■/
V'
#*^ i^^^v©-^ .
DUKE
UNIVERSITY
LIBRARY
Treasure %gpm
S.^ O R A T I O N E S
AESCHINIS ET DEMO-
STHENIS INTER SECONTRA-
Tix a Dionyfio Lambino Monftrolienfilicterarum
Gra:carumin fchola ParificnliinterprctC3& dodorc
Rcgio in Latinum fcrmoncm conucrfa?.
^d Michaelem HofpltaUm Gallia cmccUitriumt^yirttm tUriJst^
mum.
LVTETIAB CID. I.O. L X V.
Apud ridua GuiLMorelij in Grfcis typographj Regi/,
ERRATA SIC CORRIGITO
pao-. 8. hahes inmnrorumrefeEiionemi
9. coarguunt ^
14. Qu<£ tn contionem
26, Sed cum frimum in EHhoeam
31. ei oppi^nerauemnt
Kl. paucorum dominattoni jluden-
5 9 • fcriptum eft^fcriha '^ohvi
8 8 . quamqiie iuflam
96. pianajient.
lol . hahuit tum in Gr&cos
131. <&" ffeciofM naBhprincipatum ad
140. dfficilihmreip.temporihm
144. ^tresexpediend^
149. ^ cogitare >».^ cum
159. incedo:quo
ihid. pr^huijfet^eo ipfo
<s.
D. LamblnusMICH A ELI HOSPI-
TALI GALLIAE CANCEL-
LAKIO SAPIENTISSIMO,
DOCTlSSIMO,ET ELOQVEN-
T I S S I M O V I R O S. D.
^^^5t^.' EmoriieprGditum cft abonisaudori-
■||y| 0'jj bus^Michacl Hofpiralis , prifcos illos
'■^'tik^i Gallos, maioresnoftrosvkimoSjHcr-
fp^ hf culcm optime dc hominum gencrc
i/^^ H\ n^^ritum.quem Ogmium fua Hngua ap
(^^^■^^^^^ pellabantj non dilsimiii, atquc Gra^-
coSjrcJigione coluiffe ; fcd longc difsimili tamcn habiru
.&:figuraconformatumpingcreconfucuifie. Eum cnim
admodum fcncm^partim caluum^ rcliquo capiJlo canc-
fccntem , rugofum , &torridacutcaridum pingcbant;,
adeo vtlapcticuiufdamjautSaturni^ non HcrcuJjsfpe-
cicm pra:bcrct. Neque vero eft q^uod quifquam fufpice-
tur^quemuis potius^quam Hcrculcmjhac pj(^ura expref
fumfuiffe.CuJtuscnimatqucornatus pJane crat Her-
cuIis.-quandoquidcm&pcJIeleonisamiduseratj&dex-
tra clauam tcncbat3& Ijrua arcum gerebatj & cx hume-
ro pharetra pcndebar. Quid multa?i] imago folida eiret,
fWn cafanguis&fpiritus.&ratioinelfentj HercuJesger
manuserat.Habebath^cpiduraaJiudadmirabiJcj&p^-
ne dicamjincredibiJc.Ingetem hominum muJtitudincm
auriculis rcligatam trahcbat. Vincula porro crant cate-
nuJa: tcnues cx auro & clcdro affabre fadit ^ monihbus
pulchcrrimis fimilcs . Hommes autemilli tamctfi catcJ-
lisita infirmis & fragilibus trahcrentur.-ncque fugam
meditabantur tamen^cum facilc cffugcrc poflent^fi vel-
Jcnt : nequcauttotocorpore rcfiflebanc , aurpcdibus
'contra nitcbantur^m aliam partcm^quam quo duccban-
tur^fefe refupinantcsrfed contri!ibentes,Ia.ti,& aJacres
duccm fcqucbantur,quafi ci.qui ducebat, fi modo id ex ^
pnfturaintcIJigipoirctjgratuIantes, quafiquceumlau- - *,
dantcs,atquchortantcS;Vcducere;qudvellct5pcrfcutv
* i
raret-.ftudio requendiitavinculalaxantcSjVt &duccm
antcuertcrevelle3&, fi folucrentur , molcllelaturi efle
vidercntur. Scd ncid quidcmpr^Etcrcundum eft, quod
in ca pi(5tura abrurdifsimum erat.Nam cum pi(^or nihil,
cui fummam catcnam anncderctjhabcrct, quonia dex-
tram claua^licuamarcusiamoccupailct , cxtremaHer-
culis lingua perforatajfccit illos cx ca trahi^Hcrculis fa-
cic in cos obucrfajhilara5& fubridentc. Ac talis qui-
dcmpi(^urafuit.Significabat autcmprimumvim ora-
tionis clfc maximam.ac tanto viribuscorporis maiorCj
quanto Hcrcules Mtrcurio roborc corporis antcccllit;
dcindc facundiam fcnilcm folam cloqucntise nomme
dignam cffc,folamquc cloquentife vim obtincrc.-ncque
id immcrito. Ea cnim dcmum vcra eft cloquentia , quae
cumprudcntia&fapientiaconiundacft. At prudcntia
& grauitasjpropria fencdutis cft, quemadmodu tcmcri-
tas & leuitas florctis aftatis: quod tcftatur his vcrbis ctia
poetarum princcps HomcruSjO-^TXoTi^w)' (p^m^ «gpeJovTa^,
tmemm mens '^/anajUiifqv.e. Itaquc quantumuis licct no-
nuUi iuucncs intcrdu flumine inaniiivcrboru admiratio-
nc mulcitudinis excitcntjafl^enfumqi atquc approbatio-
ncm vulgi moucant , a prudcntibus tamcn cxiftimatori-
bus nequc oratorcs iudicari debentjncquc cloqucntrs,
fcdpotiusmolcftirabul^dcforo, &inepti clamatores*
Hoc viditidem illcpocta, qui fcni Ncftori orationcm
mclle dulciorcm affingit, non illam iuucnibus vfitatam,
hoc cft prudentia vacuam^atque e labris nafccntcm,fcd
planefcnilcm, id cft^prudcntice, confilifqucplcnam, &
grauifsimas cx alto metis rcccflu fcntcntias clicicntcm,
atqucexphcantem. Quo nomincprinccpsillc Gr^cia»
Agamcmnon optatvt dcccm habeat non Aiacis,fcd
Ncftorisfimileis quod ficotigericjconfidit febrcuiTro
iapotituru.IdeTroianosoratorcsfacitvoc6.^gi6io6ojrV'
mittcrc:quafiquisdicatlilijinftarcandidam,&foridam:
quid aliud fignificans^quam orationcm fcnilcm non vna
cum
cS corpore deflorcrccrCjatqj exarefcere/cd vna cu pru«
dcntia,qua affert fcnedus.virefccre ac florercerc? Quid
quod idcm eofdem cicadis fimileis effe dicit?n6nne
quamuis obfcuriuSjSc <pi\oaz(^i)ccJ'n^i' finc controuerda
tamen innuit fenum maximc propriam effe cloquctiam
natura?Cicada enim eo quod fit animal frigidum^tcnuc,
macilentunip atque exfangue natura, fencdutem dcfi-
gnat.itaqueTithonum poerieflnguntdiu viuendoinci
cadam elfe conuerfumjignificantcs cum xtatc longifsi
me procefsiffe . longa cnim xtas hominum corporarmi-
nuit atqueextenuat.quod autem idem fit fonorum , vo-
calcjmuficum , & canorum , fencs cffe fuapte natura fa-
cundos ac difcrtos declarat.Itaquc fidicini cuidam inte-
rca dumfidibuscanerctjchorda vna, quam fortcpulfa-
ucrar,rupta5aiuntcicadam,quafi citharoedo illi fubfidio
vcnifictjfonumjqucm chorda rupta non reddideratjftrc
pitu fuo fuppIeuilfe.Sed redeo ad HcrcuIem.Eum igitur
Galli noftn, illos dico indigcnas, &^vt Gra'coverbo
dicam , ciiyi^^voc; ^ exiftimabant fapicntifsimum& elo-
quentifsimum qucndamvirum fuifl'e;& velomnia, qua;
ab eo armis gcfta & confetta effe fabulantur poetif^ fa-
pientiaj& oratione adminiflraife ac tranfegiflejvimquc
hc^ninibus non clauajnon iacuIiSjnon viribus corporis,
feddrcendifacultatejverbisjperfuadcndo intuIifTe: (c
rat enim verbajcclcrrima illaj& acutifsima tela fciliccr,
quiein animos hominum ferorum pcnctrabatj quce ani-
mosagreftium configebantjac fauciabantOvel, ii quan-
do arma caperejatque expedire coadus fit , ea fic ratio-
nej&confiliOj&cIoqucntiatcmpcrafleac rexiire,vtne-
quevnquamab humanitate reccfVerit, & femperbclli
fufccpti fecundum, atquc optarum cxitum habuerit. Et
'redc.Quidenimminuscredibilecft, quam, nondicam
louis filmm,fcd eum virumjquem pofteritas proptcr fin-
gularia;,&p]urimaingcnushominum mcritaimmorta- #>
litati confecrauitjatque ad c^lum cxtulit, folis corporis
* S
viribus vfumj monftris, & talibus pcftibus orbcm tcrra-
rum liberafTc? tyrannos , & iniuftos , & maleficos homi-
nes armis & f«.rro fubcgiflcPNam fi nihil pr^cterid.ciuod
Jacertis,& corporis roborc gcftum fit, diuinos honores,
& immortalcm gloriam mcreaturjmulto pra-ftabat Her-
culi gigantes illi5^o^;^i , & res longe maiores , atquc
admirabiliores conficcrc poteranr.S ed non ita efl.Ulo-
rum enim vim prudentix , atque eloqucntia? cxpcrtcm^
ira dcorum, id cfi: fapicntium virorum prouidentia per-
culit atque afflixit: Hcrculis autem vireis ratione & con-
iiliotcmperatas; &cum eloquentia coniunutas, dijim-
mortalcs adiuucruntjCoque proucxerunt, vt & a fcrita-
tCjatqj iniuftitia orbem tcrrarum vindicarit , & imm^or-
talitatem fibi compararit.Ne multajflexanima illa, om-
niiimquc rerum humanarum reginajeloqucntiajpra^fcr-
timfenilisjprimorumillorum hominum vitam foliua-
gamjiniuflamjviokntamjlatrocinijsinfcftam^turbulen-
tam , ac fcrinam ad cultum ciuilem , iuftum , lcgitimumj
tutum^pacatum, tranquillum , atquc humanum rcuoca-
uit^vrbeis condiditjiura dcfcripfitjteges rogauit. Hiiius
igiturtantiboni^ac prope diuini jMichael Hofpitalis,
quod te videbam jn Gallia noftraprincipatum obtine-
rCjRcgique noflro Chriftianifsimo Karolo nono , a,do-
lcfccnti optimo contigifte in confilio dando non modo
Ncftoremjfcd Galhcum quendam Hcrculcm , cuius fa-
picntiadiiiina , cloquentiaquefenili^& pra?terica reip.
vulnera fanarc5& pr^efcntia incoramoda lcuare3& futu-
ra prouidcre^ac propulfare pofsit , quodque mecum {x-
perecordabar quantum tibi bonarum littcrarumjom-
niumque hbcralium artium, & linguarumeruditarum
dod^ores ac magiftri , quos h^c fchola Parificnfis innu'
merabileis habet3& maxime Regij^dcbeanticum vellem
tibi meum crga tc gratum animum declararc, ncqj quic-
quam haberem tc dignum , quod ad te mittercm : duas
tamen intcr fe contrarias duorum totius Gra'cia? elo-
quentifsimorum AEfchinis & Demofthenis orationes
fupc^
fuperioribus dicbus a mcdum eas mcis audltoribus cx-
plicOj in latinum fermonem conuerfis , tibi donarc ;, ac
dicare conftitui^non vt tu homo occupatilsimus eas le-
geres^quijfiquid tibi vacui temporis daretur^Gra^cas po
tius^quam LatinaSjpr^fcrtim meas^lcgeres-.fcd prirnum
vt ex hoc qualicunque munerc fingularc mcam rcfcrcn-
dc^ tibi graticjP voluntatempcrfpiccres.-dcindcvt tuum
vctuftum crga fcholam Parifienfem ftudium, atqi amo-
rem omnibus notum , & tcftatum , non illum quidcm e
memoria tua dcpofirum^aut obliuione obrutum.fcd oc-
cupationumtuarummagnitudinc,acmuItitudinenon-
nunquam rctardatum, atquc interruptu renouarem , ac
refricaremrinquaaducn^quidam&percgrinihomines,
qui omneis vias pecuni^ conciliand? noruntjCiim opor
teatpcrcgrinuminalicnarcp.no elTccuriofumj nedum
alienumappctcre,&partcisaIienasfibipriEriperc jduo-
bus fpec!ofis,&plaufibiIibus nominibus vfurpatis, reli-
gionis, & dodrinie , Rcdorc huius nobilifsims fcholar,
ijfquc.quigymnafijspra:funt,inuitis,Iudum difccndi nu-
peraperuerunt.-iuuetutem incautam, difccndicupidam,
littcrarumqueftudio flagrantcmblanditijs, &inanibus
promifsis a gymnafijs antiquisauocatam^atque aucr-
fan^ ad fe pelliciunt : quafi vero aut dodtores & magiftri
LutetKedcfintjaut ij^quifuntjnoninfinitispartibus finc
arrogantifsimisiftis&vanifsimis hominibusdo(5tiores:
aut Galli,qui omnium honeftarum difciplinaru, bona-
rumque artium gloria cxccllunt,nifi a pcrcgrinis,& bar-
baris iftis doceantutjindotfli fint futuriiaut tutius fir Gal-
los,fuoshberostradcre& committcredoccndos igno-
tis &alicnigcnis,quamnotis & in codem folo natis : aut
maiores noftri ha?c tam multa , & fumtuofi littcrarum
gymnafiaeoconfilio sedificarint, vt vel eftent murium
domiciliajvclapcregrinisjciuibusciciliis, occuparctur:
aut fupcriorcs Galliar rcges non eo animo tot fingularia #
iura,quc priuilcgia vulgo appcllam'' ,in fchola Parificn-
fcm contulcrint, vt ca a quam maxima docentium ac di-
fccntlnm multitudlnc cclcbrarentur^maximequc florc-
rcnt: aut clarifsimi viri dodores Hegij Adr . Turnebus,
lo. Auratus, P. Ramus^Io. Merccrus: cetcri , quos cnu-
mcrarclongumfitjfruflraaRcgedoccndi muncriprje-
pofuifint:multaprietcreacontramorcm atqueinftituta
maiorum magno non iolum huius fclioI.:e Parificfisj fcd
etiam totius vrbis detrimcrto moliuntur3& committut,
dum ncfcio quo diplomatc(quod theologi noftri impro
barunt;frcti , vltro ingredi gcftiunt in «deis alienas, vt
inquirant &explorct quid quifquedcca^rcmonijsanti-
quis&religioncfcntiat,dumfcneque legibus vllis tc-
ncrijncque magiftratibus vliis obtempcrare debere,
ncqj a quoquam in lus vocari poiTc, &5Vt Gr^ci dicunt,
^vTnS)-Mic, x^ ^vmb^vov; cft^e praedicant:quafi vero aut
alium habcamus in Gallia dominum , fecundum deum,
quamRcgcmnoftrumjKaroIum^autprinccpsvlP exter-
nusnouaslcgcsnobisimponerCj&noutefc($^£einuento-
res in vrbihus Gdlli^ , atque adco in ceruicibus noftris
collocarefuoiurcpofsit:autdcfintnobisprobata3&iam
vfu recepta religioforum virorum collcgia, & fodalitia,
qua? quamuis magno oneri fint populo , fuftinentur ta-
me a nobis ^ foucturjatqj aluntur c iim proptcrvetuftatc,
tum proptcr pictatc^ tum ob cognationc^ & gencrisco-^
raunioncm: aut quos habet Lutctia theologos.do*^(5tifsi-
mos5& clarifsimosjij ncfciat qua^ fit vcra & rcda de pie-
tute fentctiajqua^quc approbata Chriftiani hominis in-
iHtutio.Sedhacdere nimis fortafte multa.pr^fcrtim
hoc loco . Tepro tuo in fchola Parificnfcm , & in totam
Galham ftudio , oro atq, obfccrOjVt huic quoque cogi-
tationi in tuis maximis curisaliquid impcrtias temporis,
vt prouideas,ne hsec quondam cclcberrima & florentif-
fimafcholajin quaampHficanda atquc ornanda regcs
Gallise fuperiorcs tantopcre elaborarunt , noftra negli-
gentiavafteturj& deflorcfcat. Vale.
AR-
r
I
ARGVMENTVM ORATIONIS
AISCHINIS RHETOHIS IN CTE-
fiphontcmjinccrto audorCjD.
Lambino intcrprctG.
Tefiphon fcitum fecit , ^t JDemojlhenes JDemo-
"^^(4) fihemi f.Vdtanietf^corcKaanrea donaretuv^eiuf'
^^^iyi H^'^ corcn£pr(£dicatio in theatro feret lt:dis Liheri
^Mk&i patr'^}traooedps ic.miiim infcenam proditunSi ^' re-
"^ citatuns : qaia ajiidtie res popvlo ^thcmenft opti-
mns atqueytilifsima^ ^ diceret ^ ageret, Huimpoptdifcitt no-
mine Ctefphor, tem in iudicium addtixit ^Efchinesjtanquam con"
tra lcgcsfcripti.^ffert autem fvmma capita^ ^ cavf(ffrmamen-
ta tria : 'ynum , (juod Ctefphon Demofihenem ratiomm referen-
darum iudicio oblivatum corona donandum cenfuerit } cum lex
"yetetimagijiratum rationibu^ referendis ohligatum corona donart:
atque hoc caput pertinet ad qudcfioncm^anft, Secundum , quod
coronam tntheatro apr£cone pronuntt^ndam cenfutrit ^cum lex
Ifetet , quenquam tn theatro coronari : ^ hocperttnet ad qusflio^
nemqualitatvs. Tertium ^pojlremum, qmdjalfa decreto compU"
xus fit . Non enim Demojhenem cjfefortem j aut honum '>/'-
rum^neque corona dio-num.Befercndum autcm ettam hocejtadcri-
men de decretu contra leges faPiVS^quoniam lex quicdam eJl^quA >e-
tatfalfa in decreiu perfcrihere . Pertinet porro hoc ad quAflionem
qvale fit. ohieStiones autcm occupat treu . ^dprimum quidem
illMdjduiU: nempe diSlurum DemoJihenemSe non effefun^um ma-
gijiratu:^ murorum refciendorum munus , non ejfe magijiratumy
Jed minijlerium quoddam ^curationem . qp.hdfi demtt^s , ejfc ma^
jlratum: atquta defuofumtumfeceriti^id^quodimpcnderit} ex-
penfum non tulerit, neque k ciuitate recuperarit , non effefe rationi-
hm referendtf ohligatum.quod^trunque ad qu^jlionem anftjperti-
;. et,His autem oppomt caput comeSiurale, qtwd tamen non Vrohat:
Demojlhencm nihil defuo iargitum effe,fed afenatu decem talenta
attrihuta hahuijfe.hoc ctiam pertinc t ad qtnejiionem anft. Con-
trafecundum autem frmamcntu .AEfchims,cum Demojihenes le-
gem aiiamproferat iuhentem,aut cmepermittentem,coronampYO^
mntirriin theatrojfi popultt^s auffoyfuerh: ^Efchlnes ne<rat^ h^c
lcgem ejfe de coronu yrlums aut ciuiUhm,fed de esterncs.hoc ^ ad
^Uigfiionem anfit^pertinet. ^d tertium caput mtdtafmgiilatim
affert Demoflhenes. Sufpicatur autem ^Efchines , aitquefibi nun-
tiatum effejBcmoflhenemj defenfionein cjuattuor tempora tribuif-
fejfinguiafque aSItones atque adminiflrationes reip.in hxc tempora
partitum effe.^cprimum quidem temptis diciteffehtUi primi tem-
ptt^j quod bellum ^thentenfes cum P hiiippo de S^mphipoli gerebat,
a Demoflhene^ <(fp Vhiiocratc compofitum ac fedatum.Secundujtem
ptispacts lifque ad iUum diem , quo die JDemoflhenes pace diremta
heUi au6lor futt.-TertiumjbeUi fecudi> 9^ cladps ad Chdtroneaacce-
ptx:Qmrtumppr£fens tempus^quodyerfatur in ijs rebti^^qu(£ populo
^thenicnficum ^iexadro intercedunt. Inprimo igitur iiio tempo-
rejait eum pactscaufamfuijfejquA turpts ejfet ^ignominiofa.cau-
fam prdttereafuiffe^quam obrem eam ciuitAS tn Gr<£corum commu"
ni confefjui coflioque nonfecerit.I n fecundo, beUum aduerftis Vhi-
l ippum conflauiffe. In tcrtioybeilifacrij ^ eorum> quA Fhocenfibtis
accidtrunt i ^ciadvs ad Ch<£roneam accept£ caufamfuiffe , addu-
Bts ^impuifs^themenfibus^ >r beUo aduerftii 'Phiiippum fufce-
ptoj^focietate beUi cum Thebams fafta , coniunBis copijsproelio
cum iUo decertarent.I npoflremo temporejquieuiffytacuifpiCtuttati
denique neque re^neque conftiio profuiffejcum eijfi.Aiexandrum o-
dio perfequerettir^populumque amaretydepatria bene merendi fy.m-
mafavuitof dareturjabfente ^iexandro ^ <^ tn .Afia ioge gmttum
beUum ^erente . Deincepstotam DemoflhenU^^itam lyfefiatvr ^
reprehendit:ipfti6ettam Ctefiphontts^fed breuiter ^pauas:tnqut-
hu^pofltdat a ludtcibn^yyt ipfeprofe dicatjnequeDemoflhenem pa-
tronum adhibcat. Summa igitur huius oratioms h^c efljprxcipuaque,
quihu^ efl yftis^£fchines^capitajh£cfunt . Caufam autem obtt-
nuit Demoflhenes. R eprehenditurporro a quibufdam .AEfchineSy
quod in criminibu6 de decretvs contra ieges fcriptts nonhxferitj fed
aS!ionesj^resgefl.t6Demcflhenisyituperarit , ^ accufaritj cum
iUe remp.henegefferit'. hic tamen contra hac in re robur j ^frma-
mentumfuA caufc coUocat, hisyerbvs : Reftat autem mihi pars
accufationis.in qua multumftudijjOpcr^cque pono.htec
autem pars^ caufa eft, propter quam caufam Demoflhe-
ncs
ncs fc corona dignu cfTe dicit. SdyerendHefl.nehoc^E'
fchines reBifstme atque ytdifsimefecerit.Qupniam enim h£c entt
omnium deDemofihene exifiimittio atqueopinio ^ eum lautifime,
ampliJsime^C^ magnijicentifimeremf.adminiftraffe, nonimme^
ritoputauitfrigidarnAeuemynuUiufqueponderis omnemfuam de
decreto contralegesfcripto orattonemfuturamjwfihanc hominum
opinionem in eorum animis infttam euelleret, ^nouam infereret,
nempe Demofihenem ciuem effe maleuolo in populum ^then . ani^
mo^turpiterque ^perdite remp.admtnifirajfe. Iccirco in hoc ma^
xime elahorautt) ^tnhac accufattonis parteplurimumimmorattis
efi.Omninoreprehendere pofstt altquts prooemium, >f tragicum ^
nirms elahoratum,^ accuratum, ^epiiogi fpeciem pr^hens potiti^,
quam exordvj.
Orattonisfiatus efi negotialts infcriftopofittt^j quemadmodum
^orattomspro Ctefiphonte . Capita autem ^firmamenta cauf£
haheteadem^qudt, (j^ tUa^nempe legittmum:quod in treis leo^es diui-
ditur: ^ iufium^quod tn tria tempora trihuitur. Vide autel^tad epi'
loo-um accommodate pottu^,quam ad prooemium orfusfit^ah aduer-
friorum tnfeBattone:, ^ yituperatione , quemadmodtt ^ Demo-
fthcnes. Quidam dixerunt prooemium expers effe rationps j/eu
prohattom : ideoque ne conclufionem quidem in eo effe quxren-
dam..Sed errant.thi enimeftratioiNcquidmodcrSLti^nequid
vfit^p in ciuitate (\2Lt.N am f propofitionps caufa^ratio eft^iccir-
co autefn ohfecrattones adhihenturjne moderata^ ^yfitata in ciui-
tatefiant.,dicendum eft hanc eferationem. Hahetautem ^ con-
c/My/oww.EgoautctumdiisimmortalibuSjtumlcgibuSj
ac vobis fretus;&c. yfqueadHla^ plus apud vos, quamle-
gcs, &c.
AtrVD ARGVMF. NTVM
EX M. TVLLO CICERONE.
Cum efjetlex.^thems, nequt^popidi fcitumfacereti\'tquifquam
coronadonareturin magiftratupriusqukm rationes rettdilfet : C^
alteraleXyeos, qui kpopuio donarentur,in cotionedonari dehere:quia
infenatu Demnfthenes curator mtms reficiendtsfuit , eofque refecit
pecuntafuaje hoc igitur Ctefiphonfcitumfectt^nuUts ah tUo ratio^
nlLti^'! ychth^yr corona aurca don.-irctur^^eaquc donatioferct in thea'
tro,populo conuccato:qui lccus non cft contionis legittmdi: atQue ita
pr^dicareturpcum donariyirtutis trgojieneuolenti&quc^c^uam ts cr-
^a populum ^thenienftm haherct. Hunc igitur Ctefphontem in iu-
diciuaddHsit ^Efchines^qucd corra legesfcripfjjerivt ^ rationi-
hus non relatn corona donareturj ^ >/• in theatro: ^ cjt:od deyirtu ^
te ciu6 C^ bcneuolentiafalfa f^ippjpt) chm Demojihenes nec Ifir
honus cffct^ncc hene meritm de ctuitatc. Caufa ipfa al hcrret illa qui-
dcm ajormula confuctndims nojlrdi^fd ejlmagna, Hahet enim 0*
legum interpretattoncmfati6 acutam in ") tramque partem 3 (^me-
ritorum tn rempuh . contentioncm fane ornucm . Itaquccaufafuit
^EfchtnijC hm ipfe a Dtmofhene effet capitis accvftttt'', qt.od /f-
gationem ementitti^^ ejjet: ytMcifccndi tnimici cavfa nomine Cte-
fiphontU) tudtctumferet defa^tsJ^amaqucLemofihenis.Non enim
tam multa dtxtt de rattonihus non relatt^Sjquam de eo,qtihd cttits im-
prohus) l/toptimusdaudattis cfJet.Hanc multam ^Efchines a Cte-
(iphontepettjt quadriennioante Vhtlippi Macedonis mortem:(ed
tudiciumfa6lum ejl aliquot anm poJU ^lexandro iam ^fam tc-
nentc: ad quod tudicium concurftt^ dicitur e tota Gr£ciafaSfus ejfe.
Qjaden/m tam aiityifcndumj attt atidiendvmfuitj qukmfummorii
oratorum tngrauifsima caufa:>accurrata (^ inimicitijs incenfa co-
tentio^^.Qj^on.m ego orationesf^yt fpcroj tta exprejferoyytrttitihKS
'ytens illorum omnihtisjd eJl:,fentcntijSy(^ earum f^^unS) ^rctum
ordincjyerha perfequens eatenwf^^t ea non ahhorreant a nforeno'
j}ro: {quAfi e Grxcps omnia ccuerft non erf.nt^tame^ytgenois eiuf
dem Jintjclahorahimti') erit reguia^ad quam eorvm dirigantur ora-
tioneSiqm^Attice ^olcnt dicere^Sedde nohts fatts.^Aliquando enim
^Efchinem ipfum Latine dicentcm audiamu^.
O R A T I O
AESCHINIS RHETO.
OR ATI O
RI$ IH CTESIPHONTHl
nyfio Lamhmo LatmafatU,
4 D I 0-
^:^ Vanta? copize comparatar fint^quanta-
que acics inftruda^quanta dcniquc
contcmioneccrti homines vos oret,
atqucoblecrcnt^AthcnicnfcSjncquid
vHtati ^ncquid modcrati in ciuitatc
fiat 5 videtis . Ego autcm tum dijs im-
mortahbus , tum lcgibus ac vobis fre-
tus, huc prodij, nullum ftudium, nullumquc apparatum
plus apud voSjquam lcges & iura valere cxiftimas. Vcl-
lem porrOj Athcnienfes, & cuna quingcntum virum, &
contioncs ab ijs^qui his pr^funtjrcde adminiftrarcntur:
vcllcm pra^rereajlegcSjquas Solon dc oratorum modc-
ftici^gudoreque tulit , valcrcnt; primum vt ei, qui astatc
longiftime procefsifTct > in contionem pudcntcr ac mo-
dtfte prodeuntijfinc ftrepitu, ac tumultu > pro co rerum
vfu, qacm fibi comparaIlct,optimaciuitati confiliada-
rc licer.et: dcindc vt cuiuis ex rchquis ciuibus fcparatim
pro fua cuiufqucietntc, fuoqueloco jingulis dc rcbusj
qua: propofit«E fint,fentcntia; diccndar poteftas darctur.
fic enim mihi videtur & ciuitas optime rei^i pofl^c, & ac-
cufationesrarifsim^futurar.Sed quandoquidem resan-
tea fine cotrouerfia optima?,nunc conuulfa? funt,& cer-
ti homincs nulla rcligione , nulloque poen? metu detcr-
ritijdccrcta contraleges pcrfcribunt, atque hscc alij nc-
fcio qui confirmant, & rata faciunt , non qui iuftifsimis
vijsacrationibusprincipcmin fcnatulocu fortitoadc*
A
S AISCHIMISORATIO
pti funtjfcd quicoitione fadla.dedita opera ,& cx com-
parato in confilio fedcnt : ac 11 quis aliorum fenatorum
lcgitime fortitionc fadta in principem fcnatus locu pcr-
ucneritjVcftraque fuflPragia vcrc rcnuntiarit ^ei ifti , qui
rcip,modcrationcm non iam omnium communcm, Ibd
proprie fuam ducunt c{I'c,dclationcm nominis minitan'
tur^ac dcnuntiantjpkbem in fuam ditionem ac potcfta-
tcm rcdigcntcs, & dominationcmjprincipatum quc (ibi
vcndicantcs: atquceaquidcm iudicia j.quiecxlcgibus
oriunturjlabcfadtatrin ijs vero, c^ux cx dccrctis profici-
fcuntur, iracundiae fu^ feruiunt atque obtcmpcrant : ft-
lctautcm voxilIapr*Bconis, omnium, quc^invrbefunt^
&pulchcrrima&modcJftifsima5CLv i s b x i i SjQ^v i
ANNOS AMPLIVS Q_V I N Q_V AGlNTA NATI
S V N t; Q_V IS RVRSVS BX AL I I S A T H E N i-
ENSIBVS SVO Q_V I S Q_V H LOCO senten-
tiam vvltdicer E?Oratofum deniqucpctu-
lanriam iam ncquc lcgcs, ncquc cmitatis modcratorcs,
ncque principcs fcnatus , nequc tribus j qux principem
locumobtinetjpars decimaciuitatis, contincre potcft:
Quado igitur ha?c ita fe habcnt , ciufraodique funt tcm-
pora ciuitatiSjCuiufmodi vos cfte ipfi intcUigitis: vna gc
rcnda: reip.via ac ratio reliqua cft, fiquid cgo intclligo,
vt dccrctorii contra Icgcs fadorum iudicia rctinc;'.mus,
quod fi ha*c quoque vos vcl tollctiSj vcl eorunijqui tol-
.lcrc conantur , potcftati pcrmittetis : prsdico vobis ac
multo antedcnutioj vosccrtishominib^ vniucrfa^reip.
ftatumimprudcnrcistradituros.Scitis enim, Athcnicn-
fcSjtria eflc apud o'mncis homines rcip . adminiftrandse
gcncra: regnum, paucorumprincipatumj populidomi-
nationcmacljbcrtatcm: Ac regnu quidcmjpaucorum-
quc principatuSj corumj qui pr^funt arbitratu & modo
gubcrnantur:ciuitatcs autem ca!,qua? populi ditionc ac
poteftate rcgunturjlcgibus latis obtcmperant. Ncmo i-
giturveftrumignorctjimmovcro fibi quifquc pcrfua-
Tum habeat , quo dic accufatio de dccretis contra lcgcs
faclis
INCTESlPHONtEM. J
fadisiniudiciumdcdudafitjillo dic eunij quicaufam
fit cognii uruSj& iudicaturuS;, de fua ipfius libcrtate , di-
ccndf quc potcftatc fcntentiam cflclaturum. Idcircola-
tor lcgis in iudicum iurciurando primo loco hoc pofuit:
SECVNDVM LEGES SENTENTIAM FlRAM,
illud cxploratum habcns , ciuitatis Jcgibus confcruatis,
faiuam quoquc cflc populi dominationcm:quie quidem
vos mcmoria tcnentcis oportct cos, qui decrcta contra
Icgcsfcribunt,accrbc& vchementcrodiflcjnullumdc-
niquchorumcriminumlcuCjimmovero&grauirsimum
& improbifsimum cfic cxiftimarc : poftremo hoc ius nc-
mmcm vobis hommcm pati cripcre , non impcratores
patrocinio tahum hominum fufcipicndo.fqui du ic qui-
buldam oratoribus admmiflros & adiutorcs prebent,
rcmp.labcfac^ant) nonhofpitcsorando atqueobfccra-
doj^quos quidam produccntes, rcp. contra lcgcs admi-
niftiratajC i.udicijs clabuntur.) Et vt vnumqucmquc vc-
ftriim 3 quo in pr^fidio ab imperatorc conftitutus cflct,
ab eo pr^efidio difccdcrc pudcrctjita& vos pudcat ab co
loco difccdcrc , quo inlocoalcgibushodic collocati
cftis, popularis dominationis vindices atq^ cuftodcs.Si-
mul illudfacitevtpcrpctuorccordcmini, ciuitatcapud
vos dcpofita,& rep.vobis crcdita, alios ciucis adeflcsat-
que miic iudicio intcrcflc , alios abcfl^c , familiaribus &
priuatis ncgotijsimpcditos;quos vos, pcrdcos immbr-
talciSjrcucrcntcSj&iuris iurandi,quo obftridi cftiSj Ic-
gumquc mcmorcsjfi Ctcfiphontcm populi fcitum fccif-
fe & contrarium legibusj & falfum j & inutilc ciuitati o-
ftcndcmus : rcfcinditote Athcnicnfcs dccrcta lcgibus
contraria, populi dominationcm ciuitati coftabilitc : de
ijs 5 qui rcip . gcrcnda; rationcm ncquc ad Icgcs , neque
ad ciuitatis,ncquc ad communcm omnium v<.ftrum vti-
litatcmrcfcrunt, poenas lumitc. Quaquidcmmcntc ii
ca^qua^didurus fum,audieritis,ccrtofciOj vosiccjuam,
rcligiofam,vobis ipfis, toiiquc ciuitati vchcmcntcr vti-
lcm fcntcmiam cfle laturos, Ac dc vniucrfa quidcm ac-
A2
'4 AHCHINtSORATlO
curationc fatis multa a me didta ciFe pLito:de legibus au-
tem,qua: ad eos,qui ratipnum refcrend arum iudicio te-
ncnturj pertinenc, contra quas hoc fcitum fecit Cteli-
phon,paucisiammihi ellcdiccndum vidctur.
c V u maximisohmmagiftratibusnonnuUi fungcren
tur, Athenienfes, atqucin vedigahbus admmiftrandis
qua?ftus turpifsimos ac fordidifsimos facerentjfibi por-
roadcam remtumcplebe, tume fenatu oratorcs fo-
cios adiungcrcnt,rationum referendarum iudicia laudi-
bus≺Econiisantcuertebant,itavt,quotcmpore eos
reddere rationes oportcrct , accufatores , & multo qui-
dem maxime iudices,qu6 fc vcrtercnt.nefcirenr. Pleri-
queenim corum,qui refcrendarum rationum ludicio
tcncbanturjpecuniar pubhca? fures manifcfto deprehefi,
iudicia tamcn cffugiebant . Nequc id fane mirum. iudi-
ccs cnimpudcbat, opinor, cundemillum,dequo nupcr
ludis pubhcis pr^dicarctur , eu virtutis & iuftitia? caufa
aurca a populo corona donari,in cade vrbc, eode anno
fortaflfc^non longo ccrte poft interuallo , e iudicio furti
caufa repctundarum codemnatu difcedere videri. ita in
fcntetiafercdaiudiccs nocrimcnnotare, fedfuo,popu-
Hquepudori confulerc cogcbantur. hoc cum animad-
uertiiTet lcgiflator quidam,legem tuht, priEclaram illam
mehercule,& vchementer vtilem,qu2e apcrte vetat,nc,
qui rationcs nondum rctulcrunt , corona donencur. Ec
cum hxc tam prudenter a legiflatore prouifa , & pra?oc-
cupata fintjquorundamaucupiaverborumtamen,legi-
bus fuperiora ac potcntiora repcrta funt:de quibus nifi
quis vos admoncbic,imprudcntes fallemini.horu enim,
qui rcfcrcndarum rationum iudicio alhgatos,coronan-
doscenfcnr, rcpcriunturnonnulli modcftiacpudentcs
natura,({i quiscorum, quidecretacontralegesfcribut,
modeftus elfe potcft.)red tamcn exiftut nonnulli, qui rci
turpitudincmhoncfta oratione tegunt.Decretis enira
quippiam huiufmodi afcribunt, cum fe corona donan-
dum ccnfcrc, qui rationesrcferre debet ^pofteaquam
ratio-
IHCTBSIPHOTJTlMr J
rationes eorum 5 quit in magiftratu gclitrit, retulcrit.
Atqui pa ri VLrobiquc iniuria ciuitas afficitur . laudibus
enim&coronis rarionum rcfercndarum obligationcs,
iudiciaque pra:ucrtuntur . Vcruntamcn qui dccrctum
fcribit,iis,qui audiunt, oftendit, no ncgare fe contra le-
gcs a fc icriptum efle: nonnullo quidcm ccrte lc peccati
pudorcaffici.Ctefiphon vcrOjAtheniefcs, &lege3 qux
ad eos, qui rationes refcrre dcbcnc^pertinct^negle^ta ac
violata, & ea excufationc , quam ego vobis paullo ante
cxpofui , prsetermiiTa , decrcuic vt Demofthcnes priuf-
quam rationum refcrendarum iudicio abfolutus effet,
ctiam tum magiftratum gerens,corona donarctur.
A L I A Mporr6orationem,qua?aliquan£iimcumfu-
pcriore pugnat,affcrcc: Siquis elcdus quippiam cx ple-
bifcito geratjid non magiftratum,{ed curatione.n atque
adminiftrationem quandamcirc:magiftratusautcm elfe
dicct & cos, quos thefmothct.£ in Thefei fano fortitio-
ne fa(^a mandant,& cos,quos populus Athenienfis fuf-
fragio in comitijs creare folet,nempe ciim imperatores,
&magiftros equitum,& magiftratus cum his coniundos
creat.Teliquaautcmomnia, negotiaefte duntaxat, ex
populi fcito iniundta. Ego vero iftorum orationi legem
ve^am opponam; quam eo coiilio tuliftis, vt huiufmo-
di caifas ac dcfenfiones difcuteretis ac pra?ciderctis : in
quadifcrtelatorlegis, MAGISTRATVS (in-
quit; SVFFRAGIO CREATOS: vno
nomine omncis coplcxus : & omneis, opinor, magiftra-
tus appcllans, quos populus Athenicfis fuffragijs & ma-
nu porrigcnda creat. ET PVBLICIS (inquit)
OPERIBVS PRAEFECTOS: atquicu-
rator eft muris reficiendis Demofthcnes, opcri omniuin
maximo pra?fcdus. e t c^v i $ q^v i s a l i <^v i d,
Q^V ODCIVITATlS SIET, AMPLIVS TRI-
GINTA DIES ADMINISTRAT: ET QJV I-
C V N Q^V E IVRIS DICENDI, RERVM Q^V E
IVDICANDARVMPOTESTATEM HAIBT
A3
S AESCHINISORATIO
A popvLo DATA M.(priEfc(5ti autcm opcribus,om-
ncsiurisdiccndipotcftatcmadeptifunt.) Qujdhos iu-
bct faccrc? non miniftrare, fcd fpcdatos, atque in iudi-
cio probatos magiftratum gererc. (nam ncij quidem,
quibus fortcm.igiftratusoSuenit, niiibcnc cogniti , &
re probuti magiftratum gcrunt.) iubct rationcm darc^iu
bctapud lcribam,e6fquc, qui rationumrefcrcndarum
iudicio pr^funt,quemadmodum & alios magiftratuSjra-
tionesin tabulisinferre. Atqucvt mcvera diccrc co-
gnofccrcpofsitis, ipfas vobislcgcsrccitabuntur. L E-
G E S. Qnandoigitur quoslegiftatormagiftratus ap-
pellatjifti ncgotia & procurationes nominabunt, vcftrii
critjlcgem commcmorarCjlegcm eorum impudcntia;
opponere,fubijcerc eis dcniquc, non probari vobis^nc-
que audiricallidum vcrborum artifictm, acfophiftam,
fpcrantem fe vetbis lcgcs eucrfurum . fcd quanto quif-
qucmaiorcm diccndifacultatcmhabeat, tanto vos in
eum, {iquodfcitumcontrakgcsfectrit, grauiusiratos
forc.Oportct enim, Athcnienfcs,idcmloquilcgem,&
oratorem . Vbi vero aliam voccm lcx, aUam mittit ora-
tor, vobis conucnit a-quitatcm lcgis impudcntia diccn-
tisinfcntcntiafcrenda cflcpotiorem.Sed pauca mihi
ante diceda funt ad illud valdc difficilc , p^enequc inex-
plicabile,qu6d dicfturus cft Demofthenes . Ego (ii^quit)
muris rcficicndis curator pr^fciSus fum. fatcorifed cgo
idcm minas ccntum largitus fum ciuitati , & opus mca
operacuraqueaudum atquc amplificatum cft. Cuius
igitur rei racionem rcfcrrc dcbco?ni{i forte aliqua bcne-
uolcnti.:e ratioreferendacft. Adhanc igitur cauram&
defcnfionem,quam iuftim,quamque vobis vtilem diifo-
lutionem affcram^attcditc. In hacciuitatetanta,&tam
antiqua, nemo cft corum,qui ad remp. quomodocuquc
acccllcrit,rv;fv,rcndarum rationumiudicio fitfolutus.id
quod vobisprmmminijs, quajabomnm opinioncab-
horrcnt , dcmonftrabo. Sacrificos & facrificas iubct lcx
hoc iudicio tcncri, & gcncratim omncis, & vnumqucn-
quc
IHCTlSlPHONtEM. 7
quc fingillatim^qui duntaxat honorarium aliquod con-
fequuntur , qui prcces & vota pro vobis dijs immortali-
busnuncupant.nequefolumpriuatimj fed ctiam comu-
nitcr gcnera , Eumolpidas , prajconcs , 6c reliquos om-
neis. Kurfus tricrarchos rationcs rcfcrrc iubct, non qui
publicatradaruntjncqucquievedigalibiisvcftns mul
ta fubftrahuntjpauca in a.'rario reponutjargiri fc dc fuo
dicuntyciim veitra haud dubie vobis reddant: fcd qui fi-
nccontroucrfta patcrnabona in ftudio laudis & glori^ej
quam cx fua erga vos libcralitatccxfpcdantjconfumut,
ac profundunt. Ncqucvcrocricrarchi foli,fcd &maxi-
ma omnium , qua: in ciuitatc funt , confilia :, iudiciorum
audoritatcmacfcntcntiam fubeunt.Primucnim fcnatu
Ariopagiticumjapud ratioimatorcsrationcsrcfcrrciu-
bct 3 eumque , qui ilhc triftis ac fcucrns , rerumquc ma-
ximarum dommus cft, fcntcntijs vcftj-isfubijcit. Quid?
crgo non donabitur corona fenatus Ariopagiticus ? no.
ncquecnimhoc illispatrium aut vfitatumcft. An non
laudis ftudio ducuntur? ducutur fanc.Vcrijm non cft eis
latisfiquisapudeosnon pcccct.-fcdfiquispcccet , cum
fupplicio afficiunt. Atvcftrioratorcsimpunitate,Iicen-
tiaqueexfultant,Iuxuque diffluunt. Pr*eterea curiam
quingcntum virum iudicio rationum referendaru fubie-
cit iakor IcgiSjatque ita huic hQUJinum gencri, qui non-
dum rationcs rctulerunt, diffidit , vt ftatim m principio
legum difcrtc vctct, ne magiftratus , qui hoc iudicio tc-
netur, pcrcgre proficifcatur . Dcus bope, dicct aliquis^
proptcrca quod magiftratum gcfsi , mihi pcrcgrc profi-
cifcinonliccbit?Non. ne fcilicetcapta antcpccuniaci-
uitatisjvcl rcbus & adionibus occuparis atquc intcrcc-
ptisjin fugam te conijcias . Rurfus eum, qui hoc iudicio
non fit abfolutus,vctat bona fuaconfccrarcjvetat quic-.
quamdcfuisboni5di)s dicatumin tcmplis appendcrcj
vctatadoptarij vctat facerctcftamcntum , &ahaplcra-
qucrdcniquCjVt vno vcrbo complcdarjCorum, qui hoc
iudicio tenenturjbona doncc rationcmrctulcrint, ciui-
8 AHSCHISIJORATIO
tati pigneratnr.Eftoifcd rcperitur aliquis,qui neq, quic-
quain pecunia? publicse Cicpit, ncqiic quicquam impcn-
ditrtancum ad aliquam rcip.partcm acccfsit. Etiam huc
rationcsconfcdasadratiocinatoresaffcrreiubet.Qup
pado qui nihil acccpit,nuilum que fumtum fecit,ratio-
ncmciuitati refcrct? Lcxipfafubijcitac dcclarat ;, quae
fcribenda iint. iubct enim hoc ipfum in tabulas rcfcrre,
nihil ab eo publici acceptumcilejnihilexpenfam.Eoru
cnim,quiin ciuitatefunt,nihileft,quod fubiudicm ra*
tionum rcfcrcndarum non cadatjnihil quod anquifitio*
nc vacet, nihil dcnique, quod non ieucrifsime proban-
dum,atque examinadum lit. A tquc vt h^ec ita clfe intcl-
ligatisjcgcsiplas auditc. L E G E S.
CLV A R E cumfe Demofthenes infolentius ia^ftabit,
&magnoperecon(idcrevidebitur,dicetque feproptcT
liberalitatem acmunificcntiam fuam,rcfcrendarumra-
tionum iudicio non tcnen , illud ftatim ci opponitc: Er-
go te^DcmofthcncSjfinere oportcbat pr;?conemratio-
nibuspr^fci^orumpatrium iliud & Jegitimum praeco-
niuvfurparc,Q_y IS ACCVSAREVVLT?
patere,quemhbet e ciuibus tecum difccptare, & conie-
derc,te nihil de tuo largitum cfl^cifed de muJtis, quar ac-
cepta habcs, in murorum refe(5tioncmpaucaimpen,din-
fc, ciim dcccm talcnta hoc nomine tibi a ciuitatc attri-
butaacccperisine Jibcralitatislaudcmpf^ripe:netabel
las iudicibus e manibus eripe : ne in adminiftranda rep.
lcgcs antecedc, tcd fcqucre . hxc cnim populi domina-
tionem.ftatumquc rcip.tuentur & conferuant. Hsec igi-
turadinancisac futil(J| iftorum caufas & defcnfiones
hadU-nus anobisdiclafffft. Iftum autcm hoc decretum
intcrpofuiflc tum ciim D^^ofthenesre vera iudicio dc
ratJonibusrcfercndistcnebaturj pccunia? fcilicetthca»
trahpr^pofitus : & <.iim muris rcficicVidis curator crat,
neutnurquchorum munerumrationcm ncq.uc dcdcrac
neque rctulcrat, ego iam vos ex tabulis publicis docerc
conabor.Ac mihi rccita quo pr^tore , quo mcnfe, quo
dic?
lylCTHSlPHOMTEM. 9
die^quain contione^pccuni^thcatralipopuli fuffragi/s
prjEpofitus fucrit Deinofthcncs, vc intclhgcrc pofsitiSa
Dcmoftheni in medio cius magiftratu a Ctcfiphote co-.
ronam clTc dccrctam. R ecita. R A T I O D I E R V M.
Etiamfi nonprogrcflus fucro longiuSjnihilquc vobis
aliud^quam quod audiuiftiSjdemonftraro , iurc optimo
damnarc Ctellphontem potcftis.non enim eum accufa-
tio mea , fcd publicas tabul Je coargunt & condcfnnanr.
Erat igitur olim, A thenienfcSjCiuitati cuftos populi fuf-
fragijs conftitutus , qui fingulis tribuum impcrijs vcdi-
galia in tabulas publicas ad «rarium perfcribcbat : vc-
rum propter fumraam illam fidem^quam Eubulo habui-
ftisjijjqui pecunix thcatrali pricerant, ante Hcgcmonis
lcgcmjcuftodis muncrc fungebantuncoadtorcs & qu^-
ftores crant.-naualibus crat pra*fc(5li : armamctahjs a:di-
ficandis pra!erant:poftrem6 viarum quoque municnda-
rum curam gerebant : tota dcnique propemodum ciui-
tas ab ijsadminiftrabatur. Ncqucharc cgo corum accu-
fandoru aut rcprchcndcdorum caufa dico, fed quo vo-
bis illud oftendanijlatorcm Icgis, fiquis vnius vcl infimi
magiftratusrationcsrcfcrrcdcbeatjnollccupriufquam
rationes rcddideritj atq-uc in tabulaspubficas intulcritj
corona donari. At Ctefiphon Demofthcni^qui om-
nei?iino tcmporemagiftratus gcrebat, coronam decer-
ncre non dubitauit. Muris igitur rcficicndisfuiffe tum
curatorcm Demofthenem, cum iftc hoc populi fcitu fc-
cit;pccunicrpublica[!pra:fuiftc, multarumconftituenda-
rum, vt & ceteros magiftratus, ius habuifte,iurifquc di'
cendi 3 & rerum iudicandarum poteftate prxditum fuif-
fejiarum cgo rcrum tefteis vobis ipfum Demofthencra
& Ctcfiphontem citabor Charonda pra^tore 1 1 1.
Kalcnd. Maias contionc aduocata j populi fcitum fccic
DemoftheneSjVtfcxto&quintoNonasMaiaSjtribuura
cocilium habcretur,atque co fcito pricfcripfitjVt cx vna
quaque tribu ccrti homines dcligcrcnturjqui opcrij pu-
bIicorum^& murorum reficicndorump& pccunia? publi-
lO ABSCHINISORATIO
ca;tra<fi:anda? &c5clcndj:curamhabt:rcnt. Profclarcfa-
nc, nimirumvtpcrfonas haberetciuitasrationum refe-
rendarum iudicio obftrit^laSjd quibus cflet fumtuum ta-
dorumrationemrcpctitura.Rccitamihidccreta. d e-
c RE T A. Efto. vcriim hac ftatim defcnfione vtittir, mu-
rorum rcficicdorum curationcm fibi nequc fortc obue-
niirCjnequcpopuiifuffragijsmandatamcllc.Atque hac
..fanede rc Dcmofl:hcncs &Ctcliphonorationcmbcnc
lo ngam habituri funr:Iex autem breuis atque apcrta cll:,
celcrit^rque ifl:orum fallacias diffoluit , ac rcfclht . Sed
% pauca quitdam vos priusquam huc venia , vt rehqua fa-
-cihus intelUgere pofsitis, doccre volo.Tria funt, Athc-
nicnfcs,magifl:ratuum gencra:vnumjidquc notifsimum,
quodforte obucnit: altcrumefl: corum^ quipopuhfuf-
fragijs mandantur-quo gcnerc continctur & ij , qui am-
phustrigintadicsquippiam corum,qua?adciuitateper-
. rinent^adminifl:rant5& ij,qui opcribus pubiicis praepoii-
tifunt: tertiumverbis lcgis exprcflbm cfl:. it siqji
ALII REBVS.IVDICAMDIS PRABSVNT, HI Qj/ O-
Qj^ E SPECTATI ET PROBATI MAGISTRATVM GE^
R VN To. Atqui dcmanturmagiftratus populi fuifragijs
creati, &ij,quibus fortitomuniis ahquodobuenit,reH-
quum eft,vt ij,quos tribus,tribuiimque trientes,& oppi
da Attica dehguntpubhcaepccuni^tradadsegra^fa^le-
di fint magiftratus. Quod fit tum, cum tribubus quippia
fucrit iinpcratum^qucmadmodum hoc tcmporc , vt vel
foifas ducendas, vel triremeis ^edificandas curent. Vera
autem ea eflCjqucE a mc dicunturjCx ipfis lcgibus cogno
fcctis. L E G E s. Recordamini igitur legis vcrba paullo
antc rccitara,quibus pr^ccipit lator lcgis, vt qui a tribu-
bus cditi & ledi funt,fpedati & probati in iudieio magi
ftratum gcrant. Atqui tribus PandionisDcmofthencm
magiftratum& curatoremmuris reficicndisdcclarauit:
quiadminiftrationisnomineacmitate acccpit in hunc
\ fumtumdecem circitcr talcnta. lam vcrolcxaltcrave-
tat^neismagiftratus, quirationumrcfcrendarum iudi-
cio
IMCTESTPHONTIM. II
cio tcnctur, corona donctur : & iuraftis vos fecundu le-
gcs fcntcntiam laturos& orator prajcifc dtcrcuit, vt is,
qui iudicio dc rationibus rcfercdis tcnctur, corona do-
narcturjhis vcrbisnonafcriptis. posteaqjtam ra-
TIONES RETVLEKIT, IVDICIO Oy E D E R A T I O •
NIBVSRBFERENDIS ABSOLVTVS FVeRIT: CgO
dcniquc crimcn populi fciti contra legcs fadtilcgum, tc
dccretorum audoritatCjipforumquc aducrfariorum tc-
ftimonio coarguo & ccnuinco. Potcft quifquam aliquc
contra lcgcs decretum fccille apcrtius dcmonftrarc? Ac
vobisillud quoque oftcndamjCum pr^sdic^tioncmco-
rona?indccrctocantralcgcs ficriiubcrc. Lcx cnimdi-
fcrtc iubetjft qucm corona donct fcnatus,vt cjc co m cu-
riaprarcopriedicct^nnpopuluSjVtincontionc^nufquam
autcm alibi.ac mihilcgcm rccita. l e x. Lcx ha-^c, Athe-
nicnfcsjprarclara&vchcmctcrvtiliscft.Legiflatorcnjni
nonputauit(opinor)oratorcm apudcxtcrosgloriari, &
infolcntcr fc laCtarc oportcrc: fcd fatis cum habcrc dc-
berc,ft in vrbc a popuio ornetur, no ctiam cx prseconijs
mercatuminftitucrc,qua^ftumqucfaccrc.Atqueitaqui-
dcm latorlcgis.-Ctelipho vcro quomodo? Rccita dccre-
tum. DECRETVM. AuditiSjAthcnicnlcSjiubcrelcgif-
latof c, vtjqui corona donetur a populo, dc co apud po-
pulff^in PnyccIococontionislcgitima^jContionead-
uocatajprxdicctur:nuf(|^amautcmaIibi. AtCtcfiphon
in thcatro non modo lcgibus fprctis ac vioIatiSj fcd ctia
loco immutato: non Athcnicnfibus ad contioncm con-
uocatis, fcd nouis tragocdis agcntibus:non fpcdate po-
pulojfcdm confpcctu<jra'corumj vt illi nobisfintcon-
•fcijjqualcm virum honoreafiiciamus. Iftcigiturpopuli
fcito tamapcrtccontra Icgcsfadocu Dcmofthcnevc-
lutiinacicinftrudacollocatus, aducrfuslcgcsartcis &
fallaciasintcndct: quas cgo vobis apcriam, ac pra^dica,
ne imprudcntcs in fraudcm inducamini . Non cnim po-
tcrunt ifti ncgarc^quin Icgcs vctentjde co, qui a populo
corona donatur, cxcra contioncm pr«edicari. S cd Icgcm
132
Dionyfiacam, qua fc dcfcndcrc pofsintjaffcrct, &:partc
quadamlcgis vtcpturjadaurcisvcftrasinfidiofeiibiadi
tummunicntcs: lcgcm dcniquc profercnt nihiladhoc
iudicium pcrtinetcm: dicentquc duas clTc lcgcs dc prac -
conijs ciuitati latasjvnam^quam cgo profcro difcrte vc-
tantCjnc dc co^qui a populo corona donatur,extra con-
tioncm prxdicctur.altcram huic contrariam^qua; coro-
nafdonationcm ac prardicationcm in thcatro^ populo
ad tragoedosfpcdandoscoadojficripcrmittitjfi modo
populus fciucrit.Hanc fc igitur Jcgcm fccutu Ctcfiphon
fuum illud d^crctum fcripfifie dicet. Ego vcro aducrfus
iftorum artcis &captioncs3lcgcsvcftraspatronas pro-
fcram:quod quidemtotamcaaccufationefummo ftu-
dio faciojafsiducquc obferuo . Nam {i hoc vcrum cft , fi
hiecconfuctudo in rcmp.vcftram indu(5ta cft^vt lcgcs ir-
ntxintcrratasfcriptsclociihabcantjduafquedcvnajCa-
demqucrc intcrfcpugnatcspcrfcriptiEfintj quo nomi-
ne hanc rcmp.appcllabimus, in qua legcs eadcfacere &
non faccreiubcant?Scd non ita cft, & dij prohibcant ne
vosvnquamintantam lcgumcofufioncm ac pcrturba-
tionemincidatis. Neque vcro hiccfunt alatorc lcgis^
qui populi dominationem ac potcftatcm conftituit , nc-
glcCta:quinrhc{iTiothctis hoc ncgotii diferte datum cft,
vt quotannisleges in publico rccognofcant3& corri-
gant3accuratequevideant5& c^fidcrcntj fitnclcxali-
quaalterilegiaducrfajfitncaliqua abrogata inter ap-
probatas , ac ratas : poftrcmo fincne plurcs vna fingulis
dc rcbus perfcnpta?. quod fi quid huiufmodi rcperiant,
iubct casin tabuhs dcfcriptas pro dcccm hcrau ftatuis
proponi , ciuitatifquc moderatores quinquaginta con-
tioncmhabcrc^nominibuseorum adfcnptis,qui casle-
ges tulcrint:pr:etorcm vcr6,prcefidum magiftrum fuffra-
gijpotcftatcmpopulodarCj&lcgesalias tollerc atque
abrogarc,alias intadas atque intcgras rclinqucrCjVt lcx
vnafitad vnamquamque rem adionemque pertincns,
nonplures.Acmihilegesrecita. leges. Sivcraigitur
eftent.
inctbSiphontem. i^
cfrcnt^AthcnicnfcSjqu^ab his dicuturjduarquedepr»-
conijs lcgcs cflcnt lat.e: cum cas &'thcrmothct«B dcpre-
hendillcntj&ciuitatismodcratorcsipfislatoribus legis
rcddidilTcnt^arbitror illos altcramexlegibus necefla-
rio fubhituros fuifle, vcl cam, quicpr.-Edicari cxtracon-
tionc pcrmittcrctjvel cam^qua: vctarct. Nunc vcro ciim
horum nihil fliiiJum fitjnon modo in manifcfto & impu-
dcnti mcndacio dcprchcnfi tcncntur, fcd ca confingcrc
rcpcriunturjqua: nc ficri quidcm poirunt. Scd vndc hoc
mendacium , quo vcftram fidcm acrcligioncm labefa-
darcconantur, dcpromfcrint, cgo vosdoccbo,iiprius
quam ob rem lcges dc prarconijs thcatrahbus lata* funt,
vobis expofuero. Cum luditragicivrbanifierctjahjrc
apopuh) nonimpctrataprtBdicandumcurabantjfcatri-
buhbus fuis corona donari, ah; a popularibus , ahj pofl:
rcJiquosomncis vocepreeconis condud:a,feruos fuos
manumittebatj Grarcos huius manumifsionis tcfteis ad-
hibentcs.-immovcrOjquodcratomniuminuidiofifsimu,
hbfpitij pubhci neccfsitudinem apud cxtcras ciuitatcs
na<5ti pcrficicbant, vtdcfc pr^econis voxpr^rdicarct, a
populojfiforteitacaderct, Rhodio, vclChio, vclalius
cuiufpiam ciuitatis , ipfos virtutis ac fortitudinis crgo
Gorona donari. Atquc hsec non ita agcbat quomodo ij,
qul&safcnatu veftro^auta populotalis donatio ficri
confucuit,rc a vobisimpctrata, cum decrcto, ob mulca
dcniquc in vos & magna mcrita, fcd hoc iure vobis pric
rcptOjdccrctoquc vcftro non adhibito,autrcquiliro.
Hinc vfU vcnicbat^vt fpcdatorcs , & ludorum magiftri,
& adtores intcrturbarcntur : ij vcro de quibus priudic*!-
batur in thcatro,maiorc honorc afficcrctur,qaam qiios
popul* corona donabat. His cnim locus crat ccrrus co-
flitutus, ncmpc contioj in qua hac donationcficri opor-
tcbat,nu(quam alibi licebac.iJJi vcro in omniumGr.rco-
rumconfpc(5tu, prarconis vocclaudabantur:&hiquidc
cum dccrcto,rc a vobis impetrata,ilh finc decrcto.Ha?c
curalcgiflator quidam animaducrtiirct;,lcgcm rog.u ni-
I4 ABSCHINISORATIO
bilcum legcdcijs,v|ui apbpulo coronadonanturcom-
munc habctem-.ncquc illa abrogata : (non cnim contio,
rcdtbcatrumturbabatui) ncque priuribus lcgibus ad-
ucrfamjCnon cnimfas cltOrculcgcmdcijSjquifmc vc-
ilro dccrcto a tribulibus5& populai ibus corona donan-
turidcijs, quifcruos fuosmanumittunt:dcniquedeco-
ronis cxtcrnis ac pcrcgrinis . Itaquc dilucide vctat , nc-
quis inthcjtro feruumlibertatedunctincquis pr«eco^
nis vocc profdicantc a tribuhbus auc popularibus, aut
alio quoquamcoronadonctur:alioquiprceconcm infa-
mia notari iubct.Cum igitur Litor legis dcfinicrit, vt dc
ijs, qui a fcnatii corona donantur^in curia:qui a populo 5
in contionc prcedicctur : qui autcm a popularibus & tri-
buhb^^vctucrit nc ludis tragicis dc ijs prasdicctur, vt ne-
quis vndiquc coronas& pr^econia colligens & corro-
gasjfalfamjmmimequc dcbitaminrcmp.mcritoruglo-
ria confcquatur:vctucrir pr;etcrca in lcgc neuc a tribuli-
buSjneue apopularibus,ncuc ab alio quoquamjabfcnte
ft natu & populo , pritdicctur : his igitur detradis atque
cxccptis^quid rcliquuir. cfl: prajtcr coronas cxternas? Ac
me vcra diccrc^argumcto firmifsimo cx ipfis Icgibus dc-
promto peruinca.Ipfam cnim aurca corona, quie in thca
tro^ qu£e in vrbc pr^econis vocc pronuntiata fucritj Mi-
ncruie facram lex cffciubctjcijcui donatio fitjadcmiHm.
Atqui quis vcftriim audcat populum Athcnicnfcm tan-
tJe illibcralitatis condcmnarc ? Nam non modo ciuitas,
fcd nc priuatus quidcmquifquamtamanguftiacpufidi
animi fucrir , vt, quam ipfe coronam donarit , Cam vno
tcjjorc a pra:cone pronuntiari iubeatj^adiillatjconfccrct.
At ego arbitror,qu6d extcrna corona cft, idcirco confc
crationc ficri^ ncquis, du aliena crga fe bcncuoletia plu-
ris^quam patriam facit,animo dctcriorc cuadar.Scdco-
ronam illam. quc in contione pra^dicata cft , nemo cbn-
fccrat. icd cj, cui donata cft, pofsidcre licct, vt non ipfe
folum,vcriim ctiam eiuspofteri, hoc monumcntum vir-i
tutis 4omi habcntcSj nijnquam iniquOpncque malcuolo
in
IHCTBSIPHOKTHU. JJ
in populu fint animo.Et vcro propterca adrcripfit lator
legisjncinthcatro apr^cone pionuntieturcvterna co-
ronajnifi populus fciutrit^vt ca ciuitas, quae aliqucm ci-
uium noftrorumcorona cionarevcIit,lcgationcmiira,
idapopulopctat. quidita?vtis, dequopredicatur, vo-
bis, qui pra.'dicandi potcflratem pcrmitratis, corona: no-
minc maiorem gratiam habeatjquam ijs,qui corona do-
ner. Atque vt h^c cfle vcra facilius intclhgcrc pofsitis,
loges iplasauditc. leges. Cum igitur yobisdiccrein-
cipient:)Orationcadfallendum compolita, fcriptum cilc
inlcgc,corona donarelicercjfipopulusaudtor fucrit,fa
citc vobts in mcntcm vcniat rubijccrCjMaxime^fi quide
tcaliaciuitas corona donct. fin autcm populus Athc-
nien(is,locus tibiccrtus conftitutusclt, quolocoeam
donationcmticrioporteat : extra contionem pra,'dicari
vctitu cft.Ea enim vcrba, nvsqj^am avtem alibi,
quid fibi vclint, totum dicm dicas \icet: ccrtc nunquam
oflcndcs tc lcgitimum dccrctum fcriphlic. Kchat nunc
milii accuiatioms altcra pars,in qua mihi plurimum ftu-
dijatqucopcr^ ncccllari^ponendumcft. Eftautemca
fais,Ctc(iphotiscaufaacdefeniio, quam affcrt,quam-
* obrcmD>mofthcncm corona dignumcflc cxilhmarit.
