In heysn vinṭ : lider

צצת, עמפמ1נז} עפ1םתמ1נצ 8 1611 6אעמ2ת21ע9פ אעצע1פ

60 .טס א

1א1צ אפצטם אן

תנאקסצט! 6124 )

{וט 851016סט 111066 05ט? 16ססט 11115 {ס וס1696/0011ט +1וסווםוחזזסת
10861111141 51124/1116 שש 1080164 .זכן
{ס יז 101671 14
1 .24 411114/ 6 .1 1111 זק 4/

מצטדא מעזזז גנפזפפנצ עס א0ס1זדשסע 6011 מ/8ת660 מגזז1 תסע סאנפאטע
מת84מז זאצסטע 1א/ טס 4 צטם דתא,ע אז /0595181? ממתזא פא,טעץ
אסזנזאמאטס?ע את8214968440 .ם /2,,/מ3/)2 סאג, מזטאעם

2

א נאת:) 8008 בפוסםס1צ 41 8,110 ,וו

9 211ע9 ,81,455 , 1451 11 1 4,

אט דאעס צססם תמפנסטפנצ 41 א10דע, א
פדדעפט4-4 ,59 1א , 1דפ עט 1ד דע

60 881124מ19110פסנצ | 250-4900 413

)תע0ס. מע ויאע6אצ0ס80מגפ1נסמ1צ. ציעלעץ

עתד תסע ספאזספתאש? עס ןא,זא
צתע4א תמ1ן1 תפ1וממנצ }ג,;11טסו1ם סתע8 ןעפ אק צ4ע1פ

;צם פעפונצסעע ,לע

4 1 01960ט) .ם 1006 1

1 1זט06ץט) 106 67 4716/
/ד111זזם1 11811ט711ב) זזוסנוזש6פ 1116
101111601101 1 ז111/50//10 .ם חזחטזסם הוח 100016
8160 208
06 +ז6ט10
1ס1011110011 16/3008 151911160118
0561 .כן /161

1010111115/6 800 614 5001
101111601101 679ט0111/'ש 160116116 8114 /רזזהבן
2 עס פמתאטזםץ סא פּמתעמזאתזא זא
ז6116) 000 310615/1 8 1101

{ססתץפ 1201010021 8 68000/4.18קן 201060 עס ,6טחט 6װ00/66 סת 1
זסז1 002068 תסתק010ס עטס ע10 תסחהז1קפת1 סת 1 . ש016811014 100150 04
.151261 ,0ז16:05216 }0 1ת11202 600161/' 2084 0ס1סת 406 שט 4692 8

1285 /?זסקןסענק 4611606021ת1 סת8 +12עץעקסס 106 16506048 /6016-) 8008 ת310015 21ת14210 סת 1
תזגמנסס ססטק סח} ת1 /6ח614 18 4106 415 ,1606טשסתא עטס 04 0684 106 10 .פאססט ;טס תז
-1460414160 06 גס ז106ס0 124עץעקסס +תסעזטס סת חס1תטצ 104 אעסטץ תגםקזס תג 15 +1 עס
-- 0068 סתטז ששסחא טסץ 14 עס - צעסטצ 4018 0 +18צץקסס 6ע2061 תג 0(סת טסץ 1
.18061ט0ץ8ע01981121110 21 11גתזס צט עס ,153א 413-256-4900 24 סתסתק עט 5ט 024204ס 16256קן

אין הייסן ווינט

ליד ע ר
פון

ציליע דראַפקין

24

ניו-יאָר ק, 335 9{

35 6מ12עצצעסס

צָט
אוזותסתםם 164 נעס
הצ .אב צצסצ שסוג

44 8 .0 מג 2110060

געזעצט פון פאָזיישאולזאָן פרעס
9 װעסט 21טע גאָס

אין הייסן וינט

אַזומער סאַנאַטע

איך האָב זיך געבאָדן אין פרישע, קלאָרע װאַסערן,
און האָב געזען דורך אַ ליכטיק-גרינעם שטראָם מיינע ווייסע, ווייסע פיס.
איך בין אַ באָרועסע דורך אַ נעדיכטן װאַלד אחיים גענאַנגען,
ס'האָט שווער דער ואַלד געאָטעמט און באַרוישט מיך זיס,

איך בין ארויסגעקומען אויף א פעלד אַ ברייטן,

פ'האָט לאַשטשענדיק געלעקט דער ווינט מיר מיינע פיס,
ס'האָט זיי געקושט דאָס נראָז, און אפילן פון א גרויסער פלינ
אין ליידענשאַפטלעך צאַרט געווען דער ביס,

איך בין אַהיים נעקומען פול עקסטאַז און ליבע,

האַסטיק האָט געקלאַפּט מיין האַרץ, איך האָב געאָטעמט הייס,
אוֹן וואונדערלעך איז אַלץ געווען פאַר מיינע אויגן,

וי ס'װאָלט 8 נליס מיט מיר געשען א גרויס.

אוֹן ווען די נאַכט איז אָנגעקומען שטי? און הייט,
האָט עפּעס שאַרף אין מיר מיין האַרץ גענאָגט, געצויגן,
וי ס'װאָלט געקושט מיך עמיץ אין דער נאַכט,

וי ס'װאָלטן שלאַנגען מיך נעזוינן.

אין הייסן װינט

1
אינדערפרי

עס ווינט דער הייסער ווינט
די פרישע, פרישע בלעטער,
וי עס ייינט א יוננע מוטער
איר ערשטע, ערשטע קינד,

עס רוישט דער הייסער ווינט
צו די פרישע, פרישע בלעטער,
וי עס זינגט א יוננע מוטער

ליו, ליו-ליו, ליו-ליו, לין, קינד,

2

בײיטאָג
עס וויגן זיך אין הייסן טאַנץ,
אין אָרעמס פון דעם הייסן ווינט,
אין זונענגלאנץ,
מיט גרינע פעכערס צווייגן,
זיי דרייען זיך אין קאַראַהאָד פוֹן זינד,
צעפלאָכטן מיטן הייסן ווינט,

אין זונענשיין געקליירט,

אָט ווערן זיי צעשיידט,

אָט זיינען זיי צוריק צעפלאָכטן מיטן ווינט,
וי הייסע בלוט אין די אָדערן פון צוויינן,
טאַנצט יעדעס בלאַט אין קאַראַהאָד פון זינד,
עס וויל ניט איינער רוען, שווייגן

און טאַנצט און זיננט אַ ליד פֿון זינד.

3

פאַרנאַכט

געענדיקט איז דער טאַנץ פו זינד,
אַנשלאָפן איז דער חייסער ווינט,
די בוימער זיינען מיד פאַרשמאַכט,
זיי ציען, ציען זיך פאַרטראַבט

צום ריינעם הימ? אין דער הויך
וי דינער, גרינער רויך,

אין העמאַק

איך ליג אין העמאַק.

דורך צווייגן שיינט הייס אריין די זון,
איך פארמאך מיינע אוינן,

און זע אַ בלויען כינעזישן שריפט
אויף אַ גילדענעם בלאַט ;

ליכטיק בלויע כינעזישע אותיות
פינקלען אַרױף און אַראָפּ,

וי קליינע פאַנטאסטישע פענצטער
אויף אַ ואַנט פון א גילדענעם טורעם.

איך פאַרשטיי ניט די שריפט,

נאָר עפּעס פאַרדריקט מיין האַרץ :

איך ליב דיך, איך ליב דיך,

אַזױ לעז איך די בלויע כינעזישע שריפט,

פרימאָרגן

די װאָלקנס, פון וועלכע ערשט האָט א רעגן געגאָסן,
האָבן זיך מיט לויטערן נאָלד אין פרימאָרנן צענאָסן
דאָס נאָלד ווערט פּאַמעלעך פאַרלאָשן,

אוֹן באַדעקט, וי מיט טרערן, באַדעקט, װוי מיט טוי,
דער הימ? ווערט ערטערווייז בלוי,

די נאַכט איז נעשטאַנען ביים שוועל,

די װאָלקנס האָבן די גליענדיקע שטראַלן פאַרצויגן
די נאַכט איז אַװעק, דער הימל איז העל,

נאָר מיט נאַכטיקע טרערן פאַרצויגן,

10

װאָלקנס ווייסע

שווימען ווייסע װאָלקנס לאַננזאַט,
וי פאַר'חלומ'טע, פאַרטראבטע,
וי איך גיי אין נאָס אום לאַננזאַם,
אַ פאַר'חלומ'טע, פאַרטראַכטע...

וי עס ווערט אַ טרוים צערונען
אין אַ שלאָף אַ לייכטן, זיסן ---
ווערן װאָלקנדלעך צערונען,
ווערן װאָלקנדלעך צעריסן.. .

פאַרן טשטורם

די לופט אין ענג און שווער געװאָרן,

דער הימל נידעריקער, גרויער ;
שאָטנס האָבן זיך פאַרלאָרן
אין אַ טונקלקייט אַ בלויער,

עס קוקן ווילד און הייס אַזױ
דעם הימלס גרויע בליקן ;
אַ בלייכער פּױזעט אונטער זיי
דער רויך פון די פאַבריקן,

עס איז, וי ווייסער שוים אין ים
דער רויך פון די פאַבריסן ---
אין טונק? גרויען, שווערן צאם
פון װאָלקנדיקע בריקן.

אָט זעגן שוין די בריסן, שפּאַלטן,
ווייס פייערדיקע זענן ;

אָט פליען גיכער זיך באהאלטן
צוויי טייכבעלעך פון רעגן.

11

12

מידקייט

אַלץ פאַרנליווערט, אַלץ אין מיד,
די זון גייט צום אִפַּרו מיט שטיל, שטילע טריט,
די זון איז אַ מידע, אַ קראַנקע, היינט אויך,
די זון איז היינט טרויעריק בלייך.

עס גליען די װאָלקנס פאַרשלאָפן און ווייך
און ווערן אַנשלאָפן שטיל-שטיל אין דער הוֹיך,
עס גייט שטיל אַ מידע די נאַכט צו דער ערד,
קילער און טונקעלער ווערט,

זונפאַרגאַנג

מיט גילדענע רוקנס פון זילבער חזירים,
נאַנצע טאַבונעס מיט גילדענע פערר,
גילרענע זשאַבעס און טכוירים --

אַלע פאָלנן דעם איינציקן נילדענעם שווערר,

דעם שווערד האַלט די זון אין איר גילדערנער האנט
אין דער אַנדערער שיינען צוויי לייצעס מיט פרענז,

זי פאָרט שטיל אַראָפּ פון אַ פּורפּורנער װאַנט

אויף גילדענע שװאַנען און גענז.

15

14

װאָלקנס

עס קענען װאָלקנס העל ניט זיין
ווען די זון פאַרגייט,
דער רויטער פּוך, דער זילבער שיין,
מיט דער זון צענייט,

אַ טונק? רויטע סטאַדע קי

בלייבט אין דער הויך פאַרגליווערט שטיין,
וי פאַר זיי װאָלט זיין נאָך פרי

אין שטאַל צו שלאָפן גיין.

פּאַמעלעך ווערט די פטאַדע קי
פון אַ בלויען טייך פאַרגאָסן
דער רויטער עק פון לעצטער קו
ווערט אויך אין טייך פאַרלאָשן.

עס ציינט אַ קו פון טייך ביים ברעג
אַ האָרן אַ נאָלדיק בלאַסן

אויפ'ן ברייטן בלויען הימל ווענ
שטייען שטערן אויף נעלאַסן,

פרילינג

דער ראָזער הימ? האָט פאַרנאַכט,

דאָס שװואַרצע פעלד געקושט,

און ווען עס איז נעקומען נאַבט,

איז דער הימ? אויפן פעלד געלעגן,

און צוגעלייגט צו דער ערד זיין הייסע ברוסט

און געזעטיקט זי אַ גאַנצע נאַכט מיט די זאַפּטן פון זיין לייב,
אין פרימאָרגן האָט דער הימ? זונענשיין געשפּינט

אויף דעם קערפּער פון זיין שװואַרצער ווייב.

15

16

אַ פעלד

וי רירנדיק איז אַ פעלד

מיט עופה'לעך שפּראָצוננען,

צווישן שטיינער און צעטריקנטער ערר,
וי דורשטיקע אָפענע מיילכעלעך

קוקן זיי צום הימל,

אויסנגעװואַשן ליכטיק העל

שמייכלען זיי אויף הויפנס פייכטער ערך
נאָך אַ רעגן,

וי קינדערלעך אויף שװאַרצע בריסט,

ניט דרייסט, נאָר אומפאַרמיידלעךף .

