LL
LEXICON
CAESARIANUM
CONFECIT
,0'
h: m e u s e l
VOLUJVIEN II
/
f/./
PJPIKOT.INI
W. WEBEH
MDCCCXCIII
LEXICON
CAESAEIANUM
CONFECIT
H. MEUSEL
VOLUMEN II
PARS 1
(iaceo- Puleio)
BEROTvINT
W. WEBER
MDCCCXCIII
P II A E F A T I O.
lis, qiiae in prioriH uoluminis ijraefatione dixi, jjauca uidentur adilenda Iiire a quibus-
dam uiris doctis, qui de priuio huius lexici uolumine iudicium fecerunt, reprelieusum est, quod
non seuere secundum litterarum ordinem uoces digesserim In duobus sane uocabulorum ge-
neribus pauluni ab illo ordine discessi: nam et aduerbia seuiper adiectiuis, a quibus ducta sunt,
subiunxi, et participia, etiam si adiectiuorum munere funguntur, constanter ea uerba, a quibus
originem ducunt, subsequi uohii. Qua quidem ratione paucis quibusdam locis aliquid incommodi
ortum est. Sed in altero uolumine huic malo ita mederi conatus sum , ut suo loco indicarem,
qua in pagina eius modi uoces iauenirentur. Vt in hac re constantia, ita in alia re iucon.stantia
uituperatione digna est. Nam cum primo certis quibusdam uocibus, maxime noniiuibus propriis,
ut acies (p. 8G), Aduatuca, Aduatuci, Alesia, antesignanus, addidissem, quibus in
libris de his ipsis rebus, locis, populis accuratiua esset disputatum, aliquamdiu, quod quam
manca necessario es.set haec librorum euumeratio intellegebam, hoc iudicare omisi Postea tamen,
cum non pauci uiri docti hanc ipsam operae meae partem uehemeuter probarent, deuuo ea, quae
congesseram, adscribere constitui. Ea, quae in lexico ipso suo loco desiderantur quaeque sero
inueni, in Addendis adiunxi. Sed cum multa ex iis, quae collegeram, duobus libris, qui eodem
fere tempore atque lexicon meum in Francogallia in lucem prodierunt, contineri animaduertcrem,
omnia, quae ipse conquisieram , cum iis contuli, quae in duobus illis libris enumerata sunt, et
quaecumque ibi reperiuntur ipse praetermisi. Illorum librorum alter inscriptus est: Bibliograpliie
ijeniralc des Oaulcs. Ecpertoire sysUinaliqiic et alphabiiiqtie des oiivrayes, memoires et nutices coii-
cernant 1'histoire, la topograpliie , la rciigion, lcs antiquitcs et le langagc de la Gaulc Jnsqii'(i la
l'm dii V" siccle, par Ch.-Kmile liuelle. Paris 1880S(1; alter inscribitur: Bibliographie des
travaii.r historiques et arcliiologiqucs puhlies par les Sociitcs savantes de la Fraiiee, drcs.sis . . .
par liohert de Lasteyric et Kuyinc Lcftvre-PoHtalis. Paris 1885 sqq. Eius quem secundo loco
commemoraui libri uix dimidiam partem absolutam esse, cum singulari quadam cura atcpie dili-
gentia confectus sit, ualde dolui. Horum librorum in Addendis demum rationem habcre potui.
- - In reliquis rebus eandem quam priore uolumine rationem institui, nisi quod inde a littcra L
iMterposita littora {o} significaui, in uerlxirum ordine discrepare libros manu scrii^to.s, cum aiitea
(liiaiiilibet libroruni dissonsionein iiidicassom litLora {e). Praotoroa iii altero uoluiiiiiio roligiosius
etiam ijuam in priore codioum sori])turam rospoxi ac pliirimos looos dciiuo exaiiiiiiiuii, iio qui
error Hiibreperet iii codicum diHcrcpautia iiidicanda, yuac autem codicum loctionos adforuntiir,
eas Hoinper fere ad unum illud uocabulum, quod antecedit, pertinere moneo, nisi si locus ipse
Ratis dcolarat ad plura ucrba eas esse referendas. — Orationum Caosaris curum taiitum me du-
xisse rationcni, qiias a Caesare scriptas esse cimstat, neino prudciis iniprobabit. Itaquo cousulto
ea, quae a Suctonio (1). lul. (id) Caosari tribuiiiitiir, quani(iiiani ct a Rlorguelio et a Meugio re-
copta Huiit, sjiiciii, praOKOrtini cuni oratio ijwa olaiiiot ('aosaris illa uorba iioii csse.
Ciiieiii ad iikkIuiii iii jiriiiii iioluiiiiiiis i^raoliitioiio poUioiliiH siini , talmhim ooiiioctiiniruiii
liiiic iioliniiiiii ndioci. Vniiiorsani iioro melioruui odiliouum uariolatoiii, qiiaiiuiiiam colloolaiii
liabeo, tnmou, ne duplicaretur huius tabulae ambltus, nddoro nolui. Ac pliiriiiia ex iis, i|iiao
Iiraotorniisi, nulliiiH iiioiuoiiti HUiit; (|iiiio iitilia sunt, cn oiiiiiia in taluilaiii illaiii rooopi.
II
Continentur igitur hoc libro hoininum doctorum coniecturae, quibus Caesaris commentariorum
uerba, qualia uetustissimis libris manu scriptis memoriae sunt tradita, emendare conati sunt. Quas
ut colligerem, tredecim annorum spatio plus tria milia uoluminum perscrutatus sum : editiones et
Caesaris et multorum scriptorum Graecorum Romanorumque , acta litteraria commentationesque
academiarum, dissertationes inaugurales, libellos gymnasiorum, annales, ephemerides, miscellanea,
symbolas litterarias, bibliothecas criticas, animaduersiones , obseruationes , analecta, opuscula,
multa alia, quae quidem usque ad exitum anni 1891 publici iuris facta sunt. Quamquam ex
maxima horum librorum libellorumquc parte, quos inspexi et uolutaui, aut nullum aut admodum
esiguum fructum percepi. Ex ueteribus Caesaris commentariorum editionibus diligenter contuli
editionem principem , Aldinam (1513) , Parisinas Vascosani et Rob. Stephani, ex recentioribus
Schneideri, Nipperdei, Frigellii , Diibneri , Dinteri priorem , Holderi editioues. Inspexi praeterea
editiones Beroaldi, Pauli Manutii, Lipsii, Scaligeri omnibus iis locis, quibus, cum mendura esse
uideatur in codicibus manu scriptis, inter se discrepant editores. Sed ex ingenti coniecturarum
numero non recepi eas, quae idcirco a uiris doctis factae sunt, quod meliorum librorum manu
scriptorura lectionem ignorabant, neque eas , quae prorsus absurdae sunt. Saepe sane haesitaui,
utrum commemorarera certas quasdam coniecturas an silentio praetermitterem. Praestare tamen
uisum est quam maxime esse in hac re facilem , liberalem, indulgentem. Itaque non raro men-
tionem feci coniecturarum, quae aperte falsae sunt longissimeque a uero abhorrent, si aut pluri-
bus hominibus doctis dignae uisae sunt commemoratione aut locus ille, quem sanare conau-
tur, prorsus est desperatus. Recentiores codices, quippe qui originem ducant omnes ex uetustiori-
bus, qui etiam nunc exstant, in Bello Gallico plane neglexi; sed alia instituenda fuit ratio in
Belli Ciuilis commentariis. In ueteribus enim editionibus satis multae exstant lectiones, quae
quamquam ex recentioribus tantum codicibus adhuc cognitae sunt, tamen aut uerae aut certe
non plane reiciendae uidentur. Ex his non paucas ex uetustis libris mauu scriptis fluxisse
docuit me codicis Ashburnhamiani et partis cuiusdam antiquissimi codicis Laurentiani (pl. 68, 8)
collatio. Itaque quaecumque ueterum editionum lectiones in commentariis de Bello Ciuili a codici-
bus « (= aflil) discrepantes aut bonae aut certe nou improbandae uisae sunt, etiamsi ex libris
mscr. petitae sunt, eas omnes in hanc tabulam recipiendas existimaui. Consulto in toto opere
omisi leuiores quasdam res, uelut discrepantiam in uocibus et — atque, nee—neque, tieu tmie,
(■OHtinnasse—eonfirmauisse, ii—hi, quaeque aut ad orthographiam quam dicunt pertinent aut ad
uerborum conlocationem.
Cum maxime breuitati esset studendum, certis quibusdam signis notisque constanter usus sum.
Stellula hominum quorundam doctorum nominibus adposita (*Paiil, *]VXitsehe, *PHarre,
*BKiihIer, *Frig.) indicaui, hos uiros aut praesentes aut per litteras ea, quae adferuntur, mecum
comniunicasse. Biuis stellulis significaui, coniecturae auctorem arbitrari unam uocem interisse,
ut 3,64,1 „**cohortes Forchh."; ternis stellulis indicatur plura uerba intercidisse, ut 1,18,3
„se deiecerunt.*** Attius Paul" idem ualet quod „PauI censet inter uoces deiecerunt et
Attius plura a librariis esse omissa." Vncorum tria (uel quattuor) adhibui genera: BG. 11,1
„aliam] alteram Aimoin., Ilotm." significare, in libris et scriptis et editis exstare aliam eamque
uocem ah Aimoino et Hotmano mutari in uocem alteram, uix est quod commemorem; —
„.ab aliis [quaerit] ii;js., Scal." (11S,2) signiticat in codicibus esse uerba ab aliis quaerit, sed
uerbum quaerit a Lipsio et Scaligero deleri; — „<et) ante se Ashb.; mtt. edd." (BC. 1, 70, 3)
significat particulam et in codd. x. (apd) deesse, addi in cod. Ashb. et ueteribus editionibus
(quattuor); „sed (illatum) defenderit Cmcc." (1 44, 6) significat participium illatum in nuUo
codice manu scripto inueniri, addi a Ciacconio; — lunulis plerumque inclusi eas coniecturas,
quas ipsi auctores dubitanter proposuerunt, ut V52, 1 „(neque enim uel paruulo Ciacc.)"; non
luunquam in iis lectionibus usus sum his luuulis, quas ex deterioribus codicibus uidentur hausisse
ueteres editores, uelut 11124,1 „(acie instructa uett. cdd.)". — Si quae emendatio ab omnibus
editoribus recepta est, eam addito auctoris nomine primo loco posui, subieci codicum scripturam,
ut (11,5): „Oceano, finibus Belgarum, attingit etiam Ald.; oceanum finibus belgarum attingit.
etiam X;" (3, 1, 6) „hos ed. pr. ; hoc ?." Si omnes libri et manu scripti et typis expressi consentiunt,
coniecturas hominum doctorum plerumque ita adfero, ut ea uerba, in quibus discedunt ab om-
nibus Ubris, litteris latius dispositis indicem atque distinguam; cf. 2,41,8 „fortuna ser-
uare uoluisset Cornelissen" (libri omnes habent: fortuna seruare potuisset). — Praeterea rfe/e«-
dendi et tuetuli uerbo ita semper usus sum, ut ad codicum mscr. uerba pertineat , uelut VI 5, 2
m
„eo quod meruerat del. Apiix, Vielh.; defend. Di., AHomer" idem est quod „uerba eo quod
meruerat delenda censent Apitz et Vielliaber, eadem uerba a Caesare scripta esse demonstrare
conantur Dinter et AHorner." Contra prohandi et improbandi uerba semper pertinent ad con-
iecturas, uelut VI 7, 6 uerbis „in consilio dcl. Paul; prob. li.Schn." indicaui Rudolfuni Schnei-
derum probare Guileimi Paul coniecturam, qui uerba illa deienda censet. (Probari autem coniec-
turam ab aliis saepe eonsuito non commemoraui.) — Haec fere sunt, quae explicatione uiden-
tur egere.
Reliquum est, ut addam ipsum me eas, quas commemoraui, coniecturas ex editionibus, an-
naUbus aliisque libria libellisue bausisse, aliorum uerbis me fidem non habuisse. Si qua coniectura-
rum , quas ipse non inueneram , ab aliis facta erat mentio , eos libros, in quibus prolata dice-
batur illa coniectura, ipse euolui; si aliorum uerba discrepabant ab iis, quae ego exscripseram,
denuo eius modi locos inspexi aut conatus sum (uam uiginti fere locis non licuit) inspicere.
Qua in re cum unum meum, jjermultos aliorum deprebenderim errores, sperare licet non
admodum magnum fore eorum locorum numerum, quo errauerim. Nihilo minus non nulla a
me praetermissa, non nuUa non recte aUata esse ueri simUe est; de quibus qui me admonuerit
gratissimura mUii fecerit.
Vnde singula petierim et quibus notis uaus sim, ex eo quem subieci indice c^gnoscetur.
Acltaintre = Caius Julius Caesar ad codices Parisinos recensitus cum . . . eruditorum notis,
quibus suas adiecerunt N. L. Achaiutre et N. E. Lemaire. Vol. I. II. Paris. 1819. 20
(raro inspexi).
l4i^tjvaioy, avyyQa^i^ta ueQtodixov. l^O^/^vi^atv (1872— )1882.
Aicardus. Quae adferuntur, ea hausta sunt ex Oudendorpii editione. Cf. Oud. praefat. fol.
**3 uers.
Aim. = Aimoinus, De gestis Francorum, praefat. (Commemoraui pauca ex us, quae ab Oud. et
Nipp. proferuntur.)
Ald. = Caesaris commentar. Venetiis in aedibus Aldi, et Andreae soceri 1513 mense Aprili.
Atd. nep. = SchoUa Aldi Manutii PauUi F. Aldi N. (Vsus sum editioue Jungermanni, nou
numquam ipsius Aldi editionem a. 1588 inspexi.)
d'Anville = Jean Baptiste d^AuWile, Notice de l'ancienne Gaule. Paris 1760. 4°.
Apitx = C. I. Caesaris commentarii de Bello Gallico. Emendauit . . . loannes Apitzius. Bero-
lini 1837. — Apit'. (SchCr.) = Schedae criticae in C. I. Caesaris comm. de B. Gall. Scripsit
I. Apitzius. Lips. 1835. — C. 1. Caesaris comm. de Bello CiuiU. Emend. I. Apitzius.
Berolini 1837.
H. d'Arbois de JubainviUe, Les noms gaulois chez C4sar et Hirtius de B. Gall. Paris 1891.
Antonim Augustinus commemoratur ab Ursino.
Arch. f. Lex. = Archiv fur lateinische Lexikographie uud Grammatik, hggb. v. Ed. Wijltiliii.
Leipz. 1884—90.
Seebodes Archiv u. Seebode.
Basiner = O. Basiner, De bello ciuiU Caesariano. Mosquae 1883 (Ipse hunc iibrum non uidi.)
BB. = Blatter fur das bayerische Gymuasia!schul\ve.sen Bd. 1. Bamberg 18t;5; Bd. 27. Miinchen
1891.
Bcntl. = Caii Julii Caesaris . . . commentarii. Notas et Animaduersiones addidit Tho. Bentleius.
Accessere Conjecturae et Emendationes Jacobi Jurini. Londini 1742.
liBentl. = Richardus Bentleius. (Lucani Pharsalla c. notis Hugonis Grotii et Kich. Bentleu.
Strawberry-Hill. 17()0. 4".)
Ber. = Commentarii Caesaris recogniti per Philippuni Beroaldum. 1512. 8".
Beri/k (khcinl.) = Thcod. Bergk, Zur (ieschichto unti Topographie der Eheinlamle in romischer
Zeit. I.ieipzig 1882.
Krit. Bibl. = Kritische BibUothek fur das Schul- und Uuterrichtswesen. Hildesheim.
Bipont. = C. lulii Caesaris opera ad optimas editiones coUata studiis societatis Bipuutiuae.
2 uoU. Biponti 1782 (raro inspexi).
LBos {Anim.) — Lambcrtus Bos, Animaduersiones ad scriptores quosduui Graecos. Accedit
Biiecimen aninuuIucrH. Latiiiar. l'"runckenie 1715.
Brant. = loan. Braulu (Autvcrpiani) ud CueMariH comm. uotae criticae (huiutae ex Junger-
maimi ed.)
IV
Bruson = BBrisson, De formulis et sollemnibus populi Rom. uerbis. Francofurt. 1592. Fol.
JBritxelmayr = Kritische Bemerkungen zu Stellen in . . Caesar. Progr. Landshut 1868.
Brut. = lo. Michaelis Bruti libellus uariarum lection. ^Vsus sum Jungermanni edit.)
Camei-arius — loachimi Camerarii (Pabepergensis) aunotationes (liaustae ex Jungerm.)
Cant. (NL.) = Guil. Canteri Nouarum lection. libri VII. Basil. 1581. (Antverp. 1571.)
CcUar. = C. lulii Caesaris commentarii . . . Christoph. Cellarius recensuit. (Vsus sum ed. Lips.
1767, sed raro.) — Eiusdem Curae posteriores. Jenae 1687.
JM. Centr. = Literarisches Centralblatt, hggb. v. F. Zarnclfe. Iveipz.
Cicfcc. = Petri Ciacconii Toletani in Caesaris comment. notae (petitae ex Jungerm. edit.)
Clark. = Caesaris commentar. Accesserunt annotat. Sam. Clarlce. Loud. (1712) 1720. (Clarliii
coniecturas hausi ex Oudendorpii edit.)
Class. Rev. u. Rev.
JClericm = J. Clerici Ars critica. Amstelod. 1697.
Cluver = Phil. Cluveri Germaniae antiquae libri III. Lugd. Bat. 1616 Fol. — Eiusdem Italia
antiqua. LB. 1624. Fol.
Cornelissen = Aduersaria critica, scripsit JJCornelissen , in Mnemosyne, Noua Series, uol. 17
p. 44-49.
WCorr. = Correspondenzblatt fiir die Gelebrten- und Realscliulen Wiirttembergs. Tiibingen.
Orusius (Prob. crit.) = Chr. Crusius, Probabilia critica. Lips. 1753.
Ouiacius. Eius coniecturae commemorantur ab Oud. et Madv.
Daehne = C. lulii Caesaris comment. Annotat. critic. adiecit lo. Christoph. Daehne. Lips. 1825.
D'Anville u. Anville.
Dav. = C. Julii Caesaris Quae exstant Omnia. Ex recens. Joaunis Davisii. Cantabrig.
1706. 4". — Dav.'^ = ed. altera additis curis secundis Davisii. Lond. 1727. (Davisii
coniecturas hausi ex Oudendorp. edit. ; paucis locis ipsius Davisii edit. priorem adii.)
Db. [Diibn.) = C. Julii Caesaris comment. Aunotat. crit. instruxit F. Dubner. 2 tomi. Paris.
1867. 4°; — Db. 1858 = C. Julii Caesaris commentarii. Texte revu . . . par Fr. Diibner.
Paris 1858.
Dederich (5, . . .) = ADederich, Kritische uud exegetische Bemerkungen zu Caes. B. Civile in:
Zeitschr. fiir die Alterthumswissenschaft, 3. Jahrg. 1836.
Dint. u. Dt.
Dittenb. = C. lulii Caesaris comm. de B. Gall. Erkliirt von Fr. Kraner. 15. Aufl. v. WDitten-
berger. Berlin 1890. Kritischer Anhang (p. 393 sqq.)
Doering = Mauritius Guil. Doering, Obseruationes criticae in aliquot lulii Caesaris loca. (Pr.)
Fribergae (1821).
Dt. [Dint.) = C. luli Caesaris commentar. recogn. B. Dinter. Lips. Teubn. 1864(— 83).
1870(-87); — Dt."- = altera editio eiusdem libri. Lips. 1884; BC. 1888. — Dt. [prf.) =
Caes. comm. recogn. B. Dinter. Vol. I. Comm. de B. Gall. Lips. 1864 p. XIII— LII.
Vol. II. Comm. de B. Ciuili. Lips. 1870 p. V— LXXVI. — Dt. {(Ju.) = Quaestiones Cae-
sarianae. Scrips. B. Diuter. Grimae 1876 (GP. Grimma 1876). — Dt.-Dob. = Caes.
conim. de B. Ciiiili. Erkliirt von A. Doberenz. 5. Aufl. besorgt v. G. B. Dinter. Leipz. 1884.
Donatus [ad Liu.). Eius coniecturas sumpsi ex Drakenborchii edit. Amstel. 1738.
Diibn. u. Db.
Jac. Durantii Casellii Variae lectiones in Grut. Lamp. III.
edd. = editiones; uett. edd. = editio princeps, Aldina a. 1513, Vascosani, Roberti Stephani.
ed. ine. = Caes. comm. de B. Gall. 1473 Fol. s. 1.
ed. j)r. = editio princeps. Rome, iii domo Petri de Maximis. 1469. Fol.
Elberl. (Obs.) = C. G. Elberling , Obseruationes criticae ad Caii lulii Caesaris comm. de B.
Ciuili. Havniae 1828.
EUebodius u. Nicas.
Endl. = J. P. Endler, Quaestionum Caesarianarum specimen. Norimbergae 1859. (GP.
Niirnberg 1859.)
Eos = Eos. Siiddeutsche Zeitschrift fiir Philologie und Gymnasialwosen. 1. 2. Wiirzburg
1864. 66.
i
Kussn. iJB.) = Adam EuKsner in: Jahresbericht iiber die Fortschritte der classischen Alterthiims-
wissenschaft. Berlin. Calvary.
PFaber (Semesir.) = Peiri Fabri Semestria. Lib. I et II Geneuae 1660; Lib. III Lugd. 1595. 4».
Faern. =. Gabr. Faernus. Eius coniecturae passim commeinorantur ab Ursino, Aldo Manutio
aliisque in Jungermanni editione.
Flade = Ghrist. Gottlob Flade, Obseruationes ad loca quaedam lulii CaesariB. Fribergae
1813. (GP.)
CFleischer {Festschr.) = Curt H. Fleischer, Kritisches und Exegetisches zum Bellum Gallicum.
Festschrift. Meiasen 1879.
Flod. = Flodoardus, Historia ecclesiae Remensis.
Forchh. = J. N. G. Forchhammer, Quaestiones criticae de uera commentar. de Bell. Ciuili . . .
emendandi ratione. Hauniae 1852.
Fr. u. Frig.
Freinsh. (Curt — Flor.) = Q. Curtius Kufus, cum suppl., commentariis et ind. Jo. Freinshemii.
Argentorati 1670; — L. Annaeus Florus, ed. Jo. Freinshemiug. Argentor. 1669.
Friff. = C. lulii Caesaris de B. Gall. libri. Recens. Andr. Frigell. Vol. I (B. Gall. I— VIII);
Vol. II. P. 1 (coUatio librorum); Vol. III. P. I. (de mendis codicum Caesaris) Upsaliae 1861.
FFrdhlich = Franz Frohlich, Das Kriegswesen Casars. Zurich 1889. 90.
Qeorges {[^xic.) = Ausfiihrliches latein.-deutsches Handworterbuch ausgearbeitet v. Karl Ernst
Georges. 7. Aufl. Leipz. 1879. 80.
(•eyer (.JB.) = P. Geyer, Jahresberichte des philologischen Vereins zu Berlin (in ZG.)
Oitlb. = C. lulii Caesaris comm. de B. Gall. Recens. Michael Gitlbauer. Friburgi Brisg. 1884.
85. (Raro inspexi.)
Qland. = Joannis Glandorpii annotationes in Caes. (haustae ex Jungermanni editione.)
Qlar. = In Caesaris comment. Henrici Glareani annotationes (haustae ex Jungermanni edit.)
Qliiclc = Christian Wilh. Gliick, l)ie bei Caius Julius Caesar vorkommenden keltischen Namen.
Miinchen l^bl.
vOiJl. = August von Goler. Quae pertinent ad B. Gall. I — VI, ea sumpta sunt ex libro, qui
inHcribitur: Casar'8 Galiischer Krieg iu den Jahren 58—53 v. Chr. Stuttgart 1858; — quae
pertinent ad BG. VII, inueniuntur in: Cii8ar's Gallischer Krieg i. d. J. 52 v. Chr. Karls-
ruhe 1859; — B. Ciuil. lib. I. tractatur ab eodem in h. 1. : Burgerkrieg zwischen Ciisar
und Pompeius i. J, 50/49 v. Chr. Heidelberg 1861 (= vOol., Burgerkr.); — B. Ciuil. lib.
III in libro: Die Kampfe bei Dyrrhachium und Pharsalus i. J. 48 v. Chr. Karlsruhe 1854
(= vQiil., Dyrrh.) — vQiJi* = Caesars (iallischer Krieg und Theile seines Biirgerkriegs v.
Freih. Aug. v. Goler. Zweite Aufl. hggb. v. Freih. E. A. v. (joler. (I. Theii = B. Gall.;
II. Th. = B. Ciuile.) Freiburg u. Tiibingen 1880.
JOoerlilx. = Joannes Goerlitz, Emendationes lulianae. GP. Wittenberg 1827.
QP. = Gymnasial-Programm.
Oraev. = C. lulius Caesar. Ex Musaeo J. G. Graevii. Lugd. Bat. 1713. (Raro iuspexi.)
Oron. (Obs.) = Joh. Fred. Gronovii Obseruationum libri quatuor. (Vsus Bum edit. Platneriana
Llps. 1755.)
Qroase = Bemerkungen iiber einige Stellen in Jul. Cii8ar's Biichern vom Gall. Kriege, von Prediger
Gro&e 2. GP. Stendal 1827.
Qrut. = Janus Gruterus. Eius coniecturas petiui ex Oudcndorpii edit. — Qrut. Lavip. =
Lampas artium liberalium seu Fax critica. Ed. J. Gruterus. T. 1—7. Francof. 1602—34.
Qryph. = Seb. Gryphius. Quae commemorantur, hausta sunt ex Oud. ed.
Ouischardyt) (Mciii. iiiilit.) = Charles Guischardt, M^moires militaires sur lcs Grecs et les
Bomains. Haye 1758. 4°; — (JMfm. crit.} = Ch. Guischard, nomme Quintus Icilius,
Mdmoires critiqucs et liiHtoriques sur i>lusieurs points d'antiquitcs niilitaires. Beriin 1774. 4°.
ilaiid ('Dirs.) = Ferdinandi llaudii TurHcllinus. Vol. I — IV. Lips. 1H29 45.
hllait\ (AdiKit.) = H. Hartz, Adnotationum ad CJaesaris de H. Ciuili libros rasriculus. ()P.
Ziillichau 1864. — HIIartK (Conicct.) = Coniectanea Caesariaua scripsit llcnricus Harlz.
Altonauiae 1886. (GP. Altona 1886)
Recker = WAAHecker, Quaestiones do commentariis Caesaris do B. Gallico. (Diss. inaug.)
VI
Groningae (1888). (Hunc libellum cum absoluto demum meo libro et partim typis expresso
cognouerim, partem tantum coniecturarum recipere potui.)
Heim. uel NEeins. (Aduers.) — Nicol. Heinsius, Aduersariorum libri IV. Harlingae 1742. 4°.
— Reliquae Heinsii coniecturae ex Oudendorpii edit. petitae sunt.
Held = Caji Julii Caesaris comment. de B. Gall. Mit Anmerkungen von J. C. Held. 4. Aufl.
Sulzbach 1851; — Caes. comm. de B. Ciuili. Mit Anm. v. J. C. Held. 3. Aufl. Sukbach
1834.
Hell. (JB.) = Heinrich Justus Heller, Jahresbericht uber die Fortschritte der class. Alter-
thumswissenscb. Berlin, Calvary 1891; — Hell. (Pli. Suppl. 5) = HJHeUer, Kritische
und exegetische Bemerkungen zu Caesars Commentarien. 5. Supplementband zum Philologus.
(1885.)
Helhvig = Paul Hellwig, tjber den Pleonasmus bei Casar. Pr. Berlin, Sophien-Gymnas. 1889.
Herm. = Hermes. Zeitschrift fiir classische Philologie. Berlin. Bd. 1. 1866; Bd. 26. 1891.
HJ. = Heidelberger Jahrbiicher fur Literatur. Jahrg. 1—65. Heidelberg 1808-72.
Hist. Ztschr. u. Ztschr.
HM u. M.
EHoffm.'^ = C. lulii Caesaris comment. Kecogn. Emanuel Hoffmann. Vol. II. Vindobonae 1857.
Praefatio p. IV — LXXVI; — EHoffm.'' = Caesaris comm. Iterum recogn. Eman. Hoifmann.
Vindobonae 1890. Vol. I p. I— XXXV; uol. II p. III— XLVIII; — EHoffm. {Stttd.)
z= Em. Hoffmann, Studien auf dem Gebiete der lateinischen Syntax. Wien 1884.
FHofm. = C. lulii Caesaris comm. de B. Ciuili. Erkliirt von Fr. Kraner. (Dritte— )zehnte
Aufl. von Friedrich Hofmann. Berlin (1864 — )1890. Vsus sum editt. quarta, octaua, decima ;
— FHofm. (OBC.) = Friderici Hofmanni de origine belli ciuilis Caesariani commentarius.
Berolmi 1857.
Hold. = C. luli Caesaris B. Gall. libri VII. Recens. Alfred Holder. Freiburg i. B. und
Tubingen 1882.
AHorner (I. //.) = Beitrage zu Casar. Von Anton Horner. Pr. des Gymnas. zu Wr.-Neustadt.
(/ = Wiener-Xeustadt 1878; // = Wr.-Neust. 1879.)
Hotm. (s. Hot&m.) = Francisci Hotmani J. C. in Caesaris comm. notae renouatae (haustae ex
Jungermanni edit.).
Hug (JB.) = Arnold Hug, Jahresbericht iiber die Fortschritte der class. Alterthumswissensch.
Berlin, Calvary.
Hxg = C. Julii Caesaris commentariorum de B. Gall. libri VIII. Erklart von Christian Gottlob
Herzog. 2. Aufl. Leipz. 1831 ; — C. Julii Caesaris comm. de B. Ciuili libri III. Erkl. v.
Chr. G. Herzog. Leipz. 1834.
D. .Jannoctii coniecturae non numquam commemorantur a Jo. Mich. Bruto.
JJ. (= Jahns Jahrbiicher) = (Neue) Jahrbucher fiir Philologie und Piidagogik. Leipzig,
(Teubner) 1826—1891; — JJ., Suppl. = Supplementband (1—17) zu den Jahrbuchem fur
classische Philologie. Leipz. (Teubner) 1855—90.
JRh. = Jahrbiicher des Vereins von Alterthumsfreunden im Rheinlande. Heft 1 — 89. Borm
1842—1890.
de .Jubainville u. d' Arbois.
.Jungerm. = C. Julii Caesaris quae exstant. Editio adomata opera et studio Gothofredi Junger-
mani. Francofurti 1606. (Vsus sum editione altera, quae prodiit Francof. 1669, sed non
raro priorem illam consului.)
ed. Juni. = editio Florent. (ex officina Philippi de Giunta) 1514. (Ipse hanc edit. non uidi.)
Jur. uel Jurin. u. Bentl.; — Jur. [Addeiul.) = Bentl. p. 567 — 571.
AKayssler = De rebus a C. lulio Caesare apud Ilerdam in Hispania gestis, v. Kayssler. GP.
Oppeln 1862.
Kindsch. (Em.) = Franc. Kindscher, Emendationes Caesarianae. Servestae 1860. (GP. Zerbst
1860.) — Kindsch. (Qu.) = Franc. Kindscheri Quaestiones Caesarianae. GP. Zerbst 1864.
Kdchly = Gaius Julius Casar's Memoiren iiber den Gallischen Krieg. Deutsch von H. Kochly
und W. Riistow. 3. Aufl. Stuttg. 1866; — Gaius Julius Casar^s Memoiren iiber den
Bttrger-Krieg. Deutsch von H. Kochly. Stuttg. 1868; — Kochly (kl. phil. Schr.) = Herm.
Kochly, opuscula philolog. Vol. II. Lips. 1882.
VII
Kohl = Franc. Theod. Kohlii Comnientationes criticae. Hamburgi et Kiloni 1727.
Kraff. uel Kraff. (Beitr.) = Hermann Kraffer!, Beitriige zur Kritik und Erklarung lateinischer
Autoren. GP. Aurich 1881 et 1882.
Krati. = C. lulii Caesaris commentarii. Ed. Fridericus Kraner. Lips. (B. Tauchnitz) 1861;
— Kran.^ = C. lulii Caesaria comment. de B. Ciuili. Erkliirt von Fr. Kraner. 2. Aufi.
Berlin (Weidmann) 1860; (cf. FUofm.;) — Kran. [Obs.) = Frid. Kraneri Obseruationes
in aliquot Caesaris locos de interpolatione suspectos. Misenae. (GP. Meissen 1852.)
Kreyssig = 0. lulii Caesaris comm. Adnotat. critic. adiecit Joa. Theoph. Kreyssig. Lips. 1826.
(Hac editione uti mihi non licuit; quae commemorantur Kreyssigii coniecturae, eae er
Daebnii, Nipperdei aliorumque editionibus haustae sunt.)
Krit. Bibl. u. Bibl.
Kiihnast [lAv. Synt.) = Ludwig Kiihuast, Die Hauptpunkte der Livianiscbeu Syntax. 2. Aufi.
BerUn 1872.
JKrilala [ap. Fr.) u. Pramm.; — eae coniecturae, quibus additur Listy filoL, commemorantur in
PhW. 3, 1137.
Laehm. (ad Lucr.) = Caroli Lachmanni in T. Lucretii Cari de rerum natura libros commen-
tarius. (* Berolini 1882.)
Lambin. [ad Comel.) = Cornel. Nepos c. commentar. Diouys. Lambini, G. Longolii, H. Magii.
Francof. 1608. Fol.
Landyraf ( Unters.) = Gustav Landgraf, Untersucbungen zu Caesar und seinen Fortsetzern. Er-
langen 1888.
I.atinus iMtinitis commemoratur a Ciacc.
JCLaurer = Zur Kritik und Erklarung von Caesars Buchcrn iiber den Gall. Krieg. Beitriige von
J. C. Laurer. Progr. Schwabacb; Laurer (/) = Schwabach 1883; Laurer (U) = Schwa-
bach 1884.
Lemaire u. Aehaintre.
FLLentx, = Variae Lectiones. GP. Konigsberg, Kneiphof. Gymnas. 1852.
Leodius u. Thmnas.
Lippert = C. Julii Caesaris commentarii de B. Gallico, erliiutert v. J. G. Lippert. Leipz. 1835.
(Raro inspexi.)
Lips. = C. Julii Caesaria commentarii de B. Gall. et ciuili etc. Oninia nunc opera uiri docti
emendata et edita. Antverp. (Plantin.) 1586; — Lips. (Pol.) = Justi Lipsi Poliorceticon
libri V; — Lips. (Mit. R.) = 3. Lipsi de militia Romana libri V; — Lips. (Anat.) —
J. L. Analecta siue obseruationes reliquae ad niilitiam ; — Lips. (El.) = J. L. Electorum
libri II; — Lips. (Saturn.) = J. L. Saturnalium sermonum libr. II.
Lit. Ceiitr. u. Centr.
Lochier = G. W. C. Locbuer, Obseruationes ad Caesaris comment. locos quosdam. Norimbergae
1828.
UM = H. Meusel; — UM (LC.) = Lexicon Caesarianura confecit H. Meusel. i. Berolini 1887;
//. Berol. 1893; — UM (JB.) — HM in: Jalircsberichte des philol. Vereins zu BerUn (Zeitscbr.
f. d. Gymnasialvvesen 1885. 86).
MadiK uel Madv. (AC. //) = Jo. Nic. Madvigii Aducrsaria critica ad scriptores Latuios. Hauuiae
1873 p. 247—280; — Madv. (op. ac.) = Madv. opuscula academica (altera). Hauuiae
1842; — Madv. (I<}tn. Liu.) = Madv. Emendationos Liuianao. Hauniae 1860. ("1877.) —
Madv. [KL phil. Hchr.) =■ Madv., Kleine philologiaclio Schriften. Ijoipz. ISIC^
Man, uel PMan. uel Manut. = Caesaris comraeutarii cum correctionibus Paulli Manutii.
Venetiis (Ald.) 1559.
Mannert = Konrad Mannert, Geographie der Griecheu und Romer. Niirnberg 1788 sqq.
Markl. = Jer. Markiandi cxpiicationoa uoterum aliquot auotorum, in: Euripidia Supplicea Jlulieres
c. notis Jer. Marklandi iiitcgris et aliorum aolectis. (liond. 1775) Lipsiao 1822; pag.
262-279 ed. Loudin. (= p. 309-324 ed. Lipsiou».)
Maurcr (Crue. phil.) = Tlieodor Maurer, Cruces philologioao. Gl'. Mainz 1882 (etiam separatim
edit. Mainz 1882).
UMg = Rudolf Monge; ItMg (LC.) = Lexicon Caesariauum composuerunt Hud. Menge et Sieg-
uuuidus 1'rouaH. Lips. 1890; — U.Mg (Krit. Aith.) — Ivritischer Anhaug zu Caes. couuu. do
vni
B. Gall. herausgegeb. v. R. Menge. Gotha 1885; — RMcj {Qu.) = Quaestiones Caesarianae.
Scrips. R. Menge. GP. Eisenach 1883; — RMy {Rel.) — R. Menge, tjber das Relativum
in der Sprache Casars. GP. Halle a. S. (Lateinische Hauptschule) 1889.
MMiller = Max Miller, Kritische und exegetische Beitrage zu Caesar. Pr. Aschaffenburg 1874.
Mn. (Mrifm.) =r Mnemosyne. Tijdschrift voor classieke litteratur. Deel 1 — 11. Leyden 1852—62;
Nova series. Vol. 1-19. Lugd. Bat. 1873—91. {M?iem. = 1852-62; Mn. = Nova series
1873-91.)
{Tli)Momms. {CIL) = Theodor Mommsen, Corpus Inscriptionum Latinarum; — Momms. {RO.)
— Th. Mommsen, Romische Geschichte. Berlin, Weidmann. (Vsus sum editione quinta
1868. 69); - Momms {RSt.) = ThM., Romisches Staatsrecht. Leipz. »1871—87; n876. ^887.
— (Paucae Mommseni coniecturae commemorantur in Kraneri edit. Weidmanniana.)
Mmitan. = C. lulii Caesaris quae exstant, opera et studio Arnoldi Montani. Amstelod. 1661.
(Raro inspexi.)
Mor. {Morus) = C. lulii Caesaris comment. Curauit editionem Sam. Fr. Nathan. Morus. Lips.
1780. (Plerumque u.fus sum editione Oberliniana, ipsius Mori editionem nonnumquam inspexi.)
Morstadt — Robert Adolf Morstadt, Abhandlung, worin vier Bruchstiicke anderer Werke,
die sich in Casar's Biicher vom Biirgerkriege eingeschlichen haben, nachgewiesen werden. GP.
Schafifhausen 1850.
BMilller = Bemhard Miiller, Zur Kritik und Erkliirung von Caesars gallischem Kriege. Pr.
Kaiserslautern 1877.
H.JMiiller (Symb.) = Hermann Johannes Miiller, Symbolae ad emendandos scriptores Latinos.
Partic. II, in: Festschrift zu der 2. Siicularfeier des Friedrichs-Werderschen Gymnasiums.
Berlin 1881.
(IwMiHler = Iwan Miiller, tn : Eos, Siiddeutsche Zeitschr. f. Philol. u. Gymnasialwesen. I. Wiirz-
burg 1864, p. 65 sqq.)
RMiiller {JB.) = Richard Miiller, in: Jahresberichte des phil. Vereins zu Berlin. (ZG. 1875.
1878.)
Muret. ( V. L.) = M. Antonii Mureti Variarum Lectionum libri XIX. (Vsus sum edit. Ruhnken.
Lugd. Bat. 1789)
Musemi = Le Musi^on. Revue internationale. Tome 1—10. Louvain 1882—91.
Napol. = (NapoI(5on III.) Histoire de Jules C6sai. Tome II. Paris 1866.
Nicas. = Nicasius EUebodius Casletanus. Eius coniecturae commemorantur in editione Junger-
mann. (ab Aido Manutio, Ciacc. aliueis.)
Nipp. uel Np. = C. lulii Caesaris commentarii. Carolus Nipperdeius recensuit, optimorum
codicum auctoritates annotauit, quaestiones criticas praemisit. Lips. 1847.
Oberl. = C. Julii Caesaris comment. Post Cellarium et Morum denuo curauit ler. lac. Ober-
linus. Lips. 1805.
Oeld. = C. lulii Caesaris comment. Recogn. Franciscus Oehler. Lips. 1850.
OZ. = Zeitschrift fiir die osterreichischen Gymnasien. Jahrg. 1—42. Wien 1850 — 91.
Oud. = C. Julii Caesaris . . . comment. c. integris notis Dionysii Vossii, Joannis Davisii, et
Samuelis Clarkii. Cura et studio Francisci Oudendorpii. Lugd. Bat. et Rotterodami 1737.
4». (2 uoll.)
(Octauii) Pantagathi et Passeratii coniecturae inueniuntur ap. Oud.
Paul — C. lulii Caesaris comment. de Bello Ciuili. Edid. Guilelm. Theod. Paul. Editio maior.
Vindobonae, Pragae, Lipsiae 1889. (Quae lunulis ( ) inclusa sunt, ea aut du-
bitanter proposuit P. aut nnnc improbat.)
Perixonii coniecturas petii ex Oud. edit.
Petavius (ad Themist.) = Themistius cum commentario. D. Petavii. Paris. 1618. 4°.
SPetitus (Obseru.) = Sam. Petiti Obseruationum libri III. Paris. 1642. 4°.
Ph, = Philologus. Zeitschrift fur das klassische Alterthum. Jahrg. 1—49. (Stolbcrg) Gottingen
1846-91. (Sttppl. 5 = Fiinfter Supplementband 1885.)
PhA. = Philologischer Anzeiger. Hggb. v. E. v. Leutsch. Band 1—17. Gottmgen 1869—87.
PJ^i. = (Neue) Philologische Rundschau. Hggb. v. C. Wagener u. E. Ludwig. Bremen 1881—85;
' Gotha 1886-91.
PhW. = Berliner Philologische Wochenschrift. Jahrg. 1—11. Berlin, Calvary 1881-91.
IX
Pighii mentio fit ap. D. Voss.
Pluyg. = Guil. Georg. Pluygere, Ad Caeearem, in: Mnemosyne, noua ser. uol. IX (1881) p.
1-12.
Pr. = Programm.
Pramm. — C. lulii Caesaris comm. de Bello Gali. edid. Ignatius Prammer. Pragae, Lipsiae
1883 p. V— XX; — Pr.^ = edit. altera Lips. 1887 p. XXI. XXII; — Pr. (Lexikogr.) —
Ignaz Prammer, Zur Lexiliograpiiie von Caesar de B. Gall. Pr. des Staatsgymnas. im VIII.
Bezir)£e Wiens. Wien 1884.
Procksch [CT.) =■ A. Proclsscli, Die consecutio temporum bei Ciisar. Pr. Eisenberg 1874.
(Leipz., Teubner 1874.)
Queck = C. lulii Caesaris comment. de BeUo Ciuili 1. 111. Erklart von Gustav Queclc. Jena
1853.
PB. = Eevue de l'instruction publique en Belgique.
RC. = Eevue critique d'histoire et de litt^rature. 1.— 25. annee. Paris 1866—91.
Rev. celt. = Kevue celtique (fondee par H. Gaidoz. 1870 — 85.) Publi^e sous la direction
de H. d'Arbois de Jubainville. Paris.
Class. Eev. = Tlie Ciassical Ee\iew. Vol. 1—5. London 1887—91.
Rhellic. = Joh. Rliellicani (^Tigurini) iu Caesaris comm. annotationes (liaustae ex Jungermanni
edit.)
B. Rhenan. = Beati Rlienani Eerum Germanicarum libri III. Basil. 1551. Fol.
RhM. = Kheinisches Museum fiir Philologie. Neue Folge. Frankf. 1842—91. (Jahrg. 1—46.)
Barth. Rieius commemoratur ab Oudendorpio.
Riv. di Fil. = Eivista di Filologia e d'Istruzione classica. Torino, Loescher.
Robortellm = Fr. Eobortelli annotationes , in Gruteri Lampade, tom. II. Francof. 1604.
RPh. = Eevue de philologie, de litterature et d'histoue anciennes. Tome 1—15. Paris 1877—91.
Riib. uel Kubenins [El.) = Phil. Rubenii Electorum libri II. Antverp. 1608. 4°.
Riistow = W. Rustow, Heerwesen und Kjiegfiihrung C. Julius Ciisars. 2. Aufl. Nordhausen 1862.
JRuigers. = Jani Eutgersii Variarum Lectionum libri VI. Lugd. Bat. 1618. 4°.
A. H. de Sallengre, Nouus Thesaurus autiquitatum Rouianar. Venet. 1735. Fol.
Sambue. = J. Sambuci in comm. J. Caesaris lectiones et spicilegia quaedam (petit. ex Jimgerm-
edit.).
Scal. = C. lulii Caesaris quae extant. Ex emendatione los. Scaligeri. (Vsus sum plerumque
editione Elzeviriana, quae prodiit Amstelod. 1061,' aliquamdiu edit. Elzevir. anni 1635; ubi
uigum est, inspexi edit. Janssonianam, Amsterodami 1628.)
OSchambach (Reit.) = Schambach, Die Reiterci bei Caesar. GP. Miihlhausen in Thiiringen 1881.
Jo. Scheffer, De militia uauali ueterum libri IV. Ubsaliae 1654. 4°.
Schelius (ad llygin.) = Hygini Gromatici . . . quae exstant c. not. R- H. S. (= Ratboldi
Hermanni Schelii.) Amstelod. 1660. 4°.
Schleussinger (Rhcinbr.) = August Schleussinger, Studie zu Caesars Kheinbriicke. Miinchen 1884.
(Separat- Abdruck aus d. Bliittern f. d. bayer. Gymuasialschulwesen.)
Schn. = Commentarii de beliis C. lulii Caesaris. Recens. et UIuHtr. Car. Em. Christ. Schneider.
Pars L Halis 1840. Pars II. Halis 1849-1855.
ESchn. = Henricus Schneider, Loci Caesaris de Bello Ciuili commentariorum nonnulli explicati
et emendati. Dissert. inaug. Vrntislauiae 1869.
ItSchn. (JB.) = Kudolf Sibncider, Jahresberichte des pliilol. Vereina zu Berlin (ZG. 1885—1891);
— RSchn. (llerila) = Kud. Schneider, llerda. Eiu Beitrag zur romischeu Kriegsgeschichte.
Berlin 1886.
Schnell = J. R. Scbnell, Specimen obseruntionum iii Caesaris comment. Basileae 1789. 4°.
Schweix. Anx. = Anzeiger fiir Hchwelzer. Geschichte und Altertumskunde.
Seebode'a At^hiv = Archiv liir Philologie und Piidagogik. Leipz., Teubner 1832—53.
St. = C. lulii Caesaris rerum ab se gestarum commeutarli. Lutetiae. Ex ofdcina Rob. Stephaui.
1544.
Achillis Statii coniecturae profcruntur a Ciacc. et Hotm. et Dav.
Steuchm Eugubiuun commemoratur ab Hutmauo.
X
Stoephasim — Caesarls comm. ed. Joa. Chr. Stoephasius Magdeburg. (1815.) 1819. (Quae com-
memorantur, hausta sunt ex Daehnii edit.)
Stoffel = Stoffel, Histoire de Jules C&ar. Guerre civile. 2 Vol. Paris 1887.
Wiener Studien, Zeitsciirift fur classische Pliilologie. Wien 1879—91.
Taylor, Lectiones Lysiacae in : Lysias ed. Taylor. Londini 1739 (et Oratores Graeci ed. Reiske VI
p. 219 sqq. Lips. 1772).
lerpstra = D. Terpstra, Obseruationes Criticae in Caesaris Commentarium de Bello Ciuili.
(Miacellanea phUoIoga. Ediderunt gymnasiorum Batauorum doctores societate coniuncti. Ul-
traiecti 1854. p. 36-75.)
Thoiiiann = Konr. Thomann, Der franzosische Atlas zu Casars gallischem Kriege. Progr. der
Kantonsschule in Ziirich; Thomami (/) = Ziirich 1868; // = 1871; /// = 1874.
Hubertus Thomas Leodius, De Tungris et Eburonibus. Argentorati 1541.
Tidskr. = Tidskrift for Philologi og Piidagogik. 1-10. Kjobenhavn 1860-73.
Rob. Titius [Cmitroners.) = Robert. Titius, Locorum controuersorum libri X. Florent. 1584. 4°.
Turneh. (Adiiers.) = Adriani Turnebi aduersariorum tomi III. Argentinae 1599. Fol.
Ukert [Oeogr.) = Fr. Aug. Ukert, Geographie der Griechen und Romer. Weimar 1816—46.
Urs. uel Ursin. = Fuluii Ursini (Romani) notae in Caesaris comment. (haustae ex Junger-
manni editione.)
Valesius = Hadriani Valesii Notitia Galliarum. Paris. 1675. Fol.
Vasc. = C. lulii Caesaris rerum ab se gestarum commentarii. Parisiis. Ex ofiicina JlichaeUs
Vascosani 1543; — iiig. Vasc. = margo editionis Vascos.
u£tt. edd. u. edd.
PVict. uel Victor. = Petri Victorii Variarum et antiquarum lectionum libri XXXVIII. Argent.
1609.
Vielh. (Beitr.) =■ Leop. VieLbaber, Beitrage zur Kritik des Casarianischen bellum ciuile etc.
Progr. d. Theres. Akad. Wien 1864; — Vielh. (Spec. ememl.) = L. Vielhaber, Specimen emen-
dationum (der 18. Philologen- Versammlung gewidmet). Wien 1858. (Hunc libellum inspicere
non potui.)
Voss. = Dionysii Vossii animaduersiones in Caesaris comment. (Eas hausi ex Oudendorpii
edit. , non numquam Davisii et Graevii edit. mspexi.)
Walther = C. lulii Caesaris de bello GalUco comment. Recens. H. Walther. Paderbornae et
Monasterii 1887; — Waltlwr (Pr.) = H. Walther, De Caesaris codicibus interpolatis. Pr.
Griinberg i. Schl. 1885.
Wasse = SaUust. recens. Jos. Wasse. Cantabrig. 1710.
WCorr. u. Corr.
AWeidner (Pr. FrWO.) = AWeidner, Criticarum scriptionum specimen. Pr. Koln, Friedr.-
Wilh.-Gymn. 1864.
Whitte = Gaji Julu Caesaris de bello GalUco comm. Recens. loannes Kofod Whitte. Havniae
1844 p. III— XXXI; — Whitte^ = ed. tertia. Hauniae 1877.
Wiener Studien u. Studien.
WklPh. = Wochenschrift fiir klassische Philologie. Jahrg. 1—8. BerUn 1884—91.
Wolff. = Henricus WoIiJel, Emendationes ad Caesaris Ubros de beUo ciuiU. Norimbergae. (GP.
Niirnberg.) / = 1865; // = 1866.
Th Wopkens (Lect. Ttdl.) = Thomae Wopkens Lectionum TuIUanarum libri III. Iterum edid. F.
Handius. Jenae 1829.
Wsbg = Alb. Sadolinus Wesenberg, Emendat. Ciceronis epistolarum. Dissert. inaug. Hauniae 1840.
Zander ( V. VI.) = C. L. E. Zander, Andeutungen zur Geschichte des Romischen Kriegsweaens.
Fiinfte (sechste) Fortsetzung. Pr. Ratzeburg 1859. 1864.
ZAW. = Zeitschrift fiir die Alterthumswissenschaft. 1834 Giessen; 1835-42 Darmstadt; 1843
Marburg; 1844—54 Cassel.
ZO. = Zeitschrift fiir das Gymnasialwesen. Jahrg. 1—45. Berlin, Weidmann 1847—91.
Histor. Ztschr. = Historische Zeitschrift. Hggb. v. H. v. Sybel. Miinchen (und Leipzig) 1859 — 91.
Reliqua suo loco accuratius indicantur.
Codicum notae.
A = Bongarsianus I. 8. Amstelodain.
Ashb. = AshburnhamenBis
B = Parisinus I.
C = Vossianus I.
D = Egmondanus
E = Vratislauiensis I.
H = Gottorpiensis s. Hauniensis II.
M — Vaticanus 3864
N = Petauianus
O = Dresdensis I.
(J = Moysiacensis
X = AQBMah\
a = AQBM \ in B. Gall.
(i = ah(tl) )
a = Parisinus II. s. Thuaneua
h = Leidensis I.
c = Scaligeranus
d = Cuiacianus
e = Hauniensis I.
f = Vindobonensis I.
h = Vrsinianus
i = Andinus
k = Oxoniensis
; = Kiccardianus s. Florentinus
X = archetypuB codicum afhl (in B. Ciuili)
rec. = cod. quidam recens
reve. = codices non nuUi recentes
I
laceo: ut, cum priiui eorum (hostium) ce-
cidissent, proximi iacentibus insisterent atque
ex eorum corporibus pugnarent: II 27,3; exani-
niatus . . concidit. hunc ex proximis unus
iacentem transgressus eodem illo munere funge-
batur: VII 25, 3.
lenibus atque utinam scriptis adiuncta foret
uis, . . . neue (c) hac despectus parte iaceres!
ap. Suet. uit. Terent. 5.
lacetani : Oscenses . . . sese . . impe-
rata factunis poUicentur. hos Tarraconenses et
lacetani et Ausetani et . . . lUurgauonenses, qui
tiumen Hiberum attiugimt, insequuntur {an
sequuntur?): 1,60,2; cf. § 3.
iacio. A. = ^uXkeiv: quae tamen (naues)
ancoris iactis cum fiuctibus complerentur:
IV 28, 3; ^ (Aduatuci) armorum magna
multitudine de muro in fossam . . . iacta . . .
pace sunt usi: 1132,4; ^ alii faces atque
aridam matcriem (materiam [i) de niuro in
aggerem eminus iaciebant: VII 24, 4; ^
septimo oppugnationis die maximo coorto uento
feruentes fusiles (c) ex argilla glandes fundis
(oOT. [i) et feruefacta iacula (iac. feru. p) in
casas . . . iacere coeperunt (Neruii) : V 43, 1 ;
1 antecedebat testudo . . . conuoluta (c) omni-
bus rebus, quibus ignis iactus et lapides (la-
pidis Ciacc.) defendi possent (posset Ciacc.):
2,2,4; ut ab igni, qui ex muro iaceretur, (mu-
sculus) tutus esset: 2,10,5; f ubi circum-
iecta nuiltitudine hominum . . . undique in
murum lapidcs iaci coepti sunt: 116,2; 2,2,
4 u. igiiis; % materiem: VII 24, 4 n.
faces; t ui ultitudinem : 1132,4 it. arma;
' cx hoc (genere radiois) edbctos panes, cum
in conloquiis Pompciani fanieni nostris obiec-
tarent, uulgo in eos iaciebant: 3,48,2; 1
<iui ex {om. fj) uallo turribusque tela iace-
rent: 1133,4; quod cx totis ripis in uiium at-
que arigiiHtum locuni ida iacifliiintiir: 1,50,2;
militcs in exteriorcm ^c) iialium tcla iaciebanl: iiol
•■|,03,(); persuasi cquitibus nostris, . . . iit .
l.oxio. Cuvaur. II.
prius perturbatum exercitum pellerent quam a
nobis telum in hostem iaceretur: 3,86,3.
B. = yficv: celeriter uineis ad oppidum actis,
aggere iacto turribusque constitutis . . . lega-
tos ... mittunt: 1112,5; 1,25,5 u. moles;
T moles atque aggerem ab utraque parte lito-
ris iaciebat: 1,25,5; haec insula . . . a supe-
rioribus regibus (c) in longitudinem passuuni
DCCCC in mare iactis molibus angusto itinere
*ut ponte cum oppido coniungitur: 3,112,2;
ab utroque portus comu moles (-is Bait.) ia-
cimus: ap. Cic. ad Atl. 1X14,1.
iacto. A. propr. ; a) = iacere: matres
familiae de muro uestem argentumque
iactabant : VII 47, 5.
b) = ag-itare : multi ut diu iactato bracchio
praeoptarent scutum (c) manu emittere: 125,4.
IJ. trsl.; a) — agitare (uerbis, sermoni-
bus): quod pluribus praesentibus eas res iac-
tari uolebat: 1 18, 1.
b) = ostentare: cum Lcntulus aetatis houo-
rem ostentaret, Domitius urbanam gratiam
dignitatemque iactaret (proferret /}: 3,83,1.
iactara. A. = (lamuuiu: si nullam prae-
terquam uitae nostrae iacturam fieri uide-
rem: VII 77, 6; in quo iacturam diguitatis at-
que honoris ipse facturus esset: 1,32,4; —
tamen hanc iacturam honoris sui rei publicae
causa aequo animo (se) tulisse: 1,9,3; ^
qua rei familiaris iactura perpetuum imperium
libertatemque se (c) consequi uideaut: VII
64, 3 ; — id silentio noctis conati iion magna
iactura suorum sese (c) effecturos spera-
bant ((•): VII 26, 2.
It, = dona, sumptus: maguis enim iacturis
sibi quisque eorum animos conciliabat: 3,
112,10; — Germanos atque Ariouistum sibi
.'idiunxerant eosque ad se magnis iacturis
poUicilatioiiibusquc perduxcrant: VI 12, 2.
tiacdlM, IIN : antcccdebat testuilo . . . con-
iioliitu \i oiiuiibus rcbus, quibus igiiis iac-
tiis ct liipides <,lapidis Oiucc.} dctciidi pos-
1
iactns — iam
sent (possit(?) Ctaec.}: 2,2,4; t ut
essent ab ictu (iactu Cobet) telortim remiges
tuti: 2,4,2.)
iavnlnni: feruentes . . . glandes fuudis et
feruefacta iacula (iac. feruef. fJ) in casas . . .
iacere coeperunt: V 43, 1 ; 1 has (litteras)
ille in (om. fl) iaculo (sagulo Kramr) in-
ligatas effert (c): V45, 4.
iani. I. ad tempus pertinet; 1. uoii addit.
Megatioiie; A. = /y'^/^; a) c. ucrl)is; a) non
seqiiitui* c u ni iu apodosi ; tza) iudicat. n) piaes. :
frustra, inquit, meae uitae .subuenire conamini,
quem iam sanguis uiresque deficiunt (deficiant
Fr.): VII 50, 6.
6) perf. : 3, 83, 1 u. S)).
c) Impf. : iam Caesar a (c) Gergouia disces-
sisse audiebatur, iam de Haeduorum defec-
tione . . . rumores adferebantur Gallique . . .
Caesarem . . . in prouinciam contendisse con-
firmabant. Bellouaci autem . . . coeperunt. tum
(cum a) Labienus . . . intellegebat : Vn59, 1;
itaque de deditione omnes (in adil. ;. ; iam Voss.,
Dt.; om. 0) palam loquebantur et cum P.
Attio agebant, ne . . . perturbari uellet.
haec cum agerentur . . .: 2,36,2; nuntiabantur
haec eadem Curioni . . . ; iamque Caesaris in
Hispania res secundae in Africam nuntiis ac
(c) litteris perferebantur. quibus omnibus rebus
. . .: 2,37,2; iamque frumenta maturescere in-
cipiebant, atque ipsa spes inopiam sustentabat
. . . ; crebraeque uoces militum . . . audieban-
tur: 3,49,1; iamque Pompeiani magna caede
nostrorum castris Marcellini adpropinquabant
. . . et (cum Kellerbauer) M. Antonius . . .
cum cohortibus XII descendens ex loco supe-
riore cernebatur. cuius aduentus . . .: 3,65,1.
2; spes uictoriae augetur, adeo ut . . . dice-
rent. iamque inter se palam de praeraiis (CC)
ac de (c) sacerdotiis contendebant in annos-
que consulatum definiebant, alii . . . petebant;
magna . . . fiiit controuersia : 3,82,4; magna
. . . laetitia omnium discessum est; ac iam (ac
etiam /') animo uictoriam praecipiebant , quod
. . . uidebatur : 3, 87, 7 ; etsi totius diei conti-
nenti labore erant confeoti (milites) noxque iam
.suberat, tamen munitione flumen a monte se-
clusit: 3, 97, 4; iamque de Cacsaris aduentu
fama ad ciuitates perferebatur. quibus cognitis
rebus Pompeius . . . peruenit: 3,102,8.
b) ppf. : cum . . . id frater, qui iam proelio
excesserat, procul auimaduertisset: IV 12, 6; eo
cum uenisset, maiores iam {om. [i) undique in
eum locum copiae Britannorum conueneraut:
Vll,8; copias cogere . . . coepit. ac tantam
sibi iam his rebus in Gallia (c) auctoritatem
comparauer.at, ut: V55, 4; constiibat inter om-
nes, quod iam ipse Caesar per exploratores
cognouerat, . . .: VII 44, 3; Caesar continuato
diem noctemque opere . . . huc iam *deduxe-
rat rem, ut: 1,62,1; tertio die magna iam pars
operis Caesaris {CC) processerat. illi . . . edu-
cunt: 1,82,1; cuius (salis) magna uis iam ex
prosimis erat salinis eo congesta: 2,37,5; sed
eo fama iam praecurrerat (c), quam supra do-
cuimus .... itaque: 3, 80, 2;"iam de sacerdotio
Caesaris Domitius, Scipio Spintherque (c) Len-
tulus cotidianis contentionibus ad grauissimas
uerborum contumelias palam descenderunt
(-erant Voss. recte, ni /aWo»-) : 3, 83, 1 ; haec
constabant ex Gabinianis militibus, qui iam in
consuetudinem Alexandrinae uitae ac licentiae
uenerant et . . . dedidicerant (c) uxoresque
duxerant : 3, 110, 2.
c) impf. et ppf.: Heluetii iam per angustias
. . . suas copias traduxerant et in Haeduorum
fines peruenerant eorumque agros populabantur.
Haedui . . .: 111,1; his tanicn omnibus *rebus
annona creuit; iamque ad denarios (c) L in
singulos modios annoua peruenerat et militum
uires inopia frumenti deminuerat atque incom-
moda in dies augebantur: 1,52,2.
f) impf. et i)f. (praes. J): iamque hiems ad-
propinquabat et tantis detrimeutis acceptis (c)
Octauius . . . Dyrrachium sese ad Pompeium
recepit (01; edd.; recipit afli): 3,9,8.
pp) coni,; a) praes.: (VII 50, 6 u. aa) n).)
6) iiupf.: Sabinus . . . castris sese (e) tene-
bat . . . , ut iam non solum hostibus in con-
temptionem Sabinus ueniret, sed etiam uostro-
rum militum uocibus non nihil carperetur: III
17,5; — quo in consilio (c), cum tantum rt-
pentini periculi . . . accidisset ao iam omnia
fere superiora loca multitudine armatorum com-
pleta conspicerentur neque . . . possent, prope
iam desperata salute . . . sententiae dicebantur,
ut: 1113,2; magno spatio . . . confecto, cum
iam pecus atque extrema impediraenta ab
nostris tenerentur, ipsi densiores siluas pe-
terent, eius modi sunt tempestates ic) con-
secutiie, uti: 11129,2; iis aliquantum itineris
progressis, cum iam extremi essent iu pro-
spectu, equites a Q. Atrio . . . uenerunt: V
10,2; his rebus . . . Caesari nuntiatis, cum iam
ille urbanas res . . . commodiorem in statum
peruenisse intellegeret, . . . profectus est: VII
6, 1 ; his quam longissime possent progredi (c)
iussis , cum iam ex diei (c) tempore coniectu-
ram caperet (fJ; Schn.; ceperat BM; edd.; coe-
perit A; ceperit Q) in castra peruentum, . . .
poutem reficere coepit : VII 35, 4 ; cum iam uie-
6
ridies (c) adpropinquare uideretur, ad ea ca-
stra . . . conteiKirt: VII 83, 8; una (naui.s) prae-
mlssa Massiliam huius nuntii perferendi gratia
cum iam adpropinquaret urbi, omnis se.se mui-
titudo efludit (c): 2,7,3; proiiide. sibi ac rei
publicae parcerent, quom (Np.: cum D/i., Dt. ;
oiii. codd.) quantum in beUo fortuna posset iam
ipsi incommodis suis satis essent documento:
3,10,6; cum graui uulnere esset adfectus aqui-
lifer et a <iam Vielh.; Dt.; om. N) uiribus
deficcretur, . . . iuquit: 3,64,3; tunc Caesar
apud suos, cum iani esset agmen in portis , dif-
fercndum est, inquit, iter:3, 85, 4; — Pompeius,
iam cum intra uallum nostri uersarentur, . ..
se ex castris eiecit : 3, 96, 3.
c) |)|)f. : cognita Gallorum infirmitate quan-
tum iam apud eos bostes uno proelio auctori-
tatis cssent consecuti sentiebat: IV 13,3; cum
iam muro turres adpropiuquassent (turris -asset
p) , ex captiuis Caesar cognouit: VII 18, 1 ; et
cum iam nostris (c) remissiore uento adpro-
pinquasset (c) , idem auster increbuit (c) : 3,
•26,2.
b) iiiipf. ot ppf. : cum iam amplius lioris
sex (c) contincntcr pugnaretur ac non solum
uircs, sed etiani tcla nostros (c) deficercnt atcjuc
liostes acrius instarciit languidioribusquc uoslris
. . . fossas complere coepissent resque esset iain
ad extremum perducta (deducta Ciacc.) casum,
. . . adcurrunt: 1115,1.
yj') i"f-; o) pr. : ubi iam .se ad eam rcin pa-
latos e.s.sc arbitrati sunt, oppida sua omnia . . .
incendunt: 15,2; frumentum Scqiianos, Leucos,
liiiigoncs suniiuinistrare, iamque e.sse in agris
Irumcnta matura: 140,11; VII 83, 8 u. fifi) fc);
iibi paulatim retorqueri agmen . . . conspexe-
niiit iainquc primos superare regioncm castro-
runi aiiiiiium aduortcrunt, ncmo erat adeo tar-
dus . . ., quiii: 1,69,3; oniuesque sc iani (iani
se Olil) ab equitatu circumueniri arliitrabantur:
2,34,6;- tantus fuit omiiium terror, ut alii adessc
copias lubae diccrcnt, alii cum legionibus in-
stare Varum iamque se puluerem ueiiicntium
cernere : 2, 43, 2.
li) pf. : alius castra iam capta (AQ^j; iani ca-
stra cajita BM ; Schn., Np., Dt.\ iam ca])ta castra
rcrc; Dl).) proniiiitiat, alius . . . contciidit: VI
.'17,7; (lcniiaiii (k's]ierata cx])iignationc ca.stro-
riim , quod noHtros iani constitissc in munitioni-
biis iiidcbaiit, . . . sese receperunt: VI 41,1;
VII 6,1 u. (ifi) li); Afranianos coiitra inultis
icbus sui timoris signa t misisse ((iani) dcdisso
Mailii.): 1,71,3; intcriiii alii suos in castra in-
iiitaiKli caiisa adilucunt, alii ab suis abduciin-
tur (c), luloo iit uiia castia iaiii lacla c,\ biiiiK
uiderentur: 1,74,4; sed satis iam fecisse (se)
officio satisque supplicii tulisse: 1,84,3; his
rebus taiitum fiduciae . . . Pompeianis accessit,
ut non de ratione belli cogitarent, sed uicisse
iam sibi ') niderentur: 3,72,1.
()()) i)te. ; n) couiuiictum: laborantibus
iam suis Germanos equites circiter CCCC sum-
mittit: VII 13, 1; (neque uero Pompeius . . .
moram ullam ad insequendum intulit, sed }"
eadem (eo iam Ikll.; u. CC) spectans, si . . .
perterritos deprehendere posset, exercitum . . .
eduxit: 3,75,3;) 1 Ariouistum . . . de-
sperantes iani de pugna et dispcrsos su-
bito adortum : I 40, 8 ; T Catuuolcus . . .
aetate iam confectus . . . se exaniraauit: VI
31,5; pars iam egressa portis ab equitibus est
interfecta: VII 28, 3; munitiones enim . . . ex-
pugnatis iani castris Pompei propriam expe-
ditamquc (que om. NOfhl; prope iam expeditam
1 dct.; partam iam expeditamque Pliiyg.) Cae-
saris uictoriam interpellauerimt : 3,70,2; siue
error aliquis (c) siue etiam fortuna partam
(partem af) iam (una add. »') praesentemque
uictoriam intcrpellauisset : 3, 73, 5.
b) abl. abs. : ac iam conuersis in cam jiai-
tem nauibus . . . tanta subito . . . tranqiiillitas
cxstitit, ut: 11115,3; hostes maximo clamore
sicuti (c) parta iam atque explorata uictoria
, . . coeperunt: V43, 3; his rebus comparatis
rcpresso iam (om. h') Lucterio et remoto . . .
in Hcluios ]iioficiscitur : VII 8,1; {larte iam ob-
sidum tradita . . . equitatus hostiiiin ]>rocuI
uisus est : VII 12, 4 ; cum in omnibiis locis con-
sumj)ta iam reliqua jiarte noctis pugnaretur:
VII 25, 1 ; M. Petronius . . . sibi desperans
multis iam (om.. fi) uulneribus acceptis . . . in-
quit: VII 50, 4; (decurritur ad illud . . . sena-
tus consultum, qiio nisi paenc in ijiso urbis
incendio atquc in desperatione oninium salutis
(atijiic iain desiieiata oninium salute Vielh.)
. . . numquam ante descensum (c) est: 1,5,3;)
conipluribus (e) iam lapidibus ex illa (c) . . . turri
subductis lepcntiua ruina pars eius turris con-
cidit: 2,11,4; uos autcni incerta (c) uictoria
Caesarcm secuti diiudicata iani belli fortuna
uictuiii Hcquamini? 2,32,6; coufecto iam laboro
c-xcrcitu . . . constitit: 2,41,1; nuinitioiics cnim
. . . expugnatis iam castris Pompei propriam
(CC) cxjieditamque (c) Caesaris uictoriam iu-
terpcllauerunt: 3,70,2; Scij)ionis milites cohor-
tatur , ut jiarta iani iiictoria j)raedae ac jjrae-
niionim uclint cs.so jiartkijics: 3, 82, 1; liis con-
.stitiitis rebus sigiio iani jiroliTtionis dato laber-
iiaciilis(|ii(' (lctciisis (c^» aiiiiiuim aduersum (c)
cst: 3,85,3; ((luo i^iaiii add. Ald.) jwfecto (c)
1*
8
opere illi de deditione . . . agere coeperunt (c) :
3, 97, 5 ;) cum . . . properarem atque essem in
itinere praemissis iam legionibus, praeterire
tamen non potui, quin: ap. Cie. ad Att. IX 6 A;
ne quo progredereris proclinata (e) iam re, quo
integra etiam progrediendum tibi non existi-
masses: ap. Cic. ad Att. X 8 jB, 1.
^) iii apodosi secxnitur cnm u. cxaea.p. 774
c) (2 (3) loc).
b) c. adiect. etnumeral.; a)adieet.: (com-
plures: 2,11,4««. a) a) Sd) 6);) 1i quae
(uictoria) iam esset sibi atque omnibus Gallis
explorata: VII 20,7; 1 propter linguae
Gallicae scientiam , qua multa iam Ariouistus
longinqua consuetudine utebatur (qua multum
Ar. longa iam consu. uteb. Ciacc; quorum
amicitia iam ariouistus (ariou. iam a) longin-
qua (longa h) consu. uteb. fi); 147,4; (V 25,
3 «<. p) J3,S) tertius;) quos iUe multa iam
nocte silentio (c) ex (c) fuga (c) excepit: VII
28,6; 50,4 ti. a) a) SS) 6); etsi multis iam
rebus perfidiam Haeduorum {<•) perspectam ha-
bebat: VII 54, 2; quos (exercitus) contra se
multos iam annos aluerint: 1,85,5; multi_ iam
menses erant et hiems praecipitauerat , neque
. . . ueniebant: 3,25,1.
,3) nnmer. ; aa) cardiual.: iam duo prae-
fecti fabrum Pompei in meam potestatem uene-
runt et a me missi sunt : ap. Cic. ad Att. IX 7
(7. 2; T[ certior factus ,est tres iam partes
copiarum Heluetios id flunien traduxisse, quar-
tam fere (e) partem citra fiumen Ararim reli-
quam esse : 1 12, 2.
!ifl) ordinal. : erant in ea legione fortissimi
iiiri centuriones, qui primis (iam primis '^;
Schn.; primis iam Fr.) ordinibus adpropinqua-
rent: V44, 1; ^tertium iam hunc an-
num regnantem inimici palam multis ex ciui-
tate auctoribus interfecerunt {sic ,3; tertium i.
h. a. r. inimicis iam multis palam ex ciuitate
et iis auctoribus eum interfecerunt sic a; u. CC) :
V25,3; t tandem . . . quartum iam
diem sine pabulo retentis iumentis . . . conlo-
quium petunt : 1, 84, 1 ; •; Baculus . . .
diem iam (om. M) quintum cibo caruerat:
VI 38,1.
c) c. aduerl).: iam amplius horis sex (c):
•1115,1 u. a) a) (i[i) J)) ; t iam ante u.
ante p- 275 b) (7 loc.J; ^ huc iam:
1,62,1 u. a) a) aa) b); 1 omnia haec
iam pridem contra se parari: 1,85,8; "i
quo in consilio (c) . . . prope iam desperata
salute non nullae huius (c) modi sententiae
dicebantur: III 3, 2. 3; Caesar, etsi prope exSWa
iam aestas erat, tamen . . . adduxit: III 28,
1; idque se prope iam efFectum habere: VII
29, 6 ; iam prope hieme confecta . . . legati . . .
ueniimt (c): VII 32, 2; munitiones . . . expu-
guatis iam castris Pompei propriam (prope iam
1 det.; Voss.) expeditamque (que o/n. NOfhl;
Voss.) Caesaris uictoriam interpellauerunt: 3,
70, 2; quae (frumenta?) prope iam matura erant:
3,81,3; ^ qua spe adducti Germani latius
(latius iam P) uagabantur: IV 6, 4.
d) c. snbst.: quod in (iam in [j) concilio
Haeduorum Dumnorix dixerat: V6, 2; 'i
Curio in Atricam profectus ex Sicilia et iam
(etiam Paul) ab initio copias P. Attii Vari
(c) despiciens duas legiones . . . transportabat:
2, 23, 1 ; *[ ut paene uno tempore et (c)
ad siluas et in flumine et iam {om. p) in ma-
nibus nostris (et iam in m. n. del. Paul;
u. CC) hostes uiderentur: 1119,7; ^ tan-
tamque opinionem timoris praebuit, ut iam ad
uallum castrorum hostes accedere auderent:
11117,6.
B. = statim , breui : quid uos , inquit , hanc
miseram ac tenuem sectamini praedam, quibus
licet iam esse fortunatissimos (c)? VI 35, 8; an
dubitamus , quin nefario facinore admisso Eo-
mani iam ad nos interficiendos concurrant? VII
38,8; quod si iniquitatem loci timeret, datum
iri (e) iam {Madu.; tamen eodd.) aequo
{Madu.; aliquo Ox; u. CC) loco pugnandi fa-
cultatem: 1,71,4; magnaque ex parte iam
me una uobiscum de re iudicium facturum
confido: 2, 31, 8; — Caesar enim aduentare
iam iamque et adesse eius equites falso
nuntiabantur (c>: 1,14,1.
V. = tandeui: iamque eum (i. e. Ariouistum)
ad sanitatem reuerti arbitrabatur, cum . . . pol-
liceretur: 142,2; proLnde ad praedam, ad glo-
riam properate, ut iam de praemiis uestris et
de referenda gratia cogitare incipiamus: 2,
39, 3.
D. = tum: eodem fere tempore ponsin Hi-
bero prope eflectus nuntiabatur et in Sicori
uadiun reperiebatur. iam uero eo magis illi ma-
turandum iter existimabant: 1, 63, 1; quae ciun
nauibus nostris adpropinquassent (c), nostri . . .
refugiebant, iUi . . . incautius sequebantur. iam
(nam dett., prob. Clark. et Oud.; tum Voss.)
ex onmibus partibus subito Antonianae scaphae
. . . se in hostes incitauerunt : 3, 24, 3.
2. add. uegat. (oixiTi): refr.ictis portis, cum
iam defenderet nemo: 1133,6; •; postquam
omnes Belgarum copias . . . ad se uenire uidit
neque iam longe abesse . . . cognouit: 115,
4; hoc facto proelio Caesar neque iam sibi le-
gatos audiendos neque condiciones accipiendas
ibi
10
arbitrabatux: IV13, 1; simili omnein exercitum
inopia premi, nec iam uires suiificere cuiusquam
nec ferre operis laborem posse: VII 20, 11 ;
uehementer huic illos (c) loco timere nec iam
aliter seutire, . . . quin (e) paeue circumuallati
. . . uiderentur : VII 44, 4 ; tum <c) Labienus
. . . louge aliud sibi capiendum consilium . . .
itit«llegebat neque iam ut aliquid adquireret
I<roelioque hostes lacesseret, sed ut incolumem
ixercitum Agedincum reduceret cogitabat: VII
59,4; agger ab uniuersis in munitionem (c)
I coniectus . . . ea, quae in terra occultauerant Ko-
mani, contegit ; nec iam arma nostris nec ulres
suppetunt : VII 85, 6 ; ^ hi propter propin-
quitatem <c) et celeritatem (c) hostium nihil
iam Caesaris imperium exspectabant (c): II
20,4; T si iam principatum Galliae obti-
nere non possint (c) : 117,3; primipilo . . .
uiiJLueribus confecto, ut iam se sustiuere non
posset: II 25, 1.
II. si^'iiilicat traiisiri ad allam rem : ac iam
ut omnia contra opinionem acciderent (c), tamen
se plurimum nauibus posse : III 9, 6 ; quod si
iam, inquit, haec explorata habeamus, quae
de exercitus alienatione dicuntur, . . . quanto
haec dissimulari (c) . . . quam per nos coniirmari
praestet? 2,31, 5; 3,83,1 u. p. 4 b>.
[Falso: intellegere sese, tametsi (i;im et si
BMk) . . . poenas bello repetisset: 130,2; at,
credo, [sij Caesarem probatis, in {N; iam Oa)
me offenditis: 2,32,10.]
k iani iamque: 1,14,1 ?/. iaiu I. 1. B.
exlr.
IlanuariuM : (litteris t a fabio c. cuesaris
(his litteris Kal. lan. in curia Vielli.) con-
sulibus redditis: 1,1,1;) haec senatus consulto
(CC) perscribuntur a. d. VII. {CC) Id. lan.:
1,5,4; Caesar ut Brundisium uenit, contioua-
tus apud milites ... II. Non. lan. nnues sol-
uit: 3,6,2.
ibi. 1. lul locuui pertiuet: .4. ri-rerciKliiiu
cst ad res (lucu), quae autc couiinciiioratac
>uiit; u) — co loco: (iii Veuetos . . . conten-
ilit. cum ex alto se aestus iucitauisset , quod
bis (ibi yielli.) accidit semper horariun XII
spatio (u. CC): 11112,1;) 11125,1 «. com-
plere; ^ appellare: VII 54, 1 u. di.scere;
* Alexainlriue de Pompei morte cognoK-it at^iue
ilii primuiii e nnue egrediens clamorcni iiiilituni
.1 udit: 3, 10(j,4; ^ inipcdiniciilis ca.stris-
i|iie uostri potiti suut. ibi Oigetorigis tilia v^r)
:itqiie unuH e tiliia captu» est: 120,4; t
circuuiire: 11125,2 u. complere; ^ iliii-
I bus . cx regionibus ueniniit (|uasque ibi res
1'ogiioiicriii 1: IV5,L'; hiI iiiirliiiii lliiim . . .
peruenit. ibi cognoscit . . . ; reUquas (nanes) . . .
instructas inuenit. eodem equitatus . . . con-
uenit: V5. 2; uenit . . . in Nemiorum fines. ibi
ex captiuis cognoscit . . .: V48, 2; Caesar . . .
in Italiam . . . proficiscitur. ibi coguoscit de
Clodii caede rfe senatusque consulto certior
factus . . . dilectum tota prouincia habere in-
stituit: VII 1,1; locum castris deUgit . . . ab
Auarico longe niilia passuum XVI. ibi per cer-
tos exploratores . . . quae ad Auaricum gere-
rentur (e) cognoscebat et (c) quid fieri uellet
imperabat : VII 16, 2 ; Massiliam peruenit. ibi
. . . cognoscit: 2,21,5; Cyprum peruenit. ibi
cognoscit consensu omnium Antiochensium
ciuiumque Komanorum , qui iUic negotiarentur,
arcem (c) captam esse: 3,102,6; *', coi-
cere: 11125,1 u. complere; \ (colere:
V 12, 2 u. permanere;) ^ cohortes V
. . . pontem tiuminis interrumpebant, qui erat
ab oppido milia passuum circiter III. ibi
cum anteeursoribus Caesaris proelio com-
uiisso celeriter Domitiani a ponte repulsi se
in oppidum receperunt: 1,16,3; ^ com-
muuicare: 2,4,5 u. expedire; ^ hos
(coUes) primum praesidiis tcnuit castellaque ibi
communiit (c). inde . . .: 3,43,1; T
ad hostium castra contendit. ibi (ubi [i> cum
alii (c) fossas complerent, alii multis telis
coniectis defensores . . . depellerent, auxiliares-
que . . . lapidibus telisque subministrandis et
. . . caespitibus comportandis speciem . . . pu-
gnantium praeberent, cum item ab hostibus
constanter . . . pugnaretur t«laque . . . missa
uon frustra acciderent \c), equites circiunitis
hostium castris Orasso renuutiauerunt : III
25, 1. 2; 1 qua proximum iter iu
ulteriorem Galliam per Alpes erat, ... ire
couteudit. ibi Ceutrones et Graioceli (c) et
Caturiges locis superioribus occupatis itinere
exercilum prohibere conantur: 110,4; 119,
4 II. reperire; *, i^alonas peruenit. ibi cou-
citatis Didmatis reliquisque barbaris Iss;\m
(c) a Caesaiis amicitia auertit: 3,9,1; \
ipsi idoneum locuni iiacti reliquam noctis par-
tem ibi coufecerunt: 3,28,6; ^ con-
firmare: 2,4, 5 ". expedire; ', occupato-
que oppido ibi praesidium conlocat: 138,7;
ad e.xtrcmas fossas castella coustituit ibique
tormenta coiilocaiiit: 118,4; inde profectus
Gorgobinani, lioioruiii oppidum, qiios ibi ^quod
sibi a ; quo sibi // ; qiios ibi .U^o^ lieluetico
proelio iiictos (c> Caesar coulocauorat . . ., op-
pugnare iiistituit: VII 9, 6; deiirto prne.iidio
potitus loco duas ibi legiones conlociuiit: VII
36,7; idoiieuiii lociiiii iiactus ibi ^sibi uf) co-
11
ibi
12
pias conlocauit: 3,30,5; Pompeius neque a
mari Dyrracliioque discedere uolebat, quod
omiiem apparatum belli . . . ibi conlocauerat :
3, 44, 1 ; t intra hanc fbssam legiones re-
ducit atque ibi sub annis proxima nocte con-
quiescit: 1,41,6; 1 ipse in Italiam . . .
contendit duasque ibi legiones conscribit: I
10,3; neque enim sex legiones alia de causa
missas In Hispaniam septimamque ibi con-
scriptam: 1,85,6; f plerosque Belgas
esse ortos a <c) Germanis Elienumquc anti-
quitus traductos (c) propter loci fertilitatem
ibi consedisse Gallosque, qui ea loca in-
colerent, expulisse: II 4, 1 ; ea, quae fertilissima
Germaniae sunt loca, circum Hercyniam siluam
. . . Volcae (c) Tectosages occupauerunt atque
ibi consederunt: VI 24, 2; % Cenabum con-
curiimt ciuesque Eomanos, qui negotiandi eausa
ibi constiterant, . . . interficiimt : VII 3,1;
M. AiTstium . . . ex oppido Cauillono (c) educunt;
idem facere cogunt eos, qui negotiandi causa
ibi constiterant : VII 42, 5 ; collem quendam
nactus ibi constitit: 1,70,3; Larisam contendit.
neque ibi constitit: 3,96,4; t Britanniam
attigit atque ibi in omnibus collibus expositas
hostium copias armatas conspexit: IV 23, 2;
1 Indutiomarus ad castra accedit atque ibi ma-
gnam pai-tem diei consumit: V 58, 2; i[
neque prius 1'ugere destiterunt quam ad flumen
Ehenum . . . peruenerunt (c). ibi perpauci aut
uiribus confisi tranare (tra(ns)natare p) con-
tenderunt aut lintribus inuentis sibi salutem
reppererimt (pepererunt Heinsius; Np.): 153,
2; 1 ut se cum II legionibus Gades con-
ferret, naues frumentumque omne ibi conti-
neret: 2,18,6; hoc consedit loco atque eum
communiuit omnesque ibi copias continuit: 3,
51,8; % Ariminum cum ea legione pro-
ficiscitur ibique tribunos plebis ...conuenit:
1,8,1; f conuocare: VII 4,1 u. incen-
dere; % in hac sunt insula domicUia Aegyp-
tiorum et uicus oppidi magnitudine ; quaeque ibi
{OchL; quae qui ubique a; quaeque ubique
flil; quaeque OS' quaeque ibi cumque Sp.; Db.,
Dt.) naues . . . paulum suo cursu decesse-
runt, has more praedonimi diripere consue-
runt: 3,112,3; \ (decertare: IV 19, 3
u. ibideni;) 1 seque in proxima oppida
recipiebant; ibi se rursus isdem oportunitatibus
(c) loci defendebant: 11112,4; t fossas
transuersas uiis praeducit atque ibi (inibi Pluyg.)
sudes stipitesque praeacutos defigit: 1,27,3;
t depellere: 11125,1 u. complere; t
ad Varum flumen est iter factum , atque ibi
reliqua pars exercitus dimissa est: 1,87,5;
t ad flumen Elauer pontem (e) reficit ....
ibi a Viridomaro atque Eporedorige Haeduis
appellatus discit: VII 54, 1; t et sua
spoute multi in disciplinam conueniunt et a
parentibus propinquisque mittuntur. magnum
ibi numerum uersuum ediscere dicuntur: VI
14,3; t egredi: 3,106,4 u. audire; t
Pompeius uaues magnas onerarias . . . adoma-
bat. ibi turres cum temis (turres quaternis
Paul) tabulatis erigebat: 1,26,1; t
Suebos . . . ad extremos fines se recepisse. sil-
uam esse ibi (ibi esse fi) infinita magnitudine:
VI 10,5; ei . . . litterae a Gadibus redduntur
. . . consensisse Gaditanos principes cum tri-
bunis cohortium, quae essent ibi in praesidio:
2,20,2; Pelusium jieruenit. ibi casu rex eral
{om. af) Ptolomaeus : 3, 103, 2 ; t Tauroenta
. . . perueniunt ibique naues expediunt rur-
susque se . . . animo coniirmant et consUia
communicant: 2,4,5; t explicare: 1,
78,3 u. relinquere; t exponere: IV 23,
2 II. couspicere; t trans id flumen omnes
Neruios consedisse aduentumque ibi Eomano-
rum (romanorum ibi a) exspectare: II 16,
2 ; IIII milia passuiun secundo flumine silentio
progredi ibique (que om. A) se exspectari (-tare
f) iubet : VII 60, 1 ; Tarraconem paucis diebus
peruenit. ibi totius fere citerioris prouinciae
legationes Caesaris aduentum exspectabant : 2,
21,4; castra ad flumen Apsum (c) ponit (c)
. . . ibique reliquarum ex Italia legionum ad-
uentum exspectare et sub pellibus hiemare con-
stituit: 3,13,5; ille idoneum locum in agris
nactus . . . ibi aduentum exspectare Pompei
eoque omnem belU rationem conferre constituit:
3,81,3; t facere: VII 1, 1 u. cognoscere;
(VII 4, 1 u. incendere;) castra oportunis locis
erant posita ibique castella (posita VIII castella-
que R. Menge) XXIII facta: VII 69, 7; est
animaduersum ab legionariis, qui dextram par-
tem operis administrabant . . . magno sibi esse
praesidio posse, si ibi {um. Ohl) pro castello
ac receptaculo turrim . . . fecissent : 2, 8, 1 ; 3,
16, 2 u. relinquere ; t ipse Arimini . . .
subsistit ibique dilectum habere instituit:
1,11,4; Capuae primum sese (c) confirmant
. . . ; gladiatoresque, quos ibi Caesar in ludo ha-
bebat, . . . Lentulus spe libertatis (c) conftrmat:
1,14,4; Camerino fugientem yc) Lucilium (c)
Hirrum cum sex cohortibus, quas ibi in prae-
sidio habuerat, excipit: 1,15,5; Orieum pro-
ficiscitur. quo cum uenisset, L. Torquatus, qui
. . . oppido praeerat praesidiiunque ibi Parthi-
norum habebat, . . . portas aperuit: 3,11,3;
t incolumem legionem . . . in Allobroges per-
13
ibi
14
duxit ibique liiemauit: 1116,5; L. Plancum
cum legione . . . in Carnutes proficisci iubet
ibique biemare: V25, 4; 3,13,5 u. ex.spectare;
t imperare: VII 16,2 ii. cognoscere; t
in finibus Aruemorum audita sunt .... simili
ratione ibi (ubi A) VercingetorLx . . . conuo-
catis suis clientibus facile incendit (facere in-
lcndit P): VII4, 1 ; illi sub murum se recipiunt
[ ibique musculum . . . incendunt: 2,14,4; \
(instituere: VII 1, 1 u. cognoscere; 1,11,4
u. habere;) t (intendere: VII 4,1 n. in-
cendere;) t tum uero suo more uictoriam
conclamant . . . impetuque in nostros facto
ordines perturbant. ibi L. Cotta pugnans inter-
ficitur cura maxima parte militum: V37, 4;
ultimas oppidi partes . . . petiuerunt parsque
ibi . . . a militibus, pars iam egressa portis ab
equitibus est interfecta: VII 28, 3; in castel-
him . . . inruperunt el quod eo pulsa legio sese
receperat, non nullos ibi (sibi 01) repugnantes
uiterfeceruut: 3, 67, 6 ; nauiculam paruulam con-
scendit cum paucis suis; ibi (et ibi iV; om. 0)
ab Achilla et Septimio interficitur: 3,104,3;
t inuenire: 153,2 u. contendere; (V5,2««.
cognoscere;) Capuam peruenit ibique consules
Pompeiumque inuenit, postulata Caesaris re-
nuntiat: 1,10,1; T qui cum ad flumen
Ligcrim uenissent, . . . paucos dies ibi morati
. . . reuertuntur: VII 5,4; recepto Firmo {CC)
. . . iubet; ipse unum diem ibi rei frumen-
tariae causa moratus Coriinium contendit. eo
. . .: 1, IG, 1; ad Ilerdam profici.scitur et
sub castris Afranii constitit (consistit?) et
ibi j)aulisper sub armis moratus facit aequo
loco pugnandi potestatem: 1,41,2; \
montem excelsum capiunt ibique una (?)
fronte contra hostem castra muniunt: 1,
80, 2; M. Faucmium (c) ad flumen Aliac-
monem . . . praesidio impedimentis legionum
(c) reliquit castellumque ibi muniri iussit: 3,
3G,3; t Viennam peruenit. ibi (inde [hk)
nactus (c) receutem equitatum . . . in Lin-
goncs contendit, ubi . . . liiemabant : VII 9, 4;
(Jaesar Auarici (c) complurcs dies commoratus
HunimauHiue ibi copiam friimcnti ct rcliqni
<'iimmeatus nanctuH (f) excrcitum . . . rcficit
■ ): VII. 'W.l; Tl uascitur ibi (in iUi-
liuiriia) pliinjl>nnj albiini iii ujcditerraneis regioni-
liiiH , in muritimiH fcrrum : V12, 5; 11 oc-
cupure: 110,4 u. c(mari ; \ opprimcre:
IV 15,2 M. perire; t (pnrore: 153,2 u.
contendere;) 1| reliqui ho iii llumon prao-
i'i|iilniiciiinl at(|Uo ilii timoiT, laHHitudino, iii
lliiiiiiuis opprcHsi pori(!ruiil: IV 15,2; 1
ItrilaiJiiiiic . . . iiiaiitijiijj piiiH ali iin (iiiciililiji),
qui . . . ex Belgio transienmt (c) . . . et bello
inlato ibi permanserunt (remansenmt fJ)
atque agros colere coeperunt : V 12, 2 ; ^
Volusenus perspectis regionibus omnibus, quan-
tum ei facultatis dari potuit, qui naui (c)
egredi . . . non auderet, . . . reuertjtur quae-
que ibi perspexisset renuntiat: IV 21, 9;
t flumen Axonam . . . exercitum traducere
maturauit atque ibi castra posuit: 115,4; in
eo flumine pons erat. ibi praesidium ponit: II
5,6; cum ad oppidum accessisset castraque ibi
poneret: II 13, 3 ; illi eum tumuiimi . . . muniue-
runt prae.sidiuinque ibi posuerunt: 1,47,4; ad
Asparagium Dyrrachinorum peruenit aique ibi
idoneo loco castra ponit : 3, 30, 7 ; flumen trans-
iit (c) atque in eandem partem, ex qua uene-
rat, rediit (c) ibique prope flumen edito natura
loco castra posuit: 3, 37, 4; Dyrrachium uenit . . .
atque il)i castra posuit: 3,41,5; Pharum (c)
prehendit atque ibi praesidium posuit: 3,112,
5; \ praebere: 11125,1 u. complcre;
t Caesar . . . Apolloniam proficiscitur. eius (e)
aduentu audito L. Staberius (c), qui ibi (lu-bi
Kindsch.) praeerat, aquam comportare in
arcem . . . coepit: 3,12,1; 1[ prohibore:
I 10,4 u. conari; 1[ clamore ab ea pjirte mu-
nitionis (c> sublato, cum . . . milites concurrissent
uehementerque ibi pugnatum esset . . .: III
22,4; 25,1 u. complere; f (reficere:
VII 32, 1 u. nancisci;) t munitis
castris duas ibi legiones (leg. ibi /() reliquit:
149,5; Crassum Samarobriuae praeficit legio-
nemque ei (c) attribuit, quod ibi impedimenta
exercitus . . . relinquebat: V47,2; explicitius
(c) uidebatur Ilerdam reuerti, quod ibi paulum
frumenti reliquerant. ibi se reliquum consilium
exjilicaturos confidebant: 1,78,3; quibus rebus
confectis Caesar magis eos (Massilicuses) pro
nomine et uotustate quam pro meritis in se
ciuitatis couseruans duas ibi legiones praosidio
relinquit (c) : 2,22,0; ad flumen Bagradam
perucnit. ibi C. Caninium Kebilum legatuni
cum legionibuB reliquit : 2, 24, 2 ; D ex Gabinia-
nis Alexandria, Gallos Gormanosque, quos ibi
A. Gabinius praesidii causa apud regem Pto-
lomacuni reliciucrat: 3,4,4; erat ad Buthrotum.
. . . ibi (iibi af) certior . . . factus do postii-
latis . . . liibiili legiououi rolinquit: 3,1(1,2;
cuHlra a coliortibus , quae ibi praosidio oraiit
relictao, indu.strie defendebantur : 3,95,2; \
romauoro: V12,2 u. pormanoro; noquo cor-
liiiii inuoiiiri potcrat, obtinondino Brundisii
causa ilii roniaiisissol . . . au iiiopia naiiiuiii
ibi roHtitissot : 1,25,3; f reuuutiaro:
11125,2 ». coiiii>loio; 1,1,10,1 n. iiiuoiiiiv;) "|
15
ibi — idem
16
reperire: 153,2 u. contendere; ad fiumen
Axonam contenderunt . . . . ibi iiadis repertis
psirtem suarum copiarum traducere conati sunt:
II 9, 4 ; hostes . . . sese . . alia ex parte oppidi
eiecerunt; magnus ibi numerus pecoris reper-
tus, multique in fuga sunt comprehensi atque
interfecti: V21,6; \ repugnare: 3,67,
6 u. interficere; \ resistere: 1,25,3 ti.
remanere; \ traducere: 119,4 u. repe-
rire; t tranare, tranatare: 153,2 u.
contendere ; *[ in primis a te peto , quoniam
confido me celeriter ad urbem uenturum, ut te
ibi uideam: ap. Cic. ad Att. IX 6 A.
b) = apud (inter) eos: quem (Commium)
ipse Atrebatibus superatis regem ibi consti-
tuerat: IV 21, 7; grauissimumque ei rei sup-
pliciiuu (grauissimumque ibi («'. e. apud Gallos)
suppl. liorum delictonun p) cum cruciatu con-
stitutum est: VI17,5; f ¥114,3?«. a)
ediscere; \ (1116,5; V25, 4 /b. hie-
mare;) \ 2,22,6 ib. relinquere.
B. i)ertinet ad ea, quae auimo obnersau-
tnr: quod propter crebras commutationes aestu-
lun minus magnos ibi (— in illis maribus) fiuc-
tus <fl. ibi [i) fieri cognouerat: VI, 2.
C. pertluet ad ea, quae seqmintur: in eam
partem ituros atque ibi futuros Heluetios, ubi
eos C'aesar constituisset atque esse uoluisset: I
13,3.
(2. ad tempus referendum: V37, 4 u. 1. A.
a) interficere.)
[Falso: cum equitibus DCCCC, quos sibi
(Of?; ibi ahl) praesidio reliquerat: 1,41,1; si
id non fecisset, sibi (ibi ahl) consilium cap-
turos: 2,20,3.]
ibidem: unum in locum conuenirent; hunc
esse delectum medium fere regionum earum,
quas Suebi obtinerent. hic Komanorum aduen-
tum exspectare atque ibidem (Paul; ibi codd.:
edd.) decertare constituisse : IV 19, 3.
Iccins. In X II 3, 1 exstat siccium (sed
s eras. in B); 116,4 in a' scriptum est iaius
{in a* ictius); 117,1 in a. icco, in a' iaio,
in M corr. iccio, in A^a^ ictio.
Eemi . . . legatos Iccium et Andecumborium
(e), primos ciuitatis, miserimt, qui dicerent . . . :
II 3, 1 ; Iccius Kemus , sunmia nobilitate et
gratia inter suos, qiu tiuu oppido praeerat
( CC) , imus (e) ex iis (duobus Paul) , qui
legati de pace ad Caesarem uenerant, nuntiimi
( CC) ad eum mittit . . . : II G, 4 ; eo de media
nocte Caesar isdem ducibus usus, qui nimtii
ab Iccio uenerant, . . . mittit: 117,1.
(Iccins portus u. Itins.)
(Iceiii: Cenimagni (Iceni, Caugi Lips.;
Np.) Segontiaci, Ancalites, Bibroci, Cassi lega-
tionibus missis sese Caesari dedimt. ab his co-
gnoscit: V 21, 1.)
ico: (Milo) lapide ictus ex muro periit
(e): 3,22,2.
ictns, ns: ubi tegimenta praependere pos-
sent ad defendendos ictus afc repellen-
dos: 2,9,3; — saxa quam maxima possimt
uectibus promouent praecipitataque *e miuo in
musculum deuoluunt. ictum firmitas materiae
sustinet: 2,11,1; \ eadem ratione ictu
scorpionis exanimato altero (c) successit
tertius : VII 25, 3 ; — pluribus eorum scutis uno
ictu pilorum transfixis et conligatis: I
25,3; 1 multum autem ab ictu lapiduni
. . . uiminea tegimenta galeis imposita defen-
debant: 3, 63, 7; — ubi uero ea pars turris,
quae erat perfecta, tecta atque munita
(tecto munita Paul) est ab omni ictu ho-
stium : 2,9,5; — piscatoriasque (naues) adiece-
rant atque contexerant, ut essent ab ictu
(iactu Cobet) telorum remiges tuti: 2,4,2.
Id. u. Idns.
idcirco: sese idcirco ab suis discedere at-
que ad eum uenire noluisse, quo facilius ciui-
tatem in officio contineret: V3, 6; Afranius
Petreiusque terrendi causa atque operis impe-
diendi copias suas . . . producunt et proelio
lacessunt, neque idcirco Caesar opus intermittit
(c): 1,42,3.
idein. I. Forma: No7n. pl. masc. idem
in X (ij inueniri uidetur 131,1; V42, 5; VI
13,5; 2,28,1; — dat. ])l. masc. in a isdem,
in [i eisdem: VII 41, 2; dat. pl. fem. -isdem
(in z(?), sed in Db. edit. iisdem, nulla scrip-
titrae uarietate indicata) 3, 39, 1 ; (VII 45, 1 in
a;) — abl. pl. m. isdem x 3,81,1; isdem [i,
hisdem a (ihisdem B) 117,1; isdem hl, hisdem
0^2, 19, 5; isdem Naif?). hisdem /;/ 3,31,2; iis-
dem Jlifi, Iiisdem AQC l\l,b; abl. pl. fem.
isdem X 11112,4; eisdem x 1,82,3; isdeni Q[i,
hisdem ABM VII 35, 4; (his a; isdem [i III
12,3;) isdem akl, hisdem f 3, ^i, 4^ (bis) ; isdem
afl, hisdem Ji, eisdem 0 1,81,2; et isdem ao,-
eisdem (otn. et) fli; Flod. II 3, 5; abl. pl. neutr.
isdem x 2,23,1; 3,20,1; 101,1; eisdem x 1,8,
4; isdem [i, hisdem a 1113,3. Frig. semper
reeepit iisdem, I)b. plcnimque. Videtiir Caesar
semper formis idem et isdem iistis esse. Cf.
H. Walther, Pr. Griinberg i. Schl. 1S85 p. 18;
Eauser, Pr. Villaeh 1883 p. XVII sq.; (Cac-
sar libro II smgulariter (del. censet Xp.) idem
pluraliter (et add. censet Np.) isdem dicendum
confirmat: Charis. art. gramtn. I p. 111 Kiil.i
17
idem
18
II. Coiilooatio. Pronomm idem semper a
('(lemre a/iie subs/. ponttur.
III. ^ii^nif. ; 1. pcrtiiirt ad ea, qnae ante-
cediint; A. iioii addidir alitid proii. (uel adieet.);
a) adiectiiiu est subst. ; a) unum; aa) ap-
pellat.: nacti austrum naues soluunt . . . . et
cuin . . . remissiore uento adpropinquasset (c),
idem auster increbuit {(■) nostrisque prae-
sidio fuit: 3,26,2; *' quosdam de exer-
cilu nacti (c) captiuos ab liis docebantur ....
falces testudinesque, quas idem captiui do-
cuerant, parare . . . coeperuut: V42, 5; 1
j)lerique nouas sibi ex loco religiones fingunt
Cott.aeque et Titurii calamitateni, qiii iu codem
occiderint (cousederint J'aiil} castello (in eo
castello occiderint p) , ante oculos ponuut: VI
37,8; T^ ut . . ., si quid liis per uim ac-
cidat, aut eundem casum una ferant aut: III
22, 2 ; 'i quorum aduentu et Eemis . . .
studium propugnandi accessit et hostibus eadem
de causa spes potiundi oppidi discessit: 117,
2; ab liis fit initium retinendi Silii (c) atque
Vclanii, quod per eos suos se obsides . . .
rccui)eraturos e.xistimabaut. liorum auctoritatc
finitimi adducti . . . eadem de causa Trebium
Terrasidiumque retinent: III 8, 3; neque propter
altitudinem facile telum adigebatur (c) et eadem
do causa minus commode copulis (c) contine-
bantur: 11113,8; hos (Vbios) cum Suebi . . .
expellere non potuissent , tamen . . . infirmiores
. . . redcgerunt. in eadem causa fuerunt Vsipetes
et Tencteri : I V 4, 1 ; his pontibus p.ibulatum
mittebat, quod ea, quae citra flumeu fucrant,
superioribus diebus consumpserat. hoc idem fere
atque eadem de causa Pompeiani exercitus
duces faciebaut: 1,40,2; t incredibili
celeritate ad fiumen decucurrerunt .... eadeni
enim (c) celeritate . . . .id nostra castra . . .
contenderunt: II 19,8; cquo citato Larisani con-
tcudit. ncquc ibi constitit, sed cadem celcritatc
. . . ad mare peruenit : 3, 96, 4 ; ^ primum
pilum in legione X. duxerat .... cuui electi
milites eirciter CXX uoluutarii (c) ciusdom
centuriae sunt i^rosrcuti: 3, 91,3; t soquc
in dcditioneui ut rcci])iut i^ctunt. qua re ini-
|Mtnita anna traderc iussi laciunt. . . . repulsus
111 oppidum tamen uti cadcm deditionis con-
ilicione uterctur . . . ini])ctrauit: 111(21,3;)
■J2, 4; ad easdein (u. 2, 12 et 13) deditionis con-
dicioncs rccurrunt: 2,16,3; 1 lleluctii id,
(|Uod constiluerant, faccrc conantur, ut e lini-
bus KuiH cxeunt .... iiersuudcnl . . . (iiiiti-
iiiiK ((■) , uti eodom usi consilio o]ipidis suis
uiciHquc cxustiH uiia cum ijs proliciscaiitur: I
f), 4; eo fama iam i^raecuciirreiat (c) . . . dc
l.uxlti. CacHiii'. il.
proelio Dyrrachino .... Itaque Androsthenes
. . . ciim se uictoriae Pompei comitem esse
mallet quam socium Caesaris in rebus aduer-
sis, ... porlas . . praecludit .... Metro-
politae primo (e) eodem usi consilio isdem
permoti rumoribus portas clauserunt: 3, (80, 2.
3 ;) 81, 1 ; t omnis Vari acies terga uertit
seque in castra recepit . . . . ac non nulli pro-
tinus eodem cursu in oppidiun contenderunt:
2, (34, 6 ;) 35, 4 ; ut . . . alii f dimissis equis
eundem cursuin confugerent (u. C(J): 3,69,4;
t sese subito proripiimt hora circiter sexta eius-
dem diei (eiusd. die delend. censet Ciaec.):
1,80,3; — eodem die u. dies p. 899 yy)
121,1; 48,1; IV36,1; V52,l; VI3,6; VII
19,6; 1,23,5; 55,1; 3,11,3; 98,3; 105,3; —
(post diem septimum sese reuersurum confirmat.
. . . Labienum Trebouiumque hortiitur, . . . ad
eam (fi; eiun a; edd.; eundem Paul) diem
reuertantur: VI33,5;) — isdem diebus (Car-
monensium ciuitas) . . . per se cohortes eiecit
(e) portasque praeclusit: 2,19,5; *{ quod
ubi hostes uiderunt ea . . . refecta . . . eodem-
que exemplo senliunt totam urbem . . . muro
turribusque circumnmniri (c) posse . . ., ad
casdem deditionis condiciones recurrunt: 2, 16,
2; tabulae testamenti unae . . . Romam erant
allatae, . . . alteiae eodem exemijlo relictae
atque obsignatae Alexaudri.ae profereb.antur: 3,
108,4; \ hanc (aquilam) . . . et uiuus . . .
magna diligentia dcfendi et nunc moriens eadeni
fide Caesari restituo: 3,64,3; *i circum-
uenti omnes iuterfectique sunt. eandem for-
tunam tulit Camulogenus: VII 62, 8; ut . . .
non ita multo se reliquorum ciuium fatum
antecedere existimarcnt, quibus urbe caiitu
cadem esset bclli fortuna patienda: 2, 6, 1; Tj
Vbii, quoium fuit ciuitas . . . florens, ut esl
captus Germanorum, et paulo [quamj suut eius-
dem geueris [et] ccteris humaniores (u. CC):
IV 3, 3; u. praelerea geiiiiH p. 13T3 e) eius-
dcm generis (5 loc.); % omnes (naues) in-
cendit codemque igno uautas doininoaque
nauiuni intcrfccit: 3,8,3; H per mcdios
hostcs iierriiniiiunt .... hos subsccuti culoncs
(e) cquitesque codcin impetu militum uirtute
seruantur : VI 40, 5 ; in proxima Octauii castra
inrui^erunt. his expugnatis eodem impetu altera
suiit adorti: 3,9,7; infestisque signis taiita ui
in Poiniici cquitcs inipetuni fcccruiit, ut
codcni iniiictu coliortes sinistruni cornii . . .
circniiiicrunt cosiiuc u tcrgo sunt *udorlao: 3,
93,6; II iiiipedimeutn . . . Apolloniuiii
praemisil .... rcliquas (legiones) . . . eodcm
itincre prnomisit: 3,75,2; 1 logioiiem
19
Idem
20
*X. eodem iugo (illo Qol.; luce Paul) mittit:
VII 45, 5 ; 1f princeps in haec uerba iurat
ipse; idem ius iurandum adigit Afranium:
1,76,3; \ L. Fabius centurio . . . prae-
cipita(n)tur (c). M. Petronius, eiusdem legio-
nis centurio, . . . a (c) multitudine oppressus
. . . inquit: VII 50, 4; quinque cohortes . . .
castris praesidio relinquit; quinque eiusdem
legionis reliquas . . . proficisci imperat: VII
60, 3 ; 1f antesignanos . . . eum tumulum
occupare iubet. qua re coguita celeriter . . .
Afranii cohortes . . . ad eimdem occupandum
locum mittuntur: 1,43,4; cohortes .. . crebro
submittebantur .... hoc idem Caesar facere
cogebatur, ut summissis in eundem locum
cohortibus defessos reciperet: 1,45,8; f
quod . . . duo magistratum gerant .... horum
esse . . . alterum Cotuni . . ., cuius frater
Valetiacus proximo anno eundem magistra-
tum gesserit: VII 32, 4; 1f pedum XV fossam
fieri iiissit . . . fossasque ad eandem magui-
tudinem perfici iubet: 1,42,1; f eodem
(in eodem fi) mendacio (§ 2) de caede equi-
tum et principum permouet (iV,- permonet X;
permanet k; Ald.) : VII 38, 10; t tigna
bina sesquipedalia . . . dimensa ad altitudinem
fluminis interuallo pedum duorum inter se
iungebat. . . . his item contraria duo ad eundem
modum iuncta (c) . . . statuebat: IV 17, 5;
IT aduersa nocte . . . continentem petierunt (c).
eadem nocte accidit, ut esset luna plena: IV
29,1; expositis militibus naues eadem nocte
Brundisium a Caesare remittuntur : 3, 8, 1 ; T[
DC (equites) Gallos Deiotarus adduxerat . . .,
ad eundem numerum Cotys (c) ex Thracia
dederat : 3, 4, 3 ; % ibi se rursus isdem
(?«. § 1) oportunitatibus loci (loci oport. |i)
defendebant: 11112,4; 1| T. Baluentio (c),
qui . . . primum pilum duxerat (c), . . . utnim-
que femur tragula traicitur; Q. Lucanius, eius-
dem ordinis, . . . interficitur: V35,7; t
quinque (cohortes) . . . aduerso flumine . . .
proficisci imperat. couquirit etiam liutres ; has . . .
in eandem partem mittit (mitt. in eand. part.
p): VII 60, 4; nuntiatur . . . magnum ire agmen
aduerso flumine sonitumque remorum in eadem
parte exaudiri (c): VII 61, 3; 'i ponteni
instituit (c) , biduo perficit. . . . equitum ma-
gnam partem flumen traieit (c) .... incolumes-
que cum magna praeda eodeni ponte in castra
reuertuntur: 1,(54,4;) 55, (1.) 3; t in Mo-
rinos proficiscitur , quod inde erat breuissimus
in Britanniam traiectus .... quae (naues) . . .
uento tenebantur, quo minus in eundem por-
tum ueuire possent: IV (21, 3;) 22, 4; 1
scorpione ab latere dextro traiectus exanimatus-
que concidit .... eadem ratione ictu scor-
pionis exanimato altero (c) successit tertius :
VII 25, 3 ; tributis quibusdam populis (c) pri-
uatisque praemiis . . . proticiscitur .... eadem
ratione priuatim ac publice quibusdam (c)
ciuitatibus habitis honoribus Tarracone discedit:
2,21,5; 1 res: (1,8,4 u. uerba;) muni-
tiones enim a castris ad flumen perductae . . .
Caesaris uictoriam interpellauerunt; eadem res
celeritate insequentium tardata nostris salutem
attulit : 3, 70, 2 ; \ hbenter Caesar . . .
dat ueniam .... obsidibus imperatis centum
hos Haeduis custodiendos tradit. eodem Car-
nutes legatos obsidesque mittunt . . .; eadem
ferunt responsa: VI 4, 5; t rumores:
3,81,1 u. consilium; f L. Lentulus con-
sul senatui leique publicae se non defutunmi
pollicetur, si . . . . in eandem sententiam
loquitur Scipio : Pompeio esse in animo rei
pubhcae non deesse, si senatus sequatur: 1,
1,4; T Labienus . . ., quo facilius hostibus
timoris det (e) suspicionem, . . . castra moueri
iubet .... Labienus . . . eadem usus simu-
latione itineris placide progrediebatur : VI 8,
2; 1[ Lentulus . . . spe exercitus ac pro-
uinciarum . . . mouetur .... Scipionem eadem
spes prouinciae atque exercituum impelUt: 1,
4,3; t isdem sublicis, quarum pars in-
ferior integra remanebat, pontem reficere coe-
pit: VII 35, 4; 1 secundo magnoque uento
ignem operibus inferunt. . . . (postero die) eandem
nacti tempestatem . . . ignem intulerunt:
2, 14, 5 ; t Haedui . . . legatos ad Caesa-
rem mittunt rogatum auxUium. . . . eodem
tempore, quo (culd. edd. ttett.; Hold.; om. X;
rell. edd.) Haedui (del. Ciaee.; Dt.; atque
Haedui Walther), Ambarri, necessarii et con-
sanguinei Haeduorum, Caesarem certiorem
faciunt: 111,4; eodem tempore equites nostri
. . ., cum se in castra reciperent, aduersis ho-
stibus occurrebant: 1124,1; eodem tempore a
P. Crasso . . . certior factus: II 34; eodem fere
(om. p) tempore P. Crassus cum in Aquitaniam
peruenisset, . . . intellegebat: 11120,1; eodem
fere tempore Caesar (caes. temp. fi) . . . eo
exercitum adduxit (c): 11128,1; paulo ante
tertiam uigiliam est animaduersum fumare
aggerem . . . eodemque tempore . . . eruptio
fiebat: VII 24, 3; his rebus expositis signum
dat (c) et ab (c) dextra (c) parte alio ascensu
eodem tempore Haeduos mittit: VII 45, 10;
eodem tempore L. Fabius centurio quique ima
murum ascenderant . . . de (e) muro prae-
cipitantur (c): VII 50,3; eodem tempore cla-
21
idem
22
more exaudito dat tuba signum suis Vercinge-
torix atque ex oppido educit: VII 81, 3; cum
iam meridies (c) adpropinquare uideretur, ad
ea castra . . . contendit ; eodemque tempore . . .
reliquae copiae pro castris sesc ostendere coepe-
runt: VII 83,8; cuius operis maxima parte
effecta eodem fcre tempore missi ad (c) Pompe-
ium(c)reuertuntur: 1,18,6; huc equitatum mittit
. . . eodemque tempore his rebus subsidio DC
equites Numidae ex oppido . . . mittuntur a
Varo : 2, 25, 3 ; equites ex statione nuntiant
magna auxilia . . . Vticam uenire, eodemque
tempore uis magna pulueris cernebatur, et
uestigio temporis primum agmen erat in con-
spectu: 2,26,2; eodemque tempore Domitius in
Macedouiam uenit : 3, 36, 1 ; eodem tempore
equitatus regis Cotyis (e) ad castra Cassii ad-
uolauit: 3, 36, 4; nauem expugnauit eodem-
que tempore ex altera parte molem tenuit natu-
raiem obiectam (CC): 3,40,4; eodem tempore
duobus praeterea locis pugnatum est: 3,52,1;
eodem tempore equites ab sinistro Pom-
pei cornu . . . uniuersi procucurrerunt omnis-
que multitudo sagittariorum se profudit : 3, 93,
3; eodem tempore tertiam aciem Caesar . . .
procurrere (c) iussit : 3, 94, 1 ; eodem tempore
D. Laelius cum classe ad Brundisium uenit:
3, 100, 1 ; eodemque (que om. f) tcmpore pu-
gnatum est ad portum: 3,111,2; — isdem
temporibus C. Curio in Africam profectus
ex Sicilia . . . duas legiones . . . transportabat
biduoque . . . adpellit ad . . . : 2, 23, 1 ; isdem
temporibus M. Coelius Rufiis praetor causa de-
bitorum suscepta . . . tribunal suum iuxta C.
Trebonii, praetoris urbani, sellam conlocauit
et . . .: 3, 20, 1 ; isdem fere temporibus Cassius
cum classe Syrorum et Phoenicuni et Cilicuni
in Siciliam uenit . . .: 3,101,1; t in
testamento Ptolomaei patris heredes eraut
scripti .... haec uti fierent per omnes deos
. . . eodem testamento Ptolomaeus popuhim
TWimanum obtestabatur: 3,108,3; \ (ad-
•plicatisquc nostris ad terram nauibus (proptcr
ciindcm timorcm add. codd.; Nj)., Dh., Dt.;
ilt'L K. Ho/fm.) pari .atque antca ratioiic [ege-
imt. cassius] secundum nactus ucntum . . .
I nicH . . . immisit: 3, 101, 5j) t animad-
h ilit . . . Scquanos . . . tristes . . . terram
iilueri .... niliil Scquani resj)ondcrc, .scd in
' :m1ciii tristitia taciti pcrmaucrc (r):l;{2,3;
Tl paiica ciusdcni goncris luldit cum excusaliouc
Pomiici coniuncta. cadcm ferc atquc cisdem
nerliis (Glarli.; rebus codd.; de robus Ald.)
praelor Roscius agit cum Cacsarc .sihique Pom-
lieium couimcmorasric dcmonslrat: 1,8,4; ^
saepe ex equis desiliunt ac pedibus proeliantur,
equosque eodem remanere uestigio adsuefece-
runt (c) : IV 2, 3 ; — re cognita tantus luctus
exccpit, ut urbs ab hostibus capta eodem
uestigio uideretur: 2,7,8.
[ifi) nom. propr. : hac oratione ab Diuiciaco
habita onines . . . petere coeperunt .... cum
ab his . . . (nuUam) uocem exprimere posset,
idem Diuiciacus Haeduus respondit: 132,3.
(i) phira: legiones eas transduxerat Curio,
quas . . . Corfinio receperat Caesar, adeo ut
paucis mutatis centurionibus idem ordines
mauipulique constarent: 2,28,1; in eadem
inopia, egestate patientiaque et eodem
uictu et cultu: VI24,4 u. p. 25 a) P[i);
postridie . . . eadem et perfidia et simu-
latione usi Germani frequentes . . . ueuerunt
(eadem simulat. et perf. germani usi fr. . . .
uen. (i) : IV 13, 4.
1)) 11011 jvdlectuiii estsubst.; a) proii. idcni
rererendum est ad certuin quoddani subst.;
aa) uppellat. : Caesar . . . castra eo loco
posuit. haec . . . contingebant neque longius
. . . aberant. . . . paucisque intermissis diebus
eadem (haec add. NOhl) Pompeius occupauerat :
3,66,4; 1 III cohortes Orici oppidi
tuendi causa reliquit isdemque custodiam na-
uium longarum tradidit: 3,39,1; neque uero
Caesarem fefellit, quin ab iis cohortibus, quae
. . . in quarta acie conlocatae erant, initium
uictoriae oriretur (e) . . . . ab his enim primum
equitatus est pulsus, ab isdem factae caedes
sagittariorum ac funditorum, ab isdem acies
Pompeiana a sinistra parte [erat] circumita
atque initium fugae factum : 3, 94, 4 ; t iUi
(druides) rcbus diuiuis intersunt. . . . fere de
omnibus controucrsiis . . . constituunt, ct si
quod cst admissum facinus (c) , si caedes facta
. . ., idem decernunt (c) , praemia poenasque
constituunt: VI 13,5; t Ariouistum . . .
ad occupandum Vesontionem . . . contendere.
. . . omnium rcrum . . . summa crat in eo
oppido facultas (c) idquc <,idemquc Pmd)
natura loci sic muniebatur, ut: 138,4; t
a publicanis . . . pecuniam exegerat et ab
isdem insequentis anni mutuam praeceperat:
3,31,2; t (hac re cognita Caesiu- mittit
complures equitum turmas eo de (eisdcm a)
media nocte; imperat, ut (cq. turmas; eis de
m. nocte imperat, ut edd. plur.; cq. t. eodem
med. n.; imperat his fi): VII 45, 1.)
(extruso mari aggero ac molibus atque
his (isdem (i) oppidi moenibus adnequatis: III
12,3.)
[i[i) uoin. propr. : miltit . . . in Siciliam C«-
2*
23
idem
24
rionem . . .; eundem, cum Siciliam recepisset,
protinus in Africam traducere exercitum iubet:
1,30,2; — Varronem profiteri se *altero die
ad conloquium uenturum atque una (rodd.;
eundem Np.; Db.,Dt.) uisurum, quem ad modum
(sic Elberl.; uis utrumque admodum codcl.; u.
CC) tuto legati uenire et quae uellent exponere
possent: 3,19,3; — liunc (Vibullium) pro
suis beneficiis Caesar idoneum iudicauerat, quem
cum mandatis ad Cn. Pompeium mitteret, eun-
demque apud Cn. Pompeium auctoritatem lia-
bere intellegebat: 3,10,2; (Vibullius (c) . . .
necessarium esse existimauit de repentino ad-
uentu Caesaris Pompeium fieri certiorem . . .
atque ideo (edd. iieU.; eidem codd.; idem Morus)
continuato nocte ac die itinere . . . ad Pom-
peium contendit: 3,11,1;) — — Roscius
cuni (c) Caesare Capuam peruenit ibique
consules Pompeiumque inuenit .... illi . . .
scripta . . . mandata per eosdem (Hotom.; eos
Ofhl; Db.) remittunt (permittunt (oni. eos re-)
Na; per eosdem om. Np.; Dt.): 1,10,1.
P) i>ion. idem iion ad certuni quoddam
subst. pertinet ; aa) masc: esse non nul-
1 o s , quorum auctoritas apud plebem plurimum
ualeat .... hos . . . niultitudinem deterrere,
ne frumentum conferant . . . . ab iisdem
nostra consilia . . . tiostibus enuntiari: I
17,5.
P[i) neutr. ; 9t) siug. ; o) subi. : (erat occasio
bene gerendae rei. neque uero id (idem NOahl)
Caesarem fugiebat, tanto sub ocubs accepto
detrimento perterritum esercitum sustinere non
posse: 1,71,1;) 1 ne bac parte neglecta
reliquae nationes sibi idem licere arbitraren-
tur: 11110,2.
li) obiect. : persuadet Castico . . ., ut regnum
in ciuitate sua occuparet .... itemque Dumno-
rigi Haeduo . . . ut idem conaretur per-
suadet: 13,5; 1 idem facere u. facio
p. 1257 yy) (5 loc); I princeps in iiaec
uerba iurat ipse; idem ius iurandum adigit
Afranium; subsequuntur tribimi militura cen-
tiuiouesque; centuriatim producti milites idem
iurant: 1, 76,3; hoc idem reliqui iurant legati;
tribuui (c) militum centurionesque sequuntur,
atque idem omnis exercitus iurat: 3, 13, 4;
iurauit se nisi mctorem in castra non reuer-
surum reliquosque ut idem facerent hortatus
est. hoc laudans Pompeius idem iurauit: 3,
87,6.
85) pliu*. : agere, commemorare: 1,8,4
u. p. 21 cxtr. uerba; 1 ipse autem con-
simiptis omnibus . . . frumentis summis erat
in angustiis. sed tamen haec singulari patientia
milites ferebant. recordabantur enim eadem
(eandem Nahl) se superiore anno in Hispania
(inopiam add. NP) perpessos . . . raaximum
bellum confecisse: 3,47,6; 1 quaerit ex
solo ea, quae in conuentu dixerat .... eadem
secreto ab aliis quaerit: 118,2; f ueque
uero Pompeius . . . moram uUam ad insequen-
dum intulit, sed f eadem spectans, si *m
itinere impeditos perterritos deprehendere pos-
set, exercitum e castris eduxit: 3,75,3; t
quorum . . . alter bello uicta Gallia eadem
tribuerit (uicta G. ead. trib. iladu.; lactas
galliae (gallias OM) adtribuerit codd.): 1,35,4.
B. additur aliud pronom. ; a) idem liic,
hie ideni u. liic p. 1476 sq. (i) (11 (-[10) loc).
b) idem illc: trabes . . . distantes inter se
binos pedes in solo conlocantur. . . . alius in-
super ordo additur, ut idem illud inter-
uallum seruetur: VII 23,3; — quidam . . .
Gallus . . . seui ac picis traditas glebas ui ignem
. . . proiciebat .... himc ex proximis unus
iaceutem transgressus eodem illo munere
fungebatur: VII 25, 3.
eadem illa, quae: 1,6,1 u. 2. A. b) a).
c) qui idem: cum . . . uostros . . . defati-
garent, quibus propter magnitudinem castro-
rum perpetuo esset isdem in uallo permanen-
dum: VII 41, 2.
2. pron. idem referenduni est ad ea, qu.ift'
sequuntur (aut adduntur); A. idem uui;'
a) nou additur aliud prouom.; a) idemc.
subst. aa) uiio; 9() appeliat.: sed isdem de
causis Caesar, quae supra sunt deraonstratae,
proelio non lacessit: 1,81,2; sed eisdem *[de]
causis, quae sunt coguitae, quo minus dimi-
care uellet mouebatur: 1,82,3; T[ castris-
que egregie munitis easdem copias, quas (quae
[i) ante praesidio nauibus (fuerant add. [i) relii^-
quit (c): Vll, 7; 1[ Antonius cum cohor- ;
tibus et Attio eodem die, quo profectus erat,
reuertitur : 1, 18, 3 ; eodem quo uenerat die . . .
oppidum . . . expugnauit: 3,80,6; t eo
. . . Caesar isdem ducibus usus, qui nuntii
ab Iccio uenerant, Numidas . . . mittit: 117,
1 ; ipsi Aduatucam contendunt usi eodem duce,
cuius haec indicio cognouerant : VI 35, 10 ; f -
ipse de quarta uigilia eodeni itinere, quo
Iiostes ierant, ad eos contendit: 121,3; ut .. .
eruptioue facta isdem itineribus, quibus eo per-
uenissent, ad salutem contendcrent: 1113,3;
eodem quo uenerat itinere Jletiosedum (c) per-
uenit: VII 58,2; t qui si iuuissent, se
eodem loco quo Heluetios habiturum: 126,6;
productos eodcm loco, quo superioribus diebus
constiterat, in acie conlocat: 2,33,4; t
25
idem
26
qui omnes fere iis (his p; iisdem Paul) no-
minibus ciuitatum appellantur, quibus orti
ex ciuitatibus eo peruenerunt: V12, 2; ^
de his eandem fere quam reliquae gentes habent
opinionem: VI 17, 2; T^ in eandem
partem, ex qua uenerat, rediit (c): 3,37,4;
1 onerariae duae (naues) eosdem quos reliquae
(c) portus (portus quos reliquae p) capere
non potuerunt: IV 36, 4; t eo concilio
dimisso idem principes ciuitatum, qui ante
fuerant (uerba qui ante fuer. ahtmdare tiiden-
lur Ciace.) , ad Caesarem reuertenmt: 131,1;
t quod ... L. Pisonem legatum Tigurini eodem
proelio quo Cassium interfecerant : 1 12, 7; t
eadem ratione qua pridie ab nostris (a nostr.
ead. r. q. prid. p) resistitur; hoc idem reliquis
deinceps (c) fit diebus: V40, 4; D. Laelius . . .
ad Brundisium uenit eademque ratione, qua fac-
tum a Libone antea demonstrauimus , insulam
obiectam portui Brundisino tenuit. similiter
. . : 3, 100, 1 ; 1 sinistro cornu milites . . .
eodem quo uenerant receptu (Vascos.; re-
ceptui codd.; impetu Wolff.) sibi consulebant:
3,69,4; % eodem tempore qiio: 111,4
u. p. 20 tempore; t praestate eandem
nobis ducibus uirtutem, quam saepe numero
imperatori praestitistis: VI 8, 4.
SJ) nom. propr.: atque eundem Achillam,
cuius supra meminimus, omnibus copiis prae-
fecit (c): 3,108,2; — Cicero data facultate
Gallum ab eodem Verticone (gallum eundem
uerticonem fi), quem supra demonstrauimus,
repetit (c): V49,2.
[i[i) ••hira: in eadem inopia, egestate,
paliontia, qua ante {add. Helter; Hld., Dl.' ;
patientia atque Pluyg.; patientiaque Aldns; Np.,
IH.'; patientia qua eorfd; Schn., Fr., Db.) Ger-
mani permanent, eodem uictu et {om. p) cidtu
corporis utuntur: VI 24,4; t non eadem
alacritate ac studio, quo in pedestribus
uti proeliis consuerant, utebantur {i-): IV
24,4.
[i) siiic subst.; aa) masc.: denique hos esse
eosdem (gerraanos h; eosdem gerraanos li^a),
quibuscum (cum quibus [i) saepe numcro
Jlohiolii congressi . . . superarint (c): 140,7.
[i[i) neu(r.; Sl) sinfr.: etsi idcm, quod siipe-
rioribus dielnis acciderat, forc uidel)at, ut
(p) . . . edugerent: IV35, 1; 1 oinnibus
• iallis idom esse faciendum, quod Hel-
ii'(ii lccerint, ut domo eniigrcnt: 131,14.
.!<) plur.: cadeni de profectione cogilans,
'|iiae aiitc Monserat, lcgiones . . . eduxil: VII
53,1; t eadcm, quae Amliiorix cum Titurio
cgeral, coiu iih^iiio ran t: oniiicni csse iii aniiis
GaUiam (c); Gennanog Ehenum transisse . . .:
V41, 2. 3; t eadem, quae Litauiccns pro-
nuntiauerat, multitudini exponunt: omnes
(e) equites Haeduorum interfectos . . . .: VII
38,4.5; t eadem fere, quae ex nuntiis
litterisque (c) cognouerat, coram perspicit:
Vll,2; t postulauit deinde (c) eadem,
quae legatis in mandatis dederat : ne . . Hae-
duis . . . bellum inferret; obsides redderet . . .:
I 43, 9.
1)) iulditur jiliud proii. (adiect.); a) idciii
ille qui: equites . . , eodeni illo quo ueue-
rant cursu ab decumana porta iu castra in-
rumpere conantur: VI37, 1.
Pompeius eadem illa, quae per Scipionem
ostenderat, agit: 1,6,1.
[i) cadem oinuia: quibus (nobilibus) in hos
eadem omnia sunt iura, quae dominis in
seruos: VI 13, 3.
B. ideiii, iiuicumqiie: iuratque se eum uon
deserturum euudemque casum subiturum,
quemcumque ei (c) fortuna tribuisset: 3,
13,3.
C. idem atque (ac): (111,4 u. p. 20 tem-
pus ;) Gallorum eadem {om. C; Flod.) atque
Belgarum (Belgarum eadem atque Gallorum
Hotom.) oppugnatio est haec: ubi (est. Ac ubi
AQ; est. Haec ubi BM; est. At ubi [i>: 116,
2 ; VI 24, 4 u. p. 25 a) p[i) ; neque uero idem
profici longo itineris spatio, cum per alios con-
diciones ferantur, ac si coram de omnibus cou-
diciouibus disceptetur: 1,24,6.
haec eodem fere tempore Caesar atque 1'om-
peius cognosciuit : 3, 30, 1.
D. et (et . . . et): haec eodem temporo
Caesari raandata referebantur et legati
ab Haeduis et a Treueris ueuiebant: 137,1;
erat difficile eodem tempore rapidissimo fiumine
opera perficere et tela uitare: 1,50,3; sed
tamen eodem fere tempore pons in Hibero
prope eftectus nuntiabatur et iu Sicori
uadum reperiobatur: 1,62,3; interim Pom-
peius ... V legiones (c) . . . subsidio suis
chixit, codemque tempore equitatus eius
uostris equitibus adpropinquabat et acies
instructa a uo.stris . . . cernebatur: 3,69,1;
- erat eodem ([i; eo a) tempore ct mate-
riari et frumentari et tantas nuinitioncs
fiori (tueri Schn. ; Db.) necesse: VII 73,1;
t l'umpeiiis . . . dixerat eodem sc habi-
tiiruiii loco qui Romae remansisscnt et
i|Mi iii castris Caesaris fuissent: 1,33,2; t
iii Mc iioui gcneris impcria constitui, ut idem
ad portas urbaiiis i^racsidcat {Ald.; prac-
sidia coild.) icbiis c t iluas bellicosissinuuj (iro-
27
idem (eodem)
28
uincias absens . . . obtineat: 1,85,8; t
[equestris aiitem proelii ratio et cedentibus
et insequentibns par atque idem peri-
culum inferebat: V16, 3.]
E. ((ue: cadem est feminae niarisque natura
(statura Paul), eadem forma magnitudoque
cornuum : VI 26, 3.
F. <luo, oniiies, utcrque; a) duo: duas fossas
quindecim pedes latas eadem altitudine per-
duxit: Vn72,3.
1)) omiics: nihil (se) nisi communi consilio
acturos eundemque omnes fortunae exitur.i csse
laturos : III 8, 3 ; ubi omnes idem sentire in-
tellexit, . . . constituit: 11123,8; (censent,) ut
. . . eundem omnes ferant casum: VI 40, 3;
longo circuitu easdem omnes iubet petere re-
giones: VII 45, 3.
e) iitcrque: uterque idem suis renuntiat: V
milia passuum proxima intercedere (r-) itineris
campestris . . .: 1,66,4; eodemque dic uterque
eorum ex castris statiuis . . . exercitum edu-
cunt: 3,30,3.
3. in-on. idem spectat ad enuiitiatiun, quod
intellegendum est (uelut atque nunc, at-
qne ipsi): (Suessiones,) fratres consanguineos-
que suos, qui eodem iure et (otn. fli) isdem
(c) legibus utantur, unum imperium (c)
unumque (c) magistratum cum ipsis haljeant:
113,5; his utrisque persuaserant, uti eandem
belli fortunam experirentur : 1116,3; renun-
tiauerunt non eadem esse diligentia ab de-
cumana porta castra munita: 11125,2; Blassi-
lienses . . celeritate nauium . . . confisi nostros
eludebant .... factae enim subito ex umida
materia (nostrae naues) non eundem usum
celeritatis babebant (habuerant 0;): 1,58,3;
Massilienses post superius incommodum ueteres
ad eundem numerum ex naualibus productas
naues refecerant . . . piscatoriasque adiecerant
{u. CC) : 2, 4, 1 ; neu contra eos arma ferrent,
qui eadem essent usi fortuna eademque in
obsidione perpessi: 2,28,3; tibi minus com-
mode consulueris, si non fortunae obsecutus
uideberis, . . . nec causam secutus — eadem euim
tum fuit, cum ab eorum consiliis abesse ie
debere iudicasti : ap. Cic. ad Att. X 8 i?, 1.
[Falso: item (ide ikI id est X) populum Eo-
manum uictis . . . ad suum arbitrium imperare
consuesse: 136,1; at ueteranae legionis milites
item {Of: idem Nahl; itidem Hcins.) con-
flictati et tempestatis et sentinae uitiis neque
ex [iristina uirtute remittendum aliquid puta-
uerunt et (e) . . .: 3,28,5.]
[Par at(iue idein V 16, 3.]
eodein. A. de loco; a) non sciiuitiu' re-
latiuuni: ad iudicium omnem suam familiam
. . . undique coegit et omnes clientes obaeratos-
que suos . . . eodem conduxit: 14,2; \
in siluas paludesque confugiunt suaque eodem
conferunt: VI5, 7; 1 IIII caetratoruin
cohortes in montem , qui erat . . . excelsissi-
mus, mittit. hunc (c) . . . iubet occupare, eo
consilio, uti ipse eodem omnibus copiis con-
tenderet: 1,70,4; Tauroenta . . . ad Nasidium
perueniunt ibique naues expediunt .... eodem
Brutus contendit: 2,5,1; ad eum (Domitiura)
omni celeritate et studio incitatus ferebatur.
totius autem rei consilium his rationibus ex-
plicabat, ut, si Pompeius eodem contenderet,
. . . ilhim . . . cogeret: 3,78,3; t Caesar
ad portum Itium cum legionibus peruenit. ibi
cognoscit .... eodeni equitatus (e) totius Gal-
liae conuenit: V5, 3; (totius Galliae con-
ciliuni Bibracte indicitur. (eodem add. ix; edd.
plur.; a.AAiiim.Paul; om.[t; Schn.; eo Vrsinus,
prob. Db.) conueniunt undique frequentes: VII
63,6;) t in Senones proficiscitur ....
legatos . . . ad Caesarem mittunt .... eodem
Carnutes legatos obsidesque mittunt . . .;
eadem ferunt responsa : VI 4, 5 ; (Caesar mittit
complures equitum turmas eo de media nocte;
imperat, ut (eq. turmas; eis de (ei.sdem a) m.
nocte imperat, ut a; plur. edd.; eq. t. eodem;
med. n. imperat his, ut (i) : VII 45, 1 ;) easdem
omnes iubet petere regiones .... legionem *X.
eodem iugo (luce Paul ; illo Ool.) mittit: VII 45,
5 ; ad eam partem munitionum ducit, quae per-
tinebat (c) ad mare .... eodem naues, quas
. . . habebat, mittit : 3, 62, 3 ; f Curio Marcium
Vticam nauibus praemittit; ipse eodem cum
exercitu proficiscitur: 2,24,1; Caesar, post-
quam Pompeium ad Asparagium esse cognouit,
eodem cum exercitu profectus . . . tertio die
[macedoniam] ad Pompeium peruenit: 3,41,1;
t Pompeiani . . . castris MarcelUni adpropin-
quabant . . . et M. Antonius . . . descendens
ex loco superiore ceruebatur .... ueque multo
post Caesar . . . deductis quibusdam cohortibus
ex praesidiis eodem uenit: 3,65,3.
b) se(iuitiir relatiuuin unde: ipse eodem,
unde redierat, proficiscitur: V 11, 7; —
tanta tempestas subito coorta est, ut . . . aliae
eodem, unde erant profectae, referrentur,
aliae . . . : IV 28, 2 ; — cognoscit LX naues
. . . eodem, unde erant profectae, reuertisse:
V5,2.
IJ. = ad eandeiu reni, ad ideiii consiliiini :
quod sua uictoria tam insoleuter gloriarentur
. . ., eodem pertinere: 114,4; haec omuia
Caesar eodem illo pertinere arbitrabatur.
29
idem (eodem) — Igilium
30
iit tridui mora interposita equites eorum . . .
reuerterentur: IV 11,4; % sed j eadem
{eodd.; IH.; eodem F. Ilofm.} spectans, si "in
itinere impeditos perterritos deprehendere pos-
set , exercilum e castris eduxit : 3, 75, 3.
[Falso: lii modo digressi (e) a Massiliensibus
receutem eorum {OhH'''; eodem x) pollicitatio-
nem animis continebant: 1,57,4.]
ideiitidcin: cum se illi identidem in sil-
uas ad suos reciperent ac rursus ex silua (e)
in nostros impetum facerent: 1119,5; (ille
autcm (enim A'; identidem //. Oilbert; u. CC)
reuocatus rcsistere . . . coepit: V7,8.)
ideo : Vibullius (o) . . . necessarium esso
existimauit de repentino aduentu Caesaris Pom-
peium fieri certiorem atque ideo {edd. uett.:
eidem codd.; idem Morm) continuato nocte ac
die itinere ... ad Pompeium contendit, ut (c)
adesse Caesarem nuntiaret (CC): 3,11,1.
[Palso: hoc adeo (dett.; ideo Ox) celeriter
fecit, ut ((•) simul adesse (CC) et uenire nun-
tiaretur: 3,30,3.]
idoiiens!). A. alisol.: defensores oppido
idonei deliguntur: VII 15, 6; 1 quod (c)
minus idoneis equis utebantur: VII 65,5; ^
idoncum quendam hominem et calliduni dc-
legit: 11118,1; huic rei idoneos homines deli-
gebat, quoruni quisque aut oratione subdola
aut aniicitia facillime capere (c) posset: VII
31,2; 1 (tandem Germani ab dextro latere
summum (idoneum Oeyer; ii. CC) iugum
nancti hostes loco depellunt: VII G7, 5;) 1
Caesar idoneum locum nactus quid qua-
que (c) in (e) parte geratur cognoscit: VII
85, 1 ; Caesar . . . nactus idoueum locum fos-
.sas . . . complures facere instituit: 1,01,1; ipsi
(milites) idoueum locum nacti reliquam uoctis
partem ibi confecerunt: 3,28,0; (Pompeius)
idoneum locum nactus ibi copias conlocauit:
3,30,5; ille (Cacsar) (rci gcreudae adil. \l'ijl/f.)
idoneum locum in agris nactus . . . ibi aduen-
lum exspectare Pompei . . . constituit: 3,81,3;
— — ultra eum locum . . . castris idoneum
I o c u m d e 1 e g i t : I 49, 1 ; exploratores cen-
turiouesquo praemittit, qui locum idoneum
castris (castr. idon. [i) dcligaut: 1117,1; (V 9,
1 ". I{. ii) a);) castris idoneum locum doligit:
VI 10, 2; VII 35, 5«. It. a)a); aciomque idonoo
loco constituit: VII 53, 1; acicque in locis ido-
nois instriicta (c) . . . iubet: 1,43,3; ibi idoneo
loco ciiMtra ponit: 3,30,7; loco (in loco N)
idonco ot occulto omnem exercitum equitatum-
i|uo coidocauit: 3,3H, 1; ipse idonois (idoneos
"') locis fnndiloroH instruxit: 3,40,2; t
ip.se idoMcam tempeHtatem iiiuictus (c) . . .
naues soluit: IV 30, 3; tandem idoneara nactus
(nact. idon. (i) tempestatem miUtes equitesque
conscendere naues (c) iubet: V7,4; \
nacti idoneum uentum ex portu exeunt: 2,
4,5; nacti idoneum uentum ne occasionem
nauigandi dimitterent: 3,25,4.
IJ. additiir a) ad qaam rem alqd sit ido-
iieum; a) dal.: Caesar . . . loco castris
idoneo capto . . . ad hostes contendit: V9,
1 ; loco castris idoneo delecto reliquas copias
reuocauit: VII 35, 5; tum uero neque ad ex-
plorandum idoneum locum castris neque ad
progrediendum data facultate consistunt: 1,81,
1; (149,1; 1117,1; VI 10, 2 it. A. locus.)
(i) ad alqd: nuUa ferramentorum copia,
quae esset (essent Ciacc; sunt Ji) ad hunc
usum idonea: V42,3; t quos (homines) . .
ex suis quisque ad hanc rem idoneos existima-
bat: 3,103,1; T[ loco pro castris ad aciem
instruendam natura oportuno atque idoneo . . .
fossam obdusit (c) : 118,3; hunc ad egredien-
dum (aggred. p) nequaquam idoneum locum
(loc. neq. id. p) arbitratus: IV 23, 4; ^
neque qui essent ad maiorum (maiorem E)
nauium (c) multitudinem idonei portus re-
perire (c) poterat : IV 20, 4; t; nactus ido-
neam ad nauigandum tempestatem . . . sol-
uit: IV 23,1.
ad haec cognoscenda, prius quam periclum
faceret, idoneum esse arbitratus C. Voluse-
num cum naui longa (c) praemittit: IV21, 1.
y) idoueus, qui: tamen idoneos nactus ho-
mines, per quos ea, quac iiellet, ad eum per-
ferrentur, pctit ab utroque: 1,9,1; f
hunc (VibuUium; pro suis beneficiis Caesar
idoneum iudicauerat, quem cum mandatis ad
Cn. Pompoium mitteret: 3,10,2.
b) <|iiibiLS rebus sit idoueum : Sabiiius idoueo
omnibus rebus (reb. omn. (i) loco castris sese
(c) tenebat: 11117,5.
IdUM: si quid uellent, ad Id. April. (id.
apri a) reuerterentur: 17,0; haec seuatus con-
sulto (CC) perscribuntur a. d. VII. (VIII O^)
Id. lan. ; 1, 5, 4 ; Pompeius pridie eius diei (po-
stridie Idus Ciacc.) ex urbe profectus iter ad
legioncs habebat: 1,14,3; (legem promulgauit,
ut sexcunii die (P. Maiiut.; sexies seni dies
codd. : scxics scnis idibus Ilotoiu.) siue usuris
creditae pecuniae soluuntur: 3, 20, 4;) a. d. VII.
Idus Martias Bruudisium ueni: ap. Cic.adAtt.
IX 13 A, 1.
lK<li<iiii: nauibus actuariis septem, quas
Igilii (Ciarc; sigili •.) et iii Cosano (c) a pri-
uatis coactas seriiis, liborlis, colouis suis com-
ploucnit (Uiiinitin.s): 1,34,2.
31
isritnr
3:>
ig^itnr. Cf. Ed. Wulfflin, Arcltiv f. latein.
J.(Xcil:o;/rapl/. IH (1SI8G) p. 500 sq.
.accidisse igitur (r/. § 1—3) his, qnod plerum-
qiic honiinum nimia pertinacia atque arrngantia
accidere soleat, uti . . .: 1,85,4.
iifni^. I. Fonna: Abl. sg. igni X (iiel Ox)
I 4,1; 53,7; VI 44, 3; 2, (6,4;) 10,5 (sed igne
apr.); 10,6; 16,1; igne (h 3,8,3; — igni
a, igne fl VI 19, 3; igne a, igni p VII 4, 10.
HamJ scio an semper Caesar forma igni tisKs
sit.
n. Sis-iiif.; A. sing:. (= ^rvQi) a) subi.: ne
quid emineret, ubi ignis hostium adhaeresce-
ret: 2,9,1; T ne quid ignis hostium no-
cere posset: 2,9,3; t posse: VII24,4
%i. 1)) excitare; 2,2,4 ib. iacere; 2,9,3 v. a)
nocere; f cumque ignis (ignes j\') magni-
tudine uenti Intius serperet (-rent i\7): 3,
101 , (5.
b) ol)i.: comprehendere: V43,2 n. dif-
ferre; f defendere: 2,2,4 u. iacere;
t hae (casae) (haec p (stramenta?)) celeriter
ignem comprehenderunt et uenti magnitudine
in omnem locum c.astrorum (c) distulerunt:
V43, 2; hunc (ignem) sic distulit uentus, uti
uno tempore agger, plutei, testudo, turris, tor-
nienta flammam conciperent et prius haec om-
nia consunierentur quam: 2,14,2; ^
alii . . . picem reliquasque (c) res, quibus
ignis excitari potest, fundebant: VII 24, 4;
*[ antecedebat testudo . . . conuoluta (p) omni-
bus rebus, quibus ignis iactus et lapides (la-
pidis Ciaee.) defendi possent (po.sset Ciacc.) :
2,2,4; 2,10,5 u. e) ab ; | crebris diurnis
noctiu-nisque eruptionibus aut aggeri ignem in-
ferebant (G,alli) aut: VII 22, 4; hostcs . . .
secundo magnoque uento ignem operibus in-
ferunt : 2, 14, 1 ; eandem nacti tempestatem . . .
ad .alteram turrim (e) aggeremque eruptione
puguauerunt multumque ignem intulerunt (Jlas-
silienses): 2,14,5. {Cf 2,2,6 B. a).)
(e) g-enet. : ignis iactus : 2, 2, 4 «. 1)) iacere.)
d) abl.; a): coria .autem, ne rursus (coria
rursus, ne?) igni ac Lapidibus corrumpan-
tur, centonibus conteguntur : 2,10,6; %
damnatum poenam sequi oportebat, ut igni
cremaretur: 14,1; % de uxoribus . . .
quaestionem h.abent et, si compertum est, igni
(c) atque omnibus tormentis excruciatas
interficiunt: VI 19, 3; omnes (n.aues) incen-
dit eodemque igne (igni?) nautas dominosque
nauium interfecit: 3,8,3; f utrum igni
statim necaretur an in aliud tempus reserua-
retur: 153,7; maiore comniisso delicto igni (e)
atque omuibus tormentis necat: VII4, 10; •:
qua aut telis (e) militibus aut igni (-nis U)
operibus noceri (-re 0) po.sset: 2,16,1.
[i): quibus cum aqua atque igni interdixis-
set: \T44,3. |
e) c. praep.: ut (musculus) ab igni, qui ex "
muro iaceretur, tutus esset : 2,10,5.
omniaque (c), quae uiuis cordi fuisse arbi-
trantur, in ignem inferuut, etiam animalia,
.ac paulo supra hanc memoriam serui et clien-
tes . . . una crem.abantur : VI 19, 4; ^ qui-
dam . . . Gallus . . . seui ac picis traditas gle-
bas in ignem . . . proiciebat: VII 25, 2.
15. plnr.: a) = siiig'. {.ivq): per Albicos
eruptiones fiebant . . . iguesque aggeri et turri-
bus inferebantur; quae(quos Idet.; KiiHhch.)
facile nostri milites repellebant: 2,2,6.
b) = ra .TiQU'. a) obi.: ignes facere (fiunt)
u. facio p. 1252 (3 loc).
!i) abl.: quae castra, ut (ex add. p) fumo
.atque ignibus significabatur, amplius niili-
bus passuum octo in latitudiuem patebant: II
7,4.
/') c. nraep.: cum animaduertissent ex
ignibus nocte cohortes nostras ad munitiones
excubare: 3,50,1. (Cf fi).)
c) = jTvqgoi ., (fQV/.Toi: celeriter . . . igni-
bus significatione facta ex proximis ca-
stellis eo concursum est : II 33, 3.
[Falso: quae (nauis D. Bruti) ex insigni (U;
igni Nx) facile agnosci poterat : 2, 6, 4.]
ig:nobilis: ciuitatem ignobilem atque
humilem Eburonum sua sponte populo Eomano
bellum facere ausam uix erat credendum: V
28,_1.
ignoniinia. A. obi.: sic se complures
annos illo imper.ante meruisse, ut nullam igno-
miniam acciperent, nusquam infecta (e) re
discederent: VII 17, 5; f neque corpore
laborem (Ciaec; dolorem codd.; edd.) neque
animo ignominiam (se) ferre posse: 1,84,4;
milites . . . ignominiam non tulerunt , sed : 3,
101, 6; t his ducibus repudiatis Corfiuieusem
ignominiam (c), Italiae fugam (c) ... sequi-
mini! 2,32,13.
B. g^eii.r hoc se ignominiae laturos loco(loc.
lat. Ji), si ineept.am oppugnationem reliquis-
sent: VII 17,6; ^ utrosque et laudis cu-
piditas et timor iguominiae ad uirtutcm exei-
tabat (e): VII 80, 5.
C. abl.: neque . . . aut iguominia (-mini.am
hl) amissarum nauium aut necessariarum rerum
inopia . . . expelli potuit: 3,100,4; t
non nullos signiferos ignominia notauit .ac
loco mouit: 3,74,1; ^ i"e ignominia et
dolore permotus palam sc proficisci .ad Cae-
33
ignominia — ilico
34
sarem simulauit: 3,21,4; unam ex liis *qua-
driremibus cum remigibus defensoribusque suis
ceperunt , reliquas turpiter refugere coegerunt.
. . . qua necessitate et ignominia permotus Libo
disccssit: 3,24,4.
D. f. praep.: quod sit omnibus datum semper
imperatoribus, ut rebus feliciter gestis aut cuni
honore aliquo aut certe sine ignomiuia do-
nium reuertantur: 1,85,10.
ignorantia: munitionem . . . cohortes
ignorantia loci sunt secutae, cum . . . arbitra-
rentur: 3,68,2.
ignoro. A. sequ. obiect. : a)subst.: Fom-
peius enim primo igiiorans eius consilium ...
existimabat: 3,41,4; ^ reuersus ille (Cae-
sar) euentus belli non ignorans (ignarus J/*;
pr. edd.) . . . iudicauit: VI42, 1; t quod
. . . suam fugam aut occultari aut omnino
ignorari posse existimarent : 127,4; 1 quod
(Caesar) loci naturam ignorabat: V9, 8.
b) proii.: si ea, quae in longinquis nationi-
bus geruntur, ignoratis: VII 77, 16; ^
liaec ad id tempus Caesar ignorabat: 3,79,3;
\ q u a e ignorabant de L. Domitii fuga cogno-
scunt (Marsi): 1,20,4.
B. sequ. interrog. obl.: (Caesar) non igno-
rans, quanta ex dissensionibus incommoda oriri
consuessent, . . . existimauit: VII 33, 1; neque
se ignorare, quod esset officium legati, . . . quae
uires suae, quae uoluntas erga Caesarem totius
prouinciae (?/. CC) : 2, 17, 2 ; nostrae naues duae
. . . cum ignorarent , quem locimi reliquae ce-
pi.ssent, . . . constiterunt: 3,28,1; (Caesar atque
Pompeius) quo essent [eae (naues)] delatae pri-
mis dicbus ignorabant: 3,30,1.
ignOHCo. A. 0. dnl.; n) ulci: belio supe-
ratos csse Aruernos ct Kutcnos . . ., quibus
populus Romaniis ignouisset neque iii prouin-
ciam redcgisset: 145,2; — cum legati .ad eum
uenissent or.itum, ut sibi ignosceret suaeque
uitae consuleret, . . . iubet: V1I12, 3.
b)iilcire!: festinationi meae breuitati-
que litterarum ignosces: ap. Oic. ad Att.
IX G j1; ^ Caesar questus, quod . . . bel-
lum sine causa intulissent, ignoscere impru-
dentiae dixit: IV 27, 5.
I(. oiiiiss. dut. : culpam in niultituiliiioin con-
tulcrunt (c) et propter imprudeutiam iit igno-
sccrotur potiuerunt: IV 27,4.
imnotiiH: militibus aulcm ignotis locis,
impoditis manibus, . . . sinuil et de (r) nnuibus
desilioiuliini et . . . cuiu lio.stibus orat piignan-
iluiu: IVlM,2.
Itt;uniui, Iguuiuni. Ox/i/. ; 1,12,1
hnliciit tiguium ct tiguinorum; 1,12,2 tn
Lexlu. Cuoaar. J I.
hl exstat tiguum, in a/"tigium; in 0 utro-
qtie loco est tiginum; correxii Steuchus Eugu-
binus.
certior factus Iguuium Thermum praelorem
cohortibus V tenere, oppidum munire, omniumque
esse Iguuinorum optimam erga se uoluntatem,
Curionem cum tribus cohortibus . . . mittit.
cuius aduentu cognito diffisus municipii uolun-
tati (e) Thermus . . . profugit .... Curio
summa omnium uoluntate Iguuium recipit: 1,
12,1.2.
Ilerda. Cf. Ch. Guischard (Quinius
Iciliits), Memoires eritiques et historiques. Tome
I. II. (IJistoire detaillee de la Campagne de
Jiiles Cesar en Espagne eontre les Lieutenants
de Pompee.) Berlin 1774; Kayssler, De rebus
a Caesare ad Ilerclam gestis. Pr. Oppeln 1S62;
liud. Sehneider, Ilerda. Ein Beiirag xur
romischen Kriegsgeschiehte. Berlin ISSG.
Petreius . . . ad Afranium peruenit, consti-
tuuntque communi consilio bellum ad Ilerdam
(adigerdam a; adgertam /(•; ad ilertam /(*;
adiertam /; ad ylerdam /"*, ad illerdam 0; ad
ilerdam h^) propter ipsius loci oportunitatem
gerere: 1,38,4; (Caesar) omnibus copiis triplici
instructa acie ad Ilerdam proficiscitur . . . : 1,
41,2; erat inter oppidum Ilerdam et proximum
collem {cod. Vrs.; Vaseos.; in oppido ilerda et
proximo colle eodd.) . . . planitia (c) circiter
passuum CCC: 1,43,1; hostem . . . terga uer-
tere seque ad oppidum Ilerdani recipere et sub
muro consistere cogit: 1,45,1; nonae legionis
milites . . . sub montem (c) , in quo er.it op-
pidum positum Ilerda (ilerdam af), succedunt:
1,45,2; (/. §5.7; 46,2; 47,3; Afranius paene
omne frumentum ante Caesaris aduentum Iler-
dam conuexerat: 1,48,5; harum omnium rerum
facultates sine uUo periculo pons Ilerdae pr.ie-
bebat: 1,49,2; dum haec ad llordam gerun-
tur: 1,56,1; hoc priuium (proelium Paul) C.ie-
sari ad Ilerdam nuntiatur: 1, 59, 1 ; duabus
auxiliarilms cohortibus Ilerdae praesidio relictis
omnibus copiis Sicorim transeunt: 1,63,1; (no-
stros) necessarii uictus iuopia coactos fugere
atque ad (om. 0) Ilerdam reuerti: 1,69,1; erat
uiium iter, Ilerdam si reucrti uellent, alterum,
si Tiirraconem peterent: 1, 73, 2; (legionarii)
dierum f XXII ab Ilerda frunientum iussi
erant cflbrre: 1,78,1; ex propositis consiliis
duobus cxplicitius (c) uiilobatur llerdam reiierti,
quod ibi paulum frumoiiti rohquoraut. ibi se
rcliquum oonsilium oxplioaturos ooutidobant : 1,
78,3.4; oum . . . de angustiis ail Iloiilam rei
frumentariae accepit: 2,17,3.
(ilico: quos sibi Cacsar oblatos gauisus
3
35
ilico — ille (1. A. a) et h))
36
(e) f illos (illico Bergk, Paul) retineri iussit:
IV 13, 6; succurrit inimicus illi (illico Paul)
Vorenus et laboranti subuenit: V44, 9; omnes
illo ad munitionem 0; Sclin., Eold.: illo mu-
nitionum a; rell. ecld.; illico ad munitionem
Obl.) copiae traducuntur: VII 45, 6.)
ille. I. Foriiia: illut scriptum est in a,
receptum a Xp. 3, 60, 1.
II. Coulocatio. Duobiis locis, 1,44,1 (mili-
tum illorum) et 3, 60, 1 (tempus illud) pronomen
post subst. conlocatum est, 27 (2S) locis ante-
eedit; reliquis locis non additur subst.
III. Signif.; 1. pertinet ad ea, quae ante-
cedunt; A. «on opponitur allis nomin.; a) c.
subst.: agger: 2,15,1 u. 2. B. in.; f
quod nostri maiores nequaquam pari bello Cim-
brorum Teutonumque fecerimt .... nam quid
illi simQe bello fuit? VII 77, (12.) 13; T
(cohortes IIII ex prosimo castello deducit ....
cohortibus uisis, quas se sequi iusserat ....
cohortes aliae ( illae Paul) adpropinquant
(c> : VII (87, 4 ;) 88, (1.) 3 ;) t constituunt,
ut . . . omnia prius experiantur (c) quam ad
(c) Critognati (c) sententiam (c) deacendant
(c). illo tamen (c) potius utendum consilio,
. . . quam : VII 78, 2 ; | his erat inter se de
principatu contentio, et {om. (3) in illa (VII 32.
33) magistratuum (c) controuersia alter pro
Conuictolitaui, alter pro Coto . . . pugnaueraut
(c): VII 39, 2; f noli, inquit, existimare,
Pompei, hunc esse exercitum, qui Galliam Ger-
maniamque deuicerit. . . . perexigua pars illius
exercitus superest: 3,87,3; t nam illo
(V 32— 37) incommodo de Sabini morte per-
lato omnes fere GaUiae ciuitates de bello con-
sultabant: V53, 4; t trabes derectae . . .
paribus interuallis, distantes inter se binos
pedes, in solo conlocantur. . . . alius insuper
ordo .idditur, ut idem illud interuallum ser-
uetur: VII 23, (1— )3; t quidam aute por-
tam oppidi Gallus . . . seui ac picis . . glebas
in ignem e regione turris . . . proiciebat, . . .
concidit. hunc ex proximis unus iacentem
transgressus eodem iUo munere fungebatur;
. . . nec prius ille est a propugnatoribus uacuus
relictus locus quam: VII 25, 2 — 4; f
truncis arborum aut {CC) r.dmodum firmis
ramis abscisis . . . fossae . . . ducebantur. huc
illi stipites demissi (c) et ab infimo reuincti
. . . ab ramis eminebant: VII 73, (2.) 3.
b) sine subst.; a) pertinet ad subst. appel-
latiuuin aa) eiusdem geiieris: ut se utrique
superiores discessisse existimarent : Afrauiani,
quod . . . coegissent; nostri autem, quod . . .
aduersarios . . . in oppidum compulisaeut.
illi eum tumulum, pro quo pugnatum est, ma-
gnis operibiis muniuerunt (c) praesidiumque ibi
posuerunt: 1,47,1 — 4; neque ad ripara disposi-
tae cohortes aduersariorum perfici patieban-
tur; quod illis prohibere erat facile: 1,50,1.2;
63,2 ti. p.47 b); an paenitet uos, quod . . . ex
portu . . . aduersariorum CC naues oneratas addu-
xerim {CC) eoque illos compulerim, ut: 2,32,12; ,
1 ciues Romani . . . tormenta eflecerunt. quo- '
rum cognita sententia Octauius . . . oppugnatio-
nibus eos premere coepit. illi omnia perpeti pa-
rati maxime a re frumentaria laborabant: 3,9,
3—5; 1f cohortes: 1,50,2 u. aduersarii;
quartae aciei, quam instituerat sex (c) cohor-
tium (c), dedit signum. illae (ille uel illae X; ;
illi recc.; Np., Dt.) celeriter procucurrerunt in-
festisque signis . . . impetum fecerunt : 3,
93,5; 1| quod consules absint, sine illis
non posse agi de compositione: 1,26,5; 1
de his duobus generibus alterum est drui-
d u m , alterum equitum. illi rebus diuinis inter-
sunt, . . . religiones interpretantur ; ad eos
(hos X; Sehn., Fr. , Hold.) . . . concurrit: VI
13,4; t fit . . . certior Caesar duces ad-
uersariorum sUentio copias castris educere. quo
cognito . . . iubet . . . . illi exaudito clamore
. . . iter supprimunt copiasque in castris con-
tinent : 1, 66, 1. 2 ; ipsos duces a pace abhorru-
isse; eos . . . interfecisse. accidisse igitur his,
quod plerumque . . . accidere soleat, uti . . .
id cupidissime petant, quod paulo ante con-
tempserint. neque nunc se illorum humilitate
(c) . . . postulare, quibus rebus opes augeantur
suae: 1,85,3 — 5; f equites sequi iubet
sese iterque accelerat, ut ... adoriri posset.
at illi itinere totius noctis confecti subsequi
non poterant : 2, 39, 6 ; insidias equitum conlo-
cauit . . . et cum cotidiana consuetudine Q.
Varus , praefectus equitum Domitii , uenisset,
subito illi ex insidiis consurrexerunt : 3,37,5;
stipendiumque equitum fraudabant et . . . auer-
tebant. quibus illi rebus permoti uniuersi Cae-
sarem adierunt palamque de eorum iniuriis sunt
questi: 3,59,4; t quid hostes consilii
capereut exspectabat. illi etsi . . . se tuto dimi-
caturos existimabant, tameu tutius esse arbitra-
bantur: 11124,1.2; militibus . . . cum hostibus
erat pugnandum, cum illi . . . audacter tela
coicerent et equos insuefactos incitarent: IV
24, 2. 3 ; hostes . . . legatos de pace miserunt, . . .
polliciti sunt. una cum his legatis Commius
Atrebas uenit .... hunc illi e naui egressum,
cum ad eos . . . Caes.aris mandata deferret (c),
comprehenderant atque in uincula coniecerant
. . .: IV27, 1— 3; hostium copias couspicatus
37
ille (1. A. b) y.) et fi))
38
est. illi equitatu atque essedis ad flumen pro-
gressi . . . nostros prohibere et proelium com-
mittere coeixjrunt: V9, 2. 3; ho.stes in fugam
dat (c) . . . atque omnes armis exuit. longius
prosequi ueritus, quod siluae paludesque inter-
cedebant neque etiam paruulo detrimento illo-
rum locum (c) relinqui uidebat: V51,5; 52,1;
nostri . . . pila in liostes immittunt. illi ubi
. . . uiderunt (c), impetum j modo ferre non
potuerunt . . . : VI 8, 6 ; ad hostium castra mane
peruenit. illi (illic B) celeriter . . . aduentu
Caesaris cognito carros impedimentaque sua in
artiores silua.s abdiderunt . . . : VII 18, 2. 3 ;
nostri . . . arripiunt . . . . fit in hostes impetus
[eorum], sed de muro sagittis tormentisque fugien-
tes persequi prohibentur. illi sub murum se re-
cipiunt ibique . . . incendunt: 2,14,3.4; *,
praestate eandem nobis ducibus uirtutem, quam
saepe numero imperatori praestitistis , atque
(om. p) illum adesse (adesse eum [i) et haec
coram cernere existimate: VI 8, 4; deinde 'de
imperatoris fide (c) quaerunt, rectene se illi
sint commissuri: 1,74,2; *{ Caesarem . . .
debere . . . dimittere neque adeo grauiter irasci
inimicis, ut (c), cum illis nocere se speret,
rei pubhcae noceat: 1,8,3; *l legatos
ad Caesarem de pace niiserunt . . . . re nim-
tiata ad suos (illi se add. fi) quae imperarentur
facere dixerunt: 1131,1; 32,3; — Arpineius et
lunius quae audierant (c) ad legatos deferunt.
illi repentina re perturbati . . . non neglegenda
e.xistimabant . . . : V 28, 1 ; ' quibus ex
nauibus cum essent expositi milites circiter
trecenti atque in castra contenderent , Morini
. . . arma ponere iusserunt. cum illi orbe facto
sese defenderent: IV 37, 1.2; praemia proposuit
militibusque signum dedit. illi subito ex omni-
bus partibus euolauerunt murumque celeriter
compleuerunt : VII27, 2. 3; Brundisini Pom-
peianorum militum iniuriis . . . permoti Cae-
saris rebus fauebant. itaque cognita Pompei
profectione concursantibus illis atque in ea re
occupatis uulgo ex tectis significabant : 1,28,1.
2; haec singulari patientia miUtes ferebant. re-
eordabantur cnira . . . se . . . uictores disces-
sisse. non , illis (illi Clark.) hordeum cum
daretur, non legumina recusabant: 3, 47,(J. 7;
1 conspicataeque naues triremes duae naucm
D. Bruti . . . sese in eam incitauerunt. (c) sed
tautuni . . . BrutuB . . . enisus est, ut paruo
momento antecederet. illae adeo grauiter inter
se iiicitatae conflixerunt, ut: 2, G, 4. 5; naucs
loDga.s occuparc hostes conabantur; (luaruni
erant \j auxilio niissae ad 1'ompciuni proclio-
quc . . . faclo domum redierant, illae triremes
omnes et quinqueremes: 3,111,3; ^ ne
quam noctu oppidani a (e) militibus iniuriam
acciperent. illi ante inito . . . consilio . . . erup-
tionem fecerunt: 1133,1.2; T ciuibus Ko-
manis . . . certae pecuniae imperabantur,
mutuasque illas ex senatus consulto (Aldtis;
mutuasque ex illo se consulto codd.) exigi dicti-
tabant: 3,32,6; ^ Crassus equitum prae-
fectos cohortatus . . . quid fieri uellet (c)
ostendit. illi , ut erat imperatum , " deuectis iis
(c) cohortibus . . . celeriter ad . . . munitiones
peruenerunt: 11126,1.2; 1 interfecto In-
dutiomaro . . . ad eius propinquos a Treueris
imperium defertui. illi finitimos Germanos sol-
hcitare . . . non desistunt : VI 2, 1 ; ^
seruo . . . persuadet praemiis, ut litteras ad
Caesarem deferat. has iUe in (c) iaculo inligatas
effert (c> et . . .: V45,3.4.
PJi) diuersi g-eueris (et numeii), y.ara aive-
aiv: (quartae aciei, quam instituerat sex (c)
cohortium (c), dedit signiun. illae (Nx; illi
rece.; Np., Dt.) . . .: 3,93,5 u. aa) cohortes;)
^ consilium capit ... equitatum noctu dimit-
tere. discedentibus mandat, ut suam quisque
eorum ciuitatem adeat .... sua in illos merita
proponit obtestaturque (c), ut: VII 71,2. 3;
equites nostri . . . cum hostium equitatu proe-
lium commiserunt. cum se illi identidem in
siluas ad suos reciperent ac . . . in nostros im-
petum facerent neque nostri . . . auderent: II
19,5; partem equitatus ad eum insequen-
dum mittit {c) . . . . illi, ut erat imperatum, cir-
cuuisLstunt hominem atque interficiunt: V7,6. 9;
^ (Caesar legiones in Hispaniam praemiserat
[ad] VI [milia], auxilia peditum (praemis. VI.
Ad illa auxilia ped. E. Hoffm.) V milia (c)
. . . (iiddiderat add. E. Hoffm.): 1,39,2;) T
(milia armatorum . . . illi: IV 1,4. 5 u. p. 45
d) y.7.) 91) milia.)
[j) pertiuet ad nomina propr. xx) singula;
9() ciuitafum: Staberius (c) . . . obsides . .
ab ApoIIoniatibus exigere coepit. illi uero
daturos se negare .... quorum coguita uolun-
tate clam profugit ApoUonia Staberius (c). ilU
ad Caesiuem legatos mittimt oppidoque reci-
piunt. hos secjuuntur . . .: 3,12,1 — 3; ^
alteram partcm eius uici Gallis [ad hieman-
dum] concessit, alteram uacuam ab his (illis
fi*[i; Schn.) relictiun cohortibus attribuit: III
1,6; ^ dispositis praesidiis Germanos
transire proliibebimt. illi omnia experti . . .
reuerti se . . . simulauerunt . . .: IV4, 3. 4;
nunc (juud iu cadem . . . patientia qua antc
(icrniani pcrmanent . . ., GiUIis nutem . . .
traiismurinarum rerum uotitin multa ad copiam
3'
39
ille (1. A. 1)) ^) ar.))
40
atque usiis (c) largitur, . . . ne se quidem ipsi
cum illis uirtute comparant : VI 24, 5. 6 ; t
L. Torquatus . . . cum Graecos . . . arma
capere iuberet, illi autem se . . . pugnaturos (c)
uegarent, . . . portas aperuit: 3,11,3.4; H
Boios petentibus Haeduis . . . ut in finibus
suis conlocarent concessit; quibus illi agros de-
derunt : I 28, 5 ; (35, 3 u. Sequani ;) agmen
Haeduorum conspicatus . . . iter eorum mora-
tur .... Eporedorigem et Viridomarum, quos
illi interfectos existimabant , inter equites uer-
sari . . . iubet: VII40, 4. 5; 1 in Mena-
pios proficiscitur. illi nulla coacta manu . . .
in siluas paludesque confugiunt: VI 5, G. 7;
1 in fines Neruiorum contendit et prius quam
illi aut conuenire aut profugere possent, . . .
obsides sibi dare coegit: VI3, 1. 2; t se
Remis in client«l.am dicabant. bos illi diligen-
ter tuebantur: VI12,7. 8; t (Haeduos)
coactos esse Sequanis obsides dare . . . et
iure iurando ciuitatem obstringere sese neque
. . . imploraturos neque recusaturos, quo minus
perpetuo sub illorum dicione atque imperio
essent: 131,7; obsides, quos haberet ab Hae-
duis, redderet Sequanisque permitteret, ut
quos illi haberent uoluntate eius reddere illis
liceret: 135,3; t Crassus ex itinere op-
pidum Sotiatium (c) oppugnare coepit. qui-
bus fortiter resistentibus uineas turresque egit.
illi alias eruptione temptata, aUas cuniculis . . .
actis . . ., ubi . . . nihil his rebus profici posse
intellexerunt, legatos . . . mittunt . . .: III 21,
2. 3;*?^ s'1[ Trinobantes (e) . . . legatos ad
Caesareii mittunt . . . . his (iis a) Caesar
imperat obsides XL . . . Mandubraciumque ad
eos mittit. illi imperata celeriter fecerunt: V
20,1 — 4; t Vbiis imperat . . .; mandat,
ut . . . cognoscant. illi imperata faciunt et . . .
referunt: VI 10, 2— 4.
S8) singuloruiii liomiuum : Dioscorides et
Serapion . . . ad Achillam peruenerunt. quos
ille, cum in conspectum eius uenissent, . . .
interfici iussit: 3,109,4.5; 1 Q. Titurius,
cum procul Ambiorigem suos cohortantem
conspexisset, interpretem suum Cn. Pompcium
ad eum mittit .... ille appellatus respondit:
V36, 1. 2; cum his esse hospitium Ambiorigi
sciebat; . . . haec prius illi detrahenda auxilia
existimabat quam ipsum bello lacesseret: VI
5,4.5; ad ipsum Ambiorigem contendit ....
td magno accidit casu, ut in ipsum . . . in-
cideret priusque eius aduentus . . . uideretur,
. . . sic uiaguae fuit fortunae . . . ipsum effiigere
mortem. . . . comites familiaresque eius . . .
nostrorum uim sustiuueruut. his piignautibus
illum in equum quidam ex suis intulit (c) : VI
30, 1—4 ; ut [non] modo uisum ab se Ambio-
rigem . . . contenderent , ut . . . paulum . . .
defuisse uideretur atque ille latebris aut (c)
saltibus se eriperet et . . . peteret: VI43, 4— 6;
t laaec ad Antonium statim per Graecos de-
feruntur. ille missis ad Caesarem nuntiis unum
diem sese castris tenuit ; altero die ad eum per-
uenit Caesar: 3,30,6; 1 (Caesar . . .
illum : 1 13, 2 u. p. 47 b) ;) defertur ea res ad
Caesarem. ille ueritus . . ., ne ciuitas . . . defice-
ret, L. Plancum . . . in Caruutes proficisci
iubet: V25, 4; Caesarem (se) arbitrari profec-
tum in Italiam . . . neque Eburones, si ille
adesset, tanta contemptione (c) nostri ad castra
uenturos esse : V 29, 2 ; Caesar partitis copiis
. . . celeriterque (c) eflfectis pontibus adit (c)
tripertito . . . incendit . . . potitur. quibus rebus
coacti Menapii legatos ad eum pacis petendae
caiisa mittunt. ille obsidibus acceptis hostium
se habiturum numero (c) confirmat, si: VI 6,
1—3; quem timorem Caesaris aduentus sustu-
lit. reuersus ille euentus belli non ignorans . . .
iudieauit: VI 41, 4; 42,1; his rebus . . . Caesari
nuntiatis, cum iam ille urbanas res . . . com-
modiorem in statum peruenisse intellegeret, . . .
profectus est: VII 6,1; Vercingetoris , ubi de
Caesaris aduentu cognouit , . . . obuiam Caesari
proficiscitur. ille oppidum Biturigum . . . oppu-
gnare instituerat: VII 12, 1.2; (huius opera Com-
mii . . . superioribus annis erat usus . . . Caesar;
pro quibus meritis ([i; quib. Ule pro mer. a;
edd.) ciuitatem eius immunem esse iusserat, iura
legesque reddiderat atque ipsi Morinos attribue-
rat: VII 76,1;) milites uero palam inter se loque-
bantiu", . . . etiam cum uellet Caesar, sese non
esse pugnaturos. ille in sua sententia perseue-
rat et . . . degreditur: 1,72,4; Caesar milites
aduersariorum . . . remitti iubet. sed ex numero
tribunorum militum centurionumque non nuUi
. . . apud eum remanserunt. quos iUe postea
magno in honore habuit: 1,77,1.2; ad Cae-
sarem mittit, paratum se esse legionem . . .
tradere. ille ad eum Sex. Caesarem mittit atque
huic tradi iubet : 2, 20, 7 ; erat in oppido (c)
multitudo insolens belli diuturnitate otii, Vti-
censes pro quibusdam Caesaris in se beneficiis
illi amicissimi : 2, 36, 1 ; consules creautur lulius
Caesar et P. Seruilius ; is enim erat aunus, quo
per leges ei consulem fieri liceret. his rebus
confectis . . . non nullos . . . damnatos illis
temporibus, quibus in urbe praesidia legionum
Pompeius habuerat, . . . in integrum restituit,
qui se illi initio (c) ciuilis belli obtuleraut: 3,
1,1.4.5; (Pompeius) ApoUoniam pelere coepit,
41
Ule (1. A. b) ?) aa))
42
ne Caesar orae maritimae ciuitates occuparet.
at ille expositis militibus eodem die Oricum
proficiscitur : 3,11,2.3; nulla Thessaliae ftiit
ciuitafi . . ., quin Caesari parerent {CC} atque
imperata facerent. ille idoneum locum in agris
nactus . . . ibi aduentum exspectare Pompei . . .
constituit: 3,81,2.3; Pompeius . . . aciem in-
struebat . . . exspectans, si iniquis locis Caesar
se subiceret. ille {ego; Caesar 0(?); edd.; om.
t) nulla ratione ad pugnam elici posse Pom-
peium existimans . . . iudicauit: 3, 85, 1. 2 ; \
Senones . . . Cauarinum . . . interticere pu-
blico consilio conati, cum ille praesensisset ac
(c) profugisset, usque ad fines Insecuti . . . ex-
pulerunt: V54, 2; ^ haec (tragula cum
epistula) . . . ad Ciceronem defertur. ille per-
lectam in conuentu militum recitat . . .: V48,
8.9; Cicero . . . diffldens de numero dierum
Caesarem fidem seruaturum . . . simul eorum
(c) permotus uocibus, qui illius patientiam
paene obsessionem appellabant , . . . mittit {c) :
VI 36, 1.2; *i senatusque Coelium ab re
publica remouendum censuit. hoc decreto eiun
consul . . . de rostris deduxit. ille ignominia et
dolore permotus . . . simulauit . . .: 3,21,2 — 4;
^ Coponius . . . naues ex portu educit . . .
et cum iam nostris (nostri x) remissiore uento
adpropinquasset {Vascos.; -assent codd.), idem.
auEter increbuit nostrisque praesidio fuit. neque
uero ille ob eam causam conatu desistebat,
sed . . .: 3,26,2.3; t CaraUtani . . . sua
sponte Cottam ex oppido eiciunt. ille per-
territus . . . ex Sardinia in Afiricam profugit:
1,30,3; ' interfectus est etiam . . . Cra-
Btinus . . . gladio in os aduersum coniecto.
neque id fuit falsum, quod ille iu pugnam pro-
ficiscens dixerat: 3,99,1.2; ^ perterritum,
inquit, hostem uides, Curio; quid dubitas uti
temporiii oporlunitate ? ille unum elocutus . . .
scqui sese iubet et praecurrit aute omnes: 2,
34,4.5; ^ Dolabellu luo nihil scito niihi
esse iucundius. hanc adeo iiabebo gradam illi:
a/j. Cic. ad Alt. IX 16,3; \ uosne uero
L. Domitium an uos Domitius deseruit?
Donne extremam pati fortunam paratos proiecit
iile? non (c) sibi clain uobis salutem fuga pe-
tiuit? non (c) proditi pcr illuin Caesaris beiie-
ficio estis toiisoruati? 2,32,8; — accessit . . .
aliud incommodum, quod Domitius . . . He-
racliuui . . . itcr fecerat, ut ipsa fortuna illum
(ipsuni A') obicere Pompcio uideretur: 3,79,3;
1 ipsum e«80 Dumnorigein .... coniplures
unno» . . . llaeduorum nectigaiia panio pretio
rcdonipta haliorc, propterea iiuod illo liocnlc
coiitra liceri (e) audeat nemo: I IK, 3; Dniuiio-
rix dixerat . . . . id . . . Caesar cognouerat. ille
omnibus primo precibus (c) petere contendit,
ut : V 6, 2. 3 ; Dumnorix . . . discedere coepit.
qua re nuntiata Caesar . . . partem equitatus
ad eum insequendum mittit (c) . . .; si uim
faciat . . ., interfici iubet nihil hunc (eum fl)
. . . pro sano faeturum arbitratus, qui . . .
neglexisset. ille autein (c; CO) reuocatus re-
sistere . . . coepit: V7, 5 — 8; ^ cum
Furnium nostrum tantum uidissem . . ., prae-
terire tamen non potui, quin et scriberem ad
te et illum mitterem : ap. Cic. ad Att. IX 6 .4 ,•
^ praecipit . . ., unum omnes petant (c) In-
dutiomarum {om. '^) neu quis quem (c)
prius uulneret, quam illum interfectum uiderit
(c), quod mora rehquorum spatitmi nactiun
illum eflFugere nolebat: V58,4; ^ nuntii
praemissi ab rege luba uenerimt, qui illum
adesse cum magnis copiis dicerent: 2,36,3;
•: Labieno ... ilU : VII 34, 2 «<. p. ^S g) ; ^
magnam partem laudis . . . ad Libonem per-
uenturam, si iUo auctore atque agente ab armis
sit discessum: 1,26,4; (prodit Libo .... huc
addit pauca .... postulabat Caesar, ut . . . .
nihilo minus t.imen agi posse de compositione,
at haec non reuiitterentur, neque hanc rem illi
esse impedimento. Libo (ilU esse impedimento.
Libo Madu.; illis (illi 0') esse impedimenti loco
0\; esse impedimenti loco. ille Steph.; edd.;
esse Lmpedimenti loco. iUi Ald.) neque legatos
Caesaris recipere ueque periculum praestare
eorum, sed . . .: 3,16,3—17,5;) ^Lita-
uiccus . . . inquit .... producuntur ii, quos
ille edocuerat: VII 38, 1.4; (Haedui) Litauiccum
obsecrant, ut sibi consulat. quasi uero, inquit
ille, consilii sit res: VII38, 6. 7; ^ M.
Petronius . . . multis iam (c) uulneribus
acceptis manipularibus suis, qui illum secuti
(c) erant, . . inquit: VII 50, 4; ^ repperit
. . . Pompeium remaiiere Brundisii . . .
ueritusque, ue ille Italiam dimitteudam non
existimaret, . . . impedire instituit: 1,25,2.4;
Caesar etsi . . . mtixime probabat . . . Pom-
peium sequi, prius quam ille <^illic a^) sese trans-
mariuis auxiliis coufirmaret, tamen: 1,29,1;
postulatis Caesaris cognitis missuros (se) ad
Pompeium , at«iuc illum reliqua per se acturum
hortantibus ipsis. iuterea manerent iudutiae,
duin ab illo rediri posset: 3,16,5; Cacsar . . .
acie instructa deceriiendi potestateiu IViupoio
fecit. ubi illum sius locis se tenere auimum ad-
uertit: 3, 41, 1. 2; Caeaar . . . circumualliue
Pompcium instituit hacc spectans (c) . . ., uti
pabiilatioiic rouipeium piohiberet equitatuinque
cius . . . inutitem efliccret, tertio, ut auctoritatcni.
43
ille (1. A. 1)) P))
44
qua ille maxime apud exteras nationes niti ui-
debatur, minueret, cum fama per orbem ter-
raruni percrebuisset illum a Caesare obsideri
neque audere proelio dimicare: 3,43,2—4; hi
. . . Jiaec ad Pompeium omnia detulerunt (>).
quil)us ille cognitis . . . iubet: 3, Bl,3; 62,1;
totius autem rei consilium his rationibus ex-
plicabat, ut , si Pompeius eodem contenderet,
abductum illum a mari . . . secum decertare
cogeret . . . ; si Apolloniam Oricumque oppu-
gnare . . . conaretur, obsesso Scipione neces-
sario illum suis auxilium ferre cogeret: 3,78,
3. 4 ; ut . . . si quando quid Pompeius tardius
aut consideratius faceret, unius esse negotium
diei, sed illum delectari imperio . . . dicerent:
3,82,3; Pompeius se oppido tenet. nos . . . ab
utroque portus cornu moles iacimus, ut aut
illum (illum aut coni. Wsbg.) quam primum
traicere quod habet Brundisii copiarum cogamus
aut exitu (c) prohibeamus: aj). Cic. ad Att. IX
14,1; T ibi casu rex erat Ptolomaeus
. . . magnis copiis cum sorore Cleopatra bellum
gerens . . .; castraque Cleopatrae non longo
spatio ab eius castris distabant. ad eum Pom-
peius misit, ut pro hospitio atque amicitia
patris Alexandria reciperetur atque illius opibus
in calamitate tegeretur: 3,103,2.3; f
transfigitur scutum Pulioni (c) . . . impedi-
tumque hostes circumsistunt. succurrit inimicus
illi (illico Paul) Vorenus et laboranti subuenit;
ad hunc se confestim a Pulione (c) omnis
multitudo conuertit; illum ueruto (c) trans-
fixum (c) arbitrantur (e): V44, 9— 11; t
Scipionis... ille: 3, 37,2 «^.^. 49 k)Domitius;
cum . . . Scipionem in Macedoniam uenisse
constaret, . . . Caesar mittit ad eum A. Clo-
dium , suum atque illius familiarem , quem ab
illo traditum initio et commendatum in suorum
necessariorum numero habere jnstituerat: 3,57,
1 ; Ponipeius . . . snum cum Scipione honorem
partitur classicumque apud eum cani et alterum
illi iubet praetorium tendi : 3, 82, 1 ; t Q-
Titurius . . . ad eum (Ambiorigem) mittit.
. . . ille appellatus *respondet . . . ipsi . .
nihil (c) nocitum iri, inque eam (c) rem se
suam fidem interponere. ille cum Cotta saucio
communicat: V36, 1— 3; T Fabius . . .
Varum nomine appellans requirebat, uti . . .
monere aliquid (c) uelle ac dicere uideretur.
ubi ille saepius appellatus "respexit ac restitit
et . . . quaesiuit, umerum apertum gladio ad-
petit, paulumque afuit (c), qiiin Varum inter-
ficeret; quod ille periculum sublato ad eius
conatum scuto uitauit: 2,35,1.2; f La-
bienus . . . altercari cum Vatinio incipit. quo-
rum mediam (c) orationem (c) interrunipuut
subito undique tela immissa; quae ille obtectus
armis militum uitauit: 3,19,5.6; \ his
copiis Vercassiuellaunum Aruernum . . .,
propinquum Vercingetorigis, praeficiunt. ille ex
castris prima uigilia egressus . . . iussit: VII
83,6.7; t celeriter haec . . . ad Ver-
cingetorigem perferuntur (c); quem per-
territi omnes Aruerni circumsistunt atque ob-
secrant, ut . . . . quorum ille precibus per-
niotus castra . . . mouet: VII 8, 4. 5; uix DCCC
. . . incolumes ad Vercingetorigem peruenerunt.
quos ille multa iam nocte silentio (c) ex (c)
fuga (c) excepit: VII28, 5. 6; inuiti summae
spei adulescentes Eporedorix et Viridomarus
Vercingetorigi parent. ipse (ille (i ; Sclin.) im-
perat reliquis ciuitatibus obsides: VII 63, 9;
64,1.
[ii&) plura; 91): Eemi, Lingones . . . illi:
VII 63, 7 u. p. 40 k) Treueri.
S?): persuadet Castico . . . itemque Dum-
norigi .... perfacile factu (c) esse illis pro-
bat (illis probat delenda cens. Hotom.) conata
perficere: 13,6; ef. i. C. 13,6; — Afranius
Petreiusque... proelio lacessunt, neque idcirco
Caesar opus intermittit . . . . ilU non diu com-
morati . . . copias in castra reducunt: 1,42,
2 — 4; 63,1 et 64,1 u. p. 46 g); quos ubi
Afranius procul uisos cum Petreio conspexit,
. . . *consistit .... Caesar in campis exercitum
reficit (c) . . .; rursus conantes progredi inse-
quitur et moratur. illi necessario maturius quam
constituerant castra ponunt. . . . quod fuit illis
conandum .atque omni ratione efflciendum: 1,
65, 1 — 3. 5; idem hoc fit a principibus Hispaniae,
quos illi {i. e. Afranius et Petreius) {om. Ka;
Np., Dt.) euocauerant et secum in castris ha-
bebant obsidum loco: 1,74,5; Petreius atque
Afranius , cum stipendium ab legionibus . . .
flagitarentur {Ald.; -retur codd.) , cuius illi
diem nondum uenisse dicerent, . . . postulatum
est: 1,87,3; — certior . . . factus de postula-
tis Libonis et Bibuli legionem relinquit;
ipse Oricum reuertitur. eo cum uenisset, euo-
cantur illi ad conloquium: 3,16,2.3; — erant
apud Caesarem . . . Allobroges II fratres,
Raucillus (c) et Egus . . . . his . . . eos . . .
hi . . . eorum . . . his . . . . Caesar . . . multa
uirtuti eorum concedens rem totam distulit;
illos secreto castigauit . . . monuitque, ut . . .
ex praeteritis suis offlciis reliqua sperarent.
magnam tamen haec res illis offensionem . . .
attulit: 3,59-60,2.
45
aie (1. A. b) P)-<J))
46
6): Hercyniam siluam, quam Eratostheni
(c) et quibusdam Graecis fama uotam
esse uideo, quam illi Orcyniam appellant: VI
24,2.
'/) itertinet ad nom. appellat. atque nora.
propria: (Germani frequentes omnibus prin-
cipibus raaioribusque natu adhibitis ad
eum . . . uenerunt .... quos sibi Caesar ob-
latos gauisus (e) f illos (illico Paul) retineri ius-
sit ; ipse omnes copias castris eduxit equitatum-
que . . . subsequi iussit : IV 13, 4. 6 ;) — Capuam
peruenit ibique consules Pompeiumque
inuenit ; postulata Caesaris renuntiat. illi deli-
berata re respondent scriptaque ad eum man-
data . . . remittunt (c): 1,10,2.
J) prunoni. (plui'ali numero) uou ad subst.,
sed aut (9t) ad alius uoces aut (@) ad enuntlatiuu
superiiis |>ertinet aut (6) idem uaiet qiiod a d-
uersarii, hostes; aa)masc.; 91): uonae le-
gionis milites . . . temere in.secuti longius fu-
gientes in locum iniquum progrediuntur. . . .
hinc se recipere cum uellent, rursus iUi ex loco
superiore nostros premebant: 1,45,2.3; t
quotannis singida milia armatorum . . .
educunt. reliqui, qui domi manserunt (c), se
atque illos alunt: IV 1,4. 5; Tf liis rebus
tantum fiduciae ac spiritus Pompeianis ac-
cessit, ut . . . uicisse iam sibi (c) uiderentur.
nou illi paucitateni nostrorum militum . . .
causae fuisse cogitabant. non ad haec addebant
.... non denique recordabantur .... sed
. . . : 3, 72, 1 — 4 ; Caesar . . . munitione flumen
a monte seclusit, ne noctu aquari Pompeiaui
possent. quo perfecto opere illi de deditione
missis legatis agere coeperunt (c): 3,97,4.5;
• reiiqui se in castra recipiunt . . . . e.\ qui-
bus L. Petrosidius . . . occiditur. illi aegre ad
uoetem oppugnatiouem sustinent; noctu (c)
. . . desperata salute se ipsi interficiunt: V37,
4— 6 ; ^ Marcius (c) Kufus . . . cohorlatuj
suos, ne animo deficiant. illi orant atque ob-
secrant , ut in Siciliam nauibus reportcntur: 2,
43, 1 ; Caesar liruiidisium ad suos seuerius scrip-
sit .... illi adhibita audacia et uirtute . . .
nacti austrum naues soluunt atque altero die
Apolloniam [Dyrrachium] praeteruehuntur: 3,
25,4; 20,1.
!8): Caesar iis, quos in castris retinue-
rut, discedendi potestateui fccit. ilU supplicia
cruciatusquc Galluruiu ueriti, quorum agros
uc.xaucrant, remauere se apud eum uellc dixe-
ruiit: IV15, 4. 5; - geuus hoe est ex essedis
puguae. . . . percquitant . . . ex essedis de-
Hiliuiit . . . . aurigae int«rim . . . ita currus
(c) conlocaul, ul, .•*i illi a multitudiue hostiuni
premantur, expeditum ad suos receptum ha-
beant: IV 33, 1.2.
6): Caesar questus, quod . . . beUum sine
causa intuUssent, . . . obsldes . . imperauit ; quo-
rum illi partem (c) statim dederunt, partem . . .
paucis (c) diebus sese daturos (c) dixerunt.
interea . . . iusserunt : IV 27, 5 — 7 ; illi pluribus
submissis (c) cohortibus repeUuntur : V 15, 5 ;
uehementer huic iUos loco (h. I. u. i. p) timere
nec iam aliter sentire, uno coUe ab (c) Roma-
nis occupato si alterum amisissent, quin (c)
paene circumuallati . . . uiderentur : VII 44, 4 ;
hac nostris erat receptus .... tamen . . .
omnia uulnera sustinebant. augebantur (c) illis
copiae (c) atque ex castris cohortes . . . crebro
submittebantur: 1,45, 6. 7; illi perterriti uirtute
equitum . . . minus audacter uagabantur, aUas
non longe (CC) a castris progressi spatio, ut
celerem receptum h.iberent, 'angustiore pabu-
labantur (e), alias longiore circuitu custodias
stationesque equitum uitabant, aut aUquo ac-
cepto detrimento aut procul equitatu luso ex
medio itinere proiectis sarcinis fugiebant. po-
stremo et plures intermittere dies et praeter
consuetudinem omnium noctu *instituerant pa-
bulari: 1,59,2.3; iam uero eo magis ilU matu-
randum iter existimabant. itaque duabus auxi-
liaribus coliortibus Ilerdae praesidio reUctis
omnibus eopiis Sicoriui transeunt et cuui dua-
bus legionibus, quas superioribus diebus tradu-
xerant (c), castra coniungunt (c) : 1,63, 1 ; 63,2 zi.
p. 47 h); cernebatur equitatus nostri proeUo
uouissimos illorum premi uehementer: 1,64,1;
Caesar . . . proelio non lacessit . . . . ilU animad-
uerso (c) uitio castrorum tota nocte mimitiones
proferunt cistraque castris conuertunt (CC).
hoc idem postero die . . . faciimt totumque iu
ea re diem consumunt. sed quantum opere pro-
cesserant et castra protulerant, tanto aberant
ab aqua longius: 1,81,2.3; Caesar ... conatur
tamen eos . . . circummunire, ut . . . eorum
eruptiones demoretur; . . . illi et inopia pabuli
adducti et quo esseut ad f id expeditiores, omnia
sarcinaria iumenta interlici iubent: 1,81,5.6;
tertio die magna iam pars operis Caesuris pro-
cesserat. illi impediendae reliquae (c) muuitio-
nis causa (c) . . . legiones etlucuut (,'<lcpli.;
ducunt cudd.) aciemque sub castris instruunt:
1,82,1; quid enim est iUis optatius quiuu uno
tempore et nos circumuenire et uos nefiirio
scelere obstriugere ? 2, 32, 3 ; Caesar cum suos
ex omnibus partibus uulnerari uideret, recipere
se iuHsit .... illi autem hoc acrius instabaut
neque regredi nostros paticbantur: 3,45,4.5;
omiiiu eniiii lluiiiina . . . Caesiir uut uuerterut
47
(1. A. ei B.)
48
aut . . . obstruxerat . . . . ita (c) illi necessario
loca sequi . . . palustria et puteos fodere coge-
bantur atque liune laboreni atl cotidiana opera
addebant: 3,49,4.5.
[i[i) ueutr.: scire se illa (1 19,4.5) esse uera:
120,2.
B. oppoiiuiitur uliii uoiniiia; n) liic n. Iiic
;). 14S3 sq. A. (11 loc.)
b) ipse: Heluetii . . . curn id, quod ipsi die-
bus XX aegerrime confecerant, ut flumen trans-
irent, illum [i. e. Caesarem) uno die fecisse
intellegerent, legatos ad eum mittunt: 113,2;
quod , cum ipse (i. e. Diuiciacus) gratia pluri-
muni . . ., Ule (i. e. Dumnorix) minimum prop-
ter adulescentiam posset, per se creuisset : I 20,
2; (Dumnorigem ad se uocat (Caesar), fratrem
adhibet; quae (ille add. Paul) m eo reprehen-
dat (c) ostendit, quae ipse intellegat, quae
ciuitas queratur proponit: 120,6;) si quid ipsi
a Caesare opus esset, sese ad eum uenturum
fuisse; si quid ille se uelit, illum ad se uenire
oportere: 134,2; liic cum fratri intercluso ab
hostibus auxilium ferret, illum ex (c) periculo
eripuit, ipse equo uulnerato deiectus, quoad
potuit, fortissime restitit: IV 12,5; relinqueba-
tur Caesari nihil nisi uti equitatu agmen ad-
uersarioruni male haberet et carperet. pons (c)
enim ipsius magnum circuitum habebat, ut
multo breuiore itinere illi ad Hiberimi peruenire
possent: 1,63,2; neque nuuc id (sei agere, ut
ab illis abductum exercitum teiieat ipse, quod
tamen sibi difficile non sit, sed ne illi habe-
ant, quo contra se uti possint: 1,85,11; 3,17,
3 u. 2. C. ; jMarcellinus ***cohortes . . . nostris
. . . submittit ex castris; quae (c) fugientes
conspicatae neque illos suo adueutu confirmare
potuerunt neque ipsae (ipsi /d) hostiiun im-
petum tulerunt: 3,64,1.
c) is: si hoc sibi remitti uellent, remitterent
ipsi de maritimis custodiis; si illud tenerent,
se quoque id retenturum: 3,17,4.
d) iste: duae sunt Albae, alia ista, qu.am
nouimus in t Aricia ^il.arsia I^~p.}, et alia hic in
t Italia (Latio Np.). uolentes Komani discre-
tionem facere istos Albanos dixerunt, illos
Aibenses: ap. Pomp. comm. art. Don. (Keil V
p. 144).
e) ego, nos: (praefecti fabrum a me missi)
debebunt Pompeium hortari , ut malit milii esse
amicus quam iis , qui et i 1 1 i et m i h i semper
fuerunt inimicissimi : ap. dc. ad Att. IX 7 C,
2; neque illud me mouet, quod ii, qui a me
dimissi sunt, discessisse dicuntur, ut mUii
rursus bellum inferrent ; nihil enim malo quam
et me mei similem esse et illos sui: <*?■ Cfe- "^^
Att. IX 16, 2; — uestro imperatori quam ♦consuc-
uistis operam date. unum hoc proelium super-
est; quo confecto et ille suam dignitatem et
nos nostram libertatem recuperabimus : 3, 91,2;
omnia enim secundissima nobis, aduersissima
illis accidisse uidentur: ap. Cie. ad Att. X S
B,l.
f) iiostri (uoster): hanc (paludem) si nostri
transirent hostes exspectabant; nostri auteui,
si ab illis initium trauseundi fieret, . . . parati
in armis erant: 119,1; 19,5 u. p. .38 ji[i);
(V 9, 3 u. p. 36. 37 hostes;) equites ho-
stium essedariique . . . cum equitatu nostro . . .
conflixerunt, ita (c) tamen, ut nostri . . . su-
periores fuerint atque eos (c) in siluas colles-
que comj^ulerint. . . . at Uli intermisso spatio . . .
subito se ex siluis eiecerunt impetuque . . . facto
. . . acriter pugnauerunt . . . perruperunt seque
. . . receperunt: V 15, 1—4; intellectum est
nostros . . . minus aptos esse ad huius generis
hostem , . . . propterea quod Uli etiam consulto
plenunque cederent et . . . ex essedis desUirent
et pedibus dispari proeUo contenderent (u. CC) : I
V 16, 1.2; (VI 8, 6 u. p. 37 hostes; 1,45,2.3
u. p. 45 91) fugientes; 1,45,6.7 u. p. 46 6);)
se fortuna inclinauerat, ut nostri magna inopia
necessariarum rerum conllictarentur , illi omni-
bus abimdarent rebus superioresque haberentur :
1,52,3; (2,14,4 u. p. 37 hostes;) qu.ie cum
nauibus nostris adpropinquassent (c), nostri
ueteraui in portum refugiebant, Uli studio incitati
incautius sequebantur: 3,24,2; (3,26,2 u.p. 41
Copouius;) ut nostri perpetuas munitiones t
uidebant perductas ex c.astellis iu proxima
castella , ne quo loco erumperent Pompeiani ac
nostros post tergum adorirentur [timeb.ont], ita
iUi interiore spatio perpetuas munitiones efficie-
bant, ne quem (c) locum nostri intrare atque
ipsos a tergo circumuenire possent. sed illi operi-
bus uincebant, quod . . . praest.ibant et . . .
mmorem circuitum habebant: 3,44, 4. 5; in nouo
genere beUi nouae ab utrisque bell.andi rationes
reperiebantur. illi cum .anim.iduertissent . . .
cohortes nostras ad mimitiones excubare, silentio
adgressi (c) uniuersi . . . sagittas coiciebant et
se confestim . . . recipiebant. quibus rebus nostri
usu docti haec reperiebant remedia, ut aUo loco
ignes fticerent . . . : 3, 50, 1. 2 ; hic paulisper est
pugnatum , cum inrumpere nostri conarentur,
illi castra defeuderent: 3,67,5.
cum his nauibus nostrae classi eius modi
congressus erat, ut una celeritate et pulsu re-
morum praestaret, reliqua . . . Ulis essent ap-
tiora et accommodatiora: 11113,7.
49
ille (1. B.--2. C.)
50
ic) se: quattuor legiones . . . Labieno dncen-
das dedit, sex ipse . . . duxit. equitatus partem
illi attribuit, partem sibi reliquit: VII 34, 2; 1,
85, 11 n. b); satis esse magna utrimque incom-
moda accepta . . . illum Italia expulsum amissa
Sicilia et Sardinia duabusque Hispaniis et cohor-
tibus . . . centum atque XXX, se {b; a a; om.
Ofhl) morte Curionis . . . militumque deditione
ad Curictam <c) : 3, 10, 4. 5.
\\) suiis: quibuscum (c) . . . Heluetii congressi
non soluni in suis (sedibus add. B*!i), sed etiam
in illoriim fiuibus plerumque superarint (c): I
40, 7 ; 1 , 85, 2 u. i. C. ; 3, 45, 4. 5 u. p. 46 extr.
i) ille . . . nomeu appell.: illis . . . rei
publicae: 1,8,3 u. p. 37 inimici.
k) ille . . . nomen propr. : erant Orici Lu-
cretius Vespillo et Minucius Rnfus cum Asia-
ticLs nauibus XVIII, . . . M. Bibulus cum
nauibus CX Corcyrae. sed neque illi (.Jiirin.:
IIII Oaf; quattuor J\'hl} sibi confisi ex portu
prodire sunt ausi, . . . neque Bibulus . . .
satis mature occurrit: 3,7,1—3; l^ tali
instructa acie tenere uterque propositum uide-
batur: Caesar, ne (c) ni.si coactus proelium
commilteret (c) , ille, ut opera Caesaris impe-
diret: 1,83,3; postero die mimitiones iustitutas
Caesar parat perficere; illi uadum fluniiuis Si-
coris temptare, si transire possent: 1,83,4;
neque sine causa et Caesar amicissime de uobis
et illi gr.iuissinie iudicaucrunt: 2,32,2; 2, 32, .S
u. p. 41 Domitius; tum integrius atque in-
columes copias Caesar (c) inferiore (c) militum
numer») contineb:it, cum illi omnium rerum
copia .ibundarent: 3, 47, 3; ^ imtares
non ab illis (». e. ebriis) Catonem, scd illos
a Catone deprehensos: ap. Plin. epist. III 12,
3; ^Doniitius castris Scipionis aciem
suam subiecit, ille a uallo (c) non discedere per-
seuerauit: 3,37,2; t •il> hoc concilio Remi,
Lingones, Treueri afuerunt, illi, quod aniicitiani
Komauorum sequeb.intur; Treueri, quod . . .:
VII G3, 7.
2. neque ud eii, quae iinlecediinl , perlinet
nrque iid eti, (|iiar sciiuiintiir: A. si!;niliesit
<'u, (|iiiie aiiiiiKi (ilHiciMiiitiir {~ is, do (|iio
uiritiir. u iaeJ , o loie): inipcllit . . . alios
iracuiidiii et teineritas , quae iiiiixinu' illi lio-
niinuin generi est iiinata: VII 42,2; ^
perpeluam esse paludem , quae iiiHueret in Se-
quanniii atque illnm omncm Incum magno-
pere iinpediret: VII 57,4; tanta enim tempe.stas
cooritiir, ut numquani illis locis maiorcs (c)
a(|iULs fuiMse coustarel: 1,4K, 1; *, genus
erat piigiiao mllltiiiii illoniin, ut . . .: 1,
44,1; l^ utrisquc :i(l iiiiiniiim (c) occurrit
Lexie. ('iifnnr. 11.
nnum esse iUud tempns (un. ill. e. t. praedicat
fj) , quo maxime contendi conueniat : VII 85, 2 ;
quarum rerum illo tempore nihil factum, ne
(c) cogitatum quidem (u. CC}: 1,7,5; Caesar
neque tempus illud animaduersionis esse exi-
stimans et multa uirtuti eorum concedens rem
totam distulit: 3,60,1; ^ cum . . . omnem
. . Galliae salutem in illo uestigio tem-
poris positam arbitrarentur : VII 25, 1.
cum DC deuotis, quos illi soldurios appel-
lant : III 22 1 ; neque enim temere praeter mer-
catores illo adit (illo adiit x; Fr., Eold.; adit
ad illos [i) quisquiuu: IV 20, 3; huius est lon-
gitudo lateris, ut fert illorum ^eorum fert fJ)
opinio, septingentorum milinm: V13, 5.
B. siyuilicat ea. quae aut loeo nel temimre
remota (= superior, nlterior) aiit nota snnt:
aggerem . . . facere instituerunt aequa fere alti-
tudine (e) atque ille congesticius ex ma-
teria fuer.it agger: 2,15,1; ' decurritur
ad illud extremum atque ultimum seuatus
consultum, quo . . . numquam ante descen-
sum (c) est: dent operam consules . . ., ne quid
res publica detrimenti capiat: 1,5,3; 1
illa . . . controuersia: VII 39,2 it. 1. .\. a)
eontrouersia ; t iHo incomniodo: V53,
4 ib. incommodum ; ^ quid ergo '? Komanos
(c) in illis ulterioribus munitionibus
animine (c) causa cotidie exerceri putatis? VII
77,10; ^ cum communibus inimicis . . .,
quorum ipse maximam partem illo adfini-
tatis tempore iniunxerat Caesari: 1,4,4;
^ quod illi turbuleutissimi superioribus
tennKiribus tribuni plebis posl (u. CC} octo
denique menses . . . respicere ac timere consue-
rant <c): 1,5,2.
('. in orat. obl. respondet secuiidae persouae
oralioiiis i-eelae (=- tu, uos, iiester). Cf
Knokc. OJ'. Bernbury ISSl p. .j. 0. S: se
suis copiis suoque exerdtu illis regna concilia-
turuni coiitirmat: I 3,A; (31,7 u. p. :ii> %)
Sequaui;) illum . . . beneficio ac liber.ilitate
sua ac senatus ea praeraia consecutuni : I
43,5; qui nisi decedat . . ., sese illuni non
pro amico, sed pro (c) hoste habituriim : I
44,11; inagno se illum praemio remunenitu-
rum et quaecumque bella geri uellet sinc iillo
eius labore ct periculo confecturum: 144,13;
duces eorum . . . pronuntiari (c) iussernnt,
ne quis ab loco discetleret: illorum esse prae-
dam atque illis reseruari (c) quaecumque Ko-
mani reliquissent: V34, 1; licere illis incolumi-
bus (cN |ier se cx hibernis disceticre . . . : V
41,(1; «ic se complures aniios illo impeninte
meruisse, iit: \'1I17,5; regnum illuni (.ialliae
4
51
ille (2. C. et 3.) — illigo
52
malle Cae^aris concessu quam ipsorum liabere
beneficio: VII 20, 2; ad utramque rem se illis
offerre , seu morte sua Romanis satis facere seu
uiuum tradere ueUnt: VII 89, 2; sin timore de-
fugiant, illis (illi 0; Ciace.) se oneri non fu-
turum (defuturum O; Ciacc,') et per se rem
publicam administraturum : 1,32,7; reliquos
enim omnes officium suum praestitisse : se. qui
. . . confligere noluerit (c); exercitum suum,
qui . . . conseruarit et texerit; illius denique
exercitus milites, qui per se de concilianda
pace egerint: 1,85,2; (85,3—5 u. p. 36 duces;)
85,11 u. p. 4 7 b); sic belli rationem esse
diuisam, ut illi (Ulic a) classe (c) naues auxi-
liaque sua impedirent, ipse xit aqua terraque
eos prohiberet: 3,17,3.
3. pertinet ad ei>., quae sequuntur; A. se-
qnitur prun. relatiuum: a) nou additur aliud
pron.: cum intellegeret in iis (hiis £',- illis
fl; his AQ.MR^; Schn., Hold.) locis sibi bel-
lum gerendum, ubi paucis ante annis L. Vale-
rius Praeconinus . . . interfectus esset atque
unde L. MaUius (c) . . . profugisset: III 20,
1; % placuit, ut (f) Litauiccus deceni
illis niilibus, quae Caesari ad bellum niitte-
rentur, praeficeretur atque ea f ducenda cu-
raret: VII 37, 7; \ quod illa pars equi-
tatus Vsipetum et Tencterorum, quam supra
commemoraui . . . Mosam transisse neque proe-
lio interfuisse , . . . se trans Rhenum . . . rece-
perat . . .: IV16, 2; T[ ut eo neglecto
sacramento, quo tenemini, respiciatis illud,
quod deditione ducis et capitis deminutione
sublatum est : 2, 32, 9 ; T ambitus Pompeia
lege damnatos illis temporibus, quibiis in
urbe (c) praesidia legionum Pompeius habue-
rat: 3,1,4; t compluribus (c) iam lapidibus
ex illa (ea 7'ecc.; Np., Dl.) quae suberat
turri (terra Hartx) subductis: 2,11,4.
(equitum uero operam . . . illic (Jj; illis a)
fuisse utileni, quo sint profecti: VII2(J, 4.}
1)) additur pron. idem: protiuusque (equites)
eodem illo quo uenerant cursu . . . in
castra inrumpere conantur : VI 37, 1.
Pompeius eadem illa, quae per Scipionem
ostenderat, agit: 1,6,1.
B. sequitur enuutiatnni; a) quod: multis
de causis Ciiesar statuit sibi Rhenum esse
transeundum ; quarum i 1 1 a fuit iustissima,
quod . . . suis quoque rebus eos timere uoluit:
IV 16, 1 ; huic consilio suflragabatur etiam i 1 1 a
res, quod . . . ciuitates uictae nomen . . . ab-
sentis Pompei timebant, quae in amicitia man-
serant . . . eum diligebant, Caesaris autem erat
in barbaris nomen obscurius: 1,61,3; neque
illud me mouet, qnod ii, qui a me dimissi
simt, discessisse dicuutur, ut mihi rursus bel-
lum inferrent : ap. Cic. ad Ait. IX 16, 2.
b) acf. c. inf. : illud se polliceri et iure
iurando confirmare tutum (se add. fl) iter per
(suos add. p) fines daturum: V27,10; haec si
grauia aut acerba uideantur, multo illa grauius
aestimari (c) debere (c), liberos, coniuges in
seruitutem abstrahi, ipsos interfici: VII 14, 10.
[Falso: (Suessiones,) fratres consanguiueos-
que suos, qui . . . isdem legibus utautur, unum
imperium unumque magistratum cum ip.sis (illis
[i; Flod.) habeant: 113,5; cum Caesar omnino
XII naues longas praesidio duxisset, in quibus
erant constratae IIII {Vrsin.; \\\e af; xWi Nhl):
3,7,2.]
illic. Cf. Ktioke, OP. Bernburg 1S.SI p. (1.
(Dumnorigem) matrem in Biturigibus (c) ho-
miui ilUc nobilissimo ac potentissimo conlocasse:
1 18, 6 ; (illum ueruto (c) transfixum (c) arbi-
trantur (e). gladio comminua (c) rem gerit
Vorenus (illic uero obcursat gladio commi-
nusque rem gerit uorenus dett.; pr. edd.; illic
uero obcursat ocius gladio; comminusque rem
gerit Vorenus Schn.): V44, 11;) equitum uero
operam . . . illic ([i; illis a) fuisse utileni, quo
sint profecti : VII 20, 4 ; ibi cognoscit consensu
omnium Antiochensium ciuiumque Romanorum,
qui illic negotiarentur, arcem (c) captaui esse:
3, 102, 6.
(illinc: illum ueruto (c) transtixum (c)
arbitrantur (c; illinc occursat ocius Uehler):
V 44, 10.)
illo. A.: in Britanniam proficisci couten-
dit (c) .... neque enim temere praeter mer-
catores illo adit (illo adiit a; Fri;/.: adit ad
illos fi) quisquam: IV 20, 3; ^ (easdem
omnes iubet petere regiones .... legioneni *X
eodeni t iiigo (iUo (lul.) mittit: VII 45,
5;l 1i disciplina in Britannia reperta . . .
existimatur, et nunc qui diligentius eam rem
cognoscere uolunt plerumque illo discendi
causa proficiscuntur: VI 13, 12; f
augetur Gallis suspicio, atque omnes illo ad
munitionem (p; Schn., Hold.; illo niunitionum
a; rell. cM.; u. CC) copiae traducuntur: VII
45,6.
ad Scipionem properandum sibi existimabat:
si Caesar iter illo haberet, ut subsidium
Scipioni ferret : 3, 78, 6.
B.: haec omnia Caesar eodem illo per-
tinere arbitrabatur, ut tridui mora interposita
equites eorum . . . reuerterentur: IV 11,4.
illioo u. ilico.
illigo u iuligo.
53
illucescit — immitto
54
(illnroHcit". (inlncesrlt) Ineescit.)
(illudo ". iiilndu.)
lllnrgMUonenMis. 1. adiect.: transit
etiam cohors lUurgauonensis (f; lurgauonensis
Oahl) ad eum cognito ciuitatis consilio et signa
ex statione transfert: 1,60,4.
2. subst.: hos (;". e. Oscenses et Calagurrita-
iios) Tarraconenses et lacetaiii et Aiisetani et
paucis post diebus Illurgauonenses (illurgua-
onenses l pr.) , qui flumen Hiberum attingunt,
insequuntur (sequuntur?) : 1,60,2; cf. g 3. 4.
iilnMtriM ». inln!4ti'is.
Illyrirnm. Scriptum est illiricum (-o)
i>t A(/a 1117,1, m AQ 1135,2, in a 3,9,1;
illicum in h 3,78,4; ylliricum iit A V
1,5.
quas legationes Caesar, quod in Italiam Illy-
ricumque properabat, inita (e) proxima <c>
aestate (c) ad se reuerti iussit: 1135,2; cum
. . . Caesar pacatam Galliam existimaret . . . atque
ita (c) inita hieme in (otn. AQ'^) Illyricum
profectus esset, quod eas quoque nationes adire
et regiones cognoscere uolebat: 1117,1; (Cae-
sar) conuentibus Galliae citerioris peractis in
Illyricum proficiscitur: Vl,5; cf.qu.sqq.; dis-
cessu Liburnarum ex IUyrico M. Octauius . . .
Salonas peruenit: 3, 9, 1 ; ut, si . . . in Italiam
transiret (c) (Pompeius), coniuncto exercitu
cum Domitio per Illyricuin Italiae subsidio
proficisceretur : 3, 78, 4.
(Ilni, Ilnii u- Helnii 1,35,4.)
(Iniannentin»: cuius (Mandubracii) pater
(Inianueiitius atld. edd. pr.; Schti.; iniauuueti-
tius afld. h ; in ianuue tutus add. f; ali inlanouitus
add. B marg.) in ea ciuitate regnum oblinue-
rat interfectusque erat a Cassiuellauno : V
20,1.)
iiiibeeillitaN. /« eodd. imlctur exstare
inbccillitas.
\. propr.: ubi aiit spatium inter muros aut
iuibecillitas materiae postulare iiideretur, pilae
interponuntur: 2,15,2.
B. trsl.: nolite . . . slultilia ac tomcrilnlc
iieslra aut animi imbecillitatc <inb. aii. [i) oni-
iiem (ialliani prosternere et periietuae seruituti
bubiccre <c>: VII 77, 9.
iniher: magno coorto imbri <[i; imbre
y. ; iild.) iKin iimtilem lianc ad capieiiduni con-
siliuin lempestatem arbitratns cst <c>: VI 127,
I; ^ iili . . . continuationc inibriuni
diiitius Hiib iwllibus niilites contineri iion ix)s-
sent : 11129,2; ^ fruinenta . . . aniii teiii-
poro at<)ue imbribus procubuernn t: VI
43,3; iiiilile», ciim toto leniporo frigorc yluto
frigore fJ) et adsiduis imbribus tardaren-
tur: Vl'l24, 1.
iniitor: quem (SuUam) imitaturus non
sum : ap. Cic. ad ^rt. IX 7 C, 1; ^ ii . . .
neque eam, quam prodesse <c> aliis uim ce-
leritatemque uiderant, imitari potuerunt (c):
VI 40,6; ^ ut est summae genus sollertiae
atque ad omnia imitanda et efficienda <effin-
genda Paul), quae ab quoque traduntur (c),
aptissimum: VII 22, 1.
inimani!<i. Codices omnibus fere locis aut
omnes aut plurimi uidentur habere inmanis,
inminere, inmittere, inmortalis, sim.;
sed immanis exstat in '^ VI 16,4; (immen-
sus in h 1^2,2;) imminere in a 1,80,5;
immittit in A teste Fr. V44,6; immissa in
Ox 2,41,2, ina 2,9,3; immolant tn X^y VI
16,2, in B VI 17,3; immolaturos in B VI
16,2; immortalis in X[?) V52,6, in B VI
16, 3. 5. Quae cum iia sint , haud scio an
Caesar scripserit inmanis, inmitto, inmortalis,
inmuuis, sim.
quae res . . . et uires alit et immani cor-
porum magnitudine homines efficit (c); IV
1,9; alii inimani magnitudine <magnitudine
immani [i) simulacra habent <c> : VI 16, 4.
(imniensns: quibus (iumentis) maxime
Galli delectantur <c) quaeque impenso <im-
menso [i) parant pretio: IV 2,2.)
ininiineo: instabat agmen Caesaris atque
uniuersum vuniuersis Paul) imminebat: 1,80,
5; — uidet imminere hostes: VI 38, 2.
[Falso: easque (storias) . . . *in eminentibus
(inmin. hl) trabibus circum turrim <c> prae-
pendentes religauerunt: 2,9,4.]
iniminno : nam etiam Caesaris beneficia
imniinuerat (.Jurinius; beneficium mutauerat
eodd.; edd.; u. CC) consuetudo, qua oflerren-
tur: 2,29,3.
imniitto. A. = mittere; a) = niittere iu
(oppiduui): (refractis portis . . . atque intro-
inissis v'""i'ss's ii> militibus nostris . . .
nendidit: 1133,6;) t (praesidium Ce-
iiabi tiiendi causa quod eo niittereiit (in eo
mittereiit M; quod iiimitterent />.) compara-
bant: VII 11, 4.)
b) — luittere coiitra : illi pluribus submissis
<inmissis fj) cohortibus repelluntiir: V 15,
5; ^ agmen Haediiorum conspicatus im-
misso equitatu iter eoriim moratnr: VII 40,
4; huc equitatum inittit ^inimittit /'lui/ij.y, iit
dlriporct at<]iie haberct loco praedae: 2,25,3;
pedilatu ilumtiLxat procul ad speciein utitur,
equites in nciem iuimittit ( 0/V//, aeorr.; mit-
tita /);■.; edd.): 2,41,2; ^ si iirborum trunci
4»
55
immilto — impar
56
siue naues (trabes RSchn.} deiciendi operis
causa (c) essent a barbaris immissae {Ciacc;
missae X; edd.): IV 17, 10; Cassius . . . magno
uento et secundo completas onerarias naues
. . . rebus, quae sunt (c) ad incendia, in
Pomponianam (c) classem immisit: 3,101,2;
Cassius . . . pari atque antea ratione [egerunt.
cassius] secundum nactus uentum ouerarias
naues [circiter XL] praeparatas ad incendium
immisit: 3,101,5; f (trabes,) truncos:
IV 17, 10 u. naues.
B. = dcmittere, deligere: haec (tigna) cum
machinationibus immissa in flumen (flu-
mine p) defixerat festucisque (c) adegerat: IV
17,4; 1 haec utraque (tigna) insuper bipe-
dalibus trabibus immissis . . . binis utrimque
fibulis . . . distinebantur (c) : IV 17, 6.
C. = ducere: super lateres coria inducuntur,
ne canalibus aqua immissa lateres diluere pos-
sit (c) : 2, 10, 6.
D. =:C0icere: mediocri spatio relicto Pulio
pilum in hostes immittit (mittit P): V44,
6; celeriter (e) nostri clamore sublato pila in
hostes immittunt: VI 8, 6; ^ ne aut tela
tormentis immissa (missa Ohl) tabulationem
perfringerent aut sasa ex catapultis latericium
discuterent: 2,9,3; quorum mediam orationem
iuterrumpimt subito undique tela immissa: 3,
19, 6 ; leuiusque casiua pila sperabat in loco
retentis militibus quam si ipsi immissis telis
occurrissent (c): 3,92,2.
iiumolo: auimalia capta immolant
(Galli): VI 17,3; f qui sunt adfecti gra-
uioribus morbis quique in proeUis periculisque
uersantur aut pro uictimis homines immolant
aut se immolaturos uouent administrisque ad
ea sacrificia druidibus utuntur : VI 16, 2.
iiiimortali»^: siue casu siue consilio deo-
rum immortalium (imm. deor. af) . . . priu-
ceps poeuas persoluit: 112,6; cousuesse enim
deos immortales . . . concedere : 1 14, 5 ; quibus
(Suebis) ne dii quidem immortales pares esse
possiut (c) : IV 7, 5; beneficio deorum immor-
talium . . . expiato incommodo: V52, 6; multa
praeterea . . . de deorum inimortalium ui ac
(de ui deoriun ac fi) potestate disputant: VI
14, 6; non posse (e) deorum inmiortalium
numen placari arbitriuitur: VI 16,3; supplicia
eorum . . . gratiora clis immortalibus esse ar-
bitrautur : VI 16, 5; ut . . . templa deorum im-
mortalium adirent: 2,5,3; amitae meae luliae
. . . paternum (genus) cum diis immortalibus
coniunctum est: aj). Suei. 6.
immnuii^ : ciuitatem eius immunem esse
iusserat: VII 76, 1.
immnnitat^: druides . . . militiae uaca-
tioucm omniumquc rerum (oBierum C. F. Uein-
rich) habent immunitatem {u. CC): VI
14,1.
imp. ti. imperator C. a). -
imjtar. Conslare sibi uidentur codices in
scripUira imperator, imperatorius, im-
peritus, imperium, imperare, impius,
improbare, ?»'st jj^orf inperatores (]S,'p. testc)
esi in a 3,92,3, inperio in A VI 12, 6 (tesie
Ilold.) , inperaturum miJ IV 8,3 (iesie Np.).
Imperator exstai in Ilolderi editione nulla co-
dicum discrepantia widieaia 16 locis, in Nipperdei •
editione belli ciuilis 22 loc, in epistulis sexies;
imperatorius semel (uel bis); imperitus
0 (uel 10) lucis; imperium in bcllo Gall.
56 loc, in bell. ciu. 25 loc; imperare (et im-
peratum) in B. G. 05 loc, in B. C. 36 loc;
impius semel; improbare bis. Contra in-
pulsu ei inpune seripium est ab Holdero V
25,4 et 114,4 nulla uarietate mtata.
In reliquis eius modi uocibus discrepant co-
dices. Inpar est in ahl 1,40,6, impar in a
1,47,3; — inparatus (in X?) VI30,2, i m-
paratissimus (in ,-.';') 1,30,5; — impedi-
mentum (-ta) in omnibus libris (X, ,\) inueniri
uidctur 15 belli Gallici , 14 bclli ciiiilis locis,
inpedimenta 13 B. G. locis (124,4; 1117,2.
3; 11129,2; V31,6; 49,7; VI32,3.5; 35,1;
VII 55, 2; 57,1 ; 62,10; 68,2); discrepant codd.
20 locis (126,1; 1119,3 bis; 19,6; 24,5;25, 1;
V33,3.6; 43,4; 47,2; VI7,4; 8,3; VII 18,3;
35,3; 42,6; 45,2; 60,3; 66,5; 67,3; 68,1); —
impedire in otmiibus libris mscr. uidetur ex-
stare 10 (llj B. O. locis, 30 B. C; inpedire
quinquies (VII 24, 1; 26,3; 40,4; 57,4; 70,3);
discrepaniia codicum indicatur ab Uoldcro 20
locis (125,3; 36,2; 119,1; 10,2; 17,4; 20,2;
22,1; 1119,4; 12,2; 24,3; IV 24,2; 26,2; V
6,3; 7,3.5; 19,1; VI 8,1; 34,2; VII 56,2; 66,
4;) inpedire cst in a 1,25,4; 62,2; 3,76,3
(de rell. codd. B. C. nihil comniemoraiur) ; —
impellere (impulsus, sim.) iiuicniri uidctur
in X IV 16,1; (w fi VI 30, 4;) in a 1,4,3;
inpellere uidetur exstare in X 7 (uel S) loo.
(1114,3; V26,2; VI 20, 2; VII1,3(?); 20,5;
42,2.4; (140,4?);) exstat in a 2,38,3 et 3,40,
4; — inpeudere ' (m X?) 16,1; discrepant
codd. 1112,1; — impensocii in Q (inpenso
in ABM?), immenso in p IV 2, 2; — inper-
fecta in a, infecta in fj VI 12, 5; — impe-
trare 14 (uel 15) + 7 locis in X uel x; 4 tocis
(11121,3; IV 11,2; V6,4; Vlim,b) pariim^-
impetrare, partim inpetrare cxltibent libri
msor.; — impetus in X uel ,\, ut uidetur.
\'
57
impar — impedimentum
58
40(42) + n Ifjc, inpetus sctwc^ (V 15, 3), dis-
seiinus vodicum o locis B. G. (IV 37,3; V 17,
3; 18,5; i!l,5; VIll)2,S); inpetus est in a 3,
84, 4; — inplicati in AQB^y.t), complicati in
p VII 73,4; inplicitus in a 3,18,1; — im-
ploro in omnibus, ut uideiur, 132,4; 1,1,4;
3,82,5; inploro 131,7; discrcpant codd. 151,
3; V7,8; — imponere (in X?j 151,3; w z
1,5«,2; 3,2,3; 6,1.2; 14,1; 77,1; in [i VII
58,4 (iniectis a); inponere (in X'?) 142,5;
44,2; 45,2; VII 54, 4; inponere in a 3,24,1;
32,2; 62,2; 63,7; 74,2; 103,1; - inportare
lin X-0 11,3; IV 2, 1.6; V12,5; in AQBa
(import. in li) IV 2,2; inport. in nf 3,42,5, in
a 3,40,5; — imprimis in Med. ap. Cic. ad
Att. 1X6 A, reliquis loeis iuprimis; — im-
probo 1,32,3; 2,31,1; — iiiprobus 117,2;
improbus 2,31,4; — inprouiso (in X'^j I
13,5; 113,1; V22,l; VI 3,1; VII 72,2; 80,3;
improuiso recepit HoUler (sed in B reperiri
inprouiso dieit Np.) V39, 1; improu. scripsit
Xp. 1,54,3; 75,2; 2,6,3; 3,79,3; — impru-
dcns 3,30,2; ad Att. XSB, 1; inprudens
(inX?) 11129,1; V15,3; in a 1,51,4; 2,3,1;
6,3; imprudens Nl (prudens afk) 2,38,4; —
inprudentia (in X?) IV 27,5; V3,6; VII
29,4; in a 3,112,3; discrepant codd. IV 27, 4;
— impuberes 3,14,3; discrep. codd.Yl 21, 4;
inpudentia in a 3,20,3; — inpugnare (in
A"0 11126,4; in v. 144,6 (oppugn. in p); im-
pugnare iu Oaf, pugnare /«W3, 93, 6); —
inpunitas in »/■ (impunitas in rcU.'f) 114,5.
congressus impari numero mag-nos impetus
legionum equitatusque sustinet: 1,40,6; quod
iiiiquo ioco atque impari congressi numero (c)
(|iiiii<|uc boris proelium sustiiiuisseiil: 1,47,3.
iiiiparataM: ut in ipsuin (Auibiorigem)
incauluni ctiam atiiue imparatum iucideret:
VI 30,2; qui (Pompciusj omnibus rebus im-
paralissimus {N ; imjjeratissimis 0\; im-
|ieiitissimus /*; imparatissimis b; cdd.)
uon necessurium belluin susccpisset: 1,30,5.
iiii|M>tlini(>iiiiiiii. A. sinf,'. = if.i/i6-
()i(jftui a) dat.: (lallis magiio ad pugnam
crat i nipedimento, qiiod ... neque euellerc
iicquc . . . pugnare poKjraul: 125,3; ubi . . .
coiilerlos mililes sibi ipsos ad pugnam esse
inipedimento uidit: 1125,1; neque iianc rcm
ilii <0'; illitt *,• del. Ald.; cdd.) esse ini|iedi-
iiiciito. Libo (impcdiiiiciilM. Libo Madu.; iiiipe-
diiiiciili Idco coM.: iiiipcdiinciili loco. illi Ald.:
iiiipiiliiiiciiti loco. illc atcpli.; cdil.): 3,17,4;
iliiiliiis ad rccipicndum cratcs derectae (CC)
l'iiigiiriiqiie obiecti (c) et institutae fossae ma-
giio iuipcdiiiiciito fiicnint: 3,40,5.
b) genet.: 3, 17, 4 u. a).
]}. plur. = Tu oy.eir/, a) subl.: cum . . .
sua . . omnia impedimenta atque omnes fortu-
nas conflagrare intellegerent : V43,4; ^
haec (ac OM; Db.) (impedimenta) conquie-
scere ante iter confectum uetuit: 3, 75, 1; ^
(intercedere: 1117,2 u. d) numerus;) T
cum . . . legiones . . . flumen transissent im-
pedimentaque (iumentaque Paid) et omnis equi-
tatus sequeretur: 1,40,3; "^ celeriterque
(Vercingetorix) impedimenta es (c) castris educi
et se subsequi iussit: VII 68, 1.
b) obi. : (hostes) carros impedimentaque sua
in artiores siluas abdiderunt: VII 18,3; %
iis impedimentis. quae secum agere ac por-
tare non poteraut , citra flumen Rhenum de-
positis custodiam (t) . . . reliquerunt: 1129,4;
% unde L. Mallius (c) proconsul impedimentis
amissis profugisset: 11120,1; VII14,8 u. e)
y); t (totum montem hominibus compleri
t et interea (impedimenta et Kijehly) sarcinas
in unum locum conferri . . . iussit: 124,2.
3;) Heluetii cum omnibus suis carris secuti
impedimenta in unum locum contulerunt : 1 24,
4; tum copiis in tres partes distributis impedi-
menta omnium legionum Aduatucam contulit:
VI 32, 3; (VII 55,2 u. d) pars;) t pos' eas
(legiones) totius exercitus impedimenta con-
locarat: 1119,3; VI 8,3 u. praemittere; f
Caesar inipedimentis in proximum collem f de-
ductis (eductis Madu.; an ductis?) duabus (c)
legionibus praesidio relictis secutus (hostes) . . .
castra fecit: VII 68,2; H deponere: II
29,4 u. agere; \ (desiderare: 1,51,6 u.
d) numerus;) Tf qua (legione) pulsa im-
pedimentisque dircptis futurum, ut reliquae
coiitra consistcrc non audereut: 1117,3; t
ducere: VII 68,2«. dcducere; % educcre:
VII 68, 1 u. a) subsequi; (68,2 u. b) dcducere;)
t quibus (impedimentis) interclusis cxercitu
Caesaris auxilium ferri nuUa ratione poterat:
1,70,2; \ totius exercitus impcdimenla ad
Labiciium in Treueros (in Tr. del. Scliainbuch)
mittit: VI 5,6; (V1135,3 «<. I) y);) *i \iox-
tare: 1129,4 «. agere; ^ tum praemis-
sis paulum impedimentis atque iii tuuiiiUi quo-
dam conlocatis . . iuquit : VI 8, 3 ; nulla iiitcr-
posita niora sauciorum modo et acgrorum ha-
bila ratioiic iuipcdiiiicuta (0 in iiuir(j.; oni. i)
omiiia (ouiiii NU'ld> silentio priiiia iiocle ex
Ciistris Apolloiiiaui pracniisit: 3,75,1; poslcro
die Cucsar similitcr piacinissis ^piaeteriiiissis
//') prima nocte inipedimcntis dc quartii uigilia
ipse ogrcditur: 3,77,1; 1 (producere:
\MI15, 2 II. (1) minicrus;) K consistit (c)
59
impcdimentum
60
agmen; impcdimenta inter (intra A^p.) legiones
recipiuiitiir: VII G7, 3; % sententiae
dicebantur, ut impcdimentis relictis cruptione
facta . . . ad salutem contenderent : 1113,3;
iusserunt pronuntiari (c), ut impedimenta relin-
querent atque in orbem consisterent: V33, 3;
quod ibi impedimenta exercitus . . . frumen-
tumque omne . . . relinquebat: V47. 2; duabus
Agedinci legionibus atque impedimeiitis totius
exercitus relictis ad Boios proficiscitur : VII
10,4; rcuertitur Agedincum , ubi impedimeuta
totius exercitus relicta erant (tt. CC) : VII 02,
10; si . . . relictis impedimentis suae saluti con-
sulant, et usu rerum necessariarum et dignitate
spoliatum iri (Romanos) : VII 66, 5 ; castris . .
praesidio sex (c) cohortes relinquit (c) atque
omnia impedimenta: 1,41,2; ut . . . impedi-
menta totius exercitus cohortesque in castris
relictas (relicta el) seruare non posscnt: 1,70,
2 ; (80, 4 u. c) praesidio relinquere ;) aequo
animo mancipia atque impedimenta in Italia
relinquerent: 3,6,1; (76,2 u. d) pars;) %
repetere: 3,76,2 u. d) pars; 1 ser-
uare: 1,70,2 u. relinquere; % cum iam
pecus atque extrema impedimenta ab nostris
tenerentur: 11129,2; t Caesar . . . reli-
quas cohortes . . . impedimentaque ad se tra-
duci iubet: 1,42,5; t ubi prima impe-
dimenta nostri exercitus ab iis ... uisa sunt:
II 19, 6.
c) dat.: si impedimentis (b; pedites A',- eM.;
pedites impedimentis Aop/;) suis auxilium fe-
rant: VII 66,5; 1, 70, 2 i<. b) intercludere; n
his (impedimentis) una legio missa praesidio
est: 3,75,1; 1 Labienus . . . praesidio
quinque cohortium (.V. coh. praes. p; praes.
coh. quiBque edd. cinte Akl.; Db.) impedimen-
tis relicto cum XXV cohortibus magnoque
cquitatu contra hostem proficiscitur : VI 7,4;
praesidio impedimentis legionem
quartam decimam reliquit: VI 32, 5; Caesar
•(■ relictis legionibus (impedimentis Kran.; im-
pedimentis cum legionibus Dt.) subsequitur,
praesidio impedimentis (om. Kran.; Dt.) paucas
cohortes-' relinquit: 1, 80, 4; Scipio M. Fauonium
(c) . . . cum cohortibus VIII praesidio impe-
dimentis legionum (Olar.; legionis codd.) reli-
quit: 3,36,3; T[ duae legiones, quae pro-
xime conscriptae erant, totum agmen claude-
bant praesidioque impedimentis erant: II
19,3; quae (legiones) in nouissimo agmine prae-
sidio impedimentis fuerant: 1126,3; eo supple-
mento, quod nuper ex Italia uenerat, relicto
Agedinci, ut esset impedimentis praesidio: VII
57, 1 ; ^68, 2 u. b) deducere.)
d) ^eii.: inter singulas lcgiones impedimen-
torum magnum nunierum intercedere: II 17,
2; prima luce niagnum numerum impedimen-
torum (iumcntorum Ciacc.) ex castris mulo-
rumque produci deque (c) his stramenta (c)
detrahi . . . iubet: VII 45, 2; desiderati sunt . . .
equites pauci, calonum atque impedimentorum
(iumentoruni Eussncr) non magnus numerus:
1,51,6; T huc Cacsar frumentum, pecu-
niam publicam, suorum atque exercitus impedi-
mentorum magnam partem contulerat: VII
55, 2 ; quod subito consilium profectionis cepe-
rant magna parte impedimentorum et sarcina-
rum relicta, ad haec repetenda . . . uallum
relinquebant : 8, 76, 2.
e) al)l.; a): ex castris proficiscuntur
. . . longissimo agmine maximisque impe-
dimentis: V31, 6.
P): diu cum esset pugnatum, impedimen-
tis castrisque (carrisque Paut) nostri potiti
sunt: 126,4; Eomanos pulsos super.atosque,
castris impedinientisque eorum hostes potitos
ciuitati renuntiauerunt: 1124,5.
y): neque interesse, ipsosne interflciant im-
pedimentisne exuant, quibus amissis bel-
lum geri non possit: VII 14,8; hos (M. Ari-
stium eosque, qui negotiandi causa ibi consti-
t«rant) continuo in itinere adorti omnibus im-
pedimentis exuunt: VII 42, 6.
f) c. praep. ; a) ab : legiones a praesidio
atque (oOT. /() impedimentis interclusas ma-
ximum flumeu distinebat: VII 59, 5; t
ut . . . quae . . quisque eorum carissima ha-
beret, ab inipedimentis petere atque arripere
properaret: V33, 6.
P) ad: alteri ad impedimenta et carros suos
se contulerunt (u. CC): 126,1; t
paucis turmis praesidio ad impedimenta dimis-
sis (?) reliquos equites ad latera disponit:
VI 8, 5; 1 1"^'" ^'^ diem Caesar ad impedi-
menta legionemque reuerti constituerat: VI
35,1.
(ibi (i. e. ad impedimenta) Orgetorigis filia
(c) atque unus e tiliis captus est: 126,4;)
t ad multam noctem etiam ad impedimenta
p u g n a t u m est : I 26, 3.
}') cum: reliquas copias cum omnibus im-
pedimentis, ut consueuenit, misit: VII 35,3;
t quinque (cohortes) . . . de media nocte cum
omnibus impedimentis . . . proficisci impe-
rat: VII 60, 3; t simul eorum, qui cum
impedimentis ueniebant, clamor fremitusque
oriebatur: 1124,3; uenerant eo sagittarii ex
Kutenis, equites ex Gallia cum mullis carris
61
impedimentum — impedio
62
magnisque iuipedimentis , ut fert Gallica con-
suetudo: 1,51, 1.
ctsi (castra) erant exigua per se, uix homi-
mim iiiilium septem, praesertim nullis cum
ini ped inien tis: V 49, 7.
()) iiilcr: inter carros impedimentaque proe-
lium commiserunt: IV 14,4.
£) sine: quod sine iumentis impedimentisque
(sine impedimentis Paul) ad iter {CC) pro-
fectos uidebant: 1,G9, 2; quae (castra) hoc
erant ctiam angustiora, quod sine impedimentis
Caesar lcgione» transportauerat: IV30, 1.
Impcdiinenta sinu^itloruin (priuutoriiin) lio-
iiiiiiuMi: VII 42,0; (VII 55,2; 3,0,1;) rcliquis
lucis impedimenta sunt exercitus, eaque S locis
Clalloium (124,4; 26,1.3.4; 11129,2; VII 18,
3; 08,1; 1,51,1), 2 locis Oermauorum (II 29,
4; IV 14,4), reliquis Komauoruin.
Caloiies utque iinpedimeiita: 1,51,0; earri
imitedlmciitaque: 1(24,4;) 20,1.(4); IV 14,4;
VII 18,3; 1,51,1; casfra iiiipedimentaque: I
20,4; II 24,5; iuiuciita liiipediineiitaquc: 1,09,
2; iiianclpiu alque iinped.: 3,0,1; linp. inull-
quc: VII 45,2; pecus atque iiup.: 11129,2;
linp. et sarcliiae: (124,3;) 3,70,2.
AUIccl.: extrema: 11129,2; magnuin: I
25,3; 3,40,5; magua: 1,51,1; maxima: V
31,0; nulla: V49,7; omnia: V43,4; \'i\.
.■J5,3; 42,0; 00,3; 1,41,2; 3,75,1; prima: II
19,0.
iiii|MMlio. A, = £f.i7Codi'CEiv, VMXveiv;
a) absul.: iiam ut (ne Klhcrl.; Np.) cominu-
talc) coiisilii) iter in iirouinciam couucrlcrct, id
iicc..; ul A') ne (c) nietu {c) quidcm neces-
:iiio faciundum (r) existimab.it, cum quod
'{Hlepli.; oni. codd. d- edd.) infamia atque in-
<lignitas rei et op])ositus mons Cebenna (c)
iiiarunique difficultas impedicbat, tuni maxime
qiiod: VII 50, 2; dc Fausto inipedit riiillpjius,
liibiiJiu.s plcbis: 1,0,4; obstnictis {c) omniljus
castrorum portis et ad im]ieilicii(lum obicctis
rriciis {u. CC) . . . exercitum edii.\it: 3,54,2.
1)) sei|iiiliir c.) iillill iilsi obi.: ne aditus
atquc iiicursiis ad ilcrcndciidum impediretur: 1,
25,9; K (Caesar) cxitus adniinistra-
tioiicsijiic lininiiisini ]M)itus iniiicdirc iiistituil:
1,25,4; 1 (•(jiiitatu ])racmisso, qiii iiouis-
simiiiii agineii car])cict alqiic ini]iC(lirct: 1,78,
5; 1 omniuni iin])edilis ( u occu])atis)
animis (an. imp. [i) Dumnorix . . . doiiiiim
disccdere coepit: V7, 5; \ «ic belli ratio-
iiein esse diuisam, ut illi clasHe {c) naues auxi-
lia(|iic siia im])cdiieiit, i])sc iit aqua tcrraipie
cos |)ri)liibcrct: 3,17,3; T| (jiio liuiliiis
liiiiliiiiDiiiiii ci| II i latii III , si ])racdandi causa
ad eos uenissent {CC), impedirent (NeruLi): II
17,4; ^ crebris Pompei litteris castigaban-
tur, quoniam primo uenientem Caesarem non
jjrohibuissent , *at reliquos eius exercitus im-
jjedircnt: 3,25,3; ^ exitus: 1,25,4 ii.
administrationes ; \ incursum: 1,25,9
21. aditus; t liis rebus cum iter agmiuis
nostri imjiediretur : 1117,5; etsi mons (e) Ce-
benna (c) . . . altissima niue iter impediebat:
VII 8,2; agmen Haeduorum conspicatus im-
misso equitatu iter eorum moratur atque im-
)5edit: VII 40,4; una (acies) a (c) primo agmine
iter impedire coepit: VII 07, 1; (equites) magna
multitudine circumfusa morari atque iter (iter
atque Paul) impedire incijMunt: 1,03,3; ipsi
erant transcendendae ualles maximae ac diffi-
cillimae; saxa multis locis praerujita iter im-
pediebant : 1,68,2; fugientium multitudine .ac
turba portae castrorum occujjautur atque iter
impeditur : 2, 35, 3 ; T[ illi imjjcdiendae (im-
jjedieute o') reliquae {Forchli.; rei quae x; rei
0) niunitionis (munitiones «•) causa {O;
Forchh. ; fiebat causa af; causa fiebat hl; ~ rei
[quae munitionis fiebat] causa Faern. ; Np.) . , .
legiones educunt: 1,82,1; primum sagittariis
funditoribusque circumiectis , postea leuis arma-
turae niagiia multituiline nii.ssa tormentisque
jirolatis niuniti(jnes inipediebat: 3,45,3; ^
naues: 3,17,3 ii. auxilia; ^ quod Corus
(c) ueutus nauigationem iinjjediebat: V7,
3; Tf utraque re ojjpidorum oppugnatio
imjjcdiebatur: 11112,2; his tot rebus imjiedita
ojjjiugiialione militcs, cum . . . tardareiitur,
tauicn . . . omiiia hacc supcrauerunt : VII 24,
1; f Afranius relreiusque terrendi causa
atque operis imjiediendi copias suas . . . pro-
ducunt: 1,42,2; ut ojjera Caesaris impediret:
1,83,3; t partem: 1120,2 t<. res; \
quod riiius difficilibus rijjis subieclus castris
Scijiionis jirogrcssus nostrorum imjicdicUit :
3,37,3; 1 cuni . . . s.aepibus . . dcnsi.ssi-
mis . . . interiectis jirospectus imjiediretur
{u. CC): 1122,1; t hominum {CC) eiiini
multitudine receptus imjjcdiebatur: 3,04,2;
t quarum rerum magnam jiarteiu teiiijioris
(c) brcuitas ct successus (incursus [i) liostium
inijiedicbal: 1120,2; qui (L. Metellus) liaiic
rem distiahat rcliijiiasiiiie res, quascumque
agerc instituerit, iniiicdiat: 1,33,3; (82,1 it.
nuiiiitio;) ne res maximae spei maximaeque
ulilitatis eius iracundia imjjedirentur: 3,10,3.
erat in magiiis Caesari (c) dillicultatibus
rcs , iic maiorcm aestatis jjartem fiumiiic iiu-
jicdiictur: V1135, 1; Yi nostri . . . etiani
tarditate et grauitiilc iiaiiiiim imjiediebantur: 1,
63
impeclio (impeditus)
64
58, 3; *[ hostes (c) in fugam coniecti se
ipsi multitudine impediunt atque . . . coartan-
tur (c) : VII 70, 3 ; quod religionibus impediri
sese diceret (sese dic. imp. (i): V6, 3.
(i) obiect. et aa) ad c. gcruiid.: se et com-
munes liberos . . ., quos ad capieudam
fugam naturae et uirium infirmitas impediret:
VII 26,3; quibus (militibus) ad sequen-
dum impeditis (Caesar) . . . exercitum educit:
3,76,3; ut . . . pedites . . . cum altitudine
aquae tum etiam rapiditate fluminis ad trans-
eundum [non] impedirentiir: 1,62,2.
pp) in alqa re: non oportere se (c) a po-
pulo Romano in suo iure impediri: 136,2.
(c) sequitur (ut,) ne: VII 56, 2 n. a).)
IJ. = ajiarov /lOiEiv, ayiocpQaTTetv {cf.
iiiipeditnt^ B. a)): exitus: 1,25,4 u. A. b)
y.) administrationes ; ^ iter: VII 8,2; 1,
68,2; 2,35,3 ib. iter; f perpetuam esse
paludem, quae . . . illum omnem locum ma-
gnopere impediret: VII 57,4; fossam . . . ob-
duci iussit locumque in omnes partes quam
maxime impediri (-dire a'): 3, 46, 1; f
(reliqua pars scrobis ad occultandas insidias
uiminibus ac uirgultis ([i; uinculis a) intege-
batur ([i; tegebatur AQ; inpediebatur BM):
VII 73, 7.)
C. = occuparc: animos: V7,5 u. A. b) a)
animos.
iiiipe<litn8. A. = iuipcdiiuentis tardatus,
sarcinis oiiustus, oneribus granatus (opp. ex-
peditus); iiertinet a) ad inililcs: tota auxi-
lia regis impedita ac perturbata . . . in fugam
coiciunt (e): 2,26,4; t hostes u. Iio-
stii* p. 1531 (3(4) loc); t «t . . . tam
exiguam manum praesertim fugientem atque
impeditam adoriri nou audeant: VI 8, 1 ; %
transire con.antes (Atrebates) insecuti gl.adiis
maguam partem eorum impeditam interlecc-
runt: 1123,1.
eos (Heluetios) impeditos et inopiuantes
adgressus magnam partem eorum concidit : 1 12,
3; — auertlt hic (e) casus uaginam et gla-
dium educere conanti (Pulioni) dextram mo-
ratur manum, impeditumque (que om. n/c/i)
hostes circumsistnnt: V44, 8; — si propter
inopiam rei frumentariae Romani sese recipere
coepissent, impeditos in agmine et sub sarcinis
|infirmiore (c) animo] adoriri cogitabant: III
24,3; proinde in agniine impeditos .adoriantur
(c): VII 66, 4.
illi (duces) . . . ueriti, nc noclu impediti
sub onere confiigere cogerentur aut ne . . . iu
augustiis teuereutur, iter supprimunt: 1,66,2;
t hostes . . . incitatis equis irapeditos (nostros)
adoriebantur : IV 26, 2; magna uis . . . telorum
multa nostris [de improuiso] imprudentibus
atque impeditis uulnera inferebant: 2,6,3; — si
*in itinere impeditos (et mM. V) perterritos
deprehendere posset : 3, 75, 3.
b) pertinet ad res: militibus autem ignotis
locis, impeditis manibus, magno et graui
onere armorum oppressis (pressis (i) . . . erat
pugnandum : IV 24,2; Gallis . . . erat impedi-
mento, quod pluribus eorum scutis uno ictu
pilorum transfixis et conligatis . . . neque euel-
lere (ferrum) neque sinistra impedita satis
commode pugnare poterant: 125,3; 1
(Bruti naues) in eas (naues triremes) impedi-
tas impetum faciunt: 2,6,6; neque Bibulus im-
peditis (impedimentis af) nauibus dispersisque
remigibus satis mature occurrit: 3,7,3.
B. = diflicilis; a) de locis: ut altissimis fiu-
minibus atque impeditissimis itineribus
(ripis f) nullum acciperet incommodum : 3, 77,
2; % longius (in add. B-) impeditiori-
bus locis secuti paucos ex suis deperdidemnt:
11128,4; locisque impeditis ac siluestribus sese
(c) occultabat : V 19, 1 ; hostem impedito atque
iniquo loco tenetis : VI 8, 3 ; f ubi cuique
(c) aut ualles abdita aut locus siluestris aut
(locis siluestribus fl) palus impedita (paul im-
pedimTa A) spem praesidii . . . oflerebat, con-
sedeiat: VI 34, 2; hunc ex omuibus fere paili-
bus palus difficilis atque iuipedita cingebat:
VII 19, 1; 1 quod (flumen) ripis erat im-
peditis: 3,75,4; dextrum cornu eius riuus qui-
dam impeditis ripis muniebat: 3,88,5; f
oppidum autem Britanni uocant, cum siluas
impeditas uallo atque fossa munierunt: V21,
3; 1 adeoque erat impedila uallis, ut
in ascensu nisi subleu.ati a suis prinii nim facile
eniterentur: 2,34, 5.
b) de rebus: nauigatiouem inipeditain
propter inscieutiam locorum paucitat«mque por-
tuum sciebant (u. CC): 1119,4.
id propter anni tempus longum atque im-
peditum uidebatur: 1,29,2; T[ cum uic-
toribus nihil impeditum, uictis nihil tutum
.arbitrarentur: 1128,1.
[Falso: quod saepe homines temerarios atque
imperitos ([i; impeditos a; Aiiii.) falsis rumo-
ribus terreri . . . cognitum est: VI 20, 2.]
Morari at<(ue impcdire: (V44, 8;) VII 40, 4;
(1,63,3;) impedire . . . prohibere: 3, 17,3;25,3;
— loco iinpedito atque iiii(|uo: VI 8, 3; (locis
iinpcditis ae siluestribus: V19, 1;) palus dif-
licilis at(|iie iinpedita: VII 19, 1.
Aduerb.: facilius: 1117,4; magnopere:
VII 57, 4; quam maxime: 3,46,1.
fi5
im|>pll'i
imperator
6fi
iniitcllo. A. propr.: quattuor bireme»
subieclis scutulis (CC) inipulsas uectibus (imp.
uect. (kl. lluy ; Dt.; phalangia subiectis sucu-
lis impulsas et uectibus Oiacc.) in interiorem
portum (c) traduxit: 3,40,4.
IJ. trsl.; a) alqm: omnibus . . . oratio con-
sulis , Scipionis , Catonis opponitur. Catonem
ueteres inimicitiae Caesaris incitant .... Len-
tulus aeris alieni m.agnitudine . . . mnuetur.
. . . Scipionem eadem spes prouinciae at-
quc exercituum impellit, . . . simul iudicionim
metus, adulatio atque ostentatio sui et poten-
tium (u. CC): 1,4,3.
(Bellouacos) impulsos ab suis principibus
. . . et ab Haeduis defecisse et populo Romuno
beUum intulisse: 1114,3; si furore atque
amcntia impulsus (Ariouistus) bellum in-
tulisset: 140,4; qui (Ambiorix et Catuuolcus)
. . . Indutiomari Treueri nuntiis impulsi suos
concitauerunt . . .: V2G,2; hac impulsi occa-
sione ((ialli) . . . audacius de bello consilia
inire incipiunt: VII 1,3; his rebus impulsus
(Curio) equitatum omnem . . . ad castra ho-
stium niittit: 2,38,3.
b) jil(ini, ut: cum uideret (lermanos tam
facile im|)clli, ut (quod fi) in (ialliam ueuirent:
IV16, 1; impellit alios (Haeduos) auaritia,
alios iracundia et temeritas, . . . ut lcuem
auditionem habeant (habent BM) pro re com-
perta: VII 42, 2.
«') alqni ad alqd: quod aaepe homines
temerarios . . . falsis rumoribus terreri et ad
fucinus impelli . . . cognitum est: VI 20,2;
adiuiuit rem proclinatam (e) Coiunctolitauis
plebcmque (c) ad furorem impellit, ut fu-
cinore admisso ad sanitatem reuerti pudeat (c) :
VII 42, 4; — ne is (r) multitudinis studio ad
dimicandum impellerctur ([i; A-(/'Ar^: inpcl-
letur a): VII 20,5.
|I'"also: illum in cquuiii quiduni cx suis in-
tiilit /inipiilit [i): VI30,4.|
iiii|»«>li4leo: mons autcm altiHsimus im-
pendcbat: 16,1; montesque, qui impenderent,
u niuxima mnllitudine . . . tencri: 1112,1.
iiiii|>4^iiHiiH: (juibus (iumentis) maxime
Galli (r) dcl(Ttantur (r) quacquo impenso
(immenso [i) paninl pretio: IV 2,2.
iiii|»(>i'ator. A. siibi.; a): abcsse: VII
1,7 n. pcrucnirc; 1 ilium (imperatorcni)
adesse (adesHe eum (i) et haec coram cernere
cxistimate: VI H, 4; J (gratias agere: 3,
'.11,3 u. 1».;) 1 (ai)pcllurc: V 33, 2 u. (J,
a) of(iciuni;) 1 augero: 3,92,3 n. dcber^s
11 ccrnere: VlK,4 n. adesse; 1 (colior-
l:ii'i: V33,2 n. U. a) oHiriinii;! Ij coii-
l.t-XiO. (tllCHIt)-. I I,
sulere, debere: 3,51,4 u. (i. a) partes; hanc
(animi incitationem atque alacritatem) non re-
primere, sed augere imperatores debent: 3,92,
3; 1 deducere: VII 20, 11 u. .statuere;
t dicere u. C. a) (■'i loc.): f dimittere:
1,85,10 u. F. dare; % 'gerere u. ib.;
1,13,1 u. C. b); II cum Cimbris et Teu-
tonis a C. Mario pulsis non minorem laudem
exercitus quam ipse imperator meritus uide-
batur: 140,5; 1,13,1 u. C. b); T pel-
lere: I 40, 5 i>. mereri; If quod ne-
que legiones audeant absente imperatore ex
hibernis egredi neque imperator sine praesidio
.ad legiones peruenire possit ([i; posset a):
VII 1,7; 1 proficere: VII20, 11 u. sta-
tuere; 1 unum hoc proelium superest;
quo confecto et ille (?'. e. imperator uester) suam
dignitatem et nos nostram libert.atem reeupe-
rabimus: 3,91,2; 1 reprimere: 3,92,
3 u. debere; t reuerti: 1,85,10 ii. F.
dare; 1 quod plus se quam imperatorem
de uictoria atque exitu rerum sentire existi-
niarent: VII 52, 3; % itaque statuisse
imperatorem , si nihil in oppugnatioue oppidi
profecissent (profecisset [i), triduo exercitum
deducere (prodeducere A/',' producere B') : VII
20,11; 1 (supcrare: 1,72,2 u. G. b);)
f quanto . . in periculo et castra et legioues
et imperator uersaretur: 1126,5; f
uideri: 140,5 u. mereri.
b): quod de re tanta et a tum perito im-
peratore nihil frustra confirmari uide-
batur: 3,87,7; t qui (ueterani milites)
dimissi a superioribus imperatoribus iu
his prouinciis consederant: 3,4,1.
B. iirae«Ii<;at. : his rebus gestis Curio . . .
uiiiuersi exercitus coiiclamatione imperator
u|)pcllatur: 2, 26, 1 ; (ef. 32, 14 (J. a) iiomen;!
iScipio detrimentis quibusdum circu montcni
Amanuiii ucceptis impcrutorcm se appclluuerut:
3,31,1; Pompeius eo proelio imper.ator est ap-
pellatus. hoc nomen obtiiiuit atque ita se
postea salutari passus *est, sed ((7(7) in litteris
■numquum scribere est solitus : 3, 71,3; T
iion recuHure ae, quiu millius usus imperator
exiHtimarctii r, si: 3,45,6; t ad unum
omncs Vercingetorigem probant impe-
ratorem: VII 63,6; ' 1 (salutare: 3,71,
3 u. appellare.)
C. appos.; a) iioin.: Caesar imp. s. d. Cice-
roni imp. : Cic. ad Alt. IX 6 vl ; Caesur imii.
(!iceroni iinp. sal. dic: ap. Oio. nd AU. IX I(i,
2; Caesar iiiip. sul. il. ('iccroiii inip.: ii/i. Cic.
iid Att. X 8 /(.
I() acc. : il('i|iif sr Mcc|iii' r('lii|iii)s iiiiiMiii|ii's
67
imperntor — imperfectiis
68
pati posse C. Caesarem imperatorem bene de
re publica meritum tantis rebus gestis oppidu
moenibusque prohiberi: 1,13,1; militesque ap-
pellat iieu se neu Pompeium (Na; pompeium
abseutem Of/d; [Pompeium] Terpstra; Db.) im-
peratorem suum aduersariis ad supplicium tra-
daut obsecrat: 1, 7t>, 1 ; qui (Partlii) paulo ante
M. Crassum imperatorem interfeceraut: 3,31,3.
(!) dat. u. a) (S loc).
<1) c. piaep.: 1,84,3 ?<. H. b).
1). uocat. : respiciens Caesarem Faciam , m-
quit, hodie, imperator, ut aut uiuo mihi aut
mortuo gratias agas: 3,91, 3.
E. obi.: alius deleto exercitu atque im-
peratore uictores barbaros uenisse contendit:
VI 37, 7; 1 (interficere: 3,31,3 u. C.
b);) H (prohibere: 1,13,1 *.,) t
tradere: 1,76,1 ib.
F. dat.: quasi non et felicitas rerum gesta-
rum exercitus beneuoleutiam imperatoribus et
res aduersae odia colligant (-gent af; con-
cilient Ohl): 2,31,3; t committere:
1, 74, 2 u. O. a) fides; t in se uno non
seruari, quod sit omnibus datum .semper
imperatoribus, ut rebus feliciter gestis aut cum
honore aliquo aut certe sine ignominia domum
reuertantur exercitumque dimittant (reuertatur
. . . dimittat Paul): 1,85, 10; uestro imperatori
quam consueuistis operam d.ate: 3,91,1; t
(salutem dicere u. C. a) ;) t ego certe
meum rei publicae atque imperatori ofiicium
praestitero: IV 25, 3; praestate eandem nobis
ducibus uirtutem, quam saepe numero impera-
tori praestitistis : VI 8, 4.
0. g:enet. ; a): ut reliquurum imperatorum
res aduersae auctoritatem minuunt, sic
huius ex contrario dignitas incommodo accepto
in cUes .augebatur: VII 30, 3; t cum pro
se quisque in conspectu imperatoris etiam in
(c) extremis suis rebus operam nauare cuperet:
1125,3; t dignitas: (VII30,3 u. aucto-
ritas;) 1,7,6 u. existimatio; t hortatur,
cuius imperatoris ductu VIIII anuis rem pu-
blicam felicissime gesserint plurimaque proelia
secunda fecerint , omnem Galliam Germaniam-
que pacauerint, ut eius existimationem
dignitatemque ab inimicis delendant: 1,7,6;
t deinde de {add. (Oiacc.;) Scal.; om. codd.; edd.)
imperatoris fide (Ciaee.; fidem eodd.; edd.)
quaerunt, rectene se illi sint commissuri: 1,74,
2; f sese paratos esse imperatoris sui
tribunorumque plebis iniurias defendere: 1,
7,7; t (Pompeius . . . detractis insigni-
bus imperatoriis (recc; imperatoris 0\) . . .
se ex castris eiecit: 3,96,3;) f neque (se)
de summa belli suum iudicium, sed impera-
toris esse existimauisse : 141,3; t (cum
ad eos oratoris modo Caesaris (cum ad eos im-
peratoris il:; V.) mandata deferret (c): IV
27, 3 ;1 t equideni me Caesaris militem dici
uolui, uos me imperatoris nomine appellauistis :
2,32,14; cf qu.sqq.; (3,71,3 «. B. appellare;)
t eos facere arroganter, cum aut de officio
imperatoris desperare aut praescriljere uideren-
tur (c): 140,10; et in appellandis cohortaudis-
que militibus imperatoris et in pugna mihtis
officia praestabat: V33, 2; t aliae enim
sunt legati partes atque (aliae N) imperatoris.
alter omnia agere ad praescriptum, alter libere
ad sumnujm rerum consulere debet: 3,51,4.
b): praesertim cum non minus esset im-
peratoris consilio superare quam gladio: 1,
72, 2.
H. c. praep. ; a) ab : fidem ab imperatore de
Petrei atque Afranii uita petunt: 1,74,3.
b) erc^a: non esse aut ipsis aut militibus
suscensendum , quod fidem erga imperatorem
suum Cn. Pompeium conseruare uoluerint ^c):
1, 84, 3.
f) sine: cum . . . nostri . . quid sine im-
peratore et sine reliquis legionibus adulescen-
tulo duce efficere possent perspici cuperent:
III 21, 1.
Imperator perlinet ad Caesarem plurimis
locis ; ad Ciceronem in ep. ad Att. IX 6 .^1;
16,2; X8iJ; a4 Crassum 3, 31, 3; adCurio-
nem 2,26,1; 32,14; ad Marium 140,5; ad
Pompeium 1,76,1; 84,3; 3,45,6; 71,3; 87,
7; ad Scipionem 3,31,1; — ad Vercinge-
torigem VII (30, 3;) 63,6; uon ad certuiu
<xueudaiii Iioiiiiuem referenduiu est (I 40, 10;)
V33,2; VII 30,3; 1,72,2; 85,10; 2,31, 3;3, 4,
1; 51,4; 92,3; (96,3.)
Dux — imiierator: 11121,1; VI 8, 4.
Adiect.: omnes: 1,85,10; tam peritus: 3,
87,7; reliqui: VII30,3; superiores: 3,4,
1; — nullius usus: 3,45,6; 1 (hic: VII
30,3;) ipse: 140,5; (is: 1,7,6;) suus: 1,7^7;
76,1; 84,3; uester: 3,91,1.
iiuperatoi*iii»>: Pompeius, iiim cum intra
uallum nustri uersareutur, . . . detractis iu-
signibus imperatoriis (recc. ; imperatoris 0: ;
edd.) decumana porta se ex castris eiecit: 3,
96, 3 ; t neque proelio decertare (Sulla)
uoluit, . . . ue imperatorias sibi partes sump-
sisse uideretur: 3,51,5.
inipcratiim u. impero p. 7 7.
iiuperfectniii : Diuiciacus auxilii petendi
causa Komam ad senatum profectus imper-
fecta (infecta p; Np.) re redierat: VI 12, 5.
69
imperitus — imperium
70
iniperitnM. A. iion additiir ffeiiet.: cui
rationi coiitra homines Ijarbaros at<)uc impe-
ritos locus fuisset: 140,9; sperans barbaros
atque iniperitos Iiomines inopia cilxiriorum ad-
(luctos ad (c) iniquam (c pugnandi condicio-
nem posse deduci: VI 10,2; quod saepe homi-
nes temerarios atque inii)eritos ('^; impeditos
a; Aim.) falsis rumoribus terreri et ad facinus
impelli et de summis rebus consilium capere
cognitum est: VI 20, 2; eos . . . homines im-
j>eritos et per conloquium deceptos crudelissime
i n terfecisse : 1 , 85, 3.
B. iniperitus alcs rei: quod homines bar-
bari et nostrae consuetudinis imperiti
bellum {wpulo Romano fecissent : I V 22, 1 ; t
nostri . . . huius omnino generis pugnae
{pugn. gen. p) imperiti non eadem alacritate
. . . utebantur (CC): IV 24, 4; t non se
tani barbarum neque tam imperitum esse re-
r u m , ut non sciret : I 44, 9 ; quod non adeo sit
imperitus rerum, ut suis copiis populum Ro-
nianum superari {c) posse conlidat: V27,4;
uicisse Romanos . . artificio quodam et scientia
oppugnationis, cuius rei fuerint ipsi imperiti:
VII 29, 2; t niodo conscripti atque usus
militaris imperiti ad tribunum militum cen-
turioue.squc ora conuertunt: VI 39, 2.
iniporinni. 1. = TVQOOTayfia, v.il.eva}.ia
(lussuni, |iraeoc|)tum); A. slusr. ; a) obicot.:
e.\ercitui . . . incessit . . . tantum . . studium in-
lamiae sarciendae, ut nemo aut tribuni aut
centurionis (-ones aJOl) imperium desidera-
ret: 3, 74, 2; 'i h\ propter propinquitatein
et celeritatem (c) hostium nihil iain Oaesaris
imix;rium exspectabant (spectabant (i):
1120,4; t nihil hunc (c) se absente pro
sano facturum arbitratus, qui praesentis im-
perium negiexisset: V7, 7.
b) dat. : qui (legati) polliceantur (c) obsides
dare atque imi)erio populi Komani obtempe-
rnre: IV 21, 5; Bellouaci . . ., quod se suo iio-
niine at(|ue arbitrio . . . bellum ge.sturos ^c)
(licerent (c) neque cuiusquam imperio obteni-
lieraturos (nequo . . . obterap. om. h): VII 75,
5; quae (nauis) perseuerauit neque imperio Ca-
lini obtemperauit, quod . . . priuato . . con-
-ilio adininistrabatur: 3,14,2; T quod hi
iieque ad concilia ueniebant neque iniperio pa-
rebant: V2,4; (milites) ad omnem laliorem
aniino parati imperio paruerunt: 3,95,1.
e) abl. : Bessos partim nicrcennarios, partim
imperio aut gratia comparatos . . . adiece-
rat: 3,4, (>; t eius (l)oniitil) impcrio
clnsHem quoque uersus (sic a'; eiuR cl. iniii.
quoquouersus (h) dimittiint: 1,3G, 2; - xe
ca, quae faceret, iussu atque imperio fa-
cere Pompei, qu.ie mandata ad se per Vibid-
lium (c) delata essent: 3,22,1.
d) e. praep. : pauci lenunculi ad officium
imperiumque (que om. a) conuenieban t:
2,43,3.
B. plur.: neque ab uno omnia impcria ad-
ministrari poterant: 1122,1. Cf. 2. A. b>.
2. = o:Q'/r; -i. = inipcrandi ius, suiniiia
potestas, princlpatus (uel domi uel belli^:
a) siiig'. ; a) subl.: populi Romaui iustis-
simum esse in Gallia imperium: 145,3; —
nullus (erat) ordo. nullura imperium cer-
tuni, cum suo quisque consilio uteretur: 1,51,
2; t egressi nullo certo ordine neque
imperio: II 11,1; (quod nullo ordlne et
(imperio add. Kindseh.) sine timore iter fece-
rant : 2, 26, 4 ;) t IV 16, 4 u. <}) 'i'f).
[i)obi.: qua rei familiaris iactura perpetuum
imperium libertatemque se (e) consequi
uideant: VII 64, 3; t interfecto ludutio-
maro . . . ad eius propinquos a Treueris im-
perium defertur: VI 2,1; omnium consensu
ad eum defertur imperium. qua oblata pote-
state . . . imperat . . . iubet: VII 4, 7; ^
cum leges duo ex una familia . . . magistratus
creari uetarent, . . . Cotum imperium depo-
nere coegit, Conuictolitauem . . . pote.statem
obtinere iussit: VII 33, 3; cum proiectis fasci-
bus et deposito imperio priuatus et captus ipse
in alienam uenisset potestatem: 2,32,9; ^
iniperium se a (c) Caesare per proditionem
nullum desiderare, quod habere uictoria pos-
.set ./•) : VII 20, 7 ; ", qui (inimici) . . .
omnia permisceri mallent quam imperium exer-
citusque diinittere: 1,32,5; '_ quod . . .
erepto . . semenstri imperio in urbem retrahe-
retur: 1,9,2; t populi Romani imperium
Rhenum finire: IV 16,4; t qui (Sues-
siones) codem iure et <c) isdem legibus utan-
tur, uuuiu iraperium unuuique (imperium unum-
qiie om. [i"^ magistiatum cum ipsis habeant:
113,5; VII 20, 7 u. desiderare; t quod
ipse (Orgetorix) suae ciuitatis imperium ob-
tenturus esset: 13,6; qui (Diuiciacus) cum
magnae partis lianim (c) regionum timi otiani
Britanniao iraporium obtinuerit: 114,7; Mandu-
braoium . . . in oiuitatera mittat, qui prao.sit
imporiuraque obtineat: V20, 3; t ciuitati
autoni imperium totius prouinciao pollioetur:
VII 64,8; 1 totiusque belli impcriuiu sibi
postulare (Bellouacos): 114,5; t quin
otiani iiwis (se imporiura) remittere (Steph.:
romittorot lodil.) , si sibi niagis houorem tri-
buero quniii ab se saluteiu aocipere uideiuitur:
5"
71
iiii]ipniim
72
VII 20,7; t habent opiiiionem . . . louem
imperitim caelestium (coeleste Aini.} tenere,
Martem bella regere: VI 17,2; t ciuitates
uictae nomen atque imperium absentis Pompei
timebant: 1,61,3; t Cingetorigi . . .
principatus atque imperium est traditum: VI
8,9.
y) (lat.: obtemperare: IV 21, 5; VII 75,5
u. 1. A. li); t Britanni liunc toti bello
imperioque praefecerant: Vll,9; 1
qui iam ante se populi llomani imperio sub-
iectos dolerent: VII 1,3; tl borlatur-
que, ut se liberos et (in add. QM'') imperio
natos memineriut: VII 37, 2.
(J) gciiel.; cf.y.): summae diligentiae sura-
mam imperii seueritatem addit: VII 4, 9.
seque alterum fore Sullam . . ., ad quem
svimina imperii redeat: 1,4,2; eo mortuo
ad neminem unum summa imperii redit, sed
separatim suani quisque classem ad arbitrium
suum admiuistrabat: 3,18,2; — toti tamen
officio maritimo M. Bibulus praepositus cuncta
admiuistrabat: ad hunc sunima imperii respi-
ciebat (redibat Ciaec.?}: 3,5,4; t con-
uenerant summa imperii bellique admini-
strandi communi consilio permissa Cassiuel-
lauuo: Vll,8; quibus (ducibus) summaimperii
permissa erat: VII 79, 1; — duce Boduognato,
qui summam imperii tcuebat, ad eum
locum conteuderunt : II 23, 4 ; his praeerat Viri-
douix ac summam impeiii tenebat earum om-
nium ciuitatum: 11117,2; eo absente, qui sura-
mam imperii teneret: III 17,7; qui (Adiatunnus)
sumniam imperii tenebat: 11122,1; — sum-
mam imperii se consulto nulli discedentem
tradidisse: VII 20,5; summa imperii traditur
Camulogeno Aulerco . . . propter singularem
scientiani rei militaris: VII 57,3; contendunt
(Haedui), ut ipsis summa imperii tradatur: VII
63,5; praefecti constituebantur. Commio Atre-
bati, Viridomaro et Eporedorigi Haeduis, Ver-
cassiuenauuo Aruerno . . . summa imperii tra-
ditur (praef. constituebantur commius atrebas,
uiridomarus et eporedorix hedui; uercassiuel-
launo . . . traditur [i) : VII 76,3.
fifi): cur .sui quicquam esse imperii aut
potestatis trans Rhenum postularet? IV 16,4.
yy): quod eum (c> (Dumnorigem) cupidum
rerum nouarum, cupidum imperii, . . . ma-
gnae . . . auctoritatis cognouerat: V6, 1.
e) nbl.; aa): illum (Pompeium) delectari
imjierio et consulares praetoriosque seruorum
liabere numero: 3,82,3.
p[j): quod . . . neque uUa necessitate neque
imperio continerentur : 1111,5; f per-
facile esse . . . totius Galliae imperio (-ium B')
potiri:I2, 2; (regno occupato per tres poten-
tissimos ac tirmissimos populos totius Galliae
sese potiri (imperio add. A^; Vielh.) posse
sperant: 13,8;) uti toti Galliae bellum infer-
rent imperioque potirentur (Heluetii): 130,3;
t ii (c), qui se ad eorum amicitiam adgregaue-
rant (c), meliore condicione atque aequiore im-
perio se uti uidebant: VI 12,6.
yy): imperio (in imp. Wliitte) populi
Romani non modo de regno, sed etiam de ea
quam habeat gratia desperare (Dumnorigeni) :
I 18, 9 ; a potentioribus . . . uulgo regna occu-
pabantur, qui minus facile eam rem (in add.
BMQ-) imperio nostro consequi poterant:
111,4.
dd) nullo certo imperio: 1111,1; (2,26,
4) u. y.).
t,) c. pi'iie|>.; aa) cuiii: cum imperio u.
cnm p. 770 3. cum imperio (3 toc.j.
fi[i) de : et de imperio Caesaris et de . . . tri-
bunis plebis grauissirae acerbissimeque decer-
nitur: 1,5, 4; t neque exspectant . . .,
ut de eorum imperio ad populum feratur: 1,
6,6.
yy)iii: quod in tanto imperio populi Ro-
mani turpissimum sibi et rei publicae esse ar-
bitrabatur: 133,2; (118,9; 111,4 u. e) }7).) •
Sd) sub inipeiium: ardere Cialliam tot con-
tumeliis acceptis sub populi Uomani impe-
rium redactam: V29,4.
££) siib impciio: (contineri: V 39, 1 u.
esse;) t ueque recusaturos (sese), quo mi-
nus perpetuo sub illorum dicione atque im-
perio essent: 131,7; qui (Eburones) snb im-
perio Ambiorigis et Catuuolci erant: V24, 4;
qui omnes sub eorum imperio sunt (coutine-
bantur fi): V 39, 1; Suebos . . . iis (c) nationi-
bus, quae sub eorum sint (sunt [i) imperio,
denuntiare, ut: VIIO, 1; qui sub imperio Ar-
uernorum esse consuerimt : VII 75, 2.
b) plur.; a) subi.: suaque esse eius modi
imperia, ut non minus haberet iuris in se mul-
titudo quam ijjse in multitudinem : V 27, 3.
■ p) obi. : in se nom generis imperia consti-
tui, ut idem ad portas urbanis praesideat (c)
rebus et duas bellicosissimas prouincias absens
tot annos (c) obtineat: 1,85,8; t prae-
stare (c), si iam principatum Galliae (Haedui)
obtinere non possint (c), Gallorum quam Ro-
manorum imperia perferre (praeferre af;
Xp., Db.)\ 117,3; tantum se eius opinionis de-
perdidisse, ut populi Romani ([i; Ald.; a populo
Romano a; edd.) imperia perferrent (praef.
Ma^) , grauissime dolebant (Galli): V 54, 5;
73
imperium
impero
74
1f non posse (se) eius (Ariouisti) imperia diutius
sustinere (sustineri B-;Fr.): 131,13.
'/) dat. : qui mobilitate et leuitate animi iiouis
impcriis stuilebant: 111,3.
15. — res publicii, liiies ciiiitatis: quietem
Italiae, pacem prouinciarum , salutem im-
perii {Stcph.; imperio 0\) uni omnes accep-
tam relaturos: 3,57,4; (IV 16, 4 ii. A. a) [i)
linirc; 113,5 ib. liabere.)
C. inetoii. = ol aQy^ovreg, za lihj: ita
magnarum initia rerum, quae occupatione
iiiagistratuum et iniperioruni {Paul; teniporum
coild.; edd.) sollicitani Italiam habebaiit, . . .
facilem exitum habuerunt: 3,22,4; — erat
plena (plane a) lictorum et imperiorum
(iinperiorumquc f; et apparitorum Forchh.)
prouincia: 3,32,4; H nacti uacuas ab
imperiis .Sardiniani Valerius, Curio yiciliam
cum exercitibus eo perueniuut {u. CG): 1,31,
I ; — cum (iraecos . . . arnia cai^ere iubcret,
illi autem bc contra imperium populi Ro-
mani i)UgnaturoB (c) negarent: 3,11,4; —
insimulatus, . . . quod sine imperio tautas
(npia.s reliquisset: VII 20, 1.
SiK^nilicat. dubia: num tu harum rerinn na-
tiua accidere arbitraris, (juod unam tcrram ac
pliircs tcrras ct urbein ct urbes et imperium et
imperia dicamus, neque quadrigas iu uiiam (?)
Moiiiiiiis (iguram redigerc necpie harenam mul-
litudinis appellatioue conuertere possimus? aj).
CdL XIX 8, 8.
lussu atqiic iiii)H'rio: 3, 22, 1; dicio . . . iui-
prriuiii: 1 31,7; (iiii|ieria . . . ius: V27,3;) ini-
pcrium (-a) . . . magistratus: 113,5; '3,
22,4; imper. . . . potestas: IV1G,4; VII 4,
7; 33,3; (2,32,!);) princi2»atus . . . imp.: I
17,3; V18,9; (imi). . . . regnum: 118,0; U
1,4;) T sumiiia imperii bcllique ad-
iiii iiistraudi: V 11,8.
(■viietiiius siibieetiuiis 25 locis aihlihir;
Kciicl. «bieel. Iiis locis: belli: 114,5; Uri-
taiiniae: II 4, 7; caelestium: VI 17,2; ciui-
Lati8(-um): 13,6; 11117,2; GaUiae: 12,2;
(3,8;) (30,3;) prouinciae: VII 64,8; — ma-
giiao partis harum rogionum: 114,7.
Adieet.: acquius: VI 12,6; eertuin:!! II,
1; 1,51,2; iust issim uin: 145,3; (nostruin:
II 1,4;) noua: II 1,3; (iiullum: 1111,1; VII
20,7; 1,51,2; (2,26,4;)) oni II ia: 1122,1; pcr-
petiiiim: VII 64,3; semonstre: 1, !), 2;
(suum: IV16,4;sua: V27,3;j tantiim: 1
33,2; (totiini: V1I,I); ulliiin: 1111,5;)
iiiiiim: 113,6; 1| eiiis iiiodi: V27, .'i;
noui generis: 1,H5,H.
illiptT». I. Koriiiii: iin iicraucrat: 17,
6; 29,3; IV36,2; Vl,9; 3,31,2 (bis); im-
perarat: 1133,3; imperauerit: 1,15,2; 20,
5; imperauisset: 3,6,2; imperasset: IV
22,1; 27,1; VII 60, 1.
II. Signif. ; 1. = /rpoffrftVrei»'; A. = posdi-
lare, ut alqd liat; a) absol.: censu habito, ut
Caesar imperauerat: 129,3; celeriter, ut
ante Caesar imperarat, ignibus signitica-
tione facta: 1133,3; — iis ad diem adductis,
ut imperauerat: VI, 9; t Basilus ut
imperatum est facit: VI 30,1; — Massilieu-
ses arma tormentaque ex oppido, ut est im-
peratum, proferunt: 2,22,5; U seque in
castra, ut erat imperatum, receperunt: II
11,6; illi, ut crat imperatum, *deuectis iis (e)
cohortibus . . . peruenerunt: 11126,2; illi, ut
erat imperatum , circumsistunt liominem atque
intcrliciunt: V7, 9; Fabius, ut erat imperatum,
adhibita celeritate praesidium ex saltu deiecil
. . .: 1,37,3; eodem tempore equites ab sinistro
Ponipei cornu , ut erat imperatum , uniuersi
procucurrerunt . . .: 3,93,3; — Fabius, ut
imperatum erat, non ita multum moratus
in itinere eum legione occurrit: V47, 3.
b) additur a) obicct.; aa) iion additiir da-
tiuus : Caesar iieccssariis rebus iniperalis ad
cohortandos milites . . . decucurrit (c) : II
21,1.
legati uenenuit, qui . . . se . . ea, quae
iinperasset, facturos pollicerentur (c): IV
22,1; cohortatus, ut ea, quae imperasset,
diligenter industriequc administrareut: VII 60,
1; iit omnia, quae imperarent ur, sibi pa-
tienda (c) existimarent: VII 30, 4; quae im-
peraret (-auerit, -aisset, -areutur) facerc (fac-
Luros) u. favio p. 1263 ^) (0 loc.j; T[
conclamantibus omuibus, impcrarct quod
uellet, quodcumque imperauisset se
aequo animo esse facturos, . . . naues soluit:
3,6,2; — sese . . . quod rem ])ostulare
cognouissct iiiipcraluniiu: 2,40,3.
[i[j) addiliir datiuiis: hoc se Vbiis (sc uiiiis
/(,- suebis a; se ab ubiis fi) imperaturum (a«,-
impetraturum fh): IV 8,3; quaequc ad eam
rem usui sint (suut Of) militibus inipcrat
et . . . iubet: VII 11,5.
[i) iit; aa) iiuii add. dat.: Caesar . . . si
(jui ad eos Eburones ex fuga conueiiissciil, ad
se ut reducercntiir imperauit: VI 32, 2; mittil
coiiiphiies ei|uitum turmas eo de media iiocto;
iiiiperat, ut {Faul-Nilsche; mittit eomplures equi-
Luin turmas; eis do (eisdem a) media nocte im-
perat, ut a; cdd.; m. e. eq. turinas eo de m.
uocto; iis impcrat, ut ci; Ald., Schn.; m. c.
eq. t. codciii nicd. ii.; iiiipciat hia ut(i;^ piuilo
75
impero
76
tumultuosius omnibus locis peruagentur {rtf;
Prochsck; uagarentur a; edd.; pcruagarentur //,■
Schn.): VII 45, 1.
fjfi) add. dat. : quorum per tines ierant, his
uti conquirerent et reducereut, si sibi piugati
esse uellent, imperauit : 128,1; Heluetios . . .
reuerti iussit et . . . Allobrogibus imperauit, ut
iis irumenti copiam facerent; ipsos oppida . . .
restituere iussit: 128,3; quos Caesar . . . suis
. . . oppidis uti iussit et finitimis imperauit, ut
ab iniuria et maleficio se suosque proliiberent :
1128,3; discedens . . . Caesar . . . legatis im-
perat, quos legionibus praefecerat, uti quam
plurimas possent hieme naues aeilificandas
ueteresque reticiendas curent ([i; curarent a;
edd.): VI, 1; Cassiuellaunus . . . iis (c) im-
perat, uti coactis omnibus copiis castra . . .
adoriantur atque oppugnent: V22, 1; Sabinus
. . . centuriones se sequi iubet et . . . iussus
arma abicere imperatum facit suisque ut idem
faciant imperat: V37, 1; Vliiis (ubi \s, Ba) im-
perat, ut pecora deducant suaque {CC) omnia
ex agris in oppida conferant . . . ; mandat, ut :
VI 10, 2 ; eqiutibus imperat , ut quam latissime
possint (f) uagentur et (ut bli/ quam maxi-
mum hostibus terrorem inferant : VII 8, 3 ; 45,
1 u. aa); duumuiris municipiorum omnium im-
perat, ut naues conquirant Bruiidisiuuique de-
ducendas curent: 1,30, 1; imperat militilius Cae-
sar, ut naues faciant: 1,54,1; naues longas X
Gaditanis ut facerent (Varro) imperauit, com-
plures praeterea [in] Hispali faciendas curauit:
2, 18,1; Saburra . . . his imperat, ut simula-
tione timoris paulatim cedant ac pedem refe-
rant; sese . . . imperaturum: 2,40,3; magistris-
que imperat nauium (Jlarcius), ut primo ue-
spere omnes scaphas ad litus adpulsas habeant :
2,43,1.
}') ne: Caesar . . . se . . . recepit suisque
imperauit, ne quod omnino tehim in hostes
reicerent: 146,2; finitimisque (se) imperaturum,
ne quam dediticiis populi Komani iniuriam iu-
ferrent : II 32, 2 ; obsides imperat et . . . con-
stituit; interdicit atque imperat Cassiuellauno,
ue Mandubracio neu Trinobantibus noceat (bel-
lum faciatp): V22,5; (VII 86, 2 u. §);) simul
tertiae aciei totique exercitui imperauit, ne
iiiiussu suo concuiTcret; se . . . signum datu-
rum: 3,89,4.
f)) coniunctiiius : huic imperat, quas possit
adeat ciuitates horteturque (hortaturque AVf ,
ut (c) : IV 21, 8; imperat, si sustinere non pos-
sit {X; Sclni.; iposset recc: rcll.edd.), deductis
cohortibus eruptione pugnet (fi ; pugnaret a ;
edd.); id nisi necessario ne faciat: VII 86, 2.
t) acc. c. iiif. ; aa) pa-ss. : lias (naues) omnes
actuarias imperat fieri . . .; iul)et: Vl,3;
magiuun partem equitatus ad eum insequeuduui
mittit (misit [i) retrahi<]ue inqierat (impera-
uit bccfk). si uim faciat
iiiterfici iuljct: \
7, (i; naues . . . Octogesam adduci iubeut . . . .
iiauiLius iunctis pontem imperant fieri: 1,
61,4.
Ijfi) depoii.: iubet . . .; quinque . . . reli-
quas (cohortes) de media nocte . . . magno
tumultu proficisci iiuperat: VII 60,3.
()()') act. et pass.: eo partem nauium longa-
rum conuenire, frumentum commeatumque
. . . comportari (-are N) imperat: 3,42,2.
-) iiiterrog'. obl. : (Vercingetorix) quid fieri
uellet imperabat : VII 16, 2.
paucis [diebus] quae fieri uellet Vticae con-
stituit atque imperauit (luba): 2,44,3.
),) breuit. diceudi: omnes Vticam relinquunt
(c) et quo imperatum est transeunt: 2,
25,7.
B. = postiilare , ut alqd detur, niittatur:
tota Italia . . . arma imperantur, pecuniae a
municipiis exiguntur: 1, 6, 8; 3,32,2 u. milites;
f equites auxiliaque toti (Steph.; totius uel
tocius codd.) Lusitaniae a Petreio, Celtiberiae,
Cantabris barbarisque omnibus . . . ab Afranio
imperautur: 1,38,3; li columnaria: 3,
32,2 u. milites; *j, equitatuque impe-
rato bellum cum Germanis gerere constituit:
IV 6, 5; t equites u. eqaes p- 102S
i4 loc); t frumentum: V20, 4 u. ob-
sides ; 3, 32, 2 u. milites ; \ Haeduis Segu-
siauisque . . . decem milia peditum imperat;
huc addit equites octingentos : VII 64, 4 ; im-
perant Haeduis atque (c) eorum clieutibus . . .
milia XXXV; icf. qu. sqq. usque ad § 1 ) : VII
75,2-4;
^ dum milites, quos imperaue-
rat, conuenirent: 17,6; ciuitatibus milites im-
pcrat certumque in locum conuenire iubet: V
1,6; legati ueuiunt quaeque imperauerit se
cupidissime facturos pollicentur ; milites imperat ;
mittunt : 1, 15, 2 ; in capita singula . . . tribu-
tuni imponebatur, columnaria, ostiaria, frumen-
tum , milites, arma, remiges, tormenta, uectu-
rae imperabantur : 3,32,2; (17,2 ei VII 31, 4
u. numerum;) t Cato in Sicilia naues
longas ueteres reficiebat, nouas ciuitatibus im-
perabat: 1,30,4; T prouinciae toti quam
maximum potest inilitum numerum imperat:
17,2; magnum iis (c) numerum obsidum im-
perat: IV 22, 2; liis Caesar numerum obsidum,
quem ante (autea [i) imperauerat, duplicauit:
IV 36, 2; imperat certum numerum militum
ciuit.itibus : VII 31,4; (statuuut) certum nume-
77
inipero — impetro
78
rum cuique ciuitati (fi; Sclin., Fr., Db.: cuique
ex ciuitate a ; rdl. edd.) imperandum : VII 75,
1; imperant . . . milia XXXV; parem nume-
rum Aruernis adiunctis Eleutetis < CC), Cadur-
cis, Gabalis, Vellauiis: VII 75, 2; legati ab
Aruemis missi quae imperaret se facturos poUi-
centur. imperat magnum numerum obsidum:
VII 90, 2; ^ Caesar . . . ignoscere impru-
dentiae disit obsidesque imperauit: IV 27,5;
Cae.sar obsides imperat eosque ad certam diem
adduci iubet: V 1, 8; his Caesar imperat obsides
XL frumentumque exercitui : V 20, 4 ; Caesar
. . . obsides imperat et quid (c> . . . uectigalis
. . . Britannia penderet constituit: V22, 4; ob-
sidibus imperatis centum hos Haeduis custo-
diendos tradit: VI 4, 4; omnibus Jiis ciuitatibus
obsides imperat, certum numerum militum ad
se celeriter adduci iubet (e) : VII 4, 7 ; ipse (c)
imperat reliquis ciuitatibus obsides : VII 64, 1 ;
(IV 22, 2; 36,2; VII 90, 2 «. numerum;) ^
ostiaria: 3,32,2 u. milites; ^ raagnam
imperatam Asiae , Syriae regibusque omnibus
et dynastis et tetrarchis et liberis Aehaiae po-
pulis pecuniam exegerat: 3,3, 2; ciiiitatibus
tyrannisque magnas imperauerat pecimias (co-
pias O) : 3,31,2; interim acerbissime imperatae
pecuniae tota prouincia exigebantur: 3,32,1;
qui praeter inn)erata.s jiecunias suo ctiam pri-
uato compendio seruiebaut: 3,32,4; accedebant
. . . grauissimae usurae, quod in bello plerum-
que accidere consueuit uniuersis imjH?ratis jie-
ounils : 3, 32, 5 ; ciuibus Komanis eius prouin-
ciae, sed in singulos conuentus singulasque
liuitates certae pecuniae imperabantur, mutuas-
que illas ex senatus consulto exigi dictitabant,
1'ublicanis, ut in Syria (e) fecerant, insequen-
lis anni uectigal promutuum: 3,32,6; \
i aesar iis ciuitatibus . . . pecus imperabat:
1,52,4; \ (pedites: VII 64,4 u. miUa;)
•^ remiges, tormenta, uecturae: 3,32,2
". milite.s; \ uectigal: 3,32,6 u. pecunia.
2. = uQyeiv; A. = dea.coTEretv: Arioui-
>tum . . . superbe et crudeliter imperare:
131,12; — ius esse belli, ut, qui uicissent,
iis, quos uicissent, quem ad modum uellent
iiiiperarent : 136,1; item (c) populum Kouia-
iuim uictis non ad alterius praescriptum , scd
ail suum arbitrium imperare consuesse: 130,1.
B. = acQCtTi^yelv: sic se complures annos
illo (Caesare) imiierantc mcruisse, ut nullani
ignominiam accipercnt (c): VII 17, 5.
iiii|>«Tntuni: iinperata (-tum) facerc
' tacio /'. /-j/ sq. b) (10 lor.) ^ cuni
. . . uideret . . . Senoues (e) ad impcratum
iiii|i(inniliiiii Citii-r.' iion iiciiirc: VI 2, 3.
Constituere — imperare: V22, (4.")5; 2,44,
3; interdicit atque imperat, ne: V22,5;
iubere — imp.: 128,3; II 28,3; VI, 3(6. 8);
7,6; 37,1 (bisj; VII (4, 7;) 11,5; 60j^: 1,20,5
— 21,2; 61,4; imp. — mandare: VI 10,2;
— imp. — exigere: 1, 30, 4; imponere —
imp.: 3,32,2.
Aduerb.: ante: 1133,3; IV36,2; crude-
liter, superbe: 131,12.
impetro. A. sequitura)obiect.; a)subst.:
petierunt . ., uti sibi . . . liceret. ea re im-
petrata sese . . . Caesari ad pedes proiece-
riint: 131,2; se . . . ut recipiat petunt. qua re
impetrata arma tradere iu,ssi faciunt: 11121,3;
petunt . . ., ut . . . communicet. re impetrata
contendunt, ut . . . tradatur: VII 63, 5; Caesar
. . . a militibus contendit, ne . . . dimitterent.
qua re impetrata . . . instituit: 3,97,2.
li) prononi.: ilicere . . . in Vbiorum finibus
considere . . .; hoc se Vbiis yse ubiis b-. sue-
bis y.; se ab ubiis [i) imperaturum (ao; im-
petraturum fli): IV 8, 3;) ' non miuus se
id, contendere . . ., ne .1 ., quam uti ea, quae
uellent, unpetrarcnt: 131,2; ne . . . castra
moueret petierunt. ne id quidem Caesar ab se
impctrari ■ imperari A; imperare 5'J/'; impe-
trare /<) posse dixit: IV 9,2; ne longius pro-
grederetur (c' orabant. cum id non impetras-
sent, petebant, uti: IV 11,2; eum litteras .id
senatum miserit, ut onine.s ab exercitibus disce-
derent, ne id quidem impetrauisse (0; im-
petrauisset •. ) : 1,9,3.
b) enuutiat. : sperare (se) a multitudiue im-
petrari <,impetrare Oehl.) posse, quod ad mi-
litum salutem pertineat: V36, 2; sperare vse
aM. fi) pro eius iustitia quae petierint im-
petraturos : V 41, 8.
c) de u. de p. S16 (3 loc).
d) ut: (DumDorix) rem suscipit et a Sequa-
nis impetrat, ut per fines suos Heluetios ire
patiantur, obsidesque uti inter sese (c) dent
perficit (c): 19,4; legatos . . . de deditione
mittunt (Suessiones) et petentibus Remis ut
conseruarentur impetrant: II 12,5; (Adiatunnus)
uti eadem deditionis condicione uteretur a ^c)
Crasso impetrauit: 11122,4; aequum esse ab
iis (c) communis salutis causa impetrari, ut
castra munire institucrent : VII 29, 7; iiegre ab
his (consulibus) inipetriitum est sunima tribu-
norum plcbis contentione, ut in senatii reci-
tarentur (lilterae); ut uero ex litteiis ad sena-
tum rclcrretur imiwtrari non potiiit: 1,1,1; (3,
15,7 u. B.;) Labienus, cum ab co impctrauis-
set , ut sibi captiuos tradi iuberet , omnes . . .
iiitcrfocit: 3,71,4.
ro
iiii])ptr() — ini|)(>(iiK
8(1
B. iiitclloffeiuliiiii ost ox iis, qiiao aiitece-
duiil, (iiiid impetretiir: liis cum siia sponte
persuadere non posscut (c), legatos ad Dumno-
rigem Haeduuni mittunt, ut eo deprecatore a
Sequanis impetrarent : I 9, 2 ; si non impetraret,
. . . se Haeduorum iniurias non neglecturum :
135,4; petere contendit, ut . . . relinqueretur.
. . . omni spe impetrandi adempta principes
Galliae sollicitare . . . coepit : V 6, 4 ; finitimos
Germauos sollicitare . . . non desistunt. cura
*a proximis impetrare non possent, ulteriores
temptant: VI 2, 2; interim postulant, ut sint
indutiae, atque ab iis (e) impetrant: 3,15,7.
liiilietrare al) alqo u. ab p. 17 (11 (12) loc).
iuipetns. A. = uis, uioleiitia. ineiirsio,
eursus; a) in bello; a) obieet.: Massilienses
et celeritate nauium et scientia gubernatonim
confisi nostros eludebant impetusque eorum
decipiebant (Np.; excipiebant coM.; non
excipiebant Kran.; Db.; exciebant E. Hoffm.;
effugiebant Terpstra): 1,58,1; Numidae in-
tegri celeritate impetum nostrorum effugie-
bant: 2,41,6; t (exciere: 1,58,1 u. de-
cipere;) T excipere ti. exoipio p. 1199
D. (3 loc.;) % impetuqiie multitudinis in
C. Trebonium facto et non nullis uulneratis
(Coellus) eum de tribunali deturbauit: 3,21,2;
M. praeterea facio p. 1268 sq. (29 loc); t
ferre u. fero p. 12S9 sq. (11 loc); \
morari: 2,26,3 u. sustinere; ^ equi-
tatumque, qui sustineret hostium impetum,
misit: 124,1; diutius cum sustinere uostrorum
impetus non possent, . . se ... receperunt
(ti. CC) : I 26, 1 ; cum ab extremo agmine . . .
consisterent fortiterque impetum nostrorum mi-
litum sustinerent: II 11,4; neu perturbarentur
animo hostiumque impetum fortiter sustinerent
(milites) : 1121,2; propter iniquitatem loci . . .
ne primum quidem posse impetum suum (imp.
s. posse [i) sustineri (sustinere BM) existima-
bant: 1112,4; interim nostri milites impetum
hostium sustinuerunt atque . . . fortissime pu-
gnauerunt: IV 37, 3; eo (c) impetu milites
ierunt . . ., ut hostes impetum legionum atque
equitum sustinere non possent . . . ac se fugae
mandareut: V18, 5; quod primuni hostium im-
petum miiltis ultro uulneribus iiilatis fortissime
sustinuerint: V28, 4; ueritus (Labienus), ne (c>
. . . hostium iun^etum sustinere non posset: V
47,4; nostri . . . perturbantur ac uix primum
impetum cohors in statione sustinet: VI 37, 3;
in fide maneant .atque hostium impetum magno
animo sustineant (Boi): VII 10,3; eorum im-
petum Galli sustinere uoii potuerunt atque in
fugam coniecti . . . se . . . leceperuiit : VII 13,
2; castra munire instituerent, quo facilius re-
pentinos hostium liost. rep. [i) impetus susti-
nerent (sustinere possent [i): VII 29, 7; neque
uostrorum militum uictorum ([i; uictorumque
a) impetum sustinere potuerunt: VII 62,8; qui
(sagittarii expeditique) suis cedeutibus auxilio
succurrerent et nostrorura equitum impetus
sustinerent: VII 80, 3; (Plancus) congressus im-
pari numero magnos irapetus legionum (e)
equitatusque sustinet: 1,40,6; quod (Afr.aniani)
. . . coraraiuus tam diu stetissent et nostrorura
impetum sustinuissent et . . . nostros primo
congressu terga uertere coegissent: 1, 47, 2;
praemittit equites, qui primum imjietum susti-
neant ac morentur: 2,26,3; uno loco Volcacius
Tiillus impetum legionis sustinuit cohortibu8 «i
tribus .atque eara loco depulit: 3, 52, 2; ut equi-
tum mille etiam apertioribus locis VII milium
(c) Porapeianorum impetum . . . sustinere
auderent : 3, 84, 4 ; Caesar dispositis . . . cohor-
tibus impetum eius sustinuit: 3,111,1; 1
paulura (paululum a) hostium impetus tar-
datus est: 1125,3; murum, qui (quo [i) no-
strorura (nostrura X: Hohl.) irapetum tardaret
(,tardarent [i), praeduxerant : VII 46, 3; ea res
saepe teraptata etsi impetus eius consiliaque
tardabat: 1,26,2; (Pompeius) quo facilius im-
petum Caesaris tardaret, ne sub ipsa profec-
tione railites oppidura inrumperent, portas ob-
struit: 1,27,3; H nostri . . . irapetum
classis timebant: 3,26,4.
[i) abl.: cernebatur . . . inferri (e) signa et
uniuersarum cohortium impetu (impetum
;•:) nostros propelli; 1,64,2; m (hostes)
abiectis armis (e) ultimas oppidi partes (CC)
continenti (continuo ,8) impetu (nm. [i)
petiuerunt: VII 28, 2; T[ eodem im-
petu u. idem p. 18 (3 loc); t ea cele-
ritate atque eo (om. fl) impetu milites
ierunt, cum capite solo ex aqua exstareut,
ut: V18, 5; t id (oppidum) ex itinere
magno impetu Belgae oppugnare coepe-
runt : II 6, 1 ; genus erat pugnae militum illo-
rum, ut magno impetu primo procurrerent
(concurrerent hl): 1,44,1; ut . . . legionum
signa consistere iuberent magnoque impetu
equitatum (-atu liT;- repellerent, eo suramoto
repente incitati cursu sese . . . demitterent (e):
1,79,4; hic nullo in loco Macedoniae moratus
magno irapetu tetendit (Xlil; tendit nf;
contendit O) .ad Domitium: 3,36,2; t
quos primo hostium irapetu pulsos dixe-
ram: 1124,1; aii paenitet uos . . ., quod clas-
sem hostium primo impetu adueniens pro-
fligauerim? 2,32,12; scaphae . . . se in ho-
81
impetus — impono
82
stes incitauerunt primoque impetu unam ex his
*quadriremibus . . . ceperunt, reliquas tur-
piter refugere coegerunt: 3,24,3; Achillas . . .
occupabat Alexandriam . . . primo impetu do-
mum eius inrumpere conatus: 3,111,1.
y) e. praep.: quo commodius ab impetu
nauium incendiisque (rates) defenderet: 1,25,
10; ^ tertia (pars) uaeabat ((■) ad incur-
8um atque impetum militum relicta: 1,82,4.
b) maris, flumlnis, nenti: tantas tempestates
Oceani tantosque impetus uentonun susti-
neri (sustinere a) . . . non satis commode
pos.se (om. [i) arbitrabantur : 11113,6; ^
(tigna) ab inferiore parte contra uim atque
impetum fluminis conuersa statuebat: IV
17,5; — (Veneti) in magno impetu maris
atque aperto (in magno imp. uentorum atque
mari aperto Vielh.; in mari magni impetus
atque aperto Oiaec.} paucis portibus interiectis
. . . omnes fere, qui eo mari uti consuerunt,
habent uectigales: 1118,1.
B. — industriii ac uigor agendi: 1,26,2 «.
A. a) a) tardare.
Inipetus plnrali uumero: 126,1; 52,4; III
13,6; VII29,7; 80,3; 1,26,2; 40,6; 58,1; ^
impetus classis: 3,26,4; fluminis: IV17,5;
gladiorum: 152,4; maris: 1118,1; multi-
tudinis: 3,21,2; nauiura: 1,25,10; (2,6,6;)
uentorum: III (8,1 ;) 13, 6; reliqu'i.<' loeis mi-
litum; ^ impetus — eoneui-sns: VI 8,
6; imp. — congressus: 1,47,2; incursus
atque impetus: 1,82,4; uis atque im-
petus: IV 17, 5.
Adiect.: apertU8(?): 1118,1; contineus:
VII 28,2; idem: VI 40,5; 3,9,7; 93,6; is: V
18,5; magnus: 116,1; 1118,1; 1,44,1;79,4;
3,36,2; magni: 1,40,6; (nos ter: VII46, 3;>
primus: 1124,1; 1112,4; 19,3; V28,4; VI
37,3; 2,25,5; 26,3; 32,12; 34,3; 3,24,3; 111,
1; quis: 11129,1; repentini: VII 29, 7 ;
(suus: 1112,4;) tanti: 11113,6; (unus: III
19,3.)
inipintt: quibus ita (c) est iuterdictum, lii
nuniero impiorum ac Bceleratoruui haben-
tur, his ((■) omnes decedunt (c): VI 13, 7.
inipliro. A. propr.: (has (litteras) ille
in iuculo inligatas (implicatas Uoffiitann) eflert
(c): V45,4;) \ (juini erant (c) ordiiies
couiuncti inter se aUiuc implicati (complic. [i^:
VII 73, 4.
It. ti-sl.: IlibuluK . . . grauiore morbo ex
Irigorc ac laborc implicitus . . . uim morbi
•'usliiicre iion iiotuit: 3,18,1.
iiiil»l«>l'0. A. al(id: auxiliiiin /(. uiixl-
liiiiil p. ■IIJ^ ji) <:i loe.J: % ille . . . «e iiiaiiii
l.i-xic. Caetar. 11.
delendere suonunque fidem implorare (impro-
larare B^) coepit (u. CC): V7, 8; cum eius
necessarii fidem implorarent Pompei, praestaret
quod proficiscenti recepisset: 3,82,5.
B. alqm, ne: quae (mulieres) in (c) proe-
lium proficiscentes (milites add. JB^Ji) passis
manibus flentes implorabant , ne se in serui-
tutem Romanis traderent: 151,3.
impono. A. propr. (= iwnere in alqa
re (naulbns): a) non additur, quo impouatur:
(Albicos: 1,56,2 u. numerum;) \ atque
eae (c) ipsae copiae hoc iniiequentiores [co-
piae] imponuntur (in naues), quod: 3,2,3; ^
impositae, ut supra demonstratum est, legio-
nes VII (VI iYp.): 3,6,2; ^ (milites:
3, 6, l'w. numerum;) ^ Massilienses . . .
uaues longas expediunt .... multa huc minora
nauigia addunt .... magnum numerum
sagittariorum , magnum Albicorum . . . impo-
nunt: 1,56,2; expediti naues conscenderent,
quo maior numerus militum posset imponi: 3,
6,1; ^ (sagittarios: 1,56,2 u. nume-
rum.)
b) additur, quo impouatnr alqd; a) in
(naues): aes: 3,103,1 u. pondus; ^ aggC;
rem: 3,62,2 ii. numerum; ^ equites:
3,14,1 u. legiones; T Calenus legioni-
bus equitibusque Brundisii in naues impositis
. . . naues soluit: 3,14,1; T magnum
n u m e r u m leuis armaturae et sagittariorum
aggeremque omnem noctu in scaphas et naues
actuarias (Pompeius) imponit: 3,62,2; ^
Pompeius . . . aeris maguo pondere ad mili-
tarem usum in naues imposito (deposito f) ■ • •
Pelusium peruenit: 3,103,1; ^ (sagit-
tarios: 3,62,2 «. numerum.)
[i) eo: Caesar . . . commodissimum esse sta-
tuit omnibus equis Gallis equitibus detractis eo
(in eos B^) legionarios (legion. eo h) milites
legionis decimae . . . imponere (imponerent .4'):
142,5; deprensis \c) nauibus circiter (c) quin-
quaginta (e) . . . atque eo mUitibus impositis (Ji;
iniectis a ; «/</.) . . . oppido potitur (Labienus) :
VII 58,4; scaphas . . . contexit (Antonius) eoque
milites delectos imposuit: 3,24,1; ^ (Ger-
miuii) omnem . . aciem suam raedis et carris
circumdederuut . . . . eo mulieres imposue-
ruut: 1 51,3.
/') alci rel: multum autem ab ictii lapidum
. . . uiniiuea tegimenta galeis imposita de-
lendcbant: 3, t)3, 7.
B. trsl. = iuiiiHgere (iiuperare) : ut . . . sibi
(luisiiue ctiaiii iwenae loco grauiores iiiipoucret
hiliores: 3,74,2; ^ si qua essel imposiUi
(liiiiicaiidi iiecessitas: 3,77,1; ^ ati-
C
83
impono — impunitas
84
pendium (se) capere iure belli, quod uictores
uictis imponere cousuerint: 144,2; quibus (Ar-
uernis et Rutenis) populus Romanus ignouisset
. . . neque stipendium imposuisset: 145,2; ex-
posuit, . . . quam humiles (Haeduos) accepis-
set, . . . multatos agris, . . . imposito stipendio,
obsidibus summa cum contumelia extortis : VII
54,4; % in capita singula seruorum ac
liberorum tributum imponebatiu' : 3,32,2.
importo: aere utuntur importato: V 12,
5; ^ qui commeatus Byllide (c) atque
Amantia (c) importari in oppidum prohibebat
(CC): 3,40,5; ^ plerumque frumento
utuntur importato: 3,42,5; % quin etiam
iumentis . . . [Germani] importatis (his add.
ci. ; inportaticiis Oudend. : u. CC) non utuntur :
IV^2, 2; ^ mercatoribus est aditus magis
(c) eo, ut quae bello ceperint quibus uendant
habeant, quam quo uUam r e m ad se importai-i
desiderent: IV 2,1; ^ (uinum ad se om-
nino (omnino ad se p) importari non sinunt
(patiuntur ,3; u. CC): IV 2, 6.)
minimeque ad eos mercatores saepe com-
meant atque ea, quae ad effeminandos animos
pertinent , important : 11,3.
iniltrimis u. iu 2. C a) y) ^it'^).
improbo: Curio utrumque improbans c on-
s i 1 i u m . . . dicebat : 2, 31, 1 ; t latum ab
X tribonis pl. . . ., ut sui ratio absentis ha-
beretur, ipso consule Pompeio; qui si impro-
basset, cur ferri pa.ssus esset (c)? si pro-
basset, cur . . . prohibuisset ? 1,32,3.
improbns. 1. adieet. : hos seditiosa atque
improba oratione multitudinem deterrere,
ne frumentum conferant: 117,2.
2. ui subst. : nam neque pudentes (c) suspi-
cari oportet sibi parum credi neque improbos
scire sese timeri, quod illis licentiam timor
augeat noster, his (his . . . ilHs Gemoll; his
suspicio uir quidani doctus ap. Ciacc.) studia
demiuuat (c) : 2, 31, 4.
improuisns. (1. adieet.: communi . .
fit uitio naturae, ut inuisitatis (Elberl.; inuisis
latitatis X\; iuprouisis Freudenb.; Dt.; u. CC)
atque incognitis r e b u s magis confidamus uehe-
mentiusque exterreamur: 2,4,4.)
2. ui subst.: de improuiso u. de p. S22
F. (7 loe.) ; % accessit etiam es impro-
uiso aliud incommodum: 3,79,3.
improniso : quod improuiso unum pagum
adortus esset (CC): 113,5; t improuiso
ad uallum aduolat: 1,75,2; ^ continen-
temque ripae coUem improuiso occupat: 1,
54,3.
imprndens: equites . . . imprudentes
atque (O^; impnidentesque atque A7; Db.:
prudentisque ad af: prudentes atque/(; et pru-
dentis atque 0") inopinantes hostes ad-
grediuntur: 2,38,4; H ne quis inermibus
imprudentibusque militibus ab latere im-
petus fieri posset : III 29, 1 ; IJt freto Sici-
Uae imprudente atque inopinante Cu-
rione peruehitur: 2,3,1; T[ iUi . . . im-
prudentibus nostris atque occupatis in
munitione castrorum subito se ex siluis eiece-
runt : V 15, 3 ; magna uis eminus missa telorum
multa nostris [de improuiso] imprudentibus
atque impeditis uulnera inferebant : 2, 6, 3 ; %%
ad hos opprimendos . . . proficiscitur impru-
dentesque ante missis equitibus adgreditur:
1,51,4; — si imprudentes ex insidiis ado-
riri posset: 3,30,2.
imprndenter : etsi te nihil temere, nihil
imprudenter facturum iudicaram: ap. Cic. ad
Att. X 8 B, 1.
imprndentia: Caesar . . . ignoscere (se)
imprudentiae dixit: IV 27, 5; t (naues) ira-
prudentia aut tempestate paulum suo cursu
decesserunt: 3,112,3; — factumimpru-
dentia Biturigum . . ., uti hoc incommodum
acciperetur: VII 29, 4; f culpam in multi-
tudinem contulerunt (c) et propter impru-
dentiam ut ignosceretur petiuerunt: IV 27, 4;
— ne omnis nobilitatis discessu plebs propter
imprudentiam laberetur: V 3, 6.
impnbes: qui diutissime impuberes per-
manseruut, maximam inter suos ferunt lau-
dem: VI 21, 4; 1[ de seruis liberisque om-
uibus ad impuberes suppUcium sumit et ad
imum (omnes add. b) interficit: 3,14,3.
impndentia : integras uero tenere posses-
siones qui se debere fateantur, cuius animi aut
cuius impudentiae est? 3,20,3.
impngno. A. alqm: id se sui muniendi,
non Galliae impugnandae (oppuguandae fi)
causa facere : I 44, 6.
B. abs. : nostri redintegratis uiribus . . .
acrius impugnare coeperunt : III 26, 4 ; (cohortes
sinistrum coruu pugnautibus (impugnantibus
O^af) etiam tum ac resistentibus in acie Pom-
peianis circumierunt : 3,93,6.)
impnlsn: ne ciuitas eorum impulsu de-
ficeret: V25,4.
impnne : quod . . tam diu se impune in-
iurias intulisse (Pramm., RSchn.; tulisse
codd. : edd.) admirarentur : 114,4.
impnuitas : consuesse enim deos . . . quos
pro scelere eorum ulcisci ueUnt, his secundiores
interdum res et diutumiorem impunitatem
concedere: 114,5.
85
imus — in (I. ei II.)
86
imns 11. infernt*.
in. I. Foriiia: impericulo scrlptuni cst
in ABM II 21), 5 (pro in periculo); impetenda
pace in BM (in petenda pace in AQ';i) IV 27,
4; imperpetuum !'« £ V38,2; (imcampum
in A VII 79,3; imposterum in 0 3,86,5.)
II. Conloeatio. 1. in c. acc. : aequum in
locum: 3,50,1; [sed in aequum locimi: VII
28,2; 53,2;) certumque in locum: VI, 6;
iniquum in (om. ^) locum: VI 40,6; <sed
in locum iniquum: 1123,2; 1,45,2; in locum
iniquiorem: 1110,4;) unum in locum: IV
19,2; in unum (a; unum in fl) locum:III16,
2; VIIO, 1 (sed in unum locum: 124,3.4; 34,
3; 112,4; 5,4; 25,1; VI 17,3; VII 9, 5; 1,71,
3; 3,73,1; in unum atque angustum locum: 1,
50,2; cf. in eum locum: 1116,5; V 11,8; 35,
3; VI 43,4; 44,1; 1,46,4; 84,2; inealoca:IV
7,1; in eundem locum: 1,45,8; in omnem
locum : V43, 2; in superiora loca: V8, 6; in
suum lociun: V50, 3; — in antiquum locum:
1 18, 8 ; — in locum deiectus < CC) inferiorem
(inf. deiectus p): V44, 12; in loca superiora:
1, 51, 6 ; in locum tutum : 2, 41, 7 ; in diem
certam : I 30, 4 ; in una castra : 3, 82, 1 ; iu unum
oppidum: 1129,2; ^ quam in fortu-
nam quamque in amplitudinem (sie a;
in eam fort. amplitudinemque fi) : VII 54, 4 ;
^ aliam in partem: 1124,1.3; (sed in aliam
part.: 1,21,6; contrariaraque in partem:
1,69,1; (sed in contrariara partera: IV 17,7; 3,
63,2;) nullam in partem: 2,28,4; (in omnes
partes (a; omnes in partes fl): VI 34,1; in
omnes partes: 1124,4; IV 19,2; 34,5; V49,8
(in oranem partem f5); 53,4; VI 43, 1.4; VII
9,2; 63,1; 3,46,1;) quam in partem: 140,
1; (1121,1;) IV 32,1; VI 37, 6; quara in (a;
in quam [i) partem: V34, 3; quam quisque ab
opere in partem casu deuenit: 1121,6; quas in
partes: 115,1; quamcumque in partem: 2,41,
4; quascumque in (om. a) partes: V41,6; 3,
102,1; (cf. in alteram partem: 1121,4; in duas
partes: 1111,6; V1I34,1; 1,40,5; 55,2; 3,72,
2; 104, 1; in partes diuisae sunt duas (a; diui-
sae sunt in duas p. [i) : VI 11, 5; in partos duas
(fhl; in d. p. a): 1,35,3; in eam partem: I 13,
3; III 15,3; IV 32, 2; in eas partes: 134,3; VI
33,1; in eandem partem: VII 60, 4; 3,37,4; in
pacatissimam et quietissimam partem : V 24, 7 ;
in plures diflluit (c) parlea: IV 10,4; in tres
partes: VI 32,3; VII 61,4; 67, 1; in partcs tros :
11,1; in ullani p.: 2,17,2; in utrani p.: 112,
1; in utramquc p. : 1,H(),3; 3,70,2; in utram-
que partcm ([i; in utraquc parte a): V29, (>;
30,1; in alias ciuitates: 118,7; iu aliud
tempus: 153,7; 1,86,2; 3,60,3;) t («nque
eam rem (a; in quam rem ^): V36,2;) ^
interiorem in portum ( OiOf c. ; partem codd.):
3,39,2; (sed in interiorem portum (Forchli.;
partem eodd.; Sp., Dt.): 3,40,4; cf. in ulterio-
rem portum : IV 23, 1 ; in eundem portum : IV
22,4;) T (summa in (Forchh.; summum
(om. in) x; summum in 0; Db.; in summum
V.; Np.) iugum uirtute conititur: 1,46,3;)
^^ commodiorem in statum: VII 6,1; (sed
in hunc statum: ap. Cic. ad Att. IX 7 C. 2; in
pristinum statum: VII 54, 4;) ^magnamque
in spem ueniebat: 142, 3; magnum in timo-
rem: 1,61,2; (sed in magnam conuallem: V
32,2; ef. in maiora castra: 3,67,6; in castra
maiora: 149,5; — in eam spem: 1,72,1;) ^
mirum in modum: 141,1; (serf in seruilem
modum: VI 19,3; ad (a; in [i) hunc modum:
V27,l;j H summum in cruciatum: I
31,2; summamque in sollicitudinem ac
timorem (Elberl.; summaque in sollicitudine
ac timore cocW.): 3, 31, 4; summam in spem:
118, 9 ; (sed in summum periculum : V 31, 1 ; 1,
19,3.)
quorum in fines: 1110,4.
Reliqtiis locis praepositio in primo loeo posita
est; in fines suos, in locum tutum, similia
22 (23) loc. ; in proxima oppida, in unum locum,
in eam partem, sim. 153 (160) loc; in ilena-
piorum fines, in eius conspectum, sitn. 19 (20)
loc; in fines Sugambrorum, in conspectum
agminis nostri, sim. 31(32) loc; in proxima
Octauii castra, iu singula diei terapora, siui.
4(6) loc (128,5 <e); V43,2 (e); (VI 10,2;)
VII 16,2; 3,9,6; ap. GeH. XIX8,8;) in eas
partes Galliae, in superiores . . ordines huius
legionis, sim. 5(6) loc. (118,8; 34,3; IV 22, 5;
(V43,2 (c);) VI 40, 7; 44,1;) in capita singula
seruorura ac liberorum : 3, 32, 2 ; in sua et Pom-
pei uerba: 2, 18,5.
2. in c. abl.: ueteribus suis in castris
(sic Ofhl; in om. a; in ueteribus suis castris
iVp., Dl.) : 3, 76, 1 ; (sed in suis ueteribus castris:
3,76,2; (/. iu nostris castris: 1124,2; 26,4 (ca-
stris nostr. [i); iu superioribus castris: 1,42,5;
Ln (om. eodd.; Xp.) castris statiuis: 3,37,1;)
^ multis iu ciuitati bus: VI 17,4; (in mul-
tis . . niisquam ;) — in Aulercis Lexobiisque,
reliquis item (in add. p) ciuitatibus: III
29,3; (sed in reliquis ciuitatibus: VII 15, 1; ef.
in oranibus ciuitat. : VI 11,2; in sua oiuitate:
V25, 1; in ea c: V3,2; 20,1; in ciu. sua; 13,
4; IV 12,4; — in reliquis rebus (maribus, in-
stitutis): VI, 2; VI 14,3; 18, ;i; 3,68,1; in roli-
qua GiUIia: 120,2;) 1f (incertis ocoul-
6*
87
in (II. et m.)
88
tisque (in add. (3) itineribus: ^134,4; in
eo itinere: 13,4;) ^ angusto in loco:
VI 30, 3; (in angusto . . nusqiutm;) — nullo
in loco Macedoniae: 3,36,2; (cf. infra nulla
in re; in nuUo . . mtsqimvi:) — his in {sic
a; in his p) locis: IV 29, 4; (serf in his locis:
1111,3; 7,3; IV 20,1; 22,1; VII 9,1; <locis
om. a.) V7,3; (iis A'BM; Fr., Db.) V22,l;
praeterea in his prouinciis , rebus , sim. 11 loe. ;
in hac (hoc) insula, (numero,) sim. 6 loc.;) —
omnibus in locis: 1127,2; (■/■. ««/"m omnibus
in partibus ; {sed in omnibus locis : VII 25, 1 ;
practerea in omnibus collibus, rebus, sim.
8 loc; in omni Gallia: VI 13, 1 ;) — uno in
loco: IV 1, 7; cf. infra una in parte; {sed in
{om. AQ) una uirtute: 1133,4;) — reliquis
in locis: VI 25, 5; cf. supra reliquis in ciui-
tatibus; (sed in eo loco 6 loc; in his locis
7 loc. ; (in aM. fi) suo loco: V 50, 1; in aperto
loco: 1118,3; in decliui ac praecipiti loco : IV
33,3; in iis (illis (i) locis: 11120,1; in omni-
bus locis: VII 25, 1 ; in loco palustri, aperto,
sim. ter; in locis superioribus , idoneis, si^n.
sexies; t alia in parte: 1122,1; 23,3;
(in alia nusquam;) — omnibus in {om. a' ;
iu omnibus li) partibus: VII 67,3; (sed in
omnibus partibus : VII 15, 2 ; in omnibus Ebu-
ronum part. : VI 35, 1 ; in omnibus pagis parti-
busque: VI 11, 2; cf. supra omnibus in locis;
— quid quaque in {sic fi ; qua ex a; qua-
que ex ecld.) parte geratur: VII 85, 1; (in qua-
que paite: 1122,1;) — una in parte:VII80,
6; cf. supra uno in loco; (in quaque, sinistra
parte, sim. 6 loc.;) ITf quibus (pron.
relat.J in castellis (in quibus {om. castellis)
bdhih): VII 69,7; — quo in consilio: III 3,
2; — qua in fuga: 2,35,1; — quo in
loco: 149,1; VI 30,1; 3,37,5; quibus in
locis: IV7, 1; 2,9,8; quibus quisque in locis:
1,44,3; — quo in numero: 1117,4; 27,1; 2,
44,3; quo sunt in numero: VII 75,4; — qua
in re: 112,7; V8,4; 1,85,2; quibus in re-
bus: 3,32,5; — quibus in tabulis: 129, 1;
t quo (pron. interrog.) in loco: 1126,5; V9,
1; — quibus in locis: VI35,7; H
quantoque in periculo: 1126,5; V48,2;
quanto res sit (sit res P) in periculo : VI 39, 1 ;
quanto res in periculo fuerit: VII 41, 2; 1
si qua in parte: VII 67,4; Ht magno
erat in periculo res: 1,79,3; — magno in
honore (babere): 1,77, 2; 3,47,7; (sed {m add.
p) aliquo sunt numero atque honore : VI 13, 1 ;
ef. in magnis . . . difficultatibus : VII 35, 1 ;
in magna difficultate: 3,15,3; in magno im-
petu maris : III 8, 1 ; cf 3, 14, 3 ;) t
nulla in re: V33,2; (VII 65,4 in cod. a);
(cf. in ea re .5 (G) loc; in re militari 5 loc. : in
his, reliquis rebus, sim. 10 loc; in rebus aduer-
sis: 3,80,3; (in add. p) extremis suis rebus:
1125,3; t summis erat in angustiis: 3,
47,5; — summo esse in periculo: VII 32, 3;
(sed in summo periculo: VII 26, 4; in summo
esse rem discrimine : VI 38, 2 ; iu summa om-
nium rerum inopia: V 2, 2 ; — in summo colle:
1126,3; in colle summo: VII 69, 1; in summo
iugo: 124,2; — in his angustiis: 1,54,1; in
his erat angustiis: 1,78,3; t toto ^oc
in genere: V 16, 1 ; (in toto . . nusquam.)
quorum in finibus: VII 14,6; quorum
iu aedibus fanisque: ap. Gell. IV 16,8; — quo-
rum in consilio: VII 77,4; quorum erant in
clientela (fide): VI 4, 5 ; VII 5, 2 ; quorum anti-
quitus erat in fide: VI 4, 2; quorum ipsi in
potestate sunt: ap. Suet. 6; (sed in quarum
altera: 3,101,6; cf. cum essent in quibus de-
monstraui angustiis: 3,15,6;) — horum in
agris ciuitatibusque : VII 77, 15; suorum in
terrore ac fuga: 3, 71,2; (mortis {in add. ^)
periculo: V30, 2; hostium se (in add. p)
n u m e r o habiturum : VI 6, 3.)
Reliquis locis praepositio i n primmn locum
obtinet: in eo loco, in primo congressu, sim.
144(153) loc; in finibus suis, in rebus aduer-
sis, sim. 34 (36) loc; in Caesaris castris, in
eorum fide , sim. 29 (33 loc) ; in castris Cae-
saris, in conspectu omnium, sim. 59(61) loc;
in ipso fluminis uado, in tanta rerum iniqui-
tate, sim. 12(13) loc; in sinistra parte aciei,
ia extrema spe salutis, sim. 9(10) loc; in mi-
Ubus passuum tribus: VI 36,2; in (c) custo-
diarum uaria diUgentia: 3,61,3; uuUo in loco
Macedoniae : 3, 36, 2 ; f/". V 16, 1 ; in raagno im-
petu maris atque aperto (?) : III 8, 1.
In aunosque: 3,82,4.
Inque eam rem \,in quam rem fi): V36,2;
inque eis : 2, 10, 1.
III. Sig-uif.; 1. in c. acc; A. de loco; a) =
£tg (sig:nilicat alqd moucri aliquo ita, ut ad
ipsuui illum locum peruencrit atque iu illo
loco sit (Ziel);) peudet a) ex uerbis aa) uio-
ueudi: (abdere ?(. abdo B. a) p. 41 (0 loc.);)
t aUi suos in castra inuitandi causa adducunt
(abducunt /"), aUi ab suis abducuntur (adduc.
ahl): 1,74,4; t accersere u. arcessere;
t adducere ?/.. addaeo ;). 149 [ip) (4 loc);
t uti ex locis superioribus in Utus telum
adigi posset: IV 23,3; t si legiones in
prouinciam arcesseret {c): VII 6,3.
postquam omnes Belgarum copias in unum
locum coacta3 iid se uenire uidit: 115,4;
89
in (1. A. a) y) aa))
90
nauium quod ubique fuerat in unum (unum in
p> locum coegerant: 11116,2; Suebos omnes
in unum (unum in (i) locum copias cogere:
VI 10, 1 ; priusque omnes in unum locum cogit
quam: VII 9, 5; coactoque in unum locum
exercitu contionem . . . habuit: 3,73,1; —
omnem ex agris multitudinem seruorum ac
liberorum in oppidum cogit: 3,80,3; — om-
nes amici consulum . . . in senatum cogun-
tur: 1,3,4; — naues in Venetiam . . . quam
plurimas possunt cogunt: 1119,9; ^ milia
sagittarum circiter XXX in castellum con-
iecta Caesari renuntianerunt (c): 3,53,4;
agger ab uniuersis in munitionem (munitione
[i) coniectus . . . contegit: VII 85, 6; interfectus
est . . . gladio in os aduersum coniecto : 3, 99,
1; in uallem: 1112,4 u. decurrere; hostes . . .
lapides gaesaque (c) in uallum coicere: III 4,
1 ; u. praeterea coicio p. 508 sq. (i) aa)
(6 loc); ^ (gentibus cognationibusque ho-
minum quique una ([i; qui cum una a; qui in
unum VielL; u. CC) coierunt . . . attribuuut:
VI 22, 2 ;) ^ (qui non [superiore nocte] titto
a Vari in Ciirionis eastra commearent {sic
Dt.): 2,29,4;) ^ compellere u. com-
pello p. 610 A. b) (8 loc.) ; ^ aquani
comportare in arcem (arce a; Xp.) . . •
coepit : 3, 12, 1 ; cum . . . frumeutum . . in
hiberna comportauisseut: V26, 2; frumeuta ex
agris iu oppida comportant : III 9, 8 ; ^
uuntiauerunt manus cogi, exercituni (c) in
unum locum conduci: II 2,4; ^
(se) conferre in castra ti. ca»«tra p. 474
h) a) (3 loc) ; -- arnia omnia ijriuata ac pu-
blica iu domum Gallonii contulit: 2,18,2;
pecuuia» monimentaque, quae ex fano Herculis
conlata eraut iu priuataui (praetoriam Faul)
domum, referri in templum iubet: 2,21,3; —
sarcinas in unum locum conferri . .. iussit:
124,3; Heluetii . . . impedimenta in unum
locum coutulerunt: I 24, 4; ubi suos urgeri
signisque in uuum locum conlatis . . . couferlos
luilitcs sibi ipsos ad puguam esse impedimento
uidit: 1125,1; reliquasque \.c) res in unum
locum conferuut: VI 17,3; quod . . . conlatis . .
in uuum locum signis couferti neque ordines
neque signa seruareut: 1,71,3; — paucis amisais
sese iu proximos montes conferunt: 1,51,5;
— cuui se suaquc uuinia iu oppidum Bratu-
sptuitiuui coutulissent: II 13, 2; sua omiiia iu
unum op|)idum egregie natura uiuuiluiu cou-
tulerunt: 1129,2; Vbiis imperat, ut pecora de-
ducaut (»c aild. Pluyij.) suaque omnia ex agris
in oppida couferaut: VI 10,2; neque suo cou-
siliu . . . Uuuiilium se iu oppidum Cortiuiuni
contulisse: 1,19,3; quem fcommeatTmD) in op-
pidum contulerant (-rat ahl): 1,43,2; pecu-
niam omnem omniaque omamenta ex fano Her-
culis in oppidum Gades contulit: 2, 18,2; — se
in praetorium contulit: 3,94,7; — frumenti
quod muentum est in publicum conferunt:
1, 36, 3; quod (panicum atque hordeum) ad
huius modi casus antiquitus paratum in publi-
cum contulerant: 2,22,1; — quae repentini
tumultus timore ex agris in urbem conferan-
tur: 2,25,2; '. confugere u. confagio
p. 640 sq. (3 loc); ^ equiUtus . . . summa
in (Forekli. ; summum ;: ; summum in 0 ; Db. ;
in summum edd. neti.; Np.) iugum uirtute
conititur: 1,46,3; ^ (milites equitesque
conscendere <,in add. a; edd.) naues iubet:
V7,4;) T contendere u. coiitendo
p. 706 sq. e) ^) [iP) (10 loc); ^ neque
exercitum (sej sine magno commeatn atque
molimento (c) in unum locum contrahere
posse: 134,3; ^ frumentum ex finitimis
regionibus atque (in add. afh: om. l; ex add.
0'; edd.) omnibus castellis in urbem con-
uexerant: 1,34,5; ^ neque quo signa
ferantiu- neque quam in partem quisque con-
ueniat (contendat?) prouident: VI 37, 6; ((.
praeterea connenio P- 724 sq. b) li loc.):
1 conuertere: 3,36,2 u. b) a) aa) b) con-
uertere.
(ad cohortandos milites, quam (in add. X;
om. 1 det.; ego deleui) partem fors obtulit, de-
cucurrit (decurrit '^): 1121,1;) cum ipsi ex
montibus in uallem decurrerent et tela coice-
rent: 1112,4; ^ copias ex locis superiori-
bus in campum deducit (ducit a: Sp., Dt.):
2,40,4; u. praeterea dednco p. >>3(> sq. [i)
(0 loc); t in locum delatus {Faul; deiec-
tus a; edd.) inferiorem (inferiorem deiectus [i)
concidit : V 44, 12 ; in scrobes delati (delapsi fi)
transfodiebantur: VII 82,1; 1 (deicere:
V44, 12 «. deferri;) ^ delabi: VII 82, 1
ib.; "i has sublicis in terram demissis (di-
missis Oi) praesaepserat : 3,49,4; u. praeterca
demitto p Soo [i) (5 loc); ^ omnibus
undique conquisitis iumentis in castra depor-
tant (frumentum): 1,60,3; ^ cum Verciuge-
torix iiihilo magis (c > iu aequum locum descen-
deret ^-erit h) : VII 53, 2 ; omucs . . . ex sui>e-
rioribus locis in planitiem desceiulere . . . ius-
sit: 3,98,1; ^ quam quisqiie :\h opcre in
partem cjisu deuenit: 1121, (!; ^ saxa
. . . proinouciit praecipitataque e muru iii mu-
sculum deuoluunt: 2,11,1; easquc (cupas)
de muro iii musculum deuoluunt: 2, 11,2; ^
liae <,<•) (casae) celeriter iguem . . . iii ouiucm
91
in (1. A. a) a) y.x))
92
locum caBtrorum (castrorum locum p; Ald.)
distulerunt: V43,2; 1f praefectos tri-
bunosque militum complures in finitimas ciui-
tates frumenti <c) causa dimisit: 1117,3; eos
conlaudat atque in oppidum dimittit: 1,21,2;
1[ utrique in castra discedunt: 1, 83,3; reliqui
ex fuga in ciuitates discedunt: VII 88, 7; qui
(miUtes) lignationis munitionisque causa in sU-
uas discessissent : V 39, 2 ; — discedens ab hi-
bemis Caesar in Italiam . . . legatis imperat:
VI, 1; t (copias in campum ducere:
2,40,4 u. deducere;) — animaduersum est . . .
cohortes quasdam ... in uetera castra duci:
3,66,1 ; — in fines ;/. finisi^ l:-i0.5 ^QO (4 /oc);
— reliquum exercitum . . . legatis in Menapios
atque in eos pagos Morinorum . . . dueendum
(deducendum [i) dedit: IV 22, 5; — quam in
partem aut quo consilio ducerentur: 140,1;
quam (legionem) L. Koscio in pacatissimam et
quietissimam partem ducendam dederat: V24,
7; — inde in Allobrogum fines, ab Allobrogi-
bus in Segusiauos (c) exercitum ducit: I
10,5; exercitumque in Bellouacos ducit: II 13,
1 ; IV 22, 5 u. in pagos ; unam (legionem) in
Morinos ducendam C. Fabio legato dedit, alte-
ram in Neruios Q. Ciceroni , tertiam in Esuuios
(c) L. Roscio : V 24, 2 ; quattuor legiones in
Senones Parisiosque Labieno ducendas dedit,
sex ipse in Aruernos ad oppidum Gergouiam
secundum flumen Elauer duxit: VII 34, 2.
(impedimentis in proximum collem j de-
ductis (eductis Maduig): VII 68,2;) ^
hos (c) ipse rursus singulos exceptans in
muTum extulit: VII 47, 7; ^ cum eqiu-
tatus noster liberius praedandi (c) uastandique
causa se in agros eiecerat (effunderet p) :
V19, 2; tempestate prope omnes naues adflictas
atque in litus (ji; Fr.; litore a; rcll. edd.) eiec-
tas esse: V 10, 2; gubernatorem in terram
nauem (nauem in terr. /() eicere cogunt: 3,28,
5; T[ si forte . . . hostes in suum locum
elicere posset: V50, 3; \ eo in Italiam
euocato: 3,21,4; *i quin . . . in prouiii-
ciam exirent atque inde in Italiam conteude-
rent : I 33, 4 ; 1f si ab (c) re frumentaria
Romanos excludere aut adductos inopia in pro-
uinciam (in prou. Nieasius Ellebodius; prouin-
cia p; ex prouincia a) expellere (excludere
P) possent (m. CC): VII 55, 9; t neque
adfectum ualetudine filium exponere in ter-
ram (0; terra ■.) patitur: 1,31,3; militibus ac
sagittariis in terram (terra Nafl) expositis: 3,
23,2.
fugere in prouinciam Eomanos: VII 66, 3.
alii faces atque aridam materiem (c) de muro
in aggerem eminus iaciebant: VII 24,4; fer-
uentes . . . glandes fundis (c) et feruefacta
iacula (c) in casas . . . iacere coepenmt : V 43,
1 ; armorum magna multitudine de muro in
fossam . . . iacta: 1132,4; ex totis ripis in
unum atque angustum locum tela iaciebantur:
1,50,2; in mare iactis molibus: 3,112,2; undi-
que in murum lapides iaci coepti sunt: 116,
2 ; milites in exteriorem (interiorem NO'hl)
uallum tela iaciebant: 3,63,6; t haec
(tigna) cum machinationibus immissa in
flumen (flumiue p) defixerat: IV 17, 4; ^
imponere u. iiupono p. 82 A. b) a) (3 loc);
T[ qui commeatus Byllide (c) atque Amantia
(f) importari in oppidum proliibebat (CC):
3,40,5; 1f ne in angustias inciderent, . . .
se in fossas praecipitabant (c): 3,69,3; %
pars erat regiae exigua, in quam ipse habitandi
causa initio erat inductus: 3,112,8; ^
illum in equum quidam ex suis intulit (im-
pulit p): VI 30, 4; omniaque (c), quae uiuis
cordi fuisse arbitrantur, in ignem inferunt,
etiam animalia: VI 19,4; H quod (flumen)
influit in Mosam (u. CC): VI 33, 3; (in flu-
mine Ligeri,) quod influit in (om. [i) Oceanum :
III 9, 1 ; multisque capitibus (Khenus) in Ocea-
num influit (fluit Ainioin.) : IV 10, 5; Mosa
. . . parte quadam ex Rheno recepta, quae
appellatur Vacalus, insulam (que (uel quae)
add. codd.; Fr.) efficit Batauorum, (in Ocea-
num influit cuid. X; Fr.) neque longius ab eo
(Ald.; Oceano X; edd.) milibus passuum LXXX
in Oceanum (Ald.; Rhenum codd. et edd.) in-
fluit (u. CC): IV 10, 2; a lacu Lemanno, qui
(CC) in flumen Ehodanum influit (fluit f):
18,1; flumen est Arar, quod per fines Hae-
duorum et Sequanorum in Ehodanum influit,
Lncredibili lenitate, ita ut oculis in utram par-
tem fluat iudicari non possit: 1 12, 1 ; perpetuam
esse paludem, quae influeret in Sequanam : VII
57, 4; t ante haec taleae (c) pedem
longae . . . totae in terram infodiebantur
(efl^bd. P): VII73,9; % inrumpere in
castellum, in castra u. eastra p. 47.5 (4 loc.) ;
(Petronius) simul in medios hostes inrupit: VII
50, 5 ; perturbantur Galli ; . . . non uulli per-
territi in oppidum inrumpunt: VII 70,6; ne
sub ipsa profectioue miUtes (in add. Paul) op-
pidum inrumperent: 1, 27, 3; non posse (c)
milites contineri, quin spe (e) praedae in urbem
inrumperent: 2,12,4 (Np. 5); f (nostri
cedentes usque ad (pr. cdd.; usque in a; Fr.,
Ilold.; ad [i) castra insecuti (consecuti (i)
sui colligendi facultatem (c) non dederunt: VII
80,8;) t reperti sunt complures uostri
93
in (1. A. a) a) aa))
94
milites , qui in phalanga {ego ; phalanga [i;
phalangas a; edd.) insilirent: 152,5; 1
eam (c) (contabulationem) in parietes instru-
xerunt (-erant Md) ita, ut <«. CC): 2,9,1;
t (Caesar . . . in fines Sugambrorum conten-
dit (intendit [i): IV 18, 2;) t iutro-
ducere in fines u. fiiic!^ p. 1305 (3 luc.) ;
t inuehi: 2,44,3 u. uehi; 1 ire u. eo
p. 1017 b) y) (-f loc: 113,3; 1,11,2; 10,3;
(3,34,2.))
incidit in Vibullium Rufum missum a Pom-
peio in agrum Picenum confirmandorum homi-
num causa: 1,15,4; petunt, ut Mandubracium
. . . in ciuitatem mittat, qui praesit: V20, 3;
cum ultro in continentem legatis missis pacem
ab se petissent: IV 27, 5; imperat magnum uu-
merum obsidum, legiones (-nem fi) in liiberna
mittit (mitti [i) : VII 90, 3; statuunt, ut X milia
hominum delecta ex omnibus copiis (c) in 0]j-
pidum mittantur (submittantur fi; <b'c//M.); VII
21,2; in reliquiis prouincias praetores (praetorii
l'ighms) mittuntur (?«. CC): 1,6,6; ne ex prae-
tura et consulatu, ut semper, sed (c) per pau-
cos probati et electi in prouincias mittantur:
1,85,9; Cicero . . . quinque cohortes frumen-
tatum in proximas segetes mittit {om. [i), quas
inter et castra unus omnino collis iutererat
(misit culd. [i): VI 36, 2; — C. Cahiisium Sa-
binum cum cohortibus V paucisque equitibus
in Aetoliam misit: 3,34,2; Domitius ad Pom-
peium in Apuham peritos regionum . . . cum
htteris mittit, qui petant: 1,17,1; Caesar . . .
iu Epiruni rei frumentariae causa Q. Tillium et
h. Canuleium lcgatum (-tos f) misit: 3,42,3;
ne ex his natiouibus auxiha in Cialliam mit-
tantur: 11111,3; Caesar . . . trans Rhenum in
Germaniam mittit ad eas ciuitates, quas . . .
pacauerat , equitesque ab his arcessit : VII 65,
4 ; cognoscit missum in Hispaniam (in H. add.
AliL; Dt.; om. voild.; A"p., Db.) a Pompeio Vi-
bullium (c) Rufum: 1,34,1; Vibullii . ., quem
a Pompeio missum in Hispauiam ^hispania ■. )
demonstratum eat : 1, 38, 1 ; neque enim scx
logiones alia de causa missas in Hispaniam: 1,
85,6; duabus legionibus missis in ultoriorcm
Hispaniam cum Q. Cassio . . . progrcditur (c) :
2, 19, 1 ; Caesar . . . duas ibi legioues |)racsidio
relin(|uit (c), ceteras in Italiam mitlit; ipso
ad iirbcm proficiscitur: 2,22,6; tota Italia di-
lcctus habeatur; I''au8tU8 Sulla propore (pro
practore /'. Man.) in Mauretaniam mittatur
(mittitur Ox): 1,6,3; mittit in Sardiniam cum
legione una Valorium lcgatum, in Siciliam Cu-
rionem pro praetore (c) cum lcgiouibus II (c):
1,30,2; IJoniitiauuH onim cohortes protinus a
Corflnio in Siciliam miserat: 1, 25, 2; statimque
in SicUiam (Curio) misit, uti . . . equitatus ad
se mitteretur: 2,37,4; L. Cassium Longinum
cum legione tironum . . . atque equitibus CC
in Thessaham {Ald.; in thessalum ire Kald;
in thessaliam ire /") ... misit : 3, 34, 2 ; —
Caesar . . . statim nuntium in Bellouacos ad
M. Crassum quaestorem {om. ^) mittit: V46,
1; unam legionem . . . et cohortes V in Ebu-
rones . . . misit : V 24, 4 ; altera ex parte Ga-
balos proximosque pagos Aruemorum in Hel-
uios, item (in add. [i) Rutenos Cadurcosque
ad fines Volcarum Arecomicorum depopulan-
dos mittit ( VercingetorLx) : VII 64, 6 ; Caesar
postero die T. Labienum legatum cum iis le-
gionibus . . . in Morinos, qui rebellionem fece-
rant, misit: IV 38, 1 ; Lucterium Cadurcum . . .
cum parte copiarum in Rutenos mittit : VII 5,
1; interim Lucterius Cadurcus in Rutenos
missus eam ciuitatem Aruernis concihat: VII
7, 1 ; mandat ( Vbiis), ut crebros exploratores iu
Suebos mittant : VI 10, 3 ; T. Labienum lega-
tum in Treueros . . . cum equitatu mittit (misit
a'-): III 11, 1; totius exercitus impedimenta
ad Labienum in Treueros (Ln Tr. del. Scham-
bach) mittit duasque ad eum legiones (e) pro-
ficisci iubet: VI 5, 6; ad eum legatos mittimt,
qui doceaut neque auxilia ex sua ciuitate (ex
sua ciuit. aux. [i) in Treueros missa neque:
VI 9,6; sibique ut potestatem faceret in Vbios
legatos mittendi: IV 11, 2; — Ser. Galbam cum
legione XII. et parte equitatus in Nantuates
(c), Veragros Sedunosque misit: III 1,1; quo
in numero est T. Terrasidius missus iu Esuuios
(unellos a; unellos sesuiuos fh), M. Trebius
Gallus in Coriosolitas (c) , Q. Velauius cum
T. Silio (c) in Venetos: 1117,4; Q. T^iturium
Sabinum legatum cum legionibus tribus in Ve-
nellos (c) , Coriosolitas (c) Lexobiosque (e)
mittit: III 11, 4; C. Antistium Eegiuum in Am-
biuaretos, T. Sextium in Biturigcs, C. Caui-
nium Rebilum in Ruteuos cum singulis legio-
nibus mittit: VII 90,6; t quorum ille
precibus permotus castra ex Biturigibus mouet
in ((i; per a; per Boioa in Vielh.; om. J<V.,
Db.) Aruernos uersus: VII 8,6; in Ilaeduos
niouit castra: Vn53, 3.
quibus (nauibus) in Britanniam uauigare
consuorunt: III 8, 1.
ex castello in castellum perducta muni-
tionc circumuallare Pompoium instituit: 3,43,
2; ut nostri pcrpetuas muuitioncs j- uidebant
pcrductas ox castollis iii pro.xinui castella {ii.