Ha?c cnimfunt dccrcti verba, ET P R^ECON E M
^^' D GR ^E COS V RON V NT I .A RE I N
T H E^T RO^-^EM OSTHEN E M ^ V OV V-
LO ^THENIENSI CORON^ DON^RI
VI RTVT IS ^C FORTITVDINIS EP^GO>
ET^ (quod cft omnium niaximum) Q^VOD ^SSI-
DVE TVM DI C ITyTV M ^ G~IT R E S P C-
PVL'0 ^TH EN I EN S I VEHE MENTER
VTILEIS ^C SJtLVT^ REI S. Cuigiturno-
bis fimplcx , tum vobis ad cognofccndum, iudicandum
quepcrfacilis rcliqua oratiocft. Mecnim, qui accufo,
fcilicct, oftcdcrc oportet^laudcs ijlas elfe f.JCas ncc Dc-
mofthenicoucnircrnunquaillumnequeantearcsvalde /
vnlcis dicerc coepilfe^ncquc nunc in rcbus agcndis reip.
iS AESCHlNlSOltATfO
vtilibus perfcucrarc.Hocfi oftendcro^iurCjOpinofjhoc
iudicio Ctefiphon damnabitur.Omncs cnimlegcsvc-
tant^ncquis in dccrctispubllcishiHum fcribat.Eumau-
tcmjquicaufam dicitjhuiuscontrarium oftcndcreopor-
tct. Vos nobis critis coiaimjquie vtrinquc diccnturjiudi-
ces.Atquc ita quidcnkfc rc$ habct.cgo ad vitam Dcmo-
fthchis cxplicandam longioreoratione opuscflc puto»
Quid cnim nunc cgo commcmorcm illa, qua? ciin iudi-
cio de vulnerc accidcrunt , quo dic Dcmorncli patrucli
Pa:anieo apud Ariopagum dicni dixit , & de capireinci-
fo? aut quid ca rcfricem, qu^ein Ccphifodoti imperio,
& ciafle in Hcllefpontum profeda dcfignauitPquo tem.-
poreDemofthcncSjCum vnus eflet e trierarchisj&impc-
ratorem in naui circumagcrctjvnacura covefcerctuF,
facrificarctjiibaret, quibusomnibusproptcrea quodei
patcrnus amicus erat, dignus habebatur: non dubitauJt
nomine cius dclatOjCoqj in iudicium capitis addudtOjk-
gemaieftatis accufatoremfefc eius profiteri.quid ca vg-
ro^quJe eicuMidiaintcrccfl^eruntPquidcolaphos, quos.
in orcheftra chori magiftcr ciim cflct3accepit?& vt cor>-
tumcHam acccptam^fimulquc popuh fententiam Gont ra
Midiamina^deLibcripatris fuffragijspopuli.latam tri-'
ginta minis vcndidit ? ilxc igitur & alia his firailia rcde
mihi videor eife filentio prieteriturus^no quod voApro-
dercjaut rco gratificari&prieuaricari cogite, fed quod
vcrcar, ne raihiftatimita occurratisjmc vcra quidcm
illa, fcd pcru ctcra, & obfoleta , & ab omnibus audita &
confcfl\i dicerc vidcri. Arqui Ctcfiphon ^ cuius maxima
flagitiajac dcdecora ita certa& nota funt ijs.qui audiiit,
vtaccufatornonfalfa^fcdantiqua, &omniumfcrmonc
celcbrata dc confeffa dicerc vidfcatur , vtriim cum coro-
nadonarijahvitupcrariconucnit^teverOjquifalfa&lc-
gibus contraria fcribcre aufus fis , vtriim iudicia cotcm-
nere, an ciuitati dare poenas oportct?Dc publicis autem
crirainibusplaniusdiccreconabor.AudiocnimDcmo-
ilhencm^fa^a eis dicendi potcftHtCp quattuor apud vos
tcm-
rNCTESlPHONTBll, VJ
tcmporaciuitatisprteteritaj perqujeipfe rcmp.admini-
flrauitjCnumLratuium : quorumillud, vt mihi quidem
nuntiiuur , primo loco ponit , quo tcmpore dc Amphi-
poli cum Phihppo bcllum gcrcbamus . atquc hoc tcm-
pus pacc fada5& ca focietate.quam Philocrates Agnu-
{ius55c iftc ipfe cum illo copulatus decreuitjVt cgo oftcn.
dam^ tcrminat ac definit . Secundum tcmpusait fuiirc,
quo temporc pacem habcbamuSjvfqucad cum dicm vi-
dcHcct, quo die pacc dircmtajqua vtcbatur ciuitas,
idcm orator bcllum pcrfuafit ac decreuit. Tcrtium ciim
bcllum gercbamus vfquc ad cladcm in Charronca accc-
ptam. Quartum,hoc tempuSjin qno nunc verfamur.His
igitur tcmponbus enumcratisjme, vtaudio; appcllatu-
rus & rogaturus cft^quodnam cx his quattuor ipfius t5-
poribus reprchendam : quando ncgem cum rcs populo
Athcnicnii vtilifsimas gefsiftc. ad qua: fi nolim rcfpon-
dcrCj & fi facicm pudorc aflPedus obtcga ac tcrgiuerfcr,
ait fcfe ad mc propius acccfturum , & detradtis mihi dc
capitcinrcgumentis ad contioncm&fuggcftumpcrtra-
durumjrcfpondere dcnique coadiurum. Quarc primum
ne fortc iftc fuis viribus tantopcrc c6fidat:deinde vtvos
pra!munitiacpra?moniti(itis : poftremo vttibijDcmo-
ft)]L&ncs, coram iudicibus , rcliquiTque ciuibuSjqui foris
circmnfiftunt , & Grajcis , quibus cur^ fuit huic iudicio
•intercirc, refpodeam(video aute non paucos ad audien-
dum conucniffcjfcd tantam multitudincmjquantain
adtioncpubUca pofthominum memorianoninterfuit)
refpodeOjmc omnia ifta quattuor, qug tu partitionc tua
complcdtcriSj tempora,rcprehcdcrc: magnaquc mcfpes
tcnctjtiim dijsimmortahbusvolcntibus atquc appro-
batibuSjtum, fi iudiccs pari nos a^quitatc ac bcncuolen-
tia audicrint : poftrcmo fi cgo ea^qua? tc admififfe fcio,
mcmoria confcqui potuero, forc , vt iudicibus planum
faccrc poffimjfalutcmciuitatiprimumdcoSjdeindcho-
mincs cos, qui Mz crga noftram rcmp.»quos atquc hu-
manosprarbucruntjattulifTc^incommodorum vero &
C
i2 AB $ C H I S I j b R A T I O
calacnimum omnium acccptarum vnum Dcmofthcncm
caufam atque au<itorcm cxtitifTc. Statui autcm cum or-
dincm fcruare, quo ordinc iftum vfurum clfc audio, di^
camquc primum de primo temporc:dcindc dc iccundo:
tum vcrodcco, quodfupcriori cftproximu: poftrcmOj
d*e hoc rcru ftatu^in quo nunc vcrfamur. Ad cam mc igi-
tur paccm rcfcro , qua tu & Phiiocrates dccrcuiftis. vo-
bis enim iicuiiTct, Athtnicfcsj priorcm illam pacem vna
cum vniuerfo Griecorum confelfu ficcrc^fi ccrti homi-
ncs pafsi cftcnt^vos lcgatos illo tcmpore in Gra?cia mif-
foSjquibus Grarcos hortabamini , vt aducrfus PhiJippu
communiilh Gr^^corumconfilioinrcrciilnr, cxfpcda-
i'c: Ucuilfct & vltro vobis delatum a Grircis impcrium (i
non ftatim^at aliquantopoftrccipcrare. quibusrcbus
Dcmofthcnis & Philocratis culpa^ & proptcr iftorum
turpcisqu2E'ftus& nundinationcs, quas fcccrut, coitio-
nc fadaaducrfusrcmp.vcftra,planefpohati cftis.Qupd
fi aliqaibus vcftrum ftatim vt audierunt, ha'c oratiu in-
credibihs accidit, cetcra ficattendite vt cum dc pccunia'
expcnfa longo intcruallo fcdcntcs rationcm rcpctere
folcmus:nonnunqaam vidchcct fidfis domo opinioncs
de rationibus affcrimus : vcriim pofteaquam rationcs
fubduCta? & putata: fuerintjncmo noftriim cft tam a^^^r-
bus natura , quin cum hac opinionc difcedat , vr/^uic-
quid ipfa ratiocinatio ,& calcuh rario coargucnr ac pro*
barit^vcrumeife fatcatur:ita vos quoqucadaudicndara
parati eftote-fiquis vcftrum talcm opinionem jandudura
comprchcnfam ciomo dctulitjnihil vnquam Dcmofthc-
ncmcumPhilocrate coitionefadapro Phiiippodixif-
fe.-qui co animo cft(inquam)ismihi ncquc ablbluat, nc-
que condemnctjpriufquamaudicrit. nonenim iuftum
eft:fcd li vobis paucis &tcmporacommcmoraro,& dc-
crctu^quod i^hilocrutc focio fcripht Dcmofthcncs pro-
tulcro:fivcxipra& ratiocinatio veritatis implicatuar-
Cjucirrctitum Dcmofthcncmtcnucrit & conuiccritjCo-
^uracumPhilocratcdcprimaillapacedecrctafcrip^'^-
fct
IHCTBSIfHONTflt. I9
rcrperrummumdcdccas atqnc inligncrn turpitudlncm
Philippo adcncatum cirCjIcgatoSj qui c Gftecia rcuerte-
banrurjnon cxrpcdalicrquo minus populus Athcnicn-
iisincommuniGra'coruni confilio pacemcum PhiJip-
po faccrtt^pcr cum ftctiliciportremo Ccrrobicptcm rc-
gcm Thracia:,rocium noftr^ ciuiratis atque amicUjPhi-
lippo dcdidiHt*, atquein icruitutctradidifie: Si h«ec vo-
bis plana fcccrOjrcm pctam a vobis iequirsimam^quam,
pcrdcosimmortalcis/initcmeimpctrarc: datchocmi-
hijVt tatcamini Dcmofthcnc totum iliud tcmpus , quod
cquattucrprimumcftjrcmp.nonbencgcrsiflc.Diccndi
auccm initium indc ducamjvndemc diccntcm facilli-
jiicfubfcquipofsiris. Dccrcuit Phirocratcsvtcaducca'
torcs&lcgatos dcpaccac focictatc i^hiiippo huc mit-.
tcrc Jiccrct. Hoc dccrctum tanquam coniralcgcs fcri-
ptumjdic PhiIocr.iti di<5ta, in iudicium vocatum cft. vc-
nft iudicij dics.*Accufcibat Licinius is , quidicmdixe-
rat.cauiamdiccbat Philocratcs. patronus cratDcmo-
fthcncs.abfoIutuscftPhiIocratcs.Hisrcbusgcftis,dcin-
ccps fccutus cft annus , quo anno Thcmiftocics^prcrtor
fadus cft.tum in curia fcnator vcnit DcmofthcncSj neqj
fortitionejncquefubforticionc fadalocumillumcoic-
cucus^fcd ambitionc, & miris allcgationibus , &magno
pr^tSiomcrcitus, vt omnibus in rcbus&diccndis& a-
gcndis Philocrati fubfcruiret, & fccundasab eo parteis
agcrct^quomodo res ipfa dcclarauit. Obtincc enimaJtc
rumdccrctuPhilocratcs, quoiubcc dcccm Icgatosde-
Iigij qui ad Philippum profccli poftulcnt ab co, vtlcgi-
tos fummam potcft^tcm ab co acccptam habcnteis huc
mittcrct.Inhis crat Dcmofthencs: qoi illinc rcucrfus
pacis laudator fuit , cademque atquc alij Icg3ti,rc-
nuntiauit : folus autcm c^ omDibus icnatoribus dccrc-
uir, vt cum caduccatorc, & k^diis a Philippo mifsis foe-
dcra fcrircmus: fimilia in eo dccerncns ac plane gemina
ijs,qui: a Philocrate dcccrncbanrur.lllc cnimauaor /
iuit;Vi Philippo caduccatorcm 6: Jcgatos huc mittcr^i
C z
JO AECHIKtSORATTO
licerctihic cum lcgatis foedcra perculsit. lam vcro mihi
ad ca^quaf fcquuntur^qu^ro, diligcntcr attendite. Mul-
ta cnim Phiiippus non lam cum ceteris Icgatis a Dcmo-
fthencpoftca mutatione fadapcr improbifsimam ca-
lumniara vcxatiSjfcdcum Philocratc ac Dcmofthene
tranfigcbat : ncquc idmirum: vt pote qui vna lcgatio-
ncm obicrant:qui vna dccrcta illa tria ftccrat : quorum
primumfuitjVtneicgatos^quos ad Gr-ecos miferatis,
coSjin Philippum cocitantcSjCxfpedaretiSjncquc com-
munitcr cum ali;s GrseciSj fed priuarim paccm cum co
faccretis: AlterumjVt no pacem iolumjfcd etiam focic-
tatcm cum Phihppo fcifccretis , vt, fiqui forte attentis
acpropenfiscrgaplcbcm vcftram eftcnt animisjfradi
ac debilitati concidcrentjac dcfperarent,cum vidercnt,
vos fibiquidembenicum canerCj bcllfque fufcipicndi
hortatorcs atquc impulforcs cfle : domi vero non mo-
do pacem cum PhiHpno ? fed ctiam focietatcm decrctis
vcftrisconfirmaft^e:Tertium,ncCcrfobIcptcsrcxThra-
ci^e foedere contincrcturjncue focictatisacpaciscflet
particepSj cum ci iam bellum indidum cflet, mftrudiif-
que in eum excrcitus duccrctur . Et mcdiulfidms is , qui
hxc rcdimebatjculpa vacabatjneque cuiquam iniuriam
facicbar. Non enim crat ci crimini dandum , fi nondum
dato vtrinquc iureiurandojnec foedere faiftOjfuis rrf.10-
nibus confulerct . At qui firmam enca ac pra^fidia ciuita-
tis ci vcndebant , & impcrtiebant , ij magno erant odio
acfuppIiciodigni.Namquifcnunc AlcxandrijtiunPhi-
lippiinimicumiiiifl^ediditat, Dcmofthencs:is, quimihi
Alexandri hofpitium malcdidi loco obijcitjciuitatis
tcmpora fuifurans , dccernit vt ciuitatis moderatorcs
contioncm habcant fcxto idus Fcbruarias, quo tempo-
rcAEfcuIapiofacra fiebat. Atquchacdereantequam
cum populo ageretur , ad fcnatum rclatum eft dic fefto:
quod nuntiuam poft hominum memoriam hdum erat.
Sed quam caufam affcrcbat?vtfinquJt)fimuIatqueadue-
ncrintlcgati Philippi? quam primumconfukctpopulus
jjs
iNCTlSTPHONTfeM. 21
ijs dc rcbus , qax nobis cum Philippo intcrceduntjlcga-
tiSjquinondumveniircntjContioncin praeoccupans, &
tcmpora vcftra circumcidcns atque amputans :, c um in-
terim rcm vrgcrct^ nc cum ccrcris Gra?cis, vcftris lcgatis
iam rcucrfis , fcd ioli ;'accm faccretis . Aliquanto poft,
Athcnicnfcs, vcncrunr Icgati Philippi, vdtri vcro abe-
rantjGriecos(vt fupra dixi)ad bcUum contra Philippum
cohortantcs.Hicobtinctatqueadeocxpugnataltcrum
dccrctum Demoflhcncsiin quo ccfct , vt vos non dc pa^
ce foliim 5 vcrijm ctiam dc ibcictate conlilium capiatis,
veftrislcgatis non cxfpcdatis,fcdftatimpoft Dionyiia
vrbana, duodccimo, & vndccimo Kal. Martias. Atquc
vt harcjqua: dico , vcra clfe intclligatis , diligcnter duin
rcc tantur dccrcta attcndite. d e c r e t a- Exadis igi-
tur Dionyfijs contioncs aduocat^ funt dax : quarum in
priorc rccitatum cft dccrctum duodecimo Kal. focio-
rum co nmuncjcuius prdecipua vobis capita brcuitcr cx-
ponam.Primumenim dccrcuerunt, vtdcpaccconfulta-
rctis, focictatis nomenpriPtcrierunt, non quod obliti
fucrintjfed quodpaccm illam,ncccflariam magis^quam
honeftam cflc cxiftimarcnt: Deindc pricc lare Dcmofthc
nioccurrcrunt,qu;eftuscius fordidoSj&flagitiofasnun-
dinationcs fanaturijCiim adfcripferut decrcto, vt cuiuis
Gr^Siorum liccretjtribus poft menflbus nomcn fuura
vnacum AthcnicnfibusineademcolumnainLiderejCa-
dcmquc foedcrum & paiiiorurn communione contineri:
duas rcs maximas ca rationc anticipantes ac prouinden-
tcsrprimumcnim triummcnfium Ipatium , quod Grx-
corum Itgationibus fatis cflctj fumfcrunt : dcinde Gra?-
corumbcneuoletiamhuic ciuitaticum communi Grar-
cia?confeflu conciharunt, vtflfortc Philippus foedcra
ncgligcrctac violaret, nos ncqucfoli, ncqueiinparati
bcllum gcrcre cogcrcmur.qujr nunc opera & culpa Dc-
mofthcnisaccideriat . Atque hxc eflc verajqua* a mc di-
cuntur,cx ipfo dccrcto cognofcctis. d e c r e t v m s o-
c I o R V M, Huic mc decreto alfenfum cife fateor:aifenft
22 aeschinijokatio
funt & omncs oratoies j qui in priorc illa contlonc ver-
ba fccerunt: popuJus autcm cumhac opmione difcef*
fitjpacem quidcm tuturam, fcddc rocietatcdciibcrarc,
proptcrea quod Grxcos in Philippum concitabamus,
reip.non cxpcdirc : pacem autcm futuram communiter
cum Gri:ecisvniuerlis. Vnanoxintcrccfsit. Poftridieia
contioncm vcnimus , Tum vcro Demofthencs ruggefto
occupatoatqueobre{rO:,ncminiquediccdilocorcJi(5to5
negauitjqua: verba pridie fadta clicntj cavcrba quicqua
profuturajnilieaPhilippilcgaticomprobarcnt.Naqua!
pax(inquityfine focicrate conilare qucatj non intcUigo.
Non oporret enup. (fnam verbu, quod tu vfurpauit , mc-
moriatcneo proptcr acerbitatem atqucafpcritatctum
cius3quidicebat3tiimnominis)nonoport::t(inqijiit)afo-
cictate paccm abrumpere^nequc Grarcorum tarditatctn
e^lpedtarcjfcdvci ipfos bcUum gercfCjVel nos pac6 pri-
uatim faccrc.Dcindc ^d cxtrcnnmi Antipatro in fugge-
ftum vocatOjqu^dam rcquircbat ex eojmulto ante ccr-
tiore fado quid cum yogaturus circt,fimiilquc pra^moni
to atqjinrdtutO;, qu^^nam illeaducrfusciuitatcm refpo-
dcrc dcbcrct. Poftrcmo hiec valucrut ,cum hinc Dcmo-
flhcnesdiccndo vimattuli{lcr:i]lincPhilocratespopuli
fciru {cripfiirct.Iam vero quod cis rcftabatjVt Ccrfoblc
ptcm, &agrum 1 hracium Philippo tradercnt, iiKtlccin
potcrtatcmcmsredigcrer,idquoque fcptimoKal.Mar-
tias cfFccerur, priufquam pofleriorcmlcgationcmacci-.
picndiaPhilippoiuniiurandicaufamftitutam acdccre-
tamDcm.ofthencsobirct. Etcnimacerrimusifte Alexa-
driac PhihppiinimicuSjbisiQMaccdonialcgatus nobis
profeCtus cft, cum liccretne fcmcl quidcm proficifci,iSj
quinuncMaccdonescolputare&coculcareiubct. Ve-
runtamcin cotionc ca^qua: feptimoKal. Martiasaduo-
cata eft,fcnatorcum eftetjfcnatorium ordincm cx copa-
ratOj5cdcditaoperacofccutus,Ccrlbbleptcadmini{tro
atque adiutorc Piiilocratetradidit acdedidit Pbilippo.
Occulte cnim atquc infidiofe Philocrates adlcripfit dc*
creto
^l N C T E 5 I > H 0 K T B M^i S^
ttcto praftcr aJiain co fcripta^quod itcrn Dcmoflhcncs
comprobauit & confirmauit, vc co iplb dic ibcioru con
filuirij & confcHorcs J^hilippi lcgatis iufiurandu uarcnr.
a Ccrfobleptc porro in confilio qui fcderct , adcrat nc-
mo.Itaquccumrcrij..iit3 vtij,quiin confilio fcdcbat^iu-
rarcnt:CcrrobJeptcm, a quo conliliarius adcrat nulliis,
a toedcrccxcIurit.Scd ncquisha:ca mc fingi putct,rccita
mihi quis hsec lcripllntj quis publici confiiij pra^rcs co^
firmarit.D icretvm. pvblici consilii praeSes.
Pra?clara, AthcincfcSjprarclarayinquam, rcs cft, rabula-
rum publicaru cuftodia.Immota cnimpcrmanctjicquc
vfta cum rcip.tralYugis immutatur , fcd facultatc dat po-
puIo,vbi commodum fucrit^hominu olim improborum
ac fcclcratorumjrcpcntc mutat^ voIutatCjOpinionc fibi
probicatisqutTrcnriUjCognofcendi.Rcfiatautcm vtcius'
alicntationcm vobiscomemorcm.Nam cum Dcmofthe
ncsannufcnatorio muncrefunCtus fit,nuIJosvnquale'
gatos ad principem locum inuitai^e rcpcrietur . Ci:d iUo
duntaxat tcmpore,& tunc primum lcgatos Philippi pri-
mo lococollocauit:puluinos quoqueadpofuitj&con-
' chyliatisperiftromatisfcdcsinlb-auit, totumque illum
quoquo veriiis locu aula?is cxornauit . cum iam diiucc-
f<-cx^t,duce fc lcgatis in thcatru priebcbat,ita vt omniu
{ibil1?excipc:rctur,proptcrgcftum hominisindecorumj
blanditiafq^dcformcisatqi incptasrdcindcciimilli fcfc
Thcbas contulcrunt, triacoduxit cis muloru iug -^ Jcga-
tofque Thcbas dcducedos curauit, ciuitatcm noftra na-
tionibus cxccris dcridcndii propinans. S cd nc logius ab
inftituto dcgrediarjfumc mihi decrcru dc principc loco
legatis Philippi dato. d e c k e t v m. Iftc igitur ra?nus af-
fer;tatorciim perCharidcmi fpcculatorcs prim'' omniu
dc intcritu Philippi ccrtior faCtus cflct.fomnio fibi con-
fido in dcos immortalcis cmctitus cft, proindc quafi no
aCharidcmo, fcdaIoue&: Mincrua nuntium acccpif-
fct,quos interdiu omni fcclcrc ac pcriurio violans, no-
duiccumcoJloquia haberc,futuraqucfibimuito ante
24 AESCHIMISOHATIO
prxdiccregloriatur. At lcptimo die poftfiliaf mortetnj
prius quam cius funeri iufta roluiiIctxoronatus,& alba-
tus boucm immolabarjmorcm maiorum ncgligcbat, lc-
gcs&inftituta pcrfringcbatj vnica ftlia milcrjqucEpri-
ma cuni patrcm appcllaucrat> amilTa . Ncquc vcro cala-
mitatcmci fjammalcdidiautcriminisloco obijcicdam
puto, fedhominismorcs pcrpcndo &con(ldero. Nun-
quam cnim qui libcros odio habct, paterquc improbus
cftjbonus critpopuli modcratorr.cpatronus:nunc]uam
quicapitacanisimaj, fumn^aque ncccfsitudincfibicon-
iundanon complc(^ituramorc illo patcrnoj vospluris
facict alicno5:nunquam qui priuatim ncquam cft;, publi
ce frugi erit:nunquam qui domi ingcnio lcui ac vccofo,
animoquc molli & imbccillo fuit,inMacedonia fuit lcga
tionis temporc conftans & forti>. . Non cnim ingcnium,
fedlocumtantiiramutauit. Vnde igitur tanta extitcrit
ineo mutatio (hocenimfeeiJdumtcmpuseft)i?;curtan-
dcmPhilocratcs quidcmrcbusijfdem cum Dcmofthe-
ncpublicc gcftiSjpcrduellionis accufatus , exfuhoque
multatus (itjDcmofthencs autcm aliorum accufator no*
bis fit cxortus.-dcnique quonam pa6lo homo impurifsi-
mus tot incommodis & calamitatibus nos^ffccerit^ ha?c
nunc audire opcra:prctium eft. Vt primum Phi^opus
Pylas introijt , vrbciscjue Phoccfium improuifo a^'Qen-
tuccpit atqucdclcuit jThcbanos(quomodq tum qui-
dem putabatisjlpotentiorcs, quam tempora, commoda-
que vcftra fcrcbant^cffccitrcum vos perterriti , agris rc-
litlis vala colligeretiSj& fupcllc(l^ilcm in vrbem dcpor-
tarctiSjCiimquc maxima tum inuidia flagrarct , grauifsi-
mcquc accufarcnturlcgati^quihuiuspacisaudtcrcs cx-
titcrant.atqucin pfimis Philocrates & Dcmofthencs,
proptcrcaquod nonfolumlcgationcm illamobicrant,
fedctiamdccrcta fcripfcrant : acciditcodem tempore,
vt Dcmofthcncs & Philocrates intcr fe difsidcrcntijs
prope dc rebus , de quibus ctiam vos cos intcr fe diffcn-
tire fuipicabamini. Hisigiturturbis excitatis, tantoquc
tumul-
l
IMCTESrPHONTERf. Sy
tumultiicoorcojaccedciitibus &ccteris malisacvitijs'
homini innacis,rcliqua iam DemofthcncSj quod Phiio-
cratem nundinationum ruarum,pecuniarumquccapta-
rum focium arque ^emulum ferrc non poterat , de fc dif-
fidcnccrjtiraide^ac fufpiciofcconrulebat . Itaquc cxifti-
mauit fi corum , quibufcum vna legatus fucrat , ac Phi-
lippi accufator cxiflcrct, Philocratcm haud dubic pcri-
turum;rehquoslcgatosmagnumindifcrimenvcncuros:
de fe vno ciucis fuos bcne cxiftimaturos, & cum amicos
infigni iraprobicate5& fingulari pcrfidia prodidilfctjbe-
ncuolcntiarcrga populum Athcnicnfcm , famam atque
opinioncmconfecuturura. Cuius confiiia ciimpcrfpe-
xilfcntcommunisotij, &pubIiCwTtranquiIlitatis oppu-
gnatorcs, eumcupidc, vltroquc in contioncminuita-
bantjfolumintcgrumjfolumcaftum atquc incorrupcum
in ciuitate nominantcs. Illc verociim primummcon-
tioncm afccndcrar.tumultns ac bclii fcmina , principia-
quc miniftrabat.Hic ille eft, Athcnicfcs^qui primus Scr-
num murum, Donfcum^Ergifcam, viurgifcamj Gimos,
Ganidcm rcpcrit: loca, quorum ne nomma quidcm an-
tca noucramus. Celcritcr aute rem eo loci dcduxit, vtjfi
quidcmPhilippus lcgatos non mittcrctjContcmni ab co
ciuitatcmacpro nihilo putari; (in mittcrct, cxplorato-
rcs^n lcgatos micti diccrct.Si vcllct illc alicui ciuitati
pari dc controucrfijs noftris arbicrandi iudicandiquc
}>Gtcflatcm pcrmittcrc : ncgabat vllum nobis, & Pl^lip-
po a?quamiudiccmrcpcriripolfe. Dab^it illc Halone-
fum: vctabat hic accipcrc Ci darct ac no rcdderct,dc fyl-
labis fcilicct difsidcns ac litigans. Pofrrcmo corona do-
natis ijs, qui cum Ariltodcmo contra pacis conditioncs
acfoedera*excrcitum inThcifaliam & Magncfiamdu-
xcranc^paccm qaidcm dircmic , calamitatcm autcm no-
bis importauic^bcUumquc fafjitauit.Elto. At cnim mu-
risahcncisjatqucadamantinisifvtipfcpr^dicat) hncis
AtticosntuniuitjEuboeorum, acThcbanofum fbcicca-
tc.Immovcro, AthcnicnfcSptribus hac in re iniurijs gra--
D
iS XE 8 C H I M I S O R A T I O
uifsimlsaffciflicftis, rummaqucinrcrumomniumlgno^
racione vcrfamlni. Scd quoniamlcftinat animus dc ma-
xima Thebanorum focictate difputarc , vt fuo qu^tquc
locoatquc ordincpcrrequarjdcEuboeorumfocictatc
primum Jicam. Multis vos acmagniSjAchcnicnrcSjin-
iurijs affcdi 5 tum a Mncfarcho ChalcidcnfeCalli;? &
Taurofthcnis patrc^quos ifte nunc mcrccdc acccpta ci-
ucis Athcnicnfcis fcntcntiafuadcccrncrc nondubitat:
tiira a Thcmifone Erctricnfijquivobispacis tcmpore
Oropum adcmit:vos has iniurias obliuifccnccsj cum pri-
mum vobis rcnuntiatu cft, Thcbanos in Euboeam cxcr-
citum traduxiffc co animo,vt vrbeis Eubce^ in fcruitu-
tcmrcdigcrent: quinqucdicbus Euboeseclaffc &pcdc-
ftnbus copijs opcm tuHft is: nccdum triginta dics prsetc-
ricrant, cum Thcbanos fcedcrc a vobis fuppHcitcr pcti-
to cum pacc dimififtiSjEuboeaquc potiti3vrbciSj& rcip.
ftatumijSjquifidcivcftr^ commifcrantjatqucapudvos
depofuerantjoptima fidcjfummaquc cum iuftitise laudc
rcddidiftis^ncquc iuftum^ncquc fas cffc duccntcs,in co,
quod vobis creditura & commcndatum cfTct^pr^tcritas
inimicitias mcrainifle . Atquc his tot, tantifquc bcnefi-
cijs affcdi Chalcidcnfcs , ncquaquam vobis parcm gra-
tiamrctulcrunc.SedciiminEuboeamcopias traicciftis,
auxiUum Plutarcho laturi , primis quidcm ccrte teg ^o-
ribus amicitiarafimulabant: vcriim ftatim vtTamynas
tranfijmus,raontemque Cotylieum , qui appcllatur,
tranf*grcfsi fumuSjtum Callias Chalcidcnfis , qucm Dc-
mofthcncs prccio accepto fumrais laudibus in c^Ium
effcrcbat,cumpopuIi Athcnicnfisexcrcitum in quaf^
dam locorumanguftias compulfum ac rcdadlura vidc-
retjvndcnequcfcnifiparta vidtoriarccipcrc potcrat,
neque auxilij fpcs vlla oftcndcbatur,non terra,non ma-
ri:is igitur coaito ex omni Euboca exercitu, fimiilquc a
Philippocopijscorrogatis, & vna cum co frateripfius
Taurofthencs,is, quinuncvnicuique noftrura comitcr
S^officiofcdcxcram porrigitjatque arridet, militibus
cxccrnis
r^^";-
INCTESIPHONTEM. 1'J
cxternis Phocenfibui trauediSj eo animo , caquc fpe in
nos inuafcruntjimpecumque feceruntjtaquarn nos fun-
ditusdclcturi atquc cucrfuri. Qupd nifi primum dcuS
aliquis cxcrcitum noftrum fcruallct , dcinde noftri mili-
tesjpcditcsatque cquites^fc virosfortcis pr*ebuiffcnt3&
apud Hippodromum, qui cftirtTamyniSjacieinftruda,
fignifquccoliatis viciflbnt, hoftibus fupplicib*' cumpa-
cc dimifsisrpropius nihil clfet fa(^um , quam vt ciuitas
noftra fummam turpitudinem fubirctjfumm^Squc dede-
core afficcretur . Non cnim plagam in bcllojdetrimcn-
tumquc accipcrCjmalum cft maximum:fcd vbi quis cum
aducrfarijsindignis congrcfl^us infcriordircelfcrit^cala-
mitatcm altcro tato maiorcm vidcri nccefte eft. Vos ta-
men talibus iniurijs acccptiSjCos iterum in gratiam rcce-
piftis. Callias vcro Chalcidcnfis cum ci fcclcrum fuoru
vcniam, impunitatcmqucdcdiftctis, brcuitcmporcin-
tcricdo rurfus ad ingenium rcdijt.Nam cum Euboicura
confilium vcrbo Chalcide cogerctjrcvera Euboeam ad-
uerfus vos munirct atque ornarct^& pra^cipuum fibi do-
minatumcompararctjhuiufquc fautorcm atque adiu-
torcm fibi futurum Philippum fpcrarctjin Macedoniam
fe contulit. Ibi cum Philippo dcambulabat, & in amicis
ac familiaribus cius numcrabatur.verum iniuftclxfo,
atqS* offenfo poftea PhiHppo cijm indc profugiftct,
Thcbanisvltrofcfc inpotcftatetradidit.mox illisquo-
quc rcli(5liscumidcntidcmhuc&illuc iftct ac rcdiftct,
plurcifquc quam Euripus^proptcr qucm habitabat, cir-
cuitioncSj&conucrfioncs rccipr ocas fccifletjin mcdias
PhilippiacThcbanoruminimicitias prajccps aduscft.
Adcxtrcmum inopsconfilij ciim quidfcfaccret, ncfcl-
rctjfibiquc bellum denuntiatum vidcrctjvnam fpcm fa-
lutis reliquam cfteanimaduertitjfi populum Athcnicn-
fem fibi iurciurando dcuind:um habere pofler , cum fo-
cij nomine appcllatumjauxilium fibi laturumjfiquis for-
te ipfum bcUo laccflcrct.-quod finc dubio erat futurum,
nifi vos prohibcretis.Ciim igitur m hac cogitatione
D i
a3 AEC.HTNISORATIO
vcrfatus cfl'et , mittit huc kgato.s GLuct tam, Empedo-
nemjDiodorum;,cunv.quicurrumillum I )oricum vigm-
ti ftadia longu cucurrit^populo Athcnicnii fpes inancis,
Dcmxofthenij & ciusaliccHspccuniam affcrcntcis.Tru
autcm vno tcmporc rcdimcbat:prur:ura nc focietatis
vcftras fpcdccKicret. nam Ci populus Athcmcnlis fupc-
riorum ciusiniuriarum mcmor focietarcm nonproba-
rct^nihil erat mcdiumjfcd ei rclinqucbatur c duobus alr
terumjVcl vrcx Chalcidc profugcrct, vtlvt vndiquc
circumucntus, atquc implicatus mortcm oppctcrct, tot
& tantse PhiHppi ac Thcbanorum copi^e in cum armata:
irrucbant . dabatur ei^ qui focictatcm dccrcuiflct, mcr-
ccs altcrajncChalcidcnfcs in conuentu confcfluquc
communi, qui Athcnis habcri folct, intcrciVecogcrcn-
turitcrtia ne tributa confcrrcnt.Et CalHam quidcm
nuUius eoru , tjuse fibi propofuerat, qua^quc cxpctcbat,
necfpcs^ncc opiniofcfclJit.lftcautemtyrannorumini-
micusj^^vt quidcmi fimulatj) Dcmoflhencs , qucm praedi-
catCtcfiphonpcrpetuorcsoptimas diccrc ac fuadcrc/
cum tempora ciuitatis vcndidit, tum in focietate dcccr-
ncnda^cenfuit, vtChalcidenfibus opcm fcrrcmusjlo-
qucndi gencrc duntaxat commutaro. nam vt rei iniqui-
tatciioncftaorationctcgercrjafpcritatemqjlcnirct^pro
his adfcripiitjVt Chalcidcfes nobisopitularcntur,ff/</[iis
Athcnicflbusbelliainfcrrcconarctur.Poftrcmocoucn-
tusGrsecorumcommunis Athcnis agcndiius j&tribu-
torumdefcriptorumjin quibus ncrui bcllierant pofiti,
vtilitatcm funditus fuftulitjac vcdidit: honeftifsima no-
mina turpifsimisai^ionibus impcncns, vobifque ora-
tioncpcrfuadcns, ac p^nc dicam.vim affcrcs ad crcdert-
dum^fcmpcroportcre ciuiratcm noftramGnecis auxilio
cgcntibus prius auxilium fcrre.-locictatcs vcro poftcrio-
reloco faccrcjbcnciicio dcmum acccpto . Atquc,vt mc
vcra diccrc incclligcrc pofsitis , fume mihi Callia? accu-,
fationcm , & iocictatcm , fimulque dccrctu rccita. d e-
cRE TVM. Nondumi^itarhocgraueautiridignumcft^
tantas
I M C T B 5 I P H O K T E M. ►. t9
tantas tcmporumj rcrumqucgcrendarum bpportunita-
tes , lus conucntuum Gra ci^ Athcnis agcdorum.tribu-
torum dcniqucimpcratorum vnlitatts clic vcditas, Ic4
multo id:> quoddidurus iuu>, indignms vidcbitur. Nani
Callias quidetW c6 concumcliie,iniiiniicqac, prorupic>
Dcmofthcncs vero is,qucm tatoperc laudat CtcGphon,
in cam nandinationiSj& pecuniarum turpitcr capiciKla-
rum cupiditateni procersitjvcv^dijg^liitunieajqu-e cx
OreOjtumeaiqu? ab Eretria yobisippnfijabatur, dcccm
talcnta, vobis vidcntibus, prudennbus^inrpcchjnnbiis
furtim ademcrint: hos, qui a ciuitatibus micti folcbanty
coiiiiliarios, a vobis abduxerintyatquc iterum in Chal-
cidcm,& in Eubo]cum(quod appcllatur)conciliumtra-
ftulcrint.Scd quibushoc vijs ac ranonibus^ quam flagi-
tiofis atqucimprobis ctfcccrintjnunc opcra? pretium cft
audirc . Vcnit tandcm ad nos Callias non lam pcr nun-
tios aut lcgatoSjfcd iplc pcr (c.6: ciim in cononcm pro-
dijiiet^orationcmhabuithbia Dcmofthcnc compon-
tam,fumm6quc Itudio claborata. Dixit fc cx Pclopon-
ncfo vcnirc,noua tributi dcfcriptionc fada centum cir-
citer talcntorum ad bcllum Philippo infcrcdum. ratio-
nemqucimbatquantuquofqucpopulosconfcncopor-
tcrct: Ach2Bos& Magarcnieis omncistalentafcxagin-
ta*ii^\boe:e ciuitatcs vniuerfas quadraginta . Ex hac pc-
cuniaclalfcm , ^pcditatum comparariatqucalifacilli-
mc polIc.c(lc& alios e - . ra?cis complureisjqui hulus tri-
buti fic defcripti partem ferre ac fubirc vellcnt : qua cx
re fpcs eifet nequc pccuniam, ncque milircs dcfuturos.
Atquc hiec quidcm cifc nota Sc apcrta. Alias autcm rcs
cllcrcconditas, quas occultc moliri atqucagcrccoepif-
fct:quarum nonnuUos ciuium noftrorum cife tcftcis:
dcindead cxtrcmum nominatimDcmofthcnem citabat,
hortabarurqucvteadcmdc rc vna fccum diccrct.Hic
verograuitcr &:magnihccfc fcrensproccdcbat: Caliia
laudibusin ca:lumtollcbat: occultumilluddcniquc ac
rcconditum fcfcire limulabat. Lcgationcm autcm afe
30 A B SCHINIS ORATIO
obitam tum in Pcloponncfojtum in A carnania vellc fe
vobis eo ipfo tcporc rcnuntiarc diccbat.cuius orauonis
haeccapitafiicruc;Peloponnc(ios. & Acarnanas omncis
a fe clfc ad pccuniam confercndam aduerfus Philippum
diftributos ac delcriptos: defcnptioncm pecuniar cam
clVefadtamj cjua: fatis ellct centum naui''us aduarijs in-
ftru^ndis atquc armandis, &/Hpendio dcccm milhbus^
peditum , &mille equitibus pcrfolucndo : (his accclfu-
ras vrb»inas& ciuilcis copias) exPeloponncfoampIius-
mihtum grauioris armatur«e quinque miUiarcx Acarna-
niatotidcmaltcra. atquehuius bcUigeredi ab hisom-
nibus vltro vobis efle delatum principatum.Nequc ve-
ro longum fore ciim hiec pcrficerctur, fed a. d.dccimum
fcxtum Kal.deccmbrcis.fingulis enim ciuitatibus fc pr^-
dixilfeacdenuntiauifle, vtomncs Athcnas plcnilunio
conucnircnt, & in communi fociorum concilio intcref-
fcnt.EtenimjAthcnienfes, hxc eftiftius hominiscofue-
tudo^non iam omnium communisjfcd ipfius propria, &
peculiaris . Cetcri cnim gloriofi & arrogantcs oftetato-
rcs cummcntiunturjdant operam ncquidnotatum ac
definirum tcmporibuSjncquid certum ac pcrfpicuum
cloquantur, vcrentcs ne rcfclli & coargui pofsint. At
Demofthencs cum vcnit ciin mcntem ahquidfibiim-
pudentcr arrogare , dc fequc gloriofe prardicarec^^ri-
mum pcriurio mcndacium cumulat^peftem fibi exoptat^
cxitiumque precatur : dcinde quas ccrtofcit nunquam
fuiura, non dubitat afl^eucrarc futura-.temporibuiqj no-
tatis^ac rationibus corum fubtihter fubdudlis, definit
quandoquicqucfuturumfit.dcniquc quos nedc facie
quidcm nouitjCorum quafi notifsimorum nomina com-
incmorat, veftrisauribushacartefallaciterallcdiSjatqs
occupatisjcorumqucjqui vcra loquunturjorationcimi-
tans. Qupcirca acerbifsimo odio dignus cft, qui ciim fit
improbus ac fceleratuSjVirorum bonorum notaSjfigna-
que adultcrat atquc corrumpit.His didis dccretum dat
icnbx rccicandujprimumlongius lliade: deindc vcrbis>
c[uae
INCTISIPHONTIM, ^t
qux loqui conrucuit3& vitajquam vixitjinanius^poflrc-
nio fpci fallacisj& cxcrcituum^quinunquam conficien-
di cfTtnt^pIcnum.Ciim autcm logilsimc vos a cognitio-
nefurtorum fuorum abduxifTct/pequcinani fufpendif-
fct,atque inflauiffct,tum fcfc fubito conucrtcns, fcituni
facitjin quo ccnfctjVt Icgatos eligercmus, qui Erctricn-
fcis orarcntj(crat enim valdc nccclfc fcilicet cos orarc^
vttributumvfitatumquinquctalctorum, nc iamvobis,
fcdCaIli*e pcnfitarcnt. Rurfus altcros ad OritaSjqui ab
ijs pctcrcnt , vtcundem fabi atquc Athcnicnfcs ami-
Ciim, cundemqucinimicum habcrcnt.Dcindc intcgu-
mcntaillajquibus furtum fuum obtexcrat,rcmouen-
tur.namrcpctcindicatjac dcclarat,fceaomniajdc qui-
businillopopuhfcito fcripfcrat ^ ad furtum rctuliffc,
ccnfct vt lcgati ab Oritis poflulent,ne vobis^fcd Calh«
quinquc talcnta pcndcrct . qu-e quidem ellc vcra cx dc-
crctilcdionccognofcctis.Recitaigiturdccrctum^dctra
dis ampulliSjinaniquciadationcvcrborUjdctradistri-
rcmibuSjdctraiftisdcniqi arrogantibus&gloriofispro-
miffis.rccita5& fumc in manus furtu,quod homo impu-
rusacncfariuscommifitiqucmpr^dicatCtcfiphonetia
in hoc dccrcto afsiduc & diccre & agcrc rcs populo
Athcnicnfi valdc vtileis & pcrquam falutarcis.D i c r i-
T vtl» Audtftisigitur, Athcnicnfcs;, vcrbo trircmcisj &
pcdcflrcis copias5& plcniluniumj&confcfforcsjfcdrc
tributavnicuiqucciuitati dcfcripta, qu«e vobisafocijs
pcnd-cbantur,& dcccmtalcntaamififlis.Rcftat nunc vt
oflcndamjDcmoflhcncm trium talentorum mcrccde ac-
ccpta,Tioc dccrctum interpofuiifc:vno talento ex Chal-
cide aCallia^ altcro ex Erctria a Clitarcho tyrano, tcr-
tio cx Orco.Nam,quoniam Oritarum libcra ciuitas efl,
quoniamquc nihil agunt, quod non fcifcat populus, eo
facilius Demoflhcnis furta patcfad:a,atque illuflrata
funt.illi cnimeo bclIo,quodcum Philippo gcllcrant,
cxhaufli,atquc rci nummarise p^nuria laborantes , mit-
tunt ad cum Gnofidamum Charigenis filium , eius, qui
32 AESCHINTSOtATlO
<]uondaminOrco princjpanimobcinriir^qniabiftorup-
picxpctatjVt takniumciuitatircmittcrct,promittatau-
tcmOritasciftatuamaMKampofituros.AtiftcGnofide-
mo rcfpondctj {"c pauxilluJum sris no dciiderii-ciralcn-
tum quidcm pcr Calliam cxadurum.Cumigicur foluc-
rc cogcrcntur Oru;;e , ncque habcrcnt vndc fumercntj
vedigalia publica taknti nominc ci opigncrauerunt,
huiulquc pccunia: turpitcrconciliattc vfuram Dcmo-
flhcni lolucrutjfinguhs mcnfibus in minam, drachmam
vnam doncc lortcm rcddidciunt. acquc hscc ada fant
cum populi dccreto. Sumc hoc Oritarum dccrctum , vt
cx co omncs intclligantjeajqujr dicOjCHe vcra.D e c r e-
TVM. Hoc dccrctum, AthenienrcSjprobrum acdcdc-
cuscftciuitatis, srgumcntum rcrumaDcmofthcncpu-
bhce geftarum cenirsimumjperipicua Ctcfiphontis ac-
culktio.Nam qui tam turpitcr habucrit prctio addidtara
lidcm,ilTeque muncribuslabcfadadum &corrumpcn-
dumpra^hucrir^ hcri non potcft vt virbonusfit: qu^eta-
mcn ifte aufus cft in popuh fciro perfcribcre.Hic tadcm
locus cft tcrtij rcmporis j atque adco omnium mifcrrimi
atque accrbifsimi tcmporis : in quo d>c Gra^corUj & ciui-
tatisnoftraercmp.funditus cucrtit ac pcrdidit Demo-
llhenes: primiim quod impiusintcmplum Dclphicum
extitit^dcinde quod iniuil:am^& prorfus imjl^rcm r/itjue
iniquamcumThcbanis focictatcm dccreuit.fcdafccle-
ribus^qu^e in dcos immortaicis fufccpit^initium ducam.
Campus eft^ AthcnicnfcSjqucm Cirrhecum nominanc,
portufquc^qui hodie iaccr ac dirus appcllatur.hunc lo-
Gumohm CirrhcTi & Acragalhda',barbarje3& alcgibus
ahcnifinuxnationcsincolucrunr jquivtcmplum Apol-
linis, donaquccidcGconfccratafcclcrate atque impie
diripucruni-,atque cxpilarut.fimuiquc Amphi(ftyonum
conciiium &conucntum grauilsimum ac Tan(5iifsimum
nefarie violarunt. Cumigitur corumfa^^aj maximc (vt
acccpimus) maiorcs veftri:fccundo loco cetcri Amphi-
dyoncs-iniquifsimejgrauifsiraequctuhifent^ oraculum
confuluc-
t^JCTESIPHONTlM. 3^
cofulucrunt, quibus iupplicijs in illos homincs animad-
ucrtcrc conucnirct. cjuibus rcfpondit Pythia, vt cu Cir-
rh^eiSj & Acragaliidis dics & nodcis bellu gcrerct,agros
eorum dcpopularcntur, ipfosinreruitutemredigcrent,
Apollmi Pythioj Diana?, Latona:, Mmerua: Promdie a-
gros iJloSjVt in pcrpetuum incuhi clicnt , coniecrarcnt,
cofcii ncqi ipfi colcret,ncqi ab aho coli patcretur. Hoc
oraculo accepto AmphiClyonesdecrcucruntjCiiminca
rc Solo Athen. vir & Jegum fcribendaru pcritirsmius5&
in omnipoetica^acfapientii^e iludiomultudiiiquc cxcr-
citatus ac vcrratu.s, Icntctiam dixiiiet: vt populus Athc-
nienfis dei oracuium il;cutus,conIceIeratis illis homini-
bus bcHuminfcrret.Magno itaque cx Amphiclyonibus
txercicu comparato , bcJIoquc iIJaco,eos in ieiLiicutcm
redegcrunt, pcrtuscorum aggerJbus excitatis obruc-
runc,vrbcmfundicus cucrtcrunt, agros oraculo obtem-
peranccs coniccrarunt:pofl:rcm6 pr^tcr illa omnia rcli-
giofo fc iureJurando obftnnxerunt, ncque fctcrram la-
cram culturos , ncquc ab alio coh pafluros , opcm deo
pedibus ac manibus , & omnibus neruis ac viribus iatu-
ros : neque hoc iurciurado contcnti fuerunt^fcd fibi.ce-
tcrifquc omnibus.ii aJiccrfacerent jomni exfecratione
dcuinctispcftcm, cxitiumqucprecati funt. Sic enim in
ca*iii^i\.cratronefcripcum cft. si qj/is haec migua-
VtRIT, SIVE CIVITAS, SlVE QJr' IS PRIVATVSj
SIVE NATIO, APOLLINI, DIANAE;. LATON AE, M I-
NiuvAE providae sacer e s t o. hoc prietcrca ijs
imprccatur,vc nequeiplls tcrra i^ruCiu fcrat,neque vxo-
rcs eorumlibcros parencibus (imikis , fcdmonilra &
portcnta pariant: ncquc pccorum partus lint nacurnlcs:
&vt e bello , eiudicijs, eforo vididiicedant : dcniquc
vtFanditusrntercancacdclcantur&: ipii,& eorumdo-
mus,ac gcnus. n e qj' e v s q^v a m Cinquit) a p o l l i n i,
NEC^VE DIANAE, NRQJVE LATONAIj neq_ve mi-
neRVae providae pvre litanto, ne (ly E a c-
ceptae svnto diis Immortalibvs EORVM
^4 ABSCHINISORATtO
V I c T I M AE. atquc vt ha?c cfTe vcra lucc ipfa clarlus ccr-
nerc porsitis,rccita mihi dci oraculum , auditc cxfccra-
tioncra, iuriliurancii>]uCj quodcu Amphidyonibus ve-
Itrimaiorcs iuraueruntjrocmoriam rcpctitc.
ORACVLVM. IVSlVRANDVM. EXSBCRATIO.
Nou^-nm hanc '^rhu captam deleritU arccm,
Qjiim Phvbi templumfluSftts^-anis ^mphitrit^
^ ituati horrenditm adfacra toilem iittora murmt^r. Hac CX-
• fccracioncfada,hociurciurandoconcepto, hocoracu-
» lo cdico, quje omnia in tabulas pubhcas rclataadhuc
extantjLocn, Amphiirenfcs, immo vcro eorum princi-
pcs ac magiftratusiuris & legum contemtoreSjCampum
illum colucrunt : portum facrum , dirum ac fcclcratum
rurfusmunicrunt ,ac cclebrarunt, cumportoriaab ijs,
qui prajternauigabant, cxigerent, nonnuUos pra^terea
pylagoros (fic cnim appcllarur concihj Pyla?i oratorcs)
qui r3clphos vcniffcnt.pccuniacorrupcrunt.-quorum in
numero fuit Demofthcnes.Na fuffragio crcacus a vobis
Pylagorusmillcdrachmasab Amphilicnfibus acccpir,
nc qua eorum apud Amphidy oncs mtntioncm faccrct.
Ilh aute ftipulationc interpolita promifcrut 'ic quotanis
vigintiminasexpecunia illa ncfariaac fcckrata rcfc-
(ftas, Athcnas miifuroS;Vt in hac vrbe,fumma curajlum-
moquc ftudio Amphiflenfib' opituIarctur;qua qdciem
cxrchoc eicontigitjVt quemcunqucvcl priuacum, vcl
poteftatcprieditum, vcl liberam ciuitatcm attingcrcr,
vnumqucmquchorufuacontagioncincommodis&ca-
lamicatibusinfanabiiibus & peftifcrisafhceret . Vidcte
igiturqucmadmodumdcus& fortuna Amphiffcnhum
impictatefucrint fuperioresac potcntiores.Theophra-
fto pra?torc,Diogneco Anaphly ftio hieromncmonc((ic
enim appcllat fcribam AmphidyonicuJ^vospylagoros
lcgiftis Midiamiliuin Anagyrafium, qui vtinammultas
ob cauias viucrct:& Thralyclcm Lefbium,& m.e vna cu
\ histcrtium. Accidit autem vt ctimfalui Dclphos per-
ucniffcmuSjContinuo Diognetus hicromncmon infc-
brim
IjjctbSIphontsu. 35r
brim inciderer, itemquc Midias. Alij Amphidlyoncsin
confilio aderant.Interca arfcrtur ad nos ab ijs, qui fuum
inciuitatcmnoftramftudium acbeneuolentiam deck-
rarc cupcrcnt, Amphiflenfeis tum valde dcmiflbs atquc
humilciSjThcbaniTquc; mirum in modumfubfcruien-
tciSjdecrctumaduerfusnoftramciuitatcmattuhfie^quo
decrcto populus Athcnicnfis quinquaginta taleris mul-
rarctur,proptcrcaqu6dnouotcmplo priufquam preci-
busfollennibuscxpiatumcflttjnouosclypeosdicauir-
femus cum lcgitima iJla & conucnienti inlcnptioncj
ATHENIENSeS D£ MEUIS AC THEBANIS, (^V O
TEMPORE HI CONTRA CRAECOS COMMISSO
proelio deCertarvkt. Ego arccfsitus ab hie-
romncmoncj&in confihumintroireiufIuS;,vtapudAm-
phiclyonesprociuitate noftra diccrem: venio non in-
uituSjquippe qui mca fpontc hoc ipfum faccrc confutu-
tum in animo habcrem . ciim paullo cupidius ac ftudio-
fius ingreffus eflemjverbaquefaccre coepilicm^ahjs Py-
lagoris fedudis, quidam cx Amphiflenlibushomopc-
tulantifsimus5& (vt mihi quidcm videtur) nullis artibus
ingcnuis cruditus^ omnifquc dodrina?liberalisexpcrs:
fortaflc ctiam a dco aliquo irato in hanc amentiam im-
puKiis: At fi fapcrctisCinquit^-os Gra?cijne nomcn qui-
dcOT^opuIi Athcnicnfis hisdicbuscommemorarifme-
rctisjfcd cos vt contaminatos atquc cxfecrabilcis a tcm
plo arccrcris . Etflmul Phoccnfmm focictatcm , quam
Crobylus ille fuafcratjCommcmorabat : multaquc alia
cotumcliofa^acerbajatquc odiofainciuitateni noftram
cxpromebat5Cumcadiccrct5qa.encquctuncaurcsmcie
fcrrc potcrant, ncquc nunc libcntcr oratione rcfrico.
Itaquchis auditis ita comotus ac pcrturbat'' fumjvr nu-
quammihianrcaquicquaminviramea grauius acmo-
lcftius accidcrit . Arquc alia quidcm , qu^ rum locurus
fum3pra:rcrmirram:ha.'c pauca dc muliiivobiscxponani,
Venirrurn mihiin mcnrcm, Amphiflcnfiamin tcii-im
facramimpictatisfaccrc mcntioncm : quam rcrram co-
Ei
*5 ABSCHISlSORATlO
dcm c vefllgio, in qiio infilkba (nam campus Cirrhjpus
tcmplo Dciphico fubiacct, vnoquc fcre afpcdu totus
prolpici potclt) AmphiCtyonibus indicaba. Vidctis (in-
quamj) Amphidyoncs, campum hunc ab Amphiircnli-
busvomere fuba(5tum& excultum^domosjfighnasj &
villas in.Tdificatas. cerniris ocuUs icclcratum & cxfc-
crabilcm portum munitum. Scitis ipii (neque cnim ahjs
tcftibusegetisjirtosex facro portu vedigaha exigcre,
pecuniamque cogere.Et fimul dci oracuhim , maiorum
lufiurandum, exfecrationem fa^ftam recitaniabcbam,
liquidoconiumansactcftilicansjmepro populo Athe-
nicnfi^pro mCjliberis, & domo mea , pedibusjmanibus,
voccjomnibus denique viribus , iuriiurando obtcmpe-
rantCjdeo ^ terr^ facra? opitulari , ciuitatemquc noflra
rehgionchbcrarc.Atvos, AthcnienfcSj vobisipficon»
fuhtc. Caniftroru dics fcftus agi iam cccptus eft: admo-
tcT funt altaribus hoftie.ca pctituri eftis a dijs immortah-
buSjqua.' vobis priuatim,acreip.fintprofutura. Vobif-
cum igicuripficonfidcrate, &cogitate5 quavocejqua
mcntc,quibusocuhs,quafpefreti&confiii vota,&fup-
phcationcs facictis , fi vos confcclcratos , atque omni-
bus cxfccrationibus dcuotos , inultos dimittctis . non
cnim obfcure, fcd apcrtifsime in exfccrationc fcriprpm
eftjcum in cosjqui impij m deum exiitcrint, tum irf^os,
qui non prohibucrint , quibus fupphcijs vtrofquc affici
oportcat:NE p vre (inquicJlL i b a n to, n i v e sacri-
PICANTO, QJ^ I aPOLLINI, D I A N AE, L A T O N AEj
MINERVAE i^ROVlDENTIAB AVXILIVM NON TV-
LERINT, ET £0RVM VICTIMAS DII IMMORTA-
les aversantor. Ciim h:ec & aJia huiufmodi
multa prctcrcadixiiicm,tandem diccndifincmfcci , at-
que.cconfiho difcelsi. Tumclamor ab Amphidyoni-
bus hd[}S eft , tum ftrepitus editus , & xAmphidyonum
vociferatio confccuta:nequeiamdcclypeis, quos dica-
^ ucramus, fcddc Amphiffcnfibus poenaafficiendisagc-
batur.Et cum iam fcrum diei effetjprodic priecojac pr(^-
dicat,
dicatjVt quotquct e Dclphis bicnnio pubertatcm fupe-
raflent^tum fcruijtum libcrijhora dici prima cura falci-
bus & lii^onibus ad cnm locum,qucm indigcni^ Thut^-
um nominat, conuenirct. Itcrum idcm prarco prxdicat,
vt hicromncmoneSj&'pylagon codcm vcnircnt,dco5&
tcrr^ facrarauxiiiumlaturi: qua:cunquc'ciuitasnonad-
fuiirct^templo Dclphico arccrctur , fcclcrcatque cxfc-
cratione obftringcrctur . Poftridic mane in cum locum,
quem fupradixinms, vcnimus.in campum Cirrha?um
dcfccndimus . deindc portu illo diruto acdclcto , cedih-
cijs inccnfis rcdiimus . intcrea dum haxagimuSj Locri,
AmphilTcnfcs , quorum domicilia, fcprcm circitcr mil-
lia paffuum Dclphis aberanr, vniucrli armati manufa-
da in no5 impctum fcccrunt . quod nifi propcrc nos in
fugam conicciflcmus,ac vix tandcm Dclphos pciucnif-
fcmus,nihil propiusadumcflcr, quamvtfundituspcri-
rcmus.PoftricicCortyphus,quiicntetiasratasfacicbat,
Amphidyonum co-ntioncm habuir. (contioncm autem
nominant,quado non foliimpylagdri, &hicromnemo-
ncs,fcd ij ctiam.qui vna facra faciunt,& qui ad cofulen-
dum oraculum vcncruntjConuocantur.) Hic lam graui-
tcr atque accrbe accufiti lunt Amphiflcnfcsinoftra ciui
ta|c6tramagnislaudibus ornatacft.Totiusautcmora-
tionfehiec fuitclaufula: dccerniturvthicromncmoncs
antcproximum PyLrum couentum pro diCtadieadPy-
las vcnircnt,dccrctiimqae vnaillud affcrret,quo decrc-
to Amphiflciii"cs clicnc fuorum in dcum,ccrram facram,
Amphidyones fcclcrum poenasdaturi. Atque vtnihil
amc conhdlum eflc pcrfpiccre pofsitis, dccrctum ipfum
vobis fcriba rccitabit.n b c r e t v m. Hoc igitur dccrc-
to a nobis ciim m icnatu recitato, tum in cotionc ad po-
pulu prolato,&a6tionibus noftrisapopulocomproba-
tis,& vniucrfaciuitatead ftudiupictatisvchcmctcr cx-
citata atqi inflamata,ciimDcraofthencs pro pccunia illa
Amphiflcnfi,pronutiata ia,atq5 apud fcqueftre dcpofita
c<5tradicerct5 cgoq^ cu vobismfpedtatibus atqj audicn-
Es
i
^8 AECHINISORATIO
tibus infurto manifcflo dcprehcnfumrcncrcm, ncquc
iampolfcthomo alioqui audacifsimusaperteciuitatcm
in fraudcm induccrc , ingrcflus in curiam , & fummotis
impcritis 5 audontatcm fenatus pcrfcribendamcurat,
eamquc mox i n contioncm defcrt , cius 3 qui fcnpfcrar,
infcicntia fretus.Et vt ha^cipfa fcnatus audoritas in co-
tione conHrmarctur,rataquc ficret^& vt a populo fcifce-
rerurjperfecitjcum furrexiffetiam cotiojCgoquc difcef-
{iffem;, (neque cnim vnquampa(fuseffem3multitudine
deniqucdimiffa. Cuius quidcmfciticaputhocfuit, vt
hieromncmo Athenicnfium, & pylagorijqui pofthac
hocmunerc funduri cffentjad Thermopylas & Dcl-
phos proficifccrcnturiistemporibusjquiea maioribus
noltris conftituta funtjvcrbo prjeclare3& honcfterrc tur
pitcr,&flagitiofe. Prohibct cnim quo minus ad confcf-
Ibm illum Pylseum ad tempus occurrant, quincceffa-
rioante tempus amaioribusnoflris conflitutum &vfi-
tatum erat futurus.fcd aliud ci fcito adfcnptum cfl: mul-
to & apcrtius & acerbius , vt Athcnicnfium hieromnc-
moni5& pylagorisj qui pofi: illa futuri clfcntjneque ver-
borum^neque fadorum, neque decretorum, ncque vl-
liusrei cuijs,quiilluc couenircnt, clfct vllacomunitas.