זיי טיילן אֶפּ די קעפּלעך פון דער שװאַרצער ערד
און ציען זיך צו דער זון, צו ליבע,

פאַרגעסן אָן דער מוטער,

ביז דעם שניטערס מעסער

ביינט ניט איין צוריק זיי צו דער ערד.

אין סאָליװאַן קאַונטי

1

די ערשטע העלע שעה היינט נאָכן רעגן,

עס שיינט די זון מיר ווייך און מילד אַנטקענן,

די מעלדער פון סאָליװאַן קאַונטיס טאָלן

ווייט ציען זיך אַרום דעם וועג, דעם שמאָלן,

דאָרטן ערגעץ בלויען זיך אויף בערג די וועלדער,

מיט מאַלינע נעצוימט זיינען די פעלדער.. .
דערפרישן זיך מיט דעם איז נאָר ניט אַזױ גרינג,

דו פאַלסט אריין נלייך אין אַ פֿאַרכישופ'טן רינג

פון אויסגעשטרעקטע גרינע, שטעכעדיקע הענט

און אויסנעפלאַכטענע פון צוויינן, דערנער-ווענט,

נאָר מאַלינעס איז דאָ אַזױ פיל נאָכן רענן,

עס שיינט די זון מיר אַלץ נאָך ווייך און מילד אַנטקעגן,
עס װאַרט שוין פרישע מילך, נאָר איך איי? זיך ניט גיין צום פאַרם
און שטעכעדיק זיך ברעכט די צוויינעלעך מיין אָרעם,

2

געלע, רויטע מאָזאַיק פון פעלדער,
געצוימט אין ראַמען פון וועלדער,
דאָ און דאָרטן אַן איינזאַמער בוים,
די בערג זעט מען קוים-קוים,
געזוימט וי פון בוימער אַ וועלט,
די בערג האָט אַ נעפּל פאַרשטעלט.

17

18

8

די בערג האָט אַ ווייכקייט אַ גרויע פאַרשטעלט...

קיין בערג --- אַזױ איז בעסער,
די ווייט ווערט ווייטער, נרעסער,

אין די ווייכע ווייטן

לייכט בלאָנדזשעט אום מיין זעל,

אין די ווייכע ווייטן

ווערט זי ווייך און העל.

אין א ווייכער נרויקייט שווימט די גאַנצע וועלט,

קיין וועלט --- אַזױ איז בעסער...
מיין אוינ ווערט ווייכער, גרעסער,
אין דער ווייכער גרויקייט

ניטאָ קיין וועלט, קיין ערד.

אין דער ווייכער נרויקייט

שווים איך אומנעשטערט,

4
ער און זי

ער איז אַ שטאַם,
זי --- די גרינע בלעטער אויפן שטאַם,

עס ציען זיך פון אים צו איר

טונקעלע קרעפטן, פעטע, פרוכטבאַרע זאַפטן,
זי ציטערט אויף מיט יעדן ריר פון ווינט

און שושקעט זיך און לאַכט

און זילבערט זיך,

וי אוינן אויף אַ גליקלעכבן געזיכט ;

ער אין אַן איינפאַכער, א שטומער.

דער האַרבסט פאַרבט זי אין פּרעכטיקע קאָלירן,
דער קאַלטער ווינט פאַרטרייבט זי בייז פון שטאַם,
און ער בלייבט שטיין אַן איינפאַכער,

אַ קרעפטיקער, א שטומער.,

8
פון באַרג

איך בין אַרױף אויפן באַרג און דערזען :
פעלדער, וי גילדענע טייכן,

און בוימער אויף זיי, װי זעגלען אויף שיפן,
גרינע זענלען אויף נילדענע טייכן,

און נאענט אין אַן אָפּגרונט, אַ גרינעם, אַ טיפן
דער װועג, וי אַ ראָזאָוע שלאַנג,

אַרום און אַרום גרינע זענלען פון שיפן,

וי אַ װאַלד, אָן א צאָל,

וי נישטיק, וי קליין איז געווען מיין טאָלֿ,

מיין גרינינקער טאָל :

געטראָגן האָט זיך, וי אויף פלינלען פון ווינר,
פון דאָרטן אַ יאָמער-קלאַנג

מיך האָט דאָרט גערופן מיין קליינינקע קינד ;
נאָר איך בין געווען צום באַרג צונעשמידט,

און לאַנג האָט גערוישט און געהודעט דער ווינד,
און לאַנג האָט געװויינט און גערופן דאָס קינד,
ביז װאַנען דער טאָל האָט דערהערט מיינע טריט.

19

20

6

די מאָסקיטע
איך װאָלט געשטאָרבן
אפשר היינט ביינאַכט,
אויב ניט די קליינינקע מאָסקיטע.
זי בייסט מיך, בייסט
און מינטערט מיך פון שרעק
און װויל? פון מיר אַלץ ניט אַװעס,
און זשומעט אַזױ שטיל און דין
און טרייסט,
אַז איך בין ניט אַליין נאָך אויף דער וועלט,
און זי װועט ניט פאַרלאָזן מיך אין נויט,
ווען שרעקלעך איז די נאַכט, וי טויט.

ליגנדיק אויפן פעלך

אויפן רימענט בלויען פאָן פון הימל

פעלד בלומען ווייסע און גילדענע זאַנגען,

אָט פליט, וי אַ ווייס פליענדיק בלימל

אַ שמעטערלינג ווייסער אין גילדענע זאַנגען.

און דאָרט אין דער פאָן פון הימ? באַהאַנגען
מיט שפּיצן פון װאַלד, וי מיט װאָלקנדלעך גרינע,
איך ליג אין די בלומען און גילדענע זאַנגען

און הער זיך צו טענער צו סודותדיק דינע.

עס שעפּטשען זיך ווייסינקע בלומען און זאַנגען,
ווען דער רויש פון ווינט? טוט זיי א בלאָז,
עס רוישן פון וועלד? די גרינע פאָרהאַנגען,
עס קלאַפט אַלץ אַ פעלדנרי? אין גראָז.

איך זע דורך די דינע וואואלן פון זאנגען
דער הימל, דעם בלויען, אַן ענדלאָזן ים
איך הער דורך די דינע וואואַלן פון זאַנגען
דעם שטילן, נאָר ענדלאָזן נאַם,

21

נעמט מיך צו אין אייער שאָטן, ליבע בוימער,
און לאָזט מיך זיין איינע פון אייערע צווייגן,
איך וויל פאַרלאָזן מיין נאַריש פאַרטרויערטע זעל
און פאַרזינקען אין אייביקן שווייגן,

שווער איז מיר, און עלנט בין איך צווישן מענטשן,
איך װעל עלנט ניט זיין מיט די שוועסטער צווייגן :
זיי וועלן מיך שטענדיק קושן מיט די בלעטלעך גרינע,
עפּעס מיר שושקען און עפּעס מיר צייגן.

יע, איר װועט מיר אייער ליבע שיינקייט צייגן

און דערציילן, װי עס ליבט אייך דער ווינט

פול מיט פרייד װעל איך שאָקלען די בלעטלעך גרינע
און צוהערן זיך, וי אַ קינד,

און עס װועט דערװאַכן אַ זעל אין מיר אַ לוסטיקע גרינע,

איך װעל ליבן און נעליבט זיין פון װוינט

און נאָכן לעבן פאַרשפּילטן על איך מיט אייך ערשט פארשטיין
וי נום עס איז לעבן אֶן ליידן, אָן זינד,

די צירקוס דאַמע

אַ ליבע ברידו

איך װאָלט וועלן צו אימעצן שרייבן

אַ ליבע בריף, אַ ליבע בריף.

די װאָרצלען פון פלאַנצונג, ,די ליבע"
װאַקסן אין האַרצן מיינעם טיף.

אַ ווילדע און שטעכיקע פלאַנצונג,
פאַרזייטע פון האַרבסטיקן ווינט.

אַך, ס'איז ניט קיין פלאַנצונג, מיין ליבע,
ס'איז אַ נפש'ל נאַקעט און בלינד.

מיט בלוט און מיט לעבן אַ פלאַנצונג

וי ס'רייסט זיך, וי ס'וויינט און װי ס'שרייט,
רחמנותדיק זוכט מיטן מיילבל

די ברוסט, װאָס איז פּוסט אָדער ווייט,

דאָס הונגעריקע נפש'ל, ליבע,

װאַרפט זיך און וויינט, ביז ס'ווערט שװאַרץ
ווער האָט עס פאַרזייט און געבאָרן ?

ווער נאָנט עס און רייסט מיר מיין האַרץ ?

איך װאָלט וועלן צו אימיצן שרייבן
אַ ליבע בריף, א ליבע בריף.

8. 1. גגעסיגען

28

20

אין פאַרנעפּלטע וייטן

מיינע אויגן האָבן ליב בלאַנדזשען
אין פאַרנעפּלטע ווייטן,

אין פאַרנעפּלטע ווייטן

זע איך מיין ליבן רייטן,

עס איז נעשטאָרבן מיין ליבער
פון מיר אין דער ווייטן,
אין אַ לאַנד א ווייטן.

עס לינט ערניץ מיין ליבער
פון מיר אין דערווייטן,
אין פאַרנעפּלטן ווייטן,

אויף אַ שאָטן, אַ פערד
קומט מיין ליבער צו רייטן
צו מיר פון דערווייטן,

דער פאָדים פון גליק

אַליין אָפּנעריסן דעם פאָדים פון גליק,
און איך קען אים צוריק ניט געפינען,
איך קען ניט געפינען צוריק.

איך האָב צו שטאַרק נעצוינן צו זיך
דעם פאָדים פון גליק, מיין פאָדים פון גליס,
און איבערגעריסן אים ניך.

אַ נילדענער איז ער געווען,
א גליטשיקער, שװואכינקער, דינער,
קוים, קוים װאָס מען האָט אים נעזען.

וי זאָל איך נגעפינען אים ווידער ?
זוכנדיק ווער איך אַלץ שואַכער און דינער
זוכנדיק ווער איך אַלץ מידער.

זוכנדיק ווער איך אויך וראָ
ס'וועט אפשר דעם גליקלעכן פאָדים מיר ברעננען
מיין לעצטע, מיין שטערבלעכע שעה.

דאָס ליד פון אַ געצנדינערין

שטילערהייט בין איך אין טעמפּל
היינט פאַרטאָג געקומען.
אַך, װוי שיין איז ער, מיין אָפּנאָט,
אויסגעצירט מיט בלומען,

קיינעם האָב איך ניט געטראָפן
אין דעם טעמפּל אַלטן,

בין איך האַסטיק צוגעלאַפן

צו דעם אָפּנאָט קאַלטן.

מיין כיטאָן האָב איך געלאָזן
פון די אַקסלען פאַלן,

נאַקעט, דורשטיק צו מיין אָפּנאָט
בין איך צוגעפאַלן.

מיט צערייצטע הייסע גלידער
האָב איך אים געאָרעמט,

ביז מיין ליבער, גרויסער אָפּגאָט
האָט זיך הייס צעװוארימט,

איך האָב דערפילט מיט זיסן אימפּעט,
אַז איך פאַל אַנידער,

האָט דער וויירעך דאָס באַרוישט מיך
צו מיין אָפּנאָטס גלידער ?

שטילערהייט בין איך אין טעמפּל
היינט פאַרטאָנ געקומען,

אַך, וי שיין איז ער, מיין אָפּנאָט
אויסגעצירט מיט בלומען,

29

30

מיין גאַסט

ביזט װילקאָם, ביזט וילקאָם, מיין נאַסט,
װאַרף אַראָפּ פון דיין לעבן די לאַסט,

טו זיך אויס, רו זיך אויס

אין מיין ליכטיקן הויז,

ואש די הענט, דיינע פיס,

זעץ מיט מיר זיך ביים טיש,

שטיל דיין הוננער, דיין דורשט

אויף מיין ברוסט, אויף מיין ברוסט. . ,

דו, מיט א געזיכט פון אַפּאָלאָן,
מיט אַ קערפּער פון גאַנימעד,
װאָס פאַר אַ שאַרף אוינ,

װאָס פאַר אַ חוש דו האָסט
וי נאַריש, װוי אומבאַהאָלפן
בין איך אַנטקענן דיר,

31

32

דו ביזט אַ שפּין, איך בין אַ פלינ,
ס'איז קונציק אויסגעװועבט דיין שפּינען-נעץ,
און ס'איז ניטאָ פון אים קיין וועג צוריק.

עס רייצן מיך די פּערלמוטער פאַרבן,
װאָס שפּילן אויף דיין נעץ פון זון,
איך טו אַ פלי, און גרייט בין איך צו שטאַרבן !