CC): 3,44,4; — incoluiucm lcgioucm iu Nau-
tuates (c), iudc iu Allobroges porduxit: IIIC,
in (1. A. a) y.) aa)l
96
5; 1 prius ad continentem uisus (e) est
Caesar quam de eius aduentu fama omnino in
eas regiones perferretur: 3,7,3; iamque Cae-
saris in Hispania res secundae in Africam nun-
tiis ac (c) litteris perferebantur : 2,37,2; eae
res in Galliam Transalpinam celeriter perferun-
tur: VII 1,2; t peruenire in castra
u. eastra p. 475 (6 loc); — quae (naues)
omnes incolumes ad (in p) continentem
peruenerunt: IV36,4; — in fines tt. tini»
p. 1305 J^p (7 loc); — certior factus est in
hiberna peruentum: V25,5; pauci ... in-
cerds itineribus per siluas ad T. Labienum le-
gatum in hiberna perueniunt: V37,7; — sex
milium circuitu in oppidum peruenit (-niunt
Nhl; u. CC): 2,24,4; qui (Attius Varus)
. . . protinus ex fuga in Africam peruenerat:
1,31,2; per fines Marrucinorum , Frentanorum,
Larinatium in Apuliam peruenit: 1,23,5;
cum (P. Crassus) in Aquitaniam peruenisset:
11120,1; in Ciliciam (siciliam «') atque inde
Cj'prum peruenit (Pompeius): 3, 102, 5; Caesar
. . . ab urbe proiiciscitur atque in ulteriorem
Galliam peruenit : 1,33,4; (Caesar postquani
Pompeium ad Asparagium esse cognouit, eodem
cum exercitu profectus . . . tertio die (mace-
doniam add. Ox; clel. Forch.h.: in IVIacedo-
niam Mld. Irec; Np.) ad Pompeium peruenit:
3,41,1;) ut pauci milites patresque {e) familiae
. . . recepti in Siciliam incolumes perueni-
rent: 2,44,1; Cassius in Thessaliam cum
legione peruenit: 3,35,2; Pompeiua paucis post
diebua in Thessaliam peruenit: 3,82,1; — po-
stero die in Neruios peruenit: V38, 2; dum
omnibus fortunis sociorum consumptis in San-
tonos Heluetii peruenirent: 111,6; t
reliqui se (CC) in tlumen praecipitaue-
runt:IV15,2; plerique . . . ea; X pedum muni-
tione se (fi) iu fossas praecipitabant ( /-". iWawM^. ;
praecipitant codd.): 3,69,3; 1 in regnum
praemisit: 2,44,2 u. remittere; — quem
(Commium) supra demonstraueram a Caesare
in Britanniam praemissum: IV 27, 2; C. Fabium
legatum cum legionibus III . . . in Hiapaniam
praemittit: 1,37,1; Caesar legiones in Hispa-
niam praemiserat (praeterm. l) [ad] VI [milia],
auxilia peditum V milia (e), equitum III milia
(m. CC): 1,39,2; eum (Milonem) in Thuriuum
ad sollicitandos pastores praemisit: 3, 21,4; f
in primam aciem procesait: 1125,2; H
cum matres familiae repente in publicum pro-
currerunt (procurrerant [i): VII2G,3; calo-
nes in proximum (f) tumulum procurrunt: VI 40,
1 ; K Caesar exercitum in aciem aequuni in
locuni produxit: 3,56,1; onines . . . Domitium
productum in publicum circumsistunt: 1,20,5;
t Crassus in fiues Vocatium et Tarusatium
profectus est: 11123,1; ipse cum legionibus
expeditis IIII et equitibus DCCC in fines Tre-
uerorum proficiscitur: V2, 4; T. Labienum cum
legionibus tribus ad Oceanum uersus in eas
partes, quae Menapios attingunt, proficisci
iubet: VI33, 1; censebat, ut Pompeius in suas
prouincias proficisceretur: 1,2,3; proficiscatur
Pompeius in suas prouincias: 1,9,5; — isdem
temporibus C. Curio in Africam profectus ex
Sicilia . . . duas legiones . . . transportabat : 2,
23, 1 ; P. Crassum cum cohortibus legionariis
duodecim et magno numero equitatus in Aqui-
taniam proficisci iubet: 11111,3; Caesar . . .
tamen in Britanniam proficisci contendit (cont.
prof. p) : IV 20, 1 ; quos (Morinos) Caesar in
Britanniam proficiscens pacatos reliquerat: IV
37, 1 ; ipse in citeriorem Galliam ad conuentus
agendos profectus est: 154,3; in Transalpinam
Galliam profectus est: VII 6,1; in Hispaniam
proficisci constituit: 1,30,1; cum . . . inita
hieme in {om. AQ'p) Illyricum profectus esaet:
1117,1; ipse (c) . . . in Illyricum proficiscitur:
VI, 5; ipse . . . in Italiam profectus est: II
35,3; cum in Italiam proficisceretur Caesar:
III 1, 1 ; Caesarem (se) arbitrari profectum in
Italiam (italia fl) : V29, 2; in Italiam ad con-
uentua agendos profectus est: VI 44,3; Caesar,
ut constituerat, in Italiam ad conuentus agen-
dos profidscitur: VII 1, 1 ; (3,33,2 u. [i) iter;)
Cn. Domitium Caluinum cum legiouibus dua-
bus . . . et equitibus D in Macedoniam pro-
ficisci iussit: 3,34,3; — Ambiorix statim cum
equitatu in Aduatucos . . . proficiscitur : V 38,
1 ; ipse (Vercingetorix) in Bituriges proficiscitur :
VII 5,1; L. Plancum cum legione ex Belgio
celeriter in Carnutes proficisci iubet: V25, 4;
ipse in Haeduos proficisci statuit: VII 33, 2; in
Haeduos proficiscitur : VII 90, 1 ; in Heluios
proficiscitur : VII 8, 1 ; ipse cum legionibus ex-
peditis quinque in Menapios proficiscitur: VI
5,6; ipse cum omnibus copiis in Morinos pro-
ficiscitur: IV 21, 3; eodem die cum legionibus
in Senones (senonas [i) proficiscitur magnisque
itiueribus eo peruenit : VI 3, 6 ; Labienum cum
duabus {c) legiouibus et equitatu in Sequanos
proficiaci iubet: VII 90,4; ipse in Treueros pro-
ficiscitur: VI 6, 4; Brutum . . . classi . . . prae-
ficit et, cum primum possit {c) , in Venetos
proficisci iubet: 11111,5; f quorum pars in
Ardueimam siluam, pars in contiuentes paludes
profugit: VI 31,2; ille (Cotta) perterritus . . .
ex Sardinia in Africam profugit: 1,30,3; qui
eius (c) consilii principes fuissent . . ., in Bri-
97
in (1. A. a) a) aa))
98
tanniam profugiBse: 1114,4; •; cuni illi
(lioste.i) aut ex arido aut paulum in aquani
progresai . . . tela coioereut: IV 24, 3; —
iieiiue nostros in locum iniciuiorem progredi
|)Ugiiandi causa uiderunt: 1110,4; (milites) in
locuni iniquum progressi . . . liostes . . . in
fugaiii coniecerunt (c): 1123,2; milites . . . in
lociini iiiiquum progrcfliuntur: 1,45,2; — cijuites-
que i II ulteriorem portum progredi . . . iussit:
IV 23, 1 ; — progressus in Nitiobroges et
Gabalos ab utrisque obsides accipit (e): VII
7,2; f quidam . . . Gallus . . . seui ac picis
traditas glebas in ignem e regione turris proi-
ciebat: VII 25, 2; i; quod (Caesar) in
Italiain Iliyricumque properabat: 1135,2;
Ti quae (naues) necessario . . . in altum pro-
uectae continentem petieruut (c): IV 28,3.
erant qui censerent de tertia uigilia in Castra
Cornelia recedendum: 2,30,3; 1 se
recipere in castra u. caMtra p. ^7,'j sq.
(19 loc); — qui se ex fuga in tinitimas ciui-
tates (b; om. Oa) recepisse dicerentur: 3, 102,
6; — legio . . . locum non (p) tenuit atque in
proximum collem sese recepit (recipit /"): 1,
44,5; — uti . . . in iugo insistere (c) et se
Inde in currus citissime reeipere eonsuerint:
IV 33,3; — illa pars . . . post fugani siioruin
se trans Klieiium in fines yugauibrorum rece-
perat: IV IG, 2; Caesar . . . se in fiiics Vbii)ruiii
recepit: IV 19, 1 ; — nacti enim spatium (nostri)
se in loca superiora receperunt: 1,51,6; —
qui (Heluetii) in montem sese receperant: I
25, (J; alteri se, ut coeperant, in montem rece-
perunt , alteri ad . . . carros suos se contulc-
runt («. CC): I 2(;, 1 ; — se in castra niuni-
tioiiesque (se intra muiiitiones (i) suas reci-
piunt: III 6,3; se in antiquas munitiones reeepit
(1'ompeius): 3,54,2; — magno numero nauium
adjiulso . . . sua deportabant oniuia (c) seque
iii proxima oppida recipiebant: 11112,3; qui
ab ((■) Alesia (c) processerant, nuiesti prnpc
uictoria desperata se iii oppiduin reccpcrunl:
VII 80, 9; celeriter Doniitiani a ponte repuLsi
se in ojipiduni receperunt: 1,16,3; equitatu . .
oinni fere incolunii, quod se per (quod seinper
al) litora celeriter iu oppidum recepit (recipit
ufk): 2,26,4; qui omnes discessu Curionis
niulti(iue praeterea per siniulati<iiieni uuliicniiu
ex castris in oiipidum proplcr tiniDiciii sisc
recipiiiiit; 2,35,6; — (Jaesar . . . pcrsci|UCMiUiiii
sibi I'onipcium existimauit, quaBcumque iii
partes (quacumque (quacunque a) in parte o/)
se (om. (JliH') cx fuga recejiisset: 3,102,1; —
duo (niiuigia) . . . sese in portuni rcccperunt:
2,22,4; quo cognito (Calenus) sc iii poiliiiii
Loxiu. Cutinur. 11.
recipit (recep. Of): 3,14,2; — diebusque (c)
jiost paucis se in regn um cum omnibus copiis
recepit: 2,44,3; — cum se illi identidem in
siluas ad suos reciperent: 1119,5; coraperit
Suebos sese (se ji) in siluas recepisse : VI 29,
1; Caesar . . . se in (om. AQ) Galliam
recepit: IV 19, 4; — — ut eos (equites) ... in
medium reeiper en t agmen : 1,79,5; — re-
ceptisque oninibus in una castra legiouibus
. . . iubet: 3,82,1; — copias omnes, quas pro
oppido conlocauerat , in oppidum recipit (fi;
Fr.; recepit a; rell. edd.) : VII 71, 8; %
in eandem partem, ex qua uenerat, rediit (c):
3,37,4; Ti reducere in castra u.
cantra p. 470 (11 loc); — eo celeriter con-
fecto negotio rursus in hiberna legiones re-
duxit: VI 3, 3; — Varus . . . de tertia uigilia
silentio exercitum in oppidum reducit: 2, 35,
7; — is (Acilius) naues nostras interiorem in
portum (Oiacc; partem cocW.) post oppidum
reduxit: 3,39,2; — (bi omnes; Ptolomaeuui
patrem i n regn u m reduxerant: 3, 110, 6 ;
cuni in Italiam, ex qua profectus sum, re-
ductus existimabor bello perfecto : 3, 18,4;
Vercingetorix rursus iu Bituriges exercitum
reducit (reduxit fl): VII 9,6; Indutiomarus . . .
iioctu profugit copiasque omnes in Treueros
reducit: V53,2; ^ caputque eius refer-
tur in (ad a) castra: V58, 6; Petreius atque
Afranius oblata facultate iii castra sese refe-
runt: 1,72,5; ii, qui uulnera acceperant neque
acie excedere neque in locum tutuni referri
poterant: 2,41,7; relatis in publicum cornibus
. . . uiaguam ferunt laudem : VI 28, 3; pecuuiius
monimentaquc, quae ex fano Herculis coiilata
craiit iii priuatam (CC) domum, referri iii
lciiiplum iubct: 2,21,3; ^ multi praeterea
in finitimas ciuitates refugeruut: 3,99,3; L.
Domitius ex castris in niontem refugiens . . .
ab equitibus est interfectus: 3, 99, 4; nostri
ueterani iii portum refugiebant: 3,24,2; 1
rcliqui lii ojipidum reiecti sunt: 1133,5; eos,
qui cruptionem feceranl, in oppidum reicie-
bant: 2,2,6; T interea suos remigrare
ii) agros (in agr. remigr. (i) iusserunt: IV 27,
7 ; traus Rhenuni in suos uicos renrfgraucrant
(-uerunt A'fh): IV 4,6; 1| partemqiic lcgio-
iiuni iii castris Poinpci reniancre iussit, partciii
iu sua caslra rcniisi t: 3, 97, 3; Caesar Kubiuiu
cuiii sua lcgioiic rcniitlil iii liibcrna >^cuiii lcg.
in sua reni. Iiib. [i): V53,3; Iiiba . . . pauco»
electos in regnum remisit (praemisit llartx):
2,44,2; — Autonius . . . plerasque naues in
Italiam rciuittit ad reliqiios milites equitesquc
Iriiiisiiortaiidos: 3,29,2; H rcpiilsus iu
1
99
in (1. A. a) a) aa))
100
oppulum tamen . . . (Adiatunnus) impetrauit:
11122,4; (nostri) multis iuterfectis reliquos iu-
fecta re in oppidum reppulerunt: 2, 14, 6; nostri
celeriter arma ceperunl eosque iu siluas rep-
pulerunt: 11128,4; t orant atque ob-
secrant, ut in Siciliam nauibus reportentur:
2, 43, 1 ; ^ doluisse se , quod . . . erepto
. . semenstri imperio in urbem retraheretur:
1,9,2; Tf (equites) incolumes . . . eodem
ponte in castra reuertuntur: 1, 55,3; iurauit
se nisi uictorem in castra non reuersurum: 3,
87, 6 ; eas (legiones) , quas secum duxerat , . . .
in castra reuerti iussit : 3, 98, 3 ; Heluetios,
Tulingos, Latouicos (e) in tines suos, unde
erant profecti, reuerti iussit: 128,3; cum in
eum locum , unde erant egressi (progressi p),
reuerti coeperant: V35, 3; ita re infecta in op-
pidum reuerterunt: VII 82,4; Lentulus ut in
oppidum reuerti liceat petit: 1,22,6; (Galba)
postero die . . . in prouinciam reuerti conten-
dit: 1116,4; postulare, ut Caesar Ariniino ex-
cederet atque in prouinciam reuerteretur : 1,11,
1 ; illi (Germani) omnia experti . . . reuerti se
in suas sedes regionesque simulauerunt: IV 4,
4; — conuentibusque (c) peractis in citeriorem
Galliam reuertitur atque inde ad exercitum pro-
ficiscitur : V 2, 1 ; Caesar in Galliam reuertere-
tur, Arimino excederet . . . ; quae si fecisset,
Pompeium in Hispanias iturum: 1,10,3; T
etsi (Caesar) multis necessariisque rebus in Ita-
liam (-ia Ot) reuocabatur: 2,18,7.
longas naues, quibus Caesar exercitum trans-
portandum curauerat quasque in aridum sub-
duxerat: IV29,2; Caesar suas copias in pro-
ximum coUem subducit: 122,3; copias suas
Caesar in proximum coUem subducit: 124,1;
f ex reliquis duas (c) in stationem cohortes
(c) succedere . . . iussit: IV 32, 2; 1
summittere: VII 21, 2 u. mittere (in oppi-
dum); summissis in eundem locum cohortibus:
1,45,8.
raros milites . . . ex m.aioribus castris in mi-
nora traducit: VII 45, 7; magni interesse iir-
bitrabatur quam primum . . . cohortes . . .id
se iu castra tr.iducere: 1,21, 1 ; quattuor biremes
subiectis scutulis (CC) impulsas uectibus (u.
CC) in interiorem portum ( Oiaec; partem
codd.; Np., Dt.) traduxit: 3,40,4; — eundem
(Curionem) . . . protinus in Africam traducere
exercitum iubet: 1,30,2; id esse consilium Cae-
saris, ut . . . hos omnes in Britanuiam traductos
necaret: V6, 5; ne quani nuiltitudinem homi-
num amplius trans Kheuum in Galliam (ingal-
liam B) traduceret : I 35, 3 ; quod multitudiuem
Germanorum in Galliam traducat: I 44, 6; 1
transcendere in hostium naues contende-
bant: 11115,1; in hostium naues transcende-
bant : 1 , 5lS, 4 ; ^ constituunt . . . in Celti-
beriam bellum transferre: 1,61,2; disciplina
in Britannia reperta atque inde in Galliam
translata esse (c) existimatur: VI 13, 11; ^
qui (Boi) trans Rhenum iucoluer.int et in agrum
Noricum transierant: I 5,4; ne propter boni-
tatem agrorum Gerinani . . . *ex suis tiuibus
in Heluetiorum fines transirent: 128,4; nemi-
nem postea belli inferendi causa in Britanniam
transiturum confidebant: IV 30, 2; si se inuito
Germanos in G.iUiam transire non aequum
existimaret: IV 16, 4; ut, . . . si in Italiani
(Pompeius) transiret (transire x) , ... Italiae
subsidio proficisceretur : 3, 78, 4 ; 1 qui
nuper in Galliam transportati essent: 137,
2; 2,23,1 u. proficisci in Africam.
ipse equo in oppidum uectus (inuectus
Ciaee.) . . . constituit: 2, 44, 3; 1 uenire
in castra u. castra p. 476 sq. (o loc.); cum
C. Volusenus missus cum equitatu ad (in [i)
cistra uenisset: VI 41, 2; — ex qua (ciuitate)
Mandubracius adulescens Caesaris fidem secu-
tus ad eum in continentem (Galliam add.
eodd.; edd.; del. Oiaee.) uenerat: V20, 1; —
cum in fanum uentum esset: 3,33,1; —
uenit magnis itineribus in Neruiorum fines:
V 48, 2; — quod . . . alio se (e) in hi-
berna consilio uenisse (Galba) meminerat:
1116,4; diebus quindecim, quibus in hiberna
uentum est: V 26, 1 ; — qui cum . . . Pompeium
sequerentur atque in insulam uenissent:
3,102,7; — uenitur in eum locum, quem
Caesar delegit: 1,84,2; — praeterea se ne-
que sine exercitu in eas partes Galliae uenire
audere, quas Ciesar possideret , neque: 134,
3; — (naues) uento tenebiintur, quo minus in
eundem portum uenire possent: IV 22, 4; —
cur in suas possessiones ueniret? 144,8; —
quod prius in tumulum Afraniani uenerant:
1,43,5; — — cum (Tubero) in Africam
uenis.set: 1,31,2; hic (Quintilius Varus) dimis-
sus a Caesare in Africam uenerat : 2, 28, 1 ; cum
(Caesar) in Asiam uenisset: 3,105,1; post
diem quartum quam est in Britanniam uen-
tum: IV28, 1; in Galliam magnam eorum
multitudinem uenire populo Romano pericu-
losum uidebat: 133,3; se prius in Galliam
uenisse quam populum Romanum : I 44, 7 ;
cum uideret Gerniauos tam facile impelli, ut
(e) in Galli.im uenirent: IV16, 1; (V 20, 1 u.
s. in continentem;) cum Caesar in Galliam
uenit: VI 12, 1 ; endemque tempore Domitius in
Macedoniam uenit: 3,36,1; cum . . . Scipionem
101
in (1. A. a) et b))
102
. . in Macedoniam uenisee constaret : 3, 57, 1 ;
isdem fere temporibus Ca.ssiu8 cum cla.sse Sy-
rorum et Phoenicum et Cilicum in Sicilianj
uenit: 3, 101, 1; — — postquam (Caesar) ex
Menapiis in Treueros uenit: VI 9, 1 ; t
cum pars hominum in agris remaneret, pars
etiam iii castra uentitaret: IV 32, 1.
fifi) aliiti: abdere u. abdo H. a) p. 41
(9 loc); ^ (quos ima cum pucris niulieri-
busque in ae.stuaria ac pahules coniectos (col-
lectos ^Y; Sckn. , Db.) dixeramus: 1128,1;
auxiliis in mediam aciem coniectis {adik ; con-
lectis //; coUectis a) : 11124,1;) t ipsum
. . . sororem ex matre et propi nquas suas n u p-
tiini in alias ciuitates conlocasse: 118,7;
^ coactus est . . . legiones . . in plures ciuitates
distribuere: V24,l; magnum numerum ex
Tliessalia . . . supplementi nomine in legiones
distribuerat: 3,4,2; t id autem est iugum
derectum eminens in mare: 2,24,3; t
concilio . . in eum locuni Galliae indicto: VI
44, 1 ; f his rebus in Italiam (italia o)
Caesari (c) nuntiatis: VII 6, 1 ; 1 per-
ferre u. aa) perferre; 1 facile crat ex
castris C. Trebonii . . . prospicere in urbem:
2, 5, 3 ; t L. Cotta legatus omnes cohortes
ordinesque adhortans in (om. fi) aduersum (ad-
uersus fi) os (lios p) funda uulneratur: V
35, 8.
fi) ex siibst.: aditus uiasque in Suebos per-
quirit: VI 9, 8; t cuius frater Moritasgus
aduentu in (ialliam Caesaris cuiusque maiores
regnum obtinuerant (moritasgus ante cuiusque
mai. r. obt. ante aduentum caes. in galliam «):
V ^,'2; ^ fit celcriter concursus in
praftorium : 1,7«), 1; t nnagna coacta
uiaiui in prouinciam Narbonem uersus erup-
tionein (irruptionem Rartx) fticere conten-
(lit (Lucterius): VII 7,2; t non potest esse
propter angustias nauil)us introitus in por-
tum : 3,112,4; H iterque (Porapcius) ex
Maccdonia in hiberna Apolloniam Dyrrachiuni-
qiie liabebat: 3,11,2; qiia proximum iter iii
ulleriorem Galliain per Alpes crat: 1 10,3; ij^se
itcr iii Maccddiiiam parare inci|)it paucisquc
post diclms cst proicctus: 3,33,2; Pompcius
pcr Caiidauiam iter in Macedoniam expcditum
habebat: 3,79,2; - iter facere u. fWiu
p. 1270 iter facere in el per . . . ii\ (6 (S) lac.);
1 ut . . . et tutius ct faciliiis in 8iciliam re-
cei)tuH daretur: 2,30,3; t ut . . . id
niorari rcditiim in Italiam iiidcrelur: .'1,82,2;
1 qiiod iiidc erat brcuissiiMua in Britanniam
traiectus: IV21,3; quo ex portu commodis-
siMiiim in Hritiiiiiiiaiii traicctum (Iraiis-
missum Hotom.) esse cognouerat: V2, 3; pari
spatio transmissus atque ex Gallia est in
Britanniam: V13,2; t uia: VI9, 8 u.
aditus.
b) = yiQog (significat alqd al(|0 eonuersum
esse (Richtuns:)); a) suspeusuui est aa) ex
uerhis; n) in (alteiaui, ooutrariani, eam c€«.)
parteui, iu (umues cctt.) partes: aliique aliam
in partem perteniti ferebantur: 1124,3;
1 in alteram partem item cohortandi causa
profectus pugnantibus occurrit: II 21,4; \
alter conuersus in eontrariam partem
erat uallus : 3, 63, 2 ; — erat enim it«r a pro-
posito diuersum , contrariamque in {oni. af)
partem iri ^iri in partem //) uidebatur: 1,69,1;
— quibus disclusis atque in contrariam partem
reuinctis tanta erat operis flrmitudo: IV 17,
7; t i^™ conuersis in eam partem
nauibus, quo (in quam fi) uentus ferebat, tanta
subito malacia . . . exstitit: III 15,3; — cohor-
tes . . . secum in eam partem proficisci
. . . iussit: IV 32, 2; t lias (liutres) magno
sonitu remorum incilatas in eandem partem
mittit (mitt. in eand. p. fi): VII 60, 4; t
legationes in omnes partea circummit-
tuutur: VII 63, 1; — Suebos . . . nuntios in
omnes partes dimisisse (misisse B^): IV 19,
2; barbari nuntios in omnes partes dimiserunt:
IV 34, 5; speculatoribus in oinnes parles (omnem
partein fi) dimissis: V49, 8; nuntios legationes-
que iu omnes partes dimittebant: V53, 4; Caesar
. . . inagno coacto *equitiim numero ex finitimis
ciuitatibus in omnes partes dimittit: VI43, 1;
saepe in eum locum uentum est tanto in omnes
partes dimisso {Paid; diuiso codd.; edd.) equi-
tatu, ut: VI 43,4; — erat . . . manus certa
nuUa . . ., sed in oinnes partes (omnis in par-
tis fi; Np.) dispersa inultitudo: VI34, 1; —
cum . . . calones, equites . . . diuersos (CC)
dissipatosque in omnes partes fugere uidis-
sent: 1124,4; — locumque in omnes partes
quam maxiine impediri (-dire a') (iussit): 3,
46,1; — monet, ut in omues partes equites
quam lati.ssime peruagentur: VII 9, 2; t
(in plures partes dclluerc: IV 10,4 ii. C.
d) a) dilllucic;) t quam in partem:
(1121,1 it. a) a) aa) decurrere;) — (eos
incusauit,) <iuod aut quam in partcm aut quo
coiisillo du(^ercntur sibi quacivMiIiiiii . . . pu-
tarciit: I 40, 1; — ferre: 111 15,3 ii. s. in cam
partcm; t licere illis iiicoliimibiis . . .
quascumque in ([i; om. a.) partes uelint
sine metu proficisci: V41,G; t (i"
ullam partem: 2,17,2 u. t\ b> a) aa) in
ullaiii paitciii ;) t >■> Ivhodanum iufliiil iii-
103
in (1. A. b) et B.)
104
credibili lenitate, ita nt oculis in utram par-
tem flnat iudicari non possit: 112,1.
b) c. aliis siibst.: ne de improuiso aut noctu
ad {AM'^: aut BM'Q ; in (iJ) munitiones hostium
(e) multitudo aduolaret: VII 72, 2; f
ut (CC) commutato consilio iter in prouinciam
conuerteret: VII 56,2; subito .se ad Cassium
Longinum in ThessaLiara conuertit: 3, 36, 2; ^
magno esse usui posse, si haec esset in alti-
tudinem turris elata:2, 8, 3; 1 Neruii
. . teneris arboribus incisis atque inflexis (e)
crebrisque (c) in latitudiuem ramis enatis (om.
fi) et rubis sentibusque interiectis effiscerant,
ut: 1117,4; ^ panes, cum in conloquiis
Pompeiani famem nostris obiectarent, uulgo in
eos iaciebant: 3,48,2; ^ ex eo loco IIII
caetratorum cohortes in montem , qui erat in
conspectu omnium excelsissimus , mittit: 1,
70,4; t perducere: 3,43,2; 44,4 u. a)
a) aa) perducere; f Belgae . . . spec-
tant in septentriones (e) et orientem solem :
I1,G.
(ifi) ex subst.; o) aliiiin, *iuam, ({iiaineum-
que in partein: ac rursus aliam in partem
fugam (aliam partem fuga Ciacc.) petebant:
1124,1; t quam iu (in quam p) par-
tem Romaui impetum fecerint, cedant: V34,
3; — puluerem maiorem . . . in ea parte iiideri,
quam in partem legio iter fecisset: IV 32,
1; uideant, qiias iu partes hostes iter fatiant:
115,1; t hi quamcumque in partem
impetum fecerant, hostes loco cedere coge-
bant: 2, 41, 4.
b) c. aliis subst.: despectus u. despec-
tns A. p. 871 sq. (.3 loc.).
yy) ex adiect.: L. Plancus . . . locum capit
superiorem diuersamque aciem in duas par-
tes (in duas partes glossema uidetur Ciace.)
constituit, ne ab equitatu circumueniri posset:
1,40,5.
(^) absol. : in altitudiuem u. altitado
p. 244 A. e) et B. (>) et Q,. (7 -\- 2 -\- 1 loc.) ;
1 (minus horis tribus milium pedum (c) XV
in circuitu (circuitum a; Fr.) munitionem
perlecerunt (decem milium in circuitu muni-
tionem pedum XV perfecerunt [i): V42, 4; t
(in frontem: 118,3 et VII 23, 2 u. 2. A. b)
in fronte;) f qui (fines) in longitudinem miha
passuum CCXL, in latitudinem CLXXX
patebant: 12,5; quae ca.stra . . . amplius
milibus passuum octo in latitudinem patebant :
117,4; (collis) tantum aduersus in latitudinem
patebat, quantum loci acies instructa occupare
(e) poterat: 118,3; praeruptus locus erat . . .
ac tantum in latitudinem patebat, ut tres in-
structae cohortes eum locum explerent: 1,45,
4; erat eo loco fossa pedum (pedes x) XV et
uallum contra hostein in altitudinem pedum
(pedes f) X , tantundemque eius ualli agger in
latitudinem (altitud. jVO*) patebat: 3,63,1; —
una ex parte leniter adcliuis aditus in lati-
tudinem (altitudinem a) nou amplius ducen-
torum (e) pedum relinquebatur : 1129,3;
fossas pedum (pedes /) XXX in latitu-
dinem complures facere instituit: 1, 61, 1; Tf
qui (finesj in longitudinem (-ine a) milia
passuum CCXL, in latitudinem CLXXX pate-
bant: 12,5; quae (Arduenna silua) . . . mili-
bus . . amplius quingentis ( CC) in longitudinem
patet : VI 29, 4; ante id (c) oppidum planities
circiter milia passuum III in longitudinem
patebat: VII 69,3; quam (planitiem) . . . tria
milia passuum in longitudinem (in long. om.
p) patere supra demonstrauimus : VII 70,1;
quam (planitiem) in longitudinem III (quattuor
a; tria B^) milia passuum (mil. pass. III p)
patere demonstrauimus : VII 79,2; — ab oppido
autem decUuis locus leni (c) fastigio uerge-
bat in longitudinem (-ne hl) passus (c)
cirtit«r CCCC: 1,45,5; — hoc (latus) (huic (i)
milia passuum octingenta in longitu-
dinem esse existimatur (arbitrantur fl): V 13,
6; partem idtimam pontis . . . in longitu-
dinem pedum ducentorum rescindit: VI
29,2; trabes derectae f perpetuae (XIIII pe-
dum R. Menge) in longitudinem paribus
interuallis, distantes inter se binos pedes, in
solo conlocantur (u. CC) : VII 23, 1 ; a medio
fere colle in longitudinem (p; longitudine
a), ut natura montis ferebat, ex grandibus
saxis sex pedum murum . . . praeduxerant
GaUi: VII 46, 3; storias autem ex lunibus an-
corariis tres in ^ad Paul) longitudinem
parietum turris latas IIII pedes fecerunt:
2,9,4; haec insula . . . a superioribus regibus
(c) in longitudinem passuum DCCCC in
mare iactis molibus angusto itinere *ut ponte
cum oppido coniungitur: 3,112,2.
B. de tempore; sig-uilicat a) pertiuere
(duri) alqd usque in cettum teuipus: prope
in uoctem rem deduxerant {x; duxerant
0; Np., Dt.): 3,51,7; — bellum iu hiemem
ducere cogitabant: 1,61,3; — optimum factu
esse duxerunt . . . rem in hiemem produ-
cere: IV 30, 2.
b) alqd iu certuiu tempus coustitui, dif-
ferri, siui.: in tertium annum profectionem
lege confirmant \conffriiut Kvicala; coustituunt
framimr): 13,2; 1 in (posterum,
certam , longiorem) d i e m u. dies p. 'J03 e)
105
in (1. B. et C. a))
106
el p. 904 e) y) (4 + 2 loc); t naues duae
tardius cursu confecto in noctem coniectae
. . . in ancoris constiterunt : 3,28,1; 1i
(in praesentia «. i. B. a) in praesentia;)
^ in aliud tempus diHerre, reseruare u.
aliUM p. 233 (uers. 9—14) (3 luc).
(') pertinere alqd per lon^ius (1'uturi) lem-
|)oris spatiuin : ((Dumnorigem) complurcs (in
complures II. Qilbert) annos portoria . . . re-
dempta habere: 1 18, 3 ;) t (ex litteris Caesa-
ris dierum {N ; Frig., Db.; dies cniUl.: Sclin., Np.,
Ilnld.; in dies Dt.) quindecini supplicatio de-
creta est: 1135,4;) 1 frumeiitum liis {c)
in locis in liiemem prouisum non erat: IV
29,4; T quanta . . . in perpetuum sui
liberandi facultas daretur: IV 34,5; hortatur-
que, ne sui in perpetuum liberandi atque ulci-
scendi Romanos . . . occasionem dimittant: V
.■(8,2; hanc adepti uictoriam in perjictuum se
fore uictores confidebant: V39, 4; T laudat
Pompeius {CG) atque in posterum confir-
mat: 1,3,1; tributis {CC) quibusdam populis
(c) priuatisque praemiis reliquos in posterum
bona spe complet: 2,21,2; 1 (in prae-
sentia u. 2. B. a) in praesentia;) f
iuonet, ut in reliquum tenipus omnes suspi-
ciones uitet: 120,6; quo diligentiiis in rcliquum
tempus a barbaris ius legatorum conseruaretur:
IlIKi, 4; magui interesse eliam iu reliquum
tempus ad opiuionem Galliae existimans tantas
iiideri Italiae facultates, ut: VI 1,3.
(I) ui distributiiia; %) iii dies u. «lieM p. 003
E) (fi lor.).
fj) iilia: magistratus iic, priiicipcs iii aiinos
singulos geutibus cognationibusiiue himiiuum
. . . quanlum . . . uisum est agri attribuunt:
VI 22,2; quid (c) in annos singulos ucctigalis
[lopulo Romano Britannia penderet constituit:
V22, 4; — palam de praemiis . . . contende-
l>ant in annosque cousulatum defiuiebaut: 3,
H2, 4 ; — ibi per cortos exploratores in sin-
gula diei tempora quae ad Auaricum gere-
reutur (c) cognoscebat: VII 10,2.
(e) in dies — certis peiisionibus: legem pro-
mulgauit, ut sexennii die {I\ Manut.; sexie»
soni dies codd.; semisse iu dies lAps.; J. F. (Iro-
■riouius ; sex pensionibus Ald.) siue usuris cre-
dilae peciiiiiae soliiaiitin : 3, 20, 4.)
<!. transl.; a) liiieiii et leriiiinuiii NiKiiilicat
(= A. u); pcndet ex iierbis (cf. A) rt e)): iil
paeiie iii (^ouspectu exercitus uostri . . . libcri
«oriiiii iii seruitutem abduci . . . nou (lc')iiie-
rint: 111,3; Tl miilto illa griuiiiis ucsli-
mari (c) debere {c) libeios, coiiiiiges iii scnii-
tutem abstralii: VII II, 10; boiia ciiiiuiii
Romanorum diripiunt , caedes faciunt, in ser-
uitutem abstrahunt : VII 42, 3; 1 reliquos
omnes obsidibus . . . traditis in deditionem
accepit: 128,2; armisque . . . traditis in de-
ditionem Suessiones accei)it: 1113,1; T in
eam se consuetudiuem adduxerunt (abduxe-
runt BM), ut: IV 1,10; (si ab (c) re frumen-
taria Romanos excludere aut (atque 1 det.)
adductos inopia (in inopiam 1 det.) in (c) pro-
uinciam (c) expellere (c) possent {u. CC) :
VII 55, 9;) 1 in fugam coicere u. ooielo
p. .509 [i[i) (13 loc); — (IV 27, 4 u. eonferre;)
t eius rei culpam in multitudinem contule-
runt (P; coniecerunt a; edd.): IV 27, 4; qui
suum tiraorem in rei frumentariae simulationem
( subuectionem Rraff.; u. CC) angustiasque
itineris conferrent (conferret X): 140,10; ^
et sua sponte multi in disciplinam conueniunt
et a parentibus projjinqiiisque mittuntur: VI
14,2; 1 num tu harum rerum natura acci-
dere arbitraris, quod unain terram ac plures
terras . . . dicamus, neque quadrigas in unam
nominis figuram redigere neque harenam mul-
titudinis appellatione (in multit. appellationem
Gron.) conuertere possimus? ap. Qell. XIX
8,8; (cum hostium acies a sinistro cornu pulsa
atque iu fugain coniecta (ii-[i; couuersa a; cdd.)
esset: 152,(3;) t in fugam dare u. do
p. 947 IJ. (3 loc); ^ neque ab eo prius
Domitiani milites discedunt quam in conspec-
tura (conspectu a) Caesaris deducatur: 1,22,
2; tt. praeterea «le«lnco p- 837 or.) fifi) et [i)
[i[i) (3 (4) |- 3 kic.) : t sese suas exercitus-
que Ibrtunas in dubium non deuocaturum:
VI 7, 6; t se Remis in clienlelam dica-
bant (dicebant MCa): VI 12,7; sese in serui-
tutein (in seruit. sese fJ) dicant (addicunt Aim.)
nobilibus: VI 13, 2; t (exposuit) quam in
fortunam quamque in amplitudineni i' deduxisset
((iduxisset Madu.; in cam fort. aniplitudiiicm-
qiie duxissc [i) : VII 54, 4; t quae opinio
crat edita iii uulgus: 3,29,3; 1 (educere:
V I I 54, 4 u. ducere;) 1 postea quam in uulgus
militum elatum est: 146,4; quod ueque iu
uulguin (uulgus P. Harre, recte, ni fallor)
discipliuam cffcrri uelint neque: VI 14, 4; T
non iiullac cohoites in agmen C^aesaris, aliae
((•) iii cqiiilcs incidunt: 1,24,4; (Valcrius)
in ipsuni Cacsarem hostes (c) equitatu \c) pcr-
sc(iucntcni incidit: 153,5; iLciituIns ISpiniIicr)
reli(lus iu ititiere cuin paucis iucidit iu Vibul-
lium Rufum: 1,15,4; ut (Basilus) in ipsum
(Aiiibiorigem) iuciiuluin etiam nlqiic imparatum
incidcrct: VI. 'iO.^; T| iit . . . oiiiiics .. ct
iiiiiiiio cl liplliiis lii id liclliiui i iic 11 III licrcii t:
107
in (1. C. a))
108
VII 76,2; T[ M. Marcellus, ingressus in
eam oralionem non oportere . . . referri : 1,2,
2; quem ingressum in sermonem Pompeius in-
terpellauit: 3,18,3; ^ totus et mente et
animo iu bellum v^bello AQ) Treuerorum et
Ambiorigis insistit: VI 5, 1 ; •; eos extra
ordinem in senatum legendos curauerat: 3,
59,2; * (in aeiem mittere: 2,41,2 u. C.
b) ,S) aa) a) B) immittere ;) mittere in discipli-
nam: VI 14, 2 u. cunuenire; *; qui dicerent
se suaque oninia in fidem atque in (oin. Ji)
potestatera populi Eoniani permittere: 113,
2; t Q. Fulginius (primus hastatus), qui
propter eximiam uirtutem ex inferioribus ordini-
bus in eum locum peruenerat: 1,46,4; (Mo-
rini) omnes (c) fere (c) in potestatem Labieni
peruenerunt (uenerunt [iS) : IV 38, 2; demon-
strauimus L. Vibullium (e) Rufum . . . bis in
potestatem peruenisse Caesaris : 3, 10, 1 ; cum
iam ille urbanas res uirtute Cn. Pompei com-
modiorem in statum peruenisse intellegeret: VII
6,1; ut res publica in hunc statum perueniret :
ap. Cic. ad Att. IX 7 C, 2; magnum in timorem
Afranius Petreiusque perueniunt: 1,61,2; *;
in proelium prodire: 3,86, 2 e< in aciem pro-
ducere: 3,56, 1 u. e) proclire, producere; *[
matres familiae . . . liberos . . iu conspectum
proferre coeperunt: VII 48, 3; T[ pro-
ficisci in proelium, pugnam u. e) proficisci;
% quos . . postea in parem (partem X) iuris
libertatisque condicionem (conditione X) atque
ipsi erant receperunt: 128,5; seque in dedi-
tionem ut recipiat petunt : 11121,3; sese eos
in fidem recepturum et conseruaturum: II 15,
1 ; quibus adductis eos in fidem recepit (recipit
af; haec omnia om. h): IV 22, 3; orabant (c),
ut se in seruitutem receptos cibo iuuarent: VII
78, 4 ; T num tu harum rerum natura
accidere arbitr.nris, quod unam terram ac plures
terras . . . dicamus, neque quadrigas in imam
(?) nominis figuram redigere . . . possi-
mus? ap. Gell. XIX 8,8; — certior factus est
omnes eas ciuitates in dicionem (p; Xp., Dt.;
deditionem a; rell. edd.) potestatemque po-
puli Romani esse redactas (red. esse fi): II
34; quod eo oppido recepto ciuitatem Bitu-
rigum se in potestatem redacturum confidebat:
VII 13,3; habendam fortunae gratiam . . ., quod
finitimas frumentariasque prouincias in pote-
statem redegissent: 3,73,3; — Haeduos a (c)
Caesare in seruitutem redactos omnes
(omnes red. fi) indignitates contumeliasque per-
ferre : II 14, 3 ; 1 cum commimibus inimi-
cis in gratiam redierat: 1,4,4; ut non solum
in pristinum statum redissent, sed; VII 54,4;
T ut tribunos plebis . . . expulsos in suam
dignitatem restitueret: 1,22,5; centuriones
in priores ordines (in pr. ord. Ciacc: ampliores
ordines ;; ampliori ordini Lips.), equites Ro-
manos (eq. R. ahl(f) ; tribunos Ciacc.) in tribu-
nicium re«tituit honorem: 1,77,2; quod eorum
aduentu . . . Diuiciacus frater in antiquum
iocum gratiae atque honoris sit restitutus: I
18,8; — praetoribus tribunisque (c) plebis
rogationes ad populum ferentibus non nuUos
ambitus Pompeia lege damnatos . . . in inte-
grum restituit: 3,1,4; ^ numquam se
amisso exercitu . . . in eius (Caesaris) conspec-
tum reuersurum confirmat: 2,42,4; ^
Sequani principatum dimiserant ( CC) ; in eorum
locum Remi successerant: VI 12, 7; t
sese paratos esse . . . L. Domitium uiuum eius
potestati (in eius potestatem Ohl) tradere: 1,
20,5; ne se in seruitutem Romanis traderent:
I 51, 3 ; *: quorum (centurionum) non nulli
ex inferioribus ordinibus reliquarum legionum
lurtutis causa in superiores erant Ordines huius
legionis traducti: VI 40,7; ^ per Treue-
ros uenisse (eum) Germanis \c) in amici-
tiam cognouerat: VI 5, 4; — quod per eum in
collegium pontificum uenerat: 1,22,4; —
neque ullum laborem . . . despiciens j neque
(ne quod Oud.; Xp., Db.) subsidium expectans,
si in Caes.oris complesum (expectanti Cae-
sari in conspectum Xp., Db.) uenire posset: 3,
8,4; — ut in conloquium uenire inuitatus
grauaretur: 135,2; in conspectum uenire u.
conspeetniii p. 682 C. b) (5 (6) loc); —
qui (militesi iam in consuetudinem Alexan-
drinae uitae ac licentiae uenerant: 3,110,2; —
ut iam nou solum hostibus iu contemptio-
nem (contemptum f) Sabinus ueuiret, sed
etiam: 11117,5; eo consilio, ut in summam
contemptionem ( contentionem p) hostibus
ueniat: V49, 7; — quod . . . summum in cru-
ciatum se uenturos uiderent: 131,2; — in
deditionem uenire «. deditio p. 833 D.
(3 loc); — in fidem uenire: 1113,2 u. in po-
testatem uenire; — saepe in eum locum uen-
tum est tanto in omnes partes *dimisso equi-
tatu, ut . . . contenderent: VI 43, 4; — id (c)
quem (c) ad modum fieri possit non nulla
mihi (e) in mentem ueniunt: ap. Cic ad Att.
1X7 C.l; — se . . . magnumque numerum
senatorum . . . in periculum esse uenturum :
1,17,2; — sese in eius fidem ac potestatem
uenire neque (c) contra populum Romanum
armis contendere: 1113,2; omnes (c) fere (c)
in potestatem Labieni peruenerunt (uenerunt fl) :
IV 38, 2 ; Massilienses . . . auxiliis prouinciarum
10S>
m (1. C. a) et 1)»
110
et exercitmim desperatis, quos in Caesaris po-
testateni uenisse cognoueraiit, sese dedere . . .
constituunt: 2, 22, 1 ; quid irati grauius de uobiB
sentire possunt quam ut . . . iu eorum pote-
statem ueniatis , qui se per uos perisse existi-
mant? 2,32,4; cum . . . deposito imperio pri-
uatus et captus ipse in alienam uenisset pote-
statem? 2,32,9; iam duo praefecti fnbrum
Pompei in meam potestatem uenerunt: ap. (Jtc.
ad Att. 1X7 C, 2; — summamque in solli-
citudinem ac tXmorem {Elberl.; summaque in
sollicitudine ac tinioreA) Parthici belli prouin-
cia (-eiani a) cum uenisset: 3,31,4; - si quid
accidat Romanis, (Dumnorigem) summam in
spem per Heluetios regni obtinendi uenire: I
18, 9 ; magnamque in spem ueniebat pro suis
tantis . . . beneficiis . . . fore, uti pertinacia
desiateret : I 42, 3 ; eos , qui in spem (qui spe
Ciacc.) potiundorum (e) castrorum uenerant,
. . . interficiunt: 1116,2; simul atque oppidani
. . . in spem auxilii uenerunt; VII 12, 5; simul iii
spem ueniebaiit eius adfirmatione de reliquis
adiungendis ciuitatibus: VII 30,4; Caesar in
eam spem uenerat se sine pugna et sine uulnere
suorum rem conficere posse: 1,72,1; cum in
spem uenero de compositione aliquid me posse
{Lamb.; om. codd.; cdd.) conficere (aliq. me
confic. del. Vrsin.; Bait.) , statim uos certiores
faciam : ap. Cic. ad Atl. IX 13 .4, 1 ; — de morte
{CC) si res in auspicionem uenit, . . . quac-
stionem habcnt: VI 19, 3; — in timorem
ucnire: 3,31,4 ti. in sollicitudinem u.; t
i|ui belli initium faciant (faciat (i) et sui capi-
tis pericnlo (ialliam in libertatem uindicent
(uindicet p) : VII 1,5; ut so et populuiu Homa-
niim factione c) paucorum oppressum in liber-
tatem (libertati (um. in) O') uindicaret: 1,22,
5; gratias agit . . . Gaditanis, quod couatua
aduersarioruni infregissent seseque in {om. a)
libertatem uindicasaent (-auisaent l): 2,21,1.
Ii> et pai'leiii iTK^iiineiiii|iie, <|U(i diriuitiir
iilqd , ct iiiiiiniiiii ac iKiliiiitaleni slirniiical ;
a) parlciii <|iiasi reuiiiiiciiKinc iiKllcat; y.y.) iii
(aliitiii, iillain, iilraiiKiiic (r/t.} parlciii : tanta
(Tat . . . exapectatio, ut aliua in aliam par-
tem mente atque animo traheretur, quid ipais
forljnienaibus , qiiid Domitio, iiuid Lcntiilo,
(|uid r('li(|iiis accideret, (|ui (puiaciuc ciiciitus
excipciciiL: 1,21,0; 1 liac haliita oratioiic
uullam iii parlcm ali exercitu Curioiiia lit
significatio: 2,28,4; 1 haec oiniiibiis fcrc-
liat Herinonibus nequc ac iii iillam partom
mouebat: 2,17,2; Tj siiam sententiam in
utramquo partein ([J; in iitra<iiie parto a)
esBe tutani : V29, 11; hac iu lUinnKim^ v (^^ ;
utraque ABM) partem {B^Q'fi; parte AM) dis-
putatione habita . . . inquit: V30, 1; paucis
cum esset in utramque partem uerbis dispu-
tatum, res huc deducitur, ut: 1,86,3; ita par-
uae res magnum in utramque partem momen-
tum habuerunt: 3,70,2.
|j[i) alia: ipsi uero niliil (c) nocitum iri,
inque cam (in quam p) rem se suam fidera
interponere: V36, 2; — multa ab Caesare
in eam sententiam dicta sunt, qua re ne-
gotio desiatere non poaset: 145,1; in eandem
aententiaui loquitur Scipio: 1, 1,4; — prin-
ceps in haec uerba iurat ipse: 1,76,3; pro-
uinciam omnem in sua et Pompei uerba
ius iurandum adigebat: 2,18,5.
[ii) aut animum uoluntateuique sig-nificat
aut ea, quae ainico iniinicuue aninio Uuut;
aa) = coiilra; *}() peiidet e.x uerbis; o): quan-
tum in se facinus admiaissent intellegebant:
1119,3; *; satis esse causae arbitrabatur,
quare in eum aut ipse animadu erteret aut
ciuitatem aniinaduertere iuberet: 119,1; %
in se iura magistratuum commutari: 1,85,
9; t nc quod in se scelus concepisse
neu suos prodidiase uideantur: 1,74,3; K
iii se noui generis imperia constitui: 1,85,8;
% Arioniatum . . . obsides . . . poscere et in
eos omnia exempla cruciatusque edere: 131,
12; 1 Bibulus . . . inauibus (nauibus)
occurrit et nactus circiter XXX in eas indili-
gentiae (c) suae ac doloris iracundiain {Faerit.;
-dia forfrf.) erupit omnesque incendit (?/. CC):
3,8,3; 1 ne quid graiiius in fratrem sta-
tueret: 120,1; t in se (etiam add. A'a;
eild.) aetatis excusationem nihil ualere: 1,85,
9; U in quos eo grauius Caesar uindican-
duiu atatuit: III 16, 4.
b): ut spatium pila in hostes (in host. pila
(i) coiciendi non daretur: 152,3; — (in
auersos: IV 26,3 ti. in uniuersos;) cum . . .
(■(|iiltcs . . ex loco superiore in aucraos ( Vrsiii.;
adiicraos a/l : aduersarios Oh) tela coiciebant:
1,79,3; — luiiic acutia protcgiint hostes, in
1 1 1 11 m uniiiersi tela coiciunt {ttic [i ; protegunt,
iu hostem tcla uniuerai coiciunt a; edd.): V44,
6; — quod . . . c loco superiore in noatros
uenientes tela coiciebant: 126,3; equites Ario-
uisti . . . lapides telaqiie iii nostros coicero: I
46,1; (iermaiil rctliicri iioii potucraiil (c), quiu
in noatroa tela (tela in luistr. [i) coicerent: I
47,2; ut . . . cx tuniulo tcla iii iioslros coice-
rent; 1127,4; ne . . . interdiu tela iii nostros
operi dcstinalos coicerc poascnt (c): VII 72, 2;
— alii ab latero aperto in uiiiuersos (auer-
soa Ciacr.) t<'la coicicbiiiit : IV 26, 3;-— — liiiic
111
in (1. C. b) — d))
112
celeriter deiecti se in signa (in signa se P)
manipulosque coiciunt: VI40, 1; % se
(c) ex naui proiecit atque in iiostes aquilam
ferre coepit: IV 25, 4; 'i prius . . . quam
a nobis telum in liostem iaceretur: 3,86,3;
% peditatu dumtaxat procul ad speciem utitur,
equites in aciem immittit (Ofhl, a eorr. ;
mittit a pr.; edd.): 2,41,2; Cassius . . . one-
rarios naues . . . in Pomponianam (e) classem
immisit: 3,101,2; Pulio pilum in hostes im-
mittit (mittit fi): V44, 6; nostri . . . pila in
hostes immittunt: VI 8, 6; \ Antonianae
scaphae . . .se in hostes incitaueruu t: 3,24,
3; naues triremes duae . . . sese in eam (nauem)
incitauerant (-runt?): 2,6,4; ^ monuit,
ut . . . conuersa signa in hostes inferrent:
1126,1; ^ mittere in: V44, 6 u. im-
mittere; ut nullum frustra telum in eos mit-
teretur: 1,45,6; \ ne quod omnino telum
in hostes reicerent: 146,2.
5) peudet ex subst.: (C. Caesar . . . in
Dolabellam actionis I. lib. I (c; CC); ap.
Qell. IV 16, 8;) f (nondum bono animo in:
16,3 u. (ifi) b) animus;) qui iam ante inimico
in nos animo (an. in nos [i) fuisset: V4, 4;
alieno esse anirao in Caesarem milites : 1,6,2;
Ti ipse habuit graues in Caesarem contiones
(contentiones /): 2,18,3; t impetuque
multitudiuis in C. Trebonium facto . . . eum de
tribunali deturbauit: 3,21,2; u. praeterea fat'io
p. 126li sq. (20 loe.J ; f omnium temporum
iniurias inimicorum in se commemorat : 1,7,
1; \ iudicia in priuatos reddebat: 2,
18,5.
6) pendet ex adieet. : inimicus: V4, 4 u.
33) animus.
p^) — evg&; 0) peiidet ex uerbls: se id,
quod in Neruiis (neruios S*(i; Fr.) fecisset,
facturum: 1132,2; t ut sua (om. fl) cle-
mentia ac mansuetudiue in eos utatur: II 14,
5; ut in miseros ac supplices usus misericordia
uideretur : 1128,3.
b) peudet ex subst.: quod nondum bono
animo in populum Romanum uiderentur: 16,
3; sese tamen hoc esse in Ciceronem populum-
que Komauum (cicerone pop. r. fl) animo, ut:
V41,5; "i magnamque in fpem ueniebat
pro suis tantis populique Komani in eum bene-
ficiis . . . fore, uti: 142,3; sua senatusque in
eum beneficia commemorauit (c) : I 43, 4 ; sese
pro Caesaris in se beneficiis plurimum ei con-
titeri debere : V 27, 2 ; Caesarisque in se bene-
ficia exponit: 1,22,3; quod sibi . . . gratia re-
lata non sit pro suis iu eos maximis beueficiis :
1, 23, 3 ; ne noua Caesaris ofticia ueterum suo-
rum beneficiorum in eos memoriam expellerent :
1,34,3; Vticenses pro quibusdam Caesaris in
se beneficiis illi (erant) amicissimi: 2,36,1;
t huic Caesar pro eius uirtute atque in se bene-
uolentia . . . maiorum locuni restituerat: V
25,2; nihil se . . . de sua in Haeduos beneuo-
lentia deminuere: VII 43, 4; tanta eius huma-
nitas , . . . ea in me est beneuolentia : ap. Cic.
ad Att. IX 16, 3; t quae senatus con-
sulta quotiens quamque honoritica in eos facta
essent: 143,7; t fides: (119,2 ti. stu-
dium;) quorum in se fidem perspexerat: V 5, 4;
t Caesaris in se indulgentiam (sic ^; Sehn.;
indulg. in se a; edd. rell.) requirunt: VII 63,
8; t discedentibus his breuiter sua in
Haeduos merita exposuit: VII 54, 3; sua in
illos merita proponit: VII 71, 3; magis eos pro
nomine et uetustate quam pro meritis in se ciui-
tatis conseruans: 2,22,6; qui de meis in uos
meritis praedicaturus (c) non sum: 2,32,10;
I (misericordia: 1128,3 u. a) uti;) t
exercitum cum . . . cohortaretur suaque in eum
perpetui (perpetuum a) temporis officia (-ium
o') praedicaret: 3,90,1; t senatus con-
sultum: 143,7 u. consultum; t quod
Diuiciaci fratris summum in populum Roma-
num studium, summam in se uoluntatem,
egregiam fidem, iustitiam, temperantiam cogno-
uerat: 1 19, 2; cuius tam egregiam in se uolun-
tatem perspexisset: V4, 3; tanta ac tam se-
cunda in Caesarem uoluntas prouinciae reperie-
batur: 2,20,1.
yy) uox iiiedia: ut non miuus haberet iuris
in se multitudo quam ipse in multitudinem ; V
27,3; quibus (nobilibus) in hos eadem omnia
sunt iura quae dominis in seruos : VI 13, 3 ; t
qui (magistratus) . . . uitae necisque in suoa
habet potestatem: 116,5; uiri in uxores sic-
uti in liberos uitae necisque habent potestatem :
VI 19, 3.
e) ui distributiua : militibus . . . agros . . .
pollicetur, quaterna (Gtar.; XL eodd.) in
singulos iugera: 1,17,4; iamque ad dena-
rios (e) L in singulos modios annona per-
uenerat: 1,52,2; in capita singula seruo-
rum ac liberorum tributum imponebatur:
3,32,2; ciuibus Eomanis eius prouinciae, sed
in singulos conueutus siugulasque ci-
uitates certae pecuniae imperabantur:
3, 32, 6.
d) ui cousecutiua; a) c. uerbis diuideudi,
siiu. : abscisum (abscissum V.) in duas par-
tes exercitum : 3, 72, 2 ; t ibi Oceano ad-
propinquat (c), in plures diffluit (p; defluit
a; edd.) partes multis ingeutibusque insulis
113
in (1. C. d) - 2. A. a) a) ata))
114
effeclis: rVlO, 4; ^ ante <c> lios (c> obli-
quis ((•> ordiuibuB in quincuncem dispositis
scrobes . . . fodiebantur: ¥1173,5; ^
distribuere u. diNtribno p. 93o sg. B.
(4 (5i loc.) ; ' diuidere u. dinido
p. 939 sq. A. b) ( r <8j loc).
fj) e. aliis uerbis: in deditionem acci-
pere u. a) accipere; t in publicum addi-
cere: 2,18,5 u. e); \ in fugam coicere
«. ooicio p. 599 fjfj) (13 loc.t; 'Y im-
pedimenta relioquerent atque in orbem con-
sisterent: V33,3; ^ couuertere: ap.
Oell. XIX 8, 8 {et I 52, 6) u. a) conuertere; t
se in clientelam (seruitu tem) dicare: VI
12,7; 13,2 u. a) dicare; ^ quibus populus
Romanus ignouisset neque in prouinciam rede-
gisset: 145,2; quae (finitima Gallia) in pro-
uinciam redacta . . . perpetua premitiu- serui-
tute: VII 77, 16; u. praeterea a) redigere (5 loc.l;
*', incredibili felicitate auster . . . in Africum
se uertit: 3,2(5,5; 'futurutn, ut (ow. 0'; Xp.,
Dt.) detrimentum in bonum uerteret (-retur O^ :
3,73,6; ne ea, quae rei publicae causa egerit,
in suam contumeliam uertat: 1,8,3; l^ in
libertatem ui ndicare u. a) uindicare (3 loc).
e) ui flnali: eorum bona in publicum ad-
dicebat: 2, 18, 5; ^ quascumque postea
controuersias inter se milites habuerunt, sua
sponte ad Caesarem in ius (in ius Guilielmus;
intus Ok) adierunt (ad Caes. euutes ad-
ferunt Harlx.): 1,87,2; ^ in disciplinam
conuenire: VI 14, 2 it. a) couuenire; '^
eique (Dumuorigi) iiliam suam in matriraonium
d a t : 13,5; etsi eam pecuniam publicam esse
coustabat datamque a Pompeio iu stipeudium:
1,23,4; 1 neu se . . . hostibus in crucia-
tum (in cnic. host. fj; Np.) dedant: VII 71,
3; T Be in cllentelam (seruitutem) dicare:
VI 12,7; 13,2 «. a) dicare; \ ex ea ciui-
tate Orgetorigis liliam iu matrimonium du.\e-
rat: 19,3; ^ in disciplinani mitti: VI
14,2 u. a) conuenire; tripertito milites (c>
cquitcsque in expeditiouem uiisit: V 10, 1 ; ^
quas Ipecunias) erant in publicum Varroni
ciues Komani polliciti: 2,21,2; ^ ratio-
uem consilii mei accipite, quo (irmiore auimo
in {om. \) proelium (proelio AV//> i^rodoatis:
3,86,2; 1 onuiibu» deinceps diebus Caesar
exercitum in aciem aequum in locuui pro-
d u xit : 3, 56, 1 ; ^ quae (mulieres) in ^ad
[J> proelium proficisceute» (uulites add. B"j!i)
pa.ssis Mianibus flentes implorabant: 151,3;
quod ille in puguam protii inccus dixorat: 3,
iiy,2; T trailore u. a) tnidere.
f) ui mudali: apud quos Ambiorix »d ^iu [J>
Lu&ir Cueottr. 11.
hunc modum locutus est:V27,l; — hac
oratione habita mirum in modum conuersae
sunt omnium mentes: 141,1; — de uxoribns
in seruilem modum quaestionem habent:
VI 19,3; ^ obstructis in speciem portis
singulis ordinibus caespitum: V51,4; hoc cum
in (ob Botom.) speciem uarietat emque
opus deforme non est . . ., tum: VII 23, 5; \
hi rursus in uicem anuo post iu armis sunt,
ilU domi remanent: IV 1, 5; defatigatis in uicem
iutegri succedunt: VII 85,5; {expeditae cohor-
tes nouissimum agmen claudebant j pluresque
■.plures, quae in uicem Kiichly in locis cam-
pestribus subsistebant : 1 , 79, 1 ;) ex castris sibi
legiones alias occurrere et eas, quas secum du-
xeral. in uicem requiescere atque in castra
reuerti iussit : 3, 98, 3.
'£. in e. abl.: X. de loco: a) suspeusum
a) ex uerbis; aa) c. subst. loeum sis-uitican-
tibus: qui in siluis {AQil; siluas B' ; />..-
silua B^'^) abditi latebant: 1119,6; abditi in
tabemaculis aut suum fatum querebantur aut:
139,4; ^ cum aliquid calamitatis in pro-
ximis hibemis esset acceptum: V29,l; quos
(milites) ex eius exercitu acceptos in Syria
(syriam Nx) Gabinius Alexandriam traduxerat:
3,103,5; ' quod rursus miuueute aestu
naues in uadis adf lictarentur: 11112,1;
^ filiumque puerili aetate in publico in con-
spectu patris adsistere turpe ducunt: VI 18,
3; t naues interim longas aedificari iu
flumine Ligeri (c> . . . iubet: 1119,1; t
hiemem agere: V22, 4 u. hiemare; ^
satis esse magua utrimque iucommoda accepta
. . . illum . . . amissa Sicilia et Sardinia . . .
et cohortibus in (add. Vascos.; oiii. codd.)
Italia atque Hispania ciuium Komauorum cen-
tum atque XXX: 3,10,4.5; t C<I"i supe-
riore uocte in contuberniis circulisque auditi
fueriuit sermones militum dubii {Madu.: u. CC):
2, 29, 4;) nam quae Ceuabi orieute sole gesta
esseut, aiite primam confectam uigiliam in fini-
bus Aruernorum audita sunt: V113, 3.
quinqueremem et miuores duas (naues) iu au-
gustiis portus cepit: 3,100,2; ^ huc maguum
numerum equorum . . . iu Italia atque Hispa-
nia coemptum (AO'^; coemptus BM; coeuip-
tos M-; Fr.) miserat: VII 55, 3; *[ qujis
(uaues) Igilii vc> et in Cosauo {v) a priuatis
coactas seruis, libertis, colouis suis compleue-
rat: 1,34,2; ^ dies circiter XXV iu eo
loco commoratus: V7,3; 1 com-
parare: 2, 18,6 u. ducere; tantam sibi iani his
rebus iu Gallla (-iaui [i> auctoritatem couipa-
ruuerat, ut : \'55, 4; ^ quod pridie uoctu
8
115
(2. A. a) y.) aa))
116
conclamatum esset in (om. x; a 0*) Cae-
saris castris : 1,67,2; ^ quibus in tabulis
nominatim ratio confecta erat, qui numerus
domo exisset: 129,1; 1 cum in loco aequo
atque aperto coufligeret ur: 1,71,1; ^
quibuscum (c) saepe numero Heluetii con-
gressi non solum in suis (sedibus add. B'p),
sed etiam in illorum linibus plerumque supe-
rarint (c) : I 40, 7; Tf ut . . . praesidiis . . in
angustiis conlocatis exercitum itinere pro-
hiberent: 1,65,4; — ut trabes erant i n capreo-
lis conlocatae: 2,10,5; — in ciuitatibus:
III 29, 3 11. [ifl) coulocare ext?: ; — quas (pede
stres copias) in conualle in insidiis conloca-
uerant: 11120,4; — Ciliciensis legio coniuncta
com cohortibus Hispanis . . . in dextro
cornu erant conlocatae: 3,88,2; Caesar . . .
X. legionem in dextro cornu, nonam in sinistro
conloeauerat: 3, 89, 1 ; — Boios petentibus Hae-
duis . . . ut in (mn. a) finibus suis conloca-
rent concessit : I 28, 5 ; duas legiones ad lines
Treuerorum, duas in Lingonibus, sex reliquas
in Senonum linibus Agedinci in liibernis cou-
locauit: VI 44, 3; — in hibernis conlocare u.
hiberna p. 1423 f) (3 loc); — in insidiis
conl.: 11120,4 u. s. in conualle; — in summo
iugo duas legiones . . . et oninia auxilia conlo-
cari ( CC) . . . iussit : 1 24, 2 ; — ordinatim structo
tecto (Otul.; om. codd.), ut trabes erant in ca-
preolis eoulocatae, lateribus (Off ; Aldus; in
lateribus ahl) et (pars rece.; om. Ox) luto
musculus . . . contegitur (u. CC): 2,10,5; —
uti in his locis legionem hiemandi causa con-
locaret : III 1,3; — magni ponderis saxa et
praeacutas trabes in muro conlocabant (-runt
j3) : II 29, 3 ; quibus uiribus praesertim homines
(c) tantulae staturae . . . tanti oneris turrim
(c) in muro (C'!^[i; muros a) sese conlocare
posse confiderent (u. CC): 1130,4; qui erant
in muro custodiae causa conlocati: 1,28,3; —
conlocatis insidiis bipertito in siluis: V32, 1 ; —
trabes derectae . . . paribus interuallis . . . in
solo conlocantur: VII 23,1; duae primum trabes
in solo . . . conlocantur: 2,10,2; — praemissis
p.iulum impedimentis atque in tumulo quo-
dam conlocatis . . . inquit: VI 8, 3; — — iu
Belgio: V24, 3 u. fJfi) conlocare (in Belgis);
^ cum . . . perfugeren; . . . uniuersi in Epiro
atque Aetolia conscripti milites: 3,61,2; in
summo iugo duas legiones, quas in Gallia cite-
riore proxime conscripserat, et omnia auxiha
conlocari (CC) . . . iussit: 124,2; Caesar duas
legiones in citeriore GaUia nouas conscripsit:
II 2, 1 ; Tf (ipsi profecti (e) a (c) palude
ad ripas (in ripas f/i ; iu ripa a; in ripis Ald.)
Sequanae e (c) regione Lutetiae contra Labieni
castra considunt: VII 58, 6;) u. prasterea
consido p. 069 et 670 A. et B. et C. b)
J^) (2 -\-4 -\~ 6 (7j loc.j; t reliquos . . .
ne in locis quidem superioribus consistere
patiuntur : III 6, 2 ; Pompeiani in quodam monte
constiterunt : 3, 97,4; accedebat, ut . . . in uadis
consisterent tutius: 11113,9; u. praeterea con-
sisto p. 67 H ^(J) (16 loc.) etp. 680 b) (4 loc.j;
1 multis in ciuitatibus harum rerum exstructos
*cumuIos locis consecratis (cons. loc. ji) con-
spicari licet: VI 17,4; \ naues propter
magnitudinem nisi in alto constitui non po-
terant: IV^24, 2; Airanius copias educit et in
medio colle sub castris constituit: 1,41,2; ma-
gnoque numero iumentorum iu flumine supra
atque infra constituto traducit exercitum: 1,64,
6 ; pedestresque copias . . . in locis superioribus
constituunt: VII 79,2; in extremo poute turrim
^e) tabulatorum quattuor constituit: VI 29, 3;
Tl in ea ciuitate duo de principatu inter se con-
tendebant: V3, 2; 1 (suosque omnes
(in add. a; edd.) castris continuit: 3,30,5;}
u. p}-aeterea castra p. 477 i) (3 loc.) ; —
(utrique sese (se in fi) suo loco continent: V
50, 1 ; si reliquam partem hiemis uno (in add.
recc; Dt.) loco legiones coutineret: VII 10, 1;)
Tj subitum bellum in Gallia coortum est: III
7,1.
cum ulius discessisset, alius ex diutino labore
in ipsis operibus quieti se dedisset: 2,14,1;
\ si paene in ipsis cadaueribus proelio decer-
tare cogentur: VII 77,8; ut potius in suis
quam in alienis finibus decertarent: 1110,4;
Tl defigere u. deligo J). S46 b) (4 loc.) ; t
hostes . . . noctu in siluis delituerant: IV
32,4; K alii . . . depositis in coutubernio
aimis uallum relinquebant : 3,76,2; (in miuro:
3, 9, 6 u. dispouere;) HS (c) LX, quod aduexe-
rat Domitius atque in publico deposuerat, . . .
Domitio reddit: 1,23,4; uti . . . liberos, uxores
suaque oumia in siluis i^sUuas V.) deponerent:
IV 19,2; quam (praedam) m siluis deposuerant:
VI41, 1; Ti multos in agris inopinantes
deprehendit: VI30, 1; quas (naues) in portu
Brundisino deprehenderat : 1,26,1; in ipso flu-
minis uado deprehensus Indutiomarus interfici-
tur : V 58, 6 ; 1j demonstrauimus L. Vibul-
lium Rufum . . . bis in potestatem peruenisse
Caesaris atque ab eo esse d i m i s s u m , semel
ad Corfinium , iterum in Hispania: 3,10,1;
t ut in muris armata ciuitas discurreret: 3,
105,3; \ disponere in castellis: (VII
69, 7 u. ponere;i (reliquas cohortes VII (in
add. a; Np., Dt.) castris propinquisque ca-
iir
in (2. A. a) y) «a>1
118
stellis praesidio disposuerat: 3,88,4;) — eas
(scaphas) in litore pluribus locis separatim
disposuit : 3, 24, 1 ; — praesidiis i n (paite. rece. ;
om. Ox; Xp.) montibus dispositis: 1, 72, 5; —
paulo incautius custodias in muro dispositas
uidebat: VII 27, 1 ; tormenta in muris disponit:
1, 17, 3; expeditos autem ex euocatis *cum
sagittarii.s funditoribusque raros in muro turri-
busque disponit: 1,27,5; custodias uigiliasque
in turribus muroque disposuit: 2,19,3; pueris
mulieribusque in muro dispositis (depos. ah)
. . . ipsi . . . in proxinia Octauii castra inrupe-
runt: 3,9,6; - fundis librilibus sudibusque,
quas in opere disposuerant, . . . Gallos (c)
proterrent: VII 81, 4; ipse in (e; om. Ox ; Xp.)
iis (<-) operibus, quae facere instituerat,
milites disponit: 1,21,3; — ut . . . in suis
ordinibus dispositi (dispositis a') dispersos
adorirentur: 3,92,2; — equitatum omnem et
peditum milia X sibi . . . mitterent, quae in
praesidiis rei frumentariae causa disponeret:
VII 34,1; - crebrasque in ripis custodias
disponit: 1,83,5; — in turribus: 1,27,5; 2,
19, 3 M. in muro; — Caesar dispositis in uallo
custodiis (c) recipi prohibebat: VII 78,5; —
procul in uia dispositis familiaribus suis prin-
cipibusque ciuitatum: VII 28, 6; — — quas
(legiones) a Caesare acceptas in Apulia hiber-
norum causa disposuerat: 1,14,3; *. in
insula frumento nauibusque comparatis belhim
d u c i non difficile existimabat : 2, 18, 6 ; quam
(uxorem) in Gallia (-iam li) duxerat: 153,4.
quibus (fossis) . . . uadum . . in eo flumine effi-
f-eret: 1,61,1; pons in Hibero proj^e effectus
iiuutiabatur et in Sicori uadum reperiebatur :
1,62,3; qui dies maritimos aestus maximos in
Oceano efScere consueuit : IV 29, 1 ; in Sicore
flumine pontes eflecerat duos: 1,40,1; ^
(in litus (litore a; edd.) eiectas esse: V 10,
2 u. p. 01 eicere;) 1 qui erant in
agris («. CC) reliqui discesserunt : IV 34,3;
- quae (cohortes) praesidio in (om. N) ca-
stellis fuerant: 3,99,3; sed in castelio nemo
fuit omnino militum, quin uulneraretur: 3,53,
3; qui in castris Caesaris fuissent: 1,33,
2; alii domos bonaque eorum, qui in castris
eraiit Caesaris, petebant (CC): 3,82,4; - in
Gallia non sohim in omnibus ciuitatibus
atquc in omnibus pagi.s partibusque (partibus-
que del. Dauis.; Np., Fr.), sed pacne etiain in
(P; om. a; Np.) singulis domibus factiones
Bunt: VI 11,2; - qui in classe erant pro-
ficisci properabant: 2,43,3; ipsum erat op-
piduiii Alesia (e) (positum add. HSchn.) in
colle BUmmo adin<i(liim edito loco: VII 69, 1 ;
— erant in sinistro cornu legiones doae: 3,
88,1; — in hoc medio cursu est insula: V13,
3; — in singuhs domibus: VI 11, 2 u. s. in
ciuitatibus; — est in finibus u. ftnes j). 1306
tp]) (.3 loc); — in eo flumine pons erat: II
5,6; - (cum esset Caesar in citeriore Gallia
(in hibernis add. xa; Schn., Fr.: hibemis add.
Pik; del. Ooerlitx): II 1,1;) tempus autem
(c) erat difficillimum , quo neque frumenta in
T hibemis (aceruis F. Hofm.; Dh.; herbis jEVfe-
hodius; horreis Apitx ; cauemis Hell.; Hiberis
Kindsch.; u. CC) erant neque: 1,48,5; — Pha-
rus est in insula turris magna altitudine: 3,
112,1; in hac sunt insula domicilia AegypH
tiorum et uicus oppidi magnitudine: 3,112,3;
— cum . . . eos in eo loco, quo tum (c)
essent, suiun aduentum exspectare iussisset: I
27,2; quod in his locis inopia frumenti erat:
1117,3; quibus in locis esse Germanos (c)
audiebat: IV 7,1; ad ipsum Ambiorigem con-
tendit, quo in loco cum paucis equitibus esse
dicebatur : VI 30, 1 ; quibus in locis sit Caesar
ex captiuis quaerunt: VI 35, 7; in eo loco ipse
erat Pompeius : 3, 88, 1 ; — quae (naues) erant
in naualibus: 3,111,6; — omnium rerum,
quae ad bellum usui erant , summa erat i n eo
oppido facultas (difficultas X): 138,3; sed
tanti erant antiquitus in oppido omnium rerum
ad bellum apparatus tantaque multitudo tor-
mentorum, ut: 2,2,1; erat in oppido (-dum
Nahl) multitudo insolens belli . . . : 2, 36, 1 ; —
in omnibus pagis partibusque: VI 11, 2 u.
s. in ciuitatibus; — planities erat magna et
in ea tumulus terrenus satis grandis: 143,1;
— cum iam esset agmen in portis: 3,85,4;
— quae ciuitas est in prouincia: 110,1;
magna esse Pompei beneficia et magnas clien-
telas in citeriore prouincia sciebat: 2,18,7; —
impetuque facto in Cassianam elassem quin-
queremes (c) duas, in quarum altera
erat Cassius, ceperunt: 3,101,6; — prius quam
ea pars Menapiorum, quae citra Rhenum yquieta
(c; qui (i) in suis sedibus add. c <S; ^; Schn.)
erat, certior fieret: IV 4, 7; — atque in hoc
fere medio spatio tumulus erat: 1,43,1; —
cohortes , quae in stationibus erant, secum
in eam partem proficisci . . . iussit: IV 32,2;
cf. infra C. f) in statione (H loc); reliquum
quidem in terris esse ueminem, quem non
superare possint: IV 7, 5; — in hoc tractu
(Faern.; nec tractu codd.; u. CC) oppidi pars
erat regiae exigua, in quain ipse habitiuidi
causa initio crat inductus: 3,112,8; P»m-
peius erat eo tempore in Canduuia iterque
ex Macedonia in hiberua Apolloniam I\vrra-
8*
119
in (2. A. a) a) aa))
120
chiumque habebat: 3,11,2; erat omnino in
Gallia ulteriore legio una: 17,2; nunc esse
in Gallia ad centum et XX milium numerum:
131,5; quid in sua Gallia . . . aut Caesari aut
omnino populo Romano negotii esset : I 34, 4 ;
cum esset Caesar in citeriore Gallia [in hiber-
nis]: 1X1,1; materia cuiusque generis ut in
Gallia est: V 12, 5; VI 11, 2 u. s. in ciuitatibus;
in omni Gallia eorum hominum, qui (in add.
P) aliquo sunt numero atque honore, genera
sunt duo : VI 13, 1 ; cuius (taxi) magna in GalUa
Germaniaque copia est: VI 31, 5; quorum (sagit-
tariorum) erat permagnus (c) numerus in Gallia
^in galUa numerus ^): VII 31, 4; - — neque
quid in quaque parte opus esset proui-
deri . . . (poterat): 1122,1; ^ in quarta
quaque earum (ratium) turres binorum tabu-
latorum excitabat: 1,25,10; \ ipse
grauissima hieme in nauibus excubans: 3,8,
4; ^ quid ergo? Romanos (c) in (om.
AQ) illis ulterioribus munitionibus animine (c)
causa cotidie exerceri putatis? VII 77, 10;
Tl ibi in omnibus collibus expositas hostium
copias armatas conspexit: IV 23, 2; in terra ex-
ponere: 1,31,3 et 3,23,2 u. p. 91; ^
item (in add. h) Trallibus (c) in templo Vic-
toriae . . . pahna per eos dies (in tecto add.
codd.; del. C. F. Hermann; in tectum Oehler;
integra Oud.) inter coagmenta lapidum ex paui-
mento exstitisse ostendebatur : 3,105,5; %
(in siluis oportuno atque occulto loco . . . Ro-
manorum aduentum exspectabant: V32, 1.)
monet, ut ignes in castris fieri prohibeat:
VI 29, 5; hoc idem fit (fi; om. a) in reliquis
ciuitatibus (in reliquis fit ciuit. Fr.; Dt.): VII
15, 1 ; in quibus (nauibus) ad Ubram ( CC) fecerat
turres : 3, 40, 2 ; Germani una in paite confertis
turmis in hostes (e) impetum fecerunt: VII
80, 6 ; fit equestre proelium in ea planitie : VII
70,1; — pontem in Arare faciendum curat: I
13, 1 ; (complures (naues) praeterea (in add.
codd.; del. P. Manut.) HispaU (az/Hpse HispaU
aut in Baeti scribeml. cens. Vielh.) faciendas
curauit: 2,18,1;) in Gallia: V8, 1 u. gerere;
factum etiam nuper (eius hostis periculum) in
Italia seruili tumultu : I 40, 5 ; ut iu Syria
(Steph.; in sorte corfc/.) feceraut: 3,32,6; neque
ante proeUum in ThessaUa factum cognitum
. . . expeUi potuit: 3,100,4; neque multo post
de proelio facto in Thessalia cognitum est: 3,
101, 7 ; proelioque in Thessalia facto domum
redierant: 3, 111,3; — classesque ipsius, quas
hieme in SiciUa, GaUia, Italia fecerat <;-rant
jVo), morabaDtur: 3, 42, 3; t qui (Corus)
magnam partem omnis temporis in his (c) locis
(P; om. 7.) flare consueuit: V7,3.
nostra consiUa quaeque in castris gerantur
hostibus enuntiari: 117,5; quae res in nostris
castris (castr. nostr. [i) gererentur conspicatus :
II 26,4: cum . . . esset nuntiatum (c), quae in
sinistro comu gererentur: VII 62, 6; ipsi in
eorum finibus bellum gerunt: 11,4; quorum in
finibus belliun geratur: VII 14,6; cum intelle-
geret in iis (iliis P) locis sibi bellum geren-
dum, ubi: 11120,1; dum (e) haec in his (c)
locis gerimtur: V22, 1; (in longinquis nationi-
bus : VII 77, 16 u. jifi) gerere) ; haec in omnibus
Eburonum partibus gerebantur : VI 35, 1 ; quid
quaque in (sic fi; Fr. ; qua ex a; quaque ex
edd.) parte geratur cognoscit : VII 85, 1 ; — haec
cum in Achaia atque apud ^?) Dyrrachium
gererentur Scipionemque in Macedoniam uenisse
constaret: 3,57,1; ut . . . quae . . in GalUa
gererentur (fierent fi) cognosceret : V 8, 1 ; quod
una in GalUa beUa gesserant: 3,79,6; dum
haec in Hispania geruntur: 2,1,1; cognitis iis
^e) rebus, quae simt gestae in citeriore Hispa-
nia: 2,18,6; an uero in Hispania (-am f) res
gestas Caesaris non audistis? 2,32,5; t qnod
gestum in Hispania diceret: 3,83,2; cognitis us
(c) rebus, quae sunt in ItaUa gestae: 2,17,1;
factus VibuIIius certior , quae res in Piceno
gererentur: 1,15,4.
in agris habet dilectum egentiuni ac per-
ditorum : VII 4, 3 ; — quorum magnam copiam
iu castris habebat, in his Diuiciaco et Lisco:
1 16, 5; quos iUi (c) . . . secum in castris ha-
bebant obsidum loco: 1,74, 5; — qui castra in
coUe habebat: 3,85,1; — nocturuaque in
locis desertis conciUa habebant: V53, 4; —
quos (gladiatores) ibi Caesar in ludo habebat:
1,14,4; — expugnato in (om. Na!) itinere op-
pido Parthinorum, in quo Pompeius praesi-
dium habebat: 3,41,1; — cuiusque auctoritas
in his regionibus magui habebatur: IV 21,
7; — quod senatus in urbe habebatur: 1,2,
1; lictoresque habent in urbe et (P. Man.; ex
codd.) CapitoUo priuati \C: u. CC): 1,6,7;
damnatos ilUs temporibus, quibus in urbe (-bem
afl) praesidia legionum Pompeius habuerat:
3,1,4; — — sedes (se) habere iu Gallia
ab ipsis concessas: I 44, 2; quod exercitum
(CC) in Gallia habeat: 144,10; ^ quar-
tam (legionem) in Remis cum T. Labieno in
confinio Treuerorum hiemare iussit: V 24,
2; cuni constituisset \c) hieraare (^hiemem fj)
in continenti propter repentiuos GalUae motus
(agere add. fi): V22, 4; quae (legio) in eorum
121
in (3. A. a) x) aa))
122
(CC) finibus hiemabat (p; Iiiemauerat a; eM.):
VI 7, 1 ; constituit . . . ipse cum reliquis eiua
legionis cohortibus in uico Veragrorum . . .
hiemare: 1111,4; — in Gallia: 111,3 u. in-
ueterascere ; quod omnibus constabat hiemari
<[i; hiemare a) in Gallia oportere, frumentum
his in locis in hiemem prouisum non erat: IV
29,4.
(ut ipsis consistendi in suis munitionibus
locus non esset, cum paene inaedificata
(aedif. 0) (in add. oodd. et edd.; del. Oemoll)
muris ab exercitu nostro moenia uiderentur; 2,
16, 2;> 1 in castris Curionis magnus f
omnium incessit timor (CC): 2,29,1; t
has (litteras) ille in (om. (i) iaculo inligatas
(CC) eflert (c): V45,4; U tantum effi-
ciuDt, uti . . . in iugo insistere (consistere
o) et se inde (c) in currus citissime recipere
consuerint: IV 33, 3; 'i armorum ofticinas
in urbe instituerant: 1,34,5; ^ ipse
interim in colle medio triplicem aciem instru-
ixit: 124,2; copias omnes in loco edito atque
aperto instruxerunt : VII 18,3; acieque in (del.
Paul) locis idoneis instructa (structa Na) . . .
iubet: 1,43,3; in hac (IdeL; Sleph.; hanc 0\)
(plauitie) coutra hostem aciem instruit: 1,70,
3; 1i productos palam in praetorio iuter-
ficiant: 1,76,4; in uado: V 58, 6 m. deprchen-
dere; coniplure.squc uiilites huius (iu uiis Madu.)
urbis omuibus partibus iuterficiebautur: 3, 106,5;
^ horum omnium pars magna in fossis muni-
tionibusque et Humiuis ripis oppressa suorum
iu terrore ac fuga sine ullo uuluere interiit
(c): 3,71,2; pluresque in eo loco sine uulnere
(juam in proelio aut fuga intereunt: 2,35,3;
1 Tubero, cum in Airicam uenisset, inuenit
iu prouincia cum imperio Attium Varum: 1,
31,2; 1 quibus quisque in locia miles in-
ueterauerit: 1,44,3; populi Eomani exer-
citum hiemare atque iuueterascere in Gallia
moleste lerebaiit: 11 1,3.
si qua iu parte noslri laborurc aut grauius
premi uidebaulur: VII 67,4; 1 lulere:
1119,6 u. abdere; H ut . . . lauureu-
tur (lauantur codd.) iu tlumiuibus: IV 1, 10.
sic neque in loco mauere ordinesque scr-
uare ueque procuncre . . . tutuui uidcbatur :
2,41,6; H Kcipio biduuni iu («/</. uc.lt.;
om. codii.; Np.) castris stutiuis moratua
ad thumii . . . Aliaciiiouem terlio dic . . .
exercituiu uudo traducit: 3,37,1; — (Jaesur
paucoB die8 iu eurum finibus moratus (mo-
ratur M) . . . se in liues Vbioruni recepit: IV
19,1; — dum iu his lucis Gaesar uuuiiiiii
purandurum cuusu uiorutur: IV22, 1; GucHar
biduum in his locis moratus . . . ab exercitu
discedit : VII 9, 1 ; hic (Scipio) nuUo in loco
Macedoniae moratus magno impetu tetendit (c)
ad Domitium : 3, 36, 2 ; — — Caesar paucos
dies in Asia moratus . . . Alexandriam per-
uenit : 3, 106, 1 ; ipse interea . . . in Gallia
morari constituit: V 24, 8.
quos natos in insula ipsa (p; ipsi a; edd.)
memoria proditum dicunt: V 12, 1 ; nascitur ibi
plumbum album in mediterraneis regionibus, in
maritimis ferrum: V 12, 5; multaque in ea
(silua) genera ferarum nasci constat, quae reli-
quis in locis uisa non sint : VI 25, 5 ; ^
L. Lentulus comprehenditur ab rege et in cu-
stodia necatur: 3,104,3.
principatum, regnum obtinere in ciuitate
n. ciaitas p. 554 ^) (5 loc.j; 1 qui
in eodem occiderint castello (in eo castello
occiderint [i) : VI 37, 8; f (hi (his (1; Np.)
insulis (in siluis BM; in insuUs Qf; in iis in-
suUs Wsbg.) sese occultauerunt, quas aestus
efficere consuerunt (e) : VI 31,3;) quae in terra
(terram NdU-) occultauerant Komani: VII 85,
6; T persuadet Castico, . . . ut regnum
in ciuitate ^in ciu. om. Bf^) sua occuparet:
I 3, 4 ; quod in Gallia a potentioribus . . . uulgo
regna occupabantur: 111,4; 1 nullum eius
modi casum exspectans, quo . . . in niilibus
passuum tribus offendi posset: VI 36,2; T
subito iu tabernaculo oppressus: VII 46, 5;
3,71,2 u. interu-e; f ne qua iu castrLs . . .
seditio oreretur: VII 28, 6 ; 1 osten-
dere: 3,105,5 u. exsistere.
quo in loco superioribus fere diebus nostri
pubulari consueuerant \c): 3,37,5; U
ut potius in siluis Gallorum uita quam legio-
narius miles periclitetur (c): VI 34,8; K
quod . . promiscue in fluminibus perluuntur:
VI 21, 5; H quibus . . . perpetuo esset
isdeui iii uallo peruianendum: VII 41, 2;
Tl eudem (c) se superiore jinuo in Hispuuia
perpessos labore et patieutia maximuui bel-
luui coiilecissc: 3,47,6; t perscribit in
lilteris hostes ab se discessisse: V49, 3; 1
peruenire: 3,10,1 u. dimittere; 1 quo-
rum in aedibus fanisque posita et honori
eruut et oniatu: aii. OcU. IV 16, 8; — taliulue
tcslamcnti . . . Kuniam \c) enuit allatae, ut
iii acrario poucreiitur: 3,108,4; — castra
(iportuiiis locis cianl posila ibiquc custcllu XXIII
fucta, quibus iu castellis \\n quibus (om.
cast.) bdelM) iuterdiu statioues pouebaiitur
\dispon. (i): VII 69, 7; — ipsum erul oppidum
AlcHiu (c; pusitum luM. liiivlm.) iu colle
suuiiiio: VII<J9, I; C'ucsur quoque iu proximo
123
in f2. A. a) y.) aa)1
124
colle castra ponit: 1,65,5; — in fanis ti. in
aedibus; — castraque ad flumen Apsum ponit
{Ald.; flumen habus supponit Ox) in (ut a)
finibus Apolloniatium : 3,13,5; — Lutetiam
proficiscitur. id est oppidum Parisiorum, quod
positum est (quod et est om. fi) in insula
fluminis Sequanae: VII 57, 1; Metiosedum per-
uenit. id est oppidum Senonum in insula (silua
cuM. ABM; fluminis add. (>?) Sequan.ie (sequane
AQ; sequana BW^) positum: VII 58, 3; —
erant eius modi fere situs oppidorum, ut posita
in extremis lingulis promunturiisque neque
pedibus aditum liaberent neque nauibus: III
12,1; — quae (urbs) posita in altissimo monte
omnes aditus difficiles habebat: VII 36, 1; Ver-
cingetorix castris prope oppidum (in monte
add. fi; Sckn.; prohat Db.) positis . . . sepa-
ratim singularum ciuitatum (e) copias conlo-
cauerat: VII 36, 2; sub montem (c), in quo
erat oppidimi positum Ilerda, succedunt: 1,45,
2; — in promunturiis: 11112,1 u. in lin-
gulis; — qui uicus positus in ualle . . . altis-
simis montibus undique continetur: 1111,5; —
ille oppidum Biturigum positum in uia Nouio-
dunum (bitur. pos. i. u. nouiod. [i; om. a;
Bitur. pos. in uia uncis includ. Oud.; om. Fr.)
oppugnare instituerat: VII 12, 2; 1 cum
ipse gratia plurimum domi atque in reliqua
Gallia, iile minimum propter adulescentiam
posset: 120,2; t praependere: 2,9,4
ti. religare; % neque in (om. f) fasci-
bus insignia laureae praetulit: 3,71,3; t
premere: VII 67, 4 u. laborare; \ item
aha in parte diuersae duae legiones . . . in ipsis
fluminis ripis proeliabantur: 1123,3; \
in contuberniis centuriones militesque (jH.
Schneider; in contub. commibtesque codd.) non
nulli grauiora proferebant i^add. Belter): 2,
29, 4 ; t quibus ex (tn Paul) locis cum
longius esset progressus: 2,41, 1; 1
frumentum in (om. (i) Gallia (in Gallia om.
Flod.) propter siccitates angustius prouene-
rat: V24, 1; f frumentum his in (in his
fl) locis in hiemem prouisum non erat: IV
29,4; t acriter in eo loco pugnatum
est: II 10, 2; equites uero . . . omnibus in locis
pugnant (pugnae [i), quo {om. [i, pugnant quo
del. Np.; u. CC) se legionariis militibus prae-
ferrent: 1127,2; cum in omnibus locis con-
sumpta iam reliqua parte noctis pugnaretur:
VII 25, 1 ; — pugnatur una (tunc add. ji; Sehn.)
omnibus in <^om. a'; in omn. k) partibus: VII
67,3.
haec in Haeduorum finibus recenseban-
tur: VII 76,3; t Caesar in campis exer-
citum reficit (c): 1,65,2; hae copiae . . . ex
dilectibus (e) horum annorum in citeriore
Gallia sunt refect.-jc: 3,87,5; Cato in Sicilia
naues longas ueteres reficiebat: 1,30,4; t
easque (storias) ex tribus partibus, quae ad (e)
hostes uergebant (c), in {add. Paul) eminen-
tibus (inminentibus hl) trabibus . . . praepen-
dentes religauerunt: 2,9,4; t relin-
quere in castris u. cai^tra />. 478 (7 loc);
— in continenti u. continen»ii p. 715
e) (3 loc); — eo minus ueritus nauibus , quod
in litore molli atque aperto deligatas ad an-
coras (e) relinquebat: V9, 1; L. Caesar filius
. . . adpulsa . . ad proximum litus trireme con-
strata et in litore relicta pedibus Hadrumetum
profugerat ( CC) : 2, 23, 3 ; postquam in litore
reUctam nauem conspexit: 2,23,5; — fenestras-
que quibus in locis uisum est ad tormenta
mittenda in struendo (c) reliquerunt: 2,9,8; —
portae quibus locis uidetur eruptionis eausa in
muro reUnquuntur: 2,15,4; — reliquit in
opere cohortes duas: 3,67,2; — quos (milites)
rex in oppido praesidii causa reliquerat: 3,
106,4; — in altera parte fluminis Q. Titurium
. . . cum sex cohortibus relinquit (reliquit
B^aef, Flod.) : 115,6; — ei legioni, quae in prae-
sidio relinquebatur, deberi frumentum (c)
sciebat: VI 33,4; erat aeger in ([i; Schn., Fr.;
cum a; rell. edd.) praesidio relictus P. (c) Sex-
tius Baculus: VI38, 1; qui in {a^; om. ah;
edd.) praesidio contra castra (c) Labieni (c)
erant relicti : VII 62, 8 ; — — perpaucos . . .
relinquere in Gallia, reliquos obsidum loco
secum ducere decreuerat: V5, 4; ille omnibus
primo (c) precibus petere contendit, ut in Gal-
lia relinqueretur: V6,3; Caesar . . . constitue-
rat nullam partem belli in Hispaniis (-anis
l; -ania S) reUnquere: 2,18,7; aequo animo
mancipia atque impedimenta in Italia relin-
querent (milites): 3,6,1; — — in occulto
reUnquere : VI 35, 10 u. C. g) ; t cum pars
hominum in agris remaueret, pars etiam in
castra uentitaret: IV 32, 1; partemque legionum
in castris Pompei remanere iussit, partem in
sua castra remisit: 3,97,3; principes Galliae
sollicitare . . . hortarique coepit, uti <>c) in con-
tinenti remanerent: V6, 4; neque longius anno
remanere uno in loco colendi (c) causa licet:
IV 1, 7 ; quae (iuuentus) in oppido remanserat
{u. CC) : 2, 5, 3 ; sibi nullam cum iis (c) ami-
citiam esse posse, si in Gallia remanerent: IV
8, 1 ; t exisse (se) , si quid frumenti aut
pecoria in agris reperire possent \c): VII 20,
10; in castris Heluetiorum tabulae repertae sunt:
1 29, 1 ; disciplina in Britannia reperta atque
135
in (-2. A. a) a) etip))
126
inde in Galliam translata esse (e) existimatur:
VI 13, 11 ; pons in Hibero prope effectus nuntia-
batur et in Sicori uadum reperiebatur: 1,62,
3; 1 cum diuersae (c) legiones <c) aliae
alia in parte hostibus resisterent: II 22, 1; —
audit lubam reuocatum . . . controuersiis Lep-
titanorum restitisse in regno : 2, 38, 1 ; \
quos in castris retinuerat: IV 15,4; duas in
castris legiones retinuit: 3,75,2; leuiusque ca-
sura pila sperabat in loco retentis militibus: 3,
92, 2 ; circiter parte tertia (armorum) . . . celata
atque in oppido retenta: 1132,4.
in Utteris scribit se . . . celeriter adfore: V
48,6; hoc (imperatoris) nomen obtinuit . . ., sed
(CC) in litteris ''numquam scribere est soli-
tus neque in (om. f) fascibus insiguia laureae
praetulit: 3,71,3; in testamento Ptolomaei pa-
tris heredes erant scripti ^-tis /;/) ex duobus
filiis maior et ex duabus filiabus ea, quae: 3,
108,3; ^ Pergamique in occultis ac recon-
ditis (NOhl; recognitis af) templi (recc; templis
0\) . . . lyrapana sonuerunt: 3,105,4; ^
magna praeterea multitudo calonum, magna uis
iumentorum, quae in castris subsederant
(subsederat [5; Schn.), . . . sequitur: VI 36, 3;
^ cohortes nouissimum agmen claudebant f
pluresque { pluribusque Gijl. } in locis cam-
pestribus sub.sisteban t: 1,79,1; *[ comi-
tes famiharesque eius angusto iu loco paulisper
equitum noslrorum uim su.stiiiuerunt: VI
30,3.
ne ab equitatu Caesaris in angustiis (illae
angustiae /'au/) tenerentur: 1,66,2; in cate-
nis tenere: V27,2 u. C. a) a) teuere; 1
nuntiatur in castris Koniauorum praeter con-
suetudinem tumultuari: VII 61, 3.
cum . . . hostes iu uoslris castris uersari
uidissent: 1124,2; ut (c) Germanos diutius in
(tallia uersari noluerant (c): 111,3; ^
uidere: VI 25,5 u. nasci; 1 uictis in
Alpibus Seduuis: 1117,1; \ paulo facit
humiliores (naues) quam quibus in nostro mari
uti consueuimus: VI, 2; paulo laliores (facit
uaues) quam quibus iu reliquis utimur maribus
in rel. mar. uti adsueuerant [i): Vl,2; huius
upera Commii . . . superioribus annis erut usus
in Britannia yiu Br. del. Paul) Caesar: VII
76,1.
[i[i) c. Hubst., quau populuui siguilicuut: tres
(legioues) in i' IJelgis ^bolgio (i) conlocauit:
\' 24,3; matreni in Bitiuigibus ^c) liouiiiii illic
nobilissinio iic potenlissimo conloca.sse: 1 18,6;
<4. TuUium Cicerouem et P. .Sulpicium Cauil-
loni (c) et Matiscone iu Haeduis ad Ararim
rei frumenturiue laiisa coulocat ; \'1I9U, 7; diias
legiones ad tines Treuerorum, duas in Lingoni-
bus , sex reliquas in Senonum finibus Agedinci
in hibemis conlocauit: VI 44,8; constituit co-
hortes duas in Nantuatibus (c) conlocare: III
1,4; C. Fabium legatum (e) et L. Minucium
Basilum (c) cum legionibus duabus in Remis
conlocat : VII 90, 5 ; — et in Aulercis Lexouiis-
que, reliquis item <;in add. !i) ciuit.itibus, quae
proxime (c) bellum fecerant, in hibernis con-
locauit: 11129,3; ^ Caesar in Belgis om-
nium legionum hiberna constituit: IV 38,4;
praesidia in Rutenis prouincialibus. Volcis Are-
comicis, Tolosatibus circumque Narbonem . . .
constituit: VII 7, 4; ^ ne aestatem in
Treueris consumere cogeretur: V 4, 1 ; ',
erat in Carnutibus summo loco uatus Tas-
getius : V25, 1; \ quae (naues) in Meldis
factae erant: V5, 2; \ si ea, quae in
longinquis nationibus geruntur, ignoratis:
VII 77, 16; — rem gestam Ln Eburonibus per-
scribit: V47, 5; inscii, quid in Haeduis gerere-
tur: VII 77,1; quaeque in Treueris gererentur
ostendit: V3,3; dum haec in Venetis gerun-
tur: 11117,1; ^ in Lucanis Bruttiisque
. . . dilectus habebat: 1,30,4; \ P. Cras-
sus . . . proximus mare Oceanum (qui add.
B^^) in Andibus hiemabat (c): 1117,2; quar-
tam (legionem) in Kemis cum T. Labieuo in
confinio Treuerorum hiemare iussit: V24, 2;
'i cuius pater reguum in Sequanis multos annos
obtinuerat: 13,4; ^ Commium Atre-
batem cum equitatu custodis loco in Menapiis
relinquit, ipse in Treueros proficiscitur: VI
6, 4 ; tirmo in Treueris ad pontem praesidio (c)
relicto: VI 9,5.
!i) — u fv 'feu aiv ff (plurlmis locis |>eudet
ex subst.); ax): quae (legioues) i u noui^simo
agmine praesidio impedimentis fueraut: II 26,
3; impeditos (Komanos) in agmine et sub sar-
cinis . . . adoriri cogitabant: 11124,3; proinde
in (ik-; Sclin., I>b., llold.; om. X; rell. edd.)
agmine impeditos (Komanos) adoriantur (c):
VII 66,4; ^ nou modo frumenta in agris
matura non erant , sed ne pabuli quidem satis
magna copia suppetebat : 1 16, 2 ; iamque esse
in agris frumenta matura: 140,11; VI 30, 1 u.
a) aa) deprehendere ; frumeutumque in agris
et pecoris copiaui nactus . . . iter in \c) Se-
nones (c) fucere iustituit: VII 56,5; Cosam in
ugro Thuriuo ^^Comp.sam in a. llirpino Oland.
d- Dauis.: F. llofm.) oppuguaie cocpit: 3, 22, 2;
idoneum locum in agris nactus; 3,81,3; ^
ad horaui uonam iu aucoris exspectauit: IV
23, 4 ; naues duae . . . iii noctem couiectae . . .
coutru Lissuiii iii uucoris lonstiterunt ; 3,28,1;
127
\n (2. A. a) (3) et y})
128
^ quos cum apud se in castris Ariouistus
conspexisset: 147,6; quem quisque in castris
notum aut municipem habebat couquirit: 1,74,
1 ; in castris Pompei uidere licuit tricliilas <c)
structas (e), magnum argenti pondus expositum,
recentibus caespitibus tabernaeula constrata: 3,
96,1; ^ in ciuitate u. cillita!<t p- 554
^) exir. (5 loc); % milites . . . cursu incitato
{CCy in summo coUe ab liostibus conspicie-
bantur: 1126,3; t breuiores esse quam
in continenti noctes (noct. qu. in cont. p)
uidebamus (c): V13, 4; \ in contuber-
uiis: 2,29,4 u. a) aa) proferre; ^ om-
nibus arboribus longe lateque in finibus Mas-
siliensium excisis et conuectis : 2, 15, 1 ; %
hostes impeditos nostri in flumine adgressi
magnum eorum numerum occiderunt; 1110,2;
ut paene uno tempore et ad siluas et in iiumine
et iam (c) in manibus nostris hostes uideren-
tur (u. CC): 1119,7; Tj in aperto loco
secundum flumen paucae stationes equitum
uidebantur: 1118,3; etsi in his locis . . . ma-
turae sunt hiemes: IV20, 1; tantum . . . effi-
ciunt, uti in decliui ac praecipili loco incitatos
equos sustinere . . . consuerint: IV 33,3; neque
in eo loco hostis eat uisus: V8, 5; multaque in
ea (silua) genera ferarum nasci constat, quae
reliquis in locis uisa nou sint : VI 25, 5 ; Tf
in manibus uostris: 1119,7 u. iu flumine;
\ longe aliam esse uauigatiouem in concluso
(uastissjmo add. afi) mari atque in uastissimo
(ot«. fi) atque {om. AQ'^) apertissimo {om.
AQ) Oceano («. CC): 1119,7; ^ seu quid
in munitionibus perfectum non erat: 3,61,
3 ; "i (ut . . . omnes . . superioris aetatis
cum liberis atque uxoribus f pubhcis custodiis
quae aut muro {codd.; [publicis custodiisque)
aut in muro Db.) ad caelum manus tendereut:
2,5,3;) 1 in Oceano: 1119,7 u. in
mari; T[ uti . . . mercatores in oppidis
uulgus circumsistat : IV 5, 2; centuriones iu
oppido . . . portas occupauerunt : VII 12, 6 ; qua
significatioue qui in oppido obsidebantur de suo
aduentu cognoscere possent: VII 81,2; 2,2,1
u. a) aa) esse (in oppido); \ puluerem
maiorem, quam consuetudo ferret, in ea parte
uideri, quam in partem legio iter fecisset : IV
32, 1 ; in omnibus partibus incendia couspiciun-
tur : VII 15, 2 ; sonitumque remorum in eadem
parte exaudiri (audiri |i): VII 61, 3; (Pothiuus
(nutricius pueri et procurator regni, in parte
(partem a; partes /(') Caesaris add. codd.; Sp.,
Dt. ; del. F. Hfm.; Db.) . . . a Caesare est inter-
fectus: 3,112,11;) \ in prouiucia: 1,31,
2 u. OL) 0.0.) Inuenire; 2,18,7 ib. esse (iu pro-
uincia); ^ scutoque ad eum relato Scae-
uae centurionis inuenta sunt in eo foramina
CXX (c): 3,53,4; 1f in statione: VI
37,3 u. C f) in statione; \ constabat
Elide in templo Mineruae . . . simulacrum
Victoriae . . . ad ualuas se templi limenque
conuertisse: 3,105,2; \ in uadis: III 12,
1 u. a) aa) adflictare.
[i[i): in Alpibus: 1117,1 u. a) aa) uin-
cere; — grauis autumnus in Apulia circum-
que Brundisium . . . exercitum ualetudine
temptauerat: 3,2,3; — duae sunt Albae, alia
ista quam nouimus in f Aricia (Marsia C(»«t.
Np.) et alia hic in ■)■ Italia (Latio coni. Ajp.):
ap. Pomp. comm. art. Don. {gramm. Lat. V
p. 144 ed. Keil); — in Britannia: VII 76, 1
u. a.) aa) uti; — populi Komani iustissimuin
esse in Gallia imperium (esse in gallia imp.
alio loeo habent B'^^): 145,3; neque uUos in
Gallia uacare agros: IV 8,2; loca sunt tempe-
ratiora quam in Gallia remissioribus frigoribus:
V 12, 6 ; his . . . agros . . in Gallia ex hostibus
captos . . . tribuerat: 3,59,2; — qui habeant
domicilium aut possessionem iu Hispania
(-niam i): 1,86,3; M. Varro in ulteriore Hi-
spania initio cognitis iis rebus, quae sunt in
Italia gestae, . . . amicissime de Caesare loque-
batur: 2,17,1; iamque Caesai-is in Hispania
res secundae in Africam nuntiis . . . perfere-
bautur: 2,37,2; — in Italia atque Hi-
spania: 3, 10, 5 u. a) aa) amittere; — profi-
ciscatur Pompeius in suas prouincias, . . . dis-
cedant in Italia omnes (omn. i. it. Id) ab
arniis: 1,9,5; multos autumni pestilentia in
Italia cousumpsit, . . . multi sunt relicti iu
continenti: 3,87,3; (c/". in -f Aricia;) — in
Latio, in Marsia ib.; — in Sicori uadum:
1,62,3 u. %) aa) reperire; — eodemque die
Antiochiae iu Syria bis tantus exercitus cla-
mor et signorum sonus exauditus est, ut in
muris armata ciuitas discurreret : 3, 105, 3.
yy): in occultis ac reconditis templi:
3, 105, 4 u. a) aa) sonare.
/) ex adiect.; aa) posit.: abditus u. a)
aa) abdere.
[i!i) superl. : IIII caetratorum cohortes in
montem, qui erat in couspectu omnium ex-
celsissimus, mittit: 1,70,4; — Bellouaci,
quae ciuitas in Gallia maximam habet opi-
uionem uirtutis: VII 59, 5; — oppidum Auari-
cum, quod erat maximum m uni tissi mum-
que iu (a [i) tinibus Biturigum : VII 13,3; —
qui . . . plurimum ante in Gallia potuissent:
131,7: qui in re publica (rebus a) iudiciisque
tum plurimum pollebaut {u. CC): 1,4,3; —
129
in (-2. A. a)— B. a))
130
hic summo in Aruernis ortus loco et magnae
habitus auctoritatis . . . inquit: VII 77, 3.
b) absol.: (castra in altitudineni (altitu-
dine X) pedum XII uallo fossaque . . . munire
iubet: 115,6;) 1 in circuitu u. cir-
eaituH p- a^lO E. (7 loe.) ; t (collis) ex
utraque parte lateris deiectus habebat et in
{om. [i) fronte (recc; Hell.; Sclin., (Db.,)
Illd.; frontem X; rell. edd.) leniter fastigatus
(c) paulatim ad planitiem redibat : II 8, 3 ; ea
. . . interualla grandibus in fronte (frontem
o curr. , fh ; in fr. spuria iudicat Lattmann)
saxis eflerciuntur (c): VII 23,2; t ('n
longitudine: VII 46,3; 1,45,5 u. p. 104 p)
in longitudinem.)
B. ad tenipus pertinet; a) iu e. subst.:
multum fortunam in repentino hostium ad-
uentu potuisse iudicauit: VI42, 1; t
adeoijue erat impedita uallis , ut in ascensu
iiisi subleuati a suis primi non facile eniteren-
tur: 2,34,5; t in bello 2(. bellnni
/;. 4VJ sq. {11 (13) loc. except. VI 15, 1 ;) 1
ut . . . illius opibus iu calamitate tegeretur:
3, 103, 3 ; ut plerumque in calamitate ex amicis
inimici exsistunt: 3,104,1; ^ etsi in eius
modi casu reprehendendum non est: V33, 4;
t in certamine: V 44, 14 u. in contentione;
t in concilio u. coucilinm p. <iSO (S (11)
loc.) ; t nostri in primo congressu cir-
citer LXX ceciderunt: 1,46,4; t in con-
loquio (-iis) u. couloqninni p. 658 D.
(7 loc); t 11 consilio u. consilinni
p. 671 extr. et 072 (8(9) loc); t cuni in
consulatu suo rex atque amicus a senatu
apjtellatus esset: 135,2; t neque ipsos in
liis contentionibus, quas Ilaedui secum . . .
habuissent, auxilio populi Romaui usos esse: I
44,9; sic fortuna in contentione et certamine
utrumque uersauit, ut: V44, 14; ne paruum
niodo detrimentum in contentione projitcr ini-
quitatem loci accideret (acciperet p): VII .52,
2; t in contione ?<. contio p. 71(1 b)
(4 loc); t in illa magistratuum (c) con-
trouersia alter pro Conulctolitaui , alter pro
Coto . . . pugnauerant (c): VII 39, 2; t
quaerit ex solo ea, quae in conuentu dixe-
rat: 118,2; ille pcrlectam (ejii.-itulam) in con-
iiciitu niilitum rccitat: V4H, 9; t extre-
iiiiiiii atqiie ulliimiiu seuatiis consultum, (pio
iiisi paciic in ipso urbis iiicciidid atque iii {o»i.
I) (lcspcratioiic oimiiuin aalutis (iam dcspe-
rattt oiniiium salute Vielli.) . . . numquam luito
ilesceuHum (c) cst: 1,5, 3; t "t ('') '"
cius modi difficultatibus quiuitum diligcntia
tnduideri jioterat prouidebatur: VI 34, 7; t
Ijiixiu, Cuouar. 11.
retineri urbano motu Caesarem neque i n tantis
disse nsionibus ad exercitum uenire posse:
VII 1,2; quod perterritus miles in ciuili dissen-
sione timori magis quam religioni consulere
consuerit (e) : 1,67,3; t haec (cornua)
. . . argento circumcludunt atque in amplissi-
mis epulis pro poculis utuntur: VI 28,6; t
quibus (clientibus) more Gallorum nefas est
etiam in extrema fortuna deserere patronos:
VII 40, 7; t ■in fuga u- fuga ;j. 1346
F. d) (8 loc, except. nil,5 et 151,2); t
qui in furto aut in {om. ji) latrocinio aut ali-
qua {CC) noxia (c) stnt comprehensi: VI 16,5;
t qui minus facile eam rem (in add. BMQ;
Whitte) imperio nostro consequi poterant: II
1,4; t in incendio: 1,5,3 u. despera-
tione; t ut in itinere copia frumenti
suppeteret: 13,1; in eo itinere persuadet Ca-
stico, . . . ut regnum in ciuitate sua occuparet:
I 3, 4; (iie (Sequani) (in add. af) itinere Hel-
uetios prohibeant: 19,4;) cum eum in itinere
conuenissent : I 27, 2 ; in itiuere agmen nostrum
(c) adorti: 11120,3; qui in itinere congressi
magnopere . . . orabant: IVll, 1; in fines
Sugambrorum contendit (c). interim (in itinere
Eartx.) a compluribus ciuitatibus ad eum legati
ueniuut: IV 18, 3; Caesar legiones equitatum-
que reuocari atque in (ont. fi) itinere resistere
(desistere p) iubet: V 11, 1 ; equites hostium
essedariique acriter proelio cum equitatu nostro
in {om. M}) itinere conflixeruut: V15, 1;
haec posse in itinere accidere: V33, 2; Fabius
. . . uon ita multum moratus in itinere cum
legione occurrit: V47,3; legiones . . . se ab-
sente in itinere proelio dimicaturas intellegebat :
VII 6, 3; hos contiuuo iu {pr. edd.; om. codd.)
itinere adorti omnibus impedimentis exuunt:
VII 42, 6; milites in itiuere ab eo discedunt:
1,12,2; relictus in itinere cum paucis incidit
in VibuIIium Rufum missum a Pompeio in
agrum Picemim: 1,15,4; quas (legiones) . . .
in itiuere couipleuerat : 1,25,1; (ne itiuere (in
itiu. /;) aut traiectii iutcrcluderetur: 2,20,1;)
reliqui in itiuere substiteraut: 2,41,3; ut uenien-
tibus in itinere se opponeret: 3, 30, 2 ; expugnato
in {om. Nal) itincre oppido Parthinorum , in
quo Pompeius praesidium habebat, tertio die
ad Pompcium pcrucnit: 3,41,1; si in {add.
Faul) itiiiere iiiipeditos pcrterritos (('C> depre-
hcudere posset : 3, 75, 3 ; conspicati iu \oii/. .Vs)
itiuere oxploratores Domitii: 3,79,6; siniulque
in itinere ut aliquam occasionem dimicimdi
nauciscoretur : 3,85,2; t i" latrocinio:
VI 16,5 u. iii furto; iioii Ikis i^alus ^in add. codd.;
cdd. plur.: ilel. IH.; Pli^ bcUo latrociniisque
;i
131
in (2. B. a) ei h))
132
natos, non siluae morantur: VI 35, 7; Tf
quotienscumque sit decretum, darent operam
magistratus, ne quid res publica detrimenti
caperet, . . . factum in (om. 1} pemiciosis legi-
bus, in ui tribunicia, in secessione populi,
templis loeisque editioribus occupatis: 1,7,5;
t quod. plerumque iis (c) accidere <e> con-
sueuit, qui in ipso negotio consilium capere
coguntur: V33, 1; f in no.xia: VI 16, 5
u. in furto; \ qui eadem esseut usi for-
tuna eademque inobsidione perpessi : 2, 28, 3 ;
t cum in opere singulas legiones (CC) ap-
peDaret: VII17,4; f si nihil in op-
pugnatione oppidi profecissent (profecisset
p): VII 20, 11; paucis in oppugnatione amissis
re infecta inde discessit: 3,40,6; t quos
(seruos) in pabulatione paucis ante diebus
exceperat: VII 20, 9; T in pace nullus
<c) est communis magistratus: VI 23,5; 1
(neque is sum, inquit, qui grauissime ex uobis
mortis <in add. ,8) periculo terrear: V30,2;)
quod plerumque in summo periculo timor
misericordiam non recipit: VII 26,4; t
quod in petitione consulatus erat subleuatus:
1,22,4; ^' satis habebat in praesentia ho-
stem rapinis . . . prohibere: 1 15, 4; quos in prae-
sentia tribunos militum circum se habebat: V
37, 1 ; si qui etiam in praesentia se occultassent :
VI 43, 3 ; quoniam in praesentia obsidibus cauere
inter se non possint ^c): VII 2,2; Marcellus . .
passurum in praesentia negat: 1,6,4; itaque in
praesentia Pompei sequendi rationem omittit,
in Hispaniam proficisci constituit: 1,30,1; in
praesentia (praesentiam /d) similem rationem
operis instituit: 1,42,1; differendum est, inquit,
iter in praesentia nobis: 3,85,4; t cum
his in proeliis uersabantur: 148,5; quo
plerumque genere in proeliis uti consuerunt:
IV 24, 1 ; quo (studio) in pedestribus uti proeliis
consuerant: IV 24, 4; ita mobihtatem equitum,
stabilitatem peditum in proeliis praestant: IV
33, 3 ; quo insigni in proeUis uti consuerat (e;
tt. CC) : VII 88, 1 ; — pluresque in eo loco sine
uulnere quam in proelio aut <in add. Paidy
fuga intereunt: 2,35,3; — in eo proelio ex
equitibus nostris interficiuntur quattuor et sep-
tuaginta: IV 12,3; in eo proelio eum graui uul-
nere e.sset adfectus aquilifer: 3, 64,3; in eo proe-
lio non amplius CC milites desiderauit, sed cen-
tiiriones . . . circiter XXX amisit: 3,99,1;
t atque hoc horridiores <c) sunt in pugna
aspectu : V 14, 2 ; et in appellandis coliortandis-
que miJitibus imperatoris et in pugna militis
officia praestabat: V33, 2; quibus in pugna
uitae periculum accideret (-rat KO;): 2,6,1;
praestare . . per uirtutem in pugna bel'i
fortunam e.xperiri: 2,30,2; t qua in re
Caesar non solum publicas, sed etiam pri-
uatas iniurias ultus est: 112,7; cum pro se
quisque in conspectu imperatoris etiam in ((i;
om. a.) extremis suis rebus operam nauare
cuperet: II 25, 3; qua in re admodum fuit milir
tum uirtus laudanda: V8, 4; tinseces-
sione: 1,7,5 u. in legibus; t impetratum
est summa tribunorum plebis contentione, ut
in senatu recitarentur (litterae): 1,1,1; qui
. . . ab se reliquisque in senatu interrogatus
. . . confirmauisset: 1,30,5; neque se refor-
midare quod in senatu Pompeius paulo ante
dixisset: 1,32,8; Pompeius enim discedens ab
urbe in senatu dixerat . . .: 1,33, 2; tin
spe: 11126,4 u. C. 1)) in spe; t pars
magna . . . suorum in (om. V.) terrore ac
fuga sine ullo uulnere interiit (c): 3,71,2; t
quorum (consiliorum) eos in (e Aimoin., recc;
Whittc, liaitd scio anrecte) uestigio paenitere
necesse est: IV 5,3; t in ui: 1,7,5 u. in
legibus ;
crebraeque uoces militum in
uigiliis conloquiisque audiebantur: 3,49,2;
t ut (c) omnibus in uita commodis una cum
iis (c) fruantur: 11122,2.
b) iii V. abl. g^ernnd.: diutius in his rebus
administrandis morati: VII 82,4; in his ad-
ministrandis rebus quam maxime concursari et
cum simulatione agi timoris iubet: V50, 5; —
et in appellandis cohortandisque militibus
imperatoris et in pugna militis ofBcia praesta-
bat: V33, 2; — continuato diem noctemque
opere in flumine auertendo: 1, 62, 1; — tanta
fuit in castris capiendis (cap. castr. P) cele-
ritas : VII 46, 5 ; quod sunt in consiliis capien-
dis mobiles : IV 5, 1 ; sed in consilio capiendo
omuem Galliam respiciamus : VII 77,7; — iniu-
riam in eripiendis legionibus (AkL; legibus
codd.) praedicat, crudelitatem et insolentiam
in circumscribendis tribimis plebis: 1,32,
6; — in cohortandis militibus: V 33,2 u.
in appellandis; ut ipse in cohortandis mili-
tibus pronimtiauerat : 3,94,3; — et in com-
memoranda ciuitatis calamitate . . . dixe-
runt: II 28, 2; — magnamque res dUigen-
tiam requirebat non in summa exercitus
tuenda . . ., sed in singulis militibus con-
seruandis: VI 34, 3; — in eripiendis
legionibus: 1,32,6 u. in circumscribendis ; —
relinquebatur, ut . . . tantum in agris uastan-
dis incendiisque faciendis hostibus noceretur,
quantum: V19, 3; ne in opere faciundo miiitfts
repentino hostium incursu exterrerentur : 1 , 41 ,
4; — ut potius in nocendo aliquid praeter-
133
in (2. B. Ij) — C. a) a))
134
mitteretiir (omitteretur fJ) , ... q-uam cum ali-
quo militum detrimento noceretur : VI 34, 7 ; —
in occupandis praesidiis magna ui uterque
nitebatur {Xd; uidebatur x; ntebatur O): 3,
45,1; — ut . . . diligentiam in perdiscendo
ac memoriam remittant: VI 14,4; — si esset in
j)erficiendis pontibus {)erielitandum: VII 56,
1; — iu petenda pace eius rei culpam in
multitudinem contulerunt (c): IV 27, 4; — ne
aut ingratus ( CC) in referenda gralia aut arro-
gans in praeripiendo (praecip. //; populi
beneficio (benef. praer. pop. af) uideretur: 3,
l,(j; — reperiebat etiam in quaerendo (in
quaer. otJi; inquirendo af) Caesar: 118,10; ne
iu quaerendis suis ^ne inquirendo suos li) pu-
gnandi (c) tempus dimitteret: II 21,6; — neque
usae nocturna aura (naues) in redeundo
oflenden-it: 3,8,2; — in referenda gratia:
3,1,6 u. in praeripiendo ; — fenestrasque . . .
ad tormenta mittenda in struendo (instruenda
0'af) reliquerunt; 2,9,8; — qui celeritatem in
t ransportandis legior'bus adhiberet : 3, 8, 2 ;
— in summa tuenda: VI34,3 u. in couser-
uandis; — in agris uastandis: V19,3 u. in
faciendis.
C. trsl. ; a) respondet uotioni locall (cf. A.) ;
a) iiendet ex uerbis: consistere «. consisto
p. (Jtil ii. C-J loe.j; ^ quod suum jtericu-
lum iu aliena uident uirtute (ji; Sclin.; salute
a; rell. edd.) constare (consistere di; tdd.
uett.): VII 84, 4; monuitque eius diei uictoriam
iu earum cobortium uirtute constare (consistere
f): 3,89,3; (quod penes eos (paene in eo ik;
.\p.; paene ex eo Em. Uoffm.), si id oppidum
retiiiuisseut , siuumam uictoriae constare intel-
kgebaut: VII 21,3; V 36, 4 u. perseuerare ;)
• iu his ojteribus consiULsque biduum con-
Bumitur: 1,82,1; biduoque et noctibus tribus
(uocte in Ciacc.) nauigatione consumptis ad-
l^ellit: 2,23, 1; in his rebus circiter dies X cou-
siuuil: Vll,6; diebusque in ea re consumptis
\'II11: 1,27,1; totumque in ea re diem con-
-iiuiuut: 1,81,3; \ continere in ofticio
" coutiueo p. 713 c) {l loc.j; 1 di-
spersis in opere nostris subito . . . euolaue-
ruut: 11128,3; ^ uec (c) minus se in ([i;
ab a; cdd.) milite modestiam et contiuentiam
yct cuut. om. [J) quani iiirtutem atque animi
magniludiuem desiderare: VII 52, 4; ^
iicque ullum ferc dicm intermilUbat, ijuin
r(jueslri proelio . . . quid in quoque eaaet
.'inimi ac uirtutis suorum ix;riclitaretur (c):
VII 36, 4; proiude, si quid in uobis auimi est
esl in D. a. (i), persequamur eorum luurtein :
VII 38, 8; quod .'^ummu auctoritas JUJtiquitus
erat in Haeduis magnaeque eorum erant (otn.
^) clientelae: VI 12,2; omnes . . grauioris
aetatis, 'n quibus aliquid consilii aut dignitatis
fuit: 11116,2; tantum fuit in mUitibus studii,
ut: 1,64, 8; — hic <,£-) cognosci licuit, quan-
tum esset hominibns praesidii in animi
firmitudine: 3,28,4; — est ergo in -genere
et sanctitas regum . . . et caerimonia deo-
rum: ap. Swf. 6; — tanta in iis (nauibus)
erat firmitudo: 11113,8; — nisi (c) quid
in Caesare populoque Eomano sit auxilii:
131,14; Bellouacos omn' tempore in fide
atque amicitia ciuitatis {c) Haeduae fuisse:
II 14,2; — esse in angustiis u. angutiitiae
p. 261 b) (4 loc); — ubi . . . hostes . . . ab
utroque latere instare et rem esse in angusto
uidit: 1125,1; — mihi est in animo u. ani-
mns p. 269 B. (3 loc); — in armis esse u.
arnia p. 308 (12 loc); — in eadem causa
laerunt Vsipetes et Tencteri: rV4, 1; — quo-
riun erant in (in quorum erant ,S; Flod.) clien-
tela: VI 4,5; — (in curatione: 3,104,1 u.
infra in procuratione;) — erat in magnis Cae-
sari (,3; Sclm., Db.; caesaris a; rell. edd.) dif-
ficultatibus res: Vn35, 1; erat res in magna
difficultate: 3,15,3; — uidet . . . in summo
esse rem (rem esse ^) discrimine: VI 38, 2;
— esse in fide alcs u. fides p. 1207 C. c)
(,ti)) (4 loc); — iu herbis esse: 1,48,5 u. A.
a) a) aa) esse in hibemis; — in honore esse
u. honos p. 1514 e) (3 loc) ; — exspectari
etiam ab his Aduatucoriun copias atque esse
in itinere: 1116,4; hanc sibi commodissimam
belli rationem iudicauit, uti castra . . . moueret
semperque esset in itineribus: 3,85,2; cum . . .
properarem atque essem in itinere praemissis
iam legionibus: ap. Cie. ad Att. 1X6-1; —
cum . . . quo in loco res esset quantoque iu
Iiericiilo . . . imperator uersaretur cognouissent :
1126,5; — in omni Gallia eorum hominum,
qui (in add. Ji) aliquo sunt numero atque ho-
nore, genera sunt duo: VI 13, 1 ; — se suosque
omnes in officio futuros (confirmat add. !i)
ueque ab amicitia populi Romani defecturos
confirmauit: V3,3; — quod . . . semper . . .
(legiones) plures . . partitis temporibus enmt i n
opere: VII 24,5; — cognoscit, quae . . . geran-
tur quantoque in periculo res sit: V48,2;
quanto res sit (sit res fi) in periculo cogno-
scunt: VI39, 1; summo esse in periculo rem:
VII 32, 3; equites . . . quanto res in iieritulo
fuerit expouunt: VII 41,2; tum magno erat in
periculo res: 1,79,3; — quorum oppida omnia
iu potestatc eius esseut: 132,5; itaque es.se
ciuitatem in sua potestate (ciu. in s. pot. esso
135
in (3. C. a) a))
136
P): V3, 7; deoram , quorum ipsi in potestate
sunt reges : ap. Suet. 6 ; — qui propter aetftem
eius in procuratione (curatione a ; i\;)., Dt.}
erant regni: 3,104,1; erat in procuratione
regni propter aetatem pueri nutricius eius . . .
Potliinus : 3, 108, 1 ; — cum iam extremi essent
in prospectu: VIO, 2; — multumque sunt
in uenationibus: IV 1,8; t duas legio-
nes in armis excubare iubet: VII 11, 6; 1
hoc neque ipse transire habebat in animo
(in animo habebat p) neque hostes transituros
existimabat: V^I7, 5; — milia enim XX in
armis habebat: 3,110,1; — quos ille postea
magno in honore habuit: 1,77,2; pecus {CC)
. . . magno in honore habebant: 3,47,7; —
poUicitum (esse add. B-'^) se in cohortis (in
coh. se p) praetoriae loco decimam legionem
habiturum : I 42, 6 ; se in hostium habiturum
loco, qui non . . . ad Castra *Cornelia *naues
traduxisset (c): 2,25,6; — in obsidione, in
(sua) potestate habere, in se habere u.
habeo p. 1401 §d) (7 loc); ^ toto hoc
in (del. Ciacc.) genere pugnae . . . intellec-
tum est: V16, 1; t in ea re omnium
nostrorum intentis animis: 11122,1; 1
quae (ciuitates) in amicitia manserant (man-
serunt OH) [Pompei], magnis adfectae bene-
ficiis eum diligebant: 1,61,3; obtestatur, ut in
fide maneant : ^''II 4, 5 ; praemittit ad Boios
qui . . . hortentur . ., ut in fide maneant: VII
10,3; cousolatus Indutiomarum hortatusque est,
uti in officio maneret : V 4, 2 ; si in eo mane-
rent, quod conuenisset: 136,5; t si f pe-
dites (impedimentis b; recte tii fallor) suis
auxihum ferant atque in eo morentur: VII
66,5; \ imprudentibus nostris atque oc-
cupatis in munitione castrorum subito se ex
siluis eiecerunt: V 15, 3; ad nostra castra atque
eos, qui in opere occupati erant, contenderunt:
1119,8; niiUtes occupatos in opere (in op. occ.
fi) adoriebantur: VII 22, 4; a mihtibus conten-
dit , ne iu praeda occupati reliqui negotii ge-
rendi facultatem dimitterent : 3, 97, 1 ; Caesar
hostibus in pugna occupatis . . . Pharum (c)
prehendit: 3,112,5; cognita Pompei profectione
concursantibus illis atque in ea re occupatis
uulgo ex tectis significabant : 1, 28, 2 ; in his
rebus fere erat Fuflus occupatus : 3, 55, 3 ; —
dispersos depositis armis in metendo occupatos
subito adorti: IV 32, 5; \ prima et secunda
acies in armis, ut ab initio constituta erat,
permanebat: 1,41,4; qui in iugo coustite-
rant (e) . . . neque in eo quod probauerant
consilio permanere . . . neque . . . uim celeri-
tatemque . . imitjiri pctuerunt (c) : VI 40, 6 ;
annos non nulli XX (c) in discipUna perma-
nent: VI 14, 3; quod (e) in eadem inopia,
egestate, patientia; qua ante, Gennani perma-
nent, eodem uictu et (e) cultu corporis utuntur
{ii. CC): VI 24,4; ciuitates solUcitant, ut in ea
Ubertate, quam a maioribus acceperiut (c), per-
manere quam Komanorum seruitutem perferre
malint (c): 1118,4; (nuntios tota ciuitate Hae-
duorum dimittit; eodem (in eodem [i) mendacio
de caede equitum et principum permouet (iS';
permonet A'; permauet B'?A-; Ald.): VII 38, 10;)
quem (Cingetorigem) ab initio permansisse in
officio demonstrauimus: VI 8,9; hortatusque,
ut in ea sententia permanerent, eos (legatos)
domum remittit: IV 21, 6; nihil Sequani respon-
dere, sed in eadem tristitia taciti permanere
(permansere A(B)af): 132,3; t iUe in sua
sententia perseuerat: 1,72,4; Cotta se ad
armatum hpstem iturum negat atque in eo per-
seuerat (constitit fJ) : V36, 4; tametsi magno-
pere admirabatur Magium, quem ad Pompeium
cum mandatis miserat, ad se non remitti . . .,
tamen omnibus rebus {CC) in eo perseueran-
dum putabat: 1,26,2; t ubi eos in sen-
tentia perstare (praestare AQ^Bf) uiderimt:
VII 26,4; 1 id ne accidat, positum
in eius diligentia atque auctoritate: VII
32,5; — in celeritate u. celeritas p. oOo
F. (o loe.) ; — (cum priores) perturbatis ordini-
bus omnes {CC) in fuga sibi praesidium po-
nerent: 1111,5; — cum . . . omnem . . GaUiae
salutem in illo uestigio temporis positam ar-
bitrarentur : VI25, 1; — proinde omnia in uic-
toria posita (esse add. [i) existimarent: V34,
1; — (milites) omnem spem salutis in uirtute
ponerent : III 5, 3 ; reUquum erat certamen po-
situm in uirtute, qua nostri miUtes facile supe-
rabant: III 14,8; cum Sotiates (c) superioribus
uictoriis freti in sua {om. B^) uirtute totius
Aquitaniae salutem positam putarent: III 21, 1 ;
nostri . . . tamen omnem spem s;dutis (sal. sp.
[i) .in uirtute ponebant: V 34, 2; ne cuncta
GalUa deficeret, quod nuUum amicis in eo
praesidium uideret (uideretur M; Np., Fr., Db.,
Dt.^) positum esoe (praes. positum uideret (i):
VII 10, 1 ; t ue qua spes in fuga (fugae
Pramm.) relinqueretur: 151,2; 1 hor-
tatur, ut spem omnem in uirtute reponant:
2,41,3; t quorum in consiUo omnium
uestriun consensu pristinae residere uirtutis
(uirt. resid. [i) memoria uidetur: VII 77, 4;
t (primam et secundam aciem in armis esse
(sese tehere [i), tertiam castra munire iussit:
149,2;) quos Aduatuci obsidum numero mis-
sos apud se in seruitute et catenis tenuissent:
137
in (2. C. a) 7.) - y))
138
V 27, 2 ; Haeduos , fratres consanguineosque
saepe numero a senatu appellatos, in seruitute
atque in dicione (deditione B^ft) uidebat Ger-
manorum teneri: 133,2; magnam partem Gal-
liae (gallorum fl) in officio tenuit: V54, 1;
omues (c) eorum milites in potestate CaesarLs
teneri: VII 43, 1; ^ hi (equites), cum est
usus atque aliquod bellum incidit, . . . omnes
in bello uersantur: VI 15, 1 ; quod in simili
culpa uersabantur: 3, 110, 4; suosque (c) lan-
guidius in opere uersari iussit: VII 27, 1; cuius
rei timore exterriti diem noctemque in opere
uersantur (Romani): VII 77, 11; cum . . . quo
in loco res esset quantoque in periculo et eastra
et legiones et imperator uersarctur cognouissent:
I12G, 5; quique in proeliiis pericuiisque uersau-
tur: VI16, 2; in proeliis uersari: 148,5 u. li.
a) in proelio.
(j) = quod uttinet ad; aa) pendet ex uerbis:
cousulcre: l,b5,2 u. putare; t Cotta
. . . nulla in re commuui saluti deerat: V33,
2; 1| iu reliquis uitae institutis hoc fere
ab reliquis differunt, quod: VI 18,3; t
Iiaec eadem ratio est in summa totius Galliae:
VI 11,5; t (ut tribujios plebis (in ea
re add. codd.; Np., Db.; unc. incl. Dt.; u. CC)
ex ciuitate expulsos in suam dignitatem re-
stitueret: 1,22,5;) 11 se id, quod in Ner-
uiis (neruios i^^^fj; Fr.) fecisset, facturum: II
32,2; quod facere in eo cbnsueruut (c), cuius
orationem adprobant: VII 21, 1; cum de exer-
citibuH dimiltendis ultro (c) postulauisset; in
quo iacturam dignitatis atque honoris ipse fac-
turus csset: 1,32,4; 'i nou oportere se (c)
a populo Ilomano in suo iure impediri: I 3G,
2; K nos esse iuiquo», quod (c) in suo
iure se intcrpellaremus: 144,8; t at>
credo, *[8i] Caesarem probatis, iu (N; iam 0-v)
me offenditis: 2,32,10; 1 quod iu eo
pcccandi Germauis causa non esset: 147,4;
1[ multum cum iu omnibus rebus tum in re
uiililari potest fortuna: VI 30, 2; quac (for-
tuna) pluriuium potest cum iu reliquis rebus
tuni praecipue in bello : 3, U8, 1 ; 1 con-
cursum ad se fieri uidet, quod fasces antefer-
rentur. in lioc onniis nmltitudo maiestatem
regiam miuui praedicabat: 3, 10l>,4; t
proficerc: VII 20, 11 ii. \i. a) in oppugna-
tione; % qua iii re omiiium suoruni uilac
conKulendum putariut: 1,85,2; t «jui
(r) ijuod ab altero (c) postularcnt in so rccu-
KarciiL: 1,32,5; H quae in eo reprehen-
dat oslciidit: 120, (!; H iii se uno non
Huruari, ijiiod sit oninibus datum seinpcr im-
I^eraloribus: 1,85, 10; siiiicrius lamcii iiisliUUiiiii
in equitibus . . . seruabat: 3,84,3; ^ in
quo" si non (c) praesens periculum, at certe
longinqua (c) obsidione fames esset timenda
(pertimescenda bdefilc): V29, 7; t cum in
reliquis fere rebus (reb. fere (i), publicis pri-
uatisque rationibus (del. Miller) , Graecis litte-
ris utantur (utantur litteris 'p): VI 14,3; ut
his testibus in summa (summam X/il) pecuniae
(sumenda pecuuia Ciacc.) uteretur: 3,105, 1;
ut tuis consiUis atque opibus, ut consueui, in
omnibus rebus utar : ap. Cie. cul Att. IX 16, 3.
[jfi) peiidet ex subsf.: auctoritas: 114,3
u. spiritus; \ sic terrore (CC) oblato a
ducibus crudelitas in supplicio . . . spem
praesentis deditionis sustulit: 1,76,5; 1
nbuum in re publica (rem publicam N) intro-
ductum exemplum queritur: 1,7,2; 1
(Germanos) incredibili uirtute atque exer-
citatLone in armis esse: 139,1; "i qui
. . intra praesidia Pompei fuisseut neque ope-
ram in re militari praestitissent : 3,83,3; 1
quibus in rebus proiationem diei douationem
esse dicebant: 3,32,5; t ratio: VI 11, 5
u. aa) esse; t cum se uictoriae Pompei
comitem esse mallet quam socium Caesaris in
rebus aduersis: 3,80,3; t uti . . . magnam
sibi auctoritatem magnosque spiritus in re
militari sumerent: 114,3; 1f qui . . . non
magnum in re militari usum luibebant: 139,
2; qui magnum in ca.stris usum habebimt: I 39,
5; quod magnum habere usum in re militari
scicbat: 2,34,4.
yj') pendet cx iidicct.: ne continentior iu
uila hominum quam in pecuuia fiusse uideatur:
1,23,4; H (neue (Buth, Reiff.; neque cudd.
plur.; neque in EZ; edd.) hac despectus parte
iaceres: ap. iSmton. uit. Terent. 5;) t
(Germani,) exercitatissimi in armis: 136,
7; Albici . . ., homines asperi et moutaiii et
(c) exercitati in armis: 1,57,3.
;) = iuter (i/. A. a) a) [i|i)); aa) suspeu-
sum 3t) ex uerbis: nolite, obsccro, comniitlcic,
quod ante in cxercitu Cacsaris nou accidil,
ut: 3,04,4; H (audire in coutubcrniis:
2,29,4 u. A. a) a) aa) audire;) 1 Kpore-
dorix Haeduus . . . et una Viridomarus . . .
iu equituni numero conuenerant: VII 39,1;
1) postuluuit deinde (e) cadem , quae legatis iu
mandatis dederat: 143,9; t dcpoiiere
in contubernio: 3,76,2 u. A. a) a) ax) dcpo-
nerc; 1 in descrtorum ac proditorum nu-
moro ducuutur (dicuntur ii'): V123,8; nc
sc in hostiura numero duceret: VI32, 1; 1
osse iii cxcrcitu (/. oxcrcidiM p. l'^H> P)
(i) (ii ioc.) ; — craiit iii ca logiunc fortissimi
139
C. a) - e))
140
uiri centuriones : V 44, 1 ; in his erant legioni-
bus hominum milia tria CC: 3,106,2; — ma-
xima pars Aquitaniae . . . obsides . . . misit
(c), quo in numero fuerunt Tarbelli, Biger-
riones . . . Sibuzates, Cocosates: 11127,1; im-
perant . . . XXX (milia) uniuersis ciuitatibus,
quae . . . Aremoricae appellantur, quo sunt in
numero Coriosolites (c), Eedones, . . . Venelli
(c): VII 75,4; prosequentibus compluribus
senatoribus, quo in numero erat Ser. Sulpicius
et Licinius Damasippus: 2,44,3; ad duo (c)
milia . . . cecidisse reperiebamus, euocatos cen-
turionesque complures ; in eo fuit numero Vale-
rius Flaccus : 3, 53, 2 ; erant apud Caesarem (in
culd. f; DL; ex hl; V.; om. a; u. CC) equitum
numero Allobroges II fratres : 3, 59, 1 ; cura
militibus regis conloqui coeperunt . . . . in lioc
erant munero complures Pompei milites : 3, 103,
5; — ciun leges duo ex una familia uiuo utro-
que non solum magistratus creari uetarent, sed
etiam in senatu esse prohiberent: VII 33,
3; in his fuit Ariouistus: 153,3; (in
his fuit M. Opimius {u. CC): 3,38, 4;J — cum
classe nauium XVI, in quibus paucae erant
aeratae (CC), L. Domitio . . . subsidio missus:
2, 3, 1 ; cum Caesar omnino XII naues longas
praesidio duxisset, in quibus erant constratae
(c) IIII (e): 3,7,2; reliquas cohortes, numero
XXXIII, in quibus erat legio nona: 3,67,3;
% reductos in hostium numero habuit: I
28,1; (hostium se habiturum (in a(kl. af) nu-
mero (num. hab. [i) contirmat, si: VI 6,3;)
quem . . . in suorum necessariorum numero
habere instituerat : 3, 57, 1 ; — intra annum uero
uicesimum feminae notitiam habuisse in tur-
pissimis habent rebus: VI 21,5; f quo
in numero est T. Terrasidius missus in Esu-
uios (c): 1117,4; f quotiens uel ducis uitio
uel culpa tribuni in exercitu (exercitum N.\)
esset offensum: 3,72,4; f lu quoque
tu in summis (c), o dimidiate Menander, po-
neris: ap. Suet. uita Terent. 5.
S8) ex .subst. : L. Pupius, . . . qui hunc eim-
dem ordiuem in exercitu Cu. Pompei antea
duxerat: 1,13,4; 1[ erat Crastinus euocatus
in exercitu Caesaris, qui superiore anuo apud
eum prinuuu pilum in legioue X. duxerat: 3,
91, L
6) ex adiect. : Caesaris autem erat in bar-
baris nomen obscurius: 1,61,3.
fi[i) ubsol.: in his u. hic p. 1470 {11 loc.j;
U multae res eum hortabaijtur, ... in primis
quod Haeduos . . . in seruitute atque in di-
cione (c) uidcbat Germanorum teneri: 133,2;
multa Caesarem . . . incitabant . . . in primis
ne hac parte neglecta reliquae nationes sibi
idem licere arbitrarentur: III 10,2; hunc secum
habere in primis constituerat: V6, 1; Senones,
quae est ciuitas in primis firma: V54,2; in
primis hoc uolunt persuadere non interire ani-
mas : VI 14, 5 ; (eius add. [i ; Ald.) in primis
ratiouem esse habendam dicunt, . . . ut: VII
1,6; in primis equitatui studet: VII 4/9; quid
fieri uelit (c) ostendit; in primis monet, ut &
contineant milites: VII 45, 8; mandat, ut . . . f
hortetur; in primis ut ipse cum Pompeio con-
loqueretur postulat: 1,26,3; exercitum cum . . .
cohortaretur . . ., iu primis commemorauit : 3,
90,1; in primis (imprimis M) a te peto, . . .
ut : ap. Cic. ad Att. IX 6 A.
I») ui condiciouiili : in eius modi casu: V
33, 4 u. B. a) in casu ; \ (erant sententiae, quae
. . . castra . . Vari oppugnanda censerent, quod
id (om. eodd.; Dt.; add. (Clark.,) Madu.; in
add. Clarlc; Np., Db.) huius modi militum
consiliis omnium (Clark.; del. Madu.; otium
codd.; edd.) maxime contrarium esse arbitraren-
tur: 2,30,1;) t in contentione: VII
52,2 ti. B. a) in contentione; f in
desperatione: 1, 5, 3 u. JJ. a) in despe-
rat. ; t contra in dissensione (-nem
a) nullam se salutem perspicere: V31,2; 1
iu extrema fortuna: VII 40, 7 u. B. a) in
fortuua; f ((Dumnorigem) imperio (in
imperio M'kiile) popidi Romaui . . . de regno
desperare: 118,9;) 111,4 ti. B. a) in imperio;
T in incendio: 1,5,3 «6. in desperatione; t
in perniciosis legibus: 1,7,5 ib. in legibus;
1[ ne militum introitu et (in Ciacc.) nocturni
temporis licentia oppidum diriperetur: 1,
21,2; T nam plerumque iu nouitate
fama rem (c) antecedit (e): 3,36,1; 1
in extremis suis rebus: 1125,3 u. B. a) iu
re; t in secessione: 1,7,5 ib. in legi-
bus; t quod plerumque in spe uictoriae
accidere consueuit: 11126,4; t in ui tri-
biuiicia: 1,7,5 u. B. a) in legibus.
c) ui causali: Labienus <^in add. Fluyg.)
tanta rerum commutatione longe aliud sibi
capiendum consilium . . . intellegebat: VII 59,
3; t in eius modi difficultatibus:
VI 34, 7 u. B. a) in difficult.; 1 tem-
poribusque rerum et spatiis locorum et (N; in
0,\; Forchk.; del. Np., Db.) custodiarum uaria
(Of; iuria a; luiiam Id') diligentia (-tiam
fd) auimaduersa (-uersis Forcldi.; u. CC): 3,
61,3; 1f in tantis disseiisionibus: VII
1,2 u. B. a) in dissensiou.; t in nouo
genere belli nouae ab utrisquc Ijellandi ratio-
nes reperiebantur : 3,50,1; t quod in
141
in (2. C. c) - (?))
142
tanto imperio populi Romani turpisBimum
sibi et rei publicae esse arbitrabatur : I 33, 2 ;
t et in magno impetu {u. CC) maris atque
aperto . . . omnes fere . . . habent uectigales:
III 8,1; f itaque in tanta rerum ini-
quitate fortunae quoque euentus uarii seque-
bautur: 1122,2; Tf (siluae incertis occul-
tisquc (occultatisque p) itineribus 'in itine-
ribus [i) confertos adire prohibobant: VI 34,
4;) t cum . . . rehqui in labore pari
ac periculo ne unus onines antecederet recu-
sarent: 3,82,5; H equitum uero operam
iieque in loco palustri desiderari debuis.se
ot: VII 20,4; t quod in tanta multi-
tudine dediticioruiii suam fugam aut occnltari
aut omnino ignorari posse existimarent : 127,
4; t (quibus rebus perturbatis nostris
nouitate (in nouitate Schenkl) pugnae . . .
Caesar auxiHuni tulit : 1V34, ];) 1[ in
l^ericiilo pari: 3,82,5 u. in labore p.; t
haec quoque . . . in tanta propinquitate
castrorum ad liostes deferuntur: VI 7, 9; t
unam ut in miseris rebus spem reliquam
sahitis esse arbitratus : 2, 42, 1 ; t ut . . .
in extrema spe .salutis . . . pugnari debuit:
1133,4.
A) ii! coneess.: singuLiri mihtum studio in
summa omnium (c) rerum inojiia circiter
scscentas . . . naues . . . inuenit instructas: V
2,2; T liostes etiam iu extrema spe
sidutis tantam tiirtutem praestiterunt , ut: II
27, 3.
c) ui conseciitiua: posteroque die i^roductos
codcm loco . . . in acie conlocat: 2,33,4;
quac (coliortes) contin cquitatum in quarta acie
coidocatae esseiit: 3, 94,3; — in acie consti-
tiicrc '«. aciCN J). !)(> 2. C) f.V loc); — pu-
giiaiitibuR (e) etiam tum ac resiBteiitibus in
acie Pompeianis: 3,03,(1; % rehqii.ia legio-
ocs in armis expeditas contra liostem con-
stitiiit: 1,42,1; 1 in conspectu u. (•on-
N|>4'i-tllH p. 082 sq. (.'. c) (II loc. exccpto
idtimo); f mHgna auxilia coiiuenisse, ma-
giia esse in spe atque exspectari {u. CV): 2,
17,3; Tf tertium (c) in subsidiis locum
alariao cohortes {r) obtinebant (c): 1,83,1.
f) iii liiiali: quas (pcdestres copias) in con-
iiallc iii insidiis conlocauerant: 11120,4;
1 quao (cohortes) esseiit ibi iii ])raesidio: 2,
20,2; quas (luiliortcs) ibi iii iinicsidio liabiicr.at:
1,15,5; t qui erant in statione pro
(iistris conlocati: V15, 3; — qui pro portis
castrorum in staliono orant: IV32,1; coii-
scijiiuntiir (c) hiinc centuriones oius cohortis,
(jiiac in statioiio orat: VI ,38,,'!; (juiie iii statione
jiro castris erant Afranii cohortes: 1,43,4; ab
iis (c) cohortibus, quae erant in statione (sta-
tiones A'x) ad portas, defenduntur: 1,75,3; —
quos (centuriones) in statione ad praetoriam
jwrtam (c) posuerat: 3,94,6; — uix primum
impetum cohors in statioue (stationem jK?)
.sustinet: VI 37, 3.
S) ui modiili: postremo in acie praestare
interfici quam non ueterem belli gloriam . . .
recupcrare: VII 1,8; non uirtute neque in acie
uicisse Romanos, sed artificio quodam et scientia
oppugnationis: VII 29, 2; neque fortunam (se)
temptaturum aut in {oni. [i) acie tlimicaturum : •
VII 64, 2; t (petieruntque , uti sibi secreto
(in occulto add. c/.a; Schn., Np., Db.; occulto
add. h; in occulto om. pauc. dett.; del. Bentl.)
de sua omniumque salute cum eo agere Uceret :
I 31, 1 ;) quod .soli ne in occulto quidem queri
. . . audercnt: 1.32,4; intra eas siluas hostes in
occulto sese continebant: II 18,3; Germani quam
nacti erant praedam iu occulto relinquunt: VI
35, 10; legionibusque (c) [intra uineas] in occulto
expeditis (c) cohortatus (c) . . . siguum dedit:
VII 27, 2; postero die (e) cum duabus legioni-
bu8 in occulto restitit : VII 35, 2 ; prima et se-
cunda .acies in armis . . . permaneb.at; post hos
(e) opus in occulto a III. acie liebat: 1,41,4.
[Fiilso: hostes . . . signo dato decurrcrc,
lapides (in pcdcs B'[i) gaesaque (e) in ualluni
coicere: 1114,1; quid hominum ([i; quid iuo-
minum AQ^; quid in hominum BM,Qcorr.; quid
enim hom. Fr., Dh.) milibus LXXX (c) uno
loco iiiterfectis propinquis . . . nostris animi
fore cxistimatis: VII 77,8; referunt consulcs de
rcjiublica (in ciuitiite add. eodd. ; u. CO: 1,1,
2; frumentum ex finitimis regionibus atquc (iii
add. afh; o?n. l; ex add. O'; edd.) omnibus
castellis in urbein conuexerant: 1,34,5; erat
inter oppidum Ilerdam ct proximum collem
{cod. Vrs.; Vascos.; in opjudo ileida et proxinio
collo codd.) . . . planitia (e): 1,43,1; pecora,
quod secundum poterat esse inopiae (/'; iii opere
O?) subsidium: 1,48,6; p.auci (e) ex liis mili-
tibus -j- arma iii Ihimino (i; ablati tluminc Dli.;
arrepti in flumino 0; iii iluminis abrepti Ald.;
abr. ui H. Np., Dt.) . . . excipiuntur: 1,64,7;
hac uos fortuna atque his ducibus repudiatis
Corfiniensem igiiomiiiiani, (in add. rodd.) Italiae
fugam (e), |an| llis])aiiiaruni dcditionem, t^in
add. riiihl.) AlVici liclli jiraciudicia HC(jiiimiiii: 2,
.32,13; itaquo de dcditione omncs (in add. \:
iam Voss.; Dt.; om. 0) palam loqucbantur: 2,
36,2; qui sc illi initio {Strph.; in otio {url ocio)
roild.) ciuilis bclli obtulcrant: 3,1,5; ut iiacno
oinnes ox {.Jurin.: in rodd.\ Ejiiro liiiitimisqiio
143
in — incendium
144
regionibus signa relinquerent : 3, 13, 2; simulauit
sese (in add. }il) angustiis rei frumentariae ad-
ductum castra mouere: 3,38, 1; frumentum . . .
per equites (importa add. a ; in porta add. fh^
comportarat: 3,42,5; non iniquitatem loci atque
(in add. af) angustias . . . causae fuisse cogita-
bant: 3,72,2; denique recordari debere, qua
felicitate (e) . . . omnes incolumes essent transpor-
tati. si non (transportatis in ahl: transportati.
sin /}: 3,73,3.4; ut . . . omnes arderent (in
aM. af) cupiditate pugnandi: 3, 74,2; Achillam,
(in add. sr> praefectum regium , . . . miserunt:
3, 104, 2.
Repelita est praepos.: in Menapios atque
in eos pagos: IV 22, 5; in fidem atque in {om.
P) potestatem: 113,2; — quam in fortunam
quamque in amplitudinem (in eam fort. ampli-
tudinemque fi): VII 54, 4; t in seruitute
atque in dicione: 133,2; sim. VI 21, 3; 1,5,3;
— noii solum in omnibus ciuitatibus atque in
omnibus pagis partibusque, sed paene etlam
in {om.OL) singulis domibus: VI 11, 2; cf.lAQ,
7 ; — et in . . . et in: II 19, 7 ; V 33, 2 ; — po-
tius in . . . quam in: 1110,4; — in furto aut
in (oTO. fi) latrocinio: VI 16, 5; in ... in
. . . in: 1,7,5.
Non repetita est praepos. in c. aee. : in . . .
ac (atquc): 1113,2; 28,1.3; 29,4; IV 18,4;
(3,31,4;); - in . . . et: (1 1,6;) VII 7,2; 3,62,
2; — in . . . que 12 (—14) loc; — in Carnutes,
Andes, Turones 1135,3; sim. 1111,1; 11,4;
t in c. abl.: in . . . (ae) atquc: 1114,2; (VI
^t 13,1 (c);) VII/^S,!; 32,5; 55,3; 86,3; 3,10,5
(c); 61,2; 71,2; 82,5; - in . . . et: V27,2;
44,14; (VI 22,1 (c);) 1,6,7; 2,20,4; - in . . .
que lo(—20) loc. — in Sicilia, Gallia, Italia:
3,42,"3; sim. VII 7,4; — in . . . que . . . et:
3,71,2; — in . . . aut: 2,35,3.
In hiberna in Sequanos : I 54, 2 ; sim. II 35, 3 ;
, 3,31,4; (.56,1;) — in siluas ad suos: 1119,5;
IV 13,4; V3,7; 18,1; 20,1; 37,7; 46,1; VI 5,
6; VII 34, 2; 65,4; 1,17,1; 21,1; 2,25,5; 26,
1; — in . . . trans: 135,3; IV 4, 6; 16,2; VII
65, 4 ; — in . . . uersus : VII 7, 2 ; — ad . . uer-
sus . . . iii : VI 33, 1 ; — Perffamuin in hiberna :
3,31,4; 11,2; t "' finibus . . . in liiber-
iiis, sim. (111,1;) 11120,4; 29,3; V24,2; VI
11,2; 13,10; 18,3; 44,3; - in . . . ad: VI 9,
5; VII 90, 7; 1,75,3; 3,13,5; 37,1 (c); 76,2;
94,6; in . . . apud: V27,2; 3,57,1; — iu . . .
circuni: VII 7,4; in . . . eontra: VII 02,8; 3,
76,1; — in . . . pro: IV 32,1; V15,3; VII
89,4; 1,43,4; — iu . . . sub: 1,41,2; ibi
iu (collibus): IV23,2; V12,5; 1,14,4; 15,5;
2,20,2; — in . . . abl. loci: V32,l; VI17,4;
VII 69,1; 90,7; 3,24,1; 105,5.
inaediftco. A. = adstruere: ut ip.sis
consisteudi in suis munitionibus locus nou esset,
cum paene inaedificata (aedif. 0) muris (Oe-
moll; in muris eodd.; cdd.) ab exercitu nostro
moenia uiderentur ac telum manu coiceretur :
2,16,2.
B. = praesaepire: portas obstruit, uicos
plateasque inaedificat, [ac] fossas transuensas
uiis praeducit atque ibi sudes stipitesque prae-
acutos defigit. haec leuibus cratibus terraque
inaequat; aditus autem atque itinera duo, quae
. . . ad portum ferebant, maximis defixis tra-
bibus atque eis praeacutis praesaepit: 1,27,3.4.
inaeqno: 1,27,4 u. inaediftco B.
inanis. A. propr. : ita complures dies in-
ania {Madu.; uacua Ciacc; om. codd.; cdd.)
manserant castra: 3,66,7; t quae (naues)
inanes (inanis AQ) ex continenti ad eum re-
mitterentur: V23, 4; sperans alicui se parti
onustarum nauium occurrere posse inanibus oc-
currit: 3,8,3; quae (naues longae) erant deli-
gatae ad terram atque inanes: 3,40,4.
B. trsl.: ut . . . inani simulatione sese
ostentare (eos) cognosceret : VII 19, 3.
inanilitns: aggerem noui generis atque
inauditum . . . facere instituerunt : 2, 15, 1 ; t
tamquam scopulum , sic fugias inauditum (in-
frequens Macrob.) atque insolens uerbum: ap.
Oell. 110,4; cf Maerob. sat. 15,2.
inbecillitas u. iinbecillitas.
incantns: ut in ipsum (Ambiorigem) in-
cautum etiam atque imparatum incideret: VI
30,2.
incante: paulo incautius custodias in
muro dispositas uidebat: VII 27, 1; t
studio incitati incautius sequebantur: 3,
24,2.
incedo. A. abs. : in castris Curionis ma-
gnus t omnium incessit timor. nam is (timor
animis Voss.; Db.; u. CC) uariis hominum
sermonibus celeriter augetur : 2, 29, 1 ; magnus-
que incesserat timor sagittarum : 3, 44, 7 ; tan-
tusque eo facto timor incessit, ut: 3,101,3.
(Cf B. 3,74,2.)
B. add. datiu. : exercitui (exercitu Nj).) qui-
dem omni tantus incessit ex incommodo dolor
tantumque studium infamiae sarciendae, ut:
3,74,2; — tantusque terror incidit (incessit
Ciacc.) eius exercitui (O; exercitus Nx) , . . .
ut: 3,13,2; — timor: 2,29,1 u. A.
incendinui. A. obi.: in omnibus parti-
bus incendia conspiciuntur; quae etsi magno
145
incendium — incido
146
cum dolore omnes ferebant, tamen: VII 15, i!;
t ut . . . tantum in agris uastandis incendiis-
que faciendis liostibus noceretur, quantum:
V 19, 3.
B. gen.: fumi incendiorum jirocul uideban-
tur: V48, 10.
0. abl.: summa difficultate rei frumentariae
adfecto exercitu tenuitate Boioruni, indiligentia
Haeduorum, incendiis aedificiorum : VII 17,3;
t reliquum (frumentum) flumine atque in-
cendio corruperunt: VII 55, 8.
J). c praep.: quod et ab incendio lapis et
ab arietc materia defendit: VII S3, 5; quo
commodius ab impetu nauium incendiisque
(rates) defenderet: 1,25,10.
completas onerarias naues tacda et pice et
stuppa reliquisque rebus, quae (usui acld.
Frciiiknh.) sunt (apta aM. Olil) ad incendia,
in Pompimianam (r;) cbwsem immiait: 3,101,2;
— oner.iriaa naues |circiter XL] praepara-
tas ad incendium inimisit: 3,101,5.
(e.xtremum atque ultimum scnatus conaul-
tum ,) quo nisi paene in ipso urbis incendio
. . . numquam ante descensum (c) est: 1,5,3.
iiicoiido. A. propr.: aedificia ?<. aedi-
ficilllli 15. p. I!).'l s(i. (11 l(ic.): I cupas
taeda ac pice refertas incendunt: 2,11,2; t
illi (liostes) sub niurum ae recipiunt ibique
muaculum turrimque latericiam libere incen-
dunt: 2, 14,4; ^ Bibulua . . . omnes (nauea)
. . incendit eodemque igne nautaa dominosque
imuium iuterfecit: 3,8,3; (Libo) naues onerarias
(|iiasdam nactus iiicendit: 3,23,2; (Pompcius
(ilius) nauea loiigas adgressus ... II II ex his
alidiixit (f) , reliquas incendit: .3,40,4; ipse
Lissum profectus uaues onerari.as XXX . . .
adgressus omnes incendit: 3,40,5; Cassius . . .
omne» naues incendit: 3,101,2; omne.sque e.as
naiiea et reliquas, quae ernnt in naualibus, in-
(•(•iidit: 3, 111,<!; t Heluotii . . . oppida
siia omnia, iiumoro ad diiodecim, ulcos ad
c|iia<lring('iitoa, reliiiua prinata acdlficia inccn-
diiiit, friiinentiim omne . . . comburunt: 15,2;
ipaos (Heluetios, Tullngos, Liitoulcos) oppida
uicosque, quos incendcrant, restltuero lusslt: 1
28,3; oppldum (Oeiial)um) (liiii)ll atijiio liiccn-
(lit: VII 11,!); |)raetcrca opplda iiic(^iidi oj^or-
Uwi',, (|uae non . . . slnt . . tuta: VII 14,9;
(Noiiiodiiiium) oppidum, quod a (c) se teiierl
non poHse iudicahant, ne cul (c) esaot uaui
Homania, (KpoicHlorlx ct Vlridomarus) Incen-
dcrunt: VII 55,7; 1 Caosar (c) leglones
. . . portls Inceuala Introniiltit : VII 1 1, 8; ^
turrlm: 2, H,'! u. niiiHciilum ; ^ iiicos:
128,3 11. oppida; jirnrtrreii ii. actiilioiiiiii
Xjoxlo. (.•aoHAr. 11.
B. 2J. i:)3 sq. (7 loc); T uno die amplius
XX urbes Biturigum incenduntur: hoc idem
fit (c) in reliquis ciuitatibus : VII 15, 1.
deliberatur (c) de Auarico in communl con-
cllio, incendi placeat (c) an defendi: VII 15,3;
quod re integra primo incendendum Auaricum,
post deserendum censuerat: VII 30,2; — hostes
. . . Lutetiam incendi (Incendunt [i) pontes-
que eius oppidi rescindi iubent : VII 58, 6.
B. trsl.: simili ratione (oratione Pmd) ibi
Vercingetorix . . . conuocatis suis clientibus
facile incendit (facere intendit [i): VII 4,1;
Ut propterea quod est quaedam animi Inci-
tatlo atque alacrltas natiu-aliter innata
omnlbus, quae (qui recc; Faern.) studlo pu-
gnae incenditur (incenduntur recc; Faern.):'i,
92, 3. Cf. qu. sqq.
incertns: incerto etiam nunc (c) exitu
uictori,ae . . . slgna . . intulerunt: VII 02, 6;
t incertis itinerlbus per silua.s ad T. Labie-
num . . . perueniunt : V 37, 7 ; slluae incertis
occultisque (occultatisque (i) Itinerlbus (In itlne-
ribus (i) confertos adire prohibebant: VI 34, 4;
f paucis interfectis reliquos incertis ordini-
bus perturbauerant : IV 32, 5; t hls . . .
auditionibus permoti . . . saepe consilia ineunt,
quorum eos in (CO) uestlgio paenltere necesse
e.st, cum incertis runiorlbus (morlbus a)
seruiaiit et pleruiue ad uoluntatem eorum ficta
res|)()iideaut (cum incerta, ut eorum auribus
seruiant, et plerumque ad uol. e. f. resp. Ciaee.):
IV5,3; t "t incertis temporibus diuer-
sLsque itineribus Iretur: VII IG, 3; ^ uos
autem incerta {Aldus; certa coild.) ulctorla
Caesarem secutl diiudlcata iani belli fortuna
ulctum sequamini: 2, 32,G.
|FaIso: neque eorum moribus turpius quic-
quam aut inertius (Incercius (i) Imbetur quara
ei>hli)piis (c) uli: IV 2, 4.]
inrlfdo. A. propr.: ct quidcniid inci-
dlt, fastigio muscull elabltur (delab. 0) : 2,
11,1.
IJ. (rsL; a) = oceurrere, (iii inaiius alcs)
ueiiire: plerique ex Iiis, no In angustlas in-
cidcicnt, ... se in fossas praecipitabant (c): 3,
Gil, 3; 1 iuciderc in alqm ii. iii p. 11X1
(■l loc).
b) - iucederc, liiuadero: taiitusquc tcrror
Incidlt (incessit Oiacc.) cius excrcltui ((>:
c.xercitus N^), ut: 3,13,2.
c) = aceJdere: ai qua bclla inciderlnt: II
14, G; cum est usus atque aliquod belluni In-
cldit, (|uod fere . . . quotannis accidero solebat:
VI 15,1; '% ubi quae (c) maior atqiie In-
liisliior iiiciilit res: VII 3,2.
10
147
incido — incito
148
incido: Neniii antiquitus . . . teneris ar-
boribus incisis atque iuflesis (e) . . . et
rubis sentibusque interiectis effecerant, ut: II
17,4.
incipio. A. c. obiect.: hoc se ignominiae
laturos (c) loco, si inceptam oppugnatio-
nem reliquissent : VII17,6; t (sic se
complures annos illo imperante meruisse, ut
. . . nusquam infecta ([i; iucepta a; Fr.;
DU) re (liscederent: VII 17, 5.)
B. e. inf. ; a) act. : (T. Labienus) f sum-
missa oratione loqui de pace atque altercari
cnm Vatinio incipit (u. CG): 3,19,5; t
Saburra . . . circumire ordines atque hortari
incipit: 2,41,2; equitatus hostium ab utroque
cornu circumire aciem nostram et auersos (e)
proterere incipit: 2,41,5; t ut iam de
praemiis uestris et de referenda gratia cogi-
tare incipiamus: 2,39,3; t ut . . . alii
uallum mauu scindere, alii fossas complere
incipereut: V51,4; t cousilio conuocato
(c) de summa rerum deliberare incipit (Cu-
rio): 2,30,1; 1 Haedui manus tendere
et (c) deditionem significare (u. CG) et pro-
iectis armis mortem deprecari incipiunt: VII
40,6; 1 ab his primo Marsi dissentire
incipiunt: 1, 20,3; t triplicemque aciem
dncere incipit: 1,64,7; naUumque ex castris
ad aquam ducere incipiunt: 1,73,3; 1 cum
primum pabuli copia esse inciperet: 112,2;
t rem frumentariam expedire incipit: 1,54,5;
t sese subito proripiunt ... et . . . iter facere
incipiunt: 1,80,3; H hortari: 2,41,2 u.
circumire; t sese ad nouissimum agmen
ostendunt et magna multitudine circumfusa
morari atque iter (iter atque Paul) impedire
incipiunt: 1,63,3; t (Galli) audacius de
bello consilia inire ineipiunt: VII 1,3; (Hae-
dui) consilia clam de bello inire incipiunt: VII
43,3; t loqui: 3, 19, 5 u. altercari; t
cum maturescere frumenta inciperent: VI
29, 4 ; iamque frumenta maturescere incipiebant :
3,49,1; t morari: 1,63,3 u. impedire;
t Eburones, Neruii, Aduatuci atque horum
omnium socii et (c) clientes legionem oppu-
gnare incipiunt: V39, 3; t Pompeius . . .
aduentu nauium profectionem parare ineipit:
1,27,2; ipse iter in Macedoniam parare incipit
paucisque post diebus est profectus: 3,33,2;
t proterere: 2,41,5 u. circumire; t
scindere: V51,4 u. complere; t signi-
ficare, tendere: VII 40, 6 u. deprecari.
(b) pass. : necessarium esse existimauit de
repentino aduentu Caesaris Pompeium fieri cer-
tiorem, uti ad id consilium capere posset, t an-
tequam de mandatis agi (agere O) inciperet
(codil.; inciperetur Np.; cdd.; quam de man-
datis agi Giacc.; u. CC): 3,11,1.
incitatio: quod est quaedara animi in-
citatio atque alacritas naturaliter innata
omnibus, quae studio pugnae incenditur.
hanc non reprimere, sed augere impera-
tores debent: 3,92,3.
[Falso: ut (nostra classis) ima celeritate et
pulsu remorum (incitatione aM. fi) praestaret:
III 13, 7.]
incito. A. itropr. (= agitare, coiicitare);
a) alqd: milites . . . proelio nuntiato cursu
incitato (incitati Hotom.) in summo colle ab
hostibus conspiciebantur : 1126,3; t
equum u. eqnns p. lf)51 (.'j loc); t
conquirit etiam lintres; has magno sonitu re-
morum incitatas in eandem partem mittit (c):
VII 60, 4; t naues longas . . . paulum
remoueri . . . et remis iucitari . . . iussit: IV
25,1; t funes . . . nauigio remis uicitato
praerumpebantur (c): 11114,6; t il'^©
(triremes) adeo grauiter inter se incitatae con-
fiixerunt, ut: 2, 6,5.
1)) alqm: ut eorum (equitum) nemo con-
sisteret omnesque conuersi (citati /') non solum
loco excederent, sed protinus incitati fuga mon-
tes altissimos peterent: 3,93,5; t (mili-
tes: 1126,3 u, a) cursum;) milites . . . ex in-
feriore loco aduersus cliuum (c) incitati cursu
praecipites Pompeianos egerunt (c): 3,46,5;
t relinquebatur , ut (Afraniani) eo (equitatu)
summoto repente incitati cursu sese in ualles
imiuersi demitterent (e): 1,79,4.
c) se: cum ex alto se aestus incitauisset :
III 12,1; conspicataeque naues triremcs duae
nauem D. Bruti . . . duabus ex partibus sese
in eam incitaucrunt (eyo; -uerant codd.; akl.):
2,6,4; ex omnibus partibus subito Autonianae
scaphae signo dato se in hostes incitauerunt:
3,24,3; quo maior uis aquae se incitauisset:
IV 17, 7; — nostri . . . iirma . . . arripiunt;
alii ex castris sese incitaut : 2, 14, 3.
B. trsl.; a) == impellere, commouere; a):
horum fuga nauium onerariarum magistros
incitabat (inuitabat Paul): 2,43,3; t
Pompeius . . . segniores (/",- seniores NOahl)
castigat atque incitat: 1,3,1; tH Cato-
n e m ueteres inimicitiae Caesaris incitant et
dolor repulsae. Lentulus aeris alieni magni-
tudine . . . mouetur. . . . Scipionem eadem spes
impellit .... ipse Pompeius ab inimicis Cae-
saris incitatus . . . totum se ab eius amicitia
auerterat: 1,4,2—4; (cum iutellegeret . . . Gal-
los . . . celeriter . . excitari, omnes autem ho-
149
incito — incolumis
150
mines natura libertati studere (libertatis studiose
iiicitari [i): 11110,3.)
[i): etiam crebris nuntiis incitati . . . magno
cursu (c) eo contenderunt: VII 48, 1; — ma-
gnum numerum sagittariorum , magnum Albi-
corum . . . imponunt atque hos praemiis
pollicitationibusque incitant: 1,50,2;
(hunc (incitatum acld. codd.; del. Kran.; inci-
tatum a add. Vielh.; Dt.) suis et regis inflatum
{um. O",- del. Fmxhh.) pollicitationibus
quae fieri uellet . . . edocuit: .3,108,2;) — qui-
bus rebus et hostes terreri et suos incitari
cxi.stimauerunt: 3, 92, 3; — quod eo (nostri) in-
cilati studio inconsultius processerant : 1,45,
(i; nostri ueterani in portum refugiebant, illi
studio incitati iucautius sequebautur: 3,24,2;
ad eum omni celeritate et studio iucitatus fere-
batur: 3,78,2.
y): sed multa Caesarem tameu (c) ad id
bellum incital)ant: iniuria (c) retentorum equi-
tuiii ilomanorum, rebellio facta post deditionem,
delcctio datis obsidibus, tot ciuitatum (c) con-
iuratio , in primis ne hac parte ueglecta reli-
quae nationes sibi idem licere arbitrarentur : III
10,1.2.
b) = cxaccrbare : cum ciuitas ob eam rcm
iucitata armis ius suum exsequi conaretur: I
4,3; t milites nostri pristini diei per-
fidia incitati in castra inrujierunt: IV 14, 3; et
Cenabcnsi (c) cacde et labore opcris incitati
(milites) non . . . mulleribus, non infantibus
pcpcrccrunt: VII 28, 4.
iiifitaitns ul udiect. u. iiieito A. a) cur-
,sum, lintres, triremes; A. b) (.'j' loc.) ; u. prae-
tcrca oqilllH p. 10:j].
(iiicitato: roferunt consules de re publica
(in ciuitate add. codd.; del. Scal.; edd.; incitate
Petr. Ftdjcr; u. CC): 1,1,2.)
iiiclliio: adiuuat rem proclinatam (incli-
uatam [i) C!onuictolitauis plcbcmque (c) ad
liirorcm impcllit: Vll 42, 4; cxi.stimaui . . pro
iiostra bcncuolentia petendum , ue quo progre-
ilcreris proclinata (CM; incliiiata alri) iam re,
(|iio intcgra etiam progrediendum tibi uon exi-
Htiniasses: ap. Cic. ad Ait. X 8 -W, 1 ; 1 et
lam {an ita ;jro et tam?) paucis diebus magna
(^rat icriiiii facta commutiitio ac sc fortuua
incliuaiicrat, ut: 1,02,3.
iiiriiKlo: iii castellum, quod erat inclu-
siim maidribiis castriH, inniporuiit: 3, G7, G; 1
ila iiiiuoia castra iucIuHa maioribus castelli
(-lis «/() atqiic arcis locum obtiiicbaiit: 3, (ili,
6; 1 ((^am (c) (coiitigiiatioiicm) iii
parietcH iiiHLriixcruiit (-craut A'/(<) ita, iit (ciim-
que intra parietes incluserant ita, ut Ciaec.):
2, 9, 1.)
iiicojui;iiitns: communi enim (e) fit uitio
naturae, ut 'inui.sitatis atque incognitis rebus
magis confidamus uehementiusque exterreamur
(u. CC) : 2, 4, 4 ; omnibus interfui proeliis neque
temere incognitam rem pronuntio: 3, 87, 2; 1
nostrisque id erat incognitum: IV 29,1; —
quae omnia fere Gallis erant incognita: IV
20, 2.
incolo. A. trausit.; a) alqd: (Belgas) ibi
consedisse Gallosquc, qui ea loca iucolerent,
expulisse: II 4, 1; t qui (Albici) . . . montes
. . supra Massiliam incolebant: 1,34,4; 1
Gallia est omuis diuisa in partes tres, quarum
unam iucolunt Belgae, aliam Aquitani, tertiam
qui . . . Galli .appellautur : 11,1; quarum (in-
sularum) pars magua a feris barbarisque natio-
nibus incolitur: IV 10,4; Britanniae pars in-
terior (inferior [i; om. A) ab iis (c) incolitur,
quos natos in insula ipsa (c) memoria prodi-
tum dicunt, maritima pars ab iis (c), qiu . . .
ex Belgio trausierunt (e): V 12, 1.2; t
quas regiones Menapii incolebant et (c) ad
utramque ripam fluminis agros, aedilicia uicos-
que habebaut: IV 4,2; 1 ripas: 113,4 u.
B. e) in.; H Rhenus autem oritiu: ex
Lepontiis , qui Alpes incoluut: IV 10,3; —
ex his . . . sunt humanissimi, qui Cantium
iucoluut : V 14, 1.
b) subaudieud. est obiect.: neque quanta
esset insulae magnitudo neque quae aut
quantae nationes incolerent . . . rcperire (c)
polerat: IV 20, 4.
li. iiitraus. ; (a): ncque longius anuo rema-
nere uno iu loco colcndi ([i; incolcndi a;
edd.) causa Ucet: IV 1,7.)
b): qui (Vbii?) proximi Khenum inco-
lunt: 154,1.
c): Gcrmanosquc, qui cis Kheuum incolaiit
((|ui ripas rhcui iucoluut B'[it), sese cum his
couiunxisso: 113,4; 1 proximiciuc sunt
Germanis, qui tran» Rhcnuni iiicoluut: II,
4; Boiosque, qui trans Khenum incolueraut ct
in agrum Noricum triuisierant , . . . sibi ad-
sciscunt: 15,4; nc . . . Germani, qui traiis
Ivhcnum iucolunt, . . . in Hcluetioriim liiies
transireiit: 128,1; iiti ab iis {c) nalionilms,
quac ti:uis Klicniim incolcrciit, mitterentur
legati iid Cacsarcm: 1135,1.
involllliiiM. Hcriptum cst incolomis iii
li<Ma 153,7; iii B^a' VII 88,4; iii B 111 G, 5;
V i 40, 4 ; V 1 1 f^9, 4 ; in re 1 , 18, 4 ; 23, 3 ; 2, 35, G.
A. ad «'crtiini (|uoddiiiii subst. pcrliuct; u):
10 '
151
incolumis — incommodum
152
antesignani: 3,75,5 u. B. b); t inco-
lumemque ad eum deferte (aquilam): 3, 64, 4;
1 quibus (ciuibus) saluis atque incolumibus
rem obtinere malebat: 1,72,3; f omnibus
suis incolumibus copiis {om. j3) eodem die
ad Ciceronem peruenit: V52, 1; integras atque
incolumes copias Caesar (c) inferiore (c) mili-
tum numero continebat : 3, 47, 3 ; 1 inco-
lumesque (equites) cum magna praeda . . .
reuertuntur: 1,55,3; sese incolumes in castra
conferunt: 2,42,5; 3,75,5 u. B. b); 1
equitatuque omni fere incolumi . . . magnum
peditum numerum interficiunt : 2, 26, 4 ; 1
adesse cum incolumi Caesarem exercitu: VI
41,2; neque incolumi exercitu Germanos castra
oppugnaturos fuisse: VI 41, 3; incolumem exer-
citum traduxit: VII 56, 4; ut incolumem exer-
citum Agedincum reduceret cogitabat: VII 59,
4; traducto incolumi exercitu copias instruit:
1, 64, 7 ; an paenitet uos , quod saluum atque
incolumem exercitum nuUa omnino naue desi-
derata traduxerim? 2,32,12; t nullo hoste
prohibente . . . incolumem legionem in Nan-
tuates (c) . . . perduxit: 1116,5; t (ue-
teres milites) per medios hostes perrumpunt
incolumesque ad unum omnes in castra per-
ueniunt : VI 40, 4 ; (40, 8 u. pars ;) ut pauei mili-
tes patresque (c) famUiae . . . in Siciliam in-
columes peruenirent: 2,44,1; 3,28,6 u. B. 1));
1 naues . . ., quae omnes incolumes ad (c)
continentem peruenerunt: IV 36, 4; oninesque
incolumes naues perduxit: V 23, 6; omnibus
nauibus ad unam incolumibus milites exposuit:
3,6,3; ^ militum pars . . . praeter spem
incolumis in castra peruenit : VI 40, 8 ; Tf
patres famiUae: 2,44,1 ?<. milites.
1)): Germani: 3,52,2 u. B. b); 1
Attiumque incolumem dimisit: 1,18,4; — L.
Torquatus . . . oppidum Caesari dedidit in-
columisque ab eo conseruatus est: 3,11,4.
B. pertiuet ad adiect. uel prou. ; a): licere
illis incolumibus per se (per se inc. p) ex
hibemis discedere et . . . sine metu proficisci:
V 41, 6 ; — uix DCCC (octoginta Orosius) . . .
incolumes ad Vercingetorigem peruenerunt: VII
28,5; — dimittit omnes incolnmes: 1,23,3;
recordari debere, qua felicitate (c) . . . omues
incolumes essent transportati : 3,73,3; — an
qui incolumes resistere non potuerunt, perditi
resistant? 2,32,6; — sortium beneficio se esse
incolumem (-men d): 153,7; — omnibus
suis incolumibus: V52, 1 ti. A. a) copiae;
suosque omnes incolumes receperunt : VII 12, 6 ;
Curio exercitum in castra reducit suis omnibus
practer Fabium incolumibus (-minibus a): 2,
35, 6 ; — nostri . . . s u o s incolumes reduxe-
runt: V22,2.
b): nostri ad uniun omnes incolumes per-
paucis uulneratis . . . se in castra recepe-
runt: IV 15, 3; iUi . . . per medios audacissime
perruperunt seque inde incolumes receperunt:
V 15, 4 ; ambo incolumes compluribus interfectis
summa cum laude sese intra munitiones (intra
mun. se [i) recipiunt: V44, 13; pauci ex tanto
numero se incolumes (incol. se [i) in castra re-
cipiunt: VII 88,4; (milites) nou nuUis eorum
interfectis incolumes se ad nostros receperunt:
3,28,6; Germani . . . compluribus interfectis
sese ad suos incolumes recepenmt : 3,52,2; ut
. . . ipsi (equites et antesignani) . . incolumes
se (sese f) ad agmen reciperent : 3, 75, 5.
incolniuitas : de deditione eorum agebat
et incolumitatem deditis pollicebatur: 3,
28,2.
incomiuodns (adiect.): habetque (hic
locus) non incommodam (-da afl) aestate <^del.
dace.) stationem: 2,23,2.
incommoclnni (ui subst.). A. snbi. :
accessit etiam ex improuiso aliud incommo-
dum, quod Domitius . . . HeracUam . . . iter
fecerat: 3,79,3; 1 accidit etiam repen-
tinum incommodum biduo, quo haec gesta sunt :
1, 48, 1 ; t non ignorans, quanta ex dissen-
sionibus incommoda oriri consuessent: VII
33,1.
B. obi. : inc. accipere ti. accipio p. SO
(9 loc.j; 1 quae res . . . magnum . . nostris
attulerat incommodum: 3,63,5; 1 in-
commoda in dies augebantur: 1,52,2; ^
(euitare: VII 45, 9 u. habere;) 1 quod
. . . uirtute eorum expiato incommodo neque
hostibus diutina laetitia (c) neque ipsis longior
dolor relinquatur : V 52, 6 ; 1[ ut, qui aliquid
(aliqui k) iusti (uicti Okl) incommodi exspec-
tauissent, ultro praemium missionis ferrent:
1,86,1; T[ quid iniquitas loci habeat in-
commodi <,inc. hab. (i) proponit; hoc una cele-
ritate posse uitari (ji; eidtari Paul; mutari a;
eM.): VII 45, 9; — satis esse magna utrimque
incommoda accepta, quae pro disciplina et prae-
ceptis habere possent (c) , ut reliquos casus
timerent: illum Italia expulsum amissa SicUia
et Sardinia duabusque Hispaniis et cohurtibus
. . . centuni atque XXX, se (c) morte Curionis
et detrimento Africani exercitus tanto (m. CC)
militumque deditione ad Curictam (c): 3,10,
4.5; ^ (mutare: Vn45, 9 u. habere;)
% iUo iucommodo de Sabini morte perlato
omnes . . . de bello consultabant: V53, 4; ^
id tameu (incommodum) se celeriter maioribus
153
incommodum — inde
154
commodis sanaturum (senaturum A^; sar-
turum cani. Schn.): VII 29, 5; dandam omni-
bus operam, ut acceptum iucommodum uirtute
sarciretur: 3,73,5; ^ reliqua, ut potc-
rant, incommoda per se (per se inconim. 0)
sustinebant: 3,9,5; ^ an non, uti cor-
poris uulnera, ita exercitus incommoda sunt
tegenda? 2,31,6; f uitare: VII45,9
u. habere.
C. gen.: reminisceret ur et ueteris incom-
modi populi Komani et pristinae uirtutis Hel-
uetiorum: 1 13,4.
aliquid incommodi: 1,86,1 tc. B. exspec-
tare; \ ne quid ex contagione (c) in-
commodi accipiaut: VI 13,7; VII 45, 9 u. B.
habere.
D. abl. : dispersosque . . . adoriebatur magno-
que incommodo adficiebat: VII 16, 3; t
tameu tot (tam multis i^i) incommodis con-
flictati multis uuLueribus acceptis resistebant :
V35, 5; 'i ne (CC) perturbaren tur in-
commodo: VII 29,1; f cuin quantum in
l)eIlo fortuna posset iam ipsi incommodis suis
-atis essent documento: 3,10,6.
E. c. praep.: exercitui {CC) quidem omni
tantus incessit ex incommodo dolor tantum-
ijLie studium infamiae (ignominiae f) sarcien-
dae, ut: 3,74,2.
Massilienses post superius incommodum
ueteres . . . naues refecerant: 2,4,1.
iiiconiniode : quod consilium, etsi . . .
reprehendendum non est, tamen incommode
accidit: V33, 4; 1 ((naues) minus com-
mode (incommode Uerxoij) copulis (i det.; sco-
pulis A'; Ilerxog; u. CC) continebantur: III
13,8.)
incoii»«ulliiiH: eo incitati studio incon-
suJtius processerant: 1,45,6.
inci*eb(r)eMco: cum i:uu nostris (c) re-
mLssiure ueuto adprupiiuiuiisset (e), idem
ausler incrcl)uit (-bruit A'//): 3,26,2.
incredibiliN. A. prupr.: scio me, in-
quit, pacne incredibileni rem poUiceri : 3, t!6, 2.
B. (rsl. (= singuluris): incrcdibili celeri-
tate u. celeritaM p. 505 c) (■! loc); Tf
inRenti magnitudine corporum Cleruiauos, in-
crcdibili uirtute atque exercitatioue iu armis
isae: I 39, 1 ; ^ iucredibili felicitate auster
. . . iu Africum se uertit: 3,26,5; 1' quod
((lunicn) . . . iii JJbodunum inlluit, inciedibill
leiiitate, itu ut oculis in utraiu partcni lluat
iudicari non possit: 112,1; ", uirtute: I
39, 1 u. exercitatione.
incre|»ilo: (Neruios) inciepitare at<|ue in-
cusare reliquos itelgas, «pii hc pdpiiKi luiniano
dedidissent (c) patriamque (c) uirtutem proie-
cissent : II 15, 5 ; ( Aduatuci) primum inridere ex
muro atque increpitare uocibus, quod tanta
macliinatio ab ^e) tanto spatio instrueretur {c):
II 30, 3.
incnnibo: ut . . . omnes . . et animo et
opibus in id bellum incumberent: VII 76, 2.
incui'sio : quo incursionis hostium uitandae
(incursiones . . . uitandi af) causa con-
uenire consuerunt: V21,3; ^ simul hoc
se fore tutiores arbitrautur repentinae incur-
sionis timore sublato: VI23,3; ^a
Firustis {c) tinitimam partem proiuuciae in-
cursionibus uastari audiebat: VI, 5; (hanc
(c) (siluam) . . . pro uatiuo muro obiectam
Cheruscos ab Suebis Suebosque ab Cheruscis
<,iniuriis incursionibusque add. codd.; edd.; del.
Paul) proliibere : VI 10, 5.)
inciu'sn!>$ : quarum reriun maguam partem
temporis ~^c) breuitas et successus (^iucursus
[i; successus et iucursus B-} hostiimi impedie-
bat: 1120,2; ^ 7ie aditus atque incur-
sus (ingressus Faul) ad defendendum impe-
diretur: 1,25,9; — quod uix equitum incur-
sus sustinerent: 1,71,3; \ ne Lu opere
faciundo milites rei^eutino hostium incursu
exterrerentur atque opere prohibereutui': 1,
41,4; "i ut tuto ab repeutino hostium in-
cursu etiam singuli commeare possent: VII
36,7; — tertia (parsj uacabat (c) ad incur-
sum atque impetimi militum reUcta: 1,82,4;
quam (turrim) primo ad repentinos incursus
(ad rep. inc. del. Paid) humilem paruamque
fecerunt: 2, 8, 1.
incuNO: conuocato consilio (c) omuiumque
ordinum . . . adhibitis ceuturiouibus uehemeuter
eos iucusauit, primum quod aut quam iu par-
tem aut quo cousilio ducereutur sibi quaereu-
dum aut cogitaudum putarent : I 40, 1 ; (Neruios)
increpitare atque incusare reliquos Belgas,
qui se populo Eomauo dedidissent ^c) patriam-
que (c) uirtutem proiocis.seut: 1115,5.
inde. '^- "d hx-um pertinet; a) = ex eo
loco; a) peudct <-'-^ uerbis: mittuutur etiam ad
eas ciuitates legati, quae . . .; indc auxilia
ducesquo arcessuntur: 11123,3; 11 4"in
. . . in prouiuciam exireut atque indo iu ltali;uu
contenderent: 133, 4; Viouuam poruenit. ibi
(iude fkk) nmictus recentem oquilalum . . . por
tiuos Ilaeduorura in Lingones conleiulit: VII
9,4; \ quod certe inde (= de colle) dc-
cedeudum (cedcndum /) esset Mrauio: 1,71,
4; t Lissum expugnaro conatus .. . tiiduiuu
moratus . . . re iufocta inde discessil: 3,1(1,
6; Ti iu linos Vocoutiorum . . . peruouit;
155
inde — indignor
156
inde in Allobrogum fines, ab AUobrogibus in
Segusiauos (c) exercitum ducit: 110, 5; 1f
dimisit (c) enim circum omues propinquas pro-
uincias atque inde auxilia euocauit: 3,112,6;
1[ incolumem legionem in Nantuates (c) , inde
in Allobroges perdusit ibique biemauit: III
6,5; f Labienus reuertitur Agediucum,
ubi impedimenta . . . relicta erant; inde die III.
(miitt. prob. Db.; Bld.; Dt.^; inde p; indie
MQ, i eras.; indiem AB) cum omnibus copiis
ad Caesarem peruenit: VII 62, 10; pedibus-
que Narbonem atque iude Massiliam peruenit.
ibi . . . : 2,21,5; in Ciliciam atque inde C.v-
prum peruenit. ibi . . .: 3, 102,5; ^f in
citeriorem Galliam reuertitur atque inde ad
exercitum proficiscitur. eo . . .: V2,l; iu
Bituriges exercitum reducit (c) atque inde pro-
fectus Gorgobinam . . . oppuguare instituit: VII
9, 6 ; Luceria proficiscitur Canusium atque inde
Brundisium: 1,24,1; oppidum est (c) defen-
sum, Cassiusque ad Sulpicianam inde classem
profectus est (om. f) Vibonem (c): 8,101,4;
t naues longas . . . ad latus apertum hostium
constitui atque inde fundis, sagittis, tormentis
hostes propelli ac summoueri iussit: IV 25,
1; 1 uti . . . in iugo insistere (c) et se
inde (inde se ae; se om. h) in currus citissime
recipere consuerint: IV 33, 3; per medios
audacissime perruperunt seque inde incolumes
receperunt: V15,4; si . . . legiones (CC) Cae-
saris sese recepissent inde, quo temere essent
progressae : 3, 45, 6 ; t in Britanniam pro-
ficisci contendit (c), quod omnibus fere Galli-
cis (e) bellis hostibus nostris inde summini-
strata auxilia intellegebat: IV20, 1; T[
summouere: IV25, 1 u. propellere; t
disciplina in Britannia reperta atque inde in
Galliam translata esse (e) existimatur: VI
13,11.
[i) peudet ex subst. : adpulsisque Messanam
nauibus atque inde propter repentinum terrorem
prineipum ac senatus fuga facta ex naualibus
eorum unam (e) deducit: 2,3,2; f in
Morinos proficiscitur , quod inde erat breuissi-
mus in Britauniam traiectus: IV21,3.
iy) pendet ex adncrb. : neque longius ab eo
(longius inde Bergk) milibus passuum LXXX
in Oceanum influit (u. CC): IV 10, 2.)
l)) = post euni loeiiiu : post eas totius exer-
citus impedimenta conloc.arat; inde duae legiones
. . . totum agmen claudebant praesidioque im-
pedimentis erant: 1119,3; V milia passuum
proxima intercedere (c) itineris campestris, inde
excipere loca aspera et montuosa: 1,60,4.
B. ad lcmpus peitiuet {— deinde, posi):
ii , qui ad alteram partem oppidi . . . conuene-
rant , primo exaudito clamore , inde (deinde b)
etiam crebris nuntiis incitati . . . eo contenderunt:
VII 48, 1 ; producitur tum (e) res, aciesque ad
solis occasum continentur; inde utrique in castra
discedunt. postero die . . .: 1,83,3; (his (ca-
stris) expugnatis eodem impetu altera sunt
adorti (inde tertia et quarta add. eodd. et edd.;
del. Hartx) et deinceps reliqua: 3,9,7;) hos
(coUes) primum praesidiis tenuit castellaque ibi
communiit (c). inde, ut loci cuiusque natura
ferebat, ex castello in castellimi perducta mu-
nitione circumuallare Pompeium instituit: 3,
43,2; 101,4 u. A. a) a) proficisci.
(iiidefinite : referunt consules de re publica
t iu ciuitate (indefiuite Ciacc.): 1,1,2.)
iiKlicinm : Aduatucam contendunt usi
eodem duce, cuius haec indicio cognoue-
rant: VI 35, 10; — eorum indicio ad ipsum
Ambiorigem contendit: VI30, 1; — Eomani
si casu interuenerint (c) , fortunae , si alicuius
indicio uocati, huic habendam gratiam: VII
20, 6 ; ^ ea res est Heluetiis p e r i n d i-
cium enuntiata: 14,1.
iiidico : Pothinus (c) . . . indicatis deprehen-
sisque internuntiis a Caesare est interfectus :
3,112,11.
indJico: concilium u. coiiciliniu/J. G20
I)) (7 loc.j; T[ (indictis inter se principes
GaUiae conciliis (p); consiliis a) siluestribus
ac remotis locis queruntur de Acconis morte:
VIII, 4;) t (consules, quod ante id tem-
pus accidit uumquam, (ante Latinas indictas
(A. L. I.) add. Eell.) ex urbe proficiscuntur : 1,
6,7;) 'i (Eomae dierum uiginti suppli-
catio redditur (indicitur rcce.; Ald.): VII
90, 8.)
iudictns: principes ciuitatis . . . insimulati
proditionis ab Eomauis indicta causa (om.
-V) interfecti sunt: VII 38,2.
iildigeo: ad proelium egressi Curionis
milites iis (c) rebus indigebant, quae ad op-
pugnationem castrorum erant usiu : 2, 35, 5.
indignitas: *qucd infamia atque indigni-
tas rei ... uiarumque difticultas impedie-
bat: VII 56, 2; t Haeduos a (e) Cae.sare
in seruitutem redactos omnes (omn. redact. fi)
indignitates contumeliasque perferre: II
14,3.
indignor: iudignantes milites (indignatis
militibus a) Caesar, quod conspectum suum
hostes perferre (c) possent . . ., et signum
proelii exposcentes edocet: VII 19,4; t
is (Potliinus) primum inter suos queri atque
157
indienor — indntiae
158
indignari coepit regem ad causam dicendam
euocari: 3,108,1.
indisnns: nulla tamen uox (c) est ab
(e) iis audita populi Romani maiestate et supe-
rioribus uictoriis indigna: VII 17,3; ^ nihil,
q u o d ipsis esset indiguum , committebant : V
35,5.
indigne: persequamur eorum mortem, qui
indignissime interierunt: VII 38,8.
indiligpn!*: si indiligentiores fue-
rint, milia hominum delecta (c) LXXX . . .
interitura demonstrat: VTI 71, 3.
indilijfenter : deditione facta nostros prae-
sidia deducturos (c) aut denique indiligen-
tius (indulgentius B*o(?j/t) seruaturos credi-
derant: 1133,2.
indilig^entin: Bibulns . . . in eas (naues)
i II d i 1 i g e n t i a e ( Vrsini cotl. : diligentiae rell.)
suae ac doloris iracundiam (Faern.: -dia
/•odd.) erupit omnesque incendit (u. CC): 3,8,
.'! ; t snmma diflficultate rei frumentariae
.idfecto exercitu tenuitate Boiorum, indiligen-
tia ^diligentia B') Haefluomm: VII 17,3.
(indoniitn<!i: pastoresque Domitii '/)/(..
Coliel ; indomiti codd.; Xp., Dt.) spe libertatis
excitati sub oculis domini suam probare operam
stiidebant: 1,57, 4.)
(Tndarioniarn»i '/. Indntioninrns.)
intlnro. .4. = ayeiv dg; a) propr.
( -ihydytii'): CCarmonensium) ciuitas r deduc-
tis (an inductis?) tribus in arcem oppidi (e)
i()hortil)Us a Varrone praesidio per se cohor-
tcs eiecit (O-.- iniecit OU): 2,19,5; ',
(quod detlitione facta nostros praesidia de-
ilucturos (non inducturos B*fi) aut denique in-
diligentius (c) seruaturos crediderant: 1133,2;)
^ pars erat regiae exigua, in quam ipse (Cae-
sar) habitandi causa initio erat inductus: 3,
112,8.
b) trsl. {= f^dyeiv, fTTaiQHv): is (Orge-
tori.x) . . . regni cupiditate inductus con-
iurationem nobilitatis fecit et ciuitati persunsit,
ut: 12,1; — hominum milia VI . . . siue timoro
I^erterriti . . . siue spe sahitis inducti, quod
. . . suam fugam . . . ignorari posse existi-
marent, . . . ad Khenum . . . contenderunt : I
•-'7,4.
B. = 7C£QiiEivtiv, /rEQty.aXu/rreiv, /uqiti-
i^trai (-eaO-ai^: super lateres coria in-
ducuntur, ne canalibus aqua immissa lateres
diluere possit (e) : 2, 10, G ; ^^ quae
(scuta) subito, ut temporis exigiiitas j^ostu-
labnt, pellil)us induxerant: 1133,2; ',*
(ut non mudo ad insignia adcommodaiida , sed
etiam ad galeas induendas (iPa^: indncendas
A'; Hold.) . . . tempus defuerit: 1121,5.)
(indnlgenter: quod deditione facta no-
stros praesidia deducturos (c) ant denique in-
diligentius (indulgentius B^a(?J/t) serua-
turos erediderant : II 33, 2.)
intlnlgentia: (Haedui) qnemntur for-
tunae commutationem et Caesaris indulgen-
tiam in se (in se ind. [i; Selm.) requirunt:
VII 63, 8.
indnlseo: quod (e> semper Haeduorum
ciuitati praecipue indulserat: VII 40, 1; —
huic legioni Caesar et indulserat (huic caes.
leg. induls. [i\ praecipue et propter uirtutem
confidebat maxime: 140,15.
indno. A. = impouere capiti: ut uou
modo ad insignia adcommodanda, sed etiam ad
galeas induendas (Mki-; inducendas A'; Hold.}
. . . tempus defuerit: 1121,5.
B. se induere = implieari, se Iransfodere:
quo qui intraueraut, se ipsi acutissimis uallis
induebant: VII 73, 4; postea quam propius
successerunt, aut se (ipsi add. !i; Se/in.)
stimulis inopinantes induebant aut . . . trans-
fodiebantur aut . . . interibant: VII 82, 1.
indn$)tria: ita Cassio industria Domitii,
Fauonio Scipionis celeritas salutem attulit:
3,36,8; ^ si non omnia cadereut secunda,
fortiuiam (secunda fortuna Xa/il) esse indu-
stria (industriam ///) subleuandam (-uanda
Ka): 3,73,4; — Massilienses . . . naues refece-
rant sumraaque industria armauerant: 2,
4, 1 ; — equidem (et quidem Xon.) mihi uideor
(uidetur Xon.) pro nostra (om. Xon.) necessi-
tate non labore, non opera, non iudustria
defuisse (. . . uidetur . . . non labor . . . iiel
uidcor . . . non labori, non operae . . . serip-
sisse Caesarein credit Qnie/ierat) : ap. Oell. XIII
3; cf. Xon. p. :i54.
indnHtrie: ea, quae imperasset, diligenter
industrieque administrarent: VII 60, 1 ; —
castra a cohortibus, quae ibi praesidio erant
relictae, industrie defendebantur, multo
etiam acrius a Thracibus b.-u-barisque auxiliis:
3,95,2.
indntiae. Seriptum est iuduciis (-arum)
in A(>IS IV 13,5, in A IV 12,1, in li 1,85,3.
interim postulant, ut sint indutiae, atque
ab iis (c) impctrant: 3,15,7; — interea mane-
rent indutiae, dum: 3,16,5; ^ ubi . . .
uiderunt indutiisque iier scelus uiolatis
suam uirtutem inrisui fore pcrdoluerunt: 2,15,
1; ^ is (e) dies indutiis >^indutus /}')
erat ab his (<•) petitus: IV 12,1; ^ in-
(lutiarum quodam geuere misericordia facto
159
indutiae — inermis
160
aduentus Caesaris exspectatur: 2,13,2; — eos
neque conloquii neque indutiarum iura ser-
uasse et homines . . . per conloquium decep-
tos crudelissime interfecisse : 1,85,3; f
quod ad indutias pertineret, sic belli
ratiouem esse diuisam, ut: 3,17,3; — ut, si
quid possent, de indutiis fallendo impetra-
rent: IV 13, 5; iUe . . . unum instare (stare
a) de indutiis uehemeutissimeque couten-
dere: 3, 17, 5.
liidntiomams. Codd. p semper uuleniur
habere indutiom.; induciom. eistat in a V
3,2 (sed induriom. in Qpr.); in AQ V3, 4; 26,
2; 55,3; 57,2.3; 58,1.2.4.0; VI2,1; in BQ
V4,l; in X V53,2; VI 8, 8; in Q V3,5; 4,2.
4; inductiom. in A V55, 1. — Indutiom.
(eliam Urosii codd. luihent et Flori eod. Naxar.
(in Banib. scriptum est indubiom.) et cod. uetu-
stissimus in Cic. or. p. Font. atnnibus locis.)
in ea («. e. Treuerorum) ciuitate duo de prin-
cipatu inter se contendebant , Indutiomarus et
Cingetorix: V3, 2; at Indutiomarus equitatum
peditatumque cogere , . . . bellum parare in-
stituit: V3, 4; ueritus (Indutiomarus ueritus
P), ne ab omnibus desereretur, Indutiomarus
{mn. p; dd. Ciacc; Hold.) legatos ad Caesa-
rem mittit . . .: V3, 5; cf. qu. sqq.; Indutio-
marum ad se cum ducentis obsidibus ueuire
iu.ssit: V4, 1; liis adduetis, in iis filio (e) pro-
pinquisque eius omnibus, . . . consolatus In-
dutiomaruui hortatusque est, uti in officio
maneret: V4, 2; id tulit (c) factum grauiter
Indutiomarus , suam gratiam inter suos minui,
et . . .: V4, 4; (Ambiorix et Catuuolcus) In-
dutiomari Treueri nuntiis impulsi suos conci-
tauerunt: V2G, 2; Indutiomarus, qui postero
die castra Labieni oppugnare decreuerat , noctu
profugit copiasque omnes in Treueros reducit:
V53, 2; Treueri uero atque Indutiomarus totius
biemis nullimi tempus intermiserunt , quin
trans Rbenum legatos mitterent . . . : V 55, 1 ;
hac spe lapsus Indutiomarus nibilo minus copias
cogere, exercere, a finitimis equos p.arare, ex-
sules damnatosque tota Gallia magnis praemiis
ad se aUicere coepit : V 55, 3 ; cf. qu. sqq. ; (La-
bienus) a Cingetorige atque eius propinquis
oratione Indutiomari cognita, quam in con-
cilio babuerat, nuntios (c) mittit (c): V57, 2;
interim prope cotidie cum omni equitatu Indu-
tiomarus sub castris eius uagabatur . . .: V57,
3 ; cum maiore in dies contemptione (c) Indutio-
marus ad castra accederet : V 58, 1 ; interim ex
consuetudine cotidiana Indutiomarus ad castra
accedit atque ibi magnam partem diei con-
sumit: V58,2; c/". § 3; praecipit atque inter-
dicit, proterritis (c) hostibus atque in fugam
coniectis . . . unum omnes petant (c) Indutio-
marum {om. ^): V58,4; c'f. qu. sqq.; in ipso
fluminis uado deprehensus Indutiomarus inter-
ficitur caputque eius refertur in castra: V58. G;
interfecto Indutiomaro , ut docuimus , ad eius
propinquos a Treueris imperium defertur: VI
2, 1 ; cum his propinqui Indutiomari . . . ex
ciuitate excesserunt (c): VI 8, 8.
ineo. A. intrans.: ineunte aestate: II
2, 1 u. B. a) aestatem.
B. traiisit.; a) tempus: et inita (ineunte
B-p) aestate in ulteriorem (c) Galliam qui
deduceret Q. Pedium legatum misit: 112,1;
quas legationes Caesar . . . inita proxima aestate
(initio proximae aestatis p) ad se reuerti iussit:
1135,2; •■ cum . . . inita hieme in (c)
Illyricum profectus e.sset: III 7, 1; T secunda
inita {oni. Jj) cum soluisset uigilia, prima
luce terram attigit: V23, 6; tertia inita uigilia
.silentio exercitum eduxit: 3,54,2.
b) magistratum: V primis diebus, quibus
baberi senatus potuit, qua ex die consul atum
iniit Leutulus, . . . decernitur: 1,5,4; ^
(M. Coelius Rufus praetor . . . initio magistra-
tus (inito magistratu Hot.) tribunal suum
iuxta C. Trebonii, praetoris urbani, seliam con-
loc.iuit : 3, 20, 1.)
e) ali:!: consilium u. consiliniu i>. 073
sq. C b) (16 loc); 1 qui se summam a
(c) Caesare gratiam inituros putarent: VI 43,
5; ^ coactis equitum milibus (c) VIII et
peditum circiter CCL (c) haec in Haeduorum
flnibus recensebantur , numerusque inibatur
(inibantur BM) : VII 76, 3 ; t ut quo primum
occurreretur (c) aut cui rei ferretur auxilium
uix ratio iniri posset: VII 24, 1; ratione inita
frumentum se exigue (c) dierum XXX ha-
bere: VII 71,4; cum horum omnium (proelio-
rum) ratio haberetur (iniretur Ciarc), ad duo
(c) milia numero ex Pompeianis cecidisse re-
periebamus: 3,.53, 1.
iuerniis (•ninfii): calones perterritos
hostes conspieati etiam inermes armatis occurre-
runt (c): 1127,1; t omnes sagittarii
funditoresque destituti inermes sine prae-
sidio (destituti, inermes, sine pr. Db.) inter-
fecti .sunt: 3,93,5; ^ cum hostes . . .
perterriti inermes cum infulis se porta foras
uniuersi proripiunt: 2,11,4 (12,1 Kp.); ^
ut arma per manus necessario traderentur mili-
tesque inermes (Oy,- RSclm.; inermis a; inermi
OV;// edd.) subleuatique alii ab aliis magnam
piirtem itineris conticerent: 1,68,2; ne quis
161
inennis — infero
162
inermibus imprudentibusque militibus ab luterc
impetus fieri posset: III 29, 1.
hic (Baculus) diffisus suae atque omnium
saluti inermis ex tabernaculo prodit: VI 38, 2;
— quod , quos aliquamdiu inermes (A^B'^ ;
inermos a; ed<l.) sine causa timuissent, hos
postea armatos ac uictores superassent: I 40, G.
iners : neque eorum moribus turpius quic-
quam aut inertius (incercius [i) habetur quam
ephippiis (c) uti: IV 2, 4.
infaniia: nam ut . . . iter . . . conuerteret,
id ne metu quidem necessario faciundum existi-
mabat, cum "quoil infamia atque indignitas
rei ... impediebat, tum maxime quod: VII
50,2; \ latroeinia nulhim liabent infa-
m iam, quae extra fines cuiusque ciuitatis fiunt:
VI 23, 6 ; — exercitui ( C(7) quidem omni tantus
incessit ex incommodo dolor tantumque studium
infamiae (ignomiuiae f) sarciendae, ut: 3,
74,2; ^ simul infamia duarum legionum
permotus . . . rcm ad arma deduci studebat :
1,4,5; ^ fore, ut . . . magna cum in-
famia caatris se contineret: 3,37,4; — neque
clientes sine summa infamia deseri possunt:
ap. (lell. V13,6.
infanMt non aetate confectis, non mulieri-
bus, non infantibus pepercerunt: VII28,
4; Tf obtestabantur Romanos, ut sibi par-
cercut, neu, sicut Auarici fecisseut, ne a {om.
[i) mulieribus quidem atque infantibus abs-
tinerent: VII 47, 5.
infectn!*: Diiiiciacus auxilii petendi causa
llomam ad senatum profectus imperfecta (in-
fecla [i; Np.) re rodierat: VI 12, 5; sic se com-
l)hires annos illo imperante meruisse, ut nul-
lam ignominiam acciperent, nusquam iufecta
<[j ; inccpta a; Fr., l)t.) re discederent: VII 17,
5; itaque multis interfectis reliquos infecta re
in (ippiclum reppulerunt: 2,14,(5; ad conlo-
(luium non admittitur . . . infectaque ro
sese ad Caesarem recepit: 3,57,5; — ita re
infecta in oppidum reuerterunt: VII 82, 4;
LisHum cxpugnare conatus . . . paucis in op-
pugnatione amissis re infecta inde discessit: 3,
40, (i ; ^ Caesar frustra diebus aliquot con-
sumplis, ne reliquuni tcmpus amitlat {c), in-
fcctis iis, quac ngcro (lcstinaiicrat, . . . pro-
liciscitur: 1,33,4.
iiifcro. A, propr.; a): omniaquc, (iiiiic
'(■) uiuis cordi fuisse arbitrantur, in igncni
(dalli) iiiferunt (mittiiiit a pr.), etiam aiii-
maliii: VI 19,4; t eruptioiies fiebaiil . . .
igncsiiuc nggcri cl tiiiribiis iiiCcrcbiintiir: 2,
2, G; u. praettriii i^'iiiM /i. :il b) (.1 liir.) ; 1
(Neruios) iiihil pali ii i ii i i'cli(|iiHniMi(|ii(' rc rii iii
ad luxuriam pertinentium (ad lux. pert. oi/i.
a; Np., Fr.. Dt.) inferri: 1115,4.
b): Romani conuersa signa bipertito in-
tulerunt, prima et secunda acies, ut uictis ac
summotis resLsteret, tertia, ut uenientes susti-
neret : I 25, 7 ; centurionibusque nominatim ap-
pellatis reUquos cohortatus milites {del. Eiissn.)
signa inferre et manipulos laxare iussit: 1125,
2; post tergum hostium legionem ostenderunt
(tribuni) signaque intulerunt: VII 62,6; ceme-
batur . . . inferri (ferri OH : Paul) signa et
uniuersarum cohortium impetu (c) nostros pro-
pelli: 1,64,2; constituerat signa inferentibus re-
sistere (c), prior proelio non lacessere: 1,82,
5; — tribunos militum monuit, ut paulatim
sese legiones coniungerent et conuersa signa i n
hostes inferrent (inferret B^M); 1126,1; — si
qua in parte nostri laborare aut grauius premi
uidebantur, eo signa inferri (ferri Paul) Cae-
sar (caes. inf. [i) aciemque conuerti (c) iube-
bat: VII 67, 4; proximos colles capere uniuer-
sos atque eo signa inferri (ferre Paul) iubet:
2,42,1; eo signa {Oiacc; signo codd.; Np.,
Dt.) legionis inlata (e; Ciacc; inlato {ttel
illato) 0?; Np., Dt.: lata Paid) speculatores
Caesari renuntiarunt (rem nuntiarunt Np.) : 3,
67,1.
c): bis pugnantibus illum (Ambiorigem)
in equum quidam ex suis intulit (impnlitp):
VI 30, 4. ^
B. trsl.; a) proxinic uccedit ad iiotionem
propriam: bellum it. bellnni p. 405 sq.
(21(24) loc).
1)) = oflicere, adfcrre, nuctoreni (oausani)
esse: (quo . . . i" latoriim {codd.; illata scele-
ratorum KocJi; Db.; illata malorum Kindscli.;
u. CC) audacia numquam ante descensum (c)
est: 1,5,3;) t calamitatem u. cala-
inita»* A. p. 43S (.1 loc); t cum dc
loco et tempore (c) eius rei controuersia iii-
ferretur: 1,86,2; Tf magnisque ultro illatis
detrimentis (nostri) eos . . . reiciebant: 2,2,
6; non . . . recordabantur, quam paruulao saopc
causae uel falsae suspicionis uel tcrroris repon-
tini uel obiectae rcligionis magna detrimenta
intulissont: 3,72,4; t quod . . tam diu
so impiiiie iniurias intulisse (/';., liSchii.:
tiiiissc coild. et «W.N admiraroiitiir : 114,4; si
llacduis do iniuriis, quas ipsis sociisquo ooruiii
iiitiilorint {A(,><Cli; intulerant M(J''), item si
Allobrogibus satis faciaut: 114,6; (se linitimis
imporaturum ,) ne quam doditiciis populi Ho-
mtuii iiiiiiriam iiifcrront: 1132,2; uti aiit ipsi
iiiiiiria.s iiilorroiit aiit iiilatas [iropulsaront: VI
ir>. I ; iic aiil iiilcrrc iiiiiiriam uiderotur aut:
11
163
infero — inferus
104
VII 54,2; 1 neque uero Pompeius cognito
consilio eius moram ullam ad insequeudum
intidit: 3,75,3; Pompeius (c) primi diei mora
iniatii . . . quarto (c) die finem sequendi fecit:
3,77,3; T[ [equestris autem proelii ratio et
cedentibus et insequeutibus par atque idem
periculum inferebat: V16, 3;] qui nostris
nauibus periculum intulerant, de suo timere
cogebantur: 3,27,1; t cuius (e) aduentu
spe inlata militibus ac redintegrato aiiimo . . .
paulum liostium impetus tardatus est: 1125,3;
ut spe consequendi inlata . . . paene naturam
studio uincerent: VI 43, 5; t ex fremitu
equorum inlata suspicione ad suos se recipere
coeperunt: 3,38,3; t equitibus imperat,
ut . . . quam maximum liostibus terroreni
inferant: VII 8,3; iamque Pompeiani . . . ad-
propiiiquabant non mediocri terrore inlato reli-
quis cohortibus: 3, 65, 1 ; milites docuit, quantum
usum haberet . . . reliquis ciuitatibus liuius
urbis exemplo inferre terrorem : 3, 80, 5 ; T
suas copias Ariouistus multis et (c) inlatis et ac-
ceptis uulneribus in c.astra reduxit: 150,3;
quod primum hostium impetum multis ultro
uulneribus iulatis fortissime sustinueriut: V 28,
4; magna uis eminus missa telorum multa no-
stris [de improuiso] imprudentibus atque im-
peditis uulnera inferebant (-bat?): 2,6,3.
c) = adferrc, proferre, eoniuiemorare : quo-
rum alius alia causa inlata (allata Ciacc),
quam sibi ad proficiscendum necessariam esse
diceret, petebat, ut: 139,3; 1 (contro-
uersiam: 1,86,2 u. b) controuersiam.)
(iiifernj^.) 1. infei-ior. A. propr.;
a) = depresslor: (duas fossas . . ., quarum
interiorem (inferiorem Uiil.) campestribus ac
demissis locis aqua ex (lumine deriuata com-
plcuit: VII 72,3;) 1 neque (bostcs) a (e)
fronte ex inferiore loco subeuntes intermittere
. . . uidit: 1125,1; ut neque ex inferiore (supe-
riore aH) loco satis commode tela adigi (c)
possent et: 11114,4; in locum delatus (Paul;
deiectus a; edd.) inferiorem (inferiorem deiectus
P) concidit: V44, 12; legionem *X . . . paulum
(c) progressam inferiore constituit loco: VII 45,
5 ; etsi (equitatus) deiectis (e) atque inferioribus
locis constiterat: 1,46,3; milites . . . ex inferiore
loco aduersus cliuum (P. Manut.; pilum codd.;
tumulum Faern.) incitati cursu praecipites
Pompeianos egerunt (c): 3,46,5; t Belgae
. . . pertinent ad inferiorem partem fluminis
Rheni: I 1, 6; (tigna) interuallo pedum qua-
dragenum (e) ab inferiore parte contra uini
atquo impetum fluminis conuersa statuebat: IV
17,5; sublicae et ad inferiorem partem lluminis
obliquc agebantur . . . et aliae item supra pon-
tem: IV 17, 9; isdem sublicis, quarum pars in-
ferior integra remanebat, pontem reficere coepit:
VII 35, 4; t atque inferiore omni spatio
uacuo relicto superiorem partem (inferiorem
partem (om. omni sp. u. r. sup.) AQ) collis
. . . castris compleuer.ant: VII 46, 3.
I>) ad descriptioncni tcrraruni perlinet
(= ad oceideutem uersus.'): huius lateris alter
angulus . . . ad orientem solem, inferior ad
meridiem spectat: V 13, 1; t ut . . . aliae
(naues) ad inferiorem partem insulae, quae
est propius solis occasum (quae e. p. s. occ.
del. RSehn.) , . . . deicerentur: IV 28, 2; (11,6
u. a) pars.)
B. trsl.; a) ad oi-diiieni et dig-iiitatein pcr-
tiiiet: centuriones, quorum non nulli ex in-
ferioribus ordinibus reliquarum legionum uir-
tutis causa in superiores erant ordines huius
legionis traducti: VI40, 7 ; qui propter eximiam
uirtutem ex inferioribus ordinibus in eum locum
peruenerat : 1,46,4.
b) = iiilirniior, ininor: ((Romanos) impeditos
in .aginine ct sub sarcinis [infirmiore (inferiore
(i) animo] adoriri cogitabant: ITI24, 3;) t
integras atque incolumes copias Caesar (e) in-
feriore (-ores Oald) militum numero contine-
bat: 3,47,3; tH "bi nostros non esse
inferiores intellexit: 118,3; — cum (Afra-
niani) esse omnium iudicio inferiores uideren-
tur: 1,47,2; — erat multo inferior numero
n.auium Brutus: 1,57,1; — quoni.am numero
(Caesar) inultis p.artibus esset iufcrior: 3,
84,3.
[Falso: Britanniae pars interior (inferior ^)
ab iis (c) incolitur, quos: V12, 1.]
2. infimns. A. adiect.; a) ui attribiit.;
c.) propr. : ab infimis (infirmis ar') radi-
cibus montis intermissis circiter passibus
CCCC castra facere constituit: 1,41,3; copias
suas ad infimas montis radices producunt: 1,
42,2; ad infimas radices montis aciem instrue-
bat : 8, 85, 1 ; t sub musculo milites uecti-
bus infima saxa turris hostium, quibus funda-
menta continebantur, conuellunt: 2,11,3.
p) trsl. : Fabius Paelignus quidam ex infimis
ordinibus de exercitu Curionis: 2,35,1.
1)) ul partit. (cf. O. Riemann, RPh. V 103
sqq.): collis nascebatur . . . passus circiter
ducentos infimus apertus, ab (c) superiore parte
siluestris: 1118,2; cohortes . . . sub infimo
colle ab (c) dextro latere hostium constitueret :
VII 49, 1; nec longius ab infimo (infirmo «')
colle progressi copias . . . reducunt: 1,42,4;
165
inferus — inflo
166
I singuli ab inlirao koIo pcdes (c) terra excul-
cabantur: VII 73, 7.
B. ui subst.: collis erafc leniter <c) ab in-
fimo adcliuis: VII 19,1; huc illi stiiiites de-
missi et ab iufimo reuincti . . . ab ramis emine-
bant: VII 73,3; 1 scrobes trium <e) in
altitudinem pedum (f) fodiebantur paulatim
angustiore ad infimum <imum Ciacc.) fastigio:
VII 73, 5.
3. imuH: locus erat castrorum editus et pau-
latim ab imo adcliuis circiter passus mille: III
19, 1 ; — tigna bina sesquipedalia paulum ab
imo praeacuta . . . inter se iungebat : IV 17,
3; — (uicos atque aedificia incendi oportere
hoc spatio t a boia <ab imo (= fundiius)
omnla E. Iloffm.) quoque uersus: VII 14, 5;)
1 ad imum: VII 73, 5 u. iiifiniii»« cxtr.
iiifeMtii»^. A. ui aet. (= iuleusus): nostri
militcs dato signo cum infestis pilis {om. hl;
signi» N; Ciacc.) procucurrissent : 3,93,1; —
illae <c) (cohortcs) celeriter procucurrerunt in-
festisque signis <pilis Ciacc.) tanta ui iu
Pompei equites impetum fecerunt, ut: 3,93,5;
ubi praeter spem quos fugere credebant infestis
signis ad se ire uiderunt <e): VI 8, 6; legiones
. . . infestis contra hostea <c) signis constite-
ruut: VII 51, 3.
]{. ui pass. (= iufestiitus) : haec (fama) iti-
nera iufcsta reddiderat: 3,79,4.
inficiw: omnes uero se Britanni uitro
(fkih; iutro a; ultro a) inficiunt, quod caeru-
Icum efficit colorem : V 14, 2.
ilifidoliH: qui (Bellouaci) iam <c) ante
<c) erant per sc infidelcs: VII 59,2.
infidelitaH: ut magno cum dolore in-
fidelitatis suspiciouem sustinere uideren-
tur: 2,33,1.
infijifo: taleae <c) pedem longae ferreis ha-
inis infixis <(i; infixae a) totae iu terram hi-
fodicbantur (c): VII73,9; (125,3 tt.infiecto.)
inliniHM u. iiiferiis 'A,
infinitllH: ut . . . inUuito labore sus-
cepto . . . paeue naturam studio uiucereut: VI
43,6; 1 siluam esse ibi (c) infinita ma-
gnitudiue: VI 10,5; t hominum est in-
liuita niultitudo creberrimaque aedificia . . .,
pecorum (c) magnus numerus (numerus iugeus
(i): V12,3.
(inliiiite: rcforuut consules dc rc publica
(in ciuitalc add. codd.; incL HcuL; cdd.; iufmite
Ciacc; u. OC): 1,1,2.)
inffrniitaM. A. corporls: sc ct communcs
libcroH . . ., «iiios ad cnpieudam fugam iiaturac
et uiriiim iiiliriiiitaH impedini: VII2('i,.'t.
B. iiulini, in^euii: cognita (iallonim iii-
firmitate quautum iam apud eos hostes uno
proelio auctoritatis essent consecuti sentiebat:
IV 13, 3; — iufirmitatem Gallorum ueri-
tus . . . nihil his committeudum existimauit:
IV 5,1.
iiifirniani. 1. adiect.; A. propr.: infir-
m a s a r b o r e s pondere adfligunt : VI 27, 5 ; t
infirmis nauibus hiemi nauigationem subi-
ciendam non existimabat: IV 36,2.
B. trsl.; .1) = iuuididus ; a) posit.: Caesar
confisus fama rerum gestarum infirmis auxiliis
proficisci non dubitauerat: 3, 106, 3; Ifciues
llomani . . . cum essent infirmi ad resistendum
propter paucitatcm hominum crcbris confecti
uulneribus: 3,9,3; t non magni.s facul-
tatibus, quod ciuitas erat exigua et iufirma:
VII 17, 2.
(i) comp. : itaque infirmiores (-ris a?) mili-
tes cx omnibus centuriis deligi iubet, quorum
aut auimus aut uires uidebantur sustincre uon
possc: 1,64,5; H (Vbios Suebi) uectigales
sibi feccruut ac multo humiliores infirmioresque
rcdegerunt : IV 3, 4.
b)=timidus, auiuio fracto: tenuis atque
i n f i r m i haec a n i m i uideri : 1 , 32, 8 ; (si propter
iuopiam rei frumcntariae Romani sese recipere
coepisseut, impeditos in .agmine et sub sarciuis
(infirmiore (inferiore [i) animo add. codd.;
infirmiores animo Kvicala; iuiquiore loco Viellt.;
deL Paul; u. CC) adoriri cogitabant: III 24,
3;) t quicumque alterum obsidere conati
sunt, perculsos atque infirmos hostes adorti
(CC) aut proclio superatos aut aliqua oflen-
sioue permotos contiuueruut: 3,47,2.
3. ui subst.: quorum uocibus et concursu
terrentur infirmiores, dubii coufirmautur:
1,3,5.
inflate m. iiiflo extr.
inflecto: Neruii imtiquitus . . . teneris
arboribus incisis atque inflexis crebrisque
(iiill. crebrisquc //-p ; om. a; Fr.; Dt.'; inflcxis
crebris Schn.) iu hititudineni ramis cnatis (c)
. . . efTecerant, ut: 1117,4; 1 Gallis
magno ad pugnam erat irapedimeuto, quod
pluribus eorum scutis uno ictu pilorum traus-
lixis ct coiiligatis, cum fcrrum se inflexis-
set (;;/■. edd.; iuliixi.sset A'; infixisset (V. Ikr-
mami), neque euellcre ncquc sinistra impcdita
HatiH comnuKlo piigniU'C piitcrant: 125,3.
(infli{;-o: 125,3 it. inflecto.)
iiiflo: liiiuc (incitiituni add. codd.; Np.; iu-
citatiim a culd. VicUi.; Dt.; dcL Kran.) suis et
regis iiiflatum (o»«. O'; deL Forchh.) polli-
cita tionibiis (|iiiu' lieri uellet . . . edocuit;
3, 10H,2.
11*
167
inflo (inflate) — inicio
1(
iiiflate: liaec tamen ab ipsis inflatius
commemorabantur: 2,39,4; f *de
proelio ad Uyrrachium facto *elatius infla-
tiusque multo, quam res erat gesta, fama per-
crebuerat (e) : 3,79,4; ^f cum ... liaec
ad eum *elatius atque inflatius Afranius
perscribebat (c): 2,17,3.
inflno : Ehenum transierunt non longe a
mari, quo (cui p) Rhenus influit: IV 1,1;
t influere in «<. in p- H2 (7 loe.)
infodio: taleae (c) pedem longae ferreis
hamis infixis (c) totae in terram infodieban-
tur (eflTod. P): VII 73, 9.
iiifra. 1. aduerb.: duae (naues) eosdem
quos reliquae {c} portus (c) capere non potu-
erunt et paulo infra delatae sunt: IV 36,
4; magnum ire agmen aduerso fiumine . . . et
paulo infra milites nauibus transportari:
VII 61,3; magnoque numero iumentorum in
flumine supra atque infra constituto tra-
ducit exercitum : 1, 64, 6.
2. praep.; A. propr. : transeunt (c) Rhe-
num . . . triginta milibus passuum infra eum
locum, ubi pons erat perfectus: VI 35,6; cum
inter eam (interea x; infra eam E/issti.) con-
tignationem parietes exstruerentur: 2,
9,3.
B. trsl.: hi (uri) sunt magnitudine paulo
infra elephantos: VI 28,1.
infreqnens^: (tamquam scopulum, sic
fngias inauditum (infrequens Macrob.) atque
insolens uerbum: ap. Gell. 110,4; ef. Macrob.
sat. 15,2;) iitque eae (e) ipsae copiae hoc
infrequentiores [copiae] imponuntur, quod
multi Gallicis (c) tot bellis defecerant . . .: 3,
2,3.
infringo: gratias agit . . . Gaditanis, quod
conatus aduersariorum infregissent: 2,21,1;
1 id . . . fecisse dicebatur, ut primus excur-
sus (incursus?) uisque militum infringeretur:
3, 92, 2.
infnla: cum hostes . . . perterriti inermes
cuni infulis se (infulsisse a/) porta foras uni-
uersi proripiunt, ad legatos atque exercitum
supplices manus teudunt: 2,11,4 (12,1 i\'/).).
iligcns: (Rhenus) in plures diffluit (e) par-
tes multis ingentibusque insulis eflectis: IV
10,4; % qui ingenti magnitudine cor-
porum Germanos, incredibili uirtute . . . esse
praedicabant : 139,1; quae (sOua Arduenna) in-
genti magnitudine . . . a flumine Rheno ad
initium Remorum pertinet: V3, 4; t ho-
minum est infinita multitudo creberriniaque
aedificia . . ., pecorum (e) magnus numcrns
(numerus ingens (i): V12,3.
ingratns. A. = iniiiciuidns : fuit haec
oratio non ingrata Gallis: VII 30, 1.
B. = bencflcioruni immcmor: ne aut ingra-
tus (cessatoT Bentl. ; ignauus Herxog) in refe-
renda gratia aut arrogans in praeripiendo
(c) populi beneficio (c) uideretur: 3,1,6.
ingranesco: his tamen omnibus *rebus
annona creuit; quae fere res non solum inopia
praesentis, sed etiam futuri temporis timore in-
grauescere consueuit: 1,52,1.
ingredior. A. propr.; a) intr. : qui . . .
Teutonos Cimbrosque intra fines suos (suos
fin. p) ingredi prohibuissent (c): 114,2; —
nostrosque intra munitiones ingredi prohi-
bebant: V9,6.
(b) transit.: numquam ante hoc tempus
exercitum popuU Roiuani Galliae prouinciae
finibus (fines P) egressum (ingressum B''^):
144,7.)
B. trsl. ; a) iutr.: dixerat aliquis leniorem
sententiani, ut primo M. Marcellus, ingressus
in eam orationem (rationem f) non oportere
ante . . . referri quam: 1,2,2; — quem (Vibul-
lium) ingressum in sermonem Pompeius inter-
pellauit et loqui plura prohibuit: 3,18,3.
b) transit. : ne frustra ingressus turpem cau-
s a m uideretur : 3, 20, 4.
ingreissns : ne aditus atque incursus (in-
gressus Paul) ad defendendum impedire-
tur: 1,25, 9; t niuic (se) . . . circum-
munitos prohiberi aqua, prohiberi ingressu:
1,84,4.
(Iniannnetitiuts: cuius (Mandubracii)
pater (Imanuentius add. edd. pr.; Schn.; inia-
nuuetitius add. h; in ianuue tutus add. f) in
ea ciuitate regnum obtinuerat . . .: V20, 1.)
(inibi : fossas transuersas uiis praeducit
atque ibi (inibi Pluyg.) sudes stipitesque prae-
acutos defigit: 1,27,3.)
inicio. A. propr. ; a): eamque contabula-
tionem summam lateribus lutoque constraue-
runt, centonesque insuper iniecerunt, ne . . .:
2,9,3; 1 iniecta manu ferrea et retenta
utraque naue . . . in hostium naues transceude-
bant: 1,58,4; si quando nostri facultatem nacti
ferreis manibus iniectis nauem (e) religauerant :
2,6,2; t haec derecta materia (materie
fj) iniecta contexebantur (coutegeb. ?) ac (c)
longuriis cratibusque consternebantur: IV 17,
8; t supraque eum locum II tigna trans-
uersa iniecerimt [ut] non longe ab extremis pa-
rietibus : 2, 9, 2 ; eo super tigna bipedaUa ini-
ciimt eaque laminis clauisque rehgant: 2,10,3;
pilae interponuntur, trauersaria tigna iniciun-
tur, quae firmamento esse possint: 2, 15, 2; t
169
inicio — iniquitas
170
supraque ea tigna derecto (c) transuersas trabes
iniecerunt easque (c) axibus religauerunt: 2,
9,2.
(b): deprensis (c) nauibus circiter (c) quin-
quaginta (c) celeriterque coniunctis atque eo
niilitibus impositis ([i; iniectis a; edd.) . . .
oppido potitur: VII 58, 4.)
B. trsl.: liac oratione liabita . . . conuersae
sunt omnium mentes summaque alacritas et
cupiditas belli gerendi iniecta (R. Menge; in-
nata codd. et edcl.) est: 141, 1; multo maior ala-
critas studiumque pugnandi maius exercitui
iniectum est: I 40, 4; ^ ut Germauis
metum iniceret: IV 19, 4; f maguumque
nostris terrorem iuiecit (Libo): 3,23,2; ^
equitatumque omnibus locis iniciendi (initiendi
BM^) timoris causa ostentare coeperunt: VII
55, 9.
[Falso: t deductis tribus in arcem oppidi (c)
coliortibus a Varroue praesidio per se cohortes
fiecit (O'; iniecit U'x): 2, 19, 5.J
iiiiiiiivitiae: (Caesar , . . quadrigas . . .
pluratiuo semper numero dicendas putat, sicut
t circa arma et moenia et comitia et inimici-
tias : ap. Oell. XIX 8, 4.)
A. Kubi.: Catonem ueteres inimicitiae
Cacsaris incitant et doior repulsae: 1,4,2.
IJ. obi.: qui uetcres inimicitias cum Caesare
gcrebant: 1,3,4; 1 quod is (IJibulus)
iracundia summa erat iuimicitiasque habebat
etiam priuatas cum Caesare ex aedilitate et
praetura conceptas (susccptas 1'aul): 3,
Itj, 3; TJ omnes aut de honoribus suis aut
. . . dc persequendis inimicitiis (inimicis Oh)
agebaiit : 3, 83, 5.
C c. (traep.: qui (c) proptcr uetcrcs ini-
micitias nullo modo cum llacduis couiungi po-
teraut: VI 12, 7.
iniiiilcuM. 1. adrcct.; A. posit.; a) atlrib.:
ncque lioniincs injniico animo . . . tcmpeni-
UiroH ab iniuria . . . existimabat: 17,5; (]ui
iam iuitc iniinico in nos aniiuo (aiiimo iu iios
p) fuisset, multo grauius lioc dolorc exarsit; V
4,4; 1 magno cum periculo prouiiiciae
luturum, ut homiues bellicosos, populi lio-
uiani iniiiiicos, . . . finitimos habcrct: 110,2.
I)> pracd. : sibi omncs ferc linitiinos esse iiii-
micoH ac Hiiae iiirtuti iiiuidcrc: 1131,5.
11. superl.: dcbcbunt l'onipciuiii liortari, ut
iiialit iiiilii cHsc aiiiiciiH <iiiani iia , (jiii ct illi ct
niilii Hcnipcr lucruiit iniuiicisHimi: aji. Cic. ad
Ali. IX 7 C, 2.
2. Niibst.; A. Nubl.; a): dimitterc: 1,32,5
n. V. accrbiliiH; ^ ut altor altcri ininiicuH
(Ucl. Ciucc.) au.\ilio saliitiquc cHHCt: V 44,
14; ^ tertium iam hunc annum regnantem
inimici palam multis ex ciuitate auctoribus
int erfecerunt (sic p; inimicis iam (inimicis-
simi Paul) multis palam ex ciuitate et iis aucto-
ribus eum interfecerunt a; u. CC): V25, 3;
^ malle, postulare, recusare: 1,32,5 u.
F. acerbitas; ^ succurrit inimicus iUi
( CC) Vorenus et laboranti s u b u e n i t : V 44, 9.
b): ut quisque acerbissime crudelissimeque
dixit, ita [quam] maxime ab inimicis Caesaris
conlaudatur: 1,2,8; t a quibus (ini-
micis) deductum ac deprauatum Pom-
peium queritur: 1,7,1; ^ doluisse se, quod
popidi Komani (c) beneficium sibi per contu-
meliam ab inimicis extorqueretur: 1,9,2;
*l ipse Pompeius ab iuiniicis Caesaris incitatus
. . . totum se ab eius amicitia auerterat: 1,4,
4; tsubicitur etiam L. Metellus, tribu-
nus plebis , ab inimicis Caesaris: 1,33,3.
c): latum ab X tribimis plebis contra di-
centibus iiiimicis, . . . ut: 1,32,3; (V25,
3 u. Ji) interfieere.)
15, pracd. : ut plerumque iii calamitate ex
amicis inimici exsistunt: 3,104,1.
C. uppos.: 1 10,2 it. 1. A. a).
(D. obi.: iniuugere: 1,4,4 ti. F. pars.)
E. dat.: auxilio salutique esse: V 44,
14 u. A. a) esse; t iicque (Caesarem de-
bere) adco grauiter irasci ininiicis, ut (c),
cum illis nocere se speret, rei publicae noceat:
1,8,3.
F. gciiet. : acerbitatem inimicorum docet,
qui (quid ahl') , quod ab altero (c) postula-
rent, in se recusarent atqiic oiiinia perniisceri
malleiit quani imperium cxercitusquc diniittcre:
1,32,5; 1 uti se a coiitumeliis ininii-
corum defenderet: 1,22,5; 1 omuiuui tcui-
porum iniurias inimicorum in se commenio-
rat: 1,7,1; coaeto seuatu iniurias inimicorum
commcmorat: 1,32,2; t cum communibus
iuiniicis . . ., (luorum i])sc maximain partem
illo adfinitatis tcniiiorc iiiiunxcrat Cacsari (<•):
1,4,4.
(il. c. pracp.: liorlatiir, . . . ut cius cxisti-
matiouem dignitatemque ab ininiici.s defen-
dant: 1,7,6; t Pom]ieiuH . . . cum com-
munibus inimicis in gratiaiu rcdicrat: 1,
4,4.
iiii«|ili(as. A. iinijir. <iiii(|uit:is loci) =
Tu m'((ifttiXui'; a) subi.: ncu (juod iiii()iiitas
loci attulissct, id uirluti (oiii. (i) liosliuiu
(hosti [i) tribuerent: VII 53, 1; 1 iioii illi
. . . iuiquitatom loci atquc anguslias . . . cau-
sao fuisHC cogitabniit: 3,72,2; t quid
iniiliiiliiH loci liabcatyc) iucoiiiiiKnIi ]>i(>]H)iiit;
171
iniquitas — initium
172
VII 45, 9 ; t exposuit (c), quid iniquitas loci
posset: VII52,2.
b) obi.: quod si iniquitatem loci timeret,
datum iri (c) *iam *aequo loco puguandi facul-
tatera: 1,71,4.
c) c. praep.: quod (c) propter iniqui-
tatem loci . . . ne primum quidem posse (c)
impetum suum sustineri (c) existimabant : III
2, 4; — ne paruum modo detrimentum in conten-
tione propter iniquitatem loci accideret (c):
VII 52, 2.
B. trsl. ; a) = axttfp/a : ut . . . , qui ini-
quitatem condicionis perspiceret, inani
simulatione (eos) sese ostentare cognosceret:
VII 19,3.
itaque in tanta rerum iniquitate fortu-
nae quoque euentus uarii sequebantur : II 22, 2.
1)) =: avemer/.Eia: summae se iniquitatis
condemnari debere, nisi eorum uitam sua
(c) *laude habeat cariorem : VII 19, 5.
iniqnns. A. propr. , de loco; a) posit.;
a): cum Galli . . . fiumen transire et ini-
quo loco committere proelium non du-
bitant: VI 8,1; — quod iniquo loco atque im-
pari congressi numero (quod add. hl} quin-
que lioris proelium sustinuissent: 1,47,3; —
(hostes) copias traducunt aciemque iniquo loco
constituunt: V51,l; — erat magni periculi
re.s tantulis (e) copiis iniquo loco dimicare:
V49, G; hos turpissimae fugae rationem habere,
illos etiam iniquo loco dimicandum putare: 2,
31, 1 ; ut non iniquo loco posse dimicari (dimi-
care a') uideretur: 3,85,3; — necessario (c)
paene iniquo loco et leniter (c) decliui castra
fecerant (e): VII 83, 2 ; — procul ab aqua et
natura iniquo (inico O) loco castra ponunt:
1, 81, 1 ; — ut . . . in extrema spe salutis iui-
quo loco contra eos, qui ex (c) uallo turribusque
tela iacerent, pugnari debuit: 1133,4; cum
iniquo loco pugnari . . . uideret : VII 49, 1 ; hoc
pugnabatur loco et propter angustias iniquo et
quod sub ipsis radicibus montis constiterant:
1,45,6; — hostem impedito atque iniquo loco
tenetis: VI8,3.
p): si iniquis locisCaesar se subiceret:
3,85,1; t nam ex iniquo progressi loco
in summo constiterant : 3,51,6; f se iu
castra recipere conati iniquum in {om. fi)
locum demiserunt: VI 40,6; — in locum
iniquum progressi: II 23,2; temere insecuti
longius fugientes in locum iniquum progrediun-
tur: 1,45,2.
b) comp. : neque nostros in locum ini-
quiorem progredi pugnandi causa uiderimt:
1110,4; t (impeditos in agmine et sub
sarcinis (infirmiore (c) animo add. codd.; ini-
quiore loco Vielh.; u. CC) adoriri cogita-
bant: 11124,3.)
c) superl.: (homines ausos esse) subire ini-
quissimum locum: 1127,5; t atque
iniquissimo nostris ([i; nostrorum y.) loco
proelium committere coeperunt: V32, 2.
B. trsl.; &) — av.aiQog, yjxkenoq,'- sperans
barbaros . . . homines . . . ad iniquam (in aU-
quam P) pugnandi condicionem posse de-
duci: VI 10,2; \ iniquum (inicuum Q;
exiguum [i; Schn.) loci {dclend. tiidetur Ciace.)
ad dechuitatem fastigium magnum habet
momentum: VII 85, 4.
b) = a»'£7rt£t-/j;g, adiy.og: erat iniqua con-
dicio postulare, ut Caesar Arimino excederet
. . . , ipsum et prouincias et legiones alienas
tenere . . .: 1,11,1.2; 1 nos esse ini-
quos, quod in suo iure se interpellaremus : I
44,8; tt si pace uti (c) uelint (e), ini-
quum esse de stipendio recusare: 144,4.
initinnt. A. = aQyj]', a) subi.: initium
fit u. facio p. 1260 ((> loc.) ; 1 ita
magnarum initia rerum, quae occupatione ma-
gistratuum et *impenoruni sollicitam Italiam
habebant, celerem et facilem exitum habue-
runt (habebant n'): 3,22,4; t ut repe-
riri non possent (c), a quibus initium appel-
landi uasceretur: 3,20,2; t initium'
repentini tumultus ac defectionis ortum est
ab Ambiorige et Catuuolco: V26, 1; ne initium
inferendi belli a (c) Massiliensibus oriatur: 1,
35, 1 ; neque uero Caesarem fefellit, quin ab iis
(c) cohortibus . . . initium uictoriae oriretur
(oreretur /(/\): 3,94,3.
b) praed.: hoc more Gallorum est initium
belli (initium bellum M'B'^; initium bellorura
M^; pr. edd.): V56, 2; initium belli ac defec-
tionis hoc esse arbitratus: VI 3, 4; haec initia
belli Alexandrini fuerunt (u. OC): 3,112,11.
c) obi.: una pars . . . rnitium capit a flu-
mine Rhodano: 11,5; — ut rursus communi-
cato consilio . . . aliud initium (adiumentum
Hart\) belli (belli initium [i) capere possint
(c) : VI 33, 5; t ab his . . . est . . . acies Pom-
peiana . . . circumita atque initium fugae fac-
tum: 3, 94, 4; — u. praeterea facio p- 1269
(!) loc.) t (ut add. P) dies uatales et men-
sium (c) et anuorum initia sic obseruant (ob-
seruent Aa) , ut noctem dies subsequatur: VI
18,2.
d) abl.: Caesar initio orationis sua senatus-
que in eum beneficia comniemorauit (praedi-
cauit B'^p) .... postulauit deiude (om. a): I
43, 4 ; quas legationes Caesar . . . inita proxima
173
initium
174
l
aestate (initio proximae aestatis {3) ad se re-
uerti iussit: 1135,2; hanc enim (legionem)
initio tumultus euocauerat {u. CC): 1,7,7;
quod . . . initio (ab iuitio 1'aul) locum tumu-
lumque tenuissent (initio 1. t. ten. om. hl); 1,
47,2; M. Varro . . . initio cognitis iis (e) rebus,
quae sunt in Italia gestae, diffidens Pompeianis
rebus amicissime de Caesare loquel)atur . . .;
postea uero: 2,17,1; non nullos . . . in inte-
grum restituil, qui se illi iiiitio (,9^7^//. ; in otio
(uel oc\o) eo(kl.) ciuilis belli obtulerant: .3,1,
5; M. Coelius Rufus praetor causa debitorum
guscepta initio magistr.atus (inito magistratu
Ilot.; inuito m.igistratu Voss.) tribunal suuui
iuxta C. Trebonii . . . sellam conlocauit: 3, 20, 1 ;
Caesar mittit ad eum A. Clodium, suuni atque
illius familiareni, quom ab illo tr.-iditum initio
et commendatum in suorum necessarioriun nu-
mero habere instituerat: 3,57, 1; erant in sini-
Htro comu legiones duae traditae a Caesare
initio dissensionis: 3,88,1; in quam (regiam)
ipse habitandi eausa initio erat inductus: 3,
112,8.
e) c. praep.; -/) alj: oppidi niurus (e) a (e)
planitie atque initio ascensus recta regioiie . . .
MCC passus aberat: VII 4(5, 1; 1 ab hoc
profectus (prouectus Griit.) initio ... legem
promulgauit, ut: 3,20,4.
quod . . . (ab add. Paiil) initio locum
tumulumque tcnuissent: 1,47,2; u. praeterca
ab 2. p. 10 (7 loc).
[i) ad: neque (c) quisquani cst liuius Cer-
maniae, qui se . . . [audissc aut) adisse .ad
initium eius (c) siluae dicat: VI 25, 4; T[
quae (silua) . . . per medios fines Treuerorum
a flumine Rheno ad initiiim l!emorum per-
tiuet: V3,4; ^ ad quarum iiiilium sil-
uarum cum Caesar (e) poruenissct: III 28,
3; "il nA eius initium siluao (siluac ini-
tium \i) Suebos aduentum Romauorum ex-
Bpectare coustituisse: VI 10,5.
B. iiiitiiv = Tu axoixeiu: habcnt oiiiiiioiiem
. . . Mineruam operum atque artilioioruiii iiiitia
(inicium AQ) tradere: VI 17, 2.
Inill!i(pli.r.): VI (17, 2;) 18,2; (VII 1,5;) 3,
22,4; 112,11.
Initiuiii aestatis (c): 1135,2; annorum:
VI 18,2; mngistratus: 3,20,1; mensium:
VI 18,2; 1 be 11 i .S' /oc. (ti. uol. I p. ■lOS);
defoctionis: V 2<;, 1 ; VI 3,4; dissensionis:
3,88,1; fugae: 118,10; .3,09,2; 94,4; 9(5, 4;
orationis: 143,4; rerum: 3,22,4; tumul-
tus: V2(;,l; 1,7,7; uictoriae: 3,94,3; t
nacensus: VII 40,1; (pnrtis: 11,5;) Remo-
rum: V3,4; siluao (-arum): III2S,;i; VI 10,
5; 25,4; ^_ appellandi, sim.: 119,1.2;
1118,2; 1, 35, 1 ; 3, 20, 27 "
Adieot.: aliud: VI 33, 5; (hoc: 3,20,4.1
iiiiliiigo : Pompeius . . . cum communibus
inimicis in gratiam redierat, quorum ipse
maximam partem illo adfinitatis tempore in-
iun.\erat Caesari. simul {sie hl; iniunxerat. Cae-
sar simul Oaf): 1,4,4; ^ his (ciuitatibus)
grauiora o n e r a iniungebat ( Varro) : 2, 18, 5 ; t
Romani . . . quid uolunt nisi . . . his aeter-
nam iniungere seruitutein? VII 77, 15.
iniaria. A. subi. : multa Caesarem tamen
(c) ad id bellum incitabant: iniuria (p; in-
iuriae a ; edd.) retentoruni equitum Romanorum,
. . . tot ciuit.atum (c) coniuratio: 11110,2.
I{. obi.: iuiuriam (-.is) accipere ii. aecipio
p. SO (3 loe.); % omnium temporum iniu-
rias inimicorum in se commemorat: 1,7,1;
coacto senatu iuiuiias inimicorum commemorat:
1,32,2; 1 uti et rei publicae iniuriam et
suum dolorem eius uoluntati ac precibus con-
donet: 120, 5; ^J se.se paratos e.s.se im-
peratoris sui tribunorumque plebis iuiurias de-
fendere: 1, 7, 7; ^ maguam Caesarem
iniuriam facere (fac. iniur. //), qui ... uecti-
galia sibi deteriora faceret: 130,4; et .amicitiae
grauiorem iniuriam feceris et tibi minus com-
mode coiisuiueris, si: ap. Cic. ad Alt. X 8 B, 1;
T (quod . . . tam diu se impune iuiurias in-
tulisso {Pr., RSchn.; tulisse eodd. et edd.) a.A-
iiiiruroiitur, eodem pertinere: 114,4;) \
inferre u. iiifero p. 102 (5 (Gj loe.j; 'i
quae res etsi nihil ad leuandas iniuria.s per-
tinere uidebantur, t.amen: 1,9,1; U se
ll.ioduorum iniurias non neglecturum: 135,
4; 30,0; t hortatur, ut simili ratione, atque
ipse fecerit, su.as iiiiurias pcrsoquantur: VII
38, 10; % iniuriam in eripiendis legionibus
(c) praedicat: 1,32,0; f uti aut ipsi
iniurias inferrent aut inhatas propulsarent :
VI 15, 1 ; f qua iu re Caesar non soluiu
publicas, scd otiam priuatas iniurias ultus
ost: I 12,7.
('. dat.: magnam se habere speni . . . Ario-
uistum finem iuiuriis facturum: 133,1.
D. g:i'ii.: quod si ueteris coutumeliae obliuisci
uellet, num etiam recentium iniuriarum, quod
eo inuito iter per prouinoiam pcr uim toiiip-
tassent, quod Haeduos, quod Ambnrros, quod
Allobrogas (c) uexassent, memoriam v^iuemo-
ria M(f^) doponere posse? 114,3.
si aliciiiiis iiiiiuiao sibi coiiscius fuisset: 1
14,2.
K. abl.; ii): Kniiulisiui Pompoianoriim iiiili-
tiiiii iiiiiiriis aUiiio ipsiiis Poiii|ioi oontiiiiioliis
175
iniuria — mopia
176
permoti Caesaris rebus fauebant : 1,28,1; qui-
bus iniuriis permotus Caesar legiones tres Mas-
siliam adducit: 1,36,4.
b): neue Haeduos iniuria lacesseret neue
liis sociisque eorum bellum inferret : I 35, 3 ;
t cum aut (c) aere alieno aut magnitudine
tributorum aut iniuria potentiorum premun-
tur: VI13,2.
c): ut tribunos plebis f in ea re (iniuria
Faern.y ex ciuitate expulsos in suam digni-
tatem restitueret: 1,22,5; — neque (se) liis (c)
neque eorum sociis iniuria (iniuriis fi) bellum
i II laturum: I 36, 5.
(1): (banc (c) (siluam) . . . pro natiuo muro
obiectam Cheruscos ab Suebis >Suebosque ab
Cheruscis (iniuriis incursionibusque add. codd.
et edd.; del. Paul) prohibere: VIIO, 5;) VI
23, 9 u. F. a) prohibere.
F. e. pracp.; a) ab: Caesarem . . . Galiiam . .
omnem ab Ariouisti iniuria posse defendere:
131,16; petunt, ut Mandubracium ab iniuria
Cassiuellauni defendat: V20, 3; t fini-
timis imperauit, ut ab iniuria et maleficio se
suosque prohiberent: 1128,3; Trinobantibus
defensis atque ab omni militum iniuria prohi-
bitis: V21, 1; qui quacumque (c) de causa ad
eos uenerimt, ab {om. p) iniuria proliibent,
sanctos (e) habent: VI 23, 9; f neque ho-
mines inimico animo . . . temperaturos ab
iniuria et maleficio existimabat: 17,5.
b) de : quorum . . legati . . . de Sueborum
iniuriis querantur: IV 8, 3; Caesarem adie-
runt palamque de eorum iniuriis sunt questi:
3,59,4; Tf si Haeduis de iniuriis, quas
ipsis sociisque eorum intulerint, item si AIIo-
brogibus satis faciant: 114,6; seseque para-
tos esse . . omuibus ratiouibus {om. [i) de iu-
iuriis s.atis facere: VI, 7.
e) pro: tametsi (c) pro ueteribus Heluetiorum
iniuriis populi Romani (pop. R. dcl. Pr.) ab
his poenas bello repetisset: 130,2; f
ne . . . ulciscendi Romanos pro iis (c) quas
accepermt (c) iniuriis ocoasionem dimittant: V
38,2.
(1) sine: neque ullos in Gallia u.acare agros,
qui dari tantae praesertim multitudini sine in-
iuria possint: IV 8, 2; — ut sine maleficio et
iniuria transeant: 19,4.
Iiiiuria . . . maletielum: 17,5; 9,4; II 28,
3; (iniuria . . . contumelia: 114,3; 1,28,
1;) (iniuriae ' ncursionesque: VI 10,5;)
t iniuria c. geuet. obiect.: 120,5; 35,4; 36,
G; 1,7,7; {cf. suae VII 38,10;) — c. genet.
obiect. et subiect. 130,2; — c. genet.
epexeget. : 11110,2; iiiiuriae iii alqni: 1,7,
1; — iniuria in eripiendis legionibus:
1, 32, 6.
Adicct.: (ali)qua: 114,2; (1132,2; 33,1;)
grauior: ap. Cic. ad Att. X 8 B. 1 ; magna:
136,4; omnis:V21,l; priuatae, publicae:
112,7; recentes: 114,3; ueteres: 130,2.
iiiiliS!«n: tertiae aciei totique exercitui im-
perauit, ne iniussu suo concurreret: 3,89,4;
— quod ea omnia non modo iniussu suo et
ciuitatis, sed etiam inscientibus ipsis fecisset:
119,1; — neque ex hibernis iniussu Caesa-
ris discedendum existimabant (c): V 28, 3.
inligo. Codd. sempcr uuleniur Itahere in-
ligare, inlustris, inlatus, -urus, nisi
quod 2,2,6 in cod. a uidetur exstare illata.
has (litteras) ille in {om. p) iaculo inligatas
(implicatas Hoffm.) eflert (c): V45, 4; t
ut, quo maior uis aquae se incitaiusset, hoc
artius (tigna) inligata (ligata (j) tenerentur:
IV 17, 7.
(inlncei^co: ubi luxit (illuxit O) , ...
iubet: 1,23,1.)
(inlndo: C. Caesar . . . in Dolabellam
actionis I. lib. I: isti (i/erfc; actionis inlibusti
(tiel inlibuisti) codd.; actionis * * * dis in-
lusisti coni. Np.), quorum in aedibus fanis-
que posita et honori erant et ornatu : ap. Gell.
IV 16, 8.)
inlnstris: horimi esse alterum Couuictoli-
tauem , florentem et inlustrem adulesceu-
tem: VII 32, 4; cum pater familiae inlu-
striore loco natus decessit: VI 19,3.
ubi quae (c) maior atque inlustrior in-
eidit res: VII 3, 2.
inin. u. inim.
innascor : (couuersae sunt omnium nientes
summaque alacritas et cupiditas belli
gerendi iniecta {R. Menge; iunata codd. et edd.)
est: 141,1;) quod est quaedam animi inci-
tatio atque alacritas uaturaliter iunata
omuibus: 3,92,3; iracundia et temeritas,
quae maxime iUi hominum generi est iu-
nata: VII 42, 2.
innitor: ut nostri, etiam qui uulneribus
confecti procubuissent, scutis iunixi proelium
redintegrarent : 1127,1.
innocens : ne commuui odio Germanorum
innocentes pro nocentibus poenas pendant:
VI 9, 7 ; — cuni eius geueris copia defecit (c),
etiam .ad innoceutium (innocentiam /«) sup-
plicia desceudunt: VI 16, 5.
innocentia: suam inuocentiam per-
petua uita, felicitatem (c) Heluetiorum bello
esse perspectam: 140,13.
inopia. A. absol. = egestns, pauper-
177
inopia
178
tas: fortasse inopiam excusare et calami-
tatem aut propriam suam aut temporum queri
. . . etiam mediocris est animi : 3, 20, 3 ; *j[
in eadem inopia, egestate, patientia, qua
ante, Germani permanent {u. CC): VI 24, 4.
B. uddltiir g-cnctiuus uel iiitelleijendus est
(rei frumentariae): a) suLi.: militum uires ino-
pia frumenti deminuerat: 1,52,2; 1
quod in his locis inopia frumenti erat: III 7,
3 ; erat summa inopia paljuli, adeo ut foliis . . .
et . . . radicibus contusis equos alerent: 3,58,
3; T multae res ad hoc consilium Gallos
thortabantur: . . . inopia cibarioriim , cui rei
parum diligenter ab iis (c) erat jjrouisura,
spes Venetici belli: III 18, G.
1)) obi.: inopiam ferre ?«. fero p. 1290
(3 loc); T (leuare: 1,52,4 u. tutari;)
quod (genus radicis) admixtum lacte (c) mul-
tum inopiam leuabat: 3,48,1; t (miti-
gare: 1,52,4 u. tutari;) t perpessos
(se) omnium rerum inopiam: 1,84,4; memine-
rant (milites) ad Alesiam magnam se inopiam
perpessos , multo etiam maiorem ad Auaricum
maximarum [se] gentium uictores discessisse
(magna usos inopia, multo etiam maiore ad
A. maxim. se gent. u. disc. Oiacc.): 3,47,0;
% docuit, quantum usum liaberet ad subleuan-
dam omnium rerum inopiam potiri oppido
pleno atque opulcnto: 3,80,5; t susten-
tare: 1,52, 4 ?«. tutari; iamque frumeuta ma-
turescere incipiebant, atque ipsa spes inopiam
sustentabat, quod celeriter se habituros copiam
confidebant : 3, 49, 1 ; 1 ut non posse in-
opiam diutius sustinere confiderent: l,6f),2;
K ipse praescntem inopiam quibus poterat sub-
sidiis tutabatur (milignhat coni. Db. ; leuabat
Kmdseh. ; sustentabat 1'aui): 1,52,4; t
inopiam frumenti ueritus . . . constituit non
progredi longius : VI 29, 1 ; t quem (f)
ubi Cacsar intellexit praescntis periculi atque
inopiae uitandae causa oninem orationem (c)
instituisse: 3, 17,6.
c) diit.: ad liunc modum distributis logioni-
bus facillimc inopiae rei (add. USclin. ; om.
codd. et edd.) frumentariae seae mederi posso
existimauit: V24, 6.
d) (fcii. : pecora, quod spcundum ])oterat essc
inojiiae (inoj)ie li; m o])ere ()\) su bsiili iiiu,
. . . iinilimae ciuitates longius rcmoucrant: 1,
48, (i.
c> iilil.; a): inopia adductus u.. addiic»
p. iril) [i) (6 loe.); t intorclusum itinero
. . . CacRarem inojiia frumenti coactum in
prouinciam coiitcndissc: VII 59, 1; (nostros)
iieceBBarii uictus iMO]iia coactos l'ug(wc: 1,(!9, 1;
Tjuxic. (liLOHUr. I 1.
t maxime frumenti commeatusque (que otn. p)
inopia permotus . . . in prouinciam reuerti
contendit : III 6, 4 ; t qui in oppida compulsi
ac simili inopia subacti eorum corporibus,
qui aetate ad bellum inutiles (c) uidebantur,
uitam tolerauerunt : VII 77, 12.
(hoc unum (inopia uauium ckW. codd.; del.
Hoiom.; defcnd. Wijlffel) Caesari ad celeritatem
conficiendi belli defuit: 3, 2, 2;> — quod ca.stra
mouisset, factum inopia pabuli: VII 20, 3; —
his . . omnibus "rebus annona creuit; quae fere
res non solum inopia (abuiidare uidetur Ciacc.)
praesentis , sed etiam futuri temporis timore
ingrauescere consueuit: 1,52,1; — ut . . .
his . . . rerum omnium inopia pereundum
uideretur: VI 43, 3; — omnibus rebus obsessi,
quartum iam diem sine pabulo retentis iumen-
tis, aquae, lignorum (ligni OUd) , frumenti
inopia, conloquium (c) petunt: 1,84,1; —
neque certum inueniri j)oterat, obtinendine Brun-
disii causa ibi remansisaet . . . an inopia nauium
ibi restitisset: 1,25,3.
p): uti autem ipsos ualetudine non loona cum
angustiis loci et odore taetro . . . et cotidianis
laboribus insuetos operum, tum aquae summa
inopia adfectos (del. Ciace.): 3,49,3; t
ut nostri magna inojiia necessariarum rerum
conflictaren tur , illi omnibus abundarent
rebus: 1, 52, 3; 1 neque . . . aut ignominia
amissarum uauium .aut necessariarum rerum
inoj)ia ex portu insulaque expelli potuit: 3,
100, 4 ; 1 simili omnem exercitum inopia
premi: VII 20, 11; 1 (uti: 3,47,6 ti. h)
jjerj^eti.)
1') c. iiraep. : a) ad: Massilienses (c) omni-
bus defessi malis, rei frumentariac ad summam
inojiiam adducti . . . sese dedere . . . con-
stituunt: 2,22,1.
p) ex: Caesar . . . summam . . . copiam
frumenti et reliqui commeatus uactus (c) exer-
citum ex labore atque inoj)ia rcficit (c) :
VI 1.^2,1.
y) iii: singiilari militum studio in summa
omnium rerum (rcr. onui. P) inopia circiter
sescentas . . . naues . . . inuenit instructas: ^'
2,2.
d) iiropter: nc(iuc nostros exercitus proptcr
frumenti ino])iani ^ino]). frum. (i) diulius apud
so morari iiosso eoMlidobaut : III 9,r); jielles
(erant) jiro uclis aIiitao(|uc tonuitor confootae,
luie (del. Fri<j.) siuo proptcr lini inoj)iam (inoj».
lini [i) atque oius usus inscieutiam (c) siue eo
(c), . . . quod: III 13,6; si j^roptor inojuam rei
frumentariao Uoniani sosc recij^oro c()oj)isscnt: III
24, .3; cuiu uci|uc ui contoiidoro jirojitor iiKijiiaiii
12
179
mopia — inqiiit
180
nauiiim neque clam transire . . . possent: IV
4,4; fiiit antea tempus, cum . . . Galli . . .
propter bomiuum multitudinem agrique inopiam
trans Elienum colonias mitterent : VI 24, 1.
luopia, egestas: VI 24, 4; fames et iiioi>ia:
VII 20, 10.
Iiiopia agri: VI 24, 1 ; aquae: 1,84,1;3,49,
3; cibariorum: 11118,6; VI 10, 2; com-
meatus: 1116,4; frumenti: 1116,4; 7,3; 9,
5; VI 29,1; VII 59, 1; 1,52,2; 84,1; lignorum
(c): 1,84,1; lini: 11113,6; nauium: IV 4,
4; 1,25,3; (3,2,2;) pabuli: VII20,3; 1,81,
6; 3,58,3; omnium (necessarianim) rerum: I
27,1; V2,2; VI43,3; 1,52,3; 84,4; 3,80,5;
100,4; rei frumentariae: 11124,3 ; V24,6
<c>; 2,22,1; uictus: 1,69,1.
Adiect.: eadem: VI24,4; (frum entaria:
V24,6;) magna (maior): 1,52,3; 3,47,6;
praesens: 1,52,4; (3, 17,6;) similis : VII 20,
11; 77,12; summa: V2,2; 2,22,1; 3,49,3;
58,3.
iiiopinaii!^: se (ipsi adcl. [i; Schn.} sti-
mulis inopiuantes induebant (Galli): VII
82,1; 1 eos impeditos et inopinantes
adgressus magnam partem eorum concidit:
112,3; qui inopinantes (-tis a) pabula-
tores et sine ullo dissipatos timore adgressi
intercipiunt : 1,55,1; equites . . . impruden-
tes atque (imprudentesque atque Sl; Db.;
prudentisque ad af: prudentes atqueA; et pru-
dentis atque 0') inopinantes (-tis af) ho-
stes adgrediuntur: 2,38,4; — celeriter con-
traque omnium opinionem confecto itinere mul-
tos in agris inopinantes deprebendit: VI
30,1; — inscios inopinantesque Mena-
pios oppresserunt: IV4,5; quibus (Aruer-
nis) oppressis inopiuantibus: VII 8, 3;
exploratores hostium . . . inopinantes
. . . ab nostris opprimuntur: VII61,1; —
inopinantes nostri re noua perturban-
tur: VI 37, 3; 1 (omnibus add. p) suis
inopinantibus quam maximis potest itineri-
bus Vieunam peruenit : VII 9, 3 ; L. Nasidius
. . . freto Siciliae imijrudente atque in-
opinante Curione peruehitur: 2, 3, 1 ; subito-
que (hoc opus) inopinantibus hostibus
. . . ad turrim hostium admouenl: 2,10,7.
inp. M. Lnip.
(iiiqnain) inqnit. Scriptum est inquid
iii BQ V30,l; in AQ V44,3; VI 8, 3; in A
VI 35,8; in B VII 20,8; in a 2,31,2.5; 32,2;
39,3; 3,18,4; 64,3; 85,4; 86,2; 91,1.3; 94,6.
qui decimae legionis aquilam ferebat, contesta-
tus (obtestatur (i) deos, ut ea res legioni feliciter
eueniret, Desilite, inquit, commilitones (c),
nisi uultis aquilam hostibus prodere .... hoc
cum uoce magna dixisset: IV 25, 3; hac in
utramque (e) partem (c) disputatione habita
cum . . . resisteretur, Viiicite, inquit, si ita
uultis, Sabinus, et id clariore uoce, ut magna
pars militum exaudiret; neque is sum, inquit,
qui grauissime ex uobis mortis periculo (c)
terrear . . .: V30, 1— 3; ex his Pulio, cum acer-
rime . . . pugnaretur, Quid dubitas, inquit,
Vorene? aut .... haec eum dixisset: V44,3;
tum . . . impedimentis . . in tumulo quodam
conlocatis flabetis, inquit, milites, quam peti-
stis facultatem. . . . simul . . . iubet: VI 8, 3.
4; atque unus ex captiuis Quid uos, inquit,
hauc miseram . . . sectamini praedam , quibus
hcet iam esse fortunatissimos (c)? . . .: VI 35, 8.
9; haec ut intellegatis , inquit, a me sincere
pronuntiari, audite Eomanos milites: VII 20, 8;
haec, inquit, a me , Vercingetorix {del. Oiil-
bauer} , beneficia habetis , qiiem proditionis iu-
simulatis; cuius . . . : VII 20, 12; Litauiccus . . .
conuocatis subito militibus lacrimans Quo pro-
ficiscimur, inqiiit, milites? . . .: VII38, 1— 3;
quasi uero , inquit ille , consilii sit res ac non
necesse sit nobis Gergouiam contendere . . . : VII
38,7.8; M. Petronius . . . centurio . . . a (c)
multitudine oppressus ac sibi (c) desperans . . .
manipularibus suis , qui illum secuti erant (c),
Quoniam, inquit, me una uobisciun seruare
non possum , uestrae quidem certe uitae pro-
spiciam, quos . . .: VII 50, 4; conantibus auxi-
liari suis Frustra, inquit, meae uitae subuenire
conamini . . .; proinde . . .: VII 50,'6; hic . . .
magnae habitus auctoritatis Nihil, inquit, de
eorum sententia dicturus sum, qui . . .: VII
77,3 — 16; qua enim, inquit, fiducia . . . mu-
nitissima castra expugnari posse confidimus?
. . .: 2,31,2—4; quod si iam, inquit, haec
explorata habeamus . . ., quanto haec dissi-
mulari (c) et occultari quam per nos confirmari
praestet? . . .: 2,31,5—8; uos enim uestrum-
que factum, inquit, omnia (Oflil: omnia, inquit
Na ; edd.) deinceps municipia sunt secuta,
neque . . . : 2, 32, 2 — 14 ; tum (c) Eebilus , le-
gatus Caesaris, quem Curio secum . . . duxe-
rat, quod magnum habere usum in re militari
sciebat, Perterritum, inquit, hostem uides, Cu-
rio ; quid dubitas uti temporis oportunitate ? 2,
34,4; proximaque (Curio) respiciens signa Vi-
detisne, inquit, milites, captiuorum orationem
cum perfugis conuenire? . . .: 2,39,3; queni
. . . Pouipeius interpellauit et loqui plura pro-
hibuit. Quid mihi, inquit, aut uita aut ciuitate
opus est, quam beneflcio Caesaris habere uide-
bor? . . .: 3,18,4; in eo proelio cum gr.aui uul-
181
inquit — insequor
182
nere esset adfectus aquilifer . . ., conspicatus
t equites nostros, Hanc ego, inquit, et uiuus
niultos per annos magna diligentia defendi ei
nunc moriens eadem fide Caesari restituo . . . :
:5, W, 3. 4; tunc <tum f) Caesar apud suos,
cum iam esset agmen in j)ortis, Differendum
i jt, inquit, iter in praesentia nobis et de proelio
cogitaudum . . .: 3,85,4; id cum essent pleri-
que admirati, Scio me, inquit, paene incredi-
bilem rem polliceri ; sed .... simul denuntiauit,
ut: 3,86, 2 — 4; hunc Labienus excepit et, cum
. . . Pompei consilium summis laudibus effer-
ret, Noli, inquit, existimare, Pompei, bunc
esse exercitum , qui Galliam Germaniamque
deulcerit .... haec cum dixisset: 3,87, 2— 5;
liic signo dato Sequimini me, inquit, mani-
pulares mei qui fuistis, et uestro imperatori
cjuam *consueuistis operam date . . . : 3, 91, 1.
■2; simul respiciens Caesarem Faciam, inquit,
hodie, imperator, ut aut uiuo mihi aut mortuo
gratias agas. haec cum dixisset (Crastinus): 3,
'Jl,3; Pompeius . . . iis ceutiuionibus, quos
. . . ad praetoriam portam posuerat , clare , ut
mihtes exaudirent, Tuemini, inquit, ci»stra et
defendite diligenter, si quid durius acciderit.
igo .... haec cum dixisset: 3,94,6.
(inqnlro: reperiebat etiam in quaerendo
(ctiani iuquireudo Ciacc.) Caesar: 118,10; ne
in quaerendis suis <ue inquirendo suos fl) pu-
'j-iiandi <c) tempus dimitteret: 1121,6; [relin-
Hiebatur (Oud.; relinquirebatur b; rei inquire-
i):itur A ; requirebatur N; tum inquirebatur 0),
ut: 1,79,4.])
iiirideo. /« B. Gall. codd. omnes uidcniur
liabcre inridere, iuridicule, inrumpere,
inruptio, nisi quod in B^ irridicule a correc-
!'ire inlatum est. In B. Ciu. duobus locis (2, 12,
1 et 13,4) inueniri tiidetur in a irrumpere
it 2,15,1 in eodem cod. irrisui, reliquis locis
lcste Ap. in a exstat inrumpere.
ubi . . . uiderunt (Aduatuci) , primum in-
ridere ex muro atque increpitare uocibus, quod
umta machinatio ab <c) tanto spatio instruere-
Uir {c): 1130,3.
inridiruie: quud cum lieret, uon inri-
dicule quidam ex militibus dccimae legionis
dUit . . . : I 42, 6.
iiiriMni: iudutiisque per Bcelus uiolatis suam
uirtuuni inrisui fore ^^fieri Paul) perdo-
Uieruiit: 2, 15, 1.
iiiriiiiipo. A. ubs.: hic paulisper est pu-
gnatuui , cuni inrunipere nostri <castra «</</. /">
conarcntur, iili cnslra dcfenderent: 3, 67,5; (cor-
nebatur . . . non yc) numquum •subBistere
extremum agmen atque iter (add. Forchh.; om.
edd.) interrumpi <inrumpi Xp.): 1,64,1.)
B. inrumpere in ti. rn p. 92 (4 -\- 4 loc);
cf. iiifra C. ojjpidum 2,13,4.
C. iurumpere alqd: Achillas . . . occupabat
Alexandriam praeter eam (c) oppidi partem,
quam Caesar . . . tenebat, primo impetu do-
mum eius inrumpore conatus: 3,111,1; ^
ne sub ipsa profectione milites <in add. Paul)
oppidum innmiperent: 1,27,3; aegreque tunc
sunt retenti, quin <in uidetur addendum) oppi-
dum innmiperent: 2,13,4; ^ (quaeque
pars hostium (quaeque host. pars [J; quaeque
parti ho.st. a; quaque pars host. yp.: quaque
parte host Db.) confertissima. est <manus est
Db.) uisa, inrumpit .^eam inrumpit [i; an ea iu-
rumpit?): V44. 4.)
inrnptio: iu prouinciam Karbonem (c)
uersus eruptionem <irraiptionem Rartx) fa-
cere contenilit: VII 7, 2: (ne qua subito iu-
ruptio ab hostium peditatu fiat (luiec omnia
del. Paul) : VII 70, 2.)
in»icien!!i: quod ea omnia non modo in-
iussu suo et ciuitatis, sed etiam inscienti-
bus ipsis fecisset: 119, 1; Dumnorix cum
equitibus Haeduorum a castris insciente Cae-
sare domum discedere coepit: V7, 5.
inseientia. A. : uauigationem impeditam
propter inscientiam locorum paucitatem-
que portuimi sciebant <«. CC): 1119,4; pelles
(erant) pro uelis alutaeque t«nuiter confectae,
hae (CC) siue propter lini inopiam <c) atque
eius usus inscientiam <inscientia fj), siue eo
<c) . . ., quod: 11113,6.
B. (cf. liHchn. BPhW IV 13S1): factum
est oportunitate loci, hostium inscientia
ac defatigatione, . . . ut: 11119,3. ,
C: nihil se propter inscientiam leuitatem-
que <e) uulgi graiiius de ciuitate iudicare:
VII 43, 4.
int^cins: inscios iuopinautesque Me-
napios oppresseru nt : IV4,5; ^ ii,
qui Alesiae obsidcbantur, . . . consumpto omni
frumento inscii, quid in Haeduis gereretur,
. . . consultabant : Vil 77, 1.
initeqnor. I. Forniii: insecuntur r^'/ «»
a 1,G0, L'.
II. Si:ruif. ; A. subircf. suut hoiniurs: ii) ho-
stili iinimu: x) alqiii; ax): qui ^equites) cupi-
dius noui.ssimum agmen insecuti lUieno loco
. . . proelium commiltuut: 1 15,2; 1 iu
ipsum Caesarem hostes equitatu (^hostis cqui-
tatum AQB' ; hostium equitatum li^p) persc-
quentem ^a; insequculcin [i^ iucidit: 153,5.
(iji): (Atrebates) trausire couiuites iuse-
12*
183
insequor — insidiae
184
cuti (milites) gladiis magnam partem eorum
impeditam interfecerunt : II 23, 1 ; — rursus se
ad signa recipientes (Romanos) insequantur:
V34, 4; — quos (Suebos) Vbii (c) . . . perter-
ritos [senserunt] insecuti magnum ex iiis nume-
rum occiderimt: 154,1.
yy): Senones . . . Cauariuum . . . inter-
ficere . . . conati, cum ille . . . profugisset,
usque ad fines insecuti regno domoque expu-
lerunt: V54, 2; — magnam partem equitatus
ad eum (Dumnorigem) insequendum mittit
(c) retraliique imperat (c): V7, 6; — omnibus
coactis nauibus P o m p e i u s praesentem facul-
tatem insequendi sui ademerat: 1,29,1.
Sd)'- cedentes insequi u. cedo p. 499
uersu 1 sqq. (3 loc.) ; — Caesar . . . rursus c o-
nantes progredi insequitur et moratur: 1,65,
2; — nonae legionis milites . . . temere insecuti
longius fugientes in locum iniquum progre-
diuntur: 1,45,2; — Heluetii . . . itinere con-
uerso nostros a nouissimo agmiue insequi ac
lacessere coeperunt: 123,3; hostem insolenter
atque acriter nostros insequentem supprimit: 1,
45,1.
p) iutellegeudum est obiect. : Afrauii copias
equitatus Caesaris insequens morabatur: 1,
70,1; \ equitesque eius augustiis . . .
ad insequendum tardabantur: 3,70,1; t
(hostes maximo clamore sicuti (insecuti quasi
(i) parta iam atque explorata uictoria . . . coe-
perunt : V 43, 3 ;) ut . . . quo minus libere ho-
stes insequerentur terreret (CC): VII 49, 2; ne
tum quidem iusecutis hostibus . . . pontem (c)
reficit (c) : VII 53,4; quae res . . hostes ad in-
sequendum tardabat: VII 67,4; W in-
tolerantius Gallos insequentes legio decima
tardauit: VII 51, 1; — palus . . . Romauos
ad insequeudum tardabat: VII 26, 2; — (Vbii:
154,1 u. a> fifi) Suebos;) \ pontones . . .
Lissi relinquit, hoc consiUo, ut . . . aliquam
Caesar ad insequendum facultatem haberet:
3,29,3; — neque uero Pompeius . . . moram
uUam ad insequendum intuht: 3,75,3; —
(Scipio ad.sequendum (insequendum Oraeuius)
paratus equitatum . . . praemisit: 3,38,2;) —
si acrius insequi uoluisset (Sulla) : 3, 51,3; t
equitatu suo pulso atque insequenlibus nostris
subito pedestres copias . . . ostenderunt: III
20,4; compluribus interfectis cupicUus insecuti
(nostri) uou nullos ex suis amiserunt: V15, 2;
cernebatur . . . nostros propelli, dein rursus
conuersos {b; conuerso Ox) insequi: 1,64,2;
sed insequentes nostros, ne longius prosequeren-
tur, Sulla reuocauit: 3,51,2; nostros ex supe-
riore insequentes loco uerebantur: 3,51,7; —
quo paratiores essent ad insequendum o m n e s :
1,81,2; t [equustris autem proelii ratio
et cedentibus et insequentibus par atque idem
periculum inferebat: V16, 3;] eadem res celeri-
tate insequentium tardata nostris salutem attu-
lit: 3,70,2.
b) auimo uou hostili (= sec^ui) : sed rex
omnibus (c) copiis insequebatur {an seque-
batur?) et sex milium passuum interuallo a
Saburra consederat : 2, 38, 3 ; Oscenses . . . sese
. . imperata facturos pollicentur. hos Tarra-
conenses et lacetaui et Ausetani et paucis post
diebus Illurgauonenses . . . insequuntur {an
sequuntur?): 1,60,2.
B. subiect. est auuus uel dies : a publicanis
. . . pecuniam exegerat et ab isdem insequentis
anni mutuam praeceperat: 3,31,2; publicanis,
ut in Syria (c) fecerant, insequentis auni uecti-
gal promutuum (imperabant) : 3, 32, 6 ; T[
has munitiones insequentibus auxit diebus:3,
112, 8.
Aduerb.: acriter, acrius: 1,45,1; 3,51,3;
cupidius: 115,2; V15,2; insolenter: 1,45,
1; intolerantius: VII 51,1; libere: VII 49,
2; lougius: II 19, 5; 1, 45, 2; temere: 1, 45, 2.
iusero: (erant magno usui) falces praea-
cutae insertae {CC) adfixaeque louguriis:
III 14, 5.
iii»$i(llae. A. propr. = evidqa (et locum
et homiues siguificat); a) obi. : uostri cogni-
tis -\ hostium <,hosti Voss.; del. Otid.; {an ab
hostibus?) insidiis . . . duas nacti turmas ex-
ceperunt: 3,38,4; t hostes . . . conlo-
catis insidiis bipertito in siluis . . . llomanorum
aduentiim exspectabant: V 32, 1 ; uoctu insidias
equitum coulocauit, quo in loco . . . nostri pa-
bulari consueuerant (c): 3,37,5; 1f cum
. . . primae . . turmae iusidias intrauis-
sent: 3,38,3; T| quod Pompeius insidias
timens . . . muuitionibus adpropinquare ali-
quamdiu non audebat: 3,70,1.
b) geuet. : ipsum cum equitatu expeditisque
. . . iusidiarum (insidiandi p) causa eo
(c) profectum, quo: VII 18, 1.
c) c. praep.: si imprudeuies ex iusidiis
adoriri posset: 3,30,2; — subito illi ex in-
sidiis consurrexerunt : 3,37,5.
subito pedestres copias, quas in couualle in
iusidiis conlocauer ant, ostenderunt: III
20, 4.
ii. trsl. = l'raui>, dolus: reliqua pars scrobis
ad occultandas iusidias uiminibus ac uir-
gultis (c) iutegebatur (c) : VII 73,7; — Caesar
. . . insidias ueritus . . . exercitum . . .
continuit: 1111,2; T[ se ita a patribus
185
insidiae — instar
186
maioribusque suis didicisse, ut magis uirtute
contenderent quam dolo (nic Dt.-; uirtute quam
dolo contend. codd.; edd.) aut insidiis nite-
rentur (uterentur RSchn.; u. CC): 113,6;
\ uereri se, ne per insidias ab eo circum-
ueniretur: 142,4; — qui per dolum atque
insidias petita pace ultro bellum intulissent:
IV 13,1.
insidior: neque ex occulto in.sidiandi et
dispersos circuniueniendi singulis deerat auda-
cia: VI 34,6; cognouit . . . ipsum cum equitatu
expeditisque . . . insidiarum (insidiandi fl) causa
eo {c) profectum, quo: VII 18, 1.
ini«igiii»t. 1. adiect.: quae pars ciuitatis
Heluetiae insignem calamitatem ijopulo Ko-
niano intulerat: 112,6.
i. iii»«igne subst.; A. = signuui, iudifium
<>iu^''.): (uexillum (erat) proponendum, (quod
erat insigne, cum ad arnia concurri oporteret
add. cudd.; edd. plur.; dei. Ald.): 1120,1;)
tametsi dextris umeris exsertis animaduerte-
bantur, quod insigne pactum {Ileller; Dt^.; pa-
catis Aid.; pacatum X; edd.; pacatorum A7«.ss-
mann; Dt.^; u. CC) esse consuerat: VII 50, 2;
^ eius (Caesarisj aduentu ex colore uestitus co-
gniio, quo insigni in proeliis uti consuerat
(c; u. CC): VII 88, 1; t quae {nauis D.
Bruti) ex insigni {0; igni Nz) facile aguosci
(-cere af) poterat: 2,6,4.
li. = ornumeutuui (plur.) ; a) imperatoris :
Pompeius . . . detractis insignibus impe-
ratoriis (recc; imperatoris O^; edd.) decumana
porta se ex castris eiecit: 3,96,3; — neque in
fascibus insignia laureae praetulit: 3,71,3.
b) milituui: ut non modo ad insignia ad-
commodaudu, sed etiam ad galea^j indueudas
(c) .. . tempus defuerit: 1121,5; — teclis
insignibus suorum occultatisque siguis mili-
taribus raros milites . . . traducit: VII 45, 7 ;
^ id se a Gallicis armis atque insignibus
cognouisse: I 22, 2.
iiiMilio: reperti sunt complures nostri mi-
litcs, qui iu pbalanga (ego; phalanga B''^;
phalauga.s a; edd.) insilireut et (c) scuta maui-
bus reuellerent: 152,5.
inMiJUUlo: Vercingetorix . . . prodilio-
nis iusimulatus (insimulatur recc; prub. Oud.),
quod castra propius Itomunos mouisset, quod
cum oiuni cquitatu disccssisset , quod sine im-
perio tantas copias reliquisset, quod eius dis-
ccssu Konuiui tunla . . . celerilute ueiiissent,
. . . rcspondit: VII 20, 1 ; haec, inquit, a nie,
Vercingotorix , benelicia habetis, qucni prodi-
tionis insiniululis: VII 20, 12; principes ciuitatis,
Kporcdori.\ cl Viriduuiaius, insiniululi prudi-
tionis ab Romanis indicta causa interfecti sunt :
VII 38, 2.
in^iinno: cum (essedariij se inter equitum
turmas insinuauerunt (-erint Qcorr.,&M-h),
ex essedis desiliunt (u. CC): IV33, 1.
in!4i!^to. A. propr.: nostri tamen, quod
neque ordines seruare neque firmiter insi-
stere . . . poterant . . ., magnopere pertur-
babantur : IV 26, 1 ; — uti ... per temonem
percurrere et in iugo insistere (consistere
a) et se inde (c) in currus citissime recipere
consuerint: IV 33, 3; — ut, cum primi eorum
cecidissent, proximi iacentibus insisterent
atque ex eorum corporibus pugnarent: 1127,3.
B. trsl.: neque satis . . . tribunis . . . con-
stabat, quid agerent aut quam rationem pu-
gnae insisterent (instituerent Ciacc.): III
14,3; — totus et mente et animo in bellum
(heWo AQ) Treuerorum et Ambiorigis insistit:
VI 5, 1 ; — (hi consuetudine populi Komani loca
capere, castra munire, commeatibus nostros
intercludere instituunt (insistunt afd:): III
23, 6.)
insolen^. A. : erat in oppido (c) multi-
tudo insolens belli diutiurnitate otii: 2,
36, 1.
B.: tamquam scopulum, sic fugias iuauditum
(infrequens Macrob.) atque insoleus uerbum:
ap. Gell. 110,4; cf Matrob. sat. 15,2.
iniitolenter: quod sua uictoria tara in-
solenter gloriarentur: 114,4; — hosteui
insolenter atque acriter nostros iusequeutem
supprimit: 1,45,1; 1 Pompeiani hoc in-
solentius atque audacius nostros premere
et instare coeperunt: 3,46,3.
instolentia: (praedicat) crudelitateni et
insoleutiam in circumscribendis tribunis ple-
bis: 1,32,6.
insolitai^: ut . . . iusolitum ad labo-
rem Pompei exercitum cotidianis itineribus
defatigarct: 3,85,2.
iuisitevto: accidit iuspectantibus nobis,
quod . . . praetereundum nou existimauimus :
VII 25, 1 ; altera ex duabus legionibus . . . ex
castris Vurronis adstaute et iuspcctunte ipso
sigua sustuht: 2,20,4.
(insiieratuiii: cohortati inter se, no spera-
tmu (inspcrulaui tunt.-uu Ciacc.) prucdam ex
mjmibus dimittereut: \'I8, 1.)
iiiMtaliiiiH: ut nuiritimue res postiduronl,
ul t\UM- ((■) colcrem utque iiislubilom ino-
tum huberout: IV 23,5.
inMtar: elleceruut, ut iustur nuiri hao
saepes muniuieiitum (aef; miuiinientis a; Fr.;
iiuiiiimoutu Q-; A/;., Db.; muuiuioiita iis Kusch;
187
instar — institiio
188
Hold.; munim. del. Madu.} praeberent: II 17,
4; (ut erant loca montuosa et j ad specus
(instar specuum Freudenherg} angustiae
ualliiun: 3,49,4;) animaduersum est . . . co-
hoi-tes quasdam, quod instar iegionis uide-
retur, esse post siluam : 3, Gt), 1.
iiisfig;o: intellexit . . . Senones Carnutes-
que conscientia faciuoris instigari (-gare
A^}: V56,l.
iiit«titno. A. propr. : duplici acie instituta
. . . exspectabat: 11124,1; acie triplici instituta
. . . ad hostium castra peruenit : IV 14, 1 ; (3,
93, 4 zi. B. a) a) aa) Wy aciem ;) t pri-
miun inridere . . ., quod tanta machinatio
ab (e) tanto spatio instrueretur (insUtueretur
fi): 1130,3.
B. trsl. ; a) = (noui aliquid) efflcerc, com-
parare, lueipere, introducere (cf. C. F. W.
MiUler ad Cic. Lael. ed. Seyffert^ p. 72);
a) seiiu. obiect.; aa) subst.; 91) concr.: es
tertia acie singulas cohortes detraxit atque ex
his quartam instituit: 3,89,3; quartae aciei,
quam iustituerat sex cohortium {Faern.; ex
cohortibus af; ex cohortium numero Ohl; Db.},
dedit siguum: 3,93,4; 1 quibus ad reci-
piendum . . . institutae fossae magno impedi-
mento fuenmt: 3,46,5; t (machina-
tionem: 1130,3 ?«. A.;) t institutas tur-
res, testudines munitionesque hostium ad-
miratur: V52, 2; eius mimitionis, quae ab Ro-
manis instituebatur, circuitus XI (c) milia (c)
passuum tenebat: VII 69, 6; postero die muni-
tiones institutas Caesar parat perficere: 1,83,4;
Caesar haec genera munitionis instituit:
VII 72, 1; \ Labieno scribit, ut quam plu-
rimas possit (c) iis legionibus, quae sint (c)
apud eum, naues inslituat: Vll,4; "^
armorum officinas in urbe Lastituerant (Mas-
silienses): 1,34,5; f opere instituto fit
equestre proelium : VII 70, 1 ; quibus rebus nun-
tiatis Afranio (-ius?) ab instituto opere disce-
dit: 1,75,1; t pila: V40,6 u. sudes; t
quo (tempore) pons institui coeptus est: IV
18,4; ex utraque parte pontem instituit (insti-
tutum Oflil} , biduo perficit: 1,54,4; f
naues . . . aedLBcari . . ., remiges ex prouin-
cia institui (instituit p) , nautas gubematores-
que comparari iubet: 1119,1; t multae
praeustae sudes, magnus muralium pUorum
uumerus instituitur: V40, 6; ^ testu-
dines, turres: V52, 2 it. munitionem.
SS) abstr. : intellegebat, . . . quae . . eum (lu-
dutiomarum) res ab instituto consilio deterre-
ret: V 4, 1; ^ Caesar conquiri rnilites . . .
dilectumque institui iubet: 1,16,1; %
cuius rei si exemplum non haberemus, tamen
libertatis causa institui et posteris prodi pul-
cherrimum iudicarem (tot. Iioe enunt. om. P):
VII77,13; 1 genus: VII 72,1 M. St) mu-
nitionem; t numerum: V40, 6 ib. sudes;
^ quem (c) (Libonem) ubi Caesar intellexit
praesentis . . . inopiae uitandae causa omnem
orationem (rationem 0/7*') instituisse: 3,17,
6; f neque satis Bruto . . . uel tribunis
militum centurionibusque . . . constabat, quid
agerent aut quam rationem pugnae insiste-
rent (instituerent Ciacc.}: 11114,3; rationem
pontis hanc instituit: IV 17,2; nota atque in-
stituta ratione magno militum studio paucis
diebus opus (e) efficitur: VI 9,4; si continere
(c) ad signa manipulos uellet (c) , ut instituta
ratio et consuetudo exercitus Komani postula-
bat: VI 34, 6; in praesentia (e) similem ratio-
nem operis instituit . . . : 1, 42, 1 ; 3, 17, 6 u.
oratiouem; *{ publiceque eiusdem (c) ge-
neris liabent instituta sacrificia: VI 16, 3;
S dum . . . longior . . consulto ab Ambiorige
instituitur sermo (sermo ab amb. iust. fi) : V
37,2.
pji) prou.: idque (fi; Db.; itaque a; rell.
edd.y eius rei causa antiquitus institutum uide-
tur, ne quis ex plebe contra potentiorem auxilii
egeret: VI 11, 4; id mihi duabus de causis in-
stituisse uidentur, quod . . .: VI 14, 4.
ji) se<i«. ut: neque frustra antiquitus insti-
tutum est, ut signa undique concinerent cia-
moremque uniuersi tollerent: 3,92,3.
y) sequ. iuiui.: reliquaque . . . admini-
strare instituit: VII 19, 6; Trebonius ea, quae
sunt amissa, multo maiore militum studio ad-
ministrare et reficere instituit: 2,15,1; ^
(agere: 11128,1 u. gerere;) qui . . . res,
quascumque agere iustituerit, impediat: 1,33,
3; turres uineasque ad oppugnationem urbis
agere , naues longas Arelate numero XII facere
instituit: 1,36,4; C. Trebonius . . . aggerem,
uineas turresque ad oppidum agere instituit : 2,
1,1; Vibullius . . . de mandatis Caesaris agere
instituit: 3, 18, 3; If reliquis deinceps diebus
(c) Cacsar siluas caedere instituit: 11129,1;
t hi (duces) consuetudine populi Eomani loca
capere, castra munire, commeatibus nostros
intercludere instituunt (insistunt afdc}: III 23,
6; t reliquis diebus oppidum uallo castel-
lisque circummunire {S ; circumuenire Ok;
cdd.} instituit: 1,18,6; postero die Curio ob-
sidere Vticam ualloque circummunire (-uenire
0} instituit : 2, 36, 1 ; montem opere circum-
munire (-uenire 2 det.} instituit: 3,97, 2; f
perspecto urbis situ . . . adhortatus ad laborem
189
instituo — institutum
190
niilites (c; ale.siam add. p) circumuall.irc
instituit: VII 68, 3; niunitione circumuallare
(uallare f) Pompeium instituit: 3, 43, 2; t
Ccircumuenire: 1, 18, <j ?<. circummunire;)
*; Indutiomarua equitatum peditatumque co-
gere, . . . bellum parare instituit: V3, 4; 1
Caesar primis diebus castra magnis operibus
munire et ex finitimis niunicipiis frumentuni
comportare reliquasque copias exspectare in-
stituit: 1,18,4; t (deportare: V23, 2 u.
reportare ;) 1 exspectare: 1,18,4 u.
comportare; t discedens ab Mbernis
(•.lesar in Italiam , ut quotannis facere con-
suerat (instituerat (i) , legatis imperat: Vl,l;
])aulo (e) supra eum locum . . . facere pontem
instituit: VI 9,3; Caesar promota turri derec-
tisque (c) operibus, quae facere instituerat, . . .
iussit: VII 27, 1; iter in (e) Senones (c) facere
iiistituit: VII 56,5; ipse in iis (c) operibus,
quae facere instituerat, milites disponit: 1,21,
3 ; 36, 4 u. agere ; fossas . . . complures facere
instituit: 1,61,1; musculum . . . facere insti-
tuerunt: 2,10,1; aggerem noui generis . . . fa-
ccre (milites) instituerunt: 2,15,1; t qui-
bus etiam a propiiuiuis nostris openi ferre
instituimus: ap. Oetl. V 13, 6; f qui (Mo-
rini Jlenapiiquc) longe alia ratione ac reliqui
Galli bellum gerere (agere [i) coeperunt (iu-
stituerunt [i): 11128,1; t Caesar . . .
dilectum habere instituit: VI 1, 1 ; quaestionem
habere instituit: VI 44, 1 ; dilectum tota pro-
uincia liabere instituit (instituuut M): VIII,
1; quos ab initio secum (c) liabere instituerat:
VII 13, 1 ; ibique dilectum lial)cic instituit: 1,
11,4; dilectumque colonorum . . . babere in-
stituunt (magistratus): 1,14,4; quem ... in
Buorum nccessarioruni numero liabere institucrat
(constit. A^ : 3, 57, 1 ; t exitus administra-
tionesque Brundisini portus impcdire insti-
tuit: 1,25,4; t intercludere: 11123,6
u. capere; t postrenio ct plurcs iiitcr-
mittere dies et praeter consuetudiiicm om-
nium uoctu instituerant {cyo ; constitueraiit
codd. ct eild.) pabulari: 1,59,3; t fruiuen-
tum parce et paulatim nietiri instituit (Ver-
cingetorix); VTI71,8; t munire: III 23,
G u. capere; cum Caesar (c) . . castra . . inu-
nire iiiHtituissct: 11128,3; ut castra niuiiirc
iiiKlitucreiit: VII 21), 7; primunique co tciiiporc
(lalli castra munire iiistituerunt (m. CO): VII
30,4; 1,18,4 u. coniportare; t obsidere:
2,36,1 u. circummuiiirc; t (Verciiigetorix)
Oorgoliiiiam . . . oppiigiiaro iiistiluit: VII 11,
6; allcro dio cum ad oppidiiiii Sciiuiiiini Vd-
i.iiuiuiliiiiuiii iiciiiHMCt , . . . oppugiiarc iiistitiiil:
VII 11,1; ille oppidum . . . Nouiodunum (c)
oppugnare instituerat: VII 12,2; (M. Octauius
Salonas) oppidum oppugnare instituit: 3,9,2;
t pabulari: 1,59,3 u. intermittere; t
(Veneti reliquaeque ciuitates) pro magnitudine
periculi belluni parare et maxime ea, quae ad
usum nauium pertinent, prouidere instituunt:
1119,3; V3,4 M. cogere; t Kutilius Lu-
pus . . . Isthmum (c) praemunire instituit:
3, 55, 2 ; t hic consedit (Camulogenus)
nostrosque transitu prohibere instituit: VII
57,4; Vatinius . . . per equites dispositos aqua
{)roliibere classiarios instituit : 3, 100, 2 ; t
proiiidere: 1119,3 tc. parare; t refi-
cere: 2,15,1 ti. administrare; t duobus
commeatibus exercitum reportare (deportare
[i) instituit (constituit p): V23,2.
J) oniiss. inlin. : concilio Galliae primo uere,
ut (uti [i) instituerat, indicto: VI3, 4,,-^ru-
mcntoque exercitui prouiso, ut instituerat, in
Italiam ad conuentus agendos profectus est : VI
44,3.
b) = imbuere, docere, adsuefaccrc : ita Hel-
uetios a maioribus siiis institutos esse, uti ob-
sides accipere, non dare consuerint: 114,7.
Aduerb.: antiquitus: VI 11,4; 3,92,3;
consulto: V37,2; frustra: 3,92,3; ita: I
14,7; — praeter consuetudinem: 1,59,3.
iilHtitiitniii. A. obi.: demonstrare: 3,
84, 3 u. seruare ; t ut et militare insti-
tutum seruaretur et quam serissime (c) eius
profectio cognosceretur, conclamari iussit: 3,
75, 2 ; superius tameii institutum iu equitibus,
(piod demonstrauimus, seruabat, ut . . . adulcscen-
tcs atque expeditos ex autesignanis . . . inter
equitcs procliari iuberet: 3,84,3; Caes.ir superius
institutum seruans X. legionem iii dextro cornu,
nonam in sinistro conlocauerat : 3,89,1.
B. genet. : non oblitus pristini mstituti
Caesar mittit ad cum (Scipionem) A. Clodium:
3,57,1.
(!. abl.; a): proximo die instituto suo
Caesar e (c) castris utrisque copias suas edu-
xit: 150,1; quod instituto Caesaris semper
duae (c) legiones pro castris excubabaut (c)
pliiresque partitis temporibus eraiit in opere:
VII 24, 5; hi (c) bona locupletum diripere,
stipeiidii (c) augendi causa regis doiiium ob-
sidere, regiio expellere alios, alios arcessere
uctere quodam Alexaudrini oxercitus iu-
Htituto consuerant: 3,110,5.
b): ncque quem usum bclli habereiit aul
iliiibiis inslitutis utereiitur . . . ivpcriiv
(c) poterut: IV 20, 4; mco instituto usiis siiiii
191
institntum — insuefactus
192
et eum statim missum feci: aj). Cic. ad Att.
IX 7 C, 2.
c): hi omnes lingua, institutis, legibus
inter se differunt: 11,2.
D. c. praei).: in reliquis uitae institutis
lioc fere ab reliqiiis differunt, quod: VI 18, 3.
in«^to. A. = inimiiicre (iusequi), |)ro|>iii-
quum esse; a) de honiinibus (hostibus): insta-
bat agmen Caesaris atque uniuersum imraine-
bat: 1,80,5; — equitesque Pompei hoc acrius
instare . . . aciemque nostram a latere aperto
circumire coeperunt: 3,93,3; — hostes neque
. . . ex inferiore loco subeuntes intermittere et
ab utroque latere iustare . . . uidit : II 25, 1 ;
cum . . . Iiostes acrius instarent: 1115,1; 1
altera ex (c) parte Bellouaci . . . instabant
{AQa^ ; instabat BMa'^h}, alteram (c) Camu-
logenus parato atque instructo exercitu tene-
bat: VII 59, 5; — Heluetii, qui in montem
sese receperant, rursus instare et proelium
redintegrare coeperunt: 125,6; — Pompeiani
hoc insolentius atque audacius nostros premere
et instare coepermit: 3,46,3; t (ut alii
dicereut) cum legionibus instare Varum iam-
que se puluerem uenientium cernere: 2,43,2;
— (Vorenus) dum cupidius instat, . . . concidit:
V44, 12; T[ illi autem hoc acrius insta-
bant neque regredi nostros patiebantur: 3, 45, 5.
b) (lc tempore: quod aestiuum tempus in-
stantis belli, non quaestionis esse arbitratur
(e): VI 4, 3; t (non praetermittendum
tantum (instans tantum (i) commodum
existimauerunt: VII 55, 4;) | (intellexit)
diem instare, quo die frumentum militibus
metiri oporteret: 116,5.
B. = (urgere,) flag^Hare: ille (c) . . . unum
instare (stare a) de indutiis uehementis-
simeque contendere : 3, 17, 5.
in^ti-nineiitnni: magnae fuit fortunae
omui militari instrumento, quod circum se
habebat, erepto . . . ipsum eftugere mor-
tem: VI 30,2; 1 quid ex instrumento
hibernorum relinquere cogeretur: V31,4.
instrno. A. =struo, aedifico: ubi turris
altitudo perducta est ad^(Ald.; ut Ox) con-
tabulationem (Ald.: -ionis O^), eam {Ald.;
causa 0,1) in parietes iustruxerunt (-erant i\7;7,-
eamque intra parietcs incluserant Ciaec.) ita,
ut capita tignorum extrema parietum structura
tegerentur: 2,9,1; \ primum inridere ex
muro . . ., quod tanta machinatio ab (c) tanto
spatio instrueretur (institueretur (i): 1130,3;
t singulari militum studio in summa omnium
(c) rerum iuopia circiter sescentas eius generis,
cuius supra demonstrauimus , naues et longas
XXVIII inuenit instructas (structas Hartx,) :
V 2, 2 ; T ubi tempus alterius contabula-
tionis uidebatur, tigna item ut primo (-ma l)
tecta extremis lateribus instruebant: 2,9,7.
B. = constituere, dlsponcre, in acie coii-
locare: quantum loci acies instructa occupare
(f) poterat: 118,3; acies instructa a nostris
. . . cernebatur : 3, 69, 1 ; ?<. praeterea acies
p. 88 sq. (23 loc); f locus . . . tantum
in latitudinem patebat, ut tres instructae co-
hortes eum locum explerent: 1,45,4; t
copias u. copia p. 7.36 sq. (7 loc); f
instructo exercitu magis, ut loci natura . . .
quam ut rei niilitaris ratio atque ordo postu-
labat: 1122,1; sic . . . exercitum constituebat,
ut tertia acies ualluni contingeret, omnis quidern
instructus exercitus telis ex uallo abiectis (c)
protegi posset : 3, 56, 2 ; f ipse idoneis locis
funditores instruxit, ut praesidio nostris se
recipientibus essent: 3,46,2.
C. = parare , oniaro ; a) alqa re : onerarias
naues . . . deducunt, parum clauis aut ma-
teria atque armamentis instructis ad reli-
quas armandas reficiendasque utuntur: 1,36,2;
t sic omnibus rebus instructa classe
magna fiducia ad nostras naues procedunt: 1,
56,3; — reliquas (naues) paratas ad nauigan-
dum atque omnibus rebus instructas iuuenit:
V5, 2; has (naues) superioribus diebus refece-
rat atque omnibus rebus instruxerat (Brutus):
2, 5, 1 ; quarum (nauium longarum) erant L
auxilio missae ad Pompeium . . ., illae trire-
nies omnes et quinqueremes , aptae instructae-
que omnibus rebus ad nauigandum: 3,111,3;
t hi manus ferreas atque liarpagones paraue-
rant magnoque numero pilorum, tragu-
iarum reliquorumque telorum se instruxe-
rant: 1, 57,2.
b) absol.: tali modo instructa classe . . .
naues conscendunt : 2, 4, 3 ; t altera ex (e)
parte Bellouaci . . . instabant , alteram (altera
p) Camulogenus parato atque iustructo exer-
citu tenebat: VII 59,5; t (naues: V2,
2 M. A. ;) t Vatinius . . . tectis instructis-
que scaphis elicuit naues Laelianas: 3,100,2.
D. = educare: quod erant honesto loco nati
(Raucillus et Egus) et iustructi liberaliter
magnoque comitatu . . . uenerant uirique fortes
habebantur et in honore apud Caesarem fue-
rant (c) : 3,61,1.
[P\iIso: fenestras . . . ad tormenta mittenda
in struendo (instruenda O^af) reliquerunt: 2,
9, 8.]
in!«ncfactn<«: cum illi . . . notissimis locis
. . . equos insuefactos incit.arent: IV 24, 3.
193
insuetus — insumo
194
I
insnetni^. A. alcs rei: haec tum ratio
nostros pcrlurbauit insuctos liuius gene-
ris pugnae: 1,44,4; — sic suut animo cou-
sternati (confirmati Np.) liomines insueti
laboris, ut omnia, quac imperarentur, sibi pa-
tienda (c) existimarent: VII 30, 4; — quod in-
Buetus nauigandi mare timeret: V6,3; —
uti autem ipsos ualetudine non bona cum an-
gustiis loci . . . et cotidianis laboribus insue-
tos operum, tum : 3,49,3.
U. ad: quorum erant . . . corpora in-
eueta ad onera portanda: 1,78,2.
insula. A. subi.: efficere: 3,112,2 u.
C. obicere; T insula natura (est) triquetra
(triquadra a; triquarta li; utrique a), cuius
umim latus est contra Galliam : V 13,1; in hoc
mcdio cursu est insula, quae appcllatur Mona:
V13,3; ita omnis insula est in circuitu uicies
centum milium passuum: V 13, 7; hae (c)
(naues) ad insulam, quae est contra Massiliam,
stationes obtinebant : 1, 56, 3 ; Brundisium uenit
insulamque, quae contra portum Brmidisinum
est, occupauit: 3,23,1.
B. iipposit.: qua ex parte est Hibernia (in-
sula add. [i) : V 13, 2.
C obi.: si modo insuhim adisset, (et add.
a; Selin., Np., Hold.) gcnus hominum per-
spexisset, loca, portus, aditus cognouisset: IV
i^0,2; Ti appellare: V13,3 u. A. esse;
1 quod equites cursum tenere atque insulam
caperc non potueraut (c): IV 26,5; t
haec insula . . . angusto itinere 'ut ponte cum
oppido coniungitur: 3,112,2; t molera
tcnuit naturalcm obiectam {u. CG), quae (obie-
ctamque codd.) paeninsuhim (paeneinsulam Dt.;
p.iene insulam eodd.; retl. edd.) oppidum effe-
ccrat (efhciebat Ciacc. ; u. CC): 3,40,4; u.
pravlerea cilicio p. '.lU-l (3 loe.); f (exi-
stimare: V13,3 u. obicere;) t (incolere:
IV 20, 4 u. 1). magnitudo;) 1 neque (Ro-
mauos) eorum locorum, ubi bellum gesturi
cKsent, uada, portus, insulas nouisse (nosse
[■'>): III 9, 6; t comphires praetcrea minores
<ibiectae ([i; subicctne a; edd.; supcricctac
h'm. Ilo/fm.) insuhio cxislimantur: V13, 3; 1).
Laclius . . . insuhim obicctam portui Urun-
disino tenuit: 3,100,1; haec insula obiecta
Alcxandriue portum eflicit: 3,112,2; ^
occupare: 3,23,1 u. A. esse; 1 ut . . .
nrbcm insulamque Caesari scruaront (rcscr-
u a r c n t Cian: (V)): 2, 20, 2 ; T| (s u b i lU' r e :
V13, 3 u. oliicoro;) 1 tenere: 3,100,1
u. obicoro.
I). ^'ciiH.: (aditus: IV20,2 u. C. adirc;)
1 u compluribuH (eius add. [i) insuhio ciuitnti-
lioxlc, (7u()Hiir, II,
bus ad eum legati ueniunt: IV 21, 5; \
latus: V 13, 1 u. A. esse; *, (loca: IV
20,2 u. 0. adire;) \ neque quanta esset
insulae magnitudo neque quae aut quantae
nationes incolerent . . . reperire (c) poterat:
IV 20, 4; TT quarum (insularum) pars
magna a feris barbarisque nationibus incolitur:
IV 10, 4; ut ... aliae ad inferiorem partem in-
sulae . . . deicerentur: IV 28,2; ut eam partem
insulae capereti qua optimum esse egressum
, . . cognouerat: V8, 3; f (portus: IV
20,2 u. C. adire.)
E. al)I.: qui proximi (c) Oceano fuerunt, lii
(his ^; Np.) insulis (.4p; in siluis BM; in
insulis Qf; in iis insulis Wsbg) sese occul-
tauerunt, quas aestus efficere consuerunt (e) :
VI 31, 3.
F. c. praep. ; a) ab: quae (turris) uomen ab
insula cepit (coepit fhl; accepit a; edd.): 3,
112,1.
1)) ad: 1,56,3 u. A. esse.
c) de: de quibus insulis (quibus insulis itel
qu. in ins. Eussn.) non nulli scripserunt
dies coutinuos XXX sub bruma esse noctem:
V13,3.
d) ex : Pompeius . . . magnam ex Asia
Cycladibusque insulis . . . classem coegerat:
3, 3, 1 ; T neque . . . ex (om. f) portu insula-
que expelli potuit: 3,100,4.
e) iii iusulam : qui cum (c) . , . Pompeium
sequerentur atque in insulam (Rhodum) uenis-
sent: 3,102,7.
f) iii insula: (quaeque ibi (e) (in insula) naues
imprudentia aut tempestate paulum suo cursu
decesserunt, has more praedonum diripere
consucrunt: 3,112,3;) ^ in insula frumento
uanibusquc comparatis belhim duci uon difti-
cile cxistimabat: 2,18,6; ^ iu hac (una
add. O) sunt insula domicilia Aegyptiorum et
uicus oppidi magnitudine : 3, 112, 3 ; V 13, 3 «. e) ;
1[ Britauniae pars interior (c) ab iis (c) incoiitur,
quos natos in insula ipsa ([i; ipsi a; edd.)
mcmoria pioditum dicunt: V12, 1; \ Lu-
tctiam proficiscitur. id est oppidum Parisiorum,
quod pusitum est (quod ct est om. (i) iii iu-
sula lluminis Scquanac: VII 57, 1 ; Metioscdum
peruenit. id est oppiilum Senonum in iusula
(silua add. ABM; fiumiuis add. Q'^) t^equiuiae
(sequaue AQ ; sequanu BM{i) positum: VII 58,
3; t Pharus cst iu insula turris magna
aUitndinc . . ., (]uac nomcn ab insida ccpit (c):
3, I '■.-', I.
(illHHllK»: intcllcxit IVustrn taMtuin labo-
reui sumi ^^insnmi ucl cousumi Paul) : III
11, 1.)
13
195
~lnsuper — intellego
196
insnper: his conlocatis et coagmentatis
alius insuper ordo additur: VII 23, 3; 1[
haec utraque insuper bipedalibus trabibus
immissis . . . binis utrimque fibulis ab ex-
trema parte distinebantur (c>: IVIT, 6; t
eamque contabulationem summam lateribus
lutoque constrauerunt . . . centonesque in-
super iniecerunt: 2,9,3.
[Falso: hanc super {coni. Np.; insuper corfd.)
contignationem . . . latericulo adstruxerunt : 2,
9,2.]
integer. 1. adiect. ; A. pertiiiet ad ho-
niines (posit.) : (quae (cohortes) praesidio ca-
atris relictae intritae (ik; interritae a.a; intrite
/;; integrae f) ab labore erant: 11126,2;) t
tum integras atque incolumes copias Caesar
(c) inferiore (c) militum numero continebat:
3,47,3; tl Numidae integri celeritate
impetum nostiwum eflugiebant: 2,41,6; *11
ad simimam de.sperationem nostri perueniunt
et partim fugientes ab equitatu interficiuntur,
partim integri procumbunt: 2,42,2; 1
cohortatus, quos integros superauissent, ut
uictos contemnerent: 2, 5, 2.
B. pertinet ad res; a) posit. : (Trallibus (c)
in templo Victoriae . . . palma per eos dies (in
tecto add. codd.; del. CFHerniami; integra
Oud.) inter coagmenta lapidum ex pauimento
exstitisse ostendebatur : 3,105,5;) t harum
omnium rerum facultates sine ullo periculo pons
Ilerdae praebebat et loca trans flumen integra :
1,49,2; t superioris anni munitiones
integrae manebant : VI 32, 5 ; munitiones qui-
dem omnes integrae erant : 3, 66, 7 ; quod (mili-
tes) ab opere integris munitionibus uacabant:
3,76,2; t quarum (sublicarum) pars in-
ferior integra remanebat : VII 35, 4 ; t in-
tegras uero tenere possessiones qui se debere
fateantur euius . . . impudentiae est ? 3, 20, 3 ;
t re integra primo incendendum Auaricum, post
deserendum censuerat : VII 30, 2 ; ne quo pro-
gredereris proclinata (c) iam re, quo integra
etiam progrediendum tibi non existimasses : ap.
Cic. ad Att. X 8 5, 1 ; t nostri primo in-
tegris uiribus fortiter repugnare (c) : 1114,2;
quod . . . hostes defessi proelio excedebant, alii
integris uiribus succedebant : III 4, 3 ; quos im-
peditos (c) integris uiribus milites nostri con-
secuti . . . occiderunt: 11119,4.
1)) superl.: ut quam integerrima essent ad
pacem omnia: 1,85,2.
2. ui subst.; A. mase.; a) subi.: accedebat,
ut . . . alios alii (c) deinceps exciperent inte-
grique et recentes defetig.atis succederent: V
16,4; cum crebro integri defessis (int. def.
crebro P) succederent nostrosque adsiduo labore
defatigarent : VII 41, 2; defatigatis in uicem in-
tegri succedunt: VII 85, 5; ex castris cohortes
per oppidum crebro submittebantur , ut integri
defessis succederent: 1,45, 7; cum recentes atque
integri defessis successissent: 3,94,2.
b) obi.: ipse . . . integros (integro [i) sub-
sidio adducit: VII 87, 2; t ex superiore
(c) pugnans loco integrosque semper defati-
gatis summittens . . . nostros uicit: 3,40,2;
t et cursu et spatio pugnae defatigati (c) non
facile recentes atque integros sustinebant:
VII 48, 4.
B. neutr. : non nullos ambitus Pompeia lege
damnatos . . . in integrum restituit: 3,1,4.
intego: reliquum corpus nauium ui-
minibus contextum coriis integebatur: 1,54,
2; t quidquid est contignatum, cratibus
consternitur, crates luto (que add. 0%l) in-
teguntur: 2,15,2; t proximam fossam
cratibus (gratibus AQB') integunt atque
aggere explent: VII 79, 4; t reliqua pars
scrobis ad occultandas insidias uiminibus
ac uirgultis (fi; uinculis a) integebatur (^;
tegebatur AQ: inpediebatur BM): VII 73,7;
t itaque pedalibus lignis coniunctis inter se
porticus integebantur : 2,2,3; t lias
(rates) terra atque aggere integebat: 1,25,
9; t totum autem murum . . . turribus
contabulauerant atque has coriis intexerant:
VII 22, 3.
intellego. Intellig. scriptum est in Ox,
2,16,3, in Acorr. 113,2, in h 1114,4; reli-
quis loeis codd. uidcntur exhibere intellegere.
A. sequ. obi. : de Cicerone te uideo quiddam
scripsisse, quod ego non intellexi: ap. Cie. ad
Q. fr. II 10 (12), 4; — quae ipse intellegat,
quae ciuitas queratur proponit: 120,6; quae
tametsi Caesar intellegebat, tamen quam mitis-
sime potest legatos appellat: VII 43, 4.
B. sequ. acc. c. inf. ; a) praes. : ubi se diu-
tius duci intellexit et diem instare: 1 16, 5; quod
. . . uidebat . . . eorumque obsides esse apud
Ariouistum ac Sequanos intellegebat : I 33, 2 ;
ubi eum castris se (c) tenere Caesar intellexit:
I 49, 1 ; ubi ne tum quidem eos prodire intelle-
xit: 150,2; ubi nostros non esse inferiores in-
tellexit: 118,3; cum intellcgeret omnes fere
Gallos nouis rebus studere et ad beUum mobi-
liter celeriterque excitari, omnes autem homines
natura libertati studere (c) et condicionem ser-
uitutis odisse, . . . putauit: III 10,3; Caesar ubi
intellexit frustra tantum laboreni sumi {CC)
neque hostium fugam . . . reprimi neque iis
noceri posse, statuit: 11114,1; illi . . . ubi
197
intellego — intendo
198
diligentia nostrorum nihil his rebus profici posse
intellexeront, . . . mittunt: 11121,3; (Crassus)
ubi omnes idem sentire intellexit, . . . consti-
tuit: 11123,8; cum (Germani) intellegerent et
posse et auderc populi Komani exercitum Rhe-
num transire: IV 10, 1; principcs Britanniae . . .
cum equites (c) et naues et frumentum Roma-
nis deesse intellegerent et . . . cognoscerent :
IV30, 1; quod cum merito eius a se fieri intel-
legebat, tum magni interesse arbitrabatur : V4,
3; quod esse ex usu Galliae intellexissent: V
6,6; toto hoc in (del. Ciacc.) genere pugnae
. . . intellectum est nostros propter grauitatem
armorum (c) . . . minus aj)tos esse ad huius
generis hostem, equites autem magno cum peri-
culo proelio (c) dimicare: V 16, 1.2; cum . . .
neque multum aestatis superesset atque id facile
extrahi posse intellegeret: V22,4; cum . . . sua
. . omnia impedimenta atque omnes fortunas
conflagrare intcllcgerent (milites): V43, 4; quos
(Remos) quod adaequare apud Cacsarcm gratia
intellegebatur: VI 12, 7; cum (centuriones) ex
significatione Gallorum noui aliquid ab iis iniri
consilii intellexissent : VII12, 6; haec ut intel-
legatis, inquit, a me sincere pronuntiari, audite
Romanos milites: VII 20, 8; quod iienes (c) eos,
si id oppidum retinuissent, sununam uictoriae
constare intellegebant: VII 21, 3; quod hostes
equitatu superiores esse intellegebat: VII (iS, 4;
M. Antonius et C. Trebouius . . . qua cx parte
nostros premi intellexerant, . . . summittebant :
VII 81,6; quod oumem prouinciam consentire
intcllegebat (Cotta): 1,30,3; onuie (ojius) prius
est perfectum (]u:im intellegerctur ab Afranio
castra muniri: 1,41,5; quo spatio plurcs rcm
posse casus rccipere intellegebant: 1,78,4; ubi
hostes uiderunt . . . eodemque exemplo sen-
tiunt . . . suorumque tormentorum usum . . .
*spatii *propinquitate interire parique condicione
. . . bcllandi data so uirtute (c) nostris adae-
quare non posse intellegunt: 2,16,3; Curio,
ubi . . . nequo cohortationcs suas ncciiic preces
audiri intellegit, . . . iubct: 2,42,1; hunc . . .
apud Cn. l'ompeium auctoritatem haberc in-
tellegebat: 3,10,2; idque ita osse cum ex alio-
rum obiectationibuH tum etiam ex domestico
iudicio atquc aninii conscientia intcllcgcliant
(J{;uicillus ct Kgus): 3,60,2.
I>) |»i'ii'. : cuju (llcluctli) id, quod ipsi diclius
XX aegeniuic confocerant, . . . illum uiio dio
fccisse intellcgcrcnt: 113,2; (se) co dcccptum,
quod neque commissum a so intellcgerot, quaro
timerct, nc(]uo slno causa liuiciidum initarct: I
14,2; intcllcgcrc hchi^, tiiiiiutsi ... pociiiiH licllii
ropetisset, tamen cam rciii uoii uiiiiiis cx iisu
terrae Galliae quam populi Rom. accidisse: I
30, 2 ; ubi (hostes) . . . spem se fefellisse in-
tellexerunt . . . uiderunt: 1110,4; quod intel-
legebant (Morini Menapiique) maximas nationes,
quae proelio contendisBent , pulsas superatasque
csse: 11128,2; quod . . . hostibus nostris inde
sumministrata aiLxilia intellegebat et . . . ar-
bitrabatur: IV20, 1; cum iam ille (Caesar)
urbanas res uirtute Cn. Pompei commodiorem
in statum peruenisse intellegeret : VII 6, 1 ; in-
tellegere se diuisum esse populum Romanum
in partes duas (c): 1,35,3.
c) fut. : id si fieret, intellegebat magno cum
periculo prouiuciae futurum , ut homines belli-
cosos . . . finitimos baberet: 1 10, 2; uti ea, quae
polliceantur, facturos intellegat: 114,6; (legio-
nes) se absente in itinere proelio dimicaturas
intellegebat; . . . uidebat: VII 6, 3; t P.
Crassus, cum in Aquitaniam peruenisset . . .,
cum intellegeret (CC) in iis (c) locis sibi bel-
lum gerendum, ubi . . . Praeconinus . . . iuter-
fectus esset . . ., non mediocrem sibi dUigen-
tiam adhibendam intellegebat ( CC) : III 20, 1 ;
Laliienus tanta rerum commutatione longe aliud
sibi capiendum consilium atque antea senserat
intellegebat: VII 59, 3.
d) \n: ct pf. : quem ubi Caesar intellexit . . .
inopiae uitandae causa omuem orationem in-
stituisso neque ullam spem aut condicionem
pacis adferre, . . . sese recepit; 3,17,6.
e) pr. et fut. : ubi intellexit (Indutiomarus)
ultro ad se uoniri, . . . Senones Carnutesque
couscientia facinoris instigari (c) , . . Ncruios
Aduatucosquc bellum Romanis parare, neque
sibi uoluntariorum copias defore, si . . . pro-
gredi cocpissct, . . . iudicit (e): V56, 1.
C. sequ. iiiterros-. obl. : intellegerc sese, quauto
id cum periculo fecerit: 117,6; intellecturum
(Caesarem) , (]uid inuicti Germani . . . uirtute
possent: 136,7; ut quam primuin iutcUogcro
posset, utrum apud eos pudor atque ofliciiiiu
an timor plus ((.•) ualeret: I 40, 14; (piod (priii-
cipcs consilii) intcllcgcrent, quantam calanii-
tatcm ciuitati intulissent: 1114,4; quod quan-
tum in se facinus admisissent iutellegebant
(Veneti . . .): 1119,3; Caesar etsi iutcllcgcbat,
qua de causa ea diccrentur quacquo cum ros
ab iiistitutd cdUHilio dctcrrcrct, tamcn: V 4, 1.
1). add. aducrb.: illi antc inito, ut (po.stcu
add. J'raiiim.) intellectum est, consilio . . .
eruptionciii feccrunt: 1133,2.
Inlcllcserc alqd cx aUpi, re: VII 12, 6; 3, 60,
2; in(?) aUpi re: V 16, 1.
Adiicrb. : (|uam priuiuni: I 10, II.
(iiit<-iido: liostcH undiqiic ciicuiiiucnti . . ,
13*
199
intendo — inter
200
se per munitiones deicere et fuga salutem
petere contenderunt {f; intenderunt X; cdd.}:
11126,5; Bimili ratione (oratione Paul) ibi Ver-
cingetorix . . . conuocatis suis clientibus facile
incendit (facere intendit p>: VII 4,1; t
Caesar ... in fines Sugambrorum contendit
<intendit P) : IV 18, 2.}
intentns: omnes milites intenti (om-
nium militum int. animi p; Sclin.) pugnae (c)
prouentum exspectabant: VII 80, 2; 1
omnium animi intenti esse ad pacem uide-
bantur: 3,19,4; — omnium oculis menti-
busque ad pugnam intentis . . . peruene-
runt: 11126,2; t in ea re omnium no-
strorum intentis animis (intenti animi J5^)
. . . Adiatunnus . . . eruptionem facere cona-
tus: 11122,1.
iuter. I. Conlocatio: quos inter contro-
uersia esset: VII 33,2; quas inter et castra:
VI 36, 2 ; saxa inter et alia loca periculosa {u.
CC): 3,6,3.
II. Slgiiif. ; A. de loco (= ficTa^i); a) peu-
det ex ucrbis : atque inter carros impedimenta-
que proelium commiserunt: IV 14,4; t
proelio equestri inter duas acies contende-
batur: 119,2; t qui (mons lura) est
inter Sequanos et Heluetios : 1 2, 3 ; imum (iter
erat) per Sequanos, angustum et difScile, inter
montem luram et flumen Ehodanum : 1 6, 1 ;
palus erat non magna inter nostrum atque ho-
stium esercitum : II 9, 1 ; quorum (Eburonum)
pars maxima est inter Mosam ac (et fl) Rhenum:
V 24, 4 ; erat inter Labienum atque hostem diffi-
cili transitu fJumen : VI 7, 5 ; qui (Segni Condrusi-
que) sunt inter Eburones Treuerosque : VI 32, 1 ;
erat inter oppidum Ilerdam et proximum collem
{dett.; iu oppido ilerda et proximo colle 0\)
. . . pl.anitia (c): 1,43,1; castra . . . cum essent
inter fiumina duo, Sicorim etCingam: 1,48,3;
erat uallis inter duas acies . . . non ita magna
(c) : 2, 34, 1 ; cum esset inter bina castra cam-
pus circiter milium passuum VI: 3,37,2; t
legionibusque (c) (intra uineas add. [i et phir.
edd.; extra castra uineas add. BM; extra uineas
culd. AQ; inter castra uineasque add. Ilellcr;
Dt., Hold.; ego deleui; u. CC) in occulto ex-
peditis (c) cohortatus (c): VII 27, 2; t
atque inter duos uallos, qua perfectiuu opus
non erat, (per mare add. eodd.; Np., Dt.; del.
AVcas./ Db.) nauibus expositi (expositis Oi;
nauibus expos. del. Dt.) in auersos (c) nostros
impetum fecerunt: 3,63,8; t est bos cerui
figura, cuius a media fronte inter aiues unum
comu exsistit excelsius: VI26,1; Trallibus
(c) in templo Victoriae . . . palma per eos dies
[in tecto] inter (per f} coagmenta lapidum ex
pauimento exstitisse ostendebatur: 3, 105,5; t
quod inter fines Heluetiorum et AUobrogum
. . . Rhodanus fluit: I 6, 2; quod (flumen) inter
eum et Domitii castra fluebat: 3,37,1; t
quae (siluae) intercederent inter ipsos atque
AriouiStum (quae inter eos atque ariou. interc.
jB'-[i) : 1 39, 6; inter singulas legiones impedimen-
torum magnum numerum intercedere: 1117,2;
t uti inter nouissimum hostium agmen et no-
atrum primum non amplius quinis aut senis
milibus passuum interesset: 115,5; quinque
cohortes frumentatum in proximas segetes mittit
{om. p), quas inter et castra unus omnino
coUis intererat , (misit add. ^) : VI 36, 2 ; inter
{reec; Ald.; ut inter Ox) bina castra Pompei
atque (et f) Caesaris unum flumen [tantum]
intererat Apsus (c) : 3, 19, 1 ; t reliquas
(cohortes) inter aciem (acies af) mediam (me-
dias f) cornuaque interiecerat (-rant a): 3,
88,3; ir equitatus . . noster . . . inter
duas acies perequitans ... nostris receptmn
dat: 1,46,3; t relinquere: 3,92,1 u.
1)) sp.itium; t Aquitania . . . spectat
inter occasum solis et septentriones (spect. ad
occ. solis Oiaee.): 11,7; 1 qua felicitate
(c) inter medias hostium classes oppletis . . .
litoribus omnes incolumes essent transpor-
tati: 3,73,3.
b) pend. ex snl)St. : ubi aut spatium inter
muros aut imbecillitas materiae postulare uide-
retur: 2,15,2; inter duas acies tantum erat
reUctum spatii, ut: 3,92,1; t postridie
terram attigit Germiniorum. saxa inter et
(attigit. inter Cerauniorum saxa et Em. Hoffvi.)
alia loca periculosa quietam nactus stationem
. . . milites exposuit: 3,6,3.
c) non pendet ex certis qnibusdam uoci-
biLs: non nulli inter carros raedasque {Mciser;
Hold.; rotasque codd.; rell. edd.) mataras ac
tragulas subiciebant: 126,3; (ut ... in summo
iugo duas legiones . . . et omnia auxUia conlo-
caret (c) ac totum montem hominibus compleret
(c). f interea (iuter ea Giil.) sarciuas in unum
locum conferri . . . iussit: 124,3;) itaque peda-
libus liguis coniunctis iuter se porticus intege-
bantur, atque hac agger inter manus profere-
batur: 2,2,3.
B. de tempore: qui (Germani) inter (intra
B eorr.) annos XIIII tectum non subissent:
1 36, 7.
C. niultitudinem sigiiiflcat, = apud, in nu-
mero (-ruui); a) = a'; a) peudet ex uerbis:
constabat inter omues: VII 44, 3; "i
queni inter suos eo die dixisse constabat: VII
201
inter
202
47,7; 1 inter quos dominari consuessent:
1131,6; t Bcque alterum tbre Sullaui
<C'C) inter suos gloriatur: 1,4,2; *"
(Neruii) qui maxinie feri inter ipsos habean-
tur (habebantur fi): 114,8; t indignari:
3,108,1 u. queri; t minui: V4,4 u. fi)
gratia; t ipsos se inter multitudinem mili-
tum occultasse: VTI38,5; 1 sanctitas
regum, qui plurimuni inter homines pollent:
ap. Suet. 6; t qui (expcrtiti) inter equi-
tcs proeliari consuessent: VII 18, 1; qui (leuis
armaturae pedites) inter eos proeliari consue-
rant: VII 65, 4; ut . . . adulescentes atque ex-
peditos ex antesignanis . . . inter equites proe-
liari iuberet: 3,84,3; f primum intcr suos
queri atque indignari coepit regem ad causam
dicendam euocari: 3,108,1; t plurimum
inter eos Bellouacos et uirtute et auctoritate et
hominum numero ualere: 114,5; magni inter-
esse arbitrabatur eius auctoritatem inter suos
quam plurimum ualere: V4, 3; t quod
exj)editior erat quam ii («), qui inter (intra
B*fi) aciem uersabantur: 152,7; et Gallus
inter Gallos sine ulla suspicione uersatus ad
Caesarem peruenit (seruus): V 45, 4; Epore-
dorigem et Viridomarum . . . inter equites uer-
sari suosque appellare (c) iubet: VII 40, 5.
P) pendet cx sul)st.: quod erat ciuitas magua
iuter IJelg.is auctoritate atque hominum (c)
uiultitudiue j)raestabat: 1115,1; (V4, 3 it. a)
ualere;) quod eum (c) cujMdum rcrum nouarum,
. . . magnao iuter Gallos auctoritatis cognouc-
rat; V6, 1; Seuones, quae est ciuitas . . . ma-
gnae inter (jiallos auctoritatis : V54, 2; neque,
aliter si faciat, ullam inter suos (inter suos
ullam o) habet (habcnt f; habcant /,■; haboret
M'; haboat l del.) auctoritaleui: VI 11,4; drui-
dibus praeest unus, qui summam inlcr eos liabct
auctoritatem : VI 13, 8; t lccius Kcmus,
summa nobilitate et gratia inter suos, . . .
mittit: 116,4; id tulit (c) factum grauitcr lu-
dutiomarus, suam gratiam iuter suos minui: V
4,4; t qui diutlKHimo impubcrcs j)Crni.au-
serunt, maximam (maxinic A) intcr suos lcnuit
laudem: VI 21, 4; 1 quorum (Trcucroruui)
inter Gallos uirtutis opiuio cst (ojjinio cst
uirt. fi) singularis: 1124,4.
h) — elg: silontio adgrcssl (aggressi NOh'^;
aduersi ah^l; om. f) uniuersl (Np.; uniucrsas
codd.) intra (Oh; intcr Nnfl ; — uniuorHani iu
reer,.; Ifnlom.) uuiltitiulincm HagittuH coicic-
bant: 3,50, 1; t ct cum ho intcr cquitum
turniuH luHln uauoruii t (-crint l)'M-h), cx
CHHcdlH dcHilluut (u. 00): IV33, 1; 1[ (Jalli
intcr cquitcH raros sagittarios exjicditoHfiiic lciiis
armaturae interiecerant: VII 80, 3; t
imjicdimenta inter (intra Np.) legiones reci-
piuntur: VII 67, 3.
J>. ratiuuom (ct necessitudiueni) interccdere
si^iiilicut intcr plures; a) iuter c. snbst. uel
prononi. dcuionstr. (relat.); a) peudet ex uer-
bis: uelle se de iis (c) rebus, quae inter eos
agi cocptae neque pcrfectae essent, agerc cum
eo: 147,1; haec dum inter eos aguntur: 1,36,
1 ; t quod tempus intcr cos committendi
proelii conuenerat: Illil, 6; t quod
obsides inter eos dandos curasset: 119,1;
t saepe ultro citroque cum legati (saepc cum
leg. ultro citroque p) inter eos mitterentur:
I 42, 4.
fi) pend. ex subst.: arbitros inter ciuitates
dat: VI, 9; f magnaque iuter eos exsistit
controuersia (controuersia orta est afik): V
28,2; principes regionum atque pagorum inter
suos ius dicunt controucrsiasque minuunt: VI
23,5; senatumque omnem et quos inter con-
trouersia csset ad se Decetiam euocauit: VII
33,2; magnaque inter eos in consilio fuit con-
trouersia, oporteretne Lucilii (c) Hirri . . .
rationem haberi: 3,82,5; celeriter est inter eos
de j)rincipatu controuersia orta: 3,112,10; t
tantaque iuter eos dissensio exsistit, ut: 1,
20, 4 ; t concurrunt (c) his Tiuxiliis uisis ;
fit (ct p) gratulatio inter cos: VII79,3; t
ius: Vr23, 5 ti. controucrsia.
b) iiiler sc; a) jicndct ex Hcrbis; aa): dum
dc conilicioiiil)us iutcr sc agunt: V37, 2; t
quouiaia in pracscntia ob.^^idibus caucre inter
se non possint (e) : VII 2, 2 ; t reliqui
coeunt inter se . . . gladiosque destringunt: 1,
75,3; t comjjlicarc: VII 73, 4 u. imjjli-
carc; t concurrunt equites inter sc: 2,
25,5; t hirp iurando intcr sc coufir-
niniit: VI 2, 2; t i"'"' adco grauitcr intor
se incitatae conflixerunt: 2,6,5; t
coniungerc u. coiiiuiiiso p. <>iil b) (.V loc);
t celeritcr niissis legatis pcr suos principes inter
sc couiurant: 1118,3; t priucijics Bri-
tanuiae . . . inter sc conlocuti . . . optiuuim
factu cssc duxeruut: IV 30, 1 ; militcs . . . inter
se jicr tribunoH (c) niilituui ccnturioncsque
atquc lionestissimos sui generis conloquiintur:
1,20,1; t "isi oninia consentiant liitcr
so, non potest lieri, ut uomiuis similitudo sit:
(ip. Pompei. comm. art. J)on. (ijnimm. Lat. cd.
Keil V p. lilS) ; t <l"i'i quoqiio (c) jiacto
agl placeat occulto liitcr sc co iistl tiiuii t: VII
83,6; t ''i '■'"" taiitojiorc lU^ jioteutatu
intor so multos anuos contond !■ rcii 1 : 131,4;
lii ca cluitatc duo do iirincljiatii Intcr sc con-
203
inter — intercedo
204
tendebant, Indutiomarus et Cingetorix: V3, 2;
(omnibusque annis de locis (c) summis simul-
tatibus coutendebant (inter se?): V44, 2;) cre-
broque inter se equestribus proeliis contende-
bant: 1,40,2; iamque inter se palam de prae-
miis (CC) ac de (c) sacerdotiis contendebant:
3,82,4; ^ inter se fidem et ius iurandum
dant: 13,8; obsidesque uti inter sese (se AQ)
dent perficit (c) : I 9, 4 ; omnes Belgas . . . contra
populum Romanum coniurare obsidesque inter
se dare: 111,1; barbari . . . coniurare, obsides
inter se dare . . . coeperunt: 11123,2; T[
hi omncs lingua, institutis, legibus inter se
differunt: 11,2; non alienum esse uidetur
. . . quo differant hae nationes inter sese propo-
nere: VI 11,1; ^ sibi placere regem Ptolo-
maeum atque . . . Cleopatram . . . de controuersiis
iure apud se potius quam inter se armis discep-
tare: 3,107,2; *{ distare t(. (lii^to
p. 934 sq. (5 loc.); ^ quini enmt (e)
ordines coniuncti inter se atque implicati
(complic. fi): VII 73, 4; f indictis
inter se principes Galliae concUiis (fi; con-
siUis a) . . . queruntur de Acconis morte: VII
1, 4; *f cum bae (cohortes) perexiguo
intermisso loci (c) spatio inter se constitis-
sent: V15, 4; % tigua bina . . . interuallo
pedum duorum inter se iungebat: IV 17,3;
T milites uero palam inter se loquebantur:
1,72,4; Tf pecuniam atque equos inter se
partiti simt (Eporedorix Viridomarusque) : VII
55,5; Afranius et Petreius et Varro . . . officia
inter se partiuntur, uti . . .: 1,38,1; id opus
ioter se Petreius atque Afranius partiuntm-: 1,
73,3; \ iure iurando ne quis enuntiaret
. , . inter se sanxerunt: 130,5.
pp) = se inter se: tum nostri cohortati
(hortati A) inter se, ne tantum dedecus ad-
mitteretur, uniuersi ex (c) naui desiluerunt (c) :
IV 25, 5 ; Galli cohortati iuter se , ne speratam
praedam ex manibus dimitterent, . . . non du-
bitant : VI 8, 1 ; itaque iuter se cohortati . . .
per medios hostes perrumpunt: VI 40, 4; T[
ut idem illud interuallum seruetur neque inter
se contingant trabes: VII 23, 3; milites
disponit . . ., ut contingant inter se atque (c)
omnem munitionem expleant: 1,21,3.
[i) pendet exsubst. : crebraque inter se con-
loquia milites habebant: 3,19,1; ^ his
erat inter se de priucipatu contentio: VII 39,
2; T^ hi perpetuas inter se controuer-
sias habebant, quinam (uter alteri fj) ante-
ferretur : V 44, 2 ; quascumque postea controuer-
sias inter se milites habuerunt: 1,87,2; ^f
ut non longo inter .se spatio castra facerent:
1,87,4.
7) pend. ex adieet. : uxores habent deni-
duodenique inter se comniunes (comm. int.
se [i) et maxime fratres cum fratribus parentes-
que cum liberis: V14, 4.
[Falso: iter in (interji; om.B^) Senones (c)
facere instituit : VII 56, 5 ; cum j inter eam
{edd.; interea ;;,• intra eam R. Menge; infra eam
Eiissn.) contignatiouem parietes exstruerentur:
2,9,3; Pompeianis . . . intra (inter Oafl) ual-
lum compulsis: 3,95,1.]
intercedo. A. = ire iuler; a) propr.;
a) de impedimeutis: demonstrarunt inter sin-
gulas legiones impedimentorum magnum
numerum iutercedere: 1117,2.
[;) dc tempore (= praeterire): ut spatium
intercedere posset, dum milites . . . conueni-
rent: 17,6; ^ neque ullum fere totius
hiemis tempus sine sollicitudine Caesaris inter-
cessit, quiu . . . nuntium acciperet: V53,5;
nullum intercedebat tempus, quin extremi cum
equitibus proeliareutur: 1,78,5; ut, quidquid
intercederet temporis, hoc omne (c) uictoriam
(e) morari uideretur (c): 2,39,5; spes uictoriae
augetur, adeo ut, quidquid iutercederet temporis,
id morari reditum in Italiam uideretur : 3, 82, 2.
b) trsl. ; a.) = uetare , impedire : iutercedit
M. Antonius, Q. Cassius, tribimi plebis: 1,
2,8.
ji) = aecidere, iucidere : quod saepe in beUo
paruis momentis magni casus intercederent : 1,
21,1.
B. = esse inter; a) propr. (de loco): oppidi
murus (e) a (c) planitie . . . recta regione,
si nuUus amfractus intercederet, MCC pas-
sus aberat: VII 46,1; 1 V milia pas-
suum proxima intercedere (intercidere Cte)
itineris campestris, inde excipere loca
aspera et moutuosa: 1,66,4; 1 longius
prosequi ueritus, quod siluae paludesque
intercedebant: V52, 1; palus, quae perpetua
(perpetua quae p) intercedebat, Komanos ad
insequendum tardabat: VII 26, 2; 1 quae
(siluae) intercederent inter ipsos atque Ario-
uistum (quae inter eos atque ariou. interced.
&p): 139,6; V 52, 1 u. palus; H uon
exaudito (c) souo tubae, quod satis magna
(magnae p) ualles intercedebat (-bant ^):
VII 47, 2.
b) trsl.: huic superiore tempore cum reliquis
ciuitatibus contiuentia bella intercesserant: V
11,9; ^ huic et paternum hospitium
cum Pompeio et simultas cum Curioue inter-
205
intercedo — intercludo
206
cedebat: 2,25,4; t docebat (c) etiam,
quam ueteres quamque iustae causae neces-
situdinis ipsis cum Haeduis intercederent : I
43,6; necessitudinem quidem sibi niliilo
minorem cum Caesare intercedere: 2,17,2.
liiterccitisio : nouum . . . introductum
exemplum queritur, ut tribunicia intercessio
(potestas Ciaco.) armis notaretur (uetare-
tur Madu.) atque (potestas add. IIcll.) op-
primeretur, quae superioribus annis *sine
arniis esset restituta (constituta Ciacc; oppo-
sita F. Tloffm.; u. CC): 1,7,2; Sullam nudata
omnibus rebus tribunicia potestate tamen in-
tercessionem liberam reliquisse: 1,7,3;
t nec tribunis plebis sui periculi deprecandi
neque etiam extremi iuris (intercessione acld.
codd. et edd.; del. Manut.; intercessionis
Ciacc.) retinendi . . . facultas tribuitur: 1,5, 1;
t rcfertur confestim de intercessione tribu-
norum : 1, 2, 8.
(intcrcido: V milia passuum proxima
intercedere (intercidere Ov) itineris campestris:
i,(;(;,4.)
iiitercipio. A. animantcs: ut non nulli
milites . . . repentino equitum aduentu iuter-
ciperentur (interficerentur (i): V39, 2; 1
qui (cquitcs) inopinantes pabulatores . . . ad-
grcssi magnum numerum iumentorum at-
que honiinum intcrcipiunt: 1,55,1; tt
(ub his fit initium retinendi Silii (c) atque
Velanii (et si quos intercipere potueruut add.
[i) : 1118,2;) obsessis omnibus uiis missi in-
tercipiuntur: V40, 1.
IJ. inaninia: ne intercepta epistula nostra
ab liostibus consilia cognoscantur: V 48, 4; T[
lias (naucs triremes) cum audacius progres-
nas Libo uidisset, sporans intercipi posse qua-
«Irircmes V ad eas misit: 3,24,2; 1 ut
. . . tela iii nostros coiccrent et pila interceiita
reiiiittercnt: II 27,4.
[Falso: ipsos crudclitcr excruciatos mterficit
(intercipit p) : VII 38, 9.]
Interclndo. A. al(|d: (hostes) tutius esse
arbitraliaiitur oliscssiH uiis conuiieatu inter-
(luso sine ullo (c) uulncre uictoria potiri: III
'-'1,2; t quod pontis atquc itiiicrum an-
friistia(! multitiiilini ([i; iiiiiltitudinis a; cdd.)
riigam intcrcluscraut: VII 11,8; 1 cuin
. . . neque subsidio ueniri ncque commcatus
supportari interclusis itineribus posscnt: III
3,2; quod . . . intcrcliisis omiiibus itineribus
iiiillii rc e.v iiroiiiiK^ia atquc Itulia Hiiblciiari
polcrat: Vil(i5, 4; Cai^snr pracsidiis iii nioiiti-
liiiH dispositiH oiiiiii ail lliliiriiiii iiitcrcluso (in-
terclusos 01) itinere quam proxime potest ho-
stium castris castra communit: 1,72,5.
B. alqm; a) additur, uude aI(|S prohibea-
tur; a) ab aifja re: rationem esse habendam
dicunt, . . . ut Caesar ab exercitu interclu-
datur: VIII, 6; legiones a praesidio atque
impedimentis interclusas maximum flumen
distinebat: VII 59,5; Caesar . . . ab oppido
et ponte et commeatu omni . . . se inter-
clusurum aduersarios confidebat: 1,43,2; sperans
Pompeium aut Dyrrachium compelU aut (ut
aef) ab eo (aut oppido /*«?<?) intercludi posse:
3,41,3.
[i) al(ia re: uti frumento commeatuque . . .