At quidfibi verba illa volunt, i^ E sit vlla co^vi-
M V N I T A s? vtrum verum loquar, an id potius,quo^vo-
bis auditu iucundum futurum cfl? vcrum loquar. Nam
quod ita femper ad voluptatcm dicitur,ha?c ciuitati no-
Hix malajquo: vidcmuSjinucxit.Non finunt iurifiurandi
memores eifc,quodmaiorcs noflriiuraucrunr, non cx-
fccrationis,non oraculi. Nos igitur, Athenicnfes ■, pro-
pter hoc populiicirum in vrbe manfimus : alij Amphi-
dyones ad Thcrmopylas conuencrunt, prarter vnam
ciuitatcm: cuiUs nomcn reticcrcfatius cffe duco , & dij
immortalesprohibtant, nccuiquam Gr^corumfimilis
accidatcaLimicaS : & fimul vt conuencrunt, bellum in
Amphilfenfcis^cxercitumqucdccreucrut^Corryphum-
quc Pharfalium^cumjqui tunc dccrcta confirmabatjim-
pcra-
ISCTfiSXPHONTBM. 5p
pcratorcm Icgcrunt: quotcmporcnon cratinMaccdo-
nia PhiIippuS;,quin nc in Grscia quidcm: fcd loginquis
in locis in mcdia Scychia vcrfabatur : qucm tamen mox
audcbit diccre Demofthcncs , a me eirc in Grj:cos inci-'
tatumatqucimmidum.Ac primo quidcm illo cxcicica
vi(ftoriam confccuti , vaidc fc clcmcnteis ac modcratos
in Araphiflcnfcis prcrbucrunt.Nam pro maximis corum
in dcos immortaleis fcclcribus, pccunia eos multarunt,
camquc pccuniam vt dic didta dco foluercnc, multo an-
tc cdixcrunt:& fceicratos,commiiroruriiquc facinorum
audorcs e ciumm numer o fcgrcgarunt , atquc cxccrmi-
narut: cos ver6,quos fua pictas folum verccrc coegcrat,
ab cxfulio reuocarut . Scd cum illi ncquc pccumam dco
pcrfolucrcnt, & fcclcratos reftitueict,& pios dc fcntcn-
tia Amphirtyonumabcxfulio rcuocatos,cijccrcnt, iam
tum alterum contra Amphiffcnfcis cxcrcifcim duxerut,
cijm longo port: intcruallo, cx bcllo , quod cum Scy this
gcrcbat,rcucrfus cfict Phiiippus : cumquc dij immorta-^
Jcsnobishaius pictatis impcrmmprincipatumquc dc-
tuhd'cnr,Dcmoiihcnisauaruia,pr^daqucobftitiirct*At
no nnc vobis dii pricdicebant , nonnc praellgnificabanr,
nonnc pra^moncbant vt caucrctis, propc humanvUD vo-
ccm mjticntts?Nuilam mc Dius Fidius vnqua ciuitatcm
vioMpcrtiusadijsimmortalibus confcruari,a quibuf-
dam oratoribus pcrdi ac funditus euerti.Non fitis valc-
bat ad oftcntum illud,quod myftcriorum dicbus fignifi-
carum fucrat,pr.ecaucndum , myftarum intcritus ? Non
Amyniades pricdixcratjVt & caucrcmus,&ccrtos homi-
ncs ,qui ab Appollinercquircret quid fadto opus cftct,
Dclphosmittcrcmus?non Dcmofthtncs aducrfabatui?
cum Pythiamcum Philippo faccrediccrct, homoom-
nis doCtrina; atquc humanitatis cxpcrs,& hac, quam ci
datis,liccntia immodcrate pcrfrucns, caquc fe ad ^jl-
tictarcm cxplcns atquc ingurgitans. Poftrcmo nonne
militcs facris non litatis , non madatis victimis ad pcr- •
fpicuum vit£e pcriculum mifit? At nupcr diccrc aufus cft.
'40 AE SCHINIS ORATIO
Philippumiccirco in Atticamcum cxercitu noninua-
(iflc 5 c]u6d exta fuiHcnt ci minus larta . Qup igitur ibp-
plicio dignus cs? 6 Gra'ci.E labes £.' funus . Si cnim ipfc
vi(Sorin eorum, qui vidi crant , fincis non inuafit, pro-
ptcrca quod cxta vidtimarum ci non erat la^ta, tu autem
incejtus quid cfict omnmo futurum^priurquam exta in-
fpcxiflcSjmiJites cx vrbe mifinr.vrriun tc corona donari
propter cladcis & calamitatcs ciuitatis^an e ciuiu nume-
ro fcgregari,atq5 in vJtimasterrasamadarioportei?Na
quid mfperatij quidincxfpedatinoftraxtate nonvi.ii-
mus?r.on cnim iiumanam vitam viximus, fcd vt pofteris
fermonemdercbusirtopinatis,& p^ncdicam incredi-
bilibus prodercmuSjin luccm ediii fumus. Non rcx Per-
fiirum, qui montcm Athonem perfodcrat, qui HcIIe-
fpontumiunxeratjqui Gra^cos tcrram, aquamque po-
lccbatjquiaudcbat in Jittcris fcribcre,fc ab oricnte fole
adoccidcntcm^vnum cfleomniummortaJium dominu,
nonneilleipfcnunc nonde principatu & impcrio^fcd
de corporis falutcdimicat?n6nneeofdcm cernimustum
hacgloria,tumbcJIiaduerfus Perfas fufcepti principa-
tu dignos effc habiros-, qui tcmpJum Delphicum Iibera-
runt?nonTheba: : Thcba? vrbs vicina & propinqua vno
die ex m.edia Gra?cia cxfciffa & fublata cft ? cui tamctii
iurcha?ccalamitasacciderit5 quippe qu^ nonre^c de
fumma rc confuluerat, non tamcn humanitus, fcd diui-
nirusin camamcntiamac tcm.crit.atcm fucrat impulla.
lamLaccdaniionij miferrimi, qui initijs duntaxatinter-
fuerantjrcmque illam ctim templum. prmiiim occupare-
turjlcuiter attigcrant , illi illi , qui fibi Gra^ciie prim ipa-
tumquondam arrogabatjnonpropcadcftciim;, vtMa-
ccdonibus clcnt obiides,fiiamquccalamitate,infignem
adpoftcritatismemoriamfcmpitcrnamfaciantjiterum
ad cum Jegationem fint miifuri, poenas ipfi cum fua pa-
tria Alcxadri arbitratu dacuri? dcnique^quod eft mifer-
rimum , &vi(ftoris &iniuria lacefsiti iudicium aequita-
ttmquefubituri? Vibsveronoftra, comuneolim Gr^-
coruna
!HCT1S»PH0NTEM. 41
corum perfugiumjadquaiiiantea legationesexfingulis
Gra^cia: ciuitatibus vcnritabant, finguli falutcm a vobis
acccpturi , nonnc nunc non dc Gra^corum principatu,
feddepatri^folodcccrtat? Atquiharcnobis accidcrut \
pofteaquam Dcmofthcnesadremp, accefsit. quuderc *
pra?clarc Hcfiodus . vctat cnim quodam loco j populos
crudiens atqucinil:ituens5& ciuitatibus c6fulcns,nc im-
probos oratorcs approbcnt^ncue in eis acquicfcant.da-
bitis autcm mihi hanc vcniam, AthcnienfeSj vt cgo vcr-
fus vobisrccitcm . Arbirror cnim nos obcam caufam
dum pueri fumus, poctarum fcntentias cdifcerc, vt a?ta-
teiam corroborata ijs vtamur.Sic igitur canitHcfiodus.
^t t6ti haud rayo populi plefluntur oh ynum, •
Qvj fcelerct admitiit^ cjui res moiitur inicju^ts, .
Uis autem esttium c oclo dcmittit ab alto
lupiter^^ letale malumjpeflemcjuejamemque. •
Sicpereunt miferi cn.erfdLpe ille cohorteis
Jntcrimit tot(,i6,f<£pe altA^s diruit yrbds,
Et rapidis nauas iafiatits obruit yndt^ . Si poctse fenten- ,
tias dcmto numero pcrpendatis^puto vobis non Hcfio- -
di carmen , fed oraculum in adminiftrationcm rcip. &
a(5tioncs Dcmofthcnis vifum iri.nam iftius in rcp.gercn- '
daj-ationibus & inft:itutis chifl^cs , cxercitus , vrbcs dcle-
ta?j^ funditus cucrfa?funt. Quinctiamexiftimo ncquc
Phrynondam, ncquc Eurybatum, ncquc ahum qucn-
quamcorumjquiohmimprobirate exccllucrunrj talem
magumjaut planunijaut pra.'ftigiarorem cxtiriftcj qualis
cft Dcmofthcncs? qui aufus cft dicercj 6 terra, & vos, 6
dij immortalcSj dormoncsj arquchomincs, aufus cft^ in-
quam^diccrC; vos rcdis oculis afpicicns , Thcbanos fo-
cietatem nobifcum fcciftcjnon quod temporibus co-
gercntur,non mctu pcrtciritos, non vcftra gloria tama-
que comotos , fcd Dcmofthenis contionibus adducios.
Atqui multas anrciftum lcgationes Thcbas obicrunt
homincs illorum amantiGimi : quorum primus fuir hic •
Thrafybuliis CollyrcuS;UTipcrator,Yir apud Thcbanos,^
f^l AESCHINISORATTO
fi quls alius, mulcum auCloritatc valcns , valJcquc apud
iilos gratiofas.DjinJcTliraro Archicus , cu quo The-
banihofpitiumpublKC fcccrut: Lcodamas AcharneuSj
cui non minor cfl: , quam Dcmofthcni^diccndi facultas:
mcoquidemiudicio,maior orationis fuauitasihic Ar-
chidamus PclcXjipfc quoquc cloqucns , & qui multa in
rep. gcrcndapropter Thcbanos pcricula adijt: Arifto-
phon A2enicus,contionator& popuh magi{lcr,qui diu-
tifsime Boeoticispartibusftuduiire infimulatus cft : Py-
randcr AnaphIyftius,orator.quietiamnuncviuit. Nul-
lus horumtamcnThebanos vobisconciliare, &,vtvo-
bis amici cflent, flcdcrepotuit. cuiusrci caufam cum
fciam,nonneccire habeo proptcr corum calamitates
cxponerc: fcdpofteaquam (opinor)PhiHppusNic;eam
ijs ademtam ThcftaHs tradidit,&quod bcllum cx Boeo-
torumfinibusdcpulcrat,hoc idcm bellum rurfum pcr
Phocidcm inThcbas ipfas traduxit,atquc ad extremum
Eiatcam occupata vailo muniuit , in eamquc pra:fidium
impofuit.-hic tumilli malorum propinquorum aciam
inftantium metu cxcitati Athcnicnfium auxihum im-
plorarunt . vos itaque exercitum eduxiftis , Thcbas in-
troijftis armati.peditcs & cquitcs,priufquam Dcmofthe
nes vnam de Tocictatc fyiiabam fcripliftct . Qu.« ^cs
Thebas vos intromittebant? tcmpus, metus , focitVatis
vtiUtas ac necefsitas,non Demofth enes. Namque his in
rcbus tria in vos vcl grauifsima peccaiiit Demofthcncs:
vnumquod ciim PhiUppusvcrbo vobifcumbcllum ge-
rcret,re vcralongeaccrbiorcodioThebanospcrfcquc-
retur,quo modo rcs ipf^ declararunt: (qmd cnim pluri-
bus opus cft? jde his omnibus rcbus tdtis, tantique pon-
dcrisvoscclauit.&focictatemnobiscum Thcbanis fu-
turam fimulansnonquoditarationes&tempora The-
banorumpoftularcnt^fcdquafi cares confilijs &lega-
tionibusfuisconficeretur:primum perfuafitpopulo nc
fpc(5tarct,neue magnoperc attcnderet quibus conditio-
nibus focietatem facere conueniret 5 fed fatis haberet,
fifierct
\
INCTESIPHONTEM. 43
fj ficret modo.Hcc auit m occupato , & pa^ne dicam ex-
pugnato , vnuRi(iuiiBo?otiam Thcbanis dcdiditjCiim
dccreuir, vtficjuaciuJtasaThcbanisdcrcirccrct, Athc-
nicnfes BoeotiSjqui Thtbis encnt^opitularcnturjvcrbis
Cvtrolct^infidiofis res iplas fufiPuranSp&occultans^aho*
que transfercnSjquafi vcro BcEOti rc dctrimentOjraalo-
que acccpro , verbis a Dcmofthenc calJidc & artificifjfe
compofitis contcnti ciient futuri , & non incommoda,
iniundrquc acccptas grauifsimclaturi. Dcinde fumtuu
bclli partcis duas vobis adlcrlpiit , qui longius a pcricu-
lo abcratis:tcrtiam Thebaris.quorum praccipuc res age
baturrin hisfingulisturpifsimcnundinatusac pra'datus:
impcriimimaritimnmcum illis communicauii;, impcn-
fam propric noftram cdc voluititcrreftre ((i niu^is nmif-
fis fcrio loqui voJumus)totu prorfus ad Thcbanos tran-
ftulitjadco^vtmcobcllojquod nat-iimcftjStratocli, no-
ftro impcratori dc militum falute fad^a non fit ftatucndi
potcftas. Atquc kxc non & cgo in iudicium voco, & a-
Jij pr.rtcrmittunt:fcd & ego crcbris fermonibus vfurpo,
&omnesreprchcndunt, & vosfcitis^ncque irafcimini.
Sic enim in Dcmofthcnem animati cftis : vcftr;e iam au-
resaudicndisciasfacinoribus & flagitijs occalJucrunr.
) ItaquenihiJnouiquod mircminijVcftris auribus acci-
ditf*jumde cius fadisauditis. At JongcaHterfaccrc vos
oportct. oportct vos iniquo animo fcrrc , oportet in cQ
aninvduerterc^fiquidcmrcliquasrcip. partcisincolu-
mcisrctinerej&confcruarcvukis.AJtcrumDcmofthc-
nis pcccatum cftlongc fuperiorc grauius, quod fena-
tum & confiliumpublicumciuitatiSj&populidomina-
tionem aclibertatcmnobis infidiofcadcmtam^Thcbas
tranftulitjatque in Thebanam curiam traduxitj rcbus &
a(5tionibus noftriscum principibus Boeotorum padio-
ncfadacommunicatis. Tantam autcmfibiiampotcn-
tiam comparauit.vt contionc occupata^atque adco ob-
fclfa^glorictur fc quoquo velir, etiam C\ non mittatis,le-
gatum profc(5turum . Si quis vero impcratorum ci in di-.
i{.4 ABSCHINtS ORATIO
ccndo aducrfetur , prajtoribus opprelsis atque in fcrui-
tutcmrcdadiSj&aiTuefadis nihil contraipfius volun-
tatem diccrc, minetur fc fuggefti nomine priEtorium in
ius,iadiciumquevocaturum.Plura cnim commodajplu-
rcilqucvtilitatesfuaoperae fuggefto,quam pcr impe-
ratorcs e prietorio ad vos perueniirc.Iam in externo cx-
crcitu cum intcger non effet militum numerus , quae-
ftumque cx ca rc faccret vbcrrimum , pccuniam milita-
rcm furarctur, deccmmillia cxcernorum militumAm-
phiircniibus mcrccde acccpta locafe, abdudlsatquc
fubreptis mihtibus^nonne me tcftante dcos & homi-
nes,&dolenterincontionibus infdiccmftatum ciuita-
tisj& imminentem rcip. cafumdcplorantc^propcmo-
dum vrbem imparatam in extremum difcrin^cn adduxit?
Quid^nim putatis PhiHppum tcmporibus ilhs fuiifc o-
ptaturunj?non vtfcparatimcumvrbaniscopijs, fepara-
tim cum cxtcrnis militib" ad Amphillam proelium com-
mittcrct ? Gr«iecos tantaplaga accepta omni fpcfalutis
orbatos oppiimcrct?Et taracn Dcmofthcncs poftca-
quam tot midorum ciuitaticaufa extititjimpunitate non
cft contentusj fcd nifi corona aurea donabitur, fcrendu
nonputat,ncque ci fatis cftpra?conisv( ccm de coin co-
fpcdu vcftro pr^dicarc> fcd nifi GnTcis pr^fcntibus at-
qucinfpcdatibus prgdicatio fict, indignabicurjfcK^i^adu
no putabit.Ita improba natura^vt apparet,magna pote-
ftatc adcpta,populis ac ciuitatibus libcris infignci^cala-
mitatcs importarc folct. Vcnio iam ad tcrtium tcmpus,
omnium> qu^lupiadic^a iunt, muko maximum.Cum
Phihppus Gra:cos minimc contcmncrctj fcirctq JcCnon
cnim ftolidus ncc hcbcs crat) {"c dc bonis , fortunisque
omnibus brcui temporis momcto dccertaturum, atquc
iccircopaccmfaccrcvclletjlcgatofquc mifthrus clict:
cum ahcra cx partc magiftratus ac prmcipcs Thebano-
rumpericukmi propinquum ac ceruicibusciuitatisim-
pcndcnspertimcfcercnt,(nequciniuria:non cnmi eos
oratorjquimilitiamfubttrfugiifctjlociimque ab impc-
ratore
r
I
iNCTlSSlPHONtlM." 4J
f atorc datum reliquifTctjmonucratjfecl bcllum Phocen-
fcjdeccnnium in Phocide verfatum , documecum ijs dc-
dcratjcuius ctiam tunc hicrcret in corum animis memo-
ria fempiterna^cum igitur hxc ita fc habcrcnt , cumquc
animaducrtcrct ac fufpicarctur Demofthcnes Boeotia:
principcs priuatim paccm fa^i^turos^auro iinc fe a Philip-
po acccpto : non clfccur viucrc vcUctarbitratus, iiqua
xju^ftus & nundinationis focietatc cxcludcrcturjrcpcn-
tc in contioncm proiihjtjncque diccntc quoquam mor-
talium,paccm cum Phihppo faccrc oportcrcj ncquc nc-
gatc,fcd quia cxiftimabac fc hoc vcluti pr«conio,BcEO^
torumprmcipibusmulto antcprgdicarcac dcnunturc,
vt fibipccuniarcaptce, pr^ed^quc partcm rcfcrrent , pcr
Mineruaiurabat, quam fciJicct c6 fubricat' eftPhidias,
vt in ca quvicftus facicdi rationcm qua^rcrct , pcriurijq uc
fraudcmfufciperct Dcmofthcncs: fiquispaccm eftc cum
Phihppo fidcndam diccrct^fc cum capilio arrcptum,in
carccrem abduCturum, Cicophontis imitans in admini-
ftradi rcp. rationcm &inftitutum:qui bello Laccdarmo-
nioCvtamaioribusnoftns accepimus^ciuitatcm fundi-
t' pcrdidit.ScdcumprincipesThcbanoru,quidillcvel-
lct non magnopcrc ncquc laborarent;, nequc attcndc-
rcntj milicerquc vcftros cx vrbeiam ad bellum egrclfos
rctttjfiftcntjVt vos dc pace dclibcrarctis : tumiftc dcgra-
du ac potcftatc mcntis cicicdus,& impotccia animi pr»ie •
ccpsxontioncmoccupat^ibiBoeotia^principcs^Gra^co-
rumproditorcsnominabat jpopuhfcitum lc fadurum
diccbat is , qui hoftcis nuquam rcCtis oculis aufus eft in-
tucri,quo vosThcbaslcgatosmittcrctis,quiaThcbanis
iterpcrcorum tincis aducrfus Philippum poftularcnr.
Thebani principcs autem fummo puciore aifccli , ac vc-
ritijncrcucraGra^corum proditorcs efle vidercntur,a
pacisconfilio rcFugcrunt;. atquead cxcrcitum compa-
randum,inftrutndumque cxcitati lunt.Hoc loco, Athc-
nienfcs /opcrar prcrium cft fortium virorum mcminiftc, i
<luoscumiftenonimmolatis hoftijS3& inaufpicato ad
«
4<5 ABSCHINISORATIO
certum^pcrfpicuumque vitse difcrimcn compuIiiTct^aa-
fuscftfugicibus 5 &:lGcidercrtoribus pcdibusin mor-
tuorum icpulcra afccndcrc, eorumquc virtutcm lauda-
rc.Oad rcs magnas ac fcrias omnium hominum incptif^
firaCjad orationis cofidcntiamjvcrborumquc audaciam
accomodatifsimc acparatifsimciincipic.snc, audcbisne
dicerc in ora horu incucns^tibi proptcr ciuitatis calami-
tates coronadcbcri?aut vos AthcnicleSjli dixcritjpatic-
mini?fcrctis?vtvnacum ijs.qui niortcm obicrunt.vcftra
quoqucmcmoria (vtapparet>moriatur ? Adcde mihi,
qua^fo, AihenicnrcSjanimiSjad cxiguum fpatium tcmpo
ris^ iion iam in iudicio^fcd in thcatro3& fingite vos prx-
concm antccedcntcm jpr.Tdicationcmque coron^Tcx
populi fcito futuram rccitantcm intucri:&vobifcumip{i
conlldcrate , vtriim putetis mortuorum propinquos ob
tragoediaru Ipcs^tacula j heroumque grauifsimos cafus,
8<"accrbifsima incommoda, qu^epollca cxprimcntur&
rcfcrcntur in fccna^ maiorem vim lacrym.arum profufu-
ros^an ob ciuitatis iniquitatcm & demctiam? Quis cnim
non Grarcusmodoj fccl homoliberalircrinftitutus non
ingcmifcar, fi nihil aliudjillad faltcm in theatro recorda
tus,hoc quondam die tragoedis, vt nunc^in fcenam pro-
dituris 5 quo temporc mclius crat morata ciuitas , &
amagiftratibusmciioribus gubcrnabatur refp.pi^ieco-
ncm^fimulac prodijlfct , produdis orbis filijs, quoru pa-
tres in bcllo occidcrant , adolefccntulis totius corporis
armatura dccoratis,puIchcrrimum3& ad virtutem cxpe-
tcndam accrrimum prreconium pronuntiare folitum?
POPVLVM HOS ^DOLESCENTVLOS.QJ^O
RV M P^TRES IN BELLO FO RT ITER
PVGN^NTES CEC I DERVNT.VSQ^VE ^D
PVBERT^TEM ^LVISSE, NVNC ^V-
TEM H^C ARMATVR^ TECTOS ^ V S-
P IC^TO, ET BONIS O M I N I B V S,V T ^ D
RES SV^S REVERT^NTVR, DIM ITTE'
REi ET ^D SVV M QVEHHVE ORDI-
NEM^
IHCTISIPHONTEM. 4/ •
NEM, IVSdVE OBT I NEN D^R IN HEP,
VIGN IT^T IS VOC^ RE. Hxc igitur tum[ua?-
dicabat:nunc vcro non itcm. produdo cnmi co , qui li-
bcris orbicatis ac folitudinis caufafuit , quid pra?di-
cabit, aut quid loquetur?Nam & fi ca ipfa^vt pr^fcripta
& compofita funt, dccrcti vcrba rccitabit , non tamcn
crit muta ca , qua? cx vcritatc nafciturjturpitudo : quin
verbamaximercpugnantia & contraria vocipr^econis
Joqui vidcbitur, POPVLVM ^THENIEN-
S EM, HV NC V I RVMjCi quidcm iftc vir cft, C O-
RON^DON^RE V I RTVT IS ERGOy nc-
quifsimum: F O RT ITV D I N I S, timidifsimumjlo-
cjquc dcfcrtorcm , Obfccro vos, Athcnicnfcs, pcrlo-
ucm^reliquofquedcos immortalcisjnctropieum dc vo-
bisipiis in orchclha Libcri patris figite^ne populum
Athenicnfeminconfpc<5tuGra?corumfuroris &aracn-
tiie condcmnatc , nc calamitofls atquc infcHcibus Thc-
banisinfanabihum&dcfpcratorummalorum mcmoria
refricate: quos propter hunc fugcre coados in vrbcm
vcftram rcccpiftis , quorum fana , fepulcra, Uberos De-
mofthcnisturpifsima: nundinj?,mcrcatufquc domcfti-
cus,&aurum rcgiumpcrdiderunt. Scdquoniam corpo-
ribus tumadclicnon potuiftis^nunc adcftc animis5&
puttitc vos corum calamitatcs intueri : fingite cogita-
tionc imagincm vrbis capta?:,cuius moemia dirunntur,
sedcsinccndiodcflagrant^muiicrcs &pucri in fcruitu-
tcm rapiuntur,viri ac mulicrcs grandcs natu^cxac^la iam
•eratc, fcro libcrtatis dulccdmcm dcdifcunt , plorantcs,
vobis fupplicantcs, irafccntcs dcniquc non ijs^ qui a fe
tam crudcleis poenas expctiucruntjkd-ijSjqui tot ac tan-
torum llbi malorum aui^orcs & caufa? cxtitcrunt, oran-
tcs atquc obtcftantcs , ne vos vllo modo in animunv-in-
ducatisGr^cia^ procellam^pcftcmquc corona donarc,
fcd potius vt fatum ac fortunam , qux homincm comi- ,
tantur, fummoftudio vitctis. Namnequc vllaciuitas, i \^
ncque quifquamftngularis &priuatushomo cxncgotio
4$ AB«CHINl$ORATla
fufccpto pulchre vnquam difccfsit vfus Dcmofthcnis
confilio.NonpudctvoSjAthcnicfcs, mportitorcsjqui
Salaminem tranfuchuntjhac legtm tuhflc , vt (iquis co*
rum in tranlucdionectiam inuitus &inconfult6naui-
gium cucrtcrit, nc ti poftca liccat cflc portitori , ncquis
in hominum Graicorum capitibus ac pcrfonis, fubitis &
cx tcmporc captis coniiljjs vius inconlidcrate negligcn-
terquc vcrfcturici vcro,qui Gra^ciamjnoflramquc ciui-
tatcm funditus cucrtcrit ac pcrdidcrit 3 rcip. itcrum gu-
bernanda? faccrc potcfl:atcm? S td vt i^ quartum tcm-
pus vcniamus, & dc hoc rcrum fl:atu, in quo nunc vcrfa-
mur^diccrc incipiam.uSjillud vos admonitos vcHm, Dc-
mofl;hcncm non foliim in caftris atque in acie locum
non tcnuiflfc, vcriimctiamciuitatisvtftrxtrircmivcdu
aGra:cispccuniasexcgifc: quem cuminfpcratafaluscx
proeho in vrbem reduxilfttjprimis tcmporibus paullum
cotrcmifccbat, atqj cxfanguis & ftmimortuus in coiio-
ne prodibat, (uadcns vobis,vt fc pacis cuftode ac pacifi-
catorcm crcaretis . Vos autem initio Dcmofthenis no-
mcn ne adfcribi quidcm popuH fcitis fincbatis , fcd hoc
negotiumNauficlidabatis.&tamcnnunciametiam.co-
ronam iibi debcri contendit . Mortuo poftca Philippo,
atque ad regni fucccfsioncm vocato Alexandro , idcm
rurfum monftra & portcnta nobis cdcns , in Paufaniam
follcnnia facra inftituitjfenatumquc fcclcrc obftrinxir,
quod fupplicationcm & facrificia dijs immortalibus ob
nuntiumdcPhilippiintcrituacccptumdccreuilfctiAlc-
xandro Margita? cognomcn contumeh;e caufa impone-
batjncc confirmarc dubitabat, cum nunquam fe cx Ma-
ccdoniacommoturum: fatisci eft^efi PclIiE dcambula-
retj&vifccrapaternacuftodirct. Atquc hsec fc diccrc
prardicabat non conic(5lura dudium, ^cA quod ccrto fci-
retvirtutcmnonniflfanguinccompararijhomoahoqui
cxfanguis : qui Alcxandrum non cx Alcxandri ingcnio
acnatura^fcd cx fua timiditate ignauiaque fingcrcr.
Cum igitur ccnfuiflcnt iam Thclfali ciuitati noftra.' bcl-
INCTESlPHONTlM. ' 49
lum irtfcrcndumjiuuenis tum primum offcnfus atquc ir-
ritatus cflcr^ncquc iniuria,Thebie iam ab Alcxadro cir-
cumfclTie eflcntj caftraquc ad moeniapofuiflct : lcgatus
a vobis futfragio creatus DcmofthcncSjCmcdio Cithar-
ronc fefc in fugam coniccitjac rcucrfus cftjUcquc in pa-
cc^ncquc in bcllo ciucm fc rcip*vtilem prasbcs. Et quod
cft omnium grauifsimum^cum eum vos ncquc prodidc-
ritisj nequc in Grajcorum concilio condcmnari pafsi fi-
tiSjiftcvosplaneprodlditjfiquidem vcrafunt, quardi-
cuntur.Narrant cnim ParaJijj&qui lcgati ad Philippum
profcdi funtj^ncquc vero quifquam cft,cui rcs crcdibi-
lisnonvidcatur^ Ariftionem quendam cffc Plataicum
Ariftobulipharmacopolse fihum:Cficui forte vcftrum
notus eft) hic iuucnis oHm cum fuis sequahbus forma
prseftarctj diu apud Dcmofthcnem comoratus eft : quid
ageret autcm, quiduc patcrctur , cum dubium atquc in-
ccrtum fit, tum rcs mihi ncquaquam di(5lu honcfta cft:
vcruntamcn cumCvt cgo audio) & quis fit, & quoraodo
antca vixerit , norum fit ncmini, Alcxandri bcncuolcn-
tiara blandimentis & afl^entationc collcgit, in cius con^
fuctudinem pcnitus fefc immcrfit, in cius dcniquc fami-
haribus &intimis numcratur. datis huic ad Alexadrum
liti^crisDcmofthcncs metuendi finem fccitjfccuritatem-
quC&cum co in gratiam rcdcundi poteftatcm na(5tus
cft, muitifque & varijs aflcntandi rationibus dcintcgro
aditum fibi ad cius amicitiam comparauit . Ex hoc iam
mihi cognofcitc quam valde rcs fit criminationi afHnis
&confcntanca.NamfiquidhorumfcntiebatDcmofthc
ncsjfi crat hoftiU in Alcxandrum(vt nunc pr<Edicat)ani-
mojtria ci huius voluntatis declaranda; opportunifsima
tcmpora oblata funt,quorLi nuUo rcpcritur vfus: vnum
cum Alcxandcrnon ita pridcm rcgni poffcfsioncm a-
dcptus.rcbus fuisimparatis atquc accrbis rclictis, in A-
fiam pcnctrauit , quo temporc rcx Pcrfarum clafle , pc- .
cunia, pcditatuvigcbatjacflorcbatjidemquchbcntcr i \
vobifcum focietatcm bclU fcciifct,proptcr ea pcricula,
G
Jo AISCHIHISORATIO
qusefibiimpcnderc prituidcbat . Num tu verbumtunc
vnum fcciftijDcmofthcnes^vllumuc dccrctum intcrpo-
fuifti?ViTne ce timuiircjtuoquc ingenio obfccutum cftc
ponam & coccdiim? Atqui timiditatcm oratoriam rcip.
tcmpora non cxfpcdant. Vcriim fimulac Darius cu vni-
ucrfo excrcitu defccndit, cum Alcxandcr omniu rcrum
difficultatc atquc inopia laborabat, in C ilicia intcrclu-
fus hiercbat(vt tu ipfc diccbas^ cum lilum continuo (cu-
ius tu quoquc orationis audor cras) Pcrficus cquitatus
conculcaturus cratjiam t unc ciuitas non odium^non in-
folentia, no cpiftolas tuas capcrc potcratjquas tu cxtre-
mis digitis fufpcnfas tcncns in foro volitabas : nonnul-
lis ctiam os mcum indicabas taquam hominis mctu pcr-
tcrriti^animoquc dcbilitati & abic<5li , mc aurata frontc
iuucncum appcllabas , & fiquid ofFcndcrct ac titubarct
Alcxandcrjiamiam infulatum & coronatum clTcjac
quam primum imraoJadum elfc dicebas.Nc hic quidcm
quicquamcgifti, fcd rcm maliud tcmpus ncfcio quod
magis idoncum diftuUfti. His igitur omnibus pr^tcr-
mifsiSjdc pra^fcnti rerum ftatu dicam . Laccdirmonij , &
cxcrcitus cxternus , fccundum fcccrant proelium , Cor-
rhagiquc impcratoris militcs concidcrantjfudcrantjOC-
cidcrant: Elei vna cum cis a Macedonibus dcfcccranr,
Acha?ipr«etcrcaomncspra?tcr PclJcncos; Arcadiaiota
prarter Mcgalopolim.ca autem a Laccd^monijs obfidc-
batur 5 cratque hominu opinio primo quoquc temporc
caminLaccda^moniorum potcftatem venturam: Aic-
xanderextra fcptcntrionalem plagam,& psene dicam
habitabilem tcrram difcclfcrat: Antipatcrmultumi.im
tcmporis in coparando cxcrcitu confumfcrat , fcd qua-
lis3& quantus elTct futurusjcrat obfcurum. Hic nunc o-
ftendcj Dcmofthcncs, quargciTcriSj quiedixcris. cgo ti-
bijfi tibi commodum cftjcontionc ccdamjquoad diccn-
difincm fcccris . Taccs . Et quidcm tibi ignofcOjfi nihil
tibi, quoddicasinmcntcmvcnit.vcrijm egoipfenunc
quiEtutum dicebas,commemorabo,atque exponam,
Excide-
IMCTISIPHONTEU. 51
Excideruntncvobiscmcmoria, AthcnicnfesjVcrbail-.
Ja dura^odiofajObrcajna , intolcrabilia, qux miror vos,
o fcrrci^paticnter audirc potuiffcrciim ita diccrct e loco
fuperiorc , Sarmcntaciuitatis certihomincs amputant:
Qu^idam popuh palmitcs exciderunt : Rcrum ncrui fuc-
cififunt:Storcarum inftarin anguftum cogimur: Qui-
dam podicem quafi acubus aut mugiJibus transfodiunt.
Vtruni funt horc verba 6 belluajan portcnta? Qmd ciim
teihomncm partem vcrfans in contionc diccbas tan-
quam Alcxandri rebus aduerfans : Fatcor;) mc Laceda?»
moniosadconfcnticndum &confpirandura contra A-
lcxandrumconcitaife:fatcor mcThcflalos ac Pcrrhar-
bos ad defc(5tioncm impuIiffe.Tunc vicum vUum adxtc-
fcC^Vioncm impellas ? Tune non dico ad vrbcm , fcd do-
raum vllam, vbi fit aliquis periculi metus , acccdcrc at-
que afpirarc audcas ? minimc , minime vero . Scd ficubi
pccunia cxpendaturjadfidcbiSjatquc hiercbisjnihil viro
dignum 2crcs:{iquid optatum ac Ixtura cafu cuenentjid
tibi vcndicabis, tcipfum ad rcs iam confcdas actranfa-
6t3.s au(^orcm adfcribcs : fiquis mctus alicundc oblatus
fit,aufugics;{i bcnc fpercmuSjbonoquc animo funasj
prjemiumpolccSj&aurcascoronaspoftuIabis.Efto. Ac
popularis cft.SivoscompofitumjCuItum ,&vcnuftun1
diccndi gcnus, quo homo vtiturjfpcdabitisjdccipiemi-
ni, vt&iamantca fiepc deccpticftis tfincius naturam,
rciquc vcritatcm intuebimini, nunquam id quidcm vo-
bis accidct. Hoc igitur modo potius rationcm ab eo rc-
pofcite . Confidcrabo vobifcum quiienam eflc oportcnt
in ciuis popularis ac tempcrantis natura:& rurfum alrc-
raexpartcconftifuam vobisob oculos, qualcm vcrifi-
milefit clfc homincm paucorcm dominationi ftudcn-
tcm,ac faucntcm , homincm ncquam atquc improbum:
vos autcm his duobus intcr fe comparatis, fpcdatc iam
mihi non vtro diccndi gcncrc vtatur Dcmofthcncs, fcd . *
vtrumviucndiinftitutumfitfccutus. Vosigitur omncis i \
nrbitror raihi aft\'nfuros ; h,cc in homine populari m-
G 2
"^i AB S C H X N I $ O K A T t O
clTc oportcrctprimum vtapaternojmaternoque gcnere
libcr fit, ncquis proptcr fortunam infiman acque infcli-
ccminfenfusfitlcgibus, quicpopuli poteftatcm conti-
ncnt^incolum^mqac conicruant: deinde vt ab eius ma-
ioribus profedaiintaliquain populum bcncficia: vcl,
quod eft ncccfTarium maxime, nuUse ilnt cis cum populo
inimicitiiefufceptajjnejdum maiorum fuorum cafibu^
adueriis & calamitatibus opitulari , eorumque iniurias
vlcifci & pcrfequi ftudct, cadcm opera ciuitatcm oppu-
gnarc conctur:tertio loco, vt domi in quotidiani vidtus
cultufquc rationc frugi fit ac tcmperans, ne proptcr lu-
xuriamjfumtufque immaneis in libidinc & flagitio pofi-
toslargitionib*' fccorrumpifinat, turpemque fibi qu-e-
ftum contra rcmp . inftituat ; deinde vt integritatem ac
probitatem habeat cum cloquentia coniun(^am : prse-
clarum cft cnimoratoremconfilio & ratione res opti-
mas fufcipientemacfcquentcm, cafdem dodrinapoli-
tum dicendique facultate inftru(^um auditoribus expli-
carc ac probarc poffe : fed fi alterutro caien:'um fir/Do-
na mcns antcponcnda cloqucntice cft.-poilremo cum
fortianimo eflcoportetjnc inrcbusaducrfis, &diffici-
libus reip.tcmporibus, &inbellispopulumdeferat. Ac
hominempaucorumdominationi ftudentemac faucn-
tem^alijs omnibus , planeque contrarijs ftudijs deditum
cifc conuenit . Qujd enim ea vobis itcrare opus cft ? Vi-
dctc igitur quid illorum , qu*e fupra enumcraui , infit in
Demofthenc. Atque hxc confideratio adhibeatur ad
illaomnia, quiein homine popularidiximusinefle dc-
berc.Fuit ifti pater Dcmofthenes P^eanicuSjVir fortuna
libcr (non enim mcntiendumcft^gcnusautem eiusma-
ternumjauiquematerni quale fit dum vobisexpono,
quitfOidiligenterjVt adhuc feciftis,attendite.Gylo qui-
dam fuit Cerameicus.hic Nympharum tcmplojquod in
Ponto eft 3 hoftibus prodito , quo tempore locum illum
ciuitas in poteftatCjditioneque fua tcnebatjfolum exfu-
lij caufa vcrtitjcum fuppliciumextremum , quo damna-
tus
IN CTBSIP H,0;N T B M. ^J
tus crat,fubirc noIuilTet . Hinc in Bofporum proficifci- ^
tur. ibi cum hortos, qui vulgo appcllanturj a tyrannis
dono acccpilTet , vxorem ducit fane diuitcm , ac benc ^
nummatamjmagnamquc vim auri fccum affcrencem:
fedgenere Scythidcm:cxquaduas filias fufccpit.Eas
huccumgrandipccuniamilias in matrimonium collo-
cauit 3 altcram vxorcm duxit ncfcio quis, (ncquc cnira ^
attinctnlc nominarequenquamjnemihimultorumini- >
micitias conflem>keram fprctis ac neglcdis legibus ci- '
uitatisDcmofthenesP^anicuSjCX quavobishonio rc- ^
bus fuperuacaneis atquc inanibus dcdituSjSc calumnia-
tor Dcraofthcnes natuscft. Ncgari igitur nonpoteft,
quin & ab auomaternopopuli-Achenicnfis hoftjs iit;
(cius cnim maiorcs capitis damnauiftisj& a materno gc-
nerCjScytha & barbarus3& vocc duntaxat Grarcus: quo
fitjvtimprobitatc non ftt ciuis AtticuSjncquc Athcni-er
(is 5 fcd aducna & pcrcgrinus. lam vcro fi cum cx quotfr-
dian*e vita: ratione fpedare velitiSjqui homo cft?ex trie-
rarcho orationum fcriptor & caufidicus cuafitjbonis
paternis ridicule difsipatis^atque abfumtis.Dcinde ciim
in hoc negotio perfidiofus compertus & cognitus eifet,
orationefque, quarum nomine prctium iam acccpera^
aduerfarijs impertiret; rcpcntc in fuggeftum profilijt.
ciim ingcntcm a ciuitatc pecuniam accepiffct , pcrpufil-
lam fibi rcliquam fecit . Nunc vcro aurum rcgium fum-
tus cius effufos irrigauit atquc alluit. fcd ne hoc quidem
fatis eft.NuIlar enim vnquam diuitias praui ingenij vora-
gincmcxpIercpotucrunt.DeniquCjVtin fummadicam,
vidum fibi non cx fuis vcdigalibus, fcd cx incommodis
&pcriculisvcftrisqu^rit&comparat. Dementis vcro
bonitate,diccndiquc facultatc^videamus qualemeum
natura finxcrit.vcrbo expediam.Oratione difcrtum, vi-
ta turpcm. Sic enim corporc fuo vfus cft, fic liberis pro-
creandis operam dedit^vt flagitia^quiEin fe admifit, co-
mcmorarenoIim.Vidicnimiamnonnumquam, quial- i K
tcrius dcdecus ac turpitudincm nimis aperte declaral^
\^l^ AB S C'H I N^^ 5 O R A t I O'
fent j ac paiam protuliHtnCjCos nihil indcprafter odiuni
atque inuidiam clTe confecutos. Quid tum poftea? quid
cx hac prseclara cloquetia qua?ritur ciuitati?verba com-
ta atquc ornata,fiida humiha atquc abietta.Iam dc fbr
titudinc per niihi breuis rcftat oratio. Nam fi vel fe ipfc
ignauum cflc ntgaret , vcl vos eum ignoraretis , diutius
cflct mihi in hoc loc^ commorandum.N unc autc quarh
do&ipfcfateturinfbntionibus,&vosadvnum fcitis:
reliquum eft, vt leges, qua? his de rebus latse funr , vohis
in memoriam rcdigam . Solo fcriptor legis antiquus ijl-
■dem poenis oporterc obftrtngi atque aftici putabat3&
cum, qui militia^ fubtcrfugiilct , & cum, qui locum hi
acie non tcnuiiict3& c-u^^qui timidus miles fuiflet. funt
cnimciiamcontratimidos atque-ignauos iudiciacoii-
ftituta . Atqui mirabitur fortaiVt* quifpia vcftrum^ctiam
propterignauiam & naturam,>qua'ftiones efleconftitu-
tas. Sunt. quidita? vt vni.fqulfquc nofrrum poenas legi-
busirrogatasmagisquamhoftcmcxcimeictns^tatofor-
tius pro patria deccrret.Lator lcgis igitur cum^qui mili-
-tiam fubtcrfugit, & cum, qui locum non tenuit, & eum,
qui hoftem txtimuit5& juftrahbus vafis prohibet, & fo-
roarcet,&vctat corona donari^ncc adfacrificiavni-
ucrfipopulinomineinftituta admittit.Tu vcro, quem
pcrleges corona donare non licctjci nostuodecre'to
•imponcrecoronamiubes : tuodtcrctotragoedisin or-
cheftramhominemindignifsimumvocas: ad Liberipa-
tris facrum^eumjqui facra & fana omnia ignauia & timi-
•ditate coadus prodidit^inuitas . Sed nc vos ab inftituto
fcrmont longius abducam: facitc vobisin mcntem vc-
niat 3 cum fe dicit effe popularcm , non orationem cius,
fed vita fpedtare: nequc qucm lc eflcpra^dicct , fcd quis
fitattcdite. Vcrum quoniamiamdecoronis&prarmijs,
-qus? dari foknt apopulo.mcntioncmfcci, antcquam
mihie mcmoriacxcidat, prsedico vobiSjacmultoante
denuntio , nifi h.^G multa & infinita dona ac pr;rmia rc-
primetis, nifi has^qua? temcre & pefsime^ nouoqs exem-
plo
1 N € t E $ r P H O M r 1 M.' 5"^
plo k vohis tribuuturj coronas toljctisyncque cos, quos
ornatis, pr^emioque atquc honofc afticitisjgratiam vo-
bis habituros , ncquc rcs ciuitatis forc mehorcs.impro-
bos cnim nunquam hac ratione fanabitisrbonorum ani-
mos frangctis ac dcbiJitabitis . Qua? quidcm vcre a mc
dici, hocvobiscritmagno argumcnto.Siquis vos ro-
gct, Athcnicfcs, vtrum his tcmporibus rcrum gcftaruin
gloria noftriciuitas magis florcrcvidcatur,an maiorum
noftrorum:ncmincm vtlkum negaturum arbitror,quia,
hanc ciuitatcm maiorcs noftri longe florcntiorcm,&:
gloriofiorcm vidcrint . Vtrum tunc,an nunc viri mcho-
rcs?tunc quidem virtutcpr.;eftantes,nuncvcr6 multo,
dctcriorcs.Atpra?mia^&coron2e,&prieconia, "i-/'
dianus vidusmPrytanco vtrum tunc crant^an nunc,
crcbriora ? tunc quidcm ca, qua: funt apud no^ priecla-
ra atque honcfta,rar6 tribucbantur , & virtutis nomcn
crat in magno honorc ac prctio : nunc rcs ipfa fordibus
obfolcfcitjatquc adco ludibrio cihdcnique coronas
donatis non confilio & iudicio addu<f^i , fed mala con-
fuctudinc dcprauati.Hoc igitur rcm iplam attcntius co-
fidcrantibus mcrito abfurdum , minimcquc confenta-
ncum cffe videatur, prarmia nunc increbruiflc , ciuitatis
potentia tum maiorcm quam nunc fuiflc:nunc homines
cBc dcteriorcs,tunc viros fuiflc mchorcs. At cgo vobis
quaobrcm hocita dccidat,ofiedcrcconabor.Putatifnc,
Athenicnfcs,futurum vnquam fuilfc, vt quifquamvcl
adquinquatrus, vclad ahud quodpiam certamcn co-.
ronarium,pancratium,aut ahud aJiquod grauioiis Juda-
gcnus fc cxcrccre veUet, fl non fortiisimus quifquc, fed
is,qui vidoriam veJ paCio ahquo interpofito, vci gratia
confecutus cifct,corona donarctur? Nunquam quifqua
fc cxcrcerct . Nunc autcm , opinor, proptcr ccrtammis
raritatcm,& proptcr rci,dc qua cotcnditur,dignitatcm,
& pulchritudincm , proptcr nominis deniquc a:tcrnita-
tematqucimmortaJitatcm,quiecxvidtoriaoritur,rcpc- 4 \^
riuntur nonnulJijqui corporibus fuis in difcrimcn obla-
^S AB S C H I N I S O K A T I O
tis 5 graulfsimjTque laboribus fufceptis quoduis pcricu-
lumadire non rccufent.Fingitcigiturj virtutis ciuilis
prarmiaja vobis ipfis effc conftitutajvofquc huius ccrta-
minisfedcre iudicesj&fimul illudconfideratCjfipaucis
acdignis, &fccundumlcgcspra?miatribuatisj complu-
reisvobis virtutisccrtatorcscxftituros: fincuiuis, & ci .
qui pa(5tus fueritjgratificcmini, etiam bona ingenia cor-
rupturos . Qux quidcm a mc rede ac vere didta clle in-
tclligctis, fi vos propofitis exemplis pauUo apertius do-
cuero . Vtcr vobis virmcliorfuilfc vidctur^Themifto-
cles^qui tum clafsi excrcituiquc prsefuitjCiim proelio na-
uaHadSalamincmcommifTo Pcrfas dcuiciftis^an Dc-
mofthenesjqui locum in acie rcliquitPMiltiadcSjqui Ma .
rathonia pugna barbaros fudit, ac fupcrauitjan iftcjqui
hoftcm nunquam aufus cft rcdis ocuJis inrueriPij^qui po
pulum exfulantem a Phyla rcduxcrunt^an Demofthenis
fimiIis?poftrcm6 Ariftidcs:>cui iufto cognomen fuir,
multum ei cognomini, quod Demofthen ts habct, difsi-
milc, anDcmofthcncs ? Atqui nefas mediusfidius cffe
puto ijfdem diebus de hac bcllua , & dc viris illis memi-
niffc.Oftedat igitur Dcmofthcnes in ca orationc, quam
habiturus eft, vbi dccretum fit, vt quifquam illorum vi-
rorum corona donaretur . Ergo ingratus crat populus?
minime.immo & populus magni 5c cxcclfi animi, & illi,
quihoc honorcaffedinonfuntjhac ciuitate dignifsi-
mi.Non enim fc litteriSjfcd corum, qui bencficium accc
pcrantjmcmoria, qua; quidem ex illo temporc vfquc ad
hodiernum dicm immortalis manct, ornari fc putabanc
oporterc. Scdopereeprctiumcftcommcmorarc, qua»~
namprafmia, qu£equcmuncraconfcquebantur tumqui
dc rep.bcnc mercbantur . Fuerunt temporibus illis, qui
diuturno labore perfundijmagrffque periculis aditis
apudStrymonem, fluuium Mcdosfortitcr pugnadodc-
uicerunt.hiciim vidlorcs&incolumcs hucrcucrtiflcnt,
prarmiumapopulo pctiuerunt.dcdit cispopulus magna
(yt tum quidcm vidcbanturj)prjemia,ncmpc vt in porti-
cu
I n c T E s 1 p H o N r t if. 57
cuMcrcurialitrcisMcrcurioslapidcosftatuercntjCalc^
ge tamcn,ne fua nomina infcribcrcntjVt non impcrato-
rumjfed populi infcnptio vidcrctur.EfTc autcm vcra ca,
qu3e a mc dicunturjCx ipfis vcrfibus cognofcctis . infcri-
ptum cft autcm hoc modo in primo Mcrcurio.
Ero;o ^ erant illpifortifsimafe^lorajquorMm
Strymom ad ripamolorjaparta manet.
Trimi etenim M edt^ferroquejam eque ^erem t^
•f Inuenere/upfhojlibtisesitium,
S ccundi ha:c infcriptio cft.
t/itfofulusgratus merttts pro talihus^atcjue
Fon i animo duahuspr^mta digna dedit.
Vro re yt communi hdtc cernens perferre lahores
^udeatolim hominum pojl genitorum aliquU.
Tcrtius autcm fic infcriptus cft.
Exhac yrhe olim Mnefiheus comitatus ^tridxi?
Examen duxit Pergama ad alta^virum.
Q^em tum MeonidesDanaorum htUipotentum
Pr^ftantem cecinit Martefutffeducem.
SicfihiCicropidA non ducunt (fje inhoneftum
Virtutls dicij militidL'fAe duces. Eft ne h ic vfquam
ducum nomen litteris cxprcflum ? nufquam . fcd cft po-
puli Athcnicnfis. Aditeigituranimis&cogitationead
porticum Poecilam. omniumcnimrerum pra?clararum
cxtantvobisinforomonumenta. Quidigitur ilJudcft,
AthcnicnfeSjquod egodicoPhic Marathonia pugnadc-
pidta cft . Quis crat imperator ? Ncminem fane vcftrum
cftcputo 5 qui non hoc ita rogatus , Miltiadcm refpon-
dcat. At illic nufquam cius nomtn infcriptu cft. quid ita?
non pctiuit hoc pra?mij?petiuit qui.dcm , fcd populus no
dcdit. vcrumcipro nominis infcriptioncconccfsir, vt .
primus mihtes cohortans pingcrctur . In xde igitur Ma-
tris dcorum ad curiam quod pra^mium ijs ^ qui cxfalciu
a Phyla populum rcduxcrunt^ tribucritis, ccrncrc potc- |
ftis.populifcitufcripferat^&obtinuerat Archinus CcE- § \
kuSjVnus cxijs,quipopuIum rcduxcrunt.DccreuitAU-^
H
4
e§ A B S C H INtS ORATlO
.tcm primiim vt cis in racrificiamj& donumjquodin tctrt
plis deorum immortalium fufpcndcTcturjdrachmar mil-
lcattribucrcntur. Atcx ea fumma fiviritim diftribua-
tur,decem drachma? ad vnumqucnquc non perucmcnr.
Dcindc iubctvnumquenquc olcagina/non aurca co-
rona donari. Erat cnim tum oleagina corona , pretiofa:
nuc autcm ctiam aurea pro nihilo putatur . Neque vcro
vt id fcnatus inconfidcrate , tem«reque faccrct , dccer-
nit , fcd vt dihgcnter, accuratcquc vidcrct , quam multi
cxijs tum inPhyla fuiffcnt obfefsi,cum Lacedicmo-
nij , & triginta tyranni in eos inuafcrunt, qui Phylam
occuparant , non quam multi locum ad Chgroncam rc-
liquilfent , quo tempore hoftcs cxcrcitum aduerfus nos
cduxerunt. Qua» quidem vcrifsime a mc didta c(fe, rcci-
tato vobis dccreto cognofcetis.Recita. decretvm
DE PRAEMIO I I S, QVI A PHYLA POPVLVM REDV-
XERVNT pERsoLVTO. Rccita vcto cx aductfo ctia
id populifcitum, quod Ctefiphon fcripfit Dcmofthcni,
grauifsimorum malorum architcdo atquc audori. p o-
PVLI ScitVm in demosthenem a ctesiphon
TE scRiPTVM. HocpopuUfcitOjCorum^quipopuIum
rcduxerunt, pr*emium dclctur:fi hoc honcftum cft, illud
turpe:fi ilU mcrito honorc affc(5ti funt,hic immcrito co-
rona donatur. Veium ego audio,eum cffc didurum, me
faccrc iniufte , qui res a maioribus gcftas cum fuis a(5tio-
nibusconfcram.Non enim(inquit)PhilcmonpugilO-
lympico ccrtaminc coronam c6 adcptus cft, quod pugi-
km illum antiquifsimumGlaucum, ^cd quod fu^eietatis
certatorcs&pugiles fupcrarit . Quafi vcro nefciamus
pugilibusinter fc propofitum cftc certamcn : ijs autem,_
quicoronampofcunt. cumipfavirtutccuiuscaufaco-
rona donantur.certandum cfte.Prseconem enimjverum
clfc, atque a mcndacio longifsime abcffc oportet , ciim
apudomneisGr^cosinthcatro dc quopiam prafdicat,
Quarc noli nobis pluribus verbis demonftrarc,te re^np.
mcliuspquam Pat^cioncm adminiftralfejfcd hoc oftcn-
dc
iNCTESlPHONTlMr 59
dc tc cx adminiftrationc rcip . probitatis atque intcgri-
tatis laudcm eiTeconfcciuum-.ita dcmum bcncficijtui
gratiam a populo repcte.Scd nc vos ab inftituto fermo-
nelongiusabducamjcpigrammajqnodincosjquipopa-
lumaPbylarcduxcruntj fcriptum eftfcribjavobisrcci-
tabit.
EPIGRAMMA.
Viyttttls caufa hos populusycttis auxit honorcy
' Qui cpprefsis patri£ lcgilus imperium
*^ZV'c(Josprimi es yrbe eiecere^pericjis
offcrre hand yeriti corpora pro patria, Proptcrca
quod eos , qui contra lcges dominati fucrant, e ciuitatc
cicccrunt, omniqueiurcciuitaris priuaruntjhonorcaf-
fc^os cife dicit . Ha?rcbat tnim etia tu in auribus atquc
in animis omniujnequc dum e mcmoria effluxcratjpopu
Jumillo maximetemporefundituscucrfumfuiilc, poft-
quam nonnuili iudicia de decrctis contra lcgc^ fadtis fu-
ftulerunt. Nam, vt cgo de patrc mco audicbam/qui an-
noretatisfu*e nonagcnmo quinto exccfsit e vitajcum
quidcmomniumincuiitate laborum ac periculoru fo-
cius ac particcps fuiilet} is igiturcum vacuus circt , mc-
cum farpc loquebaturrdicebat autem primis illis tcmpo-
ribus^quibus populus fucrat rcuocatus, (iqua accuiatio
de dccretis cotra leges fadis in iudicium dedu(^a clTct,
nomc tk fa(5lum apud eos plane fuilfc fimilia. Nam quid
cOj qui cotra Jcges aliquid vel agit, vcl dicit,fccleratius
excogitari qucat ? ItaquCjquemadmodum illc mihi na.-
rabatjlonge alia, qaam nunc folentjratione iudices au-
diebat . Erant enim in coSjqui dccrcta contra Icges fcri-
pfilfcntjaccrbiorcs^atque infcftioreSjquam accufatorcs
ipfi.fjepcnumcro fcribam recitantcmreuocabantjiubc-
bantquclcgum^& dccrcti recitationem irerarc: damna-
bantur dcniquc ij , qui contra lcges aliquid fcripfifTent,
nonfilcgcsomneis tranfilijfl\-nt ac ncglcxilfcntjfcd (i
vnam duntaxat fylhbam immutaflcnt, aut inucrtilfcnr,
At pcrridiculum cftjquod nunc fieri folet: fcriba dccrc-
H2
•^O AISCHINISOKATIO
tumrccitat contralcgcsfadlumiiudiccs proindcqua^
carmcnaliquodj& cantilcnamjautremaiudicio alie-
nam, nihilquc ad id quod agiturjpcrtinentcm, uudiantj
aliud agunt, corumque aures pcregrinantur . lam verd
Dcmoftiicnisartibusturpifsimamcoruetudincm in iu-
dicia fenfim irrcpcrc pafsi eftis : verfa funt & commuta-
ta in peiorem partcm iura ciuitatis, Accufator cnim de-
fendif.rcus accufatiiudiccs quarum rerumiudiccs ac di*
fceptatoresfedcant', mterdum obliuifcuntur : quarum
rerum iudiccs non funt^de ijs ipfis rcbus fcntcntiam fcr-
rc coguntur. rcus fi quando de rcipfa , caufaquc dicerc
coepcritjdicit non le lcgitimafcripfilfcjfcdaliumiam
antca cum talia fcripfiftet , abfolutum clfe. quo quidcm
cxemplo magnopcre confidcre, magnofque fpiritus fu^
mcrcCtefiphontema.udio. Atqui aufus eftaUquando
Ariftophon ille Azcnicus apud vos gloriari , fc iudicia
dc dccrctis contralcgcs fadis fcptuaginta quinquc cflfa
giifc.SednonitaprifcusillcCcphalus, quimaximepb-
pularis eft habituSjnon ita.inquam, fed plane contrarijs
fadis gloriabaturjCiim diccrctjfcjcum plurima omniura
dccrctafcripfilfct^nunquam tamen de decretis contra
lcgcsfa(5t:isT£umfa<5tum cfle: &pr«Eclare,mea quidem
fcntentia, mcritoque gloriabatur. Nam de dccrctis con^
traleges fadis nominadefercbant inter fenon ij modo,
qui in rep.vcrfabanturjvcrnm etiam fodalcs &amici, fi^
quid aduerfus remp.commifi{fcnt. Cui quidem rciillud
vobis crittcftimonio. Archinus CoeleusThrafybulum
Stiricum dc decretis contra leges fa(5lis accufauir, ciim
hic quiddam contf a Icgcs dccreuilfet, vidclicct vt vnus
cx ijsj qui fecum e Phyla in vrbem ccucrtilfent, corona
donqirctur: & rcumpcrcgit , rcccntibus ctiam tunc cius
crgapopulumbencficijs: quor^m tamen rationcm nc-
quaquamiudiccshabucrunt.Exiftimabatenimquomo-
dotumipfoscxfulantcis a PhylaThrafybulusrcuocaf^
fet , ita & nunc fe in vrbe conftitutos ab eo eijci , atquc
cxturbari^ciim aliquid cotralegcs decernerct.Scd nunc
non
iNCTEStPHONTHM.' * 6t
non ita flt: quin plane alitcr. Veftri cnim prajclari impc-
ratorcs,& nonnulli cx ijs^qui vi(Sum quotidiaRuin Pry-
tan^o mcrucrunt, iudicia dc dccretis contra lcgcs h6tis
pro alijs dcprccatur: quos quide vos mcrito ingratos iu-
iicare debcatis.Siquis enim in ca rcp . in qua pcncs po-
pulum eft dominatio & potcftaSj honores & pra:mia co-
fccutuSji-ntaliprarfcrtimciuitatc, quam &dij , &lcgcs
incolumc fcruant, audct ijs, qui dccrcta contra Icges fa-
ciunt 5 opitulari, cum ipfum rcip. ftatum , a quo ornatus
cft 5 funditus cuertit . Qutenam igitur dcfcnfionis ratio
patrono iufto ac modcfto prarfcripta eft? Dicam.In par-
tcis trcis dmiditur is dics ^ quo die accufatio dc dccrctis
contra Icgcs fadis in iudicium dcducitur.Infunditur
cnim aqua prima accufatori Jegibus,populi dominatio-
ni,ac maicftati: fccunda rco, & cius dcfcnforibus ac pa-
tronis5vbicrimcn,quodin iudiciumallatumcft , prima
fcntetia diflblutum non fucrit.-tcrtia iam aqua litis ^jefti-
mationi , vcftrasqucirie, ac feueritati infunditur. Quif.
quisigicurin icftimationelitis tabcllam iudicialcmpc-
tit, iram vcftramdcprccatur. At quiin priorc adionca
iudicibustabcllampctit, iu(iurandumpctit,Icgcmpctitj
populidominationc pctitiquoru ncquc quicquaqucm-
quapcterCjncqjcumjaquopctitur^aitcricondonarefas
■cft . lubctc igitur, vt finant vos fccundum Icges primam
fcntcntiamfcrrcj atqucitadcmiimlitis a^ftimationioc-
currant:dcnique,vt vnp vcrbo abfoIuam,Athcnienfes,
pa?ne dicam,in accufationc duncaxat de dccrctis contra
lcgcs fadis, Icx \\3cc fcratur oportct, nc liccat ncque ac-
cufatorcs dicedi adiutorcsacfubfcriptorcs, ncquerco
patronos adhiberc . Non cft cnimius inccrrura aut infi-
nitu,fedvcftrislegibustcrminatum acdcfinitum .Nam
vt in artc fabricandi cum quid rcdum , quid non , fcirc
volumus,rcgula adhibcmus,qua rcdum a prauo difccr-
nitur: fic in accufationibus dc dccrctis contra lcgcs fcri- »
ptis,rcgula iuris, ncmpc h^c tabula, qu.]e lcges rcccptas »' \
& ratas cotinct^ ad dccrctura contra lcgcs compofitumj
/
^2 AfiSCHlNlSORATlO
&adlegesitemcontralcgum vcterum & probatarum
au<ftoniatcm lcriptas adhibctur, at^uc adponitur. H^c
vbiintcrfcconcincrc&^congrucrc oftcndcriSjtumde-
lcendc. Quid tc Demofthcncm aduocarc attinet? Non-
necumiullaac lcgitima dtfcnlionc prJttcrmifTaj^calli-
dum & vcrfuium hommcmj&artiiiccm vcrborumad-
uocasjaunbus jnfidias comparas? ciuitatcm dctrmienio
afHcis? populidominationcmlabcfa<5tas?Scdqua? tan-
dem ratjo nuiufmodi vcrborum vitandorum acpropul-
fandorum rcpcriri potcft? Dicam . Simulatquc huc pro-
dicrit Crcfiphon , & ctim hoc fibicompofitum a Demo-
fthcnc prcoemium pronuntiabitjtempufque diccndo
confumct, njhil dcniqucadiuftam dcfcnfioncmafferct:
vos cum admonetc^vtfinc clamorc ac ftrcpitUjtabulam,
quJE lcgcs continet, in manus fumat , lcgeique cum de-
crcto recitatas confcrat;& contcndat . Quod ii difsimu-
labit fc audiic quid dicatis , ne vos quidcm cum audite,
Non cmm ad hoc iudicium dclcdi veniftis , vt cos , qui
iuftam ac Icgitimam dcfcnfionis rationem fugiunt , au-
diatis,fcd cos,qui fc rcde atquc ordinc dcfendcrc para-
ti funt.Sin iufta dcfcnfioncpra tcrmiffa, Demofthcnem
vt pro fc dicat ^ hortabitur , atquc implorabit ; primum
nolitc ferrc vetcratorem & vcrfutum homincm,fpcran-
tem fc Icgcs vcrbis cuerfurum. Nequcfibi quifquam ex
hac rc virtutis laudcm quseratjfi rogitantc Ctcfiphonte,
liccat nc pcr vos Dcmofthcncm aduocare , primus clara
vocercfpondcbitj voca voca. In teipfum vocas,
contra icgcs vocas, cotra populi dominationcm ac ma-
ieftatcm vocas. Scd fi vobis Demofthencs audicndus
cfic vidcatur , poftuJatc vt co modo Ctcfiphontcm de-
fendat,quo modo cgo accufaui. Qupnam pado accufa-
ui? hoc fcrcpado, vtvobisin mcmoriamrcdigam: Ego
non prius pnuatam Dcmofthcnis vitam cxplicaui 5 non
vlhus pubJici criminis mcmioncm fcci.cum huius genc*
ris magna mihi copia fuppctcrct, alioqui omnium homi
jiuminfantifsimusjlummdquc diccndi inopia affcc^tus
eliem;
t N C T B S I t M O N T B M^ ^^
cffcm : rcdprimo loco oftcndi , lcgcs difcrte vetarc , nc
corund doncntur ij,qui rationum rcfcrcndarum iudicio
tencantancontinuoquc ccrtifisimis argumcnris dcmon-
ilraui5&: peruici^oritorem Ctcfiphontem dccreuilTc, vt
Dctt>ollhcncs,is.qui iudicio rcfcrendarum rationura tc-
nciar , corona donarctur , nuUa prxFationc vfum , non
aliqua honcfta orationcprajpofitajnulla rpcciofa caufa
prictcxtaj non adfcriptis dcnique vcrbis illis, p o s t ■ a-
<iy fLH rationeS ritvlerit: fcd vobis, ac lcgi-
busplane defpcdis&contcmtis.praftcrcacaulas, & rc-
cufaiiones , quibus ad hxc vfurus cft , cxpofui : quas vt
memoria?mandctis,ctiam atquc ctiama vobispcto &
contcndo . Dcinde Jcgcs de pra?conijs vobis recitandas
curauij,quibus aperte cautum , & fancitum eft,ne dc eo,
qui a populo corona donatur , exrra contioncm pr*c^
dicctur. At orator,qui his lcgibus rcus cft,non folum le-
gcsncglcxit,acviolauit,vcriimctumtcmpus & locum
prardicationi facicnda? conftitutum pcrcurbauit, vtpote
qui decrcucrir, vt non in contionc > fcd in theatro : non
in contionem vocatis Achenicnfibus,fcd tragoedis iam-
iam in fccnam prodituris prfdicatio fierct. His cxpofiris
paucadcpriuatis Demofthc.nis flagitijs&fcclcribusatf
tigi : magnam partcm in publicis cnminibus oratio mca
vcrfata cft. Sic igitur & Dcmofthcncm exiftmiatote pro
fe & Ctcfiphote dicerc debcrc: primum ad lcgcm dt ijs,
qui rationum rcfcrcndarum iudicio tcncntundcindc *.d
eam,qui£ dc prseconijs lata cftjrcfpondcrc:t».riio loco ad
illudlongc omnium maximum & grauiismium ,ipfum
pra?mioncdignumquidcm cflc.Quodfi vosorct^ vt de
ordinc diccndi luo fibi arbitratu ftatucrc liceat,prumit-
tcns fcifi poftrcma dcfcnlionis partc,crimcn dc dcci cto
contralcgcs fado diflbluturumpcauctc hoc ci conc c da-
tis:neque vos fugiat, hanc cflc vchiti luCf am ad cludcii-
dum ac fupplantandum ludicium calhdccompanictrn. .