דער בריק

א גליקלעכע צוקונפט האָט מיר היינט אין פרימאָרגן געשמייכלט :
איך װע? זיין נליקלעך און קיינעם ניט שטערן אין גליק,
בויען א ליכטיסן, גילדענעם בריק

סודות'דיק וועלן מיר צווישן אונדז ביידן,

מיר וועלן זיך סיינמאָל ניט שיידן !

פודות'דיק וועלן מיר בויען א בריק פאר אונדז ביידן,
קיינעם ניט שטערנדיס, שמייכלענדיק ליבלעך אַרום,
קיינעם ניט לאָזנדיק קוקן אויף אונדז קרום,

ליכטיק װעט שיינען דער בריק פאַר אונדז ביידן,

מיר וועלן זיך קיינמאָל ניט שיידן !

דיינע בין איך, אפילו אויב מען קוקט אויף מיר קרום,
נאָר ס'איז דאָך גרינג דעם ים פון פאַראַכטונג צו מיידן,
ניט פאַרשאַפּנדיק קיינעם קיין ליידן,

אונדזער בריק װעט אונדז פירן צו ליכטיקע פריירן,

מיר וועלן זיך קיינמאָל ניט שיידן !

*/ א‎ *

ווען דו האָסט שטיל געקושט און צערטלעך מיך געאָרעמט,
זיינען אומבאווענלעך מיטאַמאָל געװאָרן דיינע אויגן,

אָט האָבן זיי געלאַסטשעט מיך, געװאַרעמט,

און פּלוצלינג, וי מיט אייז באַוועבט, פאַרצויגן,

איך האָב געדענקט אַז דו ביסט קראַנק געװאָרן,
וויי? מאָדנע אַנדערש איז געווען דיין קוס,
פאַרכאַלעשט, וי פון פּיין, װי פון שרעק פאַרלאָרן,
איך האָב זיך שטיל גענעבן פון דיר אַ רוק.

נאָר דו האָפט מיך נאָך שטאַרקער איינגעקלאַמערט,
און נאָנט האָב איך דערזען די אויגן דיינע צוויי,
פאַרשטאַנען נאָר דיין האַרץ, װי ס'האָט געהאַמערט,
אַז עס קומט צו דיר דיין ליידנשאַפט אַזױ.

84

װי טונקעלע כװאַליעס זיינען מיינע האָר,
וי גילדענער זאַמד ביים ברעג זיינען דיינע !
זאָל אויפהויבן דער שטורעם די כװאַליע ביים ברעג
און דעם גילדענעם זאַמד,

און צעמישן עס אין איין זודיקן וויכער,
אין איין קנויל.

פארשיט מיך מיט נילרענע הויפנס

פון זודיקן זאַמד,

איך על זיך צעגיסן איבער דיר

וי אַ טונקעלע װעל,

וי דורכזיכטיקער שװואַרצער זייר,

און צעמישן װועלן מיר זיך

אין איין זודיקן וויכער

אין איין קנויל!

*/ *+6 *
איך בין דיין פייאיקע שילערן, מיין ליבער,‎
איך האָב זיך גיך אויסגעלערנט די סודות פון ליבע,‎
און װאָס דאָס לעבן אַרום מיר איז טריבער,‎
אַלץ קוק איך אָפּטער אריין אין די סודות פוֹן ליבע‎
! און איך חזר זיי, חזר זיי איבער‎

איך בין דיין פלייסיקע שילערן, מיין ליבער,

און װאָס איך קוק אָפּטער אריין אין די סודות פון ליבע,
ווערט מיין בליק אַלְץ טריבער, אַלץ טריבער,

און װאָס טיפער איך קוק אין די סודות פון ליבע,

ווערט דער טויט מיר אַלְץ ליבער, אַלץ ליבער.

36

דו קוועלסט, איך קוועל,

עס קוועלט אין אונדז דער גאָט,
װאָס מאַכט פון אַלץ אַ תל,
װאָס ווייס ניט פון פאַרבאָט,

קלאַפּ צו מיינע הענט,

קלאַפּ צו מיינע פיס צו אַ קרייץ
פארברען מיך, ווער פאַרברענט,
פאַרנעם מיין גאַנצן רייץ.

און לאָז מיך טיף פאַרשעמט,

זויג אויס און װאַרף אַװעק

און ווער פאַרפרעמדט, פאַרפרעמדט
אויה אַ באַזונדער וועג.

87

38

דיין פּאָרטדעט

ליבע, ליבע איך זוך,

ביים בלייכן פּאָרטרעט פון דיין בוך,
צום בלייכן פּאַרטרעט פון דיין בוך
לייג איך צו מיינע ברענענדיקע באַקן.

און די מיניאַטורע פון דיין פּאָרטרעט
ווערט גרויס, און עפּעס מיך גלעט,

פון דיין בוך הויבט זיך א האַנט און גלעט
מיינע ברענענדיקע באַקן,

און די שורות פון דיינס אַ ליך
הער איך שעפּטשען צו מיר צאַרט און מיד,

איך על קושן די ערד, אויף וועלכער דו טרעטסט,
איך װעל שעפּטשען די ווערטער, וועלכע דו רעדסט,
נאָר ווייז זיך צוריק אין מיין לעבן,
נאָר ווייז זיך צוריק אין מיין לעבן !

איך על שליננען די שוים פון דיין ליבע צו מיר,
נאָר ווייז זיך צוריק אין דער ראַם פון מיין טיר,
װעל איך דיר מיין לעבן נעבן,
װועל איך דיר מיין לעבן געבן !

39

40

איך וויל אַנטקענן דער יולי זון זיצן,
זי זאָל פאַרהיילן מיינע וואונדן,
אומגעדולדיק װאַרט איך אויף די היצן,
זאָלן די הייסע טענ מיך דערװוארעמען,
מיין בלוט איז פאַרנליװוערט פון צער ---
זאָל נאָט איבער מיר זיך דערבארעמען

װאָס איך זאָנ און טו,

אַלץ טובל'סטו אין קייט פון דיין פאַרדאַבט

און לאַכסט אויס מיט קאַלטע שווערע בליקן,
זשאַבעס הייבן מיט אַמאָל אָן שפּריננען פון מיין מויל,
ווערים גליטשן זיך אראָפּ פון מיינע פינגער ;

וי ביי א פאַרזעעניש אַ מכשפה, ווערן מיינע אויגן,
מיינע הענט, וי שלאַנגען,

װאָס ווילן דיך דערשטיסן,

נאָר מיינע פיס, פארשעמטע

ליבע, וי אַמאָל

שטייען צוגעקלעפּט צום ריל,

אומזיסט פּרואוון זיי אנטלויפן

פון דיינע קאַלטע אויסלאַכנדיקע בליקן.

41

42

דיאָניס

אַרום דיר פאַרוויקלען זיך דראַמען,

פון צעבראָכענע הערצער פון דאַמען,
פון גענאַרטע מענער טריפט זיך בלוט,
דיר איז נאָר גוט, דיר איז נאָר גוט,

ווער קען דיין צויבער אויסשטיין ?

פון ליבנדיקע הערצער טראָפעען

טראָנט זינרייך דיין שמייכל, דיין בליס;
און פאַרנאַרט צו דעם זומפּיקן נליק !

די דערפאַרענע פאַלט דיר צו די פיס
גלייך מיט דער יוננער מאַמען, אָ, דיאָניס,
ווייל שיין ביזטו, אַ דיאָניס !

ווייל דאָס ווייניקע בלוט פון דיאָנים,
װאָס אין דיינע אָדערן פליסט !.
דיין נליקלעך נעזיכט פאַרניסט,

מין נשמה אין דיינע הענט

דו דערנידעריקסט מיך היינט,
מיט דיין ניט קוקן אויף מיר,
מיט דיין שוויינן,

איך װאָלט װעלן,

זאָלסט ניט אַראָפּנעמען

פון מיר דיינע אויגן

און עפּעס מיר שטי? דערציילן
און איך זאָל דיך הערן,
זינקענדיק אין דיינע אויגן.

קוק אויף מיר, וי דאַן,

ווען איך האָב דערפילט,

וי מיין נשמה נעמסטו אין דיינע הענט
און קושסט זי שטיל,

43

איך בין אַ דערטרונקענע

אין אַ טיפן ברונעם,

עס זעט נאָך מיין אוינ דיין בלוי אויג פון אויבן,
װאָס זוכט מיך און װויל מיך רעטן,

צו אפשר איז דאָס נאָך

אַ שטיק? בלויער הימפ,

װאָס קוקט, וי דיינס אַ בלוי אויג

אריין אין ברונעם ?

די פאַרשימלטע ברונעם-ווענט זיינען גליטשיק,
און מיינע הענט פאַרלירן די קראַפט
פוֹן באַרירונג מיט זיי.

דו זעסט מיך שוין מער ניט,
דו נעמסט אַװעק דיין בלוי אויג פון ברונעם,

דו האָסט טיף אויפגעאַקערט מיין פרוכטבאַרע ערד
און זי פאַרזייט,

הויכע זאַנגען זיינען אױיסגעװואקסן---ליבע-זאננען,
מיט װאָרצלען טיף אין דער ערד

אוֹן גילדענע קעפּ צום הימל,

האָט איבער דיינע זאַנגען רויטער מאָן

זיך פּרעכטיק צעבליט,

ביסט געשטאַנען אַ פאַרדעכטיקער

און געטראַכט : ער האָט דעם מאָן פאַרזייט ?
אַ ווינט האָט זיך דורכנעטראָנן,

האָסטו זיך אַ נויג געטאָן

דעם וװועג אים צו געבן.

א פויגל איז דורכנעפלויגן,

האָסטו אים ווייט באַגלייט מיט די אוינן.

46

40

אץ קאַראַהאָד

אין קאַראַהאָד פון מיינע געדאַנקען
זע איך דיך, מיין שלאַנקן,
דריי זיך ניכער, גיכער

אין רויט-בלויען וויכער !

וואו ביסטו ?
ספיראַלן נאָר בלאַנקען
פון רויט-בלויע שלאַנגען...

מיין געדאַנק וועגן דיר איז רויט,
און דו ביסט אַ בלויער,

באַהאַלט זיך פון טרויער,
באַהאַלט זיך פון טויט,

מיין בלויער, מיין בלויער
באַהאַלט פון מיין טרויער
דיין איננלשע פרייד,
פאַרוויק? מיין טרויער
אין ספיראַלן אין וויכער
פון רויט בלויע טיכער
באַהאַלט זיך פון טויט,
דריי זיך גיכער, גיכער,

אַ קוש

א. 1. גגעסינען

איך װעל אים באַגעגענען רואיק מיט בלומען,
ווען ער װעט אין שטאָט צו מיר קומען,

און א רואיקייט װעט מיין פּנים באַװעבן,

ווען איך על די בלומען אים געבן,

נאָר אויב ער װעט האָבן זיין נאַכטיקע רו
מיט מיר אין איין הויז --

שטיל צו זיין בעט קריך איך צו,

שטיל אין דער נאַכט, וי א מויז,

און סיי ער וועט זיין פון נוטע חלומות געוויגט,
סיי פון א חלום, א שווערן נגעשטיקט,

ער איז מיינער, אזוי, װוי ער ליגט,

איך עפן זיין צודעק און קוש אים זיין ברוסט,
און דורשטיק טרינס איך זיין בלוט,

און עס ווערט מיט אמאָל אזוי לייכט, אזוי גוט,
מיין קראַנקע, מיין איינזאַמע ליבע

דורשט נאָך זיין בלוט,

4

48

מיין מאַמע

מיין מאַמע,

א צוויי און צװאַנציק יאָריקע,

אַן אלמנח מיט צוויי קליינינקע קינדער געבליבן,
צנועתדיק האָט זי באשלאָסן צו קיינעם א ווייב מער ניט וערן,
שטיל האָבן זיך אירע טעג און יאָרן געצויגן,

וי פון א קאַרגער װאַקסענער ליכט באלויכטן,
מיין מאַמע איז צו קיינעם א ווייב ניט געװאָרן,
נאָר אלע פילטעגיקע,

פיליאָריקע, פילנאַכטיקע זיפצן

פון איר יוננן און ליבענדן וועזן,

פון איר בענקנדיק בלוט,

האָב איך מיט מיין קינדערשן האַרצן פארנומען,
טיף אין זיך איינגעזאפּט,

און מיין מאַמעס פאַרבאָרגענע זודיקע בענקשאַפט
האָט זיך, װוי פון אן אונטערערדישן קװאַל,

פריי אין מיר אױיסנעגאָסן,

איצט שפּריצט פון מיר אֶפן,

מיין מאַמעס זודיקער, הייליקער,
טיף-פאַרבאַהאַלטענער באַגער,

די צירקוס דאַמע.

איך בין אַ צירסוס דאַמע

און טאַנץ צווישן קינזשאַלן,

װאָס זיינען אויפנעשטעלט אויף דער אַרענע

מיט די שפּיצן אַרוף.

