc,
comes-or, -tor s. Comedo. -salis
s. Commensalis.
*t Comet-a, -us 37. not steme 38.
ureisame sterre i iubar Symb. D. der
geschöpft Stern Meg. pfowen stern 32.
eyn comete, eyn steme de dat steruent
bewiset 37. eyn roit steyn (umg,) 45.
'^'tComicialis A. enczene {cf, Gen-
tiana Gloss,) 40.
Comicus beurischer gedet tichter
i, vülanorum mores descrihens K. V,
"^ t Comdlici-a, -um s. Commili-
tium.
Comiuus nachend dapey 52. sim. 75,
Comis hoefsch, maneerlick G, voc,
Comitatus greuescop, eyn greaen
land 38. graufschacz (analog mit kauf-
manschacz: -schaft) 32. na volghynge
37. belaitung 52.
Comitia (-da) daghe tijd 37.
"^Ci^mitissa gräffing 27.
Comitiua wandel-gesellschaft 29.,
-xelschafft 30.
*Comitus houesch 37.
Commanipularis. comauipul-
arios, -us, commilito eyn selschup
der ridder 37. comaniplaris l co-
, milito bergeselle 40.
Commater (cf, Adpater etc,) ge-
weterin 40. gefetterin Oe, V. gegeuet-
terin 30. gauatera H, S, Tr. geuätera
Vind, geuadra D, gevatte-r 52. -ra
29. 32. eyn mede moder 37.
*tConuuendati-tia, pl. -ce loue
breue 37.
Commen-dator, vgleger, kremer
45. -tator kometer K. V. kompter 27.
(-dare ffirbieten); cumeudator far-
bieter Oe. V.
Conunendatu-s, -m tholaten 37.
I *f Commeusa-lis^ l -bilis 33.
I tafeleer G. voc. mede ghezelle in der
taffeien 37. tischgesell 33. commes-
salis tichsgeselle 27.
*tCommentari s. Commiuari.
Commentariensiseynstok mester
37
Commenta-tor^ } -rins 37. dichter
37. l)edychter (X beduder), gloserer,
glosemaker G, voc, bereuther (r am
d), auß leger 27. -tio eyn ouinge 37.
-rium bedudinghe G. voc. -torium
vßlegung, bedenckung 45. tichtung 3. 52.
*Commeu- tator s. -dator.
Commentum gedaht H. S. Vind,
gloss 27.
Commercari onderlink (-ngh mu-
tuits KU,; daraus Sonderlinge 132.)
coepmenschap doen G. voc.
* t Commerci-um vnter ein ander-
fugung, -generung; vmb lauffung, Yer-
dingung, leykchauff, wein kauffn; i.
mercipus [st. -potus) kauffln (5^. -Ion)
27. -potus leyt chauff 33, -a {vendi-
toris) coufa 48. comeritum werung,
vmblauff 45.
^fCommess-alis, -ator etc. s.
Comessari. -ura s. Commissura.
* Commilit-o s. Commanipularis.
-ium cameradschafft etc. Ki. comi-
lici-um, -a ridderschup 37.
Commiuari tesamen dreighen G.
voc, ersrecken, erfarn (nd. erferen) 27.
conmiuare drowen 41. commeutari
hirschrecken 45,
Commiuisc-i, -or wtdencken, ver-
sieren G. voc. KU,; aus leiden Entsteh
lungen Gloss. v. c.
Commisc-ere. -eimp.kneyt H.Fh.
*t Commissi-ua eyn beide 37. -na
i, effigies 76.
t Commis-arius werber 52. -um
missetät 29. sim. 30. 52. conmissus
i, excessus vbergeung in sunden 34.
Commissura. commessura to
hope voghinge 37.
Committere enphahen (aw^enphe-
len) 0. entschuldigen 45. verhaissen 52.
*Commod-nm (o/i^comodum) ghe
macht, bequemicheyt 38. gemächt 34.
gmach 29. baet, prufijt G, voc, -osus
nutzpar 52. ghe macksam 38. -are
baten; lenen G. voc.
104
Commolere
CompitniB
Commolere mete malen F. a 1420.
Commonl-^ commotu- 40. -to-
rium letner, berfrit 40. sim, Gloss.
maninge Symb.D.
Commouere vor tornen 38.
*f Commulus (militum: aus cpm-
manipulus, X cumulus?) doczet 32.
Communi-s meyne 38. -tas meyn-
heyt der lüde ii. geraaind 32. -o be-
waining 32. communi (nhd. kommüne
/. Gemeinde) 29.
*tCom- s. Cog-natus.
*f Comon s. Cieata. Comum.
*fCompa (cönpa; aus conuippa?
coena X ipa? cf. Gloss. und u. w. Ipa.
Vipa. Suppa.) wasser moratte (vgl, Sm,
II 614, Gf. II 845. BM, II 139,) 40.
Compactns czugesampt V,a.l420.
czusara getrukch, gelet {amh 5., aus
gelobt) P. F.
♦fCompag-es, -a 37., l -o 40.
6r. voc., conpagnm 29., conpeges
30., eampago 32. K. F. een tesamen
voeghinghe of verhardenisse der leden
G.voc. eyn to hope voghinge 37. zu
zft fige s. ut lopis (aus loris?) con-
neetuntur -es; lid föge -o 40. gleich
l glidfinger (sie) K. V. glidfügi 29. ge-
leyche 30. gleych i, iunctura 29. trora
hopt (nach epistilium sul hopt) 32.
*Compaginale eyn lode ysen 37.
Compag-o s. -es.
* Compar mitt gerad (vgl. nd. im
Gloss.) 29. conpar me lik; conpare
mede linge 37.
Comparare s, Procurare.
Comparere korsam (k aus gh) sein
33. nd. gheliken Gloss. conparet ge-
lichet, frumpt (cf. componens frum-
mendi Gf. III 950?) 41.
Compaseuns eyn ghe mene weyde
37. (c. ager) weydeland (umged. wyt
land 110) G.voc, uichwaid 52.
*f Compat-ens s. -iens,
Compater gefatter (eommater
mulier talis) K, V. gefetter Oe. F. vad-
der (vader pater) i, patrinus 38.
*f Compat-iens medelidinge 22.
37. -ens mit leidär 33. eonpaeien-
cla mit gediüt 32.
Compatriota lantman 38.
Compedi-re in den stock slaen
of in den veeter setten G. voc. in ysen
leggen 29. yn dy föss eysen slachen
27. in dy fuess sleissen 33. -tns gheue-
tert G. voc. geuessirt F. a. 1420. gefeit
(umg.) 0. in eyn wasßer (umg. aus
vesßer) gestosen (umg.) 45. ein ge-
slossen 52. genegelt 6. 22. ghene gelt
(sie) 37.
* f Comped-itor s. Competitor.
-itus s. -Ire.
Compell-are ain recht sach ziehen;
-ere nöten 52.
Compendlum (s. Dispendium)koT-
czir weg F. a, 1420. kurczrunge (vgl
kfirzeronaftftrewwirc,w;i€verlengern)40.
f Compens-atio eyn vorlikinge 37.
-US jn ghelt i. redditus 37.
Comperendlnare vertrecken (umg.
erstrecken ilö.), verlengen G.voc.
Comperire. conperitinnan^oM.j
wart 41.
*Compertor eyn vinder 37. ein
derfinder 52.
*tCompe-rtus s. Contus. -s s.
Complex.
Compes (eonpes 32.) helde. feww
bant 38. ysen-halt 32., -hele 30. eysen-
haehker (k mit r- Strich) 34. eyn fuess
eysen 27. ain füessig 33. f&sser 29.
wessir F. a. 1420. stochk 52.
Com-, con-pescere dwinghen, stil-
len G. voc. bestillen 29. nennen 34.
compesco r. coqueo (st. cögo), repen-do,
'SO 76, i. refrenare Br.
Competen-s messig 34. mitmegig,
pechomen 27. -tia pechomenhait, niit-
messichkeyt 27.
fCompe-titor i. qui cum alio petii
76. -ditor eyn mede bidder 37.
Compilat-io eyn tohopesett-inge
37. -or -er ib. zu samen leser 40. sim.
8. 9. zisamunblezzare (qui aliena dicta
suis miscet)H. S.D. zesamne-blezzare
Tr.j -blesere Find, tichter 52. dich-
ter 22.
*tCompi-, pro-logus eyn vor
rede 37.
tCompmgerevugin(^?^ F. a. 1420.
Compitnm. eapetnm weg scheide
40.
Gomplacere
Conciliabnliim
105
*tComplac-ere, -are (?) mit be-
haugen 27.
*tCompl-audere. -ödere hacken
38. mit den henten czw sam klokchen
(mhd. klocken aM. chlochon), zu samen
placzen 27. -ederemithendenzusam
stachen o. hakcheu 33. hant stachen,
mit den henten frolokchen 27. mytden
binden zu samen kleppern 45.
Comple-cti l -xari helsen 38.
*tComple-tinari s, -xio.
Complex zä Springer 32. conpes
eyn vn gebunden (X compes?) böse
ge seile o. magt 45.
'^ Complexari s, Complecti.
*Complexi-o, l natura 37. art,
nature 37. ein gestallt 52. -onari i
natnrari arden, dyen, bequinen, raden,
also eyn bom bequinet 38. comple-
tinari arte (sie), gedingen (awÄ ge-
digen) 45.
*tCoB[iplexiuum (cf, CoUectum)
quod multis conttenit et singulariter ita
quod vnicuiqtie per se 16, eyn eghen-
schup de velen euen komet 37.
Complodere s. Complaudere.
* t Complonalis s. Compluuiam.
Complosis i, manibus concussis
hat (sie) slach 37.
t Complusculas vele 87.
Complani-um antauchen f. 44. ein
lannt regen 52. eyn land reghen 37.
dach dro"f 40. -alis (alph,), complo-
nalis eyn drupende dak (umged, tuch
76.) 37.
Componere sounen, vreden 38.
Compos sein selbz gewaltig 52.
conpos gesunt F. a. 14J20. (X com-
plex) pöss gesell 0. mächtig 33. ein
' vngetrewer gesell ; w. u, ein vmgebung
(aus vngebunden!) 27. compoten-s
mit mächti-g, -tia -chait 33. .
* t Composit-io soune, vrede 38. -or
zu samen f&ger 40. -um {nrr. 1,2, Gloss.)
\ gumpost 32. 40. compest 29. 30. ku-
raost; geformirt 34. gesamnet ding
30. -US s. Computus.
* t Compoten-s, -tia s, Compos.
• -f Compotrix eyn mede drinker 37.
'*'Comprestare laichen 34.
Comptus gesyret, homodich 37.
DtoftnlMcli, No-mm sloiMrlnm.
conputus i. omatus l superhm eyn
geswinder 45.
* Comptus s, Contus.
Compun-gere müen (aw^ruwen?)
52. greynn (atis gereun) o. stechen
33. ringen (umg.) 45. (w. u,) verflFen
(aits berwen sim.?) 33. -ctio berurung
{sim, 9.), bewegung 52. peraubnüzz,
rew; w. u, berevniß 27. berecheniß
(X computus) 45.
^fCompus s, Coutns.
Comput-are rekenen 38. rechen,
raytten, schäczen 33. -atio rekenschop
38. -ista l -issa l -or eyn teller 37.
-US rechnung 29. 30. compositus
rechung 34.
* Computere (conp.) fro (aus faul
sim.) machen o. fro werden 45.
'^t Computus s, Comptus.
*tComugium s. Coniugium.
^Comum (i, q. comon h. v,; s.
Gloss, V, Consa) glassa (lat ?) est herba
inutilis habensflorem croeeum etc, K, V.
*tComus s. Culmus. Camus.
Coua-ri rueflfen 33. ruffen, erbeten
27. -tus rüfif, erbeit ib. i, damor 33.
♦fConas ougan Erf. und Marb,
GH., vll. Augenunnkel, vgl. Gl. m, w.
Cona. Conus.
Conatus s. Conaii.
.Couca s, Concha.
^Concameratio (c/. Pretoriolum)
gewolb, schibbogen etc. Ki\
*tConcanius ^. Consentaneus.
Concauus eyn hol } eyn bauer
(X cauea?) 27. hol, also is eyn vor
dornen not 38. (conchauus) heoUe 45.
Concederelenen, lyen 38. liehen 29.
^fConcentanius s. Cousenta-
neus.
t Concent-or mede zinger 37 mit-
singer Ki -US mede zangh 37.
*tConcervus s. Cothuruus.
Concidere i. cohrem vtdtus mutare
chledern P. F., i. e. schminken, vgl.
kledeln ilUnere 8m. II 353 nd. nl klad-
de-n, -ren maculare, inepte pingere
(KU. ete.).^
fConci-ere, prs. -o reysen 27.
Conci-liabulum } -onabulum rad
37.
14
106
Gonsiliastmm
Condemnare
*ConcMiastrnm 76., -olaster 37.
i, consortium,
Conciliam eyn samninge rad lüde
37. ratsamungk 34.
* Concilla i. operarius 76, eyn osse
de tÄd 37.
*tConciii-ari s. Concio. -e,
-gnius s, -ne. -itare s, Concitare.
' Concin-nns^ -gnus 40. -as F. a.
1420, gleich tönig 52. niitsengig 29.
mitsingunge 30. 34. gelich gesang 40.
l clancimias eyndrechtich 37. geor-
dint F. a, 1420, -ne, -e 45. lohelich
(lob-?) in der stymme 45. lobleich
mit der stiin ; w, u, vonnueclich inder
stumme (sie) 27.
Concio ein zesamen gerüste (ge-
ruoft 93,) mengin K, V, schar 25, F.
a, 1420, eyn schare t sangh (X can-
cio ?) 37. i. congregatiOj cantus, allocutio
ad populum 76. conciona-bulum s,
-linm Oloss,, o, v, Conciliabulum.
-tio gespräch 32. -tor eyn vor spreke
37. eyn lerer aller lewte F. a, 1420,
concinari zu redden 45.
*tConciolaster s, Concilias-
trum.
*t Conciona-bulum, -tio etc. s,
Concio.
*f Concior (c/.Concitus) sneller 37.
conciori grattdu i. velociori gradu 74
*Conciosus eyn lud 37.
Concip-ere entfangghen eyn wort
38. -iones sunt stelle qtie concipientibus
apprecantur (?) 37.
*Choncis s, Concha.
Concitare daghen G. voc. reysen
(c/. Conciere) F. a, 1420. wegen 33.
erbegen ; concinitare er wegen l rey-
sen 27.
Concitarinm eyn keyser gaue 37.
i, donatio imperatoris 76, Br,
Concinis mede borgher 37.
*tConclau-e heimlich gaden 40.
haimleich g. 52. kemet 45. kempnat,
w. u. kemut 27. kemnant; -se closam
32. -a be- 29., ver- 30. 34. -slossen
hus sim, -um Gloss,, -inmchlause 33.
*tConclorare s, Conglobare.
Concinsio schloß- 32., slos- 52.
-red.
*tConco-llega s, Collega. -rinus
s. Cothnrnns.
Concor-s ein hellig 40. andech-
tikait 30. -dia mit-hellung 33. 40,
-haldung 27. (herba) menie 40.
Concrepare wider hellen 52.
*tConcu-bina, -pina (X -pere?)
40. (c/.'Amasia) imerhil, wlg, himeril
75^, zö wip 40. keueswif H, 8. D. -ba
bislepersche 37. -binarius s, Ama-
sius. -ium, -itum 76, est confecUo
temporis ad coeundum l est pars noctis
76, eyn deyl der nacht dar de man
vnd vruwe wat in to donde hebbet 31.
Concu-la s, Concha. -pina s.
-bina.
Concussio. aconcussione von de
gemeschlach (^Suff. -lach) 41., iX con-
fusio; confundere mischen, manschen.
* Concussor eyn schatter (umged.
aus 0, in schudder Gloss,?) 37. con-
tusso (alph, conc-) i, qui debitum ej^igit
violefiter 76,
* Concuta kneschiue 37., umged, aus
scheue Gloss,
*tConch-a, i -ea 37. muschal 45.
snek m. i, coclea als vü als ain ftk\v-
link 0. eitlink, wan s6 der mm abnimt,
so werden ire schaln flach o. hol vnd
eitel Meg, merschars K. F., vgl, mer-
scherph id. 93, neben schorp l nier-
schorp tartuca (s, u. und Gloss, h. v.)
ib,, vlL nur dem schorp (scarpio) an-
geglichen, — mersnege, muschele; sil-
berin schal 40. een mosschel of schulp
van een kreeft of sleck G, voc, eyn
sniggen-, snygge-hus; eyn steyn perlen
37. ein nüs schal 33. nuß hell 27.
snyggh-e i. Umax; -en hus i. con-
chyle 38. conca (lauel) s, Buccn-
lare. choncis ags, hebernum Sgmb.
J5., vgl haebern a crab. scorpion Bosv).
concula mer schnegg; aigerschal 32.
conchile ein egell l snekchen haus
33. sim, 27. egel hauß, schucken (sie)
huB 45.
Conchis swade, est ligumen 27. 33.
swaden estlignum (sie) P, F. congis
swaden (siraden?) 30.
Condem-nare, -pnare vor dou-
men 38.
Gondensare
Conforaneus
107
Condens-are dichk 34., tech 29.
machen, -us dikch 27. 33. dicke 37.
V.a.l420. weidig i nemorosas 52.
Condere pawm seczen (aus pawen,
s.!) 27. buen, bergin V.a.l420,
Conde-, condi-scensio arparmun-
ga sim. Gj\ 1424:, pro condiscensi-
, one i kabarmida ly. Germ. VIII IS.
* f Condextrare wider recht ma-
chen 52.
*fCondidoiiia {aus centinodia?)
s. Corrigiola.
* t Condi-, condo-lomatica cram-
pe, eyn suke 38. de rsnume^pestis (ramm
Spasmus Br. Wtb,) 37. chram; c-
pasis glidsucht 52.
Cond-ilus, t -olus kop {st knop)
37. -ulus bule 38. knuckel G. voc. -us
kuchel (.9^. kn-) an den geleichen 40.
Co-, ca- 34. -ndimentmn aJlricht
34. wa nach die spig smeckt als uon
salcz 29. krüt 30. salt, spyscruyt G. voc.
f Condire (im Gloss, ausgelassen!)
solten 38. salten, cruden G. voc. saltzen
110. krauten Voce, ex quo. wurtzen ib.
HO. gew&rtzen, stuppen (i stubben
Sm. III 604) P. V. gesmack geben 29.
condiat (Ed.Jhey^e {agleiaminmelle;
cf. Temperare) H.Ph.
*t Condi- s, Conde-scensio*
"^Condisum niest würcz 33.
Conditio eyn einistlych schaffug
(aus eigenschafft Gloss. ?) 45. een woer-
warde G. voc, vorwaerde sim. Gloss. vn-
dirscheyt 9. V. a. 1420. eyn schiebt 37.
' t Condole-re mit trauwen 45. -ntia
^ s, Miseria.
' *t Condoliu-m Br, Gl. m., -s 3 7. 76.
(cond-ilium, -elium Gl, m,, -ilus 110.,
' -olus G.voc.) i.anulus vingerlin 37.
' *Condo- s. Condi-lomatica, -lus.
' fCondncator sun macher o. hin
* leger 40. sim, 74.
Condncere meden also eyn hus
' medet, vor meden, huren 38. beleyten,
myten F. a. 1420, belaitten, muten 52.
*tConduct-a leyt, reye i.carmew
etc. 38. sangh 37. ain cantilen i. can-
I tilena 27. -io gedingt 32. -itius ge-
muet 52. -iuns eyn gemedet knecht 3 7.
I -er lechenman der etwz lebet o. dinget
40. -ora hure 38. -us saluus geley-
den, is sunderlik fride gegeuen vor lu-
den 38. a conductu eyn einrofter 125.
fCondulcarezuzeredin V.a.l420.
sim, 17.
fCondu-Ius, -s s. Condilus.
Confectu-s gechreut (sie) P. V.
gekrencket sim. Gloss. -m geseet, ge-
macht 45.
Confederatus aidgnosser 32. sim.
64.
*tConf- s, Conu-enticulum.
*tCouferator eyn borghe 37.
Confertus er v< 37.
Confestim (cf. Citus) ze hant 52.
sim. 9.
*f Confestum ein confest 27., st
aus SS?
*f Conflcere s. Conuieere.
Conflda eyn mede louer 37.
Confini-s eyn neyber 37. naber 22.
G. voc. nachgebure 40. nachpawr, w.
u. nachwer 27. -tas naberschap G. voc.
-um lanndschaid 52. gemerch-e H. S.
Vind.f -ede Mon. conuiuium marke,
alzo eyn velt 38.
Conflrma (^en^2. comfrey)galluci?6.
Conflrma-re vermen 38. -tio eyn
stedinge 37.
*Conllscare (X viscus) cleben 41.
* t Conflag-auit s. -rauit.
fConflages eyn wyndich stede 37.
t Conflag-ranit farpluhita Gf. III
247. -auit firpluhita (c(m(yremauit pi-
senkit) Gl.Ker.
Conflat-ile ein pegossen dinkch 27.
eyn begussen drug (dieng?) 45. -orium
esse V. a, 1420. smit esse 40. ese also
de smede hebben 38.
Conflictus s. pte. vechtinghe der
groten heren edder der lant 38. stören
(umg. ?), strijt 45. slacht 126. schal-
muczung {^gl. Tentare bellum. BM.
II 2 S, 88^.) 32. gepineghet 37.
Confligere mete zergin (zergeni^r.
II 472^, m. Goth. Wtb. II 655. 661.)
V. a. 1420. stürmen 29. confrigere
pingen (affligere id. 29.) 30.
*tConforan-eus, -ins eyn market
naber by dem andern vp dem markede
37.
108
Gonformattts
C!onniaere
t Conformatns geleicht 27.
Conforta-re gestercken 52., -t
(jBd.) creflFtiget H. Ph.
Conf oaere (cf. Confruere) aufhalten
52.
*tConfrag-um ein wuest 52. -a
eyn stede dar me de bome af hauwet
l eyn stede dar vele ertberen wassen
37. ertberstat o. wiste(aw5wähste?)40.
-US dicke 37.
Confricar-e, -i 27. czu reiben 1
czer (selten im 15. Jh.) treyben 27.
reiben, chrazzen 33.
*tCoiifrigere s. Confligere.
* Confrixorinm eyn schard {cf. u.
tmd Gloss. w. Frixorium. Craticula.
Patella.) 37.
*t Confruere {nach confouere
neren) generen 1 auflf halten 27.
* t CoHftlgel-a (L confugium) Br.,
-la eyn to vlucht der hulpe 37.
Confundere verdainpnen 52. ser-
den (hd. serten cf. Vexare. Sm. II 283
ff. BM. 112 S. 320)proprie loqumdo
38. beschaemen of lästeren, störten
of menghen G. voc. {vgl Gloss. v.
Fundere. störten fundere, dif-, ef-,
pro-f. Kü).
Confuta-re vmbtun 5. 27.berisp-en ;
-tio -inghe G. voc.
*Congela-re vresen, also water
to vrust 38. -tio gefruste (gevruste
B.M.III^l^) 40. -men samnynge 37.
*Conger-a s. -ra.
Congeries hawflF 34. lobhuflf 32.
zesamen getragen 30. zusamen 29.
* Conger-ra stdpfeler, samener 40.
-a eyn Stoppel harker 37. echrer 52.
*tCongerus s. Congrus.
Congestu-s, -m ghe sammet 37.
Congirare. cogitus (m. longa)
senewolt {i. q. cogiralis 76.) 37.
*f Congis s. Conchis.
fConglobare klösen 33. bissen
29. winden V. a. 1420. bolen machen,
spielen mit den b. 45. conclorare
(1wmiewßicÄ^kawlmachen(1ß/.4. Gloss.)
27. conglobatio vor enynge 37.
Conglutiua-re zusamen bachen 29.
czw sam-fuegen, -slinten 27., -slikchen
33. -tur (ps fr actum 'j cf. Coagulare)
wellet H. Ph. I 125. -tio to hope
voghinge 37.
Congratulari vrolich syn; ver-
bliden van synes vrendes gheluck 6f . voc.
Congruere temen,vogeni. decere
38. czimleich (czymlich4.) sein,pechmen
{am pechomen) sein, gleichen P. F.
Congrus jp. polche {vgl. u. a. Gr.
Wtb. V. Bolch) 40. con^erus welhj
31. trong-rus asch 74. -ms esche 40.
Congruus pechomen, czimleid
ordenleich P. F.
*tCongucio s. Gymbustio.
*tCo- s. Cu-niculus.
Coniect-or uuarsage Symb. D. Api-
worseger V. a. 1420. bäner, w. u. wener
27. dfider, wicker 37. -uraverpruffrung.
entwerffung 27. verberffung 33. ver-
moedinghe G. voc. -urare entberffeD
33. ghissen 37. (connutero?) vor wen
{vgl 68. Gloss.) V. a. 1420.
Conijcere raden, vermoeden, te-
samen werpen G. voc. conicere
duncken, mit werflFen Voce. e. q. ent-w.,
diechten 45.; davon ^drenn^ conitio
(aZ.conjicio)wilkore Vocc.t.q^,,iamus
umg. eyn wilde dier (!); ad[il(i.es-
timo) 45.
*tConi-la s. Colena. -nus s.
Cophinus.
*tConis-a (Gloss. v. Conyza) s,
Cicuta. -ma s. Iconisma.
Coniug-are hylicken G. voc. -iun
eyn echt 37. een hylick G. voc. hileicl
H.8.D. gehileich Mon. gehtleihe Vid
comugium chanschafft 34.
Coniünx s. Coniux.
Coniura-re, -ri besweren, alzo «^
den duuel besweret 38. -tio {cf. Fratria
zesamen sweren In boseme 40.
Coniux chvena H. S. Mon. kom
Vind. copjunx een ghehylect man o
wijf G. voc. gemachel, eficher menscl
K. V.
Conl- s. Coli-.
^fConlatus s. Calatus.
Conm- s. Comm-.
* f Conneetilium eyn nede ysem s:
*tConniu-ere, -io xi xum 3
wenken 37. 38. wincken, consentere
G. voc. oug winken (connuere?) 1
Gonnixom
Consolida
109
a. 1420. nicken 38. blintzlen, zwintzern
Ki -entia horsamicheyt 37.
fConnixnm gesiebter 41.
*Connopiam s, Conopeum.
Connubiam bi ligunge der E 40.
bysläflf 29. peyslaflfen 34. Wirtschaft 30.
*tCon- s. Cor-nubinm.
*tConnus s. Cnnnas. Corniis.
fConon s, Conum.
' Conopeum. connopinm mucken
^ necz ; canapinm scho'p fei 40. (stovp-
vel Tragehimmel Oherlin hei BM),
^ canQpium stobhuli 32.(stovphüliP5.5.
Gloss), canopeum eyn gestriegel do
man mucken rayt vahet 45. staubhülin
i. tibarDium, epiciclns {cf. Oloss.
wnd u. h. w, V, Thoral) K, V. ca-,
CO- 37. -nopeyoiii fincken netze Str. F.
(9. 60,). eyn vleghen ned; canapeium
eyn vor hangh 37.
Conp- s. Comp-.
*tConp-agüm, -eges s. Com-
pages. -tus s. Contos.
Conquiniscere an laynen 52. vflf
leinen 75.
Conquirere erberflfen 27.
Conr- s. Corr-.
Conradus ratgeb 27. i. consilium
dang 45.
t Conregionalis eyn land man 37.
*Conrogare zusamen bitten 45.
ze haus pitten 52.
Coflsangnineus (-gw-) sipper Gf.
Fl(?^.gesipp-er K 8. D., -e 40. ge-
sibbo H. 8. Vind, gesypte 16. frant-
schaft P. F. maech 11. G. voc.pl,
maghe van vader edder van moder 37.
Conscienti-a sämyticheyt 36. ge-
wisni 32. gottforchtikait 29. got
fruchtig 30. -osus got fruchtsam 30.
gottf6rchtig 29.
Conscindere. consindere scaruen
i also de col 38.
*tConsectan-eus (Br.etc.),Axi^
eyn de samnynge mede holdet 37.
Consecutio erfindung, erberffung
27. herfursung 45.
Consent-ire wlborden 38. volwor-
' ten. w. 0. verhangen 27. Verheugen 33.
mit-hellen 30., -halten 34., -hulden 29.,
-helten o. wol bedencken 45. -aneus
verhenger, gefulger 27. geweidig 45.
ghenoechlick G. voc, concanius vul-
bordich 37. concentanius s. Mora-
lis. consensus (assensos id. 38.
cf. h. V.) wlbort 38. gunst zu werken
40. verhen-gung 33., -gnuzz 2 7., -nujj
I gunst gebung 52.
Conserere tegader seyen of plan-
ten G.voc.
*|Coiiserigeratiis (aus constrac-
tus sim.?) eyn cropel 37.
Considera-re prou-, merk-en; -tio
-inge 38. -tus schone 37.
Consiliarius rot gebe 40. ratgreue
Symb. D.
*t Consindere s. Conscindere.
Consistere mit sten 1 weysen 27.
mit wesen 33.
* t Consist-orium rieht-, sprach-,
40., richte- 38. -hus. ufstantanti rupis
alta rumo, dazu in Gl. Sal. Ipalatium
jovis Gf. II 507 (:Roma). 510. VI 606.
608. -urium ufstandendi (rupis rumo)
Gl. Ker, -erium i. rupis alta Pap. Cf.
ufstandan surgere, con-, ex-, resurgere
II 510. Bei andern Bildungen atts
standan wechselt die Glossierung
durch Zss. von surgere und sistere.
fConsit-us {cf Gl. v. Considus)
besatzt F. a. 1420. gepeltz; -io
peltzung 52.
* t Consobri-nus, eyn broder edder
suster kinder 37. oham Oe. V. -us
29., -ni pl. geswistergid kint 93. (ge-
swistergot couterini 2. vgl. 8m. III
551 ff.), geschwüstergut kind K. F. ge-
schwist-ergy 32. -ret 52., geswistret 29.
kind. muraen, l oheimcs H. 8. Vind.
Mon., l hoemes D. suni Mon.^ sune
D. Vind.
*tConsobrius nüechter 27.
*tConsogr*ugo CundeuMich) bo-
me, boeme herba 40., au^ consolidago
beywene sim. Gloss. v. Consolida? vgl.
Dactylisa. Penteborrina.
t Consolato-r trost-er; -rius -lick
38.
t Consolida wal wrcze, wnt wrtz;.
c. minor (undeutlich) zit l&se o. hercze-
lose 40. c. regalis rydder blomen
110
Consolidare
Gontaria
nd. 0. San, ritters blomen 25. 51 . adder
Sporen 51.
Consolidare crefftigen 52. loeden
147, loden, alsome eyn ysern an dat
ander loden 38,
Consonns s. Absonns.
CoBSopitus slapcrhaftich 37.
*tConsor s. Consus.
Consor-S gade, alsome sprich: de
vogel haß synen gaden 38. schul geselle
40. gelüchkgesell 34, gelicksell 30.
geffellig {sk) 31. 64. pl. -tes mede
seilen 37. -tiam s, Monopolium.
* Consparsio ahd, siiht, de robore
dicitur Pf, Germ. VIIL ^ Vgl, roborosa
passio (qtiae animal rigidum facit ad
simüitvdinem ligni) Veget, Art, vet. III
24, (Gl, m.)
*tCoiisper-sio zuze teyc 7. a, 1420,
ein taig an ain vrhab 52. -cio ge menget
mel niyt water ane z&r 37.
* t Conspicatus s, Conspirare.
Conspicuu-s schone F. a. 1420.
-m durchzitig {aus -sichtig?) 41.
Conspira-re ober eyn trän K a,
1420, tesamen verbinden om quaet
te doen of goet; -tio party makinghe
of een verbont; -torverspeer G.voc,
conspicatus to hope ghe sworen 37.
t Conspissatns vor stoppet 37.
*tCoDspoiis-or mit gloubir V,a.
1420. -ator eyn swerer 37.
Constantia du, constecz 30. cost-
necz 29.
Constare tesamen of openbaren
syn G. voc.
* t Consterna (constrina ?) s.
TonsterDa.
Constern-ere bescaczen ; -ari omech-
tin (sim. 9.) V, a 1420. -atos van syn-
nen komen 37. betruebt 52.
Constipa-re vmmevayn V.a.l420,
omringhen, bestoppen G, voc, in dem
lip verherten (daraus wunderliche Um-
deutung, auch im Gloss,) 29. liebe be
herten (c st st verschr.) 45. in der
lib behalten 27. inder liebi verstoppen
30. -tus verhertet 29. 30. in der
liebi 30.
Constrictio (in pedore Ed,) ge-
brech H. Ph.
*tCon- s, Ciro-stringa.
Consue-scere wonen ; ik wone- sco
(puto^ habito) 38. -tndo ghewoente
G, voc. gewan-eit 5^, -t P, V.
Consnl räter 29.
t Consnlar-is i, dignus consolatn
raetsman G, voc, ratzman 110. -es
sunJt ludi ydolorum edder eyn recht der
rad lüde 37.
Consul-ere ratfrage 48. -tor die
raet eyschet G, voc, eyn rad bidder
37. -tus eyn rad gheuer 37. die raet
ghift; adj, wel beraden, wel besproken
G. voc,
* Consum-atum s, -matus.
*f Consum-ax i. virpotens (-ptes
dicunturdy, hierher ?),'ate8 (^^.-aces)
pl. mechtyghe lüde 37.
Consumere teren, vor t., to bring-
ghen, vor don 38. (speht lepram) con-
sumit s wendet H, Ph. V40.
*tConsumerge s, Cosmarcha.
Consum-matus^ -atnm berede,
vullen-kome, -bracht 37.
* t Consum-ptes s. -ax,
Consus 1 cossus eyn god des roden
(umged, aus rades sim.); consor (Jiier-
her?) eyn afgod 37.
*tConsu-, conswa-tura naed 37.
*tConta s. Contari.
t Contabescere verghaen G, voc,
vergeen 110,
Contagi-o aenhanghende sieete of
beulecte suycte (ie und uy!); -um a.
of besmitte suke (2, Form!); -osus
aencleuich, besmittelick G, voc, -o suke,
vnreynicheyt; -osus anhanghern (e
mit r- Strich) 37. -um bosir grint V. a.
1420. vnflätigkeit 52. schelm P. F.
ein slekchung (st, fl-) 1 vnrainigung
27. geflekchät 33. fleck 32. ogen ver-
gende 30. vermäsgung, vermaggung i
29. -OSUS ein anhangend-e sucht 33.,
-er siechtumb 27. cantagium beflech-
kleich sucht 34.
fContamina-rc untreynighen, be
ulecken G, voc. -tio bevlecMnge 37.
* Contari (Gloss. v. Cunctari) er-
faren, ervarschen 33. ondersoecken mit
eenen stock' (i, conto) G.voc, conta
(cuncta etc. Gloss.) eyn.wyle F. o.
Contelli
Gontuer
111
1420. cnnctabimdiis lanksem; cnn-
\ tacio twyuelinge 37.
i *tCoiitelli besecz 4 1 . ; di^ Zo^. Glosse
dunJcel, die deutsche vieldeutig.
Contempla-ri hymmil schouwen
V. a. 1420. beschauwen, berachten 45.
-tiaus s. Specula.
*tContemptosus s. Contentio.
Contem-tas, -ptns smaheyt 38.
! CoDtenti-0 hadrung 32. kiuinge
t wedder de warde 37. -osus vul kiues
37. wortlich 31. 64. ein beschluzzen
mensche 27. pl. die kriegigen (-er?)
41. eontemptosas eyn claflfender
mensch o. eyn sweczender mensch 45,
I Contentus ghe noghesam 37. be-
nfigig 29. beniegig 30.
Conterere s. Strigula.
* t Contermin-iam, -eum noch
wirthschafft (umged.!) 27. b&rschup37.
-arius naber 37. ackerbur; -um burg-
schaflFt 45.
*tCoiiter-nans bisende H. S.D.
qui est in conpletionem tertii anni JBr.
-rens zutag 32.
Contestari zel geretyn F. a. 1420.
ermanen, sweren, zewgen 52.
Contex-ere (cf. Nectere) stratten
Csic) 0. wircken 45. strikchen, wurkchen
27. -tus gewurcht, w. u. gewarcht 27.
gewarichfc 33.
Conticinium nacht st illi 32. der
naht erste teil 40. erste slof V. a. 1420.
(cond- vermehr.) salheyt (sie) 45.
- * t Contig-nare gheboen of solder
maken G. voc. -uare haws speren
JP. F. -natio gheboen, solder G. voc.
to hope voghinge der sparen an deme
hus 37. tag (Dach) 40. gespörre 19.
F: a. 1420. Symb. D. H. S. Vind.
-uns Ghss., conticuos eyn spare
an eynem huse 37.
*f Contig-uus vnder lad (sie) 37.
an vnderlas da nichtz enttzwischen
ist 52. -naus gewahen (w aus n, cf.
nahe sim.?) 41.
* f Contine-re enthaben 41. (BM.
I. 600). -ns, -nt 41. (cf. Continuus)
deusche (d st. k) 41. kasch, mesig 30.
kewschhalder 34. sim. 1. enthalter 2^.
-ntia chaus-hait 33, -chait 27. -nciale
entheltenij^j enkentenijj 45.
Contingere scheym (m st. n),
komen 38. contigit giburida 48.
fContinn-us mitelgancz 34. an
m. 29. emazzi-c (continens id.); -e
-go Gf. -iimsig41. -e sonder aflaten
G. voc. -o id., s. vertreck ib. sareo
Ff. Grm. VIII. sär Gf -a (sc.febris)
sucht l ritte 40., 1: steter ritt 52. -are
toevoeghen, stedelick doen G. voc.
herden, duren, stede Wiuen i. perdu-
rare 38. -atio stet an treibung 52.
Contra wedder, eyn tegen; i. e
contrario w., w. her 38.
Contractns Verpflichtung 29. ver-
slechtung (sie) 33. überlichunge (sie)
30. coepmenschap, contract; (part.)
vercrompen, vercruppelt G. voc. eyn
eyndrechticheyt ; cropel (conserige-
ratus id. s. o.) 37. eyn aynung;
chrüppell 33. krümpel 27. gccrupelt,
geharscart Symb. D. (vgl. Gf VI 530).
laam; contrect-us stelter; -are stre-
pelen 38. contractare handeln, geyste-
lich dun 45.
Contrabere se (der Kranke)
crymphen H. Ph.
Contrari-us twistich ende teghen
syn G. voc. -um wedder, vnbeheghelik,
i. q. niolestum let 38. -etas weder-
mode 22. weddermodi.aduersitas 38.
iygl.Br. Wtb.II171; m7w;?.widernmot).
*t Contra- s. Coutro-uersia.
*f Contre-ctare, -ctus s. Contrac-
tUSo
*Contrem-i8cere, -escere 33. pid-
men, czittern 33. pinden (sie) 27.
*f Contribul-is, (-a^Z,:) -e vrun-
de 37.
fContritor s. Molendinarius.
Contro-, eontra-uersia widertail
(BM. III 22) 32.
Contubern-alis geselleich, genos
52. ghesellich ; i. q. -io medegheselle,
ghildebroeder ; -ium gheselschap
ghilde G. voc. contnlinl-alis ghesel-
lech ; -um selschup; eyn de vor smaed
dat richte (X contumax) 37.
*tContuer statim 148.
112
Contueri
Conuinam
Contueri beschirmen o. fechten
(cf. Gloss.) 52.
♦fContul s. Contus.
*tContulini-alls, -um s. Con-
tubernalis.
f Contulus chnuttil sim. (cf. Claua.
ßuterum.) Gf. IV 582.
*^f Contuma-x, vnhorsam 38. ver-
smadende, houerdich, wederspennich
6r. voc, -sla vor smaynge des richtes 37.
*fContumeli-a hon sprake 37.
hönspräch, lasterung 29. hemisch wort
52. hoemutig l hoch ansprach 27.
spott sprach 34. spoth 30. schelta-ta
H, S. Man. -t Vind, -ari lastelick,
houerdelic ende spytich spreken G, voc.
lesterlich, spotUch sprechen o. schelten
110. an sprechen 27. 33. -osus (cf,
luuenosus) eyn lesterer 27. 33. eyn
han (sie) 27. honsprechig 29. hon
sprokech 37. spotleich 34. spoter 30.
Voc, 45. deutet das unverstandene hon
um in contumili-a harrung, -ari hören
sprechen, -osus hersprachung.
Contunder-e (cf. Pila) stempen 38.
tesamen-stoten, -wryuen G. voc. -entur
zerqueschent o. zerdruckent 41.
* Con-, co-tundus eyn hard steyn,
eyn blasen steyn, eyn kezerlingh 37.
fCon- s. Co-turnix.
fCont- s. Cot-, Coth-urnus.
*f Contus s. Cantus.
Contus, cantus 34. stango H. S.
D. scalta (cf. Trudes. Vectis. Sealmus.
etc.) Gf. Schalter (wetterau. m. Fenster-
laden, gew. Dem. schallerchen n) 112.
Strudel 34. 52. cholb 52. kfile 37.
storl V. a. 1420. Stößel, stossel l pluel,
instr. ligneum habens nodum qtto vtun-
turpugiles adpercuciendum K, V. st6s-
sel 29. 40. mürselkolbe; contnl (aus
-lus?) rüder one Stachel o. sper on-
eysen o. kolbe 40. conthus eyn fichs
kule 27. concus stempffel (piscatoris;
strempffel 91.) 32. compus schwinge
30. comptus swingen 34. swemstok
33 Marg. ein sichkalb (am fischkolb!)
27. swingstock; compertus swing (l
omatus, super bus, aus comptus) ; conp-
tus ein prunkule (mnd. pumpekule
sim. Gloss. w. Contus ToUeno.) P. V.
cnntus i. lectus in naui 76. cuntha
eyn bedde in dem schepe 37.
*tContu8SO s. Concussor.
Conualere nesen, ghe n., sunt wer-
den 38.
*tConucatus heraelik 37., aus co-
nuent-us? vgl. -iculum Gloss.
Conuena van na her komer 37.
*f Conuen-cia s. -tio.
Conuenl-re beclayn V.a.l420.'en&
bekueme, euen 38. eben-komig 29.,
-chomleich; verchomenchayt 34., X
-entia bekem-ikait 30., -heit l eben
(sie) 29. voghe, bequemicheyt 38.
Conu-, conf- 32. -enticulum böser
lute samenunge 40. schlupf winckel
32. hoflin (-la pU st. houflin?) 41.
Conuen-tio ouerdra-ch G. voc, -gh
(„vetus") KU. -cht 132. -cia vulbord
37.
Conuentu-s kauent 23. P. V. -alis
ein geuent prueder 52. couentus co-
uent, dat beer negest deme besten 38.
conucatus sji.v.
Conuersari mitt wandlen 29.
Con- 5. A-uersio.
Con-, l per- 38. -uersus bekatl
38. bekeert of een leke broder G.voc,
eyn lieplich (umg.) bruder l confers
45. ein leyb (umg.) prüder 33. bert-
ding (berrding?) 32. ein parthengst 52.
*f Conuex-us hoU, eben 27. buck-
achtig 29. geneyget (connexus?) V.
a. 1420. -ium vmrae boghet 37. con-
uixus ein hol B3.
Conuic-aneus nachpawer 52.- inus
mit noch wer (sie) 27.
*Conuicer-e wenen, oberslan in
seynem herczen; -i vn reynen 27. -e
weynen,*clagen (umg.), oberslagen in-
der hirsung (aus in dem herzen !) ge-
dencken; -i (verschr, couiteri) vor
vnreynegen 45. conflcere (alph. conu-)
i, oppinare, cogitare I perpendei^e ; con-
uincere vn rainen 33.
*Conuic-inus s. -aneus.
fConuictor eyn ouer wynner 37.
i. cum alio victor Br.
*f Conuincere s. Conuicere.
tConuincere mit vberwinden 33.
**! Conuinum herha klapfif 32.
Conaitare
Coranla
113
* Conuitare mit berwerden (sie) 45.
Conuiu-a wirtschafft-gesell 29., -xel
30. mas genoss 40. -ium werschop
38. wurtschaft 40.
-Conuiuium s. Conflnium.
Conuixus s, Conuexus.
' Conum eyn scheine van eynem
breyden dinge 37. conon die, figura
que ab amplo incipit et inamtumfinitur,
sicut ortogonium Br.
Conaoluere tesamen wentelen G.
voc. tzosamen wenzelen 132.
*tConus(c/.Pinnaculuni) creyer (c/.
Crista u, und Gloss.) uff elm helme o.
knöpf uff elm tache 40. kleinat auff ey-
nem heim K, V. eyn helme teken 37. ein
hübsche pürig 33. ein hübsche prake;
w. u. eyn hobisch borge ; kauff (ä^. knauft)
27. connus eyn hobesch borg 45.
*tCoiiuul-sa, -ta G.voe., -is 45.
wanne L phannos 45. wann 32. 6r.
voe, wient- 33., wint- 52. -schauffei.
Cooper-culum. -imentam daack
i tectum 38. -torium sweff deckel
38. sim. 22\ dek- 40., deke- H. S.D.,
deche- Tr. - lachen, decklach 7. co-
pertory of een decksei van een boeck
G.voe. chuparturi V.Vind.nr. 6i Denis.
*tChoors s. Cohors.
*tCopadi-um wildiwahse Gräzer
V. 13, Jh, (AM. Bll. II 195). eyn
brade; -a eyn stucke vleysches 37.
Copia, coppia 30. n6ghederdingh
37. gen&gsam 30. volhait 33. fulkeit,
oberflosichkeit 27. nachform 29. 34.
sim. 3.
Copis s. Cops.
*Copo-, cupu-rosa copper&ck 38.
tCopos, copns 76. arbeyt 37. i.
labor 76. Br. l incisio 76. mftdigkeit
der glieder Ki.
*tCoppa vogel ticht 32., zmschen
albumen mid concula (aiger-klar und
-schal), hedetdet vielleicht die Kuppe
(Spitze, vgl. BM. 1915; finger-koppe
= -spitze Sm. II 317) des Eies, wozu
wetterau. keppe Eier mit den Spitzen
zusammenstoßen u. s. M. vgl. Grimm
B. Wtb. V. Kippe /.
*tCoppia s. Copia.
DiefoubAcb, NuTum gloBSArinm.
*tCoppi]ii ugproBen (arhoris);
coppim i.primum erumpentemfructum
(arboris) H. Ph. III 32. 45. Gf. Coppa?
*t Coppreain^m; si äowo virdroß-
keyt i. leytsam animam habet, oculum
piscis in anmüo besmyde, et inteUectus
ejus evigüat i. wacker eritH. Ph. III 8.
Cops. copis rike 37.
*Copsas s. Capsas.
*tCopiil-a coppel 37. kopel 27.
kiippel seil, henkel bo"m, E 40. zfi-
ffigung 29. -um eyn echt sammnynge
37. windstrichk 52. copularin-m
(venatoris) wind band 32. -s i. vin-
culum in collo canis lo. de Janua.
♦fCopus s. Copos.
Cophinus mistkor-p F. a. 1420.,
-b 52. almesen corff; i. calatns^
solistera (undeutlich) kipe, eyn karf
smal vnd langh 38. trag-, prat-korb
27. hurtt; korb zu pratt 33. sim. 75.
biril Gf. III 156 (cf. Vrna). coflnos
acc.pl banstas (vgl. m. Goth. Wtb. B.
17.) Pf. Gr7n. VIII 407. coniniis
s. Fiscella.
^Cophyom. cnphium eyn clene
hoyd 37.
*tCoquere, coco xi ctum 37.
koken 37. 38. kochen, sieden, gam
(sie) machen 45. coqu-ester Gloss.,
-estns, -erius, -inarius eyn kok 37.
-ina kdchin 40. -inella i. coca l puella
76. maghet 37.
*Coqiii-meUiim. -nella Gloss.
cocqninella plumen bo"m 40.
^Coquin-arius, -eUa s. Coqa*
ere, -imellum.
Cor harte, w. u. herte 37.
Coracinns (piscis) kreg, kereg V.
tril.
*tCoralis s. Coranla.
Corallns coralle, eyn rot edel steyn
38. korall, w. u. korel 27. krall 29.
grall 33. crud, wen od vt dem water
kumpt so wert od eyn steyn 37.
Coram by, also: ek was bi mynen
wunden 38.
* Corambns ein fürst des tancz 33.
coranUlns s. Coranla.
•fCoraul-a l es eyn vorsingher
37. coralis kor singer; coranflloB
15
114
Corax
Gorillas
(X corambus) danczmaister 32. corin-
ba s. h. V.
Corax eyn rauen 37. Q. voc, rappe
0. strit ackes 40.
*t Corax s. Borax.
*Co- s. Cha-raxare.
*Corba-n gäbe 27. eyn gaue der
almezen (c/. Corbis) 37. -na oppher
stokch, w. u. offer saug (sack 75.) 27.
opper-, hilghen-stoc 38. oppffer stokch
inder kirichen; corbon i, donum 33.
corbuan eyn hilgen stok 37. cor-
banft schacz kamer o. kiste 40. car-
bona s. Carthesia.
*tCorb-es s. -is. -inus s. -ins.
-io s, -o.
Corb-is, -es eyn almezen korf (c/.
Cophinus. Corban. GhssJv. c.) ; -nlus
eyn clene korf 37.
Corbita (cf, Liburna)schepe; bedde
27. meers-schip (meersse merx) KU.
* Corb-ius, l -inus k&ne 37. -nius
czway herczige 33.
*Gorbo* corbio mandemaker G,
voc. eyn korf meker 37.
*tCorbu-an s. Corban. -Ins s.
Corbis.
*Cor- s. Co-eodriUus.
♦fCorcum s. Crocus.
* f Corda snoer, riem G. voc, line,
eyn clene reyp edder snour 38. eyn
clok rep 37. eyn seyde 37. 38. senw
32. sienw K, V, senwe, darüber sien;
seil, seyte, snure 40. cordat-or sey-
teler F. a. 1420. -issera eyn seyden
speler 37., aus chordatista i. qui
canitcutn chorda Br.
Cordatos wel gehert, wel stolt G.
WC. vornunftig V.a.l420.
Cordet-enns, -inus mit dem her-
czen l hercz glich wissen 45.
*tCordex s. Cortex.
Cordex s6it6r H. S. Mon. een lyne
of cordendreyer of snoennaker 6r. voc.
*tCordi-a, -aca, -acus s. Car-
di-a, -acus.
♦fCordial-is, -us est auis etc. G,
voc. Vgl. Gloss, v. Coredulus.
Cordiana (herba) hercz-spangen
33., -spar 52., -spön, w.u. -blat 27.
'^fCordirelus s. Carduelis.
tCordlllai?r. n.virginis; cordeken
G. voc. ein dein schnuor o. seyt 110.
Cordus spade eder vro eder ripe,
titlik 37.
Corea dans 37. 38. reye 8^. 38.
schare 37. corisare reyen, dansen 38.
*tCore- s. Cori-andrum.
*tCoreb coreb (uituluskhalp) Gl
Ker. i X coreph i. caluaria (X khalp;
aus cahgaria? schalwari sim., vgl.
Gloss. v. Saraballum), lumbaria, tegu-
menta Gl. m. Oder aus hebr. korach
calvus sim.??
Coredul-us, -a 93., corredula
{alph. core-) 40. tule 40. 93. coredel
Meg. hertzfra-z ib.y -|J, -s (gls. cor
edens!) 50.
*tCoreosis eyn cled 37.
fCh-, c- 37. -orepiscopus cor-
biscoph Symb. D. eyn land bischup 37.
Coreus lederen 38.
*tChorhaustus verst i. pinn-a^
-aculum Symb. D.
*tCoria {aus auria X^^''"'^'a?)
eyn halter 37.
* t Corial-bnm^ -lum erch, dünne
wyt leder 38. -um irich, ch\am\edet
P. V. corubum {alph. corialbum) leder
t klain irich an dem schuech; w. u.
coria-bum erich, cleyn deder (sie)
anden schon 27. -men leder lache
(vgl. lasch 5.) V. a. 1420. coriolum
een leer an den schoe, een querdell
G. voc.
Cori-, core-, coli- 40. H. S. D.,
kol- H. 8. D., col- 40., goli- 32. -an-
drum gras (kol-); crollo, holender
if./S.D.goliander32.c&legrase(coli-);
colander 40. coreander, crutmyt Witten
zade 38. wanzen-, varr. wanzel-, want-
lusen-kraut Meg.
tCoria-rius greuer (sie) 37. (X
corrigiarius) riemer 52. ledir sneydir
V.a. 1420. leder snider ; -tor 1.-, schuch-
macher 40.
*t Choricanens (c/. Gloss. v. Cori-
carius) eyn kör scoler 37.
*tCoriens lat. laupvrosch Meg.
^fCorillus s. Carpo. corilbus
carpe Str. V.
* Corillus spinddsack 3. 52. 74^ 75.
Corylom
Conigida
115
Corylu-m, -s etc. s, Corulus.
Aaellana.
Corimbns reb geb-ellin 40., -ily
32. rebeiigebelem 74, cornab-ns reb
gebund i. capreolns K, V, -istrus
eyn oseke an deme wyn ranken 37.
*t Coriuba (c/. corambus,choraula)
senger 40.
fCorinthus een Stadt in grekin
G, voc,
*Cori-ntus s. Corytas. -olnm
s. -album.
Coris-a, -ca s. Coryza. -are s.
Corea«
*tCorytus. cori-ntus eyn pil
koker; -ta eyn k. der stralen 37.
*tCorium mol- 27., molit-arinm
semisch 27. semig 5^.
*tCoriiis (?) eyn hohir V,a. 1420,,
aus coritns kokir?
Coryza flug zö der neg K. V.
corisca eyn nese dropel 37.
* t Cormeas (aus corineus) aceruus
lapidum 148,
*Corna (c/. ßuta) h. rute 11.
Symh, D,
* t Cornelia cornelee, van cornelien
i, regio 37.
t Corneas s, Cornos.
*tCornic-illum, -eUam Gl, m, eyn
clene hörn 37.
Cornicola eyn clene kreyge 37.
krayken G, voc.
Cornipes perd 37. tos 40.
•fCornipeta s, Cornnpeta.
*tCorni-s, -x s. Ornix.
Cornix (c/. Coruus) creye, eyn cra;
pl. (-ices) craghen, roken {cf. Graculus
Gloss) 38. krawe 45. krewa et kraha
(c. et monedala; darauf de nebel-
kraha) H, Ph. V24, 25, kraye G, voc,
kreyg 29. krege 40. creg 30. 32. ein
chrön {cf. Garrula Gloss.) P. V. thür-
klüppel V. tril.
*tCornubistrus s, Corimbns.
*tCor- 38., eon-nnbinm stuge-,
late-kop i, angistrum 38. eyn stft
hörn 37.
*tCorna-bns s. Corimbns. -care
s. -tare. -m s. -s.
Cornnpeta stozere lOö, H, 8. D.
stozare Tr. stoser V. a. 1420. stossende
rint 40. cornipeta stachaller Ho. 88.
Cornns (ßd) erlitzbaum H. Ph.
erlizboum U. S, D. hagen-dorn,/r«(^M*
-butz K. V, hagendorSn, höczelpawn
P. F. bottel-, speelcoern-boem G. voc.
wep dorn 38. haghebuschen b6m 37.
psuter bom 30. connns hinber 29.
corn-nm haghe-buten 37. -ens (-üins
Gloss,) -dornen 38.
♦Cornns {cf cornnpis Ghss.)
hörne visch 37. haseljp. {i q. cornns
93. vgl. Gloss. h. w. und w. Congrus.
Dobula.) 40.
*t Cornns schiffes snabel 40. Cf.
cornna i. extreme partes antennarum
Br,? X cornns krumpschnabel 75.9
Cornn-tare tuttin V. a. 1420. blo-
sen 27. -care plasen 33. -tns hör-
necht V. a. 1420.
* t Comntns i. conclusio acctäa l est
liber qd. tradans de vocabuUs l raris 76.
eyn slutynge Ipr. n. libri 37.
*tCo- s. Cor-rogaüo.
*Corolns s. Cornlns.
•Corona du. chrdm 34.
*tCoron-a croune 38. kröne 36. 40.
schappel 40. platte 36. -as florum
{Glosse, m deserta X serta) hobit-
gebeinde 48. -are crounen 38. -aregi-
a, -s Meg. hymelschucze herba 40.
\pgl, u. und Gloss. w.Mell\S2itum. Herba
paralysis.). künigskrön, sant Johanns-
kraut; i. q. ypiricon, perforata daa
spricht diu lochaerinn Meg,
Corpn-, corpo- G, voc, -lentns
groflf 37. wel ghelijft G, voc. wol ge-
lipt 20., -leibt 33., -leich, w;. w. woge-
bedit (sie) 27. wllig big (sie!) 30.
feisseter 40. corpnlentia vetticheyt
37. wolliplicheit 29. liebekait (sie) 30.
Corpns llicham 36. chorpär 34.
(Pelrtbs surrexit) corpore biuange
(princeps) 48.
*tCorrednla s, Corednlns.
*Corrig-a s. -ia.
*Corrigare nat maken G. voc.
Corrigere castyen G.voc.
Corrig-ia, -a reyme 38. coria^ . h.v.
*CorriÄiola wind K. V. pfeffer
krut; cemgiola winde 40. corrignla
116
Corriola
Gottilidon
i. condidonia warcber (sie) 45. i.
centinodia wegreich 33., wyroch
(wnged.!) 27. cariola weg (sie) 32
*t Corriola s. Gentes.
Comp-ere. -it straft; correptus
geschraphet (sic] vgl corripe schraflf
9^nA.) 41.
*Cor-, CO-rogatio i. digna congre-
gatio 37. (corrngatio id. 76y
*Corrosmiis schafifris i. papiros^
iancus 38.
*Corro-, corrn- 32, -sorium
schab-ysen 32. 40., -eysen, imtr, scrip-
toris per quod creta dimimiitur in pult^
erem spargendum in pergameno K. V.
*t Corruptel-a, -la 34. 45., corup-
tela 76. P. V. slicz, czott 33. czadelen,
ein lad, schlicz.; w. u. eyn czoten an
eym rock 27. czodel P. F. zedel 45.
pruch 27. 34. bruch 29. 30. i. disso-
lutio 76.
tCorsica corsick 125.
•fCortesia s. Carthesia.
Cortex bouste (booste siliqua,folli'
cultis KU.) 38. börste 77. borke 37.
38. rinde 38. ein ober rind an ein
pawm; w. u. eins itlichs dings rind
an (nisi) des brotes 27. ein yetieich
rind an brat 33. cordex Süsser rind
K. V. corticem (Ed.) hülsen H. Ph.
*tCortilliis eyn spiller wip 37.
* t Cortilus s. Cornlas.
Cortina loctis in templo v^ndedaban-
tur responsa etc. Br. curtina respon-
sum(sic!) Gl. m. cartnnam antuurti
(responsum antlenki) Gl. Ker. cur-
lina umbehanc H. Ä. D.
* Cortom eyn dfisingh 37., Gewand?
Doch duysink monilU^ bulla KU.
*tCorubum s. Corialbnm.
* Cornlum, cerolnm hasel nüjj 30.
cor-nlns hassele, eyn Mm; -tiliis ha-
sel mus (sie) 38. -ylus (Ed.) hasel-
baum H.Ph. -alns hasel pawm; w.
u. -olus hozil bam 27. -iletum has-
lach 52.
Choras cour 38. köre, schare, dangh
(d atcs s) 37.
Corus westir-nordirwint H. S. D.,
-nortwint Tr. chorns wint 37.
Corns wispel, eyn mate rochgen 38.
*f Corusc-are blitzgen 30. himel
pliczen 34. plekiczen, schein P. F.
-amen himelplitz 52. l -us blixem 37.
-ns scheinpar 52.
*tCoruus s. Tornare.
tCoruus rapf 32. c. caryoca-
tactes (Ann.) hera H. Ph. c. maris^
cornix m. 50. ein mer-raben Meg.,
-ram {dat. -ramen) 50.
Cos weczelstain P. F. wettsteyn
K. V. l coss wechcz stein 40. kos
s. Lapsorinm.
Cosmarcha. consumerge l co-
mergia eyn werlik vorste 37. Cosm-
archia heerschappy der werelt G. voc.
-icus werlik 37.
*tCoss-us, -ia schad wrm 40.
♦fCossus s. Consus.
Costa reff, ribbe (bis) 38.
"^fCostania, castaneum 8^eyD
ribbe brad-e 37., -in 8^. costos eyn
tunghen brade 37. Cf. Costus?
fCost-e, -ania reyben wurcz 27.
-ula rebwuitz 52. sim.75.
*tCost-er s. -us. -os s. -ania.
-rum etc. s. Oestrnm. -nla s. -e.
Costos las- 52., lag 75. -wurtz. eyn
lus (X laswurtz sim.?); qd. herta 37.
frawen kraut, wilder saluay K. F.
castus frowen krut 32. costnm cost
Symb. B.
* Costos. coster (nach Coxa) ruck
broch {st brot) 27.
*tCosos (nach Cox) de osse des
firmamentes 37.
*tCoten-os, -es s. Cottenus.
*tCot-etns s. -icos. -irnix s.
-ornix.
Coton hauen G.voc.
*tCotonos s. Cottenos.
* fCotoriom eyn waghen schür 37.
*Cottenos. coten-os 1 -es mer
swyn; cotonos weuel 37.
♦fCotticos 61 krug 32. cochitos
oliuat 38. Gf. cotetos vini Gl. m.?
X lecythus?
* Cottidian-a teglicher ritte {alph.
COCC-) 40. der kalt sichtumb 52. ge-
frörär; tägleich; -US tägig 33.
*t Cottilidon {alph. cocc- ; atis co-
Cottonam
Crather
117
tyledon) obses Stil 40. cottandiun
(;zu Contundus?) stengil V. a. 1420.
*t Cottonam s. Cydonia.
Cottala. cotnla sumpff 52. eyn
wyn mathe, ec. butenus (pntens
Gloss.) 37.
* t Cottu-ndnm s, Cottilidon.
-rnns s. CoturDix. Cothnrnas.
*tCo- s. Con-timdus.
*tCothurn-as s. -us.
Cotnrnix (cf. Orix) quattel, patrijs
G, voc. cotirnix rep hün 40. con-
turnix *lle 41. eyn rap hon, eyn brak
voghel; catarnix hasselhoyn; co-
tiu*niis eyn vrhane, eyn pacht hoyn
37. cotturnns auis qd. 76.
|Co- 37. Gl. m. (v. Conturnus), cot-
turnas estamicorum (st. -cus) duorum
discordancium 76. eyn kif scheyder 37.
*Cotiirn-iis s. -ix.
Cothnm-ns p6glein Ki. cotzinge
pl. (-ni) Synib. D. -as mettisch&ch
Gf.IV419. cottnrnas filcz-, mettin-
schüch K. V. contarnos filtz schüech
34. concorinus filtz sch& 30. eon-
cervus puntschuch P. V. cotarn-us
scho 37. -o hregil Gl. Ker, hrekil Gf.
IV 1150.
t*Co- 8. Con-uentus.
fConsqnillacosse 122^. p, 37 möchte
/ScMßrcansqailla lesen undvll sqoil-
la trennen und aus siliqua erklären.
Eher Anlehnung der Bed. und des frz.
Wortes an conquilium, conchile als Scha-
le, oder geradezu aus frz. coquille.
fCouterini s. Consobrini.
*tCox eyn dissene vlasses 37.
Coxa, taxa 34. dey 36. de, also
bouen den kneen 38. diech 34. 40.
drech (sie) 45. one fleische 40. bain-
decki (umged.) 32. geschlojj K. V.
♦fCoxinum s. Cydonia. Cocci-
nnm,
*tCraaccia s. Craconia.
*tCrabro {cf Cabo. Scarabeus.)
harniz m. (sie prurament) Meg. scab-
po hürnuß 32. horneze-che IL 8. Mm.
-ch Vind. hornus Mon. 1231. dase
(daese etc. asiltis KU. vgl. Gr. Wb. II
806 V. Dase) t peerts vliege 6r. voc.
hurnes, breme 40. wibel 30. -rones
schr&tel 29. schaber (X scabere^ vll
X schabe), hyrnes; -io webss P. V.
-o wespe; -oneapl. eyn (sie) scherne
weuel 37. crab-aro hurniß 50. -o
eyn tzeuer l ventus 37.
Craeentes behende 37.
*tCracitat galUna, crocitat cor-
uus Synib. D.
Craconia. craaccia cracko^we
prouincia 40.
*tCpaculentus s. Pinguis.
*Crango 36., clangrioeyn cragh-e
37., -en 36.
Cran-inm, -eum 32. 37. K. F.,
-ella K. V. hirn-schal K. F., -kopff
33. breghen cop 23. hürn schal 32.
breghen; carninm breghen panne 37.
grane-um hirne scheytel 40. -rinm
V. h. V.
^fCrapadina s. Borax.
* I Cr apedia {zwischen Cranium
und Crapula) hirn lauff 33.
*tCrap-pella s. Artotira. -ra-
dina s. Borax.
Crapnl-a quas, vras 38. uuerasz
i. indigeries {aus oueraß? vrag X
uuarag sim. Gf I 962??) Symb, D.
obir vroz F. a. 1420. vber fraiß 19.
V- 33., ü- beressung 29. 33. frässig
l frozz 33. gefreß K. V. füllery 29.
-ari quassen 27. 38. vrassen 38. -osns
quasser 27. Überessig, fiüller 29. frassig
34. fresig 30.
Cras {cf Aurora) morn 38.
^Crassetnm tigel 40. grassetnm
s. Crncibninm.
*t Crassia frfih vnd ha"t swertzin 4 1 .
* t Crassin-a, -ela ueltqunnela
H. 8. D. -ola feit k&le 40.
'^'Crassula {cf Vermicularis), gas-
sula 50. maur- 74., mul- 40. -pfeffer
krässelkraut Meg., krettel-, kreczen-
krut 50. i. orpinum {s. Origanum).
Crastin-are morgen 27. margen
27. 33. 4. -US margenleich, w. u. mor-
lieh 27. mornig 29. 33. morgig 34.
*tCrastro s. Castra.
* Crather becker dar me vt drincket
38. crater (emh {aus ampuUa? zu
eimer?) 32. crateras i. vasa vinaria
uuoginne Gf. I 729., creteras uuo-
118
Cratet»
Gremins
kine GL Ker,, (nicht etwa X stateras
sim.; eher rw^ga als lanx, wenn auch
zunächst der Wage, doch amh in allge-
meinerem Sinne, vgl, bahweiga Gf. I
740. ags, ysiegef.poculum altn. veig /.
pateraviniyvinum; vgl, m, Goth. Wtb.
1 136.11 787.), cratus dgs. bollo Symb.
H, craticulns eyn clene beker ; cater-
culus eyn clene nap; cratherarins
eyn beker meker 37.
fCrat-es 1 -ulus r&ste 37. -is
hord ib, hört 38. hurt K, V, hoert,
roester G. voc, huerd, flecht, lyesser
(vgl Pera. Gloss, v, Carex. J?ilf. J984,,
Liesch als Geflechte) P. V. -es sterco-
rarie misthurd(» 125, -icola eyn clene
roste 37. rostere Symb, D, roster 22.
23. roß m, Oe. V. rosch 76. K. V.
scarta Gf.
*tCrat-iciiliis, -us s. Crather.
-ulas s. -es.
Creagra ein kre 33. stral {aus
kral?) V. a. 1420. cregra crewel 29.
ciragra grepe 37. grogia steck 30.
cirogra sürta {aus furca lat.), gapel
P. V. mistgabel 52. 74.
Crea-re scheppen 34. 38. -tos
scapen 38. -tor schepper 38. -tura
Schaffung 33. ein geschepphung, w.u.
scheffung 27.
Creber stadelick G, voc, stätig i.
sedulus 34. dickig 29.
*Crebersia lingnum quod est ante
culumasinis, zdlle iO,Dazu die Formen
und Glossen u, U7id Gloss. w, Trabaria.
Trabersia. Treberia. Traheria. (cf, Tra-
hale). Grafasiuna.
*tCreberum s. Credites.
*tCrebif-iris, -orus ^. Crebri-
foros.
Crebre-o dick werden, vol syn;
-SCO beghinnen te vermenighen G. voc,
Crebrifurus i. creber locus furibus
76.sim. Br, diefetede 147, crebiforus^
-iris eyn deue kule 37.
*tCreco-, creca- 27. 33., creto-
45. -polus weffsen 33. weffe, w. u,
wesp 27. wupff, hurnust 45. crecopus
wespe 37. creconolus {alph.; scheint
cret-) auis habens pedes verstis celum
^ volans in dorso 40. creocopulos l
crecopnlosns id, 52. crecnsiisas
(X cuculus) gauh V. S, Galli.
Cred-ere truwen, louen 38. -ibilis
loflik; -ula 1. dingh 37. -ulus ge-
louplich 29. gelaublich o. glaubiger 52.
*Credice8 s. Credites.
*f Credl-tarius i. consili-, camer-
arius Br. -carius {alph, -t-) kemerer 37.
* Credi-tes, -ces 33.,-tus 27. czwey
feiig in dem herczen 11. c. creberum,
cretum, w. u. ereterum (?) 27., cre-
per-on 35. 37. l -ius 37. twiuel 37.
i, dubium II. c. Vgl. Gloss, v, c. 142, p.
83 ad nr. 481. p, 84 ad nr, 485,
Creditor gelt man 32. eire (si
eine) den men gelten sol 40. einer
dem man geben sol 52. eyn de to
borghe louet 37.
* Credo s, Cerdo.
*f Credulum (X edulium sim,?)
spise 37.
Credul-us, -a ä. Credere.
*tCregra s, Creagra.
*Cre-, cru- 40., gra- 33. 40. K. F.
-macula^ cremaria 37., cirnacula
32. hahel K, V. hehell 33. häl 32.
hohele l hele super ingne cru-; hele
vber dem f<T gra- 40. eyn ketel
henge 37.
Cremare sengen l vor-stroyen 22**.,
-streyn 38. {werstroyendispergereKil).
*Crem-aria s. -acula. -eum s.
-ium. 4nus s. -ius.
* Crem-ium, -eum 37., -ia (aJpA.
gr-) pl. Gl. Ker,, cerimum 32., gre-
mium 30. (cf. Strigilis) scrauada (vgl
farscrouahnet gramina arida Gf. lY
581, nd. schrä wett. nrhein. schrö oberd,
schräch sim. aridtis) Gl. Lipsii. greuen
1: droghe dingh 37. greue van smul-
teme vleche 38. gryne (gryue?) F. a.
1420. grub 32. grib P. F. grübe 40.
griffe 27. swart {cf Crinea) 27. P. F.
ein wärczen i rüffen (mhd. ruf Schorf)
33. een kaede i. q. remanet inpatella
etc. G. voc. thorri {siccamina trohkini
lignorum uito) Gl. Ker,
*Cremium s. Crenium.
*Cremius (aM^cernuusX'^P^?*^^«?)
gereyt 45. bereyt 27. i. pnns (gestr. p)
l weyroch (au cremunium Gloss,);
Orenium
Crineas
119
cremimis i. pronus genayt (nhd. ge-
neigt; X gereit?) 33, cerimns geney-
get F. a. IdJ^O,
Crenium. cremium amad (herba)
H, S. D. Gloss. omat 40.
*tCreo- s. Cre-copaltts.
*Creone8 krechniche 40.
Crepare bersten, to b. 38. luden;
i. q, crepere barsten, scheren G, voc.
*Crependlum (X pendere?) wig-
pant P. F.
Crepere s. Crepare. 14ä, v. c. mit
Änm.
*tCreper-ius, -on s. Credites.
*i-Crepi-ca s. -da. -cus s. -tacula.
Crepi-da slose G, voc. -ta bunt
schuch 32. -ca eyn boes 37.
Crepido presting 34. zu brechung
33. ein zu pruch 52. bort 37.
*Crepita s. Crepida.
Crepi-tacalai>2. klappern 125,- tus
Gloss,, -cus lud i. smus 37. -tare
prastiln F. a. 1420, erhellen 52.
Crepudiam s. Crepundia.
* Crepula (cf. Gloss. v. Crepacula)
eyn wynt mole 37. vogelscheuch 52.
Crepundi-a, -um Gloss. (cf. Crepen-
dium) crepu-ndia ludera (i. q. ludara,
ludra, eunabula Gf. II 201) H. S. D.
zuze nynne (vgl Fescennine etc.) F. a.
1420. certisal i. nutrimenta infantium
Tr. (vgl. Gf. V696). kindergetetzel F.
trü. kintheit 27. künhait 33. -ndium
eyn kint bette F. a. 1420. kindes vage
40. -dium wegge 37.
tCrepus jouis planete 37.
Crepusculum zwiuelich licht als
es nit gar tag noch naht ist 40. be-
schemerynge 37. nacht-, diluculum
vor-sunnen 32. er. 1 d. matntinum
frutagung, vespertinum nachtung 29.
Cresc-ere. -unt (mala) queckent
H. Ph. -entia wassinghe 38.
* t Cresl-dicus s. Cretleus. -Is
s. CrMs.
*tCrest-antia vbergultes faß 74.
-endia vberglvdet vas 40.
* t Crestio est dngulus veneris 37.
Creta (Ed.) crida H. Ph. chreiden
52, crite 38. kride; kroten stein (X
rotel stein simj cf. Borax) 40. er.
rubea een rode steen G. voc. rotel
stein 27. rat erd 33. rodel steyn, rot
crite 38.
* Cretanus s. Crithmam. Cf cre-
tarus (Gloss.) schelwurtz 74.?
*tCretarus s. Cetarins.
*tCreter-as s. Crather. -um s.
Credites.
*Cretica (alph. crep-) esttonitrus
27. 33. bekulunge V.a.l420.
*f Creticus l atus (X creatus?)
ge telet 37,
*f Creticus l cresidicus richter
(cf Crisis); cirtitus i. medicus 37.
*tCret- s. Crec-opulos.
*tCretum s. Credites.
*tCreusa i. splendor 33.
*tCrex s. Grex.
Cribrare siften, budelen G. voc.
romischen Fr. II 126'' (aus Bayr.
Ordnungdes Mühlwerks). Sm. III 87 ff.
reiben (reiten?), siben, fen (?) P. F.,
fen aus fehen Gloss. h. v. ahd. fowjan
Gf III 727. vyen u. v. Excolare\
ÄißrÄerkauahsapurgamentaift. 421?
zu pur gare vegen (Gloss.)? wozu Sm.
I 506 auch unser fehen, feben, f&en
stellt; vgl. auch fege/., fegesieb w. des
geworfelten Getreides (u. a. bei Weber
Techn. Lex.), crib-rnm ritera, -ellom
sif H. S. B. Umgekehrt -rum sef,
-ellum rider Symh. D. 280. -ellom
ritter, sibelin 40.
Cricetus (marmota er. Ann.)
ham-ster, -stra, -ztra/. H. Ph. VII 32.
*tCricos denkfuoz (^„^ris^^.," hat
den denken fw>a groz) Meg. hircos
lirckfuj^ (bis) 50.
*Crina s. Crinea.
*Crina-, ceruici- 37., trun- 1 tu-
76., tru- 37. -cula hekele (ceru.),
instr. adpurgandum linum 37. tucula
hächel, Swing 52.
Crinale huue G. voc. sappeyl (baen
id. i. q. hd. schappel) 37. scheppel 29.
chränczell 33. crans 38.
Crin-ea {cf Cremium), -ia swancz
(umg.) 45. -a swarde 38. graneries
swart 40.
*tCrineut-a, -um s. Cirmenta.
^Crineus heren, baren 38.
120
Crinia
Crocitare
♦Crinia s, Crinea.
Crinis h&r 36. hair 32. crines
wisphas Erß Gl, wiffas (flf? fs? sf?)
Marb, GL,qiiody\\ü&disceniunturdicti;
nach Isid. Origg.,der crinesi?ro^riemw-
liertim nennt, was uns an ags. wif-faex
crinis, impr. mulierum erinnert (vgl,
Cirrus). Bei capilli haben die Erf,
Glossen vhas (vahs) L q, ags. faex; in-
dessen liegt hier eher ein Simplex im
Flu/ralvor, vielleicht von ahd.(mlt)mS2L
Gf. 1 784, wo^uauch yfiphilcomaherba-
rum gehört, sowie goth, vipja undahd.
waiffu (instr, Gf, I 104) vitta (vgl ob.
Glossierung); Dietrich vergleicht in
ähnlichem Sinne engl weft Zopf, Locke.
*tCripsiim s, Gipsum.
Cripta clucht 37. 38., ein camer
vnder der erde, vnd is in den herJcen 38.
krupft 40. grufft, painhaus 33. crita
eyn grutff vnder eynerkerczen (sie) 27.
*tCriphaliuiu epfe herba 40.
* t Criro - chillus^ -grillns s.
Trochiliis.
*tCriser s, Crister.
♦fChryseus, crisius gülden 37.
crison i, aurum 76, golt grece 37.
crisen vas deauratum 148,
*tCrision s. Cirsiom.
*t Crisi-s bekert K. V, becherung
des sichtumbs 52. 1 -m eyn richter
37. cresis i Judicium 37. bekörung 33.
* Crisius s. Chrysens.
*tCrism-a cresem, hilich olie;
-are cresemen 38. -atis s, Cineratio.
*Criso-la, -notana binesch, malte
40. chrysolochanna i, g. atriplex
q, V. Meg,
*^TSj^i^o\o s, Adamas.
*Chryso-inala, -melum meruncken
/., boh, merunka V, tril,
*|Criso-n s. Chryseus. -notana
s, -la.
*tChrysoprasiis. crisopas-sus
grnrdBTColoremhahetH, PA.-muskriso-
pasat33. cipressns eyn edel steyn 37.
*Crisostimas vber guldet (et. w.
pr.) 45.
fCrisp-a. -eile i. piste-s, -lle
cüchelen Synib. D, Gf. Pistes. Gl m,
w. Cre-, cri-spellae.
Crisp-are cruspin F. a. 1420. crul-
len, crunckelen ; -atus ghecrullet, gbe-
krinckelt G. voc. -rare {cf, -us) rayd
machen 33.
tCrispeUe s, Crispa.
Crispes. cristes heylige bihsse 41 .
Crispinus s. Bnrsa pastoris.
crispnla blutwurtz 0. san, bluit wortze
51. i. herba cancri.
Cris-pire, -sipare gakczen galli-
narum V, a. 1420.
*tCrisp-rare s. -are. -ula s,
-inus. Cristula.
Crispus raid 33. krühsellehte 40.
kruys G, voc. struuer {vgl hd, strubbig,
struppig sim.) Symb, JD,
*tCrissipare s. Crispire.
Crist-a (cf Conus) wiera Gf. 1 961.
hauen kaem; timmer van den heim
G. voc, Wappen 32. kreyer o. vogels
kamp 40. -atos gehelmed 37. gekömpt
sicutgalli 33.gekeynet27. kempt45. 52.
*tCrista-go s, Tristega. -na s.
Crustaria. -tns s, Crista.
*t Crister grifo i, gryphes Ä S.
B, griffe 40. cister eyn gryp 37.
criser est animal volatile 76,
*tCristerium s. Clyster. -s s.
Crispes.
Cristi-aBUS, l -cola 38. cristen
38. K. V. -ana cristen frow 30. cristin
1. 29. 33.
*Crist-ula, -ila 37., -ola 33.,
crispnla 27. eyn radel wige 37. 38.
rotelwye G. voc. rodelwig 30. eyn rotil
wey 27. ein rat weil P. V, eyn räter
wyg 33. eyn rudel wihe o. eyn krichel
45. wittwär (sie) 34. sprincz 33. 34.
*t Crita s. Cripta.
Crithmnm. cretanns mer- 25.
0, san,, mere- 51. -disteln.
*Croca wurffschauflfel 52. ein semel
roggen korf 37. crocha, chroca
Gloss, V, Chytropus hierher?
*tCroc-are s, -itare. -iragrapho
s. Caraxare.
fCroc-itare (cf Cracitare), l Are
G. voc., l -o (pr. corui) 37.. -uari
33. roepen als die rauen G. voc.
rabischen schrei^; grachkiczen 34. ra-
ben geschray 33.kroggenoort<orum29.
CrociQs
Crox
121
-itns rapfen (rapf caruus) geschray
32.
♦Crocius s. Crocus.
*tCroc-olare. 'Vlopr. cyconiarum
37. i. sonare pr. aconiarum (sie) 33.
-tolat dconia Symb. D.
*tCroc-ticiis s. -US. -tolat, -uari
s. -itare. -ulare s. -olare.
Crocus^ corcom 3 1 ., crotus (cUph,
crocus) 40. saflferon 42. saflfart 30.
saffra-t 32., -th 31. Schaffner (umged,)
40. Sit varwe 155. krögo H S. Tr. croc
Symb. D. gelewar farf i6. ^pj^.crocius
ghel, van safferane 37. crotns saf>
ferung; crocticus eyn gele varbe 45.
*tCroch-a s. Croca. -ilus s.
Trochilns.
fCrom-a (cronia Gloss) i color
Br. bleoh Äelfr. -aticus 1 comaticas
de sek nich entverwed van schänden 37.
'tCro-mns s. -nus. -nia s. -ma.
-nicon etc. s. -nos. -nipolitudo s.
Politronitudo.
*Cronopodia storkes- 40., stor-
chen- 52. -snabel.
fCronos zit 40. chron-on i. temp-
tis Br. -icus 'Orcdis ib. cron-on id.
76. -icon zeittleich 33. -iton titlich
23. -ica konig (sie) 45. ein puech
der abentewr 52. ch-, c- 35. -rono-
^aphia croneke 35. schrift van
cronjken Cr. voe. geschrifft von cro-
nicken 110.
*-f-Cronus, cromos (wett. kröne
d.ihd. gräne Gräte) grade 37. 38.,
eyn wisehe-s knoke i. ostpisis (am
OS piscis) 38.
*f Cro-sta s. Crusta. -tus s. -cus.
*t Crn-a s. Corna. -bare s. Cu-
bare.
*Cruciat-us, -a s. Crux.
Crucib-ulom 37. 40., -olnm (i.
^assetam K. F.)^tigel 40. E. V.
liecht stein K. V. moser 37. craisset
(aw^ crassetum) 122^. p. 56. (cruselin,
l. i. cranischil, H. L. i. ef. Sm. II 394.
Gf.IV616.)
♦fCruci-s, -flxum s. Crux,
Crudeli-s {ef, Crudus. Ferox.) grim-
mer 40. gräulei-ch; -tas -chait 33.
Crudus vnghar i. crudelis 37.
DUfbnlMelii NoTvm glosnriatti.
rSch 52. ro, also dat nicht gar is 38.
roe 27. raw 29. ro'' 40. rauch fleisch
33. grudus rauch 30. crud-um ro^'che
41. -ere roo wesen; -escere id.:
wreet worden G. voe.
Crueut-us pluetig 34. blutig 29.
blöudich i. sangwinolentus 38. swaissig
30. -are blöden 38. -atus bebloet
G.voe. geplüt 27. pluetigt 33.
*tCru- s. Cre-macula.
* Crumeu-a (varr. 142. p. 85 zu
crumma sacceum scorteum) phening
vaz V. a. 1420. peytel, pegfirtel P. F.
byseckel 32. ags. follae Gloss. -ta
volger 30. vogler 34.
Cruor bloyt 37. bloud also indem
vlesche i. sangwis 38. schweiß blftt
ausserhalb des leibs K. V.
Crup-a, -pa hoppe i. humulus 38.
Crura-lia, -tus s. Crus.
*;Cruri-cula s. Curruca. -lis
s. Curule.
Crus beyn 36. menschen bein Tcru-
niz L. i. a. d. Lat.) H. l. i. crus tibia
scheue an dem bene 38. crura-lia
beenharnes of wapen; -tus wel ghe-
beent G. voe.
*Crusibulus crüssel 33. crug 27.
crous 38.
Crust-a, l -ula (q. ef.) 37. eyn
stucke van metalle 37. krüstel t rintten
von dem pratt 33. brotes rinde o.
ranft 40. ränfft 29. crosta koste 30.
'''fCrustaria. crista-mea 76., -na
tauerne; crust-uca i. tahem-a; -arius
i, 'arius 37.
^fCrustinea s. Crustumium.
* t Crustul-a, -us P. F. (ef Crusta)
bret stelle (sie) 40. breczel 32. pre-
czen 33. P. F. rauchen Fr. rindtel, pey-
gel (vgl. CoUirida) 33. eyn hertel lepel
37. crust-a, -ula, -icula estpartir
eula auri (X auris 37.) t argenti 76.
-um t -ulum eyn croppele 37,
*tCriistum-ium, -ea eyn perzek
bom 37. crustiueapferseich pawm 52.
*Crustumulus (amcrns -f tumere)
een beengheswel G. voe. custumeum.
dicke waden 37.
*tCrux crotze 38. cruci-s s. Cine-
ratio, -flxus martir bild 32. -atus
16
122
Cnbalns
Cnias
crewczung 34. crücz-unge 30., -gang
29. -ata maior h. warence amgl. madir
Goch
*Cabalas s, Bacillus, tub-ulns
clepel Symb. D, -alns L lapillas {umg.
aus baptillus sim) 37. -illns i, bacil-
Ins kloppfei 52.
*tCubare broden also eyn hon de
kukene vt sittit 38. ruen o. pey slaf-
fen 33. crnbare rügen 27. cubau-
tum rauwen ; cubitnm to bedde gan 3 7.
Cabeba cobebe, crut dlsopeper 38.
tubeolä 30. (kabobel 42.) molem 52.
*t CubeHa, -a kübel 33. -le mültte
40. (verschr. cabella) mule, laubel
(aus kubel!) 45.
*tCubiciilum eynbesloten kamer
37. slap k. 38. bet k. 40. beddeka-
mere Symb. JD. cnbi-le slof kamer
40 i. q. -culum 38. Symb. D. -cale
i ledus 76, bedde; -cillina eyn kamer
maghet 37. cubicnlar-ia ^. cameror
ria 76. -ius kammer meister 29. bette-
knecht F. a. 1420. schlaffgesell 52.
samende sieper; i. q, -us eyn hoder
der kameren 37.
*Cubisonium. 12^, p, 57 folgen
einander 6 Glossen: 1, Holecns mon-
steron gallke salsalle 2, gambons gal-
lice 3. Cubisonium idem est 4. Lopi-
lopium wingneron 5. Oviflcium uvau-
t6 1: rastons 6, Lauricale haubregons.
Sie schließen den Abschnitt ^jJDedomi-
bus et ute}isilibus^\ scheinen aber ver-
worren und mit Eindringlingen aus an-
dern Abschnitten gemischt 1. salsalle
vrm. lat. (Gesalzenes, salsucium sim,).
Dazu geJiÖrt 2, zugleich sich an die,
durch 5 vorhergehende getrennte, Glosse
petaso bacon, petasiancnlns un-
mittelbar anschließend. Zu 6 stimmt
(Schelers Anm. 8) Lorica haubert. 3
vll, c- aw5 1, aus tubicinium (Gl. m. a.
1330) Xsonus.
t Cubit-us eyn eleboghe i, lacertm
36. elenboge, kla^ter 40. -ule een
cussen onder den arm G. voc. sim. 110.
t Cabon i. firmum l solidum Br,
grece,est vast lat. 37.
*tCubraca s. Deurus.
*tCubrum, cnbron 37. kedel 37.
38. 1: bronninghe i. palintellum, U^
nicalinea 38. chitel 52.
*tCubiilca s. Tnbera.
*tCucius küczly auis 31. cuci-
nus schuhesal 40. Zu Grunde liegt
vermuthlich der Kauz und sein AbhM
als Vogelscheuche ;schwerlichvgl.kiier'
butzen Gr, Wtb. V307; nur die selt-
nere Form tntias erinnert an Tutunus
(Priapus) oder an Tutelina, die Schutz-
göttin der Saaten. Für die Glosse
preinscheahen vgl. Gr. Myth. 445 ff.
*Cuciil-a, -io s. -la.
*t Cucul-ire (-are cumlorum) noc-
tuarum V. a. 1420. cf. Cucurbio.
*Cucul-la, -a 32., -Ins 37. 44.
(c/ Timpa) münichskut K. V, kutt 32.
cappe, coghele; tympe i. tympa 38.
eyn kip 37. dutte 44. -io monnik 37.
*Cuculum. tatulnm hoUauch 74.
hellüch 40.
Caculus, gugulns 29. gauch, guck-
er K. V. gaug, gukaug 27. guggouch
29. guck och (sie) 31. goch 32. kuku
34. 52. kuckuc G, voc, cuckut auis;
cuken i. ocuus, pullus 38. kükaus.
kukengankch (sie), kränich 33.
*tCuculus s. Vua.
Cucuma (ital. cocoma frz. coque-
mar) pl. cachern Symb. D. cucania
{vll. X caca-ua, ■ bus) kachel, (X Cu-
curbita, vll. X guua sim.) wlntuse 40.
*tCucumen s. Cacumen.
*Cucum-er, -is 37. erd-apffel£
F., -öpfel 32. churibiß 34. kiirpß 29.
coruelze 37. een vlesche of vlesschen
säet G, voc. -is silnatica herhvette
Hb, -erarius ein chürbizz garten 33.
kabirzgart 27.
Cncupha. cucusia hübe, enser
{vgl. u. a. Gloss. v, Pera) 40.
^\GucXLr\Ao pr.nocttmrum 37.
Cucurbita (c/.Cucumer. Cucupba.)
kurbesa (c. Ed.) H. Ph. kfirpfe K. V.
^fCucu-sia s. -plia. -uia s. -ma.
Cudere quecczin F. a. 1420. clu-
dere cloccon Gl. Ker. endo smeth
i. malleator Symb.D.
Cuias Weihes landes 34. welterley
1. 29. cuiusmodi welckerleye, hoe-
danich ö^. voc.
Cnlcitra
Gunex
123
t*Cidcitr-a een kult of bedde-
stede quod supponitur Ucto G, voe,
beddeziecha Symb. D. -nm ueder-
bedde ib. federbette, kilter 40. cn-
latura goltter 34. colcitra tepped;
cnltiiiam kolte 37.
*tCu- s. Ca-lendola.
Culeola groue {st grone) ooten
schellen G. voc, cuUeola de ouerste
rynde 37.
Culens s. Culleas.
Culex muck, schneck K. F. prem
w. Meg.
*tCiil-iua, -ma i.e^coquinalfor-
nax 76. -uca {alph. -ina) eyn koken,
eyn ouen 37. -inarius eyn kok 37.
Cnl-leiis, -eus 52. marter- K. F.,
dertrenck- 52., herdreng- 17. -sack.
-leatns verdoemt totter (f.) doet
G. voc.
*Ciilmaticils L versificator 76.
dichter 37.
Cnlmen der f&st Oe. V. culmina
(rotne) herduomun 48.
*tCiilmia s. Calmia.
Cnlmites rike 37.
Culmus strodach 31. stroen lach
64. schobtach {nhd. schaup Strohes) 32.
balm (sie) 40. comns halm 37.
Culpa, cnpla schul 32. culpare
schuldegen, beclagen 38.
* t Colp-ar 29., -er, -a 34. (c/ Aspar.
Gerber.) prachk 34. brack 29. prackel
52. fro'wen hiindelin 40. frawen hfind-
lin K. F.
^Cnlpo stifäl 52. bauren sch&ch
i. pero K. F. sticke lappede scho;
colpon-el, -ii mansscho 37. cnpoo-
nis {alph. culpo, + onis gen.) ge-
bunden schuch 40.
*Culptrum, claptrum F. vrat.
slappe 9. F. vrat flappe (sie?) P. F.
Vgl Gloss. V. Rica. Fr. II 193K Sm,
III454.BM. II 2 S. 39J2.,woan xaU^^
Tpov gedacht mrd.
^Cnlsnra s. Clausora.
*tCiiltar-e Gl. m., -i ere erpie-
ten 52.
♦fCult-ellus 38., -er 38, 40., -rum
38. 40. H. S.D. schar H. S. D. spicz
messer 40. mest, messer 38. -rarins
messersmyt 125. sim. KL -ellifex
mestwarke 38.
*tCulteriio aui i.cecosimito 37.
^fCultinum s. Cnlcitra.
*f Cultlnus {undeutlich ;c/. calca-
neus?) hoghe voyt spor 37.
*Cultr-arlas^ -um ^. Cultellus.
Cnltura bouwerye G. voc. buwunge
0. Slunge {aus 6bunge? cf. Cultus;
&runge sim. ? vgl. erunga aratlo Gf.
art agricnlalura 17.) 40.
Cultus uobunga H. S. Tr. ftbida
Jfon.wbide Vind. oefeninghe,cyeringhe
G. voc.
*fCulu-ca s. Culiua. -meu s.
Columeu.
Culus ers 36.
*Cumba s. Cymba.
^fCume-clus^ -lus s. Cumulus.
-udator s. Commendator.
Cumera darra Gf. H. S. B. umge-
Tcehrt (daraus Darra Gloss. ?) SymbB.
darre 40.
*tCumeri-um, -uum spulysin V.
a. 1420.
*Cumphus eyn latten-naghel 37.,
-nagel 76.
Cumulus hop, hupe 38. cume-clus^
-lus huffe 40.
♦fCuua s. Cunnus.
* Cuna weghe 38. wale i. lectuspu-
erorum 45. curia wiege Symb. D. cu-
uabulum (cf. Grepmdia) ein chlaine
wiegen 33 wieg o. wieg pand i cuna
52. wyge, hocze {Cf. Gloss. w. Cuna.
Oscillum.) 27. hotzin Fr. I 47 1\ pl.
-la t. stramenta inculiui (i. infaniuli)
Symb. D. cunabilum weg 45.
Cuncta etc. s. Contari.
* Cuuct-alis dea elementorum 76,
goddinne des firmamentes 37. -is dea
vinipotens76. g. des wynes 37.
Cuneus keghel etc. G. voc. bickel
30. eyn schar o. eyn karch weck 45.
czwichkel, wechk 34. weck speciespor-
nis; speidel gwo scinduntur ligna K. V.
ein cheil da men holtz mit chleubt
52. ließ {aus bieg?) 32. cuulus s.
Semella, cuneo flrmare kilen 38.
kylen 22**.
fCunex ein wamsel 33.
124
Cunia
Garsatilis
*tCuiii-a s. Cnuina. -calica s.
-la.
Cn-, CO- 32. -nicalns künlin K.
V. kunglin 32. chunigel 1. 34. kulli
Oe. V. lorichin H, S. D. agedocht
Symb. D.
Cnniganda. cnnnegiindis cunne;
vrouwennafne 38.
Cnnila gallinacea (cf. Colena),
cnnicalica wisse miincze 40.
♦fCunius s, Caneos.
Cnnnus^ cuna 34. (cf. Aureaporta)
fud 34. K. V, coonus cutte i. wlga
(am vulua) 38.
*tCuntha s. Contos.
^Cnntacio s. Contari.
*Cuniis eyn hemelik wech; cany-
neken 37.
Capa cope 37. cnpella stände
Symb. D.
Cnp-edia^ -pes (Gl. m. h. v.) lust-
liche speyse 74. -es sunt cibaria de-
licata76. -pa spise 37. -edinarins
Gloss., cnpidin-arius, -a 37. kauflf-
man 17. 33. cremer 37.
* Cupella 8. Cnpa.
*Cnpera {cf. Deurus?) eyn neder
cled 27. i. brata {aus braca) 76.
*t Cnp-ere (L desiderare) geren,
be gheren, w. u. gyren 38. -es, -idina
s. -edia. -ido begirheit 29. -iditas
s. Tenax. -idus (ib.) begheerlick
G. voc. -itus gitiger 40.
t*Cup-la, -oonis s. Cnlp-a, -o.
Cnppa s. Capedia.
Cupr-eus, -ins cupperen 38. -ifa-
ber kupflfer schmid K. V.
* Cnpnda rutüo H. 8. D. Vgl rou-
dil (waschiz l. i.) H. L. i.
^Cnpnla mist gabel 40.
♦fCupurosa s. Coporosa.
* t Cnphiam s. Cophynm.
Cnr wurumme 38.
Cur-a roke, sorghe 38. sarig 33.
-are (cf Censere) warneraen23. 38.
i. respicere 38. sargen, erczengen
(cf. Gloss.) 33. roken i. decnrare 38.
-ator gut pfleger, land vogt 40. vor-
sorger 125.
*tCiirainen s. Cntis.
* Corax (X currax cf. Ghss. v.
Curex) snel 37. sneller 74.
♦fCnrbanare s. Gnbernare.
* Cnrcilla i. oppilago s. 142. p. 89
ad h. V.
*tCurclus s. Cnrlegius.
Curculio. gorgnlio rupe 37. sa-
menwurm Meg.
* t Cnrla hof, dinghof, l ciuitas curie
(Chur, cf. Gf IV 480) 40. kimahhitha
\cf Cathaplum. Elementum. Glossa. Gf,
II 639.) Gl Ker. core-a, -us s. Cu-
rius. cnriall-sta ib. -s schone, su-
uerlick i. pulcher 38. een houelinck;
-tas houelicheit, hoefecheit G. voc.
curealitas hofifelich-, hulfekeyt 45.
*tCiiri-a s. Cnna. -alis etc. $. -a.
* tCuriculns kuriß 32., vgl. Gloss.
V. Thorax. BM.I915.
* f Cnrino (turino ? cf Currineum
Gloss.?) jag schiff 32.
*f Curio s. Siro.
*tCnrlos-us hobisch 27. höff-
leicher, sargsamer 33. bedriuet i. mes-
tus; eyn rad man l sedes (Xcurule?) 37.
-a gokelye 37. -itas curiosicheit G.
voc. volchemenhait des sinns 52.
♦fCnriiis, cureus 52. 76,, cu-
risus 27. {cf Curialista Gloss.) iqui
cnrampopul-Oj -i 76.geritlquifrequ€n' i
tat curiam 33. 76. hof man 76. i. qui cu- [
TdX populil quifrequentat cuream 27.
sim. 52. eyn ritter 27. 52. !
Curlegiu-s, -m eyn schare {i. q. U.
Scharbe auis?) 37. cnrcins rehfin 40.
*tCurric-alis, -ula etc. s. Cur-
ruca.
Curriciiln-m, -s klein wagen, klein
lo'^f 40.
Currnca gras mugke; curricalis
{so alph., scheint currit-) gras mugke
auis 40. cnrriciil-us grasmug 93.
-a eyn water hoyn 37. criipiciil(a)
wargengil H. 8. D. gnrricnla wark-
engel 40.
Currus wag (lastema id., vgl
stomachus mag, neben wagen) K. V.
'^ Curs-atilis bequeme to lopende
37. 1: -iUs leichtuertig 52. -us lop
38. -or lauffär, läwffel 33 -orie paW
^3 nli^.h R2.
Carstnca
Dagatos
125
*-|- Cnrs-tuea s. Cassntha. -us
s. -atilis.
*Curta L Culex 76. eyn mugge 37.
*f Curtlcare sonvis noctua/rum Igal-
lorum 33.
*i-Curtil-e, -es s. Cnrtis. Cnralls.
Curti-s eyn canonik hof 37. hof, clo-
sterhof 40. -le {cf. Arale) eyn houet
(st. houe) stad 37. hofetat, hoflin 40.
-les pL houe jüngere Symb. D.
*fCurtuna s. Cortina.
*Curua {Ghss. v. Crua. cf. ib. Ace-
ruus. Piramis.) schobir 8*. Schober P. V.
Cnruca crugela Gloss. cnrruca
krügelin 40.
Curul-e, -js Gloss. 75. cartiles
eyn richte stol 37. crurllis blüt richter
32. plut r. 75. l c. queri-les l -des (X
quirites) edle (st seile) in quibitspur-
puratisedent 37.
fChus m8r man i. ethyops 37.
^Cuseuta s. Cassutha.
Cnspls (cf. Lancea) eyn spey dat
dre egge heft (X spye clauusKil.?)
37. Stachulla sim. Gf. VI 632.
Cussinus cussen dar me vppe sit
edder lyt 38. kusg 52.
*Cnssiis streich, slag 40.
fCustiea s. Cassutha.
*Cu8tl8 Stange 37. stang 76.
*tCust-os custrer Oe. V. guster;
-ria g. hawj^; -rix gustrin 34. cns-
todi-a (cf Cauere) houde, warde 38.
munch custody 32. hutenij^ 45. -arium
were- H. S. Mm., uuer- Vind., wart-,
141. -hus. -re houden, warden, be-
waren 38.
^fChnstuca s. Cassutha.
"^fCustumeum s. Crustumulus.
♦fCusus buch s. wenter40. chnsus
l stomacm mago H. S. D.
"^f Cutlbullus s. Lueibulnm.
* f Cut-is menschenhut (neben haut)
K. V. -amen k -icula hut 37. cn-
ramen Gl.m. (alph. cat-) i. protectio
76. eutell-a kreczige hut 40., hawt
52. -e ioken (,) cleygen (kleien kratsen
Br.Wtb.Kil.) 37.
*Cu- s. Co-tumix.
*tCunlna. eunia (älph., scheint
cunia) kutte o. k&ffe 40. putten, kuef-
fen 52.
*f Czino- s. Cina-momum.
*tCzlrasa s. Cicer.
♦fDabartaliatns s. Debachari.
Dacia die marg (umg.) 27.
Dacia (nr. 3 Gloss.) tacz 34.
*tDactyloii s. Dactilns.
*tDactylosa (JEd.) i. q. beonia
(paeonia officinalis Ann.) H. Ph. I
U27. dactil-os^. Gloss. V. Peonia;-iso
boenie (boeme? scheint m mit Punkte)
40.
Dactil-us (cf. Palma) druuelen
(fructus arboris) 37. paJm bom frficht
K. V. dahtilboum H. 8. D. -i botri
langedruuen ib. lange trvbel 40. dac-
tylon datel, Jcriech. lank (sie!) Meg.
tactillas tettelin böm 30. datos s.
Bacus.
Dacns. datns (tennimarck (X
gleichn. Pflanze; der Stelle nach zu
Dactilus geh.) 32. danay s. h. v.
*tDaca-s s. Dancns. -sata s.
Decorare.
*Dagat-a masdarm (cf. Gloss. v.
Longio) 9. -US mostpawm (cf Guber-
naculum) P. V.
* t Dagatnm (aus Dagon?) interpr.
ydolum consecratum 76. eyn beide ge-
wyget 37.
*tDagat-us s. -a.
*tDagin s. Dagos.
Dagon idolum in azoto etc. Br. ydo-
lumphylistinorum etinterpr.piscis tris-
tide etc. 76. eyn af god 37.
126
Dagos
Decachordum
*tDagos l dalon eyn angel (pis-
catm^is?) 37. ^hierher dagin reihe
int 76.
*tDalida mulier qd. ä int.pauper-
cula Ipauper 76, i.paupercula 37. ai4S
dalila ivt.p, l situla, coniunx Samso-
nis fuit Br.
Dalmati-a (-cia) kriechen lant 40.
-ca eyn pistelen rok 37.
*t Dalon s. Dagos.
Dalum vorder segel K. F. s. fus 40.
Dam-a, -na grutsch i melota (vgl.
Furunculus) 1. -pnia otter P. V.
33. -ma id.; mulwerff 30. scherr i.
talpa 34. gamß 32. ags. elha {cf. Alx)
SymJ). E. hamester 37. l -ula hamster,
eyndeer 38. -mnla id. 37. darailcier
(c st t) H. S. D. schuchhant Meg. var.
-ula scheuhhant Meg. schewchant si-
cut rech 28. camola (bis) schuchant
50. damnnla damel tier, wilde geiss
40. damo eyn deyr myt den widen
homen 37.
*t])ainaUon s. Daphnelaeon.
Damascus du. daniasch 29 sim.
domestns dornest 34.
*tDametra s. Demetria.
*Damm-a etc.s. Dama. -entum
s. Panimentum.
*tDampn-um (cf. Dispendium)
** scade 38. -osa scadahafda 48. -izare
beschedigen 27. -iflcare (Gloss. v.
Daran-) sehenden, verdampmen 33.
'*'Damum eyn openbar opper 37.
*tDanay {au^ danai X dani)
kriechen o. dennemarker 40.
*tDanco (danto?) aui i. penso,
reprehendo 37.
♦fDancus s. Dancus. -eya s.
-nbins. -ista s. -us.
Dannbias dy tawer 27. dunauwe,
eyn grot water in osterrike vnd vn-
ghern 38. daneya do"no°we fl. 40.
Dann», danista eyn woker 37.
Dapare anrichten 52.
Dapax (cf. Audax). dopex wol
sprekende 37. dedax gespaybig 75.
dedex gespreitig P. V. ^ Vgl dicax
speiwortig (schimpflfredig) dicacitas
speiung (spottred) Das.
Dapifer trusg säsg 32.
*Dapslli-8 spig miltig 29. 30. speyg-
mild 34. gebhaflft 8. 52. -tas milde-
scheyt 37. dapsis milt 52.
*tDaph-ania, -oma s. Dia-
phonia.
Daphnelaßon. damalion loröl 52.
tDarades s. Derades.
«X
Daran eyn hellyngh 37.
^Dardanarins eyn voerkeucher
(h st f) i. propola 125.
*tDar-mentiiis s. Druentias.
-ra s. Cnmera.
Data een datem van eenen brieue
G. voc.
*Datic-a s. Ciadia. -ins s. De-
ditio.
Datim gebleich 52. sim. 75.
*tDatns s. Dacns.
fDancns creticns fogelnest 51.
Ki. dancns (alpk, c wie t) geisselin
herbay hundes blume 40. dacns i: f asti-
nata (aus pastinacal) wildemerch j^. V.
*tDaxns (arbor) s. Taxns. (^ani-
mal) dasch 45. tacbse 50.
De äff, aue, van 38.
tDealba-re bleken 38. w% ma-
chen ; -tns ge wey sst 52 . -tor blaichet 32 ;
Deamatns gar lief gehabt 52.
sim. 8. 9.
Deartnare ontleden G. voc,
Debacchari rasen G. voc. towen
F. a. 1420. debachiliatns i. insanus
76. dabartaüatns i. sapiens (sie) 37.
Debere schal, also he scal dat
do'n 38.
Debil-ismatlos (aus mahtlos) Oe. V.
cranc also ding den na orer natur nich
stark sint 38. -ei. e. unkrefftig; -em fa-
cit i. e. unmecht-et (Uli dat.), -iget, (in
viribus suis) in unmechte. H. Fh.
debilita-ri cranken, crenken 38.
-t weihet (pulmonem); -tae (et tepida
vence Ed.) virwolket E, Ph.
*f Deboro i. apis l loquax (cf,
hbr. Debora; Gloss. v.Bdiher? X da-
pax simJ) et est magister auium 37.
Debriatns gar trunkin V. a. 1420.
Deca tegen 33.
Deca-chordnm, -tardns rotte,
eyn seyden spei 38. -cordns czen
seytig y. a. 1420.
Decalanticare
Decrescere
127
"^f Decalauticare i. argento ob-
dticere 148.
♦fDecal-io, -lo s. Decolleo.
fDecan-us, -issa, AaCingl Folge:)
dech-en, -inne, -enie Symb. D. -ns
techant K, F. tachant F. a. 1420.
deken 38.
*Decap-olis, -ulis eyn land ouer
teyn stede 37.
*tDecarmoiiia eyn drechticheyt
der Planeten 37.
Decas een ghetal van tyenen G. voc,
techir F. a. 14J20.
*tDeca-ssidie5.Cassidilis. -tar-
dns s. -chordum.
*tDecc-oreatus s. Decoriatas.
-uriatns s. Decuratos.
Decem teyne 38. tien 6r. voc, d,
et oeto achteyne; d. et nouem
neghen tynne 38. deci-es, -mus etc.
s, u, decem-ber hardeman 38. slacht-
mant Frkf. Hs, a. 1460. -peda een
maete van tien voeten (?. voc. eyn
rik van teyn voten 37. zehenfußlanck 52.
decendium teyn dachtijd 37.
Decentarius s, Dyatentanos.
*i*DeceptU0SUS i. deceptione ple-
nus 76. vul droghen 37.
Decere {cf. Congruere) betamen,
bequaem syn G. voc. bequem sin, zemig
sin 45.
Decernere besechen 29.
*De- s. Dis-cernicaliim.
Decerpere {vgl. Decrepere) ab
czaysen 33.
Decess-or vorghenger 37. -us ptc.
vor smayd 37.
♦fDecibula s. Decipula.
*tDecidu-S qui cito cadit 76. -US
tumwitzig52.75. -uus vallende ;deeri-
tas eyn de lichte veld 37.
Decies tien mael G. voc. czehen
fert (vgl u. a. Sm. I 566) P. F.
decim-us tegede 38. tyende G. voc. -a
teynde 37. tegede dene ma va (sie)
rechte gift 38. -atns theghede 37.
vertien-t; -ator -der G. voc. -arins
thegeder 37.
fDecipul-a dru, instr. capiendi lu-
pos; wulue walle 38. betroknisse F.
a. 1420. -um meusenschlag 44. deci-
bula strig 40. disipulastric Symb. D.
♦fDecipul-osus 37. J?r., -entns
37., decnpulosns 76. i. fraudulentus
Br. 76, betrogenlich 7tf.droghenhaftich
37.
Decius laster i. crimen 6. 23. 33.
Declaratio offenwarung 52.
fDeclinar-e l -i abtreten 52.
*tDecli-ms leger F. a. 1420.
lig Fr. nider-haldung, -uitas -ballig-
chait P. F. -uus dalheyltyg 40. nider-
stich-ig 29., -klich 34. neder steyl
37. stickelig F. a. 1420. -uum Gl.
m., -num lig 32. -nus nederghaende,
ouerhanghende G. voc. -nitasneder-
neyginghe ib. nider-hältikchait 33.,
-haldikeyt 27.
DecoUare entkSpflfen 29.
*tDecoll-eo, -o kel braut 32. de-
cal-lo kelbrote 40. -io gebraden kel
braden 37.
Decolor vnferbyt 31.
Decor syringe 37. czierung 33.
naturliche schön 52. sim. 9. decus
gocz zierd 32.
Decorare, dacusataacim^^^ Da-
cusa Fap. Gl. m.
Decoriatus. deccoreatus eyn de
willech {atis villet sim.?) is 37.
*tDecorius s. Decorus.
jDecoros-itas sirheit; -us wol
gestalt 37.
Decorticare schellen 37. 38.
Decor-us schSnrre 40. zierig 29
sim. czier 33. -ius zierend 30.
*fDecreb- s. Discern-iculum.
Decere-, detre- 37., detor- 45.
-mentum vnbequeme 37. abe nie-
niung 45.
*Decrep-ere. -o -is vo wilhen
erwellen 31. decerpere von vilen
erwelen nemen vnd ziehen (z. X de-
cimare, das folgt) 64.
Decrepitu-s crachender (senex)
Symb. D. -m ags. dobend ib. E. dob-
gende Somner. -do ouer groete olt^
heit G. voc. alter 52.
Decrescere achterwart wassen
Cr. voc.
128
Decretum
Begener
Decret-nm gesettet recht 37. czu
rote worden F. a. 1420. -alis eyn
cretel buch 27.
•fDecritus s. Decidus.
*I) eciif-,deciis-arins tejm leye 37.
Decnmbere l decnbare krenk-
chen 33. kräng sin 6. 27.
*tDecup-lex teyn- valdich; -olnm,
-ulatas -vold 37,
*Deca- s. Deci-pulosns.
fDeeurare s. Curare.
*tDecuratus, deccnriatns 37. u
curia dig-nus 76., -us 37.
*tDecuraiiles (X curia; aula?)
hof knech 37,
*tDecuri-o, l -ensis 38. ruter,
houe man, wepener L armiger (s.
h. V.) 38. eyn ridder ouer hundert
ridder 37. zehender herr K. F. houe-
link F. a. 1420. -onatns est honor
quo fungihantur qui decuria ciuitatum
meliores erant 76. ere der l&de 37.
fDecur-rere ablauffen, abrukchen
33. vor lauflfen, oberruck gliten 27.
-sormm i. curricuium l staditi-m, s
125. turnierplatz, rennbahn Ki
Deeus s. Decor.
*tDeciisarius s. Decufarius.
Dedecere onbetamen G. voc.
*tDedex s. Dapax.
*tDedica-re wygen eynen altar ed-
der kerken 38. -tio kerkmisse 38. loy-
gine (: dedicere i. negare 76. leugen
etcGloss.) 37.
^fDedicatas s. Delicatos.
Dedignatio vngunst 37.
*f Dedit-io gheuynge; -or ein der-
l)er 52. l -us gheuer 37. -us ge-
geben 52. -icius ergebner 52. ein
hantgengo Erf. Gl. in hant gegan
Marb. Gl. l -US een die hem op
ghift G, voc. daticins lichtech to
gheuende (hierher?) 37.
*tDedoleo i. doleo 76. dedulia
bedrofhisse 37.
Defaleare aff-slan, -rekenen 38.
abe-slaen, -snyden, -meden 27. ab-
slachen, abhauen 33. sumen (st. sum-
men) 34.
t*Defec-are reyn maken, suueren;
^tus ghesuuert van der heffen G. voc.
-tare sauber machen, läwtem 33. de-
flcere vor vnreynigen (sie), lutern 27.
defetata luchter (aus luter sim.) 37.
* t Befect-atum rauwelik t smoyde
37. -um } -innm i. liquidum Iquietum
76. -iuus nicht jeghenwardich 37. -uo-
SU8 (cf. Pendulus) wandelbar, brocsam
38. preche-n 34. -nhafftig 52. 75. brest-
hafft 30. gebresthafftig 29. -us ptc.
s. broc, broken, also alle wertlike ding;
i. peuuria cumber, armoude 38. -uin
sentit (Ed.) unmechtet H. Ph.
*Defedarevnsawbern,stinkchen 33.
besudelen 29. besudlen, bechlen 52. be-
sulpern, vnreynegen 45. defodare
besolen, vor vnreyn 27.
Defen-dere weren, be-schutten,
-scermen, -holden, -wäre (sie) 38.
werren 29. -siculum beschermynge
37. -saculum schirm, schild Ki.
Deferre eeren, wroghen, wechdra-
ghen G. voc. (deffero) ere entziehen;
delator ere abschneider 52.
Defessus vor moydet 37.
♦fDefetata, defleere s. Defecare.
Defleere gepresten, zu evgen 33.
(facit jecorem) i. e. swinden H. PJi.en-
breken 38. abefallen (hello) 125.
*tDefldere s. Diffldeutia.
♦Deflxus geuestit V. a. 1420.
Defle-re. -nt c 1 b dfdrn (d. Ge-
heimschrift?) 48.
♦fDeflora-re, -ri i. stnporari
tzyeren (notzärren 9.) iunkcMrawn;
-tio ze Störung der iungfrölichait o.
nempung zu der Ee 33. -bills los-
haftich 37. i. stuprahilis l solubilis 76.
Deflu-ere. -at zufließe H. Ph,
*t Defodare s. Defedare.
Deform-are entschopffen 29. -o
misstalt 37. -is 52. 75. G. voc., dif-
formis onghestelt, lelick, mismaect
G. voc. misstalt 37. vngestalt, eyslick,
wan schapen 38, vngeschaflFen 52. 75.
Defrensus neder gank 37.
fDefunct-us versch-eyden 29.,
-aiden 1. 34. -io toyt F. a. 1420. i
mors Gl. m.
*fDege-gere s. Digerere. -ncia
S. «BS.
Degener vnertig 29.
Degens Delnbrnm 129
*t 1)^8^1^ i' po^wer 76. elende -tas, dedicatns 30. (c/. Amenitas)
mynsche 38. i: degestio arme 37. nutlik, also de spise is 38. zertelicher
de^encia elende 38. dego mt^cer 40. zärtlicher ^^.,czarlicli 31. foorimg.
vino (st miser viuo) V. a. 14J20. leck- 30., leb- (sie) 34.- erhaflftig. de-,
♦fDegestio *. Degens. Dige- di-ligatus zearrer, farzarter; muruer
rere. Ho, 40.
♦fDeglnciator s. Degulare. ♦Delicescere s. Delitere.
Degradare een van synen staet Delic-iare, -ari lusten i. oblec-
setten G. voc. , tari 38. -ie grote genoechte G.voe,
Degrassar-i mit haesten aen ween wallust 37. ^1 last 1: wolnust 40. -ium
beuechten G. voc. irren 8. 9. 52. 75. genoechte G. voc. moyginge (X delic-
-e vneren 6. 23. 33. tum, cf. Gloss.) 37. -ius wunsam 52.
Degula-re verslinden G. voc. -tor Delict-or zundere 37. -um zande
vil fros 40. l deginciator slinder 37. der vor z&menisse 37. versumpnust 32.
Dehibere auff-sliessen, -pinden 52. *tDelicaiim s. Deliquiom.
Deiflciis(c/. Benigne) gotlik 23. 38. fl^^Ucnus lutter, p4r 37. chlar
Deintegro van nyes G.voc. 52. deliqnns i.puruslclarus76.
Delabi widder gelait o. nidder ge * f DeUdinm s. Deliramentam.
fallen 45. *tDel- s. Delen-iflcns.
^Delaphon starke slange l auis; Deli-gatus s. -catus.
dilophon l fortitudo serpentum 37. Deligere vz lasin F. o. 1420. ab-
delophon storg auis 40. delempho lesen 74.
storch 52. Delini-re senflan V. a. 1420. -men-
*Delatare rumen, rum maken 38. tum zoticheyt 37.
tDelat-us af ghedragen 37. ge- Delinquere gut werck loßen 27.
ruegt; -or (cf. Deferre) rügär 52. -ura guet werchk lassen 52. gut verblidi
beclagynge, meldinge 37. sagung 52. (sie) lassen 33. g&t verlassen 29. gut
-io; adelacione zu gesaigen 41. vor lagen o. wincken 45.
*tDeIect-ari belusten 29. -atio, DeUquiiim. delicuom druppe,
•o wolnust 41. drepinge 37.
Delectusi^^.^^. eyn keysinge mank fDeliqnas s. Delicuos.
den riddern; a vm vth gekorn von Delir-us d&bender, tirehtter 40.
deme ghekorn 37. vn mechtich, steruen 37. -are rennen
Delegatus eyn lygate 27. 32. doUen, rasen (?. t;öc. raitzen ^ww^r.^
*t Delempho s. Delaphon. 52. -amentum, l delidimn 37. dor-
Delen-, del- 37. -iflcns smeichler heyt 37. gheckheyt, rasery G. voc.
40. smeycher 37. smaicher 52. Delite-re, -scere swancken, suef-
Delere deigen, vorstoren, to bre- fen 27. sweigen 9. 52. delicescere
ken 38. abtun, abgen 33. abe wessen swenchen, trag sein 33. dilessere
0. diligen 45. sweyfen 45.
♦DeUba-re smeckin F. a. 1420. *tDelo-phon s. Delaphon. -te-
pToeuenendeofferen;-menofferhande giom s. Doliteca.
6r. voc. -tio opper; smeckinge; -tus Delphini carnes sehespeck 125.^
gesmeckt 37. aus sele-?
f Deliberati-o {cf. Sensus) vor Delsus. delph-icus ruut; -os
synnynge;-niis eyn betrachtet rede 37. eyn weder l rotundus 37.
Delibntu-s gesmeret mit olye 37. fDelticiis gheleret 37. delicus
-m gevnsubert 41. i. litter atus 7'6.
*tDelica-nsi. woZfo7^. weth(a««5 *tDelubr-iim, -ium 37., dola-
wech?) 37. -ri s. Deliciare. -tudo brum 34. i. locus vbi candelaJbrum (l
wollucheyt (sie) 37. woUustikeit 76. jdolum) stat 76. eyn lecht stede 37.
DiefntMch, Novam slouarium. ■*■ '
130
Delndere
Deordinare
abgott- 29., abgocz- 34. -tempel. ain
vinsterr wald 33.
Delu-dere tören 33. vor thorn 27.
•sor bespotter 37.
*Deluis eyn af god 37.
Delnmbis crangh in den lenden 37.
fDelusor s. Delndere.
Demeare. demerare hinderweck-
gen 27.
♦fDemensa s. Dempsa.
fDemen-tia, -sio dumheyt 38.
-tatns grymmich 37.
*t Demerare s. Demeare.
Demereri miss dienen 29.
*Demetare vertigen 52.
fDemetria. dametra h. eysen
hartz (unig.) 52.
Demigrare steruen, vor scheden
i. mori 38.
Demittere nidren Oe, V.
Demol-lire, -ire seer weecken;
verharden G, voc,
^fDemon betrieger 32. l diamon
tüfels stein 42. demonia-cns Ghss.,
-tus eyn de bevangen is 37. der sinne
beraupt o. besessen 45. demon- len-
tos s. Gloss.; -tenticas (i. -iosus
76.) wl duuele 37.
fDemonstratorias (digitus) zai-
ger 52.
^Demontenticns s, Demon.
♦fDemor-osus, -sus 37. lancsem
37. lancksam 52.
*tDemo-tricus {aus democritus)
i. iudex 37. 76.popuU76, -vitflB nomen
phüosophi 52.
"^Dempsa (at/^s densa?). demensa
dicht erde 37.
Demptio sundning 52.
Demnlcere verwecken, versmey-
cken G, voc.
^Denar-ins. -ratio l denotatio
(aus deu-) i, maiedidio 37.
♦fDen-ca, -dex s. Dent-a^ -ex.
Denobilitare entedelen 83. ent-
adeln 6.
* Denotatio s, Denarios.
*tDens eyn tene 36. 38. czand
P. F. dens molaris (c/. Tonsilla)
stock-, king-, denscaminns (sic)^
sufU sequentes predsoribus et dicuntur
colomelli quasi columnellia columna,
krüpff-zan K. V. dens preeisor
kripfisan 32. d. caninus kripf zan 40.
precisores vordem zene 40. voder
zan E. V. denssappa zanflaisch 32.
dens leonis h. febyß, Marg. pfaffen-
stylnug 0. San.
*tDens-atus 1: -etns dicke 37.
-atnm dicke, zerspannen (st. Zw. ex-
tendereFr. II 283); -etum dicke, zer-
spreytet 40. hag 52.
♦fDens-sappa s. Dens, -ula s.
Mensnla.
Densos dicht, also brot dat nicht
los ist 38.
^Denta. denca blye p, 40.
*Dental eyn schin 37.
Dent-ale spanne nagel an eim
wagen o. an eime gigen (sont fem.)
40. eyn eysnär czand 33. yseren czan
27. spannagil H. S. D. -iles id. Symb.
2>. 282. -idia 1: -ilia ein pflags haupt
52. eyt tene 37. i. rostra 76. -ile
sech; -ilis pflüg ho"pt ^^. -ilinm
pfluges honet Ä S. D. (cf. Buris).
*tDenta-rium eyn tin lange 37.
l -tum zan zang 32.
Dentatos s. Dentifragns.
Denter schiffel 40. snycke 37.
Dentex. dendex alant, munewa
i. capito^ capedo p. H. S. Tr. dex-
1a*ix hecht i. Inceos 33. heket;
dentrix visch 37.
*tDentic-a t -nla repe 37.
"^Denti-fragns czand los i. den-
tatns 52. ane tene; (-legns Gloss.)
-logos hal t.; dentosns vul t. 37
*tDentil-e, -es s. Dentale, -egus,
*ogjis s. Dentifragns.
Dentiscalpium daermen die tan-
den mede claert G.voc.
*Denti-na s. Gingina. -na tenen
vlesch i. gingina 38.
*Dent-osns s. -ifragns. -rix s. -ex.
*Dentnla riffel 3 52. 75.
Denno anderwirten 27.
Deonerare. deornare s. Cisar-
cinare.
Deordinare ontwyen, afeetten G.
voc. entweichen, verarnen {nhd. ver-
ordnen) P. V.
DetMmare
Despamare
131
*tDeo-mape s. -nerare. -tia
s. Diocesis.
Depacta-pe vor dinghen 38. -tio
beschattinge 37.
^fDepalmitare affslan in dem
cope 38.
*tDepasc-ere zerweiden 29. -are
vor smeditigen 38.
*tDepasitio s. Depositio.
*tDepatpa gr. i.curwum (?c^rur)
lat. 37.
*tDepatura (.s^-t^ua) eyn strik
holt 37., cf. striekholt-Br. Wtb.; strijck-
hout' stockhostorimn (cf. Ghss. h. v.)
KU.
fDepecnlatio (depet-?) rouinge
37. i. depopuMiOy rapina, spoliatio 76.
*tDepercliiliis s. Perdidiim.
Depila-re röuflfen 30. -tus s. Vel-
lere.
Depingere entmalen 33. entmolen
27.
Deplorare beschryen 6r. voc.
Deplumare feder plenkchen {st
pleu-)lrawffenP.F.phluckenF.a.i4^ö.
Deponere äff nemen i. remouere
38.
Depopnlat-or rouer ; -us vor stord
37.
DepNO-^ depa-sitio begrebnust 32.
depositror eyn setter; eyn dregher
der spise 37. -um spar schacz 1.29. 71.
barschafft {vgl. Facultas; umged.?) 30.
Depostfetantes (X fetor) styn-
kende 37.
"^'fDepraua-ri geschenden; -tio
verergrung 52. -top eyn ergber 37.
i. cmichüator 76.
De-, l inter- 38. -precari bidden
godde edder de hilghen 38. sere bid-
den l ver-b. (ver = de; daraus fiir-
110.) a. voc.
♦fDeppeda-ri rofen, berofen 38.
-top rouer 37.
Deputape entheissen 8^. V.
fDe qno l ex quo wur van 38.
Depadere bar abschneiden 52.
*Depad-es, -ies 52., depodes 34.
45., dapades 30. (aus ags. seelderäde
sim.^ vgl. Testudo, als lat. missverstan-
den) eyn schildepatte 37. 38., eyrt
worm^ i. toptnca 38. schilt-chrott 33.
52., -crote 27., -krott 29. 30. 34. eyn
schurcz 0. eyn schylt (iMtg,) 45.
*tDepastape s. Deaastape.
♦fDepepente ze band 52.
Depinape een water wt syn plaets
leyden in een ander G.voc.
♦Depodes s. Depades.
Depogape abnyssen 74. abmessen
27. 33. abbeten, mynnem 27. min-
dran 32. verminren, af trecken, tegen
yemans eere spreken G.voc.
*f Desaluape (aus defalcare umg.)
abe heylen 45.
Desckicitapi. detitistapi (sie?)
ab ayschen P. V.
fDeseca-pe. -tus abgeheft F. a.
1420. abgebaut 52.
♦fDesentina s. Bysentepia.
Desep-epe verlaten, beghauen G.
voc. -tore {st. -topes) de sek vnder
eyn vor laten 37.
*tDesept-itudo s. Disseptus.
-op s. Desepepe,
Deses tr&ch, l&t 37.
Desidepape entsegghen 38.
♦fDesidepi-apia 76., -a 37. i.
tabema.
^fDesipacio s. Caluisium*
Desiste*pe noede aflaten G. voe.
-ntia i. cessatio Gl. m. verzieht hd. a.
1337 BM. III 881.
Desola-pe, -Pi vor-wousten 38.,
-wunsten 45. obil trösten V. a. 1420.
-topius eyn bedrouer 37.
Despepatus vertwiuelt, wanhopich
G. voc.
*De8picapi i. spioas spepuepe
33., spepgepe heern straen 27.
*tDespicepe s. Displicepe.
Despon-depe verband trftwen 30.
verhanttrewen34.vorlouben V.a.l420.
-sape vortruwen ib. gemechlen, ver-
heyssen 29. -satus vermahelt 52. 75.
*De-, di-sponsatile wumpel ♦.
peplum 38.
De- s. Di-spositus.
Despuepe vnder sich spöczen 31.,
spirczen 64.
Despumape außspyen (X des-
puere) l abfeymen 27. faimen 62.
132
Desqoamare
Dennis
De-, di-squamare phlucken (c/
Deplumare), entczuppen F. a. 1420.
*Destata s. Testata.
♦Desteliri vor snoden 27. desti-
liri versnöden 33.
Destemere absat-iln F. a. 1420.
-dn 52. sim. 75,
♦fDestep 8, Oestrnm.
Desticat murkeps Symb. D.
♦fDestiliri s. Desteliri.
Destitutiis af ghesad 37.
t*De- s, Di-strictus.
Destpuere vor-deruen, -nichtighen,
to breken 38.
'^tDestmm s. Oe»trum.
Desnere. disswescere entwonen
38. deswetudo vnwonheyt, homoyt
37. disnetado s. Dissolentia.
♦fDesultorins. desusterins g5-
keler 37.
*Deta rotte 37. deticen rotten
speler 37. i.qui camYm tetha; thetha
est instr, musicum 5 2.
*f Detentnlo ani i. aperio Icla-
resco 37. detulare i. declarescere 76.
Deterere verslyten, verderuen G.
voc.
*tDeteriiiiiia-re bescheyden 38.
enden, openbaren G. voc, verenden
i. difflnire 29* -te genczlich Va. 1420.
Detesta-rivnmenschlich tuen; -tio
verwerflfung 52. -tus vorsmad 37.
*Deti-ceii s. Deta. -stitari s.
Desciscitari.
*tDetor- s. Decre-mentum.
*Deto- s. Discer-niculiim.
Detra-here aflf teyn i, abstra-
gere 38. -ctio hinderred 32. -xio
eynes andern gud in boze to kerende
37. -ctor Gloss., detrector eyn
achter wescher 37.
*Det- s. Dec-rementum.
*tDetpic-ale, -ula harflecht 52.
*tDetrogerium s. Dextroche-
riuni.
*tDetrim-care, erstoken 52.
-tare abe hawen, enpflocken, ent-
stocken 27. -ckare entflecken (fl aus
st.) 0. entheubten 45. -cator strun-
zere Symb. D. {ew, Predo und Fur-
cifer), d. L Landstreicher? die Bedd.
von strunz*e /. -en Zw. etc. wechsele,
in den d. Mundarten.
*tDetrusatop kempe 37.
tDetrnsns inghesad 37.
«Detnlare s. Detentnlo.
fDetnmesoereswinden F. a. 1420.
Detnrparescbenden, beschissen29.
fDevacnatrix frz. desvuideresse
122^. reuandere F. a. 1348 Gl m.
Denallare beblancken 27. peblank-
chen, bestassen {nhd, bestogen), pe-
seczen P. F. phlanczen (umged.) 33.
besecczin F. a. 1420.
Denastare heren 38. derastart
uor-herten (umg.), -sehenden, wun-
sten 45.
fDenectns af to draghende 37.
abgefuert 52.
fDenennstare vorstellin F. a.
1420.
♦fDenerencia s. Denorancia.
*Denernnnm. den1a*nni (vor
Deuexus) grece i. dubium Carmen vrede
loysse 37.
Denexns stekel 37. getruckt, ge-
naigt 52.
Deniare s. Deninm*
* t Denidentia i. discordantia mis-
druwe 45.
Deni-um awech Syn^. JD. buten
weghe 37. irganchk 34. ergang 45.
-are erren, vorbisteren i. errare 38.
dwelen 37. abwegen 33.
*tDenoln-tio5 -cla 27. an vol 27.
ein val 33. 52. an czal 27. 33. czw
vall 34. zuual 30. anfall 29.-, denoli-
torinm s, Girgillns.
* Denorancia eyn m5len rump
(JBr. Wtb. II 555 h. v. nr. 3. romp
infnndibnlnm KU) 37. denerencia
est cista in quam cadit frumentum
in mola ein müssen (vgl. muej^ Sm.
II 639 ff.?) 52.
fDenoratop s. Lnrcare.
Deno-tare vil globin F. a. 1420.
-nerelouen godde edder denhilghen;
permittere den luden; landaredat
loues wert is 38.
^Denrns. tribnne theohbroch
Hattemer I 288 (,,mturgesch. GU.'').
tnbra6-a i. braca; -ns i. bracatus;
Deateronomium
Dicax
133
cnbraca eyn schände br&k 37. cu-
pera s. h. v. tubatns bräche 40.
Deateronomium daj^ buch der
herfulgung 49. thentronomus buch
der nfiwen e 30 sim.
^Dentrogamia nach hochtzeit 52.
'^'tDentram s, Deaernnnm.
*tDexte-r vorder, rechter 38.
-ra, doxia 37. de vorder hant 36.
37. 38. gerecht-i hand 32., -e hant
K. V.
Dextral-e vnderhang, ein alter
tuch 33. nyderhang 27., niddergang
(umg.) 45. des alters, die neder hant
(so auch 132,) des altaers; arm wa-
peneu G. voc. arm-wapen 45., -bug
7. -ia -böga H, 8. D. mauwen spangen
37. dexteralia armbogus bregida
ernte manicas et ibi coniunguntur claui
(2M0S.XXXV22) P/. Grm. VIII386
(vgl BM. 1178). dextra-riolapouga
GflllSS. -lis eyn barde 37. bartte
3. hobel 52. -rius hantroß K. V.
soymer 29. tellener G. voc. (pherd)
das tzu der hand geeth 125.
*Dextrix s. Dentex.
Dextrocherinm. detrogerium sy-
ringe des halses 37.
Diabet-es. -Ica passio der den
barm nit halden kande 51. diadetes
de kolde pisse 38.
*tByacenus s, Dyatentauns.
^Diacliim daghelinge 37. taglon
52. 7^. 75.
* t Biacon-us dener 37. -ium KL,
■eum i. ministerium diaconi 76. -um
denst 37.
Diadema kämphes kröne 36.
*f Bia-detes s. -betes. -fonnm s.
-phanus.
^Byafragma s. Biapbragma.
*Bialecticus. dy- K. F., di-aleti-
cus i. fojcufidus 76. eyn reder i. loy-
CU8 37. ein lerer des redlichen kriegs
in der kunst K. V. sim. 93. dialetie-a^
-US s. Logica.
*tBlalysls Ki. diale-sis eyn lo-
singe der zele vnd des liues; -ton
eyn tweschedinge des synnes 37.
»fBialle s. Brivallis.
Bialogns twier rede 37. czwer
manne rede F. a. 1420.
♦fByameron. diamoron berig-
drenc Lye. moredh Äelfr. diamaga-
ricon electuarium 40. dlamptus id.
76. diantes (rav^o^) eyn lactuarium
van ley blomen 37.
^fBlamon s. Bemon.
Biana god der jacht 37. dyana
morghen stern 38.
^fBlanoma est qd.furia 37., aus
figura? Diana, cf. Gl. m. h. v. ?
'^'f Biantes s. Byameron.
f Biapente est melos ex quinque Uh
nis l cordis constans 76. eyn sangh
van vif zeden 37. Br. etc. weichen ab.
^fBlaplasma (:plasma) eyn de-
linge de (st. der?) makinge 37.
^Biapsalma. dyaplasma ein halb
plasin (atc^ psalmXpl^inal) 33. di-
plasma estdiuisiopsßhni 37.
Biaphanus. diafonum dar (,) dor-
luchtet 37.
Biaphonia. dAphAuiB estmminum
dissonantia 37. vgl. daphoma 76.
Ghss. V. c.
Biaphragma. s- 40., d-yafragma
brüst- 32. 40., prust- 74, K. F., schid-
K. F. -fei. der ritt kuch 52. 74.
Biarium eyn v8r brod 37.
Blarr-hoea^ -ia die schisse 40.
die dünne schiß 45. ist ein fluß an
bluit 51.
*Byarterla ruor 32. dünn scheissen
52.
♦fBiasou estaspiratio 37.
♦fBIastes s, Drlas.
*Byat-, dic«entanus rike 37. dy-
acenus i, diues 76, deeentaiius s.
Gl. m. h, V, Gloss, v. Cernuus.
fByathesis zwitrachtung 52.
* fBica carue 38. beygel; dlca-re
beylen (fast i. q. kerben; vgl. Crr.Wtb.
V. Beilen) 29. -top i. exactor Gl m.
bestetiger, heylig macher (X dedicator)
40.
*tBica-x (cf. Dapax) claflfer 40.
68. redsam 52. -culus Gloss., -tulus
bespreke 37. -cltas^ -sitas 37. cle-
pescheyt 37. clappinghe of boertelicke
woerden G.voc. die clafferey 52*
134
Dicentanus
Digerere
*f Dicentanus s. Dyatentanus.
* t Dlcist-er vul bouen holt 37. -ns
62., dldlscns 76.arborqd.
*tDicos {aus ^UaioqT) recht ver-
dich 37.
♦fDicta s. Dietynna.
Dictamen dicke tofel 40., X Dip-
tycha, wie dietica tiht- 93., dicht-
64. 74. -tafel. — dictanea Ghss. zu
Dicterinm.
Dlctamnu-s. -m album wizwarz,
nlgr um gehtwurz H, 8. D. dipta-mus
diptan, hirßwurtz K, F. pfeffer-kraut
Meg. -nlus -krut 42. -mni vuizwurz
Wirzh. Hs. dyptongus (X diphthon-
gus!) pfeffer krut; dyptänum albnm
wiss wurcze 40.
*tDlcta-nea^ -rla s. Dicterinm.
♦Dictat-or romischer herr K. V.
r. herre; dihtter40. -nra voghedye 37.
Dicterinm. dicta-ria schimp word
37. -nea suntverbaiocosa76.
* t Dicti-ca s, Diptycha, -losetha
8. Doctilotheca.
t Dietynna. dictinniate eyn god-
dynne des daghes; dicta est deavena-
timis 37.
♦Dictita s. Diptycha.
^Didact-ns gelirnig 52. -on 1er-
haftich 37.
* fDidasc-alicon^ -oliom mester-
schup 37.
*tDidim-a, -are, -o s. -ns.
*Didim-ns zweiflf-ler; -are -ein 52.
-a hemelk twiuel 37.
*Didim-as, -o hanen ora H. S. D.
dimns hasen ore 27. (didiscns nicht
hierher), pidimo hasen ore h. 40.
*tDidis Osten 37.
* Didiscns s. Dicister.
♦fDiedare s. Dieta.
*tDielma bichse 40.
*Dierectus eyn grot dach 37.
fDies (cf. Feria) aftgl dayworke
Chrm. W. Thom, (Gl m.). sunnentag,
mendag, dinschtag, mitwoche, durnsttag,
fritag, samsti^ 40. d. martis affter-
montag; d. iottis dornstag Oe. V.
d. ferialis werkeldach 38. dominica
sondach 38. dies supplicationum
dy creutze wochen X?5,
*tDi-, dig-escere daghen 38.
diesco {vor diespiter) die. quod de um
die in alium 76. diespes eyn tijd van
eynem daghe in den andern 37.
Dieta daghereyse 38. tag-raiß 30.,
-waid 34., -weide 40., -won 32. (-wan
BM. III 479"). dietare dag vor-
kundigen 45. diedare tagen 52.
*tDifFam-are ent- 19., ont- 11.
-rochtigen. beruchten, beclappen, quel-
liken vermaken G. voc. ein posen
leunt mach P. V. bo'se red zu samen
machen 45. -ia verkundung 32. di/«
fatns vor kundighet 37. verdacht!}
i. difaticus 52.
*DifFe-ctio, -xio eyn scheydinge
der vruwen vnd mans 37. difforcio
{alph. diflfe-) s. Gloss. v. Diuortiare.
*tDifFeratio vor eynynge i. dif-
flnitio 37.
Differentia met eens syn. sche-
linghe of onderscheit G. voc.
DifFerre {cf. Dilator) eu czwej
tragen, schad u|5 ^r. 45. ynderschaid
geben 52.
t*Diffexio s. Diffectio.
Difflcnlta-s,i9Z. -tesmugungenao.
Difflde-ntia miß-traw 27., -traurig;
-re -trauren (sie) 33. defldere miß-
traw haben; (X diffinire)vol enden 27.
Diffini-re s. Determinare. Difft-
dentia. -tio ^cf. Differatio) entleich
red 52.
*Diffor-cio s. Diffectio. -mis s,
Deformis.
Diffortnniumvngheual 38. quaede
auentuyr G. voc.
fDiffng-ere menichsins wilderlick
lopen G. voc. -ium vlucht 37. i.fuga76.
fDiffusu-s i. separcUus, diuulgatus
76. ghescheyden 37. -mzuflopch H. Ph-
*tDigam-on quiftlt Gl Ker. Gf.
V720. -ns sectmdae uocoris vir Gl w.
qui dttaiyus nupsit sc. viris l vxoribus
Br. Cf. Bigamus Gloss.
*tDigeIare entfriesen 52.
Digerere dauwen, vor d. 38. Ver-
den 33. degegere ledig machen 27.
digest-us vorteret 37. -io^ degestio
27. vor deuunge 27. verdäung 33-
vortraugung (sie) 45. teuwung 32.
Digescere
Diobolaris
135
•Diges-cere s. Discere. -tio etc.
s, Digerere.
♦fDigita-bulirai, -lis Ghss. -le
vinggher hout 38. digradulum eyn
vinger (sie) 37.
fDigladiatio fechtung 1J25.
"^Digmanrina, aus digma (i.
dignitas etc. Br.etc.Ji. YrinSials Krank-
heitszeichen Pap. etc. cf. Gl. m. h. v.
gHierher digma (drigma) /., ir.
marcach na comladh Stökes Sr. Glosses
(Dublin 1860) p. 6 nr. 127.
*tDign-nsture, werdich, an neme
i. gratus 38. -aris gerftchest 41.
.osus, -icosus, -itatus ge erbergt 52.
^tÖigradoliim s. Digitabnluin.
Diiamcare schikken, om-, ent-
richten 38. von synen 1: vor entrychen
(sie) 27. erchennen 52.
Dilabi abertz uallen 52.
tDüaceratus tzu tzerret 125.
*tDilama {vgl. lama) i. duplex
vorago V. a. 1420.
Dilaniatos geflaget (von flug vel-
lus) 125.
* fDilapida-re verslickeren G. voc.
Abel uerzeren 29. verstangen (a^^. ai)
30. -ta (d. via Gl m. etc.) gestricheter
weg 40.
Dilargns milde 37.
Dilata-re, -tio prat-en, -ung 45.
Dilator besegger 37. vortzyecher
quia di^ert vorleng grat (verlengert
ö4.) 31.
*tDilessere s. Delitere.
*tDili-a s. Tilia. -gatus s. De-
licatas.
Diligen-s liep habender o. fligig
45. vlytich, neerstich; -tia neersticheit
G. voe.
♦fDylo- P. F., dili-postes eyn
plante 37. plancken P. F. schrancken,
tüll 52.
*DUophoii s. Delaphon.
*tDimc-iilum (c/. Crepusculum)
Vortag o.fr&ge 40. -iumdagherynge 37.
"^Diladi-um, -a pl. mangerlay spil
52. sim. 74.
*tDiliifliiiii s. Dilnuium.
'^Dilnit Ghss.Lq. deUtait 142.
i. latuit.
*DÜu-ere wyschen F. a.l420. -tu»
af ghewaschen; -mentnm l -tio af-
waschynge 37. i. ablutio, lotio 76.
Diln-niam^ -flum 32. i. inonda-
tio groz guzz, sintfluht 52. wasser
gÄsy 32. vlout, also eynes waters {cf.
FIuxus) 38. sint fl&t 40. hin (sie)
flüt 33.
Dimembrare to leden 38. glidzerle-
gen 29. von glid ze glidern nemen 52.
Dimensio aus reckhung 52.
*f Dimetiri. dimentieri manicher-
ley weysunge(a««5m. weysemegen) 45.
fDimicatio schermunge 125.
♦fDimlculu-s her swert 52. -m
swert Q bezeler 37.
f Dimidia-re mittlen 29. -tum dy
helifte; eml libram sexto denario
dimidio ich hab ein buech gekauft
vor secbstehalben fphennig 125.
Dimitt-ere aue-, aff-laten, vortigen;
i. sinere laten, nicht don; -It let,
also he let dat 38.
Dimins. dinnus per duplex n i.
longus 52. dinuns a vm lank; dl-
nnitndo lenge 37.
f Diinotas (c/.Diplosus) ghedelt37.
*Dim- l diu-ulgare cundigen (,)
openbare (sie) 38.
^fDimiis 8. Didimns.
*tDina eyn sake 37.
^Dinamedia de crefte der crude37.
*t Dinare s. Disnare.
fDinastes dener (X diaconus? q.
V.) 37.
* Dindyma pl. hoghe berghen G.
voe. dindim-a pl. i. secreta (dind-?)
F. a. 1420. i. loea montana; -US eyn
berch 37.
* f Dinn-us, -itudo etc. s. Dimins.
-s s. Dinus.
*t Diobolaris. diobnla-ris eyn
snode h6re; -tarins eyn dingh dat
vmme twe hellinge wert ghe koft sicud
meretrix 37. diabolaris houre, pute,
peke, schouke, cunte,horrschei. scbor-
tum, ln:sariatrix 38* (scheucke fris.
meretrix KU. schoke sim. Br. Wth.
II 669).
136
Diocesis
Disceptnm
Dioeesis^ dyotisis 38. eyn stiebte
37. 38. (st.) eyner pare 37. bisschop-
dom, -dorn, dat land des bisscboppes
38. deotia pbasra V. 8. Qalli {aus
pbarra, cf.Gf.III345).
*fI)Iomed-ia, -Ica kfinigsvogel
i. herodias Meg. -ee mer v&gelin
i. memnonides (c/. Memioydes) K, V.
dyomeredoe grasmücke 40.
*D1- K. F., dy-onisia, dyonlsya
32. (c/. Cichorium) wegwart 32. w.
blftm K. V. weg vise (sie), sunnen
Wirbel i lapis preciostis 40. i. gemma
nigra Pap, (JBr.).
*tDyop-loyda s, Diplois. -olum
s. Diplam.
*tDioscor-08 gr, eyn telghe lat.
37. -US i. iunim Br, dyoseros gr, ra-
mos lat. 76.
♦fDyota {cf, Biota). dyote zwei
&riges vesselin 40. diotta ein röhr-
kanne do man vgschenckt 125,
^DyoMsis s, DioceKis. -ta s. -a.
* Dipendlum s. Dipondium.
*tDipl-a s. -um. -anata s, -oma.
-asma s, Diapsalma.
* Diplodia-rias wamboysmaker ;
-torius vorer Q, voc,
*tDiplol-s, l -dis 35., t dyploys
38. iacke 37. 38. spoldener 37. tröge
Lvestis plicata 35. tröge, troye, ioupe
i, iopa 38. zwifalt gwand 32. een dub-
belt cleet of een wambeus Q. voc. dy-
polols {cf. dipolus Gloss.) zwifeltig
kleide 40. dyoployda gefallen {st
gefalten) seydel {vgl, Fulcire) P, F.
displols jupon 122. dlploide zuwei-
uarwe H. S. D. 8. Duplieium.
Diploma. diplanata eyn dingh dat
me scriuet in dat testament 37. Vgl,
{zu Diptycha) diptlcium i. tabula tes-
tamenti 76.
♦fDiplon s, Diplum.
*I)iplosus af ghedelt 37. i. sepa-
ratus 76.
* Diplum rauch tebich P.V. dipla
eyn ru kop 37. diplon, dipon 37.
volde 35. 37. i. plica 35. 52. {inde
diplois) 35. dipplum l dyopolum
est lodex kotz o. rauher golter 52.
X diplois rote g. 75.
*f D^polois s. Diplois.
*t Dipon s. Diplum.
Dypo- l dipe-ndium czwayerlay
ding gewicht 34. zw& gwichtig ding;
bilibre id. 29.
*Dips-a durst notir F. a. 1420.
l -as adis eyn slange 37. -as dlspe
/. Meg. dips m. 50. dypsas durst-
schlang K. F.
* Bypsane {cf. Ptisana) lo"ch wa-
sen 40.
Bipsas s. Dipsa,
Diptam-num, -us s. Dictauums.
*tDipt-ycha, -ica czedelen 37.
-ita fueter tauel P. F. dictica f&ter
tafel 32. (t. fader 17.) tycht (teutsche
64'.) tafel 31.
♦fDyptongus s. Dictamnus.
Dire s. Dirus.
Directus (cf. Stationarius) an-
richti-ch 38., -g 27. 33. anrecht 37.
an-, üff-rechtig 45. angericht 33. auff-
richtig 34.
fDiripere zerrupfen 29. zu-rigen,
-ricken {auch 13.) 45. roef nemeu,
hier ende daer rapen of plondereu
Q. voc. direptus ghenomen ife. ge-
namen 52. diroptum bereuet 37.
indirepeioue Inder zerznkung 41.
tDirocheu-m, -s s. Diroteas.
* t Diropauum {aus drepanum
sim.?) eyn swad korens 37.
*tDiroptus s. Diripere,
*tDiroteus tweuolde weder boghe
37. vgl. dirocheu-s, -m Gl. m.
Dirus fraysleich 34. gi-eysHch 27.
streng 33. scharpff; dire fraflich 52.
Diru-ere vmuellen V. a. 1420. -tus
vor worpen 37.
f Discalc-iare aus schuchen 52.
-eatus vnge schoed 37.
Discantare vber singen 33.
*tDiscator eyn speler mit deme
speie (discus) 37.
*tl)isc- s. Diss-ensio.
Discepta-re {cf Discrepare) czween
F. a. 1420. -tio twidracht 37. -tor
kiuer 37. schelter, sweczer 45.
Disceptum de kreyge in deme
line 37.
Disceptus
Dysenteria
137
t Disceptus af gescheyden 37. i.
diuistis Pap. (hierher aiph. dispertus
id. 76. Gloss. v. Dispersio).
Dis-, de-cernicolnm har sn&r, vn-
derbant 40. harsnur Ä S. D, discri-
minal-e harhaub 52. 74. vnderbende
H. S, D, 6} n vlechte bend ; pl. -ia orna-
menta capitis l kemme 1: borsten;
decrebicalam huue 37. detonicu-
lum harschrate 32.
Discerptus tzurisgen 125.
* t Dis- 1 per-cessns, perforatus
ge holt 37.
Discidium twidracht 37.
*tDiscinc-tus, -ulus ent wapent
37.
DiscipllD-a gfite 1er zncht 29. tiicht,
sede i. honestas ; -are tuchten, houe-
scheo i honestare; -atas tuchtich,
sedich 38.
Discipulus s. Haldolus.
*tDiscisi-o l -um sangh van twen
verschen 37.
*tDiscisor eyn ervarer (cf. Dis-
cussor) . 37.
*tDiscitus af ghescheyden 37.
Disclusus eyn buten {elliptisch ?)B7.
*tDisco-ferus s. -phorus.
*tDiscoI-ia, -a vntuchticheyt 37.
pl n. unsenfti GL Ker. sim. Gf. VI 225,
Discolus {aus dvaxoloq X scola;
vgl a scola Gloss. u. Varianten 142.
p.ll9nr.404.cf. Exoticus) vngetzogner
lant lauffer, ein schuler der nit lernen
wil 52. onghesedicht G.voc. vn sytig
1: eyn lant leuflfer als eyn schuler 27.
ain vnzichtiger landlofifender schuoler
76. ein ungesichtig lantlewffel 1 Sco-
laris P. V. leuflfer o. wunstiger 45.
vnstetig V. a. 1420. verlöflFner 29. tauf-
fatter {atis lauf-, schwerlich X toufat
Taufe BM. III 58). distulus lecker 30.
discalns schuler 37.
*DiscoDtiuu-us(c/. Continuus) nicht
mitelgancz 34. mit an mitelgancz 29.
vnschlecht 30. onstantachtich G. voc.
-itas ablässikait 52.
Disconueni-re vneben, vnbechö-
men 33. vber ein komen (sie) 27. nit
vber ain chomen 52. -ens vneben, vn-
* Dlefenbaeh, NoTtim fflosBarlttm.
richtig 33. -eutia vneben, vnbekem-
heit 29.
t Discopulatus vor delt 37.
Disco-phorus, -ferns eyn spise
dregher 37. t&Uyer trager 33.
fDiscord-are tweygen, tweydre-
gen; -ia twe-, twi-drach i. cisma; -ie
platz, vor dreyt, vnwille 38. -iostts
vnredesam 37. krigisch 52.
Discrepare scheiden, twisten G.
voc, zween 30. czwe tracht haben 27.
mig hellen 33. entzwey tragen; kurz
vorher: disceptare helczen 45.
*tDiscret-io bescheydicheyt; -or
1 -US bescheydich, wijs G. voc. -ia
synnikeit 29. -US {cf. Cinicus) ver-,
klüg-sinnig ib. versunen 34. wyß, wyg
redig 30. ghelered, sprakesam; -or
d&der; -udo wol sprekinge 37.
^Discrimen tweuelt laster 37. las-
ter, gelegenheil, Wirbel (capitis?) 40.
wernig 8. schaitelnagel, est instr. lig-
neum Iferreum acutum etc. K. V. sorgk-
hcher weg 29. discrimin-a (pl?J
wegschaidung 30. -ale s. Discerm-
culum. -are scheitelen F. vrat. zi-
sceitilon Gf VI 440.
'*'Disculus s. Discolas.
Discumbere auflF der erd essen
1. 34. 4.
Discus (cf. Telia) aschs (asch BM.
I 65) V. a. 1420. hebe- 44., abrauin-
Ki. -schügel. schottel, tafel, steen (mo-
laris) G. voc. chanele {lat, aus ca-
nale?), eyn bred schotel, eyn dwele
37. zwehel 8. teUer 37. 40. K. F. teler,
bley kloß 27. tällier, pley guss, wür-
flfel 33. ein täUr l laux Q pley kloB
P. F. schibe, kint spilen mit blye 40.
deller, kindes spile mit blie, schibe,
hant zwelle 45. pleywurflf, pal 52.
tDiscussor erforscher jK^i. ervarer,
scheyder 37.
Dys-, diss- 42. 45. 52., dist- 40.
-enteria, dissint-iria 0. san,, -eria
51. der bluit gancke 51. die blut schisse
0. derrende siechtagen 40. daz blüt
mit der rure 42. der rote buch we-
thun O.san. eyn blut gang als eyner
der eyn herdoct halt (1) 45. dy roten
rür; desentiua toten (umg.) rur 52.
18
188
Disertns
Distemperare
IM- s. Di»-Mrtii8.
*il>iBgreg'JiB KL Gl m. -es ghe-
delt 37. pL separaii, sim. distincti,
diuisi 76, -are schaiden, zerstören 52.
^fDi- 8. Dis-simulare.
^fDimpida s. Decipola.
*tDiri8 (X ^^o-tc ocddens!) int.
ariens, ülatio l nouitas 76. eyn vor ny-
ginge (X clisis?) l w&sten l eyn god-
dynne der wallen weuer 37.
fDI- s. Dis-sligare.
"^tDisluuAP^ ^- Dissimulare.
tDisnare Gl m. Dz. Wh. /t^.De-
sinare. dinasti äzut W. Gr. Alt.
Gsprr.
*Di- 8. DisHSolentia.
t*Di£ipa s. Hispa.
*Dispar-ere, -are uor-schlinden,
-schniden (umg.) 45.
t Digparilis L dispari similis 76.
ghelik dem vngheliken 37.
Dispendium falsch hellekeyt i.
dampnum l superstieiiim 37. ge-
f&rede H. S. Vmd. ungafuori (comp.
kafori) sim. Gf. III 601 ff. pl unga-
fuari P/. Germ. VIII12. (conp. gafo-
rium; oportonitate id. ib. 410. 407.).
^Dispens-a spis gaden 40. 98.
-are leuben, vorstoren (Xdisperdere?)
45. -arius i. largvs in expensis 76.
eyn vor spender 37. -ator {cf. Eco-
nomus) vorsteär 33. vorstenger 27.
l -er schaifer, ausrichter 52. -atio
eyn multogap (aus milte gap sim.!)
i leubug 45. erledigung 52.
Dispergere vorstrugeu B8.,-Bpreu-
den 45.
*tDi8plic-epe, -are 27.missehaen
27. miß-, misse-, ver-haghen, echelen,
schelen, hindern i. impedire (cf. No-
cere) 38. -entia^. Blasphemare. des-
pioere 1: displaeere misslingen 52.
Displodere ze samen slahen 52.
^Displois s. Dyplois.
Disponerebeghaden, bestellen, ent-
richten, schikken i. ordinäre 38. dis-
p08it-us bestedeghet 37. scapen, ghe-
stalt 38. -or zechare, antreit&re BM.
III 860.
*tDispo-ii8atile s.DesponsatUe,
-sitor etc.s. -nere.
*tDisputa-re von eym ding zwey-
erley wemng (cf. Gloss.j haben 45.
von einem ding tzwaierlay weg haben
52. -ces wilich reden 41., aas zwi-
lich reder? c/.6rtoÄ*. 17. Dispatare. (dis-
putax nhd. Spottwort).
^Di- s. De-squamare.
^Dissar^tire, -cire 33. czu ris-
sen 27. czu czerren 33. sim. 6.
Dissensio, discensio miss bei-
lunge 40. dissensus vnverhengung
29. zu trager 30.
*Dis- s. Dy-senteria.
Dis-, di- 29. -sertus geleryt o.
wol gereder 31. sim. 64. besynneter
reder l wij^edig 29. desertitudo
sprechlichkait 52.
*Dissicere i. dissecare etc. cf. 142.
p. 112 nr. 316 mit Anm.
Dis-, di- 30. -simulare laten, sta-
den i. permittere 38. vnglichen 30.
Äbersechen {cf. Parcere) 29. vensen,
verswyghen G. voc. dislimare vbel
sin, hon sin 45.
*Dissintiria etc. s. Dyseuteria.
Dissipare breken, onnutteliek toe-
brenghen G. voc. swenden (zitevdvu^e
acc.) H. Ph. brechen, stormen V. e. q.
D. (dist. verschr.) drewen, vorstoren,
mynnern, vbel vor czeren 45.
* t Disslig-are l -ere entlösen 52.
i.q. disUgare Glm.
*tDissolentia vnhovard 37. dis-
l in-solentia i. disuetudo 76.
*tDissolo-gia Gl m., -ya eyn
mengher bände rede 37.
Dissolu-ere entbindden allerleye
ding 38. v|^-, vor-lauflfen (umg.) 45.
-it (Ed.) zuäo^Wch facit; -at i. e. zu-
laße, smeltze IL Ph. -tio eyn twe lo-
singe 37. Verlassenheit 34.
Dissonus {cf Absonus)mi|^ tenung
30. misßlut 29. missheilig 33. mis-
selig 27.
*Di- s. A-ssuetus. disswescere
s. Desuere.
Dista-re virren V.a.l420. -ncia
virnisse ib. entzweistendung 45. ver-
rung, zweifflung 52.