Non vult cnirn poftca adcnm.n d^crctorum contra L- • f\
gcs faaorumrcfpodcrc: fcd ciim habcarcauUm ab om-
^4 AESCHlSISORATrO
nilnre&Jequitate dcrclidam,alijsrcbus intcricdis in-
obliuioncm. totius accufationis vos adduccre cogitat.
Qucmadmodum igitur inccrtaminibusgymnicis vidc-
tis, pugiles intcr f c de corporis ftatu deccrtarerfic & vos
cum co totum dicm pro ciuitate, & dc diccdi ordinc dc-
pugnatemeque cum (inite cxtra crimcn dccrctorum c6-
tralcgesfa(^torum longcare propofita cuagando or^-
tioncm produccr cifed toti in audicndo occupatij&huic
veluti loco iniidcntcs & inba^rcntcs, eum ad orationcm
cumcaufaconiundamjCarumqucrcrumjdcquibusagi-
tur^ propnam reuocatc: vcrborum dcniquc ambagcs &
dcclinationes a rc propofita, quibus vti folctjdiligcnter
obfcruatc.Meo autem officio non alienum cfle puto vo-
bis cxponcre ac pra^dicere qusc fint vobis cuentvjra nifi
bcmofthcnem hoc modo audictis . Producct enim ho-
mincm prieftigiatoremjCrumenarum fcdorcmjrcip. vc^
xatorcm & carnificcm . Hic cnim facilius ad lacrymas &
ploratum , quam alij ad rifum impcllitur : omnium vcro
facilhmc ad periurium pcrducitur .. neque mihi mirii ac-
cidcrit, fi rcpente fcfe immutans , & a ploratu ad conui-
cia transfcrens,in cos^qui foris circumfiftuntjmalcdida
congeret^dicetque^bomincs paucorum dominationi
ftudeteis^^c hoc numcro ab ipfa veritate habitos^ ad ac-
cufatoris fuggcftum: popularcis autcm, & libcrtatis ftu-
diofoSjad rci fubfcllia veniffe. Hiec igitur ciim dicct, il-
ludciadorationem fcditiofam acturbulentam contra
opponitc: Si, qui e Phyla populum rcduxcrunt:,tui fimi-
lcsfuiiTent, Demofthcncs, nunquampopuli dominatus
cftct conftitutus . nunc autem illi difficillimis reip. tcm-
poribus 3 extrcmoquc pa^ne difcriminc ciuitatcm cofcr-
uarunt^pulchcrrimo illo &ab humanitatCjdot^trindquc
profcdo vcrbo vfurpato, ne qj/is pristinarvm
INIVRIARVM KF. MlNlSCfiRETVR, AttU prJetCrita
vulnera rcfricas,atquc exulccras, maiorquc tibi oratio-
num in dicm ciaborataru cura cft, quam ciuitatis . Ciini
autcm homo afsidue in periurio vcrfatus,ad fidem iurc-
iurando
JNCTBSTPHONTTJM. C$
lurando facitndain confugict 5 illLd trm Jidmonctej ci,
quipcierareconfucuit, fcmperqucapudcofdcmfibifi-
dem cflciurato poflulatjduoru alterum Ibppetcrcopor-
tcrc,quorum ncutrum confccutus cft DcmofthcneSjaut
deos nouosjiiut no cofdem auditorcs. lam quod ad ma-
gnitudincmvocis&lacrymas attinetjciim ita e vobis
quarretj Qup confugiam, Athcnicnfcs?(imc cxrcp. cir-
cumfcribetis , non cft quo mc rccipiam . Ha»c ci contra
rcfcrtc: At populus AthenicnfisjDcmofthcncSjquo co^
fugict? ad quas fociorum opcs & copias?ad qucm appa-
ratum? ad quam pccuniam r' quod prarfidium, quod pro-
pugnaculum pcr tuas adioncSj& rcs gcftas populo com-
parafti?Nam quibus rcbus tibi confulucris ac profpcxc-
riSjOmncsvidcmus.Vrbe cnim rclida^nonfvt hominum
opinio cft) in Pirarco habiras ^ fcd co loci cx vrbc dcmi^
grafti, vt fiquid aducrfi accidat, c portu fugam capcftas.
Ad fumtum autcm itincris, ncquiti«e atquc ignauia? tua?
aurum rcgium, pecuniamquc in pernicicm rcip. ncfarie
captam5& cociliatam prouidifti ac pra:parafti . Dcniquc
quid fibi volunt tua? lacryma: ? quid damor ? quid vocis
magnitudo & cotcntior' Nonnc rcus cft CtcfiphonPnon-
nccaufaccrtam litisajftimationcm, ccrtamquepoenam
non continctPtu autcm ncquc dc fortunis j ncquc de ca-
pite^ncquc dcfama & cxiftimatianc tua dcccrnis. Qua
tandcm igitur de re Iaborat?dc coronis aurcis3& de pr«e-
conijs contra legcs in thcatro pronuntiandis. Qucm , ii
populus aut furorc pri^ccpSj aut qualia fint^tcmpora ci -
uitatiSjquahTquc rcip.ftatuS;,oblitus tam ahcno tcmpo-
rccorona donarc vcllctjipfumin contioncmprodire,
atquc hanc orationcm habcre oportcbatiCoronamj A-
thcnicnfcs^quammihidccrcuiftiSjnon afpcrnor, ncque
rcijcio.tcrapusjqiio pra:dicatio coronse facicnda cft^im-
probo. Noncnimconucnitproprcrquasrcsinludlu &
fquallorcfuitjcomamquotonditciuitas^proptercasrcs .
me corona donari.Scdhac quidemorationc vtcrctur » \
vcre vir bonus , & qui vka cum vcra atquc cxprefla vir-
I
S6 aeSChinisoratio
tutec6iun(flamvixiiret.qu2Btudiccs verOjfccleratirunc
hominisjvirtuti obtrcCtatiSjCiurque inancm imaglncm,
vmbramquccofciftantis.NoncnimmcDiusFidms mc-
tucndum cft , nc Dcmofthcnes magni fcihc ct vir animi,
& rei militaris gloriacxccllcns, pra^miorum rcpulfa ac-
ccpta, domumrcucrfuSjmortcmfibiiprcconcifcat: qui
vfque adco laudis & gloriar apud vos ftudia dcridct , ac
pro nihilo putat , vt hoc pufillum caput rationum refc-
r^darum iudicio obftridum atquc obHgatumj quod ifte
contra legcsomncis coronandum dccrcuit, dccics mil *
lies diffccucrit: cuius quidcm rci vbcrrimam mcrccdcm
tuht 5 accufationibus de vulncrc confuko illato inftitu-
tis:colaphis dcniquc a Midia contufus , pugnifquc con-
cifus cft:quorum ctiam nunCjOpinor, cxtant in cius capi
tc manifcfta vcftigia . habct cnim homo non caput , fcd
ve(^igal.Iam porro dc Ctcfiphonte , qui fcitum fcripfit,
pauca mihi nunc arbitror cflc diccda.Multa autem prar-
teribo , vt periculu faciain de vobis vtrtim homines im-
probitatis notis infigncis^ctiam fi vos nemo admoncat,
ipfi per vos internofccrc pofsitis. id tantum^quod iftoru
vtriufquc comunc cftjquodquc dc vtroquc apud vos ve-
re & merito dici potcft^vobis exponam. Ifti igitur in fo-
ro inambulantjVeram altcr dc altcro opinionem habcn-
tcs 5 voc^fquc minjme falfas ia(5tantes . Ncgat fc Ctcfi-
phon de fc quicquam timcrecfperat enim, fc idiotam3&
impcritum vifumiri: fcd Dcmofthcnisin adminiftranda
rep. quseftus flagitiofos 5 & pctunias turpifsime contra
remp conciliatas, vcfanumacftupidumpauorcmj timi-
ditatcmjatque ignauiaiu, ea vcro fc no mcdiocritcr per-
timefccre confirmat.Dcmofthcncs contra cum in fe ipfc
intucturjfebcnc fperarCjbonoqucanirao cflcprsedicat:
fcdCtcfiphotisimprobitatc, & vitainlenocinio vcrfa-
ta vchcmentcr commoucri ac pcrturbari. Quamobrcm
quando altcr alterius opinione ac fcntcntiajiniuriarum
& flagitiorum contra legcs admiflbrum condemnatus
eft 5 co5 vo5 comunw vuiurquc iudiccs nullo modo ab-
fglucre,
inCtesiphontbm. 6j
folncrCjaut criminc libcrare potcftis. Nunc autcm pau-
camihidcmalcdidis,qu«in mccongcfturiiuntjviden-
turefle prardiccnda. Audio cnim,Dcmofthcnemdidu-
rum ex fuis confihjs atquc adionibus, maximas ad ciui-
taremnoftramvtilitattsperucnifte: ame vero eandcm
permultis damnis affeCtam^grauifsimiTqucincommodis
affli<5tam efTei&fimui Phihppi& Alexandripotentiam,
corumqucmalorumjqua^illi nobisinuexcriitjCauras, &
crimina raihi attributurum.Eft cnimfvt vidctis^vfquca-
deo callidus vcrborum opifcXjVt no fatis habcat vel ea^
qu:e cgo in rep. gcfsi, vel orationes^ quas apud vos ha-
buijVitupcrarCi fed ctiamotiummtumj&illud omne
tcmpusjpcrquod negotiapublica no adminiftraui,ma-
litiofecriminetur, meumquc filentium vituperctaciu-
dicio pcrfcquatur, ncquis ci locus fcilicet acalamnia
vacuus rclinquatur. coetus quoquc ac fcrmoncs, quos
in gymnafijs habuijrcprchcndit . Poftrcmo ne hoc qui-
dem iudicium ei culpa vacat, quiftatim initio diccndi
ait mc hac accufationcm non ftudio ciuitatis addu(5tum
fufccpifl^c 5 atque in iu Jicium deduxiflc, fed vt me A !e-
xandro oftcntarem proptcr inimicitias^quiE illi cum ifto
intcrccdunt. Et vcro, vt ad me dcfertur, cx mc qu.rfitu-
rus cftjcur cgo caput rcrum a {z gcftarum rcprchendam,
ai^uc in iudiciu voccm,finguIis ad:ionibus non obftite-
rim, ncquecasaccufarimifedlongointeruallo , &CLim
in rcp. adminiftranda non afsidue vcrfatus eflem , hanc
caufam in iudicium dcduxcrim.Ego vcro ncquc Demo-
fthenis vi(^us , vita^que confuetudinem , & coctus ab eo
habcrifohros,imitarivnquamftudui, ncque mcmeo-
rum inftitutorum pudct, ncquc corum,qu2e apud vos lo
cutus fum, poenitct, nequc ca, qua: a mc dida funt , non
di<5ta vchm , nequc fi eafdematque iftc habuit , contio-
ncs habuifl^cmjmanendummihiin vitaputarcm.filen-
tiumautcmmeum, Dcmofthenes,ex viti^mc^ecotincn-
tia, frugahtatCj & moderatione natum cft . Paruo enim % \
contentus maiora turpitcr non concupifco. Itaque & li-
l2
^
^
68 ABSCHXSlfO^ATtO
lcntio vtorj & ad diccndum vcnio confilio , iudici6que
addu^tus, non fumtibus cffufis, &luxuria inanimo , in-
gcnioqucinfita coa(5tus. At tu pccunia acccpta^opinor,
clinguis ac mutus fuifti: confumta autcm ac profufa vo-
cifcratuscs,clamorcmquc fuftulifti.Dicis autcm non
cum tibi vidcatur, ncquc ca^qu^ vclis, fcd cum tui largi-
torcsjtuarumqj opcrarum condudorcstibiimpcrarint.
Ncquccatcpudct&tibi arrogarc5& alijs attribucrc,
quibusinmcdium prolatis continuo mcndacij conuin-
ccris.Nanquc hxc accufatio^qua dccrctum tuum pcrfc-
quor^quam mc non vt ciuitati confulcrcm,fcd vt mc A-
lcxandro oftentarcmpfufccpiflc & inftituilfc dicis^dcdu-
da cftin iudicium Philippo ctiam tum viucntCj prius
quam Alcxandcr rcgnum obtincrctjquo tcmporc non-
dum tuum illud de Paufania fomnium vidcrasrnondum
cum Mincrua &Iunone nodurnos fermones habucras.
Curmeigitur Alcxandroantctcmpus oftcntarem? nifi
forte cgo ac tu idcm fomniauimus . At rcprehcndis mc
quod non afsiduc^fed fpatio intcrpofito^vcrfer in rcp.a-,
gamque cum populo:& nos ignorarc cxiftimas^ tc hanc
vit^ rationcm , quam in mc defidcras , non cx populari
dominationej&ciuiratclibcrajfcd cxaliarcip. admini-
ftrandse forma longe diucrfa , ac difsimili huc transfcr-
re.Namquc in ciuitatibuSjqux paucorum arbitratu,nu-
tuquc rcgunturjnon is^qui vultjicd qui dominaturjaltc-
rum accufat:in ciuitatibus vcro liberis , & in quibus pe-
nes popuium fumma poteftas cft^is, cui cpmmodum cft,
& quandocunque ei videtur . Et vero cum aUqua intcr-
mifsionc tcmporis diccre^virum ex rcip.tcmporibus, &
ex vtilitatc communijmuneribus pubHcis fungcntcm
indicat atquc arguit : nullum vcro tcmpus intcrmittcre
dicendi , opcrarij cft, omnia qu«eftus ac merccdis caufa
facicntis.Cum autem ad hanc orationcmcofugis, non-
dum tc a me accufatum clfc , n5dum tuorum facinorum
poenasdedilfe, velauditorcs obliuiofos clfc exiftimas,
vcl tcipfum falfis rationibus in fraudcm inducis ac dcci-
pis.
iNCTlSIPHONtlM, 6^
pi$ . Nam & coru, qux impic.fcclcratequc in rcbus Am-
philTcnfium commififti , & pecuniarum in rcbus Euboi-
cis turpitcr captarumjnudinationumquc tuarum fortafl
fcproptcr diuturnitatcm & longinquitatcm tcmporis,
quodintcrccfsit poftcaquamtua mc manifcfto deprc-
henfus & conuii^us cs^populum oblitum c(fe fpcras.Ra-
pinas vcro tua$ in trircmibus & tricrarchorum prarfc<5lu
ris improbifsime atquc impudcntifsime vcrfatas , qusc'-
nam tcmporis diuturnitas obliuionc obrucrc aut oblit-
tcrarc qucat? cum tu lcgc dc treccntis nauibux lata^pcr-.
pulfoquc tua orationcpopulojVttcrcinaualiprxficc-
retjdcprchefus cs a mc fcxaginta quinquc naucis adua-
riastricrarchisadcmiflcPquofado.maiorcmciuitatino-.
ftrar claftcm fubripuifti , quam qua* tum fuppctcbat cum
Athcnicnfcs nauali prcelio , quod inNaxo commiflum
cftjLaccdarmonioSjPolIimquccorum duccm fupcrarut.
Sic autem criminibus in alijs infcrcndis poenas tibi dc-
bitas obfcpfiftijatquc obuallafti, vt non tibi, qui omnia
iura diuina atquc humana violafti, fcd ijs , qui tuas iniu-
riaSjtuaqucfacinora iudicio pcrfcquunturjpcriculum
capitis&fortunarumimpcndcatjdum tu Philippum&
Alcxandrum intercalumniandum crcbris fcrmonibus
vfi^rpas j afsiduequc in orc habcs : dum ccrtos homincs
tcmpora ciuitatisadrcmbcncgcrcndam idoncaimpc-
dircinfimulas-.ipfcpriefentemoccafioncmjatqucinma-
nibus pofitam pcrdis & profligas, furura, & in inccrto c-
ucntu coUocata promittis, & vcnditas. Itaquc ad cxtre-
mumpaucis antedicbusjquam cgo tibinomc defcrrcmj
tuoconfilioj tuaqucopcra AnaxinusOritacomprche-
fus cft, isj qui Olympiadi rebus cmundis opcram dabat,
cundcmquc virum tua manu difcruciafti ac diftorfifti,
compofito prius dccretOjper quod cum cxtrcmo fuppli-
cio afficicndum ccnfcrcs , apud qucm in Orco deuerfa-
barc: quocum cx cadcm mcnfa cibum ccpcras, bibcras, .
hbaucras:cuiusdcxtcra!dextcramiunxcras:cumqiioa- • n^
micitiamconfirmarasjhofpitiumqucfcccrasiqucmami-
/
yo AE S ;<C H I N I S p R A T I 0
cLim atquc hofpitcm appcJlaras^cumJnquam, interfeci-
fLi:& ciim tu huius fcckris ac pcrfidia? audicntc atquc m-
fpcdante vniucrfo populo Athcnicnfia me conuidus
tencrcris^atquc hofpitis intcrfcdor nominatuscflcs,
rion fa(i^um irPipium ncgafli , fcd ca rcfpondifti , ad quse
&popuhiS3 &quicunquc aducnsecontioncmcircumfi-
ftcbantjClamorcm fuftulcrunt:dixifti quippCjte ciuitatis
falcm,hofpitah mcnf? prxtuliftc.Falfas cpiftolas tacco^
fpcculatorum comprchcnfioncs , tormcnta adhibita ob
crimina ncqucin quenquam conuenicntiajnequevn-
quam in iudicium dedu<5taj quafi cgo in vrbc cum certis
hominibus rcbus nouis ftudercm. Audio prartcrca, cum
cx me quicfiturumjqualis ille medicus habendus ftt, qui
ccgro intcrca dum £egrotct;nullum coufihum dct , nihil-
quc praefcribatjautpraecipiat.ilJodemummortuOjno-
noquepoft mortcm dic;,ciimad facrificianoucndiaha
vencritjCoramemoret qujedammortuipropinquisjqua^
fi diligenter segcr obfcruaftct , conualuiflct . Ex tc ipfo
autcm non qu^eris , Dcmofthcncs, qualis fit ille contio-
natorjpopuliquc magifter^qui populum blanditijs & af-
fcntatiuncuJis delinirc & corrumpcrc fciaKtcmpora,
quibus ciuitas confcruari potcratjVcdidcrit:ciucis opti-
me fcnticntcisjimprobifsime calumniando a rcip.admi-'
niftrationc arccat, atque a confilio dando rcmoucat, ac
dctcrrcatie maximis pcriculis elapfus atquc fcruatus^ &
detrimentisinfanabilibusciuitatiimportatis fevirtutis
ergocoronadonandum cflccontcndat:nihil vnquam
boni cfFcccritjOmnium malorum atquc incommodo-
rumnoftroruarchitc(5lus& audorfuerit: quoruresgc-
ftas ijs temporibusjquibus ciuitatcm fcruari liccbatj ca-
lumniatus fit, eos nunc intcrroger, cur fe multa tcmcre
inrcp,molicntem3& peccantcm non comprcfl^crint^cur
talia cominitterc non prohibuerint.Illi vero nunc dcni-
quc tibi i; a refpondcrint:Proelio iam commiflTo, Dcmo-
^ ^ fthcncsj otium nobis non crat de tuo fupplicio cogitan-
di * fcd dc falutc ciuitatis lcgatis huc & illuc mifsis age-
bamuSj
I M C T H S I P H O N T i U, 7I
bamus,atquc in hac re vna toti erarnus occupati . Vcrii
cnim vcro quando tibi non fatis cft poenas non dcdific,
quin ctiam pra*mia pofcisj quo fadto alTcqucris.vtludi-
brio {itGr^cisomnibusnoftraciuitaSj hic tibiobuiam
irCj hictc in iudiciumadducerc inftitui. Et mchcrculc
corum omnium ^ qu« didlurum cfle Dcmofthcnem au*
diojhoc quodiam vobis dicamjindignifsime fcro.Inge-
nium mcum cum Sircnibus comparatjfi dijs placct:ab il-
lis cnimauditores non pcrmulccntur^autdelciftanturj
(inquit)f<^tlpcrdunturacnccantur. cx quofit vtdcca-
rum cantu male cxiftimcnt homincs : fic meam diccndi
facultatcm vfu & cxcrcitationc comparatamjrncamquc
naturamjijs^qui audiutpdamnofam;, acperniciofam effc.
Atquicum hanc dcmc orationem^ncminem omnino
decercputem:(turpccftenim accufatorcm cacrimina,
quar cuipiam vcrbo obicccrit, rc dcmoftrarc non poflb)
tum,fiquis hac orationc ncccftario vti dcbcat, cam non
Dcmofth cni,fed impcratori alicui3& forti viro accomo-
datamcflc cxiftimo:qui rcsmagnas,&ciuitati vcheme-
tervtilcisgcfferit,adicendiautcm facultatc dcfcratur:
atquc iccirco cloqucntiam fuisaducrfarijs anaturatri-
butam admirationc dignam & vchementar cxpctcdam
iu(Jicct : cum intelUgat , fe nihil corum , qua? fortitcr &
prarclaregcfferitj orationecxplicarcpoffe: accufatore
contra vidcatjCtia ca,qua? illc non cgcrir, fic in coru co-
fpcdu poncre,oculifquc fubijccrc, vt ab eo adminiftra-
ta & pcrfcda cffc vidcatur.Nune vero cum homo totus
cx vcrbis coflatus atque cocrctus,hifquc accrbis & mo-
kftis,odiofeaccuratisacputidis,ad orationis fimplici-
tatcm , & fa<5la confugit , quis a?quo animo fcrat? cui fi-
quis linguam , vt tibijs, dcmferir,nihil rcliquum fccerit.
Atquccquidcm vos demiror, Athcnicnfcs,cupi6quc
de vobis audirc,quid'namfitis in hac accufatione vcftris
fcntcntijs improbanda , 8c Ctcfiphonte abfolucndo fc-
cuturi,quid fpc(5laturi . An quod fcitu legitimum cft?at
Jjullumfuit vnquam magis cotra legcs fcriptu .an quod
^
/
y2 ABSCHIHISORATXO
\Sj qui fcitum fccit , cfl innoccns , ncquc vllam poenam
meretur > Ergo nulla? funt apud vos rationum vit« rcfc-
rcndarum lcgcs^nulla iudicia,fi hunc abfoluctis . Atqui
nonnc illud grauitcr atqj accrbe ferri dcbctjfi olim qui-
de coronis aurciSjqiiib* popul* aGrafcisdonabatur^or-
chcftra circuflucbatjquia hic dics coronis cxtcrnis con-
{litutuscrat:nuncautcmvoscxijs confilijs atquc infti-
tutis , qusc in. adminiftranda rcp. fecutus cft Dcmofthc-
ncs^ncquc corpnis donati, ncque pra^conijs ornati eftis:
hunc vox prxconis corona dignura prajdicabit ? Atqui
iiquis cx poetis tragicis^qui paullo poft hiftrioncs in fcc
na produduri funtjfacerct in tragoedia Thcriitam a Gra?
ciscorona donari, ncmo vcftrumfcrrct, quoniamdicit
cum Homcrus ignauum & fycophantam fuiirc. Vos au-
tcmciim tali homini coronam imponctis,nonputatis
vostacitaGrafcorum opinione cxfibilatum iri?Patrcs
cnim vcftri rcs gloriofas , amplas , & prseclaras populo
adfcribcbant, humilcis autcm & abiecl^las, & vobis infc-
riores atquc indignas^in malos oratorcs confcrcbant.
At Ctcfiphon arbitratur^quam ignominiJB maculam
Demofthcni dctraxcritiSjCam vos populo inurcrc opor-
tcre . Et tam^n dicitis vos fortunatos eftc , vt & cftis^ &
clfc dcbctis. Atqui dcccrnctis, vobis fortunam quidcm
dcfuiflCjDcmofthcncm autcm bcnigne fcciftc.Iam,
quod cft omnium abfurdifsimumjin ijfdcra iudicijs cos,
quidcdonis ac muncribus turpiter & flagitiofc captis
damnati funtjinfamia notatis;ei , qucm ipfi fcitis mcrce-
dcrcmp.adminiftraftc, coronamimponctis?Etiudiccs
DionyfiacoSjqui iniuftam atquc iniquamdcchorisin
orbcm circumadis3& tralatitijs ^ & communibus fcntenr
tiamtulcrintjmultarc foletis:vo$ ipfi^qui nontralatitio-
rum & communiumchororum, fcdlcgum&virtutisci-
uilis iudiccs fcdctis , prsemia non vt leges prsefcribunt,
ncquc paucis ac dignis , fcd cij qui padis & condicioni-
bus interpofitisj & pcr fadioncm obtinuerit^ tribuctis?
f t cx iudicio difccdct talis iudc.T,qui fcipfum infirmum,
acquc
tTlCTBSIPHONTHlir 7J
atque imbeciilum, rhctorcm robuftum ac potcntem cf-
ftccrit ? Nam priuatus homo in ciuitatc Hbera , & in ca
rcp , in qua populus dominatun Jegc & tabclla iudiciali
dominatur,& regnat; vbi vcro hxc altcri condonarir^ac
tradideritjprimum fuam ipfe dominationcm eucrtit:
dcindc iurifiurandi quidem religio, qua obftridus iudi-
cat , afsidue eum comitans , & alFciftans angit & foliici-
tum habet: (nam propterea, opinor , quod lufiurandum
violauit 5 culpa cft commifia} bencficij vero gratia ei , a
quo gratiam inirc voluitjobfcura eft. Non cnim fenten-
tia palam fcrtur , fed in tabclla? latcbra delitcfcit . Mihi
porro videmini, Aihenienfcs, & confiliorum incautoru
profpcros cucntushabcrc^&inrep.adminiftrandaom-
nia fortun.E temcritatipermittcrc : nihilconfideratefa-
cictes.Nam quod vos multo maxima pars ciuitatis,prac-
fertim his dubijs tcmporibus, ncruos & firmimcnta do-
minationis ac poteftatis popularis paucis traditis ac pro
ijcitisplaudare non poflbm:qudd noftra a?tate fartus ora-
torum non extitit ^ qui improbitatem habcant cum au-
dacia coniuuclam, fclicitati noftra? afsigno . Talia cnim
ingenia tuht quondam refp.quic hoc modo populu hcu
le perdiderunt . blanditijs enim & aflcntatiunculis dcle-
dtabatur. Ita illum non i;, quos mctuebat , Ccd ij,quibus
feipfumcommiferat&crediderat. fundituseucrterunt.
NonnuIIi vcro ex ijs etiam ipfiin numcro triginta tyran
norum fuerunt, atqueamplius millcquingcntos ciueis
indcmnatos,ne criminibus quidem auditiSjproptcr qu.^e
crat vitamamifluri,necaucrunt:nonadfcpu'turas mor-
tuorum,non ad exfcquias cohontflandas propinqucs
conuenirc fincbant.Ergo eos , qui remp . admmiflranr,
in poteftatc vcftra non habebitis ? non hos , qui IV nunc
rebus fecundis elati & fcroccs infolefcunt, pcrculfos ac
deicdtos in alias terras amandabitis?Non venit vobis in
mcntem,nunquam quemquam ad delendCipopuIi prn-
cipatumacce{siflc,priusquamopesiudiciorum auclo- ^ )
ritate maiores fibi c6paralict?Libcnccr cquidcm, Atbc-
K
\
74 AlSCHTHXSOtATXO
nicnfcs^vobispriBrcntibus^atquc audicntibus,cum ifto,
qui dccrctum fcripfir, pcrpcnderc & confidcrare vclim,
proptcrquacDcmofthcnisinrcmp, mcrita, eicoronam
dcbcri contcndat . Nam fi dicis (vndc tui decrcti princi-
pium duxifti) proptcrca quod foifas moenibus obdudas
puichrc dcfcripfitj ac perfccit:dcmirortc. Maiorccnim
rcprchcnfioncdignum cftjcum caufam cur fofsis cgcrc-
muSjfuiffc^quam fi opus minus rcdte cffcdum cifct. No
cnim oportct cum , qui rcmp . bene gcfsilfc dicatur , c6
prajmium pctcre,qudd vrbis muros aggcrc & vallo mu-
nierit,qu6d foffas obduxcrit,qu6d pubhca fcpulcra ex-
citarit, fcd qu6d magni alicuius boni audtor ciuitati fuc
rit. Qupd ft venics ad fccundam decrcti partcm , in qua
fcriberc aufus cs j Dcmofthcncm cffc virum bonum , &
fine vlla intcrmifsione eas res & diccrc & agcre,qu2e po
pulo Athenicnfi fint vehcmcntcr vtiles, dctrad^aarro-
gantia,acia(ftationevcrborum,fa(5ta ipfain manusfu-
mc : declara nobis atquc oftcndc quid dicas . Pccunias,
quasc5trarcmp.ccpifti,qua?ftufquefordidifsimos,quos
in rtbus Amphiifcnfibus,Euboicifque fccifti,praetcr-
mitto. Cum autcmfocietatiscumThcbanisfa(^scau-
fas Dcmoftheni attribuis,ignaros quidcm totius rci ho-
mincs fallis ac dcc!pis:cos vcr6,qui fciunt & intelligunt,
contumeliaafficis.omitfocnimtcmpore, fublataqut ho
rum gloria & maieftatc , proptcr qua? hctc focictas fada
cft , obfcuru nobis effc cxiftimas, tc ciuitatis dignitatcm
atqucamplitudincmin Dcmofthcncmtransferrc.Quan
ta auteni & quam impudens fit h«ec arrogantiajfigno iu-
ceclariorevobis planumfacercconabor. RexPcrfa-
rumpaullo antc^quam Alexandcrin Afiampenctraffcr,
mifif^dpopuliim Athcnienfcm valdc contumcliofam,
& planc barbar im cpiftolam:in quaciim alia vaidc inhu
manc, &infolcntcr loqucbatur,tum iliud in cxtrcma
fcripfit: EGo voBis avrvm non dabo;nolitb a
ME pETEnE. non enim ACciPiETis. Hic idcm
periculis 3 in quibu^ eiiara nunc vcrfatur , circumuentus
atquc
i
ITJCTHSXPHOKTIM. 75
atquc opprclTuSjpopulo Athcnicfi non pctcnti trcccnta
ipfc vltro talcnta mifit: quae tamcn non acccpir, fumma
in co modcrarione, & abftincntia vfus . Tcmpus igitur,
mctuSjfociorum egcftasjqurum ad nos pertulcrunt.Ear-
dcm planc rcs Thcbanorum focictatcm cffeccrunt . At-
qui tu Thebanorum nomcn in orc fempcr habcs , & in-
fclicifsima illa focictatc commemoranda nos obtundis:
fcd fcptuaginta talenta cx auro rcgio^qua: tu prajccpifti,
atquc aucrtiftij taccs . Nonnc ob difficuJtatcm rci num-
mari*eciim quinquctalcnta duntaxatcxternimilitcs in
ftipcndiumpofcercntjThcbanis arccra tradcrc noluc-
runt? Nonnccum Arcadcsab bclium cxcitati fuas om-
ncis copias eduxilfcntjducesque coru opcm fcrrc parati
cffcnt, proptcr noucm taleta rcs conicCta non cft? At tu
diucscs, habcsque vndctuis vohipt.itibus fumtum fug-
gcras&fuppcditGSi&jVtinfummadicamjaurumrcgium
pcncsiftumcftjpcricula vobis rcJida funt .Scd opcr^e
prctium cft corum infcicntiam , atquc inhumanitatem
confidcrarc.Nam fi Dcmofthencm aduocare audebic
CtcfiphonjVtapud vos verbapro fefaciat, &iftecon-
fccnfofuggcfto fc ipfumlaudabitjfadisipfisj quarvobis
accidcrunr, quje'quc pcrtuliftis , grauior vobis crit ora-
tio.Nam cum cos, quirc vcraiiintfortcs&boniviri,
quTbusque multarum ac prarcJararum rcrum gcftarum
tcftcs & confcij fumus , laudcs ipfi fuas prardicent , fcrrc
non pofsimus: vbi is homo , qucm totius ciuitatis dcdc-
cus ac propudium clfc conftat , fcipfum laudibus cffcrre
coepcrit, quiscumpaticieraudirc potcrit? Quaproptcr,
Ctcfiphon, fi fapis, ab improbo atquc impudcnti nego-
tio dcliftcs, & caufam tuam pcr tc tucbcris, ac defcndcs.
Non cnim hanc cxcuiationcm potcris afferre,tc non cf^
fc inftru^tum ad diccndum . Namquc hoc tibi pcrabfur-
dum accidcrit , fi nupcr quidcm te lcgatum ad CJcopa-
tram l->hilippi filiam popuJi fuffragijs creari paflus cs , vc
cam dc AJcxandn MoJolforum rcgis morte confoJarc-
ris, pariquc cum camoJcftiaafhccrcris, nunc autcm tc
K 1
^S Al S C H t 1« i 1 O R A T I O
vllam diccndi facultatc habcrc ncgabis.Et alicna muTie-
rc lugctcm orationc confolari potcs, fc ripto autc abs tc
mcrccnarioplcbilcito tcipfcnondcfcndespAnvciota-
lis cft iSjquem corona aurca donandum ccnfuifti ^ vt ab
ijs>t]uiabillobcncficiumacccpcrut,ignortturj niii quis
iz in diccndo tibi adiutorem prsebcat? Qu/erc cxiudici-
bus,noucrant nc Chabriamj Iphicratcm , Timothcum,
& {imul ab ijfdcm cognofce, quamobrc illis pra?mia de-
dcrintjftatuafquc pofuerint.Kcfpondcbuntomncs ^c
Chabriam pra^mio affcciffc proptcr pugnam naualcm
adNaxumcommiifam:Iphicratcm,quiaLaccd.emonio-
rum lcgioncm occidione occidit : Timothcunij proptcr
nauigationem Corcyr^ obiidione hbcranda? caufafu-
fccptam : ceteros dcniqucproptcr multascuiufqucrcs
ac pra^claras in bdlo gcftas . At (iquis vos ita rogctjDc-
moftheni prxmium cur ncgabitisPrcfp^deatiSjquia prc-
tio habuit addidlam fidemjquia fcfc muneribus torrum
pcdum pritbuitjquia timidus at quc ignauus cft, quialo-
cum in acic non tcnuit . Vtrum igitur hunc honore, an
potius & vos ipfoSj& coSjqui pro vobisinproelio occu-
bucrutjigaommiaafficietis?quos,pcrdcosimmortalcis5
jmtatc vos vidcre , dcorum atqj hominum fidem implo-
rantcisjfuamque condicioncm laracntabiU vocc dcpio^
rantcisjfifuturumcft^vtavobishomoiftecoronadonc-
tur.Namqj accrbeatqs indigne, AthcnienfcSjfcrendum
eftjfi ciimlignajlapidcs,fcrrum,rcs mutas dcniquc, atq>
inanimasjfenfuque carcntciSj fi forte in aliqucm incide-
rintjcumque^xanimarint,exterminarc foleamus , ciui^
quc j qui fibi neccm c6ciucrirjmanum,quje hoc comifc-
ritjfeparatim acorporc fcpehamus: Dcmofthcnem, cu,
qui bcUum hoc poftrcmum fua fentcntia conflauit , qui
cxcrcitum cx vrbe educcndum ccnfuit , qui mihtcs pro-
diditjhonorc afficictis . Ergo contumclia afficiuntur ci-
ncres5& oifa mortuorum:debilitanturj& frangutur ani-
i mi viuorum,ciimvidetvirtutiquidempropra?miomor-
temcffepropofitam,mcmoriam autcm fui nominis in-
.tcrire.
i H C T E S I P H O N T E M,^ 77
icrlre .Tam quod eftomnium maximumjfirogent vos
atiolcfccriccs , quodnam ipfi fibi vitJe cxemplum adimi-
tandum proponcrc dcbeant , quid rcfpondeatis ? Scirc
enim vos arbitror non in pala^ftris , non in ludis littera-
rum,no muficatantum, fcd multo maximcpublicispr^-
conijs iuucncs inftitui atquc crudiri.Oc aliquo pra:dica-
turintheatrohis vcrbis: s VM virtvtis ac forti-
T V DI N I S- E RGO, B B N E VOL E N TI Ae'cLV E, QJ A M E R-
GA ?>OPVLVM ATHENIENSEM HABET, COKONA
D o N A R 1 5 hominem vitar turpitudine , & omni flagitio-
rumgcnerecontaminatum. SimulatquchiEC vidit ado-
lefccns aliquiSjCorruptuSj ac dcprauatus cft. Poenas de-
dit aliquis improbus,in Icnocinio3& dcdccorc vcrfatus,
vt Cteiiphon?cetcri dodiorcs, mcliorcsquc difccdunt,
Aliquis fadto contra bonos morcs,contraquc Icgcs,
atquehoncftatcs omncisdtcrcto, domum rcucrfu- filiu
doccreconatur, at huic furdo fibula narratur. Moncrc
ciiim & pra^cipcrejmerito hic obtundcrc nominatur.
Quaproptcr non folum quafi iudicatcs^fcd quafi m thea
tro quodam conftituti , atquc omnium oculis obfcrua-
tij fpccimenqucmgcnij vcftripriebcntcs,ita fcntcntiam
fcrtCjVthabcatisquodijs rcfpondcr^rpolsitis, qui huic
ii^icio non intcrfunt,(i foi te vos quid iudicaucritisj in-
tcrrogabunt. NolitcGnim dubitarc;, Athcnicnfcs, quin
talisde ciuitatcnoftraopinio, atqucexiftimatio futura
(it^qualcmtlfcconftateumjdcquo pra:dicatur, Atqui
turpifsimum fit,vos non cum maioribus vcftris,fcd cuni
Dcmofthenisignauia,ncquitiaqivccomparari.Qiipnam
jgiturmodo huiufmodi dcdccus ac turpitudincm cfFu-
gcrcpofsitis?dicam.(icoSaquiIibcraIibus, & humanita-
tisplcnisnominibuspraEroccupatisatqucvfurpatiSjinge
nioj&moribusinfidi funt,caueatis.BcncuoIcntia cmm,
& dominatio popularis in mcdio pofita? iunt . vcrum ad
casplcrunqucpropcreconfugiunt vcrbo,quiplurimum
ab ijs rcmoti funt fa^o . Itaquc ciim orarorcm corona-
j:um,& prjeconiorum cxtcrnorum cupiditateaffcdum
■^
yg AESCHINlSORATlO
nadlfucritisjiubeteeumorationcm^qucmadmodum &
pr-econiorum confirmationcs lexficriiubctj ad vitam
probatam,omniqudaudc dignifsimamjad morcscaftos
ac tepcratos reuocare , atque exigere . Cui vero h^ec te-
ftimonia dcfuntjCi fuas laudcs conftabilirc nolitc: publi
cxquelibertatis,acpopularisdominationis curam ha-
bctcrquie vobis iam paullatim de manib* elabitur. Quid
enim?non indignum vobis eflc videturjAthenienfeSjfc-
natumquidemjpopulumque Athenicnfcm dcfpici ac
pro nihilo putari : litteras autem,& legationes non a
contcmtis, &forteoblatishominibus3fedabijs3 qui in
Aliaatque Europapnncipatuobtinent^mifsas adiedeis
priuatas pcruenirc? & quibus facinoribus exiremum le-
gibus fupplicium conftitutum cft, ea facmora quofdam
homines a {^ efl^e commiifa non ncgare^fed palam apud
populumcofiterij epiftolasquealonginquisregibusac-
ccptas inter fe recitare ? alios vos cohortari , vt a fe tan-
quampublic«elibcrtatiscuftodibusoculosnufquamde-
moucatisfaliospr«mia pofcere tanquamciuitatiscon-
fcruatores,ac falutiscommunisau(5torcs?populum au-
tcmtnftcm,acdemifsum) corumquc incommodorum,
quajaccidcruntjnia^rore tanquam fencdute dclirum,
mente captunijac dementia? damnatum , nomen folum
dominationis popularis vfurparc, ac retincre : rcm qui-
demipfamalijs conccfsillc?deinde cx contionibus di-
fccdcrc non conHlio capto, fed vcluticonuiuij^ in quod
ftnguli colkda contulerintjreliquijs intcr fe diftributis?
Acne vobisdcfipercvidcarjidjquoddico cx hisconfi-
dcratc.Fuithic quidcmCmagno cquidem cumdolorc
mifcrias ciuitatis fiepiuscommcmoroj vcruntamen fuit
quidam homo priuatus, qui foliim Samum nauigarc co-
natuSjtaquam proditor patria: eo ipfo dic a fenatu Ario
pagiticocapitisdamnatusj&fupplicio vltimo affcdus
cft.alteri itcmpriuato RhodumnauiprofcdOjCoquod
i metum publicu mollitcr & imbccillctuliflct , nupcrtan-*
deranomen delatum <:ft;ci autcm parcsnumcro tabell:c:>
qux
iNCTftSlPHONTHM. ^p
qu« damnarent,& qu^ abfoluerent^contigerunt. Qupd
fivnaduntaxat falutaris dcfuilTct, veldcciuitatecxtcr-
minatuSjvelmortcmuItatusclfct.Cum illisigitur id,
quod nunc fit,c6feramus.Orator omnium ciuitatis ma-
lorumcaufajquilocumin acienontenuit, quicxvrbe
profiigit.is fc aurea corona donarijac virum bonunijfor
tcmquevocc pra?conis pronuntiari debereconccndit:
vos non vcl homincm , vt communcm Gra.'coru peftem
&calamitatcm amandabitis: vel de co iam comprehen-
fojtanquam rcrum quidem pr.Kdonc ac pirata, in nomi-
nibus autcm & vocabulis adminiftranda; reip . nauigan-
tc,poenas fumctis?Prartcreafacite vobis huiustcmporis
rcniatin mentem , quo tempore fcntctias fcrre debetis.
Paucis poft diebus Pythiafutura funt;, Grarcorumquc
conucntus:ciuitas noftramagna hoc ipfotcmporcin-
uidiajinfamiaquelaborat, cxijsrebus,qua*aDcmofthc
nc publice adminiftrat^ funt,cDnflata. Itaquc fiiftum
cor-ona aurea donabitis, cum ijs^qui communem pacem
perfringunt,ac violat, confcntire vidcbimini: fin alitcr,
populum Athcnienfem his criminibus lcuabitis , omni-
queinuidialiberabitis.Qiiaproptcrno vtdealicna, fcd
vt dc vcftra ciuitate delibcrate:nequcliberantatc& ma-
gnificentiam m aUos confcrte , fcd de aliorum liberali-'
tlte iudicate : & prsemia beneficiaquc vcftra in pcrfonis
mclioribus, virifquemagis probatis coliocatc : neque
foluiTiaLiribuscxquircntes, fedetiamoculis obfcruan-
tcs,atque altcr alterum afpicientcs,quinam veftrdmDc-
moftheni auxiHo futurifint, conlidcrate: vtrumnequi
qam co vna vcnabantur,an qui fc cu co,ciim adolcfcens
cfl^ct , gymnico certamine exercebant . At mediusfidius
non in aprorum venacione , non in cetcris corroboradt
corporis ftudijs vcrfatus eft.fed cas artcis afsiduccoluic,
atqi cxercuit,quib' aducrfus locuplctium forcunas vre-
retur.Scd vos ia<5tantiam hominis^arroganciamquc fpc-
6antes, cum dicct fc Byzantium fua legationc Phdippo ,
adcmiflcjAcarnanasaddcfc^^ionemperpuhfTcjThcba-
l
c
go ABSCHIHISORATtO
nos contionibusfuis pcrtcrrLFecillt.^ (vosenimvfquca-'
dco ftultos & crcdulus cflc cxiltimat > vt ha?c credituri
(itiSjproindc quafi luadcla in vrbe vcftra,non fyeophan
tam alatis ) ciim denique in cxtrcma lam orationis partc
pr^edarum fuarum ac pccuniarum captarum focios^ fibi
aduocabit 5 fingite vos intueri in hoc eodcm puJpito,
quo in loco cgo nuG ftas dico,cx alccra parte inftrudos,
atquc iftorum luxuri3e,hbidinique oppoiitos viros opti-
mede rep.meritos,Soloncm,eum, qui pulcherrimis le-
gibus publica: Lbertatisjpopularisquc dominationis fta-.
tum exornauit,virum& fapicntiajftudioinprimisdedi-
tum^&legumfcriptorcm prxftantem,pudentcr& mo-
dcftc(vt eum decebat) vos orantcm , atque obfcGratcm,
ne vilo modo Demolihcnis verba pluris,quam iurifiura-
di veftri rcligionc,legesquc faciatis: A riftidc,qui vedtiga
liavobis penfitanda «quabili proportione Oraecisde-
fcripfir,cuius mortui filias populus in matrimonium col-
Iocauit,deiuftitiacontumcliofifsimevcxata, indignifsi-
me que protrita & concukata, lamcntabili voce deplo-
rantem,&conquercntcm:avobisdcniquequarrentem,
ccquid vos pudcat , cum maiorcs vcftri Arthmiu Zclita,
quod aurum a Mcdis acccprum in Gr^eciam dcportaft ct,
in vrbe habitantem, cum quo populus A themcnfis ho-
fpitiumpublicefcccrat,pa?nemorteaffcccrint:ci]m<iui-
dem vocc prseconis prtcdicante ex vrbe , atquc ex omni
terrarum foio,quod popuH Athcnicnfisimpcrio,ditio-
nequetcnctur,eicccrint : Dcmofthcnem, cum, qui non
aurum Mcdorum huc dcportauit, fcd qui fcfeauro cor-
rumpipa{fuscft:atquc id ctiam nunc domi conditum
habct,ac pofsidet,aurea corona donarc?Iam vero The-
miftoclcm,c6sque, qui in Marathonia pugna morte op-
petiucrunt,& Plata?cnfcis,ipfa dcnique maiorum fepul-
cra,nonputatisgrauiafufpiria,trifteisqucgemituscdi-
tura.fi is,qui fcfe Gr;ecis vna cum barbaris confociatum
aducrfatum cffc cofitctur,aurca corona donabitur?Ego
igitur 6 Terra,Sol,Vircus^IiUclli^etia,DoCtrina,qua rcs
honcftas
%
proctesiphonte. 8r
honeftasabinhoncfiisdirccrnimusjvobisopcmjauxi-
liumquc tuh^tinemque diccndi fcci . Atque cquidemii
bene , & pro miagnitudine & grauitatc criminis accufa-
iiijdixi quo modo volui : fin dcterius^quamrcs poftula-
bar.vtpotui.Vosautem, AthenienfeSjCumexijSjquafa
mediwia funt, tumtxijs, qua^filentioprictermittOjVi-
detevtpro ciuitate iuftam,acreip.vcilem fentcntiam
feratis.
ARGVMENTVMOllATIONIS
DE COUONA5SEV PRO CTESIPHON
te^L thanio auBore^eodem Tiionjf. L amhino
M onjl rolienfi inter^rete.
oen I A qtiidem oratoroppofiiit./4fhenien-
fium hoj\ihwf> "yfitatU ijitSy ^ mamfaSivi
frmiora:,^meborajGr£corum tn auitatem
^thenienfivm heneuolentiam 3 ^fngula-
rcm dicendi facttltatem pan prudentia con~
iun^lamjyt aittpfe htsyerhis.Non lapidi-
buSj&lateribus Athenas fepfiacmu-
niuij fed magnis copijs , & multorii Grcecia^ populorum
focictate^partim a tcrra^partim a mari . Veruntamen etiam
adyrhtsmiirummanufaSlum nonparum fudij atque operA contu-
litorator. Collapfo entm mtdtis partihttsyrhismuro ^thenienf-
btt^s ;> pojleaquam yifum ejlpopulo eum deintegro escitate acref^
cere, elefli funt nd hutti^s opens procurctttonem dtcemutri exyna-
(juacjue trihihqi^i huic operifaciundo pr^efent. Namfumtus depw
hlicofehat . ciim igitur Demofhenes exhts decemuiris "^inticeffet
kfuA trihufa6lm,non } >f rf/i/, folam curam ac dtli^entiam >idh:-
huit, fed ^ cpm omnthti^Jtas numcns abfoluendv.m curauit 3 tta It
nuUn^s reprehenfiont loct^ efpt reliHus^pecuniam autem domode-
promtam in eonegotio adminiflrando adeamrem ccntubt . Lav,-
dauit hanc eitis heneuolentiamfenatus^eiufque in rcmp.Jluditim C^
antmum aurea corona remunerattis ej} . Er.tnt enimprcmti acpa- •
ratt ^thenicnfes adgratiam henederep. meritts referendam. }'uit
82 DBMOtTHHNISORATlO
autem Ctefifhonhuim fentent}£ auBoY (^princeps.Demofihenem
effe corona donandum ) (jiiod ad tempus attinetjudps Liheri patris:
quod ad iocum,in theatro : quod adfpeSiatoreSj Grdtcu omnihm in-
Jjeflantibus , quos frequcntifima Gr£ci£ celebritns cdegerat : ^
hispr&fentibusita kpr^cone prxdicadum^ Dcmofthenem Dc-
mofthenis filium Pr<;eanic'um ciuitas corona donat om-
nis virtutisergo^fingulariTque in cum beneuolentiie.
Erat izitur hic honos omnt exparte admirabtlvs . Q^iapropter inui^
didt impetum ejfu^erenonpotuit , i^Ctefiphontt6 Jcitumtanqnam
contra legesfcriptim m ludicium Ifocatum eJl.^Efchines enim
JDemoJihenis inimicusj Cteftphonti de decretts contra le^esfcriptis
diem dixit,periculumque creautt^ckm diceret j Demojlhenem , qui
maz^ijirattm o-efiijfet j neque rationem rettdiffet , tudicio rationum
referendarum etiamnum teneri: iegem autemyetareieos^qtii ratio-
num referendarum tudicto teneantur, corona donari.pr£terea le'
gemprofert, qu£ iubetj ft quem popuius ^thenienfis corona donet,
eius coron£ pr<edicationem in conttonefert^finfenattHi in curia:a--
iibi autemnoniicere.PoJlremo att Demofthents iaudes effe faifts.
Non enim oratorem remp. hene adminijlrajfe, fed ^ nn mmartum
effe popuii moderatorem } ^ muitorum maiorum atque incommo^^
dorumciuitati caufamfuiJfe.Hoc autem ordine in acctifatiotie fu4
^Ejchines 'Vft^j eji . Primum deie^e^ qu£ xd eos peytinet,qui refe-
rendart-m rationum ludtcto tenentur,difputauit :fecundo ioco^ dc
pr£comjs:poJlremo3 derebti^. gejivs Demofthenis . Pojluiaitit auiem
a iuditibus , ytcogant Demojlhenem eundem ordinem feruare . ^t
Demodhenes <(jpdfuis rebus o-ejips initium duxtt , ^ tn eas defiit^
fumma in eo arteyfn^.N amfaciendum tnitium ejlafrmioribpt^,
^potentiorihusyineademquedeftnendum . Incuicauit autemea^
qu£ pofitafunt in iegibus.^tqMe ei quidem iegi, qu<t de ijSjqui refe-
rendarum ratiomim iudicio tenentur , iata ejljfententtam ^ "Vo-
ivntatem opponit:eijqu£. adpr<£coniapertinetj aiiam legemj feupo^
tius iens partem^^Vt ait ipfe, pcr quam licet etiam in theatro pr^di^
cationemcoron&facerefftpopuius iufferit ^ ^fenatus decreuerit.
A L I V D
i
4
PROCTESIPHOMTEr 85
ALIVD ARGVMENTVM IN-;
ccrto au(5lorejeod.Lambino intcrprctc.
THENiEKSES ^3?* Thektni hellnm citm
Vhdi^fogeretes adch<croneamyrbem Bceo-
ti£VifI-i funt.yi^oria io^ttur potitu6 Mace^
do, pr^fidium qiiidem Thelm impofuit : ^
itaeam^rbcm mftia potejtate hahehat itio^o
^Sti^^ii^^ feruitutis oppreffamXumtgttur timerent ^^
thenienfes neidem fihi accidcret j Phlippumquecum infejlo exer-
cituprimo o^ucque tepore aduenturuputarct,conftituerunT murtpar
teti^'etujlate corruptas C^ ixhefaSlatas excitare ^refcerc . fAt-
(jueita ahynaejuaQue trihu curatores muris refciendn nominatim
declarati funt . Pandionis autem trihtts fuum ad etm yf:m curato-
rem e focorpore JDemoflhenem lumft . Cumigitur in manihus
ejfet huim opem procuratio j ^ pi-^tcr eam pecuni am j (juam De-
mofhenes a ciuitate acceperatjaiia pr£ierea defderaretur^^neque ii-
lafati6 effetjpfe defuof mtamfecit^neque ciuitati espenfum tu-
iit, fedgratifcatus , aciargitp^^<ef,Hac occafone Ctefphon^nus
• e% ijs,qui remp. adminij}rahant^arrcpta,fcitum deeofecit infena-
tutale : Qvcniam Dmofhenes Demojlhent6 F. cum anteaflayita
fmgtdarem ^ perpetuam inciuitatcm heneuoientiam deciaraffety
ttmhoc temporecuratcr muris refciendiskfuatrihuieSiiS,cum
pecvniaei de puhiico dataexhauflaeffet , aiiJ.que prdterea egerct^
domo quatum opus erat^depromfit , ^ ciuitati iar^ittv efi:fenatt:h
fopuioqtie ^ihcnicnfi piacere, evm aurea corona donari in the^-
trojdv.m traocedi£ nou£ recitarcntur^jortajfe qno tempore multitu-
dol^ndique conuenire foiet,nouarumfahularumfpePiandarum cu-
fiditate affeBa. C um igitur hoc S . C.adpopuitm perferreturi^t ciiis
auSloritate confrmarettir, exoritur Ctefiphomts accufator ^ Efcl:i
nesjinimicitioi cum Demcflhcne ^erens ex difsimiiitudme fludio-
rum ^ inflitutorum inrep.ad.mmiftrandafufceptds^um diceret.,
hocfcitum effe contra treisiegesfaHum : 'ynam eam , qu£ ^etat,
ludicto rationv.m refercndarum ohiigatvm corona donari , priuf-
quam raticnes rctuierit.Nondum autem Demoflhcnem rationesrc *
fuliffe ^ cum pecuniam puhiicam 0*theatraiem traclarct , O* cu^
L 2
§4 DEMOSTMfiNlS ORAtlO
ratormumYeficiendisfYxfecltisefjet . Exfpeftandum tgitur ejje,
brdtmiumque ad id temfvs fajlentandumdonec legihus foiutuS} at-
que inteorr re cogmta rcperiatur. Secundam legem recitat , qu£ iu-
let coronx donattonem acpr^dicationem mFnyce, hoc eft^^in con-
tione fieri^non tn theatro j reprehendens eos:,qui pr^dicationem co-
rondiDemofihem decret^jintheatro jiert £quo animoferittj^ap-
prohant. Tertia les ad totam yit£ DemofthemS:, & rerumpuhlice
gefiamm anquifitionemf^eSiat. Vetat enimfalfvslitter^^s in £dem
Bonx de£ deferri ? qua in ade omnes litter£ puhlicdejcondit^ feYua-
hantiir. Falfumautem complexus eft plehifcitoyinquit^quia Demo"
jlhem heneuolenti£ acjludij in remp.tefimomum dedit.Nam ma-
leuolm potiu^<,^ hojlili inpatrtam animo reperttur . Hanc legetn
tertiam fihtytilemarriptens ^ rettnenstanquam ancoram oYa,"
toY,aduerfariumperculit:,rattonefoUertiftma,artificiiqueplentf'-
fmainaccufatoremyfus . Hincentm anfim ^facultaremna-
fiuseji aduerfarij capiendt acfuperandi . .Aiias enim duA6 leges^^
eamj, qudi perttnet ad ohltgatos tudiciorattommreferendarum 3 C^
eam^qudi, ejl de prdiconijSyinmedtum coniecitjimperatorium in mo-
remjignauos medtos coUccansifrmifima autem ^yalidifima in
extremvs pofv.it^aliorum infrmitatem ac dehilitatem ytroque extreMi
moftahiliens ^ confirm^ns . Videtur autemetiamorattonemex
ytilitate potifsimum traflare^neque admodum aperte artem oflen-
tare.Nam cum yideaturprtncipio legitimum pr<£tertre 3 alia qn.f
dam ratione etiam ie^tttmo ^fus eft.L um entm ^Efchines iegem
recitajjet defaifis tabuiiSy .ad eam reffondes oratorjoccafionem na-
'Biis cji proferedarum in medium^ atque espltcandartm fuarv.mpu-
hiicarum acitonumjerumquegejianm^^tanquam ie^tttmo pugnas.
Trafiatio igitur oYatioms talts eft . Firmamentum autem caufdij
»AEfchini ejt iep-irimum^ Demoilheni iuftum: ytrtufque xque co-
munej yt/ie.-quod tamen non admodum aperte enucieatur. Statu^s
eji negotiaits infcriptopofitus.Defcripto enim qudftio eft. Chm
aiitem accufatioyiuo etiamtum Vhiiippo in tudictum dedu6laef-
fet:^iexandro iam ad regnifuccefionem yocato ^ oratio hahita
ejtj ^iudicittm ccmmijfum eft . NamflmulatqueinterijtPhiitp'
ptiSj ^Thehani ex eius interitufits yirihus confft 3 ^fiductdCple-
ni) prxfidium j quod in yrhem TheUtf tmpofuerat VhiiippuSf eiece-
runt:
PROCTESlPHONTEr Sj
rhnt.fi^lmtim ^lexander iratus 3 tanqnam ah ijs contemtus j The-
bct^funditus euertit:deinde cum eumjoHi fcenituiffet^ e Gr£cia dc
migrautt fiidore affeBuSj ^Barbam hellumintuiit. ^thenienfes
Kutem occafionem fihi idoneam ohlatam efp putaueruntjcaufa pro^
ditonim , qui GrAciam iniHJie Uferant, grauiftmifque iniuns a^
incommodts affecerantiiudiciopo-mittendA . ^tque itaiudiciv.m
commiffum ejLPrimum igitur procemiumprecatione C^yoto con'
ftatper diflrihutionem induSium, C^ heneuolentiam paratjqua hic
maximc Ctefphonti (^Dimojlhcni opusejl, Ex Homero autcm
fumtum atque imitatione quadam expreffum efj
Diiquc^dccTque omnes mea,qua:ro,attenditedi(5la.
Elucet etiam in co fignificatio ^ declaratio fducix in auditorum
beneuoientia co\iocat£ . Non cnim omne genus deorum appeUaret
atque imploraretj nifihoc animoeffet . lUud, quantam fcmper
bencuolentiam erga ciuitatera habui , ^c. e Ctcfphontvs
decreto fumtum ejl. Deciarat autem jfe in omni yitaanteacla he.-
neuolenttam in popuiv.m ^thenienfempr^fiitilfe j eiufqi,e curam
femper hahuiffcjprius demqiie animam^quitm taiem in J^thenien-
feis mentem ac Ifoiuntatem^profufurumjac broic^Iurum.
DEMOSTHENIS ORATIO
DE CORONAj sev PRO CTE-
^ fiphontejDionyr.Lambi-
no interprcte.
^(f)t R I M V M a dijs, dcabufque omnibus
1^;^. immortalibusprecor^Athcnicnfcs,
rp vt j quatam ego fempcr ergaciuira-
J^ tcm noftram , vofque vniucrfos be-
3^ fl^^Y' "cuolt^ntiam habui,tantam vosin
^'-^i^V^v^ mcin hocilidicio confcratis : dein-
de vt, qu^ rcs vobis, veftra''que rcli-
S^?"'? & bona: cxiftimationi vehementer vtilis cft, cius
rci dijsipfis ducibus mentem , voluntatcmque rijfcipia-
tis.vt ncaducrfarium confulatis, quonam niodo me
audircdcbeatis :(cft^ct cnimhoc fane mifcrabileatque
L 5
85 DBMOSTHET^ISORATIO
ingcmircendum) fed ]cgcs3& iufiurandiuninconfilium
adhibeatis : quo in iurciurando pr.Etcr alia multa , quds
sequifsimedclcriptafuntjhoc etiam ineftiuftirsimum,
vtsequahtervtrunque audiatis: quod nonhancfoJiim
vimhabct^neiudiciaiamfada domo dcfcratis , atquc
vtparem vtrique beneuolentiam pra^^ftctisj^fcd vt fuo
vtrunquc htigatorum arbitratu diccrejCoquCjquo infti-
tuitordinejcaqucjquavultdctcnfione vtifinatis.
Ciim multis igitur rcbus AEfchincs in hcc iudicio
mehore quam cgo condicione cft^AthenienfcSjiu dua-
bus velmaximis: prirrumquodnon paridcrecumifto
dccerto . muJtum cnim intcrcft vtrum ego vcftrje bcne-
uoJcntiiE fru(^u fpolicr^an iftc caufam non obtincat:
quin mihiquidem (fcd nolo initio dicendi quicquam
triftius dicerc) ifti vero fuperuacaneum cft me accufare.
Deinde quod omnibus hominibus natura attributura
eftjVt malcdidis & vitupcrationibus libenter aureis pa-
tcfaciant:eorum autcm^qui feipfilaudcntsOratione gra
uiter ofFcndantur. Horum igitur duorum id^quod affer-
revoJuptatemfoIerJfti datumeft:quodomnibusfpienc
dicamj) graue & molcftum accidit , id mihi rclidum eft.
Ac fidumha^cvito &fugioprcsamc geftas non com-
memoro: neque ca , qux mihi ab ifto iUata crimina fuc-
runtp refellere ac diftblucrejneque rcs eas, pro quibus
prcemia mihi debcri dicOjpolfc oftcdere videbor:fin me
ad eajquasfccijC]ua!'quegcfsi inrcp.conferam , fsepcnu-
mcro cogar ipfc de mc dicere . Quapropter vt id quam
modcftifsime &modcratifsimefaciaj dabitur amcope-
radiligcntcr.quicquidverorcsipfajncccfsitafqucflagi-
taucritjhuiusiftcjqui mihitalepericulum creauit,meri-
to culpam fuftinebit. Arbitror autcm, iudiccs, vos om-
ncis confcflbrosjmihi cum Crefiphonte hanc litem cffc
communcm, atque eiufmodijVt me in ca non minus
ftudijatqueopcr^confumerc, quamCtefiphontcmj o-
porteat.Namcum rebusomnibuspriuarigrauCj&accr-
bum fitjprxfertim abinimico^tumvero beneuolentia
atque
P R O C T E S I P H O N T E.' S/
atq? humanitate veftra fpoliari tato eft miferius , quan-
to eft cam colligere & corequi maius atque optabilius.