מיין בוינזאַם לייכטער נוף

מיידט אויס דעם טויט פון פאַלן,

באַרירנדיק קוים, קוים דעם שאַרף פון די קינזשאַלן

מיט אַ פארכאַפּטן אָטעם קוקט מען אויף מיין טאַנצן,
און עמיץ בעט דאָרט פאַר מיר נאָט.

פאַר מיינע אוינן נלאַנצן

די שפּיצן אין אַ פייערדיקן ראָך, ---

און קיינער ווייס ניט, װוי מיר ווילט זיך פאַלן,

מיד בין איך פון טאַנצן צווישן אייך,
קאַלטע שטאָלענע קינזשאַלן.

איך ווי? מיין בלום זאָל אייך דערהיצן,
אויף אייערע אַנטבלױזטע שפּיצן

ווי? איך פאַלן.

49

מיינע הענט

מיינע הענט,
צוויי שטיקלעך פון מיין לייב,
װאָס. איך שעם מיך ניט צו ציינן,
מיט פיננער, װוי די צווייגן

פון אַ קאָראַלן בוים,

מיט פיננער, וי צוויי נעסטן
ווייסע שלאַננען.

אָדער . . . װי געדאַנקען

פון אַן עראָטאָמאַן.

אָד ם

אַ צעלאָזענעם,

אַן אויסנעצערטלטן פון פילע פרויען-הענט,

האָב איך דיך אויף מיין װענ געטראָפן,

יונגער אִדם,

און איידער איך האָב צונעלייגט צו דיר מיינע ליפּן,
האָסטו מיך געבעטן |

מיט אַ פּנים, בלאַטער און צאַרטער

פון דער צאַרטסטער ליליע ;

--- ניט בייס מיך, ניט בייס מיך,

איך האָב דערזען, אַז דיין לייב

איז אינגאַנצן באַדעקט מיט צייכנס פון ציינער,

אַ פאַרציטערטע האָב איך זיך אין דיר איינגעביסן.

2

דו האָפט פאַנאַנדערגעבלאָון איבער מיר
דיינע דינע נאָזלעכער,

און האָסט זיך צונערוקט צו מיר,

וי אַ הייסער האָריזאָנט צום פעלר,

81

גט

ער:
זי;
ער:
זי:

8

ווען זאָל איך ווידער צוֹ דיר קומען ?
ווען דו וועסט בענקען.
און דו ? וועסט נאָר ניט בענקען ?
פאַר מיר ניט זאָרג זיך,
איך בין שוין צוגעוואוינט צו לעבן מיט געשטאַלטן,
דו װועסט פאַרבלייבן אייביק לעבן מיר,
און מעגסט שוין איצט ניט עפענען מיין טיר,
וועסטו פון מיר זיך ניט באַהאַלטן,

שפּאַצירנדיק איבער ווייסע װאָלקנס

אונטערן לאַסט פון מוסקוליעזע פיס און אַרעמס,
בין איך געלענן אַ געבונדענע...

און פּלוצלונג האָב איך דערזען דיך און מיך,
שפּאַצירנדיק געארעמט איבער לייכטע װאָלקנס,
דיין געזיכט איז געווען דורכזיכטיק,

וי אַ לייכטער װאָלקן,

נאָר די ליפּן דיינע רויטע,

קינדיש-פּוכקע האָבן צאַרט געבליט.

מילד, וי צוויי שטיקלעך בלויער הימל

דורך ווייסע װאָלקנס,

האָבן נעקוקט אויף מיר דיינע אויגן.

דיין אייד? געזיכט און דיין פיגור

זיינען ביסלעכווייז צערונען מיט די װאָלקנס,
נאָר די ליפּן דיינע, וי דורך שלייערס

האָבן ערנעץ ווייט נעבליט,

איך האָב דערפילט, אַז איך בין אויך צענאַנגען,
וי אַ ווייסער װאָלסן.

עס זיינען נאָר פאַרבליבן מיינע ליפּן.

און איך האָב דערזען, וי דורך אַ ווייסן װאָלקן
שווימען צו מיינע ברענענדיקע ליפּן

דיינע רויטע, קינדיש-פּוכקע.

58

64

דו האָסט ניט פאַרזייט אַ קינד אין מיר,

נאָר האָסט פאַרזייט זיך אַליין, ---

װאַקסטו איצט אין מיר, װאָס 8 טאָן

אַלץ דייטלעכער, אַלץ גרעסער.

פאַר מיר אַליין איז שוין קיין פּלאַץ ניטאָ אין מיר,
און מיין נשמה לינט, וי אַ הונט ביי זיינע פיס,
און ווערט אַלץ שוואכער, שואכער,

נאָר שטאַרבנדיק דורך דיר,

זינג איך צו דיר, וי פריער, סערענאַדן.

איך האָב דיך נאָך ניט געזען

אַ שלאָפענדיסן,

עס ווילט זיך מיר זען,

וי דו שלאָפסט,

ווען דו פאַרלירסט דיין מאַכט
איבער זיך, איבער מיר.

עס ווילט זיך מיר זען דיך

אַ הילפלאָזן, אַ שוואכן, אַ שטומען,
עס ווילט זיך מיר זען דיך מיט אויגן
פאַרמאַכטע, אָן אָטעם,

עס ווילט זיך סיר זען דיך

אַ טויטן,

6

צו לוציפערן

מיין שיינער לוציפער,

דיין קאַלטיגרויער בליק

קוקט באַװענלאָז אויף מיר,
און צעדרייט, וי אַן אֵף
שטיי איך אויף די קני,

און לעק דיר דיינע דאַרע פיס.,
מיין רוקן איז געװאָרן צעבויגן,
וי אַ פרעג-צייכן,

נאָר עס מאַכט ניט,

וי לאַנג דו קוקסט אַזױי,

מיין שיינער לוציפער,
באַװענלאָז אויף מיר,

װועל איך זיצן צעבויגן

ביי דיינע פים,

וי אויף , נאָטרע דאַם"

אַ כימערע,

56

היײליקער געאָרגִי!

דו האָסט איינגעשטילט מיין ווילדן האָס צוֹ דיר,

וי דער הייליקער געאָרֹני
דעם דראַקאָן,

איצט בין איך נוט און פרום,
איך לינ ביי דיינע פיס

און זינג צו דיר אַ געבעט,

אָ, הייליקער נעאָרני !

פאַר אַ שפּיל האָב איך באַצאָלט

מיט מיין רו, מיט מיין לעבן,

און עס פאַרדריסט מיך ניט,

ניט אַלץ איינס פון װאָס א בלום שטאַרבט ?
פון האַרבסט, צו פון שטורעם-ווינט

און דו, מיין שטורעם-ווינט

ביסט א הייסער וואוילער יוֹננ,

און אפילו דער טויט פון דיינע הענט איז ליב.

57

מיין שיף

מיין שיף איז אױיסגעשטאַנען פיל שטורעמס. און דו, איננל, קענסט
ניט צעברעכן מיין האַרץ. זאָל דיך ניט וואונדערן, ווען דו װועסט מיך
באַנעגענען אַ לאַכנדיקע, אַ פרישע, אַ טאָג נאָך דעם, וי דו האָסט מיר
געזאָנט אַז דו ליבסט מיך שוין ניט מער.

מיין שיף װעט װאַקלען זיך אַ נאַנצע נאַכט אויף הויכע כװאליעס,
וועט קרעכצן, קלאָגן, וי אַ קראַנק קינד, און װי אַן אַלטעטשקע זיך בוינן
אָן אַ זייט, נאָר זי װעט זיך אויסנלייכן צוריק אויף מאָרגן, און שטי? זיך
גליטשן אויפן בלויען אויבערפלאַך.

58

עס אין אין דעם אַזאַ צויבער,

אַז דיין האַרץ זאָל אויפהערן שלאָנן,

און איך, װאָס ווי? זיין פון דיין לעבן דער רויבער,
װוע? נאָך דיר ניט אויפהערן קלאָנן.

איך האָב גענומען אַ מעסער,
שאַרף װוי דער שטאָל פון די אוינן, װאָס לעבן ניט מער,
און קאַלט, װוי דער בליק פון דיינע לעבעדיקע אויגן,

מיט דעם מעסער האָב איך מיין האַרץ געעפנט

און שטיל האָב איך געזאָגט: טרינק, ---

ריינע ליפּן האָבן זיך צונעליינט צו מיין פאַרוואונדעט האַרץ,
האָסט געטרונקען און האָסט געטרונקען...

און דיינע אוינן זיינען פּלוצלינג הייס געװאָרן

און ווערטער וואונדערלעכע האָבן זיך געריסן

פון דיין װאָרעם דורשטיק מויל,

60

איך בין אַ לוסטיקער געשפּענסט,

װאָס שטייט פאַר דיר

און מאָנט אַביס? גלִיק

דו געבענשטער

מיט שיינקייט אין דיין יעדן גליר,

מיט זיכערקייט אין בליק

דערקענסטו מיך ?

דערקענסטו מיינע דורכזיכטיקע הענט ?
זיי ציען זיך צו דיר נאָך גליק.

אַמאָל ביסטו געווען א שטאָלצער קעניג,
און איך, --- דיין שונא'ס ליבסטע וייב,
אַמאָל האָסטו פאַרניכטעט און פאַרברענט
דיין שונא'ס שטאָט,

דיין בייזער ווילן

האָט מיך ניט אויסנעמידן

נאָר איך, איך בין געווען צופרידן

מיט דיין בייזן ווילן,

מיט דיין קענינלעכער ליבע

און איצט, א לוסטיקער נעשפּענסט

שטיי איך פאַר דיר

און מאָן אַביסל גליק,

62

פיעראָ

איך שטיי פאַר דיר, וי פּיעראָ פארמאַסקירט,
אַך, אָנוענדן װילסטו דעם זעלביקן פלירט,
װאָס האָט אונדז ביידן פאַרפירט,

דו שטייסט פאַר מיר אין פעל פון גאָנימער,
און הערסט ניט, וי איך פליסטער : שמּעט,
און זעסט ניט, וי מיין אויג פאַרוערט.

נאָר עס טוט אַ בלאַנק פאַר דיר אַ מעסער העל,
און איך שטעך דורך מיט האַס דיין שיינע פעל,
און פאַלפט אַ טויטער אויף מיין שוועל.

דו וועסט פאַרבלייבן ריין, ביי זיך גערעכט,

נאָר צי איז דיין ריינקייט עפּעס ווערט,

ווען דו מעסט זי מיט מיין צער ?

צי איז דיין ריינקייט ווערט מיין נאַנצן צער ?

וי קען א מאַן זיין שטאָלץ און שטייף אַזױ

אין אָנגעזיכט פון אַ פאַרליכטער, אומעטיקער פרוי ?

65

64

דו שפּילסט אויף די סטרונעס פון איר האַרצן,
און ווען זי רעדט פון דיר,

ווערט קורץ און אָפּנעהאַקט איר אָטעם,
און עס ווערן אירע בלויע אויגן

אַזױ שאַרף און טונקל

און, ווען זי זעט דיך,

בוינט זיך אויס איר דינער קערפּער,
װאָס האָט די גראַציע פון אַ ציג
בויגט זיך אויס

פאָראויס, פאָראויס

צו דיר.

דו קענסט

דוֹ קענסט ארומגיין פריי און פריילעך,

ווען אין מיר לאַנגזאַם, לאַננזאַם װאַקסט א לעבן,
געפלאַנצט פון אונדז,

װאָס האָט מיאוס איבעראנדערשט מיינע נלידער
און זויגט מיין מאַרך און בלוט,

און ענבערט מיינע בריסט

פאַר מילך פאַנטאַנען ?

װאָס חלומ'ט' זיך מיר אַזױ אָפט

די אינקוויזיציע בעט,

וואו אויסנעשטרעקט ליג איך אין שווערע ליירן ?
א, פודות'דיקער לעבן, װאָס װאַקסט אין מיך !

60

טייערער

טייערער, טייערער, פאַרשטיי, אַז איך נאַר דיך ניט,
נאָר עס איז קראַנק אַזױ מיין ארימע זעל,

אַז אַלֶע זעען עס אַרױס פון מיינע אויגן,

זיי זיינען געווען אַזױ לוסטיק און העל,

און איצט מיט אַ אומעט אַ װיסטן פאַרצויגן.

און עס טרייבט מיך מיין קראַנקע, מיין אַרימע זעל

אַנטלױיפן פון דיין גוטן און ליידענדן בליק.

וואוהין און צו וועמען ? איך ווייס און איך ווייס ניט,
נאָר גלויב, איך געפין ניט קיין גליק.