Caesarem intercluderet: I 48, 2; hi consuetudine
populi Romani loca capere, castra munire, com-
meatibus nostros intercludere instituunt (c):
11123,(5; 1 quin paene circumuallati at-
que omni exitu et pabulatione interclusi uide-
rentur: VII 44, 4; H frumento: 148,2
u. commeatu; magnum iu timorem Afranius
Petreiusque perueuiunt, ne omnino frumento
pabuloque intercluderentur : 1, 61, 2; t
Galbque in conloquiis interclusum itinere
(Elauere dc Saulcy) et Ligeri (c) Caesarem
. . . in prouinciam contendisse confirmabant:
VII 59, 1 ; hoc uero magis properare Varro, . . .
ne itinere (in itin. h) aut traiectu interclude-
retur : 2, 20, 1 ; tum uero omui interclusus itinere
ad Caesarem mittit (Varro) : 2, 20, 7 ; t
oppido: 3,41,3 ti. a) extr.; t pa-
bulatione: VII 44,4 u. exitu; t pa-
bulo: 1,61,2 u. frumento; f quod re
frumentaria intercludi posse (Romanos 11 el-
uetii) confiderent: 123,3; (juod re frumentaria
aducrsarios interclusi.s.set : 1,72,1; Tf op-
timum factu esse duxeriint . . . frumento com-
meatuque nostros prohibcre . . ., quod his supe-
ratis aut reditu interclusis nemiuem postea
belli inferendi causa in iJritauniam traiisilurum
confidebant: IV30,2; 1 traiectu: 2,20,
1 u. itinere; W Pompcius interclusus
Dyrrachio . . . castra communit: 3,42,1;
t si hostem Uibcro intcrcludcre et frumeuto
{0; frumentiini s) prohiberc potuissent: 1,68,
3; T[ Ligeri: VII 59, 1 u. itineie.
b) non addilur, a nuw rc aiiis interclu-
datiir: res . . . hiic erat . . . deducla, ut . . .
impedimenta totius exercitus cohortesque
in castris relictas scruaro nou possent; quibus
intcrclusis cxercitu Caesaris auxilium fcrri iiulla
rationo potcrat: 1,70,2; \ Iiic ciim fratri
intcrcluso ab hostibus au.xiliuiu ferrct: IV 12,
5; Ti "'i''l('S • • . ucriti, iio angustiis
iiitcicliidcriiitiM', cuiu cxtrii ct intus liostcm
207
intercludo — intereo
208
haberent, . . . sibi consiilebant: 3,69,4; ^
aquae magnitudine pons est interruptus et reli-
qua multitudo equitum interclusa: 1,40,3;
^^ Caesarem duobus exercitibus et locorum
angustiis facile intercludi posse frumentoque
prohiberi: 1, 17, 1 ; t neque ii, qui pabu-
latum longius progressi erant, interclusi flumini-
bus reuerti . . . poterant: 1,48,4.
interdico. A. alci alqa re: quibus cum
aqua atque igni interdixisset: VI 44, 3; t
qua adrogantia in conloquio Ariouistus usus
Qmni Gallia Eonianis interdLsisset : 146,4;
Ij" si qui aut priuatus (c) aut populus eorum
(druidum) decreto non stetit, sacrificiis in-
terdicunt. . . . quibus ita (om. fj) est inter-
dictum {intelkg. sacrificiis), hi numero impio-
rum ac sceleratorum habentur, his (c) omnes
decedunt (c) : VI 13, 6. 7.
B. alci, ne (nen): interdicit atque im-
perat Cassiuellauno , ne Mandubracio neu
Trinobantibus noceat (e): V22, 5; praecipit
atque interdicit, proterritis (c) hostibus . . .
unum omnes petant (c) Indutiomarum , neu
quis quem (quisquam alium p) prius uulneret
quam illura interfectum uiderit (c) : V58, 4;
interdicitque omnibus , ne quemquam inter-
ficiant: VII 40, 4.
iiitertlin: non numquam interdiu, saepius
noctu si perrumpere possent conati: 18,4; qui-
bus iu castelUs (c) interdiu stationes poneban-
tur (dispon. p), ne qua subito eruptio fieret ; haec
eadem noctu excubitoribus ac firmis praesidiis
teneb.intur (detineb. fi): VII 69, 7; ne de im-
prouiso aut noctu ad (c) munitiones ho-
stium (c) multitudo aduolaret aut interdiu
tela in nostros . . . coicere possent (c) :
VII 72, 2 ; circumfundi noctu equitatum Cae-
saris atque omnia . . . itinera obsidere ....
qua re omni ratione esse interdiu perrunipen-
dum: 1,67,3.5; siue noctu siue iuterdiu erum-
perent: 1,81,2; — uterque . . . exercitum edu-
cunt, Pompeius clam et noctu, Caesar palam
atque interdiu: 3,30,3.
intevdam: consuesse enim deos . . ., quos
pro scelere eorum ulcisci uelint, his secundiores
interdum res et diuturniorem impunitatem con-
cedere : 1 14, 5 ; hi neque uultum fingere neque
interdum lacrimas tenere poterant: 139,4.
ijiterea: respondit . . . ad Id. Apr. reuer-
terentur. interea ea legioue, quam secum habe-
bat . . ., murum . . . fossamque perducit: I 8, 1;
totum montem hominibus compleri f et interea
sarcinas in unum locum couferri et eum . . .
muniri iussit {u. CC) : 1 24, 3 ; (legati se dixe-
runt) post diem tertium ad Caesarem reuersuros ;
interea ne propius se castra moueret petienmt
(c) : IV 9, 1 ; (obsidum partem) ex longinquiori-
bus locis accersitam paucis (c) diebus sese (c)
daturos (c) dixerunt. interea suos remigrare (c)
in agros iusserunt: IV27, 7; ipse interea, quoad
legiones conlocatas (c) munitaque hiberna co-
gnouisset , in Gallia morari constituit : V 24, 8 ;
quantasuis [magnas etiam] copias Germanorum
sustineri posse munitis hibernis docebant . . . ;
re frumentaria non premi; interea et ex proxi-
mis hibernis et a Caesare conuentura subsidia:
V 28, 5 ; quae ab reliquis GaUis ciuitates dissen-
tirent, has sua diligentia adiuncturum ....
interea aequum esse ab iis communis salutis
causa impetrari, ut castra munire instituerent:
VII 29, 7; interea, dum haec geruntur, hostium
copiae . . . conueniunt : VII 66, 1 ; ... interea
Commius reliquique (c) duces . . . cum omni-
bus copiis ad Alesiam perueniunt et . . . con-
sidunt : VII 79, 1 ; Caesar in Galliam reuertere-
tur, . . . exercitus dimitteret ; . . . interea, quoad
fides esset data Caesarem facturum quae. poUi-
ceretur, non intermissuros consules Pompeium-
que dilectus: 1,10,4; Pisaurum, Fanum, An-
couam singuhs cohortibus occupat. interea cer-
tior factus Iguuium Thermum praetorem cohor-
tibus V tenere . . ., Curionem cum tribus co-
hortibus . . . mittit: 1,12,1; Caesar . . . omnem
agrum Picenum percurrit. . . . interea legio
XII. Caesarem consequitur: 1,15,3; relinque-
batur, ut ex longinquioribus regionibus . . .
naues essent exspectandae. id . . . longum . . .
uidebatur. interea ueterem exercitum (CC),
duas Hispanias confirmari . . ., auxilia, equi-
tatum parari , Galliam Italiamque temptari se '
absente nolebat: 1,29,3; condiciones pacis . . .
Eomae ab senatu et a populo peti debere. f in- *
terea et (id interesse Madu.; u. CC) rei publi-
cae et ipsis placere oportere, si uterque . . .
iurauisset se triduo proximo exercitum dimis-
surum : 3, 10, 9 ; postulatis Caesaris cognitis mis- '
suros ad Pompeium , atque illum reliqua per
se acturum hortantibus ipsis. interea manerent '
indutiae, dum ab illo rediri posset, neue alter '
alteri noceret: 3,16,5.
[Falso : cum f interea contignationem parietes
exstruerentur: 2,9,3.]
intereo. A. = pcrire, pessumdari ; a) de
auim:uitlbus: in primis hoc uolunt persuadere,
non interire animas, sed ab aUis post mortem
transire ad alios: VI 14, 5; H qui (ciues
Eomani) Cenabi perfidia GaUorum interissent:
VII 17, 7; t omnis noster equitatus,
omnis nobUitas intcriit (periit /(): VII 38, 2;
f milia hominum delecta T.YXX una secum
209
intereo — interficio
210
<LXXX delecta secum fi) interitura demon-
8trat: VII 71,3; ^ cognoscebant equos
eorum tolerari, reliqua uero iumenta interissc:
3,49,3; *; milia: VII 71, 3 u. homines;
^ nobilitas: VII 38, 2 u. equitatus; ^ in-
terfectos esse legatos duos (c) magnamque
partem exercitus interisse demonstrat: V38,
3; horum omnium pars magna in fossis muni-
tionibusque et fluminis ripis oppressa suorum
iii terrore ac fuga sine uUo uulnere interiit (in-
terit alil) : 3, 71, 2 ; ^ magna pars (exer-
citus) deperiit, . . . multos autumni pestilentia
. . . consumpsit . . .; quod fuit roboris,
duobus proeliis Dyrrachinis interiit: 3, 87, 5;
^^ (Galli) aut se (e) stimulis inopinantes in-
duebant aut in scrobes delati (c) transfodieban-
tur aut . . . traiecti pilis miu-alibus interibant
<P; interiebant a): VII 82, 1; ^^ pauci
. . . ablati (c) flumine ab equitatu excipiuntur
ac subleuantur; interit tamen nemo: 1,64,7;
— pluresque in eo loco sine uulnere quam in
proelio aut fuga intereunt: 2,35,3; — qui . . .
non (c) reiecti et relegati longe a (c) ceteris
aut ferro aut fame intereant: V30, 3; perse-
quamur eorum mortem , qui indignissime inter-
ierunt, atque hos latrones iuterficiamus: VII
38, 8.
b) de nauibos: eo die naues Massiliensium
cum iis, quae sunt captae, intereunt VIIII: 1,
58,4; tcmpestas . . . naues Khodias adflixit,
ita ut ad unam omnes . . . eliderentur et nau-
fragio interirent: 3,27,2.
B. = iid irrltiim rcdisri: ita multorum men-
sium <c) labor hostium perfidia et ui tempe-
statis puncto temporis interiit: 2,14,4; ^
suorumque tormentorum usum <usu hl) , qui-
bus ipsi magna sperauissent , spatii propinqui-
tate (Machi. ,• spatio propinquitatis codd. et edd.)
interire . . . intelleguiit: 2, IG, 3.
■nterfirio. A. obieet. est nppellat.: exer-
citum . . . reducit suis oninibus . . . incolumi-
bus, ex numero aduersariorum circiter DC
interfectis ac mille (c) uulneratis: 2,35,6; t
(auum: 112,7 u. IJ. b) Ca.ssium;) ^ La-
bienus <c) . . . (captiuo.si omnes productos
<c) . . . commilitoncs appellnns . . . in om-
nium conspectu interfecit: 3,71,4; t cen-
turiones u. c<>iitnrio ;). :'>12 (3(4) loc); \
Carnutes . . . Cenabum concurrunt ciuesque
Romanog, qui negotiandi causa ibi coiistiterant,
in his C. Fufium Citani, honcstum cquitem
Rom. , . . . intcrficiunt lionnque eoruni diri-
piunt: VII. 'i,l; ijiKos (oiucs Kom.) CMiidelitcr
oxcruciatos (Litauii-cuN) iiitorlicit (interiipit [j) :
VII 38, i); mouebatur etinm niigericordia ciiiiiiin.
quos interficiendos uidebat: 1,72,3; ^
unamque cohortem . . . seclusam ab reliquis
circumueniunt atque interficiunt incolumesque
. . . reuertuntur: 1,55,3; t (consulem:
1 12, 5 u. B. b) Cassium ;) ^ itaque inter-
fectis Nouioduni custodibus quique eo nego-
tiandi <aut itineris add. fj; Schn.) causa con-
uenerant pecuniam . . . inter se partiti sunt:
VII 55,5; ^ eodemque igne nautas domi-
nosque nauium interfecit <-ficit 0): 3,8,3;
^ (duumuirum: VII 65, 2 u. B. b) Domnotau-
rum;) \ non nullis eorum (equitum)
interfectis (milites) incolumes se ad nostros rece-
perunt: 3,28,6; u. praeierea eqnes p. 1028
(3 loc); VII 3,1 u. ciues; t (fiHum: VII
65,2 M. B. b) Domnotaurum ;) hi . . . Bibuli
filios duos interfecerant : 3,110,6; ^ frater
(Pisonis) • • • incitato equo se hostibus obtulit
atque interfectus est <est iuterfectus ^): IV
12, 6; ego fratribus atque omnibus meis propin-
quis interfectis dolore prohibeor . . . pronim-
tiare: VII 38, 3; 1 quibus submotis omnes
sagittarii funditoresque destituti inermes sine
praesidio interfecti sunt: 3,93,5; ^ ho-
mines: III 6,2 «. partem; (VI34,5 !<. stirpem;)
VII 77, 8 u. milia; ilU (equites), ut erat impera-
tum, circumsistunt hominem (/. f. Dunmorigem)
atque interficiunt: V7,9; eos (duces) . . . ho-
mines imperitos et per conloquium deceptos
crudelissime interfecisse: 1,85,3; ^ hostes
u. hosti» p. 1331 (5(13) loc); 1 (im-
peratorem: 3.31,3 w. B. b) Crassum;) ^
inopia pabuli adducti . . . omnia sarcinaria
iumenta interfici iubent: 1,81,6; ^
proinde . . . persequamur eorum mortem, qui
indignissime interierunt atque hos latrones
interficiamus: VII38,8; t legatum: (I
12,7 u. B. b) Cassium; III 20, 1 ««. Valerium ;)
interfectos esse legatos duos (c) mngnamque
partcm exercitus interisse demonstrat : V 38, 3 ;
1 nihil esse negotii subito oppressam legio-
nem, quae cum Cicerone hiemct, iuteriici: V
38,4; 1[ milia: 1116,2 u. partem; Cae-
sar . . . circiter tribus mihbus hostium (otn.
(i) ex nouissimo agniine intcrfectis . . . castra
fecit: VII 68,2; quid honiinum <c\ milibus
LXXX (c) uno loco intcrfoctis propinquis con-
sangiiineisquc uostris animi fore existimatis:
VII 77, 8; 1 milites: (V37,4 u. B. b)
Cottam;) (ut non nulli milites . . . repentino
equitum aduentu interciporcutur <interfiroren-
tur fi) : V39, 2;) ex Afraninnis interfioiuiitur
T. Caeciliiis, prinii pili oeiiturio. et prnetcr oiiin
ccnturiono.s IIIl, niilito.s nmplius CC: 1,46,5;
75,2 u. C c); odioiiiit, pcue» quem qiiisquo sit
14
211
interficio
212
Caesaris miles, ut producat (c); productos
palam in praetorio interficiunt: l,7fi, 4; coin-
pluresque niilites, etiani non nulli centuriones,
interficiuntur : 1,80,5; milites ad unum omnes
interficiuntur : 2, 42, 5 ; 44, 2 2«. partem ; crebrae
. . . ex concursu multitudinis concitationes fie-
bant compluresque milites huius (CC) urbis
omnibus partibus interticiebantur: 3, 106, 5; t
ita sine ullo periculo tantam eorum multitu-
dinem nostri interfecerunt, quantum fuit diei
spatium: 1111,6; t nautas: 3,8,3 u.
dominos; t omni nobilitate Haeduorum
interfecta tantum potentia antecesserant , ut:
VI 12, 3; t quorum (hostium) magno
numero interfecto Crassus . . . oppidum So-
tiatium (e) oppugnare coepit: 11121,2; reliqua
fuga desperata magno numero interfecto reliqui
se in flumen praecipitauerunt: IV 15,2; magno-
que (c) eorum (hostium) numero (e) interfecto
neque sui colligendi neque consistendi . . . facul-
tatem (nostri) dederunt: V17,4; quos Labienus
equitatu consectatus magno numero interfecto,
compluribus captis . . . ciuitatem recepit (c) : VI
8, 7 ; magnus (hostium) numerus capitur atque
interficitur : VII 88, 7 ; (nostri) magno numero Al-
bicorum et pastoruhi interfecto partem nauium
deprimunt: 1,58,4; (equites) tota auxilia regis
. . . in fugam [se] coiciunt equitatuque omni
fere incolumi . . . magnum peditum numerum
interficiunt: 2,26,4; hos (Numidas)
adorti
magnum eorum numerum interficiunt (equites) :
2,38,5; (ciues Romaui) eos castris expulerunt
et magno numero interfecto reliquos . . . in
naues confugere coegerunt: 3,9,7; — ut . . .
maximus numerus hostium uuhieraretur
atque interficeretur: V43, 5; t transire
conantes (Atrebates) insecuti gladiis magnam
partem eorum impeditam interfecerunt (mili-
tes) : II 23, 1 ; ex hominimi milibus amplius
triginta . . . plus tertia p.arte interfecta reliquos
perterritos in fugam coiciunt: 1116,2; V37, 4
u. B. b) Cottam; magna parte exercitus nostri
interfecta multo minorem superesse . . partem:
V 55, 1 ; parsque (hostium) ibi . . . a militibus,
pars iam egressa portis ab equitibus est inter-
fecta: VII 28,3; quarum cohortium milites . . .
luba conspicatus . . . magnam partem eorum
interfici iussit : 2, 44, 2 ; ita ut . . . interirent et
ex magno remigum propugnatorumque numero
pars ad scopulos adlisa interficeretur, pars ab
nostris detraheretui (c): 3,27,2; t pa-
stores: 1,58,4 u. numerum; t cuius
pater . . . regnum obtinuerat (c) interfectus-
que erat a Cassiuellauno : V 20, 1 ; cuius pater
. . . ob eam causam, quod regnum adpetebat.
a (c) ciuitate erat interfectus (interdictus hik) :
VII 4, 1 ; t (omnia aedificia . . . incende-
bantur, (pecora interficiebantur add. [i),
praeda ex omnibus locis agebatur : VI 43, 2 ;)
t pedites: 2,26,4 u. numerum ; t prae-
fectum: 3,60,4 u. B. 1)) Volusenum; t
ut quos (principes?) in conspectu Galliae
interficere uereretur, hos omnes in Britanniam
tr.aductos necaret: V6, 5; principes ciuitatis,
Eporedorix et Viridomarus, insimulati prodi-
tionis ab Romanis indicta causa interfecti sunt:
VII 38, 2; 65,2 u. B. b) Domnotaurum ; t
propinquos: VII38,3 u. fratres; t pro-
pugnatores, remiges: 3,27,2 u. partem;
t quibus in fugam coniectis sagittarii cir-
cumucnti interfectique sunt : VII 80, 7 ; 3, 93, 5
u. funditores; t Aulerci Lexouiique se-
natu suo interfecto, quod auctores belli esse
nolebant, portas clauscrunt: 11117,3; t
qui (Bibulus) de seruis liberisque omnibus ad
impuberes supplicium sumit et ad unum (omnes
add. b) interficit: 3,14,3; 1 ubi suos urgeri
. . . uidit . . ., quartae cohortis omnibus cen-
turionibus occisis signiferoque <e) interfecto
...: 1125,1; t si negotium confici stir-
pemque hominum sceleratorum interfici uellet
(c): VI 34,5; t q"' (tirones) omnes ad
eum perducti (c) contra religionem iuris iurandi
in eius conspectu (e) crudelissime interficiun-
tur: 3,28,4; t (tribunum: V15,5 u.
B. b) Laberium;) t tos (uros) studiose
foueis captos interficiunt: VI 28,2; qui pluri-
mos ex his (uris) interfecerunt (interfecerint
Oa^^f; Aim.), . . . magnam ferunt laudem : VI 28,
3; tdeuxoribus... quaestionem habent
et, si compertum est, igni (e) atque omnibus
tormentis excruciatas interficiunt : VI 19, 3.
B. obi. est nonieu propriuni; a) eiuitatis:
Albicos: 1,58,4 u. A. numerum; t atque
unum (b; uncum alil; unicum O; egum uel
aegum A7) AUobrogcm ex duobus, quos per-
fugisse ad Pompeium supra docuimus, cum qui-
busdam interfecit : 3,84, 5; t Atrebates:
II 23, 1 u. A. partem; t Gallos: VII 70, 7 u.
C. a) multos; t Massilienses: 2,14,6
ib.; t Ws (Menapiis) interfectis nauibus-
que eorum occupatis . . . flumen transierimt
(Vsipetes et Tencteri): IV 4, 7; t neque
uero primum impetum nostrorum Numidae
ferre potuerunt, sed interfectis circiter CXX
reliqui se in castra . . . receperunt: 2,25,5; 38,
5 u. A. numerum; t neque interesse,
ipsosne (Romanos) interficiant impedimentisne
exuant: VII 14, 8.
b) singulorum lioiiiiiuim : Caecilium: 1,
213
interficio
214
46,5 u. A. milites; t quod si eum (Cae-
sarem) interfecerit, multis sese nobilibus . . .
gratum esse faclurum: 144,12; t tic
pagus . . . L. Cassium consulem interfecerat
et eius exercitum sub iugum miserat: 112,5;
quod eius soceri L. Pisonis auum, L. Pisonem
legatum , Tigurini eodem proelio quo Cassium
interfecerant : 112,7; t Seuones . . . Ca-
uarinum . . . interficere publico consilio co-
nati . . . expulerunt: V54, 2; 1[ qui (Milo)
Clodio interfecto eo (c) nomine erat damna-
tus: 3,21,4; t (Coelius) ab his (equiti-
bus) est interfectus: 3,22,3; \ ibi L.
Cotta pugnans interficitur cum maxima parte
militum: V37, 4; t qui (Parthi) paulo
ante M. Crassum imperatorem interfecerant:
3,31,3; t centuriones . . . circiter XXX
amisit. interfectus cst etiam fortissime pugnans
Crastinus . . . gladio in os aduersum coniecto:
3,99,1; t Curio numquam se . . . in eius
conspectum reuersurum confirmat atque ita
proelians interficitur: 2,42,4; t L. Do-
mitius ex castri.s in montem refugiens . . .
ab equitibus est iuterfectus: 3,99,4; t
C. Valerio Doninotauro (c), Caburi tilio
(duumuiro {om. cab. fil.) (i>), principe ciuitatis,
conipluribusque aliis interfectis intra oppida . . .
compelluntur: Vll()5, 2; t si iiim faciat
(Dumnorix) neque pareat, interfici iubet: V
7,7; 7,9 u. A. hominem; t Eporedo-
rigem et Viridoniarum: VII 38, 2 «. A. prin-
cipes; Eporedorigem et Viridomarum, quos illi
interfectos existimabaut, inter equites uersari
. . . iubet: VII 40, 5; t eodem tempore
L. Fabius (sabinus .4(>) centurio qiuque uua
murum ascenderant circumuenti atque interfecti
de (c) muro praecipitabautur (c): VII 50,3;
— Fabius a proximis niilitibus circumuentus
interficitur (interf circ. «■^): 2,35, 2; t *-'•
FufiuH Cita: VII 3, 1 ««. A. ciues; t prae-
cipit . . ., omnes petant (c) Indutiomarum
(c) neu quis (c) quem prius uulneret quam
illum interfectum uiderit (c) : V 58, 4 ; in ipso
fluminis uado deprehensus Indutiomarus inter-
ficitur caputque eius refertur in ciistra: V 58,
6; iuterfecto Indutiomaro . . . ad eius propin-
quos . . . imperium defertur: VI 2,1; t
eo die Q. Laberius (c) Durus, tribumis mili-
tum, interficitur: V15, 5; t Q- Lucu-
aiu8, eiusdem ordinis, fortissinie pugnans,
dum circumueuto fiho subueiiit, interficitur: V
85,7; t Pisonem: 112,7 «. Ca.sHium;
intcrliciuntur JyXXUll, in his uir liirtissimuH
PiKo A(juil,iiniiH: 1^12,4; t Acliillain . ..
et L. yeptimium . . . ad interiiciendum Piim-
peium miserunt: 3,104,2; ibi ab Achilla et
Septimio mt«rficitur: 3,104,3; t Pothi-
nus (c) . . . indicatis deprehensisque internun-
tiis a Caesare est interfectus: 3,112,11; t
(Sabinus) interim, dum de condicionibus
. . . agunt . . ., paulatim circumuentus inter-
ficitur: V37,2; t tertium iam hunc (Tasge-
t i u m) annum regnantem inimici (c) palam (c)
multis ex ciuitate auctoribus (eum add. a) inter-
fecerunt: V25, 3; quorumque opera cognouerit
(c) Tasgetium interfectum, hos comprehensos
ad se mittere (iubetl: V 25,4; neque aliter Car-
nutes interficiundi Tasgetii consilium fuisse
capturos : V 29, 2 ; t ubi paucis ante annis
L. Valerius Praeconinus legatus exercitu pulso
interfectus esset: III 20, 1 ; Vll 65, 2 u. Domno-
taurum; t paulumque afuit, quin Varum
(Fabius) intei-ficeret: 2,35,2; t Virido-
marum u. Eporedorigem ; t primum co-
nati sunt (Raucillus et Egus) praefectum equi-
tum C. Volusenum interficere: 3,60,4; tt
quos (Dioscoriden et Serapionem) ille
(Achillas) , cum in conspectum eius uenissent,
. . . corripi atque interfici iussit; quorum alter
accepto uuhiere occupatus {CC) per suos pro
occiso sublatus, alter (acc. uuln. occ. p. s. p. o.
subl., alter om. af) interfectus est: 3,109,5.
V>. obi. sunt prouoin., adicet., sim.; a):
alios: VII 65,2 u. B. b) Domnotaurum; t
alterum: 3,109,5 «. B. b) extr.; t om-
nesque (caetrati) ab eis cu-cumuenti in con-
spectu utriusque exercitus interficiuntur (ab
equitatu): 1,70,5; t complures u. com-
plare^ p. 023 sq. 1)) (S loc); t luultx)
illa grauius aestimari debere (c), liberos, con-
iuges in seruitutem abstrahi, ipsos interfici:
VII 14, 10; t liberos: 3, 14, 3 «. A. seruos;
t magnus ibi uumerus pecoris repertus, multi-
que in fuga sunt comprehcnsi atque intertecti :
V21,6; nostri eruptioue facta multis corum
interfectis . . . suos incolumes reduxeruut: V
22, 2 ; multis utrimque interfectis maiorem mul-
titudinem ad arma (c) concitant (Haeduil: VII
42,6; multis interfectis, compluribus eciuis cap-
tis (iermani sesc recipiunt: VII 70,7; iliuiuc
multis intcrfoctis reliquos infccta re in opiiiilum
(nostri) reppulcrunt: 2,14,6; t uostri ...
nou nullos ibi rcpugnautes interfeceruut : 3,
67,6; t n" dubitamus, quin . . . Komani
iam ad nos intcrlicienilos conciirrant? VII 38,
8; t ""«tri . . . partiiu fugicntcs ab
equitatii intcrliciuntur, iHirtini integri prociim-
bunt: 2,42,2; t rdiiiuos omiics cquitatu
consecuti (consocuti cqiiitcM [i^ iiostri iiitcrfecc-
runl: 153,3; no co ((uiilciu tcinpoio (luis^iUiini
215
interficio - interiectus
216
loco cessit, sed circumuenti omnes interfectique
sunt : VII 62, 7 ; ne grauius permoti milites . . .
diutino labore omnes puberes interficerent: 2, 13,
3; (3,14,3 ?(. A. seruos; 28,4 ib. tirones) reli-
quos omnes eanmi turmarum aut interfecerimt
aut captos ad Domitium deduxerunt (ti. CC):
3,38,4; 1[ (liostes nostrorum) paucis in-
terfectis reliquos incertis ordinibus perturbaue-
rant: IV 32, 5; paucisque utrimque interfectis
Caesar loca maxime necessaria complexus uoctu
praemunit <c): 3,112,7; Tf hostes impeditos
nostri . . . adgressi magnum eorum numerum
occiderunt. . . . primos (que add. fl), qui trans-
ierant, equitatu eircumuentos interfecerunt : II
10,3; T puberes: 2,13,3 u. omnes; ^
interdicitque omnibus, ne quemquam inter-
ficiant: VII 40, 4; f quos: V6,5 w. A.
principes; suo beneficio conseruatos . ., quos
iure belli interficere potuisset : VII 41, 1 ; ^
quosdam: 3,84,5 u. B. a) Allobrogem; f
reliquos: 153,3 et 3,38,4 u. omnes; ^f
si sese (se si (b) interfici nollent, arma ponere
iusserunt: IV37, 1; noctu (c) ad unum omnes
desperata salute se ipsi interficiunt : V 37, 6 ;
t cum (Germani) suos interfici uiderent: IV
15, 1 ; qui (exercitiis) iniuria etiam accepta suis-
que interfectis quos in sua potestate habuerit
conseruarit: 1,85,2.
b)nuiiier.: (Vorenus)uno interfecto reliquos
paulum propellit: V44, 11; — in medios hostes
inrupit duobusque interfectis reliquos a porta
paulum (c) summouit: VII 50,5; — • in eo
proelio ex equitibus nostris interficiuntur quat-
tuor et septuaginta (LXX. IIII a): IV
12, 3 ; — ex his circiter LXXX interfectis, reii-
quis in fugam coniectis, duobus amissis in castra
se receperunt (nostri): 3,37,7; — CXX: 2,25,
5 ti. B. a) Numidas; — ex numero aduer-
sarionmi circiter DC interfectis ac mille (c)
uulneratis : 2, 35, 6.
e) enuntiat.: eos, qui in spem potiundorum
castrorum uenerant, undique circumuentos inter-
ficiunt (milites): 1116,2; neque . . . repertus
est quisquam, qui eo interfecto, cuius se ami-
citiae deuouisset, mori (e) recusaret: 11122,3;
VII 50, 3 u. B. b) Fabium ; 55, 5 ii. A. custodes ;
sic cum suis fugientibus permixti, quos non
silu.^e montesque texerunt, ab equitatu simt
interfecti : VII 62, 9 ; (Petreius) conloquia mili-
tum interrumpit, nostros repelHt a castris, quos
depreudit (c) interficit: 1,75,2; qui una pro-
currerant leuis arm.-iturae (c), circumuenieban-
tur atque interficiebantur ab nostris : 2, 34, 3.
d) iutellegend. cst obi.: sibi praestare . . .
quamuis fortunam a populo E. pati quam ab
his per cruciatum (c) interfici, inter quos do-
minari consuessent: 1131,6; postremo in acie
praestare interflci quam non ueterem belli glo-
riam . . . recuperare: VII 1,8.
Interlicei-e .alqm indlcta eausa: VII 38, 2;
iure belli: VII 41,1; sine ullo periculo:
1111,6; contra religionem iuris iurandi:
3,28,4; t igue: 3,8,3; (VH9,3;) per
cruciatum (-tus): 1131,6; (gladiis (-io): II
23,1; 3,99,1; tormentis: VI 19,3;) f se
interlicere: V37, 6.
Aduerb.: crudelissime : 1,85,3; 3,28,4;
palam: V25,3; 1,76,4.
(luterimere non exstat in Caesaris scripti-s.)
intericio: (duces aduersariorum) crebras
stationes disponunt equitum et cohortium ala-
riarum legionariasque intericiunt cohortes: 1,
73,3; reliquas (cohortes legionesque Pom-
peius) inter aciem mediam cornuaque interiece-
rat (-rant a): 3,88,3; t expeditos:
VII 80, 3 ii. sagittarios; ^ Neruii .anti-
quitus . . . teneris arboribus incisis atque in-
flexis (c) crebrisque (c) in latitudinem ramis
enatis (c) et rubis sentibusque interiectis
eflecerant, ut: 1117,4; t saepes: II 22,
1 u. interieetlis ; 1 quin equestri proelio
interiectis sagittariis quid in quoque esset
animi ac uirtutis suorum periclitaretur (c) :
VII 36,4; GaUi inter equites raros sagittarios
expeditosque leuis armaturae interiecerant : VII
80, 3 ; f ut . . . (trabes) singulae singulis
saxis interiectis arte contineantur : VII 23, 3.
P. Attii equitatus omnis et una leuis ar-
maturae {Ald.; armatura et corfrf.) interieeti
(-iectio a) complures, cum se in uaUem de-
mitterent (c) , cernebantur : 2, 34, 2.
interiectas ui adiectiui. A. de loco:
conuallis: 2,27,4 u. uaUis ; t in magno
impetu maris atque aperto paucis portibus
interiectis, quos tenent ipsi, onines fere . . .
habent uectigales (m. CC) : III 8, 1 ; t
cum . . . resisterent saepibusque densissi-
mis, ut ante demonstrauimus, interiectis pro-
spectus impediretur {u. CC) : II 22, 1 ; \
indiguantes milites . ., quod conspectum suum
hostes perferre (c) possent tantulo spatio
kiteriecto: VII 39,4; reliquis ex omnibus par-
tibus colles mediocri interiecto spatio . . . op-
pidum cingebant: VII 69,4; cogebantur Cor-
cyra atque Acarnania longo interiecto nauiga-
tionis spatio pabulum supportare: 3,58,4; t
atque una ualle (atque conualle Paul) non
magna interiecta suas uterque copias instruit:
2,27,4.
B. de tempore: interiectisque aliquut diebus
217
jntenectus
interim
218
. . . subito meridiano tempore . . . portis se
-|- foras rumpunt: 2,14,1; ^ interim Pom-
peius liac satis louga interiecta mora et re
nuntiata V (c) legiones (c) . . . subsidio suis
duxit: 3,69,1; 'l breui spatio iuteriecto
. . . hostes ex omnibus partibus signo dato de-
currere : III 4, 1 ; ut maiore spatio temporis in-
teriecto militum mentes sanarentur : 2, 30, 3.
interini : dies circiter quiudecim iter fece-
runt .... interim cotidie Caesar Jlaeduos fru-
meutum . . . fiagitare: 116,1; equitatumque,
qui sustiueret bostium impetum , niisit. ipse in-
terim . . . aciem instruxit: 124,2; dies couloquio
dictus est ex eo die quintus. interim saepe ultro
(c) citroque (c) cum legati inter eos mitteren-
tur, Ariouistus postulauit: 142,4; lianc (palu-
dem) si nostri trausirent, bostes exspectabaut.
. . . interini proelio equestri inter duas acies
contendebatur : 119,2; castris munitis uineas
agere . . . coepit. interim omuis cx fuga Sues-
sionum multitudo in oppidum proxima nocte
conuenit: 1112,4; cum se ilU identidem . . .
reciperent . . ., interim legiones sex (c) ...
opere dimenso castra muuire coeperuut: II 19,
5; . . . interim milites legionum duarum, quae
. . . praesidio impedimentis fueraut, proelio
nuntiato cursu incitato . . . ab hostibus cou-
spiciebantur: 1126,3; maiori tamen parti pla-
cuit hoc reseruato (c) ad extremum *casuni
consilio interim rei cuentum experiri et castra
defendere : 111 3, 4 ; quod ipse aberat lougius,
uaues interim longas aediticari . . ., remiges . . .
institui (c), nautas gubcrnatoresque comparari
iubet: 1119,1; ad quarum initium siluarum
cum Caesar perueuisset castraque munire in-
stituisset, neque hostis interim uisus esset:IIl
28, 3 ; ... iuterim ad praefectos, qui . . . antecesse-
rant, uiittit: IV 11,0 ; Caesar . . . iu fines fcjugam-
broruni conteudit. iuterim <_in itinere Hartx) a
compluribus ciuitatibus ad eum legati ueniuut:
IV 18,3; ipse . . . in Moriuos proticiscitur ....
huc naues . . . iubet conuenirc. interim cousilio
eius cognito et per mercatores perlato ad Bri-
tannos . . . ad eum legati ueniuut: IV 21, 5;
dum reliquae naues eo conuenirent, . . . in au-
coris exspectauit. interim legatis tribunisquc
militum conuocatis . . . quae lieri ucllct osten-
dit inonuitque . . .: IV 23, 5; ex easedis desi-
liuut et pedibus (c) proeliantur. aurigae iuterim
puulatim (c) ex proelio excedunt atque ita cur-
rus {(■) conlocant, ut: IV 33, 2; seeutae suiit
coutinuos comiilures dics temiicstates .... in-
terim barliari nuutius in onincs jiarlcs dimise-
runt pau('itatenii|ue nostniriuu milituiu suis
pracdicaueriiiil it . . . ilciiKinstraucnuit: IV 31,
5; Caesar omnem . . . equitatum suis auxilio
misit. intcrim nostri railites impetum hostium
sustinucrunt atque amplius horis quattuor for-
tissime puguaueruut et . . . eomplures . . . oc-
ciderunt: IV 37, 3; ... interim Trinobantes . . .
legatos ad Caesarem mittunt pollicenturque
. . .: V20, 1; . . . interim ab omnibus legatis
. . . certior factus est: V25, 5; cum quaepiam
(c) cohors ex orbe excesserat atque impetum
fecerat, hostes uelocissime refugiebant; uiterim
eam partem nudari necesse erat et ab latere
aperto tela recipi (c) : V 35, 2 ; interim , dum
de condicionibus inter se agunt longiorque con-
sulto ab Ambiorige instituitur sermo <c), pau-
latim circumueutus interficitur : V37, 2; con-
sedit et . . . castra commuuit .... interim
speculatoribus in omnes (c) partes (c) dimissis
explorat : V 49, 8 ; ... interim ad Labienum
. . . incredibili celeritate de uictoria Caesaris
fama perfertur: V53, 1; equilesque undique
euocat; his certam (c) diem conueuieudi dicit.
iuterim prope cotidie cum omni equitatu In-
dutiomarus sub castris eius uagabatur . . .;
equites plerumque omues tela . . . coiciebant:
V 57, 3 ; intromissis equitibus . . . omnes suos
custodiis intra castra continuit .... interim ex
consuetudine cotidiana Imlutiomarus ad castra
accedit atque ibi maguam partem diei cousumit :
V58, 2; aditus uiasque in Suebos perquirit. in-
terim paucis post diebus fit ab Vbiis certior:
VIIO, 1; ... interim confecta frumeutatioue
milites nostri clamorem exaudiunt; praecurrunt
equites ; . . . cognoscuut : VI 39, 1 ; ... iuterim
Lucterius Cadurcus iu Kutenos missus eam
ciuitatem Aruernis conciUat: V117, 1; . . . in-
terim Teutomatus . . . cum magno equitum
suorum numcro (c) . . . ad eum perueuit: VII
31,5; . . . interim nuntio allato omnes (c)
eorura milites iu potestate Caesaris teneri cou-
curruul ad Aristium . . .: Vll 43, 1 ; . . . in-
lerim ii, qui . . . muuitionis causa conueneraut,
primo cxaudito clamore . . . eo contcnderuut:
VII 48, 1 ; Domitius ad Pompeium . . . peritos
regionum . . . cum litteris raittit, qui . . . orent,
ut sibi subueniat. . . . interini suos cohortatus
tormeuta in muris dispouit certasque cuique
partes . . . attribuit. militibus . . . agros ex
suis possessiouibus poUicetur. . . . interiui Cae-
sari uuntiatur : 1, 17, 3 cHS, 1 ; . . . iuterim Oscen-
ses et Calagurritimi ... mittunt ad eum lega-
tos sesequc iniperata facturos pollicentur: 1,60,
1 ; lcgalosque de iiaee . . . ad Caesarem luittunt.
iiiterim alii suos in ciistra iiiiiitaiidi causa ad-
ducunt, alii ab suis abdiiciiiitur >^adduc. alil)
. . .: 1, 71,4; ... iiitcrim L. Nasidiiis . . . ficlo
219
interim — intermitto
220
Siciliae . . . peruehitur adpulsisque Messanam
naiiibus . . . deducit : 2, 3, 1 ; ... interim sub
museulo milites uectibus infima saxa turris ho-
stium . . . couuellunt: 2,11,3; . . . interim ad-
uentu longarum nauium Curio pronuntiare
onerariis nauibus iubet: 2, 25, G; ... interim
postulant, ut sint iudutiae, atque ab iis (c) im-
petrant : 3, 15, 7 ; crebraque inter se conloquia
milites habebant, neque ullum interim telum
per pactiones loquentium traiciebatur: 3,19,1;
. . . interim JMilo dimissis circum municipia
litteris . . . quos ex aere alieno laborare arbi-
trabatur sollicitabat: 3,22,1; ... interim acer-
bissime imperatae pecuniae tota prouincia exige-
bantur: 3, 32, 1 ; multaque erant intra eum locum
manu sata, quibus interim iumenta pasceret: 3,
44,3; . . . interim certior factus P. Sulla . . .
auxilio cohorti uenit: 3, 51, 1 ; . . . interim Pom-
peius hac satis longa interiecta mora et re nun-
tiata V (c) legiones (c) ab opere deductas (c)
subsidio suis dusit : 3, 69, 1 ; ipse enim neces-
sario etesiis tenebatur .... interim coutrouer-
sias regum ad populum Eomanum et ad se . . .
pertinere existimans . . . ostendit sibi placere
. . . : 3, 107, 2 ; has munitiones insequentibus
auxit diebus .... interim fiUa minor Ptolomaei
regis uacuam possessionem regni sperans ad
Achillam sese ex regia traiecit unaque bellum
administrare coepit: 3,112,9.
intei-ior. 1. adiect. Cf. Riemann, liPk.
V 103 sqq.
duas fossas . . . perdusit, quarum interio-
rem (inferiorem Ooler) campestribus ac de-
missis locis aqua . . . compleuit: VII 72,3; f
(inita (c) aestate in ulteriorem (^; interiorem
a; eiU.) Galliam qui deduceret Q. Pedium
legatum misit: 112,1;) ^ legionai-ii inte-
rioris munitionis defensores . . . tormentis . . .
terrebant: 3,63,6; t Britanniae pars in-
terior (inferior ^ ; om. A) ab iis incolitur, quos
. . . ; maiitima pars ab iis, qui: V 12, 1 ; is naues
nostras interiorem in portum (Ciacc; par-
tem codd.) post oppidum reduxit: 3,39,2;
quattuor biremes . . . in interiorem portum
(Oiacc; partem oodd.; Np., Dt.) traduxit: 3,
40,4; t iUi interiore spatio perpetuas
munitiones efficiebant: 3,44,4; illi operibus
uincebant , quod . . . interiore spatio minorem
circuitum habebant: 3,44,5; f (nauibus
circumuecti milites in exteriorem (interiorem
NO^hl) uallum tela iaciebant: 3, 63, 6;) relicto
interiore uallo maiorem adiecerat munitionem:
3, 66, 4.
3. ui su1)st. ; A. = niediterraiiei: interiores
plerique frumenta non serunt, sed lacte et
carne uiuunt peUibusque sunt uestiti: V
14,2.
B. = hostis iutcrior, ii qui niuuitiouibus
circuniuallati eraut: at interiores, dum ea,
quae . . . ad eruptionem praeparata (e) erant,
proferunt, priores fossas explent, diutius in his
rebus administrandis morati prius suos disces-
sisse cognouerunt quam munitionibus adpropin-
quarent. ita re infecta in oppidum reuerterunt:
VII 82, 3. 4 ; interiores desperatis campestribus
locis . . . loca praerupta . . . temptant; huc ea,
quae paraueraut, conferunt. multitudine telorum
ex turribus propugnantes deturbant, aggere et
cratibus fossas explent, falcibus uallum ac lori-
cam rescindunt: VII86, 4. 5.
iuteritns: Labienus interitu Sabini et
(om. p) caede cohortium cognita . . . litteras
Caesari remittit (c) : V 47, 4.
iutermitto (opp. continuare).
1. trausitiue ; A. = uaeuum reliuquere, in-
terualluiu relinquere; a) de loco: quae (pars
oppidi) intermissa a tiumine et palude (^; a
paludibus a; edd.) aditum . . . angustum habe-
bat : VII 17, 1 ; 1 ab infimis radicibus montis
intermissis circiter passibus CCCC castra fa-
cere constituit: 1,41,3; t quam (plani-
tiem) intermissam (a addend.i) collibus tria
milia passuum in (c) longitudinem (c) patere
supra demonstrauimus : VII 70, 1 ; 1 cum
hae (e) (cohortes) perexiguo intermisso loci
(del. Np.) spatio inter se constitissent: V 15,
4 ; mille passuum intermisso spatio castra com-
munit: VI7, 4; ut . . . (trabes) paribus inter-
missis (h; Hotorn.; intermissae X; edd.) spatiis
singulae singulis saxis interiectis arte conti-
neantur: VII 23, 3; hoc intermisso spatio duas
fossas . . . perduxit: VII 72,3; taleae . . . in
terram infodiebantur mediocribusque intermissis
spatiis omnibus locis disserebantur: VII 73,9;
milites disponit non certis spatiis intermissis,
. . . sed perpetuis uigiltis stationibusque : 1,21,
3; ab eo (uallo) intermisso spatio pedum DC
alter conuersus in contrariam partem erat ual-
lus: 3,63,2.
b> de tempore: diem ti. dies p. S'J3 b)
(8 loc); 1 dum ea conquiruntur et confe-
runtur, nocte(?)intermissa (?) circiter hominum
milia sex . . . prima (?) nocte (?) e castris Hel-
uetiorum egressi ad Rhenum . . . contenderunt :
I 27, 4; Ambiorix statim . . . proticiscitur
neque noctem neque diem intermittit : V 38, 1 ;
f partem : V40, 5 u. tempus; t at illi
intermisso spatio imprudentibus nostris . . .
subito se ex siluis eiecerunt : V 15, 3 ; paruoque
spatio intermisso . . . conclamari iussit: 3,75,
221
intermitto — interpello
222
2; satis longo spatio temporis a DyrrachinLs
proeliis intermisso (intermissi a) . . . tempt.iii-
dum Caesar existimauit : 3, 84, 1 ; paruoque in-
termisso temporis spatio ac rursus renouato
cursu pila miserunt: 3,93,1; 1 breui
tempore intermLsso in castra legiones reduxit:
IV 34,2; in his rebus circiter dies X consumit
ne nocturnis quidem temporibus ad laborem
mili}.um intermissis: V11,G; nulla pars noc-
turni temporis ad laborem intermittitur : V 40,
5 ; Treueri . . . totius hiemis nuUum tempus
intermiserunt, quin trans Rhenum legatos mit-
terent, ciuitates sollicitarent, pecunias polli-
cerentur, . . . dicerent: V55, 1; cum . . . mili-
tes . . hortaretur, ne quod omnino tempus ab
opere intermitteretur: VII 24, 2; Oae.sar, ut
reliquum tcmpus a {om. f) labore intermittere-
tur, milites in proxima municipia deducit: 1,
32, 1 ; (3, 84, 1 ct 93, 1 u. spatium ;) t ipse
triduo intermisso cum omnibus copiis eos
sequi coepit: I 26,6.
](. --- ali(|uuiiuliu omitt«rc; a) alqd: sic
neque agri cultura nec ratio atque usus belli
intermittitur: IV 1,6; t interea . . . non
intermissuros consules Pompeiumque dilectus:
1, 10,4; dilectus circa (c) urbem intermittuntur:
1,14,4; t pauluni quidem intermissa
flamma . . . ccnturiones recesserunt: V43, 6;
T[ honiiuum niilia CXXX . . . tota nocte con-
tinenter ierunt; nullam partem noctis itinerc
intermisso in fines Lingonum die quarto per-
uenerunt {u. CO): 126,5; septimo die, cum
iter non intermitteret, ab exploratorihus certior
factus est: I 41, 6; neque diurno neque nocturno
itinere intermisso . . . in Lingones contendit:
VII 9,4; quod properans noctem dici coniun-
xerat ncque iter intermiserat : 3,13,2; Caesar
. . . parua parte (paruam partem ?) noctis itinere
intermisso mane Dyrrachium uenit: 3, 41, 6;
eadem celeritate . . . nocturno itinere non in-
termisso . . . ad mare peruenit : 3, 96, 4 ; 1
qui uectoriis gnuiibusque nauigiis non inter-
misso remigiindi laborc longaruni nauiuni cur-
sum adaequarunt (c) : V 8,4 ; t qui per saccr-
dotes more ciuitatis intermissis magistrati-
bus esset creatus: VII 33, 4; 1 eius modi
sunt tempestates (e) consecutae, uti opus
noccssario intcrmitteretur: 11129,2; neque id-
circo Cnesar opus intermittit (intermisit Na''):
1,42,3; T[ milites certiores facit, paulisjwr
iiitcrnilttorcnt proolium . . . scque ex lalioro
rcriccrcnt: 1115,3; ^ Cacsar interniissa
|V profeclioiio atquc omnibus rebus postpositis
™ ... mittit: V7,(); t rationem ntquo
UHum belli: IV 1,6 u. «gri culturam; t
media circiter nocte uento intermisso cursum
non tenuit: V 8,2.
b) c. inf.: ex eo, quod obsides dare inter-
miserant, . . . suspicabatur : IV 31,1.
C. = non perfipcre (?): qua (fj; quam BM';
quiam A; quia Q; qua nostrum Fr.; Hold.)
erat nostrum opus ([i; Sclni.; opus erat a;
rell. edfl.) intermissum (imperfectum Nitsche),
secunda uigilia silentio equitatum dimittit (c):
VII 71, 5.
3. intraiis.: reliquum spatium . . ., qua
flumen intermittit, mons continet: 138,5;
t hostes neque a (c) fronte ex inferiore loeo
subeuntes intermittere et ab utroque
latere instare . . . uidit: 1125,1.
Nulluiu diem (tempus) iiilermittere, quln:
V 55, 1 ; VII 36, 4; — nocturnum tempus
ad laborem int.: Vll, 6; 40,5; — tempus
a labore (ab opere) int.: VII 24,2; 1,32,1; —
longo spatio a proeliis (= post pr.) inter-
misso: 3, 84, 1; — pars intermissa a
flumine et palude: VII 17, 1; planities in-
termissa coIlibus(?): VII 70, 1; — ab in-
fimis radicibus intermissis passibus
CCCC: 1,41,3; sim. 3,63,2; — intermisso
spatio inter se: V15,4.
Aducrb.: necessario: 11129,2; paulisper:
1115,3; paulum: V43,6; partem uoctis:
126,5; cf. 3,41,5.
iiiterneeio. Internicio scr/ptian est in
Q, iiiternitio iii JSil/ 1128,1; iuternitio in Ca
1 13, 7.
prope ad internecionem gente ac nomine
Neruiorum redacto: II 28,1; t ne com-
mitteret, ut is locus . . . ex calamitate poimli
Romani et internecione exercitus nomeii
caperet aut mcmoriam proderet: 113,7.
iutoriinntin»!*: Pothinus . . . cum ad
Achillam nuntios mitteret . . ., indicatis de-
prehensisque internuntiis a Caesare est
interfectus: 3,112,11; — post paulo tamen in-
tcrniintiis ultro citroque missis . . . de L.
Doiiiitii liiga cogiioscunt: 1,20,4.
iiit«'r|>ell4». A.; cuius orationcni (!ac-
sar iutcrpcllat : 1,22,5; tt qua oratione
pcrmoti milites crebro etiam dicentem {add.
f; IH.; om. Na; Np., Dh.) interpcllabant, ut
magno cum dolore infidclitatis suspicioncm
Hustincrc uidcrentur (qua oratioiie pcrnioti . . .
uidcrciitiir o»i. Iil): 2,33,1; — qiicm ingrca-
sum iii scrmoiicni Pompciiis iiitcrpcllauit ct
loqui plura prohibuit: 3,18,3.
B. : munitiones . . . ad Humen pcrductao ex-
pugnatis iam castris Poiniici propriam (c) ex-
pcditaiiKpie (c) Caesaris uictoriam iiitor-
223
interpello — intersum
224
pellauerimt: 3,70,2; siue ipsormn perturbatio
siue error aliquis siue etiam fortuna partam
iam praesentemque uictoriam interpellauisset :
3,73,5; 11 nos esse iniquos, quod in
suo iure se interpellaremus : 144,8; — T.
Ampium conatum esse pecunias tollere Epheso
. . ., sed interpellatum aduentu Caesaris pro-
fugisse: 3,105,1.
intorpouo. A. propr.: ubi aut spatium
inter muros aut imbecillitas materiae postulare
uideretur, pilae interponuntur: 2,15,2.
B. trsl. ; a) = iiitericere : paucis dieljus
interpositis noctu insidias equitum conlocauit:
3,37,5; 1 Caesar . . . nulla interposita
dubitatione legiones . . . educit: VII 40, 1;
1 hos exspectari equites atque eius rei causa
moram interponi arbitrabatur : IV 9, 3; ut
tridui mora interposita equites eorum . . . re-
uertereutur: IV 11,4; ut milium VI ad iter
addito [ad uadum] circuitu magnaque ad uadimi
fluminis mora interposita eos . . . consequeren-
tur: 1,64,8; recepto Caesar Orico nulla inter-
posita mora ApoIIoniam proficiscitur: 3,12,1;
nulla interposita mora . . . impedimmta om-
nia silentio prima nocte ex castris Apolloniam
praemisit: 3,75,1; 1[ hoc spatio inter-
posito reliqui sese confirmant: VI 38,5; longo
interposito spatio, cum diuturnitas oppugna-
tionis neglegentiores Octauianos effecisset, . . .
inruperimt : 3, 9, 6 ; spatiumque interponendum
ad recreandos animos putabat: 3,74,3; 1
neque uUa ad id tempus belli suspicione in-
terposita: IV 32, 1.
b) = iuipedieudi ant conflrmandi eansa alqd
ponere, dare, faeere: quod neque conloquium
interposita causa toIK uolebat neque: 142,5;
1 hoc decreto interposito cohortatus Haeduos
. . . exercitum in duas partes diuisit: VII 34, 1;
t fidem u. fides p. 1296 B. (3 loc.)
iMterpres: cotidianis interpretibus
remotis per C. Valerium Procillum {c) . . .
cum eo conloquitur: 1 19, 3; — Q. Titurius . . .
interpretem suum Cn. Pompeium ad
eum mittit: V36, 1.
interpretor: (druides) sacriiicia publica
ac priuata procurant, religiones interpretan-
tur: VI 13, 4.
(interritns: quae (cohortes) praesidio
castris relictae intritae {ik; interritae vm-; intrite
h) ab labore erant: 11126,2.)
interrogo: hi (c) (serui) iam ante (c)
edocti (c), quae interrogati prommtiarent,
milites se esse legionarios dicunt: VII 20,10;
qui (Pompeius) . . . ab se reliquisque in se-
natu interrogatus omnia .sibi esse ad bellum
apta ac parata confirmauisset : 1,30,5; — La-
bienus . . . captiuos . . . commilitones appel-
lans et magna uerborum contumelia inter-
rogans, solerentne ueterani milites fugere,
in omnium conspectu interfecit: 3,71,4.
interrnnipo. A. propr.: agmen: 1,64,
1 u. B. iter; f hoc se colle interruptis
pontibus Galli fiducia loci continebant: VII
19, 2 ; Vercingetorix omnibus interruptis eius
fluminis pontibus ab altera fluminis (c) parte
iter facere coepit : VII 34, 3 ; cohortes V prae-
missae a Domitio ex oppido pontem fluminis
interrumpebant: 1,16,2; subito ui (c) uen-
torum (c) et aquae magnitudine pons est in-
terruptus (interrutus h) et reliqua multitudo
equitum interclusa : 1, 40, 3 ; pons , qui fuerat
tempestate interruptus (praeruptus f), paene
erat refectus: 1,41,1; tempestas cooritur . . .
pontesque ambo, quos C. Fabius fecerat, uno
die interrupit: 1,48,2.
B. trsl. : (Petreius) conloquia militum in-
terrumpit: 1,75,2; T cernebatur . . . nouis-
simos illorum premi uehementer ac non num-
quam (c) subsistere {Vascos.; sustinere codd.;
edd.) extremum agmen atque iter {add. Forchh.;
om. codd.; ecld.) interrumpi (innmipi Np.): 1, «
64,1; T quorum mediam orationem
(media oratione hl) interrumpunt subito undi-
que tela immissa: 3,19,6.
interscindo : ut . . . aUi turres reduce-
rent aggeremque interscinderent: VII 24, 5;
t ut . . . castellum . . . expugnarent pontem-
que interscinderent : II 9, 4.
intersnni. A. propr. u. inter p. 200
interesse (3 loe.J.
B. trsl.; a) interesse rei = adesse, parti-
cipem esse: qui ordinis essent senatorii bello-
que una cum ipsis interfvussent: 3,83,3; t
quam (partem equitatus) supra commemoraui
. . . Mosam transisse neque proelio inter-
fuisse: IV 16, 2; adcelerat Caesar, ut proeUo
intersit: VII 87,5; omnibus interfui proeliis: 3,
87,2; 1 illi (druides) rebus diuinis in-
tersunt, sacrificia publica ac priuata procurant :
VI 13, 4 ; t ab iis (c) Caesar haec facta
cognouit, qui sermoni interfuerunt (-rant
Kindsch.) : 3, 18, 5.
b) iinpers. interest: a) uou additor,
cuius iutersit; aa) sequ. (ace. c.) iuf.: magni
interesse arbitrabatur eius auctoritatem inter
suos quam plurimum ualere: V4, 3; magni in-
teresse etiam in rehquum tempus ad opinionem
Galliae existimans tantas uideri It.aUae facul-
tates, ut: VI 1,3; etsi magni interesse arbitra-
225
intersum — intra
226
batur quam primum oppido potiri cohortesqne
ad 66 in castra traducere: 1,21,1.
pfl) sequ. inlerrog-. obl.: neque interesee,
ipsosne interficiant impedimentisne exuant : VII
14,8.
[i) additur, cuius intersit: docet, quanto
opere rei publicae communisque salu-
tis intersit manus hostium distineri: 115,2;
interesse rei publicae et (ut «) communis sahi-
tis se cum Pompeio conloqui: 1,24,5; ^i
condiciones pacis . . . Romae ab senatu ct a
populo peti debere. t interea et rei pubhcae
<debere. id interesse rei publicae Madu.) et
ipsis placere oportere: 3, 10, 9.
internallniii. (Semper ad loeuni pertinet.)
A. obi.: ea autem qu.-jc diximus interualla
grandibus in fronte (e) saxis efferciuntur
<c): VII 23,2; f his conlocatis . . . alius
insuper ordo additur, ut idem illud interual-
lum seruetur neque inter se contingant trabes,
sed paribus intermissis (c) spatiis singulae sin-
gulis saxis interiectis arte contineantur: VII
23,3.
IJ. abl.: quod oppidum a Corfinio VII mi-
lium interuallo abest: 1,18,1; — trabes
derectae . . . paribus interuallis, distantes
iivtcr se binos pedes, in solo conlocantur:
VII 23, 1; Vercingetorix castris prope oppidum
positis (c) mediocribus circum se inter-
uallis separatim singularum ciuitatum (e) co-
pias conlocauerat: VII 3G, 2; — rex . . . sex
milium passuum (c) interuallo a (c) Sa-
burra consederat: 2,38,3; — item equites
Ariouisti pari interuallo constiterunt:
143,2; cum (c) in dextro comu legio duo-
dccima et non magno ab (om. a) ea (om.
h) interuallo septima constitisset: II 23,
4; — suas copias . . . eduxerunt generatimque
constit uer u n t (instituerunt /^'■'[i) paribus
(l)aribuHque ^^'(i) interuallis, Harudes (c),
MarcomannOB (c), . . . Suebos: 151,2; —
tigna bina . . . interuallo pedum duorum
inter se iungebat: IV 17,3; — ut numquam
confcrti, sed rari niagnisque intcruallis
proeliarentur: Vl(j,4; — eo die quo con-
Bucrat intcruallo hostes sequitur ot milia
passuum tria ab corum castris castra ponit: I
22, 5; — contraria duo (tigua) . . . interuallo
pedum quadragenum (.XL. (i) ab inferiore
liartc . . . statuobat: IV 17, 5.
ini<'rn«>niA : lioc ijiso tcmpore et casu
ftermaiii <i|uitcs inlcrucniunt: VI37, 1;
Komani si casu iiitcruciicriiit ([i; intorucni-
rent a), fortunac, si ulicuius indicio uocati,
huic liubendam gratiain: VII 20, 6.
1juk(c, (liKiNur. 11.
internentn(s) : ut perpaucae ex omni
numero (naues) noctis interuentu ad terram
peruenerint (c) : III 15, 5.
intexo: scutis ex cortice factis aut uimi-
nibus intextis . . . eruptionem fecerunt: II
33,2.
intoleranter: sed intolerantius Gallos
insequentes legio decima tardauit: \ril 51, 1.
iutra. A. de loeo; a) e. nerbis a) rao-
ucndi, iaciendi, sim.: monet, ut tragulam cum
epistula . . . intra munitionem (munitiones [i)
castrorum abiciat: V48,5; f tela intra
munitionem ex omnibus partibus coiciunt:
V51,2; equites plerumque omnes tela intra
uallum coiciebant: V 57, 3; illi ... silentio
adgressi "(c) imiuersi (^p.: uniuersas codd.)
intra (Oh; inter Nafl) multitudinem sagittas
coiciebant: 3,50,1; t 'ntra oppida ac
muros (murosque [i) compelluntur: VII 65,
2; Caesar Pompeianis ex ftiga intra (inter Oafl)
uallum compulsis . . . milites cohortatus est:
3, 95, 1 ; 1 qui . . . Teutonos Cimbrosque
intra fines (c) suos ingredi prohibuerint (c):
114,2; nostrosque intra munitiones ingredi pro-
Iiibebant: V9, G; t quod intrare intra
praesidia periculosum putabat : VII 8, 1 ; f
Petrosidius aquilifer . . . aquilam intra uallum
proiecit: V37,5; 1 qui (Sequani) intra
fines suos Ariouistum recepissent: 132,5;
impedimeiita inter (intra Np.) legiones reci-
piuntur: VII G7, 3; Pompeius, ubi nihil profici
equitatu coguouit, . . . rursum eum nauibus ad
se intra munitiones recipit (recepit /():3, 58, 2;
— se in castra munitionesque suas (se intra
munitiones suas fi) recipiunt: 1116,3; ambo
incolumes . . . sese intra munitiones (intra
luun. se [i) recipiunt: V 44, 13; hos montes
intrare cupiebant (Np.; intra se recipiebant
coikl.; intniflse cupiebant EIIofl'»i.; hos intra
montes se recipiebant -4W.) : 1,G5, 4; t Ver-
cingetorix . . . suos intra munitiones reduxit:
VII 51,4; sub uesperum Caesar intra hanc fos-
sam legiones reducit: 1,41,6.
[i) c. ;iliis: intra haec tegimenta abditi
atque muniti parietcs lateribus cxstruebaut: 2,
9,(5; t iyissuin profectus iiaucs onenirias
XXX a M. Antonio rclictas iiitra portum ad-
gressus omnes incendit: 3,40,5; t "t
intra munitioncm et siue timoro et siue stationi-
bus aquari possent: 1,73,3; t "' intra
siluas aciem ordiiiesque conslituerant: II
19, (i; t iutra cas silua.s hostcs iu occulto
BCso contincbant: II IS,;!; l.abiouus suos
intra inunilioucm contincbat: V57,4; omnea
8U08 custodiis intra ciistra coutinuit : V 58, 1 ;
15
227
intra
intus
228
postero die omnem exercitum intra fossam con-
tinet: 1,42,1; militesque omnes intra uallum
castrorum (c) continuit: 3,76,1; % cum
hostem (e) intra portas esse existimarent: VII
47,4; non minus qui intra munitiones erant
perturbantur GalU (c) : VII 70, 6; multaque
erant intra eum locum manu sata: 3,44,3; qui-
que intra praesidia Pompei fuissent : 3, 83, 3 ;
t legionibusque (c) (intra uineas add. fi ; extra
castra uineas add. BM; extra uineas AQ; inter
castra uineasque add. BeUer; Dt., Hokl.; ego
del.) in occulto expeditis (c): VII 27, 2; t
(cum t interea (iutra eam R. Menge) contigna-
tionem parietes exstruereutur: 2,9,3;) 2,9,
6 u. abdere; T[ (eam (c) (contabulationem)
in parietes instruxeruut (-rant Nhl; — eamque
intra parietes incluserant Giace.}: 2,9,1;)
1 muniti: 2,9,6 u. abdere; Tf Caesar
. . . intra has ^crales) . . . fossam tectis mili-
tibus obduci iussit: 3,46,1; 1 ne inlra
munitionem opprimeretur: 3,69,3; 1
relinquere: 3, 40,5 u. adgredi; \ serere:
3,44,3 u. esse; frumenta enim, quae fuerant
intra munitiones sata, consumpserant: 3,58,3;
1 quod expeditior erat quam ii (c), qui inter
(intra B'^^} aciem uersabantur: 152,7; iam
cum intra uallum nostri uersarentur: 3, 96, 3.
b) c. sulbst.: non illi . . . ancipitem terrorem
intra extraque munitiones . . . causae
fuisse cogitabant : 3, 72, 2.
B. dc tempore: qui (Germani) inter (intra
&'■} annos XIIII tectum non subissent: 136,
7; intra annum uero uicesimum feminae noti-
tiam habuisse in turpissimis habent rebus: VI
21,5.
iiitritn!^: quae (cohortes) praesidio ca-
stris relictae intritae {ik: interritae ao-; intrite
h; integrae f; a' om. h. l.} ab labore erant:
III 26, 2.
1. iiitro, intrare. A. intr.: quod (Luc-
terius) intrare intra praesidia periculosum
putabat: VII 8,1; *{ quo (quod a} non
modo nou ( CC} intrari, sed ue perspici quidem
posset (c) : 1117,4; quo qui intrauerant (-uerat
B^} se ipsi (ipse B') acutissimis uallis iudue-
b.aut: VII 73, 4.
15. trausit. : cum . . . primae . . turmae (tur-
bae af} insidias intrauissent: 3,38,3; t
ne quem (neque Nx) locum (ne quo loco 0}
nostri intrare atque ipsos . . . circumuenire
possent: 3,44,4; 1 hos montes intrare
cupiebant {Np.; intra se recipiebant codd.; in-
trasse cupiebant Em. Eoffm. ; hos intra montes se
recipiebant Ald.}: 1,65,4.
2. intro (aduerb.): quo simul atque intro
(intus 0} est itum: 3,26,5.
introdnco. A. propr. ; a) additur, quo :
in fines u. ^ne» p. 1305 i^J^) (.3 loc); ^
nostri . . . nacti portum ... eo naues in-
troduxerunt : 3, 26, 4.
b) nou additiu' , (luo : quod oppidum Attius
cohortibus introductis teneb.it: 1, 12, 3; 1[
Varus praesidium, quod introduxerat , es
oppido educit: 1,13,2.
]}. trsl.: nouum in re publica (rem publi-
cam N) introductum exemplum queritur, ut
tribunicia intercessio . . . opprimeretur: 1,7,2.
introeo : centuriones . . . nutu uocibusque
hostes, si introire uellent, uocare coeperunt: V
43,6. Cf a. intro.
introitns. A. = ro Eiaiivai: iis autem
inuitis, a quibus Pharus tenetur, non potest
esse propter angustias nauibus introitus
in portum : 3,112,4; t ne militum in-
troitu et uocturni temporis licentia oppidum
diriperetur : 1, 21, 2.
B. = aditus: crebris arboribus succisis om-
nes introitus erant praeclusi: V9,5; t
turrim (c) effectam ad ipsum introitum
portus opposuit: 3,39,2.
iutroniitto: centuriones: VII 12,4 u.
mUites ; f nocte una intromissis equiti-
bus omnium iinitimarum ciuitatum (c) . . .
omnes suos custodiis intra castra continuit: V
58,1; t legiones . . . portis incensis in-
tromittit atque oppido potitur: VII 11,8; t
refractis portis . . . atque intromissis (inmissis
[i) militibus nostris . . . uendidit: 1133,6;
centurionibus et paucis militibus intromissis,
qui arma iumentaque conquirerent , equitatus
hostium procul uisus est : VII 12, 4.
introrisns: ut non facile introrsus per-
spici posset (c): 1118,2; t hanc (e) (sU-
uam) longe introrsus pertinere: VI 10, 5;
t laqueis falces auerteb.int , quas cum desti-
nauerant, tormentis introrsus reducebant:
VII22,2; t hae (c) (trabes) reuinciuntur
(c) introrsus {a; extrorsus a/«) et multo aggere
uestiuntur: VII 23, 2; materia . . ., quae per-
petuis trabibus *pedum *quadragenum plerum-
que introrsus reuincta neque perrumpi neque
distrahi potest: VII 23, 5.
introrninpo: quod ea ([i; eas a) non
posse introriunpere mdebantur: V51,4.
intueor: (animaduertit Sequanos) tristes
capite demisso terram intueri: 132,2.
intns: erat unus intus Neruius, nomine
Vertico: V45, 2; contirmatur (c) opinio bar-
baris . . . nullum esse iutus praesidium: VI
229
intiis
inuitus
230
I
37,9; t ueriti, ne angustiis intercluderen-
tur, cum extra et {om. a) intus hostem
haberent: 3,69, 4.
[Fulso : sua sponte ad Caesarem in ius <in
ius Quilielmus ; intus 0«) adierunt {u. CC) :
1, 87, 2.]
inaado: quibus rebus Komam nuntiatis
tantus repente terror inuasit, ut: 1,14,1.
innclior: ipse (luba) equo in oppidum
uectus (inuectus Ciacc.) . . . quae fieri uellet
Vticae constituit : 2, 44, 3.
inacnio. A. propr.; a) alqd: frumenti
quod fnuentum est in publicum conferunt: 1,
36,3; t est etiam genus radicis inuen-
tum ab iis <c) , qui : 3, 48, 1 ; % perpauci
. . . lintribus inuentis sibi salutem reppe-
rerunt {CC): 153,2; t ad Ligerem uenit
uadoque per equites inuento . . . incolumem
exercitum traduxit: VII 56, 4.
b) ulqni: Roscius cum <c) Caesare Capuam
peruenit ibique consules Pompeiumque
inuenit (conuenit Paul): 1,10,1; W fiui-
liuios (Termauos sollicitare . . . non desistunt. . . .
iuuentis nou uuUis ciuitatibus iure iurando
inter se confirmant: VI 2, 2; H Tubero,
cum in Africam uenisset, inuenit in prouin-
cia cum imperio Attium Varum: 1,31,2.
JJ. trsl.; a) =^ luiimaduertere , uidere, co-
g-noscere ; a) e. obi.: scutoque ad eum relato
Hcaeuae centuriouis inuenta sunt in eo fora-
mina CXX (c): 3,53,4.
(i) c. dupl. acc. : sescentas eius generis
cuius supra demonstrauimus naues ct longas
XXVIII inuenit instructas (structas
llartx): V2, 2; reliquas (naues) paratasad
uauigandum atque omnibus rebus instruc-
tas inuenit: V5, 2; naues inuenit refectas:
V 23, 1 ; t ipsis , ad quorum commodum
pertincbat, durior inueutus est Coclius:
3, 20, 4.
y) c. acc. c. inf . : naues . . . inuenit instruc-
tas, neque multum abesse ab eo, quin paucis
dicbus deduci i)ossint: V2, 2; postea uero . . .
bouiiiuiiu adliibita sollertia {u. CC) inueiituiu
cst uiaguo cHse usui posse, si: 2,8,3.
b) = coini»ci'ire: iuueniebat ex capliuis (r)
Babim Jlunicii a {(•) castris suis non aiuplius
milia paHsuuni decem abesse: 1116,1; llf
reporit . . . l'onipeium remanero Brundisii ....
neque ccrtum inueiiiri (-nire Paul) poterat,
obliiu'ii<Iiiic iiruiuliHii causa ibi remansissot
. . . aii iuopia imuiuiii ibi rcsliliHsel: 1,25,3.
iiiuoiilwi': iiunc (Alercununi) oinniuiii in-
uenloreiu artiuni fcrunt: Vil7,l; 1
huiuB (c) to paono priucipem copiae atquo
inuentorem bene de nomine ac dignitate po-
puli Komani meritum esse existimare debemus :
a/*. Cic. Brut. 253.
inneterasco: populi Romani exercitum
hiemare atque inueterascere in Gallia moleste
ferebant: 111,3; — fere fit, quibus quisque in
locis miles inueterauerit, ut multum earum
regionum consuetudine moueatur: 1,44,3; —
inueterauerant hi omnes (inuet. homines a)
compluribus Alexandriae bellis : 3, 110, 6 ; t
ut uihil nisi hiberna recusent atque hanc in-
ueterascere (inueterescere 7.) consuetudinem
nolint: V41,5.
inniccm «. in 1. C. f) p. 114 (3 (4) loe.).
innicta^: intellecturum, quid inuicti Ger-
m a n i . . . uirtute possent : I 36, 7.
iuaidco: sibi omnes fere finitimos esse
inimicos ac suae uirtuti inuidere: 1131,5.
inniflia: Romani . . . quid uolunt nisi
inuidia adducti quos fama nobiles potentes-
que bello cognouerunt, . . . his aeternam in-
iungere seruitutem? VII 77,15; a quibus de-
ductum ac deprauatum Pompeium queri-
tur i n u i d i a atque obtrectatione laudis suae :
1,7,1.
inniolatns: quod (legatorum) nomen ad
(apud ef) omnes nationes sanctum inuio-
latumque semper fuisset: 1119,3.
Iuni»«itata!^ : communi enini fit uitio na-
turae, ut inuisitatis {Elberl.: inuisis latitatis Nx;
inusitatis IJb.; inprouisis Freudenb.; Dt.; in-
uisis latitantibus 0; inuisis [latitatis] Np.;u.
CC) atque incognitis rebus magis confidamus
uehementiusque exterreamur: 2,4,4.
(iunifiius u. iiiiii<«itata!!i.)
iiinito. A. propr. : ut in conloquium uenire
inuitatus (Ariouistus) grauaretur: 135,2;
(refcrunt consules de re publica t in ciuitate
(inuitati Hell.): 1,1,2;) alii suos in castra in-
uitandi causa adducunt, aUi ab suis abducun-
tur (adduc. ald): 1,74,4; t missas lega-
tiones ab non nuUis ciuitatibus ad Germanos
inuitatosque eos, uti ab Kheno discedereiit : IV
6,3.
IJ. trsl. (= Impcllere): quibus omiiilnis rcbus
bostes inuitati copias traducunt: V51,l; 1
horum fuga nauium onerariarum magistros
incitabat (iuuitabat Paul): 2,43,3; t
(Sugambri) inuitati praeda longius procedunt':
VJ35, 7; — alii (uiilitcs) . . . ad Iiacc repe-
tcnda imiitali piiipiri(|iiitatp superionim ciistro-
ruiii . . . imlliiiu ii>liiu|iicl)!iiit: 3,76,2.
iiiuituM. A.: iiuiiti siiiiiiiuu' spci adu-
lcscenlcs J^Iporedorix ct Viridoiuarus Vcr-
cingetoiigi paront; V1JG3,9: — uti ct uia-
231
inuitus — ipse
232
tores etiam inuitos (etiam inuitos del. Hartx)
consistere cogant et: IV 5, 2; — — neu dimi-
care inuitus cogeretur (Caesar): 3,112,8;
Scipio suspicatus fore, ut postero die aut in-
uitus dimieare cogeretur aut: 3,37,4; —
minis amicorum Pompei plerique compulsi
inuiti (inulti k) et coacti Scipionis senten-
tiam sequuntur: 1,2,6; — neu quis inui-
tus sacramentum (e) dicere cogatur: 1,86,4;
— haec tamen dicere: uenisse inuitos, eiec-
tos domo: IV 7,3.
B. : (M. Coelius Kufus praetor causa debi-
torum suscepta initio magistratus (inuito
magistratu Voss.) tribunal suum iuxta C.
Trebonii, praetoris urbani, sellam conlocauit: 3,
20,1;) — qua (uia) Sequanis inuitis propter
angustias ire non poterant: 19,1; — si se in-
uito transire conarentm-: 18,2; si se inuito
Germanos in Galliam transire non aequum
existimaret: IV 16,4; — • quod eo iuuito iter
per prouinciam per uim temptassent: 114,3;
iis (is afh; his 01) autem inuitis, a quibus
Pbarus tenetur, non potest esse propter an-
gustias nauibus introitus in portum: 3,112,4.
innolao. A. = uoluere iu alqd: cupas
taeda ac pice refertas . . . in musculum deuol-
uunt. inuolutae (deuolutae Lipsius) labuntur,
delapsae . . . ab opere remouentur: 2,11,2.
B. — uelare : reliqui . . . repentino periculo
exterriti sinistras sagis inuoluimt: 1,75,3;
t (antecedebat testudo . . . conuoluta (euoluta
Ohl; inuoluta Oiace.) omnibus, quibus . . . la-
pides defendi possent : 2, 2, 4.)
innsitatns. A. pos.: et nauium figura
et (e) remorum motu et inusitato (inuisitato
Q) genere tormentorum permoti biirbari
constiterunt : IV 25, 2; T[ erat noua
et inusitata belli ratio cum tot castel-
lorum numero tantoque spatio et tantis muni-
tionibus et toto obsidiouis genere, tum etiam
reliquis rebus : 3, 47, 1 ; \ (communi enim
(c) fit uitio naturae, ut inuisitatis {Elberl.; in-
uisis latitatis JS\; inusitatis Db.; u. CC)
atque incognitis rebus magis coutidamus
uehementiusque exterreamur: 2,4,4;) T[
noua atque inusitata specie commoti le-
gatos ad Caesarem de pace miserunt: 1131,1.
B. comi).: naues longas, quarum et species
erat (c) barbaris inusitatior et motus ad usum
expeditior: IV25, 1.
inutili!^. A. ad al<id: uti ... equita-
tum . . eius ad rem gerendam inutilem effi-
ceret: 3,43,3; — compluribus (c) nauibus
fractis reliquae cum (c) essent funibus, ancoris
reliquisque armamentis amissis ad nauigandum
inutiles: IV 29, 3; — magno coorto imbre (c)
non inutilem hanc ad capiendum consilium
tempestatem arbitratus est (c): VII 27,1;
t mulieres quique per aetatem ad pugnam in-
utiles (esse a(kl. B-^) uiderentur: 1116,5;
eorum corporibus, qui aetate ad beUum inutiles
(inut. ad b. [i) uidebantur, uitam tolerauerunt:
VII 77, 12.
B. alci rei: ut ii (c) , qui ualetudine aut
aetate inutiles sint ([i; sunta; eM.) bello, op-
pido excedant : VII 78, 1 .
ipse. A. in uarrationc; a) addit. subst.;
a) appellat. : id (frumentum) erat perexiguum
cum ipsius agri natura, . . . tum quod Pom-
peius . . . frumentum . . . omne . . compor-
tarat (c): 3,42,5; 1 quid hominum milibus
LXXX (c) uno loco interfectis propiuquis . . .
nostris animi fore existimatis, si paene in ipsis
cadaueribus proelio decertare cogentur: VII
77, 8 ; 1 omnis noster equitatus , omnis
nobilitas interiit .... haec ab his (fl; Schn.;
ipsis a; rell. edd.) cognoscite, qui ex ipsa
caede fugerunt {CO): VII 38,3; *{ castra
. . . mimire (c) iubet. ab his (ipsis fJ; Flod.)
castris oppidum Remorum nomine Bibrax
aberat miUa passuum octo: 116,1; Tf Ca-
lenus Delphos, Tbebas, [et] Orchomenum uolun-
tate ipsarum ciuitatium (c) recepit: 3,55,3;
t (completur urbs f et ius {x,; ad ius 0; et
ipsum Hug; Db.; u. CC) comitium tribunis,
centmionibus, euocatis (c): 1,3,3;) \ nulla
fuit ciuitas, quin . . . partem senatus Cordu-
bam (c) mitteret .... simul ipse Cordubae
conuentus per se portas Varroni clausit, . . .
disposuit , . . . retLnuit : 2, 19, 3 ; t eo
legiones XII, equitatum omnem uenire iusse-
rat .... atque eae (Jil; heae af; hae 0 in
ras.; edd.) ipsae copiae hoc infrequentiores
[copiae] imponuntur, quod: 3,2,3; t
nec dabat suspicionem fugae quisquam. ipse
dux hostium Camulogenus suis aderat atque
eos cohortabatiu' (c) : VII 62,5; omnium ordi-
num partes in misericordia constitisse, ipsos
duces a pace abhorruisse: 1,85,3; f quod
illis prohibere erat facile cum ipsius flumi-
nis natura atque aquae magnitudine, tum quod:
1,50,2; t ut ipsa fortuna illum (ipsum
N) obicere Pompeio uideretur: 3,79,3; t
cum Cimbris et Teutonis a C. Mai-io pulsis
non minorem laudem exercitus quam ipse im-
perator meritus uidebatur: 140,5; t
quo (senatus consulto) nisi paene in ipso urbis
incendio . . . numquam ante descensum (c)
est: 1,5, 3; f Britanniae pars interior (c) ab
iis (c) incolitur, quos natos in insula ipsa (p;
233
ipse (A. a»
234
ipsi a; edd.) memoria proditum dicunt: V12,
1 ; t faucibusque' portus uauem onerariam
submersam obiecit et liuic alteram adiunxil ;
super quas turrim (e) edectam ad ipsum in-
troitum portus opposuit: 3,39,2; \
si continere (c) ad signa manipulos uellet (e),
. . . locus ipse erat (erat ipse (i) praesidio
barbaris : VI 34, 6 ; aegre portas nostri tuentur ;
reliquos aditus locus ipse per se munitioque
defeudit: VI 37, 5; constituunt . . . bellum ad
Ilerdam propter ipsius loci oportunitatem gerere :
1,38,4; 1 esse non uuUos, . . . qui pri-
uatim plus possint (c) quam ipsi (ipse Ciacc.)
magistratus: 117,1; t administran-
tibus M. Antonio et Fufio Caleno multum ipsis
militibus hortantibus neque uUum periculum
pro salute Caesaris recusaiitibus . . . naues
Boluunt: 3,2(5,1; f multa huc rainora
nauigia addunt, ut ipsa multitudine nostra
classis terreatur: 1,5G, 2; t (munitio:
VII 20, 3 u. b) a) locus ;) t si mons erat
ascendendus, facile ipsa loci natura periculum
repellebat: 1,79,2; t quod plerumque iis
(c) accidere consueuit, qui in ipso negotio
consilium capere coguntur : V 33, 1 ; 1 per-
specto urbis situ . . . (alesiam add. fi) circum-
uallare instituit. ipsum enit oppidum Alesia
{om. fi) in colle summo admodum edito loco:
VII 69, 1; castra . . . conspicit . . . admodum
munita natura loci, una ex parte ipso opj)ido
Vtica, altera: 2,25,1; H meridiano tem-
porc, cum alius discessisset , alius ex diutiuo
labore in ipsis operibus quieli se dcdisset: 2,
14, I; II portae: VI 42, 2 u. ualhun; 1
adueutu nauium profectiouem parare incipit ct
. . . ne Bub ipsa profectione milites oppidum
{CC) inrumperent, portas obstruit: 1,27,3; t
quae (jjracsidia) e.x ipsa coacta (c) prouiucia
ab L. Caesare leguto ad omnes partes oppone-
bantur: VII 05, 1; t erat e regione oppidi
collis sub ipsis radicibus nioutis: VI13(),5;
hoc pugnabatur loco et propter augustias iui-
quo et quod sub ipsis radicibu» montis con-
stiterant: 1,45,6; U atque ego cum ex
ipsa re maguam capio uoluptateni, tum meum
factum i^robari abs te triumpho gaudio (c); ap.
Cic. ad All. IX 16,2; t rcgis: II 13,1 u.
(i) (iidlia; est ergo iu genere et sunctitas regum,
qui plurimum iuter homiues pollent, et caeri-
mouia deorum, quorum ipsi in potcstato suut
reges: ap. Huct. 6; t duao legiones . . .
prolligatis Voromanduis (c) . . . ex loco supe-
rioro iu ijmis lluiMinis rijiis iiriicliabaMtur: II
23,3; inter binu castru . . . lliinieM [IumIiiiii|
intorerat Apsus (c) .... mittit 1'. VutiMiiiiii
legatum ad ripam ipsam fluminis: 3, 19, 2; \
id uero militibus fuit pergratum et iucundum,
ut ex ipsa significatione coguosci potuit:
l,8(j, 1; t iamque frumenta maturescere
incipiebant, atque ipsa spes inoiiiam sustenta-
bat: 3,49,1; t strepitus: IV33,1 u.
terror; t toc ipso tempore et (ovi. k)
casu Germani equites interueniunt : VI 37, 1 ;
iam prope hieme confecta, cum ipso anni tem-
pore ad gerendum bellum uocaretur: VII 32,
2 ; nisi eo ipso {mn. Nl) tempore quidam nuntii
de Caesaris uictoria . . . essent allati: 3,101,
3; t primo per omnes partes perequitant
(essedarii) . . . atque ipso terrore equorum et
strepitu rotarum ordines plerumque perturbant :
IV 33, 1; t musculum . . ., quem (c) a
turri latericia ad hostium turrim . . . perduce-
rent, facere institueruut .... hoc opus omne
tectum uineis ad ijjsam turrim jjeriiciunt: 2,
10, 7 ; t et cum uuum omnes peterent, in
ipso fluminis uado dej)rehensus Indutiomarus
interficitur: V58, 6; t ut ^e sub ipso
uallo constipaueraut : V43, 5; multum fortu-
nam . . . potuisse iudicauit, . . . quod paene
ab ipso uallo portisque castrorum barbaros
auertisset: VI 42, 2; t <iu'i6 quidem res
Caesari non miuorem quam ipsa uictoria
uolujitatem attuht: 153,6.
p) nom. propr.: (Basilus) miUtos in agris
inoj)inantes deprehendit; eorum indicio ad ipsum
Ambiorigem contendit: VI30,1; t ip**e
autem Ariouistus tautos sibi spiritus . . .
sumpserat, ut: 133, 5; t iu ipsum Cae-
sarem hostes (c) equitatu (c) persequeutem
(c) iucidit: 153,5; timorem Komauorum pro-
ponit, quibus angustiis ipse Caesar a Veuetis
prematur (c) docet: 11118,3; constabat inter
omnes, quod iam ipse Caesar per explorutores
cognouerat, . . .: VII 44, 3; ipsum Cuesarem
. . . praesentem {mn. (i) adesse existiuuireut:
VII 62, 2 ; (dictutoro hubeute comitia Caesare
cousules creautur lulius (ipse O. Sauppe) Cae-
sar et P. Seruihus: 3,1,1;) t Camulo-
genus: VII 62, 5 u. a) dux; t uon aegris,
non uulueratis fiicultus quietis datur .... ijisc
Cicero, cum tenuissima ualctudiue esset, ne
nocturuum quidem sibi tomjnis ad quietem
relinquebut : V 40, 7 ; t timta crat . . . ex-
sjieclatio . . ., quid ij)sis Corfiuiensibus,
quid Domitio, quid Leutulo, quid reliquis ac-
cideret: 1,21,6; t susjiicatus praomissis
equitibus ij)sum adtbro Curiouom: 2, -10,3;
t Cuesar . . . Duuniorigem . . . designari scntie-
but .... rcjjerit esso iu'ru: ijisum csso Dum-
lUHigeni: 118,3; t obsidibus acceptis
235
ipse (A. a) et b))
236
primis ciuitatis atque ipsius Galbae regis
duobus filiis: 1113,1; ^ eae (e> res in
Galliam Tiansalpinam celeriter perferuntur. ad-
dunt ipsi et adfingunt runioribus Galli, quod
res poscere uidebatur: VII 1,2; ^ pastores-
que Domitii (c> . . . suam probare operam stude-
bant. ipsi Massilienses . . . nostros elude-
bant: 1,58,1; t constabat Elide in templo
Mineruae . . . simulacrum Victoriae, quod aute
ipsam Mineruam conlocatum esset . . ., se
. . . conuertisse: 3,105,2; T magno nu-
mero interfecto reliquos atque ipsum Octa-
uium in naues confugere coegerunt: 3,9,7;
1 nisi eo ipso tempore quidam nuntii de Cae-
saris uictoria . . . essent aUati, existimabant
plerique futurum ftiisse, uti (oppidum) amit-
teretur .... neque multo post de proelio facto
in TbessaMa cognitum est, ut ipsis Pom-
peianis fides fieret: 3,101,7; f haec Sci-
pionis oratio, quod senatus in urbe habebatur
Pompeiusque aderat (CC>, ex ipsius ore Pom-
pei mitti uidebatur: 1,2,1; ... ipse Pompeius
ab inimicis Caesaris incitatus . . . totum se ab
eius amicitia auerterat: 1, 4, 4; Brundisini Pom-
peianorum militum iniuriis atque ipsius Pompei
contumeliis permoti Caesaris rebus fauebant: 1
28, 1 ; latum ab X tribunis plebis . . . , ut sui
ratio absentis haberetur ipso consule Pompeio:
1,32,3; in eo loco ipse erat Pompeius. mediam
aciem Scipio . . . tenebat: 3,88,1.
1)) uon additnr subst. ; a) pertinet ad ap-
pellat. ; aa) eodem g^euere: huc cum se con-
suetudine reclinauerunt (alces), infirmas arbo-
res pondere adfligunt atque una ipsae conci-
dunt: VI 27, 5; 1[ his tunc cognitis rebus
amici regis . . . palam liberaliter responderunt
eumque ad regem uenire iusserimt; ipsi clam
consilio inito Achillam . . . et L. Septimium
. . . ad interficiendum Pompeium miserunt: 3,
104,2; *i antesignani: 3,75,5 u. equites;
t perrumpere nituntur (barbari) seque ipsi
adhortantur, ne: VI 37, 10; * ostendit
ciues Eomanos . . .; magnum numerum fru-
menti commeatusque diripit, ipsos crudeliter
excruciatos interficit (c> : VII 38, 9 ; (ciues Ro-
mani) pueris mulieribusque in muro dispositis
(c> . . . ipsi manu facta . . . in proxima Oc-
tauii castra inruperunt: 3,9,6; f quae
(cohortes) fugientes conspicatae neque illos
suo aduentu confirmare potuerunt neque ipsae
(ipsi kl) hostium impetum tulerunt: 3,64,1;
t erant per se magna, quae gesserant equites
. . . ; haec tamen ab ipsis inflatius commemora-
bantur : 2, 39, 4 ; qui (equites et antesignani)
tantum profecerunt, ut equestri proelio com-
misso peUerent omnes compluresque interfice-
rent ipsique (que am. W) incolumes se ad agmen
reciperent: 3,75,5; f ubi (hostes) . . .
nostros in locum iniquiorem (non) progredi . . .
uiderunt atque ipsos (ipsis a) res frumentaria
deficere coepit: 1110,4; hostes, ubi primum
nostros equites conspexerunt, quorum erat V
milium numerus, cum ipsi non amphus octin-
gentos (c> equites haberent, . . . perturbaue-
runt: IV12, 1; ipsi (hostes) ex siluis rari
propugnabant nostrosque . . . prohibebant: V
9,6; cum . . . semper . . hostibus spes uicto-
riae redintegraretur , eo magis, quod . . . uide-
bant nec facile adire apertos ad auxiliandum
animaduertebant semperque ipsi (illi A) recen-
tes defessis succederent : VII 25, 1 ; hostes
. . . pontes . . . rescindi iubent; ipsi profecti
(c> a palude . . . contra Labieni castra con-
sidunt: VII 58, 6; hostes in fugam coniecti (c>
se ipsi multitudine impediunt: VII 70, 3; ^
quod propius Eomanos accessisset, persuasum
loci oportunitate, qui se ipse sine (ipse sine
Bmtl. : ipse ut Kran. : Dt. ; ipsimi codd. ; Schn.,
Fr., Db.; ipsius Eni. Hoffm.; ipsa coni. Db.;
Hold.) munitione defenderet: VII 20, 3; ^
neque enim temere praeter mercatores illo
(c> adit (c> quisquam neque iis (c> ip.sis quic-
quam praeter oram maritimam . . . notum est:
IV 20, 3; t (milites) quid fieri oporteret
non minus commode ipsi sibi praescribere (c>
quam ab aliis doceri poterant: 1120,3; milites
. . . magnam partem eorum impeditam inter-
fecerunt. ipsi transire flumen non dubitauerunt
. . .: 1123,2; ubi . . . confertos miUtes sibi
ipsos ad pugnam esse impedimento uidit : II 25,
1; ueteranae legionis milites . . . gubernatorem
in terram nauem eicere cogunt, ipsi idoneum
locum nacti reUquam noctis partem ibi confece-
runt et . . .: 3,28, 6; leuiusque casura pila spera-
bat in loco retentis militibus quam si ipsi im-
missis telis occurrissent (c>: 3,92,2; si quis a
domino prehenderetur, consensu militum eripie-
batur, qui uim suorum . . . ipsi pro suo peri-
culo defeudebant: 3,110,4; t quod si
eum interfecerit, multis sese nobilibus prin-
cipibusque populi Romani gratum esse fac-
turum; id se ab ipsis per eorum nuntios com-
pertum habere: 144,12; f turris tectum
per se ipsum pressionibus (e> . . . tollere coepe-
runt: 2, 9, 5.
fifi) zara avveatv: parsque ibi, cum an-
gusto exitu portarum se ipsi premerent, a
militibus . . . est interfecta: VII 28, 3.
p) pertiuet ad uom. propr. ; aa) bouiines;
31) siiigulos; cum his esse hospitium Am-
237
ipse (A. h) ;i) ax) 3)1
238
biorigi sciebat . . .; haec prius illi detrahenda
auxilia existimabat quam ipsum bello lacesse-
ret: VI 5,5; magno accidit casu, ut in ipsum
incautum etiam atque imparatum incideret: VI
.30, 2 ; magnae fuit fortunae omni militari in-
strumento . . . erepto . . . ipsum eflugere mor-
tem: VI 30,2; ^ hac (rationei ne ipsum qui-
dem (Ariouistum) sperare nostros exercitus
capi posse: 140,9; ^(Bibulus) litora omnia
. . . classibus occupauit, custodiisque diligentius
dispositis ipse grauissima hieme in nauibus ex-
cubans . . . : 3, 8, 4 ; Bibulus . . . sicuti mari por-
tibusque Caesarem prohibebat, ita ipse omni
tcrra earum regionum prohibebatur: 3,15,1;
^ ei munitioni . . . T. Labienum legatum
(Caesar) praefecit; ipse in Italiam magnis iti-
neribus contendit . . . conscribit . . . educit: I
10,3; Labienum . . . summum iugum montis
ascendere iubet .... ipse de quarta uigilia . . .
ad eos contendit . . . mittit: 121,3; cum sum-
mus mons a Labieno teneretur, ipse ab ho-
stium castris non longius mille et quingentis
passibus abesset: 122,1; Caesar . . . equitatu|^
. . . misit. ipse interim . . . triplicem aciem in-
struxit . . .: 124,2; Caesar ad Lingonas litte-
ras nuntiosque misit, ne . . . . ipse triduo in-
termisso cum omnibus copiis eos sequi coepit:
126,6; Caesar praesidium (e) . . . reliquit,
omnes (c) alarios . . . constituit . . .; ipse
triplici instructa acie usque ad castra hostium
accessit: 151,1; Caesar singulis legionibus sin-
gulos legatos . . . praefecit . . .; ipse a dextro
cornu . . . proelium commisit: 152,2; hibemis
Labienum praeposuit; ipse in citeriorem Gal-
liam ad conuentus agendos profectus est: I
54,3; Caesar duas legiones . . . conscripsit et
. . . Q. Pedium legatuni misit. ipse, cum pri-
mum pabuli copia esse inciperet, ad exercitum
uenit . . .: 112,2; Caesar . . . obsides ad se
adduci iussit. quae omnia ab his diligenter . . .
facta sunt. ipse Diuiciacum Haeduum magno-
pore cohortatus docet . . .: 115,2; scuto . . .
militi detracto, quod ipse eo sine scuto uenc-
rat, . . . iu.ssit: 1125,2; quas legationes Cae-
sar . . . ad se reuerti iussit. ipse . . . in Italiam
profectus est: 1135,3; Caesar a (c) Crasso cer-
tior frtctus, quod ipse aberat longius, naues in-
terini longns aedificari . . . iubet: 1119,1; his
rebus ceicritor administratis ipse, cum primum
per anni tcmpus potuit, ad exercitum eoiiten-
(lit: 1119,2; Brutum . . . in Venetos proficisei
iubot. ipse co pcdestribus copiis contcndit: III
11,5; quo» sibi Caesar oblatos gauisus (c) illos
(CC) retineri iussit. ipse omnes copias castris
eduxit . . . iussit: IV 13 0 Volusenum cum
naui (c) longa praemittit. hnic mandat ....
ipse cum omnibus copiis in Morinos proficisci-
tur . . .: IV 21, 3; Commium, quem ipse Atre-
batibus suj>eratis regem ibi constituerat, . . .
mittit: IV 21, 7; a quibus cum paulo tardius
esset administratum, * * * ipse hora diei circiter
(c) quarta . . . Britanniam attigit . . . : IV 23,
2 ; his Caesar numerum obsidum . . . duplicauit.
. . . ipse idoneam tempestatem nanctus paulo
post mediam noctem naues soluit : IV 36, 3 ; ea
. . . ex Hispania adportari iubet. ipse (ita
^) conuentibus Galliae citerioris peractis in
Illyricum proficiscitur: VI, 5; huic rei quod
satis esse uisum est militum reliquit. ipse cum
legionibus expeditis IIII et equitibus DCCC in
fines Treuerorum proficiscitur: V2, 4; Labieno
in continenti (f) cum tribus legionibus . . .
relicto . . . ipse cum quinque legionibus . . . naues
soluit . . . : V 8, 2 ; praesidio nauibusque (c) Q.
(c) Atriura praefecit. ipse noctu progressus
milia passuum circiter (c) XII hostium copias
conspicatus est : V 9, 2 ; Caesar legiones equi-
tatumque reuocari . . . iubet; ipse ad naues
reuertitur . . .: Vll,l; Labieno scribit, ut . . .
naues instituat. ipse, etsi res erat multae operae
ac laboris , tamen commodissimum esse statuit
. . .: Vll,5; easdem copias . . . praesidio
nauibus relinquit (c), ipse eodem, unde redie-
rat, proficiscitur: Vll,7; . . . ipse interea . . .
in Gallia morari constituil : V 24, 8 ; Caesar
Fabiura . . . remittit in hibema, ipse cum tri-
bus legionibus circum Saraarobriuam . . . hie-
mare constituit et, quod tanti motus GalUae
exstiterant, totam hiemera ipse ad exercitum
manere decreuit: V53, 3; totius exercitus im-
pedinienta ad Labienum in Treueros niittit
duasque ad eum legiones (c) proficisci iubet;
ipse cum legionibus expeditis quinque in Mena-
pios proficiscitur: VI 5, 6; Commium Atrebatem
cum equitatu . . . in Menapiis relinquit, ipse
in Treueros proficiscitur : VI 6,4; ei loco prae-
sidioque C. Volcacium . . . praefecit. ipse, cum
maturescere frumenta 'inciperent, ad bellura
Arabiorigis profectus . . . L. Jlinuciuni Basi-
lura cum omni equitatu praemittit: VI ^9,4;
C. Trebonium . . . ad eam regionem . . . de-
populandara mittit ; ip.se cura reliquis tribus
(c) (legionibus) ad fiinnon •}• Scaldeni . . . ire
eonstituit: VI 33, 3; ea qui conficeret C. Tre-
boniura legatura rolinquit , ipse ut quam pri-
mum itcr facoret (c). Ceuabum Carnutum pro-
ficiscitur: VII 11,3; quod legibus Haoiluorum
iis, qui suramum magistratum obtincront, ex-
cedere ex fmibus non liceret, . . . ipse in Hae-
duo» proficisci statuit . . .: VII 33, 2; quattuor
239
ipse (A. 1)) P) aa) 91))
240
legiones . . . Labieno ducendas dedit, sex ipse
in Aruernos . . . duxit . . . : VII 34, 2 ; Caesar
. . . quam mitissime potest legatos appellat.
. . . ipse maiorem Galliae motum exspectans
. . . consilia inibat , quem ad modum . . . : VII
43,5; ad T. Sextium legatum . . . misit, ut
cohortes . . . constitueret .... ipse paulum
. . . cum legione progressus . . . euentum pu-
gnae exspectabat: VII 49, 3; imperat, . . . de-
ductis cohortibus eruptione pugnet (c); id nisi
necessario ne faciat. ipse {om. p) adit (c) reli-
quos . . .: VII 86, 3; mittit primo (c) Brutum
adulescentem cum cohortibus Caesar (c) , post
cum aliis C. Fabium legatum; postremo ipse,
cum uebementius pugnaretur, integros (c) sub-
sidio adducit: VII 87, 2; iubet arma tradi, prin-
cipes produci. ipse in munitione pro castris
*considit : VII 89, 4 ; Q. Tullium Ciceronem et
P. Sulpicium Cauilloni (c) et Matiscone . . .
conlocat. ipse Bibracte (c) hiemare constituit:
VII 90, 8; M. Antonium cum cohortibus V
Arretium mittit; ipse Arimini cum duabus
[legionibus] subsistit . . .: 1,11,4; Caesar con-
quiri milites . . . dilectumque institui iubet;
ipse unum diem ibi rei frumentariae causa mo-
ratus Corfinium contendit: 1,16,1; Caesar ...
portas murosque adseruari iubet. ipse iii iis
(c) operibus, quae facere instituerat, milites
disponit: 1,21,3; Caesar . . . milites in pro-
xima municipia deducit; ipse ad urbem profi-
ciscitur: 1,32,1; cognoscit missum a Pompeio
Vibullium Rufum, quem paucis ante diebus
Corfinio captum ipse dimiserat: 1,34,1; prae-
miserat . . . parem ex Galha niunerum , quam
(quamquam af; quem 0; Dh.) ipse pacaue-
rat (parauerat 0; Bb.): 1,39,2; hunc (pon-
tem) noctu (c) perfici iussit. ipse cognita
locorum natura ponti castrisque praesidio sex
(c) cohortes relinquit (c) . . .: 1,41,2; Caesar
. . . calones ad longinquiores ciuitates dimitte-
bat; ipse pr.aesentem inopiam quibus poterat
subsidiis tutab.atur {CC): 1, 52, 4; relinquebatur
Caesari nihil nisi uti eqiutatu agmen aduer-
sariorum male haberet et carperet. pons (c)
enim ipsius magnum circuitum habebat, ut
multo breuiore itinere ilU ad Hiberum per-
uenire possent: 1,63,2; quae itinera ad Hibe-
rum . . . pertinebant, castris hostium oppositis
tenebantur. ipsi erant transcendendae ualles
maximae: 1,68,2; Caesar equitatu praemisso
. . . ipse cum legionibus subsequitur: 1,78,5;
duabus legionibus missis in ulteriorem Hispa-
niam cum Q. Cassio, tribuno plebis, ipse cum
(c) DC equitibus magnis itineribus progreditur
(c) . . .: 2,19,1; prouinci.ae Q. (c) Cassium
praeficit; huic IIII legiones attribuit. ipse iis
(c) nauibus, quas . . . Gaditani iussu Varronis
fecerant, Tarraconem (c) paucis diebus per-
uenit: 2,21,4; Caesar . . . duas ibi legiones
praesidio relinquit (c), ceteras in Italiam mittit;
ipse ad urbem proficiscitur: 2,22,6; ibi . . .
legionem relinquit; ipse Oricum reuertitur: 3,
16, 2 ; quod tanta diligentia omnia litora a Pom-
peianis tenebantur classesque ipsius, quas hieme
. . . fecer.it, mor.ab.antur: 3,42,3; Caesar . . .
fossam tectis militibus obduci iussit locumque
. . . impediri. ipse idoneis locis funditores instru-
xit: 3,46,2; at (c) tum integr.as atque incoluraes
copias Caesar inferiore (c) militum numero con-
tinebat , cum iUi omnium rerum copia abun-
darent; . . . ipse autem consumptis omnibus
longe lateque frumentis summis erat in angu-
stiis: 3,47,5; reliquit in opere cohortes duas
. . ., ipse diuerso itinere . . . reliquas cohortes
. . . eduxit: 3,67,3; sinistro cornu, ubi erat
ipse, celeriter adgressus Pompeiiinos ex u.allo
deturbauit: 3, 67,4; postero die Caesar similiter
^raemissis prima nocte impedimentis de quarta
uigilia ipse egreditur: 3,77,1; sinistro cornu
Antonium , dextro P. SuIIam , media acie Cn.
Domitium praeposuerat. ipse contra Pompeium
constitit: 3,89,2; neque uero Caesarem fefellit,
quin ab iis (c) cohortibus . . . initium uictoriae
oriretur (c) , ut ipse in cohortandis militibus
pronuntiauerat : 3,94,3; legiones sibi .ali.as ex
Asia adduci iussit, quas ex Pompeianis raili-
tibus confecerat. ipse enira necessario etesiis
tenebatur: 3,107,1; in hoc tractu (c) oppidi
pars erat regiae exigua, in quara ipse habitandi
causa initio erat inductus: 3,112,8; f
(Coelius) Milonem . . . sibi coniunxit atque
eum in Thurinum . . . praeraisit. ipse ciun
Casilinum uenisset . . ., sese auertit: 3,21,5;
fciuitatem eius (Coramii) imraimem esseiusse-
rat, iura legesque reddiderat atque ipsi (fi; quae
ipsi Sil/' ,- quae ipse A Q) Morinos (morinis
AQ) attribuer.at : VII 76, 1 ; t horum esse
. . . .alterum Cotum, antiquissiraa familia
natura atque ipsum hominem summae potentiae
et miignae cognationis: VII 32,4; t Curio
Marcium (c) Vticam nauibus praemittit; ipse
eodem cum exercitu proficiscitur . . . : 2, 24, 1 ;
ibi C. Caninium Rebilum leg.atum cum legioni-
bus *relinquit; ipse cura equitatu antecedit ad
Castra explor.anda Cornelia (e) : 2,24,2; noui-
tate rei Curio permotus praemittit equites . . . ;
ipse celeriter ab opere deductis legionibus aciem
instruit: 2,26,3; t litteris perlectis Do-
raitius . . . pronuntiat Pompeium celeriter
subsidio uenturum hortaturque eos . . .; ipse
241
ipse (A. h) p) aa) ?!) et »))
242
arcano cum paucis familiaribus suis conloquitur
coiisiliumque fugae capere constituit : 1,19,2;
L. Domitius . . . nauibits III comparatis, ex
quibus duas familiaribus suis attribuerat, unam
ipse conscenderat, . . . profectus est: 2,22,2;
ex his unum ipsius nauigium . . . fugere per-
seuerauit auxiiioque tempestatis ex conspectu
abiit (e), duo . . . sese in portum receperunt:
2,22,4; sacramento quidem uos tenere qui po-
tuit, cum proiectis fascibus et deposito imperio
priuatus et captus ipse in alienam uenisset po-
testatem? 2,32,9; t (Dumnorigem)
matrem in Biturigibus (c) homini illic nobilis-
simo . . . conlocasse, ipsum ex Heluetiis uxorem
habere: 118,7; t L. Fabius centurio (c)
. . . trcs suos nactus manipulares atque ab
iis subleuatus murum ascendit, hos (c) ipse
rursus singulos exceptans in murum extulit:
VII 47, 7; t Galba . . . constituit cohortes
duas iu Nantuatibus conlocare et ipse cum reli-
quis eius lcgiouis cohortibus in uico Veragro-
ruiu . . . hiemare: 1111,4; 1 luba
. . . pedituin . . . partem . . . Saburrae sum-
mittit (e) ; ijjse cum rcliquis copiis clephan-
tisquo LX lentius subscquitur: 2,40,2; luba
. . . maguain partcin eorum interfici iussit . . .,
cum Varus suam fidem ab eo laedi quereretur
neque resistere audcret. ipse equo in oppidnm
uectus (CC) . . . paucis [diebusj quac (icri
ucUet Vticae constituit . . .: 2,44,3; f
lioc neque ipse (Labieuus) transire habebat
(c) in animo neque hostes transituros existima-
bat: VI 7, 5; lias (lintres) magno sonitu remo-
rum incitatas in eandem partem mittit. ipse
post (c) paulo silcntio cgrcssus cum tribus
lcgionibus cum lociiiii jietit, quo naues adpelli
iusscrat: VIIG0,4; t militcs ab eo (Lcn-
tuio) accipit, ipsum dimittit: 1,15,4; 1
cuius (Mandubracii) pater iu ea ciuitate
rcgiium obtinucrat interfectusque erat a Cassi-
ucliuuiio, ipse fuga mortem uitauerat: V20, 1;
t Marcius ((•) Rufus quaestor . . . postquam
in litore relictam naucm conspexit, haiic re-
iiiulco (<■) abstnixit; ipse ad Ciirioiiem (o) cum
clasHc riidit: 2,23,5; t Orgetorix mor-
tuus est, nequc abcst suspicio, ut Heluetii ar-
bitraiitur, quin ipsc sibi mortem consciueiit:
14, ■!; 1 jirinceps in haec uerba iurat ipso
(J'ctrcitis) ; idcm (iurat. ipse idem Oalil) ius
iuniiidiim adigit Aliaiiium; Hubscquuiitur (adi-
git. iirrMiiiiim subsoq. ()a/i) triliunl niilitum
ci!iitiiri(iiicsi|iio . . .: l,7(i, 3; t l*clro-
BiiliuH aquilifer . . . aquilam intra uallum pro-
iecit, ipso |iro cnstris fortiBsimo (c) piigiians oc-
ciditur: V37,5; 1 hic (Piso) cum fratri . . .
Ijuxio. ('lUiHlir II.
auxilium ferret, illum ex (c) periculo eripuit,
ipse equo uulnerato deiectus, quoad potuit, for-
tissime restitit . . .: IV12,5; t Pom-
pe i us . . . cum communibus inimicis in gratiam
redierat, quorum ipse maximam partem illo ad-
finitatis tempore iniunxerat Caesari (c): 1,4,4;
erat iniqua condicio postulare, ut Caesar Ari-
mino excederet atque in prouinciam reuerteretur,
ipsum (Pompeium) et prouincias et legiones
alienas (?) tenere: 1,11,1; t si peracto cous.
caesaris cons. non praefectus esset (si pacto Caesar
stetisset, ipse non profectus esset Vielli.): 1,11,2;
magnam imperatam . . . Achaiae populis pe-
cuniam exegerat, magnam (c) societates earum
prouinciarum , quas ipse obtinebat, sibi nume-
rare coegerat: 3,3,2; Pompeius . . . ad Sci-
pionem properandum sibi existimabat: si Caesar
iter illo haberet, ut subsidium Scipioni ferret;
si ab ora maritima . . . discedere nollet, quod
legiones equitatumque ex Italia exspectaret (c),
ipse ut omnibus copiis Domitium adgrederetur:
3, 78, G; utruin auertendae suspicionis causa
Pompeius proposuisset (edictuni), ... an uouis
dilcctibus . . . Macedoniam tenere conaretur,
existimari non poterat. ipse ad ancoram *uuam
*noctcra constitit et . . . : 3, 102, 4 ; Achillam
. . . et L. Septimium . . . ad iuterficiendum
Ponipeium miserunt. ab his liberaliter ipse ap-
pcllatUH ct quadam notitia Septimii productus
. . . nauiculain paruulam conscendit: 3,104,3;
t (('n. Pompeius filius) D. Laclium . . .
rellquit . . .; ipse Lissum profectus naues one-
rarias XXX . . . inceudit: 3,40,5; t
(Scipio) his litteris acceptis quos aduocauerat
dimittit; ipse iter in Macedoniam parare in-
ci|iit paucisque post diebus est profectus: 3,
33,2; t (M- Varro) arma omnia . . . iii
domum (lallonii contulit. ijjse habuit giaues iii
Caesarem contiones . . . : 2, 18, 3 ; aUcra ex dua-
bus legionibus . . . ex castris Varronis adstante
et iuspectante ipso (ipse af) signa sustulit: 2,
20,4; t (Vercingetorix) Luctcrium
Cadurcum . . . cum partc copiarum iii Rutenos
mittit; ipse in Biturigcs proficiscitur : VII 5,
1 ; cognouit Vcrciiigctorigem . . . castra mo-
uisse . . . atque ipsum cum cquitatu . . . iiisidia-
rum (c) causa oo (c) profectum, quo: VII 18, 1;
fuit haec oratio non ingrata Gallis et (o) ma-
xime, quod ipso animo non dcfcccrat . . .: VII
30, 1 ; inuiti Hiimmao spci adiilosccuteB Epore-
dorix ct Viridomariis Vcrciii.nctorigi |)arent.
ipsc (ille [i; ScIdi.) iiiipcriit rcrKiiiis ciiiitalibus
obsides . . .: VII M, 1.
SJ) plurcs: frumcidi (|iioil siiliito piiliiciiiiit
nauibuH nuexcrunt, iclii|iiiiiii lliiiuiiu' iili|iic iii-
Ui
243
ipse (A. b) [i) aa) SS) - A. b) y))
244
cendio cormperunt (Eporedorix et Virido-
rnarus). ipsi ex finitimis regionibus copias co-
gere . . . disponere . . . ostentare coeperunt:
■VII55, 9; 1 magnum in timorem Afra-
nius Petreiusque perueniunt, ne onmino
frumeuto pabuloque intercluderentur, quod mul-
tum Caesar equitatu ualebat. itaque constituunt
ipsi (?) bis (Np.; iis Oud.; om. eodd.; Db.)
locia (constituunt iis locis Ciacc.) excedere et
in Celtiberiam bellum transferre: 1,61,2; ut
equitatum efFugerent Caesaiis praesidiisque in
angustiis conlocatis exercitum itinere prohibe-
rent, ipsi sine periculo ac timore Hiberum co-
pias traducerent: 1,65,4; id opus inter se Pe-
treius atque Afranius partiuntur ipsique per-
ficiundi operis causa longius progrediuntur : 1,
73, 3 ; f nam praeteruectas Apolloniam
Dyrrachiumque naues (Caesar atque Pom-
peius) uiderant, ipsi (uiderant ipsi, et Madu.)
iter secundum eas terra (c) derexerant: 3, 30, 1.
pp) ciuitates: Aduatuci... trabes in muro
conlocabant. ipsi erant ex Cimbris Teutonisque
prognati: 1129, (1.) 4; "i quibus (Bituri-
gibus) id consilii fuisse cognouerint, ut . . .
una ex parte ipsi (ipsi ex parte ji), altera Aruerni
se circumsisterent: VII 5, 5; datur petentibus
(Biturigibus) uenia dissuadeute primo Vercin-
getorige, post concedente et precibus ipsorum
et misericordia uulgi: VII 15, 6; t propter
iniquitatem loci, cum ipsi ex montibus in ual-
lem decurrerent et tela coicerent, ne primum
quidem posse (e) impetum suum sustineri
(Galli) existimabant : 1112,4; fuit antea tem-
pus, cum Germanos Galli uirtute superarent.
. . . nunc quod (c) in eadem inopia . . . Ger-
mani permanent . . ., GaUis autem prouin-
ciarum propinquitas et transmarinarum rerum
notitia multa ad copiam . . . largitur, . . . ne
se quidem ipsi cum illis uirtute comparant : VI
24, 6 ; postea quam propius successerunt (Galli),
aut se (ipsi add. (i; Sckn.) stimulis inopinantes
induebant aut in scrobes delati (c) transfodie-
bantur: VII82,1; T[ Germani quam
nacti erant praedam in occulto relinquunt; ipsi
Aduatucam contendunt: VI 35, 10; T si
Haeduis de iniuriis, quas ipsis sociisque eorum
intulerint, . . . satis faciant: I 14, 6; quibus
illi iHaedui) agros dederunt quosque postea
in parem (c) iuris libertatisque condicionem
(e) atcjue ipsi erant receperunt: 128,5; neque
. . . Haeduos Romanis auxilium tulisse ueque
ipsos (a; ipsis a.h) in his contentionibus,
quas Haedui secum . . . habuissent, auxilio
populi Romani usos esse: 1 44, 9; t
quod fere cotidianis proeliis (Heluetii) cum
Germanis contendunt, cum aut suis finibus eos
prohibent aut ipsi in eorum finibus beilum ge-
runt: 11,4; Heluetii . . . cum id, quod ipsi
diebus XX aegerrime confecerant, ut flumen
transirent, illum uno die fecisse intellegerent:
113,2; Heluetii . . . impedimenta in unum
locuni contulerunt; ipsi confertissima acie (u.
CC) . . . phalange facta sub primam nostram
aciem successerunt : 124,5; T[ Romanos
. . inopiam non laturos . . .; neque interesse,
ipsosne interficiant impedimentisne exuant: VII
14,8; T animaduertit . . . Sequanos
nihil earum rerum facere, quas ceteri fecerent,
sed tristes capite demisso terram intueri. eius
rei quae causa esset miratus ex ipsis quaesiit:
132,2; t Vbii . . . paulo [quam] sunt
eiusdem generis [et] ceteris humaniores, prop-
terea quod . . . multum . . ad eos mercatores
uentitant et ipsi propter propinquitatem [quod]
Gallicis sunt moribus adsuefacti : I V 3, 3 ; t
Veneti . . . usu rerum (c) nauticarum reli-
quos (c) antecedunt et in magno impetu maris
atque aperto paucis portibus interiectis, quos
tenent ipsi, omnes fere . . . habent uectigales:
III 8, 1 ; summaque erat (nostris nauibus) . . .
raris ac prope nullis portibus difficultas naui-
gandi. namque ipsorum (Venetorum) u>^ues ad
hunc modum factae armataeque erant: III 13, 1.
Heluetios, Tulingos, Latouicos (c) in
fines suos . . . reuerti iussit et . . . Allobrogi-
bus imperauit, ut iis (c) frumenti copiam face-
rent; ipsos oppida uicosque, quos incenderant,
restituere iussit : 1 28, 3.
}') non ad certum aliquod subst. pertiuet;
cf.y.) m.isc; 91) snbi.: ubi prima impedimenta
nostri exercitus ab iis (c) , qui in siluis (c)
abditi latebant, uisa sunt, ... ut (c) intra
siluas aciem ordinesque constituerant atque ipsi
sese confirmauerant, . . . prouolauerunt: II 19,
6; cum iam pecus atque extrema impedimenta
ab nostris tenerentur, ipsi densiores siluas pete-
rent: 11129,2; (ipsi (dicunt): V 12, 1 u. A. a)
a) insula;) reliqui se in castra recipiunt. . . .
noctu (c) ad unum omnes desperata salute se
ipsi interficiunt: V37,6; quod fere (c) ante
Caesaris aduentum quotannis accidere solebat,
uti aut ipsi iniurias inferrent aut inlatas pro-
pulsarent: VI 15, 1 ; quo qui intrauerant (-uerat
£'), se ipsi (ipse B") acutissimis uallis indue-
bant : VII 73, 4 ; haec tum ratio nostros pertur-
bauit insuetos huius generis pugnae: circumiri
enim sese . . . procurrentibus siugulis arbitraban-
tur; ipsi autem suos ordines (c) seruare neque . . .
piim locum, quem ceperant, dimitti censuerant
(c) oportere: 1,44,4; res tamen ab Afranianis
245
ipse (A. b) ;■) — B. a»
246
(e) huc erat necessario deducta (c), ut, si prio-
res inontes . . . attigissent, ipsi periculum uita-
rent, inipedimeuta . . . seruare non possent: 1,
70,2; quae uolumus et credimus libenter et
quae sentimus ipsi reliquos sentire speramus:
2, 27, 2; quicumque alteruni obsidere conati
gunt, percuisos atque infirmos liostes . . . c(m-
tinuerunt, cum ipsi numero equitum militum-
que praestarent: 3,47,2; libeuter etiam ex per-
fugis cognoscebant equos eorum tolerari, reliqua
uero iumenta interisse; uti autem ipsos ualc-
tudine non bona: 3,49,3; (144,2 u. S8).)
58) greiiet.: Gallia est omnis diuisa in partes
trcs, quarum unara incoiunt Belgae, aliam
Aquitani, tortiam qui ipsorum lingua Celtae,
uostra Galli appellantur: 11,1; sedes (se) ha-
bere in Gallia ab ipsis concessas, obsides ipsorum
uoluntate datos: 144,2.
(f) ab!.: nihil, quod ipsis esset indignum,
committebant: V35, 5; atque ipsis, ad quorum
commodum pertinebat, durior inuentus est Coe-
lius: 3,20,4.
X>) c. praep. : (haec ab his <[i; Sclm.; ipsis
a ; rell. edd. ; istis Uiul.) cognoscite, qui ex ipsa
caede fugerunt (CC): VII 38, 3.)
fifi) iieutr.: tametsi dextris umeris exsertis
animaduertebantur, quod insigne pactum <c)
esse consuerat, tamen id ipsum sui fallendi
causa militcs ab hostibus factum existimabant:
VII 50, 2; 1 tum demum Titurius, qui (c)
nihil ante prouidisset, trejjidare et concursare
cohortesque disponere, haec tamen ipsa timide:
V 33, 1.
V. iii orat. obl. ; a) respoiidct proiioiiiiiii
prliiiac pers.; a)sius. ; aa) = ('!,'o: quod, cum
iime abesset, motum Galliae uercbalur: V 5,4;
— si ipsi lacesserentur, sustinerent, quoad ipse
cum excrcitu propius accessisset: IV 11,6; —
ne tauta et tam coniuncta populo Kouiauo ciui-
tas, quam ipse seniper aluisset omnibusque
rebus ornassot, ad uim atque arma descenderet
(c), . . . existimauit: VII 33, 1; — satis esse
causae arbitrabatiir, quare in eum aut ipse
aniinaduerteret aut ciuitatcm animaduertere
iuberct: 119,1; — inandat, ut Libonem de
concilianda pace hortetur; in primis ut ipse
cum Pompeio conloqueretur postulat: 1,26»
3; — si legiones in prouinciam arcesseret (e),
so al)S(^nle in itinerc proolio dimicaturas intel-
lcgcbat; si ipse ad exercituni (•ontcnderet, no
iis ((•) quidem eo teinpore, (jui (luicti (e) uide-
rentur, suam sulutcm rccte commilti uidebat:
VII 6,4; hunc (montem) inagno cursu conci-
tatos iubet oixtupare, eo consilio, uti ipse eodem
omnibus copiis contcudorct et . . . Octogesam
perueniret: 1,70,4; — a quibus . . . depraua-
tum Pompeium queritur inuidia atque obtrec-
tatione laudis suae, cuius ipse honori et digni-
tati semper fauerit adiutorque fuerit: 1,7,
1; — hortatur, ut simili ratione atque ipse
fecerit suas iniurias persequantur: VII38, 10;
patientiam proponit suam, cum de exercitibus
dimittendis ultro (c) postulauisset ; in quo iac-
turam dignitatis atquc bonoris ipse facturus
esset: 1, 32, 4; — suaque esse eius niodi imperia,
ut non minus haberet iuris in se multitudo
quam ipse in multitudinem : V27,3; — quae
ipse intellegat, quae ciuitas queratur propo-
nit: 120,6; — perfacile factu (c) esse illis
probat conata perficere, propterea quod ipse
suae ciuitatis imperium obtenturus esset: I
3,6; — ornasset: VII 33, 1 u. aluisset; —
perueniret: 1,70,4 u. contenderet; — nec
quemquam ex eo plus quam se doloris capere,
propterea quod, cum ipse gratia plurimum domi
atque in reliqua Gallia, ille minimum propter
adulescentiam posset, per se creuisset: 120,
2; _ si ipse populo Eomano non praescri-
beret, quem ad modum suo iure uteretur,
non oportere se a pop. K. in suo iure impedLri :
I 36, 2 ; — sic belli rationem esse diuisam , ut
illi classe naues auxiliaque sua impedirent, ipse
ut aqua terraque eos prohiberet: 3,17,3; —
exposuit (e), quid iuiquitas loci posset, *quod
ipse ad Auaricum sensisset: Vn52,2; —
petit atque hortatur, ut sine eius oflensione
animi uel ipse de eo causa cognita statuat
uel ciuitatem statuere iubeat: 1 19, 5; — si quid
ei a Caesare grauius accidisset, cum ipse eum
locum amicitiae apud cum teneret, nemiuem
existimaturuni non sua uoluntate factum : I 20,
4; ncquc lumc id (se) agere, ut ab illis abduc-
tum exercilum teneat ipse, quod tamen sibi
difficile non sit, sed: 1,85,11; — quoniam ad
id tempus facultas conloquendi non fuerit atquc
ipse (Ciaee.; ad secodd.) Brundisium sit uen-
turus, intercsse rei publicae . . . se cum Pom-
pcio conloqui: 1,24,5.
pfi) — inihi: ut ipsi concedi non oijortcret,
si in nostros fines impctum faceict, sic ilcm nos
esse iniquos, quod (c) in suo iuro se inter-
pellaremus: 144,8; — si quid ipsi a Caesare
opus esset, sese ad eum uenturura fuisse; si
quid ille sc uelit, illum ad so uciiiro oportcre:
134,2.
yy) = mem: cum . . . ncquc, ut postea ex
captiuis comperit, aut ipsius aducntus aut
Labieni cognitus esset: 122,1; — cortior factus
hoHtea . . . consedisso milia passuum ab ipsius
caBtria octo: 121,1; — iie proclium comrait-
16*
247
ipse (T?. a) a) yy) — B. b))
348
teret , nisi ipsius copiae prope hostium castra
uisae essent : 1 22, 3 ; — cur de sua uirtute aut
de ipsius diligentia desperarent? 140,4.
P) |)lur.; aa) subi.; Jl) iioiii.: id esse facile,
quod (c) equitatu ipsi abundent et quod anni
tempore subleuentur: VII 14, 3; — si forte pro
sua cleraentia ac mansuetudine , quam ipsi ab
aliis audirent, statuisset: 1131,4; — pro-
ficiscatur Pompeius in suas prouincias, ipsi
exercitus dimittant: 1,9,5; — fuerint im-
periti: VII 29, 2 u. b) fi) aa) 9t); proinde sibi
ac rei publicae parcerent, cum quautum in bello
fortuna posset iam ipsi incommodis suis satis
essent documento: 3,10,6; — uenerunt . . . sui
purgandi (e> cansa, quod contra atque esset
dictum et ipsi petissent proelium pridie com-
misissent: IV 13,5; — ubi Jaostes uiderunt . . .
suorum . . tormentorum usum, quibus ipsi
magna sperauissent, *spatii *propinquitate
interire: 2,16,3.
SB) ace. : non .ad haec addebant . . . sibique
ipsos multitudine atque .angustiis maius attu-
lisse detrimentum qujim ab hoste accepissent:
3,72,3; — a Viridomaro atque Eporedorige
Haeduis appellatus discit . . . Litauiccum ad
sollicitandos Hjieduos profectum; opus esse
ipsos (et ipsos p; Schn.) antecedere ad con-
firmandam ciuitatem : VII 54, 1 ; — omnes (c>
equites Haeduorum interfectos, quod conlocuti
cum Aruernis dicerentur; ipsos se inter multi-
tudinem militum occultasse atque ex media
caede fugisse (efi"ugisse Paul}: VII 38, 5.
E) abl.: missiu-os (se) ad Pompeium, atque
illum reUqua per se acturum hortantibus
ipsis: 3,16,5; — quod ea omuia non modo in-
iussu suo et ciuitatis, sed etiam inscienti-
bus ipsis fecisset: 119,1.
PJi) obi. : illi perpetuas munitiones efficiebant,
ne quem (c) locum nostri intrare atque ipsos
a tergo circumuenire possent: 3,44,4; — ne
ob eam rem aut suae maguopere uirtuti tribue-
ret aut ipsos despiceret: 113,5.
yy) (lat. : sentiimt totam urbem . . . muro
. . . circummuniri posse, sic ut ipsis (istis A')
consistendi in suis munitionibus locus non
esset: 2,16,2; — docebat (c) etiam, quam
ueteres quamque iustae causae necessitudinis
ipsis cum Haeduis intercederent: 143,6; —
■f interea et rei publieae et ipsis placere opor-
tere, si uterque in contione statim iurauisset:
3, 10, 9; — loquitur Afranius: non esse aut ipsis
aut militibus suscensendum, quod fidem
erga imperatorem suum . . . conseruare uolue-
rint (c) : 1,84,3; — harum ipsis rerum co-
piam suppetere: VII 14,6; — contendimt,
ut ipsis summa imperii tradatur: VII 63, 5.
dd) geiiet. = uoster: regnum iUum Galliae
malle Caesaris concessu quam ipsoruiii habere
beneficio: VII 20, 2.
£e) c. praep. : priucipes Galliae . . . querun-
tur de Acconis morte; posse hunc casum ad
ipsos recidere (hunc cas. ad 1. rec. posse (i>
demonstrant: VII 1, 4; t (Suessiones)
fratres consanguineosque suos, qui . . . imum
imperiura (c) unumque (c) magistratum cum
ipsis (illis p; Flod.) habeant: 113,5; — pla-
cere sibi . . . tabellas dari ad iudicandum iis,
qui . . . bello . . una cum ipsis interfuis-
sent: 3,83,3; 1 se . . . magnitudinem
siluarum, quae intercederent inter ipsos
atque Ariouistum (quae inter eos atque ariou.
interced. -B-p), . . . timere dicebant: 139,6;
totidem Neruios (polliceri), qui raasirae feri
inter ipsos habeautur (c) longissimeque
absint: 114,8.
b) respondet prouomiui seeiiiidae personae;
a) siug.; aa) subi.; 9() — tu: haec quo faci-
hus . . . fiant . . ., aut ipse propius accedat
aut se patiatur accedere : 1, 9, 6 ; — ab Cn.
Pompeio . . . petit, quoniam ipse ad urbem
cum imperio rei publicae causa remaneret
(c), . . . iuberet: VI 1,2; — 119,5 u. p. 246
aa) statuere.
S8) = te: commonefacit, quae ipso prae-
sente in conciUo Gallorum de Dumnorige sint
dicta: 119,4.
pp) dat. : respondit . . . sperare a multitu-
dine impetrari posse quod ad militum salutem
pertineat; ipsi uero uihil (c) nocitum iri,
inque (c) eam rem se suam fidem interponere:
V36,2.
yy) geuet. (=tuus): ipsius castris: 121,1
u. a) a) yy).
fi) pliir.; aa) subi.; 91) nom.: VII 14, 3 u.
a) [i) aa) 91) abundent; — contionatus apud
milites . . . maucipia atque "impedimeuta in
Italia reUnquerent, ipsi exj editi naues con-
scenderent: 3,6,1; — aequo modo animo
sua ipsi frumenta corrumpant aedificiaque
incendant: VII 64, 3; — (uicisse Komanos)
artificio quodara et scientia oppugnationis, cuius
rei fuerint ipsi imperiti: VII 29, 2; — (cupi-
ditatem militura reprehendit ,) quod sibi ipsi
iudicauissent, quo procedendum . . . uide-
retur: VII 52, 1; — ne hostes proelio lacesse-
rent, et si ipsi lacesserentur, sustinerent,
quoad ipse cum exercitu propius accessisset:
IV 11, 6; — postulabat Caes.ir, ut legatos sibi
ad Pompeium sine periculo mittere liceret, id-
249
ipse (B. b> p) y.a) 91) — C.) - is
250
que ipsi fore reciperent aut acceptos per se
ad eum perducerent: 3,17,2; — si hoc sibi
remitti uellent, remitterent ipsi de mari-
timis custodiis; si illud tenerent, se quoque id
reteuturum : 3, 17, 4.
!8) aec: quin nemo eorum progredi modo
(c) extra agmen audeat, ne <et a; (Np.) Fr.,
Dh.) ipsos quidcm (non add. a; edd. exe. Schn.)
debere dubitare: VII 66,6; — de itinere
ipsos breui tenipore iudicaturos: 140,11.
6) abl.: quod castra mouisset, factum inopia
jjabuli etiam ipsis hortantibus: VII 20, 3.
fifi) obi. : sibi numquam placuisse Auaricum
defendi, cuius rei testes ipsos haberet: VII
29,4; — multo illa grauius aestimari (c) debere
(o) , liberos , coniuges in seruitutem abstrahi,
ipsos interfici: VII 14, 10.
yy) ilat. : quod . . . uirtute eorum expiato
incommodo neque hostibus diutina laetitia (c)
neque ipsis longior dolor relinquatur: V52,
6; — quin etiam ipsis (se imperium) remit-
tere (Steph. ; lemitteret eodd.) , si sibi magis
honorem tribuere quam ab se salutem accipere
uideantur: VII 20, 7; — ipsis suppetere: VII
14,6 M. a) (i) yy).
dd) genct. (=ucster): ipsorum esse con-
silium, uelintne . . . deducere: V27,9; —
siue ipsorum perturbatio siue error aliquis
. . . partam iam j)raesentemque uictoriam iuter-
pellauisset, daudam omnibus operam, ut: 3,
73,5.
€. iii orat. recta: nequc tanti sum animi, ut
sine spe castra oppugnanda censcam, neque
tanti tuuoria, ut ipse (spe Ciace.) deficiam: 2,
31,8.
[Falso: id (ipsi /(/,- id ipsi N) si fecissent,
magno eorum capitis periculo fuluruiu : 3,
102, 6.]
(Kt ipsi: ViI54, 1; 66,6.)
Sse ipsc: VII20,3; 1 se ipsi: V37,6;
VI 24, 6; 37,10; VII 28, 3; 70,3; 73,4; (82,1
fi;) ipsi scse: 1119,6; — ipsos se: VII38,
5; 1 ipse sibi: 14,4; — ipsi sibi: II
20,3; — sibi ipsi: VII 52,1; — sibi ipsos:
1125,1; 3,72,3; Ti ipse per se: VI 37,
5; — per so ipsum: 2,9,5; 1 ipse
suae: 13,6; — sua ipsi: VII 64,3.
cae (liae edd.) Ipsae copiae: 3,2,3; eo
ipso temporc: 3,101,3; iis (c) ipsis: IV
20,3; id ipsuiii: VII 50,2; 1 hoc ipso
tciuj^Dic: V137,l; haec ipsa: V33, 1.
iraciiiidiu: impcllit alios auaritia, alios
iracundia ct tciiicritns, quae niaxiino illi lio-
miuum gcncri cst iiinata, ut: VII 42,2; 1
Caesarem quo^pie pro sua diguitato debere ct
studium et iracundiam suam rei publicae
dimittere, neque adeo grauiter irasci inimicis,
ut: 1, 8, 3; — Bibulus . . . inanibus (nauibus)
occurrit et . . . in eas indiligentiae ( Vrsini cod.;
diligentiae Oa) suae ac doloris iracundiam
(Faem.; -dia codd.; dolor ac iracundia Ciace.)
erupit omnesque incendit: 3,8,3; ^ ne
res maximae spei maximaeque utilitatis eius
iracundia impedirentur: 3, 16, 3; — prodit
Libo atque (e) excusat Bibulum , quod is ira-
cundia summa erat: 3,16,3; \ ne quis
aut (c) ex huius iracundia aut ex eo quod
meruerat odio ciuitatis motus exsistat: VI
5,2.
ivacnndUM : (Ariouistiun) hominem esse
barbarum, iracundum, temerarium: 131,13.
iraseor; Caesarem . . . debere . . . iracun-
diam suam rei publicae dimittere neque adeo
grauiter irasci inimicis, ut (c), cum illis
nocere se speret, rei pubUcae noceat: 1,8,3.
iratniii : aut quid irati (illi) grauius de uobis
sentire possunt <iuam ut eos prodatis, qui se
uobis oninia debere iudicant, in eorum pote-
statem ueniatis, qui se per uos perisse existi-
maut: 2,32,4.
irr. u. inr.
is. Cf. Knoke, Pr. Bernburg 1881 p. 7. 8.
I. Foriiiii. Cf. Hartx, Pr. Frankf. a. 0. 1S75
p. 23; Spillmann, Pr. St. Oallcn 1878 p. 21.
22. Nom. piur. ei inuemtur in codd. ahl 1,
86,3 (illi in f); in NOahl 3,73,6 (ii in f^); in
a V54, 5, sed hoc loco recte omitti uidctur pro-
nome?i in (i ; IV 3, 3 Paul codicum scripturam
et mtitauit in ei. Ecliquis (31) loeis codd. tuen-
tur formam ii, sed ita, ut omnibus fere his
locis alii codices ccltibcant hi, alii hii, non
numquam omncs hi. — Datitius eis sctncl ca>
stat in X 12,3; bis in z: 1,73,2; 86,4; — 3,
109,2 dubitari potest, datiuus sit an ablat.;
eis exstat in a, iis in [i VI 40,4; eis in fi,
iis in a I V 7, 4 ; eis in a, his in a , iis in
B\'h?) 143,8; praeterea Np. et qui eum secuti
sunt editores VII 45, 1 ex codicum a scriptura
eisdem effecerunt cis dc, quod ferri nequit; itcm
iniuria Np. 3, 15, 6 svripsit eis, quo luco ei cst
in a, sibi eius in Ohl; desunt haec uerba in f.
lieliquis locis (40 fere numero) , quibus requi-
ritur datiuus plur. pronominis is, codd. alii iis,
alii hiis, atii his habent ; (IH loris oinnes codd.
conscntiunt in firma hia.) Ablatiuus plur.
eis tcr inucnitur in \: 1,27,4; 70,5; 2,10,2;
cadem forina cxstat in (i V3,4, in BM V51,5,
in a IV12, 1, in h 11111,3; praetcreu 3,97,2
Db. scripsit iugis eis, quo loco rodd. habent iuris
cius. Contra iis est in codd. 110 fere loois, sed
251
is (1. A. a) a) aa) 91))
252
ita, ut eadem, quam in datiuo deprehendimus,
discrepantia inueniatur (36 fere loeis in omni-
bus exstat his). Quae cum ita sint, reete Spill-
mannus mihi nidetitr statuisse, Caesarem semper
usum esse formis ii et iis.
II. Coiilocatio : Pronomen is post suhstanti-
uum positutH est his locis : III 8, 1 et IV 19, 3
(regionum earum); 2,1,3 (pars ea); 2,28,1 (le-
giones eas); praetcrea edd. scripserunt legiones
eae (hae codd.) 2, 29, 3 ; conuentis is {si codd.)
2,36,1; omnibus rebus iis (rebus his a; Ms
rebus fi) IV 19,4; — iugis eis recepit Db. (iuris
eius corftl,- iugis eius iVp., Di!.)3, 97, 2; antecedit
pronomen reliquis 513 (5G3) locis.
III. Siaruif.; ]. pertiiiet ad ea, quae aute-
cedunt; A. uon pei-tinet art euuutiat. relati-
uum; a) uou additur aliud pronom. uel
adiect.; a) additur sut)staut.; aa) uuum:
91) i)rouomen ui attributi [cf i. A. a)): ipsum
ex Hehietiis uxorem habere . . . , lauere et cu-
pere Hehietiis propter eam adfinitatem: 118,
(7.) 8.
his rebus gestis . . . subitum bellum in Gal-
lia coortum est. eius belli haec fuit causa: III
7,(1.) 2; naues in Venetiam, ubi Caesarem pri-
mum bellum gesturum (c) constabat, . . .
coguut. socios sibi ad id belUim Osismos, . . .
Diablintes (c), MenaiJios adsciscunt: 1119,(9.)
10; (10, 1 ««. 2. A. a) bellum;) cum bellum ciui-
tas aut inlatum defendit aut infert, magistra-
tus, qui ei bello praesint . . ., dehguntur: VI
23,4.
plerique nouas sibi ex loco religiones fingunt
Cottaeque et Titurii calamitatem, qui in eodem
occiderint (CC) castello (in eo castello occi-
derint fi), ante oculos ponunt: VI 37, 8; Ti
ne se armis despoliai-et. sibi omnes fere finitimos
esse inimicos . . . , a quibus se defendere tra-
ditis armis non possent. sibi praestare, si in eum
casum deducerentur , quamuis fortunam a po-
pulo Romano pati quam: 1131,(4— )6; t
ob eam causam (ob eas causas) u. cansa
p. 495 7) (10 loc. exeept. VII 4,1;) t
Dumnorix . . . Heluetiis erat amicus, quod ex
ea ciuitate Orgetorigis filiam in matrimo-
nium duxerat: 19,3; haec (Treueroruni) ciuitas
longe plurimum . . . equitatu ualet . . . Rhe-
numque . . . tangit. in ea ciuitate duo de prin-
cipatu inter se contendebant: V3, (l.)2; Trino-
bantes (c) , prope firmissima . . . ciuitas, ex
qua Mandubracius (c) ... uenerat, cuius pater
in ea ciuitate regnum obtinuerat (c) . . ., mit-
tunt: V20, 1; interim Lucterius Cadurcus in
Rutenos missus eam ciuitatem Aruernis con-
ciliat: VII 7, 1; separatim gingularum ciuitatium
copias conlocauerat . . . principesque earum
ciuitatium (c) ... ad se conuenire (c) iube-
bat: VII 36, 3; t ad nostras naues proce-
dunt, quibus praeerat D. Brutus .... erat
multo inferior numero nauium Brutus; sed
electos ex omnibus legiouibus fortissimos uiros
. . . Caesar ei classi attribuerat: 1, (56 ex^r. ,)
57, 1 ; t Antonius cum cohortibus . . .
eodem die . . . reuertitur. Caesar eas cohor-
tes cum exercitu suo coniunxit: 1,18, (3.)4;
munitionem . . . dextri Caesaris cornu (c)
cohortes . . . sunt secutae .... omnisque noster
equitatus eas (has N) cohortes est secutus: 3,
68, (2.) 3; ex tertia acie singulas cohortes de-
traxit atque ex his quartam instituit . . .
monuitque eius diei uictoriam in earum cohor-
tium uirtute constare: 3,89,3; t quod is
collis . . . paulatim ad planitiem redibat (c),
ab utroque latere eius collis transuersam fos-
sam obduxit (c) : II 8, 3 ; t dieii conciUo
constituerunt . . . . eo concilio dimisso idem
principes . . . ad Caesarem reuerterunt : I (30,
5;)31, 1; (40,1 u. consilium;) armatum con-
cilium indicit . . . . in eo concilio Cingetorigem
. . . hostem iudicat (c): V5t5, (l.)3; t
maxima coorta tempestate prope omnes naues
adflictas . . . esse .... itaque ex eo concursu
nauium magnum esse incommodum acceptum:
V 10, (2.) 3 ; t conuocato consilio (concilio
P) omniumque ordinum ad id consilium
(concilium p) adhibitis centurionibus uehemen-
ter eos incusauit: 140,1; Bellouacos . . . im-
pulsos ab suis principibus . . . populo Rora.
bellum intuHsse. qui eius (huius B-^p) consUii
principes fuissent . . . , in Britanniam profu-
gisse: II 14, (3.) 4; ab hoc consiUo afuisse existi-
mabantur .... cognito eius aduentu Acco, qui
princeps eius consilii fuerat, iubet: VI (3, 5;) 4,
1; Catuuolcus (c) . . ., qui una cum Ambiorige
consiHum inierat, . . . detestatus Ambiorigem,
qui eius consilii auctor fuisset, taxo . . . se
exanimauit: VI 31, 5; de coniuratione Senonum
et Carnutum quaestionem habere instituit et de
Accone, qui princeps eius consilii fuerat, . . .
supplicium sumpsit: VI 44, (1.) 2; t hanc
super (c) contignationem . . . latericulo ad-
struxerunt .... cum -j- inter eam (interea s)
contignationem parietes exstruerentur ; eam-
que contabulationem summam lateribus
lutoque constrauerunt: 2,9,3; ubi tempus alte-
rius contabulationis uidebatur, tigna item . . .
tecta extremis lateribus instruebant exque ea
contignatione rursus summam (c) contabu-
lationem storiasque eleuabant : 2, 9, 7 ; t legio
. . . sese . . Hispalim (c) recepit .... quod
253
is (1. A. a) a) a«) 5())
254
factum adeo eius conuentus ciues Romani
comprobauerunt, ut: 2, 20, (4.) 5; Lissum expu-
gnarc conatus defenilentibus ciuibus Romanis,
qui eius conuentus erant, . . . re iiifecta inde
discessit: 3,40,6; f (ab exercitu discedit;
Brutum adulescentem his <iis Q^h; hiis AQ^a)
copiis praefecit: VII9, (l.)2.)
diem dicunt, qua die ad ripam Rhodani
omnes conueniant. is dies erat a. d. V. Kal.
April. : 1 6, 4 ; tempore eius rei constituto ab
concilio (c) disceditur. ubi ea dies uenit, Car-
nutes . . . concurrunt: VII (2, 3;) 3, 1 ; post
diem septimum sese reuersurum confirmat, qiiam
ad (c) diem ei legioui . . . deberi (c) frumen-
tum sciebat. Labienum Treboniumque liortatur,
. . . ad eani {^; eum a; edd.; eundem Paul)
diem reuertantur: VI 33, (4.) 5.
exercitum modo Ehenum transportaret ....
tantum esse nomen (c) atque opinionem cius
e.xercitus (exercitus Romani p) Ariouisto
pulso . . ., uti: IV 16, (G.) 7.
in omnibus ciuitatibus . . . factiones sunt
earumque factionum principes (c) sunt, qui
sumniam auctoritatem corum iudicio habere
existimantur: VI 11,3; t principibus Trcue-
roruni ad se conuocatis hos (eos [i) sirigillatim
Cingetorigi conciliauit . . . . id tulit factum
grauiter (id factum gr. tul. [i; Schn.) In-
dutiomarus, suam gratiam inter suos minui: V
4,(3.) 4; Dumnorix dixerat sil)i a Caesare rcgnum
ciuitatis deferri; quod dictum Haedui grauiter
fcreljant neque recusandi . . . causa legatos ad
Cacsarem mittere audebant. id factum ex suis
hospitibus Caesar cognoucrat: V6, 2; Indutio-
marus interficitur .... pauloque habuit post
id factum Caesar quietiorem Galliam (c) : V
58, (6.) 7 ; Cassius . . . omnes naues incendit
.... tantusque eo facto timor incessit, ut: 3,
101, (2.) 3; t flumcn est Arar. . . . id Heluntii
trausibant. ubi per exploratores Caesar certior
factus est tres iam partes copiarum Hehictios
id flumen tradu.\isse, quartam . . . citra fiumcn
Ararim reliquam esse: 112, (1.) 2; liumcn Axo-
nam . . . cxercitum traducere maturauit atquo
ibi castra posuit. . . . in eo fluniinc pons crat:
115, (4.) 6; inucuiebat . . . Saliim flumen . . .
milia passuum dcccm abesse; trans id llunuMi
omnos Neruios consedisse aduentumquc ibi Uo-
mauorum exspectare: II 16, (l.)2; collis . . . ad
fliimcn Sabim . . . uergebat. ab eo flumine . . .
collis nascebatur aduersua huic ct contrarius:
II 18, (1.) 2; scx (lcgioiU's) . . . sccunduiu Ihuucn
ICIaucr (luxil. ijua rc coguita Vcrciiigctori.x (c)
omiiiliuH iiilcrruplis cius lluniiiiis pontibus ab
altcia lliiiiiiiiis (claueris [i) parto iter faccrc
coepit: VII34, (2.)3; quibus (fossis) partem ali-
quam Sicoris auerteret uadumque in eo flumine
cfficeret: 1,61,1; ^ fo.ssam . . . derectis
lateribus duxit, ut eius fossae (om. [i) solum
tantundcm paterct, quantum summae fossae
(summa {oni. fossae) fi; summa fossae Selm.)
labra distarent (c); reliquas omnes munitiones
ab ea fossa pedes (CC) quadringentos (c) re-
duxit (c): VII 72, 1.2.
pro uictimis homines immolant . . . admini-
strisque ad ea sacrificia druidibus utuntur . . .,
pubhceque eiusdem (eius p) generis habent
instituta sacrificia: VI 16,f2.)3; supplicia eorum,
qui in furto aut in latrocinio aut aUqua noxia (c)
sint comprehensi, gratiora dis immortalibus esse
arbitrautur ; sed cum eius generis copia defecit
(e), etiam ad innocentium supplicia desceudimt:
VI 16,5; institutum . . . seruabat, ut . . . ex-
peditos . . . inter cquites proeliari iuberet, qui
cotidiana consuetudine usum quoque eius gene-
ris proeliorum perciperent : 3, 84, 3.
summa imperii traditur Camulogeno Aulerco,
qui . . . proptcr singularem scieutiam rei mili-
taris .'id eum est honorem euocatus (CC):
VII 57, 3.
(eius lateris: V13,6 u. p. 270 latus;) 1
placuit ei, ut ad Ariouistum legatos mitteret.
. . . ei legationi Ariouistus respondit: 134,
(l.)2; t liuic permisit, . . . uti in his locis
legionem . . . conlocaret. Galba . . . constituit
cohortes duas in Nantuatibus (c) conlocare et
ipse cum reliquis eius legionis cohortibus in
uico Veragrorum . . . hiemare: III 1, (3.) 4; prae-
sidio impedimentis legionem quartam decimam
reliquit . . . . ei legioni castrisque Q. Tullium
Ciceroncm praeficit (c) : VI 32, (5.) 6 ; concla-
mant logionis XIII. . . . milites .... cognita
militum uoluntate Ariminum cum ea legione
proficiscitur : 1,(7, 7;) 8,1; legionem (c) reduci
iussit .... Cacsar . . . suos pcr Autonium,
qui ei legioni praeerat, cohortatus tuba signum
dari . . . iussit: 3, 46, (2.) 4; 1 ultra eum
locum , quo in loco Gcrmani consederant , cir-
citer passus sescentos ab his, castris idoncum
locum delegit acicque Iriplici instructa ad cum
locum uciiit .... hic (is fi) locus ab hoste
circiter passus scscentos, uti dictiim est, abcral:
149,1.3; omnibusque armis ex oppido conlatis
ab eo loco in fines Ambianorum peruenit: II
15,2; totis fere . . . luulatis castris (c), cum
(c) iii dextro cornu Icgio duodccima et . . .
septima conslitisset omucs Ncriiii . . . ad eum
locum coiitciidcriiiit: II2.'!,1; iilteram purtem
eius uici (iallis |iul hiciiiaiiduiii| coiiccssit, alte-
ram uaciiniii ab liis (e) relictam cohortibus nt-
255
is (1. A. a) a) aa) 80)
256
tribuit. eum locum uallo fossaque muniuit: III
1, G; hunc ad egrediendum (c) nequaquam
idoneum locum (c) arbitratus . . . in ancoris
exspectauit .... sublati.s ancoris circiter milia
passuum septem ab eo loco progressus . . .
naues constituit: IV23, (4.)6; ipse eodem, unde
redierat, proficiscitur. eo cum uenisset, maiores
iam (c) undique in eum locum copiae Britan-
norum conuenerant: Vll,(7.)8; cum est animad-
uersum a ueuatoribus, quo se recipere consue-
rint, omnes eo loco aut ab radicibus subruunt
aut . . .: VI 27, 4; in extremo ponte turrim . . .
constituit praesidiunique . . . pontis tuendi causa
ponit niagnisque eum locum munitionibus firmat.
ei loco . . .: VI 29, 3; exercitum . . . Durocor-
torum . . reducit, concilioque iu eum locum
Galliae indicto . . . quaestionem habere in-
stituit : VI 44, 1 ; loco castris idoneo delecto reli-
quas copias reuocauit .... Caesar ex eo loco
quintis castris Gergouiam peruenit: VII (35,5;)
36, 1 ; quem (collem) si tenerent nostri, et aquae
magna parte et pabulatione libera prohibituri
hostes uidebantur. sed is locus praesidio ab his
. . . tenebatur: VII36, (5.)6; omnem eam pla-
nitiem . . . complent pedestresque copias pau-
lum ab eo loco *abductas In locis superioribus
constituunt : VII 79, 2 ; hic uenientem Vticam
nauibus Tuberonem portu atque oppido prohi-
bet . . ., sublatis ancoris excedere eo loco cogit :
1,31,3; praeruptus locus erat . . . ac tanttim
in latitudinem patebat, ut tres instructae co-
hortes eum locum explerent : 1 , 45, 4 ; nostri
. . . circiter LXX ceciderunt, in his Q. Ful-
ginius ex primo hastato (Fulg. primus hastatus
Vaseos.) legionis XIIII., qui propter eximiam
uirtutem es inferioribus ordinibus iu eum locum
peruenerat: 1,46, 4; naues . . . Octogesam (c)
adduci iubent. id erat oppidum positum ad
Hiberum . . . . ad eum locum fiuminis nauibus
iunctis pontem imperant fieri: 1,61,4; coUem
quendam nactus ibi constitit. ex eo loco IIII
caetratorum cohortes . . . mittit: 1,70, (3.) 4;
hanc super (c) contignationem . . . latericulo
adstruxerunt supraque eum locum II tigna
transuersa iniecerunt: 2, 9, 2; antecedit ad Castra
exploranda Corneba (c), quod is (his af) locus
peridoneus castris habebatur: 2,24,2; hac (c)
. . . turba portae castrorum occupantur atque
iter impeditur, pluresque in eo loco sine uulnere
quam in proelio aut fuga intereunt: 2,35,3;
Pompeius . . . idoneum locum nactus ibi copias
conlocauit .... cuius aduentu cognito Pom-
peius . . . ex eo loco discedit : 3, 30, (5.) 7 ; XV
milia passuum "m; circuitu aniplexus hoc spatio
pabulabatur; multaque erant iutra eum locum
manu sata : 3, 44, 3 ; erat eo loco fossa . . . et
uallum .... timens Caesar, ne nauibus nostri
circumuenirentur, duplicem eo loco fecerat ual-
lum: 3,63,3; animaduersum est . . . cohortes
quasdam . . . esse post siluam et in uetera
castra duci .... superioribus diebus nona Cae-
saris legio . . . castra eo loco posuit. . . . post
mutato consUio . . . Caesar paulo ultra eum
locum castra transtulit, paucisque intermissis
diebus eadem (c) Pompeius occupauerat et quod
eo loco plures erat legiones habiturus, . . .
maiorem adiecerat niunitionem. . . . sed is quo-
que mutato consilio . . . eo loco excesserat: 3,
66,1.2.4.6; (Pompeius) eo loco excesserat. . . .
eo signa (e) legionis inlata (c) speculatores
Caesari renuntiarunt . . . . is (his ald) locus
aberat a nouis Pompei castris circiter passus
quingentos : 3, (66, fi ;) 67, (1.) 2 ; ueteribus suis
in (c) castris . . . consedit .... duplicatoque
eius diei itinere VIII niilia passuum ex eo loco
procedit: 3,76,(1.) 3; erant in sinistro cornu
legiones duae traditae a Caesare . . . . in eo
loco ipse erat Pompeius: 3,88,1; Pompeiani,
quod is (his /() mons erat sine aqua, diffisi ei
loco relicto monte uniuersi . . . Larisam uersus sc
recipere coeperunt : 3, 97, 2 ; uocatis ad se Am-
phipoli hospitibus . . . cognito[que] Caesaris
aduentu ex eo loco discessit: 3,102,4; coniec-
tans eum Aegyptum iter habere propter neces-
situdines regui reliquasque eius loci oportuni-
tates: 3,106,1.
rebquum spatium . . . mons continet magna
altitudine, ita ut radices (eius add. R-^} montis
. . . ripae fluminis contingant: 138,5; monteni
opere circummunire instituit. Pompeiani, quod
is (his /() mons erat sine aqua, diffisi ei loco
relicto monte uniuersi . . . Larisam uersus se
recipere coeperunt: 3,97,2; ^ Coelius . . .
peruenit Tluirios. ubi cum quosdam eius m u n i-
cipii sollicitaret . . ., est interfectus: 3,22,3;
T[ ad eani parteni munitionum ducit, quae per-
tinebat (c) ad mare .... eodem naues . . .
mittit . . . . ad eas munitiones Caesar Len-
tulum Marcellinum . . . positum habebat: 3,
62, (2 — )4 ; t probat rem senatus de mit-
tendis legatis; sed . . . timoris causa pro se
quisque id munus legationis recusabat: 1,33,
1 ; T aggerem noui generis . . . ex lateri-
ciis duobus muris . . . atque eorum murorum
contignatione (c) facere instituerunt: 2,15,1.
alteram nauem . . . pluribus adgressus naui-
bus . . . nostros uicit deiectisque (c) defen-
soribus . . . eam (etiam 01} nauem expu-
gnauit : 3, 40, (2.) 3 ; t magno . . . homi-
num numero capto . . . in deditionem uenire
257
is (1. A. a) y.) aa) «))
258
atque obsides sibi dare coegit. eo celeriter con-
fecto negotio rursus in hiberna legiones re-
duxit : VI 3, (2.) 3 ; (exercitus equitatusque equi-
tibus Romanis administrantibus, quos ei negotio
praefecerat, celeriter transmittitur : Vn61,2;)
duas legiones suas antecedere, reliquas subse-
qui iussit, ut non longo inter se spatio castra
facerent, eique negotio Q. Fufium Calenum
legatum praeficit: 1,87,4; ^ qui (MUo)
Clodio interfecto eo (Scai. : eius eodd.) nomine
erat damnatus : 3,21,4; ^ hos (c) posse
conficere armata milia centum; polhcitos ex eo
numero electa (c) sexaginta (c): 114,5; 2,
7,2 u. 2. A. a) numerus; ad duo milia numero
ex Pompeianis cecidisse reperiebamus, euocatos
»centurionesque complures. in eo fuit numero
Valerius Flaccus : 3,53, (1.) 2.
qui uirtute belli omnibus gentibus praefere-
bantur, tantum se eius opinionis deperdidisse
. . . graui-ssime dolebant : V 54, 5 ; ^ ex-
tremum oppidum AUobrogum est . . . Genaua
(c). ex eo oppido pons ad Heluetios pertinet:
jl. I 6, 3 ; nuntiatum est ei Ariouistum . . . ad oc-
cupandum Vesontionem . . . contendere ....
namque omnium rerum . . . summa erat in eo
oppido facultaa (c): 138, (1.) 3; cum se suaque
omnia in oppidum Bratuspantium contuUssent
atque ab eo oppido Caesar . . . circiter milia
(c) passuum quinque abesset : II 13, 2 ; reliqui
in oppidum reiecti sunt. postridie eius diei . . .
sectionem eius oppidi uuiuersam Cacsar uendi-
dit : II 33, (5.) 6 ; Caesar ad oppidum Auaricum
. . . profectus est, quod eo oppido recepto ciui-
tatem Biturigum se in potestatem redacturum
conMebat: VII 13,3; statuunt, ut X milia ho-
minum . . . in oppidum mittantur (c) , nec
solis Biturigibus comniunem salutem committeu-
dam censent, quod penes (CC) eos, si id op-
pidura retinuissent , suinmam uictoriae constare
intellegebant: VII 21,3; Lutctiam inceudi (e)
pontesque eius oppidi rescindi iubent : VII 58,
6 ; ipsum erat oppidum Alesia (c) in coUe
summo .... ante id (om. fl) oppidum i)laui-
ties circiter milia passuum III in longitudinem
patcbat: VII09, (l.)3; Asculum Picenum pro-
fitiecitur. id oppidum Lentulus Spintlier X co-
hortibus tenebat: 1,15,3; nuntiatur 8ulmo-
nenses, quod oppidum a Corfinio VII niilium
interuallo abest, . . . n Q. Lucretio senatore et
Attio Paeligno prohiberi, qui id oppidum VII
cohortium praesidio tcneliant: 1,18,1; Hadru-
nictuiu pcrfugerat. id opiiidum C. Considius
Loiigus uuius legionis pracsidio tueliatur: 2, 23,
(3.) 4 ; ^ murum . . . fossanuiuc perilucit.
eo operc perfecto praesidia disponit: 18, (1.) 2;
I.cxio. Cacnar. II.
uallumque . . . ducere incipitmt . . . . id opus
inter se Petreius atque Afranius partiuntur ipsi-
que perficiundi operis causa longius progrediun-
tur: 1, 73, 3 ; aggerem, uineas turresque ad oppi-
dum agere instituit .... ad ea perficienda
opera C. Trebonius . . . comportari iubet: 2,1,
(l.)4; castra . . . conspicit . . . admodum mu-
nita natura loci, una ex parte ipso oppido
Vtica, altera a theatro, quod est ante oppidum,
substructionibus (c) eius operis maximis : 2, 25,
1 ; ^ misso ad uesperum senatu omnes,
qui sunt eius ordinis, a Pompeio euocantur:
1,3,1.
hunc (coUem) . . . palus difficilis . . . cinge-
bat .... (Galli) generatim . . distribnti . . .
omnia uada ac f saltus eius paludis (eius
paludis includ. Dt.) obtinebant (c) , sic animo
parati, ut, si eam paludem Komani perrumpere
conarentur, haesitantes premerent: VII 19, (1.)
2; ^ ipse a dextro comu, quod eam
partem (partem eam p) minime firmam ho-
stium esse animaduerterat , proelium commisit:
152,2; ut in sinistra parte acie \c) constite-
rant, . . . Atrebates — nam his (AQ; iis BM^) ea
pars obuenerat, — . . . in flumen compulerunt: II
23, 1 ; ad eas quas diximus munitiones peruene-
runt .... tum uero clamore ab ea parte audito
nostri . . . acrius impugnare coeperunt: III 26,
(2.) 4; nuntiauerunt (e) puluerem maiorem . ..
in ea parte uideri, quam in partem legio iter
fecisset. Caesar . . . cohortes , quae in stationi-
bus erant , secum in eam partem proficisci . . .
iussit: IV 32, (1.) 2; ab decumana porta in castra
inrumpere conantur, nec prius sunt uisi obiec-
tis ab ea parte siluis quam castris adpropin-
quarent: VI 37, (1.) 2; intellegere se diuisum esse
populum Romanum in partes duas (c) . . . prin-
cipes uero csse earum partium Cn. Pompeium
et C. Caesarem: 1,35,(3.)4; T HS LX
. . . Domitio reddit, . . . etsi eam pecuniam
publicam esse const.abat datamque a Pompeio
in stipendium: 1,23,4; ^ magno pecoris
atque hominum numero capto atque ea praeda
militibus ccmcessa: VI 3, 2; ^ Caesar ...
sua senatusque iu eum beneficia commemorauit
(c) , quod rex appellatus esset a senatu , quod
amicus, quod munera amplissime ^c^ missa;
. . . illum . . . beneficio ac liberalitate sua ac
senatus ca praemia cousecutum: I43,(4.)5;
^ proelium u. 2. A. a) proelium; ^ Tu-
bero, cum in Africam uenisset, iuuenit in pro-
uincia cum imperio Attium Varum, qui . . .
j>rotinus ex fuga iu .Vfricaiu pcrueuerat atque
eam sua spoiite uacuam occupaucrat . . . , ho-
minum et locorum notitia et uau eiiis i>ri)iiiu-
17
259
is (1. A. a) 7.) 7.7.) ?0)
260
ciae nactus aditus ad ea conanda, quod paucis
ante annis ex (c) praetura eam prouinciara
obtinuerat: 1,31,2; aes alienum prouinciae eo
bieunio multiplicatum est. neque minus ob eam
causam ciuibus Romanis eius prouinciae . . .
certae pecuniae imperabantur : 3, 32, (5.) G.
regio ti. 2. A. a) regio; t intellegere
sese, tametsi (c) pro uoteribus Heluetiorum in-
iuriis populi Komani ab his poenas bello repe-
tisset, tamen eam rem nou minus ex usu terrae
Galliae quam populi liomani accidisse: 130,2;
eodemque tempore pugnatum est ad portum,
ac longe maximam ea res attulit dimicationem :
3, 111, 2; (elatum est,) impetum . . *ut in nostros
eius equiles fecissent eaque res conloquium ut
(c) diremisset : I 46, 4 ; capti compendio ex
direptis bonis, quod (CC) ea res ad multos
pertinebat, . . . consilia clam de bello inire in-
cipiimt: VII 43,3; tametsi magnopere admira-
batur Magium, quem ad Pompeium cum man-
datis miserat, ad se non remitti, atque ea res
saepe temptata etsi impetus eius consiliaque
tardabat, tamen . . . putabat: 1,20,2; — ripa
. . erat acutis sudibus praetixisque (c) munita,
eiusdemque generis sub aqua defixae (c) sudes
tiumine tegebantur. his (p; hiis Q^; iis a; Fr.)
rebus cognitis a captiuis . . . Caesar . . . ius-
sit: V18, (3.)4; disciplina in Britannia reperta
. . . existimatur, et nunc qui diligentius e.am
rem cognoscere uolunt, plerumque illo discendi
causa proficiscuntur : VI 13, 12; his (p; ii.s a;
Sclm., Fr.) rebus (§ 2—4) coguitis Caesar . . .
perueuit: VII 41, 5; constituerunt ea, quae ad
proflciscendum pertinerent, comparare, iumen-
torum et carrorum quam maximum numerum
coemere, sementes quam maximas facere, . . .
cum proximis ciuitatibus pacem et amicitiam
confirmare. ad eas res conficiendas biennium
sibi satis esse duxerunt; in tertium annum
profectiouem lege confirmant. (ad eas res con-
ficiendas add. eodd.; del. Whitte; Fr., Db.) Or-
getorix (deligitur. is add. eodd.; del. iid.) sibi
legationem ad ciuitates suscepit (m. CC) : 1 3,
(l.)2. 3 ; his ([i; iis «; Fr., Db.) confectis rebus
(1, 5—9) conuentibusque peractis iu citeriorem
Galliam reuertitur : V 2, 1 ; pollicetur L. Piso
censor sese iturum ad Caesarem, itom L. Roscius
praetor, qui de his rebus eum doceant; sex dies
ad eam rem conficiendam spatii postulant: 1,
3, 6 ; in Gallia a potentioribus . . . uulgo regna
occupabantur , qui minus facile eam rem impe-
rio (c) nostro consequi poterant: 111,4; con-
stituerunt optimum esse domum suam quemque
reuerti . . . . ea re constituta secimda uigilia
. . . castris egressi . . . fecerunt: 11(10, 4;) 11,
1; (Tasgetium) interfecerunt. defertur ea res ad
Caesarem: V25, (3.)4; adlato uuutio de oppu-
gnatione Vellaimoduni , cum longius eam rem
ductum iri existimarent : VII 11, 4; ea res (13,
4 — 8) est fleluetiis per indicium enuntiata: I
4, 1 ; nocte una intromissis equitibus omnium
finitimarum ciuitatum (c) . . . tanta diligentia
omnes . . . continuit, ut nulla ratione ea res
enuntiari aut ad Treueros perferri posset : V 58,
1 ; aegreque tunc sunt retenti , quin oppidum
(CC) inrumperent, grauiterque eam rem tule-
runt: 2,13,4; quod pluribus praesentibus eas
res (117) iactari nolebat: 118,1; petieruntque,
uti sibi secreto . . . de sua omniumque salute
cum eo agere liceret. ea re impeti"ata sese omnes
flentes Caesari ad pedes proiecerunt: 131,(1.)
2; iter ab Heluetiis auertit ac Bibracte ire con-
tendit. ea res . . . hostibus nuntiatur: 123,(1.)
2; iamque Pompeiani magna caede nostrorum
castris Marcellini adpropinquabant . . . et M.
Antonius , qui proximum locum praesidiorum
teuebat, ea re nuntiata cum cohortibus XII . . .
cernebatur: 3,65,(1.) 2; ibi cognoscit de Clodii
caede de senatusque consulto certior factus . . .
dilectum tota prouincia habere instituit. eae
(hae p) res in Galliam Transalpinam celeriter
perferuntur : VII 1, 2 ; petierunt , uti sibi con-
ciUum totius Gailiae . . . indicere . . . liceret.
ea re permissa diem concilio constituerunt: I
30, (4.) 5; gladiatores . . . spe libertatis con-
firmat atque his equos attribuit et se sequi
iussit; quos postea monitus ab suis, quod ea
res omnium iudicio reprehendebatur, . . . distri-
buit : 1,14, (4.) 5; — neque saepe accidit, ut
neglecta quispiam religione aut capta apud (c)
se (c) occultare aut posita tollere auderet, gra-
uissimumque ei rei supplicium (grauissimum-
que ibi suppl. horum delictorum [i) cum cruciatu
constitutum est: VI17,5; imperat reliquis
ciuitatibus obsides diemque (Eotom.; Np. , Fr.,
Dt.; denique codd.; Schn., Db.) ei (huic ]S!p.;
Dt.) rei constituit (diem add. codd.; Schn.,Db.;
u. CC) : VII 64, 1 ; Varronem . . . uisurum (c),
quem ad modum (c) tuto legati uenire et quae
uellent exponere possent ; certumque ei rei tem-
pus constituitur. quo cum esset postero die
uentum, magna utrimque multitudo conuenit,
magnaque erat exspectatio eius rei: 3,19,3.4;
3,33,1 u. infra eius rei dies; deiectis (c), ut
diximus, antemnis . . . milites summa ui tran-
scendere in hostium naues contendebant. . . .
cum ei rei nullum reperiretur auxilium : III 15,
(l.)2; cum (c) equitatu nihil posseut — neque
enim ad hoc tempus ei rei student: II 17,4; —
uuus quisque enim opiniones fiugebat et ad id,
261
is (1. A. ii) 7.) aa) «»
262
quod ab alio audierat, sui aliquid timoris ad-
(lebiit. lioc ubi uiio auctore ad plures perma-
nauerat atque alius alii tradiderat, plures aucto-
res eius rei uidebantur: 2, 2ii, 2; sese oninia
de pace expertum (c) niliil adliuc "effccisse; id
arbitrari uitio factum eorum, quos esse auctores
cius rei uoluisset: 3,57,2; animaduertit . . .
Sequanos . . . tristes capite demisso terram in-
tueri. ejus rei quae causa esset miratus ex ipsis
quaesiit: 132,2; magistratus . . . in aunos sin-
gulos gentibus cognationibusque hominum . . .
quantum . . . uisum est agri (c) attribuunt
atque anno post alio transire cogunt. eius rei
niultas adferunt causas: VI22, (2.)3; hos ex-
spectari equites atque eius rei causa moram in-
terponi arbitrabatur : IV 9, 3 ; hieniare Dyrrachii
. . . constituerat , ut mare transire Cacsarem
jirohiberet, eiusque (eius Lips.) rei causa omni
ora maritima classem disposuerat: 3,5,2; Cae-
sar . . . reperiebat T. Ampium conatum esse
pecunias tollere Epheso ex fano Dianae eiusque
rei causa senatores omnes ex prouincia euocasse :
3, 105, 1 ; cogebantur . . . pabulum supportare,
quodque (e) erat eius rei minor copia, hordeo
adaugere: 3,58,4; hunc illi . . . compreheude-
rant atque in uincula coniecerant. in (c) petenda
pace eius rei culpam in niultitudinem contule-
runt (c): IV27, f3.)4; Ephesi a fano Dianae
depositas antiquitus pecunias Scipio tolli iube-
bat. certaque eius rei (ei rei Achilles Statius)
die constituta (Vrsinus: ceteraque eius diei
lonstituta O^) : 3,33,1; eius rei exspectatio:
.'!, 19,4 u. s. ei rei tempus constituitur ; id uero
niilitibus fuit pergratum . . ., ut . . . ultro
l>raemium missionis ferrent. nam cum de loco et
tcmj)ore (c) eius rei controuer.sia inferretur, . . .
significare coe])erunt, ut: 1,8G, (l.)2; qua ex
re fieri, uti earum rerum (§1.2) memoria ma-
gnam sibi auctoritatem magnosque spiritus in
rc militari sumerent: 114,3; Caesar etsi ad
sj)em conficiendi negotii maxime •probabat coac-
tis nauibus mare transire . . . , tamen eius rei
inoram temporisquo longinquitatem timebat: 1,
29, 1 ; multi iani menses crant . . . neque Brun-
<lisio iiaiies legionesque nd Caesarem ueniebant.
iic non nullao cius rei iiractcrmissae occasioncs
(Jaesari uidcbantur: 3,25,1; in primis ut ipse
cum Pomjjcio conloqueretur postulat. maguoperc
sese conlidere demonstrat, si eius rei sit po-
testas facta, fore, ut aequis condicionibus ab
armis discedatur, cuius rei . . .: 1,2(;, (3.) 1;
sunimam .'<nam esse ac fuisse scmjjcr uolun-
latcin , iit conijioncretur (c) atqiic ab iirniis
ilisccdorotur ; scd poti^stalem cius rci nulliini
liabere: 3,16,4; ut iuro iurando . . . saiiciatur
petunt . . ., ne facto initio belli ab reliquis
deserautur. tum conlaudatis Carnutibus dato
iure iurando al) omnibus , qui aderant, tempore
eius rei constituto ab concilio (e) disceditur:
VII 2, (2.) 3; quod multitudinem Germanorum
in Galham truducat, id se sui muniendi, non
Galliae impugnandae (c) causa facere; eius rei
testimonium (testimonio B'-'^) esse, quod nisi
rogatus non uenerit: 144,6; ita Heluetios a
maioribus suis institutos esse, uti obsides acci-
pere, non dare consuerint; eius rei populum
Eomanum esse testem: 114,7; ut, si arborum
trunci siue naues (CC) deiciendi operis causa
(c) cssent a barbaris *immissae, his defensoribus
earum rerum uis minueretur neu ponti noce-
rent: IV 17, 10; iu Illyricum proficiscitur, quod
a Piriistis (c) tinitimam partem prouiuciae in-
cursionibus uastari auchebat. . . . Pirustae le-
gatos . . . mittunt, qui doceant nihil earum
rerum publico factum consilio: VI. (5.) 7; —
quod non fore dicto audientes neque signa
laturi dicantur, niliil se ea re commoueri: I
40,12; (Neruios) nihil pati uini reliquarumque
rerum ad (c) luxuriam (c) pertinentium (e)
inferri, quod his (p; iis a; erfrf.) rebus relan-
guescere auimos et (c) remitti uirtutem (c) exi-
stimarent: II 15, 4; [uinum ad se omnino imjjor-
tari non sinunt (c), quod ea re . . . remollescere
homiues . . . arbitrautur: IV 2, 6;] — nihil
esse negotii subito ojipressam legionem, quae
cum Cicerone hiemet, interfici; se ad eam rem
(interfici posse; ad eam rem se ji) protitetur
adiulorem: V38, 4; quae grauissime adflictae
erant naues, earum materia atque aere ad reli-
quas reficiendas utebatur, et quae ad eas res
erant usui, ex (c) continenti comportari (c)
iubebat: IV 31, 2; in posterum opj)ugnatiuuem
diflert quaeque ad eani reni usui sint militibus
imj)crat: VII 11,5; Ileluctii id, quod constitue-
rant, facere conantur, ut e finibus suis exeant.
ubi iam se ad eam rem paratos esse arbitrati
sunt: 15, (1.) 2; ipsi uero nihil (c) nocitum iri,
iuque eam (in quam (i) rem se suam liilem
iuterponere: V36, 2 ; tanta est contentione actum,
quanta agi debuit, cum illi (c) celerem iu ea
re uictoriam, hi salutem suam consistere uide-
rent: 3,111,5; projie dimidia parte operis a
Caesare eflecta diebusque in ea re cousumi^tis
VIIII naues . . . rcucrtuutur: 1,27,1; toUi
nocte munitiones jiroferunt castraque castris
conucrtunt yc). hoc idem postero ilic a j)rima
liice faciiiiit totiimquc iii ea re diem cou-
sumuiit: 1,81,3; aniia tnidcic iii.ssi laciunt,
alque in ca re omnium nostrorum intenlis UHJ-
iiiis . . . : III (21, 3 ;) 22, 1 ; cognitu Pompei profoc-i
17»
263
is (1. A. ii) 7.) aa) e( filJ))
264
tione concursantibus illis atque in ea re occu-
patis uulgo ex tectis significabant: 1,28,2; ad
iudicium omnem suam familiam . . . undique
coegit et omnes clientes obaeratosque suos . . .
eodem conduxit; per eos, ne causam diceret, se
eripuit. cum ciuitas ob eam rem incitata armis
ius suum exsequi conaretur : I 4, (2.) 3 ; quod
improuiso unum pagum adortus esset, . . . ne
ob eam rem aut suae magnopere uirtuti tribue-
ret aut ipsos despiceret: 113,5; unum se esse
ex omni ciuitate Haeduorum, qui adduci non
potuerit, ut iuraret aut liberos suos obsides
daret. ob eam rem se ex ciuitate profugisse:
I 31, (8.) 9.
pro uictimis homines immolant . . . admini-
strisque ad ea sacrificia druidibus utimtur:
VI 16,2; t constituerunt optimum esse
domum suam quemque reuerti .... ad eam
sententiam cum reliquis causis haec quoque
ratio eos deduxit, quod: II 10, (4.) 5; legati
ueniunt, qui polliceantur (e) obsides dare atque
imperio populi Komani obtemperare. quibus
auditis liberaLiter pollicitus hortatusque, ut in
ea sententia permanereut, eos domum remittit:
IV 21, (5.) 6; t siluam esse ibi . . ., quae
appellatur Bacenis; hanc (c) longe introrsus
pertinere et . . . prohibere; ad eius initium sil-
uae (siluae initium [i) Suebos aduentum Ro-
manorum exspectare constituisse : VI 10, 5;
huius Hercyniae (c) siluae . . . latitudo nouem
dierum iter expedito patet .... neque (c) quis-
quam est huius Germaniae, qui se aut [audisse
aut] adisse ad initium eius (huius ^; Aim.)
siluae dicat: VI25, (l.)4.
seu quis Gallus seu Romanus (c) uelit ante
horam tertiam ad se transire, sine periculo
licere; post id tempus non fore potestatem: V
51, 3; t quantum eorum tignorum
(§3-5) iunctura distabat: IV 17, 6; II tigna
transuersa iniecerunt . . ., supraque ea tigna
derecto transuersas trabes iniecerunt : 2, 9, 2 ;
t planities erat magua et in ea tumulus terre-
nus satis grandis. hic locus . . . aberat. eo . . .
uenerunt. legionem Caesar, quam equis deue-
xerat (c) , passibus ducentis ab eo tumulo
constituit: 143, (1.) 2; iu hoc fere medio spatio
tumulus erat paulo editior; . . . unius legionis
autesignanos procurrere atque eum tumulum
occupaxe iubet: 1,43,(1.) 3; t nostri . . .
duas nacti turmas exceperunt .... reliquos
omnes earum turmarum aut interfecerunt aut
captos ad Domitium deduxerunt: 3,38,4; 1
ubi ex ea turri (2,8.9) quae cii'cum essent
opera tueri se posse sunt confisi : 2, 10, 1 ; com-
pluribus (c) iam lapidibus ex illa (c) , quae
suberat, turri subductis repentina ruina pars
eius turris concidit: 2,11,4.
cum se maior (c) pars agminis in magnam
conuaUem demisisset (c), ex utraque parte eius
uallis subito se (e) ostenderunt: V32,2; %
erat eo loco fossa pedum {c) XV et uallum
(uallus Ald.) contra hostem in altitudinem
pedum X, tantimdemque eius ualli agger in
latitudinem (c) patebat: 3,63,1; 1[ con-
stituit . . . in uico Veragrorum, qui appellatur
Octodurus, hiemare, qui uicus . . . montibus
undique continetur. cum hic (c) . . . flumine
(e) diuideretur, alteram partem eius uici Gal-
lis [ad hiemandum] concessit: 1111,(4 — )6.
58) proiioiueu ui subst.: electos ex omnibus
legionibus fortissimos uiros . . . Caesar ei classi
attribuerat, qui sibi id muneris depoposce-
rant: 1,57,1.
6) pronoiueii j^raedieati geuus sequitur:
dictatore habente comitia Caesare consules cre-
antui- lulius Caesar et P. Seruilius: is enim
erat auiius, quo per leges ei consulem fieri
liceret: 3,1,1; % neque enim aliter facere
poterit (Dolabella) : tanta eius humanitas , is
sensus, ea in me est beneuolentia: ap. Oic.
ad Att. IX 16, 3 ; *{ antecedit ad Castra
exploranda Comelia (c), quod is locus peri-
doneus castris habebatur. id autem e.st iugum
derectum : 2, 24, (2.) 3 ; % huc teretes stipi-
tes feminis crassitudme ab summo praeacuti et
praeusti demittebantur (e). . . . huius generis
octoni ordines ducti (c) ternos inter se pedes
distabant. id ex similitudine floris lilium ap-
pellabant (-abatur p): VII 73, (6.) 8; t
mimitionem, quam (c) pertinere (c) a castris
ad flumen supra demonstrauimus , destri Cae-
saris cornu (c) cohortes ignorantia loci sunt
secutae, cum portam quaererent castrorumque
eam munitionem esse arbitrarentur : 3,68,
2; t irapedimenta . . . Aduatucam con-
tulit. id castelli nomen est: VI 32, 3; f
Lutetiam proficiscitur. id est oppidum Pari-
siorum , quod positum est (quod ct est om. p)
in insula fluminis Sequanae : VII 57, 1 ; Me-
tiosedum (e) peruenit. id est oppidum Seno-
num in insula (c) Sequanae (c) positum : VII
58, (2.) 3 ; naues . . . Octogesam (e) adduci
iubent. id erat oppidum positum ad Hiberum :
1,61,4; 1 is sensus: ap. Cie. ad Att. IX
16,3 u. beneuolentia,
[ip) plura: sua in Haeduos merita exposuit;
quos et quam humiles accepisset . . . et quam
in fortunam quamque in amplitudinem -f de-
duxisset (et in eam fort. amplitudinemque
duxisse [i) : VII 54,3. 4; % (ei legioni
265
is (1. A. a) a) et fJ))
266
castrisque: VI 32, 6 u. p. 254 legio;) ^
in extremo ponte turriin . . . constituit praesi-
diumque cohortium duodecim pontis tueudi
causa ponit magnisque eum locum munitioni-
bus tirmat. ei loco praesidioque C. Vol-
cacium Tullum (c) adulescentem praefecit: VI
29, 3.
fi) non additur subst.; az) i^rononicu per-
tinet ad cei1a quaedam substautiua, «luae
antctcdunt : 9() ad sing-ula: n) appcliatiua:
aa) ffcnus prononiinis et substautiui idem est;
}<)nou additur ati|ue, ct, ueque: (adulescens:
1,8,2 u. b) bb) L. Caesar; 1,34,3.4 u. i. B.;)
^ constituit, ut arbitri darentur; per eos tierent
aestimationes possessionum et rerum, quanti
quaeque earum ante bellum fuisset, atque eae
(lieae a; aee /;; eae l; Ald.; hec f; ea NO;
hae edil.) creditoribus traderentur: 3,1,2; ^
(cum e.\ alto se aestus iucitauisset , quod bis
accidit (o; [bis] accidit S}^.; iis accidit h; bis
accedit a; is accedit Hufj ; Dt., Db., Hkl.; u.
CC) semper horarum XII spatio: 11112,1;)
^ aggerem . . . exstruxerunt. cum is (his
J/'o'e; am. AQ) murum hostium paene contiu-
geret: VII24, 1. 2; ^ constituit, ut ar-
bitri darentur; per eos fierent aestimationes
possessionum et rerum: 3,1,2; ^ bis sunt
arbores pro cubilibus; ad eas se adplicant:
VI 27, 3; omnes eo loco aut ab radicibus sub-
ruunt aut accidunt (c) arborcs tiuitum, ut
gumma species earum stantium relinquatur: VI
27,4; ^ aquam comportare in arcem
(arce o; Np.) atque eam munire . . . coepit:
3, 12, 1.
at barbaris consilium nou defuit; nam
duces eorum tota acie pronuutiari (c) iusse-
runt , ne : V 34, 1 ; ne omniuo metum reditus
sui barbaris tolleret atque ut eorum auxilia tar-
daret: VI 29, 2.
quosdam (quos clam Fr.; quos Whitte; Dt.) de
e.\ercitu nacli ((i; habebant y.; cdd.) captiuos
ab his ([i; hiis Q; iis AliM; Schn., Fr., Hld.)
docebantur : V 42, 2 ; ^ (quae res et hitus
unum castrorum . . . muuiebat et post eum
(ea Ciacc.) quae essent (erant fi) tuta ab hostibus
reddebat: 115,5;) t (ceuturio: 140,1
u. l)li) consilium; 1,4G, 5 ?<. D) Dli) Caecilius;)
^ ciuesque Komanos, qui ucgoliaiidi causa
ibi constiterant, iu liis (iis [i) C. Fufium Citam,
. . . iutcrticiunt bonaque eoruni diripiuiit: VII
3, 1 ; ciue» Ilumani . . . tormcuta ellccurunt.
quorum cognita seutentia Uctauius . . . ob-
sidione et oi)pugnutiouibus eos (eos pod ot
lionil f, posl premcrc /) prcmcre coeiiit. illi . . .:
3,9,3.4; cuiiuciitus ciuiiuu llciiiimK.iinii , i|iii
Lissum obtinebant, quod oppidum iis (is ak;
his fl) antea Caesar attribuerat . . . , Antonium
recipit : 3, 29, 1 ; ^ laborabat , ut reliquas
ciuitates adiungeret atque earum principes
(ear. pr. ^i; Schii.; eas a; rell. edd.) donis (c)
poUicitationibusque (c) aUiciebat (c): VII 31,
1 ; unam esse Haeduorum ciuitatem , quae cer-
tissimam GaUiae uictoriam distineat (c) ; eius
auctoritate reliquas (e) contineri: VII 37, 3;
^ (consul: 17,4 et 12,5 u. 6) bb) L. Cassius;
1,0,5 u. S) b) bb);) ^ ubi tiurris altitudo
perducta est ad {Ald.; ut Ox.) contabula-
tionem (Ald.; -ionis Oa), eam (Ald.; causa
Oi) in parietes instruxerunt (c) ita, ut: 2,9,
1; ^ Caesaris copiae nequaquam erant
tantae , ut eis, extra oppidum si esset dimican-
dum, confideret: 3,109,2; t inter aures
unum cornu exsistit . . .; ab eius summo sicut
palmae ramique (c) late diifunduntur (c) : VI
26,1.2; l^ cupas . . . pice refertas incen-
dunt easque de muro in musculum deuoluimt:
2,11,2.
detrimentum: VI 1,3 w. {ifS) 25) o) bb)
augere; ^ alterum (genus) est druidum,
alterum equitum. ilii rebus diuinis intersunt, . . .
religiones interpretantur; ad eos (Np.; Db.,Dt.;
hos codd.; Aim.; Schn., Fr., Hold.) magnus
adulescentium numerus disciplinae causa con-
currit , magnoque hi sunt apud eos honore. . . .
si qui aut priuatus (c) aut populus eorum de-
crcto non stetit, sacrificiis interdicunt : VI 13, 3.
4. G; his autem omnibus druidibus praeest unus,
qui suinmam inter eos liabet aucturitatem ....
hi . . . considunt in loco consecralo. huc omnes
undique, qui controuersias habent, couucniunt
eorumque decretis iudiciisque parent: VI 13,
8—10; \ duces uero eorum consiUum
suum laudibus ferebant, quod se castris tenuis-
sent; multumque eorum opinionem adiuuabat,
quod . . . uidebiuit: 1,09,2; duces aduers:u-io-
rum . . . consultabaut. . . . haec coubiliautibus
eis nuntiantur aquatores ab equitatu premi
nostro: 1,73,1.2; ipsos duces a pace abhor-
ruisse; eos neque conloquii ueque indutiarum
iura seruasse et . . . interfecisse: 1,85,3.
ad eos equites, qui agiuen antecessissent,
praemitteret eosque pugiia prohiberet: IV 11,
2; (ex equitibus nostris iuterticiuutur LXXIIII,
iu his (/('; hiis Q'^ah'^; iis a; Fr.. Db.) uir for-
tissimus Piso Aquitimus: IV 12,3.4;) maguo
cum periculo iiostrorum equitum cum iis ^liiis
C>'; liis fl) conlligebat: V 19,2; equitesque luidi-
que euocat. his {X; iis Db.) ccrtain <^c) dieui
coniicnicudi dicit: V67, 2; (equites) oiunes in
beUo uersantur, atqiie coruui ut quisque est
267
is (1. A. a) P) xa) M) a) nn) S))
268
genere copiisque (e) amplissimus, ita plurimos
cii'cum (c) se ambactos clientesque habet (c):
VI 15,2; (cogunt equitum duo niilia Sugambii
(c) . . . . transeunt (AQ^; transeunti BM;
transeunt ii Fr.) Rhenum nauibus: VI 35, 5. 6;)
laborantibus iam suis Germanos equites . . .
summittit .... eorum impetum Galli sustinere
non potuerunt: VII 13, 1. 2; Caesar mittit com-
plures equitum turmas eo de media nocte ; im-
perat (AM.;) Nitsche (Paul); turmas eodem
media nocte; imperat his (tiel iis) p; turmas;
eisdem niedia nocte imperat a; turmas; eis de
med. n. imp. Np. ; edd. plur.) , ut: VII 45, 1 ;
equitesque ab his arcessit et leuis armaturae
peditea, qui inter eos proeliari consuerant: VII
65,4; nam de equitibus hostium, quin nemo
eorum progredi modo (e) extra agmeu audeat,
ne (e) ipsos quidem debere dubitare: VII 66,
6; celeriter sese tamen Galli equites cxpediunt
proeliumque committunt. ii (hii O^b; id -; ; hi
edd. ueit.} , dum pari certamine res geri potuit,
magnum hostium numerum pauci sustinuere:
1,51,4.5; nec . . . equitum uim caetrati susti-
nere potuerunt omnesque ab eis circumuenti
. . . interficiuntur: 1,70,5; tantum ab equitum
suorum *auxiIio aberant, . . . ut eos superiori-
bus perterritos proeliis in medium reciperent
agmen ultroque eos tuerentur: 1,79,5; erant
per se magna, quae gesserant equites (milites
a), praesertim cum eorum exiguus numerus
cum tanta multitudine Numidarum conferretur:
2,39,4; missis ad eos ab Otacilio (c) equitibus
. . . circiter CCCC quique eos armati ex prae-
sidio secuti sunt, se defenderunt: 3,28,6; in-
sidias equitum conlocauit et subito illi ex in-
sidiis consurrexerunt. sed nostri fortiter im-
petum eorum tulerunt: 3, 37, 5. 6; equitum
magnam partem . . . praemisit. qui cum essent
progressi . . ., inlata suspicione ad suos se reci-
pere coeperunt, quique hos sequebantur, celerem
eornm receptum conspicati restiterunt : 3, 38, 2.
3; tanta ui in Pompei equites impetum fecerunt,
ut eorum nemo consisteret: 3,93,5; ^
omnem equitatum, qui nouissimum agmen
moraretur, praemisit. his (eique (3) Q. Pedium
et L. Aurunculeium Cottam legatos praefecit:
1111,3; relinquebatur, ut . . . equitatum repel-
lerent, eo summoto repente . . . sese in ualles
uniuersi demitterent (c): 1,79,4; Pompeius, ubi
nihil profici equitatu cognouit, paucis inter-
missis diebus rursum eum nauibus . . . recipit:
3,58,2; t exercitum cum . . . cohor-
taretur suaque in eum perpetui temporis officia
praedicaret: 3,90,1.
(^familiaris: 153,6 u. b) lib) Valerius;)
1 nascitur ibi . . . ferrum, sed eius (om. P)
exigua est copia: V 12,5; t *fuerunt duae
filiae; harum (earum fi) altera occisa, altcra
capta est : I 53, 4 ; t (f i 1 i i : 3, 59, 2. 4 ; 60,
1 u. SB) Ii) bb);) t flumen est Arar,
quod . . . in Rhodanum influit. . . . id Heluetii
ratibus . . . transibant: 112,1; (ad flumen
Elauer pontem (P; Schn.; pontes a; rell. edd.)
reficit eoque exercitum ((re)fecit exercitumque
P) traducit (-duxit (i): VII 53, 4;) t eius
fossae (om. (i): VII 72, 1 u. p. 254 fossa;
duas fossas . . . perdnxit; . . . post eas (postea
fi) aggerem . . . exstruxit: VII72, 3. 4; t
Caesarem . . obsecrare coepit, ue quid grauius
in fratrem statueret. scire se iUa esse uera,
nec quemquam ex eo plus quam se doloris
capere: 120,2; 3,59,2.4; 60,1 u. SB) 6) 66);
t omnibus castellis quod esset frumenti con-
quiri iussit. id erat perexiguum : 3, 42, 4. 5.
est etiam genus radicis inuentum . . ., quod
. . . multum inopiam leuabat. id ad simiUtu-
dinem panis *effingebant. eius e;rat magna copia.
ex hoc . . .: 3,48,1.2. ^ 'lf±l£_X~ f ' ■ ''' "/ ■
consuesse enim deos immortales, quo girauius
homines ex commutatione rerum doleant, quos
pro scelere eorum ulcisci uelint , his secundiores
interdum res ... concedere: 114,5; (53,6 u.
6) 66) Valerius; 3,59,2.4; 60,1 u. S8) 6) 66);)
t (hospes: I 53,6 u. 6) 66) Valerius;) t
eodem itinere, quo hostes ierant, ad eos con-
tendit: 121,3; hostes sequitur et milia passuum
tria ab eorum castris castra ponit : I 22, 5 ;
facile hostium phalangem perfregerunt. ea dis-
iecta gladiis destrictis in eos impetum fecerunt:
125,2; committendum non putabat, ut pulsis
hostibus dici posset eos ab se . . . circumuen-
tos: 146,3; hostibus pugnandi potestatem fecit.
ubi ne tum quidem eos prodire intellexit, . . .
reduxit: 150,1.2; hostes . . . ad flumen Axo-
nam contenderunt .... Cacsar omnem equi-
tatum . . . traducit atque ad eos contendit: II
9,3; 10,1; hostes impeditos nostri in flumine
adgressi magnum eorum numerum occiderunt:
1110,2; 10,3 u. p) pfi) 3() 6) 66) corpora; ho-
stes . . . constituerunt . . . . ad eam sententiam
. . . haec quoque ratio eos deduxit, quod: II
10, 4. 5 ; hostes . . . tantam uirtutem praestite-
runt, ut, cum primi eorum ceeidissent, proximi
iacentibus insistereut atque ex eorum corpori-
bus pugnarent: II 27, 3 ; ubi intellexit . . . neque
hostium fugam . . . reprimi neque iis (his p;
Schn.; hiis Q) noceri posse, statuit exspectandam
classem. quae ubi conuenit ac primum ab ho-
stibus uisa est, circiter CCXX (e) naues eorum
paratissimae . . . nostris aduersae constiterunt :
269
is (1. A. a) fj) 5(7.) 91) 0) aa) H))
270
11114,1.2; huic . . . persuadet, uti <c) ad
hostes transeat. qiii ubi pro perfuga ad eos
uenit: 11118,2.3; factum e.st . . . hostium . .
defatigatione . . ., ut . . . statim terga uerte-
rent. quos impeditos (c) . . . milites nostri
consecuti niagnum numerum eorum occiderunt:
11119,3.4; (prius in hostium castris constite-
runt quam plaue ab his (AQ'^; iis BM; Sclin.,
Fr., Db.) uideri . .. pos8e(n)t: 11126,3;) hostes
. . . nihil timcntibus nostris, quod legati eorum
]iaulo jmte . . . discesserant, . . . celeriter nostros
perLurbauerunt: IV 12,1; nostri . . . in hostes
impetum fecerunt atque eos in fugam dederunt:
I V 20, 5 ; hostes . . . legalos de pace miseruiit.
. . . uiia cum his legatis Commius Atrebas
uciiil .... hunc illi e naui egressum, cum ad
cos oratoris modo Caesaris mandata deferret
(c) , compreliendenmt: IV27, 1— 3; hostes ...
terga uerteruut. quos tanto spatio secuti, quan-
tum (e) . . . efficere potuerunt, complures ex
iis (his ^) occiderunt: IV35, 2. 3; hostes . . .
terga uerterunt magnusquc eorum numerus est
occisus: IV 37, 4; hostium copias conspicatus
csl. illi . . . coeperunt .... prohibebant. at
iiiilites lcgionis septimao . . . locum ceperunt
cosquo c.\ siluis cxpulerunt paucis uulneribus
acceijtis ; sed eos fugientes longius Caesar prosc-
(jui uetuit: V9, 2. 3. (i— H; hostes . . . ad pabu-
latores aduolauerunt .... nostri acriter in eos
iiiipetu facto reppulerunt: V 17, 1—3; equites
. . . praecipites hostes egerunt, magnoque (e)
corum numero (mim. cor. p) interfecto neque
siii culligcndi neque consistendi . . . facultatcm
dcdcrunt: V 17,3.4; ncque post id tompus um-
quam summis nobiscum copiis Iiostcs contende-
ruiit. Caesar cognito consilio eorum ad flumeu
Tamesim . . . exercitum duxit: V 17, 5; 18,1;
Iiostes 8U08 (c) ab oppugnatione reduxenmt.
tum . . . conclumaucruiit, uti (c) aliqui . . . ad
coiiloquium prodiret. mittitur ad cos conloqueudi
(c) cuusa (c) Arpincius . . . ct Q. lunius: V
26,3.4; 27,1; hostes in fugam dat (c) . . .
magnumque ex iis {A; Schn., llold.; eis BM;
rell. edd.; his (J^) numerum occidit alque
omnes armis exuit: V51,5; Ijabienus hostium
cognito consilio speraus temeritate corum fore
aliquam dimicaiidi faciiltatem . . . pidllciscilur:
VI 7, 4; cum . . . ad hoHtciu pidficisci coii-
stituissct, siue cum ex paludibus siluisquc cli-
cero siue obsidione premere posset: VII 32,2;
Qermani . . . in hostes (hostem fi) impetum
feceriiut eosque propulerunt; VII 80, 6.
pracstalo caii(lciii iiobis ducibus uirtutcm,
quam sacpc miiMcro iiiipcratori pracstitistis,
alquc {om. (i) illinii adcsso (ndosse cum [i) ct
haec coram cernere existimate: VI 8, 4; ^
factum imprudentia Biturigum . . . , uti hoc
incommodum acciperetur. id tamen se cele-
riter maioribus commodis sanaturum (CC) : VII
29,4.5; H (tertium iam hunc annum re-
gnantem inimici palam multis ex ciuitate auc-
toribus interfecerunt (inimicis iam multis
palam ex ciu. et iis auctoribus eum interf. a;
M. CC): V25,3.)
latrocinia nuUam habent infamiam, quae
extra fines cuiusque ciuitatis fiunt, atque ea
iuueututis exercendac . . . causa fieri praedi-
cant: VI 23, 6; t huius e.st longitudo
lateris . . . septingentorum milium. tertium
est contra septentriones ; cui parti nulla est ob-
iccta terra, sed eius angulus alter (7i'. Mewje;
lateris codd.; edd.; alter lateris Paul) maxime
ad (c) Germaniam spectat. hoc . . .: V13, 6;
% Heluetii . . . legatos de deditione ad eum
miserunt. qui cum . . . petissent atque eos in
eo loco . . . suum aduentum exspectare ius-
sisset, paruerunt: 127,2; quod legati eorum
paulo ante a Caesare discesserant atque is (his
AQ\i) dies indutiis erat ab his (iis ^ (eis a); is
Q) petitus: IV12, 1; ad eum legati ueniunt,
qui pollice.antiir . . . obtemperare. quibus .auditis
liberaliter pollicitus hortatusque, ut iu ea sen-
tcntia pcrmanerent, eos domum remittit et cum
iis (his (i; hiis Q; is B^) una Commium . . .
mittit: IV21, 5— 7; legatos ad eum mittuut.
. . . percepta (c) oratione (c) eorum Caesar
obsides imperat eosque ad certam diem .idduci
iubet: VI, 7. 8; 28,2 u. lili) consilium; 1,34,3.
4 u. 2. «.; 3,15,7 u. !8) b) bD); Libo ncque
legatos Cacsaris recipere ucciue periculum prae-
stare eorum, sed totam rem ad Pompeium
reicere: 3, 17, 5; (39, 1. 2 u. i» bb) Acilius;) t
se cum sola decima legione iturum, de qua
non dubitaret, sibique cam praetoriam cohor-
tem futuram: 140,15; (quiJam ex militibus
decimac legionis dixit: plus quam pollicitus
cssct Caesarem (ei aild. a; Fr.; oin. B-^J) facere:
142,6;) consuctudine sua Caesar sex legiones
expcditas duccbat; post eas totius exercitus im-
pcdimenta coulocarat: II 19, 3; cum (c) in
dextro cornu legio duodeciuui et non magno
ab {om. a) ea {om. h) intcruallo scptima cou-
stitisset: 1123,4; tres (Icgionea) in t Belgis (c)
conlocauit; his (iis a; Fr.) . . . quaestorem (c)
et . . . logatos praefecit: V24, 3; timere Cae-
sarem ereptis (c) ab eo duabus legiouibus, uo
ad eius poriculum reseruare et retinere eas nd
urbein Pompcius uidcrctur: 1,2,3; impetum
lcgionis siistiiiuit cnliortilius tribus ntquc ouiii
Iiico dcpulit: 3,52,i!; 11 liberos: 131,12
271
is (1. A. a) [i) aa) «) o) ao) S))
272
u. obsides; t pelles (erant) pro uelis
alutaeque tenuiter confectae, hae (CC) siue
propter lini inopiam (c) atque eius usus in-
scientiam (c), siue eo (c), . . . quod: 11113,6;
T sarcinas in unum locum conferri et eum . . .
muniri iussit: 124,3; hoc consedit loco atque
eum communiuit omnesque ibi copias continuit:
3,51,8.
L. Fabius (c) , centurio (c) legionis VIII.,
. . . tres suos nactus raanipulares atque ab
iis (his [i) subleuatus murum ascendit, hos
(eos P) ipse rursus . . .: Vn47, 7; 1 quod
apud Germanos ea (c) consuetudo esset, ut
matres familiae eorum sortibus et (c) uati-
cinationibus declararent, utrum proeUum com-
mitti ex usu esset necne; eas ita dicere: 150,
4.5; H accidit, . . . ut uulgo milites ab
signis discederent, quaeque (c) quisque eornm
carissima haberet, ab impedimentis petere . . .
properaret : V 33, 6 ; accidit , . . . ut non nuUi
mihtes . . . interciperentur (c). his (Ap; iis
BMQ; Fr., Db.) circumuentis magna manu
Eburones . . . legionem oppugnare incipiunt:
V 39, 2. 3 ; 52, 6 u. 2. B. ; hoc ueteres non pro-
bant milites .... itaque . . . duce C. Tre-
bonio, equite Eomano, qui iis (fi; eis a; edd.)
erat praepositus, . . . perrumpunt: VI 40, 4;
summa difficultate rei frumentariae adfecto
exercitu . . . usque eo, ut complures dies fru-
mento milites caruerint . . ., nulla tamen iiox
est ab iis (ex iis uox est P) audita populi Ro-
mani maiestate . . . indigna: VII 17, 3; 19,5 et
52, 3 u. 2. B. ; alieno esse animo in Caesarem
milites neque iis (his codd.) posse persuaderi,
uti eum defendant aut sequantur saltem: 1, G,
2; non nulla pars militum domum discedit;
reliqui ad Caesarem perueniunt, atque una cum
iis deprensus L. Pupius . . . adducitur: 1,13,
4; Afraniani milites . . . ex castris procurre-
b."int .... duces uero eorum consilium suum
laudibus ferebant: 1,69,1.2; 2,32,1 u. 2. B.;
quarum cohortium milites . . . luba conspicatus
suam esse praedicans praedam magnam partem
eorum interfici iussit, paucos . . . remisit ( CC) :
2, 44, 2 ; ueteranae legionis milites . . . reliquam
noctis partem ibi confecerunt et luce prima
missis ad eos ab Otacilio (c) equitibus . . . cir-
citer CCCC quique eos armati ex praesidio
secuti sunt, se defenderunt: 3,28,5.6; cum
militibus regis conloqui coeperunt eosque hor-
tari, ut: 3,103,4; quae res apud milites largi-
tiones auxit; magnis enim iacturis sibi quisque
eorum animos conciliabat: 3,112,10; t ex
eo proelio circiter hominum milia CXXX
auperfuerunt eaque tota nocte continenter ierunt :
126,5; placuit, ut (c) Litauiccus decem illis
milibus, quae Caesari ad bcllum mitterentur,
praeficeretur atque ea -j- ducenda (ea traducenda
Pluyg.; eo ducenda Paul) curaret: VII 37, 7;
^ Pompeiani, quod is mons erat sine aqua,
diffisi ei loco relicto monte uniuersi iugis
{Wassius ; iuris 0*; u. CC) eius (eis Clark.;
Db.) Larisam uersus se recipere coeperunt: 3,
97, 2 ; 1 magnum numerum impedimento-
rum (iumentorum Ciacc.) ex castris mulorum-
que produci deque (Dauis.; neque [i; u. CC)
his (iis h; hiis a) stramenta (uerba mulorumque
pr. deque his stramenta om. a) dctrahi . . .
iubet: VII 45, 2; t milites . . . ad muni-
tionem perueniunt eamque transgressi trinis
castris potiuntur: VII 46, 4.
qui nauiculam deligatam ad ripam nactus
ea profugit: 153,3; H cum his nauibus
nostrae classi . . . congressus erat .... neque
enim iis (h; hiis a^; his a; edd.) nostrae rostro
nocere poterant — tanta in iis (his X; Hold.)
erat firmitudo — neque: III 13, 7. 8; naues
XVIII . . . soluerunt. quae cum . . . uideren-
tur, tanta tempestas subito coorta est, ut
nulla eanim cursum tenere posset, sed aliae
. . . referrentur , aliae . . . deicerentur : IV 28,
1.2; neque enim naues erant aliae, qmbus
reportari possent, et omnia deerant, quae ad
reficiendas naues (eas fJ) erant (c) usui: IV
29,4; naues soluit; quae omnes incolumes ad
(c) continentem peruenerunt; sed (c) ex iis
(his fi) onerariae duae eosdem . . . portus capere
non potuerunt: IV 36, 4; quam plurimas . . .
naues aedificandas . . . curarent. earum modum
formamque demonstrat (c): V 1, 1. 2; naues in-
uenit refectas; his (fi; iis a) deductis . . . in-
stituit: V23, 1. 2; conspicataeque naues triremes
duae nauem D. Bruti duabus ex partibus sese
in eam *incitauerimt. . . . qua re animaduersa
quae proximae ei loco ex Bruti classe naues
erant, in eas impeditas impetum faciunt: 2,
6, 4. 6 ; Bibulus . . . inanibus (nauibus) occurrit
et nactus circiter XXX iu eas indiligentiae (c)
suae . . . iracundidm (c) erupit omnesque in-
cendit : 3, 8, 3 ; nauesque triremes duas . . .
prodire iussit. has cum audacius progressas Libo
uidisset, sperans intercipi posse quadriremes V
ad eas misit: 3, 24, 1. 2; pr.aeteruectas . . . n.aues
uiderant, ipsi iter secundum eas terra (terras
Ox) derexerant. sed quo essent (e.ae add. fhl; edd. ;
heae a; hec 0; hae N; om. f; cgo dcleui) delatae
primis diebus ignorabant : 3, 30, 1 ; qui (locus)
. . . aditum . . habet nauibus mediocrem atque
eas a quibusdam protegit uentis : 3, 42, 1.
Ariouistum . . . obsides nobilissimi cuius-
273
(1. A. a) P) aa) M) a) aa) X))
274
que liberos poscere et in eos omnia exempla
cruciatusque edere: 131,12; his Caesar nuraerum
obsidum . . . dupli(;auit eosque in continentem
adduci iussit: IV3G, 2; Caef.nr obsides imperat
eosque ad certam dieni adduci iubet. . . . iis
(hiis Q^a; his h; .Sc/m.) ad diem adductis . . .
arbitros inter ciuitates dat: VI, 8. 9; Indutio-
marum . . . cum ducentis obsidibus uenire ius-
sit. his (hiis M; iis AQB/i) adductis, in iis
(liiis Qa) filio (filiis p) propinquisque eius om-
nibus: V4, 1. 2; 1[ omnium rerum . . .
summa erat in eo oppido facultas (c) idque
(idemque Paul) natura loci sic muniebatur,
ut: 138,3.4; ab his castris oppidum Remorum
nomine Bibrax aberat milia passuum octo. id
ex itincre magno impetu Beigae oppugnare coe-
perunt: 11(3,1; ad oppidum Nouiodunum con-
tcndit. id ex itinere oppugnare conatus . . .
cxpugnare non potuit: 1112,1.2; (cum ad op-
pidum Senoiium Vellaunodunum uenisset, . . .
oppugnare instituit eoque (p; idque a; edd.)
biduo circumuallauit: VII 11,1 ;) toratio:
VII 77, 2 '«. li) 66) Critognatus.
cum pater iamiliae inlustriore loco natus
decessit, eius propinqui conueniunt: VI 19,3;
T equitum milia erant sex, totidem numero
pedites uelocissimi ac fortissimi, quos . . .
delegerant ; cum his in proeliis uersabantur ; ad
eos se equites recipiebant: 148,5.6; t
hostium phalangcm perfregerunt. ea disiecta
gladiis destriclis in cos impetum lecerunt: 125,
2; T[ planities erat magna et in ea
tumulus terrenus: 143,1; t ad flumen
Elauer pontcm ([i; Sc/m.; jwntes a; rell. edd.)
reiicit eoque exercitum ((re)fecit exercitumque
(i) traducit (c): VII 53, 4; 1 C. Caesar:
1)0 sscssiones redemi easquc postea pluris
uenditas : ap. IHotncd. art. yramm. I ,'iON KcAl;
11 conuocatis eorum princi])ibus ... grauiter
coH accusat: I KJ, 5; 1(5,0 ii. i. B.; principibus
Galliae euocatis (c) Caesar ea, quao cognoue-
rat, disHimulanda sibi existimauit) eorumque
animis permulsis et conlirmatis . . . bellum cum
(Jcrinanis gerere constituit: IV 6, 5; principes
iiritainiiae . . . rursus coniuratioiie facta . . .
suos clam cx agris deducerc coeperunt. at Cae-
sar, etsi nondum coruni consilia cognoueiat,
tamcn . . . suspicabatur: IV 30, 1. 2; 31,1;
principibuH Treucirorum ad sc conuocatis hos
(coB (i) singillatim Cingctorigi conciliauit: V
4,3; idora lioc (it a principibuH llispaniae, quos
illi (c) . . . hal)(l)Hiit oliMiiluiii loco. lii (ii U/t.;
Ald.; hii /') Huos iiotos li()spil('H(|uc (luacrcl)aiit,
pcr (pi(!m (|iiis(pic coniiii adiliim coiiiiik^ii-
dationis haberot ad CiiCHarein: 1,74,4.5; H
]j(«xio. CauHar. 11.
priuati: 2,18,5 u. fjj3) 30 b) bb) bona; f
erat in procuratione regni propter aetatem
pueri nutricius cius, eunuchus nomine Pothi-
nu,s : 3, 108, 1.
alias deinceps . . . rates iungebat. has . . .
cratibus ac pluteis protegebat; in quarta qua-
que earum turres . . . excitabat: 1,25,8 — 10;
1 Cassiuellaunus ad Cantium . . ., quibus
regionibus quattuor reges pracerant, . . . nun-
tios mittit atque iis ((A?jQ^BM ; hiis Q-a; hLs
A?/i; A'p., Sc/m., Dt.^, Iluld.) imper.it, uti . . .
castra naualia . . . oppugnent : V 22, 1 ; nilill
contra se regem ausurum (c) existimabat. sed
ubi certis auctoribus comperit minus V et XX
milibus louge ab Vtica eius copias abesse, . . .
sese . . . recepit: 2,37,2.3; amici regis, qui
propler aetatem eius in procuratione (c) erant
regni , . . . palam liberaliter responderunt: 3,
104, 1.
scaphas nauium uiagnarum . . . cratibus
plutcisque contexit eoque milites delectos im-
posuit atque eas in litore . . . disposuit: 3,24,
1; 1f scutoque ad eum relato Scaeuae
centurionis inuenta sunt in eo foramina CXX
(c): 3, 53, 4; f seruo spe libertatLs . . .
persuadet . ., ut litteras ad Caesarem deferat.
has ille . . . effcrt (c) . . . . ab eo de periculis
Ciceronis legionisque cognoscitur (c): V45, 3.
4.5; If multa praeterea de sideribus
atque eorum motu . . . iuuentuti tradunt: VI
14, G ; t neque (c) quisquam est . . ., qui
se . . . adisse ad initium eius (huius [i) sil-
uae dicat . . .; multaque in ea genera ferarum
nasci constat: VI 25, 4. 5; t storias
autem ex funibus ancorariis tres . . . fecerunt
easque (eosque a) ex tribua partibus . . . reli-
gauerunt : 2, 9, 4.
tigna bina ... iungeb.at. haec cuni . . . de-
fixerat . . ., his (iis AQ; ILold.) item cou-
traria duo . . . statuebat: IV 17, 3 — 5; eo
super tigna bipcdalia iniciunt eaque la-
minis clauisque religant: 2,10,3; t iii
castris Curionis magnus f omnium incessit
timor; nani is (Iiis af; \\B/d) uariis houiinum
scrmonibus celeriter augetur (•«. 06'): 2,29,1;
t tirones: 3,28,4 u. -. C. ; t tantaque
(eiat) multitudo {CC) tormentorum, ut
corum uim nuUae contextae uiuiinibus uineae
sustinere possent : 2, 2, 1 ; t Hupraque ea
tigna dorecto (c) transuersas trabes iniece-
runt easquo {a; eaque Oj'/d) jLxibuH rcligaue-
ruut. has trabos (c) . . .: 2,9,2; duae primum
tiabcH in hoIo . . . conlocantur inqueeis columellao
dcligiiiitur. Iias . . .: 2,10,2; t turmae:
V1146, 1 u. equites; t 'l'' turres . . .
18
275
Is (1, A. a) P) aa) M) a) et 6))
276
erigebat easque multis tormentis . . . completas
ad opera Caesaris adpellebat: 1,26,1.
erat eo loco fossa . . . et uallum (uallus
Ald.) contra hostem . . . pedum X , tantundem-
que eius ualli agger in latitudinem (c) pate-
bat. ab eo intermisso spatio pedum DC alter
conuersus in contrariam partem erat uallus: 3,
63,1.2; TT uti . . uiatores . . . consistere
cogant et quid (c) quisque eorum de quaque
re audierit . . . quaerant : IV 5, 2 ; 1 ter-
tium est genus eorum, qui uri appellantur. hi
simt . . . figuia tauri. magna uis eorum est
(est eoruni a(h)f) et magna uelocitas .... hos
. . .: VI 28, 1.2; *^ (duae fuerunt Ariouisti
uxores . . . . utraque (c) in ea fuga periit.
fuerunt (periit. fuerunt Bug ; perierunt codd.;
edd. plur.) duae filiae: harum (earum fi) altera
(duae fiUae harum altera codd.; edd. plur.} oc-
cisa, altera capta est: 153,4;) uxores habent
deni duodenique inter se communes (c) . . . ;
sed qui (c) sunt ex iis (ABM; Fr., Ilold.; his ^;
rell. edd.; hiis Q) nati, eorum habentur liberi,
quo (c) primum uirgo (c) quaeque deducta (c)
est: V14,5.
3) atque is, et is, neque is : duabusque missis
subsidio cohortibus a Caesare atque iis
(hiis Q eorr., a; his Np., Dt.) primis legionum
duarum: V15, 4; leui facto equestri proelio
atque eo ([i; ScJin.; om. a; rell. edd.) secundo
in castra exercitum reduxit: VII 53,2; aditus
. . . maximis defixis trabibus atque eis prae-
acutis praesaepit: 1,27,4; f conloquium
petunt et id, si fieri possit, semoto a militibus
loco: 1,84,1; ne . . . multis . . secundis proe-
liis unum aduersum et id mediocre oppone-
rent: 3,73,2; ^ quod legionem neque
eam (p; tam a) plenissiniam . . . propter
paucitatem despiciebant : 1112,3.
66) genus (et uunierus) pronominis alia suut
atque substantiuj {Aara avvEaiv): (amici-
tiam populi Komaui sibi ornamento et prae-
sidio, non detrimento esse oportere, t idque
(itaque Paul) se hac {ea,BM; edd.) spe i^etisse:
144,5;) ^ ciuitati persuasit, ut de fini-
bus suis . . . exirent . . . . id hoc facilius eis
persuasit, quod uudique loci natura Heluetii
continentur: 1 2, 1—3; T conuocato consilio
(c) omniumque ordinum ad id consilium (c)
adhibitis centurjonibus uehementer eos {o»i. A)
incusauit: 140,1; (legati) ad consilium rem
deferunt magnaque inter eos exsistit (c) con-
trouersia: V28, 2; in consilio (concilio Np., Dt.)
prommtiat Pompeium celeriter subsidio uen-
turum hortaturque eos, ne animo deficiant: 1,
19,1; t subito pedestres copias . . .
ostenderunt. hi (fj; ii BM; Fr.; iis AQ^)
nostros disiectos adorti proeUum renouarunt:
11120,4; his (regibus) imperat, uti coactis om-
nibus copiis castra . . . oppugnent. ii (hi /*.-
hii af) cum ad castra uenissent, nostri erup-
tione facta multis eorum interfectis . . . suos
incolumes reduxeruut: V 22, 1.2; copias equi-
tatus peditatusque subsidio Biturigibus mittuut.
qui cum ad flumen Ligerim uenissent, . . .
reuertuntur .... Bituriges eorum discessu sta-
tim se (c) cum Aruemis coniungunt (c) : VII
5, 3. 4. 7 ; 1 consilium capit omnem . . .
equitatum noctu dimittere. discedentibus
mandat, ut suam quisque eorum ciuitatem
adeat: VII 71, 2; T[ deiude reliquae legio-
nes cum tribunis militum et primorum ordi-
num centurionibus egerunt, uti Caesari satis
facerent; . . . eorum satisfactione accepta . . .
profectus est: 141,3. 4; H circiter hominum
milia CXXX superfuerunt eaque tota nocte
continenter ierunt. . . . iu fines Lingonum die
quarto peruenerunt, cum . . . uostri triduum
morati eos sequi non potuissent. Caesar ad Lin-
gonas . . . misit, ne eos frumento neue aUa re
iuuarent .... ipse triduo intermisso cum omni-
bus copiis eos sequi coepit : 1 26, 5. 6 ; (VI 35, 5.
6 21. p. 267 equites ;) If ad eam partem
(Heluetiorum) peruenit, quae nondum flumen
transierat. eos impeditos et inopiuantes adgres-
sus magnam partem eorum (eor. part. af) con-
cidit: 112,2.3.
6) nomina propria aa) eiuitatum: (AUo-
broges: 3,59,2.4 et 60,1 u. iS) 6) 66);) 1[
ab eo loco in fines Ambianorum peruenit.
. . . eorum fines Neruii attingebant: 1115,2.
3 ; 1f cuniculis . . . actis , cuius rei sunt
longe peritissimi Aquitani, propterea quod
multis locis apud eos aerariae secturaeque ( CG)
sunt: 11121,3; 1[ legionis nonae et deci-
mae milites . . . Atrebates (nam his (iis
BM^; Fr.) ea pars obuenerat) . . . iu flumen
compulerunt et transire conantes insecuti gla-
diis magnam partem eorum impeditam inter-
fecerunt: 1123,1; H Auximatibus agit
gratias seque eorum facti memorem fore poUi-
cetur: 1, 13,5.
horum omnium fortissimi suut Belgae,
propterea quod a cultu . . . prouinciae lou-
gissime absunt niinimeque ad eos mercatores
saepe commeaut: 11,3; dat negotium . . .
Gfallis, qui finitimi Belgis eraut, uti ea, quae
apud eos gerantur, cognoscant . . . . hi ...
nuntiauerunt manus cogi .... tum uero dubi-
tandum non existimauit, quin ad eos profi-
cisceretur (c): 112,3—5; plerosque Belgas csse
277
is (1. A. a) [i) Ka) M) 6) aa))
278
ortos a (c) Germanis . . . . de numero eorum
omnia se haberc explorata Remi dicebant ....
plurimum inter eos Bellouacos . . . ualere. hos
(eos [i) posse conficere armata milia centum:
114,1.4.5; t Bellouaci: (II 4, 5 ?<.
Belgae;) si suas copias Haedui in fines Belloua-
corum introduxerint et eorum agros populari
coepcrint: II 5, 3; petere non solum Bellouacos,
sed etiam pro hls (iis BM} Haeduos, ut sua
(c) clementia ac mansuetudine in eos utatur:
1114,5; t nec solis Biturigibus com-
munem salutem committendam censent, quod
penes eos (paene in eo ik; Np.; iiaene ex eo
Ein. IJofftn.), si id oppidum retinuissent, sum-
mam uictoriae coustare intellegebant : VII 21, 3.
gratias agit . . . Gaditanis, quod . . . sese
. . in libertatem uindicassent , tribunis militum
centurionibusque, qui eo praesidii causa uene-
rant, quod eorum consilia sua uirtute confir-
massent: 2,21,1; t Gallis magno . . .
erat impediraento, quod pluribus eorum scutis
uno ictu pilorum transflxis . . . (non) satis com-
mode pugnare poterant : I 25, 3 ; multae res ad
hoc consilium Gallos hortabantur: . . . inopia
cibariorum, cui rei parum diligenter ab his (X;
Sclin., Fr., Dh., Illd. ; iis Np., Dt.) erat prouisum:
III 18,6; ut ad bella suscipienda Gallorum . . .
proinptus est animus, sic mollis ac niinime re-
sisteus ad calamitates perferendas mens eorum
est: 11119,6; cognita GaUorum infirmitate
(luantum iam apud eos hostes uno proelio
auctoritatis essent con.secuti sentiebat: IV 13, 3;
cum ex significatione Gallorum noui aliquid ab
iis (his /') iniri coiisilii (e) intellexisseut: VII
12,6; consilia cuiusque (c) modi Gallorum oc-
currebant .... aggcrem cuniculis subtrahebant,
eo scientius, quod apud eos magnae sunt fer-
rariae atque omne genus cuniculorum notum
atquc usitatum est: VII 22, 1.2; t quod
(llcluetii) fere cotidianis proeliis cum Germa-
nis coutendunt, cum aut suis finibus eos prohi-
bent aut ipsi in eorum finibus bellum geruiit:
11,4; paulutini autem (iermanos consuescere
Rliciuini tiausire et iii Galliam magnam eorum
multitudincm uenire populo Komano pericu-
loaum uidebat: 133,3; ultra cuni locum, quo
iii loco Germani consedcrant, circiter passus
scscciitoH ab liis (eis Clar/c; iis A';;., J)l.^; ucrba
ub liiK (ilmndurc ccnscl Ciacc), castris idoneum
lociim dclcgit: 149,1; quod ajiud Gcrnianos ca
(c) consucludo csset, ut matres fumiliae eorum
sorlibus et (c) uaticinati<mibus declararcnt: I
50,4; (IV 2,2 ti. 2. A. h) fi);) mi.ssas lcga-
tioucs ub non luilliH ciuitutibus ad Gcrmunos
inuitatosquo eos, u(i ub lihcno diMccdcicut: IV
6,3; a quibus (Germanis) cum paucorum die-
rum iter abesset, legati ab his (iis Np., Fr.)
uenerunt : IV 7, 2 ; cum uideret Germanos tam
facile impelli, ut (c) in Galliam uenirent, suis
quoque rebus eos timere uoluit : IV 16, 1 ; Grer-
mani, qui auxilio ueniebant, . . . sese domum
receperunt (e). cum his (BMQ: iis //; hils a)
propinqui Indutiomari, qui defectionis auctores
fuerant, comitati eos ex ciuitate excesserunt (c) :
VI 8, 7. 8 ; duabus de causis Ehenum transire
constituit; quarum una (c) erat (c), quod (Ger-
mani add. Berijk) auxilia contra se Treueris
miserant, altera, ne ad eos Ambiorix receptum
(ambiorLS rec. ad eos fi) haberet: VI9, 1. 2;
22,1 u. 2. A. b) fi) dd) uictus; 28,9 ib. es)
ad; t Heluetii iam . . . in Haeduorum
fines peruenerant eorumque agros populaban-
tur: 111,1; si Haeduis de iniuriis, quas ipsis
sociisque eorum intulerint, . . . satis faciant: I
14, 6 ; quem (equitatum) ex omni prouLncia et
Haeduis atque eorum sociis coactum habebat:
1 15, 1 ; dieui ex die ducere Haedui .... ubi
se diutius duci intellexit . . ., conuocatis eorum
principibus . . . grauiter eos accusat: 116,5;
cum his Haeduos eorumque cUentes . . . con-
tendisse: 131,6; quod Haeduos . . . in dicione
uidebat Germauorum teneri eoriunque obsides
csse apud Ariouistum . . . intellegebat : 133,2;
neue Haeduos iniuria lacesseret neue his sociis-
que eorum bellum inferret : 1 35, 3 ; Haeduis se
obsides redditurum non esse neque his (codd.;
Schn., Hold., Dt.'^; iis rell. cdd.) neque eorum
sociis iniuria bellum inlaturum: 136,5; si id
non fecissent, longe iis (his X: Sclm., Uold.)
fraternum nomeu populi Eomani afuturum: I
36,5; docebat (c) ctiam, quam ueteres . . .
causae necessitudinis ipsis cum Haeduis inter-
cederent, quae senatus consulta quotiens quam-
que honorifica in eos facta essent: 143,6.7;
jiostulauit . . . , ne uut Haeduis aut eorum
sociis bellum inferret: I 43, 9; quod summa
auctoritas antiquitus erat m Hueduis magnue-
que eorum cruut {om. (i) clientelue: VI 12, 2;
ut magnam partem clientium ab Haeduis ad
se traducerent obsidesque ab his (codd.; iis Np.,
Fr., Dt.) principum filios accipercnt: VI 12, 3.
4; aduentu Cacsaris iiicta comnuitatione rerum
obsidibus liuedui» rcdditis, uetcribus clientelis
restitutis, nouis j)cr Cacsarcm conipurutis, quod
ii (c), qui se ad eorum umicitiam adgregaue-
rant (e), melioro condicionc . . . sc uti uide-
biuit, reliquis rebus eorum gratia diguitatcquo
(c) anii>li(icata Sequaiii j)riiu'i])atiuii dimise-
riuit: VI 12,6; (iiiod lcgibus llacdiiorum iis
((•), qui suiumum mugistnitum obtiuorcut, c.\-
18*
279
is (1. A. a) p> y.a) 91) b) no))
280
cedere ex finibus non liceret, ne quid de iure
aut de legibus (de legibus aut iure ^) eormn
deminuisse uideretur, ipse in Haeduos proficisci
statuit: VII 33, 2; agmen Haeduorum couspi-
catus immisso equitatu iter eorum moratur:
VII 40, 4; Haedui . . . maiorem multitudinem
ad arma (e) concitant. interim nuntio allato
omnes eorum (eor. omn. (i) milites in potestate
Caesaris teneri concurrunt ad Aristium: VII
42,1—6; 43,1; Idtauiccum Bibracte (c) ab Hae-
duis receptum , quod est oppidum apud eos
maximae .luctoritatis : VII 55, 4; defectione Hae-
duorum cognita beUum augetur (c) .... quan-
tum . . . pecunia ualent, ad sollicitandas ciui-
tates nituntur ; nacti obsides, quos Caesar apud
eos deposuerat, horum supplicio dubitantes
territant: VII 63, 1—3; imperant Haeduis atque
(c) eorum clientibus . . . milia XXXV: VII
75,2; 1 Heluetii: 17,1 u. 2. A. b) p)
aa); Heluetii iam . . . in Haeduorum fines
peruenerant. . . . Haedui, ciun se suaque ab
iis (bis a) defendere non possent, legatos . . .
mittunt : 1 11, 1. 2 ; 12,2.3 u. p. 276 66) extr. ; in
eam partem ituros atque ibi futuros Heluetios,
ubi eos Caesar constituisset atque esse uoluis-
set: 113,3.
Massilienses: 1,34,3.4 it. 2. B.; quibus
mandatis acceptis Massilienses portas Caesari
clauserant; Albicos . . ., qui iu eorum fide an-
tiquitus erant . . ., .id se uocauerant: 1,34,4;
35,1 u. 2. B. ; cum Iiis agit, ne initium infe-
rendi beUi *a Massiliensibus oriatur; debere eos
. . . obtemperare. reliqua, quae ad eorum sa-
nandas mentes pertinere arbitrabatur , comme-
morat: 1,35,1.2; hi modo digressi (c) a Mas-
sUiensibus recentem eorum (OliV; eorumdem
N; eodem ») poUicitationem animis continebant:
1,57,4; Massilienses arma . . . proferimt, . . .
pecimiam es publico tradunt. quib us rebus con-
fectis Caesar magis eos pro nomine et uetustate
quam pro meritis in se ciuitatis conseruans
duas ibi legiones praesidio reUnquit (e) : 2, 22,
5.6; ^ Menapios oppresserunt, qui . . .
in suos uicos reniigrauerant (c). Iiis interfectis
nauibusque eorum occupatis . . . flumeu trans-
ierimt atque omnibus eorum aedificiis occupatis
reUquam partem hiemis se eorum copus alue-
rimt: IV 4, 5 — 7; legati, qui in Menapiorum
fines legiones duxerant, omnibus eorum agris
uastatis, frumeutis succisis, aedificiis (c) incen-
sis . . . se . . . receperunt: IV 38, 3.
corum fines Neruii attingebant. quorum de
natura . . . cum quaereret, sic reperiebat: nul-
lum aditum esse ad eos (nuUum esse aditimi
ad hos p) mercatoribus .... cum per eorum
fines triduum (c) iter fecisset, inueniebat ex
captiuis (eorum add. B'-p) : II 15, 3. 4 ; 16, 1 ;
quidam ex his . . . nocte ad Neruios peruene-
runt atque his (AQaf; iis BWi; Fr., Db.)
demonstrarunt: 1117,2; Neruii antiquitus . . .,
quo facilius finitimorum equitatum, si praedandi
causa ad eos uenisseut ( CC) , impedirent , . . .
eflecerant, ut: 1117,4; facile hac oratioue Ner-
uiis persuadet. itaque confestim dimissis nuntiis
ad Ceutrones, Grudios, . . . Geidumnos, qui
omnes sub eorum imperio sunt (e), . . . cogunt:
V38fia;<r. ; 39,1; *{ Numidae . . . passim
consederant. hos oppressos somno et dispersos
adorti magnum eorum numerum interficiunt:
2, 38, 4. 5.
praedae loco Parthiuos habuerat frumen-
tumque omne conquisitum spoUatis efibssisque
eorum domibus per equites comportarat (c) :
3,42,5.
huc (c) (se) iturum (c) per fiues Remo-
rum eorumque agros populaturum: V56, 5;
f Komanos pulsos superatosque , castris im-
pedimentisque eorum hostes potitos : II 24, 5;
qui ad huuc modum loouti : non (se) existimare
Eomanos sine ope diuina (c) beUum gerere
. . . se suaque omnia eorum potestati permittere
dixerunt: 1131,2.3; si suam gratiam Romani
ueUnt, posse us (a; eis [i) utUes esse amicos:
IV 7, 4; Eomani si casu iuteruenerint (c), for-
tunae . . . habendam gratiam, quod et pauci-
tatem eorum ex loco superiore cognoscere et
uirtutem despicere potuerint, qui . . .: VII
20, 6.
Senones . . . Cauarinum, quem Caesar apud
eos regem constituerat, . . . interficere . . .
conati . . . expiderunt: V54, 2; t peius
uictoribus Sequauis quam Haeduis uictis
accidisse , propterea quod Ariouistus . . . in
eoruni finibus consedisset: 1 31, 10; nibil Sequani
respondere .... cum ab his (us recc; Fr.)
saepius quaereret : I 32, 3 ; Sequani principatum
dimiseraut. in eorum locum Kemi successerant :
VI12, 6. 7; t Suebi . . . domum reuerti
coeperunt. quos Vbu (c) . . . iusecuti magnum
ex his (iis Fr.; ex his maguum [i) numerum occi-
deruut : I 54, 1 ; IV 1, 3. 4. 7 ; 2, 2. 4 u. 2. A. b) [i) ;
fit . . . certior Suebos . . . copias cogere atque
Us (c) nationibus, quae sub eorum sint (sunt
[i) imperio, deuuntiare, ut: VIIO, 1; mandat,
ut crebros exploratores in Suebos nUttant quae-
que apud eos gerautur cognoscaut: VllO, 3;
T[ Suessioues . . . fiues {c) latissimos fera-
cissimosque agros possidere. apud eos fuisse
regem nostra etiam memoria Diuiciacum: II
4, 6. 7; 1 se trans Ehenum in fines S ugam-
281
is (1. A. a) p) aa) «) 6) aa) el 6Ii))
282
I
I
I
brorum receperat seque cum iis (hiis Qa; his
/() coniunxerat: IV 16,2; Sugambri (c> . . . se
. . in solitudinem ac 8ilua.s abdiderant. Caesar
paucos dies in eorum finibus moratus . . . se
in fines Vbiorum recepit: IV 18, 4; 19,1.
Treueri . . . Labienum cum una legione,
quae in eorum (Kemorum Schambach) finibus
hiemabat (c>, adoriri parabant : VI 7, 1 ; ^
Trinobantes . . . legatos ad Caesarem mit-
tunt . . . . his {h; hiis Q'a; iis a; Fr.) Cae-
sar imperat obsides XL . . . Mandubraciumque
ad eos mittit : V 20, 1. 2. 4.
(ad alteram partem succedunt Vbii . . . . et
(coM.; cdd.; ei Paid) paulo [quam] sunt eius-
dem generis [et] ceteris hunianiores , propterea
quod lihenum attinguiit multumque ad eos
mercatores uentitaiit : I V o, 3 ;) Cacsar paucos
dies in eorum finibus moratus . . . se in fiues
Vbiorum recepit atque iis (his [i ; hiis Q'') auxi-
lium suum pollicitus . . . haec ab iis {\A»aHi;
is BW) cognouit: IV19, 1; 1 Sabinum
. . . in fines Venellorum (c> peruenit. his
(fj; hiis Q''; iis a; Fr., I)b.) praeerat Viri-
douix: 11117,1.2.
Db) homiiiuiii: Dioscorides et Serapion . . .
ad Achillam perueuerunt. quos ille, cum in
conspectum eius uenissent , . . . corripi atque
interfici iussit: 3, 109, 4. 5; Achillas . . . occupa-
bat Alexandriam .... sed Caesar dispositis
per uias cohortibus impetum eius sustiuuit: 3,
111,1; 1 huic ollicio oppidoque M.' Aci-
lius (Achainlre; Aciiius Faern.; caninianus
Ox) legatus praeerat. is naues nostras . . . post
oppidum reduxit et ad terram dcligauit . . .
obiecit . . . coniuuxit . . .: 3,39,1.2; \
Titurius, cum procul Ambiorigem suos cohor-
tantem conspe.xis.sct , intcrpretem suum Cn.
Ponipeium ad eum mittit .... ille appcllatus
respondit: V 36, 1 ; ille cum Cotta saucio com-
miniicat, . . . ut . . . cum Ambiorige una con-
lociuautur. sperare (se add. [i> ab eo de sua ac
militum salute impctrari posse: V3G, 3; Am-
biorix statim cum ('([uilatu in Aduatucos, qui
crant eius rcgno fiuitimi, proficiscitur: V38, 1;
quod pro c.xplorato liabcbat Aml)iorigeni proelio
non esso contenturum (c) , reliqua eius con-
sitia aninio circumspiciebat: VI 5, 3; si aut
Ambiorigem aut eius legatos finibus suis rece-
pisBent: VrCi, 3; ad ipsiim Amliiorigem contcn-
dit .... magnuc (uit iortunac . . . ipsuiu
efiugcre inorlcm. sed lioc (. .> lacLuin cst, quod
. . . comitos l;imiliarcsquc cius aiiguslo in loco
paulisper equitum nostrorum uiin sustinucrunt :
VI 30, 1—3; 1 crat eo temporo Antonius
Bruudisii; is (add. Forekli.; om. O*; qui rccc.fi');
Np.) uirtute nulitum confisus scaphas . . . con-
texit . . . : 3, 24, 1 ; Pompeius , quia . . . flumen
ei transeundum non erat, . . . ad Antonium
contendit, atque ubi eum (Ohl; eum ubi af;
edd.) adpropinquare cognouit, idoneum locum
nactus ibi copias conlocauit: 3,80,4.5; haec ad
Antonium statim per Graecos deferuntur. ille
. . . unum diem sese castris tenuit; altero die
ad eum peruenit Caesar: 3,30,6; 1 quod
Ariouistus . . . Sequanos decedere iuberet,
propterea quod . . . Harudum milia hominiun
XXIIII ad eum uenissent (uen. ad eum h):
131, 10; Ariouistum . . . in eos omnia exempla
cruciatusque edere, si qua res non ad nutum
aut .ad uoluntatem eius facta sit. hominem esse
barbarum, iracundum, temerarium; non posse
(se) eius imperia diutius sustiuere: 131,12.13;
haec si enuntiata Ariouisto sint, non dubitare,
qum de omnibus obsidibus, qui apud eum
sint, grauissimum supplicium sumat: 131,15;
qui (Sequani) intra fines suos Ariouistum recc-
pissent, quorum oppida omnia in potestate eius
(ei A^) essent: 132,5; placuit ei, ut ad Ario-
uistum legatos mitteret, qui ab eo postularent,
uti . . . deligeret. uelle sese de re publica et
summis utriusque rebus cum eo agere: 134,1;
ei legationi Ariouistus respondit: . . . his re-
sponsis ad Caesarem relatis (c) iterum ad eum
Caesar legatos ciun his mandatis mittit: 134,
2 ; 35, 1 ; Ariouistum se consule cupidissime
populi Romani amicitiam adpetisse. cur hunc
tam temere quisquam ab officio discessurum
iudicaret? sibi quidem persuaderi . . . eum
neque suam neque populi Rom.ani gratiam re-
pudiaturum : I 40, 2. 3 ; Ariouistus legatos ad
eum niittit .... non respuit condiciouem Cae-
sar, iamque eum ad sanitatem reueiti arbitra-
batur . . . inaguamque in spem ueniebat pro
suis tantis populique Romani in eum bcneticiis
. . . fore, uti pertinacia desisteret: 142,1—3;
Ariouistus ex equis ut (c> conloquerentur . . .
postulauit. ubi (c) eo uentum est, Caesar . . .
sua senatusque iii eum bcncticia commemorauit
((•): 143,3.4; clatum esl, qua adrogantia in
conloquio Ariouistus usus omiii Gallia Uonianis
interdixissot inipetumque *ut in uostros eius
equitcs fecissent : I 46, 4 ; biduo post Ariouistus
ad Caesarem lcgatos uiittit (c) . . . . (Caesar)
lcgatum [e (r) suis] sose magiio ciim periculo
ad euin missurum . . . cxistiiii;iliat. coiiiniodis-
simum uisuiii est C. Valcriuni Prooillum . . .
ad oum mittoro: 147,1.3.4; iit, si uollot Ario-
uistu» proclio ooutondero, ei potestas non de-
cssct: 148,3; Ariouistus . . . ccercitum castris
coiitiuuit, oquestri proolio cotidio coutendit. . . ,
283
is (1. A. a) P) aa) 9() 6) 66))
284
ubi eum eastris se <c) tenere Caesar intellexit :
148,5; 49,1; % Attius u. Varus.
Basilus: VI 29,5 u. 2. B. ; Basilus ut im-
peratum est facit. . . . magno accidit casu, ut
. . . incideret priusque eius aduentus (aduen-
tus eius bcdf; om. ik) ab hominibus (c) uide-
retur quam: VI 30, 2; t prodit Libo atque
(c) excusat Bibulum, quod is iracundia
summa erat inimicitiasque habebat etiam pri-
uatas cum Caesare . . . . ob eam causam con-
loquium uitasse, ne res maximae spei maximae-
que utilitatis eias iracundia impeilirentur; 3,
16, 3 ; Bibulus . . . uim morbi sustinere non
potuit. eo mortuo ad neminem unum summa
imperii redit: 3, 18, 1. 2.
ex Afranianis interficiuntur T. Caecilius,
primi pili centurio, et praeter eum centuriones
IIII: 1,46,5; \ Caesari cum id nim-
tiatum esset . . ., maturat ab urbe proficisci.
ubi de eius aduentu Heluetii certiores facti sunt,
legatos ad eum mittunt: 17,1.3; cf. 2. B."(I
7,3;) Caesar . . . respondit .... disponit . . .
communit .... ubi . . . legati ad eum reuer-
terunt: I 7, 4; 8,1—3; qua in re Caesar . . .
etiam priuatas iniurias ultus est, quod eius
soceri L. Pisonis auum . . . Tigurini . . . inter-
fecerant: 112,7; hoc proelio facto . .. exer-
citum traducit. Heluetii repentino eius aduentu
commoti, cum id, quod ipsi diebus XX aeger-
rime confecerant, . . . iUum uno die fecisse in-
tellegerent, legatos ad eum mittunt: 113,1.2;
si quid ei a Caesare grauius accidisset, cum
ipse eum locum amicitiae apud eum teneret: I
20, 4 ; cum . . . ipse . . . abesset . . . , Consi-
dius equo admisso ad eum accurrit : I 22, 2 ;
Caesar ad Lingonas litteras nuntiosque misit,
. . . ipse . . . eos sequi coepit. Heluetii . . .
legatos de deditione ad eum miserunt. qui cum
euni in itinere conuenissent seque ad pedes
(eius add. bfliik) proiecissent : 126,6; 27,1.2;
petierunt, uti sibi coneilium totius Galliae . . .
indicere idque Caesaris uoluntate fecere (OC)
liceret: sese habere quasdam res, quas ex com-
muni corLsensu ab eo petere uellent: 130,4; 31,
1 u. 2. B. ; Caesar . . . hac oratione habita con-
cilium dimisit. et secundum ea multae res eum
hortabantur, quare sibi eam rem cogitandam
. . . putaret: 133,1.2; quam ob rem placuit
ei , ut ad Ariouistum legatos mitteret : I 34, 1 ;
si quid ipsi a Caesare opus esset, sese ad eum
uenturum fuisse: 134,2; Caesar . . . ad Ario-
uistum contendit. cum tridui uiam processisset,
nuntiatum est ei . . .: 137,4.5; 38,1; 39,3 u.
2. B. ; prmcepsque decima legio per tribunos
militum ei gratias egit: I 41,2; cognito Caesaris
aduentu Ariouistus legatos ad eum mittit: I
42, 1 ; postidauit , ne quem peditem ad con-
loquium Caesar adduceret: uereri se, ne per in-
sidias ab eo circumueniretur : 142,4; debere se
suspicari . . Caesarem . . . exercitum . . . suj
opprimendi causa habere. qui nisi deeedat . . .,
sese illum non pro amico, sed pro (c) hoste
habiturum. quod si eum interfecerit, multis sese
nobilibus . . . gratum esse facturum . . . ; quorum
omnium gratiam atque amicitiam eius morte
redimere posset. quod si decessisset . . ., magno
se illum praemio remuneraturum et, quaecum-
que beUa geri uellet, sine uUo eius labore et
periculo confecturum : I 44, 10 — 13 ; Ariouistus
ad Caesarem legatos mittit (c) , uelle se de iis
(e) rebus, quae inter eos agi coeptae neque
perfectae essent, agere cum eo: 147,1; praeter
castra Caesaris suas copias traduxit et milibus
passuum duobus ultra eum castra fecit: 148,
2; quae quidem res Caesari . . . uoluptatem
attuUt .... item M. Metius repertus et ad
eum reductus est : I 53, 6. 8 ; cum esset Caesar
in citeriore Gallia . . ., crebri ad eum rumores
adferebantur litterisque item Labieni certior
fiebat: 111,1; eo cum . . . uenisset (Caesar),
Remi . . . ad eum legatos . . . miserunt : II 3,
1 ; ibi castra posuit. quae res et latus unum
castrorum .. . . mimiebat et post eum (ea Ciacc.)
quae essent (erant j3; Flod.) tuta ab hostibus
reddebat: II 5,4.5; Iccius . . ., unus ex iis, qui
legati . . . ad Caesarem uenerant, nuntium ad
eum mittit: 116,4; manus ad Caesarem tendere
et uoce significare coeperunt, sese in eius tidem
ac potestatem uenire : II 13, 2 ; post discessum
Belgarum dimissis Haeduorum copiis ad eum
reuerterat: 1114,1; legatos ad Caesarem mise-
runt seque ei dediderimt (c) : II 28, 2; sectionem
eius oppidi uniuersam Caesar uendidit. ab iis
(c), qui emerant, capitum numerus ad eum
relatus est milium quinquaginta trium: II 33,
6.7; Caesar . . ., quod omni GalUa pacata
Morini Menapiique supererant, qui in armis
essent neque ad eum umquam legatos de pace
misissent, . . . eo exercitum adduxit (c) : III
28, 1 ; Caesar cum ab hoste non ampUus pas-
suum XII miUbus abesset, . . . ad eum legati
reuertuntur: IV 11,1; quod postridie . . . Ger-
mani frequentes . . . ad eum in castra uene-
runt: IV 13, 4; Caesar iis (c) ... discedendi
potest.item fecit. UU . . . remanere se apud eum
uelle dixerunt: IV 15, 5; Caesar . . . in fines
Sugambrorum (c) contendit (c). interim a
compluribus ciuitatibus ad eimi legati ueniunt :
IV18, 2. 3; buc uaues . . . iubet (Caesar) con-
uenire. interim consiUo eius cognito et per mer-
285
19 (]. A. a) p> aa) M) b) 66))
286
catores perlato ad BritaDnos a compluribus
(eius add. fi) insulae ciuitatibus ad eum legati
ueniunt: IV 21, 4. 5; dum in his locis Caesar
. . . moratur, ex magna parte Morinorum ad
euni iegati uenerunt: IV22, 1; reliquum exer-
citum . . . legatis in Menapios atque in eos
pagos Morinorum, ab quibus ad eum legati
non uenerant, duceudum <c) dedit: IV 22, 5;
tempore oportunissinio Cacsar auxilium tulit;
namque eius aduentu hostes coustiterunt, nostri
se ex timore receperunt: IV34, 1; eo cum
uenisset (Caesar), . . . iubet. qua re nuntiata
Pirustae (c) legatos ad eum mittunt: V 1,6. 7;
e quihus alter, simul atque de Caesaris legio-
numque aduentu cognitum est, ad eum uenit:
V3, 3; postea quam non nulli principes ex ea
ciuitate . . . ad Caesarem uenerunt et de suis
priuatim (c) rebus ab eo petere coeperunt: V
3,5; legatos ad Caesarem niittit: sese ideirco
ab suis discedere atque ad eum uenire noluisse,
quo: V3, G; seseque (c), si Caesar permitteret,
ad eum in castra uenturum, suas ciuitatisque
Ibrtuiias eius fidei permissurum: V3, 7; Man-
dubracius adulescens Caesaris iidem secutus ad
eum in continentem [Galliam] uenerat: V 20, 1;
legatos ad Caesarem mittunt polliceuturque
sese ei dedituros : V 20, 2 ; duobus commeatibus
exercitum reportare (c) instituit (e). ac sic ac-
cidit, uti . . . ex iis (c) , quae inanes ex con-
tiucnti ad eum remitterentur, . . . perpaucae
locum capereut: V23, 2— 4; sese pro Caesaris
in se beneficiis plurimum ei coufiteri debere,
quod eius opera stipendio liberatus esset: V
27,2; quod cum faciat, ct ciuitati sese cou-
sulere . . . et Caesari pro eius meritis gratiam
rcferre: V27, 11; legatos . . ad Caesarcm mit-
tant. sjierare (se) pro eius iustitia quae petie-
rint iin])etraturos: V41,.S; Caesar . . . uuntiura
. . . ad M. Crassum quaestorcm (c) mittit, cuius
liiberna aberant ab eo milia passuum XXV: V
40, 1 ; niissis ad Caesarem . . . legatis , cum is
(liis A(J) omnem (c) ad se senatum uenire
iussisset, dicto audientes nou fuerunt: V54, 3;
(Jingotorigom, . . . quem supra dcMKiustrauimus
Caesaris secutum fidem alj co nou discessisse
(c), liostcm iudicat (c) : V5(), 3; in Seuones (e)
proficiscitur magnisqi ^ itiueribus eo perueuit.
cognito eius aduentu Acco, qui princcps cius
consilii fucrat, iubct: Vl?> exlr.; 4,1; Caesar
. . . aedilicia uicosquc inccudit, miigno . . . ho-
minum numcro potitur. qnibus rcbus coacti
Menapii Icgatos ail cuui pacis pctcndac causa
mittunt. illc . . .: VI(), 1.2; Cacsar . . . rcli-
quas copias equitatuniquo traducit. Vbii . . .
purgandi s\ii (c) causa ad cum lcgatos mittunt:
VI 9, 1 . 5. 6 ; diffidens . . . Caesarem fidem ser-
uaturum, quod longius (eum add. ^) progres-
sum audiebat neque ulla de reditu eius fama
adferebiitur: VI36, 1; priusque omnes in unum
locum cogit (Caesar) quam de eius aduentu
Aruernis nuntiari posset: VII 9,5; magnam
haec res Caesari difficultatem ad consilium
capiendum adferebat , . . . ne stipendiariis Hae-
duorum expugnatis cuncta Gallia deficeret, quod
nullum aniicis in eo pracsidium uideret {AQBjt,;
Schn.: uideretur M; rell. edd.) positum esse
(c): VII 10, 1; Vercingetorix . . . obuiam Cae-
sari proficiscitur. ille oppidum . . . Nouiodunum
oppugnare instituerat. quo ex oppido cum legati
ad eum uenissent, . . . iubet: VII12, 1--3;
oppidani perterriti comprehensos eos, quorum
opera plebem concitatam existimabant, ad Cae-
sarera perduxerunt (f) seseque ei dediderunt:
VII 13, 2 ; quin etiam Caesar cum . . . diceret,
imiuersi ab eo ue id faceret petebant: VII 17,
4; Caesar . . . exercitum . . . reficit (c). iam
prope hieme confecta, cum . . . ad hostem pro-
ficisci constituisset , siue eum ex paludibus . . .
elicere siue obsidione premere posset, legati ad
cum principes Haeduorum ueniunt (c) : VII
32,1.2; 32,5 u. 2. IJ.; esse non nullo se Cae-
saris beneticio .adfectum, sic tamen, ut iustissi-
mam apud eum causiim obtinuerit: VII 37, 4;
Eporedorix . . . et uua Viridomarus . . ., quem
Caesar . . . ex huraili loco (c) ad suramam
dignitatem perduxcrat, iu equitum numcro con-
uenerant nominatini ab eo euocati: VII 39, 1;
admiratus (Caesar) quaerit ex perfugis causam,
quorum maguus ad eum cotidie numerus con-
ttuebat: VII 44,2; (munitiones . . . perfecit,
iit ne magna quidera multitudiuc, si ita ac-
cidat, t cius discessu (equitura discessu OoL;
eius acccssu coni. Np.; Vercingetorigis iu--
cessitu Paid; |eius discessu] Kran.; IH.; [si
ita accidat eius discessu] Whitte; u. CU)
raunitiomun praesidia circumfundi possent:
VII 74, 1;) accclenit Caesar, ut proelio inter-
sit. eius iiduentu ex colore uestitus cognito
. . . hostes (CC) proelium comraittunt: VII
87,5; 88,1; sin Caesarem respiciant atquc eius
gratiam sequiuitur: 1,1,3; timere Ciiesarem
ereptis (Np.; correptis 0/.) ab eo duabus le-
gionibus, ne iid eius periculum . . . retinero
cas ad urbcni Pompcius uideretur: 1,2,3; ante
certam dicm Ciicsar c.xcrcitiun diuiittat; si non
fiiciat, eum aducrsus rcm publiciuu lacturum
uideri: 1,2, (i. 7; poUicctur L. Tiso ccnsor scsc
iturum ad Cacsarom, itcm L. Koscius priu«tt)r,
qui de his rebiis cuni doccant: 1,3,6; legati ml
tJaesareni miltautur, qiii uoluulatcm scnatus ci
287
is (1. A. a) P) aa) M) 6) bfi))
288
proponant: 1,3,7; Pompeius ab inimicis Cae-
saris incitatus . . . totum se ab eius amicitia
auerterat: 1,4,4; nec doceudi Caesaris propin-
quis eius spatium datur: 1,5,1; tribuni plebis
sese . . ad Caesarem conferuut. is eo tempore
erat Rauennae exspectabatque : 1,5,5; alieno
esse animo in Caesarem milites neque iis (c)
posse persuaderi, uti eum defendant aut sequan-
tur saltem: 1,6,2; Ariminum . . . proficiscitur
(Caesar) ibique tribunos plebis, qui ad eum con-
fugerant, conuenit: 1,8,1; Roscius . . . ibi . .
consules Pompeiumque inuenit; postulata Cae-
saris renuntiat. illi deliberata re respondent
scriptaque ad eum mandata . . . remittunt (c) :
1, 10, 1. 2; Caesar enim adueutare iam iamque et
adesse eius equites falso nuntiabantur: 1,14,1;
Auximo (c) Caesar progressus (c) omnem agrum
Picenum percurrit. cunctae earum regionum prae-
fecturae libentissimis animis eum recipiunt exer-
citumque eius omnibus rebus iuuant. etiam Ciu-
gulo . . . ad eum legati ueniunt: 1,15,1.2;
Caesar . . . reliquas . . copias exspectare in-
stituit. eo triduo legio VIII. ad eum uenit: 1,
18, 4. 5 ; 20, 5 ti. 2. B. ; neque ab eo prius Do-
mitiani milites disceduut quam in conspectum
Caesaris deducatiu-. cum eo de salute sua agit:
1,22,2.3; Caesarisque in se beneficia exponit,
quae erant maxima: quod per eum in collegiuin
pontificum uenerat, quod . . .: 1,22,3.4; uon
nullae cohortes in agmen Caesaris, aliae (c) in
equites incidunt. reducitur ad eum deprensus
ex itinere N. (c) Magius: 1,24,4; tametsi
. . . admirabatur (Caesar) Magium . . . ad se non
remitti, atque ea res saepe temptata etsi im-
petus eius consUiaque tardabat, tamen . . . in
eo perseuerandum putabat : 1 , 2G, 2 ; Caesar iis
ciuitatibus, quae ad eius amicitiam accesserant,
. . . pecus imperabat: 1, 52,4; imperat militibus
Caesar, ut naues faciant, cuius generis eum
superioribus annis usus Britanniae docuerat: 1,
54, 1 ; iuterim Oscenses et Calagurritani . . .
mittunt ad eum legatos: 1,G0, 1; transit etiam
cohors Illurgauouensis ad eum cognito ciuitatis
consilio: 1,60,4; relinquebatur Caesari nihil
nisi uti equitatu agmen aduersariorum male
haberet et carperet. pons (c) enim ipsius maguum
circuitum habebat, ut multo breuiore itinere
illi ad Hiberum peruenire possent. equites ab
eo missi flumen transeunt: 1,63,2.3; neque
uero id (c) Caesarem fugiebat .... idque ex
(c) omnibus partibus ab eo flagitabatui- : 1,71,
1 ; ad Caesarem ueniunt seque ei commendant :
1,74,4; magnumque fructum suae pristiuae
lenitatis . . . Caesar ferebat, consiliumque cius
a cuuctis probabatur: 1,74,7; Caesar militcs
aduersariorum . . . conquiri et remitti iubet. sed
ex numero tribunorum militum centurionumque
non nuUi sua uoluntate apud eum remanse-
runt. quos Ule postea magno in honore habuit :
1,77,1.2; eique negotio Q. Fufium Calenum
legatuni praeficit (Caesar). hoc eius praescripto
. . . ad Varum flumen est iter factum: 1,87, 4.
5; praedicauit aduersa Caesarem proelia fecisse,
magnum numerum ab eo militum ad Afranium
perfugisse : 2, 18, 3 ; tradita legione Varro Cor-
dubam ad Caesarem uenit ; relatis ad eum publi-
cis cum fide rationibus quod penes eum est
pecuniae tradit: 2,20,8; Curio numquam se
amisso exercitu, queni a Caesare fidei commis-
sum acceperit, in eius conspectum reuersurura
confirmat: 2,42,4; dictatore habente comitia
Caesare consules creantur lulius Caesar et P.
Seruilius: is enim erat annus, quo per leges
ei (eum b) consulem fieri liceret: 3,1,1; quod
prius ad continentem uisus (c) est Caesar quam
de eius aduentu fama omnino in eas regiones
perferretur: 3,7,3; cui (c) rei missis (c) ad
Caesarem legatis auxilium ab eo petebant: 3,
9, 5 ; demonstrauimus L. Vibullium Rufum . . .
bis in potestatem peruenisse Caesaris atque ab
eo esse dimissum : 3, 10, 1 ; se atque oppidum
Caesari dedidit incolumisque ab eo conseruatus
est: 3,11,4; recepto Caesar Orico . . . Apol-
louiam proficiscitur. eius (Ofhl; cuius a; cdd.)
aduentu audito L. Staberius (c), qui ibi prae-
erat, aquam comportare in arcem (c) atque eam
munire . . . coepit: 3,12,1; quoniam primo
uenientem Caesarem non prohibuissent, *at reli-
quos eius exercitus impedirent : 3, 25, 3 ; pon-
tones Lissi relinquit hoc consilio, ut . . . ali-
quam Caesar ad insequendum facultatem liabe-
ret, nuntiosque ad eum celeriter mittit: 3,29,
4; Caesar . . . temptandas sibi prouincias . . . exi-
stim.abat ; et cum ad eum ex Thessalia Aetolia-
que legati uenissent, . . . misit: 3,34, 1. 2; (Cae-
sar) Dyrrachium profectus est . . . . Pompeius
enim primo ignorans eius consilium . . . an-
gustiis rei frumentariae compulsum discessisse
existimabat; postea . . . castra mouit breuiore
itinere se occurrere ei posse sperans: 3,41,3.4;
milia sagittarum circiter XXX in castellum
coniecta Caesari renuntiauerunt (c), scutoque
ad eum relato Scaeuae centuriouis inuenta sunt
in eo foramina CXX (c) : 3,53,4; nolite, ob-
secro, committere, quod ante in exercitu Cae-
saris non accidit, ut rei mihtaris dedecus ad-
mittatur, incolumemque ad eum deferte: 3,64,
4; Caesar . . . reliquit iu opere cohortes duas
. . . ; ipse . . . reUquas cohortes . . . ad legionem
Pompei . . . eduxit. neque eum prima opinio
289
is (1. A. a) fi) aa) 21) 6) 66))
290
fefellit: 3,67,3.4; 75,2 u. 2. €.; celeriter ex
conspectu castrorum discessit. neque uero Pom-
peius cognito consilio eius moram ullam ad 'm-
sequendum intulit: 3,75,2.3; fama percrebuerat
pulsum fugere Caesarem paeue omnibus copiis
amissis. baec . . . ciuitates non nullas ab eius
amicitia auertebat: 3,79,4; quae gens paucis
ante mensibus ultro ad Caesarem legatos mise-
rat . . . praesidiuraque ab eo militum petierat :
3, 80, 1 ; temptandum Caesar existimauit, quid-
nam Pompeius propositi . . . haberet. itaque
. . . aciem . . instruxit. . . . quae res in dies
confirmatiorem eius exercitum efficiebat: 3,84,
1.2; erat Crastinus euocatus in exercitu Cae-
saris , qui superiore anno apud eum primum
pilum in legione X. duxerat: 3, 91,1; Pompeius
suis praedixerat, ut (c) Caesaris impetum ex-
ciperent . . . aciemque eius distrahi paterentur :
3,92,1; Caesar jirima luce omnes eos . . . arma
proicere iussit. quod ubi . . . fecerunt passis-
que palmis . . . fientes ab eo salutem petiue-
ruut, consolatus consurgere iussit: 3, 98, 1. 2; de
Iliis rebus cum ageretur apud Caesarem isque
maxime uellet . . . controuersias regum com-
ponere: 3, 109, 1 ; Achillas . . . occupabat Alexan-
driam praeter eam (e) oppidi partem, quam
Caesar cum militibus tenebat, primo impetu
domum eius inrumpere conatus: 3,111,1; Cae-
sar ... ibi pracsidium posuit. quibus est rebus
cflcctum, uti tuto frumentum auxiliaque naui-
bus ad eum supportari possent: 3, 112,(); f
eo L. Caesar adulescens uenit, cuius pater
Caesaris erat legatus. is reliquo sermone con-
fccto . . . habere se a Pompeio ad eura priuati
officii mundata demonstrat: 1,8,2; reliquae
Caesaris naues (cognita aM. liSclm.) eius fuga
se Hadrumetum (c) receperunt. hunc . . .: 2,
23,4; Tf eo Q. (e) Calenum misit eique
{Gland.; et q. eo(U.; et C. Ciaec.) Sabinum
et Cassium . . . adiungit: 3,55,1; f
Humma imiierii traditur (Jam u 1 ogeno Aulerco,
qui . . . propter singularcm scientiam rei mili-
taris ad cum est honorem euocatus. is cum
animaduertisset : VII 57, 3. 4; | (Cani-
nianus: 3,39,1.2 u. Acilius;) *{ mcmoria
tenebat L. Cassium consulem occisum cxer-
cilumquc cius al) llcluetiis ]iiilHum: 17,4; liic
pagus . . . L. Cassium consulcm interfecerat et
eiuM exercitum sub iugum miserat: 112,5; —
prius Cassius ad Messanam nauibus aduolauit
quam I'omponius de cius aduentu cognosceret:
3,101,1; f ad Cicoronis liiberna (c)
aduolant (e) nondum ad eum liuna dc Titurii
morto pcrlaLa. luilc (C'0) . . .: V 39, 1 ; ad Cicc-
ronem pcrlugcriit *siimmaiiii|ii(! ci lidciii pnic-
IjuxIu, (JaoHar. 1 1.
stiterat : V 45, 2 ; Ciceronem pro eius merito
legionemque conlaudat: V52, 3; ei legioni ca-
strisque Q. Tullium Ciceronem praeflcit (c)
ducentosque equites ei (p; om. a; edd.) attri-
buit: VI 32, 6; ^ principibus Treuerorum
ad se conuocatis hos (eos fi) singillatim Cinge-
torigi conciliauit, quod cum merito eius a se
fieri intellegebat, tum (c) magni interesse arbitra-
batur eius auctoritatem inter suos quam pluri-
mum ualere , cuius tam egregiam in se uolun-
tatem perspexisset: V4, 3; in eo concilio Cinge-
torigem . . . hostem iudicat (c) bouaque (c)
eius publicat: V56, 3; a Cingetorige atque eius
propinquis oratione Indutiomari cognita: V 57,
2; % (nuntiis ad Milonem missis, qui
Clodio iuterfecto eo (Scal.; eius codd.) nomine
erat damnatus: 3,21,4;) \ senatusque
Coelium ab re publica remouendum censuit.
hoc decreto eum consul senatu prohibuit et
contionari conantem de rostris deduxit. ille . . .
(Milonem) praemisit. ipse cum Casilinum uenis-
set unoque tempore signa eius militaria atque
arma Capuae essent comprensa (c) . . . , pate-
factis consiliis exclusus Capua et periculum
ueritus, quod conuentus arma ceperat atque eum
hostis loco habendum exi.stimabat , cousilio
destitit: 3,21,2—5; 1 rogati tamen ab
Commio pro eius hospitio duo milia mise-
runt (c): VII 75,5; huius opera Commii . . .
erat usus in Britannia Caesar; quibus (c) ille
(c) pro meritis ciuitatem eius immunem esse
iusserat, iura legesque reddiderat atque (c) ipsi
Morinos attribuerat: VII 7G, 1 ; 1 P. Cras-
sus adulescens cum legione septima . . . in
Audibus *hiemabat. is . . . praefectos tribunos-
que milituni complures in finitimas ciuitates
. . . dimisit: 1117,2.3; — Crassum Samaro-
briuae praeficit (c) legionemque ei (p; oin. a;
edd.) attribuit: V47, 2; t erat Crasti-
nus euocatus in exercitu Caesaris. . . . hic . . .
inquit .... haec cum dixisset, . . . procucur-
rit, atiiue eum electi milites circiter CXX uolun-
tarii (c) eiusdem centuriae sunt prosecuti: 3,91,
1—3 ; Caesar existimabat eo proelio excellen-
tissimam uirtutem Crastini fuisse optimeque
eum de se mcritum iudicabat: 3,99,2; t
non praetercunda oralio Critognati uidetur
(c) propter eius singularom et (c) ncfiiriam
crudclitntcm. hic . . . : VII 77, 2; t (litteris
ab co {«'. c. Curione) C. {Db.; litteris a fabio
c. fli; litt. a f. cB. i»; litt. a f. cum a; ii. CC)
Caesaris (caesnre a) consulibus rcdditis: 1,1,
1 ;) quo facto ad Curioncm cquitcs reucrtuutur
ciiptiuosquc lul eiuii rcducunt: 2, 38, 5; hortatur
('uriimcui Cn. Diniiitiiis . . . ct sc ab co uoii
19
291
ia (1. A. a) p) aa) 9t) 6) 66))
292
discessurum pollicetur: 2,42,3; T signa ad
Curiuni transferunt atque ad eum transeunt:
1,24,3.
Diuiciacum ad se uocari iubet et . . . cum
eo conloquitur; . . . petit atque iiortatur, ut
sine eius offensioue animi uel ipso de eo causa
cognita statuat uel ciuitatem statuere iubeat : I
19, 3. 5 ; Diuici.acus . . . Caesarem complexus
obsecrare coepit, ne . . . . haec cum . . . pete-
ret, Cae-sar eius dextram prendit: 120,1.5; rf.
2. B. I 20, 5; itinere exquisito per Diuiciacum,
quod ex *Gallis ei maximam fidem habebat: I
41, 4; ipse Diuiciacum Haeduum magnopere
cohortatus docet . . . . his *datis mandatis eum
ab <c> se dimittit: 115,2.3; f cuius lega-
tionis Diuico prinoeps fuit, qui bello Cassiano
dux Heluetiorum fuerat. is ita cum Caesare
egit: 113,2.3; 1 neque enim aliter facere
poterit (Dolabella): tanta eius humanitas, is
sensus, ea in me est beneuolentia : ajj. Oie. ad
Att. 1X16,3; \ eodemque tempore Do-
mitius in Macedoniam uenit, et cum ad eum
frequentes ciuitatium (c) legationes {c} con-
uenire coepissent, nuntiiitum est: 3, 3G, 1; magno
impetu tetendit <c) ad Domitium, et cum ab eo
milia passuum XX afuisset, subito se ad Cas-
sium . . . conuertit: 3,36,2; timens Domitio,
ne aduentu Pompei praeoccuparetur , ad eum
omni celeritate . . . ferebatur: 3,78,2; prae-
missis nuntiis ad Cn. Domitium Caesar ei </";
caesari o; caesar Ohl; Np., Dt.) scripsit et quid
fleri uellet ostendit: 3,78,5; — Domitius naui-
bus iyiassiliam peruenit atque ab iis <c) recep-
tus urbi praeficitur; summa ei belli admini-
strandi permittitur. eius imperio <c) classem
quoque uersus dimittunt: 1,36,1.2; L. Domi-
tius . . . in montem refugiens, cum uires eum
<ei f) lassitudine defecissent, ab equitibus est
inlerfectus: 3,99,4; t Dumnorigi Hae-
duo . . . ut idem conaretur persuadet eique
filiani suam in matrimonium dat: 13,5; legatos
ad Dumnorigem Haeduum mittunt, ut eo de-
precatore a Sequanis impetrarent : 1 9, 2 ; (Dum-
norigem) odisse etiam suo nomine Caesarem et
Romanos, quod eorum aduentu potentia eius
deminuta . . . sit : 1 18, 8 ; initium eius fugae
factum a Dumnorige atque eius equitibus: I
18,10; satis esse causae arbitrabatur, quare in
eum aut ipse animaduerteret aut ciuitatem
animaduertere iuberet : 119, t; nam ne eius
supplicio Diuiciaci animum offenderet uere-
batur: 119,2; comnionefacit, quae ipso prae-
sente in concilio Gallorum de Dumnorige sint
dicta, et ostendit, quae separatim quisque de eo
apud se dixerit; petit atque hortatur, ut sine
eius offensione animi uel ipse de eo causa
cognita statuat uel ciuitatem statuere iubeat: I
19,4.5; Dumnorigem ad se uocat, fratrem ad-
hibet; quae <ille add. Paul) in eo reprehendat
<c) ostendit: 120,6; erat una cum ceteris
Dumnorix Haeduus .... hunc secum habere
iu primis constituerat, quod eum {om. ji) cu-
pidum rerum nouarum, cupidum imperii, magni
animi, magnae iuter Gallos auctoritatis cogno-
uerat : V 6, 1 ; deterrendum quibuscumque rebus
posset Dumnorigem statuebat; quod longius
eius amentiam progredi uidebat, prospiciendum
<c), ne quid sibi ac rei publicae nocere posset :
V7, 1. 2; dabat operam, ut in offlcio Dumno-
rigem contineret, nihilo tamen setius omuia
eius consilia cognosceret <c) : V 7, 3 ; Dumnorix
cum equitibus Haeduorum . . . domum disce-
dere coepit. qua re nuntiata Caesar . . . magnam
partem equitatus ad eum insequendum mittit
<e> retrahique imperat <c> : V 7, 5. 6.
Fabius Paelignus quidam . . . Varum no-
mme appellans requirebat .... paulumque
afuit, quin Varum interficeret; quod ille peri-
culum sublato ad eius conatum scuto uitauit:
2,35,2; t Fauonio auxilium ferre con-
tendit. itaque die ac nocte continuato itinere ad
eum peruenit: 3,36,7.8.
Galba . . . castellis . . compluribus eorum
expugnatis missis ad eum undique legatis . . .
constituit: III 1,4.
Hirrus u. Lucilius.
Indutiomarus legatos ad Caesarem mittit.
. . . Caesar etsi intellegebat, . . . quae . . eum
res ab instituto consilio deterreret, tameu . . .
Indutiomarum ad se cum ducentis obsidibus
uenire iussit. his <e) adductis, in iis <c) tilio
<flliis [i) propmquisque eius omnibus, conso-
latus Indutiomarum . . . est: V3, 5; 4, 1. 2; In-
dutiomarus nihilo minus copias cogere, exer-
cere . . . coepit. ac tantam sibi . . . auctoritatem
comparauerat, ut undique ad eum legationes
concurrerent, gratiam atque amicitiam pubhce
priuatimque peterent: V55, 3. 4; Indutiomarus
interficitur caputque eius refertur iu castra: V
58, 6 ; interfecto Indutiomaro . . . ad eius pro-
pinquos a Treueris imperium defertur: VI 2,1;
t audit lubam ... restitisse in regno, Sabur-
ram, eius praefectum, . . . Vticae adpropin-
quare: 2, 38, 1; luba . . . magnam partem
eorum interfici iussit . . ., cum Varus suam
fidem ab eo laedi quereretur : 2, 44, 2.
Labieuus, ut erat ei praeceptum a Caesare,
. . . nostros exspectabat: 122,3; Labieno scri-
bit, ut quam plurimas possit <c> iia legionibus,
quae sint {Proekseh; sunt X; edd.) apud eum.
293
is (1. A. a) fi) a-/» ?(( b) 66))
294
naues instituat: Vll,4; pauci . . . ad T. La-
bicnum legatum . . . perueniuiit atque eum de
rebus gestis certiorem faciunt: V37, 7; Labie-
nus . . . caede cohortium cognita, cum omnes
ad eum Treuerorum copiae uenissent (c), . . .
litteras Caesari remittit. Cacsar consilio eius
probato . . . ponebat: V47, 4— 48, 1; Labienus
. . . equites . . uudique euocat; hls certam {e)
diem conueniendi dicit. intcrim prope cotidie
cuni oniui equitatu Indutiomarus sub castris
eius uagabatur: V57, 1 — 3; totius exercitus im-
pcdinicnta ad Labienum . . . mittit duasque ad
eum iegiones (^'K>[i; Schn., Holil.; legiones ad
cum BM; rcll. edd.) proficisci iubet: VI 5, 6; La-
bienum . . . adoriri parabant, iamque ab eo non
longius bidui (c) uia aberant, cum: VI 7,2; qua
ex frequentia T. Labienus prodit, f summissa
(sed is oniissa Madu.) orationc loqui {del. Madu.)
de pace atque (del. Madu.) altercari cum Va-
tinio incipit: 3,19,5; If id oppidum Ijcn-
lulus Spinther X cohortibus tcnelKit; qui . . .
incidit in Vibullium Kufum . . . . a quo factus
VibuUius certior , quae res in Piceno gereren-
tur, luilites ab eo .iccipit, ipsum dimittit: 1,
15,3.4; recepto Firmo (CC) expulsoque Len-
tulo Caesar conquiri milites, qui ab eo disces-
serant, . . . iubet: 1,10,1; Lentuhis 8pinther
. . . cum uigihis . . . no.stris conloquitur: uelle,
si sibi fiat potestas, Caesarem conuenire. facta
potcstate ex oppido mittitur, neque ab eo prius
Domitiani milites discedunt quam: 1,22,1.2;
1i Caninium Kebihnn legatuni , famiharem ne-
<'cssariuni(;r?/.c Bcrihonii Libonis, niittit :id cura
conhjquii causa: 1,20,3; ^ cum quibusdam
adulescenlibus conloquitur, quorum erat princeps
LitauiccuB atque eius iratres ( frater fh) :
VII 37, 1; placuit, ut (c) Litauiccus decem illis
milibus . . . praeficeretur atque ea f ducenda
curarct fratresque eius ad Caesareui praecur-
rcrent: VII 37, 7; Litauiccum obsccrant, ut sil)i
con.sulat .... ostendit ciucs Konuuios, qui cius
praesidii liducia una erant: VI13fc>, C. 9; cuni
. . . cognouissent Litauiccum Bibracte (c) ab
Haeduis receptum, . . . Conuictolitauim magi-
stratum magnauKiue partem senatus ad euni
conuenissc: VII 55,4; 1 magnaquc iiiter
eos in consilio fuit controuersia, oportoivtnc
Lucilii (I^p.; I. /; luci Oa/il) Hirri, quod is
a rompcio ad rarthos (e) missus esset, . . .
absentis rationem liaberi, cum eius necessarii
lidem implorarent Pompei, praestaret quod pro-
ficiMcenti lecepisset , ne per eius auctoritatcm
doccptuH uiderctur: 3,82,5.
N. Magiii m (I'iri\ini.: niagnum 71/), Pompci
prHofccLdiii , diprchciidi. sciiicet nico iii.sliliitu
usus Bum et eum statim missum feci: ap. Cic.
ad Att. IX 7 C, 2; f clam nuntiis ad Mi-
lonem mi.ssis . . . atque eo in Italiam euocato
. . . sibi coniunxit atque eum in Thuriuum . . .
praemisit: 3, 21,4.
apud Hehietios longe nobilissimus fuit et
ditissimus Orgetorix. is M. Messala et M.
(c) Pisone consulibus . . . coniurationem nobi-
litatis fecit et ciuitati persuasit, ut: 12,1; [ad
eas res conficiendas] Orgetorix [deligitur. is]
sibi lcgationem ad ciuitates suscepit: 13,3;
Orgetorix mortuus est, neque abest suspicio,
. . . quin ipsc sibi mortem consciuerit. post
eius mortem nihilo minus Heluetii id, quod
constituerant, facere conantur: 14, 4; 5,1; t
tirones . . . se Otacilio (octacilio -::) dedide-
runt. qui omnes ad eum perducti (c) contra
rcligionem iuris iuraudi in eius conspectu (c)
crudelissime interliciuntur: 3,28,4.
(Pompeius: VI 1, 2 u. i. 15.;) Pompeio
esse in animo rei publicae non deesse, si sena-
tus sequatur; si cunctctur . . ., nequiquam eius
auxilium , si postea uelit, senatum implora-
turum: 1,1,4; eadem fere . . . Koscius agit
cum Caesare sibique Pompeium commemorasse
demonstrat. quae res etsi nihil ad leuandas in-
iuriuH pertinere uidcbantur, tamen idoneos nac-
tus homines, per quos ea, quae uellet, ad eum
perferrentur, petit ab utroque, quoniam Pompei
mandata ad se detulerint, ne grauentur sua
quoque ad eum postulata deferre: 1,8,4; 9,1;
reducitur ad eum
N.
fN Magius Cremona
(GC), praefectus fabrum Cn. Pompei. quem
Caesar ad eum remittit cum mandatis (CC):
1,24,4.5; ciuitates uictae nomeu atque impe-
rium absentis Pompei (Dauis.; om. codd.) time-
bant, quae in amicitia manserant (pompei add.
codd.: del. Dauis.) , magnis adiectae beneficiis
cuni diligebaut: 1,01,3; Pompeius . . . Dyr-
racliio timens diurnis co (r) uocturnisque itine-
ribus contendit. sinuil [ac] Caesar adpropin-
quare dicebatur, tantusque terror incidit eius
exercitui (c), ... ut: 3,13,1.2; cum propo
Dyrrachium Ponipeius constitisset . . ., Labie-
nus procedit iuratiiue se eum non descrturum
eundemque casum subiturum, quemcumque ei
(ct ///) fortuna tribuissct: 3,13,3; postulabat
Caesar, ut lcgatos sibi ad Pompoium siuc peri-
culo mittere liceret, idque ipsi fore recipereut
aut acceptos por se ad euni pcrducerent: 3, 17,
2; Ponipcius, quia . . . fiumcn ei tiauseuudum
iion crat, magnis itincribu.s ad Aiitoiiium con-
tciidit: 3,30,4; ad l'(uupcium peruciiit iuxta-
c|ue eiim castra ]iosuit et . . . doccnieiidi poto-
stalcm 1'oiiipcio fccit: 3,41,1; uti pabuhitiuue
lU*
295
is (1. A. a) P) xa) 9J) 6) 6b))
296
Pompeium pioMberet equitatumque eius ad rem
gerendam inutilem efficeret: 3,43,3; exercitum
in aciem . . . produxit, . . . ut paene castris Pom-
pei legiones subiceret, tantumque a uallo eius
prima acies aberat, uti: 3, Sf), 1; Pompeius . . .
munitionem ad flumen perduxerat . . .; sed is
(his a) quoque mutato consilio . . . eo loco
excesserat: 3,66,4.6; interim Pompeius ... V
<c> legiones <c> . . . subsidio suis duxit; eodem-
que tempore equitatus eius nostris equitibus
adpropinqu,abat: 3,69,1; Pompeius insidias
timens, credo, quod haec praeter spem accide-
rant eius, qui paulo ante ex castris fugientes
suos conspexerat, munitionibus adpropinquare
aliquamdiu non audebat equitesque eius an-
gustiis . . . ad insequendum tardabantur: 3, 70,
1; Pompeius eo proelio imperator est appel-
latus . . . . at Labienus <c>, cum ab eo impe-
trauisset, ut sibi captiuos tradi iuberet, omnes
. . . interfecit: 3,71,3.4; Pompeius confecto
eius diei itinere in suis ueteribus castris . . .
consedit. eius <cuius 0} milites . . . longius
progrediebantur: 3,76,2; cum eius (Hirri) ne-
cessarii fidem implorarent Pompei, pr.aestaret
quod proficiscenti recepisset, ne per eius auc-
toritatem deceptus uideretur: 3,82,5; Caesar,
cum Pompei castris adpropinquasset , ad hunc
modum aciem eius instrUctam animum aduertit
<c> : 3, 88, 1 ; has firmissimas se habere Pom-
peius existimabat .... cohortes CX (CC) ex-
pleuerat. haec erant milia <c> XLV, euocatorum
circiter duo, quae ex beneficiariis superiorum
exercituum ad eum conuenerant <c>. . . . reli-
quas cohortes VII castris propinquisque castellis
praesidio disposuerat. dextrum cornu eius riuus
quidam . . . muniebat: 3,88,4.5; .ad eum (Pto-
lomaeum) Pompeius misit, ut pro . . . amicitia
patris Alexandria reciperetur atque illius opibus
in calamitate tegeretur. sed qui ab eo missi
erant, . . . coeperunt: 3,103,3.4; suum offi-
cium Pompeio praestarent <c> neue eius for-
tunam despicerent <c>: 3,103,4; in hoc erant
numero complures Pompei milites, quos ex eius
exercitu acceptos . . . Gabinius <c> Alexan-
driam traduxerat: 3, 103, 5; amici regis . . . siue
timore adducti, . . . ne Pompeius Alexandriam
Aegyptumque occuparet, siue despecta eius for-
tuna ... his, qui erant ab eo missi, palam
liberaliter responderunt eumque ad regem uenire
iusserunt : 3, 104, 1 ; ab his liberaliter ipse (Pom-
peius) appellatus et quadam notitia Septimii
productus, quod bello praedonum apud eum
ordinem duxerat, nauiculam . . . conscendit:
3,104,3; cum audisset Pompeium Cypri uisum,
coniectans eum Aegyptum iter habere . . .
Alexandriam peruenit: 3,106,1; t prius
Cassius . . . aduolauit quam Pomponius de
eius aduentu cognosceret perturbatumque eum
nactus . . . onerarias naues . . . immisit: 3,
101,1.2; 1 erat in procuratione regni
propter aetatem pueri nutricius eius , eunuchus
nomine Pothinus. is primum inter suos queri
atque indignari coepit: 3, 108, 1 ; H Pro-
cillus u. Valerius; t testamento Ptolo-
maeus populum Romanum obtestabatur. tabu-
lae testamenti unae per legatos eius Eomam
<c> erant allatae: 3,108,3.4; — ibi casu rex
erat Ptolomaeus, puer aetate, magnis copiis
cum sorore Cleopatra bellum gerens, quam . . .
expulerat; castraque Cleopatrae non longo spatio
ab eius castris distabant. ad eum Pompeius
misit, ut . . . Alexandria reciperetur atque illius
opibus . . . tegeretur: 3,103,2.3; sibi placere
regem Ptolomaeum atque eius sororem Cleo-
patram exercitus, quos haberent, dimittere: 3,
107, 2.
Sabinus . . . castris sese <c> tenebat, cum
Viridouix contra eum duorum <c> milium
spatio consedisset: 11117,5; tum demum Titu-
rius . . . concursare cohortesque disponere , haec
tamen ipsa timide atque ut eum <ei befk) om-
nia deficere uiderentur : V 33, 1 ; t scuto-
que ad eum relato Scaeuae centurionis in-
uenta sunt in eo foramina CXX <c>. quem
Caesar . . . ab octauis ordinibus ad primipilum
se traducere pronuntiauit; eius enim opera <c>
castellum . . . conseruatum esse constabat: 3,
53,4.5; 1 cum in fanum uentum esset adhi-
bitis compluribus ordinis senatorii , quos aduo-
cauerat Scipio, litterae ei redduntur: 3,33,1;
Scipio biduum . . . moratus ad flumen, quod
inter eum et Domitii castra fluebat : 3, 37, 1 ;
cum . . . Scipionem . . in Macedoniam uenisse
constaret, non oblitus pristini instituti Cae-
sar mittit ad eum A. Clodium, suum atque
illius familiarem, quem ab illo . . . commen-
datum in suorum necessariorum numero habere
instituerat. huic dat litteras mandataque ad
eum, quorum <c> haec erat summa .... haec
ad eum mandata Clodius refert: 3,57,1.2.5;
Domitius, qiii dies complures castris Scipionis
castra conlata habuisset, rei frumentariae causa
ab eo discesserat: 3,79,3; suum cum Scipione
lionorem partitur classicumque apud eum cani
et alterum illi iubet praetorium tendi : 3, 82, 1 ;
t Scribonius u. Libo.
erat in Carnutibus summo loco natus Tasge-
tius, cuius <P; huius a; Fr.) maiores in sua
ciuitate regnum obtinuerant. huic Caesar pro
eius uirtute atque in se beneuolentia , quod in
297
is (1. A. a) fJ) aa) 3J) et »))
298
omnibus bellis singulari eius opera fuerat usus,
maiorum locum restituerat. tertium iam liunc
annum regnantem iiiimici palam multis ex
ciuitate auctoribus interfeccrunt {sic [i; iuimieis
iam multis palam ex ciuitate et iis auctoribus
eum interfecerunt a; u. CC): V25, 1 — 3; t
Thermus cohortes ex urbe reducit et profugit.
milites in itinere ab eo discedunt: 1,12,2; T[
Titurius u. Sabinus; t impetuque mul-
titudinis in C. Trebonium facto et non nullis
uulneratis eum de tribunali deturbauit: 3, 21,2.
commodissimum uisum est C. Valerium
Procillura . . ., quod in eo peccandi Germanis
causa non esset, ad eum mittere: 147,4; C.
Valerius Procillus . . . in ipsum Caesarem . . .
incidit. quae quidem res Caesari . . . uolup-
tatem attulit, quod hominem honcstissimum
prouinciae Galliae, suum familiarem et ho-
spitem , . . . sibi restitutum uidebat (c) neque
eius calamitate de tanta uoluptate . . . quic-
quam fortuna deminuerat. is (hic fj) se prae-
sente de se ter sortibus consultum dicebat: I
53, 5 — 7; ^ M. Varro . . . cum . . . cognouit
. . . atque haec ad eum *elatius atque inflatius
Afranius jjerscribebat <c), se quoque ad motus
fortunae mouere coepit: 2,17,1.3; hoc uero
magis properare Varro, ut . . . Gades conten-
<leret .... progresso ei paulo longius litterae
n Gadibus redduntur: 2,20,1.2; Varro . . .
certior ab suis factus est praeclusa.s esse portas.
tum . . . ad Caesarem mittit paratum se esse
legionem cui iusserit tradere. illc ad eum Sex.
Caesarem mittit atque huic tradi iubet: 2,20,
6.7; tnidita legione Varro Cordubam ad Cae-
sarem uenit. relatis ad eum publicia . . . rationi-
bus quod penes eum est pecuniae tradit: 2,20,
8; 1f centurionca Marsi duo . . . ad Attium
Varum perfugiunt. hi siue uere quam habue-
rant opinionem ad eum perferunt, siue etiam
auribus Vari seruiimt, . . . confirmant quidem
certe: 2,27,1.2; Fabius . . . Varum nomine
appollana requirebat, uti unus ease (c) ox eius
militibuH . . . uidoretur. ubi ille . . .: 2,35,1 ;
reliquae copiae misais ad Varum iioctu lega-
torum numero centurionibus sese ei dedi<lerunt:
2,44,1; TT simili ratione ibi Vercinge-
torix . . . conuocatis suis clientibus facile (c)
inceudit (r). cognito eius consilio ad arma con-
curritur: VII 4, 1. 2; oninium conaensu ad eum
dcfcrtur iniperium: VII 4, 7; ipse (Vcrcinge-
tori.x) in liiturigcs proliciscitur. eiua aducntu
Hituriges ad Ilaeduoa . . . legatoa mittunt: VII
5,1.2; Vercingetorix . . . proditionis inaimu-
latus, . . . quod eius discessu lloniani tanta
oi"M'tuiiil:ilc . , . uciiiascMt, . . . reapoiidil: VII
20,1; summum esse Vercingetorigem ducem,
nec de eius fide dubitandum: VII 21,1; simul
in s{)em ueniebant eius adtirmatione de reliquis
:Kliungendis ciuitatibus: VII 30, 4; Vercmge-
torix . . . iubet. his rebus . . . expletur. interim
Teutomatus (c) . . . cum magno equitum suo-
rum numero (c) . . . ad eum peruenit: VII
31,1.4.5.
CC) terrarum: qui . . . in Africam per-
uenerat atque eam sua spoiite uacuam occu-
pauerat: 1, 31, 2.
bb) oppidoruin : sperans Pompeium aut Dyr-
rachium compelli aut (ut aef) ab eo (?; op-
pido Patd) intcrcludi posse, quod omuem com-
meatum . . . eo contulisset: 3,41,3.
ec) lluniinuin: JMosa . . . parte quadam ex
Rheno recepta . . . insulam efficit Batauorum
neque longius ab co (oceauo A') milibus pas-
suum LXXX in Oceanum (rhenuni X) influit
(sic Ald.; u. c et CC}: IV 10, 2; H quod
inter fines Heluetiorum et Allobrogum . . .
Rhodanus fluit isque (hiaque AB^AP) non
nullis locis uado transitur: 16,2.
S8) ad iihiia subst. pionomen peitinet;
a) appellatiua; no) oiusdcm gencris: populi
Kom. hanc esse consuetudinem , ut socios
atque amicos . . . gratia, dignitate, honore
auctiores uelit esse; quod uero ad amicitiam
I)opuli Romani nttulisscnt, id iis (Ifi; eis a;
his a) eripi quis pati posset? 143,8; 1
frumenti copiam . . . habebant . . . caetrati
auxiliarcsque nullam . . .; itaque magnus
eorum cotidie numerus ad Caesarem perfugie-
bat: 1,78,1.2; t reliqu.ae legiones cum
tribunis militum et primoiuni ordinum cen-
turionibus egerunt, uti (per eo& add. R^^}
Caesari satis facerent: 141,3; cf. p. 270 bb) legio-
nes ; hacc eadcm ccnturionibus tribunisque mili-
tum maudabant, ut per eos ad Caesarem de-
ferrentur (c) : VII 17, 8; milites . . . centuriones
(que add. 0'fhl} tribunosque militum adiro
atque obsecrare, ut per eos Caesar certior fieret:
1,64,3; 1 oiniies clientcs obacratos-
que suos . . . eodem conduxit; per eos ne
causam diceret se eripuit: 14,2; t quid
. . . propinquis consanguineisque nostris
auimi fore existimatis, si . . .? nolite hos (o)
uestro auxilio exapoliare (c> .... an, quod ad
diem iion ueueruiil, dc corum fiilc coustiintia-
(luc dubitatia? . . . si (c) illorum iiunliis con-
lirniari nou potestis omni aditu pracsaepto, his
utimini tcstilnis adpropinquaro eorum nduen-
tum: VII 77,8— 11; H equites hostium
ossodariiquc . . . cum cquitntu nostro in
iliiicre conlli.\ci'uiit , ila \('> tamcu . ul iiustri
299
is (1. A. a) [i) aa) SJ») o) el b))
300
omnibus partibus superiores fuerint atque eos
{AQ'^; omnes -BJ/; Fr.) in siluas collesque
compulerint: V15, 1; \ milites equites-
que in expeditioaem misit .... his {M%;
hiis Q^^a; iis AQ^B^; Fr., Db.; is M^) aliquan-
tum itineris progressis . . . equites a Q. Atrio
ad Caesarem uenerunt: V 10, 1.2; t equi-
tesque ab his arcessit et leuis armaturae pe-
dites, qui inter eos proeliari consuerant. eorum
aduentu . . . a tribunis militum . . . atque euo-
catis equos sumit Germauisque distribuit: VII
65,4.5; t missis ad eos ab Otacilio (c)
equitibus circiter CCCC quique eos ar-
mati ex praesidio secuti sunt se defeude-
runt et non uullis eorimi interfectis Lucolumes
se ad nostros receperunt: 3,28,6; \ simul
ab sinistro cornu P. Attii equitatus omnis
et uua leuis armaturae (e) interiecti
complures, cum se in uallem demitterent (c),
cernebantur. ad eos Curio equitatum . . . mittit:
2,34,2.3; Tf expeditos autem ex euo-
catis "cum sagittariis funditoribusque
. . . disponit. hos certo signo reuocare consti-
tuit . . . atque iis (hiis h; his Os) expedito
loco actuaria nauigia relinquit: 1,27,5.6; t
singulis legionibus singulos legatos et quae-
storem praefecit, uti (c) eos testes suae quis-
que uirtutis haberet: 152,1; \ legatis
tribunisque militum couuocatis . . . monuit
. . ., ad nutum et ad tempus omnes res ab iis
(his P; hiis Q) administrarentur: IV 23, 5; \
quod si eum iuterfecerit , multis sese u o b i I i-
bus principibusque populi Komani gratum
esse facturum. id se ab ipsis per eorum nun-
tios compertum habere: 144,12; t ser-
uos, pastores (seruos pastores Pluyg.) armat
atque iis {h; hiis a; his Ofl; edd. uett.) equos
attribuit; ex his (iis Akl.) cuciter CCC equites
coniicit: 1,24,2.
constituit, ut arbitri darentur; per eos iierent
aestimationes possessionum et rerum,
quanti quaeque earura ante bellum fuisset,
atque eae {Ald.; hec f; ea XO; heae a; aee h;
hae cdd.) creditoribus traderentur: 3,1,2.
liD) diuersi geueiis: uiri quautas pecunias
ab uxoribus dotis nomine acceperunt (e),
tantas ex suis bonis . . . cum dotibus com-
municant. . . . uter (c) eorum uita superarit
(c), ad eum pars utriusque cum fructibus (c)
superiorum temporuui peruenit: VI 19, 1. 2;
tt iumentorum muloruraque: VII 45, 2 u.
p. 272 muli; t obsides, arma, seruos,
qui ad eos perfugissent, poposcit. dum ea cou-
quiruntur et conferuntur: 127,3.4; t
(in summo iugo duas legioues et orania
auxilia conlocari (c) . . . et f interea (inter
ea Fr.) sarcinas in unum locum conferri . . .
iussit: 124,2.3.)
6) iioiuina propr.; aa) ciuitatum: ibi Ceu-
trones et Graioceli (c) et Caturiges . . .
exercitum prohibere conantur. compluribus his
{Ca; iis AQMh; Fr., Hold.) proeliis pulsis . . . in
fines Vocontiorum . . . peruenit: 110,5; quod
per fines Sequanorum Heluetios traduxis-
set, quod obsides inter eos dandos curasset: I
19,1; Heluctios, Tulingos, Latouicos
(e) in fines suos . . . reuerti iussit .... Allo-
brogibus imperauit, ut iis (his eodd.; Schn.,
Db., Hold.) frumenti copiam facerent: 128,3;
Neruios . . . adueutum . . ibi Komanorum
exspectare una cum Atrebatibus (c) et
Veromanduis . . .; exspectari etiam ab his
(iis Fr.) Aduatucorum copias: 1116,2.4; ipsi
eraut ex Cimbris Teutonisque prognati,
qui . . . impedimentis . . . custodiam (c) ex
suis ac praesidium (e) sex milia hominum ima
reliquerunt. Iii {MQB^; hii AB^a; ii h) post
eorum obitum midtos aunos a finitimis exagi-
tati . . . delegerunt: 1129,4.5; Galbam cum
legione duodecima . . . in Nantuates (c),
Veragros Sedunosque misit. Galba secim-
dis aliquot proeliis factis castellisque compluri-
bus eorum expugnatis . . . constituit: IIIl,
1. 4;29,3 z<. 2. A. b)[i); Cenimagni, Segon-
tiaci, Ancalites, Bibroci, Cassi legatio-
nibus missis sese Caesari dedimt. ab Iiis (iis a;
Schn.,Fr.,Hld.,Dt.'')Q.ogno%Q\t:\-2\,\.'i; Segni
Condrusique . . . legatos ad Caesarem mise-
runt .... Caesar . . . si qui ad eos Eburones
ex fuga conuenissent, ad se ut reducerentur
imperauit; si ita fecissent, fines eorum se uio-
lattirum negauit: VI 32, 1.2; reseruatis Hae-
duis atque (c) Aruernis, si per eos ciui-
tates reciperare posset : VII 89, 5.
66) honiinum: cognito Caesaris aduentu
(c) Ariouistus legatos ad eum mittit ....
interim saepe ultro citroque cum (c) legati (e)
inter eos mitterentur, Ariouistus postulauit: I
42,1.4; ab his fit initiimi retinendi Silii (c)
atque Velanii (c,- et si quos intercipere
potuerunt add. (i) , quod per eos suos se ob-
sides . . . reciperaturos existimabant: 1118,2;
{erant in ea legione fortissimi uiri . . . T. Pulio
(c) et L. Vorenus. hi (a; ii h; Ald.; hii a)
perpetuas inter se controuersias liabebant: V
44, 2 ;) quod duo magistratum gerant ..... ho-
rum esse alterum Conuictolitaueni . . .,
alterum Cotum . . . . ciuitatem esse omnem
in armis; diuisum senatum, diuisum populum,
suas cuiusque eorura clientelas {u. CC): VII
301
is (1. A. a) fi) aa) 35) 6) - pfi) 9() 6) 66))
302
I
I
I
32,3 — 5; Eporedorix . . . et unii Virido-
inarus ... conuenerant nomiuatim ab eo euo-
cati. his erat inter se . . . contentio . . . . e.v
liis (iis jVp.) Eporedorix . . . rem ad Caesarem
defert: VII 39, 1 — 3; ibi a Viridoniaro atquc
Eporedorige Haeduis appellatus discit . . .
Litauiccum ad sollicitandos Haeduos profec-
tum; opus esse ipsos <e) antecedere .... etsi
. . . horum (eorum fi) discessu maturari (c) de-
fectionem ciuitatis existimal)at, tanien eos re-
tinendos non censuit (c) .... discedentibus his
(iis h) breuiter sua in Haeduos merita exposuit,
. . . his datis mandatis eos ab se dimisit (c) :
VII 54, 1 — 4; eo cum Eporedorix Viridomarus-
que uenissent , . . . existimauerunt .... quam
ad spem multum eos adiuuabat, quod Liger
ex niuibus creuerat: VII 5.5, 4. 10; 1'hilippus
et Cotta (marcellus 0'^; Philippus et Marcel-
linus collega Zumpt rt' Kiiidsch.; Paullus ct
Marcellus Tcrpstra; consules coni. Kp.; prioris
anni consules Uug) priuato consilio praeter-
eunlur neque eorum sortes deiciuntur: 1,G, 5;
Koscius cum (c) Caesare Capuani peruenit
ibique consules Pompeiumque iuuenit .... illi
deliberata rc respondent scriptaque ad eum
mandata remittunt (Np.; permittunt iVa ; per
eos remittunt Ofhl; Db,): 1,10,1.2; principes
uero esse earum partium Cn. Pompeium et
C. Caesarem, patronos ciuitatis; quorum alter
. . . concesserit, alter . . . uectigalia . . auxerit. qua
re paribus eoruni beneficiis pareni se quoque
uoluntatem tiil)uere debere et neutrum eoruni
contra alterum iuuare: 1,35,4.5; haec Afra-
nius Petreiusque et eorum amici ploniora
etiaui . . . Romam ad suos perscribebant : 1,
53,1; loquuntur ambo . . . cum M.' (c) Acilio
(e) et Statio Murco legatis .... postulant,
ut sint indutiac, atquc ab iis (his codd.) impe-
trant: 3, 15, G. 7; tliuersa sibi ambo consilia
capiunt: Caesar, ut quam primum se cum
Antonio coniungeret, Pompeius, ut uenienti-
bus in itinere se opponeret . . ., eodemque die
uterque eorum ex castris statiuis . . . exer-
citum cducunt: 3,30,2.3; Cassium Longi-
nuni . . . in Thessaliam , Caluisium Sabi-
num . . . iii Aot(j|iani misit; maxiiiio eos . . .
dc ro rniniciitiiria ut prouidcrent hortatus est:
3,34,2; erant apiid Caesarem . . . AUobrogcs
II frutres, llauci!lus(e) et Egus, Adbucilli
filii, . . . singulaii uirtuto homines .... bis
domi . . . umplissinios magistratus maiidauerat
atque poh cxtra ordiiiciii iii sciiatuiii lcgciidos
curaiicral . . . . Iii . . . sli]icndiiiiii . . cciiiiliiiii
fraudubant .... c{iiil)ii,>i illi rclniN |jrnii<>li iiiii'
iicrHi Cacsarciu adlciiinl, |Jiiliunniii' dr cjjiiiiu
iniuriis sunt questi et . . . addiderunt falsum ab
his (iis?) equitum numerum deferri .... Caesar
. . . multa uirtuti eorum concedens rem totam
distulit, illos secreto castigauit, quod: 3,59 et
GO, 1 ; his (iis P. Manut.) de causis uterque
eorum («'. e. Caesar et Pompelus) celeritati
studebat: 3,78; 79,1; idem hoc L. Lentulo
. . . et P. Lentulo consulari ac non nullis
aliis acciderat Rhodi; qui cum . . . in insulam
uenissent, oppido . . . recepti nou erant, mis-
sisque ad eos nuntiis , ex (c) his locis discede-
rent, . . . naues soluerant (c) : 3, 102, 7.
CC) ciuitatuin et homiuuiii : (Dumnorigem)
odisse . . . Caesarem et Eomanos, quod
eorum aduentu potentia eius deminuta . . . sit:
118,8; Germanos atque Ariouistum sibi
adiunxerant eosque ad se magnis iacturis pol-
licitationibusquc perduxerant: VI 12, 2; Domi-
tium Massiliensesque de suo aduentu cer-
tiores facit eosque magnopere hortatur, ut rursus
. . . confligaut : 2, 3, 3.
c) appellat. et noiu. proin-.: initium eius
fugae factum a Dumnorige atque eius
equitibus: eorum fuga reliquum esse equi-
tatum perterritum: 1 18, 10; ab liis (militibus)
primo Marsi dissciitire iucipiunt .. . tantaque
iuter eos dissensio exsistit, ut : 1, 20, 3. 4 ; euocat
ad se Caesar Massilia (c) XV primos. cum
his (iis h; is a) agit . . . . legati ... renun-
tiant .... haec dum inter eos aguntur, Do-
niitius n.auibus Massiliam perueiiit: 1,35; 36,1;
filia minor Ptolomaei ad (c) Achillam sese
cx regia traiecit .... sed celeriter cst inter eos
dc principatu controuersia orta: 3, 112, 9. 10.
fifi) proiioiucii iiou sui substaiit. pertiiiet,
scd aut ad alias uoccs aut ad eiiuiitiatiuii
supcrius; 31) masc; o) sing.: summam im-
perii se consulto iiulli discedentem tradidisse,
ne is {Q^M'; his X) multitudinis studio ad
dimicandum impclleretur : VII 20, 5.
6) plur.; no) subi.: hi (ii /(/) (§ 1—4)
bona locupletum diripere, . . . regis domum
obsidere, regno expellere alios, alios ar-
cessere uetere quodam Alexandrini cxercitus
instituto consucrant: 3,110,5; 1 llcntes-
que proiectae ad pedca suoruni omuibus preci-
bus peticrunt (c), ne . . . . ubi eos iii scnlcntia
perstare uiderunt: VII2G,3.4; 1[ cele-
ritcr uostros perturbauerunt; rui-sus (iis add.
Ii ; Iiiis add. a) resistontibus (nostris add.
V.) consuetudiuo (c) sua ud pcdes dcsilucrunt:
IV 12, 1.2.
lili> obi. : Cacsur . . suos fucit ccrtiores oos-
qin' ail (liiiiiciiiidiiui uiiinio confiriuat; V 49,
I ; ipsc (lii.\ lio.itium Cuniulogcmis siiis adcriit
303
is (1. A. a) [i) pp) «) li) - S8) rt) aa))
304
atque eos (eosque a; eos oot. A^} cohorta-
batur(hortabaturp): VII 62,5; ut uenienti-
bus resistant atque eos propellant: 1,55,2;
sic belli rationem esse diuisara , ut Uli classe
naues ausiliaque sua impedirent, ipse ut aqua
terraque eos prohiberet: 3,17,3; cohortes
sinistrum cornu pugnantibus (c) etiam tum ac
resistentibus in acie Pompeianis circumierunt
eosque a tergo sunt *adortae: 3, 93, (j; K
optimum factu esse duxerunt . . . frumento
conimeatuque nostros prohibere et rem in hie-
mem producere, quod liis (iis X; Fr., Hld.)
superatis aut reditu interclusis neminem
postea belli inferendi causa in Britanniam tr.ans-
iturum contidebant: IV 30, 2.
cc) (lat.: quorum haec est coudicio, ut (c)
omuibus in uita commodis una cum iis (e)
fruantur, quorum se amicitiae dediderint; si
quid his (A-ak(?J; iis A^3IB''; Fr., Db., Hold. ;
hiis Q; iss B^) per uim accidat, . . . sibi
mortem consciscant: 11122,2; qua ex parte
nostros premi intellexerant, his (Baef; iis AM/i ;
hiis Q) auxilio ex idterioribus castellis deduc-
tos summittebant; VII 81, 6.
bb) gen.: quibus ita est interdictum, . . . his
(c) omnes decedunt, aditum eorum (p; Schn. ;
om. a.; edd. rell.) sermonemque defugiunt:
VI13, 7; — iudicia in priuatos reddebat, qui
(reddebat; qui Db., Dt.) uerba atque orationem
aduersus rem publicam habuissent; eorum (ha-
buissent, eorum Db., Dt.) bona in publicum
addicebat: 2,18,5; — caput: 3, 102, 6 m. 2. «.;
— ex omni numero . . . uix DCCC . . . in-
columes ad Vercingetorigem peruenerunt. quos
ille . . . excepit ueritus, ne qua in castris ex
(om. P) eorum concursu (conc. eor. p) et
misericordia uulgi seditio oreretur: VII 28, 5. 6;
— nostri . . . magnum eorum (hostium) nume-
rum occiderunt; per eorum corpora reliquos
audacissime transire conantes midtitudine telo-
rum reppulerunt: II 10, 2. 3; ut, cum primi
eorum cecidissent, proximi iacentibus insiste-
rent atque ex eorum corporibus pugnarent: II
27, 3 ; — cum diuturnitas oppugnationis ne-
glegentiores Octauianos effecisset, nacti occa-
sionem meridiani temporis disoessu eorum
. . . in proxima Octauii castra inruperunt: 3,
9, 6; — Massilienses . . . nostros eludebant im-
petusque eorum decipiebant (c): 1,58,1;
(nostri . . . arma quae possunt arripiunt; iiUi
ex castris sese incitant. fit in hostes impetus
(eorum add. Ov; Dt. ; del. Steph.): 2,14,3;> ^
ueritus, quod ad plures pertiuebat, ne ciuitas
eorum impulsu deficeret: V25,4; — multos
in agris inopinantes deprehendit; eorum in-
dicio ad ipsum Ambiorigem contendit: VI 30,
1 ; — hi nouissimos adorti et multa milia pas-
suum prosecuti magnam multitudinem eo-
rum (ceterorum Paid) fugientium conciderunt:
1111,4; quodcumque addebatur subsidio , id
corruptum timore fugientium terrorem et peri-
culum augebat; hominum (horum edd. uett.;
eorum Ciacc.) enim multitudine receptus im-
pedieb.atur: 3, 64, 2; ut . . . VII milium Pompeia-
norum impetum . . . sustinere auderent neque
magnopere eorum multitudine terrerentur: 3,
84,4; — pars: 1,23,3 u. 2. B. ; — panes, cum
in conloquiis Pompeiani famem nostris obiec-
tarent, uulgo in eos iaciebant, ut spem eorum
minuerent: 3,48,2; 1 eos , qui in monte
consederant, . . . arma proicere iussit. quod
ubi . . . fecerunt, . . . omnes conseruauit mili-
tibusque suis commendauit, ne qui eorum
uiolaretur: 3,98,1.2; — interim ii (c) , qui ad
alteram partem oppidi . . . conuenerant, primo
exaudito elamore . . . eo contenderunt. eorum
ut quisque primus uenerat, sub muro con-
sistebat: VII48, 1. 2; — summo esse in peri-
culo rem , quod . . . duo magistratum gerant
et se uterque eorum legibus creatum esse (c) ■'■^;
dicat; horum . . .: VII 32, 3. f^n( L'-^i
ce) e. praep.: hos omnes (§ 1. 2) productos
a contumeliis militum conuiciisque prohibet;
p.auca apud eos loquitur: 1,23,3; eos, qui in
monte consederant, . . . consolatus consurgere
iussit et pauca apud eos de lenitate sua locu-
tus . . . omnes conseru.auit: 3,98,1.2.
(cum his (iis h; is a) agit: 1,35, 1 u. p. 302
c);) flumen a monte seclusit, ne noctu aquari
Pompeiani possent. quo perfecto opere illi de
deditione . . . agere coeperunt (c). pauci ordinis
senatorii, qui se cum iis (his XOahl) con-
iunxerant, nocte fuga salutem petiuerunt: 3,
97, 4. 5.
quo (c) lege communi omnes puberes (ct
add. a.) armati conuenire consuerunt (e). qui
ex iis (his fl) nouissimus conuenit (c), . . .
necatur : V 56, 2.
in eos: 1,23,3 ti. 2. 15.; sub ipsis radicibus
montis (nostri) constiterant, ut nullum frustra
telum in eos mitteretur: 1,45,6; pane.s, cum in
conloquiis Pompeiani famem nostris obiectarent,
uulgo in eos iaciebant : 3, 48, 2.
in iis: IV 12, 3. 4 m. p. 26'6 equites ; V4,2m.
p. 273 obsides; VII 3,1 u. p. 263 ciues.
ubi prima impedimenta nostri exercitus ab
iis (c) , qui in siluis (c) abditi latebant, uisa
sunt, quod tempus inter eos committendi
proeHi conuenerat : II 19, 6.
S) neutr.; o) sing. ; aa) subl. : nuntiatum
305
is (1. A. a) p) pP) ») 0) oa) et 66))
306
I
est ei Ariouistum . . . ad occupandum Veson-
tionem . . . contendere. id ne accideret magno-
pere (c) sibi praecauendum Caesar cxistimabat :
I 38, 1. 2 ; fore, uti pars cum parte ciuitatis con-
fligat; id ne accidat, positum iu eius diligentia
atque auctoritate: VIIS^, 5; erat in magnis
Caesari (c) difficultatibus res, ne maiorem
aestatis partem flumine inipediretur . . .; ita-
que, ne id accideret {accederet B'M} , . . . in
occulto restitit: VII 35, 1.2; relinquebatur , ut
. . . quam latissimas regiones praesidiis teneret
Caesarisque copias . . . distineret; idque (id
quod iV; quod f) accidit: 3,44,2; f con-
fieri: VII 58, 2 ti. 66) conficere; % postu-
labat Caesar, ut legatos sibi ad Pompeium sine
periculo mittere liceret, idque ipsi fore reci-
perent: 3, 17,2; — erant sententiae, quae conau-
dum omnibus modis castraque Vari oppugnanda
censerent, quod id {Clark.; om. cudd. el cdd.)
huius modi militum consiliis omnium {Clark.;
otium codd. et edd.) maxime contrarium esse
arbitrarentur : 2,30,1; — ita ... paene sine
uulnere bellum conticiemus. id autem difficile
non est, cum: 3, 8(j, 4; — rationem esse baben-
dam dicunt, ut Caesar ab exercitu interclu-
datur. id esse facile, quod: VIIl,(j. 7; omni-
bus modis huic rei studendum , ut pabulatione
et {c) conimeatu Romani prohibeantur (c). id
csse facile, quod: VII 14,2.3 ; — ut esset luna
plena, qui dies maritimos aestus maximos in
Oceano efficere consueuit, nostrisque id erat
incognitum: IV29, 1; — tantum apud ho-
mines barbaros ualuit esse aliquos repertos
principes inferendi belli (c), . . . ut . . . nulla
fere ciuiias fuerit non suspecta nobis. idque
adeo haud scio mirandumne sit: V54,4.5;
— id crat perexiguuni: 3,42,4.5 u. p. 26S
frumentum; — prouinciis exccderent excrcitum-
que dimitterent .... hanc unam atque extrc-
mani esse pacis condicionem. id uero niilitibus
fuit pergratum et iucundum . . ., ut, qui
aliquid (c) iusti (c) incomniodi exspectauissent,
ultro praemium missionis fcrrent: 1,85,12; 8G,
1 ; — do Cicerone te uideo quiddam scripsisse,
quod cgo non intellexi ; quantum autem cou-
iectura consequeliar, id erut eius uiodi, ut
magis optaudum quam sperandum putarcm:
ap. de. ad Q. fr. 1110(12), 4; — magnam
taracn haec res illis oliensionem et contemp-
tionem ad omucs attulit, idque ita esso . . .
ex domcslico iudicio atque animi conHcicntia
intellcgcbant: ;i,{i(), 2; — cxorcitum modo Kho-
num tratiHportarct ; id hibi ad auxilimu kikiii-
que (fC) rcliqui tcmporis satis fulurum:
IV 16, G; fugero in prouinciam RouiauoH Qallia-
Ijoxlo, Cuouur. 11.
que excedere : id sibi ad praesentem obtinendam
libertatem satis esse: VII66, 3. 4; ^ con-
diciones pacis . . . ab senatu et a populo peti
debere. t interea et (id interesse Madu.)
rei publicae et ipsis placere oportere . . . : 3, 10,
9; T docet, quanto opere rei publicae . . .
intersit manus hostium distineri. id fieri posse,
si: 115,2.3; sese suo loco (continet) . . . Cae-
sar, si forte timoris simulatione hostes in suum
locum elicere posset . . .; si id efflcere (fieri fi)
non posset, ut . . . uallem . . . transiret: V 50,3;
VI 1,3 u. 66) augere; ad se cum omnibus copiis
ueniret. id ne fieri posset obsidione . . . fiebat:
1,19,4; haec noua sit ratio uincendi, ut miseri-
cordia et liberalitate nos muniamus. id quem
ad modum (eo cum admodum Med.^) fieri pos-
sit non nuUa mihi in mentem ueniunt : ap. Oic.
ad Att. IX 7 (?, 1 ; 1 iusserunt pronuntiari
(e), ut impedimenta relinquerent .... non sine
summo timore et desperatione id factum uide-
batur: V33, 3. 5; relinquebatur, ut ex longin-
quioribus regionibus . . . naues essent exspec-
tandae. id propter anni tempus longum atque
impeditum uidebatur: 1, 29,2; conati sunt prae-
fectum equitum C. Volusenum interticere ....
postquam id difficilius (O'', f- in ras.; facilius
a; facinua NOhl) uisum est . . ., transierunt:
3, 60, 4. 5.
66)obi.: (adaugere: VI 1,3 «. augere;) t
dixerat, prius quam concurrerent acies, fore, uti
exercitus Caesaris pelleretur (c). id cum essent
plerique admirati (mirati /'), . . . inquit: 3,
86,1.2; K Heluetii . . . nostros a nouissimo
agmiue msequi ac lacessere coeperunt. post-
quam id animum aduertit, . . . subducit:
123,3; 24,1; a dextro cornu uehementer mul-
titudine suorum nostram aciem premebant. id
cum animaduertissct P. Crassus adulescens, . . .
misit: 152,6.7; cum circumuentus . . . ceci-
disset (c) atque id fraler . . . procul jmimad-
uertisset: IV 12,6; f ut si quid esset in
bello detrimenti acceptum, non modo id breui
tenipore sarciri (Ji; resarciri a ; ccW.), sed etiam
maioribus augcri (adaugeri p) copiis posset:
VI 1,3; t montem, quem a Labieno occu-
pari uoluerit , ab hostibus tcneri; id se a Gal-
licis armis atque insignibus cognouisse: I
22,2; H si eum interfecerit , multis sese
nobilibus . . . gratum esse facturura; id se ab
ipsis per corum nuntios compertum habere:
144,12; 1 consiliuiu coiKMunt (c) ex op-
pido profugere . . . . id silcntio noctis couati
noii iiiaj;iia iactuia suoruni sese (c) ettecturos
sperabant <^c) : VII 26, 1,2; t Labienus
primo uineas agere, cratibus ntquo nggere pn-
20
307
is (1. A. a) fj) PP) S8) a) et 6))
308
ludem explere atque iter munire conabatur.
postquam id difficilius confieri {AQ^a%; cum
fieri BM; confici Q'^) animaduertit (c>, ...
peruenit: VII58, 1. 2; t Boi et Tulingi
. . . ex itinere uostros "ab latere aperto ad-
gressi circumuenire (c) et id conspicati Hel-
uetii . . . proelium redintegrare coeperunt: I
25,6; f etsi summa difficultas faciendi (c)
pontis proponebatur , tamen id sibi conten-
d e n d u m aut aliter non traducendum exercitum
existimabat: IV 17, 2; f magnum enim
quod adferebant uidebatur, et Caesarem id
summe sciebant cupere: 3,15,8; t effi-
cere u. effieio p. 99.5 p) (5 loc.j; f
cum . . . neque multum aestatis superesset
atque id facile extralii posse inteUegeret : V
22,4; 1 facere u. facio p. 1257-59
(J(J) (33 loc.) ; Tf neque uero id (c) Cae-
sarem fugiebat . . . perterritum exercitum susti-
nere non posse, praesertim . . . cum in loco
aequo atque aperto confligeretur; idque ex (e)
omnibus partibus ab eo flagitabatur: 1,71,
1 ; t ne propius se castra moueret petie-
runt. ne id quidem Caesar ab se impetrari
posse dixit: IV 9, 1.2; magnopere ne longius
progrederetur (c) orabant. cum id non impe-
trassent, petebant: IV 11,1.2; cum litteras ad
senatum miserit, ut omnes ab exercitibus disce-
derent, ne id quidem impetrauisse (O; impe-
trauisset x): 1,0,3; % in omnibus ciuitati-
bus . . . factiones sunt earumque factionum
principes (c) sunt qui summam auctoritatem
eorum iudicio habere existimantur, quorum ad
arbitrium iudiciumque summa omnium rerum
consiliorumque redeat. idque (,3; Schn., Db. ;
itaque a; rell. edd.) eius rei causa antiquitus
institutum uidetur, ne: VI 11,3. 4; neque
fas esse existimant ea litteris mandare . . . . id
mihi duabus de causis instituisse uidentur: VI
14,3.4; f petere contendit, ut in GalUa
relinqueretur .... postea quam id obstinate
sibi negari uidit, . . . coepit: V6,3.4; con-
loquium petunt et id, si fieri possit, semoto a
militibus loco. ubi id a Caesare negatum . . .
est: 1,84,1.2; f magno esse usui posse,
si haec esset in altitudinem turris elata. id hae
ratione perfectum est: 2, 8,3; t ciuitati
persuasit, ut de finibus suis . . . exirent ....
id hoc facilius eis persuasit, quod: 12,1.3;
t ciuitati . . hauc fuisse belli causam , quod
repentinae Gallorum coniurationi resistere uon
potuerit. id se facile ex humilitate sua probare
posse, quod: V27, 4; f Galli se omnes ab
Dite patre prognatos praedicant idque ab (c)
druidibus proditum dicunt: VI18, 1; t
si hoc sibi remitti uellent, remitterent ipsi de
maritimis custodiis; si illud tenerent, se quo-
que id retenturum: 3,17,4; f (resar-
cire,) sarcire: VI 1,3 it. augere; 1 aut
iterum conloquio diem constitueret aut, si id
minus uellet, e (c) suis legatis aliquem ad .se
mitteret : 1 47, 1 ; *[ ictum firraitas materiae
sustinet, et quidquid incidit, fastigio musculi
elabitur. id ubi uident, mutant consilium: 2,
11,1.2.
paulo facit humiliores (naues) quam quibus
in nostro mari uti consueuimus, atque id eo
magis, quod . . . minus magnos ibi fluctus (c)
fieri cognouerat: VI, 2; uincite, inquit, si ita
uultis, Sabinus , et id clariore uoce, ut magna
pars militum exaudiret : V 30, 1 ; reliquas omnes
munitiones ab ea fossa pedes (c) quadringentos
reduxit (deduxit ji); id hoc consilio, . . .
ne de improuiso . . . hostium (c) multitudo
aduolaret: VII 72, 2; conloquium petunt et
id: 1,84,1 u. p. 275 2).
(cc) ^enet.: uelle se de maximis rebus cum
Caesare loqui, si sibi (recc: sibi eius Ohl; an
sibi eius rei?; ei a; eis Xp.; om. f) facultas
detur: 3,15,6.)
&&) c. praep. : (conatur tamen eos . . . cir-
cummunire, ut . . . repentinas eorum eruptiones
demoretur; quo necessario descensuros existi-
mabat. illi et inopia pabuli adducti et quo
essent ad iter (Manut.; id codd.; edd.) expe-
ditiores, omnia sarciuaria iumenta interfici
iubent: 1, 81,5. 6;) necessarium esse existimauit
de repentino aduentu Caesaris Pompeium fieri
certiorem, uti ad id consilium capere posset: 3,
11,1.
de (CC) quibus insulis non nuUi scripserunt
dies continuos XXX sub bruma esse noctem.
nos nihil de eo percontationibus reperie-
bamus: V13,3.4.
ex eo: 120,2 u. p. 268 frater.
si impedimentis (e) suis auxilium ferant atque
in eo morentur, iter facere (c) non posse:
VII 66,5; f Cotta se ad armatum hostem
iturum negat atque in eo perseuerat (con-
stitit[i): V36, 4; haec Caesar ita administra-
bat, ut condiciones pacis dimittendas non exi-
stimaret .... omnibus rebus in eo perseue-
r a n d u m putabat : 1 , 26, 2.
b) plur. ; m) subi.: cum ea (§ 1—5) ita
sint, tamen, si obsides ab iis sibi dentur, . . .
sese cum iis pacem esse facturum : 1 14, 6.
bb) obi. : qui . . . ui Africam peruenerat atque
eam sua sponte uacuani occupauerat dilectuque
habito duas legiones effecerat hominum et loco-
rum notitia et usu eius prouinciae nactus aditus
309
is (1. A. a) fJ) %■) ») 6) 66) - 1. B. a) .'i))
310
I
ad ea conanda: 1,31,2; ^ arma conferri
(c) , iumenta produci, sescentos obsides dari
iubet. ea qui conficeret, C. Trebonium lega-
tum relinquit: VII 11,2.3; t Caesar etsi
intellegebat , qua de causa ea (c. 3,6.7) dice-
rentur quaeque eum res ab instituto consilio
deterreret, tamen: V4, 1; iUi . . ., etsi ab hoste
ea (V 27) dicebantur, tamen uon neglegenda
existimabant : V28,l; 'i dum ea gerun-
tur: IV32, 1; ^ multi in disciplinam con-
ueniunt .... magnum ibi numerum uersuum
ediscere dicuntur .... neque fas esse existi-
mant ea litteris mandare: VI14, 2. 3.
cc) c. praep.: haec quam potest . . . sub-
iectissime exponit. ad ea Caesar respondit: 1,
R4,3— 5; 85,1.
contra ea (28,3—6) Titurius sero facturos
clamitabat, cum : V 29, 1 ; cum superioris etiam
ordinis non nulli . . . manendum eo loco et
rem proelio committendam existimarent. contra
ea Caesar neque satis militibus perterritis con-
fidebat spatiumque interponeudum . . . putabat
{u. CC) : 3, 74, 2. 3.
animos confirmauit poUicitusque est sibi eam
rem curae futuram et secundum ea
multae res eum hortabantur, quare sibi eam
rem cogitandam et suscipiendam putaret: 133,
1.2.
b) adduntiir alia prononi. uel adiect.;
a) ipse: tantum nauium repperit, ut auguste
i' XV uiilia (dimidium Wulff.) legionariorum
militum . . . transportari (c) possent .... atque
eae {hl; heae af; hae O in ras.; edd.) ipsae
copiae hoc infrequentiores [copiae] imponun-
tur, quod: 3,2,3; ^ uisi eo ipso {om.
Xl/ tempore quidam nuntii de Caesaris uic-
toria . . . essent allati: 3,101,3; ^^ neque
eniui temere praeter mercatores illo (c) adit
(c) quisquam, neque iis (hiis Qa: his f; Sclm.}
ipsis quicquam praeter oram maritimam . . .
notum est: IV 20,3; H tametai dextris
umeris exsertis animaduertebantur , quod iu-
signe pactum (c) esse consuerat, tanien id
ipsum sui falleudi causa milites ab ho.stibus
factum existimabant: VII 50, 2.
(i) omnis: a P. Crasso, quem cum legione
una miserat ad Venetos, Venellos (c), O.sismos,
Coriosolitas (c), Esuuios (c), Aulercos, Redones
(c) , ... certior factus est omnes cas ciui-
tates in dicioneni (c) . . . populi Romani esse
redactaa (c) : II 34; t "miies (ialliae ciui-
tjites . . . contra se castra hubuis.-ic; cas om-
nc8 copias a se imo (c) proelio pulsiu» (c)
ac superataii esse: 144,3; ^ rem obtinuit
Caesar omnesquo cns (§ 2. 3) naues et rcli-
quas, quae erant in nanalibus, incendit: 3,111,
6; T (nec prius iUe est a propugnatoribus
uacuus relictus locus, quam restincto aggere
atque omni (ea add. a; om. ,S; Sehn.; ex Ciaec;
rell. edd.) parte summotis hostibns finis est pu-
gnaudi factus: VII25, 4;) ex his (^; edd.plur.;
iis ABM: Fr.i hiis Q) omnibus (§2) iudi-
cat rebus . . .: V52,3; ^^ reUquos omnes
Belgas in armis esse Germanosque . . . sese
cum his coniunxisse, tantumque esse eorum
omnium furorem, nt: 113,4.5; hi . . . multos
annos a finitimis exagitati . . . consensu eorum
omnium pace facta himc sibi domiciUo locimi
delegerunt: 1129,5; hos leuis armaturae Lusi-
tani peritique earura regionum caetrati citerioris
Hispaniae consectabantur; quibus erat procliue
tranare flumen, quod consuetudo eorum omnium
est, ut sine utribus (c) ad exercitum non eant:
1,48,7; ^ ex iis {AB3I; Fr.; hus Q;
his ^; rdl. edd.) omnibus (V 12. (13)) longe
sunt humanissimi qui Cantium incolunt: V
14, 1 ; ^^ quod per fines Sequanorum
Heluetios traduxisset, quod obsides inter eos
dandos curasset, quod ea omnia non modo
iniussu suo et ciuitatis, sed etiam inscientibus
ipsis fecisset : 1 19, 1.
y) (xuiuque: duas . . ibi legiones conscribit
et tres . . . ex hibemis educit et . . . c u m his
(o; iis AQ^MCh: Fr., Hold.; is Q') quinque
legionibus ire contendit: 110,3.)
B. pertinet ad euuntiatum relatiuum;
a) qul . . . is; a) additur subst.: ut a quo
genere hominum uictoriam sperasset, ab eo
initio fugae facto paene proditus uideretur: 3,
96,4; ^ hortatur, cuius imperatoris
ductu VIIII annis rem pubUcaui felicissime
gesserint . . ., ut eius existimationem dignitatem-
que ab inimicis defendant: 1,7,6; ^ quae
grauissime adflictae (c) erant naues, earum '
materia atque aere ad reUquas reficiendas ute-
batur: IV 31, 2; ^ quae pars ciuitatis
Heluetiae insiguem calamitatem populo Romano
intulerat, ea priueeps poenas persoluit: 112,6;
(quaeque (quaque -Vp., Db.) pars (^ti; parti x;
parte recc.; pr. edd.; Db.) hostium ^host. pars
(i) confertissima est (manus est Db.) uisa, in-
rumpit (eam (an ea?) iurumpit (i): V44,4.)
quod fere fit, quibus quisque in locis
miles inueterauerit , ut multuiu earum regio-
num consuetudiiie moueatur: 1,44,3.
Ji) siue subst.; aa) masc.; 'H) slng.: qui
horum quid acerbissime crudclissiniequo fece-
rat, is et uir et ciuis optimus habebatur: 3,
32,3.
!B) pliir. : consuesse euim dcos immortjUes,
20*
311
is (1. B. a) fJ) — 2. A. a))
312
quo grauius homines ex conimutatione rerum
doleant, quos pro scelere eorum ulcisci uelint,
his (iis AQ; Fr., Eold.) secundiores interdum
res . . . concedere: 114,5; quorum per fines
(per fines quorum af) ierant (irent Ciacc),
his (iis AQ; Fr., Db.) uti conquirerent et
reducerent . . . imperauit: 128,1; quorum
in fines primum Romani exercitum introduxis-
sent, ad eos defendendos untlique conuenirent
(CC) : II 10, 4; (V 42, 2 u. p. 265 captiui; qui-
bus ita (c) est interdictum, hi {AQ^; Aim.;
hii MC; i i pr. edd.) numero impiorum . . .
habentur : VIIB, 7;) quod quorum in finibus
bellum geratur, eorum opibus subleuentur:
VII 14, 6; 2,18,5 u. p. 303 bb) bona.
PP) neutr. : quod antea de conloquio postu-
lasset, id per se fieri licere: 142,1; quod uero
ad amicitiam populi Romani attulissent, id iis
(c) eripi quis pati posset ? 1 43, 8 ; neu quod
iniquitas loci attulisset, id uirtuti (c) hostium
(c) tribuerent: VII 53, 1.
yy): quo . . . ab ea parte: V34, 2 u. 2. A.
a) pars.
b) (luicquid . . . id: (quod (quicquid p)
praeterea nauium lougarum habebat, (id add.
P) quaestori (c), legatis praefectisque distribuit
(m. CC) : IV 22, 3 ;) quicquid huc (e) circuitus
(c) ad molliendum cliuum accesserat, id spatium
itineris augebat (spatio itineris augebatur fi) :
VII 46, 2; ut quicquid intercederet temporis, id
morari reditum in Italiam uideretur: 3,82,2.
c) quodcuuuiue . . . id: quodcumque adde-
batur subsidio, id corruptum {CC) timore
fugientium terrorem et periculum augebat: 3,
64,2.
d) uter . . . is: uter (ut fl) eorum uita
superarit (c), ad eum pars utriusque cum
fructibus (c) superiorum temporum peruenit:
VI 19, 2.
2. ueque ad ea, tiuae anteceduut, neque ad
ea, quae sequuntur, pertinet, sed aut slgni-
ficat ea, quae animo obuersantur {— 6 sy.El,
6 t6t£) aut in oratione obl. respoudet prouo-
mini tu, uos, aut pron. ego, nos orationis rectae ;
A. = is de quo cogitatur, o exei, 6 tOTe; a) c.
snbst.: quod eo anno frumentum in (c) Gallia
propter siccitates angustius prouenerat: V24,
1; t quantam quisque multitudinem in
. . . concilio ad id bellum polhcitus sit (c):
114,4; erant hae (c) difticultates belli gerendi,
quas supra ostendimus, sed multa Caesarem
tamen (c) ad id bellum incitabant: 11110,1;
arbitratus id bellum celeriter confici posse eo
exercitum adduxit (c) : III 28, 1 ; ut ... omnes
, , et animo et opibus in id bellum incumbe-
rent: VII 76, 2; concilio (c) conuocato id bel-
liun (ex bello a' ; et bellum fh) se suscepisse
(c) . . . communis libertatis causa demonstrat
et . . . : VII 89, 1 ; t cum ad oppidum
Senonum Vellaunodunum uenisset, . . . oppu-
gnare instituit eoque ([i; idque a; edd.) biduo
(de uerbis eo biduo u. Blatx , Pr. Offenburg
1861) circumuallauit: VII 11,1; eo biduo Cae-
sar cum equitibus DCCCC . . . in castra per-
uenit: 1,41,1; parte circiter tertia exercitus eo
biduo dimissa: 1,87,4; t itaque aes alienum
prouinciae eo biennio muItipUcatum est: 3,
32,5; lin eo castello: VI37,8 u. p. 231
castellum; % postea quam non nulli prin-
cipes ex ea ciuitate . . . ad Caesarem uene-
runt: V3,5; t concursus: V10,3 ti.
p. 252 concursus; ^ eius consilii: VI 44,
2 u. p. 252 consilium; cum se uel principes eius
consilii fore profiterentur: VII 37, 6; ^
conuentus: 2,20,5 et 3,40,6 u. p. 253 con-
uentus; ^ legio, quae in eo cornu con-
stiterat, locum non (c) tenuit: 1,44,5; t
atque is (his AQf^) dies indutiis erat ab his
(c) petitus: IV12, 1; aegre is dies sustentatur:
V 39, 4; ea dies uenit: VII 3, 1 u. p. 253 dies; —
neque erat quisquam omnium, quin in eius diei
casu suarum omnium fortunarum euentum con-
sistere existimaret: 2, 5, 4; cupiens eius diei detri-
mentum sarcire: 3,67,2; ut facile existimari
posset nihil eos de euentu eius diei timuisse: 3,
96, 1 ; confecto iusto itinere eius diei, quod pro-
posuerat: 3,76, 1; confecto eius (eiusdem 0) diei
(die N) itinere: 3,76,2; dupUcatoque eius diei
itinere VIII mUia passuum ex eo loco proce-
dit: 3,76,3; sed haec eius (huius a^?) diei
praefertur opinio, ut: 1,47,1; per orbem ter-
rarum fama ac htteris uictoriam eius diei con-
celebrabant (c) : 3, 72, 4 ; monuitque eius diei
uictoriam in earum cohortium uirtute constare:
3,89,3;— eorum dierum consuetudine itine-
ris nostri exercitus perspecta: 1117,2; — po-
stridie eius diei et pridie eius diei u.
dies p. 896 (7 -\- 2 loc); — — eo die u.
dies p. S99 yy) (15(16) loc); (his (p; hiis
Q; iis J-B.V,- Fr., Db.) paucis diebus Aulerci
. . . portas clauserunt: III 17,3;) — dies conlo-
quio dictus est ex eo die quintus: 142,3;
eodem die castra promouit .... postridie eius
diei . . . traduxit . . . fecit. . . . ex eo die dies
continuos quinque Caesar pro castris suas co-
pias produxit: 148,(1 — )3; — omnium superio-
rum dimicationum fructum in eo die atque
hora docet consistere : VII 86, 3 ; — namque
etiam per eos dies proelium secundum equestre
fecit: 3,84,5; Trallibus (c) in templo Victoriae
313
is (-3. A. a))
314
. . . palma per eos dies . . . ex pauimento ex-
stitisse ostendebatur: 3,105,5; ^ reperie-
bat . . . , quod proelium equestre aduersum
paucis ante diebus esset factum, initium eius
fugae factum a Dumnorige atque eius equiti-
bus: 118,10; utraque (c) in ea fuga periit (c):
I 53,4; ^ cum . . . ex Thessalia Aetolia-
que legati uenissent, qui praesidio misso poUi-
cerentur eanmi gentium ciuitates imperata
facturas, . . . misit: 3,34,2; ^ eius gene-
ris u. p. 254 genus (3 loc); ^ in ea hora:
VII 86,3 w. in eo die; ^ factum eius
bostis periculum patrum nostrorum memoria:
140,5; ^ a compluribus (eius add. [i) iu-
suiae ciuitatibus ad eum legati ueniunt: IV
21,5; ^ Orgetorix . . . sibi legationem ad
ciuitates suscepit. in eo itinere persuadet Ca-
stico . . . , ut : 1 3, 3. 4 ; ipse cum Casilinum
ueuisset . . ., patefactis consUiis exclusus Capua
. . . consilio destitit atque 'ab eo itinere sese
auertit: 3,21,5; ^ Vercingetorix castris
prope oppidum in monte (in m. li; Schn. (Db.);
om. a; rell. edd.) positis . . . copias conlocaue-
rat, atque omnibus eius iugi collibus occupatis
. . . horribilem speciem praebebat: VII 36, 2;
constabat inter omnes . . . dorsum esse eius
iugi prope aequum: VII 44, 3; (Pompeiani, quod
is mons erat siue aqua , diffisi ei loco relicto
monte uniuersi iugis {M'(is$ins; iuris Ox) eius
(eis Clark.; Db.) Larisam uersus se recipere
coeperunt: 3,97,2;) ^ erant in ea legione
fortissimi uiri centuriones : V 44, 1 ; ^ hoc
itinere est fons, quo (c) mare succedit longius,
lateque is locus restagnat: 2,24,4; — Eo-
manos . . . perpetuae possessionis (causa) cui-
mina Alpium occupare cunari et ea loca fini-
timae {CC) prouinciae adiungere sibi persua-
sum habebant: 1112,5; Rhenumque antiquitus
traductos propter loci fertilitatem ibi consedisse
Gallosque, qui ea loca incolerent, expulissc: II
4, 1 ; si quid ei a Caesare grauius accidisset,
cum ipse eum locum amicitiae apud eum tene-
ret: I 20, 4; - quae proximae ei loco cx Bruti
classe naues erant, in eas impeditas impetum
faciunt: 2,6,6; — erat eo loco fossa pedum
(c) XV et uollum ( CC) contra hostem in alti-
tudinem pcdum X : 3, 63, 1 ; cum superioris etiam
ordinis non nuUi . . . manenduui eo loco et rem
proelio committeudam existimarent: 3, 74, 2;
cum . . . illi costra defeuderent ibrtissinie[que]
T. Pulione (c) . . . e (eo /) loco prupugnantc:
3,67,5; — constituunt f ijwi (ipsi hia Np.;
iis Ciacc.) locis excedere: 1,61,2; — quas
(legiones) Narbone circumquc ea loca hie-
mandi causa disposuerat ; 1,37,1; — pauluquo
citra (circa 0, l pr.) eum locum aliis com-
prehensis coUibus munitiones perfecerunt : 3, 46,
6; — hostes protinus ex eo loco ad flumen
Axonam contenderunt : 119,3; paulum ex eo
loco degreditur: 1,72,4; postero die castra ex
eo loco mouent : 1 15, 1 ; hanc sibi commodissi-
mam beUi rationem iudicauit, uti castra ex eo
loco. moueret semperque esset in itineriBus :
3, 85, 2 ; neque prius fugere destiterunt quam ad
flumen Khenum miUa passuum ex eo loco cir-
citer quinque \CC} peruenerunt (c) : 1 53, 1 ;
quae (naues) ex_eo loco 'a milibus passuum
octo uento tenebantur: IV 22, 4; ab his (c) co-
gnoscit non longe ex eo loco oppidum Cassi-
ueUauni abesse: V21,2; — dies circiter XXV
in eo loco commoratus: V7,3; qui (Corus)
magnam partem omnis temporis in his (iis
3c; Fr., Db.) locis (Ji; om. x) flare consuenit:
V7,3; dum (c) haec in his {A-'^; Fr., Db.;
iis A'BJ1; Fr., Db.; hiis Q) locis geruntur: V
22, 1 ; dum in his (iis BM; Fr.) locis Caesar
. . . moratur : IV 22, 1 ; acriter in eo loco pu-
gnatnm est : II 10, 2 ; neque in eo loco hostis
est uisus: V8, 5; t Q. Titurium &abinum
. . . in VeneUos (c), Coriosolites (e) Lexobios-
que mittit, qui eam manum distinendam curet:
III 11,4; ^ in magno impetu maris atque
aperto . . . omnes fere, qui eo mari uti con-
sueruut, habent uectigales : III 8, 1 ; ^ eius
modi u. eins luodi p. 1004 V33,4; V 29,
5; VI 34, 7; 1,79,4; ^ quod eas quoque
nationes adire et regiones cognoscere uole-
bat: 1117,1; Crassum . . . in Aquitaniam pro-
ficisci iubet, ne ex his (ex eis /('; ex iis /(*;
exiguis a') nationibus auxiUa in Galham mit-
tantur: III 11,3; ^ (ea tota nocte: I 26,
5 u. p. 271 extr.;) tantus fuit . . . terror, ut
ea Docte, cum C. Volusenus missus cum equi-
tatu ad (c) castra uenisset, fidem non faceret
adesse cum incolumi Caesarem exercitu: VI 41,
2; neque uero {Faern.; eo codd.) tJim remisso
ac langiudo animo quisquam omnium fuit, qui
ea nocte conquieuerit : 1,21,5; ^ ex omni
(eo add. aefh-ik; omni ex AV.; Dt.) numero,
qui fuit circiter milium XL, uix DCCC . . . ad
Vcrcingetorigem perueneruut: VII 28,5; Nasi-
diiuiae naues . . . celeriter . . pugna excesse-
runt . . .; itaque e.x eo uuniero unuiimi nulla
desiderata est: 2, 7,2; ^ cius ordinis:
1,3,1 M. p. 2ofi ordo; ^' certior factus
est . . . quartam fere \c) parteui citra tluuieu
Ararim reliqunm esse. . . . is pagus nppella-
batur Tigurinus: 112,2.4; ^ eam par-
tem (c): 152,2 «. p. 258 pars; alia ex parte
oppidi Adiatunnus . . . eru|;tiunem fauere co-
315
is (2. A. a))
316
natus clamorc ab ea parte mimitionis (c)
sublato . . . repulsus: III 22, 1. 4; et quo-
tiens (quo Paul) quaeque cohors procurre-
rat (e) , ab ea parte niagnus numerus ho-
stium cadebat: V34, 2; interim eam partem
nudari necesse erat et ab latere aperto tela
recipi (recipere [i): V35,2; missis ad eos ab
Otacilio equitibus, qui eam partem orae mari-
timae adseruabant, circiter CCCC: 3,28,6;
uineis eam partem castrorum obtexit : 3, 54, 1 ;
f, parentes suos commendabant , si quos ex eo
(suo af) periculo fortuna seruare potuisset:
2,41,8; Tf Pompeius eo proelio impera-
tor est appellatus: 3,71,3; sic enim Caesar
existimabat, eo proelio excellentissimam uirtutem
Crastini fuisse: 3,99,2; — ex eo proelio cir-
citer hominum milia CXXX superfuerunt : I
26,5; — in eo proelio ex equitibus nostris
interficiuntur quattuor et septuaginta: IV 12, 3;
in eo proelio cum graui uulnere esset adfectus
aquilifer et a (CC) uiribus deficeretur, conspi-
catus t equites nostros . . . inquit : 3, 64, 3 ; in
60 proelio non ampMus CC milites desiderauit,
sed centurioues, fortes uiros, circiter XXX
amisit : 3, 99, 1 ; T[ ciues Eomanos eius
prouinciae sibi . . . tritici *modium CXX
milia polliceri coegit : 2, 18, 4 ; erat edictum
Pompei nomine Amphipoli propositum, uti
omnes eius prouiuciae iuniores . . . iurandi
causa conuenirent: 3, 102,2; T[ regiones:
III 7, 1 u. nationes ; huius est ciuitatis longe
amplissima auctoritas omnis orae maritimae
regionum earum : III 8, 1 ; auxilia ex Bri-
tanniii, qiiae contra eas regiones posita est,
arcessunt {haec omnia desunt in fi) : III 9,
10; interim Trinobantes , prope firmissima
earum regionum ciuitas, . . . legatos ad Cae-
sarem mittunt: V 20,1; omnem agrum Picenum
percurrit. cunctae eariim regionum praefecturae
libentissimis animis eum recipiunt exercitumque
eius omnibus rebus iuuant: 1,15,1; qui erant
pabulandi aut frumentandi causa progressi, hos
leuis armaturae Lusitani peritique earum regio-
num caetrati citerioris Hispaniae cousectaban-
tur: 1,48,7; prius ad contineutem uisus (c)
est Caesar quam de eius aduentu fama omnino
in eas regiones perferretur: 3,7,3; sicuti mari
portibusque Caesarem probibebat, ita ipse omni
terra earum regionum probibebatur: 3,15,1;
cuius prouinciae ab ea parte, quae Mbera appel-
labatur, Menedemus, princeps earum regionum,
missus legatus omnium suorum excellens stu-
dium profitebatur: 3,34,4; ignorans eius con-
silium , quod diuerso ab ea regione itinere pro-
fectum uidebat: 3,41,4; f pollicitusque
estsibieam rem curae futuram: 133, 1; secun-
dum ea multae res eum hortabantur, quare sibi
eam rem cogitandam et suscipiendam putaret:
I 33, 2 ; ob easque res ex Mtteris Caesaris die-
rum (c) quindecim supplicatio decreta est, quod
ante id tempus accidit nulli: 1135,4; M. Mar-
cellus, ingressus in eam orationem non oportere
ante de ea re ad senatum referri quam dilectus
tota Italia habiti . . . essent: 1,2,2; t
colUs nascebatur . . . ab superiore parte sil-
uestris .... intra eas siluas hostes in occulto
sese continebant: 1118,(2.) 3; t Heluetii ea
spe deiecti nauibus iunctis . . . si perrumpere
possent conati: 18,4; amicitiam populi Romani
sibi ornamento et praesidio, non detrimento
esse oportere, t idque se hac {AQ'^; ea BM;
edd.) spe petisse: 144,5; 1 quantoque
eius {del. Kocli) amplius processerat tem-
pori3, tanto erant alaeriores ad custodias: 3,
25,2; — eo ipso tempore ... all.iti: 3,101,3
u. p. 30!) b) k); (tribuni) post tergum hostium le-
gionem ostenderunt. ne eo quidem tempore quis-
quam loco cessit: VII 62, (6.) 7; ne iis (his a;
Schn.) quidem eo tempore, qui quieti (qui eo
temp. pacati p; qui om. AB^) uiderentur, suam
salutem recte committi uidebat: VII 6,4; dicitur
eo tempore glorians apud suos Pompeius dixisse:
3,45,6; (erat eodem ([i; eo a) tempore et ma-
teriari et frumentari et tantas munitiones fieri
{CC) necesse: VII 73,1;) is eo tempore erat
Kauennae exspectabatque suis lenissimis (c)
postulatis responsa: 1,5,5; Pompeius erat eo
tempore in Candauia iterque ex Macedonia in
hiberna . . . habebat: 3,11,2; Caesar eo tem-
pore cum legione una profectus ad ... rem
frumeutariam espediendam . . . erat ad Buthro-
tum: 3,16,1; erat eo tempore Antonius Brun-
disii: 3,24,1; proeMo decertare . . ., quod eo
tempore statuerat (e) non esse faciendum : . 3,
44, 1 ; primumque eo tempore Galli castra mu-
nire instituerunt {u. CC) : VII 30, 4 ; qui eo
tempore principatum in ciuitate obtinebat: 13,
5; ne singulari quidem {c) umquam homini eo
tempore anni semitae patuerant: VII 8,3; cele-
riterque saltus Pyrenaeos occupari iubet, qui
eo tempore ab L. Afranio legato praesidiis tene-
bantur: 1,37,1; — nulla fuit ciuitas, quin ad
id tempus partem senatus Cordubam (c)
mitteret: 2,19,2; u. praeterea acl p. 122 B.