Distempera-re vn missen 45. -tos
vngemest 30. vnuertig 29. 34.
Distendere
Doctiloteca
139
t Disten-dere spern 27. erspannen
33. -sns vt gerecket; v41 spise; -sio
arbeyt (,), be kümmeren 37.
*tl>ist- s. Dys-enteria.
Distlllare vor drepen 37. hier ende
daer drupen of wtlecken G, voc.
Distin-ctio vnderschedinghe; -gwe-
re delen, also me rede delet 38.
Distor-quere wreycken (extor-
quere KU), ontdreyen, pynighen G.
voc. -tus afstorrich 37. eyslic, vnghe-
stalt 33. verkeert, verdreetlick, gru-
welic G. voc. aysleich 33. yslich, grü-
lich 27. scbuczlich 29. schewczleich 34.
-tio aysleichait 33. schuczlichheit 29.
schewzlichkayt 34.
Distra-here zuzeysen H. Ph. czu
vurn F. a. 1420. -ctu8 gelait in ein
ander lant 52.
Distribaere delen, also me wat
vnder den luden delet; vmme delen 38.
*f Distrietus bode, ghebede, ghe-
richte L interdieeio 38. ain pot an
aim landt 33. distruetus gebenden
(umg.) 0. eyn lant; dcstrietus be-
zwongen 45.
♦fDistructus vordelt 37.
*tDIstulu8 s. Bisc^lus.
*tDl8aetn-do s. Di^solentia, -s
s. Assuetus.
Ditar-e, -i riken 38.
*tDitran s. Daran.
*tDiiiagare s. Tagus.
Diuarie-are rokelosen 38. vor ruch-
sela^en 27. -arl verwandelen (X va-
riare) 33. -08us rokelos 38.
* t Diuersi-culam^ -dleliniiim s.
]>luertiealum.
*tDiuerS'illco l -o wandelen 37.
Diaersorinm (X diuidere) ahizzi
l casthus Ho. 40, gasthof V. a. 1420.
eyn ghilde hus 37. sei hug {vgl. Fr.
II254K Sm, III 226.) 32. i. zella 33.
eyn czell 27. vnderscheyd i. inter-
sticium 38. wa sol ich ga^'n 41. di-
nisorium estcella ah aiia 37., aliis Br.
diuisa.sim. dinersormm 76.
Biuersus, mengerhand 29.
Diuer-ticiilain, \ -sieulam l -sidi-
clinfum (-sidldlnnm?) 37. (vgl. 142.
pp. 101. 114. au di-, de-nerticiilum)
\iei^\\%(umg.) stat 52. eenafsoheydiiighe
van een ander wech G. voc. (benchiigt
132). vele weghe to hope kernet 37.
dinortium suntdiuersevie76.
«Diuieliias trag 33.
fDluidia twidracht 37.
Diuid-, dialt-iculam est castellum
in diuisione tigionum (aus reg.?) posi-
tum 37.
* t Diuid-iuiis. -as^ diuls-as, -Im,
-0SU8 37., -iolus (etccf.Ghss.v.c.) 76.
i. qui per suam discardiam 37. 76. ah
(dys separatur 76.^ diuiditse ab alio 37.
* Dinina-calnm eyn stede der
wickerie 37. -tor wicker 37. -trix
s. Auguratrix.
*tDiui8io-lu8, -SU8 etc. s. Diui-
dians.
f Diui- s. Diner-sorlum.
fDiuit- s. Diald-ieulmn.
Dlnitie reychtung 33. richtung 27.
rike daghe 37.
*tDi- s. De-aolutorium.
Diuortlum (cf. Diuerticalum) sun-
derunga H. 8. D. Tr. sim. Gf. VI 53.
S( htdunga //. S. Vind. schidunge Man.
Dinrn-a8 tegig 29. 30. -ale tag
zit bfich 29. 40. ein tag czeit puech
52. uiuiiwerc BM. III 589. -arelanck-
samen 52
Dlut-inus l -urnns langig 29. 34.
Diualgare (cf. Promulgare) dottli-
chen (daus g, X diuus 1) v£fenbaren 45.
* f Diuulgiis i. diuisus 76. af ghe-
delt 37.
Diuus liplicher got o. mehttiger
40. lieplicher got o. mechtiger got 45.
* Diuus lufft 76. dlnus ui lucht 37.
'^fDoeatum s. Dodaeinm.
DociMMs, -e licht lerich 37. -68
gelirnig 41. doelMs^ -e 37. id. 30.
34. lersam 37. geling l gelernig 39;
gelerftam 31. gehorsam 64.
*tI)oci-bu8, -lu8 s. Dueiealnm.
-lis s. -Mlis.
*Docm- s. Dogma.
Doetilo-quus l -gus (c/. Spermo-
logus) ein rat geber 52.
Doctiloteca schulerliawg 52. eyn
schole mester hus; dletllosetha i.
scala (aus scola) 37.
140
Doctoratns
Dorcillos
Doctoratns meesterye G. voc. mm-
trung 33. meysterschafit 27. doctory 29.
* f Doens (balken Ki), vtdgo doga
(dolii) duyghe KU
*Dodaciiiiii rede biktel 40. doca-
tum s. Taratantara.
*f Dodanl-1, -m Gen. X4. die roten
Juden 40.
*tDodratiiiii du. wtrich (tralec-
tnin vtrech) 125.
fDoga s. DocQS.
*f Dogma lere dede reyde is 38.
(dogmatlKta Gl m.) docma-sticaeyn
lerer; -ticas gheleret 37.
*tDolabriiiii s. Delubrum.
Do-^ bei- 142. -labrum^ dolnmen
142. 147. Gl, m. parten, hakchen P. V.
Zimmermannes harte 40. part o. hauwe
do man die holcz machet 45.
Dolare s. Asciare.
*tDolas s. Dolo.
Dolatnra schaefmes, schauinghe,
efifinghe G, voc.
*tDolb.a, -ia s. Doliuia.
*Doleator s. Dolium.
Dolere moyen, hedrouen 38.
*Dole-iim^ -ator s. Dolinin.
*tDollnia s. Doliuia.
*Dollte-ca^ -ga 33., dolotega32.
40., delotegium 30. ein päd huetel
33. hadhftt 30. 32. hader hüt 40. ein
putich schilt 52.
Doliuia. doliniagraswurm i. eruea
40. delima rupe 37. eruca quamvulgo
dolbam Eacher. Pap., dolbiam Ho.
42. vocafd.
Dolium weinküflfÄ:. F. winkülFe, hdcke
(aus butte?) 40. dole-um boddene 38.
-atorbodeker 38. schäffler 52. sim. 75.
*tDol-o, -as angher 37. -ones *. tela
abscondita Gl. m. eyn swerd scheyde
l behud schod ; -oiia(X dodona Gloss.?)
eyn behud Sterne («««rfewflicA; scriue?)
37. -on ein swert palg 52.
Dolos-ns {cf. Turbatus)schalck, los,
vol bedrochs G. voc. -itas bedre-
gbinge 37.
*tDol-otega s. -iteca. -amen
8. -abrum.
Dolus clocheyt 37. wisseheit,
vntruwe 40.
Doma verst, gheuel 38. gedach
Symb. B. hus Adfr. domatnm g. pl.
s. h. V.
Domabilis s. Domare.
"Domale sech 40. 74. Gf.
Doma-re t&men 37. temen, quer
maken 38. zemmen 29. zefimen 30.
-lis i -bilis zamleich 52.
*tDomatiim eyn renne 37. d. (g.
pl.) fistule (2 Reg. 5) i. ca»wles quibus
stülmäia defluebant 76. Br.
Domesticns haimscher 32. heim-
scher 65.
"^fDomestas s. Damascns.
Domicilium bur, voghelhus i.
argastulnm {aus e-) 38. vogel hug
29. zeuallenhus i. parietinaiSymi. B.
inghus (vgl. 8m. II 248) 32.
Domicnla s. Domns.
"^t Domidacia (aus -ca, -cus
Göttemamen) eyn de eyne nige brud
nemet 37.
fDomigena eyn knecht vpghe-
toghen in eynem has 37. inkneht e«
vernacalas Gl. Herrad.
Domin-a vruwe de dener vuder
seck hefft 38. -ariherschopen, herschop
driuen 38. -atio herlick gheyt 38.
-ationes pl. herscher engel 40. -ica
s. Dies, -icalis herlick 38. herhch 77.
♦fDomitatio (-cio; aus domum
ire) to huswandem 37.
fDomosgr.planumlat76. slicht 37.
fDomas iaramenti eyn hus des
l6ftes 37. i. d. federis l tabernaculutn
76. Br. domi-, doman-cala s. Pre-
toriolam.
*tDoDa-re beghauen i. dotare;
vorgheuen, also eyn ghaue 38. -tus
pr. n. sancti \ libri ; begäbet 76. -rium
eyn stede; dar me gaue inne hudet;
gaue 37. -feras eyn gaue dregher
37. -ferias {vor -tica s. u., ungl.) 76.
-tarias ein gab enpfaher 40. -tica
eyn truwe {%. q. haut truwe? aus
crone?) 37. i. corona qua mehr 76.
autor Br. donatur. -ticam l -tarn
gaue 37.
♦fDopex s. Dapax.
*Dorcas. dorca steins geiss 40.
*DorcilIas s. Dacicalom.
Dorciom
Dromo
141
Doreium i mtdier Uandiens 148.
eyn hole 37.
* fDopco. dorcores avidi voratores
148,
^fDorcus ghesichte 37. doriis
(alpL dorcus) gr. visus lat. 76. dorco
gr, l videre Br. v. Dorcas {cf. dorciam
i. visuncula Gloss,).
Doricns grekes 37.
f Dorix eyn snel water 37. fluuius
velox 76. scatebra s. conductus aquarum
Gl.m.
Dormit-are slomern, en luttik
slapen 38. -atio slaffenmge 40 nipf
:?55. -oriumslaphus 38. dormiterZ^. F.
f Dorothea n. p. doerli Oe. V.
*tDors-ale (cf. Parialis) l -ile
eyn rugge lene 37. -alia ruckelachen
H.S.D.
Dorsnm rnghe 36. rage 38. dorsi-
spina (1 Wart. cf. Spina), sp. d.
36. eyn rughe knake 36. rucke grat
40. ruckenpater 32.
♦fDopus 8. Dorcus.
Dos band stür 32. brat-, morgben-
gaue, vorbogbede, pare 37. morgen-
gab, widerboflf 52. wedin V. o. 14J20.
wedeme 37. 38. par bus 38. bruyt-
scbat 6r. voc.
Dosinns (cf Furuus. Spadix. nd.
dosig grauweiß hierher?) ags. assedan
GL Aelfr. engl, ash-dun Bosw. uairt-
brun (na aus m ?) i. mirtens Sywh. H.
Dosis eyn gaue apud phisicos 37.
*t Dotalia est vinum de hiota eyn
standen wyn 37.
Dotalitiiim (-dum) eyn lif dingb
37. morgben gbaue, also de brodegam
der briit gifft 38.
Dotare beraden. beghauen, grot
b. 38.
♦fDotonoycus eyn lik ghner 37.
♦fDoxia s. Dextra.
^Drac-anae^. s. -o. ca s. Dragma.
-enta s. -ontea.
Drac-o drake, de groteste worm
inder werlde 38. merdrack K. V. -ena
drechin 40. 1: -äna dracklein 52 sim.
74. -ona drakynne 37.
^fDracon-abiis s. -omus. -cides
etc. s. -ita»
^fDraconcopesdracbenkoppJlf^.
fDracon-ita, 4ca eyn edel steyn
37 -cidos 1: -tidos 42., 1: -tides^
-cides dracben-stain Meg.^ -stein 42.
^Dracon-omns, -abiis eyn banner
vorer 37.
* Drac-ontea, -enta dracken wurtz
52. tracuntea s. BasUia. drag-
-nncea nater zange; -ancea wrm-
krut 40. -mithea ein natter zung 33.
-anthea 33., -antes 52. 75. wurm
kraut, -uncia natern zung; -encia
wurm kr&t; dratetera drachen-,
natern-wurz 45. tragentea noter-
wurtze 42.
*tDracon-tides, -tidos s. -ita.
Dracuncnlos s. Macis.
Drachma scbreckenberger 44.
"^fDragan-cea, -thea etc. s.
Dracontea.
Dragnoia eyn bisanta 37. pireder
(?pisander?) 9. pislabt Ho. 41.
Pfennig gewicht 29. 30. dracca gosne
Symb. D. 262. (vgl. 11.19. Gloss vv. c.
Vola. Gf IV. 177. BM. 1559.).
♦fDrag-mithea, -uncea etc. s.
Dracontea.
tDramaticns (dragm. Gloss.)
eyn wescher 37.
*t Dratetera s. Dracontea.
Drensare sonare pr. agarum (aus
cignorum) 33.
* t Drias eyn b&m grece; driaastes l
diaste8^aw5dryades)g&deder holte 37.
*t Drino-rare. -dat mustela Symb.
D.
♦fDrivallis, var. dryvalis, l
dialle daz land der lebentigen, d&
niemant inn ersterben mag Meg.
*tDro-cea s. -teca. -ma s. -mo.
Dromed-a drumler an. K. V. l
-ns 37.,-arius37.e?fc.olpentF.a.l4^0.
sim. 8. 9. schep (cf. Dromo) genus
camelorum 37. hriech, ain laufer Meg.
trümelthier 30. drommedar 29. trome-
darins tromedär 34.
* t Drom-o snelles schiff 40. -ones
dragmunt (vgl. u. a. Trieris. BM. III
81.) Symb. D. 279. -a snel weit scbeff
P. F. sim. 8. 9, v. c. l -edarinm eyn
snel schep; -eda etc. (o. h. v) schep 37.
142
Dromo
Dura
Dromo ros tuscher 40.
*tDroteca {aus tioch-ea, -lea)
chiph 3, P, V. an einem wagen P. F.
kipff 34. runge 27. 30. ring in currUy
ring nagell 33. runghen an de waghen
i. furcale 38. knutel 52. sim. 75.
drothea ring oif eym wagen 45.
*t Dru- 1 dami-entius/. druentz
125.
*tDrusus. drasius krangh. lide-
sem 37. Anrsn^ i. paciens l frigidus
(aus rigidus) 33. drustam (nach
Hirsutiim) unkiresni Gl. Ker. i. as-
perum, flagitium uncareisni sim. Gf.
II 543.
Dualitas zwalichhait 30.
*tDuasses s. Dnssis.
Dabi-us zwifeltig (It aus 11) 40.
czweifflig; -um ein czweiflFelig sach 33.
-osus twiuelhaftich, mislouech; -tare
(c/. Titubare) twiuelen, misdunken 38.
Ducatus herzogriche i. ductura
Symh. B. hertichdoum; ducate, eyn
güldene van der stad torenidic (cf.
Thuronensis) 38.
Duci-ciilum, -bulns 38., -Uas
37. 38. 40., duct-, dad-icalam 40.,
do-, dor-cillus 37. tappe 37. 38.
docibus trecker ; dulcitrumspunt 37.
ducillare tappen 38.
*Ducil-is, -e leich furg, aus-gengig,
-furlich 52.
*tDucMlus etc. s. -colum. -o s.
Durco.
Ducissa herczogunge 27. harto-
ghynne 38.
*tDuc-ias, -on s. Durco,
*tDuct- s. Duc-iculum.
*tDuctil-e i. aquaedmtus Gl. m.
-ibus gesmidecz 41. -is gevurig V.
a. 1420. duchtilis tuchel {cf. Gloss.
V. Aquagium) 32.
*t Ductura s. Ducatus.
*tDuchtilis s. Ductile.
*tDud- s. Duc-iculum,
*tDuell*um camp, twer lüde stryt
38. -ator kemper; -io, -US eyn kamp
wynner 37.
Dui- s. Dwi-.
*Dul-a l -ia maghet; -us eyn
dener knecht; -egion, -cioii denst-
haftich; -icensis i. seruus caritcLtis
eyn vriintlik knecht 37. -ia dienst;
-OS (i. seruitus Br.) knecht 40. -ia
dierna L famula, abra H, S. Tr.
haiigen er 32. -us i. set'uus; -ia i.
ancilla l seruitus etc. ; -etisis est
seruitus c^ritatiua que fit inter dtios
dominos; -ciou est tulerion gr. i.
seruire lat. 76. -ensis i. caritatiua
seruitus Br.
fDulciculum zithaftich 37.
♦fDulcion s. Dnla.
*tDulcisap-us zote smak 37. -a
cyren (cf. Carenum) i. avIUed vin
Lye. {cf. coerim v. c).
♦fDulcitrum s. Duciculum.
*tDul-egion, -ensis^ -etisis,
-ia, -icensis, -os, -us s. Dula.
*f Dum-aJis vul dorne 37. t. spi^io-
sus Br. -arius, -osus i. dumus (sie)
plenus 76.
*tDumphedo s. Catarrhus.
Dumus {cf Arbustum) stÄdde,
busch 37. pusch, gehecke 27. heyde
stude 0. hag {i. q. indago 29. 33.)
40. heck o. stait do vil buj^ in Stent
45. hecke, stude in dem wolde 38.
heg 29. hechk 33. haidel stud 32.
dorn-boum H. S. D. -echt F. a. 1420.
*tDunna s, Tonna.
Duode-cim twelue 38. czweliff.
-cimus der czwelifft; -nus czwelifßg
33. -narius Schilling 38. 74. (X
denarius?).
Dupl-are zwiualten 29. -icare
tweuoldighcn; -ex, -us tweuolt 38.
Duplica-nus, -rius eyn^ touer
dregher 37. qui de duobus partibus
fouet 76. qui duahus partibu^ faust sc.
fratJidulentus Br.
*Duplicium zwilich tuch 40. i. q.
bilix; cf. diploidem duplieem; du-
plices diploides l yilices 142. pp.
107. 118. m. Anm.
"fDuplifllum zwirn 32.
Duplus s. Duplare.
Durabiüs warhafftich (war- = wer-)
22^ 38.
Dura-, pia- mater (in gl. Folge.)
vsser-, inner-hirnefel 40. sim. 93.
Daramen
Economus
143
ausser-, inner- hirn fol Z, F., -^him-
schal K, V. sim, 64,
Daramen s. Brachiom vitis.
t Daran i. ßuuius etc. 76. Br. eyn
vloyd 37.
*tDuraii durant 28. Vgl, Meg,
S. 133 (eine Art Stinkthiers). ditran,
titran id. 50.
♦fDurare s. Cauterinm. Subsi-
stere,
Dorco. duconkiel nauis 40. ducio
qd. nauis ein chiel 52. Daraus umg.
ducius kuol-trog 75.
*tDur-e harde, also he druckt
harde; hart; -escere harden, hart
werden 38. -iosns hard 37.
*tDaripttcius. dnribncinus mü-
derer 32., vgl. mudern simidiates habere
Pict. maudern Sm. II 552.
*tDur-sus s. DrnsiU). -us s. -e.
*tDusius 76. Br., dusis 37. i.
demon 37. Br., denw 76., dyabolus 37.
fDussis l duasses (dno asses
Br.) twe scherf 37.
*tDw-, du- l ta-inare twei-nen;
-inum twern 38. du- l tw-inator
twerner ; dwiuum eyn twern ; twinum
twerne 37. tubinum ein tzwirm 52.
Dux leydesman, hertoch G. voc.
hartoghe 38.
IE.
^fEachus s. Eathos.
*tEa polis, eapulis i exemplum
33.
*tEathos 37., eachus 7^. iw/. v?>-
tus.
Ebanus s. Ebenus.
*tEbdom-a, -eda wuche 40. -ades
\ 37., -ida G. voc. weke. -idarius eyn
1 weken dener 37.
*Ebenenti garwe Gloss. erba
venti (Gloss. v. Herba v.) id. Snm.
, *tEbenu-s wficzling h. (aus wut-
scherling sim.) P. V. est arbor, dem
keyn für nit schadet 45., que cesa
durescit in lapide etc. (hebenus) Br.
Iestgemmacandidissima76. eyn edel
schyn steyn; -m vn vor vulet holt 37.
ebanus eiban m. Meg. eyböni 50.
elienns wuntscherling 34.
*fEbera eher wurcze 40.
*tEbepatus eberfich IciuitasiO.
eboracum ags. eoforvic.
Ebet- s. Hebet-.
*tEbilustr-ium, -um l -e est lus-
trtmibisgeminatums. vigintianni 37.
*Ebrex isenex 37. 76.
^Ebulus, ebula 40., edulus 38.
adeke, eyn crut also iung alhorn 38.
ack 32. attuh, adche 40. hatich (Ed.)
H. PÄ.veal-, var. ellen-vjn't Hb.
Ebur elephanten zene 51. ebur-
neus elepenbeynen l elpenbeyne 38.
*tEcanterium s. Epicausterium.
Ecce SU i. vide 38.
*tEcclesi-a goddeshus 38. kilch
29. 32. samnunga Lips. -astica ghe-
meyne 37. -asticus kilchlich 29. kir-
chisch adj. Ki. buch der samlunge 29.
ein weit vor smeer; ein buch in der
thugenden 27. eyn kirch herre l eyn
sele buch 45. eyn to hope escher 37.
ein mesnär; ein puch von der sam-
mung der tugend 33. dajj buch der
dogent samnung 49. -astes d. b. der
werlt versunung ib. ein puch von der
weit versmehung 33. buch der uer-
süfgunge 30. dz puech der vppikayt
der werlt 34.
*tEccleta s. Hectheca.
*tEeios s. Echion.
Eclipsis solis, lunesunnen-,mon-
bruch (vgl. Meinatter Naturlehre) 32.
*tE-, } - 38., i- 52. -conomus^ hyco-
nius 33., ecominus 52., echnamus
144
Econtranenire
Edilitins
} echmiis (-mos? »iiiiis?) 37. für-
treter 52. ein w9Lr(sic) 27., vor- 37.
-stender; l eyn bok der vorstendinge
37. liber dispenaatorim 76, eyn haus
wirt 33. id.y kirchprobst 52. sceffere
i. dispensator Symb. D. sim. 8. 9.
schaifer, vor munde, wert, hus wert
t. procnrator; yconoma wertinne
38. iconom-us 1: -os eyn vor sten-
der; -icii8 eyn hus vader; -ia eyn
wisheyt der kunst 37.
*t Econtranenire, penitere wed-
der komen, ruwen also eynes copes
(capes? corpes?) 38.
£cnlens volter ger&st K. V. mar-
tel bo^'m, galg 40. halsysen 29. pran-
ger 34. hock 30. hechil (cf. Aculeus)
F. a. 1420, echnlins i.patibulum 37.
acnlens s. Expansale.
^fEcnntns (eßutns) beroued 37.
*tEchela s, Echola.
* fEchinns kannenbürst 44. gllser-
bfirste Ki, eche, dat. echynen m. pis-
eis 50. ech m, Meg. huso (Ed.) H,
Ph. Gloss, eyn visch de dat schep holt;
elhimns p. huse 37. echinus qd.
piscis hirsuttis ; echeneis, echineis
110. p. retinens natiem HO. G. voc. es-
cinins merswein 74. escimns mer-
swin 40. icinns, ictinns s. Ericins.
fEchi-on^ -s wild ochzenzungen-
kraut KL eicion s. Gloss. ecios har-
ansveccel Dun.
*f Echitndo. echiritndo eyn wer-
der 37.
^fEch-mns, -namus s. Econo-
mus.
Echo wederlut 37. wedder clang,
don, galm, clanc i sonns 38. wider
lutung 30.
*Echola, echela eynes suster
dochter 37.
* f Echoleglnm excessus sermo-
nis 148.
*t Echnlins s. Ecnlens.
Eda-x fräsikch 33. frisch 6. 33.
-cnlns aliquantum edax 76. clene
etesch 37. -citas ghirich etinge 37.
frashait, frischait 33. frischkeit 6.
*tEdecn- s. Edico-matns.
Eden garde der wolloste Sywh. D.
(elliptisch 7. 17.).
Edent-are dy czen auff prechen
27. czend aug stachen 33. -atns zan
los kint 40. eyn de neyne tene heft
37. -nlns eyn kint dat neyne tene
heft 37. kancezech i. fameiicns
Symb. D.
Edera eph&w K. V. ebhow 32.
ebow 29. eyn ybe 27. ein eyb 52.
eiben 4, P. V. eyben holcz t pawm
33. eb-, erde-böm 50. e-, var. eg-, i
ert-, sling-paum Meg. asche (pa-
ruus dbor) 45. iuessche, eyn crud,
vnd is twierleye : eyn is grone winter
vnd Sommer vnd wesset an den bomen
38. eyloef G, voc. ephov, euech; e.
nigra ebhowt H. S. D. hedera epfaw
44. volvula (vrm. lat) Symb. D. edera
ebey, eph&y 40. e. terrestris grun-
dereb 40. gundel reben 51. e. ar-
borea yfen, ebich 25. 51.
Edes richemannes hus, brediehus
40. herren hus 32. edicnla essen
gaden 52.
Edicere gepieten, verpinden 33.
*tEdici-o s. Editio. Indiciö,
-or s. Editns.
Edicomatns vth ghe stod vt dem
huse; edecnmatns vor wiset 37.
fEdictio gebietung 76.
Edictnm (c/. Editio) gepott 1 aug
verkündung 33. gebot l eyn auj
kundigung 27. kungs gebot (c/ Pre-
ceptum) 32. kings gebott 80. aug
kundig gepett 34. uskAndung gebott
29. ghesette der konynge 37.
*tEdicn-i, -s s. Editn-us, -s.
-la s. Edes.
Ediflc-are l -ere pawn; -ium
paw, pawungy gebung {aus gebuung
sim.?)^ 33.
Edilis (cf. Burgicomes) burch greue
Symb. D. goczhus-pfleger 32., -warter
40. eyn hoyder des huses, eyn meyster
37. turhueter 52. huyswarer, kerck-
meester G. voc. ednlis gotzhaujj war-
ter K. V.
^fCIdilitins (-eins) inghedSme
(vgl. Br. Wtb. I 696 ff.) 37. edisires
sunt res pertinentes ad edes 76.
Edilium
Egestaosas
14d
♦Edilium geit-, fräss-igkait 52.
*tEdisire8 s, Edilitins.
*Edisser-ere, -are hnbslich aus-
legen 52.
Editio machung, pawung (cf. Edi-
ficare) 33. buunge 5. een makende
(cf. Editus) gebot i. edictum G. voc.
ediclo eyn to hope settinge 37.
Editas gemacht, gedieht 52. ghe-
maect G, voc, i.eoc-cellens^sublimtiSfpa''
ratus 76. edicas ho t ouertreden; edi-
cior hogher 37.
Edituus meißner, kirchwarter K. F.
coster i. secretarius Symh. D. edl-
en! prester der af godde 37.
*f Edoma smand 37.
*tE- s. I-dropicttS.
fEduea-re teyn, also meleuendighe
dingher (so wetterau. pl n.) tut edder
vodet i nutrire 38. neren, chukchen
P. V. -tia nerung, derchukchung P. F.
generung, erquickung 27. futung 8.
27. kins narung 32. -tor v8der 37.
*Educere (X -are) iungen ten 23.,
ziehen 33.
fEdul-is i, dükis 76. zote spise;
-e eyn dingh dat ethe is 37.
»fEdul-is s. Edilis. -us s. Ebn-
Ins.
f Edurus i vaMe durus 76. to male
hard 37.
Edus kitze-1 52. -n K. V. kiczi 29.
32. höyken 37. hedas houken, eyn
seghe 38.
*tEe- s. E-rodius.
*Eff- s. öfters Eph-.
EfEabills rede geber 40. (aZpA.effr-)
eyn deyger 45. efEaminai?2. sproke 37.
*tEffata, effectfl s. Effeta.
*Effectlo bekleydung {vgl. Efifectus)
40. effexio eyn vorwandelinge 37.
f Effectiuus lichlik to d&nde 37.
Effeetns volln vol brachtig l eyn
wirkimde 27. volbrächt ding 29. sim.
1. 65. wolle kleit (rrm. aw5 vollekeit,
vgl. volbrachtekeit GlossJ daraus loeir
fere Misdeuttmg V. Effectio) 40.
Effeminat-us vber- 30., ver- 29.
-wibet. verbelbt 34. pl -I h&r oueler,
vockeren, botünge de nicht doghen
DieAntMeh, NoTuii gloaaftriam.
to vockemde (vgl. hd. fickeil coire?
anders vocker etc. t?. Fuccardus Gloss.)\
-orlnm eyn h6rn hus 37. -lo uor-
weybung, uorkomenkeyt 45.
JBfferare veriagen 33. vor iaghen 23.
Elfeta eyn vn vruchtbar wif 37.
effata entläret 31. entleret 64. Vgl.
142. p. 121 ad V. Effecta.
*Effeta-re, -tus lutter 37.
Effetus (vgl. 142. l. c. Gl. m. v. Effec-
tus) m8de 37.
*tEffexlo s. Effectio,
Effibnlare spangen ab prechen 52.
Efflcacia clocheyt, mechticheyt 37.
wysheit, macht G. voc, mach an wicze-
keyt 45. witzekait, wol yrori(vgl. Gloss.)
27. volbrachtsamkeit 29. barsamhayt
(c/.Efficax) 34.
Efflcax stark, mechtich 37. mach-
tich, begherich G. voc. warsam 34. vol-
brachtsam 29. vollebringer 40. be-
grifSg etc. 45. begrijflich 17.
f Efflc-ere volchomleich verpren-
gen 52. werde sin (sie?) 38. -ienela
geworchte F. a. 1420.
*Efflgere an hefften o. chlaiben 52.
EfBgies beeide, ghedaent G. voc.
\iMgeisXA\im^(ausigw^m Worten?)29.
Efli*actor eyn torn breker 37.
efractor i.fractorcarceris76.
Efh*en-are ontoemen G.voc, -atns
1 -is i -US vnghelert 37. ontghetoemt
G,voc. frömd (X^^- wreet) 33.
*f Effrix eyn ghirich wif 37. efrix
feminagulosa 76. Cf. Efficax?
Effdginm Zuflucht, freiung 52.
Effnsi-o, acc. -onem (piscium) ley-
chens, geleyche (seminap. id.) H. Ph.
*tE- s. Ea-fortnnlam.
*tE- 5. Ef-fractor, -frix,
t Egelidus (cf Tepidus) warm, wlac
37. (ags. vlaec).
Egenus durstig, frömd (X effrenis?)
33.
Eger bedriuet i. tristis 37.
Egere not dürftigen 33. nich haben,
arm sin 27.
Egestas behoef G. voc.
Egestio drechk 34. scheyß 29.
Egestnosus eyn bedeler (,)arme 37.
19
146
Egestus
Elemacra
Egestus {cf. Eruptus. Eliciatus.) vt
ghesand, vn nfttte 37.
*fEgil-ops l-opaackeleydi. -lopa
etc. GUss.y -opia eahvunda i. uulnera
oculorum Äelfr, -oya est caro que nas-
citur in angulis oculorum braen; eglota
eyn oghen swere 37.
*tEgip-ius, -ia 37., -pia Str. V.
trappe auislhc.
Egyptiacus vor wurffen tag V. a.
1420.
Egis e^n schilt dat be togen is
mit ener seghen hud l eyn helme 37.
i. clipmspaludis (auspalladis!) kga-
lea76.
*tE- s. A-gistadium.
Egloga ynnfttte rede 37. stinkend
red 52. 75.
*f Eglon tracheyt 37. i. solenne
murmur Ifestiuitas inu;tüis et i. q, ac-
ddia 76.
t*Eglota (i. cmtor l descriptor 76.,
scheint X egloga) s. Egillopa.
Ego-ipse suluen; -met ik s. 38.
*t£gi'-fttoii s. Eugragione» -ednle
s. Aecedttla.
*f Egrega-lis {aus e grege) vn-
edel 37. -re zerstören 52.
Egre-gius^ -gium 41., i -x 37.
eyn vth ghe kom der schare 37. vz
geschert V. a. 1420. edeler, fromer
40. erlich, rilich 41., vgl. herlich Gloss.;
rilich atis rtlth splendidus sim. vgl. u.
a. BM. II 692., im Gloss. öfters rei-
Kch = reichUch.
*tEgregule s. Accedula.
Egri-monia tracheyt 37. -tudo id.
ib. i. langwor siech-tag 29., -tumb 34.
egretido sitztüng (sie!) 30.
Egrot-ari seken, kranken; -us seyk,
vnghesunt 38.
Eia ich ofte (sie) G. voc. ach wie
t auch 1: ey P. V. eie 29.
'^'Eiactus s. Eiecttts.
*Eicion s. Echion.
*Eie-, eia-ctns eyn vmme wech
37. vmbgack (sie) 52.
♦fEiula s. Ephilat.
*fEiula-re zymphirn, weinen V.
vrat. a. 1422. (vgl Sm. IV 263). -tor
hulender 40. -tus eyn huler 37.
Elabi aus Valien, hin slieffen 33.
*tElacterides s. Lalhyris.
*f Elam^ elampolictts s. Elate.
*tElanx (elax Gloss.) s. Alx.
♦jElat-e eyn toi (hd. tolde) des
palmen; -ea gr. eyn danne lat. 37.
-e palmarum sunt produ^etiones rami
palmarumete.; -es et a late gr. abies
lat.^ vnde elate est nomen arboris simi-
Us palme in cdtitudine etfoleis 76. elata
bahnen bletter 40. elam estporticus
(so auch Pap.) eyn gher kamer; elam-
policus est pictura palmarum 37.
Elatio ho vard 37.
*fEleasl-s bladderynge der le-
uern 37. -a e^^ vltio l vkeratio stomacU
lepatis76. Aus ihasis sim.?
♦Elecebra eyn höre 37.
fElecta s. Electus.
Electrum (cf. Auricalcum. Succi-
num.) matthan, is vilna also ten 38
(math-an, -ori i. q. Meßing Enc. Wtb.
Zeitz 1802). eyn berne steyn; kunkel-
föys 37. guntrafey 42. 50. gunter-fe
29. 30., -fey 32., -fech 40. gunder-
fein 34., -fayl 33., -uar (umged.) P. V.
kunther veyn 27. mesß 33. gesmüze
Symi). D. golt gesmelcze 40. geschmel-
tzt K.V., -cz 32. gold. dat. (-ro) gloc-
cinpare Gf. IV 298., vgl, glockspise sim.
Gloss., vll. X türh. kechrubar ngr. xc;^-
ptfiTTOCpl. sim. rikBTtX^OV.
Eleetaarium ghebacken cruyt,
lackerisse (X liqueritiam id. ib.) G.
voc^ lactwäry 32. lattwerien 33. lant
werck (un%g.) 45. lectquerge 27. let-
wari, latwerig P. V.
Elect-us. -1 dy herren meysters
quiproximisuntsenatoriedignitati 125.
-a sunt meliora^ vorlesen, also de ap-
pele sint 38.
*f Elech-itus s. Lecythns. -ns
s. Elegus.
Elegans weidelhch, stolcz 29. schone
37. schone, gheyne 38. sauber 52.
gerad 52. 75.
Elegi-a ramspoit 147. i. q. ramp-
spoed infortunium KU. -um s. Elo-
giam.
Elegns. elechns arme 37.
*f Elemacra s. Enula.
Elementnm
Elucidare
147
Elementnm element, dar sint veer :
wur, lucht, water, erd 38. elimentis
kimahchitha (c/. Curia) GlKer,
Elemosina almesei. eloa, roga 38.
Elencornm buch von den heuer-
ten reden 30.
Elepha-s alpant H. S, D. -ntia
helahesuht H. S. Vind, (Diut). elahes-
hüt Mm,
*tElephns (elatpoq) eyn hert i.
ceruus 37.
♦fElesa t ellesa (cf, Eleasis?)
eyn band blad 37..
*tElesacia s. Alsatia.
*tElesmo-d, -t Br., elesnoth 76.
ehr, i, exodusgr, exitus lat vt gank 37.
Eleniga-re. -tns reynicheyt 37.
*tElibris (:liber, libra) geleich-
wichtig 52. est aliqualiter liheratus
37. eUbens i. equaliter (sk) 76,
Elicere us-schiessen, -sundern 29.
aus sunderen 34. vg-sindren 30.,
-hencken etc. 45.
Elices. elttes. te. eyn born springh
37.
^Elic-iatns, -tns vth ghe sand
{cf. Egestus) 37.
Elle-, el-itores gherdenere 37.
*tElic-tns s. -iatiis. -nns s.
Eliqnns.
Elidere zur knützen 31. sim. 64,
ent (?) guten V, a. 1420. uss walczen 4 1 .
(uz welzen enellere sim, Gf, 1 792),
elisns i. prostratns 37. 76. neder
worpen 37. eyner der do nidder is
geschlagen 45.
*tEli-dros s. Enhydros. -enns
s, Ebenns. -fagen s. Lilifagns.
-forus s. Ellebornm.
Eligere keysen 38.
*tElig-ins, -wis s. Elingnis.
♦fElima-tns ghesireth 37. -menta
5«m^^wr^amenÄ3t veichelstain o. spän 52.
*t Elimentis s. Elementnm.
Elin^-nis^ -wis 37., eüg-wis 52.
P. F., -ins 40. snepper 27. 45. snap-
per 1. P. F. klaflfer 33. kleffiger, zung-
loser 40. clepesch i. lingwosns 37.
stumher imutm 52.
* EUotripinm. eUtropinm eyn
tauerne 37.
♦fEliotro-pinm rengla H. 8. D.
-pia, -phns s. Achillea, elitrop-
inm Wirbel 4. P. F. een madelief bloem
i, solseqninm G. voc, -os 1 -ns rin-
gele; eyn grone steyn 37. -ins (stain)
sunnenwendel m. Meg, aßliotrophns
siegelhveorfa Hb,
*tElipedes s, Alipes.
Eliqnns Br,y elicnns lutter, dar
reyne 37,
♦fElisis i, solutio 52. 76. außlö-
sung 52.
Elisns s, Elidere.
*tElit-es s, Elices. -eres s, Eli-
citores. -ropinm etc, s. Eliotr-
ipinm, -opinm.
*tElix i, deceptor 76. trieger 52.
eyn hedregher 37., umgedeutet cf. Elixa,
X eUsns betrogen 65. ?
* t Elixa {cf. Lixa) wasser treger 40.
^'Elixapinm käppust, kappug erat
27. eyn kumpst houet 37. cumpst i.
frigidarinm 38.
fElix-are bruwen 45. gar maken;
-ns gar, also de spise 38. -a ger&s-
tes 32.
*tEltxis s. Bardana.
*tElleborn-m, -s 40. albnm nise-,
nigrnm sutir-wurz H. S. D. albns
nesel-, niger zitter-, swer-wrcze; lie-
berleye (aw5 ellebor-); ellebodnsger-
remerre 40. elobornm mies (sie)
wurcz 33. ellebrnm schäffonie 38.
eliforns vede berge iceasteraBSC Gack.
*tEllebrns qd.fluuius dy elb 52.
*tEliforns s. Ellebornm.
*t Ellesa s, Elesa.
*Eloa s, Elemosina.
♦fElo- s. Elle-bornm.
Elocatns aus gesatzt 52. sim 75.
*fEloes be vlecket 37.
Eloginm vor domenisse 37. 1 ele-
ginm verdampnug i. dampnado 52.
Cf. Elegia, Eloquium Gloss. 147.p.
125 nrr. 78-9 mit Änmm.
*tElo- s. EmoU-mentnm.
Elongare. homo bene formosus
elongatns slanchg 38.
'^^ Elsacia etc. s. Alsatia.
'''Elnatnm s. Yinnm.
Elncidare erleutem 52.
148
Elacabrare
Emissarins
♦fElucaibra-re, -tus Qf., elu-
crobratns inprehttandi Gl. Ker. int-
pret-, inprei-tanti Gf, 111:287, wo ar-
brettan, irpruttan jsfu elucubrare stimr
mm; doch vgl, berht ehds. 209 ffr. lux,
lucere?
Elucas siech 52.
Elnmbis lendenseek 88.
*Elzacia s. ALsatia.
Emanare wt vlieten G. voc, emar-
cere {steht in 33. vor Emanare; t;5rZ.
emancere 76. i. q. emarcere) flyssen l
czwelln {merkw. Form, doch anderwärts
oft zw neben qu) 27.
Emancipatus vth ghe slaghen 37.
t Emansor eyn vor vluchtigher 37.
vorloffener soldat, abentheurer Ki. i
qui gwerra instante fugit et purus redit
76, emensor land farer 32.
♦fEmarc-ere s, Emanare. -acio
eyn lemde V, a, 1420,
Emax ghyrich om te copen G, voc,
ko^er, kiffiger 40.
*Emb-ar, -er vngedultig 52. -us
TOduldich 37.
*tE- s. Ale-mbicus.
♦fEmblic-a, -i (amleg etc. arab,)
eyn frucht der mirabolonen 0. san,
*tEmblicus s, Alembicas.
Embolismns dz ior dz do het
Xni monschin 40. dat ouer loept nae
twelf maenschyne G, voc, eyn maan
13'^anni 37.
*tEnibo-lismas s, Bidimns. -rium
8. Cauma.
Embotnm eyn schope, eyn grünt
vad 37. schuppe 45.
Embrio eyn vngheborn lichame 37.
♦Embris s, Enhydros.
♦fEmbroch-a t -e treuff-, trieff-
bad, eintuncke Ki. -ia vodinge 37.
embro-ta ifomenta 52. -ia sunteius
(nach Embrio) fomenta 76, Cf. Gl. m,
V. Embrocare. Orig, Eur, nr, 148.
'^fEmbus s. Embar.
*tEmecedo s. Emicedo.
Emeliciis. emilitus gokeler 37.
Vgl. emilianus Gl,m,v. Gignadius.
fEmembris i, debilis 76. (cf. Br.
Gl.m.h.v.) krangh 37»
Emend-a boute, beteringhe vor
böse dat; -are beteren, b. wedder
dat eyn ouel dan hat, beuten, boyten,
wandelen; -atio wandel, beteringhe 38.
-are peßsern l vjj der schole (umg,
aus schult) kommen 45.
*t Emensor s, Emansor.
Emere k&pen 37.
*tEmereus s. Emorrois.
Emerg-ere ausswingen (sie) 52.
-it (caro circa oculos) i. e, ußwelczet
H.Ph,
*tEmereus s, Emorrois.
Emeritus eyn alt ridder 37.
*tEmerro-yda, -is s, Emorrois.
* fEmerum. mia,r^ farrequodgaüi
e. dicunt Gf. 1 253, vgl. Sm. I 53. u,
und Gloss, V. Halica,
Emetritea. emiterens zwifaltiger
ritte 40* enntri-ceus zwiualtig ritt
K, V. -cheus eyn den dat kolde harde
roret 37.
Emica-dinm, -riom eyn oüe kru-
ke 37.
*t Emicare wtschynen G, voc. emi-
tare (alph. -c-) auß leuchten 33.
emicamen schyn (,) lutter 37.
^fEmicarium s. Emicadinm.
^Emicedo. emecedo brach lo'^ch
40.
♦fEmiciculus s. Hemicyclus.
^Emictorium (ct^c^m^tt) bad-
lach, swais tüch 33.
"^fEmig-aneos s, -raneos. -ma
s. Gingina,
*tEmig-raneus eyn haupt Iwez
V.a,1420. -ramns (-raniu$?) eyn
worme in dem houede 37. -aneos hübt
wurm 40. gingranns hoptwurm 32.
Emigrare verscheyden, wt ver-
huysen G.voc.
*tEmilio i.nohilis76, edel 37.
*t Emilitus s, Emelicus.
fEminen-s ho 37. -tia hoghe 37.
vberhengnuj^ 52. virhengeniß 8.
*tEmi- s. Emis-sarius.
^fEmisecta eyn syn 37., gehört
vielleicht zu emissec-la 125., -ula
%, dimidia secula l sextula 76. vgl
Glm.w. Emisexcia. Hemissecla.
Emis-sarius, -arius 30. bode,
Emissecla
Enmscarium
149
loper, snel perd, eyn stoyt hingest 37^
bottenpferd 30. foU 32.
*tEmissec-la, -nla ^. Emisecta.
Emissiones vruchtbaringe 37.
^Emist-igium^.Hemistichiam.
-orium etc. s, Epicausteriam. -ris
.9. Enistis.
*tEmit-are 5. Emicare. -ereus
s. Emetritea. -ogium s, Hemito-
gium.
*tE-, t se- 52. -mitoninm eyn
half lud 37. halb tun 52.
♦fEmmcus s. Emmchas.
*tEmnion tragen wrcze 40.
*Emo wagen nagell 33. sim, 3.
8^. span-, ruer-nagel 34. sim. 1.
Emola eyn koke vad 37. i. vas
vinarium l coquinarium 76. ein kule
fage i. frigidarium 1J25.
*tEmoli-, emolu- Symb. D., elo-
38. -mentum molchter-o Synib. D., -e
108. molgewyn V. a. 1420. müli bon
{aus Ion) 32. zuval 29. 30. 34. ge-
wung (aw5 gewin sim) 34. wynl Ion 37.
ghe neyt 38. emolentor gemessen 52.
*tEiiiollis vn schemelik 37.
*tEmoneiis $. Emorrois,
*Eiiioptoica. emostoicns eyn de
bloyt spiget 37.
*tEmor-rois blutfluzzida 103. Ä
S. D. (degemribv^ herharum). -ois blüt
schlang K. V. dat rot figß K. V. d. i.
kraftsaugerinn (slang); -oides aftern-
ädern Meg. -roydes bleut gang, eyn
süke 38. -roydas fickblaittern i. flcus
51. -rodie heissentfigblotern; dz blu-
tende vig 42. emerro- {alph. emo-)
-yda der rotte siechtag; -is blüt flAs-
sede 40. emonens 40., emereus 32.
blut wurm U. c. hermo v. h. v. morois
i. serpens scmgtmnolentm 37. 76. emo-
rodia mordey, crafftsugeryn 50.
f Emortuus i.pa/rte mortui^ l morte
vicinus 76. half dod 37.
'^fEmostoicas s. Emoptoica,
Emotus ghescheden 37. abgeschid-
ner 74.
*tEmpcio (emtio) s. Forum.
*Empe-des etc. s. Ependiten.
-diarias etc. s, Empidiarius. -riti
s. Empiricus.
^fEmpica wisheyt 37. emperia
la experientia Gl. m. empirea i. prur
dentia l experientia 76, (aus empiria).
*Empidi-, empedi- 52., empeden-
{aus impendi-?) -arius eyn schat
sammer 37.
^Empyema. empima schume mit
blöde 37.
*t Empirea s. Empica.
*tEmpir-eum der feurein himel
Meg. -reum vurih hymmel; -reoiS
v&rich 37.
Empiricus. enpericus halbarczat
32. emperiti beschatten er selten
(sie) 37.
l^mplastrum swede vppe de wun-
den 38. artzet pflaster K. V. ein pet-
tuch 0. ein tuch mit salben bestrichen
52.
♦fEmplicitus s. Alembicus.
Emporium i. locus iuxta mare vhi
negoeiationes l m^cationes exercentur
JBr. eparium est nomen loci super mare
76. empurium, emptorium eyn
kop hus; eporium eyn stede vp dem
mere 37.
Empticius eyn ghe koft mynsche
37. keuffling 52. emus kneht 40.
*Empto-, empu- s. Empo-rium.
Emphite-osis pacht gut 12. 46.
gr. beterynge lat, ; -ota eyn vor beter
37. -US erbling 52.
*Emu-ctoria s. Emunctorium.
-la s. Enula.
*Emulcens zote maken (prtc.) 37.
Emulus navolgher 37. nach folger
ah imitor; fygent ab inimicor 31. sim.
64. frunt o. vient 40. verbundner 32.
durechter i. persecutor 29. 30.
♦Emunctare. emutare zu dem
gestat haben P. V.
* t Emunctorium (c/. Mungarium)
schür ysen 32. schfir eysen K. V. schor-
ysen V. a. 1420.pl. (-ia) chluftsnuzza
Ho. 41. zvanga Gl. Lind, emuctoria
sunt, forpiceps har schär 33. sim.
23. emuntori-um lyeht klemmerlin
40. -o eyn lecht schere 37.
*tEmus s. Empticius.
* t Emus-carium i. muscarum la-
queus {Gloss. v. Muscarium) 76. -ta-
150
Emntare
Enthaca
rinm eyn astrik (cf, Pauimentum; um-
ged.aiAS strik!) 37.
♦fEmutare s. Emunctare.
En schow 29.
♦fEnarlones s, Enerbones.
^fEncaptago s. Enicaptaton,
*tEiicen-atas, -eatus vornyget 37.
Encenia (c/. Exenia) kirchweihen
0. vernewng der kirchen 52, kleino-
ter 40. enchenia kirwihin 41. en-
seninm s. Exenia.
Enclisis boghinge 37. naigung 52.
*tEncpa-tes i. ahstinens Gl, m.
kÄsch 37. -tus i. continms 76, -tici
Gl, m. (v, h, v,)^ -ciani kettere dicen-
tes camaliter viuere non esse peccatum
37. -na spengynge 37. i.continentia;
-ni sunt heretici qui dicunt non posse
fidelibuspecccdaimputari quarnuiscar-
naliter vitumt; encratiom (m aiis ni)
ornm sunt heretici 76, eucrania i,
continentia kuscheyt 37.
*t Enchenia s, Encenia.
* Endelechia, t endolochia eyn
reyne sele 37.
jEndiOgemsLnaturaUteramoenaliS,
*tEndorig-uus irriguus Gl, m.
-nns irritusl48,
♦Endris s, Enhydros.
E-. 1: se- 37. -nectns i, occisus 76.
ghedodet 37.
* Enerbones, enarlones eyn arm
vischer.37.
*Energare (Gloss.nr, 2) der le-
rnen 33.
*tEnerg-ia trachtung 52. i, animi
anxietas 76. bedrouinge des syns 37.
et. ifuror quam habent öbsessi 76,^ oh-
cessi bezeten lade; -nminns eyn de
bezeten is myt enem duuel 37. -us
i. Studiosus 52. 76, emsig, gelirnig 52.
Enern-are schwächren 31. sim. 64.
-atns ane crefte 37. ankrafft 52. vor
edirt V. a. 1420. vorlimet l vß dem
andern {st. den ädern) 45. -us 1: -is
der lambt 52.
Enens erein, glock speisein 52.
eneum ern i, erenm 37. i. eregnm
tterribilis 76, enum i, 1. 1 i. q, es eris 37.
Enens eyn ding daz von eren is
firemacht 27.
Enhydros. enidris eyn water slan-
ge 37. embris est serpens in aqui^
37. est temperies in aquis still des Was-
sers 52. vgl. Gloss, (75,) h, v, en-,
el-idros (stain) elider Meg, endris
wasserschlang 52.
^Enicap taten (nicht -tumi) 76,,
encaptago 37. est lira octo sonorum
37., sonarum76,
*tEnicida dünn 32.
*Enicm- s. Enigma.
*Enidr-is, -os s, Enhydros.
*f Enigma, enicma 37. radeise
37. 38. raetsel G. voc, rätersch 32.
rayt (bis) 34. ratung 33. eyn rettlich
\ ratel 27. rechnuss (sie?) P, V. er-
kunde i, similitndo V.o. 1420, tun-
chil sim. Gf. V435. obstrum 8^. (aus
obscurum lat.) 8^. inenigmata inde
dünken 41. enicmaticns eyn gheuer
des radeise 37. enigmatisare rett-
risch uflf geben 31. sim. 64.
Enim dar vmb 33.
"^Enistis. emistris eyn half quen-
tin 37. I
^fEnisns s. Anasis. '
Enixa telen, gheberen (ptcc.) 37.
Ennoicus. enoycns gayß harter,
enoicns graß (umged.!) hütter P. V.
*tEnod-ns vnghe knopet 37. s.
ain knopflF 6. 33. ein knaiüBf 17. 27.
-is eyn kneuffelin 45. -are auff knoflfen
27. au|5 chünpflfen (sie) 33. auslegen 52.
-abilis vplozelk 37. enotabilis i. so-
lubilis 76, I
*E- s. En-noicns.
*tEnoIoyum eyn sprach 45.
^Enophornm, onof-orinmt-erns
stantner 52. I
*tEnorm-is vnmetlik 37. -alns,
-nlns s. Anomalns.
*t Enos vir t homo int. etgr. est i j
q. vnum TM. {tv\) 76, i. q. viwm (sie!) '
lat. leuendich 37.
«fEnot- s. Enod-abilis.
♦jEnpericns s. Empiricns.
^fEnphilomia s, Philotomus.
*tEnseninm s, Encenia.
Ensifer swertknecht 52.
*tEnthaca {aus entheca?) estinstr.
Enteca
Epichalee
151
in naui 76. enthera i. instr. nauis eyn
casteyl (nM. kastell) 37.
t Enteca i. pecunia feoh gestreon
Äel/r.
♦fEiiter-iuiii, -ea kröß 32.
*f Enucl-eare, -iare aus schelen,
ofifenbaren, erluttern; -latus lauter 52.
*E- s. Eu-nnchus.
Ennl-a^ -um kettel 37.
Ennla, hincula 122. eyn clocke
{nach dem Synonym campana!) }
herha aland 37. olant; elemacra
alant; emula alune h. 40. hinnula
campana sperevyrt Hb. alant If. S, D.
^fEnnm s. EDeom.
♦■j-Enutri-ceus, -chens s. Eme-
tritea.
Eo melius habere neten, eneten;
eo peius h« entghelden 38.
*t£^olilogi, eologium s. Eulo-
ginm«
*Eos ain land 33.
fEpacta est numerus in quo inue-
nitur nouilonium (sie) 76. i, eoccessus
anni solaris supra lunare etc. Br. to
vallinge 37.
^t^^pal-anus, -0 s. Epulo.
*tEparium s. Emporium.
*Epatica leber oder, L krüt, bume
kresse 40. eupatica lim wurcze il.
lynwurtz 74. leberader i. q. kilis; pel-
licula in cujus quidem locis lac coagula-
\ tur et posset vulgarisari rennmagen
(c/. Gloss. V. Coagulum) K. V.
^fEpedremon s. Epidromon.
*tEpenditen« epenticeneynman-
tel; empedes (X pedes) eyn langh
cled vp de voyte 37. empedit-es,
-as sarrock 52.
*tEpes s, Epicus.
*tEpi s. Ephi.
*tEpibach (jsu Ephot?) eyn schul-
der doyk 37.
*tEpiba-ta i. laicus 147, Br.
leye, leecke 147. -cha fiberf&rer K. V.
epipota ?bergef&ret man 40.
*tEpibotum eyn ouer deckinge37.
*tEpicali-ge s. Epitalia« -um
' s. Epicolium.
^fEpycamisia ouerhemmede 38.
^fEpica-usterium rauch-hol V.
a. 1420, -rom 52. wlcz (aus vilcz)
40. eyn scriuer stoyl; eyn ro'fiF vp
eyner boden 37. -uterium esche o.
ro"ch loch 40. plaster, schorsteyn, ketel-
hake, kede 37. ein phlaster } ein stuet
{au^ stuel?) auf eim gew {als Ding-
stuhl des Gaues? vgl. 147. Gloss. v. c.)
P.V.foden{dolii) 52.75.-steriumi. se-
des scriptoris o. ain clausur ; -uderium
phlaster, hecbel (hohel 6. v. c.) 33.
ecanterium kemin 40. emist-arium
1 -orium i. rethe muscarum ein fleu-
gennetz 52.
*Epiceilum s. EpistriUum.
Epiceuon. epichemum gemangt
geschlecht 52*
^Epicerion. epicinia werschup 3 7.
Epici-clus, -lium sto'^pfel {vgl. Go-
nopeum) 40.
*t Epicinia s. Epicerinm.
*tEpicin-um^ -ium zeghe vacht
zangh; epichion zeghe vacht; epi-
ni-cio, -chion etc.i. victoriadeietc.;
-chia dicuntur festiuitates graiiiarum
actionis louesam (X epicus) 37.
*t^picinus s. Epicurus.
Epic-olium (-orium? 38.), -alium
{v. Pensum), -oleum 27. 33. 52., -olnm
34. V. a. 1420,, -ulum 34., epMco-
lium 37., epistriUum etc. s. h. v. eyn
ouer wocke 37. 38. ain ober wolkch
i. superior pars celi {umged.aus coli,
wock! cf. 6.) 33. oberkunckel i. pen-
sum 29. fiber rick 30. obir rucke V.
a. 1420. vber ruchkel 34. ein eher
rock 27. ein rockhnuel; epistriUum
est superior pars teli {verlesen u. umg)
kulb an dem pfeil 52.
♦fEpycreta ghewyn, lo'n 37. epi-
troca i.premiumllu4^rum76.
Epicroculum (epitrophium etc.
Gloss.) gelb schlucken {vgl. u.a. Gloss.
V. Teristrum) 52.
^fEpiculum s. Epicolium.
Epic-urus eyn clel {aus etel?),
eyn vreter 37. -inus vreser V. a. 1420.
Epicus. opticus louelik 37. epes,
epos Br. i. laus 37. 76. Br. loff 37.
*tEpi-chalee, -chenum, -chi-
mum, -chion s. (in gl. F.) -talia^
-cenon, -thymum^ -cinum.
152
Epidemia
Epitanista
Epidemia, epidimi-a 32., -dia
(X dimidial) 40. gemein-ne 40., -er
K. F., lands 32. tod.
Epidromon. epedremon {alph.
epi-) schiff segel 40. hinder s. K. F.
*tEpifor-a, -lippa s. Epiphora.
*Epigergium. yppogirium herd-
rain 32. ypopargiam branreyt F.
a, 1420,
* t Epiglostomochon (ermei aus
Aloe) daz spricht dem raagen süez Meg.
*tEpiglot-iim der guem 52. zung-
plöt P. F. -is {cf. Vua) otten blat 40.
fiberval 42. Meg,
'^Epigramista eyn scriuer der ouer
scriuynge 37.
*tEpüacio lat des milzes vnd der
lebern verschoppen vnd besliezen Jtfegr.,
• aus epar Xepilatum Gl.m,?
* t Epilatus brouet i. spoliatus 37.,
v^rZ.pilare, ex-p. (altlat)u.v,Expilsitam.
♦fEpilen-ia s, Epilimma. -cia
etc. s. Epilepsia.
^Epilentnm kinder (X krude?)
waghene 37. est vehiculum puerorum
52. 75,
Epile-psia. -ncia der vallendsieh-
tum; -nsis daz v. lait; -ntici die
hinvallenden Meg,
Epilimma. epilenia eyn plaster 37.
* t Epilog-ns beslisinge F. a. 1420,
-ium descriptione (de stempne?)
mit dem bede 37.
Epimenium solt 52.
^ *Ep- s, Eph-imera, -imerides.
♦fEpini-cio, -chion, -chia s.
Epicinum.
*Epipia. ephipea i, mtisca equo-
rum 37.
*tEpip-ium s, Ephippium. -oleu-
ta s, Ephi. -ota s, Epibata.
Epiphania (c/*. Theophania) zwe**lft
tag 32, der zwölfte tag 40.
*tEpiphia s, Ephipiam.
Epiphora M(oculi) 52. epifor-a
eyn mast line; -lippa {aus -a i, lippa)
eyn vel vppe oghen; episia {cf, Ephip-
pium) oghen dropinge 37.
*tEpirhediimi. epired-ium klein
karrich o. kummft 40. ein satel tasch
52. -a 1 -ia eyn sieden schemel; epi-
rodiam eyn steghe rep 37. eptre-
dam karren gestell 32. piredia sele
Symh, D,
^fEpisdolum s. Epistilinm.
Episcopatus pyschofftung 33. pi-
scholfftum 52. epischopatns s, Pre-
sul.
Epis-erum, -trum 8. 52. 3., ex-
issoriom (X exi = oxy) 34* tophen
34. matte 8. maden 52.
*t Episia s, Epiphora. Ephip-
pium.
Epistil-ium {cf, Compages) pft
lerdecke 52. sim, 8. -um {v, Basis
syringhe vppe zulen 37. sule ho%
40. sul hopt 32. episciolum phey-
lerdekch* P. F. epitileum s. Tybnr-
ninm.
*tEpistirmen s, Episomen.
Epistol-a botschafft brieff K. F.
'bitschaft 41. -arom Ubri (apostol):
Athenis czu den hohen maystera
ad Coriotheos hertern, YHiscensis
schämeren, Philipenssesversmäcier,
Ephesios czweyffleren, Calatha^
vbermutigen, Colonistensesrodes 34.
*tEpistril-lum Gloss., A\mh1.,
epiceilom Gloss. m Epicolium, celi
und teli aus coli, X epistylium (pfei-
1er X pfeil)?
*Epistrum s. Episemm.
*Episiimeii. epistirmen zu rafb
se 40.
*Epitabulum s, Epitalia.
Epitha-, epitü-lamiumbrudsangh
37. epitolaninm iraibichen (ans feir-
lichen sim,? cf, Gloss,) sponsi l sponse
P, F.
*Epita-lia ain rait stifal 52. und
-bulum etc, Gloss. gehören zusammen
(santbroch etc: schände br&k i. e.pu-
dendategensPv.Bemus). epi-chalee
lerzen myt wände voder 37. -calige
(Grundform!) die, ocree de coreo l de
pannofacte et superduci solent aliis ca-
ligis 52. -tagulum ein sant-pruch
52.,. -bracht 17.
^Epita-uista, -phista Gloss. epi-
thaphista est procurator epularum
{aus epistularum umg.) ein kuchel-
maister, -Schreiber 52.
Epitaphium
Equaria
153
Epit-, epith- 37. -aphium scrift
vp den lik steynen 37. fiber geschriflft
K, V. obirschrift der greber F. a. 1420,
*tEpitasis straflik 37., X epi-
thesis i. correctio 76.
*tEpiti-cium s. Ephippimn. -le-
um s. Epistilium.
*Epithymum. epichimiam eyn
wirek vad 37.
Epithymum. epitimum die fasen
vflf den cleen 0, san.
' Epitogium {auch 12^,, nicht epic-)
ouercled 37. epithologium ein chlaid
33.
^fEpitolaninm^. Epithalamium.
*t Epithologium s. Epitogium.
Epitom-e, -en maniuge L com-
monitorium Symb. D.
* tEpitro-ca s. Epicreta. -phium
s. Epicrocnlum.
*tEpitu- 5. Epitha-lamium.
*tEpod-eratus, -orus s. Epu-
doratus.
*tEpolones s. Epulo.
*tEpops widehoppa H. S. D, wit
hopf 40. epopes een wedehop G, voc.
, *tE- 5. Em-porium.
Epos s. Epes.
* t Epotiri (c/. Potare) getrencken
30.
*tEpotus s. Ipocus.
*tEptapleurus, l lata H, S. D.
Wegerich 40. H. S. D, hepta-plenrum
i, q. -phyllnm (cf, Gloss. v, Eptasilon)
Ki.
*tEpt-lcus s, Epicus. -redum
s. Epirhedium.
t^Bpudoratus etc. s, Expudo-
ratas.
*-J-Epul-o licker G.voc. -um ein
rieht von essen 53. huß essen 32,
-um dare ein gemein essen geben
' 125, -e schleck 32. trahtten 40. -ato-
' rium ein essen gaden 52. -arium
l -teum spize vad; -aticus ghevodet
myt spise; -osus eyn eter 37. -onus
^ Schlecker i. gulonus K F. -ones
deos louis parasitos esse dixerunt Br,
' epolones godde jouis ; epal-o, -anus
\ eyn vreter 37.
^ *tEph, eph»t s. Ephot
L>it!ft:iib)icli, Nuvum glossarinm.
Epheb-ian Gloss., -ia pfuczer 6.
pforcz i, lupauar 33. hur hus 40.
hören hus; schone clarheyt; -us dar
schynende 37. Gf, Phebus.
fEphemeris s, Ephimerides.
Ephi. epipolenta eyn koke {cf.
Polenta) t ^e schepele 37. et polenta
vna ah epl i ephi L trium modiorum 76.
Eph- G. voc., eif-ialtes die nacht-
roeer i. Incnbns G. voc. eyn mare 37.
38., i. incobns^ is alzode michen
(sie) dunket des nachtes 38.
*tEph- s. Ep-icolinm.
^Ephilat (alias Havila). enilach
i. terra indica; einla indigen land 37.
Eph-, eff- 40., ep- K. V. -imera,
eslmora 32. eins tages ritte 40. eins
tags sucht K. F. tag sucht 32.
Eph-, ep-imerides rait holz 52.
76. eyn kerf i. haculus incisus ad com-
putandumdb. eyn kerf stok; efflmeris
eyn taffei dar rae in scrift de Schicht
eynes daghes 37. ephemeris i Über as-
trologorum etc. een pronosticacy G.voc.
* t Ephippium. epi - pium ros
decke 40. -ticinm eyn rosse d. 45^
-phia pl. ein sil 52. -sia eyn zele der
perde (cf. epiphya 76. Gloss. v. c. o.
v. Epiphora); ephisia perde gherede
37. ephippiarins satelpherdt 125.
*tEphoru8 ilucifer 37. 76. eyn
Sterne 37., X phosphorus.
Epho-t 27. 52., -th 76., -d 37.,
epbat 33. eyn joden-hoyd, -gherewand
37., -gherwant 23. ein iuden-gewant
27., -sacristey (X gerwekamer sim.)
33. -gasel (cf. Gloss.) o. ein eng leinein
tuech 52. i. superhumerale (cf. Epi-
bach); eph i. vestis pontificalis etc. 76.
f Ej^rata du. i. Bethleem Br., da-
raus effrata bechleyn! 40.
Equa (cf. Caballus) ein pferfft mue-
ter 33. ein fpert muter 27. müter-
pfert 29. feit pherit 40. russin {vgl.
runcin-a, -us sim. BM. v. Runztt) 34.
mere 37.
*Equ-aria 1 -irrea l -iricia (cf
-irria Gloss.) eyn stod perde 37. stutt-
roß, roßmarckt, renweg 52. -alicia
est multitudo brutorum etc. 52. 76. ein
hert 52.
20
154
Equbos
Ergantiila
^fEqnbns s. Eqnenns.
*Equerria s. Equlrria*
Eques har sen (:hars sim. Heer-
kaufe?) 32.reuter-K^. F.ridder; eques-
ter rider 38. equites (c/. equitas
GlossJ) pfert rites (^st riter?) 40.
^fE^QU^- ^* Equi-stancia«
Equester s, Eqnes.
fEqneuus^ eqnus 64., equbns 37.
ghelik older i coetanins 37. yn glich
alter 31. in geleichem alter 64,
*Eqaicinm s, Equltinm.
* Equicius roß tauscher K. V, ros
tüscher 40. eqnocins roßpueb i, ms-
tos equorum 52. sim. 75.
Eqnidialis s, Equinoctium*
*Equi-diuiii. -ria ross louf S^r. F.
-reda ain statt do man die roß be-
sucht 33. -giam werlaufif 52.
* Equifer-ns ein velt pferd 52. pl,
-i l equirria stüt roslstrut (soweUerau,
= Stute) 40.
^Equigium s. Eqnidium.
t Equilibris est glatina (sk!) 76,,
trntina wag o. wichtig 52.
^ Equimanus like snel myt beden
henden 37.
*£qaimenta s. Branca yrsina.
Eqnino-ctium taglich {aus tagglich)
32. eben nechtig 30. 34. -xinm likinge
der nacht 37. -xialis gleich nächtig
33. 1: eqnidialisi ghe lik nacht 37.
^Equlp-arantia 1: -ollentia {i.si-
miUtudo76,) likinge 37.
*tEquipoiiderare gelich wegen 29.
♦fEquir-eda, -la s, Equldinm.
-rea etc.s. -ria. Equaria.
*Equirr-ia s. Equiferns. -ea (c/.
Equaria) stuet F. a. 1420. equerria
roB herd 32.
*tEqoi-, eque- 76, -stancia i.
equa ligatio l separatio 76. eyn sche-
dynge der perde 37.
Equista-tinm^ -cium m^rstal 5 2. 75.
fEquita-re cursorie rennen 38.
-tu8 reyse, red 37.
Equites s. Eqnes.
Eqai-tiuni, -dum rog stut 32.
eyn stoyd wilder perde 37. notstal 52.
Eqalualere gleich genant sein (X
equiuocus) 33. wider chomen i. Herrn
valere l de infirmitaie surgere 52.
Eqninocas gleich-genantt, -gnügig
33. ewen stimme F. a. 1420.
*Eqaocias s. Eqnicins.
*f Eqoor ein plan 37. mer o. pfil
40. daz eben siecht mer 52. aeqnor-
reus s. Lacus.
^fEquus s. Eqnenus.
♦fEquttS phardt 34. paghe, pert:
e. debilis gul, gorre, eyn cranck peff
38. e, flnmlnis wazzerpfart (rficli^
als ain pfärt) Meg. e. bellator ^ä^
pferd ; ingalis e. wagenfphert ; ab eqte
eyn vßryter 125.
Equus gerecht 31.grecht^4. recht-
uerdich G. voc.
*f Erabum s. Erbnm.
* Eracinin red vas P. F. eyn budel
kiste {cf. Erariumj 37. peutelfaß 52.
*tEracli-tus t -us i. glorio$us7i
erlik 37.
Eradere aug scheren 52.
Eradicare vft howen 30. wurczlen
29. i. extipare us-w., -rulen 29., vg-
riten 30. auß rewten 52.
*tEradius s. Erarlnm.
Eramentnm erin vaz F. a. 14^-
*tEraiiga (eräga; aus erariuin
sim.?) zins huß 32.
E-, -er 40. -rariam (cf. Acrarium
eyn gelt-kiste 37., -beheltnisse V.i
1420. muntz haws 52. dresch kamrer
40., X aerarius dresikamerere Ä
S. Tr. erarias (cf Archarius) ein rot
schmid 52. eyn munter 37. eradias
ercz-, glocken-gißer 45.
*f Eratrina (fabrica) ein kuppher-
hutten 125.
*Erbum 1 erwum l ewuiu (alpl
ervum) voghel wicken, erabum grt
(3po^o$) 37.
^Ercnlaris. hercularla h. i. side-
ritis Apul Herb. 72.
*tEreuiii (c/. Eneum) adj. glock-
speisin o. erin 52. sbst. eyn erne ketel
37. ereus eyn ding van ere maket 38.
*Ereus s. Errens.
Erfordia du. erfert G. voc.
^fErgantilla s. Aconcilla.
Ei^asta
Ernca
155
♦Erga-sta arbeyder 37. l -tecta
(X architecta?) arbaiter 52.
*f Erg-, arg- (v, Domicilium), arch-
(v, Carcer) -astnlum, eruosium (v.
Carcer) geuencnisse F. a. 1420. eyn
bant dar me de vangen meie bint;
eyn kerkener 37. ergastolum einodi
(l cmtodia edho pihalti) Gl. Ker. cf.
Gf. I 334, temenitz (russ, temnica
carcer) F. vrat. (BM, III167).
*tErgatecta s, Ergasta.
♦Ericalcum missingh 37.
♦Ericius 38. G. voc. H. Ph., eri-
32. 38., erici- G. voc. -nacius eghel
38. G. voc. eyn deer myt scharpen
hären 38. swinegel H. Ph. su igel 32.
hericius l hyredon hyrregon 12J2.
icinns (lechinus, cf. ictinns Gloss.)
jgel 40.
*f Erif-eon, -Ion (l^KpLa) lythvyrt
Hb.
*f Erifusor zin gisser 33 Marg.
*f Erigale i. contus quiaintiesti'
gat profunditatem aquarum 75. est pro-
funditas lata gurgitum et interpr.for-
tificans stuporem i. tremorem 52. ein
Strudel (in zwiefacher Bed.) 52. 75.
*f Erlg-eron, -iron {v. Cardns
benedictns) benwrcze (b aus s) 40.
*Erimere erlösen 33.
^Erinaeins s. Ericius.
Eryngium campestre (Ed.) vehe-
distel H. Ph. erucinm vehe körn 40.
iringus fech distel 31. kruß d. 0. san.,
kruitz disteln 51. i. centum capita.
*Erios etc.s. Erros,
Eripere irledegin F. a. 1420. ledy-
gen 8^
*tEripe-s,-x snel i.velox 37.
Erysipelas heiKg ding, wiltfeuer,
rotlaiüf etc. i. ignis sacer 43. herl-
8ip-ula das roit lauff, freysim 51.
-ela (gebrest m.) freyschum 0. san,
eslpula brinnet geswer; grisipole
sant anthonien rauch 32.
Erythacus een roetborstken G. voc.
Eritudo ghewalt 37.
*tErIn8 s. Erros.
Erm- s. Herrn-.
*Erii- s. Herm-odactilus.
♦fErobus s. Herebns.
^fErocicas s. Erraticns.
fErodere knaghen G. voc. ero-
sas beknaecht ib. benagt 110.
tErodium cicutarium (Ann.)
cranchsnabel H.Ph.
E-, ee-, he-rodins s. Artoganns.
Gyrfalco. herodias s. Diomedia.
Erogare almusen geben 52.
*tEro-ycus s. Heroicus. -uicas
s. Erronens.
*f Erotica eyn steder, eyn bero-
mer 37.
*tErpica egt 33. eyge 27. her-
pita 1: rastrom eghede, eyn tauwe
to deme ackere 38. irpestes eyde 37.
iru-, irremi-stes v. Gloss. h. v. er-
picare ekchen 33. erpagarins egi-
dere H, S. B.
*tErra-re s. Deniam. -bundns
s. Erronens. -rinm s. Erarinm.
Erraticns eyn land iSper de neyn
eghen woninge heft 37. verdwaelt G.
voc. irr gankch 33. erocicns irrig,
ab wegik 27.
*tErrenis (a. d. Frz.^ dieses aas
ren, vgl. Roquefort) i. q. hernosns es-
couill6s l erren6s 122.
*tE- 5. A-rrepticins, -rrestare*
*Erreus {cf Erros?) zerg K. V.
zumpe 40. ereusi.membrum virile 37.
*tE- s. A-rrogantia.
*Erron-ens, -ins 33. irrecht 27.
irringär 33. erre, bister i. errabnn-
dns 38. eronicns vnghesunt, dul 37.
* Erros. eriäs hourouel; eriosns
i.paciens eriodem 38. erins l rios
horouele, inde eriosns 37.
*t Ernas etc.s. Heros.
Ernbe-re rot werden -scere ent-
ferwen} vonscham29. sim. 52. -scentia
hou, schemede i. yerecnndia 38.
Ernca (cf Erugo. Doliuia.) kraut
wurm; weizer senif Meg. chraut wurm;
wid senfif 52. wilder senff 1 gerhel
(ahd. gerhila etc. Gloss. s. Pastinaca)
K. F. wilder seniflf 1 gerheb 75. ger-
nol 93. wilde senf ; grasmuk (X gras-
wurm) 40. wyt senep; rupe 37. roipp
(pisds); hedderich 45. erucke h. 30.
rnca moröl (cf Pastinaca) 32.
156 Eracare Esebenis
*t£ruc-are s. Enmcare. -iam ad ruptam i. ad locum vbi s. c. du-
s. Erynginm. cernitur 76, vth gesand i, egestus 37.
Eruct-are wtrispen, wtspreken G. Erusc-are. -o laitten dare Iferre
voc. koptzen 30. vz robczen (ructare (V ^3., hierher?
raubczen) F. a. 1420. l -uare auß *tETUSCUS (at^ ruscus, bruscus?)
ropczen, vor brenen (-brengen Gloss,), bremel Hb.
singen 27. vg rupsßeren (niesßeren?) *tErusig-ia, -a est agihilitas l
0. Valien in {aus vollen sim.) bringen rex (sie!) gestarum sub oculis indm-
45. aus schreyen 52. -are köcken eio 33. est agilitas rerum g. l subtilis
Fr. -anit erkdkt {sehwerlieh vgl. er- i. 52. sim. 76.
freuen sim. Gloss.) 41. -are auff rüs- *f Erutricula eyn karok auisqi
pen, aus singen; -uare auflf rueflfen (die KräheinReineIce devosBr. Wik
mitt dem mund 33. -uare awg wer- 1743) 37. Vgl. Esternulus?
ffen 34. -are ausrftspen, vorpringen, Eruum etc. s. Frua. KrbnE
singen; -atio rophiczung; -US rophicz Herbitnm.
P. F. -uatio l singultus sode, is f Eramn eruilia (Ann.) wisela
vp stiginghe ut dem maghen in den jy. ph.
munt 38. Es er 29. 32. 8r l glockenspiej
Eruderare vuylnisse wt draghen ^ y. speyse F. a. 1420. ere, also
Cr. VOC. missing is; i. metallum spise, clock
fErudere s. Eruere. spise 38* i. m. glochsspeyß 34.
*Epudiare aus feylen 52. ^fEsax l edax i. gulosus 52. 76.
Eruditor anfurer 52. ein frasß 52.
Eruere vz brechin F a. 1420. eru- *t Esax s. Esox.
dere ledigen, vß werfen, herlaiften 45. *tEscal-e, -is spi& bütrich 32.
Erugina-re roysten; swertuegin *Escalus s. Esculus.
F. a. 1420. verroesteren G. voc. ftß *Escau-ea 33 Mrg., -ia ein gru-
rostigen 30. -tor swert ferbär (X new arbays 33 Marg. schotten it.
f&rbär) 33. P* V.(umged.!), l chezzwasser P. 7.
Erugo (c/. Eruca) yle, meldau, spotten (sie) l iungerbiß 27, schode
rast 37. egele, milto^ ros onysen {aus 38. ein scheflf (^c/. Gloss.) 33, schat 45
rost an ysen umged!) 40. milw, rost Escare speisen 52.
29. meltawel, rupp 27. miltaw F. a. * Escarius anser, kanner (a«i^ kar-
1420. een milb l mill taw 33. milch- nier? Vgl. u. a. Gr. Wb. K v.) ö2.
du H.S. Vind. krawtBurem 34. brant- *Escarius. escaurusi?. salm 37.
wurm 30. *
♦fErumen ke\eparsguleS7.,miss- *
verst. aus erumpnosus .. .abe i. extra *f Escla-ra, -urus s. Eseberus.
et rumeu mandibulaetgutturetc.76. *
Esceda s. Esseda.
Esci-uius, -mus s. Echinus.
Lscul-e pl sperewn H. S. Tr.
* t Erum-na kommer, ongheual- spervvn 101. -us (Ed.) spirbaum H.
licheit G. voc. -pna hungrekyt F. a. Ph. aschelbom {cf. Sorba sq. Gloss.)
1420. -pnosa arbaicklich 41. -puosus K. F. -um ischpel ib. mistel 30. mis-
degher, arme; -mpnatus vor armet 37. pel F. a. 1420. eschrose; -us e. -bo"m
Erumpere wtspreken, wtschoren 40. escalus myspil F. a. 1420.
Gr- ^oc. «tEsch-echim Gloss., -etim, -im
*Erumpn- s. Erumua. s. Essedum.
Eruncare,5oai(p/^.erucare(erum- fEsdre das puech der frawen
uare llO.) wtbreken, verderuen G. voc. esdre 34.
*tEruosium s. Ergastulum. "^Eseberuseysenwurtz/^. esclau-
Eruptus est cum sapor dbi ducitur rus (fortnell vgl. escelaurus Gloss.)
Esimora
Eacharis
157
ysen wrcze 40. Vgl esclara Gloss.
V. Chelidonia.
*t Esimora s, Ephimera.
*tEsipula 5. Erysipelas.
Esox las, eyn visch; Ed. lax H,
Ph. las 37. esax lass Str. V. lachs,
hausen 33. esux lachs, hug 27.
*Espidus scharp, schoruech 37.
kretzig 52. 74.
Esse Wesen, sin 38.
Esseda. esceda eyn siede 37.
exednla zele Str. V.
Essednm. eschechim i. samhuc-
cus 76. s. Gloss. V. c. esch-etim, -im
alhorn 37.
Essentia istikait 32.
*Ester s. Oestrum.
"^Estemnliis (t^^Z.Erutricula) kreye
auis 40. kreia H. S. D. Gloss.
Estiaare sommeren 38.
Esto weresouch 29. sim. 23.
Estnare. abestuante von der
hicz 41. ab »stnante von derhicze
Indersd. Hs,
Estuariom (c/. Piropus) dorntze,
in misen eyn stoue i. stnba 38.
dürnicz, päd- haws, -Stuben P. V.
Estus (c/. Cauma) grund wel 32.
grünt Wallung 74. 93. grund wallunge,
hicze 40. aestas vt ganck des meres 37.
Esula brach-kraut 75. K. F., J
dau-wurtz (Ed.) H. PA. brat krut 32.
wolßmilch (siß) 51.
Esuri-es hungher, smacht; -ens
-ich; -re -en 38.
Esusgeessen33. 52.gessen,essen27.
tEsux s. Esox.
Et vnde 38.
Etas altar 32.
*tEthasia s. Etesie.
*Etcetera voert-bet, -ander G. voc.
Ether (s. Eteroclisis) luht H. S. D.
lucht 132. G. t?oc. heuen 37. 38. i. ele-
mentum superius 37. hymmel 38. abe-
there von dem gestirne ; adetherenm
zö de gestirnete 41.
t Eteroclisis. etroclisim l ethe-
roclitum t ether (X -0 l^f, hfmel,
fiires vmlöf 40. Br. glossiert ether u. a.
durch ignis ; als Beispiel der grammat..
„eteroclisis" gibt er celum, pl. celi.
Etesie. ethasia wint vt norden 37.
*tEthic -a, 1 -um 40.,etica 32.
ein puech der gueten siten 52. schwin-
K. V., swindel- 32. -sucht, swinender
siechtag J attich V. S. Gdll. 909.smr\ie
40., swinen 45. siechtage, ethic-us
wer den serwenden siechtagen hat 42.
-O eyn kol (hierher?) 45.
^fEthimus s. Echinos.
Ethiops, ethyophus P. V. (cf.
Chus) een moerman of wijf G. voc. ein
mar 33. P. V. ethiopia moren lant 40.
aethyopiaswartecheyti.nigredo 37.
* t Ethiops feit k6ie 40. Vgl. ethio-
pum r-atten h. 74. ? X egilops?
*t Ethyophus s. Ethiops.
*tEtroclisim s. Eteroclisis.
*Etropia eyn kSle vad 37. uas
ad praxandum aptum 52. 75. 76.
Euacuare lS.ren 41. rumen, le-
deghfen 38.
Euadere ent- wachsen (umged.) 27.,
-wischen, -komen 38.
^fEuadibule s. Enalide.
Euagina-re enploigen o. meger
scheiden machen (^w»«7.^45. entscheyden
29. -tns bar, blot i. nudus 38.
*Eualide. euadibule est foramen
per qmdfarina exit (revadit ?) de mola
37.
Eu-, ew-angelium gut knndung
32. sim. 8.
•fEuani-dus, -lius 76. i. qui äto
euane-scit 37. 76. l -t 76.
*tEuap-orare (cf. Exalare) böß
luft austreiben 33. vzdunsten V.a. 1420.
-urare vßwaden 45.
*tEubulum ho i. aUum 37.
*Eucaste-na, -mia chlosne- r, -rin
52. i. aliquis in sancto habitu 76. dl. in
loco s. habitans 52.
"^fEucimus s. Euchimus.
*tEuclaton s. Eucraton.
^fEucra-nia^ -tiom s. Encrates.
*Eucraton 76., euclatou die. ali-
quis habens bonam naturam l b. com-
plexionem 52. 76. ab ew i. bonum et
grasis natura 52.
Euch-^euc-arisgenedig V. a. 1420.
euch- 40., euc-aristia vnsers herren
fronlichnam 40. wizzit H. S. D.
158
Eachimas
Ex-
Euchimns. eucimus i bene loquens
l gratus redsam, danckper 52.
*tE2udolochia s. Endelechia.
fEndoxus ersam 52.
Euellere geden dat vnnutte crut
vt dem garden; ropen vt der erde
teynd 38. wtroden, weyden {daraus
weynen 132), wt trecken G. voc,
*tEuent-ilare l -illare 52.,
-ulare verschudden G. voc. herfarn i.
discutere 45. triffen *. d. l instillare 52.
* fEuentu-s auenture, lucke 38. ge-
schiehst 40. -te 5. F. a. 1420, -ale l
-ralis auenturlik, misli-k, -ch; -rare
waghen, euenturen 38.
Euersio verkerunge 40. vorstoringe
37.
Euestigio uoen F. a. 1420.
*|Eu-, e- 34. -fortuniam guets
geluchk 34. gut geglocke 27. gütge-
Idckt 29. guet geluck; eofortanatus
gluckselig 52.
*tEiifragia etc, s. Euphrasia.
♦jEufrastes gesprechig 52. i.
bona loquens 52. 76,
*tEugast-ormm 37. 52., -erium
76. est bmia taberna II, c, gasthaws 52.
*Eugeii4us edel 11. 37.1:-us von
gutem gesiecht ; -ia i. bonodispositio 52.
*tEugragione, egraton (alph.
eu-) 76, est vox gratula-nUs 37. 76. l
-tionis 76.
Eoiden-S enket 22^ 38. (vgl, Br,
Wtb. I 308 ff.), merclik 38. augu-,
aitc-, au-zoraht;-ter-zorahto Gf, 7705,
-tissime auuezorahtistur Ff. Grm.
VIII, -tia clarheyt 37.
Euigila-re. -t wacker erit H, Ph,
♦fEuilach s, Ephilat.
♦fEuira-re krenkin F. a. 1420,
sim. Gemmen. X euiscerare gellen;
vßweyden 45. euitatas krangh, vn-
mechtich 37.
Eulogia oblei i. benedictio, conlatio,
xenia Gf. 1 102,
Enlogimn klainet Qzü samklösen
33. clenode, to saraene kosinge 23.
i. bonafama etc, (cf, Eloquium Gloss).
Fama etc. ; eologium unrad eolilogi
quidi (uersicoli uersiclin) Gl, Ker.,
vgl. Gf. II462, (unrat). /F^47 (quiti).
EameDi-s, pl -des helle seien 40.
t Enmor-chas^ -phos goytlicheyt
37.
Eu-, e- 32. -nuchus houdenlouser
32. (eumichus?) gottlich hulde uor-
loser (umg,!) 45. gut seger (aus
senger ?) F. a. 1420, emnicus (alph.
eun-) eyn botlingh 37.
fEaonymus earopaeus (Ä7m.)
spynelbaum H. Ph,
*Eu- s, E-patica.
*tEap-, 1 euper- Cook, -atoriom
wild-i selbay 32. -er saluai K. V, -e
salbe 40. -e sauge, wode merche, hynd-
hale i ambrosia, lilifagus Cod.
hindhelethe Dun. i. salgia agrestis
Rawl.
* t Euprepia. enptipia schon-
heyt 37.
Euphonia zuse gesank F. a. 1420.
*tEuph-, eaff-rasia, eufragia
0, San, ougen trost 32. augendroist
0. ^an. wnt wurcze; euphea (vgl, Gloss,
V. c. i, chelidoniura) swalben krut 40,
t Euroauster sundirostirwint H.
S. D. sundostroni etc. Gf. 1499. sud-
ostron ventus 40.
Eurus Ostsüdost 38. ostirsundirwint
H. S, D. osterwint Tr, 40. süslufft (cf,
Auster) 30.
*EusoIe brach wrcze 40.
Euteca husgherede 37.
* t Eutrapel-ia , -us, eutra- 1
eutro-pulus een speeldichter i. lusor
1: versjflcator G. voc, eutrop-olia
lorwerck; -ulus lorman 32., vgl. lor-
oel (nugae, umged.) Fr. I 621^. lore,
leure lora (s. h. v.)^ nugae, X^po?;
loren-, leur-werck friuola ; loren-fant,
-faes homofriuoltis; -draeger suffara-
neus (lorrendreher durchschleiffer d. i.
SmugglerFr. a.a. 0.)u. s.m.Kil. Aber
au^h ein alemann, lormann (in dem
„Zitglögglin'' Basel 1512. s. Kuhn Z.
X V 281) gehört hierher.
*tEutrop-eda 5 Chy tropus. -olia,
-US s. Eutrapelia.
*tEwarus s, Barrus.
*tEwum ewic l aldir V.a.l420.
ew» (d. i. ewangelium?) cloich 37.
Ex- bißw.st. Exs-.
Ex
Ezcipnlmn
159
Ex vt 38.
£xacerba-re vorsuem F. a. 1420.
dersauren 75, -tio saurhait 52.
£xact-io (exac-cio, -io 27 , ex-
auuia?^F. a. 1420) schot^ alsome de
rade edder de hern (sc, giß) 38. ge-
schoz Str, F. schetzunge 30. geschas
V, a, 1420. beschaczung, beschonung
27. beseczung 33. bette, als dorflf lüte
gent 40. vngelt 3. 52. -ionare scheczen
29. etc. (daratis, o. vgl. quit schelten
sim,?:) schelten 30. schoten 38. -or
(vgl. Abexactor) scheczer 40. besbczär
B3. secher 30. waldboto, qui penas
exigit {cf. Gloss. v. Procurator) Symb.
D. vorderrer F. a. 1420. vngelter 52.
Exadnerso {cf. Aduersum) von
widerwertikait 30.
Exag-gerare temmyn F. a. 1420.
-erare l -regare besweren mit
rechten 52.
fExagitare jaginF. a. 1420. rai-
tzen, vmb treiben 52.
*(tExagregare s. Exaggerare.
Exalare {vgl. Alare) rensen F. a.
1420. aufe swedern 27. vertiinsten,
verriechen i. euaporare 29. uß trin-
gen i. vasperare (atis vaporare) 30.
"^fExalatio, exallacio 32. tunst,
tampflf 29. für tarnpf (wasser t fapor),
usriechung 32. &g tragunge 30. sim.
18. 22.
Exaltare hogheu 38.
*tExam-ett imme swarm, vnd is
eyn hupe benen 38. binen swarm,
Wogezunge, vberhorunge 40. ftber-
hSrung, besftchung 29. eyn ho*rung
45. wagenzunga i. momentana Symb.
D. waug züg (sie); ymmen schwärm
32. swarem 34. -inare blöden machen;
vor-suchen, -sagen 27. blut machen
7. 45. X -ina dottelich; -inns amech-
tig (exanimus id. 5.) o. vnge mutet;
exanimare i. ^err^r« fuchten; exame-
tum von f. 45.
* t Exam-itam, -etam zamit 37.
fExan-gue s. Exsanguis. -ima-
re etc.s. Examen.
Exarare auseren mit dem phlueg
P. F. v& eren mit eym pluge 45.
vz em F. a. 1420. auß rawten 52.
fExarma-re. -tos lupns eyn geize-
met wolff 125.
^Exasp-erare, -irare säur machen
52.
Exaudire erhören, twiden 38. zwy-
digen 27. vorczigen, herhören 45.
^fExautoritetiis volkomerin den
maistersprichen 52.
Ex- {cf. im-) -brigare entwer-en
Str. F., -ren Gloss.
^Excandere schinen 37. i.valde
caiidus (aus candidiis) fieri 76.
Excedere vorbergen in der sun-
nen 45., umged. aus vbergen in der
Sunden (s. Gloss.)! vgl. Excessus.
Excedra, l excetra me. prod. 76.,
cicreda Meg. var. (ein drach) auzwäh-
sel (vom Wachsen der abgeschlagenen
Köpfe) Meg. die. serpens multorum cor
pitum cui vno absciso tria resurgebant
l refulgd>ant; w. u. extedra in pro^
löge Hestreponiturpro qd. serpentes^
tem capita habente qtiod et idra dicitttr
76. excetra natter- 44., brand- Ki.
-schlang, i. q. hydra Ki exidra
(:eS) eyn slange mit ses houeden 37.
Excels-os, -a {v. ExcoUationes)
hoch 29. vberhoch 34.
'^fExcencerare s. Exentera.
* Exceptoria i. cisterna eyn ding
do man regen wager in behelt 45.
exeptoria pl. waterkulen 37.
*tExcerebr-are vz hirn V.a.
1420. -is i. insanus76.,furiosus 37.
76. vnghesunt {öfters so aus insanus)
37. wuetent 52.
Excerpere austzihen 52.
♦fExcertus s. Exertos.
Excessus {cf. Commissus) vnge-
horsamhait 52. ouertredinge 1 peccor
tum 37. eyn vbergang in der sonne
{vgl. Excedere) 45.
*t Excetra s. Excedra.
* t Excibi-, excipu-iatores -i. qui
furantur de bonis anteqtmm (ah) here-
des possunt hereditari 37.
Excid-ium eyn vz geuelle F. a. 1420.
-olas 52., exidolns i. qui cito cadit
37. 52.
*tExcipu-Ä. ExcibMatores.
Excip-ulum (nrr. 1. 2. Gloss.),
160 Excitare Exeqnie
-ium 40., exibnlum 37. {cf. Faso- sarim Gl m., alflat. excutia (Flautus
riuin) stört-, onder-vat KU. eyn euer nachGl.m'.);dagegenfrz.Q%co\iye^tteetc,
speyt 37. eber spies 40. aus scopa vgl, Scheler 1J3J2K p. 24.
7 Excitare wekken 38. wecken fEicultiis s. Excoliciis.
nach dem slaff 45. exitaro (ignem) JEicusor (statuarum) ^ysj^er t.
arkenken 32. excitatus ghe eschet .fictor;e,librorumbuchtruckeri25.
i. exitns 37. erweckt i. excitos 52. Excassoi*iaiii^cri^Mm^butteii^5.
t Exclus-arius, 1: -or Br., l -ores fExcossas L robustus, vegitcutus,
pl. 37. 76., l -orius Gl m. dor hSder expedütis 52. 76, erschuldigt, ge-
37. i. ianitor Br. Gl m. -arios i, ianu- chi-eftigt 52.
arius 76, -ores {v. Gl m. v, -or) i. Execrar-e, -i entwi-hen 30., -chen
quiymaginesexculpafUlfaciuntetc.76. 29. entwyen V. a, 1420,
maier l eyn beide hauwer 37. Executor voUf&rer der do «/
Excol-are wtsien G, voc. vz vyen gerette o. ander ding us richtet 4Q.
(vgl Cribrare) V, a, 1420, -lare i, Exedra ratgeben- K, F., rautgeb-
per Collum liquare stechen {umg, aus 32., für sprechen- 40. -stül. absite 40.
sieben sim) 45. exetre kilchen fenster 32.
Excolere i, diUgmter colere wel *tExediila s, Esseda.
hauenen(h.co2er«iCil);bouwen6r.t70ß. ^Exemmium* exsemineon eyn
vz ackirn V, a. 1420, gheslechte 37.
*tExcoli-cus 37. Gl m,, -tos l Exempl-ar, -are 33. ein exemplar
excnltas i, bene cultus 76. wolghe 52. peyczaichen 33. P. F. ein gleich
eret 37. pild 33. vor buch 32. exempeJ da,
*tExcollare s. Excolare. -um e. das} man ab schreibt JT. F.
♦fExcollationes ( X excauati- -ar l -um liknisse, also eyn forme 38.
ones?) knien J graf 37. lasäuie; dar- Exeni-a kleinnoter (cf. Encenia) 40.
nach: excolla 1 excelsa ^un^ 2oca m -um gobeleyn (vgl Collibium) V. a.
coUibus sc. vana (st, fana) idolorum 1420. exs- 37., exc- l ens-euium
übt demones adorabantur que fecerat eyn vulkomen gaue 37. bodenbrot i.
scdomon in monte oliueti contra templum nuucium 38.
dommi 76, * fExententiatus (alph. exs-) ver-
Excommunicat-io usgemeinung urtailt 52.
29.sim,l,'iisnsgememter29.sim,110, *Exent-era, -ra gewed 27. fisck
auß der gemain geseczt 34. sim. 1. fiß geweid 29. -rum gepurdt (aw5 geputt)
der gemainschaflFt der cristenhait 30. o. ingewaydt 34. -ria jngheweyde der
sim. 23. vische 37. -rare, 1: excencerare 38.
Excoria-re villen; -tor viller 38. butten 27. 58., 1 weyden, alsoeynem
*tExcor8 (Br. Ki.) vnwyze F. a. vische dat ingheweyde vt nemen 38.
1420, kräng 21. 45. excor t. sine aug n. 27. gwaid aus n. 33. entweydin
corde l faiuus 37. F. a. 1420.
♦f Exerea-re ausspfirczeln P. F. *tExeptoria s. Exceptorium.
-no 76., -tio 37., -mentum 37. 76, Exequare suchen 27. slikchen 33.
(alph. exsc-) spiginge 37. i, Sputum 76, Exequi-e hilghedum 37. begreb-de
Excuba-re vt br&den 37. vz brutin 40., -niß l -d. ere K. V. by grab
F. a.:t4^ö. waschen (%m5r.^,seczen; -tio F. a, 1420, beganckenissen G. voc.
wassung 45. bedenckenes der doden 21. bedunck-
Excubi-e dachwakinge 37. kri*g- chnfiss der toten P. F. beghengnisse
wacht 32. -tor Gloss., exthabitor der doden; -as peragere beghan,
Wächter 40. also me de doden begheyt 38. -ale,
Excudia escouveste, i. q. excudis l. obsequiale K. V. toten buch 40.
instr, quo pulvis excuiitar in frjg, Glos- obsequial -ST. F.
Exercitus
Expansale
161
' "^fExer-eitiis, -atns 45. geornetz
her zu dem streit JE. V. cf. 75. eyn
herscher (umg.!) 45.
*Exermis vngewapent 52. sim. 75,
£xertus. excertus i. nudatm,
paratus, eruditus 37. 76., solicitus 7^.,
soliatus 37., aus spoliatus.
*Exes ouenscuzile H. S. D. one-
schustel (oueschuscel?) 40.
Exesns vß ge-eßen, -eret 45. vert-
zert 52.
*tExetre s. Exedra.
f Exhanrire auß kestigen 27., X
( kreftigen, wie aus krestigen 5.
[ *tExliere-s erue- H, S. JD., erbe-
! Vind, -loser, herbelos 100. unerbo,
pl anarpta Gf, -diatas (-datus 76
etc.) arme, vnt eruet 37.
Exhibere, exibere beden 22.** 38.
an b. 38.
tExhorrere schuwen F. a. 1420.
*tExhortar-i, -e zu hören (unig.
aus herden) o bitten 45.
^fExhosticas s. Exoticns.
*tExib-ere s. Exhibere. -alam
s, Excipalum.
*tExid-olus s. Excidium. -ra
s. Excedra.
*Exigal-iiiiii, -limn s. Oxigalla.
*tExil-is, -lis 34. chlain tagig 1.
34. luczil V. a. 1420. luczel; exiguos
id. 52.
Eximere vg ziehen Oloss. exemit
Yss z&h 41.
*tExiinie s. Exauie.
Eximprouiso (cf. Gloss. w. Exo-
bruto. Repente.) vnsichtigkleich 34.
vebring P. F. vrberUch 74. vgl. ur-
baring etc. Sm. I 185.
Exinani-re vor yteln F. a. 1420.
-tus ghe delt, ot modich; -tio vor
nichtinge 37.
*tExissorium s. Episerom.
Existere engegen-, gegenwurtig-
stan 29.
*tExitaro s. Excitare.
*f Exiti-um czu stornisse 8^ F.
a. 1420. -ale eyn vorghiflic ding 37.
-bile Lanimalpestiferuminferensmor''
tem76.
*tExitie (-cie) vuUenkomensynne
PlefBübaohi Noynm gloBSAziain.
37. suntplene sentenäe; exors i. sen-
tentia perfecta 76.
*t Exitus s. Excitare.
* fExüo-dosus, -sus 33. i.ph"
nus nodis 33. 76. l angulis 76. vul
knope 37.
*Exobrii-to^ -pto von vber vel-
lich 34.
Exodi-arius vorsinger Ki. i.pre-
centor Gl. m. i. positor ofßcii; -um i.
officium 37. exordi-narius i.impo-
sitor offkii 76. -arius i. q. exordium
fa^it Br.
*tExodicus s. Exoticus.
Exodus üggang, ein buch 30. das
puech des auffgangs der kinder von
israel 34.
*tExol-anus, -enus s. Exula-
nus.
Exolere vß der gewonheyt kom-
men (X solere) 45.
Exoletus stinkende 37. i. valde
fetidus Br.
*Exoporrium. exporium bor-
same 40. porsam 74.
Exopposito (^/. Aduersum)jeghen,
j. ouer, teghen 38.
Exorabilis^ exorebilis Gl. Ker.
her-, haer-, aer-haft Gf IV 994., (dar
runter facilis ohtUh) Gl. Ker.
^ *Exorbit-are irren F. a. 1420.
-io i. stultitia l delirammtum 37.
Exorcismus gesemung (m aus
n) 27.
*tExordi-, exordin- s. Exodi-
arius.
Exordium anbeghin 37. an hebin
F. a. 1420. ein anheben 52.
*tExorebilis s. Exorabilis,
*tExor-s, -sis,-tes etc. s. Exsors.
Exossatus kranck 52. 74.
Exosus gha had, hetisch 37. ge-
hast V.a.l420.
*Exotica pelegrimen cled 37.
*Exoticus {i. odibilis Gl m. X
exosus) frembd Ki. exhosticus i.
disculus eyn schuler 37. exodicus
i. discolus ldissimüis76.
Expansale i. aculeus {s. Acu-
leus) Gl. m. rahm Ki. ram 52. tuoch-
ram, cum quo parmus extenditur 76.
21
162
Expansorium
Expositicias
expos-ale l -acnlam in qm p. e.;
-itus eyn rame 37.
'^ Expansoriam teppet 38. oflf-
geheng 45. furhanck 52. eyn vflfge-
hende {st -nge) 1 reck 27. rick 5.
Expansus i. manifeste exten-sus
l -tus etc. 76. don, strefiFi. extensns
38. l expassus vt gherecket 37., aus-
gestrechkt 52.
*tExpa-rs s, Expers. -ssus s.
-nsos.
*Expastus vor smecket (M ver-
schmachtet) 37.
*tExpecta-re s. Pansare. -bilis
von alter wol geborn K. V. i. nobilis
l ex genere spectabil-is etc, 76,, 4 wol-
geporn 52. -toriam ein wart brieff
64. K, V. exspecta-tio 1 -bulam e.
mundanorum inspexio 37.
*tExped-, expedi-armatns ge-
woffenter 40. (sim. 74. v. c.)
Expedi-re vt-, an-richten;i. flnire,
festinare losen, endighen, clouken
38. -tus snel, endelik, tauwelik 38.
vßgeracht 45. 152. gericht V. e. q. D,
-tor ussrichter 40. sim. 75. -tio eyn
beredinge to dem stride 37.-, expet-
30. -itiuus usrichtiger 29. sim. 34.
vnrichtsam 30. wacker, rat 38.
Expens-a, -e pl. cost, alseme
sprickt: de hejBFt grote cost ghe dan
ouer dem arbeyde (msc. Inf. st. -en?)
38.
*f Exper-ectus s. -gisci. -gencia
s. -iri.
fExper-gisci entwaken 38. -ge-
factos dir wacht V. a. 1420. -rectus
vt dem slape waken 37. ontwect G.
voc, -ectus i. per se vigilans 76. Br.
erwachen (ptc.prs.?)76.
t Experi-ri vinden de warheyt 38.
-tus s. Expertus, -entia erfar-ung
29. -nuß 34. -meutum -nuß ih., -ni|
29., -nüst 30. vor suchnisse V. a. 1420.
\ expergeucia i. certa notida seu ex-
igenda 76.
*t Expers enig 1. 29. (s. Gloss.).
ledig, vnteilhafftig 29. mang-len 52.
-el 34. Vgl 142. p. 134 h. v. expartia
aliena ib. 133. Gl. m. expars Gloss.
v.o. expositus s.h.v. Expansale.
(expepuus 7^.) exsper-nns l -nens
i.carens 37. -cia enikeit, ledikeit 29.
manglung 34.
Expertus i. extra perniciem po-
sittis 76. ervaren 37. experitns 7im
peritus (exjpw.) i. extra peritiam po-
Situs Gl. Plac. (cf. Gl. m. h. v, 142. p.
124 ad nr. 288). i. imperittis 76. vn-
vorvaren 37.
*tExpetitiuus s. Expedire.
*tExpia-re us renigen 29. aas
rämeu 34. -meu J -tio renynge 3/
-tor reyner 40.
Expila-tam, -re cf. 142. p. lS4m
204-5 mit Anmm. -tus {cf. Epilatus
be rouet 37.
Explanare hobeln, planiren 52.
*tExpl-aratio s. -orare.
Exple-re vß-brechen, -stiegen 45.
-tio brinung, w. u. -brigü 76. ein aus-
sprunck 52.
Explica-re usuelden 29. -bilis vj
loselik 37. offenleich 52.
Explodere sehenden Gloss. ex-
pludit vituperat 142. p. 134 m. Anm.
exploS-US i. extra plosus \ vires (?)
positus 76. vt geslaghen 37. -a i. ex-
clusa Br.
*f Explora-re speygen, lant dor
varen 38. versprechen 29. -tiuus vet-
teren, uigeleren (ßnhd. vigilierendi^fc.)
38. -tor Speyer, vor Speyer 38. e«
nae (nau 132.) wachter of ondei-
soecker G. voc. spieher 40. expla-
ratio Versprechung (pr atis p) 32.
expoliator i. e. plorator l inuesti-
gator 76.
* t Explosus, expludit s. Explo-
dere,
*t Expoliator s. Explorare.
*tExpoli-are. -ta rofif 37.
*tExpolois lichvorich 37. Vgl
licht-vaerdigh varn^? -roerigh a^ilis?
KU.
Exponere duden, be d., ut legghen
38. vormytten F. a. 1420. vermiden 10.
*Exporium s. Exoporrium.
*tExposa-culum, -le s. Expan-
sale.
fExposit-icius s. Abiecticius.
-io bedutnisse 38. -us eyn vndelich
Exprimere
Extorqnere
163
37. sbst wudeling (-ger?) 38., aas
adj. vndel-ich = -haftich, vnteilhaflftig
sitn. expers o, und Gloss. h. v.?
Ex- J pe-primere wringghen, ut-
wringhen 38. expressas aus ge-
drükcht l gesprochen 33. sim, 6. auß
gedrungen 27.
f Expudor atus , epudor - atas,
-is, -ins Gl m. expuderatns i. im-
pudicusl42, expod-eratns, -orus
vnschemelos (pleon.aus -lik> 37. Vgl.
nd, öt- i q. un-verschämt.
*tExputus s. Exspuere.
*Exquamare schubben, wtschellen
6r. voc, entsch&pen 29. schftmen (X
squam-) 33. schiepplen 30.
*tExquisltor ervarer 37. i. cog-
nitor curiosus 76.
Exqao s. Dequo.
Exs- s. hißweilen Ex-.
Exsangwis vor blodet 37.
*tExse-miiieoii s. Exemmium.
-niom s. Exenia.
*tExsetheos eyn vraghe 37., aus
i^eTacnqf
^fExsolaticns s. Exulanns.
* Exsom-nis, -pnis vp wakende 37.
Exsorbere vfc supen 38.
Exsors. exor-s qtuisi extra sor-
tem l est sententia perfecta {cf. Exitie)
76. frömd 52. onghelucksam, vreemt
G. voc. -tus vromede 37. -sis i. alten-
US, -atus; -tes i. carentes 76. -tem
alienam etc. 142. p. 133 mit Änm.
*tExspausare s. Pansare.
*tExsperii-eiis, -us s. Expers.
Exspes vor twiuelt 37.
Exspaere. exputus l expiatus
gerainigt 52.
Exs-, ex-tillare ausstrieffen P. V.
Exta {g. extoris K. V.) groft in-
gediTm K. V. groß ingewaid (cf. Ilia);
sulcz kutla 32. sulte 38. in gewaid 30.
extam daz gederm 52.
*Extabere vz welbin (b aus k?)
F. a. 1420.
*tExthabitor s. Excabie.
Extalis fuesslan (n aus m) 34.
Extal-is eyn ars loch F. a. 1420.
-es snadel l bearc {st. bsec) thearm
Lar.
^fExtargi-mentariaiii^ -pha-
nam s. Extergifacium.
*tExtartus (aus excreatus?) vt
ghespiget 37.
*tExtasi-s hinairbrottini Gf. III
287. eyn hynprit V. a. 1420. ent-
breitten 49. (entpretten BM.I259^).
auchmatigi(aM^aumachtigi) 32.zückttn-
ge 30. sim. b^. vt dem synne komen
37. -are an letzte end sflflFczen 30.
Extat. exstat ab stät 29.
*tExta- s. Ex-tispex.
*tExte-dra s. Excedra. -mplo
s. Extimplo.
Exten-dere raghen, streuen 38.
-sus, -tns s. Expansus.Protensns.
Extenuare i. liquefacere waichen
52.
^tExter-gifaciam, -imentmn
ein hand tzwehel 52. extargi-men-
tarium l -phanum dwele i. mappa 37.
Exterius vtwendich, en buten 38.
*Exleriiuiia-re vor terbin V.a.
1420. -tor zerstSrer, verterber 40.
vertreiber Ki. vertribner i quidbici-
tur a propriis terminis 52. abexter-
minatore von dem durchichter (vgl.
u.a. Tii annus) o. von dem Zerstörer 41.
Exter-ris vertribner 52. -nus 142.
p. 135 m. Anm. i. alienus Br. vz. lendik
F. a. 1420.
* f Extersa i consumpt-io l -a 76.
vorter-inge, -et 37.
Ext-erus fremd 52. l -raneus,
-remus vromede, butenwendich 37.
*ExtimplosniumoöZ.jfer.extein-
plo czu handis F. a. 1420.
Extingwere erloschen 29. er-
loschen, vndertauchen 52.
Extipare s. Eradicare.
Extirpare roden, alsom wat vt
der erde greft 38. extripare vz.
wurcziln F. a. 1420.
Ex- } exta-tispex eyn wicker mit
deme ingheweyde 37.
ExtoUentia ho vard 37.
Extor-quere s. Distorquere.
-sio tümikch P. F., scheint Adj. vgl.
tumiga callida Gf V424. Sm. 1 443.?
aber das Gegentheü in tomigschleben
164
Extanens
Facitergiam
ebetudo 75., vgl Gr. Wfb,IIlö30 v.
Dummig.
Extraneus s. Exteriis.
Extrema-s (c/. Exterus) der lest
der ugwengest 45. der ussrist; -m
primum vor end 29. adextremum
zu de ussresten 41.
*Extrex. extrix nackei. occipnd
37.
fExtriea-re aas tziehen 52. 75,
-bilis i. explicahilis, sölubüis 76, vp
lozelik 37.
Extring-ere zwingen 52. wten
dwange doen G, voc, -o i, coarto 76.
*Extri-pare s. Extirpare. -x
s. Extrex.
t*Exuber-are vberflussigen 52.
-antiam Vberfli!izzig 4L -antia i.
äbimdantia 76. -is wenekint 38. eyn
ghe wenet kint 37. -es l -entes die.
infantesab vheri dblacti 76. -antes die.
i. ab uheribus eoctracti 52.
ExHere, indnere teyn ut vnde
an 38. exutns vt ghetoghen 37. ,
^Exulanns l exolanns, exsola-
ticus elende; exolenus vromede,
ydel 37. exolari vor eilenden V.a.
1420.
* t Exns (alph. ex) eyn vel bon 45.
Exustus vg brennat 31. augge-
brennet 64.
Exunie gherouede cleder 37. wtghe-
togen harns of cleyderen vanden
vianden G. voc. slangen hut 40. exi-
mie (sie) chlaidet (t st. r) P. F.
F. Fh.
Faba pan 2. 33. 34. bon 29. 30. f.
innersa gewant l gestülpt bonen
0. San. f. lupina (cf. Insana) bulse 40.
fFabaria bück K. F. puck 75.
f. domestiea angl. leraeke (isl. le-
miki); f. agrestis fauerole Bawl.
Fabella s. Fabula.
*tFaberrarum i. ingmiosus 37.,
aus faber ra rum adj. (id. Br. etc.)
* t Fabinius (aw5 flamineus?) spiir
rius 148.
*tFabrater-ia smitte; -nus smie-
des kneht Symh. D. fabrat-ica 76.,
-rica stede dar de smede wonen 37.
Fabrefactus kunstliken ghemaket
37.
Fabri-ca schmytta 81. -IIa eyn
geczouwe F. a. 1420. -le smede tauwe
37. -na een smedes stede G.voc.
Fabul-a eyn ghedichtet rede 37.
sim. HO. mere i. sermo, ramor 38.
geswetz 122. -atores itieren dechter
45. fabella eyn clene rede 37.
*Fabuiidus sprekesam 37.
* Facator s. Fatator«
* Faccinimii. faximiana bebe
{aus -er) krut 40. facinea esper 52.
^Facelos s. Faselus.
Facere don, maken, schikken;
fac xdou 38.
*Face-tia, -sia hoflflikait 32. -tus
Gloss., facitas (X fas) themelik 37
*tFaci-anus t -des (: -es) eyn
vor houet 37.
*Facie-s antl-at 38., -üt 32., -it
29. K. V. -tenns antlitlicb 29. ant-
liczleich 34.
Facilis {cf. Exorabilis. LenisO
lieh lere (vgl. Gloss.) 38.
* t Facin-ea s. Facciliiiim. -ero-
sus s. -orosns* -ia s. Facitergiam.
Faciiio-9 facine-rosnszundich 37. |
*Faciola eyn s6m an eynem clede
37.
♦fFaciole s. Fascicnlns.
'^Faciter-gium (c/. Sabanum)
swaistuech 52. band tfichlin K. V.
swenkli 93. tocklein 74. -ium kikelin,
swenczlin 40. -ea eyn cled gemaket
van mengher bände verwe 37. sim.
Facitns
Falera
165
-a 74, facinia I faxi-, facris-te-
rinm eyn band twele 37. farciter-
^um ambelachen R, S. JD., vgl Gf.
II 157. mnl, ammelaken TafeUaken
De Vries WtK
*f Facitus s. Facetns.
*f Facristerinm^. Faciterginm.
Facti-oparthy 125. toyt V. a. 1420.
bedreghinge 37. -osus eyn smelder
i. fallax 37. serhafMger 45. argelist
45. 152. würckenhaftig 52.
Factum geschieht 32.
^fFacula s. Fagum.
Facula fackel 29. eyn clene blas
37. blas, schoff, eyn wisch dar mede
luchtet i. fax 38. pl. aspen i. ligna
arida Gl. Heisterb. (Gl. m.)
Faculent-la schyn; -us i.da/rm 37.
Facultas kunst, richtum, hilfe 40.
magen 1. 34. barschafft 29. (depo-
sltum id. 30.)
♦fFacund-la, -a redgelti (fehlt
sonst) 40. -US, yacundas 30. redsam
29. 30. 33. rodsum (bis) 45. wol-
brecht 29.
*tPliacli s. Vach.
'^'Fagasmon dein adder wilde swer-
teln i. gladlolus 51. sim. 25.
Fagin-us puchein 52. bouken 38.
l -eus biken 37. -etnm Gloss., fag-
inentum büchwald 32.
* Fagitriticum boeckweyt G. voc.
* Faginm. f agnm ho ghe buwete 37.
^fFagmentum s. Faginus.
*tFagolidori sunt comedentes male-
dicta^etponiturprodelatoribus; fago-
dolores (umged.) i. manducantes se
ipsos 37.
*tFag08 s. Lilifagus.
Fagum bouck, vrucht de vppe den
bomen wesset 38. b8yk 37. buch aychly
31. bftchel K. V. buechel 30. puech-
lein 34. puccheln 33. büchkern 30.
ecker 32. facula (X fackel 29.) pue-
chel 34. fagus b&ke arbar 37. bouke,
eyn böm 38. buchs (umged.) bo^'m 40.
*Fagu-m, -s s. -m. Fagium«
Fauus. Yagus. -nale s. Fumigale*
Fala (c/. Propugnaculum) wig hus
0. grabe 40. bergvryt F. a. 1420. per-
frid P. F. berchfrede 37. phala eyn
porte 37. werr, schlag 52.
*f Falan eyn raste; phalagi eyn
beide grece 37.
F-, l p- 38., ph- 37. 40., V- (v.
Pertica) -alanga stake, stanghe, pran-
ghe 38. een dreyboem G. voc. kegel
27. stanga 40. eyn renne böm i. hasta
37.
^ Fa-, fal-langes de vordersten in
eynem stride l eyn de de banner holt
37., erklärt die dort unrichtig aufge-
faßten Glossen im Gloss.
Falanx schar von VI tusenden 40.
fallanx schare; rike i. pertica; slingh
van holte maket (X falarica) 37.
Falaric-a, -la 37., fallarla 40.
{cf. Falanx) blide 37. groß geschos|
52. grosses schos 40. eyn groig strai§
l eyn biaster 45. balster (aus balista)
Gf. slingher G. voc. speoz Gf VI 368.
i. landa magna quod est teli maximi^
suuinspeoz, sper mihil daz ist scafteo
maista Gl. Fa. I)iut, daz ist s. cestro
{st. scefteo Holtamann) meista Gl.
Ker.
Falcar-e grasen 45. -lus eyn swert
vegher 37. segussen schmid 32. mader
32. 33. uuorp Sm. 17193.
*Falca8t-er hake, hame 37. -rum
(cf Falx) id., zessen 37. seysene 38.
segeg 29. segens 52. sengsen 34. ein
sagen 33. rut segense, reb messer,
ha°ppe 40. hepa H. S. D. happa, habba
Gf. IV 752. schneyteysen l schneid-
messer K. F.
Falcat-us^ -e besmededewaghen 37.
*FalcIstruin eyn vor eyninge 37.
Falco (cf. GirofalcoJ) fack (sic)K. F.
"^Faleltsare. faselizare (js^w. Fa-
golydoros und Fanos) vnzerig wer-
den 46.
*f Falena (von dem) falen Meg.y
falena 50.; vgl. die Thiernamen 8m. I
523 v. Fal; f. aus dem Deutschen^ an-
gelehnt cm phalaeua (scheinwurm,
liechtmuck Ki.).
* t Faler-a t -amentum 37., phal-
lera 32., fallera K. V. eyn spad (X
nd. spat Pferdekrankheit?) der perde
37. roßdecken K. V. alkefer Symb. D.
166
Falix
Pharetrum
lawant F, vrat. Nicolai (vgl nd, lawend
linteim Fr. 1 590^). som decki 32. ffel-
era rosdecke, -lera declachin; fale-
tra gesineyde F. a. 1420.
•fFallx s. Filix.
Fall- s. hißw. Fal-.
♦fPhallanx s. Palans.
*fFalla-ria s. Falarlca. -x s.
s, Factio.
Fall-ere, -i feylen, missen 38.
*Fallio s. Farcillio.
*tPlial- s. Ya-sallus.
* t Falsar-e, -ins (in gl. Folge :) vel-
sche-n, -r 38. falsiloquius (-um?)
falsche rede V.a.l420.
*tFalua s. Talua.
FaluQS, falwus falwer 40.
Falx sichela H. S. D. sichel 45.
K. V. sensch, rebeme^er, hepechin i.
falcastrum 45. seges, rebenmesser
K. V. zekel, zessene 37. falx puta-
toria heepe KU gerter F. 8. G. 909.
Fama rochte 38. Idnd 32. lumät
40. Infama in dem liumat 41. fa-
mare lob geben 52.
Fame-licus lozich 38. l -ticns
l -rius vor modet (i. g. losig Br.
Wtb.) van smachte 37.
Famen eyn sproke (M. sprach) 37.
*Fa- s. Fo-mentum.
*Fame-rius s. -licus.
Farnes nach hasten (animi) 32.
*Fame-s s. Fomes. -ticus s. -Il-
eus.
Famieus est locus etc. (wie in 76.
Gloss., doch castrenses richtig^ l l.
tdbemarum etc. wie bei lo. de L Gl. m.
*tFamili-a hiwisc-e H.S.D. -a
Vind. sim. Gf. IV 1060. hiuuiske
Haupt III 461. hiwisc 104. -aris
dienstherr 52. -osus eyn de vele
ghezindes heft 37.
Famos-us wis, kunstich 37. wyt
merlich 27. weyt merik V.a.l420.
weismärleich (umged.?), woUewntig
P. F. woUumdig 29. lewntig 34. wai-
denleich 33. -ior s. Prineeps. -itas
vermeertheit G.voc.
Famula s. Dula.
Famulus cnape 38. eyn vri knecht
*tFana s. Fanum.
*Fanatie-us mänig 52. -a eyn
b&m de dar is vor brant van dem
blixem 37.
^Fanga s. Yanga.
Fano, farco Symb.D. hand-wan
40. -fanc (sie) i. mauipulum, ma-
pula, mappella Symb. D. -fan, ma-
nippel 65.
*Phan-ola, -ula een stal G. voc.
schal 27. 74. schall 83. (aus stole
sacerdotis, X stabulum, phonos).
t Fans sprekende 37. i. loqttens Br.
Fanta-sia dirscheynunge V. a.
1420. driegnüss, spottnüs 33. trieg-
nnss, ein elbischew wetriegnuss F. V.
sim. Gloss. betrogni^, fantansie 27.
betriegung 32. fantasige 36. leiplich
scheinung l drunckung {aus du-) K. V.
-siae et gedrognuze; (homo) virgoge-
lecht est H. Ph. -sma spotteni^ 45. ge-
trucnisse F. a. 1420. eyn bedreghinge
derogen; l fasma droch 37 bedunck-
nijj, betroni^ 27. -siare l -ziare (i.
horrere) eysen, gruwen, rasen, doven
38. -stieus trogniser 27. tragenleicher
33. trugen lichtiger 45. irrsynnig 29
sim.
"^Phanula s. Phanola.
Fanum appet gocz hus, bettehus
40. phanum dcz tvinkhus F. a. 1420.
fana eyn vntemelik opper 37. pl.
sunt illicita sacrißcia 76.
*tFapor s. Vapor.
Far weytz K. V. waiß 32. meel
(i. q. farina 38.) 37. kerne o. mel 40.
*tFara-go s. Farrago. -men
s. Foramen.
*tFarcilacio s. Fortalieium.
*tFarcil-lio, -io slorprade (ra^4s
c, vgl. Gloss. Sm. 1269) Symb. D. 276.
fallio eyn brade 37.
Farci-men wenstlf. S.Tr. uuenist
Gf. 1893. vulsel, -ue volsal F. a. 1420.
*Farcinosus. faromosus krum,
houerich 37.
*tFar- s. Fa-eitergium.
*tFar-ciue s. -eimen. -co s.
Fano. -diola s. Fraudula.
^Phar-etrum i. rotundum celum
Fariantapula
Faselas
167
(sie) 37. -Itrum ein czill polcz 33.
eyn runt falcz (tirnged,) 27.
*t Fariantapula s. Farmacopo-
la.
Pharias, var. parias Meg. est
qd. serpens qui erectus incedit l intran-
Sit ; pareo (cf, Gloss, h, v.) i serpens
in cavda ambolens 37. pari m. Meg.
*Paricapcia s. Farricaptio.
*Pharicid-a todslacher 33. eyn
schiliger (X schleger) 27. dot-slegher;
-ium -slach 37.
* t Faricina (cf. Farricaptio Gloss.)
büttelfasß 32. farinula eyn meel
kiste 37.
♦fFarinus s. Farius.
Fariolus eyn poete 37. tichter 52.
Phariseus (cf. Beghardus) ge-
lichsner 40. glich^ner 52. gleichsnner
33. glißner 30. paydenthalber 1. 34.^.
pharizei abescheydelinge F. a. 14^0.
*tPliaritrum s. Pharetmin.
*Farius gemenget Gloss. gement
27. gemegtP. V. farinos gemenchet,
mancher ley 45.
Farmacia. farnatio salue 37.
Farmacopola (fem.) salb ver-
kaufferin K. F. fariantapula eyn
vor koper der salue 37.
*tFarna-ytos, -ycus stok, diep-
stok 40. -CCUS stoc Gl.Lindenbr.
*t Farnatio s. Farmacia.
*(tFaromosus s. Farcinosns.
Parra-cum, -tum eyn bry 37.
Farrago graws (quelibet mixtura)
P. V. grews sim. Gloss. grie^ 34.
griegmel 29. 75. gemfischt körn K. V.
verago gryjj 30. farago stro Symb.
D. gi'u^ () Wide füter 45.
*Farratum s. Farracum.
^Farricaptio. faricapcia mul-
de 45.
Fartago (cf Lucanica Gloss. In-
ductilis.) Schuber Gloss. schüler (sie)
40.
*Farticia cumquofarcimenfarci-
tur 40.
*tFa- l fe-rtiniculum coue i.
stabulumporcorum\ (fe-) meste couen
38. (farcire mesten 9.). varicini-
Gloss.^ vartina-culum estcasapor-
corum 37.
Fartor wurst macher K. F. worste
meker, slechter 37. wurster (nkd.
Eig.) 32. meezeger 40. fartorium
kutelhoff 52.
Fas temelik 37. gheorlouet. G. voc.
*tFasce-mia, -mie, -mij, -nia,
-nnyna s. Fastema. Fascinatio.
Fescennina.
Fasces. fastes pl edelheyt der
er 37. weltlicher 32., am weltlich er,
dlsadj. X fastus?
Fascia, fassia 38. 52., tasiaK. V.
eyn houed gad, eyn titten budel,
eyn ouer hemet, eyn wyndel-doyk,
-band 37. windel K. F. w. bant 38.
eyn widen bant 45. wiegpand 52.
windele, heylende (at^ beylbende?)
40. windtel 33. band o. burdin (X
fasci-s, -culus burdin sim. Gloss.) 41.
burstbenda; vasciola windela H. 8. D.
fasci-ola, -aUs Vind. windinc Vind.
Tr. sax. uinning Symb. H. fastiola
bind K. V.
*Fascicul-a eyn gros pandt 33.
-US buschlin 65. l faciole bdchslin 41.
fascillus welle, bürdehn 40.
*tFascinat-io züber 40. ags. mal-
scr-unga Gloss.^ -a Bosw. mascrunc
Pf. Grm. VIII 338. -or beswerer 37.
festinator l incantator zauberer
mit Worten K. F fascinu-m t -s
beswerynge der ere 37. Gf. Bibar.
fasc-enia l -inea ein ansprecherin
i. mulier que ponit fasciniam (-ina?)
52.
Fasciola s. Fascia.
Fascis bund, puschel; welle holtz
125.
*tFaseculus s. Faselus nr.l.
*Pliasedes s. Phasianus.
* t Fasel-izare s. Falelisare.
-Ium s. -US nr.2.
Faselus snycke 37. weideling o.
ein büdming (X bot?? X geweide?
vgl. Gloss. und u. w. Omas-ium, -um.
Omentum. Gf III 87. )\ phaselus
w. schif 40. facelus een boetken by
een schip G. voc. faseculus buchih
(X fagulus sim.? bot?) 32.
168
Faselüs
Fatim
Fasel-US^ -Inm e^ cicer kechera
H. S. D. phaselas phaseli K. V,
*tFasenum (a.d.Ähd.) fesa o.
dinkel genusfrumenti 40.
♦fFasia s. Fascia.
Phas-ianus l -edes {auch 23.)
f&ysan 37. fasi-anns id. ib. fasant 33.
fasalt 27. faseMn; -onus fasant 32.
vasianus vasan 30. feysan; phisa-
nus phisan, berhan 38.
*tPhasis sproke (,) rede 37.
*Fasma s. Fantasia.
* t Fassa {(pdcrara ?) fraua Symb. H,
(unter den Vögeln),
*tFassia s. Fascia.
fFassio bechennuDg 52.
^Fastanum {alph. fasc-) saerdoeck
G.voc, saerck doeck, saerck Lq, fu-
steyn f astanom (cf, Ghss. k v.) KU.
vestanic-a s. Parchanus. -nm
barchart 30. fustagnum barchat,
ital fustagno galL fustaine Oe. V.
Fastema. tascemiaestclamibilis
faüacia betreugnusg 52.
*tFastes s, Fases.
*tFastidi-um vor dreyt 37. ver-
drossunge 30. verdries-ung 29., -nus
34. maj^Iaidi 32. magleidin, vnlust in
essen vnd in trinken K, V. vrdrucz
40. -osus verdrossen 29. 30. 34.
-ositas vordreüicheyt 37. -re (fasc-?)
vorwerffin F. a. 1420.
♦fFasti-gium hoee F. a, 1420.
-dinm (auch 142, p. 139) h&chte 40.
-giatttS i. eleu^tusy altu% Sr. i. subli-
matus^ electus, factum 76, vor hoghet ;
-giosus bo 37.
♦tPhastillus s, Yasallus.
'''fFastiola s. Fascia.
Fastu-S eyn hochvort F. a, 1420.
stolzer 40. -osus homodech, houerich
{aus houerdich; cf. Farcinosus) 37.
hochaertig, treg 52.
* Fasnla {vgl, vesula aus vesicula
Gloss.'i) folgt hei Scheler Gloss. 14
nebstXhvi^SL als Synonymen der Glosse
Strola vesse, das wir nicht mit Scheler
von dem deutschen fiest ableiten mögen.
Vgl. vielmehr vesica (sonst fr z, vessie^
furtzblater Voc, 93. Gloss, h, v. Zu-
nächst jedenfalls: vis8ium(jdeafta^>2a-
tus ventis (sie) ; tbissiutn, visio; ßSifn
viso; bisso pedo. Gl,m.Nfrz. vesse
oder vesce de loup, vesseloup, in
Mundarten pisse de loup, pet de lau
ital, vescia, v. lupaia, vescica port.
bexiga de lobo {also deutlich lat, vesi-
ca) span, vejin, neben pedo oder cuesco
de lobo nüt, crepitus lupi, fungus
vesicarius hd. wolfs-furz, -fist und viele
andere Zss. mit fist, nl. wolfeveest
dän. ulvefiis schwed, kj&ringfiis u. s. m.
Lycoperdum bovista. In den provenjsor
tischen Mundarten heisst diese Pflanze
vessa, vessiga, vessina de loup; für
den flatus ventris herscht das Suf-
fix in vor, vgl, o, sp. vejin. Zu strula
gehören strullare, trvihaTe i pedere,
veysten etc. triiUa furcz, fist {i. Si-
phon), truncz nd. vort, schete tridlia-
re varczen Gloss. {welche Scheler
Gloss, 14 Anm. 13 übersehen hat). Die
mit. Wörter stelle ich zunächst zu nd.
nl. struUen hörbar harnen, dessen
Sippschaft ich in m. Goth, Wtb, S. 167
besprach (sondern klingt strälen ^«
stallen, stall Schmeler 17 627). Zu
obigem truncz, druntz geliören {vgl.
trullare: struUare) n?. stront mhd.(?)
strunt ital. stronzo af7'z, estront {nfrz.
6tron) mit. struntus, strundius stercus,
gr. amekt^oq Voc, lat. graecum Gl. m. ;
sodann schwed. strunt m. res frivola.
Larida steht vielleicht statt lurida
(-dus i. sordidus Voce, fuul Gloss.)?
oder vgl. Iura i. os ventris etc. Gloss, ?
Für Ersteres spricht läridam i. luto
sordidam Symb, E,
Fatale eben thur liehen 27. äffen
tyer (umged,!) 33.
*tFatator, var. facator fater
m, (auis) Meg,
Fatatum ordineert G. voc, geor-
diniert 110.
Fatidicus warsager 52.
*tFatig-a mfiyung i. fessitndo
29. -ia miedekeit (me^-) 30. -atio
muet 34. -atus mode, hellech 37. hel-
ligh KU (auch oberd, Sm, II 172. BM.
1660.),
t Fatim s. Affatim.
Fatiacere
Fedus
169
Fatisce-re mud werdin V. a. 1420,
sich gon uf thun 31. verswinden, ab-
nemen 52. Vgl. 142. p. 139 ad Fatesc-
it, -unt.
Fatum beschicht, äffen tier (c/.
Fatale) b3. bescherde 40. vf gelegit
V.a.l420, vrlage Sum.
Fatuus doer, gauch 45.
Fauere günden 33. gunnen 38.
wrighen 22'**. 38. faudiciis gunstig
37. 52.
Faoilla emere, heyt assche 38.
grude 37. 38., cole van stro 38 sfro
37. yselen l folen (s. Gloss.) K F.
osyln, oysil F. a. 1420. oselen 27. vsell
34. issel 45. vsell, putz 52. ganheist,
funke 40. ganhaist o. schaÜin (X alue-
olus?) 41. fankch 33. esch von de
funcken 29. vsel; faula ein ensel P. F.
*tFauinium s, Flauilinium.
Fauis-or i pistor 33. -öor eyn
vischer 37. i.piscator76.
*tFau-ius s, -onius. Ja s. -illa.
*f Fauo-nium, -men eyn baad ane
zake 37.
Fauonius westen wint 37. K. V.
'westner 29. pfen 32. di fönne Mone
Am. VIII 504'. (notus die fon von
mittag her Pkt. pfthn /. Fr. I285\
Gr. Wth. V. Föhn), l fauius licht
wynd 37.
Fauor-abilis gunnich, gunstich,
holt 38. loflik; -osus vul g&nstes 37.
Faustus adj. shst. 4. dcl. glüksamer
ebentewerer P. F. golugsam 34. ge-
ligsam 30. gelücklich 29. gheluck,
voerspoet G.voc.
Fauns hönig stis, daz suess vom
hönig33. honig-sam 34.,-same (umged.)
40., -sin 45. hong sam 29. wab 29. 32.
raete, rate, ratel KU. (fauum,
frauum, frata melUs Ff. Grm. VIII
409. 411. deuten auf alts. wrate, das
ganz von radius Gr. Wtb. III 464 ab-
lenM). werk von honnighe ; f. mellis
honnich seym 38. fagns sam 30.
faunm hungsam 41.
FaQX grüm {aus gum) 33. go"m
0. rächen hüli 40. fauces schlung
m. V.trä. gum, räche; faucibas den
wenglen 41. (wangen 13.).
IMefBübaoh, NoTum glouurianv
Fax (cf. Facula) eyn blas van stro
37. vakchell, schob 33. schaub 1. 4.
P. V. fakchel, visch (sU wisch) P. F.
wusch 45.
* t Faxi-miana^. Faccinima. -te«
rium s. Facitergiam.
Febricitare den frörär han 33. «im 6.
Febrifaga (Ed.) metra H.Ph.
matran i. macerana (so auch 75.),
matricaria K. F. mertran, aurine
{vgl. Gloss. und o. Aurina. Centaurea.
Nemnich Gentia centaurium. Gratiola
officinalis.) 40.
Febris rit l sucht E. V. ridden
{eimnal vidden) aut fiber; ardentes
febres briunende fiber H. Ph. bifer,
biefer 42. veuer, eyn suke 38. die col-
de Gr. voc. der ehalt siechtmnb 33.
dy keld ader der seuche (msc);
f. acuta dy quartanie 27. {sim. 5.).
Vgl. die Krankheitsnamen vonA. Stober
in Frommann D. M. VI Iff.undmeine
Rec. in Kuhn Z. X. 1 S. 69 ff.
Febru-arius rebmonat 32. hart-
mon 30. horning 38. -us (anser) ein
hornings gan^ 125.
*Febula pl. {aus fribula) su/nt
uasa uictilia 52. sim. 76.
fPhebus auben-, ephebns mor-
gen-sunn 32. febus sunne F. a. 1420.
flbea radius solus l luna 148, vgl.
flbebella Gl.m.
*tF- s. F-ectorale.
'Fee- s. Fet-ulentus.
*tFecul-eiitus, -initus hevik F.
a. 1420.
Feda hör {cf Cenum. Lutum.
Gloss.) P. F.
Federare schweren für gelt o.
globen 33.
Fedus adj. stinkede eghen lofte
(Eigenlob ? X lofte Gelübde fedus s. !)
37. stinglich i. galle 27. strinckend
0. die galle 45. stingket l gal 21.
Fedus sbst. lofte 37. geloubde
F. a. 1420. gelube 27. gelüb 33. i.
pax etc. Br.; daraus fldus pars per*
petua i amicitia ; fldes id. Gl. Lahb.
(unerklärt 142. p. 143). Deutsche
Glossen (gelub sim.) gelten für fedus
tmd fides gemeinsam.
22
170
Fei
Fercalnm
Fei terra s. Centaurea.
*Fele s. Felena.
*Felech^u8, -i l celechi vetter;
feliti i. ^.^re^ schare 37. celediphi«
l^ti suni coortes et int celeti, expugna-
tores et phileti admirabües et erant
iudices septuaginta hcorum sub dauid
76. eelech lantrechtere Sum. (Oloss.
h. V., X coheleth; vgl. v. Cerethi).
eerethi et pheleti erant cohortes s.
legionespugnatorum; c. i.extermmp-
tares, ph. i. admirabües; hi erant cus-
todes capitis Dauid Br.
Felena. feie l felis eyn ekerne
€a%imal B7.
*tFel-era, -lera s. Falera. -iti
s. -echns.
Felix Salix (sie) 38.
fFell-ax drogenbaftich ; -imonia
bedrechnisse 37. arglist 52.
*tFellicultt8 s. Pellieula.
^Fellicns bitter 37. pitter als dy
gall 52. sim, 75.
""FeUimoiiia s. Feilax.
fFeUitici neitgallen V.vratNie.
cf. BM. 1. 459.
*Fellilliil i.psulterium 37. 76.
t*Fellus s. Vellus.
FemeU-a sey, alzo de uoghel;
wiueken 38. *ariiis de vruwen zede
ouet; -aria vruwen werk (:) swyngen
oder spynnen, hekelen 37.
t*Feiiiensis (cf. Feniseca) eyn
hau man 37.
t^Femigreeum i. Fenum.
Femina 1: mnlier vrauu-a, verb.
in -e; wiflf (vruwe v. Domina) 38.
Feminal-ia^ -e bruch V. a, 1420.
t femorale niedergewete S^mb. D,
* Feminella frowenkrut 29. frawn-
kraut 34.
*tFemix s. Fenix.
♦Femora (X feniceus sim.?) est
ruffatunica 33.
Femorale (c/. Feminalia) pruech-
pentel i pracale 52. formale s.
Subligar.
Femur de bfifk 36.
♦fFenacio s. Venatio.
^Fen-aria 52., -era ein grazz
Sichel 33. eyn gras-s. 52., -zekel 37,
*tFener-a iaget; -atop r*ager
(X venator etc,) 41.
Fenerator s. Fenera. Fenns.
Fenest-ella eyn gut herde 37.
-rello est bonus pastor l nobüis scrip-
tor l partmfenestra 76.
♦Fenestrale ram 29. vensterbret
K.r.
*Fenest-rello s. -ella.
*tFeni rotros; fenicea (cf. -ens
Gloss.) rot rog 40.
*tFeniceta s. Feniseca.
Fenic-ens i -ins rotvarb 52.
F-, V- 30. -enicnlnm vennetel
eyn crut 38. venchel 30., est h&rh
ortensis K. V. fenichal chraut 33.
fenckel 29. fengel, tyl 27. tili 34. .
Fenicnrns roestert G. voc.
*tFe- s. Yene-nifnga.
*tFenil-e hewhaws 52. hiw gaden
K. V. Heu g. 40. eyn hau hop, eyn
wisch 37. -a heustat V.a.l420.
Fenise-ca mader 40. 52. -ta eyn
haumeger; feniceta zesene S7. (fe-
oneseca i.falcastrum7€.)
Fenix fenix auis 29. est vnica
oMis 76. eyn iunk vogil F. a. 1420.
femix ain lucz 32, vgl. Sm.II530,
Gf. 1 318. BM. 1 1Ö40K phenix in
toto orbi singularis et unica Br.
Fennm hau 37. 38. f. greenin
öne greete saad Chytr. femigrecnn
r&mischer klee l kriechisch hew K. F.
Fenns woker 37. rat schart, w. o.
rficzhart {vgl. rutscher-zins, -recht jFV.
II 139^) 32. prasem-e; -ere fenera-
tor (i. vsur-a, -arins; cf. Gf. lll
369)Symb.I).
Feodu-m, -s lengut; dominus f^
odi leyn her, arue here 38. pheodos
len gud 37. vehodum lochen 29.
feodalis leynman 38.
*Fer-a wilt deer 38. gewild 30.
-aUs grimmig 52. sim. 75. -alittf
grimikait ib. greselicheyt 37.
*tFerax s. Ferox.
Ferax frucht berrer 40. Trudt
bar 37.
♦fFercale s. Fnrcale.
Fercnlnm richte dat me it 38.
rieht 33. gerichte 29. ^
Fere
Fernla
171
]Pere vä^na 38., -war SS., »naeh l
gar nach 29.
*tF«relltt8 s, Fetellus.
*tFereii- Qloss., forent-, feret-
45., seget- 27. -arins schucz 27. 52.
schütte 37. ruter 132. G. voc. eyn brfit
(?) Bchuck 45.
F^retmin bare dw" me dodcn mede
to graue drecht 38. eyn bar do man
doden oflF treyt 45. toten baur 41.
aur (sie) 32.
fFeria (c/. Dies) werch- 52 efc.,
f. IT. men- 32., ///. zins- 32. 40.
-tag; IV, mitwocht32. F. donstag 31.
32. ferie defuiictornin dy sele
Wochen 125.
*Ferina i venatio Br, Gl m. ye-
gerye 40. wild brad 37.
*Ferin-iis Vnvernufftig 52. willec-
lich 27. willig; -e willikchleich 33.,
alle umgedeutet, fermus de fere ex-
istens 76,
t'erire smyten (macolare smy tten),
slan 38.
Feritas frechait {aus nd, wreetheit
umged,), scherpffin 33.
Fer-, fru- 30. -meiitare brothef-
len 33. hefflen 30. siircu 29 selbem
45. ferment-atus erh::ben brot 40.
-um hebel 29, K, V, hoflfel 30. vrhab
K, V, zur deych 35. brot ane heuel
(sie) 41. seuberlich o. suberung 45.
* t Fer-mus s. -iniDS. -nica s, Ver-
ruca.
*Fernisium fernis 22*. 38.
* fFero-nia {s, 142.p. Idlm.Änm.)
stieg 52. -nica deaserendi, -ne dea
a^rorumy -pia luno 37.
Ferox, ferax 33. 37. grulich 27.
freßleich 33. frilichen (umged.) 45.
fräyssam (cf. Atrox) V.P. greselik L
cradelis 37.
*Ferrago hamerslag herha(sic) 40»
Ferrar-e pferd beslahen 52. -ius
ysem vor copper 37. eysenchauffler;
-ia &midwerch 52.
*tFwrat-a carpcnta pl ein be-
slagner wagen 52. -a schragbe (i.q.
carpente 147.) ^ 4 waghene 37. «»riiia
(vbiferrmi^€/^itur)^nx^eTn]mttel26.
Ferra bringhen, baten 36.
*tFerrediis s. Yeredus.
*F€rre8 wüler 32.
Ferreus van isem maket 38.
♦fFerrtecnria s. Fermge.
FerrQca. forniiea (umged.) eyften
ringk 34.
^Ferm-cula s, -gin^nci«
♦fFerruga rugge 40., €f,sq.f
*tFerrugeii-ia ein swartz rode
7. -a swarcz roge 40.
tFer-, fe- 76, -rngioens (cf. Fer-
rucula G-loss. etc.) est color niger etpO"
niturpro obscuritate 76, i. deferrugine
existens Br, i, fuscns üuele gedaner
Symb. D., umged, aus ualwe sim.?
darauf folgt flavns falewer ib.
Fermgo, verrugo 30. rotig 52.
eysen-rot 33., -sinter l rott 34. ysen-
schmid (umged.) 30., -fSil 29. yssen
fol 32. (vgl. Fauilla). rust van yseme
37. ijser-roest KU. ferrnginem ob-
scuritatem (cfprc.) l f erriscuria {aus
ßcoria; X obscurus?) 142. p. 142 m.
Anm. cf. ferri scoria ijser-, hamer-
slagh KU.
Ferrum yseren 38.
Fertilis vruchtsam 37. fruchtber
0. gemfttig (gratus?) 40. berhaft 41.
geyl, alzo de acker dede vrucht bar
sint edder vet 38.
*tFe- s. Fa-rtiniculum.
*tFerto {cf Quadrans) verding
38. firdung 27. vierling 33. fertox
fier-dung, -ling 40. verto vierdung
30. 34.
Feruere bitten 37. f. fac welle
H.Ph.
♦fFe- s. Fer-mgineus«
*tFerul-a, -us 76., l -ago Ki.
pirdcwurtz 125. sim. 126. briekwortze
(bis) 51. sch&k&t K. V. ein rör schafft
33. eyn ror staf 23. 37. i.ba/ciuim
arundirds cum quoitur l palmitorium
puerorum in seolis l est herba que in
galgano nasdtur ctiiMs suecus viMus est
galgano 76. gerten-, galben-kraut Ki,
genursfenieuli qmd cresoit in mmte gar-
gano Br. do mit man die ach&ler in*
die hende schiebt 40,
172
Fernlaria
Fibula
*Ferularia i forala sc. lignum
quod est superare (aus super axe) 76.
scbemel 23. 37. super axem 23;
Ferus grymmelk 37.
*tFesceiiii-ma orum (g. pl.)
bruloft sanghen G.voc. -e wigin ge-
song V.^a. 1420. fascennynna eyn
kinder moder (cf. faste-me l -nee
arum dicuntur candüenequibus nutrix
pacißcat puerum moriendo p. 76. sim.
Br. V. Fescenini); fascemi-j orum
l -e arum sunt carmina que cantat
mulier zo*zynynne 37. Vgl Gloss, v.
c. hier und Gloss. w. Nenia. Susurrare.
Gf, VI 281 V. Sisa. alle süsse (sausend
Meg.) stimmen machen slaflfen; darum
susent die ammen iren kinden bi
den wagen 50. sim.Meg.v. Strix.
Fess-us mode 37. -itudo, vessi-
tudo 34. {cf. Fatiga) mfidi 29. mue,
tragchait 34.
*tFestaculum s. Festucalium.
*tF- s. Y' estibulum.
Festin-are s. Agitare. Expe-
dire. -anter illendig 29. -e ylig 27.
warleich (aus festiue vierieich?) 33.
fluchs, beyzeiten, behend Ki
*tFestin-ator s. Fascinatio. -e
s. -are.
Festiuus (cf. Festus) hochtzeitigk-
leich 0. wirdig 52. sim. 75.
Festuca, vestuca 30. 34. K. V
stob 41. stof 37. G.VOC' stüpflfell 33.
agen 32. 33. K. V. P. V. agenstumpflf
(aus agen, stupflF) 34. ,ein ayn von
flachs 33. ayne F. a. 1420. aglan 29.
hevir blüm f. K. V helb 30. (helwe
palea Gloss.). caff G. voc. scheue 37.
38. vsel (X vesel; cf Fauilla); vruohk
(k aus t, cf. Fetura? Festuca nr. 2
Gloss.?) P. V
*tFestucal-ium, -um 38., festa-
culnm 45., festucidum 37., vestu-
cabulum 32. eyn rib-yserne 37., -eysen
33. ribbe isern i. tritorium 38.
rechel o. hechel 27. eyn henckel o.
eyn reyff isen des fleysses 45. bii
schv^ing 32.
Festnm haenbalck, hoechtijt G.
voc. eynhanenbalke; etsolempnitasS7,
Festus 1: festiuus veestich G. voc.
♦fFetell-us, -a kalf 37. ferellus
kalp 40.
Fetor (cf Fraglancia) stank, böse
roke* 38. vetor smack 32. fetid-us
stankchär 33. -itas stinckendkeyt 45.
*tFetos-us fruchtig V. a. 1420.
-e (cf. Fetura) faselig Symb. D. App.
*Fetuc-a, -ina vorwerpinge 37.
* f Fetula est mulier paruos hahens
fetus 76. lam 37.
Fetura vrucht 37. vasel i. multus
fetus 109. G. voc.
*t Fetus abgeunde 33., leibes 52.
frucht. ein iungeg 125. faeitus rana
krotengerick n. (progenies bufonum
Fr. II lOO"") boh. zabj pulec F. tril.
(vgl. gerick n. exta, viscera Sm, HL
43.BMII681\).
Fex (cf. Blictrum) berme; dros,
also olie barme 38. hef 41. heuel
m. Oe, V. heffen, garben P. V. gerwe
BM. 1530. geriben 34. drussem 29.
*tFiala sim., flola 27., fyale 34.
gotrolff 45. coderolff, eyn lang glas
38. eyn clene kelk; et eyn glas lampa
(lat.?) 37. angster 52. glasecop Wsim,
glase, cop. proprie; flalin (X '^^aXiv)
gr. vitrum lat. Symb. D. eyn glezin
vaz F. a. 1420. gürtell 33. gurtelin
6. kutr-ulff 27., -olflf 34. F. a. 1420.
gutter 29.
*tFibe-a, -bella s. Phebus.
Fiber pirch 29. burck arbor etc.
33. birck; beuer, atther 27.- otter,
eyndeeri. luter 38.
*Fibex birkoh 33. pirchhen 34.
brick 30.
Fibra ander, geleich 40. pl. flbre
dat hinder deyl der leueren 37. ags.
librlaeppan Gloss. leuerinlappan (nach
iecor) Erf. Gl. leueriu lapa ifarb. Gl.
flbrae iecoris i laeivia (st. la-
cinia Lappen; von Hildebrand irrig
erklärt) interaneorum 142.
*tFibrus i.flbula37. 76. brasen 37.
*tFibula (cf Bracea. Fibrus.)
haecksel G. voc. rinck /. Oe. F. rinkch
etc.y Mrg. ein roren (vgl. rorberg Agr.)
33. acc. pl. hringan Pf. Grm VIII
386. hrincas 1 fiblas (lat.?) ib. 397.
lebeleia Gf. II 79. pl. spinlen Symb.
Ficulo
Fila
173
D. App. spasa Gf. VI 364. Pf. Grm.
VIII 389. tibula spasal ib, 1 117.
{vgl. Baen; Urform spansal?). flbu-
lare czu knöpfen mit der mantel
snör 27.
*tFibu-lo avi 37., -o 76. i. loquor.
FicarittS snayr V. a. 1420. {zwr
Glosse i. sutor? oder zur vorher g. Gl.
flbula Spangen).
Ficatam leuera Symb. B. 263,
Fi, fls- 33., vi- 30. 31. 32. 37.
-cedala^ flcenla Gl. Lind, riet schnepff
K. V. ryed gaycz 31. ried gai^ 32.
snepha Gl. Lind, sneph, gybicz P. V.
schnep-ph 33., -f 52. graß muck 30.
fliege (X grasmücke sim.?), sneppe 40.
snippe 37. ein sehne trostel o. ein
grassmuck 52.
*Ficella est pars hrachii l qd.vas
33. 76.
Ficetum vigecht 8. 9. 7. a. 1410.
*tFiceiila 5. Ficedula.
*tFhiceus s. Piceus.
* j Fiementarius (emiers figm.
Gl.m.) eyn to hope cleuer 37.
*tFieofan-ca, -ta eyn vighen eter
1 calumpniator 37.
"^ Fhiconissa s. Fito.
f Ficosus i. fico morboplenus 76,
eyn vik balch 37.
*Fict-a (cf. Pax) ghedichtet; eyn
kellek des wines 37. -io gemacht
V. a. 1420. falscher rat 52. -or s.
Excusor. -ilis erden, dat van ^rden
ghe maket is also eyn cachele edder
erden gropen 38. -itimn Gloss., vlc-
ticium gestiffte 30.
*tFiculus vighen sap 37.
Ficns feig beul 1 blater K. V.
vicht (öfters), Ed. wicht, morbus H.
Ph. siechtumb 33. fig buD infirmitas
32. inf.piscium der fyeck; figen bom,
fige (also 2 Formen) 27. fischsiechtag
29. uicns vic, eyn crancheytder vissche
38.
Fidefragus. fldi-^agns^ -lesus
getruwe-loser, -brecher 40.
Fide-lia, l -na 37. pod 37. ein
eren hafen 52. een eerden kanne
of eerden pot G. voc. irdin haflfen
i, sepi-a, -ola K. V;
Fideli-8 s. Fidns. -tas (cf. Fi-
ducia) trüwheit 29.
Fidell-a s. Figella. -na s. -lia.
Fides gelub 33. loue 38.
*tFidic-ula eyn quint sait; -en
spiHman; -enna leirarin 52.
*tFidi-gragus, -lesus s. Fide-
fragus.
Fidios, viderins 30. 32. gold-
trager29., -finger 30. 32. estanalaris
(sie) digitus een vingherlin (-nck sie
132.) G.voc.
Fiduci-a truwecheyt 37. 38. i.
fldelitas 38. to vor laed {hd. zuver-
lajj) 37. -alis getreu-ig 33., -lieh 27.
*t Fidula (aus bedula sim.) bircke
Str. V.
*Fidu-la s. Figella. -s s. Fedus.
Fidus getriiw, gelöpUch 29. ge-
trw 30. i. fldelis gloubig 30. truwe
in dem denste 37.
*t Fflfra (aus tvpha Gloss.?) tolde
F. a. 1420.
Figella, fldula 40. K. V. fldella
K. F. gyge 40. fidel, geig K. V.
vigell-a vedele 37. veddele; -arins
vedel boghe 38. flgellina id. 37,
fidelpogen 52. Die Glossen reitt^ rade
X uigella X nigella, vll aus rotte
(chrotta), das jedoch sonst nur durch
lira, cithara, ^^üt^imm glossiert unrd.
Figere vaten, hechten {w.u. h.
vanvaten) 38. sticken, kleben 27.
strikchen 33. dekchen, chUben P. F.
(nach den Paralldglossen d. st. stek-
chen; doch vll. umged. vgl. leymdecker
== kleiber; Tcaum X fingere dichten,
denken).
Fiffmentom gascaft Gf VI 450.
geschopht 41. gemacht ding 29. ge-
macz d. (si^) 34.
Figulus vlner 27. 45. topper 27.
haflfhär 34. heffener 45. cleuer; i. q.
luti-f. grSper 37.
*tFignr-a gestaltnüsse 40. bewy-
sunge F. a. 1420. -e g.sg. bilidi 48.
-itatus gedieht 52.
*Figus eyn wild katte 37. ein
wilde katz 52.
*tFila s. Filia.
176
Flagella
Flauens
hingigt Ki, -idus welck 135. -cor
Gloss.f -or pfinn 33. -tor fynne 27.
flator «. marcerator eyn Ander 45.
Flagell-a eyn clene ghesle van
ossen senen eder van äderen 37 -um
geysele, swepe, sweppe 38. gessel
(flabellum id.) 27. geyschele 40.
*Flagena flachßpluwel 75. eimmü
Flanga.
*Fla-, flan- P. F. -gendula dU
midius pisds fluder P. F. fluoder 1.
flander 5**. Vgl. Polipus. Pygoscelis.
Flago.; die Fischnamen hd. flu-, flo-,
fli-, engl, flou-, dän. fly-nder, schw.üim-
dra isl flydra plenronectes bei Nem-
nich h. t;., wo sich noch weiter auslaufen-
de Fäden zeigen, an welche sich flangen-
dula etc. seihst hnüpfen mag; Grimm
Wtb. III 1799 V. Flinder.
fFlagetons- (aw^ Flagitios-) -us
sceymelos, vnkusch; -itas zünde weder
god, ouel ghedan 37.
Flagit-are s. Blandire. -ium
schalckhey 1 1J25. pinde (umg.), quäle 45.
*t Flago {cf. Flagendula? u/rverw.
mit dem d. Namen?) bley, eyn visch 38.
Flagr-a l -um i. aliquod nodosum
76. eynknopet gheissle 37. -um hette
of slach G. voc. slag F a. 1420. fil-
l&ta jS. 8. ilfow. villat Vind. peutsche 44.
Flagrare s. Fragrare.
Flagra-re (a/rdere) flogaron Gf,
III 763. -US bernende 37.
♦fFlagratores {cf. flagellator-^i.
m.) gheislers t vangen vor ghelt l
vor doed 37. '
Flagrum s. Flagra.
*Flam- s.oft Flamm-.
Flamen blos, some (X semen?),
priester 40. der heyligcit F. a. 1420.
*f Flam-euta, -ita 76., -ita Br.,
•inata 37. pfaflfen beyb 33. eyn pe-
pesehe 37.
*f Flamincola Vech-il, -eler auis
V. vrat.
Flamineum ppesterschup 37. hiille
40.
Flamin-gus, -ghus vlamig 38.
fFlamite s. Flamenta.
Flamm-a lou 38. lauch des fewrs
P. F. der Ion von dem für 27. -are
brünen 32. -ere flammen, prinnen 33.
flam-a der hert von dem füre; -asco
eych (wett.) begern zu borren 45. -arius
i. quifacit ignem 76. eyn v&r boter 37.
*tFlammea (X framea) eyn twe
scherpech swerd 37. i cf. i lancea
Gl. m. flamea (aus framea) ü. 142.
Flam-meolum wympel, rise 31
mano Gf. H 794. sloyer 33. 1 -mewn
i. pepium spmise een kit (: kittel?
cf. Recidinna etc., doch sonst nd. kedei
G. voc. -meum stürcz 31. rise ::
Symb. D. -eum brauthüll, estiA
mentum capitis etc. K. V. sim. 74. U
mineum v. h. v.
Flamm-ere s. -a. -eum^. -eolnm.
Flam-, fla-miueus eyn papen
kint 37. pfaflfen sun 52.
*f Flammitum eyn werder 37.
Flammula, flamulabrandeikrim
me-, burne-krut 40. prent krutt 31.
angl. sperewort i. lauceola; ^* ^'
uor las sperwort (ceutanrea speie-
wort) Code.
Flamor. flosmus wiillin 40.viu\to
74.
*Flanga (cf Flagena) ghesle 37.
flahs bldwel 40. flachßpleuel 71
(alph. fal-) stang 45. Für die AI-
leitung van falanga vgl. auch plue
perticus Gf III 259; dochisU^^'
leicht eher flagella w. dgl. mmzk)^-
*Flau- s. Fla-gen^uldr.
^Flangus swamme 40.
*4"Flanx s. ^Ix
Flare {cf Sufflare) winden, wegen
38. wägen 41.
*Flasc-o 37., -a 37. 40. eynwyn
vad 37. fleche 40. vlascula, vascu-
Ium vlassche 38.
*tFlat-io blessunge 40. -as blost
40. blo5 27. plasung 33.
*7 Flat-or s. Flaccere. -us s. -lo.
Flaua een rype ayr G. voc. ripe
vrucht 37.
Flaueus. flauus valber F. a. i^^^
plab 33. bloe 27. i.qui y\k\%o dkit^^l
blundus Br. flawus ghelhaftig 37.
flauidus s. Liuor.