לאָז פאַלן צו דיר אויף דיין ערלעכער ברוסט

און וויינען, וי אַ פאַרשולדיקט, פאַרבלאָנדזשעטע קינר,
וי איך פייד, װוי איך לייד, ווען דו װאָלסט געוואוסט,
װאָלסטו ניט געשטראָפט מיך מיט רייד פאַר מיין זינד,
װאָלסט צערטלעך פאַרוויגט, וי אַ קינד.

אַן אָוונט אין מערץ

דו סענסט שוין ניט פאַרשטיין מער
אַזעלכע וואונדערלעכע זאַכן,

וי אַ נאַסער אויפדערנאַכט אין מערץ,
ווען עס ציטערן נאָך בלייך

די ערשט געצונדענע לאַמטערן

און שפּינלען זיך אין פריילעכן אַספאַלט.. .

פון ליבע טראַכסטו נאָר, פון ליבע,
דו נאַרישע, דו אומגליקלעכע פרוי !

הויב אויף דיין אומעטיקן קאָפּ און זע,
וי ס'וועבט זיין שוואַרצע נעץ דער , על",
און פרויען נייען דאָרט אַרוף, אַראָפּ
מיט אויגן לייכטע, װוי פרילינג װאָלקנס,
מיט אָנגעפאַרבטע ליפּן, באַקן,

װוי לעצטע שפּורן פון זונפארגאנג.

אַך, דו אליין נאָר נייסט אָרום א בלייכע,
א נרויער שאָטן אין לוסטיקן פארנאכט,

נאָך אַלץ אין ווינטערדיקן הוט און מאַנטל ;

און די נרויסע אוינן זאָנן אויס דעם סוד,
און פון ליבע טראַכסטו נאָר, פון ליבע,
דו נאַרישע, דו אומגליקלעכע פרוי !

07

פון אייך

פון אייך אָטעמט איצט אַ שטילער פּראָסט,
איך וויל זיין פראָסטיק, אַזױ וי איר,
איך פיל, אַז איך פאַרפריר,

דערווייל אָבער אַ יעדער ריר,
אַ יעדער בליק
ערינערט מיך אָן גליק.

וי זאַפטיק רויטע עפּל,
גיסן זיך אָן מיינע באַקן אויף דער זון
מיט רויטן פלאַם.

נאָר איך האַלט זיך קוים, קוים אויפן בוים,
און ניט היינט, מאָרגן, פאַל איך צו דער ערד,
און ווען עמיצער,

פאַרבלענדט פון מיינע רויטע באַקן,

װעט א הויב טאָן מיך פון דער ערר,

װעט ער פול עקל און מיטלייר

מיך צוריק אַ װאָרף סאָן,

ווייכ אויסגענעסן פון ווערים איז מיין האַרץ
און דער פעטער װאָרעם, --- ליידנשאַפט,
קריכט קיינמאָל ניט אַרוס

פון מיין זאַפּטיקן קערפּער, --

אַ פאַרװאָרפענע װועט ער מיך צעפרעסן

ביז צום טויט,

69

70

לבנה שין

(בטלאַדע)

זי שרייבט אין דעם לבנה שיין ;---
,מיין איננל ניט פארגעס,

קום אין דעם לבנה שיין

וי אַ נאַכט װאַנדלער, װוי אַ מת,
איך װעל קושן אין לבנה שיין

דיין דורכזיכטיק לייב,

איך טונק אין דעם לבנה שיין

די ווערטער װאָס איך שרייב,"

אירע ליפּן אויף זיין אַסקעטישן
דורכזיכטיק ווייסן לייב,

מיט א שמייכ? אַ פאַררעטערישן,
רופט ער זי , מיין ווייב".

זי ענטפערט אים אין פיבער :
,מיין נאַכט װאַנדלער, מיין מת,
איך על קושן דיך, מיין ליבער,
אַ נאַנצענעם מעת-לעת'"

די נאַכט איז באַלד פאָריבער

עס שטראָמט דער טאָג אריין
,איך װעל סושן דיך, מיין ליבער,
ביז לבנה שיין.

איך על האָבן דיך, מיין ליבער,
אַ גאַנצענעם מעת-לעת

ווען ס'וועט דער טאָנ פאָריבער
פאַרשווינד װוי דורך א נס,"

עס איז דער טאָג פאָריבער,

עס שטראָמט די נאַכט אַרײן,
זי מינטערט אים, , מיין ליבער,
עס איז לבנה שיין."

זי קושט זיין לייב אסקעטישן
,ביסט דאָ שוין אַ מעת-לעת "
מיט אַ שמייכ? אַ פאַררעטערישן
לינט פאַר איר אַ מת.

1035

11

72

צו אַ יונגער דיכטעריץן

װאָס איז דערפון, אַז דיין בליק דרינגט טיף אריין אין זאַכן,
דיין האַרץ, דיין האַרץ שלאָפט,

און, אַז ער איז געקומען

און דו האָסט מיט קלאָרע בליקן

אַ קוק געטאָן אויף אים, וי אויף אַ זון,

װאָס איז דערפון ?

דאַרפסט דריי מאָל, װוי איך, ברענען אין נהינום
אויף א פייער פון ליבע,

לאַנג, לאַננזאַם ברענען.

דאַרפסט דריי מאָל, וי איך,

אין נהינום געלייטערט וערן

דאַרפסט ליבן אָן שבל, אָן שטאָלץ,

ליבן ביזן טויט !

דאַן, ווען דו וועסט דעם טויט

אין ליבע דערסענען,

שרייב ליבע לידער !

ביים פענצטער

בײם פענצטער

שטייענדיק ביים פענצטער מיט אַן אַיינגעבױנענעם קאָפּ,
און קוקנדיק פון פינפטן עטאַזש אַראָפּ,

האָב איך זיך אָן עפּעס פאַרטראַכט, אָן עפּעס דערמאָנט,
און דערזען דעם טראָטואַר אַזױ נאָנט, אַזױ נאָנט.

דער טראָטואַר האָט געקוקט אויף מיר מיט מילדע, גרויע אויגן,
און וי אַ װאָרים בעט, וי ליבלעכע אָרעמס געצויגן,
דער טראָטואַר איז געווען אַזױ נאָנט, אַזױ נאָנט...

און אָן מיין װאַרים קינדעריש בעט? האָב איך מיך דערמאָנט,

מיר האָט זיך מיטאַמאָל אַזױ פאַרװאָלט שלאָפן,
אפשר קען איך טאַקע אויף אַן אָפּרו היינט האָפן ?
איך האָב זיך מער און מער איינגעבויגן,

און צו מיין אִפּרו, וי אַ פויגל געפלויגן.

78

76

קאַלט און גרו...

קאַלט און גרוי, נגרוי און קאַלט,

וי פאַרצווייפלטע רוישן די בלעטער !
איך בין געדולדיק שטיל,

עס װאַרט מיין האַרץ אויף שפּעטער.

טרויעריק װאָיעט דער ווינט.
עס ווערט אַלְץ שפּעטער, שפּעטער.
איך בין נעדולדיק, שטיל,

עס רוישן נאָר די בלעטער.

איך בין פאַרצווייפלט שטיל,
עס שווייגן שוין די בלעטער,
ס'איז שפּעט, מיין האַרץ, זיי שטיל
און װאַרט ניט מער אויף שפּעטער.

סאָניע

סאָניע לעווין

מיין בלייכע חבר'טע איז געשטאָרבן,
נאָר וי פריער לעבט זי אין מיין זעל,
און יערעס מאָל, װוי ס'קומט די נאַכט,
שטייט זי פריינטלעך אויף מיין שוועל,

זי קוקט אויף מיר וי אַלעמאָל
מיט אויגן שטיל פֿאַרטראַכט,
אַ גאַנצן טאָנ איז אומעטיק,
נאָר זי באַלעבט מיין נאַכט.,

נאָר ווייטער גייט זי ניט צו מיר,
און שטייט אַלץ אויפן שוועפ,
און גייט אַװעס מיט שטילע טריט,
וי פ'ווערט נאָר עטװאָס העל,

7

78

פון טויטס ניגונים

איך בין

לויטערע שטילקייט,
לויטערע רו,

איך שפּין אייביקע רו.

קום צו מיר
אינגל קראַנקער,
אינגל שלאַנקער
מיינער זיי !

איך באַפריי
פון אומנליק און נליס,
איך פאַרוויג.

איך װעל דיך וויגן
אין וינ פון ניט זיין
שלאָף איין !

שלאָף איין !

איך בין

לויטערע שטילסייט,
לויטערע רו,

איך שפּין

אייביקע רו.

איך שפּיל זיך מיט אַ לאַננן רויט-שמוציסן װאָרים,

איך האַלט אים צו און ער מאַכט פאר מיר אלערליי קונצן
מיט דעם דריי פון שמוציקן רוקן און עס,

איך ווער צונעשמידט און איך סען ניט אַװעק,

איך קען ניט אָפּװענדן פון אים מיינע אויגן,

און אָט אַזױ, וי איך זייץ צוֹ דער ערד צונעבויגן,
טראַכט איך : לאָז מיך דיך אֶנקוֹקן, ליבער,

ביז װאַנען איך בין צו דער ערד ניט אַריבער,

צו דיין פינצטערן קענינרייך, וואו דו װאַנדערסט נאָך שפּייזן,
און ווען איך על קומען צו דיר דאָרט צורייזן,

װועל איך דיר דאָך אויך נעפעלן, מיין ליבער,

טאָ טראָנ זשע מיין שפּיל איצט געדולדיק אַריכער.

79

80

האָפענונג.

אין אַ װאָרט פון ווירקלעכקייט

קען זיך ניט פאָרמירן מיין צאַרטע, ווייטע האָפענונג,
מיין האָפענונג איז וי אַ װאָלקנזױים,

אָפּנעריסן פון דער גרויסער כמאַרע,

װאָס דריקט מיט איצט.

אַמאָל איז די כמאַרע אויך געווען

נאָר א ליכטיקער ואלקנזוים,

אַ ווייטע, צאַרטע האָפענונג.

צן מיינע נאָנטע

אייער זוניקן ברעג האָב איך פאַרביטן
אויף דעם ניט זיכערן ים.

אַ שלעכטער אבר איז פון אייך אָפּנעשניטן
און אריינגעשליידערט אין ים,

און זעליקע זייט איר פאַרבליבן

אויף אייער זוניקן ברענ,

נאָר אין בענקשאַפט האָט איר פּערל געקליבן
און געזוכט מיינע טריט אויפן ברעג, /

און איך, אייער שלעכטער אבר

טראָג זיך איבערן ים.

צו װעל איך געפינען לעבן פּערל אַ קבר 9 ---
לעבן פּער? אויפן אָפּנרונט פון ים.

81

82

בייס ים בײנאַכט

וי פינצטער איז לעבן ים ביינאַכט,
װוי אומעטיק איז דער ברעג,

עס לינט דער ים פאַרטראַכט

אי, אומעטיק, אי גרוים,

עס בליסטשעט קוים דאָס זאַמר,
ס'זינגט אימעץ אויפן ברעג :
ס'איז ערגעץ וואו אין ווייטן לאַנד
פאַראַן אַ נליק אַ גרויס,

נאָר ס'איז ווייט דער וועג".

אַ מייד?

איר ווייסער האַלדז און איר נעזיכט ---

אַזאַ קאָנטראַסט,

שלעכטע בלוט און אָפּנענאַרטע האָפנונג אויף ליבע,
האָבן צייכנס אויסגעקריצט אויף איר געזיכט,
און עס פאַרנעלט,

נאָר עס בלענדעט נאָך מיט פרישער וייסקייט
איר אומבאַרירט לייב,

גלייך וי א רוֹיז, װאָס וועלקט שוין אויף די ברעגן,
נאָך ווייטער פון די ברענן איז עס סאַמעט ראָז,
אַלץ פּאַרפומירנדיקער, אַלץ סאַמעטענער, ראָזער,
װאָס נענטער צו דעם קװאַל

פון מוטערלעכן גאָלך,

88

84

דעם מיידלס טיט

ווער האָט א הויב געטאָן דאָס העמר ‏
און אַנטבלױזט די מאַטע פיס ?

וי גלייך זי לינט און אומפארשעמט
און שמייכלט תאווה'דיק און זיס.

ווער מאַניעט זי, ווער טוט אַ גלעט

די מאַטע, די אַנטבלױזטע פים ?

ווער שטייט ביים מיירלס בעט ?

וי אַ ליבער קאַװאַליער פאַרקליידט
שטייט איצט ביי מיידעלס בעט דער טויט,

פון אַ ליד

ביזט אַראָפּנעקומען אויף דער ערר, טאַטע,
ביזט אַראָפּנעקומען אויפף דער ערר

מיט אַ פינצטערן פּנים

מיך טרייסטן.