(5 loc); — ante id tempus u. aiite p. 277
B. (4 loc); — Caesar ex eo tempore, dum
ad flumen Varum ueniatur, se frumentum da-
turum pollicetur: 1,87,1; — neque post id
tempus umquam summis nobiscum copiis
hostes conteuderunt: V17, 5; 1 Caesar
317
i8 (2. A. a) et b))
318
primis (a tribus primis l; tribus primis A^;
Ald.) diebus castra magnis operibus munire . . .
reliquasque copias exspectare instituit. eo (eo-
dem a') triduo legio VIII. ad eum uenit
cohorte.sque ex nouis Galliae dilectibus XXII
equitesque ab rege Norico circiter CCC: 1,18,
4. 5; (rfe uerbis eo triduo « Fr. Dlatx, Pr. Offen-
bury ISGl;) \ postero die omnibus eius
uici aedificii.s incensis in prouineiam reuerti
contendit: 1116,4.
1)) siiie subst. ; a) siiig:. : quod si quid ei
(fratri) a Caesare grauius accidisset, cum ipse
eum locuni aniicitiae .ipud cum teneret, nemi-
nem oxistimaturum non sua uoluntate factum :
120,4; tis = Caesar: 113,2; 22,2; 34,1;
41,2 «<. p. 283; 53,8; 1114,1 u. p. 284; 1,
8, 1 ; GO, 1. 4 ti. p. 287; is = Dumnorix : 119, 1.
2 u. p. 291; = Pompeius: 1,9,1 u. p. 29J.
fj) phif.: eorum (eius Ciacc; dcl. Kraff.; u.
CC) uiia pars, quam Gallos obtinere dictum
est, initium capit a fhimine Kbodano, contine-
tur . . .: 1 1, 5; Caesari cum id nuntiatum esset,
cos per prouinciam nostram iter faccre conari,
maturat ab urbe proficisci: 17,1; ita sine ullo
periculo tantam eorum multitudincm nostri
interfecerunt , quantum fuit diei spatium: II
11, (j; Caesar honoris Diuiciaci atque llaeduo-
rum causa sese eos in fidem rccepturum et
conseruaturum dixit: 1115,1; no.stri celeriter
arma ccperunt eosque in siluas reppulerunt:
11128,4; itaque uastatis omnibus eorum agris,
uicis aedificiisque incensis Caesar (c) exercitum
reduxit(c): 11129,3; Sucborum gens est longe
maxima . . . . lii ccntum [lagos habere dicun-
tur .... sed priuati ac sei^arati agii apud cos
nihil est: IV1,3. 4. 7; (quiu etiam iumeutis
. . . IGermanij importatis non utuntur, sed
quae sunt apud eos nata . . ., haec cotidiana
exercitatione suinmi ut sint laboris efficiunt:
IV 2, 2; neque eorum moribus turpius quic-
quam aut inertius habetur quam epliippiis (c)
iiti: IV 2, 4; est . . hoc Gallicae consuetudiiiis,
uti ... cogant .... his rumoribus (c) . . .
pcniioti de summis saepe (c) rebus consilia
iricunt, quorura eos in (c) uestigio paeniterc
iiecesse eat, cum incertis rumoribus (c) ser-
uiaiit et plcrique ad uoluntatem eorum ficta
rcsporidcant: IV5, 2. 3; cognouerat enim ma-
giiam partcm cquilatus ab iis (his mW.,- Sclin.,
llubl.) arK)U()t (liebus anto . . . trans Mosiim
miHsaiii: IV 9, 3; ut tridui mora intcrposila
cquitcs eorum, qui abcssciit, reuertcroiitur: IV
11,'!; miignum iis (liis ii^fi; Iiiis Q) uumcrum
olisidum impcrat: IV 22, 2; quibus adductis
cos iii lidciM rcccjiit (c) : IV 22, 3; huius cst
longitudo lateris , ut fert illorum (eorum fert
fj) opinio, septingentorum milium: V 13, 5;
14, 1 u. p. 310 fi) ex iis omnibus; 28, 2 u.
p. 275 bb) consilium; hostes, postea quam ex
nocturno fremitu uigiliisque de profectione eo-
rum (eius fi) senserunt, . . . exspectabant : V
32,1; quo praecepto ab iis (his fl) diligen-
tis.sime obseruato . . . hostes uelocissime refugie-
bant: V35, 1; VI 9, 1. 2 u. p. 27S Germaui; in
omnibus ciuitatibus . . . factiones sunt earum-
que factionum principes (c) sunt, qui summam
auctoritatcm eorum iudicio habere existiman-
tur: VI 11,3; ad eos (c) (druides) magnus adu-
lescentium numcrus diseiplinae causa concurrit,
magnoque hi sunt apud eos houore : VI 13,4;
haec poena apud eos est grauissima: VI13, t>;
13, 8 u. p. 266 druides ; ac paulo supra hanc
memoriam serui et clientes, quos ab iis (/(; hiis
a; his a; Aim.; Schn., Hold.) dilectos esse con-
stabat, iustis fuucbribus (c) confectis una cre-
mabantur: VI 19,4; agri culturae non studeut,
maiorquc pars eorum uictus in lacte, caseo (c),
carne consistit : VI 22, 1 ; qui quacumque (c) de
causa ad eos uenerunt, ab iuiuria prohibeiit: VI
23,9; ut iure iurando ac iide sanciatur petunt
conlatis militaribus signis, quo (c) more eorum
grauissima (c) caerimonia (c) continetur (c) :
VII 2,2; Fabium discessu eorum duabus rclictis
portis olistruere ceteras: VII 41, 4; uuiuersis
ciuitatibus, quac Oceanum attinguut quaeque
eorum cousuetudine Aremoricae appellantur:
VII 75, 4 ; Mandubii , qui eos oppido recepe-
rant, . . . exire coguntur: VII 78,3; concur-
runt (concurritur (i) his auxiliis uisis ; fit (c)
gratulatio iuter eos, atque omniuni animi ad
laetitiani excit.antur: VII 79,3; hacc dum inter
cos aguntur, Domitius nauibus Massiliam per-
uenit atque ab iis {h; his Oafl) receptus urbi
praelicitur; summa ei belli administrandi per-
mittitur. eius . . .: 1,30,1; his eos suppliciis
(c) male (c) haberi (c) Caesar . . . quam
proelio decertare malebat: 1,81,5; conatur
tauicn eos uallo fossaque circummunire. ut
quam maximc rcpentinas eorum cruptioncs dc-
morctur; quo neccssario descensuros existimabat.
illi . . .: 1,81,5; res huc deducitur, ut ei, qui
habeaiit domicilium aut possessionem iu Hi-
spauia (c) , statim , reliqui ad Varum flumen
(limittantur; iio quid eis (no cui de his O)
noccatur ncu iiuis inuitus sacrameiitum (c)
diccrc cogatur a Cacsaie cauctur: 1,8(5,3.4;
addit ctiam, ut *quac quisque corum in bello
amiserit . . . *restituaiitur: 1,,S7,1; adpulsisque
Jlessanam uauilius atquc iiidc proplcr repcu-
tiniim tcrrorcm piiiicipum ac scnatus fuga facta
319
is (2. A. b) - 2. B.)
320
ex naualibns eoram unam deducit : 2, 3, 2 ; suos
cohortatus, quos iutegros superauissent , ut
uictos contemnerent , plenus spei bonae atque
animi aduersus eos (eas Uhl) proficiscitur: 2,
5, 2 ; quae res eorum perterritos animos confir-
uiauit: 2,36,3; in prosima Octauii castra in-
ruperunt . . . omnibusque eos castris expule-
runt et magno numero interfecto reliquos . '. .
in naues confugere coegerunt: 3,9,7; h.is (naues)
. . . Otacilius (c) . . . expugnare parabat; simul
de deditione eorum agebat et incolumitatem
deditis pollicebatur : 3,28,2; libenter etiam ex
perfugis cognoscebant equos eorum tolerari, reli-
qua uero iumenta interisse, uti autem ipsos
. . .: 3,49,3; magnaque inter eos in consilio
fuit controuersia: 3,82,5; tibi minus commode
consulueris, si non fortunae obsecutus uide-
beris, . . . nec causam secutus — eadem enim
tum fuit, cum ab eorum consiliis abesse te
debere iudicasti: ap. Cic. ad Att. X 8 B, 1.
B. in oratioue obliqua pronomcn is respou-
det pronoraini secundae personae orationis
rectae (= tu, tuus, uos, uester): sibi esse in
animo sine ullo maleficio iter per prouinciam
facere . . .; rogare, iit eius uoluntate id sibi
facere liceat: 17,3; cum ea ita sint, t.amen, si
obsides ab iis (his Caf) sibi dentur, . . . sese
cum iis (his af) pacem esse facturum : 114,6;
eos accusat, quod . . . tam propinquis hostibus
ab iis (liis AQCa) non subleuetur, praesertim
cum magna ex parte eorum precibus adductus
bellum susceperit : 1 16, 6 ; X9,bu. p. 291 sq. Diui-
ciacus; tanti eius apud se gratiam esse osten-
dit, uti et rei publicae iniuriam et suiim dolo-
rem eius uoluntati ac precibus condonet : 1 20,
5; fratrem adhibet; quae in eo reprehendat
ostendit : I 20, 6 ; (Caesar) obsides , arma , ser-
uos , qui ad eos perfugissent , poposcit : I 27,
3 ; 30, 4 u. p. 283 Caesar ; ad Caesarem reuer-
terunt petieruntque, uti sibi secreto [in occulto]
de sua omniumque salute cum eo agere liceret :
131,1; 34,1 u. p. 282 Ariouistus; 34,2 u.
p. 283 Caesar; haec esse, quae ab eo postu-
laret: 135,2; obsides . .. redderet Sequanisque
permitteret, ut, quos ilU haberent, uoluntate
eius reddere illis liceret : 1 35, 3 ; si [id] ita fecis-
set, sibi populoque Romano perpetuam gratiam
atque amicitiam cum eo futuram : 1 35, 4 ; pete-
bat, ut eius uoluntate discedere liceret: 139,3;
ut quam primum intellegere posset, utrum
apud eos pudor atque officium an timor plus
(c> ualeret: I 40, 14; 42, 4; 44, 10—13; 47,
1; 1113,2 u. p. 284; 1131,2.3 u. p. 280 Ro-
mani; se magis consuetudine (CC) sua qu.im
merito eorum ciuitatem conseruaturum : II 32,
1; IV^ 7, 4 u. p. 280 Romani; sibi nullam
cum iis (h; is a; his a; edd.) amicitiam
esse posse , si : IV 8, 1 ; huc postero die quam
frequentissimi conuenirent, ut de eorum po-
stulatis cognosceret: IV 11, 5; 15,5 tt. p. 284;
16, 7 u. p. 253 exercitus; 23, 5 u.p. 290 aa) legati
tribunique; V 3, 6 e< 7 ; 20, 2 u. p. 285; V 11, 4 u.
p.292 sq. Labienus; quorum alter milia passuum
circiter quinquaginta , alter paulo araplius ab
iis (ab iis om. p) absit: V27, 9; [leuitate
armorum et cotidiana exercitatione niliil iis (his
a ; ex his p) noceri posse : V 34, 4 ;] errare eos
dicunt, si quicqu.am . . . praesidii sperent: V
41,5; perscribit in litteris hostes ab se disces-
sisse omnemque ad eum multitudinem conuer-
tisse: V49, 3; quod beneficio deorum immor-
talium et uirtute eorum expiato incommodo
neque hostibus diutina laetitia (c) neque ipsis
longior dolor relinquatur: V 52, 6; (ab Cn.
Pompeio proconsule petit, quoniam . . . re-
maneret (c), quos ex Cisalpina Gallia consul
{Ciacc.; Hold., Dt.^; consulis X; relt. edd.; con-
sul is Rubenius) sacramento rogauisset, ad
signa conuenire . . . iuberet: VII, 2;) monet,
ut igues in castris fieri prohibeat, ne qua eius
aduentus procul significatio fiat : VI 29, 5 ; 32,
1.2 u. p. 300 6) oa); quos (milites) cum . .
paratos uideat . . . , summae se iniquitatis con-
demnari debere, nisi eorum uitam sua (c)
*laude habeat cariorem: VII 19, 5; 20, 1 u.
p. 297 extr.; interea aequum esse ab iis (fi;
hls a; Sehn.) communis salutis causa impetrari,
ut castra munire instituerent: VII 29, 7; id ne
accidat, positum in eius diligentia atque aucto-
ritate: VII 32, 5; 43, 1 u. p. 279 Haedui ; quanto
opere eorum animi magnitudinem admiraretur,
quos (Ji; quod a) non castrorum munitiones,
non altitudo montis, non murus oppidi tardare
potuisset, tanto opere licentiam adrogantiam-
que reprehendere : VII 52, 3; habere se a Pom-
peio ad eimi priuati (c) officii mandata de-
monstrat: 1,8,2; 13,5 u. p. 27G Auximates;
legatosque ex suo numero ad Caesarem mit-
tunt: sese paratos esse . . . L. Domitium
uiuum eius potestati (in eius potestatem Okl)
tradere: 1,20,5; hos omnes productos a con-
tumeliis militum conuiciisque prohibet; pauca
apud eos loquitur, quod sibi a parte (aperte
Oael) eorum gratia relata non sit pro suis in
eos maximis beneficiis: 1,23,3; (cognoscit) prae-
missos etiam legatos Srassilienscs domum, no-
biles adulescentes , quos . . . Pompeius erat ad-
hort.atus, ne noua Caesaris officia ueterum suo-
rum beneficiorum in eos memoriam expellereut:
1,34,3; cum his (c) agit, ne initium inferendi
321
is (3. B. - 3. A. a) aa) a) y.y.) «))
322
belli *a Massiliensibus oriatur; debere eos Ita-
liae totius auctoritatem sequi potius quam unius
hominis uoluntati obteniperare: 1, 35, 1; primura
agunt gratias omnes omnibus, quod sibi per-
territis pridie pepercissent: eorum se beneficio
uiuere: 1,74,2; dimisso consilio contionem ad-
uocat militum. commemorat , quo sit eorum
usus studio ad Corfinium Caesar, ut magnam
partem Italiae beneficio atque auctoritate eorum
suam fecerit. uos enim . . . : 2, 32, 1 ; 42, 3 u.
p. 290 extr.; 44,2 u. p. 292 luba; 3,13,3 u.
p.294 Pompeius; 3,17,3 u. p. 305 66); 3,82,5
u. p. 295 : nuntiosque dimissos ad eos, qui se ex
fuga in finitimas ciuitatcs recepisse dicerentur,
ne Antiochiam adirent; id (c) si fecissent,
magno eorum capitis periculo futurum: 3,102,6.
C. pron. is locum uidetur obtincre prono-
minis rcflexiui (= ego, nos, noster oratlo-
nis rectae.) Cf. Kitt, Pr. Braunsberg 1875
p. .V— .'/.)
persuadent . . . finitimis , uti eodem usi
consilio oppidis suis uicisque exustis una
cum iis (liis A'; Hotd.) proficiscantur: 15,4;
Allobrogibus sese uel persuasuros . . . existi-
mabant uel ui coacturos, ut per suos fines eos
ire patcrentur: 16,3; ita se omni tempore de
populo Romano meritos esse , ut paene in con-
spectu exercitus nostri agri uastari, lilieri eorum
(orum ^l) iu seruitutem abduci . . . non debu-
erint: 111,3; num etiam recentium iniuriarum,
quod eo inuito iter per prouinciam per uim
temptassent, . . . memoriam deponere posse
(c)? 1 14,3; (ueniebant) Haedui questum, quod
Harudes . . . fines eorum popularentur : 137,
2; (non se liostem uereri, sed . . . maguitu-
dineni siluarum, quae intcrcederent inter ipsos
atque Ariouistum (quae inter eos atque ario-
uistum intercederent JS-p), . . . timere dicebant :
139,6;) uelle se de iis (c) rebus, quae inter
eos agi coeptae nequc perfectae essent, agere
cum eo: I 47, 1 ; quod uererentur, ne omni pa-
cata Oallia ad eos exercitus uoster addueeretur:
II 1,2; commealus ab Keniis . . . ut sine ijcri-
culo ad eum jjortari possent (c) efficiebat: II
5, 5 ; (ijuod liis (c) rebus relanguescere animos
(eorum aild. a; Schn., Fr., Db.; om. [i) ct
(c) remitti uirtutem (c) existimarent (Neruii):
1115,4;) 1117,4 M. p. 2S0 Neruii; sese . . .
plurimum ei confiteri debere, quod . . . stipendio
libcratuH esset . . ., (luodque ei et (c) filius et
fratris filius u (r) Caesaro remissi (c) esscut:
V27,2; VI 2!), 5 u. 3. B.; in primis rationera
esHe luibendarn dicunt, prius quam eorum clan-
dcstina consiliit cirerHntur, ut: VII 1,6; 4;), 1
«. p. 27!) Hiiedui; (74,1 u. p. 2Sa Cnesnr;)
Luxic, Cuuuar. 11.
timere Caesarem ereptis (c) ab eo duabus le-
gionibus, ne ad eius periculum reseruare et
retinere eas ad urbera Pompeius uideretur: 1,
2,3; neque exspectant, . . . ut de eorum im-
perio ad populum feratur: 1,6,6; quorum alter
agros Volcarum Arecomicorum . . . publice iis
(is a; his Ofhl) concesserit: 1,35,4; (loquun-
tur . . . cum . . . legatis . . .: uelle se de ma-
ximis rebus cum Caesare loqui, si sibi {recc;
sibi eius Ohl ; ei o; eis Np.; om. f) facultas
detur: 3,15,6;) tirones . . . iure iurando ac-
cepto nihil iis (his codd.) nocituros hostes se
Otacilio dediderunt: 3,28,4; ignesque fieri pro-
hibuit, quo occultior esset eius aduentus: 3,30,
5; paruoque spatio intermisso, ut . . . quam
serissime (c) eius profectio cognosceretur, con-
claraari iussit: 3,75,2.
3. pertinet ad ea, quae seqnuiitur; A. se-
quitur euuutiutum relatiuuin; a) is . . . qui;
aa) pronomiui is uou additur adieetiuum; a)
prouomiua is . . . qui rolerenda suut ad
certa substautiua, quae aa) adduutur; 31) sin-
gula: tantae multitudinis aditu (c) perterriti ex
iis (his X; Schn., Hld.) aedificiis, quae trans
flumen habuerant, demigrauerunt: 1V4, 3; ^
partim cum iis (his X; Schn., Eld.) quae (par-
tim sumptis quae Hug) retinueraut et celaue-
rant armis, partim scutis ex cortice factis . . .
eruptionera fecerunt: 1133,2; ^ ad ea
{om. o') castra, quae supra demonstrauimus,
contendit: VII 83, 8; \ id eane de causa,
quam legatis pronuntiarunt {pr. edd.; pronun-
tiarint a; pronuutiauerint fi), an perfidia ad-
ducli feceriut, . . . non uidetur pro certo esse
poneudura (c): VII 5,6; \ et iis ( his corf</.)
c e u t u ri o n i b u s , quos in statione ad praetoriam
portam (c) posuerat, . . . tuemiui, inquit, ca-
stra : 3, 94, 6 ; t mittuntur etiam ad eas
ciuitates legati, quae sunt citerioris Hispa-
niae tiuitimae Aquitauiae: 11123,3; magnas
Gallorum copias earum ciuitatum , quae Are-
moricae (c) appellautur, oppugnandi sui causa
conuenisse: V53, 6; traus Kheuum in Oer-
maniara mittit ad eas ciuitates, quas superiori-
bus aimis pacauerat, equitesque ab his arcessit :
VII 65, 4; LX milia ex onini numero deligunt
earum ciuitatum (c), quae miuximam uirtutis
opiuiouem habebaiit: VII 83, 4; ut ... supe-
riorcs . . haberentur. Caesar iis ciuitatibus (ha-
bereutur caesaris ciuit. af), quae ad eius ami-
citiam accesseraut, . . . pecus imperabut: 1,
52, (3.) 4; K illi, ut erat imperntum, deuectis
(Paul; cductis codd.; edd.) iis (hiis Q; is li^;
IIII [i; Schii.) cohortibus, quiie praesidio
castris relictae intritae (c) ab hibore crant, et
21
323
is (3. A. a) aa) a) aa) 9t))
334
longiore itinere circumductis . . . celeriter ad
eas quas diximus munitiones peruenerunt: III
26,2; duplicatoque earum cohortium numero,
quas cum Q. Titurio amiserat, . . . docuit: VI
1, 4 ; cousequuntur (e) hunc centuriones eius
cohortis, quae in statione erat: VI 38,3; seque
in castra recipiunt et ab iis (1 det.; his O*)
cohordbus , quae erant in statione (c) ad por-
tas, defenduntur: 1,75,3; neque uero Caesarem
fefellit, quin ab iis <his codd.) cohortibus, quae
contra equitatum in quarta acie conlocatae
essent, initium uictoriae oriretur (c): 3,94,3;
1 ea condicione. quae a Caesare ferretur, se
usuros ostendebant: IV 11, 3; 1 at ii (c),
qui in iugo coustiterant (c) , . . . neque in eo
quod probauerant consilio permanere . . .
neque . . . celeritatem . . . imitari potuerunt
(c) : VI 40, 6 ; t neque ipsos in his (iis
ed. pr. ; Fr., Db.) contentionibus, quas
Haedui secum . . . habuissent, auxilio populi
Romani usos esse: I 44, 9; 1 II tigna
transuersa iniecerunt . . . , quibus suspende-
rent (-erunt af) eam contignationem,
quae turri tegimento esset futura : 2, 9, 2 ; f
erat in oppido ( -dum Nahl ) multitudo in-
solena belli . . ., conuentus is (Grut.; si
codd.; del. Paul), qui ex uariis generibus con-
staret, terror ex superioribus proeliis magnus:
2,36,1; t cum iis (liis p; Sclin.) copiis,
quas a Caesare acceperat, . . . peruenit: III 17,
1; ut . . . abductum illum a mari atque ab iis
(his codd.) copiis, quas Dyrrachii comparaue-
rat, [frumento ac commeatu] abstractum . . .
secum deeertare cogeret: 3,78,3; t ubi
ea dies, quam constituerat cum legatis, uenit:
18,3; t (erant hae (AQ[i; heae BM; eae
Fr., Db.) difficultates belli gerendi, quas
supra osteudimus : III 10, 1 ;) t Labiennm
. . . cum duabus legionibus et liis (X; Schn.,
Hold.; iis recc: rell. edd.) ducibus, qui iter
cognouerant, .. . ascendere iubet: 121,2; t
cum id non impetrassent, petebant, uti ad eos
equites, qui agmen antecessissent, praemitte-
ret eosque pugna prohiberet: IV 11,2; 2,42,5
u. p. S30 ; t sed eos exercitus, quos
contra se multos iam annos aluerint, uelle
dimitti: 1,85,5; t neque iam longe abesse
ab iis (his eodd.; Sehn., Hold.) quos miserat
exploratoribus . . . cognouit: 115,4; t
60 autem frumento, quod flumine Arare
nauibus subuexerat, propterea uti minus po-
terat, quod: 116,3; t sescentas eius ge-
neris, cuius supra demonstrauimus, naues . . .
inuenit instructas: V2, 2; t imperio populi
Romani (eum) . . . etiam de ea quam habeat
gratia desperare: 118,9; t ea quae se-
cuta est hieme, qui fuit annus Cn. (c) Pom-
peio, M. (c) Crasso consulibus, Vsipetes . . .
transierunt : I V 1 , 1 ; t in omni Gallia
eorum hominum, qui aliquo (c) sunt numero
atque honore, genera sunt duo: VI13, 1; t
iis (his A; hiis Qa^) impedimentis , quae
secum agere ac portare non poterant, citra
flumen Rhenum depositis : II 29, 4 ; t "e
. . . ulciscendi Romanos pro iis (his X; Sehn.,
Hld.) quas acceperint (acceperant af) iniu-
riis occasionem dimittant: V38, 2; t ea
autem quae diximus interualla grandibus in
fronte (c) saxis efferciuntur yc): VII 23, 2; t
interea ea legione, quam secum habebat,
militibusque, qui ex prouincia conuenerant, . . .
murum . . . fossamque perducit: 18,1; Labie-
num . . cum iis (BM; om. [i; hiis Q^; his
AQ'^; Schn.) legionibus, quas ex Britannia
reduxerat, in Morinos . . . misit: IV38, 1; La-
bieno scribit, ut quam plurimas possit (c) iis (his
A-; hiis B^a) legionibus, quae sint (Procksch;
sunt codd.; edd.) apud eum, naues instituat:
Vll,4; quam (CC) ad (c) diem ei legioni,
quae in praesidio relinquebatur, deberi frumen-
tum (e) sciebat: VI 33, 4; quod abiuncto (c)
Labieno atque iis (hiis B-Q''; his a) legionibus,
quas una niiserat, uehementer timebat: VII
56,2; uti ... Varro cum iis (hiis b; is a(?);
his Ox) quas habebat legionibus omnem ulte-
riorem Hispaniam tueatur: 1,38,2; legionesque
eas transduxerat (c) Curio, quas (Aldus; quas
curio X,) superioribus temporibus Corfinio rece-
perat Caesar : 2, 28, 1 ; erat ciuile bellum . . .,
legiones eae (hae ; ,- hec Ob), quae paulo ante
apud aduersarios fuerant : 2, 29, 3 ; t solli-
citant, ut in ea libertate, quam a maioribus
acceperint (fi; Fr.: acceperaut a; rell. edd.), per-
manere quam Romanorum seruitutem perferre
malint (c) : III 8, 4 ; t cum . . . eos in
eo loco, quo tum (c) essent, suum aduentum
exspectare iussisset: 127,2; ultra eum locum,
quo in loco Germani consederant, circiter pas-
sus sescentos ab his, castris idoueum locum
delegit : I 49, 1 ; iter in ea loca facere coepit,
quibus in locis esse Germanos (c) audieb.at:
IV 7, 1 ; tertiae cohortis centuriones ex eo quo
stabant loco recesserunt suosque omnes remo-
uerunt: V43, 6; paulo (c) supra eum locum,
quo aute exercitum traduxerat, facere pontem
instituit : VI 9, 3 ; itaque (c) ea quae fertilissima
Germaniae sunt loca circum Hercyniam siluam
. . . Volcae (c) Tectosages occupauerunt atque
ibi consederunt: VI 24, 2; neque sine graui
causa eum locum, quem ceperant, dimitti ceu-
325
is (.■{. A. a) aa) y.) aa) «)!
326
suerant (c) oportere: 1,44,4; uenitur in eum
locum , quem Caesar delegit: 1,84,2; adpellit
ad eum locum, qui appellatur Anquillaria (c).
iiic locus . . .: 2,23,1; ad eum locum, qui
appellabatur Palaeste (c), omuibus nauibus a.d
unam incolumil)us milites exposuit: 3, 6, 3; 1
duabus ex partibus .... una erat proxima
portui (c) naualibusque, altera ad partem (por-
tam Dederich; Dt.) , qua (quae afh) est aditus
ex Gallia atque Hispania, ad id mare, quod
adigitur (Madu.; adigit Oz ; adiacet Nji.; edd.:
u. CC) ad ostium Khodani : 2,1,2; 1
noctu ex (ea p) materia, (luam niunitionis
causa comportauerant (conportauerunt [i) , tur-
res . . . excitantur : V 40, 2 ; T ob eas
causas ei munitioni, quam fecerat, T. Labie-
num legatum praefecit: 110,3; celeriter ad eas
quas diximus munitiones perueneruut: III 26,
2; eius uuiniliouis, quae ab Romanis institue-
batur, circuitus XI (c) milia i)assuuni tenebat:
VII 69, 6; t uti ab iis (bis A',- Schn.,
Flold.) nationibus, quae traus Ilhenum in-
colerent, mitterentur legati ad Caesarem: II
35, 1 ; Suebos . . . copias cogere atque iis (reec. ;
his X ; Schn., Illd.) nationibus, quae sub eorum
sint (sunt p) imperio, denuutiare, ut: VI 10,
1; t ipse iis (biis b; his *. ) nauibus,
quas M. Varro quasque Gaditani iussu Var-
ronis fecerant, Tarraconem (c) . . . peruenit:
2,21,4; M. Octauius cum iis (his codd.) quiis
habebat nauibus Salonas peruenit : 3, 9, 1 ; 1
(qui omnes fere t iis <,his [i ; iisdem Paid)
nominibus ciuitatum appcllantur, quibus orti
ex ciuitatibus eo perucnerunt: V12,2;) 1
atquo eum quc^m supra (lemonstrauimus nume-
rum cxpleuerat: 3,4,6; t ne quis aut (c)
ex huius iracundia aut ex eo quod meruerat
odio (m. CC) ciuitatis motus exsistat: VI 5,
2; t impeditis hostibus propter ea quae
ferebant onera subito . . . eruptionem fieri
iubct: 11119,2; t il>«e in (c ; om. Ox ;
Np.) iis (his Ox) operibus, quae facere in-
stituerat, milites disi^ouit: 1,21,3; t niilia
sex eius pagi, qui Vorbigonus appellatur . . .
contenderunt: 127,4; reliquum exercitum . . .
legatis in Menapios atque iu eos pagos Mori-
norum, a (c) quibus ad euiii legati uou uene-
rant, (luceiidum (c) dedit: IV 22, ,5; t
Aqiiitania a (larumiia (r) flumiue ad Pyrenacos
inontes et cam partem Oceani, quae est ad
lliMpaniam, pertinet: 11,7; e castris profectus
ad eam partem pcruenit, (piae nondum llumen
traiiHicrat : I 12,2; so nequc sine cxeicilii iii eas
partes (ialliao iieniro audcre, (juas Cacsar possi-
deret iicqm- 13d,;i; cerlior lactus cst ex ea
parte uici, quam Gallls concesserat, omnes
noctu discessisse : III 2, 1 ; conuersis in eam
partem nauibus , quo (in quam a(?)fh) uentus
ierebat: 11115,3; prius quam ea pars Menapio-
rum, quae citra Rhenum (c) erat, certior fieret:
IV 4, 7; nuntiauerunt puluerem maiorem, quam
consuetudo ferret, in ea parte uideri, quam in
partem legio iter fecisset: IV32, 1; contendit,
ut eam partem insulae caperet, qua optimum
esse egressum . . . cognouerat: V8, 3; Labie-
num . . . ad Oceanum uersus in eas partes,
quae Menapios attingunt, proficisci iubet: VI
33, 1 ; castris ad eam partem oppidi positis Cae-
sar, quac intermissa a fiumine ct palude (c)
aditum . . . angustum habebat, . . . coepit:
VII 17, 1 ; ne . . . ea pars, quae minus sibi (c)
confideret, auxilia a Vercingetorige arcesseret
(c): VII 33, 1; ab his primo Marsi disscntire
incipiunt eamque op])idi partem , quae muni-
tissima uideretur, occupant: 1,20,3: huius quo-
que spatii pars ea, quae ad arcem pertinet, . . .
longam et difficilem habet oppugnationem: 2,
1,3; ubi uero ea pars turris, quae erat per-
fecta, tecta atque munita est:2, 9, 5; (id iugum
est) paulo leniore (c) fastigio ab ea parte,
quae ad Vticam uergit: 2,24,3; luba . . . pe-
dituui eam partem , cui maxinie confidebat,
Saburr.ie summittit (c) : 2,40,1; cuius prouin-
ciae ab ea parte, quae libera appellabatur,
Menedemus, princeps earum regioimm, missus
legatus omnium suorum excellens studium pro-
fitebatur: 3,34,4; cohortes LX . . . ad eam
partem munitionum ducit, quae pertinebat (0;
-bant ; ; i\p., Dh.) ad mare longissimeque a
maximis castris Caesaris aberat (/ rec; abe-
rant Ox; Np., Db.): 3,62,2; dextrum cornu
. . . ea parte, quam proruerat (Np.: ex parte
qua (quam Ohl) proruebat codd.) , sese recipie-
bat : 3, 69, 3 ; ut . . . eam iiartem , cui maxime
confidebat (fidebat f), perlerritam animiim ad-
uertit (c): 3,94,5; Acbillas . . . occupabat
Alexaiidriam practer eani (2 dett.; practerea
0\) oppidi partem, quam Caesar cum militibus
tencbat (w. CC); 3,111,1; t fit equestro
proelium in ea planitie, quam intermissam
collibus tria milia passuum in (c) longitudiuem
(c) patere supra dcnionstrauimus : VII 70,1;
t castris (c) positis (c) e rcgione unius corum
pontium, quos Vercingetorix rcsciudeiidos
curauerat: VII 35, 2; t niemores eorum
praeceptorum, quae paulo antc ab suis ac-
ceperimt, hoc animo deccrtabant, ut: 2,6,1;
t Gormaiii . . . cuui oa i^racda, qiiam iu .siluis
deposuerant, traiis Rluuum scse roccpcrunt : VI
41, 1 ; t li"'c l>clIo scruircnt («a^pic (iiiao
21*
327
is (3. A. :i) iiii) a) aa) 3t) — [i) aa) «))
328
(uett. ecld.; ea quae BMA^Q^; Schn.; eaque
A^Q'h; atque quae af) meniissent praemia
ab se deuicta Gallia exspectarent : VII 34, 1 ;
t Sulpicium Kufum legatum cum eo prae-
sidio, quod satis esse arbitrabatur , portum
tenere iussit: IV 22, 6; 1 (pecuniamj
societates earum prouinciarum, quas ipse
obtinebat, sibi nuraerare coegerat : 3, 3, 2 ; f
hunc (locum) esse delectum mediuni fere re-
gionum earum, quas Suebi obtinerent: IV19,
3; neque iis (c) ipsis quicquam praeter oram
maritimam atque eas regiones, quae sunt contra
Gallias, notum est: IV 20, 3; Cassiuellaunus
. . . iis (hiis Q-a) regionibus, quibus nos iter
facturos cognouerat, pecora atque homines . . .
compellebat: V19, 1; C. Trebonium . . . ad
eam regionem, quae ad (e) Aduatucos (e> ad-
iacet, depopulandam mittit: VI 33, 2; t
eo sibi minus dubitationis dari, quod eas res,
quas legati Heluetii commemorassent, memoria
teneret : 1 14, 1 ; animaduertit . . . Sequanos
nihil earum rerum facere, quas ceteri facerent:
132,2; uelle se de iis (h; Fr.. Db.; his aa,-
rell. edd.) rebus, quae inter eos agi coeptae
neque perfectae essent , agere cum eo : 1 47, 1 ;
uix ut iis (5%; his a; Schn.; om. a; Db., Hold.)
rebus, quas constituissent , conlocandis atque
administrandis tempus daretur: III 4, 1; M.
Varro . . . initio cognitis iis (hiis a; his Ofhl)
rebus, quae sunt in Italia gestae, . . . amicis-
sime de Caesare loquebatur : 2, 17, 1 ; cognitis
iis {1 det; liiis b: his 0;) rebus, quae sunt
gestae in citeriore Hispania, bellum parabat:
2, 18, 6 ; ad proelium egressi Curionis milites iis
(his codd.) rebus indigebant, quae ad oppu-
gnationem castrorum erant usui : 2, 35, 5 ; t
relinquitur noua religio, ut eo neglecto sacra-
mento, quo tenemini, respiciatis illud, quod
deditione ducis . . . sublatum est : 2, 32, 9 ; t
qui erant in muro custodiae causa conlocati,
eo signo, quod conuenerat, reuocantur: 1,28,
3; 1 Labienus eo supplemento, quod
nuper ex Italia ueuerat, relicto Agedinci . . .
Lutetiam proficiscitur : VII 57,1; t Su-
gambri (c) ex eo tempore, quo pons institui
coeptus est, fuga comparata . . . excesserant:
IV 18, 4; t iUi eum tumulum, pro quo
pugnatum est, magnis operibus muniuerunt (c)
praesidiumque (e) ibi posuerunt: 1,47,4; f
(compluribus (c) iam lapidibus es illa (ea
recc; Sp., Dt.) quae suberat turri (terra
Hartx) subductis . . . pars eius turris concidit:
2,11,4.)
!P) pliira: neque in eo quod probauerant con-
silio permanere . . . neque eam quam prodesse
(profuisse [t\ aliis uim celeritatemque uide-
rant imitari potuerunt (e) : VI 40, 6.
pfi) antecedunt: uel sibi agros attribuant
uel patiantur eos tenere (ten. eos fi), quos
armis possederint: IV 7, 4; t equites: 2,
42,5 u. p. 330 n) Ob); 1 heredes erant
scripti ex duobus filiis maior et ex duabus
filiabus {b; om. Ox) ea, quae aetate ante-
cedebat: 3,108,3; ^ harum omnium le-
gionum hiberna praeter eam, quam L. Koscio
in pacatissimam et quietissimam partem ducen-
dam dederat, milibus passuum C contineban-
tur : V 24, 7 ; sibi legiones alias occurrere et eas,
quas secum duxerat, in uicem requiescere atque
in castra reuerti iussit: 3,98,3; ^ uti . . .
neque hoc ueque superiore anno ulla (c) om-
nino nauis, quae milites portaret, desiderare-
tur, at ex iis (hiis Q; his p), quae inanes . . .
ad eum remitterentur, . . . perpaucae locum
caperent: V23, 4; eo die naues Massiliensium
cum iis (hiis b; his Ox), quae sunt captae,
intereunt VIIII: 1,58,4; eodem Brutus conten-
dit aucto uauium numero. nam ad eas, quae
factae erant Arelate per Caesarem, captiuae
Massiliensium accesserant sex. has . . .: 2,5,1.
in eo fuit numero Valerius (ual. codd.)
Flaccus, L. filius, eius, qui praetor Asiam ob-
tinuerat : 3, 53, 2.
p) prouomina is ... qui non refereuda
sunt ad certa quaedam subst. ; aa) masc;
9() sing.: neque is sum , inquit, qui grauissi-
me ex uobis mortis periculo (c) terrear: V
30,^; Tf si uero alteri paulum modo
fribuisset fortuna, non esse usurum coudicioni-
bus pacis eum, qui superior uideretur, neque
fore aequa parte contentum, qui se omnia ha-
biturum confideret : 3, 10, 7 ; ^ quantum
ei (et BAI) facultatis (c) dari potuit, qui
naui (e) egredi ac se barbaris committere non
auderet: IV 21,9; t eius, qui: 3,70,1
u. p. 295 Pompeius;) t magni interesse
arbitrabatur eius auctoritatem inter suos quam
plurimum ualere, cuius tam egregiam in se
uoluutatem perspexisset : V 4, 3 ; t cum
tanta multitudine hostium , praesertim e o ab-
sente, qui summam imperii teueret, nisi aequo
loco . . . legato dimicandum non existimabat:
11117,7; 1 neque adhuc . . . repertus est
quisquam, qui eo iuterfecto, cuius se amici-
tiae deuouisset, mori (c) recusaret: 11122,3;
quod facere in eo consuerunt (e), cuius ora-
tionem adprobant: VII 21, 1.
^) plural.; a) iiom. ii; aa) ii . . . qui: quod
. . unum pagum adortus esset, cum ii (hii a :
hi Sehn.), qui flumen trausissent, suis auxilium
329
ia (3. A. ii) aa) fi) Kr.) 33))
330
I
ferre non possent, ne ob eam rem . . . ipsos
(lespiceret: 1 13, 5; horum uocibus . . . paulalim
etiam ii (hi a; Schn., llld.) , qui magnum io
castris usum habebant, milites centurionesquo
{CCy quique (c) cquitatui pracerant, pertur-
babantur: I 39, 5; expeditior erat quam ii (hi A' .
Sclm., Hld.) , qui intcr (c) aciem uersabantur:
152,7; duces uero ii {AQ'^; hi BM^) deligun-
tur, qui una cum Q. Sertorio omnes annos
fuerant: 11123,5; quod ii (hi aVi), qui frumen-
tandi causa ierant (erant fi) trans Mosam (pro-
fecti add. fi), nondum redierant {ti. CC): IV
12,1; dum ea gcruntur, . . . ii (hi fi), qui pro
portis castrorum in statione erant, Caesari nun-
tiauerunt (renuntiauerunt jil) : IV32, 1; (quod
(ei add. a; edd..; om. fi), qui'uirtute belli om-
nibus gentibus praeferebantur, . . . grauissime
dolebant: V54, 5;) quod ii {Fr., Db.; hii a;
hi 7.//; rell. edd.) , qui se ad eorum amicitiam
adgregauerant (c ; , meliore condicione . . . se
uti uidebant: VI 12,6; ii {h; hii APC; hi
AQM'a; Schn., Hold.) , qui {om. fi) propter
ueteres inimicitias nullo modo cum Haeduis
coniungi poterant, se Remis in clientelam dica-
bant (c): VI 12, 7; consurgunt ii {AQh; hii «,-
lii BM (see. Fr.); Schn., Hohl.; hi a (sec. I)b.);
hii a; ii //; lii a scc. Hold.) , qui et causam et
honiinem probant, suumque auxilium polhceu-
tur atque a (c) multitudine conlaudantur: VI
23,7; at ii (hii A(,); otu. af) , qui {om. fi) in
iugo constiterant (constiterunt fi), . . . neque
in eo quod probauerant consilio jiermanere . . .
neque cam quam prodcBse (profuiase fi) aliis
uim celcritatcnique uidcrant iniitari potuerunt
(fi; potucrant a) : VI4(), (j; interim ii (lii a«/';
Sehn., Hold.) , qui ad alteram partem oppidi
. . . munitionis causa conuenerant, primo exau-
dito clamore . . . eo contenderunt. eorum . . .:
VII 48, 1 ; at ii {AQ^; hi MHi ; hii nM'Q-'h), qui
in (c) praesidio coiitra castra (c) Labicni (c)
erant rclicti, cum j)roclium commissum audis-
Hcnt, Hul)sidio suis icrunt coUcmquc ccperunt
neque . . . sustinerc potucrunt : VII (52,8; at
ii {ed. pr.; hi A'; Schn., Hold.), qui Alesiae ob-
sidebantur, . . . concilio (e) coacto de exitu
Huarum fortunarum (c) consultabant: VII 77,
I; cDnstituujit, ul ii (hi a; Schn., Hohl.; om.
fi), qui ualetudinc aiit actatc inutiicH Hlnt (fi;
Hunt a; cdd.) bello, opi)ido cxccdant: VII 78,
1; ex omnibus partibus ct {ow. fi) ii (lii ./IZ-^fi),
qui munitionibus continobantur, et ii {Ai); Schn.
Fr., Db.; hi HMf^j; reU. edd.) , <|ui ad aiixiliuni
conuciuiraiit , chiinorc ct ululatii suonuii Hiiiiiios
confiniiiibaiit: Vil 80,4; at ii (lii .1/-fi), (|iii ab
(o) Alesia (c) pi-occHscraiit, niacsti . . . se iii
oppidum receperunt: VII 80, 9; neque ciuitates,
quae ad Caesaris amicitiam accesserant, fru-
mentum supportare neque ii, qui pabulatum
longius progressi erant, interclusi fluminibus
reuerti . . . poterant: 1,48,4; sed plerosque ii
(hi Na; 1. (seu L.) hl) , qui rcceperant, celant
noctuque per uallum emittunt: 1,76,4; cum
uallis aut locus decliuis suberat neque ii (hi
Ox), qul antecesserant , 'laborantibus opem
ferre poterant: 1,79,3; res huc deducitur, ut
ei (illi f; om. O) , qui habeant domicilium aut
poasessionem in Hispania (-niam x) , statim,
reliqui ad Varum flumen dimittantur: 1,86,3;
simul ii (hi codd.) , qui uulnera acceperant,
neque acie excedere neque in locum tutum re-
ferri poterant: 2,41,7; *futurum, ut . . . ei
(ii /■?) , qui ante dimicare timuissent , ultro se
proelio offerrent : 3, 73, 6 ; neque illud me mouet,
quod ii, qui a me dimissi sunt, disceasisse di-
cuntur, ut mihi rursus bellum inferrent: ap.
Cic. ad Att. IX 16, 2.
Ii6) ii, quos: producuntur ii {A; hii Q; hi
BMp; Np., Dt., Hold.), quos ille edocuerat,
quae dici uellet, atque eadem, quae Litauiccus
pronuntiaucrat, multitudini exponunt: VII 38,
4; equitcs ex proclio perpauci se recipiunt; sed
ii (hicorfrf.), quos ad nouissimum agmen equo-
rum reficiendorum causa substitisse demonstra-
tum est, fuga totius exercitus procul animad-
uersa sese incolumes in castra conferunt: 2,
42,5.
6) aec. eos; aa) eos, qni: ita commutata
Ibrtuna eos, qui in speni potiundorum castro-
rum uenerant, undique circumuentos inter-
ficiunt: 1116,2; ipii postularent, eos , (pii sibi
Galliaequc bellum intulissent, sibi dederent:
IV 16,3; ut eos, qui fugerant, persequerentur:
V 10, 1 ; idem facere cogunt eos, qui negotiandi
causa ibi constiterant. hos . . .: VII 42, 5; nolite
hos (hoc fi) uestro auxilio exspoliare (spoliare
(a''f)h), qui (eos, qui fi) ufcatrae salutis causa
suum periculum neglexerunt: VII 77, 9; eos,
qui uencrant, conlaudat atque in oppiduni di-
mittit: 1,21,2; ut ... cos, qui de tertia uigi-
lia exissent, ante horam diei VIIII. conse^jue-
rcntur: 1,64,8; eos, qui cruptionom fcccrant,
in oppiduni reicicbant : 2, 2, 6 ; (luid ii iiti giauius
de uobia scntirc possiint, (luain ut eos prodatia,
qui se uobis omiiia dcbeic iiidicant: 2,32,4;
^ quod neque . . . disciplinam cffcrri uclint
neque eoa, qui discunt \diH(^aiit fi), littcris con-
flaos minus memoriac studero: VI 14,4; ut
liicile existiinaii poasct iiiliil cos dc ciicntu oius
dici limuiHHc, qui noii ncccssiirias conquireront
uoluptateB: 3, i)(), 1 ; 1 ad noatia castra
331
is (3. A. a) aa) (i) aa) 8) a) — c))
332
atque eos, qui in opere oecupati erant, con-
tenderunt: 1119,8; nuntiosque dimissos ad eos,
qui se ex fuga in finitimas ciuitates recepisse
dicerentur: 3,102,6; — ut . . . in extrema spe
salutis . . . contra eos, qui ex (c) uallo
turribusque tela iacerent, pugnari debuit: II 33,
4; neu contra eos arma ferrent, qui eadem
essent usi fortuna eademque in obsidione per-
pessi: 2,28,3; — impetuque in eos facto, qui
erant in statione pro castris conlocati, acriter
pugnauerunt: V15, 3.
66) eos, quos; eos, quonuii: deorum numero
eos solos ducunt, quos cernunt et quorum aperte
opibus iuuantur, Solem et Vulcanum et Lunam:
VI 21, 2; oppidani . . comprehensos eos, quorum
opera plehem concitatam existimabant, ad Cae-
sarem perduxerunt (produx. p; Fr."): VII 13, 2.
c) dat. iis; ao) iis, qui: quod plerumque iis
(ow. P) accidere (accedere BMQ) consueuit,
qui in ipso negotio consilium capere coguntur:
V33, 1; magna proponit iis {h; hiis a; his a;
Sckn.. Hold.) , qui occiderint, praemia: V58,
5; ne iis (//; his a; Sclin.. Eold.: hiis a> qui-
dem eo tempore, qui quieti (qui eo temp. pa-
cati [i; Ald.; qui om. AB') uiderentur, suam
salutem recte committi uidebat : VII 6, 4 ; iis
(his eodd. ; Sclin. , Hold.) , qui primi murum
ascendissent (c), praemia proposuit: VII 27, 2;
quod legibus Haeduorum iis (is Q; his ABM<^ ;
Sclin., Hold.} , qui summum magistratum ob-
tinerent, excedere ex finibus non liceret: VII
33,2; capitis poenam iis (his p; om. fik) , qui
non paruerint, coustituit: VII 71, 6; addit etiam,
ut *quae quisque eorum in bello amiserit, quae
sint penes milites suos, iis (his codd.}, qui
amiserant (-rint /"), *restituantur: 1,87,1; pla-
cere sibi bello confecto ternas tabellas dari ad
iudicandum iis (/?.- is a: his Ofl) ,' qui ordinis
essent senatorii belloque una cum ipsis inter-
fuissent: 3,83,3; debebunt Pompeium hortari,
nt malit mihi esse amicus quam iis (his M),
qui et illi et mihi semper fuerunt inimicissimi :
ap. Oie. ad Att. IX 7 C, 2.
Bb) iis, qnos: ius esse belli, ut, qui uicis-
sent, iis (his eodd.; Schn., Hld.} , quos uicis-
sent, quem ad modum uellent imperarent: I
36, 1 ; Caesar iis (his a ; Sclin., Hold.} , quos in
castris retinuerat, discedendi potestatem fecit:
IV 15, 4; bona restituit iis (is hl: his Oaf},
quos liberius locutos hanc poenam tulisse co-
gnouerat: 2,21,2.
J)) gren. eorum; oa) eoruiii, qui: ratio confecta
erat, qui numerus domo exisset eorum, qui arma
ferre possent , et item separatim pueri , senes
mulieresque : 129,1 ; eorum, qui domum {c) redie-
runt, . . . repertus est numerus milium C et decem :
129,3; adiuuabat (e~ etiam eorum consilium,
qui rem deferebant, quod: II 17,4; simul eorum,
qui cum impedimentis ueuiebant, clamor fre-
mitusque oriebatur: 1124,3; Cottae quidem
atque eorum, qui dissentirent , consilium quem
habere (c) exitum'? V29, 7; supplicia eorum,
qui in furto aut in (c) latrocinio . . . sint com-
prehensi, gratiora dis immortalibus esse arbi-
trantur: VI 16,5; tertium e.st genus eorum, qui
(earum quae Aim.} uri appellantur. hi . . . : VI
28,1; simul eorum permotus uocibus (permot.
uoc. eor. P), qui illius patientiam paene ob-
sessionem appellabant: VI 36, 2; (Romani si
casu interuenerint (c), fortunae . . . habendam
gratiam, quod et paucitatem eorum . . . cogno-
scere et uirtutem despicere potuerint, qui di-
micare non ausi turpiter se . . . receperint:
VII 20, 6;) persequamnr eorum mortem , qui
indignissime interierunt : VII 38, 8 ; nihil , in-
quit, de eorum sententia dicturus sum, qui
turpissimam seruitutem deditionis nomine ap-
pellant, neque hos . . .: VII 77, 3; qui . . .
eorum corporibus , qui aetate ad bellum inutiles
(p^ uidebantur, uitam tolerauerunt neque se
hostibus {e} tradiderunt: VII 77, 12; omnes
amici consulum, necessarii Pompei atque eorum
(ii Hotom.}, qui ueteres inimicitias cum Caesare
gerebant, in senatum coguntur: 1,3,4; ad quos
legati mitterentur, his (iis Ald.} auctoritatem
attribui (c) timoremque eorum , qui mitterent,
significari (c): 1,32,8; erant plena laetitia et
gratulatione omuia *e/ eorum , qui tauta peri-
cula uitasse et eorum, qui sine uulnere tantas
res confecisse uidebantur: 1,74,7; quid irati
grauius de uobis sentire possunt, quam ut eos
prodatis, qui se uobis omnia debere iudicant,
in eorura potestatem ueniatis, qui se per uos
perisse existimant? 2, 32, 4; prout cuiusque
eorum, qui negotiis praeerant, aut natura aut
studium ferebat: 3,61,3; alii domos bonaque
eorum, qui in castris erant Caesaris, petebant:
3, 82, 4.
66) eonim, quos: VII 52,3 u. 2, B. p. S20;
sese omnia de pace expertum (c) nihil adhuc
*eff'ecisse; *id arbitrari uitio factum eorum,
quos esse auctores eius rei uoluisset : 3, 57, 2.
(cc) conini, (luibus: V14, 5 u. b) a).)
c) al)I. iis; no) iis, qni: conlaudatis militibus
atque iis (hiis (fia} , qui negotio praefuerant,
quid fieri uelit ostendit: V2, 3; Indutiomarus
equitatum peditatumque cogere iisque (eisque
p), qui per aetatem in armis esse non poterant,
in siluam Arduennam abditis . . . bellum pa-
rare instituit: V3,4; media circiter nocte iis
333
is (3. A. a) aa) <i) %r) S) e) - PP) ») o))
334
(his (h), qui [adjaquandi causa longius a castris
processerant, ab equitibus correptis fit ab his
certior Caesar: 1,60,1.
bd) iis, quos: hortantibus iis (his [i), quos
ex Tencteris atfjue (c) Vsipetibus apud se ha-
bebaut: IV 18, 4.
cc) iis, a «luibus: iis (is afh; his 01) autem
inuitis, a quibus Pharus tenetur, non potest
esse . . . introitus in portum: 3,112,4.
bb) ab iis, qui: quod . . . a potentioribus
atque iis <his cutld.; Se/in., Uold.), qui ad con-
dutendos liomines facultates habebant, uulgo
regua occupabantur: 111,4; ubi prima im-
pedimenta nostri exercitus ab iis (BM; his
AQ^; Sehn.) , qui in siluis (c) abditi late-
bant, uisa sunt: 1119,6; ab iis (his X; Sc/m.,
Uold.), qui emerant, capitum numerus ad eum
relatus est milium quinquaginta trium : II
33, 7; neque condiciones accipiendas arbitra-
batur ab iis ( his ^ Q[i ; Schn. , Uold. ) , qui
per dolum . . . petita pace ultro bellum in-
tulissent: IV 13, 1 ; incolitur . . . maritima pars
ab iis (his fl) , qui praedae ac belli inferendi
causa ex Belgio transierunt (p; transierant a;
Schn., Db., Dl., Uold.): V12, 2; et ab iis (his
fi) , qui cesserant, et ab iis (his (i), qui pro-
ximi steterant, circumueuiebantur : V35, 3; ho-
stes re cognila ab iis (his BM^^j) , qui Metio-
sedo (c) fugeraut (profugerant [i; Ald.; Schn.),
Lutetiam iucendi (c) . . . iubent: VII 58, 6;
sermones militum dubii (c) durius accipieban-
tur, non nulli etiam ab iis (his codd.) , qui
diligenliores uideri uolebant, fiugebantur: 2,
29,4; ab iis (A'; his 0%) Caesar haec facta
cognouit, qui sermoni interfuerunt: 3, 18, 5; est
etiam (c) genus radicis inuentum ab iis (his
codd.) , qui fuerant f ualeribus: 3,48,1.
cc) ex iis, qui: Iccius Kemus, . . . unus (c)
ex iis (his K; Sclin., Uold.; duobus Paul), qui
legati de pace ad Caesarem uenerant: II 6,4;
an non audistis (c) ex iis (liis codd.) , qui per
causam ualetudinis remanserunt, cohortos esse
Brundisii factas? 3,87,4.
ff) ab (cuin, ex) ii.s, quus: Britauniac pars
interior (c) ab iis (hiis Q; his fi) iucolitur,
quoH natos in iiisula ipsa (c) raenioria jirodi-
lum dicunt: V12, 1; 1 qui cuni iis (liis
[i) una fuerant, quos primo liostiuiii inipetu
pulsos dixeram: 1124,1; ipsi maiiu fncta cum
iie (his codd.), quos nuper [maximi] libcrauc-
rant, in proxiniu Octauii castra inruperunt: 3,
9,6; ad l'oiiiiieiiiiii transicrunt cuni iis (liis
codd.) , (iiios siii coiisilii participes lialicliiiiil: .'i,
60,5; II idi)iicum (lucndiuii lioiiiiiiciii ct
callidiiiu ilolcgit, (lalliini, cx iis (his codil.;
Schn., Uld.) , quos auxilii causa secum habe-
bat: 11118,1.
Bfl) cum iis, quorum : quorum haec est con-
dicio, ut (e) omnibus in uita commodis una
cum iis (his codd.; Sch/i., Uold.) fruantur, quo-
rum se amicitiae dediderint: 11122,2.
p[i) neutr.; 31) siug.; o) id, quod: magna,
id {oin. [iJ) quod necesse erat accidere, totius
exercitus perturbatio facta est : I V 29, 3 ; etsi
nondum eorum consilia cognouerat, tamen . . .
fore id, quod accidit, suspicabatur : IV 31,1;
quas (legiones) C. Fabius . . . subsidio nostris
miserat suspicatus fore id , quod accidit, ut . . .
uterentur: 1,40,7; 1 Caesar — id quod
erat — suspicatus aliquid noui (c) a barbaris
initum consilii : IV 32, 2 ; si , id quod magis
futurum confidat (c), relictis impedimentis suae
saluti consulant: VII 66, 5; ^. neque id
fuit falsum, quod ille in pugnam proficiscens
dixerat: 3,99,2.
consecutus id, quod animo proposuerat,
Caesar receptui caui (c) iussit: VII 47, 1; quod
fere libenter homines id, quod uolunt, cre-
dunt: 11118,6; — his rcbus celeriter id, quod
Auarici deperierat, expletur: VII 31,4; —
facere u. facio p. 1250 sq. ee) (4 hc.j; —
accidisse igitur his . . ., uti eo recurrant et id
cupidis.sime pctant, quod paulo ante contemp-
serint: 1,85,4; — iamque eum ad sanitatem
reuerti arbitrabatur , cum id , quod antea pe-
tenti denegasset, ultro polliceretur: 142,2.
b) eo , quod : (se) exspectato legitimo tem-
pore consulatus eo fuisse contentum , quod
omnibus ciuibus paterct : 1,32,2; Caesar ut co-
gnosceret postulatum est, eoque utrique, quod
statuit, contenti fuerunt: 1,87,3.
c) ad id, quod; iu vo, quod: unus quisque
. . . ad id, quod ab alio audierat, sui aliquid
limoris addebat: 2,29,1; 1 si in eo
manercnt, quod conuenisset: 136,5.
iB) plur. : fl) ca , quac : Trebonius ea , quae
suiit aniissa, niulto niaiorc niiUtuiu stiidio ad-
ministrare et reficere instituit: 2,15,1; co-
hortatus, ut ca, quao imperasset, dUigentcr iu-
dustriequc adniiiiistrarent: VII 60, 1 ; — ea, quae
siiiit iisui (c) ad armandas naues, ex liispauia
adportari iubct: Vl,4; — mittit P. Vati-
iiium . . ., qui ea (om. l), quae maximo ad
paceni pertinere uiderentur, ageret: 3, 19,2; —
uti ea, quae apud eos geranlur, coguoscaut
soque de his rebus certiorem faciant: 11 2,3; —
constitiierunt ca, quae ail pidficisceiuluin por-
tiiiorcnt, coiii pararc: 13,1; — huc ea, quae
paruucraut, coiifcruut: VII 86, 4; — quod
ea, qiiac cilra IUiiiich riicniiit, sii|ii'iii)ribus
335
is (3. A. a) aa) fi) fSfl) iB) - b) y))
336
rfieJws consumpserat: 1,40, 1; — agger . . .
in munitionem (c) coniectus . . . ea , quae in
terra occultauerant Eomani, contegit: VII
85, 6 ; — huic (Marti) , cum proelio dimicare
constituerunt, ea, quae bello ceperint (cepe-
runt p), plerumque deuouent: VI 17, 3; —
principibus Galliae euocatis (c) Caesar ea, quae
cognouerat, dissimulanda sibi existimauit:
IV 6, 5; — non minus se id contendere et la-
borare, ne ea , quae dixissent, enuntiaren-
tur, quam: 131,2; — facere u. faeio
p. 1260 et) (0(6) loe.): — ne ea, quae acci-
dissent, grauiter ferrent neue his rebus terre-
rentur: 3,73,2; — si ea, quae in longinquis
nationibus geruntur, ignoratis: VII 77, 16;
— non minus se id contendere . . ., ne
ea, quae dixissent, enuutiarentur , quam uti
ea, quae uellent, impetrarent: 131,2; —
minimeque ad eos mercatores saepe commeant
atque ea, quae ad efieminandos animos per-
tinent, important: 11,3; — idoneos nactus
homines, per quos ea, quae uellet, ad eum
perferrentur: 1,9,1; — quam ualde pro-
betis ea, quae apud Corfinium sunt gesta:op.
Cie. ad Att. IX 7 C, 1 ; — at interiores , dum
ea, quae a Vercingetorige ad eruptionem prae-
parata erant (recc; AM.; praeparauerant A"),
proferunt, . . . cognouerunt: VII 82, 3; —
maxime ea, quae ad usum nauium pertinent,
prouidere instituunt: 1119,3; — quaerit
ex solo ea, quae in conuentu dixerat: 118,2;
— reficere: 2,15,1 v. administrare; ubi hostes
uiderunt ea, quae diu longoque spatio refici
non posse sperassent, paucorum dierum opera
et labore ita refecta, ut: 2,16,1; — memoria
tenerent milites ea, quae pridie sibi (c) con-
firmassent: 2,34,5; — ne ea, quae rei publicae
causa egerit, in suam contumeliam uertat:
1,8,3._
6) iis, quae: infectis iis (is a; hiis /; his
Ofh), quae agere destinauerat, . . . proficisci-
tur: 1,33,4.
bb) prouomini is additnr adiectinnm ; a.)<m-
uis; aa) e. snbst.t (Viridouix) summam im-
perii tenebat earum omnium ciuitatum, quae
defecerant: 11117,2; ^ omnem eam ma-
teriam, quae erat caesa, conuersam ad hostem
conlocabat et pro uallo ad utrumque latus ex-
struebat: 11129,1; •; omnem eam pla-
nitiem, quam in longitudinem III (c) milia
passuum patere demonstrauimus, complent: VII
79,2; T cum . . . ad Caesarem perfuge-
rent . . . uniuersi in Epiro atque Aetolia con-
scripti milites earumque regionum omnium,
quae a Caesare tenebantur: 3,61,2; %
omnibus rebus iis (iiis x; Schn. , HoM.; his
reb. [i) confectis, quarum rerum causa tradu-
cere exercitum coustituerat : IV 19, 4.
[i[i) sine subst.: (Galli concilio principum
indicto non omnes (eos add. Np., Dt. , Db.;
om. fj; hos a; Schn., Fr., Hold.), qui arma
ferre possent, . . . conuocandos statuunt, sed:
VII 75, 1 ;) Caesar prima luce omnes eos , qui
in monte consederant (qui montem conscende-
rant 0 ' , ... descendere atque arma proicere
iussit: 3,98,1.
fi) tres: praesidio impedimentis legionem
quartam decimam reliquit, unam ex his (?; iis
h) tribus, quas proxime conscriptas ex Italia
traduxerat. ei legioni . . .: VI 32, 5.
b): is . . . qno, nbi, nnde: a) is . . . qno:
muliercs quique . . . ad pugnam inutiles uide-
rentur (r),in eum locum coniecisse, quo prop-
ter paludes exercitui aditus non esset: 1116,5;
egressus cum tribus legionibus eum locum petit,
quo (qua AQ) naues adpelli iusserat: VII
60,4; T ac iam conuersis in eam partem
nauibus, quo (in qaam a(?)fh) uentus ferebat,
tanta subito malacia . . . exstitit, ut: III 15,
3; l[t qui sunt ex iis (c) nati, eorum
habentur liberi, quo (quibus p) primum (c)
uirgo (uirgines fi) quaeque deducta (ductae P)
est (sunt p) : V 14, 5.
(i) is . . . uM: quod is collis, ubi castra
posita erant, . . . tantum . . in latituilinem
patebat, quantum: 118,3; ^ ne com-
mitteret, ut is locus, ubi constitissent , ex
calamitate populi Eomani . . . nomen caperet:
113,7; in Carnutes, Andes, Turones, quaeque
(c) ciuitates propinquae iis (recc; Fr.; \asX;
rell. edd.) locis erant, ubi bellum gesserat, le-
gionibus in hibema (c) deductis . . . profectus
est: 1135,3; ne saucio quidem eius loci, ubi con-
stiterat, relinquendi . . . facultas dabatur: III
4, 4 ; Eomanos ueque . . . neque eorum locorum,
ubi bellum gesturi essent, uada, portus, in-
sulas nouisse (c): 1119,6; cum intellegeret in
iis (hiis B'; illis p; his a; Sehn., Hold.) locis
sibi bellum gerendum, ubi paucis ante annis
L. Valerius . . . exercitu pulso interfectus esset:
III 20, 1 ; transeunt Ehenum . . . triginta mili-
bus passuum infra eum locum , ubi pons erat
perfeclus praesidiumque a (c) Caesare relictum:
VI 35, 6; ipse paulum (c) ex eo loco cum le-
gione progressus, ubi constiterat, euentum
pugnae exspectabat : VII 49, 3 ; *{ si pacem
. . . cum Heluetiis faceret, in eam partem
ituros atque ibi futuros Heluetios , ubi eos Cae-
sar constituisset atque esse uoluisset: 113,3.
y) is . . . unde: noluit eum locum, unde
337
is (3. A. b) y) - 3. E.)
338
Heluetii discesserant, uacare: 128,4; in iis (liiis
B'; his a; illis [i) locis sibi bellum gerendum,
nbi . . . Praeconinus . . . jnterfectus esset atque
unde L. Mallius (c) proconsul impedimentis
amissis profugisset : III 20, 1 ; cum in eum lo-
cum, unde erant egressi (progressi ji) , reuerti
coeperant, . . . circumueniebantur: V35, 3.
U. setjuitur cnuiitiatuiii llnule; a) ut: eo
consilio, ut u. coii!«iliam p. 676 ^)
(6 loc); ^^ neque nunc id (se) agere,
ut ab illis abductum exercitum teneat ipse, . . .
sed ne illi liabeant), quo contra se uti possint:
1,85,11; id contendere et laborare, uti:
131,2 u. b).
b) ne: idque (c) eius rei causa antiquitus
institutum uidetur, ne quis ex plebe contra
potentiorem auxilii egeret: VI 11,4; ^ non
minus se id contendere et laborare, ne
ea, quae dixissent, enuntiarentur, quam, uti ea,
quae uellent, impetrarent: 131,2; — id agere,
ne: 1,85,11 u. a); pracsertim cum id agerent,
ne ciues cum ciuibus armis decertarent: 3, 19, 2.
C. sequltur cuuntiiitum eoiisecutiuum uel
explicatiuum; a) ut: Scipionem ea esse auc-
toritate, ut non solum libere quae probasset
exponere, sed etiam ex magna parte compel-
lare <c) atque erraiitem regere posset: 3,57,3;
^ sed ea celeritate atque eo {om. [3) impetu
milites ierunt, cum capite solo ex aqua exsta-
rent, ut liostes impetum legionum . . . sustinere
non possent ripasque dimittereut ac se fugae
mandarent: V18, 5; ^ id esse consi-
lium Caesaris, ut quos in conspectu Galliae
interficere uereretur, lios omnef. in Britauniam
traductos necaret: V6, 5; quibus id consilii
<-ium f) fuisse cognouerint, ut, »i flumeii triins-
issent, una ex paite ipsi <c), altera Aruerni
sc circumsisterent: VII 5, 5; 1 quod apud
Germaaos ea {cmi. (5) consuetudo esset, ut
matres familiae eorum sortibus et uaticinatioui-
bus <c) declararent . . .: 150,4; alque in eimi
se ccmsuetudinem iidduxeruiit <,abduxerunt i>'iU),
ut locis frigidissiinis iieque uestitus praeter
Ijclles habereiit <liabeant DE; edd. pr.) quic-
quam . . . et lauarentur <lauantur codd.) in
fluminibus: IV 1,10; \ eo impetu, ut:
V 18,5 M. ea celeritate; 1 siiepe iii eum
locuni uciitum eat . . ., ut <ubi Freudeiibcnj)
Inonj iiiodo uisum ab se Ambiorigem iii fuga
ciicumspicereut captiui iiec phine etiain abisse
ex conspectu coiiteiiderent: VI 43, 4; \
erant oius modi lere situs oppidorum, ut
. . . neque pedibus aditum haberent . . . ne<iuo
nauibus: 11112,1; cum his nauibus iiostrae
classi eiuH modi congreBsus erat, ut uiiii ccle-
l.uxtc, CaoHur. 11.
ritate . . . praestaret, reliqua . . . illis essent
aptiora: 11113,7; eius modi sunt tempestates
<c) consecutae, uti opus necessario intermitte-
retur et . . . sub pellibus milites contineri non
possent: 11129,2; suaque esse eias modi im-
peria , ut non minus liaberet iuris in se mul-
titudo quam ipse in multitudinem : V27, 3; id
erat eius modi, ut magis optandum quam
sperandum putarem : ap. Cic. ad Q. fr. II 10
(12), 4 ; \ tanta erat operis firmitudo atque
ea rerum natura, ut, quo maior uis aquae
se incitauisset, hoc artius inligata <c) teneren-
tur: IV 17, 7; \ tanta militum uirtus at-
que ea praesentia animi fuit, ut . . . non
modo demigrandi causa de uallo decederet
nemo, sed paene ne respiceret quidem quisquam
ac tum omues acerrime . . . pugnarent: V43,
4; ^ eo tum statu res erat, ut longe
principea haberentur Haedui <c), secundum
locum dignitatis Remi obtinerent : VI 12, 9.
certior factus est . . . montes . . . a maxima
multitudine . . . Veragrorum teneri. id aliquot
de causis acciderat, ut subito Galli belli
renouaudi . . . consilium caperent: 1112,2; (id
fuit pergratum, ut: 1,86,1 u. p. 305 oo) fuit
pergratum.)
<eius add. fi; Ald.) m priniis rationem
esse habeudam dicunt, . . . ut Caesar ab
exercitu intercludatur: VIll, (>.
b) quin: neque multum abesse ab eo
<ab eo del. Ciacc), quin paucis diebus deduci
possiut <c) : V 2, 2.
D. sequitur euuiitiatum oausale: id ea de
causa fiiciebixt, quod cum tauta multitudiue
hostiuin . . . nisi aequo loco . . . legato dimi-
candum nou existimabat: 11117,7; euius pater
. . . ob eam causam, quod regnum iidpete-
bat , a <^f) ciuitate erat interfectus : VII 4, 1 ;
T[ id ea maxime ratione fecit, quod noluit
eum locum, unde Heluctii Jiscesseraut, uaciu-e:
128,4; t (oportuuissima res <fi; oportuuis-
simc resa; Hold.; oportunissime ea res Sihenkl)
accidit, quod . . . Germaui . . . iii castra uene-
runt: IV 13, 4.)
sed eo decoptum, quod neque eommissuiu
a se intellegeret , quare timeret, neque sine
causa timeudum putaret: 114,2; et ex eueutu
nauiuni suaruui et ex eo, quod obsides dare
intermiseraut, . . . suspicabatur : IV3I, 1. Cf.
eo '1. ct ;j. A.
E. sequ. eiiuntiat. eoutlioion. : quod poues
eos <paene in eo «X-; Np.; paene ex eo Em.
Ihffm.) , si id oppidum retiuuissent, summnni
uictoriae coiistarc iiilcllegebant : VII 21, 3; liuiic
laborem rccusabat ncuio, quod cum oiiiiiiuiu
99
339
is (3. E. ; ea, eo)
340
laborum finem fore existimabant, si liostem
flibero Lntercludere et frumento (x) prohibere
potuissent: 1,68,3; f eadem (codd.; Dt.; id
eoniec. Np.; eodem F. Hofm. ; eo iam nell.)
spectans, si "in itinere impeditos perterritos
deprehendere posset, exercitum e castris eduxit :
3, 75, 3.
F. sequ. acc. c. inf. : dixerat aliquis leniorem
sententiam, ut primo M. Marcellus, ingressus
in eam orationem (rationem f), non oportere
ante de ea re ad senatum referri, quam . . .
exercitus conscripti essent: 1,2,2; f Cae-
sar in eam spem uenerat, se sine pugna . . .
rem conficere posse, quod . . . interclusisset:
1,72,1.
Caesari cum id nuntiatum esset, eos per
prouiuciam nostram iter facere conari, maturat
ab urbe proficisci : I 7, 1 ; hos (e) (principes)
singillatim Cingetorigi conciliauit . . . . id
tulit (c) factum grauiter Indutiomarus,
suam gratiam inter suos minui : V 4, 4 ; (utris-
que ad animum (id animo Fr.) occurrit,
unum esse illud (e) tempus, quo maxime con-
tendi conueniat: VII 85, 2;) neque uero id
(idem NOakl) Caesarem fugiebat, tanto sub
oculis accepto detrimento perterritum exercitum
sustinere non posse: 1,71,1.
(«. sequitni- interrog-. obl.: multa a (c) Cae-
sare in eam sententiam dicta sunt, quare
negotio desistere non posset: 145,1.
H. prouomeu is pertinet ad factuui, quod
statim commemoratur: qui decimae legionis
aquilam ferebat, contestatus (e) deos, ut ea
res legioni feliciter eueiuret, ...in hostes
aquilam ferre coepit: IV 25, 3.4; exercitus
equitatusque equitibus Eom. administrantibus,
quos ei negotio praefecerat, celeriter trans-
mittitur: VII 61, 2; persuasi equitibus nostris,
idque mihi (idque inibi a) facturos confir-
mauerunt, ut . . . adgrederentur: 3,86,3.
[Falso: item (ide BQa; id est A2PB-(J%)
populum Romanum uictis . . . ad suum arbi-
trium imperare consuesse: I 36, 1 ; reliquos
equites (eorum add. [i) consectati paucos . . .
reliquerunt: III 19,4; tantum esse nomen (apud
eos add. p) atque opinionem eius (e) exercitus
Ariouisto pulso . . ., uti: IV 16, 7; quod ea (fi;
eas a) non posse introrumpere uidebantur: V
51,4; neque etiam paruulo detrimento iUorum
locum (eos add. p) relinqui uidebat: V52, 1;
magistratus . . . quantum et ([i; Aim.; ei a)
quo loco uisum est agri attribuunt : VI 22, 2 ;
Segusiauisque , qui sunt finitimi (c; ei add.
y.ha'^; finitimae a^; finitimei Np.) prouinciae,
decem milia peditum imperat: VII 64, 4; ipse
(c) adit (at id a'/"; ad id aH; id h) reliquos,
cohortatur: VII 86, 3; neque uero (Faern.; eo
codd.) tam remisso . . . animo quisquam om-
nium fuit , qui : 1, 21, 5 ; ut tribunos plebis (in
ea re add. codd. ; Np. , Db. ; u. CC) ex ciuitate
expulsos . . . restitueret: 1,22,5; HS LX . . .
adlatum ad se ab Iluiris (a Iluiris Ald.; ab iis
(nel his) uiris Ox) Corfiniensibus Domitio red-
dit : 1 , 23, 4 ; ut . . . nec quicquam omnino re-
linqueretur, qua aut telis (Forchh.; eis *,• ab
eia N; uis 0; ui Idet.; Np., Dt.) militibus aut
igni operibus noceri posset: 2,16,1; aquae et
salis copia, cuius magna uis iam ex proximis
erat salinis eo congesta. non materia (saUnis.
ea cougesta non materia af): 2,2>l,b; qui . . .
clementer et moderate ius (moderata eius x)
dicendum existimabat: 3,20,2; omniaque post-
haberet (Ald.; omniaque post ea quae haberet
Ox,) : 3, 33, 1 ; nulla Thessaliae fuit ciuitas prae-
ter Larisaeos (larisa eos ahl), . . . quin: 3,
81,2; cum illi celerem in ea re uictoriam, hi
(ii hl) salutem suam consistere uiderent: 3,
111,5.]
Id cousilii: VII 5, 5; id mimeris: 1,57,1.
Galba . . . missis ad eum legatis . . . con-
stituit: 1111,4; — quos pro scelere eoram
ulcisci uelint: 114,5; quos . . . consecuti ma-
gnum numerum eorum occiderunt: 11119,4;
(•/: IV 35, 3; (V42,2;) quibus (legatis) auditis
. . . eos domum remittit: IV 21, 6; cf. 116,5;
— cum his propinqui Indutiomari . . . comitati
eos . . . excesserunt: VI8, 8; iis . . . correptis
fit ab his certior Caesar: 1,66,1; — ad eum
Pompeius misit, ut . . . reciperetur atque illius
opibus . . . tegeretur: 3,103,3; cf 60,1; 82,
1; — huic Caesar pro eius uirtute . . . resti-
tuerat: V25, 2; — nostri . . in eos impetu facto
reppulerunt: V17,3.
Is = talis, tautus u. 3. C; cf 120,4; II 16,
5; 31,6; IV 22, 6; V30, 2; VI 13,1; 2,36,1.
Haec et similia saepim.
ea: obstructis in speciem portis . . ., quod
ea (fi; eas a) non posse introrumpere uide-
bantur: V51,4; ^ posse (se) et audere ea
transire flumen, qua traductus esset equitatus:
1,64,3.
eo. 1. = izelae; X. pertiuet ad ea, quae
autcceduut; a) = ad (iu) eum lociun, (in Uues,)
ad eum (eos): quod omni Gallia pacata Mo-
rini Menapiique supereraut, qui in armis essent,
. . . eo exercitum adduxit (duxit (i): III 28,
1 ; t maturandum sibi censuit, si esset in
perficiendis pontibus periclitanduni , ut, prius
quam essent maiores eo coactae copiae, dimi-
caret: VII 56, 1; t eum locum uallo fossa-
341
is (eo)
342
que muniuit. cum dies hibemorum complures
transissent frumentumque (c) eo comportari
iussisset: III (1, 6;) 2, 1 ; 3, 42, 2 u. conuenire ; "^
qu!i mininie anluus ad nostras uiunitioiies ascen-
SU.S uidebatur, . . . eruptionem fccerunt. cele-
riter . . . ex proximis casteDis eo concursum
est: 1133,3; t trans flumen Apsum (c)
poBitis castris eo copias omnes auxiliaque con-
duxit: 3, 13, 6; \ quod . . . continentes
. . siluas ac paludes (c) habebant, eo se sua-
que omnia contulcrunt: 11128,2; sperans
Pompcium . . Dyrrachiuui compelli . . . posse,
quod omnem commeatum totiu.sque belli appa-
ratum eo contulisset: 3,41,3; idoneuui locum
in agris nactus . . . ibi aduentum exspectare
Pompei eoque omnem belli rationem conferre
constituit: 3,81,3; 1 castra erant ad bel-
lum duceudum aptissima . . . salis copia, cuius
magna uis iam ex proximis erat salinis eo (ea
af) congesta: 2,37,5; H Brutum . . .
in Venetos proficisci iubet. ipse eo pedestribus
copiis contendit: III 11,5; crebris nuntiis in-
citati oppidum a Komanis teneri . . . maguo
cursu (c) eo coutenderunt: VII 48, 1; Dyrrachio
timens diurnis eo {Ohl; om. f; seu a) noctur-
nisque itineribus contendit: 3,13,1; t quo
proelio bellum Venetorum totiusque orae mari-
timae confectum est. nam cuni omnis iuuentus,
omnes etiam grauioris aetatis . . . eo con-
uenerant, tum: III 10, 2; hunc ad egredien-
dum (c) nequaquam idoneum locum (c) arbi-
tratus, dum rcliquae naues eo conueuirent, . . .
in ancoris exsijectauit: IV 23, 4; neque in eo
loco hostis est uisus; sed . . . cum magnae
manus eo conucnissent, multitudino nauium
perterritae . . . discesserant: V8, (5.){j; scna-
tumque omnem . . . ad se Decetiam euocauit.
cum prope omnis ciuitas eo conuenisset: VII
33, (2.) 3; interfectis Nouioduni custodibus qui-
que eo -negotiandi causa (c) conuenerant: VII
55, 5 ; (concilium Bibracte indicitur. (eodem add.
a; plur. add.; om. [i,- iSclvii.; eo Vrsinus, prob.
l>h.) conucniunt undique frequentes: VIJ ()3,
(5.) G ;) edito loco . . . castra communit. eo par-
tem nauium lougarum conuenire, frumentum
commeatumquc ab Asia . . . comportari im-
perat: 3, 42,(1. )2; 1 conuertere: VII
()7, 4 u. Icrro ; *{ quas Uaesari esse amicas
ciuilates arbitrabatur , his grauiora oncra in-
iungcbat praesidiaque eo deducebat: 2,18,5;
1 naues . . . Dyrrachio remissao, quao priorem
partom oxercitus eo deportauerant, Brun-
(lisiuni reuortuntur: 1,27,1; 1 CraHsuni
Baniarobriiiuc praclicit . . ., ((uod ibi . . . fru-
nientuni oiiiiic, i\wn{ co tolcrandue hieuiis causa
deuexerat, relinquebat: V47,2; 1 du-
cere: 11128,1 u. adducere; placuit, ut (c)
Litauiccus decem illis milibus, quae Caesari ad
bellum mitterentur, praeficeretur atque ea (eo
Paul) -)- ducenda (codd.; edd.; Paul; traducenda
Pluyg.) curaret : VII 37, 7 ; 1f siue (si uel
Uolom.; Np.) ad litora Apolloniatium siue ad
Labeatium (siue ad Lab. aM. F. Hofm.; om.
codd.; Np.) cursum derigere atque eo naues
eicere (Ald.; eUgere Nx,) possent: 3,25,4;
1 ferre: 1114,2 u. occurrere; — si qua in
parte nostri laborare . . . uidebantur, eo signa
inferri (ferri Paul) Caesar (caes. inf p)
aciemque conuerti (a^fh; constitui a; edd.)
iubebat : VII 67, 4; proximos coUes capere
uniuersos atque eo signa inferri (ferre Paul)
iubet: 2,42,1; complures dies Hnania man-
serant castra; munitiones quidem omnes iute-
grae erant. eo signa (Ciacc; signo codd.; Np.,
Dt.) legionis inlata (Ciacc; lata Pazd; in-
lato {uel illato) 0% ; Np., Dt.) speculatores Cae-
sari renuntiarunt (rem nuntiarimt Np.) : 3, (6(5,
7 ;) 67, 1 ; 1 nacti portum , qui appellatur
Nymphaeum . . ., eo naues introduxerunt:
3, 26, 4 ; ir castris idoneum locum delcgit.
. . . eo circiter . . . sedecim milia expedita
. . . Ariouistus misit: 149, (1.) 3; ab his (c)
castris oppidum Kemorum nomine Bibrax aberat
milia jmssuum octo .... eo (dcl. Hotoiii.)
de media nocte Caesar . . . sagittarios et fun-
ditores . . subsidio oppidanis mittit: 11(6,1;)
7, 1 ; Caesar in Belgis . . . hiberna constituit.
eo duae omnino ciuitates ex Britanuia obsidcs
miserunt: IV 38, 4; praesidium Cenabi tuendi
causii , quod eo mitterent (in eo mitterent M;
Cfmiitterent h; inmitterent Pr.) , comparabaut.
huc . . .: VII 11, 4; auimaduertit (e) collem,
qui ab hostibus tenebatur, nudatum hominibus.
. . . hac re cognita Caesar mittit complures
equitum turmas eo de media nocte; imperat
(Nitsche; eq. t. eodem med. n.; imperat his
(ucl iis) [i; eisdem (eis de plur. edd.) media
nocte imperat a; phir. edd.; ii. CC), ut: VII
(44, 1 ;) 45, 1 ; in Haeduos proliciscitur ; ciuitatcm
recipit. eo legati ab Aruernis raissi quae im-
peraret se facturos pollicentur: VII i)0, (1.) 2;
Caesari nuutiatur Hulmoiiciiscs . . . cupere ea
facere, quae ucllct .... mittit eo M. Antonium
cum . . . cohortibus V: 1,18, (1.) 2; iieciiiiiam
omnem ... in oppidum (iadcs contiilit; co sex
coliortes praesidii causa cx prouiucia misit: 2,
18,2; 3,22,2 u. uenire; Coelius . . . perueuit
'riiurioa. ubi cum . . . cquitibus . . Caesaris
(liillis atquo Hispanis, qui eo praesidii (P.
Maiiut.; praedandi codd.) causa missi erant,
22*
343
is (eo)
344
pecuniam polliceretiir, . . . est interfectus: 3,
22,3; temptandam sibi Achaiam . . . existi-
mabat Caesar. itaque eo Q. {Nfl; eoque Oah;
eo Q. Np., Dt.) Calenum misit: 3,55,1; 1
et quaecumque (p; ut quaeque a; edd.) pars
castrorum nudata defensoribus premi uide-
batur, eo occurrere et auxilium ferre : III 4,
2; t cum . . . eos in eo loco, quo tum
essent, suum aduentum exspectare iussisset,
paruerunt. eo postquam Caesar peruenit, . . .
poposcit: 127,2.3; sententiae dicebantur, ut
. . . eruptione facta isdem itineribus , quibus
eo peruenissent, ad salutem conteiid^^rent: III
3,3; Britanniae . . . maritima pars ab iis (c)
(incolitur), qui . . . ex Belgio transierunt (e),
qui omnes fere f iis nominibus ciuitatum ap-
pellantur, quibus orti ex ciuitatibus eo per-
uenerunt: V12, 2; cum ab hibernis Ciceronis
milia passuum abesset (c) circiter (c) LX eo-
que post horam nonam diei Caesar peruenisset :
V 53, 1 ; eodem die cum legionibus in Senones
(c) proficiscitur magnisque itineribus eo per-
uenit: VI 3, 6; in Lingones contendit, ubi duae
legiones hiemabant. eo cum peruenisset, ad
reliquas legiones mittit: VII 9, (4.) 5; nacti
uacuas ab imperiis Sardiniam Valerius, Curio
Siciliam cum exercitibus eo perueniunt {u. CC) :
1>31,1; t quae gens paucis ante mensibus
ultro ad Caesarem legatos miserat .... sed eo
fama iam praecurrerat (c) . . . de proelio
Dyrrachino: 3,80, (1.) 2; t Viennam per-
uenit. ibi nanctus recentem equitatum, quem
multis ante diebus eo praemiserat, . . . in
Lingones contendit: VII9, (3.)4; 1 ab
oppido autem decliuis locus . . . uergebat in
longitudinem (c) *passus circiter CCCC. hac
nostris erat receptus, quod eo incitati studio
inconsultius processerant: 1,45, (5.)6; T
ipse in munitione pro castris *considit; eo duces
producuntur: VII 89,4; f cognoscit non
longe . . . oppidum Cassiuellauni abesse ....
eo proficiscitur cum legionibus: V21, (2.)4;
t quod mons f suberat circiter mille passuum,
eo se recipere coeperunt: 125,5; in castel-
lum . . . inruperunt et quod eo (quo {pro et quod
eo) dett.; Voss.) pulsa legio sese receperat, non
nullos ibi repugnantes interfecerunt : 3,67,6;
t traducere: VII 37, 7 u. ducere; t si
forte Pompeius uacuam existimans Italiam eo
traiecisset exercitum : 3, 29, 3 ; t planities
erat magna et in ea tumulus terrenus . . . . eo,
ut erat dictum , ad conloquium uenerunt: I
43, 1 ; legionem Caesar . . . passibus ducentis
ab eo tumulo constituit .... Ariouistus . . .
praeter se denos ut (c) ad conloquiuni adduce-
rent (c) , postulauit. ubi (c) eo uentum est,
Caesar . . . commemorauit (c): 143, 2( — )4;
diebusque circiter quindecim ad fines Belgarum
peruenit. eo cum de improuiso celeriusque omni
opinione uenisset: 11(2, 6;) 3,1; Caesar . . . ad
dextrum cornu profectus . . . scuto . . . militi
detracto, quod ipse eo sine scuto uenerat,
. . . iussit (m. CC): 1125,(1.) 2; quod oppi-
dum . . . paucis diebus, quibus eo uentum
erat, expugnatum cognouerant: 11123,2; Cae-
sar . . . ad exercitum proficiscitur. eo cum
uenisset, . . . cognouit: IV6, (l.)2; huic im-
perat, quas possit, adeat ciuitates . . . seque
(c) celeriter eo (eo cel. fi) uenturum nuntiet:
IV 21, 8; in Illyricum proficiscitur. . . . eo
cum uenisset, ciuitatibus miUtes imperat: VI,
(5.) 6; inde ad exercitum proficiscitur. eo cum
uenisset, . . . inuenit: V2, (l.)2; ipse eodem,
unde redierat, proficiscitur. eo cum uenisset,
maiores iam (c) undique in eum locum copiae
Britannorum conuenerant: Vll,(7.)8; ad flumen
Tamesim (c) in fines Cassiuellauni exercitum
duxit . . . . eo cum uenisset, animum aduertit
(e): V18, (l.)2; in Transalpinam Galliam pro-
fectus est. eo cum uenisset, magna difficultate
adficiebatur, qua ratione ad exercitum peruenire
posset: VII6, (l.)2; Caesar omnibus consiliis
anteuertendum existimauit, ut Narbonem pro-
ficisceretur. eo cum uenisset, . . . constituit:
VII 7, (3.) 4; Nouiodunum erat oppidum Hae-
duorum .... huc magnum numerum equorum
. . . miserat. eo cuni Eporedorix Viridomarus-
que uenissent . . ., existimauerunt: VII 55, (1.
3.) 4; ipse . . . eum locum petit, quo naues
adpelli iusserat. eo cum esset uentum (uent.
esset p) , exploratores hostium . . . ab nostris
opprimuntur: VII (60, 4;) 61,1; Ariminum . . .
proficiscitur ibique tribunos plebis . . . conuenit ;
. . . eo L. Caesar adulescens uenit: 1,8, (1.) 2;
ipse unum diem ibi . . . moratus Corfinium
contendit. eo cum uenisset, cohortes V . . .
pontem fluminis interrumpebant: 1,16,(1.) 2;
nuntiatur Afranio magnos commeatus (c) . . .
ad flumen constitisse. uenerant eo sagittarii ex
Rutenis, equites ex Gallia cum multis carris
magnisque impedimentis: 1,51,1; pecuniam . . .
in oppidum Gades contulit; eo sex cohortes . . .
misit Gaiumque Gallonium, . . . qui eo pro-
curandae hereditatis causa uenerat missus a
Domitio, oppido Gadibus praefecit: 2,18,2;
Cordubae conuentus . . . cohortes duas, . . .
cum eo casu uenissent, . . . retinuit: 2,19,4;
gratias agit . . . Gaditanis . . ., tribunis mili-
tum centurionibusque, qiu eo praesidii causa
uenerant, quod eorum consilia . . . confirmas-
345
is (eo)
iste
346
sent: 2,21,1; Brundisiumque peruenit. eo le-
giones XII, (et add. Ccllarius) equitatum omnem
uenire iusserat: 3,2,1; ipse Oricum reuertitur.
60 cum uenisset, euocantur illi ad conloquium:
3, 16, (2.) 3 ; Cosam in agro Thurino {u. CC)
oppugnare coepit. eo cum t a Q. Pedio praetore
cum legione * * *, lapide ittus ex muro periit
(c; eo cum Q. Ped. pr. missa legione lap. ict.
ex m. periit F. Hoffni.: eo cum Q. Pedius
praetor cum legione uenisset, 1. i. ex m. p.
Kraff.: u. CC): 3,22,2.
1)) = iii eos (eas): imponere u. inipono
p. 82 A. b) fi) (4 liic); t (deprensis (c>
nauibus circiter quinquaginta . . . atque eo
militibiis impositis (p; iniectis a; cdd.) . . .
oppido potitur: VII 58, 4;) has (columellas)
inter se capreolis . . . coniungunt, ubi tigna . . .
conlocentur. eo super tigna bipedalia iniciunt:
2,10,3.
B. i)er(inct ad ea, (juae sequuntur; a) propr. :
cognouit . . . ipsum . iusidiarum (c) causa
co {om. [i) profectum, quo nostros postcro die
pabulatum uenturos arbitraretur : VII 18, 1 ; re-
pulsis hostibus eo, quo (quod ^i) Labienum
raiserat, contendit: VII 87, 3.
b) trsl.: an paenitet uos, quod . . . adduxe-
rim eoque illos compulerim, ut neque pe-
dcstri itinere neque nauibus commeatu iuuari
possint: 2,32,12; — accidisse igitur his, . . .
uti eo recurrant et id cupidissime petant,
quod paulo ante contempserint: 1,85,4; |
in castra inrumpere conauttir, nec prius sunt
uisi . . . quam castris adpropinquarent, usque
eo, ut, qui sub uallo (c) teiiderent mercatores,
recipiendi sui facultatem non habereut: VI 37,
2; «uniuia difficultate rei frumentariae adfecto
excrcitu . . ., u.sque eo, ut complurcs dies fru-
n)ciil(j milites caruerint et pecore . . . extiemam
famem sustentarint (c): VII 17,3.
2. eo = 8iu tovro, ideo: eo quod: (I 14,
2 u. in p. :i38 1).;) Heluetii, seu quod . . .
exintinuirent . . ., siue eo (delcnd. cemct Ciacc),
quod re frumeutaria iutercludi posse confidercnt,
. . . nostros . . . laces.sere coeperunt: 123,3;
pelles (erant) pro uelis alutaequo teuuiler con-
fectae, hae (c) siue jjropter lini inopiam (c)
atque eius usub inscientiam (inscientia [i) siue
eo {o»i. [i), quod cst mugis uori simile, quod
. . . taula oiiera iiauium rcgi uelis uon satis
comniodc po.sse (c) arbitrabaiitur: III 13, G;
(,'cd hoc (quoque add. iy.\ ptur. cdd.; om. (i ;
eo iidd. ih; Sclin., Dh.) factuiu cst, quod acdi-
ticio circumdato siliui . . . comitcs . . . paulisper
equitum nostroruin uim Hustiiiueruiit: VI 30,3;)
11 mcrcatoribii.s csl aditiis niagis oo (eo iiiagis
[i) , u t quae bello ceperint quibus uendant ha-
beant, quam quo ullam rem ad se importari
d&siderent: IV 2,1; t (H 7, 1 «. 1. A. a>
mittere.)
3. eo c. comp. = ToaoiTw; A. seqn. quod:
haec eo facilius magnam partem aestatis
faciebant, quod nostrae uaues tempestatibus
detinebantur summaque erat . . . diflBcultas
uauigandi: 11112,5; H Heluetii, seu quod
timore perterritos Romanos discedere a se exi-
stimarent, eo magis, quod pridie . . . proe-
lium non commisissent, siue eo, quod . . . con-
fiderent, . . . coeperunt: 123; 3; conloquendi
Caesari causa uisa non est et eo magis, quod
pridie . . . Germani retineri non potuerant (c),
quin : I 47, 2 ; reliquum erat certamen positum
in uirtute, qua nostri milites facile superabant,
atque eo magis, quod in conspectu Caesaris
atque omnis exercitus res gerebatur: 11114,8;
(naues) paulo facit humiliores, quam quibus in
nostro mari uti coiisueuimus, atque id eo magis,
quod propter crebras commutationes aestuum
minus magnos ibi Huctus (c) fieri cognouerat:
VI, 2; cum . . . hostibus spes uictoriae redinte-
graretur, eo miigis, quod deustos pluteos turrium
uidebant nec facile adire apertos ad auxilian-
dum animaduertebant : VII 25, 1 ; controuersias
regum . . . ad se . . . pertinere existimans atque
eo magis ofticio suo conuenire, quod superiore
consulatu cum patre Ptolomaco . . . societas erat
facta, ostendit: 3,107,2; t eo sibi minus
dubitationis dari, quod eas res . . . memoria
tcneret: 114,1; ad hostes conteudit, eo minus
ueritus nauibus, quod in litore molli . . . deli-
gatas ad ancoras (c) relinquebat: V9, 1; 1
aggerem cuniculis subtrahebant, eo scientius,
quod apud eos magnae sunt ferrariae atque
omne genus cuniculorum . . . usitatum est: VII
22,2.
B. seciu. quo: (respondit) atque eo grauius
(se) ferre, quo minus merito populi Komaui
(res) accidissent (c) : 1 14, 1 ; in quos eo grauius
Caesar uindicaiidum statuit, quo diligcutius in
reliquum teuipus a barbaris ius logatorum con-
seruaretur: IH ItJ, 4.
C. iion sequihir allud ununtiat.: se (c) in
signa manipulosque coiciuut; eo magis timidos
pertcrrciit militcs: VI 40, 1 ; in Sicori uadum
rcpericbatur. iam uero co luagis illi maturan-
duiii iter cxistiiiiabant: 1,03,1.
Imm«: ibi coucitatis Dalmatis roliquisque
barbaris Issam (P. Manut.; bissaiu O; hissara
•v) a Caesaris amicitin auortit: 3,'J, 1.
inte: auimi est ista mollitia (^; mo-
lcstin a), 11(111 iiirtus, paulispcr iiiopiam (c)
347
iste
ita
348
ferre non posse: VII 77,5; t (duae sunt
Albae, alia ista, quam nouimus in f Aricia,
et alia hic in f Italia. uolentes Romani discre-
tionem facere istos Albanos dixerunt , illos
Albenses: ap. Pomp. comm. art. Don. (Ki-il V
p. 144); ef. Np. p. T5S sq. adnot.;) C. Caesar
. . . in Dolabellam actionis I. lib. I.: isti {sic
Hertx; actionis in libusti {uel inlibuisti) codd.;
u. CC), quorum in aedibus fanisque posita et
lionori eraut et ornatu : ap. Gell. IV 16, 8.
It^tliliinis : Rutilius Lupus, qui Achaiam
missus a Ponipeio obtinebat, Isthmum (sthu-
muni af; stumum A7;/) praemunire iustituit,
ut Achaia Fulium prohiberet : 3, 55, 2.
ita. 1. pertiuet ad ea, quae anteceduut;
A. uon lespoudet partieulae ut, sicut; a) =;
eo niodo, ea latioue ((/. itaqne A.): muni-
tiones . . . perfecit, ut ne magna quidem mul-
titudine, si ita accidat (accidit M^: u. CC),
t eius discessu munitionum praesidia circum-
fundi possent : VII 74, 1 ; (reliquas merces com-
meatusque ad obsidionem urbis, si (ita add.
RSehii.) accidat <-dant v), reseruant: 1,36,3;)
t ita (§ 5—8) Cassio industria Domitii, Fauonio
Scipionis celeritas salutem attulit: 3,36,8;
1 adgredi: 3,40,4 u. b); Tf his sunt ar-
bores pro cubilibus: ad eas se adplicant atque
ita paulum modo reclinatae quietem capiunt:
VI27,3; 1 cogere: 3,49, 5 M. b); f
commutare: 1116,2 u. b); t persuasi
equitibus nostris, ... ut . . . cu:cuniuenta ab
tergo acie prius perturbatum exercitum pelle-
rent quam a nobis telum in hostem iaceretur.
ita sine periculo legionum et paene sine uuhiere
bellum conficiemus: 3, 86, (3.) 4; t reli-
qui coeunt inter se et . . . sinistras sagis muol-
uunt gladiosque destriuguut atque ita se a cae-
tratis equitibusque defendunt . . . seque in
castra recipiunt: 1,75,3; f cum ea ita
(§1—5) sint, tamen, si obsides ab iis sibi
dentur, . . . sese cum iis pacem esse facturum:
114,6; magnam tamen haec res illis oflen-
sionem et contemptionem ad omnes attulit,
idque ita esse . . . etiam ex domestico iudicio
atque animi confecientia intellegebaut: 3, 60, 2;
1 ita (§ 1 — 7) tuto ac sine ullo uulnere ac peri-
culo sex tabulata exstruxerunt: 2, 9, 8; t
facere u. facio p. 1273 2. A. (3 loc.); ita
(3, 51 et 52) uno die VI proeliis factis, . . . cum
horum omnium ratio haberetur, ad duo (c)
miUa (c) numero ex Pompeianis cecidisse re-
periebamus: 3,53,1; 1 ita (§ 1—4) com-
meatus et qui frumenti causa processerant tuto
ad se recipit et rem frumentariam espedire in-
cipit: 1,54,5; t si qui aut priuatus (c)
aut populus eorum decreto non stetit, sacri-
iiciis interdicuut .... quibus ita (om. fi) est
interdictum, hi (e) numero . . . scelera-
torum habentur: VI 13, (6.) 7; t hi nouis-
simos adorti et multa mUia passuum prosecuti
magnam multitudinem eorum fugientium con-
ciderunt . . . . ita sine ullo periculo tan-
tam eorum multitudinem nostri interfece-
r u n t, quantum fuit diei spatium : II 11, (4 — )6 ;
t illi . . . musculum turrimque latericiam
libere incendunt. ita multorum (itaque duorum
Kindscli.) mensium (c) labor hostium perfidia
et ui tempestatis puncto temporis interiit: 2,
14,4; f praeterire . . nou potui, quin
. . . illum mitterem (ad te) gratiasque agerem;
etsi hoc et feci (c) saepe et saepius mihi fac-
turus uideor: ita de me mereris: ap. Cic. ad
Att. IX Q A; 1 discussa (c) niue sex (c)
iu altitudinem (c) pedum atque ita uiis (uiis
ita.li) patefactis . . . ad flnes Aruernonim
peruenit: VII 8, 2; t eos impeditos . . .
adgressus magnam partem eorum concidit. . . .
ita siue casu siue consilio deorum immortalium
. . . ea (pars) princeps poenas persoluit: 112,
(3.) 6 ; t ita (§ 1. 2) mobilitatem equitum,
stabilitatem peditum in proeliis praestant: IV
33,3; t ita (I 25) ancipiti proeUo diu atque
acriter pugnatum est: 126,1; VII 50, 6 u.
b); ita (1,43—46,3) uario certamine pugnatum
est: 1,46,4; t recipere: 1,54,5 u. inci-
pere; ae recip.-: 1,75,3 u. defendere; t
Crassus . . . tertiam aciem (c) laborantibus
nostris subsidio misit. ita proelium restitutum
est, atque omnes hostes terga uerterunt: 1(52,
7 ;) 53, 1 ; t Pompeius eo proelio imperator
est appeUatus. hoc nomen obtiuuit atque ita se
postea salutari passus "est: 3,71,3; t
ita (§ 2—4) (itaque U) fastigate (c) atque ordi-
natim structo tecto . . . musculus . . . contegi-
tur: 2,10,5; t L- Plancus . . . locum capit
superiorem diuersamque aciem . . . constituit,
ne ab equitatu circumueniri posset. ita con-
gressus impari numero magnos impetus legio-
num equitatusque sustinet: 1,40, (5.) 6; t
hos illi diligenter tuebantur: ita et nouam et
repente collectam auctoritatem tenebant: VI
12, 8 ; t pontem in Ai-are faciendum curat
atque ita esercitum traducit: 113,1; t
relinquebatur , ut . . . equitatum repellerent, eo
summoto repente incitati cursu sese in ualles
uniuersi demitterent (c) atque ita (item Paul)
transgressi rursus in locis superioribus con-
sisterent: 1,79,4; t cum . . . resisteretur
Vincite, inquit, siita uultis, Sabinus : V 30, 1.
b) = Itaque, cuiu ea esset (sit) leiuui cou-
349
ita
350
«licio: I 53, 1 u. a) restituere; II 11, G u. a) inter-
ficere; eruptione facta neque cognoscendi , quid
fieret , neque sui coUigendi hostibus facultatem
relinquunt. ita (itaque B%} commutata fortuna
eos, qui in spem potiundorum castrorum uene-
rant, undique circumuentos interficiunt: III 6,
(l.)2; cum . . . pacatam Galliam existimaret
superatis Belgis, expulsis Germanis, uictis iu
Alpibus Seduiiis, atque ita {(im. [i) inita hieme
in (c) IUyricum profectus esset: 1117,1; erant
eius modi fere situs oppidorum, ut . . . neque
pedibus aditum iiaberent . . . neque nauibus.
... ita utraque re oppidorum oppugnatio im-
pediebatur: 11112,(1.) 2; accidit, ut esset luna
plena, qui dies maritimos aestus maximos . . .
efficere consueuit, nostrisque id erat incognitum.
ita uno tempore et longas naues . . . aestus
complebat ([J; compleuerat a ; «/</.) et onerarias
. . . tempestas udfiictabat: IV29, (l.)2; (ipse
(ita P) conuentibus Galliae citerioris peractis
in IlljTicum proficiscitur: VI, 5;) lioc (latus)
pertinet (c) circiter milia passuiim quingeuta.
. . . huius (alterius) est longitudo iateris . . . sep-
tingentorum milium. tertium . . . milia passuum
octingenta in longitudinem esse existimatur (c).
ita omnis insula est in circuitu uicies centum
milium passuum: V13, (2. 5.)7; in medios ho-
stes inrupit duobusque interfectis reliquos . . .
paulum (c) sunimouit. conautibus auxiliari suis
Frustra, inquit, meae uitae subuenire conamini.
. . . proinde abite, dum cst facultas. . . . ita
puguans post paulum (c) concidit ac suis saluti
fuit: VII50, (5.)0; interiores . . . prius suos
discessisse cognouerunt quam munitionibus ad-
propinquarent. ita re infecta in oppidum reuer-
terunt: VII 82, 4; renuntiat, quod consules ab-
sint, sine illis non posse agi de compositione.
ita saepius rem frustra teniptatam Caesar ali-
quando diniittendam sibi iudicat: l,2(j, (5.) <> ;
manus ferreas atque harpagones jjaraucrant
magnoque numero pilorum, tragularum reli-
quorumque telorum se instruxerant. ita cognito
hostium aduentu suas naues ex portu educunt,
cum Massiliensibus confiigunt: 1, 57, 2; hac ha-
bita oralionc uullam in |)artem ab e.xercitu
Curionis fit significatio, atcjue ita suas utcrque
copias rcducit: 2, i!8, 4; erant per se magna,
quao gesserant equites . . .; haec tamen ab
ipsis intlatius commemorabantur. . . . multa
practerea spolia profercbantur (c). . . . ita spei
CurioniH milituui studia non deerant: 2, liil, (4.)
5 ; Curio uuniquani se amisHo exorcitu . . . iu
eiuH (CaesariH) cons])ectuni reucrHurum con-
firuiat utque ita proelians intcrficitur: 2,42,4;
OalenuH . . . litteras a Caesaro accij^it . . . j^or-
tus litoraque omnia classibus aduersariorum
teneri. quo cognito . . . naues . . omnes reuocat.
una ex his, quae . . . (non) obtemperauit , . . .
a Bibulo expugnata est ; qui de . . . omnibus
. . . supplicium sumit. . . . ita (itaque b) in
(c) exiguo tempore magnoque casu totius exer-
citus salus constitit: 3, 14, (1— )3; ubi cum ...
equitibus . . Caesaris Gallis atque Hispanis
. . . pecuniam polliceretur , ab his est inter-
fectus. ita magnarum initia rerum, quae . . .
sollicitam Italiam habebant, celerera et facilem
exitum habuerunt: 3, 22, (3.) 4; eam nauem ex-
pugnauit, eodemque tempore ex altera parte
. . . quattuor biremes . . . in interiorem por-
tum (c) traduxit. ita ex utraque parte naues
longas adgressus . . . IIII ex his abduxit (f;
add. aJd), reliquas incendit : 3, 40, (2— )4 ; ut (c)
erant loca montuosa et t ad specus angustiae
uallium, has sublicis in terram demissis (c)
praesaepserat terramque adgesserat (c) , ut
aquam contineret (c). ita (Ox ; itaque rece.(?);
edd.) illi necessario loca sequi demissa (c) ac
palustria et puteos fodere cogebantur atque
hunc laborem ad cotidiana opera addebant: 3,
49, (4.) 5 ; Pompeianis magnam res ad recep-
tuni difBcuItateni adferebat. . . . ita necessario
atque ex tempore capto consilio Pompeius
tumulum quendam occupauit: 3,51,(6 ~)8; quod
eo loco plures erat legioues habiturus, relicto
interiore uallo maiorem adiecerat munitionem.
ita minora castra indusa maioribus castelli (c)
atque arcis locum obtinebant: 3, Bti, (4.)5; is
quoque . . . eo loco excesserat. ita complures
dies *mama manserant castra: 3, 66, (6.) 7; ita
(3, 66—70) paruae res magnum in utramque
partem momentum habuerunt: 3,70,2; eodem
tempore tertiam aciem Caesar, quae quieta
fuerat . . . , procurrere (c) iussit. ita cum re-
centes atquc intcgri defessis successissent, alii
autem a tergo adorirentur, sustinere Pompei.>uii
non potuerunt atque uniuersi terga uerteruut:
3,94,(1.) 2; Cacsar . . . reperiebat T. Ampium
ct)natum esse pecunias tollere Epheso ex fano
Dianae, . . . sed interpellatum aduentu Caesaris
profugisse. ita (cf. 3,33, 1.2) duobus tcniporibus
Kphcsiae pecuniae Cacsar auxiliuni tulit: 3,
105, 1.
1(. ita rcspoudet parliciilnc ut, (sioiit);
a) siculi . . ita: ot, sicuti nuu-i portibusque
(Bibulus) Caesarem prohibebat, ita ipso omni
lcrra earum regionum proliibcbatur: 3,15,1;
ut cogcrentur sicuti rcliquuin commeatum , ita
ligna atquc aquaiu t-orcyra (c) . . . supportare:
3, 15, 3.
b) u( . . . ita; y.): quod ab iiuii iiultis Gallis
351
ita
352
sollicitarentur, partim qui, ut ((B?) Q; om.
A(B?)M^) Germanos diutius in Gallia uersari
noluerant (nollent^), ita populi Romani exer-
citum hiemare . . . in Gallia moleste ferebant :
111,3; sed ut superioris temporis contentiouem
nostri omnem remiserant, ita proximi diei casu
admoniti omnia ad defensionem parauerant: 2,
14,6; an non, uti corporis uulnera, ita exercitus
incommoda siuit tegenda . . .? 2,31,6; atque
ut nostri perpetuas munitiones t uidebant per-
ductas cx castellis in proxima castella . . ., ita
illi interiore spatio perpetuas munitiones efficie-
bant: 3,44,4.
p) ut . . . ita c. superl.: eorum (equitum)
ut quisque est (om. Aim.) genere copiisque <c)
amplissimus, ita plurimos circum (c) se am-
bactos clientesque habet (habent p): VI15, 2;
dicuntur sententiae graues; ut quisque acer-
bissime crudelissimeque dixit, ita (quam add.
codd. ; Np. ; dcl. Kindscher) maxime ab inimicis
Caesaris conlaudatur : 1, 2, 8.
i. ncfiue ad ea, quac anteceduut, ueque ad
ea, qnae sequnntur, pertinet: Morini . . . spe
praedae adducti primo non ita magno suo-
rum numero circumsteterunt (milites): IV 37,
1 ; erat uallis inter duas acies, ut supra demon-
stratum est, non ita magna (Ciacc: magno
codd.), at (Ciacc; aut 0~) difficili et arduo
ascensu : 2, 34, 1 ; t Fabius , ut imperatum
erat, nou ita multum moratus in itinere cum
legione occurrit: V47,3; ut . . . quibus in
pugna uitae periculum accideret (-rat NOx),
non ita multo se reliquorum ciuium fatum ante-
cedere existimarent : 2,6,1.
3. pertinct ad ea, quae sequuntur: A. se-
quitui- oratio obl. : is ita cum Caesare egit:
si pacem populus Eomanus cum Hehietiis face-
ret . . . : 113, 3 ; 1 milites . . . secessionem
faciunt atque ita inter se per tribunos (c) mili-
tum , . . conloquuntur: obsideri se a Cae-
sare: 1,20,1; T eas ita dicere: non esse
fas Germanos superare, si . . .: 150, 5; t
his Caesar ita respondit: eo sibi minus dubi-
tationis dari , quod . . . : 114, 1.
B. sequ. nt comparatiunm: (triplicem aciem
instruxit legionum quattuor ueteranorum f ita
uti supra; sed in (sic AQ; Selin.; ita uti supra
sed ia B' ; ita uti supra sein B-Mp; Oraeuius;
Fr. , Db. ; [ita uti supra ;] scd in Kp. ; Hold. ;
[ita uti supra se;] in Dt.'^; atque supra se in
Dt.') summo iugo duas legiones . . . conlocari
(X; conlocaret Oraeuius; Fr. , Db.; conlocauit
Dt.'') . . . iussit (u. CC): 124,2;) cum esset
Caesar in citeriore Gallia [in hibemis] , ita uti
supra (c) demonstrauimus : 111,1; huius opcra
Commii, (ita add. ^; Schn.) ut antea (ante P)
demonstrauimus, . . . superioribus annis erat
usus . . . Caesar: VII 76, 1; — ubi prima impedi-
menta nostri exercitus . . . uisa sunt, quod
tempua inter eos committendi proelii conuene-
rat, ut (ita ut B-p; Schti.. Hold.) intra siluas
aciem ordinesque (ita add. a) constituerant
atque ipsi sese confirmauerant, subito . . . pro-
uolauerimt : II 19, 6 ; pugnatumque ab hostibus
ita acriter est, ut a uiris fortibus . . . pugnari
debuit: 1133,4.
C sequ. ut consecnt.: (fiumen Arar) in Rho-
danum influit, incredibili lenitate, ita ut
oeulis in utram partem fluat iudicari non pos-
sit: 112,1; reliquum spatium . . ., qua flumen
intermittit, mons continet magna altitudine,
ita ut radices montis ex utraque parte ripae
flurhinis contingant : 1 38, 5 ; aurigae . . . ex
proelio excedunt atque ita currus (c) conlocant,
ut , si illi a multitudine liostium premantur,
expeditum ad suos receptum habeant : IV 33,
2; * ita se omni tempore de populo Ko-
mano meritos esse, u t paene in conspectu exer-
citus nostri agri uastari , . . . oppida expugnari
non debuerint: 111,3; ita Heluetios a maio-
ribus suis institutos esse, uti obsides accipere,
non dare consuerint: 114,7; equites hostium
. . . cum equitatu nostro . . . conflixerunt, ita
([i; Schn.; om. a; rell. edd.) tamen, ut nostri
omnibus partibus snperiores fueiint atque eos
(e) in siluas . . . compulerint: V15, 1; t
se ita a patribus maioribusque suis didicisse,
ut magis uirtute contenderent quam dolo
aut insidiis niterentur (u. CC): 113,6; ita dies
circiter quindecim iter fecerunt, uti inter nouis-
simum hostium aemen et nostrum prinumi non
amplius quinis aut senis milibus passuum inter-
esset: 115,5; ita nostri acriter (c) in hostes
. . . impetum fecerunt itaque hostes repente
celeriterque procurrerunt , ut spatium pila (c)
in hostes coiciendi non daretur: 152,3; reli-
quos in fiigam coniecerunt, atque ita perterri-
tos egerunt, ut non prius fuga desisterent quam
in conspectum (c) agminis nostri uenissent: IV
12, 2 ; cuius loci haec erat natura iitque (om.
[i) ita (adeo ^) montibus angustissime (Paul;
angustis X; edd.) mare continebatiu-, uti ex
locis superioribus in litus telum adigi posset:
IV 23, 3 ; reUquas copias . . . misit f captis (ita
partitis P. Thomas; ita positis M. Miller; ita
apertis Deiter; ita locatis Novdh; u. CG) qui-
busdam cohortibus, uti (ut (i) numerus legio-
num constare uideretur : VII 35, 3 ; huc teretes
stipites . . . demittebantur (dimitt. X) ita, ut
non aniplius digitis quattuor ex terra emine-
353
ita
Italia
354
rent: VII 73, 6; (et tam (ow ita pro et tam?)
paucis diebiis magna erat rerum facta com-
rautatio ac 8e fortuna inclinauerat, ul nostri
magna inopia . . . confiictarentur, illi omnibus
abundarent rebus superioresque liaberentur: 1,
52,3;) eam (contabulationem) in parietes in-
struxerunt (-rant A7//) ita, ut capita tignorum
extrema parietum structura tegerentur: 2,9,1;
ubi hostes uiderunt ea, quae . . . refici non
posse sperassent, paucorum dierum . . . labore
ita refecta, ut nullus (e) perfidiae . . . locus
esset nec quicquam omnino relinqueretur, qua
. . . operibus noceri posset, . . . recurrunt: 2,
16, 1 ; tempestas et nostros texit et naues Rho-
dias adflixit, ita ut ad unam omnes . . . elide-
rentur et naufragio interirent et ex magno re-
migum . . . numero pars ad scopulos adlisa
interficeretur , pars ab nostris detraheretur (c) :
3,27,2.
D. ita . . . ut = qiiidem . . . sed: atque
haec Caesar ita administrabat, ut condiciones
pacis dimittendas non existimaret: 1,26,2.
Ita c. adicct. uel aduerb. u. 2. p. 351
(4 loc); praeterea 152,3; 1133,4; (1,52,3.)
Italia: ipse in Italiam magnis itineribus
contendit duasque ibi legiones conscribit et tres,
quae circum Aquileiam biemabant, ex hibernis
educit : 1 10, 3 ; neque sibi homiues feros . . .
tempcraturos cxistimabat, quin . . . in prouin-
ciam exirent atque inde in Italiam contende-
rent: 133,4; factum etiam nuper (eius hostis
periculum) in Italia seruili tumultu: 140,5;
cum (Cimbri Teutoniquc) iter iu (per B^a; om.
h) prouinciam noatram atque Italiam facerent:
II 29, 4; quas lcgationes Caesar, quod in Italiam
Illyricumque properabat, inita (c) proxima (c)
aestate (c) ad sc reucrti iussit: 1135,2; ipse
. . . legionibus in hiberna (c) deductis in Jtaliani
profectus est: 1135,3; cuni in Italiam profi-
cisceretur Caesar, Scr. (ialbam . . . Ln Nantuates
. . . misit: III 1, 1 ; discedens ab hibernis Cae-
sar in Italiam , ut quotannis facere consucrat
(c) , legatis imperat . . . , uti : V 1, 1 ; Caesarem
(se) arbitrari profcctum in Italiam (italiu [i) :
V 29, 2 ; magni intorcssc . . . ad opiiiiontm
Galliae existimans tantas uidori llaliac lacul-
tates, ut, si quid essct in bcllo dctrimonti
acceptum , non modo id breui tempore sarciri
(c) , sed etiam maioribus augeri (c) copiis pos-
aet: VI 1,3; praesidio impedimentis icgionem
quartam decimam rc^liquil, unam ex his tribus,
quas proximc coiiHcriiitas cx Jtalia tradiixcrat:
VJ32,5; IVum('iiloi|uc cxcrciUii iirouiso, ut in-
stituerat, in Jtaliaiii ad coiiuciitus agcudos pro-
fectus est: VI44,.'i; i|iiieta (}allia Cacsar, ut
constituerat, in Italiam ad conuentuB agendos
proficiscitur. ibi cognoscit de Clodii caede, de
senatusque consulto certior factus, ut omnes
iuniores Italiae coniurarcnt, dilectum tota pro-
uincia habere uistituit: VIII, 1; his rebus in
Italiam (italia a) Caesari (c) nuntiatis . . . in
Transalpinam Galliam profectus est: VII 6,1;
supplementumque, quod ex Italia adduxerat,
in Heluios . . . conuenire iubet : VII 7, 5 ; huc
magnum nmiierum equorum huius belli causa
in Italia atque Hispania coemptum (c) miserat:
VII 55,3; eo supplemento, quod nuper ex Italia
uenerat , relicto Agedinci : VII 57, 1 ; quod . . .
intcrclusis omnibus itineribus nulla re ex pro-
uincia atque Italia subleuari poterat: VII 65,
4; non oportere ante de ea re ad senatum re-
ferri quam dilectus tota Italia habiti . . . essent :
1,2,2; ad senatum refertur: tota Italia dilectus
habeatur: 1,6,3; tota Italia dilectus habentur,
arma imperantur, pecuniae a municipiis exi-
guntur, e fanis toUuntur, omnia diuiiia humana-
que iura permiscentur: 1,6,8; ne grauentur sua
quoque ad eum (Pompeium) postulata deferre,
si paruo labore magnas controuersias tollere
atque omnem Italiam metu liberare possint: 1,
9,1; tota Italia dilcctus haberi: 1,9,4; disce-
dant in Italia omnes (omn. in it. ///) ab arrais:
1,9,5; quo facilius omne Hadriaticum mare
*ab extremis Italiae partibus regionibusque
Graeciae in potestate haberet atque ex utraque
parte bellum administrare po.sset: 1,25,3; ueri-
tusque, ne ille Italiam dimittendam non exi-
stimaret, exitus . . . Brundisini portus iinpedire
instituit: 1,25,4; Pompeius, siue operibus Cae-
saris permotus siue etiam quod ab initio (de
add. f) Italia excedere constituerat , . . . in-
cipit: 1,27,2; interea . . . Galliam Italiamque
temptari se iib.scnte noicbat: 1,29, 3; Ciualitani,
simul ad se Valerium niitti audierunt, nondum
profecto ex Italia sua sponte Cottam ex oppido
eiciunt: 1,30,3; debere cos Italiae totius aucto-
ritatcm sequi potius quam unius hominis uolun-
t.ati obtemperare: 1,35,1; nequc maxirai com-
meatus (Beroald.; coraitatus eodd.) , qui ex
Italia (ialliaque ucniehaiit, iii castra perucnire
poteiaiit: 1,48,4; multi cx Italia ad Cn. Pom-
peium proficiscebantur: 1,53,3; M. Varro . . .
cognitis iis (c) rebus, quae sunt in Italia gestae,
diffidens Pompeianis rcbus amicissime de Cae-
saro loquobatur: 2,17,1; Caesar, etsi multis
necessariisquc rebiis iii Italiam \-ia (h) reuo-
cabatur, laiiicii coiistitiicrat iiiillam partom belli
iu IliHiiiiniis icliiKniciv: 2,18,7; Caesar . . .
iluas ibi Jegionos praesidio relinquit (c), ceteras
in Itoliam mittit; ipse ad urbom proficiscitur :
355
Italia — itaque
356
2, 22, 6 ; conunemorat, quo sit eorum usus studio
ad Corfinium Caesar, ut magnam partem Italiae
beneficio atque auctoritate eorum suam fecerit:
2, 32, 1 ; Pompeius enim nullo proelio pulsus
uestri facti praeiudicio demotus Italia escessit:
2, 32, 2 ; Caesar . . . prouinciam Siciliam atque
Afiicam, sine quibus urbem atque Italiam tueri
non potest, uestrae fidei commisit : 2, 32, 2 ; hac
uos fortuna atque Ms ducibus repudiatis Cor-
finiensem ignominiam, (in add. eodd.; an Ald.;
del. Ciacc.) Italiae fugam {l; fuga Oaflt),
(an add. 0\; Ald.) Hispaniarum deditionem
. . . sequimini ! 2, 32, 13 ; cum fides tota Italia
(totam italiam af) esset angustior neque cre-
ditae pecuniae soluerentur, constituit, ut ar-
bitri darentur: 3,1,2; legiones effecerat ciuium
Romanoriun VIIII : V ex Italia, quas traduxe-
rat ; unam . . . : 3, 4, 1 ; Caesar . . . contionatus
apud milites, . . . aequo animo mancipia atque
impedimenta in Italia reUnquerent : 3, 6, 1 ; satis
esse magna utrimque incommoda accepta . . .:
illum Italia expulsum amissa Sicilia et Sar-
dinia duabusque Hispaniis et cohortibus in (add.
Vascos.: om. codd.) ItaUa atque Hispania ci-
uium Romanorum centum atque XXX : 3, 10,
(4.) 5 ; (se) neque portas consuli praeclusuros
neque sibi iudicium sumpturos contra atque
omnis Italia populnsjzie Eom. iudicauisset: 3,
12, 2 ; ibique reliquarum ex Italia legionum ad-
uentum exspectare . . . constitmt: 3,13,5; cuius
rei opinio toUi non poterit, cum in Italiam, es
qua profectus sum, reductus existimabor beUo
perfecto: 3,18,4; clam nuntiis ad llilonem
missis . . . atque eo in Italiam euocato . . .
sibi coniiinxit: 3,21,4; ita magnamm initia
rerum, quae occupatione magistratuum et *im-
periorum soUicitam Italiam habebant, celerem
et facilem exitum habuerunt: 3, 22, 4; Antonius
. . . plerasque naues in Italiam remittit ad reU-
quos milites equitesque transportandos : 3, 29,
2; pontones . . . Lissi relinquit hoc consUio,
ut, si forte Pompeius uacuam existimans Ita-
liam eo traiecisset exercitum, . . . aliquam Cae-
sar ad insequendum facultatem haberet : 3, 29,
3; III cohortes Orici . . . reUquit isdemque
custodiam nauium longanmi tradidit, quas ex
ItaUa transduxerat : 3, 39, 1 ; classesque ipsius,
quas hieme in SicUia, GalUa, ItaUa fecerat,
morabantur: 3,42,3; quod si fecisset, quietem
ItaUae. pacem prouinciarum , salutem imperii
(e) uni omnes acceptam relaturos: 3,57,4; ha-
bendam fortunae gratiam, quod ItaUam sine
aUquo uulnere cepissent : 3, 73, 3 ; ut, si . . . in
ItaUam transiret \c), coniuncto exercitu cum
Domitio per lUyricum ItaUae subsidio proficisce-
retur: 3,78,4; si ab ora maritima Oricoque (c)
discedere noUet, quod legiones equitatumque
ex ItaUa exspectaret (c): 3, 78,6; spes uictoriae
augetur, adeo ut quidquid intercederet temporis,
id morari reditum in ItaUam uideretur: 3,82,
2; multos autimmi pestilentia in ItaUa con-
sumpsit: 3,87,3.
[Falso : 2, 20, 6 u. Italica; duae sunt Albae,
aUa ista, quam nouimus in Aricia (Marsia eoni.
Xp.) et aUa hic in ItaUa (Latio eoni. Sp.) :
ap. Pomp. comm. art. Don. (gramm. Lat. V
p. 144 ed. Eeilj.]
Italica: Varro, cum itinere conuerso sese
ItaUcam {Faemus; itaUam codd.) uenturum
praemisisset {Lips.; promisisset eodd.; conuerso
equites ItaUcam praemisisset Ciaec.), cerrior ab
suis factus est praeclusas esse portas : 2, 20, 6.
Italicns : Caesar . . . de ItaUcis commeati-
bus desperans . . . in Epirum rei frumentariae
causa . . . L. Canuleium legatum misit: 3, 42,3.
itaqne. A. (itdque) = et ita: ita nostri
acriter in hostes signo dato impetum fecerunt
itaque hostes repente celeriterque procurrerunt.
ut: 152,3; (V3, 7 u. B.;) (in omnibus ciui-
tatibus . . . facriones simt eanunque factionum
principes (c) sunt, qui summam auctoritatem
eonmi iudicio habere existimantur , quorum ad
arbitrium . . . summa omnium rerum con-
sUiorumque redeat. idque (fl; Schn., Db.; ita-
que 3c; rdl. edd.) eius rei causa antiquitus in-
stitutum uidetur, ne quis ex plebe contra po-
tentiorem auxiUi egeret: VI 11, (3.) 4.)
B. = ideo, igitur: (Heluetii) legatos ad
Dumnorigem Haeduum mittunt, ut eo depre-
catore a Sequanis impetrarent. Dumnorix . . .
apud Sequanos plurimum poterat et Heluetiis
erat amicus . . . et quam plurimas citutatea
suo beneficio habere obstrictas uolebat. itaque
rem suscipit et a Sequanis impetrat: I 9, (2 — )4;
ne eius suppUcio Diuiciaci animum offenderet
uerebatiu. itaque prius quam qtucquam co-
naretur, Diuiciacnm ad se uocari iubet et . . .
ctun eo conloquitur: 119, (2.) 3; Caesar . . .
maturandum sibi existimauit, ne, si noua manus
Sueborum ciun ueteribus copus Ariouisti sese
conitmxisset , minus facUe resisti posset. itaque
re frumentaria quam celerrime potiut comparata
magnis itineribus ad Ariotustum contendit: I
37, (4.) 5; . . . quod non fore dicto audientes
neque signa latiui dicantur, niMI se ea re com-
moueri; . . . itaque se quod in longiorem diem
conlaturtis fuisset (c), repraesentatunun (c) et
proxima nocte . . . castra motunun : I 40, (12 — )
14; amicitiam popuU Romani sibi omamento et
praesidio, non detrimento esse oportere, v idque
357
itaqiie
358
I
(itaquc Paul) se hac (c) spe petisse: 144,5;
fjuorum aduentu et Remis . . . studium pro-
pugnandi accessit et liostibus . . . spes podan<Ii
oppidi discessit. itaque paulisper apud oppidum
morati . . . ad castra Caesaris omnibus copiis
contenderunt et . . . castra posueruut: 117,(2.)
.'i; neque certa subsidia coulocari neque quid
in quaque parte opus esset prouideri ueque ab
uno omnia imperia administrari poterant. ita-
qiie in tanta rerum iniquitate fortunae quoque
euentus uarii sequebantur: II 22, (1.) 2; Baculus
. . . et . . . Volusenus . . . ad Galbam adcur-
runt atque unam esse spcm salutis docent, si
eruptione facta extremum auxilium cxperiren-
tur. itaque conuocatis ccnturiouibus celeriter
milites certiores facit . . .: 111.5, (2.) .3; multa
Caesarem tamen ad id bellum incitabant: . . .
tot ciuitatum coniuratio, Ln primis ne hac parte
neglecta reliquae nationes sibi idem licere ar-
bitrarentur. itaque cum intellegeret . . . Gal-
los . . . ad bellum mobiliter celeriterque excitari
. . .,prius quam plures ciuitates conspirarent, par-
tiendum sibi ac latius distribuendum exercltum
putauit. itaque T. Labienum legatum in Treueros
. . . mittit .... P. Crassum . . . in Aquitaniam
proficisci iubet .... Sabjnum . . . mittit ....
D. Brutum . . . in Venetos proficisci iubet. ipse
eo . . . contendit: 11110,(1— )3; ll,l(-5); reli-
qui neque quo se reciperent neque quem ad
modum oppida defenderent habebant. itaque se
(c) suaque (e) omnia Caesari dediderunt: III
16, (3.) 4; in quos eo grauius Caesar uinclican-
dum statuit, quo diligentius in reliquum tem-
pus a barbaris ius legatorum conseruaretur. ita-
quc omni senatu necato reliquos sub corona
uendidit: 11 1 IG, 4; codem fere tempore P. Cras-
MUH cum in Aquitaniam pcruenis.set, . . . non
mcdiocrem sibi diligentiam adliibendam intel-
legebat. itaque (ita a) re frumentaria prouisa,
auxiliis equitatuque comparato . . . in Sotia-
tium (c) fines exercitum introduxit: 11120,(1.)
2; eiuB modi sunt (c) tompestates consccutae,
uti . . . diutius sub pellibus militcs contineri
non possent. itaque uastati.s omnibus eorum
agris . . . exercitum reduxit (fl; perduxit a):
III 29, (2.) 3; neque eorum moribus turpius
quicquam aut inertius habetur quam ephippiis
uti. itaquc ad qucmuis numcrum ephiiipiatorum
e(|uitum quamuis puuci adirc audiiil: IV 2, (4.)
5; inaxinmm pulant csse laudem quam latis-
simc a suis (iiiibus uacarc {<■) agros .... ita-
(luc uiui cx parte a Suebis circiter milia piis-
Huum sescciita (c) agri uacarc dicuntur: IV 3,
(l.)2; nauibuH transire . . . nequo suae ncqiic
jiopuli Komani dignitatis cssc statiicbat. ita-
que, etsi summa difficultas faciendi (c) pon-
tis proponebatur . . . , tamen id sibi conten-
deudum aut aliter non traducendum exercitum
existimabat: IV17, (l.)2; magno sibi usui (c)
fore arbitrabatur, si modo insulam adisset (c),
genus hominum perspexisset , loca, portus,
aditus cognouisset; quae omnia fere GaUis
erant incognita. neque enim temere praeter
mercatores illo (c) adit (c) quisquam neque iis
(c) ipsis quicquam praeter oram maritimam
atque eas regiones, quae sunt contra Gallias,
notum est. itaque uocatis (c) ad se undique
mercatoribus neque quanta esset insulae magni-
tudo neque . . . neque . . . neque qui essent
. . . idonei portus reperire (c) poterat: IV 20,
(2 — )4; optimuui factu esse duxerunt rebellione
facta frumento commeatuque nostros prohibere.
. . . itaque rursus coniuratione facta paulatim
ex ciistris discedere et (c) suos clam ex agris
deducere coeperunt : IV 30, 2 ; at Cacsar , etsi
nondum eorum consilia cognouerat, tamen . . .
forc id, quod accidit, suspicabatur. itaque ad
omnes casus subsidia comparabat: IV 31,(1.) 2;
nam et frumcntum ex agris cotidie in castra
conferebat et quae grauissime adflictae erant
naues , eanim materia atque aere ad reliquas
reficiendas utebatur, et quae ad eas res erant
usui, ex continenti comportari (c) iubebat.
itaque cum summo studio a militibus admini-
straretur, XII nauibus amissis reliquis ut naui-
gari (c) 'satis commode posset eftecit: IV 31, (2.)
3; sese idcirco ub suis discedere atque ad eum
uenire noluisse, quo facilius ciuitatem in officio
contineret, ne omnis nobilitatis discessu plebs
propter imprudentiam laberetur. itaque esse (c)
ciuitatem in sua potestate, seseque . . . ad eum
. . . uenturum . . .: V3, (6.)7; (statuebat,) quod
longius eius (l)unuiorigis) amentiam progredi
uidebat, prospiciendum, ne quid sibi ac rei pu-
blicae nocere posset. itaque dies cireiter XXV
in eo loco commoratus . . . dabat operara, ut
in officio Dumnorigem contiueret . . . : V 7, (2.)
3; maxima coorta tempestate prope omnes
naues adflictas atquo iu litus (c) eiectas esse,
quod ueque ancorac funcsque 'sustinereut neque
uautae guberuatoresque iiim tempestatis pati
poBsent. itaque ex eo concursu naiiiiim magnum
esse incommodum acceptum: V 10, (2.) 3; cadem
fore, quae ex nuntiis littcrisquc cognouerat,
coram jierspicit, sic ut amissis circiter XL
nauibus rcliquac tamcn reiici jiosse maguo
ncgotio uidcrcnlur. itaquc cx legiduibus fabros
doligil (c) et ex coutinenti alios arcessi (e)
iubet. . . . scribit. . . . statuit: Vll,(2.)3; illi
(logati) . . ., ctsi ab hosto ea dicobantur, taincii
23
359
itaque
360
non neglegenda existimabant , maximeque hac
re permouebantur, quod . . . uix erat creden-
dum. itaque ad consilium rem deferunt : V 28,
(l.)2; facile hac oratione Neruiis persuadet.
itaque confestim dimissis nuntiis ad Ceutrones
. . . Geidumnos . . . quam maximas manus (c)
possimt cogunt {c) et . . . aduolant (c): V
(38, 4 ;) 39, 1 ; Labienus . . . ne quam occasio-
nem rei bene gerendae dimitteret cogitabat. ita-
que a Cingetorige . . . oratione Indutiomari
cognita . . . nuntios {om. p) mittit (circum-
mittit P) ad finitimas ciuitates equitesque undi-
que euocat; . . . dicit: V57, (l.)2; Caesar . . .
maturiiis sibi de bello cogitandum putauit. ita-
que nondum hieme confecta proximis quattuor
coactis legionibus de improuiso in fines Ner-
uiorum contendit et . . . coegit : VI (2, 3 ;) 3, 1 ;
tantis excitati praemiis et sua sponte multi in
disciplinam conueniunt et a parentibus pro-
pinquisque mittuntur. magnum ibi numerum
uersuum ediscere dicuntur. itaque annos non
nulli XX (c) in disciplina permanent : VI 14,
(2.) 3; fuit antea tempus, cum Germanos Galli
uirtute superarent, idtro bella inferrent, . . .
trans Ehenum colonias mitterent. itaque (atque
(i) ea quae fertilissima Germaniae sunt loca
. . . Tectosages occupauerunt atque ibi consede-
runt: VI24, (l.)2; hoc ueteres non probant
milites, quos . . . una profectos docuimus. ita-
que inter se cohortati . . . per medios hostes
perrumpunt incolumesque . . . in castra per-
ueniunt : VI 40, 4 ; magnam haec res Caesari
difficultatem ad consilium capiendiun adferebat.
. . . praestare iiisum est tamen omnes diffi-
cultates perpeti quam tanta contumelia accepta
omnium suorum uoluntates alienare. itaque
cohortatus Haeduos de supportando commeatu
praemittit ad Boios, qui . . . hortentur ....
ad Boios proficiscitur : VII 10, (1— )3; simUi
omnem exercitum inopia premi, nec iam lures
sufficere cuiusquam nec ferre operis laborem
posse. itaque statuisse imperatorem . . . triduo
exercitum deducere: VII 20, 11; plusque animo
prouidere et praesentire existimabatur (Vercinge-
torix), quod . . . censuerat. itaque ut reli-
quorum imperatorum res aduersae auctoritatem
minuunt, sic huius ex contrario dignitas in-
commodo accepto in dies augebatur: VII 30,
(2.) 3; erat in magnis Caesari (c) difficultatibus
res, ne maiorem aestatis partem flumine im-
pediretur , quod non fere ante autumnum Elauer
uado transiri solet. itaque, ne id accideret,
. . . in occulto restitit .... misit .... coepit.
. . . reuocauit: VII 35, (1.) 2; eo cum Epore-
dorLx Viridomarusque uenissent et . . . cogno-
uissent, . . . non praetermittendum tantum (c)
commodum existimauerunt. itaque interfectis
Nouioduni custodibus . . . pecuuiam atque
equos inter se partiti sunt . . . : VII 55, (4.)
5( — 9); Caesar maturandum sibi censuit. . . .
itaque admodum magnis diurnis nocturnisque
itineribus confectis contra omnium opinionem
ad Ligerem uenit . . . : VII 56, (1— )3(— 5) ; tantis
subito difficultatibus obiectis ab animi uirtute
auxilium petendum uidebat. itaque (fl; Schn.;
otn. rell.) sub uesperum consilio (c) conuocato
cohortatus, ut . . . administrarent, naues . . .
singulas equitibus Rom. attribuit et . . . iubet
. . .: VII (59,6;) 60,l(-4); qua re ad haec
rursus opera addendum Caesar putauit, quo
minore numero militum munitiones defendi (c)
possent. itaque truncis arborum . . . abscisis . . .
perpetuae fossae . . . ducebantiu: . . . : VII 73,
2(— 9); conciu-runt (c) his auxiliis uisis; fit
(c) gratulatio inter eos, atque omnium animi
ad laetitiam excitantur. itaque (atque AQ)
productis copiis ante oppidum considunt et
proximam fossam cratibus integunt atque aggere
explent seque . . . comparant: VII 79, (3.) 4; nec
tribunis plebis sui periculi deprecandi . . . facul-
tas tribuitur, sed de sua salute septimo die
cogitare coguntur .... decurritur ad illud ex-
tremum . . . senatus consultum . . . : dent ope-
ram consules . . . , ne quid res pubUca detri-
menti capiat. haec senatus consulto {CC) per-
scribuntur a. d. VII. Id. lan. itaque V primis
diebus, quibus baberi seuatus potuit, . . . et
de imperio Caesaris et de amplissimis uiris,
tribunis plebis, grauissime acerbissimeque decer-
nitur: 1, 5, (1— )4; erat iniqua condicio . . . exer-
citiun Caesaris uelle dimitti, dilectus habere.
. . . tempus uero conloquio non dare neque
accessurum polliceri magnam pacis despera-
tionem adferebat. itaque ab Arimino M. An-
tonium cum cohortibus V Arretium mittit;
ipse Arimini cum duabus [legionibus] subsistit
ibique dilectimi habere instituit .... occupat :
1,11,(1 — )4; post paulo tamen . . . quae igno-
rabant de L. Domitii fuga cognoscimt. ita-
que omnes uno consiUo Domitium productum
in publicum circumsistuut et custodiunt lega-
tosque . . . ad Caesarem mittunt: 1,20, (4.) 5;
atque haec Caesar ita administrabat , ut con-
diciones pacis dimittendas non existimaret; ac
tametsi magnopere admirabatur Magium, quem
ad Pompeium cum mandatis miserat, ad se
non remitti . . . , tamen omnibus rebus in eo
perseuerandum putabat. itaque Caninium . . .,
familiarem necessarium^we Scribonii Libonis,
mittit ad eum conloquii causa: 1,26, (2.) 3;
361
itaque
362
Brundisini . . . Pompei contumeliis permoti
Caesaris rebus fauebant. itariue cognita Pompei
profectione . . . uulgo ex tectis signilicabant.
1,28, (1.) 2; interea ueterem exercitum, duas
Hispanias confirmari . . ., auxilia, equitatum
parari, Galliam Italiamque temptari se absente
nolebat. itaque in praesentia Pompei sequendi
rationem omittit, in Hispaniam proficiscicon-
stituit . . .: 1, (29, 3;) 30, 1; genus erat pugnae
militum illorum, ut . . . procurrereut (e), . . .
pugnarent .... ipsi autem (nostri milites) suos
ordines (c) seruare neque ab signis discedere
neque . . . eum locum, quem ceperant, dimitti
censuerant (CC) oportere. itaque (ita b) per-
turbatis antesignanis legio . . . locum non (c)
tenuit atque in proximum collem sese recepit:
1,44, (l—)5; nostri cum (c) minus exercitatis
remigibus minusque peritis gubernatoribus ute-
bantur . . ., tum etiam tarditate et grauitate
nauium impediebantur : factac enim subito ex
umida materia non euudem usum celeritatis
habebant (c). itaqne, dum locus comminus
(c) pugnandl daretur, aequo animo singulas
binis uauibus obiciebant atque . . . : 1, 58, (3.)
4; magnum in timorem Afranius Petreiusque
perueniunt, ne omnino frumento pabuloque iu-
tercluderentur, quod multum Caesar equitatu
ualebat. itaque coustituunt ipsi (?) his locis
excedere et in Celtiberiam bellum transferre: 1,
61,2; iam uero eo magis illi maturandum iter
existimaljant. itaque duabus auxiliaribus cohor-
tibus Ilerdae praesidio relictis . . . Sicorim trans-
eunt et . . . castra coniungunt (c): 1,63, 1 ; quo-
rum . . . uocibus excitatus Caesar, etsi timebat
tantae magnitudini(c)flumini8 exercitum obicerc,
conandum tamen . . . iudicat. itaque infirmiores
milites . . . deligi iubet .... hos cum legione
una praesidio castris reliuquit; reliquas legiones
expeditas educit magnoque numero iumcntorum
in flumine . . . coustituto traducit exercitum:
1, 64, (4.) 5. (6.); frumenti copiam legionarii nou
nuUam (c) habebant . . . , caetrati auxiliares-
que nullam. . . . itaque magnus eorum cotidie
numeruH ad Caesarem perfugiebat: 1,78, (1.) 2;
perpcssos (so) omnium rerum inopiaiu; minc
uero . . . neque corpore ^laboreui neque auimo
iguominiam forre posae. itaquc (ita h) .so uictos
confiteri: 1,84, (4.) 5; tautaque (erat) f niulti-
tudo (amplitudo Paul) tormentorum, ut eorum
uim uullao . . . uineao sustinere possent. asse-
res cnim pedum XII cusiiidibus prucfixi . . . pcr
II II ordincH (Talium in tcrra dcligcbaulur. ita-
«luo pedalibuH lignia couiuuctis iuter hc iiorti-
cuH integobantur . . .: 2, 2,(1 — )3; eodem lirulus
couteudil aucto nauium numcro. iiam ad vm,
quae factae erant Arelate . . ., captiuae Massi-
liensium accesserant sex. has . . . omnibus rebus
instruxerat. itaque suos cohortatus . . . plenus
spei bonae . . . aduersus eos (c) proficiscitur :
2, 5,(1.) 2; Nasidianae naues nullo usui fuerunt
celeriterque pugna excesserunt; non enim has
. . . propinquorum praecepta ad extremum
uitae periculum adire cogebant. itaque ex eo
numero nauium nulla desiderata est: 2,7,(1.)
2; captam (se) suam urbem uidere; opera per-
fecta, turrim subrutam: itaque ab defensione
desistere : 2, 12, 3 (JSp. 4) ; nostri . . . proximi
diei casu admoniti omnia ad defensionem pa-
rauerant. itaque multis interfectis reliquos in-
fecta re in oppidum reppulerunt: 2,14,6; Cae-
sar, etsi multis necessariisque rebus in Italiam
(c) reuocabatur, tamen constituerat nullam
partein belli in Hispaniis relinquere, quod . . .
sciebat. itaque duabus legionibus missis iu
ulteriorem Hispaniam . . . ipse ciun (c) DC
equitibus magnis itiueribus progreditur (c)
edictumque praemittit: 2, (18, 7 ;) 19, 1 ; (t neque
enim ex Jlarsis Paelignisque ueniebant, ut qui
superiore nocte in coutuberniis commilitesquc
nonnulli grauiora sermones militum dubia
durius accipiebantur {sic codd.; neque euim ex
Marsis PaeUgnisque ueniebant Vticam, qui non
[superiore noctej tuto a Vari iu Curionis castra
commearent — . Itaque nonnulli grauiores ser-
mones militum [dubia] durius accipiebantur sio
Dt.): 2,29,4;) auimus Attianorum . . . nihil
de re.sistendo cogitabat, omnesque se iam (c)
ab equitatu circumueniri arbitrabantur. ita-
que prius quam . . . nostri propius accedc-
rent, omnis Vari acies terga uertit seque in
castra recepit : 2, 34, 6 ; sed cum loci natura et
munitio castrorum aditum (c) prohibebant (c>,
tum (c) quod . . . Curionis milites iis (c) rebus
iudigebaut, quae ad oppugiiatiouem castrorum
erant usui. itaque Curio exercitum iii castra
reducit: 2,35,(5)6; erat in oppido (c) multi-
tudo iiisolens belli . . ., Vticenses pro quibus-
dam Caesaris in se beneficiis illi amicissimi, . . .
terror ex superioribus proeliis magnus. itaque
de deditione (minca |iu| palam loquobaiitur et
cum P. Attio agebant, ne: 2,36,(1.) 2; ubi . . .
comperit minus V et XX milibus . . . eius
(lubae) copias abesse, . . . sese iu C'astra Cor-
nelia recepit .... castra erant ad belluiu du-
cendum aptissima .... non materia . . ., unii
frumentum . . . delicore potciat. itaiiuo (inuiiuiu
siioriim coiisensii Curio rolii|uaM copias oxspeo-
tarc ct boUum duoeie parabat : 2,37,(3 — )6; sed
tantiis fuit omniiim ttirror, ut alii adossc
copias iiibac dicerout, alii . . ., alii cliuisom
363
itaque — item
364
hostium ccleriter aduolaturam suapicarentur.
itaque perterritis omnibus sibi quisque cou-
sulebat : 2, 43, (2.) 3 ; fiebat aequitate decreti . . .,
ut reperiri non possent (c), a quibus initium
appellandi nasceretur. nam fortasse inopiam
excusare . . . etiam mediocris est animi; inte-
gras uero tenere possessiones qui se debere
fateantur cuius auimi aut cuius impudentiae
est? itaque hoc qui postularet reperiebatur
nemo : 3, 20, (2 — )4 ; incredibili felicitate auster
. . . in Africum se uertit. hic subitam com-
mutationem fortunae uidere licuit: qui modo
sibi timuerant, hos tutissimus portus recipie-
bat (t) , qui nostris nauibus periculum intule-
rant, de suo timere cogebantur. itaque tempore
commutato tempestas et nostros texit et naues
Khodias adflixit, ita ut . . .: 3, (26,5— )27,2;
acerbissime imperatae pecuniae tota prouincia
exigebantur .... accedebant ad haec grauis-
simae usurae .... itaque aes alienum prouin-
ciae eo biennio niultiplicatum est : 3, 82, (1 — )5 ;
(Scipio) Fauonio auxilium ferre contendit. ita-
que die ac nocte continuato itinere ad eum
peruenit: 3, 36, (7.) 8; ubi ilhim suis locis se
tenere animum (e) aduertit, reducto in castra
exercitu aliud sibi consilium capiendum exi-
stimauit. itaque postero die . . . Dyrrachium
profectus est: 3, 41, (2.) 3; (omnia enim flumina
. . . Caesar aut auerterat aut . . . obstruxerat
. . . terraraque adgesserat (c), ut aquam con-
tineret (c). ita (O; ; itaque recc.?; edd.) illi
necessario loca sequi . . . palustria et puteos
fodere cogebantur: 3, 49, (4.) 5;) temptandam
sibi Achaiam . . . existimabat Caesar. itaque
(existimabat. caesar itaque rodd.) eo Q. (c)
Calenum misit eique (c) Sabinum et Cassium
. . . adiungit : 3, 55, 1 ; duplicem eo loco fece-
rat uallum .... sed operum magnitudo et
continens omnium dierum labor . . . perficiendi
spatium non dabat. itaque contra mare trans-
uersum uallum . . . nondum perfecerat: 3,63,
(3 — )5; accessere subito . . . Pompeiani . . .;
simul . . . in exteriorem (c) uallum tela iacie-
bant, . . . magnaque multitudo sagittariorum . . .
circumfundebatur. multum autem ab ictu la-
pidum, quod unum nostris erat telum, uiminea
tegimenta . . . defendebant. itaque cum om-
nibus rebus nostri premerentur atque aegre re-
sisterent, animaduersum est uitium munitionis,
quod supra demonstratum est atque . . . (Pom-
peiani nostros) terga uertere coegerunt: 3,63,
(6— )8; quae (cohortes) fugientes conspicatae
neque illos suo aduentu confirmare potuerunt
neque ipsae (c) hostium impetum tulerunt. ita-
que quodcumque addebatur subsidio, id eor-
ruptum (CC) timore fugientium terrorem et
periculum augebat: 3,64,(1.) 2; Caesar a (c)
superioribus consiliis depidsus omnem sibi com-
mutandam belli rationem existimauit. itaque
uno tempore praesidiis omnibus deductis . . .
coactoque in unum locum exercitu contionem
. . . habuit hortatusque est, ne: 3,73,1; Cae-
sar neque satis mihtibus perterritis confidebat
. . . et ... magnopere rei frumentariae time-
bat. itaque nuUa interposita mora . . . impe-
dimenta omnia (c) silentio . . . Apolloniam
praemisit . . .: 3, (74, 3 ;) 75, 1 ; timens Domitio
. . . ad eum omni celeritate . . . ferebatur.
totius autem rei consilium his rationibus ex-
plicabat , ut . . . cogeret. itaque praemissis nun-
tiis ad Cn. Domitium Caesar ei (c) scripsit et
quid fieri uellet ostendit . . .: 3, 78, (2— )5; quae
gens paueis ante mensibus . . . praesidium . .
ab eo militum petierat. sed eo fama iam prae-
currerat (e) . . . de proelio Dyrrachino , quod
multis auxerat (c) partibus. itaque Androsthe-
nes, praetor Thessaliae, cum se uictoriae Pom-
pei comitem esse mallet . . . , omnem ex agris
multitudinem . . . iu oppidum cogit portasque
praecludit et . . . mittit: 3, 80, (1— )3; mUites
docuit, quantum usum haberet . . . potiri op-
pido . . . opulento, . . . prius quam auxilia
concurrerent. itaque usus singiilari militum
studio eodem quo uenerat die . . . oppidum
. . . expuguauit: 3, 80, (5.) 6; temptandum Cae-
sar existimauit, quidnam Pompeius propositi
aut uoluntatis ad dimicandum haberet. itaque
ex castris exercitum eduxit aciemque instruxit :
3,84,(1.) 2; his erat rebus effisctum, ut equi-
tum mille . . . VII mihum Pompeiauorum im-
petum . . . sustinere auderent neque . . . ter-
rerentur. uamque (itaque?) etiam per eos dies
proelium secvmdum equestre fecit: 3, 84, (4.) 5;
naues longas occupare hostes conabantiu- . . .;
quas si occupauissent, classe Caesari (c) erepta
. . . commeatu auxiliisque Caesarem prohibe-
rent. itaque tanta est contentione actum, quanta
agi debuit, cum illi (c) celerem in ea re uic-
toriam , Iii (c) salutem suam consistere uide-
rent: 3, 111, (4.) 5.
item. A. uou respoudet partifula ut;
a) nou additur atque', et, que: Haedui . . .
legatos ad Caesarem mittunt rogatum auxilium.
. . . eodem tempore . . . Ambarri . . . Cae-
sarem certiorem faciuut sese . . . non facOe ab
oppidis uim hostium prohibere. item Allobroges
. . . se ad Caesarem recipiunt et demonstrant
sibi praeter agri solum nihil esse reliqui: 111,
(2. 4.) 5; si Haeduis de iniuriis, quas ipsis sociis-
que eorum intulerint, item si AUobrogibus satis
365
item
366
tfaciant, sese cum iis pacem esse facturum: I
14, 6; iu8 esse belli, ut, qui uicissent, iis, quos
uicissent, quem ad modum uellent imperarent:
item (recc; ide ttel id est A') populum Ko-
manum uictis non ad alterius praescriptum,
sed ad suum arbitrium imperare consuesse: I
30,1; legionem Caesar, quam cquis deuexerat
(e), passibus ducentis ab eo tomulo constituit.
item equites Ariouisti pari interuallo constite-
runt: 143,2; C. Valerius Procillus, cum . . .
tuinctus traheretur, in ipsum Caesarem . . . in-
cidit .... item M. Metius repertus et ad eum
reductus est: I 53, (5.) 8; sex legiones pro castris
in acie constituit. hostes item (et culd. fi) suas
copias ex castris eductas instruxerant : 118,5;
omnes maiores natu ex oppido egressi manus
ad Caesarem tendere et uoce signiiicare coepe-
runt, sese iu eius fidem . . . uenire .... item,
cum ad oppidum accessisset . . ., pueri mulieres-
que ex muro passis manibus suo more pacem
uh Romanis petierunt: 1113,(2.) 3; Caesar ne-
cessariis rebus imperatis ad cohortandos milites
. . . decucurrit (c) et ad legionem decimam (f)
deuenit. milites . . . cohortatus . . . proeiii com-
niittendi signum dedit. atque in alteram partem
item cohortandi causa profectus pugnantibus
occurrit: 1121,(1 — )4; legionis nonae et deci-
inae milites . , . Atrebates . . . celeriter ex
loco superiore in flumen compulenmt .... ipsi
. . . in locum iniquum progressi rursus resi-
stoiites (c) hostes redintegrato proelio iii fugam
<:oiiiecerunt (e). item alia in parte . . . legiones
uiidecima et octaua profligatis Veromanduis . . .
ex loco superiore in ipsis fluminis ripis proelia-
bautur: 1123,(1 — )3; Cacsar ab decimae legio-
nis cohortatione ad dextrum cornu profectus,
ul)i suos urgeri . . . uidit, . . . iussit. . . . Caesar
cum septimam legionem , quae iuxta constite-
rat, item urgeri ab hoste uidisset, . . . monuit:
II (25, 1 ;) 2(j, 1 ; ibi cum alii fossas complerent,
alii multis telis coniectis defensores uallo muni-
tionibusque depellercnt auxiliaresque . . . l.ipi-
1 dibus telisque subministiaiidis . . . speciem
I atque oi^inionem pugnaiitium praeberent , cum
item ab liostibus constanter ac non timide pu-
gnaretur telaque . . . non frustra acciderent,
equites . . . renuntiauerunt: 11125,1; Caesar
(e) exercitum . . . in Aulcrcis Lexouiisquc,
reiiquis item (in add. ^) ciuitatibus, (juae pro-
xime ((•) bellum fccerant, in hibernis c(mlo-
cuuit: 111 2!), 3; iV 1, 1 u. b) (i); tigua bina . . .
intoruallo pedum duornm inter se iungebat.
Iiucc cum . . . adegerat . . . , his item contraria
duo ad eundeni modum iuncta (r) . . . n\> in-
rcrioro |p«rtc . . . Htaliicb:it : fV l7,(3--)5; tiiiii
nostri cohortati inter se . . . uniuersi ex naui
de.siluerunt (c). hos item (alii add. Ald.) ex
))roximis [primis] nauibus cum conspexissent,
subsecuti hostibus adpropinquarunt (c) : IV 25,
(5.) 6; scaphas longarum nauium, item specu-
latoria nauigia militibus compleri iussit:IV26,
4 ; cum his (Menapiis) esse hospitium Ambiorigi
sciebat; item per Treueros uenisse Gemianis
(c) in amicitiam cognouerat: VI 5, 4; multaque
in ea (silua) genera ferarum nasci constat, quae
reliquis in locis uisa non sint . . . . est bos
cerui figura .... sunt item quae appellantur
alces (c): VI (25, 5; 20, 1;) 27,1; Gabalos pro-
ximosque pagos Aruernorum in Heluios , item
Rutenos Cadurcosque ad fines Volcarum Are-
comicorum depopulandos mittit: VII 04, 6; Ger-
inani . . . in hostes (c) impetum fecerunt eos-
que propulerunt. quibus in fugam coniectis
sagittarii circumuenti interfectique sunt. item
ex reliquis partibus nostri cedentes usque (c)
ad ((■) castra insecuti (c) sui colligendi (c)
facultatem non dederunt: VII 80, (6— )8; polli-
cetur L. Piso censor sese iturum ad Caesarem,
item L. Roscius praetor, qui de his rebus eum
doceant: 1,3,0; Vibullius . . . milites ab eo
accipit, ipsum dimittit. item ex finitimis regio-
nibus quas potest contrahit cohortes ex dilec-
tibus Pompeianis: 1,15, (4.) 5; qiiae (cohortes)
procul equitatum Caesaris conspicatae . . . signa
ad Curium transferunt atque ad eum transeunt.
item reliquis itineribus non nullae cohortes in
agmen Caesaris, aliae (c) in equites incidunt:
1,24, (3.) 4; cognoscit missum in Hhpaiimm a
Pompeio Vibullium Rufum, quein paucis ante
diebus Corliuio captum ipse dimiserat; profec-
tum itein (dimiserat praefectum ; item al(li?))
Domitium ud occupandam Massiliam ....
praemissos etiam .. .: 1,34, (1.) 2; itaque peda-
libus lignis coniunctis inter se porticus intege-
bantur, atque hac agger inter manus profere-
batur. anteccdebat testudo pedum LX aequandi
loci caiisa, facta itcm ex fbrtissimis lignis: 2,
2, (3.) 4; frunicnti magnuin numorum cocgit,
quod Massiliciisibus, item quod Afninio Pcti'eio-
que (c) raitteret: 2,18, 1; huc Dardanos, Bessos
partim mcroennarios, partim imperio aut gratia
comparatos, itcm Macedones, Thcssalos ac reli-
quarum gciitium ct ciuitatum adiecerat: 3,4, 0;
tirones . . . salo nauseaque coiUecti . . . se
Otaoilio dediderunt . . . . at ueteranao legionis
mililes item (Of: idein u\ald; itidem Uoiiis.)
couflictati et teinpestatis et sentinao uitiis neque
ex pristina uirtute reinittciulum aliquid puta-
iicrunt ot . . .: 3, 28, (4.) 5; oiuitatibiis tyraniiis-
ciiio inagiiiiH imperuuernt pecunins, il(^m ^qiio
367
item — iter
368
aM. N) a publicanis suae prouinciae debitam
biennii pecuniam exegerat et ab isdem . . . prae-
ceperat: 3,31,2; uecturasque frumenti finitimis
ciuitatibus discripsit (c). item Lisso Parthinis-
que et omnibus castellis quod esset frumenti
conquiri iussit: 3,42,4; relicto interiore uallo ma-
iorem adiecerat munitionem. . . . item ab angulo
castrorum sinistro munitionem ad flumen per-
duxerat: 3, 66, (4.) 6; ibi (Pompeius) ab Acliilla
et Septimio interficitur. item L. Lentulus com-
prehenditiur ab rege et in custodia nccatur: 3,
104,3; * * * item constabat Elide in templo
Jilineruae . . . simulacrum Victoriae . . . ad
ualuas se templi limenque conuertisse : 3, 105,
(l.)2; Pergamique in occultis ac reconditis (c>
•templi (c) . . . tympana sonuerunt. item Tral-
libus in templo Victoriae . . . pplma per eos
dies . . . ex pauimento exstitisse ostendebatur :
3, 105, (4.) 5.
1)) additar partieula copulatiua; a) atque:
prorae (erant) admodum erectae atque item
puppes, ad niagnitudinem fluctuum . . . ad-
commodatae : III 13, 2.
p) et : quibus in tabulis nominatim ratio con-
fecta erat, qui numerus domo exisset eorum,
qui arma ferre possent, et item separatim
pueri, senes mulieresque: 129,1; P. Sextius
Baculus, primi pili centurio, . . . et item C.
Volusenus . . . ad Galbam adcurrunt (c) : III
5,2; Vsipetes Germani et (om. p) item Tenc-
teri . . . Rhenum transierunt: IV 1, 1 ; — subli-
cae e t ad inferiorem jjartem fluminis oblique
agebantur et aliae item supra pontem me-
diocri spatio : IV 17, (9.) 10.
y) que: in eo itinere persuadet Castico . . .,
ut regnum in ciuitate sua occuparet, quod pater
ante habuerat, itemque Dumnorigi Haeduo
. . . ut idem conaretur persuadet: 13, (4.) 5;
cum fides tota Italia esset angustior neque cre-
ditae pecuniae soluerentur, constituit, ut ar-
bitri darentur .... itemque praetoribus tri-
bunisji/e plebis rogationes ad populum feren-
tibus non nullos ambitus . . . damnatos . . .
in integrum restituit: 3, 1, (2— )4; Vatinius . . .
scaphis elicuit naues Laelianas atque . . . quin-
queremem et minores duas . . . cepit, itemque
per equitcs dispositos aqua prohibere classiarios
instituit: 3,100,2.
crebri ad eum rumores adferebantm' , litteris-
que item Labieni certior fiebat omnes Belgas
. . . coniurare: II 1, 1 ; Veneti reliquaeque item
ciuitates . . . pro magnitudine periculi bellum
parare . . . instituunt : III 9, 3.
B. respoiidet particula ut: ut ipsi concedi
non oporteret, si in nostros fines impetum
faceret, sic item nos esse iniquos, quod (c)
in suo iure se interpellaremus : I 44, 8 ; Ti
ubi tempus alterius contabiUationis uidebatur,
tigna item ut primo tecta extremis lateribus
instruebant : 2, 9, 7.
iter. A. = (to levai,) r^ noQeia', a) sub-
iect. ; a) : multi . . . defecerant longumque iter
ex Hispania *[magnum] numerum deminue-
rat {Nhl; dimin. Oaf): 3,2,3; t erat
enim iter a proposito diuersum, contrariamque
in partem Lri uidebatur: 1,69,1; Caesari cir-
cuitu maiore iter erat longius, aduerso flumine,
ut uado transire posset: 3,30,4; \ tantus-
que terror incidit eius exercitui . . ., ut . . .
fugae simile iter uideretur: 3,13,2.
[i): (Pompeius , quia (expedito itinere
add. eodd. ; edd. ; expedito itinere , quia Ciaec. ;
Pompeius, quod [expedito itinere] Paul) flumen
ei transeimdum non erat, magiiis itineribus ad
Antonium contendit: 3,30,4;) quod multum
expedito (expedimento ah) itinere antecesserat
Caesar: 3,75,3.
b) obieet.: iterque accelerat, ut quam
maxime ex fuga perterritos adoriri posset: 2,
39, 6 ; T quod iter ab Arare Heluetii
auerterant: 116,3; iter ab Heluetiis auertit
ac Bibracte ii-e contendit: 123,1; 1 equi-
tum (c) magnam (c) partem ad explorandum
iter Domitii et cognoscendum praemisit: 3,
38, 2 ; t quibus litteris acceptis consilium
Scipio iterque commutat: 3,36,7; 1
conficere «(. conflcio j). 640 sq. (17 loe.);
1 ideo (c) continuato nocte ac die itinere
. . . ad Pompeium contendit: 3,11,1; itaque
die ac uocte continuato itinere ad eum per-
uenit : 3, 36, 8 ; 1 Heluetii . . . commutato
consilio atque itinere conuerso nostros . . .
lacessere coeperunt: 123,3; ut (CC) commu-
tato consilio iter in prouinciam conuerteret : VII
56,2; cum itinere conuerso sese Italicam (c)
uenturum praemisisset (c): 2,20,6; t
negat se more et exemplo populi Komani posse
iter ulli per prouinciam dare: 18,3; Lllud se
. . . confirmare, tutum (se add. p) iter per (suos
add. p) fines daturum: V27, 10; t nuOo
hoste prohibente aut iter demorante inco-
lumem legionem . . . in Allobroges perduxit:
1116,5; t praeteruectas . . . naues uide-
rant , f ipsi iter secundum eas terra (1 det. ;
terras Ox.) derexeraut (uiderant ipsi, et iter
sec. eas terra d. Madu.; uiderant ipsi, ut iter
secundo austro derex. Paul; ipsi iter s. e. t. d.
inierpolatoris esse censet Kraff.) : 3, 30, 1 ; t
differendum est, inquit, iter in praesentia
nobis: 3,85,4; t exercitum educit dupli-
369
iter
370
catoque eius diei itinere VIII milia passuum
ex eo loco procedit: 3,76,3; 1 quantum-
cumque itineris equitatu efficere poterat, co-
tidie progrediebatur : 3,102,1; 1 explo-
rare: 3,38,2 u. cognoscere; 1 facere ?/.
facio l^. 1269 sq. (33 loc.) : ^ liabere
u. habeo p. 1404 2. (.5 loc); 3,79,2 u. B. b)
habere; ^ impedire u. inipedio p. 62
(7 loci; T intermittere u. inter-
niitto p. 221 B. a) (6 hc.) ; 1 cerne-
batur . . . non numquam *8ubsistere extremum
agmen atque *iter {add. Forchh.) interrumpi
(m. CC): 1,64,1; 1 iam uero eo magis
iili maturandum iter existimabant : 1,63,1;
^ agmen Haeduorum conspieatus immisso equi-
tatu iter eorum moratur atque impedit: VII
40, 4 ; magna multitudinc circumfusa morari
atque iter (iter atque Paid) impedire iucipiunt:
1,63,3; t uti ipse . . . mutato itinere
iugis Octogesam perueniret: 1,70,4; 1
ipse itcr in Macedoniam parare incipit paucis-
que post diebus est profcctus: 3,33,2; t
(prouu-nliatur prima lucc ituros (iter Ciaec.):
V31,4;) t proponere: 1,69,1 u. a)
a) cssc; confecto iusto itincrc eius diei, quod
proposuerat Caesar, traductoque cxercitu . . . con-
sedit : 3, 76, 1 ; t Cassiuellaunus . . . itinera
nostra seruabat paulumque cx uia excede-
bat: V19, 1; 1 ueriti, ne . . . in angustiis
tenerentur, iter supprimunt copiasque in
castris continent: 1,66,2; t quod eo in-
uito iter per prouinciam per uim tcmptas-
sent: 114,3.
c) accus. spatii: a quibus cum paucorum
dierum iter abesset: IV 7, 2; — Hercyniae
(c) Biluae . . . latitudo nouem dierum iter ex-
pedito (exped. iter a) patet: VI 25, 1; — cum
dierum iter LX processerit: VI 25,4; — iis
(c) aliquantum itincris progressis . . . equi-
tes . . . uenerunt: V 10,2; ipse eodem . . . pro-
ficiscitur biduique iter progressus ad llunion
Bagradam perucnit: 2,24,1.
d)ffcnet. : Basilum cum omui equitatu prae-
mittit, si quid ccleritate itineris atque opor-
tunitate teniporis prolic.cre possit (p) : VI 29,
4; t eorum diorum consuetudine itine-
ris nostri exercitus pcrspecta: 1117,2; t
hunc omnium inuentorem artium ferunt, lumc
uiarum atque itinerum ducem: VI17, 1; t
adhortiitus militcs, nc nQccssario temporo iti-
ncris labore pcrmoucaiitur : VII^O, 4; totius
diei pugna atquo itinoris laborc dofossi roni in
posteruni dicin distiilonuit: 1,65,5; rolitnii uul-
noribus e.x piocliis cl laboro ac niagniliidinc
itineris confecti consequi noii )i<ituerant: 3,100,
Loxfo. Uutiflar. II.
2; t cum . . . omnes sine timore iter
facerent usi (c) superiorum temporum atque
itinerum licentia: 1,51,2; t cum sibi
quisque primum itineris locum peteret et do-
mum peruenire properaret: 1111,1; t
magnitudo: 3,106,2 u. labor; t men-
sura: VI25, 1 u. B. c); t celeriter equi-
tatus ad cotidianum itineris {del. Oiacc.) offi-
cium reuertitur: 1,80,4; t saxa . . . iter
impediebant, ut . . . subleuati . . alii ab aliis
magnam partem itineris conficerent: 1,68,2;
t eadem usus simulatione itineris placide pro-
grediebatiu-: VI 8, 2; t spatium u. B. c)
spatium.
Komanos non solum itinerum causa, sed
etiam perpetuae possessiouis culmina Alpium
occupare conari: 1112,5; interfectis Nouioduni
custodibus quique eo negotiandi (aut itineris
add. fi; Schn.) causa conuenerant: VII 55, 5.
aliquantum itineris : V 10, 2 «. c) progredi ;
t quantumcumque it.: 3,102,1 u. b) effi-
cere.
c) al)l.; a): illi itinere totius noctis con-
fecti subsequi non poterant: 2,39,6; t
liaec spectans, . . . in itinere ut aliquam occa-
sionem dimicandi nancisceretur et insolitum ad
laborem Pompei exercitum cotidianis itineribus
defatigaret: 3,85,2; t "t . . . tantum
in agris uastandis incendiisque faciendis hosti-
bus noceretur, quantum labore atque itinere
legionarii niilites efficere poterant: V19, 3;
t (si in {ackl. h') itinere impeditos (et add.
T'.) perterritos deprchendere posset: 3,75,3.)
P): expedito itinere: 3, (30,4;) 75,3 ««. a)
P); t Dyrrachio timens diurnis eo (c)
nocturnisque itineri bus contendit: 3,13,
1 ; I 38, 7 u. infra magnis itin. ; t Ver-
cingetorix . . . maguis itlneribus ante-
cessit: VII 35, (1 ; — ipse in Italiam magnis
itineribus contendit: 110,3; re frumentaria
quam celcrrime potuit comparata mngnis itine-
ribus ad Ariouistum contendit. cum tridui uiam
processisset : 137,5; huc Caesnr niagnis noctur-
uis diurnisque itineribus contciidit: 138,7;
Fabius . . . adhibita celcritate praesidium ex
saltu deiecit magnisquc itincrilius ad exercitum
Afranii contendit: 1,37,3; rompeius . . . ma-
gnis itineribus ad Antonium contendit: 3,30,
4; — cum se niagnis itineribus extenderet
et praegiessos oonscqui cuperet: 3,77,3; —
eodeiu dic . . . in Senones (c) proficiseitur
mngnisquo itincribus oo i>orucnit: VI 3,0;
Corliniiiiii niagnis itiiioriluis poruonit: 1,15,();
— ipso cum (c) ]»C oquitiburt magnis itineribus
progreditur (prnegr. 0/»<) : 2, 19, 1 ; — uenit
24
371
iter
372
magnis itineribus in Neruiorum fines: V48, 2;
% re noua perturbatus maioribus itineri-
bus Apolloniam petere coepit: 3,11,2; t
maturat . . . proficisci et quam maximis
potest itineribus in Galliam ulteriorem con-
tendit et ad Genauam peruenit: 17,1; suis in-
opinantibus quam maximis potest itineribus
Viennam peruenit: VII 9,3; t Vercinge-
torix minoribus Caesarem itineribus (itin.
caes. P) subsequitur: VII 16,1; quantumcumque
itiueris equitatu efficere poterat, cotidie progre-
diebatur legionemque unam minoribus itineribus
subsequi iussit: 3,102,1; ^ nocturnis
itin. u. diurnis; | hunc cum obliquo
itinere caetrati peterent : 1, 70, 5.
'/): (eo itinere sese auertit: 3, 21,5 ?/. f) a);)
1 Caesar legiones equitatumque reuocari atque in
(om. (i) itinere resistere (desistere p) iubet:
Vll,l; ^ intercludere ii. interclado
p. 206 13) (3 loe.); t ne (Sequani) (in
add. af) itinere Heluetios prohibeant: 19,4;
ibi Ceutrones et Graioceli et Caturiges locis
superioribus occupatis itinere exercitum pro-
Mbere conantur: 110,4; ut . . . praesidiis . .
in angustiis conlocatis esercitum (in add. /i^)
itinere prohiberent (Afranius et Petreius): 1,
65,4.
t) 0. praep.; a) ab : consilio destitit atque
ab (ego add.; om. codd. et edd.) eo itinere sese
auertit: 3,21,5; sed Caesarem Apollonia (-iam
a) a derecto itinere auerterat (aduert. h; — Cae-
sar ApoIIoniam recto itinere diuerterat uel Cae-
sar ab ApoIIonia rectum iter auerterat Ciaee.):
3, 79, 2 ; T[ quas (legiones) ab itinere Asiae
Syriaeque ad suam potentiam dominatumque
conuerterat: 1,4,5.
(i) ad: milium VI ad iter addito circuitu
(u. CC) : 1, 64, 8 ; ^f sine iumentis impe-
dimentisque t ad iter (ab Ilerda Paul) pro-
fectos uidebant: 1,69,2; t quo essent
ad iter (Mamit.; id eodd. et edd.; ad id del.
Kraff.) expeditiores, . . . iumenta interfici
iubent: 1,81,6.
y) ex itinere u. ex p. 11 T:'> sq. B. a) (S (9)
loe.).
d) in itinere u. iii p. 130 (21(23) loc.); —
esse in itinere u. in p. 134 (3 loc.)
B. = r odog; a) subi.; «): erant omnino
itinera duo, quibus itineribus domo exire pos-
sent: unum per Sequanos, angustum et diffi-
cile, inter montem luram et flumeu Rhodauum,
uix qua singuli carri ducerentur . . .; alterum
(iter add. AQ) per prouinciam nostram, multo
facilius atque expeditius: 16,1.2; qua proxi-
uuim iter in ulteriorem Galliam per Alpes erat,
cum his quinque legionibus ire contendit: 1 10,
3; erat unum iter (consilium Ciace.) , Ilerdam
si reuerti uellent, alterum, si Tarraconem pete-
rent: 1,73,2; ^ a miUbus passuum V
itinera difficiUa atque angusta excipiebant:
1, 65, 3 ; •[ aditus autem atque itinera duo,
quae extra murum ad portum ferebant, ma-
simis defixis trabibus . . . praesaepit: 1,27,4;
1 nam quae (l; namque Oafh) itinera ad Hi-
berum atque Octogesam pertinebant, castris
hostium oppositis tenebantur: 1,68,1.
(i): Caesar exploratis regionibus . . . copias
castris educit magnoque circuitu nullo certo
itinere exercitum ducit (Ald.; educit eodd.):
1,68,1; ut altissimis fluminibus atque impe-
ditissimis itineribus (ripis /") nullum acci-
peret incommodum: 3,77,2; siluae incertis
occultisque (occultatisque p) itineribus
(in itineribus Ji) confertos (confertis BM) adire
prohibebant: VI 34, 4.
b) obi.: Labienum . . . cum . . . his (c)
ducibus, qui iter cognouerant, summuni
iugum montis ascendere iubet: 121,2; ^
pedestria esse itinera concisa aestuariis . . .
sciebant: 1119,4; % ut exploratis iti-
neribus minore cum (e) periculo uallem riuum-
que transiret: V50, 3; "i itinere exqui-
sito per Diuiciacum . . ., ut milium amplius
quinquaginta circuitu locis apertis exercitum
duceret, . . . profectus est: 141,4; ^ sibi
esse in animo . . . iter per prouinciam facere,
propterea quod aliud iter haberent nullum: I
7, 3 ; Pompeius per Candauiam iter in Jlace-
doniam expeditum habebat : 3, 79, 2 ; t
intercludere u. interclndo p. 205 sq.
(3 loc.); ^ Labienus . . . cratibus atque
aggere paludem explere atque iter munire
conabatur: VII 58, 1; ^ circumfundi noctu
equitatum Caesaris atque omnia loca atque
itinera obsidere (-eri 0): 1,67,3; ^
causa mittendi fuit, quod iter per Alpes . . .
patefieri uolebat: 1111,2; *;^ Caesar
praecepto (Oud.; praefecto occupato x;
praeoccupato Ald. nep.; edd.; profectus occu-
pato Aeh. Stat.; profectionis occup. Hot.) itinere
ad Dyrrachium finem properandi facit : 3, 13, 5 ;
1 praesaepire: 1,27,4 u. a) a) ferre; t
haec (fama) itinera infesta reddiderat: 3,
79,4; 1 tenere: 1,68,1 u. a) a) per-
tinere.
e) genet. : non se hostem uereri, sed an-
gustias itineris et (c) magnitudinem siluarum
. . . timere dicebant: 139,6; qui suum timo-
rem in rei frumentariae simulationem (CC)
angustiasque itineris (itinerum B^(h?)) confer-
373
iter
374
lent (c) , facere arroganter: 140,10; pontis at-
que itinenim angustiae multitudini (c) fiigam
intercluserant : VII 11, 8; ^ (itinerum
dux: VI 17,1 u. A. d) dux;) ^ siluae
. . . latitudo nouem dierum iter expedito patet ;
non enim aliter liniri potest, neque mensuras
itinerum nouerunt : VI 25, 1 ; IV milia
paseuum proxima intercedere (intercidere Ox)
itineris campestris, inde excipere loca aspera
et montuosa: 1,66,4; ^ quicquid hiic (c)
circuitus (c) ad molliendum cliuum accesserat,
id spatium itineris augebat (spatio itineris
augebatur ^): VII 46,2; neque uero idem pro-
fici longo itineris (an addend. interiecto?) spatio,
cum per alios condiciones ferantur, ac si coram
de omnibus condicionibus disceptetur: 1,24,6.
d) abl.; a): baec insula . . . in mare iactis
molibus angusto itinere ut {Kraff.; etcodd.
et edd.; angusto it. et ponte del. Schambach)
ponte cum oppido coniungitur: 3,112,2.
fJ): magno circuitu dtfficili angustoque (et
angusto iV) itinere Dyrrachium profectus est :
3,41,3; quod angusto itinere per aggeres (equi-
tatus) ascendebat (ascenderat Ciacc.): 3,69,2;
1 breuiore itinere u. brenis p. 424 1. a)
(3 loc); ^ (nuUo certo itinere: 1,68,1
u. a) P);) ^ (commodissimo it.: V49,8
u. quo itinere;) Caesar . . . IIII secum legio-
nes duxit commodioreque itinere Pompeianis
occurrere coepit: 3, 97, 3; ^ abest derecto
itinere ab Vtica paulo amplius passus mille:
I 2,24,4; 1 difficili it.: 3,41,3 «. angusto
it. ; ^ ut incertis temporibus diuersis-
que itineribus iretur: VII 16, 3; quod diuerso
ab ea regione itinere profectum uidebat: 3,41,
4 ; ipse diuerso itinere quam potuit occuitissime
reliquas cohortcs . . . eduxit : 3, 67, 3 ; ^
reliquas (legiones) de quarta uigilia compluribus
portis eductas eodeni itinere praemisit: 3,75,
2; 121,3; 1113,3; VII58,2 «. ideiu p. 24
extr.; ^ expedito itinere: 3,(30,4;)75,
3 M. A. a) ^); l^ incertis itiueribus per
siluas ad T. Labienum legatum in hiberna
perueniunt: V37,7; ^ •deuectis iis cohor-
tibus . . . et longiore itinere circuniductis
. . . peruenerunt: 1112(5,2; et longo itinere ab
his circumducti ad portum perueniunt: 1,28,
4; ^ reuocantur notisque (noctisque N%)
itineribus ad nuues deciirrunt: 1,28,3; t
I II u 11(1 ccrlo itinere: 1,68,1 u. a) ji);) T
ut nequc pedeslri itincrc neque nauibus com-
uieatu iuuari jKiSBiut: 2,32,12; ^ quibus
accidit rebus , ut pluribus dimissi (Steph.;
dimissis eodd.; Ciacc.) itincribus (del. Ciacc.)
a Cuesare ud Domiliuin ct a Dumilio ud Cae-
sarem nulla ratione iter conficere possent: 3,
79, 5 ; ^ erant omnino itinera duo , q u i-
bus itineribus domo exire possent: 16,1; iter
per Alpes, quo magno cum periculo magnis-
que cum (c) portoriis mercatores ire consue-
rant, patefieri uolebat: 1111,2; explorat, quo
commodissime (commodissimo fl) itinere ual-
lem ;fi; Xp., Schn.: ualles y. ; rell. cld.) trans-
ire (X; Np., Schn.: transiri rell. edd.) possit
(c) : V49,8; — eodem itinere, quo (isdem
itineribus , quibus) u. idem p. 24 extr. (3 hc);
* exeunt rectoque ad Hiberum itinere con-
tendunt: 1,69,4.
'/): abest derecto itinere ab Vtica panlo am-
plius passus mille. sed hoc itinere est fons,
quo (1 det.; quod 0:) mare succedit longius:
2,24,4; ^ medio fere itinere equites a
Fabio missi quanto res in periculo fuerit ex-
ponunt: VII 41, 2; ^ item reliquis
itineribus non nuUae cohortes in agmen
Caesaris . . . incidunt: 1,24,4.
()): itinere intercludere u. iuterela-
do p. 200 [i) (S loc).
e) c. praep.: a derecto itinere auertere: 3,
79,2 u. A. f) a); "^ de itinere ipsos breui
tempore iudicaturos: 140,11; ^ quomm
(equitum) nulli ex itinere excedere licebat,
quin . . . exciperetur: 1,79,5; ^ (incertis
occultatisque in itineribus: VI 34, 4 u. a) !i).)
Viarum atque itincnim : VI 17,1; — iter
Asiae Syriaeque: 1,4,5.
Adiect.: aliud: 17,3; alternm: 16,2; 1,
73, 2; angustum (-a) u. Vol. Ip. 261 sq. (5 loc);
breuius ib. p. 424 (3 loc); campestre: 1,
66,4; certum: 1,68, 1; commodius, (-issi-
mum): 3,97,3; (V49,8;) cotidiana: 3,85,
2; derectum: 2,24,4; 3,79, 2; difficile(-ia):
16,1; 1,65,3:3,41,3; diuersum (-a) : VII 16,
3; 1,69,1; 3,41,4; 67,3; diurnum (-a): 138,
7; VII 9,4; 56,3; 3,13,1; duo: 16,1; 1,27,4;
expeditum: 3,(30,4;) 75,3; 79,2; expe-
ditius: 16,2; facilius: 1 6,2; impeditis-
sima: 3,77,2; incerta: V37,7; VI 34,4; in-
festa: 3,79,4; iustum: 1,23, 5; 3,76, 1; lon-
gum: 1,28,4; 3,2,3; longius: 11126,2;
3,30,4; magnum (-a): 1112,1; VII56,3; u.
praeterea A. e) fJ) (11 luc) : maiora: 3,11,
2; maxima: 17,1; VII9,3; medium VII
41,2; 1,59,3; minora: VII 16, 1 ; 3,102,1;
nocturnum (-a): 138,7; VII 9,4; 56,3; 3,
13,1; 96,4; nostrum (-a): 1117,2; V19,l;
nota: 1,28,3; nultum: 17,3; 1,68,1; obli-
quum: 1,70,5; occulta: VI 34,4; omne (-iu) :
IV4,5; VII 65,4; 1,67,3; 72,5; 2,20,7; pe-
destre (-ia): 1119,4; 2,32,12; plurn: 3,79,
24-
375
iter — iubeo
376
5; proximum: 110,3; rectum: 1,69,4; reli-
qua: 1,24,4; simile: 3,13,2; superiora: 1,
51,2; tutum: V27,10; unum: 16,1; 1,73,2.
iterniii : (cum cx alto se aestus incita-
uisset, quod bis (iterum Frig.) accidit (c)
semper horarum XII spatio: 11112,1;) \
uti aut iterum conloquio diem constitueret
aut : 1 47, 1 ; f cum his Haeduos eorum-
que clientes semel atque iterum armis con-
tendisse: I 31, 6; ^ demonstrauimus
L. Vibullium Rufum ... bis in potestatem
peruenisse Caesaris atque ab eo esse dimis-
sum, semel ad Corfinium, iterum in Hi-
spania: 3, 10, 1; f si iterum experiri
uelint (c), se iterum paratum esse decer-
tare: 144, 4; 1 his responsis ad Caesarem
relatis (e) iterum ad eum Caesar legatos cum
his mandatis mittit: 135,1.
(Itfinias: M. f itiiuium (Med.; Titinium
Wsbg.; Orfium VicL; Furium Crat; Rufum
Orat. margo ; Fuluium Lahmeyer) , quem mihi
commendas, uel regem Galliae faciam uel hunc
Leptae delegabo (u. CC) : ap. Cic. ep. ad fam.
VII 5, 2.)
(itidem: ueteranae legionis miUtes item
(Of; idem i<iahl; itidem Heins.) conflictati et
tempestatis et sentinae uitiis neque ex pristina
uirtute remittendum aliquid putauerunt et (c) :
3, 28, 5.)
Itius (portn»<). Cf Jiihns p. 366; jyrae-
terea Eccardus, lo. Ge., Diss. de portu Iccio
(in Miscell. Lips. Vm (1718) p. 253 sqq.; Morel
de Campenellc, Recherches sur le Port Itiiis fin
Travaux de la soc. royale demulation d'Ahbeville
1828;) de CharnacK, Notiee sur portus Itius (in
Comptes rendus de 1'acad. des inscript. et belles-
lcttres. T. IV 1860 p. 61—63;) v. Goler, CUsars
Oall. Erieg i. J. 51 v. Chr. 1860 p. IV— VI
(P 128 sqq.) ; Haignere, D., Etzide sur le portus
Ititis. Arras 1862; Bobitaille, Frf. Jos., Etude
eomparee des recherches de M- de Saulcy et M.
Haignere sur le piortus Itius, Arras 1863; Cour-
tois, A., Est-ce Boidoync ou Wissani qui ripond
le mieux ii la situation du portus Itius. St.
Omer 1865; Napoleon HI, VH, VIH. (1865);
Heller, Philol. 26 (1867) p. 671-73; Desjardin,
E., Geogr. de la Gaule romaine. I. (1876)
p. 348 sqq.; Wauters, A. Wissant, Vancien
portus Iccius (in Athenaeum belge II 1879.)
Rud. Schneider, Pr. Berlin, Konigstcidt. Gymn.
1888.
omnes ad portum Itium couuenire iubet, quo
ex portu commodissimum in Britanniam traiec-
tum (CC) esse cognouerat, circiter milium
passuum XXX [transmissum] a continenti: V
2, 3 ; his rebus constitutis Caesar ad portum
Itium cum legionibus peruenit. ibi cognoscit:
V 5, 1. Cf qu. sqq. et IV 22, 4 ; 23, 1 ; 28, 1.)
inba: tanta erat horum (peditum) exer-
citatione celeritas (c), ut iubis subleuati equo-
rum (ego; equorum subleuati X; edd.) cursum
adaequarent : 1 48, 7.
Inba: refertur etiam de rege luba, ut so-
cius sit atque amicus ; Marcellus *consul pas-
surum in praesentia negat: 1,6, 4; subsidio DC
equites Numidae ex oppido (Vtica) peditesque
CCCC mittimtur a Varo , quos auxilii causa
rex luba paucis diebus ante Vticam miserat.
huic et paternum hospitium cum Pompeio et
simultas cum Curione intercedebat, quod tri-
bunus plebis legem promulgauerat , qua lege
regnum lubae publicauerat : 2,25,3.4; haec
cum agerentur, nuntii praemissi ab rege luba
(iuua h) uenerunt, qui illum adesse cum ma-
gnis copiis dicerent: 2,36,3; cf 37,2.3; audit
lubam reuocatuni finitimo beUo et controuer-
siis Leptitanorum restitisse in regno, Saburram,
eius praefectum, cum mediocribus copiis mis-
sum Vticae adpropinquare: 2,38,1; ef 38,3 et
39,3; luba certior factus a Saburra de noc-
turno proelio II milia Hispanorum et Gallorum
equitum, quos suae custodiae causa circum se
habere consuerat, et peditum eam partem, cui
maxime confidebat, Saburrae summittit (c).
ipse cum reliquis copiis elephantisque LX len-
tius subsequitur: 2,40,1.2; cf 41,7; tantus
fuit omnium terror, ut alii adesse copias lubae
dicerent, alii cum legionibus instare Varum
iamque se puluerem uenientium cernere : 2, 43,
2; quarum (c) cohortium (e) miUtes (c) po-
stero die ante oppidum luba conspicatus suam
esse praedicans praedam magnam partem eorum
interfici iussit, paucos electos in regnum remi-
sit (praemisit Harfx), cum Varus suam fidem
ab eo laedi quereretur neque resistere auderet.
ipse equo in oppidum uectus . . . paucis [die-
bus] quae fieii uellet Vticae constituit atque
imperauit diebusque (c) post paucis se in re-
gnum cum omnibus copiis recepit: 2,44,2,3.
(inbar: Plinius ait inter cetera etiam isjiud
C. Caesarem dedisse praeceptum, quod neutra
nomina ar nominatiuo clausa per i datiuum
ablatiuumque singulares ostendant; iubar tamen
ab hac regula dissidere. nam ut huic iubari
dicimus, ab hoc iubare diceudum est: Cltaris.
art. gramm. I p. 133 Keil.)
inbeo. A. fornia actiua; a> seqiiitur
obiect. : (qui (principes Britanniae) post proe-
Uum (factum add. p) ad Caesarem (ea quae
377
iubeo
378
iusserat caesar facienda P) conuenerant: IV
30,1;) cf. B. a).
b) scquuntur aec. c. Inf. ; a) sin^-uli;
aa) act.; a): trium mensum (c) molita ciba-
ria sibi quemque (.lomo efferre iubent (Hel-
uetiil: I 5, 3; satis esse causae arbitral)atur, qua-
re in eum aut ipse animaduerteret aut ciiii-
tatem animaduertere iuberet : 1 19, 1 ; (Caesar
Diuiciacum) liortatur, ut . . . uel ipse de eo
causa cognita statuat uel ciuitatem statuere
iubeat: 119,5; de tertia uigilia T. Labienum
. . . summum iugum montis ascendere iubet
(iubet asc. af): 121,2; qui, cum . . . eos in
eo loco, quo tum essent, suum aduentum ex-
spectare iussissct, paruerunt: 127,2; Heluetios,
Tulingos, Latouicos (c) in fines suos, unde
erant profecti, reuerti iussit et . . . Allobrogi-
bus imperauit, ut iis (c) frumenti copiam fa-
cereut; ipsos oppida uicosque, quos incenderaut,
restituere iussit: 128,3; quod Ariouistus . . .
nunc de altera parte tertia Sequanos dccedere
iuberet: 131,10; Labienum legatum cum le-
gionibus tribus subsequi iussit: 1111,3; quos
Caesar . . . conseruauit suisque finibus atque
oppidis uti iussit et linitimis imperauit, ut: II
28,3; quas logationcs Caesar . . . inita (c) pro-
xima (c) aestate (e) ad se reuerti iussit: II
35,2; P. Crassum . . . in Aquitaniam profi-
cisci iubet, ne: 11111,3; D. Brutum . . . Gal-
licis . . nauibus , quas ex . . . pacatis regioni-
bus conuenire iusserat , praeficit (c) et, cum
primum posset, in Venetos proficisci iubet: III
11,5; quos . . . retineri iussit; ipse omnes co-
pias castris edu.\it equitatumquc . . . agmen
subsequi iussit: IV 13,6; Sulpicium Kufum
legatum cum eo praesidio, quod satis esse ar-
bitrabatur, portum tenere iussit: IV 22, 6; in-
terea suos remigrare iu agros (in agr. rem. fl)
iusserunt (hostcs): IV 27, 7 ; ciuitatibus milites
imperat ccrtumque in locum coiuienirc iubet:
V 1,0; onincH ad portum Itium conucnirc iubet:
V2, 3; Indutionuu-uiu ad sc cum duceutis ob-
sidibus ucnirc iussit: V4, 1; Caesar praemisso
equitatu confcstim lcgiones subsequi iussit: V
18,4; quartam (legiouem) in Remis cum T.
Labieno in confinio Treuerorum hieniare iussit:
V24, 2; peditatuuKiue seso (ae A^j; om. Sp.)
subscqui (scqui A) iubet (Ambiorix): V 38, 1 ;
cuni is (Caesar) oniiicm ad so (ad se oninem
[i) Hcnatiim ucnire iussisset, dicto audicntes
lum fueruiit: V54,3; cognito oius aduontu Acco
. . , iubet in oppida multitudinem comicnire:
VI 4, 1 ; (Jauarinum cum cqnitatu Scnoiiiim
sc(Miiii |iio(ic,is(i iubot, no: VI 6,2; duasinic ail
ciiiii lcgionoH (ylf,V[i; leg. ad (11111 HM; Np.,
Fr., Db:, Dt.'} proficisci iubet: VI 5, 6; (Am-
biorix) dimissis . . . nuntiis sibi quemque con-
sulere iussit: VI 31, 2; Labienum . . . in eas
partes , quae Menapios attingunt , proflcisci
iubet: VI33, 1; duas legiones in armis excu-
bare iubet: VII 11, 6; quas (legiones) expeditas
esse iusserat: VII 11,8; suosque (suos quoque
p; Sclin.) languidius in opere uersari iussit et
quid fieri uellet ostendit : VII 27, 1 ; Conuicto-
litauem, qui per sacerdotes . . . esset creatus,
potcstatem obtinere iussit: VII 33, 4; principes-
que earum ciuitatium (c) (Vercingetorix) . . .
prima luce cotidie (c) ad sc conuenire iubebat
(iub. conu. fi): VII 36, 3; longo circuitu easdem
omnes iubet pctere regiones : VII 45, 3; imperat
(Vercingetorix) . . . obsides . . .; omnes equi-
tes, XV milia numero, celeriter conucnire iubet:
VII 64, 1 ; 64, 5 u. [i[i) 0) ; Caesar suum quoque
equitatum tripertito diuisum contra hostem ire
iubet: VII 67, 2; dierura XXX pabulum fru-
mentumque habere omues (omn. hab. fi) con-
uectuni iubet: VII 74,2; quibus ille pro meritis
(pro quib. mer. p) ciuitatem eius immunem
esse iusserat: VII 76, 1; militesque ex nocturno
labore sese reficere iussit ( Vercassiuellaunus) :
VII 83,7; turmis equitum et cohortibus uisis,
quas sc sequi iusserat: VII 88, 1 ; Labienum
cum duabus (c) legionibus . . . in Sequanos
proficisci iubet: VII 90, 4; reliquas legiones ex
hibernis euocat et subsequi iubet: 1,8,1; gla-
diatores . . . spe libertatis (c) confirmat . . . et se
sequi iussit (Lentulus): 1,14,4; milites Domi-
tiauos sacrameiitum apud se dicereiubet: 1,23,
5; (Pompeius) milites silentio naues conscen-
dere iubct: 1,27,5; eundem, cum Siciliara rece-
pisset, protinus in Africam traducere exercitum
iubet: 1,30,2; C. Fabium . . . praemittit cele-
riterque saltus Pyrenaeos occupari (occupare
Paul) iubet: 1,37,1; reliquas legiones, quae
longius hieinabaut, subsequi iubet: 1,37,2;
hunc (c) (montem) niagno cursu (caetratos)
concitatos (Afranius) iubet occupare, eo con-
silio, uti: 1,70,4; rchnquebatur (c) , ut . . .
legionum signa consisterc iubereut: 1,79,4;
Caesar . . . equitatum omnem conuenire iubet:
1,82,2; (Curio) equites soqui iubct .sese iter-
que accelerat: 2,39,6; nauesquc trircme.s duas
. . . ad fauc.cs portus prodire iussit (Antouius):
3, 24, 1 ; Cn. Domitium Caluiiium ciim lcgioui-
buB diiabus . . . in Macedoniam prolicisci ius-
sit (iubct O): ;!, 34, 3; equitatumque . . . con-
festim decumana porta in castra se reciporo
iussit: 3,76,1; alteram Ucgionera) altori prae-
sidio esse iuHserrtt: 3,89,1; codcin Icmpore
tiMtiiim aciciii Cacsar . . . procurroro i^edd. pr.;
379
iubeo
380
praecucurrere x; praecurrere 0) iussit: 3,94,
1 ; Caesar copias suas diuisit parlemque legio-
num in castris Pompei renianere iussit: 3,97,
3; Caesar . . . progrediebatur legionemque
unam minoribus itineribus subsequi iussit: 3,
102,1; amici regis . . . palam liberaliter re-
sponderunt eumque ad regem uenire iusserunt :
3,104,1; Caesar . . . cum legione una, quam
se es Thessalia sequi iusserat, et altera, quam
es Achaia . . . euocauerat, . . . Alexandriam
peruenit: 3, 106, 1 ; milites tamen omnes in armis
esse iussit <iuss. esse k) regemque hortatus
est, ut: 3,109,3.
6): huc naues undique ex finitimis regioui-
bus et quam superiore aestate ad Veneticum
bellum effecerat (c) classem iubet con-
uenire: IV 21,4; milites equitesque conscen-
dere <o) naues iubet: V7, 4; his militibus Q.
Titurium Sabinum et L. Aurunculeium Cottam
legatos praeesse (esse fi) iussit: V24, 5; Sabi-
nus quos in praesentia tribunos militum circum
se habebat et primorum ordinum centuriones
se sequi iubet et . . . iussus arma abicere im-
peratum facit suisque ut idem faciant imperat:
V 37, 1 ; partem copiarum ex prouincia supple-
mentumque, quod ex Italia adduxerat, in Hel-
ulos . . . conuenire iubet: VII 7, 5; 88,1 u.
a); eo legiones XII, (et add. Cellarim) equi-
tatum omnem ueuire iusserat : 3, 2, 1 ; superius
. . institutum . . . seruabat, ut . . . adulescen-
tes atque expeditos ex antesiguanis . . . inter
equites proeliari iuberet (iubet af) : 3, 84, 3.
c) : eenturiouibusque nominatim appellatis
reliquos cohortatus milites {dcl. Eussn.) signa
inferre et manipulos laxare iussit: 1125,2;
equitesque in ulteriorem portum progredi et
naues conscendere et se sequi iussit: IV23, 1;
L. Plancum cum legione . . . celeriter in Car-
nutes proficisci iubet ibique hiemare, quorum-
que opera cognouerit ([i; Schn., Frig., Db.;
cognouerat a; rell. edd.) Tasgetium interfectum,
hos comprehensos ad se mittere : V 25, 4 ; iubet
media nocte legionem proficisci celeriterque ad
se uenire: V46, 2; Caesar consulto equites ce-
dere seque in castra recipere iubet; simul . . .:
V50, 5; simul ab Cn. Pompeio proconsule petit
. . ., quos ex Cisalpina Gallia *consuI sacra-
mento rogauisset, ad signa eonuenire et ad se
proficisci iuberet: VI 1,2; unius legiouis ante-
signanos procurrere atque eum tumulum occu-
pare iubet: 1,43,3; Curio . . . proximos colles
capere uniuersos atque eo signa inferri (ferre
Patil) iubet : 2, 42, 1 ; L. Torquatus . . . , cum
Graecos murum ascendere atque arma capere
iuberet (iussisset b; iubet 0), iUi autem se
. . . pugnaturos negarent, . . . portas aperuit:
3,11,3.4; tegimenta galeis milites ex uimi-
nibus facere atque aggerem iubet comportare:
3, 62, 1 ; Caesar prima luce omnes eos , qui in
monte consederant, . . . in planitiem descen-
dere atque arma proicere iussit. quod ubi . . .
feceruut , . . . consurgere iussit: 3,98,1.(2.)
b): Eporedorigem et Viridomarum
. . . inter equites uersari suosque appellare
(-ari (i) iubet: VII 40, 5.
^[i) pass. ; n): prouinciae toti quam maximum
potest mUitum numerum imperat . . .; pontem,
qui erat ad Genauam(c), iubet rescindi: I 7, 2;
Diuiciacum ad se uocari iubet: 1 19, 3; castra . . .
pedum XII uallo fossaque duodeuiginti pedum
muniri (A; Fr.; munire BJ/f 3 ; rcll. edd.) iubet:
115,6; cum dies . . . transissent frumentum-
que (et frumeutum p) eo comportari (Galba)
iussisset : III 2, 1 ; (Sabinus) subito duabus por-
tis eruptionem fieri iubet: 11119,2; quos sibi
Caesar oblatos gauisus (c) illos (illico Paul)
retineri iussit; ipse . . . equitatum . . . snbse-
qui iussit : IV 13, 6 ; quibus . . . liberaliter re-
spondet (c) obsidesque ad se adduci iubet: IV
18, 3 ; quae ad eas res erant usui ex (c) con-
tinenti comportari (comparari [i) iubebat: IV
31,2; uumerum obsidum . . . duplicauit eosque
in continentem adduci iussit : IV 36, 2; ea, quae
sunt usui (c) ad armandas naues, ex Hispania
adportari iubet: VI, 4; Caesar obsides imperat
eosque ad certam diem adduci iubet: VI, 8;
ex legionibus fabros deligit (deligi (i) et ex
continenti alios arcessi (accersi Q; accersiri
ttel arcessiri p) iubet: Vll, 3; (Labienus) quid
sui sit consilii proponit et . . . maiore strepitu
et tumultu, quam populi Komani fert con-
suetudo, castra moueri iubet: VI 7, 8; (Vercin-
getorix) omnibus his ciuitatibus obsides impe-
rat, certum numerum militum ad se celeriter
adduci iubet ([i; iussit a; Fr., Db.), . . . con-
stituit: VII 4, 7; Caesar ex castris equita-
tum educi iubet, proeHum (proeliumque ^)
equestre committit (comniitti Hotom.): VII 13,
1 ; fratres Litauicci cum comprehendi iussisset
(iussit set £') , repperit . . . fugisse (c): VII
40,3; 58,6 u. (i) (ifi); (Labienus) eum locum
petit, quo naues adpelli iusser.at: VII 60,4; his
(Vercingetorix) praeficit fratrem Eporedorigis
bellumque iuferri (-re [i) AUobrogibus iubet:
VII 64,5; paulum legioues Caesar, quas pro
uallo constituerat , promoueri iubet: VII 70, 5;
Vercingetorix iubet portas (port. iub. [i) claudi,
ue: VII 70, 7; (Verciugetorix) frumentum omne
ad se referri iubet, . . . constituit: VII 71,6;
(80,1 it. (i) (i(i);) doluisse se, quod . . . in ur-
381
iubeo
382
bem retraheretur, cnius absentis rationem ha-
beri proximis comitiis populus iussisset: 1,9,
2; (Pompeius) copias undique omnes ex nouis
dilectibus ad se cogi iubet: 1,24,2; 37,1 u.
aa) n); pons . . . paene erat refectus; hunc
noctu (c) perfici iussit: 1,41,1; castra . . .
uallo muniri uetuit, . . . sed a fronte [castra]
contra hostein pedum XV fossam fieri iussil:
1,41,4; fossasque ad eandem niagnitudinem
perfici iubet: 1,42,1; infirmiores niililes ex
omuibus centuriis deligi iubet: 1,()4, 5; illi . . .
omnia sarciuaria iumenta interfici iubeiit: 1,81,
6; quarum (c) cohortium (c) milites (c) . . .
luba conspicatus suam esse praedicans praedam
magnam partem eorum intcrfici iussit : 2, 44, 2 ;
cum prope Dyrrachium Ponipcius constitisset
castraque nietari iussisset: 3,13,3; Ephesi a
fano Dianae depo.sitas antiquitus pecunias Sci-
pio tolli iubebat: 3,33, 1; (Scipio) M. Fauoiiium
. . . reliquit castellumque ibi muniri iussit: 3,
36,3; quod esset frumenti conquiri iussit: 3,
42, 4 ; his rebus confectis (c) legionem {Faern. ;
legiones codd.) reduci iussit: 3,46,2; castra
(c) secundura mare iuxta Pompcium muniri
{eyo; niuniie codd.; edd.; u. CC) iussit: 3,65,
4; Labienus (c) cum ab eo (Pompeio) impe-
trauisset, ut sibi captiuos tradi iuberet, omnes
. . . interfecit: 3,71,4; legiones sibi alias ex
Asia adduci iussit: 3,107,1.
(i): scaphas longarum nauium, item spe-
cuiatoria nauigia militibus compleri ius-
sit: IV 26, 4; portas murosquc adseruari iubet:
1,21,2; Caesar . . . omncs senatores senatorum-
que liberos, tribunos militum equitesque llo-
manos ad se produci iuliet: 1,23,1; reliquas
cohortes, quas in superioribus castris relique-
rat, impcdimcntaque ad se traduci iul)ot: 1,42,
5; C. Treliouius . . . euocat; uimina materiam-
que comportari iubet : 2,1,4; pccunias moni-
mentaque . . . rcferri in tcmplum iubct: 2,21,3.
c) : sagittariosque omnes . . . conquiri
et ad se mitti iubet (Vercingetorix): VII 31,4;
toto flumine Hibero naues conquiri et Octo-
gesam (conquiri et Oct. eyo; conquirere toto-
gesnia Nx,; conquirerc ct Octogcsam O; cdd.)
ailduci iubcnt: 1,61,4; Caesar, qui militcs ad-
uersariorum (mil. adu. qui 0'ld) in castra . . .
uenerant, summa diligcntia eonquirl et remitti
iubet: 1,77,1; uti ad Ponipeium litteras mit-
torot, naues reliquas, si uollet, subduci ct re-
fici iuberet: 3,23,3; quos ille (Acliillas) . . .
corrii>i atquo intcrfici iussit: .'i, 100,5.
yy) "<■•• '-*' l"'ss.: Cacsar lcgioncs ('(luitatum-
que reuocari (reuocare A) atquo iii {oin. [i) iti-
nere resistcre (desistero [i) iubct; V 11,1; cele-
riterque (Vercingetorix) impedimenta ex (c)
castris educi et se subsequi iassit: VII 68, 1;
(naues conquirere et . . adduci: 1, 61, 4 u.
[i) plures; aa) act. : primam et secundam
aciem in armis esse (sese tenere (i), tertiam
castra munire (-ri A) iussit: 149,2; nihilo
setius Caesar . . . duas acies liostem propulsare,
tertiam opus perficere iussit: 149,4; equitum
partem se (fl; om. a) sequi, partem cireumire
exteriores munitiones et ab tergo hostes adoriri
iubet: VII 87, 4; duas legiones suas antecedere,
reliquas subsequi iussit: 1,87,4; ex castris sibi
legiones alias occurrere et eas, quas secum du-
xerat, in nicem requiescere atque in castra
reuerti iussit: 3,98,3.
[ifi) pass.: in summo iugo duas legiones . . .
et omnia auxilia conlocari ac totum montem
hominibus compleri -j- et interea sarcinas in
unum locum conferri et eum ab iis, qui in
superiore acie constiterant , muniri iussit {ti.
CC) : I 24, 2. 3 ; cum castra moueri ac signa
ferri iussisset, non fore dicto audientes milites:
T 39, 7 ; naues intorim longas aedificari in fiu-
mine Ligeri (c) , . . . remiges ex prouincia in-
stitui (instituit [i), nautas gubernatoresque com-
parari iubet: III 9, 1 ; naues longas . . . paulum
remoueri ab onerariis nauibus et remis incitari
et ad latus apertum hostium constitui atque
inde fundis , sagittis , tormentis hostes propelli
ac summoueri iussit: IV25, 1; V 11,3 u. a) [i[3)
n); equites cedere seque in castra reciperc iubet;
simul ex omnibus partibus castra altiore uallo
muniri (munire [i) portasque obstrui atque in
his administrandis rebus quam maxime con-
cursari et cum simuliitione agi timoris iubet:
V50, 5; simul (Labicnus) signa ad hostem con-
uerti aciemque dorigi iubet: VI 8, 5; missis . . .
logatis de doditionc arma conferri (proferri (i),
iumcnta produci, scscentos obsides dari iubet:
VII 11, 2; arma conferri (proferri ^), equos
(iumenta Kellerhancr) produci , obsides dari
iubet: VII 12, 3; 13,1 u. a) (ip) n); Cacsar
celeriter sarcinas conferri, arma cxpodiri iussit :
VII 18, 4; hostes . . . Lutetiam incondi (incen-
dunt [i) pontosque eius oppiili roscindi iubont:
VII 58,6; si qua in partc nostri laboraro . . .
uidebantur, eo signa inferri (ferri Pmd) Caesar
(caes. inf. (i) aciemquc conuerti {a^fh; cousti-
tui a; edd.; conferri (i>?) iubebat: VII 67,4;
Cacsar . . . equitatum cx cnstris oduci (cdncit
(i) et proolium comniilti iubct: V'iI80, 1; iuliet
arina tradi, priiuipos produoi: VII 89,3; Cae-
sar conquiri inililcs, qiii ab co disccsaorant,
dilectumquo institui iubot: 1, 11!, 1 ; Cacsar acalas
383
iiibeo — iucundtis
384
parari militesque arniari iubet, ne . . . dimittat:
1,28,2; signum dari iubet et uasa militari
( militaria corfrf.) more conclamari: 1, 66, 2; Cae-
sar . . . crates . . . contra liostem proferri et
aduersas locari, intra lias . . . fossam tectis
militibus obduci iussit locumque in omnes
partes quam maxime impediri {-dire a'). ipse
. . . instruxit .... his rebus confectis (c)
legionem reduci iussit: 3,46,1.(2;) Caesar . . .
suos per Antonium . . . cohortatus tuba signum
dari atque in liostes impetum fieri iussit: 3,46,
4; Caesar castris munitis scalas musculosque
ad repentinam oppugnationem fieri et crates
parari iussit : 3, 80, 4 ; (Pompeius) suiim cum
Scipione honorem partitur classieumque apud
eum cani et alterum illi iubet praetoriura teudi :
3,82,1.
yy) act. et pass. : Caesar Eemos cohortatus
. . . omnem senatum ad se conuenire principum-
que liberos obsides ad se adduci iussit: 115,1;
sub uesperum (c) Caesar portas claudi milites-
que ex oppido exire iussit: 1133,1; cohortes,
quae in stationibus erant, secum in eam par-
tem proficisci , ■ ex reliquis duas (c) in statio-
nem cohortes (om. (i) succedere, reliquas ar-
mari et confestim sese (se p) subsequi iussit;
IV 32, 2; (V50,5 ii. P,B); VII 40, 5 u. y.) c/.cf.)
b);) prima luce magnum numerum impedimen-
torum (CC) ex castris muloruraque produci
deque hLs (Datiis. ; neque liiis {ucl iis) 'fi ; atque
iis Ciaec. ; Fr.) straraenta detrahi (mulorimi-
que prod. . . . stramenta om. a) muliones-
que cum cassidibus . . . collibus circumuehi
iubet: VII 45, 2; (60,1 u. c) a) aa);) t hora
X. subsequi pabulatores equitesque reuocari
iubet (u. CC): 1,80,4; 2,42,1 u. a) aa) c).
c) sequ. iufiu.; a) subaudiendum est subi.
ex iis, quae anleeedunt; aa) act.: cum essent
expositi milites circiter trecenti . . ., Morini . . .
circumsteterunt ac, si sese (e) interfici nollent,
arma ponere iusserunt : IV 37, 1 ; V 1, 6 ti. p.377;
naues . . . singulas equitibus Kom. attribuit et
prima confecta uigilia IIII milia passuum . . .
silentio progredi ibique se exspectari (-tare f
reeie, ni fallor) iubet: VII 60, 1 ; 64, 5 u. p. 380
n); 1,8,1; 14,4; 37,1 u.p. 378; ille(Curio) unum
elocutus, ut memoria tenerent milites ea, quae
pridie sibi (c) confirmassent, sequi sese iubet:
2,34,5; Caesar , cum suos . . . uuhierari uide-
ret, recipere se iussit et loco excedere : 3, 45, 4 ;
ut, cum Caesar signa fugientium manu pren-
deret et consistere iuberet, . . . signa dimitte-
rent: 3,69,4; omnes eos, qui in monte conse-
derant, . . . arraa proicere iussit. quod ubi . . .
fecerunt passisque palmis . . . ab eo salutem
petiuerunt, consolatus consurgere iussit: 3, 98, 2.
(ip) pass.: magnam partem equitatus ad eum
(Dumnorigem) insequendum mittit (c) retrahi-
que imperat (c) ; si uim faciat neque pareat,
iutcrfici iubet: V7, 7; (VII 40, 3 u. b) a) fifi)
o); 1,77,1 ic. b) a) p[i) c);) paratum sc esse
legionem cui iusserit tradere. ille ad eum Sex.
Caesarem mittit atque huic tradi (-ere h) iubet:
2,20,7.
[i) snl)iectnm csse uolunt interpretes ct
gi-ammatici eos, quoruni niuniis ct offlcinni
est id agere, quod uerbo enuntiati indicatur:
V33,3; 34,1; VII 47, 1; 2,25,6 m. J'); — V50,
5 u. 1)) |i) j3fi); 115,6; 3,13,3 et 65,4 u. 1»)
a> [ip) a).
7) inf. pass. nerborum intransitiuorum :
(Titurius et Cotta) iusserunt pronuntiari {bh;
Fr.; pronuntiare a.(a'i); rell. edd.) , ut . . . in
orbem consisterent : V33, 3; duces eorura tota
acie pronuutiari (p; Fr.; -are a; rell. edd.)
iusserunt, ne quis ab loco discederet: V34, 1;
Aml)iorix pronuntiari iubet, ut procul tela
coiciant neu: V34, 3; concursari . . . agi: V
50, 5 u. b) fi) (ifl) ; praeconibusque circummissis
pronuntiari (hostes) iubent, . . . licere: V51,3;
Caesar receptui cani (canere P) iussit: VII 47,
1; Curio pronunliari (ego ; -iare codd.; edd.)
onerariis nauibus iubet, . . . se in hostium ha-
biturum loco, qui: 2,25,6; paruoque spatio in-
termisso . . . conclamari iussit statimque . . .
discessit: 3,75, 2.
d) subaudieudns est acc. c. inf. : GaUi . . .
consilium ceperunt (c) ex oppido profugere
hortante et iubente Vercingetorige: VII 26, 1;
paratum se esse legionem cui iusserit (cuius
erit a; cui erit f-) tradere: 2,20,7.
B. foruia passina : a) e. obi. : quod iussi
sunt (milites), faciunt: 1116,1.
b) C. Inf.: qua re impetrata (Sotiates) arma
tradere iussi faciunt (imperatum faciunt Brand-
stdter): 11121,3; Sabinus . . . iussus arma abi-
cere imperatum facit suisque ut idem faciant
imperat: V37, 1; his (copiis) quam longissime
possent progredi (p; Schn., Db.; egredia; rell.
edd.; proficisci f) iussis . . . pontem reficere
coepit: VII 35, 4; quod (legionarii) dierum f
XXII ab Ilerda frumentum iussi erant efferre:
1, 78, 1.
(lubo u. Tibo.)
(Inbnlin!^ 2<. Vibnllin»^.)
incnndns: id uero militibus fuit per-
gratum et iucundum . . ., ut, qui aliquid
(c) iusti (c) incommodi exspectauissent, ultro
I
385
iucundus
iudico
386
praemium missionis ferrent: 1,86,1; — Dola-
bella tuo nihil scito mihi esse iucundius:
ap. Cic. ad Alt. IX IC, 3.
index : non nullos ambitus Pompeia lege
damnatos . . ., quae iudicia aliis (testes add.
Cia''c.) audientibus iudicibus, aliis sent«n-
tiam ferentibus singulis diebus erant per-
fecta, in integrum restituit : 3, 1, 4.
indicinm. A. = quaestio et co^iitio le-
gibus constituta: iudicia perficere: 3,1,4
««. indox; — et iudicia in priuatos redde-
bat, qui (reddebat; qui Db., Dt.) uerba atque
orationem aduersus rem publicam habuissent;
eorum (habuissent, eorum Db., Dt.) bona in
publicum addicebat: 2, 18, 5; — iudicium
uereri: VI 44, 3 u. B. b); f Scipionem
eadem spes . . . impellit, . . . simul iudicio-
rum metus, adulatio atque ostentatio sui et
potentiuni, qui in re publica iudiciisque tum
plurimum pollebant (metu.s atque osten-
tatio sui et potentiae, qua in rep. iud. tum
plur. pollebat Madii.: u. CC): 1,4,3; t
die constituta causae dictionis Orgetorix ad
iudicium omnem suam farailiam . . . undique
coegit et omnes clientes obaeratosque suos
. . . eodem conduxit; per eos, ne causam
diceret , se eripuit : I 4, 2.
B. = seuteutia, quaui fci uut iudiccs aut ii,
qiii iudicuni quodaiu uiodo loco sunt; arbi-
triuni, disceptatio; a) subi.: neque (se) de
summa belli suum iudicium, sed imperatoris
esse {om. AQ) cxistimauisse: 141,3.
1)) obi.: iud. facere u. t'. a); t si
iudicium sen.itus obseruari oporteret, liberain
debere esse Galliam , quam bello uictam suis
legibus uti uoluisset : I 45, 3 ; t neque sibi
iudicium (se) sumpturos contra atque omnis
Italia \)0\)\x\mqiie Itoni. iudicauisset: 3,12,2;
t uon nulli iudiciuiii ucriti profugcrunt: VI
44,3.
c) dat. : huc omnc» inulique, qui controucr-
sias habeut, conueniunt eorumquc (i. e. drui-
dum) decretis iudiciisque parent: VI 13, 10.
d) gciiet.: decuriones . . . conucniunt; docent
8ui iudicii rem non esse: 1,13,1; neque sui
iudicii neque suarum esse uirium decernere
{J. Fr. (jron.; Np.; disccrnere corfrf. ; Db., Dt.},
utra pars iustioiem habeat causaui: 1,35,3.
e) ttbl.: Btatucrat cuim prius hos {U'h; hoc
afl) iudicio populi debere restitui quam siio
beneficio uidtri rcccptos: 3,1,6; K dcpo-
HJtis arinis auxiliisquc . . . uocesaario populi
scnatusciuc iudicio forc utrunujue contcn-
luni; 3,10,9; H neque id (juod fcccrit (c)
dc oppugmitioiic ciisUorum aul iudicio aul
Luxiu. Cuubur. 1 1-
uoluntate sua fecisse, sed coactu ciuitatis: V
27,3.
0 e. praep. : (principes,) quorum ad arbitrium
iudiciumque summa omnium rerum consiliorum-
que redeat: VI 11,3.
C. = opinio, existimatio; a) obi.: tu ex-
plorato (quo et plorato M') et uitie meae
testimonio et amicitiae iudicio neque tutius
neque honestius reperies quicquam quam ab
omni contentione abesse : ap. Cic. ad Att. X 8
B,2; *i ti gratias egit, quod de se opti-
mum iudicium fecisset: 141,2; magnaque
ex parte iani me una uobiscum de re iudicium
facturum confido : 2, 31, 8.
b) abl. : quod ea res oninium iudicio re-
prehendebatur: 1,14,5; ^ earumque
factionum principes (e) sunt, qui summam
auctoritatem eorum iudicio habere existiman-
tur: VI 11,3; cf. B. extr.; cum esse omnium
(omn. esse /() iudicio inferiores uiderentur: 1,
47, 2 ; magnumque fructum suae pristinae leni-
tatis omnium iudicio Caesar ferebat, consilium-
que eius a cunctis probabatur: 1,74,7.
c) c. praep. : idque ita esse . . . etiam ex
domestico iudicio atque animi conscientia in-
tellegebant: 3,00,2.
D. = uolimtas, cousilium: Anibiorix copias
suas iudicione non condirxerit, quod proelio
dimicandum non existimaret (c), . . . an tcm-
pore exclusus . . . dubium cst: VI 31,1; V 27,
3 u. B. e).
indieo. A. = senteutiain ferre, iudiciuni
facerc; a) absol.: neque (se) sibi iudicium
sumpturos contra atquc omnis Italia populus-
que Komanus iudicauisset : 3,12,2; placere sibi
bello confecto ternas tabellas dari ad iudican-
dum iis, qui ordinis essent senatorii belloque
una cum ipsis interfuissent, sententiasque de
siiigulis ferrent: 3, 83, 3;^4.)
b) sequitur a) de u. de p. S16 (5 loc.)
p) iutciToia:. obl.: iu Rhodanum inHuit, in-
credibili lenitate, ita ut oculis in utrani partem
fluat iudicari non possit : 1 12, 1 ; ex quo iudi-
cari posse (posset A'), quantum haberet iu se
boni constantia: 140,6; ex his (c) omuibus
iudicat rebus, quanto cum periculo et quanta
cuni (c) uirtutc res sint administratae : V 52,
3; cupiditatcni . . militum rcprehcndit, quod
sil)i ipsi iudicauissent, quo procedendum aut
quid agendum uidcretur: VII 52, 1.
B. = putarc, cxistiniarc, ccuscrc; sequHm*
a) ttcc. c. iuf.: ncquc sc iudicarc lialliam i>otius
essc Arionisti quani iH)puli lloniani: 145,1;
cxspectarc ucro, dum hosliuni copiac augcrcutur
. . ., summae demcntiac essc iudicabat et . . .
25
387
iudico — iiigum
388
sentiebat; . . . existimabat: IV 13, 2; ne se in
hostiuin numero duceret neue omnium Germano-
rum . . . unam esse causam iudicaret: Yl 3'2,
1 ; (EporedorLx Viridomarusque) oppidum, quod
a (c) se teneri non posse iudicabant, . . . in-
cenderunt: VII 55, 7; ut eos prodatis, qui se
uobis omnia debere iudicant, in eorum pote-
statem ueniatis, qui se per uos perisse existi-
mant: 2,32,4; eadem enim tum fuit (causa),
cum ab eorum consiliis abesse te debere (te
debere om. codd.; edd.; te debere uel te opor-
tere addend. eonie. Wsbi/.} iudicasti: ap. Cic.
ad Att. X 8 B, 1; ^ fit non nequi-
. quam tantae uirtutis homines iudicari (indicari
M) deberet (&; deberent X) ausos esse
(ausi quod essent p corr.) transire latissimum
flumen: 1127,5; multum fortunam in repentino
hostium aduentu potuisse iudicauit, multo etiam
amplius, quod paene ab ipso uaUo . . . barbaros
auertisset: VI42, 1. 2; sic enim Caesar existi-
mabat eo proelio excellentissimam uirtutem
Crastini fuisse optimeque eum de se meritum
iudicabat: 3,99,2; ^ cur hunc tam temere
quisquam ab oflBcio discessurum iudicaret?
140,2; etsi te nihil temere, nihil imprudenter
facturum iudicaram , tamen . . . scribenduni ad
te existimaui: ap. Cic. ad Att. XS B,l; »■
quod . . . neque has tantularum (c) rerum occu-
pationes (sibi add. fi) Britanniae anteponen-
das iudicabat: IV 22, 2; ita saepius rem (rem
saepius?) frustra temptatam Caesar aliquando
dimittendam sibi iudicat et de bello cogitandum
(Ciaec: agendum codd.; edd.}: 1,26, G; Caesar,
etsi timebat . . . obicere, conandum tamen atque
experiendum iudicat: 1,64,4.
b) dnpl. acc: quem (locum) ex omni Galha
oportunissimum ac fructuosissimum iudi-
cassent (Heluetii): 130,3; hunc pro suis bene-
ficiis Caesar idoneum iudicauerat, quem . . .
mitteret: 3,10,2; nuUa ratione ad pugnam elici
posse Pompeium existimans hanc sibi conimo-
dissimam belli rationem iudicauit, uti: 3,85,2;
•" cuius rei si exemplum non haberemus, tamen
libertatis causa institui et posteris prodi pul-
cherrimum iudicarem (haec omnia-om.<^}:
VII 77, 13; 1 magistratus quae uisa sunt
occultant, quaeque (c) esse ex usu iudicaue-
runt (iudicauerint Aim.) multitudini produnt:
VI20,3; ^ (tantae uirtutis homines:
II 27, 5 H. a).)
C. = declarai'e , pronuiitiare: in eo concilio
Cingetorigeni, alterins principem factionis,
generum suum, . . . hostem iudicat (iudic.an-
dum curat Ji) bonaque (c) eius publicat: V
56,3.
(D. = constituere: c. iiif.: ap. Cie. ad Att.
X8B.1 ti. B. a).)
iao-ei'nm: militibus in contione agros ex
suis possessionibus pollicetur, quaterna (Otar.:
margo Vasc; XL codd.) in singulos iugera el
pro rata parte centurionibus euocatisque: 1,
17,4.
iagnni. A. equomiu: uti . . . per temonem
percurrere et in iugo insistere (consistere
a} et se inde (c) in currus citissime recipere
consuerint: IV 33, 3.
B. seruitutis uel igniomiuiae siguum: me-
moria tenebat L. Cassium consulem occisum
exercitumque eius ab Heluetiis pulsum et sub
iuguni missum: 17,4; hic pagus . . . pa-
trum nostrorum memoria L. Cassium consulem
interfecerat et eius exercitum sub iugum mise-
rat: 112,5.
C. montium: a) subi., praed. : antecedit ad
Castra exploranda Comelia (c). id .autem est
iugum derectum, eminens in mare, utr.ique
ex parte praeruptum atque asperiun, sed tamen
paulo leniore (c) fastigio ab ea parte, quae ad
Vtictm uergit. abest derecto itinere !»b Vtica
paulo amplius passus mille: 2,24,3.4.
b) obi.: Labienum . . . cum duabus legioni-
bus et his ducibus, qui iter cognouerant, sum-
mum iugum montis ascendere iubet: 121,
2; ^ Germani ab dextro latere summum
(idoneum Oeyer} iugum (suorum subsidium
Panl} nancti (c) hostes loco depellunt: VII
67,5; \ erat ex oninibus cistris, quae
summum undique iugum teuebant, despectus:
VII 80, 2.
c) greuet.: omnibus eiua iugi collibus occu-
patis: VII 36, 2; ^ dorsum esse eius iugi
prope aequum : VII 44, 3.
d) abl. : legionem "decimam eodem iugo (luce
Pattl; illo Gol.} mittit: VII 45, 5; — hunc
(montem) . . . iubet occupare, eo consiiio, uti
ipse eodem . . . contenderet et mutato itinere
iugis Octogesam perueniret: 1, 70, 4; — Pom-
peiani, quod is mons er.it sine aqua, diffisi ei
loco relicto monte uniuersi y inris (-. ; iuo-is
Wassius; edd.} eius (eis ClarL; Db.; uniuersi
locis .aequis Paul; uniu. iugis illis VieJh.; inuiis
siluis Wolff.} L<arisam uersus se recipere
coeperunt: 3,97,2.
e) c. praep.: qui ab (om. a; e Fr.) decu-
mana porta ac (c) summo iugo collis nostros
uictores flumen transisse (c) conspexerant:
II 24, 2.
equitatus . . . ab utroque latere . . . sumnia
in (Forehh.; summum ?; summum in O; Db.;
389
luglim — iiingo
390
in suuimuni edd. mtt.; Np.) iugum iiirtute
conititur: 1,46,3.
in Bummo iugo duas legiones . . . et omnia
nuxilia conlocari {u. CC) . . . iussit: 124,
2; t (censent,) ut in (om. M) iugo con-
sistant: VI 40,3; ii, qui in iugo constiterant
(constiterunt [i), . . . neque in . . . consilio
permanere . . . neque . . . uim celeritatemque
. . jmitari iiotuerunt (c) : VI 40, 6.
Iiilini!«. 1. adiect.: qui (coloni) lege lulia
Capuam deducti erant: 1,14,4.
2. subst. lulias: dictatore babente comitia
Caesarc consules creautur lulius (ipse G. Sauppe)
Caesar et P. Seruilius: 3,1,1; a Venere (sunt)
riilii, cuiiis gentis familia est nostra: ap. S/iet. (i.
Iiilia: amitae meae luliae maternum genus
ab regibiLS ortum, paternum cum diis immor-
talibus coniunctuui cst: ap. Suet. 6.
lumentiuii Ucmpcr plurali num.}. A. subi. :
(fVumenta (iumoiita yu-a//'.) enim, quae fuerant
iiitra niunitiones sata, consumpserant: 3,
58,3;) Tf cognoscebant equos corum tolerari
(uix tolerari l\ Manut.), reliqua uero iumenta
interisse: 3,49,3; 1 quae (iumenta)
sunt apud eos nata, parua (^; Np. , Dt.-;
praua a; rell. edd.) atque dcformia, haec coti-
diaiia exercitatione summi ut siut laboris
cfticiunt: IV 2, 2; t sequi: (VlotJ.o u.
D. uis;) cum . . legiones . . . flumcn trans-
issent impcdimentaque (iumeutaque Paul) et
omnis equitatus sequeretur: 1,40,3; t
subsidere: VI 36,3 u. D. uis.
B. obl,: (cocmere: 13,1 u. D. numeriis;)
1 centiirioMilius et paueis militibus iutromissis,
qui ariiia iumentaque conquircrent: VII12,
I; oiijiiibus iiiiili(iiie ciiiu]uisilis iumentis in
castra deportaut (frumcntum): 1,60,3; t
(constituere: 1,64,6 u. D. numerus;) f
(desiderare: 1,51,6 ib.;) f (euocare:
2,1,4 ib. multitudo;) t importare: IV
2,2 u. K. uti; 1 (intercipere: 1,55,1
II. D. numeriis;) t ct inopia pabuli ad-
(lucti et quo essent ad 'iter c.xpcditiores oninia
sarcinaiia iumenta interfici iubcnt: 1,81,6;
t t omnibus copiis (oppidis Z/jps.; Db.; u. CC)
mutatis ad celeritatem iuincntis ad Pompeiuin
(ontendit: 3,11,1; 1 iumentis, quibus
inaxiiiic C.alli dclcctaiitiir (gallia delcctatur [i)
i|iuu'qiic impciiHu ■;iuiiiicn80 [i) parant prctio:
IV 2,2; t multaqiie craiit . . . maiiu sata,
qiiibus intcrim iumenta pasceret (-rent 0):
3, 44, 3 ; t misBi» . . . Icgatis de dcditiouc
arma conferri (r), iumenta produci, scsccntos
obsides dari iubct: VII 11,2; arma conforri (c),
cquoB (iumonta Kdlcrbaucr) pioduci, obsides
dari iubet: VII 12, 3; (45,2 u. D. numerus;)
•: quartum iam diem sine pabulo retentis
iumentis: 1,84,1; T" (transportare: V
1,2 u. D. multitudo;) ^ (uocare: 2,1,
4 ib.)
C. dat.: neque iumentis onera deponunt:
1,80,2.
D. geiiet.: ad onera ac (e) multitudinem
iumentorum transportandam paulo latiores (c)
(facit naues): VI, 2; frumenta non solura a
(c) tanta multitudine iumentorum atque ho-
minum (hom. iumentorumque mult. [i) consu-
mebantur, sed etiam: VI 43,3; ad ea perticienda
opera C. Trebonius inagnam iumentorum atque
hominum multitudinem ex omni prouiucia euo-
cat {Ciaee.; uocat codd. et edd.): 2,1,4; ^
(constituerunt) iumentorum et carrorum quam
maximum n u m e r u m coemere : I 3, 1 ; prima
luce magnum numerum iinpedimentorum (iu-
mentorum Ciacc.) ex castris mulorumque (c)
produci deque (e) his stramenta (c-) detrahl
. . . iubet: VII 45, 2; desiderati sunt eo die
. . . equites pauci, calonum atque iumentorum
(Etissncr; impedimentorum codd. et edd.) non
magnus numerus: 1,51,6; inopinantes pabu-
latores . . . adgressi magnum numerum iumen-
torum atque hominum intercipiunt : 1,55,1;
magnoquc numero iumentorum in fluminc supra
atque infra constituto traducit exercitum: 1,
64, 6; t niiigna praeterea multitudo calo-
num, magna uis iumcntorum, quae in castris
subsederant (subsederat [i; Scfm.), facta po-
testate sequitur: VI 36, 3.
E. abl.: quibus (iumentis) maxiuie (Jalli
delectantur (gallia delcctatur [i) : IV2,2;
TI iumeutis deportarc :ilqd: 1,60,3 u. B. con-
quirere; — quin etiam iumentis . . . [Gcrmani|
importatis (his add. a; Se/m.) non utuntur:
IV 2, 2; I magnoque comitatu et multis
iumentis ueneraut: 3,61,1; | (iumen-
tis onora deponere: 1,80,2 u. C.)
F. e. praep.: detrahere de: VII 45,2 u.
D. numerus.
quod sine iumentis impedimentisque ad iter
(suie impedimentis ab Ilerda Patd) profectos
uidebant: 1,69,2.
[Falso: subito ui uentoruin (ui uent. / det.;
iumentorum 0\) ct aquae magnitudiue pous
esl interruptus: 1,40, 3. |
iuiictnra: quantum coruiu tignoruiu iune-
tura distabat (u. CC): IV17,ti.
Inncutt: rcfugcre (c) hoc munus, M. lunce
(A/).; uincc \'PU; u. CC) non potui: ap. Oell.
V 13, 6.
iiiii;;'0. .V. propr. : liiis (iiaues) porlectaa
25'
391
lungo — lus
392
carris iunctis deuehit: 1,54,3; ^ lintres:
112,1 u. rates; 1 Heluetii . . . nauibus
iunctis ratibusque compluribus factis . . . si
perrumpere possent conati: I 8, 4; ad eum locum
fluminis nauibus iunctis pontem imperant fieri
legionesque duas flumen Sicorim transducunt:
1,61,4; 1 (liuius generis octoni ordines
ducti <Ji; iuncti a) ternos inter se pedes dista-
bant: VII 73,8;) H id (flumen) Heluetu
ratibus ac lintribus iunctis transibant: 112,
1; bis perfectis . . . alias deinceps pari magni-
tudine rates iungebat: 1,25,8; f tigna
bina sesquipedalia . . . interuallo pedum duo- ■
rum inter se iungebat (iungebant A^; iunge-
bantur Q corr.): IV 17, 3; liis item contraria
duo ad eundem modum iuncta (diiuncta (i) . . .
statuebat: IV 17,5.
B. trsl.: hoc opus . . . ad turrim hostium
admouent, ut aedificio iungatur (coniung.
b) : 2, 10, 7; t (nostri perpetuas muni-
tiones t uidebant {codd.; iungebant Faern.;
u. CC) perductas ex castellis in proxima ca-
stella: 3, 44, 4; — cum duabus legionibus, quas
superioribus diebus traduxerant (c), castra
coniungunt {Oflil; iunguut a; edd.): 1,63,1;
— (Bitiuriges eorum discessu statim se (p; om.
a; ecld.) cum Aruernis coniungunt (p; iun-
guntur a; edd.) : VIIS,?.)
iiuiior(e!4) : de senatusque consulto cer-
tior factus, ut omnes iuniores Italiae con-
iurarent, dilectum . . . habere instituit: VII
1,1; erat edictum . . . propositum, uti omnes
eius prouinciae iuniores, Graeci ciuesque Ko-
mani, iurandi causa conuenirent: 3,
102,2.
Innins : mittitur ad eos conloquendi (c )
causa (c) Arpineius (e) . . . et Q. lunius ex
Hispania quidam, qui iam ante missu Caesaris
ad Ambiorigem ueutitare consuerat (consuerunt
M; consueuerant fl). apud quos Ambiorix ad
(c) hunc modum locutus est: V27, 1; Arpi-
neius et lunius quae audierant (c) ad legatos
deferunt: V28, 1.
Inppiter: *deorum maxime Mercurium
colunt .... post hunc Apollinem et Martem
et louem et Miueruam. de his eandem fere
quam reliquae gentes habent opinionem : Apolli-
nem morbos depellere, . . . louem imperium
caelestium tenere: VI 17, 2.
Inra: (loci natura Heluetii cOntinentur :)
altera ex parte monte lura (iilra B) altissimo,
qui est inter Sequa:ios et Heluetios: 12,3;
unum (iter erat) per Sequanos, angustum et
difficile, inter montem luram ct flumen Rho-
danum, uix qua singuli carri ducerentur: 16,
1; a lacu Lemanno , qui in flumen Rhodanum
influit, ad montem luram, qui flnes Sequa-
norum ab Heluetiis diuidit, . . . murum . . .
fossamque perducit: 18,1
iuro. A. absol. ; a) : (Haeduos) coactos
esse . . . iure iurando ciuitatem obstringere sese
neque obsides repetituros neque . . .; unum
se esse . . ., qui adduci non potuerit, ut iiiraret :
131,8; Pompeius idem (item Paul) iurauit;
nec uero ex reliquis fuit quisquam, qui iurare
dubitaret: 3, 87,6; omnes eius prouinciae iunio-
res, Graeci ciuesque Romaui, iurandi causa
conuenirent: 3,102,2.
b) : (Petreius) priuceps in haec uerba
iurat ipse; idem (iurat. ipse idem Oahl) ius
iurandum adigit Afranium; subsequuutur (adi-
git. afranium subseq. Oah) tribuni militum cen-
turionesque : 1, 76, 3.
B. sequitur a) obi.: idem u. idem p. 23
b) (4 (3) loc).
b) acc. c. inf.: ut . . . (Sequani Haeduos)
publice iurare cogerent nihil se (esse M) contra
Sequanos consUii inituros: VI 12, 4; postulat
(e), ut iurent (uenirent «/) omnes se exer-
citum ducesque non deserturos neque prodituros
neque sibi separatim a reliquis consilium cap-
turos. princeps ia haec uerba iurat ipse: 1,76,
2; si uterque in contione statim iurauisset se
triduo proximo exercitum dimissurum : 3, 10, 9 ;
Labienus procedit iuratque se eum non deser-
turum eundemque casum subiturum, quemcum-
que ei fortuna tribuisset. hoc idem reliqui iurant
legati : 3, 13, 3 ; haec cum dixisset (Labienus),
iuramt se nisi uictorem in castra non reuer-
surum, reliquosque ut idem facerent hortatus
est: 3,87,6.
ins. A. = quod legibus aut cousuetudiue
sanctum, coucessum est: a) subi.: ius esse
belli, ut, qui uicissent, iis, quos uicissent,
quem ad modum uellent imperarent: 136,1;
plerique . . . sese (e) in seruitutem dicant
nobilibus , quibus in hos eadem omnia sunt
iura, quae dominis in seruos: VI 13, 3.
b) obi.: quae (fiuitima Gallia) in prouinciam
redacta iure et legibus commutatis securi-
bus subiecta perpetua premitur seruitute: VII
77,16; in se iura magistratuum commu-
tari, ne ex praetura et consulatu, ut semper,
sed (c) per paucos . . . electi in prouincias
mittantur: 1,85,9; ^ quo diligentius iu
reliquum tempus a barbaris ius legatorum
conseruaretur: 11116,4; % principes
regionum atque pagorum inter suos ius dicunt
coutrouersiasque minuunt: VI 23, 5; qui his
temporibus clemeuter et moderate ius (mode-
393
jius — iiis iurandum
394
rata eius *> diceadum existimabat: 3,20,2;
T cum ciuitas ob oam rem incitata armis ius
suum cxsequi coiiaretur: 14,3; t sua-
que esse eius modi imperin, ut non minus
haberet iuris in se multitudo quam ipse
in multitudiuem: V 27, 3; f omnia
diuina humanaque iura {del. (Intt.) pcr-
miscentur: 1,6,8; ^ neque his petenti-
bus ius redditur: VI 13, 7; — quibus (c)
ille ((■} pro meritis ciuitatem eius immunem
esse iusserat, iura legesque reddiderat:
VII 76, 1; t iura, leges, agros, liber-
tatem nobis reliquerunt: VII 77, 14; nec
tribunis plebis sui periculi deprecandi neque
etiam extrenii iuris [intercessione] reti-
nendi, quod L. Sulla reliquerat (u. CC),
facultas tribuitur: 1, 5, 1 ; \ eos neque
conloquii neque iudutiarum iura ser-
uasse: 1,85,3.
c) i?enct. : quos . . postea in parem (partem
codd.) iuris libertatisque condicionem
(a; conditione a/;) atque ipsi erant receperunt:
128,5; H minus iuris: V27,3 u. b)
habere.
d) abl.: si ipse populo Romano non prae-
scriberet, quem ad modum suo iure utere-
tur: 136,2; qui (Suessiones) eodem iure et
(om.fh) isdem legibus utantur, unum im-
perium ('■) unumque (c) miigistratum cum
ipsis habeant: 113,5; \ stipendium (se)
capere iure belli, quod uictores uictis im-
ponere consuerint: 144,2; — suo beneficio con-
seruatos . ., quos iure bclli interficere po-
tuisset: VII 41,1; t sibi placere regem
Ptolomaeum atque . . . Clcopatram . . . de
controuersiis iurc apud .se potius quam inter
se armis disccptare: 3,107,2.
e) c. prae|).: ue quid de iure aut dc legi-
bus (de legibus aut iure fi) eorum demi-
nuisse ulderetur: VII 33,2; \ cur enim
potius Haedui de suo iure et de Icgibus
ad Caesarem disceptalorcm (disceptatum
R. Hlcpk.) quam lloniaiii ad ilacduos ueniaut?
VII 37, 5.
non oportore sc a populo Konumo in suo
iurc impediri: 136,2; t nos esse iniquos,
([uod (c) in suo iure sc in tcrpellarem us:
144,8.
quod ne facias pi-o iurc noHtrac ami-
citiae a to poto: «;;. Cic. ad Att. X 8 i?, 1.
U. = iiidlchiiii : <)uaHcumc|iu! postca contro-
uersias intcr ac milites habucrunt, sua sponlc
ad Caesurem in ius (in ius Ouiliclmus; intus
x) adicrunt (nd CaOH, ciintcs iidfcrunt Ihirl:):
1,87,2.
[FaLso: completur urbs t et 'u* comitium:
1,3,3; relicto monte uniuersi t iuris eius Lari-
sam uersus se recipcre coeperunt: 3,97,2.]
inx iui-anduni. A. obi.: tirones . . . iure
iurando acceplo nihil iis (c) nocituros hostes
se Otacilio dediderunt: 3,28,4; 1 alqm
ius iurandum adigere: VII 67, 1 u. C. iidigere;
princeps in haec uerba iurat ipse; idem (iurat.
ipse idem Oahl) ius iurandum adigit (adiit /)
Afranium ; subsequuntur ( adigit. afranium
subseq. Oah) tribuni mUitum centuriouesque :
1 , 76, 3 ; prouinciam omnem in sua et Pompei
uerba ius iurandum adigebat: 2,18,5; t
inter se fidem et ius iurandum dant: 13,8;
dato iure iurando ab omnibus, qui aderant,
. . . ab concilio (c) disceditur: VII 2,3; 1
fidem reliquis interponere, ius iurandum (ius
iur. del. Eussner) poscere, ut quod esse ex
usu Galliae intellexissent, communi consilio ad-
ministrarent : V 6, 6.
B. !?enet. : crudelitas in supplicio, noua re-
ligio iuris iurandi spem praesentis deditionis
sustulit mentesque militum conuertit et rcm ad
pristinam belli rationem redegit : 1,76,5; qui
omnes . . . contra religionem iuris iiuandi in
eius conspectu (c) crudelissime interficiuntur :
3, 28, 4.
C. abl.: probata re atque omnibus iure iu-
rando (.id iusiurmulum [i ; ius iurandum Ciacc.)
adactis: VII 67, 1,- t illud se polliceri
et iure iurando confirmare, tutum (se add.
[i) iter per (suos add. ^) fines daturum : V 27,
10 ; inuentis non nullis ciuitatibus iure iurando
inter se confirmant obsidibusquc de pecunia
cauent: VI 2, 2; conclamant equites sanctissimo
iure iurando confirmari oportere, ne . . .: VII
66,7; t quorum si principes ac senatus
sibi iure iurando fidem fecisset: IV 11, 3;
t (Haeduos) coactos esse Sequanis obsides dare
. . . ot iure iuraudo ciuitatem obstringere,
sese ncque obsides repctituros nequc iuixilium
a populo Ilomauo imploraturos ncque rccusa-
luros, quo miiuis . . . essent: 131,7; t
iure iuriindo ne quis enuiiliaret, nisi quibus
communi consilio mandatum esset, inter se
sanxcrunt: 130,5; quoniam in praesentia ob-
sidibus cauere intcr se non possint \c) , ne res
efleratur, at (c) iiiie iuriuido ac (ide siinciatur
pctunt conliitis militiiribiiH sigiiis, i|Uo (iA more
eorum griuiisHiiiia ^c) capriiiioiiin \c^ coiitiiictiir
(c), nc facto initio belli ab rclliiuis desoniiitiir:
VII 2,2; haoc quo fiicilius certisque condicioni-
bus fiant ot iuro iuriiiulo sanciiuitur (sanctin-
tur n/'), . . . propiuM acceiiat: 1,9,6; t
395
ius iurandum
396
quorl solus ueqiie iiu-e iuiaudo neque obsidibus
teneretur (h. CC): 131,9.
D. V. itriiep.: ad ius iuraudum adigere:
VII G7, 1 «. C. adigere.
inssu: quae (naues) missu (iussu 0; Paul)
Bruti consuetudine cotidiaua ad portum ex-
cubabant: 2,22,3;— quas (naues) M. Varro
quasque Gaditani iussu Varronis fecerant: 2,
21,4; sc ea, quae faceret, iussu atque imperio
facere Pompei ; quae maudata aJ se per Vibul-
lium delata essent : 3, 22, 1 ; — qui (C. Fufius
Cita) rei frumentariae (causa add. p) iussu
CaesarLs praeerat: VII 3,1; erant (c) Orici
Lucretius Vespillo (c) et Minucius Rufus cum
Asiaticis nauibus XVIII, quibus iussu D.
Laelii praeerant (P. Manut. ; - rat codd.) : 3, 7,
1 ; L. Torquatus, qui iussu Pompei oppido prae-
erat praesidiumque ibi Partliinorum habebat,
. . . portas aperuit: 3,11,3.4.
iuiiititia: quod Diuiciaci fratris summum
in populum Komanum studium, summam in
se uoluntatem, egregiam fidem, iustitiam,
temperantiam coguouerat: 119,2; 1
quae gens ad hoc tempus . . . summam . . ha-
bet iustitiae (iustitiam [i) et beUicae l.audis
opinionem: VI 24, 3; f se (c) uero, ut
operibus (c) anteire {c) studuerit, sic iusti-
tia et aequitate uelle superare: 1,32,8; 1
sperare (se) pro eius iustitia quae petierint
impetraturos : V41,8; — .id hunc propter
iustitiam prudeuti.amque summam (suam a;
plur. edd.) totius belli (sunimam add. v.; plui:
cdd.) omnium uohmtate deferri : II 4, 7.
instn!<i. 1. adicct.; .4. propr. ; a) = <i"0(l
iustitiae ct aequitati resitoiidet : neque sui
iudicii . . . esse . . decernere (c), utra pars
iustiorcm liabeat causam: 1,35,3; ut iustis-
simam apud eum causam obtiuuerit: VII
37,4.
b) := (luod iiu-i et legibus respoiidet, legi-
timiis: (et lionesti (honestissimi Paul) ex iuuen-
tute et cuiusque (iustae Pattl) aetatis am-
plissimi (e) . . . naues conscenderant : 2,5,5;)
^ si antiquissimum quodque tempus spectari
oporteret, populi Eomani iustissimum esse
in GalKa imperium: 145,3.
B. trsl.; a) = quod consuetudiiii et mori
respondel: sic deinceps omne opus contexitur,
dum iusta (iuxta AQ) muri altitudo ex-
pleatur (c): VII 23, 4; t (funus: VI 19,
4 M. 2.;) 1 *eodem die castra mouet
iustumque iter conficit: 1,23,5; confecto
iusto ifiuere eius diei . . . consedit: 3,76,1.
b) = srauis, idoneus : cum (c) neque aditum
neque causam postulandi iustam haberet: I
43,5; docebat (c) etiam, quam ueteres quam-
que iustae causae necessitudinis ipsis cum Hae-
cluis intercederent: 143,6; multis de causis . . .,
quarum illa fuit iustissima, quod . . . suis
quoque rebus eos timere uoluit: IV 16, 1.
e) = meritus: ut, qui aliquid (aliqui x)
iusti (uicti Olil) incommodi exspectauis-
sent, ultro praemium raissionis ferrent: 1,86,1.
■2. ui subst.: serui et clientes, quos ab iis
dilectos esse constabat, iustis funebrijjus /'^i
{LAps.; Schn.; funeribus X; rell. edd.) con-
fectis una cremabantur: VI 19, 4.
inueiitns: omnis iuuentus, omnes etiam
grauioris aetatis . . . eo conueuerant: III
16, 2 ; — facile erat . . . prospicere in urbem, ut
omuis iuuentus, quae in oppido remanserat,
omnesque superioris aetatis . . . ad caekim mauus
tenderent aut templa deorum immortalium
adirent et ante simulacra proiecti uictoriam
ab dis exposcerent {u. CC): 2,5,3; %
ea (latroeinia) iuuentutis exercendae ac
desidiae minuendae causa fieri praedicant: VI
23,6; t multa praeterea de sideribus atque
eorum motu, de mimdi ac terrarum magni-
tudine, de rerum natura, de deorum immor-
talium (c) ui (c) ac potestate disputant et
iuuentuti tradunt: VI 14, 6; t et
honesti ex iuuentute et cuiusque aetatis
amplissimi (c) nominatim euocati atque ob-
secrati naues conscenderant {u. CC) : 2, 5, 5.
inno. A. alqm: (se debere) neutrum
eorum contra alterum iuiiare: 1,35,5.
B. aliim alqa re: or.ab.ant <e), ut se in ser-
lututem receptos cibo iuuarent: VII 78,4; t
ut neque pedestri itinere neque nauibus com-
meatu iuuari (ilLi) possint: 2,32,12; t
f r u m e n t o : II 3, 3 u. rebus ; petit ab Iiis omni-
bus , ut s e frumento iuuent : 1 , 60, 3 ; t
Petraeus (c) . . . suis ac suorum opibus Cae-
sarem enixe iuuabat: 3,35,2; t ad Lin-
gonas . . . misit, ne eos frumento neue alia
!■ e iuuarent : I 26, 6 ; paratosque (se) esse et
obsides dare et imperata facere et oppidis reci-
pere (Romanos, an Caesarem?) ct frumento
ceterisque rebus iuuare: II 3, 3; cunctae earum
regionum praefecturae libentissimis auiniis eum
recipiuut exercitumque eius omnibus rebus
iuuant: 1,15,1; conuentus ciuium Eomanorum
. . . Antonium recipit (recepit f) omnibus-
que rebus iuuit (luit a ; iuit /;•) : 3, 29, 1.
deorum uumero (Germani) eos solos ducunt,
. . . quorum aperte opibus iuuantur: VI
21,2.
C. iutellegcmlum est obiect.: ne eos fru-
meuto neue alia re iuuareut; qui {CC) si iuuis-
397
imio — Labienus
398
Bcnt, se eodeni loco quo Heluetios habiturum:
126,6; cf. B. rebus II 3,3; i; quod spatii
breuitate (Madu.: breuitas codd.; edd.) etiam
in fugam coniectis aduersariis non multum
ad summam uictoria {Madu.; uictoiiae codd.;
edd.) iuuare jMterat: 1,82,3.
inxta. 1. aduerb. : septimam legionem,
quae iuxta constiterat, item uvgeri ab
hoste: 1126,1.
2. praep.: M. CoeUus Rufus praetor . . .
tribunal suuni iuxta C. Trebonii, praetoris ur-
bani, sellam conlocauit: 3,20,1; — castra
.secundum mare . . . iuxta Pompeium muniri
(c) iussit (u. CC): 3,65,4; — ad oppidum
constitit iuxtaque murum castra posuit: 1,16,
4; ad Poinpcium peruenit iuxtaque eum castra
posuit: 3,41, 1.
K
Kal.: is dies erat a. d. V. Kal. April. L. Viellt.): 1,1,1;) XV. Kal. Maias ex itinere:
Pisone, A. Gabinio oonsulibus: I 6,4: (his litte- ap. Cic. ud All. X8 B,2.
rLs Kal. lan. in curia consulibus rcdilitis (sic
fi. = Tiiicin!^. Si fides hahenda esl edito-
ribus, codices pluiimis (If^ (ucl 19) B. GalHci
locis omnes plem scripiuin hahent lioc jyrae-
iwmen, omnibvs fere B. Ciuili.f locis (40 (uel
41) 7iumero) jjer notam seriptum. Compendio
notalum uidetur in X 16,4; 7,4; 12,5.7 (bis);
21,4; 23,2; VII 47, 7 {sed hoe loco in a exstat
labius pro L. Faljius;) ap. Cic. ad Att. 1X7 C,
1 ; praeterea errore I 35, 4 pro M. — Lucii in-
ueniri in a 3, 96, 1 dicit Np. — Lucius (plenc
scriptum) est in a, omissum praenomen in [i
IV 22, 5 et V37,5; Lucio in p, om. in a VI,
1. (Lutio inucnittir in A VII 65, 1, in h VI,
1; — 1,13, 4 errore leuissimo sl. pro 1. scriptum
esse in codd. uix dignum cst, quod comme-
moretur.
Additum est praenomen [j. Iiis nominibus:
Acmilius I 23, 2; Afranius 1, 37, 1; 3, 83, 2;
Aurunculeius Cotta 1111,3; IV22,5<c); 38,
3; V24,5; 28,3; 35,8; 37,4; n.-Lsilus u. Minu-
cius; Caecilius Rufus 1, 23, 2; Caesar VII 65, 1 ;
— 1,8,2; 2,23,3; C.inuleius 3,42,3; Ciissius I
7,4; 12,5; Cassius Longinus 3,34,2; Cotta n.
Aurunculeius; Decidius Baxa 1,66,3; Domitius
VI, 1 <«); 1,6,5; 20,4. 5; 23, 2; 56, 1 ; 2,3, 1;
22, 2 ; 32, 8 ; 3, 83, 3 ; 9f», 4 ; Fabius VII 47, 7 <f) ;
50,.'!; Flaccus u. Valerius; (Labienus 122,1;)
Lcutulus 1,1,2; 2,5; 3,1(6,1; 102,7; 104,3;
LonginuH u. Cassius; Lucceius 3, 18, 3; Mal-
liu8 <«) 11120,1; Manliua 1,24,3; Metellus 1,
33,3; Minucius Basilus VI 29, 4; VII 90, 5;
Munatius Plancus V 21,3; 25,4; 1,40,5; Nasi-
dius 2,.'!,1; 4,4; Pelrosidius V37,5 {c); Piso
112,7; — 16,4; 12,7; 1,3,6; - (135,4;)
Plancus u. Munatius; Praecouinus u. Valcrius;
Pupius 1,13,4 <(•); Uoscius V24,2. 7; 53,6; 1,
3,6; Kubrius 1,23,2; Rufus u. Caecilius el
VibuUius; Saxa u. Decidius; Septimius 3,104,
2; (Sertorius 1,61,3;) Stabcrius 3,12,1; Sulla
I 21, 4; 1, 5, 1 ; ap. Cic. ad Att. IX 7 C, 1 ; Tibur-
tius 3,19,6; Torquatus 3,11,3; Valerius Flac-
cus 3,53,2; Valerius Praeconiuus 11120,1;
Vibullius Rufus 1, 38, 1 ; 3, 10, 1 ; Vorenus V
44,1.
li u. quinqnagiHta.
Liabeates : ne occasionem uauigandi dimit-
terent, siue <si uel Hotom.; Np.) ad litora
Apolloniatium siue ad Liibeatium <siue ad Lab.
wld. F. Hofm.; om. codd.; Np.) ciu-sum deri-
gere atque eo uiiues eicere <c) possent <». CC):
3,25,4.
labetacio: Massilienses . . . deiecta turri,
labofacta magna parte muri, . . . sese dedere
. . . constituunt: 2,22,1.
liUberins: eo die Q. Laberius <labieuus
[i; Oros.) Durus, tribuuus militum, interticitur :
V 15, 5.
T. (AtinM?) IjnbaonH.>!i: ei munitioui,
quani fccerat, T. <o/«. a) Labienuni legutuui
praefecit: 110,3; de tertia uigilia T. Labieuiuiv
legatum pro praetore cum duabus legionibus
et his <''C) ducibus . . . sumnuim iugum mon-
tis asccndere iubet . . .: 121,2; prima luce,
cuni sumnius mons a \lucio (I. Qj add. codd.:
dcl. Np.: T. pr. edd.) Labieuo teneretiu-, . . .
neque . . . aut ipsius aduentus aut Labieni
cognitua esset, Considius . . . accurrit, dicit
montcm, quem a Labicno occupari uoluerit, ab
hoslibus tcucri: 122,1.2; Labicuus, ut erat ei
praeccptum ii Caesare, nc procliiuu committc-
rcl, uisi ipsius copiac . . . uisac esscul, . . .
UKnitc occupato nostros cxsjicctabat |iroclioiiuc
399
Labienus
400
abstinebat: 122,3; cf. % i; hibernis Labienum
praeposuit: 154,3; crebri ad eum rumores ad-
ferebantur litterisque item Labieni certior fiebat
...: 111,1; T. (om. ^) Labienum legatum
cum legionibus tribus subsequi iussit: 1111,3;
cf. qu. sqq.; T. (om. h) Labienus castris ho-
stium potitus et ex loco superiore quae res in
nostris castris (o) gererentur conspicatus de-
cimani legiouem subsidio nostris misit: II 26, 4;
T. Labienum legatum iu Treueros . . . cum
equitatu mittit: 11111,1; cf. § 2; Caesar po-
stero die T. Labienum legatum . . . in Morinos,
qui rebellionem fecerant, misit. qui . . . omnes
(c) fere (e) in potestatem Labieni peruenerunt
<c) : IV38, 1. 2; his rebus gestis Labieuo in
continenti (c) . . . reUcto, ut portus tueretur
et rem (c) frumentariam (c) prouideret quae-
que in Gallia gererentur (c) cognosceret con-
siliumque pro tempore et pro re caperet , . . .
naues soluit: V 8, 1.(2;) Labieno scribit, ut
quam phu-imas liossit (c) iis legionibus, quae
sint (e) apud eum, naues instituat: Vll,4;
uti . . . ex iis (e) (nauibus) . . ., quas postea
Labienus (lauienus «.) faciendas curauerat nu-
mero LX, perpaucae locum caperent: V23, 4;
quartam (legiouem) in Remis cum T. Labieno in
confinio Treuerorum hiemare iussit : V 24, 2 ;
ueHntne . . . milites aut (c) ad Ciceronem aut
ad Labienum (-onum A^) deducere, quorum
alter . . .: V27, 9; pauci . . . elapsi (c) incer-
tis itineribus per siluas ad T. Labienum lega-
tum ui hiberna perueniunt atque eum de rebus
gestis certiorcm faciuut: V37, 7; scribit Labieno,
si rei publicae commodo facere possit (c), cum
legione ad fines Neruiorum ueuiat: V46, 4;
Labienus interitu Sabini et (c) caede cohortium
cognita, cum omnes ad eum Treuerorum copiae
uenissent (c), ueritus, ne, si (e) ex hibernis
fugae similem profectionem fecisset, hostium
impetum sustinere non posset, praesertim quos
recenti uictoria efferri sciret, Utteras Caesari
remittit (c) , quanto cum periculo legionem ex
hibernis educturus esset; rem gestam in Ebu-
ronibus perscribit, docet . . .: V47, 4. 5; in-
terim ad Labienum per Eemos incredibili ceie-
ritate de uictoria Caesaris fama perfertur, ut,
cum ab hibernis Ciceronis milia passuum ab-
esset (o) circiter (c) LX . . . , ante mediam
noctem ad portas castrorum clamor oreretur
(c), quo clamore significatio uictoriae gratulatio-
que ab Remis Labieno fieret: V53, 1; qui (lu-
dutiomarus) postero die castra Labieni oppu-
gnarc decreuerat : V 53, 2 ; (pronuntiat se) castra
Labieui oppugnaturum : V56, 5; Labienus, cuui
. . . nuuiitissimis castris sese teueret, de suo
ac legionis periculo nihil timebat, ne quam oc-
casionem rei bene gerendae dimitteret cogitabat.
itaque . . .: V57, 1( — 3); Labienus suos intra
munitionem continebat timorisque opinionem
quibuscumque poterat rebus augebat: V57,4;
cf. qu. sqq.; subito Labienus duabus portis
omuem equitatum emittit : V 58, 4 ; cf. qu.
sqq. : totius exercitus impedimenta ad La-
bienum in Treueros (u. CC) mittit dufisque
ad eum legiones (o) proficisci iubet: VI 5,6;
Treueri magnis coactis . . . copiis Labienum . . .
adoriri parabant: VI 7,1; cf. § 2; Labienus
hostium cognito consilio sperans . . . fore ali-
quam dimicandi facultatem praesidio (o) quin-
que cohortium impedimentis relicto . . . contra
hostem proficiscitur et . . . castra communit:
VI 7, 4 ; erat inter Labienum atque hostem dif-
ficili transitu flumen: VI 7,5; cf. §5.6; Labie-
nus noctu (c) tribunis militum primisque ordini-
buB conuocatis (c) quid sui sit (o) consilii pro-
ponit: VI 7,8; cf. qii. sqq.; quae fore suspicatus
Labienus, ut omnes citra flumen eliceret, eadem
usus simulatione itineris placide progrediebatur :
VI 8, 2; cf. § 3 — 5; quos Labieuus equitatu cou-
sectatus magno numero iuterfecto, compluribus
captis paucis post diebus ciuitatem recepit (c):
VI 8, 7 ; partito exercitu T. Labienum . . . in
eas partes, quae Menapios attinguut, proficisci
iubet : VI 33, 1 ; Labienum Treboniumque hor-
tatur, si rei publicae commodo facere possint,
ad eam (e) diem reuertantur , ut . . . : VI 33,
5; quattuor legiones in Senones Parisiosque
Labieuo ducendas dedit: VII 34, 2; quod ab-
iuncto (c) Labieno atque iis legionibus, quas
una miserat, uehementer timebat: VII 56, 2;
Labienus eo supplemento, quod nuper ex ItaUa
ueuerat, reUcto Agedinci, . . . cum IIII legioni-
bus Lutetiam proficiscitur : VII 57, 1; c/". § 2;
Labienus primo uineas agere , cratibus atque
aggere paludem explere atque iter munirejlcona-
batur: VII 58, 1; (/. § 2 — 5; e regione Lutetiae
contra Labieni castra considunt: VII 58,6;
tum (c) Labienus tanta rerum commutatioue
longe aliud sibi capiendum consiUum atque
antea senserat intellegebat . . .: VII 59, 3; cf.
59,4 — 60,4; 61,2; reliquas copias contra La-
bienum duxerunt: VII 61, 5; Labienus miUtes
cohortatus . . . dat signum proelu: VII 62, 2;
u (c), qui in (c; praesidio contra castra La-
bieni (p; contra labieuum a.) erant relicti, . . .
subsidio suis ierunt: VII 62, 8; hoc negotio con-
fecto Labienus reuertitur Agedincum, ubi im-
pedimeuta totius exercitus reUcta erant; inde
. . . ad Caesarem peruenit: VII 62,10; Caesar
Labienum cum cohortibus (o) sex subsidio
401
Labienus — labor
402
laborantibus mittit; imperat . . .: VII 86, 1.2;
repulsis bostibus eo , quo Labienum miserat,
contendit: VII 87, 'i; Labienus . . . coactis y
uiia (le XL coliorlibus, quas ex i)ro.\imis prae-
sidiis deductas fors obtulit, (Jaesarcm per nun-
tios facit certiorem, quid faciendum existimet:
VII 87,5; T. {om. [i) Labienum cum duabus
(o) legionibus et equitatu in Sequanos pro-
licisci iubet; huic M. (e) Sempronium Kutilum
attribuit: VII 90, 4; etiani Cingulo, quod op-
pidum Jjabienus constituerat su.ique pecunia
exaediiicauerat, ad euni legati ueniunt: 1,15,
2; i^erterrito etiam tum exercitu princeps La-
bienus procedit iuratque se eum non deserturum
eundemque casum subiturum, quemcumque ei
fortuna tribuisset : 3, 13, 3 ; qua ex frequentia
T. Labieiius prodit; t summissa oratione loqui
de pace atquc altercari cum Vatinio incipit: 3,
19,5; tum Labienus: desinite ergo dc com-
positione loqui; nam nobis ni.si Caesaris capite
relato pax esse nuUa potest: 3,19,7; at La-
bienus (ad labienum «), cum ab eo impetra-
uisset, ut sibi captiuos tradi iuberet, omnes
produetos (c) ostentatioiiis, ut uidebatur, causa,
quo maior perfugae fides liabeietur, comnii-
litones appellans et magiia uerborum contu-
melia interrogans, solerentne uetcr.ani milites
fugere, in omnium conspectu iuterfecit: 3,71,4;
luinc Labienus excepit et, cum C.aesaris copias
despiceret, Pompei consilium summis laudibus
etlierret, . . inquit . . .: 3, 87,1(— (>).
|Ftils(> V15, 5 II. ]jal»oi-iiiM.{
l»l»Ol'. A. |>l'(>pr. : iii|ias la('d;i ac ])ice
reiertas incenduiit easque . . . iii iiiiisciiliiiii
deuoluuiil. iiiuolutae {CV) labuntur, delapsac
. . . longuriis furcisque ab opere remouentur:
2,11,2.
B. trsl.; :i): li:ii' s)i(' lapsus liidiitiomarus
niliilo ininus coiiias cogere . . . coejiit: V 55, 3.
b): iie oiiinis nobilitatis discessii plebs propler
inipnideiitiam laberetur: V;!,0.
(c): pauci ex proelio elapsi ([i; lapsi a; Np.)
. . . ad T. Labienum legatum . . . perueniunt:
V37,7.)
Ijihof. \. = 7T.6vOQ,; ;i) subi.: iibi tantos
siios jabores et apparatus male cecidisse ludc-
niiit: y, 15, 1 ; t oporuni niagnitudo ct
(rontiiiens oinnium dieruni lalior . . . pcrlicicinli
spatium iiou dabat: 3, U3, ■l; f deessc:
ap. Uell. XIII 3 «. e) J); 1 ila imiltoniiii
mensium (c) lalior liostiuin perlidia et ui lciii-
pcstatis puncto lem|)oris iiiteriit: 2,14,4.
li) «bi.: jiiilcos lodcrc coj^cliaiiliii- atipie liuiic
laliorciii ad ciitidiaiia opcra addcliaiit: 3,19,
5; 11 conHUiiicrc: III 14, I ii. siiiucic';
l,i,xii', (JanHur. 1 1 ,
t ipse . . . in nauibus excubans neque ullum
laborem aut munus despiciens: 3,8,4; *^
ferre n. fero p. 1'2'M (0 loc); ^ ut . . .
sibi quisque ctiam poenae loco grauiores im-
poneret labores: 3,74,2; 1 (insumere:
11114,1 u. sumere;) t uou intermisso
remigandi labore longarum nauium cursum ad-
aequarunt (c) : V 8, 4 ; % sed hunc laborem
recusabat nemo, quod eum omnium laborum
tinem fore existimabant, si bostem Hibero in-
tercludere . , . potuissent: 1,08,3; t hunc
. . . locuni probarat (r) , . . quod superioris
anni muiiitiones integrae inanebant, ut militum
laborem subleuaret: VI32,5; 1 intel-
lexit frustra tantum laborem sumi (consumi
tiel insumi Paul) : III 14, 1 ; \ ut spe
consequendi inlata atque infinito labore sus-
cepto . . . paene naturam studio uincerent:
VI 43,5; Pompeius primi diei mora inlata et
reliquorum dierum frustra labore suscepto . . .
finem sequendi fecit: 3,77,3.
c) (lat.: deesse ii. e) d); 1 ne labori
suo neu periculo parceret: 1,C4,3; t a
paruis (c) labori ac duritiae student: VI 21,
3; 1 cobortatur, ne labori succumbant:
VII 80, 3.
(1) j^eiiet.: y.): diuturni laboris detrimen-
tuiu (-to hl) sollertia et uirtute militum breui
reconciliatur (reconcinnatur .AW.): 2, 15, 4; f
Komani, si rem obtinuerint, finem laborum
omnium exspectant: V1185,3; 1,G8,3 u. b)
rccusare; quoniam prope ad iiiieni laborum ac
periculorum esset pcruentum : 3, (i, 1 ; t
sui laboiis militcs sciupcr eiientu belli prae-
III ia petiueruut: 2,32,10; t cum laboris
sui pericuIii^Mc testimoni u iu adferre uellent:
3, 53, 4.
[i): nemo erat adeo lardus aut fugieiis la-
boris, quin: 1,1)9,3; \ .sic sunt animo
coiisternati (connrmati Ap.) Iiomincs iiisueti
laboris, ut: VII 30, 4.
y): etsi res erat multae operae ac la-
boris: Vll,5.
e) abl.; a) eausiic: confectus labore ii.
«■oiilicio p. liVJ V. (1 loc); t uisi cre-
liris sub.sidiis ac totius iliei labore milites esseiit
\ ruisscnt?) defcssi: VII 88, (J; totius diei
pugiia at(iue itineris labore dcfessi iciii iii po-
stcrum dieni distulerunt: 1,05,5; \ et
Cenabensi (c) caede et labore operis iiieitali
iiflii aetate conlectis, uoii inulicrilms , non iii-
fantibus pcpcrccniiit: VII 28,4; 1 lullior-
latiis milites, iie iiecessario temiiore itincris
laborc periiioucantu r; VII '10,1; nc giauius
pcriiKili inililcs d (lclcclioiils iidlo cl i'omIciii|i
•ili
403
labor — laboro
404
tione (c) sui et diutiuo labore omnes puberes
interficerent : 2, 13, 3.
uti autem ipsos ualetudine ncjn boua cuni
nngustiis loci et odore taetro ex multitudine
cadauerum et cotidianis laboribus insuetos ope-
rum, tum: 3,49,3.
[i) iiistr. : se superiore anuo . . . labore et pa-
lientia maximura bellum confecisse: 3,47,6;
1 summo labore militum Caesar continuato
diem noctemque opere in flumine auertendo huc
iam deduxerat (AchiU. Stat. ; redux. codd.;
edd.) rem, ut: 1,62,1; t cum crebro (o)
integri defessis succederent nostrosque adsiduo
labore defatigarent: VII 41, 2; 1i lios
(uros) studiose foueis captos interficiuut. lioc se
labore durant adulesceutes; VI 28,3; ^
quantum labore atque itinere legionarii milites
efficere poterant: V19, 3; 1 si paruo
labore magnas controuersias tollere atque om-
uem Italiam metu liberare possiut: 1,9,1;
^ discussa (e) niue sex (o) in altitudinem
(e) pedum atque ita uiis patefactis sunimo
militum sudore (labore p; Schn.; sudore ac
labore OtuL) ad fines Aruernorum peruenit: VII
8,2; t (reducere: 1,62,1 u. deducere;)
T uiderunt ea, quae diu lougoque spatio reflci
non posse sperassent, paucorum dierum opera
et labore ita refecta, ut: 2,16,1; t tamen
continenti labore omnia haec superaueruut
et . . . aggerem . . . exstruxerunt : VII 24, 1 ;
labore et perseuerantia nautarum [et] uim tem-
pestatis superari posse sperabat : 3, 26, 3 ; t
tollere: 1,9,1 it. liberare; H labore et
multitudine telorum uostros uicit: 3,40,2.
7) modi: VII 8, 2 u. [i) patefacere; 1,62,1
ili. deducere.
(5) liuiitat. : equidem (et quidem Xon.) niihi
uideor (uidetur Non.) pro nostra (o?«. Non.)
neceasitate non labore, non opera, non in-
dustria defuisse (. . . uidetur . . . uon labor
. . . uel uideor . . . non labori, non operae
Quieherat) : ap. Gell. XIII 3 ; cf. Non. p. 3o4.
f) c. praep.; a) ab: ut reliquum tempus a
(o?«. /} labore intermitteretur: 1, 32, 1;
T[ quos spes praedandi studiumque bellandi ab
.agri cultura et cotidiano labore reuocabat:
11117,4; 1t quae (cohories) praesidio
castris relictae intritae (ik; interritae X;
integrae f) ab labore erant: 11126,2.
[i) ad: adhortatus .ad laborem milites (mil.
ad lab. [i) (Alesiam) circumuallare instituit :
VII 68, 3 ; 1i ne nocturnis qnidem tem-
poribus ad laborem militum intermissis: V
11,6; nulla pars nocturni temporis ad laborem
iuterniittitur: V40, 5; ^[1 ut . . . inso-
litum ad laborem Pompei exercitum cotidianis
itineribus (laboribus N) defatigaret: 3,85,2;
t ad omnem laborem .animo parati imperio
paruerunt: 3, 95. 1.
/') ex: paulisper intermitterent proelium . . .
seque ex labore reficerent (reciperent ff'):
III 5, 3 ; militesque ex nocturno labore sese re-
ticere iussit: VII 83, 7; — exercitum ex labore
atque inopia reficit (c): VII 32, 1; H
grauiore morbo ex frigore ac labore impli-
citus: 3,18,1; It cum alius discessisset,
alius ex diutino labore in ipsis operibu.'^
quieti se dedisset: 2,14,1.
(J) in labore: iu labore pari ac periculo ne
unus oumes autecederet: 3,82,5.
e) pro : aliquando pro tantis laboribus fruc-
tum uictoriae percipereut: VII 27, 2.
'O sine: quaecumque bella geri ueliet, sine
ullo eius labore et periculo (se) confecturum : I
44, 13.
B. = facnltas laboris perfereiidl : quae (^iu-
menta) sunt apud eos nata, parua (e) atque
deformia , haec cotidiaua exercitatione s u m ni i
ut sint laboris efficiunt: IV 2, 2.
(C. = opus: labor interiit: 2,14,4 u. A. a)
interire.)
Labores et apparatus: 2,15,1; labor ac
duritia: VI21,3; frigus ac 1.: 3,18,1 ; I.,opera,
industria: ap. 6'eW. XIII3; 1. atque inopia:
VII 32, 1; I. atque iter: V19,3; 1. aut munus:
3,8,4; opera (ac, et) L: Vll,5; 2,16,1; cf
supra industria; 1. et patientia: 3,47,6; la-
bor(es) . .periculum (-a): 144,13; 1,64,3; 3,
6,1; 53,4; 82,5; labor et perseuerantia: 3,
26,3.
Labor belli aut fugae: VI 31, 5; I. itine-
ris: VII 40,4; 1,65,5; 3,106,2; I. operis:
VII20,11; 28,4; rem.igandi I.: V8,4; t
labor omuium (^jaucorum, reliquorura)
dieruiii: 2; 16, 1; 3, 63, 4; 77,3; totius diei I.:
VII 88,6; (1,65,5?) 3,97,4; multorum men-
sium i.:'2, 14,4.
Adiect.: adsiduus: VII 41, 2; continens:
VII 24,1; 3,63,4; 97,4; cotidianus (-i): III
17,4; 3,49,3; diiitinus: 2,13,3; 14,1; diu-
turnus: 2,15,4; grauiores.: 3,74,2; infini-
tus: VI 43,5; multus: Vll,5; nocturnus:
VII 83,7; omuis: 3,95,1; omnes: VII 85,3;
1,68,3; parT3,82,5; paruus: 1,9,1; sum-
mus: IV 2, 2; VII8,2(c); 1,62, 1; tantus (-i):
11114,1; VII 27, 2; 2,15,1; ullus: I 44, 13; 3,
8,4.
labovo. A. = id agere, iit: nec miuus,
quam est pollicitus, Vercingetorix animo labo-
rabat, ut reliquas ciuitates adiungeret: \'II
405
laboro — laciis
40fi
ol,l; uon minui; se id couteuilcre el labo-
rare, ne ea, quae dixissent, enuutiarentur,
i|uam uti . . . impetrarent: 131,2.
15. = premi. iii periciilo uei-sari: a) absol.:
x) Uerb. iinit.: si qua in jiarte uostri labo-
rare aut grauius premi uidebantur: VII 67,4;
w — illae (naues) adeo grauiter inter se incita-
tae confiixerunt, ut uehementissime utraque ex
concursu laborarent, altera uero . . . tota
conlabefieret ; 2, 6, 5 ; T maxime ad supe-
riores muuitioues laboratur: VII 85,4.
b) iiartici]). : cum uallis . . . suberat ueque
ii, qui antecesserant , morantibus (laboran-
tibus Ciacc.) opem ferre poterant: 1,79,3;
^ tertiam aciem {c} laborantibus nostris subsi-
dio misit: I 52, 7; VII85,1 u. summittere; Cae-
sar Labicuum cum cohortibus sex (o subsidio
laborantibus niittit: VII8(J, 1; ^ succurrit
iuimicus illi Vorenus et laboranti subuenit:
V44, 'J; ^ undique suis laboraulibus suc-
currebant:2, 6, 2; ^ laborantibus iam
suis (suos M) Germanos equites circiter CCCC
summittit: VII 13, 1; laborantibus nostris
Caesiu- Germanos summittil: VII 70, 2; Caesar
. . . laborantibus summittit (subsidiuni summ.
X; subsidia mitlit Cimc; auxilium summittit
UEk): VII 85, 1; Marcellinus • " cohortes sub-
sidio nostris laborantibus submittit ^submisit
f) ex castris: 3,64,1; — quos laborantes
conspexerat, his subsidia .submittebat:
IV 21), 4 ; \ ut ijeque subsidia ab lateribus
submitti neque equites laborantibus usui esse
possent: 1,45,4.
b) ab, ex re: ne ab re f rumentaria duris
subuectiouibus laboraret: VII 10, 1 ; illi omnia
perpeti parati maxime a re frutnentaria labo-
rabant : 3,9,5; '[\ qijos e*x^aere alieno
laborare arbitrabatur, *ollicitabatj'3, ^2, 1.
Inbrum. A. propr.: caJiilTo^ue fBritannij
sunt j)romisso alque oiiini j)jiiV corporis rasa
praeter caput et labrum (et,«lal4i. ffe/. Bartx)
superius : V 14, 3. ,
V. trsl. : ut ehis fossae (c) solum tantundem
jiateret , quantuni suinniue fossae (summa
\om. fossae) [i; suninia lossae Sclm.! labra
distarent (distabaiit [i,: VII 72,1; t
haec (cornua) studiose contiuisita ali hibris
argeuto circumcludunt: VI 28, 6.
lac : genus radici» . . . , quod apjjcllatiir
chara, quud admixtuni (mixtum I pr.; ad-
mixto Paul) lacte (UJil: .\'p.. l)t.; lacti «/,•
Uti.) mulluni inoj)inni leuabat: 3, 4«, 1 ;
neque niultuni Iriinicnto, soil niaximain |)artcm
lacte atquc |)C'<i)rc uiuunt: IV 1,8; inlcriores
pkiiqiic Irmiicnta iioii «erunt, sed lacte tl carnc
uiuunt: V 14, 2; ^ agri culturae non
studcnl, maiorque pars eorum uictus in lacte,
caseo, <et caseo et [i) carne scameque Aim.)
consistit: VI 22,1.
I.iace(laeiuoii : sagittarios Creta, Lace-
daemone (-demonia /) , ex Ponto atque Syria
reliquisque ciuitatibus III milia '>> numero
habebat: 3,4,3.
(lacei*: lacer an laceris? ut tener, jmer. . . .
quod ita dici debere et Caesar de analogia
libro II. nec non et Valgius . . . disputant:
Charis. art. rjratnm. I p. 135 Keil.)
lacei^i^o. Laceseere scriptum est in 7.
VII 59. 4; in A IV 11, 6: i» B V17,l: ii' "
IV 34, 2.
A. alqm: raiique (hu.-ites) se ostcnderc ci
lenius (lentius [i> quam pridie nostrosequi-
tes proelio lacessere coeperunt: V17, 1; ^
hostes i(. XioHtis p. loHl sq.lH loc); ^T
Germanos neque priores populo Romano
bellum inferre neque tamen recusare, si la-
cessantur, quin armis contendant: IV 7, 3;
— neue Haeduos iniuria lacesseret neue his
sociisque eorum bellum inferret: 135,3; ^^
si ipsi (praefecti et equitatus) lacesserentur,
sustiuerent: IV 11, 6; haec prius illi (Ambiorigi)
detrahenda auxilia existimabat quam ipsum
bello (bellum BM) lacesseret: VI 5,5; — Hel-
uetii . . . nouissimo agmine proelio nostros
lacessere coejjeruut: 1 15, 3; Heluetii . . . nostros
a nouissimo agmiue insequi ac lacessere coe-
perimt : I 23, 3.
B. sinc obieet.: (ad lacessendum hostem
{add. [i; om. a; cdd.) et ad (e) committendum
proelium alienum esse tempus arbitratus: IV
34,2;) t Afranius Petreiusque terrendi
causa . . . copias suas . . . producunt et j)roe-
lio lacessunt: 1,42,2; isdem de causis Caesar
. . . j)roelio (amplius add. 0) nou lacessit: 1.
81,2; constituerat signa inferentibus resistere
(desistere x) , prior jiroelio non lacessere: 1,
82,5.
lacriiiia : lii neque uidtum tingere neque
iirterdum lacrimas tenere j)oterant: 139,4;
\ Diuiciacus m u 1 1 i s c u m I a c r i m i s Caesarem
complcxus obsccrare coepit: 120,1.
lacrinio: Litauiccus . . . conuocatis subito
militibus lacrimans Qiio j)roficiscimur, inqiiit,
milites? VII 38, 1.
laciitt: (contineutur Heliietii ex jiarte
tertia) lacu Lomanno et flumine Rhodano: 12,
3; ^ a lacu lx?niaiiiio, qui \quii llot.; u. CC)
in fiumcii Rhodanum influit, ad monteni
luram . . . murum . . . perducit: I 8, 1 ; qui
(Naiituatcs, Vcragri, 8eduni) a •^c) fiiiibu»
2G*
407
largior
408
Allohrogum et lacii Lemaniio et Hiimine Rho-
(hino ad siimmas Alpes pertiuent: 1111,1.
laedo: neque ab se fidem laesam: VI 9,
(!; cum Varus suam lidem ab eo (luba) laedi
quereretur : 2, 44, 2.
liaeliauns: Vatiuius . . . tectis instructis-
(lue scaphis elicuit naues Laelianas : 3, 100, 2 ;
'•/■ VI- m-
1>. LaelinM: praeerat Aegyptiis nauibus
Pompeius filius, Asiaticis D. Laelius (lebus /i)
et C. Triarius: 3,5,3; erant (c) Orici Lucretius
Vespillo (c) et Jlinucius Eufus cum Asiaticis
nauibus XVIII, quibus iussu D. Laelii prae-
erant (c) : 3, 7, 1 ; hoc confecto negotio (Pom-
peius filius) D. Laelium ab Asiatica classe ab-
ductum reliquit, qui commeatus Byllide (e)
atque Amantia (c) importari in oppidum pro-
hibebat (prohibeat yp-): 3,40,5; eodem tem-
pore D. Laelius cum classe ad Brundisium
uenit eaderaque ratione, qua factum a Libone
antea demonstrauimus, insulam obiectam portui
Brundisino tenuit: 3,100,1; cf. §2; Laelius
tempore anni commodiore usus ad nauigaiidum
onerariis nauibus Corcyra Dyrrachioque aquam
• suis supportabat neque a proposito deterrebatur
neque ante proeUum iii Thessalia factum cogni-
tum aut ignominia (e) amissarum naiiium aut
necessariarum rerum inopia ex portu insulaque
expelli potiut: 3, KX), 3. 4.
(laetatio: V52, G u. laetitia A. Cf.
ZG. 1866, JB. p. 286.-)
laetitia. A. obi.: quod beneiicio deorum
. . . expiato incommodo neque hostibus diutina
laetitia ([i; laetatio a; edd.) neque ipsis lon-
gior dolor relinquatur: V52, 6.
15. altl. : ille perlectam (epistulam) in con-
uentu militum recitat maximaque omnes laetitia
■ adficit: V48,9; t erant plena laetitia
' et gratulatione omnia, "et eorum, qui tanta
pericula uitasse, et eorum, qui sine uulnere
tantas res confecisse uidebantur: 1,74,7; f
haec tum (Madii.; cum codd.; edd.) facta sunt
(in consilio, magnaque (Madu.; magna eodd.;
I edd.) spe et laetitia omniuni discessum
/ est: 3,87,7. -> fi.*'^
; C. c. praep. : fit (c) gratulatio inter eos,
atque omnium animi ad laetitiam excitan-
tur: VII 79, 3.
laetii»< : qua re concessa laeti ut explorata
uictoria . . . ad «istra pergunt (Galli): III
18,8; Afraniani milites uisendi causa laeti
(loci 0) ex castris procurrcbant: 1,69,1.
(laenns : cum se illi identidem in siluas
ad suos reciperent ac rursus ex silua (laeua p)
in nostros impetum facerent: 1119,5.)
laniiiia : tigna bipedalia iniciunt eaque
lamiuis clauisque religant: 2,10,3; ^
(utuntur aut aere aut nummo aureo (e) aut
taleis (af : aliis vM ; laminis Faern.) ferreis
ad certum pondus examinatis pro (c) nummo
(c): V12,4.)
laugneo : nostris languentibus atque animo
remissis subito meridiano tempore . . . portis
se foras f rumpunt: 2,14,1.
lang'ni<lut<>: neque uero (c) tam remisso
ac languido animo quisquam omnium fuit,
qui ea nocte conquieuerit: 1,21,5; % cum
. . . hostes acrius instarent languidioribus-
que nostris uallum scindere et fos.sas com-
plere coepissent: 1115,1.
langnide: suosque (c) languidius in
opere uersari iussit: VII 27, 1.
(laognor: omnia excogitantur , quare nec
sine pericido maneatur et languore (langore
BMQIi) militum et uigiliis periculum augeatur
(haee omnia del. Paul; u. CC): V31,5.)
lapi»«. A. subi.: et ab incendio lapis et ab
ariete materia defendit: VII 23, 5.
B. ol)i.: lapides coicere «. coicio p. ■>i)7
(4 loc.) ; \ antecedebat testudo . . . couuoluta
(c) omnibus rebus, quibus ignis iactus et la-
pides (lapidis Ciace.) defeudi possent: 2,2,
4 ; *i ubi circumiecta multitudine hominum
totis moenibus undique in murum lapides iaci
coepti sunt: 110,2; t compluribus (h;
cum pluribus 0,r) iam lapidibus ex illa (c)
quae suberat turrl subductis . . . pars eius
turris concidit, pars reliqua consequens pro-
cumbebat: 2,11,4; 1 cum . . . auxiliares
lapidibus telisque subministrandis . . . spe-
ciem . . . pugnantium praeberent: 11125,1.
C. a:eiiot.: Trallibus iu templo Victoriae . . .
palma per eos dies [in tecto] inter coagmenta
lapidum ex pauimento exstitisse ostendebatur:
3,105,5; t (lapidis iactus: 2,2,4 u. B.
defendere;) \ multum autem ab ictu
lapidum, quod unum nostris erat telum, uimi-
nea tegimenta . . . defendebant : 3, 63, 7.
D. abl. : coria autem , ne rursus igni ac la-
2)idibus corrumj^antur, centonibus contegun-
tur; 2,10,6; 1 ex omni parte lapidibus
coniectis deturbati turrisque succensa est: V
43,7; 1 lapide ictus ex muro periit (c):
3,22,2; t fundis, sagittis, lapidibus nostros
de uallo j^roturbare . . . parant: VII 81,2.
laquens : laqueis falces auertebant: VII
22, 2.
Iarg'ior: his rebus (Dumnorigem) et suam
rem familiarem auxisse et facultates ad
largiendum (largundum A^) magnas com-
409
largior — Latimis
410
paraese: 1 18, 4; — Gallis . . prouiuciarum {CC)
propiuquitas et trausmariuarum rerum notitia
multa ad copiam atquo usus <^usuni [i) lar-
gitur: VI 24, 5.
larjciter: neque solum domi, sed etiam
apud fmitimas ciuitates (Dumnorigem) lar-
giter posse : 1 18, 6.
lar{;itio. A. obi.: quae res apud milites
largitiones auxit; maguis enim iacturis sibi
quisque eorum animos conciliabat: 3,112,10;
t deductis . . . in hiberna legiouibus maximas
largitiones fecit: 3,31,4.
B. j^eiiit. : huc pauca ad spem largitionis
addidit, quae (quam Pcml) ab sua liberalitate,
si se . . . secuti essent, exspectare deberent: 2,
28, 3.
C". abl. : iie qua aut largitionibus aut . . .
falsis nuntiis commutatio fieret uohmtatis:
1,21,1; *i Lentulus aeris .'ilieui magni-
tudine . . . et regum appellandorum largi-
tionibus mouetur: 1,4,2; \ Dumnorix
gratia et largitione apud Sequauos pluri-
inum poterat: 19,3; ^ largitione
militum uoluntates redemit: 1,39,4.
liariuatet!) : (Pomi^eius) per fines Marruci-
norum, Frentauorum, Larinatium in Apuliam
peruenit: 1, 23,5.
liariwa : Scipio discessu exercituum {c) ab
(c) Dyrrachio cognito Larisam (Oafil; laris-
sam f) legiones adduxerat; Pompeius noudum
Thessaliae adpropinquabat: 3,80,4; Pompcius
. . . se ex castris eiecit protiuuscjue equo citalo
Larisam (larissam «/') contendit. ncque ibi con-
stitit, sed: 3,96,3; Pompeiani . . . diftisi ei
loco relicto monte uuiuersi iugis (Wassius;
iuris x) eius Larisam (larissam af) uersus se
recipere coeperunt: 3,97,2; eodemque tlie (Oae-
sar) Larisam j^cruenit: 3,98,3.
IjariHaei : nulla Thessaliae lnii liuitas
practcr Larisaeos (larisA eos ahl) , qui magnis
•(• excrcitibus iScipionis tenebantur (u. CC), quin
Caesari parerent ( CC) atque imperata facerent :
3,81,2.
laMMitud*»: sporabat . . . foro, nt duplicato
curKU (jaosaris inilitoH cxaniniarentur (c) et
laasitudine con fioorontu r: 3,92,2; mili-
tcs et auimo |)crterriti cl lassitudino confecti
. . . de . . fuga . . . cogitabant: 3,95,3; —
iiostroK uires lassitudine deficiebant: 2, 11,
7; 1j. Domitius ex cnstris in montem refngions,
cum uires oum lassitudino dolocissont, ah ocpii-
tibuH est inlerli'otns : .'p,!i',l, 4 ; -- oursu ac lassi-
tudine exaniniatos nulnoribus(|uo ((•> con-
fectos .Vtrobatos . . . ooiii|iul('iiuil ; 1123,1; -■
ibi timore, lassitudine, ui fluminis oppressi
perierunt : IV 15, 2.
]atebra(c): ut . . . ille latebris aut
(ac (//.-,• Sclin.: siluis aut add. [i; .Schn.) salti-
bus se eriperet et (c) noctu occultatus (c)
alias regiones partesque peteret : VI 43, 6.
lateo: ubi prima impcdimenta nostri eser-
citus ab iis, qui in siluis (AQM; siluas B' ;
Frig.; silua ^■-[i) abditi latebant, lusasunt:
1119,6; '.^, ut nidlum paulo fortius fac-
tum latere posset: 11114,8.
later. .4. plur.: quadratas regulas . . . de-
figunt, quae lateres, qui super musculo (P.
Man.; musculos codd.; del. Sp.) struantur,
contineant: 2,10,4; — super lateres coria
inducuntur, ne canalibus aqua immissa late-
res diluere possit (c): 2,10,6; t eam-
que contabulationem summam lateribus luto-
que constrauerunt (castrauerunt af) , ne
quid iguis hostium nocere posset, centonesque
insuper iniecerunt : 2,9,3; — ita fastigate (fasti-
gato ^. ) atque ordinatim structo tecto ( Oud. ;
om. eodd.) , ut trabes erant in capreolis con-
locatae, lateribus (Of?; Atdus; in lateribus
'.) et (recc; om. ',) luto musculus (-lis a/'), ut
ab igni . . . tutus esset, contegitur («. CC):
2,10,5; — intra haec tegimenta abditi atque
muniti parietes lateribus exstruebant: 2,
9,6; — tigna item ut primo tecta extremis
lateribus iustruebant: 2,9,7; 1 (cupae)
delapsae ab (c) lateribus longuriis furcis-
que ab opere remouentur: 2,11,2; super
latcres: 2,10,6 u. siqmi.
1{. siua-. ui oollect. : si ibi (c) pro castello
ac rcceptaculo turrim ex latere sub inuro
feci sseut: 2,8, 1.
latercnlns ii. latericulu!*.
laterieius. 1. adiccl.: aggerem noui gene-
ris . . . ex laterioiis duobus muris senum pc-
dum crassitudine alque eorum murornm ooii-
tiguatione (c) facere instituerunt: 2,15,1; t
quem (c> (musculum"* a turri latericia ad
hostium turrim murumque perducereut: 2,10,
1 ; musculus ex turri latericia a nostris . . .
defenditur: 2,11,3; musculum turrinuino hito-
riciam libere inooniluiit: "-',14,4.
2. iii subsl. laterieium: ceutonesque iii-
super iniccerunt, iie . . . saxa ox catapiillis
latericium discuterent: 2,9,3.
laterieulut*: hanc super (coui. Np.; in-
supor cudil.) contignationem , quantum tectum
pliitei ac uinoariim ])assiini est, laterioulo
\latoroiilo Knin.'^ ad s t r ii xo ru n t : 2, 9, 2.
liaHiiiiN: (ooiisnlos. ijiiod anto id tempiis
iiccidit niiiiii|ii:iiii , uiitc Latiniis iiulicliis
411
Ijaliniis - Intiis
412
(ante Lut. iud. (A. L. I.) add. Hell.) ex urbe
proficiscimtur: 1,6,7;) his rebus et feriis La-
tinis comitlisque omnibus perliciendis (per-
faciendis «/'; ijerficiundis Nlt) XI dies trlbuit:
3,2, 1.
)l<ttito: communi euim (f) fit uitio natu-
rae, ut inuisitatis (ElberL; imiisis latitatis Nx;
inusitatis Db.; inprouisis Fretulenb.; Dt.; in-
uisis latitantibus 0 : inuisis [latitatis] Kp.) atque
incognitis rebus magis confidamus uehemeutius-
quc exlerreamur: 2,4,4.)
latitado. A. proiir. (ro ergog); (a) snbi.:
fiuminis erat altitudo pedum circiter (o) trium
(latitudo ped. circ. CCC ant idtitudo ped. circ.
XXIX Giace.): 1118,3.)
1>) abl.: mediocri latitudine lossam ...
obduci iussit: 3, 4(5, 1.
c) «. praep. ; a) iii latitudinciii: Neruii . . .
teneris arboribus incisis atque inflesis (c) cre-
brisque (c) in latitudinem ramis enatis
{om. (i) et rubis sentibusque interiectis effece-
nmt, ut: 1117,4; u. praeterea \njj. 1U3 sq.
[i) (7 locj.
p) propter lat. : id (oppidum) es itinere op-
puguare conatus . . . propter latitudinem fossae
niiirique altitudinem paucis defendentibus ex-
puguare non potuit: 1112,2; summa difficultas
faciendi (c) pontis proponebatur propter lati-
tudinem, rapiditatem altitudinemque liumiuis:
IV 17, 2.
B. trsl. (— 10 f.if^/,og, /.ityeii^ug): huius
Hercyniae (c) siluae . . . latitudo nouem
dierum iter expedito patet: VI25, 1; f
(Aquitauiam ,) quae pars , ut aute dictum est,
et regiouum latitudiue et multitudiue homi-
uum t ex tertia parte Galliae {c) est aestimauda
(ii. CC): 11120,1.
[Falso: turres ad altitudinem (latitudinem p)
ualli . . . parare ac facere coeperunt: V42, 5j
aggerem . . . facere instituerunt aequa fere alti-
tudine ( Vascos.; latitudine codd.) , atque Iffe
etmgesticius ex mateiia fuerat agger: 2,15,^.]
fjatiiilli: duae siuit Albae, alia ista quam
nouimus in t Aricia (Marsia coni. Np.) et aUa
hic in •[- Italia (Latio coni. Np.) : ap. Poii/p.
comm. art. Don. (gramm. Lat. Vp. 144 ed. Keil).
Latobrig;! u. Iiatoiii<>i.
(lator: decurritur ad iUud extremum . . .
seiuitus consultum, qiu> uisi paene in ipso urbis
incendio atque in desperatione omnium salutis
t latorum (codd.; illata sceleratorum Koch:
Db.: soluta malorum Kindsch.; latronuni cod.
Ciaec; paucorum Np.; togatorum HelL; sena-
torum Hiii/; «. CC) audacia (latorum audacia
uuc. incL Dt.) immquam ant« descensum (Kohl
discessum codd.) est: 1, 5, 3.)
Liatonici. Cf. Gliickp. 112—116; .1. Beelxr
ZAW. 18.51 p. 130 sq.; 450. (latobogiorum
cxstat in Orosii |VI7,5) codicibus , scd lato-
Ijrogiorum in cod. R.)
persuadent Rauracis et Tulingis (e) et La-
touicis (A; lotouicis Q; latocibis M; lato-
cucis B'<^; latobicis B',- Latobrigis Schn., Np.,
Fr., Db., hatul scio an recte) finitiniis (c), uti
eodem usi consilio oppidis suis uicisque exustis
una cum iis proficiscantur: 15,4; Heluetios,
Tulingos, Latouicos (latobrigos A',- latouicos A
in mary.; latobicos i? ^<a;-. ; in fines suos, unde
eraut profecti, reuerti iussit, et quod omnibus
frugibus (c) amissis donii nihil erat, quo famem
toierarent, Allobrogibus imperauit, ut iis (c;
frumenti copiam facerent; ipsos oppida uicos-
que, quos incenderaut, restituere iussit: 128,3;
summa erat capitum . . . Tuliugorum *milium
XXXVI, Latouicorum ^latobrigorum codd.
XIIII, Rauracorum XXIII, Boiorum XXXII:
I 29, 2.
latvo: hos latrones interficiamus: VII
38,8; Ti (quo . . . r latorum >, ■, ; latro-
num cod. Ciacc.) audacia numquam ante
desceusum (c) est: 1,5,3;) ut potius priuato
paucorum et latronum quam regio consilio
susceptum bellum uideretur: 3, 109, (i; magna-
que praeterea multitudo uudique ex Galha
perditorum hominum latronumque conuenerat
(c; , et (Pauh om.eodd.: edd.) quos spes prae-
daudi studiumque bellandi ab agri cultura et
cotidiano labore reuocabat: 11117,4; l^
huc accedebant collecti ex praedonibus latro-
nibusque Syriae Ciliciaeque prouinciae tini-
tiraarumque regionum: 3,110,3.
latrocininm: latrocinia nullam ha-
beut infamiam, quae extra fines cuiusque
ciuitatis fiunt atque ea iuuentutis exercendae
ac desidiae minuendae causa fieri praedicant:
VI 23,6; f supplicia eorum , qui in furto
aut in (om. (b) latrocinio aut aUqua noxia
(c) siut comprehensi, gratiora dis immor-
talibus esse arbitrantur: VI 16, 5; non hos palus
in (deL Dt.^; Db.) bello latrociniisque natos,
uon siluae morantur: VI 35, 7.
Iatii»i. A. = evQig (propr.); a) posit.:
diebus XXV aggerem latum (longum coui.
Riistoir et Oblcr) pede«CCCXXX, altum pedes
LXXX exstruseruut : VII 24, 1; t (inter
bina castra . . , uuum flumen (tantum add.
codd.; Np.; dcL Kran.; latum Kindsch.) inter-
erat Apsus (c): 3,19,1;) % duas fossas
quindecim pedes (pedum /*) latas eadem alli-
413
latus — latup
414
tudine perduxit: VII 72,3; t storias . . .
tres in longitudinem parietum turris lata.s IITI
pedes feceniiit: 2,9,4.
))) comp. : ad onera ac >' c iiiultitudineni m-
mentorum transportandam paulo latiores (al-
tiores [i) (facit naues), quam quibus in reli-
(juis utimur <c) maribus: Vl,2; t liiii>e
e.\ omnibus fere partibus palus . . . cingebat
non latior pedibus quinquaginta: VII 19, 1.
f) siiperl.: (conlinentur) una ex parte flu-
Miine Kheno latissimo atque altissimo: 12,
;! ; Iransire latissimuni flumen: 1127,5.
IJ. ^ (.la-AQog, /.teyo-g: ne latoa lines
jiarare studeant: V^I22, 3.
quoad licebat latiore uti (e > spatio: 1,
58,1.
Suessiones suos esse finitimos; fines (iS*[i;
Sclin. , Holi/.; om. a; edd. rell.) latissimos
reracissimosquc agros possidere: 114,(5; (ciui-
tatibus maxima laus est quam latissime (latis-
simis [j) circum se uastatis finibus solitudines
liabere: VI23, 1;) t ut . . . quam latis-
simas regiones praesidiis teneret: 3,44,2.
lato. A. {\n-«\M-.) — fjri rroAi'; a) posit.;
y.): ab eius summo sicut (se ut R. Stepli.)
palmae lamique (rami quam [i) late diffuii-
diintur (difrundiint [i; R. Stepli.): VI2G, 2;
t lioc itinere est fons, quo (c) mare succedit lon-
gius, (succedit, longe ut Paul) latequc is locus
rcstagnat (-et Paul): 2,24,4; t naues
. . . incendit, quod tam late (lata dclt.) tueri
pariia manu non poterat: 3,111,0; t "'
cl miiius late uagarentur et minus facilr
linitimis belliim inlcirre possent: 12,4.
[i) lonse liileiine: deinde omnibus longe late-
que .aediliciis incensis se (o) in castra rece-
perunt: IV 35, 3; omnibus arboribus longe late-
(pie in (iiiibus Ma.ssiliensium excisis et con-
uectis: 2, 15, 1 ; (24,4 ti. a) restagnare;) stationes
litoraque omnia loiige hit(;i|ue classibus (i(!cu-
pauit: 3,8,4; coiisumptis omiiibus hmge late-
que frumentis summis crat in angustiis: ,'i,
47,5.
b) coiiip. : partiendum sibi ac latius distri-
buendum excrcitum piitauit: 11110,3; t
(pereroboscGre: 3,79,4 ii. H.;) t eum-
(|iie ignis magnitudine uenti l;ilius serperet:
3, l()l,(i; t <l"i spc addiicti (iermani hi-
tiiis (latius iam [i) uagabantur: IV (i, 4;
Cassiuellaunus . . . lioc metu latius uagari
(equites noHtros) prohibebat: V19, 2; liis paiicos
addit equites, qiii latiiis (cautius [i) ostcula-
tionis causa uagentur ([i; uagarenlur a; idit.^:
VII 45,3.
e) sii|icrl,: indiicl , iil, iii iiiiiiic-i p:iilrs i'(|iii
tes quam latissime peruagentur: VII 9, 2;
t publice (CC) maximam putant esse laudem
quam latissime a suis finibus uacare (uagari
BM'.^) agros (om. [i) : IV 3,1; t imperat,
ut quam latissime possint (posseut AQ)
uagentur: VII 8,3; t ciuitatibus maxima
laus est quam latissime (latissimis [i) circiini
se uastatis finibus solitudines habere: VI
23,1.
(B. trsl.: haec ad eum elatius {Ciacc; l.atius
codd.; edd.) atque inflatius Afranius perscri-
bebat (praescr. afl): 2,17,3; 'rfe proelio ad
Dyrrachium facto elatius {Ciaoe.; latius eodd.;
edd.) inflatiusque multo, quam res erat gesta,
fama percrebuerat (c): 3,79,4.)
latlis. A. subi.: insula n.itura triquetra
ic) , cuius unum latus est contra Galliam: V
13, 1 ; tertium (latus) est contra septentriones ;
cui parti nulla est obiecta terra: V13, 6; hoc
(latus) (huic p) milia passuum octingenta in
longitudinem esse existimatur (arbitrantur ac) :
VIS.G; t lioc pertinet (Jatus tenet ^)
circiter milia passuuni quingenla: Vlo, 2; t
alterum (latus) uergit ad Hispaniani atque
occidentem solem : V 13, 2.
B. obi.: singulaque latera castrorum singulis
attribuit lcgionibus muiiienda: 1, 42, 1; t
sagittarii funditoresque niedia coutiiiebantur
acie, equitatus latera cingebat: 1,83,2; t
quiie res et latus unum castrorum ripis fiuminis
muniebat et: II 5,5.
('. greiiet.: huius lateris alte.r angulus . . .
ad orientem solem, inferior ad meridiem spectat :
V13, I; sed eius angulus alter :R. Mcnge; late-
ris codd. ,- cdd. : .alter lateris Paut) maxime ad
(fi) (lernKiuiam spectat: V13, B; t ex
utraque parte lateris deiectus habebat: 118,
3; t huius est longitudo lateris . . .
septingentorum milium : V 13, 5.
D. rtbl.; a): fossam pedum XX derectis
lateribus duxit: VII 72, 1.
(b) : ex itinere nostros ab {ego ; om. codd. :
edd.) latere aperto adgressi circumuenire {c)
. . . coeperunt: 125,(5; quorum pars ab ((■(/«;
om. codd. ; edd.) aperto latere legioues circiim-
uenire . . . coepit: II 23,5.)
10. c. pniep. ; a) ab: 125,(1 et II23,B n. 1).
b) ; II. practcrca iib p. ■!'. •'18 (17 loc.) ; hostes
neque a (e) fronte ex infcriore loco subeuntes
intermittere et ab utroquo latere instare . . .
uidit: 1125,1; has (rates) . . . a fronte atque
ab utrdqiie hitcre cratiluis iic pliitcis prolegebiil :
1,25,9; 11 (delapsiic (ciipiie tiiedii ac pice
rcfcrliu') ab (Of/il; a ii ; A'//. . I>l.'^ Iiitcriliiis
415
latus
legatio
416
longuriis furcisque ab opere remouentur: 2,
11,2.)
I») ad latus n. ad p. U' (^ loc).
Adiect.: alterum: V13,2; apertum: 125,
0; 1123,5; IV 25,1; 26,3; V35,2; VII 50, 1;
82,2; 1,44,4; 3,86,3; 93,3; derecta: VII 72,
1; dextrum: VII 25, 2; 49,1; 67,5; duo: VII
G7,l; singula: 1,42,1; tertium: V13,6;
unum: 115,5; V13,l; utrumque: 118,3;
25,1; 11129,1; VII 24, 3; 1,25,9; 46,3.
lando : qua iii re admoduni ftiit militum
uirtus laudauda: V 8, 4; laudat Pompeius
(promptos Pantar/atlms; u. CC) atque in
posterum confirmat, segniores (/",■ seniores
XUahl) castigat atque incitat: 1, 3. 1; hoc
laudans Pompeius idem iurauit : 3, 87, 6.
lano: in eam se consuetudinem adduxerunt
(c) (Suebi), ut locis frigidissimis neque uestitus
praeter pelles haberent (habeant DE : edil. pr.)
quicquam (c) . . . et lauarentur ( ^Veis.^^enborn ;
lauantur eocld.; Fi:) in fluminibus: IV 1, 10.
lanrea: neque in fascibus insignia lau-
reae praetulit: 3,71,3.
lans. A. = gloria; a) pracd.: publice (rei
publicae BSchn.) maximam putant esse laudem
quam latissime a suis finibus uacare (f) agros
(e) : IV 3, 1 ; ciuitatibus maxima laus est quam
latissime (c) circum se uastatis finibus solitu-
dines habere: VI 23, 1.
b) obi. : centuriones . . ., ne ante partam
(portam BM) rei militaris laudem (laudem
rei mil. h; laudis militaris «) amitterent,
fortissime pugnantes conciderunt : VI 40, 7 ; %
qui fliutissime impuberes permauserunt , maxi-
mam inter suos ferunt laudeui: VI 21,4; qui
plurimos ex his interfecerunt (c), . . . uiagnam
ferunt laudem: VI 28, 3; f cum Cimbris
. . . pulsis non minorem laudem exercitus quam
ipse imperator meritus uidebatur: 140,5; 1f
parere: VI 40, 7 u. amittere; % t.TOta
uniuersae Galliae consensio ftiit . . . pristinae
belli laudis recuperandae, ut: VII 76, 2.
c) grenet.: utrosque et I.audis cupiditas et
timor ignominiae ad uirtutem excitabat (e):
VII 80, 5 ; *[ a quibus deductum ac de-
prauatum Pompeium queritur inuidia .atque
obtrectatione laudis suae, cuius ipse honori
et dignit.iti semper fauerit: 1,7,1; t cuius
rei magnam partem laudis atque existimationis
ad Libonem peruentur.am : 1,26,4.
d) abl.: cuBi Caesaris copias despiceret,
Pompei consilium summis laudibus efferret:
3, 87, 1 ; duces uero eorum consilium suum
laudibus ferebant (efferebant J'/uy(i.),
quod se castris tenuissent : 1 , 69, 2.
summae se iniquitatis condemnari debere, nisi
eorum uitam sua (o) laude (Dauis.; salute
eodd.: edd.) habeat cariorem: VII 19, 5.
c) c. i)r.ae|). : satis et ad laudem et .ad
utilitatem profectum (^perfectum A(/^j) arbi-
tratus: IV 19,4; ^T; ambo incolumes com-
pluribus interfectis summa eum laude sese
(c) intra munitiones recipiunt: V 44, 13;
^t quos cum sic animo (o) parjitos uideat (c),
ut nullum pro sua laude periculum recusent:
VII 19, 5; (quem locum tuae probandae {dih;
pro laude X; Fr.) uirtutis (pro laude uirt.
tuae fi) exspectas (fl; spectas a; Fr.. Db.) : V
44,3.)
B. = iiirtns, meritum: quae gens ad hoc
tempus . . . summam . . habet iustitiae (c) et
bellicae laudis opinionem: VI24,3; ^
haec tamen ab ipsis inflatius commemoraban-
tur, ut de suis homines laudibus libenter
(CC) praedicant: 2,39,4.
laxo: (reliquas copias . . . misit f captis
(laxatis /uwrfsc//.) quibusdam cohortibus, uti
\e) numerus legionum coust,are uideretur: VII
35,3;) t centurionibusque nominatim ap-
pellatis reliquos cohortatus milites (CC) signa
inferre et manipulos Inxare iussit: 1125,2.
(lectns y. lego.)
Ieg;atio. A. quod pertiiicl ad legatos
= 7TQto^£ig; .1) = lcu-ati u.ninus, 7tQtalieia.
.rQaajieiatg'. Orgetorix . . . sibi legationem
ad ciuitates suscepit: 13,3; % maxime-
que timoris causa pro se quisque id niunus
legationis recusabat: 1,33,1; — qui ab eo
missi erant, confecto legationis officio liberius
cum militibus regis conloqui coeperunt: 3, 103, 4.
b) = le?ati, cTQia(i€igi a) subi.: tant.am
sibi . . . .auctoritatem comparauerat , ut undi-
que ad eum legationes concurrerent, gra-
tiam atque amicitiam publice priu.atimque pete-
rent: V55, 4; *; cum ad eum frequentes
ciuitatium (c) legationes (legiones ah) con-
uenire coepissent: 3,36,1; t uenerant
eo sagittarii . . .; erant pr.aeterea . . . coniplures
honesti adulescentes . . .; erant legationes ciui-
tatum; er.ant legati Caesaris: 1,51,3; cf. qii.
sqq.; ^ ibi totius fere citerioris prouin-
ciae leg.ationes C.aesaris aduentum exspecta-
baut: 2,21,4; f petere: V55,4 u. con-
currere; t (polliceri: 1135,1 ii.. p) mit-
tere;) t uti . . . mitterentur legati . . .,
qui . . . pollicerentur. quas legationes Caesar
. . . inita (c) proxima (c) aest.ate (c) ad se
reuerti iussit: 1135,2.
[i) obi. : legationes (legiones BM) in omnes p.ar-
tes circummittuntu r: VTI63,1; reliquas ciui-
ih
legatio — legatus
418
r
tates circummissis legationibus amicitiae { Oiace. ;
amicitia codd.; edd.) Caesaris {(h; Caesari edd.)
conciliare studebat: 3,55,3; t (ciuitates)
nuntios legationesque in omnes partes dimitte-
bant et . . . explorabant: V 53, 4; dimittit quo-
que (c) uersus lcgationes; obtestatur: VII 4,
5; t (uti ab iis nationibus . . . mitte-
rentur (o) legati (legationes O. Saiippe) ad
Caesarem , qui (quae B''^) se obsides daturas,
iraperata facturas pollicerentur: 1135,1;) (Veneti
et horum finitimi) communem legationem ad
P. Crassum mittunt, si uelit suos recipere (c),
' obsides sibi (e) remittat: III 8, 5; cognouit
missas legationes ab non nullis ciuitatibus ad
Germanos inuitatosque eos, uti: IV 6, 3; Ceni-
magni, Segontiaci, Ancalites, Bibroci, Cassi
legationibus niissis sese Caesari dedunt: V 21, 1.
y) dat.: ut . . . legatos mitteret . . . . ei
legationi Ariouistus respondit: 134,2.
§) geiiet. : legatos' ad eum mittunt nobilissi-
mos ciuitatis, cuius legationis Namnieius et
Verucloetius principem (principum X) lo-
cum obtinebant: 17,3; t legationis
muuus: 1,33,1 et leg. officium: 3,103,4 u.
a); t legatos ad eum mittunt; cuiuB lega-
tionis Diuico princeps fuit: 113,2.
£) abl.: circummissis legationibus conci-
liare: 3,55,3 u. pl) circummittere; t
legationibus missis sese dedunt: V21,l u. p)
mittere; t cum . . . uideret . . . a (c)
Treueris Germanos crebris legationibus soUi-
cilari: VI 2, 3; (Haedui) consilia clam de liello
inire incipiunt ciuitatesque reliquas legationibus
sollicitant: VII 43, 3; (Vercingetorix) nihilo
minus clandestinis nuntiis legationibusque Allo-
brogas (c) soUicitat: VII 64, 7.
1$. lesraU = vnoacQartjyov iiiunus: prae-
occupatum se.se legatione (-nem a^l) ab
Cn. Pompeio, teneri obstrictum fide: 2,17,2.
lcgatiiM. A. = yrQ£a(ievTr'jg ; a) subi. ; a) :
(adferre: 3,108,4 u. f) per legatos;) t
quas (res) legati Heluetii (leg. Helu. del. Ciacc.)
commemornssent: 114,1; t congredi:
IV 11,1 «. petere; t qi» (legati) cum cum
in itinere conuenissent seque ad pedes (cius
a/ld. bfhik) proiccJHsent supplicilerque locuti
fleutes pacem petissent : I 27,2; totius fere Gal-
liae legati, principes ciuitatiun, ad Caesarem
gratulatum conueuerunt : I 30, 1 ; t d e-
monstrare: VI, 7 u. o) mitterc ad; t
(doprecari: V «, 2 ct VI 4, 2 il).;) t
dicero: 17,3 rl 113,1 ih.; qui (logati) ad
liunc moduin locuti, non (se) e.xiHtinwuc . . .
se suaque oninia eorum potestati |)ermittore
dixerunt: 1131,2.3; re nuntiata {CO) ad
litixiir. Oaoaar. II.
suos (illi se add. j3) quae imperarentur facere
dixerunt (legati) : II 32, 3 ; legati haec se ad
suos relaturos dixenmt et . . . post diem tflr-
tium ad Caesarem reuersuros: IV 9,1; t
quod legati eorum (hostium) paulo ante a Cae-
sare di scesserant: IV 12,1; t docere:
VI, 7 et VT9, 6 u. e) mittere ad; t quo-
rum (Vbiorum) sint legati apud se et de Sue-
borum iniuriis querantur et a se auxilium
petant: IV 8, 3; uenerant eo . . . sagittarii . . .;
erant praeterea . . . legationes ciuitatum; erant
legati Caesaris. hos omnes flumina continebant :
1,51,3; t excusare: IV22,1 u. uenire
ad; t exponere: 3,19,3 w. uenire; t
flere: 127,2 u. conuenire; t (gratulari:
130,1 ib.;) t impetrare: IV 11, 1 u. pe-
tere; t loqui: 127,2 u. conuenire; 1131,2
u. dicere; t (nuntiare: 1132,3 u. dicere;
t orare: IV 11, 1 1(. petere; VI 32, 1 u. c) mit-
tere ad; VII 12, 3 et 32,2 u. a) a) uenire ad ;)
t ostendere: IV 11,3 u. petere; t pe-
tere: 127,2 u. conuenire; petierunt (legati), uti
sibi concilium totius Galliae . . . indicere . . .
liceret: 130,4; IV 8, 3 m. esse; interea ne pro-
pius se castra moueret petierunt (legati) : IV
9, 1 ; qui (legati) in itinere congressi magnopere
ne longius progrederetur (c) orabant. cum id
non impetrassent, petebant, uti . . . prae-
mitteret . . .; ea condicione . . . se usuros
ostendebant: IV 11, 1. 3; 18, 3 u. d) respondere;
(VI(),2 u. c) mittere ad;) t poUiceri:
ll:i5, 1 ib.; IV 21, 5 et 22,1 «. a) a) uenire
ad; obsides daturos quaeque imperasset (sese
add. p) facturos (esse add. a.) poUiciti sunt
(hostes an legati?): IV 27, 1 ; VII 90, 2 u. c)
mittere; 1,15,2 et 3,34,2 u. a) a) uenire ad;
t posse: 3,19,3 u. uenire; t postu-
lare: 134,1 u. c) mittcre ad; t se proi-
cere: 127,2 «. conuenire; t proponere:
1,3,7 M. c) niittere ad; t (purgare:
VI 9, 6 ; VII 43, 2 ib.;) t q u eri : (1 37, 1 u.
uenire;) IV8,3 ii. esse; t (recusare: V6,
2 u. e) mittere ad;) t roferre: (IV 9,1 u.
dicore;) euocat ad se Caesar Massilia (c) XV
jirimos. cum liis agit .... commemorat. cuius
orationem legati donium referunt atque cx
auctoritato {CG) haec Caesari renuntiant:
1,35,3; t reuerti: (17,6 u. d) respon-
dere;) ubi ea dies, quam constituerat cum
logatis, uenit et legati ad eum reuerterunt
(reucrtuutur «): 18,3; (IV 9, 1 (/. dicere;) ut
erat constitiitum, ad cum logati rouertuntur :
IV11,1; t rogare: 111,2 el VII 5,2 it.
c) mittere ad; t (satia facere: V54,3
ib.;) t uelle; (1 7, (! u. A) rcspondorc;) 3,
27
419
legatus
420
19, 3 u. uenire; t haec eodem tempore
Caesari mandata referebantur et legati ab Hae-
duis et a Treueris ueniebant: Haedui que-
stum , quod : 137,1; legati ab his (Germanis)
uenerunt, quorum haec fuit oratio: IV 7,2; 27,
2 u. f) cum; Varronem . . . uisurum (c), quem
(c) ad modum tuto legati uenire et quae uelleut
exponere possent {ti. CC) : 3, 19, 3 ; Iccius
Eemus, . . . unus (c) ex iis, qui legati de pace
ad Caesarem uenerant, nuntium . . . mittit:
II 6, 4; interim (in itinere Eartx) a compluribus
ciuitatibus ad eum legati ueniunt: IV 18, 3; a
compluribus insulae (c) ciuitatibus ad eum
legati (legati ad euni a) ueniunt, qui poUice-
antur ^pollicerentur p) obsides dare: IV 21, 5;
ex magna parte Morinorum ad eum legati uene-
runt, qui se de superioris temporis consilio
excusarent . . . seque ea, quae imperasset, fac-
turos pollicerentur (p; poUicentur a): IV 22,
1 ; in Menapios atque in eos pagos Morinorum,
ab quibus ad eum legati non uenerant, du-
cendum (c) (exercitum) dedit : IV 22, 5; eodem
die legati ab hostibus missi ad Caesarem de
pace uenerunt : IV 36, 1 ; quo ex oppido cum
legati ad eum uenissent oratum, ut sibi igno-
sceret, . . . iubet: VII 12, 3; iam prope
hieme confecta . . . legati ad eum principes
Haeduorum ueniunt (uenerunt [3) oratum , ut
. . . subueniat : VII 32, 2 ; etiam Cingulo . . .
ad eum legati ueniunt quaeque imperauerit se
cupidissime facturos pollicentur: 1,15,2; cum
ad eum ex Thessalia Aetoliaque legati uenis-
sent, qui praesidio misso pollicerentur earum
gentium ciuitates imperata facturas, . . . misit :
3, 34, 2.
[i) ab e. pass.: quod legati . . . discesserant
atque is (c) dies indutiis erat ab his (iis 'p)
petitus: IV 12, 1.
b) praedicat.: 116,4 et VII 32, 2 u. a) a)
uenire ad ; a quo missi Dioscorides et Serapion,
qui ambo legati Komae fuerant . . ., ad Achil-
lam peruenerunt: 3,109,4; T 17,3 e< II
3, 1 II. c) mittere ad ; 3, 34, 4 ib. mittere.
e) obi.: accipere: 3,17,2 u. mittere ad ; 3,
17,5 u. recipere; t (adhortari: 1,34,3
«/. praemittere ;) 1 tamen quam mitissime
potest legatos appellat: VII 43, 4; T[
hoc facto proelio Caesar neque iam sibi legatos
audiendos neque condiciones accipiendas ar-
bitrabatur: IV 13, 1 ; quibus (legatis) auditis
liberaliter pollicitus hortatusque, ut in ea sen-
tentia permanerent, eos domum remittit et cum
iis una Commium: IV 21, 6; t quantum
in se facinus admisissent intellegebant : legatos,
quod nomen ad omnes nationes sanctum in-
uiolatumque semper fuisset, retentos ab se et
in uincla (e) coniectos: 1119,3; t
(continere: 1,51,3 u. a) a) esse;) t
barbari . . . legatos quoque uersum (c) dimit-
tere . . . coeperunt: 11123,2; 1 (hor-
tari: IV 21, 6 u. audire;) t interim saepe
ultro citroque cum legati (saepe cum leg. ultro
citroque (b) inter eos naitterentur, Arioui-
stus postulauit: 142,4; confirmare (Neruios)
sese neque legatos missuros neque ullam con-
dicionem pacis accepturos: 1115,6; celeriter
(^Veueti finitimique) missis legatis per suos
principes inter se coniurant: III 8, 3; sibi
. . . potestatem faceret iu Vbios legatos mit-
tendi: IV 11, 2; cum ultro in continentem
legatis missis pacem ab se petissent : IV 27, 5;
36, 1 u. infra mittere ad ; nuUum tempus inter-
miserunt, quin trans Bhenum legatos mitte-
rent: V55, 1; eodem Carnutes legatos ob-
sidesque mittunt: VI 4, 5; tertio die missis ex
oppido legatis de deditione arma conferri (c)
. . . iubet: VII 11,2; eo legati ab Aruernis
missi quae imperaret se facturos poUicentur:
VII 90, 2 ; probat rem senatus de mittendis le-
gatis; sed qui mitterentur non reperiebantur :
1,33,1; cuius prouinciae ab ea parte, quae
libera appellabatur, Jlenedemus, princeps earum
regiouum, missus legatus omnium suorum ex-
cellens studium protitebatur: 3,34,4; quibus
modis ad Oricum cum Libone de mittendis
legatis contendisset : 3, 90, 2 ; illi de deditione
missis legatis agere coeperunt (c) : 3, 97, 5;
Heluetii . . . legatos ad eum mittunt nobi-
lissimos ciuitatis, cuius legationis Nammeius
et Verucloetius principem (c) locum obtinebaut,
qui dicerent sibi esse in animo . . .; rogare, ut
. . . liceat : I 7, 3 ; (Heluetii) legatos ad Dumno-
rigem Haeduum mittunt, ut . . . impetrarent:
1 9, 2 ; Haedui . . . legatos ad Caesarem mittunt
rogatum auxihum: 111,2; Heluetii . . . legatos
ad eum mittunt; cuius legationis Diuico prin-
ceps fuit: 113,2; Heluetii omnium rerum in-
opia adducti legatos de deditioue ad eum mise-
runt: I 27, 1; placuit ei, ut ad Ariouistum
legatos mitteret, qui ab eo postularent, uti . . .
deligeret . . . . ei legationi Ariouistus respon-
dit : 1 34, 1. (2 ;) his responsis ad Caesarem rela-
tis (legatis X) iterum ad eum Caesar legatos
cum his mandatis mittit: 135,1; cognito Cae-
saris aduentu {(>) Ariouistus legatos ad eum
miltit: 142,1; biduo post Ariouistus ad Cae-
sarem legatos mittit (misit ^): 147,1; 47,1
e< 3 M. li. d) mittere; Remi . . . ad eum lega-
tos Iccium (c) et Andecumborium (c), primos
ciuitatis, miserunt, qui tlicereut (qui dic. oni. P) :
421
legatus
422
II 3, 1 ; (Senones) iegatos ad Caesarem de de-
ditione mittunt: 1112,5; maiores natu . . .
omnium . . . consensu legatos ad Caesarem
miserunt seque ei dediderunt (c): 1128,2;
(Aduatuci) inusitata specie commoti legatos ad
Caesarem de pace miserunt, qui . . . di.xerunt :
1131,1; uti ab iis <c) nationibus, quae trans
Rhenum incolerent, mitterentur legati <legationes
O. Sauppe) ad Caesarem <leg. ad caes. mitt. P),
qui <quae B-f^} se obsides daturas, imperata
facturas pollicerentur. quas legationes . . .: II 35,
1 ; (ialba . . . (a Nantuatibus, Veragris Sedunis-
que) missis ad eum undique lcgatis obsidibus-
que datis et pace facta constituit: 1111,4; illi
(Sotiates) ... ubi . . . nihil his rebus profici
posse intellexerunt, legatos ad Crassum mit-
tunt, . . . petunt: 11121,3; mittuntur etiam
(a Vocatibus et Tarusatibus) ad eas ciuit.ites
legati, quae . . .; inde auxilia . . . arccssuntur:
11123,3; Morini Menapiiquc supereraut, qui in
armis essent neque ad eum umquam legatos de
pace misissent: 11128,1; qui (Vbii) uni ex
Transrhenanis ad Caesarem legatos {om. fi)
miserant, amicitiam fecerant, obsides dederant:
IVIG, 5; liostes proelio superati . . . statim ad
Caesarem legatos de pacc miserunt; . . . pol-
liciti sunt: IV 27, 1 ; eodem die legati ab hosti-
bus missi ad Caesarem de pace ueuerunt: IV
36, 1 ; Pirustae <c) legatos ad eum mittunt,
qui doceant nihil . . . publico factum consilio,
seseque paratos esse demonstrent {Oiacc; de-
monstrant codd.; edd.) . . . satis facere: VI,
7; ueritus <indutiomarus ueritus P), ne ab
omnibus desercretur, Indutiomarus (om. fi)
legatos ad Caesarem mittit: scse . . . noluisse:
V3, 5; neque recusandi aut deprecandi causa
legatos ad Caesarem mitterc (Haedui) aude-
bant: V6, 2; interim Trinobantes . . . legatos
ad Caesarem miltunt pollicentur(|ue . . .; petunt:
V2(), 1; Cassiuellaunus . . . lcgatos per Atre-
l)atem ('omuiium de deditione ad Cacsareni
niittit: V22, 3; si ab armis discedere uelint, se
iidiutore utantur legatosque ad Caesarem mil-
taiit: V41,8; (Senones) missis ad Caesarem
satis faciendi <c) causa legatis, cum is . . .
iuHsisscl, dicto audientcs non fucrunt: V54, .'!;
(Mcnonos) necessario sententia dcsistuMt lcgatds-
quo deprecandi causa ad Caesarem mittunl ;
ailcunt <c) por Jlacduos: VI 4,2; qui (Mcnapii)
uni cx (iallia dc pacc ad Caesarem legatos
nuniquam miscrant; VI 5, 4; quibus rebus coacti
Menapii legalos ad eum pacis petcndac causa
mittunt: Vi(;,2; Vbii . . . pnrgamli sui <c)
causa ad eum legatos mittunt, qui doceant . . .;
petunt atque orant . . ., pollicentur: VI 9, 6;
Segni Condrusique . . . legatos ad Caesarem
miserunt oratum, ne: VI 32, 1 ; eius aduentu
Bituriges ad Haeduos . . . legatos mittunt sub-
sidium rogatum: VII 5,2; (Haedui) legatos ad
Caesarem sui purgandi <o) gratia mittunt: VII
43,2; cum . . . cognouissent . . . legatos ad
Vercingetorigem de pace et <de add. (3) amicitia
concilianda publice missos: VII 55,4; mittim-
tur de his rebus ad Caesarem legati : VII 89,
3; dicuntur . . . sententiae, ut legati ad Cae-
sarem mittautur, qui uoluntatem senatus ei
proponant: 1,3,7; omnes uno consilio Domi-
tium . . . custodiunt legatosque ex suo numero
ad Caesarem mittimt: 1,20,5; legatos ad Pom-
peium de compositione niitti oportere: 1,32,8;
ad quos legati mitterentur, his auctoritatem
attribui (JS'0; attribuit •.) timoremque eorum,
qui mitterent, significari (2^"0; -re ^) : 1, 32, 8 ;
interim Oscenses et Calagiurritani . . . mittunt ad
eum legatos seseque imperata facturos pollicen-
tur : 1, 60, 1 ; legatosque de pace primorum ordi-
num centuriones ad Caesarem mittunt (miUtes) :
1,74,3; (2,44, 1 u. e) numerus;) cui rei missis
<A'/).,- qui remissis Ov; qua re missis Briiitis) ad
Caesarem legatis <nuntiis O) auxilium ab eo pe-
tebant: 3,9,5; illi (Apolloniates) ad Caesarem
lcgatos mittunt oppidoque recipiunt: 3,12,3;
(reliquae linitimae ciuitates totaque Epiros)
legatis ad Caesarem missis quae imperaret
facturos pollicentur: 3,12,4; postulabat Cae-
sar, ut legatos sibi ad Pompeium sine periculo
mittere liceret, idque ipsi fore recipereut aut
acceptos per se ad eum perducerent: 3,17,2;
liccretne ciidbus ad ciues de pace (u. CC) tuto
(Voss.; duos 0(1; duo a/i; del. Ald.; Ap., Db.)
legatos mittere, quod etiam fugitiuis . . . licu-
is,set: 3,19,2; quae gens paucis ante mensibus
ultro ad Caesarem legatos miserat, ut suis
onmibus facultatibus utcretur, praesidiiuuque
ab eo militum petierat : 3, 80, 1 ; regemquc lior-
tatus est, ut ex suis necessariis quos haberet
maximae auctoritatis legatos ad Achillam mit-
teret . . . . a quo missi Dioscorides et Sera-
pion: 3,109,3; T[ obicere: 147,3 u. B.
d) mittere; t perducere: 3,17,2 «.
mittere ad; \ cognoscit . . . praemissos
etiam legatos (del. Ciacc.) Massilienses donium,
nobilcs (domi nobiles Ciacc.) adulescentes,
qiu)8 ab urbe discedens Pompeius erat adhor-
tatus, ne: 1,34,3; ^ si aut .\mbiorigem
aut oius legatos finibus suis rocopissent: VI
6, 3 ; *Lib() ne^iuc lcgalos (^acsaris recipere
<accip. l'aid) ncquc p(.'riculum pnicsdiro eorum:
-£1*
433
legatus
424
3,17,5; t remittere: IV21,6 u. audire;
(3,9,5 u. mittere ad;) f retinere: III
9,3 u. coicere.
d) dat. : postulauit deinde (c) eadem, quae
legatis iii mandatis dederat: 143,9; t
legatis respondit, diem se ad deliberandum
sumpturum; si quid uelleut, ad Idus April.
reuerterentur : 17,6; his (legatis) Caesar ita
respondit : 1 14, 1 ; quibus (legatis) pacem atque
amicitiam petentibus liberaliter respondet (c) :
IV 18, 3.
e) genet. : quo diligentius in reliquum tem-
pus a barbaris ius legatorum conseruaretur:
III 16, 4; f reliquae copiae missis ad
Varum noctu legatorum uumero centurionibus
sese ei dediderunt: 2,44,1; f oratio: IV
7,2 u. a) a) uenire; legatos ad eum mittunt,
qui doceant .... percepta oratione (accepta
ratione [i) eorum Caesar obsides imperat: V
1,8; t periculum: 3,17,5 u. v) recipere.
f) c. praep. : cum ab liis (legatis?) quaere-i
ret . . ., sic reperiebat: 114,1.
constituere cum legatis: 18,3 u. a) a)
reuerti; — cum iis una . . . mittit: IV 21, 6
u. c) audire; — una cum his legatis Commius
Atrebas uenit: IV 27, 2.
tabulae testamenti unae per legatos eius
Eomam (c) erant allatae: 3,108,4.
B. = VTtoaTQaTrjyog; a) subi.; a): (addu-
cere: V46,3 u. c) d) ad;) 1i (adhibere:
3,8,2 u. c) a);) ^ (adhortari: V 35, 8
u. c) a);) t (adire: 11111,2 u. d) mit-
tere;) t (legati) per se quae uidebantur
administrabant: 1120,4; 1| (adoriri:
1111,4 u. c) P);) 1 (aedificare: V 1, 1
u. d) praeficere;) t (agere: 2,1,1 u. c)
a); 3,19,2 u. d) mittere;) 3,51,4 u. f) partes;
t (ascendere: 121,2 u. c) p);) t (ca-
pere: VII 51, 2 u. c) J) cum;) t (com-
plere: 3,39,2 u. c) a);) t (concidere:
1111,4 u. c) p);) f concurrebant legati,
centuriones tribunique militum: 1,71,2; t
(conficere: VII 11, 3 u. A) reUaquere;) f
(coniungere: 3,39,2 u. c) a);) t (con-
stituere: VII 49, 1 u. d) relinquere;) t
continere: (11111,2 u. d) mittere;) in primis
monet (legatos), ut contineant miUtes: VII 45,
8; t curare: (11111,4 u. d) mittere;) V
1,1 u. d) praeficere; t (debere: 3,19,3
u. d) mittere; 3,51,4 u. f) officium;) t
deducere: (112,1 u. d) mittere; IV 22, 5 tt.
c) 7); VII 81, 6 u. c) a);) quibus rebus commoti
legati milites ex opere deducunt (diduc. i\'^),
oppugnatione desistunt; operibus custodias
relinquunt: 2,13,1; t (defendere: VII
81,6 u. c) a);) t *"1 consilium rem
deferunt (legati), magnaque inter eos ex-
sistit (c) controuersia : V28, 2; t (deli-
gare: 3,39,2 u. c) a);) t desistere,
(diducere): 2,13,1 u. deducere; t dimi-
care: 11117,7 u. y); % quod ab opere
siaguUsque legionibus singulos (del. A. Milter)
legatos Caesar discedere nisi munitis castris
uetuerat: 1120,3; t (distinere: III 11,
4 u. d) mittere;) t (ducere: IV 22, 5 u.
c) y); IV 38, 3 u. c) a); V 24, 2 ti. c) y) ;) t
(educere: VII 49, 1 u. d) reUnquere;) t
(efficere: 3,39,2 ii. c) a);) t iUi (legati)
repentina re perturbati . . . non neglegenda exi-
stimabant, maximeque hac re permoueban-
tur, quod . . .: V28, 1; t ^i ('egati)
propter propinquitatem et celeritatem hostium
nihil iam Caesaris imperium exspectabant:
1120,4; t (habere: VI 1, 1 «. c) <J) per;
1,30,4 u. g) C); 2,34,4 u. c) a);) t
(mandat (Eebilo legato), ut Libonem de con-
cilianda pace hortetur: 1,26,3;) t (in-
cendere: IV 38,3 rt. c) a);) t (inquit:
2,34,4 ii.;) t (instituere: 2,1,1 ib.;)
t (intellegere: VII 81, 6 ib.;) f (ire:
VII 47, 1 u. ib.;) t hoc idem reUqui
iuraut legati; tribuni {af; hos tribuni Ohl;
Vb.) militum centurionesque sequimtur : 3, 13,
4; t (loqui: 3,19,3 u. d) mittere;) t
(neglegere: V28, 1 u. existimare;) t
(obicere: 3,39,2 u. c) a);) t obtinere:
(VII 83, 3 u. c) a); 1,38,1 ib.;) 2,17,2 u. f)
offlcium; t (occupare: 1,37,1 u. c) fi);)
t (opponere: 3,39,2 u. c) a);) t (pa-
bulari: V17,2 ?{. c) <J) cum;) t (par-
tiri: 1,38,1 ti. c) a);) t posse: Vl,l m. d)
praeficere; t (praeesse: 119,4 u. c) a);
V24,5 u. e) P); 3,15,6 u. c) §) cum; 3,39,1
u. c) a);) t (prohibere: 11111,2 u. d)
mittere;) t (pronuntiare: 3,19,2 ib.;)
t (prosequi: 1111,4 u. e) p);) t (se
recipere: IV38, 3 M. e) a);) t (redu-
cere: 3,39,2 ib.;) t (reficere: V 1, 1 u.
d) praeficere;) t relinquere: 2,13,1 u.
deducere; t (scire: 3,15,8 u. c) S) cum;)
t (submergere: 3,39,2 u. e) a);) t
(subsequi: 1111,3 u. c) p);) t (suc-
cidere: IV38,3 u. c) a);) t (summit-
tere: VII 81, 6 *.;) t (tenere: IV 22,
6 u. c) P);) t (terrere: VII 49, 2 u. d)
relinquere;) t (tradere: 3,39,2 u. c) a);)
t (transportare: 3, 8, 2 «6.,-) t (uastare:
IV38,3 u. c) a);) t (uidere: Vn49,2
u. d) reUnquere.)
fl): administrari a (legatis): IV 23,5 u.
425
legatus
426
d) conuocare; t (exgpectari: 2,12,2 u.
&) [^) ;) t interim ab omnibus legatis quae-
storeque (c), quibus legiones tradiderat, cer-
tior factus est: V25,5; (53,6 u. d) prae-
ficere;) 1 ante id tempus fingi a legatis
amicisque Caesaris arbitrabantur : 3, 101 , 7 ; If
(opponi: VII 65, 1 u. c) d) ab;) ^ milites
. . . a (c) tribunis militum legatisque . . . re-
linebantur: VII 47, 2; quod . . . iudicauis-
lUt neque . . . a (c) tribunis militum legatisque
. lineri potuissent: VII 52, 1; 1 (teneri:
. ,. 37, 1 u. c) d) ab.)
y): cum tanta multitudine hostium . . . nisi
acquo loco . . . legato {del. Ciaec.) dimi-
caodum non existimabat: 11117,7.
b) praed^rlegatos esse: (V24,5 w. c) p);)
cuius pater Caesaris erat legatus: 1,8,2; ^t
(M. t ittiuium, quem mihi commendas, uel
regem Galliae faciam uel huuc Leptae dele-
gabo (Lamb.; delega Mcd.; uel tertiae legionis
legatum ManuL; uel Leptae legatum Orat.;
uel Leptide legatum Rutgerg.): ap. Cic. ad fam.
VII 5, 2.
c) uppositio; a) nom.; cui (castello) prae-
erat Q. Titurius legatus: 119,4; ubi paucis
ante imnis L. Valerius Praeconinus legatus
exercitu pulso interfectus esset: 11120,1; at Q.
(c) Titurius ct L. Cotta legati, qui in Mena-
piorum fines legioues duxerant, omnibus eorum
agris uastatis, frumentis succisis, aedificiis (que
add. (i) incensis . . . se (o) ad Caesarem rece-
peruut: IV 38, 3; L. Cotta legatus omnes cohor-
tes ordinesque adhortans in (c) aduersum (c)
08 (c) funda uulueralur: V35, 8; (legionisque
(c) decimae, quacum erat, continuo (OiJL;
contionatus codd.; quacum ierat C. Trebouius
legatus Paul) signa constituit (c) : VII 47, 1 ;)
M. Antonius et C. Trebonius legati, quibus
hae j)artes ad defendendum obuenerant, qua
ex parte nostros premi iutcllexcrant, his (c)
auxiliu ex ulterioribus castellis deductos sum-
niiltebant: VII 81, 6; hacc (castra) C. Antistius
Iteginus et C. (c) Canhiius Itebilus legati cum
duabuB legionibuB obtiuebaut: V1183, 3; Afra-
niua et Petreius et Varro, legati Pompei, quo-
rum unus Hispaniam citeriorem tribun tcyioni-
bus, ulttr ullcriorcm . . . duabus legionibus,
tertius . . . Lusituniam . . pari numcro legio-
nuMi obtintbat, oflicia intcr sc partiuntur, uti:
l,.'i.H, 1; C. TreboniuB lcgatu» . . . aggerein,
uiiieas turresquc ad oppiduui agere iustituit: 2,
1,1; hunc (c) Ilcbilus, legutus Caesaris, quem
Curio secuni ex Kicilia duxciat, quod niagnuiu
habcrc uhiiiii iii le iiiilitari sciebat , . . iiii|iiit:
2,34,4; huic oHicio pracpositus eiat Kulius
Calenus legatus, qui celeritatem in transpor-
tandis legionibus adhiberet: 3,8,2; huic officio
oppidoque M.' (c) Acilius (c) legatus praeerat.
is naues nostras interiorem in portum (c) . . .
reduxit et ad terram deligauit faucibusque por-
tus nauem onerariam submersam obiecit et huic
alteram coniunxit; super quas turrim (c) effec-
tam ad ipsum introitum portus opposuit et
militibus conipleuit tuendamque . . . tradidit:
3,39,1.2.
fj) acc. : 1 10, 3 u. d) praehcere ; L. Pisonem
legatum Tigurini eodem proelio quo Cassium
interfecerant : 1 12, 7; T. Labienum legatum pro
praetore cum duabus legionibus . . . summum
iugum montis ascendere iubet: 121,2; 112,1
u, d) mittere; 115,6 ib. relinquere; his (eique
(t. e. equitatui) p) Q. Pedium et L. Auruncu-
leiura Cottam legatos praefecit. T. Labienum
legatum cum legionibus tribus subsequi iussit.
hi nouissimos adorti et multa milia passuum
prosecuti magnam multitudinem eorum fugien-
tium conciderunt: II 11, 3. 4; III 11, 1 e< 4 u. d)
mittere; P. (c) Sulpicium Kufum legatum . . .
portum tenere iussit: IV 22, 6; IV 38, 1 u. d)
mittere; V24, 3 ib. praeticere; his militibus Q.
Titurium Sabinum et L. Auruncuieium Cottam
legatos praeesse (esse fi) iussit: V24, 5; VII
11,3 et 40,3 ti. d) relinqueie; VII 87, 1 ib.
mittere; C. Fabium legatum (om. [i; Flod.) et
L. Minuciuni Basilum (e) cum legionibus dua-
bus in Bemis conlocat: VII 90, 5; 1,26, 3 e< 30,
2 ?«. d) mittere; 1,36,5 ib. relinquere; C. Fa-
biuni lcgatum cum legiouibus III . . . in Hispa-
niam praemittit celeriterque saltus Pyrenaeos
occupari (-pare Paid) iubet: 1,37,1; 87,4 u.
d) praelicere; 2,24,2 ib. relinquere; 3,19,2 et
42, 3 ib. mittere.
y) dat. : reliquum exercitum Q. (c) Titurio
Sabino et L. (c) Aurunculeio Cottae legatis in
Menapios . . . ducendum ^deduceudum [i) dedit:
IV 22,5; ex quibus (legionibus) uuam in Mo-
rinos ducendam C. Fabio legato dedit: V 24, 2.
d) c. praep.: ab: (V53, 6 u. d) praeficere;)
praesidia . . ., quae ex ipsa coacta (c) prouin-
cia ab L. Caesare legato ad omues pjutes op-
ponebantur: VII 65, 1 ; qui (saltus Pyrenaei) eo
tempore ab L. Afrauio lcgalo praesidiis tcne-
bautur: 1,37,1; quam (legionem) cx Achaiu a
Q. (uchaia atque NUUtl) Futio \_fusio (^v) le-
gato euocauorat: 3, 106, 1 ; t l'cr siluas
ad T. Labienum legatum in hibernu porue-
niunt utque euui de rebus gestis certiorem fa-
ciunt: V37,7; ulterum (uuiitium) ud C. Fu-
l)iuiii lcgatuin (om. Q) mittit, iit iii Atrobatum
(c) liues legioueui adducat: V46, 3; VII 49, 1
427
legatus
428
u. d) relinquere; t cum Caesar pabulandi
causa tres legiones atque omnem equitatum
cum C. Trebonio legato misisset: V 17,2; Cae-
sar partitis copiis cum C. Fabio legato (om.
fi} et M. Crasso quaestore . . . adit (c) triper-
tito: VI 6,1; quae (cohortes) es castris minori-
bus eductae cum T. Sextio legato ceperant lo-
cum (loc. cep. p) superiorem: VII 51,2; lo-
quuntur ambo ex nauibus cum M.' (c) Acilio
et Statio Murco legatis, quorum alter oppidi
muris, alter praesidiis terrestribus praeerat. . . .
postulant , ut sint indutiae , atque ab iis (c)
impetrant .... Caesarem id summe sciebant
cupere: 3,15,6—8; ^ per M. Silanum,
C. Antistium Eeginum, T. Sextium legatos
dilectum habere instituit : VI 1, 1; Afranii etiam
filius . . . cum Caesare per Sulpicium legatum
agebat: 1, 74,6.