Cum fit igitur hifce de rebus hoc iudicium confticutum,
peto a vobis omnibus , vchemcnterque contcndo , vc
mepro medicentem^criminibufqueaduerrarij rcfpon-
dcntcm , iuite & 3equahtcr,quo modo lcges iubentj au-
diatis:quas is, quiab initio tulitSolo, vir veftriaman-
tir$nnus,& maxime popularis, non perfcriptione rolum
& litteris ratas ac fandas clTe putauit oporccre-: fcd vc-
ftro etiam omnium, qui rcs iudicaretisjmrciurando co-
firmauit,nequaquam vobis illc(mea quidcm fentcntiaj)
diffidens , fed ccrnens iam animo^quibus criminibus &
maledidis accufator quod prioreiocodicat,fuperior
eft,eacriminarcum pr^uertcrc autdcclinare nonpof-
fe, nili vnufquifquc veftriim , qui rebus iudicandis prie
cftis, pictatcm crga deos immorralcis colens ac retines,
tum eiuS;,quipofteriorcloco dicat, dcfeniionem bene-
uolc accipict 5 tutn pofteaquam fe parcm , communem-
que vtrique prxbuerit auditore , quid fibi dc rebus om-
nibus ftatucndum fit^accurate cogitabit . Veriim quan *
do mihi hodierno die^vt video}& vit^ priuatim a^ftce, &
rerum publice geftarum reddenda ratio cft , placct rur-
fu^(vtinitiodiccndi feci^dcos immortaleis appcllarc
atque implorare . Precor igitur palam , vobifque infpe-
(ftantibus atque audicntibus, iudiccs , primiim vt quan-
tam ego erga rcmp . & crga vos omneis bcncuolcntiam
fempcr habui,tatam mihi in hoc iudicio tribuatis : dein-
devtdentvobis eam mcntemdijimmortaleis, vt^quod
&adcommunem omniumexiftimationcm ^&adfingu-
lorum rcligionemconfcruandam magnopere pertinct,
idinhaccaufa ludicetis. Atquc accufationem fuam
iiijfdemfinibus AEfchines,quibusIisc6tinebatur, ter-
minaft^ct, ego quoque de ipfo fenatus confulto ftatim
rcfpondiIfem:lbd quado in alijs rcbus,qua? nihil ad cau-
fam pcrtincrcnt, exponcndis , non minus multam ora- i
tionem confumfit:&fimul demeplurimaimpudcntcr
38 DEMOSTHENIS ORATlO
cinentitus eft , neccffarium efle exiftimo atque adeo iu-
ftum 3 pauca prius ijrdcm de rcbus diccre, vt nequis vc-
ftriim verbis illis, qux a caufa rcmota funtjaddu^tus, a-
licniorcjatque infcfliore animo quam iuracaujspoftu-
lant 5 meproCtcfiphontcdiccntcrriaudiat. Atquc ad
cas quidcm contumcliasjquibus mt proprie & priuatim
pctuJantifsimevcxauit , quamlimpliccm^quemcjuciu-
ftam oraiioncm referamjVidctc.Si mc eumcognouiftis,
qucm ifteefteme criminatus eft;(nufquamenim alibi
quam vobifcum vixi) ne vocem quidem mitterc mc co-
nantcm patiminijquamuis resomninopricclaras^ma-
xim^uelaudabileispublicegefierim^quinfurgitCjme-
que iumiam condemnate: fin ifto multo & meliorem, &
a melioribus ortum, nullo deniquc corum , qui mcdio-
cri funt loco , (ne quid grauius dicam ) deteriorcm me,
meofque & exiftimatis3& nouiftis, ncc alijs de rebus ifti
creditote ; (Perfpicuum cftenimomniaab cofimilircr
cft^econfii^tajlmihivcro qtam beneuolcntiamomnifu-
periorc tempore multis in iudicijs oftcndiftis,nunc quo-
queprseftatc. Sedciim fisvfquccocallidusatqucim-
probus AEfchina, hoc tibi omnino-ftulte venit in men-
temjputare me prcetcrmilfa illa de meis ad^ionibus & re-
bus gcftis oratione , maledi(Sis tuis rcfponfurum . >}pn
faciammon ita infanio: fed ijs de rebus primumjquas tu
vel in me falf6,vt a mc geftas^contuliftijvel a mc prude-
tcr acfapictercogitatasatque adminiftratasreprehen-
difti & calumniatus cSj conliderabo . Poft ad impuden-
tem iftam & furiofam malcdiccndi j ac debacchandi li-
centiam, (fi modo hi non grauabuntur audire) mc con-
feram . Crimina igitur mihi illata funt multorum atque
atrociumfacinorumjquibiifque pcen^ funtaccrbifsi-
rox lcgibus coftitutf . Scd tota h^c accufario nihil aliud
habcfpropofitijquam improbam inimici calumniam,
petulantiamjconuiciumjprobrum, &contumcliam3 ce-
teraquc generis eiufdem. Dc ijs autem, qux mihi crimi-
nidata funt j etiam fi veraelfcntjnoftra; ciuicatipoenas
me-
PROCTESIPHONTB. Sp
meritasfumere.per AEfchinemnon liceret: quodme-
diusfidius,Athenienres3nequeredum,nequeciuilejne-
que luftum cft, ne vJla quidcm ex parte . Non cnim ius
adeundi ad populum, caufa^quc dicend^e poteftatem
cuiqua eripcrCjno in ca re dolori fuo feruirejneqi male-
dicendi & pctuLintcr alterum infedandi occaftoncm
cx ca quicrcre oportct. Sedqua^mefacinoracommit-
tcreinrcmp.vidcbatjCumpra^fcrtimefTenttantajquan-
ta modo voce pame tragica clamabat^ corum poenas a
legibus conftitutas,rccentibus ctiam tum malcficijSjCx-
pctcrejiudicioque perfcqui debcbatift res delacionc no-
minis dignas admittere vidcrerjnomen meum deferrc:
& hac via mcin iudicium vocare: fiquid cotra Jegcs fcri
berc ac dcccrncrc , accufationcm mihi de dccrctis con-
tra lcgcs fadis intentare.Non cnim Cteliphonccm pro-
ptcrmeiudicioperfcqui potcft^mihijli mecoarguipof-
fe confidcrctjpericuJum non crcaftct. Atqui fiquid eo-
rumjquiE falfo in mc confcrcbat , & qua? commcmora-
bat, aut ahquid a Jiud fccJcrate me adu^rfus vos commic
tere animaducrtebat, funtlcgesde omnibus conftitu-
tajjfuntmuIt.^EifuntfuppJiciajfuntaccufationcSjfuntiu-
diciajqucTmagnasatque accrbas poenascontincnt: his
omnibus ei vti Jiccbat. Atque ha^c ciim fecifte , fefeque
hdc modo aduerfus me gclfifse videretur , cum eius fa-
dloconfentirctaccufatio. Nuncautcmpofteaquam de
iufta, rcdaque accufandi via deflcxit; mcque rc rccenti
coargucre vitauit, criminibus & cauiJlationibus,& ma-
lcdidistanto poft interuallo invnum coIJedis&con-
gcftiSjhiftrionem fe quenda nobis pr^ebct . Deindc ciim
meverbo accufctjhuncrciniudiciumvocatjatquchuic
toti accufationi & caufa? inimicitiasmecum fufcepcas
pra^tcxit: cumque mihi nufquamiudicium dcnuntiaue-
rit^nufquammccum conflixeritjnunquam mccQin cer-
tamen dcfccndcritj alteri fuam cxiftimationem & inco-
lumitatemcripereconarireperitur . Atqui prceter alia
omnia,qua:quiuis diccrcpro Ctcfiphonre pofsitjhoc
M
^O DEMOSTHENlSoRATIO
ctiammlhiquidemcommodirsime atque aptifsimcdi-
"ccrcpofTevideaturj^quumefrejVtinimicitias noftrasi-
pfi inter nos geramuSjnon pricrermirsis noftris inter nos
contcntionibus, alterum quseramus , cui calamitate af-
feramus. hoc enira iniuri^ genus cxtra modum prodit.
Omniiimigiturcriminumjquce mihioblatafuntjvnam,
eandemquc planeclTe rationem^nihilque in ijsper^-
que inefle neque veri,neque iufti , ex ijs^ qu« diximus,
quiuis inteUigerc pofsit.Verumtamcn cum vnumquod-
quc fingillatim fuis ponderibus cxaminare volo^tum ea
maximejqucemihi depace, &legationefalf6 attribuit:
res ab ipfo vna cum Philocrate adminiftratas ac tranfa-
(SlaSjimpudenter in me confercns.Eft autem fortafte ne-
ceft^ariuj, & ad ea,qu^ didurus fum , vehcmenter perti-
nct^quo tunc temporis res cfl^entloco, vobis m memo-
riam redigerc, vt cum illo tempore, in quo ciuitas ver-
fabaturjfingula comparantes^facilius ea perfpicerc pof-
fitis. Bello igitur Phoccnft nato nulla mea culpaCnon-
dum cnim ad remp.acccffcram ) primiim C\c vos animis
affedi eratiSjVt Phocenfeisfaluos efle velletiSjquamuis
eos res nefirias atque iniuftas feciflc videretii: Theba-
norumverocafuquatumuis grauiatque acerbo^fiquid
forte incommodicis acciderct^leetaturi efl^etis.negue
vero immerito iUis fuccenfebatis. Vi(5toriaenimLeu-
dricaeorumanimos effecerat infolenteiSjCamquefeli-
citate immoderate tulerant atquc intemperanter.Dein-
de vcro vniuerfa Peloponnefus difsidijs inteftinis labo-
rabat^nec qui Laced:emonios oderant,tantum poterar,
vt eos euertere ac delere poffent: ncque qui antea illo-
rum opcra ac beneficio imperabant, ciuitates in fua po-
teftatc habebant:fed erat qu^dam tum apud hos , tum
apud illos contentio ac perturbatio, qua? non facile di-
iudicarifcdarique poffevidebatur . Hxc cum vidcret
PhilippusCn cque enim eranr obfcura)primiim gradi pe-
cunia flngularum ciuitatu proditoribus effufa , eas om-
neis offenfionumac fimultatumfeminibusfparfismter
fe
proctiSIphonte/ 91
fc concitabat, mutuiTquc difcordijs cxafperabat atque
irrirabat.DcyidCjquibus in rcbus alij grauiterpcccabar,
malcquc fcnticbarjin i{s fe ipic adbcllum comparabat,
in omniumptrnicic:m,opcsacpotcntiani c^cquircbatjin
omnium ucnique fortunas immincbat.Poftcaquam ve-
ro pcrrpicui.m omnibus cHc cocpit,ncccli"e tuturum,
Thcbanos diuturno iam bcllo dcfcirosac frad;os , tum
fcroceis quidcm illos & odiofc inlolcntcis , nunc gruui
fortuniE cafu pcrculios atque affli<5tos,ad vos confuge-
re:id vtncficrct, ncqueciuitatcsconfcntirent & con-
fpirarcntjPhilippus vobis paccm ., illis auxilium pollici-
tus efi:. Qu^ rcs igitur ei fuit maximo adiumcto, vt vos,
pa:nc dicam, veflra voluntatc indudtos^^ac deccptos op-
primerei? R cliquorum Gra.'coruni flue improbitas , fiuc
ignorantiajfluevtrunqueiquijcumafsiduumac diutur-
num bcllum gcrcrctis 5 idque pro communi Gr:rcorura
omnium vtiJitate, quemadmodum rcsipfa dcclarauit,
nequepccuniajncque viris^nequerc vlla omnino alia
vos iuuerunt. Quaproptcr vos cis merito , iulf iTque de
caufisirafcentcSjpacem petcnti Philippo non inuiti au-
fcuJtauifiis.EaigirurpaXjCiua? tumiJIicocelfafuit, pro-
ptcr has, quas dixi caufas, non quo modo ifte infimula-
uit, mca opcra conciliara & conflituta cfl. Iftorum vcrd
pcccata atque iniuriasjfimulque turpifsimos quafflus in
eapaccinftitutos,pecuniafquenefarLe captaSjfiquisre-
de vcrequc perpcndatjhorummalorum^ in quibus nuc
vcrfamur^caufas eile repcrict . Atque ego hiecoinnia
ftudio veritatis addudluSjaccuratius perfequor , ac fub-
tiliusdifputo . Nam fiquainhis rcbuspeccatamaxime
inelfe vidcantur, omni tamen culpa vaco , nihilque ilJa
ad meomninopertinct. Quin is^qui prim* depacefen-
tentiam dixit, qui pacis mentioncm fecit , Ariftodamus
hiflrio fuit: qui fccundas parteis cgit, qui populi fcituni
fecitjdcnique quifeipfecum ifto ad h^ceonficicnda
Philippomcrcede accepta JocauitjPhilocratcs Agnu- 1
fius fuit, tuus, AEfchina, fodaHs , omniumquc tuorum
M 2
gi deuo.sthekis oratio
confiliorum particeps ac focius , non meus, mcntlendo
difrumpare licet.Eius autem fenrentia? approbatorcs &
fuafores fuerunt (caufamin pr^fcntia omitto dicere)
EubuluS3& Ccphifophon.Ego vero nufqua quicquam.
Ettamencum h^cita fchabeant, pa?nequeipiius veri-
tatisvoce itacffe dcmonftrenturjvfque c6 fuit impu-
densj vt aufus dt hoc in loco dicerCjmc non modo pacis
uudorcm fuiife , fed etiam nc ea ipfa pax in communi
Gra^corum concilio a noftra ciuitate fieret,prohibuiife.
Et o^quo te quis nomine rede appellet^nefciottune vf-
quamjCum me tantam remjtantamque focietatem,qua-
tam nunc commemorabas , voceque p^rne tragica con-
tcndebaSjCiuitati dctrahere videresjtune mihi vnquam
pr^ftofuifti? tunegrauitcratqueindignetuhfti? autjVt
hxc^qux nunc arguiSjdoccrcSjac proferreSjin hunc lo-
cumprocefsifti ? Atqui fi decrctum iIlud,quo reliqui
Grxci pacis communione cxcluderenturjPhilippo ven-
didcramjreliquum erat tibi non vt tacercsjfcd vt clama
rcs;tcftificarerejrem his aperires ac demonftrares. At tu
nufquamhocfeciftijnufquamh::ec tua vox auditaeft.
Neque vcro ad quequam omnino Gra?corum tum mif-
fa erat legatio:fed erant omnium voluntates iandudum
patefa6ta?,certifqueargumentis perfped^: neque ige
quicquam his de rcbus verejfincereque locut'* eft.Prie-
terea huiusciuitatisfplcndorem & gloriam infignibus
infami^ notis inqiiinat ..Nam fi vos vno tcmpore & re-
Jiquos Gr^ecos ad bellum vocabatiSj&ad Philippumle-
gatos de pace mittebatis, rem neque ciuitati vefira?jne-
que viris bonis confentancamac decoram,fcd plane
Eurybata dignam facicbatis . Vcrum non ita cft^ Athe-
nienfeSjnon ita eftjinquam. Quprfum cnim eos talitem
pore vocaretis? Ad pacem? At habcbant omncs. Ad bel-
lum? At ipfi de p:ice dcliberabatis.Pcrfpicuum igitur eft,
me pacis ciuSjCjUcr abinitio conftituta eftjneque ducem,
ncqueaudorcm autfuaforemfuiftcj nequequicquam
eorumomniump qua: in mefalfo contuht AEfchines,
verum
PROCTHSrPHONTH. 9^
vcrumefTe.Iamigitur poftqiiam noftraciuitas paccm
cum Philippo fccir, quid vterqj noftriim agcrc inftituc-
ritj quodqueinrep. gerenda confilium cepcrit, rurfus
ipfi cum anmiis vcftris confiderate. £x his cnim cogno-
fcctis quis ille fit^qui omnibus in rebus operam Philip-
po nauabat j qui Philippi caufal.iborabat : quis altera
ex parte , qui omneis fuas adiones ad vcftni vtilitatem
rcfcrebatjqui fummo ftudio rcip. commodis inferuie-
bat.Ego igitur cum fenator e(fcmj decrcui vt quam pri-
mum legati eo nauigarcnt , vbi Philippum cire audirct,
vt fidem ac iufiurandum ab eo accipcrent. Kli autem ne
hoc quidcm a mc decrcto ha:c facere volucrunr. Quam
vim porro, Athenienfes, h^ec res haberet , cgo vobis o-
ftcndam.Intcrcrat Philippijinter noftrum & ipfius iufiu-
randum, longifsimum tcmpus intcrcedere : veftra, brc-
uifsimum.QniditaPquia non ab co tantiim die , quo iu-
rauiftiSjfed a quo paccm vos habituros fperauiftis, om-
ncm bclli curam atquc apparatum remififtis . ille autem
cx omni temporc hoc maxime moliebatur & agcbat , in
eoquctotuscrat occupatuSjexiftimans^id quod erat)
quafcunqucrcs ciuitati nofttc^e pr^ripuilfet antequam
iurarct , ftabilcis & fixas fibi haud dubie manfuras , ne-
minemque earum rerum caufa paccm dircmturu . Qua?
cum egOj AthcnicnfeSjanimo prouidcrem , mccumque
rcputaremjhoc decrctum feci,vt in ea loca,quibus in lo
cis cft^ct PhihppuSjIegati nauigarent , & iufiurandum fi-
dcmqucab co confcftim acciperent, vtThracibus fo-
cijs vcftris ca oppida, qua: nunc iftc infcdabatur atque
irridcbat,Serrium,Myrtion, Ergifcam etiam tunctenc-
tibus,pacisfoedcra fcrircntur:ncqueiIIeIocisopportu-
nis occupatiSjThracia potirctur.-neque ex his, cum pe-
cuniaabundarct, magnumquemilitum numerum coa-
dumhaberctj magnamadrcliquasres aggrcdicndi fa-
cultatcm habercr. Et tamcn hoc dccrctum non commc-
morat,neque rccitat AEfchincs:fcd quod.cum fcnator
cffem.Philippi lcgatos introduccdos putaucrim, id mi-
94 DfMOSTHEJJlS ORATtO
hi loco cnminis ponit , mcumquc,f;idum malitiofeca-
lumniatur & rcprchcdit. At quid me faccre oportcbat?
an,neiilisadituscfrct incontioncmjdcccrnerej quiid-
circo vcncrantsVtvobifcumloquercturPannelocus eis
abarchitedo {pectandigratia daretun vetarc? Atduo-
busobolis^nifihoc dccrctu fuiflct, rpcdarcpctuiflcnr.
An me parua ciuitatis commoda feruare ac tucri , fum-
mamrem^quodiftifecerunt 5 Philippo vendcre opor-
tebat?minimever6.Sumcigiturhocdecrctum&recita,
quod ifte prudcns & fcicns prceteriuit. decretvm.
Mnefifhilo frtztorefvidie K^L Quintilels, tribuPandionide
fummamrerum poteftatem ohtinente y Dtmofthenes DemojlheniS
plim Vdtanteiv. hancftntentiam dixn:Q^odPhilippufpqui legatos
defc:Ce mifit - cum ^thenienf.bus rataJQederapenufsit jfenatui,
poful6qv,e ^thenienfi fiacere) quo fax fuffragijs fofuU frima con-
tione ccmfrohata confrmetur ac trafgaturde^atos ex omnt ^the-
nienfum numero quinque legi : qut 'vbt fofuUfujfragksfuerint af-
prohatiyfneylla dilatione temporis^quoqtio Igco Philiffrmeffeco'
p-nouerintyeo frofcifcantur^^ lufiurandu ab eofrimo quoque tem-
pore accifidty yicij- imque dent fuferfoederibuS) qu<e tnter iUum ^
populum ^thenienfem conuenerunt : eoquefoedere.ac tureiuranda
ytrorumquefocios ccmpleSlantur. Ele6i i fi nt legatj Euhultv ^na
phl^flius-^ifchines Cothocides^ Ctefphon Rhamnufius^Dtmqp^a
tesPhtyeus,Cleon Cothocides. Ha?c ego tcmporib" illis ciini
fcripfiffem,cumqueid vnum fpe(5tarem , non vt Philip-
po 5 fed vt ciuitati noflrie commodarcm ac prodeflTem,
boni ifti & pr^clari legatijabieda omni psene reip. cura,
treis mcnfeis continuos in M acedonia confcdcrunt, vl*
que c6 dum veniret e Thracia PhilippuSjOmnibus ilHus
rcgnioppidisin fuam poteftatcmrcdadiSjCumdecem
dicbuSjimm.o tribus,aut quattuor quidem ccrtc^in Hel-
Jefpontum pcruenire3& oppida iureiurando accepto
priufquam ea ab illo expugnarentur atqueeuerteretur,
feiuarehceret . Vobis enim pr^fentibus nunquamca
attigifl^et , aut iufiurandum profed6 ab eo non accepif-
fcmus ; itapacedecidifletj nequevtraque, &pacem, &
Thra-
i
L
fROCTEStJHONTl. 9J
Thracia? oppida teneret . Primus igitur Philippi dolus,
hominLiiiiqj iftorum iniuftorUjac dijs ipfis immortahbus
iniquoru qu;Eftusimprobirsim''3& mercatus turpifsim'
lcgatione taiis fuitjpropter quc &illo temporc3& nunc,
& fempcr pofthac me cum ijs bellumj atque inimicitias
implacabilcis gcfturum profiteor. lam m ihi alteru dein-
cepslongeillograuius flagitium attendite.Pofteaquam
promifit Phihppus fe nobifcumpacemobfcruaturum,
Thracia iam iftorum culpa(vt dixi) qui decrcto meo no
parui(fent,occupata: hoc rurfum ab iftis rediijiit , ne ex
Maccdonia dcccdercnt, qiioad eum excrcitum , quem
contra Phocenfcis comparabatjinftrudum atque orna-
tumhaberct.-vcritusnefi vobis renuntiaftcnt,eum bre-
ui tempore excrcitum in expeditionem edudlurum^cxi-
retis ipfi, & cum triremibus ad Thermopylas , quemad-
modum antca:,nauigarctis3locique illius anguftias clau-
dcrctisrfcd vno temporc & renuntiantibus iftis \\xc au-
diretis , &illeiam intra Thermopylas ingrcifus effct,
nequehuicrcimederipoft^etis. Tanto autem Philippus
in metu vcrfabaturjadeoquc anxius & follicitus cratjne
vos ctiamfilocailla praroccupaffct.cade re antcquam
Phoccnfcs perijffent,ccrtiorcs favStijmittcndum ijs auxi-
li^jmdcccrnerctisjatque ita resfibide manibusclabc-
rentutj vt impurifsimum iftum iterum non iam commu-
nitercumceterislegarisjfedipfum fcparatim conducc-
rctjquo ca vobis diceret ac renuntiaret, per (\\ix omnia
fundituspericrunt.A vobisautemjAthcnienfcSjCtiam
atque etiam petOjVchcmentcrquecontcndo, vtin hoc
totoiudiciomemineritisjfi AEfchincs Ctefiphontcm
folum accufalfet , nihilque cxtra caufam dixiifctjmc
quoquehoc temporc nihilaHudaclurum fuillcjnifivc
cumjquiaccufatus cfi^et , defendcrem: fcdcum iftctota
fuaorationcintempcrantcrin mefuerit inueduSjmc-
qucfaIfiscriminibus,probris,ac maledidlis vexant , ac
laccraritrmihide mcmctipfo tamultadiccndijatqucad *
ca, qucTmihiobiecit,paucarcfpondcndi nectfsitatem
^6 DEMOSTHENIS ORAYlO
ab co impofitam efTc. Qux funt igitur vcrba illajtum ab
ifto vrurpatajquserummamrcmperdiderunt? Quhdvhi-
lippti^r^ i n cju i tj) Tho-mop Ias imrciuihttimultuari nemine yejlrum^
oportet . Omnia enimyobps ex animi fententia procedent^fi quief-
catvs.EthidiWyaut fummam triduo illum ijsjquibm immicus l/cnit^
amicumxontrk ijs^quibm amicuf, inimicv.m effefaBum andietts.
K on enimyerbis^in^luhyfed ytiUtatum fimilnudine ^ commu-'
nitate amicitias congiutinari ^ confrmari foiere 3 grauitcr &
u\2Lgni^CQ^i:on\xnx\iins,Expedit autem ?hiiifpo,Vhoccnfibu^y
^ yohi6 f^rAque ^Thebanorum immaniftupore) tntoierabiiique ar-
Yogantiadefmgi. Qucequidcm iucundanonnullorum
auribus acculebant proptcrodium illud in Thebanos
illo temporcpcnitusin omniuanimis infitumatqucin-
fixum.Sedquideft poftea confccutum? vt nonlongo
pofttempore infclices acmiferi Phocenfcs interirenr,
vrbeseorum funditus delcrentur: vosdum quicfcitis,
iftique obtempcratisjpaullo poft vafa, & omnem fupel-
kctilcm ex agris in vrbem comportaretisjifte aurum ac-
ciperet:dcnique prsetcr illa omniajilludin Thebanos ac
Thcffalos acerbiisimum odium in ciuitatcm veftra re-
dundaret:rcrum gcftaruro gratia, PhiJippo qu^rcrctur.
Atque ha'c ita cft^ejCOgnofcitc & cx Callifthenis dccre-
t03& cx epiftola Phihppi.cx vtriufque enim ledione^yo
bis h^ec omnia plana fiant. Recita decretu.D e c r e t v m.
Vrditore Mnefiphiio 3 contione fuhito atque ex temporeah im-
peratoribm adtwcata} de moderatorum ciuitatis ac fenatus fenten-
tiaiVndecimo lCaiend^ O^obrepSjCalliJihenes EteomcifiiitiS Pha-
leremhanc fcntentiam dixitjpiacere, Nequps .y^thenienfiumyquar-
cunque excufationem afferatjin a^ro pernoclet.-fed in yrhc} ^ P/*-
r£eo3pr£ter eos 3 qui funt inpr^fidtjs coUocati^ac dijlributi : qnem
autem quifque horum iocum atque ordinem na6ius efi^eum ad extre"
ntum feruato 3 ita^t neque diem^neqtx noBe extraprAfidium fuum
traducat. Quihuic decreto non paruerit , eum contra remp .Jeciffe
iudicatum ir/3 ^proditiomspoenAS daturnm^nifi fe^i aliqua maio-
re^ac necefsitate^cvi obfjii nonpotuitjimpeditum effe docuerit.Vt
Vj$ amem^quti yim ac necefsitatm attuHffe dicentur, ^ imperaton^
qui
? R 0 C T 1 S I rH O H T i; ^y
qm exercitui^relque milirari pr£efl , (sr iiy cuiciuitatts procuratio
eom mtfja ^ commendata eji j ^Jinhapnatus cognofcunto. Ex
airts autem frimo quoque temfore cmmajqudt funt intra quindecim
miUiapaffiumyin yrbem^^Pir£eum deportantor:qu£ hvsfinihm
non conttnehunturyin Eleufinem^Vhylamj^phjdnamyRhamnun-
temi S unium conuehuntor. Dixit Calliflhenes P halereus. N u n-
quid vos hac fpe dudi pacem facicbatisPaut hunc vobis
cxitum mcrcenarius ifte pollicitus eft ? R ecita nunc epi-
ftolam Philippijfubac^lis Phoccnfibus miifam.E p i s t o-
LA PHlLippi. B.ex Macedonum Philipppt^fjfenatuiypopu-
loque ^thentcnfi 5.P. Sciti6 ^nos ThermopylAS inneffos effcPho-
cidemfuh tmpertum , dittonemque nojlram fuhiunstffe : ^ ineas
qutdem^yrhetS} qu^fefe nohts adtunxenmt ac dedtdermt ,pr&fidia
tmpofuiffe: qu£ ycro cedere noluermt, eAS *>/ ^ yirtute c^ipt.ts, at-
que tn feruttutem redaSliUjdeteuiffe, Cum igiturandirem ^os eser-
citum compararcj quem Phocen.fiht4S auxiiio mitteretts , yifum efi
mtht adyosfcrthere, ne dtuttus lahorett^,neuetrepidetts. Nam om-
nino cum armacapitis r nihiimihi moderate facere^idemini ^qap
cum pacem mecumfecerttts^ exercitum tamencontra me ducerepa-
7'ensp td quePhocenfiljti^ nobifcumfoederum communione non con ^
iunBts . Quarefi pacvs codtttonihusjjare nolv.eritvs . »/■. Ua re alia no -
hn eritts fupertoresjnihilque aliud affquemmi ^nif quod pnores in-
iuriam feceritis, Auditis quam aperteoftendat ac dccla-
ref focijs fuis in hac^quam ad nos mi(it,epiftola5& p^nc
ita loquatur V\\\\\^^US^Egoh£cinuitvs,^tniqiio animoferen
tihus.Aihenienfihusfea , Qjdapropter fi^/os Thehani 3 ^ Theffaii
fapitts 3 hos qutdem in hojhum numero ducetis , mihi autemfidem
/j^r^f/vm.quibus verbis litterate quidcm non eft vfus, ve-
rumtamen h^c lignificarc atqueoftcndere voiuit. Ita-
queilloshiscaptos eo pellexit ac pcrpuHt, vtnihilfu-
turi prouidercntjnihii pra'fentirentjfcd eum res omneis
in poteftatcm fuam redigcre parcrcntur: vndeinfehces
Thebanimhascalamitatcs incidcrunr. Atquchuius/i-
dciapudillos comparanda^adminiftcr Phihppo atquc
adiutor iftc cft AEichincs , is, qui falfa vobis rcnuntia-
uit^quLvos infraudem atqueincrxoicmiaduxit:is, qui
N
'pg DIMOSTHBNISORATIO
jTiodo Tbcbanorumcafus & calatnitatcs inirerabilitLr
deplorabat : quam graues , quam luduofi elTent , multis
verbis-perfcquebatur atquc exponebat.-in cuius per-
fona^&horumj&eorum^qu^Phocenfibusacciderunr,
&illorum omnium malorum, quseGrieci pertulcrun.t,
cauraconfiftit.SciIicctenim,AErchinajtu iis,qua? Thc-
banisaccidcruntjgrauiter angeris, &Thcbanorummi-
fericordia commoueris , qui tot bona in Boeotia pofsi-
deasjtot illorum agros colasiego vero lcetor , is, qui fta-
tim ab eojquihsec effecerat,ad fupplicium dcpofccbar.
Scd in eam orationcmincidi, quamcpofterius vtifor-
taffc magis conucmct. Ad illa igitur reuertor, quibus o-
ftendcre coepcram, iftorum qu^rftus nefarios , & nundi-
nationes flagitiofas, &iniufte facta , & fcelera j horum
maloru cifc caufas . Nam pofteaquam a Philippo & vos
decepti cftis iftorum culpa, qui fuas operas in kgacioni-
bus obeundis ei locauerant,quique nihil vere vobis rc-
nuiuiaucrantj&mifcri Phocenfcs , eorumque vrbes dc-
lcta: f^nt,qu,id.accidit?Contemtifsimi omnium hom.inu
Thcft^ali,infolctifsimi atque omnis fenfus cxpertes Thc
banijamicum.optimede fe meritum, fcruatorem fuum
denique Philippum ducebat.Erat his ille omnia . Qupd
ftquis aliud quippiam diccreconaretur,ne vocem quide
eum mittereiinebant. Vos autcm,qai omnia,quse a Pfii-
lippogeftaerat^fufpeda habebatis,atqucade6iniquif-
fimo animo fercbatis:pacem tamen vobis ftudiofc reti-
nedam putabatis.nihil enim foli efiicere poteratis.Gr^e-
ciitcmrdiqui confimili vobifcum ratione in fraudem
atquc in errorcm impulfb & fua fpe deturbati , libentif-
lime otio, paceque frucbantur , tametii eifent ipfi quo-
dammodo iandudum bcilo laccfsiti.Nam cum quoquo-
ucrfus grallans, & circumies Philippus,Ulyrios,TribaI-
los, nonnullos ctiam Grcecia: populos in feruitutem re-
digebat,cum mukosacmagnosexcrcitus fuoimpcrio
fubijciebat,ac llibigebat : cum quidam homines e Grx^
cix vrbibus profc(^i,pacis au6tQritate & licctia freti , c6
fe
P R O CT B $ I f n O N T 1. :99
fe confcrcbanr ^ ibiquc a Philippo coirumpebantur, in
quibus iftc numcrabatur,cum haXjinquam^ficbantjtum
ij omncSjin quos ha^ccomparabantur^ bcUolaccflcba-
tur.quod li non fcnticbant, alia ifta oratio cft, nihilque
ad mc pcrtinct.Ego cnim prardiccba, & tcftificabar tum
apud vos 3 tum ad quofcunquc miftus cfl^em . Ciuitatcs
autem graui & pcriculofo morbo crat affcda^jdum par-
tim magiftratus^ijquCjqui rebus gcrcndis pritcrant , pe-
cuniarum turpitcr capicndarum itudio duccrcntur^rcrc-
quc prctio corrumpi patcrcntur : partim pkbs & multi-
tudo ncquc futura prouidcrct,& vitc^e tranquilHtate , &
quotidhino otio incfcarctur : dcniquc (ic omncs animis
clfcnt affcdi ^ vt quanuis harcin Graxia malaverfaren-
turjiinguhtamcn fcincommodvuum cxpcrtcisfore, ac
pcricuhs ahcnis rcs fuas^quandocunque vcllcntjin tuto
futuras.arbitrarcntur.ltaque multitudinij opinotjhoc
vfu vcnitj vt pro infinita ilhi , & intempcftiua dcfidia at-
queignauiajhbcrtatcmamirtcrctrmagiftratibus vcroac
pnncipibuSjqui i^c cctcra^prcrtcr fcipfos ^ vcndcrc puta-
bant 5 vt ipfi fcfc primos omnmm venditos eft^c fcntirct.
Namquiamiciatquchofpitcstum cum donisac munc-
ribus corrumpcbantur, nominari folcbant, nunc aifcn-
tatorcSj&dijsimmortahbusiniquiatquciniufti, &aJijs
ici gcnus nominibusjquibus digni funtjappcllantur.Nc-
mo cnimjAihcnienfcSjCoanimopccuniamconfumit^vt
proditorumcommodisconfulat: ncquc quifquam po-
ftcaquam eajqua? rcdemitjobtinucrjt, atque in potcfta-
tc fua habucritj prodirorcm rchquis dc rcbus in conil-
hum adhibct fnihil cnim proditorc beatius cli'ct:J)quam
ob caulam tanti ticrcr pi ()ditor?h)nge ahtcr cft . S cd fi-
mulatquc is,qui principatum & dominationcm cocupi-
fcitjfucrit rcrum poiitus, ctiam corum,qui vcndidcrut,
dominus cfficitur .ItaqueiJlorum improbitatc perfpc-
da &cognita,tum cosprofcdOjtum odio habct,tum
ijs dfttidit^tum cos vcxat& concuicat,nunumquc in eos.
contumchiie gcnus pr^etcrmittit. Qnod vt ita cflc pcr-
N 2
loo i> s Mo s TKirirrS o r a t i o
fpicerep6rsjtis,atteditc,qu£erOjqu2edidurusfum3&vo-
bifcum ipfi cofideratc. Nam tametfi rcrum occafionem
amiferitis, cognofccndi tamen opportunitas fapicnti-
bus ac prudentibus eadem manet. Tatifperdum prodc-
bat Olynthum LaftheneSjamic" PhiHppi nominabatur:
Timolaus quoad Thebaspcrdidit, vfque eoPhiUppo
carushabituscft:vfque eoEudicus, &SimusLarifl£ei,
quoadThelfaliam Phifippo emaciparunt ac tradideriit.
Deinde ciim cijcerenturjcotumehjs omnibus afficeren-
tur, quoduis turpitudinis , atq? indignitatis genus fubi-
rcntjOrbis terraru proditoribus completus eft.Quid^A-
rifiratus Sicyone:quid? Perilaus Megaris non contemti
atq; abiedtiPExquib" intelUgerequiuisfacinimepofsit,
qui patria fua tuetur ac defcndit maximejquiq; plurimis
in rcbuSjiftis diccndo refiftitjCU vobis, AEfchma prodi-
toribuSj& nummarijsjmerccnariifqueciuitatu guberna
toribuSjVnde pretiii accipiatisj& quajftum faciatiSjfup-
peditaremaximCj vofquebeneficiopopuU , & corum,
quicontravoluntates veftras dicuntjfaluos effcmcrce-
demq, accipere.NameDiusFidiuSjquantuinvobisfuir,
iandudu perijftetis. Ac dc ijs quidemjqu^tum gefta funt,
tametfi multo plura habeam dicercjh^c tamc nimis mul
tadidtaelfeputo.Cuiusrciifteculpam fuftinet , quij.ti
me fuorum flagitioru ac fcelerii veluti crapulam hefter-
namcuomuit:quamquidemmihineccflariumfuitapud
eoSjquorummemoriares illiefuntantiquiorcs , diiue-
re.Fortalfe vero eria vobis h^c oratio grauis ac molefta
fuit , qui ctia antequam verbii faccrCjatqj adeo hifccre,
omneisiftius aCtiones mercenarias,opcrafque venalcis
noueratis. Quas tamc fpeciofis atque honeftis amiciti^,
hofpitiique nominibus appelJabat.h^c enim verba quo
dam loco orationis futepofuit; Q^i rmhi ^lexandri hojfitttt
maledifii loco ohiecit:,(trqh exprobrauir, Ego tibi Alexadri ho>
fpitiu?vndc colccutOjaut quinam mcrito? Nec PhiHppi
^ hofpitem tCjnec Alcxandri amicum cgo vnqua appella-
rira. nonitainfanio:nififortemeftbres,&ceteros, qui
fuas
P R O € T S S I P H O N T S." lOt
fuas operas merccde locare cofucueruntjeoru,^ quibus
condudi funtjamicos^atqj hofpites appeliare debemus.
Non ita cft. At ego te cum antea Philippijtu hoc tcmpo
re Alcxandri mercenarium dicOjitem hiomnes.quos ad
hoc iudiciu conuenifle vides.Qupd fi non credis,cos in-
terrogatOjfodes.Qiun egomet pro te hoc facia. Vtiiun
vobiSjAtheniefes, vidctur AEfchincs Alexadrimerce-
narius e{re,an hofpes? Audis quid dicat? Nunc igitur ta-
dem ifti de accufatione refponderc, &pro Ctefiphontc
dicereiiimiilqj rcs mcas gcltas exponere volojVtjtametfi
prarciare inteliigat AEfchincSjaudiat tame quas ob cau
fas ego non ijs folurujqu^ a fenatu decreta funt, veriim
ctialongemaioribuspra^mijsdignumecirccontcndam,
Sume igitur accufationis ipfius libellum & recita. a c
cvSATioNls LiBELLvs. cJjarondaprxtore V III .idpts
TebrmriAS} ^Efchines^tro^etifiliuf Cothocides iudicium de de-
creth contra legesfa6its in Cteftphontem Leofthems fliu adpr^tO"
re det(tltt,quiafcitum contra legesfecit:(juo cenfuit Demofhenem
JDemofthenisfliil Ptcanieum aurea corona donandum apopulo "V/V-
tutts^ heneuolenti£:>qua perpetub habwt in Gr<ecos 'yniuerfos,tum
tnpopulii^thenienfemj^fortitudims ergo,i^quod res dicit agtt-
quepopulo ytilijiim^u^omr. iquefudiOiCura^operaJ..thore reip.prodef
je conatur. Qj^ omniafalfafunt} ^ cotra leges fcri pt(t,cum le?es
yetent^primumfalfa decreta intahuixspuhUc^referri : deinde eu,
qui ludicio referendarum rationum teneatur,prfufquam rationes rr-
tulerit iCorona donan. (Eji autem Demojlhenes curator muns ref-
<:tendvS}(^ theatralt pecunix prxfefltif.) pojlrcmo eam donationem
acprxdicationem Dionyfjsytragoedts nomferi.fedfiquemfenatti^
corona donet^iuheant in curia.-fn ciuita^^in Pnycepopulo couocatoj
de eo,qui coronatur,pr£dican,Mu[tajtalemaquinquaginta. Via-
toreSjCephifopho Cephifophotts filius Rhamnufius,Cleon Cleom fi *
liti6 Cothocida. Ha^c funt, AthcnicfcSjqu^ ex toto dccre-
to in iudicium vocat AEfchincs . Ego vero primfem his
ipfis planu me fadurii confido^iuftifsima cam cfle dcfcn
{ioncjquavfur" fum.Scruato cnimcodcordinc^quciftc >
in fcribedo &c6ponedo accufationisHbcllo fccut' cft>
Ns
101 DIMOSTHHNIS ORATTO
{ingillatlm dc omnibu> dicam, nihilquc fciens pmcri-
ho.Qr^6digicurrcripiicCtcfiphon,mc pcrpctuo cai rcs
& diccrc 5 & agerc; qua? populo funt v iililMmx , omni-
quc opcra ac Itudio, quanrum in mc (itum (it , ci confu-
Itre atque prodcdc: quodqae his nominibus nic lauda-
uit, cius rci iudicium in mcjs reb* geflis poficum effc pu-
to.Exhiscnim^ciim eruntdiligcntcrconfidcrataj&pcr-
pcnfa 5 vcrane f nt ea , quit dc mc lcripfit CtL liphon^an
falla.pcrfpicuumcrit . Qnodautcmccnfuit mccorona
donandum, his vcrbis non adfcriptis, Pojieacju/m rationcs
mrr/mf ,corona'quc donacionem & pra,^dicationcm in
thcatrofacicndain;cumhoc adeaquoque, quic in rep.
gcfsi , pertincrc puto , vidcre vtrijm fim corona dignus,
necne; & vtrijm pr^dicatio ficri in theatro dcbeat, nec-
nc : tum pr^tcrca Jcgcs mihi profcrcndas eifc exiltimo,
perquashaec CtLfiphontifcriberelicucrit.Atquecqui-
dem hancindefcndcndo Ctcliphonteoiationisa^qui-
tatcm ac (imphcitatcm adhibcre conftitui. Aggrcdiar
autcmprimumadeajquxgcfii: nequccftquod quilqua
putct,me longe ab accufationc racioncm defcnfionis
auocare atque abduccre , fi in hunc dc Griecanicis mcis
adtionibus fcrmonem incidcro.Nam qui cam decreti
partem rcprchcndit , atqac in ludicium vocat , in qua
cgo rcs populo Athcnienfi vtilifsimas & dicerc & agcre
dicor, quique h^c tanquam minimc vcra iudicio pcrle-
quiturjiic cdjqui hanc dcinciiin rcp.inftitutis, rcbuf^
.^uc gcflis orationcm cum hac caufaitaconiunxit , vt
non Iblum propria , fcd ctiam prorfus necelfaria vidca-
tur.Dcindc cum multa fint adminiOranda: rcip.conliha,
niultaquc voluntatcs & fc»5ta'j cam potifsimum fcd:am,
qu^ ad Gra'canicasa(^Hon»:s pcrtincbat ,lccutusfum.
Quaproptcr non immerito cx his totius meie \\xx lupe-
rions duccndafunt argumcnta.Eaigitur, qua^l^hihp-
pus antcquam rcmp.attigiifcm , atquead populum vcr-
ba ficcrc, &contionari ccepificm. antcucrtcrar, atque
Qccupirat;,pra'tcribo. (nammhilhorumadmearbitror
pcrtincrc^
PRO CTE StPHONTl. lOj
pcrtInere.)QiKever6jpofteaquain ad remp.adminiftra-
dammecontuli^prohibitus efta mcfaccrcPhilippus,
eorum vobis memoriam rcfncabo , ncque de his ratio-
ncmreddererecufabojri hocvnum prius vobis expo-
fuero. PhiHppustuncAthenienfeSjVnircnobislon-
ge fuperiorerat , quodnon apud nos.autillostantumj
fcdapud omncis pcr.rquc Grcccos tanta proditorum,
& nummariorum magiftratuum,& impiorum hominum
vbertasatque annona verfabatur, quantapoflhominu
memoriam non fuit; quosillc fuorum confiHorumad-
rainidros & adiutorcs nadus, Grc-tcos antca grauibus,
& acerbis odijs intcr fe difsidcnteis, maioribus ctia dif-
cordijsac fcditionibus concitauit, cum ahos fallcret^a-
lijseffufelargirctur, ahosquauis ratione corrumperet:
poftrcmo multas in partcis eos difccrpfit acdiftraxir,
cumhxcvna res omnibus paritcr conduccrct , ne ille
crcfcerct^prohibcre.CLim clfctigitur hiconinium Gra;-
corumftatuSjCumquc in fummamahnafcctiSj&in dics
latiusmanantisignorationc vcrfarcntun vobifcumipfi
confidcrate,AthcnicnfcSjquidfcqui, quid agcrCjquid
efliccre dccuerit ciuitatcm : horumquc a me rationem
rcpofcite. Ego cnim is fum , qui mc in hoc rcip . gubcr-
nand»]e muncrc ac loco,& in hac quafi cuftodia & vigilia
coflocaui. Vtrumigitur eam conucniebat, AEfchina,
fuosiJios fpiritus dcponcntem, fuxqueamphtudinis ac
dignitaris obJitam in codcm atquc Thcllalos & Dolo-
pcs ordincac numcroj^hilippo Gra?corum dominatum
appcrcnti ftudere acfauerc,maiorumque fuorum or-
namcra &iura euerterc?an hoc quidcm non faccrc(.gra-
ue cnimhoc mehcrculcfuitfctjgraucXed qua^futurajni-
fi quis prohiberct, vidcbat , & lampridcm ("t verilimile
eft; prafcnticbat, ea ncgi]gcrc,nihilque,ne accidcrcnr,
laborarc? Atqui hbentcr cx co, qui rcs mcas gcftas tan-
topcrcrcprchcndit,quaffiv:rim : quarum partium ciuica-
temnoftramfuillevelit: vtrumearum,quivmaIorumac
dcdccorum ; qux Grarci fubierunt , adiutrices PhiJippo
104 DEMO STHENIS ORATTO
fuerunt : in quibus Thefralos ;, eoruraquc focios pofsis
dicerc fuifTe vcrfatos.an earumjqu? fpe amplificadarum
opum fuarum priuatarum, hxc ficri paflie funt ac ncgle-
xeruntrin quibus Arcadas,& iv e(renios3& Argiuos nu-
mcrarepoliumus. Atmukihorura , immoveroomnes
niaioredetrimcntoacccpto,quam nos, cxhocnegotia
difctflcrut.Namfi Phihppus ftatim vt vicitjfefein Ma-
cedoniam rcccpi(I'et3& pofl^ea quicuiflet:.nemine neque
ex focijs fuis^ncque ex cetcris Gr«ecis liefo, aut offenfo,
cos tamcn^qui conatibus eius non rcftitifl^ent, aliqua ex
partereprchcndere& accufare polfcmus.Sedfi perae-
que omnibusdignitatem, principatum,hbertatem,im-
mo vcr6rcip.fl:atum quibufcunqucpotuitjademitjnon-
ne vosjqui mihi credidiftis ac paruiftis , gloriofifsimo &
pra^clarifsimo confiho vfieftisPfedilkicreucrtor. Quid
ciuitatem noftra, AEfchina^tufacerecoucniebat, cim
Philippumvideret impcriumfibiinGr^coSjacregnunv
comparare?autquidmefuaforcm& confiharium dice-
re^quid fcribcre oportebat: prasfertim Athenis ? CNam--
hocplurimumrcfcrt^quilciebamjpatriammcaraa pri-
mis tcraporibus vfquc adilJura diera,quo die in contio*
ncmafccdi^fcmperdeprincipatUjacprincipelocOjfcm^
per dchonore^ac degloriadcccrtaftePplurcifqueviros,
&maiorera pccuniaevim pro ftudiolaudis&honoris,
omniumqueGrcecorum commodis con{umfi{fe,quam
ccteri Grieci«epopulipro fefeimpcndcrunt?Phihppum
autcm 3 cum quo vobisomnccertaineninftitutura erat,
vidcba pro imperio ac dorainationc oculo fibi effoffo,
iuguloconfrado, raanudcbiktata^crure comminuto a
fuis inccptisnondefiftcre:dcniquc quamcunque cor-
poris partcm fortuna voluerit ei adimere , eam kbenter
&cupide amitterCjVt rekquocorpore rcutilato,cum
honore & gloria vitam traduccrct? Atquine hocqui-
demquifquara dicereaadcatphominiPeiJ^e educatOjiii
vrbehumilituncatqueobfcura jtantam animi magni^
tudinemmcritoingeneratam effej vtimperium Gra?co-
PROCTISlPHOMfir lOj
rum concupifceret, atque hoc in animum induceret : in
vobisautcmjqui Athenicnfcscftis^quiquequotidiein
omnibuslitterisacdifciplinis maiorum veftrorummo-
numenta ccrnitis, tatam ignauiam atque inertiam incf-
fcdebuiire3VtIibcrtateGr«corumvltrOj& veftrarpori-
tc Phihppo cederctis.Ncmo(mquam)h£ec dixcrit. Vnu
igitur erat reliquum (imul & neccflarium : ijs omnibus,
quie ille mohcbaturjciim iniufte vos l^ederct, iufle obfi-
fterc^atque obuiamire.Ergo vosquidcmabinitio hoc
faciebatiSjVt a^quum erat,vtdccebat:cgoautcmdecer-
nebam, & fuadcbam c]uibus tcniponbus inrcp. verfa-
bar:fatcor.At quidmcfacercoportcbat?Iam cnim ex
te qu^crOjrchquaqucomnia prgtcrmutOjAmphipolim,
PydnamjPotida^amjHalonefum: hfcomniaobhaifcorj
nihil horum mcmini: Scrrion, Dorifcus, Pcparcthi cx-
pugnatiOj&cetcraidgenuSjin quibus &:iniuriam,&dc-
trimcntum acccpit ciuitas , fucrintne vnquam , nefcio.
Et tamen dixiftimchorumlocorum comrucmoratione
ciuitatem noftram in odium Phihppi adduxifte, cum ea
dccrcta , qu^ ad has rcs pertincnt , fint Eubuh , Arifto-
phontisjDiopithis , non mca. O ad diccndum quicquid
tibi hbeatj omnium hominum promtiisime , atque ex-
peditifsimc . nihil igitur cgo de his nunc quicquam di-
cim. Vcriimillc, quiEuboeam fibi vcndicabat:quiag-
gcrcm Attic^e oppugnandie excitabat : qui Mcgaris in-
fcrrebelliimcogitabat: Orcam occupabar,Porthmum
fubruebat, PhihftidcmOrco,Clitarchum Erctria: ty-
rannos imponcbat/juiHclIcfpontum fubimperium di-
tioncmque fuam fubiungebat , qui Byzantium oblidc-
batjqui vrbeis Grarcic^e alias funditus cuertebatj in alias
exfulcs ab cxfuho rcduccbat: vtrum cum hfc ficerctjin-
iuriam facicbatj&foedcra rumpebatj& paccm violabat,
nccnc ? Dcinde vtriim e Gra^cis ahquem cxiftcre opor-
tcbat,qui h«Ec cum facerc prohibcrctjnecnc? Nam li nd
oportcbatjfcd ill im , quit Gra^cia cft, Myforum prxdd,
vtappcllatur,viuctibus&ftantibusAthenienfib'3vldcrl
O
I06 DBMOSTHBNIS ORATIO
conucnlcbat : fruftra func mei tot fufcepti labores ciim
de talibus rebus dixiiinancm quoque & fuperuacaneam
operamfumfitciuitas^qu^confiliomeo paruit; fucrmc
deniquc peccata &fcelefa omnia concra ius admiffa,
liiea.Sin autem opus erat aliquem cxiftcrcqui h^c pro-
hibcretrquem aliumjquampopulum Athcn. fuiflecon-
ueniebar?Has igitur res cgo tum gerebam, & cum illum
omniummortalium ceruicibus iugum fcruitutisimpo-
nere videbam^aduerfabar eg03& rcfiftebamjtum pr^di-
cendojtum monendo, ne hxc Philippo condonarctis ac
prodcretis . Atqui pacem ille profcClo captis nauibus,
non noftraciuitas, AEfchinajVioIauit atque infirmauit.
Profcrigituripfadecrctaj&epiftolamPhilippij&exor-
dine rccita.Nam cui quifquc culp*e fit affinis^ex his pla-
num fictjfi dihg^ter attendentur, & cum re^de qua qui£-
ritur,comparabuntur. Recita. decreta. Neoclepra-
tore^menfe fc%tiii y contione ab imferatorihm extra ordtnem aduo-
cat(tjEuhv.lws M nefiti^eiflim Cyprim yerhafecit. Q^od impera-
tores in cotionemtiarunt Leodamantem nauarchum cum^iginth
audt, link miff(& fuerant ^ exportandi ex Hellejjonto in Lemnum
frumenti caufa;,nauihm , ah ^mj nta Philippi imperatore in M a-
cedoniam deduSlum, atque in cufiodiam datum retineri:placere Ift
ciuitatps moderatoreS)^imperatores dent operam^^yt cogaturfena-
tus j le(yatlque ad Vhiliffum deligantur ^ qui cum primum ad eiim --
peruenerint^aoant cum eo de dimittendo nauarchoj (^nauihus, ^
militihus. Et ft imprudensfecit ^mjntas , dicant nihil de eo querl
popuU-.m ^thcnienfemfi Leodamantem in aliquo malefcio depre-
henditj cum aliquidpr£ter ea, qu£fuerantei d popuio [Athenienfi
mandata, moUretur, ^chenienfifs re cognita , pro eim negiigentia
^ contumaciajn eum animaduerfuros. Q^uodfineutrum horuefi,
fed priuatimfidcm ^ diquitateVioiat autvs^quinauet^ mifitiautis^
qui cum nauihtis miffm efi^ piacere, ytpetant iegati aphiiippo , >t
hacderefaciatnosper iitteras certioresjl^t popuius ^themenfis
cum iidic comperta hahuerit,quidfaflo opiafitj deiiberet. H OC i-
giturpopuli fcitum fecit Eubulus, non cgo. Alterum,
quod dcinceps fcquitur, Ariftophonideinde tertium
PRO CTESIPHONTK. I07
Hcgefippus:deinde aliud Ariftophon:dcinde aliud Phi-
locrates^poftrcmoCcphifophonj&ceteiiomnes. Ego
quidcmnulluvnqua hircederebusverbumfcci. Reci-
ta dccrctum. d e c r e t v m. N icocle ^rt^tore p pndic Kal.
fe^temhrcis } de fententtit totiM^ fenntp^^jCiuttaW moderatorcs ^ ^
inipcratoreS} cam de ijS:qu£ m conticnc affa effent^adfnntvm re-
tpdiffentydecreuertmt foplo flacere 3 "^t legatiad Vhliffi.m de na-
uibu^ recfferandu deii^antur^iifque ad iUv.m mandata dentur: etia
fofulifcita in contionihusfa6ia tradantvr. LeBifunthi^Cefhifo-
fhon Cleomsflius. ^nafhljftitv.-Dcmocritu^ Demofhont/sfl/tr,
^nao-v'aftfs:Poljcritus^femantiflit{^}Cothocides . trihu Hif-
fothoontide f mmamren.m fotcfatcm ohtinente.^rifo^hon Co-
IjttetiS friffes^ ^ confUj fnhlici frincefsfententtam dixit.
Quo modoigituregohiEcpopulircitaprofcro atquc
oftcrjdo, ita&tu AEfchina oftendcj qualicgo dccrcto
icripto.belHfufcipicndi audorfuerim. Atnonpotes.fi
cnim poffcs^nihil tibi nunc prius profcrendum duxilfes.
Atqui ne PhiHppus quidcm in mc bclli culpam conferr,
cum alios infimulet , ^ criminctur . Recita vcro ipfam
Philippi cpiftolam. E p r s TOL A PHrLippi. ResMa-
cedomim Phtlifpus^^fenatuifofuloque^thenienf S. D. Vcnerunt
ad melegatiyefri Cefhifofhonj Vcmccrttus, Polycritus : egerunt
quemecum denauihuS} cjuthusfr<xerat Leodam^ , dimittendis . Vt
t^ituryno l-erho dicam quodfentio ^jlultiftmi mthi ejfe ytdeminij
f me ignorare futatts ihxc nautgia fer fmulationem frumeHti ex
LLeUcfponto tn Lcmnum cxfortandt j co confito effe mijfajlft Se^
b mhrianui^ qut k me ohfdenturjnec communthus amiciti&foedcri-
ht{^< conttnentur 5 auxilii m ferrent : atque h<ic nauarcho mandatx
efje non kfofulojfed a qv.ihufdam magijlratihus^ C^ ah alijs^quinuc
friuatt cumfint , yehementcr cufiunt^fofnlum , ffreta ^ yioLita
amicitia,qu£ mtht cum eo intercedit,heUum redintcgrare: id'queyt
fatjmaiorejludio contendunt , quam yt Selymhriams ofitulenttir,
exifiimantes fihihocfacinus yeflio^alts inflarjuturum. Verumta^
men non arhitror necmihi jnecyolts hocquicquam frofuturum.
Q^afrofter frimum h(tc nauigia, qu£ ad nos deUtafunt , yohis re-^ )
mit'':^, ^ condono: demdefcto a yohis,nc ma^^iflratihusyefrtA fer,»^
O 2.
lo8 PEMOSTHENIS ORATId
mittatUfyep.malitiole^^improhe admmij}rare:fed coerceatlh ^
cafti^etls.quod quidem f/acicm^e^o quocjue omnifiudio pacem tuc
ri C^ confn-uare conahor.Valcte. Nufquam hic Dcmofthc-
nis nomen pofuitj nulHus meculpse afflnem elfe rcnpfir.
Cur igitur cum ahos criminetur , nullam de mcis rcbus
geftis mcntionem facit?quia de fuis in nos iniurijs mcn-
tioncm fcciflet^fiquiddcme fcripfilTct.His cnimafhxus
ha?rcbam:abhisnufquamoculosdemoucbam:hisdcni-
quc aducrfabar. Ac primum lcgatio in Pcloponnefum
mc audore decreta cftjquo tcmporc ille in Peioponne-
fumoccultisitineribus irrepcbat: dcinde inEuboeam,
ciimEuboeamappctcbat.-deindeexcrcitus in Or6uma
mc decretus cftjnon iam legatio: alter itcm cxcrcitus in
Eretnam^poftcaquamtyrannos in his vrbibus confti-
tuerar.-poftremo claftcis eas omncis mifi,quibus& Chcr
ronefus5& By2atium3& focij omnes fcruati funtrex qui-
bus vobis pulcherrima illa nata funtjlaudcs^ gloria;, co-
ronse, gratia? ab ijs, qui bencficium a vobis acccpcrant.
Itafa(^umeft, vteorumj quibusiniurianifaciebatPhi-
lippuSjioge difsimihs eflet fortuna. Nam qui vobis tum
fidcm habucruntjac parueruntjfalutemadcpti funt: qui
ncglcxerunt , hoc funt affecuti^vt & ca, qii^ pr^dixera-
tis;f.:epe recordarentur:& vos non folum optima erga fe
voluntatCjfcd etiam fingulari prudcntia pr^ditos,&
vatcs fuilfe iudicarent.Omnia cnim qu^ecunque cis pr£-
dixiftisjaccidcrut. Atqui cum fiigiatomnino ncmincm,
tutuomniuhominuminimeignoraSjAEfchinajmagno
cmturu fuifle PhiUftidcmjVt OreQ habcrct : magno Cli-
tarchum^vt Eretriam teneretimagno Phifippum ipfum,
vthaefibiaducrfum vosfacultates fuppctercntj ncc de
cetcris rebus coargucrctur:denique ncquis iniurias,
quibus Gra^ciam vbique afficiebat,magnopere attendc-
ret, aut acrioribus oculis obferuarct . Lcgati cnira , qui
tum a Chrarcho & Phififtide huc vcnicbantjapud te de-
^ uerfabantur, AEfchina^tuquceishofpitiumpublicum
comparabas: quos ciuitas tanquam hoftcis3& rcs neque
iuftas.
PRO CTB«IPHONTI. I09
iwftaSjncquerdp.vtileispcrruadcrcdiccndoconanteis^
cxire cx vrbe iulsit, atque ciccit. Tibi autem crant ami-
ci.Nihilnc igitur horum adum cftPOjtc appcllo, qui me
malcdidis infedaris : qui dicis mc prctio acccpto tace- •
re^cofumto vocifcrari.Tu vcro nonitcmrquintumma-
xime vocifcraris cum habcs , ncque vnquam votifcrari
defincSjnifihitibiclamorcm iftijmcomprclfcrint, inu-
flainfamixnota fcmpitcrna. Ciimigitur vostum pro-
ptcr has caufas mc corona dona{fctis,ijfdcmq'iC3quibus
hicCtcfiphon^fyllabis Ariftonicusdccrctum confcri-
pfilfct 5 coronain theatro vocepra:conis pronuntiata
cflet: hocfecundumdcniqucmihiiamprieconiLimobti
gerit: nequc tum contra dixit AEfchincs ciim pra^fto
elfctjnequceum , qui fcntcntiam dixcrat, in iudicium
vocauir. Ac mihi hoc quoque dccrctum rccita.D e c r e-
T V M. Ch^ronida Hegemom flio prxtore^feptimo Kd. Februa-
riiiiytribtt Leor^tide fummum imperntm oltinente , ^rijlonicus
Vhrearrius itacenfuit . Q^oniam Demofihenes Demojihcnis filiHS
p£anteusj cum multas ^ ma^n^ populo ^ thenienfl Vtilitates at^
tuUt ,tum multii populi ^thenienfis focijs ^ antea 3 O* item hoc
temporefuikdecretu< pr^fdio atcjue auxiltofuit : quodqi-.e nonnulLiS
yrbas EuhxA Uherauit : pojlrcmh quhd perpetuam er^apopulum^-
thenienfem heneuolentiam pr^flat 3 <(^tum a^endo jttm dicendo,
cfuantumpotefljcum ipfs ^AthenienfihuS) tvm afs GrxcisconfuUt:
Vlacerefenatui}poptd6qt<e ^thenicnfp 1 f Demojihenes Demoflhe-
mfUuS} meritis ac >f m laudihus ornetu r^atiredque corona donetur,
^tqueh^c donatto intheatro Dicnjfjsjtra^oedis noui*pronuntie'
tur.Hutus autcm prontmttationis procurationem haheat ^ trihus
e^jpenes quam fumma fit rertim poteflas 3 ^ certaminum fcenico-
rum curator acprtfeBus.Dixit ^rijhnicus Phrearrits. Eft 'n e
igitur quifquam^ qui dedccore aliquo affcClam , autlu-
dibrio habitamjiuit derifam,proptcr hoc dccrctum,no-
ftramciuitatcm ciTe fciat, qua?omnia nunciftc, fi cgo
corona donatusfucrojfutura confirmat?Atqui cumrcs
funtreccntcSj &omnibus nota", fi quidcm honcfta?& \
pra'clara»fint, earum audoribus habcturgratia: fin ali-
03
IIO DBMOSTHENIS ORATIO
ter,poena in eos conftituitur . At enim tum mihi gratia
rc]ata,non poena irrogata eft. Quare vfque ad illa tcm-
porajin quibushfcgcftafuntjncmo cft, quinonmeres
• & optimas , & ciuitati vtilifsimas geffifle fatcatur:h6c-
queitaefleideritmaximo documcnto, quod cum aJi-
qua de rc dcHberabatiSj fiuc dicercm , fiue dcccrncrem,
omnes fcntcntiam mcam probabatis ^omncs audori-
tarcm nicam fcqucbamini -.quodca, qu^ea me decreta
eflcnt, fieriiubebatis, quod cx eiscoronseciuitati^mihi,
vobisomnibuscomparabanrur: quodflicrificia, &fup-
phcationcs dijs imfnortahbus^proptcr adtioncs illas tan
quam vtilcis & fakitarcis, conftitucbatis . Poftcaquam
igiturexEuboea Philippusdcpuifusac deieduseft, ar-
misquidema vobiSjrationcautcm &:fcicntiareip.bcnc
gcrcndse , & decretis (difrumpantur quidam iftorum h-
cctjame; altcram ciuitatis noftrse oppugnandse viam
quiercbat.Cum vidcret autcnijnosmagnampartemfru
mcnto importato^ahundequc aducdto vtijtotius rci fru
. mcntaricecxportandcTpotcftatcmconcupiuit: &cumin
Thracicim veniiret j a Byzantijs focijs fuis primum pete-
recoepit.vrcommunibus opibuSjCopiifquc ceniundis,
vna fecum beHum nobis infcrrcnt . quod cum recufarct
Byzantij:,ncgarcntquefe hiscondicionibus cumeofo-
cictateminiuifle (ncqucin eo fanc mcnticbanturj)agge-
ribus cxcitaiis, vallo circumiedOjmachinis admotis vr-
bem oppugnabar. Hsec cum fierent^quid nos facere con
ucnirctjnon iam ampHus quenquam rogabo: (omnibus
enim pcrfpicuum cft) fed quis ille fuit , qui Byzantijs o-
pemtuht?quifalutifuit?quisprohibuifjncHcJlcfpontus
temporibusillisa nobis ahenarctur^VoSjAthcnicnfes.
vos autem ciam dico^ciuitatem noftram dico. fed quis e-
rat ille, qui ciuitati hoc fuadcbat ? qui dccerncbat ? qui
agcbatjquidcniquefcipfumnulJiuspcricuH mctudcter
rituSj non pccunix , non vitce fu^ parcens , rcbus omni-
( busolTerebar?Ego.Neque vcrovos oportct orationc
doccri quantu hsec omnibus profucrinr^ cum re fitis cx-
perti^
^ROCThSIPHONTI. III
pcm.BellucnimjquodcumrufGcptum eftjpmer quam
quod magna cx eo gloria cofecuti cllisjfccit vt omnium
reru,quiE ad vitam degcda nccelTariiE funt, maior vobis
cum incrcdibili annonc vilitatc fuppcterct vbertas & co
pia>quam in hac pace^quam ifti viri boni contra patriam
tucntur ac rctincnt, rcrum quarundam futuraru fpe du -
dirqua vtdecidant^ncque earum rcrum, quf vos opti-
marumpartiumac rcdilsimarum voluntatum ciues a
dijs expetitisjfint participes, ncquc ipfi vobis ea, qu^ fc-
cuti funt, quiEquc fibi propofucrunt, impcrtiant, fa-
xint dij immortales.Rccita vcro Byzantiorum& Pc-
rinthiorum coronas , quibus harum adionu nomine ci"
uitasnoftradonabatur. decrhta btzantiorvm.