Flaui
Flnstra
177
*Flaui valwn etc, Gf, BM. v, Val-
'" we. ZetisSy die Deutschen 744 i. angli,
teutonici et flandrienses Br, flauui
i falwen qd.populus 40.
i Flauidas s. Flaneus.
*Flauil-inium , -onium buggier
(umged.) 32. fauinium cogheler, blau
clene want 38.
*tFlauiol-a wogen blaym {sie;
j. vll. X cote wocken X rocken, roggen)
33. -US waid blum; fraiiiola bran-
/ dul 32.
Flauus 5. Flaueus. Ferrugineus.
^, *Flauu-, flaw- s. Flau-.
; *tFlebot-omum vleem Cr. voc,
flyeteme; -inus flietine 40. -onium
eyn stu ysern 37. -onins herczug-
^ nuj^ (X stug-); -oniare herczugen,
I beseczen 45. -omus fliedel instr.;
-omalor vintauser, lassi'v K, V. fleu-
r bot-onium vletemen 38. -omare
laten blout ut den ädern, stugen 38.
stägen, laten 37. -emare stuen 27.
-omia l -omium stew-, lofj-blut;
-imator t -inus stuer, leger 27. fleo-
bot-onio scherffen; -imator 1 -ima-
tisator schrepffer 33. -omia schrepf-
fung 32. flecmum flidma IL S. D,
frebotus eyn st&ger 37.
*tFlecium s. Flegmen.
*Flecm- s, Flegm-.
*t Flecmum s. Flebotomum.
*Flecta sne-plog 8., -vlocke V,
vrat, (BM. III 345).
*-fFIect-ere bughen 38.-, flcx-
Br. -nositas bocheyt 37.
Flegma wazzrigeu faucht Meg.
rotz K, V, sunderote {st. snud-) o.
vnfletiges blut 40. fletig plut 74.
flieg-, flec- 37., fleo- 40. -maticus
kalt fiichtiger (cf. Sangwineus) 29.
vnsteter, treger 40. eyn de stedes
snodert 37.
*Flegmen. flemen (X Aere) i.
plorammi 37. 1J29, flecium eyn trän 37.
*Fleobot- s. Flebot-.
*tFleo- s. Flec-maticus.
Flere wenen, hulen 38.
*Fleubot- s. Flebot-.
*Flex (ßloss. V. Flegeton) eyn
gloyt 37.
Dicfenbach, NoTum gloBoarium,
* t Flex-atura pyegung 33. -ibilis
piegig 33. bochlich 27. boghe {bis),
swag 38. -US (cf. Torta) boghehaftich
37. bekrummet 45. -nositas s, Flec-
tere.
*tFloctenus s. Froctuis.
Flor-enus gülden, eyn g. pennig
38. -inus ein rinsch gulde 135.
Florere bloyen 38. blfigen 29.
Wiegen 30.
Floretum eyn stede dar blomen
wassen 37.
*tFlor-inus .9. -enus. florin pr.
n. 38.
*Floritura blöd, de blomen ut
den bomen vnde crut was 38.
*Florum hus wurcze 40. haws-
wurtz 52.
*Flos amoris l campi (cf. Oeu-
lus porci) mayen rosen 33. mergen
blumen 27. c. niaria rosenn 34.
flores frumentorum blae kornblo-
men 51.
Floscul-us bl&mbli 29. pluemlein
34. -i blumlach (vgl. Arbusta) 41.
*Flosmus s, Flamon.
*tFIoxire i. senire l hachari 37.
*tFluet-are s. -uare. -iflcus s.
Xaflcus.
Fluct-uare, -q-re 27. 33. pald
fliegen 33. swinden i flißen (aus swin-
de fl.) 27. gesewin fließen 45. fluessen,
rinnen, wankiczen 34. wencken 29. 30.
vnden (überünden OherVm), insincken
i. inundare 29. -natio bulghinge
des waters 37.
*tFIuctuarius i.vtiUs; fl- l fr-
UCtuosus i vtilitale phwis 37. fluc-
tuosns i.plmmsfluctii76.
Fluctu-atio 's. -are. -osus s.
-arius.
Fluctus (cf Fiuxus) bewegliinge
des meres 37. blut (sie) 40. uuluht
(cf Gloss. V. Diluuium) H. 8. B, fluz,
bulge 27. floß, well 33. tum (cf.
Procella) 34. stürm, Strudel 52.
Fluent-a fließung; -um fluzz,
wasser 33. -a l -um floß 27.
*Fluidum s, Fluuius.
*Flustpaschfime, stucke (Xfrusta)
37.
23
178
Fluuius
Foras
Flnui-os fluessundes mer 34. -osns
waterich 37. i. aquaplenus 76. -dum
l fluidum nad 37.
Fluxus vletlek 37. fluss sturem
29. 34. fluß strim L flnctus 30. vlote,
also eynes waters; sträng (^?>i5^, ström
in dem water 38.
Foca, f. marina (X vacca?) 30.,
fota 50., forra 32., forta 34., t
phocus 37. eyn zeel-, sel-visch 37.
sei, eyn visch; focus mer kalff 38.
mer-kalb 29. 32., -kacze 45., -kü 30.,
-chue 34., -rint, -oss Meg,, -kint, -kind
50., -chalb, pisciSy emfer P. F. bocas
mer-calp, -ochse 40.
fFocacia it focaccia/r-e'. fougasse,
foasse, fouaehe hd. pogatz (c/. Gloss.
V. Polenta) GL m., vgl. ahd. foebenza
lagana, crustula, torta, collyrida
semal-f. similago Qf, III 441, Gloss.
h. w. & V, Placenta.
Focari-us filr macher 40. eyn vfir
b6ter 37. -a houemayt V. a. 1420.
*tFoce- s. Fonta-nella.
*Focula-r fu^erstal F. a. 1420.
fuerstat 75, -re i. locus ignis l eyn
puster 37. plaßpalg 52.
Focus feur scatell(a«i5 schachte!?
stat Gloss.? )^ fuerstain 33.
Fodere rostro wolen also de swin
38.
* t Fodesimata arsedie l herha
que fluit ex paradiso ; et. pomtur pro
fronde arhoris 37.
*tFodium, fodum 27. i. reser-
uaculum 27. 33. 76. grab, grub
(X fodina sim.) 33.
*tFoli-atum etc. Gloss., l folia-
balsamum zalue van den bladen 37.
Fo- l fl-liatus ghe krümmet 37.
fllatus i. curatus (st. curuatus) 76.
Folibalsamum s. Foliatum.
*tFo- s. Fol-liculosa, -lix.
FoUentia. folmiticiaydelheyt 37.
*Fol-, fo-Iicnlosa magesome 40.
FoUicnlus (c/. Politulus) koren
sack 52.
Follis plafebalck, blaß balcke K. F.
puster; 1 forulus (X foUus) blas-
balch 38.
*Follix h.vulg. faren 33. folix
verwe (umged.) 37.
* Folio ferber i. tinetor panni 33.
*Follus {cf. Follis) eyn zak i.
forulus 37.
Follus eyn dore 37. fol narro
voc. W. Gr. Altd. Gsprr.
*tFolmiticia s. FoUentia.
♦fFolum vineal48.
Fo-, fa- 37. -mentum arsedye
l zalueye 37. erkükung 33.
Fomes, fames 34. vodinge; eys
bom swam l tunder 37. zunder 4ö.
H. S. D. spisunge 40. uunco H. S, L.
funcho Gf. III 527. czw naygung 34.
Zuneigung der sünd 32. naturlich
neygunge F. a. 1420. f. peccati nai-
gung ZU der sund 27.
* Fomes wolt godde 37.
*tFomus s. Fonus.
*tFona (aus fons?) putte ?. pu-
teus 37.
Foniens zengher 37. ein guter
Singer 52.
* t Fons {cf. Viuarium) queckborne,
acc. sg. -en H. Ph. borne 37. i. pon-
dull podilbrunnen i. q. padrabrunwo
etc. (Paderborn) Gf. f. poduli podel
burne ciu. 40. f. salutis du. hau
brunnen 32.
Fonta-, fonti- Jfronti- 52., foce-
37. -nella (7iach Fonticulus 37.) nack
52. l froncinilla vfll in dem nacken
27.
*tFont-ex s. Frutex. -inella
s. -anella.
*t Fonus (phonos Br.) eyn lud
37 .fomus i. SOZIUS 76.
*Foradere i nutrire l eren 33.
sim. 6., aus fomentare füren, neren
Gloss.?
Foragines est extremitas tortina-
rum (st. CO') frangen G. voc.
*tForago s. Vorago.
Forale eyn dyj^el na*l 27. span-,
rün-nagel P. F. cf. 74. deichsei 52.
Foramen hol, lok, gat i. antrum
38. lach 45. faramen s. Obda.
Foras auß wenig 27. vtwendich,
buten; foris en b. 38.
Forceps
Fornäcale
179
Forceps (etc. s. 142, p. 146 adnr,
205) eysen scher K. F. zan {aus zang)
o. schere die ysen snidet 40. eyn
ysern schere; eyn vur pann bi deme
altare, rep. in exodo 37. in exodo est
ignis receptaculum 76, f orci-pula kluft
40. klupa I clufta H. S, B, -cula clufta
Symh, D. forfex fro°wen schere 40.
frawen scher K. V, eyn vademe schere
37. forsex force 122, forpex scherer
scher K, V, sim. 76, scherer (sie) 40.
pader scher 52. fahs-scari 127, uasscire
Symh, D. f orpiceps ^. Emunctorlnm.
fForcerium i.feretrumfr^, biere,
cercueil Gl, m, forgier 122., vgl. for-
cier it forziere Gl, m. v, Forcerius;
ebds. forgerium scrinium, arca, Cap-
sula afrz. forgier, f orger et; forsarius
afrz, forcier, forchier. Scheler 12^,
legt eingr. (po^Tri^iov zu Grunde, ähn-
lich Ferrari cpo^tlov, ich mit Biez Wtb,
II 29 und Liebrecht forza, force.
* Forci-cula, -pula s. Forceps.
* Forcista. f orusta eyn zeghel der
rad lüde 37.
*trord-iola s, Fraudula. -o s,
Formldo.
*Forena p, furn 6. 33. für 32.
forel 27. forma, orena, tratta vorn,
eynvisch, eyn iung las 38.
Forensis eyn market naber 37.
Fores dore (,) ingank l eyn be-
sloten closter 37. i, ianue l introitus
\ sunt clau^tra quefaris clauduntur 76.
tornechtig (sie) 40. ein narr (X thor,
uniged.!)l introitus thalami 33.
Forest-a, -ra 40. forst; -arius
f&rster 40. K, V,
Foreta* forica spiker bor 38.
Forfex s. Forceps.
Fori pl, dat roef inden schip G. voc.
♦Forica s. Foreta.
♦Forica eyn drek stede vp dem
markede t de stede des roders in
deme schepe 37.
Foris s, Foras.
Forma staltnisse 37. forme, eyn
ding dar me wat na maket 38.
*t Forma s. Forena.
*tForma-diu8 eynkezevad; eyn
matte 37. quarck 52. eyn twarg V.
a. 1420, kezetwarg 27. twarkschotel
34. chäzz werich 33. ziger 29. 52.
twrolt 1. -tus tyrolt (i.q, pirol auis
Weber techn. Lx,; :tv^lov? :twark?),
twerch P. V, -gium chäsger 33.
*t Formale s. Femorale.
Formale kesebore 40., am -kare?
Formarium stemfyel 27. Stempel,
eyn tauwe der golt smede, i, tunto-
rium 38.
♦fFormatus s, Formadius.
*f Formax (c/. Forma) staltnisse
i, ymago 37.
Formella twergelyn V, a, 1420, eyn
clene keze ; i. f ormnlar e (calcei) le yst 37 .
♦fFormica s. Ferruca.
Formlc-a emete 37. 38. eemte
G. voc, aumaiß K. V. ainmaig 32.
ambeij^ 30. ombeig l omes 29. emeysse
40. eniift 27. -atio pocken 132. G.
voc. -aleon ameyssektmig 40. ämaizleb
i, mirmicaleon Meg. -alem ameissen
knnig l fliegen (ptc.) ameis K. V.
-rium ameysse huffe 40.
*tFormic-ale s. Fornäcale. -aleon,
-alem s, -a.
Formicalis. formiditates smede
tangen 37.
fFormic-arium, -atio s. -a.
♦fFormid-are s. -o. -Itates s.
Formicalis.
Formid-o foricht 33. vrochte 37.
fucht 45. -olosus fochtsum, fochhaff-
tiger 45. forchtig, zaghäfftig 33. forchig,
sach hafltig 27. -are fürichten 33.
zittern 33. 45. beben, fuchten 45. fordo
i, timeo 37.
*Formidus heyt, warm 37.
* Formipe-dus, -tus gabicz 34.
♦fForm-on i. calor l ignis; -us
i. calidus^ fertcens Br, cf. Gl. m. h. v.
-ium 1 -ia pl. est ferrum feruidum
quando de igne trahitur 76. -um eyn
gloyendech ysern 37.
Formosus schonre o. hftbscher 40.
• t Form-ula s. -ella. -um s. -on.
Fornacal-e offen schirm (X schirre)
K. V. -ia pl. ouen gherede 37. for-
nicale offen geschier 32. formicale
{alph. forni-) suwen (umged.!) ge-
schirre 40.
180
Fornarium
Fracciua
*tFornariu-m eze 37. esche 45.
-s offner 32.
Fornax (cf. Clibanus) eß i. ca-
minns K, V. oflfan 32. bach ofeii o.
esse als die smit hant 40.
*Fornicale s. Fornacale.
Foniica-ri ruffen; -rius 1: -tor
ruflfer 27. -tor hürrer, vnkvnscer (cf,
Incast-imonia, -us; kunsch = kusch
oft im 15 - 16. Jh.) 40. roifer , t&sscher
37. -tio ledig mvn 32. vnkünchskait
(cf. 40.) 4L
Fornix (cf. Camera) ein pöss weib
1 schwinbeg 33. eyn boj^e weyp 1 eyn
sweboge 27. swipogen 34. swybog 29.
zwibog (umged.) 32. swicboge 38.
eyn boghe; eyn hören hus; eyn welue
l yris et. eyn half reghen boghe;
pL (foruices) . helme teken 37. f.
triamphalis süigboge (^sig-) Symh.
D. App.
*t Fornix s. Ornix.
*tForp-ex, -iceps s. Forceps.
*tForr-a s. Foca. -ulus s. Fo-
rulus.
Fors Äbergeffirt 29. vberwertikeit
(w\ = wel?) 30. ghewalt i sors l
fortuna violenta 37.
Fors-an uil leicht (,) von geschickt
52. byUics; -itan by auenturen G. voc.
fort-e geual ih. vil Hebte 38. von
ichte F. V. -asKsis miiglich; -asse
maggeschehen 29.
*tFors-ex s. Forceps, -itan s.
-an.
*tForta s, Foca.
Fortali-cium (cf. Burgus) veste
i, munitio; also eyn horch edder
b. vrede 38. -tinm die ffisty Oe. V.
fortilatinni schloß vestung; farci-
lacio i, castrum 33.
Fort-asse, -assis, -e s. Forsan.
* Forticulum est palaferrea wind-,
grab-schauffel 52.
Fortificare vestcn, vast maken 38.
*tForti-latium s. Fortalicium.
-nellum s. Vertenella. -neum s.
Fortunare.
Fortis sterk (alph. stark) 38.
*tFortun-are, -ari {cf. Prosperare)
lucken 38. -tum 1: -ins lucke rad l
dea 37. fortineum glucksumkeyt 45.
Fo-, for-rulus {cf, FoUus) eyn sag
\ taschen fach 27. lawttensachk 34.
pfeyffensakch 33.
* Forum (cf Remissus) coop i.
euipcio 38. mercket 40. in bono
foro na wol veyle 38. f. julii ciiiitas
venecie obin 40. frejus KL
Forus (cf Forica.' perse i, torcu-
lar; eyn poyl; eyn roder hol 37.
*tForusta 5. Forcista.
Fos für 40. L ignis, lutnen; vor
(X fonos) 76.
*tFos- s. Fu-caliuiu.
Foss-a I: -atum graue 38. -atum
een grote graft of dubbelde grauen
uütgroten deylen (dyken 132.) G, voc,
tuU V.S. Gull. 335.
* Fossile (fahri etc) grab-ysen 30.,
-stock 29., -stechlcen 34,
*tFos8o-ferus s. -rus. -r s. Ha-
niiata.
" t Fosso-rium, -ossorimn K. V.,
fusoriuni (o. Ligo) schor K. K spade,
dar mede greift 38. grab l schauffei
i hawn 33. grabe (X fossa id.),
grabe schyt, schufel 27.
t Fosso-rus, -ferus ain lichttrager
33.
*tFot-a s. Foca. -ilis s. -or,
*7Photiniani Glm.Br,, fotula-
ni 76., fotimarij (-anj?) ketten
negantes Christum fuisse ante beatam
virginem 37.
*Fot-or 'ein aufhnlter 52. voder;
-ilis voderhk 37.
"yFotrum (Gl.m.) uuder Symh.
D. \ fotrale vouder, dar eyne tafelen
in sticket 38.
*Fotulani s. Photiniani.
Fouea grouue, grauen, cule 38.
graft, kuyle, put G, voc,
Fouere fürn 33. gneren, irquicken
27. heghen, beschütten 38. fotus
diruert V.a.l42Ö.
*t Fraccin-iuin,-eebramberen 38.
fraxi-na ertbere 37. -miana (cf.
faximiana v. Faccinium) eberkraut
(wett. eher Erdbere) 74.
*tFracciu-a, -are s. Fractina.
Fracmentutn
Fraxarius
181
*Frae- s. Frag-mentam.
Frac-, fru-tillum eyn clene wo-
nynge 37.
Fractillns tüch end 32.
Fractina. f raxina vese ; tracciu-a
brake, dar me dat vlas (ntr.) roede
bracket; -are braken 38. (c/. Gloss, v.
Fraccinare). fragina flachs breche 40.
Fractura broc, also eyn schart
an eynem dinghe; w. u. scart, broke 38.
*Frag-a ags. streaberge Hb. -ra
ertbere 37. -a bacis ropter {als lat,
am d. rot per!), erper 34. -aria
vesca (Ann.) erpera H, Ph. -um
erpper; -US e. stand K, V, franum
etc. V. h, V.
* Fragare s. Fragrare.
Fragilis brocsam 37. nielmechte
(terra ante diluuium^ die jetjst ist ,^ut
griegstein") K Ph.
*Fragi-na s. Fractina. -ire 6.
Fragrare.
*Fragitida. fragriciai. stilus 37.
*t Fraglancia i, odor siize stanc;
fetor unsuze stanc Symb. D.
Frag-, frac- 30. -mentum brück
G.voc. prochken 34. brickel 30.
* fFrago (aus fraga X iragorsim.)
ein ber precher 33.
Fragor bawm cerichin (craichin?)
F. a. 1420, berstinge der bome 37.
een ruysschinghe van boeraen G. voc.
gebracht Symb. D. bruch 29. pruch 34.
*Fragra s. Fraga.
Fragra-re ryßen (X frangere?)
i wol riehen 27. ruken i. odorare
38. -ns bernende 37. flagrare wol
sniecken 29. frag-ire wol schmaken
30. -are (flagare?) wol richin F.
a. 1420. wol rechten 45.
*tFragricia s. Fragitida.
Fragu-m, -s s. Fraga.
Fragus weder krummynge 37. kni-
püg 52.
Framea (c/. Flammea) i.vindicta
Br. etc. j-a"ch o. zoren 41. suert Symb.
D. Stab swert 40.
*Fram-entum, -i s. Franum.
*Franaferetes martomamij 74.,
senanes, galli-s. (S Glossen) 40.
\iex\mg%x popidm. Franci L feroces
Gh m. Franci feroces l galli se-
nones 1: narcomanni {st ma-) l
merovingi karlingi Gf, IV 493,
marcomanni kerlinge 40.
fFranc-fordia s. -vordia.
t Franci fortes, feroces s, Fra-
naferetes. Fr. nobiles frankun Gf,
III 825, franken 40. Fr. oriental-es
osterfraukun Gf, l c, -e (sie) ost frau-
ken 40.
*tFranci-gena franczSs 29. -gene
franzosen 40. -ena franckzoser, van
franckrike francia 38.
Francisca helmackes /'. spata
Symb. D, eyn heim exe 37.
*Frandiola s, Fraudula.
Frang-ere s. Lidere. -it (tre-
pidor in adtiersis) weichit 48.
*t Franum holt-, eik-appel; i>ide
franetum 37. Aus fra-, frag-men-
tum etc. Gloss, v, Frnga.
*tFra-nus s. Fucus. -pinus s.
-xinus.
*tFrasi-a, -ca wuntwurtz H, Ph.
*tFrata s. Fauns.
fFrater germanus boule brouder;
vterinus boule broder van der mou-
der wegen; minor baruote; de bedel
monike vnde de cartuser beten fra-
tres in dem latini 38. vterini buch-
brudere H, S. D. sim. Mm. Vind. (Gf,
III 301),
*tFratistania s. Vratislauia.
*tFratri-a, -e to hope sweringe
i, coniurationes 37. -ada Gloss. y
-cida eyn bruder tochter 27. prueder-
tachter 34. -cidia (frater-?) bruders
tochter 45. -ssa bruder wip 40. -oli
suster kinder 37. fratrueles pl, mui-
dirsuna i, matertere filii Erf. Gl,
mumen (mudren?) sun sg.? Marb, Gl,
* Fraud-nla gold-handel 34. -amel,
eyßvogel 52. eyn guldenhemer 45.
-iola galander; w. o. frandiola ys
vogel, fordiola emercze 40. fardiola
amere Symb, D, 268, fredula s, Au-
riflceps.
*Fr- s. Fl-auiola.
Frans drochnisse 38. vntruw 32.
*t Franum s. Fauns.
f Fraxarius scharwächter Ki.
182
Fraximiana
Frixum
*tFraxi-iiiiana, -na s, Frac-
cinium^ -tina.
Fraxin-us eschelter pawm 52.
&schach 32. asch (Ed.) H. Ph. sunt-,
var. sling-paum inetleicher däutschMeg.
-eus flacirein 1. oschein 52. frapinus
asch, aschbom K. F.
*tFre-botus s, Flebotomuni.
-bnla s. Friuolus. -dula s. Frau-
diila.
*f Frem-ere toben, vnsinnig wer-
den J: trimkchen i zittern (X tromere)
33. -or grimm-, bruU-inghe G, voc.
-eticus s. Frenesis.
Frena-re s. Frenura.
Frendere knarssen mitten tanden
in grammen moede G. voc. czend cla-
peren P. V. grisgramen 52. P. F., mit
czenden P. F. czend claffen 33. gran-
sen, grymen 27. (dentibus) grij^gra-
men, zanckeln, grimen (canis) H. Pä.
czenechaffen (at^^-chlaflfen?; F. a.l420.
Frenesis eine sucht forn im heubt
adder ein geswere oben uflf dem hirn
(c/. Letargia) 51. tobsucht K, F., hirn
wieti 32. fr- l v-esania (XO w^^i-
keit, hirn-w. 29. freneticus hirnwu-
tig, -dig ; et vnsinnig i/. PA. eyn dem
dat houed we doyd 37. fremeticus
(Xfremere!) brummender mensch 45.
*tFrenubarnula est que diuidit
(?) inferior a et superiora 37.
Frenum tom 38. zom K. V, fre-
nat wider zuht 41.
Frequen-s, -ti gressu (motu, pro-
grediturclattdus) egeleizimo gange 48.
-tare emsigen, stätigen 33. stete-
clichen 27. haimsuchen 52.
♦fFresania s. Frenesis.
Fresus. Vgl. grana papaveris in
aqua gerrellet comedie possunt U. Ph,
*Fretor helfifer 40. 74.
*Fribul- s. Friuol-.
*tFribnlis s. Tribulis.
*tFricanum rore i. arundo Symb.
D., aus origanum; die?. Glosse vor-
her ist costnm cost.
Fricare clauwen i. schalpere 38.
Fricatnm. fritatns eyn ayger küch
33.
Fri-cns s. Fucns. -gefieri s.
•gere.
*Frigell-a, -us (Ed.)yjnco, ^frin-
gilla) distelwincke H. Ph. frigilla
roetstert G.voc.
t *Frig-ello 37., -illo 76. L reuelo.
Frigere (pf. -xi Gloss.) kreyschen
F. a. 1420.
Frige-re z* der vrosten F. a. 1420.
-scere l -fleri vresen 38.
Frigidarinm nrr. 1. 2. Gloss. (cf. ,
Elixapium. Emola.) kumpust 27. chö- '
most 33. P. F. kuelkubbel 125. Wl
44., kohl- Ki. -wanne.
*tFrigill- s. Frigell-.
Frigio (cf. Polymitarius) barduer-
132., barduyr- G. voc, boorduer- Eil.
-wercker.
Frig-or kelde 38. dat kolde 37.
-US, t -or 38. culde 37. 38. vrost 38.
chelten 5 '^
*tFrindit l sclingit (cf. Gloss.
V. Singire) merulus Symb. D.
Fringul-at gracculus Symb. D. -io
pr.graculorum 37.
*Frinitare cycadarum V. a. 1420.
*t Friso friser pop. 29. ner vester-
wind 30.
*Friss- s. Frix-a, -atura, -us.
♦fFristo Sterne 37., jssu Frons?
*tFristus s. Frixus.
*Fritamentunidrosselensangh 37.
Fritatus ^.Fricatnm.
* fFriuol-us vnbehende 37. -entia
vreuelheyt 37. frauwel-ichkeut; -osus
-er 45. frebula ydrin (st. yrdin)
vas 40. fribul-a eyn gheghoten vad
37. -US rito Gf III 476 hierher?
X febris id. ib. 475?
Frixa. frissa i. carbonella ge-
rost fleisch 52.
*Frix-, friss-atura eyn bedro-
ghinge 37.
*tFrixil-e, -le kachelin 40.
Fr-, f- 37. -ixorium eyn pod
harst i patella 37* rost pjanne o.
grübe (cf. Gremium) 40. rösch phann
33. fpane 27. eyn smelczphannen
V.a.l420.
* t Frixum ghekoket 37. geresschat
31. strubat (cf Scriblita:) 32. tr. co-
Frixura
Fruiectum
183
matam arme ritter höh chudy ritire
r. tril
Prixura kressung des fleyßys 27.
chrisung des fleyschs o. röstung P. F.
Frixus gekressit 27. gechrischgt
0. geröst P. V. gerost 29. gerescht
30. 64. frissus est qtwd cum sanguine
inpatella est decoctum 7^.fristus ghe-
braden in eynem deghel 37.
*Froctuis, floctenus (alph, fr-)
snode 37.
*Froc-Tis, -cus leichmannes roc
(cf. laichman laicus GlKer.) Symb.D.
-tus rok 37. t fronesis (verirrte
Glosse) rog 40.
*Frodes gr. schawm 52. schume
37. i. spuma, proprie snutte (scheint
ausgestrichen; cf.v. Froctuis?) schume,
inde frodissa i. dea luxurie 36., maris
52.
*tFroiiciiiilla s. Fontanella.
*f Frond-ere, -es, -osus^.Frons
nrr. 1. 2.
*tFroiitinella s, Fontanella.
*t Fronesis s, Frocus.
Frons sterne (cf. Fristo) 38. vor-
36. 38., vorn- 38. -houet gestiemt 33.
fron-tosus Gloss,, -dosus schemelos
37.
Frons twich 37. 38. czwig 33.
ris 37. loflF, blad; i. ramus tellighe,
struc 38. frond-es ein ast lob 33.
-ere louben 30. zwi 1. 29» bloygen;
-osns (cf, Arbrosus) vul telghen 37.
weidig 52.
*t Frua (anders GL m.) erch Symb,
JD, : frunium sim, ? eher f aus e, cf,
erna, eruum irich, irch Sm, 1 97,
irh Sunt.; Gloss.v, Eruca.
Fruct-icale mold 34. popel i. mal-
pha 30. -uale nomen herba 33. fru-
ticale melden P. V,
♦fFruct-icosus, -icnm s, Fru-
te-x, -ctum. -iferus etc. s. -us. -uale
s. -icale.
*tFructu-s ouet 38. vrucht; ptc,
ghebruket 37.-saromatici wolriechen
blfimen 30 sim, -osos vruchsam 38.
fructif-icare frücht-en 29. -erus -ig
i. vber ib. vberfruchtig (X vberl) 34.
Fragalis (-itas verdruckt G. voc)
gegnuglich 27. hüglich (hugelich er-
freulich BM.), merklich 3K mesig
F. a. 1420. messig 52. matich (etc.
vgl, 132.) G. voc, beschirmen 40., X be-
schidener? vgl. u, a. Gloss, vv. Gnauus.
Sollers.
*tFrug-es körn o. fdrchte (sie)
40. koren, getrede 27. vrucht, körne
37. -ie iungfruht 41. -i nutz; -iseca
schnyter 52. frngidemi-um choren
eheren 34. koren erend 33. -are k.
eren 33. ernden, schneiden 52.
Frui s. Fungi. Fructus,
*Fruinam s. Frnninm.
Frumen strotte G, voc. des gumen
In trug 40. slang 27. Schlund 33. vnder
räch (cf. Rumen) 29. der güm 52.
*tFru- s. Fer-mentare.
Frumentam corn dar me brot
aflF maket 38. körn i. annona K, V.
*Fruni-ciis, -tus wis 37.
*Fruni-tor s, -um. -tus s. -cus.
* f Frunium, frunnm QsweiFunkte
über n) 40., fruinum 32. ghestot lo
37. lo water edder borken dar me
dat leder mede gliert 38. lomel 32.
lor (sie) rinte 40. frunitores lode 37.
Frust- s. Frustr-.
*tFrustat-or, -us s. Frustra.
* fFrustatorium visel, stoter 37.
Frustr-a eytelich; -ari betrigen
V.a. 1420. vernichten; -are ze stuchk
machen 52. -ator i.iKw5ör7^.frustat-
or dregher; -us bedroghen 37.
Frustum stucke 37. zendring (vgl,
Gloss. V, Tararicenus. BM. III. 870)
32.
Frutect-um ryspe 27. ryslein,
czwiiglein 33. gestüd 32. stud ge-
w&schs 40. Stauden gewechß K. V,
weydecht F. a. 1420. dusterheyt der
bome 37. een somer (sour, sur 110.^
suyr 132.) lant (auch II. c, aus lat
umged.^ vgl. frutex summerlat HO,
sim. Gloss. h, v.) daer reet wast i.
fruticetum (audi II. c) G. voc, sprei-
dahi sim. i, frutex; -a spreidachi
spreid Gf. VI 898. -a spredehage
(X hage) H.S.D. aJid. chruat (aus
struat, cf. Gf VI 751? vgl, crudecht
8. 9.). frutetum gestrauß (vgh Gloss.
184
Frutex
Fulinum
V, Frutex) V.a, 1618, fracticam
rispe 45.
Frutex {cf. Frutectum. Sprutex.)
sunmer latte, vjj sproß, czuig 27. su-
mor los (sie) 30. straussach, ein
sunbent (-et) laub, Schübling 52. spros
34. proß, czweil 33. stutha Sedul,
stud 32. schössling P. F. scheßling 88,
hurst, stude 40. spryt, wtschot of tel-
ghen G. voc, eyn dornech stede l eyn
sprute 37. i. locus spinosus; fructi-
cosus i spinosm 76, fontex studa
Ho. 65.
*Fru- s. Fruc-ticale.
fFruticetum s. Frutectum.
*Fru- s. Frac-tillum.
*Fuca (X futa) geverwete hfire 40.
*Fn-, fus-calium l fuscamen
swartecheyt; fuscor id., swarte 37.
fosc- l fug-alium ein schwertz 52.
sim. 75,
Fucare Lomare 33. smocken 27.
smacken 45. fucatus i. deceptus, pic-
tus, coloratus 76. vnechte ferwe; eyn
vlote des wassers {steht vor Fluctuatio)
37.
Fucina krapflf 33. krewel 27. fui-
na chrewl, chrempel P. F. f nsc-innla
l -a chremppell 33. l -ina krewel,
stachele, gere 40. crauwel 37. chrell
52. angel 37. 52.
*tFucire s. Fulcire.
Fucus vernis F. a, 1410. schmüncke
44. bremnie, trumme 45. breme 37.
hommele, also eyn bene 38. blumel 6.
plümell 33. (X bluwel, s. Futus?).
wepse G. voc, crien (c atis t) K. F.
tren 40. lubstock herba 52. fugus
trene 100. dreno H. S. I). pfncus i.
franus {cf, frunium?) salben do mit
man sich an streicht 34. fricus
fr&wen salb an dem antlit 30.
*tFu- s. Fun-dibulum.
*tFuga daBmonum {Gloss. v. Per-
forata), demonis hart h6we 40.
^fFugalium s. Fncalium»
Fngare youchen 31.
Fugax eyn sch& perd 37. (equus)
renner Str. V.
Fugere vleyn (cf. Blandire), also
den me iaghet 38.
*Fugigo Lfumusaque 33.
Fugillare für slachen 33.
Fugitiuus ainer der da leicht
fleucht 52.
* Fugus s. Fucus.
*tFuina s. Fucina.
*Fulahoder ; inlason L cmtoäim
37.
t*Fula-re s. Fulcire. -son s.
Fula.
*tFul-cire bestätigen 34. eynsej-
del {i, q. sidel Seidenzet4g BM. 11'^
S. 362 vgl. Diplois) vnderczichen P./i
czy ren V. a. 1420. -are i. Omare cyren.
suuerlik maken 38. -citus i. munitus,
ornatus; i q. -tus protectus 76. -titiis
bescherme-r, -tus -t 37. -ca (-ta?)
vnder-stiuelt, -zogen, -seczet 41. fo-
cire siezen, befestigen, vber thun 45.
Fulcra die peistal (der türm dm
teynpel) Meg. bet gezierde 40. \ ftl-
me-n^ -ntum vp holdynge 37. i ?
fulcrum eyn roste stedfi 37. czirheyt;
fultrum Stolle (bettstoll Gloss.) V.
a. 1420.
Fulgetr-um, -a blixem 37.
*Fulgin- s. Faligo.
Fulg-or pleczig 33. pliczenUeter-
leichung 27. hynilicz K. V. -ur bliczge
29 sim. himelplitz 52. doiiuer slach
eder schod i. casma 37. -ure gf-
mahs (modicumF) wetter 41. -urar?
pleczen 33. pliczen, weterleychen 2i
hymliczen, scheiniglauchten P- ^'
Ful-ica, J-ex52., -Iica33.steyn'
vlek F. a. 1420. kaficz 45. hagel- 3ü.
38., hahel- 33., hasel- 34., har- 3^<
hör- 40., her- K. F., sne- 29. 32. 3
-gans (-gan& K. F.). widhoptf 52. t«'-
ken, var. folchen m. d. sg. Meg' .^)"
wis (st. wit?) voghel, lestams^f'0
inpaludihus morans evn pelegri'"^'. ■
inuogel Wim V. 399Hffm. Versch^
dme Glossierung s. 142. p^ 1^^ ^^'' '
liae ciconia. , .^
Fulig-o ruez V. a. ^^'^^•/'fi.'
roed herba l putredo fruvj; *>***
atus l -eus swart, rokerech; -osu»
rochaftich 37. , :
»Fuli-uum, -um i rnheumi^
grum 52.
Fulla
Fandolns
185
*f Full-a, -ia 33. estherbaexqua
rüdes panni noui apposUum recipiunt
colores 33., rubei p. et a, calorem te-
nent 27. -ianam {cf. fnllonnm Gloss.)
estqd.herba 34. (?).
♦fFullica 5. Fulica.
Fullo cortener(c/. Gloss. h.v.nr. 2)
V. a, 1420. ein wol walcher 33. ein wollen
bogen l ein welcker 27. tfich walher
32. eyn want snyder ; pl. (-ones) wullen
weuer 37. eyn bot welker 38. votier
G. voc. lauendare L lanantarins H.
5. IV. i. qui pannos parat et excandi-
dat Br, fallonum die blaicher des
goldes 41. faloniam eyn welker 37.
*Fiilloiiiim (cf, Fulla). fulonum
carden (cf. fullo nr. 2 Gloss.) 37.
Fnlmen straul 32. tunre- 40., dun-
ner- 27., daren- 33. -slag. dürnschlag
30. ein blicken 27. fulminare hira-
litzen, plitzgen Oe. V.
*fFulme-n, -ntam s. Fulcra.
Falminare s. Fnlmen.
*Fuliius s. Fuluas.
♦fFulon-ium, -um s. FuU-o,
-OBum.
f *Fiil-smera s. Furfur. -titus
etc.s. -cire. -trum s. -cra.
♦fFulue-do s. Fnlaus. -IIa s.
Voluella.
Fnlans, fnlnus 33. glanczig 29.
34. glaczunder P. F. glaczende, schyn-
de 27. scheinund 33. bruen F. a. 1420.
fnlaedo glanczigchayt 34. glauczunge
(aus glan-) 27. glaczund 1 calP. F.
briini 29.
*tFum-a, -igale etc. s. -us. -itus
s. Vomere.
*tFum-us damph, dumph H.Pk
-iueuditor^.Prestigium. -usterre
32. 34. 37. 40., -iterra, -iteria P. V.
chatzen-kraut 33., -chla P. F., -czagel
34. katzen-kirbel 5m. Gloss., -kyrhel
27. wunden crud 1 roek 37. tuben-
kropf 32., -kroph 40. -a est terra
(sie) ' 33. 76. -are röchen 33. rochen
6. -igare t -escere rauchen 34.
riechen 29. 30. (beides 52.) -idare
rauchren 31. -idus, l -osus l -itosus
37., l -icosas 52. rauchig 52. rok-
haftich 37. -igale rok hol 38. rouch
DiefenlMoh, Novum gloMWiiam.
loch 29 sim. faganale rauchfanchk
34. fumari-um rauch -hol F. a. 1420.
-roren l kumich (verschr. fun-) 52.
-vas, -aus; -s -är 33. -m l -s räch
hang 27. -s l fnmerale^ ftamici-
piam schorsteyn 37.
^Fanabulns s. Funambnlns.
Fanal-e leemt, kersen gaern G.
t;oc. leembint iöw. F. dacht deriecht;
-ia wundene kersen 37.
Funam-, funa-bnlas eyn de vp
eyner linen gheyt 37. sail genger 32.
*tFfunarius (anders Ki. Gl m.)
eyn totin grebir F. a. 1420.
Functi-o, pl. -ones sunttribtUa
l vectigalia etc. 76. toi schat 37. ..
fFunctoriu-m Br , -s i. transi-
torim 76. vorghenclik 37.
Fanda (cf Balista) sluder 37. sling
1. 33. 40. P. F. schling -ZT. F. vischenz
(am -necz) 40. senchil H. S. D. (de
generihus recium). senkil (Anker) Gf.
VI 256. fundefle (ausfundibulum Seh.)
12^. eyn schencker (sie) o. eyn gebelin
zu dem pluge geboret 45.
^fFundidas s. Fundulus.
Fondamentnm (cf Basis) pfui-
ment 40. wlman, grünt veste 38.
grundtyeffy 31.
Fondar-e stiebten 38. -ins stiff-
tär 83. bauer Ki..
^Fnndaster s. Fnndnlns.
Fundere geyten 38.
*tFundibal- etc. s. Fondibnl-.
Fnndibnl-a^ -arius Gloss. Cf Gl.
m. V. Fundabulum. 142. p. 151 nr. 299
V. Fudibulum m. Änm. fundibal-a
eyn clene sluder; -is, -ista, -ator^
-arius eyn sluder werper 37. fun-
dib-nlarins slencker 27. stabsling
werffer P. F. -olarius schlencken-
der 45.
Fundib-ulum^ -alum 37., fudi-
bnlum 29. schope 37. schoupe i. can-
dibulum 38. ^schofife 27. schM 29.
schueffel 33. schapflfen 34. schapff 30.
52. l zuber i. tlna 30.
*Fuad-ulus, -alus 33., l -lus 37.,
l -aster 33. 37. 52., l -icnlus b^.
grünte 6^. voc. schmirel 52. grun^e-i
186
Fondam
Furoncalas
33. 52., -lingh 37., -ling; -Icnlas id.,
steynbite 38.
Fundum i. maris profunditas 76,
grünt des meres 37.
Fundus grünt des waters 37. Vor-
werk 37. F. a. 1420. podem 52. hub
52. 2. vorberg 27. ligend eygen; grünt
1: bodem K. V. f. arenosus steyn-
grunt 38.
*FunebrI-s leychtum V.a.l420.
chlaglich 52. -um totengeraich 30.
totten czewg 34. lich-gezAg 29., -ge-
zogen, -gang 45. ein leych-geczewe
27., -zug 33.
fFunera eyn beghencnisse 37.
f Funestu-m doden sangh 37. -s
besmet (funere inquinatus), doetlic;
funus een slijck (X lyck) of dode
Ö. voc.
♦f Funga s. Fungus.
Fungi neyten, bruken i. frui 38.
*f Fungus (cf. Boletus) egerling
Oe. V. peperlingh; eyn naghel 37.
schwam l est vetuspannus (auch Br.)
l summitas combuste candele; et est qd.
clauis in rota (X furcale sim.?) 76.
Schwan, pfeiser K. V. funga swam,
pffirling 33. fungos taht Virg.Mon.
(Gf. V379). thatch (sie) Virg.
*f Funi-s Strang, reyp, repe, seyl,
seel 38. rep 37. -s ductorius (^«^ iw
puteo) ein streng 125. -culus saillin
41. eyn clene rep; eyn methe snor
37. -fex selemeker, repsleger 38.
Funus {cf. Fune-ra, -stum) lieh o.
begrebde 40. 45.
Für deff 38. def 37.
*tFur ebrayce luckich 37. hebreice
sorslatine; turidpluralitersorslat. 76.
*Furba s. Furuus.
Furc-a furcke 27. vorke; galgen
37. -illa gebeli; -ifer gabel trager 40.
1: -arlus (cf. Gloss. h. v.) galgen-
sprüssel 52.
*trureal-e, -a 37., furtale {v.
Trabale), fereale 30. {cf. Droteca)
luns, ronghe vanden waghen G. voc.
Iftns in cmro 37. lonse 30. lann an
einem karren 33. lewße, rung 27.
lewchs 52.
♦Furci-fer, -Ha s. Furea.
♦FurcÜla, fartillawarhaftich37.;
der Schreiber las i. verax (cf. ferax,
vorax Gloss. v.c).
*Fure-re s. Pax. -tus s. Furo.
*tFurfarl-us, -o H. S. D., für-
furio 40. dorn-drewer auis 40., -drelle
Wien. F. 399 K, -dragil E. S. B.
Dazu (u. und Gloss.) fusarius dorn-
czeil etc., vll. auch gele (hdkz) X ^r-
sarius gell (auis).
*tFurf-fer s. Furtum, -um i
Furuus.
Furfur kriisch 29. grusch 32. schie-
fer i schuppen (capitis) Fr. furfi
res heuptschuplen 125. schueppenSw
III 377. fulsiuera (fulflnera!) schfi-
bei (infirmita>s) 32.
* Furfur-enum^ -inum steyn mel
37. schimlung 52.
*t Furfurius s. Furfarius.
Fur-ia l -or douendicheyt 37. ;fe
pl hellisch pein 52. sim. 75. -Ire prin-
nen {vgl. nn X nim Gloss.), greynei
(X grimmen; vgl. Gannire) P. V.
*tFur-nilculus s. -uncnlfts» -fli
s. Für.
* f Furni-tergius ouinwiscfl.S.B-
-cerius ouenwisch 40.
Furnns s. eyn ouen 37.
*Furnus adj.s. Furuus.
Furo murmur tier 32.
40. furetuR s. Furuneulus.
Furor {cf. Furia) tobe-heit Gp
349., -hahno H. S. Mm. tobchato«
(c aus e) Vind. furore tobun vnd
zorn 41.
*Furrare fütren 33.
*Furs- s, Furf-arlus.
*tFurt-ale s. Furcale. -ifer^
-um. -illa s. Furcilla.
Furt-um deuerie 37. devberie 27.
dieppstal 33, duue, ghestolen gut 38.
-iuus defhaftich 37. dyphaftig 27.
diepp-leich; -iuo -ig 33.
*Furuncul-as, -us, furmiculus
50. {cf. Furo) est animal tanquamfr^'
telaparuum wlg. frücz 28. gi-fttz Meg-
i. vulg. furetus (ib. S. 139) NaturO-
grutsch, von dem grutschen 50.; ¥•
w. Cirogrillus. Dama. Melc; g^^'
schel, grentsch, krietsch mus crice-
FuTUtlS
Gagata
187
tus Nemn., mit dem latein. und littislav.
Namen jutisammenhangend,
Fur-uii8, -iiiim ag$. bruun 136.
-fum dun (schwarzbraun, ags. und noch
engl, vgl, Dosinus. Spadix., nicht mit
Holtamann au^ brun) l rot Pf, Grm.
VIII 386, -ba oiscura l nigra 142. p,
150m,Änm. -nus swart 37.
*Fiisa käschorb 52.
*Fusa-rius spille bom 38. uuanan-
beam Cock, -nnm vanabeam Somner. -le
spilbomen holt 37. zweckholtz 52. 75.
♦Fusarius (cf, Furfarius) auis do-
ren drechßel K. V. dornen drechsel 32.
*Fusca-lium, -men s. -tio. Fu-
calium.
*tFiisc-ape brünen 29. brfira-
machen 30. -edo, -ido 33. val-, blanc-,
bloe-heyt, bleycheit 27. valb- 33,
prawn- 1. 34. -halt, brini 29. -atio
l -amen prawn ferb 52. sim, 75.
-arium Gloss., -orlum swertz 52.
Fnscin-a -ida s, Facina. Hamu-
las.
♦fFuscor s, Facallnin.
Fascns (cf. Fernigineus) swart
brftn; salich (vgl Br. Wtb.II581v.
Saal, saluwe sordidus KU Dsf. Wtb.
I 363 V, Salavo. Schaler Wtb, v. Säle;
3 7. f, color dunker verwe 38. Äbll s. o,
Fiisil-isgheytlik37. gieslich, gössen
52. -e geslich V.a.l420.
*tFusilliis s. Fnsns.
Fusorium-(c/. Gloss, v Excipulum)
stoetvat (e aus r) G, voc.
*tFu- s. Fos-sorium.
*tFassibnla s. Fustibnla.
*tFust-aniim etc.s. Fastanum^
-i s. Ab.
Fast-, fuss-ibnla sluder, bilde 37.
Fast-is schegel (so?) V. a. 1420.
-i knüttel 32. -ns steck, heim hart 45.
-um chünttell, kolb 33. eyn kloppel
holcz 27.
♦fFnstpil (? -rl, wie poU. durch-
strichen 1) klein fust o. fusteri 40.
Fostu-m, -s s. Fustis.
*tFiistu8 eyn ars wip 37.
*FiiS-um cleper leprosi; wegel 37.
i. q. -US clapperel ßepr.) 52. -ug
-am spille 37. -illus (-ellos dem.
Br.) wirtil F. a. 1420.
*Futa s. Fuca.
Fatare lesten (sie) 52.
♦Futela i.industria 37. 76. sney-
decheyt 37.
*tFutil-e (cf, Futis) eynholvad
alzo eyn zeue 37. -is est vas quo nihil
continerepotest liquidum vtcr^um 76.
Fntilis unge-hab Gf IV 739. -hebe
40. -heb 74. vnbehütlich 52. (?). een
clapper G.voc.
Futlre sweczen 6. 33.
Fatis durch-l&chret 40., -luchrin
93., l&cherotz K. F., löchrig 52. vas.
eyn vad der hellicheyt 37.
Futuere ahd. sertan (prt. sart;
ags, serden altn. serda) W. Gr. Altd.
Gsprr,
Futorns toe comste G.voc.
*tFutils (aus fustis? cf. Fucus)
blüwel (instr.) 32.
».
mortuorum corpora
^Gabaria
condita 52.
*G- s, B-abatam.
*6abea een hol; gabies gheyole
(daraus gehoeylt 132!) G. voc., vgl,
cauea ghaiole 108, Gloss, v. Catasta.
*Gaben-a, -na eyn arke 37.
"^ Gabies s. Gabea.
Gabnlum galge Ih 19. Symb.D.
Gades eyn land Schede 37. gandes
reyn, grenicze V.a.l420.
*tGaenam eyn lustich dael 37.,
eher atts gehennon t. vaUis etc. Br.^
als aus gan eden.
♦Gafrum s. Cafrenos.
* Gagata i. gula 76. eyn vreter 37.
188
Gagates
Gallodromi
Gagates (q/l Agates. Piropus.)ber-
ne- 37., perlyn- 27., a'^g- 40., art- i
patren- 42., prenn- 1 ait- Meg., mer-
bell- 33- -stein, -stain i pirallns 33.,
pirorus 27.
*6agia. gaya haspel 40.
^t^aha s. Glabaha.
Giaia i. larns 37. Symb. D,Äpp.
mfiser 37.
"^Gaya s. Gagia.
*tGayus. gayos tore i.fatuus,
leuis 40.
Gala milch 6. 45.
^fGaladichi s. Galata.
'^Galanuna. galampnatis eyn
reghen doyk 37.
Galanga s. Galganum.
Galautina l galreid-es l -a gal-
rawn 52. galreda gall rain (umged.)
32.
fGalata nomenpopuUBr. galla-
tici 76., galadicM 37. sunt homines
a Greds nati.
*tGalaxia, ^allaxia 34. l viala-
ctea, -ctia 29., -cte 34., i -xia
(X galaxia) 30. sant iacobes Strosse
40., weyß straim 34., ein wasser (sie)
stram 33. an dem hymel. dy wyß
schymmel (umged,!) an dey h. 27.
wysstene {sie) am h. 30. die wissen
strymm 29. milchweg 32. eyn wit
wech; galaxus eyn wyd cirkel 37.
Galbanum wyt zalue 37.
Gal-e, -ea, -eyda Gloss. galea
gallen K. V, galayda galeyde 27.
galein 34. galed 29. 30. galleida
galet 33.
*Gale-a s. -rus. -yda s, Gale.
-ola s. Calicnla.
*tGalera auis galerie 40., aus
galerita?
Galerns pelegrimen-, ysern-hoyd
37. Wandel hut 7. 30. 33. exsunga
(aus ex iunco I vgl 142. p. 151 nr. 1
mit Änm.) 127. cistrel H. Ä Tr.Hoffm.,
hei Gf. galea ä, vgl cisterella
corium didtur Gerbert App. 102.
'*'Galeus. galius p. hechede 40.
* Galganum. galanga gallega'n
37. glanga gelang (gt 64. v. c),
galgen 31.
Ga-, gn-lgolus vom 142.p.l53 m.
Änm.
'^ Galida (cf. Gloss. w. Gallida.
Calicula.) gelte 40. gelten, zuber 52.
*tG- s. C-aliendbi*am.
t*Galiu6f s. Galens.
Galla galopffel O.san. laubapffel
Meg. aichlappel 34. eyk appel (que^
cus eke) 38.
Galla een loer of leer tauwers of
(sie) schaefmes G. voc. schabeysen 52.
*tGaUa-tici, -xia s. Gala-t^
-xia.
""GaUeida s. Gale.
♦fGalli crus h. (c/. Betonia) at-
torlate Hh.
*tGalli-a nider walen land 30.
n. welsch l; -cus {ef. Italia) n. wel-
scher 29. -da walich 40. -a wallant
(ytalia id.), dar auion ut (att^undl)
paris inne lit; gal- l yta-licuin
walsch sprake 38.
*Galli-cantns 52., -cinium 37.52,
-nacia 37. hanen erat 37. hannekrat
Inder nacht 40. han kräw 32. der ir'ii
slaff 52. -cinare chrän 34 -ciflfir®
kregen 29. kräen 52.
♦fGaUic-eps s. Mardarius.
-ininm s. -antus. -ula s. Caligda.
*t Gallida s. Gallia. GaUda.
* t Galligretnm s. GallitrichiUD.
* Gallimala est herba similisp^
52.
Gallinac-ens^ -Ins ein ieglich ge^
minnet {ef. Castratus) ding o. gekappet
40. glamaticns chopawn 33.
♦fGallinac-ia s. Gallicantas.
-ins s. -ens.
*Galliricnm {ef. Gallitrichum) ha-
nen fug K. V. brantele 40. (bantel 74).
*tGallisenones s. Pranaferc-
fies
* t Gallitri-chum, -cum, -cos Bi
(cf. Galliricum) vaetervyrt Hb. scharl-
ey 40., -ach i. gerebotannm 0.«»
galligretnm (g' = gre? gw'
han füg 32. callltrichon stnelvyrt
Cock.
*t Gallo (aus calo? cf. Gillo?)''
mercennarias msedgilda Aelfr-
*t Gallodromi i mangones d«-
Gallas
Gegichima
189
currenies etfraudededpienies ; hos com-
muni sermone tusceren possumiis ap-
; pdlare Symb. D., vgl. u, und Gloss. tw.
Ganea. Mango, tuyscher permtUator^
aleator Kü, l tuescher trufator^ ribal-
dtts etc. 147. <
! t Gallus sUnester walthan, vasant
I Meg.
* t Gral-reda etc. s. -antina. -ueus
( s. Ceruleus. -umpnatis s. Gala-
{ mina.
I '^Galus (cf. Glos Gloss.). calus
i. viri soror Gll. Erf. Marb.
^Gama-leon^ -ndria s. Chamte-
I leon, -drys,
♦fGam-arus, -maras H. S. D.
salmo H.S.D.i. poleris Tr. salme
40. salm 33. l -atiis i. salmo 37.
*Gamba ein behängen wagen 52. 4.
'fGanafnsi.fortis, agiUsl48. Gl. m.
♦fGandes s. Gades.
Ganea sqq. Gloss. gania tuscher-
sche, bore; ganio l granns tuscber
37. ganeo {cf. Leccator) een lodder
of horeiagher G. voc. gannno lied
Sprecher (cf. Gannire) P. V.
t GangUon u- Ki., o- 34. -berbein.
schneekopf Ki.
Ganni-re (cf. Ganea) mer sprech-
en^ -tus -ung l greynung P. F. -tus
gryheit (cf. Furire) 27. -rent gannent
(g aus z, X gannire) 41.
*tGaii-nuo s. -ea. -sape^. Gau-
sape.
*tGaraIlus s. Garrula.
Garba garib 33.
Garcio buffe 5. 27. gartia eyn
kol bube der vil rette 45.
*Garcire i. multum loqui inutilUer
27. 33.
♦fGardus s. Gurdus.
*tGarga-iusare s. -rigare.
* Gargans i. proterws, insipiens 40.
Garga-rizare görgesen F. St. G.
909. -nisare würgen 27. gragari
gorgelen 27.
*tGarguea noterwurcze 40.
*Gargnl-ns, 4s p. gruntken G. voc.
*tCrargnlns s. Garrnlns.
*tGariofiIes etc. s. Caryophyl-
lom.
*tGrarisim(o^Tia ^r\) aduena l dir
uisioint. 37. 76. geTlÜnmons, quem
collem Samaritani 142. p. 155.
Garrire craculen, also eyn hin
ludet 38. voglisch schrein 34. vogel
schryen 29. snappen G.voc.
♦Garritor eyn leyt spreker {cf.
Ganea etc.) 37.
Garrula auis ags. hroc Hau. 1 10.
rouca Pf. Germ. VIII 386. garallus
hroc Hpt. V197.
Garrulare claflfen, sneteren, snacken,
wasschfin, vele spreken 37. gairen
(BM. 1482) 29. grallen (l. c. 573) 34.
*t(xarru-lus {auiss, Glandare)
l -losns die veel snaps {cf. Altercari.
Garrire.) heeft G. voc. -s kherrari
(cf. Gf IV 463) Gl. Ker. gargulns
kleflferer i. procax 30.
*Garrnm wagen 52. 74. 75. 141.
♦fGarrus s. Garruins.
Garum fiscbrot 130. H. S. D. (cf.
Gf III 291). galreyden 125.
Garumna fl. girundt 125.
*t Garns eyn olye bank 37.
♦fGasarium s. Gazetum.
*t Gass-a s. Casa. -ula s. Cras-
sula.
*Gaste-riuni 1: -r, venter flasch
125.
Gauata geueta H. S. D. gobeta 130.
kare 40. 74.
Gaulus grüne speht 40. bospeht
i picus, merops, martius //. S. D.
Gausap-e {cf Lisinna) disch lachen
40. dislaken, dwele; -ium eyn hant
dwele 37. causape ambelachen H.
S.D. gansape kotzengolter Oe. V.
Gazetum, i gasarium 52., gazo-
philacium 52. etc. sacristey i stokch
33. cf. 6. tresel kammer, gelt hang 27.
ein stock da man phenning ein lät 52.
*Gazza s. Hausorium.
*tGrebim s. Glabaha.
*f(j' s. S-edacium.
'" fCredulus {aus ed-?) vreter 37
i. vorator 52.
♦fGeenium s. Geninm.
*tGegi-chima, -ma est vicium
oculorum saurack 52.
190
Gegrues
Genitalis
♦fOegPues s. Gergrites.
*tGel- s, GeU-cidium.
* Geleflcas« gelenephicns l hlan-
düoquem 37.
Geli-, gel-cidiam eysczapff 52.
Gelidns frustig 27. gelados frost
l hoden löser 33.
Gelima een cleen schoef G, voc
*tGelis-ia, -ea 33. (Ed.) nyese-
wurtz H, Ph. nisewurz H, S, D. -ea
nessel-wurcz, 33., -wurcze; celisia
nesel wrcze 40.
*tGellll-ans i auide comedens 37.
-US Gloss,, gelnus i.palUdtisanati'
sea 37. C/. Helliens. gellidus erpli-
chen 52.
Gelta l metreta ghelte, eyn beer
mat 38.
*tGel-u gefr&ry 32. keltin 41.
duft, ches Sm.II336. Gf, IV 500, Gr.
Wfb. V, Kes. -adus s. -idus.
*tGeme-l, -le s. Genialis.
Gemell-us tweelinck G. voc. czwir-
ling 33. czwyllung 27. tzwinling 52.
-1 eyn twese-ke 37., -linghe, -rling
38. geinini gez- H. Ä. Vind., geze-
Mofi. -winelinge. zwyllig 27. zwilicht
(astrum^ umged,); genimini zwilit 32.
gemmini zwylach K. V,
Gem-ere seufften 1. 33. ancken 38.
ersauflftzen; -iscere erseuft-en, -itus
-ung 52. -ebundus weynlich 45. wain-
under; -itus ain seüfft 33. erfreyntig
(sie) 34. -ina siinfcz 41. ^hierher
geninea (alph, gern-) oghen zer 37.
•fGemicus ein schancze 40., aus
(iactt^) geminus?
*tGemin-a etc, s. Gemere. -i
s. Gemellus.
Gemm-a (c/. Nodus) ber-knopfi i
-sproß K. V, -boUe o. luter edel ge-
stein 40. -arius edelstein-hawer 29.,
-macher 30. -inarius ein edel stain
mecz 1. 33. ginimarii gimmares
Ho. 44.
*t Gemmini s. Gemellus.
Gena, genua 45. häffel, est pars
faciei vbi barba inchoat usque ad ocülos
protensaK. V. die wange vnder den
äugen 45. hewffel, wang P. F. huff
(genas)41.wijn-brauwen(-cb oder eb);
supercilium -brauwe; palpebra
-brae G. i;oc.;i;^ü. supercilium wijnd-,
wijn-, wijngh-, wimp-, wijm-, wim-,
win-brauwe KU.
*tGen-archa s. -earcha. -eacu«
lum s. -taculum.
t Genearch-a Br., -ia Gl w., gen-
l generi-archa der eltist an dem
geschlecht 52.
*tGene-cium s. Gyneceum. -ati-
GUS, -dicus etc. s. -tUaeus. -carins
s. -tarius. -ctus s. Hnmectare.
* t Genera-re baren of kinderwin-
nen G. voc. -ta scafan 48. -tio in-
differens (indiuinationis Ghss]
gotlich gebiirt o. g&tliche berhaftikeit
40. -tio t -men, genimen, germei
geperung 52.
*tGeneriarcha s. Genearck».
Genesis (cf. Historiographus) (te
puech der geschefft 34. daß buch te
Schaffung 49.
Genesta braemboem G.voc. gesfc
na Imerica 33. -a id. heyde 37.
*tCreiiet-agia, -egiae^^*^^
meretricum l • loct^ suhterro»«^ ^'
tunchk 52.
*Genet-, ruxch Scheler gene^-^^
tixerant 12^.p.47.
♦fGenet-egia s. -agia. -eri^
s. Gyneceum.
Gene-tliacus, -cliatns weiss^
durch die geburt der kinder 1'
-aticus, -dicus, genitaliatns i ^
indicat de vita et morteptierorumi^
cienciumetc. 37.
♦t Genetria (cf. Cimex etc,?)v&^
(Insekt) 32.
Genialis, gemel est locus etc.i^^
gemelle eyn brut bedde 37.
Genicator. geniator i calidus^^'
♦Genicium s. Gyneceum.
Geniculari naygen 52.
♦fGenim-en (cf. Generare), -ib*
sommerlahn (arborum) 126. ch^^
Gf IV 439. -ia khunni (pl) Ol Ker.
-ium i. naturale l vitale 52. 76.
Geni-mini s. Gemellus. -nea ^
Gemere. -osus etc.s. -um.
*tG}enitali-8, -a s. Gemüm
-atus s. Genetliacus.
Genitheam
Gemria
191
♦fGemtheum s. Gynecemn.
Genit-inas geperhafftig 33. -or
teler; -rix telerinne; (X ianitrtx?)
moume, mouder i. mater 38. -ns
gebert (sw,ptc,) l eyn son 27. -alia
gemacht 1. 52. mechte 38. -alis
vrsprungleich 52.
Geniom sinn 52. geenimn bösem
V.a. 1420, genios-us sinnig 52. -Itas
s. Michania.
♦fGenofo-gus s. Gnophocius.
I -lum s, Gyneceam.
Gens landes volk; popnlus stat v.;
I plebs ein gemein v.; ynlgus b&uel
V. K. F.
Gent-9 ient- 38., jant- G. voc,
K. F., iaci- 37., gene- 12». -acu-
lum, l iactas 37. morgenbrot K. F.
eyn morghen-brod 37., -brot 38.
vruuart F. a. 1420. ontbyten G. voc.
matoignon (rmaton Gebäck) 122f*. p. 55,
gentari fru essen 29. fruestuchken 34.
*f Gentheum s. Gyneceum.
Gentiana hemera H, S. D. Gloss.
genczen 45.
♦fGenu knA 40. krifi K F. kney
37. kne 36. gen-, vor. gent-uculis
cnievum Lor.
♦fGenu-aÄ.Gena. -calis s. Gena«
Genninns dens, qui sedet sub
gena, eyn lanck tant G.voc,
Genus känne 40.
Geomantia (-cia) zo"ber kunst
dz man nemet die swarczen buch
zetusche 40.
Geometer ertrich messer 40. daß
e. (acc.) m. 31.einmaisterder messung
des ertreichs 52.
*Gepa i. ascia rusticalis s. ha°ppe
(hepe Gloss.) o. rebmesser 40.
*tGer-a s. -ra. -acia^. -onica.
♦fGeralo-, gerale- 35. -godion
confectum medicinale clarificans vocem
(a geran i. saorum, d. i. ie^ov) 35.
est eUctuarium retin^s vocem etc. {wie
Gloss.) 33. (?).
*tGeranca s. Geronica.
t Geranium pratense (Ann.)
storcksnabel; steynbre-cha, -cka (Mit-
tel gegen steyn codculus) H. Ph.
*tGeranta s. Geronica.
*tGeraticus (aus hier-? georgi-
GUS?) schafiher 40.
*tGere- s. lero-botanum.
*tGergosius i. coloremdciens (?)
37.
fGergonia (verdr. -nia) Claro-
mont 125.
* t Gergr-ites, -ues, vor. gegrnes
hirs m.Meg.
*tCrcritin s. Garisim.
Germana basen 40. wase 4. eyn
dusch frauwe 45. ein pas o. ein
tewtzsche fraw 52.
*Gernian-i oster francken 45. -ia
nyder titschland 29.
Germ-en (cf. Generare) kimy 32.
blüt 30. blute F. a. 1420. plued 52.
frucht 29. 34. -inare frucht gen 30.
frichten L fructiflcare 29. kyemen
F. a. 1420. pluen 52.
*t Gernobita 1: germon i. sine
harha 37.
*Gernodinm s. Gerodium.
* t Gernosum i. carcermonachorum
37.
* Gerodium wirttil 27. enspin 52.
74. ein änspin an ainer spindel 33.
gernodium wirten 29. ein spin 34.
* Geronica i.valdesenex 37. ge-
ranta rector senium in hospitali spi-
talmaister 52. geranca (alph. gero-)
alter 40. gerunia 33., geracia 76.
i. senatus II. c. wirdikchait 33. cf. Ge-
ruria, X gerusia?
*G-, ih- 1 i- (aas hi-) -erophanta
(X y^P®^) *. decrepitus Isitdtus senex
Symb.^D.
Gerr-a, -e pL cleflFery 125. gern,
dorheyt; et. piscis saporus 4c6.
*Gersutus 1 gertus scharp, scho-
ruede 37.
Gerul-a bore, schuffbore 38. tra-
geber, mysber F a. 1420. mistrag 52.
krotte 40., aus kratte (Tragekorb)?
oder aus krucke 8^ {Gloss. v. c. vgl.
Gipsum)? krug o. treger 45. -atrix
tragerin 33.
* t Geru-m s. -s. -ndula s. Grun-
dela. -nia s. Gerontica.
♦Geruria (cf. Gerontica). gerusia
estcreatura 33.
192
Geras
Gynecenm
"^Gerns. geram sehenden h&t 40.
i.piliis de iuncisf actus 37.
*t6eriisia s, Geruria. Geron-
tica.
Gesa 8, Gesum.
*f G- s. Gr-essutns.
*tGestatori-um, -a, -l -a sella
Gf. para Gf. dragestuol H, S. D.
sim, Gf, VI 664. tragistvol 127, tragel
(X tregel Träger? 1 aus stul?) stül 40.
*Geste-a, -na s, Genesta.
*tGesticul-atio t. motus musicus
eyn bungen lud 37. est ioculatorum
motus; -ator i. ioculator 76. -anus 76, ,
-US 37. l affricanns; cf. africanus
i, negotiator Br, Gl. m. -um betriege-
rey 52.
*Gestilis trägig 33. dreghelik 37.
traglich 52.
fGestor i. lator 76. L vorator
(X comestor) 52.
*f Gestum gepär o. tatt 34. getat
40. tat 52. gesta regi geschechinu
ding sach 41.
Gestuosus doende boerdelick G.
voc., daraus d. 1: boerdelich 132.
Gestns (cf, Apparatus) gefertte
(umged. aus geberte?) 30. geferd 52.
Gesum {cf Jesus), l gesa ein
tumir kolb 52. sim, 75,
fGetulus i afertanus (au^ afri-
canus) gotshug 45.
Gib-ber kröpf F. a. 1420, 17. 52.
l-er eyn houer in der borst; -berosus
l -brosns eyn de houer heft an der
borst; -bosus (cf Squalosus) eyn de
en houer heft in dem rugge 37. -bus
hoker 38. hockir F. a. 1420. hochker;
-osus hechrot 34.
♦fGiblius s, Biblius.
♦fGibp» (aushbr,^2^^ i. Yivi g,
sg, lichoman Lor.
Gio. gyd ris, eyn vrucht to etende
i. ortisis 38. gjTPp daz ryg 27.
reysch, den man ist in der vasten
i, ortesis 33. sim. 4, gith reisch 52.
*t Gienium {aus hyg-?) eyn drangh
37. estqd,potio76,
Gygaa recke, rese, hune 38. vuri-
sil (also hd, urspr. wriso) Gl, Lipsiü
Gigeria etc, rampa-mpen 12h.,
vgl, -nien omasum, -nyge tripa
Gloss, nd. rampen pl. (und erbsen)
ein Eßen isu Eschwege a. 1591 s.Lan-
dauimFrankf GonversationshlaUlSßO
nr, 286 ; ein aus Eingeweiden bereitetes
Gericht in Lippe s, Echterlhig M
Frommann D, M. VI 366. nd. ramp
Gemisch.
* t Gygerius equus pumilus 148.
Gignere telen i. parere 38.
*tGignos-a 76,, -iai gnosa52
est vana gloria. Vgl. gymnicus /A
i. virium gloria Br,?
*tGigra s. Gingina.
*tGigrars copa, nach Codjj-
scopa i. trichilo, d. i. t^öx^^o»
hbr, ^5"5a; gygram hnoU Cleop.
*Gigrenns s. Girenns.
*tGilasia s. Gilesia.
♦fGilbea gelroch H.S.d.?r
rog 40. gele roit (umged.) 7.
*tGUbu-r, -s s, Gilfus.
*Gilesia, gilasia b2.76.i^
33. 52. 76.,wogegm74, (troff) s*'^'
*Gil-fus gel ?:. glacus; -bar*
inter ruhium et alhum 33. -nususilW
Gl, Sal. Mm. i. q. arjtoSiaioq V»!«»;
ghel; -bus vil alzo eyn perd 3'
-uedo geli 29.
*tGilis s. Bilis.
*Gimon-es agana Gf I M^
ahiero Gl. Ker.
Gillo. Vgl,142.pp,29.152.dU'
calem gallonem und Gellonem baö<^'
galem.
*Gilu-edo, -us s, GUfus. Bfl
sius.
*Gymbustio (gym-, /o^/ gym '
interpr, angustia l habitatio 37. i- «• *^
76. congucio engwonunge 40. i"-''
gurgustium?
*tGi- s. Ge-mmarius.
Gymnasium höchste schul 29.
landschul 44. schöle o. sprochus 40.
lernhus F. a, 1420.
*tGimnassis geschibkait 32.
Gyneceum. genecium donk '•
textrinum Symb, D. gentheum «
genitheum dunk s, sübteranea donins
Gingiua
Glabo
ia3
muHerum 40. geniciam genez (Jt)
tunc H. S. Mon. 1231, genofolum
est du* (?) textrinum 1 geczeug 23.
sim, genesolnm 6. (s, Gloss.). ge-
neterlum i. lupanar l domus vhi mu-
lieres a menstruopurgantur l die, vestis
fedata quam ancille habent ante se in
labarihtts eyn schortel dok 35.
*tGingi-ua (cf. Dentina) zan-
fleysch; -us biler 40. -ue pl, pilorne
H, S, D, -na i dentina zen- 29.,
emigma czand- 34. -fleisch, bigma
bilder 32. gigra se flsesc tothvithseftan
thone dux Gleop. gingna {nieht sing-
na) genQure 12^. p, 11,
^fGing-ranns s. Emigraneus.
-na s, -ina.
*tGiolba s. Brncns.
*tGypp s, Gid.
* Gipsare wesen {aus weißen),
tonchen 31. teuchen, tynchen 6^^,
*Gipsnm krutte 40. kruck 74,
*Gip£inm harstingel 34. cripsum
horstrennen (X harstrine) 30.
Gipsn-m, -s 37. 40. 52 , 1 glip-
sus 37. gipse 40. sper-calk 37. 38.,
-kiilcz (sie) l gypps 33. sparkalg 27.
sper 0. brück (au^ krack, s, nr, 1)
45. spornkalck 52.
Giracnlnm omloep, dreymoelken
G, voe,
*Girale schruue also in eyner
perse is; i. girgillus pollene 3^.
Girare creysen V, a, 1420. scheib-
lig vmblauffen 52. sim, 75. winden,
be-w.; i. vertere teyn, also me den
slipsteyn tut 38.
*t Giratine, giraüite 30. vmb-
wend-ig 30., -lieh 29.
^Girenosns s, Girnncnla.
*Gi-, gig-renns i, piger 33. 37.
glirins (vgl, nhd. schlafratz) id, trach
37.
*tGirfal-cns, -e s, Girofalco.
♦Girgillu-s 37. 38. 40. K, V. Sm,
V. tril V, a. 1420., -m 37. etc., l gra-
colns (X gira-) 33., mnirigillnm
34. est instr. per quodßla in eirculum
protensainßguramglomoris conimtgun-
tur.., alio nomine die. denolitorinm
K. V. garn^stoll i6., -stol 31., -stall
DiefenlMch, NoTum glosflariain.
Sm. III 626,, -wind 29., -windel o.
zhgel haspel 40. zug-h. 74. ghame-
38., ghaern- G. voe, -winde, garen-
wind 33., -rochk 34., -racke; haspe,
schran 27. gornrucke F. a. 1420, has-
pel G, voe, (-m) 37. wefe V. trü, pol-
lene 38. poUeyde, trolle (-8) 37. decke!
ouer eenen waterput G, voe, girgü-
lare haspen, garen winden 27.
*tGiri- s, Giro-falco.
*tGirinacnl-a, -nm ete, s. Gi-
rnncnla.
Giro-, giri- K, V, -falco ger valk
40. (74) geirfalck K, V. (gryfalco
Gloss.) grifalcns^ girfal-cns^ -e i.
he-, im latin ee-rodins greiflfalk Meg.
*Giro-nagns, -phagns oplopende
G, voe. S, Girnncnla.
*tGirrns s. Birms.
^Girtns L appendicnlnm infusa
(fuso76.) enspin 52. 76.
Girnm s. Atrinm.
*Girnncnla.girinacnl-aeynkepe-
rad (awÄ kemp-?) 37. -nm windelrat,
Marg.i. yertilabrnm 38. girona-
gUS est aliquis ealeans istam rotam 38.
l girenosns ein vnstäter; 1: est ille
qui ealeat rotam per quam lapides et
cimentum mittuntur super murum ein
tzug rad; darauf mit ähnlicher Glos-
sierung girnn- I girigina-cnla i.
altifera 52. girophagus eyn rad
treder 37.
Gith s. Gid.
*Glab-a 1: -ella schetel 37.
*tCrlabaha 37., gaha 76,int.eol-
lis II. e, eyn houel 37. ^^vgl.f^^himeolles
142. p, 154, vrm, aus hehr, 0*^53, vll, X
Glabella {s, Glaba) schaidel; ein
glaczet gestirn 52. een scheydel van-
den hoefte 1 nuditas eapitis G. voe.
*tGlabellim de moneke de sek
yan dem berghe vöden vnd ok ander
lüde 37.
Glab-o kael; -ellns, -rio id., ane
har 37. -er plös 52. glat, bloet, sacht;
-ra die top vanden hoefde G, voe.
-rnm scheytil F. a, 1420. -ilis gla-
czat 52. -rinns bor, scoruede 37.
25
194
Glabnun
Glis
-rias grynt, glacz 27. vngebareter
(aus -barteter) 40. grintig; -riosus
reydig 52. -retnm (in horto sim,) ein
kaelplatz 135.
*-fGliahvnm s. Labinm.
♦fGlac-ies s. Stiria. Tepefa-
eere. -tire s. Glattire. -us s. Gil-
fos.
*Gladacia s. Glandaria.
"^ t Gladiobolnm. gladiabnlam
eyn swerd veghers bank 37.
Gladiol-us, -um Hb., -a (Ed.) H.
Ph. swerdeye, eyn crut also eyn swert
38. swert-ula, flect. -ein H. Ph. slot-
ten krut, geel swerteln 0. san. slaten-
kraut, aigenlekh nach der laiein swert-
linch, swertelkraut i. q. carectam Meg.
glaedene Hb.
Gladins piscis mer-swert 93.,
-Schwert K. F. swertrüezel Meg.
^fGlamaticas s. Galliaaceus.
*tGlaiiiera yschalle V. a. 1420.
*Glail-a t -ia est debilitas oculo-
rum 37.
*t Gianda s. Lancea.
* t Glancul-ium, -um eyn swel 37.
*tCrlandar-e auis here 40. he-
herai. orix (cf. Gloss. h. v.) H. S. Tr.
(plca) -ia {ital. ghiandaja; Icorvtcs
-ius Nmn.) heher Nmn. h&her, atzel,
hätzler, baumhätzel, herrnvogel (so
auch wetterau.), Schwab, marcolfus,
marggraflf etc., brabend. girau, richau
i. garrulus 140.
* Glandaria. sncgl- 37., sulg- 76.
-andarinmi. sepukhrum (proprie 76.)
infancium 37. 76. gladacia i s.pue-
rorum 52.
*f Glan-s eckerne; dros 37. eych,
eych apfel 27. eyn echil druees V.
a. 1420. g. -tis eckern 38. -des n. sg.
(Ed) druse H. Ph. (-des pl. Gloss.),
-dis slingenstein 40. -das schling
stain 32. -s, g. -tis clyer G. voc. (cliere
Gemmula Antw. 1490. KU.), -s eichela;
(wirb(yr) clandes eicha H. S. D. gland-
inm halsbrade G. voc. -ula (cf. In-
tercus) triiselin 40. tr&g, vnrein K. V.
wider-gend ib., -gänt V. St. G. 335.
(vgl. Töbler App. Spr. 442), -zend
(Sic?) 93.
^fGlan-ga s. Galgannm. -ii
s. -a.
* Glare ein schal von der m\ 33.
sim. 6. 23.
*tGlar-ea Ghss., -ia, -ii40.(c/.
Glis) merghel, is wit steyn dar me
de acker mede dunghet 38. merckel-
lain (aus l laim) 30. gleriesstein 4a
erde l steyn sand 37. gries 52.
*tGlaÄ-patella s. Spatelk
-situm s. Classicum.
*Glattire (c/. Clatare). glactit
catulus Symb. D. |
♦fGlauca (zwischen Glabellusi««i
Glacies) est herbavetida l gel wachs 33. i
Glaucedo s. Glaucus.
*tGlauc-oma starablint Gf.^
701. staerblindt 125. dimnys i. caJif
oculorum Aelfr. l -onia 1: -ola ein
fei ob den äugen 52. -imiaeenvloff
(i. q. Vlies) opt oghe G. voc. -0
l -lüa l -inencula eyn oghen wii'
*tGlau-cus (cf. Glacus. Cei#
Gloss. V. Golinus.) geyl F. o. Ii20. Ö
34. appfel gra"* ross 1 piscis 40.gte^
Symb. H. (grey Bosw.). -edo &W
34. glauedo(X bl-?) ghelheytSI
Gleb-a ein wasen o. leiten 52
der klumpff erde F. tril. ein chP
laims 33. eyn weller 8. Y,aM
schelle 40. schölle Gloss. -are [1s^
bare) ploghen 38. leymen, vle*^
(sie! siechten 132.), ront makei&-
voc. gechaiden (^aw5gescheiben?)f '
scheublich machen 27. kugelet 1"^
P. V. e. q.
Glicerium. glisteria h&re 40.
*iGli-ctora s. -cera. -psns*
Gipsnm.
*tGliri-cipula, -o, -us s, Gl^
*Glirotica le pel du n^ ^^'
nach Scheler aus sei-; vgl. Gloss J'
Soleratica.
Glis ratte, klette, leyme 40. raa
pilich; thahel, tegel 34. ratt; W^
czecherde i. glarea 29. ratt; ^5
erde 30. pilche H. S. Vini. radda
Mm. ags. egle Symb. E. (cf GM'
gen. -dis griez i. glarea; -risratta;
-tis cletha i. lappa; -sis (gVism
huore i. meretrix Symb. D. 27t -sis
Gliscera
Gnophocius
195
i lette H. S. Vind. llete Mm. -tis clfete
Vind. glir-es lifun (Lehnwort) Sm.
i II 47J2,(vgl Bz, Wtb. 1213. v. Ghiro).
-icipula rattenvalle 38. -io mawshunt
52. -ius s. Girenns.
i Gliscera een vette tafel of spysen
t G. voc. glissera est mensa; glictora
H mensa cihatoria 33. glittera id. 37.
; *tGlis-cere s. Clisco. -teria^.
p Gliceriam.
*tGrlittera s. Gliscera.
» *Globa- s. Globus.
*tGlobio s. Gabea.
t *tGlob-us boßkugel 29. scheyb-
t chugel 34. kugellin, klos 52. kewle
F. a. 1420. clod, clump 37. boselklot
38. -i (gentiles) samanunga 48. -ulus
klicker 44. (c/. Gloss. ; nl. weit, knicker).
, klücker (-ulus fnsorius) Ki. -alis
, sinibel als ein chugell 33. kugellacht
] 29. kloß liehen 27. klossig 52. i. con-
\ folsus 3. 52. -abilis kuglicht V. e.
( q. B. -Ulis kugalacht 30. -are kugel
(sie) 0. schiessen 52. l -is ladere
boselen 38. -atns ghesammet 37.
♦ t Glocca Gl. w., gloca glocke 40.
*tCrlomellus 23., gloflgella37.
werue.
♦Glomep s. Glomus.
*tGlomeracul-iim, -o eyn vad
dar dat cluwen inne vmme lopet 37.
Glomeratio huff garnes 40.
•tCrlom-ulus ain wirt infusula
33. -olos eyn witil (sie) 1 eyn cleuhen
27.
* t Grlom-us, -er 27., glonus 37.,
clonis (v. Ä. V.) kniilein 33. knüli 30.
cluen 27. chlewel 34. chlewl 52. klfi-
melin (X glom-?) mit garn 40.
cluwen 37. 38. V.a.l420. gen. -i,
-eris knüli K. V.
Glori-a golichhait (gunllche etc.
BM.I592^) 32. -ari vberherschen,
niemen,gäuden (vgl. Ghss. Sm. II 16.
BM. I 538.) P. V. -flcare eren got
38. -osus erwirdig 52.
Glo-s snur F. a. 1420. g. -ris br6-
der wip ; -ssis fulholcz ; -tis blumen
40. geswey i.vooorfratris mei 52. -ssis
stauf(aw5Scauf,c/.Glos8us)ö/. VI 660
ff. Symb. B. 271. ein fauls holtz 52.
^Glossa gamahhida Gf. II 639.
glosator glosiren 52. 68.
*tGlossus (cf. Glos) sco'p 40.
schaub K. V. scouf H. 8. B. schob ;
w. 0. schoch (cf. BM. 112 S. 178) 32.
glossa schab 33.
*tGlou-o, -a Gl. Ker.i.vertices
opanontic; vgl. glabra i. Vertex? sm
globus?
^fGlanii s. Gummi.
Gluten est terra tenax, l glumi
qd. vtile ad conpages nauium etc. 76.,
l gummi sq. sim. 52. ta erde } schep
l!m gummi vtiie 32. (Ed.) gemeyner
glut g. sg. H. Ph. leim o. hartz 52.
*t Gluter s. Glutor.
*f Gluterium est generale qtwd-
cunque coniungit 33. sim. glutiu-
atorium 27., -um, -arium 76. cf.
gluti-men, -num etc. Ghss. -uum
cleyster F. a. 1420. l glutuarium
i. q. coniungit l et. theri (Theer? aus
rethe?) 37.
^fGluti-nabulum, -bulum 33.
visper 75. P. V. angel 33. hamel 27.
eyn harne dar me rap honer inne
venget 37. slagnetz 52. sim. 75.
*tGlutina-rium, -torium etc. s.
Gluterium.
^Glutinosus camech, also datolde
beer wert 38.
Glutire sinken, slinghen 38.
* Glut-or, -er rusche, is bevroren
erde 38.
*t Glutuarium s. Gluterium.
*tGnamicellus s. Guomon.
*Gnanus getwerg 27. twergel33.
52. l gnawus dwerch 38.
*Gna-uus gelart; -rus eyn wyese
F. a. 1420. -uus gescheid; -rus witzig
52. -BUS (Gloss.), golorius (i.ste-
nuusj sie) 76., gonarius 37. i. stre-
num II. c. strenge 37.
* t Gnicor (nach Procurator) here^
wa^de (herren warde), da/runter dinger
30.
Gnom-on, -o stund zeig 32. gna-
micellus ein winkchell megr 33.
*Guophocius. genofogus i. ob-
scif/rus 37.
196
Onosa
tGranariam
* fGnosa (c/. Gignosa) gr. infernm
lat 76,
*tGobi-a, -o, -us s. Gubea.
*tGolecia. golena L origannm
24. toste Sum, V, kiirbes; goseua
rotte käste h. 40. Vrm. aus einer ags.
Glosse entstanden, vgl, ags, eolene
(wild marjorum) origanum^ vll. aus
dem gr, lat Worte, wie u. a, hd. orant,
wogegen mnl, maloleyne/r^r. marjolaine
u, s, w, zu majorana gehören, cole-
na V, h, V,
♦fGol- s, Cor-iandrum.
* t Golinus. golmus eyn schymelch
perd 37.
♦Golorius s, Gnauus.
*tGombex s, Bombix.
Gomor mez Gl, Ker, moyz F. a.
1420.
♦fGonarius s, Gnauus.
*Gophus est coreum quo viuntur
rustici 3. 52. ein wayer 52. 75.
*tGorg-on int. terror Br. -ones
sunt meretrices ib. 76, l i. q, terribilis
76. -o vorgrezinge; -onis grezelk 37.
*Gorculus auis roeck G.voc.
*Gorillus p, carpe 37. charpfF52.
*tGosena s. Golecia.
*tGoss-e diech 119^ -abeindiech
40.
fGothardus gothar mons in Yta-
lia 40.
♦Grabator loper, bode 40. i.ur-
sor (sie) 52.
Grabatum gebette 40. dragabete
Sedul, sim. Sum, bette, o. schoz F. a,
1420,, straig (umg,) 45.
*tGrac s. Gracnlus.
♦fGrace-uus, -phus alt; grasius
(aus ye^aa- X grandeuus?) L anti-
quus 33.
♦fGracia (alph., c une t) kesze
her 40., vll. aus kresze herba X gra-
cius id. piscis und gratia herba
Ghss.; oder :graculus her, heher?
Gracilis chlain tatig 34. smayl
r.ü.l420.
*Gracilium schin 33., drat 52.
instr. ßutorum, eyn smal schene 37.
*Gracülaregruggleni>w/?orww 29.
kl&cken pr. gallinarumcumvocantpulr
los 37.
*tGraci-us, -uus 34., -ssius 45.
(c/. Gracia. Gubea.) kressling 32. chres-
ling 3. P. F. gressing 34. krasche 45.
chrepzz 33. kreeft G. voc.
*t Gracoceudron auis gra-, van.
grato-, grade-cender m.Meg.
Graculus, grac H. S. D. Marg.
(cf, Gracia) hehär 34. heher 6i^. eher
64', beer 12. V.a,1420, echer 31.
hegher 38. ruch 40. rucke, margkolf
33. krichel (vgl carrulus chreho
Gf. Ghss,) H. S, B. dale 44. |
*tGraculus s. Girgillus.
Gradale stig gesang 32.
Gradarius {cf. Asturco. Gradi.)
zelten (ptc.) pfert 40. trotter Ot l
Gradatim enleich 33, enlich 18.
endlich Gloss. enczelig F. a. M
allensken (,) van trappen rot (^/
tot) trappen G.voc.
*tGrad-i, -ere gan, also eyn dij^
sehe wol edder ouel gheyt 38. -i^
(cf. -arius) teltende 37.
*Gradipes ein stös falck 52.gr»'
pides (alph, grad-) trapp o. stokare
40.
fGradium (X guidagium?) ep
geleyte V,a.l420.
Gradus treppe 37. 38. grad sa
grode 0. staphel 40. stapff 52.
* Grafasinm (c/. Crebersia).grt*'^
orsium est lignum quod iacet sub cm
(st. cauda) asini 33.
*tGpagari s. Gargarizare.
*Gralus gral, is eyn dichte edcr
logen ding 38.
*Gra- s. Cre-macula.
*tGrama-nus s. -rus. -rius«
Granarium.
*Grama-rus, -nus schayd 1. ^ ^
Gramaticus red lerer 76, K- ^
latin red konner 29.
'^'Granius grien macher 6. gr»®*
US ein gabel m. l mist g. 33.
Granariu-m, -s 27. 33. traidkasj]^
52. spiker, cornhus 38. schune 27.
37. boren schär (aus koren scWJj
gramarius speyssär (cf.
kosten, koren haus 33.
Graadeuus
Grillio
197
*tGpaiide-uus gruslich 35. gidi-
ganer (?/. F 107. -gam gethigena
(annosam -nan) Sedvl.
*tGraiidi-osas s, -sonus.
Grandis groff {nd.? X gross?)
vnd vngeftg 41.
Grandi-sonus^ -osas hoech ge-
luyt G,voc.
*tGrand-o sgur GL Mons, {cf.
Gloss). -ula (Ed.) hagel-, hale-gans
H. Ph.
*tGpaneries s, Crinea
* Graneriomscheytel 40. (cf. Gloss,
et Add.).
^Graneum s. Cranium.
Grangia mdnch-, kloster-hof 40.
bru'l (cf. Ghss. v. Amenus. BM. I
267^) 32.
Grano* greno Gloss. granones
granen H. S. D., vgl. m. Origg, Eur.
363.
*Granam korelin 41. coro, also
allerleye cornte 38. gr. solis sunne-,
mer-hirse 40.
*tGranus s. Ganeo.
* t Granus piscis gran Meg.
*tGrapides s. Gradipes.
* GrapMa. griffia gevrita L scrip-
iura Aelfr.
^Graphicns ghemalt 37.
* t Graphia-m griffel, penne G. voc.
grifil jff. S. D. scribbert 27. (scribebret
sim. Gloss.). geschriflft gerett 29. gre-
pe; -s (griffel Gloss.) grepen meker
37. steiler i. stiliis K. V.
*tGras-ari s. -sari. -ins s. Gra-
ceuus.
*tGrassa-ri, -nto Gloss. -re
muhhon, -tur {st -tor) muhhari Gl.
Ker.,cf.Gf.II655. -vi greulich zu
streit gan 52. grassor rouer 37.
grassari wit (atis nd. wret) machen,
fest (awÄ feist) m., entwichen 45.
*G- s. C-rassetum.
*t Grassor s. Grassari.
'^Gratia s. Gracia. Gratis.
t*Graticus wurst jeger 32.
Grati-s to vor gheues, vmme sus
38. vergeben 21. 29. -tudo genemi-
keit 29. sim. danknemekyt V. a. 1420.
-flcari tzu willen synhn in animo;
facere rem gratam tzudancke thuen
in /actis; gratiam habere m a.
danck wissen; gr. referre/oc^i« vor-
gelden; gr. debiti facere dy schut
(sie) schencken 125. gTHÜ^a (Christi)
mina (mia bis) 48. -aram actio
danckperckait der gnaden 52.
*tGralu-s (cf. Dignus) anneme,
werdich 38. dankchnem 33. dankneme
40. -itus genäm 52- -ite genedelich
V. a. 1420. -labundas i. letus 76.
vrolik 37.
fGraue-re essere l fieri graiiem
Br. dräuen (minari drauwen) 38.
-do swarichayt 34. swarhey 1 37. swer-
hait 52. grauati (ceno) bisulida 48.
Grauidiis swarung (X grauedo?)
34.
*Graiiigena schwer wang 45.
packat 52.
"^fGrau-ius s. Gramas. -orsium
s. Grafasium.
♦fGrecius s. Circins.
Grecu-m kriegsch 29. -s krieg-
scher ib. greke 38.
t Gregalis vnedel 37.
Gregaria-s ainer der ritter der
czwen schilt hat 33. ein schuldig
(umg,) r. 52. -m vngewehlt (egre-
gium geweit) 125.
Gremi-are opten schoet setten
6r. voc. in dy schass nemen P. F.
-um schot 38.
* Gremium s. Gremium.
*t Grenatica «. Vr tica granatica.
*tGre-phes s. Gripes. -sides
s. Guesides.
*Gresomeu est iniciumfloris etpr.
germen plued 52.
Gr-, g- 37. -essutus ein de grote
vote hefft 37. weyt schritig 52.
Grex chortar, quorter, quartir sim.
Gf. IV 490. BM. V. Quarter. hert 29.
hertte 40. crex schauff schar 32.
*tGryas herba msederu Hb.
*tGryfalco, grifalcus s. Giro-
falco.
*tGriffla s. Graphia.
Grifo. gryphes s. Crister. Gri-
pes.
*GrilUo s. GrUlo.
198
Grillo
Guila
*Gpill-o, -io wagenknecht 52. 75.
Grillus (c/. Mardarius) muchahaim,
sür {vgl, Siro) 32. heymmelichen 45.
*tGrimeralIa kartte 40.
*tGryiinire, grinibilis^. Gran-
nige.
Gripes suum. kandi. alites. edho.
ferrae. strenken. Gl. Ker, suum, suum-
ganti, sunkanti (Parallelgll) Gf. VI
879. Verderbt, vgl. sunt enim griphes
alites fere Br. grephes ales (?)
grief V.a.l420.
*Gris-ens (pannns) gries (düch)
Symb. D. -ins grijs KU. -icies grewi
29. grofficies (color; X grossicies
grab-, grob-heit?) grabhayt 34.
*tGrisipole s. Erysipelas.
*tGrix s. Orix.
*tGrofficies s. Grisens»
*Groffus (s. Fumphus Gloss., ver-
druckt st Gumphus) gon 1J2J2^. p. 50
i. q. nfrz, gond, für dessen Sippschaft
s. Scheler a. a. 0. Dz. Wtb. I 220 v.
Gonzo, wo zu angon jurass. ongon id.
(Schnakenburg^ Tableau etc. Brl. 1848
p. 227 nr. 18) gehört Scheler möchte
^offns aus y^oacpoq (Speerspitze)
herleiten.
*tGrogia s. Creagra.
Grossns plaphart (vgl. Fr. 1103
ff.) 32. grosse curnes {au^ turnes?
vgl Gloss. V, Thuronensis); vnzitigi
fige; gropp 40. grosse, Crosse; grofif
38. grussns grulich o. grob 45.
*tGrudus s. Crndns.
Gruere gleich machen 33.
*Grunimus s. Grnmns.
* t Grnm-nlns, -olus kipraite (ager
akhar) Gl Ker. cf Gf. III 298.
Grum-us, -mus eyn wynt worpes
hop 37.
* t Grund-ela 40., -ula l gernn-
dula H.Ph.p. grundel 40.
Grnnnire. grynnire grynnenjpor-
corum V. a. 1420. grinibilis s. Por-
cns.
*tGrunnu-s grans Sum. -us
wrans Symb. D. 276.
Grus cron 38. cron 37. kranch 30.
kranck 32. kryg (sie) 34.
♦fGmssus 8. Grossns.
*Grutarins i. q. vendit legumim
aut poma bei Spelman, cf. Gl m. w.
Grut-a, -aria, aber auch v. Gruarius,
womit grntmxis in Syn^.D. verwechselt
scheint, da er unter den Beamten Mt,
obgleich durch gruzere: gruz magaria
(Gloss. h. vv.) glossiert.
*tGruus fichkorn 32.
* Gub-ea polcz 33. plencz P. F. -eus
stincz ib. 27. schnit 33. snacz 45.
schneczhn 32. -o plotze 38. -ins stint
38. stinth 37. -ia pulch 45. gouie
G. vov. gobi-a guue Symb. D. 278.
plotze 37. plocze 27. wytinc; -n«
spyeriinc G. voc, -o kresse i. gracins
40. grimpo Symb. H, gropp 32. bobla
etc. s. 0. mid Gloss. h. v. globio bleck X
F. gu-^gub-^ go-benschresß; gubea,
gnbba klotzel, est albus piscis 52.
G-, 8- 84. -ubernare behÄten 29.
behuetten 34. sturen, also eyn sckep
regeren 38. cnrbanare stiuren &
Ker. gubern-ator sturer 30. -io scte
(sie) meister 40. -acnlnm^ bubern*-
cnla (undeutlich) 34 Marg. (cf- D^'
gatus) stfir 5^ 37. stier F. V. een
roer van den schepe G. voc. segel- 34
Marg., segell- 33., mos- P. F. -pawn.
magbaum P. V. e. q.
*tGnb-ia, -io, -o s. -ea.
♦fGncies s. Gnrges.
Gnelcns. nnelcns i. strabo, luse»^
Aelfr.
* t Gues-ides 28., -eles l roseruh
vulg. lat Meg., qnessides Noturi'^
gresides 50. rusel Meg. r6sel 50.
Naturb. rößel 50. est anim^cuiusst^-
cus odoratur sicut pisen, wlg. rösel 28.
♦fGnffnla eyn drugel jpar* corp
ris 27. gnfnla est humor gutturis e)^
kolk, gnla id. 37.
*tGngernabesuuolcan KSlGcM^i
vrm, nnbes mit einer vorhergehenden
Glosse verschmolzen.
"^Gngnlns s. Cncnlns.
*tGngnmella rigenloch (inG^
bäuden ; vgl rigelloch BM. IlOM^) 32-
t Gnidaginm (gw-) eyn geweytc
(st geleyte) r.a.l420.
*Gnila, gnilla Gloss. Inghuies.
mago. gnila. platara. gluUo. edho
Gala
Gwerra
199
suuelgari. Ol Ker., ne&^^gnilla, glivla
slunt Ghss. atis gnla, in Gl, Ker. vll.
X bnlla, vgl gnlla h. v,
Gnla (vgl Guila. Gulus. Guflfula.) vras,
ouerurate 38. gurgutta 5yw6. D. 262.
*f Gu- s, Ga-lgulns.
♦fGuUa s. BuUa.
* Gul-ns slunt, fresserie 40. fressiger
74. -osus lecker 37. -onus s. Epolo.
*Oama s, Oaua.
^Omnetarium. gummiatargiam^
manitergiam eyn hant dwele 37.
gumentatoriam i, mantUergium 52.
Gammi^ gami 29. 32., glnmi (v.
Gluten) clibir F. a. 1420, catter 37.
clether Symb. D. kaczen glot (in golt
gebeßert; vgl Ghss. Gr. Wtb. V295);
barcz 40. kazzengolt l flens (lat.^ aus
flius umged.? vgl g. i. lachryma ar-
boris Br.) H. S. D. flius (Ed.) H. Ph.
dar van de bome 38. gumitropfif 32.
gnmiflins {aus g. flius) dar 29. g.
arabicam czar uon arabi ib. arabi-
scher zäher Meg.
'*'tGammiatargiaiii s. Gameta-
rium.
*Gamplia (cf. Gumphus. Docus.)
eyn wan nal 27. dugen (dolii)neutri
generis (pl?) Synib. D.
*f Gumphus (cf. Grossus) roj^- 7.
32. 65. K. F., ros- 40., tubel- 74.,
gubel- (X 1(^1 gu-?) 93. -nagel. tÄbele
(vglnochBM.III125v, Tfibd) 40. hoff
naghel 38. gusus harne l yncus 37.
Gurdus^ gardus 33. vnbeuellich 37.
Gurges, guries 27. 37., gucies
(Str. V. s. u.), borges 30. kolk (cf.
Guflfula?) 37. wang (auis waug) 32.
waßer o. wage 45. sintgvege H. S.
Vind. dich Mm. dich l strum D. stram
27. Studium (sie! aus stürm o. straum
sim) 34. storm 30. ain schräm am
Wasser 33. ström; darauf gucies tum-
pfel Str. F. bach 27. 33. tumpfel,
schissend wasger 52.
*tGurgul-io, -um 37. schlundt
K. V. strote 37. gurgula Gf IV 248.
gurgela H. S. B. gurgiUoni dhrot-
boUan Lor.
*Gurgulio elentboem Symb. D. 261.
Gurgulio s. Curculio.
* t Gurgust-ium (vgl Gymbustio)
i. ccLsa breuis in quapisces reponuntur
Synib. D. App. chelos (vgl Gloss. v. c.
und V. Paleare. Gr. Wtb. V504) ib. E.
ruf ib. D ^9. {i. q. sax r6f, vgl roef
KU, vrm. als domicula navis; s. Pre-
toriolum). ruese F. a. 1420. reijj (rethe)
52. l -icum rinse (aus rdse) cum
quo pisces capiuntur ; -ramus wiste
kropp (aus visce korpp) 40. sur-
gusta rewse 9. sirgustum risch 32.
algustrum evn vischer hus 37.
*tGur-guulum etc. s. -tum. -ies
s. -ges.
*Gurium 7^.,gurg-uuium37.,-ium
1: -imeu 52. est vas aquatile. giej^uas 52.
♦fGurricula s. Curruca.
Gustus versuch-ung 29. K. V. -en
40. bekorun-ge 40., -g 32. kusten
29. smach 52.
Gutta {cf. Stilla. Lacrima.) een
dropel; die artyc of vlersyn (aus pa-
ralisin; vgl artgcke KU aus arthri-
tis) i. spedes paralysis G. voc. trahin
H. S. Tr, trän D. tropfe, trechen 40.
g. rosacea küpflfern gesiebt, rot uflF-
zügig angesicht 43.
fGuttatus {equus) sa^. spruttet
Symb. H.
♦fGuttibernalls (X contubema-
lis) eyn drencker 37.
*tGutto lecker 37.
t Guttosus i. plenus guttis 76. vul
dropen 37.
Guttulus jp. i. ^w6io 37. estminu-
tuspiscis 52.
Guttur strote 36.
"^ Guttur-nium, -luum l6cherotz
gießuas K. V. -num est vas daz oben
eyn loch hat vnnd vnden vil locher 45.
*tGuttur-08us vul wey daghe 37.
-iosus i. guttumia plenus 76.
Guua. guma i. ventosa een laer-
bese (ein leer buchße! 68.) G. voc., aus
laetbusse cucurbitula KU. X lauwer-
bese lauribacca sim. {Gloss.).
*t Gwerra, l guwarra 38. crich,
twidracht, kif, orlighe 38. chrieg 33.
gwerr 29. vrlougunge F. a. 1420.
guwerra arleger {sie), streyt 27. gu-
erra vorluggung (sie) o. krigen 45.
200
Habena
Hastinata
Habena geyssele, toghel 37. togel
in dem tome 38. hantzügel K. F.
Ha-, a-bilis gheuoksam 38. ge-
voge 22\ ghelimpich 23, glimpfig
F. a. 1459. behend ib. 52. genam 52.
bequaem, bescheyden, abel G. voc. be-
kan, behende 45.
Habilitas eyn gewonhch stait 45.,
stat 17.
Habitabilis bewoenUck G. voc.
Habitn-do, l -s G. voc. zu hebung
29. czw habung 34. hebbenghe, be-
schickheyt G. voc. zuschickung, zü-
ffigung, gelegenheit 40. -s eyn wesin
F. a. 1420. wonheyt 37. der sele in-
bildung 0. der seien kleit o. gezierde;
-s intellectnalis ein vernufeklich
heblichkeit (vgl. Gloss.); -s moralis
ein sitlich beschowenung 40.
Hac doer dese plaetse G. voc. hin
obir F. a. 1420. da hin; hactenns
pis da her 52.
*f Hala-panca s. Alphanas. -re
(recken 52.) s. Alare.
*tHaldolus ein junghehngh i.
discipolus 37.
Halica (cf. Appeca). aliga amari
H. S. D.
"^Halicastrum ein-korn H. S. D.,
-kume 40.
Halo de hof de vmme den manen
gheyt 37. (kriechisch) der sunnen o.
des monen hof Meg. wilde sunen 32.
stral 52.
*Hamaria angelrüt 40. 74.
Hamatus i. cathenatus ghe zeit
37. geseilt 17.
*tHamba s. Ambo.
"fHaniiata. hamotrahores i.
piscatores; happorides water leder
i. fossores 37.
*Hami-o, -^ s. Ami-a, -s.
*Hamon onis i.jupüer l arena-
rius 76. hanicene i. arena sand 37.,
cf. harena Gloss.
*tHamotrahores s. Hamiata.
'^fHamul-ule s. Gloss. v. Amula.
-as magis shie aspirationej i vas etc.;
et. crauwel i. fascinula 37.
*f Hanaus s. Camus cf.sq.
Hamus {cf. Armilla), amns Symb.
D. harne, vischnette 38. angel 37.
52. anghel, henclel (st. henckel) ot
een malye G. voc. hake 37. ein panczir
rinck 52. haJsysen (Rüstung o. Gt-
wcmd) 32., vgl. camus (canwm) hal(-,
ruden-bant, var. halspant 76.?
*tHan-icene s. Hamon. -nio
s. Amia.
'^fHappurides s. Hamiata.
*Hapsides i. circuli 37. 52.
fHapsum die. uellus lane einwol
52.
Harena s. Hamon.
Harmala (hermelraut) s. Glosi^-
Ai*uiola. Bisora. hermolabissatt
i. rtda agrestis 40.
Harpa herpffeu 52.
*Harto onis hart, vnd is ^'ol^
twisschen sassen vnd doringhenla^^e
38. sim. 22\
Hasta {cf Falanga. Lancea.) gleuige
37. sper 37. 40. gelve, schaft 40.
nl. glavige, gelavy Gloss. vu. Hasti
Lancea. Lanicia. BM.I547i\ GW
aus prov. glavi etc. frz. glaive, ö*-^
lat. gladius; gleiche Bedd. WfranHi*
(fla-, flam-mea). hastiludiurngstä*
32. hasta regia^ astula r. vudu
rofe Hh. wode rove; hastyca r.
wode rofe Goch.
*tHast-ago s. -rigo. -elare^
-ilare. -yca regia s. -a. -üa 5-
Astula.
*Hastilare. hastelat vff biatet
Str. F.
Hastile eyn lösche hörn istip
candelabre 37. astile chandalstap,
selppaum; scaft Ho. 35.36.
*tHaÄtil.e, -ia s. Astula. f
s. Instita. -lum s. Oscülum. -m-
um s. Hasta.
* Hastinata s. Astula.
Hastorittm
Herba
201
*tHa- s. Haa-storium.
* Hast-rigo, -ago (am gr, udcrTu^)
matschrecke 40. (Greci, lat. locusta)
huscrichil H.S.D,
Hastnla s, Astnla.
*Hauri-re wUen, alzo me water
wllet 38. aus lären 52. -toria s.
^ Hanstrum.
\ *tHauso s. Huso.
, fHau-, ha- 32. -storimn gelte
I etc, Ki, käczi (ital, cazza etc. s. Dis,
Wtb. 1 121. Gioss. V. Gazza) P»2. i:
hautorittm amer; haastinabuluru
id. 52.
Haustr-um i -a tzugrad 52. -a
wazerwinda H. S. Tr. -um rad ; hau-
ritoria instr.rote 37.
I Haustos drangh, drunke 37.
'' *tHeb-es turap F. a. 1420. vnsinig,
töbig; -idus tumiii, stumin 33. -edus
stftm i. stultus; -etatus stum, dul 37.
-etudo dulheyt 37. grobbayt des sinns
52. -ere töwben 31. plom ende dorn
' Wesen G. voc. -escere 1 -etescere
treg werden 52. -etare plomp, dorn,
stompmaken ö.t-oc.bfihv&chsenSm. IV
15 (vgl BM. III 532). ebet-atus,
-udo dorheyt 37.
Hebraycu-s, -m baber hemisch
(sie!) s. ydeomajiideorum 40.
jHeccine is nicht daz V.a.l420.
f *Hec-eiiare s. Herenare. -leta
s. -theca.
Hecta brotblätterlein n. boh. djra w
chlebe L. trü.
Hectheca. hedeta vmlo''f auden
tdrnen o. vss geschossen lo'^be 40.
eccleta t. solarium 37.
He- s. E-dera, -dus.
Hely got F. a. 1420.
*Heliborites matron 74. helle-
borotes mettrs herba 40. hellebo-
rites (Niestmrzwein) PUn.
♦fHeliofacte i.ebulusl48.
*tHclloborotes s. Heliborites.
*tHelli-ens, -ans ghyrliken eten
(ptci); -US, -dus i.paiidusanausea
(cf. Gelluans. Gloss. v. Hellus.); -tus
i. homo ygaas (atis hians) eyn minsche
de deghenet (st. de de gh.) 37. -dus
i, paiidus a calore Inausia erschrocken
Di«fenb«ch, Notuiu f^loBaMium,
0. erplichen; -tus (helltus versehr.)
est homo hyanans \ tusiUms 52.
♦Heluolum s. Yinnm h.
Heluus s. Busins.
Hemlcyclus. emidclus eyn swic
boghe 37.
'''fHemigonium een half hoeck
(angulus, y(s>via) G. voc. Durch hoeck
X hoyck sim. (toga) haben die iibrigen
Gemmen an gleicher Stelle die alph.
passendere Glosse hemitogium.
*tHemipolis s. AUebaresta-
dium.
fHemistichium Hi, emistigium
eyn half versch 37.
He-, e-niitogium(o/. Heniigonium)
eyn half hoyke 37.
Hera i. domina l terra 76. fro"we,
ertrich 40.
Hcraldus s. Poeta.
t Herba cancri s. Crispinus.
*t Herba catho-lica 40., -caci-
gelinde; alipiades id. (cf. Alypum)
40. H. S. D.
*t Herba clauelata s. laeea.
* Herba fuUonum i. e. borit Pf.
Germ. VIII .389. vorith h. etc. ib.
899. i. q. borith lerem. II 22. o. und
Gloss. h. V. i. b. leadhorvyrt GUop.
*t Herba meropis paumhäckel-
kraut i. q. thora „in der zaabrir
puoch" Meg.
*t Herba politatis. h. pulica*
ris corriander 40.; vgl. Gloss. vv.
Pu-, po-Iicaria Coriandrum.
*t Herba putrlda .9. Calmia.
*Herba rubea storckes snabel 51.
*t Herba salu-atoris, -larum,
-taris Gloss., -caris (c o. t) ra-
ines &re 40.
* Herba seelerata (cf. Apium.
Gloss. V. Seelerata.) berncrut, hannen-
vuz //. S. D. sc. clufdhung (etigl. clof-
fing) Hb. celerata burnekrut 40.
* Herba sortis heydensche wunt-
kröt 40- sim. 74.
* Herba turis s. Cauda porcina.
*f Herba venerea (vgl. Gloss. w.
Veneria. Acorus.) selbzantam Symb.
H. App.
* Herba venti s. Ebenenti.
26
202
Herba
Hespercanceus
^Herba yrinalis harmkruit 51.
Herbetmn s. Herbitum.
Herbipolis weertzborch G.voc.
Herbitam erbisib H. S. B, i. q.
rhododendron Isid. Or. XYII 7 § 55.
». ?. herbetum locus in quo herbae
sunt 142 A. g. herbitiam, herbarmm
QiAicherat Add, v. c. Vgl herbnm
Pallad. iq. ervum erbse Ki. Mit
erbse und dm lai, Namen mischen sich
viele deutsche Gloss, v. c.Nemn. t\ Ber-
beris vulgaris.
♦fHerbofasteri s, Hespercan-
cens.
Herbosus wurczig 38. krawtrich 52.
*HerbalarittS kre&ter meister,
kraut Sucher K. V. krüteler 40.
'^'Herbum s. Herbitam.
* t Hercularia s. Ercularis.
Herebus hellgrunt 93, helle -grünt
45., -krut (umg&d.!) 40. eribus in-
fernus, erobns krangh (las infirmusl)
37.
Heredi-tarius herbelich 45. -um
i prediam raub 33. 45. raup 27.
*tHepem-us wiltnisse 38. woeste-
nie, Wildernisse G, voc. wügst (wuechste
Ghss.), öd P. F. -ita insydel 31.
•itorium est locus vbi hcihitat heremit^i
76. clus i. clasa 38.
*Her-, hec-enare ponit gdllicus
der morb? 45. (st. gdlenus de morbo s.
Gloss.). rustern 12. 45.
*tHeres-is ketterige 38. checzrig
33. -earcha kecczirman V. a. 1420.
-iarcha ketzer maister 52.
He- s. E-ricins.
^fHeridianus {aus Eridanus) pfot
fluuius 40.
*tHerisip-ela, -ula s. Erysi-
pelas.
*Herma t hernuo /*. seruus 76.
129. vgl. 140. p. 160 ad nr. 40.
"^tHerm-a, -an s. Hernia.
Henna -phrodita^ -froditus i.
castratus (X hernia q. v.) 142. p. 161
m.Anm. hermofrandita zwit darm
32.
*t Hermes, ermes duder 38. tol-
meczer V. vrat. t&lmecz P. V. arme-
ni-S i. interpretatio 35. -a 74. Gloss^
V. Ermonia. hermo- Gloss., herme-
neticus wol sprechenlich 52.
*Hermo nattir 9. hermoaes ge-
nus serpentium 142. p. 161 m. Anm.
Pap. aus (hemorres) haemorrhoes (vgl.
Emorrois).
*tHermodactiI-us, -is K. F.,
nirmendactila H. S. JD. Gf. heilho-
bito H. S. D. heylheubt (Ann.) H. Pk
zeytloj^, kowen kraut 74. K. F. vchte
blumen ;ernodactilus zitlose 40.
♦fHermo-fraudita s. Herma-
phrodita. -labissara s. Harmala
-neticas s. Hermes.
Hermopolinm gastliaws 52.
*tHern-a ein fels 52., -ia, -icns
Gloss., -iosus steynecht V.a. 1420.,
aus -a saxum Serv. Fest., woraus be-
kanntlich der Vollcsname Hernicas.
hernus eins herten sinns 52.
*tHer-nia, -ma etc. L castratio
Gl. m. 142. pp. 47. 160. m. Anm
-man gebrochen 32. -niosos ^e-
broken in den cl6ten 37. -nosn« s.
Errenis. -mosus zu prochen 52.
*t Hernus s. Herna.
fHerodes int. pelliceus l^loriosus
Br. int. deceptor^ vertipeUis be-
dregher 37.
*tHerodi-as, -us s. Erodins.
Artoganus. Diomedia.
* t Hero-s herre 8. F. a. 1420. 4S
Gloss.; eruasmaganic Gl. Ker. eioJß
l/ortisid. Gf. II 621. haero-sui, -te
virif Ortes 142. p. 159 m.Anm.; aber'A.
117. 129. eruus, eros i. dofninus i.
9. her US Gl. Labbaei. eroycus edel 37.
Heroldus. Ueruldus /. uagus ein
herol 52.
Herpes der wurm 43. woIfF, haar-
wurm Ki. hespes s. Hespercan-
cens.
*tHer-pita s. Erpica. -oldus s.
-oldus.
Hesita-re mis gelauben 34. mig
geloben 30. misg glöben 29. -ns tzweiff-
lund 52.
^fHespercancens. hesperrypp-
fucht (f aus s) 32. hesper-ereos
eyn zuke in der zy den; -ustiomenns
die. pestis manuum; herbofusteri
Bester
Ilillus
203
(-scir?) amenas i egrituäo manuum
etc. 37. hespes est regio qd. sc. egip-
tus ab hespere Stella etc, (hesperia L
hispania ah hespero Stella etc. Br);
et qd. morbus qui lupus didtur qui forte
in ista regione est communis 76,; zur
' nächst X Herpes, vll. aber auch X hes-
^ per. ypocundriam (corporis) waichy
^ 32.
fHester (liher) das puech der
frawen 34.
? Hestern-us gestrig 29. gesterlich
1 30. -a die nechten 29. heri id. Även-
tin. {vgl Sm. II 673).
l Heu wach we P. V. heus fach
l pfach oder noch 33. waz adu. resp.
I 27. we wa wach 45.
I Hiacinthinus s. laciatns.
! ^fHialin-as l -ins eyn ghesene
; (sie, aus gl-) 37. ialom glasse 40.
*tHjranans s. Helliens.
*tHiapos i. Hiepas.
( *tHiarca i. solis arca sunbo-
I gan, Glosse bei Wutike, Äethicus Vor-
! rede IX, vll. aus iris arcos celestis
Br. sim. 142 etc.
Hiare ianen, vp ienen 38. günen,
geben 33. gümen (bis) 52. gümiczen
3. F. V. 8m II 48. ghapen G. voc.
ygans s. Helliens. hinians intoendi
Gl. Ker., dazu intoenti, anttoanti Gf.
V318. hiatns, cyatns 34. gegüne-
ter 33. gebunge 27. geyn 29. gai-
nung 32. gienung P. V. eryenung 34.
ghapinghe of splitinghe van der erden
G. voc. erdewal (w aus v; vgl. 64. Gloss.
h. V. tmd V. Amfractus) Symb. D.
*tHiber-ans, -ya^. -nare, -nia.
"^Hibermanenmata (neumata, X
nenie) ibr-ea i. vanitas, -ia i. vena,
-eas, -ias i. venas i. hispanicas va-
nitates 37. Cy. Nenia.
Hiber-nare. -ans nikende (lasi.
fumansl) 37. i. fernans 76. hibrans
i. vernans grünend 52.
Hyber-nia yren-, -ya spangen-
lant 40.
Hi* s. Lbiscns.
*t Hibrans s. Hibernare.
Hi-^ i-brida czwislates swein 28.
ain zwislähtigez swein Naturb. Meg.
zwidorn, varr. zwidarm, zwytar Meg.
ein zweychorne, ein zweislechtig swin
50.
Hie hir 38. hy F. a. 1420.
♦fHicco s. Ipocns.
*tHyconius s. Economus.
Hiena, iena 28. 50. illintiso H.
8. D. heltenze Wien. V. 399 H. ein
grab- 28. Naturb. V. a. 1420., grabe-,
50. -tier. vilfraß V. a. 1420. stara lestia
{l atts b) plind Gl. Ker, i. bestia cujus
pupillae lapideae sunt des seha augono
stain sint Gf. VI701.
Hiepas i. cipereda (aus citareda)
76. hiapos eyn harpen speler 37.
*tHiere-, hieri-bnlbnm etc. s.
Hierobnlbns.
Hierobotane s. lerobotannm.
fHi- s. G-erophanta.
♦fHiero-, hieri- Hb. -bnlbns,
hieri-, hiere-bulbnm (le^oSoXßo^)
greate vyrt, cuslappe (e. cowslip) Cock,
Hi-, i- 40., il- 45. -laris fr& 40.
milde l gut dechtig 45.
Hy-, i-liaca grimmen 32. krim-
mende siechtag 40. i. passio lenden
wetum 51. illasis de weydaghe van
deme stene 37. dolor laterum ex cal-
culocausatus 52.
HUla, hyUa 40., iUa P. F., hü-
Inm Charis., hilum Varro (s. Freund
Lot. Wtb. V. Hillae. Quicherat AM, v,
Hillum. Vgl. u. a. Indutilis), hilns Gl,
Ker. brat- 40., rosen- l sch&bel- K.
V. -warst, haist (d. i. heißt?) wftrst
P. F. schabe- 40., schüb- 32., schub-
64. V. St. G. 909. -ling. innana (intes-
tinis inhertharura) Gl.Ker. Dagegen zu
hilnm Gloss. (au^ altl. ni-h.): hU-um
1 -US granum, putamenfabe, medulla
penne Br. i. q. in pennis acarum (aus
OCC-) est etc. 76. -lus ein grat ut in
piscibuslfaba; ein feder sei 33. -US
f. -sei 29., ilus -kyell (umged,) 34.
-illus eyn .pedek in der vederen 37.
*tHilla-cades, -rodes welecheyt
des vleysches 37. (las camis st. car-
minis Gloss.). -Codes est cantor las*
duicarminis 52.
*tHiMus, -US, -lum, -um s. -la.
204
Hymen
Hista
Hymen, ymen junckfrowen schloß
82.
* t Hymeninm. himenium ein
brutlauff gesang HO, hymnenm (X
hymnus) een bruloft lietken G. voc,
Hymnus lob gottes oder (sie) mit
gesang 110. hymus lof gods mitsanghe
ö. voc. ymnus yms 32. ympn-us
ymps 29* loflF; -ista ympniste 37. -arias
ympner 29. 74.
^Hymulns, himulius s. Hinna-
1ns.
*t Hymus s. Hymnus.
*tHin-cuIa s. Enula. -ians s.
Hiare. -ictum s. -nitum.
^ *tHin-nire, -nio i -nibaliso 37.,
-ire nyhan 38. greynen (equorum)
33. wichein 27. wyern F. a. 1420.
wehaaczen 45. rubelen 52. rüchelen
i. rudire 34. -nitus winchlün 32.
*Hinni-tum-, -ctum 37.,hinictum
33., humectum Symh. JD. quec-sel-
ver Symh. D., -suluer 37. köchsilber 33.
* Hinn-itns s. -ire. -ula s- Enula.
Hin-, oft hi-nulus bind 29 sim.
hinni, rechpock 52. hymulus hindten
34. himulius binnenkalb K. V.
♦fHinnscnlas s. Sarda.
Hyper- s. Iper-.
Hy-, s-perapistes mundbore i.
protector fidelis Symb. D. App,
Hypericon, yppiricum s. ippe-
ricum hart höwe; w o. inpericon
sant jo (bans) knit 40. ypericon sant
iohans kruit i. stola regia 51.
Hypo- s. Ipo-.
Hypochondria , ypacundrium
s. Hesperc^nceus.
fHippia 5. Ippia.
Hippoboscides. y- 32., i-poquin-
dda h. htiner darm 32. her*' {aus
herba?) 40.
fHippocentanrns Br., ipothen-
thaurus ein merwunder 52.
♦fHippodamus i. belUcosus 148.
Hippomanes i. q. pullis equarum
adhaeret in fronte 124. ipomerus i.
earuncula qt€e est in fronte equi cum
nascitur 37. sim.i föllenmiltze Ki.
*Hippo-, i-potamus mer ros 40.
Hippuris ^. Yporus.
♦fHirc-ellu^ bftchellen frucks
arboris(umged.!) 40. eyn den seghe;
-inus 1: -us bok 37. -us (cf. Cricos)
augenwinckel K. V. buc; hirtz-, capr-
inus bücken 38. hirco-sus pucklen
52. -ceruus pockhirz, (von dem)
tragelaphen d. i. tragelaplius Meg.
*tHyredon s. Ericius.
*Hirn-ea 1 -ia i. ocreaqueadpo-
tumportcmdum est apta 37. -ia i. vm
adp. etc. 52.
*tHirola s. Pirula.
♦fHirsut-nm, -us (Ed.) steche^
lechter H. Ph. haraftich, vol ru i -itus ^
l hispitus; hirtus id., baren; ico
sus eyn de eynen ruen hals heft 3T
irsntus ruher, gehorer 40. l hispi-
dus ru 38. 1 irtus ru, straf 31.
ruch hirig 29. hyspidare rueweD
(hyrtus stc. ruech) V. a. 1420. ge^
sutus, gertus, inturtus {iün4
espidus v.h.w.
*Hirtica rauch rock 52.
♦fHirudo siugigel 43. ingon^
sanwissuga 38. yle 37. Ijrnndo
egele 40.
*tHi-, hy. 40., y- 38, v^'
-runde swale 37. 38. swalb40.sw
me F. a.i4^ö. hirnndinariafite
hyrundinia schelle-, grünt- wurcz^'
t*Hysca s. Isca.
*Hisca raistel 32. 93.
Hiscere ghapen, ghywen G.^
*tHisma-ticus, -naticus f ^^'
neneticus de sek zuluen dodeU*
Hispa (vgl Gloss. w. Cenllüia^
Botula. BM. III S. 729) eynreyssej
harb 33. reyst harbs i. pensuiij ^J-
reist e Uno P. V. eyn rost flascM •
hanfes 45. dispa riste vlasses ^ß-
ilbus r. flachsses 40.
*t Hispa s. Hista. ^ .^,.
*tHispe-nus,-ricus Gf ^^l^f
-rins \i\r^^x)x piscis Symh.B'^^'^
* Hyspex prant L tido 7d. f^is
spices ligna etfustes 142. p- ^^^'
*tHispidus etc. s. Uirsuto^'
Lispidns. / uö
*Hist-a zündele arbar (^{
-ra sprockel de arboribus
Bisher
Horreetat
205
cüi accenditur Q. voc. hispa zundel
arb&r 45.
Hister d&nowe 40.
tHisteron proter on vor kard orde
37.
*tHistispices s. Hyspex.
fHistor-ia ein vore rede o. ge-
dihtte 40. gestifftlich sin S2. gescheung
I 27. geschick-t 29., -te 30. schichte,
ge-sch. 38. -a canonica geticht 34.
-ograi^has^ istoriograuus 34. ge-
ticht Schreiber 34. de schickt- (sie)
, 29., geschefift- (cf. Genesis) 30. -schriber.
•Histra s. Hista.
tHis-, s-triatus s. Plecta.
Histrio s. Baratro. Striones.
j Histrix eyn ru deyr 37. est animal
spinosum een eghel G. voc. hystrix
dorn-, Stachel-, meer-schwein, taran,
procopick (frz. porc-epic) 140, istrix
doren- 28., dorn- Meg. -swein. her-
bistram H. S. B.
*tHystronia {von histrio) ver-
laussenheit 32.
*tHiulca terra, hynlaterra
zersehrunden ertlich 31.
Hodi-e daling, hude, hode 38. -er-
uus huttig 29. heuttiger 34. hüten-
lich 30.
fHolcas s, Libnrna.
*Holeciis s. Cubisonium.
Holitoriam kruetuaß 125.
Holoearp-amium aus -oma ^m-
cherat Add., oXoxd^nGyyLa (FrucM-
opfer).
*Holo acere rauchen, riechen 33.
Holoseria s. Olosericum.
*tHoltsat-ia, -us Gloss. holzacia
holsten lant bi sassen lande; holsa-
ticns holste 38.
Homagium manschait {sL -aft)
32. man-, lehen-schaiFt 52. geholdunge
V. a. 1420. mentschaft, holdung 45.
huylinghe, hoensprake G, voc, hulde,
hoonspraecke KU., aber huyUnghe
vi", eiruUdiAs ib.; Kiliaen glossiert rich-
tig honspraecke auch durch blasphemia,
stdli jedoch ^yVet." hoon fauor hoonen
fauere auf vonfraus^fraudare id, ver-
schieden; bei obigen Glossen mag Volks-
launemitspielen. hamogiUlll(Xhon]o-
genium sim.) verainung, gemeiiischaft
(X man-) 33. homi- l homa-nenm
37., omaginm 37. 38. manschup 37.
38. huipe 37. o. prestare huldighen,
den heren horsam louen 38.
Homero- Ki. Br., omero- F. a.
1420., l virgilio- ih.Br, -cento (-ceu-
to f V. a. 1420: -centonas Br.) bucher
F. a. 1420.
Homieida manslechtiger 40.
^Homineam s. Homagiuin.
Homo minche 36. mynsche 37. 38.
^vHomogium s. Homagium.
*tHomo-, ho- 37. -plata eyn huf
knoke 37. 1 homoplnga achsel, schul-
terpain 52.
Homuneio menschli 29. getwerk
F. a. 1420.
* Honerarium eyn grot schep 37.
Hoaest-us erwerg 52. hobs, ei-suin.
erber 45. houesch 38. -e ersam 48.
-are-, -as s. Disciplina.
Honor herduom 48. honorar-e
eren, werdighen allerleye werdighe
ding 38. -ium schanckung b'/. er
schacz 32. honorosns erberklich 21.
eberchleich (sie) P. F.
*tHora (X ora) zora L limbas;
land i. regio 37. höre eanonice ge-
zit 29.
'^Hora-logium, -leginm, -riaai
s, Horologium.
t Hordeolum (ordiolum Gloss.)
werren, eyn gerstenkorn im äuge 43.
*tHo- s. Hor-rena, -rere.
*tHorol-ogiom 40. 52. K. F.,
-egiom 27. 45., -iginm V. a. 1420,
horal-ogiuiu 52. äc, -eginm 32.
52. zeyger F. a. 1420. seger- 27., stund-
33., zeit- K. F. -glock. zagel 29. vrley
40. K. V. V. sait o. vr gluck 45. vr
52. orley 29. orlay 32. 33. (orgal^
n. in Stromers Chronik vrm. hierher),
oralogium, ararium (aus hör- Ki.)
seyger 38.
*tHoroscopus weissag durch eia
(au^ an) geuangen natiuitatiszeit die
weil einer arbeitet K. F. sim. 75. ho-
rospicius^ horuscalns een clock
stelre G, voc.
* Horreetat aries Symb. B.
206
Horrena
Hnmnliis
* Horrena (c/. ßloss. w. Ho-, o-,
fo-rena) walre K S. D. walrime (walen-
ne?) 40. häring 33. orena, l pic-
tillus 38. rekelin-gh 37., -g, eyn
dor visch 38.
Horrere (c/. Fantasia) schougen
38. horere schlichen 29.
Horrenm schür, schune 38. scheu-
wer, Stadel K. V.
Horri-bilis gruwelik 38 l -dusi
griilich 29. grawleich 34. -dus er-
schrockenlich 40. -dulus s, Borbidus.
-flcns graw«iam i, horroremfaciens 52. •
Horripilatio horstigen V, a. 1420,
gruwen, wan sik de har vp heuet 37.
Horror gresinge 37. grüß 29. graw-
34., grisam- 30. -lichkait.
*Hortar-i manen, toeharden G.voe.
anheben, entherden etc. 45. raten, an
reuten 27. beczwingen; -e czwingen
33. ortari an-, to-horden 38. hor-
tat-io an herthung 27. -or czu herter
27. zu gehorer 45. -oriuni ein pre-
dig stuel 0. kantzel 52.
*Ho- s, 0-rtigometra.
* t Hor-togolus s. Artoganus.
-nsculus s, -oseopus.
Hospes herbergher 38. hospit-
ator id. ib. -a husfrouwa {antik, feier-
liches a) i. matrona ib. wdrtin 40.
•ales gaist geber; -alitatis der gai-
stri 41. -ium herwer-g; -are -gen 52.
*Ho8teriam eyn schepel 37.
Hostia oflät, hosti 29. eyn opper
der vor wunnen lüde 37.
Ho- s. O-stiarius.
*Hostieap-a, urspr. -us nach den
Belegen im Gloss., welchen Quicherat
Add. begegnet, ohne sie zu kennen.
Hosticns veint 52.
Hosti-re streychin V. a. 1420. -men-
taixkesteqiuüitas etc. eyn houel bank 37.
Hostis vigent 40. vygend 37.
Ho-, 0- 38. -storinm {cf. Depa-
tura) strikbret 38. stricbred 37. stric-
holcz zu einem sester 40. eyn schuch
{sie) holcz 31.
♦fHostttlarlus s. Ystarins.
Hnc here, also ga beer 38. beer
F. a. 1420. hncnsqne als lang, pis
her 52.
Hnlns-modl deroley 29. -cemodi
zuttuterley V.a.l420.
'^fHulcerida s. Arciotida.
♦ Hnlci-tnin satelhals (sie) Gl. Lind.
-a zuzele (cf. zussa Gf V71I) Symb.
D. hnltlcnm hulft 40.
*tHnmal-atiim s. Hnmiilas. -e
s. Humerale.
Uuman-ns goytlik, mynslik; -itas
gotlicheyt 37.
f Hnma-re graben 52. -tor bigra-
bari H. 8. Tr. -tu» begrauen 37. (ags.
gebyrget). umecia gebyrae-t (?) Pf.
Germ. VIII 400. -c Haupt V195.
Hnmect-are wehten, netten, nat
maken 38. -ns (cf. Mollis) naz F. a.
1420. genetzt 52. } genectns nad
ghemaket 37. umOHCat nazze 48.
hnmidns weht 38.
* Hnmectum s. Hinnltani.
*f Hnmella s. Amella.
Hnmeral-e ej^n schulder doyk 37.
vmbral P. V. bumeral i. snperhnme-
rale K. V. -is amit (aus M. amictus,
ude amita Gl. m.) H. S. D. aschel
beyn 45. humale (aiph. humer-)humb-
1er, achselbein 40.
*f Humer-ale s. -ulns. -osus s.
Humor.
*f HumiBr-ulus ein laner i. -ale
52. Schemel 19. pl -i scemele Symb.
D. -Uli scamaJa, luninge ib. luni
Pf. Germ. 1 114. Ionen 9. sax. luni-
sas Gf II 222. VI 497. eyn Ifins 37.
kipfa H. S. D. -ula runge F. a. 1420.
Hi^merus assle, schulder 38. achej^el
K. V. achsil F. a. 1420. aschel \ wange
tipife (X humerulus wagen kipflFel) 45.
Humidug s. Humectare.
Humili-s nidaro 48.diemuti-g; -are
-gen 52. -s diem&ti-g; -tas -gtikeit 29.
^fHamilas s. Hamalns.
Humor (Ed.) damph; waK humo-
res vduJt doum (in capite) fai^iqant;
humorem oculorem trieffen H. Ph.
hamerosns vucht, nad 37.
Humul-ns (cf Gruppa) hoppho m.
H. Ph. kopph (sie) 34. hoppe; -etam
hopgarde, hoppen berch 38. -us hobsch;
hnmalatum h. garte 45. hamilus
hoppfe do mit man hier noiachet 40.
Humus
Ibex
207
Humus ertrich 52.
Hnniii. hunf hune (,) vngerer 40.
* Hnpa (poti4s) hoppe G, voc,
fHar (hns JBr.) nomen duitatis
l die. lux ignea l ignis 76, eyn stad
mcaldeorum;intAux mea lignis 37.
Hnso (c/. Ipocus) haws 52. hauso
l ypoctts hausen K, V.
*fHttSSi8 (a^d.Frz.) hous {nfrz.
houx) 122.
*f Ha- s. Y-stularius.
I. J. Y.
Yacea freyschem crut 0. san., ix^iy-
sem kruit 51. t. herba clauelata;
gr. torqneta 0. san, iacea alba
heidensch wunt crut (vgl. Herba sortis.
Ocimastrum Gloss.)\ i. nigra tuwel
bis 40.
lacere ligghen 38.
*Iaci- s. Gent-aculum.
*Iacin-tas^ -ctns {cf. Bissus) plaw
plftmlein K. V. jaehant m. (stain)
Meg. H. Ph. -cto uueit farauui Gf.
III 700 ff. -ctinus blaw, gruon ib.
blauar H. S. Z). -ctina gr&nes kleit
0. rock 40. -ctini ags. syitor heuuin
Haupt r 195. Pf. Grm.1400. hiacin-
thinis siudur haye Pf. G. 1115.
'^'tlactacalam (Wurfnetj^ cf. u.
und Gloss. V. laculum) gfe (aus get,
jet) 12».p.B2.
* t lact-are stetiswerfm F. a. i4^0.
1: -itare vor meten, beromen, berou-
men 38. -amen wurff 52. -antia
ruwin (rumin?) F. a. 1420. berome-
niß 27. heribmisse (sie) 33. werffung
27. 33. -amen id, 45. 74. -atio
r&merheit 30. -nra uzwerfiinga 48.
vor lust F. a. 1420. iaticare s. Pom-
pa«
*Iact-icns 52. 76., -os 37. %.
princeps.
♦flact-itare, -nra s. -are. -os
s. -icus. -US s. Gentacnlum.
lacnlari schiessen mit dem pogen
52. scheyssen 33. schifl^ent (X iocu-
lari? wie schympen 8.) i. tela in hostes
mittete P. V.
I-, 1- 27. -acnlnm eyn lank pll 37.
geschdcze; vischnecz 40. gestog (sie)
27. pfeil, scha£Ft; werffnetz 52.
I-, 1- Symb. -acnlns lint-wrn 40.,
-worm (gehört auch zu basiliscus und
regnlns c/. Gloss. h. w.) Symb, D.
270. schugwurm K. V. schozslang
^flalnm s, Hialinus.
lam s. Nnnc.
'^'tlamnes, iani-nes, -res s. la-
nnes.
lanitrix (cf Genitiuus. lanues.)
Gloss. lantrices duorum fratrum
vxores 125.
la- s. Ge-ntacnlnm.
lanna du. janow 29.
flannarins s. Exclnsarins.
lannarins genner 32. jenner 34.
hornüng 30. Christ man P. F.
* lanues czewberen 9. czweiberer
(X ianitrix) 8. iamnes n. pr., int.
marinus etc.; dixerunt magi etc. Br.
janires int, magus mortuus (pharcuh
nisete.) 76. ianines eyn swart kftnster
l magus pharaonis 37.
lapex l iapix snel 37.
*Iarus h. aurone 40. signum in
celo l aquarius 37.
*Iaspis s. Aspis.
laspis iaspis 29. iasp 34. Meg.
gr6ne edel steyn 37.
*t Iaticare s. lactare.
*tlaxu8 s. Taxns.
*Ibasis .9. Ipobasis.
Iber (X ibex) eyn bom 37.
^flberides s. Ibolides.
Ibex {cf. Capricornus) eiche 50.
älch Meg. alch ib. var. 28. Ghss.
(77^. falsch), eyn wilt bock i. ibis
37. eyben- 33., yben- 27. -holcz.
*tlbex s. Ibis.
208
Ibi
lero
IM alda 52.
* j.
Ibida s. Ispida.
Ibis eyn slange; edebere 37. slang;
storg 27. sturch F. a. 1420, sturg 45.
eib, var, von dem ywen d. sg. Meg.
ibex Starich auis P. V. l ibix G:
voc. i. q. ibis storck ib. 110. ebiger 110.
♦flbis s. Ibex.
Ibiscu-s 37., -m {cf. Alcea) eyn
zomerlode 37. mistel, wilde bappel,
ybesche 40. bisch (Ed.) H. Ph. hi-
biscus merse mealve (e. nmrsh
mellow) Hb.
*tlbix s. Ibis.
*tIbolid.us 76., -es, ibo-, ibe-
rides 52. /. q. Bolis (Senkblei).
*tlbrea, ibria ^. Hibermanen-
mata.
♦flbrida s. Hibrida.
*^Ibrix est besüola etc. (wie 76. s.
Glossar^ gls. Sf-achehchwein) frischling
52., daraus fischling (alpk fri-) 75.
*tlccide s. Icthis.
'^Icinus s. Echinus. Ericius.
Ic- Gl m. Gf., c- Symb., ign-
onisma ymago depida Symh. D. kili-
hida Gf. 11 116. kiliuhtitha (imago
kilihnessi) GlKer.
*Iconom- s. Econom-.
* Icter i. vermis in sepulchris mof^-
tuorum^ species b^ifonum 37.
Ictericia die gilwe morbus 40.
die gilbe 74.
Icthis. ictide, var. iccide wisel,
härmlein n.Meg.
*Ictu-a, -ra wedehoppe auis 37.
Ictnatus i.percussus 27. ein slahen
33.
♦Ictura s. Ictaa.
*Idapticniii. idactica suntvei^ba
inepta et stulta 37.
Idea ein form ipilleichew ausserung
0. vorpetrachtung einsgleichens dings o.
schonewredt 33. gestaltnisse V.a. 1420.
Idem geleich des selben 52. eadem
diese 48. idemptitas ainigung 52.
fldiographam ein vggeschniten
tzeddel 125.
Ydioma sprake, also eyn gans lant
hefift 38. ydeoma sprauch 32. 67.
Idiota tore F. a. 1420, vngeltiger
(aus vngelerter, X vngelter eoactor
Gloss., cf. 8m. II 44?) 40. ideota
vngelerter 32. vnversunge {aus -san-
nen) 27. idone-a s. -as.
Idithum Springer 74. V. a. 1420.
"^Idol-nm eyn abtgot, -ium a. -hus;
-otitum tubilsopfir F. a. 1420, -a
anbedynge der godde 37. idolatr-e
der apgot 41. -ia dufels ding (umg)
45. abgothe F. a. 1420 anpettung der
abgötter 33. -a abgott dienst; -inm
abgottem; -es abgott 30. -are apt-
got anpiten 52.
Idone-us bequeme, wetende vnd
n&tte 37. ge- 34., g- 29. -limpfficf.
czimlich, genäm 52. -a vngesprechig
(X idiota?) 41.
"Idra s. Excedra.
*-J-I- 52., si-draala die. sonusm-
ganorum 37. 76. rör 52. ydraulir^
fleute V.a. 1420.
Ydria czuber 52. eyn wassir ns
V. a. 1420. sim. 104. wager-gelt, -te
45. cruke 38. yria wasser gelt l scisfi
K. r.
*tIdroiiieL ydromellunt epü-
dranc H. S. D. ephiltranc Gf. V539.
wasser schnell (vgl. w.-schnaften Sm.
III 490) 32.
*Idropicus sqq. Gloss. ydrops
watei^uch 38. edropicils uaazarhaÄ
Gl. Ker. ydroposis \ iporaycafJ-
ter zuchtich 37. iporeica esi qd.
species ijdropisis 76. Vgl. hjpo-
sarc-a Gl.m. l -idia 124.?
*Idrox wazzerstelza //. S. D.
wasser stelcz auis 40.
*Ydrus {cf. Chelydrus) wasser-
wurm 32., -schlang 52. wassirnotir V.a.
1420. ydros wazzerslang Meg.
Idus mitel des monacz 32.
leiunos s. Immorsus.
*tlena s. Hiena.
I- s. G-entaculani.
* t leppa {aus d. heppe?) rebmesser
32.
*Iero-, gere- {v. GaUitrichum)-
botanum. hierobotane hd. tauben-
cropf, sauerne Uarl. Ap. (Cock.). lero-
bendena verbieni. verbenaZ^.Iere-
pontrina vbene (oms V-), jaiDkrut 40.
lerophanta
Illector
209
*tl- s. G-erophanta.
^lerosolimaiberusalein, eynhilch
stat ,vnd is de middelste stad in der
gantzen werlde 38.
*flesus (X Gesum) hellenbart
l saltiator mundi 40. ihesus streyt
kewle r,a.l420,
*tYgans s. Hiare.
*tlge s. IIa.
Igitur s. Propter.
^flgna s, Ignia.
Igna-rns vn wissig 52. vnwiczi-g
29.- l -uns -ger 40. -uus vnchustig
34. -wus ablegiger F. a. 1420.
^flgna- s, Igni-tabnlam.
*tlgna-uia trackait 52. tracheyt;
-uis l -wus (X -rus?) dul 37. -uns,
-wus s, -rus.
*tlgne-a, -us s. Igni-a^ -s.
i f Ignia vitia vtisorumfictilium Fest.
(Gl. m.). ignea est vicium vasorum
, /. 76., victilium ; vanum, vacuum ; ut di-
i dt breuüoquuSf terrea ölla 3 7.
*f Igni-bulum rauchfas 52. -cre-
mus (Gl. m. Br.) i, igne cremattts 76.
vor brant 37.-ferrum Gloss., -forum
een vayrslach G. voc. -fulcium ma-
netes U2J2.y vll. aus canetes, vgl.fre.
chenets. -le s. -tabulum. -meu
eyn dor slach 37. prenneysen 52.
flgn-is wur 38. -eus vurich 37.
, -itus vueren F. a. 1420. gefeurt 52.
ignis persicus (Gl. m.) der nagend
Siechtum, daz hellisch feur Meg. ignis
sacer(c/.Erysipelas),s.i. 29.40.-S:. F.,
acer i. (umged.) H. S, D. heylig fuer
27. heyligs fewr 33. heisch fAr (c/. i.
I persicus; X heilig?) 29. wilde uuvr
H. S. D. sant anthoni-en fiir 40., -s
feür K. V. sim. 75. ags. oma Symb. E.
uberr6the /., rothlauffen n. KL
Igni-, igna- 37. -tabulum^ l ig-
nile 52. 6301 vfirysern, et. fungus 37.
fuer yßen 27. fewr- 52., few- (sk) 33.
-eysen. vuyrstael G. voc.
Ignitus s. Ignis.
Ignobilis (X ignotus) vnerkant 31.
64.
^flgnomi-nia, -nea 37., -a 37.
52. bös lob 52. vn wirdig 1: vn wiß-
lich schände 27. vnbirdig l vnbissen-
DiefenlMieb, NoTum gloBsarinm,
de schandt 33. vordreyt, schände;
-nasus schentlik 37.
*tlgn- s. Ic-onisma.
*tIgnoscere vor wyssen V.a.l420.
nicht wechenen (dial. i. q. bekennen)
33. adingnoscendum ze wergend
(atis vergeben?) 41.
* t Ignos-ticus i. remissus 76.
(Gloss.), -citus vorlaten 37.
*Igw- s. Ingu-.
*tlh- s. 6-erophanta.
flhesus s. lesus.
*Ila {alph. 40.), ige begelhuben 40.
*tllaris s, Hilaris.
*IIbus s. Hispa.
He das erste wesen F. a. 1420.
*tIIect-io, -US s. niector.
tlUex s. niex.
Ilex eyn eyk 37. aich 52. eichbo"m
40. sealdeiche Symh. D. eilpaum Meg.
heilböm 50. ilicetum aychhach 52.
Ilia ge-, g-lancken H. Ph. V 34.
linden 45. klein dermelin 40. ylia
(pl.) klein gedirm K F. ciain ingwaid
32. ylie ers-billen 37., -pille 3«.
i. nates 36. 37., natis 37.
Iliaca s. Hyliaca.
*tYlianinica (X Hia) s. Luca-
nica.
Ilicetum s. Ilex.
*Ilio storch 4a 74.
*Illa s. Hllla.
*tlllab-i, -ere 41. schlip-ffen 52.
-hen 41. -orni {sie) geliczen, inge-
fallen 45.
Illacrimari zächern 52.
*flllaquea-re anstricken 52. -tus
s. Illector.
*tllla-ris s. Hilaris. -sis s.
Hyliaca.
Illatu-s^ -m ghewalt, pine 37.
freuel 52.
Ill-e, pl. -i de; -e dusse; -i, -asey;
-ud dat, also: lere my dat 38.
Illecebr-a vnlust F. a. 1420. bos
wolust 52. -are mit vleyscheUcke ghe-
nuechte stricken G.voc. -osns schen-
dich 37.
*Illect-or, -US Gloss. -illic-tor
%. commentortor 76. 9 -rius \ canceUaritis
37. -or i. seduco 76. -tus (i. q. ilectus
27
210
Illepidns
Immicic
76.) i. iUaqueatns^ seduäm, decep-
tus 32. i.defedatu^{Gloss,v,l\\\iVi&y^
ilectio i. lahor, fraus 76. illixlo i.
obedimtia 37. illect-ns in geluech
V. a, 1420, -are entziehen 52.
Illepidus dul 37. onsoet of au-
hoefsch (a aus o) van woerden G. voc.
vnredsam 52.
Illex betriger V, a. 1420. Hex
trigener 40.
Illibat-us^ -a 37. V. a. 1420. vnbe-
vlecket 37, -rürt 52. ghans onbeulect,
onghetast (X libare gustare) G, voc.
ongeraist 132. gancz vnd flyßig (sie)
27. verflechk o. gancz vnrain 34. vn-
uermagget 30. vngekost F. a. 1410,
Illic dar, dort 38.
Illicitns ontamelick G. voc.
*f Illic-or, -tor, -tus 5. Illector.
f Illigat inbint o. infliht 41.
*f Illim-is, -US stinkende 37.
lUinlre besmirben 52.
*t Illixlo s. Illector.
niotns vnghelert 37. vngerainigt 52.
*tlllumes {aus illuuies? cf. Illece-
bra) vnlust V.a.l420.
*f lUuminat-io verluchtenisse G.
voc. erluchtung 110. -ura illuminatur
29.
Illu-nis^ -uis duster 37.
lUusio verspot, verspeybung 33.
vor spotunge, vor spilunge 27.
t Illustr-atus dorluchtet 37. -is
hochgebornerZ". F. erlucht V.a, 1420^
*Illuuio pleycheit, spüelung 33.
bleychkeit, spelunge 27.
*tllluuis s. niunis.
*Ilus s. HiUa.
Iinagina-ri trachten; -rius pild-
schnitzer 52. -tio dechtnisse 37. ein
inwendig betrachtuug o. bedenkung 40.
Ymago (cf. Formax. Iconisma. Scul-
pere.) staltnisse, eyn beide; i. q. dispo-
sitlo steltnisse 38.
*f Imbarbis s. Imberbis.
Imbecilli-s vnmechtig V.a. 1420.
gesunt 0. kranck (cf. Gloss.) 52. -tas
unsilli (s aus st, vgl. unstillida acci-
dia); 1: imbicillia uueihhii. infirml-
tas Gf VI 671. 711 ff. inbilicia un-
silli endi uueih; inblcllis vmnalitic;
inflrmis uueih Gl.Ker.
Imbellis vnstreit-ber, -per 52. in-
bell-es streyt loz F. a. 1420. -ia
krangheyt 37. i. debilüas 52.
Imber stof reghen G. voc. stoub-
29., platz- 52. -regen, der mercz 45.
inbres tou Gl Ker. imbrescere re
ghen-en 38. imbricns -ich 37.
Imberbis 75., imbarbis 52. m
schusling; lo. u. inbarbis schussling
52. i. iuuenis etc.
*tlmbicillia s, Imbecillitas.
t Imbrescere s. Imber.
Imbr-ex, \ -ix 52. {cf. Cilindrum)
ein roren 52. een ghoteopthuys Gm>
latte 37. 40. schindel 40. schyndele:
-icium id. ; eyn wasche vad 37. imprex
tachkener {-elQS.) 32. ymbrex tAcli
nusch K. V.
Imbricus s. Imber.
Imbriga-re {vgl. Exbrigare).-t^'^'
wirret Str. F.
*f Imbrix s. Imbrex.
Imbu-ere an wysen F. a. 1420. ^•
derweis-en; -stus -st 52. -tus S^^
lerd 37.
Im-, in-bulns i. drcuitvslp^^
37.
"^Imbnrsator ynseckler 64. ^S
G. 910.
♦flmbustus s. Imbuere.
*Ymen s. Hymen.
*f Imicic s. Inicie.
Ymitas dupe, depheyt i. proto*
ditas 38.
^flmmacerabilis (inm.) vnuer-
wesenleich 52.
Immanis scharfF 52. inanis mech-
tig F. a. 1420. inmanitas grSssin 41.
grymmecheyt 37.
«Immarcessibilis (inm.) vnwelg
F. a. 1420.
Immaturus vntidich 38.
Immemor vngedenckig 29. an (s^^)
dechtig 45. ^
Immensns (inm.) vngemest r-
a. 1420.
Immeritus (inm.) vnlonig F. ö.
1420.
»flmmicie s. Inicie.
Iiniuinere
Imprecari
211
Imminere an hangen, inne logen 45.
Immitis vngütig 52.
Ymmo ia 38. jnnno czwar F.
a. 1420, imo ja, furwar 52.
Im-^ in-modiciis ynmetesam 37.
"^ Immomento balde 27. schyer
äugen plichk 33.
^ Immorsns. inmorbus nochteren
i. jeiunas 37.
Immottts vnbe-weghelik 37., -wegt
[ 27. 52., -rurt 52. ynpebegen 33.
Immunis vnteilheftiger 40. vnbe-
, gobit V.a.l420,
Ymn- s, Hymn-.
, Imo s. Ymmo.
♦flniolescere s, lasoleas.
Impar vngerad 29. 75. mis, vn
. euen an der tale 38.
Impartire. impertire geben al
vmb 33.
* Impeda sqq. Gloss, inped-a eyn
vodspor 37. -atura geuuse (genuse?)
F. a, 1420.
Impedi-re (c/. Displicere) keren,
wenden, hinderen 38. ver-h., -tzyhen
52. -tu8 vnledich 38. -mentam ver-
hindernus 52.
Impendi-bulum, -bolnm 37., 1
-cnlum 52., inpendiculam Str. V.
welle 37. 38. Str, F. glocken joch 32.
74. Swing (campanarum) 52.
Impendium lange gedichte vnd
doch ntJLCz 40. inpen-dium vorlegunge
F. a. 1420. l -se spise, kost 37. im-
pens-a kost, -are verchösten 52.
Impenetrabilis vndurchfarlich 52.
Impen-sa etc. s. -dinm.
flmper-ator gebeidere Symb. B.
feltheubdman 125. -inm keiserambt
ib. keyserike 38. -ialis (moneta) bi-
lum 32. -atiuus gepietlich 52.
*Imperit-us vnherschafft (X im-
perium, im- neg.) 7. 33. -ia torhait
52. dulheyt 37.
Imper-inm s. -ator. -tire s. Im-
partire.
Impetere anspreken; stormen, hol-
deren; i. irritare anverdighen,reschen
(reispen 71.) 38.
Impetrigo, l -rix 37. 52. eyn clene
Ins 37. sim. 23. cloue (klonen rhagor
des KU.), Ins 38. citrus Symb. D. App.
zitter-sche 42.,-ach,-mähler43., -dru§e
(miglossiertJH.Ph. zittrach /. F. ^rit
nerwiß (cf. Gloss.) i. serp-igo^ -edo
K. V. Schorf, gnyst F. a. 1420. grint 52.
Impetrare» adimpetrandnm ze
vbent 41.
*tlmpet-rix s. -igo.
Impettt-8 vngestumi 32. storm 38.
Q. voc. rusheyt 45. ruyschen stuyren
(X stuer ferox KU nnl. stuursch
störrisch; dagegen ruyschen, onstuyr-
heit 132.) G. voc. rauschund stürm
P. F. -ose storraelich, stuyrlic, woeste-
lic G. voc. schunnelich 45. -OSOS
schurrnig 45. stormich, stuyrich G, voc.
sturmig 29 sim. törmick 3. dftrmig 2.
vngestim 30. vnstormech (im- neg.?
X vnstfirech sim.?) 37.
Impiare vor vnreyn F. a. 1420.
'Impingerebeschuldigen V.a. 1420.
schuldig geben 52.
Impius (cf. Parcus) vngutig 52.
Implaginm i. minus rete klebeneze
H. S. Tr. (Gf. II 1117). keluenezze D.
Implanare erren F. a. 1420.
Implere wUen. wujmaken 38.
Implnninm een ghat int dack
daert in reghent G. voc. rochlog
(mizirzeis l. i.) H. l. i.
*Impn- s. Hymn-.
Im-politus onghecyert, onbeholden
(am -houden, -houwen HO. 132.)
G. voc. knopech i. nodosus 37. vnge-
worcht F. a. 1420. vnschurlich, nit
sturrig 45.
Imponere. inposnereanagenatun
(nach t ein Btichstabe undetdlich) 48.
Importun-us vnwerlick 38. vnzim«
lieh 30. vngest-endleich, -urmleich 34.
-ume V.a. 1420. -üntlichcr,vnbescheid-
ner, anfechter 29. -are vnrüig sein 52.
Impos^ inpos vnmechti-ch 37. -g
F. a. 1420.
Impost-or ein schuldiger 52. trAg-
ner 40. betrig-er, -ura-unge V. a. 1420.
* Im- , in -potos vnghedrunken,
vnghequicket mit dranke 37.
Impreca-ri vngeil (so?) wünschen
F. a. 1420. -biUs vnbedenleich vnczem-
leich 33. vn wedelich, vn betelich 27.
212
Impregnata
Incippare
Impregnata. inprengnata l
prengnans swangher, is eyn vrauwe
dede eyn kint dreght 38.
♦flmprex s, Imbrex.
Im- 125., in-probus vnbiderb 29.
vnerberig 34. tzanger 125,
Im- 27., in-properinm (c/. Im-
putatio) schände haffig rede 27. vor-
dreyt, scheldinghe 37.
Improuisus (c/.Inopimum) unuei--
sichtig, -baren 34.
Impnb-er 1 -is (i. q. imberbis q. r.)
schusling 52.
Impuden-s vn schandelich; -ter
vn schentüch 27. -da vnscham 52.
verschr. imped- schraeunde, vn- s.;
impudicia hubscheyt 45.
Impngnare wider chlaffen 52.
Imputa-re verweisen vVbel habi*n
52. 75. vorkeren, vorwiten; i. suspi-
cari tigen; -tio vorwit i. impro-
perinm 38.
Imus nicht ho 37.
^Inabilis s. Inhabilis.
^flnacceptabilis vnnerak F. a.
1420.
Inaccessibilis vnczwgan (ptc.) 33.
vnczugengik V. a. 1420. vngeng 45.
vnczewlich 27. vnzobelich 18. vngreif-
leich 52.
*tIl^ACia estpugna l lucta 52.
Inaltaredirhoen F. a. 1420. sim.4'
*tlDani-a s. Insanns. -s s. Im-
manis.
flnanis gloria vppig er 32.inani-
ter vpeklich 41.
*tIJias eyn borchelen i. porcus
casiratus 37.
*tl- s. In-natum.
*Inaur-is an or rink (in prh.!)
r. a. 1420. horgolt 7. -es id. H. S. D.
-ia de auro facta; intonia id., ge-
span Symb.E.
♦flnbellia etc. s. Imbellis.
t*Inb- s. Ip-erbolice.
*tlnbi-cilis, -Heia etc. s. Im-
becillitas.
* tinb-res, -ulus5.Imb-er, -ulus.
*Incandere. -uit -nndis (mare)
doren seen 48.
* Incanta-re, -tio (i. presaginm).
-tor {cf. Fascinatio), -trix (in gl. K. :)
touer-en, -nisse l touer, -er, -ersehe 38.
Incareerare kerchlen 29.
Incarnar-e menschait an sich
nemen 52. -i enpfachen werden 34.
enpfangen w. 30.
Incassnm vmb sunst, vnfruchtber
52.
*t Ineast-rare nugiln V. a. 1420.
-ratnra(^c/. Ancon. Scastro.) nute 4o.
nuet V. a. 1420. -rata nutt K. V.
-eratnra (asserum) grope 37.
flneastns {cf. Incestus) vnkiin-
scher 40.
^Ineaust-nm (cf. Tincta) blaa
tinte; -erinm blachom 38.
*Ineednla. ineendia est auis
Orientalis pungnans cum bubone 52.
*tlncellis mol, also eyn bcre38.
*tlncendere s. Interere.
*tlncen-dere bouten wur 5^
entphagen, enczinnen 45. -dia sA^
eednla.-dinm,l -sum 37.vntfengiD^^
37. i. cinis (agni) bisengunga ^. S,
Tr. chuntesal Vind. cuntesal Mmx.
-sor eyn mort berner 37. enthphenger
45. -saria bernwortze 51. -nio (t")
s. Nonilnninm.
*Ineentela. ineitega ^^^ madiifi-
ula qua portabatur amphora 125. -^t
super quam stat anfora in conuiuioo7.
♦Incenti-uabeghe-, ghi-recheyt3l.
-na bös begier 52.
Ineeps dar nach 8. 17. 52.
♦flncerca s. Inenria.
flncernicnlnm kornseb 125.
♦flncer-pias, -cia l inciaeri-
eium eyn ascher koke 37.
Ineest-ns nunnen mynd 32. vn-
kuschheit mit dinen gesippen 29. vn
gescheyt {aus vnkfischeyt sim.!) 27.
ere nemen o. rauben; -are iuncfraw-
schaflFt nemen 52.
nineiatnm s. Innatnm.
*tlncicia (:incitare?) kif 37.
*In-, ins- 37. -eidns balde Valien
37. i. qui cito cadit 52. 76.