(1) obi.: (audire: 3,19,3 ii. mittere;) t
commouere: 2,13,1 u. a) a) deducere; f
(conlocare: VII 90, 5 ii. c) fl);) % in-
terim legatis tribunisque militum conuocatis
. . . quae fieri uellet ostendit monuitque , . . .
ad nutum et ad tempus omnes res ab iis (c)
administrarentur. his dimissis ... constituit:
IV 23,5. 6; t (ducere: 2,34,4 u. c) a);)
t (certiorem facere: V37,7 u. c) S) ad;)
t uti eos (legatos) testes suae quisque uirtutis
haberet: 152,1; t (interficere: 112,
7 u. c) (i); 11120,1 u. e) a);) interfectos esse
legatos cluo (e): V38, 3; t uti aut iterum
conloquio diem constitueret aut . . . ex (c)
suis legatis (del. (Dauis.;) Dt., Rold.; legatum
Dauis.) aliquem ad se mitteret: 147,1; lega-
tum (ex (c) suis add. codd.; edd.; del. Viel/i.)
sese magno cum periculo ad eum missurum et
hominibus feris obiecturum existimabat : 1 47,
3 ; inita (c) aestate in ulteriorem (c) GalUam
qui deduceret Q. Pedium legatum misit : II 2,
1 ; itaque T. Labienum legatum in Treueros
. . . cum equitatu mittit. huic mandat, Remos
reliquosque Belgas adeat atque in officio con-
tineat Germanosque . . . prohibeat: 11111,1.2;
Q. Titurium Sabinum legatum cum legionibus
tribiis in Veuellos (c), Coriosolitas (e) Lexo-
luosque mittit, qui eam manum distinendam
curet: 11111,4; Caesar ijostero die T. Labie-
num legatum (om. h) . . . in Morinos . . .
misit: IV 38,1; (V17,2 u. c) ^) cum;) mittit
primo (c) Brutum adulescentem cimi cohorti-
bus Caesar (o), post cuni aliis C. Fabium lega-
tum : VII 87, 1 ; itaque Caninium Kebilimi lega-
tum (legat. W), f:\miliareni uecessariumgwe
Scribonii Libonis, mittit ad eum conloquii
causa: 1,26,3; mittit in Sardiniam cum legione
una Valerium legatum, in SicUiam Curionem
pro praetore: 1,30,2; mittit P. Vatinium lega-
tum ad ripam ipsam iluminis, qui ea, quae
maxime ad pacem pertinere uiderentur, ageret
et crebro magna uoce pronuntiaret , liceretne
.... multa suppliciter locutus est, ut de sua
atque omnium salute debebat, silentioque ab
utrisque militibus auditus : 3, 19, 2. 3; in Epirum
rei frumentariae causa Q. Tillium et L. Canu-
leium legatum (-tos f) misit: 3,42,3; t
monere: IV 23, 5 u. conuocare; (VII 45,8 m.
a) a) continere;) t obicere: 147,3 «.
mittere; t permouere, perturbare: V
28, 1 !<. a) a) existimare ; t ei munitioni
. . . T. Labienum legatum praefecit: 110,3;
Caesar singulis legionibus singulos {del. Miller)
legatos et quaestorem praefecit: 152,1; his
(eique p) Q. Pedium et L. Aurunculeium Cot-
tam legatos praefecit: 1111,3; legatis imperat,
quos legionibus praefecerat , uti quam plurimas
possint (-sent X; edd.) hieme naues aedificandas
ueteresque reficiendas curent (curarent a; edd.) :
Vl,l; hia (legionibus) M. Crassum quaestorem
(A7-,- Ald.; quintum a; om. fl) et L. Munatium
Plancum et C. Trebonium legatos praefecit: V
24,3; ab L. Roscio (legato add. ji ; quaestore
add. a; Sclin.; del. Oud.) , quem legioni ter-
tiae decimae praelecerat, certior factus est: V
53, 6 ; legatisque, quos singulis legionibus prae-
fecerat, quid fieri uelit (c) ostendit: VII 45, 8;
duas legiones suas antecedere, reliquas subse-
qui iussit . . ., eique negotio Q. Fufium Cale-
num legatum praeficit: 1,87,4; t prae-
mittere: 1,37,1 u. c) p);) t (praepo-
nere: 3, 8, 2 M. c) a);) t iti altera partc
fiuminis Q. Titurium Sabinum legatum cum
sex cohortibus relinquit (reliquit R-p; Flod.):
II 5, 6 ; Haedui de consilio legatorum , quos
Caesar ad exercitum reUquerat, copias . . . sub-
sidio Biturigibus mittunt: VII 5, 3; ea qui con-
ficeret, C. Treboniura legatum relinquit: VII
11,3; C. (c) Fabium legatum cum legionibus
duabus castris praesidio relinquit (reliquit a) :
VII 40, 3; ad T. Sextium legatum, quem mino-
ribus castris praesidio reUquerat, misit, ut co-
hortes . . . celeriter educeret et sub infimo coUe
. . . constitueret , ut, si nostros loco depulsos
(c) uidisset, quo minus libere hostes inseque-
rentur terreret: VII 49, 1. 2; C. Trebonium lega-
tum ad oppugnationem Massiliae relinquit: 1,
36,5; C. Trebonius legatus, qui ad oppugna-
tionem Massiliae relictus erat, . . . instituit : 2,
1,1; ibi C. Caninium Rebilum legatum cum
129
legatus — legio
430
legionibus reliquit: 2,24,2; ^ sequi: 3,
j 13,4 u. a) a) iurare; ^ (uulnerare: V
' 35,8 M. e) a).)
e) dat.: (dare: IV 22, 5 d V24,2 u. c) J');)
^ quod (c) praeterea nauium longarum habe-
bat (c), quaestori (quaestoribus [i), legatis
praefectisque distribuit: IV 22,3; ^ im-
perare: Vl,l u. d) praeficere; ^ (man-
dare: 11111,2 «. d) mittere; 1,26,3 n. a) a)
hortari;) ^ (obuenire: VII81,6 u. c)
a);) ^ ostendere: (IV 23, 5 ;/. d) con-
uocare;) VII 45, 8 u. d) praeficere; ^ id
eane de causa, quam legatis pronuntiarunt
{pr. ctld.; prouuntiarint a; pronuntiauerint p),
an perfidia adducti fecerint: VII 5, 6; ^
legatisque nostris renuntiant: VII 5,5; *[
tradere: V25,5 «. a) [i) fieri ; ^ (uideri:
1120,4 w. a) a) administrare.)
f) g:enct.: de consilio legatorum: VII 5, 3
I u. d) relinquere; *[ quod detrimentum
culpa et temeritate legati sit acceptum: V52,
6 ; ^ neque se ignorare , quod esset o f f i-
cium legati (-to hpr.}, qui fiduciariam operam
obtineret {u. CC): 2,17,2; *■ aliae enim
>unt legati partes atque imperatoris: alter
omnia agere ad praescriptum , alter libere ad
summam rerum consulere debet: 3,51,4; ^
(pedes: 2,12,2 ;/. g) ^);) •; temeritas:
V 52, 6 H. culpa.
(quorum alter: 3,15,6 u. c) d) cum; quo-
rum unus: 1,38,1 u. c) a).)
s:) c. praep.; a) ab: (cuocare a legato : 3,
100,1 II. (') (J> ab;) \ (impetrare: 3,
15, 7 ib. cum.)
fi) ud: Arpineius et lunius quae audierant
(c) ad legatos deferunt: V28, 1; \
(mittere ad: Vn49,l u. d) relinquere;) «;
peruenire ad: (V37,7 «. c) d) ad;) ubi hostes
ad legatos cxercitumque perucneruut, uniuersi
se ad pcdes proiciunt ; orant, ut aduentus Oae-
saris exspectetur: 2,12,2 {Np. 3); t ^d
legntos atque exercitum supplices manus ten-
duut: 2,11,4 (Np. 12,1).
y) eum: consilio cum legatis et quaestore com-
municato . . . accidit; IV 13, 4; ^(loqui:
*• 3,15,6 u. c) d) cum;) ^ (mittere: V 17,
2 ih.;) ^ (partiri: VI 6, 1 ib.)
()') cx: aliquem ex suis legatis: 147,1 u.
d) mittere; cf. ibiil. 147,3.
e) liitcr: exsisterc: V 28, 2 u. n) a) deferre.
'Q) pcr: (ngere: 1,74,6 «. c) d) pcr;) 1
in Lucanis Itrutliisque i>er Icgalos suos ciuium
Uoniiinoiiim dilectus haliobat: 1,30, 1.
[Fulso: liis rcsponsis ud Caesurem relntis (/';
legatis X) iterum . . . Caesar legatos . . . uiit-
tit: 135,1.]
Le^ati dieuntur bi a) Caesaris: M.' Aci-
lius: 3,15,6; 39,1; C. Antistius Reginus: VI
1,1; VII 83, 3; M. Antonius: VII 81, 6; L.
Aurunculeius Cotta: 1111,3; IV 22,5; 38,3;
V24,5; 35,8; L. Caesar: VII 65,1; 1,8,2; C. Ca-
ninius Rebilus : VII 83, 3 ; 1, 26, 3 ; 2, 24, 2 ; 34,
4; L. Canuleius: 3,42,3; C. Fabius: V24,2;
46,3; VI 6,1 (c); VII 40, 3; "87, 1; 90,5 (c);
1,37,1; Q. Fufius Calenus: 1,87,4; 3,8,2;
106,1; T. Labienus: 110,3; 21,2; 1111,3; III
11,1; IV38, 1; V37,7; L. Munatius Plancus:
V24,3; Q. Pedius: 112,1; 11,3; (L. Roscius:
V53,6;) T. Sestius : VIl.l; VII 49,1; 51,2;
M. Silanus: VI 1,1; Statius Murcus: 3,15,6;
P. Sulpicius Rufus: IV 22, 6; 1,74,6; Q. Titu-
rius Sabinus: 115,6; 9,4; 11111,4; IV 22,5;
38,3; V24,5; C. Trebonius: V17,2; 24,3;
VII11,3; (47, 1;> 81,6; 1,36,5; 2,1,1; Vale-
rius: 1,30,2; P. Vatinius: 3,19,2.
b) Pompei: L. Afranius: 1,37,1; 38,1; Pe-
treius: 1,38,1; Varro ib.
c) aliorum: L. Piso: 112,7; L. Valerius
Praeconinus: 11120,1.
Adiect.: (aliqui: 147,1; alter: 1,38,1; 3,
15,6;)duo:V38,3; (3,19.2;) Heluetii: 1 14,
1; Massilienses, (nobiles): 1,34,3; (no-
stri: VII5,5;) omnes: V25,5; reliqui: 3,13,
4; singuli: 152,1; II 20,3; (tertius, unus:
1,38,1.)
legio. A. subi.; a): abesse: 1117,2 «.
ucnire iu; % couclamant legiouis Xlll.,
qu.^e aderat, milites: 1,7,7; (V48,6; 1,15,6;
3,36,1.6 «. F. c) a) adesse;) f (adoriri:
1111,4 «. concidere;) ^ (adpropin-
quare: 1,51,5 «. D. signa;) ^ princeps-
que decima legio per tribunos militum ei gra-
tins egit, quod de se optimum iudicium fecis-
.set: 141,2 ; deinde reliquae Iegione« cum tribunis
(per tribunos p) militum et primorum ordinuni
centurionibus (-ones [i) cgerunt, uti (per eos aM.
[i) Caesari satis facereut: se neque (c) umqunni
dubitasse neque timuisse neque de summa belli
suum iudicium . . . csse existimauisse. eorum
satisfactione accepta . . . profectus est: 141,3.
4; t (amittere: 3,(!7,3 «. es.se in;) ^
antecedere: 1,87,4 «. subsequi; ^ (ascen-
dere: 121,2 «. F. c) a) ascendere;) 1
attingere: VII 51, 3 u. consistere; ^
uudere: 1117,3 ib.: VIII, 7 u. F. b) per-
uenire.
cireummunire: 3,(!6,2 «. ponere; ^
claudere: II 19,3 «. csse prncsidio; ^
coepissc: 1119,5 «. ueuirc; (1,51,5 u. 1).
431
legio
432
signa;) 3, 45,2 u. occupare; t (cognoscere:
1126,5 u. uersari; 2,20,4 u. considere;) f
conari: 3,69,2 u. resistere; t (hi (equi-
tatus et legiones?) nouissimos adorti et multa
milia passuum prosecuti magnam multitudinem
eorum fugientium conciderunt: II 11, 4;)
t (se conferre: 2,18,6 u. F. c) a) se con-
ferre;) t decima legio ... se . . esse
ad beUum gerendum paratissimam confir-
mauit: 141,2; t congredi: 1123,3 u.
proeliari; (1,40,3 u. transire;) t tribunos
militum monuit, ut paulatim sese legiones
coniungerent et conuersa signa in hostes
inferrent: 1126,1; t (conquiescere: 1,
41,6 u. B. reducere;) t interea legio XII.
Caesarem consequitur: 1,15,3; t tus
cognitis rebus altera es duabus legionibus, quae
uernacula appellabatur (-atur bli^) , ex castris
Varronis . . . signa sustixlit seseque Hispalim
(N; tiispali Ox) recepit atque in foro et porti-
cibus siue maleficio consedit: 2,20,4; t
qua (legione) pulsa impedimentisque direptis
futurum, ut reUquae contra consistere non
auderent: 1117,3; cum (c) in dextro cornu
legio duodecima et non magno ab (om. a) ea
(om. p) interuallo septima constitisset : II 23,
4; cum septimam legionem, quae iusta con-
stiterat, item urgeri ab lioste uidisset: II 26,
1; (VII 47,1 M. D. signa;) VII 49, 3 m. F. c) a)
progredi; sed intolerantius Gallos insequentes
legio decima tardauit, quae pro subsidio paulo
aequiore loco constiterat : VII 51, 1 ; legiones,
ubi primum planitiem attigerunt, infestis contra
hostes (c) signis constiterunt (-rant M): VII
51, 3; primo concursu ab (c) dextro cornu, ubi
septima legio constiterat, hostes . . . in fugam
coiciuntur: VII 62, 3; perturbatis antesignanis
legio, quae in eo cornu constiterat, locum non
tenuit (locum continuit NOx) atque in proxi-
mum collem sese recepit : 1, 44, 5 ; (79, 4 u. D.
signa;) prius quam plane legiones (suspeetum.
Np.) explicari et consistere possent: 2,26,4;
t (contendere: VI3,1 u. B. cogere; 2,20,1
u. F. c) a) contendere;) t (continere:
1,44,5 u. consistere;) t conuenire: 1,
7,7 u. B. euocare; t (conuertere: II
26, 1 u. sese coniimgere.)
(depopulari: VI 33, 2««. D. numerus;) t
desistere: Vll,l u. B. reuocare; t di-
metiri: 1119,5 tt. uenire; t dimicare:
VII 6, 3 u. B. arcessere; t (dimittere:
1119,5 u. uenire;) t discedere: VI 39,
4 u. redire; t (dubitare: 141,3 u. agere.)
egredi: VII 1,7 u. F. 1)) peruenire; (VII
60,4 ««. F. c) a) egredi;) 1,40,3 u. transire;
t erant, ut supra demonstratum est, legiones
Afranii III, Petrei duae : 1, 39, 1 ; erat ciuile
bellum . . ., legiones eae (hae s:) , quae paulo
ante apud aduersarios fuerant : 2, 29, 3 ; —
legiones, quas expeditas esse iusserat, por-
tis incensis intromittit atque oppido potitur:
\1I11,8; (se esse paratissimam: 141, 2 u.
confirmare;) se cum sola decima legione iturum,
de qua non dubitaret, sibique eam praeto-
riam cohortem futuram: 140,15; — inde
duae legiones, quae proxime conscriptae erant,
totum agmon claudebant praesidioque im-
pedimentis erant: 1119,3; interira milites le-
gionum duarum, quae in nouissimo agmine
praesidio impedimentis ftierant, . . . conspicie-
bantur : II 26, 3 ; alteram (legionem) alteri prae-
sidio esse iusserat: 3,89,1; cum esset legio
praesidio Messanae: 3,101,3; — (esse ad: 3,
16, 1 u. F. c) a) esse ;) — quam plurimas pos-
sit (c) iis legionibus, quae sint (Prockseh;
sunt X; edd.) apud eum, naues instituat: V
11,4; 2,29,3 u. siipra (esse); — erat omnino
in Gallia ulteriore legio una: 17,2; quod in-
stituto Caesaris semper duae (due semp. P)
legiones pro castris excubabant (-banint (i)
pluresque partitis temporibus erant in opere:
VII 24, 5; reliquas cohortes, numero XXXIII,
in quibus erat legio nona (non o/} multis
amissis centurionibus deminutoque militum nu-
mero, . . . eduxit: 3,67,3; erant in sinistro
comu legiones duae: 3,88,1; t duas legio-
nes in armis excubare iubet: VII 11,6; 24,5
u. esse in; t (existimare: 141,3 u.
agere.)
castra f aeere: 1,87, 4 ti. subsequi; — im-
petum facere: 3,69,2 u. resistere; — quam
in partem legio iter fecisset: IV32, 1; (1,39,
3 u. F. c) a) facere; — (seditionem facere:
1,87, 3 u. A. b) flagitari; — ) (decimam legio-
nem subsidio nostris misit. qui . . . nihil ad
celeritatem sibi reliqui fecerunt: 1126,5;
t ferre: VII 17, 4 u. B. appellare; t
(frumentari: IV32, 1 ti. B. mittere.)
(gerere: 141,2 u. confirmare.)
hiemare u. liiemo p. 1497 (8 (11) loc.};
(III 6, 5 u. B. perducere.)
(incendere: VII 11, 8 u. esse expeditas;)
t signa inferre: 1126,1 u. sese coniungere;
t (instare: 2,43,2 u. F. c) a) instare;) t
(ire: 110,3; 40,15; VI33,3; 3,34,2 u. F. c)
a) ire.)
munire: 1119,5 ti. uenire; (1,42,1 u. C.
attribuere;) 3,45,2 u. occupare.
se obicere: 3,66,2 u. ponere; t (ob-
tinere: VII 83,3 u. F. c) a) obtinere;) t
433
le^o
434
(C. Fabium legatum cum legionibus III . . .
praemittit celeriterque saltus Pyrenaeos occu-
pari (occupare Paul) iubet: 1,37,1;) cum
legio Caesaris nona praesidium quoddam (prae-
sidio collem Ciacc.) occupauisset et munire
coepisset: 3, 4.5, 2; ^ occurrere: (V47,3 u.
F. c) a) occurrere; 1,40,4 u. B. traicere;) 3,
98,3 M. reuerti; ^ (opprimere: 1,51,4
n. F. c) y.) proficisci.)
(pabulari: V17, 2 u. B. mittere;) ^
percipere: VII 27, 2 u. B. cohortari; ^
(peruenire u. oaui p. 760 extr. peruenire
cum legionibus (6 loc); ^ (petere: VII
•50,4 u. F. <■) a) egredi;) ^ superioribus
diebus nona (non a) Caesaris legio, cum se
obiecisset Pompeianis copiis atque opere {c^,
ut demonstrauimus, circummuniret, castra eo
loco posuit: 3,66,2; ^ duabus legioni-
bus . . . relictis, ut, si quo opus esset, subsidio
duci possent: 118,5; V27,5 u. uenire extr.;
( V 38, 4 M. B. opprimere ;) 2, 26, 4 u. consistere ;
3,8,1 u. B. transportare; ^ (postulare:
1,87,3 u. b) flagitari;) ^ item alia in
parte diuersae duae legiones, (et add. Oiacc.)
undecima et octaua, profligatis Veromanduis
(c), quibuscum erant congressae {ego; con-
gressi codd.; edd.) , ex loco superiore in ipsis
fluminis ripis proeliabantur: 1123,3; ^
proficisci: V46,2 w. uenire ad; impedimenta
ad Labienum . . . mittit duasque ad eum le-
giones {AQ^; leg. ad eum BM) proficisci iubet:
VI 5, 6; (proficisci cum legionibus n. cnni
p. 761 sq. (l:j loe.) ;) *i (profligare: II
23.3 u. proeliari;) T progredi: VII 45, 5
u. B. mittere; (VII 49,3 u. F. c) a) progredi;)
3,45,6 «. se recipere; ^ (prosequi: II
11.4 u. concidere.)
8C recipere: 1,44,5 u. consistere; 2,20,4
«. considere; si sine maximo detrimento legio-
nes (legio nona Ciace.; legio jV;>.) Caesaris
8e.se recepissent (-set Ciacc. ; iVp.) inde , quo
temere essent progrcssae (esset progressa Ciaec. .-
Np.): 3,45,6; quod eo pulsa (pulso l) legio
sese receperat («. CC): 3,67,6; ^ redisse
primo legione» credunt, quas longius diseessisse
ex captiuis cognoucrant: VI 39,4; % re-
manere: 3,97,3 u. I). pars; ^ (repel-
Icre: 1,79,4 u. 1). signa;i t requio-
sccre: 3,98,3 u. rcucrti; ^ cum diuersac
legiones ( Ciacc. ; diuersis legionibus codd. ; cdd. ;
diuersis locis legiones V. ; u. CC) aliac nlia in
parte IioBtibus resiBterent; 1122,1; Vll,l
«. B. reuocnrc; lcgio Poniiieiana (ponipeiiuia
legio Olil) cclcris (c) nyie subsidii contiiiiuitii
ab decumana portii resisterc conabatur (.bVe/)//.;
t.Okio. CuCHur- li.
conatur eodd.) atque ultro in nostros impetum
faciebat: 3,69,2; T hac adhibita diligentia
ex castris sibi legiones alias occurrere et eas,
quas secum duxerat, in uicem requiescere atque
in castra reuerti iussit: 3,98,3.
(satis facere: 141,3 u. agere;l 1
sequi: 3,106,1 u. B. euocire; ^ (sol-
uere: V8, 2 u. F. c) a) soluere;) T Cae-
sar praemisso equitatu confestim legiones sub-
sequi iussit: V18, 4; reliquas legiones ex hi-
bemis euocat et subsequi iubet : 1, 8, 1 ; reliquas
legiones, quae longius Memabant, subsequi
iubet: 1,37,2; duas legiones suas antecedere,
reliquas subsequi iussit, ut non longo inter se
spatio castra facerent : 1, 87, 4 ; Caesar . . . pro-
grediebatur legionemque unam minoribus itineri-
bus subsequi iussit : 3, 102, 1 ; — (subsequi cum
legionibus u. cnni p. 762 (.3 loc.).)
tardare: VII 51, 1 «/. consistcre; 1
quem locum XII. {AQ'^; quintadecima BM;
Fr.) legio tenebat: VII 62,4; 1, 44, 5 «. consi-
stere; 3,88,1 u. F. c) a) tenere; ^ (timere:
141,3 M. agere;) t tollere: 2,20,4 «. con-
sidere ; ^ exisrimabant tribus ( CC) locis t r a n s-
ire legiones: VII 61,4; huc cum cotidiana con-
suetudine egressae {Juriuius: congressae codd.)
pabulatoribus praesidio propiore ponte legiones
(Ap. ; proprio relegiones a; proprio legiones
Ofhl; propiore ponle legiones Db.; priores
legiones Kran.) Fabianae duae flumen transis-
sent: 1,40,3; (3,33,1 u. F. c) a) transire;)
*: tueri: 1,38,2 ib. tueri; (3,34,1 u. B. de-
ducere.)
interim legiones sex {om. p^, quae primae
(ante fl) uenerant, opere dimenso (dimisso
p) castra munire coeperunt: II 19,5; cuni duas
uenisse legiones missu Caesaris cognoscunt:
VI 7, 2; (reliquae (legiones) nondum conuene-
rant {Ofhl; uener.-int Xa; Xp., Dl.): 1,7,7;
39,3 u. F. c) a) facere;) (exstinctis rumoribus
de auxiliis legionum, quae cum Pompeio per
Mauretani.im uenire dicebantur: 1,60,5; 2,43,
2 u. F. c) a) instare;) — iubet media nocte
legionem proficisci celeriterque ad se uenire:
V46, 2; 46,4 u. F. c) a) uenire; eo triduo legio
VIII. ad eum uenit cohortesquc . . . XXII
equitesque . . . CCC. quorum aduentu altera
Ciistra . . . ponit: 1,18,5; neque Brundisio
naues legionesque ad Caesnrem uenicbant: 3,
25,1; — neque esse quicquam negotii, cum
prima legio in cnstra uenissot reliquaeque
legiones magiium spatium abessent, hanc sub
snrcinis lulorlri: 1117,2; — eo lcgiones XII,
equitntuiu onincm uciiire iusserat : 3, 2, 1 ; (22,
2 u. V. c) a) extr.;) — (nuxilio ucnire: 3,
28
435
legio
436
51,1 M. F. c) y.) iienire;') ne qua legio alteri
(P; alterae a; eUd.; del. Weidncr) legiom sub-
sidio uenire posset: V27,5; f (legio-
nem subsidio nostris misit. qui cum ex equi-
tum . . . fuga quo in loco res esset quantoque
in periculo et castra et legiones et imperator
uersaretur cognouissent: 1126,5.)
b) ab c. pass.: Petreius atque Afranius cum
stipendium ab legionibus paene seditione facta
flagitarentur {Ald.; -retur codd.), . . . Cae-
sar ut cognosceret postulatum est: 1,87,3;
T (nuntiari: VII 62, 6 u. D. tribuni.)
c) abl. abs.: conferta legione ex omni-
bus partibus tela coici animaduertit: IV 32, 3;
Tf (diuersis legionibus: 1122,1 u. a) re-
sistere.)
B. obi. : abducere: 1,9,4 u. retinere; \
accipere: 1,14,3 u. disponere; 2,23,1 ti.
transportare; f ad C. Fabixun legatiun
mittit, ut in Atrebatum (c) fines legionem ad-
ducat: V46, 3; tribus ante exactam liiemem
et constitutis et adductis legionibus . . . docuit:
VI 1, 4; Caesar legiones tres Massiliam adducit:
1,36, 4 ; Scipio . . . Larisam legiones adduxe-
rat: 3,80,4; legiones sibi alias ex Asia adduci
iussit, quas ex Pompeianis militibus confecerat :
3, 107, 1 ; t Caesar superius institutum
seruans X. legionem in dextro cornu , nonam
(non iam a; IX h) in sinistro conlocauerat,
tametsi erat (erant af) Dyrrachinis proeliis
uehementer attenuata (-tae af), et huic sic
adiunxerat {cgo; ad af; adiunxit Ohl; edd.)
octauam , ut paene unam (om. hl) ex duabus
efficeret: 3,89,1; 1f adoriri: 1117,2 u.
A. a) uenire in ; (VI 7, 1 u. F. c) (i) adoriri) ;
1[ cum in opere singulas legiones (singulos
legionarios Pluyg.) appellaret et, si acerbius
inopiam ferrent, se dimissurum oppugnationem
diceret: VII 17, 4; — u. praeterea appello
p. 288 y) (5 loe.); t si legiones in pro-
uinciam arcesseret (fi; arcerseret a; accerseret
Dt.'^} , se absente in itinere proelio dimicaturas
intellegebat : VII (3,3; H attenuare: 3,
89, 1 zt. adiungere; ^ Crassum Samaro-
briuae praeficit legionemque ei (|i; om. a; edd.)
attribuit: V47,2; prouinciae Q. (c) Cassium
praeficit; huic IIII legiones attribuit: 2,21,3.
quorum pars *ab aperto latere legiones cir-
cumuenire . . . coepit: 1123,5; cum multi-
tudine hostium castra compleri , (nostras add.
a; Fr.; del. Np.: castr. compl. uostra, leg. a'-;
Db., Dt., Hld.; castr. nostra conipl., nostras
leg. &; Schn.), legiones prenii et paene cir-
cumuentas teneri . . . uidissent: 1124,4; «[
proximis quattuor coactis legionibus de im-
prouiso in fines Neruiorum contendit: VI 3,1;
VII 9, 5 u. F. b) mittere ; ^ legionibusque
(legiones p) [intra uineas (c)] in occulto ex-
peditis (expeditas (i) cohortatus (cohortatur
p) , ut aliquando pro tantis laboribus fructum
uictoriae perciperent, . . . signum dedit: VII
27,2; i; Brundisium cum legionibus VI
peruenit, ueteranis III et (c' reUquis, quas ex
nouo dilectu confecerat atque in itinere com-
pleuerat: 1,25,1; dilectum habuit tota pro-
uincia, legionibus completis duabus cohortes
circiter XXX alarias addidit: 2,18,1; \
conficere: 1,25,1 ?(. complere; 3,107,1 u.
adducere; t confirmare: 3,69,2 u. A.
a) resistere; t Ciliciensis legio coniuncta
cum cohortibus (cum coh. om. Nhl) Hispanis,
quas traductas ab Afranio docuimus, in dextro
cornu erant conlocatae. has firmissimas se ha-
bere Pompeius existimabat : 3, 88, 2. 3 ; "[
Ciceronem pro eius merito legionemque con-
laudat: V52,3; t conlocare «<. con-
!oco p. 6.55 a) aa) et fi) aa) (4 -\- 4 (.5) loc);
t conscribere u. conscribo B. p. 664 sq.
(9 loc); t (conspicere: 1,40,7 u. D.
signa;! t constituere u. coniiititao
p. 686 (7 loc); VI 1,4 u. adducere; t
si reliquam partem hiemis imo loco legiones
contineret: VII10,1; t conuertere:
1,4,5 u. D. infamia; t (corripere: 1,2,
3 u. retinere;) t (legiones eftecerat . . .
duas ex Asia, quas Lentulus consul conscri-
bendas curauerat: 3,4,1.)
dare legionem ducendam u. do p. 946
(3 loc.): *[ celeriter ab opere deductis
legionibus .aciem instruit : 2, 26, 3 ; legiones equi-
tesque ex Syria deduxerat (deduxit Ciacc.):
3,31,3; Caesar . . . deducta Orico {del. Patd)
legione, quam tuendae orae maritimae causa
posuerat, . . . existimabat: 3,34,1; interim
Pompeius ... V legiones {Np.; V':' legione
af; V (uel V'am) legionem Ohl) ab opere de-
ductas {Np.; deducta af; deductam Ohl) sub-
sidio suis duxit: 3,69,1; u. praeterca dednco
p. SS6 (i) (S loc); tdeligere: 146,3 u.
D. periculum; (1,80,4 u. relinquere;) t de-
pellere: 3,52,2 u. D. impetus; t quod
legionem neque eam (fi; tam a) plenissimam
detractis cohortibus duabus et compliuibus
singillatim . . . absentibus (c) propter pauci-
tatem despiciebant : 1112,3; t legionem
Caesar, quam equis deuexerat (i?-,S; uexerat
a; Fr., Hold., Dt.-} , passibus ducentis ab eo
tumulo constituit: 143,2; t (dici: 1,60,
5 u. A. a) uenire;) t iter ad legiones ha-
bebat, quas a Caesare acceptas in Apulia hi-
437
legio
438
bemonim causa disposuerat: 1,14,3; quas
(legiones) Xarboue < Cabillonae Oiacc.) circum-
que ea loca biemaudi causa (CC) disposuerat:
1,37,1; ^ legionea a praesidio atque im-
pedimentis iuterclusas maxiuium iiumen disti-
uebat (destinabat a): VII 59,5; '. coac-
tus est aliter . . . exercitum in hibernis con-
locare legiouesque in plures ciuitates distri-
buere: V24, 1; ad hunc modum distributis
legionibus facillime inopiae *rei frumentariae
sese mederi posse existimauit: V24, 6; '
ducere u. daco p- 'fG^ (11 loe.).
educere u. edaco p. MO a) et b) '•/ loc.)
et p. 091 i 7 loc.J; ^ dilectuque habito
duas legiones effecerat: 1,31,2; 3,4,1 m. tra-
ducere; 3,89,1 u. adiungere; ^ (eligere:
1,80,4 u. relinquere;) ^ eripere: 1,2,3
«. retinere; imuriam in eripiendis legionibus
(Ald.; legibus codd.) praedicat: 1,32,6; *^
hanc enim (legionem) initio tumultus euocaue-
rat; reliquae nondum conueueriint {Oflil: uene-
rant iV'o,- Sp., Dt.): 1,7,7; reliquas legiones ex
hibemis euocat et subsequi iubet: 1,8,1; Cae-
sar . . . cum legione (-ibus V.) una, quam se
ex Thessalia sequi iusserat, et altera, quam ex
Achaia a Q. (achaia atque .VO'///) Futio (c)
legato euocauerat, equitibusque DCCC et naui-
bus longis . . . Alexandriam peruenit: 3, 106,
1; ^ hanc (legionem) rursus XIII. legionis
cohortes exceperunt: VII 51, 2; ^ ex-
pedire legionem, legio expedita u. ex-
pedio. expedita» p. /i^VG et 1227 (2 -\ 7
loc.J; •; explicare: 2,2G,4 u. A. a) con-
sistere; ^ praeter has (legiones) exspec-
tabat cum Scipione ex ttyria legiones II: o,
4,3; quod legiones ^legionem B. Mmeider)
equitatumque ex Italia exspectaret (spectaret
.V*) : 3, 78, 6.
facere: 3,4,1 «. traducere.
habere «. iiabeo p. 1397 (4 loc.) ; 142,6
u. rescribere; 3,1,4 u. 1). praesidium; (3,62,4
«. F. f) Ji) ponere; 3,88,3 u. coniuugere.)
impositae, ut supra demonstratum est,
legiones VII (VI Np.; V Ciafc.): 3,6,2; Cale-
nus legionibus equitibusque Brundisii in uaues
impositis . . . naues soluit: 3,14,1; 1 in-
tercludere: VII 59, 5 u. distinere; '
interficere: V 38, 4 u. opprimere; *
reliquas (legionea et cohortes) inter aciem mediam
cornuaiiue interiecerat <^-rant a): 3,88,3;
"[ introniittere: VII 11, S u. A. a) esse expe-
ditas.
T. Labienus . . . decimam legionem subsidio
nobtrin nuHit: 1126,4; legione ex coiisuetudiiit'
uiia rruuientatum missa, qmic appellabatur
septima, . . . nuntiauerunt (c): IV32, 1; ciun
Caesar pabulandi causa tres legiones atqne
omnem equitatum cum C. Trebonio legato mi-
sisset: V17, 2; unam legionem . . . et cohortes
V in Eburones . . . misit : V 24, 4 ; legionem
X. iPaui; unam X; edd.) eodemJugo (luce
Paul) mittit et {om. fl) paulmn (c) progres-
sam inferiore constituit loco siluisque occultat:
Vn45, 5; abiuncto (c) Labieno atque iis le-
gionibus, quas una miserat, uehementer time-
bat: VII 56, 2; imperat magnum numerum ob-
sidum; legiones (-nem [i) Ln hibema mittit
^mitti [i): VII 90, 3; quas (legiones) C. Fabius
ulteriore ponte subsidio nostris miserat: 1,40,
7 ; neque enim sex legiones alia de causa missas
in Hispaniam septimamque ibi conscriptam: 1,
85,6; duabus legionibus missis in ulteriorem
Hispaniam cum Q. Cassio . . . ipse cum (c)
DC equitibus . . . progreditur kc) : 2,19,1; duas
ibi legiones praesidio relinquit (c-"-, ceteras in
Italiam mittit: 2,22,6; statimque in Siciliam
misit, uti duae legiones reliquusque equitatus
ad se mitteretur: 2,37,4; his una legio missa
praesidio est: 3,75,1; — (mittere cum legione
u. cam p. T6a (S hc); 3,22,2 «. F. c) x)
extr.)
occultare: VII 45, 5 u. mittere; ^
nullum eius modi casum exspectans, quo nouem
oppositis ( expositis AQ) legionibus (leg.
opp. a) maximoque equitatu . . . oflendi pos-
set: VI 36, 2; ^ ut subito Galli belli reno-
uandi legionisque opprimendae consilium
capereut: 1112,2; nihil esse negotii subito op-
pressam legionem, quae cum Cicerone hiemet,
iuterlici; se ad eam rem .^interfici posse; ad
eam rem se ae) protitetur adiutorem : V 38, 4 ;
hanc legionem sperans Caesar se opprimere
posse . . . eduxit: 3,67,2; ^ magna manu
Eburones , Neruii , Aduatuci atque horum om-
niiuu socii et {e) clientes legionem oppu-
gnare incipiuut: V39,3; ^ (tribuui) post
tergum hostium legiouem ostenderuut sigua-
que intulerunt: VII 62, 6.
pellere: 1117,3 u. A. a) cousistere; 3,67,6
ib. se recipere; ^ incolumem legionem in
Nantuates (c) , inde in AUobroges perduxit
ibique Iiiemauit: 1116,5; *[ ponere: 3,
34,1 u. deducere; (3,62,4 ». F. f) (i) ponere;)
^ praemittere: (1,37,1 j/i. praemittere ;) Cae-
sar legiones in Hispaniam praemiserat ^prae-
term. /) (ad n</</. codd.; t/e/. A>.; Vb., Dt.) VI
(milia add. codd. exc. h; del. Np.; Db., Dt.): 1,
39, 2 ; reliquas (legiones) de quartji uigilia com-
pluribus porlis eductas oodem itinore praemisit:
3,75,2; ouui . . . csscui iii itiuerc praemissis
28*
439
legio
440
iam legionibus: ap. Cic. ad Att. 1X6^; 1[
premere: 1124,4 ii. circurauenire ; t le-
gione producta (producta legione [i) cognoscit
non decimum quemque (c) esse reliquum (c)
militem sine uulnere: V52, 2; sibi dubitandum
non putauit, quin productis legionibus proelio
decertaret: 3,37,2; f paulum legioues
Caesar, quas pro uallo constituerat, promo-
ueri iubet: VII 70,5.
recipere: 2,28,1 u. traducere; receptiaque
omnibus in una castra legionibus suum cum
Scipioue lionorem partitur: 3,82,1; t
quattuor reliquas (legiones add. B-[i) iu castra
maiora reduxit: 149,5; breui tempore inter-
misso iu castra legiones reduxit: IV 34, 2; Cae-
sar postero dic T. Labienum legatum cum iis
(om. [i; his AQ) legionibus, quas ex Britan-
nia reduxerat, in Morinos . . . misit: IV 38,
1 ; eo celeriter confecto negotio rursus in hi-
berua legiones reduxit: VI 3, 3; quarum (legio-
num) adueutu proelium dirimitur ac suas uter-
que legiones reducit in castra: 1,40,7; sub
uesperum Caesar iutra hanc fossam legiones
reducit atque ibi sub armis proxima nocte
conquiescit: l,41,tJ; his rebus confectis (c)
legionem (Faern.; legiones corfrf.) reduci iussit:
3,46,2; 1 (reficere: 1,80,4 u. relin-
quere;) Ti munitis castris duas ibi legiones
(leg. ibi [i) reliquit et partem auxiliorum:
149,5; hoc facto duabus legiouibus, quas pro-
xinie conscripserat , in castris rehctis . . . reli-
quas sex legiones pro castris in acie con-
stituit: 118,5; quam ad (o) diem ei legioni,
quae in praesidio relinquebatur, deberi frumen-
tum (o) sciebat: VI 33, 4; duabus Agedinci
legionibus atque impedimeutis totius exercitus
relictis ad Boios proficiscitur: VII 10,4; (Cae-
sar -j- relictis (relictas «•,- leUquis Eelt. : electis
Pauly ; delectiS Wolff.; cunctis OehL; refectis
Becker; Db.; eductis Faern.; expeditis coni. Kp.)
legionibus (impedimeutis Kran.; impedimentis
cum legionibus Dt.; munitionibus cum legioni-
bus Kiichly) subsequitur: 1,80,4;) ibi certior
. . . factus de postulatis Libonis et Bibuli legio-
nem relinquit (reliq. NObl) ; ipse Oricum reuer-
titur: 3,16,2; — (Labieno in coutiuenti (c)
cum tribus legiouibus et equitum milibus duo-
bus relicto . . . ipse soluit: V8, 1; ibi C. Caui-
nium Rebilum legatum cum legionibus reliquit:
2,24,2;) — praesidio impedimentis legionem
quartam dccimam reliquit, unam ex his (iis
recc; Steph.) tribus, quas proxime conscriptas
ex Italia traduxerat: VI 32, 5; Caesar impedi-
mentis in proximum collem dcductis duabus
(duabusque h; Atd.) legiouibus prae^idio reUc-
tis secutus . . . ad Alesiam castra fecit: VII
68, 2 ; — Caesar . . . duas ibi legiones praesidio
relinquit (-liquit (a?jf): 2,22,6; — (Fabium
legatum cum legionibus duabus castris praesidio
relinquit (reliquit.o) : VII 40, 3; hos cum le-
gione una praesidio castris relinquit : 1, 64, 6 ;)
f remittere: iV53,3 u. F. e) [i) cxtr.;) Cae-
sar copias suas diuisit partemque legionum in
castris Pompei remanere iussit, partem in sua
castra remisit, IIII secum legiones duxit: 3,
97,3; t pollicitum (c) se (o) in cohortis
praetoriae loco decimam legionem habiturum,
ad equum rescribere: 142,6; t timere
Caesarem ereptis {JS'p.; correptis Oa; surreptis
Oiid.) ab eo duabus legionibus, ne ad eius
periculum reseruare et retinere eas ad
urbem Pompeius uideretur: 1,2,3; tota Italia
dilectus haberi, retiueri legiones II, quae ab
se simulatione Parthici belli sint abductae: 1,
9,4; duas in castris legiones retinuit: 3,75,2;
1 Caesar legiones equitatumque reuocari (re-
uociU'e A) atque iu {om. [i) itinere resistere
(desistere [i) iubet (?«. CC): Vll,l; Caesar ab
opere legiones reuocat, equitatum omnem con-
uenire iubet, aciem iustruit: 1,82,2.
(spectare: 3,78,6 u. exspectare;) t
exercitum in aciem . . . produxit, . . . ut paene
castris Pompei legiones subiccret (subicere
Oahl): 3,56,1; t (surripere: 1,2,3 u.
retinere.)
tenere: 1124,4 u. circumuenire ; erat iniqua
condicio postulare, ut Caesar . . . in prouinciam
reuerteretur, ipsum et prouincias et legiones
alienas (absentem Paul) tenere: 1,11,1; t
ab omnibus legatis quaestoreque, quibus (quae-
storibusque, quibus A'.- u. CC) legiones tra-
diderat, certior factus est: V25, 5; multi ex
duabus legiouil^us, quae suut traditac a Cae-
sare, arcessuntur: 1,3,2; (Varro) ad Caesarem
mittii paratum se esse legionem cui iusserit
tradere. ille ad eum Sex. Caesarem mittit atque
huic tradi iubet. tradita legione Varro Cordu-
bam ad Caesarem ueuit: 2,20,7.8; erant in
sinistro cornu legiones duae traditae a Caesare
initio disseusiouis ex senatus consulto: 3, 88, 1;
t (reliquitl unam ex his tribus llegionibus),
quas proxime conscriptas ex Italia traduxe-
rat: VI 32, 5; celeriter eftecto opere legionibus-
que traductis (|i; om. or.) et loco castris idoneo
delecto reliquas copias reuocauit: VII 35, 5;
Caesar legionibus transductis ad Oi-.pidum con-
stitit: 1,16,4; pontem imperaut fieri lcgiones-
que duas flumen Sicorira trausducunt: 1, 61,4;
Sicorim tr.auseunt et cum duahus lcgionibus,
quas suj)erii>ribus diebus traduxeraut (-erunt
441
legio
442
A'0'afl), castra coniungunt (c) : 1,63, 1 ; legiones-
que eas transduxerat Curio, quas {Aldus; quas
curio *) superioribus temporibus Corfinio recc-
perat Caesar : 2, 28, 1 ; legiones effecerat ciuium
Romanorum VIIII: V ex Italia, quas traduxe-
rat; unam ex Cilicia <c) ueteranam, quam
factam ex duabus gemellam appellabat; unam
ex Creta et Macedonia ex ueteranis militibus
. . .; duas ex Asia: 3,4,1; (88,2 u. coniun-
gere;) \ celeriter suo ponte Afranius . . .
legiones IIII (III o,- Np., Dt.) equitatumque
omnem traiecit duabusque (que oin. a'h')
Fabianis occurrit legiouibus: 1,40,4; liuc
iegionem postea transiecit (fhl: transie. c. a;
traiecit 0; Db.; traicit iN^/>., Dt.) atque ex utra-
que parte pontem instituit (c) : 1, 54, 4 ; \
satis esse ad duas trausportandas legiones
existimabat quod <c) praeterea nauium lou-
garum habebat: IV 22, 3; quod sine impedimen-
tis Caesar legiones transportauerat: IV 30, 1 ;
C. Curio . . . iam ab iuilio copias P. Attii Vari
despiciens duas legiones ex III I, quas acceperat
a Caesare {Id; accep. quas a c. af; quas a c.
acc. uuigo; Np., Dt.), D equites tran.sportabat :
2,23,1; naues . . . remittuntur, ut reliquae
legiones equitatusque transportari possent: 3,
8, 1 ; liuic ofticio pracpositus erat Fulius Cale-
uus legatus, qui celeritatem iu transportandis
legionibus adhiberet : 3, 8, 2.
(uehere: 143,2 u. deuehere;) 1 equites,
cum post se <fl; om. ol; l<Vig.) legioues uide-
rent, praecipites hostes egcrunt: V17,3; 1
urgere: 1126,1 u. A. a) consistcre.
C. (lat.: addere: 2,18,1 u. H. complere;
t adiungere: 3,89,1 ib. adiungere; t
(his {Iegiouibus?j Antoniauos milites a'lmi-
scuerat: 3,4,2;) t siugulaque latera ca-
strorum singulis attribuit legionibus mu-
uienda: 1,42,1; t tuic legioui Caeiiar et
<huic caes. leg. (i) indulserat praecipue et
propter uirtutem coufidebat maxime: 140,
15; cui (legioni decimae) [quiun <quod a')J
maxiiue conlidebat {u. CV): 142,5; (1,42,3 tc.
1). praesidium;) t legioui deberi tiumen-
tum: VI33,4m. It. relinquere; t (cst
proelium: 146,3 u. D. periculum;) praesidio
osse: 3,89,1 u. A. u) praesidio esso; 11
ut ea res legioni feliciter eueniret: IV 25,
3; t (facere: 142,6 «. )). milites;) 1
indulgere: 140,15 u. coniidere; 11 <ic-
currcrc: 1,40,4 «. B. traicere; 1! qui
(Plancus) legionibus praeerat: 1,40,5; qui
(Antonius) ei lcgioni praeerat: 3,46,4; t
(Jaosar singullH lcgionibuH siiigulos legatoH et
qiiacstuiiin pr:ii'ffe i t: 1 52, I ; legiitis imperiU,
quos legionibus praefecerat, uti: Vl,l; his
<e) (legionibus) M. Crassum quaestorem (c) et
L. ilunatium Plancum et C. Trebonium lega-
tos praefecit: V24,3; ab L. Koscio <legato add.
fi; quaestore add. a; del. Oud.), quem legioni
tertiae decimae praefecerat, certior factus est:
V53, 6; ei legioni castrisque Q. Tullium Cice-
ronem praeficit <praefecit [i) ducentosque equi-
tes ei <c) attribuit: VI .32, 6; legatisque, quos
singulis legionibus praefecerat, quid fieri uelit
<c) ostendit: VII 45, 8; •" timere legioni-
bus: VII 56, 2 u. B. mittere; t ne qua
legio alteri <p; alterae a; cdd.; del. Weidner)
legioni subsidio uenire posset: V27,5.
(legioni signa constituere: VII47,1 u.
D. signa )
D. genet.: triplicem aciem instruxit legio-
num quattuor ueteranorum {X; ueteranarum
Vict.: Np., Dt.): 124,2; acies erat Afraniana
duplex legionum <Ieg. Ual) V: 1,83,1; t
simul atque de Caesaris legionumqiie aduentu
cognitum est: V3, 3; quac res omnem dubi-
tationem aduentus legionum expulit: V48, 10;
(1,18,5 tt. A. a) uenire ad;) 1,40,7 u. B. re-
ducere; ibique reliquarum ex Italia legionum
aduentum exspectare . . . constituit : 3,13,5;
t ut neque longius ab agmine legionum dis-
cedi Caesar pateretur et: V19. 3; *: acie
. . . instructa <e) unius legionis antesigna-
nos procurrere . . . iubet: 1,43,3; t qui
decimae legionis aquilam ferebat, contestatus
<obtestatur P) deos, ut ea res legioni feliciter
eueniret . . . inquit: IV 25, 3; t auxilia
legiomim: 1,60,5 n. A. a) uenire; t L-
Fabius <e), centurio {om. [i) legionis VIII.,
. . . murum ascendit: VII 47, 7; M. Petronius
<c), eiusdem legionis centurio, . . . inquit: VII
50,4; t constituit . . . ipse cum reliquis
eius legionis <regioni8 h) cohortibus in uico
Veragrorum . . . hiemare: 1111,4; duabus . .
missis subsidio coliortibus a Caesare atque iis
<c) primis legiouum duarum: V15, 4; hanc
rursus XIII. legionis cohortes exceperunt: VII
51,2; quinque cohortes . . . castris praesidio
relinquit; quinque eiusdem legionis reliquas de
media nocte . . . proficisci imperat: VII 60, 3;
Caesar cohortes legionis XIII. e.x praesidiis de-
ducit <deduci /(/■): 1,12,3; mittit eo M. Au-
lonium cum legionis <Ieg. «; legione Nlil; -nibus
Uf) XIII. {Vossius; VIII NO^: XII. Ciaec.)
cohurtibus V: 1,18,2; primam aciem quater-
nae cohortes ex V legionibus teiiebant, hns
subsldiariae tcrnae et rursus aliae <ct r. a. om.
af) totidem suac cuiusquc legionis vlegioii a)
sub.sequebantur: l,n;l,2; ad maro li ^Furchh.;
443
legio
444
iiostrae ■ ; .Vp.) cohortes nonae legionis (nona
legione.s a: IX"" leg. ]i ; non. leg. l; nona le-
gione f; nonae legiones 0) excubuerant {u.
CC) : 3, 63, 6 ; Tf Caesar ab decimae legionis
cohortatione ad destrum cornu profectus
. . . processit: 1125,1; 1[ nostri . . . cir-
citer LXX ceciderunt, iu his Q. (c) Fulginius
ex primo hastato (P^ilg. primus hastatus
Vascos.) legionis XIIII.: 1,4U,4; 1 Cae-
sar in Belgis omnium legionum hiberna con-
stituit: IV 38,4; harum . . omnium legionum
Mberna praeter eam, quam L. Roscio iu paca-
tissimam et quietissimam partem ducendam
dederat, milibus passuum centum contineban-
tur:V24,7; 1[ impedimenta omnium
legiouum Aduatucam contulit: VI 32,3; Fauo-
nium (c) . . . cum cohortibus VIII praesidio im-
pedimeutis legionum {Olar.; legionis codd.) reli-
quit: 3,36,3; f ut hostes impetum legionum
atque equitum sustinere non possent: V18, 5;
magnos irapetus legionum (legiones /'; legionem
«> equitatusque sustinet: 1,40,6; uno loco Vol-
cacius (c) Tullus impetum legionis sustinuit
cohortibus tribus atque eam loco depulit: 3,
52, 2; impetum legionum tulerunt: 3, 93, 2; 1
infamia duarum legionum permotus, quas ab
itinere Asiae Syriaeque ad suam potentiam do-
minatumque conuerterat: 1, 4, 5; T co-
hortes quasdam, quod instar legionis uide-
retur, . . . in uetera castra duci: 3,66,1; 1[
( M. ■)- itfiuium, quem mihi commendas, uel
regem Galliae faciam uel hunc Leptae delegabo
(Lamb.; delega J/erf. ; uel tertiae legionis lega-
tum Manut.) : ap. Oic. ad fam. VII 5, 2 ;) %
commodissimum esse statuit omnibus equis
Gallis equitibus detractis eo legionarios mili-
tes legionis decimae . . . imponere: 142,5; non
iuridicule quidam ex militibus decimae legionis
dixit: plus, quam pollicitus esset, Caesarem ^ei
add. a; /'>.) facere: 142,6; legionis nonae et
decimae milites . . . Atrebates . . . in flumen
compulerunt : II 23, 1 ; duodecimae legionis con-
fertos milites sibi ipsos ad pugnam esse im-
pedimento uidit: 1125,1; 26,3 u. A. a> esse
praesidio; at milites legionis septimae . . .
locum ceperunt : V 9, 7 ; rehquarum legionum
milites (mLlites leg. Sclm.) . . . retinebantur :
VII 47, 2; conclamant legionis XIII. , quae
aderat, milites: 1,7,7; sed nonae (nouae Naf)
legionis mihtes . . . in locum iniquum progre-
diuntur: 1,45,2; at ueteranae legionis milites
. . . neque ex pristina uirtute remittendum ali-
quid putauerunt et (c): 3,28,5; milites legionis
VIIII. (VIIII dcl. Orid.; Db.) subito couspi-
rati pila coniecerunt: 3,46,5; f C. Tre-
bonium cum pari legionum numero ad eam
regionem . . . depopulandam mittit: VI 33,
2; uti (c) numerus legionum constare uidere-
tur : VII 35, 3 ; Vettonum agrum Lusitaniamque
pari numero legionum obtinebat: 1,38,1; i[
etsi opinione trium legionum deiectus ad duas
reciderat. (Pluij<j.; redierat A'; edd.): V48, 1;
1 centuriones , quorum non nulli ex inferiori-
bus ordinibus reliquarum legionum uirtutis
causa in superiores erant ordines huius legionis
traducti : VI 40, 7 ; 1 Caesar copias suas
diuisit partemque legionum in castris Pompei
remanere iussit , partem in sua castra remisit :
3,97,3; ^ sine ullo perieulo (peric. uUo
,'i) legionis (legioni Oiacc.) delectae cum (c)
equitatu proelium fore ludebat: 146,3; ab eo
de pericuhs Ciceronis legiouisque cognoscitur
\c): V45, 5; de suo ac legionis periculo nihil
timebat: V57, 1; ita sine periculo legionum et
paene sine uulnere bellum conficiemus: 3,86,
4; Tpraesidio legionum addito nostris
(e) animus (c) augetur: VII 70, 3; neque id-
circo Caesar opus intermittit confisus praesidio
legionum trium: 1,42,3; id oppidum C. Con-
sidius Lougus unius legiouis praesidio tuebatur :
2,23,4; quibus (temporibus) in urbe (c) prae-
sidia legionum Pompeius habuerat: 3, 1,4; f
(eorum satisfactione: 141,4 it. A. a) agere ;)
1 legiouisque ([i; Obler; legionique a; Np.,
Fr.) decimae, quacum erat, continuo (OoL;
contionatus codd.; Sclin., Np., Fr.; u. GC)
signa constituit (constiterunt (ucl constitere)
f); Schn.): VII 47, 1; commisso . . . proelio
signa legionum duarum procul ab utrisque con-
spiciuntur: 1,40,7; seque ad sigua legionum
recipere coguntur: 1,43,5; ubi signa legionum
adijropinquare coeperunt: 1,51,5; ut . . . legio-
num signa consistere iuberent magnoque im-
petu equitatum repellerent: 1,79,4; eo signa
( Ciacc. ; signo codd. ; Np., Dt.) legionis inlata
(e; Oiacc; lata Paul; inlato {uel illato) Oz;
Np., Dt. ) speculatores Caesari renimtiarunt
(rem nuntiaruut Np.) : 3, 67, 1 ; "f expositis
omnibus copiis Antonius, quai'um erat summa
ueteranarum ( -norum O^c ) trium legionum
uniusque tironum et equitum DCCC, . . . naues
. . . remittit: 3,29,2; •{ cum septimae
legionis (VII. legionis fi; a septima legione a)
tribunis esset (o) nuntiatum, quae in sinistro
cornu gererentur, post tergum hostium legio-
nem ostenderuut : VII 62, 6.
quarum (legionum) una (om. hl) prima,
altera tertia (IV. Ciacc.) appeliabatur: 3,88,1.
E. abl.: legionibus naues instituere: V
11,4 u. A. a) esse apud; ^ quorum unus
445
legio
446
Hispaniam citeriorem tribus legionibus, alter
ulteriorem (trib. leg., alt. ult. om. codd.; aM.
Np.; quor. un. III leg. Hisp. cit., alter Aldns^
a saltu Castulonensi ad Anam duabus legioni-
bus, tertius Vettonura agriim Lusitaniamque
pari numero legionum obtinebat: 1,38,1;
*^ interea ea legione, quam secum habebat,
militibusque, qui ex prouincia conuenerant, . . .
nuirum . . . fossamque perducit: I 8,1; t
rcliquis (cuDctis) legionibus subsequi: 1,80,
4 u. B. relinquere; 1 (tueri: 2,23,4 u. D.
praesidium.)
F. c. praep. ; a) ab: sic uti ab signis legioni-
busque non absisterent ([nonj abstine-
rent Vielh.): V17, 2; t ab opere singulis-
que legionibus singulos legatos Caesar disce-
dere nisi munitis castris uetuerat : 1120,3;
t cum paulum ab legionibus nostros remouis-
sent <M. CC): V16,2.
non magno ab ea (legione) interuallo: II
23, 4 u. A. a) consistere.
b) ad: ad legionem decimam deuenit: II
21,1; 1 reliquas coliortes . . . ad legionem
Pompei castraque minora duplici acie eduxit
(duxit V.): 3,67,3; t ad reliquas legio-
nes mittit priusque omnes in unum locum
cogit quam: VII 9, 5; 1 nullo cum peri-
culo ad proxiniam legionem (eos) peruen-
turos: V29, 6; quod neque legiones audeant
absente imperatore ex hibernis cgredi neque
imperator sine praesidio ad legiones peruenire
possit (c): VII 1,7; 1 opinione trium
legionura deiectus ad duas reciderat (Pluy(/.:
redierat X: edd.): V48,l; t abite . . .
uo.sque ad legionem recipite: VII 50, G; t
quem ad diem Caesar ad impedimenta legionem-
que reuerti constituerat: VI 35,1.
M. Ariatium, tribunura militum, iter ad
legioncm facientein ... eduojint: VII 42,5;
— Cn. Pompeius . . . ex urbe profectus iter
ad legiones habebat: 1,14,3.
c) «'.uiii ; a) : scribit se cum legionibus (lcgione
esse [i) profectum celeritcr adfore: V48, ("«;
Caesaremque adesse cura legionibus duabus
nuntiat: 1,15,6; nuntialum est adesse Scipio-
nem cum Icgionihus {(llar.; legiono eodd.)\ 3,
36,1; Doniitiuin <um legioiiihus adesse: 3,36,
6; t I.^ahiemim legatum pro praetore cum
duahiis legionibus . . . summum iugura niontis
ascendore iuhct: 121,2; t ut sc cum
II legionihuB («ecum II legiones 0) Gades
conferret: 2,18,6; t caatra coiiiiin-
gere (c) cum leg.: 1,63,1 u. 11. traducore;
t iit (■nin JcfjidiiiliiiH qiiMiii priiniim Gades con-
tenderet: 2,20,1; t silentio egressus
cum tribus legionibus eum locum petit (petiit
a):VII60,4; t esse cum: VII47, 1 m.
D. signa; Caesar eo terapore cum legione una
profectus ad . . . rem frumentariam expedien-
dara . . . erat ad Buthrotum: 3,16,1; t
audierat Pompeium per Mauretaniam cum le-
gionibus iter in Hispaniam facere confestim-
que esse uenturum: 1,39,3; t hiemare u.
cnin p. 760 (3 loc.) ; t «t alii adesse copias
lubae dicerent, alii cum legionibus instare
Varum iamque se puluerera uenientium cer-
nere: 2,43,2; t <\^^ proximum iter . . .
erat, cum his quinque legionibus ire conten-
dit: 1 10,3; se cum .sola decima legione iturum : I
40, 15; ipse cum reliquis tribus (VIII p) (legioni-
bus) ad . . . extremas . . Arduennae partes ire
constituit: VI 33, 3; L. Cassium Longinum cum
legione tironum , quae appellahatur XXVII.,
atque equitilnis CC in Thessaliam (/"; thessa-
lum Nahl) ire {Nx ; del. Ald.: edd.) , C. Calui-
sium . . . in Aetoliam iussit (Paul; misit codd.;
cdd.): 3,34,2; t h<iec (castra) C. Antistius
Reginus et C. (c) Caninius Rebihis legati cum
duahus legionibus obtinebant: VII83,3; t
Fabius . . . in itinere cum legione occurrit:
V47, 3; t peruenire cum ?/. cnm
p. 76(1 (6 loc); t petere: VII 60, 4 u.
egredi; t ipse cum legionihus espeditis
IIII et equitibus DCCC in fines Treuerorum
proficiscitur: V2,4; Labienum cum duahus
([i; duabus cum a; cdd.) legionibus et equitatu
in Sequanos proficisci inbet : VII 90, 4 ; ad hos
opprimendos cum omiii equitatu trihusque le-
gionihus Afranius de nocte proficiscitur : 1 , 51 ,
4; Cn. Domitium Caliiinum cum legionibus
duabus {om. f), XI. et XII., et equitibus D
in Macedoniam proficisci iussit: 3, 34, 3 ; u. prae-
terca cnm p. 761 sq. (11 loc.) ; t ipse pau-
lum (c) ex eo loco cum legione progressus,
uhi constiterat, euentum pugnae exspectahat:
VII 49, 3; t postcro (c) die {c) cuin duabus
legionibus in occulto rcstitit: VII 35,2; t
ipse cum qiiinque legionihus et pari numero
equitum . . . soluit: V8,2; t subse-
(liii u. ciim /). 762 (.'1 loc); t mediam
aciem Scipio (nim legionibus Syriacis tenebat:
3,88,1; t miire transi.sse (-ire /"> cum
legioiiibiia Caesarein : 3,,'!3, 1; t Varro
eum iis ( his 0\ ) qiuis habcbat legionibus
omnem ulteriorem Hispaniam tucatur: 1,38,
2; t scrihit liahieno, . . . cum legione ad
(ines Neniioriim iieniat: V46,4; 1,39,3 «.
lacore; P. Sulhi . . . auxilio cohorti uenit cum
logionibus duabus: 3,51,1; — oo cum a tj.
447
legio
448
Pedio praetore cum legione * * * (eo cum Q.
Pedius praetor c. leg. iienisset Kraff. : ea cum
a Q. P. pr. cum leg. teneretur Oland.), lapide
ictus ex muro periit (c ; — eo cum Q. Ped. pr.
missa legione lap. ict. ex m. periit F. Hofm.) :
3, 22, 2.
p) : Labienum cum una legione , quae in
eorum (CC) finibus hiemabat (p; hiemauerat
a; edd.), adoriri parabant: VI 7,1; t
C. Fabium legatum (c) et L. Winucium Basi-
lum (c) cum legionibus duabus in Eemis con-
locat: VII 90, 5; Tf mittere u. «•nm
p. 765 (7 (Sj loc); t ad eas nuinitiones
Caesar Lentulum Marcellinuni quaestorem cum
legioue VIIII. positum habebat: 3,62,4;
t C. Fabium legatum cum legionibus III . . . in
Hispaniam praemittit: 1,37,1; t relin-
quere u. cniit p. 765 (4 loc); t Caesar
Fabium cum sua legione remittit in hiberna
(cum leg. in sua rem. hib. p) : V 53, 3.
d) de: dubitare de 1.: I 40,15 u. A. a) esse
praetoriam cohortem; t (iudicium facere
de: I 41,2 ib. agere.)
e) ex: itaque ex legionibus fabros deligit
(deligi p) et ex continenti alios arcessi (e)
iubet: Vll,3; t ut paene unam (om. kl)
(legionem) ex duabus efficeret: 3,89,1; t
sed electos (delectos 0) ex omnibus legioni-
bus fortissimos uiros, antesignanos, centuriones,
Caesar ei classi attribuerat: 1,57,1; t
facere ex duabus unam: 3,4,1 u. B. tradu-
cere.
complures erant in (c) castris (e) ex
legionibus (omnibus legion. ?) aegri relicti : VI
36,3; t miilti ex duabus legionibus . . .
arcessuntur (c): 1,3,2 u. B. tradere; t
qui (milites) ex ueteribus legionibus erant re-
licti praesidio nauibus ex numero aegrorum : 3,
101,6; tt ex quibus (legionibus) unam
in Morinos ducendam C. Fabio legato dedit,
alteram in Neruios Q. Ciceroni, tertiam in
Esuuios L. Roscio: V24, 2; ef. §3.4; unam
ex his tribus: VI 32, 5 n. B. relinquere; t
duas legiones ex IIII: 2,23,1 u. B. transpor-
tare; t altera ex: V24,2 u. s. una; 2,
20,4 M. A. a) considere; t primam aciem
quaternae cohortes ex V legionibus (ex qua-
que legione Ellebodiiis) tenebant : 1, 83, 2 ; t
harum altera nauis CCXX e legione tironum
sustulerat, altera ex ueteraua paulo minus CC:
3, 28, 3.
f) iu legioiies: praeterea magnum numerum
ex Thessalia, Boeotia, Achaia Epiroque (c)
supplementi- nomine in legiones distribue-
rat: 3,4,2.
sr) in lesrionilms: erant in ea legione
fortissimi uiri centuriones: V44, 1; in his erant
legionibus hominum milia tria CC: 3,106,2;
tt qwi superiore anno apud eum primum
pilum in legione X. duxerat: 3,91,1.
h) iiitei" (inira): inter singulas legiones im-
pedimentorum magnum numerum interce-
dere: 1117,2; t inippdimenta inter (intra
Np.) legiones recipiuntur: VII 67, 3; tt
(inter se: 1,87,4 u. A. a) subsequi.)
i) iiost: post eas (legiones) totius exercitus
impedimenta conlocarat: 1119,3.
Iv) praeter: V 24, 7 ti. D. hiberna ; 3, 4, 3 u.
B. exspectare.
I) siue: quid sine imperatore et sine reliquis
legionibus adulescentulo duce efficere possent:
11121,1.
[Falso: legationes (legiones BM) in omnes
partes circummittuntur: VII 63, 1; cum ad
eum frequentes ciuitatium (c) legationes (legio-
nes ah) conuenire coepissent: 3,36,1; cognitis
per exploratores regioniljus (p; legionibus a):
VII 83, 4; Arimini cum duabus (legionibus add.
codd.; del. Dauis.) subsistit: 1,11,4.]
Legiones ciniuin Eom.: 3,4,1; tirouuni: 3,
28,3; 29,2; 34,2; ueteranorum : I24,2(?).
' Adiect.: alia(e): 1122,1; 3,98,3; 107,1;
alienae:l,ll,l(?); (ali)qua: V27,5; altera:
V24,2; 27,5; 2,20,4; 3,88,1; 89,1 (bis) ; 106,
1; ceterae: 2,22,6; Ciliciensis: 3,88,2;
conferta: IV 32,3; (cunctae: 1,80,4;) de-
cem: 1,6,2; delecta: 146,3; diuersae: II
22,1; 23,3; duae u. dno p. 972-974 (58
(60) loe.); duodecim: 3,2,1; (eadem: VII
50,4; 60,3;) expeditae u. expeditns
p. 1227 (7 loc.): Fabianae: 1,40,3.4; (fir-
missimae: 3,88,3;) gemella: 3,4,1; inco-
lumis: 1116,5; (nostrae: 1124,4;) nouae:
112,1; nouem: VI 36, 2; 1,6,2; 3,4,1;
omnes: IV38,4; V24,7; VI32,3; VII9,5;
1,57,1; 3,82,1; parat(issim)a(e): 141,2; 1,
6,2; plenissima: 1112,3; plures: VII 24,5;
3,66,4; Pompeiana: 3,69,2; prima(e):II
17,2; 19,5; (princeps: 141,2;) prosima(e):
V29,6; VI3,1; quaeque: 1,83,2; quarta:
V24,2; quattuor: 124,2; 49,5; V2,4; VI
3,1; VII34,2; 40,1; 57,1; 1, (30,2;) 40,4; 2,
21,3; 23,1; 3,97,3: quinque: 110,3; V8,2;
VI 5,6; 1,83,1.2; 3,4,1; 69,1; reliquae: I
41,3; 49,5; 118,5; 17,2.3; 11121,1; VI33, 3;
40,7; 44,3; VII 9,5; 47,2; 1,7,7; 8,1; 25,1;
37,2; 42,1; 64,6; 80,4(?); 87,4; 3,8,1; 13,5;
75,2; (88,3;) septem: 3,6,2; septima: 1,
85,6; sex: 118,5; 19,2.5; VI 44,3; VII 34,2;
1,25,1; 39,2; 85,6; (3,6,2;) singulae: 152,
449 legio f-
7 •> .
1; 1117,2; 20,3; VII17,4; 45,8; 90,6; 1,42,
1; sola: 140,15; (sua(ej: V53,3; 1,40,7;)
Syriacae: 3,88,1; tertia: V24,2; tres: I
10,3; 12,2; Ull,3; UI11,4; V8,l; 17,2;
24,3; 48,1; 53,3; VI 1,4; 32,5; 33, 1.(2.) 3;
VnG0,4; 1,25,1; (30,2;) 36,4; 37,1; 38,1;
39,1; (40,4;) 42,3; 43,3; 51,4; 3,29,2; uer-
nacula: 2,20,4; ueterana(e;: I24,2(?); 1,
25,1; 3,4,1; 28,3.5; 29,2; ueteres: 3, 101,6;
una: 17,2; U34; IV32,1; V24,2.4; VI 7,
1; 32,5; (VII 45, 5;) 1,30,2; 43,3; 64,6; 2,
23,4; 3,4,1 (bisj; 16,1; 29,2; 75,1; 88,1; 89,
1; 102,1; 106,1.
I Leirlo prinia: 3,88,1; tertia ib.; (quinta:
3,69,1;) VII.: 1123,4; 26,1; 1117,2; IV 32,
1; V9,7; VII 62,3.6; VIII.: 1123,3; VII 47,
7; (50,4;) 1,18,(2.)5; 3,89,1; IX.: 1123,1;
1,45,1.2; 3,45,2.(6?); 46,5; 62,4; 63,6; 66,
2; 67,3; 89,1; X. u. decimu»» p. 829 sq.
(16 loc); XI.: 1123,3; 3,34,3; XII. u. duo-
decimu»« p. 979 (6 loc.j; XIII. u. deei-
mus p. 830 B. a) (6 (0) loo; XIV. ib. b)
ii> loc); (XV.: VII 62,4;) XXVII.: 3,34,2.
leg^ionariUH. 1. adleet.: P. Crassum
cum coLortibus legionariis duodecim . . . in
Aquitaniam proficisci iubet: 11111,3; crebras
stationes disponunt equitum et coiiortium ala-
riarum legionariasque intericiunt cohortes: 1,
73, 3 ; ^ commodissimum esse statuit omni-
bus equis Gallis equitibus detractis eo legio-
narios milites legionis decimae . . . imponere:
I 42, 5 ; quo minus multitudine militum legio-
nariorum pro liostium numero uidebat : I 51, 1 ;
equites uero . . . omnibus in locis pugnant (c),
quo (c) se legionariis militibus praelerrent: II
27,2; quautum labore atque itinere legionarii
milites efticere poterant: V19, 3; ut potius in
siluis Gallorum uita quam legionarius miles
periclitetur (c): VI 34, 8; hi . . . milites se
esse legionarios dicunt: VII 20, 10; ut anguste
XV milia (LX cohortes voni. Xp.) legionario-
rum (-narium af/ militum, DC (c) equites
{reec.; milites x.) transportari (c) possent (w.
CC): 3,2,2.
2, ui Nubst. : (cum in opere singulas legio-
nea (singulos legionarios Fluyy.) appella-
ret et, si acerbius inopiam lerreut, se dimia-
surum oppugiuitionein diceret: VII 17,4;) fru-
iiienti copiam legioiiarii \,-ai'i '. uoii iiullniu
(iiyphiiis; iioiiiiulli ludd.) habebant, quod
dierum '{' X.XI1 ub Ilerda frumentum iussi
eraut efferre, cuetruti auxiliaresque nullanr.
1,78,1; esl animad uersuui ab legioua-
riis, qui dextram pant-m operis ailmiui-
slrabaut, . . . uiuguo sibi vfw \um. Iit) piue-
Luxii;. CnoiMi. 11.
tenis /
450
sidio posse, si . . . turrim ex latere sub muro
fecissent. quam primo . . . humilem paruam-
que fecerunt (fecerant Oiace.). huc se re-
ferebant; hinc . . . propugnabant, hinc
ad repellendum et prosequendimi hostem pro-
currebaut: 2,8,1.2; et legionarii interioris
munitionis defensores t scaUs admotis tormen-
tis . . . telisque terrebant: 3,63,6.
legitimus : docet se nullum extraordina-
rinm honorem adpetisse, sed exspectato legi-
timo tempore consulatus {del. Ciac<;.) eo
fuisse contentum, quod omnibus ciuibus pa-
teret: 1,32,2.
lego: eos extra ordinem in senatum
legendos curauerat: 3,59,2.
(Bellouacos . . . pollicitos ex eo numero
electa (lecta (i; milia add. B^fi) sexaginta :
U4,5.)
legumen: non, illis (iUi Clark.) hordemn
cum daretui', non legumina recusabant:
3,47,7.
lacus Iiemauun»> ". lacu!«.
lembunculus u. ienunculus.
liemouices : celeriter sibi Senonea, . . . Ca-
durcos, Turonos, Aulercos, Lemouices, Andos
reliquosque omnes, qui Oceanum attingunt,
adiungit ^c) : VII 4, 6 ; imperant . . . Sequanis,
Senouibus, Biturigibus, Santonis, Rutenis, Car-
nutibus duodena (c) rnilia; Bellouacis decem;
totidem Lemouicibus (tot. Lem. uncis iiielud.
Sp.; Dt.): VII 75, 3; imperant . . . Atrebatibus
IIII (inilia); Veliocassis <,totidem add. Kp.:
Dt.), Lexouiis (Lemouicibus Sp.; Dt.) et Auler-
cis (pm. [j) Eburouicibus <^c) terna i^om. [i; u.
CC) : VII 75, 3 ; quo sunt iu numero Corioso-
lites, Redones, Ambibarii, Caletes, Osismi,
(ueneti culd. (i) -j- Lemouices {incl. unc. Db.;
Lexouii Np.; Dt.; Naninetes Fr.), Venelli
(Veneti, Vnelli Schn.): VII 75, 4; Sedulius
(c), dux et princeps Lemouicum ([i; remusium
a; remorum tum (B?) C; remorum .1/'',' Ger-
manorum pr. etld.; Lemouicum Ariuoricorum
coni. Schn.) occiditur: VII 88, 4.
lenis. A. pi-upr.: ab oppido autem decli-
uis locus leni \Pluyy.: teuui codd.: edd.) fa-
stigio uergebat iu longitudinem (c) *passus
circiter CCCC; 1,45,5; id autem est iugum
derectum . . ., iilraque ex parte praeruptum alque
usperum, sed tumeii paulo leiiiore ^leuiore
Uaf) fustigio ab ea purte, (piae ad Vticam
uergit: 2,24,3; ^ uaues XYIII . . . ex
superiore portu leui uentu solueruut: IV 28,
1 ; duriusque cotidie lempus ad triuisportandum
lenioribub \sueuioribu^ ir»///..- IJI.'^ ueiitis
exspecUibaut v-but Wiilf}.: W.): 3,25,3; ^^
29
451
lenis — Lepidiis
452
et leni Africo prouectus media circiter nocte
uento intermisso cursum non tenuit: V 8, 2.
B. trsl. : exspectabatque suis lenissimis
(N; leuissimis Ox.) postulatis responsa: 1,
5,5; 1 lenibus atque utinam scriptis
adiuncta foret uis : ap. Sueton. uit. Terent. 5 ;
1 dLserat aliquis leniorem sententi^m: 1,
2,2; fl ut quam lenissimum me prae-
berem: ap. Cie. a/l Att. IX 7 C, 1.
leniter. A. i)ro|>r.: ima ex parte leni-
ter adcliuis aditus . . . relinquebatur: II
29,3; collis erat leniter {AQ ; leuiter BM^;
(X teste Hold.)) ab infimo adcliuis: VII19, 1;
1 paene iniquo loco et leniter (a; leuiter a/j)
decliui castra fecerant (c): VII 83,2; f
(collis) ex utraque parte lateris deiectus habe-
bat et in {om. p) fronte (c) leniter fastiga-
t u s (castigatus B'-,8 ; castigatus castratus a)
paulatim ad planitiem redibat : II 8, 3.
B. trsl.: si cunctetur (senatus) atque agat
lenius (lentius Oiacc.): 1,1,4; ^ lenius
(lentius fl) quam pridie nostros equites proelio
lacessere coeperunt: V 17, 1.
lenitas. A. i>ropr. : quod (flumen) . . .
in Khodanum influit, incredibili lenitate,
ita ut oculis in utram partem fluat iudicari
non possit : 1 12, 1.
B. trsl.: magnumque fructum suae pristi-
nae lenitatis omnium iudicio Caesar ferebat:
1,74,7; t pauca apud eos de lenitate
sua locutus . . . omnes conseruauit: 3,98,2.
lente: (agere: 1,1,4 u. leniter B.
agere;) Tf lente atque paulatim procedi-
tur crebroque . . . subsistunt: 1,80,1; 1
(lenius (lentius p) quam pridie nostros equi-
tes proeUo lacessere coeperunt: V 17, 1 ;)
\ ipse cum reliquis copiis elephantisque LX
lentius subsequitur: 2,40,2.
JLentalaiH. 1. I^. (Cornelintii) lien-
tolas : L. Lentulus consul senatui reijzfe pu-
blicae se non defuturum pollicetur, si . . .: 1,
1, 2 ; cf. qu. sqq. ; hi omnes conuicio L. Len-
tuli consulis {om. f) correpti exagitabantur.
Lentulus sententiam Calidii pronuntiaturum se
omnino negauit: 1,2,5; (ef. § 6; 3,4; 4,1;)
Lentulus aeris alieni magnitudine et spe exer-
citus ac prouinciarum et regum appellaudorum
largitionibus mouetur, .seque alterum fore Sul-
lam (Cornelium Vielli.) inter suos gloriatur,
ad quem summa imperii redeat: 1,4,2; V pri-
mis diebus, quibus haberi senatus potuit, qua
ex die consulatum iniit Leutulus, . . . decer-
nitur: 1,5,4; (cf. 6,7; 10,1.2.4;) tantus re-
pente terror inuasit, ut, cum Lentulus consul
ad aperiendum aerarium uenisset ad pecuniam
Pompeio ex senatus consulto proferendam, pro-
tinus . . . profugeret: 1,14,1; (cf. § 2;) gla-
diatoresque, quos ibi Caesar in ludo habebat,
ad forum productos (c) Lentulus spe libertatis
(c) conftrmat . ..: 1,14, 4; ef. qu. sqq.; legiones
effecerat . . . duas ex Asia, quas Lentulus con-
sul conscribendas curauerat : 3, 4, 1 ; in castris
Pompei uidere licuit . . . L. etiam Lentuli et
non nullorum tabernacula protecta hedera . . . :
3,96,1; idem hoc L. Lentulo, qui superiore
anno consul fuerat, et P. Lentulo consulari ac
non nuUis aliis acciderat Rhodi; qui . . .: 3,
102, 7 ; item L. Lentulus comprehenditur ab
rege et in custodia necatur: 3,104,3.
S. (P. Cornelins) Iientalas Mar-
cellina!^: ad eas munitiones Caesar Lentu-
lum MarcellLnum (marcellum a) quaestorem
cum legione VIIII. positum habebat. huic . . . :
3, 62, 4 ; hoc tumultu nuntiato Marcellinus (mar-
cellus Oa) * * * cohortes subsidio nostris labo-
rantibus submittit ex castris : 3, 64, 1 ; iamque
Pompeiani magna caede nostrorum castris Mar-
cellini adpropinquabant: 3,65,1.
:{. P. (Coruelin^) lientalas S.pin-
tlier: id oppidum (Asciilum) Lentulus Spinther
X cohortibus tenebat; qui . . .: 1,15,3; cf. qu.
sqq.; recepto Firmo expulsoque Lentulo Caesar
conquiri milites, qui ab eo discesserant , . . .
iubet: 1,16,1; quid ipsis Corfiniensibus , quid
Domitio, quid Lentulo, quidl reliquis accide-
ret: 1,21,6; quarta uigilia circiter Lentulus
Spinther de muro cum uigiliis . . . nostris con-
loquitur: 1,22,1; ef. § 2 — 5; cuius oratione
confirmatus Lentillus ut in oppidum reuerti
liceat petit; . . . facta potestate discedit: 1,22,
6 ; erant quinque ordinis senatorii , ( Dauis. ;
quinquaginta [uel L) ordines codd.; quinqua-
ginta: ordinis senatorii E. Hoffm.) L. Domi-
tius, P. {oni. hl) Lentulus Spinther, L. Cae-
cilius Rufus, Sex. Quintilius Varus quaestor,
L. Rubrius: 1,23,2; (ef. § 3;) iam de sacer-
dotio Caesaris Domitius, Scipio Spintherque
{Ald.; spinther, q. eodd. plur.; spinther et f)
Lentulus cotidianis contentionibus ad grauissi-
mas uerborum contumelias palam descende-
runt, cum Lentulus aetatis honorem ostentaret,
Domitius . . .: 3,83,1; idem hoc L. Lentulo,
qui superiore anno consul fuerat, et P. Lentulo
consulari . . . acciderat Rhodi ; qui . . . : 3,
102, 7.
lenanculas: horum fuga nauium onera-
riarum magistros incitabat: pauci lenunculi
(lembuuculi eod. Ciacc.) ad officium imperium-
que conueniebant: 2,43,3.
11. (Aeuiilins) Iiepidns: seseque dic-
453
LepiduB — lex
454
tatorem dictum a M. Lepido praetore cognoscit :
2,21,5.
liepontii: Klienus autem oritur ex Lepon-
tiis, qui Alpes incolunt: IV 10, 3.
Lepta: M. j itfiuium, quem milii com-
mendas, uel regem Galiiae faciam uel hunc
Leptae delegabo (c); si uis, tu (ucl Leptae
legatum, si uis; tu Crat.; uel Leptide legatum,
si uis; tu Rutfjers.: uel hunc leptae delega si
uis tu Aled.y ad me alium mitte, queni ornem :
ap. Oic. ad fam. VII 5, 2.
liCptis u. liepta.
Leptitaili: lubani reuocatum finitimo
bello et controuersiis Leptitanorum restitia.^e in
reguo: 2,38,1.
lepilN: (Britauni) leporem et gallinam et
auserem gustare fas non putant; haec tamen
alunt animi uoluptatisque (c) causa: V12, 6.
Leaaci : dimissis nuntiis ad Ceutrones,
Grudios, Leuacos, Pleumoxios, Geidumnos,
qui omues sub eorum (Neruiorum) imperio
sunt (c), quam ma.ximas manus (o) possunt
cogunt (c) et de improuiso ad Ciceronis (o)
hibema aduolant (c) : V 39, 1.
Iieuci: frumentum Sequanos, Leucos, Lin-
gones (c) sumministrare : 140,11.
leuiN. A. propr.: leuis armaturae ti.
ariuatnra p. :io'-) «'/• 01 (1^> l'"-'-)' (t per
niare (milites leuis armaturae Ciace.) nauibus
expositi (c) in auersos (c) nostros impetum
fecerunt: 3,63,8;) 1 haec leuibus crati-
bus terraque inaequat: 1,27,4; *i carinae
ac prima {Np.; primum codd.) statumina ex
{af; et Ohl; om. Np.; Dt.) leui niateria (pri-
mum statumen aluei materia E. Uoffm.) ficbant:
1,54,2.
B. trsl.; a) = exijruns, medioeris; y) pos.:
impellit alios auaiitia , alios iracundia et teme-
ritas, . . . ut leuem auditionem habeant
pro re comperta: VII 42, 2; t quorum
salutem neque propinqui neglegere neque ciui-
tas leui momento acstimare posset: VII 30,
3; t equcstrique eo die proclio leui facto:
VII 3(j, 1 ; leui facto equestri jiroelio atque eo
(c) gecundo in custra exercitum redu.\it: VII
53,2.
[i) coinp. : maiore commisso delicto . . . ninii,
leuiore de causa auribus deseetis aut singulis
eflo.snis oculis donium remittit: VII 4, 10; U
(id aiitoiM est iiigum dcrectum . . ., sed tamon
paulo loniore /leiiiore (kif) fastigio ab ea
parte, quao ad Vticam uergit: 2,24,3;) 11
do ineiB in uos mcritis praedicaturus (c) non
sum , quae siint adhuc et niea uolunlate et
uestra ex8]ieclati<iiie leiiiora: 2,32,10.
(y) superl.: exspectabatque suis lenissimis
(A^; leuissimis Gx) postulatis responsa: 1,
5,5.)
b) = temerarius, neg^Iegens: postremo quid
esse (c) leuius aut turpius quam auctore hoste
de summis rebus capere consilium? V28, 6.
lenitcr. A. propr.; (a) pos.: collis erat
leniter {AQ; leuiter SJ/[i (X sec. Uold.)) ab in-
fimo adcliuis: VII 19, 1 ; paene iniquo loco
et leniter {a; leuiter ak) decliui castra fece-
rant (c): VII 83, 2.)
b) comp.: leuiusque casura pila sperabat in
loco retentis militibus, quam si ipsi immissis
telis occurrissent (c) : 3, 92, 2.
IJ. trsl.: leuiusque tempestatis quam classis
periculum aestimauerunt: 3,26,4.
lcnita!«. (A. propr.: leuitate armo-
rum et cotidiana exercitatione nihil iis (c)
noceri posse: V34,4.)
B. trsl. : qui mobilitate et leuitate animi
nouis imperiis studebant: 111,3; 1 nihil
se propter inscientiam leuitatemque (et
leuitatem [i) uulgi grauius dc ciuitate iudicare
neque de sua in Haeduos beneuolentia de-
minuere : VII 43, 4.
lcno. A. = expedire, subuenire : quae res
etsi nihil ad leuandas iniurias pertinere uide-
bantur, tamen: 1,9,1; 1 (ipse praesentem
inopiam quibus poterat sulisidiis tutabatur
(leuabat Kindsch.; u. CC): 1,52,4;) genus ra-
dicis . . ., quod admixtum lacte (c) multum
inopiam leuabat: 3,48,1.
IJ. = libersire: ciuitati sese consulere, quod
hibernis leuetur: V27, 11.
lex. A. subi. : siremps tantum per nomi-
nafTiTum ct ablatiuum dccliuatiu- . . Caesar
ergo (caesare ergo cod.; Caesar de analogia
Ritschl; Caesar eius ergo Uuschke) siremps
lex esto quasi sacram uiolauerit dixisse pronun-
tiandus cst (dixit pro nominatiuo esse Ritschl;
dixit sine e pronuntiandum esse coni. Keil): Cha-
ris.art. yranivi. f p. UH $([. Kril; *i cum leges
duo ex una familia uiiio utroque iu)n soluui
magistratus creari uetarent, sed etiam in
senatu esse prohiberent: VII 33, 3.
B. obi. : respicite finitimam Galliam , quae
in prouinciam redacta iurc et legibus coni-
niutatis .scouribus subiccta perpetua premitur
seruitute: VII 77,10; 1 ibi legem de dic-
tatore (legeni dedietionis af) latam seseque
dictatorem dictiim ii M. Lepido praetore co-
gnoscit: 2,21,5; 1 (quaruni reruni illo
tempore nihil factuni , iie cogitatum quidem;
(nulla lox promulgata, uon eum populo agi
cooptum , millii secessio (iicta aild. codd : del.
29*
455
lex — lihenter
456
Np.; u. CC): 1,7,5;) quod K^urio) tribunus
plebis legem promulgauerat , qua legc regnum
Tubae publicauerat: 2,25,4; (Coelius) legem
promulgauit, ut sexenni (c^ die (c> sine usuris
creditae pecuniae soluantur: 3, 20, 4; (Coelius)
ad hominum excitanda studia sublata priore
lege duas promulgauit, unam , qua mercedes
habitationum annuas conductoribus donauit,
aliam (alteram Faern.) tabularum nouarum:
3,21,1; T ciuitatem eius immunem esse ius-
serat, iura legesque reddiderat: VII 76, 1 ; ^
iura, leges, agros, libertatem nobis relique-
runt: VII77,14; t tollere: 3,21,1 '<.
promulgare.
C. abl.; a): cogere: V56,2 u. c) consuesse;
T in tertium annum profectionem lege con-
firmant (CO): 13.2; t qua (lege) do-
nauit: 3,21,1 u. B. promulgare; 1 supe-
riore consulatu eum patre Ptolomaeo et lege
et senatiis consulto societ.os erat facta: 3,107,
2; t publicare: 2,25,4 u. B. promul-
gare; % (ciuitatesi habent legibus sanc-
tum, si quLs (c) quid . . . acceperit, uti ad
magistratum deferat: VI20, 1; f quam
(Galliam) bello uictam suis legibus (leg. suis
a) uti uoluisset (senatus^: 145,3; qui (Sues-
siones) eodem iure et (om. fh) isdem legibus
utantur, unum imperium (c) unumque (c)
magistratum cum ipsis habeant: 113,5.
b): hi omnes lingua , institutis, legibus
inter se differunt: 11,2.
c): quo (quod p) lege commuui omnes pu-
beres (et add. a) armati conuenire consue-
runt (coguntur fi> : V56, 2; t qi'od . . .
duo magistratum gerant et se uterque eorum
legibus creatum esse (c> dicat: VII 32, 3;
t praetoribus tribunisque (c) plebis rogationes
;id populum ferentibus non nullos ambitus
Pompeia lege damnatos . . . in integrum re-
stituit: 3,1,4; t qui (coloni) lege lulia
Capuam deducti er.ant: 1,14,4; t quod
legibus Haeduoruni iis, qui summum magistra-
tum obtinerent, excedere ex flnibus non lice-
ret: VII .33, 2.
D. c. praep.: ne quid de iure aut de legi-
bus (de legibus aut iure p) eorum demi-
nuisse uideretur; VII 33, 2; f cur enim
potius Haedui de suo iure et de legibus ad
Caesarem disceptatorem quam Roraani ad
Haeduos ueniant? VII 37, 5.
quotienscumque sit decretum, darent operam
magistratus, ne . . ., factum in perniciosis
legibus, in ui tribunicia . . .: 1,7,5.
is enim erat annus, quo per leges ei con-
sulem fieri liceret: 3,1,1.
[Falso: iniuriam in eripiendis legionibus
'Ald.; legibus codd.) praedicat: 1,32,6.]
liexonii. Lexouii semper scriptum esf
in fl, in. y. bis : III 17,3 et VII 75, 3 (sed h. I.
lixouii); reliquis Irilnis locis (1119,10; 11,4;
29, 3) in 7. exstat lexobii. Verisimile igitur
est seribendwn esse Lexouii; quae quidem
scriptura eonfirmatur Plinii et Orosii codiei-
hus : nam ap. Plin. IV 107 miiis eod. A (Silligio
teste; Detlefsen tacet) habet lexobii, reliqui lexo-
uii; ap. Oros. VI 8, 18 in omnihus lihris exstat
liftera u (iii plurimis lixouios) , VI 8, 8 in uno
I) lexobios, in LPH lexouios.
socios sibi ad id bellum Osismos, Lexouios,
Namnetes, Ambiliatos (c), Morinos, Diablintes
(c), Menapios adsciscunt: 1119,10; Q. Titu-
rium Sabinum legatum cum legionibus tribus
in Venellos (c) , Coriosolitas (c) Lexouio-sque
mittit: 11111,4; his paucis diebus Aulerci
Eburonices Lesouiique senatu suo interfecto . . .
portas clauserunt (CC) seque (c) cum Viridouice
coniunxerunt (CC) : III 17,3; in Aulercis Lexo-
uiisque, reliquis item ciuitatibus (c), quae pro-
xime (c) bellum fecerant, in hibemis (exercitum)
conlocauit: 11129,3; imperant . . . Atrebatibus
IIII (milia); Veliocassis (totidem add. Np.:
Dt.), Lexouiis (Lemouicibus Np. .- Dt.^ et Auler-
cis (c^ Eburouicibus (c) terna (c), . . . XXX
uniuersis ciuitatibus, quae Oceanum attingunt
quaeque eorum eonsuetudine Aremoricae (c)
appellantur , quo sunt in numero Coriosolites,
Redones , Ambibarii, Caletes, Osismi, (ueneti
add. P) , f Lemouices (tinc. incl. Dh.: Lexouii
Xp.: Dt.: Namnetes Fr.) , Venelli (Veneti,
Vuelli Schn.): VII 75, 3. 4.
libens: cunctae earum regionum praefec-
turae libentissimis animis eum recipiunt
exercitumque eius omnibus rebus iuuant: 1,
1.5, 1.
libenter : (accipere: VI 4, 3 u. dare;)
t adpetere; 144,5 u. recusare; t Clo-
dius . . primis diebus, ut uidebatur, libenter
auditus reliquis ad conloquium non admitti-
tur: 3,57,5; t libenter etiam ex perfugis
cognoscebant (audiebant f) . . .: 3,49,3;
t quod fere libenter homines id, quod uolunt,
credunt: 11118,6; quae uolumus et credimus
libenter et quae sentimus ipsi reliquos sentire
speramus: 2,27,2; t libeuter Caesar pe-
tentibus Haeduis dat ueniam excusationemque
accipit: VI 4, 3; t de suis homines laudi-
bus libenter (licenter Paul) praedicant: 2,
.39,4; t non minus libenter sese (se libenter
P) recusaturum populi Romani amicitiam,
quam adpetierit; 144,5; t consilio uestro
457
libenter — libere
458
utar libenter <lub. Med.), et hoc liben-
tiu8 'liib. Med.), quod: ap. Cie. ad Aft. IX
7 C, 1.
liber. 1. adieel.; fk. = fherifeQoc;, avro-
vo/jog: saepo clamilans liberum se lil)eraeque
esse ciuitatis (ciu. esse ji): V7,8; t
pars: 3,34,4 u. infra Macedonia; t ma-
f^nam imperatam Asiae . . . et liberis Achaiae
popiilis pecuniam exegerat: 3,3,2; Hi;
liberam debere esse Galliam, quam bello
uictam suis iegibus uti uoluisset (senatus) : 1
■15,3; t Domitium . . . in Macedoniam
proficisci iussit ; cuius prouinciae ab ea parte,
quae libera appellabatur, Menedemus . . mis-
sus lcgatus . . . profitebatur : 3,34,4; Kt
saepe clamitans liberum se liberaeque esse
(o) ciuitatis: V7, 8; hortaturque, ut se liberos
et imperio natos nieiniuerint: Vn37, 2.
1{. — cc/.ojhvTog: uado . . . inuento . . , ut
bracchia modo atque umeri ad sustinenda
arma liberi ab aqua esse possent: VII 56, 4;
t libera (sint adil. Vielh.) comitia atque
omnis res publica senatui populoque Romano
permittatur: 1,9,5; t quorum discessu
liberam nacti milites conloquiorum fac u 1 tatem
nulgo procedunt: 1,74,1; non datur libera
(ultra Sfihmlle; u. CC) muri defendendi (c)
facultas (haee tierba suspecta Gruteru uiic. incl.
Np.): 2,11,3; t SuUam nudata omnibus
rebus tribunicia potestate tamen interce.s-
sionem liberam reliquisse: 1,7,3; f et
aquao magna parte et pahulatione libera
prohibituri hoates uidebantur: VII 36, 5; t
si decessisset (e) et liberam possessionem
Galliae sibi tradidisset: 144,13; t res
publica: 1,9,5 u. comitia; T umeri:
VII 56, 4 u. bracchia.
3. liberi ul subst.; A. = oi ikevif-eQoi :
in capita singuhi seruorura ac liberoruni
tributuni iniponeliatur: 3,32,2; — omnem e.\
agris multitudinem seruorum ac libe-
rorum in oppidum cogit: 3,80,3; t de
seruis liberisque oranibus nd irapuberes
siippliciura Huniit et ad luiuiii (onnuM ad(/.
Ii ) interfu^it: 3, 14, 3.
I{. = tinva; a) subl.: suos liberos, nisi cum
adoleuerun t, ut niunuH militiae sustinerc
poHsint, palam a<l 86 adire (ire a) non pa-
tiuntur, filiumque puorili aetate iil publico iii
connpectu [latris adsistere turpe ducunt: VI 18,
3; <■[. (■) ali(liiccro et dodere et d) [i).
b) |>raod.: (|ui (r) Hunt ex iis nuti , ooniiii
luibentur liberi, quo (o) primum (r) uirgo
(c) quaoquo doduota (r) est (c) ; V14,5.
e) obl.: ul |imiic iii conspectu exercitus iioHtri
agri uastari, liberi eorum in seniilutem ab-
duci . . . non debuerint: 111,3; *" suos
ab se liberos abstractos obsiduni nomine
dolebant: 1112,5; multo dla grauius afestimari
(r) debere (c>, liberos, coniuges in seruitutem
abstrahi, ipsos interfici: VII 14,10; *"
prineipumque liberos obsides ad se adduci
iussit: 115,1; lj unum se esse . . ., qui
adduci non potuerit , ut . . . liberos suos ob-
sides daret: 131,8; T petierunt, ne se et
commune.« liberos hostibus ad supplicium de-
derent, quos ad capiendam fugam naturae et
uirium infirmitas impediret: VII 26, 3; '
liberos, uxores suaque omnia in siluis depone-
rent: IV 19,2; t uxoresque duxerant, ex
quibus plerique liberos habebant: 3,110,2;
"i impedire: VII26,3 u. dedere; t Ario-
uistum . . . obsides nobilissimi cuiusque liberos
poscere et in eos omnia exempla cruciatus-
que edere: 131,12; t omne,s senatores
senatorumque liberos . . . ad se produci iubet:
1,23,1; 1 matres familiae . . . more Gal-
lico passum (e) capillum ostentare liberosque
in conspectum proferre coeperunt: VII 48,3;
t (proicere: 2,5,3 u. d) [i).)
d) c. inacp. ; a) ad: ne ad liberos, ne ad
parentes, ad uxorem (uxores P) aditum ha-
beat: VII 66, 7.
(i) cuiu : facile erat . . . prospicere in urbem,
ut . . . omnes . . superioris .'letatis cum liberis
atque uxoribus . . . ad caelum maiius tende-
ront aut templa . . . adirent et ante simu-
lacra proiecti uictoriam ab dis exposcerent:
2,5,3; t (eraiit praetcrea cuiusque generis
hominum milia circiter VI cum seruis libertisque
(Hotom.; liberisque codd.; edd.) ; sed nuUus ordo,
nullura iniperium certum , cuni suo quisque
oon.silio uteretur: 1,51,2;) t Mandubii
. . . cum liboris atque uxoribus exire cogun-
tur: VII 78,3; rf. §4.5; t uxores habenl
deni duodenique inter se communes (o^ et
raaxime fratres cuni fratribus parentesque cum
liberis: V 14, 4.
y) In c. ace. : orania cxompla oruciatus-
i|ue edore: 131,12 t(. c) poscere; \ iiiri
in uxores sicuti iii liboros uitae nooisque ha-
bent potcstateni: VI19,.3.
libere. A. = Itn ut iieiiio iiii|KMllal:
a) pos. : aliae . . sunt legati partes atquo im-
peratoris: alter omuia agere ad pr.icscriptuni.
alter libero ad summam reruui oonsulcro
debct: 3,51,4; t 'I"" pruesidio tuto et
libere HOiiatus quao uollet doooriioro auderot:
1,2,2; plerisquo uoro liboro doconieiidi potestas
oripitur: 1,3,5; t eral oiiiilo bollum;
459
libere — libertas
460
genus hominum, cui (Oitd.: quod afil: Db.)
liceret (licere af) libere (liberare f) facerc
(cui quod liberet liceret facere Madii.) et sequi
quod uellet (uel af): 2,29,3; t muscu-
lum turrimque latericiam libere incendunt:
2,14,4; f quo minus libere hostes inse-
querentur: VII 49,2; ^ ut libere pa-
bulari (fabulari ahl: populari N) posset nec
minus aditum nauibus haberet: 3,65,4; t
sequi: 2,29,3 u. facere; f perterriti uir-
tute equitum minus libere, minus audacter
uagabantur: 1,59,2.
1))coinii.: munitionem ad flumen perduxerat
. . ., quo liberius a (ac sine Ohl) periculo
milites aquarentur: 3,66,6.
B. = audacter: cum equitatus noster libe-
rius praedandi (o) uastandique causa se iu
agros eiecerat (effunderet fj): V19,2; cf
A. a) extr. 1, 59, 2.
C. =apcrte, ingeuue; a)i)Os.: Scipionem ea
esse auctoritate, tit non solum libere quae pro-
basset esponere, sed etiam ex niagna parte
compellare (Nahl: compellere Of?; edd.) atque
errantem regere posset: 3,57,3.
b) eonip.: confecto legationis offlcio liberius
cum militibus regis conloqui coeperunt: 3,
103,4; 1 dicit liberius atque audacius:
118,2; f hac impulsi occasione . . . libe-
rius atque audacius de bello consilia inire
incipiunt: VIII, 3; f bona restituit iis,
quos liberius locutos hanc poenam tulisse
cognouerat: 2,21,2.
liberaliter. A. = ita ut hoiuiue ho-
iiesto loco iiato dig-iiuni est : quod erant ho-
nesto loco nati et instructi liberaliter maguo-
que comitatu . . . uenerant: 3,61,1.
B, = coiniter, benigriie: ab his liberaliter
ipse appellatus . . . conscendit: 3,104,3;
T quibus auditis liberaliter pollicitus hor-
tatusque, ut in ea sententia permanereut, eos
domum remittit: IV 21, 6; t Caesar Eemos
cohortatus liberaliterque oratione prosecutus
. . . iussit : II 5, 1 ; t quibus pacem atque
amicitiara petentibus liheraliter respondet (fi;
-dit a; edd.): IV 18, 3; amici regis his, qui
erant ab eo missi, palam liberaliter responde-
runt: 3,104,1.
liberalitas: illum . . . beneficio ac libe-
ralitate sua ac senatus ea praemia consecu-
tum: 143,5; - haec noua sit ratio uincendi,
ut mi.sericordia et liberalitate nos mu-
niamus: ap. Cic. ad Att. IX 7 C, 1 ; ^
pauca ad spcm largitionis addidit, quae ab
sua liberalitate, si se . . . secuti essent,
exspectare deberent: 2,28,3; - omniaque
ex uictoria et ex sua liberalitate spera-
rent: 3,6,1; — esse Dumnorigem, . . . magna
apud plebem propter liberalitatem gratia:
118,3.
liberi n. liber 2. B. p. 4.57 sq.
libero. A. = in libertatem uiudieare,
liberiiiii reddere: ciues Eomani . . . seruos
. . omnes puberes liberauerunt: 3,9,3; tt
ipsi manu facta cum iis (c), quos nuper (ma-
ximi add. v; maxime f-; Db.; seclud. Np., Dt.;
nuperrime Oehl.; u. CC) liberauerant , in . . .
castra inruperunt : 3, 9, 6 ; t quanta . . .
in perpetuum sui liberandi facultas daretur:
IV 34, 5; ne sui in perpetuum liberandi atque
ulcisccndi Romanos . . . occasionem dimittant:
V3S, 2; t SuUa . . . liberatis suis hoc
fuit contentus neque proelio decertare uoluit:
3,51,5.
B. alqui alqa re = exsoluere, leuare: si
paruo labore . . . omnem Italiam metu libe-
rare possint: 1,9,1; t ut Vbios obsidione
liberaret: IV 19, 4; quoniam obsidione libera-
tum Ciceronem sciebat: V49, 6; t peri-
culo: 3,83,4 ti. C; t quod eius opera
stipendio liberatus esset: V27, 2.
C. = absolnere: fortasse non se liberari
(liberare a) , sed in aHud tempus reseruari ar-
bitrati . . . constituerunt : 3,60,3; t unam
fore tabellam , qui liberandos omni perl-
culo censerent, alteram, qui capitis damnarent,
tertiam , qui pecunia multarent : 3, 83, 4.
libertas. A. = slev-^eQia, avTOVoi.tta;
a) obi.: accipere: 1118,4 u. d) y); VII 1,8
tc. recuperare; t his Caesar libertatem
(lib. caes. a) concessit: IV 15, 5; t V^^
rei familiaris iactura perpetuum imperium liber-
tatemque se (fi; om. a.) consequi uideant:
VII 64,3; t ueque dubitare [debeant],
quLn , si Heluetios superauerint Romani , una
cum reliqua Gallia Haeduis libertatem sint
erepturi: 117,4; t id sibi ad praesentem
obtinendam libertatem satis esse: VII 66,4;
t praesertim cum de recuperanda communi
libertate consilium initum uideretur: V27, 6;
in acie praestare interflci quam non ueterem
belli gloriam libertatemque , quam a maioribus
acceperint (p ; acceperant a), recuperare: VII
1,8; et iUe suam cUgnitatem et nos nostram
libertatem recuperabimus : 3,91,2; t iura,
leges, agros, hbertatem nobis reliquerunt:
VII 77, 14; t tanta uniuersae Galliae con-
.sensio fuit libertatis uindicandae et pristinae
belli laudis recuperandae , ut : VII 76, 2.
b) dat. : omnes autem homines natura liber-
tati studere (libertatis studiose incitari [3) et
461
libertas — licentia
462
condicionem seruitutis odisse : III 10, 3 ; %
esse nou uuUo se Caesaris beneficio adleetum,
. . . sed plus communi libertati tribuere: Vil
37,4.
c) geu.: quos . . postea in parem (partem
A') iuris libertatisque condicionem (con-
dltione X), atque ipsi erant, receperunt : 1 28, 5 ;
H seruo spe libertatis magnisque persuadet
praemiis: V45, 3; gladiatores . . . ad forum pro-
ductos (e) Lentulus spe (Np.; om. coM.: Paul)
libertatis (-tati Oh; libertatc Paul) coufirmat:
1,14,4; pastoresque Domitii (c) spe libertatis
excitati sub oculis domiui (c) suam probare
operam studebant: 1,57,4; ^t libertatis
causa u. canjita p. 488 (.H loc).
d) e. praep. ; oc) de : neu se optime d e
communi libertate merituni hostibus in
cruciatum (de comm. lib. opt. mer. in cruc.
host. [i) dedant: VII 71, 3.
p) iu libertateiu uindicare n. iii p. 109
a) extr. (3 loc).
y) iu C. abl.: ut in ea libertate, quam a
maioribus acceperint (^; Fr.; -peraut a; retl.
edd.), permauorc quam Komanorum serui-
tutem perferre malint (c): 1118,4.
B. —ayiolaaia, licentia: quae res et cibi
genere et cotidiana exercitatione et libertate
uitae . . . uires ulit: IV 1, 9.
libertnH : quas (naues) Igilii et in Cosano
. . . seruis, libertis, colonis suis compleue-
rat: 1,34,2; ^ erant prueterea cuiusque
generis hominum milia circiter VI cuni scruis
libertisque (Jlotoni.; liberisque i-odd.; edd.):
1,51,2.
(lil>ct: erat ciuile bellum; genus homiuum,
cui (Oud.; quia f; quod ahl; Db.) liceret (licere
af) libere (liberare f) facere (cui quod libe-
ret liceret facere Madii.) et sequi quod uellet
(0): 2,29,3.)
(Li.) NcriboiiinM liibo: Caninium Bc-
bilum legatum, familiarem necessariumi/ite Scri-
bonii (-boni af) Libonis, mittit ad eum con-
loquii causa; mandat, ut Liboneni de conci-
lianda puco hortotur: 1,2(5,3; ciiius rei magnam
p.arlein hiudis utquc existiniatioiiis ;ul Libonem
peruenturum, si illo auct(jrc atque agcnte ab
armia sit disccssum : 1,26,4; Libo a couloquio
Caninii digressus ad Pompeium proliciscitur
. . .: 1,26,5; praeerat . . . Liburnicue atquo
Achaicae classi (classis ahl) Scribonius (cribo-
nius ht; triliouius ()) Libo et M. Octauius: 3,
5,3; 9, 1 u. Iiibiii*iia((^); cum . . . so Libo
cum liibulo coiiiunxissct, lo^iiiuntur uiiibd ox
nauibuH cuni M.' (c) Acilio (c) ct tftatio Murco
legatis : 3, 15, (i; vf. qu. sqij.; ibi certior ab Acilio
et Murco per litteras factus de postulatis Libo-
nis et Bibuli legionem relinquit: 3,16,2; euo-
cantur illi ad conloquium. prodit Libo atque
(//-; neque -v,- u. CC) excusat Bibulum, quod:
3,16,3; cf. 16, 4 — 17,4; neque hanc rem illi
(O^ ; Miulu.; illis X; del. Ald.; edd.) esse im-
pedimento. Libo (sic Madu.; impedimenti loco
eodd. ; edd. ) neque legatos Caesaris recipere
neque periculum praestare eorum , sed totam
rem ad Pompeium reicere; unum instare de
indutiis uehementissimeque contendere: 3,17,5;
cf. § 6; Vibullius . . . adhibito (que add. af)
Libone ( librone ahl) et L. Lucceio (c) et
Theophane, quibuseMm communicare de maxi-
mis rebus Pompeius consueuerat, de mandatis
Caesaris agere instituit: 3, 18, 3; Libo pro-
iectus ab Orico cum classe, cui praeerat,
nauiuni L Bruntlisium uenit insulamque, quae
contra portum Brundisiuum est, occupauit: 3,
23, 1 ; ef. qu. nqq. ; has (triremes) cum audacius
progressas Libo uidisset, speraus intercipi posse
quadriremes V ad eas misit: 3,24,2; qua ne-
cessitate et ignominia permotus Libo discessit
u Brundisio obsessionemque nostrorum omisit:
3, 24, 4 ; tcstibus se miiitibus uti posse . . ., qui-
bus modis ad Oricum cum Liboue de mitteudis
legatis couteudisset: 3,90,2; D. Laelius ciun
classe ad Brundisium uenit eademque ratione,
qua factum a Liboue antea demoustrauimus,
insulam obiectam portui Brundisiuo tenuit: 3,
100,1.
libra : nuuem . . . pluribus udgressus uaui-
bus, in quibus ud librum (in qu. ultiores Ciacc.)
fecerut turres, . . . nostros uicit: 3,40,2.
iibrilit!«: fuudis librilibus sudibusque,
quus m opere disposuerant , ac (c) glandibus
tJallos (e) proterrent: VII 81, 4.
Libnr)ia(c): disccssu Libumarum (Libo-
nis Paut) ex lUyrico M. Octauius cum iis (c)
quus habebut nauibus Salouas peruenit: 3,
9,1.
Libiiriiicn««: praeerat . . . Liburnicae
utquc Achuicae classi Scribonius Libo et M.
Octuiiius: 3,5,3.
(licciiter: dc suis homines luudibus libeii-
ter (liceuler Paiil) pruedicuut: 2,39,4.)
iiceiitia. A. obi.: quod illis (improbis)
liceutiam timor augoat noater: 2,31,4; t
at (c) etiani ut media nocte proticiscamur ad-
dunt, quo ni.iiorem, credo, liccntium luibeant
qui peccaro conentur: 2,31,7; 'j licontiuui
adrogantiamque (ooruni sc) reprchtnulore,
quod plus 80 quam impenUoiom do uicloria
. . . sentire oxistimarent: V1152, 3.
15. seii.: qui (milites) iam in cousuotu-
463
licentia Liger
464
dineiu AJexaudrinae iiitae ac licentiae uene-
rant et nomen disciplinamque populi Rom.
dedidicerant (c): 3,110,2.
C. abl.: ueritus, ne militum introitu et (iu
Ciaee.) nocturni temporis licentia oppidum
diriperetur: 1,21,2; t cum . . . omnes
sine timore iter facereut usi (0-; usua) supe-
riorum temporum atque itinerum licentia: 1,
51,2.
llceor : complures annos . . . uectigalia
paruo pretio redempta babere (Dumnorigem),
propterea quod illo licente (dicente Cfi) contra
liceri (Ald. ; licere a; dicere Cfl) audeat nemo:
1 18, 3.
licet. A. additiu' subl.; a) prouom.: ne
. . . reliquae nationes sibi idem licere arbi-
trarentui : III 10, 2 ; ^ liceretne ciuibus ad
ciues . . . legatos mittere, quod etiam fugi-
tiuis ab saltu Pyrenaeo praedonibusque
licuisset: 3,19,2.
b) iuliu. ; a) uon additur datiuus: sed Ucere,
si uelint, in Vbiorum finibus considere: IV
8,3; T[ multis ia ciuitatibus barum rerum
exstructos *cumulos locis consecratis (o) con-
spicari licet: VI 17, 4; ^ alius alia causa
inlata . . . petebat, ut eius uoluntate disce-
dere liceret: 139,8; t (si quidem ex
castris egredi non liceret (haee mrba del.
Paul): VI 36,2;) ^ neque longius anuo
remanere uno in loco colendi (c) causa
Ucet : IV 1,7; t Lentulus ut in oppidum
reuerti liceat petit; . . . facta potestate disce-
dit: 1,22,6; t hic subitam commutatiouem
fortunae uidere licuit: 3,27,1; in castris
Pompei uidere licuit trichilas (c) structas (c)
. . .: 3, 96, 1; t quoad licebat latiore uti
Voss.; ut k) spatio: 1,58,1.
fj) udditur datiuus; aa): petieruntque , uti
.sibi secreto [in occulto] de sua omniunique
salute cum eo agere liceret. ea re impetrata:
1 31, 1 ; 1 quod legibus Haeduorum iis
(e), qui summum magistratum obtinerent, ex-
cedere ex finibus non liceret: VII 33, 2; quo-
rum (equitum) nulli ex itinere excedere lice-
bat, quin . .. exciperetur: 1,79,5; t rogare
(se), ut eius uoluntate id sibi facere liceat: I
7,3; petierunt, uti sibi concUium totius Galliae
in diem certam indicere idque Caesaris uoUm-
tate facere liceret (idque et facere del. Eai-t^):
130,4; erat ciiule bellum; genus hominuni, cui
(Oud. ; quia /'; qui 0: quod ahl ; Db.) liceret
(licere af) libere (liberare f) facere (cui quod
liberet liceret facere Madu. ) et sequi quod
uellet (uel af): 2,29,3; t indicere: I
30,4 u. facere; t postulabat Caesar, ut
legatos sibi ad Pompeium sine periculo mit-
tere lieeret: 3,17,2; liceretne ciuibus ad ciues
de pace tuto (e) legatos mittere: 3,19,2; t
Sequanisque permitteret, ut, quos (obsides) illi
haberent, uoluntate eius reddere illis liceret:
135,3; t sequi : 2, 29, 3 2«. facere.
[j^y. licere illis incolumibus per se (per
se incol. (3) ex hiberrus discedere et quas-
cumque in (e) partes ueUnt sine metu pro-
ficisci: V41,6; (VI 35, 8 u. d).)
c) acc. c. inf. (inf. pass.): hic (Ald.; his
eodd.) cognosci licuit, quantum esset ho-
minibus praesidii in auimi firmitudine: 3,28,4;
t quod antea de conloquio postulasset, id per
se fieri licere: 142,1; (3,1,1 ii. d).)
d) dat. et acc. e. inf.: quid uos, inquit,
hanc . . . tenuem sectamini praedam, quibus
licet iam esse fortunatissimos (AQ^;
Sehn., Hold., Dt.-; -simis BM; rell. edd.)i. VI
35,8; is enim erat annus, quo per leges ei
(eum b) consulem fieri liceret: 3,1,1.
B. subaudieud. est subiect. (iuf.): qui, si
per te liceat , perendino die . . . communem
cum reUquis belli casum sustineant, non . . .
intereant : V 30, 3 ; respondit, si uelit secum con-
loqui, licere: V36, 2; seu quis Gallus seu (e)
Eomanus uelit ante boram tertiam ad se trans-
ire, sine periculo licere; post id tempus non
fore potestatem : V 51, 3 ; sua sponte, dum sine
periculo liceret , excederet Gadibus : 2, 20, 3.
Liiciuins I>aniasippiis: ipse (luba)
equo iu oppidum uectus prosequentibus com-
pluribus senatoribus , quo in numero erat Ser.
Sulpicius et Licinius Damasippus, . . . impe-
rauit: 2,44,3.
Iictoi>(e!^) : lictoresque babent in urbe et
(c) Capitolio priuati (Steph.; priuatim codd.)
contra omnia uetustatis exempla: 1,6,7; erat
plena (plane a) lictorum et '\ imperiorum (et
apparitorum Forehh.; et interpretum Paul) pro-
uincia, differta f praeceptis (praefectis Ald.;
praeconibus Paul) atque exactoribus, qui praeter
imperatas pecimias suo etiam priuato compen-
dio seruiebant. dictitabant enim se domo patria-
que expulsos omnibus necessariis egere rebus,
ut houesta praescriptione rem turpissimam
tegerent: 3,32,4.
liiger. Acc. ligerim exstat in X VII 5,
4, iii B'M-'^ VII 56, 3, in [i VII 11, 9; etiam
Hirtius VIII 27, 2 seripsit ligerim; (ligerem
in a VII 11, 9 et 56,3;) abl. ligeri in B'(a)fh
1119,1, in BM VII 59,1; ligere in a III 9,
1, in AQp VII 59, 1. (Orosii codd. optimi
/labent ligero VI8, 10. Plin. lY VTt Silligius
edidit Ligerim, Detlefs. Ligerem nulln scriptn-
465
Liger — linter
466
rae diserepantia imlicata.) Caesaretn ccmstanter
aut Ligerim , Ligeri aut Ligerem, Ligere scrip-
nisse ueri simillimum est. Milti quidem Lige-
rim et Ligeri ei tribuendum uidetur.
naues interim longas aedificari in flumine
Ligeri (V>, quod influit in (c) Oceanum, . . .
iubet: 1119,1; qui cum ad flumen Ligerim
uenissent, quod Bituriges ab Haeduis diuidit,
paucos die.s ibi morati neque ftumen transire
ausi domum reuertuntur: VII 5,4; cf. § 5; quod
oppidum Cenabura pons fluminis Ligeris con-
tingebat ((i; continebat a): ¥1111,6; cf. § 7.
(8); exercitum Ligerim (c) traducit atque in
Biturigum fines peruenit: VII 11, 9; Nouiodu-
uum erat oppidum Haeduurum ad ripa.s Ligeris
oportuno loco positum : VII 55, 1 ; c/l 1; 8 ; prae-
sidia custodiasque ad ripas Ligeris disponere
. . . coeperunt : VII 55, 9 ; quod Liger ex niui-
bus creuerat, ut omnino uado non posse trans-
iri (e) uideretur: VII 55, 10; ((/56,1;) contra
omnium opinionem ad Ligerim (c) uenit: VII
56, 3; c/! t; 4; GalLique in conloquiis interclusum
itinere (Elauere dc Saidcy) et Ligeri (c) Cae-
sarem inopia frumenti coactum in prouinciam
contendisse confirmabant: VII 59, 1.
li£;natio: qui (militcs) lignationis muni-
tionisque causa in sihuis discessissent: V39, 2.
lijfiiator: subitoque oppressis ligna-
loribus magna manu ad castra oppugnatum
c> uenerunt: V 26, 2.
iigiientii : celeriter ciues Rom. ligneis
efiectis turribus his sese munierunt: 3,9,3.
lisiioi*: ncque lignaudi atque (neque 01
aquaiidi ne^iuc naues ad terram *deligandi po-
testas fiebat : 3, 15,2; milites . . . alii lignandi
vligandi a) pabulandique causa longius pro-
grediebantur: 3, 76,2.
ligiiuni: pedalibus liguis coniunctis
inter se porticus integcbautur: 2,2,3; — sum-
mis angustiis rerum necessariarum premeban-
tur, adeo ut cogcrentur sicuti reliquum cora-
meatum ita ligna atquc aquam Corcyra \c)
nauibus oncrariis suppor tarc: 3, 15, 3 ; 1
omnibus rebus obsessi, . . . aquae, lignorum
(ligni 0'ld) , frumenti inopia, conloquium
petunt: 1,84,1; T antecedebat testudo
pedum LX . . . facta item ex tbrtissimis (lir-
missimis Hotum.) ligiiis: 2,2,4.
(ii|£0: ut, quo maior uis aiiliae se iiicita-
uisset, Iioc artius (tigna) inligata (ligata p>
tencrentur: IV 17,7.)
iiliillii: scrobcs . . . fbdicbantur .... Iiuc
tcretes stipites . . . demittebantur (c). . . . hiiius
generiH octoiii ordines ducti \r) teruos iuter
Hc pcdcH distahaiil. id cx similitudiiu' lloris
l.rxii'. (,'aoHiir. II.
lilium appellabant (-abatur ^). ante haec taleae
(e) pedem longae . . . in terram infodiebantur :
VII 73, 8. 9.
linien : constabat Elide in templo Mineruae
. . . simulacrum Victoriae . . . ad ualuas .se
templi limenque conuertisse: 3,105,2.
liiiea : alternis trabibus ac saxis, quae
rectis lineis suos ordines seruant: VII 23, 5.
Liingoiie!!!. Plurimi codd. Iiabent liugo-
nes; setl liuguon. inuenitur in fi VII 66, 2,
in af 140,11, in «126,5.6, in h VI 44, 3 et
VII 63, 7; acc. plur. (lingo)nas exstat in X I
26, 6, in B-^ I 40, 11 ; (qua forma etiam Tacitiis
constanter uidetur usus esse;) lingones in X
VII 9, 4. (Errore 1 26, 5 in MB^ scriptum est
lingunum, 126,6 in A ligogonas, VII 66, 2
lignorum inB^M^, ligonum in M-, Imgonem w
Q', linguones in li>.)
in fines Lingonum (c) die quarto peruene-
runt : 126,5; Caesar ad Lingonas (c) litteras
nuntiosque misit, ne eos frumento neue alia re
iuuarent ; qui ( CC) si iuuissent, se eodem loco
quo Heluetios habiturum : I 26, 6 ; frumeutum
Sequauos, Leucos, Lmgones (c) sumministrare :
140,11; Mosa profluit ex monte Vosego, qui
est in finibus Lingonum: IVIO, 1; duas legio-
ues ad fines Trcuerorum, duas in Lingonibus,
sex reliquas iu Senonum flnibus Agedinci iii
hibernis conlocauit: VI 44, 3; per fines Haeduo-
ruui in Lingones contendit , ubi duae legiones
hiemabant. . . . eo cum peruenisset, ad reli-
quas legiones mittit priusque omnes in unum
locum cogit, quam: VII9, 4. 5; ab hoc concilio
Remi, Lingones, Treueri afueriuit, illi, quod
amicitiam Eomanorum seqnebautur, Treueri,
quod . . .: VII 63, 7; cum Caesar in Sequanos
(in S. om. [i) per cxtremos Lingoiuim (c) fines
iter faceret : VII 66, 2.
liiigiia: commodissimum uisum est . . .
Procillum . . . et propter fidem et propter
linguae Gallicae scieutiam, quai,c) multa
(c) iam Ariouistus lougiiiqua consuetudhie ute-
batur, , . . mittcre: 147,4; 1 qui ipso-
rum lingua Celtae, iiostra Galli appellun-
tur: 11,1; — hi oinues lingua, institutis,
legibua inter se differunt: 11,2.
ling^iila: erant eius modi fere situs oppi-
(luriim, iit posita in extremis lingulis
promuntoriisqde nc^iue pcdihus aditum habcrent
. . . iicquc nauibus; III 12,1.
liiltei': conquirit ctiam lintres ^luutres
a; lynties B'); has magno sonitu remorum
incitatas in eaudem partem mittit(o):VII
60,4; aut lintribus inucntis sibi snlutom
rcppeieiuiit \CC): 153,2; — id (fliimcii llcl-
30
467
Hnter
litterae
468
uetii ratibus ac lintribus (lintibus AQ)
iunctis transibant: 112,1; t duasque
naues cum militibus . . . scaphis lintribus-
que (lyntr. a) repreliendunt: 1,28,4.
liuam : pelles (erant) pro uelis alutaeque
tenuiter confectae, hae (CC) siue propter lini
inopiam (inop. lini [i) atque eius usus in-
scientiam (c) siue: 11113,6.
lis : (in is desinentia longam , cuiuscumque
sint generis, Latina ablata s, addita tis faciunt
genetiuum, ut haec lis, litis, hic et haec Samnis,
huius Samnitis. sic Caesar de aualogia : Prisc.
imt. VI 64 i)i. ;] arbitros inter ciuitates dat, qui
litem aestiment poenamque constituant: V
1,9.^
liiscns: conuocatis eorum (Haeduorum)
principibus, . . . in his Diuiciaco et Lisco,
qui summo magistratui praeerat (praeerant X),
quem uergobretum appellant Haedui, qui crea-
tur annuus et uitae necisque in suos liabet
potestatem, grauiter eos accusat: 116,5; tum
demum Liscus oratione Caesaris adductus quod
antea tacuerat proponit: 117,1; cf. qu. sqq.;
Caesar hac oratione Lisci Dumnorigem . . .
designari sentiebat; sed quod pluribus prae-
sentibus eas res iactari nolebat, celeriter con-
cilium dimittit , Liscum retinet. quaerit ex solo
ea, quae in conuentu dixerat. dicit hberius atque
audacius: 118,1.2; cf. qu. sqq.
liissas. Cf Dh. ad 3, 28, 1.
nacti portum, qui appellatur Nymphaeum,
ultra Lissum milia passuum III, eo uaues in-
troduxerunt : 3, 26, 4 ; nostrae naues duae . . .
contra Lissum (lyssum a) iu ancoris constite-
runt: 3,28,1; qui (Otacilius Crassus) Lissi
praeerat: 3,28,2; conuentus ciuium Romano-
rum , qui Lissum obtinebant, quod oppidum iis
(c) antea Caesar attribuerat muniendumque
curauerat, Antonium recepit (c) : 3, 29, 1 ; pon-
tones . . . Lissi relinquit (Antonius) : 3, 29, 3 ;
ipse (Pompeius filius) Lissum profectus naues
onerarias XXX a M. Antonio relictas intra
portum adgressus omnes incendit; Lissum ex-
pugnare conatus defendentibus ciuibus Romanis
. . . re infecta inde discessit: 3, 40, 6; item Lisso
Parthinisque et (CC) omnibus castellis quod
esset frumenti conquiri iussit: 3, 42,4; praesidio-
que Apolloniae cohortibus (cohortium A'r) IIII,
Lissi I, III Orici relictis . . . iter facere coepit :
3, 78, 5.
liitaaiccus. In iilurimis codd. exstat
litauiccus; serf litauicus est in a. VII 40,
7, in a VII 37, 7; 39,3; 42,1; (litauictus in A
VII 37, 1; 38,4 (Hold. testej; lictauiccus in AQ
VII 38, 6, in A (teste Frig.) VII 38,4; litauius
in a VII 37, 1; litiuiccus in BM VII 40,6; tali
uiccus i)i M VII 37, 7.) Cf Gliick p. 119—121.
(Conuictolitauis) cum quibusdam adulescen-
tibus conloquitur, quorum erat princeps Litauic-
cus atque eius fratres (frater fk), amplissima
familia nati adulescentes : VII 37,1; ef §2—6;
placuit, ut (c) Litauiccus decem illis milibus,
quae Caesari ad bellum mitterentur, praefice-
retur atque ea f ducenda curaret fratresque
eius ad Caesarem praecurrerent . . . . : VII 37,
7; Litauiccus accepto exercitu, cum miUa pas-
suum circiter XXX (e) ab Gergouia abesset,
conuocatis subito militibus lacrimans Quo pro-
ficiscimm-, inquit, milites? VII 38, 1.2; cf qu.
sqq. ; producuntur ii , quos ille edocuerat , quae
dici uellet , atque eadem , quae Litauiccus pro-
nuntiauerat, multitudini exponunt: VII 38, 4;
conchimant Haedui et Litauiccum obsecrant,
ut sibi consulat: VII 38, 6; cf. §7-10; Epore-
dorix cognito Litauicci consilio . . . rem ad
Caesarem defert: VII 39,3; cf. qu. sqq.; fratres
Litauicci cum comprehendi iussisset, paulo ante
repperit ad hostes f ugisse (c) : VII 40, 3 ; his
cognitis et Litauicci fraude perspecta Haedui
. . . mortem deprecari incipiunt : VII 40, 6 ;
Litauiccus cum suis clientibus . . . Gergouiam
profugit (c): VII 40,7; Haedui primis (c)
nuntiis ab Litauicco acceptis nullum sibi ad
cognoscendum spatium relinquunt : VII 42, 1 ;
Litauicci fratrumque bona publicant : VII 43, 2 ;
discit cum omni equitatu Litauiccum ad solli-
citandos Haeduos profectum : VII 54, 1 ; cum
. . . coguouissent Litauiccum Bibracte (c) ab
Haeduis receptum , . . . Conuictolitauem magi-
stratum magnamque partem senatus ad eum
conuenisse: VII 55,4; qui (Cauarillus) post de-
fectionem Litauicci pedestribus copiis praefue-
rat: VII 67, 7.
litterae. (literae Vll,2 imiemtur iii a.)
A. propr. (iitterarum formae): in castris
Heluetiorum tabulae repertae sunt litteris
Graecis confectae: 129,1; — hanc (epistu-
lam) Graecis conscriptam litteris mittit,
ne intercepta epistula nostra ab hostibus con-
silia cognoscantur : V48, 4; — neque fas esse
existimant ea litteris mandare, cum in reli-
quis fere (o) rebus, publicis priuatisque ratio-
nibus, Graecis litteris utantur (utantur
litteris (3): VI 14, 3.
B. trsL (ut yQdf^tf.iaTa) = quicquid scrip-
tuni est; a) = llber, scriptum: litteris man-
dare: VI 14,3 «. A. extr.; f quod neque
in uulgum disciplinam efferri uelint neque eos,
qui discunt (c), litteris confisos minus
memoriae studere; quod fere plerisque accidit,
469
litterae
470
ut praesidio litterarum diligentiam in
perdiscendo ae memoriam remittant: VI 14, 4.
b) r^ epistula; a)subi. : Scipionem properan-
teni sequi litterae sunt consecutae a M.
Fauonio, Domitium cum legionibus adesse
neque se praesidium . . . tenere posse: 3,36.6.
fi) obi.: litteras accipere w. aecipio;'. 7S
[i» (4 loc); 1 adlerre: (V45, 4 m. eflerre;)
quibus litteris circiter media (c) nocte {c) Cae-
sar adlatis suos facit certiores : V 49, 4 ; t
(cognoscere: VII90,8m. ()) cognoscere;) \
huic dat litteras mandataque ad eum, quorum
(quarum NOId; Db.) haec eratsumma: 3,57,2;
t seruo . . . persuadet praemiis, ut litteras ad
Caesarem deferat: V45,3; qui litteras ad
Caesarem deferat (rcferal [i) : V49, 2; t
dimittcrc: (V47,5m. remittere;) Milo dimissis
circum municipia litteris se ea, quae faceret,
iussu atque impcrio lacere Pompei, . . . soUi-
citabat: 3,22,1; simul a Pompeio litteris per
omnes prouincias ciuilatesque dimissis (demissis
Oal) *de proelio ad Dyrrachium facto . . . fama
percrebuerat : 3,79,4; 1| hiis (lilteras) ille
in {mn. ^) iaculo inligatas (implicatas Ho/fm.)
effert (adfert [i> : V45,4; 1 Caesar ad
Lingonas litteras nuntiosque misit, ne eos . . .
iuuarent . . . : I 26, 6 ; mittuntur ad Caesarem
confestim a (c) Cicerone htterae (nuntiique
aild. Kussn.) magnis propositis praemiis, si (qui
//. ./. Miiller) pertulissent : V 40, 1 ; tanto cre-
briores litterae nuntiique ad Caesarem mitte-
bantur (a Cicerone): V45, 1; cum litteras ad
senatum miserit, ut omnes ab e.\ercitibus disce-
di'rcnt, ne id quidem impetrauisse (c): 1,9,3;
uli ad Pompeium htteras (Libo) mitteret, naues
fciiquas , si uellet, subduci . . . iuljcret: sua
( l:isse auxilia sese Caesaris prohibiturum : 3,
■J.'>,3; t perferre: V 40, 1 //. mittere;
iiuibus litteris nuntiisque Romam perlatis niagni
domum concursus ad Afranium . . . fiebant:
1,53,3; % Htteris perlcctis Domitius
. . . pronuntiat: 1,19,1; t recitare: 1,
1,1 M. reddere; t litteris ab eo C. (Db.:
iitteris a fabio c. Ofld'-; htt. a fabio cs. /' ,■ Htt.
a fabio cum a; [a Fabio C.] ,ScaL; Np.; litt. a
Oaio Oi«/.,- Dt.) Caesaris (caesare a; Ottd.; Dt.)
consulibuB redditis (litteris (Caesaris a C
Ciirione) consuhbiis redditis Ciace.) aegre ab
liis impetralum est . . . , ut in sen.itii recitaien-
lur: 1,1,1; progresso ei paulo longius htloiiie
a {add. 0-l>f'; Ald.; Dt.; om. x; Np.. Dh.)
Oadibus rcdduntur, simul atquo sit cognitum
de edicto Caesaris, conHonsisse Gaditanos prin-
cipoB cum tribunis cohortiuin . . ., ut . . . e.\-
pellercnt: 2,20,2; litteiae ui (Scipioni) reddiiiitiii
(traduntur f) a Pompeio, mare transisse cum
legionibuB Caesarem: properaret . . . uenire: 3,
33, 1 ; t referre: V 49, 2 u. deferre; 1
Labienus . . . litteras Caesari remittit 0;
mittit f; dimittit a) , quanto cum periculo
legionem . . . educturus esset; rem gestam
in Eburonibus perscribit; docet: V47,5; t
(scribere: 3,71,3 u. £) yy).)
y) g^enet. : festinationi meae breuitatique
litterarum ignosces : ap. Cic. ad Alt. IX 6 A ;
t quarum (c) (litterarum) summa: 3,57,2 u.
[i) dare.
()) abl.: et crebris Pompei Htteris cast^iga-
bantur, quoniam . . . non probibuissent, *at
. . . impedirent: 3,25,3; t (t liis htteris
cognitis (a; (Np., Db.;) Fr.: his [litteris] cogn.
Kr.; lild.; his rebus litt. Caes. cognitis Faerni
liber ; Sehn.; his rebus ex litteris Caesaris cogn.
Dt.; huius anni rebus cogn. [i) Romae dierum
uiginti supplicatio redditur: VII 90, 8;) t
his nunths litterisque commotus Caesar duas
legiones . . . nouas conscripsit : II 2, 1 ; f
per orbem terrarum fama ac litteris uictoriam
eius diei concelebrabaiit (c): 3,72,4; t
hunc . . . quae fieri uellet litteris nuntusque
cdocuit: 3,108,2; t crebri ad eum ru-
mores iidferebantur litterisque item Labieni
certior fiebat . . .: 111,1; Calenus ... lit-
teras a Caesare accipit (accep. /) , quibus est
certior factus . . . : 3, 14, 1 ; t ianique
Caesaris in Hispania res secundae in Africam
nuntiis ac (c) litteris perferebantur: 2,87,
2; t gaudeo mehercule uos significare
litteris, quam ualde probetis ea, quae apud Cor-
finium sunt gesta: ap. Cic. ad Att. IX 7 C, 1 ;
t Fabius finitimarum ciuitatum animos litteris
nuntiisque temptabat: 1,40,1.
e) <•■ praep.; aa) euni: Domitius ad 1'om-
peium . . . peritos regionum . . . cum litte-
ris mittit: 1, 17, 1.
[ip) cx: eadem fere, quae cx nuntiis litteris-
que (que om. [i; litterisque delend. cens. Viclh.)
cognouerat, coram perspicit: Vll,2; (VII
90,8 M. S) cognoscere;) tt ob easque res
ex litteris Caesaris dierum (c) quindecim
supplicatio decreta est: 1135,4; his rebus
gestis ex litteris Caesaris dierum uiginti suppli-
catio a senatu decrota est: IV 38, 5; t "'•
uero ex littcris ad scnatum referretur (refor-
tur a) impetrari noii potiiit: 1,1,1.
yy) lii: perscribit in litteris hostes . . .
discessiBso: V49, 3; t'" litteris scribit so
. . . coleriter adfore; hortatur, ut: V48, 6; hoc
(imperatoris) nomon obtinuit atquo ita se postea
siilutari piissus cst (add. I'.); scd (noque Np.;
30'
471
itterae
locus
472
cM.) in litteris numquam (Bergk; quas codd.:
edd.) scribere est solitus (lioc nomine abstinuit
neque ita se p. sal. passus est neque in litt.
praescribere est solitus Paul) neque in fascibus
insignia laureae praetulit: 3,71,3.
66) per: ibi (c) certior ab Acilio et Murco
per litteras factus de postulatis Libonis et
Bibuli legionem relinquit : 3, 16, 2 ; f Cae-
sar enim per litteras Trebonio niagnopere m an-
dauerat, ne . . . pateretur: 2, 13, 3.
c) = tabulac iniblicae: quod ibi impedimenta
exercitus, obsides ciuitatum (c), litteras pu-
blicas frumentumque omne ... relinquebat:
V 47, 2.
(Fania ac litterae: 3,72,4;) litteiae luaii-
dataque: 3,57,2; litterae uuntiique: 126, G;
112,1; Vll,2; (40,1;) 45,1; 1,40,1; 53,3; 2,
37,2; 3,108,2; (runiores . . . littei-ae: II 1, 1.)
Litterae = epistiilae : II 1, 1 (?) ; 2, 1 (?) ; V 40,
1; 45,1; 1,40,1; 53,3; 2,37,2; 3,22,1; 25,3;
71,3; 72,4; 79,4; 108,2(?).
Litterae ab alqo: (1,1,1;) 2,20,2(?); 3,(14,
1 ;) 33, 1 ; 36, 6.
Sequ. acc. c. inf. (or. obl.) : 126,6; V47, 5;
1,9,3; 2,20,2; 3,22,1; 23,3; 33,1; 36,6.
Alliect.: crebrae: II1,1(?); 3,25,3; cre-
briores: V45,l; Graecae: 129,1; V48,4;
VI 14, 3; publicae: V47,2.
litns. Scriptum esi littus »« £il/[i V 9, 1,
in A IV 26, 2, in a/ 2,26,4, in «/"2,43,4, in a
2,23,3; 3,8,4; 15,2; 25,4; 73,3.
A. obi.: claudere: 3,23,1 u. tenere; \
tanta erat completis (totis add. Paul) Iltori-
bus contentio, qui potissimum . . . conscen-
derent, ut multitudine atque onere non nulli de-
primerentur :2, 43,4; Tnequesibinudanda
litora et relinquendos portus existimabant : 3,
15,5; U a Sasonis ad Curici (c> portum
stationes (a Salonis ad Oricum portus, sta-
tiones Np.; Db.) litoraque omnia longe late-
que classibus occupauit: 3,8,4; 1
qua feltcitate (c) inter medias hostium classes
oppletis non solum portibus, sed etiam litori-
bus omnes incolumes essent transportati : 3,73,
3 ; \ est certior factus portus ^portum
Naf) litoraque oninia classibus aduersai-iorum
teneri : 3,14,1 ; praesidiis enim dispositis omuia
litora a Caesare tenebantur: 3,15,2; praestare
arbitrabatur unum locum . . . quam omnia
{Ciacc; omnium codd.) litora ac portus custo-
dia clausos (classium Ciacc; classis Paul)
teneri {rerc. ; tueri ■, ,- Paul) : 3, 23, 1 ; quod
tanta diligentia omnia litora a Pompeianis tene-
bantur: 3,42,3; t tueri: 3,23,1 u. tenere.
B. geiicl.: nioles atque aggerem al) utraque
parte litoris iaciebat, quod liis locis erat uado-
sura mare: 1,25,5.
C. abl.: aperto ([i; om. a) ac plano litore
naues constituit {ii. CC) : IV 23, 6.
D. c. praep.; a)ab:.a litore discesserant:
V 8, 6.
b) ad: adpulsaque ad proximum litus tri-
reme: 2,23,3; primo uespere omnes scaphas ad
litus adpulsas habeant: 2,43,1; t siue (si
uel Eotom.; Sp.) ad litora Apolloniatium siue
ad Labeatium (siue ad Lab. add. F. Eofm.;
om. codd.; Np.) cursum derigere atque eo
naues eicere (Ald.: eligere N%) possent: 3,25, 4.
c) ex: ubi ex litore aliquos singulares ex
naui egredientes conspexerant: IV 26,2.
d) iu litus: uti ex locis superioribus in litus
telum adigi posset: IV 23, 3; t maxima
coorta tempestate prope omnes naues adflictas
atque in litus (p; Fr.; litore a; rell. edd.)
eiectas esse: V10,2; (3,25,4 u. b).)
e) in litore: eas (scaphas) in litore pluribus
locis separatim disposuit:3, 24, 1; %
(eicere: V 10,2 u. d);) t eo minus ueritus
nauibus, quod in litore molli atque aperto deUga-
tas ad ancoras {c) relinquebat: V9, 1; ex alto
refugerat adpulsaque ad proximum litus trireme
constrata et in litore relicta pedibus Hadru-
metum profugerat (c) : 2,23,3; postquam in
Utore relictam nauem conspexit : 2, 23, 5.
f) per iitora: quod (equitatus) se per (quod
semper al) litora celeriter in oppidum recepit
(c): 2,26,4.
locellus : locellum tibi signatum remisi :
a/l Pison. ap. Cliaris. 1 p. 7!J Keil.
ioeo: Caesar . . . crates ad extremiun
tumulum contra hostem proferri et aduersas
locari . . . iussit: 3,46,1.
loenples. 1. : deductis Pergamum atque
in locupletissimas urbes in hiberna legio-
nibus : 3,31,4; 1 eos . . . in senatum
legendos curauerat agrosque . . . tribuerat locu-
pletesque ex egentibus fecerat: 3,59,2.
3.: hi bona locupletum diripere . . . con-
suerant: 3,110, 5.
loeil!!i. I. Fornia: Pluralis loci nusquam
apiid Caesarem reperitur; loca 27 locis (114,
1; 19,5; 1112,5; 3,2; 14,9; 23,6; IV7,1; 20,
2; V8,6; 12,6; VI24,2; 34,3; VII7,4; 86,4;
1,37,1; 49,2; 51,6; 66,3.4; 67,3; 3,6,3; 25,
5; 42,5; 44,6; 49,4.5; 112,7;) locorum et
locis nonagies fere.
II. Signif. ; A. propr. = rorros, /w^a, /wpto»'.
rdiig; a) subi. : is (his ahl) locus aberat a:
nouis Pompei castris circiter passus quingentos:
3,67,2; u. prasterea liic p. l^^H sfj. (H loc.j
473
locus (A. a) ei b)i
474
^ ne committeret, ut is locus, ubi constitissent,
ex calamitate populi Komani et internecione
exercitus nomen caperet aut memoriam pro-
deret: 113,7; ^ reliquos aditus locus ipse
per se munitioque defendit: VI 37,5; se ipse
defendit: VII2(J,3 u. d) a) oportunitas; ^
locus erat castrorum editus et paulatim ab
imo adcliuis circiter passus mille: 11119,1;
— (dorsum esse eius iugi prope aequum, sed
(hunc add. oc; hunc locum aM. Paul) siluestre
(-strem a; Paul) et angustum, qua: VU44,
3;) — quod sunt loca aspera ac <c) mon-
tuosa: 3,42,5; 49,4 u. montuosa; — erant
coniuncta: 1,64,1 u. f) ^) aa) cemere; —
sub montem . . . succedunt. . . . praeruptus
{del. Madu.) locus erat, utraque ex parte de-
rectus (deiectus Vielh.), ac tantum in lati-
tudinem patebat, •ut tres instructae cohortes
eum locum explerent: 1,45,4; — editus: III
19,1 u. adcUuis; - fertilissima: VI 24, 2 «.
b) occupare; — praesidia in Eutenis . . ., Tolo-
satibus circumque Narbonem, quae loca hosti-
bus erant finitima, constituit: VII 7, 4; —
(uti locum deligerent,) quem ex omni GaUia
oportunissimum ac fructuosissimum iudi-
cassent: 130,3; - hunc ad egrediendum <c)
nequaquam idoneum locum <loc. neq. idon.
fj) arbitratus . . . exspectauit: IV 23, 4; —
montuosa: 3,42,5 ii. aspera; ut <c) erant
loca montuosa et j ad specus <et aspera Paul)
angustiae uallium {u. CC) : 3, 49, 4 ; — haec loca
uicinitatibus erant nota: VI 34,3; — opor-
t u n i s s i m u s : I 30, 3 u. fructuosissimus ; —
praeruptus: 1,45,4 u. derectus; — (sil-
uestris: VII 44, 3 u. angustus;) - loca sunt
temperatiora quam in Gallia remissioribus
frigoribus: V 12, (j; — Cae.sar . . . intirmis auxi-
liis proiicisci non dubitauerat aeque <iV/). ; atque
codd.) omnem sibi locum tutum fore {am. fl)
existimans: 3,106,3; locus ipse erat <er.
ipse [i) praesidio barbaris: VI 34,6; •;
V milia passuum proxima intercedere <c) itine-
ris campcstris, iude excipere ioca aspera et
niontuosa: 1,66,4; ^ habere: 2,23,2 u.
b) continere; 3,42,1 u. e) «) edito loco; ',
ubi cuique <c) aut ualles abdita aut locus sil-
uestris aut <locis siluestribus [i) palus impedita
speni praesidii aut salutis aliquam offerebat,
consederat: VI 34,2; ^ patere: 110,2 et
VII 28, 1 u. e) t) locis patentibus; 1,45,4 «.
c«He derectuni; ^ cuni . . . nostri (non)
longius , quam quem ad tinem porrecta ^ prata
Paul : ac add. codd.; del. .Moru.s : porrecta ac
(/«/. Pl.' } loca apcrta del. llutom.; Fr.^ per-
tinubaiit, cedeiil«.'s insequi uudcrciit: 1119,5;
^ harum omnium rerum facultates sine ullo
periculo pons Ilerdae praebebat et loca trans
ilumen integra, quo omnino Caesar adire non
poterat: 1,49,2; l^ prodere: 1 13. 7 u.
capere; •" protegere: 3,42, 1 u. e) £)
edito loco; 'i hoc itinere est fons, quo <c)
mare succedit longius, (succedit, longe ut Paul)
lateque is locus restagnat -et Paul): 2,24,
4; •■ cum uallis aut locus declinis sube-
rat: 1, 79, 3; ' noluit eum locum. unde .
Heluetii discesserant , uacare: 128,4; haec a
custodiis <e) classium loca maxime nacabant:
3,25,5; ^ ab oppido autem decliuis locus
*'leni fastigio uergebat in longitudinem "pas-
sus circiter CCCC: 1,45,5.
locis frigidissimis: IV 1,10 u. e) e) loc.
frigid.
b) obi.: ut mouendis castris pluribusque
adeundis locis commodiore re frumentaria
<o) uteretur: 3,85,2: 1 Romanos . . .
culmina Alpium occupare conari et ea loca
finitimae <finitima Vossius : Fr. , Db.) prouin-
ciae adiungere sibi persuasum habebant: III
2,5; ^ antecedebat testudo pedum LX
aequandi loci causa: 2,2,4; ^ appel-
lare u. appello p. 287 Ji) C.S' loe.): T
(arbitrari: IV23, 4«. a) esse idoneum ;) T
ut superioribus diebus suus <[i; ut a; yp., Fr.:
om. Dli.; uui pr. edd.) cuique erat locus (loc.
er. afik} attributus <definitus ik): VII81,
4; t miUtes . . . testudine facta et <c)
aggere ad munitiones adiecto locum ceperunt:
V 9, 7 ; u. praeterea eapio />• 445 sq. p) ;
p. 446 c) ef d) (:} -\- 2 -\- :i loc); T clau-
dere: 3,23,1 u. tenere; ^ si modo in-
sulam adisset, . . . loca, portus, aditus eogno-
uisset: IV 20. 2; ^ hoc consedit loco
atque eum communiuit omnesque ibi copias
continuit: 3,51,8; 1 Caesar loca maxime
iiecessaria complexus <ampl. i\7) noctu prae-
munit (praemuniti a : muuiti f: praemuniit
i\p., Db.^: 3,112,7; ', cum . . . iam omiiia
fere superiora loca multitudine armatorum com-
pleta conspicerentur: 1113,2; quae pars collis
ad orientein solem .,c) spectabat, hunc omnem
locum copiae Gallorum compleuerant : VII 69,
5; \ couiungere: 1,64,1 u. f) p aa)
cernere; ^ consecro: VI 13, 10 u. 0 ^)
aa) considere; VI17, 4 u. e) e) 1. consecratis;
^ conspicere: 1113,2 ti. complere; ^
continerc: (1,44,5 u. tenere;) adpellit ad
eum locuni , qui appellatur Auquillaria. liic
locus abest a Cluiwis {CC) passuum XXII
milia <cN habetque iioii incoimnodnm <-da aft)
aestate <C'C) stjiiionciii ct \<.\uiw Ciacc.) duo-
475
lociis lA. b))
476
bus eminentibus promuntoriis continetur: 2,
23,2; t locum se aequum (se aecum
Vtctorim; secundum 0: se eis f; secum ahl;
se tutum Ciacc.) ad dimicandum dedisse: 3,
73,5; t deligere n. deligo p. SoS sq.
A. b) ei B. a) (3 -\- i) loc); \ mon nullos
. . . deserto (A: desertos BMQ^p; Fr.: loco
add. Ktmsmann) proelio excedere acie {add.
Oud. ; om. codd. ; edd.) : II 25, 1 ;) t interiores
desperatis campestribus locis propter magni-
tudinem munitionum loca praerupta f ex (c)
ascensu temptant: VII 86,4; 1 neque ab
signis discedere neque sine graui causa eum
locum, quem ceperant, dimitti censuerant (c)
oportere: 1,44,4; (ut . . . alii t dimissis equis
eundem cursum conf iigerent <s«c corfrf. ,- dimissis
locis aequis (sic Chr. Aem. Lorenr.) eodem cursu
fugerent Dt.): 3,69, 4;) t rursusque alia
pressione (c) ad aedificandum sibi locum ex-
pediebant: 2,9,6; t locus . . . tantum
in latitudinem patebat, ut tres instructae co-
hortes eum locum explerent: 1,45,4; t
explorare u. exploi-o i>. 12:-i3 a) (S loc); t
magnisque eum locum munitionibus firmat:
VI 29, 3; t antecedit ad Castra exploranda
Cornelia (e), quod is (his af) locus peridoneus
castris liabebatur: 2,24,2; t perpetuam
esse paludem, quae . . . illum omnem locum
magnopere impediret: VII 57, 4; fossam . . .
obduci iussit locumque in omnes partes quam
maxime impediri (-dire a»): 3,46,1; cf. im-
peditnii« p. 64 B. a) (3 loc); t (Belgas)
propter loci fertilitatem ibi consedisse Gallos-
que, qui ea loca incolerent, expulisse: 114,
1; t perpetuas munitiones efSciebant, ne
quem <nequei\'j) locum (ne quo loco 0) nostri
intrare atque ipsos . . . circumuenire possent:
3,44,4; t luti locum deligerent,) quem
ex omni Gallia oportunissimum ac fructuosissi-
mum iudicassent: 130,3; t sarcinas in
imum locum couferri et eum ab his, qui in
superiore acie constiterant, muniri iussit: 124,
3; una ex parte leniter adcliuis aditus . . . relin-
quebatur; quem locum duplici altissimo niuro
(Aduatuci) munierant <-runt aef): 1129,3; alte-
ram partem eius uici . . . cohortibus (Galba)
attribuit. eum locum uallo fossaque muniuit:
III 1, 6 ; locum nancti egregie et natura et opere
munitum : V 9, 4 ; cognoscit non longe . . . oppi-
dum Cassiuellauni abesse. . . . oppidum autem
Britanni uocant, cuni siluas impeditas uallo
atque fossa munieruut .... eo proficiscitiu-
cum legionibus: locum repperit egregie natura
atque opere mimitum: V 21, 4; certior factus est
in hiberna peruentum f locumque hibernis (del.
VieUi.: Hold.) esse munitum: V 25, 5; et locum
castris deligit paludibus siluisque munitum ab
Auarico longe milia passuum XVI : VII 16, 1 ;
uehementer (o) huic illos <o) loco timere nec
iam aliter sentire, uno colle ab <c) Romanis
occupato si alterum amisissent, quin <f-) paene
circumuallati . . . uiderentur. ad hunc munien-
dum locum <[i; tichn., Db.; om. rcll.) omnes a
Vercingetorige euocatos: VII 44, 5; t
(hostes) se in siluas abdiderunt locimi nancti
egregie et natura et opere munitum : V 9, 4 ;
idoneum locum nancisci u. idoiieil)i( p- -9
(o loci: t nouisse: VII 80, 1 u. tenere;
t eircumfundi noctu equitatum Caesaris atque
omnia loca atque itinera obsidere <-eri 0):
1,67,3; t acies erat Afraniana duplex le-
gionum V, tertium (Ciacc; tertia codd.) in
subsidiis locum alariae cohortes obtinebant
>,cohortis obtinebat hl): 1,83,1; t ibi
Ceutroues et Graioceli et Caturiges locis supe-
rioribus occupatis itinere exercitum prohibere
conantur: 110,4; quod pridie superioribus locis
occupatis proeHum non commisissent : 1 23, 3 ;
itaque <c) ea quae fertilissima Germaniae sunt
loca circum Hercyniam siluam . . . Volcae (c)
Tectosages occupauerunt atque ibi consederunt :
VI 24, 2 ; quotienscumque sit decretum , darent
operam magistratus, ne . . ., factum . . . in
secessione populi, templis locisque editioribus
occupatis: 1,7,5; antesignanos . . . eum tumu-
lum occupare iubet. qua re cognita celeriter . . .
Afranii cohortes breuiore itinere ad eundem
occupandum locum mittuntur: 1,43,4; — (collis)
tantum aduersus iu latitudinem patebat, quan-
tum loci acies instructa oecupare (tenere fi) po-
terat: 118,3; t tamen hunc (locum) dua-
bus ex partibus oppugnare contendit: V 21,
4; t quod . . . milia hominum XXIIII
ad eum uenissent, quibus locus ac sedes para-
rentur: 131,10; t cum sibi quisque
primum itineris locum peteret: 1111,1; quo-
rum . . . pars summum castrorum locum petere
coepit: 1123,5; (Labieuus) cum tribus legioni-
bus eum locum petit <petiit a), quo ((lua. AQ)
naues adpelli iusserat. eo cum esset <o) uen-
tum: VII 60,4; 61,1; summa exercitus salua
locum, quem petant, capi posse: 1,67,5; t
porrigere: 1119,5 u. a) pertinere; t
praemunire: 3,112,7 u. complecti; t
quem (locum) domestici belli, ut uidebatui- (e),
causa <o) iam ante praeparauerant: V 9,
4; t impedimenta . . . Aduatucam con-
tulit. id castelli nomen est . . . . hunc cum
reUquis rebus locum probarat (probaret Q';
probabat fJ) , tum (c) quod . . . muuitiones
477
locus (.4. b) — (1) a))
478
integrae manebaut: VI 32, 5; T ne saucio
quidem eius loci, ubi uonstiterat, relinquendi
ac sui recipiendi facultas dabatur: 1114,4; nec
prius ille est a propugnatoribus uacuus relictus
locus, quam . . . (iuis est pugnaudi factus:
VII 25, 4; neque regredi nostros patiebantur,
quod timore adducti locum relinquere uideban-
tur: 3,45,5; qui in uallo constiterant, . . . con-
fecti uulneribus locum reliqucrunt : 3, 95, 4;
^ (reperire: V21,4 u. munire;) ^ illi
necessario loea sequi demissa (/,' dimissa Oafh)
ac palustria et puteos fodere cogebantur : 3, 49,
5; t tantae uirtutis liomlnes . . . ausos
esse . . . ascendere altissimas ripas, subire
iniquissimum locum: 1127,5; t interiores
desperatis canipestribus locis propter magni-
tudinem munitiouum loca praerupta y ex (atque
ex fl) ascensu (exscensu Madtt.; Illd.) temp-
tant: VII8G,4; 5 tenere: II.S,3 u. oc-
cupare extr.; omnes enim colles fic loca supe-
riora , . . ab exercitu tenebantur: 11114,9;
sin autem locum tenere uellent, nec uirtuti
locus relinquebatur neque: V35,4; quem (coUem)
si tenerent nostri, . . . pabulatione libera pro-
hibituri hostes uidebantur. sed is locus prae-
sidio ab his non nimis firmo tenebatur: VII
36,6; ab sinistro (cornu), quem locum XII.
(c) legio tenebat, . . . resistebaut: VII 62,4;
ut, si usus ueniat, suum quisque locum teneat
et nouerit: VII 80, 1; legio, quae in eo cornu
constiterat, locum non tenuit (locum continuit
NOx) atque in proximum collem sese recepit:
1,44,5; quod (Athmiiini) . . . sustinuissent et
initio locum tumulumque teuuissent (et in. I.
tumulumque ten. otn. kl): 1,47,2; praestare
arbitrabatur unum locum , qua necessarius
nostris erat egressus, quam omnia (Ciacc.; om-
nium eoi/d.) litora ac portus custodia clausos
teneri (recc; tueri ; .- custodia clas.sis tucri
Paul): 3,23,1; JI. Antouius, qui proxinium
locum praesidiorum tenebat, ea re nuntiata
cum cohortibus XII descendens ex loco supe-
riore cernebatur: 3,65,2; 1 tueri: 3, 23,
1 u. tenere; t hite . . is locus restagnat;
quem si qui (e) uitare uoluerit (uolueruut
A'0'v), Hcx miliuni circuitu in (ippidum per-
ueiiit (-niunt A7;/): 2,24,4.
e) dttt. ; a): cum eius niodi locis esset ad-
propinquatum: 1,79, 4; t Pompeiani,
quod is mous erat slne aqua, difnsi ci loco
. . . Larisani uersus sn reciperc coeperuut : 3,97, 2 ;
1 in cxtremo pontc turrim . . . conslituit prac-
8idium(|uc coliorlium diiodccirii poiitis tiicudi
cuusa punit luagnisque eiim locum nuinitioni-
biiM liniiat. ci loco praosidioquc C. Volcaciiim
TuUum (c) adulescentem praefecit: VI 29,
3;
semper . . . exspectans, si miquis
locis Caesar se subiceret: 3,85, 1 ; t
uehementer huic illos loco (h. 1. ueh. ill. fj)
time re: VII 44,4.
fi) : cum legio Caesaris nona praesidium quod-
dam (praesidio collem Ciaec.) occupauisset et
munire coepisset, huic loco (\x\nc\.del. Ciacc.)
propinquum et contrarium collem Pom-
peius occupauit: 3,45,2; t finitimus:
1 10, 2 u. e) £) locis patentibus ; t quae . .
ciuitates propinquae iis (r;) locis erant, ubi
bellum gesserat: 1135,3; t quae proxi-
m a e ei loco ex Bruti classe naues erant : 2, 6, 6.
d) geiiet. ; a) : Caesarem duobus exercitibus
et locorum angustiis facile intercludi posse:
1,17,1; uti autem ipsos ualetudine non bona
cum angustiis loci et odore tactro . . ., tum:
3,49,3; uon iniquitatem loci atque (in atW. o/}
angustias praeoccupatis castris . . . causae fuisse
cogitabant : 3, 72, 2 ; id efticiebant angustiae loci :
3,112,7; t iniquum (exiguum [i; Schn.)
loci (del. Ciaec.) ud decliuitatem fastigium
magnum habet momeulum : VII 85, 4 ; t
Rhenumque antiquitus traductos propter loci
fertilitatem ibi cousedisse: 114,1; t
hoc se coUe interruptis pontibus Galli fiducia
loci continebant: VII 19,2; t munitionem
. . . cohortes ignorantia loci sunt secutae:
3,68,2; t iniquitas loci u. iniqaitas
A. p. 170 sq. (7 loc.) ; t nauigationem im-
peditam propter inscientiam locorum pauci-
tatemque portuum sciebaut (ti. CC): 1119,4;
t neque (Komanos) eorum locorum, ubi bellum
gesturi essent, uada, portus, ins\ilas nouisse
(e): III9,6; % (loci munitio: 2,37,5
it. naturfi 1. aptissima;) t loei natura
erat haec, quem locuui uostri castris delege-
rant : II 18, 1 ; iu omnibus collibus expositas ho-
stiuni copias aruiatas conspcxit. cuius loci haec
erat natura . . ., uti: IV 23,3; inde, ut loci
cuiusque natura ferebat, ex castello in castel-
lum perducta jnunitioue circumuallare Pom-
pcium instituit: 3,43,2; instructo exeicitu magis
ut loci natura deiectusquc \c) coUis . . . quam
ut rei militaris ratio . . . postulabat: II 22,
1; circumuallare loci natura prohibebat: VII
17, 1 ; sed cum loci natura et (tum E. Hoffm.)
munitio castrorum aditum prohibebant, tuui
(0; adiri tunc '. .- adiri tuuc prohibebat E.
Hoffm.) (|uod . . . uiilitcs iis rcbus iudigcbiuit,
quae: 2, .'iS, 5; si mons erat ascendciulus, fucile
ipsa loci natura pcriculuui rcpeHebat, quod
ex locis superioribus qui anteccsserant suos
ascondentcs protcgebaut: 1,79,2; ipac co-
479
locus (A. d) a) — p) s))
480
gnita locorum natura ponti castrisque prae-
sidio sex (c) cotiortes relinquit (c) : 1,41,2;
fugientes . . . prosequi uetuit, . . quod loci
naturam ignorabat: V9, 8; mittitur L. Deci-
dius . . ., qui loci naturam perspiciat: 1,66,
3; — castra erant ad bellum ducendum aptis-
sima natura loci et {Markland; natura et
loci eodd.) munitione et maris propinquitate et
aquae et salis copia: 2,37,5; quod multum
natura loci confidebant: 1119,3; quod undi-
que loci natura Heluetii continentur (-neren-
tur Ciaf-C.): 12,3; facile se loci natura de-
fensuros dicunt, quod prope ex omnibus
partibus iiumine et palude circumdata unum
habeat et perangustum aditum : VII 15,5; id-
que (oppidum) natura loci sic muniebatur,
ut magnam ad ducendum bellum daret facul-
tatem: 138,4; oppidum et natura loci et manu
munitum paucis diebus . . . expugnatum cogno-
uerant: 11123,2; cum et loci natura et manu
munitissimis castris sese teneret: V57, 1; pars
ea, quae ad arcem pertinet, loci natura et
uallo altissimo (uallo alt. Kraff. : ualle altissima
cocld.: edd.) munita longam et difficilem habet
oppugnationem : 2, 1,3; hoc explorato loco Curio
castra Vari conspicit . . . admodum munita
natura loci, una ex parte ipso oppido Vtica,
altera a theatro . . . substructionibus (c) eius
operis maximis : 2, 25, 1 ; qua . . . fiducia et
opere et natura loci munitissima castra ex-
pugnari posse confidimus? 2,31,2; est autem
oppidum et loci natura et f colle (uallo Oehler}
mimitum: 3,9,2; oppida inceudi oportere, quae
non munitione et loci natura ab omni sint
periculo tuta: VII 14, 9; — Caesar consOium
capit ex loci natura. erant enim . . .: 3,43,
1; ut . . . reliqua pro loci natura, pro ui
tempestatum illis essent aptiora et accommo-
datiora: III 13, 7 ; regiones secutus quam potuit
aequissimas pro loci natura XIIII milia pas-
suum complexus . . . munitiones . . . perfecit:
VII 74, 1; t hominum et locorum notitia
et usu eius prouinciae nactus aditus ad ea co-
nanda: 1,31,2; t ibi se rursus isdem
oportunit a tibus loci (loci oport. p; loci
del. Ciacc.) defendebant: 11112,4; factum est
oportunitate loci . . . et superiorum puguarum
exercitatione, ut: III 19,3; quod propius Eoma-
nos accessisset, persuasum loci oportunitate,
qui se ipse sine (Bentl.; ipse ut Kran.; ipsum
codd. ; Schn., Fr., Db.; ipsius E-m. Hoffm.;
ipsa coni. Db.) munitione defenderet: VII 20,
3; constituunt . . . beUum ad Ilerdam propter
ipsius loci oportunitateni gerere: 1,38,4; adeo
loci oportunitate protiecit, uti ad Pompeium lit-
teras mitteret : 3, 23, 3 ; coniectans eum Aegyp-
tum iter habere propter necessitudines regni
(CC) reliquasque eius loci oportunitates : 3,106,
1; t portus: 1119,6 u. insulae; T[ nulla
coacta manu loci praesidio freti in siluas
paludesque confugiunt: VI 5, 7; t qui pro-
pinquitatem loci uideret (uiderent ji): VII
19,3; t cum hae (c) (cohortes) perexiguo
intermisso loci (del. Np.) spatio inter se con-
stitissent: V 15, 4; temporibusque rerum et
spatiis locorum et (c) custodiarum uaria (e)
diligentia (f) animaduersa (u. CC): 3,61,3;
% uada: 1119,6 u. insulae.
fj): locorum peritos adhibent; ex (c) his
superiorum castrorum situs munitionesque co-
gnoscunt: VII83,1; It quantum loci:
II 8, 3 «. b) occupare.
e) abl.; a.) causae: cuni . . . hostes loco
et numero, nostri uirtute confiderent: VII
50,1.
p) instr. : neque in eo quod probauerant con-
siUo permanere, ut se loco superiore defende-
rent, . . . potuerunt: VI 40, 6; ^ deiecto
praesidio potitus loco duas ibi legioues con-
locauit : VII 36, 7.
y) liuiitat.: erat Eomanis nec loco nec nu-
mero aequa contentio : VII 48, 4.
S) separ. : loco cedere u. cedo p. 499 e)
(3 loc.) ; (ut eorum nemo consisteret omnesque
conuersi non solum loco excederent (cederent
Ciacc.), sed: 3,93,5;) 1 nostri. cum
undique premerentur, . . . deiecti sunt loco:
VII 51, 1; t loco depellere u. depello
|). SCjI sq. A. (3 loc); t 'oco excedere
u. excedere p. 1196 sq. b) (6 loc); %
Caesaris impetum exciperent neue (c) se loco
mouerent: 3,92,1; quorum impetum noster
equitatus non tulit, sed paulatim (c) loco
motus cessit : 3, 93, 3 ; 1f si nostros loco
depulsos (pulsos ^) uidisset: VII 49,2.
e) loci: aequo (aequiore, aequissimo) loco
ti. aeqnns p- 197 B. a) a) [i) y) (S loc);
t alieno loco cum equitatu Heluetiorum proe-
Uum committunt: 115,2; \ subsequi non
poterant, atque aUi a I i o loco resistebant : 2, 39,
6; haec reperiebant remedia, ut aUo loco ignes
facerent, alio exeubarent: 3,50,2; u. praeterea
alius p. 232 (3 loc.j: f (quod si iniqui-
tatem loci timeret, datum iri (c) iam aequo
(iam aequo Madu.; tamen aliquo Ox) loco
pugnandi facultatem: 1,71,4;) 1 duobus
praeterea locis pugnatum est. . . . uno loco
Volcacius Tullus . . . (legionem) loco depuUt;
altero Germani (extra add. Dt.) munitiones
nostras egressi compluribus interfectis sese . . .
481
locus
482
incolumes receperunt: 3,52,2; t ut . . .
locis apertis exercitum duceret: 141,4; — ut
equitum mille etiam apertioribus locis VII
milium (c) Pompeianorum impetum . . . susti-
nere auderent : 3, 84, 4 ; % quariun (fossa-
rum) interiorem campestribus ac demissis
(dim. X) locis aqua . . . compleuit; VII 72, 3;
^ locis certis horrea constituit: 3,42,4; ^
multis in ciuitatibus harum rerum exstructos
*cumulos locis consecratis (cons. loc. [i) con-
spicari licet: VI 17,4; ^ necessario paene
iniquo loco et leniter (c) decliui castra fece-
rant (c) : VII 83, 2; f etsi (equitatus) deiec-
tis (dilectis af; disiectis h; diiectis el) atque
inferioribus locis constiterat: 1,46,3; t
demissis (c) locis: VII 72, 3 u. campestribus
I.; t duobus locis: (VII 61, 4 u. tribus;)
eodem tempore duobus praeterea locis pugna-
tum est: 3,52,1; t ipsum erat oppidum
Alesia (e) in (positum in RSchn.) coUe summo
admodum edito loco: VII 69, 1; ibique prope
flumen edito natura loco castra posuit: 3,37,
4; edito loco, qui appellatur Petra aditumque
habet nauibus mediocrem atque eas a quibus-
dam protegit uentis, castra communit: 3,42,1;
t cum est animaduersum a uenatoribus, quo
se recipere consuerint, omnes eo loco aut ab
radicibus subruunt aut accidunt arbores: VI
27,4; erat eo loco fossa pedum (c) XV et
uallum: 3,63,1; duplicem eo loco fecerat ual-
lum : 3, 63, 3 ; nona Caesaris legio . . . castra
eo loco posuit: 3,66,2; quod eo loco plures
erat legiones habiturus: 3,66,4; 67, 5 u. f) Z) ^^t)
propugnare; nianendum eo loco et rera proelio
committendam : 3,74,2; t eodem loco:
2,33,4 u. quo I.; t "s (") expedito
loco actuaria nauigia relinquit: 1,27,6; t
ut locis frigidissimis ncque uestitus praeter
pelles Iiabereiit {c) quicquam . . . et lauareu-
tur (c) in fluminibus: IV 1, 10; t locis
maxime frumentariis: 110,2 u. patentibus;
t hoc loco, his locis u. liic p. IISO exlr.
(4 loe.) ; t loco idoneo: 118,3 u. opor-
tuno 1.; Sabinus idoneo omnibus rebus (reb.
omn. p) loco castris sese (c) lenebat: III 17,
5; legiones ex castris eduxit aciem<|ue idimei)
loco constituit: VII 53, 1 ; ail Aspiiragium l)yr-
rachinorum peruciiit atinie ibi idoneo loco castra
ponit : 3, 30, 7 ; progrcasus milia passuum III
loco (in loco N) idoneo et occulto omnem
exercitum equitatumque coiilocauit: 3,38,1;
ipse idoiieis (iiloiieos <;') locis (uiuliturc.s iii-
struxit: 3,46,2; t iiiililil)UH autcm iguotis
locis, impeditis mnnilms . . . siniul et do ((•■>
iiHuibus deHilieiiiluiii il in llinUlius consisleii-
Ltixlc. CuuHur. 11.
dum et cum hostibus erat pugnandum : IV 24,
2; t ut numquam illis locis maiores (c)
aquas fuisse constaret: 1,48,1; t impe-
dito loco, impeditLs (-tioribus) locis «. impe-
ditu» p. G4 B. a) (3 loc); t legionem
X. (c) . . . paulum (c) progressam inferiore
constituit loco sUuisque occultat: VII 45, 5;
inferioribus locis: 1,46,3 u. deiectis; t
iniquo loco u. iniqnns p. 171 A. a) a)
(12 loc); — (impeditos in agmine et sub sar-
cinis (infirmiore (c) animo add. codd.; ptur.
edd.; iniquiore loco Vielli.; u. CC) adoriri
cogitabant : III 24, 3 ;) primos prohibere ascensu
atque iniquissimo nostris ([i; nostrorum a)
loco proelium committere coeperunt: V32, 2;
t quod multis locis apud eos aerariae secturae-
que (c) sunt: 11121,3; expulsi et multis locis
Germaniae triennium uagati ad Rhenum per-
uenerunt : I V 4, 2 ; saxa multis locis praerupta
iter impediebant: 1 , 68, 2 ; — Komanorum manus
tantis munitionibus distinetur nec facile pluri-
b u s locis occurrit : VII 84, 3 ; (scaphas) in litore
pluribus locis separatim disposuit : 3, 24, 1 ; t
Rhodanus . . . non nullis locis uado trans-
itur: 16,2; t cum illi . . . notissimis
locis audacter tela coicerent et equos insuefactos
mcitarent: IV 24, 3; t occulto loco: V
32,1 u. oportuno I.; 3,38,1 u. idoneo I.; t
imperat, ut paulo tumultuosius omnibus (in
cuid. Nbcd) locis peruagentiu' (af; peruagaren-
tur h; Schn.; uagarentur a; rell. edd.): VII
45, 1 ; equitatumque omnibus locis iniciendi
timoris causa ostentare coeperuut: VII 55,9;
omnibus locis fit caedes: VII 67, 7; tiileae . . .
in terram infodiebantur mediocribusque inter-
missis spatiis omnibus locis disserebantur : VII
73, 9 ; pugnatur mio tempore omnibus locis (oc-
currit add. [i), atque omnia tomptantur: VII
84,2; Pompeius . . . magnam ex Asia . . .,
Phoenicc, Aegypto classem coegerat, magnaiu
omnibus locis aedificandam curauerat : 3, 3, 1 ;
postquam nou modo hordeum pabulumque
omnibus locis herbaeque desectae, sed etiam
frons (c) . . . deficiebat: 3,58,5; t lo^''^^
pro ca.stris ad aciem instrueiidam natura opor-
tuno atque idoneo . . . fossam obduxit \o):
118,3; in siluis oportuiio atque occulto loco
. . . Ronianorum aduentum cxspectabant: V
32, 1 ; Nouiodunum erat oppidum Haeduorum
ad ripna Ligeris oportuno loco positum: VII
55, 1 ; cnstia oportunis locis erant posita ibique
castella (VIII eastellaque /.'.l/i//.-/< ^ XX III
fnclii: VII(!it, 7; t uingiio eiim periculii
proiiiiieiae futuriiiii , iit lioinines bellicosos . . .
liieis |in I eii ti 1)11 s iiin\iiueiiiie riuiiieiitnriis
31
483
locus
484
finitimos haberet : 1 10, 2 ; — hostes . . . in foro
ac locis patentioribus (patentibus !i)
cuneatim constiterunt : VII 28, 1; *i pluri-
b u s locis II. multis locis ; t cum . . . eos
in eo loco, quo tum (e) essent, suum aduen-
tum exspectare iussisset: I 27,2; quo loco (quo-
runi ae) qui celeriter arma capere potuerunt
paulisper nostris restiterunt: IV 14, 4; centurio-
nes ex eo quo stabant loco recesserunt suosque
onmes remouerunt: V43, 6; paulo (c) supra
eum locum , quo ante exercitum traduxerat,
facere pontem instituit: VI 9,3: magistratus
. . . gentibus cognationibusque hominum . . .
quantum et (c) quo loco uisum est agri (o)
attribuunt: VI 22,2; posteroque die productos
eodem loco, quo superioribus diebus constite-
rat (constituerat Paiil), in acie conlocat: 2,33,
4; ne quo (neque ,-.) loco erumperent Pom-
peiani ac nostros post tergum adorirentur: 3,
44,4; — portae quibus locis uidetur erup-
tionis causa in muro relinquuntur : 2, 15, 4 ;
f quodam loco turri adacta et {om. fl) con-
tingente (contingentes p) uallum . . . centu-
riones recesserunt: V43, 6; t quid quo-
que loco faciendum esset prouidere (c) : V 33,
3; i;remotis locis: VII 1,4 u. sUuestri-
bus I.; t semotis locis u. ih.; conlo-
quium pettmt et id, si fieri possit, semoto
a militibus loco: 1,84,1; t Cassiuellaunus
. . . paulum . . ex uia excedebat locisque im-
peditis ac siluestribus sese (c) occultabat:
V19, 1; (VI 34, 2 u. a) offerre;) indictis inter
se principes Galliae conciliis (c) siluestribus ac
remotis (semotis?) locis quermitur de Acconis
morte: VII 1,4; siluestri loco castris (e) po-
sitis (e) . . . in oceulto restitit: VII 35, 2; t
loco superiore: (VI 40,6 u. p);) noua re per-
territus locis superioribus consistit (Ciacc.:
constitit codd.; edd.) aciemque instruit: 1,65,
1 ; T ad committendum proelium alienum
esse tempus arbitratus suo se loco continuit:
IV 34, 2 ; eo die . . . utrique sese (se in '^) suo
loco continent: V50, 1; — hic . . . auxilia ex-
spectabant et suis locis beUum in hiemem
ducere cogitabant: 1,61,3; ubi iUum suis locis
se tenere animum (c) aduertit, reducto in castra
exercitu aliud sibi consilium capiendum existi-
mauit : 3, 41, 2 ; cum erant loca Caesari capienda,
etsi prohibere Pompeius totis copiis . . . non
constituerat, tamen suis locis (tamen subito
Paid) sagittarios funditoresque (c) mittebat: 3,
44, 6; aciemque instruxit primo (e) suis locis
pauloque a castris Pompei longius: 3,84,2;
relinquebatur , ut se suis (suisque h'^) locis
oppido teneret : 3, 109, 2 ; 1 existimabant
tribus (duobus Obler) locis transire legiones:
VII 61,4; 1f quod flumen uno omnino
loco pedibus . . . transiri potest. eo cum uenisset:
V 18, 1 ; si reliquam partem hiemis uno (in add.
recc: Dt.) loco legiones contineret: VII 10, 1;
quid hominum (c) mUibus LXXX (c) uno
loco interfectis propinquis . . . nostris animi fore
existimatis: VII 77, 8; uno loco Volcacius Tul-
lus impetum legionis sustinuit cohortibus tribus
atque eam loco depulit; altero . . .: 3,52,2.
tertiam aciem Caesar, quae quieta fuerat et
se ad id tempus Ibco tenuerat, procurrere
(c) iussit: 3,94, 1.
f) c. praep. : a) ab: pedestresque copias
paulum ab eo loco abductas (Paul; abditas
AQ^; edd.; additas BM) in locis superioribus
constituunt : Vn79, 2; t pronuntiari (c)
iusserunt, ne quis ab loco discederet: V34,
1; t ab eo loco in fines Ambianorum per-
uenit: 1115,2; t sublatis ancoris cir-
citer mUia passuum septem ab eo loco pro-
gressus (est add. Frig.) . . . naues constituit:
IV 23, 6.
[i) ad: adpellit ad eum locum, qui appel-
latur Anquillaria: 2,23,1; t omnes Neruii
confertissimo agmine . . . ad eum locum ^An-
tenderunt: 1123,4; t acieque tripTici
instructa ad eum locum uenit: 149,1; Var-
ronem . . . ad conloquium uenturum atque una
uisurum, quem ad modum (ElberL; una uis
utrumque admodum codd.; eundem uisurum,
quem ad locum Hell.) tuto legati uenire . . .
possent : 3, 19, 3.
ad eum locum, qui appellabatur Palaeste (c),
. . . milites exposuit: 3,6,3; t Octogesam.
. . . id erat oppidum positum ad Hiberum.
. . . ad eum locum fluminis nauibus iunctis
pontem imperant fieri: 1,61,4.
(hic locus aequo fere spatio a (c) castris
Ariouisti et Caesaris (castr. utriusque !i) aberat.
eo, ut erat dictum, ad conloquium uene-
runt: 143,1; (V 18, 1 u. e) «) unol.;) VII 61,
1 II. b) petere; tt Quo (— quem ad locum)
adire: 1,49,2 u. a) praebere; t adpel-
lere: VII 60,4«. b) petere; t aditus est:
1116,5 u. f) ij) oLx) coicere.)
Y) eirouiu: quas (legiones) Narbone circum-
que ea loca hiemandi causa disposuerat: 1,
37,1.
ci) eitra: pauloque citra (iV;; circa 0, l pr.)
eum locum (morati add. recc; Di.) aliis com-
prehensis coUibus munitiones perfecerunt : 3,
46,6.
e) de: ut de locis superioribus haec decliuia
et deuexa cernebantur: VII88,1; t
485
locus
486
cuin de loco et (de ddd. al; Db.) tempore eius
rei controuersia inferretur: 1,86,2.
'Q ex; aa): ut neque ex inferiore loco satis
commode tela adigi (Madu.; Hold.; adici eodd.;
rcll. edd.) posseiit et: 11114,4; uti ex locis
sui)erioribus in litus telum adigi posset: IV 23,
3; T praeda e^f omnibus locis agebatur:
VI 43, 2 ; milites . . . ex inferiore loeo aduersus
cliuum (c) incitati cursu praecipites Pompeianos
egerunt (gerunt ald) et terga uertere coegerunt :
3, 46, 5; 1 partem (obsidum) ex longin-
quioribus locis arcessitam (c) paucis (c)
diebus sese daturos (c) dixerunt: IV 27, 6;
^ ex superioribus locis, quae {om. o) Caesaris
castris erant coniuncta, cernebatur (-bantur
()h) . . . nouissimos illoruin premi uehementer:
1,64,1; t.t^ogere: 3, 46, 5 M. agere; <
quod . . paucitatem eorum ex loco superiore
cognoscere . . . potuerint: VII 20, 6; ^
e loco superiore in nostros uenientes tela co-
iciebant: 126,3; equites uero ex loco supe-
riore iu auersos (c) tela coiciebant: 1,79,3;
t proelium committere: V9,3 u. prohibere;
t C^t se ex loco mouere ([i; comuiouere a;
edd.) non possent: 11115,3;) i; milites
. Atrebates . . . celeriter ex loco superiore
iii tlumen compulerunt: 1123,1; t ^
loco superiore quae res in nostris castris (o)
gererentur conspicatus: 1126,4; 1f hostes
protinus ex eo loco ad flumen Axonam con-
tenderunt: 119,3; T| copias ex iocis
superioribus in campum deducit (ducit a;
Np., Dt.): 2,40,4; t paulum ex eo loco
degreditur: 1,72,4; *; (statuunt, ut X
milia hominum delecta ex omnibus copiis
(fi; locis a; Fr., Dh.) in oppidum mittautur
(submittantur fi; Schn.): VII 21, 2;) t
M. Antonius . . . cum cohortibus XII descen-
dens ex loco superiore cernebatur: 3,65,2;
omnes . . . ex superioribus locis iu planitiem
descendere . . . iussit: 3,98,1; ^ disce-
dere ex loco u. diMCedo p. !f34 [J[i) (4 loc.);
(128,4 n. a) uacare;) ^ (ducere: 2,40,4
«. deducere;) *" nostros ex superiorc iii-
.sequentes loco uerebantur: 3,51,7; ^
mittcre ex loco u. ex p. ll(i!J (4 loc.); ^
inouere u. ib. (H loc); ^ neque quisquam
est . . ., qui . . . quo ex loco oriatur (ea
rtilua) acceperit: VI 25, 4; •' Cacsar cx eo
loci> (juintis caMtri» Gergouiam peruenit: VII
36,1; t ul, si eam paludem Hoinani pcr-
rumpere conarentur, hacsitantc.s ]ircnicrenl
i'x Idco Buperiore: Vni9, 2; rursus illi ex loco
sii|iiTiore noHtroH promobiuit: 1,45,3; t
\' 1 1 1 iiiiiiu pii.sbuuiii cx co loco proccdlt:
3,76,3; T (duae le^ones) profligatis
Veromanduis (c) . . . ex loco superiore in ipsis
fluminis ripis proeliabantur (u. CC): 1123,3;
t progredi ex loco u. ex p. 1171 (3 loc.);
^ illi equitatu atque essedis ad flumen pro-
gressi ex loco superiore nostros prohibere et
proelium committere coeperunt : V 9. 3 ; ^
cum . . . iUi castra defenderent fortissime[que]
T. Pulione (c) . . . e (eo f) loco propugnante:
3, 67, 5 ; t facUe erat ex castris C. Tre-
bonii atque omnibus superioribus locis pro-
spicere in urbem: 2,5,3; T quod ex locis
superioribus qui antecesserant suos ascendentes
protegebant: 1,79,2; *; ex superiore
{Kreijssig ; superiori codd.; Db.) pugnans loco
integrosque semper defatigatis submittens . . .
nostros uicit: 3,40,2; ^ recedere (re-
mouere): V43, 6 u. e) e) quo ioco; ^
hostes neque a (c) fronte ex inferiore loco
subeuntes intermittere . . . uidit: 1125,1;
*; quod ex loco superiore terga uertere ad-
uersarios coegissent: 1,47,3.
(i|i) : ad montes se conuertit . . . atque ex
his locis Ambraciam uersus iter facere coepit:
3,36,5; *[% neque prius fiigere destiterunt,
quam ad flumen Rhenum milia passuum ex
eo loco circiter quinque (CC) peruenerunt
(c) : 1 53, 1 ; quae (naues) ex eo loco a (c)
milibus passuum octo uento tenebantur: IV
22,4.
yy): cognoscit non longe ex eo loco oppi-
dum Cassiuellauni abesse: V21,2.
J(J): plerique nouas sibi ex loco reli-
giones fingunt: VI37,8.
(ee): unde (= quo ex loco) discesserant:
128,4 n. a) uacare; ^ egredi (progredi
(i): V35, 3 u. >j) aa) reuerti; t pro-
fugere: 11120,1 u. ^) aa) gerere; tT
(colles ac loca superiora,) unde erat propin-
quus despectus in mare: 11114,9.)
/j) iu c. acc; aa): a litore discesserant ac
se in superiora loca abdiderant: V8, 6; 1
in unum locum cogere u. in p. SS sq. (5 loc);
H mulieres (eos) . . . in eum locum coniecisse,
quo propter paludes exercitui aditus nonesset:
II 16, 5; ^ nuntiauermit mauus cogi,
exercitum (exercitus £*[!) iii unum locuin con-
duci: 112,4; If in unum locum conferrc
«. lll p. S9 {;"> loc.) ; t neque exercitum
sine uiagno commeatu atque moliniento (c) iii
unum locuin contrnhere (se) posse: 134,3;
t omnes, qui armn lerrc possent, uiiuin iu locum
conuenirent: IV 19, 2; eo cum uenisset,
ciuitatihiis milites impcrnt certumque in locum
conueniri' iubet: V 1,6; eo cum uenisset,
31*
487
488
maiores iam (c) undique in eum locum copiae
Britannorum conuenerant: Vll, 8; 1 dum
cupidius instat, in locum delatus {Paul;
Hold.; deiectus X; rell. eM.) inferiorem (In-
feriorem deiectus fl) concidit (c): V44, 12; 1i
se in castra recipere conati Laiquum in {om. fi)
locum demiserunt (dimiserunt Mh): VI 40,
6; ubi neminem in aequum locum sese demit-
tere (dimittere X) . . . uiderunt: VII 28,2;
1 cum Vercingetorix nihilo magis (c) in aequum
locum descenderet (-erit k): VII 53, 2;
f hae (c) (casae) celeriter ignem . . . in omnem
locum castrorum (castrorum locum p) distu-
leru nt: V 43, 2; % utrique sese (c) suo
loco continent: Galli , quod . . . exspectabant ;
Caesar, si forte timoris simulatione hostes in
.suum locum elicere posset: V50, 3; t
ex totis ripis in unum atque angustum locum
tela iaciebantur: 1,50,2; t concilioque
in eum locum Galliae indicto . . . quaestionem
habere instituit: VI44, 1; t exercitum in
aciem aequum in locum produxit: 3,56,1;
t in locum iniquum (-iorem) progredi ii. in
p. 97 (3 loc); Tf nacti enim spatium se
in loca superiora receperunt: 1,51,6; t
qui uuhiera acceperant, neque acie excedere
neque in locum tutum referri poterant: 2,41,
7; t cum iu eum locum, unde erant
egressi (progressi (i), reuerti coeperaiit: V
35,3; Tf ut summissis in eundem locum
cohortibus defessos reciperet: 1,45,8; f
uenitur in eum locum, quem Caesar delegit:
1,84,2.
Pp): equitibusque delectis iter in ea loca
facere coepit, quibus in locis esse Germanos
(o) audiebat: IV 7,1.
(YY) : ille idoneum locum in agris nactus . . .
ibi aduentum exspectare Pompei eoque omnem
belli rationem conferre constituit (u. CC):
3,81,3; t eo . . . sedecim milia expedita
cum omni equitatu Ariouistus misit: 149,3;
tl huc . . . conueniunt: VI 13, 10 «/. ^) aa)
considere.)
^) iu c. abl.; aa): dies circiter XXV in eo
loco commoratus: V7,3; t cum in loco
aequo atque aperto confligeretur: 1,71,1;
1 huic permisit . . ., uti in his locis legionem
hiemandi causa conlocaret: 1111,3; t
ultra eum locum, quo in loco Germani con-
sederant, circiter passus sescentos ab his,
castris idoneum locum delegit: I 49, 1 ; cognouit,
quo in loco hostium copiae consedissent : V 9,
1 ; certo anni (o) tempore in finibus Carnutum
. . . considunt in loco consecrato. huc omnes
undique . . . conueniunt: VI 13, 10; t
reliquos . . in fugam coiciunt ac ne in locis
quidem superioribus consistere patiuntur :
1116,2; VII 28, 1 i<. e) e) loc. patentioribus;
ut . . rursus in locis superioribus consisterent :
1,79,4; ex iniquo progressi loco in summo
constiterant : 3,51,6; 1f pedestresque copias
paulum ab eo loco *abductas in locis superiori-
bus constituunt: VII 79,2; t se (in
add. j3) suo loco continent: V50, 1 u. e) e)
suo loco; (VII 10, 1 ib. uno 1.;) 1 esse in
loco u. in p. 118 (6 loc); f exspectare:
127,2 u. e) £) quo loco; f Corus, qui ma-
gnam partem omnis temporis in his (iis a ;
Frig., Db.) locis ([i; o?«. a) flare consueuit:
V7, 3; t cum intellegeret in iis (hiis B*;
ilUs p; his AQM) locis sibi bellum geren-
dum, ubi paucis ante annis L. Valerius Prae-
coninus legatus exercitu pulso interfectus esset
atque unde L. Manlius (c) proconsul . . . pro-
fugisset: 11120,1; dum (c) haec in his (c)
locis geruntur : V 22, 1 ; t nocturnaque in
locis desertis concilia habebant: V53, 4; t
copias omnes in loco edito atque aperto (operto
A) instruxerunt: VII 18,3; acieque in (del.
Paul) locis idoneis instructa (structa Nx) . . .
antesignanos procurrere . . . iubet: 1,43,3;
t fugientium multitudine . . . portae castrorum
occupantur atque iter impeditur, pluresque in
eo loco sine uuLnere quam in proelio aut (in
add. Paul) fuga intereunt: 2,35,3; t
fere fit, quibus quisque in locis miles inuete-
rauerit, ut multum earum regionum consue-
tudine moueatur: 1,44,3; t sic neque in
loco manere ordinesque seruare neque pro-
currere . . . tutum uidebatur : 2,41,6; t
morari u. in p. 121 sq. (3 loc); t in-
sidias equitum conlocauit quo in loco superiori-
bus fere diebus nostri pabulari consueuerant
(e): 3,37,5; t frumentum his in (in his
fi) locis in hiemem prouisum nou erat: IV
29,4; t pugnare u. in p. 123 (3 loc);
t fenestrasque quibus in locis uisum est ad tor-
menta mittenda in struendo (c) reliquerunt:
2,9,8; t neque longius anno remanere
uno in loco colendi (fi; incolendi a; cdd.)
causa licet: IV 1,7; t leuiusque casura
pila sperabat in loco retentis militibus, quam
si ipsi immissis telis occurrissent (c): 3,92,2;
t (struere: 1,43,3 ii. instruere;) t cx-
peditae cohortes nouissimum agmen claudebant
t pluresque (pluribusque Giil.) in locis cam-
pestribus subsistebant: 1,79,1; t co-
mites familiaresque eius angusto in loco paulisper
equitum nostrorum uim sustinuerunt: VI
30,3.
489
locus
490
fifi) = olv H' /t. iii p. r.^7 iii loco (■') loc);
I 27, 2 ?«. e) i) qiio loco.
y/) ucrba iii loco causain indicant: equi-
tum uero operam neque in loco palustri de-
siderari debuisse et illic (c) fuisse utilem, quo
sint profecti: VII 20, 4.
(dS)'- unum in locum conuenirent .... hic
Romaiiorum aduentum exspectare atque
ibidem (Paul; ibi X; edd.) decertare consti-
tuisse: IV 19,3; tl locum castris deligit.
... ibi per certos exploratores in singula
diei tempora quae ad Auaricum gererentur (e)
cognoscebat et (c) quid fieri uellet irapera-
bat: VII 16, 2; f ipsi (milites) idoneum
locum nacti reliquam noctis partem ibi con-
fecerunt: 3,28,6; f ibi conlocauit:
VII 36, 7 u. c) fi) ; idoneum locum nactus ibi
(sibi af) copias conlocauit: 3,30,5; t
considere: 114,1 ti. d) a) fertilitas; VI24,
2 u. b) occupare; t continere: 3,51,8
ib. communire; t Jdecertare: IV 19, 3
u. s. hic;) t exspectare: 3,81,3 u.
V) yy)' t facere: VII 69, 7 u. e) f) opor-
tuno 1.; t imperare: VII 16,2 u. cogno-
scere; tt ibidem: IV 19,3 u. s. hic;
tt Qua erat egressus: 3,23,1 u. b) tenere;
Tt ibi constitissent: 113,7 u. a) capere;
III 4, 4 u. b) relinquere; paulum (c) ex eo loco
cum legione progressus, ubi constiterat, euen-
tum pugnae exspectabat: VII 49,3; t ubi
bcllum gesserat: 1135,3 u. c) fi); 1119,6 «..
d) a) insulae ; t ubi interfectus esset:
III 20, 1 i(. aa) gerere; t perficere,
relinquere: VI 35, 6 u. i).)
I) infra: transeunt Rhenum . . . triginta
milibuH pasRuum infra eum locum , ubi ]K)ns
erat perfectus praesidiumque a (c) Caesare
relictum : VI 35, (!.
)t) Intcr: postridie terram attigit (ierminio-
rum ( CC). saxa inter et (attigit. intcr Ceraunio-
rum saxa et Em. Tloffm.). alia loca periculosa
quietani nactus stationem . . . ad eum locum,
qui appellabatur Pahiesto (c), . . . militcs ox-
j)osuit: 3,6,3.
X) inlra: XV milia paHsuum *in circiiitu
aniph^xuK hoc spatio pabulabatiir; nuiltaiiiic
eraiit intra eum locum manu sata: 3,44,3.
//) Hupra: VI 9,3 u. e) e) quo I.; hanc super
((■) contignationem . . . latericulo adHtruxenuit
snpraqiie eiim lociim li tigiiu tranHUersa inicco-
nint: 2,9,2.
v) iiltra: M!), I //. ,'|) aa) considere; Caesar
(c) paiilo iiltni oiiiii Idc-iiMi cuHlni traiiHtiilit ;
3,66,4.
I(. ti'.'<l.; a) libri ucl iiuiTutionis Iiicun,
pars: quoniam ad liunc lociim perucntum
est, non alienum esse uidetur de . . . pro-
ponere: VI 11, 1.
b) = condicio, status, fortuua: saepe in
eum locum uentum est tanto in omnes
partes *dimisso equitatu, ut (ubi Fmulenberg)
[non| modo uisum ab se Ambiorigem in fuga
circumspicerent (c) captiui nec plane etiam
abisse ex conspectu contenderent (u. CC) : VI
43, 4 ; t cum ex equitum et calonum fuga
quo in loco res esset quautoque in periculo
. . . et legiones et imperator uersaretur cognouis-
sent: 1126,5.
c) =; ordo, g^radns, nunierus, niunns, instar;
a) obi. : cuius legationis Nammeius et Vcrucloe-
tius principem (a: principum yJi locum ob-
tinebant- 17,3; eo tum statu res erat (c),
ut longe principes haberentur ( o ) Haedui,
secundum locum dignitatis Remi obtinerent:
VI 12, 9 ; ita minora castra inclusa maioribus
castelli (-lis ah) atque arcis locum obtinebant:
3,66,5; t cum ipse eum locum amicitiae
apud eum teneret: 120,4; in hoc (c) tractu
oppidi pars erat regiae exigua . . . et theatrum
coniunctum domui, quod (del. EHfm.; Db.)
arcis tenebat locum: 3,112,8.
P) abl.; aa): (nihilo minus tamen agi posse de
compositione, ut haec non remitterentur, neque
hanc rem illi esse (0>; Madu.; illis esse x;
esse AU.; cdd.) impedimento. Libo (impedi-
mento. Libo Mculu. ; irapedimenti loco 0; ;
impedimenti loco. IWe Step/i.; edd.; inipe-
dimenti loco. Illi Ald.): 3,17,4;) t ha-
bere loco u. liabco p. 140(1 D. (7 loc).
pfi) : alii, quod pridie noctu conclamatum esset
m Caesaiis castris, argumenti sumebant loco
non possc clam exiri: 1,67,2; — Commium
Atrebatom cum equitatu custodis loco iii
Menapiis reliiuiuit: VI 6, 4; — hoc se igno-
miiiiae laturos loco (loco lat. ^), si inccp-
tam oppugnationem reliquissent : VII 17, 6; —
reliquos obsidum loco secum ducere decre-
ueiat: V5, 4; quos (principes Hispaniac) illi
(om. Na; Np.. IH.) cuocauerant et secum iii
castris habcbant obsidum loco: 1,74,5; datur
obsidis loco Caosari iiliiis Afranii; 1,84,2; —
ut . . . sibi quisiiiic etiam poeiiao loco giauio-
res imponeret labores : 3, 74, 2.
y) c. pracp.; aa) iii loeuin: qiiod eorum
(Romanorum) aduontu . . . Diuiciacus frator
in antiquum locum gratiiie atquo hoiioris sit
rostitutus: 1 18,8; t i" eorum locum
liomi su(H:esHerant: VI 12, 7.
[i[i) ili loco: pnlliciliim (r) se (o^ in cohortis
praotoriao loco (locimani logioiioiu lialiilii-
491
locus
492
rum, ad equum rescribere : 142,6; se in ho-
stium babiturum loco, qui non ex (e) uestigio
ad castra *Cornelia *naues traduxisset (c>: 2,
25,6.
d) = (li^iiitiis, auetorif as, liouor, ordo : buic
Caesar pro eius iiirtute atque in se beneuolen-
tia . . . maiorum locnm restituerat: V25,
2 ; ^ non uullos signiferos ignominia nota-
iiit ac loco mouit (monuit a}: 3,74,1; \
omuibusque annis de loco (p; Sclin.. Db. ;
locis a; rell. edd.) summis simultatibus con-
tendebant: V44, 2; -- quem (Viridomarum)
Caesar . . . ex humili loco {om. fl) ad sum-
mam dignitatem perduxerat (prod. Oud.):
VII 39, 1 ; — (cecidit) Q. Fulginius ex primo
hastato (Fulg. primus hastatus Vascos.) legio-
nis XIIII., qui propter eximiani uirtutem ex
inferioribus ordinibus in eum locum per-
uenerat: l,4tj, 4.
e) = stirps, g-eniis, lamilia: erat unus intus
Neruius, nomine Vertico, loco natus ho-
nesto: V45, 2; quod erant honesto loco nati
et instructi Uberaliter: 3,61,1; — cum pater
familiae inlustriore loco natus decessit: VI
19,3; — erat in Carnutibus summo loco
natus Tasgetius , cuius (e) maiores in sua ciui-
tate reguum obtinuerant: V25, 1; Eporedorix
Haeduus, summo loco natus adulescens et
summae domi potentiae, et una Viridomarus,
pari aetate et gratia, sed genere dispari : VII
39,1; t hic summo in Aruernis ortus
loco et magnae habitus auctoritatis . . inquit:
VII 77, 3.
f) = facultas, copia, ausa; a) subi.: cui
rationi coutra homines barbaros atque imperitos
locus fuisset: 140,9; qua iciuitate) traducta
locum consistendi Romanis in Gallia non fore:
VII 37, 3 ; hostes uideruut ea . . . ita refecta,
ut nuUus {recc; Steph.; nullius Ox) perfidiae
neque eruptioni (-nis O) locus esset nec quic-
quam omnino relinqueretur, qua . . . noceri
posset : 2, 16, 1 ; seutiunt totam urbem . . . cir-
cummuniri (e) posse, sic ut ipsis consistendi
in suis munitionibus locus non esset : 2, 16, 2.
[i) obi. : itaque, dum locus comminus (com-
munis Ox) pugnandi daretur, aequo auimo
singulas binis nauibus obiciebant: 1,58,4; di-
ductisque nostris paulatim uauibus et {c) arti-
ficio gubernatorum ci mobilitati nauium locus
dabatur: 2,6,2; \ quem locum tuae pro-
bandae {dik; pro laude X; Fr.) uirtutis (pro
laude uirtutis tuae [i) exspectas ([i; spectas
a; ScIdi.. Dh., Fr.): V44, 3; H sin autem
locum tenere ueUent, nec uirtuti locus relin-
quebatur neque . . . poterant: V35, 4; neque
etiam paruulo detrimeuto illorum loeum (eos
add. p) relinqui uidebat (locum iUum relinqui
uolebat Lambin.): V52, 1; ne minimo (mini-
mum Pluyfj.) quidem casu (casui [i) locum
relinqui debuisse : VI 42, 1 ; orare (se) atque ob-
secrare, si qui locus misericordiae reUnquatur,
ne ad ultimum suppUcium progredi necesse
habeat (c): 1,84,5.
Adiect.: accliuis: 11119,1; aequus (ae-
quior, aequissimus) «. uol. I. p. l'J7 (14 loc);
alienus; 115,2; (ali)qui: 1 34, 1; (1,71,4;)
l,84,5;3,44,4;alius(-a): VII 33, 3; (1, 71,4;)
2,9,4; 39,6; 3,6,3; 50,2; alter: 3,52,2; an-
gustus: VI30,3; (Vn44,3;) 1,50,2; anti-
quus: 118,8; apertus (-a): 141,4; 1118,3;
19,5; VII 18, 3; 1, 71, 1 ; apertiora: 3,84,4;
asper (-a): 1,66,4; 3,42,5; (49,4 ;) campestria:
VII 72,3; 86,4; 1,79,1; certus (-ai: VI, 6; 3,
42,4; (coniuncta: 1,64, 1;) consecratus (-a):
VI 13, 10; 17,4; decliuis: IV 33,3; VII 83,2;
1,45,5; 79,3; deiectus (-a): 1, (45,4;) 46,3; de-
missa: VII 72,3; 3,49,5; derectus: 1,45,4;
deserta: V53,4; duo: (VII 61,4;) 3,52,1 ; edi-
tus (editiora) u. uol. I. p. 989 (6 loc); (eius
modi: 1,79,4;) expeditus: 1,27, 6; fertilis-
sima: VI 24,2; fiuitima: (1112,5;) VII7,4;
frigidissima: IV1,10; fructuosissimus:
130,3; masime frumentaria: 110,2; ho-
nestus: V45,2; 3,61,1; humilis: VII 39,1;
idoneus (-a) u. uol. U. p. 29 et 30 (19 loc);
ignota: IV24, 2; impeditus (-a, -ior) ?«. ««)/. II.
p. 64 (3 loc); inferior ib. p. 163 (6 loc) ;
iniquus (-ior, -issimus) ib. p. 171 sq. (20(21
loc); inlustrior: VI 19,3; integra: 1,49,2;
longinquiora: IV 27, 6; medius: 134,1;
IV 19,3; minimus: VI42,1(?); montuosa:
1,66,4; 3,42,5; 49,4; multa: 11121,3; IV
4,2; 1,68,2; cf. plura; munitus: V 9, 4; 21,
4; VII 16, 1; maxime necessaria: 3,112,7;
non nulla: 16,2; nota (-issima): VI 34,
3; IV24,3; nullus: 2,16, 1; 3,36,2; occul-
tus: V32, 1; 3,38,1; omnis: V43,2; VII
57,4; 69,5; 3,106,3; omuia: 1127,2; III3,
2; 14,9; VI 43, 2; (VII 21, 2;) VII 25,1; 45,1;
55,9; 67,7; 73,9; 84,2; 1,67,3; 2,5,3; 3,3,
1; 58,5; oportunus (-a, -issimus): 130,0; II
8,3; V32, 1; VII 55, 1; 69,7; paluster (-ria):
VII 20,4; 3,49,5; patentia (-iora): 110,2;
VII28,1; periculosa: 3,6,3; peridoneus:
2,24,2; plura: Vll 84, 3; 3,24,1; 85,2;
praeceps: IV 33,3; praeruptus (-a): VII
86,4; 1,45,4; primus: 1111,1; princeps: I
7,3; proximus: 3,65,2; (aU)qui u. aliqui;
quidam: V43,6; quisque: V33,3; 3,43,2;
reliqua: VI25,5; remota: VII 1,4; secu n-
493
locus — longus
494
dus: \T12,9; semotus: (VII 1,4;) 1,84,1;
6iluestri8(-ia): V19, 1; VI 34, 2; VII 1,4; 35.
2; (44,3;) summus: II 23,5; V25,l; VII 39,
1; 77,3; 3,51,6; superior (-a): 110,4; 23,
3; 25,2; 2G,3; 1123,1.3; 26,4; III 3, 2; 4,2; 6,
■2; 14,9; 25,1; IV 23,3; V8,6; 9,3; VI 40,6;
' VII 19,2; 20,6; 51,2; 79,2; 88, 1; 1,40,5; 45,
■ 3; 47,3; 51,6; 64, 1 ; 65, 1 ; 79,2.3.4; 2,5,3; 40,
1; 3,40,2; 51,7; 65,2; 98,1; suus (-a): IV 34,
2; V 50, 1.3; VII 80,1; 81,4; 1,61,3; 3,41,2;
44,6; 84,2; 109,2; temperatiora: V12,6;
tertius: 1,83,1; tria: VII 61, 4; tutns: 2,
I 41,7; (3,73,5;) 3,106,3; uacuus: VII 25,4;
unus: 124,3.4; 34,3; 112,4; 5,4; 25,1; III
16,2; IV1,7; 19,2; V18,l; VI10,1; 17,3;
VII 9, 5; 10,1; 77,8; 1,50, 2; 71,3; 3. 23, 1; 52,
2; 73, 1.
Notione transUUa numquam plurali usus est
Caesar; itaque V 44, 2 reete in ^ soriptum uide-
lur de loco.
longe «. longas exfr.
longinqnitas: eius rei moram tem-
porisque longi nquitatem timebat: 1,
29, 1.
longinynnM. A. de loco (= remotus);
[ a) |>os.: quod si ea, quae in longinquis nationi-
bus geruntur, ignoratis, respicite tinitimam
Galliam: VII 77, 16.
b) comp.: calones ad longinquiores ciui-
tates dimittebat: 1,52,4; multae longinquiores
ciuitates ab Afranio desciscunt: l,(jO, 5; '
partem (obsidum) ex longinquioribus locis ar-
cessitam <c) paucis (e) diebus sese daturos (c)
dixerunt: IV 27, 6; ^ relinquebatur , ut ex
longinquioribus regionibus Galliae . . . naues
essent exspectandae : 1,29,2; ^ ut . . .
pecore ex (e fj; DO.) longinquioribus uicis
adacto extremam famem sustentarint (e) : VII
17,3.
It. <le terapore (= diuturnus) : commodissi-
mum uisum eat . . . Procillum . . . et propter
fidem et propter linguae Gallicae scicntiam, qua
multa iam Ariouistus longinqua ^qua multum
Ar. longa iam Ciace.) consuetudine ute-
batur (quorum amicitia iam (o) ariouietus lon-
ginqua (longa h) consuet. utebatur, et propter
Hd. et pr. ling. gall. scientiam p), . . . ad eum
mittere: 147,4; ^, in quo si non (c")
prai^.scus periculum , at certc loiiginqua (longa
efilc) obsidionc fanies csset tiincnda (c) : V
29,7; ^ se contidere munititinibus oppidi,
«i celcriter succurratur; longiiiquam oppugna-
tioneui Kustiiicrc iioii posse: 3,80,3.
|jOn|;iniiM /'. ('aHHiuH 3. />. 45U.
longitndo. A. subi.: huins est longitudo
lateris . . . septingentorum milium: V13, 5.
B. c. praep. ; a) iu lougitudinem u. in
p. 104 p) (12 loc).
b) propter I.: ctim (c) propter longitudinem
agminis minus (c) facile (c) omnia (o) per se
obire et . . . prouidere possent : V .33, 3.
longnrins. A. snbi.: quibus ad recipien-
dum crates derectae (CC) longuriique (longuri-
que a'x?j) obiecti (^obtecti x) et institutae
fossae magno impedimento fnerunt (u.
CC): 3,46,5.
B. obi.: obicere (obtegere): 3,46,5 u.
A.; ^ a castris (e) longurios, musculos
(e) , falces reliquaque , quae eruptionis causa
parauerat ([i; -erant a; Schn.' , profert:
VII 84,1.
C. dat. : (erant magno usui) falces praea-
cutae insertae (CC) adfixaeque longu-
riis (longuris X; Hold.): 11114,5.
D. abl.: haec derecta materia (c) iniecta
contexebantur ac (c) longuriis (longuris fj)
cratibusque consternebantur: IV 17,8; ^
(cupae) delapsae ab {c) lateribus longuriis
fuicisque ab opere remouentur: 2,11,2.
longnn. A. de loeo, spatio; a) pos. ;
7.) iion additnr, quauta sit rei longitudo:
lougo circuitu easdem omnes iubet petere
regiones: VII 45, 3; ^ longo itinere ab
his circumducti ad portum perueniunt: 1,28,
4; ' quod ipse aberat lougius, naues
interim longas aedificari in flumine Ligeri (c)
. . . iubet: 1119,1; ad haec cognoscenda . . .
C. Volusenum cum naiu longa (longa naue !i)
praemittit: IV 21,1; nauibus circiter LXXX
onerariis coactis . . ., quod satis esse ad duas
transportaudas legiones existimabat quod ^quot
DE; quicquid ji) praeterea nauium longarum
habebat, (id add. (i) quaestori yc), legatis prae-
fectisque distribuit: IV 22, 3; naues longas,
quarum et species erat (e) barbaris inusitatior
et motus ad usum expeditior, paulum remo-
ueri ab onerariis nauibus et remis iiicitjiri et
ad latus apertum hostium constitui atque inde
. . . hosles projjelli . . . iussit : IV 25, 1 ; cf.
§ 2; scaphas loiigarum iiauiiuu, item specu-
latoria nauigia militibus compleri iussit: IV
26,4; uno tempore et longas naues, quibus
Caesar exercituni transportandum curaucrat
quasque in aridiiiii sulHluxcrat, aestus coniple-
bat vt^i Schii.; -uerat a; rell. e<W.) et onerarias
. . . tempestiis adtiictjibat: IV 29, 2; sescentas
eius generis ciiius supra dcmoiistrauimus uaue^
et longas XXVI II inucnit iiistructaa ystructas
Uartx) neque multum abessc ab eo , quin
495
longiis
496
paucis diebus tleduci possint (c): V2, 2; uecto-
riis grauibusque nauigiis non intermisso remi-
gandi labore longarum nauium cursum ad-
aequarunt (c): V8, 4; Cato in Sicilia naues
longas ueteres reficiebat, nouas ciuitatibus im-
perabat: 1,30,4; naues longas Arelate numero
XII facere instituit. quibus eflectis armatisque
(c> diebus (c) XXX . . . adductisque Massi-
liam his D. Brutum praeficit: 1,36,4.5; iVIas-
silienses . . . naues lougas expediunt numero
XVII, quarum erant XI tectae: 1,56,1; naues
longas X Gaditanis ut facerent imperauit, com-
plures praeterea [in] Hispali faciendas curauit:
2, 18, 1 ; buius aduentum L. Caesar filius cuni
X longis nauibus ad Clupeam praestolans . . .
ueritus[que] nauium multitudinem ex alto re-
fugerat: 2,23,3; hunc secutus Marcius Rufus
quaestor nauibus (longis add. Ciacc.) XII, quas
praesidio onerariis nauibus Curio ex Sicilia
eduxerat: 2,23,5; interim adueutu longarum
nauium Curio *pronuntiari onerariis nauibus
iubet : 2, 25, 6 ; neque illi . . . ex portu prodire
sunt ausi, cum Caesar omnino XII naues longas
praesidio duxisset, iii quibus erant constratae
(Vrsin.; constructae Nx^) IIII (Vrsin.; iUe «/';
illi Nhl): 3,7,2; III cohortes Orici . . . reliquit
isdemque custodiam nauium longarum tradidit,
quas ex Italia transduxerat: 3,39,1; ex utra-
que parte naues longas adgressus, quae erant
deUgatae ad terram atque inanes , IIII ex his
abduxit (f; add. Oald), reUquas incendit: 3,
40,4; eo partem nauium longarum conuenire,
frumentum . . . comportari imperat: 3,42,2;
eodem naues, quas demoustrauimus . . . mili-
tibus completas quasque ad Dyrrachium naues
longas habebat mittit: 3,62,3; Caesar . . . cum
legione . . . equitibusque DCCC et nauibus
longis Rhodiis X et Asiaticis paucis Alexan-
driam peruenit: 3,106,1; magna multitudine
naues longas occupare hostes conabantur; qua-
rum erant L auxilio missae ad Pompeium
proelioque in Thessalia facto domum redieraut,
illae triremes (redierant, quadriremes Paul)
omnes et quinqueremes aptae instructaeque
omnibus rebus ad nauigandum; praeter has
XXII , quae praesidii causa Alexandriae esse
consuerant, coustratae (constructae /'; contrac-
tae 0') omnes; quas si occupauissent, classe
Caesari (c) erepta . . . mare totum in sua
potestate haberent: 3,111,2—4; t Rhenus
. . . longo spatio per fines Nantuatium (c),
Heluetiorum, . . . Treuerorum citatus fertur:
IV 10,3; neque uero idem profici longo itiueris
gpatio , . . . ac si coram de omuibus condicio-
nibns disceptetur: 1,24,6; (non longe (N\;
longo edd.) a castris progreasi spatio, ut cele-
rem receptum haberent, angustiore (ego; an-
gustius codd.; edd.) pabulabantur (c): 1,59,
2;) ut non longo inter se spatio castra face-
rent: 1,87,4; cogebantur Corcyra atque Acar-
nania longo interiecto nauigationis spatio pa-
bulum supportare : 3, 58, 4 ; castraque Cleopatrae
non longo spatio ab eius castris distabant: 3,
103, 2.
p) iulditur, quauta sit lougitudo: (diebus
XXV aggerem latum (longum liiistow, Ooler)
pedes CCCXXX, altum pedes LXXX exstru-
xerunt: VII 24, 1;) f musculum pedes
(ped. ahl; pedum f) LX (XL coni. Np.; XX
Ool.) longum . . . facere instituerunt : 2,10,1;
T[ taleae (taliae uel talie a/<) pedem longae
. . . in terram infodiebantur: VII 73, 9; tt
duae primum trabes in solo aeque longae
(a; longe flil) distantes inter se pedes IIII
conlocantur : 2, 10, 2.
b) comi).: longiore circuitu custodias sta-
tionesque equitum uitabant: 1,59,3; f
cohortibus . . . longiore itinere circumductis :
11126,2; Caesari circuitu maiore iter erat lon-
gius: 3,30,4; t has trabes (c) paulo
longiores atque eminentiores , quam extremi
parietes erant , eflecerunt (c) : 2, 9, 3.
c) sup, : ex castris proticiscuntur . . . lon-
gissimo agmine maximisque impedimentis : V
31,6.
B. det«nipore; a) pos.; a) c. subst.: (con-
suetudo: 147,4 i«. loiii;inqnn!«i B. con-
suetudo;) 1 copiae hoc infrequentiores
imponuntur, quod multi . . . defecerant lon-
gumque iter ex Hispania *[magnum] numeruni
deminuerat (c): 3,2,3; f hac satis longa
interiecta mora: 3, 69, 1; t in quo si non
(c) praesens periculum, at certe longinqua
(longa efili) obsidione fames esset timenda
(c) : V 29, 7 ; f pars ea , quae ad arcem
pertinet, loci natura . . . munita lougam et
difticilem habet oppugnationem : 2,1,3;
t uideruut ea, quae diu longoque (diu ct que
del. Patd) spatio refici non posse sperassent,
paucorum dierum opera et labore . . refecta :
2, 16, 1 ; et longo interposito spatio cum diutur-
nitas oppugnationis neglegeutiores Octauianos
eflecisset, nacti occasionem . . . inrujierunt: 3,
9, 6 ; satis longo spatio temporis a Dyrrachinis
proeliis intermisso: 3,84,1.
(i) praedicat. est: longum esse perterritis
Romanis Germanorum auxilium exspectare:
VI 8,1; id propter anni tempus longum .atque
impeditum uidebatur: 1,29,2.
b) comp.: quod . . . neque hostibus diutina
497
longiis (longe)
498
laetitia (c) neque ip.sis Idngior dolor relin-
quatur: V52,G; l iter: 3,30,4 u. A. 1))
iter; t milites non longiore oratione
cohortatus (c), quam uti suiio pristinae uirtutis
meiuoriam retinerent: 1121,2; t dum de
condicionibus inter se agunt longiorque consulto
ab Ambiorige instituitur sermo (sermo ab A.
inst. p): V37,2.
(.'. trsl. (pertinet ad ca, quac aut Idcorum
aut temporum intcruallo remota sunt) : ut
quam diutissime longioris fugae consilium
occuitaret : 3, 102, 3 ; tl itaque se , quod
in longiorem diem conlaturus ftiisset (c),
repraesentaturum (c) et proxima nocte . . .
castra moturum : I 40, 14.
loiig-e. A. de iuteruallo locorum; a) long-e
(lungius, longissime) ab; a) pos.; aa) c.
uerbi.s: qui (Santones) non longe a Tolosatium
finibus absunt: 110, 1; neque longe ab oppido
castra Vercingetorigis aberant (uercingetorix
habebat (i): VII 26, 2; t non longe (M.;
longo edd.) a castris progressi spatio, ut
celerem receptum haberent, angustiore (er/o;
angustius codd.; edd.} pabulabantur (c) : 1,59,
2; t non reiecti et relegati longe a (c)
ceteris aut ferro aut fame intereant : V 30, 3.
[i[i) absol.: Rhenum transierunt nou longe
a mari: IV 1, 1 ; (VII 26, 2 u. ccc/.) abesse;)
supraque eum locum II tigna transuersa iniece-
runt non (Stcph.; ut non Ox.) longe ab estre-
mis parietibus: 2,9,2; "^ omnes cquitatus
(u) peditatusque copias Treuerorum tria milia
passuum longe ab (c) suis castris conse-
disse: V47, 5; locum castris deligit . . . muni-
tum ab Auarico longe milia (milium AQ) pas-
suum XVI: VII 16, 1 ; (VII 79, 1 u. [i) p^);)
comperit minus V et XX milibus longe (dcl.
Ciacr.) ab Vtica eius copias abesse: 2,37,3.
p) comp. ; aa) c. uerbis: abesse m. absnni
U, u) p. 45 (4 loc.) et p. 40 extr. et p. 47
(3 loc); t quod (CC) se longius a (Voss.;
om. eodd.) portibus committere non aude-
rent: 3,25,5; 1f relinqucbatur, ut neque
longius nb agmine legionum discedi Caesar
paterotur et: V19, 3; t cum paulo loiigius
a castris processissct ; IV32,3; Komanos
. . . magno cum (c) periculo longius (longius
magno c. pcr. Ii) a (e) castris processuros: VII
14,7; qui [adlaquandi causa lougiua a castris
processorant : 1 , 66, 1 ; t nostris copiis,
quao longius a (c) castris progredieban tur:
VII 73, 1; illi (Afnuiius l'cliolusi|uc) non diu
commorati ncc Iqngius ab iiifuuo colle pro-
greHsi copin» iu castra reduciint; 1,42,4; extra
l.oxic. CauHur. 11.
cotidianam consuetudinem longius a uallo esse
aciem Pompei progressam: 3,85,3.
fjfi) absol. : neque longius ab eo (Ald.;
Oceano A') milibus passuum LXXX in Ocea-
num (Ald.; Rhenum A') influit: IV 10, 2; non
(del. Frig.) longius ([i; longe a; Fr.) mille
passibus ab nostris munilionibus (a nostr. mun.
quam mille pass. fi) considunt: VII 79,1;
aciemque instruxit primo (c> suis locis paulo-
que a ca.stris Pompei longius: 3,84,2.
y) superl. : Belgae . . . a cultu atque humani-
tate prouinciae iongissime absuut: 11,3; ad
eam partem munitionum ducit, quae pertinebat
(0; -bant '. ; Np., Db.) ad mare longissimeque
a maximis castris Caesaris aberat (1 rec.; abe-
rant O^ ; Np., Db.) : 3,62,2.
b) loiige ex: cognoscit uon longe ex eo loco
oppidum Cassiuellauni abesse: V21,2.
c) non addit. praepos. ; a) pos.; aa) louge
lateque u. late p. 413 [i) (4 (5) loe.).
[i[b) iiou additiu- latc: neque iam longe
abesse (Belgarum copias) ab . . . explora-
toribus . . . coguouit: II 5, 4; t (duae primum
trabes in solo aeque longae (a; longe fhl)
distantes inter se pedes IIII conlocantiu' : 2,
10, 2 ;) 1i hanc (e) (siluam) longe introrsus
pertinere: VI 10,5.
[i) coiup.: abesse u. abt^om p. 45 A.
(7 loe.); t longius delatus aestu (c) . . .
aub sinistra Britanniam relictam conspexit: V
8,2; t qi''is (legioues) lougius discessisse
ex captiuis cognouerant: VI 39, 4; t (euo-
care: VI34, 4 ti. seuocare;) t reliquas
legiones, quae longius hiemabant, subsequi
iubet: 1,37,2; t cuni . . . facerent neque
nostri longius, quam . . . loca aperta pertine-
bant, cedentes insequi audercnt: II 19, 5;
temere insecuti longius fugientes in locuni iui-
quum progrediuntur : 1,45,2; t quod lou-
gius erat agger petendus: 1,42, 1; t qui
paulo longius aggeris petendi causa processe-
rant: 1120,1; magnopere ne longius progrede-
retur (procederet [i) orabant: IV 11, 1; sese non
lougius milibus passuum quattuor aquatiouis
causa processurum eo die dixit: IV 11, 4;
(iSuganibri) inuilali praeda longius procedunt:
VI 36, 7; dispersosque, cum longius ncco.ssario
procedcrent, adoriebatur: VII 16,3; temptan-
daa sibi prouincias longiusque procedcndum
existimabat: 3,34,1; 1 si quo erat longius
prodoundum aut cciorius rccipienduni : I 48,
7; t producta lougius aoio oiiounuioniiv
nostros . . . coutondobaiit : 1,58,1; o.\ liis lon-
gius productam unam (nauoin) quiiuiuerenioui
ct miuores duas iii angustiis portus copit : 3,
32
499
longus (longe) — loqiior
500
100,2; 1 profectum longius (Caesarem)
reperiunt: VI 35, 7 ; t ne longius pro-
grederetur (procederet (i) orabant: IV 11,1;
constituit non progredi longius: V129, 1; diffi-
dens . . . Caesarem fidem seruaturum , quod
longius (eum add. p) progressum audiebat: VI
36,1; contineant milites, ue studio puguandi
aut spe praedae longius progrediantur: Vll 45,
8; longius progressus, cum agger altiore acpui
contiueri uon posset, rates duplices . . . con-
locabat: 1,25,6; qui pabulatum longius pro-
gressi erant: 1,48,4; Petreius atque Afranius
. . . perficiundi operis causa longius progrediun-
tur: 1,73,3; ijrogresso ei (Varroni) paulo lou-
gius litterae a Gadibus redduntur : 2,20,2;
quibus ex locis cum longius esset progressus
(Curio) : 2, 41, 1 ; temptandam sibi Achaiani ac
paulo longius progrediendum existimabat Cae-
sar: 3,55,1; alii (milites) lignandi pabulandi-
que causa longius progrediebantur : 3,76,2;
T[ nostri . . . eos (hostes) in fugam dederunt,
neque longius prosequi potuerunt: IV 26, 5;
eos (hostes) fugientes longius Caesar prosequi
uetuit: V9, 8; longius prosequi (persequi ^V,-.-
noluit add. [i) ueritus . . . eodem die ad Cice-
ronem peruenit: V52, 1; ueque longius fugien-
tes (hostes) prosequi . . . poterant: 2,41,4; iu-
sequentes nostros, ue longius prosequerentur,
Sulla reuocauit: 3,51,2; t pecora . . .
propter bellum finitimae ciuitates longius re-
mouerant: 1,48,6; f longius impedi-
tioribus locis secuti paucos ex suis deperdide-
runt: 11128,4; t praedae cupiditas multos
longius seuocabat (Pa««Z; euocabat X; edd.):
VI 34, 4; 1f hoc itinere est fous, quo (quod
») mare succedit longius, lateque (longe ut
lateque Paul) is locus restagnat (-et Paid): 2,
24,4.
y) superl.: qui (Neruii) maxime feri inter
ipsos habeantur longissimeque (longissimoque
AQB) abaint: 114,8; t 1™ quam lon-
gissime possent progredi (fi; Schn., Db.;
proficisci f; egredi a; rell. edd.) iussis: VII
35,4.
15. de teinpore; loiigius = (liiitiiis: daturum
se operam, ne longius triduo a (e) castris
absit: VII 9, 2; % cum longius eam
rem ductum iri existimarent: VII 11,4; milites
. . . dolere hostem ex raanibus dimitti, belluni
(non add. 0; Np.) necessario longius duci: 1,
64,3; longius bellum ductum (ductu alil) iri
existimans: 3,42,3; ^ iieque lougius
an no remanere uno in loco colendi (p; in-
colendi a; cdd.) causa licet: IV 1,7; t
frumentum (o) se (o) exigue dierum XXX ha-
bere (c), sed paulo etiam lougius tolerare
(tollerari BMQ' ; tolerari plur. edtl.) posse par-
cendo: VII 71, 4.
C. trsl.; a) pos.; a) lonso ulius: ac longe
aliam esse nauigationem in concluso mari atque
in . . . Oceano: 1119,7; qui longe alia ratione
ac reliqui Galli bellum gerere (e) coeperunt
(c) : III 28, 1 ; docet longe alia ratione esse
bellum gerendum, atque antea gestum sit (o):
VII 14,2; longe aliud sibi capieudum consilium,
atque antea seuserat, intellegebat: VII 59, 3.
fi) longe c. superl.: huius est ciuitatis longe
amplissima auctoritas omnis orae maritimae:
III 8, 1 ; — Sueborum gens est longe maxima
et bellicosissima Gernianorum omnium: IV
1,3; — a Bibracte, oppido Haeduorum longe
maximo et copiosissimo, non amplius mili-
bus passuum XVIII aberat: 123,1; — apud
Heluetios longe nobilissimus fuit et ditissi-
mus Orgetorix: 12,1; — Carmonenses, quae
est longe firmissima totius prouinciae ciuitas:
2,19,5; — hic dies uostris louge grauissimus
fuit: V43, 5; — ex iis (c) omnibus longe sunt
humanissimi qui Cantium incolunt: V 14,
1; — maximus: 123,1 n. copiosissimus; IV
1,3 u. bellicosissimus ; ac longe maximam ea
res attulit dimicationem : 3,111,2; — nobi-
lissimus: 12,1 u. ditissimus; — cuius rei
sunt longe peritissimi Aquitani : 11121,3.
ut longe principes haberentur Haedui,
secundum locum dignitatis Rcmi obtinerent:
VI 12, 9.
h.aec ciuitas longe plurimum totius Gal-
liae equitatu ualct : V 3, 1.
y) longc jibesse: si id non fecissent, louge
iis fraternum nomen populi Romani afuturum :
I 36, 5.
1)) coinp.: ueque longius abesse, quiu pro-
xima nocte Sabinus clam ex castris exercitum
educat: 11118,4; recte .auguraris {<■) de me
. . . nihil a me abesse longius crudelitate: ap.
Cic. ad Att. IX 16, 2 ; t quod longius eius
araentiam progredi uidebat: V7,2.
c) siiperl.: 11,3 u. A. a) y).
€. Coiisidins liOn}»-ns: lladrumctum
perfugerat. id oppidum C. Coiisidius Lougus
unius legionis praesidio tuebatur: 2,23,4.
loqnoi*. Forma: locuutur in bl exstal
3, 15, 6.
A. iiitr.; a) absol.: Caesar loquendi finem
fecit (c) : 1 46, 2 ; crebraque inter se conloquia
milites habebant, neque ullum interim telum
per pactiones loquentium traiciebatur: 3,19,1;
cum Furnium nostnun tantum uidissem neque
loqui neque audire meo commodo potuissem:
501
loquor — Lugotorix
502
ap. Cic. ad Att. IX 6 -4; t bona restituit
ii», quos liberius locutos lianc poenam
tulisse cognouerat: 2,21,2; — qui (legati) cum
. . . se . . ad pedes proiecissent suppliciter-
que locuti fientes pacem petissent: 127,2.
b) c. praop. ; a) apud: apud quos Ambiorix
ad (in p) Iiunc modum locutus est: V 27, 1 ;
rf. B. pauca.)
p) cuni: Dumnorigi custodes ponit, ut . . .
quibuscum loquatur (loquitur B'M) scire possit:
120,6; cum . . . sc Libo cum Bibulo coniun-
xisset, loquuntur ambo ex nauibus cum M.'
(c) Acilio (c) et Statio Murco legatis: 3,15,
6; uelle se de maximis rebus cum Caesare loqiii,
si sibi (c) facultas detur : ,3, 15, 6.
7) dc u. €le p. f^l'i sq. (S loc).
iJ) inter se: milites uero palam inter se
loquebantur, quoniam talis occasio uictoriao di-
mitteretur, etiam cum uellet Caesar, sese non
esse pugnaturos: 1,72,4.
£) pro: locutus est pro his Diuiciacus Hae-
duus: 131,3.
e) sequ. orat. obl. : qui (Icgati) ad hunc
modum locuti , non (se) existimare Komanos
sine ojie diuina (c) bellum gerere . . . se sua-
que omnia eorum potestati permittere dixerunt:
1131,2.3; loquitur (in consilio adil. X; plur.
cdd.; in concilio reec; Np.; del. Patd; Hold.)
palam (Labienus), quoniam Germani adpropin-
quare dicantur, sese . . . castra moturum: VI
7,(1; in eandem sententiam loquitur Hcipio:
Pompeio e.sse in animo . . .: 1,1,4; audiente
utroque exercitu loquitur Afranius: uon esse aut
ipsis aut militibus susceusendum, quod . . .:
l,84,3(-5;) lyraeterea 131,3-16; V 27, 2— 11;
1,72,4; 2,17,2; (36,2;) 3,15,6.
15. transit. : multa suppliciter (simpliciter
Kindsch.) locutus cst (est / <lct.; om. 0\) , ut
de sua atque omnium salute dobebat, silentio-
quc ab utrisque militibus auditus: 3,19,3;
qucm ingressum in sermonem Ponipeius inter-
pellauit et loqui plura prohibuit: 3, 18, 3; t
l)auca apud eos loquitur (locutus Ciacc.; que-
ritur arld. JJalljcrt.ima), quod sibi . . . gratia
relata non sit pro .suis . . . beneficils; (limittit
omnes incolumcs: 1,23,3; [lauca apud eos dc
lcnitate sua locutus . . . omncs conscruauit : 3,
!»K, 2.
lorifn. Scriptum cKt lurica in a V 40, 6,
In l,cf VII 72,4, in hf VII 86,5.
huic (ludlo) loricam |)iunasquc adiecit
grandiliiis (■cruis ciiiincntibus ad (U)mmissuras
pliilconini at(|iic aggcriK {c). qui (ut (j) ascen-
sum hostiuni tnrdarent: VII 72,4; — turres
C(mtabuianliir, |iiiinac ioricaeque cx cratibus
attexuntur: V40,6; — falcibus ualliun ac
loricam rescindunt: VII 86,5.
labenter it. libenter.
Ijiicani : in Lucanis Bruttiisque per legatos
suos ciuium Komanorum dilectus habebat (Cato) :
1,30,4.
• <J. Lincanin^ii: Q. Lucanius, eiusdem or-
dinis, fortissime pugnans, dum circumuento
filio subuenit , iuterficitur : V .35, 7.
li. Liuceeins: Vibidlius . . . adhibito Li-
bone et L. Lucceio (luceio \) et Theophane,
quibusc2»« communicare dc maximis rebus
Pompeius consueuerat, de mandatis Caesaris
agere instituit: 3, 18, 3.
Iinceria : Pompeius his rebus cognitis,
quae eraiit ad Corfinium gestae, Luceria pro-
ficiscitur Canusium atque inde Brimdisium: 1,
24,1.
Ince^co (lucisco): Caesar , ubi liixil
(illuxit 0), omnes ... ad se produci iubet: 1,
23,1.
liUcilins Hirrniii u. Hirrns p. 14U!).
Lncins u. Jj. p. S97 sq.
Liucretins. 1. Vf^. Liucretins : Caesari
niintiatur Sulmonenses . . . cupere ea facere,
quae uellet, sed a Q. Lucretio (lucterio 0)
senatore et Attio Paeligno prohiberi, qui id
oppidum VII cohortium praesidio tenebant: 1,
18, 1 ; Lucretius (lucterius 0) et Attius de
muro se deiecerunt: 1,18,3.
JJ. Liucretins Vespillo: erant («';
erat Ofhl) Orici Lucretius Vespillo {Oland.;
bispillo ahl; uispillo f) et Minucius Kufus cum
Asiaticis nauibus XVIII , qiiibus iussu D.
Laelii praeerant (P. Manut.; -rat codd.): 3,7,
1; neque illi sibi confisi ex portu prodire simt
ausi: 3,7,2.
liucterins. {Cf Oliick p. 89.)
Liicteriiim Cadurcum , sunimac hominem
audaciae, cum partc copiarum in Rutenos mittit
(Vercingetorix) : VII 5, 1; interim Lucterius
([i; lucrctius a) Cadurcus in Rutenos niissus
eara ciuitatcm Aruernis conciliat : VII 7, 1 ; (■/■.
S2(— 5); his rebus coniparatis represso iam
Luctorio et remoto, quod intraro intr» prae-
sidla poriculosum putabat, in Heluios profi-
ciscitur: VII 8, 1.
InctnH: re cognita tantus luctus exce-
pit, ut urbs nb hostibus capta . . . uideretur:
2,7,3; T plena erant omnia timoris ot
luctus: 2,41,8.
IhiIun: i;ladiatoresquo, ([uos ibi Caesar iu
Iiido habebat, ad Ibriiiu piodiictos {c) Leu-
tulus .'ijir libortatis coulirniat: 1,14,4.
liU^otorix: nostri . . . capto etiam iiobili
32*
503
Lugotorix — lux
504
duce Lugotorige (cingetorige p) suos incolumes
reduxeruut: V22,2.
Inna: eadem nocte accidit, ut esset luna
plena, qui dies maritimos aestus maximos in
Oceano efficere consueuit: IV29, 1; non esse
fas Germanos superare, si ante nouam
(nonam QB-^} lunam (luna nonam A) proelio
contendissent: 150,5.
Linna: (Germani) deorum numero eos solos
ducunt, quos cernunt et quorum aperte opibus
iuuantur, Solem et Vulcanum et Lunam : VI
21,2.
Innter u. linter.
Rntilin!!» Lnpns: L. Manlius praetor
Alba (c) cum cohortibus sex profugit, Rutilius
(rutulius al) Lupus praetor Tarracina (c) cum
tribus; quae (c) . . . relicto praetore signa ad
Curium transferuut: 1,24,3; quorum cognito
aduentu Rutilius Lujius, qui Achaiam missus
a Pompeio obtinebat, Isthmum (c) praemunire
instituit, ut Achaia Fufium prohiberet : 3, 55, 2.
Iin^itani: ut . . . pedem referre et loco
excedere non turpe existimarent f cum (a Paul)
Lusitanis reliquisque barbaris barbaro genere
quodam (C(7) pugnae adsuefacti: 1,44,2; qui
erant pabulandi aut frumentandi causa pro-
gressi, hos leius armaturae Lusitani peritique
earum regionum caetrati citerioris Hispaniae
consectabantur ; quibus erat procliue trauare
flumeu, quod consuetudo eorum omnium est,
ut sine utribns {b; Ald.: utrisque x,) ad exer-
citum non eant: 1,48,7.
linsitania: quorum . . . tertius (Petreius)
ab Ana Vettonum agrum Lusitaniamque pari
numero legionum obtinebat: 1,38,1; Petreius
ex Lusitania per Vettones cum omnibus copiis
ad Afranium proficiscatur : 1,38,2; equites
auxiliaque toti (Stepli.; totius iiel tocius codd.)
Lusitaniae a Petreio . . . imperantur : 1, 38, 3.
lintetia. Codiees partim lutetia, partim
lutecia, alii lucetia, alii lucecia uidentur ex-
hibere. Compluribus atttem locis cognosci lum
posse uidetur, titrum c aii t litteram exarare
ttoluerit librarius. Lutetiam exstat in a VI
3,4, in A VII 58, 5; luteciam »w a (lutenciam
in Q^) VI 3, 4; lucetia(m) omnibus locis inf,
praeterea in h VII 57, 1 et 58,5.6; luceciam
in a VII 57, 1 et 58,5.6 (bis?). Quid in rell.
codd. exsiet, parum uidetur constare; Holder
qiiideni testatur lutecia (-am, -ae) iiiueniri in
AQB VII 57,1 et 58,3.6 {bis), in BQ VII 58,
5; Fri(j. VII 57, 1 in B iitu£niri\\iceci& dicit ;
de rell. locis tacet ; uerum tamcn ex silentio eius
colligi potest, lutetja eum in a sibi uidere
uisum esse. Ex Diibneri uerbis quid singtdis
locis in singulis codd. seriptmn sit, non perspi-
ciiur.
concilio GaUiae primo uere . . . indicto . . .
concilium Lutetiam Parisiorum transfert : VI 3,
4; Labienus . . . cum IIII legionibus Lutetiam
proficiscitur. id est oppidum Parisiorum , quod
(c) positum est (e) in insula fluminis Sequa-
nae: VII 57, 1; Metiosedum (c) peruenit. id est
oppidum Senonum in insula Sequanae (c) po-
situm , ut paulo ante de Lutetia (lutetiam (om.
de) ik; Ald.; u. CC) dLximus: VII 58,3; exer-
citum traducit (Labienus) et secundo flumine
ad Lutetiam iter facere coepit: VII 58, 5; hostes
. . . Lutetiam incendi (inceudunt fi) pontesque
eius oppidi rescindi iubent; ipsi profecti (c) a
palude ad (c) ripas Sequanae e regione Lutetiae
contra Labieni castra considunt : VII 58, 6.
Intnm: (hoc lutum (hic lutus E. Baelirens)
atque macellum iny.io^ exire memento, Mem-
mius ista macella licet, Caesar luta dicat:
Caper (grarnm. Lai. VII p. 101 ed. Keilj.)
eamque contabulatiouem summam lateribus
lutoque constrauerunt, ne quid ignis ho-
stium nocere posset : 2, 9, 3 ; — ut trabes erant in
capreolis conlocatae, lateribus (in lateribus x)
et (recc; om. x) luto (lutoque AM., Np., Dt.)
musculus, ut ab igni, qui ex muro iaeeretur,
tutus esset, contegitur: 2,10,5; — quidquid
est contignatum cratibus consternitur, crates
luto (que add. 0-hl) integuntur: 2,15,2; —
(mUites, cum toto tempore frigore (luto fri-
gore p) et adsiduis imbribus tardarentur
(c), tamen: VII 24, 1.)
Inx. A. subi.: at (ad codd.) hicem multum
per se pudorem omnium ocuUs, miUtum etiam
tribunonmi miUtum et centurionum praesen-
tiam (praesentium O^^af) adferre (at luce
multum posse pudorem omnium sub ocuUs,
metum etiam . . . Paid; at luce multum per se
pudorem (pud. om. Ciacc.) omnium oculos, mul-
tum . . . Ciace., Kooh): 1,67,4; t cum
lux adpeteret (adpareret b; edd. uett.) , . . .
se ad suos receperunt: VII 82,2; 'j lon-
gius delatus aestu (c) orta luce sub sinistra
Britanniam reUctam conspexit : V 8, 2.
B. abl. ; a) luce: legionem "X. eodem iugo
(luce Paul) mittit: VII 45, 5; 1,67,4 u. A.
b) priuia iuce: prima luce, cum summus
mons a Labieno teneretur . . . , Considius . . .
accurrit: 122,1; prima hice confirmata re ab
exploratoribus omnem equitatum . . . prae-
misit: 1111,3; prima luce productis omnibus
copUs . . . quid hustes consilii caperent exspec-
tabat: 11124,1; secunda inita (c) cum soluis-
set uigilia, prima luce tci-ram attigit: V23, 6;
505
lux — ^Tacedonia
506
pronuntiatur prima luce ituros (iter Ciaec.) :
V31,4; prima liice sic ex castris proficiscuntur,
ut: V31,6; prima luce hostium equitatus ad
castra accedit: V50, 4; sese . . . postero die
prima luce castra moturum: VI 7, 6; principes
. . . prima luce cotidie (c) ad se conuenire (o)
iubebat: VII 3G, 3; prima luce magnum nume-
riim impedimentorum . . . produci . . . iubet:
VII 45, 2; prima luce et nostri omnes erant
transportati et hostiura acies cemebatur: VII
62, 1 ; prima luce ex superioribus locis . . . cer-
nebatur . . . nouissimos illorum premi uehe-
menter: 1,64,1; prima luce postridie consti-
tuunt proficisci: 1,67,6; tertio die prima luce
exercitum uado traducit: 3,37,1; accessere
{del. hhn. Hoffm.) subito prima luce Pompeiani
(exercitus aduentus extitit add. :. ; Em. Hoffm. ;
del. Np.): 3,63,6; Caesar prima luce omnes
eos . . . arma proicere iussit: 3,98,1; t
postero (c) die luce prima mouet castra: V
49,5; et luce prima missis ad eos ab Otacilio
equitibus . . . se defenderunt: 3,28,6.
C. c. praep. : cum a prima luce ad horani
octauam pugnaretur (pugnassent p): V35, 5;
hoc idem postero die a prima luce faciunt
totumque in ea re diem consumunt: 1,81,3.
haec quoque per exploratores ante lucem
in tanta propinquitate castrorum ad hostes de-
feruntur: VI 7, 9.
uno fere tempore sub lucem (luce a) ho-
stibus nuntiatur in castris Romanorum praeter
consuetudinem tumultuari et . . .: VII 61, 3;
ille ex castris prima uigiUa egressus prope con-
fecto sub lucem itinere post montem se occul-
tauit: VII 83, 7.
Inxnria: in castris Pompei uidere licuit
. . . nou nuUorum tabernacula protecta hedera,
multaque praeterea, quae nimiam luxuriam
et uictoriae fiduciam designarent: 3, 96,1; —
at hi miserrimo ac patientissimo (c) exercitu
Caesaris luxuriem obiciebant, cui semper
omnia ad necessarium usum defuissent: 3,96,
2; 1 (Neruios) nlhil pati uini reliquarum-
que reriuu ad luxuriam pertinentium
(ad luxuriam pertineutium add. IP^; Schn.,
Db. , Hold. ; om. a ; rell. edd.) inferri : II 15, 4.
M
M. = ]Iai*cn>t. OmHibus belli ciuilis locis,
27 mmiero, in a (;?) Iioc praenomen per notain
(m.) uideiur scriptuiii cssc (3,36,3 in a in-
umiitur in pro m.) ; diserepant codd. in B. O. —
Compendiiim (m. uel m.) inueniri uidetur in X
his loris: 12,1 (m. messala); 21,4; 35,4 (m.
messala); V24,3 (sal marcum inB*); V46, 1;
VI 6, 1 ; quibus loeis addendi sunt I 2, 1 (ubi
codd. Iiabent p. m. (p. m. Q; publio marco
B-AP) pisone, imde pcrperam effinxerunt Pupio
Marco Pisone Oudeiidorp., M. Pupio Pisone
Holder,) et 135,4 [quo loco 1. errore exaratum
cst in X pro m.). Marcus exstat in a, m. in
fi VII 81,6; marcuB est in a., m. in h, omis-
siiin est praenomen in a VII 50, 4; marco
(marcum) in a, omissum in [i IV 1,1 et VII
!K), 4; marcum in M-h, mariura in a, m. in
JP, om. in a 1 47, 4. 1'lene iiidetur seriptti/m
cssc in X his tocis: 153,8; 1117,4; VI 1,1;
VI 142, 5. (lOrrore in x, seriptum esi m. pro
marciuB 2,23,5, m. pro m.' 3,15,6.) Compeii-
dium m. etiumi in cod. Mcd. Cic. cp. ad finii.
VII 5,2 el in Oellii codd. V 13,6 exstal.
Adilitum cst praenomcii M. his iiominibus:
(AciliuH 3,15,6;) Autonius VII Hl, 6; 1,2,8;
11,4; 18,2; 3,26,1; 40,5; 65,2; Aristius VII
42,5; Bilnilim 3,5,4; 7,1; 31,3; Calidius 1,2,
3; Cato 1,30,2; CoeliuH Hufus 1,2,4; 3,20,
1; Cotta 1,30,2; Crassus (patcr) 121,4; IV 1,
1 (c); 3,31,3; Orassus (filius) V24, 3; 46,1;
VI 6,1; Fauonius (c) 3,36,3.6; Gallus ?/. Tre-
bius; t itfiuius (u. CC) ap. Cic. ad fam. VII
5,2; luncus (c) ap. Gell. V13, 6; Lepidus 2,
21,5; MaiceUus 1,2,2; Messala 12,1; 35,4;
Met(t)ius (c) 147,4; 53,8; Octauius 3,5,3; 9,
1; Opimius 3,38,4; Petronius (c) VII 50, 4
Piso 12,1 (c); 35,4 (c) ; Plotius (c) 3,19,6;
Pouipouius 3,101,1; Rufus u. Coelius; (2,23,
5;) Ivutilus u. t^enipronius ; Sacratiuir 3, 71, 1;
Sempronius Rutilus (c) VII 90, 4 (c); Sihuius
VI 1,1; (Titius (c) 147,4;) Trebius Gallus
1117,4; Varro 2,17,1; 21,4.
M u. uiillc.
M.' — MaiiillM. Duobiis locis laic prae-
notnen ab editoribus rcceptum esl: loquuntur
. . . ciun M.' ( Vrsin.) Acilio (nmcilio ///; m.
acilicio a) et Statio Murco legatis: 3,15,6, et
huic officio oppidoque M.' Acilius (Mauius
XcAWws Achaintrius ; Acilius Facrn.; ciuiiuiauus
*) legatus praocral: 3,39,1.
iTlacodoOx'^*) : 'i"P Dardanos, He.-isos . . .,
itcni Macedoucs, Thessalos ac roliciunrum gen-
lium ot ciuitatuni (cquites) adieoeriit: ,"!, 4, 6.
lTla«'«>dwiiia: logioncH (Pompeius) efreoeriil
. . . Vllll: . . . unam ex Cretai ot Macedonia
ex ueterauis railitibus, qui dimissi a suporiori-
507
Macedonia — magis
508
bus imperatoribus in his proiiinciis consede-
rant : 3,4,1; ex Macedonia CC (equites) erant,
quibus Rhascypolis (c> praeerat, excellenti uir-
tute: 3,4,4; Pompeius erat eo tempore in Can-
dauia iterque ex Macedonia in hiberna Apol-
loniam Dyrrachiumque habebat: 3,11,2; ipse
(Scipio) iter in Macedoniam parare incipit
paucisque post diebus est profectus: 3,33,2;
On. Domitium Caluinum cum legionibus dua-
bus, XI. et XII., et equitibus D in Macedo-
niam proficisci iussit; cuius prouinciae ab ea
parte, quae libera appellabatur, Menedemus,
princeps earum regionum, missus legatus om-
nium suorum excellens studium proiitebatur :
3, 34, 3. 4 ; eodemque tempore Domitius in Mace-
doniam uenit: 3, 36, 1 ; cf. qii. sqq.; liic (Scipio)
nullo in loco Macedoniae moratus magno im-
petu tetendit (c) ad Domitium: 3,36,2; M.
Fauonium ad flumen Aliacmonem (c) , quod
Macedoniam (amacedoniam h) a Thessalia diui-
dit, . . . reliquit: 3,36,3; (Caesar postquam
Pompeium ad Asparagium esse cognouit, eodem
cum exercitu profectus . . . tertio die (mace-
doniam mW. Ov,- del. Forchh.; in Macedoniam
iVp.) ad Pompeium peruenit iuxtaque eum
castra posuit: 3,41,1;) haec cum . . . gere-
rentur Scipionemque in Macedoniam uenisse
constaret: 3,57,1; Pompeius per Candauiam
iter in Macedoniam expeditum liabebat : 3, 79,
2; utrum auertendae suspicionis causa Pom-
peius proposuisset (edictum), . . . an noiiis
dilectibus, si nemo premeret, IMacedoniam
t«nere conaretur, existimari non poterat: 3,
102, 3.
luaceria: fossamque (c) et maceriam
(»; materiam a/i) sex (o) in altitudinem pedum
praeduxerant (prod. [i; perd. D): VII 69,
5; — non nulli relictis equis fossam transire
et maceriam (materiam a) transcendere
conantur: VII 70, 5.
Miacero : unum hoc maceror ac (c) doleo
tibi deesse, Terenti: ap. Smt. uit. lerent. 5.
macliinatio: inridere (Aduatuci) . . .,
quod tanta machinatio ab (c) tanto spatio
instrueretur (insti tueretur (i): 1130,3;
— qul tantae altitudinis mactiinationes
tanta celeritate promouere possent {ii. CC):
1131,2; % hoc opus . . . inopinantibus
hostibus machinatione nauali (mach. nau.
del. Paul) , phalangis subiectis, ad turrim ho-
stium admouent: 2, 10, 7; — haec cum
machinationibus immissa in flumen (c)
defixerat festucisque {<■) adegerat: IV 17, 4.
macles: corruptis equis macie conandum
sibi aliquid Pompeius de eruptione existimauit :
3, 58, 5.
maestns: ii, qui ab (c) Alesia (c) pro-
cesserant, maesti prope uictoria desperata se
in oppidum receperunt: VII 80, 9.
Magetobriga. Cf. Qliiek p. 121—131:
u. CC.
ut semel (Ariouistus) Gallorum copias proelio
uicerit, quod proelium factum sit ad Mageto-
Ijrigam ( admagetobrige AQ; admagetobriae
(B)M, a eorr. ; admagetobrio h ; ad magetobriam
f; Sehn. , Np. ,■ Admagetobrigae Fr. , Hold.) : I
31,12.
magis. A. noii setiuitnr qiiam aiit abl.
coiiip.; a) uoii additur abl. nieiisiirae; a):
quod est magis ueri simile: 11113,6.
fi): si, id quod magis futurum confidat
(-debat [i), relictis impedimentis suae saluti
consulant: VII 66, 5; communi enim (c) fit
uitio naturae, ut inuisitatis (c) atque incogni-
tis rebus magis confidamus uehementiusque
exterreamur : 2, 4, 4.
b) add. abl. mensurae; a) eo ti. uol. 11.
p. 34G 3. A. et C. (6 -\- 2 loc.).
[i) hoe: quo minus dimicare uellet moue-
batur, atque boc etiam magis, quod . . . non
multum . . . *ilictoria iuuare poterat: 1,82,3;
hoc uero magis properare Varro: 2,20,1.
j') iiihilo: cum Vercingetorix nihilo magis
( Vascosan. ; nibil ominus ABM^j ; nichilominus
Q) in aequum locum descenderet : VII 53, 2.
B. sequitur quam (uel abl.coinp.); a)i|uain:
se ita a patribus . . . didicisse, iit magis uir-
tute contenderent quam dolo aut {Dt.-; uirtute
quam dolo contend. aut eodd.; rell. edd.; u. CC)
insidiis niterentur: 113,6; Ariouistum . . .
magis ratione et consilio quam uirtute uicisse:
140,8; instructo exercitu magis ut loci natura
deiectusque (c) collis et necessitas temporis
quam ut rei militaris ratio atque ordo postu-
labat: 1122,1; se magis consuetudine (mansue-
tudine Hartx') sua quam merito eorum ciuita-
tem conseruaturum : II 32, 1 ; mercatoribus est
aditus magis eo (eo magis fl), ut quae bello
ceperint quibus uendant habeant, quam quo
ullam rem ad se import.ari desiderent: IV 2,1;
si sibi magis honorem tribuere quam ab se
salutem accipere uideantur: VII 20, 7; quod
perterritus miles in ciuili dissensione timori
magis quam religioni consulere consuerit (e) :
1,67,3; Caesar magis eos pro nomine et uetu-
state quam pro meritis in se ciuitatis conser-
uans . . . relinquit: 2,22,6; milites . . . magis
de reliqua fuga quam de castrorum defensione
cogitabant: 3,95,3; quid . . . bono ciui magis
509
magis (maxime)
510
conueuit quam abesse a ciuilibus controuersiis ?
ap. Oic. ad Alt. X 8 j5, 2 ; id erat eius modi,
ut magis optandum quain speraudum putarem :
ap. Cie. ad Q. [r. II 10(12), 4.
b) abl. coinpar. : intcr aures unum cornu
exsistit excelsius magisque derectum his quae
nobis nota sunt cornibus: VI 20, 1.
[Falso: quid fieri oporteret non minus com-
mode ipsi sibi (magis add. (i) praescribere
quam ab aliis doceri jwteraut: 1120,3.]
maxinie. 1. = fjdltaru; A. iion additiu'
(|uaiii (ucl quani possum); a) c. adleet.
(rcspoiidet superlatluo): qui eo tempore prin-
cipatum . . . obtinebat ac maxime plebi ac-
ceptus erat:I3, 5; — quarum omnium rerum
maxime admirandum uidebatur, quod Ger-
inani . . . obtuleraut (c): VI 42,3; - quibus rebus
iiox maxime aduersaria est: 2,31,7; — quod
*id huius modi militum consiliis oinnium ( Cl/irk. ;
otium codd.; edd.; u. CC) maxime contra-
rium esse arbitrarentur : 2,30,1; — qui (Ner-
uii) maxirae feri inter ipsos habeantur (c)
loiigissimeque absint: 114,8; — ut homines
bellicosos . . . iocis patcntibus maximeque fru-
nieutariis finitimOs haberet: I 10, 2; iracundia
et temeritas, quae niiixime illi liomiuum generi
est innata: VII 42, 2; — ut maxime neces-
sario tempore ciuitati subueniat: VII .32, 2;
Caesar loca maxime uecessaria complexus noctu
praomunit ('■}: 3,112,7; — quae quidem res
ad iiegotium couficiendura iiia.\iine .;maximae
/y[j) fuit ojJortuiia (oportunitati (i) : III 15, 4.
b) c. uerb.: moiiuitque, ul (c) rei militaris
ratio, maxime (que add. fi) ut maritimae res
postularent, . . . ad uutum . . . omnes res ab
iis (c> adrainistrarentur: IV 23,5; — ad-
ni i rari : VI 42, 3 u. ii) admiiandus ; — *deorum
maxime Meicuiium colunt: V117, 1; — Iiuic
lcgioui (o) Caesar et (c) indulscrat praecipue
et propter uirtutem confidebat maxime: 1
40,15; cui (legioni) (quam add. M pr. (qua),
li^^Qhi; cdd.; quod oM. AQ^B^, M c.orr.; dd.
Clark.; cui qu. max. conf. del. Paul; Hold.)
maxiine coiilidebat: I 42, 5; perterritis hosti-
bus, <|uo(l (^quitatu, qua maxime p.arte exer-
citua coiifidebaiit (l/ips.; quo inaxuma parte
cxerc. conlidebat a ; (juo maximo coiilidobanl
(i), crant pulsi: VII 08,3; peditum eaiii ])arteni,
cui maxime conlidebat, Saburiae submisit: 2,
40, I ; ut . . . eam [lartem , cui maxinie (atquc
iiiaximaiii parleiii cui /') conlidcbat (lidcbat bf),
pcrtcrrilaiii aiiiiiiuiii (r) aduortit: 3, i)4, 5; —
ut quisque accrbissinie crudolissiinc(|Uc dixit,
ita ( (juam odd. cndd.; Np.; dcl. Kiiidsclicr)
maxiiiic iib iiiiiiiicis facsaris coii l:i inhi tiir:
1,2,8; — unum esse illud (o) tempus (c),
quo maxime contendi conueniat: VII 85, 2;
— nostris militibus cunctantibus, maxime
propter altitudinem maris, . . . inquit: IV 25,
3; — quibus (iumentis) maxime Galli deiec-
tantur (gallia delectatur fi): IV 2,2; — ex
quibus (ferarum generibus) quae maxime diffe-
rant a (c) ceteris et memoriae 'c) prodenda
uideantur, haec sunt: VI 25,5; — exercitus
animos alienos esse a Curione maximeque opus
esse in conspectum (c) exercitum (?) uenire :
2,27,3; — atque hoc maxime (om. p) ad uir-
tutem excitari putant, metu mortis neglecto:
VI 14, 5; — id ea maxime ratione fecit, quod
noluit eum locum . . . uacare: I 28, 4; — uxores
habent deni duodenique inter se communes
(o) et maxime fratres cum fratribus parentes-
que cum liberis: V14, 4; — Longinuni . . . in
Thessaliam, Caluisium . . . in Aetoliani misit ;
maxime (que add. reee.) eos, quod erant pro-
pinquae regiones, de re frumentaria ut proui-
derent hortatus est: 3,34,2; — iunasci:
VII 42, 2 u. a) innatus; — maxime ad supe-
riores munitioues laboratur: VII 85, 4; illi
omnia perpeti parati maxime a re frumentaria
hiborabiuit: 3,9,5; — ut auctoritatem, qua ille
maxime apud exteras nationes niti (uti iVO)
uideb.atur, minueret: 3, 43, 4; — maxime fru-
meuti commeatusque (e) inopia permotus
. . . in iirouinciam reuerti contendit : III 6, 4 ;
Cassiuellaunus . . . uastatis finibus, uiiixime
etiam i)eriiiotus defectione ciuitatum (c), lega-
tos . . . mittit: V22, 3; non neglegenda existi-
mabant, maximeque hac re permoucbautur ,
quod: V28, 1; — ea, quae maxime ad pacem
pertinere uiderentur, ageret: 3,19,2; — ad
spem conliciendi negotii maxime probabat
(probat f) coactis nauibus nuire tnuisire: 1,29,
1; — (iuciiuiriae prodere: VI 25, 5 «(. difterre;)
— belluiu pariue et maxime ca, quae ad usum
nimium pertinent, prouidere instituunt: III
9, 3; — qui mitterentur non reperiebantur,
maximeque timoris causa pro se quisij^e id
iiiunus legationis recusabat: 1,33,1; — se<I
cius (livtcris) iiiigulus *iilter maxime ad (c)
Germiuiiam spcctat: V13, (>; — liacc a custo-
diis (c) classium loca maxinie uacabftnt: 3,
25, 5 ; — cuiu ageretur apud Caesarem isque
maxime uellet pro communi amico . . . con-
trouersias regum componere: 3,109,1.
c) iicrtliiel 11(1 ciiiiiiliiitiim supcrhis, s(>(|iii-
tur q 110(1: (iiiiuilci criit iii dics giiiuior atiiuc
!is|)Cri()r oppugiiatid, ct iiiii.\iiiic (luod . . . res
ad piuicitalcm dcroiisoniiii pcriiciioiiit, tmito:
V45, 1; idquc iidcn liiuid soio niiniiiduiiiiic sil
511
mafris (maxime) — magiatratus
512
cum {<mi. [i) compluribus aliis de causis tum
maxime, quod qui (c) uirtute belli omnibus
gentibus praeferebautur, tantum se eius opinio-
nis deperdidisse . . . grauissime dolebant: V
54, 5 ; fuit haec oratio non ingrata Gallis et
{om. [i) maxime, quod ipse animo non defece-
rat tanto accepto incommodo neque se . . . ab-
diderat et conspectum multitudinis fiigerat: VII
30, 1 ; ut . . . iter in prouinciam conuerteret,
id {c} ne <e) metu (c) quidem necessario fa-
ciundum {c) existimabat, cum *q2wd infamia
. . . impediebat, tum maxime, quod abiuncto
<c) Labieno atque . . legionibus . . . uehe-
menter timebat : VII 56, 2 ; aegre retentis Do-
mitianis militibus est factum , ne proelio con-
tenderetur et maxime, quod riuus difficiMbus
ripis . . . progressus nostrorum impediebat: 3,
37,3.
B. additar t^naiu (possuu); -a) quam
maxinie: (142,5 u. A. b) confidere;) in his
administrandis rebus quam maxime concursari
et cum simulatione agi timoris iubet : V 50, 5 ;
(1,2,8 u. A. b) conlaudare;) conatur tamen
eos . . . circummunire, ut quam niaxime repen-
tinas eorum eruptiones demoretur: 1,81,5; iter-
que accelerat, ut quam maxime ex fuga per-
territos adoriri posset: 2, 39, 6; locumque (iussit)
in omnes partes quam maxime impediri (-dire
o'): 3,46,1; (Pompeius, ut equitatum suum
pulsum uidit . . ., aliis quoque {Np.; aliisque
af; aliisque quam maxime hl) diffisus acie
excessit: 3, 94, 5.)
b) quam maxuiie possum : castra . . . an-
gustiis uiarum quam maxime potest con-
trahit: V49, 7; ut . . . quam latissimas regio-
nes praesidiis teneret Caesarisque copias quam
maxime posset distineret: 3,44,2.
Cum . . . tuni maxiine u. cnm p. 790 A.
exir. et B. extr.
(2. =aqxL : in Aulercis Lexouiisque, reliquis
item (in add. (i) ciuitatibus , quae proxime
(ae/',-«Biaximae B^M^; maxime AQh; Fr., Db.)
bellum fecerant, in hibernis conlocauit: III 29,
3 ; ipsi manu facta cum iis (e) , quos nuper
(maximi add. x ; maximep; Db.; del. Np.. Dt.)
liberauerant , in prosima Octauii castra in-
ruperunt: 3,9,6.)
magister. .4. mag. uauis = vu {'«pxog,
i'ttv~A,l,ijQoq\ horum fuga uauium oneraria-
rum magistros incitabat ( inuitabat Pawi) :
pauci leniuiculi ad officium imperiumque cou-
ueniebant: 2,43,3; \ magistrisque im-
perat nauium, ut primo uespere ouiues
scaphas ad litus adpulsas habeaut : 2, 43, 1.
B. trsl. = (JidaffxaAog: ut est rerum om-
nium magister usus: 2,8,3.
magistratns. A. = muuus publicum ;
a) obi.: Conuictolitauis Haeduiis, cui magistra-
tum adiudicatum a Caesare (a caesare ad-
signatum (3) demonstrauimus , . . . conloqui-
tur: VII 37, 1; f quod, cum singuli
magistratus antiquitus creari . . . consuessent,
duo (nunc add.Pramm.) magistralum geraut
et se uterque eorum legibus creatum esse (e)
dicat : VII 32, 3 ; cuius frater Valetiacus pro-
ximo anno eundem magistratum gesserit: VII
32,4; 1i (inire: 3,20, 1 M. c);) t liis
domi . . . amplissimos magistratus mandaue-
rat atque eos extra ordinem in senatum legen-
dos curauerat: 3,59,2; \ quod legibus
Haeduorum iis (c), qui summum magistratum
obtinerent, excedere ex finibus non liceret:
VII 33, 2.
b) dat. : conuocatis eorum principibus . . .,
in his Diuiciaco et Lisco, qui summo magi-
stratui (-tu a) praeerat {Ellebodius; prae-
erant X; Eold.; u. CC) , quem uergobretum
appeUant Haedui, qui creatur annuus et uitae
necisque in suos habet potestatem : 1 16, 5.
c) geu.: M. CoeUus Kufus praetor . . . in-
itio magistratus (inito magistratu Uot.) tribunal
suum iuxta C. Trebonii , praeloris urbani, sel-
lam conlocauit: 3,20,1.
B. = qui munere publico iuugitur; a) subi.;
a): sed magistratus ac principes in annos sin-
gulos gentibus cognationibusque hominum . . .
quantum . . . uisum est agri a 1 1 r i b u u n t
(attr. agri (i) atque anuo post alio transire
cogunt: VI 22, 2; cum . . . multitudinem . .
hominum ex agris magistratus cogerent: 14,
3; % (Capuae primum sese (esse Oakl)
coufirmaut (magistratus?) et colligunt
dilectumque colonorum . . . habere instituunt :
1,14,4;) ^, hunc Marcellus collega et pleri-
que magistratus consecuti sunt: 1,14,2;
1f cum singuli magistratus antiquitus creari
atque regiam potestatem annum (annuam fj)
obtinere consuesseut: VII 32, 3; t (con-
uenire: VII55,4 u. c);) 1 darent ope-
ram magistratus, ne quid res publica detri-
menti caperet: 1,7,5; t in pace nuUus
(nuUis AQ^) est commuuis magistratus: VI
23, 5 ; edictumque praemittit , ad quam diem
magistratus principesque omuium ciuitatum sibi
esse praesto Cordubae ueUet; 2,19,1; H
cum bellum ciuitas aut inlatum defeudit aut
infert, magistratus, qui ei bello praesiut et
^Ciacc; ut codd.: edd.) uitae necisque hu-
b e a u t potestatem , deliguutur : VI 23, 4 ; (h a-
513
magistratus — magnitudo
514
bere instituunt: 1,14,4 «. sese confirmare;)
^ magistratus quae uisa sunt occultaiit quae-
que (c) esse ex usu iutlicauerunt mulii-
tudini produiit: VI 20, 3; ^ obtiuere:
VII32,3 u. consuesse; ^ occultare: VI
20.3 u. iudicare; ^ esse non nuUos, . . .
qui priuatim (-ti Ciacc.) plus possint (c)
quam ipsi (ipse Ciace.) magistratus: 117,1;
^ praeesse: VI 23, 4 u. liabere; ' pro-
ilere: VI 20, 3 v. iudicare; T^ cum resi-
.steret Seruilius consul reliquique magistratus:
3,21,1.
fi): quod a magistratu flaeduornm ac-
cu.5aretur: 1 19, 1.
1)) prued.: magistratus creari: VII 32,
3 (/. a) 7.) consuesse; cum leges duo ex una
tiimilia uiuo utroque nou solum magistratus
creari uetarent, sed etiam iii senatu esse pro-
hiberent: VII 33, 3.
c) apposlt.: Oonuictolitauem magistratum
maguamque partem senatus ad eum conuenisse :
VII 55, 4.
d) obiecl.: (creare: VII 32,3 u. a) a) con-
suesse; VII33,3 u. b);) T deligere; VI
23.4 u. a) 7.) liabere; \ (i^uessiones,)
fratres consauguiueosque suos, qui eodem iure
et (c) isdem legibus utautur, uuum imperium
unumque ;imperium ununique om. Ji) magi-
stratum cum ipsis habeant: 113,5; ^
Conuictolitauem , qui per sacerdotes more ciui-
tatis iutermissis (intromissis Dauis.: inter-
mixtis Bos; magistralibus e-set creatus , jx>te-
statem obtinere iussit : VII 33, 4.
|e)dat.: uidetur: VI 20, 3 «. a) a) iudicare;
\l 22, 2 ib. attribuere.)
1) gcu. : in ilia magislratuum (magistratus
af; -stratu //) controuersia alter pro Cou-
uictolitaui, alter j^ro Coto . . . puguauerant
(c): VII 39,2; \ in se iura magistratuum
commutari, ue ex praetura et consulatu, ul
semper, sed (<•) per paucos . . . electi in pro-
uincias mittuntur: 1,85,9; ^ raagnarum
iiiitia rcrum, quae occupatioue magistratuum
et imperioruiii ,/'««/.• teuiporum m/rf. ; edd.) sol-
licitam Itaiiaui habebant, celerem . . . exitum
habucrunt: 3,22,4; ^ ccleriter adulesceu-
tibus et oratioue magistratus et praemio de-
ductis: VII 37, G.
ff) f. praop. : obsides ciuitatum (c) IJibractc
ad magistratum deduceudos curauciunt:
VII 55, (i; liiibeiit logibus sanctum, si quis
{(■) ()uid de rc publlca . . . acccperll (<■), uti
ad maglslratum dclcrat (c): VI 20, 1.
.tliitsiuH: iciliaitur ad eum deprensus (v)
«■x itiiicic N. (l'erixon.; gn. uel cu. vodd.)
LuxiL', Ciiutini, 11.
Magius Cremona (cremonae Na) , praefectus
fabrum Cn. Pompei. quem Caesar ad eum
remittit cum mandatis: 1,24,4.5; magnopere
admirabatur Magium, quem ad Pompeium cum
mandatls miserat, ad se non remitti: 1,26,2;
N. Magium (Perixon.; magnum M) , Pompei
praefectum, deprehendi. scilicet (c) [et] meo
instituto usus sum et eum statim missum feci :
ap. Oic. ad Att. IX 7 C, 2; Pompelus est Brun-
disii ; misit ad me N. (cu. M) Magium (ma-
gnum J/') de pace; quae uisa sunt respondi:
ap. Cic. ad Ati. IX 13 ^, 1.
magiiificns : funera sunt pro cultu Gal-
lorum magultica et sumptuosa: VI 19, 4.
magnitiido. A. subi.: multum ad hanc
rem proljandam adiuuat adulescentia, magni-
tudo auinil, sui^eriorls temporis (recc: supe-
rioris auiml, temporis iVO'^) prouentus, fiducia
rei beue gerendae: 2,38,2; ^ operum
magnitudo et continens omnium dierum labor
. . . perficiendi spatium non dabat: 3,63,4;
^ neque quanta esset insulae maguitudo
. . . reperire (c) poterat: IV 20,4; eadem est
feminae marisque natura ^statura Paul), eadem
forma magnitudoque cornuum: VI 26,3;
^ conatus est Caesar reficere pontes, sed nec
magnitudo fluminis permittebat neque:
1, 50, 1 ; t qnae facilia ex difficillimis
animi magnitudo (-iue fi) redegcrai
(-rant£^o'): 1127,5; *[ sed maguitudo
operum, altitudo muri atque turrium , multi-
tudo tormentorum omnem administrationem
tardabat (-bant 0); 2,2,5.
B. ol»i. : quanto (c) opere eorum a n i m i
magnitudi uem admiraretur, quos (c)
non castrorum munitiones, non altitudo montis
. . . tardare potuisset, tiuito opere licentiam
. . . reprehendere : VII 52, 3; *f nec (c)
niiuus se in (c) milite modestiam et (e) cou-
tinentiam (c) quam uirtutem atque auimi
magnitudinem desiderare: VII52,4; ^
non se hostem uereri , sed angustias itineris,
magnitudiuem siluarum... tinierc dice-
bant: 139,6.
C. dat. (^ou.): tlmebut tautae magnitudiui
(-inis UM) fluminis (-ini 0-) exercitum
obicere: 1,64,4.
D. abl. ; a) causae: reliqul uulueribus ex
proeliis et laborc ac magnitudlne Itineris
contccti consequi uou potueraut: 3,106,2;
^ hae (c) (casae) celerlter iguciu compi-elicn-
deruut et uenti magiiitudinc in oiiuiem
locum ciisti'oruui \u) distuleruiil: V43,2;
\ subito ul ueutorum ^ui uciit. / </<'/.; pr.etld.:
iumeuturuui Oa) ot aquue maguitudiuc
38
515
magnitudo — magnus
516
l)ons est interruptus (interrutus li)\ et reli-
qua multitudo equitum interclusa: 1,40,
3; 1 Leutulus aeris alieni magui-
tudine et . . . regum appellandorum largitioni-
bus mouetur: 1,4,2; t magnitudiue
operum . . . et celeritate Romanorum per-
moti legatos . . . mittunt: 1112,5; "i,
ut sint reliquis documeuto et magnitudine
poenae perterreant alios: VII 4, 10; ^
cum aut (e) aere alieno aut magnitudine
tributorum aut iniuria potentiorum premun-
tur: VI13,2; t (redigere: II27, 5 m.
A. redigere ;) 1f cumque ignis magni-
tudine uenti latius serperet: 3, 101, 6;
t^ quod illis prohibere erat facile cum ipsius
fluminis natiua atque aquae magnitudine,
tum (c) quod : 1, 50, 2.
b) iustr.: summae diligentiae summam im-
perii seueritatem addit, magnitudine sup-
plicii dubitantes cogit: VII4, 9; *[ si
quando magnitudine operis forte supe-
rati . . . suis fortunis (o) desperare (o) coepe-
rant: 11112,3; f igne nautas dominosque
nauium interfecit maguitudine poenae reli-
quos terreri (deterrere Ohl) sperans : 3, 8, 3.
c) limitat.: harum (alcium) est consimilis
capris figura . . ., sed (c) magnitudine
paulo antecedunt: VI 27, 1 ; f M sunt
magnitudiue paulo infra elephantos: VI
28,1.
d) (lualitat.: quae res . . . et uires alit et
immani corporum maguitudine homhies
efficit (c): IV 1,9; alii immaui magnitudine
(magnJtudine immani (i) simulacra habent
(c): VI16,4; ^ siluam esse ibi (o) in-
finita magnitudine: VI 10, 5; 1 qui
ingenti magnitudine corporum Germa-
nos . .'. esse praedicabant: 139,1; quae (silua)
ingenti magnitudine per medios fines
Treuerorum . . , ad initium Remorum perti-
net: V3,4; ^ aUas deinceps pari magni-
tudine rates iimgebat: 1,25,8; ^^ in
hac sunt insula domicilia Aegyptiorum et
uicus oppidi magnitudine: 3,112,3.
E. c. pracp.: prorae (erant) admodum erec-
tae, atque item puppes, ad magnitudinem
fluctuum tempestatumque adcommo-
datae: 11113,2; — pedum XV fossam fieri
iussit .... fossasque ad eandem magni-
tudinem perfici iubet: 1,42,1.
uiulta . . . de mundi ac terrarum ma-
gnitudine . . . disputant et iuuentuti tradunt:
VI 14,0.
nam pleruuique (minibus (c) trallis prae
magnitudine corporum suorum breuitas
nostra contemptui est: 1130,4.
pro magnitudiue periculi bellum parare
. . . instituunt: 1119,3.
quod naues propter maguitudinem
nisi in alto constitui non poterant: IV 24, 2;
nudtarumque gentium fines propter magni-
tudinem attingit (silua): VI 25,3; quibus
propter magnitudinem castrorum per-
petuo esset isdem (r) in uallo permanendum :
VII 41,2; erat a septentrionibus coUis, quem
propter magnitudinem circuitus opere
circumplecti non potuerant (c) nostri: VII 83,
2; desperatis campestribus locis propter ma-
gnitudinem munitionum loca praerupta
. . . temptant: VII 86, 4.
uiag'Uopere. Innenitur magno opere
?■« hl 1,44,1, in B-h 138,2 (recep. Fr.), in h
VII 57, 4, in&if-'^) 115,2, in f IV 26,1; reli-
quis 9 loeis in X (x) exstat magnopere.
tametsi magnopere admirabatur Magium
. . . ad se non remitti: 1,26,2; ^ ipse
Diuiciacimi Haeduura magnopere cohortatus
docet , quanto opere rei publicae . . . intersit
manus hostium distineri: 115,2; ^ magno-
pere sese confidere demonstrat . . . fore, ut:
1,26,4; t cosque magnopere hortatur,
ut . . . confligant: 2,3,3; t perpetuam
esse paludem, quae . . . illum omnem locum
magnopere impediret: VII 57,4; 1 per
litteras Trebonio magnopere mandauerat, ne
. . . pateretur: 2,13,3; t 'n itinere con-
gressi magnopere ne longius progrederetur (c)
orabant: IVll, 1; Vbii . . . magnopere ora-
bant , ut sibi auxilium ferret , quod grauiter
. . . premerentm-: IV^16, 5; t nostri tamen
. . . magnopere perturbabautur (3/*^; per-
turbantur a>: IV 26, 1 ; t id ne accideret,
magnopere sibi praccaueudum Caesar esisti-
mabat : I 38, 2 ; t w* ■ • • ordines suos
non magnopere (c) seruarent, rari disperai-
que pugnarent: 1,44,1; t ut . . . VII
milium Pompeianorum impetum . . . sustinere
auderent neque magnopere eorum multitudine
terrereutur: 3, 84,4; t C.iesar neque satis
militibus perterritis coufidebat . . . et -^ reUctis
munitionibus magnopere rei frumentariae time-
bat: 3, 74, 3; t ne ob eam rem aut suae
magnopere uirtuti tribueret aut ipsos despice-
ret: 113,5.
magnns. I. Fornia : optimus , maximus,
ut mediam i litteram , quae ueteribus u fuerat,
acciperent C. primum Caesaris inscriptione tra-
ditur factum: Quintit. iiist. or. 17,21.
Maxumus Mstat in AB V10,2, in BM
517
magnu£ (A. a) x))
518
I
VII 68, 3, in B V37,4 et 43,4; rdUiuis (63)
locix editores receperunt m a s i m u s , nuUa codi-
eum discrepantia indicata.
11. Sis:nif.; k. — uiyug.; a) pos.; z) c. subst.:
summaque erat uasto atque aperto mari , ma-
gnis aestibus, raris <mari magno, aestibus
raris BM) ac prope nullis portiuos difficultas
nauigandi: 11112,5; — qui, etsi {CO magno
aestu — nam (aestu nati /; pr.: aestu na h
eorr.; aestu fatigati. nam 01} ad meridiem res
erat perducta — tamen . . . paruerunt: 3,95,
1; t magnum ire agmen aduerso flumine :
VII 61,3; ^ reliquum spatium . . . mons
continet magna altitudine: 138,5; Pharus
est in insula turris niagna altitudine, mirificis
operibus exstructa : 3, 112, 1 ; ^ eum (c)
cupidum . . . imperii , magni animi, magnae
inter Gallos auctoritatis cognouerat : V (5, 1 ; ho-
stium impetum magno animo sustiueant: VII
10, 3 ; discedentem . . . cohortantur , magno sit
animo: 2,33,2; T (ascensus: 2, 34, 1
M. uallis;) ^ qua ex re fieri, uti earum
rerum memoria magnam sibi auctoritatem
magnosque spiritus in re militari sumerent: II
•1,3; quod erat ciuitas magna inter Belgas auc-
toritate atque hominum (c) multitudine prae-
stabat: 1115,1; quorum aduentu magna cum
auctoritate et magna cum hominum multitudine
bellum gerere conantur: III 23,4; magnae auc-
toritatis: V6, 1; 35,6; 54,2; VII 77, 3 ii. anc-
toritaN p. .Wf) <•); legati Romae fuerant
magnamque apud patrem Ptolomaeum auctori-
tatem habuerant : 3, 109, 4 ; regem ut in sua
potestate haberet Caesar efficit magnam ( Vasc;
magnamque Ox) regium nomen apud suos auc-
toritatem habere existimans: 3,109,6; ^
maguos equitatus magnaque auxilia exsiiecta-
bant: 1,61,3; cum . . . cognoiiit, copias Petrei
cum exercitu Afranii esse coniunctas , magna
auxilia conuenisse, magna esse in spe atque
exspectari (magnam e8.se spem atque exspec-
talionem Oiaic.): 2,17,3; nimtiant magna
auxilia equitum peditumque . . . Vticam uenire:
2, 26, 2.
ciuitates . . . magnis adfectae beneficiis
ptim (liligeliant: 1,61,3; quod uiagna esse
Pomi^ei bencticia et magnas clientelas in cite-
riore prouincia sciebat: 2,18,7.
fit magnn caedes: VII 70,5; 88,3; Pom-
peinni magnn caede nostrorum . . . adpropin-
qnabHut non me^liwri terrore inlato reliquis
oohortibu»: 3,65,1; *, magnani oalami-
tatein pulsos accepissc: 1:11,6; deiiopuliita
(Jalliu Ciinlirl magnaqiie inlatii ciUamitatc . . .
exeesscrunt: VII 77, 14; \ id magno acci-
dit casu, ut in ipsum incautum etiam . . . in-
cideret . . ., sic magnae fuit fortunae omni
militari instrumento . . . erepto . . . ipsum
effugere mortem : \T 30, 2 ; quod saepe in bello
paruis momentis magni casus intercederent : 1,
21,1; in exiguo tempore magnoque casu totius
exercitus salus constitit : 3, 14, 3 ; ^ pons
(c) enim ipsius magniun circuitum habebat:
1,63,2; magno circuitu u. cireaitni» p. 52!i
extr. et 530 (3 loc); «^ magnis quiuque
ciuitatibus ad amicitiam adiunctis: 1,60,5;
^ Pompeius . . . magnam ex Asia Cycladibus-
que insulis, Corcyra, . . . Aegypto classem
coegerat, magnam omnibus locis aedificandam
curauerat: 3,3,1; ^ simima auctoritas
antiquitus erat in Haeduis magnaeque eoriun
erant (c) clientelae: VI 12, 2: 2,18,7 u.
beneticia; ' hominem summae potentiae
et magnae cognationis: VII32,4; ^
(comitatus: 134,3; 1,51,1 u. commeatns;)
erant . . . instructi liberaliter magnoque comi-
tatu et multis iiunentis uenerant: 3,61,1; ^
neque exercitum sine magno commeatu (comi-
tatu Ciacc.) atque molimento (emolumento
iiel simil. X) in imum locum contrahere (sel
posse : I 34, 3 ; nuntiatur .yranio magnos com-
meatus {Beroald.; comitatus codd.) . . . ad
flumen constitisse: 1,51,1; ^ paucis diebus
magna erat rerum facta commutatio: 1,52,
3; (magna celeriter commutatio rerum: 1,6(\
4;) fortuna . . . paruis momentis magnas rerum
commutationes efificit: 3,68,1; ^ (con-
cursus: VII4S, 1 u. cursus;) quibus litteris
. . . Romam perlatis magni domum conciusus
ad Afranium magnaeque gratulationes fiebaht:
1,53,3; ', (Volusenus,) uir et consilii
magni et uirtutis: 1115,2; ' contemp-
tio: 3,60,2 u. oflensio; ^ magnaque inter
eos exsistit controuersia (controuersia orta
est a/ik): V28, 2; si paruo labore magnas con-
trouersias tollere . . . possint: 1,9,1; magua-
que inter eos iu consilio fuit controuersia : 3,
82,5; * magna cum contumelia uer-
borum nostros ad pugnam euocant : V 58, 2 ;
magna uerborum contumelia interrogans: 3,
71,4; 'i cum se maior (om. [i) pars
agminis in magnam c o n u a 11 e m demisisset
<c): V32,2; 2,27,4 «. uallis; 1 ne pa-
buli quidem satis raagna copia suppetebat: I
16,2; quoruui (principum) inagnam copiam in
ciistris habebat: I 16,5; uti . . . locnm . . do-
micilio cx inaguii copia dcligerenl : 130,3;
uauiuni niagnain copiiuii . . . polliccbaiitur: IV
16,8; cuius (taxi) magna iii Oallia (icruiania-
qiie copia est: VI 31,5; cuius (pecoris) magna
33*
539
magnus fA. a) y.))
520
erat copia a (c) Mandubiis compulsa (a mand.
comp. copia (i): VII 71, 7; multum erat fruraen-
tum proui.sum . . .; magna copia pabuli suppe-
tebat: 1,4!t, 1; remigum, gubernatorum magna
copia suppetebat (u. CC}: 2,4,1; eius (generis
ladicisl erat magna copia: 3,48,2; — ex qui-
bus (ciuitatibus) exercitum magnasque copias
coegerat: 11117,2; mag-nis copiis coactis equi-
tatuque . . . agmen nostrum adorti : III 20, 3 ;
laaec ciuitas longe plurimum totius Galliae
equitatu ualet magnasque habet copias peditum :
V3, 1; unimum (e) aduertit ad alteram flumi-
uis ripam maguas esse copias hostium instruc-
tas: V18, 2; (quantasuis (magnas etiam add.
oili; Xp.; etiam magnas add. a) copias (etiam
add. Schn.; Dt., Hold.) Germanorum sustineri
posse munitis liibernis: V28, 4;) certior factus
est magnas Gallorum copias . . . conuenisse: V
53, 6 ; Treueri magnis coactis peditatus equi-
tatusque copiis Labienum . . . adoriri parabaut:
VI 7, 1 ; magnisque coactis copiis aduersarios
suos . . . expellit: VII 4,4; maguae ex finiti-
mis ciuitatibus copiae conuenerunt: VII 57,2;
illum adesse cum magnis copiis: 2,36,3; 3,81,
2 j«. exercitus; Ptolomaeus . . . magnis copiis
cum sorore Cleopatra beUum gerens : 3, 103, 2 ;
% AUobroges crebris . . . dispositis praesidiis
magna cum (o7n. AQ) cura et diligentia
suos fines tuentur : VII 65, 3 ; t huc
magno cursu contenderunt : 11119,1; prae-
missis equitibus magno cursu (p; Schn.; con-
cursu a; rell.edd.; (conuersu A: concurso £'))
eo contenderunt: VII 48, 1; hunc (c) maguo
cursu concitatos iubet occupare: 1,70,4.
tempus uero conloquio nou dare . . . magnam
pacis desperationem adferebat: 1,11,3; 1
bis magno cum detrimento repulsi: VII 83,
1; uideri proelium defugisse (c) magnum de-
trimentum adferebat: 1,82,2; magnisque ultro
inlatis detrimentis eos . . . reiciebant : 2, 2, 6 ;
si accepto magno detrimento ab oppugnatione
castrorum discedimus: 2,31,3; nou . . . recor-
dabantur, quam paruulac saepe causae . . .
magna detrimenta intulisseut: 3,72,4; t
magna difficultate adficiebatur, qua ratione
ad exercitum peruenire posset: VII 6, 2; ma-
gnam liaec res Caesari difficultatem ad con-
silium capiendum adferebat : VII 10, 1 ; erat in
magnis Caesari (c) difficultatibus res: VII 35,
1; quae res maguas difficultates exercitui Cae-
saris attulit: 1,48,3; erat rcs in magna diffi-
cultate, summisque angustiis rerum neces-
sariarum premebantur: 3, 15, 3) Pompeianis
magnam (P. Manut.; magna cocM.) res ad re-
ceptum ditficultatem adlerebat: 3,51,6; 1
magnamque res diligentiam requirebat: VI
34,3; VII 65, 3 u. cura; hanc ego . . . multos
per annos magna diligentia defendi: 3,64,3;
^ qua ex parte ^ CC) homines beUandi cupidi
magno dolore adficiebantur: I 2, 4; magno esse
Germanis dolori Ariouisti mortem ( CC) : V 29,
3; quae etsi magno cum dolore omnes fere-
bant: VII 15,2; magno dolore Haedui ferunt
(c) se deiectos principatu : VII 63, 8 ; ut magno
cum dolore infidelit.itis suspicionem sustinere
uiderentur: 2,33, 1.
(emolumentum: 134,3 u. commeatus;)
\ cum XXV cohortibus magnoque equitatu
contra hostem proficiscitur : VI 7,4; hic magnos
equitatus magnaque auxilia exspectabant : 1,61,
3; T qui (Larisaei) magnis + exerciti-
bus Scipionis tenebantur (magis exercitibus
Sc. ten. Hart-. ; magnis beneficiis Sc. t. Kodi .-
raagnis coerciti copiis Sc. ten. Madu. ; qui . . .
teneb. del.Paul): 3,81,2; auctis copiis Pompci
duobusque magnis exercitibus coniunctis . . .
spes uictoriae augetur: 3,82,2; t ex-
spectatip: (2,17,3 u. auxilia;) magna utrim-
que multitudo conuenit, magnaque erat exspec-
tatio eius rei : 3, 19, 4 ; Scipio suspicatus fore,
ut . . . aut inuitus dimicare cogeretur aut
magna cum infamia castris se contineret (CC),
qui magna (cum add. 2 dett.; Di.) exspectatione
uenisset, temere progressus turpem habuit
exitum : 3, 37, 4.
natura loci sic muniebatur, ut magnam ad
ducendum bellum daret facultatem: 138,4;
— his rebus et suam rem familiarem auxisse
et facultates ad largieudum magnas com-
parasse: 118,4; alteri non magnis facultatibus
. . . celeriter quod habuerunt consumpserunt:
VII 17, 2 ; t f a m a : 3, 36, 1 u. opinio ; t
quod apud eos magnae sunt ferrariae: VII
22,2; t magna fiducia ad nostras naues
procedunt: 1,56,3; t omnes, qui aderant,
magno fletu auxilium a Caesare petere coepe-
runt: 132,1; 2,12.4 (.Yy;. 5) u. misericordia;
t propter crebras commutationes aestuum minus
magnos ibi f luctus (fluctus ibi [i) fieri cogno-
uerat: VI, 2; t fortuna: VI80,2 u.
casus; t magnumque fructum suae
pristinae lenitatis omnium iudicio Caesar fere-
bat: 1,74,7.
ipsum esse Dumuorigem , summa audacia,
magna apud plebem propter Hberalitatem gra-
tia: 118, 3; t magni domum concursus
ad Afranium magnaeque gratulationes fie-
bant: 1,53,3.
ad eos (c) maguus adulescentium numerus
disciplinae caus.i concuriit, magnoque hi sunt
521
magnus (A. a) a))
522
apiid eos honore: VI 13,4; quos ille postea
magno iu Ijonorc habuit: 1,77,2; pecus (CO)
uero, cuius rei summa erat ex Epiro copia,
magno in honore habebant: 3,47,7.
Germanos . . . ad se magnis iacturis polli-
citatioiiibusquc |)erduxerant : VI12,2; id silentio
noctis conati non magna iactura suorum sese
('■) eflecturos sperabant (c): VII 26,2; magnis
euini iacturis sibi quisque eorum animos con-
ciliabat: 3,112,10; 1[ magno coorto imbri
(c) non inutilem hanc ad capiendum consilium
tempestatem arbitratus est(e): VII 27,1; T
Gallis magno ad pugnam erat impedimento,
quod : I 25, 3 ; institutae fossae magno impedi-
mento fuerunt: 3,46,5; — uenerant eo ...
equites ex Gallia cum multis carris magnisque
impedimentis: 1,51,1; % in magno
impetu maris atque aperto . . . omnes fere . . .
habent uectigales (ii. CC}: 1118,1; congressus
impari nuniero magnos impetus legionum equi-
tatus()ue sustinet: 1,40,6; — magno impetu u.
iiii|K'tn»t p. 80 p) it loc.) ; 1 ex eo con-
cursu uauium magnum esse incommodum
acceptum: VIO, 3; dispersosque . . . adorieba-
tur magnoque inconimodo adficiebat: VII 16,
3 ; satis esse magna utriinque incommoda ac-
cepta : 3, 10, 4 ; quae res nota erat Pompeio . . .
magnumque nostris attulerat incommodum: 3,
63,5; •; infamia: 3,37,4 «. exspectatio;
1 magnam Caesarem iniuriam facere, qui
suo adiientu uectigalia sibi deteriora faceret:
136,4; ^f ut nostri magna inopia neces-
sariarum rerum conflictarentur: 1,52,3; memine-
rant ad Alesiam magnaiu se inopiam perpcssos,
multo etiam maiorem ad Auaricum maximarum
|se| gentium uictores discessisse (u. CC): 3,
■17,6; 1 cum (r) in dextro coruu legio
duodecima et non magno ab (ow. o) ea (om.
fl) interuallo septima constitisset : II 23, 4 ;
ut nuuiquam conferti, sed rari magnisque inter-
uallis pioeliarcntur : V16, 4; T et magno
itincrc confccto (dcl. iV/).) ad oppiduiii No-
uioduinim coutendit: 1112,1; itaque adiiiodiiiu
niagnis diuriiis iiiictiiriiis(iuc itiiieribus confectis
conlra omnium opiuioncm ad Ligcrim (c) uenit:
VII 56,3; magnis itincrihus u. itev p. -iTO
[i> cl H71 (II loc.l.
laetitia: 3,87,7 u. spcs; t q"i pluri-
mos ex hi» (uris) interfecerunt (<■) . . . magnaiii
feriini laudem: VI 2K,3.
cuiii niagnae (magna AIJ) nianus eo con-
ueniHKcnt: V H, 6 ; subitoque oppressis lignato-
ribus magna manu ad castru oppugnatum (c)
uenerunt: V26, 2; magiiam nianum Germano-
rum conductaiii lilieiiuiii traiisisse: V27, H;
magna manu Eburone.s, Neruii, Aduatuci . . .
legionem oppugnarc incipiunt: V39,3; et magna
coacta manu iu prouinciam Narbonem uersus
eruptionem ( CC) facere contendit : VII 7, 2 ;
ir haec . . . ut ab hominibus doctis magna cum
misericordia fletuque pronuntiantur: 2, 12,
4 (.Vp. 5); •; molimentum: 134,3 u.
commeatus; t iniquum (exiguum fl; Schn.)
loci ad decliuitatcm fastigium magnum habet
momentum: VII b5, 4; hoc pugnae tempus
magnum attulit nostris ad salutem momentum :
1,51,6; ita paruae res magnum in utramque
partem momentum habuerunt : 3, 70, 2 ; "!
ut milium VI . . . addito circuitu magnaque ad
uadum {CC) fluminis mora interposit;i eos . . .
consequerentur : 1,64,8; t in Galliam magnam
eorum multitudinem ueuire populo Komano
periculosum uidebat : I 33, 3 ; magnam multi-
tudinem eorum fugientium conciderunt (u. CG) :
II 11,4; armorum niagna multitudine de muro
in fossam . . . iacta: 1132,4; magua^iue prae-
terea multitudo undique ex Gallia pcrditurum
hominum latronunique couuenerat (c): III 17,
4; quorum aduentu niagna cum auctoritate et
magna cum hominum mullitudiue bellum gerere
conantur: 11123,4; Vsipetes Germaui et (c)
item Tencteri magna cum multitudine hominum
flumen Rhenum transierunt : IV 1, 1 ; his rebus
celeriter magna multitudine (-tudo AQ) pedi-
tatus equitatusque coacta ad castra uenerunt:
IV 34, 5; cum magna multitudine hostium
premeretur: V37, 5; ut magna multitudine cir-
cumfusa . . . stirps ac uomeu ciuitatis tollatur:
VI 34, 8; magna praeterea multitudo calonum,
luagna uis iumentoruui . . . sequilur: VI 36, 3;
quorum cum magna multitudo conuenisset : VII
48,3; ut ne magna quidem multitiidine, si ita
accidat, . . . munitionum praesidia ciicumfundi
possent: VII 74, 1; equites . . . magna multi-
tudine circumfusa . . . iter impedire iucipiuut:
1,63,3; C. Trebonius magnam iumeutorum
atque hominum multitudinem ex omui pro-
uincia *euocat: 2,1,4; ut . . . magna multi-
ludine nauium et tutius et faciliiis iii Siciliam
receptus darctur: 2,30,3; iiiagna utrimquc luul-
titudo conuenit: 3, 19,4; leuis armaturac magna
multitudinc missa . . . munitiones impediebat:
3,45,3; magnaque inultitudo .sagittarioruni ab
utraque partc ciicuinfuiuU'bat\ir: 3, 63, 6; pluri-
bus uiis pugnabatur, cl magna iiiullitudine
naues longa.s occuparc hostcs coiiabaiitiir: 3,
111,2; 1 magnis(iue eum locum iiiuni-
tionibuB firmat: VI 29, 3; Pomiieius uoctu
maguis additis munitionibus reliquis diebus
turrcs cxstruxit: .'i, 51, I ; tametsi crant muiii-
523
magnus (A. a) oc))
524
tiones castrorum magnae: 3,67,4; t quod
magnis muneribus datis gladiatoriae familiae
rcliquias (c) habebat: 3,21,4.
contra haec Pompeius naues magnas one-
rarias . . . adornabat: 1,26,1; scaphas nauium
magnarum circiter LX cratibus pluteisque con-
texit : 3,24, 1 ; t ut amissis circiter (p) XL naui-
bus reliquae tamen refici posse (sLne add. Pluyg.)
magno negotio uiderentur: Vll,2; 1f ab
ea parte magnus numerus hostium cade-
bat: V34, 2; — ad eos (c) magnus adulescen-
tium numerus disciplinae causa concurrit:
VI 13, 4 ; — quaerit ex perfugis causam , quo-
rum magnus ad eum cotidie numerus con-
fluebat: VII 44, 2; — quo satis magnus ho-
minum pecorisque numerus conuenerit: V
21,2; magnus undique numerus celeriter con-
uenit: VI 34, 9; cotidie enim magnus undique
nauium numerus couueniebat: 3,47,4; — ho-
minum est infinita multitudo creberrimaque
aedificia . . ., pecorum (pecoris (i) magnus nu-
merus (numerus ingens ^): V12,3; (sagittarios-
que omnes , quorum erat permagnus (magnus
AQ) numerus in Gallia (in gallia numerus fj),
conquiri . . . iubet: VII 31, 4;) erant . . . com-
plures adulescentes et magnus numerus equitum
Romanorum et decurionum: 1,23,2; — inter
singulas legiones impedimentorum magnuni
numerum intercedere: 1117,2; — itaque
magnus eorum cotidie numerus ad Caesarem
perfugiebat: 1,78,2; aduersa Caesarem proe-
lia fecisse, magnum numerum ab eo militum
ad Afranium perfugisse (prof Of): 2,18,3; —
hac re significari magnum numerum ciuitatum
suam uim sustinere non posse (potiusse [i) :
IV 3, 1 ; — se cohortesque amplius XXX
magnumque numerum senatorum atque equi-
tum Komanorum in periculum esse uentu-
rum: 1,17,2; maguo numero nauium
adpulso . . . sua deportabant omnia (o): III
12,3; — (Dumnorigem) magnum numerum
equitatus suo sumptu semper alere et circum
se habere: 1 18,5; — magno pecoris atque homi-
num numero capto: VI3, 2; magnus numerus
capitur atque interticitur: VII 88, 7; — coe-
mere: VII65,3 it. mittere; — cogere ti. cogo
p. oS2 (.3 loc.j; — magnoque numero iumen-
torum in flumine supra atque infra constituto
traducit exercitum: 1,64,6; — (longumque iter
ex Hispania (magnum add. eodd.; edd.; ego
del.) numerum deminuerat {Nhl; dimin. Oaf) :
3,2,3;) — desiderati sunt . . . equitcs pauci,
calonum atque *iumentorum non magnus nu-
merus: 1,51,6; — magnum numerum frumenti
commeatusque diripit: VII 38, 9; — praeterea
magnum numerum ex Thessalia . . . Epiroque
(c) supplementi nomine in legiones distri-
buerat: 3,4,2; — magnum ibi numerum uer-
suum ediscere dicuntur: VI 14.3; — hoc
spatio magno cratium, scalarum, harpagonum
numero effecto ... ad ... munitiones ac-
cedunt: VII81, 1 ; — habere «. habeo p. 139S
(5 loc.); — magnum iis numerum obsidum
imperat: IV 22, 2; imperat magnum numerum
obsidum: VII 90, 2; — magnum numerum
sagittariorum , magnum Albicorum . . . impo-
nunt: 1,56,2; niagnum numerum leuis arma-
turae et sagittariorum . . . in . . . naues actua-
rias imponit : 3, 62, 2 ; — multae praeustae sudes,
magnus muralium pilorum numerus institui-
tur: V40, 6; — pabulatores . . . adgressi (iam
add. Na; quam add. Ohh del. Np.) magnum
(permagnum Paul) numerum iumentorum atque
hominum intercipiunt: 1,55,1; — inter-
ficere ti. interfioio p. 211 (9 loc); — huc
magnum numerum equorum huius belli causa
in Italia atque Hispania coemptum (AQli;
coemptus BM; coemptos iP; Fr.) miserat:
VII 55, 3; — quos (Suebos) Vbii (c) . . . in-
secuti magnum ex his (ex his magnum [i) nu-
merum occiderunt (u. CC): 154,1; hostcs
impeditos nostri in flumine adgressi magnuni
eorum uumerum occiderunt: II 10, 2; quos
(hostes) . . . milites nostri consecuti magnuni
numerum eorum occiderunt: 11119,4; hostes
. . . terga uerterunt magnusque eorum uumerus
est occisus: IV 37, 4; hostes in fugam dat . . .
magnumque ex iis (e) numerum occidit atque
omnes armis exuit: y51,5; — prima luce
magnum numerum impedimentorum ( CC) ex
castris mulorumque produci . . . iubet: VII
45,2; — magnus ibi numerus pecoris reper-
tus, multique in fuga sunt comprehensi atque
interfecti: V2I,6; — magnum hostium numc-
rum pauci sustinuere: 1,51,5; (milites)
Morini . . . non ita magno suorum numero
circumsteterunt: IV37, 1; — harpagones
parauerant magnoque numero pilorum , tragu-
larum reliquorumque telorum se instruxe-
rant: 1,57,2; — magno pecoris atque homi-
num numero potitur: VI 6, 1 ; multos ex fuga
dispersos excipiuut , magno pecoris numero . . .
potiuntur: VI 35, 6; interim Teutomatus
. . . eum magno equitum suorum numero
(num. eq. suor. ^) et quos ex Aquitania con-
duxerat ad eum peruenit: VII 31, 5; P. Cras-
sum cum cohortibus legionariis duodecim et
magno numero equitatus in Aquitaniam pro-
iicisci iubet: 11111,3; — ut . . . ex maguo
remigum propugnatorumquc numero pars
525
magnus (A. a) a»
526
ad scopulos adlisa interficeretur, pars: 3,27,2;
ut ex magno CTallorura equitum (equitatus [i)
numero non nullos Gallicis (e; rebus fauerc
natura coirebat: VI 7, 7; tanta erat . . . contentio,
qui potiasiraum ex magno numero conscen-
derent, ut multitudine atque onere iion nnlli
deprimerentur: 2,43,4.
raagnam tamen liaec res illis offensionem
et contemptionem ad omnes attulit: 3,60,2;
K quara rem et paucis contigisse et (a romanis
add. /i^fi) pro magnis (maximis p) hominura
{CC) officiis consuesse tribui docebat: 143,
4; ^ militibus . . . impeditis uianibus,
magno et graui onere armorum ojjpressis
(pressis (i; del. Madu.) . . . de (c) nauibus de-
silieudum . . . erat: IV 24, 2; % nuntiatum
est adesse Scipioncm cum legionibus (c) m.agua
(et ailil. V.) opinione et fama omniuin: 3,
3G, 1; T[ conamur opus in.agnum et mul-
torum dierum projrter altitudinem raaris: ap.
Cic. ad Att. IX 14, 1; — castia magnis operi-
bu8 munire . . . instituit: 1,18,4; illi ouni
tumulum, pro quo pugnatum est, magnis operi-
bus miniiuerunt (c.): 1,47,4; oiniiia ciiira Hu-
niiiia . . . Caesar aut auerterat aut inagnis
o|)erjbns obstruxerat: 3,49,4; aditus duos . . .
magiiis operibus i^raemuniuit: 3, 58, 1 ; — m.agno
^opere u. uiagiiopere.
paius crat non magna iiiter nostrum atque
hostium exercitura: 119,1; t Conuictoli-
tanein (c) magistratum magnamquo par-
^tem senatus ad eum conuenissc: VII55,4;
— perexigua pars illiiis exercitus supcrest;
uiagna pars deperiit: 3,87,3;— pelles . . .,
quarum propter exiguitatem magna est cor-
poris pars aperta: IV 1,10; - clariore uoce,
>ut inagna pars militum exaudiret: V30, 1;
~ interfectos esse legatos duo (c) magnamque
partem exercitus interisse dcmonstrat: V 38,
3; liorum (minium pars uiagna in fossis . . .
oiipiessa . . . sine ullo uulnere interiit (interit
iild): 3,71,2; — cuius rei magnam partem
laudis atque existimationis ad Libonein per-
uenturain: l,2(i, 4; — tertio die magiia iam
paiH opcris Cacsaris {CG) processerat: 1,
82,1; — paruis rcnonum (c) tegiinentis
uliintur, magiia corpoiis parte nuda: VI
21,5; — coliorlesque secuin abduccre (e)
conatus *a magna parte militum deseri-
tur: 1,15,3; eos impeditos et iuopinantcs
adgresHus magnam partem corum (eor. part.
af) concidit: 112,3; — Luc Caosar . . .
suoriim at(|iie oxercitus impediuienloriim nia-
giiaiii parlciii con t,ii I or!i I,: VII55,2; iiiagmi
parlo iiiililiiiii ocjii loci ,•! iiiiliioribiis : V 45, I ;
tit . . . subleuati . . alii ab aliis magnam partem
itineris conficerent: 1,68,2; — magnam partem
diei consumere u. conMUmo /i. 70:i extr.,
704 (:i loc.) ; — perterritis oppidanis, quorum
magna pars erat ad bellum (ad b. erat fj>
euocata: V1I58,4; — coinmemorat . . . , ut
magnam partem Italiiie beneficio atque auctori-
tate eorum suam fecerit: 2, 32, 1 ; — quarum
rerum magnam partera temporis (c) breuitas
. . . impediebat: 1120,2; — quarum (in-
sularuui) pars magiia a feris barbarisque natio-
iiibus ineolitur: IV 10, 4; — transire conan-
les insecuti gladiis niaguam partem eorum im-
pedit.am interleceruut: II 23, 1; inagua parte
exercitus uostri interfecta multo minorem super-
esse . . partem : V 55, 1 ; quarum cohortium
milites . . . luba couspicatus suam esse praedi-
cans praedam inagnam partem eorum iutertici
iussit; paucos . . . remisit: 2,44,2; — labe-
facta niagna parte muri (labefacto magua ex
parte muro Ciacc.): 2,22,1; — coguouerat enim
raagnam partem equitatus ab iis (c) ... trans
iMosam inissam: IV 9, 3; magnain p.artem
cquitatus ad eum insequeudum mittit (misit
[i): V 7, 0 ; equilum (Ayy.,- equitatura co</</.)
magnam {^f; Np.; magnamque Uald) partem
(leuis armaturae add. K) ad exploranduin iter
Domitii . . . praemisit: 3,38,2; -- subito
consilium profectionis ceperant magna (in add.
«') parte impedimeutorum et sarcinarum re-
licta: 3,76,2; — raaguam partem Galliae
(gallorura [i) in officio tenuit: V 54, 1 ; — ut
niagnam partem clientium ab Haeduis ad se
traducerent : VI 12,3; — equitum uiagnam
p.artem flumeu traiecit: 1,55,1; haec
eo facilius magnam partem aestatis facie-
bant, quod: 11112,5; qui (Corus) m.agnam par-
teni ouinis temporis in his (c) locis (c) tlare
consueuit: V7,3; — — qui cum maguae
partis haruin (o) regionum tum etiain Bri-
lanniae imperium obtinuerit: II 4,7; et
aquac magna parte (aqua maguam partcui
Clarlc.) et pabulatione libera prohibituri
hostes uidebantur: VII 36, 5; — — repperit
consules Dyrracluum profectos cum uiagiia
parte cxeicitus: 1,25,2; — magna ex (ex
magiiaV) parte «. ex p. 11U3 mi. E. (l (o)
toc); — — ex magna parte Morinorum ad
oum legati uenerunt: IV 22,1; 1[ ma-
guam imperatam Asiae, Syriae regibusque oiu-
iiibua . . . et liberis Achaiao populis pecu-
niaiu exegerat, magnara (.IW.,- luaguas codd.)
societatcs earum piouiiioiaruin , qiias ipsc ob-
tiiicbat, sibi luiiiioraru coiigcrat : 3,3,2; quo
lactii ciiiitHliliii^ tyraniiisque inagiias impora-
527
magnus (A. a) a))
528
iierat pecunias (copias 0): 3, 31,2; f
perieulum: (139,2 u. usum habere;) erat
raagni periculi res tantulis (p) copiis iniquo
loco dimicare: V49, (5; tum magno erat in
periculo res: 1,79,3; id <c) si fecissent, magno
eorum capitis periculo futurum: 3,102,0; magno
cum periculo n. cnm p. 771 i7 loc.i; 1
magna, id (c) quod necesse erat accidere, totius
exercitus perturbatio facta est: IV29, 3; t
planities erat magna et in ea tumulus terre-
nus satis grandis : I 43, 1 ; qui uicus positus in
ualle non magua adiecta planitie altissimis
montibus undique continetur: 1111,5; ^
pollicitationes: III 18,2 et 26,1 w. praemia;
VI 12, 2 u. iacturae; 1 tum magni pon-
deris saxa . . . in muro conlocabant {e): II
29,3; in castris Pompei uidere licuit . . . ma-
gnum (magnas ?') argenti poudus expositum:
3, 96, 1 ; aeris magno pondere ad militarem
usum in naues imposito : 3, 103, 1 ; t quo
(itinere) magno cum periculo magnisque cum
(om. (i) portoriis mercatores ire consuerant
(c): 1111,2; t incolumesque cum magna
praeda eodem ponte in castra reuertuntur: 1,
55, 3 ; t mittuntur ad Caesarem confestim
a (e) Cicerone litterae magnis propositis
praemiis, si pertidissent («. CG): V40, 1;
magna proponit iis (e), qui occiderint, praemia:
V 58, 5 ; Domitius ad rompeium in Apuliam
peritos regionum magno proposito praemio cum
Utteris mittit: 1,17,1; — cui (Antiocho) magna
Pompeius praemia tribuit (-uerat?): 3,4,
5; praemiaque rei pecuniariae magna (Ms)
tribuerat : 3, 59, 2 ; — — exsulcs damnatosque
tota Gallia magnis praemiis ad se alli-
cere coepit: V55, 3; — ut magnis praeniiis
pollicitationibusque suos escitarent: III 26,
1 ; — huic magnis praemiis poUicitationibusque
persuadet, uti (c) ad hostes transeat: III
18,2; hic (c) seruo spe Ubertatis magnisque
persuadet praemiis, ut Utteras ad Caesarem de-
ferat : V 45, 3 ; tum cuidam ex equitibus Gallis
magnis praemiis persuadet (suadet p), uti ad
Ciceronem epistulam deferat ( CC) : V 48, 3 ; —
magno se illum praemio remunerat urum: I
44,13; — — non sine magna spe magnis-
que praemiis domuui propinquosque reli-
quisse: 144,2; t magno sibi esse {om.
hl) praesidio posse, si: 2,8,1.
ita magnarum initia rerum . . . celerem et
facilem exitum habuerunt: 3,22,4; (51,6 u.
difficultas ;) t ex magnis rupibus nactus
planitiem in hac (e) . . . aciem instruit: 1,
70,3.
(maguae societates: 3,3,2 u. pecunia;)
t magna adfectus sollicitudine hoc nuntio
Caesar . . . legiones . . . educit: VII 40, 1;
\ has (lintres) magno souitu remorum inci-
tatas in eandem partem mittit ^o): VII 60, 4:
% cum . . . reliquae . . legiones magnum spa-
tium (magno spatio a') abesseut: 1117,2; in-
credibili celeritate maguo spatio paucis diebus
confecto : III 29, 2 ; \ magnam se habere
spem . . . Ariouistum finem iniuriis facturum:
I 33, 1 ; magnamque in spem ueniebat . . . fore,
uti pertinacia desisteret: I 42, 3; non sine magna
spe magnisque praemiis (se) domum propin-
quosque reliquisse: 144,2; 2,17,3 ti. auxilia;
magna spe et laetitia omnium discessum est:
3,87,7; t spiritus: 114,3 u. auctoritas;
t secimda uigilia magno cum strepitu ac
tumultu castris egressi: 1111,1; f magno
militum studio paucis diebus opus (o) effi-
citur: VI 9, 4; haec magno studio agebat: 1,
30, 4.
quod magna subito erat (o/«. BM; erat
subito fl) coorta tempestas: VII 61,1; t
erat . . . terror ex superioribus proeliis ma-
gnus: 2,36,1; magnumque nostris terrorem
iniecit: 3,23,2; 1 magnum in timorem
Afranius Petreiusque perueniunt: 1,61,2; iu
castris Curionis magnus t omnium incessit
timor : 2, 29, 1 ; magnusque incesserat timor
sagittaiHun: 3,44,7; t tumultus: II 11,
1 u. strepitus ; reUquas (cohortes) . . . aduerso
flumine magno tumultu proficisci imperat: VII
60,3.
trans uallem (magnam add. fi; Sehn.) et
riuum multitudinem hostium conspicatur: V
49,5; quod satis magna <^maguae [i) ualles in-
tercedebat ( -bant fj): VII 47, 2; facit idem
Curio, atque una ualle (atque conualle Paul)
non magna interiecta suas uterque copias in-
struit: 2,27,4; erat uallis inter duas acies, ut
supra demoustratum est, non ita magna ( Ciate. ;
magno codd.) , at (Ciacc; aut O^) difficUi et
arduo ascensu : 2, 34, 1 ; % magna uis
eorum (urorum) est (est eorum ««/") et magna
uelocitas: VI 28, 2; 1| secundo magno-
que uento ignem operibus inferunt: 2,14,1;
Cassius . . . magno uento et secundo completas
onerarias naues taeda . . . in Pomponianam
classem immisit: 3,101, 2; ^ esse homiues
feros magnaeque (que om. (i) uirtutis: II 15,
5; 1115,2 u. consilium; t magna uis
eorum (urorum) est (est eorum aef): VI 28, 2;
praeteruectosque Dyrrachium magna ui uenti
uihilo setius sequebatur: 3,26,3; in occupandis
praesidiis magua ui uterque uitebatur (c): 3,
45, 1 ; — niagna praeterea multitudo calonum.
529
magnus (A. a) et b))
530
magna uis iumentoruin . . . sequitur: VI 36,3;
ex minoribuH nauibus magna uis eminus missa
telorum multa nostris . . . uulnera inferebaut
(-bat?): 2,6,3; eodemque tempore uis magna
pulueris cemebatur: 2,26,2; aquae et salis
copia, cuius magna uis iam ex proximis erat
salinis eo congesta: 2,37,5; t ex ipsa re
magnam capio uoluptatem: ap. Cic. ad Att.
1X16,2; t toc cum uoce magna dixis-
set : IV 25, 4; Fabius . . . magna uoce Varum
nomine appellans requirebat : 2, 35, 1 ; crebro
magna uoce pronuntiaret: 3,19,2; t qui
(Remi) magno nobis uaui ad bellum geren-
dum erant: 119,5; una erat magno usui res
praeparata a nostris: 11114,5; tamen magno
sibi usui (usui sibi [i) fore arbitrabatur , si:
IV 20,2; quae res magno usui nostris luit: IV
25, 1 ; ad haec sustinenda magno usui fuisse
tormenta (tomenta 27oto»«.): VII 41, 3; inuen-
tum est magno esse usui posse, si : 2, 8, 3 ; — • —
fiui ex urbe amicitiae causa Caesarem secuti
(magnum periculum miserabantur , quod add.
AQB-li) non magnum ( periculum mise-
rabantur add. B') in re niilitari usum habe-
bant: 139,2; qui magnum in castris usum
habebant, milites centurionesque quique (c)
equitatui praeerant: 139,5; Kebilus, legatus
Caesaris, quem Curio secum ex Sicilia duxerat,
quod magnum habere usum in re militari scie-
bat, . . inquit: 2,34,4; magnum {Ciacc.; hunc
codd.; cdd.) usum rei militaris habebant: 3,
110,6.
(i) sine subst.: erant per se magua quae
gesserant equites : 2, 39, 4 ; — magnum enim
quod adferebant uidebatur, et Caesarem id
summe sciebant cupere: 3,15,8; 1 suorum-
que tormentorum usum (c), quibus ipsi niagna
sperauissent (superau. 0) , *spatii 'propin-
quitate interire: 2,16,3; t cuiusque auc-
toritas in his regionibus magni (nuigua /?)
habebatur: IV 21, 7; — magni intereat u.
intcpewt p. 224 sq. (:t ioc).
b) eonip. ; a) nun add. ubl. mcnsiirae: ut
numquam illis locis maiores ( maioris ahl )
aquas fuisse constaret: 1,48,1; t quattuor
reliquas (legioncs m/rf. Ji^[t/) in castra niaiora
reduxit: 149,5; paulumquc a niaioribus castri»
(om. fi) progrcBsus aciem instruxit: 150,1;
foBsamque duplicem duodenum pcdum a maiori-
bus caHtriH ad iiiinoni pcrduxit: VII 3(), 7 ; raros
milites . . . ex miiiorilniH ciistiiH iii iiiinora tru-
ducit: VII 45, 7 ; ita iniiiora ciistru iiicliiHU iiiuio-
ribus custclli (-lis ali) atquc urcis locum ob-
tinebunt: 3,66,5; iiostii . . . prinio iii muioia
castra, post etinm in castellum . . . inriipeniiil:
Loxlc. Cui^Har. 1 1.
3, 67, 6 ; in castellum, quod erat inclnsum maio-
ribus castris, inruperunt: 3,67,6; t Cae-
sari circuitu maiore iter erat longius: 3,30,
4; t id tamen se celeriter maioribus com-
modis sanaturum (sarturum coni. Sehn.): VII
29,5; t cum maiore in dies contemp-
tione Indutiomarus ad castra accederet : V 58,
1 ; 1 maiores iam (c) uudique in eum
locum copiae Britannorum conuenerant : V 11,
8; ut, si quid esset in beUo detrimenti accep-
tum , non modo id breui tempore sarciri (c),
sed etiam maioribus augeri (adaugeri p) copiis
posset: VI 1,3; prius quam essent maiores eo
coactae copiae : VTI 56, 1 ; maioribus enim coac-
tis copiis reuersuros (Komanos): VII 66,4; t
nam maiore commisso delicto igni (c) atque
omnibus tormentis necat: VII 4, 10; f
ueritus, ne . . . deiecti (CC) uiderentur maius-
que detrimentum caperetur: 3,46,4; sibique
ipsos multitudine atque angustiis maius attu-
Usse detrimentum , quam ab hoste accepissent :
3,72,3; t fi^ndem nacti tempestatem maiore
cum fiducia ad alteram turrim (c) . . . pu-
gnauerunt: 2,14,5; (3,25,2 u. p) dd);) 1
maioribus itineribus Apolloniam petere coe-
pit: 3,11,2; t cum maiores manus ho-
stium adiunctis Germanis conuenissent: V29,
1; t multis de causis Caesar maiorem
Galliae motum exspectans . . . instituit: VI
1, 1 ; ipse maiorem Galliae motum exspectans
. . . consiUa inibat: VII 43, 5; t ne maior
multitudo Germanorum Rlienum traducatur:
131,16; IV 20, 4 u. nauis; maiorem multitu-
dinem ad (c) arma (c) concitant: VII 42, 6;
t quod eo loco plures erat legiones habiturus,
relicto interiore uallo muiorem adiecerat muni-
tionem: 3,66,4; 1j ueque qui esseut ad
maiorum (maiorem E; Kraff.) nauium (naui-
gium (i) multitiulinem idonei portus reperire
(c) poterat: IV 20,4; t maiori tamen
parti placuit . . . castra defendere: 1113,4;
cum se maior (om. fl) pars agminis in magnam
conuuUem demisisset (c) : V32, 2; ugri culturae
non student, maiorque pars eoruin uictus iii
. . . carne consistit: VI 22, 1 ; iie maioicm aestatis
partciii fliiiniiie impcdiretur: VII 35, 1; \
ut . . . alius regiones partesque peteret noii
raaiore equitum praesidio quam quattuor: VI
43,6; t nuntiauerunt puluerem niaio-
rem, quaiii coiiHuetudo fcrret, iii eu |)urte uidori :
IV32, 1; t nec ninioro rutione bellum
udministruri posse: VII 21,1; 1i ubi quae
<^ubique a; ubi [i; ubicuii(|iic />/.',• A/j. , /)/.')
maior utque iiiluHtrior iiicidit res: VII 3,2;
t ut iiiuioie spu tio temporis interiecto milituni
34
531
magnus (A. b) a) — e) a))
532
mentes sanarentur: 2,30,3; t maioremque
spem maturitate frumentorum proponi uide-
bant: 3,49,6; t quo facilius liostibus
timoris det (o) suspicionem, maiore strepitu
et tumultu, quam populi Komani fert con-
suetudo, castra moueri iubet: VI 7,8; f
hinc, si qua maior oppresserat uis, propugna-
bant: 2,8,2.
fi) add. abl. meiisnrac; aa) hoe: bellum
parare . . . instituunt, hoc maiore spe, quod
multum natura loci confidebant: 1119,3.
fl[i) niulto: multo maior alacritas studium-
que pugnandi maius exercitui iniectiun est: I
46,4; t hostes postero die multo maiori-
bus coactis copiis eastra oppugnant: V40, 3;
T memiuerant (milites) ad Alesiam magnam
se inopiam perpessos, multo etiam maiorem
ad Auaricum maximarum [se] gentium uictores
discessisse (u. CC): 3,47,6; t studium:
1 46, 4 u. alacritas ; Trebonius ea, quae sunt
amissa, multo maiore miUtum studio admini-
strare et reficere instituit: 2,15,1.
yy) quo: id quo (p; id quod a; et quo Np.)
maiore faciant animo, copias se omnes pro
castris habiturum : VII 66, 6 ; 1[ Labienus
. . . captiuos . . . omnes productos ostentationis,
ut uidebatur, causa, quo maior perfugae fides
haberetur, . . . interfecit: 3,71,4; f at
(c) etiam ut media nocte proficiscamur addunt,
quo maiorem, credo, licentiam habeant qui
peccare conentur: 2,31,7; T[ expediti naues
conscenderent, quo maior numerus militum
posset imponi: 3,6,1; H ut, quo maior
uis aquae se incitauisset, hoc artius inligata
<e) tenereutur: IV 17, 7.
SS) tanto: quantoque eius amplius proces-
serat temporis, tanto erant alacriores ad custo-
dias qui classibus praeerant maioremque fidu-
ciam prohibendi habebant: 3,25,2.
c) superl.; a) uou additur (|uam (po-
test): qui dies maritimos aestus maximos in
Oceano efficere consueuit: IV29, 1; t quod
est oppidum apud eos maximae (magnae h')
auctoritatis: VII 55, 4; ex suis nece.ssariis
quos haberet maximae auctoritatis legatos . . .
mitteret: 3,109,3; t hi (asseres) maximis
ballistis missi per IIII ordines cratium in
terra defigebantur: 2,2,2; t uiia aestate
duobus maximis bellis confectis: I 54, 2;
labore et patientia (se) maximum bellum con-
fecisse: 3,47,6; t Caesarisque in se bene-
ficia exponit, quae erant maxima: 1,22,3;
quod sibi a parte (c) eorum gratia relata non
sit pro suis in eos maximis beneficiis: 1,23,3;
quarum (Hispaniarum) erat altera maximis
beneficiis Pompei deuincta: 1,29,3; t
cohortes LX ex maximis castris praesidiisque
deductas . . . ducit: 3,62,2; quae (pars) . . .
longissime . . a maximis castris Caesaris ab-
erat (c): 3,62,2; t hostes maximo cla-
more . . . turres testudinesque agere . . . coe-
perunt: V43, 3; t neque maximi com-
meatus {Beroald.; comitfitus codd.) . . . in
castra peruenire poterant: 1,48,4; t si
sine maximo detrimento legiones (c) Cae-
saris sese recepissent: 3,45,6; t <ic longe
maximam ea res attulit dimicationem: 3,
111, 2; t nouem oppositis legionibus maximo-
que equitatu: VI 36,2; t quod ex *Gal-
lis ei maximam fidem habebat: 141,4; t
legiones a praesidio . . . interclusas maximum
flumen distinebat: VII 59,5; t Sueborum
gens est longe maxima et beIlicosis.sima Ger-
manorum omnium: IV 1,3; meminerant (mili-
tes) ad Alesiam magnam se inopiam perpessos,
multo etiam maiorem ad Auaricum maximarum
[se] gentium uictores discessisse: 3,47,6; t
ex castris proficiscuntur . . . longissimo agmine
maximisque impedi mentis: V31,6; t
(epistul.im) recitat maximaque omnes laetitia
adficit : V 48, 9 ; t deductis . . . in locu-
pletissimas urbes in hiberna legionibus maxi-
mas largitiones fecit: 3,31,4; t publice
{CG) maximam putant esse laudem quam
latissime a suis finibus uacare (e) agros (c):
IV 3, 1 ; qui diutissime impuberes permanse-
runt, maximam (maxime A) inter suos ferunt
laudem: VI 21, 4; ciuitatibus maxima laus est
quam latissime (c) circum se uaatatis finibus
soUtudines habere: VI23, 1; t (certior
factus est) montes . ., qui impenderent, a ma-
xima multitudine Sedunorum et Veragrorum
teneri: 1112,1; cum undique {(■) flamnia torre-
rentur raaximaque telorum multitudine preme-
rentur: V43, 4; t intellegebant maximas
natioues, quae proelio contendissent, pulsas
superatasque esse: 11128,2; t ut eo die
maximus numerus hostium luilneraretur atque
interficeretur {u. CC): V43, 5; t quam
rem et paucis contigisse et (a rom.anis add.
B-^) pro magnis (m.aximis p) hominum (00)
officiis consuesse tribui docebat: 143,4; t
quae ciuitas in Gallia maximam habet opinio-
nem uirtutis: VII 59, 5; quae (ciuitates) ma-
ximam uirtutis opinionem hiibebant: VII 83,4;
t quae quidem res ad negotium conficiendum
maxime (maximae p) fuit oportuna (opor-
tunitati p): 11115,4; t a Bibracte,
oppido Haeduorum longe maximo et copio-
sissimo, non amplius i^libus passuum XVIII
533
magnug (A. c) — 1$. b))
534
aberat : 1 23, 1 ; quod est oppidum maximum
Sequanorum: 138,1; oppidum Auaricum, quod
erat maximum munitissimumque in (c) finibus
Biturigum : VII 13,3; 1 hac audita pugna
maxima pars Aquitaniae sese Crasso dedidit:
11127,1; neque multum frumento, sed maxi-
mam partem lacte atque pecore uiuunt: IV 1,
8; quoruni (Eburonum) pars maxima est inter
Mosam ac (c) Rhenum: V24,4; ibi L. Cotta
pugnans interflcitur cum maxima parte mili-
tum: V37,4; (equitatu, qua maxime parte
exercitus confidebant (Lips.; quo maxuma p.
exerc. confidebat a; quo maxime confidebant
fj), erant pulsi: VII68,3;) quorum (inimicorum)
ipse maximam partem illo adhuitatis tempore
iniunxerat Caesari (e); 1,4,4; cuius operis
maxima parte effecta . . . reuertuntur: 1,18,
(»; 1 apertos cunicuios . . . pice feruefacta
et maximi ponderis saxis morabantur: VII
22,5; 1 praesidia: 3,62,2 w. castra;
Tf (Auximo Caesar progressus (sic recc; ma-
ximo caes. progressu x) omnem agrum Pice-
num percurrit: 1,15,1;) t uelle se de
maximis rebus cum Caesare loqui: 3,15,6;
quibusi-Mw< communicare de maximis rebus
Pompeius consueuerat: 3,18,3; t quae
(silua) est totius Galiiae maxima: VI 29, 4;
T ne res maximae spei maximaeque utilitatis
eius iraeundia impedirentur: 3,16,3; ^
castra . . . conspicit . . . munita . . . altera (ex
partej a tlieatro, quod est ante oppidum, sub-
structionibus (substrat. iVa ; substract. Ufhl)
eius operis maximis : 2, 25, 1 ; % superiore
uocte maxima coorta tempestate prope omnes
naues adHictas . . . esse: VIO, 2; t ut se
ex maximo timore colligerent: 3,65,2; f
itinera duo, quae . . . ad portum ferebant,
maximis defixis trabibus atque iis (c) prae-
acutis praesaepit: 1,27,4; 1 ipsi erant
transcendendae ualles maximac ac difficiUi-
mae: 1,68,2; t septimo oppuguationis die
maximo cooito uento . . . coeperunt: VM3, 1;
f hunc ad quaestus pecuuiao mercaturasi|ue ha-
bere uim maximam arhitrautur: VI 17, 1 ; iru-
menti uini uiaximam ex Thessalia . . . com-
parauerat: 3,5, 1 ; U utilitas: 3,16,3 u. spes.
li) uddilur «luitm (possuui); aa) (|uitiu
muximus: ut quam plurimos colies quani nui-
ximo (maximo a) circuitu occuparet: 3,45,
1 ; 1 (constituerunt) iumentorum et carro-
rum (luani maximum numerum coemere,
sementcs quani maxiuum laccre: 13,1; t
imperat , ut quam lalisHJme possint (possent
A(J) uagentur et (ut he/i) quam nuixiuuim
hostibuB terrorcm infcraut: V 18,3.
^l^) qnam masimom (-is, sim.) potest (pos-
sunt): maturat . . . proficisci et quam maximis
potest itineribus in Galliam ulteriorem con-
tendit : I 7, 1 ; suis inopinantibus quam maxi-
mis potest itineribus Viennam peruenit: VU
9,3; 1 quam maximas manus possunt
(poss. man. fi) cogunt (e): V39, 1; f
prouinciae toti quam maximum potest militum
numerum imperat: 17,2; t quam (quas
Db. errore; qui l) maximas potuerunt pecu-
nias mutuati . . . ad Pompeium transierunt:
3,60,5; 1 oppidani saxa quam maxima
possunt uectibus promouent: 2,11,1.
B. maior(e>$) =^ TiqeajivveQOg (jtqoyo-
voi); 9.) — 7iQea(iczEQog; 1. adiect.: heredes
erant scripti ex duobus filiis maior et ex
duabus fdiabus ea, quae aetate antecedebat: 3,
108, 3.
2. ui subst. maiores iiata {— ttqe-
a^VTEQOi, yEQUiTEQOl): omnes maiores natu ex
oppido egressi manus ad Caesarem tendere et
uoce significare coeperuut . . . : II 13, 2; maiores
natu , quos una cum pueris mulieribusque in
aestuaria ac paludes coniectos (collectos X)
dixeramus, . . . cum uictoribus nihil impe-
ditum, uictis nihU tutum arbitrarentur , om-
nium . . . consensu legatos ad Caesarem mise-
runt seque ei dediderunt (dederunt P) et in
commemoranda ciuitatis calamitate ex sescentis
ad tres senatores . . . sese redactos esse dixe-
runt: 1128,1. 2; (Germani) omnibus principibus
maioribusque natu adhibitis ad eum in castra
uenerunt: IV 13,4; ef. qii. sqq.
b) iiiaiorc!» = oi ^tQoyovoi; a) subi. :
(mei coiisilii est) facere, quod nostri maiores
nequaquam pari bello Cimbrorum Teutouumque
feceruut; qui in oppida compulsi ac simili
inopia subacti eorum corporibus, qui aetate ad
bellum inutiles (o) uidebantur, uitam tole-
raueruut neque se hostibus tradiderunt
(hostibus se tr. p) : VII 77, 12; — cuius (fi;
huius a; Friy.) (Tasgetii) maiores in sua ciui-
tate regnum obtinuoraut: V25, 1 ; cuius (Caua-
rini) frater Moritasgus aducntu in (!alliam
Caesaris cuiusque maioros regnuui obtinuorant
(moritasgus ante cuiusque mai. r. obt. mite
aduentuui caes. in galliam a): V54, 2.
ita Heluctios a maioribua suis iustitutos
esse, uti ol)sidcs accipcrc, lum dare cousueriut :
1 14, 7 ; — quod ( lcrmanorum consuetudo |Iuuh'|
sit a maioribus traditii, (iiiicuiiuiiu' bclluui
inferant, resisteie tu!quo dcinccuri: IV 7,3.
(i) obi.: compelloro, subigere: VII 77,
12 M. a) facere.
/) ^oii.: Iwic Caosar pro cius uirtuto . . .
34*
535
magnus (maiores) — malus imale)
536
maiorum 1 o c ii m restituerat : V 26; 2 ; — de
Accone . . . grauiore sententia pronuntiata
more (pronuntiat amore BM; pronuntiat ac
more SP) maiorum supplicium sumpsit: VI
44,2.
S) c. praep.: reliquas . . ciiiitates sollicitant,
ut in ea libertate, quam a maioribus acce-
perint (^; Fr.; -rant a; rell. edd.}, permanere
quam Eomanorum seruitutem perferre malint
(c): 1118,4; in acie praestare interfici, quam
non ueterem belli gloriam libertatemque, quam
a maioribus acceperint (p ; acceperaut x), recu-
perare : VII 1,8; — se ita a patribus maiori-
busque suis didicisse, ut magis uirtute con-
tenderent (o) quam dolo aut insidiis niterentur:
1 13, 6.
[Falso: magnua pro Magius bis in eod.
Med., u. Magia$i; ipsi maau facta cum iis
(c), quos nuper (maximi add. x; maxime f^;
Db.; del. Np., Dt.; nuperrime Oehl.; manumis-
sos recc.) liberauerant , Ln proxima Octauii
castra inruperunt {ii. UC): 3,9,6.]
maie!>ita!!i : Alexandriae . . . concursum ad
se fieri uidet, quod fasces anteferrentur. in hoc
omnis multitudo maiestatem regiam minui
praedicabat : 3, 106, 4 ; 1i nulla tamen uox
(o) est (o) ab (c) iis audita populi Komani
maiestate et superioribus uictoriis indigna:
VII 17, 3.
illains: XV. Kal. Maias ex itinere: ap.
Cie. ad Att. XS B, 2.
malacia: tanta subito malacia (malatia
AM; malicia ffl'e) ac (c) tranquillitas exstitit,
ut se (naues) ex loco mouere (c) non possent:
III 15, 3.
maleftcinm. A. geii.: se non maleficii
causa ex prouincia egressum, sed uti se a
contumeliis inimicorum defenderet: 1,22,5.
B. c. priiei).; a) ab: finitimis imperauit, ut
ab iniuria et maleficio se suosque prohibe-
rent: 1128,3; T neque homines inimico
animo data facultate per prouinciam itineris
faciundi temperaturos ab iniuria et malefieio
existimabat: I 7,5.
b) sine: (legio) sese . . Hispalim (c) recepit
atque in foro et porticibus sine maleficio con-
sedit: 2,20,4; — sibi esse in animo sine ullo
maleficio iter per prouinciam facere: 17,3;
— (obsides dent) Heluetii, ut sine maleficio et
iniuria transeant: 19,4.
(Hlallinjii u. 1. Ij. Maiiliniii.)
malo. A. nou sequitur quam; a) additnr
obi.: (si pace uti uelint (si pacem maUent (i),
iniquum esse de stipendio recusare : I 44, 4.)
b) additur infln.: quibus saluis atque in-
columibus rem obtinere malebat: 1,72,3.
B. sequitur quam; additnr a) iuUu.: regnum
iOum Galliae malle Caesaris concessu quam
ipsorum habere beneficio: VII 20, 2; — ciui-
tates sollicitant, ut in ea Ubertate, quam a
maioribus acceperint (c), permanere quam
Romanorum seruitutem perferre malint (p;
mallent a; edd.): 1118,4.
1)) acc. c. inf. : cum (Androsthenes) se uic-
toriae Pompei comitem esse mallet quam
socium Caesaris in rebus aduersis: 3,80,3;
nihil enim malo quam et me mei similem
esse et illos sui: ap. Cie. ad Att. 1X16,2.
c) inf. et acc. c. iuf. : qui (inimici) . . . re-
cusarent atque omnia permisceri maUent
(uellent f) quam imperium exercitusque
dimittere: 1,32,5; •his eos supplicus {a? ;
supplices Ofhl; Np., Db.) male (maUs 0; Np.,
Db.) haberi {Nz; habere ed; Np., Db.; om.
0) Caesar et {om. Ohl) necessariam subire
deditionem quam proeUo decertare malebat:
1,81,5.
d) nom. c. inf. : debebtmt Pompeium hortari,
ut malit mihi esse amicus qiiam iis, qui et
iUi et mihi semper fuerunt inimicissimi: ap.
Cic. ad Att. IX 7 C, 2.
inalns. A.: qui (ftmes) antenmas ad malos
destinabant {Q^a; distinebant ABMh):
11114,6.
B. : nostrarum turrium altitudinem . . . com-
missis suarum turrium malis (aUs Giaec.)
adaequabant : VII 22, 4.
malns ui snbst.; (A. masc: quo . . .
f latorum {codd.; soluta malorum Kindsck.)
audacia numquam ante descensum (c) est: 1,
5,3.)
B. ueutr. malnni : a) dat. : praesenti malo
aUis maUs remedia dabantur (remediaban-
tur tiel medebantur Madii.): 1,81,3; — his
tantis malis haec subsidia succurrebant, . . .
quod . . .: 3,70,1.
1)) abl.: 1,81,3 u. a); MassUienses (-sibus
ahl) omnibus defessi (-sis a) malis . . . se.se
dedere sLne fraude constitutmt: 2,22,1; — (1,
81,5 M. malo B. c);) — quo malo per-
territi subito oppidani saxa . . . promouent:
2,11,1.
male. A. pos.: ubi tantos suos labores et
apparatus male cecidisse tiiderunt: 2,15,1;
1 quibuscumque exercitus dicto audiens non fue-
rit, aut male re gesta fortunam deftiisse aut:
I 40, 12 ; (postulatiit etiam L. Afranium prodi-
tionis exercitus Acutius . . . , quod (bellum
male add. Koch) gestum in Hispania diceret
537
malus (male) — Mandubracius
538
<M. CC): 3,83,2;) Tf uti equltatu Agmen
aduersariorum male haberet et carperet: 1,
63,2; liis eos suj^pliciis {a? ; supplices Ofltl:
Np., D/j.) raale (malis 0; Np., Db.) liaberi
(Ni; habere e</; Np., Db.; om. 0) Caesar . . .
quam proelio decertare malebat: 1,81,5.
B. conip.: sed peius uict<jribus Sequanis
quam Haeduis uictis accidisse: 131,10.
mancipinm: (uarie etiam scriptitatum est
mancupium , aucupium , manubiae , .si quidem
C. Caeaar per i scripsit, ut apparet ex titulis
ipsius: Vel. Lomj. iijramm. Lat. ed. Keil VII
p. 67;) aequo animo mancipia atque impe-
dimenta in Italia (milites) relinquerent: 3,
6,1.
mando. A. = imperare; a) alqd: iure
iurando ne quis enuntiaret, ni.si quibus com-
muni consilio mandatum esset, inter se san-
xerunt: 130,5; \ (his datis {add. liSdm.;
om. codd.; edd.) maudatis eum ab (c) se di-
mittit: 115,3;) — haec eadem centurionibus
tribunisque milituni mandabant, ut per eos ad
Caesarem deferrentur <e): VII 17, 8.
b> ut: his (Procillo et Metio) mandauit, ut
quae diceret Ariouistus cognoscerent et ad se
referrent: 147,5; huic (Voluseno) mandat, ut
<uti p) exploratis omnibus rebus ad se quam
primum reuertatur: IV 21,2; mandat, ut cre-
bros exploratores in Suebos mittant quaeque
apud eos gerantur cognoscant : VI 10, 3 ; disce-
dentibus (equitibus Vercingetorix) mandat , ut
suam quisque eorum ciuitatem adeat omnes-
que <c), qui . . . arma ferre po.ssint <[i; possent
a), ad bellum cogant: VII 71, 2; mandat, ut
Libonem de concilianda pace hortetur; in primis
ut ipse cum Pompeio conloqueretur postulat:
1, 26, 3.
c) iic: Caesar enim per litteras Trebonio
magnoi^erc mandauerat, ne i)er uim oppiduni
cx|)ugnari patcretur: 2,13,3.
d) seqn. coniunct.: huic uiandat, Remos
reliquosque BeigiiB adeat atquo in officio con-
tineat Uermanosque . . ., si per uim nauil)U8
Humcn transire conentur, prohibeat: 11111,2.
B. = tradcrc: liis domi ob has causas ani-
plissimos magistratuN maii(hiucrat: 3, 5!),2;
t ncque fas esHc existimaiit ca littcris man-
darc, cum in reliquis fcre <;") rcbus . . . Grae-
cis littcriH <o) utautur: VI 14,3; t se
fugae mandare «. fn^ja p. I.lll ('. n)
(I hr.).
niHiidatiiiii. A. obi.: acccptis inaii-
dallM JioHciuH . . . Ciipuam pcrucnit . . .; postu-
iata CacHaris rcnuiitial: 1, 10, I ; quos . . . Pom-
pciuH crat udhortatUH, iic iioiiii ('iicsaris oClicia
ueterum suorum beneficiorum . . . memoriam
expellerent. quibus mandatis acceptis Slassi-
henses portsis Caesari clauserant : 1,34,4; ^
dare u. do p. 043 (.5 loc.) ; t deferre
u. defero p. 843 B. b) a) (3 loc); t
habere se a Pompeio ad eum priuati <priuatim
Nae) officii mandata demonstrat: 1,8,2; t
cum ad eos oratoris modo Caesaris <ad eos im-
peratoris Madu.) mandata deferret <perferret
fi) : IV 27, 3; quod sua mandata perferre non
oportuno tempore ad Pompeium uererentur: 3,
57, 2 ; t l'aec eodem tempore Caesari
maudata referebantur et legati ab Haeduis
. . . ueniebant: 137,1; haec ad eum mandata
Clodius refert: 3,57,5; t iHi deliberata re
respondent scriptaque ad eum mandata per
eosdem t txaittnnt {sic Hot.; per eos remittunt
OflU; Db.; mandata permittunt Na; mandata
remittunt Np., Dt.) , quorum haec erat summa :
1,10,2.
B. geuct.: mandatorum summa u. liic
p. 14S7 B. a) (3 loc).
C. abl. : profectum aliquid <c) Vibullii <c)
mandatis existimabatur : 3, 15, 8.
D. c. praep.; a) cum: mitterc, remittere
cum mandatis tt. cam p. 770 3. (4 loc).
D) dc: non minus uecessarium esse existi-
mauit dc repeutino aduentu Caesaris Pompeium
fieri certiorem, uti ad id consilium capere pos-
set, quam {Ciacc; antequam eodd.; edd.) de
mandatis agi <inciperet add. codd.; inciperetur
Np.; edd.; del. Ciacc): 3, 11,1; adhibito Libone
. . . de mandatis Caesaris agere instituit: 3,
18, 3.
c) in : postulauit deiudc <c) eadem, quae
legatis in uiandatis dederat: 143,9.
(Iflandriibacin!!» u. Iflandnbracins.)
MaiKliibii. (Cf Oliklc p. 133.)
Alesiam , quod cst oppiduui Mandubiorum,
iter facerc coepit : VII (>8, 1; pecus, cnius
magna erat copia a (c) Maiidubiis ^nianduuiis
a) compulsa <a niand. conip. copia [i), uiritim
distribuit: VII 71, 7; Maudubii, qui eos oppido
recepcraiit, cum liberis atque uxoribus exire
coguntur. hi . . .: VII 78,3; cf g 4.
]tlaii4liibrafiiii«. In A V 20, 3 cxstat
maiKlubraliii 111, (iitod receperunl Hcliit. et
I<V., prubat Oliick p. 132 — 134. Sed maudu-
bracius cvstat in a. V20, 1 ct 4, in BMQ V
20,3, in jWa V22, 5; mandubragio est in
B'Mg\2'2,b; mandrubacius in [i V20,4,
■in li V20,l, in a V20,3; mandrubatius(?)
in a (uiandrushatius iit f) V20, 1; mandro-
baciuin iii li V20, 3; mandubrucio iii li V
22, 5.