דיינע אויגן קוקן אויף מיר מער ניט מיט רונזע
פאַר מיינע שלעכטע מעשים.

דיינע אוינן קוקן אויף מיר ניט מיט מילרקייט און שטאָלץ,
וי אויף א געליבטער טאָכטער,

דיינע אויגן זיינען פול מיט פאַרצוייפלונג,

וי מיינע.

זיי קוסן אויף מיר מיט אַ טרוקענעם ברען,
וויינען אָן טרערן,

און דו קענסט אַ װאָרט ניט זאָגן,

4

6

א8אָ אומעט פון דער ערך

ביזט װי אַ בלומען טאָפּ

א ליימיק האַרטער,

מיט 8 טעמפּן גלאַנץ פון אָפּגעליאַקירטן ליים
אַ נעהיימע האַנט האָט אָנגעשאָטן דיך

מיט שװואַרצער, פעטער, ערד, און פאַרזייט,
אַ שלאַנקער געוויקס האָט זיך באַויזן,
קנאָספּן האָבן ארױיסגעשפּראָצט

און וואונדערלעכע בלומען האָבן זיך געעפנט
זיי האָבן געבליט, אָפּנעבליט,

פאַרדאַרט שטייט איצט דער שלאַנקער געוויקס,
ניט בליענדיק מער,

נאָר טעמפּ און שטאָלץ

איזן נאָך אַלץ דער גלאַנץ פון דיר,

אָ, ליימענער טאָפּ !

און עס קלעפּט זיך ניט מער די שװאַרצע ערד
צו דיין האַרטן איך

(אָ, אומעט פון דער ערר

מיט דעם שלאַנסן געװויקס,

װאָס דאַרט אין דריר,)

װען דער טיט

ווען דער טויט נעמט די מוטער אַרום,
אירע קינדער פאַרגעסט זי אינגאַנצן,
צו זייערע ליידן טויב-שטום,

מיטן טויט לויפט זי גיך אַװעק טאַנצן,

און דער טויט איז א טענצער אַ גוטער,
ער האַלט זי אין די אָרעמס זיכער,

עס הויבט אירע פיס די מוטער,

אַלץ לייכטער, אַלְץ גיכער, אַליץ ניכער.

ער האַלדזט זי און קושט זי אַלץ מערער
און דרייט, וי אַ וויכער מיט שניי,

דער מוטער ווערט שווערער, אלץ שווערער
ווי זי װאָלט הערן פון קינד א געשריי,

זי רייסט זיך פון טויט מו? מיט צאָרן,
נאָר ער לאָזט זי, ער לאָזט זי ניט אִפ,
פון זיין קעניגרייך הערט זי דעם האָרן,
און ער טראָנט זי אַהין אין גאַלאָפּ !

87

88

ליידן

צו ש. ר.

אַלץ רונדער, בדייטער ווערט דער קרייז פון ליירן,
אַלץ ענגער ווערט די פרייד,

אַלץ ענגער. . . און עס קומט דער טויט,

װאָס ט'ווערן נאָך מיין טויט פון מיינע ליידן ?

איז מעגלעך גאָר אַז נאָך מיין פאַנטאַסטיש לעבן,

זאָל פּלאַצן, וי אַ זייפנבלאָז מיין צער 3 . . .

איך װאָלט געבליבן דאָך צום נאַר,

ווען ס'שטאַרבט מיין צער, ווען איך הער אויף צו לעבן.

איז מענלעך, אַז ס"זאָל ווערן אַלץ אויף איביק אָפּנעשניטן ?
צו װאָס האָב איך געליבט, געגאַרט ?

צו װאָס אומזיסט געװאַרט ?

צו װאָס זשע, האָב איך אזוי פיל געליטן ?

אַך, אַכַּע מיינע פּיינונגען, זיפצן, טרערן,
צום וװייניקסטן זאָל איבערדיכטן אַ פּאֶעםט,
זאָל אויך א קינסטלער איבערנעבן עס אין מיין פּאָרטרעט
און זאָל עס אויך פּאַרבלייבן ערגעץ אין די ספערן.
1935

פאַרגאַנגנהייט

דו הערסט שוין ווידער,

װאָס איז נעוועזן אַמאָל,

און ליב איז דיר דאָס פאַרשטאָרבענע קול
פון פאַרגאַנגנהײט,

און ליב איז דיר דיינס

נאָר אַמאָל אָנגעשריבן ליד {

זי װידערהאָלנדיק ווערסטו ניט מיר,
ווערסטו ניט מיד.

און דערמאָנסט זיך

אין צערטלעכע רייד, אין אַ בילר,
װאָס זיינען אויף אייביק
פאַרטונקלט, פאַרשטילט . . ,

89

העל בלויע קאַרעלן -- מיינע קינדער

צו מיין זון, וועלכער האָט מיר געשענקט
העל בלויע קאַרעלן

עס קילן מיך דיינע קאַרעלן,

און איך פי? מיך מאָרנע יונג,

איך ווייס ניט, צו איך װאָלט נאָך וועלן
ווערן ווידער יוננ.

נאָר מיר דאַכט, אַז איך קען נאָך געפעלן
אַ אינגל פון ניינצן, וי דו,
אָט אַזױ, וי איך טראָג די קאַרעלן
מיט אַ שמייכל פון העל בלויער רו,
1931

99

04

צו מיינע קינדעך

איינמאָל ניט באַנאָסן מיט װאַסער
און געװאָרן טרוקענער, בלאַסער
פאַר מיינע פאַרלאָזענע בלומען
בייג איך זיך שטום,

אויסקויפן מיין שולד פאר זיי
וי װעל? איך קענען ?
וי װעל איך קענען ?
וי אויף א מזבח, פאַר זיי
זאָל מיין לעבן דערברענען...
1826

ראָזעווע פעדים

ווען אן אומרו גנב'ט זיך אריין אין מיין האַרץ אין מיין הויז,
אןו איך נעפין ניט קיין אָרט אין מיין הויז,

דאַן, נעם איך פון ערגעץ אַרוס

אַ ווייסע, אַ קינדערשע קלייד

מיט ראַזעווע פעדים האַלב אויסגענייט

און די ראָזעװע פעדים באַװעבן מיט שטילקייט מיין זעל,
איך זיץ און איך ניי און די שטעך מיינע צייל

און איך פרעג אין דער שטילקייט פון הוֹין:

א, מיין שרעקנדיקע אומרו

וואו באַהאַלסטו זיך, וואו ?

ווען איך האַלט אין די הענט אָט די קינדערשע קלייר
מיט ראָזעווע פעדים האלב אויסגענייט

ראָזעווע פעדים שרעקן דיך, װוי זונשיין א מויז,

רואיק ווערט מיטאַמאָל אין מיין האַרץ אין מיין הויז!

9

96

אָ, מזל, ביזט צו מיר געטריי!

וי אויסגעשניצט פון פּאָרצעליי
לינט פאַר מיר מיין קינדס געזיכט,
עס פליסט צו מיר פון זיינע אויגן
א הימל בלויע ליכט.

עס קוקט צו מיר פון זיינע אויגן,
באַצױיבערט מיין געזיכט.

איך טוליע צו מיין הייסן שטערן

צו מיין קינד'ס צאַרטן לייב,

איך ווי? פון נאָרנישט מער ניט קלערן
שטי? און שווייגנדיק איך בלייב.

און מיין שווערקייט ווערט פאַרפאַלן,
ווען איך דריס מיין קאָפּ צום קינד,
שטילע טרערן לאָז איך פאַלן,

ס' נייט אַװעק פון מיר מיין זינד,

ס'פאַלן, ס'פאַלן שטילע טרערן

פון דערלייזונג און פון נליק,
ס'ווערט געקילט מיין הייסער שטערן
און אַ קינד ווער איך צוריק,

97

98

אַ וויג ליד

אויף דיין נאָלדן קעפּעלע
רוט זיך אָפּ מיין בליק,
שלאָף, מיין גאָלדן קעפּעלע,
שלאָף, מיין איינציס נליק,

מיט א נאָלדן שליסעלע
וועט דער שלאָף אין וויג
צומאַכן די אוינעלעך

פון מיין איינציק נליק !

אויף אַ ווייסן קישעלע,
אין אַ ווייכער ווינ,

רוט דיין נאָלדן קעפּעלע,
רוט מיין איינציס נליק.

טוסטו זיך אַ צאַפַּל שטיל
טו איך דיך אַ וויג.
שלאָף מיין נאָלרן קעפּעלע
שלאָף מיין איינציק נליק!
122

אויף מיין שויס רוען דיינע פיטעלעך,
און דיין הענטעלע איז אויף מיין מויפ,
אויף מיין אָרעם לינט דיין קעפעלע,
וואויל איז דיר מיין קינד, וואויל,

מאַכן צו זיך דיינע אוינעלעך,
ווערט מיין הויז מיט שטילקייט פול
וויג איך דיך, אזוי וויג איך דיך,
שאקלענדיק זיך אויפן שטופ,

99

100

אָט אַזױ

אָט אַזױ,

ווען דו שלאָפסט איין

אויף מיין שויס

אין האַלב טונקעלן צימער,

פיל איך אויף דאָס ניי,

וי דו לעבסט אין מיר

נאָך שטום און בלינד,

און קליין קינד,

מיר דאַכט,

דו ביסט ניט פריי

פון יענע פעדים

מיט וועלכע ביסט געווען פאַרקניפּט צו מיר,
איידער האָסט דערזען די וועלט

דיין פּנימל?, פון ליכט פאַרשטעלט

איז איינגעטונקט אין טיפן אומבאַוואוסטזיין,
דאָס פּנימ? פון א ניט געבאָרענעם

און מיר דאַכט,

אַז יענע פעדים, מיט וועלכע דו ביסט געווען
פאַרקניפּט צו מיר

ציען זיך אויס לעננער, לעננער

און וויקלען מיך און דיך אַרום צוזאַמען
אין האַלב טונקעלן צימער

אַלץ געדיכטער, געדיכטער וועבט זיך
ארום אונדז דער געוועב

ווייך, וי זייד, וועבט זיך אַרום אונדז דער געוועב,
וי אַ ריזיקער קאקאן

אַרום צוויי זייד ווערים

מיר זיינען צוויי ווערים אין איין קאקאן
איך אַ גרויסער, דו אַ קליינער

נאָר, װוי זיידנס איז דיין לאקאן

און עס װועט קומען א צייט,

אַז פלינלען װעלן דיר אױיסװאַקסן,
וועסט צערייסן דעם זיידענעם קאקאן,

וועסט זיך באַפרייען פון מיין לייב, פון מיין ליבע

און וועסט אַועקפליען פון מיר,
מיין פלייש, בלוט און ביין,
מיין קינד !

101

102

איך. װועל אַנטלויפן פון אייך אַלעמען
צו מיין קליינעם איננעלע,
פון אייך אַלעמען
מיט דורשטיק הייסע
מיט קאַלטע בליקן,
מיט פּנימער פון פריינט און פון שונאים
צו זיין ליכטיקן פּנים
אים פאַרוויגן,
שטיל אים צודעקן
אָדער נאָר,
שטיל אים אויפוועקן
קוים, באַרירנדיק מיט קושן
--- מאַמאַ !
---- דיין, דיין, דיין מאַמאַ .. .
אין אַ שטילן טונקעלן דיסק
ביים וויג פון מיין קינד
װועל איך מיך ראַטעוװוען
פון אייך אלעמען !
| 122

ברייט און לאַנג שפּרייט זיך פאר מיר א
זוניקער ווצג

איך זע קיינעם ניט אויף דעם ליכטיקן טראַטואַר
ניט נאָר די מענטשן, די הייזער,

נאָר אַלע טענער, געשרייען

ווערן דערטרונקען אין א ליכטיקן טייך,

און אויף דער אויבערפלאַך פון דעם רואיקן טייך
שווים איך מיט מיין מיידעלע

אין איר ווייסן ווענעלע,

109

אין מאַי

װאָװע טשאַרגי

אַך, מאַמע, וויפיל גרינינקע בלעטעלעך,
וויפי? גרינינקע בלעטעלעך !
האָט גאָט אויפגעהאַנגען, אַזױ פיל גרינינקע בלעטעלעך ;
אַזױ פיל גרינינקע בלעטעלעך !
אמת מאַמע 4 אמת מאַמע?
ווען האָט גאָט אױיפגעהאַנגען אזוי פיל גרינינקע בלעטעלעך
אַזױ פיל גרינינקע בלעטעלעך ?
איבעראַנאַכט מאַמע ? איבעראַנאַכט מאַמע ?
ווער האָט געהאָלפן גאָט אויפהענגען אזוי פיל גרינינקע בלעטעלעך
אַזױ פיל גרינינקע בלעטעלעך ?
מאַלאָכימלעך ווייסע ? מאַלאָכימלעך ווייסע
זאָג מאַמע, מאַלאָכימלעך ווייסע ?
דערצייל מיר נאָך אַ מעשה,
דערציי? מיר, מאַמע, נאָך אַ מעשה.
140

104

דאָס ערשטע בוך

מין טאָכטער ליליען

מיין ליליען האָט היינט פון שול געבראַכט
איר ערשטן בוך, איר ערשטן בוך

און ס'האָט אין הויז א פרייד דערוואכט,
וי פון ליליעס אַ גערוך.