Ineinctns vmme ghord 37.
* t Ineinericinm s. Ineerpias.
Incippare stocken, pluchern 45.
Incircamspectus
Indago
213
^flnoircamspectns vnfursichtig
52.
*f Incirepta s. Increpta.
*fln- (alph, 37.), ins-cisio kerue
37. incisia in snyt 7. a. 14J20,
Inciso-r, -rium s. Insc-.
Incissura die. effusio (eflfugio 76.)
sdgmnis versneidung 52.
Incitare zu Jaden 29. sim. Gloss,
Inhalten 30. herwercken 45. insitare
hissen i irritare 38. incitata ge-
raisset 41.
lucitega s, Incentela.
*f Inclepsedro aui (X cleps) i.
furor l subtraho 37.
"^Incleptus. ineloptus erworuen
i.adeptus 37.
*Inclere yn sprechen 27.
flnclina-re boghen, bücken 38.
-tos genatsara (genad X geneigt) 34.
inclititö genag-, genaig-sam, genedig
Gloss. geneiget 29. gewandsam 30.
erlich V,a.l420.
Inclitus eriik, rike 37. gar edel 52.
*tlncl-itiis s. -inare. -optos s.
-epttts.
*tlnclus-arii. -or fasser 52. eyn
golt sticker 37. in süsser F. a. 1420,
-US clossner 40. geschlogen, enschlus-
sener (sie) 45.
In- l re-clusoriom clausen K. V,
*tIncobus s. Incubus.
Incol-a hußwirt 32. ein gesessener
40. husgenoz; -ere ein- 52., in- F. a.
1420 -wonen. -atas i. peregrinatus
l mansio extra primam 76. woninge
buten landes, elende 37.
Incolor vngheverwet 37, erplichen
52.
'^Incominus nahent 52.
tlncomitos (^Incomptus Gloss.)
vnbehende 37.
Incommatabilis (undeutlich) vn-
wencKch F. a. 1420,
Inconsult-U8 vn beretig 45. -e
vnbetrahtteklich 41. vnberadenlich 75,
InconsutUis ein gestrickter rock
52.
Ineontamiiiatas vnvormelt V,a,
1420,
Incontmenti drot 33. ^oit(sic) 27.
*tIncop s, Cardia.
Incorporare in sinnen 30. in sich
nemen 52. introparare in sich be-
steigen 29.
Incredulus vnlouich 37. vngelaub-
leich 52.
Increment-nm okinge 37. -are
wachsen 9. 52.
Increpare scheiden, straphen 38.
*Iiicrepescere of teylig V.a,1420.
* Iiic-, inci- 37. -repta schap 37. i.
cisia sursumerectab2. 75. 76. kästen 52.
flncrescere an sich nemen 52.
Incrustare (crustam panis) spun-
den 125.
Incub-a s. -ns.
Incubare kuken broden of waken
G, voc, erkuchkeu 33. of sicczen
F. a, 1420. incumbere of leynen ib.
anhangen, zu steen 52.
^Incubu-m^ -s s. Intuba.
Incub-us nachtmännlein, schrött-
lein, alp, nachtmare 43. trut 52. 75,
elb, sem 52. l -a een nacht meer
G.voc, incobus s. Ephialtes.
*tlöcu-dia s. -ria. -linos s. In-
quilinus. -mbere s, -bare.
flncunctanter vnharrlich F. a.
1420.
*tlöcu-ria ane sarge V.a.l420.
-rea 76., -dia vor sumenynge 37.
-riosus vnsargesam F. a. 1420. -rins
grob, päwrischen 52.iiicerca(iiic'ca)
vnhoflichkeit 40.
Incursus eyn inlauf 52. F. a. 1420.
Incoru-are reyden (X neygen),
wedder boghen 38. -atiis, -us ge-
krummet 37.
Incus eyn ane bod 37. anebot 38.
aenbelt G. voc. aneualz Symb. D, an-
bag 27. anpag 33. anpog 34. ambog 29.
ambas 30. ane f&s (umged.) 40.
Incusatio bescholdinge 37.
^Incustratio deele i. pauimen-
tum 37.
*tIndag-o hag 29. 30. 4.P.V.
han 27. hayn 33. staud-icht 4., -ach
P. F. g. -inis eyn der garde; g. -onis,
l -or ervarer; -atio vraghe 37. -are
vz geyn 7. a. 1420. -ator weidman,
beisser (Falkmier, vgl. BM. 1193) 40.
214
Indampnositas
Inedia
*f Indampnositas schadelosheyt
37.
Indecens vnteuielick 38.
IndecUnabilis vnnaigper 52.
*Indecor-osus vngeschafFen 3. 52.
vnghesytet; -ns vnhouesch 37.
^Indempnatos vnuortumet (-mz?)
F. a. 1420. vnuerurtailt 52.
Indere in lozin F. a. 1420,
Indesinenter nit ablauflfenlich 41.
Index (digitus) zeyger ÜT. F. zaiger
32. zoiger 6. 29. een w.vser vingher
G, voc, eyn czeg vingir F. a. 1420.
Indicare wisen i. ostendere,
minare 38. •
Indicio r&misch jar 32. gepyetjar
34. fünflfzehen jar 29. edicio XFge-
gebicht (sk) jar 30.
*Indici-o wysung, czeygung 27.
-nm czegenung ib. czeygung 33.
*tIndictorium s, tnterdictnm.
Indicum (color) indich 1. 34. 71.
* t Indic-ns, -ins verkunder G. voc.
Indifferen-s ghe lik 37. glicheniß
als daz ander 45. geleich; -ter vnuer-
schaidenlich 52.
* findige s. Insidie.
Indigen-a {cf. Inquilinus) inburtig
Gf. III 162. gilanto ib238. inlendi-r
r.a.l420. -e -g Erf. Gloss.
Indige-re bedoruen, behouuen 38.
-ns donfftich, arm (miser dortighe)
38. nptdorfftig; -ntia nocze l bedürftig
(sie) 27.
Indige-ries s. Crapnla. -stus
vnver-dewot 33., -deuhet 27., -dät 52.
vnderdenig (umged.!) 45. -stio Ä.Plas-
tia.
Indigitare anruffen 52.
Indignaüo vnwerrschy (wr) 32.
flndipiscor erwerben 52.
Indinidnnm ein genant wesen o.
ein vngeteltes (sie) wesen 40.
*tIndole-s eyn bidderbekeyt {umg.)
45. edel von art 29. -ns eyn gut un-
gir {st. ju-?) F. a. 1420. indocilis
gewaltig kindt 34.
*IndoIis i. fiscus etc. 76. (Gloss. v.
Indoles). indnlispacdarmi. viseus 37.
"^flndom-itns l -esticns vntam,
wilde 38. '
*tlndncia-ri, -rins, -tum s. In-
du-cie, -mentum.
flnduci-e zil eines friden (frides
V. Inficie) 40. kriegs anstand (justi-
tinm a. deß gerichts) 44. sim. Ki
dach, also me eynem gift to de de
wes plichtich to holdench^. is 38. -as |
dare frist geben 52. -ari vristen ib.
vrystnigen 27. erbaiten Oe. V. -arius
eyn de vrede dais:he ghift 37.
*Induc-, indu-tilis {vgl u. a. Far-
tago. Hilla.) schfibeling o. scho"ber
dotte {i.q. nkd. dutte, dute?) 40.
*tInduccio {aus indictio sim)
in gebot V.a.l420.
Inducula s. Indnmentam.
Indnere {cf. Exuere) anteyn, rd-
do*n de cledere; i. missalia geren,
also de prester wen jhe dat misse want
austud 38.
Indulcare zuze redin V.a.lM
Indulge-re an hangen 17. U
1420. raten (,) schön 33. -ntia äffet,
vortiginghe der sunde 38. apläjl^-
applos 40.' -ncias ablas der sunden
34. indul-tns s. Snpportatus. -sere
(cibis) anagilizun sich 48.
♦flndulis^. Indolis. -tus ^.-gere.
^^'flndn-mentnm erchleidar« 5^-
indunient 1 . 34. 1 -men, -cnla, -ciatuffl
eyn cleyd 37. -menta pl. gher-, misse-
wand 38.
Indnr-are l -escere beharden 38.
-atus behartet 33. uorherttig 45.
Indns indener 29. eyn berch 37. j
qd. mons l aliquis dejndis 76.
Indnstri-a sinirichy 32. bescheiden-
heyt 30. sim. 33. fleysig arbait 52.
stydekeyt F. a. 1420. -osus schide,
schire, clock, clouc 38. l -ns bescheidig
30. -s fleissig 52.
*Indutilis s. Indnctilis.
Indn-tus an, also de haft eynen
rok ane 38. angeleyt 29. -nie nue
gewant F. a. 1420.
Inedi-a arenmut 41. huß-armüt 32.,
-armut, -gebrest 45. ein haws pres-
tum i.pauperies secreta que est in ede in
refamiliari 52. armoyd 37. vnberot
F. a. 1420. abgankch 27 Marg. -e
iUd (famir — st.famis — hunkar. l
Ineffabilis
Infurie
215
Stridor dmtium edho zeni kriscrim-
mon) Gl, Ker. {ogL Gloss, v, Acerbus.
Gf. 1245).
Ineffabilis vn vgsprechbarlich 32.
*f Inelari (plenim) meren 48.
Inenarrabilis vnredesam 37. vn-
awsredleich 33.
Ineptus vnge-f&g29-, -schickt, -nem
52. vnbehende V,a.U20.
Inequalis vneuen 38.
Inerinis vngewefenter 40. vnge-
wopint F. a. 1420.
Iners vnweyse V. a. 1420. vnbe-
hend-e 37. inertia -icheyt ib. treg-
hayt, kindha}t 33. trockeyt 27. vn-
wicz 29.
*f Inerudi-tio pawrischait 52. -cia
grofheyt 37.
Inexorabilis vnuerhorlich 52.
Inexplebilis vn vAIlik 37. vnder-
fiilt 41. vnerfuUig 52.
Inexpngnabilis vn vor vechtlik 37.
vnerstreitlich 34. vnstritlich 30. vn-
bestritig 29. vnauzstreitper 52.
flnextricabilis vn vp loselk 37.
Intam-is vnwerd 9. 52. anruchti-ch
38., -g 33. anrochtich 23. 37. vnrichtig
(umged.) 27. berücht 30. verlumbdet
29. vnlewntig 34. -are berichtigen,
b(»schauwen (umg.)\ho^Q lamet machen
45. erschemmin 33. -ia ein posew sche-
mung ib. berochtinge 37. das eynen
erloß macht 125. pös wort 52.
Infandns vntetig 52.
Infan-s kint er es ret 40. kint,
eyn mensche be neden seuen iarn 38.
-tula meghedeken 37. modecheyn 27.
mettelin 45. -tnlus venteke37. knech-
tigen 27. eynskindeskrugelich(5ic) 45.
*Infatiga-rimued werden 52. -bilis
vnm&gsam 41.
* t Inf auorabilitas vngunst, hat,
nid 38.
Infanstns vngiinstig 29 sim. vn-
geluch V.a.l420.
f Infect-us (cf. Moriturus) vorter-
bit F. a. 1420. verunraint 52. 110. -nm
dz nit gar gancz ist 41. -iuns vnge-
mäligt 52.
Infelix s. Neqnam.
InfensQS versert 52.
Inferi-e doten sei offer K. V. -or
niderer 48.
Infest-ns der do feyde macht 125.
gedon F. a. 1420. -are mueen ib. aus
fechten 52.
Inilcere {cf. Infectus) vorterbin F.
a. 1420.
*Inflc-i laugen; fridprechen 33.
-iari vngetrewleich ligen 33. -iatio
eyn weygheringe eynes tweuolden din-
ges 37. laugung der schuld; -iator
lugner (inn-) 52. -ie {cf. Inducie)
zil eines frides die gebrochen werdent
40. absag 32.
♦flnflcior s. Inftteor.
Inftdelis truwelos 38.
Inflm-ns der niderist 34. curter
i. breuis Symb. D. -atns vnder ghe-
treden 37.
Inflrmar-i suken 38. -ia eyn zey-
ken hus 37. siech stub 52. sim. 75.
inflrmi-s^ -tas s. Inibecillitas.
♦f Inflscar-e, -i in bewtiln F. a.
1420.
*Inflteor veriehen 52. infleior
ich vorsach 45.
Infla-re. -ntnr crblewent, erblasent;
-nerint erbulsent H. Ph. -tio vnflaut
(ans lat angelehnt) 32. -tns blas, vp
gheblasen 38.
f Informa-re anwise-n 38. -tor -r
ib. 29.
Informis misstalt 37.
*tlnframitere s. Intermittere.
flnfremere buldern 125. vast
dosen Das. seer tossen Ki. czen-
crapiln V.a.l420.
Infrenatns vnczam 52.
*tlnfrigid-are 1 -escere coldeii 38.
*tInfrii-Mtiis schamloser 40. -mi-
tus vn weyse F. a. 1420.
Infu-catus^ -tatos i. purus 52.
76. l sincerus rain 52.
Infol-a -e eyn biscuppes mutze;
-atos ghe cronet 37.
Infumibulum feurmeur 125.
Infnndibulum. infnsori-um in-
goz F. a. 1420. ölkrug 52. -a pl. olie
vad 37.
*Infurie grymicheyt 37. i. anime
infernales 52. 75.
216
Infusus
Innnere
Infns-os begoten, bedropen 37.
-orinm s. Infandibnlum.
*Infutatus s, Infucatus.
Ingeni-um. -i sin 48. -osns dein-
listich Symb, D. sinniger, wicziger 40.
sinlick Gr. voc. sin fargn (aus sinnig,
erfaren?) P. V. -ositas zynnicheyt 37.
Ingens micheler Symb.D.
Ingenu-ns der hohste vrie Schwa-
benspiegel, vry adil F. a. 1420. -itate
edlin 41.
Inger-ere. -it (oculosradiis) gegin
kerit 48.
*tInglomes s. Inglnuies.
* tlnglori-osusvnhersam 29. -sus
sehaboht Ff.Grm. VIII SOG., vgl. Gf.
VI 411. Gloss. V. Seaber; hierher P vgl.
nhd. sch&big vilis.
Inglunies fryßeg 27. vresekeyt
V.a.l420. inglomes fressig 33.
♦flngracilis vndankneme 40., «;Zi.
aus ingratiis ohne dank Ki.
Ingrat-us vnneme, vnwert, vn-
gheuoghe, vnbequeme 38. vndaknemig
(sie) V. a. 1420. vndangh 37. vnge-
nemer, vndenkberer 40. -itndo vn-
groytsam (^X lat.?) 37. vndankne-
mikyt V.a. 1420.sim. 17. vntancke-
berkeyt 45.
*Ingrue-re insten V. a. 1420. -us
vngenam 52.
*tlnguen (sqq. Gloss.), gew. ing-
we-n, 1 -s 37., igwen 34. gemäht 40.
gemecht V.K. hage-dros 35., -droos,
-drous 38. hageldruse H. S. D. heck-
45., hege- 27. -druß. hardrüft 33.
hardrueß 34. trfiß by de bein 29.
dat ghemechte of die leysche G. voc.
l ingwinar-is l -e eyn haghe dros;
-ia swellinge in ingwine 37. -is drüez
52. igwinaria drüss sehtich (aw5
sueh)P. F.inguirialisstern-, krotten-
0. san., Sterne-, poggen- nd. 0. san.
-krut. Stern-, kroten-kruit 51.
*f Ingur-gitare vullin V. a. 1420.
vnder sencken 52. -itatio vor slin-
dinge 37.
^f Ingwinatio etc. <9.Inhumatus«
Inhabilis, inabilis vngenäm 52.
*tl- s. A-nhelitns.
♦flnhiare. inhyo ich sten 27. 33.
} pete 33., pit 27. inhio ich stau 1
bitten (umg.) 45. in\B.vei (Ihm-her?]
irlangin F. a. 1420.
In- s. Pro-hibere.
Inhonorare er enziehen 52.
Inhnmanitas greselicheyt 37.
Inhnmatas vnbegrabin F. a. U20.
ingwinat-us i. sepultu-s, -io-ra37.
Inibi do selbstinne 125. do selbis
F. a. 1420.
flnicere manns band anlegen 27
Marg.
*Inicie windilsnur F. a. 1420. iffl-
micie kinds windel 32. imieie {dpi
in-) wiegpant 52.
t Inidipsum (cf. Gtoss. v. Idipsum)
indajj selb i. indas dz vns bringt zu
ewiger seilikeit, l in illo bono eben
indem selben gütt, scjs. deo u. s. «f
27 Marg.sim. 65., Vfojsu diese Mar^-
gehören.
Inimicitia veyde 38.
Iniquos böser, vnmilter 40.
Initia-lis anbeghin 37. -re en-
kenczen F. a. 1420. entgenczeu 9.
^Iningus vntzam 52.
Iniuri-a vnghelik, vnrecht 38.schel-
tunge 40. -US onredelick G.voc.
Inm- s. Imm-.
*tInmorbus s. Immorsus.
*tlnna-tum, -ta (sc. fea;^48.ana-
gewassinu 48. l -cia angheborn; «ö.ö.
jnatum l inciatum id. 37.
flnnexus vorbanden 37.
Innixus vnge-arbeyt, -erbet 33. |
yn geerbit; Marg. angeleynt auff
eynander, daran geheflft 27.
Innormis vnghemeten 37.
Innoteseere zu erchenen geben 52.
In- l re-nouare vornigen, wedder
maken 38.
t *Innox-a l -ia schult i. culpa 37.
*tlnnu-ba vnbeschlaffen 52. ^'
gem&heliti magt Z^. F. ungehidaÄ S. D^
l -pta ungehlta Vind. (Gf. IV 1065).
-pta vngebrut (X -trut) 41. -b«»
l -pta (X innota?) vnbekand 37.
-bia vnvortruwet V. a. 1420.
Innuere i. Signum facere pey spiW
geben 52.
Inmunerns
üosolidam
217
^Ijmiuiier^iis. -a, -abilis vntellik
37.
*tYiiBUO s. Immo.
Innupta s. Innuba.
Inobediens vnhorsan), saluoldich
38. sulfweldich 22^
♦flnofFens-us (Ki,) vnuerseirt 52.
-is vndirczornit F. a, 1420.
Inopia kumber 29. koin 30. arem-
muet 34.
tlnopi-mum vnvorsichtes L im-
prouisu 37. -natns yngedacht 52. 75.
Inops i. miser arbem (-Sm) 33.
stdmper (miser nd. stumpper 22**.
23. armer stümper wetterau. Mitleids-
wort), schfiper (vgl schuft sim.) 29.
Inp- oft neben Imp-«
*tliipendi€iiliim s. Impendi-
bulum.
*tlD- Ä. Hy-pericon.
^flmpreiigiiata s. Impregnata.
^lopresen-tia, -ciarnm (tmdetU-
lieh) kegin wert F. a. 1420.
flnquam ich rede F. a. 1420.
Inquiet-us varaawe 27. ongfaerost
(t. voc.t-e vnsachte; -are ouerlopen,
ynrauwedoii ; -atio auerlop, ouerlast 38.
Inquiliniis i. aduena, quasi incciens
alienaBr.i.peregrinusetc.76. huzge-
noz (cf. Incola) F. a. 1420. inbvirthich
(cf. Indigena) Er/. Gl hinder säsg 32.
äoue-, in-gesessen 40. elende; inqui-
tus vromede 37. incnliniis s. Cu-
nabiila.
♦ tInquiiiaiicia(X inquinaria sim.)
s. Sysanehe«
Iloquio s. Ayo.
^tlnquitns s. InquiliBUS.
*tInsa€io (cf. Insitio. Insertio.
Gloss,) wingen (atis zwigung sim.),
fregung, flanczung 45.
'^'.Insana (cf. Faba lupina) bulse
herba 40. bflisa Sum.
Insan-QS crane, vnsuiit, vDghesunt,
also de lüde edder de deer 38. -a
ynsisnige £röwe 40. -ia douendecheyt
37. -ire dorheyt don, douen, stymen
38. inania (umged.) awig 32.
^flnsci-das s. Ineidus. -sio s,
Incisio. lasitio.
Inseis-or^ -sor (älph. inci-) eyn
DlefteibMh, KoTom gloMaxinn.
wunden snyder 37. inelsor wund-
artzt 52. 74.
Ins-^ in-cisoriam teller 29.
*tIii8ei-ssor s. -sor. -tnm s. In-
sitnm.
f Inseetum (dbus) y ngesneten 125.
flnse- s. Inso-dabilis.
♦Inser-erein phropfen V.a.l420.
-eio^ -tio 40. H. S. D. (cf. Insitio)
pozunga H. S. D. zwigung 32. zwi*
unge 93. zwtgunge o. inpfungen o.
pflanczen 40.
f '^'Insidi-e an laghe 37. laghe, al-
some den luden vor helt wanme se
vanghen wel 38. laghen, dreyghen (mi-
nari KU), verradenisse G. voc. cf. HO.
182. logong 33. wegelogunge 32. ein
hut 29. -ari anleugen, angelogunge
33. cf. 6. wegelogen 32. wege uer-
legen 29. in sydieam stellen, also
me den musen deyt 38. indige (X
inuidia) hassunge 30.
Inslgni-s ghesyreth 37. edel 30.
52. tugendsehinbar 29. in tugenten
scheinpär 34. wolgeczeycht F. a. 1420.
-re zim; -tus getziert 52.
Insinnare mouden, an-m., -moden,
-synnen 38. an nut^i (sie) 27. an
onueten (sie) 33. pedewten 52.
Insist-ere. -as an hab 41.
♦flnsitare s. Ineitare«
Insi-tio^ -eio pelczung 52. zweiung
K:V. insci-sio potinge; -tum ghe-
plantet 37.
*Inso- Gloss. aus inse-dabilis
nicht vphorlek 37.
^flnsogare^ snbgerere radenmyt
oueler meninghe 38.
*tInsole-ns, -s 29. (c/. Absonus)
vngetzogen 17. 52. 75. vmbescheden
38. hom6dech 37. awysig 27. aüwisig,
vngeJE6r 29. abwiczig 34. abitzig 1.
obiczig F. V. vnzuhtig Gf vngezogen
17. 75. -nter vnzÄchlich 41. -ntia
{cf. Dissolentia) aüwise 29. ab weysen
33. an wysen 27. homoyd 37. -seere
ab beyß treiben 34. vnwig triben 29.
vnstumen F. a. 1420. imoleseere vß
(sie) triben 30.
Insolidam tozamender haut 37.
gesampt F. a. 1420. mit foller hant 52.
28
218
Insompnis
Intercalaris
^Inso-mpiils YDge-Blafen; -pora-
tns -schlaffen 52.
In-^ pro-spicere^ intaeri anseyn
38. inspector ansecher, anlftger 41.
*tlnstag-ia verbenenkraut 74. -o
werbene krut 40. Instago Ghss, v.
Terbena.
f Instan-s a'^me {vgl. om BM, I
27^,) 32. gegenwörtig, enczig {aus ein-
zig?) P. F. vnteilsam o. snellekeit;
-ter vnverdrossenlich 40. -tia ste-
decheyt 37. emsickait 52. instet (gres-
sibas) analenidi 48.
Instar geleichnug 33. glegeniß 27.
Instanr-are of machin V.a,14J20.
wider chomen, verpringen 52. -et fast-
not (antue Gh) ; -auit wider festnet 41 .
Instigare reysenn, stoben 33. stop-
pfen 6. rygen, yn stocken 27. zft schüren
29. vordem 30.
Instinctns inwfirkunge 40. blas-
sunge 30. inplasung 34. inblasung, z&-
neygung 29. instrnetus naturelich-
keyt i. conditio 45.
*tlnstit-a {cf. Limbus) cram 38.
krom gaden K. V, üch bant F. a, 1420.
totten-gewantt 34., -band 29. -e ben-
dilen i. liastiles Symb, D. -is sui-
thelon (vgl, ags, Gll. Gloss,) Ff. Germ.
VIII 400. -erna krome 40. -or conp-
man Symb. B. cremer 38. -utor kra-
mer K. F.
*tlnstiua {scheint inst- o. iüsc-
nia; vgl. stlrna 6. aus stina Ghss.
h.v.) riester (agrie.) 32.
flnstructor lerer 40.
'^flnstmctos s. Instinctns.
Instrnmentnm {cf. Littera) tauwe,
ratscop 38. werczeüg,bereitschaflft-K". F.
geczug 0. hant vestln 40. geczeug 34.
züg 29. braitschaflft 32. geret 30.
* t Insnbsidiatns vngehulfen 7.
a. 1420.
Insndare in vlissen F. a. 1420. en
swiczen 45.
Insnla, i. niediampnis 38. werder
30. 38. wertel 33. werd 29. 52. wer,
awe 27. wert, ynsel 40.
Insnlsns vnvorstendich 37. vnge-
selczin F. a. 1420. ain vnweijj 52.
Insnlta-re {cf. Insurgere) ane stür-
men F. a. 1420. in zom wider ston
i. Tlcisei 30. in b&sem anspringen 29.
in posen auff sten 34. -nt gefrowet
41., X exsultant gefriwent.
Insnmere i. sumptus pro aZio ex-
pendere 3. 4. 52. verlegen (v^-) 52.
in nemen V.a.l420.
*tlnsnpherus (:ym\xf er sim.!)n-
reyne 37.
Insnrgere {cf Insultare) in zorn
wider stan 29. sim. 34.
*tlnsus s. Nisns.
*|lnte-dere s. -rere. -gementum
s. -gnmentnm.
*tlnteg-rare, -ere ganczen, gancz
machen 45.
^flnteg-nmentnm vnverdekcheD-
hayt 33. vn vordeckong 45. -emeii'
tnm vn vor dencken (sie) 27.
flntelleetns vornust 36. i. ageiis
wirkende Vernunft; i. speculatiDitf
inwiirkend v. ; i. componens verssfl^*
nisse {st verst-) zesamen seczen^ö.
Intelligen-s vorstendich 38. -ü»
ein ewige Vernunft o. ein engeis v. 40.
Intemeratns vnczustort V.aJ^-
Intemper-antia vnmechticheyt37.
-ies vntzimlich vngewiter 52.
*tlntenipest-a dz ander teil an-
der nahte 40. -ns {nach ConticiniuiD)
schlauff tüffi 32. -as wos {st m
gewitter 40. -atns vntytlik {i. q. •'"■^
Gloss.) 37.
*tIntenciosus i. cmtumax7i'^
kiues 37.
♦flntendere s. Intererc.
Intendere mftt haben 30. vito
h. 34. will z& h. 29.
flntensinus^ daraus vrmAxA^^
Sinus czw varig 34.
Intensus zu-nemig 29., -nemniig
34., -negunge 30.
Intent-are in brengin V.a.l420,
-io kingo i. noluntas Pf Gm. VIII
i.q. gingo Gf VI 1065. -ns s. may-
nung 34. meynung 29. manunge 30.
Inter mank, vnder midde, twisschen
38. zwischend {cf. Interim) 30. tuschen
(nd.), zusehen (inZssete.) 45.
♦tlnterap**tins beswoget 38.
flnter-cälaris s. -scalaris.
Interceptor
Intentttinm
219
Interceptor scbaider, tädinger 52.
Intercüiom zw&schent brow o.
vnder o^g brow 40. intrannm oghen
brane 37.
Intercipnt mittel bombet 40.
Intercis-e, -se (vgl Interpolatim)
vnder-uellich 34. -scheyden 27. vn-
sched-leich 33., -ich 45.
^Iiitercudiom choder 52.
*tlntercula-re, -is s. Intersca-
laris.
Intercus widergend (vgl Glans) 32.
flnterdict-io s, -um. Districtos.
Interdict-nm, -io verbietun-g 29.,
-ge 30. indictorium verpietung 34.
vor bedynge godes denstes 37.
Inter-dum vnderwile 38. -im dy
weile F. a. 14J20, dartzwisten (tz? cz?)
30. l -ea aldewile, vnderdes, altohand
38. -dius ofte F. a. 1420.
Interere von inwendig zu reiben 52.
Interere, intedere 29., inten-
dere (s. Gloss. h. v,) 1., incendere
2., intriticare (cf. intritus Gloss.)
30. inbrocken 9. 30. 75. in- 29., ein- 1.
2. -meren.
t*Interfedatiis bechlaibt 52. i.
varie mactdatus 52. 76.
Inter-flnium nasen-cruspel, -un-
dertat K. F. nas kr&stel 40. -fannm
(^fariom) knoster der nese 37.
'^'tlnter-flaatim s. -polatim.
Inter-im s. -dnm.
* flnter-itus, l -indes (aus -nides)
29., -ritns 40., viteritns 34. ver-
gengnisß 29. vergeung 1., daraus
umged, vergebun-g 34., -ge 30. tod
0. verdepnisse (aus verderp-) 40. -itio
totslachung 52.
flnterlocntio vnder red 32.
^Intermedi-um zwischent mittel
6. 29. -ns vnderschaid 30. -e entszwi-
schenlich 29. -are mittlen i&. mittelen 6.
*tlnter-medinm s. -nodinm.
flntermin-atio eyn vluch F. a.
1420. lestrung 52. -nabilis Qloss.,
-abilis vnred-delich, -eber 45. -ns
vnendber 52.
Intermissio brauch (Brache) 32.
Intermittere, inframitere 30.
vnderwinden 29. 30. 34.
*tlnternas-nm, -so d.sg. naßs-
rislan Lor.
Internicio dir totunge F. a. 1420.
*Internix har-, dau-worme 37.
Inter-nodium^ -medium 38. kno-
kel 37. 38. i. innctura 38. knod 29.
chnopphel 34. knofTel 27. knewflfel 33.
vnder chnäwfel P. F. enckelin 30.
* Interpell-are, -ere 34. vnder-
haissen 34., -nemen 29. ane langin
F. a. 1420.
Interpol-a eyn ghewent cled 37.
-are vnder lauffen 52. vndir weyn
(nJtd. unterwegen) losin F. a. 1420.
-atim, inter-pellatim 34.,-fluatim
27. vnder-uellig 34., -fellig 27., -feldig
33.
*tInterpon-ere, -ibilis s. In-
terscalaris.
*tlnter- s. De-precari.
*tlnterpre-s betäwtter 33. tul-
mat-zch 52., -chs 33. tolmaczer 27.
tolmetsch 29. toUek 37. tolk, eyn de
mannigherleye sprake vor steyt 38.
-tibns betuhter 41. -tari bedewtten,
beczeichen 33. -tatio sprach kunder
29. bedewtung, aus legung 52. -tatio
mala vare, to vare spreken 38. -ta-
bilis vor nemelik 37. bedewtlich 52.
♦flnterpun-ctio (Unterscheidung
Ki.), -xio deylinge 37.
Interrasilis gehauwen werg F. a.
1420.
♦flöterritns s. Interitns.
Interritus vnerschrockenlich 40.
t Inter-scalaris i. interpositus Br.
vnder-gegradet 33. Gloss. -setzig HO.
-ealaris (alph. sc-) ondersettich; w.
0. i. -ponibUis, -calare i. -ponere
G. voc. i. q. -cularis, -cnlare HO.
Interscapul-um K. F., -a zwft-
schen schult-em K. F., -ren 40.
*flntep-septum unterschlag in
einem gemach Fr. -strnccinm (domus)
vnderschlag 32.; vgl underslac BM.
112 8.384.
Intersignnm wort zaichen 30.
wartzeichen 20. warczaichen 34. eyn
vor czychen 27. vnuerczeichen 33.
Interstitinm (c/. Diuersorium) vn-
dersch-aid der czinnen (inmuro) 52.
220
Interstraceiain
IniindaFe
-eyd; vaac, schot, tas (vgl KU. h. v.),
also in der scbunen is 38. ergger 40.
ercker 74, eyn mittil want F. a. 1420.
*tlnter-stpuccium s. -septam.
Intertrigo die bickeers G, voc,
blickarg, gippars, arswolff, das fratt-
seyn der kinder 43.
* t Intervallere vnder drocken 45.
*tlnteraalln-m, -s 32. vnder-lat
i. mora (q. cf,) 28. -laß 29. -laus 30.
-lojj 34. -schaid l cathenacio paiorum
etc. ein dull^2. ^im. 76. fasnacht fery
32. eyn mittel F. a. 1420.
Internla vnder kleit 40. sim 74.
♦flnteruitt daz zusehen (aus in-
terim dar z. umged.) 45.
^flntessinus s. Intensiuns*
Intesta-tus eyn deney (de neyn)
testament ghesetten kan vor dem do-
de 37. der do geehlingen stirbet on
sin sei gerette 40. -tor an sele gerät;
-bilis vngetzeuglich 52.
Intestin-um inghewede 36. inge-
weid, gedirm; -um rectum schlechter
dar K. V. -ä lummelen 22^ 38. daz
gedärm 52.
Intim-us aller meist yn newmst
(sic'i) 27. innerster 29. in wennig 33.
bynnen wendich t. intranius 37.
bynnwynig F. a. 1420. -atio verkund-
ung 32., -igung 17.
'^'tlntonia s. Inauris.
*tIntoxicar-e, -i vorgbeuen 38.
*tliitran-eus, -ius s. Intimus,
-um s. Intercilium.
Intrica-re in werren V.a.l420.
beweren (cf. Approbare komm.), also
me garn beweret; -tus beworen; -ri
bekumbern, beweten (t st. r?) i. inuo-
lui, aecupari (st. oc-) 38.
*tlntrit-um, -a hier und brod 1
simile 125. -icare s. Interere.
Intromittere vnderwinden 38.
Intronisare in dem kram (u^gJ)
siezen 45.
♦flntroparare s. Incorporare.
*tlntrunc-aresekchen33. -tare
stucken 45.
'^In- s. lus-trusula.
f Intrnsus inghesteken 37.
'^Intaba. ineabn-m soniien wirbel
40. -» slezo Sum.BM.II2 8.396.
Intu-eri (cf. Inspicere) emsigleich
ansehen 52. -itus ansichtiebeyt, an-
ghesichte 38. anuest (X my&si in-
tutus??) 1. 34. must 2.; m gkkher
Stelle mit 34. innerster intimas 29.
* Inturtus. itircus i.scahiostis^l
itercus id., grintig 52. Vrm. zu
Hirsutus, hirtus«
t Inual-ere obir mogin F. a. 1420.
-itudo vnmacht ib. swindsucht 52.
-itudinarius quynende G. voc. (quij-
nen langiiere KU. u, A.). quoler, wey-
beler 45.
*tlnuectura sehendung 52.
*Inuerare veralden 33.
Inuestigare ersporen 30.
Inuestire inlatten 34. inlayttenl.
Inuest-is nackend 52. i. inbe#
anebart Symb. D.. -es ahd. ungip/*
SaM. Gll. in Pf. Germ. XI 3.
Inueteratus verslezzen 8yd.l
*tlnuid-ia vrbunst 32. -iisfj#
31., feind- ^4. -selig, -ia, -ere,-«««»
(in gl. F.) i. odi-um, -re, -osj^
nit, hat; niten, baten; nitescM*'^
38. -osus genedin (:neid sim)^'^
1420.
Invigilare in gedencken o. ^
beschuhen 45.
Inulolabilis vnzerprechüch 52-
*Inuis-ere nenhen (dicd., <»«<^*'^*
ähnlich) 41. besuchen F. a. Ifj^
-ibilis vnsichtig 9. 52. 76. -if^
nit besehen o. nit beschauwen 45-
flnuita-re in laden, to husUS-
-torium lad gsang 32. ,. , „.
Inuit-us vnbiUig (vitufl willig) 3'
vngeren 41. -e vngern 52. vDgbem^'
node 38. willenclichen (sie) 48.
Inui-um anewech 23. ^^'\^,
irrig weg 32. pl. -a dwalende wegß
G.voc. -US irrweg 52.
Inumbrare schemeren Cr- ^' . g'
stetigen, schaden nemen (^".l^^
Inunda-re (c/. Fluctuare) r"""
29. insencken 30. e"
güß w^den 52* -tio (cf*
vbergäng 27.
34.
IniiBgere
Iposeüsls
321
Inimgere öligen 38, 45., also de
prester de cranken lade 38. 6lgen 29.
*Innola-ere in welgen 33. -i s.
Intricare. -cmm eyn inwunt(niwfit?)
F. a. 14J20. ein wurflf 52. -osas est
bestiaqiieqvisuhominem in voluit et
die, ericvus etc, 37.
*tIocobus lohel (st lochel? cf.
Plectrum) auflF der fidel P. F. Vgl
iocosas (ri-) fidiculosus Ol mJP
Vrm. der Eig, lacobus, seherehaft, vgl,
u. Stephanus.
Iocosas gemelik, schimlik 38.
^locula-rins l -tor kekeler 27.
-tor gloggler (sk) 32. -trix s, Mi-
mns.
flones (krichen), da^ai^s ioaes
kirchen 40.
loppa, iopa (v. Diplois) wamesch,
schop 40. scoppe, yoppe 27. sdiegg
' 32. troye, ttogeGloss, vglBM. III 113,
' lordanns iordan aqua 38.
losue bäch der wissagnnge 30.
\ das puech der weyssagen 34. sim, 1.
*Iota fem. gen, warmüs {cf, Intta.
Lapas.) Symh. B. Umged. warmoet
11. wyrmftde 19.
♦floues s. lones.
♦Ypa soupe len yawe 122, yppa
Wasser vnd brot K. F
♦fYpa-ganiis s, Ipogabns. -ris
s. Yporns.
♦flpenabis s. Ipsalis.
I *tlp- Gloss,, hyp- Gf., inb-er-
bolice upar brachii Gl, Ker. upar*
prahi Gf, III 269, iperboli-cns ho-
modech 37. »tos i. elcUus^ superbus,
excessus 76,
*I-, yp-perdulia {cf Dulia) gros
haiigen ger 32.
♦flperigus s, Ipogens.
♦flpep-sidius, -nidins 76. Lac-
cuttis sonus 76, acutus sompnus qui
et, lidens dicUur; ipo-bns estgrauis
sompnus 37. -nns 1: -lidas i,gr, so-
nas 76. lidins i, sonas acutus 11.
Aus lydius, hypo-I.^ vU, X hyp-
nos.
'^Ipia s, Ippia.
'^Ipion (cf, Ixion sim,) weisser geir
V.K.
^flpnapis s. Ipmlis.
Ipo-, i-basis smit stok 40.
"^-^Ipobns s, Ipersidins.
Ipocri-ta {cf Alphanus. Begbar-
dus.) glincerer, troner 38. gleichsnner
33. gleyjner 27. eyn dunkel goyde;
-sis d. goyd i, falsa sinceritas 37. -ta
gelich-ner, -sis -sunge 40. *sis glei-
34., gli- 29. -chsenhayt. gleysheyt 27.
gleicbsnerey 34. glijjnerig 30. -sari
glichsery triben 29 sim, -sare ge-
leichsenhayt treiben 33. glyngenheit
tryben 27.
*tIpocnndriiim s. Hypochon-
dria.
*Ipociis (cf Huso). ipotns huse;
epotns husp. 40. hicco i, sturiol48.
hierher? lopetas huse, eyngrotvisch
i, huso 38. ypicos l h. 37. pocns
dorsch 37. 38. qd,piscis76.
'"Ypodi^om-iuin travaiM^^. nod-,
perde- 37., mar- 52. stal. -us id. 52.
eyn laufer F. a. 1420. -um renne-
placz ib.
^Ipof-rodia 8. 52., -ovöiaipasio
timoris 37. (ippofobis 74). Aus-^o^o^^
vll. l'Stnoipoßdig.
*Ipogabas ver-, ipagasus hege-
40., ypogomns fech- 82., ypogamus
vich- K. V. -schiflF. Ebenfms ans hip-
pagogus: ippago i. aurigarius Gl
m, 142, p, 184.
*tIpoge-as^ *niim l -gimn l
talpa l celarium 37. iperigus die
sunne so si ist ob der erden 40.
* t Ipo-gomus s, -gabns. -lidas
s, Ipersimns. -merns s, Hippo-
manes«
*tIpopan-ti, -k begeynunge F
a. 1420.
* t Ypo-pnrgium s. Epigerginm.
-qnincida s. Hippoboscides.
*tIpor-aica, -eica s, Idropisis.
Yporns. iparis l cauda eqnina
rog zagel 0. san, hippnris vlg. (Ann.)
catzen z. H. Ph. ippirns sequiseta
(lat.) Hb.
^flposensis est figura gramatica
{undeutliche Abk., fast wie fragaria)
zonte (deutseh?) 37., aus ipothesis
sim,?
222
IpostratiA
iBpaüs
*tIpo8tratt-a, o- 76. i. deceptio
37. 76.
*!' s. Hippo-potamns.
Ypoteca eyn hochgelubde V. a.
1420. lebenpfand 29. ligend pfand
32. pocta ligundephantt 34. yppo-
thetica verphendung 33.
* flpothenthaurus s. Hippocen-
tanrus.
*Yppa s. Ipa.
flppago s, Ipogabus.
*tYp- s, I-perdulia.
*tlppericum s. Hypericon.
^Ippia {am hippia). -ipia hfinre
darm 42. i. minor chykynmete Code.
ispia m. ckykenmete Bawl.
t*Ypi{iricum s. Hypericon.
*tlppiras s, Yporus.
* t Yppo-girium s. Epigergium.
-thetica s, Ypoteca.
^Ipaalis. ispa-lis ö2. 32., -nis
76. est genus aspidis qui hominem in
sompno necat ipnapis (g. aspidis)
ipnap Meg. ipenapis ypenap 50.
Ir (c/. Vola) hantbla-t 36., -d 37.
das mittel in der band 30. 45. 91.
Ira^ torn; irasQi {cf. Seuere) tor-
nen; iratns ertornt, tornich, gram,
vnmodich; iracund-ia torn, barm 38.
-US czorenbefftig 33. czorn baflßg27.
scbambaflFtig (umg.) 45.
*tIpeos, l iris blabggeln (sie) 46.
ireeos wisse gilge o. ille firg (aus
iriflcilis sim.?) o. swertel blume;
iris blowe gilge o. tr&bel (tftbel) 40.
t*Yria s. Idria.
^Iringus s. Eryngium.
Iris {cf, Ireos. Fornix.) regen-bog
40. -pog m. (stain) Meg.
*tIrole-iis, -o auis spier 29. iru-
lio eyn spir swale 37.
*tlrp-estes s, Erpica. -inus s.
Irropinus.
*tlrreferenti s. Irreuerens.
*tlrrefrag-abilis vnstimleich 33.
vn strmlich (sie) 27. vnbrechlich V.
a.M20. -ilis vnstorlicb 45.
Irremealiilis (ire-) ynaerschmach-
licb 52.
*tlrreiiustes s. Erpica.
t Irrequietus vnrauwesam 37.
Irretire eyn vessito F. a. 1420.
*tlrreueren-s vnwerdi-ch, -tia
-cbeyt 37. -ter, -ti 33., irreferenti
27. vnerlicb 27. vnerderchleich (X vii-
werd-) 33. onwerdelic Q. voc.
Irrig-are tungen 5. 27. 33. düngen
23. 45. -uns getuncbkt 34. gedacht,
gef liebt 29. (-nus?) betungit V.a. 1420.
fruchtper 52.
Irritare {cf. Impetere. Incitare.)
tergben 38. yteln, vor storn etc. 27.
eyteln, verstorn 33.
*f Irro-, irri-pinus eyn wolf l
lupus (76, verlas ludm) 37. irpini
pl. gewisse art von wölffen Ki.
irrorare (iroro) nag machen 52.
flrrugire (cf. -iare Gloss.)zeve
scbreyen V. a. 1420. irngire (leonis)
wueten 52.
*Irsutas, irtas s. Hirsntns.
*tlru-gire s. Irrugire. -go s.
Hirudo. -lio s. Iroleas. -ndo«^.
Hirundo. -stes s, Erpica.
*tYrus {nach virus giflFt) frosA
34.
Isagoga anweisung 52. sim. 75,
Isca. hysca czundir F. o. 1420.
*tlsc-, is- s. Isp-ida.
*f Ischiros 76.^ iskirns 52. ♦.
fortis \ dominus 52. 76. starcker got
52.
'^flsmahelite saraebenen 40. lin-
den 52.
*tlsmarena lampreyde 37. \v
merona lapfrit p. 40. maren-a 1
-Ula piscis 37.
♦Isof-, isop- s. Ysoph-agus.
Isopas isp Meg. ysopli 29. iosepli
("X w- '9^^ 32. isophus rath {vrm,
zu Rutta), darunter ysop 30.
^flsophagns s. Ispnrgus.
Ysophagas slunt ror 42. id.^ des
magen munt i. mery Meg. die slunt-
rore i. nemi 50. scblunt ror i. meri
tis K. F. isof-^ isop-agns strote 37.
isopagus gula stomachi 33. 52. dy
gurgel 52.
*t Isophus s. Isopus.
"^Isotus i. musta crescens invetesta-
te lapidum 37.
*tlspa-lis, -nis s. Ipsalis.
Isperga
lumenta
223
♦f Ispepg-a, -US 5. Ispnrgns.
*f Ispia s, Ippia.
Ispida. is-, varr. isc-, ib4da eis-
vogel Meg.
Ispurgus. yspergns weifisch 32.
isperg-us p. walkusse 37. -a nomen
piscis 27. isophagas (umged.!) wal-
fisch 33.
Istega schiffstal 40. istiga id. 74.
Ister dunowa H, S. B. tuonowa Tr.
*tIstoriograuiis s. Historia.
*t Istria {vor Gelu; istiria) hagel
I straich 32.
' I^ali-a (c/. Gallia) lamperten 40.
walchen 52. wallant 38. ober welsch-
' land 29. -cus -er ib. welscher 30.
walch 52. -cum walsch sprake 38.
walisch 52.
*Itali-a, -ca kazen- H. S. D.,
I chazzen- Vind., kaczen- 40., wolff- 32.,
K. V. -zageL wolfes eide (nicht gans
i deutlich) 40.
♦fiter varth Symb. D. senfter weg
40. i locus transitufadlis Br. itersab-
bati Gloss.y -uli est spaciumMpas-
suum 37.
Iter-are wider sagen 52. vor an-
der Wirten; trym {aiis twirn sim.?)
27. -atus 33., -atim^ -ato 27. 32.,
i -um 32. ander-wett (-atus) 33. -wirt
27. -wert 29. -wertlich 29. -wayd 33.
76. P. F. - waidt l -waydtleich 34. -werue,
to dem andermale, echt auer, auerecht,
noch eyns 38,
*f Itercus 5. Intnrtns.
*Iterdie ein tag rais 52. sim. 3. 4.
*tltirciis s. Intnrtus.
titrium hupe /. 44. hasenShr-
lein Ki.
luba roß zopff 32. lewin hom V.
a. 1420. ein schop an eins lowen hals
40. l iubar sunt crines colubrine etc. 3 7.
*tlubar s. luba.
flubil-are frolocken 52. 68. -ans
veylich (st. veyrlich) gesang 30. -um
juchzer, dz jauchzen 44. -us wunn 9.
29. frolockung mit gesang 52. -eus
genedinrich F. a. 14J20.
flncus s. Inneus.
lud-eus jodde 38. -aismus jodde-
schop ib. iÄdischeyt K. V. -ea jude-
scheit regio 40.
t Judex Ordinarius recht erweiter
richter; j. delegatus dem etlich Sachen
empfolhen seind; j. sub-d. vnder rich-
ter K. V. iudie-lumrichte ; -are richten
de rechticheyt 38.
t ludith das puech der frawen Ju-
dith 34. buch der frowen 30.
lugalis komat 32. gezal ros (cf.
Gloss. V. Alipes) H. S. B. jochüch
V.a.l4J20. tzam 52.
*f lugalum s. lugulum.
luger morghen landes 38. juch-
hart 30 sim. jeuch 34. 75. l iugera
juch 40. iugeris kiscer Gf. BM. II
28.150.
luglan-s, -dis nozboum, -des has-
nozze Symb. B. figulus 1: rlgilan-
tem, var. -dem nuzpaum i. nux Meg.
lugosus iochlich 52. (t. q. iugalis
r.a.l420.)
lugula^re keelsteken G. voc. -tor
eyn kelen snyder 37.
*f lugul-um, -eum 33., -tum 27.,
iugalum 34. eyn hals swel 37. strot-
gat G.voc. drug 27. druebz 33. kele
(-eum) 33. (-tum) 27. kn6r im haljj
30. krag 29. trag (sie) 34. jochleyn
F. a. 1420. lugellum strose ib.
lugum ein loch o. gescherre 125.
jock, eyn tauwe dar de ossen ane teyt
38. i. seruitas captiuiiatis 37. 76. vor-
bunden to eghenschup; pl iuga eyn
jok, eyn coppel 37.
luiub-a^ -e han- 0. mn., hau-,
hauwe- 51. -hotten.
lulius erne J?Vi/. Hs.a. 1460. h8wet
32. hew maneyd 34. hefi- 30., ho'we-
40. -monet. eyn keyser 37. iulii hSma-
nat 41.
lulus nugblfih/. V. trü. pl. AvBidn
0. kätzlein an den nugb&umen Ki.
^lument-a kalb 9. kalber (analog,
mit chilpura sim.) 32. mergeh Symb.
H. marhe Gl. Cass. -um erben (ptc.)
fye 27. erbende sein (sie) 33. jung
viech 0. erb (umged.) P. V. junges fiech
33. jung rind 30. arbeittier 29. stuot
Str. F. fach (aw^fech?); -us süer 32.
-ale vichstall 33.
224
Itmotnfia
Ixaa
Innetnra {cf. Gompages. Interno-
dium.) tzam fugung der glider 52.
ftge/. (corporis) V. tril. iantura baut
37. to hope voghinge der lede äß.
luneus^ innetus 76.^ iueus 40.
(c/. Corrosiuus.Papinis. Scirpus.)8ebse,
bincze 40. zemde F. a. 14:20. risch 37.
ranctas s, Biblus.
f luniealns einleger 44.
*f lunicus s, Imnix.
♦fluniper-us (c/. Sabina) wech-
alter staud K. F. hriech. so vil sam
ain feurpaum (X -pyrl); kranwitpaum,
hmjgt in meiner müeterlichen däutsch ain
wechalter; in der geschrift haiet num
den kr. dicA ainen veltcypressen Meg.
wecko-lter o. -ter bo^m 40. chranwed-
P. F., kranbidper- 52. -Stauden, kram-
bitperpawin 33. wecholter 30. reck-
holter Btud 29. -um dambesen, -jä
d. boem G. voc. -iuiti wacbandelenber-e,
-ius -enbom 38.
luBius brach-mant JPVi/. Hs. a.l460.
-monet 30.prach maneyd 34. brochmo-
nat 40. brackman 38. brauchet 32.
ionii brachat 41.
f lani^i: stier i. hos tenere etatis 33.
l iiiHicilfi eyn sterke 37.
^'^Iniio estnomen dee l monete l sub-
scriptio in denario 76. eyn rant vmme
den pennyngh 37.
*tlnntiira s. Innctiira.
Inpiter helfvater Meg.
fliipa-pe in verba hulden 125.
-re sweren de warheyt; -mentam eyt^
meneyt; -m. de non vindieaBdo or-
veyde, is ein loffte myt eden edder
myt borgen, dat me eynes schalt nicht
wreken wil 38.
^flurg-ainen J: -inm kif 37. -ia
schalt wor; -iare plengen (cf. Tru-
&re), kif maken i. seunrare (?);
scheiden vnder eyn ander 38.
*Iiiria eyn roden Ius i.pedictdtis
canum 37. tzeck 52.
'^loridicosiis stat haftich 37.
^luridiis blek 37.
Iuris dictio gewalt sami 32.
Inrista wol gelerter in geisäichem
gericht E.V.
lumal-is^ -e iuchart 40.
Ius (gen. iuris K. V.) iussel K. F. i
jüssel 32. wous (st mous?) 38. soff '
(Ed.) ; suffen l jussal (ungloss.) H. Ph. i
Ius ban-nitnm, -itum gehegit I
F. a. 1420. iuris (apostolici) herdumes ,
48.
*tInspil-io, -o s. Vespilio.
* lusquiamus bilre, eyn crut 38.
pulsensome K. V. bulsam som 32.
hülse, hülsen same 40. ^
^flus^niri-num 76^ -um {cf.
Gloss. V. Ius pirium) romisch recht 52.
I-, I-ussellum uissel {st iussel)
Symb. D. 284.
luss-io 1: -US gehaig 30. heissung 29.
f lusta {vgl. Gl. m. ä. v. nr. 2. o. v.
Äcanna) iustis o. kanne 40.
lustiti-a rechtheyt 38. -um ghe-
sad recht 37. stet gericht 40. -arius
griesswart 40. 74. hoffrichter 32.
"^lus-, in-trusula est lignumme^
dium qtiod sutor inponit inter dlia duo
ligna qaando ocreas extendit 37.
lustns rechtverdich 38.
flutta {Gl. m. cf. Iota) brotk,
muos i. potio spissiorexlaUeconfeäa
8m. II 272. brot H.S.Tr. mfis 40.
Inuen-is eyn kint 37. iunc; iung-
ghe, eyn de nicht twelff iar olt » SS.
-alis iunchklingk 33. iogunt 27. -cula
diemel 34. jünglingin 29. -tns iugunt
32. iug&t 30. ioghet; -escere iunc
werden 38.
*Iuttenosus hom&dech i. contu-
meliosns 37.
Inuenta (X -ca) kalbel l iunge
kft K. F.
luuentns s. lunenis.
*tlxan sqq. Gloss. {cf Ipion). yxion
est auis de geiiere wüturis etc. lo. de
lanua, ixion 27., iuxon 33. auis
atba vuUuri similis. ixium ruoder
genas (mimalium 40. ixos rottelwyhe
125.
Labare
LacerU
225
K. s. C.
li.
Labare walczen, Sträuchen 33.
gleytin F. a. 1420, labascere glat
machen 45.
*tLabates s. Pala.
* t Labefa€ta-re vellin F. a. 1420.
-tas waich gemacht 125. labefleri
werden besmit of beuleckt G, voc.
Labellum (c/ Labrum) weschfas
40., daraus welschfaß 74.
♦Labere {cf. Labi) gliten 27. gla-
tenn 33. gliczen, glinnen 55.
Laberna etc., tvie lavernio, von der
röm. (röW» Laverna, s. Quicherat Ädd.
h. V. 142. vv. Labern-a, -as.
Labescere gleyten machen 27.
weginnen czw gliten 33. gliczen, glin-
nen, l deficere gebresten 45.
*t Labeta s. Lebeta.
Labi, 1: labere 34. hal- 34., hi-
1. 5., he- P. 7. -liczen. sleiflfen auff
eyg P. F. schUpffen 29. 76. adla-
bendnm z& schlichen 41.
Labilis flussig 52. 75.
Labina lettig 52. schlaipffe 32.
Umgedeutet und X labrum sim. in
labrana sief {neben pantrnm sleyf)
23. labrina eyn anrieh ter, eyn lepel
37., vgl. u. a. tndicnia sleef 109. KU.
i. q. potlepel; pantrum slyf, leflFel
F. vrat. BM. II 2 8. 401, wo auch
sleife = ahd. sleifa. libina schleiflF* 40.
Lab-inm l -rum leflftz; et. extrema
pars scuteUe defiexa schüsselranflFt K.
V. lebs 33. -ium i glabram lyp 27.
-ium lefTcz 29. leczfF 32. vnder-, -rum
ouer-lippe 37. -rum lefcze 40. lebium
lebs 34.
*tLaboriu-tus irrgang, vmblauff
K. F. -cus ierregang 40.
Laboriosus ein arbents 33., erben
27. mensch, vul arbeydes (inf,?) 37.
* Labor-, labr- 52. Gl w., lab-
37. -USCUS i didbolus 37. 52. 74. i.
stoUdus^ agrestis Gl. m.
Diefenbaeh, Nomm ffloMarinm.
*tLabr-ana, -ina s. Labina.
-iila s. Libriila.
*Labro lectatorltabemadic.76.i.
leccator, tabemator 37.
Labrum s. Labium.
Labrum weschfas 40. badschaff,
est vas ablotorium K. F.
Labrus-ca weinter traub l her-
ling K. V. winter-hallun Gf., -hol 74.,
-trola 93., -tröl 32., -linch Gl. Mms.
wilde rebe o. wint hebe 40. wild reb
29. 64. velt 27. 33. hau, acker 27.
hayn 33. labustrum heyn, walt,
eyn wilde win 45.
*tLabus-cus s. Laboruseus.
-trum s. Labrnsca.
Lac milich 33.
Lacca ein gumme 51.
*Lace-na X -rna {ags. hekile).
-na hekel; -nare hekelen G. voc. -fa
74., -rra {alph. -na) 40. hechel. la-
tena hächel 32. eyn hekel i. cerui-
cicula {s. Crinacula) 37.
*tL- s. Pl-acenta.
Lacer orloser 74. S. H. Tr. erbSser
0. zerzerter 40. t. cui membra sunt
abcisa 1 aures 76.
^fLacerescens (laeS ^^' laces-
cens) ablegit F. a. 1420., vgl ablegig
Sm. II 449, vrm. eu lacescere (nr. 1)
Gloss.
*Lacera-re riten, cluuen, to-cL,
-spliten 38. chrazon Grf. IV 586. -tura
s. Fissura.
^Lacerna (cf. Lacena) eens ritters
cleet besyden open G. voc. est species
vestis denobilipanno etc. 76. koz 100.
H. 8. B. (vgl. u. a Gloss. v. Leuisata.
142. p. 88. V. c. m. Änm.). ritter Weit
0. kecz 40.
Lacert-a, l -us 140., lacta (aus
lac^ta) 30. egdechse 40. eyn eghet
exe 37. eghedisse, eynworm 38. haghe-
dise G. voc. egochs, adex, iltächle 140.
edochß 29. ädax 34. egeless Str. V.
29
226
Lacertns.
Laciis
eckes 30. eckeg K. V. audechse F.
a. 1420. eydig, eydisse 50. plintschleich
52.
♦Lacertu-s mawspain 52* vhder-
mfi {aus -arm) 40. hinder arm K. F.
'0%\h»(aMch ander swOy vgl, 142, p. 189.
h. V.) mechtig 37. armstark F. a. 1420.
Luces-sere, -cere nagen V.a.l420.
•sitor (c/. Lidtator) reysser 40. kiuer
37.
^fLacinia s. Lacana.
Lacinia est vestis lacerata l ora s.
extremitas vestimenti Br, sim. 52. 76.
l ßbüla qtui clauis constringitur et cm-
nodatur 76. hadrig chlaid 52. slicze
F. a. 1420, sleype i. infima pars vestis
G. voc. knSpfelloch 29. 30. lassimia
fas^ 32. lactinea gbere, z&em 37.
licmia z&m 37. i. ora vestimenti 52.
76. sam 52.
Laciniosus vul d&ke 37. zihadi-
loter H. 8. Tr. haderot 75. Vgl. 142.
pp. 188. 190. eu lacertnm vulgo la-
cinosiim und eu laniosum i. pinno-
snm (pannosus 75.).
*Lacisco idimico 37.
*Lacoiie s. Laueonie.
Lacrim-a trän, druppe i. gntta^
stilla 38. treher 40. -ari trehern,
zehern 29. trenen, drupen i. stillare
38. -osas s. Trena; -osa pl ntr.
clagelicha 48.
*tLacta s. Lacerta.
Lacta-re soghen, sagen gheuen 38.
s6igen 29. -tio teuschung 125.
*tLactaricia s. Lathyris.
Lact*es renmag 32.. -is wissi (um-
ged. aus visch sim.) milch 40. ein laf
sak i. pellicula in qua. . . quibus dam
lods lac coagulatur 37.
^Lacticapinm eyn melk vad 37.
secbter, gelten (vgl. u. a. BM. II 2
8.242)F.V.
*Lacti s. Laeta-cella.
* Lacticin-iiim molkan 32. -ea
molken, melk spise 37. -atrix amme
37.
^fLactma latiche (cf. Lactuca)
0. worhel pisds (X tactuca sim. v.
Tructa?) 40.
*tLactiii-aria s. Lacanar. -ea
s. Lacinia.
^Lactinia enbrok 22. i.q. broke
opex 23.?
^Lactipa {aus -panis?) prockat 74.
brockette s. panis inlacte 40.
* fLact-yrida, -iridia s. liathy-
ris.
*t Lactis {aus äxTn) tat. i. q. sam-
bucus hol&r, holder Meg. sambiciis
holder, heisset öch zu latine lactns 42.
"^Lactis s. Lactes.
Lact-uca, -ina (h. v.), latuca 32
37. (v, Lapathum) lactich 45. latteck.
ladeke, eyn crut to etende 38. lactuk
34. latach 30. lattach 29. ladica H.
S. D. lackt 32. ladich, latich; lactn-
e» inutiles vnkrut, siluestres wilde
latich H. Ph. l
Lactn-^ lacti-cella {cf. Gloss.r.
Rostrum porcinum) dudistel 40.
*f Lactus s. Lactis.
^Lacua Gloss. aus lacuna, X I^ ''
Lacola i. vestis etc. 27. JJr.dc.
i. q. lacnlata vestis Gl m.; darausi
piscis etc. 33.
♦fLaculu-m, -s s. la-. |
*Lacim-a X -ar g. cf. -a ein
lawben 33. leüb 27. i
Lacuna tumpil F. a. 1420. hulnoi
Gf. IV 882 (vgl. hier und Gloss. vr.
Lacus. Cloaca. Palus. Sentina. YKgo.
Volutabrum.).i. instHumnauis s. streÄe
0. schurne o. pfÄcze 40. t. /osso;
lacinia id. l fouea^ i. q. lacns knie
37. Incana l. i.foueal42.p.i98m.
Änm. loeuna toi (ahd. tuoUa etc.
vallicula^ barathrum) 32.
Lacuna-r gehelmeze i. laqnear
Symb. D. dat voerhemelt; die hoechte
van eenre kercken of huyse of ghe-
wulfte, et. est lampas ardens in aere
G. voc. gewelb; -pe ein speig gaden i
52. lactinaria sunt lumina vendencia '
{st. pendentia, vgl. noch Gl. m. v. Lacu-
na) 37.
^fLaenngnle (X lacus) s. Lau-
eonie.
Lacns {cf. Lacuna) pol, poul, sump,
pute 38. sudde 38. KU. sutt 74. satte Fr.
II357K (Sm. III 293). grab 33.hulgen,
Lada
Laoogo
237
tewf h. Oloss. tieff hulben, see, pftczen
P. F. een groepe, een vuyle graf of
kuyle (gen. lac-ns i -i) G. voc. sewe
45. wach H. S. D. wac sim. Of.
trottenbett sim. Gloss. (cf. 142. p. 189
V. Lacur m. Anm.). aequorreos lacus
wazzerlichon groibun 48.
'^Lada s. Ladum.
liadanam himel-flad, -tr6r Meg.
*tLadaris wilt crut 42.
"^fLadoIa s. Landula.
Ladam, 1: lada 40., lodnm 34.,
laadum 30. velg sim. Gloss. welgen
34. wirst fül ladum; hackbret lau-
dum. (zugleich das hetUe noch gebr.
Tonwerkseug, an gleicher Stelle mit la-
ta 29. 34. s. h. V.) 30. hacbret 40.
La-, laf-]:flQcti-flciifii (X -vagus)
wannen wecher auis 32. laoflcas,
-phicus 37. vech K. F. wannen-wech
31., -wihel K.V. wige; loaphicQS
eyn waghe sterd; loriflcas eyn quiker
(t. q. nl. nd. quicksteert) 37. loauicns
l laureflcus 52. wahe' auis 40. loa-
ficus grunesphet H. 8. D. gröntspetii
Gl. Lind.
Lagannm stekelweghe 38. eyn
kroppele (l) pankoke 37. phann tuchel
(sie) 33. fpancküg 27. flad K. V.
Lagena {cf. Tonna) lechchelen 38.
^fLagnear s. Laqaear.
Laicns s. Epibata. Frocco.
Lama (c/l Cistrictia) bone 33.slunt
V. a. 1420. ain stamig (stainig?) weg
52. eyn is schölle 37. (laiiia?) i.
ruptura etc. wime (aits wune) 27.
lomns {cf. laena Gloss.) i. apertura
glaciei loeme, bijte Kil. lame pl.
ein Werder 125.
Lama, lamma s. Lamella.
Lambere licken 38.
*tLamb-pa s. Ambra, -ricius
s. Lnmbriciis« -ns (anders Gl. m.)
s. Melampns.
Lamella eyn meele (aus lameele?)
37. l lamma lemmelen 38.
*Lameii bleck, also eyn dünne
ysem 38.
*Lamenta-ri betniebig sein, chla-
gen 33. -tio klag gsang 32. -tor
(X lamen) i. diuisorferri 52.
Lamia Ynhdlde 40. eyn vngehoeer
F. a, 1420. drut, alb V. trü. lami m.
(piscis)Meg. lamnia nachfrow 32.
"^Lamigo s. Lanngo.
Lamiro. lamyros (Xaiivfoq) i.
blandusl42.p.l89.
*tLam-ma s. -a. -nia s. -ia.
*Lamorplia i larpha ein larphet
52.
Lampa-s crusel, lachte, scrine
(scerue?) 38. l -da (cf. Cücindela)
ampel, liechtnas K. F.
'*'Lampates sim. s. Pala. Lapas.
t Lampyris noctiluca (.^liifi.)
glim-o nom.,pl. -en H.Ph.
* t Lampi-nm, -tum eyn pult, eyn
lecter puhnet 37.
Lampreda invederslage naiuram
pisdum habet H. Fh.
*t Lamas (?) hübe V.a.l420.
La-, li-naria wdllin herba 40.
Lanarins woUeman 40. woUman
74. eyn wallen sIegher 37.
Lancea {cf. Hasta) glene 40. gleae
27. glancz 27. 45. gläuen P. V. glauie
G. voc. lanieia ein geln 21. glaneia
gleuinghe, speer, spisse i. cuspis^ has-
ta 38. lanceola ein lag eisen 52.
Laneeola s. Flammnla.
*f Lande s. Lanx.
^fLaneostrnm s. Latestea.
'*'f Laneumie s. Lauconie.
*tLaiid-iea s. Tentigo. -ns s.
Mansus.
Lane owirra wullin kotz 74. aus
laneo birro wulmirkot (sic)4A.
^fLanerices s. Lauitrices.
Langw-idns zeyk 37. -or s. Egri-
tndo.
"^ f Lani-a s. Lama, -eia s. Lancea.
Laniflea eyn wallen weuersche 37.
^fLanio s. Lanngo.
Lani-o l -sta uleisc mengere Symh.
D. -sta metzger, fleisch hacker K. F.
^f Lansternia s, Lectisteminm.
*fLant-riee8 s. Linitrlx. -um-
num s. Laacooie.
Lanugo nfler hart K. F. nuwe hart
0. vniUlem {^mmdeuüich; ate^au&lle-)
40. ionc baert; nop G. voc. gepflocket
228
Lanam
Lama
29. piachen 34. stoufa JET. 8. D. stu-
phar Tr. (cf, Gf. VI 659). strupha Vind,
stof-hayr (stof lana breuis) KU leniga
flo'cka 30. lamigo (anders Gloss.?)
dat vp deme terze (t^v^ p€nis)lamplm
flos 37.1artago(^c/. trZo^^.^hemelkhar
S7. gen. Inis sunt crines ptidibundorum
52. lanio manikeyt o. wol worcz 45.
*f Lannm s. Linum.
Lanx {cf. Discos) eyn woge schale
V. a. 1420. sim. 99. praytte schawfifel
34. eyn breyde plateel G. voc. schüsel
P. F. messer- 29. 32. 74., fresser-
l woge- 40., wag- 74. 93. K. V. -Schüs-
sel (-Schüssel), lancie uuitharuuaki Gl.
Ker. vgl Gf. 1665.
"^f Lanxinac-ta, -ula eyn schottel
korf 37.
*Lao- s. La-flcus.
fLapa (seltener Gewandname Gl.
m., hier aus capa?) l lena (passt 0u
Gl.m., aler nicht zur d. Glosse) sturem-
huet 34.
"^Lapacinm s. Lapathum.
* t Lapas {cf Lapathum). lapates
brocco Gf. III 270. kole speze (spicze?)
F. a. 1420. lappates kabus E. V. cal-
mus 32. dbi exoleribus, i. q. jota war-
müs {cf vv. Iota. lutta. Olus. Gloss.
w. Faritalia. Sorbitium*) Symh. D.
lapathes } lapastes gumpost 40.
Lapa-thnm^ -tnm leht (aus letehe
sim.) 40. -tium docce, vudu d. Hb.
-cinm lattich 42. lodeke i. latuca 37.
•cinm acutum leteche 40. lapl-cium
lettlich h. P. F. -um {alph. lapa-) me-
newe h. {daraus mone newe 74, umged.)
40. lappa-tlum menga, bletsch K. V.
-dum biek 32.
♦fLap- s. Lapi-clUe.
♦fLapi-cida steyn-metzel K. V.
-bicker 37. -werk; -cidlna -hutte;
-fodina -kule 38. -cidina l -cina eyn
bichus; -dius steynich 37. -dlcina
haukamer F. a. 1420. -dea (vas) stein-
na Gl. Vind. -dare steynen, mit ste-
nen werpen 38. -llus steinli 29. staindel
34. -s funeris lickstein; -s arenosus
sant steyn 38. -s lazuli leuer stein 51.
*Lapi-, lap-cille eyn slip, iq.de
cille cadit 37.
*Laplcl-na s. -da. -um s. Tiapa-
thum.
♦fLapi-s, -dare etc.s. -eida.
*f Lapit l llngit milvus Symb. D.
*f Lapi-to s. Capito. -um s. la-
pathum.
Lappa {cf Bardana. Glis.) cletta
(Ed.)H.Ph. clesse G.voc. kleyt 45.
cliue 37. chlepp 34. distel 23. Stfmb. D.
'^ Lappa - cium, -tes s. Lapa-s^
-thum.
^Lappatus haraftich 37.
*Lapreuus schiferstain 76., am
laps- schlifetain? |
*f Lapsarlum s. Lapsorium.
*tLapsll-e, -le 33. {cf LapicilJe]
sliff 5. 33. sleyff 27. schlipffig L q.
facüiter labitur; -laHapsidiuni schliff
52.
* L-, -c 40. -apsorium molli (frs.
meule) l kos 40. schleiff mole, schuf
stat 75^. lapsarium sleififmül 52.
t Lapsus, alapsu von dem wai
0. dem schlipf 41.
f *Laph-us, -OS hirg 52.
Laquea-T {cf Lacunar. Ceiameo.
Lobium.) gesperr 52. wolfsei G. voc.,
daraus umged. wolflfseil! 133, ring {aus
rick), heng 33. gedäffel, himelcz X. V.
-re gehimelcze, -rium himelcz 40.
-ria pl. getefele V.a.l420. ein taue/
i. ligna tabulata 52. himila Gf. IVH-
lagnearibus himilon Pf. Germ. VIII
391.
Laqne-ns strich K. F. -ator sai-
1er 52.
Lar hert Gloss. her o. hus 40.
spichus i. penns Äelfr. lares ko-
belte 125.
'^fLarcania s. Lanconie.
Lardnm s. Carnm. lardo pre-
parare specken 38.
*tLarga spend 32
^ Largitramns. laridit - ramus
38., -armns holtworm 37. 38.; dg.
Speckmade, aus laridum -|- tarmus?
fLarida s, Fasnla.
*tLaridit-armus, -ramiis^.Lar-
gitramus.
*Lartago s. Lanugo.
fLarua, larpha 52. (cf Lamor-
Larnin
Latro
229
pha) schiem 62,K,V.m segetibus K. F.
scheim 32. schein 30. laruen (?)
bucze o. eyn schimel 45. larfen 52.
geschähe, bücze 40. vngestalt F. a.
1420. tufelantlit 29. tewfel hawp P. F.
een grynse of grijn aensicht 6r. voc.
ein filentasche (aus talmasche sim.
umged.?) 33. larua-lia fastnacht, dy
f agenauent 125. -les pl, duuels scheine,
spoyk 37. -tio est cadmus morlms 37.
52.
•fLamiil est extremitas mense.
Lariis (cf, Gaia) eyn water-voghe],
-hoyn, eyn lepeler (pelicannsiV^. KU)
37. wasserrab 52. muser 29. 30. 40.
lorus maußor 34. lanrns musar 32.
laur m.Meg, laurdus laurder 50.
*tLasar s. Laserpitinm.
*fLascentis des loschunde 41.,
aus latensis X losch-? cf. delites-
cendo loscendo Gf. II 282. loschen
latere Gloss. h. v. BM. 1 1043.
Lascin-ia ouerulodicheyt 37. geili
29. gaillikäit 30. rawschen 34. (ds
venatione), -US vnkusch, geyl 38. gel
(atwh in Ähll.) 33. gail P. V. gogel ib.
Aventin (vgl. Sm. II 21. BM. 1540.).
-ire swelen, tarten 38. Instiniosas
s. Scedia.
Laserpitiiim. lasar s. Asa fe-
tida.
^fLassimia s. Lacinia.
Lass-ns moude 38. ghemoydet 37.
trag 34. lass, mugloj^; -itndo lass-
heit 29.
*Lasteriia wag, quasi va- i. e.
vie-sterna . . . lantwagen K. V.
*t Lasuranns s. Laznrinm.
*tLata s. Eptaplenros.
Latebr-a (cf. Latibulum) stilnisse
F. a. 1420. schulnisse 8*. schuung
(sie bis), frusteniß (aus finster- X düs-
ter-?) 45. -osus finstrig 52.
*fLatena s. Lacena.
Later teyghelsteen G. voc. (cf
Plecta) czeygil V.a. J[4^0. later-icins
eyn czygelyn ib. l laternins zieglein
52. -cinm tychel ouen; -fex t. backer
G, voc. latex v. h. v.
Later-a, -alis s. Latns.
*tLaterculn-m, -s ags. beolone
i. simfoniaca Haupt V 204.
Latere l latitare 38. schulen 27.
38. schullen 33. vormyden i. vitare
38. luschen 27. lascentis v. h. v.
latescere verporgen ligen 52.
*Later-icinm, -ifex, -nins etc.
s. Later« -na s. Latrina.
Laterna latern K. F.
Latescere s. Latere.
^Latestea. lancostrnm wyn /.
vinum 37. ^: latex i.vinum 40. 76.
Pap. Ki. latices v. Capreolus. 142.
p. 191 vv. Latices. Latrices. Latrix.
m. Änmm.
Latex (cf. Latestea) putte i. aqua
stam 37. vorborgin wassir F. a. 1420.
kech brunn 32. i. opex (anders
Gloss.), brica (X later id. Gl. m.)
0. quelle o. win 40.
Latibnlum schiremschilt 27 Mrg.
verborgen huß 65. vorburgin dink
F. a. 1420. hoUestette i latebra 30.
vinster stat 52.
*Latinicnsdudeschmynsche23. 37.
Lathyris. lact-yrida gith corn
Hb. -iridia sprencwurz H. S. B. -eria
spriuwrz Symb.D. elacterides (X
elater, elast-?) spring wrcze 40.
Latita-re s. Latere. -tor schuler
38.
f Latinm (lacium) walsch land 37.
ad 1. lanc bardnn 48.
* t Lato-mnssteyn-mecz,-wercker;
-nia -kamer 45.
Latra-re bellen, also de hunt 38.
huylen, blecken G.voc. belcken 132.
-tus blaffinghe G. voc. bellinge der
hunde 37.
Latrena s. Latrina.
Latria gotz er 32.
*tLatribnli (lat>-; itribnli) dis-
tel blomen 37.
Latrina (cf. Cloaca) gang, feld-
gang Gf. IV 99. 103. latrenas felt-
ganc Pf. Grm. VIII 391. laterna he-
melcheyt, drek kule; cloaca td^., schit
hus 37.
*t Latro loter (X latro), Schacher
34. schaucher 32. strouder, struchon
i. vispilio; latrocinarestrouden 38.
280
Latuca
Lectega
*tLataeji s. Lactnca.
*Latiira kalk i. sementam 37.
* Lataricinm alant i hinnula
campana K S. D.
Latus breyt 38. (nd,, auch Gloss.).
Latas sbst. later-a manabirga Gf.
III 174^ hierher? -alis ein mit gesell
52.
*tLana-crum 38., -crale 37.,
-torinm 38. hant-vad 37., -becken,
(l -crum) -vaat 38. -re wasschen, spu-
len, scholen (avdi 22**. vgl, Br. Wtb.
11600), duaghen 38. twahen, quahen 42.
*tLa- s. Le-uaculum.
*tLauant- (v, FuUo), lauand-
Br., lenant-arins walker 40. 74,
fLaua-re, -torinm s. -crom,
-trina eyn gosßen i, locus quo sordida
aqua iactatur 125.
*tLancea s. Lauticia.
* Lauconie. laeone drukilih(/b55e
lacungule); loconie withi (catene.
khuna. withi.); lantnmie einginoti
(carceris karchella) Gl. Ker. citunae
i. cantamniae; lantmniiiae, cau-
taminiae i. citanae etc. 142. pp. 48.
53. 192. m. Änmm. lantamnnm mar-
ter kolb K. V. lancomie keden; lar-
cania est genus carceris eyn torn 37.
Laudannm 16rol Meg.
fLand-are, -es s. Lans.
Laudnla {alph. 40.), ladnla 40.
lercha, est wunsam et astuta (Ed.) H.
Ph. lerche 40.
*tLandum s. Ladnm.
La-, li- H. 8. D. -uendola lau-
end-er (auis, sie) 40. -aßla H. 8. D.
-la Tr. -en crüt 27. -ickeln chrawt 33.
*Laiiit-, lane-rices zweiger bru-
der wip 40.
♦fLanrdus s. Laras.
Lanrea siges roite 40. lorn kröne
V.a.l420. drip wortze 51.
*tLaiireflcns s. Laficns.
Lanreola (cf. Alypum)kellers hals,
crut vilna also peper vnd is heyter
wenne peper vnd wesset in dudesschen
landen 38. vides (aus zidel sim.) hast
40. ziland 32. zilant, ziler K. V.
♦fLaurex (aus larix? X lar?!)
hauspaum Meg.
* Lanri-bacca, -f agimn lorber 40.
♦fLauri-cale s. Lorica. -fagi-
um s. -bacca.
*t Lauras s. Larus.
Lauras eyn lorebern bom 37. lor-
paum Meg.
Laus loff, pris 38. laudes lans
metti 32. laudare s. Deuouere.
*t Lauter s. Loter.
Lauticia, laucea est gloria epu-
larum spize loflf 37.
*tLautum-num Gloss., -ie, -niae
s. Lauconie.
Lantus loflik 37. *berfullig 29.
wolbereyt V.a.l420.
Lax-us durchpruchig 52. -are
losen, vp binden i. soluere 38. durcb-
waichen 30., -gand machen 29. -a
la'zz uflF; -ate ze lant o. zer {sc.
lant = lazzent) 41.
*Laxistrnm eyn loghe vad i^
per quod lixiuiumfluit 37. laugenhafeü
52.
Laxus vnvorstoppet 37. slap 38.
durch-brechung, -waicht 30. -läff 29.
-vertigin dem leib 34. -gengig, -s'^*^?
45.
* fLazania (animal) lazanw.lfey.
lanzam (his)m. 50.
*tLazurium. zunich, lapisla*
zurii lazurstain Meg. lazarium pl^
dint K. V. lasnrunns blaw dint 32.
Lea s. Leo.
*Leba pancouke i. placenta 38.
Lebes (cj. OUa) deghel, schape,
scape i. patella 38. degel 38. 45.
tegel 29. tigel 30. reindel 34. copher
uule 8gmb. D. erhaven 41. grap^
F. a. 1420.
Lebeta (c/. Meffitura) einleczelten
34. labetum lebekuchen 40.
* Lebifusor gropen-, kannen-ghe-
ter 37. eyn dickel gujjer 45.
*tLebium s. Labium.
Leccator i. homovanus etgiüom
lecker ; ganeo hoflf-l. est idem X. ^•
Lecythus. lechitus Älhaffen, essig
kr&g K. V. e-L (X i'^^onov) olkrueg
34. olea-1. &luag 29. cochitus, cot-
ticns s. Cadus.
*Lect-6||^a bette ziech; -iea bor-
LecÜo
Lentigo
231
40., sich- F. a. 1420. -bette, ymbhang
45. -ra eyn bette hangh 37. -itega
pettziech, golter 52.
Lectio leczg 29. 32.
^tLectist-emimn bett gewät 32.
-rum bette wot 40. lastemia (lan-?
lecta-?) bedde waut 38.
*Lectitega s, Lectega.
Lect-or (dausiri) lese- 5**., les-
40., leg- 32. -meister. leser 40. vnder
1. 29. leczner (X -ionarius cf, id. sub-
diaconns Am. II 530) 40. -orinm
(cf. Analogiam) les-panck, -kamer 52.
leghug 32. -rum pult, lecter 37. eyn
brediger stul 45.
*tL«ct-ra s. -ega. -rum s. -or.
^Lechitns s. Lecyfhus.
*tLeda s. Ledia.
Ledere steken myt enem meste
i. perforare 38.
♦Ledia, leda (piscis) 37. vrou
(am vorn) i. varius, tructa Symb.
D. 278. forhen, hornfisch 52.
Leena s. Leo.
Legatus ein geschickter pot 52.
^t Legeon s. Logium.
Legia vrm. aus levis nach Scheler
12J».p,15.
Legifer briftreger F. a. 1420.
Legiofinstri 32.(beimKriegswesen).
finsternij^ 17. fensternes 21. vinstir-
nisse F. a. 1420.
Legis-doetor recht-lerer 29. -furer
i. -peritus 52. 1. der rechten 34. -lator
E geber o. bringer 29. ee-, gesecz-
geber 34. gesetztrager 52. -peritus
rechtgeseczt verstandner 29. -ta ein
gelter in weltlichen rechten (cf. lurista)
K. K. weit (X «rf. wet?) wiser 32.
eyner der do fruntlich recht wiset 45.
fLegittim-us eleicher 34. eriich
30. echte, elik; -are echten; -atio
echt, echtinghe 38. legitime ferie
hilgen auende 37.
♦Legula s. Regula.
Legumen schmal sat K. V. smal-
sat Symb. D. smal sait 41. sam 52.
frttcht 30. 45. gem&g körn 29. ligu-
men (cf. Letum) gemuscht koren 34.
zumug; logumen kächt (cf. Tirectum)
32.
*Leyna. lena leyne, eyn water
in Sassen 38.
♦fLembell-ns (animdlvgl. tebel-
lus sim.) eyn sabeel; -ius, -inus
van dem deere 37.
t*Leme-na, -rena clene bende 37.
'^'Lemida estvermisqd. 37.
Lemu-r^ -res pl. trawm 52.
Lena (cf Lapa, Tuscina.) bed düch
Synib. D. afs. (?) toscia i6. E. ahd.
zuzsa, zussa Of V711.
♦fLena s. Leyna. Leno.
* f Leneopedion s. Leontopo-
dion.
*f Lendo (vgl. hier und Ghss. w.
Ciconides. Siro. Lendex?) schnebelig 32.
(von Gestalten und Krankheiten der
Menschen).
^fLeniator s. Leuiator.
♦fLenigatis viechtin 41., v aus
sl? vgl. lenire, leuigare Gloss.
Lenis linder 40. lenitas lindin 41.
Lenokuppeler,rufBger 45.riff)rane-r,
hurenwfir-t; lena -rin, -tin K. V.
lenocinium schendighe sprake 37.
horretum V. a. 1420. puben weyß 52.
Lens dis nete, eyn clene wormeken
in den hären 38.
Lens leinsen K. V. Unsi 32. hdft L
30. Uze 38.
Lent-us methken (cf Morosus),
langsem, sachte 38. traech, tae, slap
G. voc. -e lize, mecUken 38. sim. 22**.
-escere entlewn o. waichen 52.
*tLe- s. Li-nteamen.
*Lenticul-a nysselyn V.a.l420.
ein wertzen 52. merlisen; oleyfas 40.
-osus wiakich (aus vlekich), sproetich
G.voc.
Lentigo (cf Lenticula. Impetigo.)
sprottel 36. spredel, räj^enn 29. rfisan
30. risel 32. r&sem K. F. riisener,
merhsen, engker 40. rosine, enger
(Stammwort von engerling gurgidio,
noch bei Nemnich neben ender, aM.
angari u. dgl?) 74. rase; uz-, uß-, ur-
sleht (ungloss.) H. Ph. sprincklech
27. sprechk-lat 33. -el 34. pl. laub-
flecken F. tril lentiginosns sprin-
kelechtich i. punctuosus 38.
232
Lentiscus
Lenipendere
Lentisc-ns lendpaum Meg. leng-
bÖm 50. mel-boum sim. 40. 45. H. 8.
B. K. F. F. a. 1420. -pirn 52. ekkerne
bom 37. wida H. S. B, tystel (sk)
pawm 34. nespel bom; -a n&spel 30.
-um mistelper 34.
Lentns s. Lente.
Leo leon K, F. lauwe 37. 38. leb
34. low 29. 30. leena lowin 29. leona
lauwynne 38. leo marinus mer-leb
34. -low 29. 30.
*f Leoco-, var. leoce-phana von
dem leocaffen (an,) Meg.
* fLeodinm. leodnmciu. ludig 32.
* Leona s. Leo.
Leontopodion lewinuuz Symb. H,
App. lencopedion s. Aconcilla.
♦fLeo-, le- 30. -pardns lipardo
H.S.B. lepart 30. löwpard 29. leb-
hart 33. leibhart Wim. V. 399 Hffm.
Lepida {cf. Statua)erhowen bild 32.
Lep-or wolgespr-äch 32. -idus
-achig 52. geredig F. a. 1420.
Lepor-ina,-ma {cf. Menes) hasen-
hode, -ore herla 40. -arins (cf. Canis)
iag-, spür-hund 52.
Lepra feld siechy 32. misel, aus-
seczigkeyt K. V. albam lepram^o.
quedick; genus lepre uzleht, pl. -te ,
Ä PA.leprosiis spettel-s, -seh, vtset-
tesch, wtsetsich 38.
Lepus haiß 32.
Lere kleiben 29. v|^ hoben 30. Gie-
men, alsomedeytmytlemen38. (klee-
men, leemen incrustare argilla KU.)
♦fLerepontrina^. Lerobendena.
*f Le- l li-ripipium een kouel
tympe G. voc. 1er. vnderleger an eim
schuch 27. lir. scheflfel (ausziffelsim. ?)
ib. querder ii. 37. 38., l schum (aus
an schuen, X litargirum)27,, an eynem
scho 37. chöder 52. chäder 34.
zympff 29. liripippium zwiipfel o.
spicz an dem schuhe; eiripipinm
cugelhütziphel 40. leripibinm vedner
am schu** 29.
*Lerna s. Perna.
^Lerobendena, lerepontrina s.
lerobotanum.
*tLcsia mammun-di Gl. Ker. -ti
Gf III 730. lesia, lessia {aus ely-
sium??) Paradies Gl. m. scheint ein
andres Wort.
Le-, li-targia die slaiffende sucht
adder ein geswere binden in dem heubt
51. siehtum &er vergezzenhait Meg.
letharg-ns schlaffende totsucht K. V.
-ieus l letheos verghetel (obliuiosus
id. KU) G. voc.
Letari vrouwen letns vro, vrolick
38. letitia vroude, vrolichheyt ib.
huglichayt 31,
Letheus s. Letargia.
'^'f Letfanus s. Lituanns.
* Letlcoplum leitkrefft (aus -kauff)
i mercipotus 33.
Letitia s. Letari.
* Letofagus. Vgl. 142. p. 194 zu le-
thoragi mortiferum, letiferi obli-
viae dentes.
*tLetor lemcleyber (lere cleybin)
F. a. 1420.
*Let-, le-uania luten lant 45.
t Letum (1. pecus Gloss.) eyn ved
ko, eyn ved deyr; et ligumen sapkorn
{aus sad k.?) 37.
Letus s. Letari.
Lena s. Leuus.
*Leua-, leuo-30.,laua- 34. -cnlnm
wind-rad 29. 30., -radt 34.
*tLeuania s. Letuania.
*Le- s. La-uantarins.
Leuare borden, heuen, vp-h., -b.,
-boren 38.
Leuatorinm hebeschameM!^. J3II
BM.II2S.80.
Leuca zwo mil 32.
* Leuca i. intestinum tenue l vesica
76. eyn weken zees 37.
Leucoplper langpfeffer 32.
*tLeucori8 du. tullo 40. (sonst
anders gedeutet).
*Leuiator {cf lemger Gloss.?). le-
niator leithunt 40.
*tLeuiga s. Lanugo.
*Leuig-a stosßbom 32. stos bo^m,
schab ysen 40. -al stoj^böm, darunter
scaba 29. schabpawm 34. hoffei 21. 45.
houel, dar me dat holt mede slichtet
38. -are bestossen 29. hoffein 21. 45.
* Lenipendere {cf Vilipendere.
Vituperare.) verunachten 33., daraus
Leuir
Libum'a
233
vor nachten 27. c/. 133. 152, ciain
achten 34. licht scherzen 29. uor-
schnodigen 45.
Leuir swio sim, Qf. VI 863. geswie
Melcker V, 14, Jh, swagir V, a. 1420.
*tLetiire lichtigen, sinftigen 45.
Leuiä {cf. Facilis) lieh, dat nicht
swar Js; sachte 38. distel est IsBvis
i, e. ane stechel H. Ph,
Leuit-a dyacon 52. halppri^ter
V, a. 1420, -icus das puech der opher
34. eyn ophirbuch F. a. 1420,
♦fLenitius s, Libisticum.
♦fLeuo- s, Lena-colum.
LeuüS locht 37. 38. lochter 38.
leua ein lenchke hant 33. dy tenck
band 52. tenkchait (sie, ef. Sinister
sqq.) P. V, slurczing 7. a. 1420.
Lex e, recht 38. geseczte 40.
*tLe- s. Li-xiuinm.
♦fLiadus s, Tytirus.
*Lib-a (ef, Leba. Lebetum.), -o
laab-brod m. V, tril, -um phan-, le-
tzelt K. V. eyn jarkoke i. lacenta
(aus pl. pankoke?) 37. ophir V, a,
1420. l -US flad 52. Ubame-n id. ib.
vor opffer 30. l -ntum spise, opper
37. liba-re fehe oppern l schincken
(umg,) 45. kostin; -torium opfiraas
r. a. 1420.
Libanns eyn wirek bom 37. eyn
berg V, a. 1420, wustung 52. 4.
Libare etc,s, Liba.
* t Libarius (ef. Glss, v, Liba fri-
catus) eyn eyger koch 45.
♦fLibedo s. Libido.
fLibella goltwage 125Marg.
Libellus eyn ansprach brieff 93,
K. V.
Liben-s begirlich, wischlich {am
win-) 41. gernek V. a. 1420. -tia
willicheit, wallusticheit G, voe. -ter
gern, bestedelich 45.
fLiber boack 38. l.sententiarum
bftch uon den hohen synnen 29. 30.
L macbabeorum das puech der vech-
ter 34. sim. 49. 1. thabicorum (s.
Metaphora) p. von der besten red
(ef. 1); metherorum (Gloss. v. Me-
tera) von der schickunge der kdnst
30. prouerbiorum (Gloss. h. v.) bftch
PiefBnbach, NoTom gloMarium.
der spräche 30. das puech der sprüch
34. dag buch der forrede der wism
49. sirach v. h. v.
Liber {ef. Suber) hast 30. mittel-
rind 29. miteiring (sie) 34.
Liberalis frymiltig 29. frig geb-
lich 30. freyleich 34.
Libera-re losen, losmaken 38. -tus
(ef Libertus) aigen fryer 32.
*tLiberariu8 s. Libra.
Libere lustigen 30. lusten, lieben 29.
Liberi (Gloss. v, Liber) kinte 40.
*tl'ibernus s, Libuma.
Libert-inus mitel vrie Sehwaben-
spiegel, urigelazins sun Erf Gl. frige-
lacen (c o. t) sun Marb. Gloss.^ ef.
8. 9. -US vri gheuen 37. gemachter
frey K. V. -are vrigen i. priuilegiare
38.
*Libex pisds 52 etc, terke 38.
terbe (cerbe?) 37. ^i,q. terbot, tar-
bot KU. tarbutt Br. Wb. rhombus.
*tLibia phant buch 45., vgl. äwa
Libellus.
Libia afferen land 37.
Libid-o gelustikait 32. vnkeusche
gelust V, a. 1420. -inis hourlusdi 4S.
libedo s. Tendigo.
*tLibina s. Labina.
*Lib-, leu- M, H. Ph -isticum,
lubicitum 37., leuitius 40. leuersto k
37., -ck, eyngroterut 38. lubestuckel
H Ph, lustok P. V. sant marien tystel
40.
Libitina s. Parca.
Libitum beheghelek 37. willen 52.
*tLibo s, Liba.
Libra (eurrus) ein swengel 125.
lib- l libe-rarius wagmaister 52.
* t Libril-e dy schussel yn der wage
125 Marg. -la Gloss., librella schnell
waug 32. labrilla esf baculus cum
plumbo 37. 76.
Libripens i.pondtcs liber eyn syn-
thener 37. zentner 52.
Libum ete.s. Liba.
*tLibnr-na 37. Symb., l -tina 37.,
-nus, libernus 27. (ef Naues. Mus-
culus. Corbita.) cocge 37. cogghe, eyn
grotschep 38. kock 74. kochken 33.
koge 27. goge 29. merce seif Symb. D.
30
284
Licena
Ligneus
380. holk 23. (holcke, hulcke sax.
holck ital. hulca angl hulcke holcas,
stlata KU), bare (X libitina) 45.
74. ein rayß wagen 52. 75.
* Licena (c/. Licere) ceine 20.
Symh, B.
Licentia orloff 38.
Licere voghen, temen i. bene
Stare 38. betemen G. voc, czemen 27.
czeynen 33. Yf^iü^n skut textores 27.
33. 45. licet erleuben 27.
^Licestea s, Latestea.
*Licestes sunt qui linum (limen
76.) l licium adtcsum calcia-mento-
nun (|-torum 76.) faäunt 52.
*Lici-a, -are etc.s. -um.
*tLiciiua verbenenkrut 40.
*Licini-a s. -ciam Gloss., Laci-
nia. -um s. Licmen.
Lyciscahalbwolf/Sw.7F^7. licisc-a
eyn iunk hunt 37. mistbella l braken;
-i wolfbizin H. S. B. linci-us, va/r.
-scus lins m. von ainer wülpen vnd
von ainem band Meg. litiscus 1: lin-
tisca (?) eyn stoier i. canis veua-
ticus 37.
^ *tLicitare (c/. Liciar-e, -i Gloss.)
wenden 45.
*tLicitator vnder köffel 32. rei-
zari i. lacessitor H. S. Tr. i. pro-
uocator76.Fap. X incitator ? licitores
pl. furchauflfel 52.
Licium eyn weppe woflFel 45. wepp,
warflF 52. harlauflF, warflFbant, kam,
weff, est instr. textorum exfilis conpo-
situmetc.; . . . quandoque etdicApsumr
met filum tele etc. K. F. sim. 64. haur
löflf 32. ysatrat 30. i. filum innodatum
tele werffte 27. werff 33. 1 et. liga-
tura, licia-torium id. l ein wei fften
bom 27. garnpain 52. ein wider kam
33. ein weber stiffeln (umg.) 45. -re
{cf. Licere) wiflen 29. lic-um weuil
F. a. 1420. -ia webbesnüre Symh. B.
khompen /. boh. brdo F. tril,
* Licmen. ligmen, l lignus 40.
dochte 0. weyche 40. dacht 38. tocht
27.^ linchinum leoht faz Gl. Ker.
licinium span H. 8. B. (de arboribus
et herbis, vor Fomes q. cf.)^ dei* Licht-
span, vgl. Sm. III 564.
fLicos wolf 40.
* Licospermatis. lituspermon
i. saxifraga i (sax.) sundcorn Haupt
¥204.
"^Licostrat-um^ -os {alph. lit)
eyn deele, eyn steyn berch 37. lito-
stratus eyn stejn tenne F. a. 1420.
Lictor hoer F. a. 1420. (mhd. hä-
hare) haher; totengraber (X pollinc-
tor sim.) l litor suspensar l sepultor
mortuorum 52.
*tLic-tunus s. Lituus. -nrns.
-ium.
Licus lech fluuius 40. lach 45.
*Lichus hecbid (nicht herebid) Gl
Lind.
Lidere i.frangere fergenn {aus ser-
gen) 33.
Lidius, lideus s. Ipersidius.
Lien pac- 37., scheis- 33. 4. -darm.
arstarm 29. ein fei sich darm (ausi
fei siue darm; X feit siech lepromsf)
27. kra H. S. B. krag 74., i q. kra-
gen in der (bes. nd.) Bed. Gekröse[4'
krage- i. q. krose-stein); dajsuatA
kreglein Gloss. v. Anisa.
*t Lie-, bißw. lye-, li- 33. -nteria
ist ein flu^ also dag die kust enwegk
geit anverdauwet 51. pluetsaychen,
scheyssen, durichgang 34. durchgang
30. durlöff 29. blot gank 37. rot siech-
tag 32. rure 40. dy rotenrur 52. lieD-
theriosus (lientericus Br.) foireiix
122.
fLieus appel wyn 37. holtzapfd
tranck 52. lyeum win 40.
Liga hosvettel, senkel 38. l ligolA
hosvetel 37.
Liga-men lant 37. bent, snour 38.
-menta s. Neruus. -tura bunt 38.
wumpele, doyk 37. hauptpinden 52.
sim. 75. i. centum uvaepassae ricculla
Gf.II440. hengela H. S. B. (devi-
näs). alligaturis hangilla GfJV^^l
(übersehen beiBM. 1 612 v. Hengel).
Ligeris. liger fl. lier U. S. D-
*tLygistra s. Ligustrnm.
^Ligmen s. Licmen,
Lign-eus, -um. lingnns holten 38.
\\\^]ign\im{virgultorumjSep%umIld)
spachin H. Fh.
Lignns
Limns
235
^Lignus s. Licmen.
Ligo sech 40. H.S.D. hawe 40.
haw 52. ligones scara Symh. D. App.
Lferrum fusorinm {aus foss-) i. tyr-
fahga Haupt V195, logones id/Pf.
Germ. VIII 400., aus tyrf-haga?
*tLigula (cf, Liga) ghaspe, riem
6r. voc. schoff riem (cf. schuchriem lin-
gula 74.) 32. nestel /. ligulator
nestler, it strengaro gall egulletier
Oe. V.
*tLigurgus s. Ligurias.
* fLiguri-re, -gire nasschen, ghi-
ren i. mendicare; -tor nasscher 38.
Ligur-ins, -gus 42. luhsstein 42.
Meg.
Ligustr-nm^ -a Haupt, l lugus-
trum 37. winda Haupt V 208. (li-
gnsticnm winde Sum^. wedewinden-
blornen, -glocken 37. glokenblum 32.
glockenpluem 52. wisse glockel bl&me
vf den zünen 40. beinhfiltzen F. tril.
lygistra hopu Gleop.
*tLlllfagus (c/. Eupatorium. Sca-
riola.). lilisfagum i. sclareda hoc est
salnia Hatt.1314. fagos^ elifagen
salbeye; lililifagus zanie s. 40.
Lllium lilig; 1. connallium weyg-
liligen 33. 1. gilg; 1. conualinm
glayg 32.
Lima fei 45. tima fil 32. llma-re
weczen 27. 33. 45. feilen 45. fylen,
raynigen vnd polieren 31. -tus v.
h.v. -tura vilspen 29. feylspann 34.
voerspan (umgeA.!)^ sprockel G.voc.
eyn spil man (umg.!) 45. -torlum
Ghss., Imltorium (llni-?) vigelhuft
Str. V.
*|lima s. Lymo.
Limas^ limus 37. 52. schortel-
doyk 37., -doeck G. voc. schurtz 52.
*Limat-orium, -nra s. Lima.
*fLimatus (X limus obliquus
Br.?) i. curuutus l ornatus 76. krum 37.
lunatns {alph. lim-) gesyem V. a. 1420.
Llmax (cf. Concha) erdsneck (X
limus) m. Meg. slecco H. 8. B. slecke
132. G. voc. i limica G. voc. snygge
38. limex snigge 37.
* tLimb-a s. -ria. -asinm s. Bom-
basium.
* Limberida nebel-cappe 40., -rapp,
-kra 74.
*f Limbertus s. Lnmbricas.
*Limb-ria, -a socke 40. (sack 74.)
Limbns (cf. Hora) br&hm m. i. In-
stita V. tril linbus bendel i. ylcta 32.
Limbus, 1. inferni 29. 45. vor-
hell 34. verbürg der helle 29. ver-
borgen (wnged.!) der hei 30. eyn vor-
geborgen der hellen 45.
*fLim-en zul 37. -es sulle 38.
-en, l -inare geschwel K. F. t -es
geschwell, trischubel 34. -en geswell,
drischübel 33. durpel 11. Symb. B.
-inare, -enare 27. beschyssen 33. be-
schysen 27. skut super ianuam. cf. 5.
-inata ghe endet 37.
Limes ein furch rain o. ab steg
(steig?) 52. gemerch Sytnb. B. gemerk
62. raarkstein, pfat 40. eyn wech i.
via erranea 37. i. semita Ipalus in via
transuersa in agris 76.
*tLim-ex, -ica s. -ax. -inare s.
-en.
*tLimin-inm eilend 52. -enm
elende 37.
Limita-re czw (X zu?) seczen 34.
zu s. 1. zilen (,) mal s. 29. mag geben
52. 75. -tns gegreniczt 9. V.a.l420.
*Lymo 74., lima {{cf. Luno) wagen
nagel 40. 74.
Limosns s. Limns.
*tLimpid-U8 hei, chlar 52. l-um
dorsichtich; -issius (-issimns) lutter
37.
♦fLympricius s. Lombricns.
Limpha muscht wasser 32. lauter
w. 52.
* t Limpha-ticns, -cetns 37., -nns
l -rus 52. torhet, vnsinnig 52. wasser-
wfttig 29. i. Innaticus (cf. h.v.) est
al. cuius celebrum 37., cerebrum 74.'
malus humor perturbat. eynl&ns man-
zucht 37.
^Limph-ea s. Nimphea. -as s.
Limns.
^Limns s. Limas.
Limas s. leym K. V. quat, weich
erden 27. limphns molten l waytzen
{umged. atts weich) erdt 33. limosns
slimecht H. Ph.
236
Limns
Lippidns
Limns adj. sclieyl 37. Unis Gloss.
s,14J3,p.l96h.v.
*Lina (nach corda strich 29.)
clam (ciain?) 29. fischnetz 52.
Li- s. La-naria.
♦fliinbus s. Limbns.
* Lineas {cf. Limus) scheyl 37.
schilehender H, S, Man,, entstellt in
schinhenter Vind. scichunder Mon.
1231.
*tJ^inchinani s. Licmen.
*Lindex i. ped- 37. 75., pet- 52.
-icnlos las 40.
Linea leynen tuech 33. linens
lineD, vlessen 38.
*Lin-ea eyn metel sn5yr 37. -ia
linier 40. -ealis linierleich 33. linge-
lich 27. -ialis linienlich 32. Unecht 45.
-eale l -earinm lineal ^. regala
K, F. -iare strichen H. Ph.
Linere (cf. Lita) abwaschen 52.
^fLine-seena s, Linistema. -us
O. "Hl*
*tLing-it s. Lapit. -nns 5.Lig-
nens.
*t Lingua bobnle^ eanis 5. Bu-
glossa. 1. aois pigle, stiche-, Stich-
wort Cock.
Lingnosns ^. Elingnis. liqwo-
sns sneppichs V.a.l420.
^Lingola sattelriem K. F. rfeme,
rincke 40. dorn m. Oe. V. (herha)
eschlo'ch 40.
^Linia des. Linea.
*Linianie-n, -ntnm leinein chlaid
52.
*Linieia eyn weghen bant, eyn
wyndel doyk 37. wiegpant 52.
♦fLiiiio s. Linie.
Linipe-s l -dinm leinsock 52.
* t Linip-ilns, -Ins s wingbre t G. voc.
♦fLinipuIus (:mani-pulus Scheler)
poup6e de lin 122.
Linire kelen 74. (eementi-1. kellen
22^ vgl. Gr. Wb. k v. ; aber kelken 1 7.).
chlen (am chelen? clemen? X chleben
5m. .9 decken?), chatten (: limus chat)
33. smirwen 2 9. schmirben 30. schmoren
0. weych machen (X lenire); w.u.
sclimirwen,smeren45. linitus (sbst.?)
smer; linita, lita (cf. h. v.) vor-smert,
-sprenget 37.
^Linis s. Limus.
*ti^ißiste-ma tyrtey G. voc. -nia
parchant52.1ineseenabeyderwant37.
*tLinit-ium s. Linteamen. -ora
8. Litnra. -us s. Linire.
Linque-re uorslaften 45. -ns vor
laten (ptcprs.?) 37.
fLinsa s. Lynxa.
*tLi-^ le- Symb, -nteamen, lin-
teoli H. 8. D. (cf. Pannus) sleep-
laken G. voc. slaef- 132.^ lin- Si/mb. D.,
höuet- H. S. D. -lachen, leylach Z. V.
linte-um, -osum Hinitium 27.;liD-
theum 40. lilachen, schifsegel, lini-
tuch 40. duele Symb.D. eyn hant
dwele 37. blach l deppich Z. V. für
tüch 32. eyn starcz (aw^scurcz, sturcz?)
tuch 27,
*tLinter nrr. 1. 2. Gloss. linther
40. P. F., lint^r, l -ris 37., -fe(f.
Carabus) swin- 38., swyn- 37. -trodi
sawnüsch (cf. Gloss. v. Canalis); segÄ
innaui l araF. V. schiflF, narte; vinl
canis 40. eyn ghir i. wltur (X veiter)
37. baren m. (im Stalle) V. tril
*tLinte-ria s. Lienteria. -um
s. -amen.
*tLint-is, -ris s. -er.
Linum, lanum K. F. flachs K. K
P. F. flasch 27. flaß 31. vlas 38. harl.
75. P. F. umbelacken (X linteum;
cf. Aulea) Symb.D.
Linx los 23. 27. 38., eyn deer 38.
leutworm G.voc. luchß, dachg 52.
*f Lynxa, Gloss.^ linxea 52., linsa
37. i. bestiarum dea.
*f Lio-, lios-paris ags. (mugwert
94.) mugpert Haupt V204.
Li- s. Lip-pidus etc.
f Lipire (cf. Lupire) miluorum F.
a. 1420.
Lipothymia ohnmacht, schwinne-
linge 43.
*Lippa. lupia (l lypias) fl. dy
lyppe 125.
Lippidus^ lipidus 33. augen-rottig
27. -tätig Y^ic^ 33. -kriekig (vgl. greck
lippa Gloss.) 34. lipp-us oghedru-
pich G. voc. vulsersig (vlussig?) (J
Lipsa
Liimis
237
rynnig V.a,1420, schellart 45. suwract
52. surouger Gf,sim, schil-e 33. -er
29. -eng 27. vbel sinnig {sie. cf. Luscus)
32. -ire schilhein 33. -itudo schilheit
29. ougen röti 32. oghen vled 37. lipi-
tudo äugen flug K. V,
"^ Lipsa yserin blech 40. Dajgu vrm.
lispa bethysen 8\ (Gloss.)
*-^Lipsitiis s. Lispidus.
Liqne-re dewen, czw genn 33.
zoigen 6. -scere tewen 27. -facere
dauwen, also water dat ghevroren is
38. sraelczen 29. -fleri smilczen ib,
waich werden 30.
*Liqneri-eium, -tiam s. Liqni-
ricinm.
Liquidus naz- F. a. 1420. weych-
flussig Gloss., daraus -slussig 33., -slo-
ßig 27. fliehte 40.
*tliqui-riciuiii, -ricam45.,-lici-
nm 27., liqne-riciam 33 , -tium K, V.
(v. Electuarium) sÄjJholtz, leckerzweyg
(gedeutscht) K. F. lagiricze 27. lich-
kricz 33. leckerij, lackericzge 45. li-
critz 52.
Liquor fluss o. fuch 41. nessikyt
F. a. 14J20. sim. 9.pL -res flüzlingiUfe^.
♦fLiqwosus s. Linguosus.
Lira vor in dem acker 38.
Lira (cf. Rutta) leyr, est instr, mu-
sicum quod habet in alueo vasis cordas
et per rottulam de suptus vertibulo gi-
ramte tactas in pulso clauorum propor-
cionabiliter distantium consonantium
variantesK, F.
*tLiria 76., Urea 32. est anterior
pa/rs nasi,
♦fLiric-en herpffer 33. herflfer 27.
lirer; -inere liren 38.
Liricusmangerleylob-tichterÄ^. F.,
-dichter 32. 93.
^Lirida wagenlayj^ 52.
*f Liripip-ium, -pium s. Leri-
pipiniu.
Xis contestata ein verworren ding
52.
Lisca sniede (i. carex Gl. m., X
schneidegras?) Gf. Symb.D., de rebus
coquine, wünschen Caseus und Buccella;
i. q. nd. nl. (Kü.) snede lamella panis,
casei. Dazu vrm. Lista q. v.
^Lisiniie lesen i. gaosape Synib. D.
"^ Lispa s. Lipsa.
♦fLi- 34., hy-spidus lisp-ig 29.,
-under 34., -end 1. lipsitus lipper
(lisper?) i. blesns 30.
Lista {cf. Lisca) tälir 34. scheib;
sniten protz 52.
Lisies schecher 40. Schacher 74.
t Litus gel (?) gecleybet F. o. 1420.
{cf. Linitus Gloss.) lita gesalbet o. ent-
sufert 40. Vgl. entsaubern (nkoculare,
unbelegt) Gr. Wtb. entreinigen linere
Gloss.
*tLi- s. Le-targia.
^fLitargi-rum^ -um l literginm
38., l litarium 52. suluer schume 38.
sylber-glit, -glied 0. san. schnider 45.
sinther 52.
Litigiosus kriegsam 29. 76.
"^Litiscus s. Lycisca.
Lito drek eghen i. proprius seruus
37.
*tLitor s. Lictor.
Litostratus s. Lieostratum.
* Lito- i liton-tripon i. vngentum
etc. (wie 76) 37.
Littera bouckstaff 38. 1. exami-
nationis ban-, absolutionis ban ent-
schlack-, relaxationis e-, interdicti
verschlach-, sententie vrteil-, recog-
nitionis bunt-, appellationis (i. in-
strumentum) zeug-brieff K. V.
Litteratn-ra geschrifftler-ung 29.
-s -nig 34.
*tLitteris s. Liaoricns.
*Littor-ia, -aria schiffes nache40.
Littus {cf. Ripa) ufer 27. vuer i.
parcus (^st. portus) 33. mer-, wasjjer-
stade 45.
Litnan-ia {Gloss. t;.Letuania) litten
125. -US Gloss.y letfanns lettaw 32.
Litura abwischung 52. saluinghe,
cladde G. voc. daum Gf. V 141. im-
pensa limul clam Haupt V 195. in
pensa limu dam Symb. E. lim l daum
Pf. Grm. FZ7J58P.inpensalimumdam
ib. 399. i. q. linitora liim claam ib. I
116. (ags. clam, vgl. clemen t;. Lere).
tis.
rLitnspermon ^. Licosperma-
Lituos. liGtoniis oster klapf 32.
238
Liaere
Lomus
Linere blevben, smerczen 27. pluen,
sweczen (sie) 33. swerczen, bleychen
45.
*tLmeritis s. Linoricus.
♦fLmidus blaw strimig 29. heßig,
swarzig (swaczig?) 45. nydichs, heschig
Iswarcz bravn warbe 27. nydich, blau,
bleyck, gheel, niisval G. voc, myßvael
132,, aus misvar, vlL X muysvael.
*Lmio vn reynekeyt 45. linio vn-
saubrickait 52.
Linonia litfant- 27., lewen- 45.
-lant.
Liaor swile o. has 40. bule, pravn
warbe (w. üherpunktierf) 27. buele,
ein slagmal 33. slagmasen 34. slach-
mäs 1: slag (slagen?) 29. tod plüt 32.
plabstam (aus -stram) i. flauidus 34.
slim; 1. ociüorum (Ed.) augswer;
linorosus (Ed,) slimecht H, Ph.
* Liuoricus (herba) sture 74. liue-
ritis stiire h. ; litteris (alpk, scheint
licteris) hopfe; mercnrialis hopfe
0. sture 40.
♦fLiuorosus s. Liuor.
*Lix ysern drat 37.
Lixa i. aqua Gl. m. v. Lixe. 142. p.
197. Wasser o. w. trager; elixa w.
treger 40.
*tLixale, ein sprutzen 52. lixiale
sprücz 32.
Li-, le- 32. -xiuiam log 32. löge
38. loghe 35. lowghy 31. lauwe 45.
*tLmi- s. Lima-torium.
*tLoaflcus sim.s. Laflcus.
Lobium loue, bone i. laqnear
38. lauben, soler 52
♦fLocana s. Sagena.
Locare operam sich vormethen
125. -tus pte. lecht, ghe 1. i. positos
38. shst. vnder meister 5*". 29. jung
maister 32.
*tLoc-ellus s. -nlas. -onie s.
Lauconie.
*L6cosi s. Lutosus.
Loculns aser 1. 30. 3. asser 34.
neser; falde in der teschen 45. pewtel
52. doten bo^m o. seckel 40. t&tle
F. a. 1618 (Sm. 1461). vndertat (cf.
Interfinium o. und Gloss.), significat
paruum locum dbseonsorium sub terra,
et est hursa . . ., et.feretrum K. F. bue-
til, bore, stetelin V. a, 1420. locellus
täschen taut 32. loculos stetlach da
man gut hin let 41.
*tLocuna s. Lacuna.
*Locuple-8 phennig reich V. a.
1420. -tatio rike daghe i. diuicie 37.
Locus laghe, ieghenode i. scitus;
stad, stede 38.
* t Locus corrigie (cf. Gloss. v.
Poblex) rio H. S. D. riho Tr. (Gf. II
430). nhd. reihen m. des Fusses, bes.
in Be^ug auf Schuhwerk.
Locusta {cf. Hastrigo) hoschrekel
41. howstoffel 29. ho'^stapffel 32. hay-
staflfel 31. ha-, var.hhx- Meg.., haber-
Meg. P. V. 34. -schreck, matscreck
Str. V. mat schreke 40. sprinco Lips.
sprencen pl H. 8. D. colsprinke 37.
38. koelsprengher G. voc. locust m,,
ain vierfüedgis tier Meg.
fLocutio {cf Plectra) rede, sa^M
sprake 38.
*tLodex colte 27. 38. i. tectuw
dekene, deken (tegere decken) 38.
koczen 33. korcz 45. ruch decke 17.
lodax rehe d. 30.
Lodix kedel 37. uueppe Gf. 1 646.
woppe Gl Lind.
*tLoduin s. Ladum.
Logic-a, -US {cf. Dialecticus). loy-
cus ein kunst suchender meister K. V.
i. dialeticus warheit schawer 30.
künst der w. schower; loyca i. dia-
letica k. der w. bekanntniß 29.
Logium prustplech 52. 74. legeon
eyn vor span i. ornamentum pectoris 37.
*tLogones s. Ligo.
*Logothe-ta eens princen woer-
holder of spreker G. voc.
*tLogumen s. Legnmen.
*Loyc-a, -us s. Logica.
*Lolicus i. mundatus 37., aus lo-
tus sim.?
Lolium heder-ik 38. -ek 37. hed-
reich Samen (,) türd P. V. trefftz K.
V. knöl 32. (knülle m.BM.) bothen
Somner. luUich V.a.l420.
Lomeutum löge i. absolucio sor-
dium 37.
*t Lomus s. Lama.
Longale
Lucaria
239
Longale langüagen 30. ein lang
weil (sie) in curro 27. eyn langh wagen
i. inedianns 37. lanck wid, deichsei
52.
Longanim-ns dfildich 37. starck-
mutig 52. 75, stragm&tiger 40. -is
beytUch F. a. 1420, -itas gedult 52.
Longe vernis 30.
Longeaus lanchkaltig 34. lang-
alt, -wirig 29. lang lebung 30.
Longinqu-as. -a (tellure) in ferro
gelegenun 48.
Longio. longa(o)n endilster darm
H, S, D., vgl nnd, endeldarm (Stürm-
burg); endilosta Gf,I358?
Longitornns lanck weilig i. lange
durmis 52.
^Lopetns s, Ipocns.
*LopiIopia-m, -s (12:^.) ä.CuW-
soniam.
*tLopis (anders Gloss,) s, Com-
pages.
Loqn-i. -itur cosida 48. -ax klaffig,
Schnapper 29. cleps, velsprekech i.
procax 38.
*-J- Lora (c/. Eutrapelia) lorie, leure
i, vinum secundarium ; resfriuolae etc,
KU
*Loramentum toghel band 37.
knybant F. a. 1420. gesmeid, pintung,
gruntfest 52.
*t Lorander lorant w., ee latein
auch rotnnda d, i. der sinbel paum
Meg.
Lorica (c/. Squama) pantzer, plate
37. Wate, halberg (aus halsberg) 40.
lorica burne Lor, 1. amata (ham.)
prunna kicraphotiu Ho, 47, Daher
lanricale 12».p,57.
*Lorifex ein salwerich 52.
*tLorificus s. Laflcus.
*Lori-, loro-narias ein riem
Schneider 52.
Loripes kropel 37. G. voc. in den
voeten G, voc, stelcz 32. stülzender 40.
sterczender 45. hinkender 40. 45.
*Loro- s. Lori-narius.
Lornm tom 37. toem, ghebit, toghel,
reein G,voc, zomleder 32. JBT. V, zo"m
leder (,) geischel o. eins tieres swancz
40. sim. 74, pig 34. gepiss 29. dy
scheyde (in ecclesia) 125.
*t Loras s. Laras«
"t Losanna (Gf. IV 1259) losen
civitas borgundie 40.
Lota. loto lod 37.
f ^Lotaringa lutringen 40.
*Lothen. loto gaizpom Virg,
*f Loter l lauter wescher 40.
lotrix we- 30., wo- 29. -scherin.
wechsserin 27. weschin 33. 34.
Lotio baschung 33. wesung 27.
Lotium harn 100. H, Ph,
^fLoto s, Lota. Lothen.
*Lotricus (a. d, B.) lotter 75.
K, V, est homo vanus et in verecu/ndus
etc, V. K.
Lotrix s. Loter.
fLotum (cf. lotham, Iotas Gl.
m,) s. Stopa.
* f Labeco lubeke, eyn staad bi der
see 38.
^fLabicitom s, Libisticum.
* Labrica i. instr. ad planandum
vestes lineas eyn lik glas 37. (me. longa)
est instr, do man mit daz linen duch
glat machet 45.
Labrica-s, -m 40. slipper 38. glat
38. 40. 0. gUnsecht ut angwilla 40.
(glins Glanjs; BM. I 549), scheyblich
27. schUtpret (sie) 33. lombricos
schlyprat 31.
*Lnbram (cf, Labrum) l&fifel 40.
est rasile lignum 76, eyn holten schere
mest 37. holt bequaem om worden
gechaeft G, voc,
*Lucana s, Lacana.
*Lacana eyn mette worst 37.
Lacanar, lacari-a 32., -er 40.
moertkuyle, roeckgat, venster G. voc,
dach40., tach- 32. K, F. -venster. rauch-
loch 52. HO, K, r, liecht-seyl, -trager
K. V, hangende Uecht 40.
Lacanica. ylianinica (X iUa)
braut wärst 32.
*Lacar (nrr. 1. 2. sqq. Gloss, cf,
142. p, 198 h. V.; ib, lucifer lacar mit
Änmm.) forst-gelt 52. -erlon K, V,
wold Ion 37. dz gelt dz man von wei-
den loset 40. vude feoh Adfr.
*tLacari-a, -er s, Lacanar.
240
Lncarins
Lumbale
Lncarins farster 32. een bosch
Wächter G. voc. Ingars walt her' 40.
fLncas n.pr, laux Oe, F.
*tLuce-olus, -US s, Lucius.
fLucern-a (c/. Cicindela) cherzun
(ahl) 48. brinnents liecht K. F. luchte;
-are luchten 38.
*Luciba s, Lucilia.
Lucibulum diegel 45. eutibullus
liechschreiber P. F., umged. aus liecht-
scherben, vgl, Oloss. v, c. Sm, III 399,
*fLuci-bus, -da s. -lia. -dare
s, -dus. -dus s. Ludarium.
Lucid-us scheinber 52. lichtig;
-are herluchtigen 45.
Lucifer tagstern; w, u. liechtra-
ger 32.
Lucifnga schuelich F. a. 1420. ewl
52.
♦Luci-lia, -ba Gloss,, -bus 40.,
-da G,voc. peynstercz 33. bein- 27.,
fuej^- 1 pach- 34., wasser- 29. 40. -stelcz,
-stelcze 40. quackstert G.voc, water-
stelte 37. luzinia bach stelcze F. a.
1420.
*tLucin-a cardonnereulle 122. -ia
auis leuz m. Meg. (ein^ von dem) lencze
50.
*tLucipe-ta, -dal noctilia gel-
würm 30.
Lucius (cf. Dentex) hechde 40.
luce-us haket; -olus eyn iung h.,
eyh snouck 38.
Lucr-um win, winninghe ; -ari wyn-
nen, also cop lüde 38. -osus gewin-
haflf-t 52., -tig 75.
*Luct-a rangung 27. ringeng 33.
kiff; -atrix wrengersche 37. -ari
wranghen l ranghen (bis) 38.
Luctus droffnisse 38. clag-, weyn-,
carm-inghe G. voc. clang, wannung 45.
Lucubrare waken om leren G. voc.
Luculentus ein licht 27., gleich
33. groß walt. puscheyt F. a. 1420.
boschethte 8^.
Lucus dicker walt 40. K. F. dick
wald 32. wold 37. loch H. S. D. poschs
F. a. 1420. apgot 40. i. idolum l obs-
curum aut densitas arborum 142.
*tLudariu-m eyn spelhus (l) be-
spotten; -s, lucidus schympelik 37.
ludib-undus id. ib. schintipfleich 52.
-rium spylung 27. 33. erpyttung 34.
verspott-ung 30. -niß 29. torenspil
F. a. 1410. gelaich 52. ludic-er ta-
goltsamer 74. -pe degelde Symh. D.
-ra, ludrica 34. schympf-wort 30. 34.,
-hart 34. ludi-us ein spielman 125.
Gloss. -flcare laichen, tewschen 52.
^t Ludi-uium s. Lugdunnm. -us
s. Ludarium.
*tLudu-lachra, var. -dochra
ludlacher (geflügelt Meer wunder) „Ari^-
toV Meg. ludrocha lud-, lut-rache j
m. 50. '
*tLud-rica s. -arium. -rocha
s. -olachra.
fLudus schimpf 52. 93. L gla-
diatorius ein fechte-, scripturarios
schribe-, nebulonum i. gane-a, -oio
buben-schule 125.
*tLuere s, Lugere.
Luere ontghelden, beuleckeii;/«r-
geren G. voc. lugere engelten M.
Lues vnfiat 52.
*tLuga-rs s. Lucarias. -utis
Lusatia«
Lugduuum lug 74. ludinium luck
45.
* Lugere s. Luere.
*t Lugere chlagen 34. l luere
(X A. luen?) huwlen 29. lugos-vs.
-Itate plenus klaglich 52. lugutr-
is gar trubig l werig {was weniö
27. drouich; -e droflik 37.
*Lu- s. Ll-gustrnm.
*tI^iiio ^- Luttio.
*fLuligo, lulio 32. plieng jpi>
cis 32. pliegge p. 40. schezevlieg 9S.
aus scherzevlieg (vgl. Testudo. Tor-
tuca. BM. 112 164.)? oder aus (pi-)
scis e (gew. Abk. für est) vlieg?
*Luma eyn see 37. 52.
♦fLumbal-e, -re 37. V. K. V.a.
1420., -r 37. 40., -sium (X bom-
baslum q. v.), -torium (i. coxale
sim. 142. p. 200 zu lumuatorium co-
xalae), bombal 34. lendener 38. leyd-
ner (six^) 34. lender 29. jST. F. i. reuo,
cingulus . . . qui circa lumbos ligatur;
reuo et. vestis breuis etc. brustbeltz
K. F. pruch 40. uedirgurtil F. a. 1420.
LmDbricus
Lnsatia
241
J
Lnmbricns, L terrestris Ann.
H. Ph., l limbertas 40., lambricius
34., lympricius 42. spolworm l ver-
mis in venire (sp. zu dem vorherg. Lum-
bale verschoben) 37. spoulworm 38.
spil-, spiln-wurm 42, ulwurra H, Ph.
nul-, regen-wrm 40. pauch burem 34.
cuyck (st. buyck) worm G.voc, eyn
worm den eyn mentsch in ym hat
0. schiftet 45.
♦fLum- s, Lu-bricus.
Lumbus nierbrat K, V. nier brote
0. lunbel (lumbel BM,) 40. lumben
H, S. jD. lumblo g. pl Gj, II 240.
schloß braut 32. hufbein GIL Erf.
Marl. (vgl. BM.1 101. hufbeni clunes
Gf. III 129).
Lumen lech; lecht van dem daghe;
1. conglobatuin Stapel 38.
* f Lumen- tum est uitrum darum
solis liecht glaft 52. -dum est vitrtim
in modum solis (salis 76.) 37.
♦fLumes s. Luns.
Lumina-re hang liecht 32. -osus
lecht, dat nicht duster is 38.
*tLuna s. Luno.
Lun-a mane 38. -aris manscheynd-
leich 33. schinlich 45. -aticus lunsch
38. lewnischs V. a. 1420. manisch 34.
raonsichkait i. limphaticus (q, cf.)
30. -atio min schyn 37.
*Lunacia schnek 52.
'^'f Lunatus s. Limatus.
* t Lundonia landen 33. lunduna
lunden du. 40. (mhd. lunder frz.
londres u. dgl).
*Luno {cäs d. sg. v. Columbar) laun
l l&chssen, est clauis axi anterioriparti
inßxtis, l est baculus ab anteriori parte
Oxis sursus protendens, et est tractum
a vulgari theutunica K. V. Ion 32. luna
Ifin 31. i. dimidia rota 76. luns v. sq.
*tLuns g. luntis instr. purgandi
linum, ec. codea, ein hechel 52. eyn
runge {cf. Luno); eyn hekele; i. q.
lumes g. etis eyn hekel 37.
Lunul-a moneleyn F. a. 1420. -e
pl. manen, (ornam, mulieris) nuschen
H. S. D. nuscelen Symh. D. hlibas l
scillingas ^ Grm. 1 116 cf 94. 136.
*Lno i.vorator 52. 74.76.
Dief«alNioh| NoTom itIosmHuiii,
Lupa wdlffin 29. Mpe o. hfire 40.
wulppin; hftr, Schandweib K. V.
Lupanar {cf Ephebian) huorhus
48. beeren cotten G.voc.
♦fLupar-ius wolfhont, -iaalsulcken
teue G. voc. -tus (leopardus) schayff •
hund 32.
*fLi]{>at-nm ein scharffer tzam
52. -a sg. eyn scharp ysern 37. pl.
orginvn H. S. Tr. {Hffm.) -i freni
orgenun (?) Gerbert.
*tLupia s. Lippa.
*Lupin-a uichbone; faba l \. l
bellinuncium {umged., vgl. m. Origg.
Eur. V. BiXivovvTia) etc. bilisa H. *
8. D. -um luvina Gf. lusina Syn^.
B. ^um montanum phrimmo i. tehr-
moforinos H. S. B. vgl. pfrimme
termoczorius 40. {vgl. termus lupi
wolfwrz Sum., X cammonon thely-
phoronwolfswurzJ[45.awÄ ^n^vfdvov
i. q. axoviTovf). -um vik bonen 37.
-US wulues b., ligumen ib. weg b., fig
bo'^m (sie) 40. vicbone 38. vigbona
(1. albus Ann.) H. Ph. wolff strel l
bein, ligumen K. V.
Lupi-re est clamor leccator et mi-
morum 52. -o pr. miluorum; et. i. q.
luctor 37.
*f Lupus. Für den Vers im Gloss.
vgl Haupt VI 286 XII 2 16. 1. marinus
merwolff 29. 30. 33. sim. 1. 5^ L
scythicus grimmklauw m. 140.
*tLurale loir ä prendre oysaux
122^. p. 32 m. Anm. 9; lat. md frz.
Wort, afrz. loitre nfrz. leurre engl.
Iure aw^mM luoder.
* t Lurcare lelick eten G. voc. Aus
lurco: luriones (auch 76.) i. leccato-
res; luritores leckers i. deuora-
tores 37.
*tLurica s. Lorica.
*Luri-dicus 52. 76., -ticus 37.
i. legis peritus; ahsichtUche Verdrehung
aus iur. X luridus?
*Luri-s blek 37. -dus schoruede
37. vnlustig F. a. 1420.
* t Lurit-icus s. Luridicus. -ores
s. Lurcare.
*tLusa 8. Luxa.
Lusatia. ^-IßerAer lugantiluteczer
31
242
Luscinia
Macilis
populus 40., eher vgl. luttici lutizin
S. H. Tr.; dieslav. Luticzi etc, Zeuss
d.D.598.655ff.
Liisciiiia(^JE^e;.; nachtgalla/. H,Ph,
Lnscns (cf. Limus) scheel 38. scheyl
37. schilhender, Vbersiiniger 40. vber-
senig 52. Vbersinnig; sbst gluner (vgl
glumen = glupen Fr.) 32. ,
Lnsor (c/. Eutrapelia) spefma (sie)
38.
*tL- s, I-ussellum.
^fLnst-a^o s. Instagia. -inio-
sus s. Lascinas.
Lustra-re irluchten F. a. 1420, -tis
(finUms arua) umbifaranan 48. -lia
herschauen i. armilustrium (Gloss,
Ä, V,) 125. -tio reyninge 37. vorsuch
wassir V.a.l42ö,
Lnstr-nm, -is 41. eyn deyr garde,
eyn hazen kamer 37. tier-weida, -warta
Ä S. Tr. tag waid (umged.? vgl. Gloss.
V. Dieta) 41. eyn wilt uest F. a. 1420.
*t Luta (cf. Laudum) lauth 34. luten
29. Intana lute, eyn seyden spil 38.
Lnter s. Fiber.
Luter lavel Symb.D. eyn bade
väÄ Y.a.l420.
Lntifigiiliis {cf. Figulus) gropen
meker 38. topfer 27. 4.
Lutosns. in latosa aqua lacba Gf.
II 101. 4J)ajsu löcosi kackiasiueru-
bum (?) Pf. Grm. VIII391., aw^lackia
sim. (wenn nicht atts crocea?) sive
rubum sim., vgl. lütum, latus i. color
rubeus rode varwe; Intens, luteolns
i. croceus l rubeus 6r. voc. etc. Ifitiiin
i.flos rubeus 37. Intnm vurme (color)
Lye.
*t Luttici s. Lusatia.
Lutum {cf Lutosus) dreck, hör
38. drek 37. kat K. F. das katt (k.
V. chot 33. vnflat 27.
Luuio {cf Liuio)faulikait52. schor-
fekeyt F. a. 1420. luio eyter, vnre^Tie-
keyt 45.
Lux, glossiert formositas froniski
48.
*tLuxa l lusa bethol nut 40. mr.
luza i. nux l amygdalum Voce.
fLuxatus gelemet 125.
*tLuxosus s. Luxus.
*f Luxuriatrix s. Diobolaii».
Luxus gilusti Sedul. gi-, ur-, im-,
uuinni-lust Gf. II 287 ff. obir vloz?.
a. 142^. luxoSUS vol lust ib.
"^Luzacia luzacerland 52.
*tLuzima s. Lucilia.
m.
'^'t Macastrum halder 38.
*tMacauro s. Marrubium.
^fMacedoni-cum, -a \ synonum
peterseligen vjj dem lande 51.
M^ceU-um scame dar brot edder
vleysch veyl is 38. eyn slachte hus
37. fleisch-merket, -bank, meczige 40.
metzg K. K. -io metzker 52. 1 -arius
fleischakker 33.
Macera pankmeger 52. matera
i.ferrum carnificis Symb. D.
'^Macerana s. Matricaria.
Macerare megeren 33. kestigen
52. 74.
Macere fawl 33. 52., vol (umged.)
27., welck 27. 33., swelich 52. wer-
den, flecken (umg.) 45.
Maceri-a ein weingart mawr 52.
-es V. Aspar. materies laymenev
stain wandt 34.
^Macia s. Macis.
Macianum holting, eyn wilt appel
38. matianum melzich apel H. S. R
malus matranus surmelst (st -sc)
apuldr Somner (cf melarium milsc
a. Gloss.).
fMac-ies, -iecula (dem. Br.) l
-or 37., -redo 29. 30. megry 29. 32.
magerkait 30. clene magher 37. wiUe-
keit 18. 27. -illentus goreger (vgl
Gf IV 237.) Symb.D.
* t Macilis est tunica talaris 33. 76.
macil t. caloris (umged.!) 27. machil
Madllentis
Mala
243
eyn kernt rok 37. mahil fuit vestis
sacerdotalis siue trilege etc. 76,
* Macillentns s. Macies.
Macis^ macia 87. matzenpaum
Meg, muscat-pliiet, -rint ib. -blüt; ein
böm von dem fldsset ein zäher der
heisset mastix 42. muscaten blom 37.
*tMacis i machis vermis 124.
(Paracelsus).de macis l dracuncn-
lis die mitesser 43.
*t Macoca (alph. mad-) kelbertancz
33., vgl Gr. Wtb. V57.
Macor, macredo s, Macies.
Ma-, mi-crocosmus {in gl. F.)
mer-, mynder-welt 32.
Mactare vich slahen 52. sclagen,
schulden 45. schinden Gloss. {sacrir
ficaregregesfibrasquetepefiteSf Glosse:
uenascalidas) sprateltun 48.
Macal-a mael V. a. 1420. mayll
34. mall 33. 52. beflechung 33. may-
lung P. V. fleck, mag 29. 30. maug
32. mag (rethis) K. V. -are (c/. Coin-
quinare. Ferire.) mayligen P. V. ver-
mailen 52. vermäggen 30. besolen,
smytten, sleckeren (slakkern Br. Wb.\
vnreynemaken 38. bedreynen 45. -osns
mannich valt {d. i. fleckig?) 37.
* t Mach-arlum. -ia sunt gaze l ti-
guria hotten 52.
^fMachi-l s. Haeilis. -s «.Macis*
Machin-a bilde. 38. 40., eyn tau-
we dar mede schut 38. bild 29. 30.
festung, geroist 45. geruste, werg 40.
hantberch 34. rat i pyn 27. ein pirat
{aus pinrat) 34. -is gerüst 29. 34. ge-
stell 29. -amentnm zeghevacht 37.
die. triumphus l uictoria ein sig 52.
-ator quaet pensende of doende G.voc.
eyn bliden mester 37. -ari obil den-
ken V. a. 1420. arg gedencken 9. 52.
^fMadocium s. Mandare.
Madula eyn pisse vad 37. seich-
napflf, -tuech 52.
Magafe, l mappale 52. K. V. gar-
ten-hitte 40. -hftt K. V. hftter haws 52.
''Mag-alis, l -ialis 52. barg 40.
barch Sum. H. 8. D. mestewein 52.
^fHiigaiius^ magenns s. Mango.
Magi-a l -ea de swarte knnst 37«
*tMagi-ali8 s. Magalis. -ens s.
-ms.
Magil-lare. -o pr. onagri 37.
*MagIriis. maglcns koch 40.
* Magisplnris vil-merer 52., -meher
75., -mee 65.
*tMagl8t-er artinm maister der
freyen kunstn 34., in artlbns meister
in den frygen kinsten 29., cnrie hoff
m. K.V., hoff-, clninm burger-, fa-
brlce bü- 32., militnm {cf. Capita-
neus) ritter-maister 32. vnder ds die
ritterschaf swerent {pl. coli.) 40. -rare
mesteren, leren 38. -ratns meister-
machung 29.
* f Mag-itora s. Margaritaria.
-nalla s. Mango.
*f Magna-8, l -tus ein frey 52.
-tes pl. freyen ib. sg. ein grog ge-
porner 34.
Magniflcns grog-gäbig 31., -gebig
64. gios dachtig 52.
Magnopere mit grosger arbait 52.
*tMago s. Mango.
"^ t Magon-ellns s. Mango, -ns s.
Mogenns.
*Mag- s. Mai-orana.
Magud-er 29. 34., -eris, -ris 37.
V.a.l420. eyn colstock 37. 38. k&l-
torse 40. kappeg-dorse, -torse 46. sten-
delkol 29. targ 32. torg, kage i. tirsns
K. V. stingel 34. stenghel, strune
(strunt?) 38. kyeme r.a.l420.
^Maguncia mense 38.
"^f Magns s. Mains.
Magns gawchkler etc. 33. keueler,
kunig, worseger 27. czaubär {st. -rar)
34. künstiger zukomner ding 29. Zau-
berer, weyser man K. F. «
*t Mahil s. Macüis.
Mai-^ min- 30., mag- 52. «orana
moioran 30. meygeran 29. margaion 52.
Maiores natn olt säten 37.
*tMaiotli s. Momentnm.
Mains may 32. maig 30. mey, is
eyn mey tyd 38. magns der meyge 45.
Mala eyn schap 37.
Mala eyn obir backe F. a. 1420.
wang K. F. maxilla w&nglin K. F.
pack 52.
244
Malache
Mancipi
Maiaehe. malochln agria vudu-
rofe Hb.
^Malag-ma^ -ena wichk 34. -Ina
waiche 30. ercztdie F. a. 1420. ma-
logena weissei 29.
^fMalagnatam s. Malnm.
*Malaii 74., malon 76, Br. l ro-
Male s. Mains.
Maledic-ns snode,bose,maledig-et;
-tio -inghe, vlouck; -ere vloucken 38.
Maleflcium vndat, missedat 38.
Zauber (Ed.)H.Ph. z.-nig 52.
*Ma- 5. Mal-leolns^ -licininm.
♦fMali-gnus, -ngnus 29., 1: -cio-
sns 38. (o/. Malus) arch l böse in
dinghen de dar leuen 38. beß 30. grym-
b6g 29. bise, grimmig; -gnosns vbil
wildig 45. -uolus poshafftig 52. sim. 4.
*tMali-num s, Malnm. -uium
s. Malluninm. -uolus s. -guus.
*t Mallanus est wltus eyn an-
ghesichte 37., aus miluus auis i. vul-
tur?
Malle me welen 29. mer wellen
30. me w. F. a. 1420. mir mellen
(X maUe) 34.
Mallea-re schlagen bit dem ham-
mer 45. -top (cf. Cudo) tengeler Scherz.
tengler F. St. G. 335. blat (d. LHar-
nisch, X l^sdt- Gloss.) smit 40.
Malleolus. maleoli dürre czweyge
r.a.l420.
^fMalleum s. Mallum.
*Mal-, ma-licinium^ mallicidium
(cf. Bassatura) hamer slach 37.
t^Mallo s. Malomellum.
Mallum. malleum ding hof 40.
Mallu-9 malu- G. voc., mannla-
31^ 52., l corrupte mali- 37. -uium^
-binm 52.gieguas 52. eynhantvad37.
watervat; malunia hantwater G. voc.
*Ma- s. A-lmucium.
♦fMalo-chin s. Malache. -gena
s. Malagma. -granatus etc. s. Ma-
lnm.
Malomellum ein susg apfel 52.
mallo l mellum sflsser apfel 40.
t Malon s. Malan.
fMalon-omus Br., -ius 37. i.
pastor (cf. Mala).
^fMalua, malpha (v. Fructicale)
poppele 38. {Ed.) babela H. Ph, m.
erratica hocleaf Hb.
♦fMalum apphil F. a. 1420. m. gra-
natum, malo-gr. 52. granatapffelZ.
F. gr. -i grunipffel 30. granas- 32., gra-
nach- (bis) 29. -opffel. ein magran öpfel
52. ein apfel garten 33. malo- 33., ma-
lnm- K. F. -granatus margräapfel 33.
grfineter apffelbom K. F. malagna-
tum parczkorn F a. 1420. malus
(Ed?) aflfaldra U. PA. aflfeldre; ma-
linum afifoltren Symb. D. malnm
matranum s. Macianum. malus
punica malgranat paum; malogra-
nata pl. m. öpfel Meg. malnm pn-
nicum korapel H.S.D. roter aphol
sim. Gf. malpunick 34. male- 27,
mal- 33. -puniken. m. popicoiD
granczapfel 45. m. punie upii K
ged., X apil?) pulleohti Gl.Ket.p
nica (sc. mala) puniske Gf. lÜ^^^^
m. terre s. Adriatiica. m.^^'
rum sawrapfel 52.
Malus arch, böse, snode, also aller
leye ding is; quad, pine; male bos^
liken, weue; i. penaliter we, ouele3B
*Maluui-a, -um s. Malluuiinn
*t Mamma ein kachel i. tubulns
mammatus 125. dut K. V. titte
bürste 38. mamilla id. (pectusboßü
36. dfitlin K. F. detze 45. maiBi»-»
titte; -illnla tittenspicz 40. -IB»^
(cf Teristrum)schlfittly St. G. VM
Mammo-n schacz 33. -na bozegett
F. a. 1420. reichtag; vngerechs guej
33. libel gewunnen gftt 30. simt' 29.
vbell gewunnes guet 34. schat 37.
f Manaa i. sacrificium Br. opft
F a. 1420.
*tManagalia s. Mango. ,.
*tManapare (aus magnope^'C-
dinschaftich V.a.l420.
fManare fleyssen 33. triefFeD oi
75.
*Manarium.mannaliumeyDq"^^'
ne mole 37.
Manc-er s. Mauser, -ia ^ ;^^:
Mancip-i ein ding daz zu dienst
ist gepom; -are zu dienst geo ^ '
Mancor
Maaipiila
245
-imn eghen 37. hand-griff 30. -faB 52.
municipiim (X municeps Gloss,;
vor Ypoteca) band gifft 32.
*tManc-op sure, vinne 38. -ia
pfiDD 32. -ornia yynnich vleys; man-
chor vynnech, ghersterich 37.
Mancns band loser 32. hend 1.,
einhendider (sie) 40.
*t Mancher s. Mancor.
*tManda-re beden 38. -tum l
madocinm (sk?) bod 37.
Mandibol-a, -nm 29. 34. kin-baio
V.K.y -pain 52. kindpain 34. kynn-
bagg 29. ein czan backen 27. kew 33.
mendibola joe ou masquoire un-
guerole (.^awÄ un gueule sim.?) 12'^.
fMandr-a s. -os. Meander.
Mandragora mandragere (umged,)
Symb. B. alrum 32.
fMandrator s. Meander.
*f Mandr-os scbap i. ouis 35. 37.
-a stuet 1J25, -ica hirte 40. -itorium
eyn schape krubbe 37.
♦fMand- s. Mar-rnbinm.
*Mandrns s. Meander.
Manducns ghapert, lelic eter G.
voc, frassig 52.
^fMandnrns s, Matnrns.
Mane (ef. Aurora) vrou 38. mani-
care vruen F. a. 1420.
*tMane*a, -acns^ -apns s, Ma-
nia. -neticus s. Hismaticns.
Manere vorliben 45. peleiben, har-
ren 52.
Maneries schicknisse 29. gestalt
30. gestaltnus 34. *
Manerium l mansitariom wo-
nung 52.
Manes toten mannes sele o. hei
sele 40. hei sei 9. 32. toten sei K. V.
Mango {cf. Gallodromi) grempper,
merczeler 40. metzger {noch jetzt
Schwab.? vgl metzler penesticns
Gloss.) l vnder köflFel est mediator
vendicionis; roßtauscher K. F. eyn
reg theüsg 27. marigo (alph. mag-)
rostawscher, pfert herter 33. vango
leut verkauffer K. F. mago rastuscher
F. a. 1420,
"^t Mango (cf. Maganas Gloss.
Mangan-US, -elias etc. Gl. m.) boler
(instr. bell) 32. K. V. biler F. St. G.
910. bol werk; maganns l magenos
(alph. mangonus) boler o. werk; ma-
gonellns (alph. mang-) boUin 40.
mangona-ria schod 37. -le (cf. Sti-
bulum) mangonel 122. managalia
52., magnaUa 76. suftt quedam tela,
a manus 52., manu 76. et ago.
Mani-a s., -acnsoei^;., mane-a^.
27. 30., -acus adj. 27., -apOS 30.
tobsucht 52. 75. vnsinn K. V. an
weyß, torhait, genjleichait s. ;gemleich,
an weyse adj. 33. obysse s., owislg
adj. 27. gemechlich-heit s., -er a. 29.
gamleich a., g.-kayt s. 34. gemelich
a.y g.-ait s. 30. hirn wustigkeyt *. O.san.
mani-sare talmen 38. (lat. Wort
fehlt) toben, schand aus ziehen 52.
-Zaire geleichhayt (sie) treiben 34.
Manic-a mauwe 37. 38. mofie 36.
armeysen K. V. hantbant F. a. 1420.
cluue i.ligatura manus furum; tange
37. erbel 32. subtile (vgl. Gf. VI 73.),
stuchen J: klanken pl. H. S. D. (vgl.
klank w. Schleife, Schlinge Sm. II 359;
oder auch [ßolt-] klenke /. Schelle BM.
1844, wie handschelle). -atos ghe-
mauwet ^1. qu^asimanupictuslpuno-
taius 52« 4. gestepp erbelt 52. ge-
steppt, geermelt Gloss. -ula (hubvdei)
ein leytseyl 125.
Manic-are s. Mane. -atos etc.
s. -a.
*Manicle-ata^ -ta 40., 1: mannc-
lea 37. stuke 37. gestdket rok 40.
i. vestis duplices manicas habens 52.
fManichei heretid Br. mamtiieu»
winkchel Prediger 34. monicei winckel
pr. 30. manimatetns (hierherkam
Manis mathetes?) mitling 32.
*Maniflaa frz. moufle, vgl. 12».
p. 17. Gl. m. w. Manufollia. Muflfulae.
Moflfula. Bie0 Wb. 1 284 v. Muffare.
Scheler verweist auch für moufle auf
nprov. manoufla id.
'*'tMani-Ie s. Monile. -matetns
s. -chei.
*tManipu-la handfang (sie) 32.
-Ins scoff 38. samnude (s. Gloss.),
sang, garbe 45. hantuano; glenna (aus
246
Manisare
Mardarins
gelima?) H. S. D. sauge, 8co"p (st-?),
hantwan, soldner, schar {cf.74.); -s
grabe (wie nd. grave, öfters für garbe)
40. -lum 8, Fano. -la karpa, manua
picrift GL Ker. maniplis scaron 48.
^Mani-sare, -zaire s. -a. -theus
s. -cheiis.
Manna himel prot Meg. hymmel
dauwe 51. 0. san,
*f Manna eyn slete in quibus no-
bües vehuntur i, rheda 125.
* tMann-alinm s. Manarinm. -o
s. Mano.
Mannns gUt i, q. caba (ags. gylte
castratus u. s. m.) Symb. D. 272. sax,
furscutigife. -Ef.eynmekeler(Xniango?)
L equus paruus 23. 37. }puUus equi 37.
*Mano auis qd. 76. manno onis
auis eyn mewe 37.
♦fManos t. mar (5^.mars?);ma-
nossinns L pugnator 37. j: masin
deusfortis int. 76.
* t Manrica s. Mnrica.
*Manseolnm ein staineins grab 27
Mrg. mans-oleum edel herren grab
i.piramis,sandapila£r. F.-eolenm
grap; -eolnm eyn edil grap V. a. 1420.
Manser huren kint K. V. stiif son
45. mancer barschaft (umged, atis
basthart sim.!) 40.
'^ t Mansi-onarins kusster 52. mes-
sener; -nnarins sig^te 40. -oniles
pl. hüueneren Symb. D.
^fMansitarinm s. Manerinm.
*tMansnet-ns gutig, gunstig 52.
mudewere Syw6.jD.(mitberc^c. Glss.^.
-n hiile 40. -ari gütig seyn 52.
fMansnra s. Arale.
Mansns houve landus (sie) 38.
MantellttS mantel, hoyke 38.
♦Manter i.q. diät obliquum 76.,
abloquium i est traditor besager 52.
Mantica (cf Sara-m., Cassidilis)
schweydeler Chür. (Fr. J.maele^ aessack
G.voe.
'^Mantic-nlatnst./tera^u^abczogen ;
} mantip-nlatio betrigung 52.
Manti-le. -olis } -ole tischlach 52.
stulach 74.
"^fMantipnlatio s. Manticulatns.
*f MantoA du. manto'^we 40.
Manna s. Manipnlns.
Manualis hantwer-cker 29. -ck 30.
-chte, werkman i.artifex 38.
'^'fMannbarda s. Bombarda.
*tMannb-ie nacht-wakinge 37.,
-raub 52. i. excnbie. -re wachin
F. a. 1420.
Mannbrinm helue, hechte 38. hel-
be, heft H. 8. B. eyn meste hechte
37.. twirl 9. twirle V. vrat.
Mannfldelis getrüw band 29. trä-
30., trew- 34. -haltter.
"^Mannla-binm, -ninm s. Mal-
Inuinm.
Manumiss-ns frey-gelassner; -io
-hait 52. .
* t Manu-mnndinm , -nimioin,
-piarinm, -tergium (cf. Gumiterium)
hant-dwele 37., -twegel(-tergium)45.
Mapp-a (cf Sabanum) eyn hant
zwegel (tw. 0. v. Manumundium) 45.
zwehel 29. wechsell (umg.) SLiorb
K. V. -nia, -ella s. Fano.
* Mappale s. Magale.
*t Marana-tha^ -ca czum geri*
V. a. 1420.
Maratrnm venkoelsaet G. voc, eyn
Zeel i fnnicnlns (umg.!) ST.
*Marc-ellns s. -ns. -er s. -or.
Marc-escere, -essere morgen
(umged.) werden 45. -idns tun'ig 29.
** Marcis-ca, -ia, -nm s. Mar«
tisia.
Marcomanni s. Franaferetes.
Marcor, marcer fint, mant 45.
Marc-ns hamer; -nlns, -ellos
clene h. 37. -lllus hermelin (um-)
45. -ellus, marseolns, m^leoloS)
bacilla suntpusilU mala hüf-, hant-
hamer 52.
Marchi-a marge o. gebiette; -o
margarone (sie) 40.
^Mar-darins 52., -darns, -d«
(nach Daxus) 34., -drix 32., -tnx
K. F., -tams 38. 52. H. S.D.H.B.
-turns 37., -talns Symb., -thasus
40., t -dellns G. voc., moritor «
galliceps Meg. marder 30. 32. 34.
40. Meg. var. K. V. mader 52. Meg-
P. r. merder 5^ Symb. D.270. een
meerder beest G. voc. mardel Meg- ^'
Mare
Masticare
247
marte, is alzo eyn ratte i grillus
38. mart 37. marth m. (Ed,) H. Ph.
*tMare mortaum {v. m. galilee
Gloss.) lebirmere H. 8. D, sim. Gf. II
820, meer in enghelant vnd in hi-
spanien vnd bi dem westen dat het
accianum {aus oc-) m.; meer by
rome vnd bi venidiem. terranenm;
meer by nedderen sassen, also to
lubeke, to denemarke, in sweden, in
orwegen (^ic) vnd dar by dat mer
heet stangnum l de see, vnd oc in
prutzen 38.
*f Mare enenm. m. eminam i.
latmtorium in qtta lauahöntur sacerdo-
tes in memoriam rubei maris 76, mare-
ninm i,vassmerdotuminm€m,mdlis
(sie) r, l i, lotorivm 37.
^fMaren-a, -ala s, Ismarena.
-inm s, Mare enenm.
*Marexta imtr. adfila 37. (ma-
roxa s, Gloss,)
* Margaritaria. magitora mas-
cran (st?) 32.
Margites ein scoriant i. brutus etc.
125,
Margo (cf. Circumferentia) sling;
bort, rant, also vmme eynen ketel ys
38. bime (st burne) brat 40. brun-
nen bett 32. gesteil vm ein brunnen
29. gesch-all 34. -eil 52. zennzchs
(woraus?) V, a. 1420.
*tMarlgo s. Mango.
Marinarlns mariner 32. schipman
i. nauta G, voc,
Maris Stella leidesterre Symb, D.
sim. 11. i9.
Marisca keypars (cf, Bubo etc)
r. a. 1420,
"^fMarisubinm s. Marsnplnm.
*f Marita-re zu samen geben 45.
aus g. 52. heiren, -tnm geheiret Oe.
V. -grnm^ -rinm s, Matrimoninm.
maritns haugman 52.
Maritima eyn merstat F. a. 1420.
Marit-ns s. -agium.
Marmor mormelen- 38., merbel-
1. 52. -steyn. pl, -ra chisela Sedul,
*Maro-^ marra-phinm rettig 40.
Marr-9 mar- 34. 45. Clp,^ mandr-
l mat- K. V, -nbinm andorn K. V.
andren (Ed.) H, Ph. tob nesel; *. q.
matanra andren; maeanro doren 40.
(macoro andorn 74.'). rott nessel 32.
ratt nagel 34. rait nabel 45. marobel,
sigminz lat. prassinm Meg. hune,
beovyrt Cleop.
Mars streitgot Meg.
♦fMarsio- Gloss,, marsi- 40., mar-
ti-polis mersiburg H, 8. IV. mers-
burg 40.
^Marsopieus s. Martins.
Marsnpinm zei-sack K. V. mar-
l mari-snbinm bigordel 37. mar-
sen bursan Lor,
*tMart-alns, -arus, -hasos s.
Mardarios.
Marti-rinm leiden 52. -zare mer-
teren, pineghen 38.
Martisia (alph. mare-) genus cibi
40. mareis-iom marcis 8ffnib, D.284.
-ca i. vesica 52., hierhe»'? anders Gl. m.
*t Martins (cf. Gaulus), picns m.
Nmn, p. marcins buch specht 40.
Dasiu marso-, mar-picns Gloss.
* t Martizare s. Martirinm.
^fMart-rix, -nras s, Mardarins.
*Ma- s. Mar-rnbinm.
Mas er, ffemina ein sy 29.
*tMasa (ßl.m.v, Massa, X mensa?)
regia küngs st&l 32.
Mascnlus vent, knecht 38. ksbe
(Ä^.knabe) 40.
^fMasela s. Mosella.
*Masi-gna, -ngna meisse 40.
*t Masin s, Manos.
Massa cbugel 52. clus, clute 38.
cloys V, a. 1420. klocz, bratte 40.;
vgl. brade, bürde (graue pondus lat.
Gl), brant Gloss. h. v.; schwerlich X
burca clavata^ var. brucce clavaca
141,; clanaca, clanata burca Gloss.
in Gl, m., aber cloaca burca, burga
Gloss, Isid. etc.; wenn nicht letztere
Glosse die älteste und echte ist^ so wäre
etwa clavata = massa Keule; zu
brucca etc. stimmte dann vll. lombard,
brocca Ast.
Massarins marschak (sie) V, o.
1420.
*f Masti-eare, -gare 38. kuwien
29. chewen 34. cauwen 38.
248
Mastix
Mediastinas
Mastix mastig herba 40.
*Mastr-nga i -aga larffen (weil
thiergestaltend) 52.
*tMath- s. Met-abalam.
*tMataphastes s. Metaphrastes.
Matare s, Mattare.
*tMata- s. Mate-rtera.
♦fMataura s. Marrnbinm.
Mataxa (vgl Biez JB. Wfb, 1270)
riflfel 74. matexa eyn ripe 37.
*t Mathe s, Matta.
* Matelium handtuch 91,y aus man-
tüe.
*Ma- s. Me-tellus.
Mateola häckichen 44.
Mater s. Genitinas. m. herba-
mm (c/. Artemisia) meter, eyn bitter
artzedie erat 38. rucke {aus bücke) 40.
fMatera s. Macera.
* Mathere clauia grensich 40. sim.
74, In m. cl. steckt verm, hercularis
(vgl. Ercularis. Potentilla.).
Mater-folium, -ofollum (aus ma-
crophyllon X folium?) swertele 40.
*Materia s, Maceria.
Materi-a grund wesen (hominis)
32. -arius tzymmerman 125.
Materiaciam tnateres 12^. p. 20.
Vgl.m. Origg. Eur. S. 383 v. Mataris.
Dz. Wtb.II361v. Matras.
* f Mater-iarins s. -ia, -ofollnm
s. -folium.
Matert-era, -ura 40., matartera
38. (cf. Fratruelis) modder 38. mume,
mumme 40. besli 64. besßy 31. waße,
medder i. matruelis 125.
Mathesis warsagung 52. 74.
^t Matexa s. Mataxa.
* Ma-, me-texta cort^zene, eyn man-
tel van twen uellen edder huden 38.
Mat- s. Mac-iannm.
Matri-caria, -tana, macerana
(v. Febrifuga) bücke 40.
Matricula. matrocola bischofF-
tum 32.
Matrimonium (cf. Patrimonium.
Maritagrum G^Zo^*.^ konschaft Oe. VA, q.
marita-grum 76., -rginm echte 37.
*tMatri-taiia s. -caria.
Matrix mftter sack, her m. K. V.
^t Matrocola s. Matricula.
fMatrona fl. dy schalon (von
Chalons) 125.
Matrona (cf, Hospes) heimfronua
Marb. Gl. ein alt fraw 52.
Matruelis (cf, Matertera) passen
kint 33.
Matta matt 29. aynat (sicj, däckeo
33. tachken i. plecta 34. teke 9.
V,a.l420. mathe docke 30.
Mattare« matare löß werden 52.
'^'Matnbinm s. Marrubiom.
*tMatu-cella, -rella tennemarck
h. 40.
Maturns I mandarus ripe 37.
"^Matutin-a l -um mettene 38.
-ale metti b&ch 40.
Mauiscus (nicht -tus nach Scheler)
mauvis 122.
*Maura h. elehtre (aus electrni»
h.) Somner,
'^Mauria s, Murica.
t Mauron i. nigrum Br, i.iäfr
(equus) swarz ros Symh, D. 2!i4.
maurus (eguu^) aiswart ib, H.
'^fMaus-^ mause-oleum s. Man*
seolum.
Maxilla s. Mala.
Meander durchganck 52.iiiand-er,
-rus i.deceptio. mand-ra id. -slUt
i. cap-, cau-illator 142.