539
Mandubracius — Manlius
540
ex qua (Trinobantium ciuitate) Mandubracius
adulescens Caesaris fidem secutus ad eum in
continentem [Galliam] uenerat, cuius pater in
ea ciuitate regnum obtinuerat (c) interfectus-
que erat a Cassiuellauno , ipse fuga mortem
uitauerat: V 20, 1 ; jjetunt (Trinobantes), ut
Mandubracium ab iniuria Cassiuellauni defen-
dat atque in ciuitatem mittat, qui praesit im-
periumque obtineat: V20, 3; Ms (c) Caesar
imperat obsides XL frumentumque exercitui
Mandubraciumque ad eos mittit: V 20, 4; inter-
dicit atque imperat Cassiuellauno , ne Mandu-
bracio neu Trinobantibus noceat (bellum faciat
P): V22,5.
iiiaue: Varus postero (postera 0%) die mane
legiones ex castris educit: 2, 27,4; f
castris positis postero die mane copias ante
frontem castrorum instruit {dett.; struit «):
3, 37, 1 ; 1 (omnia excogitantur , quare
nec sine periculo maneatur (mane eatur Hartx)
et languore militum et uigiliis periculum auge-
atur (u. CG): V31,5;) 1 postridie eius
diei mane tripertito milites (e) equitesque in
expeditiouem misit: VIO, 1; t raedia
nocte silentio profectus ad hostium castra mane
peruenit: VII 18,2; t postridie eius
diei mane . . . Germani frequentes . . . ad eum
in castra uenerunt: IV 13,4; Caesar . . .
parua parte noctis itinere intermisso mane Dyr-
racMum uenit: 3,41,5.
niaueo. A. i>ropr. ; a) oitp. diseedere;
a) al)s.: facilem esse rem, seu maneant seu
proliciscautur, si modo unum omnes sentiant:
V31, 2; {omnia excogitantur , quare nec sine
periculo maneatur (mane eatur Hart^.) et lan-
guore militum et uigiliis periculum augeatur
(u. CC): V31,5.)
P) additur, ubi inanealiu': reliqui, qui
domi manserunt (remanserunt h; remanserint
af) , se atque illos alunt: IV 1,5; t totam
Memem ipse ad exercitum manere decreuit:
V5S, 3; t sic neque in loco manere
ordinesque seruare neque procurrere . . . tutum
uidebatur: 2,41,6; t cum superioris etiam
ordinis non nulli . . . manendum eo loco et
rem proelio committendam existimarent: 3,
74,2.
b) opp. tolli, dirui: interea manerent in-
dutiae, dum ab illo rediri posset: 3,16,5;
t quod snperioris anni muuitiones integrae
manebant : VI 32, 5 ; tl ita complures dies
iuania (acld. Madu.; om. codd.; edd.; uacua add.
Oiacc.) manserant castra; munitiones quidem
omnes integrae erant: 3,66,7.
B. trsl. : manere in amicitia, fide, offi-
cio al. u. iu p- ^^5 O^ toc.).
(mauihiae ti. uiancipinin.)
(JlanilinM u. 1. Li. maiilin»).)
niauipnlaritii: L. Fabius (c), centurio
(om. p) legionis VIII., . . . tres suos nactus
manipulares atque ab iis subleuatus
murum ascendit, hos (eos [i) ipse rursus sin-
gulos exceptans in murum extulit: VII
47,7; M. Petronius (centurio) . . . manipula-
ribus suis, qui illum secuti (o) erant, . .
inquit: VII 50,4; centuriones Marsi duo ex
castris Curionis (c) cum manipularibus
suis XXII ad Attium Varum perfugiunt:
2,27,1; sequimini rae, inquit, manipulares
mei qui fuistis et uestro imperatori quam
consueuistis (Ciace.; constituistis codd.;
edd.) operam date: 3,91,1.
manipnln!^. A. subi.: ut paucis rautatis
centurionibus idem ordines mampulique con-
starent: 2, 28,1.
B, ol)i.: flens Petreius manipulos circumit
militesque appellat: 1,76,1; t si con-
tinere (contineri ji) ad signa manipulos uellet
(p ; uellent a; Fr.) , ut instituta ratio et con-
suetudo exercitus Romani postulabat, locus ipse
(o) erat praesidio barbaris: VI 34,6; t
(reUquas copias . . . misit f captis quibusdam
cohortibus (maniplis singulis demptis cohor-
tibus coni. Xp.): VII 35, 3;) t centurioni-
busque nominatim appellatis reliquos cohor-
tatus mUites (del. Eiissn.) signa inferre et ma-
nipulos laxare iussit: 1125,2.
C c. praep. : hinc celeriter deiecti se in
signa (in .signa se p) manij^ulosque coici-
unt: VI40, 1.
Maiiin!!< u. M.' p. 506.
1. L<. Manlins. In a imienilur mal-
lius, quod receperunt edd.; in af est man-
lius, in h manilius, quorum altcrutrum, cum
etiam Orosii codd. {W 23,4} partim manlius,
partim manilius habeant et in Liuii epitome
(iil). HO) idem nominctur L. Manlius, sine
dubio probatidum est. Quod in Plutarchi codd.
(Sert. 12, 4) seriptum exstat Aoklwv (ortum
illud errore ex Mdlhov), nullius est momenti;
nam et Manlii et Mallii Graeeis sunt Malhoi.
Veri similius tamen uidetur, cum et codicum a
scriptura ct Plufarchi illud lokhoi propius ad
Maulii quam ad ManUii nomen accedat ct Man-
lius exstet in Liuii periocha, h. l. cum codd. af
scribendum esse Manlius.
cum intellegeret (P. Crassus) in iis (c) locis
sibi bellum gerendum, . . . unde L. Manlius
541
Manlius
542
proconsul impedimentis amissis profugisset: III
20,1.
2. 1.1. Iflanlint^ Torqnatn»^: L. Manlius
praetor Alba (albam Oa) cum cohortibus sex
profugit: 1,24,3; quo (Oricum) cum uenisset,
L. Torquatus, qui iussu Pompei oppido prae-
erat praesidiunique ibi Parthinorum habebat,
conatus portis clau.sis oppidum defendere, cum
Graecos . . . arma capere iuberet, illi autem se
. . . pugnaturos negarent, . . . portas ai^eruit et se
atque oppidum Caesari dedidit incolumisque
ab eo conseruatus est: 3,11,3.4.
manMHofacio: (uri) adsuescere ad ho-
mines et mansuefieri (AQli; mansueti fieri BM;
Aim., Fr.) ne paruuli quidem excepti posaunt:
VI2H,4.
nianiitnetndo. 'A. obi.: audire: 1131,4
M. (,'.
B. abl.: se magis consuetudine (mansue-
tudine Eartx) sua quam merito eorum ciui-
tatem consernaturum: 1132,1; t petere
. . . etiani pro his Haeduos, ut sua (om. ji) cie-
mentia ac mansuetudine in eos utatur: II
14,5.
C. c. i>i-acp. : si forte pro sua clementia ac
mansuetudine, quam ipsi ab aliis audirent, sta-
tuisset Aduatucos esse couseruandos: 1131,4.
(nianHnctns ii. iiiunNnefacio.)
(maiitinea: qui (Laelius) comnieatus Byl-
lide atque Aniantia (\'a.'iCos.; mantinea cndd.)
iniportari in oppidum proliibebat: 3,40.5.)
(nianubiue /i. nianeipinni.)
niaiinM. A. propr.; a> subi.: impcditis
manibus: IV 24, 2 «. b) impedire.
b) obi. '■ tantaque inter eos dissensio cxsistit,
iit nianum conHcrere atque armis dimicare
conentur: 1,20,4; T militibus autem ignotis
locis, impcditis manibus . . . cum liostibus
erat pugnaudum: IV 24, 2; 1 hic (c) casus
. . . gladium educere conanti dextram mora-
tur manum: V44, 8; t quae (mulieres)
in (c) proelium proficiscentcs ( milites add.
jS^fi) passis (passi li) manibus ilentes im-
plorabnnt: 151,3; piicri mulicrcsque ex muro
passis manibus suo more pacein ab Romanis
petierunt: 1113,3; matrcs familiae . . . pectore
nudo prominentes passis nnuiibus obtcstabantur
(ii) Romanos, ut: VIMV, 5; 1 omues
maiorcH natu . . . nianus ad Cacsarcm ten-
dore et uoce signilicare coeperunt: 1113,2;
Ilncdiii manus tcndi^rc ct (c) dcditioncm signi-
ficare et [iroiectis arniis mortem deiirecari in-
ci))iunt (n. CO): VII 40, G; quae (matres fami-
llao) paulo aiite Ronuuiis dc muro (do ni. om.
[i) mamiH tcndebant: V1148,3; ut omuis iuucn-
tus . . . omnesque superioris (c) aetatis cum
liberis atque uxoribus . . . aut . . . ad caelum
manus (om. a) tenderent aut . . . ante .simu-
lacra proiecti uictoriam ab dis exposcerent: 2,
5,3; hostes . . . ad legatos atque exercitum
supplices manus tendunt: 2,11,4 (12,1 A7?.).
c) abl.; a): ut ipsis con.sistendi in suis muni-
tionibus locus non esset, cum paene inaedificata
[in] muris ab exercitu nostro moenia uideren-
tur ac telum manu coiceretur: 2,16,2; %
quibusnam manibus aut quibus uiribus . . .
tanti oneris turrim (e) in muro (c) sese con-
locare posse confiderent (u. CC): 1130,4; %
iile . . . resistere ac se manu defendere . . .
coepit: V7, 8; T manibns sagulisque
(c) terram exhaurire cogebantur (e): V 42,
3; t cum Caesar signa fugientium manu
prenderet et consistere iuberet: 3,(59,4; t
reperti sunt complurcs nostri milites (c) , qui
in phalanga (c) insilirent et (c) scuta mani-
bus reuellerent: 152,5; t sic nostros
contempserunt, ut . . . alii uallum manu scin-
dere, alii fossas complere inciperent: V51,4;
t et uoce et manibus uuiuersi ex uallo . . .
signilicare coeperunt, ut: l,8t>,2; t ne
pulcherrimam prope totius Galliae (o) urbem
. . . suis manibus succendere cogerentur:
vni5,4.
[i): multi ut diu iactato bracchio praeopta-
rent scutum (scuta e AQ; scute />') manu
emittere: 125,4.
d) c. praep.; a) cx: e manu emittere: 1
25,4 u. c) fJ) eniittere. /^
p) inter: pedalibus lignis . . . porticus in-
tegebaiitur, atque liac agger inter mauus
proferebatur: 2, 2,3.
y) pcr: non nullae de muris (c) per manus
deniissac (c) sese (c) militibus (o) tradebant:
VII 47, fi ; 1 rclinquit auimus Sextium
grauibus acceptis uulueribus (c) ; aegre per
manus traditus (liSchn.; tractus A'; edd.)
seruatur: VI 38,4; quidam . . . Gallu.^^er
(qui per ji; Schn.) manus scui ac picis traditas
glebas in igneni e rcgione turris proicicbat, . . .
concidit: VII 25,2; saxa . . . itor impcdiebant,
iit arnia per manus nccessario traderentur
(traher. /-) militesque inermes (c) sublcuati-
que alii ab aliis magnam partcm ilineris con-
ficeiciit: 1, 1)8,2.
IJ. (rsl.; n) proxhnc accedit lul iiiiii pro-
priain; a) = |M>(cs(,iis: ex maiiibus dimil-
tere /;. ex p. Il^m (■/ loc.h t liomiueni
honestissiraum prouinciac (lalliiic . . . crep-
tum e (ex (i) muuibus hostium sibi rcstitutum
uidebat (c): 1,63,6; ut Teutomatus (c) . . .
543
nianus — Marcius
544
uix se ex manibus praedantium militum eripe-
ret: VII 46, 5.
P) = propiiHiuitas: ut paene uno tempore et
(e) ad siluas et in flumine et iam (om. p) in
manibus nostris (et iam in m. n. del. Paiil)
hostes uiderentur: 1119,7.
"/) inunus dare (de iiictis): tandem dat
Cotta (precibus add. Deiter) permotus manus
(manum A); superat senteutia Sabini: V 31,3.
(^) — fortitudo: quoniam fieret dimicandi
potestas, ut saepe cogitauissent, neu suam neu
(ElberL; ne usu manu 0'x; ue usu manuque
edd.y reliquorum opinionem fallerent: 3,
86, 5.)
e) = hoininum opera: oppidum et natura
loci et manu munitum paucis diebu.s . . .
expugnatum cognouerant: 11123,2; cuni et loci
natura et manu (oni. h) munitissimis castris
sese teneret : V 57, 1 ; 1[ multaque erant
intra eum locum manu sata, quibus ((h)l; ma-
nus atque a quibus af; manu facta quibus O)
interim iumenta pasceret : 3, 44, 3.
1)) mauus ferrea (= liarpago) n. ferrens
p. 1294 (3 loc).
c) uianiis = copiae, exercitus, exercitns
pars; a) subi.: se abdere: V8, 6 u. con-
uenire; t adesse: V27, 8 u. transire; \
adferre: VI 35, 3 u. esse; t si noua
manus Sueborum cum ueteribus copiis Ario-
uisti sese couiunxisset: 137,4; ^ cum
magnae (magna AQ) manus eo conuenis-
sent, multitudine nauium perterritae . . . disces-
serant ac se iu superiora loca abdiderant : V 8,
6; cum maiores manus hostium adivmctis Ger-
manis conuenissent : V29, 1; f discedere:
V8, 6 w. conuenire; f erat, ut supra
demonstrauimus , manus certa uulla, non oppi-
dum, non praesidium (c), quod se armis defen-
deret, sed in (o) omnes partes dispersa mul-
titudo: VI34, 1; dissipatis ac perterritis hosti-
bus . . . manus erat nulla, quae paruam modo
causam timoris adferret: VI 35,3; t fugere:
VI 8, 1 u. (i) adoriri ; t Romanorum manus
tantis munitionibus distinetur nec facile pluri-
bus locis occurrit: VII 84,3; Tj progredi:
VII 61, 5 u. ,'i) mittere; t raagnam ma-
num Germanorum conductam Rheuum trans-
isse; hanc adfore biduo: V27,8; ^ (quae-
que (quaque Kp., Db.) pars (fi; parti a; parte
reee. ; pr. edd.; Db.) hostium (o) confertissima
est (manus est Db.) uisa inrumpit (c): V
44,4.)
p) obi.: ut tantis copiis tam exiguam manum
praesertim fugieutem atque impeditam adoriri
non audeant: VI 8,1; H cogere u. cog^O
p. 382 (6 loe.); t conducere: V27,8 u.
a) transire; t uti aduersariorum manus
diduceret (deduc. Of): 3,40,2; t di-
mittendae plures manus diducendique erant
milites: VI34,5; t distinere u. dis-
tineo A. p. 934 (3 lor.) ; t ip^i manu
facta cum iis (c) , quos nuper [maximi] Ube-
rauerant, in proxima Octauii castra inruperunt:
3,9,6; t (impedire: VI 8, 1 /i. adoriri;)
t praesidio . . . relicto et parua manu Metio-
sedum uersus missa, quae tantum progredere-
tur (fl; -diatur a; edd.; -diebatur Q^), quantum
naues processissent , reliquas copias contra La-
bienum duxerimt: VII 61, 5; t perter-
rere: V8, 6 ii. a) conuenire.
}') al)I.: magna manu Eburones, Neruii . . .
legionem oppugnare incipiunt: V39,3; t
naues . . . incendit, quod tam late tueri parua
manu non poterat: 3,111,6; t subitoque
oppressis lignatoribus magna manu ad castra
oppugnatum (oppugnanda (i) uenerunt: V
26, 2.
Adieet.: certa: VI 34,1; dextra: V44,8;
exigua: VI 8,1; ferrea(e) ti. iiol. I. p. 1294
(3 loe.j; impedita: VI 8,1; magna(e): V8,
6; 26,2; 27,8; 39,3; VII7,2; maiores: V
29,1; maximae: V39,l; (nostrae: 1119,7;)
noua: 137,4; nulla: VI 5, 7; 34,1; 35,3;
parua: VII 61,5; 3,111,6; plures: VI34,5;
(suae: VII 15,4;) supplices(?): 2,11,4.
llarcelliniis u. Ijentnlnf^ 2. p. 452
{et Marcellas 1.)
1. (€. ClaadinM) Marcellns: PhiUp
pus et Cotta (marceUus 0'; PhiUppus et Mar-
ceUinua collega Pighius ; Kindseh.; PauUus et
Marcellus Pantagathus; consules co^ii. Np.;
prioris anni consules Hiig) priuato consUio
praetereuntur neque eorura sortes deiciuntur:
1,6,5.)
a. C. (Clautlins) Marcellns : refertur
etiam de rege luba, ut socius sit atque ami-
cus; MarceUus consul (Madu.; non x; uero
reee.; edd.) passurum in praesentia negat: 1,
6,4; hunc (Lentulum consulem) Marcellus col-
lega et plerique magistratus consecuti sunt:
1, 14, 2 ; praeerat . . . nauibus . . . Rhodus C.
Marcellus cum C. Coponio (f>: 3,5,3.
». M. (Clandins) llarcellns: dixerat
aUquis leniorem seutentiam, ut primo M. Mar-
ceUus, ingressus in eam orationem, non oportere
ante de ea re ad senatum referri, quam dilec-
tus tota ItaUa habiti . . . essent . . .: 1,2,2;
Marcellus perterritus conuiciis a sua sententia
discessit: 1,2, 5.
Marcins. 1. Ancns Marcins et 3Iar-
545
MaDlius — raare
546
oin« Rex : ab Anco Marcio sunt Marcii
Rege.s, quo nomine fuit mater: ap. Sueton. 6.
!£. ]IIarciaH Rnfns: hunc secutus Mar-
cius {Np.; m. eodd.) Rufus quaestor nauibus
XII, quas praesidio onerariis nauibus Curio
ex Sicilia eduxerat, postquam in litore relictam
nauem conspexit, lianc remulco (e) abstraxit;
ipse ad [c.] Curionem cum classe redit: 2,23,
5; Curio Marcium (Oa(?jhl; martium (a?)f)
Vticam nauibus praemittit: 2,24,1; his rebus
cognitis Marcius (martius x) Rufus quaestor
in castris relictus a Curione cohortatur suos,
ne animo deficiant: 2,43,1; ef. qu. sqq.
Marconian(n)i: Germani suas copias
castris eduxerunt generatimque constituerunt
(e) paribus (c) interuallis , Harudes (c) , Mar-
comanos (marcomannos IPAP^ ) , Triboces (c),
Vangiones, Nemetes, Sedusios, Suebos: 151,2.
Harcns u. M. p. .505 sq.
mare. A. subi. ; a): adiacere: 2,1,2 «.
B. adigere; \ quod his locis erat uado-
sum mare: 1,25,5; t hoc itinere est fons,
quo (c) mare succedit longius: 2,24,4.
b): .summaque erat uasto atque aperto
mari, magnis aestibus, raris (mari magno,
aestibus raris BM) ac prope nullis portibus
difficultas nauigandi : III 12, 5.
B. obi.: duabus ex partibus .... una erat
proxima portui . . ., altera ad portam (c), qua
(c) est aditus ex Gallia atque Hispania, ad id
mare, quod adigitur (Madtt.; adigit 0\ ; adia-
cet Np.; edd.; uergit Ciare.) ad ostium Rho-
dani: 2,1,2; f (concludere: 1119,7 ti.
G. e);) t ita (c) montibus angustissime
(Paul; angustis A;,- etld.) mare continebatur,
uti: IV23, 3; t extruso mari aggere ac
molibus: 11112,3; * quo faciliua omne
Hadriaticum mare *ah extremis Italiae partibus
regionibusque Graeciae in potestate haberet:
1,25,3; classe Caesari (e) erepta portum ac
mare totum in sua potestate haberent: 3,111,
4; t quod insuetus nauigandi mare time-
ret: VG, 3; t maxime probabat coactis
nauibus mare transire et Pompeium sequi,
prius quam ille sese transmarinis auxiliis con-
firmaret: 1,29,1; ut mare transire Caesarem
prohiberet, eiusque rei causa cnini ora mari-
tima classcni dis])osuerat: 3,6,2; mare trans-
isse (-ire f) cum lcgionibus Caesarem : .'(.^^, 1.
C. acc. pend. cx iidieci.: P. Crassus adule-
RcenH cum Icgiono septima proximus mare
Oceanum in Andibus hiemubat (c): 1117,2.
(I). daf.: influcre: IV 1,1 u. (J. a) longe.)
K. (fcii.: noslris militibus cunctar.tibuK, ma-
xime projjter a 1 1 i t u d i n c m uuiris : I \' 25, 3 ;
Lexlo. Ciioiiar. 11.
conamur opus magnum et multomm dienun
propter altitudinem maris: ap. Ci^;. ad Att. IX
14,1; t in niagno impetu maris atque
aperto (u. C(J) . . . omnes fere, qui eo •mari
uti consuerunt, habent uectigales : III 8, 1 ; f
castra erant ad bellum ducendum aptissima
natura loci (c) . . . et maris propinquitate:
2,37,5.
F. abl. : Massilia enim fere tribus ex (o) op-
pidi partibus mari adluitur; reliqua quarta
est, quae aditum habeat ab terra: 2,1,3; t
mari uti: 1118,1 n. E. impetus; tt sicuti
(Bibulus) mari portibusque Caesarem prohi-
bebat, ita ipse omni terra earum regionam
prohibebatur: 3,15,1.
G. c. praep.; a) a: ut . . . abductum iUum
a mari . . , pari condicione belli secum decer-
tare cogeret: 3,78,3; t neque a mari
Dyrrachioque discedere uolebat: 3, 44, 1 ; tT
Rhenum transierunt non longe a mari, quo
(cui ^) Rhenus infiuit: IV 1,1; neque longius
a mari passibus CCC (castra) aberant: 3,66,
3; tt cuius fiues a maritimis ciuitatibus
fiumen diuidit, quod appellatur Tamesis, a
mari circiter milia passuum LXXX: V
11,8.
b) ad: omnia enim fiumina atque omnes
riuos, qui ad mare pertinebant (perflue-
bant Hell.}, Caesar aut auerterat aut . . . ob-
struxerat: 3,49,4; ad eam partem munitioniun
ducit, quae pertinebat (0; -bant x: Np.,
Dh.) ad mare: 3,62,2; t comitatu equi-
tum XXX ad mare peruenit: 3,96,4; t
exercitum reducit ad mare: V 23, 1.
ad Cantium, quod esse ad mare supra de-
monstrauimus : V 22, 1 ; 2,1,2 ii. B. adigere;
ut ad mare II (c) cohortes nonae legionis
excubuerant (nostrae cohortis nonae leg.
excubiae erant Madti.): 3,63,6; t
cohortibus decem ad mare relictis: V9,l.
c) coiitru: itaque contra mare transuersum
(conuersum Paiil) uallum . . . nondum per-
fecerat : 3, (»3, 5.
d) iii niare: id autem est iugum derectum
eminens in mare: 2,24,3; t in longi-
tudinem passuum DCCCC in mare iactis mo-
libus . . . cum oppido coniungitur: 3,112,2;
t (influere: IV 1, 1 u. a) louge;) t1
unde erat propinquus despectus in mare: III
14,9.
o) iii iiiari : paulo fncit humiliores (uaues),
quam quibus in nostro mari uti consueuimus:
Vl,2; (naues fncit) paulo latiores (^c) , quam
quibus in reliquis utimur maribus (in rel. mar.
uti adsucuciant [i^: Vl,2; t '*c lougo
35
547
mare — Martius
548
aliam esse nauigationem in concluso (uastis-
simo add. afi) mari atque in uastissimo {om. [i)
atque {om. AQ^) apertissimo {nm. AQ) Oceano
perspiciebant (c) : III 9, 7.
(f) per mare: inter duos uallos, qua per-
fectum opus non erat, (per mare add. eockl.;
Np., Dt.; Pompeiani e Paul; dcl. AVca.s.) naui-
bus expositi (expositis Ox ; nauibus expos. rfe/.
Dt.) in auersos (e) nostros impetum fecerunt:
3, 63, 8.)
§•) secuuduiii inare : cum animaduertisset
Pompeium extra munitiones egressum [castra]
secundum mare manere (add. Paul; om. eodd. ;
edd.), ut . . . haberet, commutata ratione belli
. . . eastra iuxta Ponipeium muniri (e) iussit
(m. CC) : 3, 65, 4.
maritimns. Inuenitur maritumus in
odi IV 23, 5, in BMh 11116,1, m AQB V14,l,
in ABl/ V12,2, in AQB'' V 12, 5, in aIV29,
1, in h II 34 ; (in reliquis libris uidetur exstare
maritimus.) In X inueniri uidetur mariti-
mu s III 8, 1. 5; IV 20, 3 ; V 11, 8. In B. Ciu.
maritumus habet a 9 loeis: 3,5,2 (ora); 5,
4; 11,2; 17,4; 24,4; 28,6; 34, 1; 78,4. 6; mari-
timus 3,5,2 (oppidis) et 3,39,1; reliqui B.
Oiuitis eodd. quid haheant non constat.
A. = quod ad mare pertiiiet: ut esset luna
plena, qui dies maritimos aestus maximos in
Oceano efflcere consueuit: IV29, 1; %
remitterent ipsi de maritimis (marinis f) cu-
stodiis: 3,17,4; 1 toti tamen officio
maritimo M. Bibulus praepositus cuncta ad-
ministrabat: 3,5,4; ^ ut maritimae res
postularent: IV 23,5.
B. = ad mare situs : quae sunt maritimae
ciuitates Oceanumque attingunt : II 34 ; cuius
fines a maritimis ciuitatibus flumen diuidit,
quod appellatur Tamesis, a mari circiter milia
passuum LXXX: Vll,8; t hiemare Dyr-
rachii (e) , Apolloniae (e) omnibusque oppi-
dis maritimis constituerat : 3,5,2; % huius
est ciuitatis longe amplissima auctoritas omnis
orae maritimae regionum earum: 1118,1; omni
ora maritima celeriter ad suam sententiam per-
ducta: 1118,5; quo proelio bellum Venetorum
totiusque orae maritimae confectum est: III
16, 1 ; neque iis ipsis quicquam praeter oram
maritimam atque eas regiones, quae sunt contra
GaUias, notum est: IV 20, 3; omni ora mari-
tima classem disposuerat: 3,5,2; ne Caesar
orae maritimae ciuitates occuparet: 3,11,2; ut
equitibus per oram maritimam (ora maritima
Nz) ab Antonio dispositis aquari prohiberen-
tur: 3,24,4; qui (equites) eam partem orae
maritimae adseruabant: 3,28,6; deducta Orico
legione , quam tuendae orae maritimae causa
(oni. f) posuerat: 3,34,1; deductis orae mari-
timae praesidiis Caesar . . . III cohortes Orici
oppidi tuendi causa reliquit: 3, 39, 1; si . . . se
(c) omni maritima ora excludere conaretur: 3,
78, 4 ; si ab ora maritima Oricoque (c) disce-
dere noilet : 3, 78, 6 ; t Britanniae pars
interior (c) ab iis incolitur, quos natos in in-
sula ipsa (c) memoria proditum dicunt, mari-
tima pars ab iis, qui . . . ex Belgio transie-
runt (c) : V12, 2; 1 uascitur ibi plumbum
album in mediterraneis regionibus, in mari-
timis ferrum: VIS, 5; sunt humanissimi qui
Cantium incolunt, quae regio est maritima
omnis: V 14, 1.
llarius : cum Cimbris et Teutonis a C.
Mario pulsis non minorem laudem exercitus
quam ipse imperator meritus uidebatur: 140,5.
[commodissimum uisum est ... Procillum
. . . mittere et M. (B'; marium a; marcum
M^fh; om. a) Metium (c): 147,4.]
Marrnciiii : per fines Marrucinorum, Fren-
tanorum, Larinatium in Apuliam peruenit: 1,
23,5; ad eos Curio equitatum et duas Jlarru-
cinorum cohortes mittit: 2,34,3.
Mars. A. : maxime Mercurium colunt. . . .
post hunc ApoIIinem et Martem et louem et
Mineruam. de his eandem fere quam reliquae
gentes habent opinionem: ApoIIinem morbos
depellere, . . . Martem bella regere (gerere h).
huic, cum proelio dimicare constituerunt, ea,
quae bello ceperint (c) , plerumque deuouent :
VI 17, 2. 3. Cf qu. sqq.
B.: ut, qui propinquitatem loci uideret (c),
paratos prope aequo Marte ad dimicandum
existimaret (c): VII 19, 3.
(Marsia: duae sunt Albae, aUa ista quam
nouimus in Aricia (Marsia coni. Np.) et alia
hic in Italia (Latio coni. Np.) : ap. Pomp.
eomm. art. Don. (gramm. Lat. V p. 144 ed.
il).)
Marsi : Domitius per se circiter XX cohor-
tes Alba (Albam Ooler), ex Marsis et Pae-
lignis , finitimis ab regionibus coegerat: 1, 15,
7; ab his primo Marsi dissentire incipiunt: 1,
20, 3 ; ef. qu. sqq. ; proxima nocte centuriones
Marsi duo ex castris Curionis (c) cum mani-
pularibus suis XXII ad Attium Varum per-
fugiunt: 2,27,1; f neque enim ex Marsis Pae-
lignisque ueniebant, ut qui superiore nocte in
contuberniis commilitesque nonnulli grauiora
sermones militum dubia durius accipiebantur
(sie codd. ; u. CC) : 2, 29, 4.
Martins: (completur urbs •[■ et ius (z;
campus Martius Hell.) comitium tribunis (c),
549
Martius — mater
550
centurionibus (c), euocatis (c): 1,3,3;) t
a. d. VII. Idus Martias Brundisium ueui: ap.
Cic. ad Att. IX 13 A, 1. [Cf. IflareiaM.l
mai«: eadem est feminae marisque
natura (statura Paul) , eadem forma magni-
tudoque cornuum : VI 26, 3.
JlasMilia. Cf. Ed. Rouby, Le siege de
Marseilk. l'ar. 1875 (Spectateur militaire
1874); J. Gilles, Marseille 4!J ans avant Jesus-
Christ. Par. 1875; Stoffel, lUstoirc de Jules
Cesa/r. Omrre eiuile. Par. 1887. 1. p. 77—70.
cognoscit . . . profectum item Domitium ad
occupandam MassiJiam nauibus actuariis sep-
tem: 1,34,2; cf. g 3; qui (Albici) . . . montes
. . supra Massiliam incolebant: 1,34,4; cf. S 5;
euocat ad se Caesar Masailia {Of; raassiliam
ahl) XV primos: 1,35,1; cf. §3.5; haec dum
inter eos aguntur, Domitius nauibus Massiliam
peruenit atque ab iis (c) receptus urbi prae-
ficitur: 1,36,1; cf.qu.sqq.; quibus iniuriis per-
motus Caesar legiones tres Massiliam adducit:
1, 36, 4 ; cf. qa. sqq. ; quibus (nauibus) ettectis
. . . adductisque Massiliam his D. Brutum
praeficit; C. Trebonium legatum ad oppugna-
tionem Massiliae relinquit: 1,36,5; hae (naues)
ad insulam, quac est contra Massiliam, stationes
obtinebant: 1,56,3; qui (Trebonius) ad oppugna-
tionem Massiliae relictus erat: 2,1,1; Massilia
enim Cere tribus ex (o) oppidi (del. Ciacc.)
partibus mari adluitur: 2, 1,3; hac adiuucta ad
reiiquas naues cursum Massiliam uersus per-
ficit: 2,3,3; at ex reliquis (nauibus) una prae-
missa Massiliam huius nuntii perferendi gratia
cum iam adpropinquaret urbi, omnis sese mul-
titudo (c) effudit: 2,7,3; cum Caesarem ad
Massiliam detineri cognouit: 2,17,3; peilibus-
que Narbonem atque inde Massiliam peruenit.
ibi . . .: 2,21,5.
Cf. omnia, quae. 2, 1—2, 16 et 2, 22 narrantur.
MaMMilieiiHiM. 1. udicct. : cognoscit . . .
praemissos etiam legatos (del. Ciaec.) Mas-
silienses domum, nobiles (domi nobiles Ciacc.)
adulescentes , quos . . .: 1,34,3.
i. n\ subst. : quibus mandatis acceptis Mas-
silienses porlas Caesari clauseraut . . .: 1,34,4;
cum his agit, ne initium inferendi belli a (c)
MaHsiliensibus oriatur: 1,35,1; dum haec ad
Ilerdam geruntur, Massilieuscs usi \j. Domitii
consilio naues loiigas exi>('(liunt . . .: 1,5(), 1;
ita cognilo liostiuni iulucntu suas naues ox
portu cducunt, cum Massiliensibus (•onlligunt:
1,57,2; hi modo digressi (c) a Massilicnsibus
recentem eorum (c) pollieitationem animia con-
tinebant: 1,57,4; ipsi MasBilionsos et coloritate
nauium et scientia gubernatoruni confisi noslros
eludebant . . . : 1, 58, 1. (2) ; eo die naues Maa-
siliensium cum iis (c), quae sunt captae, in-
tereunt VIIII: 1,58,4; L. Nasidius . . . L.
Domitio Massiliensibusque subsidio missus fireto
Siciliae . . . peruehitur : 2, 3, 1 ; praemissaque
clam nauicula Domitium Massiliensesque (-sis-
que a) de suo aduentu certiores facit . . .: 2,
3, 3 ; Massilienses post superius incommodum
ueteres . . . naues refecerant summaque in-
dustria armauerant . . . : 2, 4, 1 ; Tauroenta, quod
est casteUum Massiliensium , . . . perueniunt:
2,4,5; dextra pars attribuitur Massiliensibus,
sinistra Nasidio: 2,4,5; ad eas (naues), quae
factae erant Arelate per Caesarem, captiuae
Massiliensium accesserant sex : 2, 5, 1 ; commisso
proelio Massiliensibus res nulla ad uirtutem
defuit . . . : 2, 6, 1 ; ex Massiliensium classe V
sunt depressae, IIII captae, una cum Nasi-
dianis profugit: 2,7,2; Massilienses tamen nihilo
setius ad defensionem urbis reliqua apparare
coeperunt . 2, 7, 4 ; temptauerunt hoc idem
Massilienses ( tempt. h. i. Mass. del. Paul)
postero die . . . : 2, 14, 5 ; omnibus arboribus
longe lateque in finibus Massiliensium ex-
cisis et conuectis: 2,15,1; frumenti magnum
numerum coegit, quod Massiliensibus , item
quod Afranio Petreioque (c) mitteret: 2,18,1;
Massilienses (-sibus ahl) omnibus defessi (-sis
a) malis, rei frumentariae ad summam inopiam
adducti , bis proelio nauali (o) superati . . .
sese dedere sinc fraude constituunt: 2,22,1;
paucis ante diebus L. Domitius cognita Massi-
liensium (-ibus af) uoluntate . . . profectus
est: 2,22,2; Massilienses arma tormentaque ex
oppido . . . proferunt, naues ex portu nauali-
busque educunt, pecuniam ex publico tradunt
, . . : 2, 22, 5.
Cf. omnia, quae 1,34—36, 1,56 — 58, 2,1 —
1 6, 2, 22 narrantur.
matara: non nulli inter carros ^raedasque
niataras (matares (jliick p. 134—136) ac tra-
gulas subiciebant (abicieb. Ciaco.) nostrosque
uulnerabant: I 26,3.
mntcr. A. subi.: (capere: VII26,3 u.
B. dedere;) 1 ubi (matres familiae) eos
in sententia perstare uiderunt, . . . conclamarc
et significare de fuga llomanis coeperunt:
VII 26,4; matres familiae . . . suos obtcstari
et morc (lallico passum (sparsum [i) capillum
ostentani libcroHciuo in couspcctum inoforre coe-
peruut: VIi48,3; 1 conclauuir(>: VII
26,4 u. cooiiisse; 1 q>iod apud liermano.s
ea (c) consuetudo esset, ut matres faniiliae
oorum Bortibus et (c) uaticiiuiticmibus docla-
raronl, utrum proolium committi ex usu esset
36*
551
mater — matenor
552
necne. eas ita dicere: 150,4.5; t nam
ab Anco Marcio sunt Marcii Reges, quo nomine
fuit mater: ap. Suet. 6; t flere: VII
26, 3 u. petere ; ^ matres familiae de muro
uestem argentumque iactabant et pectore
nudo prominentes passis manibus obtestaban-
tur (o) Romanos: VII 47, 5; 1 obtestari:
VII 47, 5 ;/. iactare; VII 48, 3 u. coepisse; *f
ostentare: VII 48,3 u. coepisse; 1 (pan-
dere: VII 47, 5 u. iactare;) ^ cum matres
(matris A^) familiae repente in publicum pro-
currerunt (procurrerant (i) iientesque proiectae
ad pedes suorum omnibus precibus petierunt
(petiuerunt fi), ne: VII 26,3; *^ procur-
rere: VII 26, 3 u. petere; ^ proferre:
VII 48, 3 u. coepisse; ^ prominere: VII
47,5 u. iactare; ^ significare: VII 26,
4 u. coepisse; 'i matres familiae, quae
paulo ante Romanis de (c) muro (c) manus
tendebant: VII 48, 3; ^ non nullae de
muris (c) per manus demissae (c) sese (c)
militibus (o) tradebant: VII47,6; f
uidere: VII 26, 4 u. coepisse.
B. obi. : (Dumnorigem) huius potentiae c&usa
matrem in Biturigibus (c) homini illic nobilis-
simo ac potentissimo conlocasse: 1 18, 6; 1f
(petierunt (matres familiae), ne se et communes
liberos hostibus ad supplicium dederent, quos
(quas Dbce) ad capiendam fugam naturae et
uirium infirmitas impediret: VII 26, 3;) *;
demittere: VII 47, 6 u. A. tradere; ^
(impedire: VII 26,3 u. dedere;) ^ pro-
icere: VII 26,3 u. A. petere.
(C. dat.: (matres familiae) obtestabantur (o)
Romanos, ut sibi parcerent, neu, sicut Aua-
rici fecissent, ne a (c) mulieribus quidem atque
infantibus abstinerent: VII 47, 5.)
D. gen. : instructa classe omnium seniorum,
matrum familiae, uirginum precibus et fletu
excitati . . . naues conscendunt : 2, 4, 3.
E. c. praep. : (Dumnorigem) sororem ex
matre et propinquas suas uuptum in alias
ciuitates conlocasse: 118,7.
materia. Xom. materia quinquies in-
uenitur, materies nusquatn; ace. materiam
11129,1; 2,1,4; 37,4; materiem in a, ma-
teriam in jj VII 24, 4; ijen. materiae bis
(materiei misquam); abl. materia ter in X,
quinquies in x; materia in a, materie in [i
rV 17, 8.
A. siibi.: diebus decem , quibus materia
coepta erat comportari, omni opere (ponte
p) effecto: IV18, 1; ^ quod et ab incendio
lapis et ab ariete materia defendit: VII 23,
5; •; aquae et salis copia, cuhis magna
uis iam ex proximis erat salinis eo congesta.
non materia (salinis. ea congesta non materia
af) multitudine arborum ... deficere po-
terat: 2,37,6; t materia cuiusque generis
ut in GaUia est praeter fagum atque (c)
abietem: V12, 5; 1 posse: VII 23, 5 u.
B. distrahere; 2,37,6 u. A. deficere.
B. obi.: omnem eam materiam, quae erat
caesa, conuersam ad hostem conlocabat et
pro uallo ad utrumque latus exstruebat: III
29, 1 ; quibus (nauibus) effectis . . . diebus XXX,
a {c') qua die materia caesa est: 1,36,5; ^
comportare u. comporto p. 625 (3 loc);
^ huc frumentum comportare, [castra munire,]
materiam conferre coepit: 2,37,4; ^ con-
locare, conuertere: III 29, 1 u. caedere;
*i quae (materia) perpetuis trabibus *pedum
*quadragenum plerumque introrsus reuincta
neque perrumpi neque distrahi potest: VU
23,5; t exstruere: 11129,1 u. caedere;
*i alii faces atque aridam materiam (materiem a ;
edd.) de muro iu aggerem eminus iaciebant:
VII 24, 4; t haec derecta materia (m?.-
terie 'p) iniecta contexebantur (conteg.?): IV
17,8; ^ perrumpere, reuincire: VII
23, 5 u. distrahere.
C g^en.: ictum firmitas materiae sustiaet:
2, 11, 1 ; t ubi aut spatium inter muros
aut imbecillitas materiae postulare uideretur,
pUae interponimtur, trauersaria tigna iniciun-
tur: 2,15,2.
D. abl.: materia contexere (contegere?):
IV 17, 8 u. B. inicere; ^turres excitare:
V 40, 2 M. E. ; 1f (carinae ac prima (c)
statumina ex (a/"; et Ohl: om. X; Xp., Dt.)
leui materia fiebant: 1,54,2;) ^ (naui-
bus) parum clauis aut materia atque armamen-
tis instructis ad reliquas armandas reficien-
dasque uttmtur: 1,36,2; ^ apertos cuni-
culos praeusta et praeacuta materia et pice
feruefacta et maximi ponderis saxis moraban-
tur: VII 22, 5; ^ quae grauissime adflictae
(o) erant naues, earum materia atque aere ad
reUquas reficiendas utebatur: IV 31, 2.
E. e. praep. : noctu ex (ea !i) materia, quam
munitionis causa comportauerant (c), turres
admodum {CC) centum XX excitantur: V
40,2; ^ facere ex w. ex p. 1181 B. a)
a) (3 loc.) ; ^^ aggerem . . . facere insti-
tuerunt aequa fere altitudine (c) atque Ule
congesticius ex materia fuerat agger: 2,
15,1.
[Falso materiam seriptum est in OLh pro
maceriam VII 69, 5.]
materior: erat eodem (c) tempore et
553
materior — mediocris
554
materiari et frumentari et tantas munitiones
fieri <tueri Schn.; Db.) necesse deminutis nostris
copiis <o> : VII 73, 1.
maternns : amitae meae luliae matemum
genus ab regibus ortum , paternum cum diis
immortaiibus coniunctum est: ap. Suet. 6.
HatiHCo: Q- TuUium Ciceronem et P.
Sulpicium Cauilloni <c') et Matiscone in Hae-
duis ad Ararim rei frumentariae causa conlocat:
VII 90, 7.
niatrinionium : Dutunorigi . . . filiam
suam in matrimonium dat: 13,5; — Dum-
norix . . . ex ea ciuitate Orgetorigis filiam i n
matrimonium duxerat: 19,3.
Matrona: Gallos ab Aquitanis Garumua
flumen, a Belgis Matrona et Sequana diiudit:
11,2.
matnreMco «■ frumentum p. Vi-J'^ B.
a) (2 (3) loc).
matnrita!^: maioremque spem maturi-
tate frumeutorum proponi uidebant: 3, 49, G;
T[ neque (frumenta) multum a maturitate
aberant: 1,48,5.
mataro. A. iiitraus.: quibus rebus Caesar
ueheraenter commotus maturandum sibi existi-
luauit: 137,4; quibus rebus cognitis Caesar
maturaudum sibi ceusuit: VII 56, 1.
IJ. trausit. ; a> sequ. obi.: atque liorum (e)
discessu maturari {fhh ,- maturandi a: admaturari
a; edd.) defectionem ciuitatis existimabat:
VII 54, 2; t iam uero eo magis illi matu-
randum iter existimabant: 1,63,1.
1>) scqu. iuf.: maturat ab urbe proficisci:
I 7, 1 ; — flunien Axonam . . . exercitum tra-
ducere maturauit: 115,4.
matnrnH. A. = nQiiiog: etsi in his locis,
quod omnis Gallia ad septeutriones (c) uergit,
maturae sunt hiemes: IV20, 1.
H. = jci7CC0v, lOQoiogt frumenta it. Irn-
mentnm p. i:il'.i U. a) (.V loc).
niatnre. A. = ^v ^ceiQio : neque liibulus
inipediti.4 uauibus dispersisque remigibus sutis
mature occurrit: 3,7,3.
li. — 7CQII); a) eom|). : a): quibus rebus
cognitig Caesar . . . maturius sibi de bello
cogitandum putauit: VI 2,3; - si (e) ma-
turius ex hibernis c<luceret <si . . . educerel
om.af), ne ab re fiuuienliiria duris subuectioiii-
bus laboraret: VII 10, 1.
[i): Caesar . . . matui-ius paulo, quam
tempuH auiii pustulabat, in hibcrna iii yequa-
noB exorcitum doduxit: 154,2; - illi necos-
sario matuiius, quam conMtitueraut, caslra
ponuut: 1,65,3; — Caesar, ue giauiori bcllo
occurreret, maturius, quam consuerat <c), ad
exercitum proficiscitur: IV 6,1.
b) superl.: quibus rebus quam maturrime
occurrendum putabat: 133,4.
Manretania. Codd. 1, 6, 3 omnes uiden-
tur habere mauritania (qnod omn. loeis recep.
edd.j; 1,39,3 et 60,5 (et in B. Alex. et B. Afr.)
l habei mauretania.
tota Italia dilectus habeatur; Faustus SuIIa
propere (CC) iu Mauretaniam mittatur (mitti-
tur *): 1,6,3; audierat Pompeium per Maure-
taniam cum legiouibus iter in Hispauiam facere:
1,39,3; exstlnctis rumoribus de auxiliis legio-
uum, quae cum Pompeio per Mauretaniam
uenire dicebantur: 1,60,5.
maxime a. p. .009 sqq.
<^. Fabiuis Maximns : bello superatos
esse j^juernos et Rutenos ab Q. Fabio Maximo
<maxumo B»ili): 145,2.
(meatn»i : Galli . . . omnia uada ac j s^l-
tus <meatus -Marf«<.) eius paludis obtiuebant:
VII 19, 2.)
(Meeletodunnm u. JletioMednm.)
medeor: ad huuc modum distributis legio-
nibus facillime inopiae *rei (add. RSehn.)
frumentariae sese mederi posse existimauit: V
24,6; t (praesenti malo aliis malis reme-
dia dabautur <remediabantur tiel medebantur
Uadu.): 1,81,3.)
medioeris: qui (locus) . . . aditum . .
habet uauibus inediocrem : 3, 42, 1 ; t iii-
opiam excusare . . . et diflicultates auctionandi
proponere etiam mediocris est animi: 3,20,3;
t Saburram . . . cum luediocribus copiis mis-
sum Vticae adpropinquare: 2,38,1; t uon
mediocreni sibi diligentiam adhibendam iu-
tellegebat: 11120,1; t castris prope oppi-
dum positis <c) mediocribus circum se inter-
uallis separatim singularum ciuitatum <c) co-
pias conlocauerat: VII 36,2; t intra bas
(crates) mediocri latitudine fossam . . . obduci
iussit: 3,46,1; 1 neue . . . muUis . .
secuudis proeliis unum aduersum et id im-
diocre opponerent: 3,73,2; t sublicae ol
ad inferiorem partem ttuminis oblique agebiui-
tur . . . et aliae item supra ponteiu mediocri
spatio: IV 17, 10; mediocri spatio relicto Pulio
pilum in hostes immittit (<■'': V44, (>; eolles
uiediocri iutcriecto spatio . . . oppidum cinge-
bunt: VII 69,4; takae . . . iu lonaui infodie-
bantur {v) meiliocribu.sque \i.\\.\i> om. (i) intor-
missis spatiis omnibus locis disscrebiuitur : VII
73,9; t 1'ompeiaiii . . . castris Marcollini
ndpr<>piiu|ualiaiil uou mediocri terrore iuliito
reliqui.-i cohorlibus: 3,65, 1.
555
mediocriter — memini
556
mediocriter: tantus subito timor omnem
exercitum occupauit, ut non mediocriter
omnium mentes animosque perturbaret: I
39,1.
Mediomati-ici. Cf. Oliiek p. 137 sg.
Elienus . . . longo spatio per iines Nantua-
tium (c) , Heluetiorum , Sequanorum , Medio-
matricum (-icorum fj), Tribocorum (om. p),
Treuerorum citatus fertur: IV 10, 3; imperant
. . . Ambianis, Mediomatricis, Petrocoriis, Ner-
uiis, Morinis, Nitiobrogibus quina milia (.V. fi) :
VII 75, 3.
mediteri*aneiis: nascitur ibi plumbuni
album in mediterraneis regionibus, in mari-
timis ferrum : V 12, 5.
medinii». A. = iu medio situs: aliquem
locum medium utriusque {utrisque Ciacc.)
conloquio deligeret : I 34, 1 ; hunc (locum) esse
delectum medium fere regionum earum, quas
Suebi obtinerent: IV 19,3; % va finibus
Carnutum, quae regio totius Galliae media
habetur, considunt: VI13, 10.
B. — niedia pars (rei). Cf. 0. Riemann,
RPh. V p. 104—107.
duplici acie instituta, auxiliis in mediam
aciem coniectis (c . . . exspectabat: III 24,
1 ; sagittarii funditoresque media continebantur
acie, equitatus latera cingebat: 1,83,2; mediam
aciem Scipio cum legionibus Syriacis tenebat:
3,88,1; reliquas inter aciem (acies a/) mediam
(medias f) cornuaque interiecerat : 3,88,3;
sinistro cornu Antonium , dextro P. SuIIam,
media (in media 0) acie Cn. Domitium prae-
posuerat : 3, 89, 2 ; 1[ tantum ab equitum
suorum *auxilio aberant, . . . ut eos superiori-
bus perterritos proeliis in medium reciperent
agmen: 1,79,5; 1 ipsos se . . . ex media
caede fugisse (CC): VII 38, 5; 1 recor-
dari debere , qua felicitate (c) inter medias
hostium classes ... incolumes essent trans-
portati: 3,73,3; f interim in colle medio
triplicem aciem instruxit: 124,2; a medio fere
colle in longitudinem (c) . . . sex peduni
murum . . . praeduxerant : VII 46, 3; Afranius
copias educit et in medio colle sub castris cou-
stituit: 1,41,2; 1 in hoc medio cursu est
insula, quae appellatur Mona: V13, 3; T
quae (silua) iugenti maguitudine per medios
fines Treuerorum a flumine Rheno ad initium
Eemorum pertinet: V3, 4; hoc (castellum) fere
est in niediis Eburonum flnibus : VI 32, 4 ; 1f
est bos cerui figura, ciuus a media fronte
inter aures unum cornu exsistit : VI 26, 1 ; f
per medios hostes perrumpunt: VI 40, 4; simul
in medios hostes Lurupit: VII 50, 5; t
medio fere itinere equites a Fabio missi quanto
res in periculo fuerit exponunt: VII 41, 2; pro-
cul equitatu uiso ex medio itinere proiectis sar-
cinis fugiebant: 1,59,3; 1 iubet media
nocte legionem proficisci: V46, 2; quibus
rebus cognitis media nocte silentio profectus ad
hostium castra mane peruenit : VII 18, 2 ; Galh
. . . media nocte (med. nocte om. [i) silentio
ex castris egressi ad campestres munitiones
accedunt: VII 81, 1 ; at (c) etiam ut media
nocte proficiscamur addunt: 2,31,7; — media
circiter nocte (circiter media nocte (mediam
noctem (i)) u. circiter p. o2!) B. (3 loe.);
— Eporedorix cognito Litauicci consilio media
fere (om. a) nocte rem ad Caesarem defert:
VII 39,3; — res disputatione ad mediaiu
noctem perducitur: V31,3; — ut . . . ante
mediam noctem ad portas castrorum clamor
oreretur (c) : V 53, 1 ; Ceuabenses paulo ante
mediam noctem silentio ex oppido egressi flumen
transire coeperunt: VII 11, 7; — de media
nocte u. de p. 822 2. (5 loc.) ; — idoneam
tempestatem uactus (c) paulo post mediam
noctem naues soluit: IV 36,3; t quorum
mediam orationem (media oratione A^ inter-
rumpunt subito undique tela immissa : 3, 19,
6; t in hoc fere medio spatio tumulus
erat paulo editior: 1,43,1; Caesar . . . a medio
fere spatio suos per Antouium . . . cohortatus
tuba signum dari . . . iussit: 3,46,4; cur-
sum represserunt et ad medium fere spatium
constiterimt : 3,93,1.
nouo genere pugnae perterritis nostris per
medios audacissime perruperunt: V15, 4.
mehercule: gaudeo mehercule uos signi-
ficare litteris, quam ualde probetis ea, quae
apud Corfinium sunt gesta: ap. Cic. ad Att.
IX 7 C, 1.
lleldi(-ae?): cognoscit LX naues, quae
in Meldis factae erant, tempestate reiectas
cursum tenere non potuisse (««. CC) : V 5, 2.
melior u. bonns p. 421 sq. B. condicio
et tempus.
Mel(l)odiinnm u. lletiosednm.
meuibrnm^ militibus . . . impeditis mani-
bus, magno . . . onere armorum oppressis (c)
. . . cum hostibus erat pugnandum , cum illi . . .
omnibus membris expeditis (expediti BM;
Dh. , Fr.) notissimis locis audacter tela coicerent :
IV 24, 3 ; 1 quorum (simidacrorum) contexta
vuminibus membra uiuis hominibus com-
plent: VI16,4.
memini. A. = reniinisci: quod . . . alio
se (e) in hiberna consLlio uenisse (Galba)
meminerat, aliis occurrisse rebus uiderat: III
557
menimi — Menapii
558
6, 4 ; hortaturque (Litauiccum atque eius fratres,)
ut se liberos et imperio natos memine-
^ rint: VII 37, 2; recordabantur enim (milites)
eadem {e) se . . . in Hispania perpessos labore
et patientia maximum bellum confecisse; me-
minerant ad Alesiam magnam se inopiam per-
pessoB . . . uictore.s discessisse: 3,47,6.
B. = iiicntionem fecisse: eundem Achillam,
cuius supra meminimus, omnibus copiis
praefecit <c> : 3, 108, 2.
memor: Auximatibus agit gratias seque
eorum facti memorem fore pollicetur: 1,13,
5; sed memores eorum praeceptorum, quae
paulo ante ab suis acceperant, hoc animo decer-
tabant (Massilienses), ut: 2,6,1.
memoria. A. propr. ; u) = recordatio;
a) subi.: debere: ap. Oe/l. V13, 6 u. [J) reti-
nere; ^ quorum in consilio omnium uestrum
consensu pristinae residere uirtutis (uirt.
resid. (i) memoria uidetur: VII 77, 4.
p) ol)i.: delere: ap. GeU. V 13, 6 ?<. retinere;
^ quod si ueteris contumeliae obliuisci uellet,
num etiam recentium iniuriarum . . . memo-
riam (AQ; memoria MC^) deponere posse
(posset AQ)t 114,3; obsecrare milites coepit,
ne primam {O^f: prima 0-ald; primi b; Seal.)
sacramenti, quod apud Domitium . . . dixis-
sent , memoriam deponerent : 2, 28, 2 ; f ne
noua Caesaris officia ueterum suorum bene-
ficiorum in eos memoriam expellerent: 1,
34, 3 ; 1 ne comraitteret , ut is locus . . .
ex calamitate populi Romani . . . nomen cape-
ret aut memoriam proderet (memoria pro-
deretur Faern., Vrsin.): 113,7; \ milites
non longiore oratione cohortatus (c) , quam
uti .su.ie pristinae uirtutis memoriam retine-
rent, ... signum dedit : 1121,2; Labienus
milites cohortatus, ut suae pristinae uirtutis et
(tot add. fi) secundissimorum proeliorum retine-
rent memoriam (niem. rct. (i), ... dat signum
proelii: VII 62,2; — nani neque hominum morte
memoria deleri debet, quin a proximis retine-
atur, ueque clientes sine summa iufauiia deseri
possunt: ap. Oell. V 13, 6.
/'^abl.; aa): ut neque beneiiciis neque ami-
citiae memoria moueretur {cgo; -rentur A',-
edd.): VII 76,2; — qua ex re fieri, uti earum
rerum memoria magnam sibi auctoritatem
magnosque spiritus m re militari\8umerent: II
4,3.
(i(i): quod memoria tenebat L. Cassium
consulem occJBum exercitumque eius ab lid-
uetiis pulsum ot sub iugum missuni: 17,4;
quod eiw rcs, quas legati Hcluetii comme-
morasHcnt, mcmoria teueret: 1 14,1; unum
elocutus, ut memoria tenerent milites ea, quae
pridie sibi 'c) confirmassent, sequi sese inbet:
2,34,5.
yyy. accidit inspectantibus nobis quod di-
gnum memoria uisum praetereimdum non
existimauimus : VII 25, 1.
(J(}) : neque adhuc hominum memoria
repertus est quisquam , qui . . . mori (e> re-
cnsaret: 11122,3.
b) = uls (facultas) remiiusccndi (memo-
riae): fere plerisque accidit, ut praesidio Utte-
rarum diligentiam in perdiscendo ac memo-
riam remittant: VI 14, 4; ^ (quod
nolint) eos , qui discunt (c) , litteris confisos
minus memoriae studere: VI 14, 4.
c) = (posteritatis memoria,) posteritas: quae
(ferarum genera) maxime differant a (c) cete-
ris et memoriae (memoria 'i) prodenda
uideantur, haec sunt: VI 25, 5; quibus rebus
neque tum respondendum Caesar existimauit
neque nunc ut memoriae (memoria b) prodan-
tur {N; -datur Ox) satis causae putamus: 3,
17,1.
B. trsl. ; a) = fama: Britanniae pars interior
(c) ab iis (c) incolitur , quos natos in insula
ipsa (j3; ipsi a; edd.) memoria proditum
dicunt: V12,l; (VI 25, 5 ti. A. c).)
b) = aetas, tenipora: hominum memoria
(— iis teinporibus, quorum hoDiines memine-
runt, quae amplectitur hominum memoria): III
22,3 ti. A. a) y) Jd); ",. hic pagus unus,
cum domo exisset, patrum nostrorum me-
moria L. (cimi d. exisset patr. n. memoria,
L. plur. edd.) Cassium consuleni interfecerat et
eius exercitum sub iugum miserat: I 12, 5;
factum (esse) eius hostis periculum patrum
nostrorum memoria: 140,5; solosque esse , qui
patruin nostrorum memoria omni Gallia uexata
Teutouos Cimbrosque intra fiues (o) suos in-
gredi prohibuerint (c): 114,2; confines erant
hi Senonibus ciuitatemque patrum memoria
coniunxeraut: VI 3, 5; \ apud eos fuisse
regem nostra etiam memoria Diuiciacum,
totius Galliae potenti.ssimum: 114,7.
ac paulo supra hanc memoriam serui
et clicntes . . . una cremabautur: VI 19, 4.
Sleiiaiider: tu quoque tu in summis (c),
o (c) dimidiiite Mciiander , poneris , et merito,
puri scruumis auiator: ap. Suet. uita Tereni. 5.
meiiapii. 11128,1 in Ap scriptum est
menupique (II 4, !( in a^f menaptios, tn (>'
nuuicpios).
•luindecim milin (pollicori) Atrebnles, Am-
biiuios deccm inilin, Moriiios XXV uiilin, Me-
559
Menapii — mensis
560
napios VII miHa <.VII1I. af; Oros. ; .VIII. h) ;
Caletos X milia: 114,9; socios sibi ad id bel-
lum Osismos, Lexouios, Namnetes, Ambiliatos
(ambianos fi) , Morinos, DiabUntes, Menapios
adsciscunt: 1119,10; quod onini Gallia pacata
Morini (uni add. Paitl) Menapiique supererant,
qui in armis essent: 11128,1; cf. qn. sqq. III
28 et 29; ad Ehenum peruenerunt. quas regiones
Menapii incolebant et (hi p> ad utramque
ripam fluminis agros, aedificia uicosque liabe-
bant: IV 4,2; c/l § 3; cum neque ui conten-
dere propter inopiam nauium neque clam trans-
ire propter custodias Menapiorum possent: IV
4, 4; inscios inopinantesque Menapios oppresse-
rmt : IV 4, 5 ; cf. § 6.; prius quam ea pars Me-
napiorum, quae citra Rlienum (e) erat, certior
fieret: IV 4, 7; cf. qu. sqq.: in Menapios atque
in eos pagos Morinorum, ab quibus ad eum
legati non uenerant, (exercitum) ducendum (c)
dedit: IV 22,5; Q. Titurius et L. Cotta legati,
qui in Menapiorum iines legiones duxerant,
omnibus eorum agrLs uastatls, frumentis suc-
cisis, aedificiis (c) incensis, quod Menapii se
omnes in densissimas siluas abdiderant, se (o)
ad Caesarem receperunt: IV 38, 3; cum undi-
que bellum parari uideret, Neruios, Aduatucos,
(ac aM. a) Menapios adiunctis Cisrhenanis
omnibus Germanis esse in armis : VI 2, 3 ; erant
Menapii propinqui Eburonum finibus, perpetuis
paludibus sLluisque muniti, qui uni ex Gallia
de pace ad Caesarem legatos numquam mise-
rant. cum his . . .: VI5, 4; ef. qu. sqq.; ne
desperata salute aut se in Menapios (menapiis
(i) abderet aut: VI 5, 5; ipse cum legionibus
expeditis quinque in Menapios proficiscitur.
illi . . .: VI 5, 6; cf. § 7; quibus rebus coacti
Menapii legatos ad eum pacis petendae causa
mittunt: VI 6, 2; cf. §3; Commium Atrebatem
cum equitatu custodis loco in Menapiis reUn-
quit: VI 6,4; Caesar postquam ex Menapiis in
Treueros uenit, . . . constituit: VI 9,1; T. La-
bienum cum legionibus tribus ad Oceanum
uersus in eas partes, quae Menapios attingunt,
proficisci iubet: VI 33, 1.
mendaciiun : ut, si peracto consulatu
(c) Caesaris (c) non profectus (e) esset, nulla
tamen mendacii religione obstrictus uide-
retur: 1,11,2; T[ nuntios tota ciuitate
Haeduorum dimittit; eodem (in eodem p) men-
dacio de caede equitum et principiun per-
mouet (A'; permonet X; permanet B^?k ; Ald.):
VII 38, 10.
Meneilemns : cuius prouinciae (?. e. Mace-
doniae) ab ea parte, quae libera appellabatur,
Menedemus , princeps earum regionum , missus
legatus omnium suorum excellens studitun pro-
fitebatur: 3,34,4.
men^i. A. = animus (mentes militnm =
niilites); a) sub!.: ut ad bella suscipienda
Gallorum alacer ac promptus est animus , sic
mollis ac minime resistens ad calamitates
perferendas mens eorum est: 11119,6; t
quorum (Allobrogum) mentes nondum (o) ab
(c) superiore bello resedisse (residisse B;
redis.se MQ) sperabat: VII 64, 7.
b) obi. : hac oratione habita mirum in modum
conuersae sunt omnium mentes: 141,1;
noua religio iuris iurandi spem . . . sustulit
mentesque militum conuertit: 1,76,5; f
omnium oculis mentibusque ad pugnam inten-
tis . . . peruenerunt: 11126,2; t omnia
enim plerumque, quae absunt, uehementius
hominum mentes perturbant: VII 84, 5; 1
reliqua, quae ad eorum sanandas mentes
pertinere arbitrabatur , commemorat: 1,35,2;
ut maiore spatio temporis interiecto militum
mentes sanarentur : 2, 30, 3.
B. =: cogitatio; a) obi. : sic omnino (omnium
p) animos timor praeoccupauerat (c), ut paene
alienata mente deletis omnibus copiis equi-
tatum (tantum add. p) se ex fuga recepisse
dicerent: VI 41, 3; t tantus subito timor
omnem exercituni occupauit, ut non medio-
criter omnium mentes animosque pertur-
baret: 139,1.
b) abL: totus et mente et animo in bel-
lum Treuerorum et Ambiorigis insistit: VI
5,1; — tanta erat summae (e^- rerum exspec-
tatio, ut alius in aliam partem mente atque
animo traheretur. quid . . . Lentulo, quid
reliquis accideret: 1,21,6.
c) c. praep. : id quem ad modum fieri possit
non niilla mihi in mentem ueniunt et
multa reperiri possunt : ap. Oic. ad Att. IX 7
C,l.
mensi<i. Oenei. plur. mensium inuemiur
rn AQHP^ VI 18, 2, in B^M'^ I 5, 3, in af% 14,
4; mensuni in a 15,3, in M^& VI 18, 2, in
A/2, 14, 4; mensuum (quod recepit Hld.) in
B' VI 18, 2 (in 0 2, 14, 4).
A. snbi.: multi iam menses erant (tran.s-
ierant recc.) et Mems praecipitauerat , neque
Brundisio naues . . . ueniebant: 3,25,1.
B. acc. temp.: cum multos menses castris
se ac paludibus tenuisset neque sui potestatem
fecisset : I 40, 8.
C. genet. . trium mensium (e) molita cibaria
sibi quemqiie domo eflisrre iubent: 15,3; 1
(legem prnmulgauit, ut sexenni die (P. Manut.;
sexies seni dies ■. ; sex mensium die Voss.)
561
niensis — mereo(r)
562
sine usuris creditae pecuniae soluaiitur: 3, 20,
4 ;) • t dies natales et mcnsiuni <e) et an-
norum initia sic obseruant, ut noctem dies
subsequatur: VI 18, 2; t ita multorum
(itaque duorum Kindsili.) mensiuni <c) labor
liostium i)erlidia et \ii tenipestatis puncto tem-
poris interiit : 2, 14, 4.
I). abl.: octauo (duodecimo) mense: 1,5,
2 u. E.; tli <iuo(l paucis mensibus
aute Haruduui niilia hominum (C'C) XXIIll
ad eum uenissent: 131,10; — quae gens
paucis ante mensibus ultro ad Caesarem
legatos miscrat: 3, W, 1; quam (sororeni Cleo-
patrani) j>aucis ante meusibus jjer suos propiu-
quos atqiie amicos regno expulerat: 3, 103, 2.
E. e. praep. : quod illi turbulentissimi supe-
rioribus temporibus tribuni plebis post {oni.
codd.; add. l)t.) octo (octauo f; Ald., A'p.;
duodecimo Ciacc. ; Db.) denique menses
(mense Ald.; Oiacc, Np., Dh.; u. CO) uariarum
(c) actionum respicere ac timere consuerant
(c): 1,5,2.
■iioiiNiira: npqui' mensuras itineruni no-
uerunt: VI 25, 1 ; t certis ex aqua meii-
suris breuiores esse quani iu continenti noctes
(o) uidcbamus: V13,4.
ilioiitiw: mentionem facere ulcs (rei)
n. f'at;io j). 1271 (:i loc).
liivrvator. A. subi.: (adire: IV 20,3 u.
E. ;) t cognoscere: IV 5, 2 w. B. ; \
minimeque ad eos mercatores saepe com-
meant (mercatores commctant Ber.ijf/i') atque
ea, quae ad efiemiuandos animos pertinent, im-
portant: 11,3; t (congredi: 139,1 ii.
dicere;) t '•-cr per Alpes, quo m.agno cuni
l)ericulo magnisque cum (o>». [i) portoriis nier-
catores ire consuerant (consucucrant "/),
patefieri uolebat: 1111,2; t (Ualli ac mcr-
catores) saepe nuiiiero scse iiini his congressos
nc uultiim qiiidem atque aciem oculonim dice-
bant {iiiii. /'■/■., Db.) ferre ])otuisse: 139,1;
t iit, qui siib iiallo (<■•) tenderciit nierc.atores,
lecipicndi siii liicultatcni iioii liaberciit: VI
37,2; t iinportare: 11,3 u. coinmearc;
(IV2, I u. (;.;) t (inferrc: II 15,4 ii.
V.;) 1 \te.: WW,''! u. consuosse; t
(perferre: IV 21, 5 ii. E.;) t (posso: I
39,1 u. dieere;) t Gallorum ae incrca-
torum, (pii iiigenti nuigiiitudinc corporiiiii (lcr-
maiioH . . . esse praed icabant: I ,'i9, I ; t
|)r()ii II iitiare: IV 6,2 u. H. ; 1| (se rcci-
p(Me,) tondere; VI 37,2 u. liabons t
ucniro: 1V5,2 v. \\.\ t multuiiniiic iid
eos nicrcatores iicn ti tiiiit: IV 3, 3.
It. olil.: csl ciiiiii hoc (iullicue coiisiiclii-
l.oxlc, OuoHar, 11.
dinis, uti ... mercatores in oppidis uulgus
circumsistat quibusque ex regionibus ueniant
quasque ibi res cognouerint pronuntiare cogat
([i; cogant a; edd.): IV 5, 2; \ uocatis
(euocatis p; WhiUe) ad se undique mer-
catoribus: IV 20, 4.
C dal.: nullum aditum (o) esse ad eos
(c) mercatoribus; nihil pati uini . . . inferri:
11 15,4; mercatoribus est aditus magis (o) eo,
ut quibus uendant habeant, quam quo uUam
rem ad se importari desiderent : I V 2, 1 ; t
neque iis ipsis [i. e. mercatoribus) quicquam
praeter or.am m.aritimam . . . notum est: IV
20,3; t (uendere: IV 2,1 u. aditus est.)
D. gen.: ex percontatioue nostrorum uoci-
busque Galloruni ac niereatorum . . . timor
omnem exercitum occupauit: 139,1.
E. c. praep.: consilio eius cognito et per
merc.atores perlato ad Britannos: IV 21, 5.
iieque enim temere piaeter niercatores illo
adit (illo adiit a; adit ad illos (i) quisquam:
IV 20, 3.
iiiercatnra: hunc (Mercurium) ad quae-
stus pecuniae mercaturasque liabcre uim maxi-
mam arbitrantur: VI 17, 1.
iiicrcoiiiiarini^: huc D.ardanos, Bessos
|)artini ivierceiiiiarios (afk; (nicrcenarios 01?)),
partim imperio aiit gratia comparatos . . . ad-
iecerat: 3,4,0.
iiierees. A.: factum esse, uti ,ab Aruernis
Sequanisque Gerniani mercede arcesseren-
tur (accersirentur mercede a): 131,4.
15.: (legeni proniiilgauit,) qua mercedes
liabi lationuni aiiiuias conductoribus do-
iiauit: 3,21,1.
iflercnrinH: dcoriim {l'aul: deum X; edd.)
iiiaxime Mercurium colunt. liuius sunt plurima
simulacra, hunc omnium inuentorem artium
ferunt, hunc iiiaruiii atque itinerum ducem,
liunc ad quaestus peciiniae mercaturasque ha-
bere uim inaximam arbitiantur. post liunc
ApolliiKMn . . .: VI 17,1.
iiiereo(r). A. — stipendia inor.: sic se
complures annos illo impcrante meruisse, ul
imllani ignominiam accipercnt: VII 17,5.
B. = diKiium cssc : cum Cimbris et Teutonis
a V,. Mario pulsis non niinorem laudeni exer-
eitus quam ipse impcrator incritus uidcliatur:
I 40, 5; t iiR 'liiis . . . cx co iiuod meru-
orat (eo quod iner. dfl. .\jtit:: \'ii'lb.) odio
ciuitatis motus cxsistat: VI 5,2; t iww
moruissent pracmia ab se dcuicta (iallia ex-
Kiicctarent: VII 34, 1.
('. niercri c. iidiici-I». = loiftluy, £('t'(>j'£-
ibh': beiic, opliiiu' nicrcii ii. beiie ^i. /-•''
3U
563
mereo(r) — messis
564
ii) et b) (3 -\~ 4 loc); t ita se omni tem-
pore de populo Romano meritos esse, ut paene
in conspectu exercitus nostri agri uastari . . .
non debuerint: 111,3; hoc et feci (e) saepe et
saepius milii facturus uideor: ita de me mere-
ris: ap. Cic. ad Att. 1X6^,- t quem
Caesar, ut erat de se meritus et de re publica,
. . . ab octauis ordinibus ad primipilum se
traducere pronuntiauit : 3,53,5.
nieritniii. A. = dignitas; a) ubl.: se
magis consuetudiue (mansuetudine Hartx) sua
quam merito eorum ciuitatem conseruaturum :
II 32, 1 ; quod cum merito eius a se lieri in-
tellegebat, tum (c) magni interesse arbitra-
batur . . .: V4,3.
b) e. praep. : Ciceronem pro eius merito
legiouemque conlaudat : V 52, 3.
B. = beueflcium; a) subi. : suut leuiora:
2, 32, 10 u. e) a).
b) obi. : discedentibus Iiis breuiter sua in
Haeduos merita esposuit: quos et quam hu-
miles accepisset . . . et quam in fortuuam quam-
que in amplitudinem f deduxisset (et in eam
tbrt. amplitudinemque dusisse fj): ViI54, 3. 4;
f sua in illos merita proponit: VII 71, 3.
e) c. praep. ; a) de : qui de meis in uos
meritis praedicaturus (Step/i.: praeiudica-
turus codd.) non sum, quae sunt adliuc et mea
uoluntate et uestra exspectatione leuiora: 2,
32, 10.
[i) pro: (sese) Caesari pro eius meritis gra-
tiam referre : V 27, 11 ; huius opera Commii . . .
fideli atque utili superioribus aunis erat usus
. . . Caesar; quibus ille pro meritis (pro quib.
mer. P) ciuitatem eius immunem esse iusserat
. . .: VII7G, 1; Caesai- magis eos pro nomine
et uetustate quam pro meritis in se ciuitatis
conseruans duas ibi legiones praesidio relinquit:
2, 22, 6.
C. = culpa: eo grauius (se) ferre, quo minus
merito populi Bomani accidissent: 114,1.
inerito = iure: tu quoque tu in summis
(c) , o (c) dimidiate Menander, poneris, et
merito , puri sermonis amator : ap. Suet. uita
Terent. 5.
iiieridiaiins : nacti ocoasionem meri-
diani temporis discessu (meridiano tem-
pore discessus Ciaeo.) eorum . . . in proxima
Octauii castra inruperunt : 3, 9, 6 ; — accessum
est ad Britanniam omnibus nauibus meri-
diauo fere tempore: V8, 5; subito meridiano
tempore, cum alius discessisset, alius ex diutino
labore in ipsis operibus quieti se dedisset, arma
uero omnia reposita contectaque essent, portis
se t foras rumpunt : 2, 14, 1 ; Caesar meridiano
fere tempore signo profectionis dato exercitum
edueit: 3,76,3.
uieridies. A. diei parteni signiflcat;
a) subi.: cum iam meridies (ad meridiem p)
adpropinquare uideretur: VII 83,8; t
adeundi tempus definiunt, cum meridies {Q;
Kctt. edd.: meridie ABMp; Sehn.) esse uidea-
tur: VII 83, 5.
b) abl. : sed meridie . . . repente ex omnibus
partibus (c) ad pabulatores aduolauerunt: V
17,2; Teutomatus . . . subito in tabernaculo
oppressus, ut (ubi N) meridie conquieuerat :
VII 46, 6; (VII8;i,5 u. a).)
e) e. praep. : a) a : cum a meridio prope ad
solis occasum dubia uietoria pugnaretur: VII
80,6.
p) ad: (VII 83, 8 u. a);> magno aestu — nam
ad meridiem res erat perducta: 3,95,1.
7) eireiter : circiter meridiem exercitum in
castra reduxit : I yO, 2.
B. eaeli regioneni signil'. : huius lateris alter
angulus, qui est ad Cantium, . . . ad orientem
solem, inferior ad meridiem spectat: V
13,1.
nieritniu u. luereo p. 563.
nierx : frumeuti quod inuentum est in pu-
blicuni conferunt; reliquaa merces commeatus-
que ad obsidiouem urbis . . . reseruant: 1,
36,3.
M. (Valerins) Messala: is M. Messala
[et] M. (c) Pisone consulibus . . . coniuratio-
nem nobilitatis fecit . . . : I 2, 1 ; quoniam M.
Messala (messalla £'), M. (c) Pisone consuli-
bus senatus censuisset, uti: 135,4.
Me»!isana: L. Nasidius . . . freto Sicihae
. . . peruehitur adpulsisque Messauam nauibus
atque inde propter repentinum terrorem prin-
cipum ac senatus fuga facta ex naualibus eorum
uiiam deducit: 2, 3, 2 ; cum esset Caesaris classis
diuisa in duas partes, dimidiae parti praeesset
P. Sulpicius praetor Vibone (c) . . ., dimidiae
M. Pomponius ad Messanam, prius Cassius
ad Messanam (prius Cass. ad Mess. om. af)
uauibus aduolauit, quam Pomponius de eius
aduentu cognosceret: 3,101,1; tantusque eo
facto timor incessit, ut cum esset legio prae-
sidio Messanae, uix oppidum defenderetur ....
sed oportunissime uuntiis adlatis oppidum est
(e) defeusum: 3,101,3.4.
(niessis : (tribuui pl.) de sua salute septimo
die cogitare coguntur, quod illi turbulentissimi
superioribus temporibus tribuni pl. f octo deni-
que menses uariarum actionum (peracta deni-
que messe nefariarum actionum Eell.) respicere
ac timere consuerant (e): 1,5,2.)
565
met (nosmet) — meus
566
met (nONniet): quasi uero, inquit ille,
. . . non necesse sit nobis Gergouiam conten-
dere et cum Aruernis nosmet coniungere: VII
38,7.
Ii. (Caeciliii!!i) Metelln»: subicitur
etiam L. Metellus tribunus plebis ab inimicis
Caesaris , qui hanc rem distrahat reliquasque
res, quascumque agere instituerit, impcdiat.
cuius cognito consilio . . .: 1,33,3.
nietior n. Irnnieutnm p. 1S39 (S loc).
Metio!>iednni. VII 58, 2 metiosedum
est in a corr., fk, (melioseduni in u pr.,) metio-
sedem inh'^, mellodunum in AQB%\ meUe-
(lunum in B corr., M (melodunum in a^) ; 58, 6
metiosedo in fj , melloduno in AQ (beI16
dimo in Q pr.) , am&clo done in B', am & do-
done in M, ameclo done in B'^ ; GO, 1 metio-
sedo in AQ^, ameclodone in Mpr., amello-
done in Meorr., amedodone /« B; 01,5 manu
metiosedum in AQ^, manum etlosedum in
B. manu et losedum in M. — Np. ct Fr. scripse-
runt Meloduuum; Vielli. Caesarem scripsisse
Mecletodunuin opinafur.
eodem quo uenerat itinere Metiosedum (c)
peruenit. id est oppidum HeTionuni in insula
(silua add. ABM) Sequanae (^equane AQ;
sequana BM^) positum : VII 58, 2. 3 ; hostes re
cognita ab iis, qui (AQ^; qui a BM) Metio-
sedo (c) fugerant ( profugerant p ; Sehn. ),
Lutetiam incendi (c) . . . iubent: VII 58, 6;
naues , quas Metiosedo (AQfi; a m. BM) de-
duxerat, singubis cquitibus Romanis attribuit:
VII (>0, 1; parua manu Metiosedum ucrsus
raissa . . . reliquas copias contra Labienuni
duxerunt: VII 61, 5.
M. Metin»: commodissimum uisum est
. . . Procillum . . . ad eum (Ariouistum) mit-
tere et M. (B'; om. a; marium a; marcum
M^fh) Metium (M'fh; titium ABM^; titum Q;
mettium B-a) , qui hospitio Ariouisti uteb.atur:
147,4; cf. § 5. (5; item M. Metius (mettius B-)
repertus et ad eum reductus est: 153, H.
nieto : dispersos tlopositis armis in metendo
occupatos subito adorti: IV 32, 5.
iiietoi* : cum . . . Ponipeius constitisset
castraque mctari iussisset: 3,13,3.
ITIetroitoliN : ciislni iiKuiil et Metropolim
uciiit: 3,80,(1.
Mt^tropolitae: Mctropolitae primo (c)
. . . isdom |icrmoli rumonbus portas clause-
runt muroHqiic iinnatis (•(iniplciicrunt, sed pciatoa
casu ciuitatiK (ionipliciisis \i' cognito ... por-
tas apcriicrunt. quibiis diligentissime conser-
uatis coulata fortiina Mctropiilitnni ciiiii ciihu
Gomphensium nulla Thessaliae fuit ciultas . . .,
quin Caesari parerent (CC): 3,81,1.2.
nietntii. A. = tiraor; a) subi.: Scipionem
eadem spes . . . impellit, . . . simul iudicio-
rum metus: 1,4,3.
b) obi. : (at lucem multum per se (luce mul-
tum posse Paul) pudorem . . ., multum (metum
Paul) etiam tribunorum mil. . . . praesentiam
adferre: 1,67,4;) t ut Germanis metum
iniceret: IV 19,4; f hoc maxime (c)
ad uirtutem excitari putant, metu mortis
neglecto: VI 14,5; t ne omnino metum
reditus sui barbaris tolleret: VI 29,2; metus
e ciuitate tollatur: 1,9,5.
c) abl.; a) causae: Cassiuellaunus . . . onini-
bus (e) uiis (c) . . . essedarios ex siluis emitte-
bat et magno cum periculo nostrorum equitum
cum iis confligebat atque hoc metu latius uagari
prohibebat: V19, 2; nam ut . . . iter in pro-
uinciam couuerteret, id ne nietu quidem (recc;
ut ne metu quidem a; ut nemo tunc quidem
fl) necessario faciundum (c) existimabat: VII
56,2; ut ... alii (ex add. codd.; Xp., Db.; del.
Dt.) metu etiam signa dimitterent: 3,69,4.
fi) instr. : huius modi res aut pudore aut
metu tenentur (tolluntur Kindsch.); quibus
rebus uox (lux Kimhch.) maxime aduersaria
est: 2,31,7.
y) separat.: si paruo labore . . . omnem
Italiam metu liberare possint: 1,9,1.
d) c. pruep. ; a) (ex: 3,69,4 ti. c) a).)
[i) siue: de Germanorum discessu . . . cer-
tiores facti sine metu traus Ehenum in suos
uicos remigrauerant (c): IV 4,6; licere illis
incolumibus (o) per se . . . quascumque in (c)
partes uelint sine metu proficisci: V41,6.
It. metn = luetu oblato, timore iuiecto:
principes Galliae sollicitare . . . hortarique
coepit, uti (e) in contiuenti remanereut; metu
territare (m. t. om. fi): non sine causa fieri,
ut Gallia omni nobilitate spoliaretur: V6,5;
(19,2 u. A. c) a).)
iiieiiM: amitae meae luliae maternum
genus ab regibus ortum . . . est: ap. Suct. (>;
1 cum Furnium nostrum taiitum uidisscni neque
loqui neque audire meo commodo potuisscm:
ap. Cic. ad Alt. IX (i .4; t quid crgo mei
consilii est? VII 77, 12; rationem consilii mei
accipite: 3,86,2; t meuni factum pro-
bari abs te triumpho gaudio (c) : ap. Cic. ad
Att. 1X16,2; si non fortuiiae obseeutus uide-
beris . . . ncc causam secutus . . ., sed meum
aliquod factum condenuiaiiisse : ap. Cic. ad Atl.
X 8 /J, 1 ; t 'onti ""tioni meae broui-
tatique littorarum ignosces: ap. tVc. (ul Atl.
36»
567
meiis — milcs (A. ii))
568
IX 6 A; t scilicet meo (et meo M; et del.
Man.) instituto usus sum et eum statim
missum feci : ap. Cic. ad Att. IX 7 C, 2 ; 7
sequimini me, inquit, manipulares mei qui
luistis: 3,91,1; t qui de meis in uos
nieritis praedicaturus (c) non sum, quae sunt
adhuc et mea uoluntate et uestra exspectatione
leuiora : 2, 32, 10 ; 1[ uestrum uobis bene-
ficium remitto, mihi meum nomen restituite
{af; restituite nomen Ohl; Db.), ne ad contu-
meliam honorem dedisse uideamini: 2,32,14;
t ego certe meum rei publicae atque imperatori
offioium praestitero: IV 25,3; t 'am
duo praefecti fabrum Pompei in meam pote-
statem uenerunt: ap. Gic. ad Att. 1X7 C, 2;
^ ego fratribus atque omnibus meis propin-
quis interfectis doiore prohibeor: VII 38,3;
T consilio uestro utar libenter et hoc libentius,
quod mea sponte facere constitueram , ut
quam lenissimum me praeberem: ap. Cie. ad
Att. IX 7 C, 1; Tf frustra, inquit, meae
uitae subuenire conamini, quem iam sanguis
uiresque deficiunt: VII 50, 6; tu explorato et
uitae meae testimonio et amicitiae iudicio
neque tutius neque honestius reperies quicquam
quam: ap. Cic. ad Att. X8-B, 2; Tfuolun-
tas: 2,32,10 u. meritum.
miles. A. subi.; a): (abigere: VII 17,
3 u. carere;) ^ (accedere: 3,110,3 ti. E.
colUgere;) 1 (accipere: IV 37,3 u. occi-
dere; V9, 7 u. expellere; 1,45,2 u. progredi;)
II admodum fiiit militum uirtus laudanda, qui
uectoriis grauibusque nauigiis non intermisso
remigandi labore longarum nauium cursum ad-
aequarunt (-quauerint [i>: V8,4; 1[ (ad-
ferre: 1,87,2 u. adire; cum (milites?) laboris
sui periculi5»(c testimonium adferre uellent,
milia sagittarum circiter XXX in castellum
coniecta Caesari renuntiauerunt {dett. ; Db., Dt. ;
renumerauerunt NOfhl; remun. a; numeraue-
runt Ciacc: enum. Kocli): 3,53,4;) 1
(adicere: V 9, 7 u. capere;) l(adigere:
VII 17, 3 n. carere;) Tf totis uero castris
milites circulari . . ., centuriones (c) tribunos-
que militum adire atque obsecrare, ut per eos
Caesar certior fieret, ne labori suo neu periculo
parceret: 1,64,3; quascumque postea controuer-
siiis inter se milites habuerunt, sua sponte ad
Caesarem in ius (in ius Ouilielinus ; intus -v;
euntes Hartx) adierunt (adferunt Hartx): 1,
87,2; t adnare: 2,44,1 ii. peruenire;
t neque finem prius sequendi (uiilites) fece-
runt, quam muro oppidi portisque adpro-
pinquarunt (-arent P) : VII 47,3; nostri
milites . . . constiterunt, ne consumptis uiri-
bus adpropinquarent : 3,93,1; 1 nostri
milites dato signo cum infestis pilis (c) pro-
cucurrissent (procurrissent 01) atque animum
aduertissent (animadu. 01; Np., Dt.) non
conciuri a Pompeianis, . . . cursum represse-
runt: 3,93,1; 1i agere: (VII 52, 1 u.
iudicare;) illius denique exercitus milites (ofti-
ciiun suum praestitisse) , qui per se de con-
cilianda pace egerint, qua in re omnium suo-
rum uitae consulendum putarint: 1,85,2; —
milites . . . et ex inferiore loco aduersus cliuum
(e) iQcitati cursu praecipites Pompeianos ege-
runt (gerunt ahl) et terga uertere coegerunt:
3,46,5; t (animaduerterc: 3,93,1 u.
aduertere;) 1 quo liberius a (c) periculo
milites aquareutur: 3,66,6; t (omnes-
que (milites?) se iam (iam se Ohl) ab equitatu
circumueniri arbitrabantur: 2,34,6;) If
(arcessere: 3,110,5 «. consuescere;) 1
ardere: 3,90,4 u. F. a) dare; 1 arri-
pere: V33, 6 u. (i. b) quisque; t milites
positis scalis muros asceudunt, sed moniti a
Brundisinis, ut uallum caecum fossasque caue-
ant, subsistunt: 1,28,4; t (milites . . .
obsecrare, . . . ne . . . parceret: paratos esse
sese, posse et audere (posse et aud. del. Paul)
ea transire flumen, qua traductus esset equi-
tatus: l,64,3;i t audire: 139,7 u. ferre;
(VII 47, 2 u. E. retinere; 2,12,1 ib. auertere;)
t (augere: 3,110,5 u. consuescere.)
at milites legionis septimae testudine facta et
(o?K. P) aggere ad munitiones adiecto locum
ceperunt: V9,7; (VII 46,5 ii. (r. a) manus;)
1,44,1 ib. pugna; 3,76,2 ti. relinquere; milites
. . . soluerunt impetuque faeto in Cassianam
elassem quinqueremes (e) duas . . . ceperunt:
3,101,6; t ut complures dies frumento
milites caruerint et pecore ex (c) longinquio-
ribus uicis adacto (abacto Ciacc.) extremam
famem sustentarint ( IK/«7/e; -renteofW. ; edd.):
VII 17,3; 1 cauere: 1,28,4 ti. ascendere;
t (eo magis timidos perterrent milites. .alii (per-
terrent. milites alii Eus.m.) cuneo facto ut
celeriter perrumpant ceuseut, ... reliquos
seruari posse confidunt; alii, ut iu iugo con-
sistant atque eundem omnes ferant casum: VI
40,2.3;) 1 sinistro cornu milites, cum ex
uallo Pompeium adesse et suos fiigere cerne-
rent, . . . sibi consulebant: 3,69,4; t
totis uero castris milites circulari et dolere
hostem ex manibus dimitti: 1,64,3; t
cum sua quisque miles circumspiceret,
quid secum portare posset (-sit [i), quid ex
instrumento hibernorum relinquere cogeretur:
V31,4; t circumuehi: 3,63,6 «. iacere;
569
mUes (A. a))
570
1f (ci rcumuenire: 1116,2 u. interficere;) t
(et uoce et manibus uiiiuersi (milites?) ex uallo,
ubi constiterant , significare coeperunt, ul
statim dimitterentur: 1,86,2;) *l hunc ex
primo ordiue pauci Caesaris consecuti milites
consistere coegerunt: 1,13,3; ueteranae legio-
nis milites . . . tractandis condicionibus et
simuhitione tleditionis extracto primo noctis
tempore gubernatorem in terram nauem eicere
cogunt: 3,28,5; 4G,5 «. agere; 1[ cogi-
tare: (2,34,6 ii. G. a) auinnis;) 3,95,3 u. E.
[>erterrere; f cognoscere: VII 38,2 u.
C ; (2, 12, 1 u. E. auertere ;) libenter etiam
(milites) ex perfugis cognoscebaut (audiebant
f) equos eorum tolerari: 3,49,3; 1[ cohor-
tari: VI40, 4«. F. a) praeponere; discedeuteni
. . . uuiuersi cohortantur, . . . (ne) dubitet . . .
suam (ideui uirtutemque experiri : 2,33,2; 1]
ipsi (milites) . . . in locuui iniquum progressi
rursus resistentes (c) hostes redintegrato proelio
in fugam coniecerunt (dederunt (i): II 23,
2 ; (milites) ex hominum milibus amplius tri-
ginta . . . plus tertia parte interfecta reliquos
perterritos in fugam coiciuiit: III 6, 2; milites
lcgionis VIIII. (VIIII. del. GruL; Db.) subito
conspirati (constipati Faern.) pihi coniecerunt:
3,46,5; t (committere: 1121,2 ti. E.
perturbare;) t legionis nonae et decimae
milites . . . pilis emissis . . . Atrebates . . .
celeriter ex loco superioro iu (lunien compule-
runt: 1123,1; t illi (milites) subito ex
omnibus partibus euolauerunt murumque cole-
riter compleuerunt: VII 27, 3; (3,63,6 ■«.
iacere;) t tegimenta galeis milites ex
uiminibus facere atque aggercm iubet compor-
tare: 3,62,1; t (tantaque inter cos (mili-
tes?) dissensio exsistit, ut manum conscrere
atque arniis diinicaie conentur: 1,20,4;) t
(conciliare: 1,85,2 «. agere;) 1 con-
clamant legionis XIII. ... milites . . . sese
jiaratos es8e impeiatoris sui tribunoriinique
plebis iniurias defeiidere: 1,7,7; Caesar . . .
contionatiiH apud milites . . . conclamantibus
omnibus, imperaret quod uellct, quo(lcuini|uc
inipfrauisset se aequo animo essc facturos , . . .
iiaues soluit: 3,6,2; t cuin ad arnia mili-
tcK concurrisscnt uehementerque ibi pugna-
tiim osset: 11122,4; 1,44,1 u. G. a) pugna;
1 (conferre: 1125,1 u. essc impcdiniento;)
1 conficcrc: (VI39,1 n. exaudiiv;) 1,68,2
u. K. Hublcuurc; ipsi (milites) idonouui locum
nacti icliquani noctis pHrtcm ibi confccerunt:
3,28,6; (.'i, 47, 6 ii. rccordari;) i| (con-
fidero: Vi40,2 ii. censere;) 1 confir-
mare: 2,34,5 u. tonoro; f conflictari:
3, 28, 5 u. putare; 1 (protinusque omnes
(milites ?) ducibus usi centurionibus tribunisque
militum in altissimos montes . . . confuge-
runt: 3,95,4;) t milite.s . . . ita inter se
per tribunos (c) militum . . . conloquun-
tur: 1,20,1; t cum reliqua administraren-
tur centurionibus et paucis mihtibus intro-
missis, qui arma iumentaque conquirerent:
VII 12,4; mihtes . . . procedunt et quem quis-
que in castris notum aut municipem habebat
conquirit atque euocat: 1,74,1; 1[ mUites
equitesque conscendere naues (c) iubet: V
7,4; his paratis rebus milites silentio naues
conscendere iubet: 1,27,5; cum omnes milites
naues conscendissent : 1,27,6; contionatas
apud milites, . . . impedimeuta in Italia relin-
querent, ipsi expediti naues consceuderent: 3,
6, 1 ; milites . . . sua sponte naues conscende-
ruut et a terra soluerunt: 3, 101,6; t cou-
sequi: 11119,4 u. occidere; (VII 47, 3 u. exi-
stimare;) 1,13,3 ti. cogere; 1,64,8 u. J. h);
f (conserere: 1,20,4 ti. conari;) t con-
seruare: 1,84,3 tt. F. a) suscensere; f
(legionem effecerat) unani ex Creta et Mace-
douia ex uetcranis militibus, qui dimissi a
superioribus impeiatoribus in his prouinciis
consederant: 3,4,1; t milites, ut iii
sinistra parte acie constiterant, . . . com-
pulerunt: 1123,1; IV 24, 2 u. pugnare; (VI 40,
3 ti. censere;j VII 52, 1 «. E. retinere; (1,86,2
u. coepisse;) sed nostri milites . . . usu periti
ac supcrioribus pugnis exercitati sua sponte
cursum represseruut et ad medium fere spatium
constiterunt : 3, 93, 1 ; (neque uero diutius qui
in uallo constiterant (milites?) multitudineni
telorum sustinere potueruut, sed coufecti uul-
neribus locum reliquerunt : 3, 95, 4 ;) t
(conspirare: 3,46,5 u. coicere;) t i^on-
suescere: 1,67,3 ii. E. perterrere; (lii (niilites?)
regum (c) amicos ad mortem (c) deposcere,
hi (c) bona locupletum diripere, stipendii (c)
augendi causa regis domuiii obsidere, regno ex-
pellere alio.^ , alios arcessere uetere quotlani
Alcxandrini exercitus inslituto consuerant : 3,
110,5;) t consulere: 1,67,3 u. E. per-
terrere; (1,85,2 n. agere;) siuistro cormi mili-
tes . . . oodem quo ueucrant receptu ( Vaseos.;
receptui cocM.) sibi consulebant: 3,69,4; t
(consumere: 3,93,1 ii. adpropinquaro ;) t
<lcicctis («'; disiectis y.li; «/(/.^, ut diximus,
antcninis . , . milites suiiiiim ui traiiscendorc
in hoatiiim luiucs coutondcbaii t: 11115,1;
<iuibus ex nauibus cum essent expositi uiilitos
circiter treccnti atiiue in castra coutenderont,
M(uiiii . . . iioii ita inagiio suorum nunioro cir-
571
miles (A. a))
572
cumsteterunt (-stitenint M-a); IV37, 1; t
milites disponit . . . perpetuis uigiliis stationi-
busque, ut contingant iater se atque <c)
omnem munitionem expleant: 1,21,3; ^
interim sub musculo milites uectibus inflma
saxa turris . . . conuellunt: 2,11,3; t
dum miMtes, quos imperauerat, conuenirent:
I 7, 6; 8, 1 u. H. a) perducere; ciuitatibus
milites imperat certumque in locum conuenire
iubet: VI, 6; % (modo conscripti (milites?)
atque usus militaris imperiti ad tribuiuim mili-
tum centurionesque ora conuertunt; quid ab
bis pi-aecipiatur exspectant: VI 39, 2;) •[
atque (c) nostris militibus cunctantibus,
maxime propter altitudinem maris , . . . inquit:
IV 25, 3. ..,
in fugam dare: 1123,2 u. coicere; %
(milites . . . ita inter se . . . conloquuntur: . . .
debere se suae salutis rationem habere: 1,20,
2;) 1 (tanta militum uirtus . . . fuit, ut
. . . non modo f demigrandi (restinguendi
Oiaee.) causa de uallo decederet nemo, sed
paene ne respiceret quidem quisquam, ac tum
omnes acerrime fortissimeque pugnarent: V43,
4;) f ex Gabinianis militibus, qui iam in
consuetudinem Alexandrinae uitae ac licentiae
uenerant et nomen disciplinamque populi Eo-
mani dedidiceraut (JM.,- dedicerant 0; didi-
cerant ;) uxoresque duxerant, ex quibus pleri-
que liberos habebant: 3,110,2; \ cum illi
(milites) orbe facto sese defenderent: IV 37,
2; 1,6,2 u. F. a) persuadere; (1,7,7 u. con-
clamare;) milites . . . luce prima missis ad eos
ab Otarilio equitibus . . . se defenderunt: 3,
28,6; 40,6 ti. E. mittere; 3, 110,4?<. G. a) con-
sensus; t defetisci: VII 88, 6 !«. esse
defessum; T[ (deicere: 11115,1 u. conten-
dere;) ^ si omnino turris concidisset, non
posse (posset fhl; possent N) milites contineri,
quin spe (c) praedae in urbem iurumperent
urbemque delerent: 2,12,4 {yp. 5); 1
(demigrare: V43,4 u. decedere;) %
deponere: 2,28,2 M. E. obsecrare; (3,76,2 u.
relinquere;) t (deposcere: 3,110,5 u.
consuescere;) i; desilire: IV 24, 2 u.
pugnare; (25,3 «. ('.;) | cum militibus
regis conloqui coeperunt eosque hortari, ut suum
officium Pompeio praestarent (-staret NO^x)
neue eius fortunam despicerent (-ret A^O'*):
3,103,4; *; (destringere: 125,2 u.
facere;) \ non inridicule quidam ex militi-
bus decimae legionis dixit: 142,6; milites
Domitianos sacramentum apud se dicere iubet :
1,23,5; 2,28,2 u. E. obsecrare; ^ (dimi-
care: 1,20,4 u. conari;) •[ dimittere:
(3,49,2 u. G. a) uox;) 3,97,1 u. E. occu-
pare; t (diripere: 3,31,4 n. E. confir-
mare; 3,80,6 u. F. a) concedere; 3,110,5 u.
consuescere ;) t praeterea accidit, quod
fieri necesse erat, ut uulgo milites ab signis
discederent: V33, 6; milites, qui lignationis
munitionisque causa in siluas discessissent : V
39,2; milites in itinere ab eo discedunt ac
domum reuertuntur: 1,12,2; 13,4 u. G. a)
pars; Caesar conquiri milites, qui ab eo disces-
serant, . . . iubet: 1,16,1; neque ab eo prius
Domitiani milites discedunt, quam : 1, 22, 2 ; (3,
47,6 u. memiuisse;) t (discere: 3,110,
2 u. dediscere;) t (disicere: 125,2 tt.
facere; 11115,1 u. contendere;) t dolere:
1,64,3 u. circulari; t ipsi (milites) trans-
ire llumen non dubitauerunt: 1123,2; f
ducere: 3,110,2 u. dediscere.
efficere: IV 35,3 u. occidere; quantum la-
bore atque itinere legionarii milites efflcere po-
terant: V19, 3; t (reliqui (milites?) se in
castra recipiunt, unde erant egressi: V37, 4;)
2,35,5 u. iudigere; t (emittere: 125,2
z(. perfringere; 1123,1 ?(. compellere;) t
(eniti: 2,34,5 2«. E. subleuare;) % (enume-
rare: 3,53,4 u. adferr&;) \ mUites . . .
dato signo ex castris erumpereut atque om-
nem spem salutis in uirtute ponerent: 1115,3;
t esse Corfinii: 1,20,1 u. facere; — esse
penes: 1,76,4 u. E. producere; — esse in
castello: 3,53,3 ib. uulnerare; — esse dicto
audientem: 139,7 u. ferre; — nisi crebris
subsidiis ac totius diei labore milites essent
(fuissent?) defessi: VII 88,6; — (esse pa-
ratos: VII 19, 5 u. E. uidere; 1,7,7 u. con-
clamare; 1,64,3 u. audere; 1,71,2 «. G. a)
.animus;) — esse participes: 3, 82, 1 «. uelle;
— cognoscit non decimum quemque (quem-
quam (i) esse reliquum (relictum p) militem
sine uulnere: V52, 2; — (esse praedam: 2,
44, 2 u. E. remittere ;) — ubi suos urgeri signis-
que in unum locum coulatis duodecimae le-
gionis confertos milites sibi ipsos ad pugnam
esse impedimento uidit: II25, 1; — alieno
esse animo: 1,6,2 u. F. a) persuadere; —
milites tamen omnes in armis esse iussit
(iuss. esse h): 3,109,3; — in hoc erant
numero complures Pompei milites: 3,103,5;
t euocare: 1,74,1 «. conquirere; t
euolare: VII 27,3 u. complere; t exau-
dire: V30, 1 «. G. a) piirs; interim confecta
frumentatione milites nostri clamorem exau-
diimt: VI 39, 1 ; (,VII 47, 2 «. E. retinere ;) clare,
ut milites exaudirent, Tuemini, inquit, castra:
3,94,6; t excedere: 1,44,2 «. E. pre-
573
miles (A. a))
574
mere; % milites certiores facit, paulisper
intermitterent proelium ac tantum modo tela
missa exciperent seque ex labore reficerent
(reciperent a') : 1115,3; duasque naues cum
militibus . . . scaphis lintribusque reprehendunt,
reprehensas (deprehendunt, deprehensas 0) exci-
piunt (militesi: 1,28,4; % sub uesperum
(f) Caesar portas claudi militesque ex oppido
exire iussit: 1133,1; uniucrsique, et oppidani
et milites, obuiam gratulantes Antonio exie-
runt: 1,18,2; H existimare: VI 8,3 u.
C. ; sed (milites) elati spe celeris uictoriae . . .
nihi! adeo arduum sibi esse (om. (i) existi-
mauerunt (existiniabant ,'i' , quod non uirtute
consequi possent: VII 47,3; id ipsum sui fal-
lendi causa milites ab hostibus factum existi-
mabant: VII 50, 2; (licentiam (eorum se) adro-
gantiamque repreliendere , quod plus se quam
imperatorem de uictoria atque exitu rerum sen-
tire existimarent: VII 52,3;, Labienus milites
cohortatus, ut suae pristinae uirtutis . . . retine-
rent memoriam (mem. ret. [i) atque ipsum Cae-
sarem, cuius ductu saepe numero hostes supe-
rassent (-asset B^), praeseutera (c) adesse existi-
marent: VII 62, 2; 1,44,2 u. E. premere; 1
(milites locum ceperunt) eosque ex siluis ex-
pulerunt paucis uulneribus acceptis: V9, 7;
(3,110,5 u. cousuescerc ;) t explere: 1,
21,3 tc. contingere; % indignantes milites
(indignatis militibus a) Caesar, quod conspec-
tum suum hostes perferre (c) posseut . . ., et
signum proelii exposcentes edocet: VII 19,
4; 3,90,4 u. F. a) dare; f exspectare:
VI 39, 2 u. conuertere; atque onines milites in-
tenti (omnium militum int. aninii [i; Sclm.)
pugnae (o) proucntum cxspectabiint: VII 80, 2;
1,86,1 ii. ¥. b) iucundus; f exstare: V
18, 5 ti. ire ; t (milites) diebus XXV
aggerem . . . altum pedes LXXX exstruxe-
runt: VII 24, 1; t (extrahere: 3,28,5 u.
cogere;) Tf (exuere: 1116,3 u. se reeipere.)
ea (phalange) disiecta gbuliis destrictis in eos
inipetum fecerunt (milites): 125,2; (milites)
quod iussi sunt faciunt ac subito oninibus por-
tis eruptionc facta ncque cognoscendi quid iieret
neque sui colligendi Iioslibus facultatcm relin-
(luunt: III 6,1; (IV 37, 2 u. defenderc; V 9, 7
u. capere; VI 40,2 u. censere;) VII 47,3 u. ad-
propiiKiuare; (liuulg;ito Doniitii consilio milites,
(|iii cniiit Corliiiii, prinio {(■) uesperi socessionoiii
faciunt: 1,20,1; (41,4 u. E. prohibere;) 1,54,
1 u. V. a) imperare; (2,13,4 n. ferre;) 2,15,1
u. iiiHtitnere; (3, 6, 2 «. conclamare;) oinnes fero
milites aiit ex coactis aut . . . cx coriis lunicas
aut tcgiuieiita fccenint, quibus lelu uitarent: 3,
44,7; 62,1 u. comportare; (3,101,6 u. caj>ere;)
% non fore dicto audientes milites neque propter
timorem signa laturos: 139,7; (milites . . .
confirmat : quod detrimentum . . . sit acceptum,
hoc aequiore animo ferundum (c) docet, quod:
V52,6; VI 40, 3 u. censere;) 1,86,1 u. F. b)
iucundus ; quod se facturos (milites) minaban-
tur, aegreque tunc sunt retenti, quiu *jn oppi-
dum inrumperent , grauiterque eam rem tule-
rimt: 2,13,4; 28,3 «. E. obsecrare ; (3,31,4 u.
G. a) uox;) militesque adhortatiis, ut aequo
animo laborem ferrent: 3, 41,5; sed tamen haec
singulari p.^tientia milites ferebiint: 3, 47,6; 73,
2 11. E. terrere; 3, 101, 6 il>. relinquere; — ferri:
2,12,1 u. E. auertere; 1 fugere: 3,71,
4 u. solere; t (fundere: 1116,3 u. se
recipere.)
gerere: (3,46,5 u. agere;) (3,97,1 u. E.
occupare;) t gratulari: 1,18,2 u. exire.
habere: 139,5 «(. E. perturbaie; V33, 6 u.
(;. I)) quisque; VI 8,3 u. C; (1,20,2 u. debere;)
1,74,1 u. eonquirere; 1,87,2 u. adire; crebra-
que inter se conloquia milites habebant, neque
ullum interim telum per pactiones loquentium
traiciebatur: 3,19,1; pecus (CC) uero . . . magno
in honore (milites) habebant: 3,47,7; niilites
. . . ueriti, ne angustiis intercludercntur, cum
extra et intus hostem haberent, . . . sibi con-
sulebant: 3,69,4; 110,2 «. dediscere; 1
ilU . . . adininistrantibus M. Antonio et Fufio
Caleno multum ipsis militibus hortautibus
neque uUum periculum pro salute Caesaris
recus.intibns . . . naues soluunt: 3,26,1.
siniul nauibus circuniuecti luilites (del. Paul)
in exteriorem (c) uallum tela iaciebant,
fossaeque (fossasque Paul) aggere complebau-
tur (-plebant Paul): 3,63,6; t (incen-
dere: IV 35,3 ?i. se recipere;) Tf ad proe-
lium egressi Curionis milites iis (c) rebus iu-
digebant, quae: 2,35,5; t iudignari: VII
19, 4 («. exposcere; % centurionibusque nomi-
uatim appellatis reliquos cohortatus milites (dcl.
Eujisn.) signa inferre et niaiiipulds laxare
iussit: 1125,2; (2,2,6 u. reicere ;) 1 niilites
nostri pristini dici perfidia incitati in castra
inruperunt: IV 14,3; ne sub ipsa profecti(me
niilites *in oppidum inrumperent : 1,27,3; 2,
12,4 u. delere; 2,13,4/(. ferie; t insequi:
1123,1 u. interficere; 1,45,2 u. progredi; t
iusilire: 152,6 u. E. reporire; 1 (milites)
aggerem noui generis . . . lacere iustitue-
runt: 2,15,1; 1 cum . . . promeroutur
(milites) suaque omnia impedimentu atquo om-
nes fortunas connagran- i iitollegeren t: V 43,
4; Ti militcs . . . (AticbHtos) transire
575
miles (A. a)^
576
conantes insecuti gladiis magnam partem eorum
impeditam interfecerunt: 1123,1; eos . . .
undique circumuentos interficiunt (milites): III
6,2; (cf. coicere 1116,2;) 2,13,3 >i. E. per-
mouere; (3,28,6 n. se recipere;) % (in-
terire: 1,64,7 u. E. subleuare;) \ i n-
termittere: 1115,3 ti. excipere; |V8,4 «.
adaequare; 3,93,1 u. mittere;) ^ inter-
pellare: 2,33,1 it. E. permouere; ^ in-
ueterascere: 1,44,3 u. E. mouere; ^
ea celeritate atque eo (c) impetu milites ieruut,
cum capite solo ex aqua exstarent, ut: V 18,
5; (1, 87, 2 u. adire; 3, 31, 4 «. fi. a) uox ;) 1
cupiditatemque militum reprehendit, quod sibi
ipsi iudica uissent, quo procedendum aut
quid agendum uideretur: VII 52, 1; ^
iurare: 1,76,3 «. E. producere.
laxare: 1125,2 it. inferre; 1 (lignari:
3,76,2 u. progredi;) ^ milites uero palam
inter se loquebantur, quoniam talis occasio
uictoriae dimitteretnr, etiam cum uellet Caesar,
sese non esse pugnaturos : 1,72.4; 3,19,1 u.
habere.
meminerant (milites) ad Alesiam maguam
se inopiam perpessos, multo etiam maiorem ad
Auaricum maximarum [se] gentium uictores
discessisse («. CC): 3,47,6; t optime
mereri: 1,72,2 u. E. uulnerare; t mi-
nari: 2,13,4 u. ferre; \ mittere: (125,
2 tt. perfringere ;) nostri milites . . . paruo . .
intermisso temporis spatio ac rursus renouato
cursu pila miserunt celeriterque . . . gladios
strinxerunt: 3,93,1; (95,3 ?<. E. perterrere.)
uancisci: 1,74,1 zi. procedere; 3,28,6 u.
conficere; * (milites,) si sese interfici nol-
lent, arma ponere iusserunt: IV37, 1; •"
numerare: 3,53,4 u. adferre.
obsecrare: 1,64,3 u. adire; % obsidere:
3,110,5 u. consuescere ;) *^ quos impeditos
(c) integris uiribus milites nostri consecuti
raagnum numenun eorum occiderunt: III19,
4; quos tanto spatio secuti (nostri milites),
quantum (c) cursu et uiribus efficere potuerunt,
complures ex iis occiderunt: IV 35, 3; (uostri
milites) paucis uulneribus acceptis complures
ex his occiderimt: IV 37,3; ^ occurrere:
3,92,2 u. E. retinere; % (omittere: 3,
95,3 ib. perterrere;) ^ opponere: 3,73,
2 u. E. terrere; ^ Caesar . . . milites
cohortatus est, ut beneficio fortunae uterentur
ca.str.ique oppugnarent: 3,95,1.
(pabulari: 3,76,2 u. progredi;) ^ (et
Cenabensi (c) caede et labore operis incitati
. . . non mulieribus, non infantibus peperce-
runt (milites?): VII 28, 4;) *, qui (milites),
etsi magno aestu — nam (aestu fatigati, nam
01) ad meridiem res erat perducta — tamen
ad omnem laborem animo parati iniperio paru-
erunt: 3, 95, 1; ^ reliquos . . . in fugam
coiciunt ac ne in locis quidem superioribus
consistere patiuntur (milites): 1116,2; ^
ubi (milites) . . . suam uirtutem inrisui fore
perdolueruut . . ., .iggerem noui generis . . .
facere instituerunt: 2,15,1; ' milites e
loco superiore pilis missis (emissis Ciacc.) facile
hostiura phalangem perfregerunt: 125,2;
^ perfugere: 2,18,3 u. G. a) numerus; cum
paene cotidie a Pompeio ad Caesarem perfuge-
rent, uulgo uero uniuersi (del. Ciaec.) in Epiro
atque Aetolia con.scripti milites: 3,61,2; ^
ut potius in siluis Gallorum uita quam legio-
narius miles periclitetur (-taretur !i): VI
34,8; T perire: VI 40,8 ». (J. a) pars;
^ (milites . . . cordoquuntur : obsideri se a Cae-
sare . . . ; ducem suum Domitium , cuius spe
atque fiducia permanserint, . . . fugae con-
silium capere: 1,20,2;) \ (perpeti: 3,
47,6 u. recordari et meminisse;) ^ per-
rumpere: (VI 40,2 u. censere;) VI 40,4 u.¥.
a) praeponere; ^ persequi: VIO, 1 u.
E. mittere; ^ (perterrere: 1116,2 «.
coicere;) ^ incolumesque (milites) ad unum
omnes in castra perueniunt: VI 40,4; 40,8
u. G. a) pars; milites dato signo celeriter ad
munitionem perueniunt eamque transgressi trinis
castris potiuntur : VII 46, 4 ; reliqui (milites) .id
Caesarem perueniunt, atque una cum iis de-
prensus L. (c) Pupius . . . adducitur: 1,13,4;
imilites) longo itinere ab his circumducti ad
portum perueniunt: 1,28,4; ut pauci mUites
patresque (f) familiae (milites tribunique mili-
tum Paul), qui aut gratia aut misericordia
ualerent aut "ad naues adnare possent, recepti
in Siciliam incolumes peruenirent. reUquae
copiae ...: 2,44,1; r: petere: (II 20,1
u. E. arcessere;) V33, 6 u. G. b) quisque; VI
8,3 it. C. ; sui laboris milites semper euentu
beUi praemia petiuerunt: 2,32,10; T po^
nere: 1115,3 u. erumpere; IV 37,1 u. noUe;
(1,28,4 u. ascendere;) t portare: V31,
4 ?/. cireumspicere; ^ quod ^milites) supe-
rioribus proeliis exercitati quid fieri oporteret
non minus commode ipsi sibi praescribere quam
ab aUis doceri poterant: 1120,3; quo facilius
imilites) gladiis uti possent: 1125,2; uti . . .
diutius sub pellibus niUites contineri non pos-
sent: 11129,2; IV 35,3 u. occidere; V19,3 u.
efficere; V31,4 u. circumspicere; (VII 47, 3 u.
existiraare ;) VII 52, 1 u. E. retinere; (1,64,3
u. audere;) 2,12,4 u. delere; 2,44,1 ii. per-
577
miles (A. a))
578
I
uenire ; 3, 2, 2 u. E. transportare ; (3, 95, 4 u.
consistere;) t potiri: VII 46, 4 u. per-
uenire; stetisse per Trebonium, quo minus op-
pido potirentur (milites) uidebatur: 2,13,4;
(quibus rebus eflectis cohortatus milites docuit,
quantum usum haberet . . . potiri oppido pleno
atque opulento : 3,80,5;) t praedari:
VII 46, 5 «. (i. a) manus; t praeponere:
3.73.2 u. E. terrere; t praescribere:
1120.3 u. posse; t praestare: VI 8, 3
u. C; reliquos enim omnes officium suum
praestitisse: se, qui . . .; exercitum suum, qui
. . .; illius denique exercitus milites, qui: 1,
85,2; 3,103,4 u. despicere; t probare:
VI 40, 4 u. proficisci; f procedere: II
20,1 u. E. arcessere; (VII 52, 1 u. iudicare;)
quorum discessu liberam nacti milites conlo-
quiorum facultatem uulgo procedunt: 1,74,1;
t procurrere: 1,44,1 u. G. a) pugna; primo
Afraniani milites (mane Kindsch.) uisendi causa
laeti ex castris procurrebant contumeliosisque
uocibus prosequebantur (perseq. f: nostros se-
quebantur Kintl.sc/i.) : 1, 09, 1 ; 3, 93, 1 tt. aduer-
tere; t (prodere: IV25,3 u. C.;) t
(in contuberniis ceuturiones niilitesque (H.
Schneulcr; in contub. commilitesque codd.) non
nuUi grauiora proferebant {aM. Heller): 2,
29,4;) t (quae (mulieres) in proelium
proficiscentes ( milites cidd. B-^) passis
manibus flentes implorabant: 151,3;) hoc ueteres
non probant militcs, quos sub uexillo una pro-
fectos docuimus: VI40,4; VII 38, (1.) 2 m. C;
t progredi: 1123,2 ii. coicere; his (c) {i. e.
militibus equitibusque) aliquantum itineris pro-
gressis . . . equites a Q. Atrio . . . uenerunt:
VIO, 2; (VII 40, 4 u. E. permouere;) raonet, ut
contineant milites , ne studio pugnaudi aut spe
praedae longius progrediantur: VII 45,8; nonae
(c) legionis niilitcs clati studio, dum sarcire
acceptum detrimentum uolunt, temere insecuti
longius fugientes iu locum iniquum progrediun-
tur et sub montem (e) . . . succedunt: 1,45,
2; eius milites, quod ab opere integris muni-
tionibuB uacabant, alii lignandi pabulandique
cautia longiuH progrcdicbiiiitur, alii: 3, 7(i, 2;
t properare: V 33, G u. (J. b) quisque; 2,
39,3 M. C; t (eo** fugientes longius Cae-
«ar prosequi (militcs) uetuit: V9,8;) 1,69,1
n. procurrere; eum electi (laeti J'aul) milites cir-
citer (jXX uoluiitarii (uoluntariae /*/) oiusdcm
centuriH(! sunt proHccutl: 3,91,3; 1 pu-
gnarc: (11124,5 u. E. oflicere;) mililihus autem
. . . impcditiH maMibuH, magno ct graui onoro
armorum oppressis (pressiH (i; clcl. Miulii.) simul
el dc (c) nauibuB desiliondum ot in Huclibus
l.nxid. ('RnHar. II.
consistendum et cum hostibus erat pugnandum:
IV 24, 2; interim nostri milites impetum ho-
stium sustinuerunt atque amplius horis quat-
tuor fortissime pugnauerunt : IV 37, 3 ; V 43, 4
u. decedere; (VII 45, 8 u. progredi;) 1,44,1 u.
(;. a) pugna; (1,72,4 u. loqui;) 2,28,3 u. E.
obsecrare; (2,41,3 u. F. a) deesse;) t pu-
tare: 1,85,2 u. agere; ueteranae legionis mili-
tes item (Of; idem Naht; itidem Heins.) con-
flictati et tempestatis et sentinae uitiis neque
ex pristina uirtute remittendum aliquid puta-
uerunt et (c) : 3, 28, 5.
sic omnibus hostium copiis fusis armisque
exutis (milites) se in (c) castra (c) munitiones-
que (c) suas recipiunt: III 6,3; (nostri mili-
tes) omnibus longe lateque aedificiis incensis
se in castra receperunt : IV 35, 3 ; (V 37, 4 u.
egredi; VII 52, 1 u. E. retinere;) hinc se reci-
pere cum uellent (militesj, rursus illi ex loco
superiore nostros premebant: 1,45,3; (ueteranae
legionis milites) non nullis eorum interfectis in-
columes se ad nostros receperunt: 3,28, 6; t
recordabantur enim (milites) eadem (c) se
superiore anno in Hispania perpessos labore et
patientia maximum bellum confecisse: 3,47,6;
t recusare: VII 19, 5 u. E. uidere; 3,26,1 u.
hortari; non, illis (illi Glark.) hordeum cum
daretur, non legumina recusabant: 3,47,7;
t (redintegrare: 1123,2 u. coicere;) t
referre: 1,44,2 u. E. premere; t se re-
ficere: 1115,3 u. excipere; militesque (que
om. «') ex nocturno labore sese reficere iussit:
VII83,7; t refugere: 3,95,3 u. E. per-
terrere; t eruptiones fiebant . . . ignesque
aggeri . . . infcrebantur; quae facile nostri
niilites repellebant magnisque ultro inlatis de-
trimentis eos, qui erujjtionera fecerant, in op-
pidum reiciebant: 2,2,6; t relin-
quere: 1116,1 ««. facere; V31,4 ii. circum-
spicere; contionatus apud luilites, . . . aequo
animo mancipia atque impedimenta in Italia
relinquerent : 3,6,1; alii (milites), quod subito
consilium profectionis ceperant magiia parte
iinpedimentorum et sarciiiarum relicta, ad haec
repetenda inuituti proj)iiiquitate superiorum
castrorum depositis in contubernio armis ual-
lum relinquebant: 3, 76, 2; (95,4 u. consistere;)
t (remigare: V8, 4 u. adaequare;) t (re-
raittere: 3,28,5 u. putare;) t renouare:
3.93.1 u. mittero;) t (renumerare,
ronuntiare: 3,53,4 «(. adforre;) t ''e-
pollere: 2,2,6 u. reicere; t (repetere:
3.76.2 u. relinquere;) t reprehendere:
1,28,4 u. excipere; t roprimore: 3,93,
I /(. coiisistere; t (resistere: 2,34,6 u.
37
579
miles (A. a) — V.)
580
G. a) animus;) t (respicere, restin-
guere: V43,4 u. decedere;) f milites non
longiore oratione ( est add. &^ ) cohortatus,
quam uti suae pristinae uirtutis memoriam
retinerent: 1121,2; VII 62, 2 ii. existimare;
t reuellere: 152,5 u. E, reperire; f
reuerti: 1,12,2 ti. discedere.
sarcire: 1,45,2 u. progredi; f (sen-
tire: VII52,3 u. existimare ;) t sequi:
IV 35, 3 u. occidere ; (VII 47, 3 u. adpropin-
quare;) 1,6,2 it. F. a) persuadere; (1,69,1 u.
procurrere;) 2, 34, 5 u. tenere; (3, 76, 3 ti. B. im-
pedire;) t seruare: 1,44,1 //. G. :i) pugna;
t (significare: 1,86,2 u. coepisse;) t
solere: 1,67,4 u. E. continere; solerentne
ueterani milites fugere: 3,71,4; tsoluere:
3,101,6 u. conscendere; t (milites) expe-
diti naues conscenderent . . . omniaque ex uic-
toria et ex sua liberalitate sperarent: 3,6,1;
t stringere: 3,93,1 u. mittere; t (sub-
mouere: VI 40, 8 u. G. a) pars;) t sub-
sistere: 1,28,4 ti. ascendere; t succe-
dere: 1,45,2 u. progredi; t reliquum
erat certamen positum in uirtute, qua nostri
milites facile superabant: 11114,8; VII 24,
1 u. E. tardare; VII 62, 2 u. existimare; t
supportare: 2,15,3 u. E. tegere; t
sustentare: VII17,3 ti. carere; t sus-
tinere: 1121,2 u. E. perturbare; IV37,3 u.
pugnare; 2,33,1 u. E. permouere; (3, 95, 4m.
consistere.)
tenere: VI 8, 3 ?«. C. ; ille unum elocutus,
ut memoria tenerent mUites ea, quae pridie
sibi (e) confirmassent, sequi sese (c) iubet et
praecurrit ante omnes: 2,34,5; (3,111,1 ?«. J.
e) tenere;) t (tractare: 3,28,5 tt. cogere;)
t tradere: 1,76,1 ti. E. obsecrare; t
transcendere: 11115,1 u. contendere; t
transgredi: VII46,4 u. peruenire; t
transire: II 23, 2 u. dubitare; (1, 64, 3 u.
audere ;) ante id tempus nemo aut miles aut
eques a Caesare ad Pompeium transierat: 3,
61,2; t tribuere: VII 53, 1 u. E. per-
mouere; t (tueri: 3,39,2 u H. b).)
uacare: 3,76,2 u. progredi; t ualere:
2,44,1 u. peruenire; t uelle: (IV 25,3
u. C. ;) 1,45,2 u. progredi; 1,45,3 u. se reci-
pere; 1,84,3 u. F. a) suscensere; (3, 53, 4«. ad-
ferre ;) Scipionis milites cohortatur, ut parta iam
uictoria praedae ac praemiorum uelint esse par-
ticipes: 3,82,1; t uenire: 1,77,1 ?«. E.
remittere; 3,69,4 u. consulere; 3,110,2 ti. de-
discere; t uereri: 3,69,4 u. habere; t
uersari: 3,110,4 u. G. a) consensus; t
ubi tantos suos labores . . . male cecidisse
uiderunt . . ., aggerem noui generis . . .
facere instituerunt (miUtes) : 2, 15, 1 ; 39, 3 ?<. C. ;
t uideri: 2,33,1 u. E. permouere; t
(uisere: 1,69, 1 ?«. procurrere;) t uitare:
3,44,7 u. facere; t (uiuere: 3,49,2 u.
G. a) uox;) t uti- 1125,2 zi. posse; 3,
95,1 u. oppugnare; (3, 95, 4 «<. confugere;) t
uulnerare: 152,5 u. E. reperire.
b) a c pass. ; cum summo studio a mUitibus
administraretur: IV 31, 3; t silentio-
que ab utrisque militibus auditus (est): 3,19,
3; t circumueniri: 2,35,2 u. interfici;
t haec (tragula) . . . tertio die a quodam milite
conspicitur, dempta ad Ciceronem defer-
tur: V48,8; t deseri: 1,15,3 2<. G. a)
pars; t (impediri: 3,46,1 u. E. tegere;)
t parsque ibi . . . a militibus, pars ... ab
equitibus est interfecta: VII28,3; Fabius
a proximis militibus circumuentus interficitur
(interf circ. a?): 2,35,2; t (intermitti:
VII 24, 2 u. E. hortari;) t (obduci: 3,
46, 1 ib. tegere ;) t cum . . . omnes uiae
ab Afranianis militibus equitibusque obside-
rentur . . ., imperat militibus Caesar: 1,54,
1 ; t quod . . . equites . . eius f angustis
portis atque his a (c) Caesaris militibus occu-
patis ad insequendum tardabantur: 3,70,1;
t (pugnari: 11122,4 u. a) concurrere;) t
(restitui: 1,87,1 u. J. k); t (uiolari:
3, 98, 2 ti. F. a) commendare.
c) abl. abs.: cupidissimis omnibus:VII
40,4 u. E. permouere; t ue quis inermi-
bus imprudentibusque militibus ab
latere impetus fieri posset: 11129,1.
B. praeilieat. : hi (c) . . . milites se esse
legionarios dicunt: VII 20, 10; (2,35,1 u. J. f)
unus;) t equidem me Caesaris militem
dici uolui: 2,32,14.
C. uoeatiuus: (desilite, inquit, commilitones
(P; miUtes a; edd.) , ni.si uultis aquilam hosti-
bus prodere: IV 25,3;) habetis, inquit, milites,
quam petistis facultatem: hostem impedito
atque iniquo loco tenetis; praestate eandem
nobis ducibus uirtutem, quam saepe numero
imperatori praestitistis , atque (c) illum (c)
adesse (o) existimate: VI 8, 3; Litauiccus . . .
conuocatis subito militibus lacrimans Quo pro-
ficiscimur, inquit, milites? . . . haec ab his (c)
cognoscite: VII 38, 1.2; uidetisne, inquit, mili-
tes, captiuorum orationem cum perfugis con-
uenire? . . . proinde ad praedam, ad gloriam
properate, ut iam de praemiis uestris . . . cogi-
tare incipiamus: 2,39,3; non frustrabo uos,
milites: i/p. Diomed. art. yramm. I p. iOO Kcil.
581
miles (D. E.)
682
D. appositio: 139,5 u. E. perturbare; 1,18,
2 u. A. a) exire.
E. obiect.: (abripere: 1,64,7 u. subleuare,)
Tf Vibullius . . . milites ab eo accipit, ipsum
dimittit: 1,15,4; 3,103,5 u. traducere; t
(adducere: VII 4, 7 et 31,4 u. G. a) nume-
rus;) \ adficere: V48, 9 ib. couuentu.s;
t adhortari u. adliortor p. IGl e) d) e)
(3 loc.j; t lii» Antoniano.s milites ad-
miscuerat: 3,4,2; 1 adoriri: VII 22,
4 u. occupare; \ adsuefacere: \,4A,2
u. premere; t animaduertere: VII 45,
7 u. traducere; t appellare: V33,2 u.
(i. a) officium; 1,76,1 «. obsecrare; — 2,28,3
ili.; t ab opere reuocandi (erant) milites,
qui paulo longius aggeris petendi causa pro-
cesserant arces.sendi: 1120,1; t Caesar
scalas parari militesque armari iubet: 1,28,2;
t audite Komanos milites: VII 20,8; t
omnis administratio belli consistit militesque
auersi a proelio ad studium audiendi ct
cognoscendi feruntur: 2,12, 1 (Np. 2); t
auferre-: 1,64,7 tt. subleuare.
sed plerosque (milites) ii, qui receperant,
celant noctuque per uallum emittunt: 1,76,
4; t circumducere: 1,28,4 u. A. a)
peruenire; t (circumsistere: IV37, 1
ib. contendere;) t 'lis (c) (militibus) cir-
cumuentis . . . legionem oppugnare incipiunt:
V39,3; (VI40,8 M. (J. a) pars; 2, .34, 6 u. A.
u) arbitrari;) t coercere: 1,67,4 u. con-
tinere; t cogere: V31,4 u. A. a) cir-
cumspicere; t cohortari u. coliortor
p. 590 b) a) aa) d fj) yy) (7 -\~ -J loc.J; t
(huc accedebant (milites?) collecti ex prae-
donibus latronibusque : 3, 110, ."(;) t (con-
ciliare: 3,112,10 u. G. a) animus;) t
conficere: (V45, 1 u. G. a) pars;) fore, ut
duplicato cursu Caesaris milites exanimaren-
tur (Ald.; existimarentur quod Oaf/i; existi-
marent quod /) et lassitudine conficerentur:
3,92,2: 95,3 u. perterrere; (3,95,4 u. A.
a) consistere;) Caosjir militcs coliortatus [est],
etsi totius diei coutinenti liibore erant confccti
. . ., secluBit: 3,97,4; t confirmare:
(VII 53, 3 u. (i, a) animus;) et confirmandoruni
militum causa diripiendas his ciuitates dedit:
3,31,4; u. praetcrra <-onfirino p. d-iU [i)
(:i lof.); t conflictur|: 3,28,5 u. A. a)
putaro; t conlaudatis niilitibus . . .
quid lieri uelit osteiKlit: V2, 3; Caesar niilites
Attianos conlaudat, rupium dimittit: 1,13,6;
t necessario angustiuH milites conlocauit: V
23,5; (2,33,4 u. producero;) 1 con-
quir(!re: 1,1(;, 1 h. A. a) discedere; 1,77,1 w.
remittere; t conscribere: (VI 39, 2 u.
A. a) conuertere;) 3,61,2 ih. perfugere; t
magnamque res diligentiam requirebat non in
summa exercitus tuenda . . ., sed in singulis
militibus conseruandis: VI34,3; t
postero die contione habita . . . milites con-
solatur et confirmat: V52,5; VII 19,6 u. re-
ducere; t conspicari: 2,44,2 u. remit-
tere; t interim milites legionum duarum
. . . proeUo nuntiato cursu incitato (incitati
Hotom.) in summo colle ab hostibus con-
spiciebantur: 1126,3; quos (mUites) ubi
Afranius procul uisos (del. Ciaec.) cum Petreio
conspexit: 1,65,1; t (constipare: 3,46,
5 u. A. a) coicere;) t (constituere: 2,
33, 4 u. producere ;) t quibus rebus coer-
ceri milites et in officio contineri soleant: 1,
67,4; 2, 12,4 ti. A. a) delere; u. praeterea
contineo p. 711 ixol) (4loc.); t Litauic-
cus accepto exercitu . . . conuocatis subito
militibus . . . inquit: VII 38, 1.
uelintne . . . eductos ex hibernis milites aut
(e) ad Ciceronem aut ad Labienum deducere:
V27, 9; Caesar . . . milites in proxima muni-
cipia deducit: 1,32,1; legati milit«s ex opere
deducunt {(1\A.N%), oppugnatione desistunt: 2,
13, 1 ; t itaque infirmiores milites ex omni-
bus centuriis deligi iubet, quorum aut animus
aut uires uidebantur sustinere non posse: 1,64,
5; eoque milites delectos imposuit: 3, 24, 1 ; t
(deprehendere: 1,28,4 «. A. a) excipere;)
t desiderare u. deMldero p. 800 B. a)
(3 loc.) ; t dimittendae plures manus didu-
ceudique erant milites: VI 34, 5; (2,13,1 u.
deducere;) t dimittere: (1,86,2 it. A.
a) coepisse;) 3,4,1 ih. considere; t di-
spergere: 1,44,1 u. G. a) pugna; 1
milites disponit non certis spatiis interniissis,
. . . sed perpetuis uigiliis stationibusque: 1,21,
3; t docere: 1120,3 u. A. a) posse; 3,80,
5 ib. potiri; t (ducere: 3,31,4 u. («. a)
uox.)
edocere: VII 19,4 n. A. a) exposcere; t
educere: V27,9 «. deducere; t efferre:
VII47,3 u. A. a) existimare; 1,45,2 ib. pro-
gredi; t cum . . . hostes nostros milites
alacriores ad pugnandum effocissent (-sset
[i): 11124,5; t eligere: 2,44,2 u. remit-
tere; 3,91,3 u. A. a) prosequi; t euiit-
tere: 1,76,4 ii. celare; t exanimare:
3,92,2 u. conlicere; t exciiiore: (1>28,
4 u. A. a) oxcipere;) 1, 64, 7 u. subleuare; t
exorcere: 1120,3 u. A. a) posse; 3,93,1 ib.
consistore; t (expedire: 3,6,1 ib. spe-
lare;) t cxpouere /(. e^poiit» /'. l-3t
37*
583
miles (E.)
584
a) (8 loc); t eiterrere: 1,41,4 u. pro-
hibere.
itaque conuoeatis centurionibus celeriter mili-
tes certiores facit, paulisper intermitterent
proelium: 1115,3; T (fallere: VII50,2
u. A. a) existimare;) t ferre: 2,12,1 ti.
auertere; t frustrare: ap. Diovied. (I
p. 400 Keil) u. C. extr.
cum . . . Caesar . . . excubaret militesque
hortaretur, ne quod omnino tempus ab opere
intermitteretur: VII 24, 2; (3,73,2 u. terrere;)
3, 103, 4 u. A. a) despicere.
(immittere: 1133,6 u. intromittere;) t
quibus (militibus) ad sequendum impeditis
. . . procedit: 3,76,3; t imperare u.
iuipero p. 76 B. (4 (6) loc); «[ implo-
rare: 151,3 ;;. A. a) proficisci; t imponere:
3, 6, 1 u. (i. ii) numerus ; praeterea u. impono
p. 82 A. b) P) (3 loe.); T in citare: (II 26, 3 u.
conspicere;) IV 14,3 u. A. a) inrumpere; (VII
28,4 ib. parcere;) 3,46,5 ib. agere; f (de-
prensis <c) nauibus circiter (o) quinquaginta
. . . atque eo militibus impositis (P; iniectis
a; edd.) . . . oppido potitur: VII 58, 4;) f
accidit, . . . ut non nuUi milites . . . repentino
equitum aduentu interciperentur (inter-
ficerentur p): V39, 2; T intercludere:
3,69,4 «. A. a) habere; f interficere
«. iuterficio p. 210 sq. (5 (9) loe.); (IV 37,
1 u. A. a) nolle;) t refractis portis . . .
atque intromissis (inmissis fi) mUitibus no-
stris sectionem eius oppidi . . . uendidit: II 33,
6; VII 12, 4 u. A. a) conquirere; f in-
uitare: 3,76,2 ib. relinquere; t (iubere:
III 6, 1 ib. facere.)
mane tripertito milites (milite a) equitesque
in expeditionem misit, ut eos, qui fugerant,
persequerentur: V 10, 1; etiam Cingulo . . .
legati ueniunt quaeque imperauerit se cupidis-
sime facturos pollicentur; milites imperat: mit-
tunt:l, 15, 2; Lissum expugnare con.^tus defen-
dentibus ciuibus Romanis . . . militibusque,
quos praesidii causa miserat Caesar, . . . re in-
fecta inde discessit: 3,40,6; t monere:
1,28,4 u. A. a) ascendere; t fere fit,
quibus quisque in locis miles inueterauerit, ut
multum (miUtum a?) earum regionum consue-
tudine moueatur: 1,44,3.
miUtesque appellat , neu se neu Pompeium
(c), imperatorem suum, aduersariis ad suppli-
cium tradant obsecrat: 1,76,1; Quintilius
circumire (c) aciem Curionis atque obsecrare
milites coepit, ne primam {e) sacramenti, quod
apud Domitium . . . dixissent, memoriam de-
ponerent neu contra eos arma ferrent, [ui eadem
essent usi fortuna . . ., neu pro his pugnarent,
a quibus mim contumelia perfugae appeUaren-
tur: 2,28,2.3; t (obsidere: 1,20,2 u. A.
a) permanere;) t milites occupatos in
opere (in op. occ. p) adoriebantur : VII 22, 4 ;
Caesar castris potitus a militibus contendit, ne
in praeda occupati reliqui negotu gerendi facul-
tatem dimitterent: 3,97,1; t opprimere:
IV 24, 2 u. A. a) pugnare.
adhortatus miUtes , ne necessario tempore
itineris labore permoueantur, cupidissimis
omnibus progressus mUia passuum XXV . . .
impedit: VII 40, 4; confirmatis militibus, ne
ob hanc causam animo permouerentur neu,
quod iniquitas loci attulisset, id uirtuti (c)
hostium (c) tribuerent . . ., legiones . . . eduxit:
VII 53, 1 ; ne grauius permoti milites et defec-
tionis odio et contemptione (c) sui et diutino
labore omnes puberes interficerent: 2, 13, 3;
qua oratione permoti milites crebro etiam dicen-
tem (c) interpellabant , ut magno cum dolore
infidelitatis suspicionem sustinere uiderentur:
2,33,1; t (hic uero nulla munitio est,
quae perterritos (miUtes?) recipiat: VI 39,2;)
(calones) eo magis timidos perterrent miUtes
( CC) ■■ VI 40, 1 ; quod perterritus miles in ciuili
dissensione timori magis quam reUgioni con-
sulere consuerit (c) : 1, 67, 3 ; Caesar neque
satis mUitibus perterritis confidebat spatiumque
interponendum ad recreandos animos putabat
et : 3,74,3; nam qui ex acie refugerant (fuge-
rant f) milites et animo perterriti et lassitudine
confecti missis (omissis Pattl) plerique armis
signisque mUitaribus magis de reliqua fuga
quam de castrorum defensione cogitabant: 3,
95,3; t paulatim etiam ii (c), qui magnum
in castris usum habebant, miUtes centuriones-
que (CC) . . ., perturbabantur: 139,5;
niiUtes . . . cohortatus . ., uti ... retinerent
neu perturbarentur animo hostiumque impetum
fortiter sustinerent, . . . proelu committendi
signum dedit: 1121,2; t uti . . . neque
hoc neque superiore anno uUa (e) omnino
nauis, quae miUtes portaret, desideraretur:
V23,3; t praemittere: 2,44,2 u. remit-
tere; t (praeoccupare: 2,34,6 ti. Cc. a)
animus;) t premere: IV 24,2 tt. A. a)
pugnare; ut (milites), cum undique (e) flamma
torrerentur maximaque telorum multitudine
premereutur, . . . fortissime pugnarent: V43, 4;
ut (miUtes) . . ., si premerentur, pedem referre
et loco excedere non turpe existimarent f c<ini
Lusitanis reliquisque barbaris barbaro genere
quodam pugnae adsuefacti: 1,44,2; t cen-
turiatim producti railites idem iurant: 1,76,
585
miles (E.)
586
3; edicunt, penes quem quisque sit Caesaris
miles, ut producat (Nx ; producatur 0; Np.,
Dt.}; productos palam in praetorio interficiunt :
1, 76, 4; (posteroque die (milites?i productos
eodem loco, quo superioribus diebus constiterat
(constituerat Paul), in acie conlocat: 2,33,4;)
H ne in opere faciundo milites repentino ho-
stium incursu exterrerentur atque opere pro-
hiberentur: 1,41,4.
recipere: (VI 39, 2 u. perterrere; 1,76,4 u.
celare;) 2,44,1 u. A. a) peruenire; Tf sic
milites consolatus (consolatos a) eodem die
reducit in castra : VII 19, 6; t huic rei
quod .satis esse uisum est militum reliquit
(relinquit B): V2, 3; hos (milites) cum legione
una praesidio castris relinquit:, 1,64, 6; milites,
qui ex ueteribus legionibus erant relicti prae-
sidio nauibus ex numero aegrorum, ignominiam
non tulerunt: 3,101,6; quos (milites) . . . Ga-
binius Alexandriam traduxerat belloque con-
fecto apud Ptolomaeum . . . reliquerat: 3,103,
5; Alexandriae . . . e naue egrediens clamorem
militum audit, quos rex in oppido praesidii
causa reliquerat: 3,106,4; — V52, 2 u. A. a)
esse reliquunj ; t Caesar qui milites ad-
uersariorum (mil. adu. qui O^hl) hx castra per
tempus conloquii uenerant, summa diligentia
conquiri et remitti iubet: 1,77,1; quarum
(quorum Ohl) cohortium (6,- cohortes Ox)
milites (-tum Ohl; milites militum af) postero
die ante oppidum luba conspicatus suam esse
praedicans praedani magnam partem eorum
interfici iussit, paucos electos in reguum remi-
sit (praemisit Ilarix): 2,44,2; "^ reperti
sunt complures nostri milites {otn. [i), qui in
phalanga (c) insilirent et (c) scuta manibus
reuellerent et desuper uulnerarent (et des. uuln.
(M. Diltenb.): 152,5; 1i reliquarum legio-
num milites (milites leg. Sehn.) non exaudito
audito [i) sono tubae . . . tamen a (c) tribunis
militum legatisque . . . retinebantur: VII
47,2; reprehendit, quod . . . (milite.s) iudicauis-
seiit neque signo recipiendi dato (o) constitis-
sent ncque a (c) tribunis militum legatisque
retlneri potuissent : VII 52, 1 ; aegre retentis
Dcmiitianis niiiitibiw est factum, ne proelio
contenderctur: 3,37,3; Icuiusquc casura pilii
spenibat in loco retcntis uiilitibus, quam si
ipsi immissiK telis occiu-rissent (occucurrissent
a; Np., 1)1.): 3,92,2; — 2,13,4 u. A. a) ferre;
1i (Caesari erant) ab opere reuocandi milites:
1120,1.
no VaruH (|uidt'm Attius dubitat copias pro-
ducere, siuo hoII ici tnndi milites (militis af:
siuo Hollif. milil. uiii. hl) siuc aoquo locu ilimi-
candi detur occasio, ne facultatem praeter-
mittat: 2,33,5; "i pauci (O-; paucis 0'j)
ex his militibus f arma in flumine ( ; ; ablati
flumine Db.; arrepti in flumine 0: ui ttuminis
abrepti Ald.: abr. ui fl. Xp., Dt.) ab equitatu
excipiuntur ac subleuantur; interit tamen
nemo : 1 , 64, 7 ; ut arma per manus necessario
traderentur militesque inermes (c) subleuatique
alii ab aliis magnam partem itineris confice-
rent: 1,68,2; (ut in ascensu nisi subleuati a
suis primi (milites?) non facUe eniterentur: 2,
34,5;) % hos (milites) subsecuti calones
equitesque eodem impetu militum vurtute ser-
uantur: VI 40, 5.
milites, cum toto tempore frigore (e) et ad-
siduis imbribus tardarentur {A^; tradaren-
tur Q; traderentur BM), tamen continenti la-
bore oninia haec superauerunt: VII 24, 1; 52,3
u. (i. a) animus; \ sub tecto (c) miles
dextra ac sinistra muro tectus (textus hl),
aduersus plutei obiectu (c), operi quaecumque
sunt usui sine periculo supportat : 2, 15, 3 ; fos-
sam tectis militibus obduci iussit locumque in
omnes partes quam maxime impediri : 3, 46, 1 ;
1[ nuntio allato omnes eorum (eor. omn. [i)
milites in potestate Caesaris teneri concur-
runt: VII 43, 1; t coactoque in unum
locum exercitu contionem apud milites habuit
hortatusque est, ue ea . . . grauiter ferreut neue
his rebus terrerentur multisque secundis
proeliis imum aduersum et id mediocre oppone-
rent (praepon. Paul): 3,73,1.2; *i tor-
rere: V43, 4 u. premere; \ Caesar . . .
raros milites, ne (!i; qui a) ex oppido animad-
uertereutur (-retur [i), ex maioribus castris in
minora traducit: VII 45,7; in hoc erant nu-
mero complures Pompei milites, quos ex eius
exercitu acceptos in Syria (c) Gabinius Alexan-
driam traduxerat : 3, 103, 5 ; II nuutialur
. . . paulo infra milites nauibus trausportari:
VII 61, 3; bas (uaues) perfectas carris iuuctis
deuehit . . . militesquo his (e) nauibus flumen
transportat contiucntemque ripae collem im-
prouiso occupat: 1, 54, 3; tantum nauium reppe-
rit, ut anguste XV milia (LX cohortes coni.
Np.) logiouariorum (-rium af) militum , DC
{Ciaec; D Oi) equites {recc; milites 0\)
tnuisportai-i (Dt.; -arc Ox ; Np., Db.) possent:
3,2,2; Aiilonius . . . plerasque niiues iii Itaiiam
remittit ad reliquos milites equitesque triuispor-
tandos: 3,29,2; \ nuutios . . . uiittit, quibus
rcgiouibus excrcitum exposuisset et quid \^qui
"/') militiim transiicxisset: 3,29,4.
(qiios cum sic iiiiiiiu» paratos iiidcal \(i;
uidcrel y.), iil iiiilUiiii pio siia laiide pcriculum
687
miles (E. — G. a))
588
recusent: VII 19, 5;) 1,65,1 u. conspicere; t
(iiincere: 1,8G,1 u. F. b) iucundus;) T[
cur uulnerari pateretur optime meritos de se
<mer. de se Ofhl; de se meritos V.; Np., Dt.)
milites <cur uulu milites om. o)? 1,72,
2; uuluerantur tamen complures, . . . centurio-
nes militesque non nuUi: 3,19,6; in castello
nemo fuit omnino (omnium /') militum, quin
<qui nou Of) uulneraretur: 3,53,3.
J'\ (lat.; a) pendet ex iierbis: omnes con-
seruauit raiUtibusque suis commendauit, ne
qui eorum niolaretur : 3, 98, 2; 1f ea praeda
militibus c.oncessa: VI 3, 2; oppidum . . . ex-
puguauit et ad diripiendum militibus concessit:
3,80,6; ^ confidere: 3,74,3 v. E. per-
terrere; ^ praemia propcsuit militibusque
signu-ji dedit: VII 27, 2; 3,31,4 u. E. confir-
•nare; 3,47,7 u. A. a) recusare; hac habita
oratione exposcentibus militibus et studio pu-
guae ardentibus tuba signum dedit: 3,90,4;
T ne militibus quidem ut defessis neque equitibus
ut . . . labore confectis studium ad pugnandum
uirtusque deerat: 2,41,3; 1 scuto ab
inouissimis uni {dcl. Vielh.) militi {M. eens.
Dt.) detracto . . . in primam aciem processit:
1125,2; f militibus aequa facta aestima-
tioue pecuniam pro his rebus dissoluit (sol-
uit O) : 1, 87, 1 ; 1[ praedam militibus donat,
exercitum Ligerim {c) traducit: VII 11, 9; T
(esse impedimento: 1125,1 u A. a) esse impe-
dimeuto;) legatos esse: V 24, 5 u. praeesse;
t quaeque ad eam rem usui sint militibus
imperat: VII 11, 5; imperat miUtibus Caesar,
ut naues faciant: 1,54,1; t cuius <f) ad-
uentu spe iniata militibus ac redintegrato
animo . . . hostium impetus tardatus est: II
25, 3 ; t diem instare , quo die frumentum
Hiilitibus metiri oporteret: I 16, 5; t
nostris militibus spem minuit:V83,5; 1
qua aut telis (Forchh.; eis x; ui Np., Dt.) mili-
tibus aut igni operibus noceri posset: 2,16,1;
t mittit rogatum, ut sibi militibusque parcat:
V 36, 1 ; t alieno esse anirao in Caesarem
milites neque iis <his codd.) posse persuaderi,
uti euni defendant aut .sequantur saltem: 1,6,
2; t militibus in contione agros ex suis
possessionibus pollicetur, quaterna <c) in
singulos iugera: 1,17,4; t his militibus
Q. Titurium Sabinum et Ia Aurunculeium
Cottam legatos praeesse <esse fi) iussit : V
24, 5; t equites . . . omnibus in locis
pugnant <c), quo <e) se legionariis militibus
praeferrent <w. (70): 1127,2; t (mili-
tes) inter se cohortati duce C. Trebonio . . .,
qui iis erat praepositus, per medios hostes
perrumpunt: VI 40, 4; t (milites consolatur
. . . , quod beueficio deorum immortalium et
uirtute eorum expiato incommodo neque hosti-
bus diutina laetitia <c) neque ipsis longior
dolor relinquatur: V52,6;) t non esse
aut ipsis aut militibus suscensendum, quod
fidem erga imperatorem suum Cn. Pompeium
conseruare uoluerint <0*; uoluerunt ;;): 1,84,
3; t non nullae de muris <c) per manus
demissae sese militibus <militibus se p) trade-
bant: VII 47, 6; (3,39,2 u. H. b).)
b) peiifl. ex adieet.: (arduus: VII 47, 3 «.
A. a) existimare;) t id uero militibus
fuit pergratum et iucundum . . ., ut qui
aliqiiid <aliqui x) iusti <^uicti Ohl) incommodi
exspectauissent, ultro praemium missionis fer-
rent: 1,86,1.
O. geuet.; sx) peudet ex subst.: (adrogan-
tia: VII 52, 3 u. animus;) t animus: V
43, 4 ?(. uirtus ; (quanto opere <c) eorum (i. e.
militum) animi magnitudinem admiraretur,
quos <[i; quod a) non castrorum raunitiones,
non altitudo montis, non murus oppidi tardare
potuisset, tanto opere licentiam adrogantiam-
que reprehendere: VII 52, 3; satis ad Gallicam
ostentationem minuendam militumque animos
confirmaudos factum existimans: VII 53,3; 80,
2 u. A. a) exspectare; 1,64,5 u. E. deligere;
omnium esse militum paratissimos animos: 1,
71,2; sed praeoccupatus animus Attianorum
militum timore {hl; tempore af: timore tem-
pore O) et fuga et caede suorum nihil de re-
sistendo cogitabat: 2,34,6; (3,74,3 u. E. per-
terrere ;) quo (spatio temporis) satis perspectum
habere militum {om. l; militem /') animum
<A'; om. Oi) uideretur: 3,84,1; magnis enim
iacturis sibi quisque eorum (militum) animos
conciliabat: 3,112,10; t quae (tela) ille
obtectus armis militum uitauit: 3,19,6; t
(commemorat, quo sit eorum (i. c. militum)
usus studio ad Corfinium Caesar, ut maguam
partem ItaUae beueficio atque auctoritate
eorum suam fecerit: 2,32,1.)
clamor: 3,106,4 u. E. reliuquere; t
(cohortes: 2,44,2 *. remittere; 3,2,2 ib.
transportiure;) t operis mimitione et mili-
tum concursu et telis repulsi hoc conatu
destiterunt: 18,4; ut ultro militum concursu
ac uocibus sibi parcere <o) cogeretur: V40, 7;
3,110,4 u. consensus; t conloquia mili-
tum interrumpit: 1,75,2; t si quis a
domino prehenderetur , consensu <concursu
Ald.) militum eripiebatur, qui uim suorum,
quod in simili culpa uersabantur, ipsi pro suo
periculo defeudebaut: 3,110,4; t quod *id
589
miles (G. a))
590
huius modi militum consiliis *omnium ma-
xime contrarium esse arbitrarentur : 2, 30, 1 ;
f quorum pars deprehensa in conspectu
nostrorum militum cum cruciatu necabatur: V
45,1; (VII 19, 4 t(. A. a) exposcere;) t
(contemptio: 2,13,3 u. E. permouere;) t
dimisso consilio contionem aduocat niilitum:
2,32,1; t hos omnes productox a con-
tumeliis milituni conuiciisque prohibet: 1,
23,3; t ille perlectam in conuentu militum
recitat maximaque omnes laetitia adficit: V48,
9 ; t quoniam . . . (non) facUe totum cor-
pus (c) corona militum cingeretur: VII 72,
2; t Caesar contione aduoeata temeritatem
cupiditatemque militum (tem. niil. cupidi-
tatemque p) repreheudit: VII 52, 1.
satis esse magna utrimque incommoda accepta
. . . se morte Curionis et detrimento Africani
(e) exercitus tanto militumque deditione ad
Curictam (c): 3,10,5; t ut potius in
nocendo aliquid praetermitteretur (c), . . . quam
cum aliquo militum detrimento noceretur:
VI 34, 7; t quod facere Pompeius dis-
cessu militum non potuit: 3,76,3; t
(dux: 1,20,2 u. A. a) permanere.)
ut primus excursus uisque militum infrin-
geretur: 3,92,2; t exercitatio: III If),
3 u. uirtus.
(fides: 2,33,2 u. A. at cohortari;) t
(fortunae: V43,4 u. A. a) intellegere.)
(impedimenta: V 43, 4 u. A. a) intelle-
gere;) t (imperator: 1,7,7 u. A. a)
conclamare; 1,84,3 u. F. a) su.scensere;) t
cum . . . fortiter . . impetum nostrorum
militum suatinerent: 1111,4; diiitius nostroruni
militum impetum ho.stes ferrc nori potuerunt:
IV 35, 2; hoHtes jiaulisper morati militum no-
strorum impetuni non tulcrunt: V21, 5; neque
nostrorum militum uictorum ([i; uiclorumque
a) impetum sustinere potuerunt: VII 62, 8;
tertia (jiars) uacabat (c) ad incursum atque
inipetum militum relicta: 1,82,4; t i"-
cursus: 1,82,4 u. inipetus; t Trinoban-
tibus defensis atque ab omiii niilitum iniuria
prohibitis: V21,l; Hrundisini 1'ompeianorum
militum iniuriis . . . permoti Caesaris rebus
faucbant: 1,28,1; t no militum introitu
et iiocturni temporis licontia opiiidum diripe-
retur: 1,21,2.
ne iioctuiiiiH quidem temporibus ad laboreiii
militum intoniii.sHiH: Vll,6; ut milituiii labo-
rem subleuaiet: VI 32, 5; iiiis patefiictis suuiiiio
militum sudore (labore (i) ad fines Arueriiorum
peruenit: VII 8, 2; huiiiuio laboic inilitiiiii Cnc
Hiir conlituiato dleiii noctcuiquc (ipcic in llii
mine auertendo huc iam deduxerat (c) rem,
ut: 1,62,1; (64,3 u. A. a) adire; 2,32,10 *.
petere;) t (omnia excogitantur , quare nec
sine periculo maneatur et languore (langore
MQh) milituui et uigiliis periculum augeatur
(m. CC}: V31,5;) t (licentia: VII52,
3 u. animus.)
tanta fuit in castris capiendis celeritas, ut
Teutomatus (c) ... uix se ex manibus prae-
dantium inilitum eriperet: VII 46,5; t
noua religio iuris iurandi spem . . . sustulit
mentesque militum conuertit: l, 76, 5; ut
maiore spatio temporis interiecto militum men-
tes sanarentur: 2,30,3; t milia: 3, 2,2
u. E. transportarc; t qio minus multi-
tudine militum legionariorum pro hostium
numero ualebat: 151,1; ipsos se inter miilti-
tudinem militum occultasse: VII 38, 5.
prouinciae toti quam maximum potest mUi-
tum numerum imperat: 17,2; certum nume-
rum militum ad se celeriter adduci iubet (c):
VII 4, 7; ut deminutae copiae redintegrarentur,
imperat certum numerum militum ciuitatibus,
quem et quam ante dieni in castra adduci
uelit : VII 31, 4; quo minore numero militum
munitiones defendi (o) possent: VII 73, 2; ma-
gnum numerum ab eo militum ad Afraniuin
perfugisse (prof Of): 2,18,3; espediti naues
conscenderent , quo maior numerus militum
posset imponi («. CC): 3, 6,1; nuniero militum
praestabant: 3, 44, 5; cum ipsi numero equitum
mibtumque (peditumque /") praestarent: 3,47,
2; integras atque incolumes copias Caesar (c)
inferiore (-ores Oalit) militum (-tes a') numero
continebat: 3,47,3; in quibus erat legio nona
multis amissis ceiiturioiiibus deminutoque (e)
militum uumero : 3, 67, 3 ; ut dato nomine mUi-
tum cssent (e) numero: 3,110,4.
et in appellandis cohortandisque militibus
imperatoris et iu pugna miUtis officia prae-
stabat: V33,2; t contra opinionem
enim militum famamque omiiiiini uideri proe-
lium (c) defugisse (c) magiiuiu dctriiuoiiluni
adferebat: 1,82,2.
ut niagna pars milituiu exaudiret: V30, 1;
ibi L. Cotta pugnans interficitur cum maxima
parte mUitum: V37,4; quod magnu pnrtc mili-
tum confecta uulneribus rcs >\d pnuiitateni do-
fcn.soruin peruenciat: V 45, 1 ; niilitum pars
honim nirtutc .siiinmotiH hostibus ])i!U'tcr spem
iiicolumis in castra poruciiit, pnrs n bnrbaria
circumucnta periit: VI 40,8; nou iiulla pars
miUtum domum discedit: 1,13,4; cohortesquc
sccnni nbduccrc (r^ conatus *a miigna partc
uiilituin tlcscritur; 1,15,3; 2,44,2 «. E. remit-
591
mileg (d. a))
592
tere; 1 cum . . . paucitatem militum ex
castrorum exiguitate cognoscerent : IV 30, 1 ;
barbari nuntios . . . dimiserunt paucitatemque
nostrorum militum suis praedicauerunt: IV 34,
5; non illi paucitatem nostrorum militum . . .
causae fuisse cogitabant : 3, 72, 2 ; liis copiis
fidens Achillas paucitatemque militum Caesaris
despiciens occupabat Alexandriam: 3,111,1;
t (periculum: 1,64,3 u. A. a) adire;) Ij
(praemium: 2,39,3 ic. C.;) 1 prae-
sidiumque ab eo militum petierat: 3,80,1;
f genus erat pugnae militum illorum, ut
magno impetu primo procurrerent (concurre-
rent Jil), audacter locum caperent, ordines suos
nou magnopere (c) seruarent, rari dispersique
pugnarent: 1,44, 1.
ut suae ac militum saluti consulat: V27,
7 ; quod ad militum salutem pertineat : V 36, 2 ;
sperare (se) ab eo de sua ac militum siilute
impetrari posse : V 36, 3 ; 1f neque se um-
quam abuti militum s a n g u i n e : 3, 90, 3 ; Ij
his difficultatibus . . . erant subsidio scientia
atque usus militum: 1120,3; T] sermones
militum dubii (e) durius accipiebantur (?«. CC) :
2,29,4; 1 diuturni laboris detrimentum (c)
sollertia et uirtute militum breui reconcUia-
tur: 2,15,4; t singulari miMtum studio
in summa omnium (o) rerum inopia circiter
sescentas . . . naues . . . inueuit instructas: V
2,2; nota atque instituta ratione magno mili-
tum studio paucis diebus opus (o) efticitur: VI
9,4; Caesar summo studio militum ante ortum
solis in castra peruenit: VII 41, 5; quorum
(militum) studio et uocibus excitatus Caesar . . .
experiendum iudicat: 1,64,4; ea, quae sunt
amissa, multo maiore militum studio admini-
slrare et reficere instituit: 2,15,1; (32, 1 u. auc-
toritas;) ita spei Curionis militum studia non
deerant: 2,39,5; usus singulari militum studio
. . . oppidum . . . expugnauit : 3, 80, 6 ; t
sudor: VII 8, 2 u. labor.
(tela: 18,4 u. concursus;) t temeri-
taa: VII 52, 1 u. cupiditas.
tribunus milltum; a) subi.; aa): (ac-
currere: 1115,2 «. fi);) 1 (adferre: I
39,3 II. dicere;) 1 (adseruare: 1,21,4 u.
y) circummittere ; t agere: (141,2 u. 1J)
^'(J);) 11114,3 «t. (J) constare; 1 cauere:
1,21,4 ti. y) circummittere ; t cogno-
scere: 11114,4 u. S) constare; t com-
pluresque tribuni militum et centuriones ad
Caesarem ueniunt seque ei commendant: 1,
74,4; t concurrebant legati, centuriones
tribunique militum: 1,71,2; t confir-
mare: 2,21,1 u. ^) agere; t (confugere:
3,95,4 u. l);) t (conloqui: 1,20,1 u. 7])
d6)\) t (tic (timor) primum ortus est a
tribunis militum , praefectis reliquisque, qui ex
urbe amicitiae causa Caesarem secuti non
magnum (c) in re militari usum habebant;
quorum alius alia causa inlata (allata Ciacc),
quam sibi ad proficiscendum necessariam esse
diceret, petebat, ut eius uoluntate disce-
dere liceret; non nulli pudore adducti, ut
timoris suspicionem uitarent, remanebant: I
39,3;) t docere: (1115,2 tt. fl); V28,3
u. existimare;) quantasuis [magnas etiamj copias
Germanorum sustineri posse munitis hibernis
docebant (tribuni militum et centurionea) : V
28, 4 ; t L- Aurunculeius compluresque
tribuni militum et primorum ordinum cen-
turiones nihil temere agendum . . . existima-
bant (docebant fi): V28,3; t (facere:
VII 42, 5 u. ^);) t (hi (tribuni militum?)
neque uultum fingere neque interdum lacri-
mas tenere poterant: 139,4;) t (in-
ferre: 139,3 tt. dicere; incerto nunc etiam
(o) exitu uictoriae . . . (septiraae legionis
tribuni) post tergum hostium legionem osten-
derunt signaque intulerunt: VII 62, 6;) t
insistere: 11114,3 u. (J) constare; t
(interficere: 3,104,2 u. fl);) t (abditi
in tabernaculis (tribuni militum?) aut suum
fatum querebantur aut cum familiaribus suis
commune periculum miseraban tur: 139,4;)
t obseruare: 1, 21, 4 ii. y) circummittere;
t (occurrere: 1115,2 u. p);) t (osten-
dere: VII 62, 6 u. inferre;) t (petere: I
39,3 u. dicere; 1117,3 u. y) dimittere;) t
(posse: 139,4 ««. fingere;) t (proficisci:
139,3 «. dicere;) t (queri: 139,4 u.
miserari;) t remanere: (139,3 u. dicere;)
1,77,2 M. «) aa) numerus; t satis facere:
141,3 u. >;) yy); t Sabinus quos in prae-
sentia tribunos miUtum circum se habebat et
primorum ordinum centuriones se sequi iubet:
V 37, 1 ; hoc idem reliqui iurant legati ; tribuni
(af; hqs tribuni OM; Db.) militum centuriones-
que sequuntur : 3, 13, 4 ; t idem ius iuran-
dum adigit Afranium; subsequuntur (adigit.
afranium subseq. Oah) tribuni militum cen-
turionesque: 1,76,3; t (tenere: 139,4
u. fingere;) t uenire: 1,74,4 u. com-
mendare; 2,21,1 u. S) agere; t (uitare:
I 39, 3 u. dicere.)
PP) a c. pass.: administrari: IV23,5«<.
y) conuocare; t praecipi: VI 39, 2 it. ',)
Pfi); t reliquarum legionum milites . . .
a (c) tribunis militum legatisque . . . retine-
bantur: VII 47, 2; reprehendit , quod . . .
693
miles (<i. a))
594
neque . . . constitissent neque a (e) tribunis
militum legatLsque retineri potuissent: VII 52, 1.
fi) appositio: I5aculus . . . et item C.
Volusenus, tribunus militum, uir et consilii
magni et uirtutis, ad Galbam accurrunt (oc-
currunt fi) atque unam esse spem salutis docent:
III 5, 2 ; eo die Q. Laberius (labienus [i) Durus,
tribunus militum, interflcitur: V15, 5; M. Ari-
stium , tribunum militum , iter ad legionem
facientem . . . ex oppido Cauillono (c) educunt:
VII 42,5; Aciiillam . . . et L. Septimium, tri-
bunum militum , ad interficiendum Pompeium
miserunt: .3,104,2.
y) obi.: (abdere: 139,4 u. a) aa) mise-
rari;) t (adducere: 139,3 ih. dicere;)
t milites circulari . . . ; centuriones (c) tribunos-
que militum adire atque obsecrare, ut per eos
Caesar certior fieret: 1,G4, 3; t centuriones
singillatim tribunosquc militum appellat: V
52,4; t tribunos (tribunum Ne; trib. ahl)
militum et praefectos (praefectum iVij; praefect.
ahl) circummittit atque hortatur, non solum
ab eruptionibus caueant, sed etiam singulorum
hominum occultos exitus adseruent (obseruent
hl): 1,21,4; t cogere: VI 7, H u. con-
uocare; t interim legatis tribunisque mi-
litum conuocatis . . . quae fieri uellet osten-
dit monuitque, . . . ad nutum et ad tempus
omnes res ab iis administrarontur: IV 23, 5;
Labienus noctu (c) tribunis militum primisque
ordinibus conuocatis (coactis [i) quid sui (o)
sit consilii proponit: VI 7,8; t deside-
rauit . . . tribunos militum et centuriones
XXXII: 3,71,1; t praefectos tribunosque
militum complures in fiuitimas ciuitates fru-
menti (commeatusque petendi arfrf. p(?)) causa
dimisit: 1117,3; his (legatis tribunisque niili-
tum) dimissis et uentum et aestum . . . nactus
secundum . . . progre.ssus: IV 23, 6; t
(educere: VII 42, 5 u. fl) ;) t habere:
V 37, 1 u. a) aa) sequi ; quos (tribunos militum
centurionesque) ille postea magno in lionore
habuit; centuriones in (e) priores (c) ordines,
equites Rom. (eq. r. ahi; tribunos Voss.) in
tribunicium rcstituit honorem : 1,77,2; t
hortari: 1,21,4 n. circumniittcre; t (i»-
terl'icere: V 15, 5 ii. [i);) t (mittore:
3,104,2 w. [i);) t tribunos militum mo-
nuit, ut paulatim scse legiones coniungerent :
1120,1; IV 23,5 u. conuocaro; t obso-
cruro: 1,()4,3 u. adire; t oiiincH scnatores
genatoruinquo lilwros, tribunos inilitum cciuilos-
(|ue KoniaiioH ad so ])ro(liici iubet: 1,23,1;
t (restituere: 1,77,2 u. Imbere.)
()') dat. : gratiuH ugit . . . tribunis luilitum
Luxlc. CaoBnr, 11,
centurionibusque, qui eo praesidii causa uene-
rant, quod eorum consilia sua uirtute confir-
massent (c) : 2, 21, 1 ; t neque satis Bruto,
qui classi praeerat, uel tribunis militum cen-
turionibusque, quibus singulae naues erant
attributae, constabat, quid agerent aut
quam rationem pugnae insisterent. rostro enim
noceri non posse cognouerant : III 14, 3. 4 ;
t haec eadem centurionibus tribunisque mili-
tum mandabant, ut per eos ad Caesarem
deferrentur (r) : VII 17, 8.
e) genet.; aa): ex numero tribunorum
militum centurionumque non nulli sua uolun-
tate apud eum remanserunt: 1,77,2; - t
lucem multum per se pudorem omnium oculis,
multum etiam tribunorum mUitum et centurio-
num praesentiam (praesentium 0'af) ad-
ferre (u. CC): 1,67,4; t (horum (tribu-
norum militum?) uocibus ac timore paula-
tim etiam . . . milites . . . perturbabantur : 139,
5;) t quorum (centurionum tribunorum-
que mil.) egregiam fuisse uirtutem testimonio
Ciceronis cognouerat : V 52, 4.
([i[i): quorum alius: 139,3 u. a) aa)
dicere.)
P abl.: protinusque omnes ducibus usi
centurionibus tribunisque militum in altissimos
montes . . . confugerunt : 3, 95, 4.
JJ) c. praep. ; aa) ab: liic (timor) primum
ortus est a tribunis militum, praefectis reli-
quisque, qui : I 39, 2 ; t a tribunis militum
reliquisque [sed et] equitibus Romanis atque
euocatis equos sumit: VII G5, 5; simul a tribu-
nis militum centurionibusque (tribus niilitum
centurionibus f) mutuas pecunias sumpsit: 1,
.39,3.
fi[i) ad: modo conscripti atque usus militaris
imperiti ad tribunum (tribunos bf) militum
centurionesque ora conuertunt: quid ab his
praecipiatur exspectant : VI 39, 2.
yy) eum: deinde reliquae legiones cum tri-
bunis (per tribunos i^-[i)^militum et primorum
ordinum centurionibus (ceuturioues i'-[i) ege-
runt, uti (por eos adil. JP^) Caesari satis
facerent: I 41,3.
()'()') per: prinoepsque decima legio pcr tri-
buuos militum ei gratias egit: 141,2; (41,3
it. yy);) — milites . . . ita inter se per tribunos
(tribunum Nx) militum centurionesque atqiio
hoiiostissimos sui generis conloqu u utur : 1,
20, 1; ~- doforri: Vin7,8 u. <)) mandaro; —
certiorcm fieri: 1,()1,3 ii. )') adiro; — satis
facore: 141,3 u. yy).
(uigiliae: V31,5 u. laiiguor;) t " ' '
tus: (1121,2 «. A. a) retinere;) fnctupi csl , , ,
38
595
miles (G. a) — J. f))
596
uirtute militum et superiorum pugnarum exer-
citatjone, ut: 11119,3; qua in re admodum
fuit militum uirtus laudanda: V8, 4; tanta
militum uirtus atque ea praesentia animi fuit,
ut : V 43, 4 ; { V 52, 6 tt. F. a) relinquere ;) calones
(o) equitesque eodem impetu militum uirtute
seruantur: VI 40,5; singulari militum nostro-
mm uirtuti consilia cuiusque (c) modi Gal-
lorum occurrebant: VII 22, 1; (62,2 u. A. a)
existimare; 2,15,1 ih. perdolescere;) 2,15,4 ii.
sollertia ; (2, 33, 2 ii. A. a) cohortari ;) is uirtute
militum confisus scaplias . . . contexit : 3, 24,
1; t et militum uires inopia frumenti
deminuerat: 1,52,2; 64,5 u. E. deligere; —
uis: 3,92,2 u. excursus; t (summae se
iniquitatis condemnari debere, nisi eorum (i. e.
militum) uitam sua *Iaude habeat cariorem:
VII 19, 5;) t cognita miUtum uoluntate
Ariminum . . . proficiscitur : 1,8,1; largitione
militum uoluntates redemit: 1,39,4; t ut
. . . etiam nostrorum militum uocibus non
nihil carperetur: 11117,5; (cum . . . hostes
nostros milites alacriores ad pugnandum eflecis-
seut (c) atque omnium uoces audirentur: III
24, 5 ;) V 40, 7 u. concursus ; 1, 64, 4 m. studium ;
non nullae miUtum uoces cum audirentur, sese,
contra hostem si ducerentur, ituros, contra
ciuem et consulem arma non laturos: 3,31,4;
crebraeque uoces militum in uigiliis conloquiis-
que audiebantur, prius se cortice ex arboribus
uicturos, quam Pompeium e manibus dimis-
suros: 3,49,2; f usus: 1120,3 m. scientia;
ir postea quam in uulgus militum (equitum
h) elatum est: 146,4; T[ cum et propter
uulnera militum et propter sepulturam occiso-
rum nostri . . . eos sequi non potuissent: I
26,5.
b) ex pron. : nemo militum: 3,53,3 ?«. E.
uulnerare; t accidit . . ., ut . . . quae . .
quisque eorura (militum) carissima haberet,
ab impedimentis petere atque arripere propera-
ret:V33,6; t quid militum: 3,29,4 m.
E. transuehere ; * t q u o d militum : V 2,
3 u. E. rehnquere.
H. abl.; a): (noctu militibus ac sagittariis
in terram (c) expositis praesidium equitiun
deiecit: 3,23,2;) f ea legione, quam
secum habebat, militibusque , qui ex prouincia
conuenerant, . . . murum . . . fossamque per-
ducit: 18, 1; f (Caesar hostibus in
pugna occupatis miUtibus (que add. codd.; del.
Scal.) expositis Pharum (f) prehendit: 3,
112,5;) t testibus se militibus uti posse,
quanto studio pacem petisset . . .: 3,90,2.
b): scaphas longarum nauium, item specu-
latoria nauigia militibus compleri iussit: IV
26,4; (completur urbs f et ius (militibus coni.
Np.) comitium (c) tribunis (e) , centurionibus
(c), euocatis (c): 1,3,3;) turrim (c) . . . op-
posuit et militibus compleuit tuendamque ad
omnes repentinos casus tradidit: 3, 39, 2; eodem
naues, quas demonstrauimus aggere et leuis
armaturae militibus completas . . ., mittit: 3,
62,3.
J. c. praep. ; a) ab : ne quam noctu oppi-
dani a (c) miUtibus iniuriam acciperent: II
33, 1 ; t nulla tamen uox est ab iis (ex
iis uox est (3) audita populi K. maiestate . . .
indigna: VII 17, 3; t contendere: 3,97,
1 u. E. occupare; t idesiderare: VII
52,4 u. h);) t ab his (militibus) primo
Marsi dissentire incipiunt: 1,20,3; t
conloquium petunt ... semoto a militibus
loco: 1,84,1.
b) ad: mittere ad: 3,28,6 u. A. a) defen-
dere; t (^t^ unum omnes: VI 40,4 u.
A. a) peruenire; milites ad unum omnes inter-
ficiuntur: 2,42,5.)
(e) ante: praecurrere ante omnes: 2,34,b
u. A. a) tenere.)
d) apud: Caesar apud milites contionatur:
1, 7, 1 ; Caesar . . . contionatus apud milites
. . . naues soluit: 3,6,1; — contionem ha-
bere apud: 3,73,1 u. E. terrere; t quae
res apud mOites largitiones auxit: 3,
112, 10.
e) ciun: una cum iis deprensus . . . ad-
ducitur: 1,13,4 u. A. a) peruenire; t
liberius cum militibus regis conloqui coepe-
runt : 3, 103, 4 ; t duasque naues cum
militibus, quae ad moles Caesaris adhaeserant,
scaphis lintribusque reprehendunt, reprehen-
sas (deprehendunt , deprehensas 0) excipiunt:
1,28,4; t quam (oppidi partem) Caesar
cum militibus tenebat: 3, 111, 1; tt (atque
(ut qui codd.) iis {om. eodd.) superioris neces-
situdo contubernii (superiore nocte in contu-
berniis codd.) cum militibusque nonnullis grauior
erat (commiUtesquc nonnulU grauiora codd.) Iw.
Miiller: 2,29,4.)
f) ex: audire ex: VII 17, 3 u. a) audire;
t quas ( legiones ) ex Pompeianis militibus
confecerat: 3,107,1; t miUa XX in
armis habebat. h.aec coustabant ex Gabi-
nianis miUtibus, qui iam in consuetudinem
Alexandrinae uitae ac Ucentiae uenerant: 3,
110,2; t efficere ex: 3,4,1 u. A. a)
considere; tt pauci ex: 1,64,7 u. E.
subleuare; t quidam ex: 142,6 u. A. a)
dicere; t uti unus esse (c) ex eius miU-
597
miles — militariB
598
tibus . . . uideretur : 2, 35, 1 ; t (ex qnibus
(militibus) L. Petrosidius . . . occiditur: V
37, 5.)
S) iu c. acc: in singulos: 1,17,4 n. F. a)
polliceri.
Ii) in c. abl.: nec (c) minus se in (|3; ab
a; edd.) milite modestiam et (c) continentiam
(c) quam uirtutem atque animi magnitudinem
desiderare: VII 52,4; t tantum fuit
in militibus studii, ut . . . magna . . . mora
interposita eos, qui de tertia uigilia exissent,
ante lioram diei VIIII. consequerentur: 1,
64,8.
(i) inter: inter eos: 1,20,4 u. A. a) conari;
— inter se: VI40, 4 Ji. F. a) praeponere; 1,
20,1 u. A. a) conloqui; 1,21,3 ib. contingere;
1,72,4 *. loqui; 1,87,2 ib. adire; 3,19,1 *.
habere.)
k) penes: addit etiam, ut *quae (quod x; edd.)
quisque eorum . . . amiserit, quae sint penes milites
suos, iis (c), qui amiserant, restituantur (Paul;
restituat eodd.; restituatur Stcph.; cdd.): 1,
87,1.
1) sine: quod (nauis) erat sine militibus: 3,
14,2.
[Falso: ut . . . adulescentes atque expeditos
ex antesignanis electos mutatis {sie Madu.;
electis mUites codd.; milites rfe/. Np.; edd.) ad
pernicitatem armis inter equites proeliari iube-
ret: 3,84,3.]
Milites . . . cquites: 1127,2; V7,4; 10,1;
VI 40,5; VII28,3; 1,54,1; 64,3.(7); 2,41,3;
.3,2,2; 29,2; 47,2; 61,2; 71,1; - militcs ac
sagittarii: 3,23,2.
Adiect.: Afraniani: 1,54,1; 69,1; alacri-
ores: 11124,5; (alii: VI 40,2; 1,68,2; 3,76,
2;) Antoniani: 3,4,2; Attiani: 1,13,5; 2,
34,6; complures: 152,5; 1,80,5; 3,103,5;
106,5; conferti: II 25, 1; (cupidissimi: VII
40,4;) decimus quisque: V52, 2; defessi:
VII 88, 6; 2,41,3; delecti: 3,24,1; Domi-
tiani: 1,22,2; 23,5; 3,37,3; electi: 2,44,2;
3,91,3; expediti: 3,6,1 ; Gabiniani:. 3, 110,2;
(imperiti: VI.39,2;) imi)rudentes: 11129,1;
incolumcs: VI40,4; 2,44,1; 3,28,6; iner-
mcs: 11129,1; 1,68,2; infirmiores: 1,64,5;
intenti: VII80,a; laeti: 1,69,1; (3,91,3;) le-
gionarius, -ii: VI 34,8; - 142,5; 51,1; 1127,2;
V19,3; VII20,10; 3,2,2; nemo: (V43,4; 3,
53,3;) 3,61,2; non nuUi: V39,2; (2,29,4;)
3,19,6; (noHtri: 152,5; II 11,4 ; 33,6; III 14,
8; 17,5; 19,4; 24,5; IV 14,3; 25,3; .34,5; .36,
2; 37,3 ; V21,5; 33,5; 45,1; VI 39, 1 ; VH22,
1; 62,8; 2,2,6; 3,72,2; 93,1;) omncs: (V43,
4; 48,9;) VI40,(3.)4; VII (40,4;) 48,1;80,2;
1,27,6; 71,2; 2,(34,5.6;) 42,5; 3,(6,2;) 44,7;
76,1; (95,4;) 109,3; parati: (VII 19,5; 1,7,7;
64,3;) 3,95,1; participes: 3,82,1; pauci:
VII12,4; 1,13,3; 64,7; 2,44,1.2; periti: 3,
93,1; plerique: (1, 76, 4 ;) 3, 95, 3 ; (110,2;)
Pompeiani: 1,28,1; 3,107,1; (primi: 2,34,
5;) proximi: 2,35,2; quidam: (142,6;) V
48,8; (quisquam: V43,4; (52,2;)) quisque:
V31,4; (33,6;) 52,2; 1,44,3; (74,1;) 76,4;
rari: VII45,7; 1,44,1; reliquus, -i:V52,
2; - 1125,2; (V37,4; VI40,2;) 1,13,4; 3,
29,2; Romani: VII 20,8; singuli: VI34,3;
(1,17,4;) (sui: 1,87,1; 3,98,2;) timidi: VI
40,1; ueterani: 3,4,1; 71,4; ueteres: VI
40,4; uictores: VII 62,8; uniuersi: (1,86,
3; 2,33,2;) 3,61,2; unus: 1125,2; 2,35,1;
uoluntarii: 3,91,3; utrique: 3,19,3.
Xumer.: CXX: 3,91,3; CC: 1,46,5; 3,99,
1; CCC: IV37,1; DCC: VII51,4; DCCCCI,X:
3,71,1; XV milia(?): 3,2,2.
militaris: cohortemque postea duplici sti-
pendio, frumento, ueste (c), cibariis (c) mili-
taribusque donis amplissime donauit: 3,53,6;
T ut et militare institutum seruaretur et
quam serissimc (e) eius profectio cognosceretur,
conclamari iussit: 3,75,2; t magnae ftiit
fortunae omni militari instrumento, quod
circum se habebat, erepto . . . ipsum effugere
mortem : VI 30, 2 ; t signum dari iubet et
uasa militari (militaria codd.) more concla-
mari: 1,66,2; uasisque militari (-ribus a')
more conclamatis progressus milia passuum
III . . . exercitum . . . conlocauit: 3,38,1;
exercitum cum militari* more ad pugnam cohor-
taretur: 3,90,1.
nolite, obsecro, committere, quod ante in
exercitu Caesaris non accidit, ut rei mili-
taris dedecus admittatur: 3,64,4; — iu-dere
Galliam tot contumcliis acceptis sub populi
Romani imperium redactam superiore gloria
(-orem gloriam fi) rei militaris exstincta (-tam
p) : V 29, 4 ; — centuriones . . . ne ante par-
tam (portam BM) rei miijtaris laudem (laudem
rei militaris //; laudis militaris a) amitterent,
fortissime pugnantes conciderunt: VI 40, 7; —
instructo exercitu magis ut loci natura . . .
quam ut rei militaris ratio atque ordo po-
stulabat: 1122,1; ut (c) rei militaris ratio,
maxime (c) ut maritimae res postularent: FV
23,5; — summamque scientiam rci militaris
habere existimal)!iutur: 11123,5; propter sin-
gularcm scienUam rei militnris ad eum est
honorem euocatus (CO): Vll 57, 3; — uita
omuis iu uenationibus atquo in studiis rei
militari» consistit: VI 21, 3; — nuUo etiam
38'
599
militaris — mille
600
nunc usu rei militaris percepto: VI 40, 6; erant
cum Achilla *eae copiae, ut neque numero
neque genere hominum neque usu rei militaris
contemnendae uiderentur : 3, 110, 1 ; magnum
{Oiacc.; hunc;:; edd.') usum rei militaris habe-
bant: 3,110,6; 1 neque enim . . . alia de
cansa . . . submissos duces rei militaris peri-
tos: 1,85,6; seu quid a peritioribus rei
militaris desiderari uidebatiu-: 3,61,3; qui rei
militaris peritissimus habebatur: 121,4; t\
qui ex urbe amicitiae causa Caesarem secuti
non magnum in re militari usum habebant:
139,2; uti . . . magnam sibi auctoritatem
magnosque spiritus in re militari sumerent: II
4,3; multum cum in omnibus rebus tum in re
militari potest fortuna: VI 30, 2; quem Curio
secum ex Sicilia duxerat, quod magnum ha-
bere usum in re militari sciebat : 2,34,4; qui . .
intra praesidia Pompei fuissent neque operam
in re militari praestitissent : 3,83,3.
armis abiectis signisque militaribus relictis
86 ex (c) castris eiecenmt: IV15, 1; ut iure
iurando ac fide sanciatur petunt conlatis mili-
taribus signis, quo (c) more eorum grauissima
(c) caerimonia (c) continetur (c): VII 2, 2;
tectis insignibus suorum occultatisque signis
militaribus raros milites . . . traducit : VII 45,
7 ; signa militaria LXXIIII ad Caesarem referun-
tur : VII 88, 4 ; cum . . . signa eius militaria
atque arma Capuae essent comprensa (c) : 3,
21,5; signaque sunt militaria sex relata: 3,53,
2; signaque sunt militaria amissa XXXII: 3,
71, 2 ; miMtes . . . missis plerique armis signis-
que militaribus . . de reliqua fuga . . . cogi-
tabant: 3,95,3; signaque militaria ex proelio
ad Caesarem sunt relata CLXXX et aquilae
VIIII: 3,99,4; t (uasa: 1,66,2 u. mos;)
^ modo conscripti atque usus militaris im-
periti ad tribunum militum centurionesque ora
conuertunt : VI 39, 2 ; — Pompeius . . . aeris
magno pondere ad militarem usum in naues
imposito . . . Pelusium peruenit : 3, 103, 1.
militia: ne (c) syis sint ad detrectan-
dam militiam receptacula: VII 14, 9; t
suos liberos, nisi cum adoleuerunt, ut munus
militiae axstinere possint, palam ad se adire
non patiuntur: VI 18, 3; — druides . . . miUtiae
uacationem omniumque rerum habent im-
munitatem {u. CC): VI 14,1.
mille> I. Forma. Singidaris mille ple-
rmnque plene scriptus esse uidetur in X et x;
sed oo inumitur in h corr. et l^ 2,35,6; M.
CC tos in a exstare dicit Frig., .CC {omisso
M) HoUer VII 46,1 (eodem loco in AQ scrip-
tum est mil CC teste Eold.); additum es< M o
KapoUone 138,5 post pedum, a Kocklyo 1,39,
2 post hominum ; mil. est in Aahl 2, 24, 4.
Pluralis (milia, mUium, milibus) saepe in
eodicibiis aut omnibus aut quibusdaiyi competidio
indicatur. Compendiorutn autem uel rwtarum
tria (uel qtmiimr) inueniuntur genera; nam
aut lineola super numerorum noias posita signi-
fioantur milia, aut littera m. {uel .m. itel M. uel
GO) aut tribus litteris mil. (uel mil). Atque
lineola quidem in B. GaU. libris supra adposiia
inueniiur in X (in uno B errore omissa est)
VII 64,1; .V. est in a.k, .V. mil. (mil?) in a
IV 12,1; item in Q^ inuenitur eius modi lineola,
quae omissa est in ABM VII75, 3. 4; 76,3;
praeterea exstat in (i , omissa est in a VII 75,
3 (.X. P; decem a) e< 83, 4; .11. est in f5, co oo
in B pr. (quod perperam intellecium in BM
demutatum est in XX, omissum in AQ) VII
75,5; — in p inuenitur lineola, in a plene
scriptum. est milia II 4, 9 (bis ?) et VII 64, 4 e<
VII 74, 1; .XII. et .V. exsiai in p, duodena
miUa et quina milia in a VII 75, 3 ; .XV. in p,
quindecim milium in a II 30, 2 ; lineola est in
milia in BMQ, mil. in A 114,9; lineola in
milia in a 1129,4; lineola in a, milia
in rell.i'!) II 4, 9 et VII 90, 3; lineola in a, mili-
bus in rell. (?) VII 68, 2 ; lineola in h , milium
in xa V42, 4; .C. in h, C. mil in a, centum
milium in a. V 13, 7 ; .X. in h , .X. mil in a,
.X. m in AQ, X. in B^M^ (in B supra ad-
positum est m, in M milia) VII 21, 2; VIII. est
in QB^M^ VIII in AB'M', milibus VIII. in^
VII 76, 3; 'l littera .rii. {uel m) uel M
reperitur in a VII 40, 4; 60,1; 69,3 (VU40,4
in a est mi! (i>i h milia':'); VII 60, 1 et 69,3 in
^S milia uidetur exstare); VII 21, 2 et 69,6 m.
est in AQ (quod VII 69, 6 omissum est in B^M^;
in (a?)h inuenitur mil; quid VII 21, 2 in rell.
codd. scriptum sit, supra dixi); OO 00
in B pr. exstare\Illb,b supra commemoraui;
\ mil est in ^, mOia (milium, milibus) in a.
Vn 79, 2 ; III 26, 6 ; V 32, 1 ; mil est in a. milium
in a, mille in h 1133,7; mil in a, milia in
M% milibus in recc., miUum (falso) in a V 53,
7; mil in B%, mUib. in a, omiss. in a II 13,
2; mil in h, (mUia in xa?) 149,3; mil' {an
mil?) in AB, milibus in a (milia in QMh?)
12,5; mil (uel mU.^?)) esse in A 114,9, in a
IV 12, 1 et V 13, 7 e< VII 21 , 2 ei 40, 4, in h (a ?)
VII 69, 6 supra dixi; ^ (milia est in B*%
om. in a 114,5; milibus in a, milia in oJi I
53,1; milia in 5.1/p, milium in AQ\ll\^,l-^
^ plene uidetur scriptum esse in X milia his 45
locis: 14,2; 8,1; 21,1; 22,5; 26,5; 27,4; 29,
2 (ter); 29,3; 31,5.10; 48,5; Ui,b.l.9 (ier).
601
mille
602
10; 6,1; 11,4; 16,1; IV1,4; 3,2; 23,6; 37,
2; V9,2; 11,8; 13,2.6; 27,9; 46,1; 47,1.5;
49,1.5; 53,1; VI 35,5; VII 34,1; 38,1; 39,3;
66,2; 70,1; 71,3; 75,2; miliuin his 13 hcis: I
15,1; 29,3 (ubi Db. errore millia scripsit); 31,
5; 41,4; 11117,5; IV 14,1; 15,3; V2,3; 5,3;
13,5; 49,7; VII 3, 3; 28,5; miWons his 24 loc. :
115,5; 23,1; 25,6; 41,5; 48,1. 2; II 7,3. 4; 28,
2; 33,5; 1116,2; IV 10,2; 11,1.4; 22,4; V8,
1; 19,1; 24,7; VI7,3; 29,4; 35,6; 36,2; VII
37,7; 77,8.
Plurimis belli ciuilis locis noti satis ex edi-
torum apparatu critico potest coynosci, quid in
singulis eodd. exstet. Lineola uidetur inueniri
in fhl, omissa esse in a 3, 4, 3 ; in h plerumque
lineola supra adposita milia indicari Db. dicit
2,23,2; in cod. f sempcr fcre uidetur inueniri
mille (pro milia et sim.) , cf. 1, 48, 3 ; 54, 3 ; 61,
4; 2,39,2; 3,26,4; 36,2; 37,2; saepius com-
pmulio (mil. ncl mil?) usos esse librarios com-
memorat Db., ut 3,37,2; 84,4; 97,3; in eius-
dem aut in Nipperdei editione commemoratur
mil. (an mil?) exstare in ahl 1,61,4 et 64,8 et
.3,89,2, in afl 2,23,2, in hl 1,54,3, in al 2,
39, 2, in a 3, 2, 2 (omiss. in h) et 38, 1 e< 63, 4
et 76,3 et 106,2; (milla est in a, milla in rell.
1,39,2; in h bis omissum essc milia 2,18,4
dicit Db.; 3,84,4 in hl est mille, in a milia
{pro milium.) Cf ZG. 1885, JB. XI p. 198.
U. Sl^nif. ; A. sing. ; a> ui udiectiui : e.xer-
citum . . . reducit 8uis omnibus praeter Fabium
incolumibus, ex numero aduersariorum cir-
citer DC interfectis ac mille (om. af; co /;
int. iiers. ead. m., l^, Paris. 5768; CC Of;
multis E. Eoffm.) uulneratis (deuuliieratis /') :
2,35,6; H (t buic optimi generis homi-
num (M add. Kbchly) e,x Aquitanis . . . adiece-
rat: 1,39,2;) f cum . . . ipse ab hostium
castris non longius mille et quingentis passi-
bu8 abesset: 122,1; quod mous f suberat
{aberat Prammer) circiter mille passuum (pas-
sus? ; spatio add. Dt.) : 1 25, 5; locus erat castro-
rum . . . paulatim ab imo adcliuis circiter pas-
suH mille: III 19,1; et mille passuum iutermisso
spatio castra communit: VI 7, 4; oppidi murus
(c) a (c) planitic . . . recta regione, si nuIluK
amfractus intercederet , niille CC (mille om.
(a'f)lh) passus aberat; VII 46, 1; non longius
(c) niille (D ik; Ald.) paasibue ab nostris
munitiouibuM (a nostr. mun. quara uiilie pass.
p) considunt: VII 79, 1 ; abest derecto itinere
ab Vtica paulo amplius passus (pass. Nahl)
mille (mil. A'o/i/) : 2,24,4; Tf quod (spatium)
cst non amplius pedum M {atld. Napol.;
Uold.) Hescciitorum : I 38, 6.
b) ul snbst.: ut equitum (equites 0; V.)
mille etiam apertioribu,s locis VII milium (e)
Pompeianomm impetum, cum *esset usus, sus-
tinere auderent neque magnopere eorum mul-
titudine terrerentur: 3, 84,4; ^ (1,39,2
u. a) homines;) 2,35,6 ib. aduersarii.
B. plur.; a) subi.: ad duo (a pr., f; duo-
rum O. a corr., hl; Np., Db.) milia (codd.;
milium Np., Db.) numero (om. f) ex Pom-
peianis cecidisse reperiebamus : 3,53,1; ex
Pompeiano exercitu circiter milia XV cecidisse
uidebantur: 3,99,3; ^ si (c) se tot ho-
minum miba cum hostibus coniunxerint,
quorum salutem neque propinqui neglegere
neque ciuitas leui momento aestimare posset:
VII 39, 3; t milia XX in armis habebat.
haec constabant ex Gabinianis mihtibus . . .:
3,110,2; \ circiter hominum milia sex
. . . siue timore perterriti, ne armis traditis
supplicio adficerentur , siue spe salutis inducti,
quod in tanta multitudine dediticiorum suam
fugam aut occultari aut omnluo ignorari posse
existimarent, prima nocte e castris Heluetiorum
egressi ad Khenum finesque Germanorum c o n-
tenderunt: 127,4; t conuenire: III
26,6 u. ^) a) numerus; celeriter ad clamorem
hominum circiter miUa sex conuenerunt : IV
37,2; VII 64, 1 u. c); 3,88,4 u.h); %
(conuertere /6.;) t (egredi: 127,4 w.
conteudere;) t esse: (129,2 u. g) P);)
summa omnium fuerunt ad milia CCCLXVIII :
129,3; equitum milia erant sex (erant .VI.
miha a) , totidem numero pedites: 148,5; (V
13,6 u. g) [i);) erant . . . legiones Afranii III . . .
equitumque (c) utriusque prouinciae (CC) cir-
citer V inilia: 1,39,1; eraut praeteiea cuiusque
generis hominum milia circiter VI cum seruis
libeitisque (c) : 1,51,2; 3,88,4 u. b); in his
erant legionibus hominum miha tria CC (mil.
III CC a) : 3,106,2; eiant (c) praeterea equi-
tum milia duo: 3,110,5; 1 existimarc:
127,4 u. contendere; t V milia passuum
pro.xima iutercedere (intercider^ 0\) itineris
campestris , inde excipere loca aspera et nion-
tuosa: 1,66,4; t uiiiia hominum delecta
LXXX (XXXX Gol.) una-secum (LXXX
delecta secum p) interitura demonstrat: VII
71,3; 1 ex eo proelio circitcr hoiuiuum
inilia CXXX superfuerunt eaque tota nocte
continenter ierunt . . .; iu fines Liugonum
(lie quarto peruenerunt: 126,5; 1
posBe: 3,2,2 u. d) trausportare ; t super-
esse: 126,5 u. ire; 1 (tradere: 127,4
u. coutendere;) t h"""" primo ciivitor inilia
XV Kheuum transisse: 131,5; \ quod
603
mille
604
paucis mensibus ante Harudum milia hominum
(dcl. Ciace.) XXIIII ad eum uenissent, qui-
bus locus ac sedes pararentur: 131,10; ex
Pompeiano exercitu . . . in deditionem uene-
runt amplius milia XXIIII: 3,99,3; t
uideri: 3,99,3 u. cadere.
b) praedlcat. : ex his qui arma ferre possent,
(erant) ad milia nonaginta duo: 129,2; haec
(A; Em. Hoffm.: Db., Df., Bkl.; hae Bi/p; iXp.,
Sckn. , Fr.) erant armata (Np. , Em. Roffm.,
Db., Dt.; armatae X; Schn., Fr., Eld.) circiter
milia LX : V 49, 1 ; haec erant mUia (numero
milia kl) XLV, euocatorum circiter duo, quae
ex beneficiariis superiorum exercituum ad eum
conuenerant (conuerterant Ox); quae tota acie
disperserat (dispertierat?): 3,88,4.
c) appositio: Orgetorix ad iudicium omnem
suam familiam, ad hominum milia decem, luidi-
que coegit : 1 4, 2 ; omnes equites , XV milia
(orn. B) numero, celeriter conuenire iubet: VII
64,1.
d) obiect.: castellis enim XXIIII effectis
XV milia passuum *in circuitu amplexus
hoc spatio pabulabatur : 3, 44, 3 ; f Pom-
peius . . . aeris magno pondere . . . in naues
imposito duobusque milibus hominum armatis
. . . Pelusium peruenit : 3, 103, 1 ; «<. jrraeterea
armatns p. 310 (3 loe.;) t cogere: 14,
2 w. c); cogunt equitum duo milia Sugambri:
VI 35, 5; coactis equitum milibus VIII (fj;
milibus om. AE^M'; WlU. QBm-) et peditum
cu-citer CCL (CCXXXX AQ; Fr.; CXXXX
£1; CCXL M; Db.: CCL [3; Oros. , Flor.,
Polyaen.) haec in Haeduorum finibus recense-
bantur, numerusque inibatur: VII 7(), 3; t
milia sagittarum circiter XXX ycentum ac tri-
ginta Siict, Caes. 68) in castellum coniecta
(contexta a) Caesari numerauerunt (Ciace.;
renumerauerimt NO^flil; Np.; remuner. a; re-
nuntiau. recc.(?); Db., Dt.; enumer. Kock): 3,
53,4; f, XIIII milia (c) passuum com-
plexus . . . mimitiones . . . perfecit: VII 74,
1; 3,63,4 u. §•) a) munitiones; 1[ hos (c)
posse conficere armata milia centum: 114,5;
Condrusos, Eburones, Caerosos (c), Caemanos
(e) . . . arbitrai-i (se) ad XL milia (conficere
posse; an polliceri?): 114,10; 'i deligere
?«. deligo p. 853 A. a) (3 loe.;) 1f di-
spergere (dispertire?): 3,88,4 u. b); 1
disponere: VII34,1 it. mittere; t ducere:
VII 37, 7 u. mittere; 1 ex quibus (pagis)
quotannis singula milia armatorum beUandi
causa ex (c) finibus educunt: IV 1,4; t
eligere: 114,5 u. polliceri; t (enume-
rare: 3,53,4 u. coicere;) t expedire: I
49,3 u. mittere; t habere «. habeo
p. 1397 (4 loe.j; t Haeduis Segusiauisque
. . . decem milia peditum imperat: VII 64, 4;
imperant Haeduis atque (c) eorum clientibus
. . . milia XXXV; parem numerum Aruernis
. . .; Sequanis, Senonibus, Biturigibus, San-
tonis , Eutenis , Camutibus duodena milia
(.XIL P); Bellouacis decem (a; .X. p); [toti-
dem Lemouicibus;] octona Pictonibus et Turo-
nis (e) et Parisiis et Heluetiis; sena Andibus
(s. A. Em. Hoffm.; Db., Hold.; Dt.~; senonibus
X), Ambianis, Mediomatricis, Petrocoriis, Ner-
uiis , Morinis ; Nitiobrogibus quinque (quina a)
milia (.V. p) ; Aulercis Cenomanis (c) totidem ;
Atrebatibus IIII; Veliocassis (c) totidem; Le-
mouicibus (c) et (c) Aulercis (c) Eburouicibus
(c) terna (om. P); Kauracis et Bois (c) bina;
XXX uniuersis ciuitatibus, quae . . . Aiemo-
ricae (c) appellantur («. CC): VII 75, 2—4;
f (inducere: 127,4 u. a) contendere;) t
Caesar . . . circiter tribus milibus hostium (om.
B) ex nouissimo agmine interfectis altero
die ad Alesiam castra fecit ; VII 68, 2 ; quid ho-
minum (c) milibus LXXX (LXXXX a; XXXX
(567.) uno loco interfectis propinquis consan-
guineisque nostris animi fore existimatis: VII
77,8; t (legere: 114, 5 m. polliceri;) t
eo circiter hominum numero (om. fk) sedecim
milia (mii XVI. k) expedita cum omni equi-
tatu Ariouistus misit: 149,3; statuunt, ut X
milia (c) hominum delecta ex omnibus copiis
(e) in oppidum mittantur (submitt<antur (i;
Sckn.): VII 21,2; cohortatus Haeduos, ut . . .
equitatum . . omnem et peditum mUia X (.X.
milia a) sibi celeriter mitterent, quae in prae-
sidiis rei frumentariae causa disponeret: VII
34,1; placuit, ut (c) Litauiccus decem illis
milibus, quae Caesari ad bellum mitterentur,
praeficeretur atque f ea ducenda (ea traducenda
Pluyg.; eo ducenda Paid) curaret: VII 37, 7;
rogati tamen ab Commio pro eius hospitio
(BeUouaci) duo milia (una add. a; edd.; duo
milia om. AQ) miserunt: VII 75, 5; t
numerare: 3, 53, 4 ii. coicere; t occisis
ad hominum milibus (milia DF}f) quattuor
reliqui in oppidum reiecti sunt: 1133,5; t
(perterrere: 127,4 u. a) contendere;) t
BeUouacos . . . posse conficere armata miUa
centum; pollicitos exeo numero electa (lecta
fj; milia add. &'^) sexaginta: 114,5; (Suessio-
nes) oppida habere numero XII, polliceri miUa
armata quinquaginta ; totidem Neruios . . .;
quindecim niilia Atrebates, Ambianos decem
mUia, Morinos XXV mUia, Menapios VII miUa
(.Vnn. af; Oros.; .Vm. k), CaletosX miUa,
605
mille
606
Veliocasses <c) et Veromanduos totidem, Adua-
tucos <c> XVIIII <c) milia: 114,7. (8.) 9; 4,
10 u. conficere; ciues Komanos eius prouinciae
sibi ad rem publicam administrandam HS <c)
CLXXX et argenti pondo < O; p. «) XX milia,
tritici modium (Hotom.; modios codd.; edd.)
CXX milia polliceri coegit: 2, 18, 4; ^ Caesar
legiones in Hispaniam praemiserat <praeterm.
/) [ad] VI [milia] ; aiixilia peditum V milia
(coniec. Np.; peditum nulla (a)flil) , equitum
III miiia, qitae omnibus superioribus bellis
habuerat, et parem ex Gallia numerum (it. CC) :
1,39,2; t recensere: VII 76, 3 u. cogere;
^ captiuorum circiter XX miiia <milia .XX. h)
Haeduis Aruernisque reddit <reddidit [i): VII
90,3; t qui (Cimbri Teutonique) . . .
custodiam <c) ex suis ac praesidium <c) sex
milia hominum una reliquerunt: 1129,4;
Labieno in continenti (c) cum tribus legionibus
et equitum milibus duobus relicto . . . ipse
soluit: V8, 1; Cassiuellaunus . . . diniissis am-
plioribus copiis milibus circiter quattuor esse-
dariorum relictis . . . seruabat: V19, 1; t
(renunierare: 3,53,4 n. coicere;) % sub-
mittere: VII 21, 2 u. mittere; luba ... II
milia Hispanonim et Gallorum equitum . . . et
peditum . . partem . . . Saburrae submittit
(Nhl; -misit Oaf; rdd.):2,40,l; t tenere:
V 13, 2 II. e) pertinere ; eius munitionis , quae
ab Romanis instituebatur , circuitus XI <X [i)
milia (om. B^iP; milh; milium 6c/X:) passuum
tenebat <patebat coni. Dt.): VII 69, 6; t
traducere: VII37,7 ii. mittere; t tan-
tuui nauium repperil, ut anguste XV milia
<LX cohortes eoni. Np. ; u. CC) iegion:«ioruiu
<c) militum , DC (c) equites <c) transpor-
tari (Dt.; -are Ox; Np., Db.) possent: 3,2,2.
e> acc. siiatii (mensurue); a) inilia pas-
uum; ax): ab his castris oppidum Kemorum
iiomiue Bibrax aberat milia passuum octo: II
6. 1 ; cum . . . ab eo oppido Caesar cum exer-
iltu circiter milia (om. a; milib. a; mil IPh)
)in;,-iuum quinque abesset: 1113,2; inueniebat
«•x captiuis <c) Sabiui iiumen a <c) castris
suis non amplius milia passuum decem abesse:
11 16, 1 ; quorum alter milia passuum circiter
quinquaginta, alter paulo umplius ab <c) iis
(c) al)sit: V27, 9; cuius hiberiia aberant ab eo
milia pasHuum XXV: V 46, 1 ; cum al) hibernis
Ciceroiu.s iiiilia passuum abesset circiter LX
<milia pass. LX (XL //) abesset p): V 53, 1 ;
copiat) . . . conueuisse nequo lougius milia (M'^;
milium a; mi) a; milibus recc.) passuum octo
ab liibeniiH suis afuissc <l'uiHHe (i); V 53, 7; cum
milia pasBUum circilcr XXX <XL [i) ub Ger-
gouia abesset: VII 38, 1; 1,16,2 «. esse; id
erat oppidum positum ad Hiberum miliaque
<mil. V codd.) passuum a castris aberat XXX
(Ool.; XX Qa; Np., Db.; — positum ab Hibero
milia V passuum; a castris aberat XX F. Hofm.):
1,61,4; hic locus abest a Clupeis (CC) pas-
suum <pass. Oald; passibus f) XXII milia
<.XXII. /(,• XXII mil. rell.f^)): 2,23,2; cum ab
eo milia passuum XX afuisset <c) : 3, 36, 2; f
has (naues) perfectas carris iunctis deuehit
noctu milia <c) passuum a castris XXII : 1,
54,3; t pontes effecerat duos distantes
inter se milia passuum IIII: 1,40,1; ^
(esse: V 13, 6 n. g) (i); V53, 7 u. abesse; qui
(pons) erat <aberat Ald.) ab oppido milia pas-
suum circiter III: 1,16,2;) t qu> (fines)
in longitudinem milia <mil' AB; milibus o)
passuum CCXL, in latitudinem CLXXX pate-
bant: 12,5; ante id <c) oppidum planities
circiter milia passuum <.m. p. a) III iu longi-
tudinem patebat : VII 69, 3; (69, 6 u. d) tenere;)
quam (planitiem) intermissam collibus tria milia
passuum in longitudinem <in long. om. fi) pa-
tere supra demonstrauimus : VII 70, 1 ; quam
(planitiem) in longitudinem III <quattuor a;
tria B-) milia passuum <mil. pass. .111.^)
patere demonstrauimus : VII 79, 2 ; f ea
legione . . . milia passuum XVIIII <c) murum
in altitudinem pedum sedecim fossamque per-
ducit: 18,1; t boc pertinet <latus
tenet [i) circiter milia passuum quingenta: V
13,2; t (positum esse: 1,61,4 u. ab-
esse;) t procedere: V47, 1 u. progredi;
duplicatoque eius diei itinere VIII milia pas-
suum <passum «) ex eo loco procedit: 3, 76, 3;
t sublatis ancoris circiter milia passuum septem
ab eo loco progressus <est add. Frig.) . . .
naues constituit: IV 23, 6; ipse noctu progres-
sus milia passuum circiter <c) XII hostium
copias conspicatus est: V9, 2; eo die milia
passuum XX procedit <progreditur [i): V47,
1; et circiter milia passuum quattuor progres-
sus . . . multitudinem hostium couspicatur: V
49,5; cupidissimis omnibus progressus milia
passuum <p. AB.M; pas a) XXV . . . mora-
tur : VII 40, 4 ; naues . . . singulas equitibus
Rom. attribuit et prima coufecta uigilia IIII
milia passuum .secundo Uuuiine silentio pro-
gredi . . . iubet: VII 60, 1; milia eiiim (an
addetid. p. (=: passuum)?) progressi IIII ...
moutem excelsum capiunt: 1,80,2; progressus
milia <rail. al; mille f) passuum ^passus afl)
VI equites coiiuenit: 2,39,2; uasisque militari
<(•) moro conclmuatis progressus milia passuuni
III <mil. III pass. u) loco idoueo . . . oxer-
607
mille
608
citum equitatumque conlocauit: 3, 38, 1; Caesar
. . . Pompeianis occurrere eoepit et progressus
milia passuum VI aciem instruxit: 3,97,3;
t hi nouissimos adorti et multa milia passuum
prosecuti magnam multitudinem . . . conci-
derunt: 1111,4; ^ una ex parte a Suebis
\c} circiter milia passuum sescenta (centum p)
agri uacare dicuntur: IV 3, 2.
,SP): certior factus hostes sub monte conse-
disse milia passuum ab ipsius castris octo . . .
misit: 121,1; hostes sequitur et milia passutmi
tria ab eorum castris castra ponit: 1 22, 5; cuius
fines a maritimis ciuitatibus flumen diuidit,
quod appellatur Tamesis, a mari circiter milia
passuum LXXX: V-11, 8; circiter milia pas-
suum X ab Komanis trinis castris Vercinge-
torix consedit : VII 66, 2 ; — docet omnes equi-
vatus (o) peditatusque copias Treuerorum tria
milia passuum longe ab (c) suis castris con-
.sedisse: V 47, 5; locum castris deligit . . . muni-
lum ab Auarico longe milia (milium AQ) pas-
suum XVI: VII 16,1; *[ neque prius
fugere destiterunt , quam ad flumen Khenum
milia (mUibus a) passuum ex eo loco ctrciter
quinque (quinquaginta Oros.; Np., Bb.) per-
uenerunt (c) : I 53, 1 ; ^ nacti portum, qui
appellatur Nymphaeum , ultra Lissum mUia
(milibus Wesenb.) passuum III, eo naues in-
troduxerunt : 3, 26, 4.
p) milia {otn. uoee passuum) : 1, 80, 2 u. a)
y.y.) progredi.
f) dat. : parare: 131,10 u. a) uenire; t
praeficere: VII 37, 7 it. d) mittere.
g) !?enet. ; a) pend. ex subst.: (una ex
parte leniter adcHuis aditus(e)in latitudinem
(c) non amplius ducentorum pedum (ducento-
rum milium pedum B'; pedum .CC. ,3) relin-
quebatur: 1129,3;) ", cum esset inter
bina castra campus eirciter mihum passuum
VI (III pr. edd.): 3,37,2; % castra: V
49,7 M. P); 1 ut milium ampMus quinqua-
ginta (XC Oiil.) circuitu locis apertis exer-
citum duceret: 141,4; tantum fuit in militibus
studii, ut milium VI ad iter addito [ad uadum]
circuitu . . . consequerentur: 1, 64, 8; ses milium
circuitu in oppidum perueuit (c) : 2, 24, 4 ; ^
equitatus: 115,1 et V5, 3 u. numerus; %
ut equitum mille etiam apertioribus locis VII
milium (mille kl; milia a) Pompeianorum im-
petum . . . sustinere auderent: 3,84,4; ^
quod oppidum a Corfinio VII miUum inter-
uallo abest: 1,18,1; sex milium passuum
(passus afi) interuallo a Saburra consederat: 2,
38,3; t celeriter octo milium itinere con-
fecto . . . peruenit: IV14, 1; t minus horis
tribus milium j passnum (.p. a; pedum Napol.)
XV in circuitu (circuitum a; Fr.) muni-
tionem perfecerunt (decem milium in circuitu
munitionem pedum XV perfecerunt (i): V42,
4 ; quod (quot hl) milium {ego ; milia fhl: mil.
a) passuum in circuitu XVII { XVIII l) muni-
tiones (del. Qud.; edd.; munitione Clark:) erat
complexus : 3, 63, 4; ^ equitatumque omnem,
ad numerum quattuor milium, . . . praemittit:
1 15, 1 ; eorum, qui domum (c) redierunt, censu
habito . . . repertus est numerus iniliiim (mUlia
Db. errore) C et decem : 1 29, 3 ; nunc esse in
Gallia ad centiun et XX milium numerum : I
31,5; capitum numerus ad eum relatus est
mUium (miUe h) quinquaginta trium: 1133,7;
ex mUium L numero (ex num. mil. L fJ), quae
ex Aquitania Cantabrisque conuenisse consta-
bat , uix quarta parte reUcta : III 26, 6 ; eodem
equitatus (o) totius GaUiae conuenit, mmiero
mUium quattuor: V5, 3; *[ (salus: \T[I
39,3 II. a) coniungere;) 1[ cum Viridouix
contra eum duorum ([i; duum a; edd.) milium
spatio consedisset: 11117,5; castra . . . cum
essent inter flumina duo, Sicorim et Cingam,
spatio mUium XXX: 1,48,3; confecto iam
labore exercitu XVI miUum spatio constitit:
2, 41, 1 ; 1[ quo ex portu commodissimum
in Britanniam traiectum esse cognouerat,
circiter miUum passuum XXX (transmissum
add. codd.; del. Faernus; transmissu Paid;
u. CC) a continenti: V2, 3; ", postea
uallo passuum (.p. p; pedum a; Np.; duo-
decim add. Jf-ili) in circuitu (circuitum BM)
quindecim miUum crebrisque casteUis circum-
muniti oppido sese continebant : II 30, 2.
!i) esse e. genet.: quarum omuium rerum
(CC) summa erat capitum Heluetiorum miUum
(ego; mUia X; edd.) CCLXIII, TuUngorum
milium (miUa X; edd.) XXXVI, Latouicorum
(c) Xini, Rauraconmi XXIII, Boiorum
XXXII : I 29, 2 ; quorum (equitum) erat V
mUium numerus, cum ipsi non ampUus octin-
gentos (c) equites haberent: IV12, 1; ciun ho-
stium numerus capitum CCCCXXX (CCCCXL
Oros.) miUum fuisset: IV 15, 3; huius est lon-
gitudo lateris, ut fert (o) iUorum (c) opinio, sep-
tingentorum miUum: V 13,5; hoc (latus) (huic
^) milinm (ego; miUa .X; edd.) passuum octingen-
torum (DCCC ego; octingenta Jl; edd.) in lon-
gitudinem esse existimatur (arbitrantur ae):
V 13, 6 ; ita omnis insula est in circuitu uicies
centum (centeniun Dt.-) mUium passuum: V
13,7; castra . . . etsi erant exigua per se, uix
hominum miUum septem: V49, 7; quod spa-
tium est miUum passuum (om. ,S) circiter cen-
609
mille
610
tum LX: VII 3, 3; ex omni (c) uumero, qui
fuit circiter milium XL <XL milifi {i) : VII
»28, 5 ; cohortes in acie LXXX < CC) constitutas
habebat, quae summa erat {om. cl) milium
<mma U; mU. ahl) XXII: 3,89,2.
h) abL; a) instr. : qui (Boi et Tulingi) ho-
miiium milibus circiter XV agmen liostium
claudebant et nouissimis praesidio erant: I
25, 6 ; t harum tamen omnium legionum
hibenia . . . milibus passuum centum cou-
tiuebantur: V24,7; % quem Caesar . . .
donatum <donauit mutinm Eiii. Hoffm.) mili-
biis <militibus a) CC . . . ab octauis ordinibus
ad primipilum se traducere pronuntiauit: 3,
53,5.
p) mensurae: transeunt Rhenum nauibus
ratibusque triginta milibus passuum infra eum
locum, ubi : VI35, 0; t et milibus pas-
suuni duobus ultra eum castra fecit: 148,2.
certior factus est Ariouisti copias a nostris
milibus passuum quattuor et uiginti abesse: I
41,5; castra promouit et mllibus passuiun sex
a Caesaris castris sub monte consedit: 148,1.
y) abl. comp.: amplius milibus . . u.
anipliuM !>. 256 {0 loc, ejxept. VII 73, 6;)
T[ neque longius ab eo <e) mihbus passuum
LXXX m Oceauum <c) iuliuit: IV 10, 2; tamen
sese non lougius milibus passuum quattuor . . .
processurum eo die dixit: IV 11, 4; ^
comperit minus V et XX milibus louge ab
Vtica eius copias abesse: 2,37,3.
i) c. |>ruc|>.; a) ab: et a <c) miUbus pas-
suum minus duobus castra posuerunt: 117,3;
quae (naues) ex eo loco a <e) milibus passuum
octo ueuto teuebantur: IV 22, 4; iu siluis opor-
tuuo atque occulto loco a milibus passuum cir-
citer duobus <mil pass circiter duorum fj) Ro-
manorum aduentum exspectabant : V 32, 1 ;
positis castris a milibus pjissuum quindecim
auxilia Germanorum exspectare coustituunt: VI
7, 3; suberant enim montes atque a milibus
passuum V itiuera difticilia atque angusta ex-
cipiebant: 1,G5, 3.
p) ud u. ad p. 141 cxtr. et 142 3, 53, 1 ; 14,
2; 29,2.3; 114,10; (1,39,2.)
y) cum : V 8, 1 M. d) reliuquere.
<)') cx: ex homiuum milibus LX uix ad quin-
gentuB, qui arma ferre possent, sosc rcdactus
esHO dixeruut: 1128,2; ex liominuni niilibus
ampiius triginta . . . plu» tertia parte interlecta
reliqiioB perterritos in fugam coiciunt: III G, 2.
i) in: nulluni cius modi casum cxsi)fctanH,
(|U() . . . in milibiiH i^assuuni tribus ollendi
poHHcl, . . . mittit: VI31J, 2.
Millu =: niilia pusKUuni: 141,4; (li:tii,2;)
l.uxtt;. Outinar. 11,
11117,5; IV 14,1; V13,5; VI 29,4; 1,18,1;
48,3; 64,8; 80,2; 2,24,4; 37,3; 41,1.
milia = mllia hominum: 115,1; 29,2.3; 31,
5; 114,5.7. 9. 10; (33,7;) 11126,6; (IV12,1;)
V5,3; 49,1; VII 28, 5; 37,7; 75,2.3.4.5; 83,4;
3, (53,1;) 88, 4; 89,2; (99,3;) 110,1.
uiilia = milia sestertium: 3,53,5.
MUia armatorum: IV 1, 4; capitum: 129,
2; IV 15, 3; captiuorum VII 90, 3; equitum
(VII 64,1 d) u. eqnes p. 10S2 sq. (12 loc.J;
essedariorum: V 19, 1 ; ap. Philarg. ad Verg.
Oeory. III 204; euocatorum: 3,88,4; ho-
minum u. homo p. 1508 sq. (19 loc); ho-
stium: VII 68,2 <c); militum: 3,2,2; mo-
dium: 2,18,4 <c); passuum: 12,5; 8,1; 15,
5; 21,1; 22,5; 23,1; 41,5; 48,1.2; 53,1; 116,
1; 7,3.4; 11,4; 13,2; 16,1; 30,2 <e); IV 3,2;
10,2; 11,1.4; 22,4; 23,6; V2,3;9,2; 11,8;
13,2.6.7; 24,7; 27,9; 32,1; 42,4; 46,1; 47,1.
5; 49,5; 53,1.7; VI7,3; 35,6; 36,2; VII 3,3
<e); 16,1; 38,1; 40,4; 60,1; 66,2; 69,3.6;70,
1; 74,1; 79,2; 1,16,2; 40,1; 54,3; 61,4; 65,
3; 66,4; 2,23,2; 38,3; 39,2; 3,26,4; 36,2;
37,2; 38,1; 44,3; 63,4; 76,3; 97,3; peditum:
Vn34,l; 64,4; 76,3; 1,39,2; pedum: (II 30,
2<c);) 1,82,4; Pompeianorum: 3,84,4; (cf.
3,53,1; 99,3;) pondo: 2,18,4; sagittarum:
3,53,4; (sagittariorum: 3, 4,3;j — (Ger-
manorum: 131,5;) Harudum: 131,10;
Heluetiorum, Tuliugorum, Latouico-
rum <c) , Kauracorum, Boiorum: 129,2.
Adiect.: armata u. armatu!^ p. 310
(3 loc); delecta: VII 71,3; electa (c): II
4,5; expedita: 149,3; illa: VII 37, 7; lecta
<c): 114,5; multa: 1111,4; ap. Philary. (ul
Verg. Oeorg. III 204; proxima: 1,66,4; tot:
VII 39, 3.
Numer.: II u. duo ;). 974 sq. (13 (14) loc);
lU: 122,5; V47,5; VI 36,2; VII 68,2; 69,
3; 70,1; 79,2 {c); 1,16,2; 39,2; 3,4,3; 26,4;
38,1; 106,2; IIU: 115,1; 1133,5; IV 11,4; V
5,3; 19,1; 49,5; VIi60,l; 75,3; 1,40,1; 80,
2; V: 153,1(?); 1113,2; IV 12, 1; VII 75,3; 1,
39, 1. 2 <c); (61, 4? ;) 65,3; 66,4 ; Yl : 127,4; 48,1.
5; 1129,4; IV 37, 2; 1,(39,2;) 51,2; 64,8; 2,
24,4; 38,3; 39,2; 3,37,2; 97,3; VII: I14,fi
<c); IV 23, 6; V49,7; 1,18,1; 3,4,3; 84,4;
VIU: 121,1; 116,1; 7,4; 1V14,1; 22,4; V
53,7; VII 76,3; 3,76,3; VIUI: 114,9 <<•); X
II. decem p. S20 (12 loc); XI: Vil 69,6 <,c);
XII: IV 11,1; V 9,2; (Vll 75,3;) Xllll:129,
2; VII 74,1; XV: 125,6; 31,5; 114,9; 30,2;
V42,4 <e); V17,3; V1164,l; 3,2,2(?); 44,3;
99,3; XVI: 149,3; VII 16,1; 2,41,1; XVII:
3,63,4; XVUl: 123,1; XVIUl:l8, 1; 114,9;
39
611
mille - mirificus
612
XX: V47,l; ^^190,3; (1,61,4;) 2,18,4; 3,
36,2; 110,1; XXD: 1,54,3; 2,23,2; 3,89,2;
XXm: 129,2; XXini: 131,10; 41,5; 3,99,
3; XXV: 114,9; V46,l; Vn40,4; 2,37,3;
XXX: 1116,2; V2,3; VI35,6; VII38,1 <c);
75, 4; 1, 48, 3 ; 61, 4 (e) ; 3, 53, 4; XXXII: 1 29, 2;
XXXV: VII 75, 2; XXX'\1: 129,2; XL: 114,
10; VII 28,5; 38,1 <c); XLV: 3,88,4; L:I41,
4; 53, 1(?); II 4, 7; III 26, 6; V 27, 9; Lni: II 33,
7; LX: 114,5; 28,2; V49,l; 53,1; VII 83,4;
LXXX: IV 10, 2; V 11, 8; VII 71, 3; 77,8;
LXXXXII: 129,2; C: 114,5; IV3,2<c); V
24,7; CX:I29,3; V1I77,8(?);CXX:I31,5; 2,
18,4; CXXX:I26,5; CLX : VII 3, 3 ; CLXXX :
12,5; CC: (1129,3;) 3,53,5; CCXL: 12,5;
(VII 76, 3;) CCL: VII 76, 3; CCLXin: 129,
2; CCCLXVm: 129,3; CCCCXXX(X) : IV 15,
3; D: V 13,2; VI 29,4; DC:IV3,2<e); DCC:
V13,5; DCCC: V13,6; IXXJ: V13,7.
singula milia:IVl,4; bina: VII 75,3 (?);
terna: VII 75,3; quina: 115,5; VII75,3(?);
sena:I15,5; VII 75, 3 <c); octona: VII 75,3;
duodena: VII 75, 3 <c).
MCC: VII 46, 1; MD: 122,1; MDC: 138,5
<c); MMMCC: 3,106,2.
Milia . . . perteiTiti . . . iudncti: 127,4.
llilo : nuntiis ad Milonem missis, qui Clodio
interfecto eo <c) nomine erat damnatus, atque
eo in Italiam euocato, quod magnis muneribus
datis gladiatoriae familiae reliqiuas <e) habe-
bat, sibi coniunxit atque eum in Thurinum ad
sollicitandos pastores praemisit: 3, 21, 4; interim
MUo dimissis circum municipia litteris se ea,
quae faceret, iussu atque imperio facere Pompei,
quae mandata ad se per Vibullium delata
essent, quos ex aere alieno laborare arbitra-
batxu- sollicitabat. apud quos cum proficere
uihil posset, quibusdam solutis ergastulis Cosam
(CC) in agro Thmino \CC) oppugnare coepit.
. . . lapide ictus ex muro periit: 3,22,1.2.
niiiiae : sic uocibus cousulis , terrore prae-
seutis exercitus, minis amicorum Pompei
plerique compulsi inuiti et coacti Scipionis
sententiam sequuntur: 1,2,6.
llineraa : ( Galli ) maxime Mercurium
colunt . . . ; post huuc ApoIIinem et Martem et
louem et Mineruam. de his eandem fere quam
reliquae gentes habeut opiuionem: ApoUiuem
morbos depellere, IMineruam operum atque arti-
ficiorum initia tradere: VI 17, 2; constabat Elide
iu templo Mineruae . . . simulacrum Victoriae,
quod ante ipsam Mineruam conlocatiun esset
et ante ad simulacrimi Miueruae spectauisset,
ad ualuas se templi Umenque couuertisse: 3,
105, 2.
ministro: uis ut iis <c) rebus, quas con-
stituissent, conlocandis atque administrandis
<ministrandis fl) tempus daretur: 1114,1.
niinor, -ari: ne . . . milites omnes pu-
beres interficereut , quod se facturos mina-
bantur: 2,13,4.
minor, minimns; minns, minime
u. parnn!^.
Minucins. 1. li. Hlinncins Basilns
II. Ba!!>ilu»« p. 400 sq.
3. Hinncins Rufn^^: erant <c) Orici
Lucretius Vespillo <c) et Jlinucius <-tius a)
Rufus cum Asiaticis nauibus XVIII, quibus
iussu D. Laelii praeerant (P. Manut.; -rat
eodd.) , M. Bibulus . . . : 3, 7, 1 ; sed neque illi
sibi confisi ex portu prodire sunt ausi . . .,
neque Bibulus . . . : 3, 7, 2.
minno. A. trausit. : ut reliquorum im-
peratorum res aduersae auctoritatem mi-
uuunt, sic huius ex contrario dignitas incom-
modo accepto in dies augebatur: VII 30,3; ut
auctoritatem , qua Ule maxime apud exteras
uatioues niti uideb.itur, minueret : 3, 43, 4 ; 1
(uam etiam Caesaris beueficium f mutauerat
<minuerat Ciacc.) consuetudo : 2,29,3;) t
quibus rebus controuersias minui posse
sperarent : V 26, 4 ; sed principes regionum atque
pagorum inter suos ius dicuut controuersiasque
minuunt: VI 23,5; t ea iuuentutis exer-
cendae ac desidiae <desidiam AQ) miuuendae
causa fieri praedicant: VI 23, 6; f quibus
opibus ac ueruis non soUun ad minuendam
gratiam, sed paene ad perniciem suam ute-
retur: 120,3; id tuUt (o) factiun gramter In-
dutiomarus, suam gratiam tnter suos minui:
V4, 4; 1 quod fasces anteferrentur. in
hoc omnis multitudo maiestatem regiam
minm praedicabat: 3,106,4; ^ satis ad
GalUcam ostentationem minuendam . . .
factum existimans : VII 53, 3 ; t (quod
consiUum) et nostris mUitibus spem minuit et
hostes <c) ad pugnam <c) alacriores <c) eflecit
<c): V33, 5; ut spem eorum (nostri) minuerent:
3, 48, 2 ; 1 paulum ex eo loco degreditur,
ut timorem aduersarus minuat <muniat a'i') :
1, 72, 4 ; hoc . . ad timorem nouarmn tabularum
toUendum miuuendumque <-ue coni. Db.) . . .
esse aptissimum existimauit : 3, 1, 3 ; t ut
. . . his defensoribus earum rerum uis minue-
retur : IV 17, 10.
B. intraus.: quod rursus minuente aestu
naues in uadis adflictareutiu: III 12, 1.
miriflcui^: Pharus est in insula turris
magua altitudine, mirificis operibus exstructa:
3, 112, 1.
613
miror — mitto
614
miror. A. absol.: eius rei quae causa
esset miratus ex ipsLs quaesiit: 132,2; (ad-
miratus <miratus Paid; Hold.) quaerit ex per-
fugis cau.sam : VII 44, 2.)
»B. alqd: idque adeo iiaud scio mirandumne
sit: V54,5.
miriiM: iiac oratione liabita mirum in
modum conucrsae sunt omnium mentes: I
41,1; 1 sibi autem mirum uideri, quid
in sua GalJia . . . Caesari . . . negotii esset: I
34,4.
miHer. A. = iniserandus , inisericordia
dig-nns; a) adiect.: unam ut in miseris
rebus spem reliquam salutis esse arbitratu.s:
2,42,1; f iioc e.sse miseriorem et gra-
uiorem fortunam Sequanorum quam reliquo-
rum, quod: 132,4; 1 at lii miserrimo
ac patientissimo (Ald.; potentissimo codd.)
exercitu Caesaris luxuriem obiciebant, cui
semper {CC) omuia ad necessarium usum de-
fuissent: 3,96,2.
b) ui subst.: ut in raiseroa ac supplices
USU8 misericordia uideretur: 1128,3.
B. = exiguHS, tenuis: quid uos, inqiiit, hanc
{om. A) miseram ac tenuem sectamini prae-
dam, quibiis Ucet iam esse fortunatissimos (c)?:
VI 35, 8.
miHeratio: nulli omnium lia.s partes uel
querimoniae uel miserationis minus con-
uenisse: 1,85, 1.
miMericordia. X.^eXeog; a) obl.: ple-
rumque in summo periculo timor misericor-
diam non recipit: VII2G,4.
b) dat.: orare atque obsecrare, si qui locus
misericordiae relinquatur, ne ad ultinium
supplicium progredi necesse habeat (e) : 1, 84, 5.
c) abl.; a) causac: datur petentibus uenia
dissuadentc prirao Vercingetorige , post conce-
dente et precibus ipsorum et misericordia
uulgi: VII 15, 6; indutiarum quodam genere
misericordia facto aduentus Caesaris exspecta-
tur: 2, 13, 2; mouebatur etiam misericordia
ciuium, quos interficiendos uidebat: 1,72,3;
VII 28, r; u. d).
[i) instr.: hacc noua sit ratio uincendi, ut
niisericordia et liberalitate nos muniamus:
ap. Cic. ad Alt. IX 7 C, 1 ; — ut in miseros ac
supplices U8U8 miscricordia uideretur: 1128,3.
d) c. pracp. : no qua in castris ex (om. p)
eorum (o) concursu (it misericordia uulgi
Hcditio oreretur: VII 28, 6; 1t "'<" ouiu'""'
ordinum parles in niiaericordia constilisso,
ipHOH duees a puce abhorniiHHo: 1,8.'), 3.
B. = niiHcricordia concilata: accidit, ut pauci
militeH patrcsquo familiae, qui aut gratia aul
misericordia ualerent . . ., in Siciliam in-
columes peruenirent: 2, 44, 1; ^ haec atque
eiusdem generis complura ut ab hominibus
doctis magna cum misericordia fletuque
pronuntiantur: 2,12,4 (Sp. 5).
mii«cror: miserantnr communem GaUiae
fortunam: VII 1,5; ^ hi . . ., ut es-
tremo iiitae tempore homines facere consuerimt,
aut suam mortem miserabantur aut parentes
suos comraendabant : 2, 41, 8 ; ^ (reliquis-
que, qui ex urbe amicitiae causa Caesarem
secuti (magnum periculum miserabantur,
quod add. AQ(&)'^) non magnum (periculum
miserabantur add. 5') in re militari usum ha-
bebant: 139,2;) cum familiaribus suis com-
mune periculum miserabantur (-rebantur A'a) :
I 39, 4.
mi^tMio: ut, qui aUquid (c) iusti (c) in-
commodi exspectauissent, ultro praemium
missionis ferrent: 1,86,1.
misiDii: hunc conspicatae naues, quae missu
(iussu 0; Paul) Bruti cousuetufline cotidiana
ad portum excubabant, sublatis ancoris sequi
coeperunt: 2,22,3; duas uenisse legiones
missu Caesaris cognoscunt: VI 7,2; C. Ar-
pineius . . . et Q. lunius . . ., qui iam ante
missu (iussu 1 det.; missi A) Caesaris ad
iVmbiorigem uentitare consuerat (consuerunt
M; -rant A'^; consueuerant ^): V27, 1.
(]flitliilae u. ]!Iytileiiae.)
(mitigo: Caesar . . . praesentem inopiam
quibus poterat subsidus (subsidium a') tuta-
batur (mitigabat cotii. Db.): 1,52,4.)
mitist^ime : tamen quam mitissime potest
legatos appellat: VII 43, 4.
mitto. (I. l'"oriua: missit scripium esl in
iJ' 124,1; 49,3; 50,2; 112,1; misserunt ,/«
B' I 27, 1; mississe m fi VI32, 1; mississet
in A V17,2; mississent in (A?)B: III28,
1; rdiquis (32) locis belli Oallici et omnibus
(20) locis belli ciuilis (el uno epistularum loco)
i)t omnibiis codd. uidetur inueniri misit, mise-
rat, raisisse, sim.)
n. Sig-nll'.; 1. propr.; A. = n^f/n^reiv;
a) non addltur auxillo, subsldio, praesidlo;
«) add. obiect.; aa) appellatluuui: (adule-
scentem: 147,4 /(. fifi) a) Metium; V[IH7, l
ib. Ikutum;) ^ auxilia '/. anxilinm
j). 3H5 (8 luc).
confirmant legatosque de pnco primorum
ordinum centuriones ad CaoHarem mittunt
(miUtes); 1,74,3; rcliquae copiao missis ad
Varum noctu legatoruni numero conturionibn.s
sese ei dediderunt: 2,44,1; 1f Cicero . . .
Hoptimo ilie . . . quiii(|uo cohortes frumen-
615
mitto
616
tatum in proximas segetes mittit (orn. P), qiias
inter et castra unus omnino collis intererat
(misit add. fi) : VI 36, 1. 2 ; u. Q)racterea) co-
liors p. o90 extr. et .591 (6 (15)loc.); t
ftiit antea tempus , cum . . . Galli . . . propter
hominum multitudinem agrique inopiam trans
Rhenum colonias mitterent: VI24, 1; t
copias u. copia )'■ ^37 (3(4)loo.); (VII 5,
1 u. PP) o) Lucterium; 2,38,1 ib. Sabiuram.)
hiuic (epistulam) Graecis conscriptam litte-
ris mittit: V48, 4; tequites Treueri . . .,
qui auxilii causa a (c) ciuitate ad Caesarem
missi (miss. ad caes. fj) uenerant: 1124,4;
cum . . . ^nostri) una ex parte (CC) Hispanis
equitibus emissis (missis (3) equestri proelio
superiores ftiissent: V 26, 3; u. praeterea eqnes
p. 1029 (10 (1.3) loc.); — (V 27, 1 u. Pfi) o)
Arpineium; 2,18,2 ib. Gallonium;) %
equitatum k. eqnitatns p. 1045 (12(22)
loe.) ; t (equos: VII 55,3 u. numerum;)
t memoria tenebat L. Cassium consulem oc-
cisum exercitumque eius ab Heluetiis pul-
sum et aub iugum missum: 17,4; hic pagus
. . . L. Cassium consulem interfecerat et eius
exercitum sub iugum miserat : 1 12, 5 ; t
neque iam longe abesse (Belgarum copias) ab
iis quos miserat exploratoribus et ab Kemis
cognouit: 115,4; mandat (Vbiis), ut crebros
exploratores in Suebos mittant quaeque apud
eos gerantur cognoscant: VI 10, 3.
(cum . . . signa eius militaria atque arma
Capuae essent comprensa et familia Neapoli
uisa, quae proditionem oppidi appararet {sic
Dt.; uisaque proditione oppidi apparere x; missa,
quae proditionem opp. appararet P. Hofm.;
Db.; u. CC}: 3,21,5;) t (familiarem:
V27,l M. (Jfi) a) Arpineium; 1,26,3 ib. Ca-
niniiun ; 2, 18, 2 ib. Gallonium ;) 3, 57, 1 ib. Clo-
dium; t filium: (147,4 ib. Metium;)
quodque ei et (om. fj) filius et fratris filius a
(c) Caesare remissi (missi AM^) essent, quos
Aduatuci obsidum numero missos apud se in . . .
catenis tenuissent: V27,2; 3,4,3 «. [i(i) o) Sa-
dalam; CCCTarcondarius Castor et Domnilaus
ex Gallograecia dederant; horum alter ima
uenerat, alter filium miserat: 3,4,5; t
frumentum: V20, 4 u. obsides; (Varro) fru-
menti magnum numerum coegit, quod Massi-
liensibus, item quod Afranio Petreioque (c)
mitteret : 2, 18, 1 ; t funditores: 3, 44,
6 ti. sagittarios.
CC (equites) ex Syria a Commageno Antiocho,
cui magna Pompeius praemia tribuit, missi
erant, in his (tribuit. Missi erant in his O^)
plerique hippotoxotae: 3,4,5; II (eo
circiter hominum numero (e) sedecim milia
expedita cum omni equitatu Ariouistus misit:
149,3; VII 5,1 «. [i[i) o) Lucterium; statuimt,
ut X milia (c) liominum delecta ex omnibus
copiis (e) in oppidum niittantur (submittantur
[i; Selm.}: VII 21, 2; 3,104,2 u. ^[i) o)
Achillam.)
hoc inito consilio totius exercitus impedi-
menta ad Labienum in Treueros (in Tr. clel.
Schambach} mittit duasque ad eum legiones
(o) proficisci iubet: VI 5, 6; (reliquas copias
cum omnibus impedimentis , ut consueuerat,
misit t captis quibusdam cohortibus: VII 35,
3;) t post paulo tamen internuntiis
ultro citroque missis quae ignorabant . . .
cognoscuut: 1,20,4; t interpretem: V
36,1 u. [ip) o) Pompeium.
legationem u. legatio ^j. 417 fj) (3 (4)
loe.) ; t legatos {noiaflEii) u. legatns
p. 420—422 (63 (66) loc.) ; t legatum
[vnoar^artj/ov) u. legatns p. 427 sq. (11 (12)
loe.); t legionem «. legio p. 437 sq.
(10 (22) loc); t conquirit (Labienus) etiam
lintres (luntres a); has magno sonitu remo-
rum incitatas in eandem partem mittit (mitt.
in eand. p. fl): VII 60, 4; t cum litte-
ras ad senatum miserit (-rat a'), ut omnes ab
exercitibus discederent: 1,9,3; (17,1 u. yV)
peritos;) ic. praeierea litterae p- 469 (4 loc.)-
(hostes) parua manu Metiosedum uersus
missa, quae tantum progrederetur (c), quantum
naues processissent , reUquas copias contra La-
bienum duxerimt: VII 61, 5; t njilia u.
mille p. 604 (5 loc); t milites «.
mile» p. 583 (3 toc); t leuis armatiu-ae
magna multitudine missa tormentisque pro-
latis munitiones impediebat (Pompeius): 3,45,
3; t sua . . . beneficia commemorauit,
quod rex appeUatus esset a senatu, quod amicus,
quod munera amplissime (tam amplissima
B-^; ampUssima?) missa: 143,4.
eodem (Pompeius) naues, quas demonstraui-
mus aggere et leuis armaturae militibus com-
pletas, quasque ad Dyrrachium naues longas
habebat, mittit: 3,62,3; t (necessarium:
1,26,3 u. P[b) o) Caninium; regemque hortatus
est, ut ex suis necessariis quos haberet maxi-
mae auctoritatis legatos ad Achillam niitteret:
3,109,3; t nobilissimos: 17,3 «.
yy) nobilissimos ; t liuc magnum nume-
rum equorum huius belli causa in Italia atque
Hispania coemptum (AQ^; coemptus BM;
coemptos M^; Fr.} miserat: VII 55, 3; (VI 33,
2 M. Pfi) o) Trebonium;) t Caesar ad Lin-
gonas litteras nuntiosque misit, ne eos fru-
617
mitto
618
mento . . . iuuarent: 126, G; Iccias Remus . . .
nuntiuni (nuntio.s Wkiltc') ad eum mittit, nisi
subsidium sibi submittatur (mittatur [i) , sese
diutius sustiiiere non posse: 116,4; ad quos
(Sugambros) cum Caesar nuntios niisisset, qui
postularent . . ., responderunt: IV 16,3; Cas-
siuellaunus ad Cantium . . . , quibus regionibus
quattuor reges praeerant . . ., nuntios mittit
atque liis (e) imperat : V 22, 1 ; niittuntur ad
Caesarem confestim a (c) Cicerone litterae
(nuntiique add. JSussn.) magnis propositis prae-
miis, si pertulissent; ob.sessis omnibus uiis mlssi
intercipiuntur: V 40, 1 ; quanto erat in dies
grauior . . . oppugnatio . . ., tanto crebriores
litterae nuntiique ad Caesarem mittebantur (a
Cicerone) : V 45, 1 ; Caesar acceptis litteris . . .
statim nuntium in Bellouacos ad M. Crassum
quaestorem (c) mittit; . . . iubet: V 46, 1 ; alterum
(nuntium) ad C. Fabium legatum mittit, ut
. . . legionem adducat: V 46, 3; (Labienus)
oratione Indutiomari cognita, quam in concilio
hahucrat, nuutios (om. p) mittit (circummittit
(i) ail finitimas ciuitates eqiutesque undique
euocat: V57,2; Caesar nuntiis ad ciuitateni
Haeduorum missis, qui . . . docerent . . .,
castra ad Gergouiam mouet (c) : VII 41, 1 ;
(Coelius) clam nuntiis ad Milonem missis . . .
atquc eo in Italiam euocato . . . sibi coniunxit:
3,21,4; (Antonius) pontones Lissi relinquit . . .
nuntiosque ad cum celeriter niittit, quibus
regionibus exercitum exposuisset: 3,29,4; ille
(Antonius) missis ad Caesarem nuntiis unum
diem sese castris tenuit: 3,30,6; Androsthenes
. . . ad Scipionem Pompeiumque mintios mittit,
ut sibi subsidio ueniant . . .: 3,80,3; (Ehodi)
portu recepti non erant missisque ad eos nun-
tiis, ex (e) his locis discederent, contra uolun-
tatom suam (e) naues soluerant (c): 3,102,7;
Pothinus, cum ad Acliillam nuntios (nuntians
a'} mitteret hortareturque, ne negotio desisteret
. . ., depreheusis . . internuntiis a Caesare est
intorfectus: 3, 112, 11.
maxiraa pars Aquitaniae sese Crasso dedidit
(c) obsidesquo ultro misit (obtulitfi): III
27, 1 ; eo duae omniuo ciuitates ox Biitannia
obsides miscrunt, rcliquae neglexerunt: IV 38,
4; illi ('J'rinobantca) imperata celeriter lecerunt,
obsidos ad numorum frumentumque (c) mise-
niiit: V20, 4; eodcm Carnutes legatoH obsidcs-
qiic mittunt: VI 4,5; (V27,2 u. liliuni.)
altora cx partc (iabalos proxiiuoHquc pagos
Arucrnorum in llcluios, item (in add. ae) Jlu-
tcnoH Catlurcosquo ad finos Volcaruui Arcco-
micorum depopuIandoH mittit: VII 64, 6; H
tum denuim AiiouiHtUB partom Huaruiii copia-
rum, quae castra minora oppugnaret, misit: I
50,2; cognouerat enim magnam partem equi-
tatus ab iis (c) aliquot diebus ante praedandi
frumentandique causa ad Ambiuaritos traus
Mosam missam: IV 9,3; magnam partem equi-
tatus ad eum insequendum mittit (misit fi)
retrahique imperat (imperauit bceflc}: V7,G;
nulla fuit ciuitas, quin ad id (CC} tempus
partem senatus Cordubam ( cordubae Ux, }
mitteret: 2, 19, 2; — (III 1, 1 u. fi[i) a) Galbam;
VII 5, 1 ib. Lucterium;) ^ (Suebos) iis (c)
nationibus, quae sub eorum sint (c) imperio,
denuntiare, ut auxilia peditatus equitatus-
que mittant: VIIO, 1; % cohortatus Hae-
duos, ut . . . equitatum . . omnem et pedi-
tum mLLia X sibi celeritcr mitterent: VII 34,
1; subsidio DC equites . . . peditesque CCCC
mittuntur a Varo, quos auxilii causa rex luba
paucis diebus ante Vticam miserat : 2, 25, 3 ;
nuntiant magna auxilia equitum peditumquc
ab rege missa Vticam uenire: 2,26,2; t
(praefectum: 2,38,1 u. [i[i) o) SabuiTam;
3,104,2 ib. Achillam;) T (Carnutes) prae-
sidium Cenabi tuendi causa, quod eo mitte-
rent (in eo mitterent M; inmitterent /''/•.; co-
mitterent h}, comparabant: VII 11, 4; cum . . .
legati uenissent, qui praesidio misso poUiceren-
tur earum gentium ciuitates imperata facturas,
. . . misit: 3,34,2; t ii' reliquas prouin-
cias praetores (praetorii Pighius} mittun-
tur («. CC}: 1,6,6; 1 (primos: 113,1
u. fi[i) a) Iccium;) % (principem: 3,34,
4 ib. Menedemum.)
has (triremes) . . . sperans intercipi posse
quadriremes V ad eas misit: 3,24,2.
sagittariosque omnes . . . conquiri el ad
se mitti iubet: VII 31, 4; ctsi prohiberc 1'om-
peius totis copiis et dimicare non constituerat,
tamen suis locis sagittarios funditoresque (que
om. Nhl} mittebat: 3,44,6; t (soror:
153,4 u. uxor;) f nisi subsidium sibi
submittatur (mittatur [i; Flod.} , sese diutius
sustinere non pos.><c : II 6, 4 ; Caesar . . . labo-
ranlibus submittit (subsidium summ. A,- sub-
sidia mittit Giacc. ; auxilium summitlit DEh):
VII 85,1.
(tribunuui: 2, li),l «. [i[i) o) Cassium; 3,
104,2 ib. Achillaui;) % hac rc cognita
Caesar niitlit coiiiplurcs oquituni liirmas eo
de (eo de cf,- Ald,; eodcni [i; cisdeui a) media
noctc; impcrat, ut: VII 45, I.
diuio fiicrunt Ariouisli uxore», una Sueba
(c) uatione . . . , altera Norica, regis Voccionis
(c) soror, quam in tiallia du.xerat, a (Valrc
niissiiui (missa /(): 153,4.
619
mitto
620
PP) uom. propr.; a) Iiominniii : ipsi (amici
regis) clam consilio inito Achillam [in], prae-
fectum regium, [singium] singulari Iiominem
audacia, et L. Septimium, tribununi militum,
ad interficiendum Pompeium miserunt : 3, 104,
2; — Andecumborium (c): 113,1 ii. Ic-
cium; — Antistium: VII flO, B h. Caniniuni;
— ab Arimino 31. Antouinm cum cohortibus
V Arretium mittit: 1,11,4; mittit eo M. An-
tonium cum legionis (c) XIII. (c) cohortibus
V: 1,18,2; — mittitur ad eos conloquendi
causa (conl. causa om.. p) C. Arpineius (p),
eques Romanus, familiaris Q. Titurii, et Q.
lunius ex Hispania qiiidam, qui iam ante
missu (missi A) Caesaris ad Ambiorigem uen-
tit.ire consuerat (-uerant P>: V27, 1; — Attius
ad Antonium deductus petiit (c>, ut ad Cae-
sarem mitteretur: 1,18,3; — mittit (caesar
mittit p> primo {e> Brutum adulesceutem
cum cohortibus Caesar (mi. P), post cum aliis
O. Fabium legatum : VII 87, 1 ; — iUe (Caesar)
ad eum Sex. Caesarem mittit atque huic
(legionem) tradi iubet: 2,20,7; — itaque eo
Q. (c) Calenum misit eique (c> Sabinum et
Cassium cum cohortibus adiungit: 3,55,1; —
L. Cassium Louginum cum legione tironum . . .
atque equitibus CC in Thessaliam ire {f; Paid;
in thessalum ire Nalil; in thessaliam Ald.; cdd.),
0. Caluisium Sabinum cum cohortibus V pau-
cisque equitibus in Aetoliam iussit {Paul; misit
codd.; cdd.): 3,34,2; — C. Antistium Reginum
in Ambiuaretos, T. Sextium in Biturige.s, C.
Caninium Eebilum in Eutenos cum singulis
legionibus mittit: VII 90, 6; itaque Caninium
Eebilum legatum, familiarem necessariumiywc
Scribonii Libonis, mittit ad eum conloquii
causa: 1,26,3; — Caesar . . . in Epirum rei
frumentariae causa Q. Tillium etL. Canuleium
legatum (-tos /> misit: 3,42,3; — L. Cas-
sium: 8,34,2 u. Caluisium; — itaque duabus
legionibus missis in ulteriorem Hispaniam cum
Q. Cassio, tribuno plebis, ipse . . . magnis
itineribus progreditur (c): 2,19,1; — non ob-
litus pristini instituti Caesar mittit ad eum A.
Clodium, suum atque illius familiarem: 3,
57,1; — eos domum remittit et cum iis (p>
ima Commium . . . mittit: IV 21, 7; — quem
(P. Crassum) cum legione una miserat ad
Venetos, Venellos (c), Osismos, Coriosolitas
(c), Esuuios (c), Aulercos, Eedones (e): II 34;
— certior factus . . . omnium . . esse Iguuinorum
optimam erga se uoluntatem Curionem cum
tribus cohortibus, quas Pisauri et Arimini (c)
habebat, mittit: 1,12,1; mittit in Sardiniam
cum legione una Valerium legatum, in Siciham
Curionem pro praetore (c) cum legionibus II
(c>: 1,30,2; — mittitur L. Decidius Saxa
cum paucis, qui loci naturam perspiciat: 1,66,
3; — a quo (rege) missi Dioscorides et Sera-
pion . . . ad Acliillam peruenerunt. quos ille
. . ., prius quam . . . cuius rei causa missi
essent cognosceret, corripi atque interfici iussit:
3, 109, 4. 5 ; F a b i u m : VII 87, 1 m. Brutum ;
— Faustum: 1,6,3 u. Sullam; — cum Fur-
nium nostrum tantum uidissem . . ., praeterire
tamen non potui, quin et scriberem ad te et
illum mitterem gratiasque agerem: aji. Cic. ad
Att. IX6JI; — Ser. Galbam cum legione
duodecima et parte equitatus in Nantuates (e),
Veragros Sedunosque misit. . . . causa mittendi
fuit, quod iter per Alpes . . . patefieri uolebat:
III 1,1.2; — Gaiumque Gallonium, equitem
Eomanum, familiarem Domitii, qui eo pro-
curandae hereditatis causa uenerat missus a
Domitio, oppido Gadibus praefecit: 2,18,2; —
Gallum: III 7,4 u. Terrasidium; — Hirruni:
3, 82, 5 u. LuciMum ; — Eemi . . . ad eum
legatos Iccium (siccium X) et Andecum-
borium (e>, primos ciuitatis (c>, miserunt: II
3,1; — lunium: V27,l %(. Arpineium; —
itaque T. Labienum legatum in Treueros . . .
cum equitatu mittit (misit a): 11111,1; Cae-
sar postero die T. Labieuum legatum cum iis
(c) legionibus, quas ex Britannia reduxerat,
in Morinos . . . misit: IV38, 1; (quod abiimcto
(e) Labieno atque iis legionibus, quas una
miserat, uehementer timebat: VII 56, 2;) eo,
quo Labienum miserat, contendit: VII 87, 3; —
Longinum: 3,34,2 «. Caluisiiun; — opor-
teretne Lucilii (luci %) Hirri, quod is a Pom-
peio ad Parthos (c> missus esset, proximis
comitiis praetoriis absentis rationem haberi: 3,
82,5; — coacto exercitu Lucterium Cadur-
cum, summae hominem audaciae, cum parte
copiarum in Eutenos mittit ( Vercingetorix) :
VII 5,1 ; interim Lucterius Cadurcus in Eutenos
missus eam ciuitatem Aruernis conciUat: VII
7,1; — Lupum: 3,55,2 u. Eutilium; —
magnopere admirabatur Magium, quem ad
Pompeium cum mandatis miserat, ad se non
remitti: 1,26,2; Pompeius est Brimdisii; misit
ad me N. (c) Magium (magnum M^) de pace:
aj>. Cie. ad Att. IX 13 ^, 1 ; — petunt , ut
Mandubracium . . . defendat atque in ciui-
tat«m mittat, qui praesit . . .: V20, 3; hLs (c>
Caesar imperat obsides XL . . . JMandubracium-
que ad eos mittit: V20, 4; — cuius prouinciae
ab ea parte, quae libera appellabatur , Mene-
demus, princeps earum regionum, missus lega-
tus omnium suorum excellens studiimi protite-
621
mitto
622
batur: 3,34,4; — commodissimum uisum est
C. Valerium Procillum, C. Valerii Caburi
(ilium, summa uirtute et humanitate adulescen-
tem, . . . ad eum mittere et (una culd. B^a{f^1))
M. (<■) Metium (titium ABM; titum Q;
mettium IPa) : 1 47, 4 ; — inita {(■) aestate in
ulteriorem (c) Galliam qui deduceret Q. Pe-
dium legatum misit: 112,1; (eo cum a Q.
Pedio praetore cum legione * * *, lapide ictus
ex muro periit (eo cum Q. Ped. pr. missa
legione lap. ict. ex m. p. F. Eofm.): 3,22,2; —
Q. Tituriu.s . . . interpretem suum Cn. Pom-
peium ad eum mittit rogatum, ut: V36, 1; —
Procillum: I 47, 4 u. Metium ; — Rebilum:
VII90,t); 1,26,3 u. Caninium; — Keginum:
VII 90, 6 ih.; — Rufum u. Vibullium; -
Rutilius Lupus, qui Achaiam missus a Pom-
j)eio obtinebat, Isthmum (c) praemunire in-
stituit: 3,55,2; — Sabinum: 11111,4 u. Ti-
turium ; — 3, 34, 2 u. Caluisium ; — audit lubam
. . . restitisse in regno, Saburram, eius prae-
fectum, cum mediocribus copiis missum Vticae
adpropinquare : 2, 38, 1 ; — ad eundem nume-
rum Cotys (c) ex Thracia dederat et Sada-
lam (c) filium (ima add. Paul) miserat: 3,
4,3; — Saxam: 1,66,3«/. Decidius; — Sep-
timium: 3,104,2 u. Achillam; — Sera-
pioneni: 3, 101), 4. 5 u. Dioscoridem; — Sex-
tium: VII 90, 6 u. Caninium; — (Silium: III
7,4 u. Terrasidium;) — ad senatum refertur:
tota Italia dilectus habeatur; Faustus Sulla
propere (pro praetore P. Man.) in Mauretaniam
mittatur (mittitur x): 1,6,3; — quo in numero
est (erat Ald.) T. Terrasidius missus in
Esuuios (c), M. Trebius (Tallus in Coriosolitas
(c), Q. Velanius cum T. Silio (c) in Venetos:
1117,4; — Tillium: 3,42,3 u. Canuleium;
— (Titium: 147,4 ?<. Metium; — ) Q. Titu-
rium Sabinum legatum cum legionibus tribus
in Venellos (c), Coriosolitas Lexouiosque mittit:
lil 11,4; — Trebium: III7,4m. Terrasidium ;
— (cum Caesar i^abulandi causa tres legiones
atque omnem equitatum cum C. Trebonio
legato misisBet: V17,2;) C. Trebonium cum
l>ari legionum numcro ad eam regioneni . . .
ilepoiiulaiiilam niittit: VI 33, 2; Valerium:
147,4 II. Metiuni; — 1,30,2 ii. Curioncni;
Caralitani simul ad so Valcrium niitti audic-
runt, . . . Cottam ex oppido eiciunt: 1,30, .'i;
— mittit P. Vatiniuui lcgatum ad ripam ipsam
lluminis, qui . . . agoret ot crebro magna uocc
pronuntiarcL , licorotne ciuibus ad ciues dc paco
tuto (c) legatos mittcre: 3,19,2; — Volaniuni:
I II 7,4 «. Tcirasiiliuni ; — nuixinic ad Hupcriorcs
luuuitioucs laboratur, quo Vorcassi uellau-
num missum {om. 31) demonstrauimus : VII
85,4; — incidit in Vibullium Rufum missum
a Pompeio in agrum Picenum confirmandorum
hominum causa: 1,15,4; cognoscit missum (in
Hispaniam mld. AU.; Dt.; om. codd.; Sp., Dh.)
a Pompeio VibuUium (c) Rufum: 1,34,1; L.
Vibullii Rufi, quem a Pompeio missum in Hi-
spaniam (hispania x ) demonstratum est : 1, 38, 1 ;
hunc (L. VibuUium Rufum) pro suis beneficiis
Caesar idoneum iudicauerat, quem cum man-
datis ad Cn. Pompeium mitteret: 3,10,2; —
cum C. Volusenus missus cum equitatu ad
(c) castra uenisset: VI 41, 2.
b) populorum: Cadurcos, Gabalos: Wl
64,6 u. aa) pagos; — ab (c) dextra {o) parte
alio ascensu eodem tempore Haeduos {AQli;
ad haeduos BM) mittit: VII 45, 10; subito sunt
Haedui uisi . . ., quos Caesar ab (c) dextra
parte alio ascensu manus distinendae causa
miserat: VII 50, 1 ; - Rutenos: VII 64, 6 u.
aa) pagos.
y-/) adiect. et prouom.; n) adlect. (partic.):
compluribus singiUatim, qui commeatus
petendi (cum commeatu v^l commeatu petito
Beryl;) causa missi erant, absentibus (c): III
2,3; — ne ex praetura et consulatu, ut semper,
sed (c) per paucos probati ct electi in
prouincias mittantur: 1,85,9; — et sua sponte
multi in disciplinam conueniunt et a paren-
tibus propinquisque mittuntur: VI 14, 2; —
Heluetii . . . legatos ad eum mittunt nobilis-
simos ciuitatis: 17,3; — (paucos: 1,66,3
«(. fiP) o) Decidius; — ) Doniitius ad Pompeium
in Apuliam peritos regionum magno propo-
sito pracmio cum litteris niittit, qui petant
atque orent, ut sibi subueuiat: 1,17,1; ^f
primos: 113,1 u. fip) o) Icciimi.
6) pronom.: ex (c) suis legatis {CC) ali-
quem ad se mitteret: 147, 1 ; — tu ad me alium
mitte, qucni orncm: ap. Cic. ad fam. VII 5,
2; — quorunique opera cognouerit (c) Tasge-
tiuni interlectum , hos comprehensos ad .se
mittere (Plancum iubet): V25, 4; — qui ab
eo missi erant, . . . lilierius cum militibus
regis conloqui coeperunt : 3, 103, 4 ; amici regis
... iis (c) , qui erant ab eo missi , paUun
liberaliter respondcrunt: 3, 104, 1; — probat
rcm scnalus de mittcndis legatis ; scd q u i
inittercMtur noii rci>cricbiuitur: l,;t3, 1.
()'()') cnuiitiatuui, tiiiod obiccti luuiicrc fuii-
!;'itiii': ex quibus qui hoc spatio dierum con-
ualuerant, circitcr trcconti, sub uexillo una
mittuntur: VI 36,3; lucc prima nilssia ud eos
ab Otacilio e(|iiitibus . . . circitor CCCC qui-
que cos armali cx piitesidio seculi suut, se
623
mitto
634
defenderunt: 3,28,6; quos haberet maximae
auetoritatis: 3,109,3 u. aa) necessarios; —
qualis esset natura montis et qualis (c) in cir-
cuitu ascensus qui cognoscerent (a pr.;
cognosceret X} misit: 121,1; interun ad prae-
fectos, qui . . . antecesserant , mittit, qui nun-
tiarent, ne liostes proelio lacesserent: IV 11, 6.
[j) snbandieudiuu est obiect. ; aa) uou sequ.
ut uel acc. c. inf.: 1111,2 u. a) fifi) o) Gal-
bam; (qui (Vbii) uni ex Transriienanis ad
Caesarem legatos {om. P) miserant, amicitiam
fecerant, obsides dederant: IV 16, 5;) V40, 1
■u. a) aa) nuutios; ad reliquas legiones mittit
priusque omnes in unum locum cogit, quam :
VII 9,5; trans Ehenum in Germaniam mittit
ad eas ciuitates, quas . . . pacauerat, equites-
que ab his arcessit : VII 65, 4 ; miUtes imperat ;
mittuut: 1,15,2; eodem fere tempore missi ad
Pompeium (a pompeio a,- edd.) reuertuntur:
1,18,6; ad quos legati mitterentur, his auctori-
tatem attribui (e) timoremque eorum, qui
mitterent, significari (c): 1,32,8; his pontibus
pabiilatum mittebat: 1,40,1; postulatis Caesaris
cognitis missuros (se) ad Pompeium, atque
illum reliqua per se acturum : 3, 16, 5.
p[j) sequitiu' a) nt: ad T. Sextium legatum
. . . misit, ut cohortes . . . celeriter educeret
et . . . constitueret: VII 49, 1; statimque (Curio)
in Siciliam misit, uti duae legiones reliquusque
equitatus ad se mitteretur : 2, 37, 4 ; ad eum
Pompeius misit, ut pro . . . amicitia patris
Alexandria reciperetur atque iUius opibus . . .
tegeretur : 3, 103, 3.
b) aec. c. iiil.: tum uero omni interclusus
itinere (Varro) ad Caesarem mittit, paratum
se es.se legionem . . . tradere: 2,20,7.
b) nddltiu': auxilio, praesidio, snbsidlo:
auxilio mittere ti. anxilinm p. 392 y)
(3 loe.): \ his (impedimentis) una legio
missa praesidio est: 3,75, 1; T tertiam
aciem (partem B-^} laborantibus nosti-is sub-
sidio misit: 152,7; — duabusque missis sub-
sidio cohortibus a Caesaie atque his (c)
primis legionum duarum, . . . perruperunt : V
15,4; Caesar Labienum cum cohortibus
sex (o) subsidio laborantibus mittit : VII 86, 1 ;
cohortibusque caetratis (P. Mamtt.; cen-
timatis codd.) subsidio missis scienter in duas
partes sese distribuunt: 1,55,2; — Haedui de
consilio legatorum . . . copias equitatus pedi-
tatusque subsidio Biturigibus mittunt ; VII 5,
3 ; — eodemque tempore his rebus subsidio DC
equites Numidae (c) ex oppido pedites-
que CCCC mittuntiur a Varo: 2,25,3; — Nu-
midas et Cretas sagittarios et funditores
Baleares (que oM. J}'^} subsidio oppidanis
mittit: 117,1; — T. Labienus . . . decimam
legionem subsidio nostris misit: 1126,4; quas
(legiones) C. Fabius ulteriore ponte subsidio
nostris miserat: 1,40,7; — L. Nasidius ab
Cn. Pompeio cimi classe nauium XVI . . . L.
Domitio Massiliensibusque subsidio missus freto
Siciliae . . . peruehitur: 2,3,1.
B. = TTgotcVa/, a(fiivai', a) = iacere, coi-
cere: asseres enim pedum XII cuspidibus
praefixi atque hi maximis ballistis missi per
IIII ordines cratium in terra defigebantur: 2,
2,2; t milites e loco superiore pilis
missis (emissis Ciace.} facUe hostiiun phalan-
gem perfregerunt: I 25,2; mediocri spatio relicto
Pulio pilum in hostes immittit (mittit [i) atque
imiun . . . traicit: V 44, 6; nostri milites . . .
paruo . . intermisso temporis spatio ac rursus
renouato cursu pila miserunt celeriterque . . .
gladios strinxerunt : 3, 93, 1 ; (Pompeiani) et tela
missa exceperimt et impetum legionum tulerunt
et ordines (c) conseruarunt pOisque missis ad
gladios redierunt: 3,93,2; ^ nostri primo
. . . fortiter repugnare (c) neque uUum trusti-a
telum ex loco superiore mittere: 1114,2; mili-
tes certiores facit, paubsper intermitterent proe-
lium ac tantum modo tela missa exciperent:
III 5, 3 ; ut neque ex inferiore loco satis com-
mode tela adigi (c) possent et missa a (c)
Gallis grauius acciderent: 11114,4; cum . . .
non timide pugnaretur telaque ex loco superiore
missa non frustra acciderent (ji; a.(X(A&te AQB;
accederent M} : III 25, 1 ; sub ipsis radicibus
montis constiterant, ut nullum frustra teliun in
eos mitteretur: 1,45,6; simul ex minoribus
nauibus magna uis eminus missa telorum multa
nostris [de improuiso] imprudentibus atque im-
peditis uulnera inferebant (-bat?): 2,6,3; ne
aut tela tormentis immissa (missa Ohl} tabu-
lationem perfringerent aut saxa ex catapultis
latericium discuterent : 2, 9, 3 ; uullum ex miu-o,
nuUum a nostris mittitur telum: 2, 13,2;
qui (tiunulus) tantum aberat a nostro casteUo,
ut telum tormentumue {OVtl; tormentum a;
tormento recc; Np., Db.} missum adigi nou
posset: 3,51,8; tela missa exceperunt . . . piUs-
que missis ad gladios redierunt: 3,93,2; \
lenestrasque . . . ad tormenta mittenda In
struendo (c) reUquerunt: 2, 9, 8; 3, 51, 8 u. telum ;
\ GaUus periculum ueritus, ut erat praecep-
tum, tragulam mittit: V48,7; 1[ uim
telorum : 2, 6, 3 it. telum.
(b) = ui immittere: si arborum trunci siue
naues (trabes RSchn.} deiciendi operis causa
625
mitto — mobilitaB
626
(c) e8sent a barbaris immissae (Oiace.; missae
X; edd.}: IV 17, 10.)
C. = dia/.ieiv. artoKvtiv, dimittere, emit-
tere, missuiii faeere; a) alqd: milites et animo
perterriti et lassitudine confecti missis (omissis
Paul) plerique armis signisque militaribus
. . . de . . fiiga . . . cogitabant: 3,95,3.
b) alqm: (secunda uigilia silentio equi-
tatum 'dimittit <fl; Sclm.; emittit M-; Fr.,
Dh.; mittit a; rdl. edd.): VII 71, 5; — com-
plures: 1112,3 u. X. a) 7.) yy) a) com-
plures;) ^'i Lentulus Spinther . . .
facta potestate ex oppido mittitur (emittitur
Paul): 1,22,2; ^l^ misso ad uesperum
senatu omnes, qui sunt eius ordinis, a Pom-
peio euocantur: 1,3, 1; ^l^ iam duo prae-
fecti fabrum Pompei in meam potestatem
uenerimt et a me missi sunt: ap. Cie. ad Att.
IX 7 C, 2; N. Magium <f), Pompei praefectum,
deprehendi ; scilicet (c) meo instituto usus sum
et eum statim missum feci: ap. Cie. ad Att.
IX 7 C, 2.
2. Irsl.; A. = edcre: haec Scipionis oratio
. . . ex ipsius ore Pompei mitti uidebatur: 1,
2,1; ^ Afranianos contra multis rebus sui
timoris signa misisse <emisisse Paul; dedisse
Madu.; edidisse Kindseh.; u. CC): 1,71,3.
(B. = omittere: qua es frequentia T. La-
bienus prodit; f summissa oratione loqui de
pace atque altercari cum Vatinio incipit (sic
codd.; Np.; sed missa orat. de pace loqui atque
. . . Terpstra ; Kran. : sed missa or. d. p. loqui
elate atque . . . Dt.; [sumniissa oratione) loqui
de p. atque . . . Db.; sed omissa orat. de p.
altercari . . . Oud.) : 3, 19, 5.)
[Falso: Caesar frustra diebus aliquot con-
.sumptis, ne reliquum tempus amittat (Np.;
mittat XaM; omittat 0), ... proficiscitur : 1,
33,4; — cur etiam secundo proelio aliquos
ex suis amitteret (O*; mittcret i\'-.>? 1,72,2.]
Additur A. quo alqd mittatur: ad u. ad
},. 'JS-J02 (108 (IIOJ luc.;) — (contra: \T 9,
2; — ) in «. in />. ».? sq. (38 (43) loc.); praeierea
VII60,4;1,70,4; — sub (iugum): 17,4; 12,5;
— traus: IV9,3; V 55, 1 ; VI 24, 1 ; VII 65,
4; — uersus: VII61,5; ^ Arretium
ct sim.: 1,11,4; 2,19,2; 25,3; ^ eo u.
eo tiol. U. p. 342 sq. (10 (11) toc); — eodera
u. eodem tiol. II. p. 2H (3 (4) loc); — huc:
VII 55,3; 2,25,3; — quo: VII 85,4; 87,3;-
ultro citroque: 142,4; 1,20,4.
B. unde: ab: 1,11,4; 25,2; (VII 45, 10; 50,
1;) — ex tt. ex p. IIOU (17 loc); t (Nea-
poli: 3,21,5.)
1'. quo cuuslllu: uit //. nd //. 1.92 (0 loe.);
hoxti:. Cfti-Bftr. 11.
praeterea V1I37,7; — causS: 1124,4; 1112,
3; n^9,3; (17,10;) V6,2; 17,2; 27,1; 54,
3; VI4,2; 6,2; 9,6; ^TI50,1; 1,15,4; 26,
3; 2,18,2; 25,3; 3,22,3; 40,6; 42,3; 109,5;
— de i/. de p. 819 sq. legatos mittere (13 loc);
praelerea ap. Cic. ad Att. EX 13 j4, 1; —
grati&: Vn43, 2; — in: V10,l; VI 14, 2; 2,
41,2; ^ supinum: 111,2; IV32,1; V
36,1; VI32,1; 36,2; Vn5,2; 1,40,1; ^
qui c. coniunctiuo: 17,3; 21,1; 24,1; 34,
1; 49,3; 50,2; 112,1; 3,1; 35,1; 11111,4; IV
11,6; 16,3; Vl,7; 20,3; VI9,6; VII34,1;
41,1; 61,5; 1,3,7; 17,1; 66,3; 3,19,2; (21,5;)
ap. Cie. ad fam. VII 5,2; — ut iiel con-
iunctiuus imperatiuus (hortatiuus): 19,
2; 26,6; 47, 1; III 8,5; V 10,1; 46,3; VII 49,1;
1,9,3; 2,25,3; 37,4; 3,23,3; 80,1.3; 102,7;
103,3; \ cum mandatis (litteris): I
35,1; 1,26,2; 3,10,2; — 1,17,1; T alqm
legatum (propraetore, legatorum uel ob-
sidum numero): 17,3; (47,1;) 113,1; 1,
74,3; 3,34,4; 109,3; - (1,6,3; -) ' V27,2;
2,44,1.
D. quo itinere: per: 1,61,1; T alio
ascensu: VII 45, 10; 50, 1 ; (magno circuitu:
1,61,1;) breuiore itinere: 1,43,4; eodem
iugoi?): VII 45,5; his pontibus, ulteriore
ponte: 1,40,1. 7.
E. quid nuntietur: 142,1; 47,1; n6, 4; V
3,5; 2,20,7; 3.23,3; 29,4; 80,3.
F. cui iUqd mittatur: II6,4<e); (V27,2;)
VI 9,2; 32,1; VII 34,1; 63,7; (85. 1;) 2,18,1;
auxilio, praesidio, subsidio alci mit-
tere: 118,10; 52,7; 117,1; 26,4; ^"^37,2;
VII 5,3; 86,1; 1,40,7; 2,3,1; 25,3; 3,75,1.
Aduerbia: amplissime(?): 143,4; cele-
riter: 1118,3; VII 34, 1; 1,43,4; 3,29,4;
clam: 3,21,4; confestim: V40,l; emiuus:
2,6,3; frustra: 1114,2; 1,45,6; iterum: I
35,1; numquam (11128,1;) VI5,4; pro-
pere: 1,6,3; publice: VII 55,4; saepe: I
42,4; (semper: 1,61,1;) statim: IV 27,1; V
46,1; 2,37,4; ad Att. 1X7 C, 2; tuto(?): 3,
19,2; ultro: 11127,1; IV 27, 5; 3,80,1; (cf.
ultro citroque;) umquani: 11128,1; una: IV
21,7; VI36,3; VII56,2; (75,5;) 3,4,3 (c);
uudique: III 1,4.
niobiliH: quod (Galli) sunt iu consiliis
capicndis mobiles et nouis plerumque re-
bus studeut: IV 5, 1.
■nobiliter: omues ferc Gallo.s nouis rebus
studt-re tl ad bcUum mobili ti-r ccleriterque
excitari: III 10,3.
mobilitns. A. pru|ii'.: ita mobilitatcm
equiluni, Ntabilitatoui ]>i-ilituni iii proeliis
40
627
tnobilitas — modo
628
praestant: IV33,3; t diductisque nostris
paulatiin nauibus et artificio gubematorum et
mobilitati nauium locus dabatur: 2,
6,2.
B. trsl.: qui mobilitate et leuitate animi
nouis imperiis studebant: 111,3.
moderate : qui (Trebonius) his temporibus
clementer et moderate ius {moderata eius x)
dicendum existimabat: 3,20,2.
moderor. A.: uti in deeliui ac praecipiti
loco incitatos equos sustinere et breui mode-
rari ac iiectere . . . consuerint : IV 33, 3.
B. : ne tanta multitudine confusa nec mode-
rari (ne emoderari a) nec discernere suos . . .
possent: VII 75,1.
modestia: nec (c) minus se in (fi; ab
a; edd.) mUite modestiam et continentiam
<et cont. om. fj) quam uirtutem atque animi
magnitudinem desiderare: VII 52, 4.
modins : ciues Eomanos eius prouinciae
sibi . . . tritici modium (Bot.; modios codd.;
edd.) CXX milia polliceri coegit: 2,18,4; ^
iamque ad denarios (c) L in singulos mo-
dios annona peruenerat: 1,52,2.
modo. A. = tantum , soloni , tantnin
inodo; a) nou additur nou; a) modo (non
addita coniuuctione) ; aa) "c. subst.: neque
(c) erat omnium quisquam, qui aspectum
modo (om. fl) tantae multitudinis sustineri
posse arbitraretiu- : VII 76, 5 ; t uado . . .
inuento pro rei uecessitate oportuno, ut brac-
chia modo atque umeri ad sustineuda arma
liberi ab aqua esse possent : VII 56, 4 ; %
illi ubi praeter spem quos (modo add. Hartx)
fiigere credebant infestis signis ad se ire uide-
runt (c), impetum modo (del. Harfx; an
nostrorum?) ferre non potuerunt: VI 8, 6; t
nuUa interposita mora sauciorum modo et
aegrorum habita ratione rmpedimenta omnia
(c) sUentio . . . praemisit: 3,75,1.
f4,3) c. adiect. (unmeral.) : manus erat nulla,
quae paruam modo causam timoris adferret:
VI 35, 3 ; ne paruum modo detrimentum in con-
tentione propter iniquitatem loci accideret (c):
VII 52, 2; t Cicero ad haec unum modo
respondit : V 41, 7.
yy) c. aduerb.: (inusitato genere tormen-
torum permoti barbari constiterunt ac paulum
(modo add. codd.; edd.; ego del.; an sQribetid.
etiam?) pedeni rettulerunt: IV 25, 2;) ad eas
(arbores) se adplicant atque ita paidum (paulo
B' ; paululiun Aim.) modo recUnatae qiiietem
capiunt: VI 27, 3; si uero alteri paulum (pau-
lulum O) modo tribuisset fortuna, nou esse
usurum condicionibus pacis emn, qui superior
uideretur: 3,10, 7.
Sd) e. pronom.: cuius modo (Ald.; cuius
modi codd.; cuiuscuius Orid.) rei nomen repe-
riri poterat, hoc satis esse ad cogendas pecunias
uidebatur: 3,32,2.
££) c. uerb. : nam de equitibus hostium,
quin nemo eorum progredi modo (om. [i)
extra agmen audeat , ne (c) ipsos quidem (c)
debere dubitare: VII 66,6; tt perfacUe
esse . . . pabulationibus . . Romanos prohibere,
aequo modo animo sua ipsi frumenta corrum-
pant aediiiciaque incendant: VII64,3; —
orabant , ut sibi aimlium ferret . . . ; uel si id
facere occupationibus rei publicae (e) prohi-
beretur, exercitum modo Ehenum transpor-
taret: IV 16, 6.
p) si modo: magno sibi usui (o) fore arbi-
trabatur, si modo insulam adisset, (p; adisset
et a; Schn., Np., Hold.} genus hominum per-
spexisset, loca, portus, aditus cognouisset: IV
20,2; facilem esse rem, seu maneant seu pro-
ficiscantur, si modo unum omnes sentiant ac
probent: V31, 2.
b) additnr uou; a) uou modo . . . sed:
populi Eomani banc esse consuetudinem, ut
socios atque amicos non modo sui nihil de-
perdere, sed gratia, dignitate, houore auctiores
uelit esse : 1 43, 8.
^) nou modo . ■ ., sed etiam u. etiam
p. 1150 e) (5 loc).
y) uon uiodo (uou) . . ., sed ne quidem:
propter frigora . . . non modo fiimienta in
agris matirra non erant, sed ne pabuli quidem
satis niagna copia suppetebat: 116,2; — ut
instar muri hae saepes munimentum (c) prae-
berent, quo non modo non (del. a^; Schn., Fr.,
Dt., Hotd.y intrari, sed ne perspici quidem
posset (iJ-p; possit a): 1117,4; — tanta mili-
tum uirtus . . . fuit, ut . . . non modo f
demigrandi causa de uallo decederet nemo,
sed paene ne respiceret quidem quisquam , ac
tum omnes acerrime fortissimeque pugnareut:
V43,4; t ac non modo defesso ex pu-
gna excedendi, sed ne saucio quidem . . . sui
recipiendi facultas dabatur: 1114,4.
B. ujodo = paulo aute: modo conscripti
atque usus militaris imperiti ad tribunum mili-
tum centurionesque ora conuertunt : VI 39, 2 ;
— (credebant: VI 8, 6 n. A. a) a) aa) im-
petum;) — atque hi modo digressi (degressi
a'^fhl} a Massiliensibus recentem eorum (c)
pollicitationem .animis continebant: 1,57,4; —
qui modo sibi timuerant, hos tutissimus
portus recipiebat: 3,27,1; — saepe in eum
629
modo - moles
630
locum uentum est . . ., "t modo {ik: non
modo A') uisum ab se Ambiorigem in fuga
circumspicerent (c) captiui : "VI 43, 4.
Non tantum (sed etiam) nusquam exstat in
Caesaris scriptis.
moflas. A. = ^ihqov (mensura): earum
(nauium) modum formamque demonstrat
{monstrauit (i): VI, 2; — neque quisquam
agri modum certum aut finea habet proprios:
VI 22, 2 .
B. = rqonog (greiiiLS, ratio) ; a) grenet. : uno
cnim excepto, quem alius modi atque omnes
natura finxit , suos quisque habet caros : in
Anticat. priore ap. Prise. inst. VI 36. 82 ; VII
20 eitr.; XIII 12; ^ (cuius modo {Ald.;
cuiusmodi codd.; cuiuacuius Grut.) rei nomen
reperiri poterat, hoc satis esse ad cogendas
pecunias uidebatur: 3,32,2;) 1 singulari
militum nostrorum uirtuti consiiia cuiusque
modi <huiu.scemodi (i) Gallorum occurrebant:
VII 22, 1; t eius modin. eiu«> modi
p. 1004 (11 loc); t huius modi u.
Iiain»« modi p- 1343 (4 loc); t
(huiusce modi: VII 22,1 u. cuiusque modi.)
b) abl.; a): cum ad eos oratoris modo
Caesaris maudata (ad eos imperatoris mandata
ik; Madti.) deferret (perferret p): IV 27, 3; —
haec (tigna) cum machinationibus immissa in
fluuien (c) defixerat festuci.sque (c) adegerat,
non sublicae modo derectc ad perpendiculum,
sed prone ac fastigate: IV 17,4.
(i): hoc cum esset modo pugnatuni con-
tlnenter horis qidnque: 1,46,1; temptemus,
hoc modo si possimus {Fetrarcltu; possumus
codd.; Klotx, Wsbg.) omnium uolmitates recu-
perare et diuturiia uictoria uti: ap. Cic. ad Att.
IX 7 C, 1 ; % qui (c) propter ueteres ini-
micitias nullo modo cum Haeduis coniungi
poterant: VI 12,7; t Vercingetori.x , cum
ad auoa redisset, proditiouis insimulatus, quod
castra . . . mouisset, quod . . .; tali modo
accusatus ad haec respondit: VII 20, (1.) 2;
ueteres . . . naues refecerant . . . piscatorias-
(luc adiecerant atque contexerant . . .; has
sagittariis tormentisque conipleueruut. taU modo
instructa classo . . . naues conscenduut: 2,4,
(2.) 3; . . . tali dum puguatur modo, lente at-
quc paulatim proceditur: 1,(79.)80, 1; . . . tali
motlo ujuilatis (factis [i; Flod.) regionibus (re-
ligionibus [i ; legiouibus Flod.) cxcrcituui Cae-
sar , . . rcducit: VI 44, 1.
erimt scntentiao, quae conandum omnibus
modis castraque Vari oppugnanchi ccuHcrent:
2, 30, 1 ; oinnibus modis huic rci stutU-nduiu,
ut pabuhitiono et (c) commcatu llomuni pro-
hibeantur (c): VII 14,2; t testibus se
militibus uti posse . . ., quibus modis ad
Oricum cum Libone de mittendis legatis con-
tendisset: 3, 90,2.
c) c. praep. ; a) ad: ad eundem (hunc) mo-
dum , quem ad modum u. ad p. 142 extr. et
143 (14 loc).
[i) in n. in p. 113 sq. f) (3 loe.).
Quo modo non exstat ap. Caes.
moenia. I. Forma: Caesar . . . quadrigas
. . . pluratiuo semper numero diceudas putat,
sicut [^circa] arma et moenia et comitia et ini-
micitias : ap. Gell. XIX 8, 4.
II. Signif.; A. moeuia oppidi; a) obi.: reli-
quis partibus simul ex (et Oiaet.) terra sca-
lis et (ex 0) classe (telis ex classe Paid)
moenia oppidi temptans . . . nostros uicit:
3,40,2.
b) dat. : extruso mari aggere ac molibus
atque his (c) oppidi moenibus adaequatis
. . . desperare coeperant: 11112,3; t ubi
uero (turrim) moueri et adpropinquare
moenibus (mmis p) uiderimt: II 31,1; apertos
cuniculos . . . morabantur moenibusque ad-
propinquare prohibebant {haec omnia om. BAI) :
VII22,5; t ubi circumiecta multi-
tudine hominum totis moenibus undique in
murum lapides iaci coepti simt murusque dc-
fensoribus nudatus est: 116,2.
c) abl. : post horam nonam oppidum altis-
simis moenibus oppugnare adgressus -ante
solis occasum expugnauit: 3,80,6; tt
neque se . . . pati posae C. Caesarem . . . tantis
rebus gestis oppido moenibusque prohiberi:
1,13,1.
B. = agger, opera: ut ipsis consisteudi in
suis munitionibus locus non csset, cum paene
inaedificala [in] rauris ab exercitu nostro
moenia (media a(?)) uidereutur ac tehini
manu coiceretur : 2, 16, 2.
moleM. A. subi.: efficere: 3,40,4 u. B.
obicere.
B. obi.: si . . . cxtruso mari aggere ac mo-
libus atque his (isdem [i) oppidi moenibus
adaequatis suis fortunis (o) desperare (o)
coeperant: 11112,3; t <iu!i fauces erant
angustiasimae portus , moles (molem bf) atque
iiggerem ab utraque parte Utoris iaciebat,
quod liis locis erat uadosum mare: 1,25,5;
haoc insuhi . . . a superioribus rcgibus ^c) iu
U)ngitudinem passuum DCCCC' in nuirc iactis
uioHbus angusto itinerc *ut pontc i'um oppido
coniungitur: 3,112,2; ab utroquo portus cornu
moles (-is Bait.) iacimus: ap. Cic. ad Att. IX
14, 1 ; t eodouique tempore ex (et al) lUtera
40»
631
moles — moneo
632
parte mole tenui naturali (naturaliter Np.)
obiecta, quae (Madu.; JSrp.; molem tenuit
naturalem obiectamque eodd.) paene insulam
oppidum effecerat, quattuor biremes . . . in in-
teriorem portum (c) traduxit : 3,40,4; t
(tenere: 3,40,4 u. obicere.)
C. genet. : rates duplices quoque (c) uersus
pedum XXX e regione molis conlocabat: 1,
25,6.
D. abl.: (molibus coniungere: 3,112,2 u.
B. iacere;) ^ extrudere: 11112,3 ib.
adaequare; tt traducere mole: 3,40,4
ib. obicere.
E. c. praep.: quae (naues) ad moles Cae-
saris adhaeserant: 1,28,4.
(moIe»«tia: animi est ista mollitia (fi;
molestia a), non uirtus, paulisper inopiam (o)
ferre non posse : VII 77, 5.)
moleste: populi Romani exercitum hie-
mare atque Inueterascere in Gallia moleste
ferebant: 111,3.
molimentum: neque exercitum (se) siue
magno commeatu atque molimento (Faern.;
emolumento [i; Fr.; emulomento AB.Qcorr.;
emolomento M; emulumento Qpr.; emolimento
f; (Schn.)) in unum locum contrahere posse: I
34,3.
mollio : quicquid huc (e) circuitus (e) ad
moUiendum (moliendum MQC) cliuum ac-
cesserat, id spatium (c) itineris augebat (e):
VII 46, 2.
mollis. A. de loco (= lenlter adclluis):
has (columellas) inter se capreolis molli
fastigio coniungunt: 2,10,3; If (naues)
in litore molli atque aperto deligatas ad an-
coras (e) relinquebat: V9, 1.
B. de auiiuo (= imbecillus) : ut ad beUa
suscipienda Gallorum alacer ac promptus est
animus, sic mollis ac minime resistens ad cala-
mitates perferendas mens eorum est: 11119,6.
mollitia (-ties): animi est ista mol-
litia (ji; molestia a), non uirtus, paulisper
inopiam (o) ferre non posse: VII 77, 5; f
cui rei propter animi mollitiem studere
omnes uideret, quod diutius laborem ferre non
possent: VII 20, 5.
molo: trium mensium (c) molita cibaria
sibi quemque domo efferre iubent: 15,3.
momeiitnm. A, obi.: hoc pugnae tempus
magnum attulit nostris ad salutem mo-
mentum: nacti enim spatium se in loca supe-
riora receperunt: 1,51, 6; — iniquum (exiguum
fj ; Schn.) loci ad decliuitatem fastigium ma-
gnum habet momentum: VII 85, 4; ita
paruae rea magniun in utramque partem mo-
mentum habuerunt: 3,70,2.
B. abl.: fortuna . . . paruis momentis
magnas rerum commutationes efficit: 3,68,1;
1[ quod saepe in bello paruis momentis
magni casus intercederent: 1,21,1; tt
tantum . . . Bnitus celeritate nauis enisus est,
ut paruo momento antecederet: 2,6,4;
tt tot hominum milia . . ., quorum salutem \
neque propinqui neglegere neque ciuitas leui
momento aestimare posset: VII 39, 3.
Mona: in hoc medio cursu est insula, quae
appellatur Mona: V13, 3.
moneo. A. alciui: quos (gladiatores) postea
monitus ab suis, quod ea res omnium iudicio
reprehendebatur, circum familias (e) conuentus
Campaniae custodiae causa (Lentulus) distri-
buit: 1,14,5.
B. alqd: Fabius . . . Varum nomine appel-
lans requirebat, uti unus esse (c) ex eius mili-
tibns et monere aliquid uelle (uelle aliqiud
a; Np.) ac dicere uideretur: 2,35,1.
C se«iu. acc. e. iuf. : singulas cohortes . . .
opposuit et quid fieri uellet ostendit monuitque
eius diei uictoriam in earum cohortium uirtute
constare : 3, 89, 3.
D. sequ. ut: Dumnorigem ad se uocat . . ,;
monet, ut in reliquum tempus omnes suspi-
ciones uitet: 120,6; tribimos militum monuit,
ut paulatim sese legiones coniungerent et con-
uersa signa in hostes inferrent: 1126,1; (se)
monere, orare Titurium pro hospitio, ut suae
ac militum saluti consulat : V 27, 7 ; si adire
non possit, monet, ut tragulam cum epistula
. . . intra munitionem castrorum abiciat: V
48, 5; L. Minucium BasUum cum omni equi-
tatu praemittit . . . ; monet, ut ignes in castris
fieri prohibeat: VI 29,5; Brutum . . . copiis
praeficit (e); hunc monet, ut in omnes partes
equites quam latissime peruagentm- ; daturum
se operam , ne : VII 9, 2 ; legatisque . . . quid
fieri uelit (c) ostendit; in primis monet, ut con-
tineant milites, . . . proponit: VII 45,8; nulites
. . . muros ascendunt, sed moniti a BrundisLois,
ut uallum caecum fossasque caueant, subsistunt :
1,28,4; illos secreto castigauit, quod quaestui
equites haberent, monuitque, ut ex sua amicitia
omnia exspectarent et ex praeteritis suis officiis
reliqua sperarent: 3,60,1.
E. settu. couiunctiuus: legatis tribuaisque
militum conuocatis . . . quae fieri uellet oslendit
monuitque, ut (e) . . . maritimae res postu-
larent, ut quae . . . haberent, ad nutum et ad
tempus omnes res ab iis administrarentur : IV
23,5.
633
monunentum — mons
634
monimentnm: pecunias monimentaque,
quae ex faiio Hcrculis coulata eranl in pri-
uatam domum, referri in templum iubet: 2,
21,3.
mons. Ace. plur. montis inumitur in
codd. al 1,70,2, in a corr. 3,95,4; montes
in omnibm eodd. uidctiir exsiare 8 relt. locis.
A. sul)i. : abesse: 125,5 u. subesse; t
cingere: 3,36,5 u. V. b) se conuertere; Tf
reliquum spatium . . ., qua flumen intermittit,
mons continet magna altitudine : 1 38, 5 ; t
mons {om. a; Fr., Db.) Cebenna, qui Aruernos
ab Heluiis discludit: VIIS, 2; f di-
uidere: 18,1 u. F. b) perducere; \ est
in finibus: IVIO, 1 u. F. e) profluere; — est
inter: 12,3 ?t. E. ; erat excelsissimus : 1,70,4
«. F. f) mittere; — erat sine aqua: 3,97,2 u.
(J. relinquere; 1 etsi mons <fi; om. a;
Fr., Db.) Cebenna . . . durissimo tempore anni
altissima niue iter impediebat: VII 8,2; in-
dignitas rei et oppositus mons Cebenna uiarum-
que dilficultas impediebat: VII 56, 2; f
iiions autem altissimus impendebat: 16,1;
1112,1 u. C tenere; f pertinere: 3,95,
4 u. F. f) confugere; t pedem referre et,
quod mons f suberat (aberat 1'ramm.) cir-
citer mille passuum (spatio adil. Dt.-; au abe-
rat circ. m. passus?), eo se recipere coeperunt :
I 25, 5 ; suberant enim montcs atque a milibus
passuum V itinera difficilia atque angusta ex-
cipiebant: 1,65,3; f quos non siluae
montesque texerunt, ab equitatu sunt inter-
fecti: VII 62, 9.
IJ. iippos.: circa montem Amanum:3,31,
I; — mons Cebonna (c) : VII 8,2 c< 56,2;
— monte lura: 12,3; inter montem luram: I
6,1; ad montem luram: 18,1; — ex monte
Vosego: IVIO, 1; 1 ad Pyrcnaeos
nion tos : 1 1, 7.
C. obl. : quod montem gladiis destrictis
aHcendisseiit: 1,47,3; si monw crat asceii-
dendus, facilo ipsa loci natura pcriculum rcpel-
lobat, quod ex locis Hii|ierioribuH qui antccesse-
rant siios ascendeiitcs protcgebant : 1,79,2; t
attingere: 1,70,2 u. petere; 1 capto
inoiite et succedentibus nostris Boi et Tulingi
. . . nostroH . . . circumuenire (c) . . coej^o-
riiiit: 125,6; uelienioiitiuHquo peragitati ab
cquitalii iiiontem excelsum capiuiit ibi(|iu! uiia
(?) fronto contra liOHtem cantra niuiiiiint: 1,
80,2; t niontem opore circunimiinire
iiiMtitiiit: 3,97,2; t auxilia conlocari ac
tolum nionlom lioiiiinibus compleri {u. CC)
. . . iusHit: 124,2; 1[ liuiic (montem)
muruH (^irciiiiidatUM arccui cffic, it cl, (■iiiii op-
pido coniungit: 138,6; t qui (Albici)
in eorum fide antiquitus erant montesque supra
Massiliam incolebant: 1,34,4; \ hos
montes intrare cupiebant {Np.; intra se reci-
piebant codd.; intrasse cupiebant ERoffm.; hos
intra montes se recipiebant Ald.), ut equitatum
efl^ugereut CaesarLs: 1, 65,4; f dicit montem,
• quem a Labieno occupari uoluerit, ab hosti-
bus teneri : I 22, 2 ; Labienus . . . monte occu-
pato (montem occupat a) nostros exspectabat
proelioque abstinebat : I 22, 3 ; erat in celeritate
omne positum certamen, utri prius angustias
montesque occuparent: 1,70,1; hunc (montem)
(huc lit) magno cursu concitatos iubet occu-
pare, eo consilio, uti ipse eodem omuibus
copiis contenderet : 1,70,4; lopponere:
VII 56, 2 u. A. impedire ; t si priores
montes, quos petebant, attigisseut: 1,70,2;
hunc (montem) cum obliquo itinere caetrati
peterent: 1,70,5; ut . . . omnes . . . protinus
incitati fuga montes altissimos petereut : 3, 93,
5; t Pompeiaui, quod is (his h) mons
erat siue aqua, diffisi ei loco relicto •monte
uniuer.si f iuris (iugis Wassius; CC) eius (eis
Ctarlc, Db.) Larisam uersus se recipere coepe-
runt: 3,97,2; t hunc montem flunien
subluebat: 3,97,4; t cum summus
mons a [L.] Labieno teneretur: 122,1;
montem, quem a Labieno occupari uoluerit,
ab hostibus teneri: 122,2; Caesar cognouit et
montem a suis teneri et Heluetios castra mo-
uisse : 1 22, 4 ; certior factus est . . . omnes
noctu discessisse montesque, qui impenderent,
a maxima midtitudine Sedimorum et Vera-
grorum teueri: 1112,1.
D. genet.: quos {c) non castrorum muui-
tiones, uon altitudo montis, non murus op-
pidi tardare potuisset: VII 52, 3; | La-
bienuni . . . cum duabus iegionibus . . . sum-
mum iugum montis asceudere iubet: 121,2;
3,97,2 u. C. relinquere; \ qualis esset
natura monti» et qualis {e) in circuitu ascen-
sus qui cognoscerent (e) misit: 121,1; a niedio
ferc coUe iu longitudiuem (<?) , ut natura uioii-
tis ferebat, . . . murum . . . praeduxerant Oalli:
VII 46, 3; 1 ut radices (eius add. L^-aef)
montis ex utraque purte ripue flumiuis con-
tiugant: 138, 5; erat e regioue oppidi coUis sub
ipsis radicibus uiontis . . . ox omui partc cir-
cumcisus: V1I36,5; ab iiifiniis (iuliiiiiis a)
radicibus montis iutcrnii.ssiM ciiciter passibus
OCCC castra facere coustituit : 1,41,3; copias
Huas ad iiilimas montis ladicos producuiit: 1,
42,2; sub ipsis radicibus uumtis coiistitcraut:
1,45,6; PouiiuiuM, (jiii ciislra iii oollc liabcbat,
635
mons — mora
636
ad infimas radices montis aciem instruebat: 3,
86,1.
E. abl.: imdique loci natura Heluetii con-
tinentur: una ex parte flumine Eheno . . .,
altera ex parte monte lura altissimo, qui est
inter Sequanos et Heluetios : I 2, 3 ; — qui uicus
positus iii ualle non magna adiecta planitie
altissimis montibus luidique coutinetur: III 1,5;
cuius loci haec erat natura atque (c) ita (adeo
p) montibus angustissime (Paiil ; angustis X;
edd.; montiiun angustiis f) mare continebatur,
uti: IV 23, 3.
(praesidiis montibus dispositis : 1, 72, 5 u. F.
g) disponere.)
F. c. praei).; a) ab: munitione flumen a
monte seclusit: 3,97,4.
b) ad : Cassius cognito Scipionis aduentu . . .
ad montes se conuertit, qui Thessaliam cin-
gunt: 3,36,5; ^ a lacu Lemanno . . . ad
montem luram, qui fines Sequanorum ab Hel-
uetiis diuidit, . . . murum . . . perducit: I
8, 1 ; 1 Aquitania a Garumna (c) flumine
ad Pyrenaeos montes . . . pertinet: 11,7.
(eodem contendere: 1, 70,4 «. C. occupare;)
f (eo se recipere: 125,5 u. A. subesse.)
c) adaersns: gladiis destrictis impetum ad-
uersus montem in cohortes faciimt: 1,46,1.
d) circa: Scipio detrimentis quibusdam circa
montem Amanum acceptis imperatorem se ap-
pellauerat: 3,31,1.
e) ex: cum ipsi ex montibus in uailem de-
currerent et tela coicerent: 1112,4; %
Mosa profluit ex monte Vosego, qui est in
linibus Lingonum : I V 10, 1 ; t tempestas
. . . es omnibus montibus niues proluit (pro-
fluit /•): 1,48,2.
f) iii c. acc.: paucis amissis sese in proxi-
mos montes couferunt: 1,51,5; % pro-
tiuusque omnes . . . in altissimos montes, qui
ad castra pertinebant, confugerunt: 3,95,4;
^ ex eo loco IIII caetratorum cohortes in mon-
tem, qui erat in conspectu onmium excelsissimus,
mittit: 1,70,4; Tf qui (Heluetii) in montem
sese receperant: 125,6; alteri se, ut coepe-
rant, in montem receperunt («. CC): 126,1;
t L. Domitius ex castris in montem refugiens
. . . est interfectiis : 3, 99, 4.
g) in c. aW.: omnes eos, qui in monte con-
sederant (qui montem conscenderant 0), ex
superioribus locis in jjlauitiem descendere . . .
iu.ssit: 3,98,1; ^ Pompeiani in quodam
monte constiterunt: 3,97,4; ^ Caesar
praesidiis in (recc; om. O'-. ; Np.) montibus
dispositis . . . castra communit: 1,72,5; t
positum esse in monte ti. iu p. 123 (3 loc).
(ibi muniunt: 1,80,2 u. C. capere.)
h) inter: imum (iter erat) per Sequanos, an-
gustum et difficile, inter montem luram et
flumen Khodanum, uix qua singuli carri duce-
reutur: I 6, 1.
(i) iutra: se recipere intra m. : 1,65, 4 ?<.
C. intrare.)
k) post: prope confecto sub lucem itinere
post montem se occultauit: VII 83, 7.
1) sub montem: in locum iniqnum progre-
diuntur et sub montem (monte Nz) , in quo
erat oppidimi positiun Ilerda, succedunt: 1,
45,2.
m) sul» monte: hostes sub monte conse-
disse milia passuum ab ipsius castris octo: I
21, 1 ; milibus passuum sex a Caesaris castris
sub moute consedit: 148,1.
Adiect.: altissimus, -i: 12,3; 6,1; VII 36,
1; — 1111,5; 3,93,5; 95,4; (angusti: IV
23,3;) excelsus, -issimus: 1,80,2; — 1,
70,4; omnes: 1,48,2; proximi: 1,51,5;
quidam: 3,97,4; summus: I 22, 1 ; totus:
124,2; H magna altitudine: 138,5.
(monstro: earimi (nauium) modum for-
mamque demonstrat (monstrauit p): Vl,2.)
montanns. 1. adiect.: neque multum
Albici nostris uirtute cedebant, homines
asperi et montani et (c) exercitati in armis:
1,57,3.
2. ui subst. : praemiserat . . . CCCC (c) op-
timi generis hominum ex Aquitanis mon-
tanisque, qui Galliam prouineiam attin-
gunt: 1,39, 2; H ab scientia gubernatorum
atque artificiis ad uirtutem montanorum
confugiebant : 1, 58, 2.
montnosns: V imlia passuum proxima
intercedere (c) itineris campestris, inde excipere
loca aspera et montuosa: 1,66,4; quod sunt
loca aspera ac (e) montuosa: 3,42,5; ut (c)
erant ioca montuosa et f ad specus angustiae
uallium, has (aspera, angustas uallium fauces
Paiil) praesaepserat : 3,49,4.
(monnmentnm u. monimentnm.)
mora. A. subi. : nullam exoriri moram
posse, quo minus, cum uenisset, si imperata
non facerent ad nutum, e uestigio diriperentur:
2,12,3 (Np. 4).
B. oM.: neque uero Pompeius cognito con-
silio eius moram ullam ad insequendum in-
tulit: 3,76,3; Pompeius (c) primi diei mora
inlata et reUquorum dieriun fi-ustra labore
suscepto . . . quarto ^e) die flnem sequendi
fecit: 3,77,3; ^ interim Pompeius hac
satis louga interiecta mora et re nuntiata V
(c) legiones (c) . . . subsidio suis duxit: 3,
637
mora — moror
638
69,1; t interponere u. interpono
B. a) p. 22.H (5 loc.) ; t etsi . . . maxime
probabat coactis nauibus mare transire . . ,
tamen eius rei moram temporisque longinqui-
tatem timebat: 1,29,1.
C. genet.: spem nacti morae (more Oa)
(liscessu (disc. more f) nostrorum equitum iter
facere incipiunt: 1,80,3.
D. abl. : quod mora reliquorum spatium
nactum illum efiugere nolebat: V58, 4; t
latum ab X tribunis plebis contra dicentibus
iuimicis, Catone uero acerrime repugnante et
pristina consuetudine dicendi mora dies
extrahente (catonem . . . repugnantem . . .
extrahentem Ox.) , ut: 1,32,3.
E. c. praep.: qui se suaque orania sine
mora dediderunt: 1115,2; (tum .suo more
(suo more del. liSchn.; sine mora Hartx) con-
clamauerunt, uti (c) aliqui ex nostris ad con-
loquium prodiret: V 26, 4; paucas cohortes relin-
quit; t hora X. subsequi pabulatores equites-
que reuocari jubet (sine mora reuocari pabul.
equitesque subsequi iubet Koeldy; u. CC): 1,
!■ 80,4.)
niorbnH: (habent opinionem) Apollinem
morbos depellere: VH7, 2; t Bibulus
I multos dies terra prohibitus et grauiore
morbo ex frigore ac labore implicitus, cum
neque curari posset neque ausceptum oiiicium
j deserere uellet, uim morbi sustinere non
potuit. eo mortuo: 3,18,1; t qui sunt ad-
fecti grauioribus morbis . . . pro uictimis
hoinines immolant: VIIG, 2.
(nioi-deo: M. Tullius et C. Caesar mordeo
uieniordi, pungo pepugi, spondeo spepondi
I dixerunt: Oe«. VI(VII)9,15.)
Slorini: Ambiiiuos (poUiceri) dcccni miliu,
Morinos (inorcnos BM^) XXV milia: 114,9;
socios sibi ad id liellum Osismos, Lexouio.s,
N.-unuetes, AmbiIi.ito8 (c), Morinos, Uiablintes
(c), Meuapios adsciscunt: III 9, 10; quod omni
(Jallia pacata Morini (uni add. Puul) Meuapii-
qiie siipererant, qui in armis essent: 11128,1 ;
<l'. 11128.29; ipse cuni omiiibus copiis iii Mo-
riiios proliciscitur, quod inde erat breuissimus
iii Itritiiiiniam traieclus: IV 21,3; cf. qti. sqi/.;
c.\ uiiigiia parte Moriuorum ad eum logati
uenjruiit: IV22, 1; cf.qu.sqq.; reliquuni exer-
cituiii . . . Habino et . . . Cottae lcgatis in
MeiiiipioH atqiio iu eos pagos Moriuoruiii, a (c)
i|uibiiK :ul cum lcgati non uenerant, diicciidum
(c) dcdit: IV 22, 5; inilites . . . Moriiii, qiios
(^acHar in liritaiiiiiaiu proliciscens piicatos reli-
qiierat, spe pracdae adducti primo noii ita
magiio Huoruin uumcro circumsletenml . . .:
IV 37,1; T. Labienum . . . in Morinos, qui
rebellionem fecerant, misit. qui, cum propter
siccitates (c) paludum quo se reciperent non
haberent, quo perfugio (o) superiore anno erant
(c) usi, omnes (c) fere (c) in potestatem La-
bieni peruenenmt (c): IV 38, 1.2; ex quibus
(legionibus) unam in Morinos ducendam C.
Fabio lega to dedit : V 24, 2 ; imperant . . . sena
(c) (milia) Andibus (c), Ambiards, Medioma-
tricis, Petrocoriis, Neruiis, Morinis: VII 75, 3;
quibus ille (c) pro (o) meritis ciuitatem eius
(Ckimmii) immimem esse iusserat, iura legesque
reddiderat atque (c) ipsi Morinos (quae ipse
morinisjlC) attribuerat: VII 76, 1.
morior: Orgetorix mortuus est, neque
abest suspicio . . . , quin ipse sibi mortem con-
sciuerit : 1 4, 3 (4) ; neque adhuc hominuni me-
moria repertus est quisquam, qui eo interlecto,
cuius se amicitiae deuouisset, mori (mortem [i)
recusaret : III 22, 3 ; omnibus druidibus praeest
unus . . .; hoc mortuo . . si qui ex reliquis
excellit dignitate, succedit: VI 13, 9; Bibulus
. . . grauiore morbo . . . implicitus . . . uim
morbi sustinere non potuit. eo mortuo ad
neminem unum summa iniperii redit: 3,18,2;
hanc (aquilam) ego, inquit, et uiuus multos
per annos magna diligentia defendi et nunc
m o r i e n s eadem tide Caesari restituo : 3, 64, 3 ;
faciam , inquit (Crastinus; , hodie , imperator,
ut aut uiuo mihi aut mortuo gratias agas: 3,
91, 3.
Moritasgus: Cau.viuum, queiu Caesar
apud eos regein constitueriit , cuius fratcr Mori-
tasgus ixduentu in Galliam Caesaris cuiusque
maiores regnum obtinuerant (moritiisgus ante
cuiusq. mai. r. obt. ante aduentum cjies. in
galliaui a) , interlicere publico consilio couati
. . . expulerunt : V 54, 2.
nioror. 1. inlrans.; .4.. = ecssarc , cuiio-
tiivi, diutius comuioruri; a) ubs.: illo tameii
(c) potius uteudum consilio, si res cogat atque
auxilia morentur, quam . . . pacis subeun-
dam coudicionem: VII 78, 2; \ quod . . .
oiiiiiia litora a Pompeiiiuis tenebimtur classes-
iiue ii>sius, quas liiciuc iii Bicilia, Cxallia, Italiii
feccral, morab:iiitur: 3,42,3; W Fiibius,
ut imperatum erat, non ita multuui uioratua
in itiuere cum legione occurrit: V47,3; 1
cum uallis aut locus decliuis suberat neque
ii (c), qui aiitccesserant, morautibiis ^hibo-
raiitiliiis Ciatr.) opcm ferre potcriuit: 1,79,3.
b) iii al(|U rc: si impodimentis ^h; pcditcs
.V; (■(/</.) suis auxiliuni fciaiit (Hoiiiiuii) iitiiuo
in eo morentur, iter lacere <,(■) lum posse: VII
66,5; t iuterioros . . . diutius iu his
639
640
rebus administrandis morati prius suos
discessisse cognouerunt , quam : VII 82, 4.
(c) in alqo loco: liic (Scipio) nullo in loco
Macedoniae moratus magno impetu tetendit (c)
ad Domitium: 3,36,2.)
B. = uersari, oommorari: ii) additur, quo
loco: a) ad: Scipio biduum in {edd. uett.; om.
codd.; Np.y castris statiuis moratus ad flumen
. . . Aliacmonem, tertio die . . . exercitura
uado traducit : 3, 37, 1 ; f dum (e) paucos
dies ad Vesontionem rei frumentariae com-
meatusque causa moratur : I 39, 1.
[i) apud: (hostes) paulisper apud oppidum
morati agrosque Eemorum depopulati . . . ad
castra Caesaris . . . contenderunt : 117,3; %
neque nostros exercitus propter frumenti (o)
inopiam diutius apud se morari posse con-
fidebant: 1119,5.
(y) eitra: nostri . . . quietissime se recepe-
runt pauloque citra (circa O, l pr.) eum
locum (morati add. rece.: Dt.) aliis com-
prehensis collibus munitiones perfecerunt: 3,
46, 6.)
(J) iii ti. in p. 121 sq. (7 loe.).
(^e) castris statiiils : 3, 37, 1 u. a).)
p ibi u. il»i p. 13 (3 loc.).
b) abs. : hostes paulisper morati militum
nostrorum impetum non tulerunt seseque alia
(o) ex parte oppidi eiecerunt: V21,5; — his
(Bellouacis) persuaderi ut diutius morarentur
neque suis auxilium ferrent non poterat: II
10,5; — (Pompeius filius) Lissuan expugnare
conatus defendentibus ciuibus Romanis . . .
militibusque, quos praesidii causa miserat Cae-
sar, triduum moratus paucis in oppugnatione
amissis re infecta inde discessit: 3,40,6; —
cum et propter uulnera militum et propter
sepulturam occisorum nostri triduum niorati
eos sequi non potuissent : I 26, 5.
2. transit. (= tardare, impedire); A. alqm;
a): omnem equitatum, qui nouissimum agmen
moraretur, praemisit: 1111,3; (1,63,3 u. C. ;)
f sed exercitiun Caesaris uiarum difficultates
tardabant, Afranii copias equitatus Caesaris
insequens morabatur: 1,70,1.
b): non hos (Sugambrorum equites) palus
in (c) bello latrociniisque natos, non siluae
morantur: VI 35, 7; — Caesar (Afranianos) . . .
rursus conantes progredi insequitur et
moratur: 1,65,2; — ne liaec quidem res {om.
abcf; iVp.) Curionem ad spem (ad spem dcl.
Ciacc.) morabatur (-bantur bc; Np.): 2,39,6.
B. alqd: apertos (CC) cuniculos praeusta
et praeacuta materia et pice feruefacta et ma-
ximi pouderis saxis morabantur moenibusque
adpropinquare proliibebant {haee omnia om.
BM): VII 22, 5; t (Curio) praemittit equi-
tes, qui primum impetum sustineant ac mo-
rentur: 2,26,3; H agmen Haeduorum con-
spicatus immisso equitatu iter eorum raoratur
atque impedit: VII 40, 4 ; 1, 63, 3 u. C. ; t
auertit hic (c) casus uaginam et gladium edu-
cere conanti (c) dextram moratur manum,
impeditumque (c) hostes circumsistunt: V44,
8; 1 ut, quidquid intercederet temporis,
id morari reditum in Italiam uideretur: 3,
82,2; 1 ut, quidquid intercederet temporis,
hoc omne (omni af; homini Olil; omuibus Paul)
uictoriam (-ia Cfe) morari uideretur (ute-
retur Ox): 2,39,5.
C. omisso obiecto: equites . . . .sese ad no-
uissimum agmen ostendunt et magna multitu-
dine circumfusa morari atque iter (iter atque
Paul) impedire incipiunt: 1,63,3.
Additnr: sub armis: 1,41,2; 1 diu-
tius: 1110,5; 1119,5; VII 82, 4; interea,
quoad . . .: V24, 8; non ita multum: V47,
3; paulisper: 117,3; V21,5; 1,41,2; t
unum diem: 1,16,1; biduum: VII 9,1; 3,
37,1; triduum: 126,5; 3,40,6; paucos dies
u. dies p. 894 a) {4 loc).
mors. A. subi.: magno esse Germanis
dolori Ariouisti mortem (sortem Chmei'im)
et superiores nostras uictorias : V 29, 3.
B. obi.: Orgetorix mortuus est, neque abest
suspicio .... quin ipse sibi mortem consei-
uerit: 14,4; quorum (solduriorum) haec est
condicio, ut (c) . . ., si quid his (c) (quorum
se amicitiae dediderint) per uim accidat, aut
eimdem casum una ferant aut sibi mortem con-
sciscant: 11122,2; t Haedui . . . pro-
iecHs armis mortem deprecari iucipiunt: VII
40,6; t m.Tgnae fuit fortunae . . . raedis
equisque comprehensis ipsum effugere mor-
tem {del. Ciaee.): VI 30, 2; t hi (qui
uulnera acceperant) de sua salute desperantes,
ut extremo uitae tempore homines facere con-
suerimt, aut suam mortem miserabautur
.lut: 2,41,8; t persequamur eorum
mortem, qui indignissime interierunt: VII 38,
8 ; t neque adhuc . . . repertus est quis-
quam, qui eo interfecto, cuius se amicitiae de-
uouisset, mori (mortem p) recusaret: III 22,
3; t ipse fuga mortem uitaucrat: V
20,1.
C. dat. : qui se ultro morti offerant, faci-
lius reperiuntur (c), quam qui dolorem patienter
ferant: VII 77, 5.
D. gen. : hoc maxime (c) ad uirtutem exci-
tari putaut, metu mortis neglecto: VI 14,5;
641
mors — Mosa
642
1 neque is sum, inquit, qui grauissime ex
uobis mortis (in a<ld. fJ) periculo terrear: V
30,2.
E. abl.; a): satis esse magna utrimque iu-
commoda accepta . . .: se morte Curionis
et detrimento Africani (c) exercitus tanto: 3,
10, 5 ; ^ neque hominum morte memoria
deleri debet: ap. Gell. V13, 0; ^ quorum
omnium gratiam atque amicitiam eius niorte
redimere posset: 144,12; ^ seu morte
sua Eomanis satis facere seu uiuum tradere
uelint: VII 89, 2.
b): edocet, quanto detrimeuto et quot uiro-
rum fortium morte necesse sit constare uic-
toriam: VII 19, 4.
F. e. praep.; a) ad: hi regum (c) amicos
ad mortem (morem .V;i) deposcere . . . con-
.suerant: 3, 110,5.
b) de: addunt etiam de Sabini morte: V
41,4; *^ Alexandriae de Pompei morte
cognoseit: 3,106,4; ^ principes GaUiae
. . . queruntur de Acconis morte; posse hunc
casum ad ipsos recidere: VII 1,4.
ad Ciceronis (o) hibema aduolant (c) non-
dum ad eum fama de Titurii morte perlata:
V39, 1; — illo incommodo de Sabini morte
perlato omnee fere Galliae ciuitates de bello
consultabant: V53, 4; — cum pater famiUae
iulustriore loco natus decessit , eius propinqui
cuuueniunt et, de morte (de morte del. Oiacc.)
si res in suspicionem ueuit, de uxoribus
. . . quaestionem habeut : VI 19, 3.
e) pust : post eius mortem uihilo minus Hel-
uetii id, quod constituerant , facere conantur:
I 5, 1 ; in primtis hoc uoluut persuadere uon in-
terire animas, sed ab aliis post mortem trans-
ire ad alios: VI 14, 5.
niOH. A. siug-. ; a> abl. niodi; a) c. adiect.:
quae (c.isae) more (lallico strameutis erant
tectac?': V 43, 1 ; matrcs fiuniliae . . . suos obtestari
et more Gallico passum (e) capillum ostentiu-e
liberosque in consjjectum proferre coei>erunt:
VII 48,3; ^ militari more ii. luili-
titriM p. 598 (3 loc.j; ^ pueri nui-
lieresiiuc ex muro piuisis manibus suo more
pacem ab Uomauis petierunt: 1113,3; tum suo
more (suo more dcl. li.Sc/iit.; sine mora llart\)
coiiclamauerunt, uti (c) aliqui ex uostris ad
conloquiiini prodiret: V26, 4; tum uero suo
iiiore uictoriiuii couclamaiit at<|uc ululatuiu
tollunt: V37, 3; couclamat omiiis iiiullilucli) cl
Huo iiiiire armis coucrepat, qund faccrc iii eo
i'<iiiHucruut ((-),■ cuiuH oratioiiem adpiubanl:
V'H21,1; — Suebos . . . more »uo coucilio
Lexic. Caeftar. 11.
habito nuntios in omnes partes dimisisse: IV
19,2.
(i) c. gen.: qui (Conuictolitauis) per sacer-
dotes more ciuitatis intermissis magistrati-
bus esset creatus : VII 33, 4 ; ^ armatum
concilium indicit (c). hoc more Gallorum est
initium belli: V56, 2; quibus (clientibus) more
CTallorum nefas est etiam in extrema fortuna
deserere patronos : VII 40, 7 ; ^ de Accone
. . . grauiore sententia pronuntiata more (pro-
nuntiat amore BM) maiorum suppUcium
sumpsit: VI 44, 2; \ negat se more et
exemplo populi Romani posse iter ulli per
prouinciam dare: 18,3; ^ quaeque ibi (c)
naues imprudentia aut tempestate paulum suo
cursu decesserunt, has more praedonum
diripere consuerunt: 3,112,3.
(/') om. adiect. uel genet.: signum dari
iubet et uasa militari (militaria codd.) more
conclamari: 1,66,2.)
b) abl. eansae : iure iurando ac fide san-
ciatur petmit conlatis militaribus signis, quo
C^; quod a) more eorum grauissima caeri-
monia continetur (-imae -niae -nentur 'i): VII
2,2.
B. plur.; a)abl.; x): moribus suis Orge-
torigem ex uinclis causam dicere coegerunt: I
4,1; ^ neque eorum (Sueborum) mori-
bus turpius quicquam aut inertius habetur
quam ephippiis (e) uti: IV 2, 4.
[i): ipsi (Vbii) propter propinquitatem [quod)
Gallicis sunt moribus adsuefacti: IV
3,3.
b) e. praep.: non alienum esse ludetur de
Galliae Germaniaeque moribus et quo ditieraut
hae nationes inter sese proponere: VI 11,1;
% quorum (/'. e. Neruiorum) de iiatura mori-
busque Caesar (c) cum quaereret, sic re-
periebat: II 15,3.
[Falso: cum incerlis rumoribus (moribus a)
seruiant: IV 5,3; hi regum (rerum iW) amicos
ad mortem (morem Nx) deposcere . . . cou-
suerant : 3, 1 10, 5.]
Motta. Cf. Diintxer, Caesars liericht iiber
ileit l.auf der Maas {Jh/i. X lS-{7 p. 63 — 0(1);
Dederic/i, Julius Caesar am R/iein. {1'ader-
bom 1870.) if 1 et 5.
cognouorat euim magnam partem equitatus
. . . ad Ambiuaritos traus Mosam missam: IV
9,3; Mosa proHuit ex monto Vosego, qui est
iu tiuibus l.iiiigoiuini, et parlo <juiuhuii ox Ivheuo
receptJi, quao apj>ellatur Vaoalus, insulam [quaej
oflicit UatiuKirum |iii Oooaiiuiii iiitliiit{ lUHjue
lougius ab eo \f) uiilibus jiassuuui lAXX iu
Uceauum (e) iiiHuit: IV 10,1.2; ii, qui fruiuen-
41
643
Mosa — mouen
G44
tandi causa ierant (c) trans Mosam, noudum
redierant (u. CC) : IV 12, 1 ; cum ad confluen-
tem Mosae (Mosellae Chmerius) (et Elieni add.
X; edd.; del. Bergk) peruenissent, se in flumen
praecipitauerunt: IV 15, 2; quam (partem equi-
tatus) supra commemoraui praedandi frumen-
tandique causa Mosam transisse: TV16, 2; in
Eburoues, quorum pars maxima est iuter Mosam
ac (et P) Rlienum: V24, 4; ipse cum reliquis
tribus (p) ad flumen Scaldem (Sabim Steph.),
quod influit in Mosam (Calbem, quod influit
in Mosellam Bergk) , extremasque Ardueunae
partes ire constituit: VI 33, 3.
(MoMella u. Mo8a IV 15, 2 ci! VI33,3.)
motiis. A. i>ropi'.: quarum (nauium lon-
garum) et species erat(c) barbaris inusitatior
et motus ad usum expeditior: IV25,1;
t quae (c) (maritimae res) celerem atque
instabilem motum haberent: IV 23, 5;
f et nauium figura et (e) remorum motu
et inusitato genere tormentorum permoti bar-
bari constiterunt : IV 25, 2; t multa prae-
terea de sideribus atque eorum niotu . . .
disputant et iuuentuti tradunt: VI 14, 6.
B. ti-sl.; a) = iuclinntio, flnctnatio: se quo-
que ad motus fortunae mouere coepit: 2,
17,3.
b)r=seditio, tiunultus, rel)eIlio; a) subi.:
quod tanti motus Galliae exstiterant: V 53,
3; ne quis aut (c) ex huius iracundia .aut ex
. . . odio ciuitatis motus exsistat : VI 5, 2 ; t
ne quis ab his subito motus oreretur (c): VI
9,5.
p) obi.: multis de causis Caesar maiorem
Galliae motum exspectans . . . dilectum ha-
bere instituit: VI 1,1; ipse maiorem Galliae
motum exspectans, ne ab omnibus ciuitatibus
(c) circumsisteretur, consiMa inibat: VII 43,
5; Tf quod, cum ipse abesset, motum Gal-
liae uerebatur: V 5, 4.
y) iibl.: addimt . . . retineri urb.mo motu
Caesarem neque iu t.antis dissensionibus ad
exercituni uenire posse: VII 1,2.
d) c. pracp.; aa) de : iani de H.aeduorum de-
fectione et (c) secimdo Galli.ae motu rumores
adferebantur: VII 59,1; ^ neque ullum
fere . . . tempus . . . intercessit, quiu .aliquem
de consiliis (c) ac motu Gallorum nuntium
acciperet: V 53,5.
[i[i) propter: cum constituisset (c) hiemare
(c) in contiuenti propter repentinos Galliae
motus: V22, 4.
■iioneo. 1. = (ex) loco mouere, pronio-
uere, amouere; A. propr.; a): castra u.
castl-a p. 462 (22 loc.) ; ^ quorum im-
petum noster equitatus non tulit, sed paula-
tim (reec; paulo a',- paulum Opd) loco motus
cessit: 3,93,3; % (rates: 1,25,7 w. 2. A.;)
^ (quibusnani manibus aut quibus uiribus
praesertim homines (c) tantulae staturae . . .
tanti oneris turrim (turrem p) in muro
(muros y.) sese conlocare (posse add. IH.- ;
turrim moturos sese Ddhner; Dt.^) conflderent?
1130,4;) ubi uero moueri (tufrim) et adpropin-
quiire moenibus (c) uiderunt: 1131,1.
b): tanta . . . tranquillitas exstitit, ut (naues)
se ex loco mouere (p; commouere a; edd.)
non possent: 11115,3; Pompeius suis praedixe-
rat, ut (c) Caesaris impetum exciperent neue
(c) se loco mouerent: 3,92,1.
B. trsl.: non nullos signiferos ignominia
notauit ac loco mouit (monuit a): 3,74,1.
"2. = quit«re, coneutere, agitarc; A. propr.:
has (rates) quaternis .ancoris ex IIII angulis
destinabat (c) , ne fluctibus mouereutur : 1 ,
25,7.
B. trsl. ; a) = inclinare: h.aec (Varro) omni-
bus ferebat sermonibus neque se in ullam
partem moueb.at: 2,17,2; postea uero, cum
. . . cognouit . . . atque haec ad eum . . . in-
flatius Afranius perscribebat (c), se quoque
ad motus fortunae mouere coepit: 2,17,3.
b)=:aniniHm alcs eomuiouere; a): (si quos
aduersum proelium et fuga Gallorum com-
moueret (moueret A^) , hos . . . reperire
posse: 140,8;) f neque illud me mouet,
quod ii, qui a me dimissi sunt, discessisse di-
cuntur, ut mihi rursus bellum 'iferrent: ap.
Cic. ad Att. IX 16, 2.
p): tanta . . . GaUiae cousensio fuit . . ., ut
neque beneficiis neque amicitiae memoria
(Commius) moueretur (ego ; mouerentur A';
edd.) omnesque et auimo et opibus in id bel-
lum incumberent: VII 76,2; 1 quod fere
fit, quibus quisque in locis miles inueteraue-
rit, ut multum e.arum regionum consuetudine
moueatur: 1,44,3; t Catonem ueteres
inimiciti.ae Caesaris incitcout . . . . Lentulus
aeris alieni magnitudine et spe exercitus
ac prouinciai'um et regum appellandorum lar-
gitionibus mouetur . . .; Scipionem eadem
spes prouinci.ae . . . impellit: 1,4,2(3); 1
mouebatur (Caesar) eti.am misericordia
ciuium, quos interficiendos uidebat: 1,72,3.
y): (Caesar) eisdem [de] causis, qu.ae
sunt cognitae, quo minus dimieare uellet
mouebatur: 1,82,3.
Mouere (castra, se) ex (loco): 115,1; III 15,
3; VII 8,5; 3,85,2; loco: 3,92,1; 93,3; — 3,
74, 1 ; — ab oppido : 3, 80, 6 ; f ad Ger-
645
moueo — multituflo
646
gouiam : VII 41, 1 ; iii Haeduos: VII 53,3; in (c)
A^uerrwK uersns : VII 8,5; — in uUam partem:
2,17,2; iiropius alqm: IV 9, 1; VII 18,1; 20, 1.
Aduerb.: multum: 1,44,3; statim: 3,
80, (j; t maiore strepitu ac tumultu:
VI 7, 8.
(ninlcalni^: a. (c) castris (CC) longurios,
musculos (AQ; mulculos BM^j), falces, reliqua-
ijue, quae eruptionis causa parauerat (c),
profert: VII 84,1.)
mulier. A. subi. : flere, implorare
(paudere): 151,3 u. Ti. imponerc; t pueri
mulieresque ex muro passis manibus suo
morepacem . . . petierunt: II 13,3; 1[f no-
minatim ratio confecta erat, qui numerus domo
er^sset eorum, qui arma ferre possent, et item
separatim pueri, scnes mulieresque: 129,1.
]{. obi.: {Neriiios) mulieres quique per aetalem
ad pugnam inutiles (c) uiderentur, in eum
locum coniecisse, quo . . . exercitui aditus
non esset: 1116,5; t pueris mulieribus-
que in muro dispositia (depos. ali) . . . ipsi
. . . in proxima Octauii castra inruperunt: 3,
!),G; f eo mulieres imposuerunt, quac
in (c) proelium proficiscentes (nidites ddd. lP[ii)
passis mauibus fientes implorabant, ne se in
seruitutem Romanis traderent: 151,3.
C dat. : non aetate confectis, non mulieribus,
iion inlimtibus peperceruut: VII 28,4.
D. KCi'.: praesectis omnium mulierum crini-
bus tormenta effecerunt: 3,9,3; t reli^jua
multitudo pueroruin mulierumquc . . . passim
fugere coepit: IV 14,5.
E. abl.: abstinere: VII 47, 5 ii. V. a).
V. c. praep. ; a) ab : obtestabantur Roinanos,
ut sibi parcerent iieu , sicut Auarici fecisscnt,
ne a (oiit. (i) mu'ieribu8 quidem atque infanti-
bus abstinercnt: VII47,5.
b) ciiin: ()uos uiia cum pucris mulieribusqiie
in aestuaria ac paliules coniectos (c) dixeranuis :
II 28, 1.
ninlio: deque his (mulis) stramcnta detrahi
inulioiios que (caloiicsque /') cum cassidibus
c(|iiituin specio ac siiiuilatione collibus ci ic uin-
iichi iubet. his paucos addit cquites. . . .
loiif^o circuilu easdcin omnes iubet peterc re-
j(ioii(w: VII 45,2.3.
iiiiilliltlico: ilaquo aes alienum prouiii-
cian co hiciiiiio multiplicatum est: 3,32,5.
iiiiillitii«lo. A. — (iiiiiKiiiis) iiuiiicriis
(i/cnel. aiU uddilur <mt cx iiti , quac ankredtinl,
intclliyiyitdnn cst); u) siibl. ; a) : (ad i>robarc:
VII 21,1 II. \i. a) a) coiiclainare;) H ne
dc im[)i(niiH(i .•uit iKictii ad (c) muiiitioiius lio-
stiiiiii iiiiillil.iiild ^iiiiilt. Iiost. (j) iul iioliifet
aut interdiu tela in nostros operi destinatos
coicere possent (po.sset fi) : VII 72,2; 1|
larbitrari: V44, 10 u. B. a) a) conuertere;)
T[ circumfundi ii. circnmfnjKlo A.p. ;'>S3
(S loc); f at reliqua multitudo puerorum
mulierumque . . . passim fugere coepit; ad
quos consectandos Caesar equitatum misit: IV
14, 5 ; 1 nam cum (namque [i ; Flod.)
tanta multitudo lapides ac tela coicerent
(coiciebant fi; Flod.) , in (ut in [i; Flod.) muro
consistendi potestas erat (esset [i ; Flod.) nidli :
116,3; VII 72, 2 u. aduolare; 1 concla-
mare, concrepare, consuesse: VII21,1
u. B, a) a) conclamare; t interim omnis
' ex fuga Suessionum multitudo in oppidiun
proxima nocte conucnit: 1112,4; magnaque
praeterea multitudo undiquc ex Gallia perdito-
rum honiinum latronumque conueiierat (con-
uenerant M(J): 11117,4; quorum cum magna
multitudo conuenisset: VII 48,3; (VII 63, G u.
B. d) sutfragia;) quo cum esset postero die
uentum, magna utrimque multitudo conuenit:
.3,19,4; t (conuertere: V44,10 i^. B. a) a)
conuertere; t (hominum in Britannia) est
infinita multitudo creberrimaquc aedificia . . .,
pecorum (c.) magnus numerus (numerus ingens
p): V12, 3; tanti erant antiquitus in oppido
omrnim rerum ad bellum apparatus tautaque
multitudo (ainplitudo Paul) tormeutorum, ul:
2,2,1; t (faccre: V1121,l u. B. a) a)
conclamare;) f fugere: IV 14, 5 u. coepisse;
t posse: V42,4 u. b) cognoscere; VII 72,2
M. aduolare; t equites . . . uniuersi pro-
cucurrerunt (c) omnisque multitudo sagittario-
rum se profudit: 3,93,3; t magna
praeterea multitudo calonum, magna uis iumen-
toruni , (piae in castris subsederant (subsederat
fi; Scltii.), facta potcstate sequitur: VI 36,3;
t inagnitudo opcruni, ailitudo inuri atque tl)r-
riuni, multitudo toimcntorum omiiem admini-
strationem tardabat (-bant 0): 2,2,5; t
iii Galliam magnain eorum (Gcrmanorum) mul-
titudincm ueuire populo llomaiio periculosum
iiidebat: 133,3.
[i) a c. |iass. : iie a multitudiiie cquitum
de.\trum coruu c i r c u m u c n i r e t u r : 3, 89, 3 ;
t nequo ab tanta multitudino coniecta tela
conferti (e) uitare (e) poterant: V35, 4; t
frumenta non solum a ([i; tScltn., liold., l>i:';
om. a; rell. cdd.) tanta uiultitiidine iumentorum
atquc lioiiiiiium (lioiii. iumciitoriiiiique niiilt. [i)
coiisiiiiicbaiitur, scd ctiani: VI 13,3; t
J\l. fclidiiius ((•), . . . cum poitas o.\cidoro cona-
tus essct, a (mn. [i) luultitudiiio opprcssus
. . . iiuiuit: VII 50,4; t «i '"' •<■ multi-
41*
647
multitudo
648
tudine liostium premantur: IV 33, 2; hoc
cum esset modo pugnatum . . . nostrique
grauius a multitudine premerentur: 1,46,1;
t (certior factus est) montes . ., qui impende-
rent, a maxima multitudine Sedunorum et
Veragrorum teneri: 1112,1.
1)) ol)i.: circumfundere u. cii'cnm-
fnntlo A. p. 533 (3 lon.;) t ubi cir-
cumiecta multitudine hominum totis moeni-
bus undique in murum lapides iaci coepti simt:
116,2; t cogere u. cO]s;o p. 582 (3loc.);
1 qua quidem ex re hominum multitudo co-
gnosci potuit (pot. cogn. P): V42, 4; t
conuertere: V49,3 «. B. b) conuertere; t
hi nouissimos adorti . . . magnam niultitudiuem
eorum {CC) fitgientium conciderunt: II 11,
4; t multis utrimque interfectis maiorem
mnltitudinem ad arma (p; Schn.; armatorum
a; rcU. edd.) concitant: VII 42,6; t
ne tanta multitudine confusa nec moderari
uec discemere suos . . . possent : VII 75, 1 ; t
(consectari: IV 14, 5 u. a) a) coepi.sse;) t
trans uallem (magnam add. fl) et rinum mul-
titudinem hostium conspicatur:V49, 5; t
erat . . . manus certa nulla, . . . non praesi-
dium (c), quod se armis defenderet, sed in
(o) omnes partes dispersa multitudo: VI 34,
1 ; t C. Trebonius magnam iumentorum
atque hominum multitudinem ex onini prouincia
cuocat (Ciacc; uocat rodd.; edd.): 2,1,4;
t armornm magna multitudine de muro in
fossam . . . iacta . . . pace sunt usi: II 32,
4; t aquae magnitudine pons est inter-
ruptus et reliqua multitudo equitum inter-
clusa: 1,40,3; t sine ullo periculo tan-
tam eorum multitudinem nostri iuterfece-
runt, quantum fuit diei spatium: II 11,G; t
leuis armaturae magna multitudine missa . . .
mwiitiones impediebat: 3,45,3; t quan-
tam quisque multitudinem in communi Bel-
garum concilio ad id bellum pollicitus sit
(c): 114,4; t quod quingentis equitibus
tantam multitudinem equitum propulerant:
115,3; t neque uero diutius qui in uallo
constiterant multitudinem telorum sustinere
potuerunt: 3,95,4; t ne maior multitudo
Germanorum Khenum traducatur: 131,16;
ne quam multitudinem hominum amplius trans
Rlienum in GaUiam traduceret: 135,3; quod
multitudinem Germanorum in Galliam traducat,
id se sui muniendi . . . causa facere: 144,6;
t ad onera ac (fi; ad a; Np.) multitudinem
iumentorum transportandam p.aulo latiores
(c) (facit naues): VI, 2; % ueritus[quel
nauium multitudinem ex alto refugerat: 2,23,
3; t (uocare: 2,1,4 u. euocare.)
c) dat. : neque ullos in Gallia uacare agros,
qui dari tantae praesertim multitudini sine
iniuria possint: IV8,2; t exponere:
VII 38, 4 u. B. c) exponere; t quod pontis
atque itinerum angustiae multitudini ([i ; mul-
titudinis a; edd.) fugam intercluserant:
VIH1,8.
d) geii.: tantae multitudinis aditu (ad-
uentu P) perterriti . . . demigrauerunt: IV 4,
3; t neque (c) erat omnium quisquam,
qui aspectum modo (om. [i) tantae multitu-
dinis sustineri posse arbitraretur : VII 76, 5;
t (fuga: VII 11, 8 u. c);) t studium:
VII 20, 5 u. B. (1).
c) al)l.; a) caiisae: sibique ipsos multitudine
atque angustiis maius attulisse detrimentum,
quam ab hoste accepissent: 3,72,3; — (con-
sumi: VI 43, 3 u. a) (i) consumi;) — ut
. . . magna multitudine nauium et tutius et
facilius in Siciliam receptus daretur: 2,30,3;
— castra eraut ad bellum ducendum aptissima
. . . aquae et salis copia, cuius magna uis . . .
erat . . eo congesta. non materia multitudine
arborum, non frumentum, cuius erant ple-
nissimi agri, deficere poterat: 2,37,6; —
tanta erat completis litoribus contentio, qui
potissimum ex magno numero conscenderent,
ut midtitudine atque onere non nulli depri-
merentur: 2,43,4; — hostes (c) in fugam
coniecti se ipsi multitudine impediunt: VII
70,3; hac (ac afl) fugieutium midtitudine ac
turba portae castrorum occupantur atque iter
impeditur: 2,35,3; hominum (eorum Ciacc.)
enim multitudiue receptus Lmpediebatur : 3,64,
2; — (multitudine op pressus: VII 50,4 «. a)
fi) opprimi;) — cum magnae manus eo con-
uenissent, multitudine nauium perterritae
. . . discesserant : V8, 6; tirones euim multi-
tudine nauium perterriti . . . se Otacilio de-
diderunt: 3,28,4; — quod (hostes) tantum
multitudine poterant: 118,4; — quod erat
ciuitas magna inter Belgas auctoritate atque
hominum (omues B'^[i) uuiltitudine praesta-
bat: 1115,1; — a dextro coruu uehementer
multitudine suorum nostram aciem preme-
bant: 152,6; (1124,4 u. P) complere;) cum
(Petrosidius) magna multitudine hostium pre-
meretur: V37, 5; cum uudique (c) flamma
torrerentur maximaque telorum multitudine
premereutur: V43, 4; cum . . . nostros mul-
tituduie premi uiderent : VII 80, 4 ; — dum
longius a (c) munitione aberant (o) Galli (o).
649
multitudo
650
plus multitudine telonim proficiebant : VII
82, 1 ; — multa huc minora nauigia addunt, ut
ipsa multitudine nostra classis terreatui.
magnum numcrum sagittariorum, magnum AI-
bicorum . . . imponunt: 1,56,2; ut . . . VII
milium Pompeianorum impetum . . . sustinere
auderent neque magnopere eorum multitudine
terrerentur: 3,84,4; — quo (c) minus multi-
tudine militum legionarioruni j)ro hostium
numero ualebat: 151,1; quodque Pompeius
multitudine equituin ualebat: 3,43,2; — mul-
titudine sagittarum atque omnis generis (omni
genere p) telorum multos uulneratos: VII
41,3.
[i) instr. : ut ne magna quidem multitudine
. . . munitionum praesidia circumfundi pos-
scnt: VII 74,1; — cum niultitudinc hostium
castra compleri, [nostras (c)J legiimes i)rcmi
et paene circumucntas teneri ... uidi.ssent:
1124,4; cum . . . omnia fere superiora loca
multitudtne armatorum completa conspiceren-
tur: 1113,2; — multitudine telorum ex turri-
bus propugnantes deturbant: VII 86,5; —
dari: 2,30,3 u. a.) dari; — lequites . . . sese
ad nouissimum agmen ostendunt et magna
multitudine clrcumfusa morari atque iter
(GC) impedire incipiunt: 1,63,3;) 3,45,3 ««.
b) mittere; — occupari: 2,35,3 «. a) ini-
liedire; simul enim diductis cojiiis pluribus uiis
pugnabatur, et magna inullitudine naues longas
occupare liostes coiuibantur: 3, 111, 2; — posse:
II 8,4 u. «) posse; — premere u. a) j)rcmcre
(-1 liic); — proficere: VII 82, 1 u. a) j)rolicere;
reliquos audacissime transire conantes mul-
titudine telorum reppulerunt: 1110,3; —
circumuentum teneri: 1124,4 u. comj)Iere; —
terrere: 1,56,2 u. a) tcrrere; — (ut magna
multiludine circunifusa jjro tali facinorc stirjis
ac nomen ciuitatis tollatur: VI 34, S;) —
alteram nauem . . . jiluribus (mullis /) ad-
gressus nauibus . . . laboro ct multitudine
teloruni nostros uicit: 3,40,2.
J') Ihuitiit. : (Aquitaniam,) quac pars, ut ante
dictum est, et rcgionum latitudinc et multi-
tudine hominum t o.\ tortia j)artc (ialliae ^c)
est acHtimanda: 11120,1; — posse (118,4)
el i^racHtare (1115,1) et ualere (151,1; 3,
43,2) u. a) (jjosse, pracstare, ualere).
0 V. |irHC|>.; a) imI: ncque qui esseut ad
maiorum (maiorem K) naiuum (nauigium fi)
niultitudinom (iiiiiUitudiiics a' f ; miiltitiidinis
(i-f-ii) idoiici jiorLiiM n^periro (c) j^otcrat: IV
20, 4.
(i) eiim : ciini curmM oxigiiiis imiiiorus cmii
tanla niiiUiliidiiic Niiiiiidaniin cdii fcrrctur: 2,
39,4; f ne cum tanta multitudine uno
tenijiorc confligendum sit: 115,2; ^
quod cum tajita multitudine ho.stium . . . nisi
aequo loco . . . legato dimicandum non exi-
stimabat: III 17,7.
quorum adueutu magna cum auctoritate et
magna cum (?) hominum multitudine bellum
gerere conantur: 11123,4; — Vsipetes Germani
et (c) itemXencteri magna cum (?) multitudine
hominum flumen Khenum transierunt: IV
1,1.
y) ex: uti autem ipsos ualetudine non bona
cum angustiis loci et odore taetro ex midti-
tudine cadauerum, . . . tum: 3,49,3.
§) in c. abl.: quod in tanta multitudine
dediticiorum suam fugam aut occultari aut
omniuo ignorari posse existimarent: 127,4.
£) inter: ipsos se inter multitudincm militum
occultasse: VII 38,5; (cf. IJ. e) d)-)
'O i»rae: auimaduertit collem . . . nudatiim
hominibus, qui superioribus diebus uix jirac
multitudiue cerni poterat (-tuerat?): VII44,1.
">]) pro: j)r* multitudine autem hominum et
I)ro gloria belli aUjue fortitudiuis angustos se
lincs habcre arbitrabantur: 12,5.
^) iirojder: Caesar primo et propter multi-
tudinem hostium et j)roj)tcr eximiam oj)inionem
uirtutis proelio suj)erscdere statuit: II 8,1; ctsi
j)ropter multitudinem et ueterem belli gloriam
j)aucitatcmque nostrorum se tuto dimicaturos
existimabaut; 11124,2; fuit aiitea tcmpus, cum
. . . Galli . . . jiroj)ter hominum mullitudinem
agrique inopiam trans Ilhcmim culonias mitte-
rent: VI 24,1.
It. = uiil^us, populus, uuiucrsus cxcrcitus ;
a) siibi.; a): ^adjiroijare: VII 21,1 ««. con-
clamare;) ^J (arbitrari: V 44, 10 n. con-
ucrtere;) t (cognoscere: 2,7,3 u. se
cllunderc;) \ couclamat (clamat A)
oniiiis multitudo et suo more armis concre-
pat, quod facere iu eo consucrunt (-uerant (i),
cuius orationem adprobant: VII 21, 1 ; t
ut . . . iuteracinderent, omnis uero ex castris
iiiuUitiido ad restiugucndum concurrcrct: VII
24,5; 1[ conferrc: 117,2 ii. b) dctcrrcrc;
K (consuesse: VII 21,1 u. conclamarc;) t
Acco . . . iubet in ojijjidu multitudincm con-
ueuire: VI 4,1; t ad hunc se confcstliii
a Pulione omnia multitudo conuortit; illum
ueruto (c) trauslixuui (c) arbitraiitur (c): V
44,10; t dcberc: 117,2 n. Ii) dclcrrcrc;
t omnis sose imiUitiido (ad cugiiosccndum
((//(/. Ohh cffudit: 2,7,3; 1 erat in
oj)])ido K^f) mullitudo insolens liclli tiiiiliirnitatc
otii: 2,36,1; t (facere: VII 21,1 //. cuii-
651
multitudo — mu tus
652
clamare ;) t suaque esse eius modi im-
peria, ut iioii miiius haberet iuris in se mul-
titudo quam ipse iii multitiidinem : V27,3; ^
in hoc omnis midtitudo maiestatem regiam
mijiui praedicabat: 3,106,4; f (re-
stinguere: VII 24, 5 u. concurrere.)
,S): consurgunt . . . suumque auxilium polli-
centur atque a (<?) multitudine conlau-
dantur: VI23. 7; T opprimi: VII50,
4 u. A. a) ,3) opprimi.
b) obi.: hostes ab se discessisse omnemque
ad eum multitudinem conuertisse: V 49,
3; t hos seditiosa atque improba oratione
multitudmera deterrere, ue frumentum con-
ferant, quod [praestare] debeant: 117,2.
c) dat.: eadem, quae Litauiccus pronun-
tiauerat, multitudini expouunt: VII 38, 4; t
intercludere: VII 11, 8 u. A. c); t
magistratus quae uisa sunt occultant, quae-
que (c) esse ex usu iudicauerunt, multitudini
produnt (ex usu iudicauerunt mullitudini(s),
produnt Kraff.): VI 20, 3.
d) greuet.: crebrae contiuuis diebus ex con-
cursu multitudinis concitationes fiebant: 3,
106, 5; H in conspectu multitudinis
omnibus cruciatibus adfectus necatur: V56, 2;
quod ipse animo non defecerat . . . neque se in
occultum abdiderat et conspectiun multitudinis
Aigerat : VII 30, 1 ; ^ (f u ga : VII 11, 8 u.