Hieromnemom BoljjortchosD^tmagct' Enteaii£J]lius,faSl-afibl
afenatu dicendtpotejiatcj '\>erhafecit . Q^od populus^thcnicnfis
cum fuperioribus temporibus perpetuam erga Byxantiosj ^fociosj
cognatofcjue P erinthios beneuoletiam habuitj tum hoc tempore cum
Phil/ppus M acedo beUu hiiic agro^ <^ huic "yrbi caiamitofum infer
retjco confilio atque animo *Vf Byxantios > ^ Perinthios funditus
deieret^atque euerteretxu^mque omniapartim incendio fiammifque
yaftaret^fpartim c£fs arboribusferro popuiaretur ^ ma^no nobts^/-
fut}l>tiittanijuefuirjauxiii6(jue iato centum ^'li^inti nauibus,re
fiumentariaiarmiSj^/iris^ magnts pericuiis nos iiberauit j ^ anti-
qmm nohis reip.ftatum j iegesyfepuicra maiorum re'lituit ; Popuio
BjT^^ntto, ^Pcr/nthwpiacere y lus matrimonij nohifcum contra-
hendh^cii'.itatis,ac reip.no ftr£ communionenh tz^^^ori.m ^fun-
dorum emendorum ac pof^idcndonfm poteflatem ^thenienfibus
concedi : iniudis ac cenaminibus pyincipemiocumi acpropr/i/m^in
Prjtaneop in curiajapudpopiiii:m,apud eos,qui facrisprxpofiti funtj
trtbui : tum fcjuiyoient in IrLe nofira domiciitum fuarum for^
tunarum coUocare , omnium rerum immunitatem dari : JlatuAS
autem treisfexdecim cuhitorum in Bofforo poni , qu£ fgnifccnt,
popuium ^thenienfem apopuio B)%antio)^Perintl)io coronado-
nart.-mitti autcm munera acprxmia ad ceieberrimos totius Crjecne
coucntus^ ifi hmta, N emea, o/> mpia, Pjthia: il if e pradicatiom m ^
coronxjcjua corona popuius ^thenienfis k nohis donatusfitjfimf^t
112 DEMOSTHENlS ORATlO
^theni enfnimyirtus, ^Byxanuorv.m^ P erinthiorumque^^ratus
animiis Grtncls omnihvs ferffeBv.s fit ^ cognitus. Recita &
coronas a Cherrhonelitis ciuitati noftr*e decretas ac
donatas. deckbtvm cherrhonesitarvm.
Qvi ex cherrhoneftis Sefium^Eletntem} Madyttm^Haiofe^
connefum incolunt , ijfenatum , populumque ^themenfem corona
aurea donant ducentorvm ^ ~)>igintifex pondo: aram Gratidt} c^
fofuli ^thenienfs excttant (^corfcrant, quoniamfbi maximi
^fno^ulans boni, intredibiiifquejeiicitatts caufa fuiti\'t pote (jui
feeserciti: Philippi iiherarit} qtii fhifedesfuaspatria^ ^fucis iegesj
lihertatem i facra refiittterit ^neque 'yilafxcidoriimcettrnitate ei
grati^ agere^ <& quantum confeqiii potermt^de eo hene mereri , ^
quicqtiid poteruntm eum henefcij conferre^definent. Hiscde com'
tnuni confiiio in curia decrenerint. Verum non folum VC
Cherrhoncrus3& Byzantium fcruarentur ^ PhiHppus
Hcllerpontuminpotcftatem fuamredigere prohibcre-
tur^noftra ciuitas his dc caufis, maximis honoribus afH-
cercturjmeainftituta^mciequein adminiftrandarcp. ra-
tiones perfccerunt : {cd etiam omnibus mortaUbus no-
ftra? ciuitatis bonitatem , fidcm atque animi magnitudi-
nemjPhilipp? improbitatem.mahtiam^ac peifidia, per-
fpicuam, claramque rcddidcrunt . Hic cnim Byzantio-
rumamicusj&focius cosipfoSjquostueridebcbatj c,ir-
cumfedereatque oppugnarcabomnibus confpicieba-
tur: (fquo quidturpius aut fceleratius eftcpolsir?J) vos
qui multa,& quidem mcrito dc illis qucri potcratiSjpro •
ptcrea quod fe in vos antca iniquos atque ingratos pr^-
bucrantjnon mod6pr«eteritas iniurias non recordari-,
neque homincs mifcros , quibus a Philippo ficbat iniu-
ria prodcre ac defcrcrc , fcd ctiam tueri ac feruare ccr-
ncbamini. Qmbus ex rebus gloriam , omniumque crga
vos bencuokntiam comparabatis. Atqui ncmo eftj qui
nefciat.multos iam ex ijs.qui in rep.verfati funt.a vobis
effecoronadonatos.fedcuius alius opera ciuitas no-
ftra honorem coronce confccuta fitjconfiharijjinquam,
^oratoriSjpr^terquamea^nemoeftjquiproferre.quear..
P R O C T E S I P H O N T 1,' II3
Vt igiturcamalcdidimjua-ifte inEuboeoSjByzantiof^
quccongclsitjtum ficiuici forte afpcriusabiUisatque
accrbiuscontra nosadum fit , commcmorabatjmcras
calumnias efTeoftcndam^^non eo folum quodfalfa funt^
(fcire cnim vos arbitrorita cfleXcd quod, vtmaxime
vcra efTcntjres illas tamcita tra6lauij ac moderat^ fumj,
vtciuitati noflr^ eflentvtiles: vnum atque altcrum e
pra'claris facinoribus , ac ciuitati noflr«eglorio{is , quse
apud vos fada funt, exponcre volo, atqueea paucis.
Nam & vnumqucnque priuatim, &ciuitatcpubJicc ad
omniUjquarcxtantjpukhcrrimaj&pra^clarifsimaexem-
plarcliquasadiones oportctdirigereconari. Vos igi-
turjAthcnicnfcSjCumLacedcemonijterra-jmariTqucim
pcrium obtincrcnt3& totam Atticamquoquo verfus,
prajfcd:is,ac pr.:efidijs dcuindam, obfefikmquctcncrer,
Eubceam.TanagramjOmncmBcEotiamjMcgaramjAE-
ginamjClconas, cctcrasinfulashabcrcnt: cum ciuitati
nodrx non moenia , non naucs eflcnt:ad Haliartum ex-
ercitum eduxiflisj itcrumquepaucispoftdicbusCorin-
thum,quo tcmpore multas aCorinthijs acThebanis
acccptas iniuriasjob eajqujEbcilo Deceli^rojabillisaii^ta
fucrar, mcmoria rcpcterc poterant ij, qui tum viucbant
Athenicfcs maiores vcflri:quod tamc non fcceriit:nihil
minus. Atqui hocvtrumquc, AEfchina, Athcnienfes
ncque pro bcne meritis facicbantjncque a periculo va-
cuum ccrnebant : fcd non idcirco tamen eos , qui ad fe
confugicbant , defcrcre in animum inducebant , imrno
vcro pro honore & gloriajtcrrorcs omncis fubirc , om-
ncifquedolores & cruciatus corporis cxcipcre ac pcr-
fcrre cupicbant:qua in rc nihil fallebanturjquin prude-
tifsimeredifsimcquefcnticbat.Namqueomnibusho-
minibusvitcCtcrminusmorsefljCtiamfiquis fedomiin-
ciufumcontineat&cufiodiat. Sed virosforteis fempcr
oportct rcs laudabileis atque honeflas fufcipere &co-
nari,bona fpc in pofterum fretoSj & quafi armis quibuf-
dam tcdos : c^uicquid autem deorum immortaiiuini
P
II J. DBMOSTHBNXS ORATtO
voluntatc euencrita fortiter ac moderate ferre. H«c fa-
cicbant noftri maiorcs^hsec qui e vobis (bnt setate gran-
diores; quifimulatque Thebani vidoriam inLeu^ris
confccutij Laceda^monios ncque vobis amicos , ncquc
de vobisbene meritoSjimmo vero proptcr multas &
graueis in noftram ciuitatem iniurias odio acerbifsimo
dignoSjde medio tollerCjac funditus delere conati funr,
prohibuiftis,non eorumpotentiajnonviribus,nonopi-
busjnon gloriabello partadeterriti-.poftremo non agi-
tantesanimis,nequc reputantes cumfmodi vosillim
rcbus iniufte Ixfident, neque pro quibus hominibus cf-
fctis vita? periculum adituri.Ita his fadis, Graecis omni-
bus declaraftisjvos (iquis eorum in vos quantumuisgra-
uitcr deliqueritj iras atque inimicitias aduerfus eum fu-
fceptas.adaliasresjallaquetempora referuare. quodfi
aliquod in difcrimen falutis aut Iibcrtatis venerint , in-
iurix accept£E neque mcmores futuroSjncque rationem
habituros . Neque vero in his rcbus folum ita animati
fuiftis : fed cum fibi iterum Thebani Euboeam vendica-
rentjneqj vos neglcxiftisjnequeiniurias;,quibusa The-
mifonej& Th(;odoro ad Oropum affedi fueratisjmemo
riatenuiftis j fed his quoque fuccurriftis: quo quidem
tempore primum trierarchi voluntarij ciuitati cxtitc-
runt, in quibus ego fui. S ed nondum ad cum locum vc-
nij vbi mihi his dc rebus dicendum fit . Atqui cum clara
in hoc veftra virtus enitueritjquod infulam illam ferua-
uiftis: tum vcro multo pr.rclarifsimum veftrum illud fa-
ttum extitit,qu6dctim &virorum, &vrbium Euboica-
rum compotes effetisjijs, qui vos I^fcrant,vtraquc red-
didiftis , nulla iniuriarum vobis fadarum in ijs, qux vc-
ftr^ fidci commendata,&credita fuiffent,ratione du(5ta.
Alia fexcctajqu^e commemorare poft^um, prjetcrmitto;
naualeis pugnasjcxcrcitus in cxpeditionem edudlos,
pedtftrciscopias tumantea, tumvcftramemoriacom-
paratas : quse quidem omnia pro ccrerorum Grajcorum
falute ac libcrtate ciuitas noftra fufccpit. Cum igitur
animaduer-
PROCTESIPHONTI.' IIJ
animaducrtiircn-jj& cognouifTemjciuitatemnoflram in
tot ac talibus rcbus pro commodis alicnis nullam dimi-
cationcmrecurafTejCumrcsipfiusagcrcturjConfilium-
quc & certamen quodammodo dc ea inircturiCjdTd cgo
ci fuaderc^quid conriIiidarcdebui?Vtrumvtpr;eterJt2s
iniurias recordarctur in ecspqui pr*efidium noftrum im-
plorabant, qui fcruaricupiebantPan vtcxcufationum
latcbras quarcrctjquibus vtilitatem Grarcorum com-
muncm prodcremus? Et quis mc non mcriro necaret , fi
quod ornamentumj dccufquc ciuitatis vcrbis duntaxat
contaminare conarer?Nam rcm quidem vos non fuiflc
faduros cgo ccrto fcio . fi cnim voluifTctis , quid vobis
obftitiffct ? no liccbat? non vobis pricflo adcrant iiti ho-
mincSjqui hjec diduri ac fuafuri eilcntrlam igitur ad ca^
qua? dcinccpspubhcegefsij rcucrtor. atqucin hismihi
rurfumfpedatCj &confidcrate3 quidcflctoptimumfa-
Ctu ciuitati. Cum cnim vidcrcm , A thenicnfes , claffcm
veflram dilabi atquccuancfccrejdiuitcsimpcnfamodi-
cafadaimmunitatcmclTcconfccutos, mcdiocriumaut
tenuium facuitatum homincs ad egcflatem cffe rcda-
dos, ciuitatcm ob has caufas nihil fuo tcmporc faccrc,
fcdamiffai^imoccafioncad rcsagendasaggrcdi : lcg^m
tiilijqua diuites ofhcium faccrc coegijpaupcres ab iniu-
ria vindicaui: dcniq; pcrfccijVt omnis commcatus, om»
nis belli apparatusCquod erat vtihfsimum^ fuo tcmpore
ciuitati fuppctcrct: atquc ob hanc acfticncm, dclcgibus
contra Icgcs rogaris in iudicium vocatus^ veflrit me po-
teflatijfcntentia^quc pcrmifijin confpcc^um vcflrum ve-
nij &abfoIutL'.sfum: accufatorautcm ncquintam qui-
dcm tabcllarum partcm pro fe obtinuit . Atqui quanti
clafsium magiflrosaut primosjautfccundosjauttcrtios
amc fuiffc putatis cmturosjprimum ne ha:c lcx ame
fcrrctur : fccundo loco vt cgo tota rc inchoata ic\i0.a,
atque abie(5ta eis iurandi in litcm , & iurciurando intcr-
pofito, rccufandi, aut prorogandi iudicij potcflatcm fa- •>
ccrcmjatq; ita eos elabi rinercm ? tanti profedd, Athc-
Pa
Xl6 DBMOtTHBNIS ORATIO
nicnfes.quantiapudvos dicercnon aufim. Atqueh«c
non immerito fuccret.Licebat enim illis pcr lcgcs prio-
rcs renisdenisinterlecopulatis,munerib' pubiicisfun-
gij cilm ipfi paruam , ac prope nuUam impenfam finguli
facercnr,tenuiumatqueinopum rem familiarem conte-
rerent atque cxhaunretimea autcm lcge pro fuis qucm-
quc facukatibus pecuniam confcrre oportcbar.ita dua-
bustriremibuspra?fe(5tusmealcgeexortuscftisj qui v-
nius fumtum dccimus fextus antea fuftincbat.Non cnim
fe tunc tricrarchoSj fed tributi confcrendi focios nomi-
nabant . Quare vt hsec toilcrenturjatquc vt nc ofiicium
facere cogeremur 5 nihil eft, quod mihi daturi non fue-
rint . Ac mihi primum plcbisfcitum illud, propter quod
in iudicium addudus fum de legibus contra leges fupe-
riores rogatis : dcinde ct^nfuum defcriptiones , & eam,
qu*e priore lege obferuabatur3& cam^quam ego mca lc-
geinduxijrecita, plebisscitvm ademosthe-
^ E F A c T V M. Pr£tore V olycleMcimo fexto Kal.feptembrei^,
trihu Hipfothoontide fummam rem obtinemejciuitatemque mode^
rante^^Demojlhenes Demojihcnis jilmsVAametic legem tulit adna-
'uium prdefeChur.u fertinentem, fuferiore ahrogataj qua trierarchts
trihutorum conferendorumpartitio concedebatur.^tcjue hanc De-
moflhems iegem fenatm fententia fua, popiAufque ^thenienfis f^J
frano fuo comprohav.it . Itaquehoc nommejDemofhenem Patro-
cies J? hlyem iudicio de leo^ihtii nonlegiume roo-atvs reumfecit. Qujj
Demofihene omnihusfententijs ahfoluto -j cum quintam tahellarfm
iudicialium partem no ohtinuiffettquingetis drachmvs multatm ej},
Profcr vcro & egrcgiamillamcenfusdcfcriptionem
lege fuperiore inftitutam. descriptio tribvti
coNFERENDi EX LEGE ANTi (^v A. Trierarchi ad
ynim triremu fumtm yocantor feni denhad rationem earum trihu-
ti eoUationumyqude, in centurijsjaut manipults militum ohferuari fo^
let i ah £tatts anno yicefimo quinto yfque ad quadragefimum:atque
hiparem C^ ^quahilem interfe fumtum intriremepsfaciunto.
^ Agc iam mihi defcriptioncm quoque ex mea legein^
du(5tamproferacrccita.DEScRiPT 10 bx lege db-
MO-
PRO CTlSlPHONTB. I17
MOSTHBNls. Sinotdi trierarchi dcleSiifin^^ulU triremihu^
attribuuntor fro ftits quifciuefncultatibws > quori.m cenfusftdecem
talentorum.cjnodftftpluns : pro proporticneyfjtie ad tria nav.iofa,
cum nauictila aBuaria 3 conjcrcndi muntrefunguntor . eadcm pro-
portioncjfi bonafnt minonsj <ju?m dcccm tAentcrum , confocian*
torj ^ coeunto tntcrje ad mtKcns pcrjunfiioncm} yfcjue aa deccm
talenta. Vtruin vobis vidcor tcnijibus mcdiocriccr fub-
uenirfc? Vtruin diuitcs paruo fuiflc vidcntur cmturi , vc
ne ofhciumfaccrccogcrcntur?Non rolumigitur hisno
minibus glorior ac triumpho,qudW ha:c diuitibus no rc-
milijnequc condonaui:& quod in iudicium vocatus,ab-
folut* rumrredquodlcgcm vtilemreip.tuhjidqaerCjat-
que eucntu probaui.Cijm cnim toto bcUitcmporCjmca
legcclaflcsnauigarent , nullus vnquam tricrarchus ad
vos fupplcx conf ugit..taquam i|^ca^ lcgis iniuria oppref^
fusatqueaffliClus: nuIlusinMunychia adaram Dianse
fcdcns^onus fibi Icgc impoiitum dcprccatus cft: nullus a
magifliratibusclafsicisin vinculaconicduscftjquodlcgi
mcse parire noluiflet^nulla triremis ncquc fons comprc
hcnfa perijt noftrieciuitatijnequehicremanfit ciimin
altuni deduci nonpolTct. Atqui prioribus lcgibus h^eG
omnia accidebant.Caufa autem in paupcribus confifte-
bat^quippc qui muncrc publico fungiproptcregefta-
tcm non pofl^cnt. Ex hoc igiturmultarum rcrumgcren-
<iarum impedimenta , multa:que difdcultatcs incxplica-
biles nalccbantur.Ego vero ab ijs,quibus angufta rcs fk
miliaris^tenucsqs faeultatcs crant,ad Iocupktcis& co-
piofos nauium priefcdurastranftuli.lta quarratio po-
ftulabat, quieque tempora reip.dcfidcrabant.rcdc atqs
ordincagicocpta lunt. Atqui ctiam hoc nominc laus
mihidcbctur,qu6dhancreip. adnuniftranda? viam , ra-
tionemquefccutusfum,exqua vno temporcgloria,ho
norcs,opes,&copiieciuitatiqua:rcbantur.NuIIaautcm
mea reip.gcrcnda: ratio ncque inuida , nequc maligna,
neque'accrba, ncque malitiofa^ncquehumilisautabie- ^
<^a,ncq5ciuitatcnoftraindignarepcrietur. Atquecan-
Il8 DEMOSTHENIS OKATIO
dem planc nxntem , ingcnijquc indolcm in ciuitate no-
flra gubcrnanda prarftitifTe vidcborj quam in toti* Gra?-
ci^ rcbus procurandis atque adminiflrandis adhibui,
Nam neque inciuitate noftra gratiam diuitum pluris,
quam muJtitudinis iura fccijneque in rebus Griscorum,
Philippi hofpitium ac muncrajcommunibus totius Gr^-
cise commodisac rationibus antiquiora mihi fucrunt.
lamigiturmihircliquum efTeaibitrordepreeconio ^ac
dc iudicio rationum referendarum dicere. Nam mc rcs
optimas, &populo v!?hcmcntervtileis cgifle, bencuo-
lentiam.qj crga vos pcrpctuo habuifTc , orr.niquc opcra
ac ftudio rcip.profuiflejfatis ex ijs, qua? dida fbntj con-
ftare cxiftimo. Atqui partem maximam rerum amc pu-
bliceinflitutarum& ac^arum praetermittOjquod arbi-
trcr primum mihi de criminc ipfo decretorum contra
legcs fadorum efle differendum, rationemqueredden-
dam: dcinde etiam fi nihil de reliquis a(ftionibus , & re-
bus mcis gcflis dicam, nihilo rainus tamcn veflram mihi
cofcientiam teflem cffe earum locuplctem . lam qu? iflc
furfum ac dcorfum omnia pcrmifcens ac pcrturbans, &
orationc longo anfradu verborum circumada^dc lcgi-
bus difputauit , contra quas hoc decretum fcriptum
cffe arguit: ncquc mchercule quenquam veflrum cffe
yutOjquijquid diceret^imcllexerit^ncque cgo intellige-
re potui. Mihi autcm delibcratum efl, re«5tam ac fimpli-
cem defcnfionis viam fequi . Tantum abcft enim , vt di-
camjmc iudicio referendarum rationu non tcneriCquod
iflc mihi crcbro obijciebat/alfo, & ita cffe affcucrabat)
vt corUjque per omnem vita publice vel tradauijvcl ad
miniftrauijrationc me apud vos referre debcre cofitear:
fed qu? dc meis bonis populo vltro largitus fumjCorum
rationem neq, a me referri vllo tempore oporrere dico:
(audis AEfchina?; ncq, ab vllo aho, ne fi cx noue quidc
lit pra^toribus.Nam quse tam iniufla, qu«e hominum gc-
< neri tam inimica atque infefta Icx^^vt^qui defuo fil largi-
tus^quiquc humanitate addudus benignum (c^Sc muni-
ficum,^
PRO CTISIPHONTI» 119
ficum, &liberalemrcpriebucrir^eumgrati«quldemfru
6tu priuet , calumniatoribus autcm & fycophanris con-
ilridiumtradar?hosadrepofcendas eorum,quxilla? dc-
ditj rationcSj iudicesconllituat? NullaprofcCtoeft: aut
fiquamifteeifecontcndatj oftendatjatquccgo^equoa-
nmio fera,& taccbo.Vcrumj AthcnicnfcSj omnino nul-
larcpcrietur. Itaquc calumniaturiftcmej &qu6djCiim
cgo thcatrali pccunia? prj^fed* clfemjpecuniam de mco
Jargitus fum5fcnatus(inquit)cumlaudauit,quo tcmpore
rcfcrendarumrationumiudicio tcnebatur. Non ob vl-
lam rcm , cuius rationc reddcrc debcbam , pcrditifsime
iycophanta, fed proptcr mcam largitioncm ac liberali^
tatem.Atmurisrcficicndiscurator eras(finquit). Etiam
ob idipfummcrico laudabar, proptcrca quod qua? in
eorum refcdioncm infumfijdonaui , ncqs m tabulas re-
tuli,expenfumue tuIi.Nam expcnfi latio fane , iudicium
refcrendarum rationum^ & iudiccSjqui rationcs diligcn
ter expcndat^defideratidonatio vero ac libcralitas,lau-
dcmjgratiamquepromerctur. Hanc igitur ob caufam
Ctcfiphon hoc dcmc fcitum fecit. Atquc h:ec ita elfe,&
no folum legibus cfle definita j verum etiam inftitutis ac
moribus noftris elfc comparata,multis argumentis & te-
ftimonijsvobisdemonftrabo . Namprimum Nauficlcs
cum effct impcrator,f«epe ob ea,quie de fuo largitus eft,
avobiscoronadonat" eft.Deindc Diotimus ,qu6dcly-
pcosdcdcrat: & rurfum Charidemus,coronis donati
funt.Tum Neoptolcmus iftc multis operibus pr.;efc<5tuS;,
propter ca, qua? de fuo largitus cft, honorcm coroilse cft
confccutus . Elfct cnim hoc mifcrabile fane atque ingc-
mifccndum,{i magiftratum aUquem gcrenti,vel fua lar-
giri propter magiftratuni non hccrct, vel corumjqu? lar
gitus fit,non gratiam vllam confequcrctur,fcd iudicium
refcrendarum rationum fubire cogcretur. Atque h;cc
ita elfe , Athcnicnfes, ex ijs ipfis, qux his decrcta funt,
cognofcitc.Rccitamihi dccrcta. DECRETVM. Prxtore r^
J^emonico phlyeo 3 fexto Kal ,feptembreps , '^'erba fecit CalltM
I20 DEMOSTHENIS ORATIO
P hrearrlus deftntentia f. nattiSjpopt:li^p.eu^thcnienfiS} VUcn-efe'
natvijfopuloque ^ihenicnfi , Navficlem armis prafeflun corona
donnri , cjiodium duo miUiapcditum ^theniinfum grauiorii ar^
tnatvir^ efjent in ImirOi ^yt ^ihimenfhus eam infulcm incoienti-
hus auxiiiumfcrrenrj neque poffet Phiaioj cuiftffragio pofuii huitis
munerpi adminiflratio dciatafuerat 3 propterhiemem actempeffa-
tcm aducrfam nautgare , neqfcflipendivm miinihu^^perfoiuere jde-
fuo Mtro crogauit , nec tamen d popuio repetvt : fiacere prdterea
coron£ donationem JDtonyfjs^tragoedn noutS}pr£conis^oce pronun-
tiari. altervm decretVm. Cailixs Vhrearriu^ , mode-
ratorihti'. ciuitatis de feractiafenatus couocatisjlfohafecif.Quod
Charidcmus mditthusgravions armatur£ prd^fcSiusyCum ciaffeSa-
laminem mifftvy^ Diotimtv. magijier ec^uitum, nonni:Uosmiiites
in eoproeiiOy (juod adfluuium Eiiffm commiffumef, fpoiiatos ah
hoJlihtVjfasfumtihuSj ci)peis o6iigemts armaueruntiplacere fena'
tui,popt'i6que .Athenienf- charidcmum ^ Diotimum aurea coro^
tiadonari, eamcjue corona Qjtijnquatrihus magmsjin gymmco cer"
tamine, (^ Vtonyfjs, tragoedis nouis , pr£contsycce pronuntiart:
^tquehuius pr^conij curam hahere thefmothet^, (^ciuitatis mo~
deratoreSipe*}es quos eftfumma rerum potejlnsy ^ certaminumfce-
nicorum curatoresac magifiros. Vtcrque horum, AEfchina,
eius quidcm muneris , quod adminiftrabatjrationes rc-
fcrre debcbanrcd eorum, propter qua; corona donab^a-
tur^minime.Neegoquidemigitur.Eodem enim iure
fcilicetjquo ali)\frctus fum. Largitus fum de meo : pro-
pterea hiude afliciorjcum corunijqu^ de meis bonis de*
di^rationcsrcfcrrenondcbeam. Magiftratusgefsi, eo-
rumque rationcs rctulijnon corumjqua? JiberaHtate ad-
dudus dcdi.Eflo. At magiftratus pcrpcram gcfsi . Si ita
cilverOj curcum apud rationumprarfe^los, quorumdc
ea rc notio crat^ rationcm rcfcrcbam,pr£efcrtim cum a«
dclfesjnon mc accufabas ? Vt igitur fciatis , iftum ipfum
iriihiteftem eftc, meobea^dcquibusrationes refcrre
non dcbcbam, corona clfc donatum : fume mihi totum.
i fcitum dc me fadtum, & rccita.Ex ijs cnim^quis dc fcna*
tusconfulto in iudicium non vocauit >feipfe apcrict &
PROCTB«IP«ONTB. 121
i^ndicabltjatq; irt ijs.qux iudicio pcrfequitur, improbif-
fimus calumniator rcpcrietur. Recita. decritvm.
VrxtoreEtithycU) '^ndecimo Kcd. NoucrnhreiSj trihu Oeneide
ftimmnm rem ohtinente, ^cimttttem moderame, CteffhonLeo^
fi hemsfilitif ^na^iijfiiis 'Verhafecit.Qjioniam Bemofihenes De-
mcflhems fiim Paanieu^smurps re^ciendvs curatory pr^ter id , quod
eidepuhiicofuerat attrihutumjtria taienta defuoinopuspuhiicum
a fe inftmta populo ccndonauit , ac remif.t , neqtte extgere curauit:
auoniamqa pecuni<t theatrali prdcfefius^ommum trihuumpecumam
thcatraiem centum minis auxit in facrifcia: placcre fenatuijpopu-
loque u4thenienfi j Demofihenem Demofhems fiium V^ameum^
yirtutis ergOjhcneuoicntiiLquepcrpctudt^quam crgapoptiim ^the-
nienfem hahet liaudari ^coronaque aurea donari) eiusque coronA do'
nationem j ac prddicatioKfCm inthcatro^VionyfjS) tragocdtsnouis
feri.Prxdicatioms autem curam ad iudorum curatorem deferri.
H^ec funt igitur qu^ largitus fum, quorum niliil cflj,
quodiniudiciumvocaris: fcd qu;r iubct fcnatus mihi
pro his perfolui, ac tribuijha^c funtjqua; tu reprehcndis,
atque infedtaris. Tiine igitur cum eajqua? dantur, acci-
pere lcgitimumeffeconccdas^pro eifdcm gratiam rc-
fcrre^de dccrctis contra legcs fa(5lis. pcrfcqucris ? Si ho-
mincm infignitcr improbum ^ & dijs inuifum, & gcrma-
num fycophantam ac malcuolum natura dcfcribcre vc-
limus^qualis per dcos immortalcis fueritPnon huiufmo-
di? Atqui quod attinet ad pra:dicationem in thcatro fa-
cicndamj nondico dc fcxcenties fcxccntis hominibus
illic cffc pr^cdicatum: prsetcrmitto mcipfum ibidcm fa?-
penumcro cflc corona donat.um:fed pcr deos immorta-
lciSjita ne ftolidus^hebcs , ac ftupidus es, AEfchina , vt
nunqua cogitarc & confiderarc tccu ipfe potucri5,corc-
na,vbicunqs ci' prasdicatio fiatjfcmpcr candcm laudcm,
candcmque gloria ei, qui doncturjafferrcrfcd corii, qui
coronamdonatjVtilitatisgratia^prajdicationeinthca-
tro ficri? O mncs cnim y qui vocem pr<econis audicrunc,,.
cumadbcne mcrendumdcciuitatcexcitanturjtum ve--'>
10 cos^ qui gratiam rcfcrunt , maioribus laudibusjquaoi..
122 DEMOSTHISIS. ORATIO
eum,qui corona donatur, effcrunc . lccirco hanc lcgem
tulit ciuitas^quam rccita. l e x. Qjj^ofcim^uc aliqua mum-'
cipia^aut oppida ^ttica domt coron.ijcoromrupr^dicationes apud
fuos qu^que f>opulosfacmto:nifi qtiospopul^ autfenatus ^theniefis
corona donabit.De his autem Uceat in theatrojyfonjfls pradicare.
Audis AEfcbinalcgemdilucideloquctem? Nifiquos
populusjaut fenxtus corona donabit.De his autem pr^dicationem in
theatrofierifa6 efio. Quidigitur , infelix, calumniaris?
quid verba fingis?cur tcipfum tandem vcratro non pur-
gas?Nontepudctalterumcapitis arcefferCjnon quod ci
crimenalicuiusiniuftifacinorisinferrepofsis^fedquod
eius laudi acvirtutiinuideas^atqucobtrectes^non pu-
detalias leges commutarc^alijs parteis detraherc, quas
^equum erat totas rccitarijpr^efcrtim ijs^qui fc fccudum
leges fcntentiamlaturosiurauerunt? Et tamen ciim ta-
lia facias,quibus virtutibus virum popularcm pr^Tditum
clle oportcat , cxponis , non alitcr atquc fi ftatuam prae-
fcriptis vcrbis^&ex fyngrapha faciendam locauilfes:
dcindecumtibitradcretur,cflet aliccrfada, quamfyn-
grapha cautum clfct : aut proinde quafi homincs popu-»
lares v erbis^non fadis^ac rcbus gcitis fpcdtentur, & co -
gnofcantur.Atqucintereavocifcrarisj&dicendataccn
da tanquam e plauftroloqueris , qu^ intCjgenufque
tuumconucniuntjnoninme : quibusinuftavitatuaefc
non mca. Atqui, Athenienfes, hoc cgo inter accufatio-
^ ncm, &raaledi6lioneminterelIbput6 , quodinaccufa-
tionccriminainiintoportct,ea,quib* poen^fmtlegibus
conftitutce:tiialedidho autem nihilhabeatpropofiti^prg-
terconuiciaj&cotumeliamjqudsab inimicis intcripfos
confingb&iacifolent. Vcri.im hieciudiciamaiorcsno^
. ftroscoconfiho xdificafte arbicror,non vtvobisarefa-
miliari veftra abdu<ais,atque in hunc locum coadis^ma
ledida inter nos disftu atque auditu foeda j ac nefaria ia-
ceremus: fcd vt fiquis fortein ciuitatem peccaueric , in-
« iuriamquercip.fcccrit, cumcoarguamus, &conuinca-
mus . H«c ciim fcirct AEfchines c^queatquc ego , nihi-
lominus
PRO CTESIPHONTl. 12^
lominus me malcdidis infcdarsquam accufare maluir.
Vcrumtamennch^c quidcm re ;equu!n eft cum poftc-
riorcsfcrrCjatqj infcriorcmdifcedcrc . Scd iammead
ha:cconfcram , fihoc tantumabco quc-eflucro . Vtriim
tc vis.AEfchinajCmitatiSjanmeuminimicumappcllarif
Mcum fciUcct : hoc enim gcftu (ignificas . Et tu vbi tibi
hccbat, iiquid iniuftc in Athcnicnfcs commifcram^poe-
nas a me Jcgibus pro his cxpcterc, ncglcxifti : in iudicijs
rcfcrcndarum rationum ^in accufationibusdcijs, qu«B
contraiegcsfcriptafuntjinahjsiudicijs : vbivcrointe-
gcr & innoccns cram, omniqueculpa vacabanij omni
cx partCjrcbufque omnibuSjicgibuSjtcmporCjdiei pr«e-
fcnptionc , multisiudicijs antca his dc rebus faClis, c6
dcmqucquod nunquam vUiusinvos pcccari ccnuidus
fumrcumciuitascxiJsrcb^^^qucpubiiccbcncgcdxfuntj
neceilario aliasplus, ahas minus gloria^ confcquatur:
hic mihi occurrifti?hic tu te mihi aduerfarium obtulifti?
Vidc ncgcrmanusac vcrus horum fis inimicus , mcus
V cro fidus ac fimuLitus.Poftcaquam igitur vobis omni-
bus 3 rchgiofa? ac iufta^ fcntcntise fcrcnda,' via monftrata
cftjoportet me(vt videojltametfi me natura finxerit a ma
lcdiccndi ftudiorcmotifsimumjtamcn proptcr ciusiii
rnc malcdida^pro multis5& falfis criminibus^qu^e in me
congefsitjCaqua^vcrifsimaj & maximencccflaria funtj
iniftumrcgcrerc:& fimul oftcndcrCjquis, &aquibus
ortus AEfchineSjtamfit adaltcrum malcdidislactffcn-
dum prochuis ac paratus : & vcrba qu^dam mca exagi-
tct, ciim ca ipfc locutus fitjqua? ncmo pudens ac mode-
ftus vfurpare non magnopcre vereatur , ac rcformidcr.
Nam Ci AEacuSj aur Rhacinmanthus, aut Minos cfict is,
qui accufat.non clamator odiofus.acmolcftus , rabula
de forojcantor formularum, pcrditus fcriba , non arbi-
trorcumtahafuiilcdiclurumjnotamgrauia^&infolcn,
tiavcrba conquifiturum &congefturum: quitanquam
in tragoedia , clamabat, O Tcrra, Sol, Virtus,& cctcra' >
huiufmodi:& rurfuslntclhsentiam,&Do(5^rinam^ qua.
J 2
-114 DBMOSTHESIS ORAYtO
rcshoncftseabinhoncftisiiiternorcuntur^ tragicavocc
implorabat.Au3iftisenim cum ha?cdiceretjfcilicct.Ti-
bi vero , auttuis,6 coenumyccquavirtutis communitas
cft?ecqua rerum honeftarumjaut contrariarum intcrno-
fccndarum nota?vnde nado^aut quomodo confccuto?
Vbitibi dodrinae mentioncra facercfas eft?quamqui
• verc confecuti funt jnemotamen corum cft, qui quic-
quam tale audeat de fepr*Edicarc : quin etiam fiquis al-
tcr deipfo pr^dicet, erubefcat. ij ver6,quicum caca-
reant, qualis cs tUjpr^e ftuporc cordis tamen , & duritia
animijhabcre fe fimulantjhunc fru<5tum cx orationis fu^
vanitate capiunt, quod auditorcs obtunduntatquecne
<:ant, nonautemtalemdcfeapudcos opinionem con-
fequuntur.Sed cum mihi non defit quod de tC3& dc tuis
dicipofsitacdcbeat, vnde potifsimum dicendiinitium
faciamjdeeft.vtrumabeo^qu^dpatertu' Tromes apud
Elpiam, eumjquiproptcr sedcmThcfcidoccbatlitte-
ras^feruiebatjcrafsis pedicis^&ligneis compcdibus vm-
x5lus an quod matcr tua cum diurnis nuptijs in caukjqu^
eft ad heroemCalamitaoperadaretjtepuIcherrimam
ftatuam , &fummum ac prieftantem tertiarum partiuna
hiftrionem educabat? an qu6d eamcontemtus &clafsi-
cus tibiccn Phormio DionisPhrearrij fcruus ab hoc ho
ncftifsimoqu^ftucxcitatamabduxit?Atmehercule ve-
reorjne^dum de tc ea dico, qua?in te conucniant, quasl*-
quc te deceat audire , ea mihi dicenda fufGcpilTe videar,
qucea mcismoribusabhorrcant, qua:'quemededcccat
diccrc. Quamobrem hxc quidem milfa faciam : ab cius
autem fa6tis& vitaanteada.incipiam . Noncnimvnus
de multisjnon forte fortuna oblatus homo , fed ex eoru
nuroero eftjquos populus cxfecrari folet.fer6 enim tan-
dcm/ci6 5 inquam,imm6 ver6 hcri & nuper Athenicn-
fisfimul&orator fa<5tuscft,&duabus fyllabis additis,
patrem, qui Tromcs nominabatur* Atromctum fecit:
« matrem graui fane,& honorifico nominc Glaucotheam
jippellauitjquamfciunt omnes Empufam ameafuiftc
iiomi-
> R O C t « S I P H O N T 1.* lij
nominatam : trado vidclicct cx contumelia cognomi-
ne,obid,qu6domnia&facerct&paterctur.Vndcenim
potius? Itataraen ingratus cs , improbulquc natura^ vr,
cumlibercxfcruo, diucsexpaupere atquc cgcntcho-
rumbcncficiofadiusds^non modogratiam cisnon ha-
bcas^fedtuisoperismcrcedclocatis^contrahos rcmp.
gcras . Atquc ea quidem , quje in dubium & contentio-
ncm vcnirc polTuntjVtriim fmt ab ifto pro ciuitatis vtiU-
tatc dida , necne , pra:teribo . Qua: autem fine contro-
uerliapro rcip. hoftibusagcrccompcrtus cih ha:ccom-
memoraboatqucexponam. Quis vcftrum ncfcit, Anti-
phontemctribu motum, atqueenumcrociuiumfcgre-
gatum 3 quod fe veftra nauaha inccnfurum promififfct,
in vrbcm venifte ? quem ciim cgo in Pirjeeo dclitefcen-
temcomprehcndift^emj &in afpedum veftrum , contio-
nemque produxiftemj^improbiisimus ifte fycophanta
clamans & vociferansmeinciuitatc; libcrarcs nonfe-
lendas atque indignas faccrCjqui ciucis calamitofos at-
que afflidos contumchjs infcqucrcr,atque vcxarcmj
corumquedomosintroircmjfincpopuH fcito dimittcn-
dumrurauit.Qupdnilifenatus Ariopagiticusrcintc-lle
(5ta,ciim vidCrcr,vos alienifsimo tcmporCjimprudcntia,
ignorantiaquc labi , homincm pcrquifiuiffct , comprc-
hcnfumquc ad vos reduxilfct,vobis crcptus cffct homo
nocentifsimusj&poenis iuftisac dcbitisclufis , abifto
grandiloquo oftetatore dimiflus. Nunc autcm qu^ftio-
nc de co habita cruciatum nccauiftis, vt itcm iftum mor-
te atfici oportcbat.Itaquecum ha^c fcirct fcnatus Ario-
pagiticus,ea dico, qucp tu ab ifto ncfariecommifta funtj
cumquecum voscodcmcrrorc,eadcmqucignoraiionc
dcccpti, qua multa iam in rcp . dc manibus amififtis, a-
<5iorcm & patronum tcmpli Apollinis, quod in Dclo
cftjfuffragijs vcftris crcauillctis ; ftmulatqj grauifsimura
illum fcnatum adhibuiftis;, cique totius rcipotcftatcm
pcrmiftftis, iftum quidcmcotinuo vtproditorcm cxcgit
atquc expulitiHypcridcm autcm huic caufx agcndas
0^3
i;(5 DBMOSTHENIS ORATIO
pra^efTe voluir. Atque hsec gcfla funr.cum rabell? ex nra
fcrrcnrurrncque vlla omnino tabella iftiimpuro fuf-
fragata cil:. QucE vt cllc vcra perfpicerepofsitiSj tcftcis
vobisin hanc rcmlocuplctcisproducam.Euocatcftcis.
T F. s T E S. Dicut hi omnthus de rchus teftimomum JDemofiheni,
Callnti Stmiev.Sj Zeno phlyeuspC leo Vhalerevs j Demomcus Mara-
thonius. C um populfs olim aSlore acfatronucauf<£ fro teflo Delia-
coaptid ^mphidlycnes dicenddt ^Efchimmjvffragio fuoireap
fet^nos in confilium mifu iudtcauimusyHjperidem digmorem effe^
quiperfonam ciuitatis fufiineret: atque ita mijfus ejl Hjpertdes.
Ciimigituriftumfpe iamccrta, atqjopinioneiuaillius
caufa: ac^orcm fenatus repudiauit , & altcri ncgotiu dc-
dititunc &proditorem5 .imaleuoloin voscfle animo
pronuntiauit. Vnam rem habctis ab ifto fortifsimo viro
gcftam, ijs rcbus^quas in me rcprchenditjvalde fimilero,
nonne ? Accipite nunc alteram : & memoriam ve-
ftramadeajqua^ditfturus fum excitate. Qup tcmpore
PhilippusPythonemByzantium mifit^atqucabomni-
bus focijs fuis lcgatcs vna cum co ro.ittedos curauitjtan-
quam ciuitatem noftram dcdecore atquc ignominia af-
fecturuSj&ius gcntiumab eaIcTdiplanumf;i(5turus: cgo
tum Pyrhoni infolcntius fc ia(5tanti3& multitudine ver-
borumnos perfundere atque obruerc torrentis inft^r
cogitanti.nonccfsijnequcpedemrctulijauttergavcrti,
fed furrexi,ac reftitimcque iura ciuitatis tacui, autpro-
didi 3 fcd Phiiippum nobis iniuriam facere vfque adco
firmisacccrtis argumcntis oftcdij&peruicijVtipfiillius
focij fubito cxfurgercntjac palam faterctur. At iftc Phi-
Jippi patrocinium fufccpcrat, tcftimoniumque contra
patriam diccbatjidqae adco falfunv.neque his fuit con-
tcntus, fcd itcrum poftea , non longo poft tcmpore vna
cum Anaxino cxploratore in Thrafonis xdcis ingre-
diens , &fcrmontsconferens deprchenfuseft . Atqui
qui cum eo,qui ab hofte miffus crat,folus cum folo vcr-
cfabatar , & confilia , fcrmonefque confcrcbat , ifte ipfe
explorator eratp& hoftis patri^e natura . Atquc ha:c ve-
ra
i
PRO CTESIPHONTE, 12J
ra effe ex teftibus cognofcetis.Citentur tefles.T e s t e s.
Menedemm CleonisfiUm, Hyferides dtll^fchri, Niccmachus
Dioph(rnti:,demmtiato a Demojihene tcjlimomojejhficanti rjdque
aj>udimperatores iurarimtjfefcirc ^Efchinam ^trometifilium
Cothocidem noBu in oidiis Thrafonts introiffe j ^cum ^naxino
comtmicaffe^eojqui esplorator a Vhdippo miffusiudicatuscj}. Hf.c
teflimonia diBafunt prditorc JSlicia, ttrtio nonxs luni.u. CuiTl
fcxccntaaliahabeam, c]ua:deifto dicam^prortermitto.
Namque itaquodammodo fc rcs habet.Multa huius
gcneris pra^terca poffum vobis oftendcrCjin quibus iftc
perilla tcmpora& hoftibus infcruiifcj&mihi perimpro
bifsimamcalumniamjmahtiamque obftitifte pcrfpcdus
cft. S cd neque ha?c vobis digna videntur^ qua,' memoric^e
mandctis,ncquecum auditis^pro magnitudinc& graui-
tatcfacitiorum fatis acrcm vobis iram commouct. Quin
pefsimo quodam iam morc cuilibet e populo poteftate,
liccntiamque pcrmittitis eum fupplantandi, &calum-
niandi^qui dicat aliquid e re vcftra , ciuitatis commoda
cumeavoluptate,qua:ex malcdicentiapcrcipiturjCom-
mutantes. Quapropter facilius fcmper&tutius cftho-
ftibus inferuicntemjmercedcm accipcre , quam eas par-
teiSjqua,' vobifcum faciant, fcquctcm.remp.adminiftra-
rc.Atqueantequam apertecum Philippobcllum gerc-
rcm^^jci ftuduilTc, operamc]uc dedilfc:fceleratum ac nc-
farium cftjO tcrra,6 cielum, dijquc immortalcs. quisne-
get?contrapatriam ? fcd tamen hoc ci datC;, fi vultisjda-
tc.VerumcumfpoIiata:iam & capta^naucserantjCiun
Chcrrhonefus cucrtcbatur, cumin Atticam inuadcbat
Philippus,ncquciamres cratdubiajfcd bcllum exarfe-
ratmihilquicquamoftcndcrepotcftmaledic" iftcfyco-
phanta,iambcorum fcriptor , quod pro vcftris commo-
dis gcftcrit ; non vllum ab AEfchina fcitum fadum cft,
ncque magnum,ncquc paruufUjquod ad reip.vtilitatcm
pcrtincat. Qnpd fi vfque c6 impudcns cft,vt aliquod cx-
tarc dicat , lam nunc oftcndat lanc , mcifquc horis vta-
tur . Scd nullum cft. x^tqui ncceifc cft altcrum c duobu$
Il3 DEUOSTHENIS ORATIO
clTe vcriim 5 vt aut quod cajqua? a me agebantur, repre-
hendcrenonpoilctj idcirco alia jqua^a meisdilcrcpa-
rcnt^non decreuerit, ac fcripferitiaut quod hoftium ra.-
tionibus confulerc cogitaretjCajqu.^ meis cogitatis fci-
retcfrcmcHora, inmediumprofcrrenoluerit . Atcum
ahqua in re vobis noceri poffc fperabatjtum nihilne di-
Cwbat?nihihicdcccrnebat?lmmo vcro nonrchnqueba-
turaltcri quicquam diccndilocus. Acceteraquidem,
qua:iftc occuJtcfccitspotcratfanefcrrcciuitaSj vt opi-
nor.Scd vnuni fiiperioribus fuis facinoribus addidit,
Athcnicnfesj ciufmodi, quo admifToceteris fartigium
impofuitjquodqucahorumtaquaraextremusadluseffe
videri qucat : dc quo longamfaneorationemconfum-
lit,cumAmphiflcnliumdccretaprcfequerctur:quafive-
ro hac ratione rei veritatc inuertere , ac dcprauare pof-
fct.S cd non ita eft.Cur cnim inucrteretur a mcdacio ve-
ritai?Longeahter cft.Ncquevnquamtammulta dices>
vt eorum icelerum , quit in ea re commififti , maculas e-
luere pofsis. Sedvdbispriefentibusatqucaudientibus>
A thenicnfes , deos , deafque omncis appcllo , qui huic.
tcrr^e Attici^prcefid^ntj & Apolhnem Pythiunijhuius
ciuitatis patriumjatjque auitum cuftodem^precorque ab
ijsomnibus, vtft quidcmapudvosvcra dixcro , & dixi
apudpopulumtum , ciim prinuim iftum impurifsimum,
hanc rem attingere animaduerti: (cognoui enim ftatimj,
cognouiJ)dent mihi falutem cum optato vit:^ curfu,pcr-
petuaque fchcitatc coniundlam.Sin odio priuato addu-
dus3& contentionis ftudio elatuSjfalfumifti crimen in-.
feramjomniummercrumbonarumacfccundarumfru-
&u priucnt.Cur igitur hsec mihi precat** fum,aut cur tam
vchemeter contcndi? Quia quamuis & tabuJas habcani
intabulariopubhcocondiras^quibus confido mehaiG
vobisplanafadurumj&fciam vos cius adionesmcmo-
riatenercj illud tamen vcrcor, ne iftius perfona humi-
^lior acleuior exiftimeturj quam vt tanta fceleraab eo
admiffa clfe vide,antur:quod antea contigit;^ ciim infcH-.
cifc
P H <5 C T 1 $ 1 P H O N T »." 129
cirsimisPhoccnfibiiscaura fuiccur funditus intcrirent,
rebusfalfishuc ex icgationc rcnuntiaiis. Iflceftcnim,
quibcllum Amphiircnfcexcitauit^propter quod Ela-
team inuafit, & Amphidyonum dux ac princeps ledus
cft Phihppusjs^qui rcs vniuerfas Gr^corum cuertitjat-
quc afflixit: iftc dcniqs vnus eft cx omnibus^qui Gr^cias
caiamitatum , accrbifsimorumque malorumcaufa fuir.
Et ciim illo ipfo tcmporis puncto teftarcr , & clamarcm
i n co nti o n e : Belium in ^ tticam inuehts^ ^Efchina , t-eUum
^mfhi^iyorjiam concit<i6^^Efchina: aHj multo antc dcdita
opera comparatijatque ad cam rtm compofiti^ac fubor
natijmihi dicendipoteftatcm non faciebant : aJij mira-
bantur j & mc ci falfum crimcn propter inimicitiaspri-
uatas imponerc arbitrabatur.Qua? autem harum rerum
conditio, Athcnicnfcs, fucrit , quam ob caufam h^ rcs
comparati' atq^ inftruda^^quomodo gefta: fucrintjnunc
dcniquCjquoniam tunc prohibiti eftis, atrendirc . Nam
hinc & rem calUde compofita fuift^e inteliigctis^ & fimul
magno vobis ea, quce didurus fumjadcognitioncmrc-
rum communium crunt vfui atquc adiumento:& quan-
ta Phihppi follertiajquantum ingenij acumcn fucrir^co-
gnofcctis. Phihppus quomodo fe bcllo, quod nobif-
cum gcrcbat , cxphcarct, quoue pado eius bclH mole-
ftiadcfungereturjnorcpericbatjnifiThcbanos^acThcf
faloSjiniquosatque infenfos noftr-eciuitati rcddcret;
quin ctiam,vtcum eoinfehciten&minus ftrenuenoftri
pugnarent impcratorcSjab ipfius belli vi tamen5& aprg-
donibusjmaximiii&innumcris dctrimentis afhciebatur.
Nam ncquc quicquam corumjquic tcrra gigncbatjforas
cxportabatutjncque ca, quibus cgebat,importabanriir.
lamvcroneque in mari fupcrior vobiserat, nequeia
Atticam venircpoterat,fincqucThcffah eum fcquc-
rcntunncquc Thebani per fuos fineis ei aditum patcfa-
cercnt . In cum autcm locum rationes eius crant dcdu-
<5l5e,vt quamuisproehumfccundum faceretjfupcriorq,
ebcUodifcederctj qualcifcunque impcratprcs mittcre- *
ijO © f M O J T H B S I t O K A TX O
tisChoc cnim nihil ad cajqug nunc agimus jpcrtinct^ipfa
tamcn loci, rerumquCj qux vtrifquc fuppctebant^natu-
ra^maximis incommodis conflidtarerur. Qupd fi vcl
ThcflaliSjVcI Thcbanis pcrfuadcrc conarcturjVt priua-
tarum ipfius inimicitiarum caufa vobis bcllum infcrrctj
eorum ncmincm auditurum putabat : fin communibus
illorum caufis fufccptis cfficcret, vt ad fc bclH principa-
tusdefcrrcturjfacilius fcpartimfalicdo , partimpcrfua-
dcndojidjquod optarctj confccuturum fpcrabat . Qnid
igitur moUturPvidctc quam callide atquc aftute.Bellum
aducrfus Amphi<5tyoncs conflarctumukumque apud
confeffum illum Pylreum concitarc. Exiftimabat cnimj,
cos ftatimad has rcs auxiliu fuum defidcraturos . Siquis
autcm vcl cx confilii Amphidyonici fcribis , (hicro-
mncmonas appcllam^^^quos ipfc mittcrct,vcl cx cius fo-
cijsjhocbcllum fuafiflet, Thcbanis ac Thcffalis rcm fu-
fpedam futuram, omneifquc fibi diligetcr cauturos ar-
bitrabatur; finhuiusbclliaui^toracfuafor, Athcnicnfis
atq; a vobisaducrfarijsprofcduscffct,fefenuIlo nego-
tio confilia fua te(5ta habiturum:quod ita cuenit . Qup-
nam igitur modo h^c affccutus eft? nimirum iftum con-
ducit.Di^inde cum hac de re ncmOjOpinorjVel tcnuifsi-
mamantea auditionem acccpiftctjncmo profpiccrct,
ncmocaucrct: iftc, qucmadmodumtaliaapud vosfieri
cofucucrunt, pylagoras nominatus,tribus aut quattuor
fufl^ragium ferentibuSjrcnuntiatus ac declaratus cft. Ac
cum primum ciuitatis dignitate atque audoritate frct''^
ad Amphidyonas pcruenit , rcbus alijs omnibus fprctis
ac pr^tcrmifsis , ad ca conficicnda omni cura & ftudio
incumbcbat , proptcr qux condudus crat . Ita vcrbis
in fpccicmhontftisjfcrmonibufque fabulofis adorna-
tisj comparatis atquc cxpofitiSj homincs rerum ac vcr-
borum impcritos j incautoSjad quid cffet futurum mini-
rae prouidentcis,ad deccrncndum adducit,vt tota illam
rcgioncm obirctac pcrluftrarcntjquam Amphilfcnfes,
' vt fuam,afearariatqucobferi fatcbantur:ifte adtcr-
ram
I
P R O C T H S'! P H O N T B.' l^I
ram facram pcrtincre argucbatjCumLocrincquevIlam
nobis multam irrogarcnt, ncque ca^ quseifte fuo fceleri
pr^texit.multum a vcritate difiunda^cogitarent. Qupd
itaeilc^hinccognofcercpotcflis.Non liccbat Locris,
nifi iudicio nobis denutiatOjVlIa noftra^ ciuitati multam
irrogarc . Quis vos igitur reos citauit?cuius imperij aut
magiftratus audoritarc?cedd homincm qui fciatioftcn-
dc. At non potes.fcd tota iila caufa abs te temere & fai-
[6 confidia cft. Cum igitur Arophidyoncs iftius horta-
tu^agros illos obijllent, Locri inipctu fad:o,omncis par-
ne iaculisconfixcruntinonnullos ctiam hicromncmo-
ncs comprehcderuntj Scdifccrpfcrunt. Atquc vtfcmcl
cx his fimultateSjatquc offcnfioncs orra^bclJumquead-
uerfus AmphiiTcnfcis natum cft:primum Cottyphus
Amphidyonumcxcrcituipra?fcduscn:deindccum alij
non veniicntjalij veniifcnt quidcm/cd nulJam opcram
nauarentjPylaJoconfiliojCOjquodproxiiiiecofccutum
eft,nonnulli partim cx ThclTalis ad cam rcm compofitij
&iampridcm improbi.partim cxalijsciuitatibuscaufas
probabilciS:,&: fpcciofas nacTtijtotam rcm ad Philippum
dctulcrunt.diccbant enim autipfospccuniam confcrrc
oportcrc :, extcrnofquc militcs alcrCj & qui ha:c recufa-
rcnt j, multarerautillum bclli duccmeflcdcligcndum..
Quid multarfatfium cft.vt huius bclli principatus ad Phi
Lppum defcrrctur.IUcautf/fnpoflcabrcui tcmporccx-
ercitu comparatOjCum pcr fimulationcm bclli Cirrhco
campo infcrendi aducni(Ict3Cirrha:is& Locris longuin
valcrciufsiSjElatcamoccupat.Qupdfinonflatimccn-
filium mutulfcnt Thcbanijfcfcquc nobifcij mature con-
iunxilfcntjtotius huius bclU impctus veluti torrens qui-
daminciuitatem noflramirruiirct.Nunc autcmiilicon
fcflim cius conatum rcprcflcrut:maxime quidcm, Athc-
nicnfcSjdei alicuius benignitatc crga vos &beneuoIcn-
tia.-fccundo loco , quantum vnius hominis virtus prre-
flare potcfljmea opera. Cedo mihi hxc dccreta, & tcm-^
porajquibus vnumquicquc geflum cfl^ vt fciatis quot &
K2
I jt i) n ui&i r H Vif 15 " 0 R a t i o
quantis turbis impurifsimum caput excitatis,poenas ta-
mennondumpcrfolucrit.Rccitadecreta. decretvm
amphictTonvm. Sacerdote Cbnagora^VyUo concilio liev
noyffylagor^j^y^mphicl^onumque cofiltarij decreuenmt : Qjwniam
^mphijfenfes in agrvm facrum ingrediuntur^eu colunt^ coferunt,
p-ecore immiffo depafctitjlft pylagor£ , ^ confiliarij ehfe conferat,
terminos cippi^i& coiumnts diflinguant, ((^ ^mphijfenfibiis in
pofterum tempm eim agri adttu interdicant, alteRVm de-
c R E T V M. Sacerdote Cbnagorayconcilio PyUo "^erno 3 pylago •
r£,(s^^mphi6iyonumconfibarij 3 ^ commune ^mphiSiyonum,
ita cenfuerut: Qmntam ^mphiffenfes agrumftcrum kfe occupa "
tum-iyiriilmqne pojjeffum ac dtuifim arantp^ pecore tmmtfjo de-
pafcunt: ^ cum hocfacere 'yetarentur- manufa 6Ta, (^ armatis ho -
minihti^j commune GrAcorum confibum yi propulfarut 3 nonnuUos
etiam lndnerarunt : placereyt Cottyphi^s ^rcxs \Amphi6iyonum
delefiti^simperator adphtbppum Macedonem legatus profcifca-
turyah eoquepetat, 1r ^pollint^ ^^mphtciyonihn/s opem^aust'
liumque ferat 3 nec fnat ah tmpljs ^mphiffnfthm deum nefarie
yiolarijiniuriaque affci^pojlremo doceat,tdctrco ettm imperatorem
fjmm.a potejiate pri£ditum a Grxcps conjlitui omnihiv, quiconfHj
^mphiSiyomcifeint participes. Rccitavero &tempora3
quibus h^c gefta runt:,ea enim ipfa funt. quibus ifte fuit
py lagoras. t b m p o r a. Mnefithida priztove^decimo fexto
Kal. decemhreU, Cedo mihi etiamepiftolam Phihppi,
quam cumei iamnon obtempcrarentThebani^ad fo-
cios 5 qui funt in Peloponnefo mifir , vt ex hac quoque
intclhgatis&illumveram rerum fufceprarumcaufam,
nempc fc h.rc conrra Gr^ciam, contra Thebanos, con-^
tra vos ipfos agcre ac molirij occultaffe , & res ad com-
munemGrsecoru vtilitatcmpcrtinentcisjatqueab Am-
phidyonibus dccrctas faccrefcfimulalfcj&iftum has ei
rcrum gerendarum opportunitatcs^&faculiatesj&cau-
fas fubminiftra (Tc. Recita. epistola philippi.
Be% M acedonum Philipptis Peloponnefiorum, eorum 3 qut com"
muni focietati6 yinctdo ^foedere conttnentur^ magifratibm 3 &*
conftbarijs^ rebqnfque focvjs ontnihu^ S, D. Quoniam Locri 0X9"
PRO CTESIPHONT 1. I^J
It^qm nominmtur, ^mfhiffx, habitantes yin templum \ApoUin'us
JDelphicum nefariafcelera committunt , facrcim terram >/ c^ ar^
mps populantur,diripiunt:>ac fpoliantjjabeo m ammo yobifcum deo
fubuentre,atque opitulari: eofque} quialiquid religione apud homi-
nes conjecratumyiolare audent^armis perfequhatqueyici fci^Qua-
propterfacitcj^yt mihi ctl armts adPhocidem occurratpSjitiqueprdt'
jlo mihifitts comeatUj^refrumentaria in dies quadra^inta injlru-
6li,menfe proximo fextilhaut^ >f nosytimurtLooCvt ^thenicfes,
Boedromione : "Vf Corinthijj Panemo . Eorum tgitur,qui non manu
fa6lay^ multitudine armata,fe tamen nobts adtunserintjconfilio
ytemur: qut '\ero ab hac focietate refugerint^eos male mnltabimtis.
V^lete. Videtevt veras huiusincepticaufas difsimu-
lctatqueoccultctj&ad Amphi(ftyonicas confagiat, in
eifque delitefcat. Quis igitur ei fuit harum rerum admi-
nifter atquc adiutor ? quis has ei caufas & latcbras prse-
buitPquis maloru,qu;E acciderunt^maximc architcdus?
quis audorfquis caputPnon ifte eft?Nohtc igitur, Athe-
nicnfcSjinterdcarabulandumdicerc, Grarciam ab vno
hominc hiscalamitatibus affcdam cffe.non ab vno^fed
a multis & improbis, quos habent fingulit" Gra:ci^ ciui-
tates: 6 terra , 6 dij immortalcs : in quorum iftc numcro
cftiqucm, {imcnullaredetcrritum vcrumdicerc opor-
tctjnon dubitem communem omnium ^ qux poftca pe-
neruntjlabemjperniciem, ac procellam nominare, ho-
minumjlocorum^ciuitatum. Nam vtin feminibus caufa
incft arboru & ftirpium fic tu , qui horum omnium ma-
Jorum^quiE orta funtjfemcn priebuifti,eorum caufa mc-
rito dici dcbes : quem ftatim vt afpcxiftis , quo tandcm
padOjO ferrei, non aucrfati, atque afpernatifucritis, c-
quidemdcmiror.ScdimmenfiE quedam fcilicct,dcnf*e-
quetcncbra'vobisvcritatis luccm obfcurant. Fadum
igitur cft nunc dcniquCjVt^dum cas rcs trado , qu -s iftc
contrapatriam gcfsit , ad mcas tandem in rcp . admini-
ftranda adiones pcrucncrim,in quibus ego iftorum con
filijs rcftiti .• quas ciim multis dc caufis mcrito cx mc au-
dictisjtuob eamcaufammaximc.quodturpccftjAthc*
1^5
1^4 DEMOSTHENIS oratio
nienfeSjquarum ego adionum, rerumqucgcflarumla-
borem pro vobis lubicrim ac pertulerim , carum vos ne
verba quidcm 3equls auribus, atquc attentis animis au-
dircCum igitur videremj ThebanoSjac p^ene dica , vos
ipfosj AthcnienfcSjeorum confilijs , atque infidijs , qui
Philippi rationibus confulebantjquique apudvtrofque
pretio corrupti erant: quod erat & vobis & ilhs pertimc
fcendumjac magnopereprouidendum&cauendumjne
Philippum crefcercfineretisjidnegligcre, nulJaquein
rc vobis pr^ecauereiad mutuas auteminimicitias, ad of-
fcnficncsac difcordiasprocliueis promtos ac paratos
cfferego afsidueinfpcculis eramj&idncaccideretjpro-
uidebam^non quod mco folum ingcnio, & confiho fre-
tus h^c nobis conduccrc putarcmj fed quia fciebam A-
riftophontemj & itcm Eubulum, fcmper hanc inter vos
concordiam^ atquc amicitiam conciliare & conftitucre
ftuduiffc ; & cum alijs in rebus inter fe fcepenumcro dif-
fcntirent , & concertarcnt, in hac vnum & idem femper
fcnfilfeiquostuviuos, 6 belluajofficijcaufa deduccbas
&afiedabaris5quosfummaobferuatiacolebaSj quibus
affentabaris: mortuos non tc pudet accufarc.Nam quar
niihidc ThebaniscriminidaSjinijsmuIto magis illos,
qui hanc focietatcm ante me approbarunt^quam mcjre-
prchcndis&accufas.Verumadilla reucrtor, dequibtis
diccrecoepcram.Cum igitur iftcquidcmbellum Am-
phiflenfc cxcitalfctjalij autcm eius adiutorcs Thcbanos
avobis alicnaflcnt, acciditj vtPhilippus bellumnobis
infcrrct : cuius rei gratia ifti ciuitates intcr fe mutuis of-
fenfionibus cxafperabant . quodnifipaullo priores cx-
pcrredi cflTemuSj ne colligcndi quidcm noftrijautrcfpi-
randidatanobis facultas e{ret:ade6Iongeiftorum flu-
dio atquc opcra rcs procefferat. Qup animo autem tum
intervosaffedti effctiSjCxhisdccrctiSjPhilippique rc-
fponfis cognofcetis: quje mihi rccita. d fi c r e t a. U^c-
rofythofY<£tore ^ feptimo Kal. Martias, trihu Erechtheide fum-
mam rerum {>oteJiatem ohtimntei defiTiatm^^im^eratorum^t^efen-
tenti^l
PROCTISIPHONTI. I^y
tentia: QjwniamPhiUppusfnitim^^ yrhels ali.tsoccupauitf alias
deict atque euenit.-demque omnino in ^tticam inuaderebaratyfoe-
derainter nos percujja pro nihilo putans : iufwrandimque l/trinpue
interpofitum , ^pacemfaffam infrmare infiituit ^ fidem datam,
acceptamque negUgens.-placuit fenatui , popuioque ^thenienft , "Vr
ad eum legatt mittanturjcjut cum eo a^^antjOrent'ijue j maxime , "Vf
concordiam mutuam,paftionefquenoi)ifcumfa6l:vs tueatur , .xtaue
oiyferuet: fecundo ioco fi hoc nohts minuf cocedendum effe exijlimety
deliberandi temptps ^Tpdtium det ciuitati^indutiafcjHe nohifcum
yfque admenfem ^priiemfaciat.LeSlifuntefenatu Simws^na
g)rrafitif, Euthydemtps Phijiafiu^} BuiazorAS ^iopecenfis. a l -
TRRVM DECRETVM. Pr£tore HeropytJwjpridie Kal. ^pri^
leiS} de eitti,qui rei miiitari prdteft , fententia : Quoniam P hiiippM
Thebanos a nohts alienare conatur, ^ cum '^niuerfb exercitu in io-
c<e ^ttic£ maxime ytcina irrumpere parat , foedera inter nos
tSla n:giigens , decreuit fenatus,popuiufque ^themenfis iufsit , >f
adeum caduceator ^iegati mittantur,qui ah eopofluient, eumque
hortentur, "Vr nobifcum tndutixsfaciat, quo popuius,quoad eitisfieri
foteritjpro re nata, deiiheret^ ^f:atuat,quid fibi agendumfit. Nam
nunc quidem non cenfuit , ne mediocre quidem auxiiiumefje mit-
tcndtt. L eSlifunt efenatu, Nearch^ S ofinomi fii.PoijcratesEpiphro
msfiifetialvs Eunomt^s ^naphiyfiitis priuatus c^ de piehe. K CC i-
tavero&Philippircfponia. respohsvm philip-
pi ATHRNiENSiBVs datvm. Rex Maccdonum Phi-
lippusfenatui ,popui6que .Athenienft S. D. Qjht ah initio fueritvs
erga me yoiuntate, quantoquefiudio eiahorauo-itvs, >r Theffaios,
Thehanos, atque etiam Boeotos aUiceretts^non ignoro . Verum cum
cepijjentiilt confiiiacautiora , ^faniora ^ neque ludicium acyo-
luntatemjuam yefirA potefiati tradere , aut fummittere yoluijfent:
fedfefe .tdpartels ytiiiores appiicuijJentfVos nunc fententia muta-
ta, mifsis admeiegatis acfetiaiibus,facitts mihidejoederibus men^
tionem, a meque,yt ego indutiAS yohijcum pacificar , petitts , nuUa
prorfusin re d nohts iniufie iaifi . Ego io^itur, yefins iegatis auditis,
affentior yefins pofiuiatis ,indutiffque yobifcum facere paratus
fum,ea icgefi eos, qui yohis minus reSia conftiia dederunt, e ciuium ^
numero ei^ciendos atque ignominia afficiendos curaueritis . Vaiete.