^fMeastrum s, Mediastinus.
*Meauca (aus maris auca? meui-
ca?) mergans Naturb. Meg, meancken
smeant 140., schreit meanca i&., meanc
Meg,
Me-, te-, se-cum (in gl. F.) mit
"^y».dy, om 38. m. bit (ößei-s in
45.) mir; nobiscum bit uns 45.
*tMeda s, Medo.
Medela boute, artzedie, hulpe van
crancheyt 38. medilla lachita Gl
Ker,(cfGf,.II101).
^ Media-minus, -nus s. Lon^ale.
Mediam-nis anger, werd 52. -puls
(cf. Insula) auwe, flour, vnd is eyn
lustich vleck bevloten mit water 38.
ow 29. medidarmium mers arm 32.
Mediana hercz (sc. ader) 40.
*t Medianus s. Mediaminus.
Mediastinus
MeUissa
249
Mediastinas k&k 37. kack 85. hock
40. ml 29. pranger 34. meastrtun id,
Oe. F.
Mediator frid macher o. vei sAner
40.
Medica (^Gloss. verdruckt media)
A. uuicha (nuiciam id,) Virg. (cf,
Plin. H. nat X VIII 16 § 43).
• Hedicafera. meditafora est
mensura quinque modiorum 37.
Medic-ari, -ina s. -us.
*tMedicul-eum, -um etc. s. Me-
ditallium.
Medic-us {cf, Validus) arzat 40.
erste; arste, de de wunden hefet L
phisicus; -are artzedi-en; -ina -e,
boute 38. -ari ertzen 52.
* t Medidarminm s. Mediamnis.
♦fMedilla s. Medela.
Mediocris geraed i. quadrate stor
iure 125.
Mediolanum maigland 30.
Me- s. Mo-dioliis.
^Mediomaticum. medo martis
(umged.) ciuitas mecze 40.
^Meditafora s. Medicafera.
*fMeditar-i, -e denken dat noch
scheyu schal; memorari denken, be-d.
dat gescheyn is 38.
*Medi-taIiium eyn mittil moz
F*. a. 1420. -tolium 22.»» 142. p. 107.
-cnlenm pedick in dem holte 38.
marck 30. -culum mitelkeren 34.
-colium kern 52.
♦fMedius pfant herba (sie; vgl.
panthouder 81.) 40. mitler (digitus)
K. V. a media (voce) ein tenorist
125.
Medo raette 40. quasi niellis dul-
ceäoVß. meda die. anglice hydromel
ib. 37.
*tMedo martis s. Mediomati-
cam.
*tMedul-la, -a 34. 36., -o 32.
{cf. Simila) marck 32. K. V. merk 36.
march, pedek i. adeps frttgttm37.
(arhoris) bömkern 29. cheren 34.
«Utas mtegMich (st markeglich sim.)
V. a. 1420.
*tMegariis megar Meg. piscis
macrel 122. mergarns mergar 50.
DiefaalMchf NoYum glouarium.
Megera helltzorn 9. 52.
Mel honnich 38. mella (pl.f)
honig sam 41. mel silnestre walt-
honig 52.
Melampns, lambns 32. rekel
Lüb. r.a.l500.{SchaierIII4).hTeixken
Cr. voc. hess hunt Str. V. sim. Sum.
lag hunt 32.
^^^j-Melamalns s. Melanurns.
Melancholi-a (melanc-) daz hai-
zent die dürgen (Thüringer) r&sen
Meg. erdig blfit 29. erdepifit 30.
erde warwes bl&t 40. -cos hessiger,
vnwurscher ib. kalt trochner 29.
*tMelaiit-eria suerza Gf. -aria
(calceatarum) schwercz 32.
Mela-nurns, -midns 40. swarczer
40., schwartz K. V. merfisch. snazo
H. S. Tr.
^fMelenoff s. Monodonos.
^fMelicerta Ki. etc. mellieeta
t melecia^^^mt^ deus maris die. 76.
mellecra i. Neptunus 37.
Melic-us s. Mellicns. -s s. Melo.
*tMelis-a, -sa s. MeUissa.
Melius bct 38.
*tMell-a s. Mel. -anna s. -issa
-ecra s. Melicerta.
* tMeUe- (melU- Gloss.) s. Mille-
folium.
*tMell-etrina s. -issa. -iceta
s. Melicerta.
fMellicida i. zeidlarins Gl. m.
czeydeler V.vrat.
*tMelli-cratiim honig wasser;
-graphinm lautter tranchk 33. -gra-
num luter trang 27. -cramen (mel-
luramen?) hung wasser 32.
Mel-licns, -icns l -oycus eyn
zingher 37.
Melliflnus hang fliissig 29 sim.
*tMelligra-nnm, -phium ^. Mel*
licratum.
*tMelUl-otum stein kle o. gel
kle 40. himelslüssel 92. -ecam hi-
melchft (sie) 32.
^fMell-issa, al. -anna, -etrina
medwort i. regina prati Cock. -isa
mutter wrcze; i. q. -isophilum (Gloss.
V. -isphüla) binsuge; -isannm himel-
schdcz 40. -isatum (cf. -ilotum)
32
250
MeUitora
Menta
hiroelschlossel 7A. mellis-sa s. Cit-
rago. -a metteren 40.
*tMellit-ura, -orta honekouke
i. lebeta 38.
Mello s. Melo.
*f Mellam s, Malomellum.
Melo melun 29. melwen 30. plutzer
Oe. F. Gloss, erdapfel 52. sim. 75.
mello bebenne 40. 93,
Mel-o an, dachs 40. -is das G. voc,
hermel 3. 52. 75. -US id. Str. F. eyn
hermelen 37. i. salemo 38. grutsch
(c/, Furunculus) 75.(74,?).i. taxus
eyn eghel 37.
*f Meloda s. Melota.
Melod-ia, -ya 32. sfiß K. F., lindß
32. gesang. gut gedon K. V. melodey
52.
*Meloycus s. Mellicus.
Melos s. Melo.
Melota(c/.Melo) taphart V.a. 1420.
schermfel; an. hermel 52. kotzenklayd
QUss. kochzechtes kleide o. dachs
an. 40. meloda animal drüch (sonst
Thierfailebed.) 30.
Melus s. Melo.
*tMeiiialoiies s. Mimallones,
*tMembp-ana, -ona 33. K. V.
vngesigelt brieff 74. K. 7. vloes G.
voc. haut, plater, slim P. F. sliem 33.
schliem 52. flamme, fel^ birmet 40.
-anum flem 45. uellichen H.S.D.
fei Gf. hAtly im eyg 29. mehbra-
num eges hud in ovo circa testam 37.
Membr-om (c/. Artus) glid K. V.
gelid, geleich 40. -are gelideren 33.
czu glidern 27.
Memini ich dächt 29. ich gedacht
34.
*Meiiii-, -me-oydes, mennoni-
des 50. (cf. Diomedia) merf&gel-in
32. -li 40.
Memor (cf. Immemor) augedenckig
29. memori-a dechtnisse 36. -ari
(cf. Meditari) vorsymien, denken i.
recordari 38.
Men asclok 37.
*tMeuas i. sacerdotissa bachiJBr.
menagbacha 37. 76., menasbata
37. isaltatrix bach-i 7^., -a 37,
*f Menbranom s. Membrana.
Menda mail 52. maal, also dar is
eyn schorff edder blader ghevvest
t. nota 38. bäch mauj^ 32. ruffe in
facie {vgl. Gloss. v. Rumex. Gf. II 499.
IV1155.BM.V. Ruf).
Mendaciom logheme (au^ -ne?
-nie?) 38.
*tMe- s, Ma-ndibula.
*f Mendic-are (cf. Ligurire) be-
delen, bidden, ghilen; -ator bedeler;
-ns ghiier 38. l
fMend-us l -osus mailig; lugen- l
haflftig 52. I
**Menes (cf. Leporina. G-loss.v.
PriäBpicus.) hasen hode 40.
Menia tynnen 38. zinnen 40. 52.
ring müre 40. rinckmaur K. V.
Menianom (cf Appendix) sal l
US (vgl. Anarata) gehiise 40. soler
52. 74. %
*Menica hirne-uel H. S. D. -fei 40.
*tMeiiium i.furor tobsucht b2.
*tMeiiQonides s. Memioydes.
Mens danke 36. meyninghe, met-
kinghe i. voluntas 38. hoche sel-
krafft (,) gemfit K.V. kraft, gedank,
müt 40.
Mensale disch dwele 38.
Mensorium essenfag 74. mess fass
40. meose Gl.Aelfr.
* fMenstr-iume^. ^.-umn. -uosos
s. Monstrum.
Menstrn-um, -m 42. weibes her
blut K. V. monat flusß 32. frauwen
fefichtikeyt 0. san. fr&wlich siechtag
29. der fröwen gewonheit 42. der
frawen g., haimlichait Meg. kribscze
45. -ns m&n seyk 37. menstrium
obrik bluth V. a. 14J20.
* Mensula, densola 40. hack-bret
40. K. V. -banck K. F.
Meiisur-a mosse 40. -ale mazz
geczewg 34. moßgerecht (st. -ret) 30.
Mensurnus man-ig 30. -echtig 29.
-lieh 34.
* Menta mintz, teument K. F. bi-
ment 30. creucz myncz 27, myntza;
m. aqnatica (Ann.) bach-, crispa
romische, rosse-m. H Ph. m. nigra
gart-,mentastro rosses-minza Wir£fb.
Hs.
Mentagra
Heridies
251
Mentagra. cum mentagris mid
tänum (toes) Lor.
^Menta-tam 37. 52., -rlum 52.
esthospitale,
*Meiitetenas gedencklich 5^. 29.
uswendig {ital. a. mente) 29.
*Meiito zumpe 40.
*Ment- s, Metic-ulosns.
Mentumkintpacben 33. kinpack 52.
*tMeiiiiche i. celidonia agres-
tis (mennich 74, deutsch) 40.
*Me- s. Memi-oydes.
*tMerax (-acus KL) lutir V,a,
1420.
*tMera-ca, -ta win warm 32.
-nda viniy ceruisiae, aquae H. Ph. {vgl
morant win, inlich den luter trang 42.,
vlL eher jsu Moretum).
Me- 37., mo- 37. 52. 76. -raria
est taberna,
*Merata s, Meraca.
*Merc-aiitia 1: -imoniam copen-
schop 38. comenschap G. voc. -imo-
nium kopänschup 37. -antla lauff-
man schucz (sie!) 27. -ator merce-
man Symh. D.
Merce-narias^ l -nnarias (52. v.
Gallo) mietner 32. tagwercher 52. ha-
gastoltÄ). 47. vernetlinc BM. III 303
jsu streichen^ vgl. Gloss. h. v. und v.
Verna. merdnarius mercer knecht 45.
Merces merz Gf. BM., daraus
smercze (umged.) o. Ion 40. tag lön
32. vordint Ion F. a. 1420.
♦fMerci-batus s. -potus. -mo-
ninm s. Mercantia. -narius s. Mer-
cenarins.
*tMerci-potus (5. Leticopium), -pus
(v. Commercium), -batns win köf o.
botten brot 40.
Mercurialis {cf. herba m. Gloss.
Liuoricus.) heimwurz Symh. M. App.
cedele, merce, cyrlik Cock.
Mereurius {cf. Celebs) der kauf
herre, der kaufleut h.; kriech, stilbön
CX stilla bona!) guot tröpfel Meg.
*tMerchus s. Merops.
Merdare sohlten 38.
♦fMerella s. Morella.
Merenda {cf. Antecenia) vnderim-
biz Gf. III 231. vntarn 52. abetbrot
K. V. middages m&l 37. gawsen 34.
(jausen Sm.II271). das vnder essen;
merendlnare zunder essen Oe. V.
Merere humphirn; ragire (pue-
rorum)id. V. a. 1420, Vgl. himpfezen
etc. Sm. II 197. (nd. himpeln Fr. I
453^?)
♦fMeretrlc-lus bogwicht 27. -iis
pogwidt, hur 33.
Merg-a ein chom gabel 52. -es
scozgauele Symh. B. 282.
* Merga scarba (auis) H. S. B.
Gloss. i. straba {au^ scarhsLumged.!)
eyn scheyl wif 37.
^fMergarus s. Megarus,
Mergere duken, be-d. 38.stenchken
(X senken) 33. ein senken 52.
*Merge8 ducher (auis) 30. duker
38. Wasser stelcze 40.
Merges garue, bunt 37. garwe,
schoef G.voc. grabe 40.
*t Merges s. Merga.
*Mergetes suntfaces spicorum ain
schoph 33.
Mergo starp {st. scarp) K. V.
*Mergnl-a eyn water ammer 37.
amer 52. i.q. -us {q.v.) ofeen vorck
of een emmer G. voc.
Mergnlns tuchari l carabo (aus
scarba Gloss. Gf IV 541? X carabus
carfo piscis?); ags. dopfugal Hatt.I
10. Pf Germ. VIII 387. duchere H.
S. B. duyckerken KU. een duker of
dryoerken (umged.) G. voc.ferrumquod
mergitur in lampade ad tenendum tu-
rnen ib. 110., licmen hengel 52. dauch-
teysen 74. indüchtel; auis tuchentlin
52. tuscheriin a. 40.
Mergas merrich jff.S.D. sim. Gloss.
werch, schrab (sie); brunnen kübel 32.
tu-, tu-, du-ckerlin (auis) 50.
*Meri i. q. nemi s. Tsophagus.
Merica bald 30 sim. mirta id.;
monica hayg 32. miric-ae blieb (==
birke vgl. Tobler App. Spr. 52) V. St.
G. 355. -a pirk/. i. ylbex Meg. sme-
lohe etc. Gloss. BM. II 2 S. 424. smeyl
F. a. 1420. fTum&;flores prymen (JErf.)
H.Ph.
Meridi«es suden 38. mitten-tag 32.
252
Merüliis
Myale
-dag 0. sud Osten 40. die middacht;
-anns tot middach hörende G.voc.
^Merillns merling, eynvisch 38.
Meringa or-blase 36., -fei 29., -fan-
del 34.
Herlt-o (c/.Potius) pilleich 52. -um
vordynnisse F. a. 1420. sim. 20. me-
ritoria-m werckhauß K. V. werghus
40. verdientlich 52. -8 verdeentlickt
Cr. voc.
Herops (cf, Gaulus) baumhäckel
Meg, pämhachkel o. gklöchklicher {vgl.
anglöckeln Sm, II 92. ahd. ehlocchon
etc.), grünspeck 27 Marg, grunspach
Wien. F.5,9P£Qfw.pruocspet 103. mer-
chus 1: plcüS buchspeht H, S. D. Mrg.
Meror chlag i. tristitia 52.
♦fMerschale (c/. Martisia?) car-
nes minutatint incise 148.
*f Mertum (aus men, Xanetum?)
tili 34.
Morula lyster 140. ghetelinc, merle
G. voc. drotzele 38. trossel 27. tros-
tel 29. 30. druschel 34. draschel P.
V. anomugsel Wien. V. 399 H. amp-
sel 32. amsel; modula id., ain suez
ßängel Meg.
Heros 1 purns dar, lutter, fin, idel,
reyne, vnuormenget, schir, also dar
weyte edder rogghe 38. lauter 52.
mernm 1. wein 9. 52.
Mesochorns. mesto die. corns
in medio cari stans 37.
*t Me- s. Mes-sorlnm.
^t Messida andron 40.
Mess*is schnittig körn K. V. die
bouwe G.voc. erne 38. 40. -io snyt
52. -uere ernen ib. -or raeyer, de dat
corn meyet ib. ernschnitter 29.
Mes- 125., me-sorinm bigurtel 40.
legel 125. Cf. Gl. m. w. Men-, Mes-,
Mis-sorium, Missuriura.)
*f Mes-suere s. -sis. -to s. -ocho-
rus.
Mestns serech 99. sermudiger Symb.
D. swermutig 75.
Met. metprimns selb erst 29.
Meta maal, merke i. sigm-etum^
-um 38. bude; metari buden 9. Str. V.
*tMet- 52., math- {alph. me-) 76.
-abulum instr. ad inuestigandum pro-
funditate-s 52., -m76.aqmrum.
^Methadns s. Methodus.
*tMetafrida s. Metaphora.
♦fMetall-um, -ium 29. 32. {cf.
Es) gesmide 40. gesmid 29. gesclimi-d
K. V. -t 32. glochsspeyß 34. glock-
speiz 52.
Methaphora gelichne 30. meta*
frida eyn wespel (au^ bispel!) 45.
thabicorum s. Liber.
*tMethaphras-is, -tes. Daraus
methafr-osns aus legung 52. -esis
i. interpre-tatio; -astes -5 76. mata-
phastes {alph. me-) toUek 37.
Metari {cf. Meta) dy Wagenburg
vffslaen 125. greniczin F. a. W'
zilen 8. 52. metator messer, ziler
52. 75.
tMetarpus {cf. Metator Gte)
i. castrorum metator Vgut. i. castor
(umged.!) 37, metharpus c«^ cast-
rorum methicorum (sie) 76.
Metator s. Metari.
♦Metellus bluen, böte (-erl^*
blilwel 29. matellus büwel Sywl).D-
metellus plewel 34. schlag 30.
* Meter a s. Liber,
Metere meyen 38. megen, erneii29. |
*f Me- s. Ma-texta*
Metic-, ment- 40. -ulosus vrocb-
tich 37. surtiger (s atts f) 40.
Methodus een toepat G. voc. me-
thadus {cf. Callis) gericht steig 52.
* t Metoria {i^n^ov), var. victoria
hvit popig Hb.
*t Metprimus s. Met.
*lttetrea i. arbor omni tempore ijoww
plena 37. 76.
Metreta {cf Gelta) motte 38.win
mess 40. pint, stauf (stanf?) V.a.WO.
'*'Metropolitan-ia^ -a erczentumb
33. ein thüm 27.
Metrum gemessen gedieht K. y-
gedichte 40.
*tMettelus s. Metellus.
Metus wagen 32. farcht 34. vrese;
metuendus onsienlick of gheduchticb
(daraus geduldich umged. 132!) G ^oc.
(ghedughtigh reverendas Kil)-
*Men 8. Ostrucium.
*tMyale s. Micili.
Miaparo
Minister
263
^Miaparo s. Myoparo.
Mica krome; et. i. splendor 37. my-
ca croume 38.
* Micar ehr. sonat cerebrum \ figura
(fugatur 76.) rethis lat. 37. sim. 76.
^Mica-ria riue 37. -tus to riuen
ih. i. diminutus l fractm Br. -torium
een ryue pro pane fricaiido \ fran-
gendo Q. voc. est saritns (nach s. mu-
ru$ destructus) i. laxatus, destrudus
(X micatus) 12».p,53.
Miccire. mictit hircus Symb. D.
*Micili (cf. Cyathus. Enistis. Fiala.
GlossX myale miel s. vitrum 40.
"^fMicraa s. Migma.
Mi- s. Ma-crocosmus.
♦fMlct-it s. Miccire. -ura s.
Minctara.
*tMicbale s. Mirale.
^Michania u geniositas 37.
*tMichina s. Migma.
*f Michinas naBsdhyrel Lor. (: fiux-?
*tMiga-le, -lus 34., -mw 32.,
michale 37. harmel 34. hermc-l 32.
-lin 30. -len 37.
^j-Miga-niis bilse Sum. -mos l
milindram bulse 40.
•fMjgare s. Rigare.
*f Migma (X smigma) seepe G.voc.
smyncke V. a. 1420. ein püt salb 52.
micma i. mixtura; michina i. or-
dium cum palea; migina id., qtu>d
äliidicunt smicma 37.
Migrare schaiden 52.
Mil-agO, -lago qtmndoque volans
super aquas die. 76. -lano est piscis
q'uqtumdoquevolats.a. 37.
Miles trabant 125. ritter des streitz
K V. milit-aris ritters gnoß 29.
-ia chamfheiti g. sg. Haupt III 468.
sin. Gf. IV 406.
^Miliaceli hiraelscbar 52.
^iliiD-, mil-indram s. Miganus.
Mlium herse, eyn vnicht^ vnd is
also wit stramich (?) 38. hirschen 45.
hirß 0. prein 52.
"^tMillano s. Milago.
^Hlle^borbia s. -morbia.
Mi-^ me- 32. -UefoliumduseDtblat
cruyt G. voc. garw-a {Ed.) E. PA.
-e, *el 42. garw 32. gertel, barbuue
{aus garuue?) K. V.
^Mille-morbia, -borbia trusen-,
bl6t-wrcze'40.
Millesi-es tusent billig 45. -mos
der tausend 52.
*Mil-9 mi-losas s. Molossns*
Miluus wige 37. 38. arwei i.
molliaagaiT. F. or 33. 34. wig 29. 30.
*Mima s. Mimus.
f MimallonesZt. etc. memalones
dicuntur iramhachiimitant^s 37.
*tMimarias s. Mimus.
Mimphar een dreyholt G.voc.
Mimus lant-lawflfel P. V. -lauflfer,
-varer 33. ruffian 52. nimus spilman
32. minius der leut antrer i. sceni-
cus K. V. mima een speel wijf of
lautloepster G. voc. wasende(at«^ reis.?)
wip i jocolatrix 40. mimarios s.
Striones.
fMina s. Mna. Minera. Mine.
*MiQa deich Symb.D.280. dech
troch 23.
Minare s. Indicare.
Mina-ri {cf. Grauere) drauwen 38.
dreyghenG. vöc. tr&iwen 2 9. -tio tröwun-
ge 40. -X dreygich (r.t^oc. g&chzornig 52.
*Minco cers Gloss., aus niento, X
mingens? v^Z.D^. Wb.II45v. Minchia.
Minctara^ mictura 30. 34. brantz
30. seych 29. saychung 34.
Mine triwung 29. ti-&wort 30.
mina rink mur zinne 40.
Miner-a erczt 2. 34. ertz K. V.
abreisung des gesehmeids 2. -alis
erczik V. a. 1420. -ale ertz ader 52.
mina abrisunge gesmides o. erczes 40.
{sonst nicht vorkommende Glosse).
♦fMinerosus s. Vrsa minor*
Minerna librie i. bibliotheca 38.
*Ming-are. -o aui i. sero l
planto 37.
* fMinic-ins^ -ns, mincins i. he-,
e-ricins s. Gl. m. Quicherat Add, h. v.
Minicnlari stewren, helffen 52.
^fMinicus s. Minicius.
Minista lung ader 52. 74. 75.
Minist-er handstrecke-r, -ra -rin
29. -erinm hanraich {sie) 34. hant-
reych F. a. 1420.
254
Minitat
Mitrophornm
♦fMinitat mus Syml, D., c/. Gloss.
V. Mintrire.
Minium, tDinmmZ^. F..meninghei
is eyn rot verwe 38. gel vorwe 7. a-
1420, rote dint K. V. mitfir {aus
miniatur sim.) 30.
*tMinius s. Mimus.
Mintrire s, Minitat.
Minu-ere. -it (melancoliam) vir-
swindet, (menstrua) zuslußet H. PL
Minus (sc, plus) min, mei 38.
Minut-al mursel 74. {BM,Lv.).
murstel 40. -ia i, vma pulmmis 37.
-ie i. frusta crumene Symb. D. -um
scerf //. S. D. Gf. halpscherf F. a.
1420.
*tMyocia teke, eyn worm 38.
Myopar-o etc. gnar-ren H.S.D.
-run, -un Gf. IV 296. {cf. Carabus).
-on Gf.II233,, miaparo Symb.D.
280. luzele buzo (vgl Paro. büze
BM.I291), hd. Form von bot?
M-, l amm- 38. -irabilis vunder-
lik, gemelik 38. wunder gros; mira-
culum czaichen 52. miri-flcare wun-
der wirkin V. a. 1420. -dicus wunder-
sager 52., -seger 20.
*tMir-ca s. -rus. -ica 5. Merica.
-idicns, -iflcare s. -abilis.
Mirl-e, -us smirlin auis 40.
*Mi- s. Fo-rmicaleon,
*tMirr-a. -uli pl mirrel, früht
des arabischen mirr mirra arabie
Meg. mir-ca mirren bom K. V. -rus
m. dorn 30.
*tMirta s. Merica.
**Mirt-us czirlich bom V.a.l420.
pors 37. San., arbor cwms fructus
fl- l mi- (?) -niculus die. 37. erb-
sei stud 30. märstaud K. V. mirdorn
27. mirdaren 33. mirtel-päum; -elli
-per Meg. -ece (X ectum) -boum
H.8.D. -eus s. Dosinus. -inum
oleum miröl 52.
Miscere (potum) inschencken 125.
mingen, zu samen gerren (sie) 45.
*MiselIus (cf. Exes). missel-lus
eyn schutzel instr. piscatoris (X pis-
toris) 37. -ins l -mus (-inus?) ouen
schufel 0. alter 40.
Miser (cf. Indigens. Inops.) stum-
per, vnsalige, dertighe38. misericor-s
erbarmherczi-g 29. -dia -gkeit ü.
erbermde 40. miser-iabarmherticheyt,
medelidinghe i. condolentia, pro-
pitiatio; iammer, herte leyt, drof-
nisse; -eri iammem, erbarmen; -abi-
lis iammerlik, drouich 38. -atur ir-
barmendi 48.
*tMissel-ius, -lius, -mus s. Mi-
sellus.
Missi-lis sentleich 52. -ua sende
breflF 38.
* Misia mycen lant G. voc. mixstia
meixen lant 33. missnensis ein
meichsner 52.
*Mist-erium haimlickhaitdergot-
hait 52. gaistlich gezüg 30. gotliche
Offenbarung l werg 27. gotleich waning,
g. werich 33. czeychin; -ice geyslid
V. a. 1420.
fMistoIium mesteul 12^. p.^^-
(Änm. 2.)] viele Varianten 6fiW'^''
Mixtum.
*Mistr-ium 1 -um verporgennöi
52.
*t Mistus (cf Gloss.v.Yisms)
40.
Mita mitaine 12J^.p. 16 m. Anmß'
* tMites-cere (X mittere) i Ugar^
senden (X senften) 52. -sere seyf-
figen, frishen 45. mitigare sünen 52.
* t Mitilus (i. q. my tiltts, ^vti'ko(;'i
cf Gloss. V. Rubecula) roduga H. S. If-
Mitis senftig 52. sachtmodich 38.
mitteler 40. mituuari etc. Gf 1 9^^'
mitsam 75.
*tMitoIogus. mitolegra(-giM?)
Carmen fabulosum ein spottig gedichie
40. mittologia l mitoloya est ser^
fabulosus 76.
Mitra, mytra 38. (cf Reticula)
muthe 38. mfitze 37. amisse 36. al-
mucz (cf almucium, X Hiftt^?)»
hub 29. hübe, infel; schiffseil 40. if^
quomedianauis vincitur Br. 142. p 210
h. V. hudelen i. tyara Symb. ß ^*
ferreahuntzkapJS:. r.sm.75.\ßiS^^
hub 32. peckelhawbe 74.
*tMitrophorum ein mistloer t
stercoferarium 125.
Mittologia
Molünaga
255
*j- Mittologia s. Mitologns.
Mixa snot G,voc,
*f Mixsia s. Misia.
Mixtnm gesamengsaczt 32.
Maa {alph, mana) pennyngh 37.
Cf. Gloss. vv. Mina. Moa.
*Moder-acula, -cula vber müder
incamisiaiO. muederauffdemrochk34.
Modera-re messen 52. -ntia ma-
telicheit G. voc. -tus (X modestus,
vll X Hios) sedich 38.
Modernns Duwfundig 29. new-
fundig 34. Gloss., -sitig 52. niwigding
vindig 30. Schübling (c/. Iniberbis*
Impubis.) 74.
Modest-US sittiger 40. gesiedich
Symb. D. tzuchtig 1^5, -a ntr. pl.
cuisca 48.
"^fModicus s. Modius.
Modificare messen 52.
Modiolus ein speeck in den raden
6r. voc. mediolus s. Radius. Tim-
pannm. ^
Modius, modicus 45. mut, schöffel
K. V. scheflfel, virtel 27. symmern,
schuffein 45. ein saumer eins scheff-
leins 33. mütte 40. mast-hafta H. S. D.
-hafte Symb. D. 280. -haft (maschaft?)
40. -schafft 74. choren mas o. schaff 1.,
instr.nauium H. S. D. m. esfcmar-
bor nauis insistü Br. hroft nauale
Gl. Ker. st. haft? i. q. nd. r6f?
Modo (mo) woihe, dat si 38. nu-
we 45.
*Modrus {vini) eyn ame 37.
t*Modula s. Merula.
Modul-US messelyn V. a. 1420.
-ari zuze ib., sussicklich 52. singen.
Modus wise, mate 38.
"^Moga-mus. -nus l -bus spanpet
52.
*tMog-enus, l -us moin H. S. 2>.
-eus moune, eyn grot water da (sie)
vlut vor mentze inden rin 38. -onus
mo^'n fl. 40. -anus id. 30. magonus
man 32.
*tMolakuernaÄ^. S. D. miile;mtil-
stein, oley trotte 40. eyn esil mole
V. a. 1420. mola az- 37., molaas-
33., molas-inaria mal- 32., pag- 33.
-stain (wd.page eqmis, mul- mulus.?).
m. panniflenm Ghss., molo-eani-
ficum^ -textorum walke mole 38.
Molacrnm eyn mul steyn ysen 45.
een queern mole G. t'ot;.. moloemm
bick 17. 27. wichkel 33. wikchel, pikch
P. V. molitram bicke 37.
Molaris m&lstein K. V. winckel zan
(c/.Dens) 29.
*f Molas-inaria s. Mola, -us s.
Molossns.
^Moldrum malter 30. gelten o.
sechter 1. moltrum id. 34.
^fMole-bista'müntzer 52. -cinary
{wo -bista etc. 76. als gesonderte Glosse
zu stellen sind) sunt qui panes poscunt
76. -bisata (-biscita?) i. molendinor
rius; molotenarij dicuntur qui ca-
nes pascunt 37.
'^'tMolendin-um {cf. Mola) eyn
wassir mol V. a. 1420. -arins^ -ator
moller i. contritor 37. -aria inder-
lenerse (aus muelleneree sim.) Symb.
D. molitor müler 32. multor mul-
ler 40.
Molere mallen, weczen, druchken
33. sim. 8.
Moles swere 40. swer 52.
*tMolest-u8 leitsamer, truriger
40. leidig, leysam 29. kleghch, be-
trübt 52. -or laidiger 34. -um let,
weder (cf. Contrarium) 38. -ia leidig-
keit 29. laidigung 34.
Molitio boze wille F. a. 1420. bös
gedenk 52. moUacio i. mali meditor
tio 37.
Molit-or s. Molendinarius. -rum
s. Molacrnm.
♦fMolla das gemeht 41.
*t MoUacio s. Mollitio.
'^Mollicorinm semisch 29. samisch
leder; simistrinnm id. 34.
MoUificare weken 38.
*Molliri waileichen arbaytten 33.
weychin (moliri obil erbeyten) V.a.
1420.
Mollis smydich, smode i. hnmec-
tatns (moderne Bed., gilt nur detn lat.
Worte); welk, also crut wert wan dat
langhe lit 38. molles weychirteik V. a.
1420.
^MoUiuaga s. Mnllis.
256
Möllns
Mora
♦MoUus karpe p. 40.
«fMoloeaniflenm s, Mola.
fMoloeh eyn abgot V.a.l420.
Molos-sns^ -US raud K. V. milo-
sns Lcanisetc. 37. molasns rdd 29.
30. rudt 34.
*Molo8-us, pl. -i stmt dentes mo-
lares 37. 67. Pap.
^fMolot-almus^.Monoculas.-eiia-
ry 8. Molebista. -extornm s Mola.
*tMol-8am s, Mulsum. -trnm
8. -drum.
t Momentana s, Examen.
Moment-nm^ -a pl uuila Gf. IV
1224. monffita uuilla Pf. Germ. VIII
391, hierher? vgl. ebds. maioth uilla,
Ortsname?
*Monac- s. Monoch-ordinm.
*Mona- (moiio-)gamas wybischoff
V.a.l420.
*Mona-fda8^ -Ides est quandolur
na est vnius diei 37.
*Moiiaeh-us monnike 38. -ns ma-
rinus mermünch (merwunder) Meg.
-atus shst. gemunchat O^ptcp.) 30.
Monarcha eyn eynig vurste F. a.
1420. mondreha einiger furste 40.
Monarsicnlns am Momar Sicn-
1ns stultus (Festus, aus Plautus)^ wo-
raus auch marsiculos Gl. Isid., cf.
Gl. m. h. w.
*t Mondreha s. Monarcha.
Monednla (cf. Cornix), monodnla
Str. V. ist ze latein als vil gesprochen
als ain münzheb {gdzza ladra, :mo-
neta) Meg. eftl, dull K. V. tule 40.
Str. V. tul 29. 32. töle 27. tahen 52.
tache Wien. V. 399 H. tachen 33. 34.
dach 30. aczel 40.
•fMonendum (ö == erl) i. sacri-
ficium 37.
* Monerginm. monirgnm estinstr.
hraaandi 37.
♦j-Mone- s. Mono-scelitas.
M.oneta muse (sie) 40. das ge-
prent o. dy myntz des Pfenniges 125.
♦fMonoterus s. Monoceros.
Monialis l sancti-m. clostervrau-
we 38. (hd.Gloss.)
♦fMonic-a s. Merica. -ei s.
Manichei.
*tlIonil-e, -inm Gloss. , -igum
(X lig-) 37 , manile 32. {cf. Bulla.
Firmacularius.) est ligamentum mtdie-
ris 37. vor-, hercz- spang 29. spen-
gly 32.
♦fMon-irgum s. -erginm. -ium
s. Munium. -menta s. Momentnm.
Mono- aus Mino- X Cen-taurus,
vgl. 142. und Quicherat Ädd. ä. v.
*tMonocer-os, -us aingehum 52.
moneterus einhurn 40.
^fMonoclonos s. Artemisia.
* t Monocnln-s ain aachkotter 33.
einoger 40. -m (wünschen Intestinum
und Oibus) blinderman (X -darm) K. V.
mon-^ var. mol-otalmos aneagede
Äelfr.
Monoch-9 monac-ordinm scheit,
est instr. musicum vnam hahens cordam
tantum super alueum ligneum proten-
sam queto/ctaprop. in diversis partibus
suisreddit consonantias mtAsicalesZf-
*tMono-dos, -losis s, Arfcmi-
sia. -dula s. Monednla.
Monomaehya eins niannesstrit40.
Monopolis een Stadt die meer een
Stadt onder heeft {sie) G. voc.
Monopolinm ghilde, eyn vor en-
inghe der lüde i. consorciam, vni-
cidinm 38.
*tMono- 76., mone-scelitas {aus
monothel-) est vnius voluntas 37. 76. \
*tMonotalmns s. Monoculns.
Mons ioais munt iob H. S. D.
monti iob Tr. {St. Bernhard G/. II
811).
*tMons pess-olanns, -olanns
monpolier 29. mayo^pdewt (sie) 34.,
-ilonns monplier 32., pesolanns
haidelwurck 52.
Monstr-nm eyn eyselich tir V. a.
1420.pl. (-a) zaubar, ungahiur-i ö/,
-ida Gf. Pf. Grm. VIII sg. naturwun-
der; -nosns n.-lich 29. menstruosas
wunderlich von natur 34.
*tMont-anns, -anius eyn berch
man 37. -acins bergmann 40. -ellns
berglin 32. -anahochgepirg 52. sim. 75.
Mora moute, Stade, stunde i. inter-
nallnm, pansa; wile 38. verziechang
52.
Mora
Mosoactor
257
* t Mopaephili 6?/ /// 174. mornm
mor-, mul-bere; moros morberen
bom 38. morab-atas bromber 40.
-acns pranper 34. -ita bräbere 37.
laoradumi bromber o. heydelberg
ciuUas (X -bere, vll. X "^ons dumi
ciw.) 40. haidelber 32. morarubi
bronber ib. mora rubri braun ber
K, V. mora veprium vulgo bice
brombern(^wrf. bikbere Ueidelbere)125.
*f Morachi (fungi)pl. maurochen,
morhen Meg. (vgl, Sm. II 609).
*tMorafla s. Morauia.
Mor-alis 1: -osns 29., -ieratns 29.
37. 76. gut sitig 29. i. moribus itir
stri4Ctus 37. 76. -ierus i. honsstm
l consentanens 76., l concentanius
37.
♦Mo- s. Me-raria.
Mora-uia^ -fla merchern 32.
fMorb-us zuke 37. -us caducns
s. C. m. -idos couecht (vgl. kövisch
I Br. Wh. 1859), cranck 38. i -osus
• zukhaftich . 37. -illi oreslechten i.
Tariole 51.
' *Morcia {nkU jsu moreca Gl. m.)
s. Morphea.
fMorda-tius (ags. clofae etc.),
-cium fibida Gl m. Vgl. hd. glufe,
klufe (u.a.Sm.II354).
Morella (cf. Betonica. Vua.) herba
habens dispocitionem rappe (lat.; hd.
4..^^m8ren 52.nachtschede 38. myxen-
plante Cock. more 27. mar 33. me-
rella merrn 30.
Moretnmmorat SymbD. (momni
V. Meraca). maulber wein K. V.
"^Morganicom i. larnacium {^d^-
va^) chalivali 12J2^.p. 24. Scheler denkt
an^ofX^q; eher 2ie^^morganaticaa2^
JBratUkisü, Sehmuclckasten zu Grunde,
da von Frauengeräte die Bede ist.
♦fMoriger. morier-atns, -us
s. Moralis.
*tMoritor s. Mardarins.
fMoritarus veye i. infectus 38.
(veygh Kil.sim.).
♦fMoritus s. Murra.
*Morois s. Emorrois.
Moros-ns s. Moralis. -e sachte,
metliken {cf. Lente) 38.
Dl«lteibaQli| Neyniii gloisarivm.
Morphea wem sin hare vj^faln i.
alapicia; die böse rüde, vgbrechunge
des liebes, flecken 51. misel-sucht 40.
-gleich K. F. -glich 93. fäuhter sieh-
tum Meg. groß grind 29. 30. amel
(eig. Getreidenamen, wie bei ähnlichen
Krankheiten) 32. lazery G. voc. mor-
eia qd. infirmUas 76. inf. que die. le-
prositas 37.
♦fMorpho-seon, -sion 37., -sis
Br. i. mutatio Br. i. trans-mutatio,
'formatio 37. 76. -temi. mutacio(?) 37.
Mors d&t; mort-alis dotlik; -ans
dot 38.
Morselliis s. Morsus.
*Morsilis mirme (sie) 45.
Mors-us {cf. Saliua) l -elliis {cf.
Buccella) bete 38. -ns diaboli h.
duuels bete nd. 0. san. -ns demonis
tufels bis 40. -ns galline h. huner-
darme, mier 51 sim, 0. san.
Mortali-olom s. Mortarinm. -s
s. Mors.
Morta-rinm m6ser 37. moser 33.
märsal 32. mörsel K. F. mursel stein
40. pfeflferstein 40. K. V. -liolum
-steinlin 40.
*tMorticin-iumtod val 40. schelm
5^ 29. azz 1. 34. aes 30. -eum as
i. cadauer 38« -a ro°s aus o. schel-
migs ding 4L
Mortiflcare doden 38. miirden 29.
fMortuarium (eccles.) ain stal 32.
sehlgerethe i. impensa funeraria 125.
Mortans s. Mors.
*f Mor-u, -um, -us s. -a.
Mos sede, wonheyt 38.
Mosa fi. mosa H.S.B. mos 40.
dy moft l maße 125.
^fMosaactor s. Musicator.
*fMosa-gia Gl.m.,'ysidic.fluxus
sangtmnis 37. {aus moragia, haemor-
rhagia).
*tMosella fl. musela H. S. D.
dy mog 52. mossella moschein {villay,
die mosel bie trier 45. masela masel
czucrient(crieter? aw^trier, X trient?)
34. mosina mosel 32.
*tMosi-cium, -tium büttelin K. V.
*tMos-oactor 5. Musicator. -sel-
la s, -ella.
33
258
Motabilis
Muluctra
Motabilis beweglich 52. 74,
Motacilla (species) grasemucka;
m. alba waßer-stelsa, -sceltza (sie?);
m. flava beynstercza (Ann.) H, PA.
♦fMotare s. Nutare.
*tMotare Gloss, motire rucken
29.
fMouere waghen, regeni. wluere;
m. de loco rukken bisiden 38. m.
castra vffbrechen 125.
*tMuc-, inucc- s. Muscil-ago.
*Mucia ambleza etc. Gloss., vgl.
amblätz, tiröl. ampletz Frommann D.
M. IV 62. mit. amblacinm.
Mucidus (cf. Mascidus) moddik 38.
schimling 40.
fMu- ^. Mns-cilago.
* Mucor Schelm, also an dem brode
is (X Schemel?); mucorare sehe-
melen i, muscitare 38.
Mucr-o, -one 41. ein paidenhan-
der 52. paidhander swert 75. kron-
lein an eim sper 74. kronlin ade
{st an dem) sper 41. kr. am (ain?)
sper 0. glefen ysen o. swert 40. sim. 74.
eyn langswert F. a. 1420. ort i. acu-
men gladii sicut et cuspis est euiusque
teil Symh. D. esp6e 122.
Mucus snuder 40.
Muffula {cf. Maniflua) fustilinc Gf.
III 726 ff. miisule uustelinge H. S. B.
muffnle kmmelinge; wanti uustilinge
(-ga H. 8. Tr.)^ m. ungvetenus precise^
w. sine distinctione digitorum undique
consuti sunt (nhd. fausthandschuhe)
Symb. D.
Mugire lütten (boum) V. a. 1420.
luen i bolire 34. packen (atts pel-
ken sim.?) i. boare 27. muchzen
(vacce) 29. mugitus (boum) belckinge
G. voc. lügung 32.
*tMugis-or, -sor i. calidus mur-
murator 37.
Mugitus s. Mugire.
*tMu- s. Ma-iorana.
*tMuiri- s. Gir-gillum.
Mulcator s. Mulctator.
Mulce-re waichen, versünen 52.
-t locheta 48.
*tMulcr-a, l -um 33. cheswasser
33. melk-kiibel, -hus 40. -um, l -ale 34.
mulchen 29. milichsechter 34. melk
vad; mulgaria id.; -ale eyn melke
stede 37. multr-a merher; -ale kübli
32. -a, -um, -ale gelt, melckgelte
K. V. muluctra s. Calmaria.
Mulc-tator, -ator lintlokari H. S.
Tr. est quiblandis verbis mulcet; i.per-
cussor 37.
*tMulgar-e melichen 33. melchen
1. 52. -e, -ium Gloss., -ia^. Mulcra.
mulgere melken 52.
*t Mulgus (anders Gl. m.) huslok
h, 37.
*tMulie-r s. Femina. -bris
wiuech 38. -bria vrouwen suche
V.a.l420. -rcula 1., -rca 34. wey-
bisch.
MuUis bir {st. biik) hun 40. mol-
liuaga s. Miluus.
Mullus süsser wisch 40.
Mulsa mülte 40. meelc vat 11.
^fMulseum s. Mulsum.
Mulsor senn 32.
Muls-um, -eum 29., molsum 30.
luterdranc H. S. D. sim. Gloss. Gf. V
539. riest {aus biest o. briest) o. mol-
ken 40. ghe m. (ptc.) 37. milchraum,
most 52. melsc (X malsc moUis s.
m. Goth. Wb. II 26?) Symb. B. ge-
muscht wein 34. gemAset win 29.
gementz tranck 30. honig wircz F. a.
1420.
Multa s. Multu-m, -s.
fMulticolor (pannus) manech-
uare (düch) Symb. Jb. giggiluehct. po-
lymita H. S. Tr.
Multiform-is, -e s. Yarius«
*Multigena manch gebort F. a.
1420. mangerlay gestalt 52. sim. 75.
Multiplica-re manigualten 29.
mangueltigen 30. -tio manigwaltunge
40.
^Multiplicium camise rid^ 122.
Multitudo vili 29. meninghe, de
meyste deel 38. menigung 52.
Multiuolus veyl wellic F. a. 1420.
Multor s. Moleudinarius.
*tMult-um, -a stof inder molen
G. voc. (-US Gloss.) ghe malen 37.
*t Muluctra s. Mulcra.
Mohis
Museum
259
Mnlus nral, is gbeborea van eynem
(^c. perde) vbcL ezele 38.
t* Mnneto^r, -ria colezanga Symb.
D. -rimn mocheron de chandcille
Mundare nasnm sauen (catarrns
suue); m. ynltnni 1^ faciem lanare
muten (cf. Mutare?), reynighen vnder
ogen 38.
"^fMnndib-nrdns, -rides rf/cww-
tur ministri mulieris ad omamenta eo-
rumjuuantes (-ridos Gloss,); mun-
dns nmliebris ghe smyde der vrau-
wen 37.
*Manetarins eyn gaue nemer 37.
*tMung-ere schneyczen o. reys-
pen dy nasen 33. liecht schnewczen
52. -aria Gloss., -ira est forceps
caribduuum (aus carbonum^ 37.
*tMuniceps ein stetter burger 40.
mnnicip-iam lantwer 52. 75, ein
burger von vrsprunge 40. -arius Gloss.,
-iarins, -nlarius^ -ialis i castellani
etc., milites stipendiarii (Besatzung)
beleghen lüde 37.
•fMuni- s. Man-cipium.
Maniflcns gabreich 52. 75,
Muni-re wernen i, premonere
38. warnnen 1 belangen (sie) 33. be-
blancken sim, Gloss, bewaren 27.
-tio (cf, Fortalicium) wart; -men
pewarung 52.
Mnninm ammeeht 37. inoninm
{alph, mu-) gobe, lop 40.
Mura-lis torneel van der muyr G,
voc, -tus i mnritns gemawrt 52.
Hurcnspistumpolot^im. Gf (mnr-
tu8?) gestiimelter 40.
*tMureii-a muren /. Jf e^. lampres
K, V, -lila eyn neghe oghe p. 37.
kettenen pl. U, 8. D.framc. ciniuipan,
var, sciniuipant Pf, Germ. 1 116, halz-
rink V,a.l420. eyn furspang l silbern
kittelin daz die frauwen vor sich hen-
ckent 45. -ola silbry kettin 32.
Murex lampreyde 37. snecke; brinn-
ze Würze 40.
* fMurlc-a^ -O de auro facta to-
nica t. gespan Pf, Germ. VIII 389,
(gispan Gf VI 347), manriea ib. 401,
mauria Haupt V196 de auro f, into-
nica t. €, gespan.
Mari-ceps kaccze V,a, 1420. maus-
hunt 52. sacz (sie) 40. -legas katir
V, a, 1420. cas, eyn he vnder den cat-
ten; catte id,, eatius 38. kacz 29.
mQ^ foher 30. mausuacher 34. musio
id. ib. wusfanger 29.
*Muri-nu8 s, -us. -tus s, Mnralis.
^Muriain salcz wasser 40. (cf Gloss.
w, Muri-a, -um).
tMuri-us \ -nu8 auis geyr 52.
Murmurare murren 38.
Mnrra flederin holcz o. maser 40.
madre (Gefäß daraus) 12^. p. 51, mo-
ritus nieserin V, a, 1410,
Mus aranens s, Muscranus.
Miisa (cf Clio) buchtichterin 40.
puch- 74,, buch- 32. -dichter, gesang
don 29. g. spil 29. 30. g. der sayt-
ten dan 34. zal {bei Portio sim.) 30.
Masach tresil V.a.l420,
Mu8C-a vleghe 38. flug 32. flewg 52.
-ariam {vgl. Emuscarium) flugamwa-
del 32.
Mu8cerda. musterca mug kaut
(kuttel sim. Gloss.) 32.
Mascidu8 muchczinde F. a. 1420,
muchlot 75. l mucldu» {i. q. mus-
C08U8 schymlig, mosig lio) schimmel-
achtich, mostich (X mustum most
X muscus mos van boemen) G.voc.
*tMu8cilago nesedropel 38., cf.
Gl.m.vv. Muccilago. Muscillaginosus.;
mucilago^ 1: mucago liquor viscosus
etglutinosusl24. 1: muccago schleim Ki.
♦fMuscili s, Masculus.
*f Mu8cineci (:nex) mukkenswam-
men Meg.
Mnscipnla musevalle 38.
*t "ttuscitare (cf, Gloss. v, Mussi-
tare) s. Mncor. Mu88are.
*Ma8craiiii8. mns aranens mützer,
Spitzmaus 140,
Musculus de mus 36. mugbrat i,
thorns K. V. kocho (nauis; cf, Ce-
lox) H.S. D, Gloss. muscus {corporis)
mu^ braut 32. muscili mersnecken 40.
*Muscu-iii, l -s 29. bisam an. 29.
bisum h. 32. -s besme o. meyse (umgj,)
40. schäfgaiz; pisem; musquelibet
260
Moscns
Napa
pisemtier Meg. -s tesim V, a. 1420.
grimo an, (cf, ags, grim Raupe?) Syrnh.
H. mustus v.h,v,
*fMus-cus s. -culus. -ellus s.
-tela.
*Musica-re ru^'myn F. a. 1420. -tor
{cf, Obtrectator) bisprecher 40. sim.
Z^.mosa-^ moso-actori.m2?o5iYor37.
*f Music-ona saiten spil 32. -us
gesang-maister ib., -meister K. V.
Mnsi-o s. Mnriceps, -um meug-
genist 52.
"^f Mnsquelibet s, Museum.
* f Mus-sare waschen 125, -citare
1 -sidare zweiffein 52.
Mustel-a^ -la 37. 125. eyn wase-
len 37. weselken 38. wessel 125. wisel
/. var, m. Meg. wisela (Ed,); (Ann,)
m. herminea hermini n, m. putorius
illediso m, m. zibellina zobel w. H,
Ph. -inus (color) sprinclicht 125. mu-
sellus forhen p. 40.
*Musterca s. Muscerda.
* Mustus mos 37.
*Mustus i.Uburnai.magnanauis 37.
^fKusule s. Muffula.
♦fMuta-re muten (cf. Mundare),
vorwandelen 38. -torlum bade gewant
40. edel daid 52. -boria rieh gewant
F. a. 1420.
Mntila-re lemden V.a.l420. -tus
gestumelt 52. -tio lemynge 37.
Mutire stumm-iln V.a.l420,'en 52.
Muto (cf. Castronus) himling K. F.
hamme, wider 40. hamel, steyr 37.
kastrawn 52. 53.
* t Mutu-us vnder-ander 29., -en-
drig 1. -s vnter andrig 34. -um borch
37. dat me eynem to borghe heft
(sonst auch haft, hat) ghelent i. accio
modacio (atts accomodatio) 38. ge-
lyhen gut K. V. pargung 34. parchk,
bechsel 33. werunge (umged.? sonst
valor sim. hed.) 30. -are vor wandern
45. czw parichen leichen l wechkselen;
l -arl pargen 1 wandelen 33. -are
borgen t beiten 29., l byten 76. bait-
ten l weschlen 6., i. q, peiten, beutten,
verbeiten etc. Sm. 1218 ff., nicht zund.
bAten tauschen.
M.
Nablus swymmelich 27. schimpff-
leich (umged.!) 33.
Nablum s. Nabulum.
*f Nabo deus philistinorum 76. eyn
abtgot r.a.l420.
*tNaboteus i, origentalis vth
Osten 37., aus nabatheus?
*Nabulo s. Nebulo.
* Nabulum vrgelin (cf, Armigata)
F. a. 1420, orgel 52. 68, nablum
psalterie 40. nauplum rot, est instr.
magnum habens ex vtraque parte cor-
das ligni cauati K, F.
Naca. naza i, cancer (X castus!)
kAsch 37. nacca knappe, walcker 44.
*Nacta s. Napta.
Nact-us, -a s. Nanclsci.
*t Naderos s. Natrix.
* t Nahls i. aqua (X Naias) 1 nauis
(X nays Gemmen) wlg. zwiffel 45.
Nam wenn 33.
Namare i, narra/re Pap. 147. 142.
p, 215,
"^Nancidus s, Nantidus.
Nanclsci vercryghen G. voc, naet«
US vercreghen ib. ircrigit F. a, 1420. -a
gewangnu stund 41., vgl, tempus oppor-
tunum , , , nactus 2 Machab, 14 Br. h. v.
Nanea nomen deefortune 37. ab-
gotynne V.a.l420.
*Nantidas i.fetidus S7. 76. (nanc-,
alph. naut-idus) 52. stinckend 52.
Nauns dwerch 37. twerch 40.
twergel 33. geqwerck 27.
*tNaos Br. 76., nao 37. 76. i.
templum. bedehus 37.
Nap-a 40., -US 40 etc, stegrieb 64"^.
steckruob sim, Gloss. (rapus speck
röb 31.) schweb räb K. V. schwelt
rupp 6. swefrup 74. nape {vgl, Gloss.
Nmn. V, Brassica napus) 40, redich
Symb. D. '
Napdfais
Nanigal
261
Na-, -nap-pellns nappelnkraut
Meg.
Napemn. nappe-y l -os senf 40.
Na-, naa- 31. -pocanlis gumpest
31. kumpost 64''. raoben k. 64!*.
"^Nappa napf 40.
^fNap. s. ^'
Na-pellns.
*t Nappe-y, -os s. Napenm.
Napta ayn V. a, 1420. aswinge 40.
est purgamentum Uni etc. scheue; et.
apud persas i. qtw mittuntur incendia
dar me vftr pile mede schud; alii
dicunt quod sit qd. genus fomentis
quodfit per sicca grana öliuarum que
praiciuntur comamerca (-urca? aus
cum amurca Pap.) fuden der mort
berner r6ren syn; nacta i. resina
hatd 37. hartz 52. nasta gemisfo-
mitis s. (ags.) tyn Pf. Gnn. 1 116.
"^Napos s. Napa.
♦fNarartus {alph. nac-; cf. naca?
aus catharus sim.?) reyner 40.
♦Narc-issus. -ulus l -usus 37.
76. erat species floris.
Nardus burne kresse 40. prun-
kreft 74. eyn rochzam bom F. a. 1420.
*Nare. uaudo swomme-nde; uan-
tes -rs 37.
Naris, nar 38., l uar 36. eyn
nes- 37. 38., nese- 36. -hol. een nees
gat G. voc. nassloch 1 naslüger P. V.
nasus nese 36. 38. n&B K. V.
Narrare raden wo et vmme eyn
ding sy 38.
*tNarsucium s. Nasturtium.
*tNasa s. Nassa.
Nasale nasband (Rüstung) 32.
"^Nascula s. Nastula.
Nassa rewse F. a. 1420. nasa
ein reyschen 33.
^fNasta s. Napta.
Nastul-a infel bendel 32. z6m i.
fibula etc.; 4 sunt nodi knope {cf.
nasculus knefel 9.); noscale i. fa-
bula (st. fi-) in collo eyn hals bent
{cf. uosca sim. Gl. m.) 37. nascula
hamestel K. V.
Nasturtium {cf. Cardamum. Nar-
dus.) kress m. Meg. crasse m. (Ed.);
n. aquaticum (Ann) bumcrasse /.
H. Ph. narsucium carse, end to
etende 38.
Nasus 8. Naris.
Natal-e gebort F. a. 1420. -e ihesn
winachten 38. -is gebürtlicher tag
(-th-) 40. geberlich; -icia g.-heit 29.
(in gl F.:) geburlich; g. -kait 30. ge-
pierlich; geperleichchait 34. -icia i.
natiuitas; -icium ghebort 37.
Natare swymmen 29. uattare
(X vadare) watten 34.
Natatori-a eyn visch dik i. Pis-
cina; -um eyn swenimestat F. a.
1420, swommel stede 37. -a l -um
schwem 52. nattatorium gull (gull?
vgl. Sm. 11 35) 32.
♦fNateros s. Natrix*
Nates, natis 40. {cf Ilia), rates
34. eersbille G. voc. ars-belle 40. -pel,
-wang P. F. -pachk i. clunes 34.
-bagg 29. arft-bogg 32. -back 30.
Natio bort, siechte 38.
Natis s. Nates.
Natiuitas {cf Natale) crist tag 32.
Natrix was^er schlang 52. nater,
versch. v. naterbs id., var. uaderos
nader Meg.
*tNatta-re, -torium s. Nat-.
Natur-a dy art V.a,1420. -ari
s. Complexio.
Natus boren, ghe b. 38.
Nauale s. Modius.
Nauci nusschale F. a. 1420. au^-
wfischeten 74. nauces eyn ars wuschs
(X nepus) V. a. 1420. nausi keren-
stal 33. kernfei 29. rauci cheren-vel
34., -veld 1.
Nauclerus schiflf-er 30., -man 29
sim. hoffmann (umg.) 34. stawnnan
F. a. 1420.
*t Nauc-ola, -ula Gl. m. schiffli 32.
Naueta i.portus 37.
*Naufr-agium frais in wasser alder
die in wasser warent (mhd. vreise
oft Waßersnoth) 41. schiflTbruch 29.
HO. scheflFbrech 34. vndergeung des
scheffs 52. schip-brook KU. -eda-prok
G. voc. -a^are vndergen 52.
^fNaui-cularius l -garius, -ar-
gus, -ta eyn schep mester 37.
*tNauig-al {wie vectigal) schiff
262
Nanis
Nemo»
Ion 80. -are scepen in dem water 38.
-ium schyflfung 34. schupflFunge (umg.)
30. -arins s, Nauicolarins*
fNanis scep 38. die nauen Oe, F.
iiaues longe schaldin (actuarie
V. h. V.) H. S. D. n. rostrate snacgin
ib. snagun, snarken Gf, VI 839, Vgl
hier und Ghss, w. Dromo. Liburnus.
Pontonium. Trudes. Contus. Tonsus.
Vectis. Repagulum. Sm. III 359, Gf.
VI 485. BM. I 703. 857. II 2 S. 80,
Nauita s. Nauicularius.
Nanlum schep l8n 37. fryeschacz
(umged. aus fer- o. ferge-) 40.
*tNaupl-ium, -um s. Nabalum.
Nause-a vnwillunge, swelkunge 40.
sim. 74. vnwil K. V. schwulgerung
134. P. V. ex quo. wollunge F. a. 1420,
wulgung, koczung 45. wüllung P. F.
wuelung 33. wölln 27. walgheringe 37.
walginge G. voc. -are ontherten ib.
walghe-n iJ., -rn 37. walgeren 38.
weigern 27. wuellen 33. wallen 34.
walgern, vmb willen 45. vnwillen 29.
grawen 30. grausen, wüUen 52.
*Nausi s, Naaci.
fNautea {Gl. m. v. Nauteo) lo was-
sir l swercze F. a. 1420.
Nanus narro (X ignauusc/. Gloss.
h. V.) Gl. Ker. haestich, strenge G. voc.
beschaiden 52.
*tNaza s. Naca.
♦fNazare-nus gots namen 45. -us
bluende V.a.l420.
Ne daz nicht l ist daz icht 27. das
icht 33.
Neapoli-s napols 29. naupols 32.
-tanns neapolitan 29. noeppilis no-
belen (umg,) land 30.
* Nebeta s. Nepeta.
*f Nebri-da eyn schod vel 37. schoet-
vel (fabri) G. voc. schorteldouck 38.
schorthuch entwewung (sie?), -s eyn
hertes hud 37. nsesc (favmsTcin) Cleop.
-nare Gloss,y nebraare pr. hedi 37.
*tNebal-a gebrant brot 45. vn-
rad kutten i. vapor Ipanis subtilissv-
mus 37. ynratt 34. vnrojrt; -o vn-
reter (i. q. -arins Gl. w.) V.a. 1420.
*ator id. ib. 8. 9. -are nebellen 34.
niblen 29. (wett. nibbeln) üg tringen
i. q. exalare 30.
Nebnlo loter 33. herholt 45. ruf-
fian 33. 45. reuffeger 27. schleck 32.
vnstetter an Worten 40. sim. 74. i
vorator; nabnlo vris i. vorax 37.
Neces8-e node, vngherne ; -um not
i. oportnnum; -itare nodeghen 38.
-itas not ib. notrofticheyt 37.
Necta-r soeten drank G.voc. stenkhe
(Wolriechendes) Gl Ker. stenke Gf.
VI 696 ff. -ris hunigteare-s; -renm
-nne Goch.
*fNeetar etc.s, Necharns*
*f Nect-ere ze hauffen fugen 52.
cnutten, stricken i. eontexere 38.
naigen 33. 74. schimpffen 33. -are
kempfen 27. (aus knipfen sim.). -ura
s. Nodns. nexns s. Noxa»
♦Necharus jfl. necta-r nekir H. S.D.
necker; -ricum yinam n.-wein 52.
Nefa- s, Nepha-.
*Nefl-dis 37., -lis 37. 7(?.«. miles
37., iuuenis m. 76. Aus nefele nubes
Pap.P Gf. nefr-endinus 52., -audi-
nus 37. i. juuenis l adolescens 37. 52.
jungelinck 52. (v.sq.)?
. *tNefrend-us verschnittenes ber-
schwein; -is span-, saug-fecklin (sie)
K. V. -US spansaw; -us l -is mest-
schwein 52. -es sugende ferlin 40.
spunneuerkelen H. S. D. -a nunn 32.
-is infans nondum dentatus Pap. ne-
f raud-us i.porcus castratus Iporcellus
adhuc lactans 37. -inus etc. v. Nefldis.
nefrandia gesponste F. a. 1420.
*tNefrensis s. Nephresis.
Negare vor-saken, -segghen, we-
gheren 38.
Neglige-re sumen, vor s. 38. -ns
sumig; -ntia sumung 29.
"^Negoci-um presme (negotio;
Vsura) Gl. Lipsii. werpeniß, gescheflfe-
nig 45. werf, handelinghe, schickinghe
38. -sta kauffmann 20. 52. anegocio
von dem geschepft 41.
Nemo nimpt 33.
Nempe furbar 33. i. certe sicher 52.
Nemns wald schechly (cf. 8m. III
315 ff. BM. II 2 8.62^.) 32. iunger
walt K. F.
Nenia
Neuter
263
*tNeiii-a (o/. FesceoDina. Hiber-
maneumata. Susurrare.)) gen, -oris
{st -orum pl,) lugenne 40. totenge-
sanck, vnnutz red 52. -ne wigesenge
F. a. 1420, -as sisua } böse; -as 1
imnitates mortiferas cantus siue spani
seu lotarü spracha quia neni spani
voca/ntur Elwang, QU. (Massmann
Denkm.93), -as i.fabulasab Hiberis
i. Hispanis inuenias Br, hiberas ne-
Bias lotarspraha l spaniskiu giposo
G/.VI386, n. sisua l pose; iberas
n. sisuua } spanisciu giposi ib. 281.
susen sim. Gloss. (nl. sus! interj. still!
rd. nd. süssen stillen, Kinder einschlä-
fern, tmter seh. v. süsen, suizen susur-
rare; auch nd. susken £r. Wth. i. q.
süssen). — nena lychlied 29. neni-
ari liegen 52. 75. 76.; daratis nomi-
ari den totten syngen 81.
Nenufar seblat, wasser-, koUer-
blume 40. sewurz, sekraut Meg.
*tNeof- s. Neoph-.
*tNeomem-a eyn nuwer man; -s
nuweczit V. a. 1420.
^fNeophi-tns, -cus nü cristan 32.
new gelaubig 52. -sus erlik 37. i.
honesttis 37. 76. neof-isns i -esus id.,
erwerig 52. neoph-irus nueling V. a.
1420. -esus id. 76. -eU8 i. imperfectus
37. 76. neoflcus nuwe gelöbiger 40.
Nepa noter 40.
*Nep-eta, -ta K.V. 32. 50. 74.,
-ica 40. katzen-zagel 32., -wadel 74.
K. V. -krut 0. semuncze 40. körn
myntzen 5 1 . nebeta simiza H.S.D. Gf.
*tNeplica (alph. Neb-) ertbeben45.
IVepos, nephos 33. neue, mach
38. enichkel 33. kins sun 32. kindes
sun ; güdiger o. vnkuscher 40. sim 74.
ueptis nAftel 40. kindes ib., kinds
F. tril, kms 32. tochter. kindes kind
30. nichtele 37. 38. neffin V. tril.
vrenckel 52.
*tNeptuu-us, -ius altvile Zöpfl
Bechtsg. 821 vgl. Gr. RA. 410. Myth.
447^.
Nepus eynars-wisch 37. 52. -wuschs
r. a. 1420.
*Nepha-s vnbillichy 32. vntogen
27. -rius vntheuchtig 27. schnöd, bos;
-ticns vnwirdig 52. ouerdadigher of
böse G.voc. oueldediger } boue 132.
nephasttts i. dies, nefaustus t. deus
(umg.!) 37. tristicie etc. uefaustus
eyn tag der clag o. vngeluckselig 52.
*t Nephos s. Nepos.
*Nephresis. neufra-sisnierstain
32. -ticus hoeftswerich G. voc. haupt-
schwerig 110. nencesis gunstekeyt
45. nefrensis nirsucht 52.
Nequam scbalck, moding i. infe-
lix ; nequiti-a schalkheyt 38. -osus
bogbafftig 52.
Nequaquam ueynnerley wis 38.
Nequire vnmogin V. a. 1420.
Nequis vnchainer 52.
*tNer-eus deus maris Br. -ius
i.neptuus; -icia i dea timoris 37.
-eidos t. nimpha l dea amoris 7ß.
(aus maris). -eides mügent klagant
haizen Meg. heist ein clagant 50.
fNeroain durchechter dercristen-
hait 52.
*tNer-uus, -wus 40., -us 34.
peze, zene G. voc. done (cf. Gf. V146)
Symb. B.263. altawachß 32. waltwach-g
K. V. -s 0. ysenhalte 40.harwachs, gider
F. K. gederen 33. geeder Gloss.
stock 52. 68. stochk i. cippus 34.
flachsader, spanne /. F. tril. -ui pant-
ädern i. ligamenta Meg. -uosus
oderlich, senlich 27. -uiteus adrig 52.
*tNetegabarbelion 76., netora-
piabolion 37. i vltima excellenti-a 37.,
-um 76 netediesegeminon i. vltima
disiu^iorum; netesigemeuon i.v.
junctorum 37. uethe chorda v.; uetes
acutissimi uocesfidium Pap.
*Netrobi nyrgen F. a. 1420.
Netnm i uetuLa haspel H. S. Tr.
Netus ghe vedemet 37.
*t Neufra-sis, -ticus etc. s. Neph*»
resis.
Nenma kindg gesang; ain nach
lang 32.
*Neuma caro ^. Neuus.
Neut-er chainer vnder tzwain 52.
nindert ainer 1. 4.P. V. -ralis ner-
gelich 45. neynnerleye, de it myt
nemende en holt 38. nynderleich P. F.
264
Neaus
Noctora
nyrneclichen 27. mir (sk) ayner 33.
nie keiner 29.
Neuus boze moyl V, a. 1420, neua
(neuma 76) caro vynnech vleysch 37.
Nex-are stricken 1. 29. 30. -us
zamfugung, hafft, pant 52.
Nicea bitsch-me 74, -fne i. 3. Ni-
comedia 40., vrm, N. bithinie.
"^'fNicomar alabasterstain i. ala-
bastrnm Meg.
fNicomedia s, Nicea.
♦Nieter klein schif 40.
Nictere. Cf, 142. jp. 218 nr. 76
Anm,
*tNicticat-iis, -io oghen wakinge
37.
Nicticorax {cf, Noctua) owel 27.
ein jung äwll l nacht äull 33. noc-
tic-orax, 1: -a 27. 33. nacht-rabe 27.,
-rappe, -ram 40. -rauen 38. -igall 33.
Nictimene ^le 40.
Nichil. nihil, nil nucz 29. Dil
nicht 38. nychilominas nicht mim
{st min) F. a. 1420.
Nidiflcare nesten, nestylen 38.
Nidor kuchen gesmacke 40. kuchin
ruch F. a. 1420.
*tNyflf-ra, -us. nifi-a siffen-lant;
-US -lender 40.
*Nigell-a röteu kornpluom Meg.
rot kornblume 42. radt K. V. -us
bruner Symb. D. -ator swertzer 52.
Niger s. Nigredo.
^fNigramaticus s. Nigroman-
tia.
tNigr-edo(c/. Ethiops) swerczi 29.
swerte 38. l -itudo suarz ouga {cf.
Albugo) Synib. D. 261. -are swerten,
swart maken; niger swart; n. color
swartte, swar verwe 38.
Nigromanti-a (a nigron mors 35.
76. aus necr. X schwarze Kunst) wicke-
rie 36. -cus eyn teufel beschwerer
K. F. nigramaticus tüffelschwer 32.
Nihil, nü s. Nichü.
Nimbus sturmreyn F. a. 1420.
Nimirum genczlich F. a. 1420. an
czweiffel 52.
Nimis touele, alto vele 38.
Nimpha i. aqua Voce, klinka Gl.
Ker, unuuitari, uuazarchlinga Ho. 49.
(irrig Gloss, vgl Gf. IV 564).
♦fNimphea {cf, Achillea) grensic
42. limphea grensich 40. nimfea
fleavert; uympha fleathorvyrt Cock.
Nimphus brudegovm H. S. D.
*tNimus s. Mimus.
Ningere snypen (M Gloss.) 37.
38. nix sney 38.
"^iNinium s. Minium.
^Nirmendactila s. Hermodac-
tilus.
* Nisus sperwer, vnd is dehe, vnd
de See het sprenseke 38. nisula sprintz
K. F. pfrincz 32.
Nisus innerarbeit 29. mogunge ar-
bait 34. insus jung a. 30.
^Nitentia culta l noualia. c.
und n. sind in vielen Glossen verbunden.
Niti. nitor flis mich 41.
Nitid-us scheinper, glancz {mhd.
adj.) P. F. blenckende P. F. -i {veris)
uuunnisamen 48.
Nitrum weytasche V. a. 1420. spat
m.Meg. niter schacz {atis salz!) 40.
sparglas F. vrat. büchsenbuluer 32.
vuleerde G. voc. vole erde 132. (t. q.
volders-, vol-, wasch-aerde terra ful-
lonum KU), sulza Virg.
"^Nitulus dar i. gummi {umg.) 37.
adj. Gloss.
Nix s. Ningere.
*tNixa. nixia flumen bo"m 40.
* fNobili-s {Gloss. v. Nobulus) no-
bile, eyn gülden penning 38. -sta
{Gl.m.)^ edler 32.
Nobiscum s. Mecnm.
Noc-ere scaden, schelen {cf. Dis-
plicere) werden 38. -iuus schadber 40. •
-uns schuldig 52.
*Noctic-a, -orax s. Nicticorax.
*Nocti-cula, -luca Ghss. {cf.
Gicindela. Lucipeta.) noctil-ia est
vermis de nocte lucms 37. wurvorm
(sic)^ vrhane, eyn derken 38. l -nca golt
wurm 33. -uca nachtsmekel (-sinckel?
cf. nachfelchkl 1.); vermis de nocte
splendens sunbentcheffer 34. sunnen-
wend vogel 75.
Noctura vle 38. evl 34. aubuU
Wien. V 399 H. awphel P. V nach-
Noctarilla
Nnbes
265
fogel 29. nocna vi 32. noctiiani
nectsrepin (ags., vgl. nichträfn noCti-
corax) Hattemer; nuptaam nectret
Pf.Grm. VIII 387.
* Noctarilla h. nacht Schede 37.
Noctnrniis s. nocturn 32. 110.
*tNocu-a^. Noctua. -us ä.No-
cere.
^Nochas Südost 38. sut osten ven-
tus 37. süsse west (c/. Auster) 30.
Nodos knop 36. (adula id. 38.).
cnobbe, cnode i nectura 38. knofel
27. knewfel 1. 133. chnäwphelP. V.
knöpf 0. berboUe {cf. Gr. Wb. v. Bolle.
hier und Gloss. w. Adula. Bulbus.
Gemma.) 40. berproft 74. berhaflftig
knopff l aug K, V. reb bog 32. no-
dosns s. Impolitns.
"^fNoeppilis s. Neapolis.
*tNoT- s. Noren-berga.
Nola scella (toniziua l i.) H. L. i.
schelle, clocke 37.
Nolimetangere sucht von raczen
29.
*tNomiari s, Nenia.
NominaT-e (norare?) ramen(6ei
ß); -i beten, noumen, namengheuen 38.
Nomisma werung {cf. Mutuum)
32. dij myntz o. der slag 125. namis-
ma k. ib. gebreche V. a. 1420.
Nona Doune, myddach 38. none
dy leczte tage F. a. 1420. marcks tag
{cf. Kaiende) 32.
Nonaria herge; pelex id. petnl-
CBS hergetum F. a. 1420.
Nonocalns lampreyd-e, -re 38.
eyn neghen oghe 37.
Nonnidl-i, -us ymant F. a. 1420.
Norma (cf. Regula) gleichunge
V.a.l420. notra (notrum?) eyn
wynckel holt i. gnomon 37.
fNorman-ni nerweger 40. -dia
normandig 32.
Norwegia nortweg 29. norweghen,
eyn lant ouer der se 38.
*tNoscale s. Nastala.
Noscere kennen (hd. Gloss.), be-k.
38.
Nosocomium eiu infirmary 125.
Nost-er vse, vnse 38. -ras vnser
landes; yestras üwer 1. 29.
]>lef«&b«e1i, Komm gloMariunu
Nota (cf. Menda) note (eantus) 37.
notengesang 29.
Notabllis merkeiek 37.
*tNotariiis s. Notorins.
♦fNotbo- s. Napa-gimdiHm.
Notitia, 1: notlo 52. küntnüg 30.
erkantnij^ 29. be- 34., er- 52. -chant-
nuß.
Notori-us erkant 29. openbar; -m
o.-lik 37. notarins küntlich 39.
chunleicher 34.
*t Notra s. Norma.
"^fNotula breuescrift 38. nottula
nottel 32.
Nothas zukint K. V. notns huren
kint 0. basthar 40.
Nouacol-a, -um 32. 52. scharsach
32. 40. 52. K. V. i. ralla, rosarinm
K. F. schabmesjjer 52.
Nouale {vgl. hier und Gloss. v.
Saltus) prach 52. brack 37. nuwelende
40. riuti, niu r., rodh Gf. II 489.
ndwgrüt 32. nuwe jar V. a. 1420.
Nouell-a een spruyt van een iaer
G. voc. l -US eyn nuwe fundeling 45.
Nouember wyntermant FrJcf. Hs.
a, 1460. wolff monet 30. volmaneyd 34.
drit herbst 32.
*Nouercarius stef vaders broder
37.
Noailnniam in cesio (incensio ?)
nygemane 38.
Nonitins (-eins) een nye come-
linck G. voc. newling 34. niling 30.
nuwlig 29.
Nouus nige 38. nuwe o vnkinnen-
der 40. nowus jungh 37.
Nox. in nocte profunda inderu
fruminahti (-ati?) 48.
Noxa schadig F. a. 1420. vnschad-
ber {sk); noxius schadber o. ver-
stricket (X uexus) 40.
Nubecula s. Nubes.
*tNube- s, Nummul-larius.
Nubere gaden 38. nubilis tijtlick
te hylicken G. voc. hibarige Gf. IV
1066. hiberich H. S. D. htbariu Mon.
hibärwi Vind, manber F. a. 1420.
preutlich 52.
Nub-es wölke 38. -ecula wulckly
29. -ilare gewulchen o. chylbig {aus
34
\
266
NnbiliB
Nox
gehilwig Petters; vgl, Frommam D.
M. VI 38 nr, 9) P. V. -ilus volgik
(sie) r. a. U20.
Nabil-is, -us etc. s. Nube-re, -s.
Nttei£raga nod breke 37. nusse
breche 40.
*tNucio (am maco sim.?) mag-
some 40.
**Nucleus. nucli cyrulas Cleop.
*Nuctor eyn spise man 37.
Nucha rucken marckt (medulla
marck) K. F. ruck marck 32.
Nudare etc.s. Nudus.
*Nudiflcator Lderisor 37.
Nudias tertins nu (X nudius)
der dritte tag F. a. 1420, nudos
tercius an de nag gestert 41.
*tNudiilttm ain tr öschlich (ö - Strich
nicht ganjs wie hei ü) ding 41., hmn
nicht weil zu nudulus {ex toto nudus
JBr. sim,) gehören; vll. aus aud-, vgl.
u, a. audacter gaturstlicho 6r/. F.
443, getirstleclich Gloss, turstlichÄiw.
0. h, V.
*t Nudus s, Nudius*
Nud-us (cf. Euaginatus) naket, blot
38. nachot, ploß 33. -are bloten, af
decken 38. emploczen 29. -atus ge-
plöst 52. -itas blotheyt 37.
Nug-a. -as lugni 41. 1 -ax logner
F. a,1420.
Nulli-bi nyrnt me 27. nindert 33.
34. nienen 30. nienert; -cubi an
keinem ende 29. nindert 52. 75,
* t NuUus (X nullius) ain kainvisch
Meg. mülling, ein dein visch 50.
Numella een spanriem of cordeken
G, voc.
Numer-are talen, teilen; -us taal
38. -i ein buch der zal 30 sim, daj^
buch der zail 49. -i cardiuales:
einer, zwen, dry, vier, funflf, sexi, sib-
ni, echti, nüny, zechny (dry-z. u. s.f,\
einUffe, zwo^^lffi, zwenczig, tusent 29.
Numida vostetig 52.
Numisma s. Nomisma.
*tNummu-, nube- (alph. numel-)
larius Wechsler 40. numulatns wes-
1er 37.
Num-^ nuu-quam nuwerlde 38.
22^
Nunc, iam nu 38.
Nunci-are en beden 38. -um s,
Exenia. -us mund-batte 44., -both Ki,
f Nundin-e kopenschup 37. marke
daghe 38. -a mess dag 40.
Nunquam s. Numquam.
*Nupa-, notbo- P, F. -gundium
telerprot 52. teller bröt 32. schusel-
pret P. F.
Nuper heerwile, nilken 38. nfllich
30. nun (nur?) einest 29. nuperrime
am aller newleichisten 33. nftnest 27.
nuleste 29. nfilist 30.
Nupt-us gepraut 52. -ie hochtijd,
brutla-ch, -cht 38. -ialis mangabig 33.
*-^Nuptua s. Noctua.
*Nurenberga estopidum inswa-
benlandt 33. noTberga noTberg 30.
Nusquain nyrne F. a. 14J90. an
keiner statt 29.
Nuta-re swankchen, cziteren 33.
winkchen 34. winken, wankil (sie)
F. a, 1420, -bundus wanckel 52. mo-
tare wencken 29.
*tNutesia i.corruptio 37.
Nutri-re (cf, Educare) vouden, ghe-
neren, teyn 38. -mentum furung K, V,
*f Nutus wenchkung lvolunt<isetc.
33. wank, winkin (X nutare) F. a,
1420. wanckung; nutum willig 27.
Nux not 38. uux longa mandel-
nuß K, F., graeca -kern Ki.
Obbft
Obprobriam
267
o.
♦fObba, daauOhBken (kopff 74.\
aus oba kene 40., vgl pathera napf
0. oflFen kene (o. köpf sim. X patere
Glass.) ib. kennih Gf. IV 449. — obba
wekebrot i. offa, profosio 38. bulge;
baciis (cf. batns Ol m. id. Symb. D. ;
daraus pulte 11. poUe 19. (cf. Stopa).
*tObc- sMßw. Occ-, Obs-.
* Obda i. faramen (st. fcr-) lagene
eyn spunt loch 37.
Obdne-ere oftragin; -tns betric-
nisse F. a. 1420. -tio toyt ib. l se-
dactio verfüren, ynderdrukchen 33.
Obedi-re (c/ Auscultare) vnderde-
nich sin 38. -ens vnderdenich 23. 37.
38.
Obelas philczeychin F. a. 1420, me,
prvd. i. nota in libris punckt, virgel 52.
"^Obemalas %.prohemiumetc. 37.
♦fObes s. Obex.
Obesas feysser 40. faisst 52. vleys-
schig F. a. 1420.
Obex rigel, grendel, slempe (sonst
u$ibdcannt) 40. schulder, regel, grun-
del 45. clinke V. a. 1420. fllrschub
m. F. trü. scheider 5. 27. obes spavr
32.
"^Obfectarus schedli-ch 52.,-cher 74.
fObfrenatns gez&umt Ki. vnge-
czomit (XeflFr.) V.a.l420.
Obfnscare verbrAnen 29. verdün-
ckeln 30. ofltiseatio duisternisse 37.
t Obfaturns schedelich F. a. 1420.
(vgl. obesse Gloss.)
t Obleere verbeisen, verberfFen;
obiect-are stetes für verruffen, gegen
gen 33. -um eyn wedirworff V.a.l420.
sim. Gloss. -io gegerwerfFung 52.
Obiurgare keuiln V.a.l420.
-j- 0- s. A-blactare (i. lactare Gl. m.).
^fOblangns s. Oblongas.
fOblat-a ouelat-a H.S.D. -i Tr.
oudete 40. -Io oblata Gf.I102.
Oblatrare vntter pellen 33. bebel-
len F. a. 1420.
Oblatns dienstber 52.
Oblecta-bllis s. Amenus. -ri {cf.
Deliciare) verleckern 29. -re lusten
34. -tor trieger 32. prediger (umg.
aus pedriger!) 27.
^Oblegamentum gepott 33. ge-
both 27.
*Obliculnm eyn worste- 37.,worst-
38. -boghel.
Obliga-mentttm lyb, lyfesn Gleop.
schuld 52. -tus schuldig 52. HO.
* Oblfgla s. Ollgia.
Obliquus scheyff, crum 38. schebs,
schlinp 45. slimp F. vrat. slump 27.
krump 27. 45. chrump, gepogen 52.
krüm 30. schelw, nebent ug 29. sch&lb
l seitling U26. (BM. II 2 8. 92). ge-
siecht (planus id.) 34.
* Oblltanrnm ouergulde Synib. D.;
daraus umged. (X oblatio^tm..^) offer-,
opper-gelt Gloss.
*Oblitor i. sementaritts (c-7^.) 37.
*t0bliui-8ci vorghetten 38. -o
vergess-nuss 34. -sio -ung 29.
Oblongus obirlang (X ob-) F. a.
1420. langhelechtich 38. lang-elichtig
27. -lieh 29. -lat 33. -löt 52. -elot
75^. lancheloth P. F. lang 30. ob-
langns lanchklat 34.
t Obloqu-i bereden F. a. 1420. hin-
derkosen, missprechen 45. -inm be-
schniczung (st. beschm-?) 32.
Obniti wider-streiten, -drucken 52.
Obntx-e fleheklich (vgl. flechlich v.
Affatim?) 41. vleysig F. a. 1420. flyße-
lichen 12. -us eenvoldich G.voc. ar-
bayttig 33. erbitig 27. erbedig 21.
45. gar emsicklich 52.
Obnabilare wolcken 29. ge- 34.,
be-30. -wulcken.vorswerczin V.a.l420.
Obolus s. ObulUH.
*tObori-or, -ri, -ari Ghss. -or
aris, -eris 27. in sich selber valden
27. 38. (-or) i. curuor vber sich selbs
valden, zu hauff winden; (-ri) widder
wassen 45. zu hauff kromet 27. czw
sam krumppen 33. (nach obrisus) obri-
ri wyder wachsen 27. obotriri wider
kachen 33. obort-ns inczprungen F.
a. 1420. zu zeit gepom; -iuus id. 52.
Obprobrl-umverwerffung, smachait
268
Obqoamcaiisani
Obtextns
52« Widder (ob!) sm.; -arl w. sm. thun
45. opprobr-iari smechen 29. -ari
vber losfin 30.
Obqnamcaasam durch welher sach
wellen 33. durch welcher sach willen 27.
♦fObragere s. Obrigere.
*Obreatus schult (,) zake t. oc-
casio 37.
Obrepere (c/. Obruere) in valiin
F. a. 1420.
Obrigere verharren 5» 33. drin-
gen27. obragere uorharten, dingen 45.
♦fObriri s. Oborlor.
*f Obris-ins, -um s. Anrnm obry-
znm.
Obrisus gespot, gelaft 27. gespot-
tet 33.
Obriznm s. Anrum obryznm.
Obrn-ere vorfallin F. a. 1420. be-
vallen 38. vmb falden, senkchen 33.
swencken, sincken 52. -at bisuere 48.
-tu8 verschopfet 33. gestuppet 27.
Obscurus durfinster L teter (te-
nebrosus finster) 29.
Obsecrare heylig betin F. a. 1420*
Obsecundare gehorsam sein 52-
^Obsedatus versigelter 40., X oh-
seratus?t;5rif. obsedar fry gesieger 7.?
Obsedere i. circumsedere, cingere
27. besiezen; obsid-erere i. circmnse-
dere ringen (awÄum-r., X cingere?) 33.
-ium vmme settinge 37. besitzung 52.
Obserua-re behaldin F. a. 1420.
-ntia bewaringhe, houde 38. behaltunge
40.
Obses gisel, eyn minsche de vor
eyn pant sith 38. gyseler 40. gijjler
29. geysselinghe O. voc. ein pfand o.
wais 52.
Obsessus. obcessos s. Arrepti-
eios. Energia.
*t Obsid-erere, -iuin s. Obse-
dere.
* t Obsomog-orns i.panisprofu-
sus liqtiore, a garos i liqmr (L lir
quamen gr, Pap.) ; w. u. i. panis intino-
tus^ ah obsomo i. panis 35. ablomo-
gams (alph. abs-) dunk l panis in-
tinckcs 40. (nhd. tunke f. u. a. Brühe
mit eingebrocktem Brote für das Gesin-
de Weber Term. Lex.). Liegt ein gr.
^m^oya^oi; zu Grunde?
Obson-are spete essin F. a. 1420.
-ium die collatz Oe. V.
*tObsor s. Osor.
Obstacnlnm wer 22^ 38. V.a.
1420. hindernisse 38. wider-steung,
stantnuß 33., steniß 27.
Obstagiu-m inlegher 38. gysel-
Schaft 40. -s laister 52.
Obstetri-x heffam 52. eyn lade
(a^*5 bade) muter; -care kint lockin
F. a. 1420.
*Obstin-are verharden in boesheyt
of verstyuen G. voc. -o i. denigro \
obtenebro (vgl. Gloss.) 37. -atos ruw-
loß 29. erstochkt 34. -aeia ruwloß-
heit 29. erhertung 34. -ancia ver-
stoppunge 30. -ate s. Perduellis.
Obstipos geneygeter 40.
*tObs- s. Ob-ticiam.
Obstragnlum uber-decke, -schab,
Mrg. -geschfih Ki.
Obstrepere vortummin F. a. 1420.
Obstrigillns biyitschuo F. St. G.
335.
♦fObstruc-, I obstrua- (bis)^ 38.
-torinm plock; i. obtaratorinm
spunt 38. eyn spont, als eyn vag hat
27. eyn spent l nase {aus im vaße
sim.!) 45. buntenloch 29. ein peyl
(aus pegel, vgl. Sm. 1 168) an eyaem
vag 33.
Obstru-ere to maken, stoppen
i. obturare 38. verstompffen 27.
verschieben 33. -sus eingespumt (st.
-unt) 52. obturare vorstappen l vor-
stuppen 45. verschoppen 52. 74.
Obstupescere verwundern, er-
schrecken 52.
Obt-almia s. Ophthalmos. -ec-
tus s. -extus.
Obtemperare vnder eyn mingen
45. massen 52.
Obten-dere wil habin V.a. 1420.
kriegen 8. 52. vberzihen 52. -tus
bede i. petitio 38. {g. -tui) betht,
bethung 27. betwingung (umged.!)
33. pittung, behalden huld 52.
^Obtextus (c/. Obtuitus) i.visus
Ob
Octo
269
l intuUus; obtectus zake i. occasio
l ktuitus 37.
*tOb-, obs- 37. -ticiom n&minge
37. i ütJOlm 37. 76.
Obtinere achten 52.
Obtingere gescheen V. a. 1420.
gelucken 8. 9. 52.
*tObtpact-are lasterchos-en, -io
-UDg; -or nach reder 52. obtrecta-re
hinder reden F. a. 1420. -tio achter
kosen 37. -top bisprecher (c/. Musi-
cator) 40.
Obtoitns (c/. Obtextus) anghesich-
te 37.
*tObtura-re, -toriam s. Ob-
strn-ere, -ctorium.
Obta-sus stumpffig 34. stum, dul;
•itas stumheyt 37.
Obaallare be-, vmb-legen 52.
Obai-am^ -os begegnig 29. -are
begeginghe. enyegben gan, ieghenen,
mouten 38.
Obolus scarff, scharf 38. helbing
33. Obolus helbUng 40.
Obumbra-re beschirmen 27. schat-
ten 34. peschaugen 33. schattergeben
(•t) 30. -tio dusternisse 37.
^Occ-a 1: -abalami^5. waltzeX^5.
CCD welle daermen die grote cluten
mede brect Cr. voc. occa-re totten 6.
33. toten, zerhawn 52. sim. 75, -tio
brochunge, enige (aus ei-, eg-unge) 40.
Occas-io (c/. Obtextus) orsake,
de erste sake dat eyn ding van wert
38. Sache, geschiht 40. geschickt,
geluck 52. -US eynfasel Ct«iw^..^^45.
Oecatio s. Occa.
^0-, a- (v, Mare) -ccianum das
wachsent mer 52. oc- 40., o-ceanus
Wendel mer o. vmbgonde mer 40. ags,
garsecg (herba) Haupt F. 204, occia-
tenns (-teus vrschr,) bis zu dem
mer 52.
*tOccianns s. Ociarius.
Oc-, o-cidus i, qui cito cadit 37.
occidu-us vellik 7. a. 1420, -s fallig
52.
*tOccie-ns, -s s. Octo.
* OccigaUum s. Oxigala.
*tOccin-eum, -um swarcz warwe
40.
^Occip-iam, -ud s. Extrex. -ut
nack, l werbel 45., l nell K. F. aftir-
nel Gf.
*tOcciualus. oceiofalus eyn te-
nen kanne 37.
* Occiu-m s, Ocium. -s s, Ocuns.
Occult-areberghen, helen, houden;
-um haal, hemelik 38. ocul-tatio
} -atio behudynge 37.
Oc-, ob- 52. -cumbere vndergen
8. 52.
Occupa-re krotten 38. croden 17.
(kröten etc. BM, I 888. kr&den Br.
Wh. I 883. vgl. kruyden^ Kü. krod
etc. Fr. 1 548^), Daraus -ri bekurczen,
bekummir-n; -tio -nisse F. a. 1420.
accupari s. Intricare.
Occup-pere te ghemoet lopen G.
voc. -sus teghen lop 37.
Oeeauns s. Occianum.
Ocellns ochappel (oculus oghe) 36.
Ociarius ein lediger bub 29. mus-
geär 34. occianus messiggenger 30.
*tOcidus s. Occidus.
*0- s. Os-cillum.
"^Ocimus mistel Dun. ochimo
h. i. q. lat. catagoga Symb. D. (?)
Ocium musgankch 34. occium
mi*sigy 32.
Ocrea stapeyl, lederen hose 38.
lerze 37. stifel o. kniewelin 40. (pe-
riscelis kniewelinc BM.) strick 45.
ocreare stifflen 52.
*tOcreus s, Ocuus.
*tOctauum s, Cydonia.
*tOct-o achate 38. echtuwe 40.
mhd, ehtewe 5tm. hatouui; iXXZIF
hahtozo feoriu Haupt III 464, 466.
-auus der achte-nd Oe. F., -st 52.,
-ste 40. -arium 1: -arius ein nossel
125, -oginta tachtentich G.voc. achte-
tech; -inginta -hundert 38. -ogena-
rius de achteghe til; -oplex achte-
volt 37. -enus der achtigst; -ingen-
ties ocht hundert vert; occieus ocht
stundt 33. occies acht möl 27. oc-
tober herbst monet (September id.)
30. ander herbst (s. erst h.) 32. h.
man (s. ander äugst; augustus äugst)
34. herst Frcf. Hs, a. 1460. herbest
monet 40.
270
Oculare
Ocitla*]*e wincken mit den auwen
{öfters in 45.); -tus geauwet 45.
* fOcul-atio, -tatio s. Occaltare.
Oculista augenarczt 34. ougarzett
29.
*Ociilas porci } flos campi ain
veltpluom, und hauend si die gawläut
etstm himelslfizzel Meg.
*Ocuus (c/. Cuculus) kuken i.
pollas 37. occios eyn hunckeln }
kindelin 45. enckel 52. ein junges
huen das erst aus der schall sleuft
33. ocreus chnecht (aus chnechl,
vll chuechl) P. F.
* t Ochile vermes qd. 76. (Gloss,).
eyn worme 37. Vgl. Agilia?
*tOchimo s. Ocimmii.
Oda eyn gesang F. a. 1420.
Odi-are^ -osum^ -um s, Inuidia.
*tOdocus s, Odoriseqnns.
*tOdoil (o^ovn) lineum est inpede;
odonis vittam mihes nostlun SynA.
E. odho sandalium Gl. m, ags. meo a
shoe Somner. nostle, nosle (cf. Bosw,
h. V.) i. q. mit nastula ahd. nestila
tritta sim,
Odor ain smachen 33. smack, rauch
27. l odoratos smeckung, riechung
29. olo-, ole- K. F., Ol- 32. -fac-
tos smackung 29. schmackung 30.
schmeckung K. F. odorare s. Frag-
rare.
* t Odorisequus. odoristicus
spür hund 32. odocus i. canis 37.
fOenopoIa eyn schencke 1J25.
Oestram (oe-) bromeze 37. webs
52. wespe, hörnte 6f. voc. tostra-m
brem 32. -x wyse 37. -s ein ym-
phank (X vmbhanck?!) o. humel 52.
hiltis (vor Mardrix, X wisel Gloss., als
mustela umg.!) 27. l costros binen
kunig 0. humel 40. Castros wisin;
destrum bemo {st bremo) H. S. D.
ester bisiuurm ib. biswrm 40. dester
hftrnig K. F. offin int. dorheit 37. bus-
trom homele ib. offestrum wespe 45.
•fOffa Cef. Obba) soppe 38. eyn
weke brod i.panis humectatus 37. ge-
gossen brot K. F. pallo Gloss. offas,
particuias i. ballun Haupt Y 201.
offagi-um Gloss., -a een eyer soppe
Oleum
G. voc. offarins koch 40. 74. offell-a,
-ula eyn clene soppe; offnla (X offer-
torium?) opper 37. offaresaufFen 52.
*tOffen-diculum laydigung 33.
laydeleggung 29. ledunge 30. herczor- ,
nig 45. -sa leyt, nidderkeyt 45. lei- !
düng 29. laitnüße 30. -cio (-sie '
Gloss.) zerynge 37.
Offertorium of- K. F., opp- 29.
32. -fersang.
*t Offestrum s. Oestrum.
Officere betrüben, verseren 52.
Officium ambecht 38. -alis a.-man
ib. 40. amptman, official K. F. vogt
52. ein richter geistliches gerichtes 40.
-osus dienstber 52. -ose vlisseclich
F. a. 1420. -perdi vndanck 14. 52.
*tOfftn s. Oestrum-
Offuscatio s. Obfuscare.
♦fOghelingum ogheling, eynwit
appel 38. Äehnliche Bildung haben
andere Namen von Äpfelarten Gloss.
und im Gap. de Villis (gormar-, ge-
rold-inga^ neben creuedella, spi-
rauca).
fOho int wach, ho 38.
01a eyn hals knoke, eyn schulder
beyn 37. schurblat (aw^ schöner-,
schouder-) G. voc. Schulterblatt; w. u.
rist 32.
Olax s. Olere.
*t01ba s. Brucus. 011a.
* Olche (au^ olea pondu^) retinet
tres scrupulos Pap. Gl. m. g hierher
olises drogma l denarius die. 76. ol-
tes i. den., dragma 37.
* t Olea-leehitus s. Lecythus.
-ster etc.s. Oleum.
*01efact-orium, -us s. Olfac-
toria. Odor.
Oleomella s. Oleum.
Olere riechen o. öU (X oleum I)
smechken 34. olax stinckundig; oli-
dus stinchkundt 33. oletum schysg-
winckel 31. mix Aelfr.
*t Oleum olie 38. fructus oliue
Gloss. olium ölper 34. 6lber 29. 30.
oliua olböm 29 sim. olib6m 38.
Oleaster wilt o. ib. wilder &lbom
vnfruchtper K. V. uerdoruen oleiboum
Symb. D. oleomella Gloss., olia
Olfactoria
Onocrotalus
271
mella eyn olie bom 37. oleator
oley man 40. olinetom dy olestat
V.a.l420. oli- Gloss,, ole-agimen
olkrug 52. 75.
*t01factori-a, -us bysem 40. -ola
bismodis P/. Gnn, VIII411. olefac-
toriam b&sen- (umg,) -bfichglin,
*apfFel K. V. ein pisemueslein l ledel
52,
^t Olia-gimen, -mella s. Oleum.
Olibannm wiroch; (bei C) cliba-
nns w. bo°m 40.
Olidns s, Olere.
*01igia* obli^a („peritanaeum'')
nettan dcU. Cleop. ologi-a la rete (it.)
Glm. -um nete 147,
Olim i. quondam wanner, ichtes-
wanne, hervorinales, o-, ho-ldinghes
38. ecczwen F. a. 1420, etwan 30. et-
benn 33. 34. etwann; quondam et-
wenn 29.
*tO- Ä. 01-lipetra.
*01ises s, Olche.
*f01i8te-ra schrot-leiter (6öä. liha);
-tor -er F. trü,
^Oliu-a^ -um etc.s, Oleum«
OUa^ l olba 37. pod 37. pot, top,
saxonice grope 38. topf 27. heffen 33.
ula Gf. 1 234. vle Symh, D. steinna
Ho. 49,
*01-, o- 33. 37. -lipetra stulper
i. q, ponitif/r super ollam 37. ein tecken
über ein topf 27. ein haffendechk 33.
hafenteckel 29. dickel 45.
♦Olocres {aus olores X volucres?)
flogarondi Gf, 111 763, Olor. namo.
cignus. kilih theru anderemu, Olocres.
flokaronti, uolucres. fliukandi. Gl, Ker.
*01ofacttt8 s. Oder.
"^Ologi-a. -um s, Oligia.
Olor (c/. Olocres. Cignus.) elbs 32.
swan stang (st, sang) F. a. 1420, ol-
resesat olor Symb. D.
Oloserieum gerwesydfn 40. holo-
serica chresem hütt (st, hüll) P.V.
*f Olresesat s, Olor.
♦fOltes s. Olche.
Olus (c/. Brassica) m&s crut 37.
garten-krut 40., -kraut K. F. koel-
cruyt, warmoes G, voc, waerm-moes
KU.
0- s. Ho-mag^um.
*Omas-nm, -tum 27. 29., -ius
27., omus Symb, (cf. Faselus. Tripa.),
l Omentum 40. K, F uuambo Symb.D.
263, wamppen 34. wanppen o. flekch
aus der wamppen (tripa wampenfleck
75?) P. F. warn, gedirm i, cirbu8
K, V, -um plaücz; -us sulcz 27. -um
wampp; -U8 sultzfleck 52. -um kutt-
len 29. budemune (st. -nc) Symb. l
c. biidming o. kot fleisch 40. pantze,
also der in dem liue hefft 38. -iom
pantz, gewenst; -ius sulcz 45. Omen-
tum buddeminc H. 8. D. ingheweyde
37.
Omelya leyg- 29., lay- 33, lo'u-
gen- 30. -red. eyn lene rede 45.
Omen erschainung 32.
Omentum s, Omasum. Für die
lat Formen vgl. 147. p, 227 zu omen-
strum mappa,
*tO- s. Ho-merocento.
*tOmni-8 yesleicher 33. -no to
mal; l -mode degher, al; -genium
(-geniu8 Ki) allerleye 38. -farie
Gloss.y -uaria vmbvndvmb 52.
*t Omofagia. omopha sunt herbe
que comeduntur 37.
"^fOmus s. Omasum.
*0nacroculu8 s. Onoerotalu8.
Onager waltesel, ain stark o. grim-
mer esel Meg. onater eynhorne 37.
^f Ona-re s, Ouare. -8U8 s, Ana-
8US. -ter s, -ger.
Oner-are, -08U8 s. Onus.
*f Onya, onye s. Ama.
* f Onichin-a kriech, lidnagel Meg.
-U8 onich 29. onycha id.f.y ain edel
stain, ain paumzaher m. Meg, edil crut;
onix edil steyn V,a.l420.
*Onix (cf, Orix) wassermuj^ 29. 30.
*tOnocr-otalu8, -atulu8 50.1fe^.,
-otulu8 i -otulon 37., -atulum Hott.,
ono- 27. 52., ona- 33., ano- 38.
-croculus^ onotrocultts 45., ana-
craeulu8 34., anapropulu8 30. ags.
raredumla 1 felufor (cf, Porphyrie
Gloss,) Hattemer I 10, r&rdum 37.
rodum 38. roredum 10. 45. radmüU
(umg,) 33. ror-drommel 27. -drumel
52. krettel 50. ankratel Meg. ohn-
272
Onodia
Ophthalmos
vogel F. tril warhuon Wien» V.399
H. moßuogel 30. hoddebeck 107.
G. voc. buch finck 30. eyn vogil eysil
(onager wilt eysil) F. a. 1420,
*tO- s. A-nodia.
*tOnof-erus, -orium s. Eno-
phorum.
*Onolixa ein wasser esel 52. 74.
75.
*f Onotroculus s. Onocrotalus.
Onus borde 38. burdin; honns t
oner-a burdi 41. -are laden, also
vp enen waghen ladet 38. -osns
geswärt 34. onustatns beswart 37.
Opacus die vinster F. a. 1420. dick
oder (sie) v. 52.
Opella i. tugurium etc. 37. oppella
klain hilff 52.
*tOpenptram volcze (aus oxon
sim. bolcze?) F. a. 1420.
Oper-a vlijd 37. stewr, hilf 52.
75. -osus sorgsamer 40. arbait sam 52.
*tOper-culum lith Symb D. licht
ib. App. lid, trinck fas, deckel 40. l
-imentum l -torium lied 32. dechkung
33. deckung 27. -ium dechkpret 33.
-imen deckbre-t 27., -d 45. -tus
bedacht 33.
Oper-osus s. -a. -toriam, -tus
s. -culnm.
Opes s. Ops.
Opex {cf. Latex) wage leyse 40.
lono H.S.D. lun Symb.D. laner 52.
broke 23., vll. zu brok 22. Gloss. v.
Lactinia.
Opidum wie beide, eyn clene stad
i. castellum 38. wiler o. klein stat
40. oppid-um marckt o. schloß 52.
sim. 75. willer 32. coufstat Symb. D.
gewirck 27. werich 33. -anusburgsez-o
(nrbanus bürgere) Erf. Gloss. -an
Marb. Gl
"^fOpifagion s. Ophimachus.
Opifera (Gloss. v. Portemia), op-
piffera schiffelin 40.
Opif-ex werk-maister 6. 52. -man,
hantwerchte 38. -icium stewer 52.
sim. 75.
*Opila-re zu thuen, verschopp-en
52. -tio -ung ib. pestopffung o. czit-
rumb 33.
Op- s. Oph-imachas.
Opimns gaylfayst 33. rech F. a.
1420.
Opinio ghissinge 32.
Opipare. oppidarereichleich wirt-
schafft haben 52.
Oporte-re moten 38. -t ist eß noit
45.
Oppansu-m, -sobirdach V.a.l420.
*tOppella s. Opella:
*t Öppid-ium s. Appodiam.
-anus, -um s. Opidum, -are s. Opi-
pare.
♦fOppiffera s. Opifera.
*tOpportun- Gloss. oportun-uin
s. Necesse. -itas {cf. Dispendium)
genclich (t. q. ver-g. BM.) zit 40.
-iuin (opertunium?) bequeme czit
7. a. 1420.
Oppositio wedel (lunae; vgl. BM.
111454)^ 32. der fulmahen 125.
Oppriinere demphen (pulmonem
Ed.) H. Ph.
*tOp- s. Ob-probrium etc.
Oppugnare stormen 125.
Ops. Opes rikedoum 38.
*tOptal-ius, -mus, -amns etc.
s. Ophthalmos.
_ *tOptator wunscher 38. Option-
es gecorenne cempan Gl Aelfr. -arins
eyn kor vorste 37.
Optimales dy erbergisten 52.
Opulent-us vol richstum F. a.
1420. -ia genucht 40.
*Ophi-, ophio- &/., opi-machus
uore Symb. D. 268. {vgl fele-fora v.
Onocrotalus?). hauigrimmila similis
migali Gf. IV 327. opifagiou {a^ls
ophiophagus) heylebate i. sicconia
37.
fOphir eyn laut V.a,l420.
"^t Ophthalmos. Daraus optal*
mus nrr. 1. 2, Ophthalmia etc. Gloss.
optal-imus auwe (18. Gloss.) 45.
-amus ainaukcher P. V. oghe i. octi-
lus; -amo i. dolor oculorum; -^ou
1 -io i. d. aurium L q. othologa 37.
obtalmia o°gen swerde 40. optal-
nica ougen flusg 32. -mus Gloss.^
-ius l ostola ostolan (stain) Meg.
othalima äugen schwer K. F. otho-
Ora
Orix
273
log-a l -ia i dolor atm> orbutzel 52.
ormutzel 75. (vgl Gloss, v. Parotis).
Ora stuchen som 32. zäum; rieh
\ laDt F. a. 1420.
Oracnliiiii gisprahni Pf. Grm.
VIII 391 (vgl. Gf. VI 384). betthus,
wissagung, tro"me 40.
^fOra- s. Horo-logimn.
*t0raQg4a Gl. m. -us aran-s,
var. -tz; die öpfel haisent aranser Meg.
^fOrarium doden lakon 37. stola
H. S. D. Gf. stole, hant wan 40. ora-
nnm soum; wimpel i. peplum 45.
Orat-io red K. V. kurcz red 29.
bet, bede 38. -or sch&n reder 40.
-orinm kerke, tempel 38.
Orbare, vrbare 30. gesiebt be-
rouben 29. gesunt-nemmen 34. -hait
meren (sjc!) 30. vor weysin V, a. 1420.
Waisen, berauben; orbatos benum-
men 52.
Orbicnlaris trint 1; senewolt, also
eyn dop van enera eyge i. spericus;
tepes id., also eyn staflf 38. zenewolt
37. ront, rondeliek, eirekeliek G. voc.
8cheyT)l-ich 27., -at 33. slite h.Hb.
Orbis sinwel vnd hol 29. sehilt-
knecht (ans sehibeleeht 1) 33. vmb-
gangk 34. vmkraiß 30. steigraif 74.
Steg rais-(*ic) 52. kreys, weit, steg-
feyffe; arbis o'^gaphel 40. orbis halp
visch 74. K. V. plateifelin K. V. augen-
grub i augring K. V. orbes (octir
hrum) ringi 48.
Orbita wagen-trade 37. 38. Gloss.^
•layst 34. waynleize 27. wanleyse,
vmmelouf V.a.l420.
Orbitas s. Orbus.
*tOrbo- s. Yrba-nitas.
. Orbus eyn waij^ o. plinder; ein
vater an kind; orbitas waisung 52.
*tOrca s. Aurea.
*tOrca czuber 52. aynorigsvaßlein
74, orcesta ein 5riges wesselin 40.
Orche-9 oregi-strum est polmi-
tus (pulpitum 74.) l teatrum 37.
•fOrchio s. Orix.
Ordeum. ordium garste 38. or-
diolum s. Hordeolum*
Ordinar-e (c/. Disponere) vligen
22\ 38. schicken 27. 38. orden seczen
Diefeabtoh, MoTom glosmriun.
27. arnnen i. ordinem facere 33. -ins
der obrist richer (sie) der hohen schul
52.
^Ordiolüm s. Ordeum.
Ordiri weben, warflFen 27. weber-
chen 33. werben, an tragen, peginnen,
zu sprechen 52.
* Ordium s. Ordeum.
Ordo orde, schienisse 38.
^fOregistrum s. Orchestrum.
* Oregmon i. vltimus sonus infir-
inorMm(?) 37.
*0- s. Fo-, Hor-rena.
*Orexis vor lasin spise F. a. 1420.
jünst sunffczung 32. orex (gen.) is
spiginge 37.
*t Orflmae i. scrophtdae, venenosae
glandes H. Fh. I 104. 132. II 60. i.
drusae III 20.
*tOrfonatrosma s, Orphanus.
*t Organum s. Ortogonium.
Organum orghele 38. eyn seytin
spei V. a. 1420. led i. membrum 37.
Oricalcum missingh, dünne golt37.
Orien-s vpgang, v. der sunnen,
Osten, morghen 38. -taliä oster-lich
27. -reich 33. origentalis (cf. Na-
boteus) offengengelichen, ostriehs 45.
Orifieinm (c/. Obstructorium) hoel
V. a. 1420. gargel (?) o. mundloch 52.
eyn peylhoch 1 loch 33. magen golg 32.
Origanum {s. Golena. Goleeia. Fri-
eanum.) dost (Ed.) H. PA. dust crut
38. rot koste, rot mineze 40. costa
Wirzh, Hs. organe Hb. waltminzen
42. 6r-, aiter-kraut. (den siechen 6rn
gttofj Meg.
orpinum s. Crassula.
*tOrigentalis ä. Oriens.
Origo auß-, or-sprung 27.
*tOri- s. Or-miscus.
*+Orinx s. Ornix.
*0-, v-riolus (auis) wittenwaleh 29.
Orion, oriona (ags.) ebir thiring
P/. Grm. VIII 400., vgl. Gloss. Gr.
Myth.333.689.
Oriri vpgan, also de sterne edder
sunne 38. waschen 5. 33. warffen
(X ordiri), aufdringen 27.
♦fOrista s. Oryza.
Orix (cf. Cariola. Ornix. Onix.)
35
274
Oryza
Ossepia
ein grossew wasser maus 33. sim, 27.
hebere 40. heher 32. hera H. S. D.
grix (g. grigis^ heher K. F. ortix
snippe t. cotnrnix (an gl Stelle orix
schnepf 110.) G, voc.
Oryza. orista stuppmel 52.
fOrmiscus 6r;.m.,orniistiis Gloss.
(76,), orimiscus i. ligamen l circuitus
utmonile 37.
Ornarre (cf. Fulcire) syren 38.
-mentum smyde 38. 1: -tus syringe
37. -tus messgewant 52.
Ornia pan 52.
Ornix (c/. Orix) vrh&n .38. eyn
berk hoyn 37. krege 40. f ornix birck-
h6n K. F. orinx id, Str. F. berghan
30. orchio orhann 32. orni-x 29.,
-S orhan 29. 34.
^fOrniz-, orn-omantia wickerie
37.
Ornns eyck i. qnercns 37. hagen
bäch 0. llmba'm 40. ahorn (X aornus)
i. platanns Symb. D. sim. 3. estge-
nus arboris sterilis 76. stucke holtes 38.
*Oriiustus s. Ormiscns.
*f Orpin-ium, -nm s. Origanum.
Orphan-ns wese 38. vater waiß
(pnpilla mÄter w.) K. F. -otro-
phium Gloss., orfonatrosma fun-
delhus 32.
Orreum s, Horrenm.
* t Ort-agemiter s. -ygometra.
-ari s. Hortari. -esis s. -isis.
*Ortygya 1 artigia stein hun 40.
Orty- Gloss., horti- G.voc., ortho-
29. K. F., orto-gometra^ ortage-
miter 30. vrhan 30. orhan K. V. rep-
hftn 29. pirhuon Wien. V. 399 H.
werhune horti-; een trap voghel
orto- G.voc.
*Ort-isis, -esis s. Gid. -ix s.
Orix.
Ortodoxns eyn recheristen (sie)
V. a. 1420. kristen mensch 52. ge-
tawflfter 34. strenger h'eb halber {aus
haber) gottes 29.
*Orto- s. Orty-gometra.
*Ortogon-inm gibel 29 sim. -um
ghefel, de hogheste want de in dem
hus is SS. Organum (iung.) gipel
34. ortogaiins i. reäus angultss 52.
76. gipfel 52.
Orthographia schreybkunst F. a.
1420.
Ortus vpghangh 37.
Os (nrr. 1. 2. Gloss.) munt, mule
(bis), vlabbe 22\ 38. knake 36. knoke,
beyn 38. os sepiae s. Ossepia.
Osanna (X sana!) mach uns ge-
sund 29. sim. 30. heyle mich F. a.
1420.
Oscedo vbel gesmak von dem munde
40. spaichen, sayflFcern 33. gesaifer,
mundstanck 52. sayfferling 34. geiflfer
29. ossedo seyuer 38. spiße (umg.)
.27. mund sraack 32.
*OscI-dare s. -tare. -lium s. -llnm.
Ose-, 088- 27. -illare schoken,
reiben 33. schacken, riehen 27.
Ose- 38. 52. 75., 088-, OC- 37. 52.,
hast- 34. -illum i. effigies humanae
figurae expanniculis eofistUis facta, i
q. papa^ vulgo dok F. St. G. 335. toke,
stochk 33. tock 27. (ose.) 52. schacke
27. eyn stock rede 45. rait sch^pffen
52. rutschuff 34. ritschuff, daran man
sich schützt 75^. scokrede, eyn kinder-
spel 38. hoczelreyde, ludus minoris
40. riden vp eynem zele alze de kin-
der in der schune ridet (nochfieutef) 37.
08cil-Inm-9 -ium 33., osslllum
40. mund 33. (?). mAnd-ly 29., -elin
40. mündlein 34. osilum mundeleyn
F. a. 1420.
Osci-tare 34., -dare 30., oss-, os-
27. -itare prusten mit der nese 38.
husten 27. huesten, gewinnen (gew-
men?), gien 33. guemiczen 34. atman
32. os8itatio Janen 37.
Oscal-atio l -um cus, eyn cussent 38.
Osl int. ower 29. wolt got 33.
♦fOsi-lum, -tare s. Oscl-llnm^
-tare.
*f Osor neyder 52. feind o. hasser
64. obsor fygenth 31. oso (g. osonis^
hessig V.a.l420.
*tOspiscium^ spicinm 30., ost-
pisi8 (v. Gronus), ossaem 27« gräd
29. gratt 30. fig gart 27.
*f Ossepia sechtzehenpain?^. osse-
pia sechzehen beyn Aetba 40. Dcum
Omcolqm
Padna
275
og sepie Gloss. Add. os sepiae weift-
fischbein Ki,
Ossiciiliim een cleen been, bot (os
KU) of graet 6r. voc. sim. 132.
Ossifragns bainbruchel S2. bein
brftcher K. V.
^fOssil-ago gruselbein Kf. -iani
(corporis) krose 36.
^Ossi-llare, -tare etc.s. Oscl-.
^fOssopia s. Ossepla.
Ossorlnm gerner 40. 2. 74,
fOsten-slo aM, keaugida (reprae-
sentatio Gf) Haupt III 461. -ta»
blachung 45. belaichung (: lachen X
hkhenf edlere?) 33. (Verspottung Ki,)
vorspot; -tum wundir werg; -tare
(freq.) stetelich wesen V, a, 1420. -ta-
tor rümer 52.
0-, ho-stiarins Iportner 27. kirich-
33., cherczen- (umg,) 34. -huetter. kor
vatter {atAS torwarter umg,!) 33. kirch-
tor werter 40. t hostiator eyn d8r
hSder 37.
*t08tori-a s, Austria« -um s,
Hostorium.
Ostracu-m^ -s dele 37.
Ostrea oster Meg,
*t08treu-s, -m rot pfeller 40. Os-
trom peUel i. stragulum Symb, D.
"^Ostriago $, Chamaßdaphne.
^Ostrueinm. astrens^ anetum
agreste meisterwortzeöl. sim, i, meu
0. San, astrantia ostruthinm (Am.)
astrencia H. PA.
Ostrum s, Ostreus,
^fOtalsia. othalima^ otologa
ete,s. Ophthalmos.
* f Othmaras estpr. n. viri mit der
flachen (vor Ouare) 33.
^fOtnoniel. othomel i. deus Voce
Otomel id. 37.
Onalis s. Ounm.
Ouare. ouare vrouwen (,) legem
(sie) r, a. 1420.
*Oue iodute, eyn roup in der not;
i,q, ve owy, eye 38. owee O.voc.
t Oui-lio schäffer 52. -nus schepen
38. -necarues scheffein fleisch 52.
Ouum eyg 29. ay 34. oualis eyn
fürem eines ays 33.
Oxigal-la^ -ia sawrampher 33.
-lum smant, räume 46. geancket milch
29. occigallum smant, rame 38. oxl-
gilla surrant 27. exlgal-ium schmat
30. -lium miUch ram 34.
Oxigon-ium^ -um scharp egede 37.
^fOxila-pathum^ -baeium lete-
che 37.
Oximel gemacht wein 52.
Oxyporum (ouum) im säur 125.
^fOxyregmia. oxir-auma dezode
walgheringhe 37. -ewma (?) aiter-
Stock 52. 75.
Oxitouus scharp lud 37.
*f Oxou« oxum ein scharff polcz
33., blatz (sie) 27. } oxos scharf-
pfeil 52. oxus a ym schodi. telum 37.
Oxouia du. oxni 29. ochsenfurt
32. 74.
*0xu8^ oxum s. Oxon.
^Ozaria i.nauicHla 52. 76.
P.
^fPftbatom s. Papatnm.
Pabnl-ator uöterare H. S, Tr,
-um vouder, also me dem ve gifft 38.
papulum grot 22^. 38. der swyne
22\ alzo de swyn eten 38.
*tPacas s. Parcere.
Pacatio gelub 52. pactio id. ib. 4.
^tPftcicus s. Patitns.
Pacific-usbescheden,Yredesam 38.
-a ein frid oppfer 52.
* t Pacitat palumbes Symb. D.
Pact-are dingen, geloben 52. -ie
s, Pacatio.
♦ t Pactum {untersch. von Paticus)
frowen geschüch 32.
Pactu-m dingnisse, louede 38. -s
eyn pacht goed eder gheld 37.
^fPadomosus s. Paganismus.
Padua padauwe, eyn stat in wal-
\
276
Padas
Palesta
lande in lurobar die38. padwe G. voc.
badow 29.
Padas fl. der pfad 52. 75.
Pagan-us heyden 38. -ismus h.-
schop ib. der heyden lant i. paganorum
mos 33. padomosus (X mos) id. 27.
Pagare. pagat gemachot 41., vgl
m, G. Wh. II 4 über machon etc. in ähnl,
Bedd, mit frid machen pacare Gloss,
*tPage-lla s, Pagina. -ricus
s, Pangericam.
*tPagilla (c/. pagulus) slos werre
antevillam 40.
Pagina 1; pagella buchelin F. a.
1420.
*tPag-ina, -lardns s. Beghar*
dus, -mericus s. Pangericum.
-ru s. -US. -ula s. Bagiphin.
*f Pagum est palla de auro l pur-
pur a 37.
Pagns een dorp of een hüten stra-
te G, voc. pagru storpliudi Pf. Grm,
VIII 393, am pagus torpUudi? als
CoUectiv tvie dorfliut ntr, BM. 11038.
*tPala grabe ysen 45. spate J
schüpflfe /. (i. q, weit, schäppe) 44.
wintschauffel, wann 52. schup, die.
ventilabram et est locus lapidis in
anulo G,voc.sim. HO, schuffel-e; pa-
lare -en 38. {sim, 22-*). paleas i.
scufla Ff. Grm. VIII 387. pala eyn
worp schuffei; palas (acc. pl.) i. ^h,'
tellas deghele, potte, gropen; pale
pl. zyden; de hoghesten knoken 37.
palesus die. pars cubitus 76. est p.
brachii sc. c. 52. pal» gesculdere
Somner; ricgrible 94"". pala rukke-
braden H. 8. D. palathe {Gloss. v.
Palata) in similitudine pale i. sculdor
Pf. Grm. VIII 400. cf 389., berichtigt
die Glosse lampates Gf (Gloss.),
die l. c. 1 115 labates etc. i. sculdre
lautet, bei Bethma/nn (Haupt V 195)
zabastes insim. sculdre etc.
*tPala-cins s. Balasias. -nga
s. Falanga.
^Palans flicchundt 33. eyn flinder
27. flieender 45. ein fliegender 52.
pallos i. vagans 37. phallanx i. vor
gus l fugiens flichtiger 76.
*Palari-a s. Paleare. -am s.
Pallarium.
^fPalastr-a s. Palesta. -is s.
Pietatinm.
Palata gebackin vyge F. a. 1420.
Palata s. Pala.
Palat-inm pelenze Francorum lin-
gua et edifidum et officium; -um palas
Symb D. pa- 40., paMacium placz
(umg.) 45. balast o. pfalcze 40. zael
37. sal, pallas, eyn grot heren camer 83.
palatinus ein palant- 38., polent- 37.
-greue, eyn ammecht man des keysers
38.
*tPalatiiim h. kelber- t leber-
korn krut 42. p. leporis hasen-
struch 51. O.san. -hus O.san,
*Palatu-m {cf Vranon) kannel,
kubel {umg. aus kawel sim.) 45. -s
slunt H. S. D.
*tPal-atiis s. Balatus. -ea ^.-a.
Palea {cf. Acus) vese 75. einsprewr
0. ain vesen 52. strab l vesen ab dem
trayd P. V. sprur i. acns 29. sprew-
den 33. helwen il.pl. spra, helimn
H. S. D. palia helw 32. balee
spruwer 40. palear-e l -ium ein
steig 0. sprewr kästen 52.
*tPalleare s. Pallium.
*tPalear-e, -ium {cf. Gurgustium)
dz hör dz eime ochsen an dem halse
hanget 40. pellaearia (X pellis)
prustlappa H. S. D. palaria pl. daz
har an dem hals (thaurorum) 52.
*Paledrus s. Paredrus.
*tPalef-redus, -idus 52. G.voc.
henxt G. voc. perd 37. pfert 40. K. F.
meyden 40. vole (X paledrus sim.)
V. a. 1420. fül, czelter 52.
*Pale- s. Pali-nodia.
*tPalest-a eyn campscheyt 27.
-er eyn kif scheder; -re wrangynge;
-res 1 -rices wranger 37. -ra frauunge
5. fraucgung 27. freyung 33. reygung
45. {alk aus nd. f-, w-rangung). ein
champher veld 33. -rare reynegen
(umg.) 45. palastra ringstat 32.
palism-a etc. Gloss., -ia l pales-
ma 45., palicma (-cina?) 37. eyn
wränge stede 37. eyn ruwe stat
(umg.) 45. palisea ein ring stat 52.
PalesQs
Palndamentom
277
^Palesvs (irrig aus Palmas Ghss.)
8. Pala.
Paleta Gloss. Ädd. v, Sara; vgl
nochGlm,v. Palectus.
*Palia 8. Palea.
*Paliasta langwid 52. sim. 9.
^fPalicma s, Palesta.
*Pali-nodia, -dolia t . carmen hd-
Imm (en kife sank 23.) 37. 52.
palenodia eyn kif 37.
^fPalis-ma etc. s, Palesta. -ta
s. Balista.
^Palistes (:Balista) sniczeler 40.
Schnitzer etc. 74,
^fPalistris s. Pictacium.
Paliurus dudistel Symb, D. snete-
gras F. a. 1420. paUirus kart 52.
püiarins herha quae crescit in tecto
imusgros (j-sa)folia habet %,f, (viel-
mkr ags,) Pf. Grm. 1116, vgl. VIII
S99. Gloss. V. c. ags. sinfiiUe semper-
vivum tectorvm.
Palla ein alter tzwehen {st -el) 52.
^Pallacinm s. Palatium.
PaUadiam dat beeide van pallas
of hoer pallas G. voc.
Pal-larinm vor-tuch 74., -tuoch
Str. V. -arinm farhang 52. -tarium
iqpmdetinaltari 37.
"^Palleare etc.s. Palliom«
PaU-ere gelen 45. -idus (c/. Ca-
lidi) bleck van verwe; i. sub colo-
ratus val 38. bleyk 37. -or bleke-
cheyt 37. bleichi 29. blaichi 32. pa-
lor blaichhait 30.
•Pallirus s. Palinrus.
Pall-ium hoike 36. -eum hoyke,
mantel 38. -iare mentiln F. a. 1420.
-eare beschauwen, also eyn sek be-
schom . . . drogene {P undeutlich); ent-
schuldighen 38. paleare decken, hü-
len 52.
Pallop s. Pallidus.
*tPal- s. Pa-lutellum.
Palma palme, eyn bom de hefft
bieder also schilp vnd bringt vrucht
datelen, vnd het to latine dactilns;
spenne, eyn mete alzo eyn hant 38.
gestraktu hant K. F. ein hantfestung
27. 33. l Big 33. hant (,) gesig Ka.
U20, palmare cziem, spannen 52.
Palma-, palmi-toriam s. Papilio.
Ferola.
*Palmes (cf. Resex) berhaft zwy
0. schdczelin 40. berhaflFtig Schübling
K. V. scuzzelinc H. S. 2). weinreb
schussling 52. erdscozza; thona Gf.
VI 562. V146. zwig 30. palm-a zwi;
-ites zwily 29. -a czwey; -ita czweyl
invite 34.
♦fPalmi- *• Palma-torium.
Palmosns i. uictoriosns vber-
windlich 52.
Palmida ruder-laflF32., -lauflFZ. F.,
-läppe 40. lappo H.S.D. dat bret
of dat breyde vanden ryem G.voc.
i. latitudo rami weit estig 52. sim. 75.
Palmns balmbom 32. zu getande
hant 0. gemiide 40. zuogetanhant
93. gemundt 74. spann K. V. eyn
spanne 36. F. a. 1420. eyn hantbret 36.
*Palor s. PaUidus.
*Palpa (X palma, puIpa) markch
i. ales (arborum) 34. band faisti
(X f^sti sim. palma); das mittel in
der band 32.
Palpanista (cf. Palpo) bedriegher
of een die schone woerden spreken
kan sonder meynen G. voc.
Palpare gripen, volen, tasten 38.
vedirlesyn F. a. 1420.
Palpebra (cf. Cilium.6ena.)oghen-
bran 38. augpran 52. ochbraue 36.
braw . . ., est fellicillas quo tegitur
oculus K. V. eyn auwen glijt 45.
♦fPalpipedium s. Polypodion.
Palpitare (cf Palpare) volken 38.
taste-n 38. 45. G. voc. -In 33. P. F.
ex quo. tassein P. V. sportelen G. voc.
Gloss. spertelen KU. Gloss. regen 29.
34. vegen (sie) 34. ruren 29. en
iftcken 30. griffen, zabbeln 45.
Palpo blinde 40. blint 8. 9. plinter
52. blinder; smechler 27. smaich-er
52. 74. -ker, czw tütler 33. zfism6ich-
1er 29. gouckler 30. smetzer, weibe-
zeler, vederleser V.vrat.
'^'fPaltariam s. Pallarinm.
Palnda-, palndi-, balndi- 32.,
plaadi- 1: planta- 37., plandi- 76.
-mentnm kindes (doch lt. regis) kleid
278
Palombns
Panthochiam
K. F. küng klaid 32. phulczecht F. a,
1420. planta- est vestis purpurea;
plaudi- i. claums 37. est genus pur-
gature (am purpure umgj 76,
*Palamb-us haidtaub 52. bolcz
tube 0. slacb tiibe 40. slagtube 93,
(nhd. schlagtaube columba domestica
Ninn.y vom Taubenschlage? von schlag
silua caedua, vgl. hagtube sim, Gloss.
V. c?) holcztub 32. veldtub 29. ringelt
(auben) 34. ringhel duue 38. -es
holduua {aus nd. holtd.); -aes holz-
duuaen (halbhd.) H, S.D.
Palus m. rugbeinspitz 93. rücken
bein spicz; pfa'l; secke (st. stecke)
40. rucken knopff l spicz K. F. phal
P. F. p&l 37. pfleg (nM. pflock) 27.
czaunsteck 52. scheien 126, Pict schie
Pict, (BM. II 2 S. 108). schwir F. a.
1483 sim. Fr. II 251K vgl Sm. III
547.
Paliis /. {cf. Lacuna) brouc, brou-
kede 38. broek (brock?) 37. broeck-
lant, ^oel G.voc. huligen 33. hüUöm,
mas P. F. mog 52. K. F. fpul 27.
palnster mosman 29. pftitzman 52.
Pa- 52., pal-lutellam (vgl. palu-
del Gloss. 0. v. Cubrum) kytel (femi-
narum) 52.
*PampUio s. Papilio.
Pampin-us reuelouf H, S. D. reb-
laub K. V. proz Virg. ain wind l wein
pladt 33. -are wijngart blader wt
brenghen G. voc. papinus eyn wyn
blad 37.
*tPaiia-ceta, -leta (-Iota Gloss.)
s. Tanacetum.
fPanaricium luchtdorn 51. der
wuBm am finger Ki.
f Panariu-m paner KU. -s pinnere
Symi). B.
*Panceca s. Tanacetum.
*PanceUus pfankuoche Gmr.
fPancraci-us, -arius kempe
Symb. B.
*tPaiidera s. Patera«
*tPandirostris (anser) leflfelgang
125.
Fand-, panth- 32. -ochium krom
gaden 32. K. V. leithaus 52. marckt-
haug K. F. pandoxin-ium Ghss.;
»arius brasseur 122. pandox fräs-
sig 0. apoteck 52.
♦fPando-nla (herba 52.) s. Be-
tonica. -x^ -xinarlus s. -chium«
*tPaneflca s. Panis.
Panellns est soccils (in sdla) püis
repletus K. V. palster 32. 40. K. F.
sattel-p. 31.
Pangericam. pag-^ pagm-eriens
est laudabilis (X pangere) 37.
*Panginarms i. ja/iiitor 37. por-
tener 23.
*fPaiiic-e s. -um, -ia, -Ins s.
Panis.
*Panic-um, -e sclurich (aus phe-
nich?) Symb. B. 284. -ium l yeni-
cium (ligumen) venich K. V.
*t Panis. tortus p. stechilin H.
S. Tr. p. cueuli s. Allelluia. p.
porcinus {cf. Ciclamen. Vulgago.) erd-
nug 143., daraus p. porti-cus Gloss.,
-nis ert nus 40. pani-flca beckersin
45. l -cia broetbaxter G. voc., \ -clda
brotbeckerin; -cius beck, becker 110.
paneflca bechersa Symb. B. App.
*f Pann-a etc. s. Panus. -aida s.
Banagardia.
*f Pannic-ida, -ula s. Pannus.
* Pannicliium pennic, eyn crvJt 38.
panic-ium s. -um,
* Pannus want, douck, laken, 1.
van wulle; p. nouus s. Texere, p.
linteus \ linteamen laken van vlasse
38. pan-nucia, -ucia 40., -uncla 32.
gefleckot 1 gebleczotes kleid K. V.
gebleczetes kleit 40. gepleczet claid
32. pannosus boze gecleyt F. a. 14J20.
haderlumpicht F. tril pannicida la-
ken snider 38. l -cula gwand schnider;
-tonsor tüch scherer 32. -rasor laken
scherer 38.
Panormum du. palerme 29.
*Pantlieal s. Puteal«
fPanther-a panter- 32., pantel-
K. F., pan- 29. Meg. -tier. eyn pant
dier 50. panter m. (stain) Meg. -inae
mensae fl&derine tisch Prompt, a. 1618.
♦fPantial s. PuteaL
*PantIiocraton ipotens 37.
'^f Panth- s. Pand-ochium.
PaotomimuB
Paralipomenon
279
Pantomimns vrone spielemao
St/mb.D.
Pantram (cf. Labina) leflfel, slyf
V.vrat, sturtz, hafendeck 52.
^Pann-cia, -ncia s, Panniis.
Panns sp&le 37. spule (textorum),
shifchin (textricum) Cofir, spul o. sawm
52. schwencke (schwenten Fris, vgl
Fr. II 248^) Ki'. pann-a spule; -sor
(panusor?) spueler; -eferum spul-
eysen V.a,14J20.
♦fPapa s, Oseillum. Pape.
Papa pfaff; bapst K, V.
•fPapafer s. Papauer.
Papare schmatzen K, V. etzen 52.
papo i, santis in comestione 37.
Papas kinde zucht meyster 40.
zuchtmaister 52. (ß, -atis) lecker-
tant 6r. voc., -hafft HO. pappatissa
kinde zucht meysterin 40.
Papatnm kindt spill 33. paba-
tarn {dph. pap-) bappe, prili 40.
pappare sbst, brod mug 32.
Papaner, papafer 34., pauer
32. maen säet Q. voc. magsäm 29.
magen 30. 33. 34. P. F. machen, öU
[Em Wort?) P. V. magöl 32. moc 27.
Pape abir F. a. 1420. papa ha
ia, wi wi 45.
*x
Papeiras s. Papirns.
Pa-, pam- H, S. D., po- 30. -pi-
lio^ pupiUo 34. (cf. Atacus) eyn botter
voghel 37. pifoltra H. S, B. pfiloltur
32. pfiffhalter {umg) 29. feiualter K.
F. feyualtter; czelt 33. viöalter 30.
feyffalter 34. feylfalter P. F. czwy-
felder 27. eyn czwiflF hulder 45. czwe-
valdir F. a. 1420. capelken, palmdoer-
ken; tente O. voc. pellar-in 116. -ijn,
pi -voghel KU. {hier X palmatorie sim.
palmatori-a KU. -um Gloss. und
aukulapueroram X p*ferula?). cram
Sytnb. D. (kraem cadarcmn Kü.,
Krämeredf).
Papilla een borst tip G. voc. mem-
mentipken 132. titenwarte 36. czic-
^en werczlin F. a. 1420. wertz 52.
titten warcze 40. tutten- 34., brüst-
29. -wercz. warcz l dftthns spitz K.
V. datlin spicz 32.
*t Papilla {aus mappilla?) alter-
tuch Z. F.
^Papinus s. Pampinns.
* Papir-ium s. -ns« -atum, -otum
s. Petorritam.
Papir-us {cf. Corrosiuus. Scirpus.)
pymssen i. iuncus 34. bincz 29. 30.
merpintz 52. 75. binizbisin (2 Wör-
ter, hd.'und nd ?); -ium binizahe H.
S. D. -io pynsenstat F. a. 1420. pap-
pirns pappir, sebde, ror 40. papei-
rus papeir K. V.
^fPapis-cns s. Priapos. -am
s. Popisma.
*Papo s. Papare.
"^fPapp-are, -atissa^ -irns, -ina,
-iseus s. Pap-atum, -as, -irns.
Papa. Priapns.
Papala bladerken Q.voc. bladder;
pl. (-le) clene sweren 37. paltter 33.
puckelen /. F. tril. ein roter grint,
plater o. wertz 52.
*t Papilläre pauonum 37.
•fPapul-eum s. Popnlus. -um
8. Pabulam.
*P- 37., par-aphonista i. cant-
or, -atrix 37. zenger V. a. 1420.
*tPar rade, euene 38. par impar
{ludus) geraed o. vn-g. 125. parilis
gleychlich V.a.l420.
Parabola bispeel eyn ghelicnisse
38. bisproke 37. geleichnuß 52.
fParacli-sis trostinge 37. -tus
vogkt 33.
♦fPara-clitus s. -clisis, -lisis.
*t Paradisis s. Parapsis.
Paradisas lustlichi stat 40. wun-
nig stat V.a.l420.
tParaf- s. Paraph-.
Parafern-alia, -a morgengab 52.
Paragoge ein zusetzung der puch-
staben 52.
♦fParag-raphus, -nus P. F. een
teycken of groet punt G. voc. ein
cheichen (aus ceichen) P F
*tParalaticns s. Paralisis.
"^ t Paralipom-enon vor andern
F. a. 1420. -inon ein puch der vnder-
weisung o. haimlicher dijig 52. b&ch
der tage 30. das puech der tag; -ensis
280
Paralisis
Parens
d. p. d. andern tag 34. paralopo-
minon das buch der nahe redde 49.
P-, b- 32. -aralisis heißt zu tusche
ein gegiht des parlis o. barlis ntr. 42.
barlis müter 32. daz paradij^ {sie) o.
tropflf 52. perlis K, V. rShrung 43.
gegicht 29. vergifftung {umg.) 30. dy
gicht 27. das vergicht 33. para-
liticus, -laticns 34., -clitus 40. dem
die gelide erstorben sint 40. ein glith
brucher 27. gelidbruchig 64, vergich-
tiger 34. vergiflPt, betrij^ 30. gegichtig,
bettrig 29. gifft suchtiger 33.
♦fParalo-gisare, -ysare 52. (pa-
loysare Gloss.) betriegen 52. Str, V.
*tParaloya, paroloya 76, ge-
nusnauis 37. 52. 76, g\ Paro.
*tPara-loysare s, -logisare. -lo-
pominon s, -lipomenon. -mpha
s. -nvmphus.
* Paraneuma est dulcis cantus 37.
76.
Paranymph-us bruthuter V. a.
1420, brauth&ter K. V, ein Eemacher
0. prewt diener 52. britkayt 30. bru-
tiger 27. prewttigan 33. truhti-nck
St4m, -gomo; d, pl. -is -ngun (tro-
tingis Leg. Aist i. pronubis) Gf.
V 577, 579. -i ags, drjctgnmsi Haupt
V 196. (vgl. m. Goth, Wb, D. MO).
-US E macher 40. -a E macherin 40.
i. pronnba humil scoperse (c vrm.
aus t nach Dietrich) Marh, Gl, huuel-
spcepersa Erf, Gl. parampha brut
hütin 32.
Parapsis, paradisis 40. (c/. Ca-
tinus) becken, schottele i, pelnis;
cop, nap 38. kar 40. teller 40. K, V,
brent (i. q. brente) 32. geuezze Symb.
D. gebita Gf. IV 126. {vgl ags. Gll.
Gloss,)
* Paraph - aragaurus s. Siro.
-onista s. Paphonista.
t Paraph- JBr., paraf-rastes i,
malus interpres 52. Br. ein pöß aus-
leger 52.
Parare {cf. Prompte) reyde maken ;
paratus rede, berede 38.
*tParas-ceue, -ephe stilfritag 29.
*f Paras-ita een leckersche (beck.
132.) of speelwijf G. voc. -sitns scir-
nun Weissenauer Gl, {Haupt III 382).
-itus vreser V. a. 1420. -itaster ein
wüster lecker 52. 75.
*tParatedrus i. prestigium 37.,
vgl paredrus Glm,
•fParat-or l -US die. minister
crudelitatis sc. lictor 76. paretas
wranger Qas luctor sim.) l min. cre-
dulitatis {umg.) 37. parat-or i, sar-
tor Gl. m. Schneider Ki. -ura be-
reytunge V, a, 1420. rumung o. parat
52.
* ; Para-tus s. -re. -top.
Parca i. libitina {umged. !) bare 37.
*Parca s. Perca.
Parc-ere vor schonen, versten 38.
iiber Sechen (dissimulare id.) 29.
vber- 7. 52. 65., ver- 52. -sehen.
-US kerch 37. carch, nauwe i. impins
38. -itas (paratas Gloss, verdruckt)
karchkayt 33. pacas tragheyt {umg.l)
27. parc- 27., pars-imonia nücb-
ter-keyt 27., -ungchayt 33. i. pietas
Br, almüsen 40. kestigung; parsi-
mon-eus } -icus fastend 52.
*tParcus s. Parcere. Portos.
*tParcha s, Barca.
*tParcha-nus, -mus 38. saer-
doeck, worsteyn {aus woe- i. q. fu-
steyn f ustanum KU Gloss.) G. voc, ve-
steyn 132, sardouk, parchen 38.
prachant 33. ein birchan {umg,) 21,
*tParda parmer 33. phart 7. ein
pferd 0. merich (umg,!) i. fistole ge-
nus 52.
Pard-us {cf, Leopardus) bardo
H. S. B. bard Tr. lebarto Gf. III
349, wart V. a. 1420. pard; -a (ani-
mal) pardin 29. 45.
t Paredrus s. Paratedrus.
* Paredrus böse pfert 40. poß-
pferde 74. paledrus gul 32.
fParelius (kr.) diu zuosunne M^,
*tParella A. parelle 122., neben
parelle patellaria parella, Uchen
parellus; parelle des jardins ramex
patientia, angeblich aus afrz, pare,
pere (pierre)Nmn.
Paren-s alder 45. -tes forderon
Gf III 630. fordren H. S. B, -tela
menschen stam 32.
Pareo
Passagium
281
*Pare-o s. Pharias. -re ^.Gig-
nere.
*Parest-U8, -is est mctgnus funis
natäarum 52. eyn grot sei, eyn line,
eyn rep 37.
*Par- s. Pari-etaria.
*tPar«t-rum s. Piretrum. -us
s. Parater.
*tParchipius s. Porphirio.
*tPari-alis Symb. 2)., -ales, -olus
40., -oles 76. est velum qtio tegitur
sedes l currus 37. die, illiAd quod teges
sedes l curros teget 76, i,paxilltis cum
quo vela l tentoria suspenduntur GL
Blas. i. dorsale Symb. D, stül-, sper-
40., stul-, sperri- GL Blas, (BM. I
924), rucke- Symb, D, -lachen. In
Symb, D, folgt bald darauf bancalis,
hiervll. X ^«pß««, wie wangküssen,
it, guanciale.
*tPari-as s. Pharias. -cia s,
Peritia.
Parle-, pare- 37., pari- 40. -ta-
ria i. ruta 37. tusent goldin h. 40.
*Parietina {cf Domicilium) want
ane dach V,a.l420,
*Parilapide s, Parias.
*Paril-is s, Par. -los s. Parri-
cnlns.
♦fPariol-es, -us s. Parialis.
* Pariopagita (52 etc) s, Ario-
pageta.
*t Parist-ulus, -olus 34., plras-
culus, pre- 37., pe- Symb,^ pi- 40.
-triscos, pnriscus l bitricus H. S,
D., pristus 32. eyn netel koningh
37. zunschlupferlin 40. cunig-lichen
p., -elen b. H, S. D. -el 34.cuneneng-
len Synib, D. 269. kungelin 32. kiing-
11 i, regulus 29.
*Par- s. Pari-etaria.
*Parit-or 1: -us {cf Parator) i, lictor
l minister crudelitatis haher 52.
Pari-us mermilsteyn V. a, 1420,
-lapide ein merbeletain von paron 52.
Parix meze 37. meynß 45.
Parma buggier 27. puchel 34.
ein pauesen 52. perma tartze 37.
^Parmentarius i. sarda {aus
cerdo) l albatarins 37.
Paro {cf Myoparo) raubscheff 52.
Pi«fenlMch| Noyam glossarium.
buzo Symb, D. 280. H. 8. D. 2V. {vgl
Gf III 233).
*tParo-chia, -dia pfarr, widern
P. F. parrochi-a kerspelkercke;
-anus {cf, Caruus) kerckheer G. voc.
-a kirspi'l; -auus kirchcherro; -tanns
kirchman i, plebesanus Symb. D.
-a l -um pfarrmenig 52.
♦fParoloya s. Paraloya*
fParonychia rietnagel 43. brut,
gebr t (an den fingern) Pict.
Paroxismus ritten hiczX. F. Gloss.
*tParriculus {cf parillus Gloss.)
legein i. lagena Symb. D.
*tP- s. B-arritus.
*Par- s. Pa-rochia etc.
Pars deel, becheyden (bis) 38. par-
ti-alis delik 37. -cula eyn tellich
27. -cularis besunder; -ceps einge-
mainer 52.
Parsimonia etc. s. Parcere.
* t Parta s. Pascha. Pasta«
Perca.
*t Partada s. Portulaca.
Parti-alis, -ceps, -cula etc. s.
Pars, -ca s. Pertica.
*Partinopolis meydeb&rg, quasi
de maget borg 46.
Partus s. bort, gebort 38. ptc.
erworuen 37.
*tPartusis s. Pertussis.
Paruipendere ciain, gering 30.
achten 30. 34., scheczen 29. (parinp.?)
nicht un (?) ruchin F. a. 1420.
Parum weynich, clene, luttic 38.
parumper luczel minder 29.
Paruus clene, luttick, voghe 38.
*Pasc-, past-edenopagus i.por-
cus villanus etc. 37.
Pascha, parta 40. ostern 40. hin-
fart 75. Mone Anz. VI 223. i. transitus
etc. Br.
♦fPasia s. Prasiuni.
*Passa-cua, -v6a rozyn 37. pas-
souella ein dürr weinper 52.
Passagium fart 40. hör- 40. 74.,
mer- 40. 74. F. a. 1420, kirich- 34.,
pet- 33. -vart, -fart. meilfoptig {aus
wailfart sim.?) 33. wald fürt {umg.?)
30. oerlof om spasseren of een plaets
36
282
Passare
Patrare
om ouer te ghaen G. vac. pilgrein-
schafft 52.
Passare schriten 29. 30. schrie-
ten 34.
^f Passayua s. Passacua.
*t Passer sperlingh 37. 38. lu-
ning 38. spar 41. sperwer (umg,) 45.
spirch, spirk, sperk /. 3Ieg, sperk-
chen P. F. sperchken 33. specze-1
50. -lin 40. musca Gl. Lipsii. Pf, Germ,
VIII 412. (nl nd, mussche). muscha
H, S. B. p. agri agger-m. ib. äha-
sparo Tr. acker spar 40.
*f Passerina s. Bursa pastoris«
Passibilitas s. Patla.
*Passile (c/. Passacua) gederrte
winber o. mer tnibel 40. sim.74.
Passim enczlich F. a. 1420. sper-
lich ih, 19. schreitweis 52.
Passio quäle, marter, wedaghe, li-
dent 38.
*fPassonella s. Passacna«
Passus strede 38.
Pasta deych 37. dech 38. 1 pas-
terna {cf. pastura Gloss.) tayg 33.
parta teyg 40.
*f Pastafora s. Pastoforiam.
* Pastale mülter 30.
Pastare cneden, alsome den dech
knit 38. pastns gekueden 37.
*f Past- s, Pasc-edenopagus.
*f Past-ellus ags. hunegapel Synib.
H. cf. Gloss. -enda, J -illus l -illa
33. {cf Gloss. V. Fermentum) pastill
27. 33. postill, vrhab F. F.' bastart
(umg.) 45. hoff brat 27. krophen 33.
pastill-us pasteil 64. castel (sie)
Symh. D. 285. posteyde 37. ein pfan-
küchel 0. pfadlad; -a J -um krapf 52.
-arius posteyden- 37., bastillen- 27.
-becker. kuechler 33. -lum, bastillus
40. kAchlin 40. K. V.
*| Pasterna s. Pasta.
♦Past-esis t -Isis trogscherr 52.
Pastill- s. Pastellus.
Pastina-ca^ -ta 40. pastemakel
G. voc. pastemakch, chreiczen P. V.
kriczelmor svm. Gloss. cretelmore 38.
gerhilla H.8. D. bestenag; p. agres-
tis hundes blüme 40. p. siluatiea
morhila H. 8. B. morchele 40. pes-
tinaca morche, moren 42. morchele,
pestinach 40. postinata postirnacke
88. fastiuata s. Danens.
Pastina-re begraben, umbtun, pflan-
zen, sticklen F. St. G. 335. tungen 52.
75. V. a. 1420. mit mist 75. -tum
ein setz 52. winsetze 75.
*Pastina-ta s. -ca. -tum s. -re.
* Pastisis s. Pastesis.
*f Pastof-orium spyzekamir V.a.
1420. priester hus 40. -eria hutehuser
F. a. 1420. pastafora snnt atria tenip-
li Ipart^Tf roceWe (aus celle umg.!)
clene bulgen 37.
Pastoralia pl wevde 37. hüte w.
F. a. 1420.
Pastus s. Pastare.
Pata-, pati-gium kres (am hem-
met, mit spitzen) Prompt. a.l618(Sin.
II 395).
Pataui-a, -um pazowa H. 5. Tr,
sim. Gf. III 356. betfagia (umg.)f^'
zauua ih. bathanium passow 40. po-
tauia bossow 32.
Patella {cf Pala. Patula. Frixo-
rium. Lebes. Sartago.) schart, pfaDne74.
Patena phaten H. S. Tr. pbaten-a
B. -e 133. fatina Gf III 328.
* fPatentaliai??. stelmahl boh. obed
chudym F. tril.
*Patenus s. Patina.
Patera (cf Obba). pandera tranc
{aus der Schale) Gf V538.
*tPatern-us, -a s. Patrinus.
*tPati doghen, lyden, vor dulden
38. pati-entia duldecheyt; -a i pas-
sibilitas lidech 37.
Patibulum galigen 33.
*fPaticis s. Pictacium.
f Paticus i. sodomita Br. K. F.
*fPati-cus. s. -tus. -entia s.
Pati. -gium s. Patagium.
♦Patimen becken 40. becki 93.
*Patin-a tüffi (ScMffzeug?) 32.
-US (Gloss. V. Patenus) phannenstil 40.
Patitus. paticus (cf h. v.) sockeln
K. F. barf&sen schüch 32. paeicns
((üph.y scheint paticus) pateUeli 40.
Patrare verpringen 52. vnkew-
schen 1. 52.
Patria
Pectos
283
Patria heiDoade 88. heimnat (hein-
mat?) 0. watter lant 40. heymmüt 29.
heynnät (heyimfit?) 45. das haymat
Oe, r. uaterheimin H. S, Tr. (ahd.)
hjuiiiske Haupt III 461,
Patricida vatirs mordir F. a. 1420,
eyn des vatters dot slag 45.
Patrici-as lantgrewe Symb. D.
Yorwessir V. a. 1420, geschlechter m.
44. -i dy gefruuten, dy eddelen o. dy
Yon dem geschlechte 125.
Pa% ma-trimoDium {in gl, F,) va-
ter-. muter-erb 29. pa- uatereigin H,
S,Tr.
Patrin-us (cf. Com-, Ad-pater)
vadder 37. dot K. V, totte 27. göt
33. 52. gotte 29. gött 34. gotty 31.
64. -a gotta (antik^ toie bei ähnl, Ww)
A. gott 29. 32. got, gotin 34. patern-
us petter, pait 45. do'tte 30. götti
32. pfetterin (cf. Adpater); -a {alph.
patrin-us, -a) gittele 40. go'de 45.
Patri-zare, -sare vattern 52.
Pat-, p-rocininm hülfe F. a. 1420.
*t Patron-US hus her, wert 38.
eyn len herre F. a. 1420, -a be-
8chermster, voerspreckster, santinne
6. vQc, -onorium ein pater noster
i'8(jicrehacctilel25,
Patru-elis {cf, Auunculus) öchin
32. Vetter kind K. F. -eles pl, ved-
dem kinder 37. brudir k. F. a. 1420.
■US vedder 37. 38., mynes vader
brouder 38.
*Patala l patella panne 37.
Pataltts offenberg {aus -rig) 40.
offinbar V,a,1420.
*tPaturuin fctor {8ic;ag8. fetor
pedica) Haupt V 197.
Paua s. Paao.
Paacn-s weynich 37. -m lüczel,
ein wenig 29.
*tPauer s, Papaaer.
Pau-ere sehnen F. a. 1420. beuen
38. -idns sachhaftich, vrochsam ib.
schuwe F. a. 1420. vrocht-ich; -iditas
•heyt 37.
Pani-^ dam- 32. -mentam {cf,
heustratio) astrik, deel 38. estrich 32.
esterre-ich 34. -ch, dill, tenn, vletz 33.
Me (tale?), tenne 27.
Panl-iaper eyn lutczil F. a. 1420.
chlain weil 52. -nm lutting, weynich
38.
Pauo phab 33. pfow 30. faw 29.
pfaw; pana pfewin 32.
^tPanodriacia^. Aristolochia.
Paupe-r, -rtas s. Penuria. -ries
\ -rtas aremmuet (bis) 33.
Paus-a {cf, Mora) ruer 33. nie,
beytung 27. -are harren 52. beyten
ib. vnder r&wen 29. beyden, elden,
wachten, holden, en-h. i. exspectare,
prestolari 38.
Pax Acta (maris) furit stilli
trugilicha uuuotda 48.
*Pa-, pau- ^. F. -xillns heng-
nagel F. tril. ein lakchel i. paruus
palus P. F., vgl. plectrnm (u. h. v.)
löchel etc. ib. nagel 76. pissU Gloss.,
nicht Pßanze, sondern au^ paxilli,
tgl. afre, peysel 'Roquefort (vgl. pala)
Code.
*tPftxima-s, -tiam Gl, m. (ngr.
na^cfia^t) brot o. leip 40. paxmote
IUI pars panis Saleb. Gll. inGf Grm.
XI 3.
*tP»blum s, Peplnm.
Peccat-rix sundersche 22^. 38.
-um originale erb- o. angepom,
veniale leglich o. tagleich sund 52.
*tPecc- s. Pec-,
^Pecioata {3, Gl, nach Pecten,
vrm. aus pectinata) bateaulx 122,
(Kammscheide?).
*Pecten camf Sgmb. D. kart
(instr. lern.); egen i. rastrum 52. blat
(textoris); Staffel (cordas sustinens)
K. F. kämme, strel, egde, wdrbel o.
Staffele an seiten spil 40. d.pl. (pecti-
nibns) dien strelen ^\. piscis: plet-
ty6 32. plaidise 99, plays 122. pec-
tine raiga Virg. ^daraus, X ^99^^
rechen 7. rächen 6. Ghss. v. c, pect-
rix kemmerin, gramplerin 52. kemp-
lerin 33. -aculum kamrad 37. kämpf-
rad 52.
*t Pectos borst 36. 38. p-, f- 38.
-ectorale seyuer dok 38. brustfleck
m. F.^W?.(^M;e^.brustlappenm. Weste),
i. antile 75. das fSrbieg (equi) Oe. Fl
pect-olina i. antella uürebuge Symb.
284
Pecualis
D. (vgl. GI0S8. V. c.) -nlimn bort-bret
38., -bred 37.
•fPecu-alis, -dialis, -dis s, -s.
-lare s, -lus.
*Pecul-iatus heymiichkeit 33.
-atns est pena aque l ignis 76, i. vna
pena ex aqua et igne facta eyn den me
zud 37. offinbar dube F. a. 1420.
-ium sundirlich gut ib, sunderscaz
H. S. Tr. vichzins 52. peccnlator
ku'diep 52. sim, 75,
*Pecul-us gail; -are gaylen 52.
*tPecumape beschaczen Str, F.
Pec-us rind 52. quek, ve 38.
-cora großvich; -udis klein vich 29.
-ualis rindern 37» -udialis nutzper,
czinsper 52.
*t Pech-arda, -hardus s, Beg-
hardus.
Pedagium ein fueg czol steg \
steig 52. vot lüde toi 37. voet-toU
KU. een hol-voet G. voc., -voes 132,
l voestap (i,q. peda; vola pedis
hol det voets KU, pedadium vuet-
kol 11., aus -toi?) fuess-höll, -gall
P,V.
*tPedal-e farfftg i. prepediam
K. F. für füg 32. i, mensura pedis
Gl, m. -is id, 76, Br. -us i, vniusp.
m.intelaquando soletincidi 76. so langh
alzo eyn strale (mensura in celo) 37.
-is (vgl. u. a. Pedulis. Scintones. Muf-
fula.PeIlicium.wd.fotlingi/aZ6^^rwmp/;
nhd. f&ßling FusstheU des Strumpfes)
een voet lanck of een voetelinck G.
voc, schocke 0. furffisse 40. vuslich
F. a. 1420. -es pl sockin H. S, D.
*Pedaiitt-in fußeysen; -s ein par-
fiisg 52.
*tPede- s. Pedi-lauium.
P-, pr- 34. -edellus puetel 34.
för gebyetter an geystlichem gericht
40. sim. 74.
*Ped- s. Pedet-entim.
Pedere dryten G. voc.
*tPedero (jcaiSi^mq; paedero-s,
-ta Plin,Apul.) keruele 40.
Pedes ein fueg genk 33. ein fug
gengel 52.
♦fPedetentim gescygsam F. a.
Pednlis
1420. pedenti-m verlanck allensken
G. voc, -n 1 pedetemptin fusweis 52. |
* Pedex i. laqueus inuoluens pedes
52. 76. ein latz 52. '
f Pedia i. discipUna 52. 76. lere
37. zucht 52. 1
Pedica eyn ten 37. 38., also dem
vote 38. een strick der voeten G. voc, \
klob, stock, eysenhalt K. V. kloby,
czeling, dfimeling 31. clobe, vuzysen
F. a, 1420.
*Pedic-ale, -nliam, -alum s.
Pedigale*
Pedicalus (cf, Lindex") lus, eigent-
liche nach der latine ein fÄsseling vnd
ist ein liit wÄrmel 42. haiztaigent-
lich an fiiezling daz ist ain leutes-
wurmel 0. ain kintpeiz Meg. eyn
leypluez {cf. Emip:raneus) F. a, 1420,
*tPedida s, Pedile.
Pedi-gale GUss,, -cale fug-ysßn,
-angel 45. 1 -colum fiieß eysen 33.
-cnlium eyn voet angel 37.
*tPedila-uinm,-bittm33., -brum
32. ftieg vag 33. fug- 6. 27., fus-32.
-Wasser, eyn vad dar me de vote
inne waschet, corrupte pelauinm;
pelliuiam i. pede lauium eyn vod
vad 37.
Pedile (cf, Capeta) uuzdüch Symb,
B. pedida wuzduch H. S. B.
*t Pedis s. Pedum.
Pedissequanach gengerin o.kegen-
de (entstellt?) jungfröwe 40. noch-
geerinne F. a. 1420, eyn kammer zelde
(cf, zudde etc. Gloss.j dort irrige Ver-
muthung) 45.
*Peditheca sock 32.
*tPedius s, Pedum.
*Pe- s, Po-domantia.
Pedor fus schmack 32. vuz stang
F. a, 1420,
*tPedragra s, Podagra«
*tPedul-is, -es (g. -is) f&sstüch
K. F. -a eyn vuz tuch F. a. 1420.
-e voetelingh i. soleacaligae KU sochk^
ein fueghaderen 33. eyn scho sok;
-es eyn vor vote an hozen 37. pe-
dul stock (aus sock, X pedns sim,?)
l parua reda (umg. ?) 40. -US (cf
Gapeta) sock 52.
Pedam
Penelops
285
Ped-nrn hirdencloueken Symh.B.
^5. -US f. clauus 76, hirten stab 40.
\ -is i virga pastoralis\ -ius naghel
Iclawus 37. Vgl pedigale fog nagel
(23.,t;a.24.)G;o^^.?elauiis X elana?
-oI s, -Ulis.