A. c);) t impetuque multitudiuis in C.
Trebouium facto . . . eum de tribunali detur-
bauil: 3,21,2; ^ ne is (c) multitudinis
studio ad dimicandum impelleretur : VII 20,
5; T conueniunt luidique frequentes. mul-
tiludinis s uffragiis {ilc; frequentes multitu-
dines. sufiiagiis X} res permittitur: VII 63, 6.
e) c. praep. ; a) ab: sperare (se) a multi-
tudiue impetrari posse, quod ad inilitum
salutem pertineut: V 36, 2. I
,'i) cx: Pulio pilum in hostes immittit (e)
atque uuum ex multitudine procurren-
tem traicit: V44, 6.
y) iii e. acc: eius rei culpam in multitu-
dinem contulerunt (Ji; coniecerunt a;
edd.): IV 27, 4; 1 ius in: V27,3 u. a)
y.) habere.
S) iiitra: illi . . . silentio adgressi (c) uni-
uersi {Np.-, uniuersas eodd.) intra {Oh; inter
Nafl) multitudinem sagittas coiciebant (silentio
adducti in urniersos intra munitionem sag.
coic. Paid): 3,50,1.
C. = pluralis : num tu harum rerum natura
accidere a''bitraris, quod unam terram ac plures
terras et . . . imperium et imperia dicamus,
iieque quadrigas in uuiuu (?) nominis figuram
redigere neq ue harenam m u 1 1 i t u d i n i s a p p e 1-
latioue (in midtit. appellalionem Ormi.) con-
uertere possimus? ap. Qell. XIX 8, 8.
(Mullitudiues : VII 63, 6.)
Cousti-uetio xaTo; avvEaiv: 116,3; (IV 14,
5; V44,10; VII 21,1;) VII 72,2 (c).
Adiect.: (ali)qua: 135,3; (frequentes:
VII 63,6;) infinita: V12,3; insolens (belli):
2,36,1; (ipsa: 1,56,2;) magna tt. magnns
p. 522 (19 loe.); maior: 131,16; (IV 20, 4;)
VII 42,6; maxima: 1112,1; V43,4; omnis:
1112,4; V44,10; 49,3; VII 21,1; 24,5; 2,7,
3; 3,80,3; 93,3; 106,4; quanta: 114,4; reli-
qua: IV 14,5; 1,40,3; tanta: 115,3; 27,4;
115,2; 6,3; 11,6; 11117,7; IV 4,3; 8,2; V
35,4; VI 43, 3; VII 75,1; 76,5; 2,2,1; 39,4.
mnlto, -are: exposuit, quos et quam hu-
miles (Haeduos) accepisset, compulsos (c) in
oppida, multatos agris, omnibus ereptis
copiis (sociis p), ... obsidibus summa cum
contumelia extortis : VII 54, 4 ; — unam fore
tabellam, qui liberandos omni periculo cense-
rent, alteram, qui capitis damnarent, tertiam,
qui pecunia {-niam 0'aH') multarent: 3,
83,4.
iiinltns. 1. adiect. ; A. pertinet ad uume-
rum (= iiuig:uiis uunierus, lua^iia copia);
a) posit.; a) subst. additiu* plurali niuuero:
(aduersarii: 2,35,6 ii. 2. A. a) a) aa) se.se
recipere et 2. A. a) 'i) uuluerare;) f ciuus
pater regnum in Sequanis multos annos ob-
tiuuerat: 13,4; cum tantopere de potent.itu
inter se multos annos contenderent : 131,4;
multos anuos a finitimis exagitati : 11 29, 5 ; quos
(exercitus) coutra se multos iam annos aluerint:
1,85,5; qui priucipatum in civitate (c) multis
annis (multos annos iVsb(j) obtinuerat: 3,59,
1; hauc (aqiulam) . . . uiuus multos per annos
magna di''gentia defendi: 3,64,3; ^ hos
cum Suebi multis saepe bellis experti . . .
expellere non potuisseut: IV 3, 4; t multis-
que capitibus 'i Oceanum influit: IV 10,5;
f uenerant eo . . . equites ex GaUia cum mul-
tis carris magnisque impedimentis : 1,51,1;
^ multis de causis Caesar statuit sibi Eheuum
esse transeundum: IV16, 1; multis de causis
Caesar maiorem Galliae motum exspectans . . .
instituit : VI 1, l; eius rei multas adferunt
causas : VI 22, 3 ; 1 in quibus erat legio
nona multis amissis centurionibus: 3,67,3;
% multis in ciuitatibus harum rerum ex-
structos *cumuIos . . . conspicari licet: VI 17,
4; multae longinquiores ciidtates ab Afranio
desciscimt et Caesaris amicitiam sequuntur: 1,
60,5; % damnati: 3,110,3 u. exsules;
653
multUB
654
^ quem (eqnitatum) multis ante diebus eo
praemiserat: VII 9,4; Bibulus multos dies terra
prohibitus . . . sustinere non potuit: 3,18,1;
conamur opus magnum et multorum dierum:
ap. Cie. ad Att. IX 14, 1 ; T^ equi: (2,39,
5m. spolia;) quam maximas potuerunt pecunias
mutuati . . . multis coemptis equis ad Pom-
l>eium transierunt: 3,60,5; ^ ^omnes <fi;
Schn.; multos a; Fr., Db.; del. Whitte; Sp..
l>t.,IHd.) equites Haeduorum interfectos: VII
i.H, 5; 2,39,5 u. spolia;) ^ multi praeterea
capitis damnati exsulesque conuenerant: 3,
110,3; ^ submersamque nauem reniulco
multisque contendens funibus adduxit: 3,40,
1; T Galli: 125,4 «. 2. A. a) a) aa) iac-
tare; (VII 13,2 26. ,i) amittere;) (3, 2, 3 *. a) aa)
deticere;) *, multaque in ea (sUua) genera
ferarum nasci constat: VI 25, 5; ^ hinc
.se flectit sinistrorsus . . . multarumque gen-
tium fines propter magnitudinem attingit: VI
25,3; ^ (liomines: 2,39,5 ii. spolia;) "{
(tamen tot (tam multis (i) incommodis con-
Hictati multis uulueribus acceptis resistebant:
V35,5;) ^ (inimici: V25,3 u. i. A. a)
7.) [i{J);) T in plures diffluit (c) partes
multis ingentibu.sque insulis' eflectis: IV 10,
4; ^ magnoque comitatu et multis iumen-
lis uenerant: 3,61,1; f^ Diuiciacus multis
raultuni af) cum lacrimis Caesarem com-
plexus obsecrare coepit : I 20, 1 ; ^ multis
locis «. locuH p. -iS^ 1,1 loc); ^ (ita-
que multis (Massiliensibus?) interfectis reli-
quos . . . reppulerunt: 2,14,6;) ^ cum mul-
to8 meuses castris se . . . tenuisset: 140,
K; ita multorum (itaque duoriun Kitidscli.)
niensium (c) labor lioslium periidia . . . puncto
tcniiioris interiit: 2,14,4; multi iam mcnses
eraut . . ., ueque lirundisio naues . . . uenie-
baiit: 3,25,1; 'i hi nouis.simos adorti et
inulta inilia pnssuum prosecuti maguam mul-
tiludinoin . . . coiicidcrunt : 1111,4; multa
Hiilia equitum at^jue cssedariorum habet: l'lii-
Idrijijr. iid Vcry. <le.org. III 204; *^ multa
liuc niinora nauigia addunt, ut ipsa multitu-
diiie no.itra classis tcrrcatur: 1,56,2; ^
uobileM: 144,12 «. principes; \ hos
(Niimidas) adorti magnum eorum numerum
iiilcrliciuiit; multi pertcrriti prnfugiuiit: 2,38,
5; ^ eo fama iaiii praccucurrerat (c) . . .
de proelio 1 )yriachiiio , qiiod nuiltis auxerat
(r) partibus: 3,8(1,2; quoiiinm luiiiicro nml-
tis parlibim esset iiifcrior : 3,84,3; 'j qiiod
HJ eum interfeceril, multis sese nobilibiis priii-
cipibusque impuli Hoiuani gratum cssc fac-
tunini: 144,12; ^ (iallis . . . pruuiiiciaruiii
propinquitas . . . multa ad copiam lar^tur,
paidatim adsuefacti superari multLsque uicti
proeliis ne se quidem ipsi cum iUis uirtute
comparant: VI 24,6; hortatusque est, ne . . .
his rebus terrerentur multisque secundis proe-
liis unum aduersum et id mediocre opponerent :
3, 73,2; ^ secundum ea multae res eum
hortabantur: 133,2; multae res ad hoc consi-
Uum GaUos hortabautur: 11118,6; etsi multis
iam rebus perfidiam Haeduorum (o) perspectam
habebat: Vn54, 2; A&anianos contra multis
rebus sui timoris signa misisse (CC): 1,71,3;
etsi multis necessariisque rebus in Italiam (e)
reuocabatur: 2.18,7; ^ multa praeterea
spolia * proferebantur , capti homines equique
(Ciaec.; equitesque codd.) producebantur : 2, 39,
5; ^ multae praeustae sudes, niagnus
muraUum pilorum numerus instituitur: V40,
6; ^ cum . . . alU multis telis coniectis
defensores uallo mimitionibusque depellerent:
11125,1; ^ easque (turres) multis tormeu-
tis et omni genere telorum completas ad opera
Caesaris adpellebat: 1,26,1; ^ auxiliis
equitatuque comparato, multis praeterea uiris
fortibus Tolosa et Xarbone (c) . . . nominatiin
euocatis . . . exercitum introduxit: 11120,2;
*, suas copias Ariouistus multis et (c) iulatis
et acceptis uulneribus in castra reduxit: I
50,3; cum circumuentas multis uulneribus .ic-
ceptis cecidisset (c): IV 12, 6; tamen tot (tam
multis [i) incommodis confUctati multis uulneri-
bus acceptis resistebant: V35, 5; M. Petrouius
. . . sibi desperans multis iam (c) uulneribus
acceptis . . . inqiut: VII 50,4; prospectu tene-
bris adempto multa utrimque uuluera accipiun-
tur: VII 81, 5; multis undiquc uulueribus ac-
ceptis . . . se ad suos receijerimt: VII 82,2; —
P. Sextio Baculo (0), fortissimo uiro, multis
grauibusque uulneribus confecto: 1125,1 ; qiiod
primum hostium impetum multis idtro uuLieri-
bus inlatis fortissime sustinuerint: V 28, 4;
inagna uis eininus inissa telorum niulta nostris
. . . impeditis uulnera inferebant: 2, G,3.
[i) subst. sin^iiluri iiunicru: hae reuinciiin
tur (f ) introrsus \c) ei mullo aggerc uesliun-
tur: VII23,2; ^ multum erat frumen-
tum prouisum et conuectum superioribiis tem-
poribus, multum ex omui prouiiicia C((niiH.>r-
tabatur; iiiagiia copia pabuli suppctcbat : 1,49,
1; *i ad altcram turruii ^c^t aggcrciiiquo
criijilionc pugiiauerunt multuinque igiiciii iii-
tulcruut: 2,14,5; ^ et^i rc» crat iiuiltac
operae ac laboris: Vll,5; ^ pudor:
1,67,4 II. i. K. a) a) [i;i).
Ii) c<ini|iaral.: (qui conipliircs .ciiiii plures
655
multus
656
eockl.; Hold.) annos Bueborum uim sustlnue-
runt: IV 4,1;) t hoc ubi uno auctore ad
plures permanauerat atque alius alii tradiderat,
plures auctores eius rei uidebantur: 2,29,2;
1 nam plura castella Pompeius pariter disti-
nendae manus causa temptauerat : 3, 52, 1 ; 1
Tarraco <c) aberat longius; quo spatio plures
rem posse casus recipere intellegebant : 1, 78,
4; 1 prius quam plures ciuitates con-
spirarent: 11110,3; coactus est aliter . . . exer-
citum in liibernis conlocare legionesque in plures
ciuitates distribuere: V24, 1; 1 illi pluri-
bus submissis (c) cohortibus repelluutur: V
15,5; expeditae cohortes nouissimum agmen
claudebant pluresque (pluriesque Ciace. ; pluri-
busque Terpstra; u. Cp) in locis campestribus
subsistebant : 1,79,1; t postremo et plures
(complures 0) iatermittere dies et praeter
consuetudinem omnium noctu *instituerant pa-
bulari: 1,59,3; t hoc mortuo aut (e) si
qui ex reliquis (druidibus) excellit dignitate,
succedit, aut, si sunt plures pares (par. plur.
fj), . . . contendunt: VI 13, 9; 1 (hostes:
IV 26, 3 II. 2. A. b) a) aa);) 1 quibus
accidit rebus, ut pluribus dimissi {Steph.; di-
missis codd.; Ciacc.) itineribus {del. Ciacc.)
a Caesare ad Domitium et a Domitio ad Cae-
sarem nulla ratione iter couficere possent: 3,
79,5; 1 quod instituto Caesaris semper
duae (o) legiones pro castris excubabant (c)
pluresque (duaeque ik) partitis temporibus
erant in opere: VII 24, 5; quod eo loco plures
erat legiones habiturus : 3, 66, 4 ; t Eoma-
norum manus tantis munitionibus distinetur
nec facile pliuribus locis occurrit: VII 84, 3;
(1,79,1 u. cshortes;) eas (scaphas) iu litore
pluribus locis separatim disposuit: 3,24,1; ut
mouendis castris pluribusque adeundis locis
commodiore re (o) frumentaria uteretur: 3,85,
2; t dimittendae plures manus diduceudi-
que erant mihtes: VI 34,5; 1 (comphu'i-
bus (cumpluribus B; cum pluribus ^jiJ) naui-
bus fractis reUquae cum {om. (i) essent . . .
ad nauigandum inutiles : IV 29, 3 ;) producta
longius acie circumuenire nostros aut pluribus
nauibus adoriri singulas . . . contendebant: 1,
58,1; alteram nauem . . . phiribus (muUis /)
ailgressus nauibus . . . labore et multitudiue
lelorum uostros uicit: 3,40,2; Tf m plures
tlifrtuit (c) partes multis ingentibusque insulis
effectis: IV 10,4; f eruptionem ex oppido
pluribus portis summa ui facere conabantur:
VII 73, 1 ; t GaUis magno ad pugnam erat
iiiipedimento, quod pluribus eorum scutis uno
iciu pilorum transfixis . . . ueque euellere neque
. . . pugnare poterant: 125,3; t quod unam
terram ac plures terras . . . dicamus: ap. Gell.
XIX 8, 8; t haec cum pluribus uerbis
flens a Caesare peteret : I 20, 5 ; t simul
enim diductis copiis pluribus uiis pugnabatur,
et magna multitudine naues longas occupare
ho.?tes conabantur: 3,111,2.
c) superl. ; a) pluiimi : ut quisque est genere
copiisque (c) amplissimus, ita plurimos circum
(c) se ambactos clientesque habet(c): VI
15,2; t quod et naues habent Veneti
plurimas . . . et: 1118,1; t cuius im-
peratoris ductu . . . rem publicam felicissime
gesserint plurimaque proelia secimda fecerint:
1,7,6; t huius sunt plurima (plura A)
simulacra: VI17, 1; t qui plurimos ex
his (uris) interfecerunt (c) . . ., magnam
ferunt laudem : VI 28, 3.
[i) quam plurimi: nouis rebus studebat et
quam plurimas ciuitates suo beneflcio habere
obstrictas uolebat : I 9, 3 ; t relinquebatur,
ut extremam rationem belli sequens quam plu-
rimos colles occuparet: 3,44,2; magna ui uter-
que nitebatur: Caesar, ut quam angustissime
Pompeium contineret, Pompeius, ut quam plu-
rimos coUes quam maximo circuitu occuparet:
3,45,1; t iiawes in Venetiam . . . quam
plurimas possunt cogunt: 1119,9; legatis im-
perat , . . . uti quam plurimas * possint hieme
naues aedificandas ueteresque reficiendas curent
(c): VI, 1; Labieno scribit, ut quam plurimas
possit (c) iis legionibus, quae sint (c) apud
eum, naues instituat: V 11, 4. j
B. pertinet ad tempus (= magiiii pai-s): %
multo denique die per exploratores Caesar
cognouit: 122,4; t •'"i multam (mediam
Phttarch.) uoctem etiam ad impedimenta pu-
gnatum est : 1 26, 3 ; quos equitatus apertissimis
campis consectatus . . . multa nocte se in castra
recepit (c): III 26, 6; quos ille multa i.am nocte
silentio (c) ex (c) fuga (c) excepit: VII 28, 6.
C. pertiiiet ad usura (^frcquens): commo-
dissimum lusiun est . . . Procillum . . . et
propter tidem et propter linguae Gallicae scien-
tiam, qua multa iam Ariouistus longinqua
consuetudine utebatur (quorum amicitia iam
ariouistus longinqua consuetudine utebatur et
propter fidem et propter liuguae Gallicae scien-
tiam [i) , . . . ad eum mittere : I 47, 4.
i. ui subst. ; A. mase. (pliu*.); a) posit.;
a) subl.; aa): tautis excitati pr.aemiis et sua
sponte multi iu discipUuam couueniunt et a
parentibus propiuquisque mittuutur. maguum
ibi nimierum uersuum ediscere dicuntiu-: VI
14,3; t multi ex suis finibus egressi se
657
multus
658
suaque omnia alienissimis crediderunt: \T
31,4; t ese (c) ipsae copiae Loc infre-
quentiores [copiae] imponuntur, quod multi
Gallicis {pr. edd.: galli eom.) tot bellis de-
fecerant: 3,2,3; t (dicuutur ediscere:
VI 14, 3 u. conuenire ;) % magna pars
(illius exercitus) deperiit . . . ; multos autumni
pestilentia in Italia cotisumpsit, multi domum
discesserunt, multi sunt relicti in continenti:
3,87,3; t (ediscere: VI 14,3 u. con-
uenire;) f egredi: VI 31, 4 u. credere;
ir Gallis magno . . . erat impedimento, quod
. . . (non) satis commode pugnare poterant,
multi ut diu iactato braccbio praeoptarent
scutum (c) manu emittere et nudo corjiore
pugnare: 125,4; t multi ex Italia ad
Cn. Pompeium proficiscebantur , alii, ut
. . ., alii, ne . . . uiderentur: 1,53,3; t
ex numero aduersariorum . . . mille (c) uul-
neratis, qui omnes discessu Curionis multique
praeterca per simulationem uulnerum ex castris
iu oppidum propter timorem sese recipiunt:
2, 35, G ; t multi praeterea iu linitimas
ciuitates refugerunt: 3,99,3.
pfi) abl. abs.: tertium iam himc annum re-
gnantem inimici (fi; inimicLs A7;., Dt.^ ; inimicis
iam a; iiiimicissimi Paul ; llold.) palani mul-
tis ([i; multis palam a; cdd.) ex ciuitate (et
iis add. a; Nj)., IH.' ; uecis Uud.; caedis Dauis.)
auctoribus (eum aM. a; Np., Fr., Dt.') iuter-
fecerunt (u. CC): V25,3.
(i) obi. : eorum impetum Galli sustinere non
potueruut atque in fugam coniecti multis
amissis se ad agmen recepcrunt: VII 13,2;
t multi ex duabus legionibus , quae sunt tra-
(litae a Cacs.are, arcessuntur (c): 1,3,2;
t inagnus ibi numerus pecoris repertus multi-
que in luga suut comprehensi atque inter-
fecti: V21, G; t consumere: 3,87,3 u.
7.) aa) discedere; t celeriter contraque
omnium opinionem coiifecto itineie nuiltos iii
agris iiiopijiuntcs d ejirchciuli t; eoruiu iiidicio
ail ij)siim Ambiorigcm conteiidil: VI 31), 1 ; t
multos ex fuga dispersos excij)iuiit, magiio
jiecoris iiumero . . . potiuntur: VI35, (>; t
euocare: (VI 34, 4 u. seuocare;) multi iiiuli-
que ox ueteribus I'om|i(^i cxercitibus sjie jirae-
» mioruiii iitquc ordimiiii eiiocaiitur: 1,3,2; t
iiiterficcro u. iiitcrlicio p.HII ('. (■'> luv.);
t iiiittero: VI 14,3 /i. a) aa) couuciiirc; t
rol iii (|iicr c: 3,87,3 ih. discederc; 1 jirae-
(lac cujiiditas inultos lougius seuocabal (i'aid .
euocabal A',- edd.): VI 34,4; t mnltiludinc
sagittariim atque oiniiis (c) gciieris (c) tcl(iniiii
inultos iiu I iier;il (ps: V'II41,3; (cx iminciii
Luxli;. CuuHlir. 11.
aduersariorum circiter DC interfectis ac mille
(om. plur. codd.; co h int. uers. ead. m., l^,
Paris. 5768; CC Oe; multis E. Hoffm.) uul-
neratis (deuulneratis l'-): 2,35,6;) Pomjieius
. . . sagittarios funditoresque mittebat, quorum
magnum habebat numerum, multique ex nostris
uulnerabantur : 3,44,6.
(y) geuet. : eorum indicio: VI30, 1 «. fi)
deprehendere.)
(J) c. jiraep.: quod ea res ad multos j)er-
tinebat: VII 43,3.
b) comjiar.; a) subi.; aa): hostea . . . in-
cilatis cqiiis impeditos adoriebantur , plures
j)aucos ci rcumsistebant: IV2G. 3; t
pluresque in eo loco sine uulnere quam in
j)roelio .aut fuga iutereunt: 2,35,3.
[ifl) : quod pluribus praeseutibus eas
res iactari nolebat: 118,1.
p) obi.: (dimittere: 3,79,5 u. 1. A. b)
itinera;) t postea quam agros . . . Gal-
loriim homines feri ac barbari adamassent,
traductos plures: 131,5.
(y) geuet.: eorum impulsu: V25, 4 u. S).)
(jf) c. praep. : hoc ubi uno auctore ad plures
permauauerat atque alius alii tradiderat,
plures auctores eius rei uidebautur: 2,29,2;
t ueiitus , quod ad plures (res add. Pluyg.y
pertinebat, ne ciuitas eorum imj)ulsu de-
liceret: V25,4.
li. ncutr.; a) siug. ; a) jiosit.: aa) subi.:
neque multum abesse ab eo, quin paucis
diebus deduci (naues) possint: V2, 2; neque
multuin afuit, quin eti.am castris exj)ellereutur:
2,35,4; tt cuui ■ • • ueque multum
aestatis sujieresset atque id facile extrahi
jiosse iiitellegeret : V22, 4; ueque multuui ad
solis occasum temporis (om. 0'f) supere-
rat (superer.at tcmp. Nl): 3,51,7.
(ip) obi.: multiun cum in omnibus rebus
tum in re militari potcst fortuna: VI 30,2;
miiUum lortunam iu repentiuo hostium adiicutu
jiotuisse iudicauit, inullo etiani amjilius, quod
j)aeiie ab ipso iiallo . . . bai'baros aiiertissct:
VI 42, 1. (2;) hicem (luce Paul) nuiHiiiii
j)er se (luce multiim posse Paul) pudorem
omnium oculis, inultum (metum Paul) etiam
tiilmiionim militum et centurioiium pracseu-
tiam (pnicsentium ()'af) adfcrre: 1,G7,4; t
sic ot ad siibeiiiidum iiericiiluui cl ad uitaiidum
multuiu (tiiniiiUiiiii [i) fortuiia ualiiit: VI 30,
4; multuni ad terroudos nostros ualet claiuor,
qui . . . exstitit (c): VII 84, 4; magiiuni iii
timorem . . . jicriieuiuut . . . , quod niiiUuni
Caesiir ciiiiitalii ualebal: 1,G1,2.
[i> coiii|iar. ; xy.) pliis <|iiaiii: |iliis. (|uaiii
42
659
multus
660
poUicitus esset, Caesarem (e) facere: 142, G;
t esse nou uulJos , quorum auctoritas ajjud
plebem plurimum ualeat, qui priuatim plus
possint (c), quam ipsi magistratus: 117,1;
1 quod plus se quam imperatorem de uictoria
atque exitu rerum sentire existimarent : VII
52,3.
nec quemquam ex eo plus quam se doloris
capere: I 20,2.
pfl) iion sequ. (lUiiiii ; n) obi. : plusque nniuio
prouidere et praeseutire existimabatur:
VII 30, 2; t dum lougius a <e) munitioue
<c) aberant Galli, plus multitudinc telorum
proficiebant: VII 82, 1; f esse non
nullo se Caesaris beneficio adfectum . . .; sed
plus communi libertati tribuere: VII 37, 4;
1 utrum apud eos pudor atque officium au timor
plus (B-p; om. a; edd.) ualeret: 140,14.
li) geiiet. : possessiones redemi easque postea
pluris (plus i/B^) uenditas: ap. Diomed.
art. (jramm. I 368 Reil.
y) sujierl. (ol)l.): s&se pro Caesaris in se
beneflciis plurimum ei confiteri debere: V 27,
2 ; t V^ in re pubUca iudiciisque tum
plurimum pollebant (ti. CC) : 1,4,3; sanc-
titas regum, qui plurimum inter liomines polleut:
ap. Suet. 6; f nou esse dubium, quiu
totius Galliae plurimum Heluetii poasent: I
3, 7 ; Dumuorix gratia et largitioue apud Se-
quauos plurimum poterat : I 9, 3 ; cum ipse
gratia plurimum domi atque iu reliqua Gallia,
ille minimum propter adulescentiam posset: I
20,2; qui (Haedui) et sua uirtute et populi Ro-
mani bospitio atque amicitia plurimum ante
iu Gallia potuisseut : 1 31, 7 ; tamen se plurimum
nauibus posse: 1119,6; quae (fortuua) plun-
mum potest cum in reliquis rebus tum praecipue
in bello : 3, 68, 1 ; f esse uou uidlos.
quorum auctoritas apud plebem plurimum
ualeat, qui priuatim plus possint (c) , quam
ipsi magistratus : 1 17, 1 ; plurimum inter eos
Bellouacos et uirtute et auctoritate et ho-
minum numero ualere: 114,5; quo <c) (equitatu
Sotiates"! plurimum ualebaut : III 20, 3 ; haec
ciuitas louge plurimum totius Galliae equitatu
ualet maguasque habet copias peditum : V 3, 1 ;
magni interesse arbitrabatur eius auctoritatem
iuter suos quam plurimum ualere, cuius tam
egregiam in se uoluntatem perspexisset : V 4, 3.
b) plural.; a) posit.; aa) subi.: desiguare:
3, 96, 1 u. [ifi) mdere ; f sed multa Cae-
sarem tamen (tameu multa caes. [i) ad id
bellum iucitabant: iniuria (e) retentorum
equitum Romanorum , rebellio facta post dedi-
tiouem, defectio datis obsidibus, tot ciuitatum
<c) coniuratio, m primis ne . . . reliquae na-
tiones sibi idem Ucere .arbitrareutur: 11110,1.
(2;) 1 posse: ap. Cic ad Att. 1X7 C, 1
71. [i[i) reperire.
(ifi) obi. : multa rumore adfiugebaulur
<iy^j.,- multarum rumore orat fingebanta; multa
rumore fingebaut /'.- multa rumor fiugebat Old;
multa rumor adfiugebat. (Steph.; Db., Dt.): 1,
53, 2 ; \ simul .animaduertit multa uudique
portari atque agi pleuissimis uiis, quae repen-
tiui tumultus timore ex agris iu urbem con-
ferantur: 2,25,2; \ et multa uirtuti eorum
concedens rem totam distulit: 3,60,1; t
conferre: 2,25,2 u. agere; f multa a
(c) Caesare in eam seuteutiam dicta sunt: I
45, 1 ; 1 multa praeterea de sideribus
atque eorum motu, de . . . deorum immortidium
<c) ui <o) ac potestat« disputant et iuueu-
tuti tradunt: VI 14,0; t multa praeterea
generatim ad auaritiam excogitabantur: 3,
32,1; T fiugere: 1,53,2 m. adfingere;
\ GaUis . . . trausmarmarum rerum notitia
multa ad copiain atque usus <c) largitur:
VI 24, 5; f multa suppliciter locutus
est: 3,19,3; K portare: 2,25,2 u. agere;
t Ariouistus ad postulata Caesaris pauca re-
.spoudit, de suis uiitutibus multa praedicauit:
I 44, 1 ; f id quem ad modum fieri posait
uou nulla mihi iu mentem ueuiunt et multa
reperiri possmit: ap. Cic. ad Att. 1X7 C, 1;
t multaque <frumeutaque Paul) eraut Lutra
eum locum manu sata, quibus iuterim iumenta
pasceret: 3,44,3; t tradere: VI 14, 6 ti.
disputare; t in castris Pompei uidere
Ucuit . . . non mdlorum tabernacula protecta
hedera, multaque praeterea, quae nimiaui luxu-
riam et uictoriae fiduciam designarent: 3,96,1.
yy) abl.: qidbus pasceret: 3,44,3 u. [i[i)
serere.)
p) coiupar. : quem iugresaum iu sermouem
Pompeius interpeDauit et loqui plura prohi-
buit: 3,18,3.
3. ui adiierb. (=uahle, fre»iue«fer, diii);
A. jios. ; a) iniiltum : ueque Irumeuta iu f hiber-
uis erant ueque <ex biberuis eraut uouaque
E. Hoffm.) multum a maturitate aberant: 1,
48,5; t adiuuare u. adinuo p. 1G7 sq.
(5 loc); f quod multum expedito <c)
itinere antecesserat Caeaar: 3,75,3; t
neque multum Albici nostris uirtute cede-
bant: 1,57,3; neque multum cedebaut uirtute
nostris (u. CC) : 2, 6, 3 ; t quod multum
natura loci confidebant: III 9, 3; quibus
(auxiliaribus) ad puguam uou multum Crassu»
contidebat : III 25, 1 ; t cum . . . omnia
661
multiis
municipium
662
trepidantius . . . ageret . . . multumque cuni
suis consiliandi causa secreto praeter consue-
tudinem conloqueretur: 1,19,2; t
multum autem ab ictu iapidum . . . uiminea
tegimenta galciB imposita defendebant: 3,
63,7; 1 difierre u. «liffero i>. 00r> B.
ii) V14, 1; VJ21,1; 28,5; 1 multumque
sunt in uenationil)us : IV 1,8; t illi . . .
administrantibus M. Antonio et Fufio Caleno
multum ipsis militilms hortantibus . . . naues
soluunt: 3,26,1; t quod spatii *breuitate
etiam in fugam coniectis aduersariis non mul-
tum ad suramam ^uictoria iuuare poterat: 1,
82,3; 1 quod (genus radicis) admbctum
lacte (c) multum inopiam leuabat: 3,48,1;
t Fabius . . . non ita multum moratus in
itinerc cum legione occurrit: V47,3; t
fere fit , quibus quisque in locis miles inuete-
rauerit, ut multiini (militum o?) earum regio-
num consuetudine moueatur: 1,44,3; t
quod Rhenum attingunt multumque ad eos
mercatores uentitant: IV3,3; t ncque
multum frumento, sed maximam partem lacte
atque pecore uiuunt: IV 1,8.
b) multo; a) c. compiiriit. : castra a co-
liortibus . . . iiidustrie defeudebautur, imilto
etiam acrius a Thracibus Ijarbarisquc auxiliis :
3,95,2; t multum fortunam . . . potuisse
iudicauit, multo ctiam amplius, quod . . .
auertisset: VI 42, 2; t pons <e) enim ipsius
magnum circuitum habebat, ut multo breui-
ore itinere illi ad Hiberum peruenire posscnt:
1,63,2; t *f'« proelio ad Dyrrachium facto
elatius (Ciacc.; liitius codd.; cM.) inflatius-
que multo, quani res erat gesta, fama percre-
buerat (c) : 3,79,4; t alterum (iter eriit)
per prouinciam nostram, multo facilius at-
quc cxpeditius: 16,2; t raulto etiam
grauius quod sit destitutus queritur <«. (70):
I 16,6; qiii iiun antc inimico in nos animo <o)
fuisset, inulto grauius Iioc dolore cxarsit: V 4,
4; liaec si grauia mit accrba uideantur, mult.o
illii graiiius aestimiiri {c) debere <f') , liberos,
coniugCH in seruitutem abstrahi, ipsos intorfici :
Vn 14, 10; t (Sucbi Vbios) uectigalcs sibi
fecerunt ac multo humiliores innrinioros-
qiK^ rcdogorunt: IV3,4; t crat multo iii-
ferior numcro niuiium I5rutus: 1,57,1; 1
inflatius (hitiiis): '.\,1'.),A u. elatius; t
maior it. uiu^siiuh /j. .'j.V/ [i[i) (■/ ('>) liic.];
t magna parte cxercitus nostri interlbcta iiiulto
minorcm superesse . . partem: Vr)5, 1,
f^) V. iicrl). : iit . . . quiliiis in pii;j;ii:i iiiliic
periculum acciderct {c), iioii ila iiiiiltn sc icli-
quoruin ciuium fatum antecedere existi-
marent: 2, 6, 1.
y) c. adiierl». (post): neque raulto post
Caesar . . . dediictis quibusdam cohortibus ex
praesidiis codem uenit: 3,65,3; neque multo
post de proelio iacto in Thessidia cognituni est:
3,101,7.
15. couip. (|)lus): ex hominum milibus am-
plius triginta . . . plus tertia parte inter-
fecta reliquos perterritos in fugam coiciunt:
1116,2.
[Falso: compluribus {b; cum pluribus Oa)
iaiii lapidibus . . . subductis . . . pars eius
turris concidit: 2,11,4; cf. 1. A. b) annos IV
4,1.1
mnlllj^ : prima luce magnum numerum
impedimentorum <iumentorum Oiace.) ex castris
mulorumque produci deque his {Dauis.,
neque hiis {uel iis) [i; atque iis Ciacc.; Fr.)
stramenta detrahi {iterba: mulorumque prod.
. . . stramenta om. y.) mulionesque cum cas-
.sidibus equitum specie . . . collibus circumuehi
iubet: VII 45, 2.
li. Hlnnatin»^ Plancns. l)i AQ scrip-
tum est manacium (teste HokL; mimaciura teste
Friy.; Db. munacium in Q, manacium in A
esse dicit) , in BM muuicium, in [i muuatium
V 24, 3.
Iiis (legionibus) M. Crassum quaestorem <c)
et L. Munatium Plancum et C. Treboniuin le-
gatos praefecit: V24, 3; L. Plancum cum lc-
gione ex Belgio celeriter in Carnutes proticisci
iiibet ibique hiemare . . . : V 25, 4 ; cuius ad-
ucntii nuntiiito L. Plancus, qui legionibus prae-
erat, . . . locum capit superiorem diuersairique
iicicm in duas partes constituit, iie ab equilatu
circumueniri posset: 1,40,5; cf. § 6. 7.
niniidn^: multa praeterea de sideribus
atqiie eorum motu , de mundi ac terrarum
magnitudine, de rerum natura . . . (druidcs)
disputiint ct iiuieiituti tradunt: VI 14, 6.
iiiiiiii4'e|tM. A.: neque se neque reliqiios
iiiiiiiicipcs pati posse C. Caesarcm impe-
ratorem . . . oppido moenibusquc prohiberi; 1,
13,1.
B.: quem quisquo in castris notuin aiil
municipcm hiibcbat, conquirit atquc cuo-
cat: 1,74,1.
iiiiiiiifi|>iiiiii. A. subi. : crant . . .
miiniciiiia ctliim diuorsis (ailuersis / dct.: Np.)
partibus coniuncta {tt. CC): 2,29,4; t
uos onim iiestrumquo factum, inquit, omniii
<o) deinccps inunicipia sunt secuta: 2,32,2.
K. ol)i.: cdiiiiingcre: 2,29,4 ii. A.
42*
663
municipium — nninio (miinitus)
664
C. geiiet.: duumuiris municiijiorum om-
nium imperat, ut naues conquirant Brundisium-
que deducendas curent: 1,30, 1 ; ^ diffisus
municipii (municipum A^) uoluntati (Stepli.;
-tatis 5,- -tate 0) Tiiermus cohortes ex urbe
reducit: 1,12,2; confisus municipiorum uolun-
tatibus Caesar cohortes . . . ex praesidiis de-
ducit (c): 1,12,3; tlF cum quosdam
eius municipii sollicitaret: 3,22,3.
D. c. praep. : pecuniae a municipiis exigun-
tur: 1,6,8.
Milo diniissis eireum miuiicipia litteris
. . . quos ex aere alieno laborare arbitrabatur
sollicitabat: 3,22,1.
et ex finitimis municipiis frumentum com-
portare . . . instituit: 1,18,4; f (erat)
magnus numerus equitum Eomanorum et de-
curionum, quos ex municipiis Domitius euo-
cauerat: 1,23,2.
milites in proxima municipia deducit;
ipse .ad urbem proficiscitur : 1,32,1.
nianinientnin : effecerant, ut instar muri
hae saepes mimimentum (aef; munimentis a;
Fr.; munimenta iis Rosch; Hold.; munimenta
Q'^; Np., Db., Dt.^) praeberent, quo non modo
non intrari, sed ne perspici quidem posset (c):
II 17, 4.
ninnio. A. = muiiitionein efficere , ex-
sfrucre (abs.): neque erat facile nostris uno
tempore propugnare et munire: 3,45,3; 67,2
it. inniiitio D.
B. = iiiuiiitlouibus atque operibus liriiiiire :
L. Staberius (c) . . . aquam comportare in
arcem atque eam muuire . . . coepit: 3,12,1;
t Fauonium (e) ad flumeu Aliacmonem . . .
reliquit castellumque ibi mimiri iussit:3,36,
3; t castra 2«. casittra p. 4(J2 sq. (21
loc); t (ad hunc (collem?) muniendum
(locum add. fi; Schn., Dh.) omnes a Vercinge-
torige euocatos : VII 44, 5 ;) t quoad le-
giones conlocatas (e) munitaque hiberna
cognouisset: V24, 8; quantasuis . . . copias
Germanorum sustineri posse munitis hibernis
docebant: V28,4; t suigulaque latera
castrorum singulis attribuit legionibus mu-
nienda: 1,42,1; t locum u. locnnp. 475
sq. (5 (8) loc.) ; t (Veneti reliquaeque eiui-
tdtes) bis initis consiliis oppida muniunt, fru-
menta ex agris in oppida comportant: III 9,
8; Iguuium Thermum praetorem cohortibus V
tenere, oppidum munire: 1,12,1; Lissum ob-
tinel)ant, quod oppidum iis (c) antea Caesar
attribuerat muniendumque curauerat : 3, 29, 1 ;
t cum legio Caesaris nona praesidium quod-
dam occiipauisset et muuire coepisset, huic
loco propinquum et contrarium collem Pom-
peius occupauit nostrosque opere prohibere
coepit : 3, 45, 2 ; t r ' P a autem erat acutis
sudibus praefixisque (c) munita : V 18, 3 ; t
oppidum autem Britanni uocant, cum siluas
impeditas uallo atque fossa munierunt (-ierint
MH^): V21, 3; t iHi eum tumulum...
magnis operibus muniuerunt (ahl; munierunt
f; Np., Dt.) praesidiumque (c) ibi posuerunt:
1,47,4.
C. = tueri, te^ere, defendere; a) alqd: dex-
trum cornu eius riuus quidam impeditis ripis
muniebat: 3,88,5; t quae res et latus
unum castrorum ripis ttuminis muuiebat et
post eum quae essent (c) tuta ab hostibus
reddebat: 115,5; t Wque (oppidum)
natura loci sic mimiebatur, ut magnam ad
duceudum bellum daret facultatem: 138,4;
t ubi uero ea pars turris, quae erat per-
fecta, tecta atque munita (tecto munita Paul)
est ab onini ictu hostium : 2, 9, 5.
b) alqni; y.): erant Menapii propinqui
Eburonum flnibus, perpetuis paludibus siluis-
que muniti: VI 5, 4; t quibus (Aruernis)
oppressis inopinautibus , quod s e Cebenna ut
muro munitos existimabaut: VII 8, 3; sed cele-
riter ciues Romaui ligneis eflectis turribus his
(c) sese nuinierunt: 3,9,3.
P) : quod multitudiuem Germanorum in Gal-
liam traducat, id se sui (suos h) muniendi,
non Galliae impugnandae (c) causa facere: I
44, 6 ; t taec noua sit ratio uincendi , ut
misericordia et liberalitate n o s muniamus : ap.
Oic. ad Att. IX 7 C, 1.
D. — ag-gere exstructo effleere: Labienus
primo uineas agere, cratibus atquc aggere pa-
ludem explere atque iter munire conabatur:
VII 58, 1.
miinitnt^ iii adicet. (= tutiis) ; A) posit. :
castra Vari conspicit . . . admodum munita
natura loci, una ex parte ipso oppido Vtica,
altera a (del. Paid) theatro . . . , substructioni-
bus (c) eius operis maximis, aditu ad castra
difficili et angusto : 2, 25, 1 ; t erat e re-
gione oppidi collis sub ipsis radicibus montis
egregie mimitus atque ex omin parte cn-cum-
cisus: VII 36, 5; t se in silua.s .abdiderimt
locum nacti (e) egregie et natiua et opere mimi-
tum: V9, 4; locum reperit egregie n.itura atque
opere munitum: V21,4; et locum castris de-
ligit paludibus sihiisque munitnm : VII 16, 1 ;
t sua omnia in unum oppidum egregie natura
munitum contulerunt: 1129,2; cf. §3; quod
oppidum et natura loci ct mauu munitum paucis
diebus . . . expuguatum coguoueraut: 11123,
665
munio (munitus) — muuitio
666
2; cognoscit non longe ex eo loco oppidum
CassiuoUauui abcKHe siluis jialiKlibusque muni-
tum: V21,2; est autem oiipidum et loci natura
et t colle (uallo OM.) munitum: 3,9,2; t
huius quoque spatii pars ea, quae ad arcem
pertinet, loci natura et uallo altissimo {Kraff.;
uallc altissima codd. ; ediL) munita longam et
difficilem habet oppugnatiouem : 2,1,3.
intra haec tegimenta abditi atque muniti
(milites) parietes lateribus exstruebant: 2,
9,6.
IJ. suiteri. : Labienus cum et loci uatura et
manu (mn. h) munitissimis (-umis AQB) ca-
stris sese teneret, de suo ac legionis periculo
nihil timebat: V 57, 1 ; qua . . . fiducia et opere
et natura loci munitissima castra expugnari
posse confidimus? 2,31,2; H oppidum
Auaricum, quod erat miixinium muuitissimum-
que iu (p) finibus Biturigum : VII 13, 3 ; H
eamque oppidi partem, quae muuitissima
uideretur, occupant: 1,20,3.
luaiiitio. (Cf. Gul.-' II p. 247. 24fJ.)
A. = 6 %aqu-/.iaf.i6g, i] yaQu/.ioaig, to
reixiCeiv (munieiKli actHS udUihor}; :i)ubl.:
impedire a. 1$. c) impcilire.
b) dat. : quod magna parte diei consumpta
muuitioni castrorum tempus relinqui uole-
bat: V9,8.
c) ffen. : munitiouis causa: (V40, 2 ti. 15.
c) p);) qui ad altcram parteui oppidi, ut supra
demonstrauimus , miuiitionis causa conuene-
rant: VII 48, 1 ; If (speciem munitionis
praebere: 3,67,2 ii. D.)
d) abl.: quae copiae nostros terrerent (c) et
munitiono (muniliones a) prohibcrent: I
49, 3.
c) c. prac|i. ; y.) ad: omnos illo ad muni-
tioricni ([i; iScliii., Ilotd., DL- ; illo muuitioiuuu
a; nlL cdd.; mniiiliouum dvl. Krcm.) copiae
traducuntur: VII 4!), 6.
[i) iii c. iibl.: impnulcntibus nostris atque
occupatis in muuitiono castrorum subito se
cx sihiis cioccruiit: V 15,3.
It. - . id (|U(mI nniniciido cflicilur, opcni,
uiilluiii; ii) siihi.; a): (aliesse: 3,62,2 u. c)
(/) pars;| T| aegro portas nostri tiuiiitur ;
rcliijuos aditus locus ipse per se muuitioi|uo
defondit: VI37,5; f hic uero nulla
munltlo esl, quae pertcrritos recipiiit: VI 39,
2; coiiiunctam csho: 3,68,.'! u. c) pro-
ruoro; (■iimpluros dios 'iiKmiii miuisoriuit ca-
stra; miinilioiios (|iiidoni oiiiuos iulogriie
oriint: 3,66,7; tamotsi orant miiiiitioncs ca-
stronim magiiiu', tiunon . . . l'onipoiiuioB ox
iiallo dotiirbauil: 3,67,4; 1| intorpcllare:
3, 70, 2 u. c) perducere ; t quod superioris
anni munitioncs integrae mauebant: VI 32,
5; ^ pertinere: (3,62,2 u. e) oc) pars;)
munitionem, quam (quae ald) pertinere
(pertingere Old) a castris ad flumen supra
demonstrauimus , dextri Caesaris cornu (c)
cohortes ignorantia loci sunt secutae: 3,68,2;
t posse: VII 52, 3 u. tardare; VII 73, 2 u. c)
defcndere; T cum loci natura et (tum E.
lloffm.) munitio ca.strorum aditum prohibe-
bant, tum (O,- adiri tuuc -•. , adiri tunc pro-
hibebat E. Hoffm.): 2,35,5; t recipere:
VI 39, 2 u. esse ; 1 quanto opere eorum
animi magnitudinem admiraretur, quos (e)
non castroruni muuitiones, nou altitudo montis,
non murus oppidi tardaro potuisset: VII
52,3.
[i) : quod (milites) ab opere integris mu-
nitionibus uacabant: 3,76,2.
b) praed.: cum portam quaererent castro-
rumque eam munitionem esse arbitraren tur :
3, 68, 2.
c) obi.: Pompoius uoctu magnis additis
muuitionibus reliquis diebus turrcs cxstruxit:
3, 54, 1 ; Tf relicto interiore u:dIo maiorem
adiecerat (obiecerat 0^') munilionem: 3,66,
4; f institutas turres, testudines muui-
tionesque hostium admiratur: V52, 2; t
p;irs . . regiae . . . et theiitrum . . ., quod arcis
toiiobat locum . , , . has munitiones iusequen-
tibus auxit diebus, ut pro uiuio obiectiis ha-
beret: 3,112,8; f equitum piirtem . . .
circumire exteriores miuiiliouos . . . iubet:
VII 87, 4 ; t ex (c) his superiorum ciistro-
rum situs muniti(mesque cognoscunt: VII
83, 1 ; T quod (c) miliuni {cijo; milia *;
cdd.) piissuum iu ciicuitu XVII munitiones
{deL OiuL; cdiL; nuiuiliono Glarl;.) erat com-
plexus: 3,63,4; t transuersum uallum,
qiii has duas muuitioucs co niungeret (/ (/rt.;
Oiace.; contingeret Ox; Paiil), nondum per-
fcccrat: 3,63,5; 68,3 u. proruere; t con-
tiugere: 3,63,5 u. cojuungere; 1 dedu-
cere: VII 72, 2 u. roducorc; t '«1 li»ec
rursus opora iuldonduui Ciiesar ]nitauit, quo
minore numoro milituiu nuinitiouos defendi
(dof. mun. (i) posscnt: VII 73, 2; t iH-
cere: 11126,2 u. g) [i) aa) peruonire; t
efficere: 3,44,4 u. porducorc; t altoro
(loco) Cicrmani (oxtra add. IH.) iiuiiiilioues
nostras ogrossi <^iiitra muii, uostr, iugressi
l'aul) compluribus iiUorfoclis scso ad suos iu-
columes rocoporuul: 3,52,2; t '" "s
operibuH . . . milites disponit . . . porpctuis
uigiliis wtatiouibuMiiuo , iit conliugiuil iiitor .sc
667
iiiunitio
66S
atque (e} omnem muiiitioneui espleant: 1,
21,3; t facere: 110,3 u. d) pracficere;
erat eodem (c) tempore et materiari et frumen-
tari et tantas munitiones fieri (tueri Schn.;
Db.) necesse deminutis nostris (o) copiis: VII
73,1; 1 liabere: (3,44,4 u. perducere;)
3, 112,8 u. avigere; t iHi impediendae
(impcdiente a') reliquae (Forch/i.; rei quae x;
rei 0) munitionis (munitiones a') causa (0;
Forchh.; fiebat causa af; causa flebat hl; pr.
edcL; — rei [quae mimitionis flebat] causa
Facrii.: Np.) hora circiter VIIII. . . . legiones
educunt (c): 1,82,1; primum sagittariis fun-
ditoribusque circumiectis, postea leuis arma-
turae magna multitudine missa tormentisque
prolatis munitiones (munitionem Paul) impe-
diebat: 3,45,3; t instituere: VII 69, 6
u. e) a) circuitus; 1,83,4 u. perficere; t
(iungere: 3, 44, 4 ti. perducere;) t obi-
cere: 3,112,8 m. augere; t ex casteDo in
castellum perducta munitione circumuallare
Pompeium instituit: 3,43,2; ut nostri perpetuas
niunitiones i' uidebant ( O: ; habebant Ilotomaimi
cod.; IH.; uolebant Madu.; iungebant i''ae>7i.,-
perpetua munitione prouidebant Koch; Db.)
perductas ( munitiones perducebant Ciacc. )
ex casteliis in proxima castella (perducta ex
cast. i. pr. cast. del. Koch; Db.), . . . ita illi in-
teriore spatio perpetuas mimitiones efficiebant.
sed illi operibus uincebant: 3,44,4.(5;) (Pom-
peius) ab angulo castrorum sinistro munitionem
ad flumen perduxerat circiter *passuum CCCC :
3,66,6; munitiones enim a castris ad flumen
perductae (productae 0) espugnatis iam castris
Pompei propriam ( CG) expeditamque (c) Cae-
saris uictoriam interpellauerunt: 3,70,2; t
cum neque opus (c) hibernorum munitiones-
que plene essent perfectae: 1113,1; (Neruii)
minus horis tribus milium pedum (Nap.; p.
a; passuum edd. phir.) XV in circuitu (c)
munitionem perfecerunt (decem milium in cir-
cuitu munitionem pedum XV perfecerunt P) :
V42, 4; prius quam munitiones ab (c) Roma-
nis perficiantur: VII 71,1; his rebus perfectis
. . . XIIII milia passuum complexns pares
(P; pari a) eiusdem generis munitiones, diuer-
sas ab his, contra exteriorem hostem perfecit:
VII 74, 1 ; obsideri se a Caesare ; opera muni-
tionesque prope esse perfectas: 1,20,2; postero
die munitiones institutas Caesar parat perficere:
1,83,4; pauloque citra euni locum aliis com-
prehensis collibus munitioncs (nostri) perfece-
runt: 3,46,6; castra . . . *muniri iussit. qua
perfecta munitione animaduersum est: 3,66,1;
t Galli, nisi perfregerint munitiones, de
omni salute desperant: VII 85,3; t nulla
munitione perrupta . . . se ad suos recepe-
runt: VII 82, 2; t iHi animaduerso (c)
uitio castrorum tota nocte mmiitiones pro-
ferunt castraque castris conuertunt: 1,81,3;
t prohibere: (149,3 u. X. (1);) neque muni-
tiones Caesaris prohiberc poterat : 3, 44, 1 ; t liis
(munitionibus) prorutis (Faern.; proruptis
X) prius in hostium castris constiterunt, quam :
11126,3; cum esset animaduersum coniunctam
(coniuncta Nx) esse flumini (muuitionem), pro-
rutis (Ciacc; (iiel perruptis iicl potiti) ; prout his
Ox) munitionibus defendente nullo transcende-
runt: 3,68,3; t reliquas omnes munitionas
ab ea fossa pedes (CC) quadruigentos (pedibus
CCCC p) reduxit (deduxit p): VII 72,2; t
(Caesar f relictis legionibus (relictis muni-
tionibus cum legionibus Kuchly) subsequitur:
1,80,4;) relictis munitionibus sese in castra
Cornelia recepit : 2, 37,3; (Caesar neque satis
militibus perterritis confidebat . . . et -[ relictis
(retentis Ciacc.; refectis Paiil) munitionibus
magnopere rei frumentariae timebat : 3, 74, 3 ;
t sequi: 3,68,2 u. a) a) pertinere; t
transgredi: VII 46,4 ti. g) [i) aa) peruenire;
t (tueri: VII 73, 1 u. facere;) t (uidere:
3, 44, 4 u. perducere.)
d) dat. : pi'ius suos discessissc cognouerunt,
quam munitionibus adpropinquarent: VII
82,4; Pompeius insidias timens . . . munitioni-
bus adpropinquare aliquamdiu non audebat: 3,
70,1; t ei munitioni, quam fecerat, T.
Labienum legatum praefecit: 110,3.
e) gen. ; a) : eius munitionis , quae ab Ro-
manis instituebatur, circuitus XI (c) milia
(c) passuum teuebat: VII 69, 6; t legio-
narii interioris muuitionis defensores . . .
tormentis cuiusque generis telisque (CC) terre-
bant: 3,63,6; t (fossae: 3,71,2 u. g) rj)
opprimere;) ' t Caesar haec genera mimi-
tionis instituit : VII 72, 1 ; t despcratis
campestribus locis propter magnitudinem
munitionum loca praerupta . . . temptant: VII
86,4; t clamore ab ea parte munitionis
(eruptionis fj) sublato : III 22, 4 ; omni exercitu
ad utramque partem munitionum (-ionis ,8)
disposito: VII 80, 1 ; cohortes LX ex maximis
castris praesidiisque deductas ad eam partem
munitionum ducit , quae pertinebat (0; -bant
'. ; A^j., Db.) ad marc longissimeque a maximis
castris Caesaris aberat (rec; aberant Qx; Np.,
Db.): 3,62,2; t munitiones . . . perfecit,
ut ne magna quidem multitudine, si ita accidat
i" eius disceasu, munitionum praesidia cir-
cumfundi possent: VII 74, 1; t animad-
G69
munitio
670
uersum est uitium munitioniB, quod supra
deraoustratum est , atque inter duos iiallos,
qua i)erl'ectum opus non erat, . . . expositi in
auersos (c) nostros impetum fecerunt atque ex
utraque munitione deieetos terga uertere coege-
runt: ."5, 03, 8.
(i): ex (c) raateria, quam munitionis causa
comportauerant (c), turres . . . excitantur: V
40,2; (1,82,1 u. c> impedire.)
(y) : i 11 o munitionum : VII 45, G u. A. e) a).)
1') iibl.; 7.) ciiusiie: ueque idcirco Caesar opus
intermittit confisus praesidio legionuni triuni
et munilione fossae: 1,42, .3; se confidere niuni-
tiouibus oppidi, si celeriter succurratur: 3,80,
3; t Romanorum manus tantis munitioni-
bus distinetur: VII 84, 3; 1t castra
erant ad bellum ducendum aptissima natura
loci et {Marldand; natura et loci codd.) nuini-
tione (mutatione a caiL m. corr.): 2, 37,5; t
erat noua et inusitata belli ratio cum tot
ca.stellorum numero tantoque spatio et tantis
munitionibus et toto obsidionis genere, tum:
3,47,1; t oppida incendi oportere, quae
nou niunitione et loci natura ab omni sint peri-
culo tuta: VII 14, 9.
[j) inslr,: circumuallare: 3,43,2 ««. e) per-
ducere; t complecti: 3,G3,4 u. e) com-
])lecti ; t cominodissimura esse statuit
oinnes naues subduci et cum castris una nuini-
tione coniungi: Vll,5; t et ('") ''> <l"i
miiriitioMibus con tinebant u r , et ii, qui iul
auxilium conuenerant: VII 80, 4 ; t (<1g-
fendere: VII 20, 3 u. g) A) ;) t i" ex-
tremo ponte turrini . . . constituit praesidium-
que . . . |)onit magnisque eum locum muni-
tionibuB iirmat: VI 29,3; t (proui-
dere: 3,44,4 u. c) iierduccre;) t operis
munitione ct militum concursu et telis rcpulsi
hoc couiilu destiterunt: 18,4; t tiunen
raunitionc Humen a monte seclusit, ne noctu
a(juari Pompeiani possent. quo perfecto opere
. . .: 3,97,4.
y) scimnil.: cum alii (c) fossas comiilorent,,
alii niultis telis coiiiectis defensorcs uallo muni-
tionibusque dcpellerent: IJ125,1.
()) qiiiilH.: iilter couuersus in conlrariam
partcm orat uallus biimiliore paulo muiii-
tioiie: 3,(13,2.
K) V. |iriie|i.; a) iib: clum longius *ii mu-
iiitione (ad munitionem a) iiberiuit (lalli (I.
aber. g. nb mun. [i): VII 82,1; t dcspc-
rnta salute (Ui^iias a mnnitiouibus rediicunt:
VII 88,5; t1 ''""'■ exlerion^ occupato iiiiii
longius ('•) mille passibus ab nostris uiiiiii-
tionibus (a nostr. mun. quam raille pass. [J)
considunt: Vri79,l.
[i) ad; aa): acccdere ad m. u. aecedo
A. a) [i) p. 70 (4 loc); t milites . . .
testudine facta et (c) aggere ad muuitiones
adiecto (adacto Oiaee,.) locum ceperunt: V
9, 7 ; t ne de improuLso aut noctu ad
{AliP; aut BM>Q; in [i) munitiones bostium
(o) multitudo aduolaret aut interdiu tela in
nostros operi destinatos coicere possent (c) :
VII 72, 2 ; 1 celeriter ad ea.s quas dixi-
mus munitiones peruenerunt: III 2G,2; mili-
tes dato signo celeriter ad munitionem per-
ueniunt eamque transgressi trinis castris potiun-
tur: VII 4(5, 4.
(quo missum : VII 85,4 «. JJ) liiborare;)
(eodem (?'. c. ad munitiones) naues . . . mittit:
3,62,3.)
fi[i) : qua niiuimc arduus ad nostras muui-
tiones ascensus uidedatur: 1133,2.
yy): Germani acrius uaque ad munitioues
(muros [i) sequuntur (persequuntur [i):
VII 70, 4.
dd). cum auimaduertissent . . . cohortes
nostras ad muuitiones excubare, silcutio ad-
gressi (aduersi ahl; om. f) uniuersi intra mul-
titiidinem (silentio adducti in uuiuersos intra
muuitionem Faul) sagittas coiciclsant: 3,50,1;
t uno die VI proehis factis, tribus lul I.)yr-
racbium, tribus ad munitiones: 3,53,1; t
maxime ad superiores munitiones laboratur,
quo Verca.ssiuellaunum missum deinoustraui-
nuis: VII 85,4; t ad eas munitiones Cae-
sar Lentulum Marcellinum qu.aestorem cum
legione VIII. i)ositum habebat: 3,G2,4; t
cuui acerrime ad niunitiones (munitioncm [i)
pugn aretur: V44,3.
y) de: 3,(39,3 u. d) praecipitare.
S) ex: nostros . . . ex utraque munitioue
deiectos (delectos e; deletos a) terga uertere
coegerunt: 3,(53,8; t plerique ex his, ne
in aiigustias inciderent, ex {ad</. Np.) X (de
decein Oclit.) peduni muuitioue se (iVp.; muui-
tionesse a; munitionis se /'///) iu fossas prae-
cipitabant {P. Manut.; praecipitiuit codtl.):
3,G9,3; t (procedere: V44,4 u. e) pro-
cedere;) t1 utrimque cliunore subliito
excipit riirsus ex uallo (ualle [i) atquo oninibus
munitionibus clanior: VII 88,2.
t) extni: egredi «. ejiTfdlor /'. IHO^
yy) (1 kii:); t procedit extni munitionea ((J;
procedit ex castris munitiones a): V44,4; uix
agmeii nouissimum extra mniiitii)iies proce.sse-
rat; VI 8,1; tt "<'" '"' ■ • • iuicipit^^m
671
mimitio
672
terrorem intra extraque munitioues . . . causae
fuisse cogitabaut: 3,72,2.
^) iu c. acc: (aduolare: VII72,2 u. p)
aa);) t iigger ab uniuersis in munitionem
(munitione p) coniectus et ascensum dat
Gallis et : VII 85, 6 ; t sic omnibus lio-
stium copiis fusis armisque exutis se in castra
munitionesque (se intra munitiones fi) suas
recipiunt: 1116,3; silentio exercitum eduxit
et se in antiquas munitiones recepit : 3, 54, 2.
*?) iii c. !ibl. : ipse in munitione pro castris
consedit; eo duces producuntur: VII 89,4;
1 reliqui sese confirmant tantum , ut in muni-
tionibus consistere audeant speciemque de-
fensorum praebeant : VI 38, 5 ; desperata ex-
pugnatione castrorum, quod nostros iam con-
stitisse in mnnitionibus uidebant: VI 41, 1 ; \\t
ipsis consistendi in suis munitionibus locus non
esset: 2,16,2; % quid ergo? Romanos (f)
in (om. AQ} iUis ulterioribus nuiuitionibus
animino (c) causa cotidie exerceri putatis?
VII 77,10; % pars magna in fossis muni-
tionibusque (mimitionis Ciacc.) etfluminis ripis
oppressa . . . interiit (e): 3,71,2.
seu quid in munitionibus perfectum non erat,
seu quid a peritioribus rei militaris desiderari
uidebatur: 3, 61,3.
Q-) intva: si adire non possit, monet, ut tra-
gulam cum epistula ad ammentimi deligata
Lntra munitionem (mnnitiones [i) c.ostrorum
abiciat: V48, 5; t uallumque ex castris
ad aquam ducere incipiuut, ut iiitra munitionem
et (ut a; om. b) sine timore et sine statiouibus
aquari possent: 1,73,3; t nostris uero
etiam de (e) uallo deductis propius accedunt
et tela intra munitionem ex omnibus partibus
coiciunt: V-51,2; 3,50,1 n. fj) Jd) excubare;
t Labienus suos intra muuitionem (munitioues
e.f) continebat: V57,4; (militesque omnes
intra iiallum castrorum (uall. castr. Ofld; ca-
strorum a; castra munitionem b^; castrorum
munitionem fi^c'; Np.) contiuuit : 3, 76, 1 ;) t
7inn minus qui iutra muuitiones erant pertur-
bantur Galli (y) : VII 70, 6 ; t ipsi . . .
propugnabant nostrosquc intra munitioues in-
gredi prohibeb.int : V9,(); 3, 52, 2 ?(. c) egredi ;
t ne intra munitionem opprimeretur: 3,69,
3; f recipere, se recipere ?«. intra
p. 226 a) (3 loc); t Vercingetorix ab
radicibus collis suos intra muuitiones reduxit:
\'II51,4; 1 frumenta (CC) enim, quae
fueraut intra munitiones sata, consumpserant :
3,58,3; Kt terror: 3,72,2 ii. e) e.r.li:
t) per: hostes undique circumuenti . . . se
per munitiones deicere (eicere RSclm.) et fuga
salutem petere contenderunt (e) : III 26, 5.
X) pro: cratesque pro munitione obiec-
tas propulerunt: 3,46,3.
l) siue: quod propius Eomanos accessisset,
persuasum loci oportunitate , qui se ipse sine
(ipse sine Bentl.; ipse ut Kran.; ipsum eodd.;
Sehn., Fr., Db.; ipsius Em. Hoffm.; ipsa eoni.
Db.) munitione defenderet: VII 20, 3.
C. = inateria qnaefiue ad munitioiies per-
flciendas necessaria suiit ("): qui (milites)
lignationis mimitionisque causa in silua.s dis-
cessissent: V39, 2.
(D. = munitores , inuuieiites : reliquit . . .
cohortes duas, quae speciem munitonim (iiel
munientium ego; munitionis eodd.; edd.)
praeberent: 3,67,2.)
Adiect. : antiquae: 3,54,2; campestres:
VII 81,1; 83,8; diuersae: VII74,1; duae:
3,63,5; exteriores: VII 87,4; humilior: 3,
63,2; integrae: VI32,5; 3,66,7; 76,2; inte-
rior: 3,63,6; magnae: VI29,3; 3,54,1; 67,
4; maior: 3,66,4; (nostrae: 1133,2; VII
79,1; 3,52,2;) nulla: VI 39, 2; VII 82, 2;
omnis: 1,21,3; omnes: VII72,2; 88,2; 3,
66,7; pares: VII74,1; perpetuae: 3,44,4
(bis); reliqua, -ae: 1,82,1; — VII 72,2;
(suae: 1116,3; 2,16,2;) superiores: VII 85,
4; tantae: VII 73,1; 84,3; 3,47,1; ulterio-
res: VII77,10; una: Vll,5; utraque: 3,
63,8.
mnnitor: 3,67,2 n. monitio D.
mnnujii. A. = offlciuni, iiegotiaiii ; a) obi. :
uel pro hospitio regis Nicomedis uel pro iiorum
necessitate, quorum res (CC) agitur, defugere
(refugere Herl'.) hoc munus, M. lunce (e),
nou potui : ap. Oell. V 13, 6 ; t electos ex
omnibus legionibus Ibrtissinios uiros . . . Cae-
sar ei classi .attribuei-at , qui sibi id muneris
depoposcerant: 1,57,1; t in nauibus
excubans neque ullum laborem aut mimus de-
spiciens: 3,8,4; t m.aximeque timoris
causa pro se quisque id munus legationis re-
cusabat: 1,33,1; 1 refugere ?(. de-
fugere; % cum adoleuerunt, ut munus
militi.ae sustinere possint: VI 18, 3.
b) ^eii.: id muneris: 1,57,1 ««. a) deposcere.
c) abl.r quidam . . . Gallus . . . seiu ac
picis tradit.as glebas in ignem . . . proiciebat;
. . . concidit. hunc ex proximis uuus iacentem
transgressus eodem illo niunere fungebatur:
VII 25, 3.
B. = liidi ghidiatorii : quod magnis mune-
ribus datis gladiatoriae (-toribus a, sed ead.
G73
munus — niurus
fi74
m. corr.) familiae reliquias (c) habebat: 3,
21,4.
C. = donum : sua . . . beneficia commenio-
rauit (e) , quod rex ajjpellatUB esset a senatu,
quod amicus, quod munera amplissime (tam
amplissima B*[i; «« amplissima?) missa: 143,
4; t (etiam Caesaris beneficium f mutaue-
rat (beneficia imminuerat Madu. (lurinius))
consuetudo, qua offerrentur (munera add.
Oekler; Db.; munerum consuetudo, quae
ofl'. E. Hoffm.; [qua offerreiiturj Dt.): 2,29,3;)
t conati suut . . . Volusenum interficere, . . .
ut cum munere aliquo perfugisse ad
Pompeium uiderentur : 3, 60, 4.
marali8 : (magno usui erant) falces prae-
acutae insertae adfixaeque longuriis, non ab-
simili forma muraliuni !, ruralium Nc) fal-
cium: 11114,5; 1 uiultae jjraeustae sudes,
maguus muralium pilorum numerus institui-
tur: V40, 6; ex uallo ac turribus traiecti pilis
muralibus interibant (c) : VJI82, 1.
^^tatins IHurcns: loquuntur ambo ex
nauibus cum M.' (c) Acilio (c) et Statio (sta-
tilio f) Murco legatis, quorum alter oppidi
muris, alter praesidiis terrestribus pr.ieerat: 3,
15, G; if. § 7. 8; certior ab Acilio et Murco
jjer litteras factus de postulatis Libonis et Bi-
buli legionem relinquit; ipse Oricum reuertitur :
3, 16, 2.
niiirns. Cf. Oiil. /- p. 7: de muris Galli-
cis u. de Caummit in Extr. du Bull. monumen-
tal public d Caen 1S6S; A. Kberx, ZAW. 1847
p. .097—004; JJ. 73, .')!)— (J2; G. Lahmeyer,
■IJ. 71, 511—521; J. Lattmann, JJ. 73, 252—
263 ct Ph. 15, 638—661; Lipsim Poliore. lU
5 p. 149—151 (ed. a. 1605); R. Menye, Ph. 31,
.047—550; A. Zestermann, .11. 83, 509—518.
A. subi. : alio ascensu eodem tempore Hae-
duoM (AQ[i; ad liae<lu<)s BM) mittit. oj)j)idi
murus (mittit ad opj). niuros AQ; niittit opp.
muros B(M'^); Murus opj)idi [i) a (<■) plauitie
atque initio ascensus . . . uiille CC passus
aberat: VII 46, 1; t himc (monteni)
murus circumdatus arceni efficit et cum op-
pido couiungit: 138,(1; *{ muri autcni
omnes (iallici hac fere foriua suut \muris aut.
oninibuN gallicis liaec f. f. est p): VII 23, 1 ;
1 poBse: VI35,9 u. 1{. cingere; quos (c) non
ua«trorum munitiones, non altitudo niontis,
uon murus (muros BM) oppidi tardaro jio-
tuissot: VII 52,3; tardarc: VII K;,:) ii. 15.
praeducere.
It. obi. : eos . . . iu oj^pidum diiiiillil. portas
muroHijue adseruari iubet: 1,21,'_'; 1
usceiidere u. aHfciKio //. 311 (li lor.i : 1
IjOxIc. CuOHar. 11.
si prius, quam murum aries attigisset, se de-
didlssent (c): 1132,1; T praesidii tantum
est, ut ne murus (numerus yJi ; ne murus acdfk)
quidem cingi possit neque quisquam egredi
extra munitiones audeat: VI 35, 9; ^ cir-
cumdare: 138,6 u. A. coniungere; ^
portas claudere, murum complere coeperunt:
VII 12, 5; subito ex omnibus partibus euo-
lauerunt murumque celeriter corapleuerunt : VII
27,3; Metropolitae . . . portas clauserunt mu-
rosque armatis compleuerunt : 3, 81, 1 ; 1
totum autem murum ex omni parte turribus
contabulauerant: VII22,3; ^ cum
is (c) (aggerj murum hostium paene contin-
geret: VII 24, 2; 1 non datur libera muri
(del. Ciacc.) defendendi (-dundi hl) facultas
(u. CC): 2,11,3; IT iis (c) , qui jirimi
murum ascendissent (excendisseut fi), jirae-
mia proj)Osuit: VII 27, 2; "i (labefacere:
2, 22, 1 n. D. pars ;) ![ ubi circumiecta
multitudine homiuum totis moenibus undique
iu murum lapides iaci coepti sunt murusque
defensoribus nudatus est: 116,2; t
interea ea legione . . . milia (milium?) pas-
suum XVIIII (c) murum in altitudinem pedum
sedecim fossamque j)erducit: 18,1; 1 a
niedio fere colle in longitudineui (e), ut natura
montis ferebat, ex graudibus saxis sex jjediim
murum, qui (quo fi) nostrorum (e) imj)etum
tardaret (tardarent p), praeduxerant Galli:
VII 46,3; t muros, portsis, classem (c)
reficiebant: 1,34,5; 1 testudine facta
portas succendunt ( CC) murumque s u b r u u n t :
116,2.
C. dat.: ubi uero moueri (tiirrim) et ad-
propinquare moenibus (muris fj) uiderunt:
1131,1; cum iam muro turres adproj^inquas-
seut (turris -.asset [i): VII 18, 1 ; neque finem
prius scqueudi leceriiut, quam muro oppidi
(opp. mur. [i) jiortisquo adpropiuqiiaruiit (-arent
[i): VII 47^3; t Curio castra Vai-i (e)
conspicit muro opj)idoque couiuncta: 2,25,
1; t inuris est forma: VII 23, 1 u. A.
esse; t ut ipsis consistendi in suis miini-
lionibus locus non esset, cum jiaeue iiiae-
dificata (aedif. O) inuris ((lemoll : iii muris
coild.; edd.) alj excreilu uostro moeiiia uideren-
tur: 2,16,2; t quorum alter i)|)i)iili uiiiris
(oppidis maritimis Paul) , alter j)raosi<liis ter-
restribus praeerat: 3, 15, G.
1). fTon. : id (ojipidum) . . . proj)ter latitudiiipui
lossae nuiriqiie iil titudi ueni jiaucis defeii-
<lciitibiis (■xpii,L,'iiare noii i)otuit: 11 12,2; sic iil
Iirojic siiiiiiiiiiiii iiiiiri iigf;eris(|iu' altiludineui
Mceriii aniioiiiiii ;i(laci|iiiii('iil \c ' : 1132,4; sic
43
675 n
deinceps omne opus contexitur, dum iusta muri
altitudo expleatur /compleatur p): VII 23, 4;
magnitudo operum, altitudo mnri atque tur-
rium . . . omnem administrationem tardabat:
2)2,5; 1 aggerem noui generis . . . ex
latericiis duobus muris senum peduin crassi-
tudine atque eorum murorum contignatione
(i\>.,- -ionem codd.) facere in.stituerunt: 2,15.
1; *[ effecerant, ut instar muri hae saepes
munimentum (c) praeberent: 1117,4; ^
Massilieuse« . . . deiecta turri, labefacta magna
parte muri 'labefacto magna ex parte muro
Oiace.) . . . sese dedere sine fraude coiistituunt:
2,22,1.
E. al)l.: a) instr. : sentiunt totam urbem,
qua sit aditus ab terra, muro turribusque cir-
cummuniri {Aicardns; Np., Db.; circum-
iri codd.; Df.) posse: 2,16,2; t quem
locum duplici altissimo muro munierant
(-runt aeP^ : II 29, 3 ; quod se Cebennn ut muro
munitos existimabant: VII8, .S; % tar-
dare: VII 46, 3 ii. B. praeducere; t sub
tecto (e) miles dextra ac sinistra muro tectus
(textus hl) . . . supportat: 2,15,3.
b) separat.: hostes re noua perterriti muro
turribusque deiecti in foro . . . constiterunt :
VII28,1; 1 (deuoluere: 2,11,1 ii. F. e)
praecipitare;) t (praecipitare: VII 50, 3
tt. F. b) praecipitare; 2,11,1 u. F. c) praecipi-
tare;) ir (prohibere: 2,14,3 ?/. F. b)
prohibere;) 'i (tendere: 2,5,3 u. F. e)
tendere.)
c) loei: eodemque tempore toto muro cla-
more sublato duabus portis . . . eruptio fiebat:
VII 24, 3 ; ubi neminem in aequum locum sese
demittere (c) , sed toto undique muro circum-
fundi uiderunt: VII 28, 2.
F. c. praep. ; a) ad; a): quem ;e) (mu-
sculuml a turri latericia ad hostium tnrrim
murumque perducerent: 2,10,1; f quos
fcaptiuos) Caesar ad murum producendos
curauerat: 3,81, 1.
fi) : Germani aerius u s q u e a d munitiones
(muros p) sequuntur (persequuntur ^):
VII 70,4; 1 superiorem partem collis
usqiie ad murum oppidi densissimis eastris
compleuerant: VII 46,3.
y): Brundisium ueni; ad murum castra po-
sui: ap. Cie. ad Att. IX 13 A, 1.
b) de : Lentulus Spinther de muro cum uigi-
liia custodibusque nostris conloquitur: 1,22,
1; 1 Lucretius et Attius de muro se
deiecerunt: 1,18,3; t non nuUae de
muris (muro (i) per manus demissae (di-
missae a) sese (e) militibus tradebant: VII
urus g7g
47, 6 ; f cupas taeda ac pice refertas in-
cendunt easque de muro in musculum (de m.
in musc. del. Eussn.) deuoluunt: 2,11,2;
^ alji faces atque aridam materiem (c) de
muro in aggerem eminus iaciebant: VII 24,
4; armorum magna multitudine de muro in
fossam . . . iacta: 1132,4; f matres
familiae de muro uestem argentumque iacta-
bant et pectore nudo prominentes passis mani-
bus obtestabantur (o) Romanos: VII 47, 5; 1
L. Fabius centurio quique ima murum ascen-
derant (c) circumuenti atque interfecti de (Ti;
om. a; Np., Dt.. Hld.) muro praecipitaban-
tur (praecipitantur '^; Sehn.): YllsO,i; %
nostri . . . an-ipiunt . . . . fit in hostes impetus
[eorum], sed de {add. E. Hoffm.; e add. Oiaee.;
Np.; om. codd.; Dt.) muro sagittis tormentisque
fugientes persequi prohibentur: 2,14,3; t
quae (matres familiae) paulo ante Romanis de
muro de m. om. [i) manus tendebant: VII
48,3.
c) ex: parique condicione ex muro ac turri-
bus bellandi data: 2,16,3; t (deuol-
uere: 2,11,1 ii. praecipitare ;1 t ut ab
igni, qui ex muro iaceretur, tutus esset: 2,
10,5; t lapide ictus ex muro periit (e):
3,22,2; t (Aduatuci) primum inridere
ex muro atque increpitare uocibus: II 30,
3; t nuUum ex muro, nuUum a nostris
mittitur telum: 2,13,2; ^ pueri mulieres-
que ex muro passis manibus suo more pacem
ab Romanis petierunt: 1113,3; t oppi-
dani saxa . . . uectibus promouent praecipi-
tataque e {ego; om. codd.; edd.) muro in mu-
sculum deuoluunt: 2, 11, 1; f (prohibere:
2,14,3 u. b) prohibere;) t hostes ex
muro ac turribus submouentur: 2,11,3; %
ut . . . cum liberis atque uxoribus f publicis (ex
publ. reec.) custodiis quae {uel custodiisque)
aut muro {codd.: aut supplicis ex muro eoni.
Np.; [publicis custodiisque] aut in muro Db.
(in muro F. Hofm.); pubUcisque eustodiis aut
ex muro Ald.: Dt.) ad caelum manus tende-
rent aut: 2.5,3.
aggerem noui generis . . . ex latericiis duobus
muris senum pedum crassitudine atque eorum
murorum contignatione (c) facere institue-
runt: 2,15,1.
d) extra: quae (itiuera) extra murum ad
portum ferebant: 1,27,4.
e) in c. aec. : tres suos nactus manipulares
atque ab iis subleuatus murum ascendit, hos
(c) ipse rursus singulos exceptans in murum
extulit: VII 47, 7; t «bi . . . undique
in murum lapides iaci coepti sunt: 116,2.
murus — muU)
678
f) iii r. ulil.: conlocare in muro u. in
p. ll.j (:i loc); t in muro consistendi
potestas erat (e> nulli : II 6, 3 ; \ (pueris
mulieribusque in muro dispositis (depositis
ah) . . . inruperunt: 3,9,6;) ^ Antiochiae
. . . bis tantus exercitus clamor et signorum
sonus exauditus est, ut in muris armata ciuitas
discurreret: 3,105,3; ' disponere ?/.
in p. 117 (') loc); ^ (iu aedificare: 2
It), 2 u. C. inaedificare;) '. portae quibus
locis uidetur eruptionis causa in muro relin-
quuntur: 2, 15,4.
(iu muro: 2,5,3 u. c) tendere.)
e) intcr: ubi aut spatium inter muros aut
imbecillitaa materiae postulare uideretur, pilae
interponuntur: 2, 15, 2.
Ii) intra: intra oppida ac muros (murosque
[i) compelluntur: VII 65,2.
i) iuxta: Caesar . . . ad oppidum constitit
ioxtaque murum castra posuit: 1,16,4.
k) pro: hanc (c) (siluam) . . . pro natiuo
muro obiectam Cheruscos ab Suebis Suebos-
que ab Cheruscis . . . proliibere: VI 10,5; has
munitiones insequentibus auxit diebus, ut pro
muro obiectas haberet : 3, 112, 8.
1) sub c. acc: (quibus uiribus praesertim
liomines (o) tantulae staturae . . . tanti oneris
turrim (c) in muro (Q':' fi; miu-os o.) sese
conlocare (sub muros esse conlaturos VieUi.;
u. CC) coufiderent? 1130,4;) ^ illi sub
uiuruui se recipiuut ibique musculum tur-
rimque latericiam libere incendunt: 2,14,4;
^ submotis sub murum cohortibus . . . faci-
lis eet uostris receptus dattus: 1,46,2.
m) sub c. abl.: eonim ut quisque primus
ueiieral, sub muro consislebat: VII 48, 2;
hostem . . . se . . ad oppidum Ilerdam recipere
et Hub muro consistere cogit: 1,45,1; ^l
sub muro quae y^muroque ^) pars collis ad
orientem solem (c) spectabat, hunc omnem
locum copiae Gallorum compleuerant : VII 69,
5; si ibi (c) pro castello ac receptaculo turrim
ex latere sub niuro fecissent: 2, 8, 1 ; (14,4 u. 1)
se recipere.)
.Idiect.: altissimus: 1129,3; duo: 2,15,
1; duplex: 1129,3; Gallici: VII 23, 1 ; late-
ricii: 2,15,1; uatiuus: VI10,5; omues:
VII 23, 1; totus: VII 22,3; 24,3; 28,2.
ninNcnlnit. Cf. RUstou- p. 141 sqi/.; iinl.
II- l>. J^jS SIJ(j.
X. Nubi.: liitus osset: 2,10,5 u. U. coii-
tegere.
II. «bi.: iit trabcM erant in capieolis coiiloculat',
lateribu» (iii lateiibus a) et {recc.; om. ■.; luto
musculuH (-lis u'/') , ut ab igni, i|ui cx uuiru
iaceretur, tutus esset, contegitnr (u. CC):
2,10,5; 1 musculus ex turri latericia a
nostris telis tormentisque defenditur: 2,11,
3; ^ musculum pedes (c> LX (XL coni.
Np.; XX 067.) longum ex materia bipedali,
quem (quae afl) a turri latericia ad hostium
turrim munimque perducerent, facere institue-
runt : 2, 10, 1 ; Caesar castris munitis .«calas
musculosque ad repentinam oppugnationem
fieri et crates parari iussit. quibus rebus effec-
tis . . .: 3, 80, 4; ^ iUi sub murum se
recipiunt ibique musculum turrimque latericiam
libere incendunt: 2,14,4; 1 a castris
(p; Sclin.; a oni. ol; cratis Vrs.: edd.; e castris
P. Man.; rastros Glar.) longurios, musculos
(AQ; mulculos iJJi[i>, falces, reliquaque, quae
eruptionis causa parauerat (p; -erant a;
Selm.), profert: VII84,1; T perducere:
2,10,1 u. facere; t proferre: VII 84,1
u. parare; ^ has (columeUas) . . . coniun-
gunt, ubi tigna, quae musculi tegendi causa
ponaut, conlocentur: 2,10,3.
C. geu.: quidquid incidit, fastigio muscuU
elabituT : 2,11,1; ^ muscuhun . . . facere
instituerunt ; cuius muscuH haec erat forma:
2,10,1; ^ ad extremum musculi tectum
(tectique af) trabesque extremas quadratas
regulas . . . defigimt : 2, 10, 4.
D. c. praep.; a) in c. acc: oppidaui saxa
. . . uectibus promouent praecipilataque *e
muro iu musculum deuoluunt: 2,11,1; cupas
laeda ac pice refertas incendunt easque de muro
in musculum deuoluunt: 2,11,2.
b) sub c. abl.: iuterim sub musculo miUtes
uectibus infima saxa turris hostium . . . con-
ueUunt: 2,11,3.
c) super: quailratas regulas . . . defigunt,
quae lateres , qui super musculo {P. 3lan.;
musculos codd.; del. i\'p.) struantur, coutineant:
2, 10, 4.
nintatio: ciistrorum autem mutatio quid
habet uisi turjiem fugam et desperationem
omnium et aUenatiouem exercitus? 2, 31,4; t
Massilienses . . . graui etiaui pestileutia con-
llictati cx diutiua conclusioue et mutatione
uictus . . . constituuut: 2,22,1.
mntiin»: (alces) magnitudme paulo ante-
cedunt (capras) mutUaeque simt cornibus: VI
27,1.
nint«». A. - rcni iii aliiuii rciii coniierlcrc,
clticcrc. ul rcs alii|iia lial ulin: (uam cUani
Cacsaris bfiiclicin iuiiuiiiuerat ^.Madu. (luri-
nius); beuoficiuHi uiulauenit codd.; edd.)
consuetudo, qua otrerroutur: 2,29,3;) 1
(consiliiim u. conHiliuni />. b"-/ (J fooj.)
43'
670
muto
680
t simul perfecto ponte celeriter fortuna rauta-
tur: 1,50,1; 1 iter: 1,70,4 u. B. iter;
Tft (quid iniquitas loci habeat incommodi pro-
ponit; tioc una celeritate posse uitari (P; mu-
tari a; edd.) : VII 45, 9;) 1 omniaque
sunt subito mutata: 3,69,1.
B. — alcs rei loeo aliaui rem elig:ere,
suiuere, «"apere: ut . . . adulescentes atque
expeditos ex autesignanis electos {Madu.: elec-
tis *,• edd.) mutatis (Madii.; milites codd.;
del. Np.; edd.) ad pemicitatem armis (suspee-
tum Oud.) inter equites proeliari iuberet: 3,
84,3; 1 legiones eas transduxerat . . .,
quas . . . Corfinio receperat Caesar, adeo ut
paucis mutatis centurionibus idem ordines
manipulique constarent: 2,28,1; t con-
silium u. roni^ilium p. (^7-^ (3 loc.J; f
uti ipse eodem . . . contenderet et mutato
itinere iugis Octogesam perueniret: 1,70,4;
t continuato nocte ac die itinere atque t omni-
bus copiis mutatis ad celeritatem iumentis
ad Pompeium contendit: 3,11,1; f qui
(Rufus) sententiam Calidii paucis lere mutatis
rebus (uerbis iiett. edd.; del. Ciace.) seque-
batiu-: 1,2,4.
nintnoi': quam maximas potuerunt pecu-
nias mutuati, proinde ac . . . fraudata resti-
tiiere uellent, multis coemptis eqiiis ad Pom-
peium transierunt : 3, 60, 5.
nintan!>>: simul a tribunis militum cen-
turionibusque rautuas pecunias sumpsit; has
exercitui distribuit : 1, 39, 3 ; a publicanis . . .
pecuniam exegerat et ab isdem insequentis anni
mutuam praeceperat: 3,31,2; ciuibus Romanis
. . . certae pecuniae imperabantur , mutuasque
illas ex senatus consulto (Aldus; mutuasque
ex illo se consulto codd.) exigi dictitabant: 3,
32,6.
(nintno : Pompeius . . . pecunia societatis
sublata et a quibusdara priuatis (mutuo add.
Ciace.) sumpta . . . Pelusium peruenit: 3,
103,1.)
Mytllenae : uocatis ad se Amphipoli ho-
spitibus . . . cognito Caesaris aduentu ex eo
loco discessit et Mytilenas (mithilas a) paucis
diebus uenit: 3,102,4.
N
]¥. = lfnmei-ia«^. Cf. Cn. p. 563 extr.
et .564. Tribuitur hoc prnenomen uni JNIagio.
nam. 1. coniuuctio caasalis uel expli-
catiua: is pagus appellabatur Tigurinus; nam
omnis ciuitas Heluetia in quattuor pagos diuisa
est {u. CC) : 1 12, 4; interim cotidie Caesar Hae-
duos frumentum, quod essent publice polliciti,
flagitare. nam propter frigora . . . non modo
frumenta iu agris matura nou erant, sed ne
pabuli quidem satis magna copia suppetebat
. . .: 116, (1.) 2; reperiebat etiam in quaerendo
Caesar, quod proelium equestre aduersum paucis
ante diebus esset factum, initium eius fugae
factum a Dumnorige atque eius equitibus ; nam
equitatui, quem auxilio Caesari Haedui mise-
rant, Dumnorix praeerat: 118,10; Iiis omnibus
rebus unum repugnabat, quod Diuiciaci fratris
summum in populum Romauum studiura, sum-
mam in se uoluntatem . . . cognouerat; nam
ne eius suppUcio Diuiciaci animum otfenderet
uerebatur : 119, 2 ; diutius cum sustinere no-
strorum impetus non possent, alteri se . . . in
montem receperunt, alteri ad impedimenta . . .
se contulerunt. nam hoc toto proelio . . . auersum
<c> hostem uidere nemo potuit (u. CC): 126,
(l.)2; Caesar . . . suis . . imperauit, ne quod
omnino telum in hostes reicerent. nam etsi
sine uLIo ^o) periculo legionis . . . proelium
fore uidebat, tamen committendum non puta-
bat, ut pulsis hostibus dici posset eos ab (c)
se per fidem in conloquio circumuentos : 1 46,
(2.) 3; ubi circumiecta multitudine . . . undique
in uiurum lapides iaci coepti simt murusque
defensoribus nudatus est, testudine facta . . .
murum . . subruimt. quod tum facile fiebat.
nam cum (namque p ; Flod.) tanta multitudo
lapides ac tela coicerent (coiciebant p ; Flod.),
in (ut in p ; Flod.) muro consistendi potestas
erat (esset [i; Flod.) nulli: 116, (2.) 3; pro his
Diuiciacus — nam post discessum Belgarum di-
missis Haeduorum copiis ad eum reuerterat —
facit uerba: 1114,1; trans id flumen omne.s
Neruios consedisse aduentumque ibi Romano-
rum exspectare una cum Atrebatibus (c) et
Veromandnis, tiuitimis suis - nam his utrisque
persuaserant , uti eandem belli fortunam expe-
rirentur: II 16,(2.) 3; ratio ordoque agminis
aliter se habebat, ac Belgae ad Neruios detu-
lerant. nam quod hostibus (c) adpropinquabat,
consuetudine sua Caesar sex legiones expeditas
ducebat . . .: II 19, (1.) 2; milites . . . cursu ac
lassitudine exanimatos uulneribusque confectos
Atrebates — nam his (c) ea pars obuenerat —
celeriter . . . in flumen compulerunt: 1123,1;
quibusnam manibus aut quibus uiiibus prae-
sertim homines tantulae staturae — uam ple-
681
682
rumque omnibue (c) GaUis prae magnitudine
corporum siiorum breuitas nostra coutemptui
est tanti oneris turrim (c) in muro (e) sese
conlocare /josse (CC) confiderent: II 30,4; tanta
subito maJacia (c) ac (c) tranquillitas exstitit,
iit (naues) se ex loco mouere (c) non possent.
quae quidem res ad negotiuni conficiendum
maxime (c) fuit oportuna (c); nam singulas
nostri consectati expugnauerunt : III 15,(3 — )5;
quo proelio bellum Venetoruin totiusque orae
maritimae confectum est. nam cum omnis iuuen-
tus, omnes etiam grauioris aetatis . . . eo con-
uenerant, tum nauium quod ubique fuerat in
\o': unum locum coegerant; quibus amissis reli-
qui neque quo se reciperent neque quem ad
modum oppida defenderent habebant: III Ifi,
(1 — )3; ciuitatesque omnes se statim Titurio
dediderunt. nam ut ad bella suscipienda Gal-
lorum alacer ac promjjtus est animus, sic mol-
lis ac minime resistens ad caiamitates perferen-
das mens eorum est: III 19, (5.) fi; qui longe
alia ratione ac reliqui Galli bollum gerere (e)
coeperunt (c). nam (om. p) quod intellegebant
maximas nationes, quae proelio contendissent,
pulsas superatasque esse, continentesque siluas
ac paludes (c) habebant, eo se suaque omnia
contulerunt: 11128,(1.) 2; at reliqua multitudo
puerorum mulierumque - nam (namque fj)
cum omnibus suis domo excesserant Rhenum-
que transierunt — passim fugore coepit: TV
14,5; naues longas . . . pauluni remoueri . . .
et remis incitari ct ad latus apertum liostium
constitui . . . atque inde fundis, sagittis , tor-
mentis hostes propolli ac submoueri iussit; quae
res magno usui nostris fuit. nam et nauium
figura et (c) remorum inotu et inusitato genere
tormentoruiii perinoti barbari c(mstiterunt ac
paulum |ni()do| ]ie(leni rettulerunt: IV25, (1.)
2; itaque ad (mines casus sulwidia comparabat.
nam et frumcntuni ex agris cotidie in castra
confcrebat, et quae grauissime adfiictae erant
iiaues, earum materia atque aere ad reliquas re-
ficiendas utebatur et . . . iubebat: IV 31,2; suos
ab hostibus premi atijiie aegrc sustinere et con-
fcrta legioiie ex oninibus jiartibus tela coici
aiiiniaduertit. nani quod omni ex reliiiuis par-
tibiiH demesso frumento pars (o) una ciat rcli-
qua, suspicati hostes huc nostros csse uenturos
noctu in siluis delituerant; tum dispersos de-
positis armis in metendo occu])at()s subito adorti
. . . rcliiiuos . . . )iertiirl)aiieniiit, simul equitatu
atque cssediH circuiiidiMlcniiit: IV 32, (3.) 4. (5;)
quem (lociiiii) (lonieslici bolli, iit iiidcbiilur ^c),
causa (o) iani aiitc i)rac])arauciaiit; iiain cicbris
arboribus succisin omnes introilus oraut i)rae-
clusi: V9, (4.)5; quod consilium , etsi in eius
modi casu reprehendendum non est, tamen in-
commode accidit ; nam et nostris militibus spem
minuit el hostes (c) ad pugnam (c) alacriores
(c) eftecit (c): V33,(4.)5; at barbari.s con-
silium non defuit. nam duces eorum tota acie
pronuntiari (c) iusserunt , ne quis ab loco dis-
cederet . . .: V34, 1; t erant et uirtut* et
numero (studio Vielk. ), imgmmdi pares nostri.
tametsi itanien etsi fj; nam etsi Vielh.) ab
duce et a fortuna deserebantur, tamen oninem
spem salutis in uirtute ponebant et quotiens
(CC) quaeque cohors procurrerat (c), ab ea
parte maguus numerus hostiuni cadebat: V34,
2; qua ([uidem ex re homiuum multitudo co-
gnosci (o> potuit; nam minus horis tribus mi-
lium pedum (c) XV (c) in cu-cuitu ^c muni-
tioneni ijerfecerunt : V42, 4; quod tanti motus
(ialliae exstiterant, totam hiemem ipse ad exer-
citum manere decreuit. nam Ulo incommodo
de Sabini morte perlato omnes fere Galliae
ciuitates de bello consultabant . . . : V 53, (3.)
4; Labieuus . . . magno numero interfecto . . .
paucis post diebus ciuitatem recepit (c). uam
Germaiii, qui auxilio ueniebant, percepta Treue-
rorum fuga sese domum receperunt (c) : VI 8,
7; in omni GalUa eorum hominum, qui aUquo
(c) sunt numero atque honore, genera sunt
duo; nam plebes paene seruorum habetur loco
. . . : VI 13, 1 ; miignoque lii (dniides) sunt
apud eos honore. nam fere de omnibus con-
troucrsiis publicis priuatisque constituunt . . .:
VI 13, (4.1 5; Germani multum ab hac consue-
tudine difierunt. nam ueque druides habent,
qui rebus diuinis piaesint, neque sacrificus
student . . .: VI 21,1; multuin cum in omni-
bus rebus tiim iii re militari potest fortuna.
iiam *iit magiK) accidit casu, ut in ipsum in-
cautuni ctiani atque imparatum iuciderct . . .,
sic magiiae fuit (ortunac omni militaii instru-
mento . . . erepto raedis equisque comprehensis
ipsum eflugere mortem: VI 30, 2; magnamque
res diligentiam requiiebat uon in summa exer-
citus tuenda — niilliim enim poterat ui^uersis
*a porterritis ac disjicrsis periciiliim accidcre —
.sed in siugulis mililibus cou.seruandis. (juae
tamen ex parte res ad salutcm exercitus per-
tinebat. nam ot praedae cupiditas multos lon-
gius *seuocabHt ct siluae iuccrtis occultisque
(c) itineribus (c) coufertos adirc proliibebant:
VI 34, (3.) 4 ; cclcritcr ad onines Galliao ciuitates
fiima pcrlcrtur. iiani iibi qiiiic \c^ maior atque
iiiluslrior iiicidit ics, clamoro por iigros regioiios-
qiic signilicant; hunc (c) alii dciuccps excipiimt
et proxiuiis traduul; iit Muii accidit. iiam qiiac
683
684
Cenabi oriente sole gesta essent, ante primam
confectam uigiliam in finibus Aruernorum
audita sunt: VIIS, 2. 3; summae diligentiae
summam imperii seueritatem addit, magni-
tudine supplicii dubitantes cogit; nam maiore
commisso delicto igni (c) atque omnibus tor-
mentis necat, leuiore de causa auribus desectis
aut stugulis efTossis oculis domum remittit:
VII 4, (9.) 10; magna difficultate adficiebatur,
qua ratione ad exercitum peruenire posset. nam
si legiones in prouinciam arcesseret, se absente
in itinere proelio dimicaturas intellegebat ; si
ipse ad exercitum contenderet, ne iis (c) qui-
dem eo tempore, qui quieti (c) uiderentur,
suam salutem recte committi uidebat: VII 6,
(2.) 3. (4;) aggerem apparare, uineas agere, tiurres
duas constituere coepit ; nam circumuallare loci
natura probibebat: VII 17, 1 ; singulari militum
nostrorum uirtuti consilia ciiiusque (c) modi
Gallorum occurrebant, ut est summae genus
sollertiae atque ad omnia imitanda . . . aptissi-
mum. nam et laqueis falces auertebaut . . . et
aggerem cimiculis subtrabebant . . .: VII 22,
(1.) 2; id tamen (iucommodum) se celeriter
maioribus commodis sanaturum (CC); nam
quae ab reliquis Gallis ciuitates dissentirent,
has sua diligentia adiuncturum atque unum
consilium totius Galliae eflecturum : VII 29, (5.)
6; haec ab his (c) cognoscite, qui ex ipsa caede
fugerunt; nam ego fratribus atque omnibus
meis propinquis interfectis dolore probibeor
quae gesta sunt pronuntiare: VII oS, 3; haec
cogitanti aocidere uisa est facultas beue gerendae
(o) rei. nam cum in minora castra operis per-
spiciendi causa uenisset, animaduertit . . . : VII
4A,l sqq.; maturandum sibi censuit, . . . ut
prius, quam essent maiores eo coactae copiae,
dimicaret. nam ut . . . iter in prouinciam con-
uerteret, id (c) ne (c) metu (c) quidem ne-
cessario faciundum existimabat (u. CC): VII
56, (1.) 2; neque iam ut aliquid adquireret . . .,
sed ut incolumem esercitum Agedincum reduce-
ret cogitabat. namque (nam cum (cumque o')
P) altera ex (o) parte Bellouaci . . . Lnstabant,
alteram (c) Camulogeuus parato atque iustructo
exercitu tenebat; tum ([i; cum a) legiones a
praesidio atque impedimentis iuterclusas maxi-
mum flumen distinebat: VII 59, (4.) 5; suas
quoque copias in tres partes distribuerunt. nam
praesidio e regione castrorum relicto et parua
manu Metiosedum uersus missa . . . reliquas
copias contra Labienum duxerimt: VII 61, (4.)
5 ; proinde in agmine impeditos adoriantur (e).
si *tmpedimentis suis auxiUum feraut atque in
eo morentur, iter facere (e) nou posse; si . . .
relictis impedimentis suae saluti consulant, et
usu rerum necessarianim et dignitate spolia-
tum iri. nam de equitibus hostium, quiii nemo
eorum progredi modo (c) extra agmen audeat,
ne (c) ipsos quidem debere dubitare: VII 66,
(4 — )6; (atque ego hanc sententiam probarem
— (nam add. p) tantum apud me (ap. me
tantum [i) dignitas potest — , si nullam praeter-
quam uitae nostrae iacturam fieri uiderem : VII
77,6;) cuius rei si exemplum non haberemus,
tamen libertatis causa institui et posteris prodi
pulcherrimum iudicarem. uam quid illi simile
bello fuit? VII 77,13; Caesar exploratis regioni-
bus . . . magno . . circuitu nullo certo itinere
exercitum ducit (c). nam quae (bl; namque
Oafli) itinera ad Hiberum atque Octogesam
pertinebant, castris hostium oppositis teueban-
tur: 1,68,1; relinquebatur, ut . . . equitatum
repellerent, eo summoto repente incitati cursu
sese in ualles uniuersi demitterent (c) atque
ita transgressi rursus in locis superioribus
consisterent. nam tantum ab equitum suorum
'auxilio aberaut, . . . ut eos superioribus per-
territos proeliis in medium reciperent agmen
ultroque eos tuerentur: 1,79, (4.) 5; id uero
militibus fuit pergratum et iucundum, ut ex
ipsa significatione cognosci potuit, ut, qui ali-
quid (c) iusti (c) incommodi exspectauissent,
ultro praemium missionis ferrent. uam cum de
loco et tempore (c) eius rei coutrouersia in-
ferretur, et uoce et manibus imiuersi ex uallo
. . . siguificai'e coeperunt, ut statim dimitteren-
tur: 1,86, (1.) 2; eodem Brutus contendit aucto
nauium numero. uam ad eas, quae factae erant
Arelate per Caesarem, captiuae Massilieusium
accesserant sex : 2, 5, 1 ; neque erat quisquam
omnium, quin in eius diei casu suarum omnium
fortunarum euentum consistere existimaret. nam
el honesti ex iuueutute et cuiusque aetatis am-
plissimi (e) . . . uaues conscenderant : 2,5,(4.)
5; Trebonius ea, quae sunt amissa, multo
maiore militum studio administrare et reficere
instituit. nam ubi tantos suos labores et appa-
ratus male cecidisse uiderimt . . ., aggerem
uoui generis . . . facere iustituerunt : 2,15,1;
hi siue uere quam habuerant opinionem ad eum
perferunt, siue etiam auribus Vari seruiunt, —
uam quae (namque «/■) uoluraus, *ea credimus
libeuter, et quae sentimus ipsi, reliquos sentire
speramus — confirmant quidem certe: 2,27,2;
(in castris Curionis magnus t omniiun incessit
timor animis. is (Voss.; Db.; timor; nam is
(his af; ue, hl) codd.; Dt. : timor: [nam] \& Kp.)
uariis (uarus Oaf) hominiun sermonibus cele-
riter augetur. uuus quisque enim . . . : 2, 29, 1 ;j
685
natn — Namnetes
6fe6
I
erat ciuile bellum . . . ; legiones eae (c) , quae
paulo ante apud aduersarios fuerant : nam etiam
Caesaris benefieia (c) imminuerat (c) consue-
tudo, qua oiferrentur (u. CC): 2,29,3; castro-
rum autem mutatio quid habet nisi turpem
fugam et desperationem omnium et alienatio-
nem exercitus ? nam neque pudentes (c) suspi-
cari oportet sibi paruni credi neque improbos
scire sese timeri: 2, 31,4; desinite ergo de com-
positione loqui; nam nobis nisi Caesaris capite
relato pax esse nulla potest: 3, l!l, 7; fiebat
aequitate decreti et humauitate Trebonii (c),
. . . ut reperiri non possent (c), a quibus ini-
tium appellandi nasceretur. nam fortasse in-
opiam excusare et calaniitatem aut propriam
suairi aut temporum queri et difficultates auc-
tionandi propouere etiam mediocri.s est animi;
integras uero teuere possessioiies qui se debere
fateautur cuius animi aut cuius impudentiae
est? 3, 20, (2.) 3; haec eodem fere tempore Caesar
atque Pompeius cognoscunt. nam praeteruectas
ApoIIoniam Dyrrachiumque naues uiderant,
t ipsi iter secundum eas terra (c) derexerant,
sed quo essent |eae| delatae primis diebus igno-
rabant. cognitaque re diuersa sibi ambo con-
silia capiunt: 3,30,1.(2;) nuntiatum est adesse
Scipionem cum legionibus (c) magna opinione
et fama omnium ; nam plerumque in nouitate
fama rem antecedit (u. CC) : 3, 36, 1 ; erat noua
et inusitata belli ratio cura tot castelloruni
numero . . . et toto ■obsidionis genere, tum
etiam reliquis rebus. nam quicumijue alterum
obsidere conati sunt, perculsos atque infirmos
hostes . . . continuerunt, cum ipsi numero
equitum militumque praestarent; . . . at (c)
tum integras attpie incolumes copias Caesar (c)
inferiore (c) militum numero contiiiebat, cum
illi omnium rerum copia abundarcnt; cotidie
enim . . . : 3, 47, (1.) 2. (.'i;) Pompeianis magiiam
(c) res ad receptum difficultatem adferebat.
iiam ex iniquo progressi loco iu summo con-
stitcrant . . .: 3,51,6; eodem tempore duobus
praeterea loiis pugnatuin est — niun plura
castella Pompeius pariter distinendae manus
caiisa temptaiierat , ue ex proximis piaesidiis
Huc<airri posset — : uno loco . . ., altero: 3,52,
1.(2;) quos Pompeiuw, qiiod . . . nouum et
praeter consuetiulinem accidcrat, omnia mn
praesidia eircumduxit atque oslentauit. iiam
aiite id tempus nemo aut miles aut eques a
Ciuware ad 1'ompeiuin l,raiiHi(Tat: 3,(!l,(l.)2;
()uae res . . . inagiiiiiii . . noHtris atlulciat iii-
<'onimo(liim. nain iit nd niare 11 (/■) cohortes
iioniic legioniM (^vciiliiKTaiit, accessere suliito
. . . l'oin|i(Muni (h. CC) . . .: 3,63,(6.) 6;
neque eum prima opinio fefellit. nam et per-
uenit prius quam Pompeiu.s sentire posset et
. . . celeriter adgres.su8 Pompeianos ex uallo
deturbauit: 3, 67, 4; neque uero Pompeiani huic
rei defuerunt. nam et tela missa excepenmt et
impetum legionum tulerunt et ordines (c) con-
seruanmt pilisque missis ad gladios redierunt:
3, 93, 2 ; qui , etsi magno aestu — nam (aestu
nati h pr.; aestu n.a h ead. m.: aestu fatigati,
nam 01) ad meridiem res erat perducta —
tamen ad omnem laborem animo parati im-
perio paruerunt: 3,95,1; castra a cohortibus,
quae ibi praesidio erant relictae, industrie de-
fendebantur , multo etiam acrius a Thracibus
barbarisque auxiliis. nam qui ex acie refiige-
rant milites et animo perterriti et lassitudine
confecti missis plerique armis sigiiisque militari-
bus ... de . . fuga . . . cogitabant: 3,95,(2.)
3; neque multo post de proelio facto in Thes-
salia cognitum est, ut ipsis Pompeianis fides
fieret: nam ante id tempus fingi a legatis
amicisque Caesaris arbitrabantur : 3,101,7;
amitae meae luliac maternum genus ab regibus
ortum , paternum cum diis immortalibus con-
iunctum est. iiam ab Anco Marcio sunt Marcii
Keges, quo nomine fuit mater; a Venere lulii,
cuius gentis familia est nostra: ap. Suet. 6;
uel pro hospitio regis Nicomedis uel pro horum
necessitate, quorum f/c re agitur, refugeie (e)
hoc munus . . . noii potui. iiaui neque homi-
iium morte memoria deleri debet, quin a pro-
ximis retineatur, neque clientes sine summa in-
famia de.seri possuut: ap. Oell. V 13, 6.
2. addit.ui- iuterrogatiuis : quibusnam
manibus aut quibus uiribus praesertim ho-
mines (o) tantulae staturae . . . tanti oneris
turrim (c) in muro (c) sese couloeare posse
confiderent: 1130,4; t hi perpetuas uiter
se controuersias habcbant, quinam (uter alteri
P) a n t e f e r r e t u r : V 44, 2 ; t temptandum
Caesar existimauit, quidnam Pompeius pro-
positi aut uoluntatis ad diinicanduni ha-
beret: 3,84,1; tt quonam haec omnia
iiisi ad sMMiii periiiciem pertinere? 1,9,4.
IVllIllllH>illH. ('/'■ Oliieh p. 140.
cnius I(!gatioiiis NaminciuM - iiameius A ,■ iiaui-
procius /■) ct Verucloetius principem (e) locum
obtinebant : I 7, 3.
Nnnin4>t(>N. Cf. Uliiek p. l-io.
socios silii ad id bellum Osismos , hexouios,
NaranclcH (iiamiietos A'), Amliiliatos (c), Mori-
noH, Diahliiites (c>, McnapioH adsci.scunt: III 9,
10; ((|uao ((^iiiilalc») . . . Aicnioricac (c) appel-
luntur, qtio suul in uuiucro Coriosohtea ^c),
BodoueB (c), Ambibarii (c), Caletes (e), Omvni,
C87
Namnetes — nanciscor
688
(ueneti add. P) f Lemouices {del. Db. ; Lexouii
Np.; Dt.; Namnetes Fr.) , Venelli (Veneti,
Vnelli Schn.) : VII 75, 4.)
namqne. (Semper, td uidelur. ante iio-
eales.)
id ne accideret magnopere sibi praecauendum
Caesar existimabat. namque omnium rerum,
quae ad bellura usui erant, summa erat in eo
oppiclo facultas (e>: 138, (2.) 3; (116,3 ii.
iinui 1.;) haec eo facilius magnam partem
aestatis faciebant, quod nostrae naues tempe-
statibus detinebantur summaque erat . . . diffi-
cultas nauigandi. namque ipsonim naues ad
hunc modum factae armataeque erant : III (12,
5;)13, 1; (IV 14, 5 u. nam 1.;) quibus rebus
pertiu-batis nostris . . . tempore oportunissimo
Caesar auxilium tulit ; namque eius aduentu
hostes constiterunt , nostri se (c) ex timore
receperunt : IV 34, 1 ; haec eadem ratio est in
siunma totius Galliae: namque omnes ciuitates
in (o) partes (o) diuisae sunt duas: VI 11, 5;
VII 59, 5 ?/. nam 1.; ((erant) . . . municipia
etiam diuersis partibus coniuncta: namque
(neque enim codd.) ex Marsis PaeUgnisque
ueniebant ii (ut codd.), qui superiore nocte per-
fugerant {mn. codd.) — sie h. l. eomtituunt
Terpstra et E. Hofpm. : 2, 29, 4 ;) at (c) etiam ut
media nocte proficiscamur addunt, quo maiorem,
credo, licentiam habeant qui peccare conentur.
namque huius modi res aut pudore aut metu
teneutur; quibus rebus nox maxime aduersaria
est: 2,31,7; his erat rebus efl'ectum, ut equi-
timi mille . . . VII miUum Pompeianorum im-
petum . . . sustinere auderent neque magnopere
eorum multitudine terrerentur. namque (ita-
que?) etiam per eos dies proelium secuudum
equestre fecit: 3, 84, (4.) 5; Pompeius quoque,
ut postea cognitum est, suorum omnium hor-'
tatu statuerat proelio decertare. uamque (atque?)
etiam in consilio superioribus diebus dixerat,
prius quam concurrerent acies, fore, uti exer-
citus Caesaris pelleretur (c) : 3, 86, 1 ; ex Pom-
peiano exercitu . . . iu deditionem uenerunt
amplius milia XXIIII. namque etiam cohortes,
quae praesidio in castellis fuerant, sese SuUae
dediderunt: 3,99,3; scribendum ad te existi-
maui et pro nostra beneuolentia peteudum , ne
quo progredereris proclinata (e) iam re, quo
integra etiam progrediendum tibi nou existi-
masses. namque et amicitiae grauiorem iniu-
riam feceris et tibi minus commode consulueris,
si: ap. Cic. ad Att. X 8 .6, 1.
(Falso: nam quae (/; namque Uafh) itiuera
ad Hiberum atque Octogesam pertinebaut, ca-
stris hostium oppositis tenebantur: 1,68, l.J
nauciscoi'. Forma: nancisceretur 3,
85,2; nacti eraut VI 35, 10; reliquis locis
participio usus est Caesar. Xanctus inueni-
iur in codd. A et Bpr. VII 9, 4; in Bpr. (nantus
in A) IV 36, 3 et VII 32, 1 et VII 67, 5; in Bpr.
IV 23, 6 et IV 35, 1 e< V 9, 4. Eis 7 locis Frig.
ct Hold. reeeperunt nanctus (-i); Np. et Dt. IV
23, 6 et 35, 1 scripserunt nactus, reliquis 6 locis
nanctus. Reliquis 9 belli Oalliei loeis in oinni-
bus codd. uidetur exstare nactus ; in bello ciuili
omnibus (31) locis omnes eodd. uidentur exhibere
nactus, quam formam semper receperunt Schn,
ct Db.
A. sequ. obiect.; a) alqd: dilectuque habito
duas legiones (Attius Varus) eflfecerat homiuum
et locorum notitia et usu eius prouinciae nactus
aditus ad ea conauda: 1,31, 2; ^aestum:
IV 23,6 u. uentum; t illi (Caesariani) . . .
nacti austrum naues soluunt: 3,26,1; %
hanc nactus appellationis causam Quintilius
circumire aciem Curionis atque obsecrare milites
coepit, ne: 2,28,2; ^ summamque ibi
copiam frumenti et reliqui commeatus nactus
(f) exercituni . . . reficit (c): VII 32, 1; exer-
citum traduxit frumentumqne in agris et pecoris
copiam nactus repleto his rebus exercitu iter . . .
facere instituit: VII 56, 5; % Pompeius,
iam cum intra uallum nostri uersarentur,
equum nactus detractis iusignibus imperatoriis
(c) ... se ex castris eiecit: 3,96,3; t
quorum discessu liberam nacti milites con-
loquiorum facultatem uulgo procedunt: 1,
74, 1 ; si quando nostri facultatem nacti ferreis
manibus iniectis nauem (e) religauerant : 2,6,
2; t frumentum: VII56,5 u. copiam;
T^ Bibulus . . . inanibus (nauibus) occurrit et
nactus circiter XXX in eas indiligentiae (c)
suae ac doloris iiacundiam (c) erupit omnes-
que incendit: 3,8,3; hic (Libo^ repentino ad-
uentu naues onerarias quasdam nactus incendit
et unam frumento onustam abduxit: 3,23,2;
Tf qui (Ariouistus) nauiculam deligatam ad
ripam nactus ea profugit : I 53, 3 ; t quin-
que intermissis iliebus alteram noctem sub-
nubilam nactus . . . tertia iuita uigilia silentio
exercitum eduxit: 3,54,2; K cum diutur-
nitas oppugnationis neglegentiores Octauianos
efFecisset, (ciues Romani) nacti occasionem
meridiani temporis discessu (meridiano tempore
discessus Oiacc.) eorum . . . in proxima Octauii
castra inruperuut : 3, 9, 6 ; in itinere ut ahquani
occasionem dimicandi naucisceretur : 3,85,2;
t Germaui quam nacti erant praedam in oc-
culto relinquunt : VI 35, 10 ; ^ quod mora
reliquorum spatium nactum illum (Indutio-
«589
nanciscor — Narbo
690
I
marum) effugere nolebat: V58, 4; hoc pugnae
tempus magniim attulit nostris ad salutem
momentum: n:icli onim spatium se in lf>ca
suijeriora reoeperunt: l,51,(j; Pompeius jinuuum
spatiuin ad comparandas copias nactus . . .
magnam . . . classem coegerat : 3, 3, 1 ; ^'
sese subito proripiunt . . . et spem nacti morae
(more Oa) discessu (disc. niore /) nostrorum
equitum iter facere incipiunt: 1,80, . "5; \
saxa inter et alia loca perii:ul<)sa quieUuu nactus
stationem . . . milite.s e.xposuit: .'), G, 3; *
(subsidium: VII 07,5 u. b> iuguni;} ^
his constitutLs rebus nactus idoueani ad nauigan-
dum tempestatem tertia lere uigilia (naues)
soluit: IV23, 1; ipse idoneaui tempfestatem nac-
tU8 <(•) paulo post uiediaiii noctem naues sol-
uit: IV 30,3; tandem idoueam nactus (uact.
idon. [i) tempestatem niilites equitesque con-
scendere naues (e) iubet: V7,4; (Massilienses)
eandem nacti temjjestateni uiaiore cum fiducia
ad alteram turrim (r) . . . pugnauerunt niul-
tumque ignem iutulerunt: 2,14,5; L. Domitius
. . . nauibus III oomparatis . . . nactns tur-
bidam tenipestateni piofectus e.st: 2,22,2; ^
et uentum et aestum uno tempore nactus (c>
secunduni . . . sublatis ancoris: IV23, (j; (Mas-
silienses) nacti idoneum uentuni ex portu exeunt:
2,4,5; Caesar Brundisiura ad suos seuerius
scripsit, nacti idoneuni uentum ne occasionem
nauigaiidi dimitterent: 3,25,4; Cassius . . .
secunduin nactus ueiituui onerarias naues . . .
pracparatas ad incendium imniisil: ,"!, 1(11,5.
I)) locum: (legionisijue {<■) decimae, quacum
erat, continuo {Oiiler; contionatus codd.; Sclm.,
Np., Fr.; cliuom n.ictus lleller; Hold.) signa
constituit (c) : VII 47, 1 ;) Ti Air.auius . . .
colleni quendam nactus ibi coustitit: 1,70,3;
ir tandcm Gerniaiii .ab dextro laterc summum
iugum (suoruni subsidiuni Paiil) naeti (c)
liostcs loco depellunt: VII (J7, 5; t (hoste.s)
se in siluas abdiderunt locum nacti (c) egregie
et natura et opere munitiim: V!), 4; idoncum
locuni II. II. idoiicnM ;;. -•'' (ii Itn-.) ; %
(Caesar) ex magiiis rujiilius nactus planitieni
in hac {<■) coiitra hostcm aciein instruit: 1,
70,3; Ti nostri . . . nacti portum, qiii
appellatur Nymphaeuni, . . . eo iiaues inlio-
duxerunt: 3, 2G, 4.
(■) ulqni: dcinde adiutorcs quosdam coii-
silii (c) sui nactus ex regis aniicis cxcrcilum
. . . Alcxanilriam euocaiiit : 3, lOK, 2; 1
haec et su|)crioruni aiinorum consucliidiiie ab
(c) nobis (c) c.ogiioucrant (e) et <|UOS(bini
(11U08 clam /V. ; qiios Wliitte; IH.) de cxerciLii
nacli (fj; Sehn.; hnbebiuit a; rell. tdd.) cup-
hoxlc. (!aoiiur, 11,
tiuos ab his docebantur: V42, 2; T ibi
(inde [i) nactus (c) recentem equitatum ...
in Lingoues contcndit: VII 9, 4; l^ tamen
nactus (c) equites circiter XXX . . . legiones
in acie . . . constituit: IV35, 1; *^ tamen
idoneos nactiis homines, per quos ea, quae
uellet, . . . perlerrentur, petit ab utroque: 1,
9, 1 ; t L. Fabius (c) centurio (c) . . .
tres suos nactus manipulares atque ab iis
subleiiatus niurum ascendit: VII 47,7; ^
(Haedui) nacti obsides, quos Cae.sar apud eos
deposuerat, horuni supplicio dubitantes terri-
tant: VITG3, 3; ^i nostri . . ., ne frustra
reliquos exspectarent, duas nacti turmas ex-
ceperunt : 3, 38, 4.
(P(mipeius) eadem celeritate paucos suos ex
fuga na<-tus noctiirno itinere uon intermisso
comit.atn equitum XXX ad maie perueuit: 3,
96,4.
IJ. seqii. tlupl. acc. : uacti uacuas ab im-
periis Sardiniam Valerius, Curio Siciliam
cum exercitibus eo perueniuut {u. C'C): 1,
31, 1 ; prius (!assius . . . aduolauit, quam Pom-
ponius ile eius aduentu coguosceret , pertur-
batuniquc eum nactus iiuUis ciistodiis . . .
onerarias naues . . . in Pomponiaiuim (c) clas-
.sem immisil: 3,101,2.
Xantiiates. 1111,1 seriplum est in nan-
tuates iii M', in nantuatis in /i'.W, inantiiatis in
AQB-f^; 1111,4 in antuatibus est in X; III G,
5 in antuatis in a.li. in anluantis in »', iu an-
tuatos in H- ; I\' 10, 3 nantuatium liahent AQ,
uantuantiiim B, iiaiUuaiitiuui M. iianetu /',
iiemetum af.
cum in Italiam proficisceretur Caesar, Ser.
Galbain cum legione XII. et parte equitatus
in Nantiiates, Vcragros Seduno.sqiie misit, qui
a ((•) linibus Allobrognm et lacu I,«inaiino et
llumine Khodano ad summas Alpes pertinent:
1111,1; cf. § 2—4; constituit coliortes <lu.as iu
Njintuatibus coulocare: 1111,4; incolumem
legiouem in Nantiiates, indc in Allobroges per-
duxit: III G, 5; Klicnus , , , longo spatio per
fiiics Naiituatiuiii , lleliictioruiii , Scquanoriim,
Mcdioniatricum (c) , Tiibocoruin >^c^, rreiie-
rorum citatus fertiir: IV 10,3,
Kiirbo: auxiliis equitatuqiie comparato,
multis praeterea uifis fortibus Tolo,sa et Nai--
bone (narbonae a; carcasone et narbona {j>,
qiiae sunt ciuitates (iaUiae prouiuciac linitimiie
[ex] his regionibus, noniinatini taiocatis iii Solia-
tiiiui ^c) liiK's exeiciliim iiilroduxit: 11120,2;
Ijiicterius , . . miigiia coacla niaiiii in pioiiin-
ciaiu Narbonem i^-iiam li^ iiersus eruptioiiein
{CC) fncere conlciidil, (Hiii i« nuntiata Caesar
44
cm
Narbn — natio
692
omnibus eonsiliis anteuertendum existimauit,
ut Xarbonem (-nam fi) proficisceretur. eo cum
uenisset, timentes confirmat, praesidia in Ru-
tenis prouincialibus , Volcis Arecomicis, Tolo-
satibus circumque Narbonem (-nam ^) , quae
loca liostibus erant finitima, constituit: VII 7,
2 — 4; quas (legiones) Narbone (Cabillonae
Oiaec.) circumque ea loca hiemandi causa dis-
posuerat: 1,37,1; Tarracone discedit pedibus-
que Narbonem (-nam Ob) atque inde Massi-
liam peruenit: 2, '21,5.
iia^icor. A. propr. ; a) de iiominibns:
a) ex, in: uxores habent deni diiodenique
inter se communes et maxime fratres cum fra-
tribus parentesque cum liberis; sed qui (c)
sunt ex iis nati, eorum habentur liljeri, quo
(r) primum uirgo ((•) quaeque deducta (f) est
(c): V14,5; t Britanniae pars interior
(e) ab iis incolitur, quos natos in insula
ipsa (p; ipsi a; edd.) memoria proditum di-
cnnt: V 12, 1 ; uou bos palus iu ((lc4. JJi.^; Db.)
bello latrociniisque natos (notos Q'^), non
siluae morantur: VI 35, 7.
[i) iiafiis (amiilissiniii) faniitia, geuerc, ioco:
alterum (es.se) Cotum, antiquissima familia
natum atque ipsum hominem summae potentiae
et magnae coguationis : VII 32, 4 ; quorum erat
priuceps Litauiccus atque eius fratres (c), am-
plissima familia nati adulescentes: VII 37,
1; \ (interficitur) Pi.so Aquitauus, am-
plissimo geuere natus: IV 12,4; t
loco honesto, inlustriore, suuimo ii.
loon^i p. 491 e) (5 loc).
y) imperio natus: hortaturque, ut se liberos
et (in acld. QM-) imperio natos meminerint:
VII 37, 2.
li) de bestiis: multaque in ea (silua) ge-
nera ferariim nasci constat : VI 25, 5; quin etiam
iumentis . . . importatis non utuntur , sed quae
sunt apud eos nata . . ., haec . . . snmmi ut
sint laboris efficiunt : IV 2, 2.
e) de rcbus, qnae nattu'a i^ig^uuiitiir: nasci-
tur ibi plumbum album iu mediterraneis
regionibus, in maritiniis ferrum: Vr2,5.
B. trsl.; ii) : ab eo Humiiie p.ari adcliuitate
(c) collis nascebatur aduersus huic et con-
trarius: 1118,2.
b): ne qua oriatur pecuniae cupiditas, qua
ex re factiones dissensionesque (diui-
sionesque M) u.ascuntur: VJ22, 3; t tiebat
. . . humanitate Trebouii (/■'),... ut reperiri
non possent (c), a quibus iuitium appellandi
nasceretur: 3,20,2; 1 ne profertio nata
ab (c) timore defectionis similisque (r) fugae
uideretur: VII 43, 5.
Sfasidiaima: sed Nasidianae naues nullo
usui fuerunt celeriterqne pugna excesserunt
. . .: 2,7,1; ex Massiliensium classe (naues) V
sunt depressae, IIII captae, una cum Nasidianis
profugit: 2,7,2.
Ka^iidiits: L. Nasidius ab Cn. Pompeio
cum classe nauium XVI . . . L. Domitio Mas-
silionsibusque subsidio missus freto 8iciliae im-
prudente atque inopinante Curioue peruehitur
adpulsisque Messanam nauibus . . . ex naualibus
eorum unam deducit: 2,3,1.2; cf. % S; aduen-
tus enim L. Nasidii summa spe et uoluntate
ciuitatem compleuerat: 2,4,4; nacti idoneum
uentum cx portu exeunt et Tauroenta . . . ad
Nasidium perueniunt: 2,4,5; cf. qu. sqq.; dextra
pars attribnitur Massiliensibus, sinistra Nasidio:
2,4,5; cf. Nai^i«liaiin8.
l^asna: pagos centum Suebonim ad rip.o.s
Ehcni consedisse, qui Rlienum transire couaren-
tur ; his praeesse Nasuam et Cimberium fratres :
1 37, 3.
nataiiiii: dies natales et mensium (c) et
aunorum initia sic obseruaut, ut noctem dies
subsequatur : VI 18, 2.
leaiio. A. subi. ; a) : multa Caesarem . . .
incitabant . . ., in primis, ne hac parte neglecta
reliquae nationes sibi idem licere arbitraren-
tur: 11110,2; t confidere: 11127,2 u.
neglegere ; 1 contendere: 11128,2 u. B.
pellere; f (dare: 1135,1 u. h);) t
non alienum esse uidetnr de Galliae Germaniae-
que moribus et quo differant hae nationes
inter sese proponere: VI 11,1; t natio est
omnium (a; Aim.; omnis P; Np., Fr.) Gal-
lorum admodum dedita religionibus : VI 16, 1 ;
Suebos . . . copias cogere atque iis (c) uationi-
bus, quae sub eorum sint (sunt [i) imperio,
denuutiare, ut aiixilia peditatus equitatusque
niitt.iut: VIIO, 1; t (existimari: IV 10,
5 u. b) Incoli;) t facere: (1135,1 u.
b);) 11127,2 u. neglegere; t habere: IV
20,4 u. incolere; t incolere: 1135,1 u.
b) mitti; neque quanta esset insul.ae magnitudo
ueque quae aut quantae u.itiones incolerent
neque quem usnm belli haberent aut quibus
institutis uterentur . . . reperire (c) poterat:
IV 20,4; t mittere: VI10,1 ti. esse;
t paucae ultimae nationes anni tempore con-
fis.ae . . . hoe (c) facere ueglexerunt: III
27,2; t uiuere: IV 10,5 «. b) incoli;
t uti: IV 20, 4 ii. incolere.
b): quariim (insularum) pars magna a feris
barbarisque naliouibus iucolitur, ex quibus
sunt, qui (quae?) piscibus atque (c) ouis auium
uiuere existimantur: IV 10, 4. 5; t uti ab
693
natio — naturaliter
694
iis (his codd.) nationibus, quae trans Rhenum
incolerent, initterentur legati :id Caesarem,
qui <quae 5^fJ) se obsides daturas, impexata
facturas poUicerentur: 1135,1.
I{. ol)i.: iiuoil eas quoque nationes adire et
regiones cognoscpre uolebat : III 7, 1 ; ^
ne ex his nationibus auxilia iii Galliam uiittan-
tur ac tantae natioues coniungan tur: III 11,
3; t (dedere: VI IG, 1 u. A. a) esse;)
^ iiilellegebant maximiis nationes, qiiae proelio
contendissent, pulsas superatasque esse:
III 28, 2.
('. «lat.: denuiitiarc: VI 10, 1 u. A. a)
esse.
I». al)l.: duae fiierunt AriDuisti uxores, iina
Sueba natione: 153,4.
K. 0. |>ra>;|».; a) ad: (legatos,) quod nomen
ad <'a])ud cf) oinnes nationes sanctum inuio-
latuinque sempcr fiii.sset: III i(, 3; tantuni esse
noincn atque iipiiiioneni eiiis (c) c.xercitus . . .
hoc nouissimo proelio iacto etiam ad ultimas
Germaiiorum natioiies: IVKi, 7.
b) apiul: ut auctoritatem , qua ille raaxinic
apud exteras nationes niti uidebatur, minueret:
3,43,4; (cf. a) li 111,3.)
c) ex: P. Crassum . . . in .Vijiiitaniam pro-
ficisci iuliet, ne ex his (<■) iiationibus auxilia
in (ralliam mittantur: 11111,3; — IV 10,5 ii..
A. b).
d) iii c. abl.: si ca, quae in longinquis
nationibus geruntur, ignoratis: VII 77, 16.
liatianN: hauc (c) (siluaml longc inlrorsiis
pcrliiiere et pro iiatiuo muro obiectam Clicniscos
al) Sucbis . . . prohilicre: VI II),.').
iiatiira. A. locorum; a) addiliir sctic-
tiuus loci (loconiin) u. luciiK p. -17 S *r/.
CJr> Inc).
b) iioii additiir ^eiiet. loci; a): iil (frunicii-
tum)crat peiexiguum cum ipsius agri iiatiira,
quod sunt loca aspera ac (c) montuosa . . .,
tuiu quod: ;i, 42,5; \ ut .scciiiidum natu-
rain flumiiiis piociimberent: IV 17,4; quotl
illis prohibcre erat facile cum ipsius Miiminis
iiatura atquc aquae magnitudine, tuiii qiioil:
1,50,2; T[ qualis esset natura moutis
ct qualis (f) in circiiitu asceusus: 121,1; a
nicdio fere collc in loiigitiiilincm (c), ut iiatura
iniiiitis fercbat, . . . iiuinim . . . piaciliiMiant
Galli: VII4(;,3.
[i): ibique projio tlumcii cdito natura
loco ca«tru posuit: 3,37,4; ^i loco pro
CHHtris ad aciem instruciulaiii iiatina upor-
tuno atque idojieo, quod . . ., fossaiii nb-
duxit ((•): 118,3; T| prociil ab aqua cl
natura iiiiquu loio caslra |Miinmt : I,S1,I;
^ sua oninia in unum oppidum egregie natura
munitum contulerunt: 1129,2; se in siluas
abdiderunt locum nacti (c) egregie et natura
et opere munituin: V 9, 4; locum repperit
egregie natura atque opere munitum: V21,4;
T[ insula natura triquetra (triquadra itri-
quatra) [i; utrique a) (est): V 13, 1.
B. iiatura reruiu : ut ex magno Gallorum
equitum (c) numero non nullos GaUicis (c)
rebus fauere natura cogebat: VI 7, 7; —
tanta erat operis firmitudo atque ea rerum
natura, iit: IV17,7; — uno enim excepto,
quem alius modi atque omucj? natura finxit,
suos quisque haliet caros : ap. Prisc. inst. VI
.36. 82; VII 20 extr.; XIII 12; t num tu
harum rerum natura accidere arbitraris,
quod unam terrara ac plures terras et urbem
et urbes et imperium et imperia dicamus, neque
quadrigas in uuam (?) iioiuinis figuram redigere
. . . possimus? ap. Gell. XIX 8,8; — omnes
autem homines natura libertati (c) studere
(e) et condicioiiem scruitutis odissc: III 10,
3 ; 1 multa praeterea de sideribus atque
eorum motu, de mundi ac terrarum magni-
tudine, de rerum natura, de deorum immor-
talium (c) ui (o) ac potestate disputant et
iuueiituti tradunt: VI 14, 6.
(.'. iiatiira aiiiniautium; a) bestiuruui:
eadem est feminae marisque natura (sta-
tura Paid , rcctc ut uidetur) , eadem forma
magnitudoque cornuum : VI 26, 3.
b) lioiniiiiim; a) = coritorls uires: ut . . .
infinito labore suscepto . . . paene naturam
studio uincerent: VI 43, 5; 1 .se et com-
muncs liberos . . ., quos ad capiendara fugam
naturae et iiiriuiii iiilirmitas inipediret:
VII 26, 3.
[i) = iiig:eniuiu , mores: custodiarum uaria
(c) diligeutia animaduersa , prout cuiusque
eorum, qui negotiis praeerant, aut natura aut
studium ferebat: 3, 61, 3; f communi . . fit
uitio naturae, ut inuisilatis (c) atque in-
cognitis rebus magis confi(Iamu.S ueheinciitius-
que exterreaniur : 2,4,4; % quorum de
natura moribusque Caesar (c) cum quae-
rerct, .sic repericbat: 1115,3.
iiatiirilliH : cx (<■) altcni partc molc tcinii
iiaturali (naturaliter ^'p.) obiccta (coniec. (\p.)
Madu.; molein tciiuit uaturalcm obiectam codd.;
l)h., Dt.) , quae (c) paenc insulam oppiiluiu
effeccrat, quattuor biremcs subicctis acutulis . . .
in interiorem portum (c) traduxit (m. CC): 3,
10,4.
iiaitiii'iilitt>i': i|iind csi i|uacilani aiiimi iii-
1'itiilio ii! |uc :il!icrit:is Matiiriilitcr iiiinitii oiii-
II
695
naturaliter — nauigo
696
nibus: 3,92,3; f (obiectus: 3,40,4 u.
natiii'ali»«.>
iintii<8) u. inaiore!^ nadi p. -iS-l i.
(3 loc).
nanalis. ]. adicct. : coactis omnibus
copiis castra naualia de improui.so adoriantur
atque oppuguent: V22, 1; t hoc opus . . .
iuopinantibus hostibus machinatione nauali,
phalangis subiectis, ad turrim hostium ad-
mouent: 2,10,7; f Massilienses (c) . . .
bis proelio nauali (nau proel. a; Np., Dt.)
superati . . . constituunt : 2, 22, 1 ; t sic
imo tempore et de nauali pugna Sabinus et
de S.abini uictoria Oaesar est (c) certior factus :
III 19, 5.
3. ui subst. naiialia. A. obi. : tueri: 3,
111,6 M. C. c).
B. (lat. : duabus ex j)artibus .... una erat
proxima portui (c) naualibusque : 2,1,2.
C. c. iiraep.; a) ad: theatrum . . . arcis
tenebat locum aditusque habebat ad portum
et ad reliqua (regia Morus; regiae Paul)
naualia: 3, 112, 8.
b) ex: L. Nasidius . . . adpulsis . . Mes-
sanam nauibus atque inde propter repentinum
terrorem principum ac senatus fuga facta ex
nauahbus (nauibus 0; pr. edd.) eorum unam
deducit: 2,3,2; | Massilienses . . .
naues ex portu naualibusque educunt: 2,22,
5; f Massilienses . . . ueteres ad eundem
numerum ex naualibus productas naues refe-
cerant: 2,4, 1.
c) lii : omnesque eas naues et reliquas , quae
erant in naualibus, incendit, quod tam late
(quod naualia Paul) tueri parua manu non
pot«rat: 3,111,6.
nanfi'ag;inm : tempestas . . . naues Eho-
dias adfiixit, ita ut ad unam omnes . . . elide-
rentur et naufragio interirent: 3,27,2.
nanivnla: nauiculam paruulam con-
scendit cum paucis suis; ibi ab Achilla et
Septimio interficitur : 3, 104, 3 ; — qui ( Ario-
uistus) nauiculam deligatam ad ripam
nactus ea profugit: I 53,3; — praemissa-
que (permissaque a) clam nauicula Doraitium
MassiUenseaque de suo aduentu certiores facit:
2, 3, 3.
nani)»;atio: longe aliam esse nauiga-
tionem in concluso mari atque in uastissimo
(c) atque (c) apertissimo (e) Oceano perspicie-
bant (c): 1119,7; f nauigationem im-
peditam propter inscientiam locorum pauci-
tatemque portuum sciebant {u. CC): 1119,4;
quod Corus (c) uentus nauigationem irapcdie-
bat: V7, 3; — quod propinqua die ;icquiii(ictii
infirmis nanibus hiemi nauigationem subicien-
dam non existimabat: IV 36, 2; t coge-
biuitur ("orcyra atque Acaniania longo inter-
iecto nauigationis spatio pabulum suppor-
tare: 3,58,4; t i'ti cx (c) tanto nauium
numero tot nauigationibus neque hoc ne-
que superiore anno uUa (c) omnino nauis, quae
milites portaret, desideraretur : V23, 3; t
ne anni tempore a (om. fi) nauigatione ex-
cluderctur, quod aequinoctium suberat: V
23,5; — liiduoque et nocte in (C/acc; noctibus
tribus cudd.; cdd.) nauigatione consumptis
•adpellit: 2,23,1.
nanijgfinm: ex his luium ipsius naui-
gium contendit et fugere perseuerauit
auxiUoque tempestatis (c) ex conspectu abiil
(abit Ohl) , duo perterrita conciwsu nostra-
rum uauium sese in portura receperunt: 2
22,4; t multa huc nainora nauigia ad-
dunt, ut ipsa multitudine nostra classis ter-
reatur: 1,56,2; — scaphas longarum nauium,
item speculatoria nauigia militibus compleri
iussit : IV 26, 4 ; — his cum fuues . . . com-
prehensi adductique erjint, nauigio remis in-
citato praerumpebantur (c): 11114,6; — hos
. . . reuocare constituit, cura oranes miUtes
naues conscendissent , atque iis (c) expedito
loco actuaria nauigia relinquit: 1,27,6; —
has (naues) scaphis minoribusque nauigiis
comphiribus submissis (summisso a; sumptis
0) OtaciUus Crassus . . . expugnare parabat:
3,28,2; t qiu uectoriis grauibusque naui-
giis non intermisso remigandi labore longarum
nauium cursum adaequarunt (-auerint p):
V8,4.
[Palso: qui essent ad maiorum nauittm (naui-
gium p) multitudinem idonei portus: IV 20, 4.]
nanigo: naues habent Veneti plurimas,
quibus in Britanniam nauigare consuerunt:
1118,1; — etesiis tenebatur, qui nauiganti-
bus Alexandria sunt (fiimt x; flant Paul)
aduersissimi uenti : 3, 107, 1 ; — XII nauibus
amissis reliqms ut nauigari (nauigare ^)
satis {add. RSchn.; oin. X; cdd.) commode
posset effecit: IV 31, 3.
suramaque erat uasto atque aperto mari,
magnis aestibus, raris ac prope nullis portibus
difficultas nauigandi: III 12, 5; — (Cale-
nus legionibus equitibusque Brimdisii in naues
impositis, ut erat praeceptum a Caesare, quan-
tum (quam tum 1 det.; Facrn.) nauium facul-
tatem habebat (cura primum nauig.audi facul-
tatem habuit Ciaec.) , naues soluit: 3,14,1;)
— ad suos seuerius scripsit, nacti idoneum uen-
tuni nc occasiunem nauigaudi dimitterent,
697
nauigo — nauis (A. a>i
698
siue ad litora Apolloiiiatium siiie ad Lahealium
cursum deri^cre aUjue eo naiies eicere (p)
possent: 3,25,4; t quod insuetus naui-
gandi mare tiincret: V6, 3.
naues lougas . . ., (piarum crant L auxilio
niissac ad 1'ompeium . . ., illae triiemes omnes
et ciiiin^iuercines aptac iiistr iictaecjuo omiii-
l)us rel)us ad nauigandum: 3,111,3; —
Jjaclius temporo anni uommodiore usus ad
nauigandum onerariis nauibus Corcyra Dyr-
rachioque aquam suis supportabat: 3,100,3; —
iiactus idoneam ad nauigandum tenipestatem
tertia fere uigilia (naiies ai/d. ''j) soluit: JV23,
1 ; complurihus {<•) iiauibus Ir.actis reliquae
cum (c) esseiit fuiiibus, ancoris reliquisque
armamentis amissis ad iiauigandum inutiles:
IV 29, 3; — reliquas (naues) paratas ad naui-
gandum atque omnibus rebus instructas in-
iienit: V 5, 2.
iiaiiiH. I. Fornia: Acc. siny. nauim
cxslat 171 a.f 2, (j, 2, (jiui loco edd. receperunt
nauem ; 3, 40, 1 A^. et l)t. seripserunt nauim,
(juamquam in Or., inmnitur nauem. Reliquis
quoque 7 locis (2,6,4; 23,5; 3,28,5; 39,2; 40,
2.3; 96,4) in Ox, exstat nauem. — Abl. sinrj.
naui est in XIV 25, 4.5; 26,1; 27,3; naue
in '. 1 , 58, 4 ; 2, 32, 12 ; 3, lOB, 4 ; uaui in a, naue
in p IV 21, 1.9; 26,2. — {Num. plur. nauis
cxstat in Id 2, fj, 4.) — Acc. pl. nauis in-
uenitur in al 1,56,1; in a IV25, 1; Vll,4;
1,26,1; 2,4,1; 5,5; 22, 5; 3, 111,2; (1,28,3 /X
crrore scripsit nauis.) lieliquis 23 helli Oallici
cl i'}4 helli cittilis locis omncs codd. hahcrc uidm-
lur nauos. ([V23,l in 7. seriptum esl soluit,
in fii naiies soluit; IV 29, 4 naues cst in a,
eas in [i.)
II. Kignil'. ; A. subi.; a): luic acccdebant
XVIII (VIII A) onerariae naues: IV 22, 4;
ad eas (naues), qune factae crant Arelate per
(!acsareni, captiuac Massilieusium accesserant
Hcx: 2,5,1; 1 adhaerescere: 1,28,4 u.
Jt. a) exciperc; t non eniiii lias (naues)
aut conspeclus patriao aut propiiiquoruni prac-
cepta ad cxtremum uitae periculum adire
cogebant; 2,7,1; K adj^r opinquare u.
a<l|u*o|>iii<|iio p. 17 H fi) (2 (:/) toc.j; K
(aiiiitterc: I V 29, 3 u. |{. a) frangerc;) 1
((jiia rc aii imaduc rsa (|iiae proxinuic ci loco
cx llriiti claKse iiaiics craiit iii cas im|icdilas
ini])etiiiii faciiiiiL celcritenjuc ambas dciirimtiiit:
2, <;,(;;) H (attingerc: IV 23, 2 m. I\ (I)
attingcrc.)
sed (c) ex iis (his [i) {iiaiiibus) oiicrariae
duae eosdcm quos rcliijiiac ([i; rcliqui a ; cdd.)
Jiortus (jiorlus ijuok rcliijiiac [j/ cajicrc moii
potiierunt et paulo infra delatae sunt: IV 36,
4; V23, 1 u. ]{. a) remittere; 3,28,1 u. con-
sistere ; f cum singulas binae ac teruae
iiaues circumsteteran t (circumsisterent [i):
III 15, 1 ; 1i huiic conspicatae naues, quae
missii Ijriiti consuetudiiie cijtidiana ad jiortum
excubabaut, siiblatis aucoris sequi coeiicruut:
2,22,3; t (cognoscere: 2,23,4 u. se re-
cipere;) Tf (se commouere: 11115,3 u.
se mouere;) If (conficere: 3,28,1 u.
consistere;) t iHfie (naues triremes) adeo
grauiter inter se incitatae conflixerunt, ut
ueheraentissinie utraque ex concursu laborarent,
altera uero praefracto (c) rostro tota conlabe-
fieret: 2,6,5; 1 accedebat, ut. cum
saeuire uentus coepisset et se (saeuire uentus
coepisset et om. ^; et se om. a) uento dedis-
scnt (naues), et tempestatem ferrent facilius et
iu uadis consisterent tutius et ab aestu
relictae ([i; rei relictae a) niliil saxa et cautes
(c) tinierent: 11113,9; 14,2 u. proficisci; nostrae
naues duae tardius cursu confecto in noctem
coniectae cum ignorarent, quem locum reliquae
cepissent, contfa Lissum in ancoris constite-
runt: 3,28,1; t conspicataeque naues
triremes (nauis triremis kl) duae nauem D.
Bruti, quae ex insigui (e) facile agnosci (-ere
af) poterat , duabus cx partibus sese in eam
incitauerunt (ego; -uerant codd.; edd.): 2,6,4;
22,3 u. coepisse; t consueuisse: 3,111,
3 u. 15. a) occupare; t (Gallicis nauibus,)
quas ex Pictonibus (e) et Santonis reliquisque
pacatis regionibus conuenire iusserat: III 11,
5; huc iiaues undiqnc ex fiuitimis regiouibus
. . . iubct conuenirc: IV 21, 4; dum reliquae
iiaueK eo conuenirent, ad horam nonam in an-
coris exspectauit: IV 23, 4; (atque omnes
(naues?) ad portum Itium conuenire iubet: V
2, 3 ;) et partem nauium longarum conuenire
. . . imperat: 3,42,2; 47,4 u. 1). a) numerus.
se dare: 11113,9 ». consistere; t quae-
qtie ibi (Oeld. ; quae qui ubi^juc a: quacque
ubiquc fld; quacquc (>'; quaequc ibi cumque
i\'p.; Dh., Dl.) uaues imprudentia aut tompe-
state paulum suo cursu decesserunt, has
more praedonum diriperc consucrunt: 3,112,3;
t cum (ct (idil. [i) cquites ct luiues cl friimen-
tiim KomaniK dcesse iiitcllci^crcnt: IV30,1;
t (dciccrc: IV 17, 10 u. 15. a) iiiimittcre;^ t
iioii iiullac teiiippstato deperierant iiaues: V
23,2; t dcportarc: 1,27,1 u. B. u)
roniittero; t deprimere: 2,6,6 ih. do-
lirimere; t (derigere: 3,30,1 u. ){. ii)
iiidcre.)
iici|iic ciiiiu iiaiics orimt aliiic, ijuibii.s rc-
699
nauis (A. Ji))
700
portari possent: IV 29,4; — quariim (iiauiuiu)
eraiit XI tectae: 1,56,1; Cassiiis . . . om-
ue.s uaues iucendit XXXV {del. Ciacc.) , e
quibus erant XX constratae (rost coustratac
a/i; rostratae A^OZ): 3,101,2; — in quibus
erant: 2,3,1 ii. D. a) classis; 3,7,2 u. B. a)
ducere; - omnesque eas naues et reliqiias,
quae erant in naualibus, incendit: 3,111,
6; — Alexaudriae esse: 3,111,3 ((. 15. a)
occuiwe; (Orici esse : 3,7,1 u. ('. ii) iiraeesse;)
— nauiuni quod ubique fuerat in (o) unum
locum coegerant: 1I1IG,2; — erant inanes :
3,40,4 u. B. a) abducerc; inutiles: IV 29, 3
ib. frangere; proximae: 2,6,6 u. A. a) ani-
maduertere; satis esse: IV 22,3 u. ]J. a)
contrahere; - - sed Nasidianae naues nullo
usui 1'uerunt celeriterquc pugua excesseruut:
2,7,1; — quod (nauis) erat sine miiitibus:
3,14,2; t excedere: 2,7,1 u. (usui) esse;
1 ipsorum naues ad hunc modum factae arma-
taeque erant: carinae aliquauto planiores quam
iiostrarum iiauium, quo facilius uada ac de-
cessum aestus excipere possent: 11113,1;
1 excubare: 2,22,3 u. coepisse; 1f (ex-
spectare: Vll 60, 1 «. progredi;) ^ qua-
rum rcrum omuium nostris nauibus casus erat
{erant fi) extimescendus (extimescendi (i):
11113,9.
impetum faccre: 2,6,6 u. A. a) animaduer-
tere; t ferre: 11113,9 «. consistere; ^
fieri u. B. a) facere.
haberc: 1,58,3 u. D. a) grauitas; (neque
ullus flare uentus poterat, quin (n;iucs'.'; aliqua
ex parte secnndum cursum habereut (b; habe-
ret Ox,): 3,47,4.)
(ancoras iacere: IV 28, 3 u. petere;) ^
ignorare: 3,28,1 u. consistere; f se in-
citare: 2,6,4 «. conspic.ari; f eo die
naues Massiliensiura cum iis (his Oi) , quae
sunt captae, intereunt VIIII (MasslHeusium
Doniitiique sunt captae VI, intereunt VIIII
Paul inyeniose) : 1,58,4; ut (naues) ad unam
omnes constratae uumero XVI eliderentur et
naufragio interirent: 3,27,2.
laborare: 2,6,5 ti. confligere. •
tanta . . . tranquillitas exstitit, ul (naues)
se ex loco mouere ([i; commouere a; cdd.)
non possent: 11115,3.
(nauigare: IV 29,3 u. B. a) liaugere; reli-
quas (naues) paratas ad nauigandum atque
omnibus rebus instructas inuenit: V5, 2; qua-
rum (nauiunn eraut L auxilio missae ad Pom-
peium . . ., illae triremes omnes et quiuque-
remes aptae instructaeque omnibus rebus ad
uauigandum: 3,111,3;) f neque enim liis
(luuiibus) nostrae rostro nocere poteraut —
tanta in iis (his X) erat firmitudo: III 13,8.
una ex liis (nauibus), quac ijcr.scucrauit neque
imperio Caleni obtemperauit, quod erat
sine militibus priuatoque consilio administra-
batur, delata (-leta a) Oricum atque a Bi-
bulo expugnata est: 3,14,2; % hae (hec
// ; haec 0'/) (naues) ad insulaui , quae est
contra Ma,ssiliam , stationes obtinebant: 1,
56,3; 1f offcndere: 3,.s,2 u. prouelii.
(naues totae (craut) factac cx roborc ad quaui-
uis uim et contumeliam perferendam: III
13,3; 2,7,3 u. B. a) praemittere ;) \ per-
seuerare: 3,14,2 u. obteniperare; Tf ut
perpaucae (naues) ex omui numero uoctis inter-
uentu ad terram peruenerint ^peruenirent
acf: -eruut Q): 11115,5; quae (u.anes; omnes
incolumes ad (c) continentcm perucuerunt: IV
36,4; (3,9,1 et 106,1 u. V. d) oc) perueuire;)
1 quae tfimen (naues) ancoris iactis cum flucti-
bus complerentur, necessario aduersa nocte in
altum prouectae continentem petierunt: IV
28, 3 ; qnae (naues) omnes citeriorem Hispauiam
petiuerunt: 2,7,2; t portare: V23, 3 u.
D. a) numerus; t posse: III 13,1 u. ex-
cipere; 11113,6 u. D. a) onus; 11113,8 «. no-
cere; 11115,3 u. mouere; IV 22, 4 u. uenii-e;
quod naues propter magnitudinem nisi in alto
constitui non poterant: IV 24, 2; IV 28, 2 u.
proticisci; IV 36,4 u. capere; V2, 2 u. B. a)
deducere; V5, 2 ib. reicere; V 11, 2 i6. reticere;
2,6,4 u. conspicari; (3,2,2 u. B. a) rejjerire;)
3,24,2 ib. uidere; t praeteruehi: 3,30,
1 u. B. a) uidere; % quae (mauus) tantum
progrederetur (c), quantum naues proces-
sissent: VII 61, 5; 1 nauesque triremes
duas, quas Brundisii faciendas curauerat, per
causam exercendorum remigum ad fauces por-
tus prodire iussit: 3,24,1; \ circiter
CCXX (duceutaa XX oc; Hold.) naues eorum
paratissimae atque omni genere armorum orna-
tissimae profectae (progressae Oros.; (Ciacc.J)
ex portu (e portu prof. p) nostris aduersae con-
stiterunt: 11114,2; tauta tempestas subito coorta
est, ut nulla earum (nauium) cursum tenere
posset, sed aliae eodem, unde crant jirofectae,
referrentur, aliae . . . deicerentur: IV 28,2;
cognoscit LX naues . . . eodem, unde erant
profectae, reuertisse: V5, 2; t ex Massi-
liensium classe (naues) V sunt depressae, IIII
captae, una cum Nasidianis profugit: 2,7,2;
t progredi: (11114,2 u. proHcisci; IIII milia
passuum secimdo flumine silentio progredi
(naues?) ibique se exspectari (-tare f) iubet:
VII 60,1;) 3,24,2 u. B. a) uidere; 1[ pro-
701
nauis (X. a) — B. a)l
702
uehi: TV^S,S ii. petere; serius a terra pro-
uectae (prof. Ii) naues neque usae nocturna
aura in redeundo oflenderunt: 3,8,2.
reliquae Caesaris naues (toguita afkl. RSclin.}
eius fuga se Hadrumetum receperunt: 2,2.3,
4; ^ redire: (3,8,2 «. prouehi;) 3,111,
3 u. B. a) occupare; T (relinquere: 2,
25,7 u. trausire;) ^ reuerti: V5,2 «.
proficisci; 1,27,1 u. 15. a) remittere.
sequi: 2,22,3 ii. coepi.sse; ^ naues
XVIII, de quibus supra demonstratum est,
quae equites sustulerant, ex superiore portu
leni uento soluerunt: IV28, 1; 1 one-
rariis nauibus . . ., quae stabant ad Vticam
numero circiter CC: 2,25,6; ^ suppor-
tare: 3,47,4 tt. D, a) numerus.
cursum tenere: IV2S, 2 ii. proficisci; V5,
2 ;/. 1{. a) reicere; ', timere: 11113,9
ji. consistere; ^ tollere: IV 28,1 n. sol-
uere; |2, 22, 3 ii. coepisse; 2,25,7 «. transire;)
harum (horum n) altera nauis (nauium Paiil)
CCXX e legione tironum sustulerat, altera ex
ueteniua paulo miuus CC: 3, 28, 3 ; ^
(teniporis puncto sul)latis aneoris omnes (naues?)
Vticani relinquunt (Ohl: reliquerimt a/} et quo
imperatum cst transeunt: 2,25, 7;) ^
(transportare: IV 16, 8 u. D. a) copia; IV
22,3 !t. B. a) contrahere; IV.29,2 «. B. a) sub-
ducere; 3, 2, 2 ib. reperu-e; 3, 29, 2 ib. remittere.)
quae (naues) ex eo loco a ((■} milibus pas-
suum octo ucnto teuebantur, quo miniis iu eun-
deni porlum nenire possent: IV 22,4; neque
Bruntlisio naues legionesqne ad Cae.sarem uenie-
bant: 3,25,1; t uiderl: Vll,2 ii. 15. -.i)
reficere; t «ti: 3,8,2 u. prouehi.
b): impeditis nauibus: 3,7,3 u. li. a)
impediro; omnibus nauibus ad iniani inco-
luniibus niilites exposuit: 3,6,3; propinqua
die aequinootii infirmis uauibns liiomi naui-
gationem subiciendani non oxistiinabat : IV
36,2.
B. aeciis.; a) ohi.: an paenitet uo.s, quod
. . . ex portu sinuque .aduersariorum CC naues
oiieratas (oneraiiiLs b; .\p.} abdnxeriin (Ciacc;
l>l.: addux. •, ; .\ji.. Db.}: 2,32,12; hic ropeutino
:tduontu iiauos oiioniri.t.s i|ii:i.sd;im iiaotus iii-
oondit ot unaiii frunieiito oniistaiii abduxit .,"!)-
diioil /): 3, 23, 2; subniorsainque uanem (nauiiii
r. ; Np., 1)1.) remulco multisque contendeus
funibuH abdiixit (edd. uelt.; adduxil x; edd.):
3,40, 1; ita ox iitriKiuo parto nauos longius ad-
groMsiis, quao oriiiit dcligatao (dologatae </) ad
t«rram alqiio iuaiies , illl o.'i liis abiliixit (bf;
add. ahi\ reliquas incendit: 3, 40, 4; T abs-
trahere: 2,23,5 u. reliuquere; \ bidiiuiii
tempestate retentus nauibusque aliis additis
actuariis in Ciliciam . . . peruenit: 3,102,5;
^ adducere: 1,36,5 //. C. a) praeficere; toto
flumine Hibero naues conquiri et Octogesam
(Hotom. ; conquirere totogesma .V-. ; conquirere
et Octogesam O; edd.) adduci iubent: 1,61,4;
(2, 32, 12) et (3, 40, 1. 4 w. abducere;) *; quod
rursus minuente aestu naues in uadis adflic-
tarentur: III 12, 1; ita uno tempore et longas
naues . . . aestus complebat (fl; complenerat
a; edd.) et onerarias . . . tempestas adflictabat:
IV 29, 2; % adfligere u. adfligfO p. 15S
sq. (3 loc); t adgredi u. adgredior
p. 160 (J) (3 loe.) ; '^ (Massilienses) ueteres
. . . naues refecerant . . . piscatoriasque ad-
iecerant atque contexerant, ut essent ab ictu
teloruni remiges tuti: 2,4,2; *^ ha.c (uaui)
adiuucta ad reliquas naues cursum Massili.im
uersus perficit: 2,3,3; 1 administrare:
3,14,2 u. \. a) obtemperaie ; *i Massi-
lienses . . . prodncta lougius acic circumuenire
nostros aut pluribus nauibus adoriri singulas
. . . contendebant : 1 , 58, 1 ; *{ contra haec
Pompeius naues magnas onerarias, quas in
portu Bruudisino deprehenderat , adoruabat:
1,261,1; ^ adpellere u. atlpello p. ITo
(3(4)lbe.); 1 adplicatisque nostris ad
terram nauibus (circiter XL //. /. a<ld. Mp. ;
Dt.) . . . naues . . . immisit: 3,101,5; ^
naues interim longas aedificari in tiuuiine
Ligeri (c) . . . iubet: III 9,1; Vl,l u. reficere;
t aguoscere: 2,6,4 u. A. a) conspicari; ^
amittere u. ainitto p. -ot (-t loc); '.
armare //. armo p. 310 A. (5 loc); ^
attribuere //. attribno p. 302 sq. (3 loc).
capere //. eapio p. 44:'> pp) (4.loe.); ^
circumsistere: 11115,1 u. X. a) circum-
sistere; T cogere: 2,7,1 ib. adire; -
//. praeterca oogo /'. aS3 ((> loc); ^
coicere: 3,28,1 //. A. a) consistere; ^
flamma ab utroque cornu comprensa (recc;
compressa A^t,- comprensae Pluyy.) iiaues suut
(otu. af) combustae quinqne: 3,101,5; T
iii insula frumeiilo nauibusque oompHratis
bollum duoi non diffioilo oxistiiiiabat: 2.18,6;
L. liiiiiiitiiis . . . uaiiibus 111 coiu|>:iratis, ex
quibus duas fauiiliaribus suis attribucral, unam
ipse conscenderal , . . . profectus est : 2, 22, 2 ;
\ compellere: 1,58,4 //. 1). a) pars; ^
complere: IV 29, 2 u. adflictaro; i/. praeterea
(■oni|>leo /'. >>'JI X. \>) (1! hc) : 1 coiu-
proiuloro: 3,101,5 //. oombiirore; ^
coniungere: Vll,5 //. siibdiiooro; doproheii-
sis (c) nauibus circiter qiiiiiqiiagiuta \circ.
L um, ^) celeriterque coniunctia atque eo uiili-
ro3
naiiis (15. a))
•04
tibus impositis (fi; iiiiectis a; edd.) . . . oppido
potitur: ¥1158,4; 3,39,2 u. obicere; 1
coiila befaceie: 2,6,5 ti. A. a) confligere;
1 coiiq iiirere: 1,30,1 tt. deducere; 1,01,4 /(.
adducere; t conscendere n. coii-
sceiido p. 003 sq. (1(1 loe.) ; ^f nam
siugulas (iiaues) iiostri consectati expugnaue-
runt: III 15,5; f conspicari: 2,6,4 u.
A. a) couspieari; ^ couspicere: 2,23,
5 u. reUnquere; f consternere (naues
coustratae) u. coiisteriio p. 0S5 (4 (o) loc);
<•(. D. ii) classis 2,3,1 ; f constituere
u. coiiNtitiio p. 686 (S loc); f (eou-
struere: 3,7,2 «. ducere;) f contegere:
2, 4, 2 ze. adicere ; 1 eadem de causa
(naues) minus commode copulis (c) contine-
bantiir: 11113,8; ut se cuin II legionibus
Gades confenet , naues frumeiitumque omne
ibi c(nitineret: 2,18,6; 1 nauibus circiter
octoginta (p; Oros.; octiugentis octoginta a)
ouerariis coactis contracti .sque (coustratis-
que Mn. Moffm.; Dh.; om. Fr.) , quod (quot
edd. pr.; I)b., Np.) satis esse ad duas traiis-
portandas legiones existimabat quod (quot DliJ;
quicquid [i) praeterea nauium longarum liabe-
bat, od ndil. (i) qiiaestori (quaestoribus [i),
legiitis praefectisque distribuit: IV 22,3; t
ac iiim couuersis in eani partem uauibus,
quo (c) ueutus ferebat, tanta subito malaeia
ac (e) trauquillitas exstitit , ut: 11115,3.
ueque multum abesse ab eo, quin paucis
diebus deduci (naues) possint (po.ssent rece.;
pr. edd.; bVicj.): V2, 2; his (iis a) (nauibus)
deductis . . . duobus conimeatibus exercitum
reportare (c) instituit (c) : V 23, 2 ; naues, quas
Metiosedo (c) deduxerat, singulas equitibus
Kouianis .attribuit: VII 60, 1; duumuiris muni-
cipiorum omnium imperat, ut naues couquiriint
(inquiraut/') Bruudisiumque deducendiis cureut:
1,30,1; onerarias niiues, quas ubique (ubi a)
possunt, deprehendunt atque in portum dedu-
ciuit: 1,36,2; L. Nasidius . . . freto Sicili.ae . . .
peruehitur iidpulsisque Messanam iiauibus . . .
ex naualibus (nauibus 0; pr. edd.) eorum
uuiim (O-,- uiiuem N; om. x.) deducit: 2,3,2;
t deferre u. «lefero p. S-i:i d) (Sloc); |
ut . . . aliae (naues) ad inieriorem partem in-
sulae . . . magno suo (c) cum periculo deice-
rentur: IV 28,2; t deligare t(. tleligo
p. 852 (5 loc); t certas sibi deposcit
naues Domitius atque has coloiiis pastoribus-
que . . . complet: 1,.56, 3; t deprehen-
dere u. «lepi-eheiido p. ^Oi) b) (:s (4) loe.) ,•
t deprimere u. depi-iiiio y. <S'''VJ si^. (:Hue.);
t desiderare u. de^idero p. 870 \>) a)
f.9 loc); t qnod nostrae uaues tempestati-
bus detiuebantur (deteuebantur A^BM): III
12,5; t tas (nauas) perfectas carris iunctis
dcueliit noctu milia passuum a castris XXll:
1,51,3; t diductisque (ded. Ofli) nostris
paulatim nauibus et (c) artificio gubernatorum
el mobilitati naulum locus daliatur : 2, 6, 2 ; t
diripere: 3,112,3 u. A. :i) decedeie; t
distribuere: I V 22, 3 /(. contrahere ; huc acce-
debaut XVIII (VIII A) oneriiri.ae uixues, . . .
has equitibus distribuit (tribuit [i) : IV 22,4;
t cum Caesar omniuo XII uaues longas prae-
sidio duxisset, in quibus erant coustiiitae
(]'rsiu.; constructae A'^) IIII (]'rsi>t.; ille
af; illi N/d) : 3, 7, 2.
educere u. ednco p. flHI (4 loc); t
efficere: 1,36,5 ;«. ('. ii) priieticere ; t
eicere u. eicio p. 10U4 (_'.. (.V loc); t
elicere: 3,100,2 ««. producere; t elidere:
3,27,2 u. A. a) iuterire; t ("C occasionem
uauigandi dimitterent, siue ad litora Apollo-
niatium siue ad Labealiwm cursum derigere
.atque eo uaues eicere (Ald.; eligereiVi) pos-
.sent: 3,25,4;) t du.asque uaues cum
niilitibus , quae ad moles Caesaris adhaeserant,
scaphis lintribusque reprehendunt, reprehensas
(dejjiehendunt, deprehensas 0) excipiunt: 1,
28,4; t expedire: 1,56,1 u. tegere;
nacti idoneum uentum ex portu exeunt et
Tiiuroeuta . . . perueuiuut ibique naues expe-
diunt: 2,4,5; t Pxpuguare «. expngno
p. 12:j0 {.') loc); t quas (naues) cum ali-
quamdiu Caesar frustra exspectasset: V 23,
5; reliuquebatur, ut ex longinquioribus regioni-
bus Galliiie Picenique et a freto naues esseut
exspectaudae: 1,29,2.
ad celeritatem onerandi subductionisque (<•)
paulo f.acit humiliores (naues) , quam quibus
in uostro mari uti consueuiiuus : VI, 2; ad
onera ac (c) multitudiuem iumeutorum trans-
portandam piiulo latiores (altiores p) (facit
u.aues), quam : Vl,2; has (n.aues) omues actua-
ritis imperat fieri, quam ad rem multum humi-
litiis adiuuat (e): VI, 3; u. praeterea facio
p. 1252 (12 loc); t compluribus (cuin-
pluribus AB; cum pluribus [i^ uauibus frac-
tis reliquae cum (om. [i) e.sseut fuuibus, an-
coris reliquisque armamentis iimissis iid nauigan-
dum inutiles: IV 29, 3.
habere ti. habeo p. i:ii)7 sq. (5 loc).
immittere u. iinniitto p. 54 sq. A. b)
(■i loc); t impcdire: 2,6,6 zi. A. a)
.anim.aduertere; neque Bibulus impeditis (iin-
j)ediinentis af) nauibus dispersisque remigibus
satis in.ature occurrit : 3, 7,3 ; sic belli rationem
705
nauis (B. a))
706
esse diuisam, ut illi classe (c) naues aimlia-
que sua impedirent, ipse ut aqua terraque eos
prohiberet: 3,17,.'?; "^^ imperare: 1,30.4
u. reficere; ^ incendere u. incendo
p. 11') (6 loc.) ; Tf (naues longas) remis
incitari et ad latus apertum hostium con-
stitui . . . iussit: IV25, 1; 2,6,5 ti. A. a) con-
fljgcre; T Labieno scribit, ut quam pluri-
maa possit ([i; posset a; edd.) iis legionibus,
quae *sint apud eum, naues instituat: Vll,
4; t singulari militum studio in summa
omnium (o) rerum inopia circiter sescentas
eius generis cuius supra demonstrauimus naues
et lougas XX^III inucnit instructas (struc-
tas Uartx,): V 2, 2; u. praeterea instrno
p. 1H2 C. a) (4 hc); 1 intercipere: 3,
24,2 u. uidere; f nacti portum . . . eo
naucs introdu xerunt: 3,2G,4; t in-
uenire ti. inuenio p. 220 p) (.3 loc); t
Hcluctii ea spc deiecti nauibus iunctis rati-
busque compluriljus factis . . . si perrumpere
possent conati . . . telis repulsi hoc conatu
destiterunt: 18, 4; ad eum locum fluminis n.aui-
l)us iuuctis pontem imperant fieri legiouesque
duas (lumen Sicorim transducunt: 1,131,4.
(si arborum trunci siue naues (trabes RSeli».)
deiciendi oj)eris causa (c) essent a barbaris
immissae (Oiacc; missae X; cdd.): IV 17, 10;)
codem naues {del. Oiacc.) , quas demonstraui-
nius aggere et leuis armaturae niilitibus com-
pletas quasque ad Dyrraciiium naues Iong.is
liabebat mittit : 3,62,3; 111,3 u. occupare.
nancisci: 3,8,3 u. V. a) occurrere; 3,23,2
n. abducere.
aequo animo singida-s biuis uuuibus obicie-
bant: 1,58,4; faucibusque portus nauem one-
rariam submersam obiecit et huic alteram con-
iiuixit: 3,39,2; ^ his interfectis nauibus-
<|uc corum occupatis . . . (Vsipetcs et Teuc-
tcri) flumcn transierunt: IV 4, 7; niagua multi-
iMtliiic naues longas occuparc liostes conabautur;
<|uarum eraut L auxilio missae ad Pompeium
proelioque in Thessalia facto domum redie-
raut, iUae triremes (rcdierant, quadriremes
Paid) omnos et quinqucrcmcs, ajitac iiistruc-
taeque omnibus rcbus ad nauiganduni; pnutiM-
has X-XIJ, <|uae praesidii causa Alcxaii<liiai:
csse couBuerant, coiistratae (constructae /',■
coutractae O') omnes; qua» si occupauissciit,
classe Oaosari (c) erepta portum ac marc totuni
in Hua potcstate haberent: 3,111,2.3.4; t
onerare; 2,32,12 u. alxhicero.
duiii iii liis lociH Caesar nauium paraii-
<laruin cauHii moratur: 1V22, 1; f oniiic»-
(jue iiicolumcH uiiius |i<'iilii x i 1 : \'23, 6; 1
l.nxlo. <'iiri<>ir. li.
perficere: 1,54,3 ;<. deuehere; ^ fpol-
liceri: n^l6,8 u. D. a) copia;) ^ alteram
nauem, quae erat ad custodiam ab Acilio po-
sita, pluribus (multis l) adgressus nauibus
. . . nostros uieit: 3,40,2; ^ praemit-
tere: (IV 21, 1 «. F. d) fl);) ex reliquis (naui-
bus) una praeraissa Massiliam huius nuntii per-
ferendi gratia cum iam adpropinquaret urbi,
omnis sese multitudo eff^udit (c): 2,7,3; \
secundum nactus uentum onerarias naues [cir-
citer XL] praeparatas ad incendium im-
misit: 3,101,5; t producere: 2,4,1 u.
reficcre; Vatinius . . . scaphis elicuit naues
Laelianas atque ex his longius productam unam
quinqueremem et minores duas in angustiis
portus cepit: 3,100,2; \ protegere: 3,
42. 1 M. E. a) cxtr.
is naues nostras interiorem in portimi (Ciaec;
partem codd.} post oppidum reduxit et ad
terram deligauit: 3,39,2; t referre: IV
28.2 u. A. a) profieisci; t omnia deerant,
quae ad reficiendas naues (eas (i) erant
usui (usui sunt fj): IV 29, 4; quae grauissime
adflictae erant {erant afflictae p) naues, earum
materia atque aere ad reliquas reficiendas ute-
batur: IV 31, 2; lcgatis imperat, . . . uti quam
plurimas *possint hieme naues (iiaues hieme
h) aedificandas ueteresque reficiendas curent
(p; curareut a; edd.): Vl,l; ut amissis cir-
citer (c) XL nauibus reliquae tamen refici
posse raagno negotio uiderentur: Vll,2; exer-
citum reducit ad mare, naues inuenit refectas:
V 23, 1 ; (23,4 u. remittere;) Cato in Bicilia
naues lougas ucteres reficiebat, nouas ciuitati-
bus impcrabat: 1,30,4; ouerarias naues . . .
deducunt, parum clauis aut materia atque ar-
mamentis instructis ad reliquas armandas re-
ficicudasque utuutur: 1,36,2; Massilieuses post
supcrius incommodum ueteres ail cunilcm uume-
runi (u. CC) cx naualibus productas naues
rcfccerant summaquc industria armaucrant: 2,
4, 1 ; has (uaues) superioribus diebus refecerat
nUiue omnibus rebus instruxerat: 2,5,1; huius
aduentum L. Caesar filius cum X longis naui-
bus ad Clupcam (c) praestolans, quas naues
Vticae ex piaciiouum bcllo sululuctas V. Attius
11'ficicudiis liiiius bclli causa curaucrat, . . .
rcfugerat: 2,23,3; uti ad romiieiuiu littcr.as
mitlcret, naues reUquas, si uellet, subduci et
refici iuberet: sua classe auxilia sese Cacsaris
prohibiturum: 3,23,3; t (regcre: III 13,
6 n. 1). a) oiuis;) t ibi cogiioscit LX
naucs , quae iii IMclilis factac craiit, tcmpcstate
rcicctas cursuiu tcucic iioii potiiissc: VtS, 2;
23,4 II. iciuiltcre; 1 ni i|uiiiiil<i iiostri
45
707
nauis (B. a) — C. a))
708
facultatem nacti ferreis manibus iniectis nauem
(c) religauerant, undique suis laborantibus
succurrebant : 2, 6, 2 ; (neque lignandi atque
aquandi neque naues ad terram deligandi
{Pluyg.; religandi codd.; edd.) potestas liebat:
3,15,2;) t relinquere: 11113,9 w. A.
a) consistere; ad bostes contendit eo minus
ueritus nauibus , quod in litore molli atque
aperto deligatas ad ancoras (c) relinquebat: V
9, 1 ; postquam in litore relictam nauem con-
spexit, banc remulco (e) abstraxit: 2,23,5;
ipse Lissum profectus naues onerarias XXX
a M. Autonio relictas intra portum adgressus
omnes incendit: 3,40,5; 1 uti . . .
ex iis (nauibus), quae inanes ex continenti .ad
eum remitterentur, . . . perpauc.ae locum
caperent, reliquae fere omnes reicerentur (p;
reficerentur a) : V 23, 4 ; naues a consulibus
Dyrrachio remissae, quae priorem partem eser-
citus eo deportauerant, Brundisium reuertun-
tur: 1,27,1; expositis militibus uaues eadem
nocte Brundisium a Caesare remittuutur, ut
reliquae iegiones eqiutatusque transportari pos-
seut : 3, 8, 1 ; expositis (c) omnibus copiis An-
tonius . . . plerasque naues in It.iliam remittit
ad reliquos milites equitesque transportandos ;
pontones , quod est genus nauium Gallicarum,
Lissi relinquit: 3,29,2(3); 1 naues longas
. . . paidum remoueri ab onerariis nauibus
. . . iussit: IV 25, 1; t sed tantum nauium
repperit, ut anguste XV milia (CC) legio-
nariorum militum, DC (c) equites (recc; mUi-
tes x) transportari (Dt.; -re codd.; Np., Db.)
possent; 3,2,2; \ reprehendere: 1,28,
4 u. excipere; Tf iniecta manu ferrea et
retenta utraque naue diucrsi pugn.abant atque
in bostium naues transcendebant : 1, 58, 4 ; T
se in portum recipit nauesque omnes reuo-
cat: 3,14,2.
nactus idoneam ad nauigandum tempestatem
tertia fere uigilia (naues add. fi) soluit: IV
23, 1 ; ipse idone.am tempestatem nactus (c)
paulo post mediam noctem naues soluit: IV
36,3; ipse ... ad (c) solis occasum (c) naues
soluit : V 8, 2 ; Pompeius sub noctera naues
soluit: 1,28,3; Caesar, ut Brundisium uenit,
contionatus apud mOites ... II. Non. I.an.
naues soluit ( soluiuit Na ): 3, 0, 2 ; Calenus
legionibus eqiutibusque Brundisii in uaues im-
positis, ut erat praeceptum a Caesare, quan-
tum (quam tum 1 det.; Faern.) nauium facul-
tatem habebat (cum primuni nauigandi facul-
tatem habuit Ciacc), naues soluit : 3, 14, 1 ; illi
. . . administnuitibus M. Antonio et Fufio
Caleuo . . . nacti austrum naues soUumt: 3,
26, 1 ; contra uoluntatem suam (suas x) naues
soluerant (Vasc; soluerunt Nhl; edd.; solue-
rent af): 3,102,7; t struere: V2,2 u.
instruere; ^ loug.as n.aues, quibus Caesar
exercitum transportandum curauerat (u. CC)
quasque in aridum subduxerat, aestus com-
plebat(c): IV 29,2; commodissimum esse sta-
tuit omnes naues subduci et ciun eastris una
munitione coniungi: Vll,5; subductis nauibus
castrisque egregie munitis easdem copias quas
(c) ante praesidio nauibus relinquit (c): Vll,
7 ; subductis nauibus concilioque Gallorum
Samarobriuae peracto . . . coactus est . . . dis-
tribuere : V 24, 1 ; quiis naues Vticae ex prae-
donum bello subductas P. Attius reficiendas
huius belli causa curauerat: 2,23,3; naues rell-
qu.as, si uellet, subduci et refici iuberet: 3,23,
3; 1 submergere: 3,39,2 u. obicere; 3,
40, 1 u. abducere.
Massilieuses usi L. Domitii consilio naues
longas expediunt uuuiero XVII, quarum erant
XI tectae: 1, 56, 1; ut . . . ex pellibus, qui-
bus er.ant tectae naues, nocturnum excipere
rorem cogerentur: 3,15,4; ^ tenere: IV
22,4 u. A. a) uenire; 1 se in hostiuni
h.abiturum loco qui non ex uestigio ad castra
Cornelia *uaues traduxisset (eyo; corneliana
traduxisset af; corneliana uela duxisset Old;
uela direx. Steph.; Np.; Cornelia uaues tra-
duxissent Paul) : 2, 25, 6 ; 3, 39, Xti.D. a) custo-
dia; Tf tribuere: IV 22, 4 u. distribuere.
quae (naues) cum adpropiuquarent Britanniae
et ex castris uiderentur: IV 28, 2; (nauium,)
quae cum annotinis priu.atisque, quas sui quis-
que commodi causa (c) fecerat, amplius octiu-
gentae uno (una p) erant uisae tempore (uisae.
timore [i): V8, 6; has (naues triremes) cum
audacius progressas Libo uidisset, sperans inter-
cipi posse quadriremes V ad eas misit: 3,24,
2; praeteruectas Apolloniam Dyrrachiumque
naues uiderant , •)- ipsi iter secundum cas terra
(1 det.; terras 0\) derexeraut (uiderant ipsi,
ut iter secundo austro derexerant Pciul) : 3,
30,1.
(b) accus. sig:iiiftcat, «luo coiiiiertatur alqd:
naues adnare: 2,44,1 u. F. b) a) adn.are.)
C. dat.; a) peiidot ex uerbis: qu.ae (quadri-
remes) cum nauibus nostris adpropinquas-
sent (recc; propinqu. Oi) , nostri ueterani in
portum refugiebant: 3,24,2; ^ coniun-
gere: 3,39,2 u. B. a) obicere; | ciun
omnis Gallicis nauibus spes iu uelis arma-
mentisque consisteret: 11114,7; t iis
(e) autem iuuitis . . . non potest esse propter
angustias nauibus introitus iu iiortum : 3,112,
709
nauis (C. a) — D. a))
710
4; 1 qui nostris nauibus periculum in-
tuleiant, de suo timere cogebantiir: 3,27,1;
^ nocere: 11113,8 u. A. a) nocere; 1
obicere: 1,58,4 n. 1$. a) obicere ; t
Hibulus . . . sperans alicui se parti onustarum
nauium occurrere posse inanibus occurrit et
nactus circiter XXX in eas indiligentiae <c)
suae ac doloris iracundiam <c> erupit omnes-
que incendit: 3,8,3; t sic omnibus rebus
instructa classe magna fiducia ad nostras naucs
procedunt, quibus praeerat D. Brutus: 1,56,
3; praeerat Aegyptiis nauibus Pompeius filius,
Asiaticis D. Laelius et C. Triarius, Syriacis C.
( Jassius , Ehodiis C. Marcellus cum C. Coponio
(c), Liburnicae atque Achaicae classi (c) Scri-
bonius Libo et M. Octauius : 3, 5, 3 ; erant («';
erat rcll.) Orici Lucretius Vespillo (c) et Mi-
nucius Rufus cum Asiaticis nauibus XVIII,
quibus iussu D. Laelii praeerant (P. Maitut.;
-rat codd.y, M. Bibulus cum nauibus CX Cor-
cyrae: 3,7,1; 1 D. Brutum adulesceutem
classi (lallicisque na\iibus . . . ijraeficit (prae-
fecit (i): 11111,5; praesidio nauibusque ([i;
Np., Dt.; que om. a.; rcll. edd.) i\. (uiii. fi)
Atriuni praefecit: V9, 1; quibus (nauibus) effec-
tis armatisque dicbus XXX . . . adductisque
Massiliam his D. Brutum praelicit: 1,3G, 5;
T interim aducntu longarum nauium Curio
pronuntiari (cijo; -are codd.; edd.) onerariis
nauibus iubet: 2,25,6; t (propinquare:
3,24,2 u. adpropinquare;) t uereri: V
il, 1 M. JJ. a) relinquere.
b) pendet cx ifcnind.: III 13,*,) u. A. ») c-\-
timescerc.
c) i»ciidct cx subst.: liiuic secutus Marcius
(c) Rufus quacstor nauibus (longis add. Oiacc.)
XII, quas praesidio onerariis nauibus Curio
cx Sicilia eduxerat: 2,23,5; — cohortibus
decem ad mare rclictis et cquitibus treccntis,
qiii praesidio nauibus esscnt: V 9, 1 ; — eas-
doni copias quas (<]uae (i) ante praesidio naui-
bus (fuerant a^td. (i) relinquit (lil; ; rcliquit
aa; cdd.): VU, 7; qui (milites) ex ueteribus
iegionibus erant relicti pracsidio nauibus cx
riumcro acgrorum: 3,101,6.
J). ffcnet. ; a) pcndct cx subst. : l'onipcius
. . . aduentu nauiuni prolcctioncm pararc in-
cipit: 1,27,2; 2,25,6 u. C. a) pronuntiarc;
t acs: IV31,2 ti. I{. ji) reliccre; t
carinao aliquanto planiores (eraut) quam no-
strarum nunium : III 13, 1; [cf. corpus 1,54,2;)
t MassilicnscH ot coleritate nauium ct scicn-
tia gubcrnaloruni confisi nostroH cludcbant: I,
58, 1 ; tiintiiiii . . . iirulim cclcritalc nauis cniHUS
csl, ut. punio iii(iin(^iit(> iiiilcccdcnl: 2, 6, 4 ; t
L. Nasidius . . . cum classe nauium XVI, in
quibus paucae erant aeratae (constratae Paul),
L. Doraitio Massiliensibusque subsidio missus
freto Sicili.ae . . . peruehitur: 2,3,1; Libo pro-
fectus ab Orico cum classe cui praeerat nauium
L Brundisium uenit: 3,23,1; t ^x eo con-
cursu nauium magnum esse incommodum ac-
ceptum : VIO, 3; duo (nauigia) perterrita con-
cursu nostrarum n.auium sese in portum rece-
perunt : 2, 22, 4 ; t naiuum magnam c o p i a m
ad transportandum exercitum pollicebantur : IV
16,8; (haec quo facilius Pompeio probari pos-
sent, omnes suas terrestres urbiumque (nauium-
que coni. Np.; Db.) copias dimissurum (dimis-
surus afli) codd.; Np.; haec omnia, del. Bitg}:
3, 10, 10 ;) t carinae ac prima (c) statu-
mina ex (c) leui materia fiebant; reliquum
corpus nauium uiminibus contextum coriis
intcgebatur: 1,54,2; t qui ucctoriis graui-
busque nauigiis nou intermisso remigandi labore
lougarum uauium cursnm adaequarunt (c):
V8, 4; t isdemque (cohortibus) custo-
diam nauium longarum tradidit, quas ex Itaha
transduxerat : 3, 39, 1 ; t (bas (naues) . . .
Otacilius . . . expugniire parabat; simul de
deditione eorum (earum Panl) ageb.at et iu-
columitatem deditis pollicebatur: 3,28,2;) t
omnes (naues) incendit eodcmque ignc nautJis
dominosque nauium interfecit: 3,8,3; t
et ex euentu nauium suarnm (dcl. Ciacc.) et
ex eo , quod obsides dare intermiserant, . . .
suspicabatur : IV 31,1; t Komanos neque
ullam facultatem habere nauium neque: II!
9,6; (magno nunicro nauium adinilso, cuius
rei summam facultatem habebaut: 11112,3;) 3,
14,1 tt. li. a) soluere; t et nauium figura
et (c) remorum motu . . . pemioti barbari con-
stiterunt : IV 25, 2 ; t earum (nauium)
modiun formamque demonstrat (c) : Vl,2;
t (naucs faciant, cuius generis enm auperiori-
bus .annis usus Britaiiniae docuerat: 1,51,1;)
pontoues, quod cst gcnus nauium UaUicarum,
Lissi relinquit: 3,29,3; t tarditatc ct
grauitate nauium impediebantur: factae enim
Hubilo ex uniida materia nou eundein nsum
celerilatis habebant (Oiid.: habucraut 0'.) : 1,
58,3; t q"<> comniodius ab impctn iia-
uiiim incciidiisquc dcfciidcret: 1,25,10; t
cum ncquc ui contcndere proptcr inopiam
nauium ncque clam transire . . . posaent: IV
4, 4 ; ncquc certum inueniri potcrat, obtincndiuo
Brundisii causa ibi rcmansisHCt . . ., .'in inopiii
iiauiiiin ibi restitissct: 1, 25, 3; (hoc unum ^iu-
opia iiaiiium adil. cndd.: dcl. Ilnloiii.) Cacsari
nd cclcriliitiiii (•inirKiciuli bclli dcfiiit: 3,2,2;^
45'
711
nauis (D. a) — E. a))
712
t magistrisque imperat nauium, ut primo
uesperc omnes scaphas ad litus adpulsas lia-
beant: 2, 43, 1 ; horum fuga uauium onerariarum
magistros incitabat: pauci lenunculi . . . con-
ueniebant: 2,43,3; t materia: IV31,2
u. B. a) reficere; f diductisque (c) nostris
paulatim nauibus et artificio gubernatorum et
m o b i 1 i t a t i nauium locus dabatiir : 2, 6, 2 ; \
modus: VI, 2 u. forma; f naues longas,
quarum et species erat {om. a.) barbaris in-
usitatior et motus ad usum (usus ad motum
Oiace.) expeditior: IV25, 1; t neque
qui essent ad maiorum (maiorem E) nauium
(nauigium P) multitudinem idonei portus
reperire (c) poterat: IV 20, 4; cum magnae
manus eo conuenissent, multitudiue nauium
perterritae . . . discesserant : V 8, 6 ; ueritus[que]
nauium multitudinem ex alto refugerat: 2,23,
3; ut . . . magna multitudine nauium et tutius
et facilius in Siciliam receptus daretur: 2,30,
3; tirones enim multitudiue nauium perterriti
. . . se Otacilio dediderunt: 3,28,4; t
nautae: 3,8,3 zo. dominus; t magno
numero nauium adpulso . . . sua deportabant
omnia (o): 11112,3; sic accidit, uti ex (c)
tanto nauium numero tot nauigationibus neque
hoc neque superiore anno ulla (nulla (i) om-
nino nauis, quae milites portaret, desideraretur :
V23, 3; erat multo inferior numero nauium
Brutus: 1,57,1; eodem Brutus coutendit aucto
nauium numero : 2, 5, 1 ; itaque ex eo numero
nauium nulla de.siderata est: 2,7,2; cotidie
enim magnus undique nauiiun numerus con-
ueniebat, quae commeatum supportareut: 3,47,
4; t tantas tempestates Oceani tantosque im-
petus uentorum sustineri (c) ac tanta ouera
nauium regi ueUs non satis commode posse
(om. fj) arbitrabautur: 11113,6; t magno
uumero Albicorum . . . interfecto partem
(partim hl) nauium deprimunt, non nullas
cum homiuibus capiunt, reliquas in portum
compelluut: 1,58,4; 3,8,3 u. C. a) occurrere;
3,42,2 u. A. a) conuenire; t scaphas
longarum nauium, item speculatoria nauigia
militibus compleri iussit: JV 26, 4; scaphas
nauium magnarum (longarum?) circiter LX
cratibus pluteisque contexit: 3,24,1; t
species: I V 25, 1 m. motus ; t (statumen :
1,54,2 ii. corpus;) t tarditas: 1,58,3
ti. grauitas; t ea, quae ad usum nauium
pertinent, prouidere instituunt: 1119,3; ut . . .
his ereptis omnis usus nauium uuo tcmpore
eriperetur: III 14, 7.
1)) pendet ex iiumcial.: quarum XI: 1,56,
J u. B. a) tegere; t L: 3,111,3 ib. occu-
pare; tt altera: 3,28,3 u. A. a) toUere;
t nulla: IV28, 2 ib. proficisci.
c) pcndet ex neutro pronominuni ucl adiec-
tiuorum: (quicquid nauium: IV 22, 3 u. B.
a) contrahere;) t qnid ubique habeat
frumenti et (c) nauium ostendit: 2,20,8; t
quod: 11116,2 u. A. a) esse; IV 22,3 ?«. B. a)
contrahere; t tantum: 3,2,2 u. B. a)
reperirc.
E. al»I.; a) iusti-.: accessum est ad Bri-
tanniam omnibus nauibus meridiano fere tem-
pore: V8, 5; t nauibus adgredi: 3,40,
2 u. B. a) ponere; t adoriri: 1,58,1 ib.
adoriri; t prius Cassius ad Messanam
nauibus aduolauit, quam Pomponius de eius
aduentu cognosceret: 3,101,1; t frumenti
quod subito potuerunt nauibus auexerunt:
VII 55, 8; t simul nauibus circumuecti
milites in exteriorem (c) uaUum tela iacie-
bant: 3,63,6; t ne nauibus nostri cir-
cumuenirentur: 3,63,3; t exponere:
(3, 6, 3 u. A. h) ;) inter duos uallos , qua per-
fectum opus non erat, (per mare a(kl. coM.;
Np., Dt.; del. Nicas.; Pompeiani Paul) naui-
bus expositi (expositis Ox; nauibus expos. (kl.
Dt.) in auersos (c) nostros impetum fecerunt:
3,63,8; coufestimque ad Pharum nauibus mili-
tes exposuit: 3,111,6; t ut neque pedestri
itinere neque nauibus commeatu iuuaripos-
sint: 2,32,12; t naues habent Veneti
plurimas, quibus in Britanniam nauigare con-
suerunt : III 8, 1 ; XII nauibus amissis reliquis
ut nauigari (nauigare p) *satis commode pos-
set eflecit: IV 31, 3; t Domitius nauibus
(cum nauibus Paul; an nauibus VII?) Massi-
liam perueuit: 1,36,1; ipse iis (his Ox) naui-
bus, quas M. Varro quasque Gaditani iussu
Varronis feceraut, Tarraconem (c) paucis diebus
peruenit: 2,21,4; t tamen se phu-imum
nauibus posse: 1119,6; t Curio Marcium
Vticam nauibus praemittit: 2, 24, 1; t
cognoscit . . . profectum etiam Domitium ad
occupaudam MassUiam nambus actuariis sep-
tem : 1, 34, 2 ; t paucis interniissis diebus
rursum eum (equitatum) nauibus ad se intra
munitiones recipit (recepit h): 3,58,2; t
reportare: IV 29, 4 u. A. a) esse; obsecrant,
ut in SiciUam nauibus reportentur: 2,43,1; t
sequi: 2,23,5 u. C. c); t (subicere:
IV 36, 2 u. A. b);) t quod (frumentum)
flumine Arare nauibus subuexerat: 116,3;
t ut cogerentur sicuti reUquum commeatum,
ita Ugna atque aquam Corcyra (-ram NOahl)
nauibus onerariis supportare: 3,15,3; fru-
mentumque exercitui nauibus supportabat (Pom-
713
nauis (E. a) — F. f))
ri4
peius) : 3, 44, 1 ; Laelius tempore anni commo-
diore usus ad naiiigandum ouerariis nauibus
Corcyra Dyrracliioque aquiun suis supportabat:
3,100,3; quil)us est rebus eflectum, uti tuto
Irunientum auxiliaque nauibus {om. Nl) ad
euni supportari posscnt: 3, 112, G; t ^i
por uini nauibus flumcn transire conentur:
11111,2; sed nauibus transire <se aM. p)
neque satis tutum esse arbitrabatur, neque:
IV17, 1; transeunt Rhenum nauibus ratibus-
que: VI35, G; maxime probabat coactis naui-
bus mare transire et Pompeium sequi: 1,29,1;
t transportare: IV 29, 2 u. \\. a) subducere;
nuntiatur . . . paulo infra milites nauibus trans-
portari: VII Gl, 3; has (naues) perfcctas carris
iunctis deueliit . . . militesque his (iis hl) nauibus
tlumen (flumine a') trausportat: 1, 54, 3; t
hic ucnienteni Vticam nauil)us Tuberonem
portu .atque oppido prohibct: 1,31,3; t
iid celeritatcin onerandi subductionisquc (c)
paulo facit humiliores (naues), quani quibus in
nostro mari uti consueuimus: VI, 2; paulo
latiores (c) (facit naues), quam quibus in reli-
quis utimur maribus (in rel. mar. uti ad-
sueueriuit p): VI, 2; (nauibus) parum cliuiis
iiut materia atque armamentis instruclis ad
reliquas armandas reficifendasque utuutur: 1,
30, 2.
crant eius modi fere situs oppidorum, ut . . .
neque pedibus aditum liaberent . . . nequo
Uiuiibus: 11112,1; ediU) loco, qui appellatur
Pctra aditumquo habet uauibu» mediocrem
iit^jue eas ii quibusdiun protegit ueutis: 3,42,
1 ; ut libere jiabuliui (f) posset nec minus
aditum nauibus habcrct: 3,65,4.
b) separ.: (desilire: IV 24, 2 i«. F. e);) t
qui naui (ex naue p) egredi ac se barbiU'is
conimittere non auderet: IV 21, 9; nostros naui-
bus egredi prohibcbiuit : IV24, 1.
F. c. i>nu'p.; ii) iib: naues longjis . . .
liiuilum rcmoiicri iib oneraiiis iiauibus . . .
iiissit: IV25, 1.
b) ad; a): accedere ad : 2,5,1 «. A. a) ac-
codore; t adiungoro ad: 2,3,3 u. IJ. !i)
iuiiuugero; t "t pauci niilites j)atresque
lainiliac, qiii luit griitiii aut miscrieordia Uide-
r('nt aiit ad ((Giacc.); I'aid; om. codd.; cdd.)
iiiuieH adnaro (iuliiiuiU'o /') posseut, . . . pcr-
ueiiiicnt: 2,14,1; t notisque (c) itineri-
bus iid luuies decurrunt: 1,28,3; t
mittcro: 3,24,2 u. U. a) uidoro; t l"""-
cedere: 1, 5(5,3 u. (3. a) prnoesso; t i|"*o
nd naiicH rouertitur: V 11, l.
[j): (iiiuieH) iid unam uniuos: 3,(>,3 /(. A.
b); 3,27,2 II. A. ii) iiiteriro.
(y) : nauibus circiter LXXK (e) onerariis coac-
tis ... (ha-s) distribuit (c). huc accedebant
XVIII ouerariae naues: IV 22, 4; — multa huc
minora uiiuigia addunt, ut ipsa multitudine
nostra classis terreatur: 1, 5G, 2.)
(c) aduersus: plenus spei boniie at<jue auimi
aduersus eos (eas Uhl) proficiscitur: 2,
5,2.)
d) ciuii ; ly.) : ipse horii diei circiter (o) quarta
cum primis nauibus Britanniam attigit: IV
23,2; t esse cum: 3,7,1 u. C. a) prae-
esse; t peruenire c: 1,36,1 «. E. a)
peruenirc ; M. Octauius cum iis (his codd.)
quas hiibebat nauibus Salon.as peruenit: 3,9,
1 ; Caesar . . . cum legione . . . equitibusque
DCCC et nauibus longis Rhodiis X et Asiaticis
paucis Alexandriam peruenit: 3,106,1; t
pracstolari: 2,23,3 «. 15. a) reficere; t
profugere: 2,7,2 u. A. a) profugere.
p) : ad haec cognoscenda . . . C. Voluscnum
cum naui longa (longa naue p) praemittit:
IV 21,1.
Y); cum his nauibus uostrae classi (e) eius
modi congressus erat (c), ut una celeritate
et pulsu remorum (e) praestaret: 11113,7.
d) ■ V 8, G ct 1, 58, 4 ?<. cuni p. TlifJ A. c).
c) de: simul et de (um. [i) nauibus desilien-
dum et in fluctibus consistendum . . . erat: IV
24,2; tt de quibus (nauibus) supra de-
monstratum est: IV 28,1.
f) cx; a): nostri . . . uniuersi ex (e (i) naui
desiluerunt (desilierunt fi) : IV 25,5; t
egredi u. e<;re«Iiur /). lOO:^ sq. b) (i) fifj)
(J loc); t quibus cx nauibus cum cssent
expositi milites circitcr treccnti: IV37, 1; 3,
63,8 u. E. a) expouere; t loquuntur
ambo ex niuiibus cuiu . . . Icgatis: 3,15,6; t
ex minoribus nauibus magna uis eminus missa
tclorum multa nostris . . . uulucra iiiferebivnt:
2,6,3; t minusque pcrilis gubcrnaloribus
iitcbantur, (jui rcjicnte ex ouerariis uiiuibus
crant producti: 1,58,3; t s'' c^ "«'"'
(cx uiuii se fJ) proiecit atquc iii hostes aqui-
liun ferre coepit: IV 25,4.
(i): una ex (nauibus) : 2,7,3 u. B. u) prac-
mittere; 2, 22, 2 //). (M)iuparare ; ex his (iiauibus)
unum ipsius nauigium . . . cx conspcclu abiit
(v), duo . . . scso iii porluiii rcccpciuut: 2,22,
4; 3, 14,2 u. A. a) oblcmpci»uc ; 3, l(K),2 «. IJ.
a) producere; t duae: 1V3G, 4 u. A. a)
capere; 2,22,2 u. 1). a) compararc; 2,22,4 u.
una; t IIII: 3,40,4 u. U. u) iibducero;
t XX: .3, 101,2 u. A. n) e.ssc; W pcr-
paucac: V23,4 u. \\. a) rciiiittorc.
/): lios itcm (alii (ulil. .\ld.) cx ludxiiiiis
715
nauis (F. f) — F. I))
716
[primis] nauibus ciim conspexissent, subsecuti
Iiostibus adpropinquarunt (e) : IV 25, 6 ; alius
alia ex naui quibuscumque signis occurrerat se
adgregabat: IV 26,1.
(}): turribus autem excitatis tamen has alti-
tudo puppium ex barbaris nauibus superaliat:
11114,4.
(f): naues longas . . . constitui atque inde
fimdis, sagittis, tormeutis hostes propelli ac
submoueri iussit: IV25, 1.)
g:) in c. ace. ; a): reliquos atque ipsum
Octauium in naues confugere coegerunt: 3,
9) 7 ; 1 (tandem idoneam (o) nactus tem-
pestatem milites equitesque conscendere (iu
add. a; edd.; om. [i) naues iubet: V7,4;) f
imponere u. iinpono f. S2 b) a) (3 loc);
t milites summa ui transcendere iu ho-
stium naues couteudebant: 11115,1; 1,58,4 u.
B. a) retinere.
(3): erumpere Ln: 3,8,3 ti. C. a) occur-
rere; t sese incitare: 2,6,4 u. A. a)
conspicari; \ impetum facere: 2,6,6
u. X. a) animaduertere.
(7): eo impouere (inicere a; edd.}: VII
58, 4 u. B. a) coniungere ; expediti naues con-
scenderent, quo maior numerus militum posset
imponi: 3,6,1.)
h) iu c. abl.; a): esse in: III13, 8 ««. A, a)
nocere; 2,3,1 u. D. a) classis; 3,7,2 u. B. a)
ducere; t grauissima hieme in nauibus
excubans: 3,8,4; t alteram nauem . . .
pluribus ad gressus nauibus, in quibus ad
libram (iu qu. altiores Ciacc.) fecerat turres,
. . . nostros uicit : 3, 40, 2.
(p): naues m,agnas onerarias . . . adornabat.
ibi turres cum teruis tabulatis erigebat: 1,
26, 1.)
i) praeter: praeter bas: 3,111,3 u. B. a)
occupare.
(k) seeuiKliuii : 3, 30, 1 n. B. a) uidere.)
I) supcr: super quas (naues) (qua P. Mamd.)
turrim (c) eftectam ad ipaum iiitroitum portus
opposuit et militibus compleuit tuendamque
. . . tradidit: 3,39,2.
Adiect.: actuariae u. uol. I. p. 92 (4 loc);
aduersae: III 14, 2; Aegyptiae: 3, 5, 3;
aeratae: 2,3,1; alia(e): IV 26, 1 ; — IV 28,
2 (his); 29,4; 3,102,5; altera: 2,6,5; 3,28,
?i(bis); 39,2; 40,2; (altiores: VI, 2;) ambae:
2,6,6; annotinae: V8,6; aptae: 3,111,3;
Asiaticae: 3,5,3; 7,1; 106,1; barbarae:
11114,4; captiuae: 2,5,1; certae: 1,56,3;
complures: 11115,2; IV 29,3; 2,18,1; con-
stratae u. cousterno p. 685 (5 loc); fru-
mentaria: 3,96,4; Gallicae: 11111,5; 14,
7; 3,29,3; humiliores: VI, 2; impeditae:
2,6,6; 3,7,3; inanes: V23,4; 3,8,3; 40,4;
incolumes: IV36,4; V23,6; 3,6,3; infir-
mae: 1V36,2; (instructae: V5,2; 1,36,2;
3,111,3;) inutiles: IV29,3; Laelianae: 3,
100,2; latiores: VI, 2; longa(e) ?(. longns
p. -m sq. (22 loc); magnae: 1,26,1; 3,24,
1(?); maiores: IV 20,4; minores: 2,6,3; 3,
100,2; Nasidianae: 2,7,1.2; nonnullae:
V23,2; 1,58,4; (nostrae: 11112,5; 13,1.8.9;
14,2; 1,56,3; 2,6,2; 22,4; 3,24,2; 27, 1; 28,1;
39,2; 101,5;) nouae: 1,30,4; nulla: IV 28,
2; (V23,3;) 2,7,2; 32,12; omnes: IV 36,4;
VI, 3; (2,3;) 8,5; 10,2; 11,5; 13,1; 23,4.6;
1,29,1; 2,7,2; ^25,7;) 3,6,3; 8,3; 14,2; 27,
2; 40,5; 101,2; 111,3 (his); 111,6; onerariae:
IV 22,3. 4; 25,1; 29,2; 36,4; 1,26,1; 36,2;
58,3; 2,23,5; 25, 6 ; (32, 12 ? ;) 43, 3 ; 3, 15, 3 ; 23,
2; 39,2; 40,5; 100,3; 101,2.5; onusta(e): 3,
23,2; -- 3,8,3; ornatissimae: 11114,2; pa-
ratae: V5,2; paratissimae: 11114,2; pau-
cae: 2,3,1; 3,106,1; perpaucae: 11115,5;
V23,4; piscatoriae: 2,4,2; pleraeque: 3,
29,2; plures: (IV 29, 3;) 1,58,1; 3,40,2;
plurimae: 1118,1; 9, 9; V 1, 1; 11,4; primae:
IV23,2; (25,6;) priuatae: V8,6; proxi-
mae: IV25,6; 2,6,6; quadriremes: 3,(24,
2;) 111,3 (e); quaedam: 3,23,2; quinque-
remis, -es: 3,100,2; — 3, 111,3; reliquae:
IV 23,4; 29,3; 31,2.3; 36,4; V5,2; 11,2; 23,
4; 1,36,2; 58,4; 2,3,3; 7,3; 23,4; 3,23,3;
28,1; 40,4; 111,6; Ehodiae: 3, 5,3; 27,2; 106,
1; (rostratae: 3,101,2; suae: IV31,1; 1,
57,2; 3,17,3; (102,7;) Syriacae: 3,5,3;
tectae: 1,56,1; tota(e): 2,6,5; — 11113,3;
triremes: 2,6,4; 3,24,1; (101,6?;) 111,3 (c);
ueteres: Vl,l; 1,30,4; 2,4,1; ulla: V 23,
3; utraque: 1,58,4; 2,6,5.
Xumeri : 1 : 2, 3, 2 (e) ; 7, 2. 3 ; 22, 2 ; 3, (6, 3 ;)
14,2; 23,2; (27,2;) 100,2; II u. dno p. 975
(7 loc); III: 2,22,2; IIII : 2,7,2; 3,7,2; 40,
4; V: 2,7,2; 3, (24,2;) 101,5; VI: 1,58,4 (c) ;
2,5,1; VII: 1,34,2 (36,1?); VIIII: 1,58,4;
X: 2,18,1; 23,3; 3,106,1; XI: 1,56,1; XII
u. dno«lecini p. 97 S (4 loc); ILVI: 2,3,1;
3,27,2; XVII: 1,56,1; XVIII: IV 22, 4; 28,
1; 3,7,1; XX: 3,101,2; XXII: 3,111,3;
XXVIII: V2,2; XXX: 3,8,3; 40,5; XXXV:
3,101,2; XL: Vll,2 (3,101,5?); L : VII 58,
4; 3,23,1; 111,3; LX: V5,2; 23,4; LXXX:
IV 22, 3 (e); CX: 3,7,1; CC: 2,25,6; 32,12;
CCXX: 11114,2; DC: V2, 2; DCCC: V8,6;
(DCCCLXXX: IV 22, 3.)
singulae: 11114,3; 15,1.5; VII 60, 1 ; 1,
717
nauis — ne (I. et 11. A. a) a) aa))
718
58,1.4; binae: 11115,1; 1,58,4; ternae: IIl
15,1.
nano: cum pro se quisque in conspeotu
imperatoris etiam in (c) extremis suis rebus
operam nauare cuperet: 1125,3.
Nanpactn!>i: Caluisius . . . summa om-
nium Aetolorum receptus uoluntate, praesidiis
(a praesidiis Kp. ; Db.) aduersariorum Calydone
et Naupacto deiectis {Oiaec.: relictis z; Np.,
Dh.) omni Aetolia potitus est: 3,35,1.
nan!*ca: tirones enim multitudine nauium
perterriti et salo nauseaque (salona usiaque
alit) confecti iure iurando accepto . . . se
Otacilio dediderunt: 3,28,4.
nanta : quod neque ancorae funesque *susti-
nerent neque nautae gubernatoresque uim tem-
pestatis pati possent: V10,2; t remiges
ex prouincia institui (c) , nautas gubernatorcs-
que comparari iubet: 1119,1; — omnes
(naues) incendit eodemque igne nautas dominos-
quc nauium interfecit: 3,8,3; t labore
et perseuerantia nautarum [et] uim tem-
pestatis superari posse spcrabat: 3,26,3.
nantirns: scientia atque usu nauticarum
rerum reliquos {ed. pr.; rerum nauticanim
ceteros fi; rerum oyn. a) antecedunt: 1118,1.
I. no. I. ne c. coni. = niodus proliibi-
tiuus; A. c. coui. prties. : imperat, si sustiiiere
non possit (e), deductis coliortibus eruptione
pugnet (c); id nisi necessario ne faciat: VII
8(), 2; uelle Ponipeium se Caesari purgatum ;
ne ea, quae rci publicae cau.sa egerit, in suani
coutumeliam ucrtat: 1,8,3.
|{. e. coni. inipf.: quod improuiso unum
pagum adortus esset, . . . ne ob eam rem aut
suae magnopere uirtuti tribueret aut ip.sos de-
spiceret: 113,5; qua re ne committeret, ut: I
13,7; 2C,6 u. p. 72!) yy\ nuntius; 135,3 n.
p. 72S pfi) postulare; 142,4 H 43,!) n. p. 71>I
o) postulare ; si forte . . . statuisset Aduatucos
esse conseruandos , nc se armis dcs|)i)liaret: II
31,4; VII 15, 4 u. p. 7'J4 a) procumbcre; con-
currebant legati, centuriones tribunique militum:
ne dubitaret proelium conimittere: 1,71,2; 3,
25,4 !(. p. 721 n) scribere; 3,102,6 «<. p. 724
b) uuiitiuH.
II. Moluntatcm ct consilluni signiiicat; A.
non lulditiir iit; ii) iioii rcsiM)ii(lct aliii par-
tlciila; a) iioii pcndct cx ccrtis (iiiibiisdam
uocilius, Hud iid totuni cnuiitiatiiin pcrtiiict;
aa) noii sci|iiitur pronomeu iiMlclIn. (|uis;
a) c. conl. pracs.: docct, quniito opere roi
publicao . . . inteisit niuiius liostium distiiiori,
no cuni tiiiita miiltltiiiliiic uno tcmi^orc con-
tligcnduiu Mit: 116,2; Crassum . . . iii Aqui-
taniam proficisci iubet, ne ex Ids nationibus
auxilia iu Galliam mittantur ac tantae nariones
coniungantur: III 11, 3; hanc (epistulam) Grae-
cis conscriptam litteris mittit, ne intercepta
epistula nostra ab hostibus consilia cognoscan-
tur: V48, 4; petunt atque orant, ut {om. fi)
sibi (o) parcat, ne communi.odio Germanorum
innocentes pro nocentibus poenas pendant: VI
9, 7 ; in primis monet, ut contineant milites, ne
studio pugnandi aut spe praedae longius pro-
grediantur: VII 45,8; Vercingetorix iubet (o)
portas claudi, ne castra nudentur: VII 70, 7;
iie autem (c) ciun periculo ex castris egredi
cogatur (cogantiu- e^ ; Fr.), dierum XXX pa-
buluni frumentumque habere (o) omnes con-
uectum iubet: VII 74, 2; 1,8,3 u. I. A.; HS
LX . . . Domitio reddit, ne conrinentior in
uita hominura qu.am in pecunia fuisse uideatur,
etsi . . .constabat: 1,23,4; Caes.ar frustra diebus
aliquot cousumptis, ne reliquum tempus amit-
tat (Ay;.; mittit Nahl; dimittat Paiil), infectis
iLs, quae agere destinauerat , . . . proficiscitur :
1,33,4; Caes.ar in campis exercitiun reficit {b;
refecit Ox,), ne defessum proelio obiciat: 1,65,
2; in se iura magistratuum commutari, ne ex
praetura et consulatu, ut semper, sed (c) i»er
paucos probati et electi in prouineias mittantur:
1,85,9; super lateres coria induciuitur, ne cana-
libus aqua immissa lateres diluere possit {b;
posset O^ ; cdd.): 2,10,6; coria autem, ne rursus
igni ac lapidibus corrumpantur, centonibus con-
teguntur: 2,10,6; an non, uti corporis uulnera,
ita excrcitus iucommoda sunt tegenda, ne spem
aduersariis augeamus? 2,31,6; mihi lueum
iiomen (o) restituite, ne ad contumeliam hono-
rem dedisse uideamiui : 2, 32, 14 ; ne Varus qui-
dem [Attius) dubitat copias producere, siue solli-
citandi militca (e) siue aequo loco dimicandi
detur occasio, ne facultatem practermittat: 2,
33,5.
I)) c. coiii. iinpr.: 14,2 u. p. 72') ^S) se eri-
pere; noluit euni locum, unde Heluetii disccsse-
rmit, uacare, ne propter bonitateiu agrorum
Germaui ... iu Heluetiorum tiues trausirent
et finitimi Galliae prouinciae Allobrogibusque
essent: 128,4; Caesar . . . maturandum sibi
existimauit, nc, si uoua uuuuis tsucborum cum
iiclcribus copiis Ariouisti sese couiunxisset,
miiuis faclle rcsisti posset: 137,4; no diutius
commcatu prohiberctur, iiltra cum locuiu . . .
castris iJoncum locum dclegit : 1 49, 1 ; ciustella
constituit ibique tormenta conlocauit, no, cum
«cioni instruxisset, hostos . . . ab lattn-ibus pu-
gnantcs suos circumucnire posseut : 11 8, 4 ; quao
(quisqui'1 prima sigua couspexit, ad hacc con-
719
ne (n. A. ;i) a) ax) 6))
720
stitit, ne in quaerendis (c) suis (e) pugnandi
(o) tempus dimitteret : II 21, 6 ; multa Caesarem
. . . incitabant: . . . tot ciuitatum coniuratio,
in primis , ne liac parte neglecta reliquae natio-
ues sibi idem licere arbitrarentur : 11110,2;
colaortibus . . . longiore itinere circumductis,
ne es hostium castris conspici possent: III 26,
2; Caesar, ne grauiori bello occurreret, matu-
rius, quam consuerat (c), ad exercitum pro-
ficiscitur: IV 6, 1 ; sese idcirco ab suis discedere
. . . noluisse, quo facilius ciuitatem in officio
contineret, ne omnis nobilitatis discessu plebs
propter imprudentiam laberetur: V3, 6; tamen,
ne aestatem in Treueris consumere cogeretur
omnibus ad Britannicum bellum rebus (o) com-
paratis , Indutiomarum ad se . . . uenire iussit :
V 4, 1 ; quas cum aliquamdiu Caesar frustra
exspectasset, ne anni tempore a (c) nauigatione
excluderetur, quod aequinoctium suberat, ue-
cessario angustius milites conlocauit . . .: V
23,5; haec prius illi detrahenda auxilia existi-
mabat, quam ipsum bello lacesseret, ne despe-
rata salute .aut se in Menapios (c) abderet aut
cum Transrhenanis congredi cogeretur (cona-
retur E; congrederetur Eartx) : VI 5, 5 ; cen-
turiones . . ., ne ante partam (e) rei militaris
laudem (o) amitterent, fortissime pugnantes
conciderunt: VI 40, 7; summam imperii se con-
sulto nulli discedentem tradidisse, ne is (c)
multitudinis studio ad dimicandum impelleretur
(inpelletnr a): VII 20, 5; 26,5 u. p. 727 es)
b) limor; non ignorans, quanta ex dissensioni-
bus incommoda oriri consuessent, ne tanta et
tam couiuncta populo Eomano ciuitas . . ._ad
uim atque arma descenderet (p; discederet a)
atque ea pars, quae minus sibi (c) coniideret,
auxilia a Vercingetorige arcesseret, huic rei
praeuertcndum existimauit : VII 33, 1 ; itaque,
ne id accideret, siluestri loco castris (c) positis
(c) . . . in occidto restitit: VII 35, 2; Ver-
cingetorix rc cognita, ne contra suam uolim-
tatem dimicare cogeretur, magnis itineribus an-
tecessit : VII 35, 6 ; ipse maiorem Galliae motum
exspectans, ne ab omnibus ciuitatibus (c) cir-
cumsisteretur, consilia inibat, quem ad modum
a (c) Gergouia discederet ac rursus omnem
exercitum contraheret, ne (nec A'itsche) pro-
fectio nata ab (c) timore defectionis similis-
que (cfk; Schn.; simUis a; rell. cdd.) fug.ae
nideretiu-: VII 43,5; tectis insignibus suorum
occultatisque signis militaribus raros milites,
ne (p; qiii a) ex oppido animaduerterentur
(-retur p; qui ex opp. non aduertereutiu- coni.
(>i(d.\ u. CC),-ex maioribus castris in minora
Iraducit : VII 45, 7 ; cum (c) sine ducc et sine
equitatu deprehensis hostibus exploratam uic-
tori.am dimisisset, ne (neque /() paruum modo
detrimentum in contentione propter iniquitatem
loci accideret (acciperet p): VII 52,2; eos re-
tineudos non censuit (c), ne aut inferre in-
iuriam uideretur aut daret ([i; Schn., Db.; dare
a; rcll. edd.) timoris aliquam (o) suspicionem:
VII 54,2; huc ilU stipites demissi (c) et ab
infimo reuiucti, ne reuelli possent, ab ramis
emineb.ant: VII 73,3; non omnes (c), qui arma
ferre possent, . . . conuocandos statuimt, sed
certum numerum cuique ciuitati (c) imperan-
dum, ne tanta multitudine confusa nec mode-
rari (ne emoderari a) nec discernere suos nec
(ne AQ) frumeutandi (c) rationem (c) habere
possent: VII 75, 1; has (r.ates) quaternis ancoris
ex IIII anguhs destinabat (c) , ne fluctibus
mouerentur: 1,25,7; ha.s (r.ates) terra atque
•aggere integebat, ne (om. OV. ; ut 0'b) .aditus
atque uicursus ( CC) ad defendendum impedire-
tur: 1,25,9; quo facilius impetum Caesaris tiir-
daret, ne sub ipsa profectione milites *in op-
pidum inrumperent, portas obstruit . . .: 1,27,
3; Plancus . . . locum capit superiorem diuer-
sanique aciem . . . constituit, ne .ab equitatu
circumueniri posset: 1,40,5; castra facere con-
stituit et, ne in opere faciundo milites repen-
tino hostium incursu exterrerentur atque opere
prohiberentur , uallo muniri uetuit: 1,41,4;
C.aes.ar, ne semper magno circuitu per pontem
equitatus esset mittendus, . . . fossas . . . facere
instituit: 1,61,1; centonesque insuper iniece-
runt, ne aut tela tormentis immissa (c) tabu-
lationem perfringerent aut saxa . . . latericium dis-
cuterent: 2,9,3; (10,6 ««.o);) ne per uim oppi-
dum expugnari pateretur, ne grauius permoti
milites et defectionis odio et contemptione (c)
sui et diutiuo labore omnes puberes interficerent:
2,13,3; hoc uero m.agis properare V.arro, ut
cum legionibus quam primum Gades conten-
deret, ne itinere aut tr.aiectu intercluderetiur :
2, 20, 1 ; statuerat enim prius hos (c) iudicio
populi debere restitui, quam suo beneficio
uideri receptos, ne aut ingratus in referenda
gr.atia .aut arrog.ans in praeripiendo (c) populi
beneficio (o) uideretiu:: 3,1,6; niiiioribus itineri-
bus Apolloniam petere cocpit, ne Caesar orae
m.aritimae ciuitates occup.aret: 3,11,2; ob eam
causam (Bibulum) conloquium uitasse, ne res
maximae spei maximaeque utilitatis eius iracun-
dia impedirentur : 3, 16, 3 ; ab hoc profectus
initio, ne frustra ingressus turpem causam
uideretur, legem promuIg!iuit: 3,20,4; cuius
aduentu cognito Pompeius, ne duobus circum-
cluderetur exercitibus, exeo loco discedit: 3,
721
ne (H. A. a) a) xy.) et fip))
722
30, 7 ; nostri cognitis [hostium] insidiis , ne
Irustra reliquos exspectarent, duas nacti turmas
exceperunt : 3, 38, 4 ; insequentes nostros , ne
longius prosequerentur ( progrederentur N),
Sulia reuocauit: 3,51,2; Sulla . . . liberatis
suis hoc fuit contentus neque proelio decertare
uoluit, . . . ne imperatorias sibi partes sump-
sLsse uideretur: 3, 51, 5; plura castella Pompeius
pariter distinendae manus causa temptauerat,
ne ex proximis praesidiis succurri posset: 3,
52, 1 ; dextrum cornu . . . t«rrore equitum
animaduerso, ne intra munitionem opprimeretur,
ea (c) parte, qu.im (c) proruerat (c) , sese
recijiiebat: 3,69,3; ac plerique ex his, ne in
.augustias inciderent, ex X pedum muuitione
(r-y Be iu fossas praecipitabant (P. Mannt.;
praecipitant forff/.): 3,G9, 3; cum eius necessarii
tidem implorarent Pompei , praestaret, quod
proficiscenti recepisset (f), ne per eius auctori-
tatem deceptus uideretur: 3, 82, 5; nostri milites
. . . sua sponte cursum represseruut et ad
medium fere spatium constiterunt , ne (ut non
O) consumptis uiribus adpropinquarent: 3, 93,
1 ; munitione flumen a monte seclusit, ne noctu
aquari Pompeiani possent: 3,97,4; Caesar . . .
Iiersequendum sibi 1'ompeium existimauit, qua.s-
cumque (c) h\ partes (c) se (e) ex fuga rece-
pi.sset, ne rursus copias comparai-e (-araret a)
alias et bellum renouare posset: 3,102,1.
[^[i) scquitur pron. iudcfliiitum; a): (omnes)
aditum eorum (e) sermonemque defugiunt, ne
quid cx contagione (c) incomniodi accipiant:
VI l."i, 7; quod legibus Haeduonim iis (c), qui
sunimum niagistratum obtinerent , exccdcrc ex
linibus non liceret, ne quid de iure (o) aut do
(c) logibus eorum deminuisse uideretur, ipse
in llaoxluos proficLsci sUituit: ¥1133,2; eam
(contabulationem) in parietes instruxenint ita,
ut Ciipita tignorum extrema parietum structura
tcgircntur, ne quiil cmLncret, ubi ignis hostium
adli.ierescerct: 2, 9, 1 ; camque contiibul.itioneni
>uinniam Lnteribus lutuque constrauerunt , ne
c)uid ignis hostium noccre posset: 2, 9, 3; pueris
inulieribusque in muro dispositis (depos. ah),
ne quid cotidi.inac consuctudinis desidcraretur,
ipsi . . . inruiicrunt: 3,9,6.
D) : ('. F;il)ium lcg.itnm (c) et L. Minniinin
liiLxilum (c) cum logionibus du.abus in Hcniis
(•iiiiliicat, ne quam a (c) tinitimis l!clli)uacis
calamilatem accipiant: VII 90,5; — Poiii-
peius in suas prouuicias prolicisceretur, nc qua
(nequo Ov) esHet armorum causn: 1,2,3; —
inagiii intc^rcHsc .orbitrabatur quam primiiin
op|iiilo |nitiii coliorlesquc .'id se in caslni tiii-
iliiccro, iie qiia aul InrgilionibuH aiit iininii iini-
IjdxIi^ OuoHnr. 11.
firmatione aut falsis nuntiis commutatio
fieret uoluntatis: 1,21,1; — his constitutis
rebus et consillo cum legatis et quaestore com-
municato, ne quem diem pugnae praeter-
mitteret, oportunLssima (c) res accidit: IV 13,
4; — quibus in (o) castellis (c) Lnterdiu sta-
tiones ponebantur (c), ne qua subito eruptio
fieret : VII 69, 7 ; — Caesar scalas parari milites-
que armari iubet, ne quam (neque O) rei
gerendae facultatem dlmittat (-tant O): 1,
28, 2 ; — cum ad oppidum Senonum Vellauno-
dunum uenisset, ne quem (neque h) post se
hostem relinqueret, quo (quod MQ; an et
quo?) expeditiore re frumentaria uteretur, op-
pugnare instituit: VII 11,1; — siluas caedere
instituit, et ne quis inermibus imprudentibus-
que militibus ab latere impetus fieri pos.set,
omnem eam materiam, quae erat caesa, con-
uersam ad hostem conlocabat et pro uallo . . .
exstrueb,it: III 29, 1; — sub uesperum (c) Cae-
sar portas claudi milite^que ex oppido cxire
iussit, ne quam noctu oppidani a (c) militibus
iniuriam acciperent: 1133,1; — (legionesque
pro castris constituit, ne qua subito inruptio
ab hostium peditatu fiat (ne . . . fiat del. Paiil) :
VII 70,2;) — omnibus hibernis Caesaris op-
pugnandis himc esse dictum diem, ne qua
legio alteri (c) legioni subsidio uenire posset :
V27, 5; — ut nostri perpetuas muuitiones •(•
uidebant perductas cx castellis in proxima
castella, ne quo (neque s; quod ne quo Em.
Iloffm.) loco erumperent Pompeiani ac nostros
post tergimi adorirentur (timel)ant add. codd. :
Em. Ilofjm.; del. Faermis) , ita illi interiore
spatio perpetuas munitionos cfficiebant, ne
quem (neque Nx.) locum (ne quo loco O)
nostri intrare atque ipsos a tergo circumueniro
possent : 3, 44, 4 ; — Cauarimun cum cquitatu
Senonum secum praficisci iubet, ne quis aut
(om. [i) ex liuiiis iracundia aut ex eo quoil
moruerat odio ciiutatis motus essistat: VI 5,
2; firmo in Trcucris ad pontem praesiilio (o)
relicto , ne quis ab his subito motus ororctiir
(c), reliquas copi.as equitatumque traducit: VI
9,5; — mouet, ut ignes in castris fieri prolii-
beat, ne qua eius aduentus procul significatio
fiat: VI 29, 5; - oniiicmque acicm suam racilis
ct c.irris circumdcdcrunt , ne qua spes in fuga
rclinqucrctiir: 151,2; — ipsc . . . in nauibus
cxcubans ncque ullum laborem aut miiiuis dc-
spicicns nequc (iie quod Ottd.; Kp., l>b.) sub-
sidium exspectans, si in Cnesnris comploxum
(exspectnnti Cnesari in conspcctum Np.; Ph.)
iicniro possct, * * *: 3,8,4; — nppiiliini, qiioil
n (f) Ko toicri iion pnsso iiidicaliiuit, iic i-iii
46
723
ne (n. A. a) a) ct p))
724
<^P; quo BMQ; quoi Oud.; Kp., Eld.) esset
usui Romanis, incenderimt : VII 55, 7.
[i) peiulet ex certis uocibus; aa.) iiiiperaiidi,
liortaiidi, oraudi, sini.; o) uerbis: adhor-
t.ari ti. adltortoi' e) p. 161 (.3 loc); f
cum liis agit, ue initium inferendi bolli a (c)
Massiliensibus oriatur: 1,35,1; de deditione
oranes iam (c) palam loquebantur et cum P.
Attio .agebant, ne sua pertinacia omnium for-
tiui.is perturbari uellet: 2,36,2; t cohor-
tari u. coliortor p. 595 sq. (i) et p. 597 ee)
(2 -f 3 (4) loc.) ; \ C.iesar . . . a militibus
contendit, ne in praeda occupati reliqui ne-
gotii gerendi facultatem dimitterent: 3,97,1;
1 deprecari: 1131,4 ii. petere; t hor-
tari u. hortor p. 1516 p) ct p. 1517 sq.
dd) (1 (-y -f- 2 loc); 1 imperare u. im-
l>ero p. 75 '/) (4 loc); 1 quae (mulieres)
in proelium proficiscentes (c) passis mauibus
flentes implorabant, ne se in s eruitutem Ro-
manis tr.aderent: 151,3; t interdicit-
que omnibus, ne quemquam interficiant: VII
40,4; f Caesar enim per litter.as Trebonio
magnopere mandauerat, ne per uim oppidum
expugn.ari pateretur , ne : 2, 13, 3 ; t mittit
qui nuntiarent, ue hostes proelio lacesse-
rent, et si ipsi lacesserentur, sustinerent, quoad
ipse . . . accessisset: IV 11, 6; t Diuici.acus
multia cum lacrimis Caesarem complexus ob-
secrare coepit, ne quid grauius in fratrem
statueret: 120,1; 1,84,5 zi. oriire; t qui
(legati) in itinere congressi magnopere ne lon-
gius progrederetur (procederet fi) orabant:
IV 11,1; comprehendunt utrumque et orant,
ne sua dissensione et pertinacia rem in sum-
mum periculum deducant: V31,l; (Eporedorix)
orat, ne patiatur ciuitatem prauis adulescentium
consiliis ab amicitia populi Romani deficere:
VII 39, 3 ; itaque se uictos confiteri : orare atqn^
obsecraie, si qui locus misericordiae relinqua-
tur, ne ad ultimum supplicium progredi necesse
habeat (M; habe.ant Oaf; edd.): 1,84,5; t
uuum (se) petere ac deprecari: si forte . . .
statuisset Aduatucos esse conseruandos , ne se
armis despoliaret: 1131,4; interea ne propius
se ca.stra moueret (legati) petierunt (petiuerunt
af) : IV 9, 1 ; imiuersi ab eo ne id faceret pete-
bant: VII 17,4; flentesque proiectae ad pedes
suorum (matres familiae) omnibus precibus pe-
tierunt (petiuerunt fi), ne se et commimes
liberos hostibus ad supplicium dederent, quos
. . .: VII 26,3; petit ab utroque, quoniam
Pompei mandata ad se detulerint, ne gr.auen-
tur sua ([uoque ad eum postulata deferre: 1,
9, 1 ; scribendum ad te existimaui et pro nostra
beneuolentia petendum, ne quo progredereris
procliniita (f) iam re, quo integra etiam pro-
grediendum tibi nou existimasses : up. Cic. nd
Att. X 8 B, 1 ; quod ne facias pro iure nostrae
amicitiae a te peto : ap. Cic. ad Att. X 8 -B, 1 ;
t Ariouistus postulauit, ne quem peditem
ad conloquium Caesar .adduceret: 142,4; postu-
l.auit deinde (c) eadem, quae legatis in man-
datis dederat: ne aut Haeduis aut eorum sociis
bellura iuferret; obsides redderet; si nullam
partem Oerm.anorum domum remittcre posset,
at ne quos ampUus Rhenum trausirc pateretur:
143,9; t Labienus, ut erat ei praecep-
tum a Caesare, ne proelium committeret, nisi
ipsius copiae prope hostium castra uisae essent,
ut undique . . . impetus fieret, . . . proelio . .
.abstinebat: 122,3; t procumbunt om-
uibus Gallis ad pedes Bituriges, ne pulcher-
rim.am prope totius Galliae (o) urbem . . . suis
manibus succendere cogerentur: VII 15, 4; t
duces eorum tota acie pronuntiari ([i; Fr.;
-are a; rell. cdd.) iusserunt, ne quis ab loco
discederet: V34, 1; t C.aesar Brundisium
ad suos seuerius scripsit, nacti idoneum ueu-
tum ne occasionem nauigaudi dimittereut, siue
. . . sitie . . . possent: 3,25,4.
b) uerbis et uouiiiiibus coMiiiiictis: cognoscit
. . . arcem captam esse . . . nuntiosque di-
missos ad eos, qui se . . . in finitimas eiui-
taies recepisse dicerentur, ne Antiochiam adirent :
3, 102, 6.
[i[i) iiitendi, pronidcMdi, sauciendi, siui. ;
a) nerbis: liceretne ciuibus ad ciues . . . lega-
tos mittere . . ., praesertim cum id agerent,
ne ciues cum ciuibus armis decertarent? 3,19,
2; t cauere: VII 2, 2 u. sancire; t
Labienus de suo . . . periculo uihil timebat,
ne quam occasiouem rei bene gerend.ae dimitte-
ret cogitabat: V57, 1; t s.anctissimo
iure iurando confirmari oportere, ne tecto
recipiatur, ne ad liberos, ne ad parentes, ad
uxorem (c) aditum habeat, qui non bis (c) per
agmen hostium perequitarit (c): VII 66, 7; t
id ne accideret, magnopere (c) sibi praeca-
u e u d u m Caesar existimab.at : 1 38, 2 ; t
(statucbat ,) quod longius eius ameutiam pro-
gredi uidebat, prospiciendum (y[i; perspi-
ciendum ABM) , ne quid sibi ac rei public.ae
nocere posset: V7, 2; t quem turpiter se
ex fuga (c) recipientem ne qua ciuitas suis
finibus recipiat a me prouisum est: VII 20,
12; t iure iurando ne quis enunti.aret, nisi
quibus communi consiUo m.and.atum esset, inter
se sanxerunt: 130,5; quoniam in praesentia
obsidibus cauere inter se non possint (c) , ne
725
ne (U. A. a) [i) [i(i) — ee))
726
res efleratur, at (':) iure iurando ac fide san-
ciatur pctunt, coiilatis niiiitaribuH Kignis . . .,
ne facto initio bclli ab reliquis deserantur : VI I
2,2.
li) subst.: dare operam «. Ao p- 'J-13: VII
!J,2; 1,5,3; 1,7,5.
yy) facientli, cfliciciidi; n) iicrbis: id ne
fieri posset, ob.sidione atque circuninuuiitione
oppidi (o) fiobat: 1,19,4; acgro rctcntis Do-
mitianis militibus est factum, ne proelio eon-
tenderetur: 3,37,3; t id ne accidat, po-
situm in eius diligentia atque auctoritate: VII
32, 5.
Ir) subst. : (reliquas munitiones redu.xit,) id
lioc consilio, quoniam . . essct . . . com-
plexus nec facile . . . ciiigeretur, ne de im-
prouiso aut noctu ad (c) munitiones hostiuni
{(i) multitudo aduolaret aut interdiu tela iu
iiostros (jperi destinatos coicere possent (posset
\i): VII 72, 2; 1 idque (fi; I>b.; itaque a;
rell. ctkl.) eius rei causa iuitiquitus institutuui
uidetur, ue quis e.x plebe contra potentiorem
auxilii egeret: VI 11, 4.
()'()) iiniiediciidi, recusandi, sini.: continere,
ne: VII 45, 8 u. p. 7IS a); 1 lios seditiosa
atque improba oratione multitudinem deter-
rere, ne frumentum couferant: 117,2; Cac-
sarem uel auctoritate sua iitque exercitus ucl
rccenti uictoria iicl noniinc populi lloniani dc-
tcrrere poBse, ne inaior niultiludo (icrmiuiorum
Uhcuum traduciitur: I31,l(); t omnes
clicutes obacratosque suos . . . conduxit; per
eos, ne causam diceret, se eripuit: 14,2;
H (niun ut (no FAIiwL; Np.) couimutato coii-
silio itcr in prouinciam conuerterct, id ne nietu
(ut ncmo non tum Np.) quitlcm necessiirio
fitciundum (b) existimiibiit, cum quod {Steph.;
om. codcl.; ccUl.) infamiii atque indignitas rci
et oppositus mons Oebcuna uiarunKiuo diflicui-
t.a8 impediebat, tum maxime quod: VII 50,
2;) t praccauere: [38,2 u. [i[i) n) i)i!ic-
caucrc; t cuni . . . reiiqui in liiboie piiri
ac pcriculo ue unus omnes antecedcrct rccu-
sarent: 3,82,5.
tfc) timendi; n) uerliis: cum idius (c) alii
subsidium ferrel {r.) nequo timeront, uo
aiiersi (c) ab lioste circumucuireutur: 1120,2;
linicre Caesarem crcptis {(■) ab co duiibiis
lcgionibus, nc ad eiiiH pcriculum rcseruarc ct
rctincio cas ad urbem ronipcius uiikjctiir: 1,
2,3; (3,44,4 u. p. 7:Jit b) locus;) hoc ciiiiii
Hupcrioribus diebiiH timciis Cacsar, ne naiiibus
nostri circumueiiirontur, duplicem oo loco fecc-
rat ualluin: 3,03,3; thiiens Domitio, no ad-
iiciitii 1'oiiipci ])racoccU])aictiii-, ud ciiiii oniiii
celeritiite . . . ferebatur: 3,78,2; timens, ne a
multitudinc equitum de.xtrum comu circum-
ueniretur, celeriter ex tcrtia (c) acie singulas
cohortcs detraxit : 3, 89, 3 ; 1 nam ne eius
sujiijlicio Diuici.ici luiimum ofi'enderet uere-
batur: 119,2; ucreri se, ne i)er insidias ab
co circumueniretur : 142,4; couiuraudi has esse
causas : prinium , quod uererentur , ne omni
p.acata Gallia ad eos exercitus nostcr adduccre-
tur: 111,2; ueritus (iudutiomarus ueritus fi),
ne ab omnibus desereretur, Indutiomarus {om.
fi) legatos ad Ciiesarcm mittit: V3, 5; ueritus,
quod iid plures pertinebat, ne ciuitas eorum
inipulsu dcficeret: V25, 4; ueritus, ne uoctu
ex oppido i^rofugereut, duiis legioiies iu armis
e.xcubarc iubct: VII 11,0; ubi . . . (hostes)
uiderunt, ueriti, ne omnino spes fugae tolle-
retur, .abiectis armis (o) ultlmas oppidi partes
. . . petiuerunt: VII 28, 2; quos . . . exccpit
(Vcrciiigetorix) ueritus, ne qiia in castris ex
((•) eorum concursu et misericordia uiilgi seditio
orcretur: VII 28, 0; qua rc animaduersa reliqui
ne circumucnirentur (Q[t; circumir. ABM; atd.)
ueriti se fugae mandant: VII 67, 6; (Galli)
ueriti, ne ab latere aperto ex superioribus ca-
stris eruptione circumuenirentur, se ad suos
receperunt: VII 82,2; tamen ueritus, ne mili-
tum iutroitii et uocturni temporis licentiii oppi-
diim diripcrctur, eos , ([ui uenerant, conlaudat
iitquc . . . dimiltit, portas . . . adseruiu^i iubct:
1,21,2; illi exaudito clamore ueriti, ne noctu
impediti sub onere conlligere cogerentur aut ne
ab equitatu Caesaris in angustiis teuercntur,
iter supprimuut: 1,00,2; quod cum iuiiniiid-
uertisset Caesar, ueritus , ne uon reducli, sed
dciccti (CC) uidercntur maiiis^iuc detriiuciitum
caperetur, . . . tubii signum dari . . . iussil:
3, 40, 4 ; milites . . . ueriti , nc angustiis intcr-
cludereutur, cum extra et iutus hostem luibe-
rent, . . . sibi consulebant: 3,09,4; — Labienus
. . . ueritus, uc {om. [i; Np.), si (fi; oin. a;
Fr., Db.) ex hiberuis (si add. Dh.) fugae (si
cuU. Fr.) Himilcm profcctionom fccissct, (iit
add. a; Np.) hostium iiniietum sustiuerc uon
{oiii. Np.) posset, . . . remittit: V47,4; ueritus-
quo, ue ille Italiam dimittcndam uoii existi-
maret , exitus . . . Brundisini portiis iniiiedire
iiistituit: 1,25,4; 3, 4(>, 4 «. s.
li) Kiibst. ct ucrbis coniimctis: niiignam
d i fficultatoni ad consiliiim capicndum ad-
fcrcbat, si reli^iuam partciii hiciuis uiio loco
lcgioiies contiiioret, iio stipciuliariis llacduorum
expugnatis ciiiicta Gallia dolicerot . . . ; si (siu
fi) niaturius cx hihcrnis cdiiccrot, uc iih ro
riiiiii('ii(:iii:i diiiis subiicclidiiibiis laborarct: \'II
40*
727
ne (H. A. a) fi) ee) et b))
728
10,1; erat iii magnis Caesari (p; Schn., Db.;
caesaris a; rell. cdd.) difficultatibus res, ne
maiorem aestatis partem liumine impedirctur :
VII 35, 1; T[ amici regis . . . siue timore
adducti, ut postea praedicabant, sollicitato
exercitu regio ne Pompeius Alexandriam Aegyp-
tumque occuparet , siue despecta eius fortuna
. . . palani liberaliter responderunt : 3, 104, 1 ;
— (hominum milia sex) siue timorc per-
territi, ne armis traditis suppb'cio adficeren-
tur, siue . . . inducti . . . contenderunt: 127,4;
quo(?) timore perterriti Galli, ue ab cquitatu
Komanorum uiae praeoccuparentur, consilio
destiteruut: VII26, 5; — magnum iu timo-
rem Afranius Petreiusque perueniunt, ne
omnino frumento pabuloque intercluderentur:
1, 61, 2.
I)) respondet alia partienla; a) ut; aa):
multi ex Italia ad Cn. Pompeium proficisce-
bantur, alii, ut principcs t.alem nuntium attn-
lisse, alii, ne euentum belli cxspectasse aut
(ut ////) ex omnibus nouissimi uenisse uideren-
tur: 1,53,3; his de causis uterque eorum cele-
ritati studebat, et suis ut esset auxibo ct ad
opprimendos aduersarios ne occasioni (c) tem-
poris deesset : 3, 79, 1 ; — sed n e omnino metum
reditus sui barbaris tolleret atque ut eorum
auxilia tardarct, reducto exercitu partem ulti-
mam poutis . . . rescindit: VI 29, 2.
pp): neque nune id (se) agere, ut ab ilHs
abductum exereitum teneat ipse, . . . sed ne
Uli habeant quo contra se uti possint: 1,85,
11; t non minus se id contendere et
laborare, ne ea, quae dixisseut, enuutiareu-
tur, quam uti ea, quae uelleut, impetrarent:
131,2; 1 simul denuntiauit, ut cssent
animo parati in posterum et, quoniam fieret
dimicandi potestas, ut saepe cogitauissent, ue
(neu Elberl.) suam neu {sie Elbcrl; ne usu
njanu Oafh; ne usu manuque (l?) edd.; ne
suam omniumque Marld.) reUquorum opiniouem
fallerent: 3,86,5; ^f petere atque orare:
VI 9, 7 u. p. 71S n).
yy): eius rei multas adferunt causas: ne
(quod neque p) adsidua cousuetudiue capti
studium belli gereudi agri ciUtura commutent;
ne latos fines parare studeant potentiores *atque
humiliores possessionibua expellaut; ne accura-
tius ad frigora atque aestus uitandos aedificent;
ne qua (neque Ma) oriatur pecuuiae cupiditas,
qua ex re factiones disscnsiouosque nasciuitur;
ut animi aequitate plebem contincant, cum:
VI22, 3. 4; f obsidesque uti inter sese
dcnt perficit(c): Sequani, ne itinere Heluetios
prohibeant, Heluetii, ut sine maleficio et iniuria
transeant: 19,4; 1 taU instructa acie tenere
uterque propositum uidebatur: Caesar , ne
{atld. Np.; ut add. uett. edd.) nisi coactus proe-
lium committeret (committere OaJ; non com-
mittere hl; non committeret uett. cdd.), ille, ut
opera Caesaris impediret: 1,83,3.
fi) iieue, neu; aa): oppida inceudi oportere,
quae non munitione et loci natiura ab omni
sint periculo tuta, ne ([i; neu a; cdd.) suis
sint ad detrectandam miUtiam receptacula, neu
Eomarus proposita ad copiam commeatus prae-
damque tollendam: Vni4, 9; fidem ab im-
peratore de Petrei atque^iranii uita petunt,
nc quod in se scelus concepisse neu suos pro-
didisse mdeantur : 1, 74, 3.
fifi) : ne quid us (e) noceatur neu quis iu-
uitus sacramentum (c) dicere cogatur, a Cae-
sare cauetur: 1,86,4; T[ (conciUo con-
uocato consolatus cohortatusque est, ne se
admodum animo demitterent , ne ( neue bf;
Sflm.) perturbarentur incommodo: VII 29, 1;)
"I omnes conseruaiUt miUtibusque suis com-
mendauit, ne qiU (quis b) eorum uiolaretm-
ueu quid sui desiderarent: 3,98,2; Tf
ad extremam (c) orationem (c) confirmatis
militibus, ne ob hanc causam auimo per-
mouerentur neu , quod iniquitas loci attuUsset,
id uirtuti (c) hostium (e) tribuerent . . ., le-
gioues . . . editxit: VII 53, 1 ; f denun-
tiare: 3,86,5 u. a) fi^) denuntiare; t
hortatusque est, ne ea, quae accidissent,
grauiter ferreut neue his rebus terrerentur mul-
tisque secundis procLiis unum aduersum et id
mediocre opponeront (praepon. Paul): 3,73,2;
cum ad Achillam nuntios nUtteret hortaretur-
quc, ne negotio desisteret neue (neu N) animo
deficeret: 3, 112, 11; t interdicit atque
imperat Ca.ssiueIIauno , ne Blandubracio neu
Trinobantibus noceat (bellum faciat [3) : V 22,
5; t Quintilius circumire aciem Curionis
atque obsecrare milites coepit, ne primam
(c) sacramenti, quod apud Domitium atque
apud se quaestoreni tlixissent, memoriam de-
ponerent ucu eontra eos arma ferrent, qui
eadem esseut usi fortuna eademque in obsidione
perpessi, neu pro his pugnarent, a quibus
ctim contumelia perfugae appellareutur: 2,28,
2. 3 ; t Scgni Condrusique . . . legatos ad
Caesarem miscrunt oratum, uc se iu hostium
luimero duceret neue oiiuiiiuu Germauorum . . .
uiiam esse causam iudicaret: VI32, 1; t
haec e.sse, quae ab eo postularet: primum,
ne quam multitudinem hominum ampUus trans
Rhenum iu Galliam traduceret; deinde obsides
. . . i-edderet Sequaiusque permitteret, ut . . .
729
ne (ne . . quidem)
730
I
reddere illis liceret; neue Haeduos iniuria laces-
seret neue his socii«(jue eorum beilum iuferret:
135,3; 1 (Pompeius suis praedix er iit,
ut (iic Nld; neii O) Caesaris impetum excipe-
rent neue (neque U) se loco mouerent aciem-
que eius distraiii paterentur: 3,92,1.)
yy): milites . . . ccnturiones (c) tribunosque
niilitum jiclire atque obsecrare, ut per eos Cae-
sar certior fieret, ne labori suo neu peri-
culo parceret: 1,04,3; Tf Caesar iid Lin-
gon.ns litteras nuntiosque misit, ne eos
Irumcnto neue alia re iuuarent : 1 2(j, (>.
y) quod: duabus de causis . . ., quarum
uiia {(■) crat, quod aBxilia contra se Treueris
raiserant, altera, ne ad cos Ambiorix (o) recep-
tum (o) haberet: Vrr),2.
IJ. uti nc: taiitiimqur a uallo eius prima
acies aberat, uti ne telum (c) tormentumiie (c)
.adigi (CC) posset : 3,5G,1.
[Falso: VII 75, 1 u. p. 720; neque {ego; ne
Nald; nec edd.) quibus rationibus superare
possent, sed quem ad modum uti uictoria dc-
berent cogitabant: 3, 83, .5.]
iic . . . aut: VII 33,2; 45,8; 1,53,3; 2,20,
1; iic (. . .) aut . . . aiit: 143,9; VII 54,2;
2,9,3; 3,1,6; - 113,5; VI 5,2. 5; VII 72,
2; 1,21,1 (tcr); 1 iic . . . uo: 3,56,1;
t ue . . . ac (iitque): 11111,3; VI 22, 3; VII
.33,1; 1,41,4; .3,44,4 (his) ; — (V7,2; 38,2;
VI 22, 3; VII 33, 1 ; 1, 25, 9; 2, 10, 6;) U
iie . . . ct: I2H,4; 3,102,1; (V31, 1; VII
26,3; 28,6; 33,1; 1,2,3; 21,2; 85,9;) - ne
. . . ot (=sed ut): IV 11, 6; t i'c • . •
(luc: VII 43, 5; (1,61,2;) 3,(16,3;) 46,4; 73,2;
— uc . . . que (= sed ut): 1,19,1; t "«
. . . iicc . . . iicc . . . iicc: VII 75, 1; t "c
. . . iio: VII 29, 1; VII 66, 7 {ier); VI 22, 3
((juatcr); — iic . . . aiit iic: 1,()6, 2; t "•*
. . . ncu . . . neu: 135,3; 2,28,2.3.
'J. iic . . «luitltMll. Cf. W. Qrossmann,
Dc 'parliculis nc . . . quiilcm. 1'. I. l'r. Allm-
stcin INN/. (p. U ct tab. III.)
A. iioii itnteccdit noii iiiodo, scd; a) slii-
iciilac Hoccs iiitcrpositac siiiit; a) siibst:iiit.:
ipii . . . militcH . . . coiiliiuiiss(!t ac iio calo-
II c III qiiidem qiicinquam cxtra muiiiticjiiom
cgrodi passus CHKCt: Vl.'i6, 1; - sesc unis
SuebiH concedoro, quibus iie dii quidom iiii-
niortalcH parcs cs.sc poasint (o): IV 7, 5; —
deorum numcro . . . ducunt . . . Solcm ot Vul-
caiiiim ct Ijumiiii, loliijiios no faiiia quidem
(iicc fiiiiia Miii.) acccjiorunt: VI 21,2; — id no
mctu ijiiidciii {rccv.; iictl. cdil. : Stcpli.; id iic tuni
(luiclciii ,Milii«; iit 110 iiictii (jiiiclcMi a; IH.\ llld.;
llt MCIIIO LllMC IJIlicllMII [j ; Mt IICIMO tlllM CJIlictclM
Fr.; ut non nemo tune quidem Ciace.; Sehn.,
Db. ; ut nemo non tuin quidem (Ciaeo. ;) Np., Dl.^)
necessario faciundum (c) cxistimabat: VII 56,2;
— ne m i I i t i b u s quidcm ut defessis neque equi-
tibus ut paucis et (c) labore confectis studinm
ad puguandum uirtusque deerat: 2,41,3; —
mulieribus: VII47,5 u. b); — praesidii
tantum est, ut ne murus (numerus y.li; ne
murus aflc) quidem cingi possit neque quis-
qiiam egredi extra munitiones audeat: VI 35,
9; — sese ne obsidibus quidem datis pacem
Ariouisti redimere potuisse (c): 1.37,2; — cuius
consensui ne orbis quidem tcrrarum possit ob-
sistere : VII 29, 6 ; — scse cum his congressos
ne uultum quidem atque aciem oculorum
dicebmit ferre potuisse: 139,1.
tiintumque essc corum omniuin furorcm , ut
neSuessiones quidem, tratres consanguiiieos-
quc suos, . . . deterrere potueriiit, quin cum
his consentirent: 113, 5; — ne {nec af) Varus
quidem (Attius add. Ox; edd.; ego del.) dubitat
copias prixlucere: 2,33,5; — ne Vorenus
(juidem sese (c) uallo continet, sed . . . subsc-
qiiitnr: V44, 5.
[i) adicct.: miinitioncs . . . jicrfecit, iit ne
magna qnidcm multitudine . . . munitionum
piiiesidia circumfundi possent : VII 74, 1 ; — ne
miuimo (minimum Plmjg.) quidem cnsu (c)
locum relinqui dcbuisse: VI42, 1; — in his
rcbu.s circiter dies X coiisumit ne nocturnis
(juidem tcmporibus ad laborcm militum inter-
niissis: Vll,6; ipse Ciccro, ciim tenui.ssima
ualetudiiic esset, ne iiocturmiin quidcin sibi
tcmpus ad quietem relinqucbat: V40, 7; —
(uri) raansucfieri (c) ne paruuli quidem ex-
ccpti possunt : VI 28, 4 ; — projiter iniquitatem
loci . . . ne primum quidem posse (o) im-
pctum suum sustincii cxislimabant: 1112,4;
iit iic iirimiim {Ciucc; unum .Y; cdd.) quidcm
iiostrorum impetiim ferrcnt ac (et [i) statim
terga uerterent: 11119,3; — quod se Ccbeiiiia
ut muro munitos existimabant ac ne singulari
quideiu {oni. fj) uniquam liomini co tcmpore
aiiiii Hcmitao patuorant: VII 8,3; — (uiius:
lli 19,3 H. pniniis.)
y) |>niiic)iii,: iic (iicc «/') liacc quidem res
(c) Curiciiiciii lul spcm niorabiitur (c):2,39,
6; — hac (o) (rationo) no ipsum (luidein spe-
raio nostros excrcitus capi posse: 140,9; dc
equitibus hostium, quiu nomo eoruni progrcdi
inodo (c) cxtra agnicii aiidcat, iio ijisos (jiiidcin
dobero (.w [i; Sclin.;cX ijisos cjuidciii iioii (Iclioro
%\ pliir. cihl.) duliiliiic: Vll6(i, (i; iic icl qui-
(lciii (!acsar ab so iiiiiiotriui jiossc dixit: 1V9,2;
si i[).sc lul c.xcrcitiiiM coiitciidcrct, iic IIh (liia a ;
731
necessanus
732
Selm.y quidem eo temjxjie, qui (o) quieti (e>
uiderentur, suam salutem rectc committi uide-
bat: VII 6, 4; ue eo quidem tempore quisquam
loco cessit, sed circiunuenti omnes interfectique
sunt: VII 62, 7; cmn litteras ad senatum mise-
rit, ut omnes ab esercitibus discederent , ne id
quidcm impetrauisse (O; impetrauisset x}: 1,
9,3; — nunc . . . ne se qiudera ipsi cum iilis
uirtute comparant: VI 24, 6; — qui (euentus
beUi) qualis sit futurus, ne uos quidem dubi-
tatis: 2,32,10.
<J) nerb. : quarum renim iilo tempore niiiil
factimi, ne (Xa,- nec flil) cogitatum quidem
(ii. CC}: 1,7,5; _ et noctu ue (1 det.; Stepli.:
neque Ox) conclamatis quidem uasis flumen
transiit (c): 3,37,4.
«) adnerb.: ubi ne tum quidem eos prodire
intcUexit, . . . esercitum in castra reduxit: I
50,2; ne (om. af) tum quidem insecutis hosti-
bus tertio die . . . pontem (c) reficit (c): VII
53, 4 ; 156, 2 u. x) metu.)
b) plnres noces interpositae sunt: reUquos
. . in fugam coiciunt ac ne in locis quidem
superioribus consistere patiuntur: 1116,2; —
obtestabantur Romanos, ut sibi parcerent, neu,
sicut Auarici fecissent, ne a (om. [i> mulie-
ribus quidem atque infantibus abstinerent: 'ST^I
4^7,5; — quod soU ne in occulto quidem
queri neque auxiUum implorare auderent : 1 32,
4; ut, si quid aduersi accidisset, ne ad
conandum quidem sibi quicquam reUqui fore
uiderent: 2,5,5.
15. non modo (non) . . . sed ne . . qnidem
u. modo p. 628 }') (4 Inc.)
ne . . quidem . . . neqne: 132,4; lVI35,9;)
2,41,3; ^ ne . . qnidem . . . atque: I
39,1; 1114.4; VII 47, 5; — ne quidem ac
{=sed): 11119,3 (c>; V43,4.
3. -ne. A. non respondet aUa particnla in-
terro^itiua; a) in interroffatioue diieeta: quid
ergo? Eomanos (3; romanonmi animos a> in
iUis ulterioribus mimitionibus animine (^ ; sine
a; Fr.) causa cotidie exerceri putatis? VII 77,
10; proximaque respiciens signa Videtisne, in-
quit, mUites, captiuormn orationem cum per-
fugis conuenire ? 2, 39, 3.
b) iu inteiTOffat. obliqa. : Labienus . . . cap-
tiuos . . . magna uerborum contumeUa inter-
rogans, solerentne ueterani milites fugere, in
omnium conspectu interfecit: 3,71,4; — mittit
P. Vatinium . . ., qui . . . magna uoce pro-
nuntiaret, liceretne ciuibus ad ciues de pace
tuto (c) legatos mittere : 3, 19, 2 ; — deiude *de
imperatoris fide (c) quaerunt, rectene se iUi
sint commissuri: 1,74,2; — idqne adeo haud scio
mu-andunuie sit: V54, 5; — — ipsorum esse
cou.silium, ucUutue prius qnam tinitimi sen-
tiant eductos ex hibernis mUites aut (om. fi)
ad Ciceronem aut ad Labienum deducere: V
27,9; — magnaque inter eos in consUio fuit
controuersia , oporteretne Lucilu (e) Hirri
. . . proximis comitUs praetoriis absentis ratio-
nem haberi: 3,82,5.
B. respondet alia particula interrogatiua;
a) au u. an p. 251 b) (5 loc).
b) ue: neque interesse, ipsosne interficiant
impedimentisne exuant: VII 14, 8.
c) utrum: ut . . . declararent, utrum proe-
Uum committi ex usu esset necne : I 50, 4.
Xeapolis: cum . . . signa eius (CoelU)
militaria atque arma Capuae essent comprensa
et famiUa NeapoU uisa, quae proditionem oppidi
appararet (sic Dt. ; N., uis atque proditio oppidi
appareret Np.; N. nisaque proditione oppidi ap-
parere Ox; N. uisa proditionem opp. apparare
Eran. ; N., missa, quae proditionem opp. appara-
ret F. Ilofm.; Db.): 3,21,5.
nee u. neqne.
ueeesiisarins. A. de rebus; a) = quo
carere non iKtssiimus; a) attribut.: Caesar
loca maxime necessaria complexus (ampl. A7)
noctu praemunUt (c): 3,112,7; t Caesar
necessariis rebus imperatis ad cohortandos
miUtes . . . decucurrit (c): 1121,1; si . . .
(Komani) reUctis impedimentis suae saluti cou-
suliuit, et usu rerum necessariarum (necessa-
rium BM) et dignitate spoliatum iri: VII 66,
5; ut nostri magna inopia necessariarum rerum
confUctarentur , UU omuibus abundarent rebus:
1, 52, 3 ; erat res in magna difficultate, summis-
que angustiis rerum necessariarum premebau-
tur : 3, 15, 3 ; se domo patriaque espulsos omni-
'bus necessarUs egere rebus: 3,32,4; neque . . .
aut ignonunia (e> amissarum nauium aut neces-
sariarum reruni inopia ex portu insulaque ex-
pelU potuit: 3,100,4; ^ (nostros) neces-
saru uictus inopia coactos fugere atque ad
Ilerdam reuerti : 1, 69, 1 ; ^ ut facile exi-
stimari posset nUul eos de euentu eius diei
timuisse, qui uon necessarias conquirereut
uoluptates: 3,96,1; ^ at hi miserrimo
ac patientissimo (c) exercitu Caesaris luxuriem
obiciebant, cui semper omnia ad necessarium
usum (uictum recc.; prob. Voss.) defuissent:
3,96,2.
'i) praedicat. : VibulUus (c) *expositus Cor-
cyrae nou minus necessarium esse existi-
mauit de repentiuo aduentu Caesaris Pompeium
fieri certiorem, . . . quam: 3,11,1.
b) = quod euitari uou {>otest: qui (Pom-
733
uecessarius (-io)
734
peius) omnibus rebus *imparatissimus non nc-
cessarium bellum suscepisset: 1,30,5; 1
his eos suppliciis (c) male (c) liabcri (c) Cae-
sar et (c) necessariam subirc (.ieditionem
(luam proelio decertarc malebat: ],H1. 5; ^
praestare arbitraliatur unum locum, qua ncces-
sarius nostris erat egressus, quam omnia (c)
litora ac portus custodia clausos teneri (c,- u.
CC) : 3, 23, 1 ; T pecunia ad necessarios
sumptus conrogata . . . discessit: 3,102,4.
c) = grauis, instaiis (zwinf::eiid, <1i'inp:eiid) :
quorum alius alia causa iiilata, quam sibi ad
proficisccndum necessariam esse diceret, pete-
bat , ut : I 39, 3 ; ^f quin ctiam quod neces-
sariam ( necessario rccc. ; Schn., Np., Fr.) rem
coactus (necessaria re rcc: Db.; necessario rem
[coactus] I<\icrn.) (jaesari cnuntiarit, intellegere
scse, quanto id cuin periculo fecerit: 117,6;
Plancus . . . necessaria rn coactus locum capit
supcriorcm: 1,40,5; etsi multis necessariisque
rebus in Italiam (c) reuocabatur: 2, 18, 7; t
quod . . . tam necessario tempore, tam pro-
pinquis hostibus ab iis (c) non subleuetur :
1 !•>, II; ucniunt (c) oratum, ut m.ixime neces-
sario tempore ciuitati subueniat: VII 32,2; ad-
hortatus militcs, ue neccssario temijore itincris
labore pcrmouoantur: VII 40, 4.
I{. de lioininibus; a) adicct.: quod . . .
arma . . cum honiiuibus necesaariis et con-
sanguincis contulerint queruntur: 1,74,2.
I») ui subst. : cum eius nccessarii (iieces-
sari «) fidoni implorarciit ronipei: 3,82,5;
t codem temiiore, *??«) Haedul, Ambarri, nc-
cessarii et cons.anguinci llacduorum, ("ae-
sarem certiorem faciunt . . .: 111,4; Cani-
nium llebilum legatum , familiarem neces-
sariumque (que ovi. Ox) Scribonii Lilxmis,
niittit ad cum coubjquii causa: 1,26,3; t
omnes .aniici cousulum, nccessarii 1'ompci
atquc eorum, qui uctcres inimicitias cum Cac-
saro gcrebant, in senatum coguntur; quorum
uocibus et concursu . . .: 1,3, 4; f Cacsar
mittit ad eum A. Clodium, suum atque illius
familiarem, qucm ab illo traditum iiiitio ct
coinmcndatum in suorum nccessariorum
iiumcro habere instituerat: 3, 57, 1; t
rcgemqiic IiortatiiH cat, ut cx (om. /') suis
necessariis quos haberct iiiaximac aiictori-
tatis Icgatos ad Achillam mitterct: 3, 10!), 3.
necoMNario : (addere: 3,49,5 u. cogcre;)
t ila ncccHsario atquc cx tcmpore capto con-
«ilio Pompciiis tuiuulum qu('n(him («^'upauit:
3,51,8; t 4"'" ctiam qiiod ncccsHariam
(nccessaria A/,- ncccssario rrcc; Fiierii. : Sclin.,
A'/)., I''rii/.) rcni coactus {ilil. Facm.) Caesari
enuntiarit, intellegere sese, quanto id cum peri-
culo fecerit: II 7, 6; ita illi necessario loca sequi
demissa (c) ac palustria et puteos fodere coge-
bantur atqiie hunc laborem ad cotidiana opera
.addebant: 3,49,5; ut . . . obsesso Scipione ne-
ccssario illum suis auxilium ferre cogeret: 3,
78, 4 ; t saepe flauerant uenti , quibus
necessario committendum esdstimabat: 3, 25,
1 ; t quoniam tantum esset necessario
spatium (spatio a; sp.atium nec. esset [i) com-
plexus: VII 72,2; t quibus (funibus)
abscisis (c) antemnae necessario concide-
bant: 11114,7; t necessario angustius
milites conlocauit: V23,5; t neque ad
explorandum idoneum locum castris neque ad
progredicudum d.ita facult.atc consistunt ne-
cessario et procul ab aqua et natura iniquo
loco castra ponunt: 1,81,1; t neutriun
horum (fluminum) tiansiri poterat, necessario-
que omnes his angustiis contincban tur: 1,
48,3; t rest<amen ab Afranianis (e) huc
erat necesis.ario deducta (ducta Na), ut: 1,
70,2; t q"'> necessario descensuros
existimabat: 1,81,5; t necessario scntentia
desistunt: VI 4,2; t milites circulari
et dolere hostem ex in.anibus dimitti, bellum
(noii aiM. O; A^p.) neccssario longius duci: 1,
64, 3 ; t tum demum (e) necessario Ger-
maui suas copias ca.stris eduxerunt: 151,2;
t enuntiare: 117,6 u. cogere; t depo-
sitis armis auxiliisquc, quibus nunc conflderent,
uccessario j^opuli senatusque iudicio fore
utrumque contcntum: 3,10,9; t id (c)
ne (c) metu (c) quidcm nccessario faciun-
dum (c) existimabat: VII 56, 2; erat a .septen-
trionibus collis, queni propter m.agnitudiiiem
circuitus opere circumplecti non potucrant (e)
nostri : necessario (que aiM. [i; Scliii.) ii.aene
iiiiquo loco et lenitcr (c) dccliui castra fece-
raiit ((i; Scliii.; fcccrunt a; rcll. cilil.): VII 83,
2; imperat, si sustincrc non po.ssit (c) , de-
ductis cohortibus eruptioue pugnet (c)i id nisi
necessario ue faciat: VII 86,2; t ("'ns
modi suiit toiiipest.atcs (o) consecutac, uti opus
iicccssario in lermittcretu r: 11129,2; t
occuparc: 3,51,8 u. capero; t petcre:
IV 28, 3 «. prouchi; j)abulum secari (c) non
posse; ncccsaario diapersos liostes cx acdiflciis
peterc: VII 14,4; t iHi nccossario matu-
rius, cjuam ccmstitueraiit , ciustra ponuut: 1,
(!5, 3; 81,1 u. consistcrc; t dispcrsosque,
cuni longius neccsaario procoderout, adorie-
batur: VII 16,3; t (|ii.'io taiiuai (luiues)
ancoris iactis cuiii (luctilnis coiuplcroiitiir, nc-
cessario acbicis:! iioclc iii alliiin proiicotae
735
necessarius (-io) — neco
736
continentem petierunt (c): IV 28, 3; t
ipse cnim necessario eteaiis tenebatur: 3,
107, 1 ; 11 saxa . . . iter impediebaut , nt
arma per manus necessario (-aria o') trade-
rentur: 1,68,2; ^ cimi propius erat
necesaario uentum, . . . ad uirtutem montano-
rum confugiebant : 1,58,2.
iieeesse. A. necesse est; a) snbiect.
cst proiioni. (oniiss. infui.): huic (CC) quo-
que accidit, quod fuit necesse, ut uon nuUi
milites . . . intercipereutur (e): V39, 2.
l») siibi. est infiu.: VII 73, 1 u. c).
c) subiect. est acc. c. iuf. : saepe . . . con-
silia ineunt, quorum eos in (c) uestigio paeni-
tere necesse est: IV 5, 3; magna, id (om. [i)
quod necesse erat accidere, totius exercitus per-
turbatio facta est: IV 29, 3; praeterea accidit,
quod fieri necesse erat, ut uulgo milites ab
signis discederent: V33, 6; interim cam partem
nudari necesse erat et ab latere aperto tela
recipi (recipere p): V35, 2; quae sit nece.sse
accidere uictis: VII 14,10; edocet , quanto de-
trimento et quot uirorum fortiirm morte necesse
sit constare uictoriam: VII 19,4; erat eodem
(c) tempore et materiari et friunentari et tantas
munitiones iieri (tueri Sr-hn. ; Dh.) necesse {om.
ik) deminutis (c) nostris (o) copiis : VII 73, 1 ;
castra . . . uallo muniri uetuit, quod eminere
et procul uideri necesse erat: 1,41,4; quibus-
dam de causis, quas commemorari necesse non
est, eo loco excesserat: 3, Ct5, 6; magna pars
(cxercitus) deperiit, quod accidere tot proeliis
fuit necesse: 3,87,3.
d) (lat. e. infiii. ; a) additur inf.: quasi
uero, inquit ille, consllii sit res ac non necesse
sit nobis Gergouiam contendere et cum Aruer-
nis nosmet coniungere : VII 38, 7 ; Caesari ad
saucios deponendos . . . , praesidiimi mbibus
relinquendum nccesse erat adire (ire 0'«'/}
ApoUouiam: 3,78,1.
p) ■subaiulieiHl. cst iiif.: his rebus tantum
temporis tribuit, quaiitum erat properanti ne-
cesse: 3^78,2.
B. iiecesse liabeo: orare (.se) atque ol:)se-
crare, si qui locus misericordiae rclinquatur,
ne ad ultimum sup]>licium progredi necesse
habcat (hl ; habeant Oaf: cdd.): 1,84,5.
neeessitas. A. = uvuyMi : iustructo exer-
citu magis ut loci natura deiectusque (c) collis
et necessitas temporis quam ut rei mili-
taris ratio atque ordo postulabat: 1122,1;
\ si qua esset imposita dimicaiidi ne-
ccssitas: 3,77,1; f qua necessitate
adductus Diuiciacus auxilii petendi causa
Romam oA scnatum profeetus imperfecta (c)
rc redierat: VI 12, 5; — qua necessitate et
ignominia permotus Libo discessit: 3,24,4;
— quod abesse a periculo uiderentur neque
ulla uecessitate neque imperio contine-
rentur: 1111,5; t uado per equites in-
uento pro rei necessitate oportuno: VII
56,4.
B. =: yj^tia: id (c) bellum se suscepisse (o)
non suarum necessitatum (-tatium BM;
Np., Fr.), sed commuuis libertatis causa de-
monstrat: VII 89, 1.
C. = oiy.eiOTijg, necessitndo: uel pro ho-
spitio regis Nicomedis uel pro horum necessi-
tate, quorura de re agitur, refugere (c) hoc
munus . . . non potui : ap. Gcll. V 13, 6 ; equi-
dem (et quidem Non.) mihi uideor (uidetur
Non.) pro nostra (om. No7i.) necessitate non
labore, non opera, non industria defuisse: ap.
Gell. XIII 3, 5; cf. Non. p. 354.
neeessitndo : (aeque (neque cofW.) enim
ex Marsis Paelignisque ueniebant atque (ut
qui eodd.y iis (om. eodd.) superioris necessi-
tudo contubernii (superiore nocte in contuber-
niis codd.) cum militibusque nonnullis grauior
erat (commilitesque nonuulli grauiora cofW. —
Sic h. l. eonstit. Iic. Miiller): 2,29,4;) — ne-
cessitudinem quidem sibi nihilo minorem cum
Caesare intercedere: 2,17,2; If doceb.at
(c) etiam, quam ueteres quamque iustae cau-
sae necessitudinis ipsis cum Haediiis inter-
cederent: 143,6; t semper se rei publicae
commoda priuatis necessitudinibus habuisse
potiora: 1,8,3; f Scipionem eadem spes
prouinci.ie atquo exercituum impellit, quos se
pro necessitudine partiturum cum Pompeio
arbitrabatur (c): 1,4,3; — couiectans eum
(Pompeium) *in Aegyptum iter habere propter
necessitudines regui: 3,106,1.
neene: ut . . . declararent, utrum proe-
lium committi ex ilsu esset uecne: 150,4.
neeo: quorum (nuntiorum) . pars de-
prehensa iu conspectu uostrorum militum cum
cruciatu necabatur (necabautur Qhf) : V 45, 1 ;
t itaque omni senatu necato reliquos sub
corona uendidit: 11116,4.
item L. Leutulus comprehenditur .ab rege
et in custodia necatur: 3,104,3; — is (Vale-
rius Procillus) . . . de se . . . consultum
dicebat, utrum igni statim necaretur (cremare-
tur Ca) iui in aliud tempus reseni.aretur : I
53,7.
id esse consilium Caesaris, ut, quos in con-
spectu Galliae interficere uereretur, hos omnes
in Britanuiam tniductos necaret: V6, 5; — qui
ex iis nouissimus conuenit (uenitp), in cou-
737
neco — negotium
738
i
spectu multitudinis omnibus cruciatibus ad-
fectus necatur: V5G,2; — magnitudine supplicii
dubitantes cogit. nam maiore commisso delicto
igni (c) atque omnibus tormentis necat: VII
4, 10.
n04>nbi : discedent<>m . . . uniuersi cohor-
tantur, magno sit nnimo, nccubi (ne ubi /(/;
nec ibi f; ne ()': neu O'^; l'aul) dubitet proelium
committere et suam fideni uirtutenique experiri :
2,33,2; castra ponebat (c) dispositis explora-
toribus, necubi cflecto ponte Komani copias
traducerent: VII 35, 1.
nefarins: non praetereunda oratio Crito-
gnati uidctur (o) propter eius singularem et
(ac p) nefariam crudelitatem: VII 77, 2;
t an dubitamus, quin nefario facinore ad-
misso Romani iam ad nos interticiendos con-
currant? VII 38, 8; t quid cuim est illis
optatius, quam uno tempore et nos circum-
uenire et uoa nefario scelere obstringere? 2,
32,3.
(noflirie: ut tribuuos plcbis iniuria(/'aer». ,•
iu ea re codd.; nefaric Kindsch.) ex ciuitate
expuleoB in suam diguitatem restitueret: 1,
22, 5.)
ncfaH: quibus (clientibus) more Gallorum
nefas est etiam in extrema fortuna dese-
rere patronos: VII 40, 7.
ne«;leK« (— noii curo). A. = oiuittcre,
siUTiicre; a) alqd: praeterea salutis causa rei
liuniliuris commoda neglogcnda: VII 14, 5;
^ uiliil hunc {c) se absente pro sano facturum
arbitratus, qui praesentis iiupcrium neglexis-
set: V7,7; t atquo lioc maxime {c) ad
uirtutom excitari putant, nietu mortis neglecto :
VI 14,5; 1 nolito hos (c) uestro auxilio
exspoliarc (c), qui (c) uestrae salutis causa
auuni periculum neglexerunt: VII 77,9; t
neque sacpe accidit, ut neglecta quispiam re-
ligionc aut capta apud (c) se (c) occultare
aut posita tollere auderct: VI 17, 5; 1
ut co neglecto sacramento, quo teneniini,
res])iciatis illud , quixl (Icditione ducis . . . sub-
latum cst: 2,32,!); t ^ot houiinum niilia
. . ., quorum salutem neque propinqui negle-
gere nequc ciuitas Icui niomcnto acHtiniaro ims-
set: VII ;il), :{.
etsi ab hostc ca diccl)antiir, tanicn noii iioglo-
, goiidii cxistimabaut: V2H, 1.
Ii) c. Iiir. : ]iaucnc ultiniiio nationes . . . hoc
(c) faccre neglcxerunt: liJ27, 2; H eo
duac oinnino ciuitates cx liritaiiniii obsidcs
iniserunt, rollquac iiouloxonint: IV.'iH, 4.
I(. iiiiiUiiiii iiii|iiiiilliiiii(|iie leriT, iliiiill-
iere: hc Iliiciluoriiin ItiinihiM iiuii noglcolu-
hoxie. (luuHur, 11.
rum: 1,35,4; 36,6; T ne hac parte
neglecta reUquae nationes sibi idem Ucere ar-
bitrarentur: 11110,2.
neglegens : cum diutumitas oppugnationis
neglegentiores Octauianos effecisset: 3,
9,6.
nego. A. = ov g^dvai (seqn. aec. c. inf.):
negat se more et exemplo populi Komani posse
iter ulli per prouinciam dare et, si uim facere
conentur, prohibiturum ostendit: 18,3; ^
Cotta se ad armatum ho.stem iturum negat
atque in eo ])erseuerat (c): V36, 4; Caesar . . .
imperauit; si ita fecisseut, fines eorum se uio-
laturum negauit: VI32, 2; Lentulus sententiam
Calidii pronuntiiituruin se omnino negauit: 1,
2,5; refertur etiam de rege luba, ut socius sit
atque amicus; Marcellus *consuI passurum in
praesentia negat: 1,6,4; L. Torquatu.s . . . cum
Graecos . . . arma capere iuberet , iUi autem se
{o7n. a) contra im])erium populi Romani pu-
gnaturos (esae Mkl. reec; Np., /)!.; om. Ox)
negarent, . . . porta,s aperuit: 3.11,4; ob.sides
ab ApoUoniatibus exigere coepit. ilU uero da-
turos se negare neque portas consuli prae-
clusuros neque sibi iudicium sumpturos contra
atque omnis Italia . . . iudicauisset : 3,12,2.
li. ^a.caQveiaO^ctt, avavEiEiv: postea quam
id obstinate sibi negari uidit: V6, 4; ubi id a
Caesare negatura et, palam si conloqui uellent,
concessum est: 1,84, 2; t non facUe Gal-
los Gallis negare potuisse: V 27, 6.
negotiator : duobusque milibus hominum
armatis, jiiirtim qiios ex fiimiliis societatura de-
legerat, partim a negotiatoril)us coegerat,
. . . Pelusium i^eruenit: 3,103,1.
negotior: consonsu omniura Antiochen-
siuui ciuiuinquc liomimorum, qui illic ne-
gotiarentur, arcera (c) captam esse: 3,102,
6; t negotiandi causa ii. (>an!«a
;). 491 (3 loc).
negotiuni. I. Ponnu. Codiccs seiiiper
habere, uideiUiir ncgotiuui (niai qiiod in Q V
38,4 scripluin c.sl negoticii) ct ucgotiari; sed
VII 3,1 in B e.isiat negociandi.
J[. Sigrnir.; A. = niiiniis, res; ii) .siibi.: I
34, 4 u, c).
b) |inied.: ut . . . si quando quiil roinpeiua
tiudius iuit cimsideratius fiiccrot, uiiius osse
negotium dioi, scd illum dclootiU'! iini>crio . . .
dicerent: 3,82,3.
c) oI)l.: conficere negotiuiu ii. (•onlicio
p. (l-ll (S loc.); % coiiclaraaut omnes occii-
sionem negotii bono gcrcndi luuittoudam noii
osso: 11118,5; iio iii i)riu'ila occiipati rcliqiii
iicgotii (.'oroiidi laoiilliiloiii iliiiiittcrent: 3,97,1.
47
r39
nesrotium
740
d) dat.: non deest negotio Ciirio suosque
hortatur, ut: 2, 41,3; ^ conlaudatis mili-
tibus atque iis, qui negotio praefuerant: V
2,3; prout cuiusque eorum, qui negotiis prae-
erant, aut natura aut studium ferebat: 3, Gl,
3; ^ exercitus equitatusque oquitibus
Romanis administrantibus , quos ei negotio
praefecerat, celeriter transmittitur : VII 61,
2; duas legiones suas antecedere, reliquas sub-
sequi iussit, . . . eique uegotio Q. Futium Ca-
lenum legatum pr.aeficit: 1,87,4.
e) geil.: sibi autem mirum uideri, quid in
sua Gallia . . . aut Caesaii aut omnino populo
Romano negotii esset: 134,4.
f) abl. : multa a (c) Caesare in eam senten-
tiam dicta sunt, quare negotio desistere non
posset : 1 45, 1 ; cum ad Acliillam nuntios ndt-
teret . . ., ne negotio desisteret: 3,112,11.
ff) 0. praep. : quod plerumque iis (c) accidere
consueuit, qui in ipso negotio cousilium
capere coguntur: V33, 1.
B. = difBeultas, labor; a)greii.: nihil esse
negotii (-tio M) subito oppressam legionem
. . . interfici (posse add. p) : V38, 4; qui prior
has angustias occupauerit , ab hoc hostem pro-
hiberi {b; prohibere ;) nOiO esse negotii: 1,66,
4; % neque esse quicquam negotii,
cum prima legio in castra uenisset reliquaeque
Iegione.s magnum spatium abessent, hanc sub
sarciuis adoriri: 1117,2.
b) abl. (e. praep.): ut amissis circiter (c)
XL nauibus reliquae tameu refici posse (sine
add. Pluyy.) maarno nesotio iiidereutui: V
11,2.
C. = mandatum: dat negotium Senonibus
reliquisque Gallis, qui linitimi Belgis erant,
uti ea, quae apud eos gerantur, cognoscant
seque de his rebus certiorem faciant: 112,3.
Sfeinetes. Cf. Oliiek p. 16 sq.
Germani suas copias castris eduxerunt gene-
r.atimque constituerunt (e) paribus {(■} inter-
uallis , Harudes (c) , Jlarcomanos (c), Triboces
(c) , Vangiones , Nemet&s , Sedusios , Suebos : 1
51,2; ((Rhenus) longo spatio per fines Nantu.v
tium (nemetum af: n.amnetum /i), Heluetiorum,
Sequanorum, Mediomatricum (e), Tribocorum,
Treuerorum citatus fertur: IV 10,3;) oritur
(Hercynia silua) ab Heluetiorum et Nemetum
et Rauracorum finibus : VI 25, 2.
nemo. A. nou sequitur quiii; a) subi.:
quod UIo licente (dicente (i) contra Uceri (licere
a; dicere p) audeat nemo: 118,3; quorum
progredi ausus est nemo: V 43, 6; nam de equiti-
b>is hostiimi , quin nemo eorum progredi modo
(om. P) extra agmeu audeat, ne (c) ipsos
quidem debere dubitare: VII 66, 6; % ut
eorum nemo consisteret omneaque conuersi
non solum loco excederent, sed protiuus in-
cit.ati fuga moutes altissimos peterent : 3,93,5;
% neminem secum sine sua pernicie conten-
disse: 136,6; ^ ut . . . non modo . . .
de uallo decederet uemo, sed paene ne
respiceret quidem quisquam , ac tum omnes
acerrime fortissimeque pugnarent : V 43, 4 ; t
refriictis portis, cum iiim defenderet nemo:
1133,6; ^ ubi neminem in .lequum locum
sese demittere (dimittere X), sed toto imdi-
que miu-o circumfimdi luderunt: VII 28, 2; t
exercitui . . . tantus incessit . . . dolor . . .,
ut nemo aut tribuni aut centurionis (c) im-
perium desideraret et sibi quisque etiam
poenae loco grauiores imponeret labores simul-
que omnes arderent cupiditate pugnandi: 3,
74,2; r (dicere: I 18,3 !/. audere;) t
*proxima nocte aquaudi causa nemo egredi-
tur ex castris: 1,81,4; t reliquum quidem
in terris esse neminem, quem non superare
possint: IV 7, 5; ^ si quid ei a Caesare
grauius accidisset, cum ipse eum locum amici-
tiae apud eum teneret, neminem existima-
turum non sua uoluntate factum : 120,4; (ut
. . . iter in prouinciam conuerteret, id ne metu
quidem (reec. ; ut ne metu quidem a; ut nemo
tunc quidem p; ut nemo tum quidem Fr.; ut
non nemo tunc quidem Oiaee.; Sclm., Db.; ut
nemo non tum quidem (Ciaec.;) Np.) necessario
faciundum (c) existimabat: VII 56, 2;) 1
pauci ablati (e) flumine ab equitatu excipiun-
tur ac subleuantur; interit tamen uemo: 1,
64,7; H liceri: 118,3 ?f. audere; t
hoc toto proelio . . . auersum (e) hostem uidere
nemo potuit (potuit nemo (>): 126, 2; t
utrum auertendae suspicionis causa Pompeius
proposuisset (edictum), . . . an uouis dilectibus,
si nemo premeret, Macedoniam tenere cona-
retur , existim.iri non poterat : 3, 102, 3 ; t
progredi: V43,6 et VII 66, 6 ;«. audere ; t
hmic laborem recusabat nemo, quod eum
omnium laborum finem fore existimabant , si
hostem Hibero intercludere . . . potuissent: 1,
68,3; t sic uti (c) omnino pugn.andi
causa resisteret nemo: V51,5; t quod
si praeterea nemo sequatur, tamen se cum
sola decima legione iturum : 140,15; t
his (e) superatis aut reditu interclusis neminem
postea belli inferendi causa in Britanniam
transiturum contidebant: IV30, 2; nam ante
id tempus nemo aut miles aut eques a
Caesare ad Pompeium transierat: 3,61,2;
t uidere: 126,2 u. posse.
741
neque
742
b) olti. : proximo die . . . uniuersas ad aquam
copiaa educunt, pabulatuui emittitur (mitti-
tur 0) uemo: 1,81,4; ^ quod neminem
dignitate secum exaequari uolebat: 1,4,4;
1 hoc qui po.stularet reperiebatur nemo: 3,
20,4.
c) dal.: si id sit factum, se nocituruiii
nemiui: 1,85, 12.
d) c. praep. : eo mortuo ad uemiuem
unum summa imperii redit, sed separatim
suam quisque classem ad arbitrium suum ad-
ministrabat : 3, 18, 2.
B. ucino est, quiu: nemo est tam (tam
om. a; tam est Fr.) fortis, quin (qui non bk)
rei nouitiit« perturbotur {u. CC): VI 39, 3;
nemo erat adeo tardus aut fugiens laboris, quiu
statim castris exeundum atque occurrendum
putaret: 1,69,3; in castello nemo fuit omniuo
(omnium f) militum, quin (qui nou Of^ ; qui
Nb) uulneraretur: 3,53,3.
ncMio iniles, eques: 3,61,2; nenio uuiis: 3,
1H,2; t iiemo . . . ct (= sed): 3,74,2; —
ueiuo . . . que (= sed): 3,93,5.
(nemo non: VII 56, 2 u. nenio A. a)
rxistimare.)
nequaqnani: liuac ad egrediendum (e)
iicquaquam idoneum locum (loc. neq. idon.
[i > arbitratus . . . exspectauit: IV 23, 4; —
(mei consilii cst) facere , (juod iiostri maiores
ncquaquam pari bello Cinibrorum Teutonum-
.que fecerunt : VII 77, 12 ; — Ciiesaris copiae nequa-
quam erant tantae, ut iis (r), extra oppidura
si esset dimicjuidum, confideret: 3,109,2.
neqiio, iiee. I. Foriiia: Anlc a litlemm
uequc: a: 1125,1 (ow. (i); (V48,8 d VU 52,
1 in (i;) 3,44,1; 100,3; ab: 1122,1; V3,3;
16,1; 35,4; 48,8 (a (i); VI 9, 6; VII 52, 1 (a
p); 1,22, 2; 44, 4; abest: I 4, 4; accessurum:
1,11,3; acie: 2,41,7; ad: 11128,1; V2,4;
VII 77,3; 1,50,1; 81,1 bis; adeo: 1,8,3; ad-
fectum: 1,31,3; adhuc: 11122,3; aditum:
14.3,5; (adsidua: VI22,3 (i;) aggeres: VII
87,5; agri: IV 1,6; aliqun: 1,85,5; alitcr:
V29,2; VI 11,4; amicitiae: VII 76,2; am-
plius: 3,10,3; ancorae: V10,2; auiuio: 1,
84,4; ante: 1,11,2; 3,100,4; arma:IV14,2;
audere: 3,43,4; audierant: II 12,5; audire:
ap. Cic. ad Ait. 1X6^1; auxilia: VI 9,6;
auxilium: 131,7; 32,4; \ nec NitsijuatH.
h; iicque belli: IV 22,2; bello: 114,9;
beiicficiis: V1I76,2; Bibulus: 3,7,3; Brun-
disio: 3, 25, 1; 1j iicc nusquam.
c; nciiue causam: 143,5; certa: 1122,1;
certum: 1,25,3; ciuitas: VII39,3; ciui-
lales: 1,48,4; claiii: l\' 1,1; cliciiles: ap.
Gell. V13,6; cognoscendi: 1116,1; cohor-
tationes: 2,42,1; commeatus: 1113,2;
commissum: 114,2; commissurum: VII
47,7; (conclamatis: 3,37,4;) condiciones:
IV 13,1; conloquii: 1,85,3; conloquium:
142,5; consequi: 3,75,3; consilii: IV 14,
2; consistendi: V17,4; contra: II 3,2; cor-
pore: 1, 84,4; creditae: 3,1,2; cuiusquam:
VII 75,5; curari: 3,18,1; ^ ncc causam:
ap. Cic. ad Att. X 8 5, 1; ^ neque contra
a, nec contra p: 1113,2.
(l; neqiie dant: V44,6; de: 135,2; 41,3;
III 3, 1; VII 43,4; denuntiatione: 3,9,2; de-
precari: IV7,3; diem: V38, 1; diiudicari:
V44, 14; distrahi: VII23,5; diurno: VII
9,4; druides: VI21, 1; dubitare: 117,4;
tnccdabat: VII62, 4; de: VII 21, 1; discer-
nere: VII 75, 1 ; docendi: 1,5,1.
e; ueque eam: 1112,3 (!i; tam a); VI 40,
6; eius: 153,6; emi: 116,6; enim: 131,11;
1117,4; 11113,8; IV20,3; 29,4; VII77,15; 1,85,
6; (86,2?;) 2,29,4(?); (3,51,2?;) arf Att. 1X16, 3;
eorum: 136,5; 1119,6; IV2,4; 1,6,5; eos:
VI 14,4; equites: 1,45,4; equitibus: 2,41,
3; erat: 2,5,4; 3,45,3; eruptioni: 2,16, 1;
esse: 1117,2; (esset: 1,2,3;) etiam: V52,
1; 1,5,1; euellere: I 25, 3; eum: 3, 67,4; ex:
116,6; 11114,4; V 28,3; VI 34,6 ; (2,41,7 /(;)
3,28,5; (excusat: 3,16,3;) exercitum: 1
34,3; exspectant: 1,6,6; ^ ncque ebu-
rones a; nec eburones a»; ne eb. h: V29,
2; neque erat a; nec erat (i: VII 76, 5.
/; ueque facultas: 3,60,5; fas: VI 14,3;
ferae: VI 28,2; finem: V17,3; VII 47, 3;
66,4; firmiter: IV 26,1; flumen: VII5,4;
fore: 3,10,7; fortunam: VII 64, 2; fossae:
VII87,5; (fronte: 1125,1;) frumenta: 1,
48,5; frustra: 3,92,3; ^ nec facile:
VII25,1; 72,2 (ne oA); 84,3; ferre: VU
20,11; nec (ne AQ) frumentandi (c) : VU
75,1; fuit: VII 28,3; 40,2.
a; uequc gonere: 3,110,1.
/*; ncquc (hac: ap. ^Sitet. uit. Tcr. 5;) hanc:
131,11; 3,17,4; harenam: ap. Oell. XIX 8,
8; has: IV22,2; (hi: 1,79,3;) his: 136,5
(iis plur. edd.); (11114,1 ((i; iis a);) VI 13,7;
1,6,2 (iis cild.); hoc: V23,3; homines: 17,
5; homini: VI 28,2; homiuum: ap. Ocll. V
13,6; honestius: ap. Cic. ad Att. X8iJ, 2;
honos: VI 13,7; hos: VII 77,3; hostcs: VI
7,5; hostibus: V52, 6; hostis: 11128,3;
hostium: 11114,1; 1 (ue (ncc af) haec
quidem : 2, 39, 6.)
/; iicqiic ibi: 3,96,4; id: V27,3; 3,99,2;
idcirco: 1,42,3; ii: 1,18,4; (hi 0\) 1,79,3;
47'
743
neque
744
(iis {plur. cdd.; his X): 136,5;) iis (his P) :
III 14,1; iis (his Qaf): IV 20, 3; (VII 45, 2;)
iis (t'(M.; his x.): 1,6,2; illi (IIII ;;): 3,7,2;
illos: 3,64,1; illud: ap. Cic. ad Att. 1X16,
2; imperator: VII 1,7; imperio: 1111,1.5;
V2,4; 3,14,2; improbos: 2,31,4; in: 145,
2; V8,5; VI14,4; 40,6; VII1,2; 20,4; 29,
2; 2,41,6.7; 3,71,3 (his?); ^ap. Siiet. uit.
Terent. 5;) incolumi: VI 41, 3; indutiarum:
1,85,3; insequi: V16,l; inter: VII23,3;
interdum: 139,4; interesse: VII 14, 8;
ipsae {-ihl): 3,64,1; ipse: VI7,5; ipsis:
V52,6; ipsos (ipsis cOi): 144,9; is: V30,2;
iter:3, 13, 2; f uec nmquam.
j; iieque iam: 115,4; IV13, 1; VII 59, 4;
iumentis: 1,80,2; iure iurando: 131,9;
1 uec iam: VII 20, 11; 44,4; 85,6.
l; netiue legatos: 1115,6; 3,17,5; legio-
nes: VII1,7; lignandi: 3,15,2; (loco: 3,
44,4; locum ib.;} longe: VII 26,2; longius:
11118,4; IV 1,7; 10,2; 26,5; V19,3; 53,7;
2,41,4; 3,66,3; loqui: ap. Cie. ad Att. 1X6
A; T[ nec loco: VII 48,4; longius: 1,
42,4.
tn: neqne magnopere: 3,84,4; maximi:
1,48,4; mensuras: VI25,1; minus: 3,32,6;
multo: 3,65,3; 101,7; multum: IV 1,8; V
2,2; 14,1; 22,4; 1,48,5; 57,3; 2,6,3; 35,4;
3,51,7; munitiones: 3,44,1; f nee
magnitjido: 1,50,1; maiore: VII 21,1; mi-
nimam: 1,70,5; minus: VII31,1; 3,65,4;
nec (non [i) minus: VII 52,4; nec moderari
(j3; ne emoderari a): VII 75, 1.
ii; ueque naues: 3, 15,2; nauibus: III 12,
1; 2,32,12; nautae: V10,2; noctem: V38,
1; nocturno: VII 9,4; uostri: 1119,5; no-
strorum: VII 62,8; nostros: 1110,4; III 9,
5; nuniero: 3,110,1; nunc: 1,85,5.11; 3,17,
1; 1[ nec (uecessarii: 1,69,1;) numero:
VII 48, 4.
o; ncquc obsides: 131,7; obsidibus: I
31,9; omni: 1,86,2; operam: 3,83,3; opus
(c): IU3,1; ordines: IV 26,1; 1,71,3; or-
dinibus: 3,101,2; ^ nec 7iitsquam.
p; nequc pareat: V7,7; pedestri: 2,32,
12; pedibus: 11112,1; perfectae: 147,1;
periculum: 3,17,5; perrumpi- VII 23, 5 ;
pollicitationibus: 3,9,2; populi: 140,3;
45,1; IV 17,1; portas: 3,12,2; post: IV 22,
2; V17,5; preces: 2,42,1; priores: IV7,3;
pro: ap. Charis. (I p. 126 Kcil) ; seruare neque
procurrere {M,; seruarent. quae procurrere
af): 2,41,6; prodituros: 1,76,2; proelio:
IV 16, 2; 3, 51, 5; propinqui: VII 39,3; prop-
ter: 139,7; 11113,8; pudentes (prudentes
(-is) x): 2,31,4; t nec plane: VI 43,4;
pontes: 1,54,1; prius: VI37,2; VII25,4;
t ucque (ucc (i) prius: 153,1; (neu (ue /;;
nec a) propius: V34,3.)
q; neque quadrigas: ap. Oell. XIX 8,8;
quae: IV 20, 4; quam: VI37, 6; quanta: IV
20,4; (quattuor: 3,7,2;) quem: IV20,4;
quemadmodum: 11116,3; quemquam: VI
23,2; qui: IV20,4; quid: 1122,1; quietis: VI
27,2; quisquam: VI 22,2; 3,69,4; neque (ne
A) quisquam : VI 35, 9 ; quo: III 16,3; VI 37,6;
t uec quemquam: 120, 2; quicquam: 2, 16,
1; t «eque (a; uec p) quisquam: VI
25,4; neque (ne A'a/(Z; nec edd.) quibus: 3,83,5.
r; ucque recte: VII 80,5; recusandi: V
6,2; recusaturos: 131,7; regredi: 3,45,5;
reliquos: 1,13,1; rem publicam : 3, 90, 3 ; re-
sistere: 2,44,2; t nec (neque f) ratio:
IV 1, 6.
s; ueque sacrificiis: VI21, 1; saepe: VI
17,5; salutem: 142,5; satis: 11114,3; IV
17,1; 3,74,3; se: 145,1; 113,2; VII30,1(?);
77,12; 1,13,1; 32,8; 2,17,2 (bis); 3,36,6; 90,
3; (neue {Oaf; neque hl) se: 3,92,1;) sena-
tus: 1,1,3; si: VI27,2; sibi: 133,4; V56,
1; 1,76,2; 3,12,2; 15,5; signa: 140,12; IV
26,1; 1,71,3; signo: VII52, 1; sine: 114,2;
34,3; 1,44,4; 2,32,2; sinistra: I 25,3; solum:
118,6; stipendium: 145,2; suae: IV17,1;
suam: 140,3; 45,1; VI 8,1; suarum: 1,35,
3; submissos: 1,85,6; subsidia: 1,45,4;
subsidio: 1113,2; neque (ne quod Np., Db.)
subsidium: 3,8,4; sui: 140,8; 1116,1; V
17,4; 1,35,3; suis: 1110,5; suo: 1,19,3;
superiore: V23,3; susceptum: 3,18,1; t
uec sine: V31,5; 1,71,4; solis: VII21,3;
stultitia: VII77,9.
t: ueque tam: 144,9; (1112,3;) tamen:
IV7,3; V55,2; VII 63,8; tanti: 2,31,8 /-/*•;
tanto: VII 45,4; temere: 3,87,2; tempus:
(1113,1;) 3,60,1; timerent: 1126,2; ti-
muisse: 141,3; tormento: 2,9,4; tot: 1,85,
6(?}; tributa: VI14,1; tum:3,17,l; tutius:
ap. Cic. ad Att. X8B, 2; t uee (tractu:
3,112,8;) tribunis: 1,5,1.
u; ueque ulla: 1111,5; IV29,2 (uequa BM);
32,1; VI 36,1; 3,72,4; ullam: 132,3; II 15,
6; 1119,6; 3,17,6; ullos: IV 8,2; ullum:II
25,1; 1114,2; V53,5; VII 36,4; 3,8,4; 19,1;
26,1; uUus: 3,47,4; usae: 3,8,2; usu: 3,
110,1; ut: 122, 1; t ne<l«ie (p; uec a)
umquam: I 41,3.
v; neque uero: l,21,5(eo f); 24,6; 71,1; 2,
6,3; 25,5; 3,26,3; 51,2; 75,3; 93,2; 94,3; 95,4;
uerum: IV 8, 1 ; uestitus: IV 1,10; ui: IV
745
neque (1. A. a) a) et fi))
746
4,4; uictoriam: ap. Cic. ad Att. 1X7 C, 1;
uiderant: 1112,5; uultum: 139,4; \
(ne (nec af) Varus quldem: 2,33,5;) nf^c
(/* corr., /■?; om.al, hpr.; neque?) uehemen-
tius: 2,41,4; uero: 3,87,6; uircs: VII 85,
6; uirtuti: V35,4.
Cf. de fvrmis neque ct nec A'y*. iSpicilerj.
crit. in Cornel. Nep. p. 31.
II. Hignif.; 1. iioii reKiioiidet :iliu iiarticula
ro|iuIatiua; A. ucque sequitiir .sed, ucque ad-
ditur euiiM, iam, taiiicii, uero, iieqiie in
enuntiatu ncgatiuo rciicritur <iuii>quain,
ullus, uniqiiam; a)nc<|uc scnicl |iositum ;
<y.) antcccdit alia ncifulio; aa) iion: quod
fratres (e) Haeduos api)ellatos diceret, iion
se tam barbarum ncque tam imperitum
esse rerum , ut non sciret neque bello AUobro-
gum proximo Hae<luos Romaiu'8 auxilium tidisse
neque . . .: 144, 9; 1[T[ tempus uero c<m-
loquio non dare neque acccssurum polli-
ceri magnani pacis dcsperatiouem adfcrebat:
1,11,3; quoiiiam reliijui crudebtate odium eflu-
gere non potuerunt neque uictoriam diutius
tenere praeter unum L. SuUam, quem imita-
turus non sum : ap. Cic. ad Att. IX 7 C, 1 ; —
illi non <liu commorati nec longius ab
infimo collc progressi copias in castra rcdu-
cunt: 1,42,4; t ctmccdeiidum non patal)at,
ncque boniines inimico animo . . . tcmpcra-
turos ab iuiuria et malelicio existimaltat: I
7, 5; H fuit haec oratio uon ingrata Gal-
lis et (f) maximc, quod ipse animo iion de-
fecerat tanto acc<;pto incommo<lo neque se
in occultum abdidcrat ct couspectum multi-
tudinis fugcrat: VII3U, 1; •{ non nulli
etiam Caesari niiiitiabant {e), cum . . . ius-
sissct, non fore dicto audientes inilites ne-
que propter timorem sigiia laturos: 139,7;
quod non fore dicto audientes nequo signa
laturi dicantur, nihil sc ea re commoucii: I
40,12; 11 non ciiini aliter finiri potcst,
nequc mciisuras itincrum nouerunt: VI 25,
1 ; rcscripserat sese rem in sumnnim periculiim
deducturum -non cssc, neque suo consilio aut
uoluntate Domitium se in oppidum Corlinium
contulisse: 1,19,3; si uero alteri pauluni modu
tribuisset fortuna, non csso usuruiii <:oiiili<'ii)iii-
biis pacis cuni, <jiii siiinrior iiidcictur, neque
forc acqiia partc itiiiitciiliini , qui s<^ oiniiia ha-
bitiiruni coiiliderct: 3, 10, 7.
[■i[i) Mlhll: priuali ac sci)iuati agii iipiul cos
nihil est, neque longius anno remancro iiiio iii
loco colonili (c) caiisit li<!ct: IV 1,7; Aiiruii-
culoius complurcs<)uc . . . cciitiirioiics iiihil
tcniero agcii<liiiii iii'i|ii(! vy. hilpcriiis iiiiiissii
Caesaris discedendum existimabant (c): V28,
3; nihil se propter inscientiam leuitatemque (e)
uulgi grauius de ciuitate iudicare neque (quic-
quam adtl. Pluyy.) de sua in Haeduos beneuo-
lentia deminuere: VII 43, 4; nihil adeo arduum
sibi esse existimaueruut, quod non uirtute con-
sequi possent, neque iiuem prius sequendi fece-
ruiit, quam muro . . . adpropinquarunt (c):
VII 47, 3.
yy) nullus: egressi nullo certo ordine
neque imperio . . . fecerunt, ut: 1111,1;
Cassius . . . perturbatum . . euin nactus nul-
lis custodiis neque ordinibus certis . . .
onerarias naues . . . immisit: 3,101,2; quod
unum genus tegimenti aliLs locis erant experti
nullo telo neque tormento traici posse: 2,
9,4; — hostes uiderunt ea . . . ita refecta, ut
nullus {rccc; Steph.; nullius Oa) perfidiae
neque eruptioni (-nis U) locus esset uec
quicquam omuiuo relinqiierctur: 2,16,1; Tf
sibi iiullam cum iis amicitiam esse posse, si in
tiallia remaucreut; ueque uerum esse, qui suos
fiues tueri uon potueriut, alienos occupare: IV
8,1.
SS) uc . . . (luideiu: ne militibus qui-
dem ut defessis ncquc equitibus ut . . .
labore coufectis studium ad pugiiandum uirtus-
<]uc dccrat: 2, 11,3; quod soli ue in occulto
quidem queri neqiic auxilium implorare
auderent : I 32, 4.
ee) ncque: nequc suae ueque populi
Romani diguitatis csse statuebat: IV 17,1;
t ncquc suam ueqiic populi Romaui cousue-
tudineui pati, uti optime meritos (c) socios
<lescrcrcl; nc<iue se iudicarc Galliam po-
tius esse Ariouisti <iuam popiili Uomani: I
45,1.
^r) iiollc: nolite hos (c) uestro auxilio
exspoliarc (e) , <iui ucstrae salutis causa siuim
periculum neglcxcrunt, uec stultilia ac teiuc-
ritato uestra aut aninii (o) inibccillitate omuem
(Jalliam prosterncre ct pcrpctuao .scniiluti subi-
cero (c): VII 77,9.
'/''/) nuuiquHin: hoc nomcn obtinuit atque
ita 80 postoa salutari passus est (arfrf. Madu. ;
um. codd.; cM.) , sed (codd.; Beryl;; Madu.;
neqiie Np.; edd.) iu litteris munquaiu {Ikryl;;
Mada.; quas i ; cdd.) scribcrc ysc<l iicquc iii
littcris praescribcro l'aut) cst solitus iicquc in
fascilms insigiiia laureac piaelulit: 3,71,3.
[:i) iion antcccdit alia iicgatio; aa) iiv<|uo
itil tutiiiii cuuiitiatiiiii |)crlincl; VI) subiectuiii
cuuiiliatoriim idciii csl ; cuiiiiiiiKiiiiliir a) |ti'ac-
scntia; nn): iu illiiiu (i'^ uiiiiicisi i^o> lclu
coiciiiiit ii<'i|ii<' iliiiit rcgreiliendi {<■) facul-
747
neque (1. A. a) p) aa) «) et »))
748
tatem : V 44, 6; . . . iii reliquas prouincias prae-
tores miltiintur (u. CC). neque exspeetant, . . .
ut de eorum imperio ad populum feratur, pa-
ludatique uotis nuncupatis exeunt: 1,6,6; con-
tra liostem castra muniunt neque iumentis onera
deponunt: 1, 80,2; (prodit Libo atque {b-; AkL;
neque 0\} excusat Bibulum, quod is . . . in-
imicitias . . habebat etiam priuatas cum Cac-
sare: 3,10,3.)
1)6): si uim faciat neque pareat, interfici
iubet: V 7, 7.
cc): quod Germanorum consuetudo [haec]
sit . . ., quicumque bellum inferant resistere
neque deprecari: IV 7, 3; Caesarem . . . de-
bere et studium et iracundiam suam rei pu-
blicae dimittere neque adeo grauiter irasci ini-
niicis, ut (c): 1,8,3; erat iniqua condicio . . .
polliceri se in prouiuciam iturum neque ante
quem diem iturus *esset definire: 1,11,2; debere
utrumque pertinaciae finem facere et ab armis
discedere neque ampHus fortunam periclitari : 3,
10, 3 ; — sese in eius fidem ac potestatem uenire
neque (nec [i) contra populum Eomanum armis
contendere: 1113,2; retineri urbano motu Cae-
sarem neque in tantis dissensionibus ad exer-
eitum uenire posse: VII 1,2; illum a Caesare
obsideri neque audere proelio dimicare: 3,43,4.
6) iiiiiicrf. : ao): quod dictum {CC) Haedui
grauiter ferebant neque (tanien neque (ne-
que tameu?) Ciacc.) recusandi aut deprecandi
causa legatos ad Caesarem mittere audebant:
V 6, 2 ; illi autem hoc acrius instabant neque
regredi nostros patiebautur: 3,45,5.
1)6) : cum alius (aliis DEef) alii subsidium
ferret (ferrent p) neque timerent, ne auersi
(c) ab hoste circumuenirentur: 1126,2; luba
. . . magnam partem eorum interfici iussit . . .,
cum Varus suam fidem ab eo laedi quereretur
neque resistere auderet: 2,44,2; 1 ut
equituni mille . . . VII milium Pompeianorum
impetum . . . sustinere auderent neque magno-
pere eorum multitudine terrerentur: 3,84,4;
TT his persuaderi, ut diutius morarentur neque
suis auxiliiim ferrcnt, non poterat: 1110,5;
( Ambiorix pronuntiari iubet , ut procul tela
coiciant neu (ne //; nec a) propius accedant
et quam m partem Roniani impetum feceriut
cedant: V 34, 3;) Pompeius suis praedixerat,
ut (ne Nld; neu 0) Caesaris impetum excipe-
rent neue (neque hl) se loco mouerent aciem-
que eius distrahi paterentur: 3,02,1.
c) i>erl'. ; aa) : nostri acriter iu eos impetu
facto reppulerunt neque finem sequendi
fecerunt, quoad . . . egerunt: V17,3; sub-
sidio suis ierunt collemque ceperunt neque no-
strorum mUitum uictorum (e) impetum susti-
nere potuerunt : VII 62, 8 ; qui . . . eonim cor-
poribus , qui aetate ad bellum iuutiles (o)
iiidebantur, uitam tolerauerunt neque se hosti-
bus tradiderunt (hostibus se tr. P) : VII 77,
12; Sulla . . . liberatis suis hoc fuit contentus
neque proelio dccertare uoluit, . . . ne . . .
uideretur: 3,51,5; eqiiitatumque praemisit ad
nouissimum agmen demorandum, neque con-
sequi potuit: 3,75,3; 1 una ex his (naui-
bus), quae perseuerauit neque imperio
Caleni obtemperauit, . . . expugnata est:3,
14,2.
66): quam (partem) supra commemoraui
j)raedandi frumentandique causa Mosam trans-
isse neque proelio interfuisse: IV 16, 2.
cc): paucos dies ibi morati neque flumen
transire ausi domum reuertuntur: VII 5, 4;
sed serius a terra prouectae naues neque usae
nocturna aura in redeundo offenderunt: 3,8,2.
b) l>pf. ; 00): quod proper;ms noctem diei
coniunxerat neque iter intermiserat: 3,
13,2.
66): cum multos menses castris se ac pa-
ludibus tenuisset neque sui potestatem fe-
cisset: 140,8; t uelle se de iis (c) rebus,
quae inter eos agi coeptae neque perfec-
tae esseut, agere cum eo: 147,1; sententias-
que de singulis ferrent, qui Komae remansissent
quique intra praesidia Poinpei fuissent neque
operam in re miUtari praestitissent : 3,83,3.
c)fut. : se suosque omnes in officio futuros
(c) neque ab amicitia populi Roinani defec-
turos confirmauit: V 3, 3; maioribus enim
coactis copiis (Eomauos) reuersuros neque tiuem
bellandi facturos: VII 66,4; se sibi consilium
capturum neque senatus auctoritati obtempe-
raturum : 1, 1, 3.
f) diuersa tempora; oo): druides a bello
abesse consuerunt neque tributa una (um-
quam (3) ciun reliquis pendunt: VI14, 1.
66): excitari se Auaricensibus praemiis
neque commissurum, ut prius quisqiiam
murum ascendcret: VII 47, 7.
SB) siibiectu suiit diiiersa; couiungiiutur
o) praescutiu ; oo) : Philijjpus et Cotta {u. CC)
priiiato consilio praetereuntur neque eorum
sortes deiciuntur: 1,6,5; Afranius Petreius-
que . . . copias suas . . . producunt et proelio
lacessunt. neque idcirco Caesar opus intermittit
(intermisit iVn'): 1,42,3; atque ego ciim ex
ipsa re niagnam capio uoIuj)tatem, tum meum
factum probari abs te triumpho gaudio (c).
neque illud me mouet, quod . . .: ap. Cie. ad
Att. IX 16, 2.
74!)
neque (1. A. a) fi) aa) ») a) — e))
750
bb): praestare <f) . . . (iallorum quam
Romanorum imperia perferre (c) ; neque dubi-
tare [debeantj, quin, si Heluetios superaue-
rint Eomani, . . . Haeduis libertatem sint
erepturi: I 17,4; longum esse perterritis Roma-
iiis Ciermanorum auxilium exspectare, neque
suam pati diguitatem , ut . . . adoriri non
audeant: VI 8,1; cognitum compertumque sibi
alieno esse animo in (Jaesareni milites, neque
his (iis edd.) posse persuaderi, uti: 1,6,2;
legatos ad Pompeium de conipositione mitti
oportere; neque se reformidare, quod in senatu
J'ompeius p.aulo ante dixisset: 1,.32, 8; necessi-
tudinem quidem sibi nihUo minorem cum Cae-
sare intercedere; neque se ignorare, quod esset
officium legati: 2, 17,2; nihilo minus tamen agi
posse de compositione, ut liaec non remitteren-
tur, neque hanc rem illi (c) esse *impedimento :
.'J, 17, 4; Domitium cum legionibus adesse neque
se praesidium, ubi constitutus esset, sine auxilio
iScipionis tenere posse: 3,36, (J.
ti) im|>l'.; oa): locus ipse (o) erat praesidio
barbaris, neque ex occulto insidiandi et disper-
sos circumueniendi singulis deerat audacia:
VI 34,6; haec procul ex oppido uidebantur, ut
erat a Gergouia despectus in castra, ncque
tanto .spatio certi quid esset explorari poterat:
Vii 45, 4; tormentisque prolatis muiiitiones im-
pcdiebat; neque erat lacile nostris uno tempore
|iropugnare et munire: 3,45,3; 1 cum
iiallis aut locus decliuis suberat ncque ii (lii
Ov) , qui antecesserant, morantibus opem ferre
|)oterant, cquites uero ex loco superiore . . .
tela coiciebant, tuin magno erat iii periculo
ics: 1,79,3; ^I quod in conspectu onmiuni
les gerebatur neque recte ac (aut h; Fr.)
turpiter factum (c) celari poterat ([i;o»«. a):
VII 80, 5.
lib): cum alius (c) alii subsidiiim ferret
{<■) neque timerent: 1126,2 w. 9() b) bb);
ciim in his aiigustiis res esset alque omiies
iiiae ab Afraiiiaiiis . . . obsiderentur ncc pontes
perlici jxisseut, iniperat: 1,54,1; cum fides tota
Italia esset angiistior neque creditao pecuniac»
Holuerentur, constiluit: 3,1, 2; t quod
ccrte inde dccedendum esset Afranio iiec
siiie acjua permaiicrc poaset: 1,71,4; H
sii^ fortuiia . . . utruiiiquc ucrsauit, iit allor
altcri Inimicu» auxilio salutique csset nequc
diiiiilicari posset, utor utri uirtute aiiteferciidus
iiidcrctur: V44, 14; "i lenibus atque utiiuim
scriptis adiuncta foret uis, comica ut acqualo
uirtiis ])ollcrct lioiioro ciim (iraccis neuo
{liulli; nc(|uc i-(iilil. jdiir.; iicquo iii l''X ; eilil.)
hac despcctiiH parlc iacercs! «/;. iyiieloti. iiit.
Tprent. 5; (qui cen.sebat, ut Pompeius in suas
prouincias proficisceretur , ne qua (neque Ox)
esset armorum causa: 1,2,8.)
c) pcrf.: acccssum est ad Britanniam
omnibus nauibus meridiano fere tempore, ne-
que iu eo loco hostis est uisus: V8, 5; reli-
quas cobortes . . . ad legionem Pompei . . .
duplici acie eduxit. neque eum prima opinio
fefellit: 3, 67, (3.) 4; (1,70,5 u. t) oo).)
b) ppf.: ad quarum initium siluarum cum
Oaesar (o) peruenisset castraque munire in-
stituisset neque hostis interim uisus es-
set, . . . subito . . . euolauerunt: 11128,3.
c) teiupora dluersa; oo): legiones expeditas
quattuor equitatumque oninem ex castris edu-
cit. nec fuit spatium tali tempore ad con-
trahenda ca-stra: VII 40, (1.) 2; equitatus Cae-
saris in cohortes impetum facit (Old ; fecit b;
i\p., Dl. ; om. af); nec minimani (uimiam af)
partem temporis cquitum uim caetrati sustinere
potuerunt, oimiesque ab iis (c) circumuenti
. . . inlerflciuntur: 1,70,5.
bb): Orgetorix mortuus est, ueque abest
suspicio, . . . quin ipse sibi mortem consciuerit :
14,4.
cc): intellexit ultro ad se ueniri, altera ex
parte Keuones Cariiutcsquc conscientia facinoris
instigari {c) , altera Neruios Aduatucosque
bellum Ronianis parare, neque sibi uolun-
tariorum copias defore, si . . . progredi coe-
pisset: V 56, 1.
bt)): Romanos aut inopiam non laturos aut
magiio cum (c) periciilo longiiis a (c) castris
processuros; ncquc interesse, ip.sosne in-
terficiant impedimentisno exuant: VII 14, (7.) 8.
cc): CCXX (e) naues eoruni . . . nostris
aduersae constiterunt; neque .satis Bruto
. . . uel tribunis militum . . . constabat, quid
.'igcrent: III 14,(2.) 3; rc|)perit . . . Pompeium
remaneie Briindisii cuiii cohortibus uigiuti;
iiequc certuin iiiueniri poterat, obtincndine
Piriindisii caiisa ibi reiuansissct . . . aii inopia
nauium ibi rcstitisset: 1,25, (2.) 3; f post-
quani id difficilius (c) uisum est nequc facul-
tas perficiendi dabatur, . . . tiaiisicriinl: 3,
60, 5.
ff): iuuUi iaiii iiiciiscs craiit ct hiciiis prae-
cipitauorat, neque Brundisio iiaues legiones-
((ue . . . uoiiicbant: 3,25,1.
()()): cum summus mons a Labieno teuere-
tiir, ipao ab hostium castris uon longius millc
ct (luiiigcntis passibus abessct ii0(|iic, iil
IHistca cx captiuis compcrit, alit ipsius aducii-
tiis aut Labiciii cogiiiliis cssct: 122,1.
f)f|): significaic cocpcrunt, iit statiiii dimitte-
751
neque (1. A. a) p) aa) et j3P))
752
rentiir; neque (neque enim ?) omni interposita
fido firmum esse posse, si in aliud tempus
diflerretur: 1,86,2.
ii): Caesar epistularum ad Ciceronem Neque,
inquit, pro cauto ac diligente se castris con-
tinuit: Charis. ed. Keil I p. 126.
p[i) psiitionla copulatina (que) Jul totiiin
enuntiatnni pertiuet, noffatio ad sing-nlas
noces; 31) sHl)ieehim cnuntinlornm idem est;
eoniunffunfur a) piaesentia; aa): Mosa . . .
parle quadam ex Rlieno recepta, quae appella-
tur Vacalus, insulam [quae] efficit Batauorum
[in Oceanum influit] ueque longius ab eo
<c) milibus passuum LXXX in Oceanum (c)
influit: IV 10, (1.) 2; longe sunt humanissimi
qui Cantium incolunt, quae regio est maritima
onmis, neque multum a (c) Gallica diiferunt
consuetudine: V14, 1; statuunt, ut X milia
<e) hominum delecta ex omnibus copiis (c) in
oppidum mittantur (e), nec solis Biturigibus
communem salutem committendam censent:
VII 21, (2.) 3; Komanorum manus tantis mu-
nitionibus distinetur nec facile pluribus locis
occurrit: VII 84, 3.
bli): lieentiam (eorum se) adrogantiamque
reprebendere, quod . . . esistimarent; nec
<non p) minus se in <e) milite modestiam et
<c) continentiam (c) quam uirtutem atque
animi magnitudinem desiderare: VII 52,
(3.) 4.
6) inipf. ; oa): et in Galliam magnam eorum
multitudinem uenire popiilo Romano pericu-
losum uidebat, neque sibi homincs feros ac
barbaros temperaturos (c) existimabat,
quin . . . contenderent: I 33, (3.) 4; nauigationeni
impeditam propter inscientiam locorum pauci-
tatemque portuum sciebant, neque nostros exer-
citus propter frumenti (o) inopiam diutius
apud se morari posse coufidebaut: III 0,(4.) 5;
quaa tamen difficultates patienter atque aequo
animo ferebaut neque sibi nudanda litora et
relinquendos portus existimabant : 3, 15, 5 ; haec
(castra) siluam quandam contingebant neque
longius a mari passibus CCC aberant: 3,66,3;
1[ cum . . . hostibus spes uictoriae redintegrare-
tur, eo magis, quod deustos pluteos turrium
uidebant nec facile adire apertos ad auxi-
liandum animaduertebant: VII 25, 1.
1)6): quoniam . . . hanc sibi populoque Ro-
mauo gratiam referret, ut in conloquium uenire
inuitatua grauaretur neque de communi re
*discendum sibi et cognoscendum putaret:
135,2; sic omnino (c) animos tiuior praeoccu-
pauerat (c) , ut paene alienata mente deletis
omnibus copiis equitatum (tantum add. fJ) se
ex fuga recepisse dicerent neque incolumi exer-
citu Germanos castra oppugnaturos fuisse con-
tenderent: VI 41, 3; saepe in eum locum uen-
tum est, ut . . . Ambiorigem . . . circumspice-
rent captiui nec plane etiam abisse ex con-
spectu contenderent: VI 43, 4 ; Pompeium extra
munitiones egressum . . ., ut libere pabulari (c)
posset nec minus aditum nanibus haberet: 3,
65, 4 ; 3, 84, 4 ?«. aa) 91) b) Di).
c) perf. ; na) : ita proelium restitutum est,
atque omnes hostes terga uerterunt, neque
(nec fj) prius fugere destiterunt, quam ad
flumen Rhenum . . . peruenerunt (e) : 1 53,
1 ; nostri . . . eos in fugam dederunt , neque
longius prosequi potuerunt, quod : I V 26, 5 ; t
hostes, ubi . . . spem se fefellisse intellexe-
runt neque nostros in locum iniquiorem pro-
gredi pugnandi causa uiderunt atque ipsos
res frumentaria deficere coepit, . . . constitue-
runt: 1110,4.
66) : certior factus est m.ign.as Gallomm
copi.as . . . oppugnandi sui causa conuenisse
neque longius mUia (c) passuum octo ab
hibernis suis afuisse (c) : V53, (6.)7.
b) diuersa tempora: baec (tragula) casu ad
turrim (c) adhaesit neque iib (c) nostris
biduo animaduersa tertio die a quodam
milite conspicitur, dempta ad Ciceronem
defertur : V 48, 8 ; in castra inrumpere conantur,
nec prius sunt uisi . . ., quam castris adpro-
pinquarent: VI 37,2; omnibus interfui proeliis
ueque temere incognitam rem pronuntio (pro-
nunciatio hl ; pronuntiabo Paiil}: 3,87,2.
!^) subiecta ennntiatorum dinersa siiut;
poniuugnntiir o) praes. : itaque axmos non
nulli XX (c) in disciplina permanent. ne-
que fas esse existimant ea litteris man-
dare: VI 14, 3; facta potestate ex oppido mit-
titur, neque ab eo prius Domitiani milites
tbscedunt, quam . . . deducatur: 1,22,2; 1
uincite, inquit, si ita uultis . . .; neque is
sum, inquit, qui grauissime . . . mortis peri-
culo (c) terrear: V30, (l.)2.
6) iiupf. ; 00) : nostros ex superiore insequen-
tes loco uerebantur; neque multum ad
solis occasum temporis supererat: 3,51,7;
t longius piosequi ueritus, quod siluae paludes-
que intercedebant neque etiam p.aruulo
detrimento illorum locnm (c) relinqui uide-
bat: V52, 1.
66): cum se illi identidem in siluas . . .
reciperent .ac rursus ex silua in nostros im-
petum facerent neque nostri longius,
quam quem .ad finem porrecta [aej loca apeita
753
neque (1. A. a) fi) fi^) 8) - h) fi) aa))
754
pertinebant, cedentea insequi auderent: II
19,5.
c) pci"f. : exanimato altero (c) successit
tertius et tertio quartus, nec prius ille est
a propugnatoril)us uacuus relictus locus,
quani . . . finis est pugnandi factus : VII 25,
(3.) 4; uos enim uestrumque factum, inquit,
ouinia (o) deinceps municipia sunt secuta,
neque sine causa et Caesar amicissime de uobis
et illi grauissime iudicauerunt : 2,32,2; cuius
aduentus Pompeianos compressit nostrosque
firmauit, ut se . . . colligerent. neque multo
post Caesar . . . eodem uenit: 3, (;5, (2.)3; in-
terfectus est etiara fortissime pugnans Crastinus
. . . gladio in os aduersum coniecto. neque id
fuit falsum, quod ille in pugnani proficiscens
dixerat: 3,99,(1.) 2; praeterea duae sunt de-
jtressae (c) triremes. ncqiie multo post de proelio
facto in The.ssalia cognitum est: 3, 101,(0.) 7.
b) diueiMi tempora; aa): multis in ciuitati-
bus harum rerum exstructos *cumuIos . . . con-
spicari licet; neque saepe accidit, ut
neglecta quispiam religione aut capta apud («)
se (fi) occultare aut posita tollere auderet,
gi-anissimumque . . .: VI 17,(4.) 5; j)lurcsqiie in
eo loco sine uulnere quam in proelio aut fuga
intereunt, neque multum afuit, quin ctiam
castris cxpcllcrentur , ac . . . : 2, 35, (3.) 4 ; hanc
(animi incitationem atque alacritatem) non re-
l)rimcre, scil augere imperatorcs debent; ncque
frustra antiquitus institiitum est, ut signa
luidique concinerent clanioreniquo uniucrsi tol-
lcrcnt: 3,92,3.
6D) : pugnatum est utrimque fortissime
atque .acerrime; neque mullum Albici nostris
uirlutc cedebaiit: 1,57,3; itaque .les alienum
prouinciae eo bieiuii<j iMulliplic.atuni cst. neque
minus ob eam causam ciuibus Honiauis eius
l^rouinciae . . . certae pecuniae imperabantur,
mutuasqiie . . .: 3, 32, (5.) 6.
cc): cum constituisset (c) hiem.are (c) iii
coiitiiicnti propter repentinos fjalliac motus
iie(jn(^ niultum aestatis superesscl .atquc
id facile extr.ahi possc intellegcret: V22, 4; t
quoniam tuntura esset nccessario («) sp.a-
tiuui (c) complexus nec (ne ak} facilo
totuin opu» (r) coroiia militum ('iiigcrct u r :
VII 72,2.
hb): consolatus cohortatusque cst (Vercingc-
torix). . . . fuit huec oratio non ingrata (iallis.
. . . Bimul in Bpera uoniobant . . .; ct sic
Hunt animo coiistcriiati (OV) . . ., ut oniiiia
. . . sihi ])aticiiila (c) cxistiiiiaront. ne(^ iiiiiiiis,
quam est pollicitiis, Vci('iiigctorix .■iiiiMni l.ilio-
liuxlu. ('iiitHur, 1 1.
rabat, ut reliqua.s ciuitates adiungeret: VII
(29-)31,l.
e) iiiodi diucrsi: quibus angustiis ipse
Caesar . . . prematur docet, neque lon-
gius abesse, quin proxima nocte Sabinus
clam ex castris exercitum educat: III 18,4; t
sescentas eius generis ... naues et longas
XXVIII inuenit instructas (c) neque
multum abesse ab eo, quin paucis diebus
deduci possint: V2, 2.
yy) iieque is: quod legionem neque eam
(p; tam a) pleuissimam . . . propter p.auci-
tatem despicieb.aut: 1112,3.
b) MC<iue bis positum; a) aiitecedit alia
negatio; aa) non: Haeduis se obsides reddi-
turum non esse neque his {codd.; iis plur.
edd.) neque eorum sociis iniuria (e) beUum
inlaturum, si: 136,5; docent sui iudicii rem
non esse; neque se neque reliquos municipes
pati possc C. Caesarem imperatorem . . . oppido
moenibusque prohiberi : 1,13,1; t postulat
(c) , ut iurent omnes se exercitum ducesque
non deserturos neque prodituros neque
sibi separatim a reliquis consilium capturos:
1,76,2.
[i[i) nihil: nibil , inquit, de eorum .sententia
dicturus sum , qui turpis8im.am scriiitiitcm de-
ditionis noniine appellant, neque hos habendos
ciuium loco neqne ad concUium adhibendos (o)
censeo: VII 77,3.
yy) ncff.arc : obsides ab Apolloniatibus exigere
coepit. illi uero daturos se negare neque port.os
consuli praeclusuros neque sibi iudicium sump-
turos coutra atque onmis Itulia . . . iudicauis-
set: .3,12,2.
[j) uoii auteeertit alia neffalio; couiun-jriiii-
tur XwXqv sc aa) ciiuiitiatoruiii partcs; 31) sub-
staiitina: Ambiorix stiitim cum equitatu iu
Adu.atucos . . . iiroficiscitur neque noctem ne-
que diem iutcrmittit , peditatiimque se.se (c)
sulisequi iubet: V 38, 1; m.agna uis eorum
(uiorum) est (o) et magna uelocitas, neque (et
neque [i) homiui ncquc ferae, qiiain conspexe-
runt (c), parcunt: V128, 2; intcUegere .se diui-
sum csse populura Uomanum m partes dujis
(o). ncque sui iudicii ncque suarum os.se uirium
decernere ( '■ ) , utra pars iustiorcm liaboat
causam : 1 , 35, 3 ; prohibcri (.sc) aiiua , proliibori
ingressu, neque coriiore 'laborcm uoquc aninio
igiiomiiiiam fcrre posse: 1,84,4.
!8) Hcrba; n) pracs.: mutilai>quo suiit corni-
bus et crura sine nodis articulisque (c) hnboiit,
ncquc <|iiiotis causa procii iii biiut nequc, si
(jiio adlliotae casii coiioideruiit, origoro seso (c)
ac ([i; aiit a; cild.^ siibleuarc possnnt: VI
48
755
neque (1. A. 1>) (i) aa) J8) — B. a) a) aa))
756
27, (1.) 2; T totis (o) trepidatur castris
atque alius ex aMo causam tumultus quaerit;
neque quo signa ferantur neque quam
in partem quisque conueniat prouident:
VI 37, G ; t eum Furuium nostrum tantum
uidissem neque loqui neque audire meo
commodo potuissem: ap. Cic. ad Att. 1X6^,"
— cum . . . accidisset ac iam . . . conspiceren-
tur neque subsidio ueniri neque commeatus
supportari iuterclusis itineribus possent: III 3,
2; intellexit frustra tantum laborem sumi ne-
que hostium fugam captis oppidis reprimi iieque
iis (bis (i) noceri posse: 11114,1; uum tu ba-
rum rerum natura accidere arbitraris, quod
unam terram .ac (c) plures terras et urbem et
urbes et imperium et imperia dicamus, neque
quadrigas in unam nomiuis figuram redigere
neque harenam multitudinis appellatione con-
uertere possimus ? aji. Odl. XIX 8, 8 ; — ipsi
autem suos ordiues (c) seruare neque .ib signis
discedere (consuerant add. Pau!) neque siue
graui causa eum locum, quem ceperant, dimitti
censuerant (c) oportere: 1,44,4.
b) perf. : se suaque omnia in fidem atque in
(c) potestatem populi Romani permittere, ne-
que se cum Belgis reliquis (o) consensisse
neque contr.a populum Romanum (c) con-
iurasse, par.atosque esse . . .: 113,2.
c) pi>f. : quibus populus Komanus ignouisset
neque iu prouinciam redegisset neque
stipendium imposuisset: 145,2; cupiditatem
miUtum reprehendit, quod sibi ipsi iudicauis-
sent, quo procedendum . . . uideretur, neque
signo recipiendi dato (o) constitisscut neque
ab (a p) tribunis militum legatisque retineri
potuissent : "VII 52, 1.
J») geruud. ; omnia litora a Caesaie teneban-
tur, neque lignandi atque ( neque 01)
aquandi neque naues ad terr.am 'deligaudi
potestas fiebat: 3,15,2.
c) tempora diuersa: L.aelius . . . aquam suis
support.abat n e q u e a proposito d e t e r r e b a t u r,
neque .ante proeUum in Thessalia factum cogni-
tum aut ignominia (-niam /d) amissarum na-
uium aut necessari.arum rerum inopia ex portu
insulaque expelU p o t u i t : 3, 100, 3. 4.
6) adiierb. ot subst. : .accidisse igitur his . . .,
uti . . . id cupidissime petant, quod paulo ante
contempserint. neque uunc se illorum humi-
litate (Ald.; humanit.ate codd.) ueque aliqua
temporis oportunitate postulare, quibus
rebus opes augeantur suae; sed eos exercitus,
quos contra se multos iam annos aluerint, ueile
dimitti: 1,85, (4.) .5.
fi,B) tota euuutiata: summum esse Yercinge-
torigem ducem, nec de eius fide dubitan-
dum nec maiore ratione bellum admiui-
strari posse: VII 21,1.
c) ue(|ue ter posituiu: neutrum horuni
(Huminum) transiri poterat necessarioque omnes
his angustiis contineb.antur. neque ciuitates,
quae ad Caesaris amicitiam accesserant, fru-
mentum supportare neque ii (supportarent quod
hi [itel ii) af), qui pabulatum longius progressi
erant, interclusi fluminibus reuerti neque ma-
ximi commeatus (c), qui ex Italia Galliaque
ueniebant, in castra peruenire poterant: 1,48,
(3.) 4.-
B, aut sequitur sed, aut additur euiui,
iam, tameu, uero, aut quisquam, ullus,
uuiquam in euuntiato ucg-atiuo inucnitur;
a) ueque . . . sed; a) ueque seuicl positum;
aa) non antocedit alia uegatio: magnum nu-
merum equitatus (Dumnorigem) . . . semper
alere et circum se habere, neque solum
domi, sed etiani apud finitimas ciui-
tates largiter posse: 118, G.
sese pro Caesaris in se beneficiis plurimum
ei confiteri debere, quod . . .; neque id, quod
fecerit(c)de oppugnatione castrorum, aut iudicio
aut uoluntate sua fecisse, sed coactu ciui-
tatis; suaque . . .: V27, (2.)3; ft cum
(e) equitatu nihil ijossent — neque enim ad hoc
tempus ei rei studeut, sed quicquid possuut,
pedestribus ualent copiis: 1117,4; agri cul-
turae uon student, maiorque pars eorum uictus
in lacte (c) , caseo (c) , carne consistit. neque
quisquam agri modum certum aut fines habet
proprios, sed magistr.atus ac principes in anuos
singidos gentibus cognationibusque homiuum
. . . quantum . . . uisum est agri attribuunt
.atque . . . cogunt: VI22, (l.)2; hic uenieutem
Vticam uauibus Tuberonem portu atque oppido
prohibet neque adfectum ualetudine filium ex-
ponere in terram (c) p.atitur, sed sublatis an-
coris excedere eo loco cogit: 1,31,3; 1
parsquc ibi . . . a militibus, pars iam egressa
portis ab equitibus est interfecta. nec fuit
quisquam , qui praedae studeret; sic (sed T);
Paul) et Cenabensi (c) caede et labore operis
incitati non aetate confectis , non mulieribus,
non infantibus pepercerunt: VII28, 3. 4;
Pompeius . . . se ex castris eiecit protinusque
. . . Larisam coutendit. neque ibi constitit, sed
eadem celeritate . . . ad mare peruenit nauem-
que frumentariam conscendit: 3, 96, (3.) 4; t
peditatu, quem antea h.abuerat (c), se fore
contentum dicit neque fortunam temptaturum
aut acie (c) dimicaturum, sed, quoni.ara
abundet equitatu, perfaeile esse faetu fni-
757
neque (1. B. a) a) aa) — b) d) t^c))
758
mentationibus pabulationibusque Eomanos pro-
hibere: VII 61,2; ^ oinnes aut de honori-
bus suis aut de praemiis pecuniae aut de per-
sequendis inimicitiis agebant neque (ego; ne
NO-alil ; nec eeld.) quibus rationibus supe-
rare possent, sed quem ad modum uti
uictoria deberent cogitaban t: 3,83,5; ^
alius insupcr ordo additur, ut idem illud iuter-
uallum seruetur neque iuter se contin-
gant trabes, sed paribus *intermissis spatiis
singulae singulis saxis interiectis arte con-
tineantur: VII23,3; tum (c) Labienus . . .
longe aliud sibi ca])iendum cousilium . . . in-
tellegebat, neque iam ut aliquid adquireret
proelioque hoste.s lacesseret, sed ut incoluniem
exercitum Agedincum reduceret cogitabat: VII
59, (3.) 4; — quae tamen omnia et se tulisse
patienter et esse laturum ; neque nunc id
agere, ut ab illis abductum exercitum teneat
ipse, quod tamen sibi difficile non sit, sed ne
illi habeant, quo contra se uti possint: 1,85,
11; u. jtraetcrca b) <J) (ifi) p. 759 (4 loc).
[ifi) antecedit alia uesatio: non uirtute
neque in acie uicis.se Romanos, sed arti-
ficio quodam et scientia oppugnationis : VII
29, 2 ; ^ tibi minus commodc consulueris,
si non fortuuae obsecutus uideberis . . .
nec causam secutus . . ., sed meum aliquod
factum condemnauisse: ap. Cic. ad Att. X
8i*, 1; ^neque longius anno remanere
uno in loco colendi (c) causa licet. neque
multum frumento, sed maximam partem lacte
atque jjecore uiuuut: IV 1,(7.) 8; (1117,4 c< VI
22, 2 u. aa).)
fi) nequc bis posiluiu: 1,85,5 u. A. b) [i)
aa) a).
y) neque tcr pusituni: his de causis agiui-
tur oinnia raptim {c) atque turbate; nec do-
cendi Caesaris propinquis eius spatium
datur nec tribunis plebis sui periculi
deprecandi neque etiam extremi iuris [in-
terccssione] retinendi . . . facultas tri-
buitur, sed de sua salute scptimo die cogitare
coguntur: 1,5, 1.2.
b) uequc eiiini, iicquc iani. iicque lanieu,
neque ucro; a) ueque eiiini; aa) ncque
seiuel posltuiu «. t>iiiui p. tOll 1117,4; (IV
2'.i,l; V52,l;) VII 77,15; ad Alt. IX1G,3; u.
piailciea ()) aa) 3,51,2; — l,8li, 2 u. A. ii)
[i) aa) !S) e) 1)1)).
(i(i) neque bis pu>i(um: futurum csse
puucis nnnis, uti . . . (huuch (Jerniani Rhenum
trausirent; neque eiiim conterciidum e.s.se tinlli-
cum cuui {u. CV) (.iermuuoruui agio, iicque
hanc consuetudinem uictus cum iUa comparan-
dam: 131,11; ut una celeritate . . . (nostra
classis) praestaret, reliqua . . . illis essent . . .
accommodatiora. neque enim iis (e) nostrae
rostro nocere poterant — • tanta in iis (c) erat
firmitudo — neque propter altitudinem facile
telum adigebatur et . . .: III 13, (7.) 8; quae
omnia fere Gallis erant incognita. neque enim
temere praeter mercatores Ulo { c) adit (c) quis-
quam neque iis (his Qaf) ipsis quicqnam prae-
ter oram maritimam . . . notum est: rV20, 3.
yy) neqne ter positum: (se) eos exercitus,
quos contra se multos iam annos .iluerint, uelle
dimitti. neque enim ses legiones alia de causa
missas in Hispaniam septimamque ibi con-
scriptam, neque j tot tantasque classes para-
tas neque submissos duces rei militaris peritos.
nihil horum . . . : 1, 85, (5.) 6.
fj) neque iam u. iam p. S extr. et p. 9
(5 (6) loc).
'/) neque tamen: V 55, 2 u. e) (i) aa)
ciuitas ; Haedni . . . queruntur fortunae com-
mutationem et Caesaris indulgentiam (o) in se
requirunt, neque tamen suscepto bello suum con-
silium ab (c) reliquis separare audent: VII
63, 8.
(5) nequc uero: aa) nou sequiliu- sed;
a) iicquc senicl posituni: hortatur, non solum
ab eruptionibus caueaut, sed etiam singuloriim
hominum occultos exitus obseruent (c). neque
uero {Faem. „e uet. libro-'; eo eodd.) tam re-
misso ac languido animo quisquam omnium
fuit, qui ea nocte couquieuerit : 1,21, (4.) 5; in-
teresse rei publicae et (c) communis salutis se
cum Pompeio conloqui; neque uero idem pro-
fici longo itincris spatio, cum per ahos con-
dicioncs ferantur , ac si coram . . . disceptetur :
1,24, (5.) 6; erat occasio bene gerendae rei. ne-
que uero id (c) Cacsarem fugiebat tanto sub
oculis accepto detrimento pertcrritum exercitum
sustinere non posse: 1,71,1; cuius aduentu
facile sunt reinilsi Pompeiani. neque uero (enim
Paul) conspectuni aut impetum uostrorum tule-
runt , primisque deicctis reliqui .se uerteruut et
loco cesserunt: 3,51,(1.) 2; hoc laudans Pom-
peius idem iurauit; nec uero ex reliquis fuit
quisquam , qui iurare dubitnret: 3,87,6; uostri
milites . . . rursus renouato cursu pila mise-
ruut celeriterque . . . ghulios strinxcrunt. neijue
ucro Ponipciaiii liuic rci defucrunt ^-laiit af):
3,93, (1.) 2; sustincre Pompciniii nou potuerunt
atque uniuersi terga ucrterunt. ucque uero Cae-
saiein fefellit, quiii ab iis (c> cohortibus . . .
iiiitium uictoriae orirctur (c): 3, 94, (2.) 3.
li) iici|iic iicru . . . Mcquc: si quiuido iioslri
759
neque (1. B. l») 6) aa) — c) P) aa))
760
. . . nauem (c) religauerant, undique suis labo-
rantibus succurrebaut. neque uero coniuncti
Albici (p) comminus pugnaiido (<■} deiiciel)ant
neque midtum cedebant uirtute nostris (u. CC) :
2, 6, (2.) 3.
P[i) seqnitiu' sed: concurrunt equites inter
se; neque uero primum impetum noslrorum
Numidae ferre potuerunt, sed interfectis cir-
citer CXX reliqiu se in castra . . . receperunt:
2, 25, 5 ; idem auster increbuit (c) nostrisque
praesidio fuit. neque uero ille ob eam causam
conatu desistebat, sed labore et perseuerantia
nautarum [et] uim tempestatis superari posse
sperabat : 3, 26, (2.) 3 ; celeriter ex conspectu
castrorum discessit. neque uero Pompeius co-
gnito consUio eiua moram ullam ad iusequen-
dum intulit, sed -j- eadem (codd. ; Dt.; eodem
die Paiil; u. CC) spectans, si *m itinere im-
peditos perterritos deprehendere posset, exer-
citum e castris eduxit equitatumque praemisit:
3, 75, (2.) 3 ; milites . . . magis de reliqua fuga
quam de castrorum defensione cogitabant. neque
uero diutius qui in uallo constiterant multitu-
dinem telorum sustinere potuerunt, sed confecti
uidneribus locum reliquenmt , protinusque . . .
confugerunt: 3, 95, (3.) 4.
c) neijue quisquani, neque ullus, neque lun-
quani; a) neque quis(iuaiii; aa) seqnitiu'
<iui (qniii): midtarumque gentium fines prop-
ter magnitudinem attingit (Hercyuia silua);
neque (nec p) quisquam est huius Ger-
maniae, qui se aut [audisse aut] adisse ad
initinm eius (c) siluae dicat . . . aut quo ex
loco oriatur acceperit: VI25, (3.)4; nec fuit
quisquam, qui praedae studeret: VII 28, 3;
onmes alacres et fiduciae (e) pleni ad Alesiam
proficiscuntur ueque (nec p) erat omnium quis-
quam , qui aspectum modo (am. fj) tantae mul-
titudinis sustineri po.sse arbitraretur: VII 76, 5;
neque uero (c) tam remisso ac lauguido animo
quisquam omnium fuit, qui ea uocte conquie-
uerit: 1, 21, 5; Pompeius idem iurauit; nec
uero ex reliquis fiut quisquam, qui iurare du-
bitaret: 3,87,6; ^ facile erat . . . prospi-
cere in urbem, ut omnis iuuentus . . . omnes-
que superioris aetatis . . . ante simulacra proiecti
uictoriam ab dis exposcerent. neque erat quis-
quam omniimi, quin (qui non 0) in eius diei
casu suarum omnium fortuuiuum euentum cou-
sistere existimaret : 2, 5, (3.) 4 ; f ^ quorum
(solduriorum) haec est condicio, ut (e) . . ., si
quid his (c) per uim accidat, aut eundem
casum una ferant aut sibi mortem consciscant;
neque adhuc hominum memoria rcpertus est
quisquam, qui eo interfecto, cuius sc ami-
citiae deuouisset, mori (c) recusaret: III 22,
(2.) 3.
fifi) «011 seqiutiir prou. relat.; 31) masc. ;
n) subi. : neque enim temere praeter mercatores
illo adit (illo adiit a; Frifj.; adit ad illos (i)
quisquam neque: IV 20, 3; — (excitari se
Auaricensibus praemiis neque commissurum, ut
prius quisquam murum ascenderet: VII 47,
7; — ) praesidii tautiun est, ut ne murus (c)
quidem cingi possit neque (ne A) quisquam
egredi extra munitiones audeat: VI 35,9; —
ut . . . etiam signa dimitterent, neque quis-
quam omnino (omnium Manut.) consisteret
(consistere a): 3,69,4; — reliqui resistebant,
nec dabat suspicionem ftigae quisquam: VII
62,4; — egredi: VI35, 9 n. audere; — neque
qiusquam agri modum certum aut fines habet
proprios : VI 22, 2.
scire se illa esse uera, nec quemquam ex
eo plus quam se doloris capere: 120,2; —
hoc proprium uirtutis existimant expulsos (c)
agris finitimos cedere neque quemquam prope
(c) audere cousistere: VI23,2; — VII20,
11 u. b).
b) genet.: se suo nomine . . . bellum gestu-
ros dicebant neque cuiusquam imperio ob-
temperaturos : VII 75, 5; — simili omnem exer-
citum inopia premi, nec iam uires sufficere
cuiusquam (cuiquam rcce.) nec ferre operis
laborem posse: VII 20, 11.
fS) iieulr.: neque iis (c) ipsis quicquam
praeter oram maritimam . . . notum est: IV
20,3; — inter singulas legiones impedimentorum
magnum numerum iutercedere neque esse
quicquam uegotii , cum prima legio in castra
uenisset . . ., hanc sub sarciuis adoriri: II 17,2;
*i quod . . . suum familiarem et hospitem ereptum
e manibus hostium sibi restitutum uidebat (c)
neque eius calamitate de tanta uoluptate et
gratulatione quicquam fortuna deminuerat
(c): 153,6; (nihil se propter inscientiam leui-
tatemque (c) uulgi grauius de ciuitate iudicare
neque (quicquam add. Pluyy.) de sua in Hae-
duos beneuolentia deminuere: VII 43, 4;) —
neque eorum moribus turpius quicquam
aut inertius habetur quam ephippiis (c) uti:
IV 2, 4; — hostes uidenmt ea . . . ita refecta,
ut nullus (c) pei-fidiae neque eruptioni locus
esset nec quicquam omnino relinquere-
tur, qua aut telis (e) militibus aut igni operi-
bus noceri posset: 2,16,1.
(j) ueque nllus; aa) non res|M)ndct nc-
que: neque uerum esse, qui suos fines tueri
non potuerint, alienos occupare ; neque uUos iu
Gallia uacare agros, qui dari tantae praeser-
761
neque (1. B. f) fi) — 2. A. a) a)i
762
tim multitudini sine iniuria possint: IV 8,(1.)
2 ; — suos enini quisque opprimi et circum-
ueniri non patitur, neque, alitcr si faciat {fa-
ciant fi) , ullam inter suo» habet {liabeut f;
habeantX-; haberetjW; habeat i ffc/.) auctori-
tatem: VI 11, 4; — nullum tempus inter-
mi.serunt, quin trans Rhenum legatos mitte-
rent, ciuitates soilicitarent, pecunias polliceren-
tur, . . . dicerent. neque tanicn ulli ciuitati
(icrmancruui i^ersuaderi potuit, ut Rhenum
transiret: V55, 2; — proinde ac si uirtute uicis-
sent neque uUa commutatio rcrum posset
acciderc, per orbem terrarum . . . uictoriam
ciuB dioi concelebrabant (c): 3, 72,4; — (neque
enini uniquam (fi; fii-lni., I)h.; ulla a; rdl.
eild.) alia condicione bella gesscrunt: VII 77,
15;) 3, 17, (j u. spes; — principes . . . cotidie
ad se conuenire iubebat, seu quid communi-
caudum seu quid administrandum uideretur,
neque ullum fcre diem intermittebat, quin
cquestri proelio . . . periclitarclur (c): VII 3(5,
(3.) 4 ; — ita uno tcmpore et longas naues . . .
aestus coniplcbat (f) ct ouerarias . . . tempestas
adflictabat, neque (necjua DHry ulla nostris
facultas aut administrandi aut auxiliandi
dabatur: IV 29, 2; — quod lougius progressum
(c) audiebat nequo ulla de reditu eius fama
adferebatur: VI.'!6, 1; — neque uero Pompeius
cognito cimsLlio cius moram ullam ad insc-
(jucndum intulit: 3, 75, 3; — haec omnibus fcre-
bat scrmonibus nequo se in ullam partcm
mouebat: 2,17,2; — multum ipsis militibus
hortimtibus neque uUum periculum pro salute
(Jaesaris recusantibus nacti austrum naues sol-
uunt: 3,20,1; — (juem (e) ubi Caesar intel-
lexit pracseutis . . . inopiae uitandae causa
omuem orationem instituisse nequc ullam spem
aut condicioncivi pacis adferre, . . . sese recepit :
3, 17, () ; — rem csse in angusto iiidit nequc
ullum esse subsidium, quod submitti posset :
II 25, 1 ; — legione . . . una frumentatum missa,
quae appcllabatur septima, nc<)ue ulla ad id
tenipus bclli suspicione intcrposita: IV 32,
1 ; — nostri priiiio intcgris uiribus fortitcr rc-
pugnaro (c) iic(|uc ulluiii frustra tclum ex
loco superioro mittere: 111 4, 2; crebiaquc intcr
so coiiloquia milites habebant, neqiie ulluin
intoriin tclum per pactioiies loquentium traicie-
batur: 3,1!), 1; — noctiiriiaquc in locis desortia
coucilia (ciuitatos) luilicbaiit. ikmjuc ullum fcro
totius liicmis tcmpus sinc Hollicitiulinc Oac-
miris intcrccBsit, quiii: V53, (4.)5; — cotidio
ciiim nuiguus undiquc nnuium numcrus coii-
ueniebat, quao commeatum supporlaroiit, iicque
ulhis llarc uoiitus potorat, (]uiM aFKiua o.\ |inrl.c
secundum cursum haberent (c): 3,47,4; — cum
ab his saepius quaereret neque ullam omnino
uocem exprimere posset, idem Diuiciacus Hae-
duus respondit: 132,3.
fifi) respoudet ulteriim ueque: quibus ita
est interdictum , . . . his omnes decedunt , . . .
ne quid ex contagione (c) incommodi accipiant,
neque his petentibus ius redditur neque honos
ullus communicatur: VI 13, 7; — ipse . . . in
nauibus cxcubans neque ulluui laborem aut
munus despicieus neque (ne quod Oud.; Np.,
Db.) subsidium exspectans, si in Caesaris com-
plexum (exspectanti Caesari in conspectum
Np., Dh.) uenire posset * * *: 3,8,4; — quod
abesse a periculo uiderontur neque ulla neces-
sitate neque imporio coutinereutur : II
11,5.