Ij6 DIMOITHINIS ORATIO
ElVSDEM KESPONSVM THE BANIS DATVM. HeX
M acedom PhllipptViftn.itfhpoftdoqufThelano S.D^Epiftolaye-
ft ra accepi^ qua miht c oncordiam noftram , pacemque inter nos con^
ftitutarenouatts^ ^Audio porro •^themcnfeii omnia crgayosftudia
yoLis defcrrejac poUicerhCo conftlioi\>t ea, cju£ a yoUs poftularunt,
approbetk. .Atcjteequidem anteaexiftimabam Jore ^^t fpemyohti
ab tUts oftcntatam:) eorumque inftitutum acyotuntatemfequeremi^
ni.Nt^nc yerh pofteaquam cognoui Pvospacem mccum colereactuf
ri^quam aliorumconfilijs ^fententijs moremgeriremaluijle, ma-
gnopere Utatus fv.mnmmo yero cum multn nominibusyobtsgratu-
lor, iu ob idtnaximeyos laudo:,qt:od ^meliusyobts confuluiftvs,(<^
yeftram erga me heneuolentia declaraftts .Qj^am quidem nmfpero
yobt6 magno adiumento ad omniafuttiram ffi modh m hac fenten-
tia maneatis. Valete. Ciim ciuitatcs his artibus ac rationi-
busintcrfe fic affecilTct PhilippuSjhis decretis & re-
fponfiselaiuSjVcnitcum excrcitUjElateamquc occupa-
uitjproinde quafi fiquid rerum nouarum moiiretur , nc
tum quidemvos&Thebani confenfuri efTctis. Quam-
uisautcm quitumin vrbemotus ac tumultusfueritex-
citatus,mtminifiis : vos tamen^ dum ea ^ qu^ huic caufa;
coniunda ac neceffaria funtjCxpono , qua.'fo dihgenter
actenditc. Cum iam vcfpcr efltr^venit quidam ad ciui-
tatis moderatorcs , qui nuntiaret Elateam effe occupa-
tam.Ibi continuo ahjjhis inter cenandum auditisjfuri^e-
xcruntj opifices ex tabcrnis, qux inforo funt, exturba-
runt,pelids & tabcrnacula viminibus obduda incendc-
runtiahjjimpcratoresarceffebantj&tubicincmeuoca-
bant; vrbsdcniqueplenaturbarumjplena clamoris ac
ftrepitusjplcna tumulcus erat.Poftridie hor^ diei prima,
ciuitatis modcratores,fenatum in curiam vocabat . Vos
incontionem concurrebatJS:,&priusquam quicquam
in fenatu adumjvllumquc fenatufconfultumfadumef-
fetjpopukis vniuerfus in locis fuperioribus confcde-
rat.Dcindcftatim vtfenatus incontionem venitjCxpo-
fucrut ciuitatis moderatorcs ea^qu^e ad fe delata effcntj
' eumquCjqui venerat^produxeruntrqui cum ea^qua.' au-
diftiSj
PRO CTESIPHONTB. l^y
diftisj lociituscfretiintcrrogabatpiceco, quisvcrbafa-
ccre vellct.ncmo prodibat. Cum itcrum ac fsepius iJIud
idem intcrrogarct prarco, nihilo magis quifquam ad di-
cendum furgcbatjCiim adeirent omnes impcratores^
omncfque oratores: ciim dcnique communis patri«e vox
audiretun quiealiqucm.quipro communi falutc dicc-
retjCuocabatjatque inuitabat . Namjquam vocem prac-
co ex lcgum pra:fcripto mittit , h«c communis patri*
vox habcri dcbcr. Atqui fi cos^ qui ciuitate faluam c(fc
volebantjinmcdiumprodircjatqucinfuggeftumafccn-
dcreoportebatjVosomnes, & cctcri Athenienfes fur-
rcxiffetiSjatqucin contioncm afccndifletis : omnes c-
nim^fat fciOsCofcruarivolcbatisifiJocupletifsimoSptre-
ccnti virij qui ccnfu rcliquis ciuibus antccelJunt : fi eos,
quibus vtrunquc fuppctit, & optimus in rcmp. animus,
ii res familiarisampla&IautajCos^quipofteacximiam
liberalitatcm & munificcntiam in pcpuJum cotulerunt.
Nam& bcneuoIcntiaaddu(fli, &diuitijsfreti3munifici
fuerunt & libcrales. VerumjVt apparctjtempus illud^at-
quc ilJe dics non virum in ciuitatcm bcneuoJum & diui-
tem tantiim rcquircbat,fcd cum^qui ab initio ita fc com
paraffctjVtrerum ordinemac progrcffumvfu dodus,
animo pcnitus comprehcnfum habcrctj&«apud fe ratio-
nibus omnib" (ubdudis cogitationc cxplicaflctjquid fi-
bi vcllctj quid fpedaret , quam ob rem hxc ageret Phi-
lippus.Namquihircncfciret^ncqucca diligenter cx-
pcndiifct, quantumuiscfrctrcip.bcneuolusatqucami-
cus.quantumuis locuplcs & pccuniofuSjUihiJo magist^a-
men quid faciendum effct , fcirct , autjVtfcirer, confilij
vobisdandifacultatcm haberet.Ego igitur illo dic is
cxortus fumjqucm patric falus rcquirebat; cgo furrcxi,
& incontioncmafcendijcaqueapud voslocutus fum,
qua? nunc pcto a vobis , duabus de caufis vt diligcnrcr,
& credtis animis cx mc audiatis: primum vt intcIJigatis,
mcvnumexijsjqui contionari folcntjquique in rep »
vcrfantur , bcncuolcntix erga patriam praffidium & lo-
S
i;8 DBMOStHENIS ORATIO
cunijin afperis ac fonnidolofis reip.tcmporibus non rc-
liquilTejfediniprodifcriminejatquein ipfisrcbus ad-
uerfis ea perfpe^tum cfTc tum dicercjtum deccrncrCjqug
temporareip. poftulabat.dcinde quiabreuitemporcin
his audiendis cofumto maiorc totius reip. ftatus cogni-
tioncmcofccuturicftis. Dixiigitur tu^coSjqui fictrepi-
darcntactumultuarentur, quafiThebani effcnt amici
PhiHppo 5 totius rcrum pra^fentium ftatus ignaros mihi
videri.Nam fiita cft^et^inquam^non iam eum ElateiCjfcd
in noftris tinibus effe audircm' : vcnilfe aurcm illu ccrto
fciOjVtcajquseiampridcmmohtur in Thcbanos^com-
pofita,paratap atque expedita habcat. AtquCjVt intelli-
gatis quomodo ha?c fc habeantjdiligcnter attcnditc.
QuptquotilUc ex Thebanisvel pecuniainducerCjVcl
doliscapere potuit, omncis habet fibi pulchre inftru-
dos ac paratos . Eos autem , qui & ab initio fibi reftitc-
runt3& nunc etiam aducrfanturjnullaratione vtfibi
obtemperent, fledcre potcft. Quidigiturfibi vult ? aut
cur Elateam occupauit? copijs fuis proxime jllorum vr-
bem oftcntatis, armifque in eorum confpecftu pofitis &
conftitutis , cogitat amicis quidcmanimos augerej, cof-
quc erigcre>& fpeoptimacofirmare:aduerfariosautem
pertcrrerejMtvel mctu perculfi, vcl vi ac nccefsitatr
coadi,ea coaccdant qu? nunc renuunt ac pernegant.Si
-nos igiturhoc temporc ftatutuminanimishabebimus,
fiquidforte aThebanis grauiusac duriusin nos antea
commifTum cft^id mcminilfe,ilhTque diffidcre, illos de-
niqi in hoftium numcro ac loco duccrc: primum ca ipfa,
qu.T Philippus auidifsime cxpetit ^ ac vchcmcntcr cxo-
ptatjfacicmusidcinde vercor, ne ctim cum in amicitiam
rcccpcrintijjquinunceiaduerfantur, atqjita vnoani-
mo omnes cum Philippo fecerint , ac ftetcrint , vtriquc
iundiscopijsin Atticaminuadant. Quarcficonfihum
meum atquc audoritatcm fccuti fuerins , fique ad pru-
. denteracfapicntcrcogitandumjnonadcontendendum
his de rebus, de quibus nunc diffcro ;. omniftudiojcura-
quc
PRO CTISIPHOMTI. 1^9
que incubucritis , fpcro mc & opinioncm fidclis ac pru-
dentis monitoris apud vos confccuturumj&periculum,
quodimpcndctciuitatijdcpulfurum. Qujdigitur dico?
Primiam vos amctU;, in quo nunc vcrfamurjJibcros ac
foJutos cfle oporterc:dcindc iiJum ipfum metumaJio
dcriuare3& omncisTliebanis timerc:CmuJtoenimpro-
piusabfunt amaJis^pcricuJoquCjquodGrafcisimminctj
maxime funt omnium propinqui.)deindc &voSjqui pcr
fftatem arma ferre potcftjS5& vos equitcs EJcufmcm
inftruda acie profc(^os,Gr«ccis omnibus oftcndcrCjVos
in armis ciTcj vtijj quiTJicbis vcbifcum&fcntiuntj &
faciunt, cequc vtvobiSjJiccatdc communiGrcecorum
iurc Jibcre fcntire , & Jib>crc Joquij ciim cxpJoratum ha-
bucrintj qucmadmodum ij , qui patriam PJiiJippo vcn-
diderunt, Jiabcnt copiasEJatcse inflrudas ac paratas^
auxiJio (ibi^vbi opus crit^futuras^ita iis^ qui pro Jibcrta-
tc deccrtare voJunt, vos prsfto eifCjaJacrcis 3 promtos,
ac paratosj pricfidioque cis futuros 3 fiquis cos bciJo Ja-
ceffat. Deindedeccm Jegatos fuifragijs creandos clfc
ccnfcojatquetiisparitcr cum impcratoribus fummam
poteflatcpcrmittendam & flatucndi^quo tcmpore mili-
tcs ilJuc proficifci dcbeant 3 & excrcitus fub fignis cdu-
cendi. I^oflcaquam vero Jcgati Thebas pcrucnerint^
quonam modo hanc rcm tradandam & adminiflran-
dam ccnfcam , quc-efo diJigcntcrattendite. NihiJ quic-
quam a Thcbanis fuppJiccs pctitCjnihiJ eos rogate.tur-
pc enim tcmpus cfl. fcd vos auxiJiu cis Jaturos , fi vti vc-
lintjpromittitCjtanqua iJJi quidcm fummo in difcriminc
vcrfentur:nos autem acrioribus ocuJiSjquam iJJi,rcrum
euentum profpiciamuSjVtjfiquidcm h^c approbcnt^no-
bifquc aflentianturjprinmm Ja^temur nos ca, qua? voJu-
mus.cffc confccutos3& cx fcntcntia rcs cffc adminiflra-
tasrdcindc in his rcbus agcndisjantiquam noftr^ ciuita-
tis dignitatcm & ampJitudincm rctineamus : fm nihil
profccerimus , ilJi quidcm fcipfi accufent , & de fe quc-^
rantufp fiquidnunctitubarintjatqucoffcndcrint ;ana--
S2
1^0 DEMOSTHSITIS ORATlO
bisautemnihil turpe, nihilque humile admilTum efTc
gaudeamus . H«ec & qusedam aha his fimiUa cum dixif-
fcm , dcfccndi . qute cum cfTent ab omnibus comproba-
ta5ncm6quequicquamcontradixifrct,non&eadixi,&
non decreuimeque vero decreui5& non lcgatione obij:
neqj legatione obita, Thebanis non perfuafiifcd a prin-
cipioprogreirusremtotam gradatim ac fmgillatim ad
cxitumperduxi^mequeplanetotum in pericuHs &dif-
ficiUimus reip.temporib" vobispatefecij obtuH,ac per-
mifi.Cedo mihi decretum, quodtum fadtum cft. Atqui
quem te vis AEfchina,quem meipfum fuiireiUo die fa-
ciam ? An mc quidem , qucm tu maledi^ti & contume-
Uce caufaappellaueriSjBatalum fuifie vis: te autcm non
fortefortuna oblatum heroa, fedaUquem cx his dc fce-
na Crefphontem, aut Crcontera , aur , quem tu oUm in
Colytto cum eum malus male ageres , obtriuifti Oeno-
maumfTuncigitur,iUo,inquam,tcmporCj,ego iUe Bata-
lus Pieanieus,te Oenomao Cothocida meUor,& lauda
biUor patriiB ciuis extiti.Nam tu quidem nuUa cx parte
vfqua vtiUserasciuitati:egoautcmomnia optimo at-
que vtiUfsimo ciuc digna & pr2eftabam,&gerebam.Re-
citadccretum. decretvmdemosthrnis. N^U"
ficlc f>r£tore 3 tribu ^ Eantidc fummam rerumpotejlatem ohtinen-
tejdecimo Jexto Kal. lum.u^Demojihenes Demofihenvs flim p£a'
^iem 'yerbafecit: Qu^oniam PhlippHi Mex M acedonum cum Ju-
periorihus temporiba^- pacpsfoederaj qudccumeo populus^thenien^
ftspercuj^itjaperte neglexijfe^tufiurandum, iuraque omnia 3 qt*£ a-
ptidomneps perxque Gr&cos fan^ia ft!nt)def^exifje,acpro mhilopi^.-
taffe:~^rheiS3 in quihnsmhii omnino luris habetjtntercepiffe^ac fibi
"yendicafp: nonmdl.tfj cjti^ funt ^thenienfum^ >/ ^armiscepifje
reperiturjntiUa accepta k popuio ^thenienfi iniuriaitum hoc tempo-
reyi ^crudeiitate ionoitis in dies prooreditur inam ex Gr^ci^
'^rhibfys aiia^ pr^fdijs deuincit ^ ^ liherorum populorum Jlatum
rcip,iahefaBatjaiix6 inferuitutem redigit , & dirmt: tn aiijs colo-
, ^nos harbnros, Gi'£,as cieBtSj collocatjfacrortt ac fepuicrori^m yfum
€16 impertiens, nihii aiienum ncquepatria,neque tngentofuofaciesj
re-
?R0 CTESlfflONTir 141
rehusfecundis intem^eranter ^ immoderate peyjruens atque cx-
fultans : denique oblitusfe e^ humili c^ contemto M accdone ma-
^numin/j^eratofaftumejje: quandtu emmpopulm ^chenienfisyi'
debateum "^rbeis barhar>is , quafpeculiareis acpropruts intercipe^
rejeuius ideffe O* tolerabilius arbitrabatur , cum ipfe infepecca*
ref.mc autem cum cernat oculiSj '\rheis Grdicidpartim i^nominia
affcijpartim delen^acfundituseuerti: ^graue^^maiorumfuoru
gloria indignum effe putat,fc connmete acpatiente Gr£cos opprimi
atqticin feruitute abducr.Propter hts igitur caufis,decreuitfenatus,
populufque .Athentenfis , "Vf ciues deos tmmortaleis , atque heroM,
huttis l/rbtSjfolique^ttici cujlodes ac pr^fides comprecattjfacnfi^
ciifquefollenntb" ritefafftsj&matorum nojhorum yirtutem ani-
mis agitantesjmemoriaquc repetentesjqi ibus multo optabiltus eraty
Grxcorum Itbertatem ,qua^i patnam fuam 3 conferuare, ducentas
naueis in mare deducant, nauarchus ad Thermopylns naui^ct, im-
perator ^ magijTereqtutum pedejireis ^ equejireis ct)pta6 Eleuf-
nem educat : ad ceteros Gr£cos prdPterea iegati mittantur^fed om-
ntumprtmumadThebanosjqutaPhiiippus tneorumfir/eis maxime
imminet: qui iegati eos hortentur, ^ orent, "Vf nuiio philippi metu
rerritt^tueanturjac rettneant fuam jaitorumque Gr^corum iiberta-
tem:polliceanturj ^ confrment,popuium ^thenienfemjpr^terita-
rum tniunarum memoria dcpofita, ^fiquidforte antea h£ du£ ci-
^ltates dunus tnter fefeceruntjobiitum opem, auxiiiumque eis la-
turum copijs,pecunta,teiisyarmtSypr£ciare inteiiigentem,rpfos inter
fe Grdtcos dcimpeno acprincipatu decertare honefum effe: fed ex-
tert hominis C^ aiientgenA domtnatumfubtre acperpeti, principa-
tuque abeoffoiiari }l)oc Ifcro ^ Grdcorum gloria, ^ maiorum
fuorum yirttite effe indt<mum . Pr£terea populum .Athenienfem
non arbitran Thebanos neqne cognatione ^encris, neque o-entis con-
junfhone afe aiienos effe . Recordan ^>ero ^maiorufuornm ma-
gna tn Thehanorum maiores i^proauos meritaac bcnefcia.Hcr-
cuiisentmitberos , quiaPeioponnefts tmperio paternoffoiiaban'
tur^ijs,qiitcumilli6 acie injirutia pr.jciium committcre atfifuerantj
i^ello fuperatis,inpoffefsionem impertj rejlituiffe : nosetiam Oedi-
pum,etufque focios e patria eicfios excepiffe , aiicique muita noJir£ 0
er^aThebanos humanitatts ^ bentgnitatis zioriofa monumenta
s 3 '
l^Z DEMOSTHENIS ORATTO
^y^tare: Ita^ve ne mnccjvidem poptilim t/ithenienfem kfuo prifli'
ro mcrejThehamyreiiqyifqv.e Gr£cts confulendi ^ commcdandi
defitfrt:m*Pcfirtmopaaionem ct^m ijsfaciant,focietatem ineant,
iui ets connuhvj tribuant, dent lufiurandum j yici/simque accipiant.
Ze^ati Demofihenes DcmofhenpsfliusP£anieuSjHyperides Cle-
andri jil.Sphettiur : Mriefthides ^nthiphants fl. Phrearrius,De-
mocrates Sophilifd. PhljettSj C alixfchrt^^s Diotimtfl. Cothocida.
Hoc rcruiii Thebanarumprincipiumjhicprimus fta-
tus tuir. Anrea cnim ciuitates omncs iftorum opera no-
bis crant infcnfe atquc inimica:,antca difsidcbant.Hoc
decrctumjillud, quod tum ciuitatipcriculumimpende-
batjtanquam nimbum autprocellam depulit,atq; aucr-
tit.Erat igitur boni ciuis ac iuftijfiquid his melius habc-
rctjtunc omnibus oftenderc ac dcclararc, non nuncma-
lcdidis infcqui ac reprehcndcre. Suafor enimifiue con-
fiiiarius36c fycophanta ciim omnibus in rebus valde fint
intcr fc difsimilcs,tum in hac pluriaiiim difcrcpat^quod
iilc qua dc re agiturjCa de re quid fcntiat, antc rerum c-
uentum cxponit ac pronuntiat , fimulquc fe ipfe rcum
de rationibus rcfcrcndis offcrt ijs^qui eius confilium fe-
cuii fintjfortunajjtemporibus^cuiuis deniquCjqui ab co
rationcm rcpcterc voluerit.hic vcro cum eo temporc
tacuerit, quotemporc cummaximevcrbafacereopor-
tcbat, fiquid durius ac triftius acciderit , hoc per impro-
bifsimam calumniaminfed:atur,carpitjaclaccrat.Qua-
rcAjuod dicere cceperam, tempus illud virum depatria
magnopere laborantcmjfollicitum, atque animo excu-
bantcm rcquircbatitcmpus illudiuftas ac vcras pro rep.
voces defidcrabat. At cgo quo defccndajquoue progre^
diar,vidctc.fiquis doccre potcftjmclius aliquod tum cg-
filium^ac rc(5tius potuiffe ciuitati darijatque adeo fiquid
omnino aJiud fuadcri potuitjprgterquam quod ego fua-
dendum cifc iudicaui^me grauiter peccaifc fateor.Nam
fiquid cft^quod nuc quifquam profuturum fuiffe, fi tunc
j a vobis adum cffetjdifpexittid me ignorare non debuif-
fe concedo:fin neque cft^ neque fuit quicquam ^ neque
quif-
PRO CTBJIPHONTI.' 14^
quifquam nc hodie quidem melius afFerrc potcfl:, quid
cum,qui confilium dabat,faccre oporcebat? no cortim,
quie in promtU crant , qua:que facultatem habcre vidc-
bantur^optima fumcrc ac dcligcre ? Hoc igitur fcci , in-
tcrrogatcpr^cone, AEfchina, Qjm^yerbafacercyult} non^
Q^'i defrditerm dccuftre^ ncquc ? Qjjs de relmsfuturi^s f/;onfor
ef[e >e//fr?At ciim tu tcmporibus illis mutus & ciinguis in
contionibus fcdcrcs^cgo in mcdium proccdcbam. & ea
dc rc 5 qua? proponcbatur,orationcm habcbam. Vcrum
quandoquidcm tuncfiluifti , atnuncccrtcloqucrc :o-
ftcndcjqux oratio, quam me cxxogitarc atquc explica-
rcconucncrit: qua.'tcmporisopportunicas rcip.vtilis:
qu£e focictas,qu2eaCtio, ad quam potius hos cohortari,
atquc impcHeredcbucrim,amcfucritpr^tcrmiffa, At-
quipra'terita fcmpcr apud omncis homincs ncghgun-
tur, neque ca quifquam vfquam ad dchbcrandum pro-
ponit.Pr^fcntia autcm & futura,fuaforis partcis^munuf-
quc poftulant. Tum igitur rcrum incommodarum , atq,-
aducriarum, ah^eimmincbant , atque inftabant,(vt c-
rat opinio) d\\x iamiam adcrant & vrgcbant : in quibus
mcam adminiftrand^ reip . rationcm , mcaquc confiha
rpcda,non cucncacalumniare. Omnium cnim rcrum
e?<ic* talis cffe foIct,qualem cffe fortuna volucrit.Con-
fihum autcm ipfum, fuaforis & confiiiarij mcnccm indi-
cat ac dcclarar. Q£.are nc fit hoc mcum crimcn, ne mihi
hancculpamattribuCjfiPhihppusinacic vidoria poti-
tus cft. nam proehj cucntus atque cxitus m dco , non in
mc pofitus erat.fcdmeaut no omnia.quar humano con-
fiho prouidcri poruerunt,prouidifte ac fecutum cflc.nc-
qucrcdiCjncque Jihgcp.tcr,nequcvigilatcr, &Iaborio-
fc,ac pa?ncdicam,fupra quam mc^ vircspolfcnt,cgiflc:
aut rcs minus honcftas, ac ciuitatc indignas , minimcq;
ncccflarias inftitui(fc:h^cmihi oftcndito,&iam tunc fa-
nc me accufato,ac rcprchcndito . Nunc vcro Cx fulminis
cuiufdam, autprocclla:, auc tcmpcftatisillius, qu^ tum 1
coorta cftjtanta vis fuit^vc non vos folum^ vcriim etiam
144 DIMOSTHINIS ORAYIO
rcliquos cmncis Graccos pcrculcrit atqs afflixerit, quid
fadtoopuscfiPcgone accufandusfum? vtfiquisnauicu-
lariumjqui ca omnia, qu^ ad vcdorum falutcm pcrtinc-
rcnt, adhibuiflet , nauemq; rcbus omnibus,quibus eam
fcruaripofl^econfidcretJnftruxilfctjgrauipofteatempc
ftate iadtatumjarmamcntis nauis comminutis & collifis,
aut ctiam prorfus contritis ac perfradis, naufragij cri-
mine in iudicium vocet. Atcgonaucm nongubeina-
bamjdixeritillcjquemadmxodumj nequecgo cxercitum
duccbam,neqs foitunam in mea poteftate habebamrfed
illa contra rcrum omnium erat domina.Verum illud mi-
hi vide & confidera.Si nobiSjCtiamThcbanis nobifcum
in acic ftatibus, iundifque amborum copijs , ita rem ge-
rere , quoir.odo gefsimus, erat fatale , quid cxfpe^arCj
aut quid fperare debcremusjfihosfociosnonhabcre-
mus^fed \j fefe cum Phihppo coiunxiflent: quod vt affe-
querctur, omnia faciebat^omnia Joquebatur,oroneifq5
voccs mittcbat?Et fi nuc proeHo tridui itinerc ab Attica
comiffojtato in periculo fuit ciuitas, tatoq, timorc pcr-
culfa cftjCiuid fiqua in parte foH Attici eadcm caJamitas
accidiffet, eucnturum nobiscffefpcrandum effetrputa-
tis nos nunc ftandijCongrcdiendijtefpirandi dcniquc fa-
cultatem habituros fuiffc?MuJtas nobis dies vnus, & ^l-
tcr^ & treis cxpcdiendse faJutis vias ac rationcs dedcrut.
Ncquc vcro ea me commemorare attinctjquar tunc no-
ftra ciuitas , dei alicuius erga nos bcncuoJentia ac beni-
gnitate vfajhuiufque focictatis , quam tu maJcdi(5tis in-
fc^aris,pra:fidio munita, & veJuti propugnaculo defcn-
fa^nc cxperta quidtm cft.Scd vos admonitos veJim, iu-
dices,tamJongamhac dcredifputationemadvoshabe
ri3& ad cetcros, qui audiunt^quique hoc iudicium foris
circumfiftunt . Nam ad iftum ipfum contcmtifsimum &
contaminatifsimum hominem breuis & aperta oratio
fatis erat Jonga. Si cnim tibi vni cx aJijs omnibus , AEf-
i china^futurajCxpJorata crat & cognitajCum de his con-
fuJtabat ciuitasjtum ea te pr*ediccre oportcbat.Sin erat
tibi
JRO CTIflJMONTl. 145
tibi quoquc incerta &incognita : eiufdem tUjatquealij
ignoratiiEiudicium fubire, rationemqucreferredcbes.
Curigiturdehis tumcpotiusrcprehcndis atqueaccu-
fas^quam cgo tc?cgo enim ciuis tanto mcJior, quam tu^
fuijin his ipfisjqugdicojfde cctcris cnim nondum difpu-
to^ qi.od cgo in ijs , quar omnium fcntentia ac iudicio e
rcp.eire vidcbanturjvJtro ciuitati meicopiam fecijvJrro
me ad omnia obtuJi , nuJJum pcricuJu priuatum pcrhor-
ruijnuiJius adueifi cafus rationcm habui.Tu vcro, ncq;
aJia dixifti his mcJiora(non cnim hi mcam audoritatem
fecuti,necjuemcisconfiJijsvficircnt) nequctcipfum ad
ha?c vJJa cx parte vtiJc pra:buifti: fcd^quod ncquifsimus
&maJcuoJcntifsimusquifquein ciuitatcmfccilfct, hoc
tu pofl rerum cucntum faccre rcpcriris. Et vno tcmporc
AriftratusinNaxOjAriftoJausinThafOjhomincs,vtfc-
mcJ dicam, infeftifsimi atqueinimicifsimi huicciuitati,
Athcnicnftum amicosin iudicium vocant5& Athcnis
AEfchmcs Dcmofthcncm accufat. A tqui is, qui apiid fc
Gra?coruracaJamitatcsad Jaudem &'gJoriam rccondi-
tas fcruabatjpcrirc potius & morte afficijquam altcrum
accufarcdcJ3Ct.&cuieadcm,qua?rcip.hoftibus,tcmpo-
ra profucruntjfieri non poteftjVt ci patria lit cara.Dcni-
que quo fis in ciuitatcm animo , tu ex ea vita , quam vi-
uls: ex ijs,qua? facis: cx ijs rcbus, quas gcris, & quas non
gcris.oftcndis ac dccJaras. Bcne rem vcftram gcritis , &
aJiquid vobis ex fcntcntia proccdit ? mutus cft AEfchi-
ncs . rcflauitvobisatqueaducrfata cft vfpiam fortuna,
& aJiquid^quod opus non crat,vobis accidit ? pr«ft6 cft
AEfchines , vt rupta & conuuJfa vbi corpus morbo ali-
quo fucrit affc(5tum , commoucntur , & acrem doJQrem
pra:bcnt. Et quoniam cuenta crcbro cxagitat & infc<5ta-
turjhbct mihi quiddam dicere^quod a comuni omnium
opinionc fortafsis abhorrcre vidcatur.Nequis autcm
mirctur, obfccro vospcr dcosimmortaJcis,mcitarcra
ampJificarevcrbiSj&orationcmpropemodumfuprafi- ^
dcm augerCj fcd bcncuolo animo ca , qu« dico, audiar,
T
1^6 DBMOSTHBHIS ORATIO
& audita cofidcrcc.Si futura ante quam eueniflcnt , cx*
plorata omnibus fuiirent : fi ea omnes pr^efciuiirent : fi
tUj AEfchina5pra?dixi(Tes,& fublato clamore tcftificatus
crfeSjqui ne locutus quidem cs: ne fic quidem noftric ci-
uitati ab his confilijs defiftendumjaut rcfugiendum fuit;
fiquidemautgloriee, autmaiorum, aut pofteritatis ali-
quamrationcm duceret.Nunc enim nihil aliud dici po-
teftjquam cius confiHjs fortunam non refpondifiejeam-
que fpe fua decidiffe , quod omnibus mortalibus com-
mune eftjvbi ita deo vifum fuerit.Tunc vero ea, qux fe
imperio acprincipatu dignam putaret , deinde abhoc
defcifcerer.culpam totius Grieci«e Philippo prodit? me-
rito fuftincrct. Nam fi h^c fine dimicatione elfent a no*
bis deferta ac prodita,pro quibus nuUum periculum no-
ftri maiores recufalfent , quis te non confputaret ? quis
te non acerbifsimo odio dignum cxiftimaret ? Cno cnim
me dicam , ncqj ciuitatem)quibus vero ocuhs^pcr deos
immortalciSjCOS intuercmur^qui in hac vrbem veniret,
fijCum rcs in cum locu^quo in loco hodie funtjdeueniH
fent: dux^princepfqucGrascorumfumtuselfet PhiHp-
pus cum fumma omnium rerum poteftatc, ahj autcm h'-
ne nobis ne hsec fiercnt, omni contcntione pugnaftent?
idquecumciuitasnoftranumquam antea tranquilhta-
temfecuram gloria?expertem,pluris quam periculum
pro rebus honcftis fufceptum fcccrit ? Nam quem Grse-
corum, quem vcro barbarorum fugit , & Thebanos , &
eosjquiantehos potentifsimi fucrunt^Laccdjemonios,
®em Pcrfarum^quietamillam &otiofam vitam no-
ftr^ ciuitati hbenter fuiffe conccifuros , magnamquc ci
gratiamhabituroscum eo , vt& quicquidaliud vellct,
accipcret3& fua obtineret^fi imperio parcre velletjaltc-
rumquc Gr^ciaj principatu potiri fineret?fed non crant
haecjvt apparct, Athcnicnfibus patria, ncque auita, nc-
que fcrenda , ncq; in eorum animis infita: ncqj vnquam
quifquam ab omni gternitatc ciuitati pcrfuadere poruir,
"^vtcum potetioribus, ijfdemquead iniuriam facicndam
inftru-
PRO CTlSIPHONTl.' 147
inftrudlis atque cxercicaiis confpirans, &conrociata,
tranquijle^otiofc^ rutoque feruiret: quin de principatu,
dehonorc^dcgloriafcrc pcriculisomnibus nondubi-
tanter oflFcrcns,perpctu6 , & per omncm setatem deccr-
tauit.Atqucha'c tamampiajtammagnifica, tamnoftris
moribusconfcntanca cficduciiis, vt maiorcs noftros,
eos^qui ha^cgcilerunt, maximisJaudibus cffcrre folca-
tis:nequc iniuria. Quis cnim virtutcmillorum virorum
non admircturj qui & patriar folum5& vrbem rclinquerc
nondubitaruntj naucffqucconfccnderunt, neimpcrio
parcrentjimpcratumque faccrcnt ? Themidoclem ^ hu-
iusconfilijaudorcm , huiufqs fcntcntif principem atq;
audorCjimperatorcm delegerunt?eum vcro^qui barba-
rorum lcgibuSjimperioquc parcndum ccnfucratjCyrfi-
Jum lapidibus obrucrunt? ncque cum folum fic vlti funt
virijfcd ctiam illorum vxorcs de eius vxore eafdem poe-
nas fumfcrunt ? Non cnim queercbant ij, qui tum viue-
bant, AthcnicnfcSjmaiores vcftri, ncquc rhetorem, nc-
quc impcratorcm^proptcr qucm fcliciter fcruirent im-
mo vcrOjnccaufam quidcmcircjcurviuere vellcntpiu-
dicabanr.nififibicumlibertatcviucrcliceret.Exiftima-
bat cnim quifquc eorum fe non folum patri& matri^fcd
ctiam patria? natum cfle . Qu5Erct aliquis quid interfit.
Quod is, qui arbitratur fe parcntibus folum natum cflc,
morrcm^ quamvclfatum , vdcafusafferat , cxfpedat:
quivcro ctiam patrise fc narum putat,nc cam feruire
vidcat , a?quo animo cxccdit e vita ; & contumclias, at-
quc ignominias,quas m vrbe fubada, fupcrbifsimoque
dominatu opprcifa , ac fcruicntc perfcrrc ncceflc cft,
mortchorribiliores elfc ducit . Itaquc fi hoc conarer,
autincipcrcm diccrc,mc vobis audorcm fuiffe, vt fpiri"
tusvcftris maioribusdignosfumerctis,nemo profcdo
eft,quimciurcrcprchcndat.Nuncvcr6,&fcmperantea
talia ycftra confilia atquc inftituta fuiffe afrcuero,& an-
tcquam natus cfrcm , hos fuiflc fpiritus ac fcnfusciuita-^
tisoftcndo : mcautcmpromca virili partc fingularum
T 2
148 DHMOSTHHNXSORATIO
rcrumgcrendarumadminiftrumatque adiutorcra fuif-
fedico, Atiftcdumfummam rem infciftatur »c reprc-
henditjVofquecohortatur^vtmihiinimiciinfcftiquefi-
tis, proinde acfi timoris & periculorum caufa fuerim ci-
iiitatijcurain pr*efens laudis & honoris frudu me priua-
rc cupit,tum in omne rcUquum tcmpus veftrarum virtu
tum Jaudationes & prajconia vobis eripereconatur. Si
enim Ctefiphontem damnabitis,quafi rcp. a mc non o-
ptimegeftainonfortunie culpa &iniquitatecalamita-
tcmjqua» vobis accidit, acccpiflej feddeUquifle videbi-
mini. At nihil deJiquiftis, Athenienfcs , nihiJ peccaftis,
cum pro omnium Grafcorum libertate ac falute pericu-
lum adijftismon^inquam^peccaftisjper maiores noftros
iuro & eoSj qui in Marathone fefe in difcrimen obtulc-
runt, &eos , qui ad Phtseas acie inftruda conflixerunr,
& coS;)qui ad Salaminam , & ad Artemifiu proelio naua-
li decertarunt, mukofque alios , qui in monumcntis pu"
blicisconditifunt;,virosfortcis:quosomneis pcr^que
ciuitasfinguIaribusaffe<5loshonoribus, fcpeiiuir, non
cos folos, AEfchinapqui rcm bene gefterant; ncque eos
foIos^quiviccratr&merito.Namquodfuitfortium vi-
rorumjid omncsre pr«eftiterunt : fortuna autcm vfi funt
eajquam cuiquc dij immortales tribuerut . Et hoc Joco,
6 coenum , p fcribarum omnium poftreme , dum ftudcs
cfficcre^ne rae hi mcrito honorc afficiat, neue fe huraa-
nos ac liberakis erga mc pr£ebeant5trop^aj& pugnas,&
antiqua maiorum noftrorum facinora commemorabas.
quorum omniumjqusefo^ quidnamh^c caufa defidera-
bat? me vcro^o hiftrionum omniii dcterrime, qui in pu-
blicum prodibam ciuitati fuafurus, audorquc futurus;»
vt dc principatu contendcret;, cuius hominis mcntc fu-
fceptajcuius fpiritu fumtOpCuius induta pcrfona;,in con-r
tionemafccndereoporteb2t?aneius^quiIiisindignadi-
ceret? Tum vero iurc optirao interfcdus cflem . Priete-
rca non eodem animojcademuemcntejpriuata iudicia,
^atque pubiicas quseftiones cxerccredebetis.Scd ciimdc
ho^
PROCTlJIFHONTl. 14^
homlnumcontradibus, qui in vita quotidiana vcrfan-
turjdifceptatis, vos priuatas lcgcSj hominumquc a<5tio-
nes,&fa<aafpcdarec6nuenit:ciim dccommunibus ac
pubHcispopuli Athenienfisccnfilijsatqucinftitutisiu-
dicatisj maiorum noftrorum gloriam ac dignitatem vos
oportet intueri, & cogitarc: vnacum virga & infigni
iudiciaUvnumqucmquevcftrum fumerefpecicmac fpi
ritum ciuitatis , vbi dc rcbus ad rcip . ftatum pcrtincnti-
bus coueneritis iudicaturi, fiquidem res ilhs dignas vos
agcre oportcre cxiftimatis.Sed ad eas res^qug a maiori-
bus vcftris gcdx funtjftudio proucdusjnonnulla decre-
tajadlaqueprieterii , Adeaigitur, vndcdcgreflusfum,
reucrtor.VtThtbasperuenimus^ibiPhihppij&Thcfia-
lorum,&ahorum fociorum legatos offendimus-.noftros
amicos mctu pcrterritos, trifteis ac dcmilfos : ilHus ala-
crcisjlajtos acferoccis. Atque vt intclhgatiSjmcha:c
nequemcitcmporiSjncquccommodi caufadicere;eam
mihi epiftolam rccita, quam tum nos legati ftatim mifi-
mus. Atqui vfquecoifte calumniando progreffus eft,
vt fiquid bene5& e rep.geftum fir.non mihi,fcd tempori-
bus afcribendum atquc afsignandum dicat: aharum au-
tem rerum omniumjqu^ fecus acciderunt, in mc, atque
in fortunam mcam^culpam conferat. AtquCjVt apparet,
luafor & orator ego, nullius earum rerum , qua? oratio-
nc,&confiIio ada: funtjadiutor ci fuifi^evideor:earum,
qua? in acie , & caftris , & imperio minus fcliciter gt([x
funt,rolusaudor,&caufafui(ferepcrior.Ecquisimn-)a-
nior, ccquis omni exfccratione dignior fycophanta fin-
gipoteft?RccitacpiftoIa[n. epistola. Conrione
igitur aduocata.Thcbani lcgatos Phiiippi priorcs intro
duxerunr,proptcrea quod ilh fociorum locum apud eos
obtincbant.Produ(5tiitaquecontionabanrur,acPhilip-
pum quidcm multis laudibus in c^Ium fcrebant:vos au-
tcmmultis nominibus vitupcrabant,& accufibant^om-
nium, qu^ecunquc vos vmquam aducrfus Thcbanos fe^
ciftis,mcmoriamrcfricantes : quorum hiec fummafuit:
IJO ©5MOSTH1TJ15 ORATIO
AEquum efTc illos pro maxiniis Philippi in cos bcnefi-
cijsfibigratiam rcfcrrc: e^rum vcro iniuriarum, quas
a vobis accepillcnt , poeiias vtrocunquc modo vellcnr,
• cxpctcf c aut pcr coru fincis aditu fibi pattfado & tran-
iitu conccllbjaut bcllo comn.unitcr3& coniun(5tiscopijs
in Atticam infcr^ndo. Ad cxtrcmum oftcndcbantCvt fi-
bi quidcm vidcbantui) cxijs, qua? fuadcrent , pccora^
inancipiajaLaquCjquibusabundat Attica^ in Boeotiam
perucntura^contracxijs, qusecifemusdiduri, Boeotiar
fru(ftus omneis & copias a bcllo direptum iriimukaque
alia pr^tcrca diccbant;fed huc tamcn omnis corum fpe-
^abat oratio . Qn*e autcm contra dixcrimus , cquidcm
tota rc mca famihurijmeilquc fiKuhatibus omnibus f fti
marimjfingillatim vobis cxponcrc atquc exphcarehce-
rc.Sed vercor^nc vos,praetcritis iamtcmporibus^cxifti-
tnantcs cluuioncm tum quandam rcrum in Grsecia acci-
.diircj inancm & molcftum vcrborum ftrcpitum cfl^e pu-
tctisjomnc eam^quie his dcrcbus habcaturjOrationem.
QiKe igitur pcrfuafcrimus noSj& qug nobis iili refpode-
rintjattendite. Rccita. rbsponsio thebanorvm.
His igitur aCiis & tranfaCtis , ilh vos arccflebant: vos e-
duccbatis cxercitum , opcmque fcrcbatis . Et, vt media
pra^tcrmittamjiihvositafamiharitcr & comitcracccc
pcruntA't abfcntibus fuis grauis armaturcemihtibuSj &
cquitibuSjCxcrcitum vcftrum in vrbemj&in fuas dpmos
recipcrcntjvbi crant hberij \ bi vxorcs^vbi cctcrg res ca-
rifsim*e . Atqui trcisillodic vcftrumJaudationcs The-
bani pulchcrrimas omnibus mortahbus oftcndcrunt:
vnamfortiruuinis^altcramiuftitisejtcrtiam tcmperatia.'.
Nam cum vos pugnandi focios habcrCjquam vobifcum
pugnare malucrunt^duo dc vobis prieciara iudicia fece-
runt.Nam & vos mchores cfte Phihppo3& veftra poftu-
lata Phihppi poftulatis a^quiora iudicarunt: cum autem
ca, qu^cumapudip{os,tumapud omncishominesdi-
ligcntifsime cuftodirifolcntjibcros ,&coniugcspote-
"iftati veftrie permifcruntjfideique commiferuntjccrtifsi-
mara
PROCTISIPHOHTI.' rj
mamfedcvobistcmperantiiEopinionemhabercdccIa-
rarunt.In quibus omnibus , Athenicnfcs , quod ad vos
attinct, cos rcde fcnfifrejres ipf^ comprobarunt . Nam
ncqucingrcflfoinoppidum cxcrcituquifquam Theba-
norum dc vobis ne iniuria quidcm qucftus cft , ita vos
ipfos temperantcis pra^buiftis: & cum bis coniunCtis vi-
ribus5& copijsin primaacie ftantespugnaueritis , fcmcl
in eo proelio, quod ad fluuium * commiflum
cft:iterum in hiberno , quod nominatur : non modo re-
prehefionc iufta,crimincque caruiftisj verum cti^m ho-
minum fummam admirationcmexcitaftiSjOrnatUjappa-
ratu^alacritatc animi,& ftudio:proptcr qu^ laudcs vobis
ab alijs tributa; comparabantur : a nobis vcro racrificia,
& fuppiicationcs ad omnia dcorum puluinaria confti-
tucbantur. Atquc hoc loco libcnter ab AEfchina qu«B-
fierim,cum ha?c agcrcnturjcum glorisEjCum la^titiafjcum
laudum pIcnaclTet ciuitaSjVtrijm vna cum populo facri-
ficaretj&incommuni omniumla?titia ipfcquoquclir-
tarctur:an tiiftisj&ma^ftus^&ingcmirccnsj & a^gritudi-
nc confedus ob communcm ciuitatis fclicitatcm domi
fedcretjautetiamiaccret. Namfi adcrat.fi cu alijscom-
parebatjnonne importunus atque improbus , immo ve-
ro nonne impurus atquc impius cft , qui,quarum rcrum
t"^nquam optimarum ipfc deos immortalcis tcfteis adhi-
bucritj easa vobis j fundifsimoiurciurando obftridis,
poftulct vt fcntcntijs vcftris non optimas ludicctisffi
non adcrat,no di^nus cftjqui milJics pcrcat,fi cajCX qui-
bus alij maximam lirtitiam capiebar , fine flimmo animi
dolore afpicere non potcrat ? Kccita igitur hxc quoque
pOpuIi fcita. POPVLI SCITA sacuificiorvm.
Ergo nos quidcm in facrificijs cramus occupatirThc-
bani vcroinibicrant, vt fcfcper nosfalutcm confccu-
tos clfe cxiftimarcnt. rcs dcniquc huc rccidcrantjVt, qui
auxilium ahcnumcxiftorum aCtionibusimpIoraturi ac
dcfidcraturi vidcbantur, ij ipfi alijs auxihum fcrrcnt, cx
ijs rcb% quas mc au(^torc fufccpiftis.Qrrakisporro tunc''
Z^l DEMOITHIHIS ORATfO
proptcr h£c ipfa voces mitterct^Philippus , quibus m
turbis verfarctur^quam trepidarctjCx ilUus ad Pclopon
nefum mifsis epiftolis cognofcetis : quas mihi rccita, vt
intelligatis , quid cgo mea afsiduitate , meis itineribus,
meis curfibuSj mcis laboribus, multifquc dccretis, qu«B
nuciftemalcdiiftisinfcdabaturjprofeccrim.Aiquimul-
ti apud voSj Athcnienfcs, magni & clariantc me orato-
res extiteruntjCaniftratusillcj Ariftophon , Cephalus,
ThrafybuluSjfcxccnti ahj.- nemo exhistamenvnquam
vllain rCjaprincipio vfque ad extremum fefe vtilem
prasbuitciuitati.SedfiquisfortefcitumfaceretjJegatio-
nem non obibatrqui legationem obiret , populi fcitum
non faciebat.Sibi enim vnufquifque eorum quietis ali-
quid &laxamcntirclinqucbat,(imulque fiquidforteac-
cideret , transferendi in aliura criminis locum ac facul-
tatemreferuabat.Quid ergo? dicet ahquis, tunetanto
audaciorjautfortioresjquamcetcrijvrfolusomniacon-
ficias qc tranfigas?Nonequidemtantummihi arrogo,
vt h^ec de me pr^dicem: verum ita mihi perf uafcrara ma
gno in difcriminc vcrfari ciuitatem, vtmihinequc lo-
ciimjncque fpatium de priuataru rerum mearu ftabilita-
te cogitandi dare viderctur:fed pricclare nobifcu a(Stum
iriexiftimaremjfiquisnulla re neceflaria prajtermilfaj
negotia , quas crant in manibus , cx fcntentia explicare
ppIlet.Mihiauterninanimum induxeram^ftultefortaf-
fcfcd tamcn induxeram , neminem neque qui decerne-
ret, melius quam mefuiffe decreturum , neque qui age-
ret,commodius acturumjnequc qui Icgationem obirctj
ftudio acriorcjaut fidemaiore Icgationcm obiturum.
Proptcrhascaufasmihiipfe omneisreip. adminiftran-
da? partcisjomniaquc muncra dcpofccbam. Recita epi-
ftolas Philippi. epistolae philippi. Hucrede-
git Phihppum mea rcip.gerenda^ratioj AEfchina: hanc
illumvocemmitterecoegij eumj quianteavocesfero-
ccis5V0cesaudaciae& confidentiajpknas in ciuitatem
ijitiebat.Pro quibus ego ab his merito corona donabar:
ncquc
PROCTBSlPflONTl. I53
ncque tu cum adefTes.contra dicebas.Et qui me accufa-
uir DiondaSjquintam tabcllarumpartem non obtinuit.
Acmihi hctc populi fcita recitajquftum fentcntijs iudi-
cum abfoluta^ab hoc ncin iudiciu quidem vocata funr.
popvLi sciTA. Ha^cpopuli fcita, Athenienfes,
ijfdcm fyllabis;,ijfdcmque verbis pcrfcripta iunt.quibus
cajquieante Ariftonicus^ nunciftc Ctcfiphon fcripfir.
Atque hcec AEfchines ncque ipfe iudicio perfecutus
eftjncque ei, qui in iudicium adduxiftet , fubfcriptor vl-
lusextitir.AtquiDemomclem;,6:Hyperidem5quiha[?c
deccrnebat, fiquidemmcnanciftc vcriscriminibusar-
ccfferet jiuftiusac probabilius accufaret, quamCrcft-
phontem. Qmd ita?quia huic iicet recufarCjfcfdque re-
bus iudicatis tegerc ac tueri ^ & his exccptionibus vti, i-
ftumipfumillosrcos nonfeciffc^qui cademjquf hicnuc
fcrip(it,fcripferunt5& legcs non amplius finere de rcbus
ita tranfa<5iis in iudicium quenqua vocare: multaq> alia
dicercpotcft. Actucquidem res ipfapcrfeperpedcre-
tur3& difceptareturjpriufquam quicquam horum ante-
cefsiftctjpriufquam vllum pr«eiudicium fadu cffct . Ve-
rum tunc non poterat^opinor, quod nunc facit, ab vlti »
mis temporibus , & ex multis decretis ca ad calumnian-
dum exccrpercjquve neqj quifquam antea noucratjneqj
hodie recitatum iri fufpicatus cflct.-non poterat inuerfo
ac perturbato tcmporum ordinc, falfis rcrum anteada-
rum caufis prolatis , vcrifqucdifsimulatis ac celatis ali-
quid diccre vidcrirtunc, inquam, hxc non poterat : rcd
ipfa veritate proptcr adftante5& pr^fentc:reccnti ctiani
apud vos omnium rerum memoria,vobis denique pxne
manuvnam quamqucrem tradantibus ac tencncibus
omnis haberetur oratio. Itaquc his argumentationibus
acprobationibusdechnatisacvitatis, qua?erebusipfis
duci potcrantjUunc denique vcnit,exiftimans vos certa-
mcnahquodoratorum propofituros Cvt mihi qLiidem
videtur)non rerum pubUce geftarum difceptationem ^3j
(^uros.& iudicium de vcrbis.non de vtilitate rcip. futu-
V
154 DlMOSTHINXt OKATtO
rura. Deinde grauis audor fapietium orationem imita-
tur&fcntentiasloquitur ; aitquc oportere vos eamde
nobis opinioncm, quam huc domo dctuliftisjncgligcrc,
ac pro nihiio putare.Nam qucmadmodumCinquitXum
rationes cum aliquo fubducitis , aliqua erfe apud cum
rcliqua cxiftimantcs , fi acccpta cxpcnfis quadrarint , fi
calcuhfintpuri&putijnihii^ucfitrcliquij manus datis
& conccditisific & vos nunc ijs, quse vtriufquc orationc
demonftrata & plana fa(5ta fuerunt , conucnit afl^entire.
VidctCjObfccrOjquamimbccillumj &fragilcfit natura,
vt par cftjquicquid iniufte fic aifium, atqi ab iniuria pro-
fedum,Namquc hac ipfa fimilitudinCjtam acuta, tamqj
erudita, vos iam nunc ftatuifle confitctur , me mcis ora-
tionibusconfulcrepatri£e,fefuis Philippo.Non enim
vos de hac fcntetia demoucre conarctur, nifitalis eflet>
caqucinuctcrata, veftra de vtroqjnoftrum exiftimatio.
At ego vos iam facile doccbo , cius orationem , qua cx
animisveftrishancdenobisopinionem cuellerc cona-
turjVehemcntcr cfle iniuftamjnon adhibitis calculis
(non enim ita rerum fubducuntur rationcsXed primum
fingularuadionummemoria breuitcra vobis repetita:
deindc vobiSjqui auditisjrationum iudicibus fumtis , fi-
mul & teftibus produdtis.Mca enim reip. adminiftratio-
nCjquam ifte rcprehenditjCfFe^tum cftj vt pro co vt Thc
bani vna cum Philippo in fincis noftros inuaderctjquod
omnesfuturum cxiftimabantjilliconiundis nobifcum
copijsjvnaqueinacicftantcs illura prohiberent: pro eo
vtbellumin Attica vcrfarctur, oc^ogintacirciterraillia
pafluum longe ab vrbe in Boeotorum finibus gererctur:
pro co vt prajdones cx Euboea profe^i veftros agros
populareturjdiripcrcnt ac yaftarcnt : pace maritima per
omne belli tempus fruercmini:pro co vt Philipp* Hellc
fpontum teneret Byzantio occupatOjfocictatcconiun-
di vobifcum Byzanrijj bcllum ci inferrent. Ecquidtibi
videtur, AEfchinaj eajqusedercbusgeftisiniturjratio,
calculorum fimilis eflc?aut tu has contrario iudicio de-
lere
proCtksipmonti, 155
lerCjac dc mcdio tollcrc putas oporcerej& non quomo-
do carum meraoria pofteris prodatur fcmpitcrna, vidc-
rcfMitto quod crudclitatem^quam ijs in rebus animad-
uertere potuiftis^ in quibus poteftatem in aliquos nad^
cft Philippus^alij expcrti ftmtjac pertulerunt: humanita-
tis autem ac manfuetudinis , quam ille cum cetera con-
cupifcerct, atqj ampledteretur 3 vobis fimulate oftenta-
bat,fru(5tus vosmeritoveftro pcrcepiftisrharc, inquam,
mifta facio. vcrumtamen audebo hoc dicerc, cum, qui
in oratorcm & contionatorem vere ac iufte velit anqui-
rerejnequeillumcalumniari.-ea^quajtumodocomme-
morabaSj non cfTe crimini daturum, atquc obic^^urum,
cxempla fingentemjvcrba irridcntcmjhabitumjgeftura-
quc loquentis imitantcm : (in hoc cnim pofit^ funt for-
tun^ Grfci«,fcilicet, vtrum hoc^an illud vcrbu in oratio
nc pofuerimihuc an illuc manum porrexerimXcd ab rc-
bus ipfis longius non difccdentemjfpcdaturura quas fa-
cultatcsjquas copias tum haberet ciuitaSjCum ad rcmp.
acccfsi: quascgo eipofteajCumrebusgerendis praecf.
femjcompararim^quoloco effentres aduerfariorumj&
quomodo fefe haberent : deinde fiquidcm copias reip.
immmuiflemjdetcriorefquc fcciffcm : meumcrimen ef-
fe oftcndercs.-fin auxilfcm, non calumniareris. Qupnia
igitur tu hoc tibi faciendura effe no putaftii cgo faciam:
voSjVtrum vera ac iufta fuerit mea oratiOjnecne,iudica-
bitis . Erant igitur ha; vires & copisc ciuitatis: infulareis
non omneis habebamus (nam ncque ChiuSj neqj Rho-
dus 5 neque Corcyra nobifcum faciebant) vcc^igal crat
in fingulas ciuitates defcriptum circitcr quater millics
ccnties: atqueh^cpccuniaiam cratreda(^a:grauis ar-
maturiB railitera , aut equitcraj pra?tcrquara noftrura , &
vrbanurahabebarausnerainera.Etquoderat & nobis
oraniura formidoIofifsimum5& hoftibus vtihfsimum,
perfeccrantiftijVtomnes finitimi, MegarenfcSjThcba-
nijEuboei m odium, quam in amicitiam noftram pronio
res ac propcfiorcs cffent.Rcs igiturnoftrar ciuitatis hod'
V 2
l^S DBMOSTHINlt .ORATIO
erant locoj, neqj quicquam aliud eftprieterca^ quod di-
ccre quifquapofsit. Phiiippi vero , cum quo nobis crac
certamen^rationes qualcs eircntj& quomodo fefc Iiabc
rcntjVidete.Primum in eos^qui eum fequebanturjimpe
rium habcbat5& quod omnium eft maximumjCarum rc-
rumjquiBadbcllum pertinent, pcneseumfummapotc-
ftas erat.-dcindehinumquamponebant armademani-
bus.-dcindc pccunia abundabatrtum qu^ ipfi vifa circnt,
agcbat : ncque vcro decrctis propofitis quid vclictjdc-
nuntiabat,aut pr^dicebat, neqs palam delibcrabat , nc-
que a calumniatoribus in iudicium vocabatur , ncq, dc
decretis contralcges fadis accufabatur, ncqj cuiquam
raortalium iudicioderationibus rcfercndis tcneb^tur:
fed plane(vt femel dicamXolus erat ipfc dominus, folus
duXjfolus imperator: denique omnia in vnius poteftate
vcrtebantur.Ego autem cum hoc ad certandum compo
fitus(nam hoc perpendendum & confiderandum efl)cu-
iufnam rei poteftatcm habebamPnuIlius.Nam primum
hoc ipfum contionarijcuius folius cram compoSjfcu po
tius particepsjn mediocrat politumj& mihi commune
cum ijs, qui ab illo merccdem accipiebant:& quibuicun
que in rcbus cgo ab iftis vidius cftem( nulta autem acci-
debant huiufmodi, aliud aHjs de caulis , quafcunq; fors
tuliifet^his cx vfu hoftium dcUberatis &confuItis difce-
dcbaris.Verumtamen ego tot rebus inferiorjtot incom-
modis ac difricultatibus affedus, focios vobis Euboeos,
Ach^oSj CorinthioSjThebanos, MegarcnfeiSj Leuca-
diOSpCorcyrenfcis afciui &comparaui.ex quibus cxter-
norum militumquindccimmiilia , equitumduo millia
cxtra vrbanas copias coegiftis. pccuniam autcm tatam a
focijs confercndam defcripfijquantam potui maximam.
Qupdfiiuranoftracum Thcbanorum iuribus compa-
ras AEfchina, aut cu Byzantioru, aut cum Euboeorum,
aut fi de rata & gquabiU parte nunc difputas^primum vi-
^deris ignorarCj cum & antea trecentie triremcs efl^ent il-
isejquie pro Grafcis decertarantj earum duccntas ciuita-
tem
PROCTISIPHONTI. 157
tcm noftram prfbuiilcmeque tunc eam quifquam fic af.
fedam vidir,vt aut lc idcirco deteriorc condicione cflTe,
damnoquc afiici putaretiaut eos, qui hoc confilij dedif-
fentj in iudicium vocaret , aut harc grauitcr, molcftcque
ferret: (turpe cnimjmehcrculc^turpc) fcd dijs immorta-
libusgratiam habcrct, fiGr^ecisincommunedifcrimcn
addudtisjipfa duplo plus quam, ahj ad omnium falutem
contuliiiet . deinde inancm ac falfam horum gratiam
aucupariSjCiim mccalumniaris.quidcnimnunc eacom-
memoras,quae faccrc oportcbat, ac non tum ciim in vr-
beelfes,3ccumrebus omnibus intcreff cs, h^c decerne-
baSjfihccbatpcrillatcmpora: in quibusnon quodvel-
lcmuSjfcd quod rcs ipfiE darcnt ac ferrcnt, a:quo animo
accipere oportebat ? Nam paratus erat,qui cocra hccre-
tur&cmerct:qui cos,quos cxpuliflemus, cxcipcret: qui
pccuniam addcrct.Scd fi nunc proptcr illa, qua: fic a me
gefta funt^accufor, quidfuturum fuilfeccnfctis, fi, cum
cgo ha?c fubtilitcr & cxiguc ad calculos rcuocarcm , ci-
uitatcs ill:e a vobis dcrciuifl'cnt,& fcfc cum Philippo co^
iunxiffcnt,& vno tcmporc Euboea?,Thebarum, Byzan-
tij compos factus cffct PhilippusPquid, inquam, impios
iflos homincs fuifle fi(5turos,aut diduros putaris? Non,
ilios clfctraditos?non,fpretosacrcic(5tos,cum focictate
nobifcucoiungicuperct ? no Phihppu HcUerponto per
Byzantios cffe potitum?comeatus,& frumcnti, quod ad
Grjecos fupporrabatur,dominu effc fadumr bcllij finiti-
mum,& grauepcrThcbanosin Atticaminucdtum^ma-
re latrocinijs infcflum eflc fi(^u , & proptcr pr^edonum
cx Euboea cruptiones,mercatoribus clfc claufum?n6n-
nc harc5&aliamultapra?tcrca diccrcnt?Imp-oba,Athe
nicnfcs,improbarcscflomnitempore calamniator, &
vndiqucinuidodcntepctcns, vndiqKriminandianfim
arripics. Talis autcm clt homunculus iftcfcu potius bcJ-
luanatura:quinihil vnquam aprimaa:tatcfinccri, nihil
re(5ti, nihillibcroautingcnuo dignum fccitrfimiaplane
tragica^ rufticus Ocnomaus, adulterinus orator . Quid
V3
158 DBUOSTHENIS ORATIO
cnim tua dicendi faculras patriam iuuit?quid cx tua elo"
qucntia ad ciuitatcm vtilitatis peruenit ? nunc deniquc
nobis dc prartcritis verba facis : vt fiquis medicus a?gris,
interea dum argrotent, domum ingrclfus^ non exponat,
nequc affcrat rationeSjquibus morbu depellerc5& con-
ualcfcerc qucant: poftcaquam aliquis ex eis excefferit e
vita, quo temporc ci parcntctur, iuftaquc fiincris folua-
tur5fequaturipfcj& adfepulcrumvcniat:&tum deniqj
pluribus verbis difputct,hominem iflum fi hoc , & illud
fcciffct^morituru non fuiffc.Et 6 fanaticCjUunc dcmum
dicis?Iam vcrd nc cladem quidcm illam^quam noftra ci
uitas accepit, quando tibihjec animos attollit, proptcr
quam tc dolore affici atquc ingemifcere^ 6 fcclus.opor*
tcbatjin ijs, quse in mca poteftate fita fucrutjf uiffe repc-
rietis^quodfacitCjVt ficmecumconfiderctis . Qiipcun-
quc ego legatus a vobis miftus fum^nufquam a Philippi
lcgatis vi(^us difcefsi:non ex Thefialia^non cx Ambra-
ciajnon cxUlyricOjnon aThraciajregibuSjnon Byzan-
tiojnon vllo alio cxloco,nonpoftrem6 nupcr Thcbis:
fed quibus in rebus cius legati a me vidi fuerant vcrbo,.
hasillcarmis3&impetufa(^ofubigebat.H«Ecigiturame
repetis, & fiagitas?neqj te pudet ab eo,in qucm ob mol-
litiem dida dixcrisjjpoftularc, vt vnus omncis Philippi
copias fupcrarct,idquevcrbis? quid cnim aliudinmca
poteftate pofitii erat? non cnim anima , non fortuna cu-
iufquam eorum, qui in acie ftetcrant , non impcratoris
partes, cuius tu rationcs a mc rcpctis : ita ftolidus cs &
vccors. At quorum rationem lege refcrre debet orator,
de ijs quo minus in me accrrime anquiras , non rccufo*
Quje^nam funt h^c^principia rcrum ccrncrejfutura mul-
to ante vidcre ac prajfentirc^caque alijs prafdiccrc.Ha:c
mca funt.- hxc ego gefsi. Quid tum pra!terca?popuIorum
tarditate, moram ^ cuniftationcjdefidiam, ignorantiam,
infcientiam^contentiones, qu£e ciuitatibus omnibus vi-
tia & peccata funt vfitata, infita,ac ncccffaria^hiec cocr-
V:cre & comprimerc:&contri;difcordiamfedarc^cocor-
diamquc
? H O C T 1 S I P H O H Y I. 159
diimquc conftkuerCjamicitiamconfirmarc, ad ftudium
agendijqua- rcip. tempora poftulant, cohortari & cxci-
tarcrh^c omnia a mc fada funtcncque mortaiium quif-
quam cft^qui, quantum in me f uit , aliquid a me prajter*
milfum rcpcrirc pofsit.Siquis igitur qucmuis roget,qui'
bus rcbus magnam partcmcorum,qu?gefsit Philippus,
adminiftraucrit, refpondebunt omncs caftris , excrcitu,
largitioncj corrumpcndis ijs, qui in fingulis Gra?cijB vr-
bibus rcbus gcrendis crant prajfedi. Atqui nequc exer-
citumin mca poteftatc habebam , nequc dux excrcitus
cram, Quarc ncq; cx rcs,quic caftris,& ferro geftar funt,
ad mc pcrtincnt,neqj carum rerum rationes referre de-
bco. At hoc certe PhiUppo fupcrior fui, quod mc ab co
pccunia corruropi non fum paflus . Nam vt is , qui licc-
tur,fi cmcrit, vicit cum,qui prctium accepit : fic qui ncc
accepit,nec corruptus cft,licitatorem vicit. Ita quod ad
me attinct,ciuitas manct inuicSa. Hxc igitur funt, & his
fimiha,vt alia multa pra?tercam,qu9 ego pr«Eftiti;,quam-
obrem hic taha de mc fcribcrc mcrito ac iure polfct. Vc
riim qu2B vobis omnibus nota fun^i^hsec iara commemo-
rare mihi non videtur alienum.Statim poft pugnam po-
pulus,quifciret,ac vidiflet quot ego rcs,quantasq3 gcf^
fifsem, dum pcr terrorcs ipfos , ac pcr difcrimina omnia
medius inccdo , quo temporc mirum nemini cfle debc-
ret,fioffenfa multitudo, fc mihi iniquiorem atqueinfe-
ftiorcm prcebuiifct:co ipfo temporc primum meas dc fa-
lutc ciuitatis fententias fuo fuifragio comprobabat , &
omnia qu^ecunque communis cuftodia? caufa ageban-
tur,dile(5^us militum,priBfidij diftributio^foflie, pccuni^
admurorum refedtioncm , & munitionem vrbis eroga-
tio, harc me audore fiebant . dcindc ciim rei frumenta-
nxcuratorem,publicumquefrumcti emtorem crcaret,
mihivni hanc procurationem ac poteftatem fuffragio
fuo detulit:poftrem6 cum coilfcnt, & cofpiraflcnt inter
fe ij,qui in hanc curam incumbebant, vt mihi ncgotium,^
faccircrent,ac noccrcnt; cummede decrctiscotralegcs
iSo D B M O S T HESIS ORATIO
faClis reum faciebant , cum mihi iudicia rationum refe-
rendarum,& perducllionis, & maieftatis denuntiabant:
ciim h^ec omnia mihi intentabat , n^ per fe illi quidem
initiOjfed ptr quos maxime fuas in me infidias occultas
fore putabant:(rcitis enim & memimftis fcilicet me pri-
mis iUis tem.poribus in iudicium quotidie vocari, neque
audaciamatque amentiamSoftclis , neque Polycratis
calumniamjnequc Diondx, & Melani infaniam j neque
aliud quicquam ab iftis efte contra mc inexpertum reli-
dum) ex hii igitur omnibus pcriculis maxime deoru im-
mortahum benignitate^recundo locOjVeftro & aliorum
omnium Athenienfium bcneficio integer& incolumis
feruatus fumineqj iniuria.hoc enim & verum eft,& cum
iuratis iudicibus,tum ijs,qui religiofe iudicaruntjhone-
ftum & gloriofum.Ciim igiturjme pcrduellionis accufa-
tum omnibus fententijs abfolutbatis, ita vt ne quintam
quidem tabcllarum partemaccufarorcs mei obtincret,
tum ftatuebatis,me res optimas3& rcip.pcrutilcis agcre.
ciimdedecretiscontra legcsfadiisreum fadum ^abfol
uiftis j declaraftis omnia me Icgitime & dicerc, & deccr-
rere folerc.cum rationcs meas comprobabatis atquc
obfignabatiSjcmniameiinepretio acmcrccdc, intcgre
& incorrupte gefsift^e fatebamini . Ciim ha,»c igitur ita fe
habeant , quod nomen rebus mcis gcftis Ctcfiphontem
imponcrcajquum &verumerat5 autconueniebat?non
idipfum:,quod a populoimpolitum efle vidcbat? non
quod aiuratis iudicibus tributum,non quod ab ipfa ve-
ritarc apud omneis homines comprobatum '^ Certc Cin-
quir^fcdilludCephahpr^cIarum, nullo vnquam cum
iudiciocaulam dixiife. EtmehcrcuIcfortunatum.Sed
num idcirco is,qui la^pe in iudicium vocatus, nanquam
vlhuscriminis conuid:usfit,mcrit6 in culpa ponatur?