Pedux voetboye (daraus Entstel-
Imgen Gloss,\ strick G. voc. ffigstrick
K.V.
Pegaonm. piganum rutte 40.
*tPega-8US, -nus phowe, pfowe
40. Cf, Petasus?
*P- s. B-eghardas.
*Pei-, pe-orare sliten, vor deruen
38.
Pel- s. bifiw. PeU-.
*Pelanus pfrill '75. K. V. pflye
p. 40.
•fPe- 5. PedMaainm.
*tPeleponeiL9os s. Peloponne-
808.
*Pel-ex, -ix s. -lex.
^Pellaearia s. Paleare.
•Pella-rittS schinder 37. l -x be-
trogenhaffig 27. frawentriegor 52.
*tPelle-ctile s, Suppellex. -n
« Polen, -steron s, Peristereon.
PeUex, -ex (cf. Nonaria), schlaflF-
weib 52. 75. -les gella H. S. D.
golle 0. zu uip 40. gell 32. -ix eyn
vn echte wif 37. -licatns vn echte
wiuers ib. wunferey (sie?) P. V. hor-
retum V. a. 1420.
Pelli-canns, -ganas 40. hus gom
40. Wim. V. 399 H. husgir (umg.) 32.
vebing, heizt nach der aigenchait der
htein ain grähäutel Meg. grahütelin
^0. pelicano haigero Lips.
Pellica-rius, -tus s. Pell-ifex,
■ex.
PeDicere triegen o. huren lieb
haben 52. pollieeri {alph. pe-) czu
▼wen V,a.l420.
*tPellici-iim pils 37. mazelich
pell; -a unzdieph (cf. vouztdecha
pedales Gf. V103?) pelez Synib. B.
•Ba Qhss., -nia kürsin gaden 40.
PiUicinm pils 38.
•fPeUicu-la, -s s. Pellis. Belli-
Pelli-fex cortzen wichte 38, kürs-
mer 32. } -carias churgner; -parins
weißpferber 52. -o pelser G. voc.
-parins lederer 75. K. V. velmecber
V. a. 1420, -parii 1 -flces pilsers 37.
t*Pelliganus s. Pellicanns.
Pel-, pe-liminas i. perspicuus l
clarus 37.
Pelli-0, -parins s. -fex. -podium
s. Polypodion.
Pellis {cf. Cutis. Tergus.) jSsch-
haut, haut an dem visch K. V, ficht
hutt 32. pellicula hülse, slu, also
van erweten 38. felchin 27. pelligel
33. felliculns s. Palpebra.
♦fPelliuinm s. Pedilauium.
*Pellona. pelora auis troschele
40.
t Peloponnesos. peleponensos
kriechen uogel (sie) 40.
*t Pelora s. Pellona.
*tPelori-s, -des est genus piscis
40.
Pelta pokeler V. a. 1420. apelta
bokeler 37.
Peluis (cf. Parapsis) pechk 33. 52.
beckein 27. handbeck 29.
*Penadins i.scampmim 52. 76.
Penaliter s. Mains.
*Penas wihsilstein Gl. Blas. (cf.
Gloss. Gr. Myth. 442). penates (cf,
Gloss. V. Lamia. Gr. Myth. 141) bele-
witten 147. wicht, gude holden, vnd
is eyn loghen 38. wihtilchin, tufel,
gute hulde V. vrat, wichte-1 29. P. V.
-lin F. a. 1420. schreczlin 32. schrätel
P.V.
* t Pen-cedonum s. Penceda-
nnm. -des s. Pondns.
* Pend-ienlnm (cf. perp-p. Gloss.)
meg schnür 34. -nla eyn klain gekel
33., gehenck 27. 32.
Pend-nlns stug (vgl. stich m. des
Weines, Bieres? sticksig moderig
sim.?) 0. zäch sicutvinum P. V. zeyger
V. a. 1420. schal, camech, also dranc
wert i. defectnosns 38. -icnla 76.^
penterina 37. suntvinacorrupta.
*tPeneedamnm s. Pencedannm.
*tPcß©löp-s (auis) rothhals Ge»^
ner, -es pl. Welsche genfte 126.
286
Penerechles
Pera
♦fPenerechi-es, -us l -os est
copia l homini vtile 37. Vgl Penu?
* t Penes (oZjpA. peues, aas pleues?)
dudesche l&de 37.
Penestic-U8 (c/. Actionarius) hoker
38. h&ker 37. fragner 1. 52. 75, P.
F. ladnner 33. ladnereyn 27. penstica
{alph. pene-) gremperin 40.
*Peuetra-l himmlische kamer (heim-
Mch k. 64,) K. V, -le {cf, Perfora-
torium) kemnat 32. dur slag 29. 34.
-rium durchschlagt/. {Papier) V. tril
pentale durchschlag 30.
*f Penetrans mertran herba 40.
*tPenetra-rium s, -1.
Peuic-ellum^ -ulus hader m. L
recinu8^ boh. hadr, wonuce F. tril.
-ulum padswam 52.
*tPenic-lor, -us s. Penitus.
-nlum s. -ellum.
Penis eyn perde stert 37. vtile
menibrum 76,
Penit-ere s. Econtrauenire. -en-
tia ruwe 38. l -udo böte 37. pueß 52.
*tPenitus genscliken, wUenkome-
lik i. pleno 38. peni-cns hemelik i.
secrettAs (cf, Ghss.v.c); -clor i, in-
terior; -tisnins (sup.) L intimus 37.
Pennale (c/. Calamare) feder züg
32. karmale 45.
*Pennala s, Pennla.
*Pennul-a, -e wvsch federn i?Z. 40.
*tPeno8-a birke 40. Symb. D. b.
-böm 40. berke; -tts i. arbor spinosus 37.
♦Pens-a woge, weg F. a. 1420.
-ita i, libra; -ns ghe weghen 37. -atio
schat i. tributnm 37. gült 52. -arius
ein czinß {st. czinj^er) ib. -io waug
zinß 32. ein fpunt J: wegen czinß 27.
bescheydintil huzcins F. a. 14J20. pech-
teniß 45.
*f Penstica s. Penesticus.
Pensum (cf. Epicolium. Hispa.) di-
sene, dat me äff spynnet 38. eyn disne
vlasses 37. rist 32. ristin flaft 30. ein
reysten harb l kloben i. epicalinm
33. ein chlob hars l wiche! flachss
P. F. ein wickel o. spindel garns 52.
wirden Symb. D. oberkunckel i. epi-
colinm 29. pl pensa vulg. peisa
(vgl. peisen sim.frg. pteer aus pen-
sare) Gf III 352. (pueUae) uicchili
Virg.
*tPen-sas^. -sa. -tale s. -etral.
Pentaph-yllon, -ilon l quinquef-
olium, al. -ila hraefhaes foot, al.
refnes fot Goch.
^Pentasma s. Petasma.
*tPenteborrinna (c/. Consogr*u-
go) boena 40.
*f Pentecost-e pinxten of senden
fest G, voc. -es pingesten 38.
*tPenterina s. Pendulns.
f Pentrum (cf. Gloss. v. Pectacu-
lum. 0. V. Pecten.) chumpfrad (u aus
a?) P. F. spiudel in moletidino 3. 52.
*Pentus leyst (cakei) 37.
Penu s. Penus.
Penula feyle 37. pennula spoule,
eyn tuuwe der weuere; flla ad pennn-
lam voluere vppe den spoulen win-
den 38. penulare spulen 29. 30.
Penuri-a (cf. Defectus) prechen,
aremmuet 33. geprechen 34. gebrach
27. gebrest 29. gebrüst 30. arraoude
i. paupertas; -osus arm, de nicht
rike is i. pauper 38.
Penus, penu 40. (cf Celamen.
Lar.) kelre 40. kellers-treppe 38. -hals
37. 38. al dat to nerynge höret 37.
kerhalg (celamen ker) 30.
Peonia binelle h. 40. mymwen
wortze ; pionia benonien-, benedicten-
korner 51. beonia s. Dactylosa.
*tPeorare s. Peiorare.
•replacit- 52., peptasic-arius
eyn budel i. bv/rsa 37. peygurtel 52.
Peplum (cf DesponsatUe) douck,
sleyer 38. eyn wumpel i sloyger doyk
37. sleyger 40. huUicken Synib. B,
paeblam ags. veb i tela Gl. Aelfr.
Pepo bebo 40. platzer V.trü.
*tPeptasic- s. Peplacit-arins.
f Per (cf Propter) by, also ik nam
en by der haut; per deum summe
got 38.
Pera t&scle (t4stle?) 41. taschen,
schermfel (aus Scherben-, vgl. Gloss.),
sicut haientfabri P. V. bilgris tescbe
40. bilgerin tasch K. V. romsag F.
Peracumen
Pericolam
387
a. 14J20. pera pastoralis herter 8achk
33 eiDS roghirten sack 27.
^fPera-cumen, -men s. Pyrac-
mon.
Peragere pegeen 34.
Peragrare bewandirn V.a.l4J20.
*tPerampli-are dir weyten F.
a.l420. -US furbasmer 52.
Perangaria vn ghelt (0 schat 37.
Perca prechs o. pertzsch 53. bars
37. 38. persing, egling K. F. porca
(vgl Gloss. h. V. Alosa.) truschrugend
[2 Ww.?vgl.r\xio\ke'i) \ et karpflf ib.
baisn (barsn? vgL bayschvish sim. II.
c.) 0. trische; perdia bresme 40.
*tPer- s. Dis-cessns.
Percipere vor-nemen, -stan, pro-
uen 38.
Percontari s. Percnnctari.
Percoquere gar sieden 52.
fPercre-bere offinbarn F. a.l420.
•brere offenwaren 52. -pare aws-
praytten 33. auß fregen 27.
*tPercula i. saccus institoris eyn
robin 37., ans perula?
Perculsus erschreckt 52.
Perc-unctari ir varn V.a.l420.
•ontari harrn ib, erfarschen; -untari
wonen 52.
fPercuss-orium bofeel, flegel, sme-
dttng 45. schmidhaws 52. drischel 52.
75, smeyd 27. -ura smydung ib. munte
slach 37. l -io schlag 52.
Perdere vorlesen 38.
*t Perdia s. Perca.
*Perdicalis (parietaria officincdis)
dolhrune Hb.
Perdix raphoyn 37.
Perduellis i. pertinax in pttgna;
pertinax eincrigelch Symb D., vgl
einchriglicho obstinate Gf. IV 590,
einkriegec BM. 1 880. Gloss. h. w.
hes, 11. 19. 20.
^Perdnlmn. deperdulns regra
MeVcer V. 14. Jh. (AM, Bll II 198).
Perdurare (c/. Continuare) ver-
harren 52.
* t Pereflfluepe voruzflisen F. a.
im.
Peregria-a s. Bargina. -ns pel-
grime 38. bilgarin 27. bilgrin 40.
perigrinns pilgrem 38. peregruia-
ri zu den heiligen gan 52.
Peremptori-us ane vor loch 37.
-e sunderurist 38.
♦fPerendi-e E gestert o. iber
morn 40. -em L poscras 142. pp.
237. 244. -nare eenen dach toeuen
6r. voc. vber tag beleiben 52. perhen-
dine ouer morne i. poscras 38.
-nis o*wig 30.
*tPere- s. Pe-rizoma.
* t PePßtrolium (ai4s penetrale
sim. X perforatorium?) neuyger i.
terebraliom 37.
Perfectus wUen-komen, -bracht 38.
*Perfld-us hessiger, vngetriiwer
40. -ia trew lausung 33. -e trvelos
37. pervidia treulaß 27.
*Perfora-re (c/. Ledere) durch-
luchen 45., -löchern, -slahen 52. -ta
A. (cf. Corona regia) basilisca (-a
antik) 40. -torlum dorslach, eyn
tauwei. penetrale 38.
Perfunctorie zergencklich 52.
Perfusio geweicket brot i. offa 29.
*Pergamen-umpermunt 38. -ista
permynter 38. pirmeter 52. puchueler
1. 33.
Pergere varen (M, Gloss,) 38.
pergit adire; darüber: incipit bu-
rada sich 48.
Pergula pograten 125., vgl noch
bugrate Lager des Alpenhirten Bavaria
II 2 S, 785.
*Perhen-die, -nis s, Perendie,
Peri-bolns^ -polum 7., -obolus
l -obolom K, V., petibulum 37.,
pibulum 32. i. deambulatorium foris
37. vmbloflF 32. vmblauff 7. K. F.,
est murus circumdans omnia menia
ciuitatis l die, edificium in dito per cir-
cuitum magne domus etc. K. V, eyn
vmme mu'wer F. a. 1420.
♦fJP^ricop-e Ki, -en by snyde
F. a. 1420. -a tailung 52.
Peric-ulum schad o. experiment
(fehlt in Gr. Wb.) 40. vortreyb- {umg^
aus vorterb-) -ung 27. -litari -ei^
ib. awff Wasser schaden nemen 34^
-1Ü0SUS verlik, brocsam 38.
28«
Perich elis
Pemix
* fPericheli-s. -des, l pemchil-
lis 52. arm ring 40. 52. spanghe 38.
peris-celis (c/. Ocrea) kniewelinc^lf .
-olitis eyn stuke i. snpariis; plexi-
solides sunt ornammta cruris etc. 37.
proscelides socken H, S. D. pers-
celidas peingiuueri uuibo Ho. 51,
♦Peridica cloue 37.
*tPeridixion s. Peristereon.
*Perier-, per-menias buch der
gedechniss 29.
*Peri-, pre- 34., primo- 30.
-genisis naturleich alter 34. natür-
licher a. i. periodas 30. welt-a. 29.
periodus naturlich a. ib. een seker
eyn van goede ghestelt G. voc,
*Perigrinus s. Peregrina.
*tPeriobolu-s, -m s. Peribolus.
Periodus s. Perigenisis.
Peripateticus eyn vmme spreker
37. umbiganginzari //. S. Tr. umbe-
gangezere Vind,(cf.Gf.IV 104).
Peripetasmakirchcn-gemäl {umg,)
52. -gemilcze {am nd. ghemelte d, i
gehemelte) 1 7. omhanghsel Kü. om-
laken 11. i q, auleum^ cortina
umbehanc, sed expressius die. umbe-
lachen Symh. D.
*Peripolum s. Peribolus.
*tPerips-ema, -ima (c/. Peri-
zoma) schel, slu, also van eynem eye
edder appele i. testa 38. apphel-
schall 33. apfel schelff 27. appel-
schulcz 45. -schelle; l purgamentum
ferri l tritici vuylnis (-sse ' sordes^
quisquiliae Kü.) van we} te of terwe
G, voe. vor smaynge i.despecius etc.
37. schniczel 32. grobis (par-?) V.a.
1420. -oiüa &pffel schelflF 30. peris-
ma apffelschall 34. opffelstil 29.
♦fPeris-celis, -olitis etc. s. Pe-
richelis. -loia etc. s. -sologia. -ma
s. Peripsema. -oma etc. s. Peri-
zoma.
*PerisoHUS uorsmeher, vorsucher
45.
Peris-sologia, -oloya ein lang-
wirdig redt 33. ein lang vbermutig
i«d 52. -loya ein langk uberfeldred
27.
Peristereon. peridixion (X P®-
ridica?) Tcriech. taubenpaum Meg, pel-
lesteron verbene K 40.
Peritia kanneheit 29. kundigchayt
34. paricia kunstikait 30.
Periur-ium meynheyt 45. manaydt
33. -US manayder ib. menedich 38.
* yPerizorn-a (X peripsema 40.
122,) kost, est fasdcultis frondium etc.
K. V. eyn questen; -atizare questin
F. a. 1420. 'HtVi parure 122. (de nomir
nibtis frtictuum arborum), perisom-a
\ -atum eyn bade quast 37. pad-
wadel 1. 33. 3. pererizoma {alph.
peri-) queste o. schelatte 40.
Perla perel 52. perle, water p.,
de wassen inden muschelen 38.
*Perl-atorium, -iterium sprach-
haws 52.
*Perl-edere, -idere verseren 52.
*f Perlite- s. Perlato-riuia. *
*Perlitor {alph. 37.). prelitor
eyn kolten meker 37.
*Perma s. Parma.
Permanere wenden, bliaen, also me
sacht: lat dat wenden edder bliuen 38.
*tPe- s, Perie-rmenias.
Permittere {cf. Deuouere. Dissi-
mulare.) vorhenghen, staden 38., da-
raus schaden, vergengeu 33. sim,
Gloss.
*tPerm- s, Perp-uiietorinm.
Permutare Vorschein (aus wech-
seln?) 27.
Perna bake 37. 38., vnd sint twe
syden an enem stucke 38. lerna
J bacho bach i, tota pinguedo porci
K. V, pernas i. artus (latera Gloss.)
leover Lor.
Pernecare erwürgen 52.
* Pe-, po-rnestus rik i. pertica,
phalaoga 38. por-, pronellos s.
Pertica.
*tPernic-ax pehen l hos (aus
bos) 27. -ia hardechej't i. pertiuacia
37. -ius s. Peruieax. -us, -iosos
s. Pernix. -ari bebendi-gklich gen;
-atio -ckait 52.
Pernix behendich, achakk (hier
pernicus HO.)] w. u. i. perniciosus
schadelic, gherade (gheraed dtus Kü.
nd. in der der Itter grade id.) G. voa.
Pernox
Peroidia
289
Pernox ^bernechtig 40. noch wach
terig V. 0,1420, wachter 52.
Pero (c/. Culpo) geburen- 40.,
matti-, naucht- 32. -schüch. stech-
schüch P. F. ein groß schuch mit
stich läppen 27., Sticklappen 45. sim.
5. zuhalinc Gf, ¥615.
^fPeronitas s. Cleoncius.
fPeroriga stuttenmeister 44. Ki,
Perosus hetesch 37. hetich 23.
durch hart V, a. 1420, sim. 79,
Perpendere prüfen, versinnen 52.
*t Perpen-, perpe- 40. -dicalum
winkel-masß 52. -mes o. dz srfirelin
(st. snÄ-) dz dran hangt 40. messer
schnüor 30. richsnür, mtiss snire P. F.
een recht snoer des raetselers G, voc,
eyn gericht snur 45. uuorhengel U, S,
B. (de vestibus; vgl. antependium
vorhanck Gloss), bleymeß K. V, bly-
meS 64, bly moz F. a. 1420,
Perpensa s. Asarum.
Perper-a scheltunge 40. -am vbil ;
-US vorkart F. a. 1420.
Perpetrare don ouele 38. vol-
tengen V,a,1420,
Perplexus beworren 27. webaren
33. beknopt F. a, 1420, bechumert 52.
Perp-, perm- H. 8. D., prom-
Symb. -nnctoriam stopisen H. S. D,
sciphisen Symb, D, 279. (res navales).
*Perrari-ai. tormentum murortim ;
•um eyn steyn kule 37. petraria
hantwerck 74, K, V.
*tPer-rula s. Cobillus. -sceli-
das s. Perichelis.
Perscrutari inspechtich (rspehen)
werden, ervaren 38.
*Perse-ciili l -nuli Lvaldesenex
37. -nilis gar alt F. a, 1420.
Perse-qui durch achtigen 52.
•cutop (c/. Emulus) d. echer 32.
ächter 33.
Perseuera-re volharden, volstaen
G. voc. verhärsten 33. behirten, vesten,
bestedig sin 45. -ntia bewaringhe,
also houelude d8ut an steden dar
vigent to werdende 38.
*tPersic-a bersich o. wetten rog
^0. -a tanica weidenroch H.S,D.
Cf' -a, -US, -um, persum Gloss.
Dieftnbaeh, NoTmn gloisarlnm.
(-US bestedigen 18. aus bersich?)
-US s, Sandix. -aria riet tache,
fl&hen krut 40. -caria pirsig kiniit 51.
Persistere stät sein 52.
^Personat-a, -ia bete Hh,
Personatus wolgestalt F. a, 1420.
*Perspic-ere für soeben 52. -acia
uo* rat F. a. 1420. -uum dor schy-
nich 37.
* Perstrep-are lautteren 33. lau-
ten 27. luden 45. buldern 45. 109.
wider hellen 52. -ere vngestumen
F. a. 1420.
Perstringere zamelen V.a.l420.
Persuere benahen 52.
*tPertic-a (cf. Falanx) artel (a«*^
gartel?), mittelrukch 33. meß ruth 27.
{et pisds i, q, perca^ ein mes rat
(sie) 52. -a assertoria ein heubaum
125. -US s. Flanga. partica gert
32. portica i, pornellns (pron. 1.)
l valanga stang do man das gewant
an hacht 34.
*t Pertina (aus porcina X perna?
cf, caroperina Gloss.) swinnin bache
40.
*tPertina-x (cf. Perduellis) hert
mutig F. a. 1420. verhört, hertz Sinnes,
streitig 52. -cio gechy 32.
Pertinere angeb&ren 29. boren,
ghe-, to- b., an-, to-horen i, attinere;
wedden, also: dat holt schal an der
muren wenden (X wedden) 38.
♦Pertrum s. Piretrum.
♦Pertussis (pa-?) i. ptisis gries-
sucht 75., partusis der grieg 52.,
morbus vesice.
*Pertusu-s dorboert of versleten
(vestes; verlessen sie 132,) G. voc.
durchstosen F. a. 1420. -ra durch
broch ib, loch 74. -m id. Symb, D,
Perua-dere. -sum (locum^ gloss.
hominem) anagefarinan 48.
Peruer-tere vorkeren 38. -sus
s. Conuersus.
Peruic-ax vreuil F. a. 1420. vnge-
stuem, pös 52. l -us 110. 132., l
pernicius wreet of naegaende G, voc,^
nagende 132,, aus nae gaen sequi
X naggen (hd, necken?) irritare 147.
♦fPeruidia s, Perfldns.
37
290
Perninca
Perninca ingrflne; proninca id.,
berwincke 40.
Peruius turkil 7. a. 1430.
*Pes voet 36. vout 38. Pflanzen:
pes colambinos goczgnade 40. sim,
74,; corui s. Apiom; puUi ib. ha-
uen fös 40.; leonis sigmar ib. sinau-
we i. planta 1. 51. leonfot Hb. le-
poris haran hyne (hares hie) ib.;
uituli arone 40.
*t Pascher s. Prester.
Pessim-us aller ergerst 45. -are
boze machin V.a.l420.
*tPess-uluiii, -alum K. V. slote
37. cleng, grundel, zwingel 45. rigel
K. V. P. V. hfiltzin schloß K. V. vel-
sloß 33. felsloss K. V. -ul leer Haupt
V197. -ulare vefrigeln 29. 30. ver-
gelten (umg.!) 34.
* t Pest-er, -is «. Prester. -ilen-
tia etc. s. -is. -inaca s. Pastinaca.
Pestis struche/. (c/. hier und Gloss.
w. Catharrus. Reuma sqq) V. vrat.
sucht 29. 34. schelm 30. schelmo;
pestem sehenden H. Ph. VII14. pes-
tilent-ia schelm K. V. gebrest 32.
sterb-ot 40. -ung 29. 45. starbstucht
(sie) 30. die lant sucht 45. snelle suche
7. a. 1420, -US, -icus 34. sterb-such-
tig 29. -suchtiger 34. strobsichtig (sie)
30. suchtig 52.
*Pestrix s. Pistrix.
*Pestulus {aus Pustula, X pestis?)
vinne IL, cf. halcas id. KU.
^Peta multa Sum. l petalam
beycze 40.
* Petalaster i. furfur 37.
*tPetal-um, -lum, petala s.
Peta. Bractea.
Petasma een hanck van ren (st.
een) beest G.voc. (umg. cf. 132.). deck-
lach 45. tepge 27. töbich 33. pen-
tasma (X pendere?) eyn vor hangh
i ventoriom (X tent.?) 37.
Petaso speen vercken; melius syde
Specks, half brade (:nd. halue Seite?)
G. voc. ein stuck von einem braten
HO. sim. 132.
*Petasus weerhaen G. voc. 132.,
cf. Pegasus?
*t Petibulmn s. Peribolus.
Pica
Petigo {cf. Petus) nyckinge (X jy-?
X petus?) 37. ags. tetrafa Haupt V
196. tetr Gloss. Bosw.
Petilius etc. G. voc. cf 142. p. 240
ad Peti-tius, -lius.
*Petilus s. Petulus. |
*t Pet-itio s. Obtentus. -o s. -us.
*tPctor-ritum, -icum G. voc,
-itum i. sarratum qtmsi petens tor-
ridum holcz wagen K. V. -utum wagen
40. papir-otum nauis \ vehiculum
waghen 37. -atum est magnum v. raiß-
schlit 52.
Petra felß 29. phlins 34. platt 32.
petrinus steynen 37.
* t Petra-nelium. -folium l -pium
stainwurtz 52.
*Petr-aria s. Perraria. -inus
s. -a. -iscus s. Paristulus.
*tPetro-selinum, -silium 30., i
-cilinum 29., -sulinnm 38. peter- i
scilie (-salie?) 38. -ling 30. -li 29. I
*tPetul-a s. Petalum. -cus s.
Nonaria. i
Petulus. petili wizziluech ros
H. 8. D.
Petus scheel, sticksuyntch {st. -nich)
G. voc. lieb&ugig 7. tril. zwinger (in-
firmitas) 32. zuinch ouger Sm. IT '
307 { bei BM. übersehen, nach Ziem^nn i
aufgenommen), peto (infirm.) wasenn
{aus masen petigo? ser-peto?) 34.
*tPeucedan-um {cf Cauda por- I
cina) dogge fenell Goch, hare strangk !
51. -a cammoc Hb. pencedonum
(pent-?) selpen wrcz 40. peneeda-
mum s. Pinastellnm.
*f Pezetum s. Pisa.
*tPfleatus s. Psittacus.
*tPfucus s. Fucus.
Pia mater s. Dura mater.
Piaculum teglich 30., tegleich 34.
34. sund. lastir V. a. 1420.
Piare chlagen 33,
Piaster schwelken bom 32. tann 52.
*tPibulam s. Peribolus.
Pica, picta H. S. D. specht (X pi-
cus), eghester 37. eexter G.voc. ag-
leyster 40. 50. agelstrin 32. alstra
H. 8. D. atzel 30. egerst 29.
PioariiiBi
Pinacuhun
291
Pieariam picker (messor KU)
G. voc,
PiceA Yorhelle o. tanne 40. pirea
vorhen K. F.
Picea», phiceus s, Pix.
^Picmeus s. Pigmeus.
Picontos. pitonias ruddine Symb.
0,263,
*tPIcrix s. Plstrix.
*tPict-a s. Plca. -acio s. -or.
^fPict-aciam clebir V. a. 1420.
ciebtuch sim. Qloss, flecklin 52. eyn
eyn läppe leders 37. -atius a am een
schoelap; -iare (-aciare Gloss.)\2i^^(txi
Gr. VOC. -aciarius altrewsg 52. pltaci-
um vleg V. a. 1420, l -olom blecz,
limbel 40. pittacl-is modicis coriolis
Ipalastris; -Is palastrls (.o^^. pals*
\£rcuspis HolUmann); patiels L pa-
lißtris «. modica coriola Pf. Germ. I
W. VIII 387.398.402.
*tPictli-ea8, -lus G. voc. (v. Hor-
rena), -neus 52., pu- 34., plic- 37.
-tillag rekelingh 37. roghelinck G.
tjoc. rechling 34. P. V. rogÜDg 30. ri-
Ming; pietarlos rockeling 45.
Krt-or (cf. Colorator) maier, meler
M. -tclo melerie 37.
*tPlca8 (cf. Pica. Gaulus. Merops.)
spechtz K. V. p. marcius s. Mar-
tins, paus ags. higre Symb. HJ. (cf.
Grloss. hygera m. a. magpie Bosw.).
*tPidimo s. Didlmas.
Piga i. q. natis nache l summitas
natium et hursa rusticorum 122., atis
testiculorum? jedoch amh ib. de instrr.
rustids: i. biMrsa rustici, vU. X pera.
*Piganiini s, Peganam.
^fPyS^i'Sius* pigar-das auis he-
gher 37. l -bu8 prachuogel 52. -gon
\ pipergo 37., pipargon 76, Symb.
D' App, est ignota beatia.
Piger trach, wul; pigrit-ia trach*
teyt, wulheyt; -arl tragen, wlen.
Pigment-am pigmeng 33. zu sa-
nien gestosse specie 40. zesamen ge-
stossen specery K. .V. clarete F. a.
1^0- -arius abdecker (Apotheker) 40.
Plgme-ns est statura cubitalis eyn
Dientsche daz do meen dan eynr elen
lang is 45. getverch 40. erdmennly
29. -i getwirgelyn F. a. 1420. picmei
pl. ein wichtel 52.
'^'Pignas eris pfant; oris kint 40.
fPygoseelis (c/.Flagendula) fluder
m., dilnhel Pict. dftchel /. Kl
Pila (cf. Columna) bal 37. 38.
G. voc., eyn kinderspel 38. bayl F.
a. 1420. pll 37. pyl, taueme G.voc.
stijl ib. i, scapus etc, KU. (spyl 132.).
stampff, mörselstein K. F. stampf o.
pfeffer (-stossel 74,); mürsel kolbe o.
pfiler 0. stössel o. bolse (st. bolze)
0. taberne 40. schiue, dar me deer-
wete mede stot i. tanda 38. pilare
schiuen i. contandere 38. stoten,
haer trecken G. voc. kaetsen ib. 107.
fPilarias i. pilicrepns 142. schat-
te (X pilum) 37.
Pilax t. taurussiluestrislcattiis 37.
Pilentam schneller K. F., swirer
52. wagen.
Pileus hout; piliolns houdeken
38. piUeus eyn kinder hoyt 37.
*tPiliarius s. Palinrus.
*tPille-ns, -olnm Gloss., pilio«
Ins s. Pilens.
*tPi- s. Pe-llicium.
Pilos-a 40.;-ella mos ore 40. H.
Ph. (Ed.).
Pilos-us, pl. -i dy slaftuvil V.a.
1420. ein wilder man 52. lokot o.
ha'rig 41. incubi monstri i. menae
(sie) Haupt V194. i, maere, var. miere
Pf. Gh-m. 1 116. VIII 399. (vgl u. a.
ib. 402. Gloss. v. c. w. Ephialtes. In-
cubus.)
tPüus (cf. Carpa) senepmole 38.
st&ssel, mörselklfiflfel K, V. ain hair
32. pili pnbertatis l famis hunger-
hfir H.S.Tr.
fPin (cf, Pinna) gr. summitas 52.
gr. die. altum lat, Br. antiqui summum
dicebant et acumen 76. i. acnmen
hoghe 37.
*Pina visch grat 32. hunger 52.
F. a. 1420.
*t Pinacinm (X ^^^««'1') sdnkeuaz;
pocnlom id., caucns similiter Symb.
D. cautns dranck 11. pi-, po-tio-
nnm g.pl. schenchiuazo Gf. III 731.
*Pi- s. Pin-nacnliiiii.
292
Pina
Piropns
Pina-, pino- JET. S. Vind. -stellam
berenwrz L peneedamum H. S. Vind,
birnwrz D.
*i| Pinea s, Pint-a^ -rum.
Pincerna scinko Symb. D. forsten
schenck K. V.
Pindere stoten in die vysel G. voc.
*Pme-a, -e pinelfel (1 st, p) o.
tanne apfel 40.
Pinetam s, Pinus.
Pingere i.macülaremoiligen (umg.)
52.
Pingwedo feyssi 29. füchti (umg,)
32.
Pinna, pynna 38. (cf Chorhaus-
tus) pyne 38. kirchen tach; han uf
der kilche 32.
Pin-, pi- 32. 37. -nacnlnm lini-
berga, manaperaga (cf, Cancellus)
Gf. III 174, kirchen spicz {cf, Pinna)
32. eyn tyn- 37. 38., tin- 12. 45.
-appel; i, conns 38. eyn hohe des
tempels 45. hoch, girbel 52.
Pinnnla orlappa Gll.Erf.Marh.
orleppel 75. pinnla orleplin K, V,
* Pinnnm pensei 52. pinnm (sti-
toris) zuwele 37.
*Pinosa s, Pinns.
♦fPino- s, Pina-stellnm.
*Pinsnla eyn bok vinke 37.
Pinta ein aich mag 33. eyn nogeln
45. pinca ych 32.
*tPi- s, Pin-nnla, -nnm.
*tPintrnm l pinca instr, sutoris
52. 74.
Pin-ns keyn bom 37. 38. tann;
-etnm tannach 52. -osa keyn holt 37.
*tPinx s. Pix.
♦Pionia s. Peonia.
*tPiox s, Pixos.
*Piparg-o Gloss., -on s, Pygar-
gus.
*Pipe- s, Pipi-nella.
*t Piper rotnndom synnwel 29.,
simbel 30. pfeffer. pyperapinm s,
Acorus, piper-ata een confexy of
spyse van peper G, voc, -atus ge-
pfeffert; -etera pfeffermül 52.
♦fPipergo s, Pygargus.
*tPip-iare t. clamare pitten 52.
-litare Gloss., -iliare 1: pUbiare
(cf. Plipiare) pr. accipitris 37. -itare
pypen murium V. a. 1420,
Pipi-, pipe- 37. -nella beueüille
37. 38., eyn erat to artzedie 38.
*tPipi-tare s. -are. -tum s. Pul-
pitum.
Pir ftir 32. pira brant o furge-
riiste 40. toten furprunst K. V. eyn
hop holtes; eyn kalk ouen 37. kalch-
offen 20. 52.
Piracmon. peracomen t pera-
men i, faber qui percutit ferrum 37.
Pirale badstube 40.
*tPyraI-is, -le pl, feurmucken
Meg.
*Piram-en eyn keghele 37. -ida
einhulczeinslagel; -US pirenformichayt
33. -ides pl auarun, irmansuli Gf.
1181. -idas accplf auara P/. Gnn.
1 117. -eda kugel-, biren-form;-eda-
lis birenformig 29. -is (cf. Manseo-
lum) keghel, eyn spis stok 38.
♦fPirascuius s, Paristalas.
*Pirat-ica raubling 33. mer ro{;
-or est raptor in nauis eyn vtolie
(vgl. Br. Wb. I 383); -ra ivapor
(aus raptor!) inmari 37.
*tPir-aula s. -ula. -ea«. Picea,
-edia s. Epirhedium.
Pi-, po- K. F., pa- 30. -retrum,
purretum 34., pertrom 37. ber-
tram 37. 38. bertan cruyt G.voc. 68.
perchtram 34. behtran 40. holczwurtz
30.
*tPiretrum (:pyr) estfistulai
foüis 37.
♦fPireus s. Pirus.
Pirflegeton vurich gloyd 37.
* Pirgum (cf. Pirgus) steygeringhe,
trap G.voc.
Pirgus, l pirrus eyn dobel taf-
feie 37. 1 pirgum bretspeel G. voc.
wurtzabel spilbret 40. spilvelt, est
pars alee l tota planicies etc. K. F.
prettstain 27 Marg.
*Piro ein raub-scheff 52., -schiff 75.
Pirolus s. Aspriolus.
Piromantia cokelie int vuyr G.
voc, vor wichkerey P. V.
* t Piropus, pirorus (v. Gagates),
pirullus (ib.) turnicz i. estnarinm
Pirosniim
Pladtam
293
34. badstnb 29. kacbel 29. 30. cach-
ehele 38. edel stain o. pachoffen 52.
prantstain; pirops ein keghel(X pi-
mmen simJ) kacbel 33. piropholus
leutstaio i. q, lapis humanus Meg., atis
piropns aitstain umgedJ
^fPirossiam feu d'os i^^., vrm.
aus pirogium sim, t. q. piricudium
Glm,in pyr ossium umgedeutet,
♦fPiiTiis s. Pirgus.
^tPirms herba hu£feldern 32.
*tPirsa s. Birsa.
Pirnla. piraula vnder mut inder
nasen 32. hirola LatUeriarparsfKisi
33.
*tPipnllus 8. Piropus.
*tPip-iis ber-bom; -eus -bomen
38. -US -bäum; -um berre 45.
Pisa erws 29. irbs 32. erweisse 40.
pisam id. ib. erwitte 38. pezetam
erbizwalt F. a. i4J20.
Pisale pfiesel 40.
*tPisamam (Bisam), stanche i.
p. femineas spargentem aurcts Gf. VI
m.
^Pisana s. Ptisana.
^Pisaniim berren kleit 40. hariu-
%(le 74.
*Pis-ciiia s. Natatoria. -ellus
^ -tfllns. -sli s. PaxiUns.
"fPistell-e, -um s. Pis^es, -il-
Im.
*Pisteiidmm ofenschussel 52. 76.
fPistem-a, -um s. Pistor.
*Pistes, pistelle (v. Crispa) roet
M sim. Gloss., umg. aus roffiole sim.
M. Rufeola).
Pisticus truwe 37.
*tPistmum, Jorte pastillum''
iech Symb. JD. 280., cf. Mina.
•fPistUlus, -üus 29., \ -illum
t-ellnm G. voc. scbmid stochk 84. sine-
de- 37., smid- P. F., vysel- G.voc. -stok.
stabel, dar de smed dat ysern mede
twey slan 38. abslag 34. P. V. ab-
schlag 29. stamper, stoter G. voc.
-Ulam schmidstock, pfankuch; l pi-
sellus stempfei 52.
*Pist-or pfister 52. K. V. -rix
knetarin H. S. Tr. backster G. voc.
-ema l -emum 1: *illum eyn bak
hos 37. -rella taig gande {st. gaude
= gaden) 32. -rina teicb gaden,
pfisterie 40. -rinnm pistria H. S. D.
pfistry } bach haug; -rina id., pfister-
haug K. V.
Pistrix (c/. Pistrum) l picrix i-
baiena; pestl'ix est beltuimarina 37-
Pistrum (vgl Gloss. h. v. und t?.
Pistrix) eyn erue schep i. nauis here-
ditaria (umg. aus erne, nauis enea) 37.
sänge, strichvisch V. vrat. BM.II2
S. 54. vgl Sm. III 271. Fr. II 149 v.
Sänge (v. Sangen irrig im Gloss. ci-
tiert). moeldeken, troch G. voc.
Pisum s. Pisa.
♦fPita s. Calamintha.
Pitaci-olum, -um s. Pictacium.
♦fPitio s. Potio.
* t Pitis-are. -satiuncula kostung
125.
*Pitonius s. Picontus.
t*Pi- s. Pu-torius.
♦fPitriscus s. Paristnlus.
*t Pittac-ium, -um s. Pictacium.
♦fPitui-ta, -ca 40. phificz 40.
henenczipff 33. henncziph 34. czymph
der hennen P. V.
Pius {cf. Prodigus) milde myt gro-
ter doghet 38. gutig 52.
Pix pek 37. peck 38. 1 pinx bech
K. V. phiceus odj. bechete 40.
*Pixos busbaum 9. piox gr.,lat.
buxus buchsboum H.S.D.
Placa-re gefeUig machen 29. be-
helich m. 45. webagleich (b aus h)
m. 33. -biüs bebelich 45. wolgefelch-
kleich 33. -tio l -tor (st. placor
Gloss.) beheghelicheyt 37.
Placenta {cf. Polenta. Leba.) zeit
32. lacenta s. Liba. plancenta
praytling 34. plaDta pfantzelt K. V.
Placent-um kitel (feminarum) 52.
•inum kedel vest. muliebre 37.
Plac-ere haghen, be-h., beuallen,
gut dünken 38. -idus behegelich 45.
(equus) willich 125.
t Placit-um gocz wille 40. 1: treuge
dach de bescheden is dat me dar inne
ghedinghen schal; -are dach holden
to deghedinghen 38. -atio t&ding 32.
294
Plaota
Plaostrum
* Plact-a s. Blatta. -era s. Blac-
terare. -ns s, Planctas.
Plaga slag 34. plog 30.
* Plagella (in vuinere, atis plsigvAsi,
vgl. Freund und QuicJierat Add. h. v.
Gloss, BM, III 562) meissel i. tenta,
est conuolucio stuppelini etc. K. V.
waisel V. St. G. 335., weisel 909.
*|Plagia-tor land Streicher 31.
sim. 64. -nus blüt verkoflfner 32. -rius
ßlaer V. a. 1420.
*Plagis. playis p. pflye 40.
*tPlag-ittm, -rum tuben necze
Str. V.
*tPlayis s, Plagls.
*Plain-plum schifflein 74. -bum
(-blum? alph. -p-) est nauigium 37.
planibum en klene schep 23.
Plana scaue, eyn crum ysern i.
schabrum 38. scaue, scabe, poum-
scaba Gf. VI 406. scaua H.S.D. (i.
asperella) Symb. D. paumschab; pla-
nare hol machen 52.
* Plana-, plane- 40. Symb. -to-
rium licJhe stein 40. lich-stein H. S.
D. -isan Symb. D. boumscabo Gf.
l. c. {v. Plana).
*f Plancenta s. Placenta.
Planctas carminghe G. voc. hant-
slagunge Gloss. hartschlagung (umg.)
33. clagung 52. 110. plactus klowen
klagung 32.
*Plandi- s. Paluda-mentum.
Planella clotze l subtalixis 38.
Planeta casele i. casula Symb. D.
*t Plane- s. Plana-torium.
Plang-erehende winden V.a.l420.
-or schlahung 33. hant slack 27. heu-
lung 52.
*tPlani-bum s. Plamplum.
-ties, -cie s. Planus*
*t Planta s. Placenta.
*tPlant-a lebender leib on er-
kantnug (sim, 25. 93); zweig K. V.
sole 0. ein lebenderlip on verstant-
nisse 40. pflantz 29. K. V. (hd.) plant
30. eyn dele V. a. 1420. zwy 29. 30.
varse 36. plantinge 37. -atio id. ib.
phelczung 33. -acia peltzczwey 52.
-are peltzen 52. 75. -arium est so-
lea cakei l pomerium 37. Ifmbel (vgl.
Pictacium) 40. läppen corii 7. -aria
est ramus etc. 37. zwig 40. -a leonis
s. Aconcilla.
Plantago (cf. Septem) weghebrede
38. wegreich 34. planthago minor
rippel-e 40. -in 105.
*| Plant- 5. Palud-amentum.
*Planta-re, -ria s. Planta.
Planus (cf. Obliquus) glat, glet,
slith 38. shcht, effen G.voc. gesiecht
34. plani-ties pan 52. bane; eyn gut
wech; 1: -cie i. spacium, area bleck,
vlecke, plan, plas, stede 38.
Plasmare^ plagmare 29. schopffen
29. schaffen 30. beschaffen (creare
scheppen) 34. plastes machir V.a.
1420.
*tP- s. B-lasphemia.
Plastes s. Plasmare.
*Plastia vn vor dauwet i. indi-
gestio 37.
Platanns mepeltern, eyn bom 38.
38. ahorne 37. ahurni 40. auhorn, hs.
Mrg. aharn pawm K. V. ahorn 29.
ohirn Str. V. ohern hörn (sie) 27.
aern bäum 45. acharenpawm 33. ab-
hirniböm 30. SLychsiYenpiscis (sie!) 34.
aich hairn (umg.!) 32.
*tPlate-a s. Strata. -rare s.
Blaeterare.
Plat-essa^ -issa (ags.) folc Haupt
V197. -Issum id. Symb. E. floc (plaise,
sole) Bosw. (vgl. hier und Gloss. vv.
Bobla. Gubea. Pecten.).
f Platicus. res circnlaris platica
tridele schiue 38. (vgl. u. a. Gloss. v.
Rotundus)
*f Platiss-a, -um s. Platessa.
Platona taphle Symb. D. tafele 11.
eyn slicht steyn 37.
*f Piatos i. latum Gl.m. piaton
(„7rXaT?iv") i. lutum (sie) faedhm Ädfr.
*Plaubistrum s. Plaustrum.
*Pla- s. Pal-udamentum.
* f Plaude-nula, -ola^. Plauteola.
*tPlauedo s. Blaueus.
Plau-strum 1: -stellum dem. l
-bistrum 37. voyder 37. futer, hiw-,
last-wagen K. V. p-, pl- Gl. m. -os-
tellum est paruum plaustrum 37.,
claustrum(umg.!) 52.
Plansofi
Plateale
295
I Plansiis bebung mit den henden
45. Uansns band fr6d 32.
^Planteola. plaade-ola 1: -nola
ride laken vp enem wagben 37.
Pleb-anus^ -esaiius (t;. Parochia)
parner 38. (jjner) 37. pfarrer K, V.
liüppriester (aus mhd. liut-) 40. pas-
toer, kerspelpape 6r. voc. viceple-
banus gesel, verweser K. V.
Plebe-rinmgemain; -us g. volk 52.
*tPlebi8cit-nm lanttaiding P. F.
eyn lant dink F. o. 1420. sim. 74, ghe-
meyn insettinghe Cr. voc, -a sg, pl.
ein gemains recht 52. plebicita eyn
goddingch 37.
Plebs s. Gens.
Plecta (cf, Malta) llsta Gf. II 251.
geflecht 52. geflochten schappel 40.
becker de oren heft 37. istriarum
efc. Ghss. ,^u sculpturarum striata-
vnm 3 Reg, VII24cf, 9?''Holtzmann
in Pf, Germ. VIII 388. Vgl sculptura
bystriata quae aliquas historias imi-
tatur; darnach: lateres cielen; plecta
cratom (cf. Crater) l calix dtms an-
so« habens {cf, GL m. v, Histriatus)
^mb,D.App,355.
*Plectra sproke i, locutio 37.
*Pleotroiiia ert galle 40.
Plectrum wirbel o. kensterlin 40.
federkeyl K. V. uiedelstaf Symb. B.
eyn bemerken dar me de zeyden mede
tud in clauicordio 37. richthamer 29.
reicht ysen 32. stelhamir V. a. 1420.
ein löchel, ein laichen auff der lautten
P. F., vgl. Paxillus. locobus. leychnam
74. Gloss. V. c. Kaumkann sichin löchel
eine hd. Form = altn, lykill (Lauten-,
Harfen -scblüjjel) erhalten haben,
Pleiades glughenn mit jren jungen
ChoUn-Fris, die henn mit den hün-
lin Bas. pliades der sevensterre
Symb. B.
Plen-e {cf. Penitus) vollenklich 29.
Yolkümmlicb 30. -itudo vöUi 29.
-ilanium voUmon, widel {cf Oppo-
sitio) Cholin-Fris. Bas.
Pler-ique mengen 41. veyl; -nn-
qae offte V,a,1420. -us, plewrus
34. vil 29. 34. dick 29.
♦fPlcwr-esis {alph. 40.), -osis
kichung 32. geschwer der brüst JT. F.
plnresis brüst geswer 40.
♦f Plewrus s. Plerique.
*tPlexi8olidis s, Perichelis.
*Pliades s, Pleiades.
*tPlibiare s, Plipiare.
Plic-a volde; -are volden 38.
*tPlict-ape, -illus, -or s. Blic-
trire. Pictilens. PoUinctor.
Plipia-re. -t accipiter Symb. B.
plibiare s. Pipilare.
* Pliro-ma, -nia wirbel 40. (herbat
74.). phiro-ma dygen {aus gygen?)
nagel 40. -nia rubeblein t. barbiton
(pars pro tato?) 74.
t Plocamus zopflfstolen pl. V, trü.
* t Plora-re tzannen i. gemere l
flere 52. -tor (greiner, weiner, flenner
Ki.) s. Explorare.
fPlosteUam s. Planstrnm.
*tPliiciala s, Pluteale.
Pluere rengen; plnuia regen 33.
♦fPluma, pnlma 30. feder 30.
ein f. plume 27. flun-f. 29. pflun-f. 52.
phlawn vederen 33. dune, eyn clene
weck veder 38. plumescere fidem 52.
Pia-, pul- 40. -macium, plum-
barium {v. Plumbum) pule Symb. B.
colnduni Gf, V148. want (aw^ wanc)
küssin 0. swarcz (X pullus) 40.
pluma-le bette; -tura vedir gewant
V.a.l420, -lis auis vedervogel, in
tütschem bruder pirolt 50. pruoder
piro Meg, -rus (-rius Ghss,) plu-
mere Symb. B,
*tPIumb-um bleyg; -eus bligen
38. -are lotyn, bleyen; -atnm bley-
kewl F. a. 1420, -ata eyn glat bolcz
27. bligenlun {aus bligeislun), blikol-
uen H, S. B, eyn gefedert bulcz;
-arium (X plumarium)fedderkuschen
45. -ette bligin geyschele o. bli kol-
ben 40. -ita fewr pfeyll 33.
*t Plu-mescere^. -ma. -s 5. Puls.
Plus meer; vast, also he sprak:
des (gen.) is vaste vele 38. merr 45.
plures manageren 48.
Plustul-a bloucquette {aus bou-
clette), -arius {nicht mit sc) 122^.
p. 18 m, Anm» 4,
* Pluteale ^ole, eyn breden wech
296
Plauia
Polipos
38. plnciala bale 45. pntealis diel-
bret 32. plutea-m scbreybstuell 33.
gedile (zilozion l i) H, L. L -s, l
blnteus 40. dillpret K. V. tyle, bret,
schrib bret 40. katzen-bret JST. F.,
-brit 93.
Plunia s. Pluere.
*Poble-x 52 etc., -s 40. 52. K F.,
pople-x 6r. voc., -s H. S, D. kniischibe
40. knftscheib K, Vi kneschiüe (tibia
kneschene) 36. kneeschyue, hesse (?.
voc. knirach H. S. D. knirade, riho
(cf. Locus corrigie) Gloss. kniepüg 52.
*tPocta s. Ypotheca.
Pocnlam (cf. Pinaciura) trinckschir
52. pl. napfi Virg.
*Pocus s, Ipocns.
Podagra podegrera K. F. der vuz
cramp F. a. 1420. der kram 52. po-
dogra pedagel 30. pedragra (alph,
pedagra) gesü^cbte in den beynen;
ductor (X lat?) bl&me {i.q. podagra
Uni dotterblume) 40.
♦fPodellus s. Podex.
Poderis een lanck cleet dat op
die voeten ghaet Q. voc. albe i. su-
bucula Synib. D, podoris alua H.
S.D. pndore alba Gl.Ker.
Podex ars- 40. K. F., mittel- 40.
-darm. eyn ars hol F. a. 1420. po-
delliis (podillns Gloss.) arsderm-
lin; podiscus ars wisch; podin-s^
-m darm 40.
Podi-um staff i. bacnlas 38.
crucke Symh. D. l -s kucke sic)^
lenstap 40.
*tPodius crupel Symh.D.
*tPod-ius s. -ex, -ium. -ogra
s. -agra.
Po-, pe- 52. -domantia fueg-
bichklung 33. fugneckung 45. zaubrey
52.
*t Podoris s. Poderis.
*t Poe-ma eyn vor rede F. a. 1420.
dicht 52. ein gedieht gestift^r ding
(TtoiinyidT(Qv) K. F. -siskunstgedichte
gestiffter ding ib. gedichtung 33. verz-
machir F. a. 1420. -ta ein dichter
gestifter ding K. F. b&ch tichter 40.
uersmachari H. S. Dr. uersemekere
i. versifleator Syinb. D. herolt, eyn
leyt spreker i. heraldns; mester de
nighe kunst dichter (cf. Autor) 38.
-tria ticht b&ch 29. dich b&ch 30.
geticht puech 34. poiere dichten 52.
*tPoIea s. Polia.
Poledrus ein dillen 1: podem (aus
fiUen sim. umged.!) 33. vole 38. volo;
pultridas vulhin H. S. D. Tr. (cf.
Gloss. V. Pultrinus). poliderns volen
29. paledrus s. Palefredns.
Polen, pellen staub mel F. a. 14^0.
Polenta, pollenta 30. 34. vlade
i. placenta 38. kuch 30. eyn macz-
kuch 45. bry 37. wasser-prein 34.
-bry 29. wij^ mel 32. simel mel 40.
een pap of wellinghe van meel G. voc.
pogatz s. Focacia.
♦Polentrudino s. PoUitridaum.
*tPole-ris s. Gamarus. -tnm
s. Boletus.
Polia. polea hert 52.
Poliandrum eyn schon grab F a.
1420.
*Policaria winde crut 40.
*Polic-ium, -tor s. Polli-cinni,
-nctor.
Polid-ama, -amas h&rer 40. -onia
i. aduUera 37.
*tPolid-erus s. Poledrus. -onia
s. -ama.
*tPoligernium s. Poligrannm.
*tPoligoni-um, -a s. Bursa
pastoris.
Polig-ranum rogge 37. -erninm
rogin Symh.D. 278.
Polimit-us manch ualdig F. a. 1420.
-a {cf. Multicolor) manchuar H. S. D.
toppelstein (d. i. gewürfelt) t&ch o.
gewerwet o. gegilwet rog 40. -arios
{cf. Frigio) beduyr- G. voc, beduer-
132. -wercker. besticker 13. G.voc.
*tPolypodion. polip-odiumstain
wurtz, engel suz 52. steyn cruet F» a.
1420. in-, engel-s&sse, stein wurtz,
tuben kröpf 40. (Ed.) stemfarn H. PK
pellipodium hagloch 30. palpipe-
dium platlozz 34.
Polipus crabbe p. 37. 38. charph 1.
cherph p. P. V. kerph, walch 33. bo-
liche 0. snuzete 40. bulck, eyngrotvisch;
sly, eyn visch ane roghen; snoppe 38.
Polire
Ponere
297
SDot of ghenart p. O. voc. ghernaert
107. {mid, garn-aerd, -aet, -er squilla).
ockeley, vlander (c/. Flagendula) F.
vrat. (BM. III 365), der patz in der
naz 52. sim. 74.
Polire blencken, cyeren, effen ma-
keo, suchten G. voc. zieren, fliechen
(fleihen Fr., flaien Gr. Wb.^ tU. nd.
vUen, vlijen omare; kaum X suchten)
P. F. politor tuchscherer U25. pla-
nirer 52.
* Felis welche (aus velge sim.cf.
Gloss.) l ciuiias pluralikUis {aus
%6Xi(; X ^oU^) 40.
Polisina i.pingwed-^Vß,,-^ 37.
*Polis]ililS (gartz etc. 25.) aus
bnlimus.
PoUtia gemeyne kunst F. a. 1420.
Politop s, Polire.
^fPolitri-cham, -cam, -cos ifZ».
(c/. Capillus veneris) niesse wurcze 40.
wis heide 42. bymele (e. humble) Hb.
*Politron-, pollicron- l croni-
pol4tado eynes presters bedde 37.
*tPolitradriiim s. Pollitridaum.
^fPolitidos (polic-? aus follicu-
lusX pollis?) Schelf 32. (deherUs).
*tPoliiim etc.s. Polnm.
*tPoll-ola s. Pallnla. -egion s.
Pnlegiam.
PoUere {cf. Polire) bloyen, blencken
G.voc.
PoUeic dum 32. tarn 29. dorn (do)
K.V.
*tPolli*ciam^ -tum s. Bolicium.
•ceri s. Pellicere.
PoUinctor. polictor tonten gre-
bel 32. schelmschinter 52. plictor
toten graber ib. eyn doden greuer 37.
Pollis simel mel 40. ags. grot
Eaupt V197. gryti etc, Gloss.
*Pol]itium s. PoUicimn.
*Pollitr-iduumwertel 33.-adinm
bdttel 40. polentmdino rade (aus
rede umged.!) i. zizania 37. poli-
trnd-riom eyn schone budel ib. -inm
reidpeutel 52. bi*etel, -um baletel
dl. m. 12». p, 52, wo Scheler poUen
+ tmdere £iu Grunde legt; für diefra.
Wörter kreuzen sich die Ableitungen^
vgl Scheler Frz. Wb. und Diee Wb.
IM«flnklMeh, HoTsm gloaaariuiu,
II c. V. Blater; Ghss. v. Abrotare;
m. Goth. Wb. B. 38\
t*Pollon-ia, -s s. Polonns.
*Pollu-ere, -la s. Collnere. Pul-
iQla.
Polonas polander 29. polloni-a
polen land 37. -s pollanden 40.
Polosus i. aitus, sublitnus 37. 76.
*Pol-nm. -inm 1: -ion i. rotun-
dum scheiblig 52.
Polos (cf. Geliopholus) hymel nahe
40.
* t Pom-a, -aciam, -arimn s. -um.
-elium s. -ilio.
Pomerium bomgarde 37. pomoe-
rium parchen m., boh. parkan F. tril.
Pometam, pomiciam s. Pomum.
Pomilio i. paruus homo ein obs
hüeter (X pomum) 52. getuerch
H. 8. D. sim. Gf. Gloss. pomeliom
nanusFf. Grm. VIII 411.
*Pomoranciiim s. Pomum.
Pomp-a bach, houart, homout t.
snperbia; -as exercere baghen,
houart driuen, beroumen i. iaticare
38. -a hoch-schal 29. -schall 34.
-fertikeit 30. -osns -schellig 29. -ellig
34. -fertig 30. homidech 37. hoch-
mutig 9. 52. 75. hirsche 45. -ositas
s. Ambitio. -are hoch tragen 52.
^tPomppina s. Papina.
*t Pomum {cf Malum) opfel 29.
&pffel 32. opffel; pomus apffel bom
30. pomum cedrinum Gloss. poma
cedri pomcedern Symh. D. p. citrini
citrin eppel 51. pomusgranatus
margramaphelpawm 33. een appelboem
van garnaten G. voc. pomorancium
{cf. Orangia) pomorancz 29. pomum
regale kungaphel 34. p. montanum
varne {cf Filix), eyncrut 38. pom-
acium Gloss., -icium eyn appel m&ys
37. -arium opffelmueg 52. apfel gaden ;
-etnm a. gewachs 40. -atrum opfel-
most 52.
Pond-o ein gulde 125. -us bor-
dene 37. burdi, wicht 29. richte,
waghe i. trutina 38. pendes ge-
wicht 34. ponder-are weghen 38^
-osus wegig 30. suchtig {umg.) 34.^
Ponere cibrengine 48.
38
298
Pononia
*tPononia s. Bononia.
Pons brugghe 38.
Pontica nespilboum H. 8. D.
Ponticas zengri-ch 34., -g 29. ut
piper. eyn zingerick ding als iß vfF
der zunge zingert 45. engiecht (sie)
33. hantich Meg.
Pontiflciam bischof ambacht 40.
*tPontis s. Scalns.
Pontoninm (cf. Naues) scaltscif
H. S. D. Tr. punt Gl Äelfr.
Pontus brücke F. a. 14J20. brück
8. 9.
Popa opffer-krimer 44., -metzger
Ki.
*tPopilio s. Papilio.
Popina docke (piierorum) 37.
Popina, poppina kuchiu; w. o.
pomppina k. meysterin 40.
Popisiiia,papisma 34. t. sqaalor
spoul dar me scottelen inne heft ghe-
wasschen 38. spfil, karsp&l (kar vas)
29. sim,74, spueleich 34. waßer daz
uff der leuchen fluget; et auis eyn
spuck (cf. spoch 13.) 45.
♦Pople-x, -s s. Poblex.
*t Poppina s. Popina.
♦fPopnlns (c/. Gens) nrr. 1. 2.
Oloss. papel- H. S. D., puppil- 8.
-boura. salewide Symb. D. vlben-,
popeln-baum 0. san, poppnl-ns wölk
0. beide (volk; belle Qloss.)] -aris
selpf zabel fenne 40. popol-aris
vende im schachtzagel 74. -are ver-
festen (aas verwesten sim. umg.) 33.
1-arizerstören; -atio wustung; -aritas
menigung 52. -aus salahin Gf. VI
189. l albarin Pf.Grm.XIlS.33.
salewiden Symi). D. -ona Gloss.j
-ena est dea nubentium 37* •eom
Gloss. nr. t, -nm 30., papnleum 34.
standel- 29., stam- 1. 34. -wurcz. stain
wurtzel 30.
*tPor-a s. -ca. -ax s. Borax,
-ca s. -cus. Perca.
Porca terra inter duos sulcos twi-
sehen twen voren 37. piffang 52. pora
brach rain 32.
* t Porca-ela, -Utas s. Port-
ulaca^ -a.
Porc-ellns, -inns s. -ns.
Porticus
*tPor-ciolium s. -tnlaca. -co
s. -ro.
Porc-ns farch 40. barg, est ani- j
mal grinibile (icrinea? grunnire?) '
K. V. -a nunn ib. eyn docke i. scro-
pha 37. mock 45. 152. -inns swy-
nen 38. -ellos swinly 29. sweinlin
52. procellos verchel 34.
*tPo- s. Pi-retrom.
•fPorficio s. Porphirio.
*tPorne-Ilus, -stus s. Pernes-
tns.
Porosos s. Porns.
*Porphiri-o, -ns Meg., porficio
40., parhirins 34., pni'phi-rio (alph.
po-) F. a. 1420, -nus 30. eyn ysern
bord 37. l stocharistrix Syrnb.D.
269., aus stochar i. strixl sitich 34.
Sittich 30. g^sere (aw^ grisere? ysere?) ;
40. prophiri m.Meg. purpir vogil F.
a, 1420.
*Porrectorius i.paruus ciphus 37.
♦fPorrig-a s. -o. ^
Porrigere reken, to sek teyn, wyn- j
nen, langhen 38.
Porrig-o pfinnig 52. -a inßrmitas
porcorum 37.
Porro verre, werlich V.a.l420.
*Porro. porco pisds tyra Haupt
7198.
*tPorrn-m loc 38. lauch, nach
der latein pforr, pfarr Meg. louch, por
29. loch 30. pharren 34. lo^ch 40. -s
(cf Sisimbrium) 1. kil 40. kil 6. H.
8. D. Gf -m casti s. Ascalonium.
•fPorrus s. Porns.
*tPor- s. Pro-selitns.
Portaparten, tawr 33. porza (nrhein.
Verschiebung, im rein Hd. nicht erhal-
ten)i. ianua Symb. D. reyn (aw5 sporta
zein?) F. a. 1420. p.-Iactis herczen
(sc. ader cf 74. Mediana. Rilis. Tra-
chea.) 4a porcalitas spißader K. V.
Portatinnm trag orgel 1. 29. 33.
portiffchin 45.
♦fPorte-mia, -nia schiffelin 40.
Portendere kinfftig ding ze be-
czaichen 52.
*Portica s. Pertica.
Porti-cns, l -tor 40. liehus 38.
(hd. Gloss.). lichhuft 29. 30. 45. leyt-
Portio
Potiri
299
luta( (umg.) 84. for gebucz 45. vor-
haws, laaben, scheph 33. schöpf o.
Priester has 40. furzeichen 29. sim.
Gloss,{ausd.lat.ufng.). balle 20. F.
0,1420.
Porti-0 anzal teil 29. antaal, be-
cheden {bis, st. besch-) deel i. pro-
portio 38. ein pissel fleisch 52. -an*
cnlas gancz stuck 30.
*tPortitop s. Porticns.
*PortoriaiM muisqd. 37.
Portugalia port-igal 30. -gal 34.
•agal land 29.
*tPortnla-ca, l -na 38., -ta 40.
borghele 38. pörzelkraut Meg. burtel
(Ed.) Ä PA. biircele; porciolimn
b&rczel; partada burcelle 40. per-
caela burzel H. S. D.
Portos, parcus (t;. Littus) mer
stad 0. habe 40. zulendung 52. 91.
czw landen 33.
Porös tunst-, swey- (sie) 40.,donst-,
schweiß- K. F., dunst- 32. -loch, swaiz-
löchel 52. Meg., -vensterl (ungloss.)
%. sweytgaetken G. voc. swet hol
36.eyn swt (aw^swet) hol 37. poro-
S9B holechtich ib. ein holer ast (aus
lolerat sim. umg.?) 33.
Poscere h&ischen 29. ayschen 1.
34. 52. poposceris aischist 41.
*tPoscras s. Postcras.
"^fPosicarios gast 40.
^Posit-os s. Locatos. -ioom
een postijf G. voc.
fPossess-os beseten 38. -om be-
siczuDge, getregde 40. -io getr&gide
S. 8. D. getragide Tr. besittinghe,
haue, grot neringhe 38. -or besiczer,
houesesse 40.
Post } retro na, hinder, achter;
postea himamales 38. posteros de
hinderste 37.
Postcras. poscras s. Perendie.
Postea s. Post
Postel-a, -la 33., 1 -ina 37. eyn
achter zele 37. .eyn ostir (sie) reyf
y- a. 1420. after reyf o. gereyde 40.
affter reiff i. sobtela (q. v.) K. V.
Mnder-zadel 38. -huet 33.
* t Poste-llom s. Plaustrum.
•rgare etc. s. Postergare, -ras s.
Post -s s. Postis.
♦fPostic-a, 1: -om K. F., t -os
37. eyn hemelik porte37. hünder (sie)
t&rlin 40. hindertör, vetach (im 15. Jh.
erlösehendy hier wie nhd. Thür-, Fen-
Ä^-flÄgel), lad K. V. -inom gader
Symb. D.
fPostilla auglegung 52.
*tPostinata s. Pastinaca.
Post-is, -es 37. Symb.j bostis
32. (c/. Antes. Appendix. Ghss.v.^vüb-
liminare.) stender, post, eyn hold edder
eyn steyn 38. dorstel 37. d&rstule
Symb. D. turstudel sim. Gloss. bystel
32. 40. *ber tAr 40. tfirstokch, ober
t, tftrangel, druschuffel P. V. toyr
r.a.l420.
^Postomos s, Postomos.
Post-tergare, -ergare hinter
rudc legen; -ergatio vnderlegung 52.
fPostola-re esschen 38. -tor rechtz
begerer K. F.
Post-omos,-omos^<?. nachgebor-n
93.y -en K. F. kint. votir loz F. a. 1420.
Potare drencken, alseme de perde
drencket 38. trencken (epotiri ge- tr.
bibere drincken) 30. trinkchen, sler-
chen (slo-? cf. Pot-io, -us. Gloss. w.
Sorbere. Ingurgitare. BM. II 2 8.
416) P. r.
*f Potaoia s. Pataoia.
PoteH-s woldich, mechtich 38. -ta-
tos mechtigkyt F. a. 1420. to her-
dinge 37. -tia } potestas wolt; craft
} macht der leuendighen ding, Tlgor,
Tlgorositas id. der vn-1. ding 38.
potestas (cf. Gloss.) ampt-, heupt-
man 125.
*Potentilla (cf. Tormentilla) syn-
grone 38. greus-ing 1. 27. -sing 33.
34. grinsing 45.
Potestas s. Potens.
Potlo trang 40. pitio s. Plnaelom.
potns trankch, slorich (cf. Potare)
P. V. p. ex melle (Ed.) honigwurtz
H.Ph.
Potl-rl nyessen 33. 64. nüseo,
vberkomen 31. -or nutzer o. pösser
(X beßer) 52. -us büken, mogheUkeu
i. meritb 38.
soo
Potala
PreligoB
* t Potula sleyff, eyn grot leppel 38.
Potus s. Polio.
^fPi'&blum s. Braulnm.
^Practacella stein kle 40. stain-
klee 74,
Practlc-a ^bunge der kunst 40.
wirklich 7. a. 1420. -are hand-wircken
30., -wercken 29. -a buch aller ding 30.
protentiea das puech alter ding 34.
*tPractuca s. Trncta.
*Pragmatic-nm worff 45. -on ein
werich 33., werg 27.
♦fPra- s. Pro-mptuarium.
♦tPranc-la, -US s. Br-.
^Prand-lum^ -eum 38. ynbis 40.
ymbis K. V. immet, dat etent vor
middaghe 38. -ere eten des morghens
ih, morgen- 30., ymbis- 29., czw
mall- 34. -essen.
♦fPrarire 5. Prurlre,
Pras-lom^ -siuin {s. Marrubium)
wisser andron 40. -sion andron ib.
hare hune (e. horehound) Hb. pasia
morell 32. cf. 87\ 146. Gloss. v. c.
Prasmns s. Brasmns.
*Pra8sI-on, -um s. Prasium.
Pratum wese, wische, angher 38.
wiese, bameth {sim. 147. Gloss. v.
Vlcea), pasch (atis paseua) Symh. D.
Paulcor-dius, -s snode herzig F.
a. 1420.
^fPrauimn s. Braulum.
♦fPraxi-s 1: -os werkinge 37.
Pre vor, also: ik kan nicht vor
one 38. pre amore (facere) von libe
wegen 125.
Preambulum vor-gesanck, -ganck
52.
Prebltor _der do pfrfinde git o.
prouencie (?pncie) teylet 40.
f Preealuus i. ante temptcs ealuns
kael 37.
Precari-a ein ewich cleyn (aus
leyhen sim.) gut 27. ewigleichen (am
e. 1. umg.) gut 33. -um lip gedinge,
bette 40. precator betir F. a. 1420.
*tPrecawu8 (cf. Preealuus) i. ante
tempus cawus hol 37.
Pre-, suc-centor (in gl. F.:) yar-,
nach-singer K. F.
Preceps snel 37. baldig F a. 1420.
vorsnellehaffig 37. sim. 22. versnel-
hafftig 33. precipit-are vnder truken
52. wider werffen, schepphen 33.
schupffen, struchen 29. schuppen 27.
-ari schupffen 34. -ium schepffung
33. schuppinge 37. tobel 32. geuelle
F. a. 1420.
fPrecept-um (cf. Edictum) bot 38.
gocz gebott; -oria baly 32.
Preeipit-are, -ium de. s. Preceps.
*Preci8-ores s. Dens, -us geradt
34. eben gar gerad 29. presdse
geleich 52.
Precl-um (libertatis) durida 48.
-osus kosper 33. castig ding 27.
Prec-o gerichts knecht 29. scherig
33. 34. vorloper 37. böte, boetel;
-onare bottiln F. a. 1420. -onium vor-
sang ib. vor-, -onatus be-kundung 52.
*Preconsulrat-, borgher-mester38.
Preco-quus vor ruf (rif?); -xeyn
vorkoch (X -quus) V.a.l420.
*tPre-, pro- K. V. -cordiumvor-
hertz K. F. hertlepel 38. therte borst;
ingeweyde voer dat herte G. vw.
precord-us borst 37. -ialls von hertzen
lieb 52.
*tPrec-oriola s. Pretoriolmn.
-ulpa s. Presulpa.
Predar-i schinden 38. -ius rober
32. predo rouer, rftter 37.
Pred- s. Ant-ecessor.
Pr- s. P-edellus.
•fPredestina-re bescheren 29.38.
sim. helpen i. protegere; wicken;
-tor wicker 38.
*tPredica-re, -ripred-eken; -tio
-ige; -tor -egestol 38.
fPredispo-nere bestellen, be-
schicken; -situm bestalt, ge schictet;
preordlna-ri^ -tum id. 38.
Preditus gereychit V.a.l420.
Pred-ium, -tim 37. (c/.Heredium)
erbschafft 52. Vorwerk 37. hantwerch
(umg,); vor lochen guet 33. vor legend
gut 27. AsLpl. siozza sim. Of. VI 308,
cf. Haupt II 5. inpredio in sinem
aigen 41.
*tPred-o s. -ari. -um s, -ium.
*tPreli-gus, l -us 76.
gUriosus 37. 76.
PreenineDtior
Prepugiliam
aoi
^PreenlBentlor Glass. premi-
neii-s Yorschinig 29. vbersinniger 33.
•tia Ybermasg 52.
•fPreemp-tor vorcoper ♦. Tenun-
dator, yenditor; -io vorcop 38. pre-^
snb-emptor (in gl F,:) vor-, vnder-
chaaffel 34. für-, vnder-k&uffer 29.
*Prefat-or s. Preloqul. -io (eccl.)
prefaci 29. premaclo hoch gesang 32.
Prefectus schult-e 37. -az 52. marg-
grawe o. stette meyster 40. burger-
meister l vogt l dem die stat beuolhen
ist K, 7.
Preflc-a^ -e pl, aide wiber by der
baher quefuneriprefiduntur 125.
'^fPreflguas s. Preolgnas.
♦fPrefotoriiiiii (X M<J^o«, «/•
brephotrophium Qhss.) i. domus vbi
mfarUes dUmtur 37.
*tPrefagiBm freyung 52.
fPrefuleire. presnlcit vnder sti*
feit Str. F.
Pref nl-gidiis, H>ro8a8 vor schyneck
y^a.U20.
*tPregaiieia du. pregencz 32.
*tPre- $. Peri-genlsis.
Pregnan-s. -te l pringnata
rouangrera Haupt III 461. preng-
oans 8. Impregnata.
Preiadiciiim vorschadgang 29.
vortail 30.
Prela ein sieg pruck 52.
Prelatio herschup 37.
Preliba-re credentzen 52. 64. -tio
vor smeckinge 37.
*tPrelitor s. Perlitor.
Prelinm strijt, kijt {st kijf) O. voc.
strit, irlige 40.
*t Prelinm s. Prelnm.
Prelo-Qui vorspreke-n 38. -cntor
-r 37. 38. i. prefator 38. fursprech
29. 46.
Prelndinm ein vorspelchen 125.
*tPrelum, preUum 32. torgel-
bret K. V. targgel butt (?) 32. trotten-
bret, -hutte 40. kalther 27. quetcze,
presse V.a.l420. preßpawm. 1. 52.
*tPreina-cio s. Prefato. -las,
Premula.
Preiiii]ieiiS6ft;.^.Preemmeiitior.
Premium (ef. Seruus) sntetaii-
tiale ein genant Ion 52.
Premonere s. Monire.
♦Premor i pressura dranck 38. 77.
* t Pre- { a-monere nacher nolgen
52.
*Premala s. Primula.
*Pi*emula pryme 27. pfren 32.
premala phriem 33. primipul-a
instr. sutoris 37. -os pren 23.
"^Prena spange Sum. i. q. pre»
uenna spenula GfJ
Prendere ßudo) prellen 125.
*Prenecare teger 45., nd. deger
22. 23. doden.
^Prengnaiis s. Pregnans.
Prenostic-ns eyn vor weter 37.
warsager; -atio Weissagung 52.
Preoccnpare beletten, vercryghen,
Yoer antworden G. voc. (preocupare)
vor besecczin V. a. 1420.
t Preordina-ri^ -tum s. Predis-
ponere.
Preparare gheren, alzo de gher-
wer sine Yelle i. purgare 38.
*Prepede wycze 9. vitze V. vrat.
BM. III 333.
*Prepediiim {cf. Pedale) vorvoute
38.
*Prepere s. Prepropere, »
Prepos mechtich 37.
*tPreposit-ariiis etc. Gloss. trog
cesse (aus trugsesse sim.) 8. -or zu
essen trager 40. (md. zu4||en, vrsch.
von me^enjastsbst. Eßwaa/re^ Speise).
-orinm, -ornm s. Preposterum.
-US Yorsecz 33. een proest of Yoergheset
G. voc. präbst P. F.proues-t;-a -tinne;
-ura -tie; -iculus prouosteken i. ab-
batnlns Symb.D.
*tPrepos-terus vor ordint (X
-itus?) V.a.l420. Atoviam Ghss,,
-itorum verkerleich 33. -teratio das
hintere-f&rmachen Ki. -turacio vmme
kerynge 37.
fPreprop-erus Limmaturus vn-
czeitig 52. -ere zu engelich V. a. 1420.
•e ylich, reschlich 27. (prepe ylich
Gloss.). prepere stetigkleich 33.
Prepngüium heke Yor dem hoae
38. sling 23. 33. lintestinum qd. 33.
302
Prepntinm
Pretoriolnm
gesüng 27. slingh, slach 37. i q. ante
foris 37. foras 76. obstat intrantibus,
slag 52. gehenge, geslenge 45.
fPreputi-um furiuuahst Ho. 50.
haupt hutelyn F. a. 1420, visel hawpt
9. vesilhoubet V. vrat. zuinpenhöpt 32.
das hawtel vor an dem zers 34. vor-
hutly 29. czagel deckli 31. -atus
besneden 37.
Preroga-re vor czyen V. a. 1420.
•tiaam vordel, ghenethinghe 38. l
-ntia wyrdickeit 4. widerkeit {umg)
27. 33. pfortail 52.
Preruptus vor bruch 7. a. 1420.
* t Presag-us prophet , wissage
(hd.), wisch sage 38. -ium s. In-
cantare. ^ daraus presanguinea
(X sanguis) sunt preces 76., pre-
segwinia(Xpresegmina?)5ww^partes
37. extorum,
Presbite-r prister; -ra paflfenesse
Symb. D.
Prescientia vor kunst 33. vor
weyjjung 27.
* Prescise s. Precisores.
*tPresegwinia s. Presagas.
*tPresens ieghen wardich 38.
a presentijs der presentz vggibt
(eccles.) 125.
Presepe krubbe 37. kripfe 40.
Presertim vest wesunder war 33.
Presid-ere verwesen 52. sim. 20.
-imn freyung 52.
Presignare vor- 52., ver- 75.
-mercken.
*Presilicuiii (X bas-) basily 32.
prisilimn prisilige verwe 38.
Presso-r s. Ablator. -rium s.
Torcnlar.
*Pressiila (alph. 40.),presala 40.
pressel 40. prej^, die. instr. cum quo
libri seufolia librorum ad inuicem com-
pritmmtur K. V.
*tPressii-na, -ra s. Premor.
Presuna.
*tPresta-bilis etc. s. -re. -giam
etc.s. Prestigiuin.
Presta-re lechen 52. -bilis vor
gebelich 7. a. 1420. -ns vor nemelich ib.
-tio lehin i. beneflcimn H. S. Tr.
Prester. pester, pescher 50.
Schelm- Jf^., schellen- (^few^ 50. -slang,
von pestis schelm.
Prestigi-um(c/.Bibar) go'gler 40.
gauckel- K. F., g&ckel- Z. V. -weiß.
spotterey 52. -ator go"gler 40. gauck-
1er K. V. tzeuberer, schwartzkunstiger,
bescheisfter, teuscher; pl -atores dy
lant und lute beschyssen i. famiuen-
ditores 125. prestagi-um kawke-
lins (nis?); -atrix czowerynne V.a.
1420.
Prestolari s. Pausa.
Presul ratmaister 33. sim. 6.
presula-tus bisschopdom, dat am-
becht des bisschoppes i epischopatus
38. -a bistura 40.
* t Presul-a s. Pressula, Presul.
-cit s. Prefulcire.
Presulpa eyn rod worst 37. pre-
culpa rotworst 38.
Presum-ere vormeten eyn ding to
dounde 38. -ptuosttS durstig 1. 33.
hochmutig 52.
*tPresu-na, -nma prisawn 34.
-ma presawm 52. -ra presur 30.
pressa-na pressun.29. -ra kich (vgl
BM.I804) 32.
*tPreta (vas) stand 32.
*Preten-dere vber recken 27.
verrechken 33. wiln habin F. a. 1420.
-taculam sprutz 52. 74.
Preter sunder, be-s. preteri-re
vor gan; -tus vor ghangen 38^
Pretepfluere ab fliessen 52.
*Pretex-tus vorwebung (nach dm
Lat.) 29. geczug 30. geczeug 33.
schijpsel, bedecsel, beschutsel G. voc.
-ta l -a ein kospar mantel 52.
Pretor rechter, vaghet, Stadt hol-
der G. voc. mort-, dot-richter K. V.
burgherre 40. vorweser F. a. 1420.
pfleger 52.
* t Pretori-olum ro"epp in eime
schiff seu domicnla nanis 40. rupp
etc. 74. (Gloss). -ola ruhe sunt do-
munenlae in quibus merces ponuntur
Sm. III 118 (eoncameratio puppis
rupp Schere, roef vant schip KU. roof
Br. Wb. sax. hrof; diehd. Formen feh-
len bei Gf..und BM. Cf. Gurgustium).
-alia schif husil F. a. 1420. preco-
Pretorium
Probus
303
riola smU ceOaria manaom 37., ee-
hria nauium 76.
Pretorlnm schrann 33. (vgl u. a.
BM,v. Schranne). pretara castaliaen-
schap G. voc. sim. 132, Gloss. v, c. vog-
tey 52. stadtvoigtey Ki.
^fPretriscns s. Parlstnlas.
*Pretiila snit lo^ch 40. snideloch
H. S. D. (vgl Pertula, nicht Percula,
Ghss.)..
fPretura s. Pretorinm.
Preualere vbertreflFen 52.
Preaaricator ^berganger der ge-
seczde 40.
Prenariam s. Bremariam.
Preuen-ire verrasschen, voerco-
menö.voc. vor-chomen, -schämen (nach
Predurus; X ppeeminere vorschinen
GlossJ) 33. -tus vorbegrepen 37.
^Preaenna s. Prena.
*Prem^-iis, -a.prignastifdocter
B,S.D. preflgans stfiffatter 32.
Preuius Wegweiser 52.
Ppevrbium eyn vor borch 37.
Prex bede 37.
*Ppia-pus zumppe 40. czochir F.
^'U20. (-pismns Oloss.) -spicas
iiflsen faode h. 40. 74, pa- 40., pap-
piscQS rag wrtze 40. 74.
Pridie vorden tags 32.
*tPrigeiiiia (atis chelidonia X bry-
onia?) schellwurcz 32.
^fPrigna s. Priuignns.
*tPrim-a prime zyt 30. -a ton-
sura Gloss., -atensnra (pre-?) erst-
weich 34. -arins (glohulus) ein schos-
chen 125. (falsch 64 Gloss.). grünt-
stain 52. -atio mon schin 32. -as
(?Xparma) vorschilt V.a. 1420.
*Prime-nas vrsprung 33. -uns
van den eersten olders G. voc.
, Primicerias princenere Synib. D.
obrist kamerer K. 7. kamer herre 40.
(pnmaeras? vor kercze (:cera) F.
0.14^0. •
Primicie dy ersten forcht 27. sau-
gen 27. F. a. 1420. cf. 4. Gloss.
*Primipiiliis vorreyter, panirfii-
rer 52.
Primo to erste 38.
*tPrimo- s. Peri-genisiB.
Primogenita erste vorwerdange
F. a. 1420.
Primordialis an beginlich 27. ain
beginleich 33.
Primula (off. Ann,) hymelslogel
H. Ph. premula veris magleben 51.
tPrinceps der vorderst empfaher
(lat Et.) Schwabensp. princip-alis
de be nomeste i. famosior 37. der
vornamhafftigs (st. -st) 27. der vor-
geneist (aw5 vorgenemist, cf. 5. Gloss.)
33. -are fürstenen 29. herschen; for-
sten treyben 34. -atus furstumb ib.
ain herschumb 33. -inm anne wang
40. -iare anbegynnen, anheuen 38.
^fPriDgnata s. Pregnans.
♦Prinu-m kirchel (aw^krichel) 27.
-8 k. bom ib. pflamen bom K. V. spend-
ling pawm 33.
*t Prior eider 37. priol priol;
priolissa priolin 40.
*tPrisca s. Brisca.
Priscns voerleden, olt G.voc.
^Prisilium s. Presilicmn.
Priaat-ns hemelik 27. entfromt
-im besunder ib. -a (cf Cloaca) burg-
strasse o. priuate 40. sim. 74. Gloss.
V. priaeta^ aus via priuata burg-
straza H. S. Tr. strata brinata bürg
straus 32.
PrinUegi-um leibding 52. -are
(cf. Libertinus) vorteylin V.a. 1420.
Pro na, also: ga na dem 38.
Proan-ns (cf Ana) aldrano H. S.
Vind. Mon. vrone 40. mijns valder
olde V.; -ia mijns moder oldem. G.voc.
-a vrene 40.
Prob-a bewerlichheit 29. bewar-
lickait 52. besüerüng 30. pebarung
34. peberigchayt 33. -bilis pebar-
leich ib. beproeflick G. voc. -ant bi-
uundun 48.
♦fProbatic-usderhaftich 37. -apis-
cina Gloss,, -abistina fich wetty 32.
Probe etc.s. Probas.
♦Probr-li verbissung i. abhomi-
nacio; -are verwissen 33. -ia Vor-
weisung 52. -am smachait ib. schelt
wort 33. -iam id. 27.
Prob-as biderbe 40. bederb 27.
bederue, berue, vrome %. proficaos;
304
Prooa
Prodire
-itas beru-, vrom-icheyt 38. ; -efrum-
cklich 52.
Proc-a, -ari s. -us.
Procastrnm burczel (am burgel,
X portulaca sim.?) 40.
Procax (c/. Garrulus. Loquax.)
smaczer 34. kleflferer 30. krieger
(fehlt in dieser alten Bed. in den Wbb.)
0. reisser 40. reyser 74, procac*itas
vnscham 52. -i, darüber eontumaci
mit frebelemo (studio) 48.
*t Procax s, Procus.
Proced-ere- -it (apex, darüber:
celsitiido) irvYUOS 48.
Procella (c/. Pastoforium. Tem-
pestas.) bulghe 37. 38. in dem water
38. eyn bugel (urng,) des waßers 45.
ein bürg (am bulg umg,) 27. walgen
(am wagen X walgen volvere, X
wellen?) o. dünen (am unden sim.^
X dftnen?) auff dem wasser P. V.
tum {vgl dünen) 34. vnde Str. V.
wel 32. was (5^. wasser) gewiter 40.
vngewitter 65. skefruns Gf. II 521,
eyn stürm reyn F. a. 1420, vngestum
des weters 52.
♦f Pro- s. Por-cellus.
♦Procen-ataGZö^^., -eta^.Proxe-
neta.
Proceres die edlinge 3 1 . (edlen 64,').
gude bände lüde, erberde lüde 38.
lanczherr; keflfer stain 32. landjjherr
K. V. landes herren; proces wint
wang 40.
Procerus ran (cf, Gloss.) l for-
mosm V. St. G, 335. groblibecht 27.
grojjlibig 29. groslich bath (atis gros-
fibat umg,!) 34. gerad 52.
* Proces s. Proceres.
*tProcess-io ein ganck mit dem
hailtum 52. process (eccl) 29. -ia
processie 38. -us durch-gang 29. 34.,
-ganger 30. ftrgang 29.
Procinctns s. strittes bereit schaft
40. ptc. gewappent 52.
*tP- ^- Pat-rocinium.
Proclia-is, -us 37. V. a. 1420. vp-
gheboghet 37. bogelic, voerwart veer-
neygende, crom G. voc. nider-heldig,
-habig 33. stickelig V. a. 1420.
tProcomiamfaToritlein («MwFratt-
enfrisur) Ki,
*Proconixus gar scheinpar 52.
Proconsal rätmeister 29. der obrist
ratgeb 52.
*tPro- s. Pre-cordium.
♦fProcotropiiua s, Prothotor-
pium.
Procrastinare vermor-gen 34.,
-nen 29. vor mornin V.a,1420.
*Procu-bare i -mbere kniewen,
beyen 45. -bus bancstichil, alp, more,
kobult F. vrat, sim. 9.
Procura-re tagen, copen i, com-
parare 38. -tor (cf, Economus) ge-
walcz man 32. schaffer 22^ 52. -to-
rium ein weg brieff K. F.
Proc-us, l -ax 38. vriger eynes
wiues 38. ain fryer l hubscher V. St.
G. 335. freyer, an trager 52. hübsch
6. roffer 37. -a vryester G. voc. pü-
lin 52. -ari vrigen eyn wiff 38. frjen
33. -are freyen, an tragen 52.
Proch box 29. proch-dolor ach
des leidens 52. -pudor fider schände
38, haffterschand (c/ Gloss.) 27. ach
der standen (ae^sc-) 33. propudor
scheymelich V.a,1420.
Prodere freyen (nach Procus, doch
versch. von fryen) etc. 33. prodidit
gimelduda 48.
Prodesse baten, nutte syn, hel-
pen, vorderen, vromen, vromeliken sik
wol anlaten 38.
*t Prodialis s. Prodigas.
Prodigium vnder zyehen (awÄ wun-
derzeichen umg.!) 40. nuwe czeycWn
(ebenso?) V. a. 1420.
Prodig-us, l -alis 29., -e 48.,
prodialis 45. zerlich 52. alczu mild
eyn dorchleser (am in dorheit umg.!)
27. milde, m. myt dorheyt (cf. Pias),
vnd de het oc spilde 38. guder 29.
geuder, gufter (vgl juf-, • jauf-kint
Pict. Sm. II 265. iuf-en, -lieh, -lickeit,
-geschreig alem. a. 1512. s, Kuhn Z.
XV 280 ff,) Fr. I 381\ geyder Oe. V.
spilde-go 48., -lieh 45.
Prodire voertgaen, te voertschijn
comen G. voc.
Proditor
Pronellns
305
Proditor holbanger Ztoetl Chr.
(vgl. Transfuga. BM, III 502). ver-
melde i. traditor 40.
«Prodiam prft K K brüg 32.
Produc-ere vor- V.a.l420, ver-
52. -czyhen; -tilis vorgeceogin V. a.
1420, -tio auj^furuDg 27. aufflauttung
(aas -leitung sim,umg.) 33.
P-, ap- 40. -rofanns vngelSbiger
40. verndtget 28. vermachtig (aus
yernichtig? verstnacbtig?) 34.
Profect-o an czweifel 52. schir-
leich P. F. X sicherleich 33 sim.
-e genczlich V.a,1420,
Profectus s,ptc. vrome, win i.
ytilitas 38. heil, nucz 29. ghewan-
dert 37. gewandel (st At) 33. gewal-
tig (umg.f) 27. mt (hd.)76.
Proferre aussprechen 52.
Professa gehorsamde 29.
*tProfet-iscori. ^rodior 76. (Gloss.
V. Proficisci). -eretur er fuari, -eren-
tur sie fuarin Haupt III 461.
Proflc-ere nutz sein 52. -ans
(c/. Probus) n&tte 37.
*tProfl-teri, -den 27. 33. be-
kennen 27. O.voc. bechömen (umg^,
X proficere?); gehorsam tuen l ge-
ben 33. ewig gehorsam thun 1: gelden
27. belyen (daraus beuen utng. 132.!)
of beloften doen Q.voc.
Proflig-are peynigen 52. -ere
vorslissen F. a. 1420.
fProfians vorulosig V.a.l420.
*i Profag-ns hinfl&chtiger 40. -ilis
vorfluchtich 23. (etc. Gloss.). -alis
voeruluchtelick O. voc. -ibilis fluchtig
33. vor fl. 27. -io fluchtigchayt 33.
eyn vor fluchtikeit 27.
Profundere netzen 52. störten,
wtghieten, verstreyen (verstroyen dis-
sipare KU.)] proftlS-or verstörter,
ouerbrengher, verstroyer (sim. 132.)
Gr. voc. -io s. Obba.
fProfand-itas s. Ymitas. -am
abgrunde (st. ntr. vgl. BM. h. v.) 40.
Profus-iOy -or s. Profundere.
*Progener tiechterleinsmann 44.
Progenies siechte 23. 37. 38
Progressior lenger F. a. 1420.
Prohemium vor sagin 7. a. 1420.
lAeflnitedi, HoTmn flosMriam,
Proheres eynvor-munde 37., -erbe
64. ahtererue H. S. D. aft6r6rbo Vhid.
afdirherbo Tr. afdererbo Mon.
Prohibere vorbeden; i. inhibere
sturen 38. weren 38. 52.
*ProIe8 kint o. mag 40. erWing
52.proliflcareiunghen, also: dat deer
wil i. 38. mugen {aus iungen) 27.,
geslacht 33. machen.
Prolixus langh 37. (proluxns?)
dirlengit V.a.l420.
Pro- s. Compi-logus.
*Prolonga-le lengghehake; -re
vor-lengghen, -teyn 38.
Promere loben 27. 33. sengen
F. a. 1420. auff tun 33. auß thun
27. tzapphen (potum) 125.
fPromine-re schynen 27. ver-
schuenen ; -ntia verschonung 33. -ns
derhabin V.a.l420.
* Promo-cundus^ -condus keller
40. -tendns i. mamfestator l reuela-
tor 37.
Promontorium brück l brack 45.
fels 52.
^Promo-tendns s. -condns.
Promo-uere ab werflfen 52. fue-
deren; -tio fuedrung 33.
*Prompte, promte peraytleich 34.
praitlich 30.prompt-ns behend, bereit
52. bereyde eyn ding to dounde i. pa-
ratus; -iflcare bereyden, vuUen
bringhen i. parare 38.
Promp-, prom- 30. 40. r.a.l420,
pramp- 34. -tuarium, l -tarium
125. scap 38. schafft 29. spise-kaste
38., -kiste 37. speyskasten 34. spijj
trog 30. speyß fas, schan'ck, almerey
27. gesauchk (unig.?), allmern 33.
kelre, kensterlein 40. ein getzag (lo-
cus etc.) 125. merberg F. a. 1420.
Promulgare usbrechtigeni. diuul-
gare, propalare 29. lutbern V.a.
1420, daraus leuthern 9. lutern 8.
♦fProm- s. Perp-unctorium
(anders Gloss.)
Promus lyt Sprecher F. a. 1420.
Promusci-s helffeu nag 32. -da
helffandes snabel 40.
♦Pronellus s. Pepnestus.
39
306
Pronepos
ProselitQs
Pronep-os mis nefen sun 40. kin-
des kint 52. -tis enicklins tochter
V. tril
*Proiiesia schiff sejl 40. bantsail
K. V.
*tPi*onub-iis, -er 40. {cf, Pa-
ranymphus) E f&ger 40. des brude-
gams vrent of hylicmaker Cr. voc, «a
uurbruth (lat Et.) H. 8. D. andir
brut r. a. 1420. E fftgerin 40. efiege-
rin K. V.
Pronus (cf. Cremius) geneyget,
balde V.a.l420. behend 52.
Propag-o sieihti 48. gesiecht ; stock
van een wijngart G, voc. sim. 110.
weinreb 52. b&ge /. F. tril. -are win
legin F. a. 1420. auspraiten 52.
*tPropal-are {cf. Promulgare)
aus schreyen 52. t. -lo; -tire i. de-
nudare l proferre 37.
*fProparare i. denigrare 37.,
aus propalare i. diuulgare?
*t Propato Gloss. am proparo
(cf. paro^ myo-p.)snyckeC«amÄ^37.
fPropauere erschreken 52.
* Propax mfilicher qui procul apace
40. sim.74.
*t Prope beneuen, by ; na, dat nicht
verne is 38. nach 30. nachent 29.
propinqn-e n.-Iich ib. nachlich 30.
-US noche 40. nachet 52. proper-e
l -anter nachlich 30. nahen tlich 29.
Propensi-us, -or vor lenget F.
a. 1420.
*tPropera-tor yler 40. -nter
reslich 27. erleichen (aw^eil-) 83.
Propin-a schencki 29. labehus;
-are labin, schenkin F. o. 1420. -o
tibi es gild dir 125.
Propinqu-e, -us s. Prope.
Propitia-re, -ri piten, gütig sein
52. -tio {cf Misericors) vorsunung,
gutickait 52. -torinm gnodin hus
F. a. 1420. petthaws 52.
f Propoma vortrunckÄacc. -am
drenc i. claram potionem Äelfr.
Proporti-o {cf Portio) ebnung 29*
ebengel-ich 30., -eich 34. eyndracht
37. -onare gelich messen 29. sim.
34. touerdighen 38.
fPropositio vorwort F. a. 1420.
Propri-ns eghen; -etas eghen-
schop 38. I
Propter l per dorch, dor vmme, '
dor got; propterea dar-, hir-vrame,
dor den willen go i^aus ergo? go-
des?) L igitur 38.
*tPropu-, propan- 38. -gna-
enlnm brech vrede frede {s%c\ eyn
holten torne 38. berg-vret V, a. U20,
-stritte {umg.) 30. wighus 40. 93. erggel
29. ärcker 52. eriker 71. erichger
P. F. aker (sie) 34. pl -la vorst {aus
borst) wer 37. propangnabalam
borg frede l ercker 45.
♦Propugnatorium stozis-erSywJ.
D. -in H. S. Tr. storisen D. stapf
ysen 40. (propunctorinm stopfisen
sim. Gloss).
* Propun - ctoriam, -gnaculum
s. Propagna-cnlnm, -toriam.
Prophet-a weissag K. F. -issa
wizaga Haupt III 466. wissagin 29.
wigsagerine 30 sim.
Prora grans 52. granß 82. snarf
BM. 112 S. 449. voderport K. V. vor-
der brot 0. pfliht an eim schiffe 40.
plehta H. 8. D. plihta Mon. pfliMha
Tr. plechra {aus -ta) Symb. D. ^S.
plecht Kü. {nnl. vm plicht untersch.
8tamm; nhd. pflicht bei Fulda Id, u.
A.y nach dem nI. ? vgl. Gloss. v. c). pro-
reta ein sturem mann 33.
Pros-a gedieht on versch; -ator
tichter o. v. K. V.
*Prosagiam wickerie 37.
♦Prosayca. pseata i. domus vhi
pauperes stipendia petunt 37.
*tProscelides s. Pericheiis.
ProSGissio bracha H. 8. Tr.
Proscpl-bere ver-derben, -vrtailen
52. festnen 30. vesten, vor-v. 38. ta
die acht tbn 29. -ptas geacht 34.
vorichter 29.. in die auch thftn (X
-bere) 30. echter i der sin laut vnd
g&t verlieret 40. -ptio ainer der in-
der auch ist (X -ptns) 30. acht 29.
achte, veste, vor vestinghe, wortlik
ban 38.
*Prosectam s. Appendix«
♦Pros-elitus ellendir F. a. 1420.
-elicofl e- 27., el- 33. -lender. •iiiciusf
Proierpina
Psendo
307
s. ApostittcuB. poraelitu ain ufi
lenscher 32.
'^Proserpin^a weg breyte 40. -ata
wegedree i. centumnodia 51. -aca
uafortredde Hb.
Prosi-ciimy -tum antworde 37.
^tProsMius s. Proselitmi. -tarn
s. -cum.
fProsodia gesang V.a.l420,
fProspectare aufsehen 52.
Prospe-r gelukig 40. -rari dien,
dygen, raden, ghe-r., beteren t. q. for-
tanaii auenturen, waghen, lucken 38.
•itas glucksamy 32.
Pro- 2 in-spicere bescbauwen, be-
seyn 38.
Prosternere nedir uellen F. a.
im, ynder truckhen 52.
^fProsti-balaiii frowen bus 32.
teere hurren F. o. 1420. -tutio huren-
tum F. a. 1420., -weis 62. -tator Ki.,
•tor kuppeler 40. -tutrix Gl. w.,
•trii kuppelerin 40.
^Prostra-bnliioi, -lobium est i.
fl'Qntedonium 37.
Pro-stratus s. Elidere. -tegere
^ Predestinare.
Protela-re aus cziehen 52. -tus
vorlenget 23. 37.
Pro- l ex-tensns clam, den 38.
^fProtentatos (X pot-) gewalt 52.
*tProten-tica s. Practica, -us
« Prusia.
Protera-QS fraischlich (ungew. Gl.)
^l voreuil F. a. 1420. -ire mütwillen
29. mit wiligen (umg.) 30. crigben,
kiuen i. bellare 38. -itas vppickait 52.
Protestari czewgen 52.
Protinus drade 5, 23. 45.
/fProtip-soriam, -ciariom est
^taereäa 37.
* Prothologns für näm red 52.
Protihonotarius der obrist stat-
Schreiber 52.
Protboplastas erst geschaft F.
(i-1420.
Trothotor-,procotro-piiim spy-
tal 52.
Protrahere vorteyn 38.
Proaer-biam bisprake 38. bi- 38.,
sprich- 34., wer- P. F. -wort wer-
bort 34. gleichnug, gprucb 52. -ormn
(liber) s. Liber.
Prouidus vmme-, vor-sichtich 38.
•Pro- s. Per-uinca.
Prouisor vor weyser 13. für we-
ser 32.
Pronoc-are reysen, anverdighen
38. gram maken, cryten G. voc. (krij-
teudafnare etc. Kü.). bewegen, erzür-
nen 52. irczornen V,a.l420. -o (ee-
saris ad solium) ich bannun 48.
*tProxe-, proce- 37., prozo- 122.
-neta (prozenetarins Gl. m.) meke-
1er 37. courretier (nfrz. courtier) 122.
•Prucia s. Prusia.
Prnden-s listig 52. 4. -tia für
sütikait 32.
•Prugina erber 76. prangna
ertbere 37.
^Prnin-a rife; -are rifen 38.
Prnna s. Garbo.
Pruneli-a^ pl -e slewin H. 8. D.
-OS kleineysenkraut 74., (daraus? X
brunellns esel:) klein esellin; kriech
bo^m 40. pruneta grosses ysen krut
0. scharley 40. sim. 74.
*tPrungna s. Prugina.
Prunus (Ed.) prunibaum JET. Ph.
*tPrurire, prarire 34. jucken
29. juchken 34. kraczen Inder band
(X haut) 30. pruri-go kratzung Z". F.
kreczigi 32. rüde o. kreczige hut 40.
grindpuchel 34. gyccae i. uredo cutis
Symb. E. l -tus iuck 29. jucken 30.
grint, schorp 45. -tus 1: -des jucbkung
34. -gens joken 37. -genosus schebig;
-ens kretzig 52.
"^Prusia ^9. Gloss. prussia praus-
sen 34. prucia prusen, prucelant;
protenus pruce, eyn ut dem land
(prucia) 38.
♦fPsal-lere, -lare 38. lessen V.a.
1420. frolocken 52. rotten 38. roton
Gf. II 488. -terium^, -terius 40. (cf.
Githara) rota, rotta ii. solter G. voc.
seiter 45. salter 38. 40., dat ghemeynste
bouck in goddes loue 38. psalterie 40.
-tes salm-mecher ; -migraphus -schri-
ber V.a. 1420.
Pseud-o seutin Gl. Ker. verkerer
32. falscher prophet 29 sim. valseh;
30f8
Pseudothyron
-ographns volschriber (umg.) V. a,
1420. psewst-u8 \ -es falscher zeug
52. 75.
* Pseudothyron ein heimlich thor-
chen 125.
♦fPseuta s. Prosayca.
♦f Psiatu-m, -s matte, mappe 37.
*f Psi-catus s. -ttacns. -latrum
s. -lothrnm.
*tP8il-lios coriander 24. -ius cor-
rander h. 40. -lium psillenkraut Meg,
psilinm psilen kruit 51.
Psil-othrum, -atrum sleyffe o.
seyflfe 40.
Psit-tacus Ghss,, -acus 31. 32.
40., psicatns^ pflcatns 29., spitaens
122. psitochüß 31. sittekug 50. sitte
kus auis 40. sitkust 32. sitich 34.
Sittich 29. 30. papeg-oye 29. -ay 122.
sedek, eyn edel uogel (ohne lat. Gl,) 38.
♦fPtisana lensamo; dipsane lo-
chesuasen H. 8. D. ptissana gerste
Wasser o. bosome (X buccina?) ; pisana
vefel (aus vesel, vgl fesa Gloss.) 40.
*Puba s. Pupa.
* Pube-r iung -ling 52. -er part 33.
manczuchtig (bis) 27. manbar 37.
(-rtas) V,a,1420, ripe; -rtas ripe-
cheyt; -s melkbar 37. goch haur 32.
bertecht F. a. 1420. -ta etc. Gloss. cf,
142. p. 122 nr, 42 Anm, -rta wertz 52.
fPublican-us ein offen czolner 52.
-a offne sAnderin 29.
*Puccus s. Puctus.
*tPncell-a, -US s, B-.
*Pucio (pomi) bucz 32.
*Puc-tus, -cus i. q. fluit de naribus
37. 76, -US rotz 52.
*Pudell-a, -US (Xpodex) eyn pac
darme 37.
Pudenda gescham 52. schemiges
gelyde 40. pndi-bnndns schamig 52.
-bnnda schemnüß 30. schemede, he-
melike let 38. -cus seh., midelerne
{cf.rmAt^ex^mansitetussim.?) 38. sche-
mende 30. schamig 29. 34. -citla sche-
mede, hon 38. pudor schäm, laster 52.
*f Puer-asco^r. etc., -iscoanfahen
kindlich werden 3 1 . {Zusatz), -itlakind-
lich haid ib, -perium kindel bedde 38.
♦Pugil kempe, de myt enen stridet
Pidpa
38. kempfe 40. pngiMans kempe,
kiuer ; -atorium eyn kamp stede 37.
-lator schirmer 32. 40. -laris schreyb
geczaw V. a. 1420, griffel, pfryeme40.
-Ins hantgriffa d. sg. Gf, IV 319. gel
greffe Symb. D, 262, göfe H, S. VM.
guosena Mon,
Pugio s. Trusile.
Pugn-a striet 125. -ax krieghafft
52. pungnacnlum ergger 32.
*Pngnns, pungnus wüst, eyn hant
de to is 38.
*f Pulcanus s, Puleina*
*f Pulces s. Pulcher.
*tPulcina. pnlcanns (-arus?)
hftnlin 40.
Pulcher, pulees 30. hubesch 40.
hipsch 30. schon (,) suber; pulchri-
tudo schSni 29.
*tPnlclirinns s. Pultridus.
t * Pulegium. puleygya boleye 40.
pollegion dveorge dvosle (dwarf |
dwostle) Hb.
Pulex, puUex 40. vlo 38. floch ,
40. 52. I
♦fPulflnus s. Puluinar.
Pu-, pul-licaria h. rietacker 32. ^
*Pu- s, Pul-linaeium.
*Pulla s, Bulla.
*tPull-ex, -icaria s. Pul-.
*tPul- 45., pu-linaeium hunei-
korp 27. -chropph (umg.) 33. -kretz
52. eyn hunckeln kluck 45. puUina-r,
38., -rium 37. cuken-korflf.
*tPttllul-a, -ia29., poll-ula37., |
-ala 30. sprute 37. 38. plossen (aus
prossen? X l>ttlla blase?) 30. cheyn
34. kym 29. kymme 38. kyle 45. pul-
lulare kymen, vtwassen ib. uspriiczen,
entspringen 29.
Pullus {cf, Ocuus) honn 38. kuken
37. iungtier 29. heim (sie) Z, V, hün
29. 40. furlin (bis, v. Pultrinus) 40.
♦fPulm-a, -aeium s. Plum-.
* t Pulm-atica, -e s. -o.
Pnlment-um mous 38. by {st bry)
37. l -arium zu muß K. V.
♦fPnlmitus s. Pulpitnm.
Pulm-o lungede 37. lungel 33. -e
long 27. -atica Iung 33. langoder 27.
♦Pulpa broten fleysch o. nasen
Palpitom
Pansens
309
spicz 40. bretigs fleisch Z. V. orspinna,
est iUui durum in aure (ef. Gloss. v.
Austiria. hd, nd.nl. spint, spin sim.
adeps) Gll Erf. Marb. kempff (aus
kern!) huft 1: grubs 27. grobis 7. a.
1420. grucz l kern brij (X pwls) 4:5.
obgmarg 29. a*pffel (ellipt.) 30. L
gttod palpitet geleiche (artus id,)
H. S. Vind., gileiche D.
Pttlpitam {alph. 33.), pipitam
33., palmitns (t?. Orchestrum) les-
bank, lettener 40. pulp 27. ain pul-
pit oder mit dem ars in dye Schergen
Stuben farczen 33. eyn buch trager
F. a. 1420.
Polpns clamor vuUuris 40.
Puls mfiß K. V. grutte 37. grieß
34. groccze F. a. 1420. grucz, brijmel
45. krut 29. (nhd. dial. kraut n. ObsU
^us). paltes pl kraupen /., boh.
kraupy V. trü. varvelen Sum., vgl.
BM. in 278. farfelsuppen Sm. /
5öi i. q. tirol. pfurflsuppe, furfl sim.
(Schöpf), öst farferl n. (Höfer), plus
plutis pouls 122. pnltifex eyn grutte
meker 37.
Pulsare luden 38. palsus lut 30.
gelat 32. gelutt 29. geläutt 34. de
puls 36. 38., is de beweginghe der
ädern 38.
*tPulticiIS i.fetidus 37. (schwer-
lich aus pollutus).
*tPultifex s. Puls.
*PuItri-dus s. Poledrus. -uns
fffcw., pnlchrinus furlin (cf PuUus)
40.
*tPulue-p, •rium puluer; i. ato-
mus Stoff, stof, stubbe 38. -risare
stouen 22^. 38. puluis gemulle 40.
M puluer 38.
Puluiu-arbanckbolsteriT. F.bedde
37. -US eyn houet cussen i6. haupt
pfluIgZ. F. pnlfinus banck pfulw 32.
Puluis s. Puluer.
•fPumen s. Rumen.
Pumexpomes 38. p6mes 37. pom-
myst 27. pomps 9. F. a. 1420. pum-
Ws 25. bhnps 32. pambst 34. 71.
pumbst; pumicellus pumser P. F.
binps (sie!) 33. pumisiare pümsen
*. pambsten P. F.
'^'Pmniteiinni (aus furnitergium
sim.) eyn ouen wisch 23. 37.
Punctorium punct eysen, est instr.
accuti anguli adperfaratidumsubtüiter
pergamenum K. V. punt- 40., stupff-
32. 74. -ysen.
^Punctu-mstundelind^. t-s puncte
0. studelin 30. -s (g. -s) stekynghe
132. kekinghe (verdruckt?: md. kiken,
^ken pungereP) G. voc. pungt; -alis i.
subtilis voghe37. -osus ^.Lentigo.
Pungere prikiln F. a. 1420.
* t Pungn-aculum, -us s. Pugn-.
Punic-eus, -us ein tayl weyß ein
tayl rot 33. -a s. Malus.
* t Punulus (cf.prc. ?) ein rothecht
V.a.l420.
Pnpa tochken 34. puppa tocke
V.vrat. lock 21). tocke 37. puba dock
30. pupUla v.h.v. pappina (cf.o.
papa. pupina Gloss.) puppe do kint
mit spilent 40.
*Pupatilis p. sticheling 40.
*tPupigale eyn prekel dar me
de wif mede prekelt wen se den steyn
dreghet 37.
*Pupilat Gloss., pupulat Symb.
D.pauo.
Pupill-us ein waiz muterhalb 52.
-a (cf. Orphanus) der stern in den
äugen 52. eyn oghen appel 37. tocke
(cf. pupula Gloss.) 40.
*tPupill-o s. Papilio. -us s. -a.
^ Puppiforodissa ein rolant 23.
(s. Gloss.), aus puppa in foro, X fro-
dissa?
PuppishinderprotZ". F. stier-burt,
-bure, -brucca Gf. 111 213. -burc H. S.
Tr. steirburt D. grensen P. F. schiff
wann {?cf. Ratis) 32.
*tPupul-a, -la i. Scabies, petigo;
-OSUS i. rugosus; -ositas grindecheyt
37.
*Pura (sc. farina? ai4S nv^6q*f)
kerne Symb. D. 281. kern Sum.
*t Purga-re (cf. Preparare) keren,
veghen, reyne maken, suueren; -to-
rium veghe wur 38. *men offen wusch
32. -menta s. Cribrare.
*t Purg-rauius , -uudia s. B-.
* t Puriscus s. Paristulus.
310
Purpura
QuaatiiB
Parpara (c/. Blatea) purpera, is
rod syd want 38. pfeller o. geruchet
semit 0. purperkleyt 40. (vgl gerAchtes
leder = sammet I. Stalde»% nhd, rauh-
leder; rfihen, rauch machen exasperare
Pict. ü q. ahd, giruhen mhd, riuhen).
*tPurphi-nus, -rio s. Porphirio.
♦fPur-retum s. Piretrum. -sa
s, Bursa.
Purus (c/. Merus) pur, lutter, dar,
reyne 38.
Pus eyter o. behfttunge 40. t. cus-
todia Br,
*f Puscula s, Pustula.
Pusill-us Yoghe, luttick i, paruus;
L deer 38. eyn cleyne kint i. pusinn-
Gulus 37. cleynir F. a. 1420. -auimis
s. Vecors. -animitas chrankmutig-
kayt 33.
*tPusi-uus, -mus s. Businus.
-uuculus s. -Uus.
* Pustula, puscula K. V. auch
weiz {cf. Gloss.) Symh, D. App. ags.
angseta ib, H, hut gall 32. gesprinc,
pnstel-a gisprinc Gf. 71897., -la
crispinc (sie) Pf. Grm. VIII, qtuindo
coro appart/ierit idflcret -. bule o. blotdr
40. bletterlin K. K. bladdere 36. qiAoe
freislichaz dicitu/r (Ed. add,); pus-
tulosus bulecht H.Ph.
* t Putallinus s. Buphthalmus.
Puta-re dünken, woneu, menen 38.
-meu schniczel (cibtis) 32. snuytsel
van die keers G.voc. hede (Uni) 37.
-tio ruben schnicz 32. -torinm ein
snyt hepp 27. ain kappa 33.
Puteal harpfe 40. pantheal i.
foum l cloaca 37. priuet 74. pantial
id. 52.
*t Putealis s. Pluteale.
Puteus (cf. Fona) söd 29. galg
brunn 32. galbrün 30. chöchprun,
puczen 34. puze H. S. B. pfttte; pu-
teolus joghet borne 37.
*tPuti-cla, -gula vlassche V.a.
1420.
*tPutillus s. Pictileus.
Put-5 vaa-. pi-torius litis, eltes,
varr. alteys, eltechs, iltig Meg.
Putre-scere wllen wftl (sc: put-
ridus?) 38. -do fiili 29.
♦fPuus s. Picus.
«.
*tQuadr-a een vierendeel G.voc.
-ageua {cf. Carena) XL streiche 40.
karrat 34. -esima vast i. ieiunium
38. -essima manfasnacht 32. -aginta
verdich 38. -agio 40., -io quater 40.
K. V. vff den wurfein 40. -ans vier-
dung i. ferto, quarta pars ponderis
K. V. fierding, ort 29. vierechkunts
ort 34. fierling 30. fierden tail tags
32. (-ata?) mandele, eyn verndel van
eynem schokke 38. -are vieren 20.
F. a. 1420. viereggen 29. ortern 27.
-ato (scriptoris) quadraut 32. -ifor-
mis ver eggede; -illus läppe; -imem-
bris verledich 38. -ipes pfert 40.
-iga Ghss.y cadriga carette 122.
•oplone (X plois?) uiruar H.8.D.
(de vestibm. vgl. mhd. einvar). -um
vier artig, vir hören 33. vir ortig;
ein leyr hörn (am wir h. d. i. Vier-
eck umg.!) 27. -inus vierig i. qua-
ternus 34. ver-leyge, -valt i. .-uplex
37. -oxium (-inoctium Ghss.) vier
nachtig; -ulus fleck, czott 52.
Quali^s wodan; -smodi welker
lege 37. -terque wie yemen 29 sim.
-tas wie getonhayt 34. wy getan F.
0. 1420. welichheit 29.
Qualus eyn hapsen (hopseye 4 sim. )
F. a. 1420. l quaxillum seich-zein-
lin, -korb K. V.
* Quam-pluries hoe vaken G. voc-
-quidem dorumme F. o. 1420.
Quanti-llus hoe luttich, hoe cleen-
lick G. voc. -tas grossikeit 29. groß-
hait 30. wy grozkyt F. a. 1420. lid-
mas 32. quantociüs wy engelich F. a.
1420.
*tQuautus s. Wanti.
Quartale
Qikisciila
311
*tQaart-ale l -a pars verndel
38. -ana Gloss., -ania dat kolde 37.
-arium viertail 52. 75.
Quassare raorken, to drucken, quat-
teren, queteren, to quetteren 38. (schüt-
ten?) schatten F. a. 1420. schothen 27.
schiten 30. scuttelen Str. V. zerkndt-
schen 29.
•fQuatervier-stet 30., -stund 52.,
•sten {vgl. Ter) 29. quatern«as s.
Qnadr-a, -inus. -io Gloss., -is vn-
rittersch; -ius das {nhd. daus, cf.
Binio) F. a. 1420.
"^tQaaterniis eyk,(«w^ acht, echt
Gloss. sim.umg.?) i. quer COS 37.
Qnatuor vere 38. qa.-tempora
dy golt fast 27. (vgl Sm. II 34). dy
quattcmper 33. die quottemer P. F.
Qnax-are $. Coaxare. -illam
9. Qnalns.
^tQuempiam Linsuperlpräerea
darvmb 52.
^Qaentinas s. Qmntiis.
Qaeo qnire mugen 9. 29. 34.
Qaerc-etam, -inus s. -us.
*t Qnercnla minor $. Cham»pi-
fys. qaernla gamander 40.
Querc-us {cf. Quatemus. Omus.)
eke, ekenbom 38. een eyckel boem
G. voc. -etam aichach 52. -inns eken
38. eyken 37. quernas richner (aus
ei-) 40.
*tQuerdela (aus d. querder?)
regen wurm 40.
Qnerere souken 38.
Qneri prs. ich chlag wee 33,
*tQueri-des, -les s. Curnle.
^Quer-nnSy -ula s. -cns^ -cnla.
*tQaer-iilosii8 klegerlich ment-
sche 45. -osas clachaftich 37. -alns
cUagig, chlafftig 33. clegig, cleffiß 27.
ciaig 45.
*Qaest-a solt, czol 52. schattinge;
"US schat van den bouynnen (mere-
tricum); -ionarios stockmeister 17.
^o.pl. -ii). phenniger (umg.) V. a.
1420. pineghers 37. -OP samner 40.
schosgher 125. -io ein frag red; -iosns
i -inarins cläffig 52.
t Quesumus zere beten F. a. 1420.
*Qiii 1: quis we, also: we is dat;
qni l quilibet wede, also: wede godde
denet; quis welker; quid wat 38.
qui wer die; quis wer; quid was;
qnod was das 29. qni wie die 34.
quidamElicher 40. qnis-libet, -qne^
quiuis ein ieg- 1: yetz- 33., yg- 34.
-leicher. it- l its- 27., iegk- l iek-
29., ein iet- 30. -lieber, quis-quis
eyn juwelk; -cunqne etc. welker 37.
•piam ichteswelke ib. eczsilich 45.
quititas etlschlikait 32.
Quie-s rüste; -tus ghenist G.voc.
-s l -tns (sie) rauwesam 37.
QuiUbet s. Qni*
*Qnilina i.coquina 37, 52.
*tQniniin-io (?) s. Quinimo.
-nm s. Ciminnm.
Quincnns das fünft des gewichtz 52.
Qnindena ein mandel 22^. 125.
Quinetiam dar nach 52.
Qninimo meer, veel bet G. voc.
bylch 19. (qmynio)bilchir F. a. 1420.
Qninio zinge uff dem wi!irfel 40.
zinck 52. K. V.
*f Quinqu-e viue 38. -efolinm^
-efllnm s. Fenthaphyllon. -ies {cf.
Ter. Quater.) funf-stet 30., -sten 29.
-aginta vefftich 38. veftich 37. -agies
fdnfzig werbe; -agesimus der fiünf-
zigoste 40. -agenarins sculdheizzo
Ho. 53.
*fQuintern-a quinterne, trumpe
i. tmmpa; -ista trumper 38. -isare
trumpen ib. -are quint singen (umg.)
30. -ns fdnffig 29. funfftig 34. -nm
quinterne, sint teyn bieder 38.
Qnint-ns veflfte 38. -lUs ho*we
monet 40. -inus quint-ein 34., -in
29. 30. quentinns quentin 38.
Quiris romischer ritter K. F.
*tQniri-s (Stein indes Wiedehopfs
Nest) Ki. withopfenstain, den findet
man in des withopfen nest; -ndros
geirstain, dm eeuht man dem geirn aus
seim him Meg.
*tQuirit-are sqq. Gloss. -ufi vox
vermium; -anns est vermis cum vocem
dat 37.
Quis etc.s. Qni.
Qniscula. quisquilia wachoel (st.
-td) Ö. voc.
312
Qnispoliones
Kamale
*tQuispoliones s. Vespilio.
QaisquUi-a drespe crut 38. ab-
sneyte 40. -e zaghe spone 27. ge-
raspe H. S. D. giraspe Tr. girespehi
Gf. IV 1181. saffrat (X schaf-? cf.
Crocus) 32.
^Quisquilia s. Qniscala.
^Qnit-atio, -tare, -itas s. Qui-
tas. Qui.
Quit-os quid 38. -are quietyn F. a.
1420, -tare vet (aw^ wet?) maken 38.
verquitten 34. -atio quitlatinge 37«
*Qao-adasqae hoe veer G. voc,
-circa darvinb 52. -modo wu {alph,
wo) 38.
Qaondam (c/. Olim) etswan 45.
Quot wovele; -quot-i id. -iplus
womennich 37. -iens wo dicke 38.
-ennis wie fil jor 40.
^Qnotanas s, Cydonia.
*Qaot-eniiis, -i^ -iplus, -iens
s. Quot.
f Quam wanne 38.
R.
^Rabaculus s. Rapa.
*t Rabbi i. magister Br. rabi
meyster 40. 1: raboni id, F, a. 1420.
'^fRabicapta s. Rubicapra.
Rabidus winnich (vgl. Sm. IV
89.) 3. tobechtig 29. rabies t.-keit
ib. schebig (X Scabies) 41.
Rabo moz F. o. 1420.
"^Rabolus irapidm l loquax to-
bender 52.
Rabulus clepesch 37.
Raccare. racharat %W5 Symb. B.
*tRac-emus, -imi Grm., -omus
40. hengel {cf. Colligatura) 52. weyn
kämpf 27. kam, weinberstengel K. V.
i. vim Br. i. conglöbaMo uvarum drubo
sim. Gf. V 251. uuinberi. drut. (awÄ
drub? crut??) Pf Grm. VIII. triibel,
trappe 40. trapp 30. rack 29. ranke
38. ramisculus (aus racemus X ^^'
musculus?) eyn winbere 37.
*Rach int. driicz 29. räch iu
Collum tuum tros, also me sacht:
tros in dinen hals 38. racha ach we
52. rais wort 41. trocz V.a.l420.
^fRacharat s. Raccare.
^fRachi-, rachin-burgns lant
richter -40.
*Radarca (radoire depestrin 122.)
nach Scheler aus rädere arcam, eher
statt radaria.
Rädere scheren, scharpen G. voc.
Radicare etc.s. Radix.
'^f Radiol-um, -a eforfearn Hb.
Radius, r. lucis 38. lecht stryme
38. stralen van eynem lechte 37.
lichtstrayra 34. liclit strymen; i. me-
diolus radsprussel 29. liechtstraymel, j
schein, spaich an einem rad P. V. ,
spach, nab 30. glanst (-ter?); spaich;
schütz (textoris) 52. glast 32. weber \
schifflin 32. 64. K. F. ragin pl. H. S. ,
Tr. (cf Gloss.). spetel (X spul? vgl.
Sm. IV 580 V. Spitel); r. abstractus ,
Verstössen schein; r- reflexus wider ,
schein 33.
*f Radix stemp (stomp? vgl. u, a. ,
stompe truncus Kil.) 38. r. enisi
Gloss., r* olea (am altea?) ybische
40. radic-are wurtzen 52. 75. -itns
gruntlich 52.
*Radosi s. Ratuo.
^Raf-^ raft-, s. Raph-anus.
^fRagere. rageo aui l ramo
aui ceruorum 37.
*tRagilo (aus reguJa, cf.Br.h.
V.. X radula?) poumscapo Gf. VI
406 j vgl. gierrinot scapa serrata {st.
ferrata) ib. 1 403.
Ralla (cf. Sarcilis) Scharlach kleit;
rasilis scharlat kleyt 40.
Ralla (cf Nouacula) schermest i.
rasiolum 37. rallum scharsech 45.
Rama dy hoe F. o. 1420. Hilde-
brand stellt 142. p. 257 hierher auch
ramma manna; hierzu gehört TBxan
id. 141.
Ramale s. Ramus.
Bamare
Saüo
313
^fRamare (e/. Ragere) ». raneus
fierire. ramato i.r.fio 37.
^fBAmeles ((#/*. ^cAem^ranieles)
harcz 40.
Ramentnin absnefte (r/. Quisqui-
lia) 40.
Ramex zers 45. scham-haur 32.,
-har \ flid har K, F. vesel V. trat
(BM. III 329). ramix schäme hor
0. zumpe 40.
^fRami-nani s. Ramnus. -sen-
ilis s. Racemus.
*f Samnus haginthorn Li^^. holz-
böum K S. D, raminani knophen
1. ramp-nos haghe dome 37. -ns
hagendorn 29. ramulns dern struth
30. ramnis wist (aus wuest?) 32.
^fRAmiis strouc, roude i. virga;
telighe 38. telghe 37. czweyl 33.
zinck 45. ramalia pl telghen 37.
ramuscul-iis potrig L surculus 125.
-i riser, esticheo H, S. D. ramuncu-
lus estelin o. fr&schelin (X ran-) 40.
ramosns zelecht {atis zeig-), astecht 45.
Bana {cf. Bufo) v tze, pedde, hopper 37.
kpper, vrosch 38. frisch, rageliog 45.
Banc-ere schmecken 52. -or smack
des fleisches ib. ghastheit, stanck etc.
G. voc. gerstigchayt 33. vinnecheyt
37. -idnSf ransidns 37. gerst 37.
38. gerstig 33. garstig, czomig 27.
ghastich, toemich G. voc. vinnech
vleysch 37. flaisch rächi; gr&tly (: grä-
ten Sm.II124?) 32.
*Bang-ere^ -o xi i.irascor 37.
^fBansidns s. Baneor.
Biftpa^ rapns [v. Napa) {cf. Rapha-
nus) ruba (Ed.) H. Fh. rumbeSywft. D.
roue 37. rapacaulis (alph. rab-) rube
grase 40., vgl. rabacnlnN, rabocan-
lis Ghss.
Bapabnlnmbarre 122^., nach Sehe-
lerp. 49 aus repagulum, demnach von
rapalum (atis rhopalum) zu trennen.
*tRap-ere czocken 27. rapen 38.
-ax czottig {aus czockig), greyffig
33. gifEtig (umg.I), raubaffig {aus
raubh.) 27. raubig 29 sim. eyn wulf
37. -idus rofhaftich ib. haestich, gry-
pich G.voc. czuch- F. a. 1420; -tlm
czuc- ib., zuck- 52. 75. -licL -icus
DlatalMeh, Vonm glomvliim
zuckender, nemender 40. -loa roff 38.
ro*f 37. -pina row 32. ro"pp 40. -tus
notzog Änjg. VIII 101. -tor notzoger
Oberl. -iens yitam s. Coccognidium.
* Bapina^ rappina 40. wasserstel-tz
74., -cze auis 40.
Bapistrum reb gr&b 32. hede-
rich herba 40. hetterich 51.
'^f Ba- s. Bi-piuaga.
*tBap-pina^ -tor etc., -uss. -ere,
-Ina, -a.
Baphanu-s^ -m mirredich H. 8. D.
(Ed.) merr-edich, -ich H.Ph. raffa-
nus redek 38. ratich 52. r. minor
mirätich ib. mirredich; pepere (pe-
per piper), is eyn sur crtU 38. rafan-
ns riebrethig (rapa rieb) 30. -oleon
ahd. merratih Sahb. Gll. in Ff. Germ.
XI 3.
^fBaphea s. Bomphea.
^Bapheola. rnfe-ole 1: -lle kreppe-
len Symb.D. {ital. raviuoli dial. rofiol).
*t Barns seidene; los, dat nicht
dicke en is, also eyn swam 38. laj^ 34.
prat, das nicht dick ist, rogel {vgl.
Gloss) 33. tÄnn 29. rare-, l rari-
29. 34. -fleri dilnn 1 lugg machen 29.
lam {a^is lom, lum?) 34., loz 52. 4.
werden, rarefacere 1 rarlssire dün
w. 52.
*f Bas-ca s. -ta. -ilis s. Balla.
Biasor s. Barbitonsor. rasorium,
rosarinm {v. Nouacula), rasiolum
(v.ßalla) scars-as D.H.S, -ez Symb.
D. scharsach 40. horscher 29.
*Basta grint 93. rasca rüde 40.
Bastellum die rauff, ital. el ras-
tello gall. le restelier Oe. F.
Bastrum {cf. Erpica) eghede 37.
eyde V.a.l420. egghe, rieck (furca,
tridens KU.), ryue G. voc. rechhe,
ho"we, karst 40. isan catanaz {ellipt.?
vgl. c. fabref actum im Allg, Uf. III
310 ff. ; isan CB^DolSitridentemib. I V127)
Ff. Germ. VIII 14. r. librarinm
rastral 125.
Bäte s. Batus.
* Baterare repen 22^ 38.
*f Bat-es s. Nates. -iflcare s. -us.
-ile s. Butile.
*tBatl-o redeli-kheit 36. -cheyt,
40
314
Ratis
Recnsare
yornu£ft 38. -onem redde rait wider
41. Sm, III 154. -onabilis l -aus
piDich, vrsachlich 52. vornufftich; X
-onatlnus redelek 38. -onari ver-
ndnfftigen 29 sim. -onator redgeber
40. ratiocinat-io wurkung der ver-
nufft 52. -or werbhaftiger 31. 64.
rati-onalis (c/ -onale Ghss.) edil
tuch V.a.l420.
Batis (c/. Puppis) schiflF-wand 32.
-seit K. V. -Site V. a. 1420. schiflFes-
sayte, -port 74. dief schiff o. schiff
port 40. i. naüis l latus ipsius nauis 76.
*Batispoiia ausborch (sic)G.voc.
reynspurg F. a. 1420.
'^fBatma (ratina?) i. visio consu-
moM l eyn wachandelen bom (X act^ ?)
37.
♦ Batum picquotin 12J^. p. 27, nach
Scheler(vgl. sein Wb. v. Picotin) atis
rata portio.
* t Batno ih scirmo defensio scuti
Gräzer V. (AM. Bll. 1 352), aus tuo
(tueor) mit einer vorherg. Gl. gemischt ?
Die ganze Glosse erinnert an radosi
sciro Gf. VI 535 (vgl. Gloss. h. v.), das
aber ausahd. rado (Gf. IV 1151) me
sciro {vgl. Gf. VI 536 ff. 533.) entr
standen scheint; indessen vgl. radi skir
Gl. Cass. Sollte radins (rado Gf VI
325) zu Grunde liegen?
Batus (cf Firmare) gewenit (reor
ich wene) F. a. 1420. vest 30. hafflig
i. flrmns^ solidns 34. vest hefftig
29. } rate stede, stedich; ratifleare
beuesten de warheyt 38.
Banc-are^ -o l -eo aui i. mutus
fio 37. -edo s. -US,
*f Bauci s. NancL
Banc-ns hesch 37. i -itas hes, eyn
crancheytder stemme 38. -edo hescheyt
37. hais-eri 32. -serin i -erkait 30.
-rung 34. heiserheit 29. (30?).
fBhaeas s. Blas,
Bebell-is weder-kiuech 37. -uuch-
teger {vgl. uuidarfehtanti officiens etc.
Gf III 445. widervehten BM. III
312) Symb. D. widerspanig 52. 75. -io
wederkiuinge 37. wider speni 32. -are
wider reden 52. l -isare wedder stre-
uen 38.
Reboa-re wcdir moczen F. a,1420.
-tus wederghalm G. voc.
^Recaltram schin 37. weder schyn
23.
Recalu-ns, l -atns } -ester 52.
binden glaczet 52. 75.
fRecedere deloco rukken,af r. 38.
Recen-s vrisch, sax. versch, risch
38. fi-ug (bis) 45. übe (st. nuwe?);
-sire wasschin F. a. 1420.
Recia s. Rhaßtia*
'''Reciacalam garn, ricz 45.
ReciDium. ricin-ium, -ns kürsch
f. boh. bläny V.tril.
Reclina-re naygen; -torium haubt
prett (fecfi) 52.
Recludere versliessen 52.
♦fRediciim-a, g. -atis, l -um (vgl.
recinium X redimiculum X reticulum
sim. Gloss.) kedel, wenckel rocket, sub-
tijl als die vrouwen baevendragen 147. \
* Recidiu-nm, -a renascentia 142. ^
p.258m. Anm. -are, prs. recidoo ^
vor müren 31. sim. 64. ,
Recinium (pet-? alp. ri-) nadel, ]
spüle 40.
*tRecinus s. Penicellum.
Reciprocare wedir vahen F. a.
1420.
'^'ReclamatoFinm l&der 40.
Reclinatorium lene berge 40.
bytte 45.
*tRe- s. In-clusorium.
Reco- 30., recu-llectus bestellt
30. 34.
Recommendare i. relaudare
wider enpfelchen 52.
Recompens-a } -atio Widerlegung
52. -are wider keren 29.
Recoudere ein graben 52.
Reconuentio anclagung 52.
Recordari s. Memoria. Remi-
nisci.
Rect-us recht, dat nicht crum is
38. -ificare gerecht machen 52.
*tRecu- s. Reco-Uectus.
Recupera-re er-, na-halen, quiten,
los maken 38. -tio makinge 37.
Recursus weder lop 37.
Recusare versmachen ze tun «.
renuere 29.
Reda
Belatimun
315
Redazele F. a. 1420. sile o. wagen
40. schlit 32. reding 32. 93. siede,
karre G. voc.
*Kedabnliuii (redstab 74.), vgl.
it. riavolo Ofenkrücke.
Reda- 52., redi- 37., rida-giam
vir l6n vectoris (?) 37. eyn wan czol
F. a. 1420. ein stoß rigel i, uectigal
52. X uectis! id. V. a. 1618i. Fr. Ki.
•fRedar int. (aus redarguere ab-
strahiert!) straffinge 37.
Redditns, reditufi 37. (c/. Cen-
sus. Compensus.) tins 37. 38. schat,
inghelt 37. gulde, rente 38. gilt 29.
güldt 34. gesamelt gftter 30. r. vi-
talis lijf renten Q. voc.
Redemptor (magister fabrorum)
der das gebew vordinget 125.
^Redi-cnliim^. Ridiculns. -gium
s. Redaginm.
Redimicnlam harsnour 38. bu-
binsnur V.o. 1420. huuesnur JET. S. D.
houesce bendelen pl. (-la) Symb. B.
nacht- 33., bar- 52. -bawben. gezirt
tab 93. gezierte hfil K. V.
*tRed- s. Ret-inacolam.
Kedintegratio weder makinge 37.
^Reditos s. Redditns.
Redole-re erkucken (X rediuare
'^)\ -ntia guter gesmacb 52.
Reduncuswedircrumme V.a.l420.
wider krump 52.
Redundare genagen, gedigen 33.
wedir geben (X -darel) V.a.l420.
wider kern i. rmerti 52.
Reduplica-re snaben 9. 17. {%.
cespitare) F. vrat. -t snabit Str. V.
Redux: ein bekerter 52.
Refect-io, -orium s. Reficere.
Referre aussprechen 52.
Refertus ghevult 37. beladin F. a.
im.
Reficere wider pringen 52. labin,
essin F. a. 1420. loben 33. refect-io
lobnüg 33. labenig, entquidcenig 45.
•orium refental K. F.
ReflexQs gheboget 37.
*tRefocil-lape laben 20. H. Ph.
-are quikken, sunt maken 38. -latio
ttige 37. reuocillare erquicken,
lauen 38. resocolas k]8cafos(reereas
kiscepfes) Gl. Ker. cf. Gf. VI 446.
Refouere auf halten, laben 52.
*t Refrag-ari czu brechin ; -racio
wedir broch F. a. 1420.
Refrenare stillen 52.
Refricare säubern' 52.
Ref rigerinm erkftlung 34. kolinge,
kolt maken 37. erkichung 30.
Refng-as fluchtiger; -inm freyung
52.
Refntatio vor sma'n 37.
Regere regeren 38. gerechten 45.
regnare regneren 38. rengnieren,
richsnen 29. birschen 45.
Regia ein sal 52.
Regillnm r&klin o. einre kuniginne
kleit 40. leinwat, spinet (vgl. spinsd
Sm.III570)K. V.
*t Regina medvurt Cock. r. prati
s. Mellissa.
Regio, in regione in lantscafi
Haupt III 462.
Registrum beraytnüj^ 33. bereyt-
nig, lethebuch 27. bfich-schnür 32.,
-schnfir 1: register . . . mültüudo eona-
rum interposita foliis K. V. bedechte-
nij^ } eyn buch also genant 45.
Regins morbus vallend-, gel-sucht
H.Ph.
Regnare s. Regere.
* Regula (cf. Linea. Ragilo. Ghss.
v. Ricula.) regule i. canon, norma
38. regel 29. rigel 30. register (or-
gani) 125. czel F. a. 1420. la-, le-
beleia i. mitra virginalis ; legulamlab-
legi Gf.II79. r. aurea i. wi^ro vir-
ginalis capitis Josue VII 52. occ. ags.
hyingan (st. hr-) gyrdisles Pf. Grm.
1 117. ringä gurdiles ib. VIII 387.
Vglu.a.Sm.III67ff.
Regulus (cf. Jaculus. Paristulus»
Sibula.) een cleyn coninxken G. voc.
Slang 9. slange V.a.l420.
'^fReguncnl-a suh-am 76. -useyn
zul i. infima edificii 37.
Reicere schuppen, vorsman 38.
Relabi Sträuchen 52.
'^fRelat-iuum in tragen F. a. 1420.
ein erkentnug der vorgesprochen red
52. -um eyn widder tredung 45.
316
Relaadare
Repens
* Relaadare s. Recommendare.
Relega-re enlenden senden 33.
vor sendin F. a. 1420, "tus echter o.
einer der enweg lo"fft mfttwilleklich
40. ein vort tribner 52.
Relegere wedir lesin F. a. 1420.
Religi-o eyn gheystlik leuent 37.
gotlich byndunge F. a. 1420, got ver-
pintnüg 34. gottergeb-ung; -osa -ne
29. -osns -ner i6.-en 34. eynbeghenen
man 37.
^fRelin- s. Reli-pendium.
Relinquere vortigen 38.
Reli- 38. G.voc.yV^Mxi' 52., retro-
37. 38. -pendiom tympe 37. 38. an
der coghelen, } kip 38. kouel, k. timpe
G.voc, gugelzipflfel 52.
Reliqnare czu smelczin F. a. 1420.
*t ßöUftiiiehilchdoum i, sanetua-
ria 38. heyligetum F. a. 1420, pelo-
gatus heilto^'m o. vr ochsen die vber
bübent 40., am v. l ossa etc, que
relinquuntur Br. etc'i! oder aw^ urez
r. dborum?
fRemendare (Xrecomm.) i. com-
mmdare 1 -mütere enpfelchen 52.
Remex ferg K. F. ferge o. riem
40. scheflf- 32., rüder- 52. -knecht.
rudiller F a. 1420. eyn grot roder,
eyn stftr 37. remig-inm rüder huffe
40. ruderhauff 74. -are r&gen 29.
niederen 34. rftdien 30. rüden; -ator
r&deler 45.
Reminisci wider dencken l re-
cordari 29.
t Remis rense ciuitas francie
(Rheims) 40.
fRemiss-ns^ -inns 34. abnemig
29. 34. ablesunge 30. gering smeckig
29. 50. wolfeil 29. wolfail 30. lyn-
ding V.a.l420.
*tRemius i. industris 76. dor
luchtig (las ülusPtis) 37.
Remo-uere s. Deponere. -tos
ver; -te vere, verne 38.
♦fRemuI-cus Gf., -cum lina Gf.
H. S. D. -eis rieme o. zug seil des
schiflFes o. rüder 40. -tus zugsail K. F.
remarcus (cf. it. rimorchiare /r^. re-
morque etc.) scheflf lini 32.
* Remnrmnrare wider reden 52.
Remns rudil F. a. 1420. r&de 45.
reme, rouder in dem schepe 48. een
reem te royen G.voc.
Ren, l rigen 37., rien Symb. nere
36. 37. nier K. F. lenden pl (renes
Ed.) H. Ph. lendenen pl, l.-brado
sg. U. S. D. uisurn (cf. uueisunt ar-
teriae Gf. I 1077?) Symb. D. 264.
renicalos ags. (vgl. Gloss.) lundleo-
gan Lor. renanculi leuint legü Ff.
Grm. VIII 386.
* Renaculnm est locus vhi peragi-
tur aliquod secretum 76. haymlichestat
74. eyn broc gordel {cf Renale) 37.
Renale l reno bräch 40.
Renda swinchkel 33. senkel 68.
est Caput waltliei der glimpff (vgl.
Gloss. V. Pendix. Sm. II 419) 52.
Reniculi s. Ren.
*Renisare pegern, verleugen 33.
Reno (cf Renale. Lumbale.) brüst
beiz 32. 67. renones l repsa Symb.
F., quos vulgo reptos vocant (Pap.),
cursine ib. H. cf. Gf II 500.
*Re- s. Cy-nocephalus.
Re- l in- (q. cf) -nouare wenden;
renonator ein alt rewß 52.
Renuere J: recusare (q. cf) aug-
schlahen 52.
Renunciare verczihen Str. V. sim.
20. wider sprechen 52.
Renanculi s. Ren.
Renus rin land 30. rinsch 1. 29.
fReorta s. Retorta.
Repagnlnm {cf Rapabulum) spriu-
zil H. S. Mon. spruzil, grintel find.
schelde-ch Fundgr. ISSff'. -r Gloss.
i. q. schäller Fr. II 159^., noch nhd.
(md. oberd. vgl. u. a. Sm. III 360).
Repandere auslegen 52.
Repatriare czw haws 1: czw lande
cziehen 33. zu land nächnen 52.
^fRepansatorinm {cf pausato-
rium Gl. m) schoflF hus 40.
Repedare wanderen 34. wider
wandlen 29. 30. hindir slo"* F. a. 1420.
mit den fuessen auf slahen 52.
Rependere wider legen 52.
fRepen-s snel 37. -te czewleich
33. behent 52.
Bqpere
Beflomere
817
fRepere hopffen 84. hoppen 80.
kruchen, nitschen 29.sliDdin V. a. 1420.
repens slingen (ptc,) 37. reptUe
sl, also deyr ib. Schlichendes tier o.
sumede (sie?) tier 40. hoppende tier
30. slingende worm 23. 45. ein fligend
wttrm 27. krüchwurni 29. waz kriechet
41. reptare crisen (crichen?) 41.
kruifen 45.
*t Repet-ere, -tere wider nemen
52. -ita wirdargiholita; w. u. -itam
uuidarzalduon; -ito abaretemo 48.
Repignorare wider pfenden 52.
Replicare fast vmb tzihen 52.
*Repof-ocillain5 -iciliam quod
ponUur super ignem de nocte 12if, p.
50, nach Scheler vll. aus repostus focus
(feu Cache).
Repositum berghinge /. nutri-
mentum 37. beheltnisse F. a. 1420.
Repre-hendere,-seiitatio^. Car-
pere. Ostensio.
Re- s. £x-primere.
*tReppob-us straffig 1. 29. 34.
•are J -rare wider bewiren; -ratio
poj^hait, smachait 52.
*tRepsa, pepti s. Reno.
Rept-are, -ile s. Repere.
''fRepudi-are, -amos aruuid-
rames G/.I643. -um, l -amen 52.
schaidung i. repulsio mtdieris a viro
52. widerunga H. S. B. Tr. Vind. zur-
uuerf Gf, I 1040. verczeugnuß 33.
vor czigeniß, vor kysnig 27. vercherung
1. 34 sim. eyn de dat wif vtsleyt 37.
Repn^are wider kriegen 52.
*Repargiam feim 40.
*tReputare s. Rnptare. Cen-
sere.
Reqoie-s raste, rauwe 38, -tas
rauwelik 37.
Requirere erfarschen, foderen 34.
erfam 52.
*Rerictis est vestis leuis ein kittel
52. 74.
*tResar-cire, -dire wedir schrotin
F. o. 1420.
*tResciola s. Reticula.
*tReseruaciilmii(c/. Fodrum) ent-
helteniß, hudefaß 45.
tResex rebschog Ki. l palmes
prasidiariiis sprentzel m. V. trü.
lvglu.a.Stn.III592).
'*'tR6sibile {dem. von res?) klen-
dinc V.a.l420.
^Resicnla s. Reticula.
Resid-entia ein besitzung i.passes-
sio 52. -aus ouerich i. saperfluns
38. vber-flugig 27. -fellig 33. obir-
flechlich V. a. 1420.
Resiiire entspringen 52.
Resina (c/. Napta. Rameies.) hard,
zap 37. hart, vnd wult ut den bomen
38. harcz, o. bo'm tro"f 40., o. pech 52.
*tRe8ip-ere widder gut begriffen,
bekeren, wochern 45. wider erkennen
52. -iscere ab losin V. a. 1420. vbell
smechken 34. -iscens vor nunift faher
31. Vernunft haber 64. -i sachant (aus
sm-) 41.
^fResocolas s. Refocillare.
Resolatio vp losinge 37. schaidung
der sei von dem leib 52.
Resonai*e clingan 48.
Respicere s. Garare. respect-ns
zfi sehunge 30. angesicht 29. auff
merckung52.-are oftesehen V.a.l420.
Respira-re autmun, -t autempt41.
Respons-orinin, -am 32. [ecd.)
rcspons 29. respon 32.
*Resqaa ein aw 52. 74.
*tResta-^are, -nuare wider
slieflfen (aus fliessen umg.) 33.
Restare beleiben, verpieten (aus
-peiten umg.) 34.
Bestaur-are wider bfissen 29. we-
dir bauwen V. q. 1420. stauwen, also-
medat waterstauwet(X restagnare) 38.
'^Restanrum 37., stanrom 37.
76. est lignum in quoperdita pendun-
tur 37. sim. Voce.
Restieiil-a ynamm ein bund mit
weinbem 125. -us eyn riste vlasses
37. ein reisten 52.
♦fRestis wede 37. 38., eyn sei
van eyner rouden 38. ducere restim
an dem snure gehn (chorea) 125.
*tEe8titeria(re8C-?)sinwelherre 40.
Besnltare frolockung (sie) 52.
Besnmere l acensare roghen ed-
der vraghen (,) eynes bösen dinghes
denken 38.
318
Resnpinns
Ricma»
Resnpinns hachuart (aus nd. ach-
terward simJ) 33. ofgebert F. a. 1420.
ofwertz sim.Gloss, gepogen 52.
Beta een struyck (frutex KU. hd.
Strauch; stock 110,) int water quia
retinet {recipit 110,) naues G, voc,
Betardare ver-toeuen, -taeghen G,
voc, -zoeuen, -trecken 132. -tragen 20.
68, -treigen 11. -tzihen 52.
*f Beten-taenlnm wenung; -ca-
Inm (retinaculum Gloss.) haltnuß 33.
-tarestetizhaldin (c/. Gloss,) V, a. 1420,
Bhsßtia. recia regio rieft 30. ries
pars swewie 40. retia swabenland;
retie alpes (t tridentine) tzum Eyn-
sydel 125,
Bet-, rec-iaculnm ned, garne 37.
rethi-acalnm l -cnlnm een cleen
netteken of een haerbant, een ghe-
stricte huyue G. voc.
Bet- G. voc., res- 110 etc,, alph,
G, voc, ris- 40. -icnla een huyue,
est mitra mulierum G. voc, megde
hübe 40. resciola i, cidaris l mitra
huua H. S. D.
Beticalnm {cf. Reti-, retin-aculum)
netz .,.\et. est indumetitum capitis rrnir
lieris ex filis cancillatis artificiose fac-
tum , , . gestricket hub ; et, est sporta
ex restibus cancellatis , , , kretz K. V,
nezze, darüber smere H. S. D, nez-
zismero Tr, r. jecoris (cf, Oirbus)
netzesmere Synib.D.App.
Bet- {alph. 40.), red- 40. -inacn-
Inm {verdriuM reticulum nr, 2 Gloss,;
vgl, Retentaculum) harbant H, S, D,
hör baut o. ziigel 40. i, habena Br.
inwarp, inhenghel; stel an enem appele
38. behalter 52.
*Betonse s. Betnse.
Bethor honhch reder 40. schöner
redlerer K. V, eyn wol Sprecher l
eyn habichin haüwen {Scherzformel,
X hobisch sim.?) 27. red zierer 29.
z. der red ; rethorica kunst von der
zierhait 30 sim.
Betor-qnere drucken, peinigen 52.
wedir knoppin V. a, 1420, -qnens uuir-
deruuendi, gebeßert in uuider- {vgl,
ßepetere) 48. -tus 1: -sus (t retror-
sns) gepeinigt 52. -ta gezwürnet o.
rant stecke 40. ransteko, gewurnet
Gloss, reorta s. Biorta«
Retract-ator wyder rechner 31.
-or id. 64, zieher 52.
Retro s. Post« retrorsnm hin-
derwort, to rugghe halflf 38.
*Retrogerium „quod retro geri-
tur" hoste 122^. p. 21, Scheler Wb, v.
Hotte.
Retrpgradns {cf, Stationarius)
arschling 52.
* Retro- i, Reli-pendinm.
Retrorsnm s. Retro.
*Retum spole 37.
Retnndere wedir nytin (w. Goth.
Wb.11107) r.a. 1420.
Retuse. retonse erant acies pr.
genaiget 52.
Benerenda er klaid 32.
Beuert-ere vmme-, -i to-keren 38.
Benincere wedir wynden V, a, 1420.
Beniuiseere weder verquicken G.
voc. laben, erkeken 52.
Renma, oft rewma {cf. Catarrhus)
Strauch 1. Sträuchen P. F. hauptflu^
K. V, der kalte hauptfluz, der k. fluz
auz dem haupt Meg. daz floß des
hemptes {aus hewptes) 27. ein glas {aus
Aus sim.!) des hawbts 33. pfnüssel 32.
colk i.profundita^ aque 37. ein gumpp
i. pr. a. 52. renmati-sma vloyt i,
fluxus aquarum 37. -cns snüdrer P.
F. een vlotich spuwer G. voc,
* Renma-tica, -thica 40. kranichis
snauel H. S. D. kranich o. kraniches
nagel {um^,) 40.
* *t Renmati-cus^ -sma s. Renma.
*tRen- s. Ref-ocillare.
Reuolutio eyn vmme lop 37.
Rens misdedich 38. beclegter 32.
verklagter K, V.
*Renstnsi. vern spez Symb.D.
* Rias Gloss,, rhaeas^ poXa$ 143,,
rigas feit mag some 40.
Ribaldns ribald K. F. aigen wil-
liger 30. ein selb w. pueb 34. selb
willig bub 29.
fRicin-iom, -ns s. Recinium.
Ricinus hunt vlige F. a. 1420.
*Ricmns* rickmus reym K. V,
Ricoctolomns
Rixia
319
^tRiooctolomiis {vgl. ricinus, ric-
inus Glass,?) i. vermictdus; ricuba
id. l i, q. duricia 37. gdojm rictop-
tolomiis t. tirancalas ein neuwer
ruter 52.
Rictos ghapinghe (ferarum) G.voc.
balz sperren V. a. 1420.
^fKicaba s. Blcoctolomns.
^fRiculnS ivrbanus 37.
^tRidagium s. Redagium.
Ridicnl-ns gamanlih Gf.IV207.
gemelich Sytnb, D. -osus gemelick
147, {doch auch hier, wie hei KU, und
Gloss, w, Mani-a, -acus fastidiosus,
irritabilis bed,). -omspot, spod, hon:
-Osmil spotlik 37. redicalnm spot
23. spod 37.
^Rien s. Ren.
Riga ling 32. 76, ein zilet 29.
czil, roge 33. zügel 45. righe 37. 38.
i series ; ad rigam ponere righen
38.
Riga du. rig 34. rigestatt 29.
renn 30.
Rigare vruchten (X vuchten) 12.
38. dunghen; 1 migare {aus irrigare)
dugghen (sie), also me den acker
dunghet 38. rigatio vfichtinge 37.
^fRig-as s. Rias, -atio s, -are.
•en s. Ren.
*tRig-or duangh 38. dwangh;
-orosos i. strenuru^j -itas i, -itas
37. -idus rehter l harter Gf. II 399,
styede; -ere starren F. a. 1420.
*Rüis s, Bilis.
Rima i, f- \ r-issura 38. cloue
37. 38. G. voc. risse 37. ritze rete
38. clob 27. klymps 32. klymms 29.
chlunsen 34. chlönsen, ricz P. V.
spald 52. P. F. cluns 52. splete KU,
spieet, schoer G, voc. chrone 33.
kröne 23. ryma schalt; w. u, l ris-
terum id. {vgl. Ristrum. Riscus.) 40.
*tßingeUa (Ed. a. d. D.) ringula,
gm, ringeln H, Ph.
RingSre nem 27., neren 33., nerren
45. sicutcanis.
Rinocer-os eingehurne Wien. V.
399 H, -ns .ein aingehurn 52. ain-
hürn 32. einhiirn 29. ynicornns i(2.
*. ainhom 30. eyngehürn 34.
fRllinos interpr. auris (sie!) l
narisBr. rynos nase 40.
* t Riorta (au^ retorta, wie leor-
ta Gl.m?) hals eysen 33.
Ripa &aer 37. ouer, bort, rant i.
littus 38. uuer, stetten P. V. uwer
45. wasser-stade 40., -stendi 32. bach
40. 45.
^fRipeos s. Riphens.
*tRi-, ra-pinaga, ripofoga32.
wassersteltz 32. K. V.
^fRipossos s. Rixa.
Ripheos. ripens i. impetuosus
(Gemmen) dri-, dru-ftich G, voc., f
aus 8 vgl. dru-, droe-, drie-stigh
violentus, audax KU. riphe i. impetus,
unde riphe-us, -i montes etc. JBr.
^fRiscida-s^ -m i. q. superplieium;
risicoln-m oghen branen 37. -s(c/
Gloss. V. Supercilium) ein oberpraw
52. rosticolns {alph. risic-) i. supner
alium {umg.l) 76.
* Riscos (nrr. 1. 2. Gloss.) einym-
pen sumper 52. sedesabum larbori.
sambneus alhorne 37. stain mugri
32. ryscos holander o. schalt (i. q.
spalt, vgl. Rima; aus schellen?) 40.
^Risi rijs ligumen 37. reys l guth
{aus lt. git) r. a. 1420.
^fRlsical-a^ -nm^ -us s. Resi-
eula. Risculns.
*R-, t f- l sc- 38. -issnra {cf.
Rima) rete, risse i, laceratnra 38.
kluns 52.
*tRist-rnm i, rima etc. (wie 76
Gloss,) 52.. -erum (rist^nm) s, Rima.
^Risnm meysch i. sernisia 37.
Risos lachen 23. 37.
Ritas recht-lich 30. -vertig 29.
sete; rite redelichen F. a, 1420.
Rinal-is geckischer geselle 74, -es
gehye gesellen 40., alter und richtiger,
von hien nuhere; vrm. aus hyv-, hye-
gesell: bir gestell 9.
*Riaola s. Bardana.
Rinns, i. torrens 38. vloyt 37.
flet 38. beke 37. 38. G.voc. bach,
runst H. S. D. Gf. reuyer G. voc. vr-
sprung 52.
*t Rixia reyßung, kübelung 45.
chrieg, chyfflung; rixabria {aus rixa.
820
Bizale
Rübecnla
briga) chlaffung, cheyfellung 33.
tuxa zeng 32. rixosus wortellhafftig
{atisnd. worstel-, X wort Ghss. v.
ßixari vgl. Altercari?) 31. vorteyl-
heiftig {mng.!)64. ripossus ibdli-
costis 37.
♦Rixale hekele 37. 38.
Rixosns s. Rixa.
Rob-or, -ur starckheit, cracht;
bloc Q. voc. rone (nicht done) F. vrat
roone sim. Ghss, -ustns starck, fest
♦fRocnlentus s. Ros.
'^'Rociis, rochns schof zabel roch
40.
Rodanus fl^ rodan 40.
Rodere scraden, gnagen, tannen
38. ros-us gheknecht; -umadu, knage-
lick; -arius knaghich G.voc.
fRog-are (c/. Deprecari) bidden
eyn iewelken 38. -a gaUice (sie) spende
Symb, D. 343. eyn betil stap F. a. 1420.
-ator bitter 40. -ationes crotze weke
38.
♦fRogum (a.d. rogen) geleyche;
rogim effnndnnt (pisces) leychent
H.m.
Rogus prant stat der doten K. V.
*Rolon (aus orobus) earban Goch.
'^Romania, romonia SO.(pottis)
romani-e 1. 5^. -er 29. -r 34. romo-
nie 30.
Roinbus (Ed.) storo H. Ph. romb-
US, l -o 76. stfirr i. sturgio K. F.
stör 37. 38. l saJme i. salmo 38.
Romipeta ein romischer pilgreim
52. rompeta eyn bichern (aus bilgrin
sim.!) 45.
^fRom-onia s. -ania. -peta s.
Rhomipeta.
*tRomphe*a l -n eyn scherme-
l camp-swert 37. raphea swert 40.
*tRopter s. Fraga*
Ros dau 38. daw 37. to"w 40.
tawb 33. ros marma-m grensich 40.
-s bodhen, sun deaw, feld medere
Cock. rorare towen 30. töwen 29.
tawenn 34. rosidus dauwech; rocn-
lentns (roriü. Gloss.) dauhaftich 37.
roridns vol tawes 33.
Rosa ros, rosen bom K. F. rosa-
rius een r. placker G. voc. poSon&Xriq
Gl m. r.-paum; mel rosacenm r.-ho-
nig Meg. rosetam r. Stauden gewechs
K. F. r. stille 45. rosgart 32. rosola
(color) rosüle 29.
*tRosarm-m s. Rasor. -s s.
Rodere. Rosa.
* t Rosat-a, -uiii(pawww^)rosay 32.
*tRosci 8. Rntenns.
* t Roscin-um (v. ßuncina), -a
nfigel instr. carpenfariorum 40.
'^ Ros-etum s. -a. -idus s. Ros.
*Rostr-uili grans (nauis) 52.
snauel; w. u. sneuel an dem schou 38.
-isona storg 40. -am porcinnm
suramer (aus sunnen umg.) wierbel
ib. -nm porci ags. thuthistil altengl.
thowthystylle &ngl. sow-thistle (vgl.
Lactuc-a, -ella hier und Gloss.).
*tRosu-la, -in, -s s. Rosa. Ro-
dere.
♦fRota s. Rata.
Rotabnlniiioffengabel52.redesta-b
40. -f H. S. D. estfurca qua ignis in
fornace dtu^itur 76., adfomdcefn trudi-
tur eyn kis (weiter au, kis n.) 37.
*t Rotagium (anders Gl. m.) wan
sraer V.a.l420.
*Rotta s. Rntta.
Rotol-a rotte i. earta inuoltUa 37.
der krapf o. wind Oe. F. -US ruUe 38.
*tRotund-a {arhor) s. Loran-
der, schiue, eyn runt bret 38. -us
sinwel 29. scheyb-elich 27. -lat 33.
gescheibt P. F.
Rox harl, also eyn harle vlasses
38.
Rubea rißa (Ed) H. Ph. lide wrcze
40. r. major lidwurtz 93. r. minor
woodroff Coek r. tinctorum klebe
kruit 51. rubina libwurcz 32.