פון דער אַנטציקטער קליינערס אויגן

האָבן שטראָמען װאַרימקײט צו מיר געפלאָסן,
איך האָב זיך האַסטיק צו איר צוגעבוינן,
אין מיינע אָרעמס איינגעשלאָסן.

זי לעזט און לעזט אָן אויפהער איצט
איר ערשטן בוך, איר ערשטן בוך,
די אויערלעך צעפלאַמט, צעשפּיצט
פון פריידיקן פאַרזוך.

דער פאָטער האָט נאָך אויפן שוועל
דערזען דעם בוך, ער קושט די קליינע ציג,
לִיליעס אוינן שיינען פלאַמיק העל,
וי שיין, וי גרויס איז איר נליק !
1923

1098

2 *8 *

וי גוט איז מיר מיט מיינע קינדער היינט,
װאָס זיצן איצט ביי זייער אָװונט ברויט,
מיט פּנימלעך פו? פרייר,

וי נליקלעך רוען אויף זיי מיינע אוינן,

וי איך װאָלט דערזען אַ רעגנבויגן

נאָך לאַנגע רעגנדיקע טעג.

און רואיק זיץ איך מיט זיי, וי א קינד,

און ווייט בין איך פון בענקעניש, פון זינד,
און ווייט בין איך פון דיר מיין שלעכטער פריינט,
צו אפשר נאָר, מיין גוטער, גנוטער פריינט,
ווייל גוט איז מיר מיט מיינע קינדער היינט,

100

מיין ווייסע שנײ פריצעסץ

מיין שװעסטער סימע לעװ טאַמאַרקץן

אָ, ווייסער גייסט,
פּרינצעסין מיינע,

דער פרילינג רייסט און רייסט
אויף דיר די קליידער דיינע!

דער רום פון פרילינג איז אין לופטן
געקרוינט איז ער מיט בלומען,

ער טראָנט מיט זיך פּאַרפיומען

און פרישע פרילינגס דופטן.

און ער װעט ברעננען דיר דעם טויט,
מיין שניי ווייסע פּרינצעסין !

שוין מיט שאָטענס אין דיין װעג צעשפּרײט,
צענייסט און ווערסט פאַרנעסן,

מיין האַרץ צערייסט אַ טיפער ויי
פאַר דיר אָ, נייסט פוֹן אומעט,
ניי ניך אַװעק, פּרינצעסין שניי!
דער פריליננ זשומעט, זשומעט!
1917

107

בײנאַכט

ביינאַכט קוים, קוים באַװענן זיך די בוימער

מיט די שפּיצן צווייגן,

וי מורא האָבנדיק די סודות פון דער נאַכט צעשטערן,
ביינאַכט די בוימער שווייגן, שווייגן

אונטער די ווייטע בליקן פון די שטערן.

אויך איך ווער שטיל ביינאַכט,

נאָך שטילער פון די בוימער,

מיר דאַכט, אַז איבער מיין נשמה װאַכט
אן אומעטיקער שומר,

108

בלעטער

אָט ערשט געווען אויפן בוים

און איצט װאָנלען זיי, װאָגלען זיי, װאָנלען זיי !
װאָנלען אין רוים און חיים

ביז עס פאַרדעקט זיי דער שניי.

צעבראָכן, צעקנייטשטע, צעריבן
פאַרזשאַװערט, צעברוינט און פאַרנעלט
פון האַרבסטיקע ווינטן געטריבן
זיי לאָזן זיך איבער דער וועלט.

שאַרן זיך לאַנג אויף די וועגן
וויגן זיך, קוליען זיך איבער,
צעבייטשטע פון ווינט און פון רעגן,
פאַלן אין גראָזן און גריבער,
און לאָזן זיך ווידער אין וועגן
אין ליכטיקע האַרבסטיקע טעג,
פאַלליריטער, 1934

109

110

האַרבסט-רעגן

שוין ווידער א רעגן.

מען זעט ניט, װי ער קומט, וי ער פאַלט,
ס'ווערט נאָס מיטאַמאָל אויף די וועגן,
ס'ווערט טרויעריק, ס'ווערט אַזױ קאַלט.

עס צעשאָקלען זיך די בוימער פאַר קעלט, צו פאַר שרעק.
און נעלבלעכע בלעטער פליען אַראָפּ,

דער ווינט טראָגט זיי ווייטער אביסל אַװעק,

און פאַרנעצטע לאָזט ער זיי אֶפֿ.

דו ביזט שוין דאָ, נאַסער און קאַלטער סקעלעטן געשטאַלט,
אַלע בוימער שוין נאַקעט כמעט,

וי אַ טראָפּן אַן איינזאַמער נאָך אַ בלאָט פאַלט,

מיינע אוינן באַנלײטן אים מאַט,

נעפ?
1 ל.

דער דיקער נעפּל אין א לייוונט ליכטיק-גרויער

אויף וועלכן אַן אַרטיסטישע און אומזיכטבארע האַנט,
געפירט פון מעלאַנכאָליע און טרויער,

קאָשמאַרן מאָלט אַ ווילד מוטנע לאַנד.

געשפּענסטער בוימער, װוי מענטשלעכע נעשטאַלטן
ציען אויס צו מיר די צאָרנדיקע הענט,

וי בלינדע שאָטנס האָבן יענע זיך באַהאַלטן
אונטער שווערע נעפּלדיקע ווענט.

אויפן פעלד לינט אױיסנעשפּרײט אַ חיםמ?, רויכעדיקער גרויער,
אַראָפּגעװאָרפן פון דער הויך פוֹן שטראָפנדע נאָטס הענט,
וי פון אַלטן בב? פון הויכן טויער,

אין שטויב צעשאָטענע די שטאַָלצע וענט,

אין פאָרנט פון דעם לייוונט ליכטיק גרויען,

וי מוראדיקע זשוקעס, ואַקסן בלומען אויס,

וי אומעטיקע שאָטנס בלאַנדזשען אום צוויי פרויען,
אָרום פאַרשלייערטן און נעפל הויז.

111

112

בײנאַכט אין ,עקסקױירשאָן טריין?"

,1
פּאָרלעך פאַרליבטע מיט פינאַר, סיגאַרעטן,
פּינאָטס, אייזדקרים און קאַװע ;
פון מענטשן אַ טונקעלע לאַװע;
אַראָפּנעלאָזטע װויניעטן,
ריח פון יוננן לייב און שווייס,
אויגן בליצן פאַרשייט און הייס.
עס דונערט מיט נעלעכטער.
קאָרטן ווערן צעליינט אויף שויסן,
באַרירונג פון פיס און קניען.
זיס איז פון צוג דער שטויסן.
אויגן, הערצער, ווערטער גליען.

.2
הו-האַדהאַ-הוראַ און פייף ---
ס'איז די שעה געװאָרן רייף.
אָ, די מיטנאַכט-שעה פון װאַכן,
ווען דו הערסט די שדים לאַכן,
ווען דו הערסט די שדים זינגען...
אַ האַרמאָניקע אַהער !
אָ, מיין גרויזאַמער באַנער !
דו, מיין שװאַרצע, ווילדע שװאַן
שפּרייטסט די פלינלען אויפן באַן.

3
ניט געשטויגן, ניט געפלויגן
איז אַ צונ פאַרבייגעלאָפן,
װי דורך נאַכט די שרעס,
געווען --- און אַועק.
4
די באַן ווינט זיך צום ריטם פון טאַנץ,
װאָס צוויי מענערשע פיס שאַרן אויס
מיט אַזױ פיל געפיל
אויפן שטיינערנעם ריל.
עס שמעקט מיט , דזשין",
און דער דיל טרייסלט זיך,
וי אַ שטיק זשעלאַטין,
אָבער די פיס שארן אויס הארט
די זילבן פוֹן טאַנץ,
ביז עס ווערט פון דיל אַ ים,

וואו אַלע שווימען מיר אין בריענדיקן פאַרגעניגן.

.8
זינגט די באַן אַ ליך :
איך בין מיך, מיך, מוך =-- -- -- --
אַלע זיינען מיט אַמאָל געװאָרן מיר.
פֿאַלן קעפּ צו אַקסלען צו, צו ווענט,
פלעכטן הענט צוזאַמען זיך מיט הענט,
דריקט אַ פוס זיך שאַרף צו צו אַ פוס,
אָ, געבענשט זיי, שעה פון טונקעלן גענום !
שװאַרץ ווערט מיט אַמאָל אין באַן,
אױיסגעלאַשן האָט זיך מיטאַמאָל דאָס ליכט,
אָנגעפלוינן איז אַ שווארצע שװאַן
און פאַרלאַשן מיט אַמאָל דאָס ליכט,

113

114

אויפנעפלאַמט האָט באַלד דאָס ליכט צוריק,
און פאַרשוואונדן איז צוריק דאָס גליק,
און געפאַלן איז אויף אַלעמען די לאַסט פון ליכט,
װי אַ שווער געוויכט.
.6
דער שלאָף האָט דעם דזשעז פאַרוויגט.
דער שלאָף האָט דעם דזשעז פאַרצוקט.
איצט לינט דער דזשעז פאַררוקט
צוזאַמען מיט דער קליינער האַרמאָניקע
און דער צוג זינגט אליין זיין ווינ-ליד.

7

עס שטויסט, עס שטויסט אין מידן אימפּעט,
עס טראָגט זיך ווייטער דער דראַקאָן.
אלץ ניכטערט זיך פון קורצן דרעמל,
עס טומלט זיך שוין אין װאַנאָן.
טאַנצט, טאַנצט, פעלדער,
לויפט גיכער פאַר מיין בליק,
ס'איז געווען און אַװעק דאָס גלִיק --
אויף די האַרבסטיקע פעלדער
דאָס ליבע אַלּטע גראָז,
אויף די האַרבסטיקע פעלדער
פון פרימאָרנן דאָס ראָז.
בלויפילד, װעסט וירדזשיגיא,
אָקטאָבער, 1930

ניו-יאָרק בײנאַכט ביי די ברעגן פון האָדסאָן

אין די קאַמערן פון דיינע װאָלקנקראַצערס
רינט נגילדענער האָניס, --- דאָס ליבט,
דורך די מיליאָנען פענצטער,
וי דורך די קאַמערן פון נינאַנטישע האָניק-נעסטן,
זעט מען דעם נילדענעם האָניק,
דעם מענטשנס האָניק, דאָס ליכט,
ריזיקע בינען האָבן געבויט דאָ זייערע בינשטאָקן,
אַ װאַלד פון בינשטאָקן,
און איבערפילט זיי מיט האָניס,
מענטשלעכן האָניק, --- דאָט ליבט,
שװאַרץ, וי פּעך, איז דער האָדסאָן ביינשכט,
און דער האָניק שטראָמט אַהין,
און שלינגט דעם פּעך ביי די ברענן פון ניודיאָרק,
* א א
בוימער אזעלכע מיט נילדענע פרוכט,
א װאַלד מיט נילדענע פרוכט,
ריזיקע צעדערן,
באַהאַננען מיט לאַמטערן.
133

115

116

אַ װינטער נאָכמיטאָג.

די בלוי פון הימל שלעפערט איין.

די הוילע צוויינן דורך די פענצטער

זע איך נאָלדיק ברוין.

; דער רויך פון פּאַפּיראָס שוועבט איבערן טיש.
אַ געזיכט אין שאָטן בלויט זיך אין דעם רויך.

די ווייך פון הימ? שלעפערט איין.
און נאָלדיק איז דער שניי.

דורך פאָרהאַנגען זע איך קינדער
שליטלען זיך אַראָפּ אין נאָס.

שװאַך דערטראָגן זיך צו מיר די קולות

די בלוי פון הימל שלעפערט איין
מיין מוח און מיין האַרץ
די גאָלדיק ברוינע צווייגן
און דעם שניי.
פּאָלליריװער, װינטער 1934

רויטע בלום

איך האָב צעאַקערט מיין מיידלשן נאָרטן,
צעמישט מיט ערד די בלומען אומעטום
נאָר אויפן פעלדמיסט, דאָ און דאָרטן,
שפּראָצט וויינענדיק אַרױס א רויטע בלום.