Atqui quod adiftum quidcmattinctjAthenienfcs,iIlud
Ccphaliprieclarum vcremihi dememetipfopriedicare
Jicct.Nunquamcnimmc AErchinesvIlalegeaccufauit,
nunquam vllo iudicio reu fecit.Itaque tua quidcm con-
fcfsionc
? R o r T E S I P H O H t iV i6i
fefsione nihilo Cephalo dcterior ciuis fum cgo . Ciim
iriDkis igitur ex rcbus quis iniquitatcm iftius^&fingula-
rcminuidiae coniundam calumniam perfpexeritj tum
cx ijs maximc,qu£e dc fortuna difputauit.Omnino quif-
quis hominicumipfchomofit^fortunacxprobrat, cgo
cumftolidumprorfus &mcntecaptumefle puto. N im
cum iSjqui fibi ipfc vidctur ci^^c fortunatifsimuSjquiquc
fc fortuna maximc propitia , & pcrbenigna vti arbitra-
turjcxploratumnonhabeatseamjtalcmvfqueadvcfpc-
rum clfc pcrmanfuram^aut de hac diccrc3& gloriari^auc
cam alteri malcdidi loco obijccrcjfummx dcmentia?
eft. Vcrum quoniam pra?tcr alia multa;,qu? fibi iftc arro-
gauitjCtiamhisdcrebus orationem habuit infolenti^e
atque intoleranti.e plcnamjvidetCjquasfoj Athenienfes,
& vobifcu ipfi confidcratCjquanto cgo vcriusifto^quan
toque modcftius atquc humanius de fortuna difputem.
Ego fortunam ciuitatis bonamjfccundam^ac propitiam
cffe arbitror atque hoc vidco & loucm DodoniEum , &
Apollincm Pythium vobis vaticinatum cfle : omnium
vcro hominumjCam quidcm^qu^nuncvrgetjaduerfam^
iniquamjatque accrbam.Nam quis Gr«corum,aut quis
barbarorum hoc tempore non multa incommodaj gra-
ueifque cafus cxpcrtus cft? Qupd igitur honeftifsima &
priEclarifsima voluerimus , caqs ipfa nobis ad agendum
propofuerimus , &, quod^ciim Gr^ci fperauiftentj fc, fi
nos defcruiftentj^acprodidiftcntjbeate viduros,melius,
quamcumcis,nobifcumagaturj hocbon^e fortuniE no-
ftra? ciuitatis acccptum fcro.-quod nos titubaucrimus at-
queoffcndcrimus , nequc omnia nobisexaniminoftri
fcntcntiaproccfferint , in eo aliorum hominum fortu-
namprorata parte fuoiureinciuitatem noftram vfam
cflcexiftimo.Fortunaautcmmcam,&cuiufqucvcftrum
propriam in priuatis rcbus cxpcndcndam & confidcran
dam cffc duco.Ego igitur fic dc fortuna qu*erendum cf-
fe ccnfeo^rcdc fane & iufte^mca quidcm fentctia: quoc^^
idem vobis vidcri puto . Iftc autem fortunam meam prU
X
1^2 DHMOStHBNlS ORATIO'
/uatanii,maiorem dominatum habere^quam publicam &
.communem ciuitatis aitihumilempaduerfam, atqucaf-
fliclam plus poffejquam magnam^fccundamj ac florcn-
tem.quomodohocfieripotcftpAtquifimcamfortuna,
AEfchina3perpcnderc5& omnibus fpc(5tandam propo-
nerCjConftitutum in animo habcs, confer eam cum tua;
dc> li meam compcrcris effe tua meliorem, cam definito
maledi<5tisinfc,(5tari, lammihiigitur vfquea principio
cam cotemplare.Sed nc mc quifquam^per deos immor-
talcis,ineptum cffe iudicet . Nam neqj fiquis vllius pau-
pertatemcontumeliofe vexatatquecxagitatj nequc fi-
^uisin multa copiajrerumqj omniu affluentia natus at-
queeducatus hocnominegloriaturjcum fanas mcntis
cffe puto. Vcriira ego iflius f*eui atquc importuni homi-
nis malcdicetia & calumnijs compulfus, in hanc oratio-
ncminciderccogor:cuitamenitamodcrabor,vtnatura
rerum,dequibus agitur3feret,& quoad eius maximefie-
ri potcrit. Contigit igitur mihi cum puer cffemj vt ad
ludosdifcendiiTliajtatiaccommodacoSjatquevfitatos
frequens irem, eaque mihi fuppetcrent /quibus inflru-
i5tum eum effe oportet,qui nihil fitinopia coadus turpi-
tcr fa(Surus:pofl:caquamver6epueriscxcefsijVthisc6-
fentanca ageremjmeis furatibus ludos facereraj tricrar-
chus effem , pecuniam in ciuitatcm conferrem , nuUam
neque priuatamjnequc publicara Jibcrahtatem ^ muni-
ficentiara prsetcrmitterera: £cd rae & ciuitati publicCj &
araicis priuatim vtilem prasberem. Poftquara autem ad
rcmp.accefsi, vifum eft mihi talem rcip . adminiftrandcie
rationem fequi.vt fcEpcnumero & a patria raeajSc a reli-
quis Gr^ecis corona donatus fim j vt nc vos quidcm ini-
mici raci fitis vnquam dicere conati, confilia5& inftituta
mea non fuiffe honcfta atque pr^clara. Talis igitur mi-
hi pcrpetua me^ vit«ex:omes fortuna contigit.Nam ciim
alia multa de hac pofsira diccrcjfciens pr*etcrmitto.- vc-
f itus nc cuiufquara aniraura his rebus ofFendarajquibus
glorior. Tu vcro vir amplus & grauis;, qui ccteros dcfpi-
cis.
1
?R0 CtlSIPHON-ri. 1^3
ciSjVlde quali tandcmad hancmcam fortuna/isvfus:
pr opter quam pucr magna in egeftate educatus es; cuin
vna cum patre ludo Jittcrarum affixus efleSj iJlique afsi-
deresjatramentumterercs , fcamna fpongijs purgares,
gymnaiiumpuenle verreres, vcrnse, nonpucriingenui
parteis agcrcs.fumta autem virili togajmatri initianti ii-
bros recitabaSjVoceque pra?ibas.-& reliqua^qua? ad mu-
nus illud pertinent3Concinnabas3& comparabas^ nod^u
eos.qui initiabanturjCeruinapcIIefuccingcbaSjVafavi-
naria circumfcrcbas, vinumqueminiflrabaSjacdcfun-
debas: illos cxpiabas , ccntonibus & fuifure dcfricabas
ac detergebas. Expiationeautcmfac^a furgcbaSjCofquc
dicereiubebas. effvgi malajNactvs svmme-/
liora; gloriabaredenique quodnunquamquifquam
tam clara voce vlulaffct. Qupd quidem ita effe arbitror.
Nolitc cnim exiftimarCjeum^qui tam clare loquatur, v-
lula^us non clarifsimos edere . Interdiu vcro prieclaros
illosbacchantimchorosperviasagitabas.-angueiSjquoj
Parias nominant3foenicuIo.& populcis frondibus coro-
natos comprimebas^&fupra caput attoIIebas.& cum
clamarcs , Euoe Saboe , & carmen illud faltarcs , Hyas
Attas 3 Attas Hyas , ab aniculis pr^fultor &princeps
chori 3 thyrfiger3ederifer3vannifcr3& huiufmodi nomi-
liibus appcllabaris. Atquc huius quidem operxac mini-
fterij egrcgiam fane merccdcm ferebas^lagana/ruftula,
fcriblitasjliba, placehtas. Quibus rebusquis noncum
vere beatum iudicct ? quis non eius fortunam omnium
regumcopijs &voIuptatibus anteponat ? Poftcaquam
autcmin popularium.^ciuiumque numerum adfcriptus
es.- quoquo id modo aflecutus lis ; (fnam hoc omitto di-
cerc) verumpoftquamadfcriptuscsjftatimmunus pul-
chcrrimumfufccpiftijVtinfimismagiftratibusfubfcrui-
rcs3& fecundarum partium fcriba cfies . Deinde vt hoc
tandcm munerc defundus eSjCa omnia, qua» alijs male*
didilocoobijcis, faccreinftituifti.Itaquenihil eorun^.
mcherculcj qu^tibi tuavirtutcpartafuppctebant, po-
J^4 ^BMOSTHBSIS ORATIO
ftcriore vita dedccorafti. Sed cum tcipfum hiftrionibus
illisjqui cognomen ex grauitate vocisj & gemitus con-
fecutijbaryftoni nominanturjSimmyca^j&Socrati mer-
cede locauifTesjtertiaru partium ador cras: ficus, vuas,
oliuasjtanquam pomorum redemtor , ex alicnis fundis
decerpebas& colligebas : ciim quidem tu plura inhis
vulnerajquamin eis ccrtaminibuSjin quibus vos dc vita
decerncbatis,acciperes. Erat enim vobis cum fpe(5tato-
ribus bcllum implacabiic, & fine vlla denuniiatione fu-
fceptum^a quibus cum multa vulncra acceperis, merito
in eos^quiin talibus pcriculis non funt cxcrcitati,ac
verfati , tanquam timidos dida dicis . Scd prittermifsis
ijsj quorum culpam quiuis in paupertatem coferre pof-
fit^ad ea crimina vemajquiE propriein mores tups qua-
drant. Talem enim rcip. adminiftrand.e rationem fecu-
tus es 5 pofteaquam tibi tandem remp . adminiftrare ve-
nitinmentemjVtinrebus fecundisciuitatis, leporis vi-
tam viuereSjOmnia circumfpcdareSjquicquid incrcpuif
fct,pertimefceres;horrereSj tremeresjplagas & verbcra
ob ea.quorum tibi confcius eraSjflagitia & fcelerajfem-
per exfpe(5larcs:in aliorum ciuium cafibus aduerfis, au-
dax^ feroxj & alacer ab omnibus cerncreris . Atqui pcr
dcos immortaleis , qui mille ciueis intcrfectos fitte atqj
infoIetertuIit,quibuspoenisabijs,qui viuuntj afhci de-
bet?Cummultaigiruraliahabeam , quje deiftodicere
pofsim,pra:teribo.Non enim qu^ecunque probra ac de-
decorainiftoineffepoifum oft.ndcre , puto mefacile
proferrcdcbcre; fcdea demum , quie n)ihiturpiadidu
non funt.Quarc, AEfchina,primum vtriufque noftrum
vitam;,& quce ab vtroque in ea inftiruta & ada funt j in-
terfecontcnditoIeniter&clemcnter,nonafpereneque
acerbe:deindecxhisqu^ritOjVtriusfibiqaifquefortu-
nam dari malit. Tu litteras docebas : ego in ludum fre-
qucns vcniebam:tu initiab is^ego initiabar:cu cum cho-
ro faltabas j ego chori , & ludorum fumium fuppedita-
[)am:tu fcribje munere fungebariSpCgo contionabar : tu
tertia-
J>RO CTHSIPHOMTB. 1^5"
lertlarum partiumhiftrio in lccnam proclibas,cgoJu-
dos fpedabamitcvox dcficiebat, cgo cxiibilabam: ru
inrcp, adminidranda hoftibusconfuIui(ii,cgopatiia?.
mittocctcra.nuncquidcmhodic^proptcrcaquoacoro-
na donatus fum, vita mca in iudicio fpcdatur , & cxpli-
catur.-omnium autctn vocc & confcfsionc nulLi in rc in-
iufte rcp.l^fiire dcclaror:tu autcm ciim hoc adccutus cs,
vtcalumniator habcaris,tumin difcrimc vcnidi, vtriun
te ampHus calamniari homincs innocentcisoportcatj
an delmerc,& cocrccrijne quintam quidcm tabtllaruin
partem a iudicibus confccutum. lamnc vidcs , A Efchi-
na^ quam propitia & fccunda pcr onmcm viram fortuna
vfus 5 mcam tanquam iratam atquc aducrfam criminc-
rispAge vcroliccatmihipubHcorurnmuncru, quiecgo
cumulate & prolixc obij , quibufque amplifsimc & ma-
gniticentifsimcfundusfum,tcftimoniaretitarc.tu vcro
contra verfus nobis recita, quos tu male agcndo inucr-
tcbas ac deprauabas.
Om relicia lanua;, ^ latehra inferum. &
Malafcito nonyoleHtemnuntiareme. AttC omnium
hominum profligatilsime ac pcrditif imc,primiim «jij
immortalcs , dcmdc hi omncs malc perdant , malum ci-
uenij patriitqucproditorcm,maIumquc tcrtiarum par-
tiumhilkioncm.Recitatcftmionia. testimonia.
I n ijs igitur,qua? ad ciuitatem pcrcincnr,talis cxtiti. In
priuatis autcm, (i ncfcitis mc commodumjibcralcm, &
humanum , iitquc in cgcntcis mumf cum fuilfc , non cil:
quod quicquam ipfcdc mc dicam , ncquc vnquam ad-
ducar, vt vllum vobis hacde rctcftimonium affcram:
non{iquosabhoftibusrcdcmi,non (i aliquorum filias
in matrimonium collocaui, non quicquam horum talc.
Namqueh:Ecmcafcntentiacft:eum quibcncficmmac-
ccpcrit,omni tcmpore bcneficiu mcmoria tenerc opor-
tcrc cxi(Hmo;cum uci6,qui d^dcrit , dc mcmoria (t.itim
dcponcrc,fimodo vuItillcviribum,hicnonilIibcralis,,«
nequciciunihominisofficiofungiifua ccrtc bcneficia
X3
1^6 t>BVlO$THENlS ORATI<J
comfncmorarc & prajdicarejpropemodum exprobrare
eft. Quare nihil fum talc fadurus, ncque vllius vnquam
orationejaut maledis^to ad hoc faciendum adducar. fed
qualifcunquc hominum in his rebus de me opinio eft^ea
mihifatiseft. Volo autcmfine mihifa(Stoderebusdo-
mcfticis ac priuatis dicendi^dc forcfibus ac pubiicis pau-
caetiam qusedam apud vos cxplicare . Siqucm igitur
mortalium, quoshicfolvidctjAEfchina, proferrc^po-
teSjfiue Grircorumjfiue barbarorum, qui intcgcr , inta-
dus^atque incolumis antea a Philippi^nunc ab Alcxan-
dri dcminatu difcefferit : fit ita fanc^do tibi & conccdo,
meam fiue fortunamjfiue infclicitatem nominare voles,
emniummalorumpublicorum caufamfuifle:{in &eo-
rummultij quinequcmevnquam vidcrunt^^nequcvn-
quam vocem meam audierunt, multis & grauibus inco-
modis affedi funtjnon folum ftngulareshomines3fcd&
totas ciuitatcSj & nationcs: quanto vcrius & ^quius eft,
communcm omnium hominum Cvt credibilc cft) fortu-
nam, &f^uamquandamrcrum tcmpcftatcmacproccl-
lam reip.infeftam ac perniciofam ^ horum caufam fuifle
cxiftimarc? A t tu his omifsis me^qui apud hos rcmp. ge-
rOjCriminariSj idque ciim fcias fi non totam, at certe ra-
tam partc tui ciiminis ac malcdidi ciim ad omncis, tum
ad te maxime redundare . Nam fi ciim penes me fumma
rerumpoteftascft^etjCgopcr mcde rebus confulerem
ac ftatuerem : polfctis vos alij oratorcs ea , quas accide-
runtjmihi crimini darc: fin vos femper in omnibus con-
cionibus adcratis.fi ciuitas communitcr omnibus ad de
liberandu quid cxpcdirctjproponcbat: & hxc ciim om-
nibus optima videbantur , tum maxime tibi:C non enim
bcncuolentia addu^auSjfpcm pr^emiorum, laudcm, ho-
norcmjqu^omniaincrantinijSjqu^tunc amegercban-
turjmihiconccdebas^fcdpartimfcilicctvcritatevidus,
partim quia nihil mcliuSjquod dicercSjhabcrcs; non tu
iniuftefacispnontuimportunus&improbuscs, qui ea
nunc reprchendasjquibus tumafferremelioranonpo^
teras?
f»0 CT1SI?H0NTI.' \6j
teras? Equidemapud omneis alios homines hj;ecquo-
dammodovideoiura ciTedcfinitajatq; aptedcfcripta.
Facit aliquis iniuriam prudens ? irata? lcgcs , infcfti iudi-
ccsjpoena,* in cum conftitutie.Peccauit aliquis imprud^s
>& inuitus? huic vcnia datur , non fupphcium quarritur.
Nequc iniuriam fecit alius , ncque peccauit: fcd cum ia
ijs, qu^eomnium opinionercip. vtilia cffc vidcbantur,
cgregiamoperamnauaifet , minusfelicitcrrem gefsit,
minufquc optabilem fuorum confiliorum exitum ha-
buit . huic tali non cuentum crimini dare atque cxpro-
brarCj& propter cam caufam ci malcdicerejfed pari po-
tiuscumeomoleftiaafficiconucnit. Atqueh^ec omnia
non folum in legibus ita fe habcre reperientur , verum
ctiamipfi naturalcgibus non fcriptis , & communibus
hominum fenfibus fanxit ac dcfiniuit.Itaque AEfchines
vfque adeo omneis mortalcis accrbitate3& calumnian-
di ftudio fupcrauitjVt ctiam ca^de quibus ipfe , tanquam
decafibus aduerfisjludibriifque fortun^differcbatjmi-
hicriminis loco ponat.Et pr^eteraliasemsinmeiniu-
rias^proindcquafifincerc^^fimplicitcrj&optimo erga
vos animo omnia dixerit , vos hartabatur & monebat,
vtjmc diligctcr obferuetiSj&caueatis^nccgo vobis fu-
cum faciam^nc vos vcrbis infidiofis inducam,& circum-
ucniamjCum mc callidum ae verfutum^planumjmagum,
fophiftamj& alijs nommibus pcr contumeliam nomina-
rct.-quafi vcro fiquis caprioralteri obieceritjquib*' ipfe
fit afhnispita re vera fit futurum,quafique auditores iam,
quis fit iSjqui dicatjattcderc fint defituri. Ego vero ciim
fciamj iftum vobis omnib* effe notum,tum mihi nequa-
cjuam dubium cft, quin hxc multo magis in iftum^quam
in me conuenirc exiftimctis.Neque illud me fagitjqu*e-
cumqueinme eftdicendifacultas:(demus cnim cfleali-
quam : quanquam video equidcm magna cx parte j co-
rumjquidicunt,diccndiflicultatis & cloquentia?, audi-
torcsefl^cdominoSj&modcratorcs:namvtcuiufqueo-^
rationeralibcnterauditiSj&quaHquenqucbcncuoIcn,
1^8 DlMOSTHHNIS OKATIO
.tia.complec^imini ^ talis de cius, qui dicit, prudemia, &
eloquentia cxiftimatio cft. ){iquaigitur & mihi huiuf-
modi diccndi cxcrcitatio. faciiitafquc fuppctit , hac vos
profcjfto repcrictis omncsin rcbus communibus pro-
curandisfcmpcreflc vcrfatam; fempcromniumiudicio
expofitam vobis publice profuift^e , nunquam nc priua-
tim quidcm cuiquam obfuilfc:iftius autem eloquetiam
contra fcmpcr vobis pcrniciofam fuift^e , non c6 foliim,
quod caufam hoftiii agerc cofucuit: fcd quod liquis ali-
qua in rcvoluntate,aut animu eius aliquo loco offendit,
hos omni dicendi ratione oppugnare conatur . ita neqj
iufte,ncque ex vfu ciuitatis cloquentia vtitur.Non cnim
virum fortem , & bonum ciuem conuenit a iudicibus,
qui de rcp.difcepraturi conuenerunt,poftulare, vt odiu,
autinimicitias cumaliquo fufceptas , autaliumqucm-
piam animi affedu fua fibi fentetia expleant,atqj confir-
mct: ncqjira, acdoloreanimiimpulfum,quenquainiu-
diciu vocare,fed primum opera darc, vt ingcnio fit prar-
ditus his affe(^ib' libero ac foIuto:deindc,fi nccefsitatc
talis cffecogatur,cniti,&c6tendcrc,vt naturgaccrbita-
te cofilio &ratione mitigaffc^atqj ad mcdiocritate quan
damrcuocaflcvidcatur. Quibusigiturin rcbus orato-
rcm,& rcip.moderatorcm,vchemcntem atquc afpcrufri
cffe oportct? in iis,in quibus ali quid , quod ad fummam
remp. pcrtinetjindifcrimcnvcnit:inijs,in quibus ali-
quid rei populo cum aducrfarijs intercedit: in ijs^inqua»
hfc cnim funt viri fortis,& gcncrofi,bonique ciuis.Eum
autcm, qui nullius vnquam publici criminis , addam nc
priuati quidemjncquc nominc ciuitatis, ncque fuo , fibi
putauerit a mc poenas cfl^c repetcndas,nunc vcnirc para-*
tum atqucinftruiflumj vt coronam& laudcm crimini-
busfalfisinferendis,mihiadimat,&idcirco totiam ver-
ba confumfiflc: priuatarum inimicitiarum,& inuidise, &
angufti paruiqac animi,nullius quidcm ccrte probitatis
iignum eft.omilfa vcromccum contentionc,in hunein-
currcre^hoc vno gencre profcd6,cetera omnia vitia in-
clu*
> X O C T I $ 1 P H O H t ir 169
Hufa contincntiir. Acmihividerisj AEfchjnaj iftorum
verboriim multitudine ciim latcrum tuorum firmitatcm
oftentarc, vocilquctuajfpecimcnedcrc veJles j idcirco
hanc accufationem rufccpifrcjnon quod vlliuscriminis
poenas cxpctcre in animo habcrcs. vcriim non oratoris
oratioj AHfchina, ncque vocis magnitudo 6c contentio
magni arftimanda cO: , fcd iudicio ac voiuntate cum po-
pulo conrentire,& confpirare ^ eofdemquc odifle atque
amarejquos patria : ha?c magna funr, ha^c quantiuis fa-
cicnda funt , h^c quantoms prctio atquc honorc digna
funt.Nam qui hoc animo cft^is omnem diccdirationcm
adbcncuoJentiam&caritatemciuiumconfcret.At qui
eoSjd quibus fibi pericuJum aliquod ciuitas profpicit im
pcndcre3Cohtj& omni ofticiorumjobfcquiorumque ge-
neredeuincireconaturj non eadcmnauijatqj popuius^
vchitur : non cundcm portum,quem populus pctitincqj
igiturcandcmfpcmfaJutiSj &incolumitatiSi quampo-
pulusj habct.VidesquamlongeaJiamedfit ratio ? Ego
cnimeafdcm vtiHtatcSjatqjhijmihipropofui : nihilmi-
hi cximium , nihil prarcipuum afciui , aut quiefiui. Tunc
idcmde tepr;Edicarcpotcs?quomodo ? quiftatimpoft
pugnamlcgatus adPhiJippum proficifccbaris:cuiusin
perfona calamitatum,qua: tcmporibus ilJis patri^ noftr^
accidcruntjcaufaconfiftebatiidquecumfupcrioreom-
nitcmporCjhoCjVtom.ncsfciunt, munus recufafles , ac
fubterfugiffcs.Atquijquisfucumfacit^noquiahudfcn-
titjaJiudIoquitur?Cui vcroprctco maJeprccaturmeri-
tOjiurequc optimo?non tali homini?quod porro crimen
grauiusoratori obijccrc quifciuampotcft, quam quod
non cadcm Ioquatur,atque Ientiat?Tu igitur taJis rcpcr-
tus cs.Et tu cum iftis fadis audes voccm mittercr^Audes
horum ora intueri ? Vtrum cxiftimas hos ncfcire qui fis>
anvfqueadcofomnolcntos atqueobliuiofos cfleccn-.
fcSjVt non mcmincrint, qua? tu intcr contionandum , a-
pudpopuIumoHmJoqucbarejCum tibi cxitium prcca-»
barisjcumomni cxfecrationc caputtuum dcuoucbas^^
170 DHMOSTHINI» ORATIO
cumdcicrabas nihiltibirei cfie cum Philippo : fcd me
hoc tibi falfum crimcn infcrre^priuatis inimicitijs impul
fum^odioque incitatum ? Allato autem dc pugna nutio,
jisj qu« ante dixcrasjneglcdis, fubito amicitiam & ho-
fpitium tibi cu Philippo intcrcederc profitcbaris ac prse
te ferebas /mcrcede acccpta harc nomina transferens &
commutans.Nam qu2c'nam potefi: afferri a;qua,aut iufta
caufa, proptcr quam AEfchinar Glaucothc^ tympani-
ftriajfiho, vel hofpes, vcl amicus , vcl omnino notus cf-
fct PhiHppus?Equide non video.-fed cituas opcras ideo
locauiftij vthorumcomoda labcfadarcs. Ettamecum
itamanifcftoabhisproditordcprehenrustcncaris, ciira
intcipfumpoftcucntarerum indcxextitcris>mihi ma-
Icditis^eaqueobijciSj quorum culpamin qucmuispo-
tiuSj quam in me conferendam cfl^e reperies. Multas fa-
ne res3& magnas , & pr^claras , me duce atque audtorc,
& geredas fufccpit3& felicitcr gefsit noftra ciuitas: qua-
rumeamnon cfl^e oblitamjhoc argumento eftjquod
cumpopulusaUquefuffragijs crearcvelletjqui oratio-
nem de laudibus mortuoru haberet;ijs ipfis dicbus, qui-
busrecens eratcladisacccptas memoria:nontecreauit,
quamuis dciatuSjac nominatus eflesjquamuis vocis ma-
gnitudine prjeftares : non Demadem , qui modo pacem
feceratj non Hegemoncm,non quenqua denique aUum
veftrum,fcdme.Etciimtuin mcdium prodijflcs, &vna
Pythoclcs 3 quo orc, dij immortalcs , quo afpedu , quo
fpiritUjqua immanitatc?& cum his ipfis criminibuSjqui-
bus nunc tu folus , vos tum communi ftudio me infimu-
Iaretis,ciimeademmaledi(aainmecongercretis:tanto
ctiam cupidius mc illi muneri fuis fuffragijs pr^fccit.cu-
ius rei caufam tametfi tibi minime obfcuram,ego tamcn
brcuiter explicabo.Nouerat ille mcam in fe beneuolcn
tiam^raeumquejquod in rebus agendis adhibebam, ftu*
dium:noueratidem fceluSjimprobitatcm, atquciniufti-
.- tiam veftram . Nam qua? bonis & optatis reip . tempori-
bus iurati ncgabatis,ha:c eadem vbi quid offendcrat ci-
uitas
P » O C T 1 S I P H O 1» T 1. ijt
uitas^profitebamini.Eosigiturjquiincommunibusom-
nium incommodis, & rebus aduerfis arbitrabantur fc
fuarum ncfariarum cogitationum ac fententiarum li-
centiam.jimpunitatcmque elTc confecutosjre iandudum
hofteis fuiffc^tunc quidcm dcnique feipfos apcruiflc at-
que indicaffc cxiftimauit ; ftmulquc conuenirc putauir,
eum 5 qui de mortuorum laudibus didurus , eorumquc
virtutcm vcrbis ornaturus cflcr^ ncque contubcrnalcmj
ncqucfoedcratumijs, qui aducrfus illos inftru(^a acie
dcpugnafTct/uiircincquc ciimillic vnacumijs, quorum
nianibus Grxcix propugnatorcs clTent interfcdi ^ ob
Gra?corum calamitatemintcmperantercpulatus & co-
miflatus clfet, laudcfque dcorum ccciniflet , huc rcuer-
fum honore affici:nequc inflexa vocCj &fidis lacrymis,
{imulatoque dolore illorum fortunam deplorarcjfcd
cx animo cum populo vniuerfo vcre dolerc : quod qui-
dcmcuminfejtum inmc cffc videbatjintcvcro mi-
nime.Ncqueporroita fecitpopuIus:mortuorum au-
tem parcntcs & fratrcs ad funus procurandum, exfc-
quiafquecohoncftandasapopulo cIe(Stijfccus: fcdcum
coscpulumdarcoporterctjhoc ipfum tanquam apud
eujqui mortuos fumma nccefsitudinc attingcrct^qucm-
admoduahafierifolcntjapudmcfeccrut. Ncqj iniuria.
Genere enim finguli fingulis crat me propinquiorcs:c6-
muniterautcm vniuerfis nemo certefuit coniun^aior.
NamjCuiusintcrcratmaximeillos bcne remgercre5&
faluos effc; is pofteaquam triftemillum cafum rubicruCj
(qucm vtinam effugiffenr Jdoloris omnium interitu fu-
fccpti partcmmaximamtuIit.Recitavcro iftihoc cpi-
gramma^quod cis ciuitas infcribi voluit^vt cx hoc ctiam
intclligas, AEfchina, te caIumniatoremimportunum,&
fafcinatorcm fcclcratum effe. r i ci t a.
Propatrta ht teUurefua quondam artna tulere,
Protinm hoftilets (^repuleremams.
Vum interfe certant de yirtutejatqu^ timore, j
Proiecerc animAfiiudicemorteSuMi
71 DEMOStMHNIS ORATIO
iS.Ttf Graciferuile iugam ceruice ferentes>
M egum fegemerentJceptKifuperhapati.
Vatria fed^emio cAforum (impteftitur offa:
f^am legem humam hanc deus tmpofuit.
iV /7 peccare deum efl^nequefaUi in rebus agendtSj
Sedfatilegem nbn licetejfugere. Audis^ AEfchina,
etiaminhocipfo epigrammatc^nihil peccarc^ncquefal-
li in rebus agendis.dcorum cfTcr^potcftatem rci bcnc gc-
rcndieabiisjqui dimicanrjacdeccrtantjnon fuafori, fcd
dijs immortalibusafcripfit. Quidigiturmihi, ofcelus,
hisdecaufismalcdiciSjCaqueloqucris^ qu£edij immor-
talcsin tuumcaputconuertant ? Ex multis igitur aHjs,
qusEmihicriminidcdit,&quxinmementitus cft AE-
fchincs,vnu fummopere demiratus fum , quodjcum ea,
qux tum ciuitati noftr^e accidcrunr, memoria rcpctcrct,
non ca mcnte fuitj quam vir bonus,ac iuftus , amanfque
patri£eciuispr^ftitiiict.'noniIlacrymauit;,noningemuir,
non vHo tali dolore commotum animum habuitj fed
cum lajtitiaexfultans voccm contcndcrcr, inflatoque &
quammaxime laxatogutturc clamoremtollcretjputa-
batfc vidcHcct,magnam mihi oratione fua inuidiam
conflare: vcrum fuo ipfius indicio dcclarabat , fc non fi-
milem , atque alij , cx rcbus aduerfis m olcftiam caperc^
Atqui iSjqui fibi Icgcs,& rcmp.curx cfte dicit, qucmad-
modum ifte nunc, fi nihil aliud, hoc certe haberc debct,
vt ijfdcm rcbus doleatjac lieteturjquibus populus : ncq;
id rcip. adminiftrandx conlilium capiat , inftitutumque
fequatur^ propter quod fc in aducrfariorum pr^efidijs ac
partibus collocafre vidcatur: quod tu nunc apertefccif-
fe vidcrisjquimeomniumjqu^caccidcruntjcaufamcffe:
quiciuitatcm,mefuafore&:impuIforc3in hasmolcftias
incidiffc criminaris, cum vos AthenieieSj ncqj mea ad-
miniftranda^rcip. rationcaddu^tijncqjmeum cofilium,
autinftitutumfccutijfedvcftrafponte Gr^ecis auxilium
fcrre coeperitis.Nam fi mihi hoc a vobis dareturjvos me
uafore atqueau^aore totics ei dominationi rcftitifl^c,
quc-e
PRO CTESlPttOKTl. 173
qu^In Gr.rcoscomparabarur, maiusmihiavoblsprar^
nuum,qaam qux vniucrfa ccteris olim dediftis , tribuc-
retur.fed neque ego harc vnquam de me prfdicarim(vo-
bis enim iniuriam facerem) neque vos , fat fcio j fi dicc-
remjConcedcretis:& fiifte iuUumfcergavos pr^bcre
vellctjnunquam inimicitijSjquas mccum gerit.unpulfus,
laudcs omniumlaudum veftrarum maximas , & orna-
mcntaveftraomniumprimajcximiajacprarcipuajimmi-
nucret , detcreret , malediitis calumnijfque vexaret.
Sedquidegohxcinco deiftoqucrorjCuin alia multo
atrocioraj& propter qua' iuftius meam vicem deplorare
debeamjcriminajCaquefalfamihiintuIeritPNamquimi
hiftudiumPhilippij otcrraj 6 dijimmortales , obijcir,
quid hic diccrc nofi audcat? Atqui pcr Herculem j rcli-
quofqueomncisdeosimmortaleisiuroj fifalfis , confi-
(^ifque criminationibus5& contumcliofis vocibus^ quie
ab mimicitijs proficifcuntur,dc mcdio fublatis^fpciftare
vcre oportcat^qui fint ij rc vcYajquibus ea, qua? accide-
runt,mcrir6jatqi optimo iure omnes attribucre debeat:
homin.siftiusfimilcs , nonmei^ in vnaquaqueciuitate
huic culpse affincs fuiilerepcricntur ; qui quo tcmpore
res Philippi erant adhuc infirm^j & admodum humilcs,
ac pufilliejvobis f^pc pra"dicentibus,hortantibus,deni-
4ue doccntibus quid eflet optimum fadu,turpis fui quc-
ftusgratia, vtilitatemGr^corum communem prodidc-
runt,cum fuos ciucis finguli dolo circumuenirent, dcci^
pcrent,corrumpcrct, eo vfque quoad cosin fcruitutem
redcgerunt, Thcffalos Daochus, Cinea,Thrafyda^us:
Arcadas Ccrcida, Hicronymus , Eucalpida : Argiubs
MyrtiSjTeladamus, MnafearElcosEuxithcus , Cicoti-
mus,Arift9chmas:McftcniosNeo,&Thrafyloclius;Phi
liada?dijs iniqui,&impijhominisfiIij.-Sicyonios Ariftra
tus,Epicharcs;CorinthiosDinarchiis,Dcmaratus: Mc-
garenfcis Ptoeodorus , Elixus, Pcrilaus : Thcbanos Ti-
molaus, Thcogicon, Ancmoeta: Euboeos Hipparchus,^
Clitarchus^Sofiftratusidicsme deficiat, fivclunomnia
Y s
ly^ DBMOSTHBl?XS OHAYIO
proditorumnominapcrfequi. Hi omnes,quosdixi, A-
thenienfcsjijrdem fenfibus ac voluntatibus praediti ^ ijCi
demquc confilijs in fuis patrijs vfi, quibus apud vos ifti,
fcekrati homines,atque impuri adulatores, Grieci« pc-
fles ac furia^jqui fuas iinguU patrias mutilarunt, liberta-
tem fuam antea Philippo , nunc Alexandro, auro accc-
pto propinarunt5ventre3& abdominejSc obfcenis volu-
ptatibus vitam beatam metientcs . Libertatem vero , &"
nulli domino parere , qui prioribus illis Grxcis erant fi-
nesbonorum,®ul2e, quibusfuasadionesdirigebat,
funditus eucrterunt.HuiusigiturtamturpiSj & fiagitio-
fafjomniumquefermonc celebratae confpirationis,&
improbitatiSjimmovcrOjAthenienfes, (fi nugisomifsis
fcri61oquivolumus)prodit£BGrsecorumlibcrtatisjCum
ciuitasnoftraapudomneis horainesculpavacatj quod
quidem ad mcam reip.adminiftranda? rationem attinet:
tum ego apud vos omni iufta rcprchenfionc careo.Et tu
a me qua^risjcuius virtutis trgo prarmium poftulem.Ego
igitur tibi refpondcOjquia ciim omncs omnium Grseco-
rum magiftratus.& reip.gubcrnatorcsjquos quidcm atc
numerare potes^corrupti fuerint anteaa Philippojnunc
ab Alcxandro,me nequeinclinatiotemporum , nequc
verborum blanditi*e, neque promiflbrum magnitudo^
nequc fpeSjncque mctus,neque gratia^neq? aliud quip-
piam excitauit , nequc impuht , ncque induxit , vt quic-
quam eorum,qua: ftatuilfem vel ad ius, vcl ad vtilitatcm
patriie pertincre,proderem;neque qu«e vnquam hisfua-
(i, quemadmodum vos,ad lucrum, quafi in trutina , ver-
gens ac propcndens fuafi: fcd qufcuque a mc gefta funt,
a redojiuftojntegrojincorrupto iudicio , animoq; pro-
feda funt.& cum omnium mortalium, qui mea setatc vi-
xcruntimaxjmisrebuspriefucrim, hasomneis falutari-
tcr,& iufte adminiftr aui:propter has caufas prgmium mi-
hidebendico.Hosautcmmuros. hasfolfas, quibus vr-
becmxi ac muniui,quf tu malcdico denteappctcbaSj ac
iaccrabaSjgratia quidem ac iaude digna cffc iudico.quid
?R0 eTlSl?«OMTl, 17^.
ni^fcd tamen hxc ipfa in meis rcbus gcftis non numero.
Non enimlapidibus^nequclateribus vrbem muniuijne-
que ob has rcs maximos mihi fpiritus fumo:fed fi muni-
tioncs mcas iufte & attente confiderare velis , arma , ca-
ftellaiportus^vrbeiSjnaueisjCoplureis equos , & qui pro
his propugnarcntjmiiitesjrcpcries ame efle ciuitati coni
paratos. Hiscgo propugnacuHs Atticamfepfijatqj ar-
maui,quata maximajhumana ratio excogitare & confe-
qui potuit : his totius Attic« fineis vltimos, non Pirjcci,
aut vrbis ambitum tantum communiui.Neque vcro co-
filijsautcogitatis Philippividus fum(longe aHtereft)
ncquc copijs,neque apparatu, fed fociorum noftrorum
duceSj&copisefortunafucruntinfcriorcs. Quibus arga
mcntis hxc demonftrare poffum? illuftribus , & luculen-
tis:qu^5obfecrOjfic vobifcum ipfi confiderate. Qujd bc-
ncuolum & amantcm patria? ciucm tacere oportcbat.^
quideumjquiomniprouideiitiajCura, ftudio, aciuftitia
in adminiftranda rcp. patriiRonfuleret?non a mari At-
ticamEuboea tcgcreacmunire? a mediterraneis regio-
nibus, Boeotia? ab ijs locis , qua? ad Peloponnefum fpc-
<5tant,nationibus huic finitimis?non quemadmodum rcs
frumcntaria vfque ad Pirseeum , mari vndiquc pacato,
fubuchcretur,prouidere?& alia quidem iam antea quiE-
fita&partatueri&confcruare5auxilijsmittcndis,dicen
dojdeccrncdo, Proconncfum,Cherronefum, Tencdu?
alia vt nobifcum paccm & amicitiam confirmarent, no-
bifcumqucfocietateconiungercntur, cfficcre, Byzan-
tium, Abydus, Euboea?& maximas hoftium opes, ac vi-
rcis j maximaqucroboraijsdcmereac dctraherc ? qu«
dceficnt noftr*e ciuitati,ca acquircre , atquc adiungcre?
Uxc igitur omnia mcis decretis,atque inftirutis , qux in
rcp.gubernanda tcnui,pcrfcda funt: qu.-e fiquis , Athc-
nicnfcs,finccrc,ac fine inuidia ponderare , & confidcra-
re volct, rcd-c ac fapicntcr a mc clfe cogitata, & fumma
cum fide ac iuftitia adminiftrata reperict: nulli' rei tenj-
pus amcncqucpr*ecermiifumj nequcignoratum^neqCrc
YjS bfMOSTHlNlS OXATlO
prodltum, 8;,qu^cunqucin vniushominis potcftatcm^
nicntemqucvcnircpctLicruntjOmniaa mecfTc fumma
diligentia^curaquc prirftita. Qupd fi aut dci alicuius po-
tcntia.aut fortuna? vis,aut imiperatorum vitium, aut eo-
rumjqui vcftras vrbeis prodiderunt , nequitia & m*!pro-
bitas^aut hec fimul omnia fummam rem profligarunt ac
Libefa<5iarunt,vrque c6 doncc funditus cucrtcrut,qu6d-
nam Dcmofthcnis crmien eft ? At fi qualis ego era apud
voSjpro co gradu ac loco^in quo fueram a vobis colloca
tusjtalis vir vnus in vnaquaque Griccarum vrbium cxti-
tifret.in.m6 vcro fi vnum folum Thcfialia, vnum Arca-
dia habuifletjqui idem,quod ego,fentirct:nuIIus neque
corum Gra^corum,qui funt extra Thermopylas, neque
corum,qui funtintrajhiscalamitatibusjinquibus nunc
verfatur,aff edus cflet , fed omncs eflent liberi , fuifquc
lcgibus vtcrentur, ab omni denique mctu vacui, fecuri,
otiofi,ac beati tut6 fuas ipiorum patrias incolcrcntjtan-
to rumque ac tahum bonSnim gratiamjpropter me, vo-
bis&ceteris Athcnicnfibushabercnt.Atquc vtintelli-
gatisfadaverbiSjquibusviorjmuhoeffegrandioraat-
que ampliora^ide^quodmuidiara pertimefcam : tolle
hoslibellosj&recita numerumauxiliorum, quip meau-
^orejacruaforCjmcisdccrctisciuitatiqusefitafunt.Rc-
Cita. l^VMERVS AVXILIORVM EX DEMOSTHENlS
DEc RETi s. HcTc&tahajAEfchina^virum fortcm&
bonum ciuem agcre oportet:qua.' fibcne ac fcHciter ccf-
fifTent^o dij immortalcs.-nobis hauddubie effc maximis
ac potcntifsimis licuiffetj idque flnecuiufquam iniuria;
fcdquando fccusaccidit,atcerte hoc nobis reliquum
eftjquod bene dc nobis cmnes homincs exiftimat^qu^d
nemonequcciuitarcmnoftram.neque ciusinftitutum,
confiliumque reprehenderc potcftjcd fortunam dunta-
xatvituperarCj quaetalem rerumcxitum efte voluerit.
Hxc igirur bonus ciuis agcre debetjnonjCum a commo-
dis& rationibusciuitatis dcfciuerit, fcfeque aduerfa-
Jijsmercedelocauerit, pretioquefidemfuamaddixcrit,
ho-
PROCTESIPHONtlV I77
hoAium potiiisj quam patriie ttmporibus operam naua-
re atque infcruire : neque eum , qui res ciuitatc dignas
tu m dicerc^tum decernere inrdtuerir^atque aufus fir, 6^^
qu od caput cfl^in bis coftantcr permanleritjin inuidiam
vocarcj& calumnijs oncrare: ii priua;^n ab aliquo Ja^ilis
rir^hocmcminiHejanimoqucpcnitusinfixumtcnerejne-
queotioacfilentioiniuflOjmfido, atqueinlidioibdcle-
dtari: quod tu ilepenumcro facis.cft enioi5 li ncfcitiSj A-
thenicnfes , cftaliquodotiumiuflum'', &vtilc ciuitari,
quod vos plerique ciuesf ncere &: imipliciteramplcdti^
mini. Scdnonhocifteotium adamauit.-nihil minus.vc-
rum remouens fcjvbi ei com.ttiodum fueritj(^fa,'pe autcm
commodumcftj abadminiftmionereip. fpeculatur &
obferuar^quo tcmpore aut vos alicuius oratoris aisidue
dicentis ceperit (atictas, aut ahquid adiicrfi ^ furtunarc-
flante atque aduerfante, acciderii. aut aliunde deniquc
quippiam durius ac triftius euenerir.f multa autem huiuf
modi fert vita) deinde hoc ipfo tcmpore ex otio repen-
te, tanquamventusacturbocoortus, oratorcxiftit, &
voce excrcitatajmagnoque nominum ac verboru accr-
uocongefto&colkctojhcrcipfa connc^f^it&contexit,
& articulatc^ac diftindcjvnoque fpiritu pronuntiat:que
nequevnquamprodefrcjnequecuiufquamrciboniefru
chmi cuiquam ferre,fcd contra cahimitatem cuilibet ci-
ui importarcsturpirudincmque ac dedccus inurerecon-
fueuerunt . Atquicommcntationum ac ftudiorum tuo-
rum^ AEfchinajii quideab aniino cafto, iritcgrOj acpio,
& eo 3 qui vtilitatem patria? fibi propofitam habeat , na-
fcercntur, frucftushutosatqucvberes , &gcnerofos5 &
omnibus vtilcis extarc oportcbar: ciuitatum focictatcs,
pecuniiK facultates5& veaigalia.mcrcatuum ftruv^uras,
legum ialutarium rogationcs, cum certis atque apertis
patriiehoftibusfufccpcas inimicitiaSj & contentioncs.
ha:c enim fuperioribusillistcmporibuscxquiri, ipccla-
rique folcbant:& pra^teritum tempus viro forti,& hono
ciuifua^virtutis dcclaranda:ac proband^ fa:pe facuP?
178 DHM08THBNIS ORATIO
tatcm dedit : quo in numcro nufcjuam tu reperierls cfTe
verfatus: nonprimus, nonfccundus, nonrertiusj noii
quartus.quid tempus fruftra conrero?n6 quintum , non
fextunijnon milie(imum locum in cis obtincs . non, in-
qaam.Nam iiitacirctjtuisrebusgcftis.tuaqucopcra 0-
pibusjcopijs^honorcpdignitate^ciuitas au<fia cflcttquod
dc tc pra?dicarc non pores. Qna? enim focictas te autfto-
re ciuitati comparata cjfl?quod auxilium ? quie bcncuo-
lcntia?3glorisB'ue poircfsio qu^lita?qu«tua lcgatio^quse
procuratio 3 aut adminiftratio abs tccommcmorari po-
ttft,propterquamciuitatisgloriaiitpropagata?qua7rcs
vrbana5& domefticaiqu? forcnfis, & extcrnajCui tu pr^-
fucriSjtua opcra corrc^^taj aut fanata cft ? qua? trircmeSj
quiTtciajqucenaualia^quirvrbismunitiOjquimurijquis
cquitatus abs tq qua^iitus eft?quam ad rcm dcniquc vfui
es ? quando vcl locuplctcis , vcl tcnucis, atque egcntcis
communi in ciueisftudio&amorcprouedus , pecunia
iuuifti^nunquam.Vcrumjdicct aliquis,fi nihil eorum ab
AEfchine rc prcxftitum cft^at non decft ei ftudium;& be
ncuolcntia, & animus in patriam munificus ac hbcralis.
Vbi?quando?qui,6 omniumraortalium iniuftifsimc , ne
tum quidcm ciim ij omncs , qui aliquando e loco lupc-
riore vcrba fecerunr,ad faUjtcm publicam pccunias cr(i
gabant: & poftremo Ariftonicus pecuniam incolumita-
tisamilf.erecuperand.e gratia coa^tam cffiindcbat : nc
tumquidcm prodi fti,neque quicquam crogjfti. non
quod cgcres: 'quidniinuscredibiic?cuihcrcdirastcfta-
mento Philonis foccriampllus quinquctalcntorum vc-
nit:quiduo talentahabcbastibiadecuiiarum magiftris
donodata,c6qu6dlegedctriremiumpr^fcd;uris abro
garas ac fuftulcras . V eriim nc, dum mihi noua cx fupc-
riore fcmpcr nafcitur oraiio , ab inflituta fcrmone lon-
gius dcgrcdiar,ha!c mifta faciam. fcd cx his certc pcrfpi-
cuum eft, non tibi rei nummari^difhcultatcm , aut rci
{'amiliaris inopiam,quominus libcrahtatem in remp.co-
errevmpcdimento fuiftc : kd quodtuumiiludinftitu-
tum
PRO CTE5IPHONT1. JJ^
tutcncreac ftri.rfc fAccrcs.ntc^i-idiibstcficret, quod
ijs cbclktjCiucriur. aibitiatu rcir.p.acminiflras.Quibus
igitiirinrcbusatcr &:fcrtis cs ? cjuando magnificus ac
fpJendiduscs? vbiin hosaliquiddiccrcoportctjhictu
clarifsime vocifcraris, hic n^sagnopcrcvoccm ccntcn-
dis;,! ic accrrimamcmoriaprardituscs^hica.dorcsopti-
mus iriigicuSj&rgcrmanusl hcccrincs . Et veiocnam
hoc loco dc pra.ftuntibus in rcp. viris, qui oJim fucrunt,
mcntionLmfacis;&rcdc£icis,ncquercprehcndo . Yc-
rumtamcn iniquumcft, Athcnicnlcs , AEfchincn";fbi
aftumtajatque in fc dcriuata ca^qurtm in mortuos habe-
tisjKncuoJcntiajmCjquivobifcum viuOjCumiJJscom-
poncrc&compararc. Quiscnira omnium mortaJiunc-
fcitjViuos omncis inuidia fcre aJi<^a Jaborarc^aJios ma-
iorCjaJiosm.inorc^inmortuosautcmjnccorum quidcm,
qui inimici fucrunt, vJJum odium rcmanere ? Ciim horc
igituritaftntcomparata naturajcum ijsjqui antcmc vi-
xcruntjfpccftabor &comparabor?IVlinimc. Nam neque
iuftumjncquea^quumcft, AEfchinc , fed tccum&cum
aJio, qucmvcJcs,ccrum,quieadcmjatq5 tu, reip.admi-
niftranda: confiJia ccpcrunt , id^mquc vita? gcnus fecuti
funr. lam mihi iJJud quoquc vide & confidcra, vtrum ho
ncftius acmcJiusfttciuitati, proptcrantiquorumbcne-
ncia,qua?fiintingcntiaatq3immenfa: (ncmocnimcon-
fcqui diccndo pofsit,quanta {intXorura,qu^ hac artate
in patriamconicruntur, nuJiamgiatiamreferre, caque
cotumcJiofe vcxare,ac vituperarc,an ijs omnibus, quc-
rum bcncuoJcntia in rcbus agcndiscJaruerit, honorcra,
&huraaniiatisfrudum popuJum Athcnienfem imper-
tirc.AtquijAihcnicnfcs, ftmihihoc quoqucdiccndum
cft,mca rcip.adminiftrand^e ratio,mcum confilium, atqj
inftitutum(fiquis diIigcntcr&rcdeattcndcrit>JJorum,
quitumJaudabantur,rationibus, ac voJuntatibusfimiJ-
limum cfte,idemque fpc(^tarcrepcrictur:tuu autcm, co-
rum,qui tunc taicis viros calumniabantur, amcntia' ma-
ximc:gcminum. Pcrfpicuumcft enim nonnuJJos fuiftfi
igo DlMOSTHElJIS ORATIO
ctia tcmporibus illis, qui cum fua? setatis homincs malc-
didis infequcrctur, 5cvituperarcnt3 vctercs laudabant:
rem malcuolenti93&liuoris,&calumnieplenamj &eaiT-
dcmjquam tu facis jfacicntcs.Et tamcn audcs diccrCjme
nullaex parteillorum efrefimilem.AttufimiliscSjAE-
fchina?atfratcrtuus?ataliquis exijsjqui nuncfuntjOra-
toribus?Ego cnimprorfus nego elle qucnquam. vcrum
cum ijsAlui viuunr3& m.eis ^qualib',© vir bone, vt nihil
aliudgrauius di^ram, mcviucntemcompjra , qucmad-
modum & alia omniajpoccce, chori , pala^ftriti^e confcrri
inter fe confueucrunt. Philammo non quia Glauco Ca-
ryftio3& nonnullis alijs atblctis , qui antca fucrunt, crat
inferiorjatquc infirmior, idcirco cx Olympico ccrtami-
nclineprajmiojcoromqj difccfsit:fed quia eorumj qui
ccrtamen cum ipfo inierantjoptime pugnauerat3& coro
na donabatur, & voce pra^conis vid^or pronuntiabatur.
Tu quoque me cum his^qui nunc funtjoratoribus com-
poncj & fpe(^a , tecum , & cum quo alio volcs cx omni-
bus.NuUi ccdo:quorum omnium ciim quod ciuitati ma
xime cxpedirct^dcligere ac fumerc liccbatjCumquc om-
nibus in mcdio pofirum ccrtamcn erat^quis bencuolcn-
tiacrgapatriam ceterispr^ftarevideretur: cgo opinio-
ne ac iudicio totius populi rcs optimas dicebam , ac dc-
cernebara:mcisdecretiSj meislegibuSj meis lcgationi-
bus omnia agcbantur^& tranfigebantur : nemo veftriim
vfquam comparcbatjnifi fi forte his infulcarCj atquc ob-
tredtare oportcrct. fcdpofteaquam cacucnerunt , quae
vtinam prohibuiircntatqucaucrtifrcnt dij immortalcsj
&cum iam non fuaforcs,fcd homincs. quiimpcrata fa-
cercnt,ac fcruirent,homincs contra patriam mcrccdcm
accipcreparati^homines alfcntadiftudio dcditijqu^rc-
bantur:tum tu , &iftorum tuifimilium vnufquifquc fuo
loco atquc ordine magni3& fplendidij & magnifici diui-
tiarum oftcntatorcs vofitabatis.Ego vcro tenuiSjatque
infirmus cramjfatcor. At certe bcncuolencia crga popu-
iumvobisfuperior. H^cautemduociuem modcratum
ac
P R O C T H S I P H O M T E. l8l
ac temperatiim natura habcre oportct : (iic cnmi maxi-
me mihi de memetipfo dicere polle (inc inuidia videor)
inpoteftatc& imperio, voluntatem&confilium animi
magnitudinis3& primi gradus in Grctcia ciuitati tueri &
conferuarerin omni tcmporCjOmnique adione bcneuo
lentiam erga ciucis retiacre. In hac enim, natura; in po-
tentia autem^opibus,^^ viribus fortuna dominatur.Hac
igiturjquamdicOjbcneuolcntiam apud mc pcrpctuo
manfifTe reperietis.Cui rci hoc erit tcftimoniOjquod ne-
quc cum ad fupphcium depofcebar, neque cum in iudi-
cia Amphi(5iyonica YOcabar,ncque ciim hoftes minis
mc tcrrcbantj nequc cum promifsis muitabantj neque
cumrcelcratosiftosinme tanquam fcrasimmaneis im-
mittcbatj.mcam erga vos beneuolentiam vllo modo de-
ferui . Nam flatim ab initio hanc iuftam ac rcdam reip.
gercndxrationem, acviamfccutusfum jVthonoribus,
potentiaTjgloria^ciuitatisferuirem, ha^caugercm , cuni
hisftarcm, prohispropugnarem . NequevcroaHorum
rebus fccudis elatus 5 hilaruSjatque alacer in foro inam-
bulo^dextcram tendcns3& iftis la^ta nuntians^quos illuc
perlaturosfpercm:fccundisaliquibusrebusciuitatisau-
ditis cohorrcfcojingemifcojtriftiscapite demiffoter-
ram intucorjquemadmodum impij ifti , qui ciuitati no-
ftr^ obtrcdantjquaii vero non fibiipfijcum hoc faciunt,
obtredlentrdeinde foras fpciftant, ahoquerefpedum ha
bent: & vbi Gra^cis fortuna duriore conftic^latis, aliquis
altcrfortunc-E bcnignitatem expcrtus , rcm fuam bene
gcfsir,h<Ec colLuidatj bcne fa(^um cxclamant, & vt pro-
pria ac perpctua fic ha:c fclicitas, aiunt opera dare opor-
terc.NoIite vos^obfccrOj 6 dij onmesimmortalcsjnoli-
teha^cnuminc, nutuquevcftrocomprobarc: fcdpotius
maxime quidcm iftis meliorem mcntcm date : fin autem
coruminfanabilisamcntiacftjiftosquidcmipfosfcpara-
timtcrra,mariquc funditus, &immatura mortcdclete
ac pcrdirc:nobis vero rcliquis ciuibuSj& in prgfens tem-
pus impendentiam ceruicibus noftris tcrrorum^ ac pc.i-
culorum cclcrrimam libcrationem : & in poftcrum , fc-
cundum virx {inevllaoffcnfione curfum , ftabilem^uc
falutcmdwitc.
PION. LAMBINI IN IMAGVN-
CVLAM ARISTOTBLIS ARGENTEAMj
qus? eadcrm Michatlis HorpitalisGalli^e
canccllanj cftigics vidctur.
g^^^a^Nj^--^^^ ^ Ecine ^ArijlotcHs magni,cUnqt!efigura
%i W^:^^ ^K llliu'' ejtiCv.i feremm natura creatrix
p;:;^^ K Nvddi it tottim: tirlos a 1 crtice ad/mos^
tmMi |\. Prim iphti C> ' cauflv; nn m qui pr£ omnihvs ynus
^kV''^'-^^- Vtrjj^e: lujte^^^erfpc^Ui' miro crdine j-nnceps
Tradid't} ^ dc61a ratione^ ^ tram ite prcno^
Qj^i inzenia^ ^ mpores hom fnpmjajfeff ufque animorum
Co£?70i:it "^ Kriosdormi am i^ natUYam animantum
Cvn^.arim penitas yidit, "^'16! mique^genusc^uei
Q^i quihus ao;re9ies j. opuli jgentefqt.efercces
Z e^ihus C^ iuJs/Sjquo iure, ^ more regantuYy
Et quihus (Xtatem tranqu/U.-.m df^erepofsint:
Hurfum qU(£ trijhm tmportent mala ciuihus^grts
Interitum potuit Grai-s exponere chartisi
EJi'ne ero^o iUius hxc aro^ento impreffafgura^.
^tqui ( hm Jrontem-^arque oculosjnarc i/qrejCaputque
Temporaqueji^ mentum afpiciojCoUiJiroque totam
Z uminihusformamjiquijfc ^cherunta ytdetur
A%agmis^ rijlotelesjtenebrijque in luminis oras -
Emer
Etnevfjfejtmm exo"tus,ftohtfcjtie reriittus.
Nnmque ego in hacpmu ejfio^ie te a^nofcoy MicJjacI^
Teyerrcrardefene^jroj^nofnen al hojpire ducis
Q^gtntile tmim.-ceynojrmji^antyin iniayine p) ifca
Te nouunt ^fijiotelem:t'* lUum omniparenm alumnnm
Natur£ estmium non fclv.mjrome^^o^er/iQiuei
Etnajiy^fedyijuodmagis ejl mirahile habendum,
M entej^nimofe r:jcrs} ^ moribusy'r.geni6Que>:
Hoc mihi tu tantum differre ')nderis ah iltoi
lUequihus populi iufsis>&legihus £mim
T>egere tr^ni^utllumjtc tHtum^optata.que potiri
Pacc queant.-quihusedi^is fua reo^najcjuihujuc
ConfiUjs re^es regere^aurigareque pofsinty
Vr^fcripfit:tu do8lefenex^tu re^na ruint
Vroxima confliofulcis. C um Galiia nuper
Sanguinearum ir.irum tsjlu ccncvfft laharet:
Sangwne ciuili cum yrkesycampi^ue natarent:
Vafsim cum Germanus atroXjJ,£imf(jue Britannus:
' Et,qui plus ajlujquam rohorcpoUet Ibtrus,
Vrxdahundrsjouansiperpinguia GaUica rnraj
Ver Utasfe^etesfpois ^olitaret omjlus:
Cum ruerent ^rhe^ late,cum moenia^ ^ arces
Tormentis yabdismao-no lahefacia fr.i^ore
Conciderenr.cum rex o-enus alto a fano-uine reo-pm
Ve(lifera(impauidus licetj ^formidmis exptrs)
Sed tamen horreret m.ignus puer arma fuorum:
Cum reo^is '^ocem ciuili imhutacruore
o
Sptcvla taftantes manihusfe au dirc negarent
Vrjtcipites rahie ciuesjtrepidiquefirore:
Tu '\enerandefenex fal icnii pe^vore, ^ alta
MentCiC^confdijsreci ijjingu.icp.e diferta,
Et fuada:, C37* dofiis diSlis rejperfa cruore
^rma extorpjli populo iratOyatcjtiefurentii
Tu tantos homir.um motns, tdmq< e horrtda beUa
Ciuihusarmatis .xfscomponere incrmvs
Scthijti tandemi C^ tantosfedare timdtus.
F l N I S
>
'^AU^JI^
)--■
/ &
-1'- x''^/'
^ "^
y^