*tRube-ba rubeb 29. -ka est
paru^a viola eyn rukew 33. -la est
p.figella 27. -IIa rubell 34.
*Rubeca s. Rubeta.
"^Rub-ecula p. bucking 32. rotel
29. rottaugel 34. een roet oghel visch
G.voc. l -iligo rodoge (visch) 38.
-etiUa rotougel Str. F. -icula 1: ra-
tüe rotling K. K
Rnbedo
Rnga
821
Rabedo rftti 29.
*t Rubella s. Rabeba.
Rabella-m } -s rot win 37.
^fRube-r^ -rnus, -s s. Rubns.
Rubnrniis. Rupes.
Rabeta credda {Ed., im Texte
bafo) H. Fh. krott 29. 140. chrott
34. lob fresch 32. taaschen (rana r.)
140, rubeca laubvrosche V.a.l420.
*tRabet-illa s. Rabecnla« -um
s. Rabus.
*tRabice-r Gloss,, -1, rubiter
40. razwurm H. S. B. ruzworm Symh.
I),270. rfiss wrm 40.
*Rabicor-eamf -inm l6sch 34.
Rabicandas Scharlach t&ch 40.
Rubidus rädig 30.
Rubidus est panis decoctus eyn zo-
delingh 37.
*tRubig-o, 1 -igo 37. rust 37.
38. roet i. immundicia cacabi 37.
Rabilian-a, -um roter trubel 40.
*Rnbiligo s. Rnbecnla.
*Rubiliii-iam, -um 34. 37. 45.
(c/. Bambicium) rod seter 37. rot sin-
ier ayter l rot schetter 33. roflf seh.
34. roit schechtel 45.
*t Rubilocus riDstetti (ri-) ciu. 40.
*tRnb-ilola s, -iola. -ina s, -ea.
*Rnbi-ola aphelpluem ä4. obs bl&t
32. -lola apfelplaim 52.
*t Rubiter s. Rubicer.
Rablum mensura qd. 37. 76, Gl m,
*tRubo s. Bubo.
*tRubo-sus, -gus s, Rnga.
Rabrica routi dint 32.
*tRub-rinns s, -uruus. -rosus
^ Radosus.
Rnb-urnus, -ernus (-urnus ?) i
Puscupa 30. 37. 38., -rinus P. F.
l^ucking 30. 38., eyn rokerich haring
38. buckingh 37. pdching P. F. puch
kling 34.
Rubus praun {aus pram sim. umg^
stand K. F. bSsch o breme 40. rStel-
paum (im Orient); in Italia ain paum-
PnschfZa^. Es, arbuscula) Meg. busch;
ruber eyn mulebern bom 37. rube-
tum (c/. Aflfumentum) struchstudig 29.
staudnig 75. stawdach P. F. gebuß 45.
*tRuc-a s. Eruca« -enus, -ia
IMe(babMli, IfoTnm f lossarina^
8. Rutenus« -ina s. Rundna. «ioliui
8. Rttga.
*tRttct-are {cf. Eructare) rupsen
Cr. voc. raabczen F. a.l420. rfisterSn,
auswerffen P. F. -uare r&ifczen 34.
•a kopp 32. -US weder nftcken 37.
gröltzen V.trü.
* Rudea sunt purgamenta domus
hawgkerach 52.
Rttden-s, -tes (pl?) 32. {cf. Rudis)
segel-sail K. V. -stang (sträng?) 32-
schif stricke F. a. 1420. saitt i. carda
52.
* Ruder seghenkotele 37. schwin
drog 32. {g. -eris) kuchin nftsch
K. V.pl. (-era) abraum m. {coquine
Gloss.) höh. rum F. trü, rudor czegen
boam V.a.l420.
t Ruderarium s. Rudus.
Rudere {cf. Baiare. Rugire.) reren
(rudenti rerindire) Sedul. ralyn aei-
norum V. a. 1420. rudire {cf. Hinnire)
ruheln asini 29.
*tRud-eri s. -us. -imentnm s.
-is. -ire s. -ere.
Rudis i virga precoria (st. pret*)
etc. l eyn line an den schepe (X ru-
dens) 37. herren stap 40.
Rudis, rudus 34. vngelerter 40.
pawrrisch, rüdisch P. V. ridisch F. a.
1618. Sm. III 55, der dhd. hrotag id.
zuzieht, vgl. (rudes pl.) hrotage Gf.
II 492 rotake Gl. Ker. Aber weder
diese Worter, noch ruyd, ruydigh ru-
dis roud, rouw id. KU. mögen zu obi-
gen gehören, die eher von rfide (canis)
abgeleitet sind. — grobsynn-ig 29. sim.
34. rudi-tas -heit 29. -s nuwer schu-
ler; -mentum nuwe lere V.a.l420.
Rudista een slijck vorer G.voc.
*t Rudor s. Ruder.
'^'Rudosus 76., rubrosus 37. i.
incollopilosus.
Rudus. pl. ruder-i zand i. lapi^
des concussi 37. -arium (cribrum)
ein sandseb 125.
Rufe-lla, -ola s. Rapheola.
Ruga rympe in dem liue eder i^
den cledern 37. strime i vibex; cro-
kele, runtzele38. rvnczeter (X «^i«) ;
rugosus (cf. Squalosus) rvnczelech-
41
322
Bngere
Bnstica
ter 40. mbo-SQS Ghss., -gns rym-
pech, houerich, vnlik 37.
*Riig-ere. -eo yi caret sup. pr.
leanum; -io iui pr. ceruorum 37. -ire
krimmen, kreczen 45. wüten (leonis)
52. wuchczin leonum V. a, 1420. brum-
men Qeonum) i^9. 38., also de lauwe
88. lebisch schrein 34. -itns bruys-
singhe Qsonum) G. voc. lowen r&flf o.
brummung 29. lebenrueff 34. lewen
geschray 32. lo'gen gescray 30. su-
git {4.conj.)ceruus Symb.I).
Rngosus s. Rnga.
Ruina missiburi 48.
*f Ram-a kelbraut 32. eenstrotte
(,) keel of crop G. voc. l -en krop
37. -en (cf. Erumen. Frumen. Arteria.)
een strot in die beesten G, voc. gu-
meiss (gen. sg.) intrug 40. indruck K. V.
Schlund 32. ober-rach 29. -guem 34.
ags. wasend Marl, GL -inare in-
K. F., ir- F. a. 1420 -drucken K. F.
anderwaid chewn P. F. 1 -are eer-
kauwen G.voc. pumen osguttu/ris 37.
'''Bnmbo {aus rhombus?) Winkel
mos 40.
*f Rnmb-o^ -ns s. Rombns.
Bumen s. Bnrna.
*Bnmex ruflf 40. 74.
Bnmex sich-, cit-terwurtz (Ann.)
H.Ph.
*tRninide (X numide) romere 40.
Bumigerulns mer sager 40. 74.
Bnmor (cf. Fabula) runinge 37.
rumen V. a. 1420. raim o. mer 52.
ludvm 32. mär 34.
*f Bunca-bor (X rutaber Gloss.,
-abon 1 -aubon i. q. dentes arpite 37.
Bnncare. rando ani weyden, ghe-
den (herbds inutües) 37.
^fBunci-na^ -le 27., ruclna 32.
(cf. Bidubium) nögil i. roscinum, sal-
catorium H. 8. Tr. nugil F. a. 1420.
nagel 27. nüt ysen 32. eyn stoiß ploch
45. mayssel 52. uile i. Uma Symb. D.
uüil ib. App. veyl 33. ligno lanceato
sicut est biguo i. uuidubil Pf Germ.
VIII 388. vgl. ib 402. Gf 1592 ff. II
141 ff III 95. Gloss. v. c. u. v. Scabra) ;
r. bidngio i. sax. uuidubil et franc.
scabo i lohheri (ags. locer Bsw.) l
huobil (entstelU? nhd. hobel?) ä>. 1116.
eyn grope hake i. rnneo; m.pr. (-1-)
zekele 37.
Bnncinns gurre (vgl. u. a. BM. h.
V.) 40. gurr, baw-, acker-rog K.V.
Bnnco (cf. Runcina) haumes, weyd-
yser G. voc, kozze (a slav. kossa
falx??) Conr. (Ghss.). hag rtLieT(bis)
32.
*tBnnctas s. luncns.
* Bnncns schuppe seu concha depis-
dbtis 40. rnngns schupp 74. rurens
rafit (panis etc.) 30.
*f Bun-dare s. -care* -gus s. -eus.
Bupessteenroets (?. t;oc. steyn-ritze,
-kule 37. rupis schroff 29. vels o.
berg flfich stein 40. stainpruch 52.
rnbes berg flftch 30. rnpecala eyn
clene steyn 37.
*Bnpicapra, rabicapta 28. i. ca-
preola rech o. ein wilde gayß 28.
sim. Naturb.
*Bupta-re (alph., gedruckt rcpu-
tare) tanen; -tio taninge; -nus ge-
taent G. voc.
f Buptarins (praedo Gl. m. vgl.
rnterns Gloss.?) eyn bussen schütte
37.
Bnptns s. Ernptns.
*f Bürens s. Buncus.
*Buri-cnla^ -gena s. Bus*
Bnrsu-s^ -m vortmer 23. 38.
Bas gow 32. bauw i. terra arabüis
K. V. rura gelende 40. ruri-cola
dorflfman 52. -cala gebure ib. baw-,
acker-man i. agricola K. V. -gena
gSman; rustic-nla gow buwer 32.
-US s. Tyrus. -a gebiirin 40.
* f Busca (sumbri etc. Ghss. vgl.
ebds, Riscus. Ruscus.) buch kole 40.,
unig. FischnamCy aus ruscupa?
*Rus-cia etc. s. Rntenus. -cupa
s. -tupa.
Ruscus brftsch K. F. ruysche G.
voc. eyn hüls busch 37. rust-um
hüls G.voc. grfisch (cf Cantabrum.
Gl.m.v. Ruscum. X brftsch sim.?)
V. St, G, 909. -osus doemich G. voc.
Rnssata rot kleit 40.
*tRustic-a h. byverwurtz (Ed.)
Bnstiiiii
Sftdacei
828
H,Ph.mi(tdkelepiseis 40., eig. PfloMe^
X rustupa? -a, -us s. Ras. -idiui
s, Riseidiis.
*Riist-um, -osns s. Ruscus.
* Rustapa, riiscapa (v. Ruburnus),
rostica (A. v.) pochkong 33. pokching
P. F. bangkint (urngJ) 27.
*Rata s. Rntta.
Rata (cf, Parietaria) wyn rüde
37. rntta rutt 34. weinkraut 34. 49^.
rota rute t. corna Symb. D.
*Rataber s. Rnncabor.
*tRatela (slang) rutel, vor. ru*tel,
m.Meg.
Rutellum s. Rutens.
Ratenus rdsse 29. rewsg 52. ra-
cenns rutze; rucia reutz, eyn lant 38,
nisia rutzen land 37. rosci rdssen
populus 40. rnssia reussen 52.
^fRut-ens, -rum knuttel (vgl
Claua. Contus. BM. 1855) 74. -erum
knuttü H.S.D, knotel Tr. knutel
Gf. IV 582. känkel 40. -ellüs \ -rum
strichbreth i. hostorium 125.
*Rutfle. ratile s. Rubecula*
Rntilus Gloss.
Rntilare glins-eren, -tern, blenken,
scbynen 38.
Rntilus^ rutui lamperter 40.
*Rnt-ta s. -a. -rum s. -eus.
*Rutta, rotta 34. Symb,, ruta
29. rotte 37., (i. lira) Symb.D. ratt
34. rut 29.
♦fRutul s. Rutilus.
*tRutnm (aas ruptum? £fw. pla-
num uiid fossa) der stickler, it la rata
Oe. r.
s.
*tSaba-iium badlachen H. S. B.
im. 19. dwele 37. dweele i. mappa
} snuyt doeck i. facitergium G, voc.
swais tuech 52. -sindo 1: -sando s.
Strigilis. -tium badhemet K. V.
badpfait Z. V. Marg. sim. 75.
Sabaoth goth V. a. 1420.
Sabat-um sonauent 38. -ismus
rüug 27. rftgung 45. arwbig 33. (beide
aus ruuDg sim.). -isare füren (atis
fiiren), rügen 45. sabucium dusent
streden G.voc.
*tSaber s. Scaber.
Sabina kramwitperpawm 33.
wachelderböm 27. macholderen bim i.
inniperus 37. sauin-us zauenbomi^.
Segen pawm 33. seiSbim 29. -a seuel
bom K. F. seuibom 32. sauma segen-
bo"m 40. saphinus saghenbSm 38.
sangwinus (alph. sauinus) sadem
bom 27.
^Sabucium s. Sabatum.
Saburra zanihufe F. a. 1420.
Saccatum. sucatum sacwin H.8,D.
*Saccma watsack 3. 8. 52. 75.
*Sace yserin schussel 40.
8ac-, sat-ellum s. Capella.
* t Sacer sqq. s. ignis s. Ignis. sa-
cerdo-s priester, vatter, mensch 40.
-tiam thfirmerey 44. sacr-are hilgeni.
sanctiflcare 38. -arium 29. 125.
K. F., -ale 34., -ista 27. K. F.,
-istya 27. 32., -istigia 38., -iflcia
31., t secretarium K. F. sacrament-
huschen 125. sim. Gloss. gherhus i.
festibulum 38. dres- 27., trescb- 32.
K. F., gerwe- G. voe. -kamer. gezier-
huß (-istya) 29. segeter K. V. sygal
(Glosse fehU 64.) 31. heiltöm- 29.,
heilig- 34. -schrein. -ilegus kylch
dyep 31. Mrchen dieb 30. kirich-
pruchel 34. kirchprüchel 52. kulchen
brichel 32. göttlicher ding diep 29.
-ilegi die heiligu dink stelent 41.
-ilege, darüber linmunde^ Marg. hei-
dinera i. ueneris 48. -flegium kilchen
diepstal 29, kirchen diebstal 30. Mrich
dieprey 34.
*töao- s. Sca-riflcare.
*tSacri-flcia, -legus, -sta etc. s.
Sacer.
*tSachortus s. Sorcocium.
Saducei volchk 33. fulgy (mvet^
standen) 27. bessir menge F. a. i^^.
824
Safatrila
Salieiniun
(i $.b.-meinen pl. Frommann Z. II 308
nach Schröer),
*tSafa-trila sc^. Gloss., -crisa^
•criliom, safracrili-a, -um s. Cif-
racalnm.
*f Saflfectus s, SospicarL
^fSafracrili-a, -um 5. Safatrila.
*tSag-a l -acitas weyshayt 33.
-aciter listi-ckait 0. -klich; -atia
bescheidickait 52. -ns l -anns touere-r,
•a -rsche 37. -ax synrich HO. V,a.
1420. duck 27. gluchk, weyß 33.
(canis) räche 140, -ana (f.), -o (m,)
wissage 40. -are l -ire sinnelich thün
27. sinniczleich tuen 33.
Sa^ana gumi; kleit 40.
* Sag-ana, -anns^ -are, -ax s. -a.
Sagena warff 52. segen K, V, segi
32. 93. wate Wim. V. 401 H. rdsch 29.
räwschen P. V. rung i. locana, sar-
büstar 30. ruse; ker, corue de ligghen
in dem water 38. fischerhamer F. tril.
*t Sageta s. Sagitta.
* Sagia. saya i. alabrum 37.
* Sagillam eyn stör ysern (fabri)
37.
Sagimen smalt, smer 38.
*Sagi-iia(-narias Gloss.), -nacias
8. Sagma. -re s. Saga.
Sagitt-a (c/. Balista. Teca.) schot,
dar mede schut 38.schücze 40. scheich-
ta Symb. D. armschoß 32. geschut;
-are schieten G.voc. -arius scheter
ib. l sageta scuzzo H. S. Tr.
Sagiua een peerde cleet of mael
G. voc. stuol H. S. D. stual l säum
i. sella Gf. VI 663. som sattel 32.
sagina watsakch, fäles {vgl. Gr. Wb.
III 1498 V. Felleisen) P. F. saug-
marius soumere H. 8. D. sanmarius
l saginacins somer K. V. signarius
s. Yacciola.
*tSag-niiiiariiis s. Sangnis. -o
8. -a.
Sagam {cf. Sarcile) bursat 32.
harlach 52. sim. 12. filtz 40. 52.
hemede 40. ein dechk tuech 33., dick
tüch 27. saga dicke duck Symb. D.
herene ducha H. S. B. sagulom een
deen doot cleet of een cleyn man-
telken G. voc.; doot (vgl Gloss.) umg.
au8 dos (v. Abolla)? vgl sagmn i.
vestis viUosa Voec., aber auch i. vestis
morttwrum i. cilidum Br.
Sagus 8. Saga.
*tSaga 8. Sagia.
♦ Sal solt 38. wircz alder salcz 41.
salgemma bitter (aus lutter umg.?)
salcz 40. salpetra salpet-ri 33., -er
30. salbetra salbeter 32.
^Salacinm s. Salix.
Salamand-ra, -er 40. für wrm
40. fefter wurm K. V. vun- tyr F. a.
1420. Salamander/, i. stellio, gama-
leon (cameleon lat. Hs.) d. i ertleo
Meg.
t Salamantica du. salamanty, ein
statt 29. salmantilia salmonti 30.
^fSalamentiim s. Salanam. Sa-
Ux.
*Sala-mns, -nns i. annona sangen
(Garben) 52.
t Salandra (s. Gl. m. v. Chelan-
dium) i. nauis celerrima 37.
^Sala-nam 1 -mentum sallaet
G. voc.
*Salaricia. salica terra sei gut
der closter 40.
Salarinm soldt 33. schult 27. i
annona Br. saluum (saltinm?)
jarlik vrucht i. annosa (vgl Gloss.
h.v.) 37. saliare solt geben 52.
fSalarios grempler 44.
*tSalb-etra s. Salpetra. -nrra
8. Sanra.
*tSalcum (aus bancum?) panchk
34.
Salea (Gloss. v. Foca) bressemo
Symb. B. 278.
Salebr-a ein pruch weg 52. -osus
scharff 27. sim. 7.
*t Salem du. schalmenschwiler 32.
*tSalem-on, -o s. Melo.
*t Salg-emma s. Sal. -ia s. Sal-
nia.
Sali-are, -ca terra s. Salari-nm,
-eia.
^Saliei-niim, -am i saltorinm
eyn zolt vad 37. -um salcz-mest, -vas
P. V. sali-men, l -nnm 27. saltmincz
(X -mita) 33. salezmest 27. -na
(solt,) eyn stete der me dat solt maket;
Salicmns
Sftmeiitain
826
lake, 8ole, 8ol-, solt-water i. salsngo
36. salzbronoo Sytnb, D. App. -aam
salcz Wasser 32.
Sali-cinns s. -x. -men s. -cinnm.
Salimita 45., salmatica saw- 34.,
SU- 45. -distel
Salin-a, -am s. Saliciniun.
^fSalis darine du. guldin rnftlin
32. (Goldmfthle in Ober/ranken).
*tSali-sator (Br. cf. -satio Gl.
fn.) l -tor weissag durch wegung der
ädern, ex saltu membrorum l tremore
venarum K. V.
Salia-a spekele, spye 38. speychol-
ter/. 42., -der 18. 45., als v^dem munde
geet 45. spech hulder 8. 27. spaych 34.
sp6chel 29. seyf o. glettunge (X glett
spuma auri Gloss. v. Auricdkus?) 40.
•are beiz i. morsns Symh. B.
Salianc-a distel HO. G. voc. salui-
da H. 8. D. sim. Gf. -ula i. salices
guivelociter saliunt i. crescunt 142. p.
265 m. Änm. ahd. salaha; -alas ags.
selas Gf. VI 189 (X Salix; vgl. u. a.
BM.II3 S. 42. Gloss. v. c. u. v. Vimen).
-ola } salnnca zole wide arbor 37.
^fSalinum s. Salicinnm.
t Salix wilghe G. voc. wilgei. sala-
dum 40. weid, als vil als ain Springer
Meg. wyde i. salamentom 0. san.
wida, sala, uelua H. S. B. salha, üelM
Tr. wid 30. K. V. felb 30. felber
K. V. veler 33. s. marina s. Agnus
castus* salicinus widen 38.
*Sall-ere, -ire (in gl. Folge) mit
salcz bespr-ingen, -ewen 45.
^fSalm-a s. -o. -antilia «. Sala-
mantica* -atica^. Salimita. -aticus
8. Balsamus.
*Sal-mentum pickel i. -men;
zause i. -sa G. voc.
Salmo {cf. Rombus), salma p.
zalm 37.
Salpa, pejszer talpa p. merscher
(umg.)Meg.
*Salpetra, salbetra s. SaL
*tSalpi-nga Ghss., -ga, varr.
% scalpiga (slang) salpe / Meg.
*Salpix fasß tug 32. sim. 6. 7.
Salsa (cf. Salmentum) salse, sap
van gudem crude; i. exta sulte 38.
balcza sälcz 32.
t Sals-atus soltich 38. -edo salcz-
heit 29. -um gesolten 37.
'^Salsucium (vgl u.a. Hilla. In-
dactilis.) sulcz flaisch 32. bratwurst,
schibling K. V. eyn mette worst 37.
Salsug-o (cf. Salicinum) pekel
G. voc. lakchen, gemos P. V. bitter-
kyt V. a. 1420. -inosus vnfruchtpar 52.
^Salsum s. Salsatns.
Saltare huppen, springhen 38.
♦fSalt-erium, -orium s. Sali-
cinium« -rum s. Suitrum.
fSaltus (cf Arbustum. Lucus.
Nemus. Silua.) hocher walt K. F. hoch
wald 32. ein statt wo vil ror vnd
längs grag wächst 34. stett do ror
wassen 30. dobil H. 8. Tr. tobel Gf.
V 352. roht (vgl. Nouale) H.S.B.
reke in dem wolde 38. dickecheyt
der b6me; saltuosa holtech 37.
Salua-re helen i. sanare 38. hey-
ligen 29. 34. saligen 34. -tor behalter
32. heil macher 29. -torium vas in
quo pisces viuentes servumtur 37.
*8alabra s. Salumbra.
Salabris haylwertig 52.
Salne west ghegroet G. voc. pist
gegruest 33. du bist gegrüßt 27.
Saluia selba H. Ph. seibin 29. sälui
32. salban 30. saluann 34. salgia (v.
Eupatorium. frjg. sauge) agrestis hin-
dhelethe Bawl salaiatnm sälui Was-
ser 32.
Salum dat solte mer 37.
*8alnmbra nr. 2 Gloss. salnbra
fein gruen 33. verwing 45.
*f Salnnca s. Salinnca.
Salns heyl, vnd is gotlik gnade
edder hulde 38.
^fSalnnm s. Salarlnm.
Salnns heyl, also de wunde i. sa-
nns 38.
* t Samar - itanns, -atanns eyn
heyde 45.
Sambnc-a zangh, spedes sympho*
niorum 37. pück 27. pfeiff, schwegel
K. V. -US [cf. Eiscus), samblcns (t?.
Lactis) vleder; a-, e-lhorn, eyn bom 38.
^t Samentum, sametnm some 40.
326
Samia
Sarcflift
^fSami-a terre (st. -a) lieteme
(argilla letme; vgl Ghss, h.w. wireb.
littem Leu) 40. -ns } «nus ta erde
37. -s i argillnm undefaeiunt tes-
tos L thorsB {ags. thö gofh. thaho etc.)
Tf. Grm. VIII 399. -U8 (stain) sami
m. Meg. -na sliiF; in ph vasa fictilia
33. sam-ma 52., -pnia sleuff-, 27.,
slip- 37., schliff- 52. -steyn.
* t Sami-er s. Tamir. -na etc. s. -a.
*8amitica semit tfich 40. samet-
duch 74.
Sam-ins^' -ma s. Samia.
*f Samo (Insel Samos?) sant uuerf
(insola uuerid) GL Ker., vgl. hier und
Gloss. w. Charybdis. Sentes. Syrtes.
*8ampnia s. Samia.
Sanare s. Saluare.
*tSancti-o pracmatieabestedinge
des keysers; -ora (aw^ sanctuarium?)
bedehus 37. -flcare s. Sacer. -mo-
nialis s. Monlalis.
'^fSanda-bila s. -pila.
t Sandal-i aschun H. S. D. (de ues-
tibtis,sic);cf. -ia, -is, -us /r^e?. -e it.
sandolo mgr. aapSdXiov (Schiffsarten)
Gl. m. Sm. und BM. v, Asch.
"** Sand-alium, -alnm Gloss., -nla
perde cled 37. -alia ritter schu V.
a. 1420. scandallnm sateldeck 52.
sim. 75.
Sanda-pila (altlat. dennoch nebst
-lipa Totenbare in litau. Wbb.!), -bila
40., scand-abnlnm und -iolns ib.,
-apnlnm 27. (vgl. Manseolum) eyn
tuch do man dy czoten (aus toten ?)
mit bedecket 27. edel grap -Mla;
amer (st. armer) lüte bore scand-
abnlnm; ross bore -iolns 40.
*fSandi-x weyd 37. weet, eyn
crut darme dat want mede verwet 38.
waid esch 32. -Cialis weiden i. per-
sicus Symb. D. -cea witen rog 40.
saytenklayde (au^ wayt- umg.) 74.
*f Sandnla s. Sandalinm.
*f Sangni- (sangwi-) -s blütin dem
leib K. V. -neus (cf. Flegmaticus)
war fÄchtiger 29. -cidium blut ronst
V.a. 1420. -ea tausant blat 27. -us
s. Sabina« -snga (cf. Hirudo) echel
G. voc. yle 37. egel /. Meg. -narii
pl. bloetstorters (störten, hd. stürzen
vergießen) G. voc. -naria (cf. Bursa
pastoris) vmbetrette h.; -rns hart-
rugel 40. sanignarins bartrigelen
H. S. D. (sag- Gloss.) sagm-inarius
hart regli K. V.
* Sania douendicheyt 37. tobhait 52.
*Saniare sweren, also eyn wunde 38.
*tSan-ignarins s. -gnis. -io s. -na.
-itas s. -US.
Sanna kriegung (au>s tr- ?) 33. mupf
(vgl. Subsannatio. Gloss. v. Valgiare.
BM. II247\) 32. eyn nese dropel 37.
sanio Sprecher 32.
Sanns (cf. Saluus) sunt 38. ghe-
sunt; sanitas zuntheyt 37.
'^'Sapa milich rawm 33. räm ge-
nus lactis 52. wupp (textoris, cf. Gloss.)
29. hotte, smand, vlod; sapum lutter
wyn 37.
Sapidns synne haflftig (umg.), kon-
stig 45. richend 52.
Sapiens wis, vomunftich 38.
*f Sapula s. Capula.
* Sapha jäte 122^. p. 53, aus sca-
pha, (TTtdcpri.
*Saphinns s. Sabina«
* t Sapliir-us eyn slicht glas; -ium
eyn schyr glas 37.
♦f Saraba-llnm beyne F. a. 1420.
-IIa pl., l -Ins 1: -nus linguxi Caldeo-
rum scheuen i. tlbie; et. -Ha eyn
huf knoke 37.
*Sara-, sare-mantica watsack
i. mantica 38.
*Saratect-a sq. Gloss. -us l -or
pawmayster 52. sarctatectum een
vernyenghe of deckinghe of verma-
kinge (Suffix varr.!) van olden decken
of loen daer af G. voc. sarta tecta
cislizan luthä Ff Germ. VIII 393 (vgl.
Gf VI 817. cislifaniu *. 809. luthä
austnhutumetc. i. sartatectum J?r..^).
sarotectns ein tor l dach dechker 33.
sarcitectorwergmeister 40. sarfha-
gere dach geczowe V.a. 1420.
^fSarbaria-m^ -s s. Sorbiim.
^fSarbustar s. Sagena.
*Sarca (tsarculum sim.) spade 37.
Sarcü-is^ -es scharlachen i. ralla
Sarcimen
Stttarcia
827
K8.D. -e dmme (X tanich- sim.
Gloss.cf. Sagum) duch Sfftnb.D,
Sareimen etc. czedel, schroet, scra-
tele sim. Glass. vgl. BM. II 2 & 221.
sarti-meii i. zota 52. schrotel, czo-
tel 33. czote 27. czetel; -ciam schrat-
paab (-pant?t792.8eilbantsarta Gloss.)
p.r.
Sarcina paggasche 44.
^Sarcümm een snijtsel G,voc.
Sarcire kleidschniden 29. sartire
8, Snere.
*tSarc-itector s. Saratecta,
-olam s. -idus.
Sarc-, sarih- 37. -ophagns eyn
lik steyn 37. leichstain (lapi^) Meg.
^tSarctatectnm s. Saratecta.
Sarc-uloSf -alum geda Gf.I595.
Pf. Grm. VIII 392. reyt eysen i. aar-
pa K. V. -olam spade, grfibel (hd.?)
37.
^Sarda. Haupts ags. Gl. lautet
Symb. E.: sardin-us eringas i. q.
Uniisciilas; 4a bering ib. H.
*Sardis (gemma) sardin 29. 34.
*tSar-do s. Cerdo. -emantica
i. -amantica. -itas s. Micaria.
Sa-9 so- 34. -rmentuiii rab 34.
weinreb 52. abschnaid 32. abschnei-
tich K. V. reb holcz 29. 40., dz ab-
geschniten ist 40. pl. spachun 48.
sprok, winranken i. ligna vitis V, vrat.
(BM.II2S. 521). reysecht V.a.l420.
"^Sarminea wilde keruele 40.
"^fSarotectns s. Saratecta«
Sarp-a (c/. Sarculus. Falcastrum.)
gertysen F. St. G. 909. egett, hayd
[aus ayd) 33. ege 27. -ere getyn
(gecyn?) V.a.l420.
^fSarrab-ei, -ones^. Scarabeas.
"^Sarra-cum, -tum s. Petorri-
tum.
Sarrire vmmehacken V. a. 1420.
^fSarrosus s. Scarosus.
Sarta tecta s. Saratecta.
^Sarta scratele 38.
^t^arthagere s. Saratecta.
^Sartag-o, -ines 41. ysnin r&st 41.
rosch pfann i. strigiUs, patella
^. F. wurpanne; certago panne 38.
sarthago eyn hvh panne 37.
^fSarti-ciiim, -na eics. Sarei-
men, -re. Sartor.
*Sarth- s. Sarc-ophagus.
*tSart-or schrader, Schröder 38.
.riniim Gl. m., -rina snider gaden
40. Schneider g. l hang K. V. -um
gheneyget 37.
*toart-orium^ -um s. Sertum.
Sartor.
Satage-re fllzan Gf. III 778. -bat
hat geflissen 41.
Sathanajs wedir sache F. a. 1420.
♦tS- 5. C-ateUa.
Satell-es, -ites 41. (vgl. Gloss.
BM. III 284 ff.) eynschyntv6ssel37.
schinfessel 41. swert degen o. schilt
knhet (sie) 40. suertegin H. 8. Tr.
vor nichter F. a. 1420. i. destruens Br.
^fSatellum s. Sacellum.
* t Sati-are s. Satur. -etas (cf.
Satur) genAgi 40. sacie der benfigung
(vgl.Gr.Wb.h.v.) 41.
Satio seyange 40. satum sat K. V.
zad 37. moz {cf. Ghss.) V. a. 1420.
eyn semissen (modus) 45.
*tSatir-a s. Satura. -icusbyter,
berisper G. voc. -us eyn hüsberner
Lvermis volans 37. -i waltscherekken
H. S. D. -ion {cf. Saturcia) menestinca
101. H. 8. D. rosen- {aus hasen-),
pfaflfen-hode, stendel wrcz 40. hrefnes
leac Hb. sathiron saxidel- (sic)y ragel-
worcz 46. satyra auis rabe 125.
Satis nouch 38. s.-datio zekeringe
37. -factio genugtunung 52. .
Satrapa lant vogt K. F. clugil
{imhd. kluoc?) F. a. i4^ö. schölte, ste-
deholder G.voc.
Satum s. Satio.
Satur vol, satt 34. satur-are
«füllen 29. erfüllen 33. setten i. sa-
ciare 29. -ire sadigen, satmaken 38.
-itas genfige 40.
Satura, staura (Gloss. h. v.),
satira messer schussel o. teller 40.
*t Satur- cia, -icia 27., -egia
H. 8. B. Meg., -eia 0. san., -eya 42.,
-a 37,, -ia 40. garten-cresse 23.,
-kirse 27., -kole l sedeny 0. san. garte
k&l 42. konel 37. gratsro (sie) ysopen
S28
Saturare
ScalpeUft
0. rag wrcz (X satyrion) 40. ueltisp
/. Meg.
Satar-are, -ire, -itas s, Satur.
-egia^ -eia, -ia, -icia s. -cia.
Saturnus der satjär Meg., yol jare
50.
Sanci-ns^ } -iatas wundig 33.
wondig 27. ]; sanx-ns ti. 1: -ins
ghewundet 37. -iare wunden, vor w.
t. volnerare 38.
^fSaagmarins ttc.s, Sagma.
Sauin-a, -ns^ sauma s. Sabina.
Sanra schlang K. V. mole 40.
(stanra lat H$,) seur, i. q. lat sal-
burra dojg is ainr lai egdehs Meg,
sure 50.
*tSaiix-us, -ius, -iare s. Sau-
cias.
* t Sax-atilis, -ifraga etc. s, -um.
Saxo eyn zasse 37. saxoni-a
zassenland ib, -onicnm sassech, eyn
ding vt sassen lande 38.
*tSax-iim schrof 32. michel stein
0. fels 40. -osus stenech; -enum
steynen 37. -igenus felsige 52. -ifera
radeber F. a. 14^0. -atilis, -tiba 40.
p. brechsam K. V, steyn-biter 37.,
-big K. V., -bisse 40. saxifr-aga
(c/. Licospermatis) stain-pruch 33.,
-precher 52. angherwort 38. stein
bick 22. 27. -agus bibernell 32. -agia
sundcorn Hb, -igia id, Cock, -ica
(Ed.) stembrecha, steinbreche H. Ph.
Scaba ein schaba (ahd. Gl) 33.
carba (alph. scaba) schal (umg.),
schufel 27.
Scabellam schab messer 40. scha-
mel 33. scaianellum benkelen H. S, D.
Scaber, saber 30. s, adj, schoruede
37. schorftachtich; veghemes G, voc,
waser H, 8. Vind. pfert- 40., stoz-,
F. a. 1420 -ysen. grint 40. hueff schab
0. snayd 34. hüffschab 30.
Scabere« scapeban ha°n gescha-
hen 41.
*Scabeus s. Scarabens.
♦Scabia. stabia hruf KStG.
*Scabiatrix grint-bfisserin 40. sim.
75. -buserynne F. a. 14:20. i. e. laT^ia
scabiae? die Variante -bursterin 75.
erinnert an scabere grint clubin, klaw-
ben Glo88.
Scabi-es, ace, -em cleynengrint
(sie?); -em profandam grintflecken
JET. Ph. -es schebigchayt, scheph 33.
Schorf 38. schorft G. voc. -dos ib.
kretzig 52. 110. schebig, grintig, sche-
phen 33. -osns rudiger, grindiger 40.
rivdiger Simi. ruydigh (vgl. Rudis)
KU. sere schorfhestich 38.
^fScabigonosiis s. Scabrens.
* t Scabilariu-m 2 3., -s eyn schilt-
knecht 23. 37.
Scabiniis scheff-el 40., -ul 93.
scheff, rat herr 52. schabinus sce-
pe 38.
*Scab-o, -io s. Crabro.
Scabios-a knauff worcz 45. (seh.)
dryackir crftdt Haupt Z. XIII 382,
Scabiosas s. Scabies«
♦Scabra (gcabra verschr. 30) <
schab-banck 30., -eysen 74. schaysen i,
(sie) 40. \
fScabr-eus roestich i. asperlve- ^
tustus; -eolus wat rudich (vgl Sca- ,
bies); -itudo rudicheyt G. voc. -osus ,.
l scabigonosus rustich 37. [
Scabr-o s. Crabro. -osus s. -eus. .
-am, schabrum s. Plana. ^
♦Scaca stelte 37. 38., dar me
vppe geyt 38. stelcze o. stülcze 40. ^
* t Scacus eyn schacht-taffel ; spa-
cubulum -tafel spei 37. scacins ^
schaflf-tafel, -zagel 45. schaca l spa- \
tabulnm -tafele 38. scatas ein werflf
tabell 33. ein entwerfftabel (X aba- ^
cus) 27. s
*tScaffa, scafa s. Scapha. Sisca.
*tScala, schala 38. ledder 37.
3a. scal-cula Gloss., -acnla dunghel
vlechte i scala cwrtts 37. -aris leyte- ^
recht y.a.l420.
*Scalaria auis qd. 37. 76.y aus
nauis.
*tScal-brum s. -prnm. -cula
s. -a. -cifex s. Calceamentum.
*Scalme-ya eyn schalmey-n 33.
-a -de 37.
Scalmus scalta sim. Gf. VI 485.
scalde Symb.D.288.
*tS<^aip^U-a, -um ^. Scalprum.
Scalpere
Scariotli
329
Scalpere (c/ Frkare), schalpere
deien, crassen 38.
^fScalpiga s. Salpinga*
^fScal-priim^ -brum 40. grab
stikel 32. grübe- 31, gribel- 40. -ysen.
gr&bel-, stog-eysen, meissel K. V.
scrodise-n H. S. D. -r Symb. D. -ius
mayssel 52. -ella scabmesser 27.
-ellam scrifmezer K S. B. ein sachk-
pfeffer {umg.? nach scalmeya) 33.
ogs. biriis (cf. Gloss.) Symb. E. boor
Bosw. -enni id., hei Pf. Grm. VIII
389 L q. scapellum spripsahr (atis
scripsahs) ib. 1 116.
fScaltus s. Scantns.
*Scaliuii eyn wyn scale 37. wein-
trachter 52.
^Scalus eynkese korp 45. pontis
(aus sportis?), scalis, aut qvod rus-
tid appeUant clida Symb. H., vgl,
Gloss. V. Clitella. Gf.IV555.
ScamneUain s. Scabellom.
Scamon-ia springwurtz 52. -ea
t schamonea schamone, machet dz
gederme gerne dürkel 42. seamphonia
l scampina H. Fh.
Scam-pnale, -nele 52. bancklaken
38. panck-küg 52. -tuech 34. stul-
lachen 29*
^fScam-phoDla s. -onia. -aele
s. -pnale.
^fScan-cilla s. -sile« -dabnlum
s. SaadapUa.
*ScandaMa (sacerdoHs) corde-
wane Symb.D. -lam s. Sandalmn.
Scandalnm vor argheringe 37.
^Scandapnlnm s, Sandapila.
*Scaiid-ea, -ia 37. hochesschiffe
7i, hofichiff 40. i. nauis stricta in anr
terioriparte 37.
Scandere clymen, stighen, also
eynen bom an leder 38.
*tScandMe s. Scansile. -olns
«. Sandapila.
"^tScannes, flltrones vilzeüDge
Sytiih. D., nach Coturni; vgl feltros^
l&stulos, scanos Gl.m.v. Scanus?
*tScaii-sile stig leder 40. stey-
ghereep Q. voc. -cilla estrier i. q,
Atropa (nach Scheler am d. struppe,
8trepa aus strippe) 122. -dile steye-
Plc(teb«eh, Votusi glosMurlnn.
reif V.o. 1420. -raff 20. -snla trat
scbämel 32. -sara steghele 38.
Scantus, scaltus i. impetigo, s.
Glm.h.w.l42.p.267.
^fScape-ban s. Seabere. -llnni
8. Scalprom.
*Scapestaii diu mina Sum., ^aus
scaptensula {tirspr, ton. Ortsn. Sxa^rr??-
avlrf) Mine (Gloss. v. Minerale).
*tScap-iiim, -ta s. Scaph-a,
•iom.
*tScapt-um, l -iliom 37. stege
reffe 23. eyn steghe rep 37.
*tScapu-Iare, -rale 40., scu-
pnlare 32. schappr-an 29. -on 32.
40. schuppran K. F. schulterbein 40.
scapnla-rium eyn schulder-knoke
37. -bein 45., -pein; -mur -knoch 33.
Sca-pha^ -pta schiffelin V.a.l420.
-ffa Chan, züU 52.
Scapha s. Sapha.
Scaphiom. scapium een hams
(harn X hamesch Gloss J) kiste of
pispot G. voc, i, locus tibi armaponu/nr
tur l locf4s ad mingendum ib. Gloss.
Br. V, c.
^Scara fliedme slag (lorh 9. aus
slah) seuparuawlnera 40.
*Scar-abens gleim Meg. wirbel
(umg) 40. -rabens bibel 52. ross-
wftpel P. F. est vermisinfaba 29. -ra-
bias wobei 45. -abius schritel (cf.
Grabro) 32. keffer 30. seabeas s.
Gloss. h. V, strabius i. locusta; sar-
rab-ei l -ones (X crabro sim. q. v.)
pl. scherne weuel 37.
♦fScaraxa-re, -tor s. Scarifl-
care.
*Scaria a/rbor spinosa,pomum tu-
berum affert F. 8. Genov, Scharia ar-
buscuia sp.^ p. rubeum a. Gl. V 578.
(Quicherat Add.)
Scariflca-re, -tor Gloss. sca-
raxa-re scherfe-n 38. -tor -r ift.
scharpfer 40. l sacrificator (umg.)
schrepffer K. V.
Scariola gens tistel 40. «iclareda
s. LiJifagus. schaleya scaleye, eyn
crut 38.
fScarioth (Br.) qd. vicus eyn
strate (umg) 37. eyn gasse F. a. 1420.
42
330
Scarletom
Scirax
fScarletum. scharletnmlscar-
laticns pannns scarlaken (X laken?)
38.
Sca-, scar- 52., sar- 37. -rosns
i, irsutus 37. i, hirsutus rauch 52.
Scarus s, Scaurus.
*Scasa s, Sisca.
* Scastro noil Of., zu incastratura.
Scatere, schat-ere l -urire 38.
erquellen 52. auspuelen 34. wtcomen
6r. voc, springhen 38. G. voc., also dat
water ut der erden 38. scatebra
vrsprunck 52. wtspronck; sprinckborn;
opsedinghe (opsieninghe 132.) G. voc,
-l -nricio, -uribo, -urigo eyn water
springh 37. -nrigio vflFwallung 32.
•f Scat-onia s. Scotomia. -ula-
tam s. Scntnlata. -urigo etc, s.
-ere. -us s, Scacns.
Scaurus die stamert; adj, scharp
G.vocmnd, scherf Gf, VI 545. sca-
rus knim bain 32. schfiche abtretter
40. sim. 74, (letfußer ib, vgl latsch-
bein sim. scaurus).
Scedia gayl o. sund o. laster 33.
sedia^t^n^ lustiniosa (awÄlasciu-)37.
Scedula. cedula czedele 37. i.
frustrum gemain, dazu die versetzte
Gl cecilianus est carta ein brieff 33.
Scelerata s, Herba sc.
Scelestus lester-echt F. a. 1420,
-ig 75,
*f Scellum (pannus) dirdanday 32.
*Sceii-a, -ia {aus xenia) richter
gab 34. stena 1: strena eyn nyge
jar 37.
Scen-a sqq, Gloss. -ofactoria
(-osertoria?) seyl werg F. a, 1420,
äen-e l -omata pl eyn mey l6uen 37.
-ofactor eynr der do hotten macht
mit laube 45. eyn louen meker 37.
scenicus (c/. Mimus) antner 32.
*tScen-ia, -icus etc. s, -Bnrr, 1,
2. -on s, Cenum.
*t Scenoph-egia, -eya nuwe czit
F. a, 1420, lap fei (vgl lab fal 2.) 52.
-eia kilwi 31. -ia läuprost 5. 27.
cenophe-gia eyn Sterne l hochtijd der
joden 37. -ia der Juden kirchwihe 1
(X centaurea!) ert gallen l ritter-
blfime 40.
^fScenot-aphium, -itium s. Ce-
notaphium.
*Scenum s. Cenum.
*tSceptrum eyn konig czeychin
F. a. 1420, ceptrum cepter, eyn
koninghe staaff 38. sceptriger seep-
ter treger 32.
*tSceputus s, Ceruchus.
*Sci-a s, Cia. -bilis s, -ens. -cio
s. Sitire.
Scien-s wiss-endig 29. -ig 34. -tifi-
CUS -ent 29. ktinstwig 30. kunstreich
34.sci-biliskuntlich; -tum gewisshait
52. -tus gheweten i. doctus, prudens^
pulchef' G. voc. et, i, vocattts (X citus,
eiere) 110.
*tScilia s. Scilla.
Scilicet, stilia 30. also, mitt-
namen 29. 30. bit namen 45.
t Scilla merjuncfrawe Meg. rahies
142, raub (a. d, Lat?) 74,mutatain
alaudam JBr. leriche Virg. seistern 17.
Scilla See steren 33. cUla eyn mer-
wunder 37. sill-a estperieülum maris;
-eus (scyllaeus Ki) i, perkulosus
euenturlik 37.
*Scina l nitatio Gloss., aus imi-
tÄtio (1 grima) Pf. Germ. VIII 401.
Scind-ere snyjjen; L schulpere
id., snytten 38. -atur schrinde (deyck)
H.Ph,
Scindula splize F. vrat. (BM. U
2 S. 516), hültzin schindel K. V, sin-
dula bred; siudoles dicuntur asse-
res 37. ciudulus schindel 40. ci-
cindulus id, Melker F. 14. Jh. (Altd.
BIIII198). schindala (ahd. Gl) 40.
Scintill-a {meist c-) mhd. vanke.
fanck,fannkch33. vankchP.F.ftlnck27.
wunke 38. funke, ganheyster, gneyster
40. ein funckel 52. füncklin K, V.
gnaist 32. K. F. -are fannkchen,
funchken, glisteren 33. funcken, glun-
stern 27. loschizon Virg. (lohazan
sim, Gf, II 151). gluwen 45.
*tScintones {vrm. aus centones,
vgl Gloss,) wuzlinge {st, v-; vgl Pe-
dale. Pedulis.) H. S, D.
Sciolus wyslich F. a. 1420.
*tScip-io, -ro richter ^tab 40.
*t Scirax s. Storax.
Sdrpus
Scorpena
331
Scirj^os siecht royr V. a. 1420.
schliff 0. schiett 52. eppde o. bincze
(sebede o. pintz 74.) 40. ^ ein wit
(vgl u. CL Vimen) 33. cirpus sebde,
sebenkrut 50. mer-bincze 40. -kacz (!)
45. ein ror kolb 27. est qd. ianctus
nonnodosussed planus 76, circüs i.
iunciis planus; sirp-us risch; -eus
riscben 37. cirtus L iuncus risch
38. snrpiis lese L papiros Symh. D.
Scism-a abe teyl F. a. 1420, pege-
rung, keezrey 33. -aticos ein abge-
schaydner von der kristenbait 52.
cism-a s, Discordare. -aticus vn-
louech 37.
*tScissa s. Sisca.
Scissor schroter 52. cis8or eyn
wand snyder 37.
Scissura (ef, Bissura) snyde, snede,
Schärpe 38. schneyd 34. schmid (umgj)
30. schnicz 29. clunß 52.
*Scita s, Cita.
* Scitolabra leschgrueb 52. situ-
labra l -bra eyn lösche troch in
fornario 37.
*tScita-m, -s s. Sitas. Sciens.
*tSclare-a, -da s. Scariola.
Scla1lina^.amphibalas; s.Gloss.
h. vv. und vv, Armilause. Lectega. Die^^
R. TTft. Jt;. Schiavo.
*tSclau-us wind P. F. wint 29.
-i windesche populus 40. -onix (sicF)
wyndenlandt P. F.
Sclerotis, soler-, solet-aüca
Gloss., glirotica (o. h. v.), scliropis
trfisene 40. soleracita est dura pellis
in qua voluitur oculus herodii 52.
Sclingit s, Frindit.
*Sclop-us, -are Gloss, slopare
{alph, stl-) snappin (vgl nhd. schnip-
pen sim.) cum digitoper maxiUam so-
nare V.a.l420,
Sco-ba beg 30. -ppa pesetn 34.
-pa birck i. q. viböx quod est pro
mndsione (st. ir) ex verbere . . . relkta
vtdg, stre (strem vibex Gloss.) K. V.
beßhem 45. -bare fürwen 29. -pare
f eggen 31.
Scobina» scophina i scobs
besme l eyn houel 37.»
Scobs (cf. prc.) kerach 52. scops
gemild 30.
♦fSco-cea s. -tia. -lantos (X
acantus?) s. -lymos«
Scola-ris scolare; -sticos sco-
lemeister; -sticnlus scolmeisterkin
Symb, D.
*Scolia (: scobs? scoria?) hus ge-
stüppe 40. haußgestutt 74.
Scol-ymos, -antas eyn sie dorn 37.
*tScollus p. (Ed.) kolbo H. PL
Scolopendra hamfrez, die den
hamen f rezzent, da mit man si väht Meg.
Scolo-, solo- 40. H.S.D., cale-
40. -pendria, stolopendi-a 33. P. F.,
-um 27., caldepidria 52. (cf. Ceta-
rach) hirzwurz, hirziszunga H. S. D.
hircz- 40., hh-t- H.Fh., rog- Gloss.
-Zunge, hirszwng 52. roj^unge 27.
rastunck 18. ruschung h.P. F. res-
tung (a. d. Nd.) 33.
♦Scolpus wange i.maxilla 37.
*tSco- s. Scu-ltetus.
*Scona schade etc. Gloss., vll. atis
scena id. i. umbra ib.
*Scop-a, -are s. Scoba. -olus
s. -lüns.
*f Scoposa 0w. Labina wn(? Nouale;
a.d.D. schfipes 32., vgl. BM. 112
8. 227^. Gl. m. v. Schopoza,
. *tScop-pa, -s s. Scoba. Scobs.
Scop-ulas (lat. Gl. tme 76. Gloss.)
golt schum 52. -oli felisa de monte
pmdens Gf. III 497. scropulus (X d.
schrofen?) fels 32.
*t Scophina s. Scobina.
♦fScophos (scapha?) eyn prim
(nauis) 37.
^Scord-iam, -eam wilde knobe-
lo^'ch 40.
♦Scorea s. Scoria.
*Scorellus (cf. Amerellus) amer
Symb.H. omer Cock.
Scor-ia E. F., -ea sundel 30. zun-
del, est faculenta (st. fe-) residentia
ex . . . metallo ignito etc. K. V. sindel
stein 40. zinder 7. a. 1420. sinter 52.
(unglossiert) slagge, vnreynicheyt van
dem yseren 38.
*f Scori-a, -o estvasolei 37.
*tScorp-eiia, -aeaa PUn. H. n.
332
Scorpio
Scnpharins
XXXII 11,, -eta (c/. GUss. vv, Serra.
Siren.) Sirene 40. est genus piscium
marmoris (atismc&ris?) 37.
Scorpi-0^ 1: -as 37. 40., schorpio
38. schorpe, eyn worm 38. eyn Schilde
patte; lubbe pile 37. scorpion, tarant
K. F. scorp, ain slang Meg, tharand,
eyn eydes czail, eyn schi^ ader 45.
darand 32. ein otter, est vermis l
magnum Signum in celo od(er) tariet
oder tarpuchen 33. ein oders } s,
malum in c. l ein scorpio 27.grynime
geyschel o. geluppet scho . . (seno^) 40.
gelup-et H, 8. Tr,, -itu Mon. strala.
geluppeti strd Vind, peytsche F. vrat
(153. Gloss, st, 155.). scorpionarius
armborst-schutze, -yrer 125.
♦fScorps s. Scrobs*
♦Scorrills bübschait 30.
*tScort-earius, -iflcas eyn de
ro leder maket 37.
Scort-am lan i. precinm 33. -ato-
rium Gloss., -oriam hören hus 37.
schortam s. Diobolaris.
Scotia. scocea schod land 37.
*8coto-mia augenfinstrin 74. -nia
o^^gen vinster 40. scatonia dz höbet
swindelen 42.
*tScrab-eragryndt,rawde74{. -ra
grint, rüde 40«
^fScrata s. Secta.
8crea-re snufen 29. schnüpflfen 30.
SQeiczen34. snäyczen dienasen; -tus
racz, ein snödel an der nasen P. F.
Scrlba staetschriber i^5. geschriflft-
wiser 30. -lerer 1 maister in der alten
Ee 34. eyn screyber meyster F. a.
1420. scriuer, eyn de groter heren
sake vor steyt i. tabellio; script-or
eyn ghemene scriuer; -arale scriuer-
mest 38. «urarins schriber 125.
zollschreiber, schrififtenhalter Ki.
* 1 8crlbli-ta bretsel ader ring 125
Marg. straube /. 44. -go } strebligo
in restis modum torta 125. strlblita
streiblein Ki.
Scrinium schank Gloss. (vgl.BM.
II 2 8. 81), auch wetterau.^ identisch
mit schrak? schrineiiin 1: staenla
masch 38.
fScrlpt-or, -urale, -nrarius s.
Scriba.
*f Scrobs grepp 52. scroba hübe
(aus hule) o. grftbe 40. scorps est
fouea 37.
*Scr- s. Sc-opnlns.
*tScroph-a, -ea-BT. F., schropha
38., stropha 37., scroffa 40. (cf.
Porcus) su 38. 40 zu 37. swyne
mouder 38. Schweins mftter K. V. more
40. mocke (weU.) 5^ 27. »crofula
s. Snccnla.
Scrophnlaria s. Castrangnla.
Scrupalns schiuerstein 40. schiffer-
32., sant- 33 sim. -stain. eyn swer
muet r.a.l420.
t Scruta vasis species Gl m, Wässer
zuber 32.
Serntari vorsehen, ervaren, utvra-
gen 38. erfragen 64. erfargen 31.
*tScriitarius s. Secta.
Scratiniam verhorung 52.
*Scratiiiam i. omasum sultz 52.
sim, 3.
Scrntum (vgl. PoU Et. F. 2. Ä. U
1 8. 273) een quaet cleet ö. voc.
hader lump 32.
* Scudi-tia, -ciom howa H. S. B.
howe, schufel 40.
*Sculp-ere (seh- 38. c/. Scindere)
glauen, grauen, £dzo eyn glot (so öfters)
smed 38. steinhowen Str. V. chraczen,
chrawen (scalpere) 33. -rum auch an-
derswo (vgl -um etc. 142. p. 269, -re
t. scalprum Gl m.). -tor snetzere Symb.
D, schnitzler {nhd. Eig.) Oe. V. stain
metz 52. 76. graber 1. 30. formen-
29., furem- 34. -graber. -tilis pe- 33.,
be- 27. (sonst nd,) -graben, -tile ge-
graben l gesnitten ding 29. geschnitz
d. 30. gesnyecz kind i. ymago 34.
gehawen bylde F. a. 1420, -tiUa stey-
nen aflfgode 37. -tura ergrabunge 40.
♦fScultella {aus scutella) s. Tem-
perare.
*tSciilt-etus scultitz 52. -icus
schultes,richterP. F.scoltetusscholt-
heize 8ymb.D.
*tScupor gnecke 40.
*tScu- s. Sca-pnlare.
•fScuph-**. Stnff-arins.
Scnrra
Sedacins
333
•fScHrr-a lotyr V. a. 1420. bu-
ffnne, leckerin; -o buffe 27. -ilis bftbig
29. paebisch 34. puV Hoter-leich 33.
laderlich, boschlich 27. -ilitas lotir-
kyt V. a. 1420. verlaussenhait {Aus-
gelaßenheit; vgl. verlazinhait id. Mone.
Änz, VIII491.BM.1 952.) ihleckerj
27. lechkeruDg; scuri-a luedrung; -o
pneb, lechker 33. schnrr-o bouue;
-ilitas boauerie 38.
Scassoriam rennila H. 8. D. Of.
II 519. IV 680., bei Gf. au trennen von
churin, cfaurne. rinnelle Symb. D. 282.
rimmele inder miile 40. gerummel in
der mule 74. (vgl. remmeln ndfen ren-
neln 8m. III 101).
Scnta hoczel reyte 40. eyn fag 45.
♦fScutellari-us, -s schüssel wes-
ser 32.
Scntica swepe G. voc. schilt-er,
-kneht (X scutifer) 49.
^Scntifer s. Scntica. schntifex
Bchintvestel, schiltknecht t. tradix 38.
Scntolat-a, -us Symb., l scatula-
tum 75. appilgrse (sax. sc, equus)
Symb. H. sim. 76. gemorsierte {vgl.
Sm. II 635. BM. II 247) färb 75^.
♦fSeh- st. 8c- häufig in 38. Scha-
leya s. Scariola. -monea s. Scamo-
nia. Schrineam s. Seriniam. Schn-
ma 8. Aarispuma.
8eh-^ squ-inantaiii camele hauwe
51.
fSe- Gloss., semet-ipsum 1: sibi
ipsi Sek suluen 38.
*8ebalo. sembola holztaube 74.
semula holcz tabe 40.
Seeale. sicala tinkel Symb. B.28L
sigale ein senck o. steiften (vgl. senckel
Grhss. V. €.) 52.
Seeam-en een ghesnede of clouinghe
Gr. voc. -ina kerbe, gesneid 33.
Secana fl. de secke 37. seccana
sechk 33. sigona sigena H. S. D. Gf.
Secare hacken 52. 4.
*t8ecatrioluin hacke-, sictrum
houwel-block 38.
•fSeccarius s. Sica.
Secedere entbeggen 33. weychen 2 7.
*tSecinatiim (vgl. signaculum
«m.) eyn jnghesegel 37.
* Seelnsa wer H.S.B.Tr. (uuer)
Synib. D. 282.
^fSeconia s. Ciconia.
♦Secors 52. 76., secor 37. i.
paruus ("X seger Gloss.?) vertzagt 52.
secordia blodecheyt 37.
Secretarin-m {cf. Sacer) sacristie,
tresc (trest?) kamer 40. segrer 41.
-8 (c/. Edituus. Suadela.) ein vndrist
kamrer 52. rott maister 30.
Secta ab schroyt F. a. 1420. etiam
accipitur in bono Br. vngelo^'be o. gut
gelo'be40. vngemeingloub 29. serata
(Hcrnia X) vngemainer gelaub 34. vng.
(ellipt.) 30. sec-, scrn- 34. -tarins
vngemein glouber 29. vngemaner
gelauber 34.
♦ t Sectiporrnm (n. d. D.) schnit-
loch 32.
Seenbare beiigen 27. 33. beslofßn
8. r.a.l420.
^fSecnla s. Sextnia. Cecnla.
Secnl-nm feit (aus weit) 40. der
werlt alter 34. klein weit a. 29. hun-
dert jar 32. -aris werltlik 37.
Secnm s. Meenm.
Secnnd-ns ander, also: de erste
vnd de ander; -nm na, also: na
eynem andern 38. -are andirgen V. a.
1420. -ina eyn westir hemde ib. kint fei
40. kinds fei K. V. des kindes pälgel
Meg. die ander geburt O.san.
Seenrare s. Secnrns.
fSecnris exe 37. 38. ackst 27.
achst 33. agst 30. ax 29. hachken 34.
s. beUica stritachge, helmbarte 125.
Secnr-ns seker; -are sekeren,
veleghen (veylighen KU.) 38.
Seens nebyn V.a.l420.
*tSedacies s. Sedecies.
*S-, g- Symb. -edacinm (c/.Ca-
pisterium) sichtebudel 38. hosib 40.
hasib H.S.Mon, hesib Vind. harsef
(cribellnm sib) 2?. mülde Symb. D.
280. setaciare siften, budelen G. voc.
durchslahen HO.
Sedare geseczen 39. yglichen seczen
33. Süchten V.a.l420.
*Seda-cins stuel 33., stelle- 27.
-machen -rij l -tarij stJle makers 37.
334
Sedecics
Sempecea
Sedecies.sedaeiessechczehenuert
RV.
Sedes stoul 38.
*Sedia s. Scedia.
*Sedil-e sidela H.S.D, sidel.52.
hfirnsidel 32. sim. 55.sidel-, ge-stui 29.
gestalte 30. gestuell 34. zedel 37.
sedel, eyn grot bang; -ia stolte in den
kerken 38.
*tSedilis s. Senilis.
Sediti-o (c/. Insidie) czwenunge
F. a. 1420. geschelle, vberlo^flF, stit 40.
athunga (?), strid P/. Grm. VIII 393,
heimstrit, liutpaga Gf.III23. VI 749.
geraize H. S. Tr. twist of warringhe
(werunge 132. \ werringhe dissidia
KU?) of oploep onder dat volck G. voc.
zwylauflF; -osus auf stossig 52.
Seduc-ere vor-foren, -leden i. ab-
ducere 38. -tio s. Obductio.
fSedu-lus (c/. Creber) amsig 30.
-lum sine dolo Fest v. Publica, -s i. sine
dolo Pop. i. Äm^ dubio (umg.) mammunti
Gf. 117 30. -Utas emsickayt 52. sim. 76.
* t Sefrisurra {ans seriphium ?)
mettren heria 40.
*tSegenata s. Segmata.
* Seger. segori. paruulus mos 52.
seor i.paruu-s Vv. e. q. -lus 52.
Seges wachsend satZ'. F. wachsend
som 32.
*t Segeta est serpens calmus 37.
* Sege-tarios s. Ferenarius. -x
s. Ceyx. •
^Segmata. segenata 5e«n^ /a^de
mtdierum wintel 52.
*Segment-niii zerhowen claid 32.
-atns {cf. Stragula) stramilaht Gf.
VI 753.
Segnis lässig V.a.l420.
♦fSegor s. Seger.
Segregare delen, also me de lüde
deylet 38.
*tSeteriter s. Celer.
^fSelinain merck, espe i. apium
G. voc. 110. 132. selim-am 1: -o epff
74. sylynon epfich Gloss. selinoir
eppfe; s. agrion bremekrut, bannen
f&s 40., vgl. prunnenkraut selmonog-
rion 7^.brennekrut, hannenfug apium
msticom Gloss.
*Sell-a s. Sagina. -arius zedeler
37. -ipendium satel-tasch 33., -va^ 27.
^fSelop-iti^ -tipus s. Zelotypus.
^fSelainm s. Sylphiom.
Semel ainsten 33. ainest 30. einest
29.
Semella s. Simula.
*t Semen li- 25., lu-mbricorum
wormkruit 51. sim. 25.
*tSement-arius, -is, -um, se-
mescere s. Seminare. Cementum.
Semestris ein siten kugelechte vnd
ander siten flach 40. sim. 74.
*tSemicalor s. Tepere.
*tSemicin-ctium schmale gfirtel
K. F.-tiumhalfgurdelir.iS'.D.-cinum
lackyschs V.a.l420.
t Semicubitales cranch kempfe
F. a. 1420.
* Semihostium s. Semiostinm.
* t Sem - in are seygen ; - escere
(-inescere?) saden 38. -entis setig
33. -entarius seer i6. ein saw wag
27. -inium erd weher 32.
Semine-cishalp toytisemianimis
F. a. 1420. -X g. -eis half doet 6r. voc.
*tSemin-iscere Gloss. , -escere,
-ium s. -are. -usta s. Semiustas.
* Semi-ostium, -hostium (cf. Pre-
pugilium) heke, eyn bret dar me dor
half to d8yt 38.
*tSemi-repletus s. -uacuus.
*Semisericum schemelot tuch o.
halp sidin tüch 40., vgl. Gloss.; scha-
melot Fr. II 160'. scharablät BM. II
2 S. 80. Diut. II 130. vgl. Sm. III 361.
^Semispa-ta,-cium Sachs, s&chsse-
Mn 40.
Semistinum.simistrinum ^.Mol-
licorium.
Semita {cf. Callis) päd, stich 37.
pfad der lut (lute?) 32,
* t Semi-uacuus l -repletus wan,
^^m wul 38.
"^Semiuncia halb gewicht 52.
Semiufitus. seminusta halb ver-
brunnen 41.
Semotus auff gewarffen 33. ab-
geworfen 17. af ghelecht 37.
* Sempecea. ;senipecta wis alt
herro Symb.D.
Semper
Sepius
335
Semper alhreg 29.
Semper-nina, -uinns Hb., -sma
33., -fCoIiani 40. (r/. Barba iouis)
ingrüne 50. sin-grfien Meg, -falle
Hb. blaüoft 27. pladlass P. F. plod-
los 33. hass wrcze 40.
*tSemida s. Sebalo.
*tSenac-ioii, -ionnm^ -um, -olnm
8. Senecinm. Senator.
♦Seil-, 8W- Gloss., sim- 32. -amnr-
ca (awÄ -murra?) mos, flecke 40.
sm. 74. maifei (infirm., a«.9massel) 32.
Sena-tor romischer richter K. F.
römer 32. -cnlnm rat-haus 52. -hus 38.
*tSeii-e s, Scena. -eca s. -ecia.
^ Sene-cia herlinc H. S. D. GUss,
•sei erline (sk) Synih. D. App. -cia
winber fei; w.u. -sca (-sta?) wildi
reb 32.
• fSeneci-a i. maledidio \ detraxio
limpetrafio (aus imprec-') Senium 37.
•osus i. plenus detraxionihus 37. ein
nachreder 52. -o tiltap m. V. tril
seneca vnuletikeyt i. senum {aus
cenum ; vgl 76. Oloss. v. c.) F. a. 1420.
^Seneci-nm, -o Hb., senac-io
^ -ionnm 0. san., -um 40. born-
crasse i. apium aqne 0. san. burne
cresse (senacnm); bein wm-cze 40.
gründe svylige (e. groundsel) Hb.
*tSe- s. E-nectus.
Senectns older; seninm alder
alles leuendighen dinghes ; antiquitas
a.a. d. senescere {cf. Antiqmis) ol-
den 38.
*tSeiie-facta s. -sia. -rare s.
Serenns. -sca s. -cia.
Senescal-cas^ -lus marg stal (sie)
40.
*tSenesc-ere, -i s. Senec-tns,
•ia.
*Senesia s. Sensiap
Senilis (cf. Vegetus) altlich 29.
sim. 30. sedilis a'^klich 34.
Senio ses oghen inden teerlinck
(}-voc. sep K. F. tawß 52.
*tSenipecta s. Sempecca.
*Senis eiu. (Siena) zfi den hohen
siinnen 32. sim. 74. {trifftmitder Glosse
^u Sententia 74. Gloss. zusammen).
hohensen Oe. V. Vgl. zu der hohen
Sin Stromer Chron. der d. Städte 131.
385. Haupt Z. XIII 177 zu Neidhart
von Reuenthal 41, %2.
*i;Seni-um s. Senectns. -xtra
s. Sinister.
•fSeno-factor, -mata ^. Scena.
-nes 8. Franaferetes. -rus, -rosns
8. Sonns.
•fSens-atio, -atus s. -rns. -ere
8. Censere.
*Sen-sia, -esia 52., senefacta
(?) 37. estvirgopudica.
. Sensim melich V.a.l420.
Sens-ns leiplich erkantniß K. V.
-atus synnig 30. be-, voll-s. 29. we-s.,
vrolbesunen 34. -atio achte, eyn bered-,
besprek-inghe i. deliberatio 38.
*Senta (i. thartnus 52.) s. Tenca.
Sententi-a (cf. Liber) sin 32. or-
del; -are ordelen 38. (smare?) or-
teylin V.a.l420.
♦Sentes (cf Sordes) dornheck 52.
Sentina stilla Gf VI 671. lat!
(traufe sim. Gloss. .^ vgl. stillariae
aquü/rum dudus Gl. m). aytczucht (cf.
Gloss.) F. a. 1420. V. vrat. dorn 40.
74. buschen 40. (aus nd. dork id.
X sentis?).
Sentire. sensisse furneman 48.
♦fSentum s. Centum.
*tSeor s. Seger.
Seorsnm beseylig 34. beseyts 114.
eyn ruck 45.
*Sepa s. Cepe.
Separare scheden, delen 38.
Sepe dicke, vel, vele, vake, vaken,
stedeliken; sepissime alder dickest
38.
*Sepedium s. Sepidium.
Sepia cudele Symb. D. ^78. kuttel-
visch KU. schrib schindel (schnidel?
scriptoris) 32. i. atramentum Br. se-
pius v.h.v.
*Sepi-cecula, -cedula bechsterz
H. S. D. -tecula l -etula lister 40. 74.
*Sepi-, sepe-dium i. refugium
freyung 52.
* Sepi-etula, -tecula s. -cecula»
* t Sepiuaga zaunschlüfflin K. Fl
-foga zunschlupff .32.
*i* Sepius s. Cepe.
386
Sepins
Serpere
*Sepius lithus U. 8.B,{dereptir
libus). Tr. {de piscibus), nicht X ta-
hernhid,! vgl. nichus (v, Cocodrillus)?
Seps swarczer wrm 40. klein schlang
E.V.
*tSept-em seuene 38. -em montes
septimunt H. S. D. Gf. VI 73. -ies
s, -imas de seuede 37. -ember (cf.
October) herbst manat41. deheruest
man 37. fuhnant Ff. Ms. a. 1460.
(BM.II58). fdlmont 41. fulmonet
0. der o^gsten 40. -entrio (c/. Citip-
rio) niderlant (X norder-? vgl. oriens
ostarlant ö/.) 40. norden, myt nacht,
dat verndel van der werlte, dar de
morgensterne steyt, lic tegen ouer
dar de sunne an dem middaghe steyt
38. -istellium eyn zeuensterne 37.
l vrsa minor seuensterne, vnd komen
nummer vnder dey erde 38. -uage-
sima verkünd zit 29. -nagessima
30. mä allä hl let 32. -imania wekene
38. -imanarius eyn weken dener 37.
-inernia wegrich, weg breitte 40.
-inerdia wegebreida i. centinodia,
plantago H.S.D.
Septam vor slossin V. a. 1420. est
mmiici (?) tunen (,) planken; pl. -ta
die. loca munjta 37. (seps tun; sepire
tunen 38. Ghss.)
Sepultnra graft 37. begröbt 29.
Sepum tallech 37. 38. talch, vnslet
38. vnschlat 31. vnstlit K. V. vnslidt
33. vnslecht 27. seumn vnselt n. V.
trü.
*Sepliirus ventm nord westen 37.
^fSequenti-anarins Gloss.raviuB
Glm., -onarius sequener 29.
♦f Sequest-er griezwarto i ago-
nitheta; pfandragari quipignorapor-
tat H. S. Tr. schlichter 32. krieg gutes
behalter auf recht; -ra (-ria Gloss.)
versienerin K. V.
*tSequi-pes, -tes 45. ein nachuol-
gent 33., fulge 45. knecht.
Sera portatilis malen slot 38.
malslotel 22^
Sera- 1 sero-cium ziger, est glossa
substcuntia lactis cibalis fragilior et mi-
nus vnduosa qimm caseus etc. K. V.
sirmagum keg wager 32.
*Se- 20., ser-raGnlnm zappe 20.
Sywb. D.
Serapelline. xerapellina ver-
nossen kleid K. V.
*tSerapullum s. Serpillam.
*tSerapherary s. Ceroferarins.
Serap-hin, -fln brinnender minne
engel 40.
fSera-re to sluten 38. -tus be-
sloten 37. serola schlosslin 52. eyn
clene slod 37.
Seren-US haitter, lauter 52. -itas
(cf. Tranquillus) luft schoni 32. luftes
heytere o. schoni 40. -are klern 27.
senerare chlagen (sie) chlaren 33.
Serere segen 29. Gloss.
Seres eyn ziden worme; sericum
zyde 37.
* t Ser-ex s. Ceyx. -ga s. Cerga.
Seri-a, -ola {v. Fidelia) crüch
Symb. D. ge meyn vaß, zenephan 45. j
Sericnm s. Seres.
Series (cf. Riga) schicnisse 37.
Schickung 29.
* t Ser-iola s. -ia. -lingus s. Ster- |
lingus. I
*Serm-o s. Fabnla. -ocinare
cosen, reden, spreken, segghen, de- ,
dinghen, coddern, keuelen 38. i,
*tSernut-atio, -us s. Sternutare.
Sero spaut 32. late, spade 38.
serotinus id. 37. speytig F. a. 1420. ,
abend-ig 29. -zittig 30. -czeytiger 34. \
^Sero-cium^. Seracium. -phagia
s. Xerophagia. -tinus s. Sero.
Serp-edo, -eto 29. masele 38. maß
29. massein an den beynen, grint vff
dem heubt 45. grint uflF der hüt 30.,
daraus: grint, auflf den hoden 33.,
oflf den hunden 27. towi-m o. ro°ber
1: rubor (roflF 7. sim. Gloss. y, -igo
(cf. Impetigo) zittersche 40.
*t Serpe-re slynghen, crupen, alzo
eyn al 38. -ns slange, snake 37. 38.
-ntaria (cf Basilia) günderam 27.
gfendel redt (aus gundel reb) 33. wrm
krut, nater wrcz 40. -ndaria n. worcz,
göne rebe 45. -ntilla gundelreb P. V.
wundreb (umg.) 30. -ntillas gundreb
34. rntina wedewe (aus wedewinde?);
i. colnmbrina naderwort eyn crut
Serpeto
Sibilare
337
toartzedie 38. naturwurtz 52. -ntiiiii
40. eyn vor span i. monile
37.
*tSerp-eto, -ipo s. -edo.
Serpilln-m wilde boley, kenle
(kele) 40. kundel 33. wilder kumich 52.
bies-loec G. voc. -loich Symb, D. -s
Organa {aus origanum) Hb, -m lat,
gr, serapnllnm quendeln 51.
*tSerps serp (slang; vgl. tnhd.
serpant) Meg,
* Serpnla schab vermis 40. schabe
71 seruncia (hierher?) id. Str. V.
*tSerra s. Tribnla.
*Serra wasser stelcz 40. 74. 93.
Serra sege 40. cerr-a saghe; -are
saghen 38. serrator sagmaystcr 34.
Ser- 8. Se-racolam.
Serrator s. Serra.
*tSerr-atiila betonienkraut 143.
-iatabathomenkraut 7^. -eta batenien
krut 40.
*tSepris draut (drant?) 41.
'tSertumschappel 40. eyn ghulden
borde; sart-um 1: -orium 37., cer-
tam 38. eyn crans. sert-are i. -um
mpofiere Gl. m. -ino aui i. arno 37.
Sertu-s, -m gephroft V. a. 1420.
Seruare holden, alsemetruwe edder
warheyt (eüipt) 38.
*Seruia trechter 37.
Serui-men, -tiam, -trix s. Ser-
aas, -pa s. Ceruipa.
Serula s. Serare.
^Seram wadeke 37. 38. molken
0. ziger wasser (cf. Seraciuni) 40.
seru 1: ceru (qtwd de caseo exit dum
^uMur) wefzech (au^ wedick sim.)
Symb. D.
*t Seruncia s. Serpula.
*Serus ripe; eyn olt osse 37.
*tSeru-sa, -us s. C-.
^ Seru-us, -uus eyn eghen knecht;
-imen eghensdiup 37. -itium denst
^. vordenst i. premium 38. -itrix
dienere 34.
*tSesa-ch, -d s. Sesum.
Seselis. siseles sirmentane (aus
siler montaoa) h. 40.
*t Messet s. Sesum.
Sessio satinge i. quietacio 37.
Dicflmtweh) Homiii i^omrivnfc
t Sestertlu-m^ -s s. Sex.
"^Sesticium melpewtel 52.
♦fSes-us 1: -ad bliand 37. -ach
l -set 52. i bissus 37. 52.
Seta borst K. V. börste i. setls-
trum 38. bArste o. visch sn&ben (st.
scftben? X «ete, une Gloss.?) 40. se-
tare borsten 38. borstilen of mit bor-
stelen neyen G. voc. seti-cnlnm l
-strnm borst, instr.pectandicrines 37.
*Setaciare s. Sedacium.
♦fSethim s. Cethi.
*Seti-cnlam^ -strum s. Seta.
* t Seiica s. Tenca.
* Seuere gransen, grimmen, tornen
t. irasci 38. seaire orsus brymmen
V. a. 1420. pr. vrsorum 37.
Sener-ns herti-g; -itas -keyt V.
a.l420.
*tSentt-m s. Sepum. -rare s.
largamen.
Seuus scharff 52. 65.
*tSex sehes 45. sesse; sexag-
inta sestich 38. -ena scock 38. schock
125. -enarins sestech tal 37. -esimns
der sechzigoste 40. sex-tus der sehest
45. -ies sechsmaln (u. s.f., au^g. sep-
ties sibenmal) 29. -tinus sesse eder
zes valdich;-taplexsesyolt 37. -nntias
luzzi XII untias Pf. Grm. VIII. -ta-
rinssechsteling V.a.l420. sehester45.
ain win fiertel 76. maug 30. greco no-
mine xotpt? Pcip-y cerlx Br. -starius
sehster i. sextapaarscongiiqueinscrip-
iuris dicitur heim tonix (am hemi-)
40. -tnpes lus ib. sestertins ein
ducat 125.
fSextnla^ secula s. Emisecula.
Sexus cunne 38. kunn 29. men-
schen sundrung 32.
*Sya swinlus 38. eyn swyn lös 37.
*Syafragma s. Diaphragma.
*Sibeldingung. sibildingum sy-
belling, eynappel 38.
Sibi s. Se (ipsum).
Sibila-re (c- 38. t slbyllare F.
a. 1420) hyschiczen 34. süssen, alsome
kinderen deyt (vgl. u.a. Susurrus) 38.
sibellen 33. (serpentum) wyspiln F,
a. 1420. wisplen (serpentum) 29. -bit
wispelt 41. sibolus kyshong 27. si*
43
aas
SibildiDgam
SUiqoa
bnlus wispel 29. sibelung, hischung
33. vnke o. (aus vnken?) pfisunge 40.
sibilus pigpeln, zitschen 44.
* t Sibildingam s, Sibeldingung.
Sibilla ein weyse Weissagerin K. V.
sim.9S. wyssegerynne V,a,1420.
♦fSIb-ium s, Stibium. -ilus,
-olus, «ulus s, -ilare. -nla.
*t Sibul-a, vor. -us wispel (skmg)
i regulus Meg,
Sie so, also, alsus 38.
Sica plante (nd., vgl, Goth. Wb. B,
48) 44. Stabes swert 40. sicca i. hr
tens gladms ein verborgens 27. ein
swert von einem holcz gemacht 33.
si-, sie- 37. -carius eyn hemelk mor-
der 37. moerdener O. voc, seccarius
(alph. si-; X secare) hauwer V.a. 1420.
*f 8ica-da s. Cicada. -la s. 8e«
gale. -rius^ sicca s. Sica.
*Sicc-are droghen, drughen 38.
-inum (c/. Aridarium) deyse, eyste
G.voc. -inium dare, aße 27.
*t8icc-arias s. Sica. -ininm^
-inum s, -are. -onia s. Ciconia.
Sicera machtig 34., edil F. a. 1420.^
ein gemenget 27., ein gemein stark
ge« 33. trank, sincera lutter (sin-
cerus?!) drangh 37.
Sicilia cecilien landt 125. silicia
(Xcilicia?) silicia land 30. siculas
ein czeczilger 33. sim, 21. aliquis
deeilia ein cilier 27.
* t Sicominus (X si minus) ab icht
mynrn V.a.l420.
Sicomoms (c/ Celsa) eyn mule-
bern bom 37. wilder feygenpawm 52.
^w. 74. töricht (X moros 1) viecbom
r.a.l420.
♦fS- 5. C-iconia.
^fSicopha-nta^ -nca 1: -ginns
eyn vighen eter; sicopolita lios (sk
cf.Gloss.) 37.
*tSicos (aus sitos) i. triticum
wethe 37.
* Sictrum (cf. Secatriolum) esttrunr
QU^ super quem secatur 37.
Sicabi alzo anderswo 27. sim. 5.
so wair (nrhein.) 5. 33. irgeen F,
a. 1420.
Stenliis & Sicilia.
«Sichin s. CetU.
'i'Sicho-^ sy-macliia zele streyt
F. a. 1420.
Sidere vogel sicczen F. a. 1420.
Sideritis s. Ercularis.
* Sidile est epita (?cf. Gloss.) eyn
seile der perde 37.
*Si- s. I-draula.
♦fSifa Gloss.y sifacrisa^. Cifra-
culam.
'^Sigale s. Seeale.
Sigill-um segel, be visinge der
breue 38. -ator l -ifer sigler KV.
-are vor in gesedeln (sie); -atim
czeychlich V.a.l420.
* f Siginus. sigim scorium i rubigo
142. p. 272.
Signare (sepuicrum cum lapide) bi-
sigilan 48.
^fSignarius s. Sagma.
*tSign-am (t?.Meta), -etnm ß,),
-eta kischit 32. -are tekenen, malen,
merken 38. -arius eyn banner vorer;
eyn zomer (equus) 37. -ifer uenre
Symh. D. uenere Gl. Mar. (nhd. Fen-
ner Eig.). -ites öchenas, ist ein stein
dr ist glasuar 42,
*tSigon-a^ -ia s. Secana*
*tSig-sonte, -uta s. Cicnta.
*Silab.ra, -a haspel 52. 76.
'^'Silago p. vlegge 37.
*tSiIbacfc.5. Syllaba.
Silentium (eecl) Stillung 32.
Siler widelin h. 40. weinstock i.
restis qua ligantu/r vites 52. uelarin
Ghss., datat4s velthaber s. montana
(cf. Seselis)? s. m. gaiz venichel Jfe?.
s. montanum wilde ader velt komel 5 1 .
Silex flins H. S. Tr. Mm. pflins
Vind. wak o. kisseling 40. silix ke-
serUng, eyn hart steyn 38.
*tSil.ex, -ix s. Filix. -icia s.
Sicilia. -icium s. Cilicium.
*tSilig-o rock K. V. dinkel, -us
roko H. S. D. •eneus rockin V.o. 1420.
-enus rficken 45.
""fSilinasorida s. Slembrida.
*tSylindrum s. Cilindrum.
«fSilinnm. siluow (sUnumt)
eyn solt vad IvasthuHs 37.
*tSillq[ii-a griess klyen 40. sey
Billx Hiieopb 339
38. «e id., drauer ib. treberen 34. *Sim« Ohss., stmm- 52., simpn«
trewer, bucheckir F. o. 1420. troester (simpn-?) -ista kemerer F. a. 1420.
32. -ie trester von den trüben 29. ein yndrister ratgeb 52.
*t8il-ix s. -ex. -lu «. -oa. ^fSinustriniim s. Semistiniim.
Syllaba sqq. Gloss. silb-a sillab; "^ISimina s. Süna.
•atica litera bftchstab 29. sillabi- Symon-ia geistlich wftcher 29.
care buochstaben F. vrat. symone-i 34. -aciis -yer 34. heiliger
^fSilleus s. Scilla. ding köffer l verkouffer 29 sim.
Syl'f si-logismns beschliessender *Syinpli- 7^., simps-elida (^at^
JT. F. sylogismis der rede sloz F. stymphaliäA Bmap{y mit den Glossen
a. 1420. au Confragom gemiscM) nunpf in quo
8ilo-a^ -ma 27., nillaa 33. ein fragaleguniur 40. rampff darein man
Wasser. erper list 74.
*tSy- s. SyMoglsmas etc. Slmpl-ex (cf. Abstractum) alnerr
*tSlloma s. Siloa. (-ra?) edder eynt-voldich, -woldich 38.
"^tSylphium. seluiam^ silnasil- einlitz-ig 8. 9. -tig Gonr.(vgl. Sm.II
Diam s. Asa fetida. 531). -ns einfechtig (us.f. dnplns
^fSilu-a vu^. walt, seil, wilder sqq.) 29. sinplex einlichkeit 40.
K. V. -atlcum (elUpt?) sunnen wir- *tSimps- s. Simph-elida.
bei A. 40. -eas iag hunt 40. 74.75. *tSimpiiista s. Simista.
^fSllaasilalum s. Sylphium. * Symphytum. simphicio bein
Sflnmsjp. barbe 40. bamolf. S. D. welle h. 40.
hirling 32. (Ed.) barbo; s. glanis Symphoniaca (cf. Laterculum)
(Am.) welca H.Ph. bulse o. bein feile (sic^ cf. prc.) 40.
^fSiln-s s. BibluH. -um s. Si- hennebelle (e. henbane) Hb.
linnm. Simul to samene, med eyn ander 88.
^fSima s. Simila. Stima. Simnla s. Simfla.
Sima, l simma K. V. leber-hdle Simalacmm abtgoterey 52.
40^ -hftlin K. V. sim. 74. 93. vemünia Simus flach 29. 40. kmmpffoter 32.
v.kv. crumik naze F. a. 1420. simeosr
^fS^- s. Sicho-machla. schlechtnessig 33. slimpnasis 27.
^fSim- s. Sen-amarca. Synanche. squina-ncia K. V.,
Symbolum giuuerf Gf I 1039. -ta 40., inquiiiaiieia (X inguinaria)
(vgl BM. III 740). urten /., zech /, 32. kel geswlst 32. g. 40., verschwulst
V. trü. vulgo zecha quo quisque suam K. V. der kelen.
portionemconfert 126.hyBsec\itlcTedo Sinape. synope 1 erinax senf
V.a.l420. r.a.l420.
*Simen (aus 8iren?)merfisch 40. 74. * Sinapi-o^ '^Qfnessckc. etesaB^Haupt
*tSimeta (a. d. Slav.) schmetten, III 383.
höh. smetanjce F. txü. *-j^ Sinax s. Sinape.
^Sime-us s. Simus. -x s. Cimex. Sincera s. Sieera.
Simia dffein 40. ♦fSincip-ut wirbel 32. K. F. por
*Simiciähaid7^. siiueiaheyde40. nack 27. -ot schoppe F. a. 1420.
Simil-a semel, est panis ccmdidis- cincipnd eyn nadce 26. vomhouet
simus K. F. l -ago zemle 7. o. 1420. i. frons 38.
semella semele; l simnla sammele, ^fSiuc-opis, -upis 29. 38., -opus
wechghe 38. sima simele (siniele?) 32. 34. beswolunge (1 aus g) i. amen-
40. simela (farinae tritici) grieg, ciRS8.Yfeczyieiüvaig(umg. sim Gloss.)
i' q. mednlla donst H. Ph. 33. czweyfel 34. scharmdel (aus schwin-
Simil-are gheliken 38. -itado s. del sim.) 32. swindlung 29. 34. ge-
Knigma. schwindenJf . F. odymbroch F. a. 1420.
\
340
Siücron^
Siphar
herczen- 40., hertz- 25.-ki8t(c/Tisis).
-opare i. amens fieri beswogheii,
be swymelen 38. becurczen 33.
fSincrono-s mede tidech 37. -n
glich aldir F. a. 14J20.
♦fSincupis s. Sincopis«
*tSiiid-a, -anabolum sluder i.
funda 37.
Sinderisis funckli 32. himelsche
selkraflft K. V. dy obirste vernuft
V. a. 1420.
Sindicns ein hern vor diner l
tetiger 27. ein hören von teyding 33.
(beide entstellt),
*Sind-o (cf, Bambicium) syndael
37. sindal, syden want 38. semid 93.
semet; toten kaid (sie) 32. sindelis
(aus -1 ist?) edel gewant 33. -on ein
toten tuech ib. wisse gesmide (atis
semid umg.) o. mitteler (vgl. mitler,
mitling Sm. II 652) seu pannus 40.
milter (umg.) 74. samat, weisser pfeller
K. F. -op eyn hals doyk 37. insin-
done wisser schetter 41.
^fSind-oles, -nla s.. Scindula.
-on s. -0.
'^'Smdiila (aiis finicula sim?) fe-
nichil 74. wen^che 40.
Sinedra sach verhorer stul K. 7.
für Sprech stul 32. rieht stül 52.
*tSin-ere s. Dimittere. -gillatim
s. -gulns.
*Singipe pr. anserum 37.
Singra-phus kaufifbrieff 52. -fos
hant feste 40.
Singularis vztrib H. 8. D. Gf.
eher o. usdrip 40. usdrib 100.
*tSingul-ator, -us s. Cingula.
-ariter s. -us.
*tSinguliiis s. Siniugus.
Singolt-ns (cf. Eructare) sünfcung
40. züchte i. suspirittm 37. heschicz
34. hichcz 29. hesch K. V. hetsch m.,
schluck m. F. tril. schuk 38. der sligke
51. der roph, hixen, kalph (?), schluck-
niss 43. nesch 32. heschung 33. gißung
27. snuflecinde Gloss. snoslition Pf.
Grm. VI 390. (snolition Gf.VI847.
aus snoiMxin nach Holt^mann). gififung
45. -are giffen 45. schukken, also
eyn vp roirfet 38. gesehen F a. 1420,
gfgen 27. hicheczen 29. heschiczen,
juschen 33.slunticzen 34.saufficzenF.P.
fSingal-us iczlicher; -ariter eyn-
hczlichin; singillatim (X sig-) s«»-
derhchin V.a,1420.
^fSinicia s, Simicia.
Sinist-er de luchter hant 36. ge-
linck Oe. V. -ra glincki 32., lecz 31.
band, (die) lenck 52., lenchke 33.,
glinck K. F., tenk 1. hant. -orsum
tenkseytig P. F. denchk o. lenchk
seytecht 33. tenchkseytig 34. senix-
tra uuinstra Gl.Ker.
"^Siniugus. singulios i. manimus
ainmutig 52.
f Sinod-us phoffincloz F. a. 1420.
seynt, der papen richte 38. priester
capitel 32. prister- 52., prueder- 34.
-schafft, -iciis eyn zend here 37.
tSynouimavileynbedut V.a.l420.
*tSyno-iium s. Macedonicnm.
-pe 6\ Sinape.
*tSinplex s. Simplex.
Sintagma czusamne legunge F. a.
1420.
*t Sintermale, sintrimala (sin-
trnnale?) eyn veghe cloue (gladuir
torum) 37.
Sinnare s. Sinns.
Sinnm (cf. Caseale. Stima.) kepar
74. K. V. kesevad 38. schleck-, rael- (aus
melk-) -kübel 32. eyn melk vad 37.
*tSinn-s schot 38. eyn schoz, helle,
bosym V.a.l420, mer wall 32. -m
schawsg 34. strupp (vestis) 32. -us
abra-e Br., -he vorhelle 40. -are
in die "schoet duwen G. voc. (d., auch
132., missv. 110., premere 147., amh
nnd.y i. q. nd. nl. douwen KU. hd. düh-
jan, diuhen etc.)
*tSiom-a l -e deusfortune 37.
Sion h. laber Hb. sinm sisarnm
s. Siser.
Sipare (pulUspanem) reiben, chru-
melen 33. rueln, crumen 27.
*tSip-ens s. -ins. -itella s. Fis-
cina.
*Sip-ius, -ens i sapiens 52.
*tSipha-r, -rnm schif segel 40.
*tSipha-r, -s (syphas 25.) ißre
fei 40.
E^taon
341
Sjrphon, sipho K, F. wasscr-balg
40., -bla^balck K, V. cipho smus
quemfaeU mulier mingetido 122.
t Siqn-ando ab eyns; -is ab ymant;
-id genczlich ; -omodo zo wy F. a. 1420.
Sirach das puecfa der newen weys*
hayt 34. sim, 1. bfich der nfimen
(sic)^ wifthait 80.
Siren {cf. Simen) mer-weip Meg.
•hunt 27. 33.
*Sirex icisschoringhe, wtbarstinghe
van een sweer G. voc,
*tSirgii8tiiiii (snrgusta Gloss.)
s. Gnrpustiain.
^Sin^aniim (aus strig-?) nacht-
scha-tte 40. -de 74.
^fSirinens s. Siro.
Siringa pfiffe 40. zumpifen (jyenis)
eysen ...ad canfringe^idum caJctdum in
vesica etc. K. F. ciringa cymp yssen
32.
Sirma langes kleit 40. nauch swen-
kel 32. sleep G. voc.
*jSirmagaiii s. Seracinm.
Siro (c/ Grillus). sirinens, cirns^
curio s. Briensis. snri-o (cf. ib. Vr-
cius.) sur 32. -go wibel ib. surre wurm
40. -ones lysen F. a. 1420. siriones, bei
MaUhaetis SiluaticusvermiculiquifiaS'
rnitur in dentibus, fre. sirons Gl, m.
seuron parapharagarans (aus scara-
beus?) 122. carobeus id. ib. suron
Gl m. (vgl carabus genus scara-
baeorum Gloss.'). snrrones snebiliz
ff/. (Gloss. V. Ciconides); dazu: suem
(sotun Ed.) atU snebelcza hominem
cmedendo laedunt H. Ph. III76. Hier-
ein gehören afrz. Chiron nfrz. ciron
»pror. ciroun, tchiroun, wnd andre
roman. und german. JBenemiungen des
Acarus exulcerans.
nSirola s. Sirolas.
Sirolusi). carpe 37. sirulns karpff
52.
Sipopus spetzerey 52.
*Sipp-eiis, -US s. Scirpns.
Sirt-es eyn colk ane grünt 37.
volheyt des mers 5. 27. -is merslung
y.a.l420.
*Siptis wirtil F. a. 1420.
HSir-olas 76., -nla 52., -ola
i. hyaSy Signum 37., genus 76. cdeste
1. s.c pluuiarum Signum 52.; aus
Sirius, wie Sims?
^Sirolns s. Sirolns.
* Sirumpis bickler s. cum quibus
puelle lud . . . substratis pedi ... 40.
Bvckeh (Würfel-) spiel? doch: vickler
i. ludus cum quop. solent luderemhir^x^-
tis pedibus 74.
*Siriis i. excelsus 37. 76. stiras
id. 76. ^:Syria int. sublimis Pap.^
humilis l humectus l humiditas 76.
*Sisamiis (aus se-) sysambkruit 5 1 .
•Sisax. sistex seangst 27. see
angel (umg.) 33. wasser not 32.
*Sisca, scissa, scasa^ seafa s.
Colicum.
♦fSiseles s. Seselis.
Siser, hium sisarnm (Ann.) ger-
la H. Ph.
*tSisimbrinm sisimra H. S. D.
sniedoloich i. porrns Symb. D. si-
simprium domesticum garten wur-
cze; s. siluestre L calementniu
wisse kost 40.
Sis-, si- 52. -tarda czersag V.a.
1420. behalter 52.
Systere setczin, opphim F. a. 1420.
sim. 65.
•Sistex s. Sisax.
Sistrum v- 40., w- 74. -ischulle
0. herhorn. harflfe F. a. 1420. cistrnm
drumell 27. tabure, eyn bunghe 38.
*Si- s. Sis-tarcia.
Sitire. sicio mich durst 41. aci-
clo iui i.cupio 37.
*Sitrillllfi sorre 122^. p. 37, vll.
st. soirre aus cicer, woher auch s.
u/nd citrullus st. cicrullus (Scheler).
•fSitta s. Citta.
fSitta (auis) baum-picker, -leuffer,
nugpickel Henisch.
*tSitu-are s. -s. -bra s. Scito-
labra.
Sitnla wasser geltte o. krög 40.
eyn scheppe vaz F. a. 1420. citiila
ammer (aimer?) 37. fltola s. Cadns.
♦Situla slange 11. 19. durstslang
(vgl. Dipsa) Meg.
♦fSitu s. Scito-labra.
Situs, scitus (v. Locus) sacz 29.
342
Siun
Solotenos
gesatz, glayt 30. (ptc. gelegt Ohss.).
sitaare siezen 30. seczen 29. (?).
fSium s, Sion.
*-|^ Slem-brida, -slerida l slim-
berida schurcz-, fiir-tuch s.panntts
cocorum; slimbrido nidor, squalor
coquinarie 40. sie- l sli-mbrida,
fiäumasono, eyn schurcz duche 45.
slimsledria fuer tuech 34. silina
(silma?) sorida f&rtuch 30«
"^Smigm-a verniz F. a. 1420. -ata
edelu salb 41. smicma s, Migma.
♦fSmirma. smirna mirre l mir-
ra, stacte Symb. 2>. mirre harcz
F. a. 1420.
Soboles su'n F. a. 1420.
* t Sobri-us, ]:-osas 38. cüscSymJ.
D. nochteren 38. näcliter o. messiger
40. iiiessig 52. nficht P. F. vrtrfich-
ler 0. m&ssiger 41. -i urtru-cte, -e
-htlicho {ags. gedreohlice), -etate -hti-
du {ir\i(AiSLXijejunus) Gf. 7511. -etas
nfichtichait P. F. nochteringe 37.
♦fSob- s. So-rorins.
'^Sobnlnm sd hirt o. schar 40.
sewhirt 74.
*tSocci-lare, -tatturdusSywafe.D*
-do pr. sardorum (sk) 37.
Soccus {cf. Paticus) sock K. V.
socke 0. sech L ligo 40. eyn sok
vilt 37.
Soc-er swagher 37. swer; -rus
swegir F. a. 1420. -er t -pus l so-
rorins swager, miner suster man 38.
*Socer- l socri-gium L mappa
Imensale 37.
Soc-ius s. Sodalis, -rigimn s.
-ergiam. -rus s. -er.
Sodali-s cumpan, ghezelle i. so-
cius 3S. -cium zelschup 37. -tas
geselsehaft uff einre stube 40.
*t Sodare s. Sopare.
f Sodom-ita {cf. Paticus) keezer
mit dem libe 40. -a (-iticum pecca^
tarn Gloss.) vngenant sund 32.
*tSolacia s. Solatiari.
Solago satwurtz 74. sot wrcze 40.
s. maior miua Symb. D.M. App.
Solarinm {cf. Celamen) summer
hus 32. bom 27. bone 5. zullir F. a. 1420.
*Solata h. solosece Hb.
Solati-ari irgeczen, trösten, lustien
27. -nm lustung ib. lustig frawung
33. solacia wollust 29. solerci-mn
1., -a 34. verlustung.
t Solatrnm {cf Vua) schades nacht
33. Solanum vesicarium s. Alke-
kengi.
Soldatns Söldner 33. solner 2. 27.
solidatns soldem 30.
Solea sole vnder dem scou 38.
slose G. voc. solta {tia^ch Soldatus)
solt 33.
*Sole-ctus sunderlich erweit 52.
-trilS i.singulariter electus 37.
Solempni-s erbar, erlik 37. her-
lich, löblich 40. -sare feyem erleich
33. fiern l erlichen syn 27. sollem-
nis erwirdig 52.
*tSolera-cita, -tica etc. s. Scle-
rotis.
*tSolerci-nni, -a s. Solatiari.
Solers cloyk, wis, vorstendich 37.
soUers gelower, listiger H. S. Vind.
{vgl. Gf II 35). solerter claulihbo
Gf. IV 295.
♦Soletrns s. Solectus.
Solicita-s sorchuoldich 38. -do
sorgselikait 32. sollicit-are vleysi-
gen (sollers vleysig), (soli-) vwen;
-udo vbunge, mue* F. a. 1420.
*t Solidatns s. Soldatus.
Solid-ns {cf ßatus) wol vest 29.
poluest 34. dicht, vast; eyn schillingh
37. -are gantzen 52.
fSoliferrenm eenrehande schot
G.voc.
Soliloqnfnm eynig kosin F. a. 1420.
*t Solls- s. Sols-eqnium. -tera
s. Cophinns*
*tSolitari-ns, -s ainzechtenküch
(-erklich?) 30.
Solitudo {cf Studere) wostenyge
37. wSste, einberkeit {anders mhd.
einbire, bei Stieler einbar); solns
einiger 40.
*t Solina (solnia?) i.luna 37.
Solinm sal l künigs stul i. tro-
nus K. V.
Soll- öfters s. Sol-.
*tS- s. sc-olopendria.
t Solotenns by der erdin F. a. 1420.
Sokeqniaiii
Sotnliur
843
*tSol86qiii-iim, -ram 30., 4i 11.,
soliäequinm G. voc. (cf. Cichorium.
Eliotropium.) sunwentel 34. sunnen-
knit 30. -Wirbel, ringel, weg wise 40.
een goltbloeme (,) meedsoete G. voc,
mede zuete 11. i.q. bellifl perennis
nl. mayzoetje oberrhein. magsftgelein
Nemnich, wegwart 74.
Solstitiiim sunnen- wendet 1. 29. P.
F. -end 32. von (flt^s son) wendunge 30.
*tSolta s. Solea.
Soln-ere (c/. Laxare) leysten, hol-
den dat me louet hefl; -tim los, vnghe-
banden 38. -itar (i. cineres) cifuor 48.
Solu-s 8. Solitado. -tos s, -ere.
*S- $. T-omentam.
Som-pniiim dr&m 37. -niam trom
K, V. -polare entreymen 45.
^tSon-ariam, -ipedius, -oms
fk,8. -OS,
Sons schedelik 37.
*tSoii-iis (c/. Clangor. Echo.) lut
38. tun 40. -ariom {cf. Testata) eyn
galm loch 45. -orosiui (*m 38.) hel-
lutsam 38. lawtecht 33. l -oms lut-
donig 29. -orose 1: -atine lüde, ghelle
38. senor-oa l -osus denung 30.
sonipe-s dreber F. a. 1420. -diiia t.
mtoseqmrum; -do i.equito 37.
*Sap-ire naJBEazen 52. -are slaper-
en; -oroaus -cheyt 38. -or -ich 37.
schlejShayt33.na£ftzgttiigj5L. F.schlafifes
begirde 40. -orare -rechügmachen
33. doen slapen (,) vaeken of swime-
len G. voc. slominyn V. a. 1420. soda-
re {alph. sop-) stillen 27. 33. (Gloss.).
*t Bophena qtMsi sophie vena 76.,
est Vena que si grossa est in dextro pe-
desigm߀cU(fMt dl.) bonumingenium
37. 76.
Sophi-a wäre weysheyt F. a. 1420.
-sma clug betrigunge i&. gewegelich
red 30. -sta eyn w>ze betriger F.
a. 1420. trügner 32. trieger K. F.
kunst meister 40.
*Sopax wassirmuz (-nucz?) V.a,
mo.
Sorb-a, -arins, -e s. -um.
Sopb-ere supen 38. -idam supel(?),
sapent van egeren ib. macke (vgL
laocken efc. Sm. II 549. manch Fr. I
649^9) 40. müs o. br&ge 40. ghe-
runnen melk 37. -illnm eyn zupent«&.
supff 32. -itiuncnla snffen dat. H, Ph.
Sorb-um knmel ber; -ns kümel
bom 33. -a nespel 40. eyn holt appel
37. -e pl. sprebern 0. san. spere
H. S. D. -arios aper-, nespol-bo'^m 40.
i. trabs eyn sperbo^'m veimntibus
aptum 37. sarbari*am spelling; «8
sp. bom, eyn ghel plume 38.
*tSoPcerus s. Sops.
Sorcociain. snrcortiis est vestis
mtUieris manicata et vsque ad pedes
protensa viUg. kursat K. F. sureotus
suckat 40. sachortus (sarchotas?)
Vber hemd 32.
Sordes t. sentes 29. stanck 29.
30. gestanchk 34.
* Sordis-sa, -a l sorpes ein wurff
kegel 0. kläwbel stain; i.q. sortes
i.articuliquibusluduntpuette 52.
Sorex spicera H. S. D. Gf. müczer
32.
Sori-ca, -tas L minutissimas coUeo-
tiones die geraspoten chleinunga Gf.
IV1181.
"^fSo- s. Sa-rmeBtnm.
Sororius {cf Socer) myner suster
man 37. 38. s.-un H. S. D. suestersvn
Tr. Vind. swager D. Vmd. 45. sob-
rorius {alph. soc-) swester kynt 45.
* Sorpes s. Sordissa«
*tSors lot 38. los, geschieht 40.
hobet- 40., haupt- K. V. hopt- 32.
-gfit. honet gud 37.
Sortes s. Sordissa. sorti-ri los
geben 52. losen, genysen F. o, 1420.
loten 38. -legUB loser 27. 32. leser
K. F. glÜck-1. 29. gluchk-lozzer 34.
luedrär 33. -leus sorceros (frjs;.
sorcier) Pf Grm. VIII 412. -leginm
touerie, wickerie 37.geluchklosnng 34.
*tSortio {aus gartio?) t bofo
büb K. V.
Sortiri s. Sors.
Sosp-es gesunt o. fr&lichen 40.
-itas zontheyt 37.
^fSospex achiffhack 52.
Sospitas s. Sospes.
*tSotiBii s. Siro.
* t Sotalar, sottular 32. {tf. Sab-
344 Spacnla Speenla
tel) prewschschuech 34. breig- K. K,j (X ags, atgftr, hd. aziger Qhss. v.
bryj^- 32. -schüch. eyn bo*s (bosse AcinsiceB'f Xnetrete als Fischerger?);
109.) l eyn schottel wascher (X scu- (i.)\enahulvaaBpiezvenantium8yfnb,
tellarius!?) 37. B.(piscis) reling 32. sperglas (wmjf.,
'^Spacola s, Spatnla. X nitrum) 37.
^Spacus drät29. tratt34.trott30. Spasmos cbram 1. 33. kram 34.
speke 131. {132.? vgl. Specus) G. voc. K. V. kampff (sie) 27. verstrftpffung
porst drat (sutoris) 52. drad; sp. 43.
ferreus eyn ysern drad 37. spagra Spat-a s. Spada. -abalam s.
droyt V. a. 1420. Scacas. -ella^ glaspatella s. Ago-
*tSpacus i.obscmus 37. 52. 74. rus.
l ienebrosus 52., atis opaciis, somit *Spati•^m (c/. Planus) gebrist 5.
JBM.III325 Winstev etc. jsfustr^hen. 33. -osnm, -osns 27. eyn breyd
Spada. spata (cf. Francisca) spicz spacium 37. eyn weit flechk 33. e. w.
(X spata?) swert 32. flecht; Wanderung 27. begerung 27.33.
Spadi-x {equm; vgl. Furuus) dun Spatolaeynpalmvrucht V.a.l420.
Symb. H. -ces appel grawe 37. Schulter; balmen bo^mes ast o. 16p 40.
Spado hengist V. a. 1420. botlingh schulder ader 33. tolde Ol. Mons.
37. meyden o. pfet (st. pfert) de us- swertel h. 33. spann 34. stapola
geworfen ist 40. sim. 74. usgesnitten spon 30. spacnl-a spen 29. schene
pfert 29. verschnit-en pherd 34., -ten (instr. ligneum); l -um {cdph. spat-)
pferd 30. 32. münch 30. mfinch K. V. eyn borst schulder i. curmus pectoris
rogmünch 32. vnberhafftig sch&png (aus pecoris umg,) 37. -a seh.-, wede-
K. V. ben {vgl. Subircus) 38.
*t Spagra s. Spacns. Speci-es kred (herba kruth)30.
*Spala-ngiis, -gius musca tiem- gewürcz 29. stfipt (vgl. 8m. III 604)
nosa, est atäem similis fif elde sax. Oe. V. specerey K. F. -alis aygenleich
Haupt III 383. ^ 34. sundrig 29. sunderli-ch 30. -k 38.
* Spameta s. Spanieta. be-s. 37. 38. alze eyn besunderen
*t Span-gere s. Spargere, -i frunt; -^ter sunderliken 38. -alitas
s. Nenia. besunderlicheyt 37. -arius specier,
^Spanieta. spameta grüen span apteker 40. -ficarevorstengebin V.a.
62. 1420. -osas gesteltig Oe. V. schone
*fSpara-gia, -go^. Asparagos. 37. 38. stolt, tin, vrisch, we-, wey-
-Ins s. Sparulus. delick 38.
^Sparcus s. Spartas. Spectabilis lustlik 37. wedelich
Spargere strewen 9. 33. F. vrat. 27. edler r&mer 40.
('jBlf.J555;.flewdernF.vra^.vloderen *tSpectabi-licu8 Ghss., -litus
6. spangere sprehen 27. genus serpentis s.hasüiscus 40. -ficos
♦ Spargala ä. sunnen wirbel 40. (slang) spetwift /. Meg. spet-, speck-
♦fSparilus s. Sparulus. wist 50.
Spart-a s. -us. Spectaculum luder 27. beschaw-
Spartum hanp G. voc. ung 52. ruschöwung {aus zu-?) 34.
Spart-us wint H. S. D. -ta wint- eyn schauwe 1: lugen l seuen F. a, 1420.
zoha ib. Ghss. winzohe, wulpe 40. *tSpectantes('ordo>marienknecht
-CUS (canis) wynd 37. 29.
*Spar-ulus, -alus sehne- 30., *tSpecul-a erkir F. a.i4^0. war-
hagel- 40. -gans. -Uus eyn hassel de 37. 38., eyn ghebuwe, dar me de
h8n 37. uigende vppe wardet 38. warty 31.
Sparus geburn geschucze 40. ge- wart 32. 40., o. banwart hätte o. wach-
bum schütz 74. netger müitantium ter hdsslin 40. -ari be- 33., we- 34.
Specos
Spira
345
sdiawen. inwendig beschiwen 29. be-
trachten 30. -are wachten, warten,
huetten 33. -ator wachter 31. war-
thari Ä S. Tr. warter 40. 74. ban-
wart 40. beschauwer F. a. 14J20. -ar
Spiegel 0. fenster 40. -aris sp.-stain
(arjs lapis Zt.). -am speygel 37.
38. -atiaiis inwendig beschawleich 34.
i. contomplatiaiis inwenig schowen
(ptc.) 30. inbesch&wer 29.
* Specos (i.fauea 37. cf. Spacus)
speke 37. speyke in dem waghene 38.
speych i.radius 19.
Spelta Spelte, also eyn del van
koofloke 38. dinckel 27. K. V, fesen
K, r. feg 32. veg 30. körn, das fperd
e^en; distel 27. scheren (aas cheren;
M. schere ehaerophyllum sylvestre
Nmn. liegt ab), das dy phert essen P. V,
SpeluDca hulin, gi*fib 41. hülli 30.
ein lug grueb 34 (vgl specns eyn
leben grübe 5**.).
"^fSpen h. grensich 32.
Sper-a.8ph»recIotzelin li)5. sfera
kloczelin genas serpentis 40. sper-
icus {cf. Orbicularis) sinwelich 29.
schibelich 30. scheybiig 34. -ogicus
mnt 37. -nla i. pomum comddabri
kertzeu stal knopff 52.
*Spera-gii8^. Asparagus. -spis-
tes 8, Hyperaspistos.
Spergere, spernere (v. Despicari)
strowen 29. streyen; i.g. aspergere
sprenghen 38.
*Speri-cns etc,s. Spera. -iolus
^ Aspriolns.
Sperma manns säum K. F. man-
nes naturlich so^m 40.
'^fSpermol-ogas rächen auis V.
H, .gas est dodkloquus, lern (ellipt.)
37.
^fSper-nere«. -gere. -ogieus^. -a.
*tSptea aber 40. ach H. 8. D.
icher 32. echer 52. eher, halben 33.
eer, hahn 27. eger 13. 45. eri 29.
ar 37. spir, also eyn ar vppe dem
^e i. ariflta 38. spicar-e schös-
sen 51. -ins Mehrerer 32. ein halbem
leser 33. spicanar-di spicze nardi
40. kattenstert (nd.) Sum. -ius Was-
ser stelcz mis(umg.?) 40.
*tSpielam s. Os piseinm.
Spicnl-a (c/. Specula) wart 1. 30
sim. -ator suertegin i. satelles H,
S. Tr. Sprenger (X peiniger?) 33. -um
eyn stroyl Q phyl F. a. 1420.
• Spicns i. ferrum quod tum. . eyn
sinchel, dat holdet dat schep 37. (M.
nd. Senkel; Entstellungen s. Glossar).
Spillnga-m splendling 52. pind-
ling; -8 p.-pawm P. F. -m spindel;
•8 sp. -pawm 33. spinlingns id. 34.
♦fSpin-a {cf, Dorsum. Spondile.)
dorn 0. fisch grot 40. zappe (dolii)
Symb. D. (dorsi) rugelenda Erf. Gl.
n^elende Marb. Gl. -a sacra lenden-
bein ib. lendeinhein (sie) Erf. Gl. -a
rosaram rosentom 29. -ens dornen
38. -ins dornich 37. -etnm dorn-
gewechß K. F., -struch 27., -ach 32.
dfir nacht (umg.?!) 31. dorenpusch
33. -aceum 1: -acens distel 52. -actum
spinasaye (nl.?) 27. binetsch 29. 1:
•aeia stichlingp. K. F. -aeius stichilter
p. Symb. D. 278. -aehia binesch 32.
-ellum doren schlech K. V. siehe o.
hagen apel 40. -ella spinling a/thor
40. {Gloss. V. -ellum). -lingus s. Spi-
lio^s (ist der deutsche Name roma/n.
Ursprunges?).
*tSpin-ga, -ta s. -x. -ius, -lin-
gus s. -a. -ter 8. -trum.
Spinter spenele 38. nuschel, f&r
spang, gofe 40. guf 29. hefftel 34.
häfftly 32. beste (sie) 30. eyn stick
nale 45.
Spint-rum, -er 37. {cf Armarium)
sch&p 37. schrank 6. 33. Strang {am
scrang) 27. spint 34.
*Spiu-x mer-spinne (X spinx) 40.
*-katz; ein hell vogel K. F. -ga Gloss. j
-ta mercaza H. S. D.
Spira torckel spindel K. F. trott-
spill F. St. G. 909., -Spille 40. i.facior
(?)nauis 37. s^pirepl? schif seil 40.
*t Spira (sipiral X sibüus?) notir
blosen; spira-ns Weser Fa. 1420. -re
atmen 29. atnan 30. -tieus (X Spi-
ritus) wynt, gheyst 37. -culum punc-
ten-, otten- 40., ponten-, outen- 74.
-loch, daer adem of ademtocht doer
gaet G. vac. l -uen atman 29. 1: -men-
44
346
Sqvilla
tum atmimg 34. -tor een die adem-
tocht ghift G.voc,
*Spir-ena, -lingus spirling, eyn
elene al 38. sim. 22^
Spirillam* stiri-am l -Inm geyss-
bart 40.
"^ Spirlingus s. Spirena.
Spiss-ns dicke, wat nicht dünne is
38. tick (densns dick); -itadoticki 29.
♦Sp- s, Ps-itaeus.
Spien milte 36. splen-ns 74,, -os
40. milcz wrcz. -etica miltz ader,
miltzessichtag 74. -tica milcze oder
(,) milczes siechtag; -ticns (-eticus
Gloss.) der andern milcz siech ist 40.
^fSplend-ona^ -ena swert 40.
-ala i. ghdius 52. -or glad, schin 38.
*tSplen-os, -tica, -tiens etc. s.
Spien.
^fSpodalium s. Spondile.
Spodiom. spondium gebrantes
helfenbein 40.
fSpoletam sp&Iet du, 40.
* t Spoliator rauber {tvurm) Meg.
Spende spambedde 38.
SpondUe halsbein H, S. D, rucken-
knörr 52., -waichi 32., -weichin 74,
ruken- 40., rücken- 25. -weich, spo-
dalium l spina ruke knoke 38.
* Spondium s, Spodium.
Spong-ia^ -ea 30. badswame 40.
padswam 34. patswam 75. swam,
sponze 6r. voc, schäm 30. schwum 29.
32.
fSpons-ns (c/ Paranymphus) bru-
tiger 27. prügelt 32. prewtigan 33.
brdtigon 40. brefitgü K, V. brodegam
27. 38. brfidegemer 45. -a brud 37.
brut 32. etc. spnnsa kemahaltera^
Haupt III 461, sponsa solis {cf, *
Cichorium) sunnen wirbel 40. spons-
alis lanchkleich {atis lob- umg,?) 33.
-or antheizeri Gf, IV 1088, spron-
sorem atheizeri Pf. Grm. VIII 393.
(vgl. Stipula-re, -tor).
Sponte willichliken 38. mit willen
uo"^ V.a,1420.
*tSportnl-eÄWw< sälaria apparito-
rumBr, -um kosten, den man hetan
geystlichem gerichte 40.
*tSpponsor s. Sponsus.
♦fSpputex (X sprute) tfrntex
sprote, kyme 38.
Spuere spien, vt spygen 38. Sput-
um spuczote 40. spige 36. -amen i
spysel G. voc, speyb, gayffer P. F.
spey, gever; -um id. l speich 27.
spaich 52.
Spum-a schaim 30. scheom, faym
34. -osus feymecht H. Ph. -atorium
schuymspaen G, voc, sim, 182. {fd. \
spaen engl spoon cochlear, d. i, urspr. \
Spahn). I
"^fSpunsa s. Sponsus*
Spurci-flcus ^ een onreyn werck
doender G. voc, (sim. 110, -dus). -tia
(X spuere) gespyunge (-nuge?) V. ^
o. 1420,
Spurius vngeedt kint K, V, hast- j
hart 40. -hert 37. -er 13. G, voc. i
pankchart P. V. banckart; spuria j
banckertin Oe. V.
♦f Spurtum (a«*5 spur-ium, X -cö"^ '^)
gemischlet vin 40.
Sput-amen^ -um s, Spuere.
Squal-ere spftlen 29. spuelenSi.
blach werden 30. vor blichen F.a.
1420. -idus w&ster 40. -or (cf, Po-
pisma) blekecheyt 37. blaichait 30.
gespuelung 33.
SquaMus, -us sahne Sum,
Squal-lus s, Callus. -or s, -ere.
*Squal- Gloss., squar-, gibb-,
rug-osus idem 37.
Squalus s. Squallus.
Squama^ suama 38. schfippel;
est duricies ctdi piscium etc. ; et. trän-
sümitur ad signißcandum Uxtas parti-
culas armorum vuig. blech; sümitur
et duridem latam a ferro eandido
prosüientemvulg. fludach K, V, flau-
dach 74. Henisch, (vgl BM. III 353,
Gloss, w, Squama. Calciton. Gr, Wh,
III 1735 h. V,), schuppel 32. schiep 30.
vischhawpp (sie) 33. vlome Gloss.
KU Fr, 1 27 ff*, vloume van eynem
vische 38. kreuet i. lorica 37. pantzir
ring 52. squamidus schüpig ib. vlu-
mich 11. clomich (aus vi-) 23. flomig
(sonst nicht hd,), schftbig P, V.
*tSquarosus s, Squalosus.
Squilla (cf. Polipus) maus-, mer-
8q«
Siero«
847
zwiral Meg. ertzwobeln i. cepe miiris
(aus marifii) 51.
* t Sqoiaa-ncia, «ta s, Sy nanche.
•ntam s. Schinantam.
*Sqiiiriui bachmard Str. V. (ÄUd.
BÜ.I394).
*tSqiirioliis s. Aspriolos.
^fSrotos s. Strotos.
*tStab-ala s, Stelaba. -ia s.
Scabia. -ilarius s. -olum.
Stabilitare stedigen 38.
Stab*iilam ein stal (stecken s.
Stacten) 27. -ilarins marsteller (nhd,
Eig) 45.
*tStacie- s. Statio-narius.
*Stact-en innre cranc V.a.l420.
nürrenzaher m. Meg. -e (c/. Sminna)
stecken (missv. als d. Gl v. Stabulum)
^tgenus resine pretiosi 27. stachos
stachenbom 50.
*tStacala s. Scrininm.
*tStachns s. Stacten.
Stadium rosloff 32. wetlauff 52.
gewende 27. F. vrcU. gewant 33. ge-
wartten 34.
^fStaflsaria s. Staphisagria.
"^fStagnum s. Mare. Stanuum.
Stallnm (inckoro) een ghestoelte
(r. voc. gestuelcz, als in der kirchen 33.
Stamen wep, zettel K. F. warf
Ipak V.a.l420. wopp, worflFgarn45.
warpe, is gam 38. stamina j)2. wer-
pe 37.
^Stancins tenque, nfre, tanche,
m tinca (tenca), X prov, afrz,
estanc (stagnum), vgl. merulapcUustris,
nach Scheler 122. p, 33.
^fStangnnm s. Stannnm.
*tStaninm kar 40., aus axa^Lvlov,
X stannnm i. vas stanneum Gl. m.?
Stan-nnm ten 38. czeen V.a. 1420.
-gniim zien 32. stannnm czin 34.
stann-eus tenen 38. thenen; -atns
vor teent 37.
^fStapnla s. Spatnla.
StaphLsagriaperchkicherm., laus-
kraut (mit Urlaub 1) i. q. nva passa
niontiuiailfi^.stafi£iarialüsekrut42.
^fStar-cus s. Sterens. -e bene
Ä. Sieere.
Stater ein gewicht stain 52. woge
0. mekd huss 40. instaterte in dem
gewige 41. statera s. Tmtma.
Statio habe (Hafen), weseo, leben
40. eyn nedir läge F a. 1420.
^fStatio^ stacio- 40., stacie- 32.
-narins abdeker 40. stilstender stem,
directus für-, retrogradns hinder-
gender 32.
Statn-a (aiph. 40.), -s 40., stana
K. F süle o. gesnitten bild 40. ge-
schnitten bilde i. lepida K. F. sta-
tnarin-m kirchen-pfiler 40., -pfeiler
74. piler 37. stantnar 34. statfia 30.
-8 sewler V.a.l420.
Statu-ere recht setten 38. -tnm
sette ih. geseczte 40. -ra lidmaig 32.
ein grog eynig person 27. ein grosse
p. (sie) 33. eyn großde eynr persone
45. -s wesen 40. ein wesung27. 33. 45«
*tSta-tus, -na s. -tura. -tnrnm
s. -nrnm. -nra s. Satnra, Sanra.
fStauratio weder makinge 37.
»tanrnm s. Restanrnm. statu-
mm vinde holcz F. a. 1420.
*tSteea s. Stetra.
*f Stechela p. birsich, de natura
hechtes et birsches estH.Ph.
*tSte-cken s. Stacten. -ffäns
s. -pbanns.
*Stelaba. stabala balle ioffa 40.
t Stella cadens (cf. Asab) ster-
nenschoss 32.
Stellaria (medica Ann.) symes
/., abl. syme H. Fh.
*Stellens stemfar 52.
* t Stelli-O (nrr. 1. 2. Gloss.), -gio
40. (cf. Salamandra) molt-wurem 34.
-werff, scherr 52. rad Speiche o. mole
s. genus serpentis 40. speich i. radius
K. V. mul, eyn vorgiftich worm 38.
stem-slang Meg. -worm; -onatus gly-
senig V.a.l420.
Stema zier 52*
♦fSten-a s. Scena. -um s. Ce-
num«
* Stephanns, steffftus Gloss. (cf.
Jocobus) me. corr. steflfen n. pr. 38.
int. caronatus 37. me. prod. eyn vedel-
boghe 37. 38., aphanus^onu^efe. 37.
♦fStercns. starcus hoer 36.
sterco-ferarium s. Mitrophornm.
348
Sterena
Stipendium
-ratio tungin H. 8. Tr. tungunge,
mistunge 40.
^fSterena {nach Strena) scbossel-
cbarb 33.
•Stergere. strego xi i. interßcio
37.
*tStergilis s. StrigiUs.
Sterilis gaste 22\ 38.
St-, s-erUngns eyn engeis 37.
Stemere strecken 29. 38. bedden
38. streken, petten, satelen 33. betten,
vellen V.a,1420. streuen 27.
♦Sternipes ross ysen 40.
♦fSternitus s. Sternatare.
*Steriinliis starc 40.
Stemnta-re prusten 38. -tio nur
(ags., vgl Gloss.) Pf. Grm. 1 115. nos
Symb, K neysunge 40. snorken;
sernut-atio l -ns snorpe l snoppe
37. sternitns schnarchel 32.
Stertere snorken 38. snarch-en
34. -len 29. schnarchlen 30.
*Stetra lyderin buckler K. F. sim.
6. 74, steca schilt 40.
*Stibes. stipas beddestroe; sti-
badium (stip- Gloss. aTindSiov) i
thortis G. voc.
Stibinm smynk salbe F. a. 1420.
tibium est cemsens color etc. Synth. D.
App. sihima poppelen zalue 37.
'^'Stibiiliim mörser 52. mangonel
122^. p. 20, i.q. mangonale, aus
orreißG) (Scheler).
*Sticad-os citrinnm rynblumen,
motten krut 0. san. -us oster pluem 52,
* Sticuliis gaevo Haupt V 197.
(Gloss.), vgl. ags. giow, giw, giu vul-
iure, griffin Bosw.
* t Stic-ns s. -neos, -ga s. -gma.
*Stig-al, -ula (Fao'he, Tünche)
Gloss., identisch?
Stigare prickiln, (stiga?) reysin
V.a.l420.
Stig-ma, -a 34. nare, schramme
37. lyckteycken G. voc. narbe, linczey-
chen 45. einmasen 33. 52. stechwun-d
29., -den 34.
*t Stig-nns s. Strychnnm. -ula
S "ftl
*tStiUa s. Scilicet.
'''Stil-io, -o sax. cueldehrede Haupt
III 383.
Still-a (cf. Lacrima) druppe 38.
eyn drope 37. 38., de velt, et. die.
gntta cumstat 37. stani tropff 32.
-are drup-en, -pen, rynnen, sypen
38. tropff-en 29., -nen 30. trophiezen
34. -icidimn rinstain 30. druppe,
gote 38. troflF 52.
*tStilo s. Stüio.
Stilus (cf. Basis) suUengi 32. 93.
steiler 74. K. F.griffel; Stilen h&hete;
gewonheit; kröne 40.
*Stima, syma 38. (X sinum?)
ein slegelkubel (vgl. segel 20., aus
sl.) 52. i. q. putterfaft 74. botter-vat
38., -staf 37. stiua putirvaz Conr.
kern- 11., iern- (?) 98. -staf.
*tStymphalida s. Symphelida.
*tStimul-ns, -eus P. F. stechel
45. prekel, angel 37. prechkel, stam
(X stipes?) 33. prechel, pranger
(aus e- X a-culeus = Stimulus!)
F. V. brikel, sichel (aus Stichel umgJ)
27. prugel (umg.!) 30. gart 32. 34.
gartt 52. gert 29. E.V. gerteysen
K. V. gart-, stipf-ysen 40. -are cnipen
38. bricken 23. 45. -ata gestäpt 41.
-ante (metu) spanenderu 48.
*Stina s. Stiua.
*tStinc-i (herba!) 25. 51. -US,
Wasser eyde-s 0. san. -g 25. w. edessen
51. -ius, sticus piscis fluuiatilis Gl
m. stinchus stich im Nüus, dem
Jcutschdrillen geleich (Isid.) Meg.
Stipadium louue Symh. Jb., vgl
Gloss. h. V. und v. Lobium; looue
pergula, lobia, porticus KU Jd.
laube.
♦fStipadium s. Stibes-
Stipare stecken 29. bestecken 52.
spenden F. a. 1420.
""t Stipas s. Stibes.
Stipator (cf. Gloss. v. Ruterus)
ruter G.voc.
Stipeudi-um fprunt, schult 27.
solt, alsome eynem groten heren gifft
38. -arins seidener, probender 45. sol-
dener, vt rider 38. -a facere vflF solt
dynem (sie) 125.
Stlpiciiiiii
Strangoria
S49
^Stipieia-m, -s witlingh, stok visch pflflges
37.
*Stipifera (terra) ruti 32. prant-
reyt (^^. -reut, X andena) 74.
^Stipilini est id in quo statvewti-,
logium 37. 76.
*tStippida s. Stipnla.
Stips schilt (aus schult Sold?) 40.
schorfi; stock 45.
*tStipti-ciis, -eins 37., -tiu 45.,
-com 52. smircklung 52. worghel t.
sapor acetosus 37. wurglich 29. wor-
geling l rumpeln 27., worffelech 1: daz
rumpel 45. in dem munde, wu-, vo-
rgleich (,) rompel in dem mund 33.
-OS cibas würgende spis 40.
8ti-5 stlp- 40., stn- 32. -pula hael-
mig 52. stuppfel o. hahn 40. stüpfifel
30. 32. stumphelUO.stempffelfum^..^;
29. stupela H, 8. D. stupfilun Tr.
stipulas uuiche (vor pensa uuicchili,
nahe nach Tlciain uuicha) Virg. vgl.
weisch 74. gi. q. nhd. (wetterau.) wichen
m. (wicke, wieke), mit. stuellnm Gloss.,
wickly u. h. t?., stnpa, stnppa Idcernor
rumi. fonale Gf. V379. vgl. hier und
Gloss. w. Funaie. Licinium'. Licmen.
Malagma. Tenta. wiecke ellychniam,
tnrunda sax.angl. weke KU.
*Stlpula-re knyepen F. a. 1420.
stumpfiFlen; -ri mitt hand geloben 29.
■torenthei88er(verh. Gloss. ;vgl. Spons-
or V. -us) 0. glober; -rios (vgl Clari-
cula) stib hunt 40. -tio vestegunge
V,a.l420.
* Stiraceus i. populeus eschein 52.
Stiria keckel, dropel G. voc. ihsilla
H. 8. B. Gf. iszoUe F. vrat. yssel 32.
ichele 40. jokel 37. istria v. A. v.
tiriaychel t. glaeies 40. iokelen, ghe-
vroren is, also eyn tappe 30.
Stiria steyrmarckt, sweytzerland 52.
*t Stiria i. scenobates, fu/nambulus
Symb. D.
Stirp-8 geschlechte, stam, wachsen-
des ris 40. -are aus ziehen 52.
*t8tir-iluiii, -ium s. Spirillnm.
*tt8 s. Sirns.
*tStiua s. Stima.
Stiaa (stina 122. falsch nach Sehe-
^) rat 29. pluges zagel Symb. D.
swancz 40. le manchon de
caru6e U22, geytz K. F. instiaa v. h. v.
fStlual-is, -e stiuel 40.
Stix. strix swarcz phuel V.a.l420.
fStlata s. Liburnus.
^fStocharistrix s. PorpMrio.
Stola stole o. langes kleit 40.
*f Stoal regia s. Hyperieon.
*tStollatura est omamentum de
pdlibus factum circa humeros bunt-
werk 37.
*Stolopendia s. Scolopendia.
Stomaehari grunczen F. a. 1420.
Stopa Stubich 52. eyn stoueken 37.
stoep, ghelte G. voc. stoop, ghelte i.
lotum, eanthams KU. stopa ein
stobichen (mensura) 125. (vgl. Gloss.
w. Stopa. Staupus. Obba. Gf. VI 660.).
Storax edil czorn (i q. czar etc.)
V. a. 1420. seirax trauflf 52.
^fStrabius s. Searabeu8.
*tStrab-o, 1: -us 37. (c/. Luscus.
Cecus.) scheyl 37. vber- 29., ubil-
(umg.) 27. -sichtig, -onizare schelen
F. a. 1420.
*f Straganum s. Stragula.
♦fStrag-es nider-slag 34., -legung
29. -icendia Gloss., -itundia eyn
mort brant F. a. 1420.
*tStrag-ala, l -anum 37. est
pannus triplex etc. 37. gestreifftz tfich
K. F. sim. 64. striflf-e, -elecht 40. sarg
32. stragul «a yestis arch-, ar-lachan
Gf. VI 157. -atus stramele-hte ib.
753. H. 8. D. -cht Symb. D. geczyret
F. a. 1420. -um (cf. Ostreus) banc la-
ken 37. panchlachan Gf. II 158. uehe-
lachen H. 8. D. sim. Gf l. c, daraus
selachin (cf. Toga) Gf. VI 190. stro-
decke; stragum (alph. X Stratum)
bette V.a.l420.
*tStragwinea s. Stranguria.
Strame-n eyn halme 37. -ntum
zadel gherede ib. zatil geczue F. a. 1420.
*tStraiigu-lnea^ -iriosus^. -ria.
*f Strangula-re würgen 29. bür-
gen 34. fortzen (umg.!) 30. -ria (cf
Gastrangula) suwortze i. scrofularia
51. -tio worghinge 37.
♦fStrangu-ria, -Inea P. F., -iria
51., -iriosi 0. San., stranTinea 30.,
860
Starapa
Striones
stragwlnea 29. dye kald seych toankch
(vgl Strang Gloss,) 33. chald saichen
P. V, kalt seych 29. dy kald sucht
(umg,) 27., daraus frirer 30. harem-
windt 34., -winden 1., -wintSn P. F.
kaltpinckel Voc. a. 1500 Petters l. c.
(vgl Gr. Wh. II 36 v, Binken). die
droplingen barmen 0. san. das dru-
peln, droppeln 51.
Strapa die. ligatura que ligat diws
parietes in anglo reflectentes se 37.
* Strapo-dium^ -lltanus strozag
F. a. 1420, stropedium strosak 37.
♦fStrata Strosse, geestrichet weg
40. strate, gasse L platea 37. sirauta
straus 32. strata briuata s. Pri-
uatus.
*tStrateria s. Stratorium.
Stratilates struter {vgl. u. a. Fr. II
350^ h.v. Gf. VI 745.) 27. struder 1.
streyter (utng.J, strawssen rauber 33.
Strator z& samen f&ger 40. stra-
tores lagunctdarumi.compositores Br.
wogari H. S. Tr. (ordinatores uugara
Gf. III 424). bedde makers 37. bet-
ter r.a.l420.
Strat-orium, -eria bette gezierde
40.
Stratum strat 40. 93. K. F., est
omne illvd quod svhstemitur et suppo-
nitwr homini quiescenti K. F. straut
(ledi) 32. bedde 37. bette 40.
^fStrauta s. Strata.
*tStrebligo s. ScribUta.
* Strega {cf. Strigilis. Strepa.) stie-
gereif i, striTarium {afre. estriviere)
Symb. D.
♦fStre-na s. Scenia. -nnus s.
AstreHuita». -o s. Stergere.
* t Strep-a, -us 45., 1 -arimn (oZpA.
stri-, ef. Striparium) 37., strega ("A. v.),
stropa {v. Scansile) steghe-rep 37.,
-reyp 38. strenghereep 132. G. voc.
stegriflF 29. steroflf 45.
•f.Strep-ere toben, gumpen cum
pedibus (cf. Gloss.) V. St. G. 335.
ruschen ib. 38. stimen, bolder-en 38.
-In, ryssen, 27. gegrummenlich macben
29. -or polderung 27. -Itus id., lobung,
lawtung 33. rumpelung o. strebung
mit den ffiezen (vgl. Gloss. h. v.) V.vroit.
1 -or rausch ewn pedibus Q laut 34.
-etus stramplen mit den f&ssen 30.
^fStrepas s. Strepa«
*iS' s. His-triatus.
fStriblita s. Scriblita.
♦Strica s. Strita.
♦Strieola {Gloss. v. Strigula) 76.,
stricula 37. estqd.vas.
*t 8triet-us smal 38. -itudo smal-
keyt 27. -litudo smachhayt (umg.) 33.
*t Stricula s. Strieola.
Strychnniii. strignu-m ramesdra
H. 8. D. -8 nacht Schede 37. (stignns
H. Ph.).
*tStrid-ere knarssen of crisselen
mitten tanden G. voc. -encian (nach
stritor dencium) die. dausura que
tautonice dic'singel (nhd. Zw. singehi)
37. -or grisgram der czendt 34. -ula
(cf. Strix) susende 40. strudere czen
ckppirn V.a.l420.
Striges s. Strix.
StrigU-is, -lis 40. spuel (textoris)\
gruib i. caro adusta 52. steghaep;
raste (vgl. rosth 74. sim. Gloss ?)\
i. creminm greuen; schod spole
(textoris); ok het ot (et?) de rode
dar me dat laken mede vtrecket 37.
eyn perde schrepe 38. (a strideo, cf.
Sartago) badlach i. sabas-ando^ -indo
(cf. strigis Ghss.) K. F. badlachen;
ross sche^^re (sie); rost pfanne 40.
strüpff; wisch ysen 30. streflF 45. rib
yssen; stergilJsbad kapp 32. strig-
rilis ryb eyssen 34. strigU-are,
-lare 45. schrepe(n) de perde 38.
starppen (varr. Ghss.)^ scheren 33.
streffen 45.
*tStrig-nnm, -nus s. Strych-
num. -rilis s. -ilis.
*Strigiil-a riue; -are riuen t.
terere 38.
* Strima (vgl. Striparium) strymel
29. Strom 30. schrin (umg.) i. vibex
27.
^Strinctrum etc. und Strua (ploech,
houbloch etc.) Gloss. gehören wol isu-
sammen.
* Striones (aw^ histr-) Gloss. In
der Glosse: strio namo mimarios
kiühida hält Graf II 117 kil. = idem
SMiNt
Stnppa
S51
(Gleiches) ; aber es erinnert an die Nachr
akmer^ miinus, hypocrita bedeutenden
Wörter dieses Stammes.
* Stripa sultz o. fleck 52. sim. 3.
*tStripa-rium streflf 33. ev n streyff
l schryme (vgl Strima) 27. strick 45.
-ticns stridcecht 45. streymelichkeit
27. striffig 29. stra^fflat 34. strimlot;
-tos streymelet 33.
I ^t Strip-, strep-, Stria -arinm
j s, Strepa. »trega«
•Strita (cf, Trica) lock 52. i. cm-
uolucio capillorum 3. 52. strica
strene 8. 9. V.vrat.
♦fStpix s. Stix.
Strix (a Stridore, i. ama Br. cf.
Amivrellus. Porphirio.) suser, senser
0. zanclaffer 50. lat. aigenleich ain
säuser, zitrir o. zandklaflPer (X Stri-
dore), i. q. ama zedäutsch amer, l
stridnla, strix dinrna ämering;
strix nocturna wutsch {va/r. butsch),
stainäul Meg. zeipn (X ceyx sim,)
K. V. zinslin 88. wasser stelcz auis
40. striges pl. eyn spoyk 37.
"^fStrop-a s. Strepa. -edium
s. Strapodinm. -ha s. Scropha.
Stroph-eum^ -ium (cf. Teristrum)
schlfity 31. schyczelin 64\
^Strotns, srotns H. S. D. zigena
H.S.D. (de reptüibuLs). Tr. (depis-
*tStrnc-io, -tiom etc.s. Stru-
thinm.
♦fStrudere s. Stridere.
Stru-ere buwen 38. -ctura buwe,
ghebouwe ib. ein gestifft ding l ge-
binde 27. -es baw holcz etc. 27.
hauffen holcz 34. holczburde 29. big
{vgl u.a.BM. 1117.) 32.
*Strul-a, -lare s. Fasnla.
Struma [cf. Bocio) hoker 38. crop
37. 38., eyn blase in den voghelen 38.
stumba kroph 34. strumosus houe-
rich 37.
*Strumnlus,trambulas 34. stok-
visch 34. 37. stocuis 38.
Strup-pus, -US K. V. riemen bant
0. seil an eim schiffe 40. sim. 74.
rüder sail K. V.
Stm-thium, -cio bume kresse 42.
-ctinm (-ctm) wilde k&Ie o. k&Ie so-
men; -ctins i -ctios walle wrcz 40.
•fStub-a (cf. Estuarium) stoue;
-anator (-inator etc. Gloss.) stouer
38.
Stnd-ere vlit-en; -iose -liken 38.
-iosus -ich ib. vlytich (,) neerstich
6r. voc. -ium lernung 32. flisse o.
sch&le 40. Ylit i. solitudo, diligen-
tia 38.
^Stuellum s. Stipula.
*Stuf-arium, -farius (cf Fusa-
rius) Gloss. suffariu-m q)ellin^h;
-s l stuffarius (sc-?) eyn sp. Mm
37. SC-, s-upharius spiUing bom 38.
Stult-us (cf Hebes) tiltap t. iners^
ignauus 75., vgl BM. III 14. dor-
hafftich, vnclouck; -izare doreha£ftich
maken 38.
*tStumba s. Strnma.
^Stunsa 1: tina stuntze, vnd is
also eyn touer 38.; vgl Gloss. v.
Modiolus. Fr. II 353^ V. Stuntze. Br.
Wb.II1079v. Stfinsken.
*Stupa s. Stopa.
*tStup-ere verbunden (verwun-
dem Gloss.) 33. -escere weben, biden
verburchen (aus vor furcht!) ib. beben
l fürchten 27. -ere l -escere bid-
men uon forcht 29. sim. 34. -efleri
erbidmen uon Wunders wegen 29. -or
erbidmung von forchten ib. -idus er-
bitmet v. f. ib. erpidmet 34. schüch-
tern (eqims)125. verberren, erschreken ;
-er beschreknüß 33. -or ersrecknig,
forchnig 27. -or dentium wann die
zihn eylig werden F. trü.
♦fStuporare s. Stuprum.
*tStup-pa (cf Stipula) heyden
(-e?) wickly l rist (vgl u. a. Gloss. h.
v. 0. V. Hispa) werck 29. hede 37. 38.,
werck van vlasse 38. ags. herdun
Pf Grm. 1117. (heordan Xye. e. hards
fä. heerde, herde ßbra lini^ -a stupp
18. 27. (sim. Gloss.). -pelini s. Pla-
gella, -posus vul scheue 37. -eum
wirkin kleit 40. -eum colobinm
werken rokelin H. S. B. (lock GUss.
aus rok).
352
Staprnm
Sablimare
Stnp-ram notzog 32. -orare s.
Deflorare.
^tStapnla s. Stipula.
*Stiira (aus satora) i sctädla
(sacerdotum etc.) 52.
♦Stur-io, -gio 31. 32. 64. K. V.
(v. Rombus), 1: -nus (q. cf.) 40. stub
p. 32. stfiby 31. 64K steybi 64"^, stftr
31. stÄre 0. stSLrelpiscis o. stire 40.
Stnrniis (cf.prc) sprae G.voc.
Su- oft SW- vor Vokalen,
^fSnadela rott 30. swaldella
ratt 34. snas-io varinge; -or rader 37.
^fSua-ma s. Squama. -ncia s.
Switaneia. -sio, -sor s, -dela.
* Suates, bißw, swates^ nrr. 1. 3.
Oloss. een smerlinck visch G. voc.
,smerin 27, smer, grundel 33. ein
gftrtel {aus gruntel?! X ^0 seyner-
lay P. V.
Snaui-s zote 37. -um brumigi 32.
* t Subac-cellare i. abscondere 76.
-illacio vorhelinge 37.
Snba- ^. A-dnocatus. -nas^. -nns«
Snbarrare verfingerlen 34. be-
vingeren 29. be mole schacz Fl a. 14J20.
mol schaczen 8.
*Snba-niis (-nuiis?), -nns 34. kins
kint 30. kindes kindt 34. sim. 1.
* t Snbc-al, -ella s. SnbteL
^Subcellium. sabse-dinm gestuli
(-Is?) 32. .llmnm schomel 40. -Uiam
eyn zadel küssen; su- i. sca-belium
pedum 37.
Sab- s. Pre-centor.
Subcemicalam mehlseb 1J25,
Snbcilla s. SubteL
Sub-, saper- 4 1 . -cinerieiiis esch-
rein prot 33. ein &scher brott 52.
echserich brot 27. eschig 41. eyn
recht eß broit (sie) 45.
*tSubcis-ina s. Subscinum,
-tere s, Snbsistere.
t Sabcoloratiis s. Pallidus.
fSubcrescere vp gan, also dat
gras 38.
Snbdyaconns (cf. Accolitus. Lec-
tor.) ander wichy 32.
•fSubdo-lus, -1 40. trugenhaff-
tiger 40. trogin haft 7. a. 1430. ge-
ftrig 29. geuarig 34. falsch geuert
(umg.) 33. sim. Ghss. eyner der do
ifals ist in der red 27. duckisch 52.
Snbdactura voder 36. vouder vn-
der den cledern 38. eyn vnder-v5der
37., -zug 27.
*Subellam s. SnbceUiam.
*tSabempt-io vnder-cop 38. -or
{cf. Preemptor^ -coper 38. -kiffel 52.
*Suber, ciber {h.v.) (cf Aueila)
nider rind K. V. innen rinde 40. hast
40. past 52. (i. arbusctda l eius cortex)
G. voc. past 34. mittelbast 30. louft
H. S. Tr. Vind. (vgl u. a. Gf II
208. litau. lupti schälen), latte (as-
snla KU, um hd.) G. voc. lat 132.
snberi-nm haist (am baist sim.?) 6.
bestin 27. flogin 33. -nus flegen 18.
lynden G. voc. Gloss. bestin ding 27.
* t Sub-ernare s. Gnbernare.
-gerere s. Saggerere.
^Snbfumigare berfiechen 52.
*Snbgu-, subu- (subni-?) 37.,
snbme- 45. -rginale eyn water rad
37. eyn wajjer roit 45. ein wasser rad
(molendini) 52.
SnbUrciis s. Snbircns.
Snbiectns vnderdenich 37.
♦fSubir-cus, -ga 37,, sabhircos
40. vnder üchsen 40. sim. 74. 93. eyn
wede beyn (cf Spatula) 37.
*tSubit-o drote 27. -aneus grulich
(atis gelich umg.) 29. -anos g&ch 52.
insnbitacione Inder g&chin 41.
Subia-gare vnder- tenigen 29.,
-tagigen (sie) 34. onderdanich maken
G. voc. -nx, -X 27. 33. (g. -gis, i. bos
sub iugo positus G. voc.) ein rint 27.,
rinchk (umg.!) 33. in dem joch. onder
iuck; -galisiä., ghetemmet G. voc. ben-
dig V.a. 1420. l-gUS (bos) tzogochße
125.
*Sublector vnder lesmeister 40.
♦fSublemare s. Snblimare.
Snblestus bedrouet 37.
Snblenita episteler 40.
Snbliga-colam clamper 52. -r
vndergurtt ib. est formale G. voc., st.
femorale 110.
Snblimare behohen 33. snble-
mare erhoen 27.
SabUngoiain
Saccarinm
353
^tSabling-niniii wyspilblat V. a.
1420, -niiim räche 40. -aie tunge-
dhrum Lor.
Sabmentnm coder 38. kalke 10.,
mrUkh:altn.\;i2M,vglGr,Wb. V504.
*tSnbmep-gepe drencken, vor
drincken; -sns vor druncken in water
38. -^nale s. Sabgarginale.
Sabni-ti ain lain 52. -xns vndir-
hulfen V,a.l4J20.
*Sabocalar eyn oghen- 37., ogh-
23. -kolk.
Subridere vnder- 33., dein be-
27. -lachen.
Subripere vndir-grifen, -greyffin
F. a. 14^0.
•fSubritus (st subtritus?) vndir
rebin F. a, 1420.
^fSnbr- s. Sub-nncula. -amus
s. Snrrumas.
^fSubsan-nare s. Valgiare.
-natio GUss., -ancia vermuphung (c/.
Sanna) 32. -atiaus spey, honlik i.
blasfemus 38.
Sabscinnm Gloss., subsecivi
agri Gl.m,, sabcisi-va, -bnsi^^.
p. 278 m. Änmm. -na (-ua?) unber-
haft aker . 40.
^fSubse-dinm, -Uinnm, -llium
s. Snbcelliam.
Subsericum herratz 125.
Sabsidiam fuedernug 33. ein vor
drifinijj (umg.l) 27.
Sabs-^ sabc-ifitere waren i. dara-
re 38.
Sabsolanus ostwint 38. osten wynt
37.
''tSabstal s. Sabtel.
Substamen weueghaern (sabteg-
men weefghaern) G,voc. garen das
man an dem rad spint, wefel P. V.
ein trag garn 32.
Sabsta-re bestan F. a. 1420. -ntia
wessen 32. substancz 29.
Substernere vnder bettin F. a.
1420.
Sab-^ sap-talaris scü i. cdkeus
Symb. D. snbtalares vnderschu H. S.
D.
* Snbtaliids (cf. prc.) s. Planella.
Dleftelwobi NoTum gloMurioin.
Sabtegmen (ef. Sabstamen. Tra-
ma.), saptemen wevel Symb.D.
* t Subt-el, -eil 34., dln dicimt -al
HO., snbstal G, voc. enckel 3. 9. 52.
schelle (aus sole umgJ) 37. soly 34.
ein sol subtel (vgl. subil Gloss.?) 33,
f&gh&lin K. V. ffighüli 32. dat onderste
vanden voet G.voc. ligring o. vnder
schäbel {vgl. Gloss.); snbcal sAsse
(aus fuße) hule 40. sabcella 27.,
snbcilla 33. est concauüas pedis.
Sabtela u postela {q. cf.\ et de-
ceptio 37. enckelsch&ch 52. after reif,
sp&l sprosse 40. spul 1: sei (sim .64.) . .,
est corrigia que tenditur ad caudam
equi. . (i. q.) pQstela vuig. geraid K. F.
Sabtile leczner claid 32.
Snbtili-s (cf. Punctum) czart, adel-
lich 31. sim. 64. clouk, wis, behend-e;
-tas -echeyt 38.
*tSabtm-9 sabu- s. Snbmi-cnla.
Snbae-here vnder - fo*ren ; -xio
-wegung, -forraung (umg.) 45.
Sabnertere l vertere stoten (au>s
störten umg.) 38.
♦fSubuexio s. Subnehere.
Snbula zuwel 37. suele, prene 38.
ein suel fpryme 27. ein subell l frey
(sie) l all 33.
Sobulcus (altlat.) swen 37. swene,
swin herde 38.
Subun-^ snbn- {v. Poderis), sub-
tin- 40., subrun- 32. -cula vndir
stoz F. a. 1420. füUi (Futter sim.)
32. lymmel 45. 49. schdriicz s. que
sub alba inducitur (X induitur) 40.
läppen vnder dem schou; subuncu-
lare läppen, bouten 38.
*Siibancas eyn weder hake 37.
krump 52.
Suburbanus borchman 37.
*Sab- s. Subg-urginale.
* t Subur-cio, -suni i. auxilium 37.
*f Sae-atuin s. Saccatnni. -ca
S. -CU8.
*Succalcare vntter drucken 52.
* Succanus i. electrum konter wein
(werem?) 52.
♦fSucca-rluiii, -rum 38., -tum
33., l sagurum 38. czucker 33» sucker;
saccaram de candia s. candi 38«
45
354
Saccedere
succaleaiidi zucker von kanden 27.
czuchker l vor kanderen (sie) 33.
Succedere gl&cklich gen 52. suc-
cess-iue lanczam (dlph, le-), mecliken
38. -US voerspoet G. voc, veurspoed
KU -or nachfar (ante-^ prede-cessor
vorfar) 29. nacomeling 38. nachkomer
52.
Succi-dla, -na schwin smalcz 32.
Sttccidlum gruamat 16, grumat
P. F.
*f Succina s. Snccidia.
♦Succin-a l-toriumschurtz tüch 52.
* Snccina. snxina sichte käste 38.
*fSiic-, sn-cinaclam (c/. Vinum)
goltfarwin Symb. B, H, S. D, succi-
natrinm golt var win 40.
Sacelnctorluni halfter, bruch-, vn-
der-giirtel 40.
Snccinam succin m. L q. lambra
{aus ambra), electron Jcriech,; den
stain vindent die laut, die Gothi haizent,
in aim waszer, da der zäher ein gevallen
ist (von der viehten saflsid.) Meg.
Snccosns s. Succus.
* Succula suwelin 40. eyn zuborch
i. scrofula cuj matrix est eiecta 37.
f&cklin 52.
* Snccnl - eandi s. Succariain.
-entns s. Saccus.
Succur-, succus-sarius traber o.
schlachende pfert 40. sim. 74,
Succ-us safift 34. -a gesaflft 30.
-ulentns l -osns safTig 33. saffech-
tig 5. 27.
* Succus- 5. Succur-sarius.
""fSucglandarmm s, Glandaria.
*tSuda (equi; anders Glm,) wüsch-
tuch 32. sudari-a roftwüschtuch K.
V, -um dodentüch ib, doden laken;
swed-doyk, -hol 37. swet douck 38.
sweytdoeck, G, voc, totten-klaid 30.
-claytt l swayss chuech (sie) 34. ouc-
fano; sueiz-fano, -vanch, -duch sim.
Gf. III 414. 521 ff. Pf. Grm, VIII393,
ftberdono 8m. I 445 (vgl. Gloss, BM.
1381), sudale swet drope 38. su-
dor swet 36. syred hol 37.
Sud-es, -is 40. eyn thfin- 37., tun-
38. -stake. Sterke {aus stecke) 40. stift
V. a. 1420. -ibns flrmare palen, be-
palen 38.
Sudu-m heitere 40. -s naed i,
madidus 37. i.serenusetc. haitter 52.
surom vpschiringe na dem reghen 37.
Suecia sweden-land 37., -lant 38.
swetus swett 34.
Suere negen; i. sartire neygen,
suen 38. sutura not 27. nat, vach (vgl,
BM. III 20(fi) 33. sutri-na schüch
huß 32. sch&ster hauß K. V. suters
hus 0. gaden; -x schuchsdterin 40.
sutor calciorum antiquorumrutze,
eyn olt schomeker 38.
Suesins. sug-osus Gloss., -gosus
weif 40. suses susin H. S, B. Gloss.
die. canes magni 37.
*tSueuia sq. Gloss. sweu-ia 1
-onia swauenlant; -us swaue 38.
s weuia ; hospicium vile seh warcz prott,
sawr wein, lanck meylle ; hec sunt in
sweuia, si non vis credere, lauflF dar 52.
♦ t Suffariu-m, -s s. Stufarium.
*tSuffer-rare, -sare peslaczen
(sie) P. V.
*tSuffertat vorkuset SPr. V.
SufBc-ere noughen, ghe n.; -ien-
ter nochliken, wüste {st, vuste) ; vele 38.
Suffla-re 1; flare blasen, pUsten
38. -torium ecz 52.
*Suffleta ein kuchen knecht 52.
8uffoca-re lesschen, dempen, vor-d.,
-sticken 38. verten-phen 33. 34. -ffen,
erstecken 29. vortupflFen, ersticken 33.
verdammen (umg.) 30. -tio matri-
cis heuemftter /. 42.
*tSuffo-risorIuin, -ssorlum s.
Suffusorium.
Suffraga-ri mit gstebede {aus gey-
stelicke gebede) helpen G. voc. -neus
een wyhelbisscop ib. (sax.) KU. wy-
gel bischop 22.
*tSuffirag-o, -ium 40. hamme o.
kuÄ 40. knyebigin K. V. sufrago
kntibügi; bufragines kind (sie) an-
der 32.
Suffu-, suffos- t suflfori-sorium
estvasqd. (suffor.), eynvngelgrope 37.
Su£his-us {vgl. Submergere) vor-
drunken, also in win edder ber 38.
-io begyssunge V. a. 1420.
Sngere
Sapenpectnr
355
*f Slgere lallen ek. 27., daraus
suggere loben 33. vnyernufftigleich
33., ▼nvernonftig 17. reden.
*tSug-, 8ub- (v. Insodare), su-
29. -gerere5 sugere 27. scbundigen,
ouel raden 38. raden, toestocken Cr.
voc. zu runen 29. zu rümen, rächten
(vgl BM. 11548^) 27. richfin 8. in
vom F. a. 1420. saggest-io schnn-
dinge 37. -us meyster stul 40.
fSug- F. a. 1420., sn-gillare sew-
gin (X sugere) V. a. 1420. zwingen,
als die consciencz t&t den sondern 29.
sngillatio belachinge 37. suggilla-
tor bSser rater 40.
*tSa^-Sosns s. Suesins. -illare
ek. f.-gmare. -it s. Rugere. -nrnm
s. Saccarinm.
*Siiill-a Gloss., -i mer swin 40.
swfllns smerle {vgl. u. a. Gloss. w,
Fondulus. TeneUus.) Str. V. samnlns
id. 9.
SnUliis dul, vnwetich 37.
^fSalc-lls furich 34. für 29. war
(sie) 30. v&r 37. een voeruel (aus
voer vel est etc.!) O. voc. -atio vir
ploghen 37. -o voren meker 147. qui
sukos facit, arator, cultor (beßer sul-
top i. cultor Gl. Isid.) Quicherat Add.
-atorium (cf. Buncina) nfigel 40.
*Siilcitö (nr. 2. Gloss.) slih Gf.
VI 786y i. q. coenum (fd. slyk KU. etc.) ;
urspr. gleichbed. und urverwandt mit
snleus Furche?
^Sulffandarinm s. Glandaria.
Salphar swefel 38. (gew. nd. nl.
swevel).
* Sidtnim. saltram %. cultellus su-
toris 37.
^tSumanitis s. Snnamitis.
Samen schmer laib 52.
Samere nomen 38. (nomme wetter-
au.).
Sumniare summen überslachen 29.
Snmptn-s teringhe 38. -osus ter-
hafüch 38. czerlich 75. V.a.l420.
^Sumiüns s. Soilla.
Sanamitis, sumanitis 45. dieren
1. 30. gefangen inre irrebuste {vgl.
22. Gloss.) 33. gefang-e 27., -en 45.
error 1; wüst (sie) 27. i errer i bist
(sie) 45. gebaugen (gevangen?) V.a.
1420.
fSminis winnebotte 40. sunniboto
Gf. III 82. VI 241.
Snp- s.bißw.Supp'.
* t Suparn-m, -s Gloss. (cf. Periche-
lis) -s stake edder grote mauwen 38.
eyn langh vor mauwe 37. stuch 32.
aln (X alue, umg.!) i. vlna 29.
supems brisen 30. snppar-um sturcz
31. rokelin; -is hasterhemede (s st.
f nach Rieger) H. S. D. snprae
ocreae, nvfjaav 142. p. 226, hierher?
snpperans eyn obir rock V.a. 1420.
*tSlipendilimi. eleuatio intentionis
ad deum 52. 76. gaistlich erschawng 52.
Super s. Snrsum.
Superabandare. superhabmi-
dan-s ouervlodich; -tia o.-heyt 38.
Saperadaltus gar alt 52.
Snperbia s. Pompa.
Saperciliiun (cf. Gena) winbran
38. vinbraue 36. wintpra 33. wymp-
bron 27. ober-browe 40., -braw K. V.
dy hoe V.a. 1420. die aupern 45.
agen prä 52.
♦f Super- s. Sub-ciuericius.
*f Super-eminere s. -liminare.
Superflci-es aussertail 34. usser-
teil 29. -alis u.-ig ib. vberhebig 34.
Superflu-us s. Residuus. -um
ouer-lop, -bliuinghe; -ere -lopen 38.
•itas -vlodicheyt 37.
*tSuper-Iiabundaus etc. s. -abun-
dare.
Superhumerale (cf. Humerale)
vmeler 40. hals doyk 37.
♦fSuper-licium s. -pellicium.
*tSuperlim-inare geschwell 52.
de ouerste zul 37. de bouerste sulle
38. ♦ber tiir 40. der obereste past
in der dro (sie, vgl. Gloss.); -are
das obriste geswell 33. supereminere
(so?) torstodil F. a. 1420.
*tSuper-pellicium, -licium 40.,
1: -pUcium l suppellicium 38. ruche-
len 38. ^ber ricke 40.