איך האָב פאַרזייט מיין נאָרטן מיט קאַרטאָפל
און אויסנעיעט די בלומען אומעטום,

נאָר פון די גרינס, וי אַ קליינינקער פּאַנטאָפל
שפּראָצט דרייסט אַרױס מיין רויטע בלום,

117

אינהאַ ?7ט

אין חייכן ווינט

אַ זומער סאָנאַטע אט טע טע טע טיט

אין הייסן ווינט אע א טע יט

אין העמאַק עע ‏ ע ט ‏ ת

פרימאָרגן ע ע ‏ טי

װאָלקנס ווייסע ע ‏ ,ע ‏ טן)
פאַוין שטורם אע טע אע אע
מידקייט טע טע
זונפאַרגאַנג אט לט טע טע יש
װאָלקנס טע א
פרילינג טע טעטש
אַ פעלד טט ט ט ‏ ט ‏ ט ע ט ‏ ט טע
אין סאָליװואָן קאונטי טע
ליגנדיק אויפן פעלד טע א 2
נעמט מיך צו אט טע טע טע ץעק

צירקוס דאַמע

א ליבע בריוו טע טע ,םעט 2
אין פאַרנעפּלטע ווייטן אע טע טענ62
דער פאָדים פון גליק אע טע א טט)?
דאָס ליד פון אַ געצנדינערין יט טעעא א ן)
מיין גאַסט א טע טע טע טע אע )2
דו, מיט א געזיכט פון אפּאָלאָן 2:1556555:5555155115511111511111,,:,,, 31
דו ביזט א שפּין אע אע אט אש
דער בריק אט אע ע טע טע 2
ווען דו האָסט שטיל געקושט 2255:2255552555555:1155551151151111,,/ 340,
וי טונקעלע כװאַליעס 5.5::45555:5555555555575555555715551555511111115,,,, 35
איך בין דיין פייאיקע שילערין ...... . 36
דו קוועלסט טע טע טירט
דיין פּאָרטרעט 111 25551251115, 5:25:555555555655551111551111111.,,,,, 38
איך װעל קושן די ערד א טע ערע אט
איך וויל אַנטקעגן דער יולי זון זיצן 255:5555665:2514:555::14156:,, 440

דיאניס 244:25526:551555555576, 5555:551117555622255551177525525111175:::::,,, 401

װאָס איך זאָג און טו אע 2
מיין נשמה אין דיינע הענט 9
איך בין א דערטרונקענע יי א
דו האָסט טיף אױפגעאַקערט 4
אין קאַראַהאָד יע א
אַ קוש א אע א
מיין מאַמע אע א 2
די צירקוס דאַמע א
מיינע הענט אע אע 2
אדם טלאק טקל קלללללקאלאלקקללללל2נ2,

פון אייך אי אע
וי זאַפּטיק רויטע עפּל יי
לבנה שיין יע א אע

כיים פענצטער 2 ,‏ יע
קאַלט און גרוי אט תע
סאָניע ,ייט

90 96 64 6 09 6 0 6 0 0 9 8 5 8 8 6 ס 8 פ ס ס 8 6 ס פ 8 9 ס 0 6 ס

9 4 6 6 8 8 6 8 5 6 ס 6 6 6 8 8 46 6 ס ס 8 5 9 9 8 0 6 8 0 0 5 8 0 9

9 5 ט 8 9 6 6 ס 0 8 80 9 6 6 6 0 6 6 6 8 8 ס ס 6 8 6 6 8 8 ס 6 6 6 6

49 4 6 ה ס 8 6 9 8 8 6 6 8 6 6 8 6 9 8 0 8 90 8 8 8 8 8 8 ס 8 ה 9 5

6 8 6 6 6 6 8 8 0 8 0 0 5 8 0 6 6 ס 0 8 0 6 6 6 6 8 ס 60 6 0 0 8 8 6

6 6 9 8 6 8 9 0 0 6 8 8 8 6 8 6 80 0 9 8 6 ס 0 8 6 9 8 8 8 ס ס 0 6 8

8 6 6 6 8 9 6 8 8 6 8 6 8 9 ס 8 0 6 9 8 8 6 8 6 0 6 6 0 0 8 0 6 ס ס

6 0 6 ה 8 8 8 6 6 6 6 0 6 6 8 ס 8 5 0 8 8 8 6 0 8 ס 6 0 ס ס 8 8 8

9 5 8 6 9 9 8 9 טס ה 6 6 טס 6 0 0 8 ס = 6 8 0 9 6 9 0 0 ס 6 8 0 8 0 8

6 9 4 0 6 6 6 9 ה 4 0 0 6 4 6 9 4 9 ס 8 8 8 6 0 6 80 ס ס 8 ה 0 8 =

6 6 0 6 9 0 6 0 4 0 ס 0 6 ס 5 6 8 6 0 0 6 8 ס 6 4 8 8 8 0 ס =

4 6 8 + ס 5 9 6 6 ס ס 6 ס 0 9 6 ס 9 8 0 8 0 0 8 8 0 5 8 ס ס ס 0 8 8 ס

איך האָב דיך נאָך ניט געזען 454
צו לוציפּערן אע טג
הייליקער געאָרגי 111 י1255151255111511,
פאַר אַ שפּיל האָכ איך באַצאָלט ,אע טע
מיין שיף 22: ,יי יע
עס איז אין דעם אַזאַ צויבער 1511
איך האָב גענומען אַ מעסער ע עע ‏ ע ט ט ‏ )
איך בין א לוסטיקער געשפּענסט ....
עי 22,,,,,,,,, , ,,,,....ט;ג
דו וועסט פארבלייבן ריין אי 2
דו שפּילסט אויף די סטרונעס 1455,
דו קענסט א
טייערער אע

9 0 0 6 5 8 6 8 8 80 ס 8 6 8 8 8 6 8 0 6 6 8 6 8 0 0 8 6 פ 0 6 9 0 ס

646 06 6 0 ס פ 8 8 8 ס 6 86 6 8 0 0 6 8 8 5 8 0 6 9 9 8 0 0 8 6 ס ס

4 3 4 0 6 6 6 8 8 8 8 0 0 9 6 6 0 8 0 0 6 9 0 0 6 4 8 ס ס ה 8 0 8 5 6

9 9 ס 0 9 0 0 8 6 0 8 0 4 6 0 8 8 ס 8 0 8 6 4 80 ס 8 6 0 8 8 0 8 8 0

4 9 6 6 6 4 6 6 9 4 8 9 8 8 8 הס 9 הפ פ 8 0 0 0 0 8 6 0 6 6 6 0 0 טס 6

9 9 6 6 9 9 6 56 0 8 ה 8 0 0 8 6 0 0 8 9 0 0 0 0 0 8 8 0 0 0 8 8 8 ס 0

6 0 6 6 9 0 פ ס 9 9 8 9 ס 6 80 ה 0 6 8 8 8 ס 8 פ 6 6 ה 8 ס 8 8 8 ס 8

8 9 6 6 8 6 4 0 6 ס 8 ס 0 ס 6 0 0 6 ס 0 6 6 8 8 6 0 6 0 6 8 0 9 6 8

9 60 6 0 9 8 8 = 6 6 ס 8 0 8 8 9 9 0 8 8 8 ס 0 0 6 8 0 9 0 ס 0 ס

060 0 5 6 90 6 6 6 ס ס 9 9 0 0 ס 0 ס 0 0 9 8 6 ס 0 0 0 0 0 8 0 ס

059 6 8 5 0 0 פ ס 6 8 0 6 6 0 60 6 8 ס 9 8 5 8 9 90 0 0 0 ס 0 0 ס ס טס

8 6 6 6 6 0 0 6 4 5 ס ס ס 8 9 0 8 8 8 9 8 8 6 0 6 9 ה 0 6 0 ס 8 ס

6 0 0 0 0 8 0 0 0 ס 0 8 6 8 0 ס 0 8 8 6 6 8 ס 8 8 8 0 6 8 0 6 ס 0

8 9 0 6 9 8 6 9 ס 9 9 9 8 ס 9 8 6 ס 9 ס ה 0 8 8 0 9 0 ס 8 8 6 6 0

5 9 0 0 ס ס 8 0 9 6 ס 6 8 0 60 ס 6 6 9 8 0 ס 8 9 0 0 0 0 6 6 0 ס ס 0

8 6 6 6 6 0 0 0 0 0 0 8 0 8 ה 9 8 טס 8 8 9 9 0 6 ס 6 8 0 0 9 ס ‏

9 6 6 5 0 8 0 6 6 8 8 ס 4 6 8 8 8 8 6 6 6 8 ס ס 6 8 8 0 8 8 6 6 8 0

42

פון טויטס ניגונים יא םעט
איך שפּיל זיך אע טע טע טג
האָפענונג י טע טג
צו מיינע נאָנטע א אע א ר
ביים ים בײנאַכט יע א א
אַ מיידל אע טע
דעם מיידלס טויט אע טע טעג
פון א ליד יע
אָ, אומעט פון דער ערד אע
ווען דער טױט שא אע
ליידן ,א א טג
פאַרגאַנגנהײט שא טע עג

8 00 0903 6סס 946 9 06 0 9 6

6 0 6 66 6 664 86 0 060 6 6

46 6 4 6 6 6 6 64 ס 6 8 8 0 6

6 6 866 6 06 0 4פ ס ה 6 0 9 6

4 9 ס 6 9 ס 6 6 ס 6 9 0 0 6 0 8 6 6 ס

6 ו 8 00 0 8 0 6 6 80 8 8 8 0 6 8 ס

9 6 66 9 סס 96 6 6 8 6 0 8 8 6 6 0

4 64 6 6 6 46 4 6 6 6 6 6 6 8 6 8 8 6 ס

4 66 6 טס 960 0 0 64 66 0 6 8 8 ס טס

4 6 6 6 6 6 6 8 6 0 6 ה 6 9 6 6 9 0 6

ס 6 66 0 6 66 6 0 8 6 ס 9 6 0 9 6 0 ס

44 9 ס 6 6 9 9 0 0 0 ס 8 9 6 5 6 0 0 0

העל בלויע קאַרעלן -- מיינע קינדער
צו מיין זון, וועלכער האָט מיר געשענקט העל בלויע קאַרעלן 93

צו מיינע קינדער אע 2
ראָזעװוע פעדים אע 2
אָ, מזל ביזט צו מיר גצטריי .ייי.יי..-יי.........,, יא
איך טוליע צו יע 2
אַ וויג ליד אע א
אויף מיין שויס טע טע
אָט אַזױי א א טע טע טע
איך װעל אַנטלויפן יא טע אע א
ברייט און לאַנג יאא ‏ ע ‏ ע ‏ ט עת
אין מאַי אע אע
דאָס ערשטע בוך א טג
וי גוט איז מיר א טע 2
מיין ווייסע שניי פּרינצעסין יע ר
ביײנאַכט י ‏ עע ‏ ט ‏ ט 2
בלעטער יי ע ט ‏ אאעאעעטע )

נעפּל - -‏ ( ,,,,,,,,,,,אץג
ביינאַכט אין עקסקוירשאָן טריין יא

ניו יאָרק ביינאַכט ביי די ברעגן פון האָדסאָן

אַ ווינטער נאָכמיטאָג ייט
רויטע בלום וו

8 9 9 ס 9 6 6 0 6 5 4 8 ס 80 0 9 8 6 9 ס 9

4 4 6 96 9 6 0 8 6 ס 6 0 6 6 6 0 8 ס 8 6

4 9 8 6 06 6 0 6 0 6 8 6 6 6 6 6 ס 6

8 6 0 6 6 9 6 = 9 6 9 8 6 6 6 8 46 44 4

6 6 0 0 5 6 4 8 9 6 6 6 0 4 6 0 ס 6

4 ס 4 6 6 9 6 4 6 9 8 6 6 9 6 8 9 5 6 6

6 60 6 08 0 6 66 44 6 6664 6

69 6 9 6 9 4 4 48 4 6 4 6 6 6 6 ה 6 6 6

64 9 46 43ס 6 6 6 טס 6 9 ס 6 ס 6 ס ס 6

6 טס 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 8 6 0 6

6 6 6 6 6 0 66 09 64 663 46 0 6

4 ס0 6664 6466 96 69 9

4 0949 0 86 0 04 0 0 6 6 6 פ ס 0 0

6 9 4430 4449 064 0 9ס 6059

+ט 094 9664 06 66 64 9 6 69 6

4 36 5 643 0 86 64 6 6 ס 6

6 6 6 4 6 ס 6 8 6 0 9 6 89 9 ס 6 6 6 0 ס

46 06 0 6 0 9 8 4 6 ס 6 9 6 6 0 6

244