*tSuper-spectur, -inspector Gl.
m. uparsehandi Gl. Ker. (cf. Gf. Vi
119).
356
Snpentes
SnrBiuntrahere
Snperstes obericht 30. vbrig 34.
übrig 29.
fSapersti-tio obir sacz F.a. 1420.
-cinm (v. Dispendium; -tinm Gl. m.)
owis 32. -tiosus vngeloubig 29. vnge-
laubig, hochuertig 33. vberhubsch 34.
-iiose ubaruuintelingun Gf. I 766.
-ciosa verba wendeliche wort 41.
♦fSuperuacu-e vDnoczIich; -itas
ytilkeyk (sie) V.a.l420.
Snperus s. Snparum.
Supin-us uffgenchtig (aus uffge-
richtig) 45. -are strekin V.a.l420.
Snpp- s. hißw. Sup-.
*Snppa (c/. Compa) merrette o.
suppe 40. begossen brott 32.
"^ t Snpped-anens l -amiis l -ium
een voet banxken G.vac.
Sappedere heymelick vysten G.
voc.
Sap-, sub-peditare vnderfussen
29. vztreyten F. a. 1420.
Sapped-ium s. -anens.
Sappelle-x hus gescbirre 40. in-
geclüme (cl aus d, vgl. Viscera. Gloss.
V. c) Symb. D. App. -etile azzasi;
pelleetil-e atusi Gf. 1542. -em ina-
tusi (?) Pf. Grm. VIII 392. sapelle-x
k -etile hus gherede 37.
*Sup- s. Super-pellieinm.
f Suppendere vflF-slachen, -hencken,
ynder ziechen; saspen-dere uf slachen
29. -sor hengher 37. -dinm dirhabin
meynunge V.a.l420.
*tSuppepaiis s. Snparmii,
Snppeta een diener in die taueme,
een schuymer (gnatho etc. KU.) G. voc.
sim. 132.
Supplantare vnderfersenen 29.
vor dringen; (snbpL) vndir bersyn
(versyn? st. persyn = hd. pressen?)
7. a. 1420. prellen 125.
*f Suppledere s. Supplodere.
♦fSupple-nus, -dus 45. wan 27.
29. wayn 5. 33. wane, idel 45. vol 34.
Sapplieare tzu fueg vaUen 125.
Sappl-odere, -edere 33. vnder-
falden 27. 33. -roden 33. -rodin 6.
eyn reden 27. auf halden i. sustentare
52.
Sapponere in- 5. 33., ein- 27.
-seczen.
Suppositoriam supposit-or 34.,
-ur 29., -er 30.
*t Suppu-rare 110., -tare wtewe-
ren, eyteren, ghesten G. voc. vßschwe-
ren, gesten 110 var.
Snppntare achten 52.
*tSupra s. Saparam. Sursam.
Snpremiis alre opperste G.vac.
♦fSupt-alare^. Sabtalare«-emen
s. Snbtegmen.
Sura wade, dat dicke vlesch vnder
dem knege 38. dat kuyt vanden been
G. voc. sim, 132. sax. hamme Haupt
III 383. cheville du pied 122.
*tSiireo-rtus, -tus s. Sorco-
tinm.
Surens bome strumpf (Nehmform
von stumpf^ auch in nhd. strumpf er-
halten, vgl. Sm. III 686, wenn dieß
nicht vielmehr mit strupfe verwandt
ist) 40. surns i. traneus etc. eyn
stfike 37. sarealus (cf. Ramus) stam;
riß von dem wynstack 45. eyn pod
ris ib. eyn weyn reme l ryge, czwige
27. czwechk, sprosse 33. sproseling
V. a. 1420. nigepflanczriß 29. berschofe
32. berhafftig geschoß K. V. berhaf-
tiger schdczeling 40. scuziling Virg.
schusling l iunge zweidel 75^. spiß-
ling 30. tack, wtspniyt G.voc. lode,
Sommer 1. i. virgultiim 38. l sur-
ens stam 27. 33. sprussling, peltz
reis 52.
Surd-ns tober 32. toub 29. ge-
horlog 34. vngeherder 30. l -aster
dif 37. -eseere douen 38. vor tauwen
V.a. 1420. -itas taubsucht, dilmme 43.
-US Sit dumet (dume que in capite est)
E.Ph.
Sur-ga s. -gnm. -gio, -igo, -io,
-rones s. Siro,
*Supg-niii, -a (gr. -e) grommut
V. a. 1420.
Sur-gusta s. Gorgnstiiim. -pus
s. Seirpns.
Siir-5 sub-rnmiis a um ein seu-
ling 125.
*t Supsum-trahere vp-teyn ; -trae-
tor -togher; vp-slan, -breken, -hauwen,
Somm
Talaris
357
-springhen, ausser is nochto male uele,
de schdlme soJcen, also dcU dai up dar
atie bliue^ vnd soke slan, breken, vnd
sette den dar vor sin laHn super, SUp-
ra, suraiun^ also sik dat dm rimen
wiOe 38.
* t Snrn-m s, Sndum. -ns s. Sur-
cus.
Sa-, sns-satam äu. sust 32.
Snscipere entfangghen, also eyn
vfü (st wat?) to seck nimpt 38.
^Sas-es s. Suesins« -pectus s.
-picari. -pendere etc. s. Suppen-
dere.
^fSnspen-siaa (vgl hier und Gloss,
vv, Aridarium. Siccinium.) barst 13. 45.
Wime 38. aze Str. V. -dissina diesse
(vgl Gloss. Gr. und Weigand Wbb. v.
Deise) 40.
Snspic-ari (cf. Impatare) misse-
danken, vordenken 38. arg gedenchk
haben 33. archen von (st. won) h.
27. -ere vor dencken 27. vor ge-d.
45. verdenchken 33. -io vor-dacht,
-dechtnisse 38. verdacbtn-üg 34. -iß,
argwan 29. ai*gelistung 30. -iosas
böse waninge 37. snspectas verdächt,
argwänig 29. vorgedacht 45. saffectns
argelistig 30.
Snspirare sufton Gf. saufften P. V.
*tSiissatiim s. Susatam.
tSnstenta-cnlnm stuwerunge £1
S. Vind. stuzzevnga Mofi. reme, stucze
40. süle, ^yler 27. ein sawl, als ein
pfeyler 33. -mentam pfiler, standal
29. -top vflfenthalter 40.
SuHtin-entia lident 38. -icnlnm
ein deicbsel-sil 52., -sayl 74. eyn hals-
bant 45., -coppel 37., -capelle (umg.)
27., -coplbant 33.
Susurr-are (cf. Nenia. Sibilare.)
raschen, holderen, snuuen, suzen 38.
niynen, tochblaesen (aus toe-) G. voc.
rumyn V. a. 1420. rawmen 52. rue-
men, sewsen, czw plosen 33. rawen
54. Sunden 22. 33. snawden 74. (un-
glossiert:) die ammen säusent im hin-
denpei dm wigm Meg. S. 224. -o rumer
40. 1: -US, -ator clepper, toeschuyner
G. voc. clepperer, tzoeschuuerl5^. (vet.
schuyver scurra, histrio KU.). -US
rümer 32. -ium strus 32. orkose
V. a. 1420.
Sut-or, -ura, -rina, -rix s. Suere-
*Sw- s. Sen-amnrca.
*f Swetudo (Iwaw^arwf») sinkelroy-
de 37.
*Swetus s. Snecia.
*Switancia. saancia (oZpA. sw-)
sweinczenlandt (aus sweicz-) P. V.
*tSaxina s. Snccina.
T.
Tabanns bromeze 37. hOmel 27.
safft (aus hafft?) 33.
Tabardimn todshart 29.
Tabellio s. Scriba,
^Tabellns (aus caballus?) gebaren
ross 40. pawemroß 74.
Tabere verrotten, vervuy len G. voc.
vnfletig sin 29. aitern 30. swechen 52.
Tabern-a gasthaus 52. -acolnm
salethu Ghss. selida, pur Gf.11118.
ni77. feUbur Ff. Grm. VIII 401.
-rius creczemer 27. lathaws(er) 34.
*Taberiiiis bilgrin hüt 40. sim 74.
Tabes fleckekeyt 5. 27. ayter 52.
(habes) vulin, welkin; thabitado
czu vlisunge V. a. 1420. tabi etc. s.
142. p. 281.
*tThabi-cornm s. Methaphora.
-tado s. Tabes«
Tabnlatnm tyli 32. tilen büne o.
gehimelcze 40. tili, tifel K. V. ge-
teyfil r.a.l420.
*tTact-illiis s. Dactylus. -uca
s. Tructa,
Tactus gerierd 32. berfirde 40,
griflfung 29. griff 52.
Thalamns s. Caminata.
Talar-is enklich F. a. 1420. -es
pl. hozen, zocke 37.
858
Talassos
Tarataatara
^ Talasflos een voetstap ioden siy ck
Q.voc.
Tala-strus, -trns 142 p. 281 m.
Änm.
Talea plant, ente (msüum KU.)
O.voc. lent, lentz (X 6nt) Gemmen.
talias acc. lend-ana Lor, -en Erf,
Marb. Gll. (i. q, rom. taglia, taille, vgl.
DkzWh.Ih.v,).
Talentam eyn punt swares 37.
pfunt, pfunt-stein K. F.
^tTal-etom s, Toletnm. -inga
s. Tarinca.
Talio Widerlegung 30. ein silichs
(X tale) glich 29. semelich F. a. 1420,
myn vnschult L recompensatiopene 125,
Talismodi dat zulue 37.
Talitrnm stirn-nickel F. tril -knau-
pe, -kliplein 44.
Tallia stüre, bette, zol, vngelt 40.
Tallns eyn opfir vaz F. a. 1420.
♦fTallus s. Callus.
Tallns lo'eh kolb 40,
•fTalmus s. Calmns.
Talpa (cf. Salpa. Dama.) wint- 37.
38., mal- 38. -worp. mftltwurm (umg.)
30. mol, eyn deer 38. muwerf 40.
scherr 34. schir 29. molt werffscher
(sie) K. F. raäl woMF, mult worflf 45.
^fTal-pnla s. €apala. -nmbas
s. Buphthalmns.
Talns antclau; i. calx versene 38.
anickel 32. anckel 29. enkel 36. 38.
K. F. enckelin 30. knorr F. tril. knod
Tam-grande hote, fere (sie) grot
22^ houte, sere grot 38.
Tamariscus bartz 74. 93. warcz
l frwtex 40.
*tTambisoriam schlegel 40.
Tami-^ tam-nareteghen sin; wolle
schraeden {vgl. Ghss. vv, Taminare.
Opiare.) G. voc, taminatio raitzung
52. 74. zu zorn 74.
*Tamir est vermieülus cuius sangui-
ne lapis marmor perfusus statim seea-
tur 52. sim. 76. thamur l samier
Salomöns wurm Meg.
^fTainnare s. Taminare,
*tThamn-r s. Tamir. -s s. Ca-
mns.
Tana-cetnm 40. H. PA., -rita
Cap. de villis, cenaticnm 32., cani-
cetnm 37., carietnm (caniretnm?)
38., pana-ceta 121. Gl Lind,, -leta
40., -Iota Gloss., panceca (alph.
pandeca, ef. Gloss. h. v.) 40. reine-
vano Gl Lind., -vane 37. 38., -van
40. reyn-, rey-fan (Ed.) H. Ph. rain-
far 32. anatheca, atanacetnm v.
h.w.
*tTanap-e s. Tannare. -ita s.
Tanacetnm,
Tangere raken, drepen, tacken
(auch KU, vgl m. Goth. Wb.v. Tekan),
roi:en, tasten, volen i. sentire 38.
Tan-, ta-nare beyten G. voc., dar
raus letten 108.?
*Tantal-ns (Gl v. Tantulus) reygel;
•ida noter 40. sim. 74.
*tTant-igo s. Tentigo. -oloya
s. Tantologia. -nlns s. -alns.
*tTapax angezo (?) Gf.I343.
* t Tap-etnm tept F. a. 1420. -eto
tepich 0. serige (serih sericnm 6/.
Sergen storea Gloss. BM. II 2 S.
256) 40. -ta teppet 37. -erinm topff
34.
Tapsns barbatns, -taxns b.
(v. Candelaria) 0. san., thapsns bar-
bastns Goch. wAllin 40. wolle 0. san.
felwort, moleyn (cf. Filtrum terra)
Cock, tapsia sterzelkraut Meg.
^Tapnla s. Capnla.
•fTara-fla s. Tarefra« -ntara etc.
s. -tantara.
Taran-tnla, -s Meg. tarant 38. Meg.,
msc. scorpen geslähtes Meg., eyn vor-
giftichworm 38.
* Taratant-ara redstab, est bactdus
in molendino monens (st. mouens) tri-
ticum (q. cf.) ad molarem K. V. rede
stap, trftwe (vgl tromp Gloss.?), kamp-
rat 40. eyn sichte budel; -mm zeue;
-arlsator sichter 37. -arisare sich-
ten 38. -ra schüt Stab 32. taranta-
tara butelfag 29. mel büttel i. do-
eatnm 30. tarantar-a ein sib pew-
tel; -isare siben das mel; -isamen
sibung, redung; -isator siber; -isa-
bilis sibleich, redleich 34.
Tarda
Tediculnm
869
Tarda trap, stockare 40. aim. 74,
♦tTh., 37., t- 27. -areafra, ta-
rafla 33., tare-fra l -cifra 76. est
liber duodecimprophetarum.
«fTharichta s. Catarrhaeta.
Tarinca. talinga sule {vor Aciis)
Symb. D. 291.
Tamms, carmufii 37., camias
33., yrniis 34. i. tenta 29., senta
29. 33., seaca 34. eyn made 37. mad-
de H, 8. D. mode V. a. 1420. speck-,
flaisch-mad Meg, mad, schliem (tar-
nms); Siegel 33. siege 18. 8chlyg29.
32. sleich 34. schiein 52.
Tartarnm. tortoriam winstain 30.
Tartarus eyn taher 45.
*Ta. K. F., to-rtnca SU'. V. (cf.
Derades. Testudo. Scorpio. Goncha.
Laligo.) schorp 32. K. V. scorp, tor-
tuk /. Meg. tortick m. 50. eyn Schilde
padde 37. schilt-krot Meg., -trote (sie)
Str. V. scherten geiüder (ui fast m)
40. (scerdifedera sim. ostrea, tes-
tudo Gf. III 448. VI 543. \ weiter ver-
schoben u. a. scherzevedere BM. III
287.112 8.164.)
*tTasta s. Testa.
♦fTat s.At.
fTataros tateren; lüde van dem
lande (t.) 38.
*tTat-is s. TheüB. -tabuleha
s. Catapnlta.
Tanr-us pfarr (stella) 32. pfar
(an.) 32. 40. sthier 30 sim, stir; -ea
geyschel 40. ochsin geysel F. a. 1420.
Tantolo^a, tantoloya tentel de-
ghedinge 37. est vitiosa im- 37., re-
Br. -peiitio eittsdem dictimiis.
Tauton-es i. palpebrde, cilii Gl. m,
ags. bruwa 94\ -ibus, vor. tuto-
nibns Lor, ofer bruum (oferbraB-Bo^«;.,
vgl, Supercilium) Lor, ouer (vor leerem
Baume Erf. Gl) Erf. Marh. Gll.
^fTantonia s. Teutonicuni.
*tTaxa s. Coxa. Taxea.
Tax-a Seezunge 30. -are {cf. Cen-
sere) schatten 37. werdigeu, achten
eyn ding na siner goude 38. -at blu-
tet Str. V.
*tTaxata s. Taxus.
Tax-ea, -a speck 40. {vgl, Ghss.
Bieg Wb. I V. Tasso II b v. Tasajo.
m. Origg. Eur. 8. 428).
*t Taxus, 1: daxus Meg., iaxns
32. {cf. Buxum) dachspaum Meg. ha-
genbom 32. tillenbaum V, trü. yben-
baum (Ed.) H. Ph. erben {aiis eiben)
bom K. V. hulchpawn K, V, hülsen
boem G. voc. huls-busch; taxum -holt
37.
Taxus dachs 27. dachg 52. eghel
i. melota {cf Melo); toxus eyn das
an. {am das!) 37. taxata sax. broc
Haupt III 383.
* Taxus barbatus s. Tapsus b.
♦fTheatrum (c/. Amphi-th.) ge-
milichy 32. speel-,kaet8-(<7amt««kaerg-
132.) -huys G. voc. {vgl. kaetse Kü.
katze 147. BaUscJdag sim,). eyn gum^
pil hus V. a. 1420, theatricam spili-
lihha ahd. SaUb. Gll. in Pf Grm, XI 3.
Tebellus zabel^. 8. B. Gloss. bel-
czes zagel 40. Ghss,
Teca strall i. sagitta 33. 52. streyl
27. gr&i &rbaig 52. schaft, käst, lade
40. beheltnisse V. a. 1420. tera schap
i. capsella 37. tetta stel {nac^ cul-
myj&q. v., doch nicht afistectA^aus streil?
0. vgl. gestelle 93. Gloss. v.c?) 32.
*Tec- {alph, 52.), tet-risis i. re-
posUioawrilthesamruslgaBa 52.
*tTectu-la s. Tractula. -m 9.
Coopercnlum.
Tectura (c/.Lodex) daack 38.
Tecum s, Meeum.
*tTeda s. Tega.
Ted-^a torsse G.voc, brant ib. 38.
40., eyn holt eyn deel vorbrant 38.
kien 93, K. Y. eyn kerczin Stab F.
a. 1420, kien ast 40. -ale l -arium
brant-ysern 38.,-reüff 27. -alet-alium
brand eysen dmrgici K, V. -ifera
-reyde 40. -rode G. voc. -iffera -rit-
te 30.
Tedere. thedet verduhset {aus ver-
drusset sim.?) 41. tedMim vrdrucz
40. vordreyt 37. vordret, vnghemat
(t aus c), hindernisse 38. -osus vor-
dretlik 37. 38. hinderich; testus id. 37.
* t Tedi-culum s. Tendicula.
-fera, -ffera s. Teda. -osus, -um
s. Tedere«
\
360
Tega
Tenasmns
Tega. tegra alter- 33., teda
hals- 27. -tuch; ä.benediäa.
♦Teges garten hut 32. cleyti hus
V. a. 1420. tegera est damtis mere-
trieutn 52. 76.
Tegimen deckimg des heptes 27.
hawpp dechk 33. tegmen gedeckede
40.
•fTegra s. Tega.
Tegala latt; swertzkubel 52. 75.
Tehrmoforinos s. Termus.
Tehsta s. Testa.
*tThelasichpam(^imjBrerper^^. F.,
atis (TTieXoq sim. schinpain?
*tTela aranie spenne wefel 38.
telam spynnen weflf 37. thel-a wepp;
-atium studel, instr. textoris cui tela
annectüur etc. K. V.
*Tell-a, -eriom 38. teller 38. K. F-
schottelbrot i. disGOS 38.
*Tell-o, pl. -ones Lopera Isedes
infernales 37. 76.
•Telltt-s, -rls gen.^ nom. gen. 76. i.
terra eleuata aratro pifang 75. (bij-,
be-vangh s^tum^ conßnium KU. vgl.
Gf. III 413. Gr. Wb. v. Befang).
vruchtber eerde G. voc. veyst erde
r.a.l420.
* t Tel-o, -on 40., l -onis 38. born-
r6de 37., -roude 38. burne krapf
(t«;e^eraw.bornkrappew.)40.schwengel
52. 4.
Telo-n schattinge; -nlum schad
i. tributnm 37. theolon-ium i. q.
telon ib. mautt 34. zuUe 45. -ium
dare tollen 22^. 38. -arins tolner 38.
zuller 45.
Telum (cf. Oxon. Tela.) bolte, pijl
38. schos 40. 93. Stechedon (morbus)
H. S. Tr.
Thema vorrede 34 sim. tema ane
wang 40.
*tTemer-ariu8, l -us 29. 34. vn-
kuQ, frafflich 52. conne 1: driste in
dorheyt, dumkonne 38. kfinre (posit)
40. tum kuner, freueler 33. freuener
29. chuen 34. -are verdomen 33. vor
tümen 27. -atus gheuioleert G. voc.
-itas dwaesheit, vermetelheit ib. chain-
heyt (sic)j tumhayt 33. kienkait 30.
freuenheit 29. vorewilkyt (vgl. Pro-
teruus) V.a.l420.
Temetum win der do stark ist 40.
(tenietuml) starcer wyn F. a. 1420.
Temo, oft themo eyn duschel an
dem wane 45. tuschel an eime wagen
40. deuchksel an dem w. 33. daüchk-
sei 34. disel an demwaghene 38. disla
H. 8. D. dyssel, diessel KU. dissel ib.
G. voc. dinsel 30. techsei 32. dicsel
F. a. 1420. girintal Virg.
♦fTemolttS s. Tithymallns.
Tempe yrgang (vr-?) 32. auwe
V.a.l420.
Temperare mate holden, matighen,
besäten G. voc. besaessen 132. beigen
(als lauchMt;iwo); cloppen (farinam
in scultella cum aqua); sulczen (sie-
ben cum melle) H. Ph. (Ed.). tempo-
rancia metecheyt 37.
Temperies mittelwetter 29.
Tempestas (cf. Turbari) storme
wynt 37. wetter stimi 32. wos ge-
uittert (cf. Procella) 40.
Templ-arii s. -um«
*Temp-lor, -or merghele genus
argilU 37. degel i. argüla 52.
Tempi -um sal Syn^. D. -arii
templiers G. voc.
*tTemp-lam etc. s. -us. -op s.
-lor. Tepere. -oraneia s. -erare.
Temptare pleghen i. vacare (so-
lere id.) 5 bekoren 38.
*t Tempus zit 40. tit; t. forta-
natum lune, gut tijd 38. t. Christi
vnsem herren frolich nam (nä) 38.
temp-us 36. 40., -Ium I22.y tym-
pus 36., timp-ns, pl. -ora schof
(st schlof, sc. im) antlucze 40. temple
{nfrz. tempe) 122^. p. 12. donung27.
dunni-ng 38,, -ghe 36. pl. tunnewänga
H. S. Vind. thiunnebein Erf. Gl. the-
neben Marb. Gl. tempor-alis } -anius
tidech; i, transitorins tithck, wer-
lick; -anie titliken 38. -aneum obir
czytig F. a. 1420. -arius l -inus
titlik 37.
* Ten-a s. -ia. -acia etc. s. -ax.
* t Te-, theo-nasmus zezwang(awÄ
ge-?) 32. tenasmon das getzwang
K.V.
Tenax
Tepere
361
*-f- Tenax ta, teye 38. tay, vast-
loldende; vrack u cupidos G. voc,
secH 29. 30. 33. eyn czee (umg,?)
ir^ öt- M20. zehe, hebeger 40. hebig
1.1. Icerch 37. teDac-itas zechi 29.
^astholdinghe, vrackheit i. cnpiditas
Q. t?€>c. (-es sim.Gl.m.) -ia zange
r. Ji^c^ps Symb. D. -alam hebeysen,
est ili9€dper quod sexteniorum miguli
cofistrinffuniur ne complicentur in rugcts
K!. V- to'fel 40. crampe, clammer; heff-
tiken, also an den frouwen 38. clam-
\ker 52. haltnisse i. clamen {am d.
clamer sim.; X celamen??) 29. be-
haltnig 30. baltter 34. heb ysen 32.
C2say^el 33. Stil 27. 29. tenticulum
scheMT 30.
Tenca, tenta, senta, seaca .9.
Tarmas. Stancias. tenca schleiw
Oe. F. tentai?. slygh 37. tynta slig Str.
V. tinca charpp 33. tiiictiis etc. h. v.
* t Teoci-o, -US s. Tentio.
Tenda gezlt (sie) Haupt V 195.
quae rustice trabea (cf. Gl. m. h. v.),
var. trabte diätur Pap. trap-un, -um,
-m 141. (Sai. Gl Gf. V480). trabes
giteld Pf. Germ. VIII 400. tentoria
\^«Luais ib. 405. trabaca Gl.m.,ü.
trabacca Soldaienzelt tcDta gitelo
li%. geteld Rx. giteid Elw. l. c. 1115.
""Tend-eta, -ita F. St. G. 525
tÄUtil- 27., tendel- 33. 52., denden- V. c,
grempel- V.St.G.335. -mark sim.
Tendicol-a eyn strik der voghele
•^7. -um ram ut tentores habent P.
y»,panm 1. tedicnlum rame 27.
HTendita s. Tendeta.
Tendo haarwachs /. F. tril.
*Teiiea s, Tenia.
Tenebr-e finsteri 32. -escere vin-
^yen 29. vervlnstern 30. -osus s.
TeueUa tange 37. sim. 38. clufft
^^. klemperli 52.
't^uer murewer Synib. D. iungUng
^^' teder G.vocKil. teeder, teer KU.
^uerit-as l -udo tederheit of cleen-
G.DOC.
*1
^ Teneris s. Treueris.
tTenererum (?) morchiln F.
*tTeii-ia, -is bende-ken 87. -ee
-len Symb. D. -es hüben bendel 32.
-a nestel 40. hawen-n. 74.
Tenor burdüne 27. in haldungdes
brieflf 33. eyn luet F. a. 1420.
♦fTenta s. Tenca. Tenda. Pla-
gella« Stipnla.
* f Tentieulnm s. Tenax.
^-Teuticnm {engl, a tenter hoek)
sprindel Gock. sim. Gloss. {vgl. u. a. hd.
sprinze, spränzel = sprießel, spreigel
Sm. III 592 ff.).
*tTentlg-o dat vt reckent i. 11-
bedo etc. 37. i. tenadtas veniris (ags.)
ebind {nach Prurigo q. v.; i. q. eowend
membrum virile Lye) Symb. H. -inosus
Gloss., -aosns G. voe., -enosns vn-
kuscher 75. tantlgo iandie 12^ p. 14.
Gl. m. V. Landica.
Tentio willen 52. tenci-o haldunge
27., an gl. Stelle -ns chrieg (X con-
tentio) 33.
*tTento (Geräte) huren (hunren?)
recz 32.
fTentor s. Tendicula.
Ten-, torri- 30. -torinm (o/. Tenda)
paul&n 37. zeit 30. gezelt 29. czel-
gy 31.
Tennis schmal 52. 65. '
♦fTenns s. Trena.
Theologns götlich ^laister 32.
^fTheo-loninm etc. s. Telon.
-nasmas s. Tenasmas.
Theo-, l epi- G. voc. -phania
eyn vorluchtinge 37. dertiendach of
bewysinghe eens onkuntlicken daghes
G. voc.
*t Theorica (anders Gloss.) s.
Theoticus.
t Teop - are beschau - en ; -icus
-lieh 52. i. contemplatiuus 52. 76.
(the^ Br.
*Theosicagewelbe 40. gewelb 74..
*tTheo-ticus {vgl -tocos etc. Glo^^^
gotli-ch 52. -k 37. -tocos gotis mu^^^ ^
-rica gotheyt F. a. 1420. 3. o .
*tTep-ere lewen 29. 1«;^ ^^e^t^^"*^
l -escere plaich {umg.) sei^^ \i\f^^^
33, -eschat lew o. kul ^ * « \i^_'
lew 29. low 30. lab 34- "
warme i. senucalor 37-
40
362
Ter
Terripadium
law- 30., lay- 34. -hait. -efactas
milich warm 52. sim,75. gelabet 33.
gewyermt 27. glacies tepefacta
diuli dgangan 48. tempor wier6m
p.r.
Ter tristat 30. dristen (vgl. Quater)
29. ternns l trinus dreyig 34. dryg
29. temarius ein triualtig czal 52.
dreyling 33. Mnio drey K. F. ter-
nio dryer herre F. a. 1420. ein ge-
drittes Ki.
*tTer-a s. Teca. -abintns s.
-ebintns. -anices, -brella s. -edo.
*f Teraphi-n, -u (?) prisf.er ge-
want V,a.l420.
♦Tere-bella 1: -doholtzwurm 52. 76.
Tereb-ellum s. -rnm. -ralinm
s. Peretrolium.
Tere-, tera- 32. -bintas, thiru-
bincilS 30. wi- 30., wie- 29. 30.
-rochböm. eyche 40. velb 30. t- 40.,
th-erebintina terebintenzäher m.
Meg, bul- 40., pull- 74. -hartz (vgl
Or. Wb.vv. Bfil-bech, -harz).
*tTereb-riiiii negebor 40. negbor
K. V. -elimii börlin, stich-b. ib. bor,
eyn bor ysem, swic, neuegher 38.
terabrarinm ein nab n4ger 52.
*tTepe-do (cf. Vreius. Terebella.),
l -dona 1 teranices 1: terbrella 37.,
tredo 34., torredo 32., cered-o
33. {12». p. 30. in t geb.), -a 30. eyn
holt worm 37. holcz-wurm 29. 32.
Meg.y -wurem 30. 34., -wormechen 27.,
-wormacher (umg.?) 33. wurm-mel
52., -mele 75.
*Tereflniinm. terifaminmpuchel
52. terphininm i.fruäusfagi boyk
37.
♦fTepemabm 25., teren-iabin,
l -^bel 124. i. manna 124. honig-
dauwe O.san., -dew 25. (Gloss.)
T^rere s. Stri^a.
Teres (cf. Orbicularis), teros 40.
sinwel 29. 40. sinbel vnd Jang 30.
eyn zenewelle F. a. 1420.
♦fTere-uma s. Toreama. -x^.
Teter.
Tergere wisschen 38.
Tepg-us abgeschunden haut K. F.,
hut 93. -otenus hinter wertling
P. V. tergiuersa-ri hindir kern
F. a. 1420. -top vnmenlicher o. flicher
40.
♦Tepif-olium s. Chaepephyllon.
-umiam s. Tepeflminm.
Tepüis more 38. morwe 27. murw,
zeriblich 29. marb 33. mär 34.
^Tepipalma sig 52.
Tepistrnm (cf. Stropheum) kyttel
F. St. G. 910. kittel l schluck, vestis
mulier is linea etc. K. V. schlüty 31.
F. St. G. Piö.durchsichtig cleyt F. a.
1420. tePUSa i. camisia 37.
♦fTepitus s. Cepuchos.
*tTerm-a naturlich bade 40. -e
apnm naturlich bad K. V. -as tis
warm gewant F. a. 1420.
* t Termin-US ender lendungZ^. F.
-ape s. Pinire. -alis lapis Gloss.,
tepmipins marckstain 32.
* Tepmitum vodinge, termeyd 37.
♦fTepmus lupi. tepmoczorins,
tehpmofopinos s. Lnpina.
Tepnapius s. Tep.
♦fTepnices (alph. termites, vgl
u.a. terma Gloss.) holcz wnn 40.
*tTer-iiio, -nus s. Ter. -os s.
•es. -phinium s. -eflmiam.
t Teppa salica. tpassilicns sellant
Symb.D. teppe-a irdesche fas, als
h&uen vnd crusen 40. -ns erden 22.
38. -uns id. 37. erdesch 38. irden-
scher; -stPis, -US id. (ter) 40. -to-
pium lendiken 38. teppi-topium
giegenode Synib. D. (mhd. gegenöte
sim.). eygenode (umg.) 20. -gena
eyn in landir F. a. 1420. teppemotus
erpidem 52.
♦fTepp-ealis, -alis h. rosse müncze
40.
Teppe-motus, -nus s. Teppa.
Tepp-epe erveren, screkken, er-s.
38. erscbricken o. in ein uaren 52. -ita-
bulum hanpgeck (ad terrendos aues)
132. -iflcium fügel gescbeuch 52.
(i. e. epouvantail) cambre (aus canna-
bis) 12». p. 32, -ibilis greulich 52.
*tTepp-etopium, -igena etc. s. -a.
-iflcium etc.s. -epe.
*Teppipudium eyn wasche holt
37. ein wasse budel 33.
Territabulum
Texere
363
* Territ - abulum s. Teppere.
-oriom s. Terra.
♦fTeppu-ca s. Cernchus. -sa
s, Teristpum.
Thesaup-os tresere Symb. D.
-arinm tresekemere ib. gerb hüg 27.
-isarinm speygchamer (umg,) 33.
thensapisarius custer 40.
Tesqna (cf. Resqua) ein bruch
weg 52.
^Tessapius ein wagen 18. 33.,
w.-furman 27.
♦fTessep-aquadirsteyn V.a.l420.
eyn worp tafele; -nla eyn clene wor-
pel 37. -e (müitutn) log 125. -ede-
cas virstunt czene F. a. 14J20.
Testa {cf. Peripsema) een eerden
teyle; een schale vanden eye of van
ander dinck of een testeken (kestehen
132. umg.) of Yatken G. voc. schirbil,
schale F. a. 1420. apfelschal 52. 4.
masschele;tastadop, schelle 38. testa
capitis breghen-38.,herne-i()P.-pan-
ne. tehsta deggen (vgl.Ghss.v.c) 41.
^Testadolus garne winde Symb.D.
Test-api zel gerete machin F. a.
1420. tagen 38. l -ificape tughen,
oerkunden G. t;oc. testament-nm seyl
gereyde 38. -ape selgeret machen 30.
schaffen an seine lesten 34. den 1.
willen seczen 29. -apius sei sorger
32. testi-s getzeug K. V. tughe, tuch
38. -monittm tu- 38., t&- 27. -chnisse.
-flcatop gezeuger 52. peczewger 33,
ein beczeugnißer 27.
T-, d- 37. -estata swengel 37.
Str. V. Gloss. i. sonapium Str. F.
clepel 37.
t Testenm teste (mertounder;
,yArisV^) Meg.
♦tTesticul-us, -is 27., tetien-
lus 34. clog 27. h6dly 29. gayl 34.
testicnl-i pl. geschefhiz F. a. 1420.
die belg Oe. V. -i lepopis h, hasen
hode 40. -arinm Gloss.^ -apius s.
Clonedolam.
*Testiflca-pe, -top etc. s. Testapi.
fTestudo {cf. Derades. Camera.
Tartuca.) wolue 38. welue, swicboghe
37. ghewulfte, schilt, schiltpedde, sleck
Gr. voc, gwelb 32. gewiwe ("^ic^; kern-
nadti 45. gewell 34. gebelb, egel hawg,
kamer 33. engel hug (umg.?), comit
(vgl. 6. 17. 21. GUss.) 27. schneck
0. uss gang in kirchen o. kacze do
mit man biürg (pl.) gew innet o. stet
(pl.) 40. harffe L cithapa 125. scer-
tifedera, sneggo 1; sdltburg Diut. II
185. Hott. 1307. scartifedar sim. Gf.
III 448. ags. sceldrMa, eig. scild-
hreödha, -hreäda i. q. scyld-, rand-
burh; hängt es mit scerdifedera jsu-
sammen? Hierher auch scherzbedra
/. (acc. sg. -ren; venenosum) H. Ph.
testudinem facepe woluen 38.
♦fTestus (tesus Ghss.) s. Te-
depe.
♦tTetha s. Deta.
*tTetend-epe (tendepe?) span-
nen; -a Span dar me eyn bouc mede
to tut 38.
Tetep ruessig 52. t. ferus Voce.
{cf Obscurus). tether^ theter 33. i.
verus l swarcz 27., l faren 33. the-
tap i. niger; tetpam i. obscurum 37*
52. vinster 52. tepex dunchkel 34.
tetpiens truriger 40.
*tTe- s. Tes-ticttlus.
Tethim s. Cethi.
Thetys^ tetis achilles m&ter o.
wasser g6ttelin (f., Götzin?) 40. tatis
uuazzar Gl.Ker.
Tetrapcha k&nig über ein vierteil
eins reichs K. V. eyn virtig vorste
F. a. 1420.
♦fTet-ricttS s. -er. -risis s. Te-
cpfsis. -ta s. Teea.
'^'tTheusarisarlus s. Thesaupus.
*f Teuton-a, -us kolbe 40.
Teuto-^ teutu- 40. -nieam tüische
spräche 40. dudisch sprake; teuto-
nizape d. spreken; -cus d. mynsche
i. Almanus; tautonia l almania
dudische lant 38.
*f Theutponomus s. Deutepo-
nomium.
♦fTentu- s. Teuto-nienm.
♦fTex-ere wurcken, stricken 29.
-ale spul eysen 52. Ghss. ryd- 27.,
red- F. St. G. 525, rat- F. 8t. G. 335
-kam. -ile webiser Symb. D. -Inum
fluel, samit i. pannus nonus 38. -tum
a64
Tyadrus
Tina
(vgl. Gl, m,) wub, geweb Ki. eyn zyden
gordel 37. -tricum weppeo GL m.
-trix weefster G. voc. -trlnns web
getzuig 52. -trina (cf. Gyneceum)
tunck 52. dunck, weberhauß K, V.
-torium wircz hus F. a. 1420. -to-
riatus zyden borden 37. -tns textur
29. -US text, is schriflFt dat neyn glose
is 38.
*t Tyadrus s. Tytirus.
Tiara (cf. Mitra) paret w., schlep-
lein n. F. tril. ciara l ciatus byschoff
krön 33. eibaria pischolff hntt l krön
27. citi-era die. mitra imperiaiis 76.
-gera eyn keyser hoyd 37.
*tTias-8es, -tes i. lavdes virginum
52.
Tyberis fl. tifer 40. teyfer 74.
tibris tyber, evn grot water to rome 52.
*tTibi-a (cf. Poblex. Saraballum.)
lungel (st. bungel) 33. schwegel, schal-
mey K. V. pl. scinkun H. l. i. uiedel-e
Symb. D.; -cen -ere ib. schalmier 40.
-eines phiflfer, s wegler 41. tigillasunt
vt pile^ stile^ parastate *6^. sulen,
band, treger 1J25. -acula knuschibe
40. -alia pl. streiflFling V. tril.
Tibisare, tuisare 29. 34. tuiczen
34. duiczen P. V. tuczen 29. 30.
daiitzen 52. yobisare irriczen 34. P. V.
Iren 29.
*tTib-iuin s. Stiblnra. -ris s.
Tyberis. -ula s. Fibula.
*Tyburnium. cii/culli Llburnici^
var. Tlburnei Martial. Ep. XIX 139.
cibur-rieum sto"p fei 40. -neum i.
epistilium stoflfel, var. i. epitileum
stopfel 75.
*tTldaris s. Cidaris.
*f Tign-um l -a spare 37. -usirf.
38. gesperr i. lignum super quod tigll-
lum lat affigitur K. V. räf 32. -a
rafen 41. -ae (pl.)hymr. cipriou Gl.
Lux. (vgl. -um keper sim. lat. eapre-
olus mit. capriolus Gl. m. h. v. nr. 4.
142. V. Caprioli. Gr. Wh. VlS6.v. Käp-
fer nr. 2 Ghss. w. Altifera. Proceres.)
-ella latt 32. -are latten rechten 132.
G. voc. -arius pawmaister 52. sim. 4.
-an holczman 40. tigillu-m latte 37.
-8 snigge (vermis, umg.!) ib. snegel
23. Siegel sim. Gloss. slage 22. 38.
flegel 18. 45.
*tTignus s. Cignus.
Tigris eyn Wasser ireych V.a.l420.
Tilia l dilia Xm^fMeg. tilia-
eeus linden 38.
*t Tilia s. Tinea.
* Tille gebure 40. gepaur 74.
•Tillus h. kolb 32.
* t Tima s. Thina. Lima.
^Thyma. tima (m gleicht ni) kle 40.
*Thymallus. salmo th. Yj.»w.^
ascha H. Ph. timal-lns p. esche 40.
-US a'ch 32.
*tTimal-lus, -us s. Tithymallus.
♦Timbra s. Tubera.
*tTymeam-a, -ateria s. Thymi-
ama.
Tim-ere vrocht-en; -idus 1: -oro-
sus -sam, blöde, nicht driste; -er
vare 38.
*tTimeus s. Tinnire.
Thimiama thimian K. V. edil wur-
cze V. a.'1420. tymeam-a timian,
eyn rinde van eynem böme, de me
brent also wireck in den korken 38.
-ateria pl. eyn wirek vad 37.
Tim-idus, -or etc.s. -ere.
fTimpa Gl. m., tympa tympe i.
cuculla (q.cf) 36.
*f Timpan-um napph; ein behan-
get waget, carpentum 125. pue^'ke
F. a. 1420. trumbe 40. trump-e 33.
-el, puck 27. trum K. V -tum bog
32. -ator (X -um) bfig, poig 29. pauch-
ke-n 34. -r, glochkner 33. glockener
8. pucker 27. -istra tumberin 40.
tinpan-a naue i. mediolus; -istria
l typieiatria eyn schellen schlegher
37.
*Timp-u8, -ora s. Tempus.
* Timula (m gleicht nl) trip wrcz
40. 74.
Thimus thiinp Meg. timus blume
i. flos Symb. D. tinu-m l -s {alph.
tim-) kle o. binen blumen 40. tina
(Gloss. h. V.) ringhelcruyt so gbenoemt
G. VOC.
Tina {cf Fundibulum. Stunsa.) zu-
ber, buttene (mhd. hüten) 40. touer
37. 38. tinne G. voc. l tlHinm i. la^
Tina
Thirabincns
365
CHS id., tijne, water-t., -tonne, iL hisp.
tina gall. tine KU, anfora quam rtis-
tici vocant tinam (romanisch) l zui-
aar ßd.) Of. III 149. vgl Pf. Grm.
VIII 394. tlnale touer bom 37. 38.
tijnboom KU. een tijn of stanghe G. voc.
Tina (aus thyina 3 Beg. X 12) i.
iinta l Pinea Pf. Grm. 1 115. VIII
402. tima ynvorghenclik holt {cf
Gloss. und V. Cethi) 37.
* Tinea s. Tenca. Tineta.
Tineta black, dinte 45. (tinca,
tinta Gloss.) tinta Man (aus blac X
blau?) tinte 33. blach 27. tingta blac
37. tirea patcz (sie) i. ineanstam 34.
•Tinctra s. Cintra.
*TiAetas p. (cf. Tenca) ags. sliu
94^*. tinetsln (sie, aus t. slu) lupus
(Hecht) breuis Haupt V198. In Sgmb.
3 Glossen: tinct slii; lupus breuis;
porcopiseis styra (vgl. Porro).
*tTyTidc8 ein sichs chalb P. F.
Tinea mutte 37. 38., eyn want
mrm 38. melen, schabe F. a. 1420.
meil, muck 45. schab, ein gewant umrm
Meg. matt 27. milwe o. mile 40.
tiliae (m.) milwae H. Ph.
Tineta karpff 52.
Tyngere tuchin V.a.l420.
*tTin-gta s. -cta. -icnlns s.
-nuncnlns.
*tTinilitpnm (aus talitrum sim.
umg.?vgl. Asub) stern zuueringe 37.
*tTin-iuni s. -a. -na s. Tirsa.
*Tinni-re zuzen, zummen; -tus
lutber F. a. 1420. -lis, -ins clinckich,
ciaer L leuis, purus G. voc. tinultts
mede ludende 37. tinnnlns l sonus
lenis etc. Br. Pap, timeus est leuis
sonus 37.
Tinnnncolus. tinicnlawintwechel
Wieti. F. 399 H.
*tTinpan.a, -istria s. Timpa-
nnm.
Tinta s. Tineta. Tenea.
^fTintin-nabnlam, -abnlnm 40.
K. V. F. a. 1420. stoser r.a.l420.
glogen kldpfel o. schelle o. kleines
glogli 40. gloggan- 32., gloggen- F.
St. G. 909. -halm. glocken-klöffel,
-halmei schwenckel K. V. singossell 34.
drinkilken Synib. D. trincklen 116.
tyntyre (cf Tinnire) zummen 7. a.
1420.
♦fTinu-lus s. Tinnire. -m, -s
s. Thimns.
Tipie-tts geistlich 40. czeychlich
(typos vorczechin) F. a. 1420. -e
beczlich (aus beczeiglich) 45. tipus
gluckneg ib. peyspil 52.
*tTip.lea, -lena s. Kalotibia.
-pula s. Capola.
Tipsana gesotten wasser von ge-
scheiter gersten 40. trochken 33., ge-
new 52. gersten. ein truncken gast
(umg.!) 27.
♦fTipsns (instr.,cf tipsana) stampff
32.
Typus s. Tipieos.
Typha (Ann.) herba in qua dudel-
kolbe nascitur H. Ph.
*Tira s. Tirus.
*tTipa (aus thyra? curia? anders
Gl.m.) furgehus 32.
Tirann-ns durehter o. *bel tetiger
40. durchechter 74. uuotan (hängt
mit den Gll. wftterich sfs.^ vgl. Gr. Myth.
121) Gl. Ker. b&trich 52. waldinberg-
-er; -is -unge F. a.l420. A liuthazzeri
Gf. YI 1071. buchazeri (sk) Pf
Grm. VI 393. -icns liuthazzig Gf. l c.
•fTipca s. Tineta.
♦fTireetuni (cf Legumen) ge-
hackt (cibus) 32.
Tir-ia s. Stiria. -iaca, -o s. -us.
*tThipopolus lencz«tein 42.
tTyrrlienus {vgl Gloss. v. Tusca-
nus) thuschanisga Vitig.
* Tirsa i.dssuraani der woWf52.
tinna krinne 40., schwerlich X tinia
grint 25. gryndt 74.
Tirsns, tyrssns P. F., triffas
32., tyrus (v. h. V.) (cf Maguder.
Frutecta.) tutilkoluo H.S.D. tütten
kolb 32. tutekolbe, torse, krut stengel
40. kraut stortz 52. ast, sumerla-tt,
-nd P. F. strunck 8. V.vrc^. quispel;
coelstronck; een tack mitten loueren
(i. q. looueren fremdes KU., daraus
loneren 132.) quo vtebantur in saeri-
ßdjs bacchi G. voc.
♦tThirubincns s. Terebintus.
366
Tirus
Tolatarius
*Tirus X tiro Gloss. tinis tier-
slang; (daraus) daz confect tiriaca
triaker Meg, tyriaca vermis H, Ph.
tricus triax wurm 32. tyrus ein
slang t ein land o. stigel (atis stingel
thyrsus) P. F. unsupar (rasticus
rustih); w. u. enki GL Ker. i. rusticus
Pf, Grm. VIII 412. tyros id. Gl m.
i. angtistia l tribulatio angist aide ar-
beit Gf. I 342. insfda et duitOrS, die, a
tyro q, e.fortis l angustia Br. tyros
gr.fortis die. lat Pap. tira angest 40.
angst 74. tiro newer ritter K. V.
tirones fortes pueri milites Pap.
schützen V. a. 1418 Sm. III 422,
*tTirziniis s. Circinns.
Tisana girstein wasser 52.
Tisis {ef, Sincopis) kistigi 32. brust-
kistrie 40. 74,, -kysty; lungensiech-
tag; thisicns -er K. V.
*tTisiis (slang; sehwerlich atts
tirus) tis /. Meg.
Tytan sunne 38. 75. sonne V.a,
1420.
''Titellas s, Titnlus. -mallos
s. Tithymallos.
Titill-atio ketelinge 37. -icus
kritzel- (noch jetzt häufige Nebenform
von kitzel) 40., kützel- K. V, -fleisch.
♦fTithymallus. titimallu-s wol-
fes milch 40. sprincke wortze 51.
-m springh wort 37. timal-lns Gloss.,
-US hoppe (X humulus?) Symb, B,
titin-alus holflf (at«^ hopff ?) 19. -ulla
milch krut 32. titemallos s, Cola-
tidis. temolns (irrig aus fx&kv von
CocJcabgel) singrene Bl>.
Titionar-e die branden voer sto-
ken; -ium een stock yser G,voc,
Tytirus (lat, Hs,), iitrus 52., ty-,
varr, cy-, cit-adrus, liadus pokschäf
Meg. cicradus bockschafft 50.
*tTitraii s. Daran.
*tTitpullus. tit- (ti-?) -riflUus
i.dyaboltis 52.
♦fTitrus s. Tytirus.
*tTitu-bare, -lare 33., -Uare 45.
stamelen 38. P, V, stoteren 38. boch-
keren P. V. strauckeln 33. 45. tremen
i. dubitare^ vacillare V. a. 1479.
BM. III 91. -batio stamerynge 37.
Titnlus (c/. Obticium) lobczeychin
V.a. 1420. benemung; tytellus tytell
29.
^tTiuorcium fdrstange i. ustarius
30.
Thlaspi s, Bursa pastoris.
♦fTocton- s, Tolut-arins.
* t Todon-us haue sim. Gloss. -eus
eyn haue (u ausdr. gekennz.) 37.
Toga (c/. Chlamys) hoyke 36. 37.
heuck G. voc. koccze V. a. 1420. si-,
se-lecho {vgl, Stragulum) Gf VI 190,
kurzebolt H, S.D. {vgl, Gloss, v. Pi-
gillus. BM. 1 221. Gl, m. w. Churci-
bolt. Curcinbaldus). frid-kleid K. V.
-claid 32. frides kleit, sukenie 40.
sim. 74. toga-1 eyn st8l küssen 37.
stuel kfisg 52. -tns ghehoyket 37.
132. geheuct G. voc, kuczt V. a. 1420,
gewapnet 52.
T-, c-ogilla eyn band dwele 37.
*Tola {Gerbert liest lora) giechaln
131, iochelen H. S, D.
*tTol-a, -e, -ea s. -es. -erare
s. -lerare.
Tol-es, -a 37. 52., -e 52., -eam
Lor. i, q, in fau^ibus terere 37., inf
turgescere Br,^ in fönte currere 52.
solet, eyn wasßerkalb {vgl. 74. Gloss,)
52. readan Lor,
Toletum tolet, ein statt 29. ta-
letum taleit 30. tulentum toUent 34.
Tol-leno, -linum eyn born stange
V, a. 1420, l -ium puthaeck, put-
swinghel G,voc.
Toi-, to-lerare verdraghen, ghe-
doghen G. voc. Gloss. alts. ädogean
{s.m.Goth.Wb,II642),
Tollere wech doen of draghen,
op boren G. voc. (opbeuren attollere
KU.), vff nemen 29.
♦fTollus s. Tolus.
*tTolonma schiff geschray 32.
Tolosa (X Tullum) tole du. 40.
til Ghss.
Tolus, tholus 32. virst bo^m 40.
kirchen knöpf 32. K. V. toUus knowf
V. a. 1420.
Tolut-, totul- {verdruckt) G, voc.
-arius telner 132, (falsch 162. Ghss.)
G. voc. tottilarii teldere; tocto-
Tomontam
Tornare
367
narii thrauaoDdi (cdsosax, thrauan
traben) Symb. H.
To-, so- 40., tu- 37., ZO- 22.
H, S. J).y ze- 27. -mentam küssen
37. zicha H. S. D. bette ziehe 40.
bettber 27. beddeberre 22. tametum
iwerk K. F. äwerk 31. auwirck (stup-
pa werck) 32. zementum bedde-deken,
-bure; zornentum i. tegula 1{X zona
q-cf,) eyn armborstes zene 37.
Tonare schellen 29. 34. er-sch. 30.
Tondere har abslachen 29. t-, c-
38. -onsterna eyn scher stede 38.
eyn has dar me de scb&p inne schert
37.
Tonitr-tt dunderklapf K. St G. 910,
•unm donner klopf 64. du^'nner clapf
31. tunre 41. tonner 29. -aus torn-
ner ib, domre 40. (dor, donre Gloss.).
tonder 32.
*tTonn-a, -o 32. duune do man
bering in t&t 40. h. tonn 32. dnnna
tunn 29. tunn-a tunne, lechchelen
i lageua 38. cuphe; -Ues cüfelen
Symb, D.
Tonsi-lla^ -1 Symb. marste-c Symb.
D. 279. -kko (in naue) H. S. D. propfo
(ahd. Gl.?), pfol do man schif an bin-
det (pr. X crop, kropp tussillus
i.e. Halsmandel? vgl. Gloss. h. v. und
V. Struma) 40. unsilla {aus tu-)
baccezant i. molares H. S. D. Marg.
tornella {anders Gl. m.) fig warcz 40.,
hierher?
^Tonsterna s. Tondere.
Tonsus schalt 32. 2.
Tonus wise in dem sangghe 38.
fToparchia vorstintum V. a. 1420.
landvogtey Ki.
Tophet der helle tayl F. a. 1420.
Tophus tauck- K. F., tug- 40.,
^raus aug- 74. -stein, coffus dug-
stain 32.
*Thora s. Herba meropis.
Toragium, thoragum I42.p. 284
w. Anm.
Toral {vgl, Conopeum etc) sto^'p
fei, bette wad, stüklachen (k am 1)
40. prewt pett 52.
*+Torathosta s. Torotnsta.
Thorax plate 37. torax brüst,
halsberg, banczer 40. brustlappa Erf.
Gl, burstlappa Marb. Gl.
* Torax (ags. Gl, Gloss.) s. Cen-
tipeda.
*tThorcia s. Torticium.
*Torclea s. Torquea.
fTorcula-r kelcterre Symb. D.
kelter, weinpre^ K. V. targgel, t.-spin-
ner 32. perse; -re persen 38. -tor
(X -r) wintrote; tortula trottspille
(torenla id. 93.) 40.
'^'Torcus. turgi surgi poptdus
(X turingi?) 40.
*Torda winde 40. w. zum arm-
prost 74,
*tToreg-ina, -ma s. Thoreuma.
*tToreHa, -la {v. Tostrinum),
torrella brant 29. brant reitte 40.
Thoreuma kuniges bette 40. te-
reuma pällacium regum; turrica
(X tunica?) est vestis regis 37. toreg-
ma scaperede Syinb. H. -ina slipistein
Gl. Ker.
♦fTorgitus s, Turgere.
Torm-en, -Ines darmgicht V.a.
1420.
Tormentilla birg-, rot-wurcze 42.
fig wurcz 40. uichuurz H. S. D, \ poten-
tilla (Ann.) dornela H. Ph.
Tormentum voyt line (nauis) 37.
schiff seil; vestigung, blid, werch 40.
notgotz (sic?)i.funis quoprora adpu-
pim extenditur Herbert, notgoz H. S.
Tr. notzog (Urform?) D.
*tTormines s, Tormen.
t Tornare dräyen becher o. kophy
31. sim,64. turnare thueren o. dfir
{sie) F. F. torn-atum sayger 74.
seiger (vinum win) 40. -abilis scheyb-
locht, dreiecht 33. scheub-, dre-elicht
27. schijue-, dryf-, drey-lick G.voc.
gedrescheletter 40. -us dr&-eysen;
-alis -panck 52. -alis l -us eyn drey
yserne 37. -atilis dreelich F. a. 1420.
-ator drezeyler ib. drechseler 40.
drachksel 34. dresler 27. 33. dreger
37. treger 29. dreyer 38. dornirer
33. -iator trayger 30. -atura ein
thfirnerin P. F. -arius touer 37.
threlsa Symb. H. -o gidrado Virg.
-amentum tomeyung 33. türen 40,
368
Torneare
Trabea
-eare tfirnen 30. turnieren 29. cor-
uns (aus tornus) trechsel 32.
♦fTorn-eare, -iator, -o etc. s,
-are. -ensis, tho- s. Ta-ronensis.
^Torotosta trogscherr 34. tora-
thosta inultscher 30.
Torpedo p, blie 40.
Torpop lassichayt 34. fulkeit 29.
vulheyt F. a. 1420, turpia trakait 30.
* t Torquea {alph. torc-. torqnia
Gloss. hierher??) i. instr. torquendi
Avind 52. i,q, torclea Gloss,
Torquere keltern 30. pressen; we-
gen, foltren 29.
Torques (c/. Baen. Torta.) spanne
40. hals-ring ib. -golt Symb. D, -gurtel
27. 33. -gwand 32. vatinghe, eyn ghe-
smyde 38.
*tTorqu-eta s. Yaeea. -ia s. -ea.
*tTorre-do s, Teredo. -IIa s,
Torela.
Torrens (cf, Riuus) ruschende wa-
ter 37. rauschundes mer (vgl Fluuius)
34. russent 29., geisse 40. o. walt
Wasser, hals w. 45. giej^ 32. feltguß
52. sim. 75, schneüasser 30. sprink
155, (str) Sterin wasser F. a, 1420,
Torr-ere sengen, pregiln V,a.l420.
-idus verdort; tostns id,, gederret,
geröst, gep&t 52.
Torris een doetbrant of blandich
(X dorbrant of brandich) holt G, voc,
stich 40. ^aus schit, woraus auch schilt
(i. egis umg.) 74, bezengit holcz F.
a, 1420,
* t Torri- s, Ten-torinm.
Torsio. tortiones in vetitre (JEd.)
bißende H, Ph.
Tort-a koch 40. K. V, zeit K. V.
wege 40. kuechel 33. couke; -as fa-
cere couken (coquere coken) 38.
-ellam velut der broit; -ellos (Ed.)
kücheln H. Ph. -a with Symb, B, 282.
uuit Gf. 1 745, -US Wide 40. wit i.
torques Sum, wirt i flexus H, S,
Tr. {vgl. u. a, hier und Gloss, vv, Re-
torta. Restis. Vimen. BM. III 618).
gen, -us, -ui scheiblig o. pein 52.
*tTorta-re drauwe-n; -tor -r F.
a. 1420.
♦fTorte-Uum etc.s. Torta. -sia
s. Carthesia.
♦Torticium ein gebunden kertz 52.
thorcia gedrote werch 40. (vgl. it.
torcia etc,),
Tortilis chucheretig {aus huck-;
X torta?) 33. knorrecht, criczlicht27.
chnoprät (knorr X knöpf?;, chraws
P. V. krump, raid 52.
Tor-tio s. Torsio. -or kestger 32.
-uosus scheyf, ghe wunden 37. hoge-
lich 30. hockrieg 34. hogrechtig, krumb
29. krummecht F. a, 1420.
* t Tort-orium s. Tartarnm. -uca
s. Tartnea, -us s. ebds. u. -a. -uosus
s. -io. -ula s. Torcular.
Torus {cf. Musculus. Pulpa.) njüse (,)
knot 0. brutbette 40. mvse pl 100,
thorus {in agro) eine grogebanck, ein
graßetisch 125,
Toruus {umg., vgl. Gloss.) ein kräng
27. kraunich 21. obir mutig F. a. 1420.
*tTost-rinum. -oriam, torella,
aridarium dare, dar molt vppedart38.
Tostus s. Torrere.
Totaliter s, Totus.
*t Totti-, totu-larius s. Tolu-
tarius.
Totus aller gar 29. totaliter alto-
male, vlbedulle 38. vlbedille 22^
*tToxus s. Taxus.
*tTrabac-a s. Teada. -ea^. Tra-
baria.
Trab-aie^ -rale 27. lanckwid 52.
lÄnj^e 45. luns, eyn clene holt an dem
waghen, dat dat rat nicht vt en gheyt
38. Ions 30. luß 27. leyschen, ritschel,
vnd ist das da haist da holcz das vber
dy eenx (eenx?) sei {au;S exe, e?:el sim,?
sei i,q. Sil?) get; furtale {vgl Fur-
cale) id. 34. schemel 37. G. voc, scha-
mel 33. schaemel, ronge KU, rong-
stock, Schelm {an gl, Stelle gestel sim.
Gemmen) G. voc, schwell, t est lignum
jpositum super axem 76.
Trab-aria Voce, ex quo, -ica Gem-
men, -acca ^l.est nauis longa et stricta,
-aria {cf. Crebersia) schiffelin, nache
40.
Trabea boldeke, is syden want
38. baldeck; wißhaitklaid 32. Weisheit
Trabea
' Tramasericnm
369
1
kl6it40. sim. 74, 93. sendel kleid K. V.
keyser rock F". a. 1420.
*f Trab-ea (Gloss, Gl m.portiais
teda), -es, -is s, -8, Tenda. -ersia
s. Crebersia. -ica s. -aria. -rale
s, -ale.
Tra-bs {cUph. 40.), -pt 40., -bes
l -ps l -mes 32. 34. {cf. Sorbum)
bftlko (gorinz l i.) H. l. i. balke, eyn
holt vnd bone 38. trom 32. tro"me 40.
tiiiD 34 sim,
•f Trabs (X tabes?) mayll i. ma-
cula 34.
♦fTracana noth-schlange, -drach
Fronsberg Kriegsr. (Fr, IL 2!^.), nood-
busse, -slaDghe (i. g. kartouwe) KU,
Trac-o hol 52, erth&be (b aus 1)
40. -on een hol of ganck onder die
eerde G, voc,
t Tracta-bilis hendelich F. a. 1420.
•tus ptc, gehantiert 110, G, voc, ont-
holt G. voc. ent-, ge-halten 110,
*tTractal-a (tectnla 30. ungl.)
ofenkruck 52. 75. kissa H. S. D. {wet-
terau, kiss, kist n, ?) kissel Symb, D.
281. kruck l wend schufel 27. kruch
29. pruchk 33. -o s. Traha (cf. Gloss.
k V.) -are krocken, also koren 33.
rechen, als das körn 27.'
Tractus (cf. Virga) toghe 38. czoge
r,a.l420.
*Tracani i. in quo seruantur alr
lecia 37.
*tTracha s. Traha.
Trachea luftr6r 42. atten (isc.
ader, vgl, u, a, Porta lactis) 40.
Tradit-io secczunge, vorretniz V. a.
1420. sim. 65. -or (cf, Proditor) hin-
geber 30. 32. verretter 29. verratner
33. ein vor rethner 27.
•fTradolium s. Tradnlns.
* Tradactoriam een vluet 1: locus
daermen ouersettet G. voc. vlote 37.
*tTrad-alas ein zal spindel 52.
-idlns eyn czolspille F. a. 1420. -oliiim
haspel Melck. V. (ÄUd. Bll. II 198).
Tradax erbsunde F. a, 1420.
Traga (cf Ascanio) zdge gam 40.
zugegam l asc hämo 130. trahal id, i,
verriddum B. S. D. tragam straiff-
Dietaibaeh, Momtn §loM«rinn,
necz 32. ein reim tzüll nauis pisca-
toris 52.
* Traga -cantha, -ntum trank
(umg.) 40.
Trage-dia schentlich gesang F. a.
1420. regum et magnatum Br. -ria
gedieht das hern schiltet 74, -na ge-
diht do mit man die herczen (umg.)
schiltet . . . in comedia 40. -dia (de
sceleribus principum) vrluig- gedieht;
-dus l tragicns -tichter K. V.
Tragelaphns (cf Hircellus) scelo
H. S. D. Gloss. pockhurtz Megiser Dict.
muUilingue.
*tTrage-na, -ria s. -dia. -ntea
s. Dracontia.
♦Tragias tartze 37.
t Tragicns s. Tragedia.
♦fTragopolis s. Trogopales.
'^'Tragalatug ghequetst G.voc.
*tTragu-m s. Traga. -ntea s.
Draeontea.
Tra-ha, -cha 34., 1; -ctnlo cruk-
ke 38. (cf Tractula) kruchk 33. krock
27. harke 37. 38. räche V. a. 1420.
rech 29. 33. P. V, rechen 34. egt 32.
eg K. V. ecczen (aus eccgen?) P. V,
-bis fliton (st, A'yPfGrm.1115.
*t Trahal s, Traga.
*Trahale (cf Crebersia) syl 34. sei
30. sele in dem waghene 38.
*Trahea lungenror K. V.
Trahere (cf Traha. Tractula.)
kruchken, rechen 33. krucken, rucken
27. teyn de waghen 38.
* Traheria (cf. Crebersia) zage seil
40. sela; piredia(a«*5ep-) id. Symb. D,
*tTraIeet-a s. -um.
Traieetlo obirwerfunge V,a,1420.
Traiect-um^ -a 29. du. vrtriecht
29. vrthrechter 32. irdrist 40.
Trama wafel 31. wefel K, F. warft
(warf?) 32. warflft m. i. sabtegmen
F. trü. snade Symb. D. schützen tex-
toris 34.
* Trama-lga, -ricia masselter bo'^m
40. (ex amaritudine dicta) mazoltra
H. 8. D.
*tTramasericum s. Tramose*
rlea,
47
370
Tramen
Tribala
Tramen schütz 52.
Trames (cf. Trabs) trame, also in
der ledern is 38. gesteig; sprussel 52.
sprussel 29. besecz {vgl. Gloss. v. Tra-
mis) 32. pfat o. kurcz weg 40.
Tramoseriea. Tramasericum
halb sydin 40.
*tTran- s. Trans-faga, -itoria.
Tranquill-ns (alph. trans-) vrede-
sam 37. -itas^ transquillitas 32.
merstille 40. stille des mer 32. hei-
dere i. serenitas Symb, D.
Transactio auischiebung 52.
Transflgurare geleichen 1: anders
figuriren 33.
Transfretare (X -figere) durch
holern 27. vber mer faren 34. vber
meer 52., ver- 29. -schiffen, obir ze-
geln r.a.l420.
Trans- (alph. 40.), trän- 40. -fuga
abtrünniger Gf, V 533, abtrung s,
fugiens a domino stio 40. holwange-r
(vgl. Proditor); adj. -risch (verräte-
risch) Nümh. Chron.
Transgressor een ouertreder der
eewe G. voc,
Transi-re. -t i e. vßflecht (gelsucht
inherhamsc. ebich) H.Ph,
*t Trans- (alph.), tran-itoria eyn
vord in dem water 37.
Transitoritts (cf. Tempus) vor-
ghelik, titlik 38. zergeng-klich 29.,
-lieh 30.
Translatlo verwandelunge 40. dir-
hebunge F. a. 1420.
Transmissus obir gesant F. a. 1420.
sim. 9.
Trans- s. Tran-qnillus ete.
Transtr-a^ -um 37. 40. K. F. die.
coope^'torium dolce (atis holce?) eyn
b6den roflf 37. doft l waeckhuyss (ungl.)
147. doftun H. S. D. Tr. (wo Graff V
232 dostun las), ags. thoftan 94«.
{vgl. Bosw. V. Thofte. Hierher auch ahd.
gadofta soela Gf. V 132). duchten
Chytr. (Fr. 1210^). dochten Eil schiff
stai 40. 93. K. F. krump holcz, rän-
ge 40.
Transnad-are^ -ere vber geen 52.
Transuersn-s^ -m duers 38.
t Transnolntio (i. fomix Gl m.)
s. Camera.
♦Traol-e, -ium armor. traouil,troü
Gl. m. afre. troul i. q. alabram 122.,
nfrz. treuil; sämtlich aus lat. torculum
nach Scheler.
Trape-8^ -tum oley trotte 40.
*tTrape-zeta sq. Gloss. -setamun-
ser; -sieum munsebank, zalbret 40.
*tTrap-8, -t s. Trabs.
Thraso 1: aretalogus Schnarcher
F tril.
♦fTrassilieus s. Terra salica.
*t Traums s. Tenda.
* Treberia s. Creber8ia.
*tTrebius (piscis)tri\)im („Piiw.'9
Meg.
* t Trebu-chetnm^ -eeta eyn grot
Wide 37.
* t Tredo s. Teredo.
* t Trem-ebundus beuende, beanxt
G. voc. -idtts wegig 34. zitern (pt^)
30. bidmend 29. -or wegung 34. be-w.
30. bidmung 29. pibung; -idas pidem-
chait33. -ulus^ -alus 32., -ula52. as-
pa /. (M,) H. Ph. asp 29. 32. aschp
K. F. ast (umg.!) 34. espin bo'm
40. espel 33. espe 37. esch; -ulus
forchtig 52.
Tren-a eyn clage 1: senge F. a.l420.
trenne, trappe (Tropfe) 27. eyn trin
37. czeher 33. 4. zäher 52. -us czacher
34. trennung 27. ein drensig i. la-
erimosus 33. -orum Gloss., tenns
das puech der chlag 34.
Trepedia. tripleca stelcze 40.
Trepidus zirerender (aus zit.?) 40.
Tres drü 40.
*Treueris du. trere, eyn stat bi
demrine 38. triele (dissimiliert) 40.
tryl 74. teneris du. trieln 30.
Treuge (c/.Placitum) frid gesach 32.
*Treulu8, trewlus i. balbus lis-
pent 52.
Triangnlus der drit angel 33.
♦Tribocus (instr.bellicum) tribog
40. K. V. tribok 93.BM.II89n^st
Varianten.
*Tribu-la vlegher (eyn tauwe, l
tritnla 38.) 37. 38. stössel (nwne-
tarii) 32. -laculnm pflegel bant 40.
Tribnlis
Tristega
371
•nacnlam ulegelbant i. serra Symb.
d.2S2.
T-, f-ribnlls konlinc Symb. D.265.
Trlbnlam stoter 37. rebeholcz F.
a. 1420. pysel 45. strompfel {des
Mörsers) 52.
*Tribttl.tt8 {vgl LatribuH) distel
37. 40. heckel o. haseld {sk) dorn 40.
eiffaltra H. 8. D. jefoldre Symb. D.
gorst {e. gorse) Hb. -i marini miüsche*
len 40. mere distel 51. sim. 25. -omm
frnctus sc. hanelpeffe; (-ns ungl)
hyffa H. PA.
♦fTribmi-acttliiiiiÄ. Tribnlacn-
Inm. -al s. -ns. -e s. Denrns.
Tribun-ns eyn tu*8interherre F. a.
a.l420. für maister 32. heimburge
Ghss. bein barger o. Zunftmeister 40.
-al duom stuol; w. u. cheisar stol 48.
richte stoul 38. hostol, dincstuol, fa-
lanz Staat, suonstol Gf. VI 664. -as
gui triginta sub se tenet Br. trnina (X
turma) ein herre vber trissig ritter 40.
•Trlbns {ventus) nort west 37.
Tribntam {cf. Pensatio. Telon.)
rent 32. gewerf (sim. 74.)^ sture, bette
40. geleyte F. a. 1420.
*Tric-a, l -atnra 38. {cf. Strita)
lock 52. stren, zop F. vrat. isengalta
H. 8. MofL vlecht-e; -are -n 38.
Triceps dry cappicht F. a. 1420.
*tTnclill-llS i. dominus cenaculi
52. 76. eyn druchseg 52. -ittm herlich
häuft 74. K. F dryuehtig F. a. 1420.
stuool, hohstuol, sedilstöl, gistuel Gf.
VI 663 ff. sitzstule 74. forsten spis
gaden 40. trictminm eyn reuenter,
dar me dre taffeien setten mach;
tridulinm i. senacnlum 37.
♦fTpicus s. Tirus.
Tricnspis dreyspitzig 52.
Tridens {cf. Bidens. Trudes.) giepe
37. 38. mistga-ffela H. S. D. -bei 52.
74. gabel mit dreyen czancken 27.
gabil dry czankyn F. a. 1420.
Tridu-e s. Bidne. -o dritage 48.
♦fTridiüiiim s. TricUninm.
Trien-^ trige- s. Bien-ninm.
Triens trittail tags 32.
Trieris eyn schif mit dryn rudil
V.a.l420. gross schiff o. kiel 40. kil
H. S. D. dulcol Synib. D.279. {iknfi^
86.), drochemunt sim. {at4s dromon)
Ghss. trigeris dreghemunt 37.
♦fTpifftas s. Thyrsus.
Trifolium kle, goches ampfer 40.
cle, dre biedere 38.
Trigamus drier wibe man 40.
drytte wyebisschof V.a.l420.
♦fTrige-nium, -^is^». Trie-
nniiim^ -ris.
Triginta drittech 38.
TriT-ix, -ex 32. trilich 32. K. F.
*Trilla est registrum per quod
farina tramit a mala 37.
♦fTri-nio, -nus s. Ter. -ota s.
Tracta.
Tripa sulte, pensen, pletze G. voc.
*tTripedi-ca {vgl. Gl. m. h. v.
Gloss. V. Trepidicam) stual Gf. VI 663.
-ta i. mantica male Symb. D.; vll.
durch MissdetUung des lat. W. malas
consuetudines. zu welchen eine Stdle
im Gl. m. die tripedicam rechnet.
Tripes dre voyd 37. drA f6ss o.
dri spicz 40. drebeft 45. dreuet 38.
tripo-r, -s Gloss. -da dristichil stul
Symb. D. -des dristich Sum. -de hoffet
Symb. D.
^ fTriple-ida s. Triplois. -oa
s. Trepedia.
♦Tripl-ois, -eida troyge, iacke 37.
Tripondiam dru gewichtigding 29.
♦Tripo-r, -s s. Tripes.
Tripudium frolichchait 34. frolich
(frz. frolic sbst) 30. fr6liche scherz 29.
*tTri8-ilis, -celes {aus TpMrxcXii«,
bestätigt Somners Vermutung Gl. m.
V. c.) trif&s 40.
•fTri- s. Trn-soriom.
fl'i'i^Ai'^ ^^' ^1 ^ trntissare i.
minarire ut hirundines Quich. Add.
V. c.
' Tristan s. Tristis.
Trist-ega ein Yolge in der standen
1: ein dechke 33. eyn deck auff eyn
Stande 2 7. schighug i. Mrina 29. schym-
huz (m aus ß?) F. a. 1420. -iga eyn
fogel in eyner schänden (sie) 45.
•iginm erchker,perg fridt 33. erkcher,
perigfrid P. F. acker l friede berg {sie)
372
TristiB
Tra&
45. 1: -eginm ärker, landwer 52. cris-
tago fleczhawg 34.
*Trist-is drouech, vnhoghen; -ari
droueD, moyen 38. -iciosus traurig 52.
♦Triteriam s. Tritorium.
*tTritic-uiii kern 29. 32. (grana
frumenti) K. V. weyß 29. wete 37. 38.
-ins weten 38.
Tritil-is, -e dat me to wriuen
mach 37.
* Triton wetterhan (auf der Kirche)
V, tril. genus marine fere l deus maris
Pap, Br, pisds qd., et ponitur pro deo
maris Gemmen, tritonia gentis est
feri, al ferri, in mare 142 p. 286.
trocinns } trotinns sectae genus
arduum Gl. Isid. troclinus ferre g. a.
Gl Sal.
♦fTrito-nium, -rium butel 40.
Tritorium (c/. Festucalium) visel
kule in eynem moser 38. ein morser,
ein Stempher 33. ein morsen stein 27.
triterium mörser 52.
*Tritul-a (cf. Tribula) drischel 33.
P. F. dreschel 75. -are derschen;
raken, alsome corn vmme wendet ed-
der hau 38. -ator derscher 37. 38.
Tritura derschinge; eyn vim (viem
Br. #6.) ho*p 37. dro'schen zit 40.
kornhuß 6. 27.
Tritusberiben 29. gewijj 30. lawffig
34. lewflftig 1. (vgl Sm. II 445).
Trinia giwicge Symb. JH.
Triumph-tts zeghe vacht 37. se-
gheuocht, ouerwinghe i. victoria 38.
vollerzeyg V.a.l420. gesegelung;-are
geseln; -alis keselicht, strilicht (vrm.
aus gesegerung, vgl Victoriosus) 27.
Trium-vir starker man 40.
*tTrix auis (cf. crix? crex?) g.e-
witZ'32.
♦fTro s. Trocns.
TroaB troier 40.
t Troc-alus s. Trochilns. -are s.
-OS. -inns s. Triton.
Troclea winde (nauis) Symb. D.
279. wind, uflFzug 32. wenda (instr.
nauis) E. S. D.
♦fTroclinus s. Triton.
* Trocus (alph, 40.), tro 40. klocze,
topf 40. klocz 29. CTußel 27. cusel,
eyn spei 38. trooare den topff werf-
fen 52.
Trochea((;/.Droteca. Troclea. Car-
chesium. hier und Gloss.) runge 37.
persse, wyn daes (aus wind aes) G. voc.
T-, c- Meg. -rochilas (trocalas
Gloss. hierher?) kfinigel Meg. kOngel
Naturb. criro-grillns (X ciro-) i
-chillns konigel 50.
'''fTrogopales^ tragopolis 50.
(auis) tragopel 50. Meg. („Solin.'') aus
tragopan PUn.
^fTromedarias s. Dromeda.
*tTrong4as, -ras s. Congros.
Tron-us (cf. Solium) eyn konig sal
V. a. 1420. -1 rüw stille engel 40.
* Tropa troute 38.
Tropolo-gia setliche kunst V.a.
1420. -ya sithlicher sin 32.
Tropheom (-um Ghss. verdruckt)
est cum quis hostes in fugam conuertit^
een verueernisse G. voc. verwynnisse
132. gesig 40. halp zeyc (cf Trium-
phus) r. a. 1420.
*tTrosculana h. hart howe 40.,
vgl. frß, trescalan jaune m. hypericum
perforatum Nnrn.
fTrotingi s. Paranymphus.
* Trub-ilum, -lium s. 142. p. 286.
*tTru-cta (cf Lactina. Forena.
Vuiaria.), -cca barme p. 37. -nca
(truca) worhenne 40. -tita vorieh l.
Str. V. f&ren 29. -ta forch 34. ferchin
32. triota fom 30. salmo trutta
(Ann) fornha (in bruchwassern ver-
satur) H. Ph. practuca v8me 37.
tactuca, l truita uoma H. S. D.,
l trutta forhana Tr.
*tTrucula s. Truncula.
Trnculentus wüdrich Symb. D.
gruelich V. a. 1420.
* t Trudela s. Turdela.
Trudere steken in eynen sack 38.
Trud-es (g. -is), -is 40. schefte-
crapho H. S. Tr. schalt K. V. schalt
rüder 40. gheyserte boemen G. voc.
gheserte (umg.!) bomen 132. furka
(X tridens) Symb. H.
Truf-a getüst 29. -fare tischen,
lecken 29. schantriben 52. -are 1
truphareplenghen, tuschen, dreghen,
Troina
Tollam
878
ghecken sim^ leycheo; trafator tu-
scher, dregher 88.
^fTrai-na s. Tribanns. -ta s.
Tnicta.
^fTmlla s. AroUa.
*Tnilla (c/ Fasula. Gloss. v. Si-
phon), tnrlla 84. ein laug hafen (ad
congregandum dnerem etc.) 52. drufla
JT. S. D. trufele Symb. D. App. tru-
weel ffolL tnielle angl. trewel, trowel
Kü. (cf. Glo88.). chell 34. kelle 37.
38., eyn taw dar me muret 38. eyn
ascher grope t. vas victüe ad cinerea
congregandos; vist i, turpis sibütAS 37.
träl-are feysten 84. -io ani i. bam-
bo 37.
^tTrnm-buliis s. Striimidiis.
•pa 8. Qninterna.
^Triiiicali(klauchen 195.) s, Grimm
Wfb. V 1025.
^ Trnn-caniis, -tanos (-c-?) gei-
ler 0. kecker 40.'
*tTrunc-ape s. -us. -orinm s.
Tnntoriam. -ula, tracnla s, Cri-
nacnla.
Trnnc-ns {cf. Cippus Surcus.) rone
38. block 37. plock K. F. trunc (ar-
horis) Sgmh. D. tronck, stronck KU
opfferstock (eccles.) 29. strumpflf 44.
114, -are entheupten 52.
^tTnmt-aniis s. Trancanus.
-inator s. Tratina.
•Tpus-ile, -ale stekemest i. pu-
gio 38.
Tni-, tri- 29, -sorinm eyn ramme
27. 38., eyn tamoe 38., do man mit
stoßt dy fpele 27. ein ram, do man
dy pherdt (umg.!) enstost 83. ram 30.
hayer o. stossel, dy man für dy pfeyl
(umg,?) stöst 34. eyn trame do man
pole mit in stogt 45.
Trntilo ani pr. turdarum 37.
Tratina (<?/.Pondus) waghe, wachte,
Wichte i. statera 88. trnntinator
(tnuic-?) woger, Versucher 40.
*tTput-is8are s. Trissare. -ta
«. Tracta*
Trax greselik 37. herbe F. a. 1420.
Tn ipse dusulaen 38. tuates di-
nerleyge 37.
Tuba pusawn 84. brasun {S mal)
29. busam 80. tnbicinare prasanen
29. pusawen 34. tubümare trome-
ten 30.
^fTuba-lus s. Cubalos. -r #.
Tnber. -tos s. Dennis.
♦fTubela ^..Cnbella.
Tuber meroch 32. moröch h. 104,
moroch qd. vermis (sic)\ mesteler {aiis
meseler sim) ; swam ; ast o. bdhel an
einem holcz 40. czuntter 34. zunder
29. 30. tunder 37. 38. tnb-or id.\ -ar
houer ; tnberos-ns^ -itas i. superb-us,
4a 37.
*Tnbera. tubnlca ert nus; tim-
bra ert wurcz 40. cnbnlca h. 33.
*tTub-icinare, -nmare s. -a.
-erosns etc., -or s. -er. -innm s.
Dwinare. -raca etc, (-ragos Gloss)
8, Dennis, -nlca s. -era. -iUos,
-nlni^ s Cubalns.
Tnbns tftcha F. St. G. 909.
*tTncet-um spyse van ghepluct
vleysch of geplucte vineken G, voc.
-a dicuntitr escae regiae Gl. m. (jFwZ-
gent,). tnccet-a dentascen {aus lt. dnt.
escae?) i. q. minntal danice pluckefin-
ker Synib. D. -abnlnm hack banck 32.
* Tncia hutterok, eyn steyn i. al-
cens; 1: tnchia tucian, eyn artze-
die to den oghen 38.
*tTneid-es s. Tnchidides. -nla
s, Tndicnla.
Tncns guch auis 40.
*t Tnchia s, Tncia.
Tnchidides. tncides auentuyrlic;
et. est pr. n. viri G. voc,
Tnd-es, -is hamir H, S. Tr.
Tndiciüa s. Labina. tncidnla
kochl6ffel 44.
*tTndis s. Tndes.
Tneri guggen 29. lüsen 30. tnor ich
sehe; tneor ich beschirme F. a. 1420.
Tngnrinin {cf. Camera) scyr Gf.
VI 536. Pf. Grm. 1 116. sim, Gloss.
ein huet hawg i. domus pastoris 83.
birten hus, garten bitte, banwart hut
40. halle, hatte, schür 88.
Tnisare s. Tibisare.
* t Tnle-ntnm^ -tnm s. Toletnm.
-rion s. Dnla.
Tnllnm {cf. Tolosa) tolo ci««. 40.
374
Tnlomoidra
Tnrris
^fTalomaidra s. Ptolemais.
Tnmba sarck 38. graff 37. ags,
thruch Gloss. tumbae druchan Gf.
V 511.
* t Tum-etnm, -entnm ^. Tomen-
tum. -icosQS 8. Tunica.
Tumidus vpgheblasen 37.
Tnmalta-s vngestumekeyt F. a.
1420. crideme H, S. Tr. credeme Mon.
cremede Vind. vplop der lüde 38. uff-
lauff 30. h&ffschlag {umg.!) 29. -are
nff löffen 29. awff hawffen (X tumu-
lare!) 34.
Tumulas pfthel 52.
Tanc do, denne, to dem male 38.
*Taiida {aus rotunda X tundere)
8. Pila.
Tnndere stempen 22^. stam-pen,
-phen jff. Pä. weschneiden 52.
Tungris du. dungers 40. 7i. {vgl.
Gf. V5Sr).
Tnnie-a paffenroc Symb. D. tap-
part m. Oe. V. -are rocken 29. -osns
Glos8., tumieostts 37. i.pannosus.
* t Tttnn-a, -iles 8. Tonna.
♦fTttunit dcadaSymb.B.
Tantorium (c/. Formarium). trnn-
eorium Stempel 37.
*tThura- 8. Turo-nensis.
♦fTnrb-a schar, mengin K. V.
•ari bedrouue-n; -atas -t 38. -atio
-nisse ib. betrubung 52. 74. betrft-
bunge; -ennm drftbe 40. -nlentus
vbertrawrig 34. trftbig 29. -Idus id.
ib. wloum, nicht schir 38. bedrou-et;
-or -inge 37. -ella Gl. w., -ela un-
gewedere i tempesta^ Symb. D. -o
storm-, dwer-wynt 37. trennila Gf. V
534. atarbine von der vinsteri des
reges 41.
*Turblt ist eyn wurtze, zengert
ander zimge 42.
♦fTnrb-o, -or, -nlentus 8. -ari.
*+Turd.ela, -IIa 33., -ena 37.,
trndela 27., tnrtella 30. {cf Tur-
dus) Stare 37. drostel 40. amsel 27.
29. 30. amschel 34.
*tTnrd-ns, 1: -endus 37., -es 32.,
*ela 34., tnrtus31. eyn brac voghel
37. prach- 30. 34., br&ch 40., reckol-
der- 32., kramat- K. F., kromt- 31.
-vogcl. spreyn, eyn voghel 38. (ags.)
scruc Symb. E. {cf Glo88). droscha Gf.
drorcha H. S. Tr. t. qwjisi minor brach-
uugel D. t. mernla {Ann.) amsla H.
Fh. t. montanns weisel m.; t. Tis-
ciTorus mistler m. F. tril.
♦fTureg-o du. zurich 29. -um
zurch 32.
*Ttt-, tur-restina estpani8 nigerSl.
*f Turg-ere puessen 33. bogen 27.
pawschen P. F. -are cropfen F. a.
14^0. -idus gepawschtP. F.peüsung27.
puessunde 33. pauchsuchtig (umg.) 34.
getrucht 29. vpgheblasen 37. torgi-
tus {cf Pestilentia; umg.) buchstuch
40. -iolum Gloss., -igolum est vas
inferius grossum 37. turingus ein
herings vag 33., hierher?
*f Turg-i 8. Torcus. -idus, -io-
lum etc. 8. -ere.
*f Thurib-ulum- zinsera {aus in-
cens-arium, -orium Gf. V 688. cinsel
Symh. D. -ilator ro"chuesser; thu-
rus rouch faß (rachfaß 74.) 40. thus
weyrach K. V.
Tnring-ia, -a 27., turnigia 33.
turing- 27., durgen- 33. -laut.
♦fTurin-gus s. Turgere. -o s.
Curino.
♦fTurlla 8. Trulla.
♦fTurm-ella {Br.) l -illa clene
schare 37. -aus scharlich 52.
♦fTurm-illa ^.-ella, Tnronilla.
♦fTurn-are 5. Tornare, -ella 5.
Tonsilla* -igia s. Turingia.
Turo-, thura- 34., thoro- 29.,
tor- 38. -nensis, tnronns 40. {cf
Turonis) torns, eyn grot sulueren pen-
ning 38. gross durnos 40. turniss 29.
torner 30. thuraner 34.
«Turonilla, tormilla 37., tu-
mlla {aus turuella gebeßert) 40.
{cf Monis) grundel-a H. S. D. -ingh
37. gründe! 40. stekele, eyn visch 38.
schicheling 33.
* Turonis du. dÄme 40.
♦fTuron-ns s. -ensis.
*tTur-pia s. Torpor. -resöua
8. -estina. -rica s. Torenma«
Turris dume 40. duren K. F.
Tarsana
Vagina
375
^Tur- 74., ta-sana {ms tipeana
^/m.) mu- 74,, m&- 40. -rselkolb.
^Tharsio meerscbwein 40., X tur-
sio &i(k?
♦fTurteUa ä. Tardela.
Tortur tartel duue 38. türtel- 30.,
turtel- 0. mer- (piscis) 40., turter-
29., turten- 32. -tub. turteltauben 34.
dnrczel dabe 45.
^Tor-tns s, -dos. -ulla s. -onilla.
H'Tarund-a s. Stipida. -ula (bo-
lus) sintrsendel Hb.
^Thuriis, thns s. Tharibulum.
^fTosana s. Tursana.
Tosc-aniis, -ia Gloss. tussi-a
taussen landt; -tanus ein tüsnär P. F.
*Tii8-cina, -sina s. Lena. Diee
AUrom. Gll. 45-6.
^Tuscula kuchlein 74. (cf. Gloss.).
tostola kftchelin 40.
"Tusciis mistel 40. H. 8. D.
^fTossi-a, -tanns s. Tnseaniis,
♦ t Tussilag-o, -ya 40. salbey 40-
hufflatta /. (Ann.) K Ph.
♦ Tnssi-lliis s. TonsiUa. -na s.
Tngcina.
Tossi-s boyste 37. houste 38. -tare
bousten 38. husten, demphen H. Ph.
*tTnst-nla Gloss., -ola s. Tns-
cnla.
t Tntacula kiscirmitba Gf. VI 549.
♦jTuteUa s. CliteUa.
♦ t Tutiat passer Symb. D.
^fTutones s. Tautones.
Tutor kinde wogt 40. verweser,
bescbirmer K. V, gerhab Oe. V.
*Tatnlam s. Cucnlnm.
Tutnlos priesters mantel o. aele
40. est pdUium quo sacerdotes caput
tegent, bulle, beffe 37.
♦fTuxa s. Rixa,
V, IJ, w.
Vacare (cf. Temptare) vleys gebin
V.a.l420. ledeghen, ledich sin 38.
deruen i. carere etc. G. voc. dornen
1S2. vacat het is ydel, te pas, ta-
melick G. voc.
'^Yacca cou 38. y. mulsaria ein
melk ku' 52. sim. 3. 4.
Yaccini-nm, -a 40. heidel-, bro"n-
ber 40, kraecke-, bauer-, bosch-besie,
waltbeere KU, waeltbese 11. vacinia
walbere H. S. D. baccinum (X bac-
ca) haydper 34.
*t Vacci-ola i. sella aeini 37. -nola
^ s. asini l signarü (atis sagmarii)
76. vaciola est s. a. 52.
Yacill-are {cf. Titubare) strandein
(vrsch. von nd. strenkelen etc.) V. a.
U32 Sm. III 686. -ans vor twiuelt 37.
•es nit entzwiwelst 41. yacnllare
benchken 34.
*tYac-inia s. -cinium. -iola s.
-ciola. -uUare s. -illare. -undns s.
Facundos.
Yacnus 1er, o*id 29. ledicb, is eyn
myBsche dar ne arbeyt inne is, eyn
tauwe dar nicht (nhd. nichts) ynne
is 38.
Vach.och G. voc wach pfidieh 29.
phach pf&dich; was int. euch 30.
Yadare s. Yadum.
Vade ga 22^ 38.
Vadi-are (vadrare Gloss. ver-
druckt) wedden 38. wettyn {cf. Yadum)
31. -moniom pfant 52.
Yada-m, I -s 37. gifluzida 48. vo'rt
37. vordein eynem water 38. vort 100.
Str. V. een wech doer dat water daer-
men mitten voeten doer ghaen mach
G. voc. yadare (X vdare. vadiare.)
wateren (quadrupedem) G. voc. ro^
Watten 29. walten (umg.) Str. V. wet-
ten 30. 64. wettyn 31. vortin V. a. 1420.
vber wasser geen 52. sim. 20. wadare
waden 38.
Yafer geyl i. fertilis V. a. 1420,
verstanden 52.
*t Yag-are etc. s. -us. -enacnlum
s, -ina. -es s. Yeges.
Yagina Schede 38. bagena ein
swert schaid 33. yaginarin-m s. Ar-
876
Vagire
yaricinicnlnm
changeHca« -s eyn scheden meker;
Tagenacidnm eyn ort yserne 37.
Ya^re (c/. Merere) wainen ut
pueri 30. kindes grynen 29. chind-
wiegen 34. kinder swegen 27. kindisch
sweigen 33. (utng. sim. Oloss,)
♦Vagu-, vago-rrio ein muß
geer 52.
*tVagiim s. Fagam.
* t Vagus eyn vnstede mynsche 37.
vmb schwäffig 31. sim. 64. sterczer
(vgl Sm. III 659) F. a. 1420. fagHS
(c/. Vmbra) farind man 32. vaga-bun-
das irresam F. a. 1420. -rius eyn
ledech genger 37. vagur-ire GUss.^
-rire 142. Gl. m. Qukherat.
*tV- s. F-alanga. Pertica.
Valde sere, gar s., swinde; har-
deghut, also: he hefft harde gut ghe
maket 38.
♦Vale-facere s. -re. -ntina s.
Artemisia.
Valere by diner macht sin 27.
wider (umg.) m. sein 33. süllen (sul-
len?) 29. wol togen 30. moghen 38.
wol mugen 34. vale wol mug 29.
vale-dicere begenaden 30. -facere
geseg-en 34. -nen 29. dy leccze schenke
F. a. 1420.
Valeriana (v. offlcinalis Ann.')
denemarcha H. Ph. balloaria kaczen
krut 32. baleramo kacen krut, nepte
(vgl. 0. u. Gloss. w. Calamintha. Ne-
peta.) 40.
*Valeniiim gfiter wein K. F.
Valetudinarius s. Validns.
Valgi-arc l -re lippen opschorten
of een ander die ghespe (den geck 132.)
setten G. voc.^ vgl ghespe I lams-oore
setten subsannare KU
♦ Valid-us (cf. Valere) so'llich 29.
mugend 52. magig 34. wol m. 29. 34.
tegelich (bis), dugende 30. i. forfis^
Tinidas Pap.^ daraus -a i. viuida 147.,
inuidia 37. 76. (cf. Gloss. h. v.). vali-
tndo kvaSt 52. tugentlichait 30. wol-
mugig-chayt 34., -iglichheit 29. va-
letadinarias erzetere «. medicus
SynA. D.
*tVall-a, -amina^ -are, -ere s.
-um.
♦ ValIi-8 dael 37, -cula (X ▼allum)
gruuelen H. S. D. gruebilin sim. Gf.
IV 308.
Vall-nm grauo H. S. D. blocke 30.
t&ll 52. tul 32. acker i. ager (aus
agger umg.y, -a ghe piancket i vUla;
•amina pl planck-en 37. -as -e ib,
stech H. S. D. -are vmme gebin F. a.
1420. vmbgraben 27. 33. pfelen 29.
be pfelen 27. planchken 33. -ere strai-
wen 30. -eretnr vmbtullet 41. (vmbe-
tfiUen BM. III 128).
Valua katar-a, -o? Gf. IV 144.
schlag 52. val-dore, -poerte G. voc,
falaa lad 32.
Valunl-us, jp2. -i schotte (fabeetc.)
125.
Vanga worp schuffei 37. bicke 38.
stein bickel 29. stain-pi(ck), -axt 34.
fanga -bick 30. scora H. S. D. naoi-
gas crapun Gl Vind. vango eyn grab
ysen F. a. 1420. venga beeche 122.
*tVaD-go s. -ga, Mango, -idos
S. -US.
Varni-ns futterschwing m. V. trü.
wient- 33., wint- 52. 3. -schauffei.
-are wienten, swingen 33.
Van-us vn nitte; -idus vor swynt-
lik 37.
Vapa s. Vappa.
Vapor r8c van heytem water, swa-
den, briten 38. pradem 33. swademe,
swalwe 27. fapor (cf Exalatio) wasser
tampff 32. vapor-es hizzun 48. -are
vft swedemen (sm-?) 27. vnswaden33.
vasperare üg tringen 29.
Vappa, bigw. vapa sackwin 20. 32.
truoben wein 33. trüb wein, hengel-
bein (vgl. Vinum pendulum. BM. I
612.) P. V. lecke, leck-, stört-, drup-
wijn, veurloep KU leck wijn, wijnheffe;
vappa cofifim. g. die det syn onnutlick
toebrengt G. voc.
*tVarandia etc, s. Warandia.
Vap-ex, -ix eyn kne ader 37. ags.
ompre (cf. Gloss.) in cruribtAS homi-
num Symb. E. -ica dy dich odir F.
a.l420. die spar ader 52.
Vari-a, -are s. -üb.
*Varic- s. Fai't-iilicillQm.
Yarins
Vellus
377
•fVarl-US (piscis s. Ledia) wan-
der vertig 34. feeh Gf. III 426, -a
uehe Ä S, D. -um bunt, dat man-
ningherleyeverwehi'ft; i, multiforme
vnderdan, drus {?vgl. widergend etc,
glandulär?) 38. -a 32. G. voc., -ola
31. 43. G.voc., -ole {ef. Morbus) K, K,
-olae KU., -nale 32. durschiccbt 32.
dfirch Schlacht 31. vrschlecht K. V.
urschlichten (pl wetterau,) 43. masel-
en, -suchte, maseren KU. maecsel L
vericula G.voc, -are wanderen 33.
-atus s. Vermicularis. -um opus
wunderwerck (umg,!) 3. 29. (wud-) 52.
-no puntberch 34. vatrus (color)
wint varib 34.
*tVar-ix s, -ex. -tinaculum s.
Fartiniculum.
VapUSi. curwuSy astutus, calidus 37.
Vas (vadis g.) gyzel V. a, 1420,
gizel 20.
Vas flctile ein eren faj^ 52. yasa
belli wapen; y. transmigracionis
eyn wad sack 37.
Ya-^ phal- 34. -sallus lebensman
(b aus h) 34. phastillus lechen man
P.V.
^fVas-ciola s. Fascia. -culum
^. Flasco. -ianus s, Fasianus.
-perare s. Vapor. -titas s, -tus.
''Yastigium hoch 52.
* Yastrum i. antrum ingens 37. 52.
76,
*tVast-us vor wöstet 37. -itas
witi 29. -ititas witikait 30. -itudo
weythayt 34.
Yaticinator verkiinder 2^sim,
*t Vatigino {vgl. Fatiscere?) lechi-
czen (vgl. Sm. II 422) 34.
*tVatPus s, Yarius.
*tVattella s. Yoluella.
YÄer s. borst, memme G, voc, pru-
stel 33. abvberibus von den briist-
lachen 41.
Ybep adj. (cf. Fructiferus) friichtig
29. fruchtpew (sie) 33. vbertim vro-
melich F. a. 1420.
Ybi wor, worisdat i. quo loco;
vbique allen enden, alderweghen 38.
Ydus nat, vochtich; vditas nat-,
DlefBnbMh, Nomm floMarian.
voch-ticheit G. voc. vdäre nat makeh
ih. naj^ machen 31. HO.
Ye (c/Oue) wee G. voc.
*Veaculum i. pretium con- l tra-
ductionis (sim. 76.) gelait gelt 52.
Vecor-s grymmik F. a. 1420. saghe,
eyn blöde mynsche to guden dinghen
i. pusillanimis 38. traech etc. 132.
G. voc. -dia weemodicheit, leuheit G.
voc. lozheit 132.
V Vect-atorium s. -or. -icalarias
s. Opercnlarius.
Vectigal schattinge, toi 37. wan-
czil V.a.l420.
Vectis {cf. Repagulum) eyn slote
37. schelde-r Gloss., -ch BM. II 2
S. SO. rigil 27. ridel 33. wectis trage
stcckil, uosscdil (aw^-stedil? vgl. Gloss.
V. Postis) F. a. 1420.
Vect-or Yorman 38. -orinm leyte
(vas) 125. l -atorinm bore G. voc.
Yeges tunn 29. donn 52. yages
tuun 30.
Veget-ns (X vetus) aldelich i. se-
nilis Symb.D. -are wachsen; -atus
gesterkt 52. -atur queck habet H.
Fh.III79.
Yehemen-s hastich, tornich 38.
geemutig F. a. 1420. gech 29. emsig
30. crachtich G. voc. -tia crafticheit
(cht fieben ft) ib. gachayt 29.
Vehere varen, voren; unghssiert:
vaten, laden yp eynen waghen 38.
yehiculum care; yor Ion 37.
♦fYehodum s. Feodum.
Vel edder, eflfte 38.
Yela-men 1: -mentum I -rium
vmbhanck 52. -mina (Marg.zuvexilla
crucis) spretunga 48.
Yeles. yelites schnöd ritter 52.
Yelle willen G. voc. wille (sie) 38.
welen 29.
Yellere yetten 29. wt plucken G.
voc. yz slickin F. a. 1420. yellica-re
yz roden ib. cluuen et propphen (aus
pir- sim.) Symb, D. App. -ns rau-
fanti; depilatus pirouphtiu, biroufit
Gf. II 499.
Vellus, fellüS 32. schep-er 33.
H. PÄ, -per 32. -per wol 30. schap-
48
378
Velox
Verbena
per 34. schopfer, fleiß (umg.?) 27.
fluft 33. vtas 38. vl&s 38.
Velox (c/.Celox) rosch 29.
Veiter wind K. V. wint, eyn weyde-
hunt 38. iaghunt 52.
Velum (sanctimonialiiim) weiler Ä".
F. een wieldoeck der nunncn G.voc.
ueli segeles 48.
Ven-a ädere 38. -e runst- Meg,,
runs- 77.^ tunst- 1: dunst- 50. -ädern.
-is aderon 48.
Yena-bnlum^ -cnlnm s. -ri.
Yenalis Teyle, dat man vor kopen
wel 38. verchauflich 52.
Vena-ri iaghen na wilden deren
38. -tor eyn weyde man; eyn stric
des weyde mannes (^u:); -balum
eyn ouer (X euer) spM 37. -cnlara
iag spieft K. V, -tio das geieg Oe, V.
geiaid 52. fenacio wild prät 32. ve-
neticns iaghunt 52. eyn iaghet rode
37. i. canis venati-onis 76., -cus 52.
Vendica-re an sich 29., zu 52.
ziehen, czuczen; bueten V.a.l420. vn-
ordenleich ezw cziehen 34. -tio beu-
tung 27. verpietung 33.
Venditor s. Preemptor.
*tVenearium s. Veneria.
*tVenen-uin, 1 -ositas 37. als
vü als ain iderling Meg. vor ghift
37. virgifhisse; eyter (in pulmone);
-osus (succus) i. e. slimech H. PL
-ifnga^ feiiifaga s. Betonica. ye-
nefic-ns eyn den andern vor ghift 37.
giflFt- 34., giflf- 30., vergiflft- 29. -macher.
-iiim zaubrung 52.
* Veneria (c/. Herba venerea) beo-
vyrt Hb, yenearinm herba in locis
humidis 38. sim, 76.
Venetia venidie, eyn grote stad in
wallande 38.
*tVen-eticn8 s. -ari. -ga s. Vanga.
Venia gnedikeit 29.
*Venic-inm s, Panicam. -nlum
s. Feniculnm.
Venire, venit quam, cam 38.
Vent-er balch 38. bück 36. 38.
-ricalas wamba //. l i. H. S. D, Gf.
bucheltur (deherbis, umgj) 32. -rale
eyn snor vmme den buk; -er l -ila-
bram buk 37«
*Ventigo t. gldbus 37.
Ventila-re weghen 38. wind wegen
30. wint wän 34. winden, weyen 29.
worflFen V. a. 1420. warflFen 27. -brum
(i. poliariam 52., palearios 76, umg.
v. Venter.c/.Flabrum. Pala.) warff-27.,
wient- 33. -schauflfel. worschufil V. a.
1420, worp schuflfel 37. wanne ib, 27.
wegel 29. weger 30.
t*Ventil-ogiam, -agiam s, Ce-
rachas.
*tVentoriam (Xte-?) s. Pe-
tasma.
* t Ventos-a (c/. Guua) eyn stu kop
37. stuge cop 38. winthawß (angeleimt
Xventus) 33. laßkopfifZ". V. laiß becher,
schreff hörn 45. -som lasschoph 34.
-are stuen 27.
Yentos-os vol windes; dappich
G. voc, leyblufft 34. lifblasinghe 36.
-itas bläst, lipblasung 29.
Ventr-ale, -icalas s, Venter.
*tVenandator s. Preemptor.
Venast-as wunnyk F. a. 1420.
zierlich-er; -as -heit 29.
*tVepr-esbrem 32. bramdorn38.
dornecht V. a. 1420, -um brumbere,
eyn swart vrticht ib. pramper 33. bra-
mer (bis) 45. bromber 27. haghe-
buschen; -esh. bom 37. -is bromber-,
dorn-struch 27. hegg 29. vepiskron,
doren 33. vespesbramen (Xvespis!),
genus ligni 37. interaepres stuph-
lach 41.
Ver mey 37. 38. vern-as glencz-ig
29. -et 30. i -alis lustich G. voc. sim.
110. -are haiter sein 52.
*tVerago s. Farrago.
*tVerania i gena (aus verbi-
gena 76 etc.?) wange 37.
*tVerbasca-m, -s feldvyrt Hb.
b-, h-erbescam gescadvyrt GocJc.
Verben-a (cf. Jerobotanum) (Ed.)
ysena H. Ph. isern hart 38. yser V. a.
1420. hanaf Symb. H. l -aca iserna i.
lastago H. 8. D. -aca uarna {aus
isarna X farn?) Symb, M, App. -a
sBscwert Mo. berbenaces eascvyrt
Dun, vermeoaca sßscthrotu (e. ash-
throat) Hb.
Verbotenare
Vertenella
379
♦fVcrbo-tenare, •dnaresmetzen
BM. II 2 Ä 424,
Ver-e truwen, werliken, twar 38.
-antamen gewardoch, doch für war 29.
-idicus Gloss.y -eticus eyn war segger
37. -isimile sune. der warheyt ghelik;
veriflca-re weren, war maken ; -tus
wert, ghewert 38.
Verecund-e hone ; -ari hon wer-
den, Schemen 38. -ia s, Erubere.
virignndia(f q, verenda) vnkihaba
i}l Ker.
Vered-us i. equus (perd) dat vor
(lern sieden ghevt; -arins eyn waghen
driuer; viredus gherdener 37.
Verenda (r^?. Verecunde) schemede
36. hodin V. a. 1420.
*tVereticiis s. Vere.
Veretrum pynt F. a. 1420. pynte 20.
• Vepgere den wirbel dreen 27.
Vergüie l versidie (img.?) zeuen
Sterne 37.
*tVeri-cula s, Varius. -dicas,
•fleare, -simile etc. s. Vere,
*Vermenaca s. Verbena.
Vermical-aris muer peflfer, duben
kropflF i. crassala 51. sim, 0. san.
■um i. varance i. vrotte Cock -atns
wormuar H. S.D. misuare (düch pan-
nus) Symb.D. sim. 11. 19. vor wan-
delt i. variatns 37.
*t Vermis eyn renworm V.a. 1420,
V. celidonie celidonier Meg.
Verna-Iis, -re s, Ver.
*tVernimia (reo-? at*^ vena +
sima? q. cf.) leber hüli 32.
Vernus s. Ver.
Verona Dietrich von berns mun-
ster 32. tutsch 30., welsch 29. bern.
Veronica ein franig 33.
tVeronica A. ehrenpreig Ki, y.
beccabnnga (Ann.) pungo m. H. Ph.
Verpus mit loster (aus miteloster
Superl!) 32.
Verrere i. trahere 31. i. verrem
tr. Br. mssvrst. d. traheren 64 var,
Verres, f erres (v. Aper) berheckel
(hecker, hacksch Nmn.) o. heimlichs
berschwein (sim. 75.) K, V. bSre 37.
Verricolam (c/. Traga) besmo
Symb, H. kerbesimo H, 8. Tr. kere-
besemo Mon. cherbezem Vind.
Ver-, ve-ruca warczel 27. swart
(umg.) 33. ferniea wertzen P. F.
♦fVerrngo s. Ferrugo.
* Versale ein versall 33. eynig
versen buchstab 27.
Versa-re biwonen 30. benden 34.
(manu in cithara) uuerban 48. -tus
we-, -tilis vmb-cherleich 33. -tiÜs
Wendelich V.a.l420. vm-w. 8.
*tVersic-olor, -ulor wandilaar
F. a. 1420.
*tVer8ic-ttlus, -oli s. Versns.
♦f Versidie s. Vergilie.
t Versiflcator (cf. Eutrapelia. Poe-
ma.) versch macher K. V.
Vers-, vert- {v. Herodes) -ipellis
manch tricsam F. a. 1420.
Versus want, vmmeghewant 38.
encken 27. (entgegen sim. Ghss.). s.
eyn gesetz tarn in prosa quam in
metris 125. yersic-ulus versickel 5\
29. -oli s. Enloginm.
Versut-us clug, snytig, wynde (aus
8W-), hochfartig 27. chlueg, arlist 33.
dukisch 52. -ia s. Argntns.
*Vert-ebra l -ibnlam gleichlin
K. F. -ebre 1: -ibole groue ledemate
37. -ebrum werue i. fusft; eyn molen
Spille 37. -ibrnm haspel ib. häspel,
weuff 27. -ebra pl. uuerfbran Marb.
Gl. vuersban Erf. Gl. -ibulam (cf.
Lira) angei; kew pain (partes ossium)
52. leyrnwendel 74. leyren wedel, est
lignum in angvlo recuruattmh per quod
rotula cordas motiens Continus cirgirch
tur (aus circumg.)r spfileysen K. F.
spu**! ysen; armbrost nusß 32. wirtil
F. a. 1420. ver- Marb. Gl, ves-tibola
pl. vuerf- Erf. Gl, wirf- Marb. Gl
-bein, eo quod inflexione membrorum
vertuntur.
* Verteca (cf. Siro) een suyre G. voc.
- * Verte-nella vertenaille 122., nach
Scheler -vella {vgl Gl m. vertibella).
vertinell-am türhägg 29. ein rigel
hinder der thur 27. ein daren krampp
33. ein dore kramp 5. -a angelloch 32.
f ortinellnm, ver ticnla^ cardo hespe
38. verti- (74. alph. 33.;, verto-bosa
380
Vertere
Vis
bespe, angel i. vertinellam 74. sunt
cardines hoppen, hephen (vglhespe)
33. vertipeUam eyn dor grundel der
in der want stecket 45.
*tVerte-re s. Sub-v. Girare.
-vella s. -nella.
Vertex schetel 36. 37.
* Vertib-ole, -rnm^ -uluiu s. Ver-
tebra. -osa s. Yertenella..
♦fVertic-ulus een werue (weruel
132.) aen die spüle G. voc. -ellas
(-illas, -illani Gloss.) afovtfv'koc,
aitovSvXiov Gl. m. (v. Vertibella). Qui-
cherat AM, -ulator spüler 52.
*t Vertig-o trümmlen F. St G. 767.
swind-al 30. -ung 27. swimel 37. 38.
swinsucht 52. -inare swymelen 38.
-inosus l -enius de swimelt an dem
houede 37.
* Vertilabriim (cf. Giruncula) has-
pel 38. Ghss.
* Vertinell-a, -um s. Yertenella.
♦f Vert-ipellis s. Versipellis. -o
^.Ferto. -ipellnm^ -obosa^.-enella.
Veru (c/.Reustus. Casatorium.) ysen
spis|^29. sfet sine came SS. verutam
spet cum came ib. spisj^ mit dem bra-
ten 29.
*Veruca s. Verruca*
* t Veruestin-us 1 -osus i. furio-
sus; -inositas i.furia 37. Aus veruex
X vesanus? :frz. verve?
Veru-ex, l -ix 37. weder 37. 38.,
eyn schap 38. rammil, per Wien. V.
401 H.
* Verulus (arhar) pirk 52. sim. 3.
4. 74.
Vern-ntamen. s. Vere. -tum s.
Veru.
Vesan-us owizzik F. a. 1432 vgl.
Sm. IV 207. -ia, fresania s. Fre-
nesis.
*tVesic-a blater K. F. bladder,
blase; -ula eyn voghel krop; -atus
(vesitatus Gloss.) i. superb-us, -acio
i. -ia 37.
Vesp-a 32. G. voc., -is wespe 38.
G. voc. wesp 29. websß 34. wepf 32.
hornsche G. voc. -etum Wespennest 38.
-arium wepsennest 52.
t Vesper aubent 32. vesper-a
Vesper 38. -U8 een auent steeme Q
westwart G. voc. -tina i, cena de sero
76. sim. Br. auent etent 37. -tilio lat.
so vil sam ain vespervliegerinne; fleder-
maus Meg.
*t Vesper-a s. Vipera, -tilio,
-tina, -US s. Vesper.
*tVespe-8 s. Vepres. -tum s.
Vespa.
Ve-, yi-spilio {cf. Latro) grab br&-
chel K. V. Strauß rober 32. quispo-
liones (X spoKare) ro"ber 40. iuspil-
io l -lo i.sepulchrum 37.
♦f Ves-pis s. -pa. -sitndo s. Fes-
sns.
*t Vestanic-a, -um s. Fastannm.
*tVe8ti-arinm, -bolus, -bulum
s. Vertebra.
Vestiginm eyn voyt spor 37. ein
fiieesspar l erit (st. trit?) 33. fufe;
staflF 27.
Vesti-s clet; -tas eledynghe 36.
-tura geuueri Gf. 1929. -arins cley-
dir F. a. 1420. cleyder 8. 9. -arium
gewanthauß 33. ein elaid käst 52. -bu-
lum, -bolus Gl. Ker.y festibulum
32. V. Sacer. {cf Porticus. Basilica.)
oposa Gl. Ker. (vgl. Gf. 1110). gher-
hus 38. garre kanmier 27. triss- 29.,
trest- 30. -kamer. vorschopff, Vor-
zeichen K. F. for- 93 Marg., fair-
32. -zaichen. furlaub 52.
*Ve8t-ras s. Nostras. -ucabulum
s. Festucalium.
f Veter-ari {cf. Antiquus) vor alt-
nen 52. -anus {cf. Gloss. v. Decrepi-
tus) uueralder H. S. D. uralto Tr.
urüde Symb. D. -nosus altciergerner
i. antiquus deceptor H. S. Tr. -num
alte suche F. a. 1420. -ator arglistig 52.
♦fVetor s. Fetor.
Vexa-re muen 27. 33. P. F. mfigen
29. miegen 30. wekumem 52. ray-
czen 33. jocken 27. serten {cf. Con-
fundere) P. F. -tus geubet 125.
Vexill-nm sperzeichen Symh. D.
chrewcz 33. -arius eyn banner v&-
rer 37.
*tVfFum s. Anemo.
*Via wech 38. ein lannt stras 52.
via lactea sim. s. Galaxia; publica
Viber
Viginü
381
l regia heristraza H. S.Tr.: p. her-
stfaze; r, recte wech Symb. D. via-s
byhen, hea vy, eyn-, en-wech; -le
stech 38. -tor wandler 29. wandel-
man 45. -ticnm czerunge V. a. 1420.
vanninge Symb, D. App. (?X taga-
phenning Gf. III 343. pfenawert Sm.
/ 316. Gloss. V. Denariatum.). -ticus
brouirer 34. briuer 29. brielfer 30.
•Viber ein piber l ein prochen
(„pirchen?"') estarborP. V.
*t Vib-ex (cf. Merica. Scoba. Stri-
ma. Ruga.) strynne V. a. 1420. strime
sim. Gloss. riem, est species arboris
etc., item signa relkta ex per cussione
K. V. sumarlata Gf. II 167. sim. 141.
bircka (Ed.) H. Ph. berke, e^n vn-
fruch berbom (sie) 38. -ix veluo (i. q.
uelua Salix Gf. III 518) Symb. D.
-icenus etc, Gloss., -ias berken 38.
Vibrare {cf. Comare) swert blosen
F. a. 1420.
Vibnm-um, -ap2. sumer-lata Virg,
Mm. (Gf. II 198). -maton Virg.
fVicanus dorphere i. Tillanns
Symb. D.
Vicarins vberster 34. verweser,
vicari K. V. viekaria vickarie 38.
Vice-eaucellarias kenseler 37. vn-
derkanczler 29. -comes aftergreue;
-dominus vizdom Symb. D.
*tVice-dula s. Ficedula. -llum
s. Bicellnm. -na s. Viginti. -ple-
banns s. Plebanns.
Vices boerten, stonden, stede G.voc.
Vicia, nuicia (v. Medica) bichkelen
33. ags. (cf. Gloss.) Ticia-s fuglues
benae Haupt V 197. -m i. pisas agres-
tes i. fugles beane ib. 194. Ff. Grm.
VIII 399. i. bisas a. i. f. baene ib. I
116. nitia piseis a. flugles bene ib.
VIII 388.
*tVici-a s. Stipula. -na*. Fiscina.
Vicinns neyber 38. nauchpur 32.
nachtpawr (umg.) 33.
*tVicis zemelich V.a. 1420. yfic-
isg-im noch staten ib. anderwaid 52.
-US mal- 29., mail- 33. -haflftig. -i
malheit 29. vicissitnd-o id. 29. 30.
smalhayt (umg.!) 34. vnderheb-nüß
33. -enig 27. vnd hempnig (sie) 45.
wedir Ion F. a. 1420. -inarins mal-
heber 6. -ielber (sie) 33.
*t Vict-a s. Vitta. -icium s. Fic-
titiom.
Victima opher des viechs 33. opfer
des fleiß (umg.) 27.
Victori-a (cf Triumphus) seghe-,
vacht 37. -osns sighafft 33. segel-
haftig 27. sighaflFtiger 34. strithaflftig
29. vberwinsam 30.
♦fVictori-ale etc. Gloss., -a (v.
Metoria), -ola h. cneovholen Hb.
Vict-oriosus s. -oria. -us s.
Vincere.
Vicus (cf Scarioth)gatze 37. gasse,
strate, wech 38. gag, weyler K. V. gess-
lin 52.
* Vicus s. Ficus.
Videre scauwen, seyn; vide su 38.
vis-ere garstig {aus girlich sim.?)
besuchin F. a. 1420. capen, vmme seyn;
-US (cf Acies) seyn, sune, ghesichte
38. -or seynde i. videus 37. -itare
gesechen 29.
♦fViderius s. Fidius-
Vidu-a wedue 37. wedewe 38. wit-
wa (wie frouwa, gevatera sim.) 30.
Oe. F. witow, vitow 32. -us witwer
30. Wittiber 34. wittling 29. -are Wit-
tiben 1. 34.
Viere (cf Vimen) mit wiskens (wyg-
ken 132.) binden G.voc.
*tVie- s. La-stema.
♦fUifarrus s. Viuerra.
*tVigecuplex s. Viginti.
*tVigell-a, -arius s. Figella.
*Vige-na, -tuplex s. Viginti.
Vigere pluen, scheynen 33. blu-
wen, gruwen, lauben 45. leuben 27.
louen 23. vigor, vigoros-itas s.
Potens. -US creflftich, stark, also win
edder crude; tangher, barsch 38.
Vigil wechter 38. yigil-ia fewr
abent 38. vigilg 29. -antia (X vi-
olentia) gewalt 33.
*tVigil-andem etc. s. luglans.
-ia, -antia s. Vigil.
Vig-inti l -ena stighe, twintich
38. -etuplex twyntich vold 37. -ecu-
plex tzwentzwifaldig (sie) 52. vicena
eine stige 125.
382
Vigar
Viredus
lug]
*-*-Vig-or etc, s. -ere. -ulus s.
ans«
•ateriam s.
Vil-a s. Vsia.
Filacteriuni.
*tVilepid[-iis aus (vilis X lepidus)
i. homo vilis inhonestus ; -itas i. fa-
cicies 37.
*tVili-ces s. Bilix. -go s. Vligo.
Vili-s sn&de 37. snold 29. schnöt
34. -l leui- f'g'. c/.^ 38: -pendere sn6d
scheczen 29. schned achten 30. vor
richten (aw^nichten?) V.a.l420. wra-
ken, vnneme maken 38.
fVilla {cf. Valium) dortÄltd. Gspr.
durflf 125. villan-as (cf. Vicanus) bur
38. dorpman 37. 38. dorf man; -a
d6rfmini 32. villic-ns bur, meyger
37. dorf huter F. a. 1420. maige-r;
-a -rin; villariam -rhoflf 32.
*Vill-a etc. s. -us. -anase^. s. -a.
Villaiu s&r wyn 37. schnöd win 32.
schwacher wein, seyger wein K. V,
Vill-us har 37. -a ags. linin hruge;
-osa rüge Symb. H. (cf. Gloss.).
Vimen eyn clene rode 37. widt
33. weet 27. wisse KU. wedeken, rys-
ken G. voc. czeyn V. a. 1420. fimen
chlain czindel {vgl. zineln linipl. Sm.
IV 268. zain ib. 264. i. q. czeyne, zen,
cein-, cem-wide, teenken etc. Gloss.) P,
V. Timina salhe Sum. (vgl Glöss. v.
Sahx. Sm. III 234. Gf. VI 189. BM.
TI2S.42.).
Vina- s. Vinum.
Vinca ber- 9., be- F. a. 1420.
-winckel.
Vincere wynnen, ouer w.; Tictns
vorwunnen 38.
Yinculam hechte, bände 38.
Yindelici. flndelicä {cf. Gloss. v.
Augusta) augspurg 32.
Vindex richtig 29. rachig 34. ra-
chung 30. eyn richter 45. 52. 4. 110.,
der sich selbs richtit 45.
* t Vinum ardens {cf. Anima) i
crematum bemewin 38.; crudum
sur- H. 8. D. Tr. ; honorarium klein-
(sim. Gloss. Gf I 886); infertum
offe- {sie, cf Gloss.); limpidum lutir-
{sim. Glos- Gf)] roseum rot- H. S.
D.; defecatum gemuzet- {vgl Gf. II
910); feculentam druue-; acidnm
sur-; eluatum {cf Gloss. h. v.; X
enulatum) alant-; roseum rot-; (su-
s. snc-cinacium); aminium {cf.
Amenium) wis-; limpedum luter-;
honorarium kele-; infertum offer-;
spurium unren- Symb.D. -win.(Jtf.
S. Tr. s. Hffm. Ähd. Gl 15). y. ace-
tosum essiger 30., grecum kriesch
29. win; pendulum saiger win 30.
hengel {cf Vappa. CoUigatura.) 34. v.
helvolnm schieler wein boh. tarant
F. tril yina-cium, -sium 30. win-
hewen V.a.l420. -hülfe 30. -hülsch 29.
wein höU 34. -go -h olvdg, avis spe-
cies Gl. m. i. vinea \ pampinus Gl m.
{v.'gium).Qui€herat. -riumwynkeller;
-tor eyn wyn mester 37. vini-cula,
-la s. Vua. -fusor scaf uuart Pf.
Grm. VIII 12. -tor weingarter, baw-
man, rebman K. F. Tinolentns triink-
chen polcz K. V.
*tViol-a fiole 37. veyall 33. viol
m. Meg. -acium vyolcrancz F. a. 1420.
* Viola-re verkrachten, schoren G.
voc. beraubin V.a.l420. -men ghewalt;
-atio eyn ouer walt 37. violent-us
freuenlich kait (X -ia) 30. vberwel-
tig 34. Äbergewalti-g 29. -ia {cf Vigil)
-keit ib. wolt 38.
Vipa 33., vippa {cf Seruipa) wein
K. F., win 32. vnd brot. wein vnd prot
suppel 33. winbrot 29. wein o. wilprät
{umg.!) 34. wyn soppe; vpha eyn
soppe 37.
*Vip-era, -pera ädere, eyn worm
38. -pa nauter 32. vespera nater
K. F. vip-erus Gloss., -perus not-
tericht, slangicht 27. natterleich, nater-
hayt, slanglich 33. -erina naedre vyrt
Hb.
*t Vipp-a, -erus ä. Vipa, Vipera.
Vir s. GibrsB. viratus gemannet
F. a. 1420.
* Virea {vgl Vsia etc.?) milwJC. V.
milben 75.
Virect-a, -um s. Viretum.
Viredo gronecheyt 37. gruenhayt
34. gr&ni 29.
* Viredus s. Veredus.
Viretam
Vltta
383
♦fVire-tum 37., .ctum 37. K. F.,
•cta (y. Cariscus) eyn bom garde 37.
gr&nes gewechft K, V. -etam {sk)
grünende K a. 14:^0.
Vipga (cf. Ramus) ris 38. rüt K. V.
V. pastoris carte, carde 38. wolflf straul
32. V. viscaria leym r&t K. V. sim.
74. 75. virgol-a virgel i. tractns 29.
firgel 5^ -tum (cf, Surcus) vil auflf-
gender äst (sim, 93,); Schübling K. V.
schu8Sing34. schosßly'iii. kart4r). iar-
lata H. S, D. (vgl u, a, iaerdraed pecten
arboris KU nhd. järesring). sommer-
lode 38. sumer schoß 32. eyn ruten
Poschs V. a. 1420. r6t l hcm (elUpt.)
30. riseht Str. V. reysecht 9. virginal
(anders Glass.) zomirlatte, cuphostel
V. a. 1420.
fVirgilio- s. Homero-cento.
Virg-o magt 32. 74. -nncala
junchkfrawUeiD 34. eyn jung frauchin
45.
Virgu-la, -Itum s. Virga. -ncola
s. Virgo.
*tViri-a, -ca A. ingrüni 32.
*t Virida s. Viride hispanum.
Viridarinm ein groß hauflf (aus
hofif umg.) 21. 27. ein grosser anger
} burcz garten 33. grfingart 29. eyn
bom garde 37.
*Virid-e hispannm spens groue
38. -a l virispanitam gruenspat 34.
*tViri-giiDdia s. Verecunde.
-spanitmii s. «de hispannm.
Virtns doghet, vromichheyt 38.
Virus vor ghift 37. auter- (umg.?)
K. F., eyter- 93. -giflfl.
*tViscago s. Filipendnla.
Viscn-m, -s mit Äbll. stellen wir
wegen ihrer Vermischung zusammen.
vlsc-um {cf. Boletus) bulis Symb. H.
-US (flscns s. Indoles. Mistus.) distel
i lappa^ Carduus Symb.D. mistel Gloss.
[v. -nm). m.-ta Cock. dam 38. eyn
derme 36. tragensingeweid K. V. ge-
lange, geschlinge, kutteln, caldaunen
B. -era ingetuome {vgl. Suppellex)
BJtf. III 133. hercz gäder 32. lenden
(Ed.) II. Ph. ineddre H. S.D. inadere
sim. Gf. 1 157. tharma i. intestina Erf.
Marb. Gll; -era vltalia (cf. Gloss.
h. V.) hart in nethre Ma/rb. Gl. hart-
innethere Erf. Gl. -era scoodliian i.
capita ^wtuorum; senuliran i. tori,
lacerti Erf. Marb. GH., vgl. lira quod
palpitet Marb. Gl., cira quod palpit&r
Erf. Gl. eandem et niseum uocant
quia gluiinosa sit {nach Pulpa q. v.) X
chira, hira intestinum, rviscnsiä. und
gluten? Da ags. lira (m.flesh, muscles
Bosw.) zu pnlpa passt, gehört die
von den Abschreibern meJirfach ge-
missdeutete Glosse dorthin. Vor diesen
Glossen steht: yiscora beuillet flesc
Erf. Marb. Gll^ dictum propter uis-
cnm q:uod est rindblood siue billistr
Erf. Gl, rinblood s. gillistr Marb. Gl;
vgl. ags. gillestr Schleim (von Dietrich
ignoriert). — vise-ns boum lym F. a.
1420. kleb; -aria kleb rftt 32. -osns
sllemhaftich 37.
♦fVis-ella, -ola ^.Fiscella. -ere,
-itare, -or, -us s. Videre. -pilio s.
Vespilio. -snra s. Fissnra.
Vita leuent (viuere leuen) 38. ri-
tali-s lephaftig F. a. 1420. lobleich
(umg.) 1. 33. -a {cf. Viscum) in ge-
weyde F. a. 1420. sim. 74.
Vita-re {cf. Latere) schougen, vor
myden 38. schu wen, ver minder enft^m^.),
dat leuen eieren (X vita + Tittare
i. vitta ornare Br.) G. voc. -bilis mi-
deler 22^ 38.
*iVite- 5. Viti-cella.
Vitelln-m tvtter 34. tütter 29. do-
der 37. -s dodder 38. eyn bSte 37. i.
morsellus Br.
*tVi- s. In-teritns.
*tVitia s. Vicia.
Viti-, vite- i vitis- H. S. B. -ceUa,
1 yitis alba 51.0. san. {cf. Cinis prio-
nei) hoppo H. S. D. wilde zytwan 51.
wilder z., stickwurtz 0. san.
*tVitili-tigator, -gator hadder-
katz F. tril
" Vitis-alba, -cella s. Viöcella.
Vitrnm (X nitrum. cf. Micili.) spat,
sper, dar me venster af maket 38.
Vitta, victa K. V. {cf Limbus)
har-haub 52., -bant. K. F. huyue,
hülle G. voc. reyse F. a. 14^. vitte
384
Yitnlamen
Vnciniis
walken (aus wielken sim,?) l benda
H. S. D.
Vitul-amen^ -igo 32., l yanligo
K. F.vnberhafftiggescho6-Sr. F.krumb-
hang 32. eyn gelder (gelt unfriuMhar,
sonst nur van Thieren) wynrewe V.
a, 1420,
Vitulus p. merkalb 93. K, F.
Vituperare leden, let maken i,
lenipendere, odiosom reddere 38.
* Vitus (cf. Inuitus) williger 34.
Ymariam eyn springh i, fons 37.
helder F. a. 1420. vischbehalter 88.
Viuerra. uifarrns eichhorn (dar-
auf ^j^ivioXxk!^ eichorn) Grcuser F. Altd.
Bll. I 349.
*Vium wegecht 27.
*tVittola s. Vua,
Viuu-s, -m lembtigP. F. lemptig 1.
Vix cume, nauwe, vilna 38. vix
dam kume do (kam edo) F. a. 1420.
♦fVlascula s. Flasco.
Vlcer-are, -osus s. Vlcus.
Vlcisci {cf. Insultare) wreken 38.
yltio wrake ib. 37. yltor richter 52.
Vlcus svero (minscol L. i) H. l. i.
swere 36. 38. swer (,?) eyft 29. aiß 32.
slyer, slyr; vlceros- (-us) suereeht; -i
(pculi) maczerech H. Ph. vlcer-osus
swirig 27. swirleich; -are ayß ge-
sberen 33.
*tVligarius s. Vlua.
Vligo i. radices ligantes terram
quas rustici dkunt quecken 37. nes-
sikeyt F. a. 1420. haliuua, hulwa (cf.
Lacuna) Gf IV 882. haliwa i. sordes
limi l aquae Gl. Lind. [Haupt V575).
höre i. lutum Symb. D. TÜigo slam (,)
drek 37.
♦Vliua, vUul-a, -are s. Vlul-a,
-are.
Ylmns ehn H. S. D. sim. Gloss.
ihn-, ulm-paum Meg. rust-bawm 44.,
-holtz-STi.faulbom-K^. F. fulbom 6. mos,
also uppe den bomen wesset 38. mies
i. anuose 34. y. campestris {Ann.)
hagenbucha H. Ph.
Vlna (cf. Suparum) aln 29. el stab
31. farr der {sie!) arm 32. vorder arm
K. F. inylnis zwiscan den armen 4L
*Vlna s. Vlua.
Vlt-erius, -imo s. -ra. -io s.
Vlcisci.
Vlt-ra enethalb 29. -eriora ferror
gelegenun 48. -erius vort, Vorwort;
-imo to lösten 38.
Vlt-io, -or s. Vlcisci.
Vlua, vlna 34. 37. (c/. Alga) schelp
37. schulp (M) 30. sacher t. alga 34.
lues {„vetus'') KU. leußkrut HO vanr.
lyes; ylnosus lyesachtich; yligarias
(yluarius HO. 132) eyn loys snyder
of vercoeper G. voc.
♦fVlula klagvogel Meg. snerker
{cf. Gloss. V. Furfarius) F. a. 1420.
liwel 29. awl 33. owele 27. ullnl-a
eyn steyn vle ; -e est et. auis nocturne
quos wlgus dicit gagones 37. sim.
gaüones Pap. {vgl. gagio^ gaia,
gwAhGloss.? anders gauo Ghss.m.).
vlnisL genus auis holzmucca Gl. Zwetl.
{vgl. Gloss. vv. Vliua. Lamia.).
V- 33., vl-lulare luen vt canis 33.
huweln lupi 29. hön 34.
*tVmber s. Vmbra.
Vmbilicus nawel 36.
Vmbo rantbuchele Symb. D. scir-
mari Gf. VI 549.
* Vmbra. imherp. asch Symb. D.
278.
*t Vmbr-a schatwen 27. schuw 19.
ahd. scue Haupt III 461. scheme 37.
1: -acula schede 38. l fagus farender
man, est homo vanus et inutilis etc.
K. F. -are schemern, also : ome sche-
mert vor den ogen, i. caligare 38.
schattigen 29. -osus schatwich 27.
-aculnm ein sal&n 37. hutta Symb. Z).
App. hug 8. -aticus l -atilis sehe-
merch 37.
*tVmbr-ellas s. Vnibrellas.
-osus s. -a.
*tVme-cta, -scat s. Hum-ator^
-ectare.
Vncare pr. lincum 37. i. q. vrcare
Ghss.
Vncia lot 32. loeth 125.
Vncialis {Utero) ein capital 52.
*tVncIl-a {Gloss.) l -um eyn
hals yserne 37.
Vncinus s. Vneus.
Tnctio
Vomere
385
Vnetrio smerynge; -nosns zalaecb-
tich 37.
* y HC -HS {cf. Gumphus) hake (hacke
ligo) 38. hagg (higg?) 29. hachken
34. -tns hanck 30. -inns eyn noz
hake F. a. 1420. hack 52.
*f Vncus mäser 32. {deherUs).
Vnda mele (melc? aus wele?) 32.
Vnde worher 38. von wennen 29.
won, wo hene 45.
Vndeei-m aydliff; -mus der aynd-
lifft; Tnden-ns aindliffte; -arius aiu-
liff czall 33.
Vndnlata vestis schaulot kleyd
F, trü.
*V- s. A-ngaria.
*t Vngu-is (yn^wis) nagel K F.
cla 37. der klaen Oe. F. -la klaw, hflff
K. F. kl& 52. cla, fuoznagel Jeriech.
onycha Meg. -la caballina hoef-
ladedeke (sie), eyn crad 38. -la ca-
bnlina brant latich 51.
^fViigiiiii-, yngnl-phos l ^nm-
phns (X'^gulft) eyn hof naghel 37.
^Yni-, ym-brellas staloto faglä
Haupt 7197.
^tVnicidiiim s. Monopoliom.
Ynicolor ain gestaltig 52.
Vnicorniis {cf. Rinoceros) ainge-
ham 52.
Vnifomiis enerleye 38.
Vnio eß K. V. esß 32. eynung 29.
Vnire eneghen 38.
Yniaers-ns die gemain 52. -itas
hohi schui 32.
Yninociim eynwartig F. a. 1420.
Ynqnam ymmer (hd. Gloss.) 38.
*tV- s. To-nsilla.
Ynnsqnisqne ein ysleicher 33.
Yo- s. Ti-bisare.
Yocalis red 33. ein ödem roer l
heissen (heyseben 5., X^ocare!) 27.
stimlicb; die giirgel 52. y. arteria
luch strote 36.
Yocif erar-e, -i wuchczen V.a.l420.
Yola ballo H. 8. D. bal Gloss. hant
plat 30. inner hant i. iv K. V. gaflf 52.
gauff m. F. trü. eyn tener i. ip F. a.
U20. bandteUer 44. 114.
Yola-re vleghen 38. -tos ge flacht
17. 27. -tUe ge%el 32. federtier 29.
DiofentMehi Homm glouariaa.
ge-f. 30. gefidercztyer 34. Tolitare
swemen (natare swemmen), also de
voghele 38. sweben 29. 30. sbeben 34.
Yolem-nm eyn persek (vrucht) 37.
38. -US p.- 38., perzek- 37. -bom. -is
uualibiscun (X Tol-?) pirun Of.1 842.
Toloma winigifta H. S. D.
Yolgus etc. s. Yalgos.
• Yolica een boghe int wulfte G. voe,
*tYol-isiuiis ^. Bnlimiis. -itare
s. -are. -oma s. -emam. -spe s.
-nptas.
Yolabilis media wynde 25. 0. scm.
winden mit wygen blomen adder schel-
len 51.
Yolucres s. Olocres.
* Yol-, fal- 30., ya- 34. -nella ein
Wandel, als an ainer preß 33. winde 30.
spynnel 29. strawflF(aM5SC-) 34. sim. 1.
Yolu-ere, 1 -tare 38., wlnere
(v. Monere) walgemÄ Ph. welkkeren,
weiteren 38. wentelen G. voc. -ntare
volgen (X walgen, hierher?) 34.
Yolumen gebunden bäch 29.
*Yolunta-s (cf. Intentio. Mens.)
will, menschliche begird J^. F. -s mala
ubelwilUkeit H. Ph. -re s. Yoluere.
♦f Volupt-as wallust 37. pög begür
52. -nose Gemmen, -enose lustehck,
ghenoechUck G.voc. -e öcwwew,yolspe
lustelic G. voc.
Yoluta-re s. Yolnere. -brnm
aAd.hulia (c/.Lacus. Vligo.) Sm. II 174.
een groepe 1: een yuyl gote daer die
vercken in wentelen (cf. Voluere) G. voc.
grub dy ein saw wulet 27. welcz phael
F. a. 1420. gewulich 52.
Yolaus herbalsid. Or. XVII 9. 10.
*f Yomen mell 32. (de herbis).
Yomer eyn schare, eyn plochyserne
37. seg 52. kars (cf. Gloss. w. Bidens.
Ligo.) H. S. D. ein wagen sun 33. wag-
eysen K. F. yom-ix^ -ex (alph. -ix)
Br. i. vomeris summitasJBr. hSghe 37.
zeche V.a.l420. zech 9. 17. sech Ghss.
Yom-ere breken, coren 22^ 38.
spien, spigen, vorlaten 38. virletzen 20,
sich bekotzen (ungl.) 42. -itns koczen
29. speyginge 37. fumitns vnlust (tae-
dium Gf) spiend 41. (vgl. vnwill sim.
u. a. V. Nausea BM. III 673).
49
386
Vomex
Vstorium
*f Vom-ex etc. s. -er. -itus s. -ere.
Vorago (c/. Abissus) slunt V, a. 1420.
wasser-slund 1: -swalch 29. -swal 30.
-Strudel 52. -sucht (-sucht? umg) 34.
-bruch 54. -grub, -flüss; graben, fras-
sung, wokchenprüch (X wölk- ?) P. F.
ain wider swall 33. vreetinghe, ver-
slindinghe, kuyl G, voc, forago werb
(uueruo Gf. Gloss. v. c.) 32.
Vora-tor ein veressiger 33. -x s.
Nebulo.
*tVort-ex weruel G. voc. werfel
P. F. knor o. ast 52. sim. 4. -icinare
Gloss. Yostino aui i. voluto 37.
Vox stemme 38. 132. G. voc.
*tVpicus s. Ipocns.
*tVpu-pa, -ba Gloss., daram -la
uuitihoflfa Hau. 1 227. uppaba wide-
hoppa H. S.- D.
*typha s. Vipa-
Vr i. ignis Gloss. i. incendium 142.
pp. 167. 295. vrrignis (sk) yranicus
fuerrig, enpengig 27.
*f Vra (alph. vrus) i. rcma lbos32.
X vrus, Trius i. hos silmstris 76.
♦fVrankeiifordis s. Prancvor-
dia.
*t Vran-on {alph. var-) grece pa-
latum lat. eyn cauel 37. -us hymil;
-icus (c/ Vr) hymmeUschs V. a. 1420.
-ica brinnot 41.
V- 33., w- ratislania du. preß-
landt 33. presslan 29. bresslä 34. fra-
tistania pressenlan 40.
*tVrba-iniS5 -nitas s. Vrbs. -re
s. Orbare.
Vrbs obreste stat 32. yrban-us
s. Opidum. -itas Gloss., orbonitas
quidi Gl. Ker.
Vrcare s. Vncare.
*f Vrc-eus ember i. vrna 38. zuber
K. F. -inus 1 -iolas eyn hant vad 37.
♦fVrcius handuyrm L teredo,
surio Lye.
Vredo meltaw V.a. 1420. miltau 74.
Vrere (cf. Vrgere) swelen, senghen
38.
*Vrg-ere (cf. Angere) brunn-en
(X vrere, me Gloss.), twing-en; -idos
-ig 27.
*tVri-a, -0SU8 s. Vsia. -dices
s. -tides. -ginale s. -na.
Vrin-a pisse 36. mighe 38. harn-,
seich- K. F., saich- 33. -wasser. harem
33. -ale Wasserglas 29. saichchrügP. F.
eyn pis vad eder eyn glas dar me dat
water inne bes&d 37. vriginale or-
ghenal 38.
*V- s. O-riolus.
♦Vri- tides, -dices blaterlochlin
K. V.
Vrn-a (cf. Vrceus), l -ale 37. amer
32. ammer37. himlGf.III 156. tonne
ä fouller vin 122. tzober; vrna Sacra
ein heyligen sarck 125.
♦fVrnus s. Tarmns.
Vrsa s. Vrsus.
*tVrscnla (alph. vre-, aus tustula
sim.?) eyn cropele 37.
*fVrs-us bere 37. 38., eyn grim-
mich deer 38. -ior i. cmdelior 37. -a
zeuen Sterne vnd de waghen 37. mi-
norursa *. septemtrio (q. cf.) 76.
minerosus i. septentrio seuen steme
37. vrsina berwurcz 32.
♦f Vrtica granatica Gloss., gre-
namea he'dirnezela Ä S.D. grena-
tica heytter nessel 40.
*fVsanti (atis canti?) felgun (in
Camera) H. S. D.
*f Vscula {aus astula?) eyn spon
F. a. 1420.
\siSL male pro vria i. vermisporci,
app. quia vrit Isid. Or. XII 5 (Qui-
clierat). vria eynswyn lus 37. vynne;
vriosns vynnecht F. a. 1420. vsam
verher-, filcz-Iaug JS:. F. vila su lus 32.
Vsitare prauchen 52.
^Ysnea moig 51. maig n. i. muscus
arborum 0. san.
Ys-piam nindert (vgl. BM. 1 746)
P. F. irgen; -quam yrne F. a. 1420.
-qne of eyn czeyt ib. wente 38.
*tVst-, vstul- 37. H. S.D., hustol-
40., hostul- 45. -arios furstange i.
tinorcium (q. cf.) 30. ouen-stall 34.
-stapp 40. offen staip 45. ofen gabel 52.
ouinstaf ff. S.D. l vstella eyn schutzel
instr. fornacis 37. vstorium schur-
stange F. a. 1420.
*Vst-io prunst 52. -ulare swyn
bernen 37. -ilare broughen 38.
* Vst-orium etc. s. -arium. -ulare
s. -io.
Ysora
Yxoratiis
887
Vsur-a prisna Gl. Lips. perss-em
KU. -inghe G. voc. (vgl Negocium).
woucker 38. -a, -arius s. Fenns,
-pare zutziehen 52.
Yt dat, also: ik Uäde dat du dat
toälest dm 38.
♦f Vten-sile. -cilia geratscap, hus-
gherat 38.
Vter, vtter K. V. eyn wyn vad
van leder 37. einleder} nne sag zu fleig
(aus fliejjendingen 74. sim. Glosa,) 27.
sawnusch (X Unter? cf. Gloss. ä. v. und
V, Canalis) 33. buttrich 29. bfitrich
K. V. butterlich 41.
Vterini s. Prater.
Vti gheneten, ghebruken 38.
Vtili-s nutte 38. -tas^.Profectas.
Ytiqae is also, iodoch 38. ia ye-
mer 29.
Vtr-um effte 38. -amqae aber, pe-
denthalben 33. ab wyderwege 27. -obi-
que baiden thalben {sie) 52.
♦f Vtter s. Vter.
♦Vua wyn druflfel 37. autemplat,
est caruncula pendens a palato, i,
epiglotis K. F. vaola id. ib. hfich
i. passio guUuris 37. die hoeck inden
hals G. voc. aichelein, weinperl (hinten
in dem mund); die laien haizent ez
dazplatJlfct^.vini-la50., -cula(Xvi-
num) winber-lin etc. 50. -en; das blat
(hinden in dem mimde) 42. viaola
autum blatt 32. vna passa {cf. pas-
sacua Gloss. Staphisagria.) corentken,
cleyn rijskens G. voc. rozyn 37. welisch
weinper 33. schwelke winber 6. vua
versa dol-wortze 51. -wurtz 0. scm.
vna vnlpis nachtschede i. solatrnm,
morella^ cncnlns 0. san.
♦fWach, was s. Vah.
*tWad-are s. Vadare. -randia
s. Warandia.
*tWalnpia h. electre Dun.
^fWambosium s. Bambasinm.
Wanti {cf. MuflFula). quantos acc.
pl. hantscuohä AM. Gsprr.
*tWarand-ia weringhe 38. werung ;
-a werschacz 32. bara-ndia Gloss..,
-da werung 40. varandi-a bescher-
menisse, besehuddenisse, waerde; -sare
warenden, beschermen; vnadrandia
sekeringhe G. voc. warendare weren,
also: ik wil des gut gheweren 38.
^fWaschartns s. Bastardns.
♦jUnelcns s. Gnelcns.
*Wesera wesere 22^ 38., eyn
water 38.
*Westfalns west-val38. -flling29.
• t Westronia (regio) westerich 32.
♦fVniaria furme p. i. trncta
Symb. H.
*tVnicia s. Vicia.
*Wmdicas s. Biez Wth. II 324.
♦fVninus felam Gf. III 518.
f Vnlcanns i. fdher iouis eyn zun-
nen (züne) smed 37.
* Wl-fago s. -gago. -ga (X vulua)
s. Cnnnns.
♦ Vnlgago i vnlfago erde epfel 0.
san. erteppel 51. t. panis porcinns.
♦Vnlga-r pulgar 127. -ri huni
Symb. E.
tVnlgns {cf Gens) büvel32. bal-
chere (balc-here gemeine Soldaten?
y:y\3L\^diV\pop.?)H.S.D. Vind. wlgare
gemain sprauch 32. volg-ns pouyl;
-atus gelautbert V. a. 1420.
Vnlnerare s. Sancius.
Vulp-is vos 38. -ecnla id., ib.
fuchsly 29.
Vnltnosns s. Vnltns.
Vttltnr ghyr, ein voghel 38.
Vnltnrnns nort ost 38. ostimort-
wint H. S. B.
♦Vnltns (c/. Mallanus) antlitzwand-
lung (Xvoltus, voluere) . . . dicUwr a
volo vis etc. K. V. antlad 37. ged6na
Erf. Gl. geda'na Ma^b. Gl. {vgl. getlne
/. Gestalt Kaiserchr.Bietrichvergleicht
aUs. species gedane ahd. facies ge-
tat; dazugehört:) ghedaente (des aenr
sichts) i. species, facies J^iZ. wltnm
pernertere wrempen, schrempen, also
wenneme suren drang drinket 38. vnl-
tnosns droef G. voc.
Vnlna {cf Wlga) fotz K. V.
♦fWlnere s. Volnere.
*tW- s. V-ratislania.
*tVnnl-a s. Vna. -igo s. Viti^'
lamen.
Vxoratus gehylict, ghewyft G. ^qO'
>
Xdotipia
Ztmich
*Xelotipia s. Zelotipius.
Xen-ia a. Scena. Eniogia. -odo-
charins sq. s. Cenodochinm.
*tXerapelliiia s. Serapelline.
X-, c- P. F., s- 52. -erophagia
dür chost sam aribais P. F. sim. 8.
ein dürrs mal 52.
*tXia i via (inde galaxia) 52. 76.
lant strag 52.
fXiflon h. foxes fot Hb. Dun.
'^'Xiliphoii s. Silphinm.
Y. s. I.
X.
^fZabastes s. Pala.
^fZabnlus {cf. Tebellus) zobel 74.
zabel K. F. zabiline (sc. pelles? in
Camera) zebelen H. S. D. zobelns an.
zobel 32.
*tZa- s. Zo-diacus.
Zalata s. Zelata.
*tZecha s. Symbolum.
""Zedaari-nm zutwan 50. czidwar;
-a czederwein (umg) 33. citonale
zitwan (cf. Gloss.) 40.
t ZeidOLariiis s. Mellicida.
Zelare besglich lieb han 29. hafftig
leben 34.
♦f Zelare s. Celare.
Zelata baghel Q. voc. i. grando l
gemmamagnaiUfframloBr. etc. zalata
grelle Gl. m.
*tZella s. Cella.
♦fZelotip-iisafe -are verdencken
52. sim. 8. 9. mistrouwen G.voc. selop-
tipns eyfrir 34. -iti i. stispiciosi 30.
zelotopi-mn ynere; -a vordeckinge
i. suspido adüUerii 37. xelotipia
hatimge i. odia Aelfr.
Ze- s. To-mentam.
*Zenoz- ^. Cynoc-ephalos.
Z-, s- 38. -ephirns westnortweste
38. zu*t Westen 37. waltwint o. aberer
wint (von occidmte) Meinauer Naturl.
Zeta ein chlainer {am chammer!);
pursten (X seta) 33.
Zima deysem G.voc.
•f Zinbrax i. trifolium 37.
Ziiig-, cinc-iber engheuer 38.
*f Zins-alia s. Zinzala. -iare,
-itare s. Zinzulare.
* t Zinna (2 Strichlein darüber) gu*t
blauter (infirm.) 32.
Zinz-ala i. q. -nla Voce, ex quo.
zinsalia mugghe G. voc.
*tZinz-endnla s. Cicindela* -nla
s. -ala.
Zinznlare. zinsi-are, -tare me-
rülorum Quicherat Add.
Zirbns s. Cirbns.
Zizania (cf. Politriduum. Auena.
Lolium. Gr. Wb. II 1304 v. Dort) durt
H. 8. D. turd Gf V457. biß kraut
K. V. beresboto Gf. III 81. i. q. uers-
botde (zingia L. l, am zizania?) H. Li.
*t Zobelns s. Zabnlns.
Zo-, za-dyacns tier treger 32.
Z- s. T-omentnm.
Zona eyn zene (cf Gloss.) 37. zo-
narins schnurer 52.
*f Zonica trovLce(Mantdsack) 12J^.
p.27.
*tZoreth schussen riet 32. i. e.
Soretnm sim. Kloster Schussenried
am Federsee in Wirtßmberg.
•fZota ein valstock (v o. b) 37.
♦fZnnich {cf Lazurium) lasur-
stein 42.
'-'•y//(77
NOVÜM GLOSSARIUM
LATINO-GEEMANICUM MEDIAE ET INFIMAE
AETATIS.
BEITRAGE M WISSlSCHAiTLICHl KDIE
DEB
NEULATEINISCHEN UND DER GERMANISCHEN SPRACHEN
VON
D« LORENZ DIEFENBACa
FRANKFÜRT AM MAIN.
J. D. SAÜEBLÄNDER'S VERLAG.
1867.
Von demselben Verfasser sind folgende Werke bei Josepli Baer in
Frankfurt a. M. erschienen oder in dessen Verlag Übergegangen:
Glossarium Latino-Germanicum mediae et infimae aetatis. E codicibas
manuscriptis et libris impressis concinnavit L. Diefenbach. (Sapplemen-
tam Lexici mediae et infimae Latinitatis a C. Dufresne Dom. da Gange
conditi cum ab aliis tum ab Henschelio aucti etc.) Francof. ad M.
1857. 4^ Thlr. 12.
Lexicon comparativuin lingnarnm indogermanicarnm. Vergleichendes
Wörterbuch der gothischen Sprache oder der germanischen Sprachen und
ihrer sämmtlichen Stammverwandten, mit besonderer Berücksichtigung der
romanischen, lithauisch - slavischen und keltischen Sprachen etc. 2 Bde.
Ebd. 1851. gr. 8^ Thlr. 9.
Origines Enropaeae. Die alten Völker Europas mit ihren Sippen und
Nachbarn. Ebd. 1861. gr. 8<>. Thlr. 3. 10 Ngr.
Celtica. 2 Bde. in 3 Abth. (I. Sprachl. Documente zur Geschichte der Kel-
ten, n. 1. und 2. Versuch einer genealogischen G-eschichte der Kelten).
Stuttg. 1839—40. gr. 8». (Ladenpreis Thlr. 6. 26 Sgr.).. Herabgesetzter
' Preis Thlr. 4.
Mittel -lateinisch-hochdentsch-böhmisches Wörterbacli. Nach einer
Handschrift vom Jahre 1470 zum ersten Male herausgegeben und mit
erläuternden Zusätzen versehen. Frankf. a. M. 1846. 8^. (Ladenpreis
26 Ngr.) Herabges. Preis 17 Ngr.
Ueber die jetzigen romanischen Schriftsprachen^ die spanische, portu-
giesische, rhätoromanische, französische, italienische und dakoromanische,
mit Vorbemerkungen über Entstehung, Verwandtschaft u. s. w. dieses
Sprachstammes. Leipz. 1831. 4^ (Ladenpreis Thlr. iVi)» Herabges.
Preis 26 Ngr.
/
In J. I>. 8auerlä,nder's Terlag sind femer erschienen:
Adrian^ Dr. et Prof., Catalogus codicum manuscriptorum Bibliothecae acade-
miae Gissensis. Accedunt Tabulae lithographicae VHI. 4 maj. 1840. Herab-
gesetzter Preis Rthlr. 4. fl. 7.
- — aWitt^citungcn auö $anbf^riften unb feltcncn S)rudtücr!en. gr. 8®. 1846.
^crabgcf. ^rciö SRt^lr. 1. 10 ©gr. fl. 2. 24 fr.
Sremer^ Dr. g. %, Die Snfd^rift über bcn 5|}rocc§ bcr guttoncn. gr. 8^. 1866.
10 ©gr. 36 fr.
Classen^ Dr. J., Director. Zur Geschichte des Wortes Natur. Festschrift
der Dr. Senckenberg'schen Stiftung zu Frankfurt a. M. am Tage ihres
100jährigen Bestandes gewidmet etc. Lex. 8^ 1863. 7^2 Sgr. 27 kr.
S)iefettto$^ Dr. gorcnj, SJorfd^ttlc bcr SSölfcrfunbe unb bcr 33i(bung8gcf^ic^tc.
gr. 8». 1864. Wo^x. 3. 20 ©gr. fl. 6. 24 fr.
^affeliad^, Dr. JJ. SaS., ©op^oflciftl^c«. 3ur JRe^tfcrtigung unb äßgcmctncre«.
8«. 1861. m\\i. 1. 10 ©gr. fl. 2. 20 fr.
^f^f* Siehe die dritte Seite des Umschlags.
I, Dr. ®., Siftliograp^ic bcr JJrcimaurcrct unb bcr mit i^r in 9Jcr*
binbung gefegten geheimen ©cfcttfd^aften. gr. 8®. 1844, ^crabgcf. ^rciö 9tt^lr. 1.
10 @gr. fi. 2. 24 fr.
firiCßl, ^rofcffor Dr. ®. t, granffurtcr ©ürgcrjtüipc unb äupÄnbc
im SDlittctaltcr. ®n auf urfunblid^cn gorfd^ungen bcru^cnbcr Scitrag jur
®cfc^ict)tc bc« beutfd^cn Sürgcrt^umö. gr. 8». 1862. SRt^lr. 2. 20 ©gr. fl. 4. 40 fr..
Mxdfütlii, "HK Ueber ben je^igen ^uftanb ber ^fropolid Don %tf)tn. 3ur
Begleitung beö ^lanö berfelbcn in Pausaniae descriptio arcis Athenarum ed.
Otto Jahn. gr. 8^ 1861. 6 ©gr. 21 fr.
SRufeum, SR^cinif^c«, fttr ^^ilologic. $erau«gcgcbcn Don SRitf^I unb 2BcI(fer.
SRcuc golge. I. bi« XII. 3a^rgang, 1841/57. ^crabgef. *^rei« per 3a^rgang
«t^fr. 1. 15 ©gr. fl. 2. 42 fr.
— — xm. bi« XVIII. 3a^rgang, 1858/63. ^erobgef. ^rci« per 3o^rgang 9tt^Ir. 2.
fl. 3. 36 fr.
— — XIX biö XXII. Sa^rgang, 1864/67. ^rciö per Sa^rgang SRt^lr. 4. fl. 7,
Wbhtä^ D- unb 3. Klaffen, lieber bic 9tcbc beö Äönig« Debi^)u3 in ©op^ofle«.
0. R. 216—275. gr. 8». 1861. 6 ©gr. 21 fr.
QiftOtni, Dr. unb ^rorector, Ä., Seitrag jur SBortforfd^ung ber tateinifd^en ©prad^e.
gr. 80. 1833. 15 ©gr. 54 fr.
— — 3^^^*^^ Seitrag jur SEBortforfd^ung ber lateinifd^en ©prad^e» gr. 8^
1835. 15 ©gr. 54 fr.
— — S a t u ir u 8 , in'8 J)eutf d^e überf efet. gr. 1 2 <^.
— — Siterarif (i^e S^arafterijlif en unb
att^lr. 1. 16 ©gr. fl. 2. 42 fr.
— — grflärungen ju ben fleben Sragöbien
21 ©gr. fl. 1. 12 fr.
— — Die 5IKl|t^otogie ber Sleg^pter, ®ntijtn, SRömer^ ©emiten^ ^erfer,
©emianen unb ©laDen. 7 33änbe unb ein ®enerat*9?egiper. gr. 8®. 3^^^*^
ausgäbe. 1855. 8?t^tr. 9. fl. 15. 45 fr. ,
Die ©innbilber ber alten «ötfer. 8^ 1851. 9tt^lr. 1. 15 ©gr.
fl. 2. 42 fr.
— — SBörtcrbud^ bcr beutfd^en ©prad)e in Sejie^ung auf 5lbftammung unb
Segriff rtilbung. Sierte mctoerbefferte unb oerme^rte Sluflage. gr. 8®. 1856.
»It^lr. 2. 15 ©gr. fl. 4. 30 fr.
©Ott^a^, Dr. (g. g., ©ef^id^te ber beutfd^en SKonard^ie. Son i^rer Erhebung
bis }u i^rem SerfaÜ. (687—1519.) Sier Sänbc. gr. 8». 1861/62. SRt^lr. 10.
20 ©gr. fl. 18. 40 fr.
XihnUnif W>va^, im SSerömage ber Urfd^rift überfe^t unb mit ginleitung unb
änmerfungen uerfe^en oon ^rofeffor Dr. änton Sberj. 8®. 1865. 25 ©gr.
fl. 1. 30 fr.
SeWer, %. ®v ^n^j ober ^elaögifon. 5Kit 1 ©tcinbrudtafel. gr. 8^. 1854.
10 ©gr. 36 fr.
TitfltaibtX, D. 3. Don, aütter K., baö ©^jrad^gef d^led^t ber Zitanen. Dar*
fießung ber urfprünglid^en Serwanbtfd^aftcn ber tartarifd^en ©^irad^en unter fld^
unb mit ber Sprache ber $eHcnen :c. gr. 8<*. 1837. $erabgef. ^rei« SRt^tr. 1.
fl. 1. 48 fr.
1829. 20@gt.
Äritifen. gr.
f. 1
8».
12 fr.
1847.
hei <Boiflf)otUS.
8«.
1846.
Frankfurt am Main.
Druck von J. D. Sauerländer.
1867.
1
1 DAY USE
Rf TURN TO DESK f ROM WHICH BORROWED
Eomancc rhllology
HUMAMTILS uIv-Mj^ATK ^EU\"ICE
This publication is due on the LAST DATE
stamped below.
AP? 1 1 tJ[C'D
1
''
y
.
LD "t-'^üm-IO '64 General Library
l