7) ii0(iue uinquam: protinus quae undi-
que conueuerant auxilia discesserunt neque
post id tempus umquam summis nobiscum
copiis hostes contenderunt: V17, 5; tlf
(druides a bello abesse consuerunt neque
tributa una (umquam fi) cum reli^juis pen-
dunt: VI14,1;) — Romani . . . quid uolunt
nisi . . . quos fama nobiles potentesque bello
cognouerunt, . . . his aeternam iniungere serui-
tutem? neque enim uraquam (fi; Schn., Db.;
ulla a; rcll. edd.) alia condicione bella gesse-
runt: VII 77, 15 ; — testibus se militibus uti
possc . . ., quibus modis ad Oricum cum
Libonc dc uiittciidis logalis coiiteudissct. neque
se umquam abuti militum sanguine neque
rem publicani alterutro exercitu priuare uo-
luisse: 3,90, (2.) 3; t Morini Menapiique
supererant, qui in armis essent neque ad
euni iiiuquuiu Icgatos de pace misisscut: III
28, 1.
2. respoHdcl alia particula copiilaliiia;
A. iiequc; a) iieiiue ... iicquc; uppuuuiitiii'
iiiter se a) siii^ulac iioces; aa) subst.: quod
solus neque iure iurando neque obsidi-
bus teneretur (u. CC): 131,9; erant eius modi
feic situs oppidoruiii, ut . . . nequc pcdibus
adiluiu haboroiit . . . ucquc iiauibus: III 12,
1; uequo uoctciu noque dieiu: V38, 1 «. 1. A.
b) fi) aa) 91); ueque homiui ncquo ferac: VI
28,2 ib.; erat Romanis nec loco nec uumoro
acqua contentio: VII 48,4; Labienus, post-
quam neque aggeres nequo fossac uiiii (c) ho-
stiuiii sustiiioio ])otoiaut, . . . Cacsarom . . .
iiioit (c) ccrtidrom: VII 87,5; nequc sui iudicii
ncque suaruiu csso uirium: 1,35,3; ([Uod uix
equitum incursus sustinoioiit conlatis^iuo iu
luuim locuni signis conforti iioquo ordiues no-
(]uo signa soriiaroiit: 1,71,3; oos uo(|uo ooiilo-
763
neque ('2. A. ii) a) aa) — ee))
764
quii neque indutianjm iura seruasse et homines
impcritos . . . crudelissime interfecisse: 1,85,3;
— (neque iu litteris . . . neque in fasci-
bus: 3,71,3 u. p. 746 »;»;);) neque (se) corpore
iaborem neque animo ignominiam ferre posse:
1,84,4; quod . . . espiato incommodo neque
hostibus diutina laetitia {c) neque ipsis longior
dolor relinquatur : V 5'J, 6 ; T[ Curio ubi perterritis
oninibus neque cohortationes suas ncque
preces audiri intellegit, . . . iubet: 2,42,1; —
an paenitet uos, quod . . . eo . . illos com-
pulerim, ut neque pedestri itinere neque
nauibus commeatu iuuari possint? 2,32,12;
— illum, cum (c) neque aditum neque
causam postulandi iustam haberet, bene-
ficio ac liberalitate sua ac senatus ea praemia
consecutum: 143,5; couuentum Salouis cuni
neque polUcitationibus neque deuuntiatione
(-onibus /;/) periculi permouere posset, oppi-
dum oppugnare instituit: 3,9,2; — tanta uni-
uersae Galliae consensio fuit . . . pristinae belli
laudis recuperandae, ut neque beneficiis
neque amicitiae memoria '^moueretur om-
nesque (que om. h) et animo et opibus in id
bellum incumberent: VII 76,2; — sic ne(|ue
agri cultura nec (neque f) ratio atque
(neque C) usus belli iutermittitur: IV 1,6;
— qua re neque tanti sum animi, ut sine
spe castra oppugnanda censeam, neque tanti
timoris, ut ipse (spe Ciacc.) deficiam, atque
. . . arbitror: 2,31,8.
{ip) proiioin. et subst. : sibi quidem per-
suaderi . . . eum neque suam neque po-
puli Komani gratiam repudiaturum : 140,
3 ; multa a (e) Caesare in eam senteutiam
dicta sunt, quare negotio desistere non posset:
(et add. a; Scliii., Np., Dt.^) neque suam ne-
que populi Roniani consuetudinem pati, uti
. . ■. desereret: I 45, 1.
yy) adiect. : nactus (c) recentem equitatum
. . . neque diurno neque uocturno iti-
nere intermisso . . . in Lingones contendit:
VII 9, 4 ; tu explorato et uitae meae testimonio
et amicitiae iudicio iicque tutius neque hone-
stius reperies quicquam quam ab omni conten-
tione abesse: ap. Cic. ad Att. X 8 J5, 2; t
sic accidit, uti . . . tot nauigationibus neque
hoc neque superiore anno uUa (nuUa p)
omnino nauis, quae milites portaret, deside-
raretiu-, at . . .: V23,3.
J(3') aduerl).: quibus rebus neque tum re-
spondendum Caesar existimauit neque nunc
ut memoriae prodantur {N; -datur «) satis
causae putamus («. 0(7): 3,17,1; (1,85,5 u.
p. 756 6).)
ee) ncrba; a) praes.; oo): Gallis . . . erat
impedimento, quod . . ., cum ferrum se in-
flexisset (f), neque euellere neque sinistra
impedita satis commode pugnare poterant:
1 25, 3 ; hi neque uultum fiugere neque inter-
dum lacrimas tenere poterant: 139,4; cum
neque ui contendere propter mopiam nauium
neque clam trausire propter custodias Mena-
piorum possent: IV 4, 4 ; at ii (c), qui in iugo
constiterant (c) . . . neque in eo quod pro-
bauerant consilio permanere . . . neque eam
quam prodesse (c) aliis uim celeritatemque
uiderant imitari potuerunt (c), sed: VI 40, 6;
sed neque longius fugieutes prosequi neque
(ego; 0)11. a(h)l; nec cdil.) uehementius equos
incitare poterant : 2, 41 , 4 ; — sic n e q u e in loco
mauere ordinesque seruare neque (seruarent.
quae o/'') procurrere et casum subire tutum
uidebatur: 2,41,6; T quod, cum neque
emi neque ex agris sumi *possit (frumen-
tum), . . . ab iis (c) non subleuetur: 116,6;
quae (materia) . . . introrsus reuincta neque
perrumpi neque distrahi potest: VII 23,5; 1
ii (c) , qui uulnera acceperant, neque (ex
aild. /;') acie excedere neque in locum tutum
referri poteraut: 2,41,7.
Iiti):nam neque druides habent, qui rebus
diuinis praesint, neque sacrificiis student:
VI21, 1.
cc): id esse facile, quod neque legiones
audeant absente imper.atore ex hibernis egredi
neque imperator sine pr.iesidio ad legiones
perueuire possit (c): VII 1,7; 1 neque
quo signa ferantur neque quam in par-
tem quisque conueniat Ccontendat?) proui-
dent: VI 37, 6.
bb): *Libo neque legatos C.aesiu-is reci-
pere uoque periculum praestare eorum,
sed totam rem ad Pompeium reicere : 3, 17, 5 ;
i; praeterea se neque sine exercitu in eas
partes Galliae uenire audere, quas Caesar
possideret, neque exercitum sLne magno com-
meatu atque molimento (c) Ln unum locum
contrahere posse: I 34, 3 ; se plurimum nauibus
posse [quam], Romauos neque ullam facultiitem
habere nauium neque eorum locorum , ubi bel-
lum gesturi esseut, uada, portus, insulas no-
uisse (nosse P): 1119,6; Germanos neque pri-
ores populo Eomano bellum inferre neque
tamen recusare, si lacessantur, quin armis con-
tendant: IV 7,3; t nam neque pudentes
(dett.; prudentis x) suspicari oportet sibi
parum credi neque iniprobos scire sese
timeri: 2,31,4; — duabus de causis, quod neque
in uulgum ( CC) discipUnam efferri uelint neque
765
neque (2. A. a) a) £6) — b)
766
f
eos, qui discunt <c), litteria coniisos minus nie-
moriae studere: VI 14, 4; — ut neque subsidia ab
lateribus submitti neque equites laborantibus
usui esse possent : 1 , 45, 4 ; 1 tot hominuni
milia . . ., quorum salutem neque pro-
pinqui neglegere neque ciuitas leui mo-
mento aestimare posset: VII 39,3.
b) iuipf. ; aa): quod (Caesar) neque conlo-
quium interposita causa tolli uolebat neque
salutem su.am Gallorum equitatui committere
audcbat: 142,5; quod bi neque ad concilia
ueniebant neque imperio parebant Germanosque
Transrheii:ino8 soUicitaie dicebantur: V2, 4; hoc
neque ipse transire habebat (o) iii animo neque
hostes transituros existimabat: VI 7, 5; tempus
autem (o) erat difficillimum, quo neque fru-
menta f iii hiberiiis craut neque (cx hiberuis
erant nouaque E. Hoffm.) multuin a maturi-
tate aberant ac (c) ciuitates exinanitae: 1,48,
5; Pompeius neque a mari Dyrrachioque disce-
dere uolebat . . . neque munitiones Caesaris
proliibere poterat, nisi proelio deccrtare uellet:
3,44,1.
6li): quibus amissis reliqui ueque quo se
reciperent neque quem ad modum op-
pida defenderent habebant: 11116,3; cuin
neque curari posset ueque susceptum officium
deserere uellet: 3, 18, 1 ; sed eo deceptum, quod
neque commissum a se intellegeret, quare time-
rel, neque sine causa timcndum putaret: 114,
2; quod iieque ancorae fiiiiesque *sustinerent
neque iiautac gubernatoresque uiin teinpestjitis
pati jxisseut: VIO, 2; quod iieque insequi ce-
dentes possent neque ab signis discedere aude-
rent: V 16, 1.
c) perf. : quae (c) (cohortes) fugientes con-
spicatae uequc illos suo .aduentu coufirmare
potuerunt neque ipsae (ipsi Id) liostium
impetum tuleruiit: 3,64,1; ij ut nou
Bciret neque bello AUobrogum jiroximo Hae-
duos Roraanis auxilium tulisse neque ipsps
(ipsis a/() in his contcntionibus , quas Haedui
secum . . . h.abuissent, auxilio populi Komani
usoH esse: 144,0; qui (legati) doccaiit ucque
aiixilia ex sua ciuilate (ex sua ciuit. aux. (i)
iu 'IVcueros missa iiO(|iic ab se lidem laesaiii :
b) |)|>f. : uiagniludiuc operiim , quae ueque
uideraiit ante Galli neque audierant: II
12,5; ^ cum ucqiio opus (tempus B^f^j)
liiberiioriim iniiiiitionesqiie plene essoiil per-
foctae iieque de friimeiito reliquoque com-
inealii satis csset proiiisum: 1113,1.
C) fut.: conlirniaie sese iieqiie legatos iuis-
MuroH ncq ue ullam condicionem pacis aceep-
turos: 1115,6; t Caesarem (se) arbitrari
profectum in Italiam; neque aliter Camntes
interficiundi Ta.sgetii consilium fuisse cap-
turos, neque (nec a'; ne //) Eburones, si
ille adesset, t.inta contemptione (c) nostri ad
castra ueuturos esse: V29,2.
f) g:erundiuiu et g^erandiaiuu: eruptione
facta neque cognoscendi quid fieret neque
sui colligendi hostibus facultatem relin-
quunt: III 6, 1 ; magnoque (c) eorum numero
(o) interfecto neque sui coUigendi neque con-
sistendi aut ex essedis (c) desiliendi (neque
consist. . . . desil. om. AQ) facultateiu dede-
runt: V 17, 4; neque consilii (consilium fi)
habendi neque arma capiendi spatio dato per-
turbantur: IV 14,2; t tuni uero neque
ad explorandum idoneum locuni castris
neque ad progrediendum data facultate
consistunt: 1,81,1; \ hoc facto proelio
Caesar neque iam sibi legatos audiendos
neque condiciones accipiendas arbitra-
batur: IV 13,1.
[i) lotii enimtiafa: 1,5,1 it. 1. B. a) y);
nam neqiio hoiiiiiium mortc luemoria deleri
debet, qiiin a proxiinis retineatur, neque
clieutes siue summa infamia deseri pos-
sunt: ap. Qell. V13, 6; t sin autem
locum tenere uellent, nec uirtuti locus re-
linquebatur neque ab tanta multitudine
coniecta tcla conferti uitare (a confertis uitari
fi) poteraut: V35, 4; conatus est Caesar re-
ficcre pcnites, sed nec niagnitiido fiuminis per-
luittebat nequc ad ripam dispositae coliortes
aduersariorum jierfici patiebautur: 1,50, 1; ^
sed neque illi (Jiirhi.; IIII af; quattuor Nht)
sibi confisi ex portu prodire sunt ausi, . . .
neque Bibulus impeditis n.iuibus dispcrsis-
que remigibiis .satis iiiatiire occurrit: 3,7,
2.3.
131,11; 11113,8; IV 20, 3 u. I. H. b) x)
[ip); sed nauibus transire (se add. (i) ueque
satis tutum esse arbitrabatur ueque suae
neque populi Roniani dignitatis esse statue-
bat: 1V17, 1.
b) ueque . . . noque . . . HOiiue: erant cum
Achilla *eae copiae, ut iieque niinicr» ueque
generc hominuin neque iisu loi milit;uis
contemnendae uiderentur: 3,110,1; • ne-
que certa subsidia coulocari neque quid in
quaque parto opus essct prouideri ncque
ab uno oiiinia iiuperia administrari pote-
raiit: 1122,1; nostri tamoii, quod noquo ordi-
iios soriiaro iioiiuo firmitor iiisistoro iieqiie siguii
Hiib.soqui potcriuit at<iuc aliiis aliii ox muii
quibuseumquo signis occurrerat sc adgregabat,
767
neque (2. A. b) — B.)
Neruius
768
magnopere perturbabantur: IV26, 1; ne tanta
multitudine confiisa nec moderari (ne emode-
rari a) nec discernere suos nec (ne AQ) fru-
meutandi rationem (fi; frnmenti rationem f;
Ald.. Schn.. Db.; frumentationem a) habere
possent: VII 75, 1 ; 1,48,4 u. 1. A. c); ^
quod neque post tergum hostem relinqnere
uolebat neque beUi gerendi propter anni
tempus facultatem habebat neque has tan-
tularum (c) reruni occupationes (sibi add. !i)
Britanniae anteponendas iudicabat: IV 22,2;
^ se neque (S^S; Sp.. Dt.; nec a; rdl. edd.)
umquam dubitasse neque timuisse ne-
que de summa belli suum iudicium, sed im-
peratoris esse existimauisse: 141,3; 1,85,6
u. 1. 15. b) a) yy); ^ coactos esse . . .
iure iuraudo ciuitatem obstringere sese neque
obsides repetituros neque auxilium a populo
Romano imploraturos neque recusaturos,
quo niinus perpetuo sub illoriun dicione atque
imperio essent: 131,7.
c) neqne . . . neqne . . . neque . . . neqne:
uocatis (e) ad se undique mercatoribus neque
quanta esset insulae magnitudo neque quae aut
quantae nationes incolerent neque quem usum
belli haberent aut quibus institutis uterentur
neque qui essent ad maionun nauium multi-
tudinem idonei portus reperire (e) poterat: IV
20,4.
B. neqne . . . et: hostes neque a (om. P)
ftonte ex inferiore loco subeuntes intermittere
et ab utroque latere instare et rem esse in an-
gusto uidit : II 25, 1 ; ii. prattrrea et p. 1139
extr. et 1140 (11 loe.).
[Falso: Afraniani . . . contumeliosis . . uoci-
bus prosequebantuT (nos nec add. h; nec add.
aefl; nostros Morus; Db.; del. Ald.): necessarii
nictus inopia coactos fugere: 1,69, 1; — ne quo
(neque i) loeo erumperent: 3,44, 4; perpetiias
munitiones efBciebant, ne qnem (neque x ) locum
nostri mtrare . . . possent: 3,44,4; — ne (nec
af) Varus quidem [Attius] dubitat: 2,33,5; ne
(nec af) haec quidem res (c) Curionem . . .
morabatur: 2,39,6; — eius rei multas ad-
ferunt cansas: ne (quod neque (i) adsidua con-
suetudine capti studium belli gerendi agri cul-
tura commutent; ne . . . ne . . . ne qua (neque
Ma; Aim.) oriatur pecimiae cupiditas: VI 22,
2.3; — noctu ne (Sfeph.; neque Ox) concla-
matis quidem uasis fiumeu transiit (c): 3,37,
4; — magnum numenun . . . mulorum . . pro-
duci deque his (Dauis.; neque hiis tid iis (i)
stramenta detralii . . . iubet: VII 45, 2; — in
hoc tractu (Faem.; nec tractu codd.; haec tractu
Kp.; nec tractus E. Hfm.; Db.) oppidi pars
erat regiae (regia 0;E. Hfm.; Db.) exigua: 3,
112,8.)
Xeque . . . aut: (nil4, 3;) IV 2, 4; 20,4
(bis); V6,2; 17,4; ^T22,2; (27,2;) VII 64,
2; 77,9; 80,5 (c); 1,19,3; 3,8,4; 17,6; 51,2;
— neque ant . . . ant: 122,1; IV 29, 2; V 27,
3; (VI 17, 5; 25,4; 2,16,1;) 3,100,4; 1
ne . . . nec . . . nec . . . nec: VII 75, 1; t
nec . . . atqne (ac): 134,3; IV 1,6; VI 27, 2
(c>; (VII 77, 9;) VII 80, 5 (c); 1,21,5; 3,15,
2; — neqne . . . et: 17,5; 35,2; (53,6;) VI
34,6; VII 30, 1; 77,9; 2,41,6; 3,15,5; —
neqne . . . que: 1113,1 (bis); V10,2 (his);
VII 52, 1 ; (59, 4;) 1, 85, 6 0»^); % 41, 6 ; 3, 25, 1 ;
100,4.
Particnla copnlatina ni adncrsat,: (neque
. . . atque: IV26, 1; 2,31,8;) neque . . . et:
(V34, 3 (e);) 1,85,3; neqne . . . que: (V2,4;)
1,6,6; 70,5; 3,51,2; (74,3; 92,1 (c).)
nt (finale) . . . neqne: 1110,5; (V34,3 (c);)
(1,2,3;) 3,92,1; ap. Suet. uH. Ter. 5 (c).
neque etiaui: V52,l; 1,5,1; (1,58,3.)
neque = et . . . non: 17,5; IV 1,8; (VII
47,3;) 1,42,4; ?/. praeterea p. 751 sqq. fi^S).
neqne = neqne tameu, sed non: 147,1; II
19,5; IV 26, 5; V6,2; (VS,5;) VII 5, 4; 23,3;
45,4; 62,8; 76,2; (77,12:) 1,11,2; (35,3;) 42,
3; 2,44,2; 3,25,1; 75,3; 83,3; ap. Oell. XIX
8,8.
neqnednni : minus exercitatis remigibus
minusque peritis gubernatoribus utebautur, qui
repente ex onerariis nauibus erant producti
nequedum etiam (neque etiam dum O) uoca-
buUs armamentorum (e) cognitis (nequedum
. . . cognitis del. Paid): 1,58,3.
ne . . . qnldem u. p. 729 sgq.
neqniqnam. A. = frusti-a: si cimctetur
(senatus) atque agat lenius , nequiquam eius
(i. e. Pompei) auxilium, si postea uelit, sena-
tum imploraturum: 1,1,4.
B. = temerc: ut non nequiquam (nequic-
quam B'f) tantae uirtutis homines iudicari
deberet (deberent X) ausos esse (ausi quod
essent fJ corr.) transire latissimum ilumen : II
27,5.
Xernicns: quem (Baculum) Neruico
proelio compluribus confectum uulueribus
dbdmns: III 5,2.
Xernius, -ii; A. siug.: er.it unus intus
Neruius, nomine Vertieo, loco natus honesto,
qui . . .; hic . . .: V45, 2.
B. plur. : (Sue.ssiones) poUiceri milia armata
quinquaginta ; totidem Neruios (neruos A pr.),
qui maxime feri inter ipsos habeantur longis-
simeque absint: 114,8; eorum (Ambianorum)
769
Neruius — neu, neue
770
fines Neruii attingebant: 1115,3; cf. qu. sqq.;
trans id fiumen (Sabim) omnes Neruioa con-
sedisse aduentumque ibi Romanorum exspectare
una cum Atrebatibus (c) et Veromanduis,
finitimis suis: 1116,2; cf. qu. sqq.: quidam ex
liis . . . nocte ad Neruios peruenerunt: II 17,
2; ef. qti. sqq.; Neruii antiquitus, cum equitatu
niliil possent — neque euim ad lioc tempus ei
rei student, sed quicquid possuut, pedestribus
ualent copiis — quo facilius finitimorum equi-
tatum , si praedandi causa ad eos uenissent,
impedirent, teneris arboribus incisis atciue in-
flexis (c) crebrisque (c) in latitudinem ramis
enatis (c) et rubis sentibusque intcriectia effe-
cerant, ut instar muri hae saepe.? mimimentum
(c) praebercnt: 1117,4; liis rebus cum iter
agminis nostri impediretur, non omittendum
sibi (c) consilium Neruii existimauerunt: II
17,5; ratio ordoque agminis aliter se habebat,
ac Belgae ad Neruios detulerant: II 19, 1; omnes
Neruii confertissimo agmine duce Boduognato
. . . ad eum locum contenderunt: 1123,4; cf.
§ 5; hoc proelio facto et prope ad internecionem
gente ac nomine Neruiorum redacto: 1128,1;
cf. qu. sqq.; cum (Aduatuci) omnibus copiis
auxilio Neruiis uenirent: 1129,1; se id , quod
in Neruiis (neruios iJ^p; /'>.) fecisset, facturum:
1132,2; cf. omnia, ([um 11 15,3 — 28,3 narran-
lur; ex quibus (legionibus) unam . . . duceu-
dam Fabio . . . dedit, altcram in Neruios (i.
Ciceroni: V 24, 2; re demonstrata Aduatucisque
concitatis postero die in Neruios perueuit lior-
taturquc . . . : V 38, 2 ; facile hac oratione Ner-
uiis (neruis A) persuadet: V38, 4; cf. 39,1;
magna manu Eburones, Neruii, Aduatuci atque
liorum omnium socii et (c) clicntcs legionem
ojjpugnare incipiunt: V39, 3; duces principes-
que Neruiorum . . . conloqui (cum Ciccronc)
sose uellc dicunt: V41,l; ab hac spe repulsi
Neruii uallo pedum X (c) et tbssa pedum XV
liiberiui cingunt: V42,l; cf. qu. sqq.; scribit
Labicno, . . . cum legione ad fines Neruiorum
ueuiat: V4(), 4; ueiiit magnis itincribus in
Neruiorum fines. ibi . . .: V48, 2; cf. ofnnia,
qnat! V 38 - 52 narraninr: intelloxit . . . Ner-
uios Adualucosquc bcllum Komanis parare: V
5<i, 1 ; hac re cogiiila omncs Eburouum et Ner-
uiorum quae conuonerant copiae discedunt: V
58,7; cuiu undiquc bellum parari uiclcret, Ner-
uioH, Adiiatucos, Mciiui^ios (c) adiuiictis Cis-
rlioiianis oiiinibus (icrmanis ohhc in arniis : VI
2,3; proxiniis quattuor coactis Iigioiiibus do
improuiso in fiiics Neruiorum contendit: VI 3,
1; c/'. § 2. 3; por Arduouuam siluara, quae est
lotiuH Onlliuo ma.xiina alquo ab (c) ripis liliciii
Ijuxii^. Cuuaur, 11.
finibusque Treuerorum ad Neruios (Kemos
Berglc) pertinet : VI 29, 4 ; ijiperant . . . sena
(c) (milia) Andibus (c), Ambianis, Medioma-
tricis, Petrocoriis, Neruiis, Morinis : VII 75, 3.
ueiwns. A. propr.: hoc ali {Aldus; hoc
alii afldii hoc [i) staturam, ali uires {Aldus;
eM.; alii hoc uires fl; ali hoc uires Sehn.; alii
uires a; [ali] uires Paul) neruosque confir-
mari putant: VI 21, 4.
B. trsl.: quibus opibus ac neruis non solum
ad minuendam gratiam, sed paene ad pemi-
ciem suam uteretur: 120,3.
nen, nene. I. Forma. Ante uoeales (et
h) semper (8 (10) loeis) inuenitur neue, ante
consonantcs 18 (28) loeis neu, uno (VI 20, 1)
neue , nno (3,92,1) in af ueiie, in hl neque.
II. Si^iiif. ; A, anlccedit u e u. ne p. 728 sq.
(14 (15) loc.).
B. autecedit ut; ti) pendent ex uerbis iit
et neu: milites non longiore oratione (estotW.
iJ-[i) cohortatus, quam uti suae pristinae
uirtutis memoriani retinerent neu perturbareu-
tur animo hostiumque impetum fortiter susti-
nerent, . . . signum dedit: 1121,2; t
simul denuntiauit, ut essent auimo par.iti
in posterum, et quoniam fieret dimicaudi po-
testas, ut saepe cogitauissent , ne suam neu
(neu s. n. Ell/erl.; ne usu manuque / (?) ; cdd.:
ne usu manu O^afh; ne suam oniniuraque Paul)
reliquorum opinionem faUerent: 3,86,5; 1[
cuni militibus regis conloqui coeperunt easque
hortari, ut suum officium Pompeio praesta-
rent (praestaret A'0'*) ueue eius fortunam de-
spicerent (-ret NOH,): 3,103,4; 1 obse-
crant, ut suis fortunis consulat neu se ab ho-
stibus diripi j>atiatur (sic fl; consulat neue ab
hostibus diripiantur BMQ; Np., Fr.; cous.
neue ab omnibiis diripiantur A ; cons., ne ab host.
diiipiuntur Ditt.) : VII 8, 4; 1 obtestaban-
tur Kcmuinos, ut sibi parcereut neu, sicut
Auarici fecissent, ne a (c) mulieribus quidein
atque infantibus abstinerent : VII 47,5; obte-
staturque (c), ut suuc salutis rationem habeunt
neu se oiilinic (o) de coniniiiiii libertute meri-
tum hostibus (o) in cruciuliiiu dcdaiit: VII
71,3; ^ Pompcius suis praedixerat, ut
(ne Nhl; neu O) Caesaris impetum cxcipereut
neue (ncquc hl) se loco mouerent uciemque
eiua distrahi patcrentur: 3,92,1; t Am-
biorix proiiu 11 tiuri iubet, ut procul tela
coiciuiit ueu (nch; ncc a) propiiis uocodunt et
qiiam in (o) |)urtcm Uomuiii inipotum fccoriut
cedunt: V34,3; H ciuit^ites . . . huheut
legibus sanctum, si iiuis («»(. (i) quid dc rc
pulilicu . . . fiima iicceperit (-rint (i), uti ad
49
771
neu, neue — nihil
772
magistratum deferat (deferant ^) neue cum
quo alio communicet (-nicent P): VI20, 1.
1)) uou aiitecedit undc peudeaiit ut et neu:
sublicae . . . agebantur , ut , si . . . naues dei-
ciendi operis causa (c) essent . . . iauiiissae
(c), Ms defensoribus earum rerum uis ifflnuere-
tur neu ponti nocerent: IV 17, 10; (pares (c)
eiusdem generis munitiones . . . contra exte-
riorem hostem perfecit, ut ne magna quidem
multitudine . . . munitionum praesidia circum-
fundi possent; ac ne (Lip^jert; Dt.; ne om.
codd.; ut/i; aut y.a : neu Ald.; Sclin.; ne .lutem
Hmid; Db.) cum periculo ex castris egredi coga-
tur, dierum XXX pabulum frumentumque
habere (o) omnes conuectum iubet: VII 74, 2;)
has mimitiones insequentibus aiisit diebus, ut
pro muro obiectas haberet neu diniicare inuitus
cogeretur: 3, 112, 8; lenibus atque utinam scrip-
tis adiuncta foret uis, comica ut aequato uirtus
polleret honore cum Graecis neue (Rotli; neque
eodd. plur.; neque in EZ; eM.) hac despectus
parte iaceres! ap. Siict. uit. Terent. 5.
C. autccedit coniiuictiuns (iinperat.): ne . . .
traduceret; deinde obsides . . . redderet Sequa-
nisque permitteret, ut quos illi haberent . . .
reddere illis liceret, neue Haeduos iniuria laces-
seret neue his sociisque (-ue Faern.; Whitte)
eorum belhim inferret: 135,3; praecipit atque
interdicit, unum omnes petant (e) Indutiomarum
(c) neu quis quem (quisquam alium fj) prius
uulneret, quam iUum interfectum uiderit (c) :
V58,4; interea manerent induti.ie, dum ab illo
rediri posset, neue (ne uel a) alter alteri noce-
ret: 3, IG, 5.
D. ueu . . . nen: (praeterea oppida incendi
oportere, quae non . . . ab omni sint periculo
tuta, ne (fJ; neu a; cdd.) suis sint ad detrec-
tandam militiam receptacula, neu Romanis pro-
posita ad copiam comnieatus praedamque tol-
lendam: VII 14, 9.)
mihtesque appellat , neu se neu Pompeium
(e ; CC) imperatorem suum aduersariis ad sup-
plicium tradant obsecrat: 1; 76, 1.
iiene ... qne: (135,3; VII 14, 9; 3,86,5 (c);)
3,73,2; t nene . . . qiie (=sed): II 21,
2; 3,92,1; — iieue . . . et (= sed): V34,3.
iienter. 1. adiect.: castra . . . cum essent
inter flumina duo, Sicorim et Cingam, spatio
miUum XXX, neutrum horum transiri poterat:
1,48,3.
2. ni subst.: A. sina:. : principes uero esse
earum partium Cn. Pompeium et C. Caesarem.
. . . qua re paribus eorum benefieiis parem se
quoque uoluntatem tribuere debere et neutrum
eoruni coutra alterum iuuare aut urbe aut (c)
portibus recipere: 1,35,5; t VII 63, 7
71. B.
B. plur.: palus erat non magna inter nostrum
atque hostium exercitum .... ubi neutri
transeundi initium faciunt, . . . Caesar suos
. . . reduxit: 119,2; f reliquis oppidi par-
tibus sic est pugnatum, ut aequo proelio disce-
deretur et neutri pellerentur: 3,112,7;
t quae fuit causa, quare toto abessent bello et
neutris (neutri p) auxilia mitterent:
VII 63, 7.
(uentiqaam : uam ut . . . iter in prouin-
ciam conuerteret, id ne metu quidem (recc.;
Slrpli.; ut ne nietu quidem k; ut nemo tunc
quidem [i ; id neutiquam Heller) necessario fa-
ciundum (c) existimabat : VII 56, 2.)
nex (srenet.): (tertium iam hunc annum
regnantem inimici palam multis ex ciuitate
auctoribus interfecerunt (sic fl; inimicis iam
raultis palam ex ciuitate et iis (necis {pro et
iis) Oiid.) auctoribus eum interfecerunt
a; u. CC); V25,3;) 1 uitae necisque
potestatem habere ii. habeo p. 1398 extr.
ct 1399 (3 loc).
Xiconiedes: uel pro hospitio regis Nico-
medis uel pro horum necessitate, quorum de
re (c) agitur, refiigere (c) hoc munus, M.
lunce (e), non potui: ap. Gell. V13, 6.
niliil. A. ni subst.; a) nou pendet ;?eue-
tiiius ex iioce uihil. ueqiie additnr adiectiunm;
a) iion sequitnr uisi; aa) subi.: recte augu-
raris (c) de me — bene enim tibi eognitus
sum — nihil a me abesse longius crudelitate:
ap. Cic. ad Att. 1X16,2; t constare:
VII 5, 6 n. B. a) constare ; H omnibus
fi'ugibus (c) amissis domi nihil erat, quo
(qui IP) famem tolerarent: 128,3; elati . . .
superiorum temporum secundis proeliis nihil
adeo arduum sibi esse (om. p) existimaue-
runt (existim.ab.ant !i), quod non uirtute con-
sequi possent, neque . . . fecerunt: VII 47, 3;
sed tamen nihilest, quod potius faciamus:
ap. Cic. ad Att. 1X14,1; — quod, unde agger
omnino comportari posset, nihil erat reli-
quum: 2,15,1; — DoIabeUa tuo nihU scito
mihi esse iucundius: ap. Cic. ad Att. 1X16,
3; cum uictoribus nihil impeditum, iiictis
nihil tutum arbitrarentur : 1128,1; dilectus
circa (c) urbem intermittimtur; nihil citra
Capuam tutum esse omnibus uidetur: 1,14,
4; f posse: 11121,3 u. fi[i) proficere; f
uideri: 1,14,4 ii. esse extr.; 3,87,7 n. fJfi)
confirmare.
[iji) obi. : tribuni militum et . . . centuriones
nihil temere agendum neque ex hibernis iu-
773
iiibil
774
iiissu Caesaris discedendum existimabant (c):
V28,3; t arbitrari: 1128,1 ti. aa)
esse; ^ plebes paene seruorum habelur
loco, quae nihil audet {Q; aut et A; habet
MC; Aim.; Fr.) per se (per se niJiil audet fj),
uuUo (c) adhibetur consilio (c) : VI 13, 1 ; qui-
bus omnibus (o) rebus sublatus nihil contra
se regem ausurum (0; nisurum^x,- Db.) existi-
mabat : 2, 37, 2 ; 1 ne se in hostium nu-
mero duceret . . .; uihil se de bello cogi-
tauisse, nulla Ambiorigi auxilia misisse: VI
32, 1 ; sed praeoccupatus animus Attianorum
militum timore (c) . . . et caede suorum nihil
de resistendo cogitabat, omnesque . . . arbitra-
bautur: 2, 34,G; 1 iufirmitateni Gallorum
ueritus . . . nihil his committendum existi-
mauit: IV5, 1; — magna parte diei cousumpta,
cum . . . pugnaretur , nihil (nihilo h) , quod
ipsis esset indignum, committebanl : V35, 5;
T[ quod de re tanta et a tam perito imperatore
(et add. a) nihil frustra confirmari uide-
batur: 3,87,7; t uihil, iuquit, de eorum
sententia dicturus suni, qui turpissimam
seruitutem dcditiouis nomiue appellant, neque
. . . censeo: VII77,3; 1[ efficere: 3,57,
2 u. proficere; ^ existimare: VII 47, 3
u. a.oL) esse; t facere u. facio p. (l'J6'J
cxtr.) mS: IV 1,9; V7,7; VII 43,1; (3,57,
2 ;) ap. Gic. ad Att. X 8 j5, 1 ; T nihil enim
malo quam et me mei .similem esse et illos
sui: ap. Oic. ad Att. 1X16,2; T (niti: 2,
37,2 u. audere;) t cum (c) equitatu nihil
possent: 1117,4; H ubi diligcntia nostro-
rum nihil his rebus profici posse intellexe-
runt: 11121,3; statuisse imperatorem, si nihil
in oppugnatione oppidi profecissent (profecisset
[i), triduo exercitum deducore: VII 20, 11; apud
quos cum proliccre nihil posset : 3,22,2; sese
omnia de pace expertum (experta Nx) nihil ad-
huc effacisse; id (ell'. ; id add. Madu.; profe-
cisso, idque add. (Ciacc.) Paul; om. codd.; edd.)
arbitrari uitio factum eorum, quos csse auctores
eius rei uoluisset: 3,57,2; ubi nihil prolici
cqiututu cognouit: 3,58,2; I tum demum
Titurius, (ut rt(W. [i) qui nihil ante prouidis-
set, trepidaro et concursaro: V33, 1; t
nihil Sequani respondere, sed in eadem tri-
stitia taciti permanere (c): 132,3; 1 quod
dcdilione facta obsidibusquc acceptis nihil do
bcllo timendum cxisliiuHuerat: 1113,1; uihil
tinientibuB nostris, quod lcgati corum [laulo
anto a (JacHarc disceHserant . . ., ini|ictu 1'acto:
IV 12, 1 ; Labienus . . . de suo ac Icgionis ])eri-
culo nihil timebat: V57, 1; ut facilo exiHtimari
posset nihil ooh do cuontu eius dici Unuiisse:
3,96,1; t in se (etiam add. Na: edd.)
aetatis excusationem nihil ualere, quod (quin
Madu.) superioribus bellis probati ad f obtinen-
dos exercitus euocentur: 1,85,9.
fi) sequilur uisi: inter se coniurant, nihil
nisi communi consilio acturos eundemque
omnes fortunae exitum esse laturos: 1118,3;
t sese tamen hoc esse . . . animo , ut nihil nisi
hiberna recusent atque hanc inueterascere
consuetudinem nolint: V41,5; t relin-
quebatur Caesari nihil nisi (ni /) uti equitatu
agmen aduersariorum male haberet et carperet :
1,63,2; 1 nos nihil de eo percontatio-
uibus (c) reperiebamus, nisi certis ex aqua
mensuris breuiores esse quam iu contiuenti
noctes (o) uidcbamus {om. p): V13, 4.
b) uihll c. geuetiuo: sed priuati ac separati
agri apud cos nihil est: IV 1, 7; t ut
. . . publice iurare cogerent nihil se (esse M)
contra Sequanos consilii inituros: VI12,
4; t nihil horum (quorum a) ad pa-
caudas Hispauias, uihil ad usum prouinciae
prouisum: 1,85,7; t nihil esse ne-
gotii subito oppressam legionem, quae cum
Cicerone hiemet, interfici: V38, 4; qui prior
has angustias occupauerit, ab lioc hostem pro-
hiberi (i',- prohibere x) nihil esse negotii: 1,
66,4; t sibi praeter agri solum nihil
esse reliqui: 111,5; — qui . . . nihil ud cele-
ritatem sibi reliqui fecerunt: 1126,5; t ut
alii adesse copias lubae dicerent, alii cum le-
giouibus instare Varum iamque se puluerem
uenientium cernere, quarum rerum nihil
omnino acciderat: 2,43,2; — quarum re-
rum a nostris propter paucitatem fieri uihil
poterat : III 4, 4; haec . . . expiata . . . Graccho-
rum casibus docet ; quarum rerum illo tcmpore
nihil factum, ne {Na; nec Ofltt) cogitatum
quidcm: 1,7,5; — animaduertit Caesar unos
(c) ex omnibus Sequanos nihil earum roruni
facere, quas ceteri facerent: 132,2; doceant
nihil earum rerum publico iactura cousilio: V
1,7; — (Neruios) nihil pati uiui reliqua-
rumque rerum ud (c) liLxuriam (c) pertineu-
tium (c) inferri: 1115,4; t quibus ad
consilia cupicuda nihil spatii daudum exi-
stimubat: IV 13, 3; t populi Komaui hjuic
esse consuetudiucm , ut socios . . . nou modo
s ui nihil deperderc, scd gratia, diguitate,
houore auctiorcs uelit csso: 113,8; t "iui:
11 15, 4 u. rcrum cxtr.
c) iiihil c. iidicctiu.: si nihil esscL (nil sit
(i) duriuH, nullo cum pcriculo ad proximam
legionem porucnturos: V21I, 6; t si . . .
uideboris . . . mcum aliquoil Ciicluiii ooiulem-
•v-r
775
nihil
776
nauisse; quo mihi grauius aba te nil (nihil
AP; IVsby.) accidere potest: ap. Cie. ad
Ait. X 8 B, 1; iVII43,4 u. B. a) iudicare.)
B. ui ailuerbii; a) iiiliil (= iioii, niiiiinie):
cogitare: VI 32,1 et 2,34,6 u. A, a) a) pp);
1 quod non fore dicto audientes neque signa
laturi dicaiitur, nihil se eare commoueri: I
40, 12 ; t id eane de causa , quam legatis
pronuntiarunt (e), an perfidia adducti fecerint,
quod nihil nobis constat, non uidetur pro
certo esse ponendum (c) : VII 5, 6 ; t hi
propter propinquitatem (o) et celeritatem (o)
hostium nihil iamX!aesaris imperium exspec-
tabant (spectabant fi): 1120,4; t nihil
se propter inseientiam leuitatemque (et leuitatem
P) uulgi grauius de ciuitate iudicare neque
(quicquam add. Plicijg.) de sua in Haeduos
beneuoleutia deminuere : VII 43, 4 ; t
[leuitate armorum et cotidiana exercitatioue
nihil iis (his «; ex Iiis p) noceri posse: V
34,4;] ijjsi uero nihil (nicliil Q; non P) noci-
tum iri : V 36, 2 ; tirones . . . iure iurando ac-
cepto nihil iis (his codd.) nocituros hostes se
Otacilio dediderunt: 3,28,4; t quae res
etsi nihil ad leuand.is iniurias pertinere uide-
bantur, tamen : 1,9,1; t accedebat, ut
. . . ab aestu relictae (c) uihil saxa et cautes
(c) timereut: 11113,9.
I)) nihilo; a) iiiliilo luagis: legiones ex ca-
stris eduxit aciemque idoneo loco constituit.
cum Vercingetorix nihilo (nichilo Q) magis
( Vascosan.; minus codd.) in aequum locum
descenderet, . . . exercitum rcduxit: VII 53,
(1.) 2.
P) uihilo iuiuor: necessitudinem quidem sibi
nihilo minorem cum Caesare intercedere; ne-
que . . .: 2,17,2.
y) uibilo iiiiuus: post eius mortem nihilo
minus Heluetu id, quod coustituerant , facere
conantur: 15,1; hac spe lapsus Indutiomarus
nihilo minus copias cogere, exercere, a fiuitimis
equos parare, exsules damnatosque . . . ad se
alUcere coepit: V55,3; (VII 53, 5 u. a);) bel-
lumque inferri (c) Allobrogibus iubet. . . . (ac
add. Ciacc.) nihilo minus clandestinis nuntiis
legationibusque Allobrogas (c) soUicitat: VII
64, (5.) 7; si hoc sibi remitti uellent, remitterent
ipsi de maritimis custodiis; si illud tenerent, se
quoque id reteuturum. nihilo minus tamen agi
posse de compositione, ut haec non remitteren-
tur, neque hanc rem illi (c) esse impedimento
(c) : 3, 17, 4 ; conatus tamen nihilo minus est
aliis rationibus per conloquia {ii. CG) de pace
agere: 3,18,5.
((J) uihilo sequius: ut, cum . . . iuberet.
aUi t dimissis equis eundem cursum confuge-
rent (sic codd.; nihilo sequius eundem cursum
conficerent M. Eaupt; u. CC) alii [ex] metu
etiaui signa dimitterent : 3, 69, 4.)
e) uibilo setins: sedecim milia . . . Arioui-
stus misit, quae copiae nostros . . . munitione
prohiberent. niliilo setius Caesar, ut ante con-
stituerat, duas acies hostem propulsare, tertiam
opus perficere iussit: 149, (3.) 4; . . . ac nihilo
setius sublicae et ad inferiorem partem fluminis
oblique agebantur . . . et: IV 17, 9; his adductis
. . . consolatus Indutiomanun hortatusque est,
uti in officio maneret. nihilo (nihil ji) tamen
setius principibus Treuerorum ad se conuocatis
hos (c) singillatim Cingetorigi conciliauit : V 4,
3 ; dabat operam , ut in officio Dumnorigem
contineret, nihilo tamen setius omnia eius con-
siUa cognosceret (-re AQ^): V7, 3; re cognita
tantus luctus excepit, ut urbs ab hostibus capta
eodem uestigio uideretur. MassiUenses tamen
nihilo setius (segnius bf-) ad defensionem urbis
reliqua apparare coeperunt: 2, 7, (3.) 4; praeter-
uectosque Dyrrachium magna ui uenti nihilo
setius (segnius 0) sequebatur : 3, 26, 3.
[Falso: In BM saepius scriptum est rahHpro
nostri.]
Nlbil . . . iieiine: V28,3; VII 43, 4; 47,3;
77,3; nihil . . . ne . . quidem: 1,7,5; t
nihil . . . que (=neque): 1115,4; (VII 43,
4;) nihil . . . et (=neque): 11113,9; t
nihil . . . que (= sed): 2,34,6; t nihil
iam: 1120,4; t nihil praeter: 111,5;
t (etiam nihil: 1,85,9;) t nihil
earum rerum u. p. 774 b); t Dola-
bella nihil est iucundius: ap. Cic. ad Att.
1X16,3.
iiiliiloiniiins n. niliil p. 77.5 y) (.5 loc).
niiuis: is locus praesidio ab his non nimis
(miiuis B^(V)) firmo tenebatur. tamen silentio
(non nimis tamen firmo teuebatur. silentio
Hotom.; simil. Sclin.): VII 36, 6.
niinins: accidisse igitiu* his, quod plerum-
que hominum (-ibus 0) nimia pertinacia
atque arrogantia accidere soleat, uti: 1,85,
4; t in castris Pompei uidere licuit . . .
non uuUorum tabernacula protecta hedera mul-
taque praeterea, quae nimiam luxuriam et
uictoriae fiduciam designarent: 3,96,1; t
factum imprudentia Biturigum et nimia ob-
sequentia reliquorum, uti hoc incommodum
acciperetur : VII 29, 4.
[Falso: nimiam jiro minimam in af 1, 70,5.]
nisi. A. coniuuctio condicioual.; a) c. iud.:
desilite, inquit, commiUtones (c), nisi uultis
aquilam hostibus prodere : IV 25, 3.
777
nisi — Nitiobriges
778
b) c. conl.; a) praes.: nisi omnia consen-
tiant inter se, non potest lieri, ut nominis
similitudo sit: ap. Pompci. enmm. art. Don.
((jru)mn. Lat. cd. Keil V p. 108).
nuntium . . . mittit, nisi subsidium sibi sub-
mittatur (mittatur %; Flod.) , sese diutius
sustinere non posse: 116,4; pro uita liomiuis
nisi {fh; Aim.; om. a; non nisi a) hominis
uita {AQ(;fi; uita hominis /<ilf / Aim.; Fr.) red-
datur, non possc (aliter cuM. fi) deorum im-
mortalium nunieu placari arbitrantur: VI 16, 3;
summae se iniquitatis condemnari debrre,
nisi eorum uitam sua (o) *laude habeat
cariorem: VII 19, 5; t qui nisi decedat
atquo exercitum deducat ex his rcgionibus,
sese illum non pro aniico, sed pro (e) hoste
habiturum: 144,11; — non posse (se) eius
imperia diutius sustinerc. nisi (si add. BQ,
Acorr., M corr.; Np., Fr. , Db., Hld.; om.
A pr., M pr., [i; Sclm., Dt.) quid in Cacsare
populoque Romano sit auxilii, omnibus Gallis
idem essc faciendum, quod Heluetii fece-
rint: 131,14.
p> perf. : (ialli, nisi perfregeriut nunii-
tiones, de omni salute desperant; Komani,
si rcm obtiiuierint, fuiem laborum omuium
exspectant: VII 85,3; t obsides . . . ad
certam diem adduci iubet. nisi ita fecerint,
sese bello ciuitatem persecuturum demon-
Htrat: Vl,8; mittit, qui petant atque orent,
ut sibi subueniat. . . . quod nisi fecerit, se
coliortesque aniplius XXX magnumqiie nunic-
rum scnatorum atque equitum Jlomauorum in
pcriculum essc uenturum: 1,17,(1.) 2.
y) im|»f.: Pompeius neque . . . discederc uole-
l)at, . . . neque munitioncs Caesaris prohibere
poterat, nisi proclio decertarc ueUet: 3,
U,\.
()) |»|>r.; aa): crat ei |iraecepluni a Cacsarc,
ue i^rocliuin comniitterct, nisi ipsius copiac
propc hostium castra uisae essent: 122,3.
[i[i): fit protinus hac re audita ex castris Gal-
loriiin fuga. quod nisi crebris subsidiis ac totius
dioi laboro militcs esscnt (fuisscnt?) defessi,
oiiincs hostiiiiii copiac dclcri potuisscnt: VII
H8, (5.)6; t "•- • • • uix ii]i])iclum (lclbii-
dorctiir, ct nisi eo ijiso teinjiorc qiiidani nuiitii
do CacHaris uictoria . . . essent allati, exi-
Htimabant ])leriquo liilurum fuissc, uti
amitterotur: 3, 101,3.
U. ul niliicrbli; a> N|icclut a<I ii<'iriilli»nriii ;
a) nc: iiiic iiiiiuido iic (|iiiK (•iiiiiitiaict, iiisi
(|uibuH coiiiiimiii coimilio iiiaiidadiiii cssct, iiitcr
80 Haiixcniut: 130,5; iiii)i(!nit, si suHtinerc iioii
[lOHHit , dudtictiH colionibuH orujjtione pugiiet
(e) ; id nisi necessario ne faciat : VII 86, 2 ; tah
instructa acie tenere uterque propositum uide-
batur: Caesar, ne nisi {Np.; ut nisi rec.; itett.
edtl. ; nisi Ox,) coactus proelium committeret
(committere Oaf; non committere /(/; non com-
mitteret uett. edd.), ille, ut opera Coesaris im-
pediret: 1,83,3.
[i) nihil u. iiihil p. 771 [i) (1 loc).
y) noii : i])sum crat oi)iiiduin Alesia (c) in
collc summo admodum edito loco, ut nisi ob-
sidione exjjugnari non posse (posse non [i)
uideretur: VII 69, 1 ; iurauit se nisi uictorem
in castra non reuersurum: 3, 87,6; — quod naues
])roi)ter magnitudinem nisi in alto constitui
non poterant: IV 24, 2; de re publica nlsi per
c 0 n c i 1 i u m loqui non conceditur : VI 20, 3 ; t
eius rei testimonium (c) esse, quod nisi roga-
tus non uenerit: 144,6; 1,83,3 u. a); adeo-
que erat impedita uallis, ut in ascensu nisi
subleuati a suis ])rimi uon facile eniterentur:
2,34,5; f quod cum tanta multitudine
hostium . . . nisi aeqiio loco aut opor-
tunitate aliqua data legato dimicandum
non existiniabat : 11117,7; f suos liberos,
nisi cum adoleuerunt, ut muuus niilitiae
sustiuere possint, i)alam ad sc adire non pa-
tiuntur: VI 18, 3.
d) uiillus: sed dcditionis nuUam esse con-
dicionem nisi armis traditis: 1132,2; nobis nisi
Caesaris capite relato pax csse nulla (iion O)
potest: 3,19,7.
e> niniii|uani: cxtrcmum atque ultiinuin sena-
tus consultum, quo nisi j)aeiie in ij^so urbis
incendio atque in {om. f) desj)eratione
omuium salutis f latorura audacia num-
quain aute descensum (c) est: 1,5,3.
'O uelare: quod ab opcre shigulisque legioni-
bus siiigulos lcgatos Caosar discedcre nisi
iiiunitis castris uctucrat: 1120,3.
))) antceedit iiox iiitcrro^^atiiiii: Romani
uero quid pctimt {CC) aliud aut quid uo-
lunt nisi inuidia adducti quos fama nobiles
potontesque bello cognouerunt , horum in agris
ciuitatibusque considere atquo his aelcrnain
iniuiigcrc scruitiitcm? VII 77, 15; castroruiii
aiitcm miitatio (luid habct nisi turpciii iiigaiii
et dcspcratioucm omiiium ct alicuiatioiiom cxer-
citus? 2,31,4; quonam liacc oiniiia iiisi ad
suani pcrniciem jiertinero? 1,9,4.
(c) nlsi si: 131,14 u. A. b) a) exlr.}
IMi<:i»l»i'i{i'<>M (-l»ro;;'«>H?). ln X iiitio-
brigcH ficit VII 7,2, iiiliolii-ogcs Irilnis n7/(y«/.<
hcis uidctiir /iiisnc. Niim VII 7,2 in iiitio-
brigCH cxtttut iii l>I\IQa, iiiiciobrigCH /)( A, iiiini-
tiobries in li; VII 31, 5 iiitiobroguiii cst iii
779
Nitiobriges — nobilitas
780
ABM^ak^, niciobrogum in Q, nitiobrigum in
li'. nitiobrugum in 3i' ; VII 46, 5 nitiobrogum
uidetur inueniri in X; VII 75, 3 nitiobrigibus
est in Bjrr., nitbiobrigibiia in h, nitiobrogibus
in AM, nithiobrogibus i?i af, nitiobrugibus in
Q. — Beliqui scriptores Nitiobriges himc popu-
lum dicere uideniur. Sed cf. Plin. IV 109.
progressus in Nitiobriges et Gabalos ab utris-
que obsides accipit (c): VII 7,2; Teutomatus
(c), Ollouiconis (c) filius, rex Nitiobrigum (c),
cuius pater ab senatu nostro amicus erat appel-
latus, cum magno equitum suorum numero
(o) et quos ex Aquitania conduxerat ad eum
(Vercingetorigem) peruenit: VII 31, 5; ut Teuto-
matus (c), res Nitiobrigum (e) , subito in
tabernaculo oppressus . . . uix se ex manibus
praedantium militum eriperet: VII 46, 5; im-
perant . . . sena (milia) Andibus (sena And.
Em. Hoffm.; senonibus X), Ambianis, Medio-
matricis, Petrocoriis, Neruiis, Morinis; Nitio-
brogibus quinque (quina milia a; .V. p): VII
75,3.
iiitor. (trsl.) A, = conteudere, moliri,
laborare; a) ai)s.: ((nostri) non eadem alacri-
tate ac studio, quo m pedestribus uti proeliis
consuerant, utebantur (nitebantur k; Schn..
JSIp.): IV 24, 4;) tamen uirtute et patientia
(nostri) nitebantur atque omnia uulnera sustine-
bant: 1,45,6.
b) alqd: (quibus omnibus rebus (o) sublatus
nihil contra se regem ausurum (0; nisurum
%; Db.y existimabat: 2,37,2.)
c) c. inf.: (gladiis caespites (c) circumcidere,
manibus sagulisque (c) terram exhaurire coge-
bantur ([i; Schn., Rld.; nitebantur recc,- Np.,
Db.; uidebantur a; Fr.): V42, 3;) perrumpere
nituntur (barbari) : MT 37, 10.
d) nt : in occupandis praesidiis magna iii
uterque nitebatur (A",- uidebatur i ; utebatur
0) : Caesar , ut quam angustissime Pompeium
contineret, Pompeius, ut quam plurimos colles
quam maximo circuitu occuparet: 3,45,1.
e) ad: quantum (Haedui) gratia, auctoritate,
pecunia ualent, ad sollicitandas ciuitates nitun-
tur (utuntur RSchn.): VII 63, 2.
J}. — alqa re coufidcre: ut auctoritatem,
qua ille maxime apud exteras nationes niti
(uti NO) uidebatur, minueret: 3,43,4; — se
ita a patribus maioribusque suis didicisse, ut
magis uirtute contenderent (o) quam dolo aut
insidiis niterentur: 113,6.
nix: discussa (discissa p) niue sex iu
altitudinera pedum (in altit. pedum VI fi)
atque ita uiis patefactis . . . ad fines Aruer-
norum peruenit : VII 8, 2 ; — (tempestas) ex
omnibus montibus niues (niuis 0) proluit
(profluit/} ac summas ripas fluminis superauit:
1,48,2; t etsi mons (c) Cebenna . . .
durissimo tempore anni altissima niue iter im-
pediebat, tamen discussa (c) niue . . . per-
uenit: VII 8, 2; *i quod Liger ex niuibus
creuerat, ut omnino uado non posse transiri
(c) uideretur: VII 55, 10.
iiobilis. A. fama: (dux: V22,2?/. B. a)
a) dux;) t Romaui . . . quid uolunt nisi
inuidia adducti quos fama nobiles potentes-
que bello cognouerunt, horum in agris ciui-
tatibusque considere atque his aeternam iniun-
gere seruitutem ? VII 77, 15.
B. genere; a) adiect.; a) pos.: praemissos
etiam legatos MassOienses domum, nobUes
adulescentes: 1,34,3; 1 capto etiam
nobili duce Lugotorige (c): V22, 2.
p) snperl. : (Dumnorigem) matrem in Biturigi-
bus homini illic nobilissimo ac potentissimo
conlocasse: 118,6; 1 tres nobilissimi
Haedui capti ad Caesarem perducimtur: VII
67,7; t apud Heluetios longe nobilissimus
fuit et ditissimus Orgetorix: 12,1.
1)) ui subst. ; a) pos. : quod si eum inter-
fecerit, multis sese nobilibus principibusque
populi Romani gratum esse facturum. id
se ab ipsis per eorum nuntios compertum ha-
bere, quorum omnium gratiam atque amicitiam
eius morte redunere posset: 144,12; — pleri-
que, cum . . . iniuria potentiorum premuntur,
sese (o) in seruitutem dicant (addicunt
Aim.) nobilibus, quibus in hos (NobiUbus
in hos AQ; nobiUbus; quibus in hosZ)/.^; Db.,
Hold.; quibus om. rell.) eadem omnia sunt iura,
quae dominis in seruos : VI 13, 2. 3.
p) superi. : (Haeduos) coactos esse Sequanis
obsides dare nobilissimos ciuitatis (uob. ciu.
del. Vielh.): 131,7; H nommatim ex om-
nibus ciuitatibus nobUissimo quoque euocato:
1,39,2; 1 (Heluetii) legatos ad eum mit-
tunt nobilissimos ciuitatis: 17,3; tt Ario-
uistum . . . obsides nobilissimi cuiusque
liberos poscere: 131,12.
nobilitas. A. = noblle genus : Petraeus
(c) , summae nobilitatis adulescens,
suis ac suorum opibus Caesarem euixe iuuabat:
3,35,2; t Iccius Eemus, summa nobi-
litate et gratia inter suos, . . . nuutium . . .
mittit: 116,4.
B. = Iiomiues Mobiles: omnis noster equi-
tatus, omnis nobilitas intcriit (periit
h): VII 38, 2; t (Haeduos) omnem
nobilitatem, omnem senatum, omnem equi-
tatum amisisse: 131,6; — omui nobili-.
781
nobilitas — noctu
782
tate Haeduorum interfecta tantum po-
tentia antecesserant, ut: VI 12, 3; ^
regni cupiditate inductus coniurationem
uobilitatis fecit et ciuitati persuasit, ut: I
2, 1 ; •— ne omnis nobilitatis discessu plebs
propter imprudentiani laberetur: V3, 6; ^
non sine causa lieri, ut Gallia omni nobili-
tate spoliaretur: V6,5.
noceo. A. neque datiuns iietiuc ncutr.
l>rononi. (ucl adiect.) addilur: rostro enim
noteri non posse cognoucrant: 11114,4; ut po-
tius iii nocendo aliquid praeterniitteretur (omit-
teretur fj), . . . quam cum aliquo militum
detrimento noceretur (noceret A Q) : VI 34, 7.
B. additur ueutrum pronominis (adiccliui);
a) nihil u. niliil 2'- "''J B. a) f.J loc).
b) quid: (statuebat,) quod longius eius
(Dumnorigis) amentiam progretli uidebat, pro-
spiciendum (c), ne quid sibi ac rei publi-
cae nocere (noceri o) posset: V7,2; ne quid
iis (eis eodd.) noceatur neu quis inuitus sacra-
mentum (c) dicere cogatur, a Caesare cauetur:
1,K(J,4; ne quid ignis hostiuni nocere posset:
2, 9, .3.
c) (antuin: reliiiqueb.^tur, ut . . . tantum in
agris u.T.standi.s incendiisque facieiidis hostibus
noceretur, qu.iutum: V19, 3.
C. non udditur ncutr. pron. (uel adiect.);
additur datiuiLs; a): intellexit . . . neque ho-
stium fugam captis oppidis reprimi neque iis
(c) noceri posse: III 14, 1 ; • ucque (Cae-
sarem debere) adeo grauiter irasci inimicis,
ut (c), cum illis nocere .se speret, rei publi-
cae noceat: 1,8,3; "i^ ut . . . ncc quic-
quam omniuo relinqueretur , qua aut telis
(Forchh.; eis *; ab eis N; uis O; ui 1 det.; Np..
Dl.) militibus aut igni (-nis 0) operi-
bus noceri (-re O) posset : 2, IG, 1 ; «f
neque enim iis (c) (nauibus) nostrae rostro
nocere poterant: 11113,8; ^ ut . . . his
dcfensoribus earum rerum iiis iiiiiuierctur ueii
ponti nocerent: IV 17, 10.
b) : interea manerent indutiae, . . . neuc alter
aiteri noceret: 3,16,5; \ si id sit factum,
se nociturum nemini: 1,85,12; tt inter-
dicit atquo imjwrat CaKKiiirllauno, ue Mandu-
bracio neu Trinobautibus noceat (bellum
faciat [i) : V 22, 5.
noccnH: ne comniuni odio Germanorum
inuoccutes pro nocentibus pocnas peiulant:
VI 9, 7.
n^^ i'tll. A, iion opponitur iulcrdiu:
miiit< squo ex oppido cxiro iussit, nc quam
noctii oppidaiii u (c) militibiis iniiiriaiu acci-
pcrciit: 1133,1; <^ Vo\u\vf\m iioctu
magnis additis muuitionibus reliqnis diebus
turres exstruxit: 3,54,1; ^ munitione
fliunen a monte seclusit, ne noctu aquari
Pompeiani possent: 3,97,4; ^ (cogere:
VI 7, 8 u. conuocare;) ^ quaecumque ad
prosiini diei oppugnatiouem opus sunt, noctu
comparantur: V40, 5; ^ quod pridie
noctu conclamatum esset in Caesaris ca-
stris: 1,67,2; t ueriti, ne noctu Lmpediti
sub onere confligere cogerentur: 1,66,2;
^ paucis diebus interpositis noctu insidias equi-
tum conlocauit: 3,37,5; *^ Labienus
noctu (nocte <^p) tribunis militum primisque
ordiuibus conuocatis (coactis [i) quid sui sit
(o) consilii proponit: VI 7, 8; ^ suspicati
hostes huc nostros esse uenturos noctu in siluis
delituerant: IV 32,4; ^ has (n.iues) per-
fectas carris iunctis deuehit uociu milia p.is-
suum a castris XXII: 1,54,3; "f consllium
capit omnem ab (c) se equitatum noctu di-
mittere (demittere a): VII 71,1; \ ex
ea parte uici, quam Gallis concesserat, omnes
noctu discessisse: 1112,1; ^ plerosque
ii (c) , qui receperant, celant noctuque per ual-
Uim emittunt: 1,76,4; f uoctu .
turres admodum eeutum XX excitantur: V
40,2; % et uoctu (uocte A') niihtibus ac
sagitt.iriLs in tenam (c) expositis praesidium
equitum deiecit: 3,23,2; ^ iamque hoc
(c) facere noctu apparabant, cum: VII 26, 3;
plerique censebant, ut noctu iter facerent: 1,
67, 1 ; \ magnum numerum leuis arma-
turae et sagittariorum aggeremque oninem noctu
in scaphas et naues .actuarias imponit: 3,62,
2; \ aegrc ad noctem oppugnationem
sustinent. noctu (nocte fJ) ad uuuiu omnes de-
spcrata salute se ipsi interficiunt: V37, 6;
', reliquae copiae missis ad Varum noctu le-
gatorum numero centurionibus sese ei dedide-
runt: 2,44,1; 1 praeter consuetudinem
omiiium noctu *instituerant pabulari: 1,59,3;
\ pons, qui fuerat tempestate iuterruptus, paene
erat refectus; hunc nocte («,• noctu OflU; Db.)
perfici iussit: 1,41, 1; 1f ut . . . Ule late-
bris aut (c) saltibus se eriperet et (ut [i) iioctu
occultatus (occupatus fl) alias regiones partes-
quc peteret: VI 43,6; \ Caesar loca
maxime necessaria comploxus iioctu (nocte f)
praemuuiit (c): 3,112,7; t Indutio-
niarus . . . noctu profugit copiasque onines
iu 'rioueros rodiicit: V53, 2; uoritus, no iioctu
cx (jjipido profugoreut, dua» logionos iii ariuis
excubarc iubcl : VII 11,6; ^ ipse noctu
progressus luiliii pa.ssuum circiter i^c) XII
hostium copins conspicatus est: Vi>, 2; ^
783
noctu — nomen
784
et noctu ne (c) conclamatis quidem uasis flumen
transiit <c): 3,37,4.
B. oppouitur intcrdiu, u. interAxn p. 207
(6 loc).
noctnrnn»«. A. nou oppouitur dinrnus:
serius .i terra prouecl.-ie naties neque usae uoc-
tuma aura in redeundo offenderunt: 3,8,2;
^ nocturnaque in locis desertis concilia liabe-
bant: V53,4; f postea quam ex noctumo
fremitu uigiliisque de profectione eorum (c)
senserunt : V 32, 1 ; Tf nocturno i t i n e r e
non intermisso . . . .ad m.ore peruenit : 3, 96, 4 ;
1l militesque ex nocturno labore sese refieere
iussit: VII 83, 7; % uocturnaque proelia
esse uitanda: 1,67,3; certior factus . . . de noc-
turno proelio : 2, 40, 1 ; ^ accidit , ut . . .
ex pelMbus, quibus crant tectae naues, noctur-
num excipere rorem cogerentur: 3,15,4; f
in his rebus circiter dies X consumit ne noc-
turnis quidem temporibus ad laborem mili-
tum intermissis: V 11,6; — nulla pars noctumi
temporis ad Laborem iutermittitiu:: V40, 5;
Cicero . . . ne nocturnum quidem sibi tempus
ad quietem reUuquebat: V 40, 7 ; ne miUtum in-
troitu et (in Ciaee.) nocturni temporis licentia
oppidum diriperetur: 1,21,2.
B. opponilur diurnns, u. HiTWTmH p. 940
(5 loc.).
nodas: (alces) crura sine nodis articidis-
que ((■) habent: VI27, 1. (Cf. qu. sqq.)
nolo. A. e. inf.: nolite, obsecro, com-
mittere, . . . ut rei militaiis dedecus admit-
tatur, incolumemque ad eum deferte (aqui-
lam) : 3, 64, 4 ; ^ (officium suum praesti-
tisse se,) qui etiam bona condicione, et loco et
tempore aequo, confligere noluerit (Ald.;
noluerint -.): 1,85,2; t a quibus disce-
dere nolebat: 116,3; sese idcirco ab suis
discedere .atque ad eum uenire noluisse,
quo facilius ciuitatem in officio contineret: V
3,6; si ab ora maritima Oricoque (c) disce-
dere nollet: 3,78,6; f noli, inquit,
existiraare, Pompei, bunc esse exercitum,
qui Galliam Germaiiiamque deuicerit: 3,87,2;
t nolite hos (e) uestro .auxilio exspoliare
(spoliare /;) , qui (c) u&str.ae salutis causa
suum periculum neglexerimt , nec stultitia ac
temeritate uestra aut animi imbeciUitate (o)
omnem Galliam prosternere et perpetuae
seruituti subicere (addicere fi; Schii.) : \I1
77,9; T^ (longius prosequi (noluit add.
fj) ueritus . . . omnibus suis incolumibus co-
piis (c) eodem die ad Ciceronem peruenit: V
52, 1 ;) 1 quod aaepius fortuuara temp-
tare Galba nolebat: 1116,4; % nenire:
V 3, 6 u. discedere.
B. c. uom. c. inf. : (Aulerci Lexouiique)
senatu suo interfecto, quod auctores belli
esse nolebant, portas clauserunt: 111-17,3.
C. c. acc. C. inf. : quod pluribus praesentibus
eas res iactari nolebat, celeriter concilium di-
raittit : 118, 1 ; id ea masime ratione fecit, quod
noluit eura locum, unde Heluetii discesserant,
uacare: 128,4; qui ut (BQ; om. X.l/[j) Ger-
manos diutius in Gallia uersari noluerant (nol-
lent p), ita populi Komani exercitum biemare
.atque inueterascere in Gallia moleste ferebant:
II 1,3; si sese (se si fl) interfici noilent, arma
ponere iusserunt: IV37, 1; ut nihil nisi hiberna
recusent atque hauc inueterascere consuetudiuera
nolint: V41, 5; quod mora reliquorum spatium
nactum iUum eflugere n olebat: V58,4; interea
ueterem exercitum, (uetere exercitu FAherl.)
duas Hispanias confirmail . . . , auxilia , equi-
tatum parari, Galliam Italiamque temptari se
abseute nolebat: 1,29,3.
nomen. A. propr. (o)'0//«); a) snbi. : si
id non fecissent, longe iis (c) &atemum nomeu
populi Eomani afuturum: 136,5; t (le-
gatos,) quod nomen ad (apud ef) omnes natio-
nes sanctum inuiolaturaque seraper fuis-
set: 1119,3; Caesaiis autem erat in barbaris
nomen obscurius: 1,61,3; satis esse: 3,
32,2 II. c) reperire; t magnara[que] regiura
noraeu apud suos auctoritatera habere existi-
mans: 3,109,6; T posse, uideri: 3,32,2
u. c) reperire.
b) praed.: impedimenta . . . Aduatucam con-
tulit. id c.astelli nomen est: VI 32, 3.
c) ol)iect. : (accipere: 3,112,1 u. capere;)
1 ne committeret, ut is locus, ubi constitissent,
ex calamitate populi Eoraani et interuecione
exercitus nomen caperet aut meraoriam pro-
deret: 1 13, 7; Pharus est in insula turris magna
altitudine . . ., qu.ae nomen ab insula cepit
(coepit fhl; accepit a; edd.) : 3, 112, 1 ; ^
fugitiuis omnibus nostris certus erat Alexan-
driae receptus certaque uitae condicio, ut dato
nomine militum essent (c) numero: 3,110,4;
Tf Pompeius eo proelio imperator est appellatus.
hoc nomeu obtinuit atque ita se postea salu-
tari passus *esi, sed (neque I^p.; edd.) in litte-
ris numquam (Berijk ; quas codd.; edd.) scribere
est solitus neque in fascibus insignia laureae
praetulit: 3, 71, 3; t prope ad interaecionem
gente ac noraine (gente agnomine BM) Ner-
uiorum redacto: II 28, 1; t cuius modo
(c) rei nomen reperiri poterat, hoc satis esse
ad cogendas pecunias uidebatur: 3,32,2; t
785
nomen
786
mibi meum uomen restitnite {af; restituite
nomen OM; Db.), ne ad contumeliam iionorem
dedisse uideamini: 2,32,14; , ^ scribere:
I 3,71,3 t4. obtinere; t ciuitates uictae
; nomen atque imperium absentis Pompei (Dauis. ;
[ om. eodd.y timebant: 1,61,3; \ ut magna
multitudine circumfusa pro tali facinore stirps
ac nomen ciuitatis tollatur: \T34, 8.
d) abl. : quantas pecunias ab uxoribus dotis
nomiue acceperunt (c): VI 19,1; ^
Fabius Paeliguus quidam . . . magna uoce
Varum nominc appellans requirebat: 2,35,1;
— Condrusos, Eburones, Caerosos (c>, Caema-
nos (c), qui uno nomine Germani appellantur :
114,10; II. praeterea appello ;'. 2SG U. a)
(.1 loc); ^ ab Anco Marcio sunt Marcii
Reges, quo nomine fuit mater: ap. Suet. 6.
ab his (t) castris oppidum Kemorum, no-
mine Bibrax, aberat milia passuum octo: II
6, 1 ; erat unus intus Neruius, nomine Vertico :
V 45, 2 ; erat in procuratione regni propter
actatem pueri nutricius eius, eunuchus, uomine
Pothinus: 3,108,1.
(= specte, shmdatione :) suos ab se liberos abs-
tractos obsidum nominc dolebant: 1112,5;
ex reliquis captiuis toto exercitui capita siugula
praedae nomine distribuit: VII 89, 5; ma-
gnum numerum ex Thessalia, Boeotia, Achaia
Kpiroque (c) supplementi nomine in legiones
Jistribuerat: 3,4,2.
15. ti-sl.; a) gramuiat. = uomen snbstauti-
uuui: nuni tu harum rerum natura accidere
arbitraris, quod unam terram ac plures terras
. . . dicamus, neque quadrigas in unam(?) no-
minis figuram redigcre . . . possimus? ap.
Oelt. XIX 8,8; — (nisi omnia consentiant inter
se, iion potest ficri, ul nominis similitudo sit:
nj>. 1'ompci. conim. art. Don. (tjramm. Lat. ed.
Keil V p. }'.)S).)
b) = (uomiuis cluritas,) fama, gJuria: tan-
tum esse nomen (apud eos add. fi) atque
opiiiionem eius exercitus (excrcitus Romani p)
AriduiBto pulso et hoc nouissimo proelio facto
(liain ad ultima.s ticrmanorum iiationes , uti
oi)iiiioiie et amicilia populi Komani tuti csse
'posscnt: IV 1(5,7; 1 nomen capere: I
13, 7 M. A. c) capere ; — qui (Gabiniani mili-
tes) iam in conBuctudincm Alexandrinae uitjie
ac licenliac uencnuit et nonien discipliuamquo
populi Koinmii dcdidicerant {Atd.: didiceriuit
;): 3, 110, 2; T Cae.sarcni uel auctorilate
sua atqiie exercitus uel receuti uictoria uel
iiominc iMipuli Koiiiani deterrere posso, ne:
131,16; ' huius (c) te paene priucipoui
copiao attjue inuentorem bene de uoiiiine ac
Lexic. ('iii-iiar. 11,
dignitate populi Romani meritnm esse existi-
mare debemus: ap. Cic. Briit. 253; — Caesar
magis eos pro nomine et uetustate quam pro
meritis in se ciuitatis conseruans duas ibi le-
giones praesidio relinquit: 2,22,6.
c) = erimen, caasa: qui (Milo) Clcxlio inter-
fecto eo (Scat.; eius eodd.: caedis Paiil) nomine
erat damnatus: 3,21,4.
d) suo nomiue = sua spoute: (Dumnorigem)
odisse etiam suo nomine Caesarem et Koma-
nos : 1 18, 8 ; quod se suo nomine atque arbitrio
cum Romanis bellum gesturos (e) dicerent (p;
Sehn.; dicebant a; rell. edd.): VII 75, 5.
(= sno arbitrio:) praeesse autem (Scipionem)
suo nomine exercitui, ut praeter auctoritatem
uires quoque .nd coerceudiun haberet: 3,57,3.
e) nomine alcs (= iussu; a» = noininc sub-
seriptoJ): erat edictum Pompei nomine Am-
phipoli propositiun, uti omnes . . . iurandi
causa couuenirent: 3,102,2.
nominatim : centurionibusque nominatim
appellatis reliquos cohortatus militcs signa
inferre et manipulos laxare iussit: 1125,2; ^
(tabulae repertae sunt,j quibus in tabulis no-
minatim ratio confecta erat, qui numerus
domo exisset . . .: 129, 1; ^ auxiliis
equitatu^jue comparato, multis praeterea uiris
fortibus Tolosa et Xarbone (c) . . . nominatim
euocatis iu Sotiatium (c) fines exercitum iu-
troduxit: 11120,2; his adductis, in iis filio (<;)
propiuquisque eius oinuibus, quos nominatim
euocauerat : V 4, 2 ; Eporedorix Haeduus . . .
et una Viridomarus . . . in equitum numero
conuenerant nominatim ab eo euocati: VII 39,
1 ; equitum III milia . . . habuerat et parem ex
Gallia numerum . . . nomiuatim ex omnibus
ciuitatibus nobilissimo quoque euoeato: 1,39,
2; et honesti ex iuuentuie et cuiusque aetatis
amplissimi (c) nominatim euocati atque obse-
crati naues consceuderant : 2, 5, 5.
nomiiio. A.: collis ab suuimo aequaliler
decliuis ad flumeu Sabim, quod supra nomi-
nauimus, uergebat: 1118,1.
B.: taleae . . . in terram infodiebantur . . .;
quos stimulos nominabaiit: VII 73, 9.
iioii. 1. niiii rcsponiUt :ilia nc^Mfio: .V. nou
oppuuitur aliud cuuiitiati mcmbruni; a) non
additur cuiiu; a) iu cnuutintis uun lutcrro-
^'iitiuis; pcrthict aa) ad subsl. (c. pnicp.):
quaeriint, rcctciie se illi sint coiiiiiiissuri, ct
quod uon ab initio fwcriiit arniaquc (arma
qiii a ; arnia /"; arma quod Olil" cuni honiini-
bus necessariis et consanguiueis contulerint
queruntur: 1,74,2.
[ifJ) utl adicct.: a) pos.: (craiit magiio iisiii)
00
787
non (1. A. :i) a) aa) — ee))
788
falces praeacutae insertae adfisaeque longuriis,
non absimili forma muralium falciura: III
14,5; t si se inuito Germanos iu Galliam
transire non aequum esistimaret: IV 16, 4;
f quoniam ad huuc locum peruentum est, uon
allenum esse uidetur . . . proponerc: VI 11,
1; t uti autem ipsos ualetudine non bona:
3,49,3; t bellum duci non difficile
esistimabat: 2,18,6; f hic locus abest a
Clupeis passuum XXII milia (e) habetque non
incommodam (-da afl) aestate stationem et
duobus eminentibus promuuturiis continetur:
2,23,2; t fuit haec oratio non ingrata
Gallis et (o?n. p> maxime, quod: VII 30, 1;
t ut non iniquo loco posse dimicari uidere-
tur: 3,85,3; f magno coorto imbre (c)
non inutilem hanc ad capieudum consilium
tempestatem arbitratus est (est om. ^; Schn.)
. . . suosque (suos quoque [i; Sclin.) . . .
iussit: VII 27, 1; t (non longo . . .
spatio: 1,59,2 u. ee) a) longe;) duas legioues
suas autecedere, reliquas subsequi iussit, ut uon
longo inter se spatio castra facerent: 1,87,4;
castraque Cleopatrae non lougo spatio ab eius
castris distabant: 3,103,2; t quorum alteri,
quod nuUo studio agebant, non multum ad-
iuuabant, alteri nou maguis facultatibus . . .
celeriter quod habuerunt consumpseruut: VII
17,2; id silentio noctis conati nou magna iac-
tura suorum sese (e) effecturos sperabant (c):
VII 26,2; cum (e) in dextro cornu legio duo-
decima et non magno ab (c) ea (c) interuallo
.septima constitisset : 1123,4; desiderati sunt . . .
equites pauci, calonum atque Mumeulorum non
magnus numerus: 1,51,6; palus erat nou magua
inter nostrum atque hostium exercitum : II 9,
1; qui uicus positus in ualle non magna ad-
iecta planitie altissimis montibus undique con-
tinetur: III 1, 5; una ualle (conualle Paiil) uon
magna interiecta suas uterque copias iustruit :
2, 27, 4 ; qui . . . Caesarem secuti non magnum
in re militari usum habebant: 139,2; t
P. Crassus . . . non mediocrem sibi diligen-
tiam adhibendam intellegebat: 11120,1; iam-
que Pompeiani . . . adpropiuquabaut uou me-
diocri terrore inlato reliquis cohortibus: 3, 65, 1 ;
t qui omnibus rebus imparatissimus (e) nou
uecessarium bellum suscepisset: 1,30,5; ut
facile existimari posset nihil eos de euentu eius
diei timuisse, qui non (quin 0) necessarias con-
quirerent uoluptates : 3, 96, 1 ; 1 quod sua
mandata perferre non oportuno tempore ad
Pompeium uererentur: 3,57,2.
6) comjtar.; no) sc.iu. qunm: milites non
longiore oratione (est adi/. R-p) cuhortatus.
quam uti suae pristinae uirtutis memoriam re-
tinerent: 1121,2; t ut . . . alias regiones
paitesque peteret non maiore equitum prae-
sidio quam quattuor: VI 43,6; t cum
Cimbris et Teutonis a C. Mario pulsis non
minorem laudem exercitus quam ipse impe-
rator meritus uidebatur: 140,5; quae quidem
res Caesari non minorem quam ipsa uictoria
uoluptatem attulit: 153,6; non minore animo
ac tiducia, quam (qua a(hl. Paul) ante dimi-
cauerant, naues conscendunt: 2,4,3.
6Ii) uoii sequituv quam: hunc . . . palus
difticilis . . . cingebat non latior pedibus quiu-
quagmta: VII 19, 1.
yy) ad iuuueral. : legione (o) producta co-
gnoscit non decimum quemque (quemquam
^) esse reliquum (relictum fi) militem sine
uulnere: V 52,2.
(}()) ad prouom. : renuntiauerunt non eadem
esse diligeutia ab decumana porta castra munita
facilemque aditum habere: 11125,2; non (omnes
//) eadem alacritate ac studio, quo in pedestri-
bus uti proeliis consuerant, utebantur: IV 24,
4; factae enim subito ex umida materia non
euudem usum celeritatis (naues) habebant ( Uud. ;
habuerant 0,-.): 1,58,3.
££) a(i adnerbia; o) posit. : qnod nou adeo
sit imperitus rerum, ut: V27, 4; t in-
gressus in eam orationem, non oportere ante
(antea as') de ea re ad senatum referri, quam
dilectus tota Italia habiti . . . essent: 1,2,2;
t non facile u. farile j). 124!) a) fi) yy)
(S loc.) ; t quod uon fere aute autumnum
Elauer uado transiri solet: VII 35, 1; t
cum . . . tela . . ex loco superiore missa non
frustra acciderent (p; .accedere(nt) a): III
25,1; t quod cum fieret, non inridicule
quidam ex militibus decimae legionis disit: I
42,6; t "on ita u. ita p. 351 2. (4loc.);
t qui non longe a Tolosatium finibus absunt:
1 10, 1 ; Khenuin trausierunt non longe a mari :
IV 1, 1 ; cognoscit non longe ex eo loco oppi-
dum Cassiuellauni abesse: V21,2; alias non
longe (x ; longo edd.) a c.astris progressi spatio,
ut celerem receptum haberent, angustiore (eyo;
augustius codd.; edd.) pabul.ibantur (0: pabu-
lautur -.): 1,59,2; II tigna tr.ausuersa iniece-
runt uou (Steph.; ut non •.) longe ab extremis
parietibus : 2, 9, 2 ; t ut . . . audacter locum
caperent, ordmes suos non magnopere (magno
opere /;/) seruarent, rari dispersique pugnarent :
1,44,1; t tantus subito timor omnem exer-
citum occupauit, ut uon mediocriter omnium
mcntes animosque perturbaret: 139,1; t
quibus ad puguam uou multum Crassus con-
789
non il. A. a) a) se) el 'CC))
790
fidebat: III 25, 1 ; alteri, quod nuUo studio age-
bant, non multum adiuuabant: VII 17,2; spatii
*breuitate etiam in fugam coniectis .aduersariis
non multum ad summam *uictoria iuuare pote-
rat: 1,82,3; t (milites . . . dolere liostem
ex manibus dimitti, bellum (non add. O; Np.)
necessario longius duci: l,fi4, ,3;) t ut
non nequiquam tantae uirtutis homines iudi-
cari deberet <c) ausos (c) esse (c) transire
latLssimum flumen . . .: 1127,5; f is locus
praesidio ab his non nimis firmo tamen (c)
tenebatur: VII 36, 6; t ac tanta onera
nauium regi uelis non satis commode posse
(oin. [i) arbitrabantur : 11113,6; f cum
item ab hostibus constanter ac non timide
pugnaretur : III 25, 1.
D) comp. ; aa) scquitur quam: quod non
lougius hostes aberant, quam quo telum adigi
(c) posset: II 21,3; coile extcriore occupato non
(del. Fri(j.) longius (fl; longe a; Fr.) mille
passibus ab nostris munitionibus (a nostr. mun.
quam mille passibus fj) considunt: VII 79, 1 ;
t intcllcgere scse . . . eam rem non minus ex
usu terrae Galliae quam populi Romani acci-
disse: 130,2; non minus se id contendere et
laborare, ne ea, quae dixissent, enuntiarentur,
quam uti . . . impetrarent: 131,2; non minus
libenter sese (se libenter [i) recusaturum po-
|iuli Komani amicitiam quani .adpotiorit: 1 44,
5; quid tiori oporteret uon minus connuode ipsi
sibi (magis wld. [j) praescribere (juam ab aliis
doceri ijoterant: 1120,3; nec (uon [i) minus se
in (c) milite modestiam et continentiam (et
cont. om. [i) quam uirtutem atque animi ma-
gnitudinem desiderare: VII 52, 4; praesertim
cum non minus esset imperatoris consilio supe-
rare quam gladio: 1,72,2; Vibnllius (c) *expo-
situs ('orcyrae non niinus neccssarium esse
oxistimauil dc repeutiMO aduciitu Caosaris l'om-
jicium lieri certiorem, uti ad id consilium capcrc
posset, quam (Ciacc; antequam »,• cdd.) de
maiidatis agi (inciperet adiL eodd. ; inciperetur
Np.; I)h., IH.; dii. Oiacv.): 3,11,1; ~ suaque
csso eius inodi iinporia, ul non niiiius haborot
iiiris in ko nuiltitudo quam ipse iu niultitu-
dinem: V27,3; 1 his rcbus addiicti non
prius Viridouiccm reliquosque duces e.\ con-
lilio dimittunt, quam ab his sit conccssum:
III IH, 7; ita pcrterritos egoriint, ut non prius
('iiga doHish^rout, quam in ooiiHpeotum (c) ag-
iiiiiiis nowtri ucniHHont: IV 12,2; porspocto urbis
silu . . . do oppugiiationo (c) doHporauit, <Io
obsessione (iierba desiior. de obsess. om. a)
non priiiH agcndum conHlituit, quam rem iru-
incntariani cxpcdiHHOt: VII 36, 1.
bb) non sequitur quam: inueniebat . . .
iSabim flumen a (c) castris suis non amplius
milia passuum decem abesse: II 16, 1 ; reliquum
siiatium , quod est non (non est af) amplius
pedum millc sescentorum : 1 38, 5 ; aditus in
latitudinem (c) non ampUus ducentorum (o)
pedum relinquebatur : II 29, 3 ; cum ipsi non
amplius octingentos equites haberent: IV 12, 1 ;
nostri non amplius XX omnibus sunt proeliis
desidcrati: 3,53,2; in eo proelio non amplius
CC milites desiderauit: 3,99,1; u. praeterea
amplin^ p. 256 extr. 115,5; 23,1; IV 11,1;
VII 73, 6; (1,82,4;) — cum se bis expertos
dicerent, Ariouisti bello et Tencterorum transitu ;
non esse amplius fortunam temptaturos (temp-
tandam p) : V 55, 2 ; t cum . . . ipse ab
hostium castris non longius mille et quingen-
tis passibus abesset: 122,1; tamen sese non
longius milibus passuum quattuor . . . proces-
surum eo die dixit: IV 11, 4; iamque ab eo non
longius bidui (o) uia aberant: VI 7, 2; — con-
stituit non progredi longius : VI 29, 1 ; VII 79,
1 II. nn) longius; t non rainus qui intra
munitiones erant perturbantur Galli (o) : VII
70,6.
'CO ad ucrba; a) iioii additur ut, ncque
si, nequc quasi: nolite, obsecro, commit-
tcre, quod antc in exercitu Caes.aris non acci-
dit, ut rei inilitaris dedeous admittatur: 3,64,
4; t hiisc ad eum mandata Clodins rofert,
ac primis diebus . . . libeutev auditus reliquis
ad conloquiuin non admittitur: 3,57,5; t
(ut (Leutulus consul) . . . protinus (uon add.
Ualhertsma) aperto sanctiore aerario ex urbe
profugoret : 1, 14, 1 ;) t quantum ei facul-
tatis dari potuit, qui naui (c) egredi ac se
barliaris ooiumittore non audoret: IV 21, 9;
qui dimicare iioii ausi turjutcr se in castra rece-
poriut: VII 20,6; haec . . . loca maxiine uaoa-
bant, quod (quom Np.) se' longius a portibus
committere non auderent (-bant /"): 3,25,5;
quod Pompoiiis . . . niiinitionibus adpropin-
quare aliqiuiiiKliu iioii aiuloliat equitesquc oius
. . . taidahantiir: 3,70,1; t audiro: VII
47, 2 u. exaudire.
cedere: V56, 3 u. discedere; t tamen
eos retinendos non censuit ([i; Selin.; oon-
stituit «; rell. edd.): VII 54,2; t (neque
enim ox Marsis Paeliguisquo ueniebant Vtioam,
qui non |suporioie nooto| tuto a Vari in Cu-
rioiiis oiistra ooiu iii oaron t (*•/(■/-'/.): 2, 29, 4 ;)
t (luod pridio supoiioribus loois ocou]iatis proe-
liuni iion com misissont: 123,3; t
(complere: VII 75,5 u. cimforro;) t
(concortare: VI 5,3 n. contoudero;) t
50'
791
iioii il. A. ii) '/.) l^'C) n)!
792
cum . . . procucurrissent atque animum (e)
aduertissent nou concurri a Pompeianis: 3,
93, 1 ; t Ambiorix copias suas iudicione
non conduxerit, . . . an tempore exclusus
. . . dubium est : VI 31, 1 ; 1 ex his Bellouaci
suiun numerum non contulerunt (P; com-
pleuerunt a; edd.}: ¥1175,5; t q"od
ciuitatem temere ad susciijiendum bellum ad-
duci posse non confidebant: VII 37, (j; t
cum uultus Domitii cum oratione non con-
sentiret atque omnia trepidantius . . . ageret
. . . multumque cum suis . . . secreto . . . con-
loqueretur, concilia conuentusque hominum
fugeret, res diutius tegi . . . non potuit: 1,19,
2; t constituere: (VII 54,2 ii. censere;)
etsi prohibere Pompeius totis eopiis et dimicare
uon constituerat: 3,44,6; 1 quod pro ex-
plorato habebat Ambiorigem proelio non esse
contenturum (P; coucertaturum AQiP; edd.;
concertaturum tenturum BM) : VI 5, 3 ; ^f
cunctari: 11123,7 «. existimare.
ut se sub ipso uallo constipaueraut recessum-
que primis ultimi non dabant: V43, 5; nostri
cedentes usque {v} ad (c) castra insecuti (c)
sui colligendi (o) facultatem nou dederunt:
VII 80, 8; non datur libera muri defendendi
(c) facultas {u. CC): 2,11,3; sed operum
magnitudo et continens omnium dierum labor
. . . periiciendi spatium non dabat: 3,63,4;
t (uam de equitibus hostium, quiu nemo eorum
progredi modo (e) extra agmen audeat, ne
ipsos quidem debere ([i; Sclin.; et (del. Whitt.;
Dl.) ipsos quidem non debere a; rell. edd.)
dubitare: VII 66, 6;) U Afxanianos coutra
multis rebus sui timoris signa misisse: quod
suis non subuenissent, quod de coUe uon de-
cederent (0-,- recederent 0'A'^) , quod uix
equitum iucursus sustinerent : 1,71,3; 1f
cum . . . quaereret Caesar, quam ob rem Ario-
uistus proelio non decertaret: I 50,4; t
at barbaris consilium uon defuit: V34, 1; (co-
pias se omnes pro castris habiturum et terrori
(terrorem bi/;) hostibus (hostium ^) futurum
(non defuturum (i): VII 66, 6;) L. Lentulus
consul seuatui reique (que om. ahl) publicae
se non defuturum poIUcetur, si: 1,1,2; Pom-
peio esse iu animo rei publicae non deesse, si
senatus sequatur : 1, 1, 4 ; (sin timore defugiant,
illis (illi 0) se oneri non futurum (defuturum
0) et per se rem publicam administraturum :
1,32,7;) ita spei Curiouis niihtum studia non
deerant: 2, 39, 5; non deest negotio Cui-io suos-
que hortatur, ut: 2,41,3; 1, (derigere:
2, 25, 6 u. traducere;) t Petreius uero non
deserit scse: 1,75,2; Labienus procedit iurat-
que se euni non deserturum eundemque casum
subiturum: 3,13,3; t 'Hi finitimos Ger-
manos sollicitare et pecuniam polliceii non d e-
sistunt: VI 2,1; non desistit {reec; destitit
X; edd.) tamen atque in agris habet dilectum
egentium ac perditorum : VII 4, 3 ; de re fru-
mentaria Boios atque Haeduos adhortari non
destitit (distitit a; desistit [i): VII 17,2; 1
sese suas exercitusque fortunas in dubium non
deuocaturum et postero die . . . castra mo-
turum: VI 7, 6; t Cmgetorigem , . . . quem
supra demonstrauimus Caesaris secutum fidem
ab eo non discessisse (cessisse ^), hostem
iudicat (e) : V56, 3; hortatur Curionem Cn.
Domitius . . ., ut . . . contendat, et se ab eo
non discessurum pollicetiu" 2, 42, 3; iUe a uallo
(c) non discedere perseuerauit : 3,37,2; t
haec si enuntiata Ariouisto sint, non dubi-
tare, quin de omnibus obsidibus . . . suppli-
cium sumat: 131,15; se cum sola decima legione
iturum , de qua nou dubitaret , sibique eam
praetoriam cohortem futuram: 140,15; ipsi
transire flumen non dubitauerunt et . . . con-
iecerunt : II 23, 2 ; uix agmen . . . processerat,
cum Galli . . . flumen transire et iniquo loco
committere proelium non dubitant : VI 8, 1 ;
(uehementer (o) huic illos (o) loco timere nec
iam aliter sentire , uno coUe ab (c) Romanis
occupato si alterum amisissent , quin (non du-
bitari quin (i) paene circumuallati . . . uideren-
tur : VII 44, 4 ;) sed Caesar confisus fama rerum
gestarum infirmis auxiliis proflcisci non dubi-
tauerat aeque {^p.; atque eodd.) omnem sibi
locum tutum fore existimans: 3,106,3; t
(ducere: 2,25,6 u. traducere.)
quibuscumque esercitus dicto audiens uou
fuerit: 140,12; et missis ad Caesarem . . .
legatis, cum is omnem (o) ad se senatum
uenire iussisset, dicto audientes non fuerunt:
V 54, 3 ; — mulieres . . . in eum locum con-
iecisse, quo propter paludes exercitui aditus
non esset: II 16, 5; qui cogitasset (c) haec posse
in itinere accidere atque ob eam causam pro-
fectionis auctor non fuisset: V33,2; et propter
. . . et quod in eo peccandi Germanis causa
non esset: 147,4; respondit: non esse con-
suetudinem populi Komani (ullam add. [i)
accipere ab hoste armato condiciouem: V 41,7;
quoniam .ad id tempus facultas conloquencU
non fuerit atque ipse (c) Brundisiiun sit uen-
turus: 1,24,5; non esse fas Germanos supe-
rare, si: 150,5; iu occultis ac reconditis templi,
quo praeter sacerdotes adire fas non est : 3, 105,
4; qua (ciuitate) traducta locum cousistendi
Romanis in Gallia non fore: VII 37,3; post id
793
non (1. A. a) a) 'CO «))
794
tempuB non fore potestatem: V51,3; — illis
se oneri non futiiriiDi : 1, 32, 7 m. dcesse; — hoc
cum in speciem uarietiitemque opus deforme
non esl altcrnis trabibus ac saxis, . . . tum:
VII 23,5; qui ai alicuius iniuriae sibi conscius
fuisset, non fuisse difficile cauere: 114,2;
ncque uunc id (se) agere, ut ... exercitum
teiieat ipse, quod tamen sibi difficile non sit,
sed: 1,85,11; id autcm difticile non est, cum
. . . ualearaus: 3,86,4; non esse dubium,
quin totius Galliae plurimum Hcluetii possent:
I.'i,7; ubi nostros non esse inferiores in-
telle.\it: 118,3; quibusdam de causis, quas
commemorari necesse nou est, eo loco ex-
cesserat: 3, <JG, (>; oppida incendi oportere, quac
non niunitione et loci natura ab omni sint peri-
culo tuta: VII 14,9; (3,26,4 ti. B. c) a) [i[i);)
amittendam non esse: 11118,5 u. U.
c) [i) ; non esse facieudum, imitaturus non sum,
passus non cst, perfectum uon erat (bis), prae-
dicaturus nou sum, prouisum uon erat, uon
esse pugnaturos, recepti nou enmt, relata non
sit, reprehendeudum non est, secuti non sunt,
non esse . . . susceusendiun , transeuudum non
erat, non esee uenturum, uisa non est, uisa
non sint u. facere, imitari, pati, rell.; non esse
aniplius . . temptaturos (e) : V 55, 2 ti. ffc) b)
bfc) amplius cxtr.; t ac <at [i; Schn., Fr.,
Dli.) rellquaiuni legionum railites non exau-
dito (audito (i) souo tubae . . . tamen . . .
relinebautur: VII 47, 2; 1 (Massilienses
. . . nostros cludebant impetusque eorum deci-
piebant {Np.; excipiebaut co(^(/.; non excipie-
bant Kran.; Db.) : 1,58,1;) t :«! hunc
modum locuti: non (ne add. B^p) existimare
Komauos sine ope diuina (c) bellum gerere:
1131,2; Ambiorix copias suas iudicione nou
conduxerit, quod proelio dimicandum nou
existimaret (D; Faul; existimarit X; edd.),
an: VI 31,1; tum uero duljitandum non existi-
mauit, quin . . . proficisceretur : 112,5; accidit
iuKpectautibus iiobis, quod dignum meuioria
uiHuui praeterouudum non existimauimus: VII
25, I ; Hcribeudum ad te exisUmaui . . ., iie quo
progrodercriH procliuata (c) iam re, quo intogra
ctiam progrcdiendum tibi uou existiniasses: a^.
Oic. ad AU. X 8 /i, 1 ; quod . . . hiemi nauiga-
tionem subiciendam iiou existimabat: IV 36, 2;
qiii hauc temptandani fortunam uon existima-
baiit: V1I4,2; uou cunctaudum exi-
stimauit, quin pugim decertaret: 11123,7;
otsi ab hosto ea dicebautur, tamen non ueglo-
gonda oxiHtimabant, maximcque . . . permoue-
bantur; V28, 1; cum . . . impediietur, non
omitteudum (sibi ad^l. [j) cousilium Neruii
existimauerunt : 1117,5; non praeterraittendum
tantum (c) commodum existimauerunt: VII
5.5,4; taraen id sibi contendendum aut aliter
non traducendum exercitum existimabat: IV
17,2; t Oaesar non exspectandum silsi
statuit, dum: 1 11,6.
proelio decertare . ., quod eo tempore sta-
tuerat non esse faciendum (fac. n. e. stat.
}il) : 3, 44, 1 ; 1 militum nostrorum impe-
tum non tulerunt seseque alia ex (o) parte
oppidi eiecerunt: V21,5; Romanos aut ino-
piam tion laturos aut magno cum (c) periculo
longius . . . processuros: Vin4,7; (3,31,4 u.
15. c) (z) YY);) t uon frustrabo uos,
milites: ap. Diomed. nrt. rjramm. l p. -100 Keil.
qui (et p) cum propter siceitsites (c) palu-
dum quo se recipereut non haberent: IV
38,2.
reuersus ille euentus belli non ignorans
(ignarus AP ; pr. edd.) unum . . . questus . . .
iudicauit: VI 42, 1 ; tamen non ignorans, quanta
ex dissensionibus incommoda oriri consucssent,
. . . cxislimauit: VII 33, 1 ; t odium effu-
gere non potuerunt neque uictoriam diutius
tenere praeter unum L. Sullam, quem imita-
turus non sum: ap. Cic. ad Atl. 1X7 C, 1;
t cum id non impetrassent, petebant: IV
11,2; t (quod deditione faota nostros prae-
siilia dcducturos (uou iuducturos /i-[i) aut
denique indiligcntius scruaturos crediderant: II
33,2;) 1 de Oicerone te uidco quiddam
scripsisse, quod ego non intellexi: ap. Oie.
ad Q. fr. II 10 (12), 4; t septimo die, cum
iter non iutermitteret , ab explor.atoribus
certior faetus est: 141,5; qui uectoriis graui-
busque iiauigiis nou intermisso remig;uidi labore
lougarum uauium cursum adaequarunt (<•) : V
8,4; iuterea, quoad fides csset data . . ., non
iutermissuros consules Pompeiumque dilectus:
1,10,4; nocturno itinere non intermisso comi-
tatu equitum XXX ad mare peruenit: 3,96,4.
sed isdein de cjuisis Caesar . . . proclio (am-
plius add. O) non lacessit et (dvl. l'aiil) eo
die tabernacula stalui passus non esl: 1,81,2;
t qui illius pntientiam paeno obscssioiiciu ap-
pollabant, si quidem ex castris egredi non lice-
ret (u. 00)'. VI 36, 2; quod legibus Haeduo-
rum iis, qui summum magistratum olitinerent,
excederc ex finibus iion liceret: VII 33,2.
se llaeduorum iniurias non neglocturum:
135,4 cl 36,6; V 28, 1 n. existiuiarc; t
ipsi uero uiliil (non [i) nocitum iri, iiiquo
eam (in quam (i) rem se aiiaiu fidciu iuter-
lionere : V 36, 2.
cuni . . . coiislaret, non oblilus pristini iii-
795
iinii (I. A. a) a) l^l) u))
796
stituti Caesar mittit ad eum A. Clodium: 3,57,
1; t omittere: 1117,5 u. existiinare
extr.; t si ipse . . . non praescriberet . . .,
non oportere se a populo Romano in suo
iure impcdiri: I3G, 2; ut ipsi concedi non opor-
teret, si . . . impetuin faceret, sic item nos
esse iniquos, quod: 144,8; exspectari diutius
non oportere, quin ad castra iretur: 11124,5;
1,2,2 u. ££) a) ante.
praestare (c) omnes perferre acerbitates quam
non ciuibus Eomanis, qui Cenabi . . . inter-
issent, parentarent (-are Ciaee.): VII 17,
7; t capitis poenam iis, qui non parue-
rint (ijaruerunt AQ^) , constituit: VII71,6;
1 (uinum .id se omnino (o) importari non
sinunt (patiuntur [i): IV 2, 6;) 1,81,2 u.
lacessere; % confirmari oportere, ne tecto
recipiatur, ne ad liberos, ne ad parentes, ad
uxorem (c) aditum h.ibeat, qui non bis (om.
AQfi) per agmen liostium perequitarit ([i;
-tisset a; cf/rf.): VII 66,7; t seu quid in
munitionibus perfectum uon erat: 3,61,3;
inter duos uallos, qua perfectum opus non
erat: 3,63,8.
non haec omnia fortuito (fortuitu A^^MB'^)
aut sine consilio accidere potuisse: VII
20,2; — ubi . . . sentiunt . . . p.arique con-
dicione ex muro ac turribus bellandi data se
uirtute (CC) nostris adaequare non posse
intelJegunt: 2. 16, 3; — quo omnino Caesar
adire non poterat: 1,49,2; — iis impedimentis,
quae secum agere ac portare non poterant,
. . . depositis : II 29, 4 ; — quod equites cursum
teuere atque insulam capere non potuerant
(Lipsius; potuerunt X): IV 26, 5; sed (om. ^)
ex iis (c) (nauibus) onerariae duae eosdem
quos reliquae (c) portus (o) capere iion potu-
erunt et paulo infra del.-itae sunt: IV 36, 4; —
et quoniam in praesentia obsidibus cauere
inter se non possint ([i; possent a), ne res
efferatur, at ([i; aut a; ut Aki; edd.) iiire iu-
rando . . . sanciatur petunt : VII 2, 2 ; — quem
(coUem) propter niagnitudinem circuitus opere
circumplecti non potuerant (poterant ^)
nostri : VII 83, 2 ; — reliqui uulueribus ex proe-
liis et labore ac magiiitudine itineris confecti
consequi non potuer.aut: 3,106,2; — quouiam
ciuitati consulere non possent (bdik; posset
rcll.): V3, 5; — condiciones pacis, quoniam
antea conueuire non potuissent, . . . a po-
pulo peti debere: 3,10,8; — cum se suaque
ab iis defendere aon pos.sent: 111,2; a qui-
bus se defendere traditis armis nou posscnt: II
31,5; — (defugere u. refugere;) — multa a
(e) Caesare in eam sententiam dicta sunt, quare
negotio desistere non posset: 145,1; — effu-
gere: ap. Oic. ad Att. 1X7, G, 1 u imitari; —
qui per aetatem in armis esse non poterant:
V3, 4; iis autem inuitis, a quibus Pharus (e)
tenetur, non potest esse propter angustias naui-
bus introitus in portum: 3,112,4; qui tamen
pares esse nostro esercitui non potueriut : I 40,
7; uidetisne . . . exiguas esse copias missas,
quae paucis equitibus pares esse non potuerint
(-erunt 0) : 2, 39, 3 ; — hos cum Suebi . . .
propter ampiitudinem grauitatemque ciuitatis
finibus expellere non potuissent: IV 3, 4; —
id (oppidum) . . . propter latitudinem fossae
murique altitudinem paucis defendentibus ex-
pugnare non potuit: 1112,2; — si impedi-
mentis (e) suis auxilium ferant atque in eo
morentur, iter facere (confici [i) non posse:
VII 66,5; quod facere Pompeius discessu mili-
tura non potuit: 3, 76,3; — cum ii, qui flumen
trausissent, suis auxilium ferre non possent:
113,5; diutius nostrorum militum impetum
hostes ferre non potuerunt ac terga uerterimt:
IV 35, 2; impetum modo(?) ferre non potue-
runt: VI 8, 6; cum laborem (aut add. [i; Np.)
belli aut fugae ferre non posset: VI 31, 5; quod
diutius laborem ferre non possent: VII 20, 5;
animi est ista moIUtia (e), non uirtus, paulisper
inopiam (o) ferre non posse: VII 77,5; cum
(pars) altera (c) alteri auxilium ferre non pos-
set: 3,72,2; — cum a (c) proximis impetrare
nou possent, ulteriores temptant: VI 2, 2; —
quod ea (c) non posse introrumpere uide-
bantur: V5],4; — qua (uia) Sequanis iuuitis
propter augustias ire non poterant: 19,1; —
his cum sua sponte persuadere nou possent
(poterant A'): 19,2; — portare: 1129,4 u.
agere; — praeterire tamen non putui, quin:
ap. Cic. ad Att. 1X6 ^; — pro horum necessi-
tat«, quorum de (e) re agitur, refugere (de-
fugere Carrio) hoc mimus, M. lunce (e), non
potui: ap. Ocll. V13, 6; — quod repentinae
Gallorum coniurationi resistere non potuerit:
V 27, 4 ; an , qui incolumes resistere non po-
tuerunt, perditi resistant (CC)? 2,32,6; —
(secare: VII 14, 4 u. infra secari;) — cum et
propter uulnera militum et propter sepulturam
occisorum nostri triduum morati eos sequi
non potuissent : I 26, 5 ; quod non nuUi cum
probarent, periculi causa sequi non potuerunt:
ap. Gic. ad Att. X8i?, 2; — quoniam, inquit,
me una uobiscura seruare non possum: VII
50,4; — at illi itinere totius noctis confecti
subsequi non poterant, atque ahi aho'loco
resistebant: 2, 39, 6; — diutius cum sustinere
nostrorum impetus non possent (u. GO) : I 26, 1 ;
797
Don (1. A. a) a) Ct) o))
798
non posse (se add. Pluyg.) elus imperia diutius
sustinere (sustineri B-): 131,13; nisi subsidium
sibi submittatur <c), sese diutius sustinere non
posse: II 6, 4; magnum numerum ciuitatum
suam uim sustinere non posse (potuisse p) :
I V 3, 1 ; eorum impetum Galli sustinere non
potuerunt attjue in fugam coniecti . . . se . . .
receperunt: VII 13,2; quorum aut animus aut
uires uidebantur sustinere non posse: 1,64,5;
ut non posse (possent af) inopiam diutius
sustinere confiderent: 1,69,2; neque uero id (e)
Caesarem fugiebat tanto sub oculis accepto
detrimento perterritum exercitum sustinere non
posse: 1,71,1; Bibulus . . . cum neque curari
posset neque susceptum officium deserere uellet,
uim morbi sustinere non potuit: 3,18,1; se
coniidere munitioiiibu» oppidi, si celeriter suc-
curratur; longinquam oppugnationem sustiuere
non posse : 3, 80, 3 ; sustinere Pompeiani non
potuerunt atque uniuersi terga uerterunt: 3,
94,2; — tenere: IV 26, 5 u. capere; cognoscit
LX naues . . . tonipestate reiectas cursum
teuere non potuisse atque eodem, unde eraut
profectae, reuertisse: V 5, 2; ubi projwsitum
tenere non potuit: 3,42,1; — (transire: VII
55, 10 u. infra transiri ;) — neque uerum esse,
qui suos fines tueri non potuerint, alienos oc-
cupare: IV 8,1 ; sine quibus urlieni atque Italiam
tueri non potest: 2,32,2; naues . . . incendit,
(juod tam late (quod naualia 1'aid) tueri parua
manu nou poterat: 3,111,6. O
unum se esse . . ., qui adduci non p^tue-
rit, ut: 131,8; — sine illis non posse agi de
compositione: 1,26,5; — iios a se coerceri
non posse: 117,5; confici: VII 66, 5 u. s.
fucere; — cum agger altiore aqua contineri
non posset: 1,25,6; si omnino turris concidisset,
non posse (posset flil) milites coutineri, quin:
2,12,4 (A>. 5); — dissimulari: 1,19,2 u.
tegi; argumenti sumebant loco non posse
clam exiri (e.xire /'): 1,67,2; — sed utrum
aucrtondao suspicionis causa Pompeius propo-
suisset (edictum) . . ., an nouis dilectibus . . .
Macc<lonium tonere conaretur, existim;iri mom
{)otcrat: 3,102,3; — nuntiubantur Laec eadom
Curioni, «ed aliquamdiu fides fieri non po-
terut: 2,37,1; nisi omnia consentiant inter se,
non potest liori, ut nominis similitudo ait: ap.
/'iimpni. (ijramm. Lat. ril. Kiil V p. /'ASj,- —
quibus (impcdimontis) amissis bcllum gcri non
poswit: VI [ 14,8; — ut uero ex littcris ad kcuu-
tuni roferretur, impclrari non potuit: 1,1,1;
rostro enini noceri non posso cognouerant:
III 14,4; — liiH pefsuadori, ut diutius mora-
icntur noquo suis aiixilium fcrront, nou potc-
rat: II 10, 5; — pro uita hominis nisi {fh; non
nisi 7.) hominis (o) uita reddatur, non posse
^aliter add. (i) deorum immortalium numen
placari arbitrantur: VI 16, 3; — cum propter
publicas occupationes poni non potuissent: 3,
108,4; — quae diu longoque spatio refici non
posse sperassent: 2,16,1; — quod pridie eius
diei Germani retineri non potuerant {Scal.;
poterant X; Np., Fr., Dh.) , quin: 147,2; —
pabulum secari (secare [i) non posse: VII 14,
4; — (sustineri: 131,13 ii. s. sustinere;) —
res diutius tegi dissimularique non potuit: 1,
19,2; — quod (oppidum) a (c) se teneri non
posse iudicabant: VII 55, 7; — cuius rei opinio
tolli non poterit: 3, 18, 4; — Liger ex niuibus
creuerat, ut omnino uado uou posse transiri
(-ire [i) luderetur: VII 55,10.
qui de meis iu uos meritis praedicaturus
{Stepli.; praeiudicaturus x) non sum: 2,32,10;
t ac (apud quos fl; Schn.) uariis dictis sen-
tentiis (o) . . . non praetereuuda oratio
Critognati uidetur (uid. or. crit. p): VII 77,2;
^ praetcrinittere: VII 55, 4 u. existim.ure
c.xtr.; t re frumentaria (se) non premi:
V28,5; t hoc ueteres non probant mili-
tes : VI 40, 4 ; hoo consilium Caesaris plerisque
non probab.atur: 1,72,4; t progredi: VI
29, 1 II. e«) (i) lil') longius ; t frumentum
his iu (()) lociw in hiemem prouisum uou
erat: IV 29,4; t quonium tulis occasio
uictoriae dimitteretur, etiam cum uellet Cues.ar,
sese non e.sse pugnaturos: 1,72,4; t
leporem et gallinam et auserem gustare fas non
putant: V12, 6; hospitem (c) uiolare (c) fas
non putant: VI 23, 9; — tamen committendum
non putabat, ut: I 16, 3; Caesar ... conceden-
dum u(m pulubat: I 7, 4 ; Domitius tum quoque
sibi dubitandum non putauit, quiu: 3,37,2;
reliquam pitftem exercitus, quod paulo uberat
longius, non putat exspectandam (exercendam
[i): V4(i,4.
(rccedere: 1,71,3 u. decedero;) t quod
plerumque in summo periculo timor misericor-
dium M(in recipit: V1I26,4; (pii, cum . . .
ucnissent , oppido uc portu rcccpti nou erunt,
miasisque ad eos nuntiis . . . naues *soluerant:
3,102,7; t in '"=ii' pracstaro intcrlici, (luam
non ueterem belli gloriam libortatcmiiuc . . .
recujiorurc: Vill,8; t """ recusjirt
se, quin nullius usus impcrator oxistimurctur,
si: 3,45,6; t 'l""'l ^*''" '^ parto (c) corum
gratia relata non sit pro suis . . . beueticiis:
1,23,3; t nuigiu)pere admirabatur Magium,
quom ud Pompeium . . . miscrat, ud sc non
rcMiitli: 1,26,2; t >*i'"l •!"' »uittcrenlur
799
non (1. A. :i) a) 'C'C) a) et 1)))
800
non reperiebantur, maximeque: 1,33,1;
7 quod consilium etsi in eius modi casu re-
prehendendum non est, tamen: V33, 4; 3,
51,4 ti. uideri; t non respuit condicionem
Caesar, iamque . . . arbitrab.atui- : 142,2; f
(retinere: VII 54,2 u. censere.)
qui . . . secuti non sunt, in desertorum . . .
uumero ducuntur: VI 23, 8; H iu se imo
non seruari, quod sit omnibus datum semper
imperatoribus : 1,85,10; Tf (sinere: IV
2,6 M. pati;) f solere: VII 35, 1 ti. ee) o)
fere; 1 (duriusque cotidie tempus ad
transportandum lenioribus {CC) uentis exspec-
tabant {non spectabat Np.): 3,25,3;) t
(statuere: 111,6 ««. exspectare; 3,44,1 ti.
facere;) t agri culturae non studeut,
maiorque pars eorum uictus iu lacte . . . con-
sistit: VI22, 1; t qui inter annos XIIII
tectuni non subissent: 136,7; t eos
accusat, quod . . . tam propinquis hostibus ab
iis non subleuetur: 116,6; t sub-
uenire: 1,71,3 u. decedere; t non esse
aut ipsis aut militibus susceusendum : 1,
84,3.
quos non siluae montesque teseruut, ab
equitatu sunt mtei-fecti: VII 62,9; t et
leni Africo prouectus media circiter nocte uento
intermisso cursum non teuuit. et longius dela-
tus aestu orta luce . . . conspexit: V8, 2; ita-
que perturbatis antesignanis legio . . . locum
non tenuit (locum continuit NOx,) atque in
proximum collem sese recepit: 1,44,5; quouiam
propositum nou tenuerat: 3,65,4; f 'ra-
ducere: IV 17, 2 u. existimare extr.; se in ho-
stium habiturum loco, qui non ex uestigio ad
castra Corneha *naues traduxisset (Coruelia
naues trad. ego; corneliana trad. af; corneliana
uela duxisset Ohl; Corneliana uela direxisset
Ste2)h.; Np.): 2,25,6; 1i quia . . . fiumeu
ei transeuudum non erat: 3,30,4.
uterque cum equitatu ueniret: alia ratione
sese (e) non esse uenturum: 142,4; a (c)
quibus ad eum legati non uenerant: IV 22, 5;
cum . . . uideret . . . Senones (c) ad impera-
tum non uenire et cum Carnutibus fiuitimisque
ciuitatibus cousilia communicare: VI 2, 3; an,
quod ad diem non uenerunt, de eorum tide
constantiaque dubitatis? VII 77, 10; t Cou-
sidium timore perterritum quod uou uidisset
pro uiso sibi renuntiauisse: 122,4; t cou-
loqueudi Caesari causa uisa non est: 147,2;
multaque in ea (silua) genera ferarum nasci
constat, quae reliquis iu locis uisa non siut:
VI 25, 5; — (V51,4 ct VII 55, 10 ct 1,64, 5 «.
posse (introrumpere et transiri ei sustinere;) —
id eane de causa . . . an perfldia adducti fece-
rint, . . . non uidetur pro certo esse ponendum
(P; proponendum a ; xVp.): VII5, 6; cuius con-
silium reprehendendum non (non repr. ht) uide-
tur: 3,51,4; — non praetereunda . . . uidetur:
VII 77, 2 u. praeterire.
6) ut . . . noii; aa): quod consuetudo eo-
rum omnium est, ut sine utribus .'id exercitum
uon eant: 1,48,7; — qua pulsa iuipedimentis-
que direptis futurum, ut reliquae contra con-
sistere non anderent: 1117,3; — sed fiebat
aequitate decreti . . ., ut reperiri non possent
(Steph.; posseta;), a quibus initium appellandi
nasceretur: 3,20, 2; — neque suam pati digni-
tatem, ut tantis copiis tam exiguam manum
. . . adoriri nou audeant : VI 8, 1.
61)): ita se omni tempore de populo Romano
meritos esse, ut paene in conspectu exercitus
nostri agri uastari, liberi eorum in seruitutem
abduci, oppida expugnari uon debuerint: 111,
3; in Ehodanum uifluit incredibili lenitate, ita
ut oculis in utram partem fluat iudicari non
(uix ^m.) possit: 112,1; ita nostri acriter (o)
in hostes . . . impetum fecerunt itaque hostes
repente celeriterque procurrerunt, ut spatium
pila in hostes coiciendi uon daretur: 152,3;
haec Caesar ita administrabat , ut condiciones
pacis dimittendas non existimaret: 1,26,2.
cc): ad pabulatores aduolauerunt, sic uti ab
signis legionibusque non (del. Vielh.) absiste-
rent ( abstinerent Vielh. ): V 17, 2 ; sentiunt
totam urbem . . . muro . . . circummuniri (c)
posse, sic ut ipsis consistendi in suis muui-
tionibus locus non esset: 2,16,2.
i)ti): non se tam barbarum neque tam im-
peritum esse rerum, ut non sciret neque bello
Allobrogum proximo Haeduos Komanis auxi-
lium tulisse neque . . . : I 44, 9.
cc): ipse autem Ariouistus tantos sibi spiri-
tus, tant.am adrogantiam sumpserat, ut feren-
dus non uideretur: 133,5; tanta subito m.alacia
ac (c) tranquillitas exstitit, ut se ex loco mo-
uere (c) non possent: III 15,3; tantus fuit . . .
terror, ut ea nocte, cum C. Volusenus missus
cum equit.atu ad (e) castra uenisset, fidem non
faceret adesse cum iucolumi Caesarem exercitu :
VI 41, 2; — qui (tumulus) t.antum aberat a
nostro castello, ut telum tormentumue (c) mis-
sum adigi non posset: 3, 51, 8 ; his rebus tantum
fiduciae ac spiritus Pompeianis accessit, ut non
de ratione belli cogitarent, sed uicisse iam sibi
(e) uiderentur: 3,72,1.
ff): eius modi sunt tempestates consecutae,
uti opus necessario intermitteretiur ct continua-
tione imbrium diutius sub pellibus milites con-
801
non (1. A. a> x) :r) b) 1. A. a) fi))
802
tineri non possent: 11129,2; t e* cele-
ritate atque eo (om. p) inipetu niilites ierunt
. , . , ut hostcs impetum legionum atque equi-
tuni sustinere non possent riijasque dimitterent
ac se fugae mandarent: V18, 5; t nec
prius sunt uisi . . ., quam castris adpropin-
quarent, usque eo, ut qui sub uallo tendereut
mercatore.s recipiendi sui facultulem non habe-
rcnt: VI 37, 2; ^ (huc iam *deJu.\erat
rem, ut equites . . . possent atque auderent
tlumen transire, peditcs uero . . . cum altitu-
dine aquae tum etiam rapiditate iluminis ad
transeundum impedircntur (O: non impedir. s):
1,()2, 2;) res . . . buc erat . . . deducta, ut . . .
inipedinienta totius exercitus coiiortesque in
eastris relictas seruarc uon pos.^ont: 1,70,2.
go): .iciem iustructani habuit, ut, si uellet
Ariouistus proelio contendere, ei potestas non
deesset: 148,3; primipilo . . . uulneribus con-
fecto , ut iam se sustinere non posset : II 25, 1 ;
genus erat pugnae militum illorum , ut . . .
rari dispersique pugnareut, si jjremcrentur,
pedem refrrre et loco excedere non turpe e.xisti-
marent: 1,44,2; nihilo miuus tamen agi posse
de compositione, ut haec uon remitterentur : 3,
17,4.
c) si noii; oo): si (om. [i) illorura nuntiis
confirmari non potestis onmi aditu prae-
saepto, his utimiui testibus: VII 77,11; ^ si
qui aut priuatus (c) aut populus eorum decreto
non stotit, sacrificiis interdicuut: VI 13,6.
liD): praestaro (c), si iam principatum Galliae
obtinerc non possint (Ilot.; possent A"), Gal-
lorum quam Eomanorum imperiu perfcrre (c) :
117,3; persuadet, uti . . . e])istulam deferat.
. . . si adirc non possit, mouot, ut tragulam
. . . intra niunitionem castroruni .abiciat : V 48,
5; imperat, si sustinere uon possit (X; Sckn. ;
posset recc; rcll. edd.), deductis cohortibus
eruptione pugnet <p ; pugnareta; edd.); id nisi
necessario ne faciat: VII 8G, 2; ante certam diem
Caesar cxorcitum diniittat; si nou faciat, eum
aduersus rem ijublicani facturum uideri: 1,2,
G. 7; f (Ariouistum) obsiilcs . . . poscero
et in eoH oninia exempla cruciatusquc cdcro,
si qua res non ad nutuni uut ad uoluiilatcm
eiuH facta sit: 131, 12.
cc): (hI . . . uon posseut: 117,3 m. (i[i);)
si [id] ita fecissct, sibi populoquc Romano per-
pctuam . . . amiciliam (^uni co futiiraui; si non
imiietrnret, sese . . . llacduoriim iniuriaH uon
noglecturiim : 1 ,3.5, 4 ; si ipso populo Komano
non pracHcriborct, quem ad modum huo iuro
utorctur, non oportero so a pop. 11. iii huo iiiro
impodiri : I 8G, 2 ; (Oaesar «ose buo loco continet,)
Jtoxlu. (!auHiir, 11.
ut citra uallem pro castris proelio contenderet;
si id efficere (fieri [3) non posset, ut explo-
ratis itineribus . . . transiret: V50,3; (VII
86,2 u. [ifi);) nullam exoriri moram posse,
quo minus, cum uenisset, si imperata non fa-
cerent (-ret af) ad nutum, e uestigio diriperen-
tur: 2,12,3 {Np. 4); recordari debere, qua feli-
citate (c) . . . omnes incolumes essent transpor-
tati. si non (transportatis in ahl; trausportati.
sin f) omnia caderent sccunda, fortunam (c)
esse industria (c) subleumidam : 3,73,4; t
neque (se) iis (c) neque eorum sociis iuiuria
bellum inlaturum, si . . . stipendium . . quo-
tannis penderent; si id non fpcissent, longe
iis (c) fraternum nomen jiopuli Komani afutu-
rum: 1.36,5; ut, si peracto consulatu (c) Cae-
saris non (c) profectus (c) esset, nuUa tamen
mendacii religione obstrictus uideretur (u. CG) :
1,11,2; Gaditanos principes . . . deuuntiauisse
Gallonio , ut . . . excederet G.adibus ; si id nou
fecisset, *se sibi (c) consilium capturos: 2,
20,3.
bb): cuius rei si exemplum non habere-
m u s , tamen libertatis causa institui et posteris
prodi pulcherrimum iudicarem (tot. hoc enwnt.
om. [i): VII 77, 13.
&) (luasi liou: quasi uero, inquit ille, consilii
sit res ac uon necesse sit uobis Gergouiam
contendere: VII 38, 7; quid proficimus, si ac-
cepto magno detrimento ab oppugnatione ca-
strorum discedimus? quasi non et (c) felicitas
rerum gestarum cxercitus beneuolentiam im-
peratoiibus et res aduersae odia concilient (Ohl;
colligent af; colligant cdd.): 2,31,3.
»;»/) ad pracpos. : non siue magna spe magnis-
que praemiis domum (se) propiuquosque reli-
quisse : 1 44, 2 ; metu (e) territare (c): uon sine
causa fieri, ut G.allia omni uobilitate spolia-
retiir: V6, 5; quod non sine summo timore et
desperatione id factum uidebatur : V 33, 5.
P) iu euuntiatis iitterrogatiuis: an non,
uti corpoiis uuliiora, ita oxcrcitus incommoda
sunt togcnda, uc spem uduoisaiiis auge.imus?
2,31, 6; an uero iu llispuiiia res gestas Caesai'is
non audistis? duos pulsos exorcitus, . . . duas
recoptas prouiucias? 2,32,5; an uon audistis
(/(; exaudistis NOafl) ox iis (c), qui per cau-
sam uulotudiuis romanserunt , cohortcs esse
linindisii iuctus? 3,87,4; t nonne extre-
mani pati Ibrtiinam i)uratos proiocit illo? noii
(Ohl: nonno af; cdd.) sibi clam uobis .salutem
fiiga potiuit? non (M; nonno af; cdd.) prodili
por illiim Caesiiris benoticio ostis cousoruati ? 2,
32,8.
61
803
non (1. A. a) JJ) - 1. B. a) ,8) pp)i
804
(150,4 et VI 31,1 u. a) ^^ a) decertare et
conducere.)
b) uou eniiii u. enini ;). T014 sq. (.3 loc).
B. oppoiiitiir aliiid uiembriiiii : a) uou . . .
sed; a) neffationi nou additnr modo iiel so-
luui ; opponiuitiu' inter se aa) subst. (et prou.):
non hostem auctorem (se), sed rem spectare
(exspectare BM): V29, 3; ob eam caus.im
spatia (e) omnis temporis non numero dierum,
sed noctium finiunt: VI 18, 2; non uirtute neque
in acie uicisse Romanos, sed artificio quodam
et scientia oppugnationis : VII 29,2; ^ id
(c) bellum se suscepisse (o) non suarum
necessitatum (e), sed communis liber-
tatis causa demonstrat: VII 89, 1; t
erat . . . manus certa nulla, non oppidum,
non praesidium (Qeorr.: praedium relL),
quod se armis defenderet, sed in (o) omnes
partes dispersa multitudo: VI34,1; 1
sese illum non pro amico, sed pro (S^P;
»m. a; edd.) hoste habiturum: 144,11; quibus
esset persuasum non ab hoste , sed ab homine
amicissimo Ambiorige consilium datum: V31,
6; t item (c) populum Eomanum uictis
non ad alterius praescriptum, sed ad
suum arbitrium imperare consuesse : I 36, 1 ;
t uon sese Gallis, sed Gallos sibi bel-
lum Intulisse: 144,3; putares non ab illis
Catonem, sed illos a Catone depreheusos:
ap. Plin. epist. III 12, 3.
PP) adnerb. : haec . . . defixerat festucisque
(c) adegerat, non sublicae modo derecte ad per-
pendiculum, sed prone ac fastigate: IV17,4.
yy) uerba: eius rei testimouium (c) esse,
quod nisi rogatus non uenerit et quod bellum
non intulerit, sed (inlatum add. Ciaer.)
defenderit: 144,6; in primis hoc uolunt per-
suadere, non interire animas, sed ab aliis post
mortem transire ad alios : VI 14, 5 ; quorum
primum impetum equites hostium non tulerunt,
sed admissis (c) equis ad suos refugerunt: 2,
34, 3 ; Caesar ueritus , ne non reducti , sed
deiecti (NOx; reiecti edd.) uiderentur maius-
que detrimentum caperetur: 3,46,4; quo pu-
dore adducti et fortasse non se liberari, sed in
aliud tempus reseruari arbitrati discedere a
nobis . . . constituerunt: 3,60,3; hanc (al.icri-
tatem) non reprimere , sed augere imperatores
debent : 3, 92, 3 ; quorum impetiun noster equitatus
non tulit, sed paulatini (p) Ioco motus cessit:
3, 93, 3 ; milites . . . ignominiam non tulerunt,
sed sua sponte naues conscenderunt et a terra
soluerunt impetuque facto \ . . ceperimt: 3, 101,
6; tibi minus commode consulueris, si non
fortunae obsecutus uideberis . . . uec eausain
secutus . . ., sed meum aliquod factum con-
demnauisse: ap. Oic. ad Att. X 8 B, 1.
(5(3) plures euuutiatornm partes: non se
hostem uereri, sed angustias itineris
et (c) magnitudinem siluanim . . . aut rem
frumentariam , ut satis commode supportari
posset, timere dicebant: 139,6; quin etiam
iumentis . . . [Germani] importatis (c) non
utuntur, sed quae sunt apud eos nata, . . .
haec cotidiana exercitatione summi ut sint la-
boris efficiunt: IV 2,2; interiores plerique fru-
menta non serunt, sed lacte et carne uiuunt
pellibusque sunt uestiti: V14, 2; magnamque
res dihgentiam requirebat non in summa exer-
citus tueuda, . . . sed in singuUs militibus con-
seruandis: VI 34,3; Galli concilio principum
indicto non omnes (c), qui arma ferre possent,
ut censuit Vercingetorix, conuocandos statuunt,
sed certum numerum cuique ciuitati (c) im-
perandum: VII 75, 1; his rebus tantum fiduciae
. . . Pompeianis aceessit, ut non de ratione belli
cogitarent, sed uicisse iam sibi (c) uiderentur:
3, 72. 1 ; non denique communes beUi casus re-
cordabantur (c), quam paruulae saepe causa«
. . . magna detrimenta intuUssent . . ., sed
proiude ac si uirtute uicissent neque ulla com-
mutatio rerum posset accidere, per orbem ter-
rarum . . . uictoriam eius diei coucelebrabant:
3,72,4; quid crgo? syngraphae uon simt, sed
(non simt? Sed Np.) res aliena est: ap. lul.
Bufinian. § 8 (rhet. Lat. min. ed. Halm p. 40) ;
t transisse Ehenum sese non sua sponte,
sed rogatum et accersitum a Gallis: 144,2;
\ mihtes disponit non certis spatiis inter-
missis , ut erat superiorum dierum consuetudo,
sed perpetuis uigiliis stationibusque: 1, 21,
3; t se non maleficii causa ex pro-
uincia egressum, sed uti se a contumeliis
inimicorum defenderet: 1,22,5.
(i) iiou niodo (soluiu) . . . sert; aa): iion
luodo . . ., sert etiam u. otiani p. lloO
e) (5 loe.); nou modo . . ., sert ct uoii
uiodo (uou) . . ., sed ue . . quidem n.
modo p. 62S b) a) et y) (1 + 4 loc.).
[j,3) uou sohiin . . ., sed; a): uon solnin . . .,
sed etiaiu u. etiam p. 1146 c) et p. 1150 f)
(7 -f 7 loe.).
6) u 0 II s 0 1 n in . . . , s e rt : quibus opibus ac
neruis non solum ad minueudam gratiam, sed
paene ad pcrniciem suam uteretur: 120,3; (fru-
menta non solum a (c) tanta multitudine iumen-
torum atque hominum (hom. iumentorumque
mult. p) consumebantur, sed etiam (om. p)
anni tempore atque imbribus procubuerant : VI
43, 3 ;) exposuit . . . , quam (c) in fortuuam
805
non (1. B. a) [i)- 2. B. a) 7»
806
quamque (c) in (c) amplitudinem (Haeduos)
t deduxLsset (c) , ut non soluni in pristii)um
statum redissent, sed omiiium teuiporum digni-
tatem et gratiam antecessisse uidereiitur: VII
54,4; non solum urbibus, sed paeue uicis ca-
stellisque singulis sinyuli cum imperio prae-
liuiebantur: 3,32,3; ut eorum nenio consisteret
omnesque conuersi non solum loco excederent
(cederent Ciaec.) , sed protinus iucitati fuga
montes altissimos jjeterent : 3, 93, 5.
b) non . . . at (/. at p. :J20 B. a) (V29,7;
VII 2, 2; 3,25,3) cl 1i. b).
r) non additur particula aduersatiua: y.) an-
tecedit nicinbrum illud, <|Uod oppouitur iie^a-
tiuo; opponunlur intcr se aa) subst.: amicitiam
populi Ilomimi sibi ornaniento et praesidio, iion
detrimento esse oportere: I 44, 5; quod aestiuum
tempus instantis belli, non quaestionis esse ar-
bitratur (c): VI 4,3; occa.sioiiis esse rem (rem
esse fi) , non proelii: VII 45, 9; animi est Lsta
mollitia (p ; molestia a) , non uirtus, paulisper
jnopiam (o) ferre non posse: VII 77, 5.
fjp) uerba: ita Heluetios . . . institutos esse,
uti obsides accipere, non dare consuerint: I
14,7; qui portus ab Africo tegebatur, ab austro
non erat tutus: 3,26,4; T[ id se sui mu-
niendi, non Oalliae impugnandae (op-
pugnandae (i) causa facere: 144,6.
yy) plures eiuiiitiatoruin partes: qui, si per
te liceat, perentlino die cum proximis bibemis
couiuncti communem cum reUquis belli casum
sustineant, nou reiecti et relegati longe a (c)
ceteris aut ferro aut fame iutercant: V30, 3;
constituerat signa iiiferentibus resistere (de-
sistere *), prior proelio non laceasere: 1,82,5;
sese, contra hostein si ducerentur, ituros, c(mtra
ciuem et consulem arma non laturos: 3,31,4.
[j) aiilccedit meinbrum iiev^atiuum: concla-
mant omnes occasionem negotii bene gerendi
aniittendam non essc, ad castra iri oportere:
11118,5.
2. respoudct alia iiegatio; A. aiiteccdit;
a) iiisi ... nou u. iii»ti p. 77S y) (8(9)loc.).
b) ncmo (. . .) iion: si quid ei a Caesare
grauius accidisset, . . . nemiueni exisliinaturum
uou sua uoluntate factuui: I 20, 4; (nam ut com-
mutato consilio iter iii prouinciani conuerteret,
id (c) ue metu quidem (ut nemo non tum
quidem (Oiacc.;) Oud., Np.) ncccssurio faciun-
dum (c) existimabat: VII 56, 2.)
c) nullus ... 11 on: ut praetcr Haeduos et
Remos . . . nulla fcic ciuitas fuerit non
snspecta uobis: V54, 4; tl (V40, 5 ct VI
34, 1 //. \\. a) a);) \ quo cdicto . . . pcruul-
gato nulla fiiit ciuitas, (jiii]i . . . iuilloret,
non ciuis Romanus paulo notior, quin ad
diem conueniret : 2, 19, 2 ; (quarum rerum illo
tempore niliil factum, ne cogitatum quidem;
(nuUa lcx promulgata , non cum populo agi
coeptiim, nuUa secessio facta add. codd.; del.
i\p.: u. CC): 1,7,5.)
d) ne ... nou: ueritus, ne (om. '^; Np.), si
({i; om. a; Fr., Db.) ex hibemis (si add. Db.)
fiigae (si add. Fr.) similem profectionem fecis-
set, (ut add. a; Np.; om. [i) hostium impetum
sustinere non (om. Np.) posset: V47, 4; ueri-
tusque, ne ille Italiam dimittendam non existi-
maret, exitus . . . portus impedire instituit: 1,
25,4; 3,46,4 u. p. S0.3 y/}.
e) II e ui o . . . q u i u o n ; n i h i I . . . (i u o d
non: reliquum quidem in terris esse neminem,
quem uon superare po.ssiut : IV 7,5; ^
nihil adeo arduum sibi esse existimauemnt,
quod noii uirtute consequi possent : VII 47, 3.
B. sequiiur; a) nou (auaphora); 7.) non
bis positiim: uulla pars nocturni temporis ad
laborem intermittitur; non aegris, non uulne-
r.itis facultas quietis datur: V40, 5; erat . . .
miinus certa uulla, uon oppidum , non prae-
sidium (Qcorr.; praedium rclL), quod se armis
defenderet, sed in (o) omues partes dispersa
multitudo: VI34, 1; non hos palus in (CC)
bello latrociniLsque natos, non siluae morantur :
VI 35, 7; castra erant . . . aptissima aquae et
salis copia, cuius raagna uis iam ex proximis
erat salinis eo cougesta. non materia (salinis.
ea congesta non inateria af) multitudine ar-
borum, non frumentura . . . deficere poterat:
2,37,6; non, illis <,illi Clarh.) hordeura cum
(quin Paul) daretur, non lcgumina recusabant:
3,47,7.
[i) noii ter positiini: sic (sed D) et Cena-
bensi (c) caede ct labore operis incitati non
aetate confectis , mm mulieribus , non infanti-
bus pepercerunt: VII 2S, 4; quanto opere eorum
animi niagnitudiucm adniiraretur, quos (^;
quod a) non castroruiu numitiones , non alti-
tudo montis, non raurus oppidi tardare potuis-
sct, tanto opere . . .: VII 52, 3; equidem mihi
uideor pro nostra necessitate non labore, non
opera , uon iudustria defuisse (u. CC) : ap. Oell.
XIII 3; cf. Non. p. S54.
y) non saepiiis posituiu : nou illi |iaucitatera
nostrorum railitum, non iniquitatem loci atque
angustias praeoccupatis castris et ancipitem
(angustias, non praeocc. castris ancipitem Ciaec.)
terrorem intra extraque munitioues, non abs-
cisum in duas partes exeiritum , cura idtera
(c) alleri auxiliuni ferre iion possot, causae
fuisse cogitabant. nou ad luiec addebant \mi\
bV
807
808
[ex] concursu acri (c) facto, non proelio dimi-
catum .... non denique conimunes belli casus
recordabantur (c) : 3, 72, 2—4.
I>) ncque: suos enim quis^jue opprimi et cir-
cumueniri non patitur, neque, aliter si faciat
(e) , ullam inter suos habet auctoritatem : "VI
11, 4; non uirtute neque in acie uicisse Roma-
nos, sed artificio quodam et scientia oppugna-
tionis: VII 29, 2; u. praeterca iieqnc p. 74a
aa) (11 loe.) et p. 754 \>) a) aa) (3 toe.)
c) non ncmo, iion uiliil, noii uiillus iion
iiunKiuam u. uoiiiienio, nonniliil, uoii-
nnllns, nonnnmqaani.
[Falso: saepe in eum locum uentum est . . .,
ut modo (ik; non modo X} uisum ab se Am-
biorigem in fuga circumspicerent (c) captiui:
VI 43, 4; Marcellus consul {Madu.; non x) pas-
sunun iu praesentia negat: 1,6,4; acerbitatem
inimicorum docet, qui (c) quod ab altero (alte-
rorum a; altero non hl) postularent, in se re-
cusarent: 1,32,5; tenere uterque propositum
uidebatur: Caesar, ne {Np.; om. %) nisi coac-
tus proelium committeret (committere af; non
committere hl), ille, ut opera Caesaris impe-
diret: 1, 83, 3; reliquas cohortes, numero
XXXIII, in quibus erat legio nona (non af)
multis amissis centurionibus: 3,67,3.]
ac iiou: 1114,4; 5,1; 25,1; VII 38, 7; —
(1129,4; 11113,6; IV 21, 9; 26,5; V18,5; 33,
2; VII17,2;2,32,2;3,57,5;93,1;102,7;) t
et non: 11129,2; V8,2; 1,81,2; 2,42,3; —
(147,4; 1123,4; IV 38,2; V12,6; 54,3; VI2,
1; 8,1; 11,4; VII 66, 6; 1,44,2; 3,31,4; 44,6;
63,4;) — (VII 66, 6;) f qiie non: V43,
5;— (111,2; 11118,7; V17,2; VI 7, 2. 6; VII
23,5; 1,1,2; 19,2; 70,2; 76,2; 2, 16,3; 23,2;
8,13,3; 103,2.)
non . . . atque: 1,24,5; — (=neque): IV
24,4; (VI11,2; VII 48,4;) 2, 4,3; 3, 72, 2; \
uon . . . et (= neque): (131,2;) V30,3; 33,3.
5; VII 14, 9; 3,72,2; t uou . . . que:
(V28,l; 1,33,1; 3,70,1;) — (=neque): 144,
2; VII 1,8; 62,9; 1,10,4; (3,58,5.)
non . . . atque (= sed): IV 35, 2; V5,2;
VII 4,3; 13,2; 1,19,2; 44,5; 2,39,6; 3,94,2;
t non . . . et (=sed): 1123,2; IV 36, 4; (V
8,2;) VI2,3; 7,6; 1,32,7; t non . . . que
(=sed): V18,5; 21,5; (VI 22, 1 ;) 1,74,2; 2,
41,3; 3,13,3; (102,7.)
etiam . . . iiou: (IV 2, 2;) 1,72,4; 82,3; {ap.
Oic. ad Att. X 8 B, 1 ; — qiioque . . . uon : 3,
37,2.
non . . . aut (— aiit): 131,12; (V30,3;)
VII 20, 2 ; 1, 84, 3 ; 2, 7, 1 ; t (aut (— aut)
, . . non: 11117,7; VI 31, 5; 1,64,5.)
Xonae: Caesar ut Brundisium uenit . . .,
II. Non. lan. naues soluit: 3,6,2.
iionaginta: numoroque cohortes CX
<XC Ciacc.) expleiierat: 3,88,3; t (ut
milium amplius quinquaginta (XC Giil.) cir-
cuitu locis apertis exercitum duceret: 141,4;)
(quid hominum (c) milibus LXXX {B'M'^;
LXXXX «) uno loco interfectis propinquis
cons.anguiiieisque nostris auimi fore existimatis:
VII 77, 8;) — ex his qui arma ferrc possent
(er.ant) ad milia nonaginta duo (a; .XCII.
h; om. a): 129,2.
noiidHin: Pompeius nondum Thessaliae
adpropinquabat: 3,80,4; t etsi non-
dum eorum consilia cognouerat: IV31,1;
t itaque nondum hieme confecta . . . in fines
Neruiorum eoutendit: VI 3,1; t ampliores
copias, quae nondum conuenerant, exspecta-
bant : V 50, 2 ; hanc enim (legionem) initio tu-
multus euocauerat ; reliquae nondum conuene-
ranl (fhl; uenerant Na; Np., Dt.): 1,7,7 ; t
ad Ciceronis hiberna (o) aduolant (c) nondum
ad eum fama de Titurii morte perlata: V 39,
1; t ududum opere castrorum perfecto
eqidtes ex statione nuntiant: 2, 26, 2; uallum,
qui has dnas munitiones couiungeret (c) , non-
dum perfecerat: 3,63,5; t qua de causa
discedereut, nondum perspexerat: 1111,2;
t simul ad se Valerium mitti audierunt, non-
dum profecto ex Italia sua sponte Cottam ex
oppido eiciunt: 1,30, 3; • t qwod ii , qui
frumentandi causa ierant (c) trans Mosam,
nondum redieraut {u. GC): IV12, 1; t
Allobrogas (c) sollicitat, quorum mentes non-
dum ab superiore bello (a sup. b. nond. (i)
resedisse (resiclisse B; redisse MQ) spera-
bat : VII 64, 7 ; t ad eam partem peruenit,
quae nondum flumen transierat: 112,2; t
uenire: (1, 7, 7 ««. conuenire;) cum stipendium
. . . flagitarentur , cuius illi diem nondum
uenisse dicerent: 1,87,3; t quod non-
dum bono animo in populum Romanum
uiderentur: I 6,3.
nongenti: co biduo Caesar cum equiti-
bus DCCCC, quos sibi (e) praesidio rehque-
rat, in castra peruenit: 1, 41, 1 ; — haec insula . . .
a superioribus *regibus in longitudinem pas-
suum DCCCC in mare iactis molibus angusto
itinere *ut ponte cum oppido coniungitur: 3,
112,2; t duobus his . . . proeliis Caes.ar
(c) desiderauit milites DCCCCLX: 3,71,1.
nonne: uosne uero L. Domitium an uos
Domitius deseruit? nonne extremam pati for-
timam paratos proiecit ille? non (Ohl; nonne
af; cdd.) sibi clam uobis salutem fuga petiuit?
809
nonne — non nullue
810
non {Id; nonne af; edd.) proditi per illum
Caesaris beneficio estis conseruati ? 2, 32, 8.
(non n<>nio: nam ut . . . iter in prouin-
ciiim cfjnucrterct, id ne metu quidem (sic reec;
ut ne nietu (juidcm a; ut nemo tunc quidem
[i ; ut mm nenio tunc quitlem Oiaccoti.; Sclm.,
Dh.) necessario Caciiuiiliim (c) existimabat: VII
56,2.)
non iiiliil: ut iam non solum hostibus in
contcm[)tioiiem Sabinus ueniret, sed etiam no-
strorum militum uocibus non nihil carpere-
tur: III 17,5.
(non ui»<i: qund, pro uita hominis nisi
{fli; Ahii.; non nisi a; om. a) lioniinis (o)
uita reddatur, noii posse (aliter add. [i> deo-
rum ininiDrtaliiiMi numcn plaeari arbiliiinliir:
VI 1(),;!.>
noii iinllns. 1. luliect. : A. siiigr.: esse
iion nullo se Caesaris beiieficio adfectum :
VII 37, 4; T[ frumenti copiam legionarii
jion nullam {GryphiiiK ; nonnulli rodd.) habe-
bant, . . . caetrati auxiliaresqiie nulhim: 1,78,
1 ; 1 deseritur a suis Varus; non nuUa
pars militum domum discedit; reliqui: 1,13,
4; submotis sub murum cohortibus ac non
iiulla parte propter terrorem iu oppidum com-
pulsis facilis est nostris receptus datus: 1,40,2.
]{. plur. ; u) c. aiipcllat. : (•enturiones,
(jiioriini non nulli ex iiiferioribus ordiiiiljus reli-
(piarum h^gionuni uirlutis causa in superiores
erant ordimw huius legionis traducti, . . . con-
ciderunt: VI 40, 7; sed ex.numero trilnmorum
militum centurionumque non nulli sua uolun-
tate apud cum reniaiiserunt: 1,77,2; complures-
que milites, etiam non nulli cciituriones, inter-
(iciuiitur: 1,80,5; (in contuberniis ccntiiiiones
militcsque (fl. Scliiniilcr; in contub. commi-
litesqiie codd.) nontulli grauiora profcrcbant
(add. i7c/;«r): 2, 29, 4;) uulnerantur tamen com-
plures, in his Cornclius Balbus, M. Plotius,
L. Tiburtius, centuriones militcsque non nuUi:
;5, 19, G; 1 missas legationes ab non nullis
ciuitatibiis ad (Jermanos: IV (1,3; iniiontia
iion niillis ciuitatibus iure iuraiido iiilcr se con-
firmant: VI 2, 2; haec (fama) ciuitates non
niillas ab eius amicitia aucrtcbat: 3, 79, 4; t
item reliquis itinnribus non nullae cohortes
in agmeii Cacsaris, aliao (aliam x) iu equi-
lcs iiicidunt: 1,24,4; ^ (commilitea:
2,29,4 n. ccntnrioiics c/ niilites;) 1 ut cx
niagno (ialloriini cquitiim (cquitalim [i) nu-
mero non niillos (gallos (i(W. a; Sclin.) GalliciK
rebuB fauero natura cogebat: VI 7, 7; 1
(legionarii: 1,78,1 u. A. copia;) 1 ut
multitudino atque ouere non luilli (lcnunculi)
deprimerentur , reliqui . . . tardarentur: 2,43,
4; 1 Rhodanus . . . non nullis locis uado
trausitur: 16,2; 1 raatres familiae . . .
obtestabantur . . . Eomanos . . .; non nuUae
de muris (c) per manus demissae (dimissae a)
sese (c) militibus (o) tradebant: VII 47, 6;
1i huic (CC) quoque accidit, . . . ut non nulli
milites . . . repentino equitum aduentu in-
tercipereiitur ((•): V;W, 2; (aeque (neque corfd.)
enim ex Marsis Paelignisque ueniebant atque
(ut qui codd.) iis (om. codd.) superioris necessi-
tudo contubernii (superiore nocte in contuber-
niis codd.) cuni militibusiiuc nonnullis gr.auior
erat (commilitesque nonnulli grauiora codd. —
Hic li. l. eonstil. Iir. Miilkr): 2,29,4; cf. cen-
turiones 2,29,4;) .3,19,6 ti. centuriones; 1
quod et captiuorum magnuni numeruin habe-
bat et non nullae tempestate deperierant naues:
V23,2; partem (partini A/) nauiiim dcprimunt,
non nullas eum hominibus capiuiit, rcli(iuas in
portum compellunt: 1,58,4; t ac non
nullae eius rei pr.aetermissae occasiones Cae-
sari uidebantur: 3,25,1; 1 postea quam
non nulli principes ex ea ciuitate . . . ad
Caesarem uenerunt: V3,5; t quo ii con-
silio (c) . . . prope iam desper.ata sahite non
iiulliie huius (c) modi sententiae dicebimtur,
ut: 1113,2.3; t sermones militunv dubii
(JV; dubius /' ; dubia ((//() duriiis accipicban-
tur, non nulli etiam iib iis (his codd.), qui
diligentiores uidcri uolebant, fingebantur: 2,
29,4; t hac habita contione non nullos
aigniferos ignominia notauit ac loco moiiit:
3,74,1; t tril'""!: l)'''')^ ii. centuriones ;
t ac non nullae militiim uoces cum audiren-
tur: 3,31,4; t Ciilcnus Delphos, Thebas,
[et] Orchomenum iioluntate ipsarum ciuitatium
recepit, nou nulliis urbcs (del. Ciacc.) per
uim expugnauit, reliquas ciuitates circummissis
legationibus *iimicitiao Caesaris (c) couciliare
studebat: 3,55,3.
b) c. nom. propr.: quod ab nou nullis Gal-
lis sollicitiirentur: 111,3; cf 2. ii) [i) 111,4;
(VI 7, 7 II. a) cquites;) VII 70,6 ". -'. A. b)
perterrere.
2. ui subsl.; A. luasc.; ii) subi.; a): cogi-
tare: 1,22,6 u. b) peitcrrere; t fit magna
caedes: non nuUi relictis equis fossam transire
ot maceriam (c) transcendcre conantur: VII
70,5; conari, consulcrc: 1,22,6 //. b)
porterrere; t >^^ """ """' protiuus
cddem cursu in oppidum con teiulcrunt: 2,
;!5,4; t (deserero: 1125,1 n. e.xcodere;)
t si, ut (c) cogitata praeclare oloqui poasent,
non uulli studio ct usu elaborauoruii t: aji.
811
non nuUus — nonus
812
Oie. Brut. 253; 1 esse non nullos, qnonim
auctoritas apud plebein plurimum ualeat, qui
priuatim plus possint (c) quam ipsi magistra-
tus: 117,1; t reliquos esse tardiores et
non nuilos ab (c) nouissimis deserto {A; de-
sertos rell.) proelio excedere *aeie ac tela
uitare . . . iiidit {u. CC}: 1125,1; t cum
superioris etiam ordinis (superiores . . . ordines
Oud.y non nulli ratioue permoti manendum eo
loco et rem proelio committeudam existi-
marent: 3,74,2; f facere: 3,1,5 u. h)
restituere; f inrumpere: VII 70, 6 u. b)
perterrere; t non nulli etiam Cae-sari nun-
tiarant (renuntiabant B-p}: 139,7; t
offerre: 3,1,5 u. b) restituere; 1 itaque
annos non nuUi XX (c) in disdplina per-
mauent: VI 14, 3; t posse: 117,1 u.
esse; ap. Cic. Brut. 253 u. elaborare; ap. Cic.
ad Att. X 8 -B, 2 u. probare; t quod non
nulli cum probarent (comprob. -li'), periculi
causa sequi non potuerunt: ap. Cic. ad Atf.. X
8 2J, 2; t uon nuUi iudicium ueriti pro-
fugerunt. quibus euni aqua atque igni inter-
dixisset: VI 44,3; t (relinquere: VII
70, 5 u. conari ;) t non nuUi pudore ad-
ducti, ut timoris suspicionem uitarent, remane-
bant: 139,3; t renuntiare: 1 39,7 m.
nuntiave; t repugnare: 3,67,6««. b)
interficere; t de quibus insulis non nulli
scripseruut dies coutinuos XXX sub bruma
esse noctem: V13,3; t sequi u. pro-
bare; t et (quod) non nuUi intcr carros
*raedasque mataras ac tragulas subiciebant
nostrosque uulnerabant: 126,3; t (suf-
ficere: 3,1,5 u. b) restituere;) t tran-
scendere, transire: VII 70, 5 u. conari;
t uereri: VI 44, 3 u. profugere; t uitare:
139,3 u. remanere; 1125,1 ti. excedere; t
uulnerare: 126,3 u. subicere.
[i): dicuntur etiam ab nou nullis sen-
tentiae, ut: 1,3, 7; t quod ab non nullis
GaUis soUicitarentur . . .; ab non nuUis
etiam, quod in Gallia a potentioribus . . . uulgo
regna occupabantur: II 1, 4.
b) obi.: adducere: 139,3 u. :i) a) re-
manere; t compluribus interfectis cupidius
insecuti non nuUos ex suis amiserunt:V15,
2; t cogere: 1,22,6 u. perterrere; t
damnare: 3,1,4 u. restituere; t et non
uullis eorum interfectis incolumes se ad
nostros receperunt: 3,28,6; inruperuut et quod
eo pulsa legio sese receperat , nou nullos ibi
repugnantes interfecerunt : 3,67,6; t per-
mouere: 3,74,2 u. a) a) existimare; t
perturbantur GaUi: ueniri (c) ad se coufestim
existimantes ad arma conclamant; non nulli
perterriti in oppidum iurumpunt: VII 70,6;
adeo esse perterritos non nullos, ut suae uitae
durius consulere cogitent {Ciacc; cogantur x;
edd.; conentur Madu.): 1,22,6; t item-
que praetoribus tribunis(/«« plebis rogationes
ad populum fereutibus non nuUos ambitus
Pompeia lege damnatos . . . in integrum re-
stituit, qui se illi initio ciuilis bclli obtule-
rant, si sua opera iu bello uti uellet, proinde
aestimans, ac si usus esset, quoniam sui fecLs-
sent {Beroald. ; suffecissent codd.) potestaten» :
3,1,4.5; t et non nuUis uulneratis eum
de tribunali deturbauit: 3,21,2.
c) (lat. : idem hoc L. Lentulo . . . et P. Len-
tulo consulari ac non nuUis aUis acciderat
Ebodi; qui cum (c) . . . sequerentur . . .: 3,
102,7; t interdicere: VI 44,3 u. a) a.)
profugere.
(1) s^en.: quorum auctoritas: 117,1 ?«. a)
a) esse; t uidere licuit . . . L. etiam Len-
tuU et non nuUorum tabernacula' protecta
hedera: 3, 96,1.
B. iieutr.: id quem ad modum fieri possit
non nulla mihi in mentem ueniunt et
miUta reperiri possunt: ap. Cic. ad Att. IX 7
0, 1 ; t (in contuberniis centuriones miUtes-
que (in contuberniis commilitesque corld.) non-
nulli grauiora : sermoues militum : dubia durius
accipiebantur, nonnulla (nonnulU cochl.) etiam
ab us, qui diligentiores uideri uolebant, finge-
bantur {Sic E. Schneidcr): 2,29,4.)
iion uajuqnam: Heluetii . . . audacius
subsistere non numquam et (subsistere, non
numquam ex Wliitte; Fr.) nouissimo agmine
proelio nostros lacessere coeperunt: 115,
3; t uadis Ehodani, qua minima altitudo
fluminis erat, non numquam interdiu, saepius
noctu si perrumpere possent conati: 18,4;
ac non {om. Q) numquam opera nostra GaUi
temptare atque eruptionem ex oppido pluri-
bus portis summa ui facere conabantur:
VII 73, 1; t si sunt plures pares, suflragio
druidum (adlegitur add. P^ , non numquam
etiam armis de principatu contenduut: VI
13, 9 ; t cemebatur . . . nouissimos iUo-
rum premi uehementer ac non numquam (ac
nunc quam Id) subsistere {Va^scos.; susti-
nere x; edd.) extremum agmen atque *iter in-
terrumpi, aUas inferri {CC) signa: 1,64,1.
nonns: ad horam nonam in ancoris ex-
spectauit: IV 23, 4; ut, cum . . . eo . . post
horam nonam diei Caesar peruenisset, ante
mediam noctem ad portas castrorum clamor
oreretur (c) : V 53, 1 ; tantum fuit in militibus
813
Donus — noster (A. 1. a))
814
studii, ut . . . eos, qui de tertia uigilia exLs-
sent, ante horam diei VIIII. ( „VI1II nel
nouam codd." Dh.: IIII. Oiil.) consequerentur:
1,64,8; hora circiter VIIII. („VII1I ml IX uel
nona Ox" Db.) signo dato legiones educunt (c) :
1,82,1; usus singulari militum studio eodem
quo uenerat die post horam iionam oppidum
altissimis moenibus oppugnare adgressus ante
solis occasum expugnauit: 3,80,6; t le-
gionis nonae et decimae milites . . . Atrcbates
. . . celeriter ex loco superiore in flumen com-
pulerunt: 1123,1; Caesar . . . cohortatus suos
legionem nonam (non eam l^ ; nouam Na) sub-
sidio ducit: 1,45,1; sed nonae (nouae Naf)
legionis milites clati studio . . . in locum ini-
quum progrediuntur: 1,45,2; cum legio Cae-
saris nona (noua 0) praesidiinn quoddam occu-
pauisset et munire coepisset: 3, 45, 2; (non
recusare se, quin nullius usus imperator existi-
maretur, si sine masimo detrimento legiones
(legio noiia Ciacc; legio Np.) Caesaris sese rece-
pissent (-set Ciacc; Np.) inde, quo tcmere
essent progressae (esset progressa Ciacc: Np.):
3,45,6;) miUtes legionis VIIII. (VIIII. del.
Grut.; Dh.; sono Faern.) subito conspirati pila
coniecerunt et . . . : 3, 46, 5 ; ad eas munitiones
Caesar Lentulum Marcellinum quaestorem cum
legione VIIII. positum habebat: 3,62,4; ut
ad mare II {Forchh. : nostrae x ; Np.) cohortes
nonae legionis (nona lcgiones a; IX»» leg. h;
non leg. /; nona legione f) excubuerant (CC):
3,63,6; superioribus diebus nona (non a; IX»
h) Caesaris legio, cum so obiecisset Pompeia-
nis copiis atque opere (e) . . . circummuniret,
castra eo loco posuit : 3, 66, 2 ; reliquas rohor-
tes, numero XXXIII, in quibus erat legio nona
(n<m «/■) multis aniissis centurionibus denii-
nutoque niilitum numero, . . . ednxit: 3,67,3;
Caesar superius institutum seruans X. Icgioncm
in dextro cornu, nonam (non iam a; IX //)
in sinistro conlocauerat, tametsi . . . : 3, 89, 1 ;
ir (non csse fas (iermanos sujjerare, si ante
nouam (nonam (,)Ji-{i} lunani iiroelio cimten-
dissent: I 50,5.)
IVoroia: qui (I!oi) trans Rlienuin incolu-
crant et in agrniu Noricum Ininsiernnt Noreiam-
que oppugnarant (-baut Kra/f.): 15,4.
IVoriciiH: ager Noricus: 15,4 n. IVorcia;
t eo Iriduo Icgio VIII. ad eum uenit . . .
equitesquc ah rege Norico circiter CCC: 1,18,
5; in[ duac fuerunt Ariouisti nxores, una
Sueba natione . . ., altera Norica (uorici
liW) , rcgis Voccionis (e) soror . . .: 15.'!, 4.
ilOH H. t'^'o B. p. 1(1(10 K(l.
■lONCo: ii.iiii: niiuiii gratiuiii polcu-
tiamque nouerunt (Galli): VI 15,2; T
neque (Romanos) eorum locorum, ubi beUum
ge.sturi essent, uada, portus, insulas no-
uisse (nosse '^): 1119,6; ^ ut, si usns
ueniat, suum quisque locum teneat et noue-
rit: VII 80, 1; 1f neque mensuras itine-
rum nouerunt ((rermani): VI25, 1; 1 hunc
facilem et cotidianum nouisse sermonem nunc
pro relicto est habendum (a. CC) : ap. Cic.
Brtd. 253; Yi (duae siint Albae, alia
Lsta, quam nouimus in t Aricia et alia hic
in + Italiai gramm. Lat. V p. 144 ed. Keil.)
noimuct u. -met p. 565.
iiONter. A. uou additnr alind adiectiuum;
1. udiect.; a) c. appell.: a dextro comu uehe-
menter multitudine suorum nostram aciem
premebant: 152,6; — equitatus hostium ab
utroque cornu circumire aciem nostram et
auersos (e) proterere incipit: 2,41,5; equites-
que Pompei . . . se turmatim explicare aciem-
que nostram a latere aperto circumire coepe-
runt: 3,93,3; 1 sed nostro aduentu
permoti Britanni hunc toti bello . . . praefece-
rant: V 11, 9; — celeritate aduentus nostri
et discessu suorum neque consilii habendi ne-
que arma capiendi spatio dato perturbautur : IV
14,2; t liis rebus cum iter agminis nostri
impediretur: 1117,5; iug^tinere agmen nostrum
(nostrorum [i) .adorti . . . commiserunt: III 20,
3; ut non prius fuga desisterent, quam in con-
spectum (c) agmiuis nostri uenis,sent: IV 12,
2; T nt omni tempore . . . principatum
Haedui teuuissent, prius etiam quam nostram
amicitiam adpetissent : 1 43, 7 ; quod ne facias,
jjro iure nostrae nmicitiae a te peto: ap. Cie.
ad Att. X 8 i>, 1 ; 1 omnera Galliam re-
spiciamns, quam ad nostrum auxilinm
(coiisilium AQ) concitauimus: VII 77, 7.
scribendum ad te cxistimaui ct pro nostra
beneuolentia petendum, ne: ap. Cic. ad Atl.
X 8 jB, 1 ; t amplitudo cornuum et iigura
et species multum a (e) nostrorum boum
coriiibiis differt: VI 28, 5; t plerumquc
omuibus (e) Gallis prae magiiitudiuo corporuiii
suorum breuitas nostra contcmptui est: II
30,4.
qui (tuuudus) lantum aberat a nostro ca-
stello, ut: 3,51,8; t qw<'d (Humen) esse
post nostra castra dcmonstratum est: 119,
3; eadem . . celeritato aduerso colle ad nostra
castra . . . contcnderiiiit: II19, S; cum . . .
Iiostcs in uoslris castris ucrsari nidisscnt : II
2-1,2; (piao rcs iu iioslris castris (castr. iiostr.
a(hY)} gercrcntnr couspicatus: II 26,4; — (cum
multitudiuo hostium castra compleri, [uostrus
815
noster (A. 1. a»
816
add. a; Fr.; del. Np.) legiones (castra compl.
nostra, leg. a-; Db., D(.; castr. nostra compl.,
nostras leg. &; ScJtn.) premi et paene circum-
uentas teneri . . . uidissent: 1124,4;) Tf
cum his nauibus nostrae classi (classis
B^M') eius modi congressus erat (e) , ut una
celeritate et pulsu remorum (c) praestaret: III
13,7; multa huc minora nauigia addunt, ut
ipsa multitudine nostra classis terreatur: 1, 56, 2;
t (ut ad mare II (Forehh.; nostrae »; Np.)
cohortes nonae legionis excubuerant (CG):
3, 63, 6 ;) — cum animaduertissent . . . nocte
cohortes nostras ad muuitioues excubare:
3,50,1; t quid hominum (c) milibus
LXXX (c) uno loco interfectis propinquis con-
sanguineisque nostris animi fore esisti-
matis: VII 77,8; ^ ab iisdem nostra
consilia quaeque in castris gerantur hostibus
enimtiari: 117,5; ne intercepta epistula nostra
ab hostibus consilia cognoscantur: V48, 4; 1
quod homines barbari et nostrae consue-
tudinis imperiti beUum populo Romano fe-
cissent: IV22,1; t hic dies de nostris
controuersiis iudicabit: V44, 3; t erat
eodem (c) tempore et materiari et frumentari
et tantas miinitiones fieri necesse deminutis
nostris copiis (cop. nostr. p): VII73,1;
— Ariouisti copias a iu)stris milibus passuum
quattuor et uiginti abesse : I 41, 5 ; 1
Spinther de muro cum uigiliis custo dibus-
que nostris conloquitur: 1,22,1.
diligentiam quidem nostram (uestram
N) aut, quem ad finem adhuc res (oin. Nhl)
processit , fortunam (processit fortuna Nhl) cur
praeteream? 2,32,11.
ipsi confertissima acie reiecto nostro equi-
tatu phalange facta sub priaiam nostram aciem
successerunt : 1 24, 5 ; quorum impetum noster
equitatus non tulit, sed . . .: 3,93,3; — jjostea
uero quam equitatus noster in conspectum
uenit: IV 37, 4; equites hostium essedariique
acriter proelio cum equitatu nostro (non B'3P)
m itinere conflixerunt: V15, 1; cuni equitatus
noster liberius praedandi (o) uastandique causa
se in agros eiecerat (c): V19, 2; equitatus
autem noster ab utroque latere . . . summa (e)
in (e) iugum uirtute conititur . . .: 1,46,3;
cernebatur equitatus nostri proelio nouissimos
illorum premi: 1,64,1; nuntiantur aquatores
ab equitatu premi nostro: 1,73,2; f im-
petumque in nostros equites fecerunt: II
19, 6 ; hostes , ubi primum nostros equites con-
spexerunt . . . , impetu facto celeriter nostros
perturbaueiimt: IV 12, 1 ; lenius (c) quam
pridie nostros equites proelio lacessere coepe-
runt: V17, 1; magno cum periculo nostrorura
equitum ciun iis confligebat: V 19, 2 ; hostium
equitatus ad castra accedit proeliumque cuni
nostris equitibus committit: V50, 4; qui suis
. . . succiurerent et nostrorum equitum impctus
sustuierent: VII 80, 3; spem nacti morae di.s-
cessu nostrorum equitum iter facere incipiunt:
1, 80, 3; eodemque tempore equitatus eius nostris
equitibus adpropinquabat : 3,69,1; — equites
nostri: 153,3 «. "2. a) a) interficere; equites
nostri cum funditoribus sagittariisque flumen
transgressi cum hostium equitatu proelium com-
miserimt: II 19,4; eodem tempore equites nostri
leuisque armaturae pedites . . . aduersis hosti-
bus occurrebant: 1124,1; in eo proelio ex equi-
tibus nostris interficiuntur quattuor et septua-
ginta: IV 12, 3; comites familiaresque eius an-
gusto in loco pauUsper equitum nostrorum uim
sustinuerunt: VI 30, 3; (aquilifer . . . conspicatus
t equites (perterritos Paul) nostros . . . in-
quit: 3,64,3;) persuasi equitibus nostris . . .,
ut . . . dextrum Caesaris conm ab latere aperto
adgrederentur . . .: 3, 86, 3; % qui tameu
pares esse nostro exercitui nou potucriut:
1 40, 7 ; hac (e) (ratione) ne ipsum quidem
sperare nostros exercitus capi posse : I 40, 9 ;
eorum dierum consuetudine itineris nostri exer-
citus perspecta: II 17,2; ubi prima impedimenta
nostri exercitus ab iis . . . uisa sunt: 1119,6;
neque nostros exercitus propter frumenti (o)
inopiam diutius apud se morari posse confide-
bant: 1119,5; (principes) aduentu nostri exer-
citus perterriti ad Caesarem uenerunt: V3, 5;
• — ut paene in conspectu exercitus nostri
(nisi //) agri uastari, liberi eorum in seruitutem
abduci, oppida expugnari non debuerint : 111,
3; quod uererentur, ne omni pacata GalUa ad
eos exercitus noster adduceretur: II 1, 2; primo
aduentu exercitus nostri crebras ex oppido ex-
cursiones faciebant: 1130,1; magna parte exer-
citus nostri interfecta multo minorem super-
esse . . partem : V 55, 1 ; cum paene inaedificata
[in] muris ab exercitu nostro moeuia uideren-
tur: 2,16,2; — palxis erat non magna inter
nostrum atque hostium exercitum: II
9,1.
cuius gentis familia est nostra : ap. Suet. 6;
f ut ipsi coucedi non oporteret, si in nostros
fines impetum faceret, sic: 144,8; — depo-
pulata GaUia Cimbri . . . fiuibus quidem
(om. P) nostris aliquando excesserunt atque
alias terras petierunt (c) : VII 77, 14 ; t
fortuua: 2,32,11 u. diligentia.
817
noster (A. 1. a))
818
quod omnibus fere Gallicis (o) bellis hosti-
bus nostris inde subministrata auxilia in-
tellegebat: IV 20, 1.
qui minus facile eam rem (in add. BM) im-
perio nostro consequi poterant: 111,4; 1
(murum, qui {(■) nostrorum (nostrum a;
Hold.) impetum tardaret (c), praeduxerant:
VII 46,3;) \ Cassiuellaimus . . . itinera
nostra seruabat: V 19, 1.
reuertuutur legatisque nostris renuntiant:
VII5,5; t (nostrae legiones: 1124,4
u. castra;) t et ille suam diguitatem et
nos nostram libertatem recuperabimus : 3,
91,2; 1 qui ipsorum lingua Celtae,
uostra Galli appellantur: 11,1.
(mei consilii est) faeere quod nostri maiores
nequaquam pari bello Cimbrorum Teutonum-
que fecerunt: VII 77, 12; ^. ut paene uno
tempore et (e) ad siluas et in flumiue et iam
(c) in manibuB nostris hostes uiderentur
(«. CC): 1119,7; t (naues) facit humi-
liores, quam quibus in nostro mari uti con-
sueuimus: V 1,2; t apud eos fuisse regem
nostra etiam memoria Diuiciacum: 114,7;
t cum . . . fortiter . . impetum nostrorum
militum sustinerent: 1111,4; qua (uirtute)
nostri milites facile superabant: 11114,8; ut
iam non solum hostibus in contemptionem Sa-
binus ueniret, sed etiam uostrorum militum
uocibus uon nihil carperetur: 11117,5; cum
sua cuuctatione atque opiuione timoris (timi-
diores A') hostes nostros milites alacriores ad
puguaudum elfecissent: 11124,5; atque (at p)
nostris militibus cunctantibus . . . iuquit: IV
25, 3 ; barbari nuntios . . . dimiserunt pauci-
tatemque nostrorum militum suis praedicaue-
runt: IV 34, 5; diutius nostrorum militum im-
petum hostes ferre non potuerunt : IV 35, 2 ; in-
terim nostri milites irapetum hostium sustinue-
runt atque . . . fortissime pugnaueruut et . . .:
IV 37, 3 ; nam et nostris militibus spem minuit
ct hosles (c) ad pugnam (c) alacriores (c)
effecit (c): V33, 5; pars deprcheusa in con-
spectu nostrorum niilitum cum cruciatu neca-
batur: V 45, 1 ; collem ccperuut ncquo nostro-
rum niilitum uictorum ([i; uictorunuiuo a)
impctuni suHtiuoic potuerunt: VII 62, 8; quae
facilo nostri milites repellebant . . .: 2, 2, G; non
illi paucittttem uostrorum uiilitum , non iniqui-
tatom loci . . . causae fuisse cogitabimt: 3,72,
2; sed uostri milites dato signo cum infestis
pilis ('•) proiucuriisHent . . ., cursuui rcprcssc-
runt . . .: 3,93,1; — refractis portis .. . atquo
introuiissiM (inmissis [i) militibus nostris
. . . uundidit: II3:i, 6; quos impeditos (c) in-
IjoxIo. Cuuiim'. 11.
tegris uiribus milites nostri consecuti magnum
numerum eorum occiderunt: 11119,4; miUtes
nostri pristini diei perfidia incitati in castra in-
ruperunt: IV 14, 3; hostes pauhsper morati miU-
tum nostrorum impetum non tulerunt: V21,5;
interim confecta frumentatione milites nostri
(non BM) clamorem exaudiunt: VI39, 1; sin-
gulari militum nostronun uirtuti consiUa cuius-
que (c) raodi Gallorum occurrebant: VII22, 1 ;
t qua minime arduus ad nostras muni-
tiones ascensus uidebatur: 1133,2; non lon-
gius (c) mUIe passibus ab nostris munitiouibus
(a nostr. mun. quam mille pass. P) considunt :
VII 79, 1; — altero (loco) Germani ea:<ra muni-
tiones nostras egressi . . . sese ad suos in-
columes receperimt: 3,52,2.
quod nostrae naues tempestatibus detine-
bantur: 11112,5; carinae aliquanto planiores
(erant) quam nostrarum nauium : 11113,1;
quarum rerum omnium uostris nauibus casus
erat (c) extimescendus (c): 11113,9; magna
fiducia ad nostras naues procedunt: 1,56,3;
diductisque (c) nostris paulatim nauibus et
artificio guberuatorum et mobilitati nauium
locus dabatur: 2,6,2; unum ipsius nauigiuni
. . . ex conspectu abiit, duo perterrita con-
cursu nostrarum nauiuni sese in portum rece-
perunt : 2, 22, 4 ; qui nostris nauibus periculum
intuleraut , de suo timere cogebantur : 3, 27, 1 ;
Cassius . . . profectus est Vibouem adplicatis-
que nostris (uostri Oud.) ad terram uauibus
[propter euudem timorem] pari atque antea
ratioue (egerunt. Cassius add. x; Oiid.) . . .
onerarias naues [circiter XL] praeparatas ad
incendium immisit: 3, 101,5; - quae cum naui-
bus nostris adpropinquassent : 3,24,2; is
naues uostras (nostri af) interiorem in portum
(c) ... reduxit et . . .: 3, 39, 2; — neque enini
iis (c) (nauibus) nostrae rostro nocere pote-
rant: 11113,8; circiter CCXX (c) naues corum
parutissimae atque omni genere armorum orna-
tissimae profectae (o) ex (c) portu nostris ad-
uersae coustiterunt : III 14,2; t equidem
mihi uideor pro nostra (om. Kon.) necessi-
tatc nou lubore, uou opera, non industria de-
fuisse: ap. Ocll. XIII, 3; rf. ;Vo«. p. .V.>/.
qua (quam UM^; quiam A; quia (J; qua p;
qua nostrum i^V.; Uold.) erat nostrum opus
((i; iiclm.; opus erat a; edd.) iutermissum: VII
71,6; — ac uou numqunm opera uostra (II»
IS'M') Galli tomplare . . . coiiabantur: VII
73,1.
patrum nostrorum nvcmoria ii. iiicilio-
rltt p. .J.J^' B. b) fi loi:); t (podites:
1124,1 II. cquites uosUi;) t propiuqui
52
819
noster (A. 1. !i)
a) a»
820
. . . nostri: VII 77, 8 ?«. consang uinei ; quibus
(clientibus) etiam a propiuquis nostris opem
ferre instituimus: ap. Oell. V13, G; 1
flumine Rhodano, qui prouinciam nostram
ab Heluetiis diuidit: 12,3; alterum (iter erat)
per prouiuciam nostram : I 6, 2 ; cum id nun-
tiatum esset, eoa per prouinciam uostram itor
facere conari: 17,1; praesertiiu cum Sequanos
a prouincia nostra Ebodanus diuideret: I 33,4;
cum iter in (per BM; oin. A) prouinciam no-
stram atque Italiam facerent: 1129,4; — pro-
uinciam suam hanc (o) esse Galliam, sicut (c)
illam nostram: 144,8.
equites Treueri . . . desperatis nostris re-
bus {om. P) domum conteuderunt : 1124,4.
cuius auus in ciuitate sua regnum obtinue-
rat, amicus ab (c) senatu nostro appella-
tus: IV 12, 4; cuius pater ab senatu nostro
amicus erat appellatus: VII 31, 5; 1 simul
atque (Sulmonenses) signa nostra uiderunt:
1,18,2.
quod illis liceutiam timor augeat noster
(nostris })V), bis studia deminuat: 2,31,4; t
et nostrarum turrium .altitudinem . . .
adaequabaut : VII 22, 4.
quae cum nauibus nostris ai^propinquasseut,
nostri iieterani in portum refugiebant, illi
. . . incautius sequebantur: 3,24,2; 1
uigiliae: 1,22,1 u. custodes; 1 si nullam
praeterquam uitae nostrae iacturam fieri
uiderem: VII 77, 6.
b) c. nom. propr. : cum Furnium nostrum
tantum iddissem neque loqui neque audire meo
commodo potuissem: wp. Cic. ad Att. 1X6.4.
2. ui siibst.; a) su1)i.; «): nostri, ut supe-
rioribus diebus suus (c) cuique erat locus
attributus, ad munitiones accedunt: VII 81,
4; prius quam telum *adigi posset aut nostri
propius accederent: 2,34,6; t (addere:
3,44,4 10. uidere;) \ adgredi: 119,1 u.
transire; 1110,2 u. occidere; t (admini-
strare: IV 29, 2 u. c) a) dare;) 1 nostri
. . . eo naues introduxerunt . . . leuiusque
tempestatis quam classis periculum aestima-
ueruut (existimauerunt?): 3,26,4; t
(agere: VII 88, 3 u. gerere;) t (uostri)
compluribus iuterfectis cupidius insecuti non
nullos ex suis amiserunt: V15, 2; (VII 51,
1 u. b) premere; 3,37,7 et 46,6 u. ii) a) se
recipere;) t arbitrari: 1,44,4 ««. 1)) pertur-
bare; t arripere: 2,14,3 ib. permouere;
t cum celeriter nostri arma cepisseut uallumque
ascendisseut atque una ex parte {u. CC)
Hispanis equitibus emissis (missis [i) equestri
proelio superiores fuissent: V 26, 3; uostri
autem, quod iniquo loco atque impari con-
gressi numero (quod add. hl) quinque boris
proelium sustinuissent , quod montem gladiis
destrictis {Nal; distr. fh) ascendissent : 1,47,
3 ; t equestribus proeliis quid hostis uir-
tute posset et quid nostri auderent periclita-
batur (c) : 118,2; cum . . . impetum facerent
ueque nostri longius . . . cedentes insequi aude-
rent: 1119,5; quod neque insequi cedentes
possent neque ab signis discedcre auderent
(nostri): V 16, 1 ; t (audire: 11126,4 u.
coepisse;) t (auxiliari: IV 29, 2 u. c)
a) dare.)
cadere: 1,46,4 u. b) uulnerare; t
nostri celeriter arma ceperunt eosque in sil-
uas reppulerunt: 11128,4; (V22, 2 u. reducere;)
V26, 3 u. ascendere; 1,44,4 «. censere; 1,58,4
ii. deprimere; 3,38,4 u. deducere; t ipsi
autem (nostri) suos ordines (ordine lil) ser-
uare neque ab signis discedere (consuerant add.
Paul) neque sine graui causa euni locum, quem
ceperant, dimitti censuerant (consuerant Of ;
Np.) oportere: 1,44,4; t quem (collem)
propter magnitudinera circuitus opere circum-
plecti non potuerant (poter.ant [i) nostri: VII
83,2; t circumuenire: (1110,3 i/. inter-
ficere;) illi . . . perpetuas munitiones efficie-
bant, ne quem (e) locum nostri iutrare atque
ipsos a tergo circumueuire possent : 3, 44, 4 ;
t tum uero clamore ab ea parte audito nostri
(uihil AQB^) redintegratis luribus . . . acrius
impugnare coeperunt: 11126,4; t (nostri)
impetum . . . in cobortes faciunt paucisque
deiectis reliquos sese conuertere cogunt: 1,46,
1 ; nostri . . . , quod ex loco superiore terga
uertere aduersarios coegissent atque in oppidum
compulissent: 1,47,3; t cohortari: IV
25,5 u. desilire; t (coicere: 152,3 u.
facere; 3,37,7 u. se recipere;) t se colli-
gere: 3,65,2 «. b) tirmare; t (hostes
(nostri Jurinius; Np., Fr.) proelium commit-
tunt: VII 88, 1;) t ut noslri omnibus
partibus superiores fuerint atque eos (e) in
siluas coUesque compulerint: V15, 1; 1,47,
3 ti. cogere; 1,58,4 u. deprimero ; t (com-
preheudere: 3,46,6 u. perficerc;) t cum
inrumpere nostri couarentur, illi castra de-
fenderent: 3,67,5; t uostri celeriter ad
arma concurrunt, uallum couscendunt: V
39,3; t cum . . . hostes loco et numero,
nostri uirtute coufidereut: VII 50, 1; t
ut nostri magna inopia necessariarum rerum
conflictarentur, illi omnibus abundarent
rebus: 1,52,3; t congredi: 1,47,3 u.
ascendere; t couaceudere: V3y, 3 u.
821
noster (A. 2. a) a))
822
concurrere; t consectari: 11115,5 u.
expugnare; f consequi: 153,3 u. inter-
ficere; (VII 80,8 u. dare;) T[ consistere:
IV2C, 5 u. dare; quod nostros iam constitisse
iu munitionilju.s uidebant: VI 41,1; (juod sub
ipsis radicibus inontis (nostri) constilerant, ut
nullum Irustra telum in eos mitteretur: 1,45,
6; t consuesse: IV 24, 4 u. b) pcrterrere;
1,44,4 u. censere; quo in loco superioribus fere
diebus nostri pabulari consueuerant (-suerant
a; Np., Dt.): 3,37,5; t (consumere: 1,
46,1 u. 1>) premere;) t conuerti: 1,64,
2 ib. propellere; f cum Sotiates (e) . . .
putarent, nostri (nihil MB) autem quid sine im-
pcratore et sine reliquis lcgionibus adulescen-
tulo duce efficere possent per.spici cuperent:
11121,1.
nostri, simul in arido constiterunt, suis omni-
bus consecutis iu hostes impetum fccerunt atque
cos in fugam dederunt neque longius prose-
qui potuerunt, quod: IV 20, 5; item ex reliquis
partibu.s nostri cedentes usque ad {pr. edd.;
usque in a; Fr.; ad fi) castra insecuti (consecuti
p) sui colligendi facultatem (o) non dederunt:
VII 80, 8; t quod deditione facta nostros
praesidia deducturos (non inducturos Ifi^)
aut donique indiligentius (c) seruaturos credi-
derant: 1133,2; reliquos omnes earum tur-
marum (nostri) aut interfecerunt aut captos ad
Domitium deduxerunt: 3, 38, 4; t (deicere:
1,46,1 u. cogere;) t quem locum nostri
castris delegerant: 1118,1; t nostri . . .
compluril)U8 interfectis longius impeditioribus
locis sccuti paucos ex suis deperdiderunt
(disperdiderunt nf): 11128,4; t (depo-
ncre: IV 32, 5 u. h) perturbare;) t (nostri)
magno numero Albicoriun et pastorum inter-
fecto pJirtem (partim hl) nauium deprimunt,
non nuUas cum hominibus capiunt, reliquas in
portum compellunt: 1,58,4; t tum nostri
cohortati (hortati A) inter se, ne tantum dede-
cus admitteretur, uniucrsi ex (c) naui desi-
luerunt (dcsilierunt (i): IV26,5; t de-
sistcre: 1111,0 u. se rccipere; t (de-
stringere: 1,46,1 u. h) premere; 1,47,3 u.
ascendero;) t discedcrc: V 10, 1 u.
audore; 1,44,4 u, ccnscre; 1,47,3 /i. existimarc;
3,40,6 u. se recipere; t disponcre: VII
81 , 4 u. protorrere.
cfficerc: 11121,1 u. cupcrc; t roliquis
copiis subsecuti nostros nauibus cgrcdi prohi-
bobant: IV 24,1; t (omittere: V20,3
u. asc(iidero; VII 88, 3 n. ^'(■rerc;) t '"■
tellectum est n(jstros jproptor grauitatem ar-
moruni (c) . . . niimis aptos eaao ad luiius
generis hostem: V16, 1; ubi nostros non esse
inferiores intellexit: 118,3; (t erant (esse
Dh.) et uirtute et numero (studio Dauts.) pu-
gnandi (pugnando N; Np.; pugnantium Dh.)
pares. nostri tametsi (pares nostri. tametsi
Np., Scltn., Fr.): V34, 2;) parati in armis
erant: 119,1 u. transire; superiores esse:
V 15, 1 u. compellere; V 26, 3 u. ascendere ; t
(excidere: 3,67,6 «<. inrumpere;) t nostri
cognitis t hostium insidiis, ne frustra reliquos
exspectarent , duas nacti turmas (hostium tur-
mas Ald.) exceperunt: 3,38,4; t ex-
cuhare: 3,50,2 u. reperire; t "t se
utrique superiores discessisse existimarent:
Afraniani, quod . . . coegissent, nostri autem,
quod . . . compulissent : 1,47,1.3; (3,26,4 u.
aestimare;) t nam singulas nostri con-
sectati expugnauerunt: 11115,5; t
exspectare: 3,38,4 u. excipere.
ita nostri acriter (o) in hostes signo dato im-
petum fecerunt itaque hostes repente . . .
procurrerunt, ut spatium pila in hostes coiciendi
non daretur: 152,3; IV 26, 5 u. dare; nostri
acriter in eos impetu facto reppulerunt neque
finem sequendi fecerunt, quoad: V17, 3; (22,2
u. reducere;) necessario (c) (nostri) paene ini-
quo loco . . . castra fecerant (p; Sc/in.; fece-
runt a; rell. cdd.) : VII 83, 2; 1,46,1 w. b) pre-
mere; (3,37,6 u. ferre;) 3, 50, 2 ;<. reperire ; t
(uostri) eo occurrere et auxilium ferre: III 4,
2; sed nostri fortiter impetum eorum tulerunt
celeriterque ad suos quisque ordiries rediit (c)
atque ultro miiuersi in hostes impetum fece-
runt: 3,37,6; t fugere: 1, 09, 1 ?(. b)
prosccjui; 2,42,2 u, periienire; 3,64,1 u. c) a)
submittere.
nostri omissis (emissis (i) pilis gladiis reni
gerunt (agunt (i): VII 88, 3.
habere: (3,44,4 h. uidcre;) 3,46,6 «. se re-
eipere.
iacere: 3,48,2 u. c) a) obiectare; t
celeriter nostri (nostri ccl. (i) clamore sublato
pila in hostes immittunt: VI 8, 0; t
impugnare: 11120,4 u. coepisse; t (sose
incitaro: 2,14,3 u. b) permouere;) t
(induccrc: 1133,2 u. dcducere;) t '"■
gredi: V9,0 n. b> prohibcro; t (inicere:
1,58,4 u. pugnare; 2,6,2 u. religarc ;) t
t inniti: 1127,1 u. redintegrare; t >"-
rumpere: 3,07,5 u. conari; scd tamon nostri
uirtute uicerunt oxeisoque ericio primo iii niaiora
castra, post etiam in castellinn . . . inruperunt
ct . . . non nullos ibi rcpugnantes iuterfcivrunt:
3,07,6; t inscqui: II 19,5 u. audoro;
Sotiatos (e) , , , oquitatu suo pulso atquc in-
52»
823
noster {A. 2. a) %))
824
sequentibus nostris subito pedestres copias . . .
ostenderunt: 11120,4; V15,2 zt. amittere; V
16,1 u. audere; VII 80, 8 u. dare; 1,64,2 u.
b) propellere; 3,51,2 ib. reuocare; 3,51,7 ib.
uereri; f insistere: IV 26, 1 u. b) per-
turbare; T[ (institiiere: 3,44,4 u. uidere;)
T reliquos omnes equitatu consecuti (consecuti
equites p) nostri interfecerunt: 153,3; nostri
. . . primos (c), qui transierant, equitatu cir-
cumuentos interfecenint: 1110,3; 1111,6 u. se
recipere; (11128,4 «. deperdere; V 15, 2 u.
amittere; V 22, 2 n. reducere; 1,58,4 t/. de-
primere; 2,14,6 u. repellere; 3,37,7 u. se reci-
pere;) 3,38,4 u. deducere; (3,46,6 u. se reci-
pere;) 3,67,6 «. inrumpere; t intrare:
3, 44,4 u. circumuenire; t nostri . . . nacti
portum . . . eo naues introduxerunt: 3,26,
4; t (inngere: 3,44,4 u. uidere.)
laborare: 152,7 u c) a) mittere; VII 67, 4
«. b) premere; VII 70, 2 ct 3, 64, 1 u. c) a) sub-
mittere; % interiectisque aliquot diebus
nostris languentibus atque animo remissis
subito . . . portis se foras f rumpunt: 2,14,1.
(metere: IV 32, 5 u. b) perturbare;) t
minuere: 3,48,2 u. e> a) obiectare; t
nostri (om. AQ,- non 31) primo integris niribus
fortiter repugnare (propuguare fi) neque ullum
frustra telum es loco superiore mittere: III
4, 2 ; (V 26, 3 u. ascendere ;) t cum et
propter uulnera militura et propter sepulturam
occisorum nostri triduum morati eos sequi non
potuissent: 126, 5; t munire: 3,45,3 u.
c) ^) facilis.
nancisci: 1,51,6 u. se recipere; 2,6,2 u.
religai-e; 3,26,4 u. introducere; 3,38,4 u. ex-
cipere; t uiti: <IV24,4 u. b) perterrere;)
tamen uirtute et patientia (nostri) nitebantur
atque omnia uulnera sustinebant: 1,45,6.
itaque, dum locus comminus (c) pugnandi
daretur, aequo animo singulas binis nauibus
obiciebant (nostri) : 1,58,4; t bostes
impeditos nostri in flumine adgressi magnum
eorum numeriun occiderunt: 1110,2; t
acies instructa a nostris, qui castra occupaue-
rant, cemebatur : 3,69,1; t occurrere:
1114,2 it. ferre; t (omittere: VII 88, 3
«. gerere.)
pabulari: (VII 18, 1 u. uenire;) 3,37,5«.
consuesse; t sed ut superioris temporis
contentionem (c) nostri omnem remiserant, ita
proximi diei casu admoniti omnia ad defen-
sionem parauerant: 2,14,6; t aliis
comprebensis collibus munitiones perfece-
runt: 3,46,6; t cum . . . nostros . . .
defatigarent , quibus propter magnitudinem ca-
strorum perpetuo esset isdem (e) in uallo per-
manendum: VII41,2; t persequi: 2,
14, 3 «. b) prohibere ; t tum uero ad
summam desperationem nostri perueniunt et
partim fugientes ab equitatu interticiuntur,
partim integri procumbunt: 2,42,2; t
nostri tametsi (c) ab duce et a fortuna dese-
rebantur, tamen omnem spem salutis (o) in
uirtute ponebant: V34, 2; t posse: I
26,5 u. morari; 11121,1 u. cupere; IV 26, 1 ?/.
b) perturbare; IV 26, 5 «. dare; V 16, 1 u.
audere; VII 83, 2 u. circumplecti ; 2,14,3 «. b)
permouere; 3,44,4 u. circumuenire; t diu
cum esset pugnatum, impedimentis castrisque
nostri potiti sunt: 126,4; t proce-
dere: 1,45,6 «. c) a) esse (receptum); t
procumbere: (1127,1 u. redintegrare ;) 2,42,
2 «. peruenire; t neque nostros in locum
iniquiorem progredi pugnandi causa uide-
runt: 1110,4; 3,51,2 u. b) reuocare; t
prohibere: VII 36, 5 u. tenere; t pro-
pugnare: 1114,2 u. mittere; 3,45,3 u. c) ^)
faciUs; t prosequi: IV 26,5 u. dare; (3,
51,2 u. b) reuocare;) t (nostrj) fundis
librilibus sudibusque, quas in opere disposue-
rant, ac (c) glandibus Gallos (o) proter-
rent: VII81,4; t (prouidere: 3,44,4
u. uidere;) t pugnare: (1110,4 ti. pro-
gredi; VII 84, 4 tt. b) terrere; 1,58,4 u. obi-
cere;) (nostri) obiciebant atque iniecta manu
ferrea et retenta utraque naue diuersi pugua-
bant atque in hostium naues transcendebant :
1,58,4; (3,37,4 u. d) .studium.)
ita sine ullo periculo tantam eorum multitu-
dineni nostri interfecerunt , quantum fuit diei
spatium, sub occasumque sclis sequi (S"-p; om.
of.; cdd.) destiterunt seque in castra, ut erat
imperatum, receperunt: 1111,6; nostri ad
unum omnes incolumes perpaucis uulneratis ex
tanti belli timore . . . se in castra receperunt:
IV 15, 3; (nostri) aliis submissis subsidiis terga
uertere seque ad signa legionum recipere cogun-
tur: 1,43,5; hoc pugnae tempus magnum attulit
nostris ad salutem momentum : nacti enim spa-
tium se in loca superiora receperimt: 1,51,6;
ex his circiter LXXX interfectis, reliquis in fu-
gam coniectis (nostri add. Y.) duobus amissis
in castra se receperunt : 3, 37, 7 ; fimditores in-
struxit, ut praesidio nostris se recipientibus
essent: 3,46,2; nostri uero, qui satis habebant
sine detrimento discedere, compluribus inter-
fectis V omnino suorum amissis quietissime se
receperunt: 3,46,6; — eius aduentu hostes con-
stiterunt, nostri se ex timore (ex timore se /;:
se om. af) recei^^rimt: IV34, 1; t ut
825
noster (A. 2. a) et V))
826
nostri, etiam qui uulneribus confecti procu-
buissent, scutis innixi proelium redintegra-
rent: 1127,1; ^ nostri eruptione facta
uiultLs corinn interfectis, capto ctiam nobili
duce Lugotorige (c) suos incolumes reduse-
runt: V22, 2; ^^ iili . . . instabant neqne
regredi nostros patiebantur, quod timore ad-
ducti locum relinquere uidebantur: 3,45, 5; ^
si quando nostri facultatem nacti ferreis mani-
bus iuiectis nauem (c) religauerant: 2,6,2;
I relinquere: 3,45,5 u. regredi; ^ re-
mittere: 2,14,6 tt. parare; ^ nostri . . .
reliquos audacissime transire conantes multitu-
dine telorum reppulernnt: 1110,3; III28,
4 u. capere; V17,3 u. facere; (^nostri) multis
interfectis relicjuos infecta re in op]>idum reppu-
lerunt: 2,14,6; ^ quibus rehus nostri usu
docti Laec reperiebant reniedia, ut alio loco
ignes facerent, alio exeubareni: 3,50,2; \
repugnare: 1114,2 u. mittere; ^ (rursus
(iis ttel his add. ^) resistentibus (uostris
add. ('.) consuetudine (o) sua ad pedes desi-
luerunt: IV 12, 2;) 3,63,8 «. b) premere; 1
l^ (retinere: 1,58, 4 «. pugnare;) ^ reuerti:
1,69,1 M. b) prosequi.
sequi: 126,5 u. morari; II 11,6 u. se reci-
pere; 11128,4 u. deperdere; (V17,3tt. facere;)
t seruare: 1133,2 u. deducere; IV26,1j/. b)
jK-rturbare; 1,44.4 u. censere; ^ subse-
qui: 1V26, 1 u. b) perturbare; 1 succe-
dere: 125,6 u. b) adgredi; ^ sustinere:
1,45,6 u. niti; 1,47,3 u. ascendere.
quera (coUeni) si tenereut nostri, et aquae
magna parte et pabulatione libera prohibituri
hostes uidebantur: VII 36, 5; ^ nihil
tinientibus nostris . . . iinpetu facto celeriter
nostros perturbaucrunt : IV 12, 1 ; nostri usi for-
tunae beneficio tameu inipetum classis tinie-
liant: 3,26,4; ^ (tollere: VI 8,6 u. im-
mitlere;) ^ transcendere: 1,58,4 u.
pugnare; ^ hanc (paludem) si nostri
transirent hostes cxspectabant ; nostri autem,
si ab illis initium transeundi ficret, ut ini-
peditos adgredereutur, parati in armis erant:
I I y, 1 ; qui (caloucs) ab (c) decumana porta ac
(c) summo iugo collis nostros uictores llumen
trnnsisse (transire [i; Sehn., fV.) conspe.xerant:
1124,2; <f aegre portas nostri (nihil BM;
nostri portag //) tuentur: VI 37, 5.
uenire: 126,3 u. c) C) eoicere; suspicati
hostcK hnc nostros esse uenturos noctu in sil-
uis dclituerant: IV 32, 4; Vcrcingctorigcm . . .
c«) profecluin , quo nostros postcro die pnbu-
latuni uenturos arbitraretur: VII 18, 1; *,
iani cuni iutra uullum uostri uergareutur: 3,
96,3; ^ terga nertere: 1,43,5 u. se
recipere; 1,47,2 «. b) cogere; 3,63,8 u. e) p
extr.; ^ quod (nostri) suum periculum in
aliena uident nirtnte (c) constare: VII 84,4;
(atque ut nostri (qui add. Vase.} perpetuas
munitiones f uidebant (eodd.; habebant
Hotomanni eod.; Dt.; iungebant Faem.: adde-
bant Weljer: instituebant Pott/: perj^etua muni-
tione prouidcbant Koeli : Dh.) perductas ex ca-
stellis in proxima castella (perducta ex c. in
pr. cast. uneif iuel. Koch; Db.), ne quo loco
erumperent Pompeiani ac nostros post tergum
adorirentur (timebant add. codd.; del. Faem.),
ita illi . . . perpetuas munitiones efficiebant: 3,
44,4;) ^ uideri: VII 36, 5 «. tenere;
VII 67, 4 M. b) premere; 3,45,5 u. regredi;
*i uincere: 3,67,6 u. inrumpere; * uti:
IV 24, 4 (bis) u. b) i^erterrere; nostri {Ald.: oin.
codd.) cum (c) minus exercitatis remigibus
minusque peritis gubernatoribus utebantur, . . .
tum etiam tarditate et grauitate nauium im-
jwdiebantur : 1,58,3; 3,26,4 u. timere.
^) a c. pa.";». : haec (tragula) . . . adhaesit
neque ab (a fi) nostris biduo animaduersa
tertio die a quodam milite conspicitur: V48,8;
\ cerni: 3,69,1 «. a) occupare; \ qui
una procurrerant leuis armaturae (c) circum-
ueniebantur atque interficiebantiu: ab nostris:
2,34,3; ^ nullo ab nostris dato resiKinso
. . . discedunt: V58,3; ^ musculus ex
turri latericia a nostris telis torme^tisque de-
fenditur: 2,11,3; T^ ut . . . pars ad
scopulos adlisa interficeretur, pars ab nostris
detraheretur {dett.; distrah. -,): 3,27,2;
^ quarum rerum a nostris propter paucitatem
fieri niliil poterat: 1114,4; t interfici:
2,34,3 «. cireumueniri; \ nullum ex muro,
nuUum a nostris mittitur telum: 2, 13,2; ^
etsi, quantum ratione prouideri poterat, ab
nostris occurrebatur: VII 16,3; ^ ex-
ploratores bostium . . . inopinantes . . . ab
nostris opprimuntur: VII 61,1; ^ una
erat magno usui res praeparata a nostris:
III 14, 5 ; ^ eadem ratioue qua pridie ab
nostris (a nostr. e.nd. rat. q. pr. [i"^ resistitur:
V40, 4; ^ cum iam pecus atque extrema
imjjcdimenta ab nostris teucrentur: 11129,2.
y) abl. nbs.: imprudentibus nostris: V
15,3 «. b) occuparc; *, cum . . . hostes
acrius instarcnl lnnguidioribusque nostris
uallum scindere . . . coepissent: 1115,1.
b) obl.: vadaequare: 2,16,3 «• c) x) ad-
acquare;) ^ adduccrc: 3,45,5 «. n) a)
regredi; ^ (adequitare: 146,1 u. e) p
coicere;) 1 capto utuutc et succedcutibus
827
noster (A. 2. b))
828
nostris Boi (c) et TiJingi . . . ex itinere nostros
*ab latere aperto adgressi circumuenire {Qh;
circumuenere rcll.) ... coeperunt: I 25, 6; t
admonere: 2,14,6 u. ii) a) parare; T
hi (c) nostros disiectos adorti proelium reno-
uarunt: 11120,4; IV 32, 5 u. perturbare; 3,44,
4 u. a) a) uidere; f auertere: 3,63,8
u. e) 'O cxtr.
circumdare: IV 32, 5 u. perturbare; t
(circumire: \,AA,A: ih.;) | circum-
uenire: 125,6 u. adgredi; Massilienses . . .
producta longius acie circumuenire nostros aut
pluribus nauibus adoriri singulas . . . contende-
bant: 1,58, 1; timens Caesar, ne nauibus uo.stri
(nostris «) circumuenirentur , duplicem . . .
fecerat uallum: 3,63,3; t cogere: 1,43,
5 u. a) a) se recipere; quod (Afraniani) . . .
locum tnmulumque tenuissent . . . et nostros
primo congressu terga uertere coegissent : 1, 47,
2; 69,1 u. prosequi; 3,63,8 u. e) 'Q extr.; T
(conficere: 1127,1 u. a) a) redintegrare ;)
1 quae res et hostes ad insequendum tardabat
et nostros spe auxilii confirmabat: VII 67,
4; 3,64,1 u. c) a) submittere; f con-
flictare: 1,52,3 u. a) a) conflictari; T[
conspicari: 3,64,1 u. c) a) submittere; 1[
ac sic nostros con tempserunt, ut . . . fossas
complere inciperent: V51,4; t quae (tem-
pestates) et nostros in castris continerent et
hostem a pugna prohiberent: IV 34, 4; t
conuertere: 1,64,2 u. propellere.
hostes . . . aciem . . iniquo loco constituuut,
nostris ueroetiam de (c) uallo deductis propius
accedunt: V51,2; *t cum crebro (o) integri
defessis succederent nostrosque adsiduo labore
defatigarent: VII 41, 2; t cum . . .
pugnaretur ac non solum uires , sed etiam tela
nostros (iV. Heinsius; nostris X; Schn., Hold.)
deficerent: 1115,1; nostros (nostris a) ulres
lassitudine deficiebant: 2,41,7; 1 deicere:
VII 51, 1 u. premere; 3,63,8 u. e) t) cxtr.;
\ si nostros loco depulsos (pulsos |i) uidis-
set: VII 49,2; t deserere: V34,2 ti. a)
a) ponere; Tf nostri non amplius XX omni-
bus suut proeliis desiderati: 3,53,2; f
desperare: 1124,4 ti. A. 1. a) res; f
destinare: VII 72,2 u. e) e) coicere; f
disicere: 11120,4 u. adoriri; f dispersis
in opere nostris subito . . . euolauerunt et in
nostros impetum fecenmt: 11128,3; IV 32, 5
u. perturbare; t docere: 3,50,2 u. a) a)
reperire.
Massilienses . . . scientia gubernatonua con-
fisi nostros eludebant impetusque eorum de-
cipiebant {Np.; excipiebant corfrf.): 1,58, 1; f
equites . . . magna cum contumelia uerborum
nostros ad pugnam euocant:V58, 2; f
Labieuus . . . monte occupato nostros ex-
spectabat: 122,3.
cuius aduentus Pompeianos compressit nostros-
que firmauit, ut se ex maximo timore colli-
gerent: 3,65,2.
impedire: 1,58,3 u. a) a) uti; 2,6,3 u. e)
a) inferre; T incitare: 1,45,6 u. c) a)
esse (receptum) ; t Heluetii . . . itinere
conuerso nostros a nouissimo agmine insequi
ac lacessere coeperunt: 123,3; hostem insolenter
atque acriter nostros insequentem supprimit : 1,
45.1; t commeatibus nostros interclu-
dere instituunt (c): 11123,6; 1 inter-
ficere: (IV 32, 5 u. perturbare;) 2,42,2 u. a)
a) peruenire.
Heluetii . . . nouissimo agmine proelio nostros
lacessere coeperunt: 115,3; 23,3 u. insequi.
occupare: IV 32, 5 u. perturbare; at Uli
intermisso spatio imprudentibus nostris atque
occupatis in munitione castrorum subito se ex
siluis eiecerunt : V 15, 3 ; 1" ut duces ad-
uersariorum . . . beneficio fortunae ad nostros
opprimendog uterentur: 1,40,7.
pellere: VII 49, 2 u. depellere; t nostri
repentina fortuna permoti arma quae possunt
arripiunt ; alii ex castris sese incitant : 2, 14, 3 ;
t quae copiae nostros terrerent (perterrerent
i?-(ii) et munitione prohiberent: 149,3; quibus
rebus nostri perterriti atque huius omnino gene-
ris (o) puguae imperiti non eadem alacritate ac
studio, quo in pedestribus uti proeliis consue-
raut, utebantur (nitebantur 1 det.; Schn., Np.):
IV 24, 4 ; nouo genere pugnae perterritis (per-
temptis AJ3M; peremptis Q) nostris per medios
audacissime perruperunt: V15,4; hi similitudine
armorum uehementer nostros perterrueruut : VII
50, 2 ; t at hostes . . . impetu facto cele-
riter nostros perturbauerunt: IV 12, 1;
nostri tamen, quod neque ordines seruare neque
firmiter insistere neque signa subsequi poterant,
. . . magnopere perturbabantiu' (ii^p ; pertur-
bantur a) : IV 26, 1 ; tum dispersos (nostros)
depositis armis in meteudo occupatos subito
adorti paucis interfectis reliquos incertis ordiui-
bus perturbauerant , simul equitatu atque esse-
dis circumdederaut : IV 32, 5; quibus rebus per-
tm-batis nostris nouitate pugnae tempore opor-
tunissimo Caesar auxilium tulit: IV 34, 1 ; in-
opinantes nostri re noua perturbantur : VI 37,
3; haec tum ratio nostros perturbauit insuetos
huius generis pugnae: circumiri enim sese ab
aperto latere procurreutibus singulis arbitra-
829
noster (A. 2. b) et c) a))
830
bantur: 1,44,4; f nostri, cum undique
premerentur, XLVI centurionibus amissis
deiecti sunt loco: VIISl,!; si qua in jjarte
nostri laborare aut grauius premi uidebantur:
VII (J7, 4; cum suos pugna (c) superiores esse
(c) Galli (o) coufidcrent et nostros multiludiue
premi uiderent: VII 80, 4; qua ex parte uostros
premi intellexerant, iis (c) auxilio ex ulteriori-
bus castcllis deductos submittebant: VII 81, 6;
rursus illi ex loco superiore nostros preme-
bant: 1,45,3; boc cum esset modo pugnatum
continentcr horis quinque nostrique grauius a
multiludinc^ premerentur, cousumptis omnibus
telis gladiis destrictis (c) impetum aduersus
montem in coliortes faciuut: 1,46, 1; Pompeiani
boc insolentius atque audacius nostros premere
ct instare coeperunt: 3,4(j, 3; cum omnibus
rebus nostri premerentur atque aegre resiste-
rent (-terea), auimaduersum est: 3, ()3, 8; f
proliibere: 149,3 u. perterrere; ut . . . agros
licmorura popularentur . . . commeatuque
uostroH prohiberent: 119,5; IV24, 1 u. ii) a)
egredi ; optimum factu esse duxerunt rebellione
facta frumento commeatuque nostros probibere:
IV 30,2; illi equitatu atque essedis ad fiumen
progrcssi cx loco superiorc; nostros prohibere et
proelium committere coeperunt: V9, 3; ipsi ex
siluis rari propugnabant nostrosque iutra muni-
tioues ingredi prohibebaut: V 9, 6; hic cousedit
uostrosquo transitu prohibere instituit: VII 57,
4; lit in hostes impetus (eorum add. Oz; DL;
nostronim 1'aul), sed d(! muro iiigicntcs pcrse-
(jui j)rohibentur (nostri): 2, M, 3; propinquum
. . . collcm romjieius occupauit nostrosque
oj)cre j)rohibcre cocjiit {u. CC): 3,45,2; ^
ccrncbatur . . . uuiuersarum coLortium impetu
(imj)etum z) nostros propclli, dcin rursus
conuersos (b; couuerso \) insequi: 1, ()4, 2; ^
AlVaniani . . . jjrocurrcbaut coutumcliosis(iuc
uocibus i^rosequcbautur (iios nec add. Ii ;
Mcc add. a/l ; nostros Mortis; Db.; dcl. Ald.):
necessarii uictus inopia coactos lugere atquc
ad Ilcrdam reuerti: 1,()9, 1; T[ subito clii-
more sublato . . . fundis, sagittis, laj)idibus
nostros dc uallo proturbare (pert. i\la) reli-
(jiuKiuo . . . j)arant administrare: VIi8I,2.
r(;niittere: 2,14,1 u. a) a) laugucre; t
cum iiaulum ab legionibus nostros remouis-
scul; V K), 2; T[ (juod prius iu tumulum
Afraniani ucncrant, iiostri repelluntur: 1,
43,5; conloquia militum intorrumpit, nostros
rcjiellit a castris, quos dejircndit (c) iulerlicit:
1,75,2; 1 Hcd iuse(|ucntes uoslros, ne
longiuH progredcrenttir (A',- proscqucrcntur :v;
ald.), tiuUa rouocauit: 3,51,2.
nostri . . . auxilium ferre, sed hoc supe-
rari, quod: III 4,3.
itaque tcmpore commutato tempestas et no-
stros (ufjstras f) texit et naues Rhodias ad-
flixit: 3,27,2; t terrere: 149,3 u. per-
terrere; multum ad terrendos nostros ualet
clamor, qui post tergum pugnantibus exstitit
(c): VII 84, 4.
si per decliue sese reciperent, nostros ex
superiore insequentes loco uerebantur: 3,
51,7; H uidere: VII 49,2 «. depeUere;
1 labore et multitudine telorum nostros uicit:
3,40,2; % uon nulli inter carros *raedas-
que niataras ac tragulas subiciebant nostrosque
uulnerabant: 126,3; (IV 15,3 u. a) a) se
recij)ere;) nostri in primo congressu circiter
LXX ceciderunt, . . . uulnerantur (-ratur «/}
ampUus DO: 1,46,4.
c) dat.; peiitlct a) ex uerbis: uhi . . . sc
uirtute uostris (uirtiitcm nostris Madu.; an
uirtute uostros?) adaequare uou j)osse ui-
tellegunt: 2,16,3; \ adferre: 1,51,6 u.
a) a) se recipcre; quae res nota erat Pompeio
. . . magnumque nostris attulerat (-lit V.) in-
commodiim: 3,63,5; eadem res celeritate in-
scqucntiuiu tardata nostris saLutem attulit: 3,
70,2; 1[ cum iam uostris {NOH"; nostri ^)
remissiore ucnto adpr oj)inquasset ( lascos.,-
-assent Ox) : 3, 26, 2 ; 1[ praesidio legionimi
addito nostris (et nostris ^) aninius (ji; ani-
mis a) augetur; hostes (et hostes p) : VII
70,3; 1 neijue multum Albici nostris uir-
tute cedebant: 1,57,3; ncquc multum (Albici)
cedebaut uirtute uostris {u. CG): 2,6,3; \
neque ulla noslris facultas aut administrandi
aut auxiliandi dabatur: IV 29, 2; — (lo-
cum: 1,58,4 u. a) a) obicere;) — facilis cst
nostris receptus datus: 1,46,2; equitatus
autem uoster . . . commodiorem ac tutiorem
nostris reccjitum dat: 1,46,3; — (spatium
dare: 152,3 u. ii) a) faccie;) ^ (defi-
cere: 1115,1 u. b) dclicere;) 1 cum iam
nostris (c) remiasiore uento adpropinqusissct
(c), idem auster increbuit (c) nostrisque j)rae-
sidio fuit: 3,26,2; 46,2 u. ii) a) se reci-
j)ere; — quae res magno usui nostris fuit:
IV25, 1; — — qua necessarius nostris erat
egressus: 3,23, 1; — hac uostris orat roccp-
tus, quod eo incitati studio inconsultius pro-
cesserant: 1,45,6; — quod unum nostris erat
telum: 3,63,7; "{ magna uis eininus
missa tclorum mulla nostris [dc iiuprouiso] im-
j)rudonlibus atquo imjicditis uuliiera infcre-
bant (-bat?): 2,6,3; 1 magiiuiuquo
nostria terrorcm iniocit: 3,23,2; \ ter-
831
noster (A. 2. c) — B. e))
832
tiam aciem (c) laborantibus nostris subsidio
misit: 152,7; Labienus . . . decimam legio-
nem subsidio nostris misit: 1126,4; quas (legio-
nes) C. Fabius ulteriore ponte subsidio nostris
miserat: 1,40,7; 1 ex hoc (genere radicisj
effectos panes, cum in conloquiis Pompeiani
famem nostris obiectarent, uulgo in eos
iaciebant, ut spem eorum minuerent: 3,48,2;
1 qui celeriter arma capere potuerunt, paulisper
nostris restiterunt: IV 14,4; f l.aboranti-
bus nostris Caesar Germanos submittit: VII
70,2; 81, G u. b) premere; Marcellinus * * * co-
hortes subsidio nostris laborautibus submittit
(submisit /") ex castris; quae fugientes conspi-
catae neque illos suo aduentu confirmare potue-
runt neque: 3,64,1; f nec iam arma no-
stris nec uires suppetunt: VII 85, 6.
fi) ex adieet. : neque erat facile uostris
uno tempore propugnare et munire : 3, 45, 3 ;
1 hic dies nostris longe grauissimus fuit: V
43,5; 1 lima plena, qui dies maritimos
aestus maximos in Oceano efficere consueuit,
nostrisque id erat incogni tum: IV 29, 1; f
atque iniquissimo nostris ([i; nostrorum a)
loco proelium committere coeperunt: V32, 2;
\ secundiore equitum proelio nostris Caesar
suos in castra reduxit: 119,2.
cum . . . hostes loco et numero, nostri uir-
tute confiderent, subito sunt Haedui uisi ab
(c) latere nostris aperto: VII 50,1.
y) c. geruud.: VII 41, 2 u. a) a) permanere.
d) geuet. : agmen: 11120,3 ?<. 1. a) agmen;
t alacritas: 3,37,4 u. studium; % iam-
que Pompeiani magna caede nostrorum castris
Marcellini adpropinquabant : 3,65,1; 1f
conspectus: 3,51,2 u. impetus; t ubi
diligentia nostrorum nUiil his rebus prolici
posse intellexerunt : 11121,3; f diutius
cum sustinere nostrorum impetus non pos-
sent {ti. CC) : I 26, 1 ; ut ne *primum quidem
nostrorum impetum ferrent: 11119,3; murum,
qui (quo (i) nostrorum (nostrum A',- Hold.)
impetum tardaret (tardareut fi), praeduxerant :
VII 46, 3 ; quod . . . comminus tum diu stetis-
sent et nostrorum impetum snstinuisseut : 1,47,
2; 1, 58, 1 u. 1)) eludere ; (2, 14, 3 ih. probibere;)
neque uero primum impetum nostrorum Numi-
dae ferre potuerunt : 2, 25, 5 ; Numidae integri
celeritate impetum nostrorum effugiebant: 2,
41, 6 ; neque uero conspectum aut impetum
nostrorum tulerunt: 3,51,2; t Libo dis-
cessit a Brundisio obsessionemque nostro-
rum omisit: 3,24,4; 1 propter . . . uete-
rem belli gloriam paucitatemque nostrorum
se tuto dimicatiuros existimabant: 11124,2; t
ex percontatione nostrorum uocibusque Gal-
lorum ac mercatorum . . . timor omnem exer-
citum occupauit : I 39, 1 ; 1f riuus difficili-
bus ripis subiectus castris Scipionis progres-
sus nostrorum impediebat; quorum studium
alacritatemque pugnandi cum cognouisset Sci-
pio: 3,37,3.4.
e) c. praep. ; a) ab: baec et superiorum an-
norum cousuetudine ab nobis (a uostris P)
cognouerant (-uerunt p) et: V42,2.
p) ad: adequitare ad n.: 146,1 u. J^) coi-
cere; f incolumes se ad nostros recepe-
runt: 3,28,6.
y) cum: paruulisque proeliis cum nostris
contendebant: 1130,1.
^) de: pauci de nostris cadunt: 115,2.
«) ex: conclamaueruut, uti (e) aliqui ex
nostris ad conloquium prodiret: V26, 4; f
multique ex nostris uuluerabantur : 3,44,6.
'O iu c. acc: e loco superiore in nostros
uenientes tela coiciebant: 126,3; nunti.itum
est equites Ariouisti propius tumulum accedere
et ad (ow. (i) nostros adequitare, lapides tela-
que in nostros coicere: 146,1; Germani redneri
non potuerant (c), quin iu nostros tela coice-
rent : I 47, 2 ; ut . . . ex tumulo tela in nostros
coicerent et pila intercepta remitterent: II 27,
4 ; ne . . . interdiu tela in nostros operi destina-
tos coicere possent (e): VII 72, 2; 1 mit-
tere: 1,45,6 u. a) a) consistere; T[ (re-
mittere: 1127,4 u. coicere;) tt qua
adrogantia . . . interdixisset impetumque "ut
iu nostros eius equites fecissent: I 46,4; cum
. . illi identidem . . . ex silua (c) in nostros
impetum facerent: 1119,5; dispersis in opere
nostris subito ex omnibus partibus siluae euo-
lauerunt et in nostros impetum fecerunt: III
28, 3 ; ululatum tollmit impetuque in nostros
facto ordiues perturbant : V 37, 3 ; uauibus ex-
positi (c) iu auersos (Facrn. ; aduersos *)
nostros (nostri a?) impetum feceruut atque ex
utraque munitione deiectos terga uertere coege-
runt: 3,63,8; legio Pompeiana . . . resistere co-
nabatur atque ultro in nostros impetum facie-
bat: 3,69,2,
B. additiu* allud adiect. (nunier.); a) coin-
plures: reperti sunt complures nostri
milites (om. p), qui in phaljinga (c) in-
silirent et . . .: 152, 5; t subfossis (e)
equis compluribusque nostris deiectis
reliquos in fugam couiecerunt : IV 12, 2.
b) duo: nostrae naues duae tardius cursu
confecto in noctem couiectae cum ignorareut
. . ., in aucoris constitenmt: 3, 28, 1.
c) omuls; a): omnis noster equitatus.
833
noster — nouem
834
omnis nobilitas interiit (p&tiitk): VIISS,
2; omnisque noster equitatus eas cohortes
est secutus: 3,68,3; ^ fugitiuis omni-
bus nostris certus erat Alexandriae receptus
certaque uitae condicio, ut . . .: 3, 110, 4; "t
omues nostras pabulationes frumen-
tationesque obseruabat: VII 16,3.
[i): (nostri ad unum omnes incolumes per-
paucis uuhieratis ex tanti belli timore . . . se
in castra receperunt: IV 15, 3;) t tli"n
haec geruntur, nostris omnibus occupatis
(jui erant in agris reliqui discesserunt (u. CC):
IV 34,3; — prima luce et nostri omnes
erant transportati et hostium acies cerne-
batur: VII 62, 1 ; f in ea re omnium
nostrorum iiitcntis animis: 11122,1.
d) priinuK: phalange facta sub primam
nostram aciem successerunt : 124,5; t
uti intcr uouissimum hostium agmen et no-
strum primum non aniplius . . . seiiis milibus
j)assuum interesset : 1 15, 5.
c) SHpcrior: magno esse Germanis dolori
Ariouisti mortem et superiores nostras
uictorias: V 29,3.
(f) uuiuersi : IV 25, 5 u. A. 2. a) a) desilire ;
3, .37, 6 n. p. 8TJ ferre.)
■lotitia: quod . . . Gallis . . prouinciarum
(C'C) propinquitas et transmarinarum reruni
notitia multa ad copiam atque usus (c) lar-
gitur: VI 24,5; 1 intra annum uero ui-
ccsinunn feminae (luii add. Nitse/ie) notitiam
liabuisse in turpissimis habeut rebus: VI 21,
5; t liominum et locorum notitifi et usu
eius prouinciae nactus aditus ad ea conanda:
1,31,2; — ab liis liberaliter ipse appellatus et
quadam notitia Septimii productus . . .
nauiculam paruulam conscendit: 3, 104, ,'5.
nuto: nouum in re publica introductum
cxc'm])Ium queritur, ut tribunicia intercessio
armis uotaretur (uetaretur Mtulu.) atquc opi^ri-
merctur: 1,7,2; f iion nullos signiferos
ignomiiiia nolauit ac loco mouit: 3,74,1.
liotilM. 1. adiccl.; A. pos. : coriui exsistit
exeelsiuH magisque derectum his quae nobis
nota sunt cornibus: VI 26,1; t Caesar
((•) (hisidorauit milites DCCOCLX et equites
* * * Tuticanum Gallum, senatoris liliuui, notos
cquites Ronuuios U. Fleginatcm riacontia . . .
(u. CC): 3,71,1; t ap\ul cos magnao
sunt forrariae atque omne gcnus cuniculoruin
notum at(iue usitatum est: VII 22,2; 1i
rouocantur notisiiue (noctisquo N;) itincri-
bus ad naucs decurrunt: 1,28,3; t hacc
loca uicinilalibus crant nota: VI 31, 3; t
imta at(|ii(^ iiistiliUa ratioiie magiio iiiilituin
Ijoxiu. ('iifHiir. 11.
studio paucis diebus opus (o) efScitur: VI 9,
4; t quae res nota erat Pompeio, delata
per AUobrogas perfugas : 3, 63, 5 ; t
(semita: V19, 2 M. uia;) t Hercyniam
siluam, quam Eratostheni et quibusdam Grae-
cis fama notam (siluam, quae erat hostheni
. . . nota [i> esse uideo: VI 24, 2; t hostes
uero notis omnibus uadis, ubi . . . egredi-
entes conspexerant, incitatis equis impeditos
adoriebantur : IV 26, 2; t omnibus (omnes
[i> uiis (notis add. [i; Schn., Db.) semitisque
essedarios ex siluis emittebat : V 19, 2.
ncque iis ipsis quicquam praeter oram
maritimam . . . notum est: IV 20,3.
15. conip. : nulla fuit ciuitas , quin . . . mit-
teret, non ciuis Romanus paulo notior, quin
ad diem conueuiret: 2,19,2.
C. supcrl. : cum illi . . . omnibus membris
expeditis (c) notissimis locis audacter tela
coicerent: IV 24,3.
2. ui subst.: quem quisque in castris notum
aut municipem habebat, conquirit alque
euocat: 1,74,1; t hi suos notos hospi-
tesque quaerebant, per quem qiusque eorum
aditum commeudationis haberet ad Caesarem:
1,74,5.
iioueiu. A. nou additur alius nuiueriis:
cuius imperatoris ductu VIIII (a; nouem Db.)
annis reni publicam felicissime gesserint plu-
rimaque i^roelia secunda fecerint, omnem Gal-
liam Germaniamque pacauerint: 1,7,6; t
signaque militaria ex proelio ad Caesarem sunt
relata CLXXX et aquilae VIIII: 3,99,4;
t Ilercyniae (c) silu.ie . . . latitudo nouem
dierum iter expedito patet: VI 25, 1 ; diebus-
que in ea re consuniptis VIIII naues . . . reuer-
tuntur: 1,27,1; t ""llm" ''""* modi casum
exspectans, quo nouem oppositis legionibus
(lcg. oppos. a) maximoque equitatu . . . offendi
posset: VI 36, 2; (Iegi(mes habere sese paralas
X (IX Np.): 1,6,2;) legioncs effecerat ciuiiini
Romanorum VIll] : V ex Italia . . .; unam ex
Cilicia ((■) . . . ; unam ex Creta ct Mac^cdonin
. . .; duas ex Asia: 3,4,1; t polliceri
. . . Monapios VIUJ milia (.VIIlJ. af; Oros.;
.Vill. h; VII milia a; edd.): 114,9; t
eo die naucs Massiliensium cum iis, quae sunt
captae, iiilereunt VIIIl (ii. CC>: 1,58,4; t
(Ncruii ludlo iiedum X ([i; Urus.; IX .l/).U;
«/(/.; XI (,>) et fossa podum (r) XV Iiibcnia
cingnnt: V 42, 1.)
(H. decem (ot) uoucm: milia pa.ssuum
XVIIII (ryo; deceni nouem X; edd.; dccom et
iiouem G; l''r.) muruin . . . perducil: 18,1.
polliccii . . . Adimliicos ('•> XVII II iiiilia
53
835
836
(.XVIIII. P; decem et VIIII milia B31Q;
decem et nouera inilia A) : II 4, 9.)
9foutodiiiiaiii. A. liitiu-iguiii: ille oppi-
dum Biturigum positum iii uia Nouioduuum
(bitur. pos. i. u. nouioil. (nobiodunum a) fj;
om. a; Bitur. pos. in uia del. Oud., Fr.) oppu-
gnare instituerat. quo ex oppido . . .: VII 12,
2; ef. qu. sqq. c. 12 et 13; Vercingetorix tot
continuis incommodis Vellaunodimi , Ceuabi,
Nouioduni acceptis suos ad concilium conuocat :
VII 14,1.
B. Kacduoruni: Nouiodunum (nouiodonum
B3P; Nouio dinum Qpr.) erat oppidiim Hae-
duorum ad ripas Ligeris oportuno loco positum.
huc . . .: VII 55, 1; ef. § 2—4; interfectis Nouio-
duni (uouiodimi B^; -dunis B-) custodibus qui-
que eo negotiandi (aut itineris adi/. p; Schn.)
causa couuenerant pecuniam atque equos inter
se partiti sunt: VII 55, 5; (/. § 6. 7.
('. Suessionum: in fines Suessioiuim . . .
exercitum diu^cit et magno itinere confecto ( CC)
ad oppidum Nouiodunum contendit: 1112,1;
ef § 2-5 et 13, 1.
nonitais. A. abl. : uis magna pulueris cer-
nebatur, et uestigio temporis primum agmen
erat in consijectu. nouitate rei Curio per-
motus praemittit equites: 2,2G, 3; t de-
prensis (c) nauibus circiter (e) quinquaginta
(c) celeriterque . . . militibus impositis (c) et
rei nouitate perterritis oppidanis . . . sine
coutentione oppido potitur: VII 58, 4; t
quibus rebus perturbatis nostris (in add.
iSr-Itenkl) nouitate pugnae tempore opor-
tunissimo Caesar auxilium tulit: IV 34, 1 ; nemo
est tam (c) fortis, quin rei uouitate per-
turbetur (u. CC): VI39,3.
B. c. pracp. : nam plerumque in nouitate
(rei add. Dl.) iama rem (aM. Ciace.; Np.; om.
eodd.; Vt.) antecedit (codd. ; Db., /)/. ,- excedit
Np.; fama autecellit Madu.): 3,36,1; [ef A.
IV 34, 1.)
nonns. A. propr. : discedere a nobis et
nouam temptare fortuuam nouasque ami-
citias experiri constituerunt : 3,60,3; t
ita et nouam et repeute collectam auctori-
tatem tenebant: VI 12, 8; 1 is (e) locus
aberat a nouis Pompei castris circiter passus
quiugentos: 3,67,2; t ueteribus clien-
telis restitutis, nouis per Caesarem (per Cae-
sarem, nouis Vielh.) comparatis: VI 12, 6; t
Caesar . . . suspicatus , aliquid noui (nouum
[i) a barbaris initum cousilii; IV 32, 2; cum
ex signtficatioue Gallorum noui aliquid ab iis
iniri consilii (cons. iniri [i) iiitellesissent: VII
12, 6; t legio VIII. ad eum ueuit coLor-
tesque ex nouis GaUiae dilectibus XXII:
1,18,5; copias undique omnes ex nouis diiecti-
bus (dilectis l) ad se cogi iubet: 1,24,2; quas
(legiones) ex nouo dilectu confecerat atque iu
itiuere compleuerat: 1,25,1; utrum aiiertendae
suspicionis causa Pompeius proposuisset (edic-
tum), . . . an nouis dilectibus, si nemo pre-
meret, Macedoniam tenere conaretur, existimari
non poterat: 3,102,3; U fortuna: 3,60,
3 u. amicitiae; 1 (tempus autem (o) erat
difficillimum, quo neque frumenta f iu Mber-
nis erant neque (ex hiberuis erant nouaque
E. Uoffm.) multum a maturitate aberant: 1,
48,5;) t qui mobilitate et leuitate animi
nouis imperiis studebant: 111,3; t
Caesar duas legionesin citeriore Gallia nouas
conscripsit: 112,1; t nou esse fas Ger-
raanos superare, si ante nouam (nonam QB-^)
1 u 11 a m proelio contendissent : I 50, 5 ; t
si noua manus Sueborum cum ueteribus
copiis Ariouisti sese coniunxisset : 137,4; t
Cato in SicUia naues longas ueteres reficiebat,
nouas ciuitatibus imperabat: 1,30,4; t
ue uoua Caesaris officia ueterum suorum
beneficiorum in eos memoriam expellerent: 1,
34,3; t haec noua sit ratio uincendi, ut
misericordia et liberalitate nos mimiamus: ap.
Cie. ad Ait. IX 1 C,l; t plerique n o u as sibi
ex loco religiones fingimt: VI 37, 8; crudeli-
tas in supplicio , noua religio iuris iurandi spem
praeseutis deditiouis sustuUt: 1,76,5; relin-
quitur uoua religio (o?>i. a) , ut eo neglecto
sacramento, quo tenemini , respiciatis illud,
quod deditioue ducis et capitis deminutioue
sublatum est: 2,32,9; t cupiditate regui
adductus nouis rebus studebat: 19,3;
cum intellegeret omnes fere Gallos nouis rebus
studere et ad bellum mobiliter celeriterque ex-
citari: 11110,3; quod sunt ui consilus capien-
dis mobiles et nouis plerumque rebus student:
IV 5, 1 ; — (esse Diimnorigem) summa audacia,
magna aiiud plebem propter liberalitatem gra-
tia, cupidum rerum nouarum: 118,3; quod
eum (c) cupidum rerum nouarum, cupidum im-
perii, m.agni animi, magnae inter Gallos auctori-
tatis cognouerat: V6, 1; t lioc . . ad timo-
rem nouarum tabularum tollendum mi-
nuendumque . . . esse aptissimum existimauit:
3,1,3; — (leges) duas promulgauit, imam,
qua . . . donauit, aliam tabularum noua-
rum: 3,21,1.
B. trsL; a) posit. (= inusitatus, iiiauditns):
uo uum iu re publica introductum exemplum
queritur, ut tribunicia intercessio armis . . .
opprimeretur : 1,7,2; t nouo genere
837
838
pugnae perterritis (c) nostris . . . perruperunt:
V15, 4; in se noui generis im])eri.a constitui:
1,85,8; aggereni noui gencris .atque inauditimi
ex latericiis duobus niuris . . . facere instituerunt:
2, 15, 1 ; iu nouo geuere belli nouae ab utrisque
bcllandi rationes reperiebantur: 3,50,1; 1
erat noua et inusitata Ijelli ratio: .?, 47, 1; 50,
1 w. genus; cf. A. ratio; t inermes cum
infuli.s se porta foras uniuersi proripiunt, ad
legatos . . . supplices manus tendinil. qua noua
re obiata omnis administratio belli consistit:
2, 12, 1 (A^. 2) ; quos ubi Afranius procul uisos
. . . conspexit, noua re perterritus locis
superioribus consisstit: 1,65,1; — hostes re
noua perterriti . . . in foro . . . cuneatim
constiterunt: VII 28, 1 ; inopinantcs nostri re
noua perturbantur: VI37,;i; sed re noua
perturbatuB maioribus itineribus ApoIIoniam
petcre coepit: 3,11,2; t noua atque in-
usitata specie commoti legatos ad Caesarem
de pace mi.scrunt: 1131,1.
quodque nouum et praeter consuetudineiu
acciderat: 3,61, 1.
b) snperl. (=; extrenuis, nltimus). Cf. 0.
Uicmann, liPh. V mi—Ki',.
1. adicct.; a) c. subst.: equitatu praemisso,
qui nouissimum agmen carperet (caperet
Of) atque impediret: 1,78,5; — expedit.ae
cohortes nouissimum agmen claudcbant: 1,
70, 1 ; — de media nocte missus equitatus nouis-
simum agmen conscquitur: VII 88, 7; sta-
timque egressus et nouissimura agmen consc-
cutus celeriter ex conspectu castroruni discessit :
3, 75, 2 ; — equitatumque praemisit ad nouissi-
mum agmen demorandum, necjue consequi
potuit: 3,75,3; — qui cupidius nouissimum
agmen insccuti alieno loco . . . proelium com-
miltunt: 115,2; — omnem cquitatum, qui
iiouissimum agmen moraretur, praemisit: II
11,3; — cum ab equitatu nouissiiuum agmeii
premeretur: 1,70,3; f Heluetii . . . auda-
cius subsistere non numquam et nouissimo
agminc proelio no.stros laccssere coepcruut:
I 15, 3; ^ Heluetii . . . itinere coiuicrso no-
«troB a nouissimo agmiue iiiscqui ac laccs-
scre coepcrunt : 123,3; — equite» . . . lepeiito
sesc ad nouissimum agracu osteudunt: 1,
63,3; pugnatur acriter ad nouissimum .agtncu:
1,80,6; ii (c), quos ad iiouiMsiiiium agiucii
cquorum rciicicndoniiii causa suhstitissc (lciiioii-
Hlratum cst: 2,42,5; — ciicitcr liibus iiiilihiis
liostium (c) ox iiouisHinio agmiiio iiilcircc-
tis altero dio ad Alesiam castra fecit: VIl(i8,
2; quiwj (lcgiones) in nouissinio agmino
jiraesidio impodimeutiH fuorunt: II 26, 3; — uti
inter nouissimum hostium agmen et no-
strum primum non amplius . . . seuis milibus
passuum interesset: 115,5.
uix agmen nouissimum extra munitiones
proccsserat: VI8,1.
tantum esse nomen . . . eius (c) exercitus
. . . hoc nouissimo proelio facto etiam ad
ultimas Germanoruin uationes , uti: IV 16, 7.
fi) sine subst.: qui ex iis nouissimus
conuenit (uenit [i), . . . omnihus cruciati-
bus adfectus necatur: V56, 2; alii, ut principes
talem nuutium attulisse , alii , ne . . . ex omni-
bus nouissimi uenisse uiderentur: 1,53,3.
2. ni subst.; a) obi.: hi nouissimos adorti
et niulta milia jiassuum jirosecuti niagnam
uiultitudiiiem eorum fugientium conciderunt:
1111,4; T[ consecutus equitatus nouis-
simos (nouissimos apr.; nouissimo a corr.)
proelio detinebat: 3,75,4; t subito se
ostenderunt nouissimosque premere et primos
prohibere ascensu . . . coeperunt: V32,2; cer-
nebatur equitatus uostri jiroeUo nouissimos illo-
rum premi uehementer ac non numquam sub-
sistere {Vascos.; sustinere *. ,• edd.) extremum
agmen: 1,64, 1.
(i) dat.: qui . . . agmen hostium claudebaut
et uouissimLs praesidio erant: 125,6.
y) c. praep.: reliquos csse tardiores et non
uullos ab (a R-^j) nouissimis deserto (c)
procUo excedere *acic (u. CC) ac tcla uitare:
II 25, 1 ; scuto ab nouissimis uui militi detracto
. . . iii jirimam aciem processit: 1125,2.
UOX. A. subi.: de quibus (quibus (in) Kiissu.)
insulis non nulli scripserunt dies continuos
XXX sub bruma esse noclem: V 13, 3; — huius
modi res aut pudore aut nietu tenentur; quibus
rebus nox niaximc aducrsaria est: 2,31,7;
— ccrtis ex aqua meusuiis breuiores esse
qiiam in contiuenti noctes (uoct. qu. i. cont. [i)
uidcbamus (c) : V 13, 4 ; f cum finem oj)-
pugiiandi nox fecisaet: 116,4; f etsi
totius diei contineuti labore eraut confecti iiox-
que iain subcrat: 3,97,4.
li. obi.: quod j)ropcraiia noctcm diei con-
iuiixerat uequc iler intermiserat: .'!, l.f, 2; t
biduoque et nocte in {Ciaec; noctibus tribus
v; edd.) nauigatione cousumptis adjiellit: 2,
23,1; . t dum ea . . . confcruiitur, noctc
iiitermisaa (nocte iut. sjiiiria iudico) circitor
homlmiiu milia scx . . . jiriina iiocte e cnstris
Hcluctiorum cgreasi ad Khcmini . . . contendo-
niiit: 127,4; proliciscilur iiequo iioctem neque
diem iutermittit: V 38, 1 ; ^ quinque in-
terraissia diehus altoram ((/(7. Ciaec) uoctem
Buhnuhiliim iiactus . . . tortia iiiita uigilia
53'
839
840
silentio exercitum eduxit: 3,54,2; t dies
natales et mensium (e) et annorum iiiitia sic
obseruant, ut noctem dies subsequatur: VI
18,2.
C. acc. teniporis: ipse ad ancoram unam
(a; una fhl) noctem (eyo; uocte:?; una nocte
ald.) constitit: 3,102,4; t diem noc-
temque u. dies p. SD4 <J) (3 (.5) loc); t
quibus litteris circiter media nocte (mediam
uoctem [j) Caesar adlatis suos facit certiores:
V49,4.
D. g^ciiet. : (tribusque lioris (noctis add.
eodd.; del. Oiiler) exercitui ad quietem datis
castra ad Gergouiam mouet (c): VII 41,1;)
t ut perpaucae (naues) ex omni numero noctis
interuentu ad terram peruenerint (c), cum
ab hora fere quarta usque ad solis occasum
puguaretur: 11115,5; t illi itinere totius
noctis coufecti subsequi non poterant : 2, 39, 6 ;
t spatia (c) omnis temporis non numero
dierum, sed noctium finiuut: VI 18,2; t
(ex eo proelio circiter bominmn milia CXXX
superfuerimt eaque tota nocte continenter ierunt
(nullam partem noctis itinere intermisso add.
X, et plur. cdd. cum seqimitibus ea coniuni/entes ;
del. Dt.^, Kiichly) ; in fines Lrngonum die quarto
peruenerunt (u. CC): 126,5;) consumitur
uigiliis reliqua pars noctis: V31, 4; cum in
omnibus locis consumpta iam reliqua parte
noctis pugnaretur : VII 25, 1 ; idoneum locum
uacti reliquam noctis ijartem ibi coufecerunt
et luce prima missis . . . equitibus . . . se de-
fendermit : 3, 28, 6 ; Caesar . . . parua parte
noctis itinere iutermisso mane Dyrrachium
uenit: 3,41,5; t id silentio noctis conati
non magna iactura suorum sese (c) effecturos
sperabant (c): VII 26, 2; silentio noctis Caesar
ex castris egressus . . . deiecto praesidio potitus
loco duas ibi legiones conlocauit: VII 36, 7;
t extracto primo noctis tempore gubernatorem
in terram nauem eicere cogunt : 3, 28, 5.
E. abl. ; a) uocte : quidam ex his . . . nocte ad
Neruios peruenerunt: 1117,2; aegre ad noctem
oppugnationem sustinent , noctu (nocte (i) ad
uuum omnes desperata salute se ipsi iuter-
, ficiunt: V37, 6; loquitur . . . sese . . . postero
die prima luce castra motumm .... Labienus
noctu (nocte Qf^) tribunis militum pjimisque
ordinibus conuocatis (c) quid sui sit (o) con-
silii proponit: VI7, (6.)8; pons . . . paene erat
refectus; hunc nocte («; noctu fhl; Db.) per-
fici iussit: 1,41,1; equites missi uocte iter con-
ficiunt: 2,38,4; cum animaduertissent ex igni-
bus nocte (noctu Paul) cohortes nostras ad
munitiones excubare : 3, 50, 1 ; Pompeius noctu
(nocte?) magnis additis munitionibus reliquis
diebus turres exstruxit: 3,54,1; pauci ordinis
senatorii . . . nocte fuga salutem petiuerunt: 3,
97,5.
b) additiir dic: continuato nocte ac die
(noctem ac diem Paid) itinere . . . ad Pom-
peium contendit: 3,11,1; itaque die ac nocte
(diem ac noctem?) continuato itinere ad eum
peruenit: 3,36, 8.
c) additnr adiectiunm (ttel nnmer.): quae
(naues) . . . necessario aduersa nocte in altum
prouectae continentem petierunt (e): IV 28, 3;
t tantus fuit . . . terror, ut ea nocte ciun C.
Volusenus missus cum equitatu ad (c) ca-stra
uenisset, fidem non faceret adesse cum incolumi
Caesarem exercitu: VI 41, 2; neque uero (e)
tam remisso ac languido animo quisquam om-
nium fuit, qui ea nocte conquieuerit : 1,21,5;
— ea tota nocte: 126,5 ti. D. pars; t
eadem nocte accidit, ut esset luna plena: IV
29, 1 ; expositis miUtibus naues eadera nocte
Brundisium a Caesare remittuntiu: : 3, 8, 1 ; t
media nocte u. iiieilins p. 556 (S loc.) ;
t quos equitatus apertissimis campis.consectatus
. . . multa nocte se in castra recepit (e) : III
26, 6 ; quos ille multa iam nocte sUentio (c)
ex (e) fuga (c) excepit: VII 28, 6; t cir-
citer hominum milia sex . . . prima nocte e
castris Heluetiorum egressi ad Rhenum . . .
contenderunt : 127,4; (1,81,4 ii. proxima n.;)
equitatum omuem prima nocte ad castra ho-
stium mittit: 2,38,3; impedimenta omnia (e)
silentio prima nocte (noctis hpr.) ex castris
ApoIIoniam praemisit: 3, 75, 1; postero die Cae-
sar similiter praemissis prima nocte impedimen-
tis de quarta uigilia ipse egreditm- : 3, 77, 1 ; t
se . . . proxima nocte de quarta uigilia castra
moturum: I 40, 14; interim omnis ex fuga Sues-
sionum multitudo in oppidum proxima nocte
conuenit: 1112,4; neque longius abesse, quin
proxima nocte Sabinus clam ex castris exer-
citum educat : III 18, 4 ; sub uesperum Caesar
iutra hanc fossam legiones reducit atque ibi
sub armis proxima nocte conquiescit. postero
die . . .: 1,41,6; hoc idem postero die a prima
luce faciunt totumque in ea re diem consumunt.
. . . prosima (Paid; prima Ox; edd.) nocte
aquandi causa nemo egreditur ex castris; pro-
ximo (postero N) die . . . : 1, 81, (3.) 4 ; postero-
que die . . . castra ponit. . . . proxima nocte
centurioues Marsi duo . . . ad Attium Varum
perfugiunt: 2, (26, 1 ;) 27, 1 ; t nuntiarent
superiore nocte maxima coorta tempestate
prope omnes n.iues adliictas atque in litus (c)
eiectas esse: VIO, 2; (aeque (neque cocW.) enim
841
nulluB
842
ex Marsis Paelignisque ueniebant, ut qui supe-
riore nocte perfuijerant {u. CC) : 2, 29, 4 ;) H
tota nocte: 12(3,5 u.J). pars; illi animaduorso
(c) uitio castrorum tota nocte munitiones pro-
ferunt: 1,81,3; 1 omni hoc itinere una
noctc equitatu confecto . . . Menapios oppresse-
runt: IV 4, 5; nocte una iutroniissis equitibus
. . . omnes suos custodiis intra ciistra continuit:
V 58, 1 ; (3, 102, 4 u. V.)
F. (!. praep.; a) ad: illi aegre ad noctem
oj)pugn!itionem sustineut: V37,6; 1 res
dispiitatioiie ad mediam noctem perdu-
citur: V31,3; t ad multam noctem
(fiiaas rvxTiie Plut.) etiam ad impedimenta
pugnatum est: 126,3.
I)) antc: ut, cum . . . eo . . post horam
uonam diei Caesar peruenisset, ante mediam
noctem ad portas castrorum ciamor oreretur
<(•) : V 53, 1 ; Cenabenses paulo ante mediam
noctem silentio ex oppido egressi flumen trans-
ire coeperunt: VII 11, 7.
c) de iiocte, dc iiiedia nocte u. cle p- •''22
2. (0 loc).
d) iii nqcteiii: nostrae naues duae tardius
cursu confecto in noctem coniectac . . . ui
ancoris constiterunt: 3,28,1; — spe enim con-
liciendi negotii prope in noctem rem de-
duxerant («; duxerant 0; Np., W.):3,51,|.
c) post: ipse idoiieara tempcstatem nactus
(e) paulo post medlam noctem naues sol-
ult: IV3U,3.
f) Kub: Pompeius sub uoctem naues soluit:
1,28,3.
|l''also: rcuocantur notisque (noctisque N^)
itineribus ad luuics dccurruiit: 1, 28, 3.|
OiOXiM iioxjii: supplicia eorum, qui iii
furto aut in (om. (i) latrociuio aiit aliqua (alia
USclin.) noxia (A'Qaf; Np.; noxa BMh; rcll.
cdd.) sint compreliensi , gratiora dis immortali-
bus CHse arbitrautur: VI IG, 5.
llllbo: ipsum ex lleluetiis uxorciu liabere,
sororem ex niatre et pnqunquas suas nuptum
in alias ciuitatcs coulocasse: 118,7.
iiiido. A. corpiiN : iit 'rciitomatus (c) . . .
subito iu tabeniaculo oppressus, ut nioridie
conquieuerat, superioro corporis parte(parte
corp. (i) nuduta (nuda [i) uulnerato equo uix
so ox niaiiibii» praedaiUiuni militum eriperct:
VII -10,5.
I(. lociiiii { - dediictis copiis dcfciisoribiis
spolian'); ii) iioii :ul(l. a(»l. : at totis ([i; atto-
nitis a) fere (castris h. l. habcl [i) a froutc ot
al> sinistra parte nudatis castris . . . Neruii
... ad euin locum coiitcnderunt: 1X23,4; Vor-
cingctorix liibct (n) porlus chuidi, no ciistra
nudentur : VII 70, 7 ; t neque sibi nudanda
litora et relinquendos portus existimabant: 3,
15,5; t interira eam partem nudari ne-
cesse erat et ab lat«re aperto tela recipi (reci-
pere [i): V35,2.
b) add. abl.: animaduertit collem, qui ab
liostibus tenebatur, nudatum hominibus, qui
superioribus diebus uix prae multitudine cerni
l)oterat: VII 44, 1; t ubi . . . undique in
murum lapides iaci coepti simt murus(jue
defensoribus nudatus est: 116,2; t et
(c) quaecumque (c) pars castrorum nudata
defensoribus premi uidebatur, eo occurrere
et auxilium ferre: 1114,2.
C trsl. (= spoliare): SuIIam nudata (non
data /') omnibus rebus tribunicia pote-
state lamen intercessionem Uberam reliquisse:
1,7,3.
nndni^. A. propr.: pellibus aut j.aruis
renonum (c) tegimentis utimtur, magna cor-
poris parte nuda: VI 21, 5; ut Teutomatus
(c) . . ., ut meridie conquieuerat, superiore
corporis parte nudata (parte corp. nuda [i) uul-
nerato equo uix se ex mauibus praedantium
militum eriperet: VII 46, 5; t matres fa-
miliae . . . pectore nudo promineutes jjassis
manibus obtestabantur (o) Eomanos: VII 47, 5.
B. =: sciito uoii tectus, apertus: multi ut
. . . j)racoptaient scuta (c) e (e) manu emit-
teie et nudo corpore pugnare: 125,4.
nnllnt^. Forma: Daliuus nulli 116,3;
35,4; VII20,5; 1,79,5; 85,1; — nullo (a;
uulli[i) consilio: VI 13,1; uullo usui (an usu?
abl.) 2,7,1; — genet. nullius (2,16,1;) 3,
45,6; — ablat. defcndente nullo: 3,68,3;
(nullo hoste 1116,5.)
A. iioM addiliir iiisi, praetcr, praelor-
(juaiii, iioii; a) iieiiue qui^iiiiiii iie<iue sed
sciiuitur; a) add. subst.; aa) siiijrulari nu-
inero: nullum aditum esse ad cos (nullum
esse aditum ad lios (i) mertsatoribus ; nihil pati
uini . . . iulcrri: II 15,4; t opj^idi murus
(c) . . . recta regione, si nullus aiufractus
intcrccderct, iiiille VA) passus aberat: VII 46,1;
1 sibi uullam cuni iis (c) amicitiam esse
posse, si in Gallia rcmanerent: IV 8,1; t
cum ei rci nullum rej)eriretur auxilium: 111
15,2; nihil horum ad j.acniidas llispanias, nihil
ad usiini j^rouiuciae j^rouisum, (iuao projiter
diuturnilalcm j^acis iiulluiu auxilliim deside-
rarit : 1 , H5, 7 ; t plelies paenc sciuoriim
habotur loco, (juac niliil (o) audet (c) jier se,
nullo (a; Airn.; nuUi [i) adiiibetur consilio
(concilio [i): VI 13,1; 1 sod nulla (his
wM. (i) forramcntorum coi.ia, (iiiao esset (sunt
843
nullus
844
p) atl hunc usum idonea , . . . cogebantur (e) :
V 42, 3 ; frumenti copiam lcgionarii non nullam
(Gryphiiis; nonnulli codd.) habebant, . . . cae-
trati auxiliaresque uullam (om. 0): 1,78,1;
1 (disciplina: IV 1, 9 ««. officium;) t
nulla iuterposita dubitatione legiones . . .
ex castris educit: VII 40, 1; t ut nullum
paulo fortius factum latere posset: 11114,8;
T[ ac nullo hoste prohibente aut iter demo-
rante incolumem legionem . . . in Allobroges
perduxit: 1116,5; t sic se complui-es annos
illo imperante meruisse, ut nullam ignomi-
niam acciperent (c), nusquam iniecta (e) re
discederent: VII 17, 5; T imperium se
a (c) Caesare per proditionem nullum deside-
rare, quod habere uictoria posset (c): VII 20,
7; 1111,1 ct 1,51,2 u. ordo; f ut altis-
simis flumuiibus atque impeditissimis itineribus
nullum acciperet incommodum: 3,77,2; t
latrocinia nullam habent infamiam, quae
extra fines cuiusque ciuitatis fiunt: VI 23, 6;
T sibi esse in animo sine ullo maleficio iter
per prouinciam facere, propterea quod aliud
iter haberent nullum: I 7, 3; maguoque circuitu
nullo certo itinere exercitum ducit (c) : 1, 68,
1; 1f (quarum rerum illo tempore nihil
factum, ne cogitatum quidem; (nulla lex pro-
mulgata, nou cum populo agi coeptum, uulla
secessio facta cM. eodd.; dcl. Njj.): 1,7,5;) f
hostes uiderunt ea . . . ita refecta, ut uullus
(Stcjih.; nullius z) perfidiae neque eruptioni
(-nis 0) locus esset nec quicquam omnino
relinqueretur , qua . . . noceri posset: 2,16,1;
hic nullo in loco Macedoniae moratus magno
impetu tetendit (c) ad Domitium : 3,36,2; 1
illi uulla coacta manu loci praesidio freti in
siluas paludesque confugiunt : VI 5, 7 ; *{
qui (c) propter ueteres inimicitias nullo modo
cum Haeduis coniungi poterant : VI 12, 7 ; t
nullam exoriri moram posse, quo minus, cum
uenisset, si imper^ta non facerent ad nutiun,
e uestigio diriperentur: 2,12,3 (Ni). 4); — re-
cepto Caesar Orico nuUa interposita mora Apol-
loniam proficiscitur: 3, 12, 1; itaque nulla inter-
posita mora sauciorum modo et aegrorum ha-
bita ratione impedimenfa . . . ApoIIoniam prae-
misit: 3, 75, 1 ; t multis uudique uulueribus
acceptis nulla munitione jjerrupta . . . se ad
suos receperunt: VII 82, 2; 1 itaque ex
eo niunero nauium uulla desiderata est: 2,7,
2; au paenitet uos, quod saluum atque in-
columem exercitum uulla omniuo naue deside-
rata traduxerim ? 2, 32, 12 ; t cuius rei
nulla est occultatio: VI 21,5; 1 quod
a pueris nullo officio aut disciplina adsuefacti
nihil omnino contra uolnntatem faciant: IV 1,
9; t egressi nullo certo ordine neque
imperio: II 11,1; erant praeterea cuiusque gene-
ris hominum milia circiter VI . . ., sed nuUus
ordo, nullum imperium certum, cum suo quis-
que cousilio uteretur: 1, 51,2; tota auxilia regis
impedita ac perturbata, quod nidlo ordine et
sine timore iter fecerant, in fugam coiciunt (c) :
2,26,4; t (hominum milia CXXX super-
fuerunt eaque tota nocte continenter ierimt
[nullam partem noctis itinere intermisso] ; in
fines Lingonum die quarto peruenerunt: 126,
5;) si nullam partem Germanorum domum re-
mittere posset, at ne quos amplius Rhenum
transire pateretur: 143,9; nulla pars nocturni
temporis ad laborem intermittitur ; non aegris,
non uulneratis facultas quietis datur : V 40, 5 ;
constituerat nuUam partem belli in Hispaniis
relinquere: 2,18,7; hac habita oratione nullam
in partem ab exercitu Curionis fit significatio:
2,28,4; t si nihil (c) esset (c) durius,
nullo cuni periculo ad proximam legionem
peruenturos: V29, 6; nullum enim potcrat imi-
uersis a perterritis ac dispersis periculum acci-
dere : VI 34, 3 ; se nullum periculum communis
salutis causa recusare : VII 2, 1 ; quos cum sic
animo (o) paratos uideat (c) , ut nuUum pro
sua laude perioulum recusent: VII 19,5; t
sed potestatem eius rei (se) nullam habere:
3,16,4; t confirmatur (c) opinio barbaris
. . . nullum esse intus praesidium: VI 37, 9;
ne cuncta Gallia deficeret, quod nullum amicis
in eo praesidium uideret (c) positum (o) esse
(c) : VII 10, 1 ; 1 Pompeius enim nullo
proelio pulsus uestri facti praeiudicio demotus
Italia excessit: 2,32,2; t tanta diligentia
omnes . . . contiuuit, ut nulla ratione ea res
emmtiari aut ad Treueros perferri posset: V 58,
1 ; quibus interclusis exercitu Caesaris auxilium
ferri nulla ratione poterat : 1, 70, 2 ; quibus acci-
dit rebus, ut . . . nulla ratione iter conficere
possent: 3,79,5; *ille nulla ratione ad pugnam
elici posse Pompeium existimans hanc sibi com-
modissimam belli rationem iudicauit, uti: 3,
85,2; — quod nobis quidem nulla ratioue fac-
tum a Pompeio uidetur (c): 3,92,3; t
ut, si peracto consulatu (c) Caesaris (c) non
(c) profectus (c) esset, nulla tamen meudacii
religione obstrictus uideretur: 1,11,2; t
at Cotta . . . nulla in re communi saluti de-
erat: V33, 2; omuia experti Galli, quod res
nulla successerat, postero die consilium cepe-
runt (e) . . . profugere : VII 26, 1 ; interclusis
omnibus itineribus nulla (in add. a) re ex pro-
uincia atque Italia subleuari poterat : VII 65,
845
nuUus
846
4; t nullo ab nostris dato responBO, ubi
uisum est, sub uesperum . . . discedunt: V 58,
3; ^ contra in dissensione (c) nullam se
salutem perspicere; V31, 2; 1 (secessio:
1,7, 5 M. lex;) ^ Haedui primis (c) nun-
tiis ab Litauicco acceptis nullum sibi ad cogno-
scendum spatium relinquunt: VII 42, 1; Cae-
sar Pompeianis . . . intra (c) uallum compulsis
nulluni Kjjatium perterritis *dari oportere existi-
mans milites cohortatus est, ut: 3,95,1; t
(luorum altcri, quod nullo studio agebant,
nf)n multum adiuuabant, alteri non magnis
facultatibuH . . . celcriter quod iiabuerunt con-
sumpserunt: VII 17, 2; t ut nullum trustra
telum in eos mitteretur: 1,45,6; quod unum
genus tegimenti aliis locis erant experti nullo
telo neque tormento traici posse: 2,9,4; nul-
lum ex muro, nulluni a nostris mittitur telum :
2,13,2; f hoc animo decertabant, ut nul-
lum aliud tempus ad conandum habituri uide-
rentur et quibus in pugna uitae periculum
accideret (e), non ita multo se reliquorum
ciuium fatuin antecedere existimarent: 2,6,1;
1 tertium (latus) est coutra septentriones , cui
parti nulla est obiecta terra; sed eius an-
gidus *alter maxime ad (e) Germaniam spectat:
V 13,6; t summa difficult.ate rei frumen-
tariae adfecto exercitu . . . nulla lamen uox
est ab iis (ex iis uox est fi) audita populi Ro-
mani maiestate et superioribus uictoriis intbgua:
VII 17,3; t at ii, qui in iugo constite-
rant, ludlo etiam nuue usu rci militaris per-
cepto iicque . . . in . . . consilio permanere . . .
neque . . . imitari potuerunt: VI 40, 6; sed
Nasidianae iiaues nullo usui (usu?) fuerunt
celeriterque pugna excesserunt: 2,7,1; iion re-
cusare se, quin nullius usus imperator existi-
iiiaretur, si sine inaximo detrimeuto legiones
Cacsaris sese recepissent: 3,45,6.
[i[i) plural.: nihil se de bello cogitauisse,
niilla Ambiorigi auxilia misisse: VI32, 1;
(praemiserat . . . auxilia peditum V milia (Np. ;
peditiim nulla *): 1,39,2;) H Cassius . . .
aduoliuiit . . . i)orturbatum(jue euiii nactus
luilliH euKtodlis uciiue onlinibus certis . . .
onerarias naiies . . . in Pompouiauam (c} clas-
scin immisit: 3,101,2; t castra . . ., etsi
eraut exigua per se, . . . praesertira nullis cum
impodimentis, tamen . . . quam luaxinic
potest eontrahit: ^49,7; t Nuiuidae enim
(c) (luadam barbaraconsuetiuliue nullis ordiiii-
buH iiaHHini coiiKcdeiant : 2,38,4; 3,101,2 ".
euHtodiae; t Hummaque erat uanto aUiue
aperto inari , niagiiis aestibus , raris (mari
luagiio, aeHtibus raris iiJl/) ac iimpi! iiiilliH por-
tibus difficultas nauigandi: 11112,5; 1
ut eorum (tormentorum) uim nullae contextae
uiminibus uiiieae sustinere possent: 2,2,1.
[i) «i subsf.; aa) subl.: prorutis (c) muni-
tionibus defendente nullo transceuderunt :
3, 68, 3.
[i[i) dat.: ex litteris Caesaris dierum (c)
quindecim supplicatio deereta est, quod ante id
tempiis accidit nulli: 1135,4; 1 Caesar
respondit: nulli omnium has partes uel queri-
moniae uel miserationis minus conuenisse:l,
85,1; t nam eum (uamque [i) tant;i mul-
titudo lapides ac tela coicerent (coiciebant [i),
in (ut in fi) muro consistendi potestas erat
(esset fi) nulli (nulla a): 116,3; nullis (c)
est: VI 23, 5 u. b) p) magistratus; 1
summam imperii se consulto nulli discedentem
tradidisse, ne is . . . impelleretur : VII 20, 5.
iyy) ;^'cnet.: 2,16,1 ii. cf.) ay.) locus.)
b) sequitur a) qui , (iiiin; aa) qui: Cicero
. . . uullum eius modi casum (causam MQy
exspectans, quo nouem oppositis legionibus
. . . in milibus passuum tribus oftendi posset,
. . . niittit (c): VI 36,2; t dissipatis ac per-
territis hostibus, ut deuionstr.auimus , manus
erat nulla, quae paruam modo eausain timoris
iidferret: VI 35, 3; t Wc uero nulla mu-
n i t i o est , quae perterritos recipiat : VI 39, 2.
fifi) qulii: quo edicto tota prouincia peruul-
gato nulla fuit ciuitas, quin (quae non 0)
ad '[idj tenipus parteiu senatus Cordubain (c)
niittcret, non ciuis Romauus paulo notior, quin
.ad diem couueuiret: 2,19,2; conlata fortiiiia
Melropolitum cum casu Gompbeusium iiulla
TliesHaliae fuit ciuitas praeter Larisaeos (c),
qui 1- magnis exercitibus Scipionis tenebautur,
quin Caesari pareret atque imperata faeeret
(/>/.; p.arerent . . . facerent '. ; Np., Db.): 3,
81,2; t equitum . . .; quoniiu nulli ex
itinere eseedere licebat, quin ab ciiuitatu C:ui-
saris exeiperetur: 1,79,5; t Treueri uero
atque Indutiom.arus totius hieiuis uullum tem-
1)U3 intermiserunt , quiu traus Khenum legatos
mittercnt, ciiiitates sollicitareut, pecunias polli-
eereiitiir, . . . dicercnt. . . . iiequc t:uneii iilli
ciuitati tJermaiioruin persuaderi potiiil , iil : V
55,1.(2;) nulluiu interccdebat teiiipiis, qiiiii
oxtremi cum equitibus proeliareutur: 1,78,5.
fi) sed: docet se uullum extraordinariuui
honorem adpetisse, sed exspectato legitimo
temporo consulatus eo fuis.se conteiituiii , (luod
omiiibuH eiiiibuH paleret: 1,32,2; t "'
pace iiulluH (iiullis A(,)[i} est coiumuiiiH lua-
gistratus, sed prineipcs regioiiuui atiiuc pa-
goriim iiiler siios ius (li(aiiit coiitrouersiaHiiiie
847
nullus — numerus
848
miuuunt: VI 23, 5; t erat, ut supra de-
raoustrauimus, manus certa nulla, non oppi-
dum, non praesidium (c), quod se armis defen-
deret, sed in (o> omnes partes dispersa mul-
titudo: VI34, 1; t tauta tempestas subito
coorta est, ut nulla earum (nauium) cursum
tenere posset, sed aliae eodem, unde erant pro-
fectae, referrentur, aliae . . . deicerentur: IV
28,2; t commisso proelio MassUiensibus
res nulla ad uirtutem defuit, sed memorcs
eorum praeceptorum . . . hoc animo decerta-
bant, ut: 2,6,1.
B. iihUiis iiisi, inilliis praeter(qiiam) , iinl-
Ins non; a) nnllus nisi: sed deditionis nullam
esse condicioneni nisi .armis traditis: II 32,
2; t nam nobis nisi Caesaris capite relato
pax esse niilla (uon 0} potest: 3,19,7.
b) niillns praeterqnam : ego banc sententiam
probarem . . ., si nullam praeterquam uitae
nostrae iacturam fieri uiderem: VII 77, 6.
(e) nnllns practer: 3,81,2 n. A. b) a) PP);
V 54, 4 u. d).)
d) iiulliis . . . iioii: ut praeter Haeduos et
Remos . . . nulla fere ciuitas fuerit non su-
specta nobis : V 54, 4.
[Falso: uti ex (e) t.anto nauium numero tot
nauigationibus neque boc neque superiore aimo
ulla (uulla p) omnino naius, quae milites por-
taret , desideraretur : V 23, 3.]
(Ac nnllns: 1116,5; 12,5;) 1 nullus
. . . et: 2,6,1; — nullus . . . que: 2,7,1;
Innllus.. .aiit: 1116,5; IV1,9; V58,l; 1
niillns . . . neqne: 1111,1; 2,9,4; 16,1; 3,101,
2; nullus . . . non (. . . non): V40,5; VI
34,1; (1,7,5;) 2,19,2; — nullus . . . nihil:
1115,4; — nullus . . . nusquam: VII 17,
5; — nihil . . . nullus: VI 13,1; 32,1; 1
iiiilliis . . . nnlliLs: 1,51,2; 2,13,2; (1,7,5;)
t uiilluin euim: VI 34, 3; tl nuUnm
aliud: 17,3; 2,6,1.
niuu: num tu harum rerum natura acci-
dere arbitraris, quod un.am terram ac plures
terras et urbem et urbes et imperium et im-
peria dicamus, neque quadrigas iu unam no-
minis figuram redigere neque haren.am ?'« mul-
titudinis appellationem (c) conuertere possimus ?
ap. GcU. XIX 8, 8; f quod si ueteris con-
tumeliae obliiusci uellet, uum (non f) etiam
recentium iniuriarum . . . memoriam deponere
posse (posset AQ)'! 114,3.
iinmen : pro uita hominis nisi (c) hominis
(o) uita reddatur, non posse (aliter cnJd. [i)
deorum immortalium numen placari .arbitran-
tur: VI 16, 3.
nniuero. A. (propr.) = iiuineriim iulre,
ziilileu: constabat Elide in templo Mineruae
repetitis atque numeratis {ego; enumeratis x;
cdd.) diebus, quo die proelium secundura
Caesar fecisset, simulacrum Victoriae . . . se
. . . conuertisse: 3,105,2; t cum laboris sui
periculi(/!(c testimonium adferre uellent, milia
sagittarum circiter XXX in castellum con-
iecta Caesari numerauerunt (Ciacc; renume-
rauerunt t,- Np.; renuntiauerunt reee.; Db.,
1)1.}: .3,53,4.
B. (trsl.) = soliiere , zahlen: magn.am im-
peratam . . . Achaiae populis pecuniam exe-
gerat , magnam (Akl.; magnas codd.) societates
earum prouinciarum . . . sibi numerare coege-
r.at: 3,3,2.
nnmerns. A. propr.; a) = agid-f^iog,
7cXTjd-og^ y.) snbi.: ab ea parte magnus nu-
merus hostium cadebat: V34, 2; t ad
cos (c) magnus adulescentium numenis disci-
plinae causa concurrit: VI 13, 4; t
quaerit ex perfugis causam, quorum magnus
ad eum cotidie numerus confiuebat: VII 44,
2; t t captis quibusdam cohortibus, uti
(c) numerus legionum constare uideretur:
VII 35,3; t quo satis magnus hominum
pecorisque numerus conuenerit: V21,2; ma-
gnus undique numerus celeriter couuenit: VI
34, 9 ; cotidie enim maguus undique nauium
numerus conneniebat, quae commeatum suppor-
tarent: 3,47,4; t (depopulari: VI 33,
2 u. S) PP) ^ mittere;) t nunc esse in
Gallia ad centimi et XX milium numerum: I
31,5; hominum est infinita multitudo crebemma-
que aedificia . . ., peconmi magnus numerus
(pecoris numerus ingens [i) : V 12, 3 ; sagit-
tariosque omnes, quorum erat permagnus (ma-
gnus AQ) numerus in Gallia (in gallia nume-
rus p), conquiri . . . iubet: VII 31, 4; erant
. . . praeterea filius Domitii aliique comphires
adulescentes et magnus numerus equitum Ro-
manorum et decurionum: 1,23,2; — (nostros
equites,! quorum erat V milium (V a) nu-
merus, cum ipsi non amplius octingcntos equi-
tes haberent: IV12, 1; cum hostium numerus
capitum CCCCXXX (c) miUum fuisset: IV 15,
3; ex omni (c) numero, qui fuit circiter milium
(o) XL: VII 28, 5; t nominatim r.atio
confecta erat, qui numerus domo exisset
eorum , qui arma ferre possent : I 29, 1 ; t
inter singulas legiones impedimentorum magnum
numerum intercedere: 1117,2; t it"-
que magnus eorum (caetratorum .auxili.arium-
que) cotidie nmnerus ad Caesarem perfugie-
bat: 1,78,2; aduersa Caes.arem proelia fecisse,
m.agnum numerum ab eo militum ad Afranium
849
namerus
850
perfiigisse <prof. 0/>: 2,18,3; t (per-
uenire (VII 31,5) et proficisci (11111,3) ti.
d> Ji,S) o);) t hac re significari magnam
numerum ciuitatum suam uim sustinere non
posse (potuisse (i): IV 3,1; 3,6,1 u. ^) im-
ponere; 1 (soluere: V8,2 «. fl) relin-
quere;) ^ sustinere: IV 3, 1 u. posse; ^
quem numerum barbarorum ad caslra uenisse
constabat: 1116,2; se cohortesque amplius
XXX magnumque numerum senatorum atque
equitum Romanorum in periculum e^se ueu-
turum: 1,17,2; 1 uideri: VII 35, 3 u.
constare.
fi) olji.: certum numerum militum ad se
celeriter adduci iubet (<■): VII 4, 7; imperat
certum numerum militum ciuitatibus , quem et
quam ante diem in castra adduci uelit: \H
31,4; ^ maguo numero nauium adpulso
. . . sua deportabant omnia (o) : 11112,3; T
magnum numerum equitatus suo sumptu semper
alere et circum se habere: 118,5; ^
augere u. angeo p. :iTii b) (3 loc); ^
magno pecoris atque hominum numero capto
. . . iu deditionem uenire . . . coegit: VI 3, 2;
equitatus nouissimum agmen cousequitur; ma-
gnus numerus capitur atque interficitur, reliqui
ex fuga in ciuitates discedunt: VII 88, 7; ^
constituerunt . . . iumentorum et carrorum
quam maximum numerum coemere, sementes
quam maximas facere : 13,1; huc magnum
numerum equorum huius belli causa iu Italia
atque Hispania coemptum {AQ'^; coemptus
Bil; coemptos M^; Fr.) miserat: VII 55, 3; 1
cogere u. co£^o p. 582 (3 loc); ^
(complere: VII 75,5 u. conferre;) ^ ex
his liellouaci suum numerum non contule-
runt (!i; compleuerunt a; cdd.): VII 75,5; —
praesertim cum eorum (e<iuitum) exiguus nu-
merus cum tanta multitudine Numidarum con-
ferretur: 2,39,4; ^ magnoque niunero
iumentorum in flumiue supra atque infra con-
stituto traducit exercitum: 1,I>1, 6; ^
falsum ab his cquituni numerum defcrri,
quorum Ktipendium auerterent: 3,59,4; ^
eae ipsae coi)iae hoc infrequentiores imponun-
tur, quod . . . lougum . . iter ex Hispaniu
(magnum add. x; edd.; ego del.) numerimi de-
minuerat (^'hl; dijmn.-af): 3,2,3; reliquas
cohortes, numero XXXIII. in quibus erat legio
nouu multis omissis ccnturiunibus deminutoque
(/,- diminutoquc Oafh) militum numero: 3, ti7,
3; ^ demonstrare: 3,4,6 u. explere;
^ dcsiderati sunt eo die sagittarii circiter
CC , equites pauei , calonum attiue iunientorum
{EusKn.; iuipcdimeiitorum i; edd.) non magnus
liiixiu. Caunui'. U.
numems: 1,51,6; ^ (magno coacto *e^i-
tum numero ex finitimis ciuitatibus in omnes
partes dimittit: VI43, 1;) 1 magnum
(continuo magnum fl; Schn.) numenun fru-
menti commeatusque diripit: Vn38, 9; T
praeterea magnum numerum ex Thessalia,
Boeotia, Achaia Epiroque (f) supplementi
nomine in legiones distribuerat: 3,4,2; ^
his Caesar numerum obsidimi , quem ante (e)
imperauerat, duplicauit: IV 36,2; duplicato-
que earum cohortiiun numero, quas cum Q.
Titurio amiserat, . . . docuit: VI 1,4; \
magnum ibi numertun uersuum ediscere di-
cuntur: "ST:14, 3; T Gaih • • • magno cra-
tium, scalarum, harpagommi nimiero effecto
. . . ad . . mimitiones accedunt: \T!1 81, 1 ;
^ equitum peditumque certum numerum a ciui-
tatibus Siciliae exigebat: 1,30,4; T at-
que eiun quem supra demonstrauimus nume-
rum expleuerat: 3,4,6; (88,3 u. y) yy) c)
cohortes;) \ habere u. habeo p. 1398
(5 (6) loc); *i imperarc u. impero B.
p. 76 sq. (7 loc.) ; ^ magnimi niunerum sagit-
tarioriun, magnum Albiconun . . .imponunt:
1,56,2; expediti naues conscendereut , quo
maior nmnerus militum posset imponi (m. CC) :
3, 6, 1 ; magntun numerum leuis armatiuae et
sagittariorum . . . in scaphas et naues actua-
rias imiwnit: 3,62,2; ^ multae praeustae
sudes, magnus miu-alium pilorum numerus in-
stituitur: V40,6; ^ magnum uumerimi
iumentorum atque hominiun intercipiuut:
1,55,1; ^ interficere w. interfieio
p. 211 (10 loc); t mittere: VII 55, 3 u.
coemere; ^ occidere u. magnus, p. 024
(5 loc) ; ^ (parare: 1,39,2 u. praemit-
tere;) \ praemiserat . . . auxilia pedi-
tum V milia (ccmiec Xp.; peditum uulla x),
equitum III niilia, quae omnibus superioribus
bcIUs habuerat, et parem ex GalUa numerum,
quam (quamquam af; quem 0; Db.) ipse pa-
cauerat (parauerat 0; Db.): 1,39,2; t
prima luce maguum numerum impe<Iimentoriun
ex castris unilorumque produci . . . iubet:
VII 45, 2; ^ ab iis (c), qui emerant, capi-
tum niunerus ad eum rclatus cst milium
quinquaginta trium: 1133,7; ^ ipse cum
quinque legionibus et pari numero equitum,
quem in coutiueuti roliquerat (relinqucbat
(i), ... soluit: VS,2; \ eorum, qui
domum (c) rcdieruut, . . . repertus est uu-
merus milium C ot decem : I 29, 3 ; magims ibi
uumerus {lecoris repertus, uuiltiquc in fuga
Kunt comprehensi atquo iiiterfeili : V21,6; \
maguum hostium numerum pauci sustiuuere:
54
851
852
1,51,5; Tf liic dies . . . hunc habuit euen-
tum , ut . . . masimus numerus hostium (ho-
stium numerus f; Steph.) uulneraretur at-
que interficeretur: V43,5.
y) abl.; aa) caiisae: cum . . . hostes loco
et numero, nostri uirtute confiderent: VII
50,1.
PP) iustr.: (milites) Morini . . . non ita
magno suorum numero circumsteterunt:
IV37, 1; 1 ita congressus impari nu-
mero magnos impetus legionum equitatusque
sustinet: 1,40,6; quod iniquo loco atque im-
pari congressi numero (numero quod Id) quin-
que horis proelium sustiuuissent: 1,47,3; H
integras atque incokimes copias Caesar {(■) in-
feriore (-ores Oahl) militum (-tes o') numero
continebat: 3,47,3; t quo minore nu-
mero militum munitiones (o) defendi pos-
sent: VII 73,2; Tf spatia (c) omnis tem-
poris non numero dierum, sed noctium fini-
unt: VI 18, 2; T[ harpagones parauerant
magnoque numero pilorum , tragularum reli-
quorumque telorum se instruxerant: 1,57,
2 ; 1 Vettonum agrum Lusitaniamquo pari
numero legionum obtinebat: 1,38,1; t
magno pecoris atque hominum numero poti-
tur: VI 6,1; multos ex fuga dispersos exci-
piunt , magno pecoris numero, cuius sunt cupi-
dissimi barbari , potiuntur : VI 35, 6.
yy) limitiit. ; o) : eraut cum Achilla *eae
copiae, ut ueque numero neque genere homi-
num neque usu rei militaris contemnendae
uidereutui-: 3,110,1; 1 quod et numero
mUitum praestabant ct: 3,44,5; cum ipsi
numero equitum militumque praestarent: 3,47,
2; t plurimum inter eos Bellouacos et
uirtute et auctoritate et homiuum numero
ualere: 114,5.
6) : erat Romanis nec loco nec numcro a e q u a
contentio : VII 48, 4 ; t erat multo i n-
ferior numero nauium Brutus: 1,57,1; quo-
niam numero multis partibus esset inferior: 3,
84,3; 1f erat noua et inusitata belli
ratio cum tot castellorum numero tautoque
spatio . . ., tum etiam reliquis rebus: 3,47,1;
1 (erant (esse Db.) et uirtute et -\ uumero
(studio Viclh.; u. CC) pugnandi (puguando
Nb; Np.; pugnantium Db.) pares: V34,2.)
c): reliquas cohortes, numero XXXIII,
. . . ad legionem Pompei . . . edusit: 3,67,3;
reliquas inter aciem mediam cornuaque inter-
iecerat numeroque cohortes (numenmique co-
hortium Paul) CX (XC Ciacc.) expleuerat:
3,88,3; f eodem equitatus (o) totius
Galliae conuenit numero milium quattuor:
V5,3; t omnes equites, XV milia
{om. B) numero, celeriter conuenire iubet:
VII 64, 1 ; sed hi (equites) erant numero CC,
reliqui in itinere substiterant : 2,41,3; t
eo circiter hominum numero {oni. fh) sedecim
milia expedita cum omni equitatu Ariouistus
misit: 149,3; t haec erant milia (numero
milia hl) XLV, euocatorum circiter duo : 3, 88,
4 ; t equitum milia erant sex , totidem
numero pedites uelocissimi ac fortissimi: I
48,5; t ad duo (o'/"; duorum 0, a eorr.,
kl; Np., Db.) milia (*; milium Np., Db.) nu-
mero {om. f) ex Pompeianis cecidisse repe-
riebamus: 3,53,1; t sagittarios Creta,
Lacedaemone, ex Ponto atque Syria reUquis-
que ciuitatibus III milia {om. x) numero habe-
bat: 3,4,3.
quas (naues) postea Labienus faciendas cu-
rauerat numero LX : V 23, 4 ; naues longas Are-
late numero XII facere instituit: 1,36,4; Mas-
silienses . . . naues longas expediunt nuuiero
XVII, quarum erant XI tectae: 1,56,1; one-
rariis nauibus . . ., quae stabant ad Vticam
numero circiter CC: 2, 25, 6; ut ad uuam omnes
constratae numero XVI eliderentur et naufragio
interireut: 3,27,2; t oppida sua omnia,
numero ad duodecim, . . . incendunt: 15,2;
oppida (Suessiones) habere numero XII, polli-
ceri milia armata quinquaginta: 114,7.
saepe numero u. !<«aepenniuero.
(5J) deoruiu iiiimero dncere: deorum nu-
mero eos solos ducunt, quos cernunt et quo-
rum aperte opibus iuuantur, Solem et Vulca-
num et Lunam: VI 21,2.
d) c. praep.; aa) ad: ad quemuis numerum
ephippiatorum equitum quamuis pauci adire
audent: IV 2, 5; t illi imperata celeriter
fecerunt, obsides ad numerum frumentum-
que (c) miserunt: V20,4; t '11' uu-
merum, ad eundem numerum u. ad
p. 141 et 142 e) (3 -\- 2 loc).
pfi) cum ; o) : Teutomatus (e) . . . cum
maguo equitum suorum numero (num. eq. s. fi)
et quos ex Aquitania couduxerat ad eum per-
uenit: VII 31, 5; — P. Crassum cum cohor-
tibus legionariis duodecim et niaguo nuraero
equitatus in Aquitaniam proficisci iubet: III
11,3; — soluere: V8, 2 u. p) relinquere.
h): C. Trebonium cum pari legionum numero
ad eam regionem . . . depopulandam mittit:
VI 33, 2.
yy) dc: de numero corum omnia se habere
explorata Remi diccbant: 114,4; t dif-
fidens de numero dierum Caesarem fidem ser-
uaturum: VI 36,1.
853
854
Sd) ex; 0): diices hostium LX niilia (e)
ex omni numero deligunt: VII 83, 4; t
pollicitos ex eo uumero electa (leota fi; milia
add. £*[i) sexaginta: II 4,5; t quartae aciei,
quam instituerat sex cohortiura (Faern.; ex
cohortibus af; ex cohortium numero Ohl; Dh.),
dedit signum : 3, 93, 4.
b): legatosque ex suo numero ad Caesarem
mittunt: 1,20,5; T ut . . . interirent et
ex magno remigum propugnatorumque numero
pars ad scopulos adlisa interficeretur, pars ab
nostris detraheretur (c): 3,27,2; — ex milium
L numero (ex num. mil. L fJ), quae ex Aqui-
tania . . . conuenisse constabat, uix quarta
parte relicta: III 26, 6.
c): Segni Condrusique ex gente et nu-
mero Germanorum, . . . legatos ad Cae-
sarem miserunt: VI32, L
b): ut ex magno Gallorum equitum (equi-
tatus P) numero non nullos (gallos add. a)
Gallicis rebus fauere natura cogebat: VI 7, 7;
sed ex numero tribunorum miUtum ccnturio-
numque non nuUi sua uoluntate apud eum
remanserunt: 1,77,2; *{ itaque ex eo nu-
mero nauium nulla desiderata est: 2,7,2; t
pauci ex tanto numero se incolumes (o) in
castra recipiunt : VIISS, 4; t ut per-
paucae ex omni numero noctis interucntu ad
terram peruenerint (e) : 11115,5; oppido po-
titur perpaucis ex hostium numcro dcsidoratis:
VII 11,8; t tanta erat conipletis litoribus
contentio, qui potissimum ex niagno numero
conscenderent, ut: 2,43,4; milites, qui ex ue-
teribuM logionibus erant relicti praesidio naui-
bus ex numero acgrorum, iguominiam non tule-
runt: 3, 101, G; K uti ex (c) tanto nauium
numero tot nauigationibus neque hoc ueque
superiore anuo uUa (nuila fi) omnino nauis,
quae milites portaret, desiderarotur: V 23, 3.
c): ex numero aduersariorum circiter DC in-
terfectis ac mille (e) uulneratis: 2, 35, 0; t
deuiquc ex onini (eo atld. fi ; omiii ex Kr.; Dl.)
numero . . . uix DCCC . . . incolumes ad Ver-
ciiigetorigem pcrueiicruiit: VII 28, 5; (DCCOex
seruis suis pastorumquc suorum (suarum a')
numero (add. E. llojfm.; Db.; om. eodd.; — ex
seruis pastoribuHquc suis suorumquo /y/^w.; Dt.;
■II.. 00) cocgcrat: 3,4,-1.)
f) : eraiit...cx ccjuitiim Miiiiiero: 3,5it,
1 II. M. u).
EK) iii iiiiiiiero: Kporedori.x llaeiliius . . . el
una Viridomarus ... in eiiuitum iiumero
conuenorttnt nominatim ub eo ouocati: VII
3i),l; T qui cx his sccuti non sunt, iii
doHortoriim ac pioditoruiii mimero ducuiitui':
VI 23, 8; ne se in hostium numero duceret: VI
32,1; t esse in numero n. in p- 139
30 (6 loe.); t reductos in hostium numero
habuit: 128,1; Caesar mittit ad eum A. Clo-
dium, . . . quem ab illo traditum initio et com-
mendatum in suorum necessariorum numero
habere instituerat: 3,57,1; \ praefectos
tribunosque militum complures in finitimas
ciuitates frumenti '(c) causa dimisit; quo in
numero est T. Terrasidius missus in Esuuios
(c) . . .: III7,(3.)4.
L'C) I>1"o: quod (c) minus multitudine mili-
tum legiouariorum pro hostium numero uale-
bat: 151,1.
b)= diuumeratio : haec in Haeduorum finibus
recensebantur, numerusque inibatur (iniban-
tur BM): VII 76, 3.
B. trsl.; a) = locus: erant apud Caesarem
(in add. f; Dt.; ex hl; om. a) equitum numero
Allobroges II fratres: 3,59,1; fugitiuis omni-
bus nostris certus erat Alexaudriac receptus
certaque uitae condicio, ut dato nomiue mili-
tum essent numero ; si (esset numero si NOaf;
esse numero; quorum si hl) quis a domino
prehenderetur , . . . eripiebatur: 3,110,4; t
habere numero «. habco 3. D. p. 1406 sq.
(3 loc); t quos Aduatuci obsidum nu-
mero missos apud se in . . . catenis tenuis-
seut: V27,2; rehquae copiae missis ad Vanun
uoctu legatorum uumero centurionibus sese ei
dedidermit: 2,44,1.
b) = (ligiiitas: in omni GaUia eorum homi-
mmi, qui (iu add. P) aliquo suut numero
atque honore, genera suut duo: VI13, 1.
[Falso: ut nc miirus (uumerus ah ; ne murus
afk) quidem ciiigi possit: VI 35, 9. J
Numeriis adiicrsaridrum : 2, 35, 6; adulc-
scentium: VI 13,4; acgrorum: 3,101,6; AI-
bicorum: 1,56,2; 58,4; leuis armaturae: 3,
62,2; auxiliarium: 1,78,2; barbarorum:
1116,2; caetratorum: 1,78,2; calonum:
1,51,6; capitum: 1133,7; captiuorum: V
23,2; carroruiu: 13,1; castelloruin: 3,47,
1; centuriouum: 1,77,2; ciuitatuni: IV
3,1; clicntium: 14,2; cohortium: VI 1,4;
(3,93,4 (c);) commeatus: VII 38, 9; cra-
tium: VII 81,1; decurionum: 1,23,2; deo-
rum: VI21,2; desertorum: VI23,8; die-
rum: VI 18,2; 36,1; cquitatus: 118,5; III
11,3; VI7,7 (f); oquitum: 1,17,2; 23,2;
II. prae.terca 4>4|lll'N /'. /'W.V ll!'> he.); equo-
rum: VII55,3; frumenti: VI138,9; 2,18,
1; funditorum: 3,44,6; Gormanorum: YI
32,1; harpagonum: VII 81, 1; hominum ti.
lioiiK» /'. I->I'> (S loc); hostium ii. lioMtiM
51^
855
numerus
856
p. 1539 (16 loc); impedimentoru m : II 17,
2; VII 45,2; (1,51,6;) impiorum: VI 13,7;
iumentorum u. iniuentnm p. SOO (5 loc);
legatorum: 2,44,1; legionum: VI33,2; VII
35,3; 1,38,1; militum ii. niiles p. 500
(11 loe.); mulorum: VII 45,2; nauium ti.
nanis p. 711 (6 loc); necessariorum: 3,
57,1; noctium: VI18,2; Numidarum: 2,
38,5; obaeratorum: 14,2; obsidum: IV
22,2; 36,2; V27,2; VII 90,2; pastorum: 1,
58,4; (3,4,4;) pecoris: V12,3 <c); 21,2.6;
VI3,2; 6,1; 35,6; peditum: 1,30,4; 2,26,
4; perfugarum: VII 44,2; pilorum: V 40,
6; 1,57,2; proditorum: VI 23, 8; propugna-
torum: 3,27,2; remigum: 3,27,2; sagitta-
riorum: VII31, 4; 1,56, 2; 3,44, 6; 62,2; sca-
larum: VII81,1; sceleratorum: VI13,7;
senatorum: 1,17,2; seruorum: 3,82,3;
(suorum: IV37,1; VII 48, 2;) telorum: 1,
57,2; tragularum: 1,57,2; tribunorum:
1,77,2; uersuum: VI 14,3.
Adiect.: aliqui: VI 13, 1 ; certus: VII 4, 7;
31,4; 75,1; 1,30,4; esiguus: 2,39,4; fal-
Bus: 3,59,4; idem: 2,4,1; 3,4,.'J; impar: 1,
40,6; 47,3; inferior: 3,47,3; ingens <c> :
V12, 3; magnus u. magnns p. 523 — 525
(63 loc); maior: 3,6,1; maximus: 13,1; 7,
2; V43,5; minor: VII 73, 2; omnis: III 15,
5; VII28,5; 83,4; par: V8,2; VI33,2; VII
75,2; 1,38,1; 39,2; permagnus: VII31,4;
quiuis: IV 2, 5; suus: VII 75, 5; 1,20,5;
tantus: V23, 3; VII 88, 4.
NnmidaCe): Caesar . . . Numidas et Cre-
tas sagittarios et funditores Baleares <que add.
B-p) subsidio oppidanis mittit : II 7, 1 ; Gaesar
. . . omnem equitatum et leuis armaturae Nu-
midas, funditores sagittariosque pontem tradu-
cit: 1110,1; cum . . . calones, equites, fundi-
tores , Numidas diuersos dissipatosque in omnes
partes fugere uidissent : II 24, 4 ; eodemque tem-
pore his rebus subsidio DC equites Numidae
<-diae af) ex oppido peditesque CCCC mittun-
tur a Varo, quos ausiUi causa rex luba paucis
diebus ante Vticam miserat : 2, 25, 3 ; neque
uero prinium impetum nostrorum Numidae
ferre potuerunt, sed interfectis circiter CXX
reliqui se in castra ad oppidum receperunt: 2,
25, 5; equites . . . inopinantes hostes adgre-
diuntur. Numidae enim <c) quadam barbara
consuetudine uullis ordinibus passim conscderant :
2,38,4; p/'. § 5; erant per se magna, quae ges-
serant equites, praesertim cum eorum exiguus
numerus cum tanta multitudine Numidarum
conferretur: 2,39,4; cum cohortes ex acie pro-
pucurrissent , Numidae integri celeritate im-
petum nostrorum effugiebant rursusque ad or-
dines suos se recipientes circumibant et ab acie
excludebant: 2,41,6.
nnmmn!^: (quem Caesar, ut erat de se
meritus et de re publica, donatum <donauit
numum Em. Roffiii.) milibus CC conlauda-
tumque {Dt.; atque foA/.) ab octauis ordiuibus
ad primipilum se traducere pronuntiauit: 3,53,
5;) 1 (Britanni) utuntur [aut aere] aut
nummo aureo <aereo [i; Schn.; aut nummo
aureo del. plur. edd. ; u. CC) aut taleis <c) fer-
reis ad certum pondus examinatis pro nummo
<pro nummo om. (3): V12, 4.
nnmqnam. A. iioii additur neg^atio, ne-
qiie sequitur particula aduers. : quod ante id
tempus accidit numquam (zi. CC): 1,6,7;
t numquam ante hoc tempus exercitum populi
Eomani GaUiae prouinciae finibus egressum
<fines ingressum P): 144, 7; t tanta enim
tempestas cooritur, ut numquam illis locis
maiores (e) aquas fuisse constaret: 1,48,1;
ir qui uni ex Galba de pace ad Caesarem le-
g.itos numquam miserant: VI5, 4; t at
Curio numquam se amisso exercitu, quem a
Caesare . . . acceperit <c), in eius conspectum
reuersurum confirmat: 2,42,4; t ita se
postea salutari passus est (add. V.) , sed <» ;
Bergk; neque Np.; edd.) in litteris numquam
(Bcryk; quas %; edd.) scribere est solitus
neque in fascibus insignia laureae praetulit: 3,
71,3.
B. a) immquam . . . uisi: deciu-ritur ad illud
extremum atque ultimum senatus consultum,
quo nisi paene in ipso urbis incendio atque in
desperatione omnium salutis f latorum audacia
numquam ante descensum (Kolil; discessum
i) est: 1,5,3.
b) noii numquam u. uon nnmqnam
p. 812.
c) iiumquam . . . sed: accedebat huc, ut
numquam conferti, sed rari magnisque in-
teruallis proeliarentur: V16,4; sibi num-
quam placuisse Auaricum defendi, cuius rei
testes ipsos haberet, sed factum imprudentia
Biturigum . . ., uti hoc incom.modum acci-
peretur: VII 29, 4.
nnnc. Cf. Knoke, Pr. Bernburg ISSl j). 5. 9.
A. iiou additur etiam; a) iii uarrat.: fuit
.antea tempus , cum Germauos Galli uirtute
superarent. . . . nunc, quod <a; quoniam [i ; quo-
que iV; Schn., Db.; quidem recc; Aim.; Np.)
in eadem inopia, egestate patientiaque (CC)
Germani permanent, eodem . . . cultu corporis
utuntur, Gallis autem . . . transmarinarum
rerum notitia multa ad copiam . . . largitur,
857
nunc — nuntio
858
paulatim adsuefacti superari . . . ne se quidem
ip.si cum illis uirtiite comparaiit: VI 24,(1.)
5. (j; t liunc facilem et cotidianum nouipse
sermonem nunc pro relicto est habendum
{ti. CC) : ap. Cic. Brut. 253 ; 1 discipliua
in Britannia reperta atque inde in Galliam
translata esse (e) existimatur, et nunc qui dili-
gentius eam rem cognoscere uolunt, plerumque
illo discendi causa proficiscuntur: VI 13,
(11.) 12; t quibu.s rebus neque tum re-
spondendum Caesar existimauit neque nunc ut
memoriae prodantur (N; -datur x.) satis causae
putamus (u. CC): 3,17,1; H hanc ego,
inquit, et uiuus multos per annos magna dili-
gentia defendi et nunc moriens eadem fide Cae-
sari restituo: 3, M, 3.
b) iii or. obl.: quae tamen omnia et se tu-
lisse patienter et esse laturum ; neque nunc id
agere, ut ab illis abductum exercitum teneat
ipse, . . . sed ne ilU habeant: 1,85,11; t
depositis armis auxiliisque, quibus nuuc con-
fiderent, necessario populi seuatusque iudicio
foro utrumque contentum: 3, 10, !); t horum
primo circiter milia XV Ilhenum transisse; po-
stea quam agros . . . adamasscnt, traductos
plures; nunc esse in Gallia ad centum et XX
milium numerum: 131, 5; apud eos fuisse regem
. . . Diuiciacum . . . ; nunc esse regem Galbam :
114, 7; t quod , cum singuli magistratus
antiquitus creari . . . consuesscnt, duo (nunc
adil. l'r(mim.) magistratum gerant: VII 32, 3;
t quibus quoniam pro pietate (c) satis fccerit,
habere nunc se rationcm ofiicii pro beueflciis
CacBaris: V27, 7; t quod Ariouistus . . .
occupaiiisset et nunc dc altera partc tertia Se-
quanoH decedere iul)erot: 131,10; t neque
nunc se illonun juunilitatc (c) neque aliqua
tem])oris oportunitatc postularo, quibus rebus
opes augeantur suae: 1,85,5; t pei'pes.sos
(se) omnium rerura inopiam , nunc uoro paene
ut feras (e) circummunitos prohiberi aqua,
proliiberi ingrossu , neque corpore *laborera ne-
qm^ animo ignominiam ferre posse: 1,84,4.
1{. eliairi iiiiiic ii. ciiniii p. U l~ b).
■illii4'U|»w: pahidaliquc uotis nuncupa-
tis e.xeiiiit: 1, (i, 0.
nuiitio. Nuuciata muenitur in, H'(J
1132,3; nunciatur (-tum, -ta) iti B' 123,2
ct 38,1 ct 1120,1; iiunciato m A 154,1;
nunciaucrunt in Q 1V32, 1. Rciiiiuiti loci.s
iii immiliiin codd. uidctur svrijHum- cssc uiiii-
tiani (littcra t.)
A. seipi. obiccl.; ii) siilist.: ciiius adiiciil.ii
nuntiato L. 1'Iaiicus . . . locum capit Hiipciio-
rciu: 1,40,5; t militcs . . . proelio iiiiii-
tiato cursu incitato in summo colle ab hostibus
conspiciebantur: 1126,3; hoc proelio nuntiato
u. hic ;j. W-W sq. (.3 loc); t bac pugna
nuntiata, cum . . . uictis nihil tutum arbitra-
rentur, . . . legatos ad Caesarem miserunt: II
28, 1 ; Aduatuci . . . hac pugna nuntiata ex
itinere domum reuerternnt: 1129,1; t J^e
nuntiata (renuntiata Paul; Ukl.) ad suos (illi
se cidd. [i) quae imperarentur facere dixerunt:
II 32, 3 ; (eo signa legionis inlata ( Ciace. ; signo
leg. inlato x; Np., Dt.) speculatores Caesari
renuntiarunt (rem nuntiarunt J\>.>: 3, 67,1;)
interim Pompeius hac satis longa interiecta
mora et re nuntiata V (c) legiones (c) ab
opere deductas (c) subsidio suis duxit: 3,69,
1; — ea res per fugitiuos L. Aemilii . . . ho-
stibus nuntiatur: 123,2; M. Antonius . . . ea
re nuntiata cum cohortibus XII descendens
. . . cernebatur: 3,65,2; — his rebus in Ita-
liam Caesari (caesar h; Fr.) nuntiatis . . . j^ro-
fectus est : VII 6, 1 ; — Morini (milites nostros)
. . . circumsteterunt ac, si sese (c) interfici
nollent, arma ponere iusserunt. . . . qua re
nuntiata Caesar omnem ex castris equitatiun
suis auxilio misit (o): IV 37,(1.) 2; ciuitatibus
milites imperat certumque in locum conueuire
iubet. qua re nuntiata Pirustae (e) legatos ad
eum mittunt: V 1, (6.) 7; Dumnorix . . . domum
discedere coepit. qua re nuntiata Caesar . . .
omnibus rebus postpositis niagiiam partem equi-
tatus ad eum insequendum mittit (c) : V 7, (5.)
6 ; Luctcrius in prouiuciam Narbonem (c) ucr-
sus eruptionera facere contendit. qua re nun-
tiata Caesar omnibus consiliis anteuertendum
existimauit, ut Narbonem (c) proficisceretur:
VII 7, (2.) 3; Cenabenses . . . cx oppido egressi
flumen transire coeperunt. qua re per explora-
tores nuntiata Caesar ([i; caesari a) . . . op-
pido potitur: VII 11,(7.) 8; copias omnes in
loco edito atque aperto instruxerunt. qua re
nuntiata Caesar celeriter sarcinas conferri, arma
expediri iussit: VII 18, (3.) 4; duae se acies ab
diiobus lateribus ostendunt, una a (c) primo
aguiiue itcr impcdire coepit. qua re iiuiitiata
Caesar suum qiioque eqiiitatum tripertito diui-
sum contra hostcm ire iubct: VI1G7,(1.)2; —
quibus robus (1,12 ct Vd) Komam (roiuao
/) nuntiatis tantus repento terror inuasit, ut:
1,14,1; quibus rcbus (1,74) nuntiatis Afrauius
(Kindscli.; afianio Ox; edd.) ab instituto opere
fliH('edit: 1,75,1; t l><>e tumiiltu iiiiu-
tiato Mai-ccUinus * * * cohortcs subsidio uostris
laborantibiis Hiibmittit: 3,64,1.
b) proii.: hoc priraura \piocliiim Vaul) Cac-
Haii ad Ilcrdam niiutiatur; 1,59,1; t Ciie-
859
luintio
nuntius
860
sari eiim id nuntiatum esset, eos per prouin-
ciam nostram iter facere conari, maturat ab
urbe proficisci: 17,1; 1 nuntiabantur
haec eadem Ciirioni, sed aliquamdiu fides
fieri non poterat: 2,37,1.
B. scfiuitur de: priusque omues (legioues) in
unum locum cogit, quam de eius aduentu
Aruemis nuntiari posset : VIl 9, 5.
C. sequ. acc. c. inf. ; a) aet. ueiln uuu-
tiaudi : hi constanter omnes nuntiauerunt ma-
nus cogi, exercitum (exercitus B^P) in unum
locum conduci : II 2, 4 ; ii , qui pro portis castro-
rum in statione erant, Caesari nuutiauerunt
(renuntiauerunt p) puluerem maiorem, quam
consuetudo ferret, in ea parte uideri, quam in
partem legio iter fecisset: IV32, 1; Caesarem-
que adesse cum legionibus duabus nuntiat
(Vibullius): 1,15,6; equites es statione nuntiant
magna auxilia equitum peditumque ab rege
missa Vticam uenire: 2,26,2; (Vibullius) ad
Pompeium contendit, ut (O/P; et ahl; edd.)
adesse Caesarem nuntiaret (*; nuntiauit Np.;
Dt.; nuntiat Db.): 3,11,1; % equites . . .
uenerunt, qui nuntiarent superiore nocte ma-
xima coorta tempestate prope omnes naues
adflictas atque in litus (c) eiectas esse: V
10,2; f non nulli etiam Caesari nuntia-
bant {rccc; Np.; renuntiabant B-^p; nuntiarant
a; plur. edd.), cum castra moueri ac signa ferri
iussisset, non fore dicto audientes railites ne-
que propter timorem signa laturos : 1 39, 7 ;
huic (Commio) imperat, quas possit adeat ciui-
tates . . . seque (e) celeriter eo (o) uenturum
nuntiet: IV 21, 8.
1)) pass. uerbi uuutiandi : conantibus , prius
quam id effici posset, adesse Romanos nun-
tiatur: VI 4,1; imo fere tempore sub lucem
hostibus nuntiatur in castris Romanorum prae-
ter consiietudiuem tumultuari et magnum ire
agmen aduerso flumine sonitumque remorum in
eadem parte exaudiri (audiri (i) et paulo infra
milites nauibus transportari : VII 61, 3; interim
Caesari nuntiatur Sulmonenses . . . cupere ea
facere, quae uellet, sed a Q. Lucretio senatore
et Attio Paeligno prohiberi : 1 , 18, 1 ; nuntiatur
(-antur rt') Afranio magnos commeatus (c),
qui iter habebant (habeaut hl) ad Caesarem,
ad flumen constitisse: 1,51,1; t cum tri-
dui uiam processisset , nuntiatum est ei
Ariouistum cum suis omnibus copiis ad occu-
pandum Vesontionem . . . contendere tridiuque
uiam a (c) suis finibus processLsse (e): 138, 1;
dum haec in conloquio geruntur, Caesari niin-
tiatum est equites Ariouisti propius tumulum
accedere et ad (c) nostros adequitare, lapides
telaque in nostros coicere : 1 46, 1 ; cum ad eum
frequentes ciuitatium (c) legationes (c) con-
uenire coepissent, nuntiatum est adesse Sci-
pionem cum legionibus (c) magna opinione et
fama omnium : .3, 36, 1 ; t I 7, 1 «. A. 1)).
D. sequitur Jioni. o. inf.: haec consiliantibus
iis (c) nuntiantur (nuntiatur 0) aquatores
ab equitatu premi nostro. qua re cognita: 1,
73, 2 ; subito exercitus regius equitatusque omnis
uenire Alesandriam nuntiatur: 3,109,1; t
Caesar enim aduentare iam iamque et (om.
Of) adesse eius equites falso nuntiabantur
(-batur l): 1,14,1; eodem fere tempore pons
in Hibero prope eflectus nunriabatur et in Si-
cori uadum reperiebatur: 1,62,3; 1i hoc
adeo (c) celeriter fecit , ut {om. ahl) simul
adesse (abisse M. Haupt; Np.) et uenire (uenisse
0) nuntiaretur: 3,36,3.
E. seqn. interrog'. obl. : cum septimae legio-
nis (a septima legione a) tribunis esset nun-
tiatum (nunt. ess. (i), quae in sinistro cornu
gerereutur, post tergum hostium legionem osten-
derunt: VII 62, 6.
r. sequ. ue et couiunct. imperat. : ad prae-
fectos . . . mittit qui nuntiarent, ne hostes
proelio lacesserent, et si ipsi lacesserentur, susti-
nerent, quoad ipse cum exercitu propius acces-
sisset: IV 11, 6.
nnntins. I. Forina: nuncio est in AQ
VII 40, 1; nuncios in Qa VI 34, 8; nuncius
(-os) in Q V 57, 2 et VI 30, 2.
U. Signiiieatio; A. = is, (lui nnntiat;
a) subiect.: dicere: 2,36,3 u. uenire; t
nuntiis ad ciuitatem Haeduorum missis , qui
suo Ijeneficio conseruatos docerent, quos iure
beUi interficere potuisset: VII 41, 1; t
hortari: 2,36,3 u. uenire; t mittimtur
ad Caesarem confestim a (c) Cicerone litterae
(nuntiique add. Eussn.) magnis propositis prae-
miis, si (CC) pertulissent: V40, 1; VII 8,
4 M. d) perferri; t ^i V^os cum Caesar
nuntios misisset, qui postularent, eos, qiu
sibi Galliaeque bellum intuhssent, sibi dederent,
responderunt : IV 16, 3 ; t isdem ducibus
usus, qui nuntii ab Iccio (c) uenerant: II
7, 1 ; postea quam certiores nuntii de exercitu
Romanorum uenerint ( uenerant M ; pr. cdd.;
uenerunt a): VI 10,4; baec cum agerentur,
nuntii praemissi ab rege luba uenerunt, qui
illum adesse cum magnis copiis dicerent et de
custodia ac defeusioue urbis hortarentur: 2,
30,3.
b) obi.: (deprehendere: V 45, 1 u. c);)
t dimittere u. diniitto A. p. 016 (S loc);
t mittere u. niitto p. 016 et 617 (10 loe.) ;
861
nuntius - Nymphaeum
862
t (necare: V 45, 1 u. c);) ^ praemittere:
2, 36, 3 u. a) uenire ; itaque praemissis nuntiis
ad Cn. Domitium Caesar ei (c) scripsit et quid
fieri uellet ostendit: 3,78,5.
c) geii. : tanto crebriores litterae nuntiique ad
Caesarem mittebantur; quorum pars deprehensa
in conspectu nostrorum militum cum cruciatu
necabatur: V45, 1.
d) abl.: his nuntiis litterisque commotus
("aesar duas legioues in citeriore Gallia nouas
conscripsit: 112,1; \ haec se certis (haec
secretis OV//) nimtiis, certis auctoribus com-
perisse: 2,18,8; \ si (c) iilorum nuntiis
confirmari non potcstis omni aditu prae-
sacpto, liis utimini testibus adpropinquare corum
aduentum : ¥1177,11; H hunc . . . quae
fieri uellet litteris nuntiisque edocuit: 3, 108,
2; ^ Indutiomari Treueri nuntiis impulsi
suos concitauerunt: V26, 2; ^ \\ . . .
[)rimo exaudito clamore, inde etiam crebris
iiuntiis incitati, oppidum a Eomanis teneri,
praomissis equitibus magno cursu {(■) eo cori-
tenderunt: VII 48, 1 ; 1 celeriter haec fama ac
(om. [i) nuntiis {dell.; nuntii -V; Hld., Dt:'') ad
Vercingetorigem perferuntur (-feruntfl): VII
8, 4 ; iamque Caesaris in Hispiuiia res secundae
in Africam uuntiis ac (c) litteris perferebau-
tur: 2,37,2; 1 niliilo minus clandestinis
nuntiis legationibusque Allobrogas (c) solli-
citat: VII 64, 7; t Fabius linitimarum
ciuitatum animos litteris nuntiisque tempta-
bat: 1,40,1.
c) c. pracp. ; a) cuiu: exit cum nuntio Cras-
sus: V46, 3.
fi) cx: eadem fere, quae ex uuutiis litteris-
que (que ovi. (i) cognouerat, coram per-
spicit: V 11,2.
/') pcr: id se ab ipsis per eorum nuntios
compertum habere: 144,12; ^ Labieuus
. . . Caesarem per nuntios facit (o) certio-
rem, quid faciendum existimet: VII 87, 5.
Jt. = id, (luod nunltatur; a)sHbi.: uouire:
VI 10, 4 u. A. u) uciiirc.
b) obl.: accipere m. uvcipio /'• T^ aa)
{H loc.j; 1 adferre u. a«llci-o p. 153
b) (7 loc); K Metropoiim uenit, sic ut
nuntios (nuntius *) expugnati oppidi fanuuu-
quc (que oiii. f) antecederet (antecedcrc «):
3,80,6; 1 Iccius Kemus . . . nuntium
(nuntios Ald.) atl euni niittit: nisi sulj.Hidlum
sibi snbmittatur (c), sese diutius snstinero noii
l)OBso: 116,4; 1 perferre: VII 8,4 n.
A. <l) perferri ; quibus litteris nuntiisque Ko-
main porlatis uiiigni domum concursus ad Afra-
nium . . . liobant: I,.')^, 3; i^\ roliquis (iiaiiibus)
una praemissa MassiUam hiiioJ" nuntii per-
ferendi gratia cum iam adpropinquaret urbi,
omnis sese multitudo . . . effudit: 2,7,3.
c) abl. : magna adfectus sollicitudine
lioc nuntio Caesar . . . legiones expeditas quat-
tuor . . . educit : VII 40, 1 ; 1f ne qua aut
largitionibus aut animi coniirmatione aut falsis
nuntiis commutatio fieret uoluntatis: 1,21,
1; cf. A. d).
(d) c. pracp. : ueque ullum . . . tempus . . .
intercessit, quin aliquem de consiliis (c) ac
motu Gallorum nuntium acciperet. in his ab
L. Roscio (c) . . . certior factus est: V53, (5.)6.)
Nunlii . . . litterae //. litterae extr.; —
nunlii legatiouesqiie: Vn.'J,4; VII64,7; —
fama . . . nuiitii: VI 30, 2; VII 8, 4; 3,S(J,6.
Adiect.: aliqui: V 53, 5; alter: V46, 3;
certi: 2,18,3; certiores: VI 10, 4; clan-
destini: VII64,7; crebri: VII48,1; cre-
briores: V45,l; falsi: 1,21,1; (hic 5 loc);
primi (trini fi): VII 42,1; quidam: 3,101,
3; talis: 1,53,3.
iinper: factum etiam uuper (eius hostis
periculum) in Italia seruili tumultu: 140,5;
t ipsi manu facta cum iis (e) , quos nuper
(maxiini add. -. : nupcrrime Ocld.) liberaue-
raut, in proxima Octauii castra inruperunt: 3,
;i, G; t qui (Allobroges) nuper pacati
(pacti MBVi) erant: 16,2; t Haedui
(ueniebant) questum, quod Harudes, qui nuper
in Galliam transportati essent, tines eorum
popularentur : 137,2; t ^o supplemento,
quod nuper ex Italia uenerat, reUcto Age-
dinoi: VII 57,1.
uus«|iiaiii: sic se complures annos illo im-
peraute nu^rui.ssc, ut nullam ignominiam acci-
perent, nusquam infecta (e) re discederent: VII
17,5.
uutriciuM: orat in procuratione regni
propter aetatem pueri niitricius eius , eunuohus
nomiue Pothinus. is . . . : 3, 108, 1 ; (Pothiuus
(nutricius pueri et procurator regni, in parte
(partem «; partes /e') Cacsaris add. codd.; Np..
IH.; dcl. F. llfm., 1)1).), cuui ad Achillam iiun-
lios luiltorct . . . , a Caesare est interfectus : 3,
112,11.)
uutuM. A. propr.: centuriones . . . nutu
uocibusqiio Iiostes, .si iiitroire uollont, uooare
ooeporunt : V 43, 6.
U. Irsl.: ad n utuin ii. a«l /'. //-' d) (:i loc).
K.vm|»iia(Mini: naoti pordim, qui appel-
latur Nymphaeum (nympheum a) , ultra Lis-
Huni milia passuum III, eo iiaues introduxo-
riiut: 3,26,4; cf. qii. sqi/.
863
o — obicio
864
#
0
o: tu quoque, tu in summis, o (Stepli.; tu
in summisso A; tam submisso DEZ; uon tam
summisso BCFO) dimidiate Menander, poneris:
ap. Siiet. uita Terent. 5.
ob: ob eam causam (10 loe.); ob eas
causas (1 loe.); ob hanc causam (1 loc.); ob
has causas (2 loe.); quam ob causam (l loe.)
u. cansa p. 495 y) (15 loc.); t ob eam
rem m. is p. 263 (3 loe.); ob easque res ex
litteris Caesaris dierum (c) quindecim suppli-
catio decreta est: 1135,4; — — quam ob
rem (I33f placuit ei, ut ad Ariouistum legatos
mitteret : I 34, 1 ; — cum ex captiuis quaereret
Caesar, quam ob rem Ariouistus proelio non
decertaret, hanc reperiebat causam: 150,4; \
(hoc cum in (ob Hotom.) speciem uarie-
tatemque opus deforme non est . . . , tum : VII
23,5;) t (sed tanta erat . . . conteutio
. . ., ut . . . non nulli (lenunculii deprimeren-
tur, reliqui hoc timore (ob timorem ///) pro-
pius adire tardareutur: 2,43,4.)
obaeratns: omnes clientes obaeratos-
que suos, quorum magnum numerum ha-
bebat, eodem conduxit; per eos no causam
diceret se eripuit: 14,2.
obc. u. occ.
obdnco : ab utroque latere eius collis trans-
uersam fossam obduxit (duxit (i) circiter p:is-
suum quadringentorum : II 8, 3 ; Caesar . . .
intra has (crates) mediocri latitudine fossam
tectis militibus obduci iussit locumque in omnes
partes quam maxime impediri: 3,46,1.
obeo : cum (c) propter longitudinem agmi-
nis minus facile (Aldiis; minus facere a; non
facile [i; minus Fr.) omnia per se (pcr se
omnia [i) obire et . . . prouidere possent, iusse-
runt: V33,8.
obf. u. off.
obicio. A. = opiioHere, pouere coiitra;
a) propr.; a) = aut sui defendeudi aut hostes
ad!,'i'e(Ueudi causa oppouere; az) rcs: quod
pro uallo carros obiecerant (abiec. B'M^) et e
loco superiore in nostros uenientes tela coicie-
bant: 126,3; t Pompeiani hoc insolentius
. . . instare coeperunt cratesque pro muui-
tione obiectas propulerunt, ut fossas transcen-
derent: 3,46,3; 1 (Pompeius) obstructis
(extructis Wd; Wiilffel; Dt.; destructis coni.
Oud.) omnibus (rebus add. Np.) castrorum
portis (partibus WOlffel; Dt.) et (fossis add.
Ciacc.) ad impediendum obiectis (obtectis terra
Heins.; obtectis WiJlffel; Dt.) ericiis (add.
Freudenherg ; Db.; obicibus add. Faul; om. rell.)
. . . exercitum eduxit: 3,54,2; erat obiectus
Ijortis ericius: 3,67,5; t (fossas: 3,54, 2
?/. ericium;) t quibus ad recipiendum
crates derectae (c) longuriique obiecti (ob-
tecti z) et institutae fossae magno impedimeuto
fuerunt: 3,46,5; t has munitiones in-
sequentibus auxit diebus, ut pro muro obiectas
haberet neu dimicare inuitus cogeretur: 3,112,
8; t aequo auimo singulas (naues)
binis nauibus obiciebant: 1,58,4; faucibusque
portus nauem onerariam submersam obiecit: 3,
39,2; t (obices: 3,54,2 u. ericium;) t
(siluam) hanc (fi; ac a) longe introrsus per-
tinere et pro natiuo muro obiectam Cheruscos
ab Suebis Suebosque ab Cheruscis [inim-iis in-
cursionibusque] prohibere : VI 10, 5.
[j!i) homines: quam ob causam cunctum
equitatum, sagittarios funditoresque
omnes (in add. V.) sinistro cornu obiecerat
(adiecerat?) : 3,88,5; t superioribus diebus
nona Caesaris legio, cum se obiecisset
Pompeianis copiis . . ., castra eo loco posuit:
3, 66, 2.
[i) obieetiim esse = iiatui'a positum esse e
reg^ioue uel aute (alqd), Tori?elagert seiii, Tor-
liegeu: insula u. insnla p. 103 C. (3 loe.);
ir ex (e) altera parte mole tenui naturali ob-
iecta, quae (ISIp., Madu.; molem tenuit natu-
raUter obiectamque *) paene insulam oppi-
dum effecerat, quattuor biremes . . . traditsit
(u. VC): 3,40,4; f (.-id Aeginium,
quod est adiectum appositumque (Madu.; ob-
iectum oppositumque ;.; quod est oppidum
oppositum Np.) Thessaliae, Caesari uenieuti
occurrit: 3,79,7;) 1 silua: VI 10, 5 u.
a) aa) silua; in castra inrumpere conantur,
nec prius sunt uisi obiectis ab ea parte siluis,
quam castris adpropinquarent : VI 37, 2; f
tertium (latus) e.st contra septentriones ; cui
parti nulla est obiecta terra: V 13, 6.
b) tr.sl. : tautis subito difficultatibus ob-
iectis ab animi uirtute auxilium petendum
uidebat: VII 59, 6; f non . . . recordaban-
tm:, quam paruulae saepe causae uel falsae
suspicionis uel terroris repentini uel obiectae
religiouis magna detrimenta intuUssent: 3,
72,4.
B. = expouere, proicere: timebat tantae
magnitudini (-inis Ohl) fluminis (-ini 0'-) exer-
865
obicio — obseruo
866
citum obicere: 1,64,4; Caesar in campis exer-
citum reficit (e), ne defessum proelio obiciat:
1,65,2;' t legatum . . . sese magno curii
periculo ad eum missurum et iiomiiiibus feris
obiecturum existim.abat: 147,3; ^ ut ipsa
fortuna illum (l)omitium) obicere Pompeio
uideretur: 3,79,3.
(\ ^ oi>|)i'obrio dare : at hi miserrimo ac
patientissimo (c) exercitu (exercitui 0''; Db.)
Caesaris luxuriem obiciebant, cui seniper
omnia ad necessarium usum defuissent: 3,96,2.
obicctatio : idque ita esse cum ex aliorum
obiectationibus (obiectionibus « /j»'.), tuni etiani
cx domestico iudicio atque animi conscientia
intellcgebant: 3,60,2.
ohiecto : cum in conloquiis Pompciani
famem nostris obiectarcut: 3,48,2.
obieftn!^, ns: sub tecto (texto NO'/il)
miles dextra ac sinistra muro tectus (textus
/il) , aduersus phitei obiectu (vlW.; obiecto
'.) opori quaecumque sunt usui sine periculo
supportat: 2, 15,3.
(obicx: 3,54,2 u. obioio A. n) a) aa)
ericium.)
obitn^: hi post eorum obitum multos
annoH a finitimis exagitati . . . delegerunt: II
29, 5.
obli«gnii!^- hunc cum obliquo itinere cae-
trati petcrcnt: 1,70,5; f ante (p; o/n. a)
lios (P; quos a; plur. edd.) obUquis {]\P^; obH-
ijuos a) ordinibus in quincuucem dispositis
scrobes trium (c) in altitudiuem pedum (c)
fodicbiintur (o): VII 73, 5.
obli(|iie: Hublicae et ad inferiorem partem
lluminis oblique (obliquae M-f) agebautur
. . . et: IV 17, 9.
«»bliiiiM«'.or : quod si ueteris contumeliae
obliuisci uellet, num etiam receutium iniuria-
rum . . . memoriam deponere posse? 114,3;
t cohortatus Hacduos, ut controucrsiaru m
ac diHscnsionis (dissensiouum (i) obliulsce-
rentur: VI 134,1; t non oblitus pristini
instituti Caesar mittit ad eum A. Clodium:
3,57,1.
ob|i. u. oitpono.
obs. I''<»rnia: opsides inumitur in A VII
11,2 ci 55,2, in Ji' (obpides in A) 1115,1, in
Q 11123,2; opsessis in A 11124,2; rdiquis
li)cis tmines codd. /mhcrc uideidur obsides , ob-
Hidcro, obseruaro, obstrucro, sim.
tobMcuro: illum ueruto translixum arbi-
triuitur (««[i; illum uero obscurantur (opinau-
tur l''r.) occisum: V44, 11.)
obMciirUH: Cacsaris autcni eral in bnr-
baris iioiiicn obscurius: 1,61,3.
Jjoxio. Cuudur. II.
obsecro. A. abs. : nolite, obsec ro (quaeso
i\"), committere, quod ante in exercitu Caesaris
non accidit, ut rei militaris dedecus admittatur,
incolumemque (aquilam) ad eum deferte: 3,
64,4.
B. alqui: nam et honesti ex iuuentute et
cuiusque aetatis amplissimi {c) nominatim
euocati atque obsecrati naues conscenderant: 2,
5,5.
C. ut; a) alqm, ut: quem (Vercingetorigem)
perterriti omnes Aruerni circumsistunt atque
obsecrant, ut suis fortunis consulat neu se ab
hostibus diripi patiatur {sie [i; cousulat neue
ab hostibus diripiantur a; N}}., Fr.; cons., ne
ab hostibus diripiantur Ditt.): VII 8, 4; concla-
mant Haedui et Litauiccum obsecrant, ut
sibi consulat: VII 38,6; milites . . . centu-
riones (c) tribunosque militum adire atque
obsecrare , ut per eos Caesar certior fieret , uc
labori suo neu periculo parceret: 1,64,3.
b) nou add. obi.: cum eo de salute sua
agit, orat atque obsecrat, ut sibi parcat: 1,22,
3; illi oraut atque obsecraut, ut in Siciliam
nauibus reportentur: 2,43,1.
D. ue: Diuiciacus multis cum lacrimis Cae-
sarem comple.xus obsecrare coepit, ne quid
griuiius in fratrem statueret : I 20, 1 ; Quintilius
circumire aciem Curionis atque obsecrare m i I i-
tes coepit, ne primam (c) sacrameuti, quod
apud Domitium . . . dixissent, memoriam de-
ponerent neu contra eos arma ferrent, qui
eadem essent usi fortuna eademque in obsidione
perpcssi , neu pro his puguarent, a quibus cum
contumelia perfugae appellarentur: 2, 28, 3;
11 itaque se uictos contiteri: orare atque obse-
crare, si qui locus misericordiae relinquatur,
ne ad ultimum supplicium progredi necesse
habeat .(///; habcant af; edd.) : 1, 84, 5.
E.' ^ieii: militesque appellat, neu se neu
Pompfeium [abscntemj imperatorem suum .ad-
ucrsariis ad supplicium tradant obsecrat: 1,76,
1 ; VII 8,4 II. ('. a); 2,28,3 u. 1).
obMequeiitia: factum imprudentia Bituri-
gum et nimia obsequentia rcliquoruni, uli lioc
incommodum acciperetur: VII 29, 4.
obMet|iioii': tibi minus commode consu-
lueris, si non fortunae obsecutus uidoberis
( WsImj. ; ut debercH codd. i ludebere I 'ict. : fiioris,
ut debcs ((/. Jenson.): uji. Cic. ad Atl. X 8 7>', 1.
obNeruo. A. = rintEiv: (ut add. [i) dies
natalcB et mensium (c) et aiinorum initia
sic ((ialli) obscruaiit (obseruent Aa'), ut noctem
die» Hubsc(iuatur: VI 18,2; t hortatur,
11(111 Noliim ab criiptioiiibus caueant, sed etiani
singulorum honiiuuni occultos exitu» obsoruoiit
55
867
obseruo — obses
868
{hl; adseruent af; edd.): 1,21,4; t omnes
nostras pabulationes frumentationesque
obseruabat (Vercingetorix) : VII 10, 3.
U. = ratlonem liabere: si iudicium sena-
tus obseruari oporteret, liberam debere esse
Galliam: 145,3; t quo praecepto ab
iis diligentissime obseruato . . . liostes uelocis-
sime refugiebant: V35, 1.
ol>ses. A. subi.: (se) non dubitare, quin
de omnibus obsidibus, qui apud eum sint,
grauissimum supplicium sumat: I 31, 15; eorum-
que obsides esse apud Ariouistum ac Sequanos
intellegebiit: 133,2; f (uenire: V4, 1 u.
F. a).)
B. ol)i.: accipere n. aoeipio p. 77 a) a)
(2 (3) loc.) et 2)- 78 a) (4 (5) hc.) ; H quibus
pacem atque amicitiam petentibus liberaliter
respoudet ((-) obsidesque ad se adduci iubet:
IV 18, 3 ; liis Caesar numerum obsidum , quem
ante imperauerat, duplicauit eosque in contiuen-
tem adduci iussit: IV 36, 2; u. praeterea ad-
daco p. 148 a) (4 loc); ^ (arcessere:
IV 27, 6 u. D. pars;) f huc Caesar omnes
obsides GalUae, frumentum, pecuniam publi-
cam, suorum atque exercitus impedimentorum
magn.im partem contulerat: VII 55,2; (con-
ferre, conquirere: 127,4 m. poscere;) f
custodire; VI 4,4 u. tradere; ^ dare
u. do p. 046 sq. (24 loc); f (ipse (c>
imperat reliquis ciuitatibus obsides diemque
(Hotom.; Np., Fr., Dt.; denique ^Y; Schn.,Db.;
dedendique E. Hoffm.) ei rei (ei rei oni.
E. Eoffm.) constituit (diem add. eodd. ; Schn.,
Db., E. Hoffm.): VII 64,1;) t obsides ciui-
tatiun (c) Bibracte ad magistratum deducen-
dos curauerunt: VII 55, 6 ; f nacti ob-
sides, quos Caesar apud eos deposuerat, ho-
rum supplicio dubitantes territant: VII 63, 3;
t L. Staberius (c) . . . arcem . . . muuire ob-
sidesque ab Apolloniatibus exigere coepit : 3,
12, 1 ; 1[ exposuit , quos et quam humiles
accepisset, compulsos in oppida, multatos agris,
omnibus ereptis copiis (e), imposito stipendio,
obsidibus summa cum contumelia extortis:
VII 54, 4; 1 habere: 135,3 u. reddere;
f imperare u. iiupcro p. 77 (7loc.); \
mittere zi. niitto p. 017 (4 loc); ^
uancisci: VII 63, 3 ii. deponere; f ma-
xima pars Aquitaniae sese Crasso dedidit (c)
obsidesque ultro misit (obtulit p): 11127,1;
t eo postquam Caesar peruenit, obsides, arma,
seruos, qui ad eos perfugisseut , poposcit.
dum ea conquiruntur et conferuntur: 127, 3. 4;
quod erat ciuit.is magna inter Belgas auctori-
tate atque hominum (c) multitudine praesta-
bat, sescentos obsides poposcit: 1115,1; f
quod per eos suos se obsides, quos Crasso de-
dissent, recuperaturos existimabant: III 8,
2; *{ deinde obsides, quos haberet ab Hae-
duis, redderet: 135,3; Haeduis se obsides
redditurum non esse: 136,5; obsides redderet:
143,9; aduentu Caesaris facta commutatione
rerum obsidibus Haeduis redditis . . . Sequani
principatum dimiserant: VI 12, 6; t quod
ibi impedimenta exercitus, obsides ciuit.atum,
litteras publicas . . . relinquebat: V47, 2;
t si uelit suos recipere (c), obsides sibi {om.
fi) remittat: 1118,5; t sese neque ob-
sides repetituros neque: 131,7; t reli-
quos omnes obsidibus, armis, perfugis tra-
ditis in deditionem accepit: 128,2; his (ob-
sidibus) traditis omnibusque armis ex oppido
coulatis ... in fiues Ambianorum peruenit: II
15,2; obsidibus imper.atis centum hos Haeduis
custodiendos tradit (tradidit a): VI 4, 4; (VII
12,4 u. D. pars;) t (uelle: VI 9, 7 u.
D. 1)).)
C. praediciiti loeo: Caesar obsidibus accep-
tis primis ciuitatis atque ipsius Galbae regis
duobus filiis . . . accepit: II 13,1; ut . . . tra-
ducerent obsidesque ab iis (c) principum filios
acciperent: VI 12,4; t principumque libe-
ros obsides ad se adduci iussit: 115,1; t
coactos esse Sequanis obsides dare nobilissimos
ciuitatis («. CC) : 1 31, 7 ; qui adduci nou po-
tuerit, ut iuraret aut liberos suos obsides daret :
131,8; t Ariouistum . . . crudeliter im-
perare, obsides nobilissimi cuiusque liberos
poscere et in eos omuia exempla cruciatus-
que edere: I 31,12.
D. geuet. ; a): obsidum loco «. locns
p. 490 fj) pli) (3 loc); t suos ab se libe-
ros abstractos obsidum nomine dolebant: III
2,5; t magnum iis (c) numerum ob-
sidum imperat: IV 22, 2; 36,2 u. B. adducere;
imperat magnuni numerum obsidum: VII 90,
2; — quos Aduatuci obsidum numero
missos apud se in seruitute et catenis tenuis-
sent: V27, 2; f obsidesque imperauit;
quorum illi partem statim (stat. p. p) dede-
runt, partem ex longinquioribus locis arcessi-
tam (c) paucis (c) diebus sese daturos (e)
dixerunt : IV 27,6; parte iam obsidum tradita
cum reliqua administrarentur (c): VII 12, 4;
t supplicium: VII 63, 3 u. B. depouere.
1)): si amplius obsidum (obsidium AQ)
uelit dari, {sic [i; uellet, dare a) pollicentur:
VI 9, 7.
E. abl. : iurc iur.indo inter se confirmaut ob-
sidibusque de pecunia cauent: VI 2, 2; quo-
869
obseR — obsigno
870
niam in praesentia obBidibus cauere inter se
non possint (c), ne res efferatur: VII 2,2; t
quod solus neque iure iurando neque obsidibus
teneretur (u. CC): 131,9.
P. c. pracp. ; a) puni : Indutiomarum ad se
cum ducentis obsidibus uenire iussit: V4, 1.
b) de : 1 31, 15 u. A. esse.
(c) iii c. acc: 131,12 ti. C. cxlr.)
d) in c. abl.: hLs (obsidibus) adductis, in
iis filio (filiis [i) propinquisque eius omnibus,
quos nouiinatim euocauerat: V4,2.
AdiQct. (uumcr.): omnes: 131,15; VII 55,
2; (sui: 1118,2;) t XL: V20,4; C: VI
4,4; CC: V4,l; DC: 1115,1; VII 11,2.
ObMCMsio : Libo discessit a Brundisio ob-
sessionemque (obsidion. 0) nostroriun omi-
sit: 3,24,4; t qu' ilHus patientiam
paene (plane a) obsessionem appellabant:
VI 36, 2 ; f perspecto urbis situ . . . de
oppugnatione (p ; expugnatione a ; edd.') de-
sjjcrauit, de obsessione (desper., de obsess.
[i; om. a; Schn.) non prius agendum con-
stituit, quam rem frumentariam expedisset: VII
36,1.
obMideo. A. projir. ; a) = obsidioiie clan-
suin tenere; a) alqd: hi (e) . . . stipendii (e)
augcndi causa regis domum obsidere . . . con-
suerant: 3,110,5; f postero die Curio ob-
sidere Vticam ualloque circummunire insti-
tuit: 2,36,1.
[i) alqm: (ut ne magna quidem multitudine,
si ita accidat, •[• eius discessu (artius obsessa
Uell.) nuinitionum praesidia circumfundi pos-
scnt: VII 74,2;) tf ut, si . . . Apollouiam
Oricumque 0])puguare et se (c) orani maritima
ora excludere couarctur, obsesso Scipione
necessario illum suis auxilium ferre cogeret: 3,
78,4; tt nam quicumque alterum ob-
sidere conati sunt, pereulsos alque infirmos
hostes . . . aut aliqua ofiensione permotos con-
tiiiucrunt: 3,47,2; — (hos) repugnantcs diem
noctenirjne obsident: VII 42, 6; — cuni fama
pcr orbcni terraruni pcrciebuissel, illuni a Cae-
sare obsideri iieque audero proelio dimicare: 3,
43,4; — at ii (c), qui Alesiae obsidebantur,
. . . concilio coacto de exitu suarum fortuna-
rum (o) consultal)ant: VII 77, 1; qua Migni-
(icationc qui in oppido obsidcbantur de siio
aduentu cognosccrc possent: V1181,2; — ob-
sideri sc a Caesare; opera munitioneaque projjo
CBse perfcctiis : 1 , 20, 2.
b) = occupatinii tciicrc: circumfundi noctu
equitatum CacsariH iitque omnia loca atque
itincra obsiderc (-cri ()): 1,67,3; 1
animaduerlil . . . lioHtem et uagari et uias oli-
sidere: 11123,7; tutius esse arbitrabantur ob-
sessis uiis commeatu intercluso sine ullo (c)
uulnere uictoria potiri: III 24, 2; obsessis omni-
bus uiis missi intercipiuntur : V40, 1; cum . . .
omnes uiae ab Afranianis militibus equitibusque
obsiderentur: 1, 54, 1.
IJ. trsl. = premcre, nrgrere: tandem (Aira-
niani) omnibus rebus obsessi, quartum iam
diem sine pabulo retentis iumentis, aquae,
lignorum (e) , frumenti inopia, conloquium pe-
tunt: 1,84,1.
obsidio. A. propr.; a) subi. : reliquas
merces commeatusque ad obsidionem urbis, si
(0; om. x) accidat (0; -dant ,j ,- si ita accidat
RSelin.), reseruant: 1,36,3.
b) obi.: Galli . . . obsidionem relinquunt,
ad Caesarem . . . contendunt: V49, 1.
c) gen,: causa autem obsidionis haec fere
esse consueuit, ut frumento hostes prohiberent :
3,47,3; t erat noua et inusitata belli ratio
cum tot castellorum numero tantoque spatio
et tantis munitionibus et toto obsidionis genere,
tum etiam reLiquis rebus : 3, 47, 1.
d) abl.: in quo si non (c) praesens pericu-
lum, at (c) certe longinq ua (longa c/5/-) ob-
s idione fames esset timenda (pertimescenda
cfik): V29,7.
ipsum erat oppidum Alesia (c) in colle
summo . . ., ut nisi obsidione expugnari
non (o) posse uideretur: VII 69, 1; — id ne
fieri posset, obsidione atque circummunitione
oppidi (cgo; opp. circ. x; cdd.) fiebat: 1,19,
4; — siue eum (hostem) ex paludibus siluisque
elicerc siue obsidione premere posset: VII
32,2; Octauius quinis castris oppidum circum-
dedit atque iino tempore obsidione et oppugna-
tionibus eos premere coepit : 3, 9, 4.
quoniam obsidione liberatum Ciceronem
sciebat: V49,6.
e) c. praop.: qui a prima obsidionead
Ciceronem })prfugcrat : V 45, 2.
ad obsidioneui: 1,36,3 u. a).
qui (Parthi) paulo ante M. Crassum impera-
torem interfecerant et M. Bibulum in obsi-
dione habuerant: 3,31,3; t iie . . .
contra eos arma fcrrcut, qiii eadem essent usi
lortuna oadcmque in obsidiouc perpessi:
2,28,3.
|{. trsl. : ut Vbios obsidione (<■/". ij 1) li-
beiaret: IV 19,4.
obMi;;ilo: tabulao tcstamcnti . . . altc-
rao eodem excmplo relictae atque obsignatac
Alexandriao profcrcbaiitur ; 3,108,4; t
liiulgo totis castris testamenta obsignaban-
tur: 1 39, 5. 1
55*
871
obsisto — obtestor
872
obsisto: cuius (Galliae) consensui ne
orbis quidem terrarum possit obsistere: VII
29, 6.
(obt^opio: quorum alter accepto uulnere
occupatus (sopitus JFGron. ; obsopitus Dauis.)
per suos pro occiso sublatus . . . est: 3,109,5.)
ob»itinate: postea quam id obstinate sibi
negari uidit: V6, 4.
obstringo. A. — obljgare : (Haeduos co-
actos esse) iure iurando ciuitatem obstringere
sese neque obsides repetituros neque auxilium
a populo Romano imploraturos fieque recusa-
turos, quo minus perpetuo sub illoi-um dicione
atque imperio essent: 131,7; — quam plurimas
ciuitates suo beneficio habere obstrictas
uolebat: 19,3; 1 praeoccupatum sese
legatione ab Cn. Pompeio, teneri obstric-
tum fide: 2,17,2.
B. = capere, Irretire: ut, si peracto con-
sulatu <c> Caesaris (e) non (e> profectus (c>
esset, nulla tamen mendacii religione ob-
strictus uideretur: 1,11,2; t quid enim
est illis optatius, quam uno tempore et nos
circumuenire et uos nefario scelere ob-
stringere? 2,32,3.
obstrno: omnia enim flumina atque
omnes riuos, qui ad mare pertinebant, Caesar
aut auerterat aut magnis operibus obstruxerat:
3>49,4; f simul ex omnibus partibus
castra altiore uallo mimiri (c) portasque ob-
strui . . . iubet: V50, 5; ut obstructis in spe-
ciem portis singulis ordinibus caespitum, quod
ea (c) non posse introrumpere uidebantur, alii
uallum manu scindere, aUi fossas complere in-
ciperent: V51,4; Fabium discessu eornm dua-
bus relictis portis obstruere ceteras pluteosque
uallo addere: VII 41, 4; quo facilius impetum
Caesaris tardaret, ne sub ipsa profectione milites
*in oppidum inrumperent, portas obstruit, uicos
plateasque inaedificat, [ac] fossas transuersas
uiis praeducit: 1,27,3; alteram noctem sub-
nubilam nactus obstructis (obstruxit a,- extruc-
tis 0'hl; Wolffel; Dt.) omnibus (rebus add.
Np.) castrorum portis (partibus Wblffcl; Dt.)
et ad impediendum obiectis ericiis . . . exer-
citum edusit: 3,54,2.
obt. Forina: In X (uel x) nkletur scriptum
esse obtegere 3,19,6; (46,5;) 54,1; obtem-
perare IV 21, 5; 1,1,3; 35,1; obtestari
VII 4, 5; 47,5; 48,*3; 71,3; 3,108,3; {i>i p IV
25,3 (c);) obtinere VII 37, 4; 1,25,3; 30,2;
31,2; 38,1; 56,3; 83,1; 85,8; 2,17,2; 3,3,2;
29,1; 53,2; 55,2; 59,1; 66,5; obtrectatio 1,
7,1; (obtulit in ,6 11127,1 (e).)
Sed optemperare inuenitur in AB VII 75,
5; (m AQ 133,4;) in a 3,14,2; optinere
in X(?) 11,5; 3,4; 17,3; 114,7; in B^ VII
19,2; in AQa VII 32, 3; in AQB IV 19, 3; V
20,3; in AQB^ 13,5; in Aa 17,3; in ABVU
85,3; in AQ 13,6; IV12,4; VI12, 9; VII
33,2.4; in A 118,9; V25,l; VII 66,4; 83,3;
in A corr. VII 4, 1 ; in B 1 35, 4; in Q V 20, 1 ;
54,2; VI 12, 4; in a 1,72,3; 85,9; 3,71,3;
111,6; - optuli in X (?) 1121,1; IV 12, 6;
in AJi VI 42, 3; in B VII 87,5; in a 3,1,5.
obtego: (quibus ad recipiendum crates
derectae (c) longuriique (longurique i) ob-
iecti (obtecti ;t> et institutae fossae magno im-
pedimento fuerunt: 3,46,5;) t Pompeius
. . . turres exstruxit et in altitudinem pedum
XV effectis operibus uineis eam (omnem Paul)
partem castrorum {om. Nl) obtexit: 3,54,
1; (obstructis (extructis 0'hl; Wolffel ; Dt.)
omnibus castrorum portis (partibus Wiilffel;
Dt.) et ad impediendum obiectis (obtectis
Wdlffel ; Dt.) ericiis (add. Freudenbcrg ; Db.;
om. rell.) . . . exercitum eduxit: 3,54,2.)
quorum mediam (c) orationem (c) inter-
rumpunt subito undique tela immissa; quae
ille (Vatinius) obtectus armis mUitum
uitauit : 3, 19, 6.
obtempero: se sibi consilium capturum
neque senatus auctoritati obtemperaturum :
1,1,3; TI imperio n. imperinm p. 00
h) i3 loc); t debere eos Itali.ae totius
auctoritatem sequi potius quam unius bominis
uoluntati obtemperare: 1,35,1.
[Falso: neque sibi homines feros ac barbaros
temperaturos (obtemperaturos X) existimabat,
quin . . . contendereut : 1 33, 4.]
obtestor. A. al<ini: matres familiae . . .
suos obtestari et more Gallico . . . liberos . .
in conspectum proferre coeperunt : VII 48, 3.
15. (alqm.) ut: qui decimae legionis aquilam
fereb.at, contestatus (obtestatur [i> deos, ut
ea res legioni feliciter eueniret; Desilite, inquit :
IV 25, 3; (Vercingetorix) dimittit quoque (c)
uersus legationes; obtestatur, ut,in fide
maneant: VII 4, 5; matres familiae . . '^ pectore
nudo prominentes passis mauibus obtesta-
bantur Romanos (rom. obt. ^), ut sibi
parcerent neu, sicut Auarici fecissent, ne a (c)
muUeribus quidem atque infantibus abstine-
rent: VII 47, 5; (Vercingetoiix) sua in illos
raerita proponit obtestaturque (que om. f)),
ut suae salutis rationem habeant neu se op-
time (o) de communi libertate meritum hosti-
bus (o) in cruciatum dedant: VII 71, 3; haec
uti fierent per omnes deos perque (per quae
fh) foedera, quae Bomae fecisset, eodem testa-
873
obtestor — oblineo
874
mento Ptolomaeus populum Bomanum ob-
testabatur: 3,108,3.
('. ncu: VII 47, 5 <;< 71,3 u. IJ.
obtinco. A. = possidere , In |iotestate
habere, (occupatiim) tenerc, praeessc; a):
agrum: 1,38,1 u. b) Lusitaniam; t haec
(castra) C. Antistius Reginus et C. (c) Cani-
nius Rebilus legati cum duabus legionibus ob-
tinebant : VII 83, 3 ; ^ in se <c) aetatis
excusationem nihil ualere, quod {CC) supe-
rioribua bellis probati ad r obtinendos exer-
eitus euocentur: 1,85,9; \ qui (Diui-
ciacus) cum magnae partis harum (o) regionum
tum etiam Britanniae imperium obtimierit:
114,7; petunt, ut Maudubracium . . . in ciui-
tatem mittat, qui praesit imperiumque ob-
tineat: V20, 3; t cuius legationis Nam-
meius et Verucloetius principem («S- prin-
cipum aA) locum obtinebant: 17,3; eo tum
statu res erat, ut longe principes haberentur
(o) Haedui, secundum locum dignitatis
Remi obtinerent : VI 12, 9 ; — acies erat Afra-
niana duplex legionum V, tertium (Ciacc;
tertia *) in subsidiis locum alariae cohortes
obtinebant (cohorlis obtinebat ///): 1,83,1; —
ita miuora castra inclusa maioribus castelli (-lis
ah) atque arcis locum obtinebant: 3,66,5;
t quod legibus Haeduorum iis (c), qui sum-
mum magistratum obtinercnt, excedere ex
iinibus non liceret: VII 33, 2; 1 neque se
ignorare, quod esset officium legati, qui fidu-
ciariam operam (prouinciam Ciace.) obtineret
(m. GC): 2,17,2; t quam (partem)
Gallos obtinere dictum est: 11,5; t cum
singuli magistratus antiquitus creari atque re-
giam potestateni aiuunn (aiumam [i) obtinere
consucsscnt: VII 32, 3; t qui (Dumuorix)
eo tcmpore principatum in ciuitalc obtinebat
(optineret A^) ac maxime plebi acceptus erat:
1 3, 5; si iam principatum Galliae obtinere
(Hiiedui) non possint (e) : 117, 3 ; Vercingetorix,
. . . cuius pater princijiatum Gailiae totius ob-
linuerat et ob eam causam, quod rcgnum ad-
I>etcljat, a (c) ciuilate crat intcrfectus (c): VII
4,1; Adbucilli filii, qui piincipatum in ciuitate
(ciuitateni Nal) multis ainiis ol)tinuerat: 3, 59, 1 ;
K uti (juicumque Galliaiu prouinciam ob-
tinoret, . . . Haeduos . . . defenderet: 135,4;
quod (Altius) paucis antc annis ex (c) practura
eam |ir<)uinciani ohtimioiat: 1, 31,2; iii se iioui
generis iniperia coiistitui, ut idom ad portas
urbanis pracsidcat (c) it1)us ot diuis bellicosissi-
mas prouincias absens tot annos (c) obtincat:
1,85,8; maguam (c) (pecuniam) sociolatos ca-
rum prouinciarum, quas ipse obtincbat, sibi
numerare coegerat: 3,3,2; 1 hunc (locum)
esse delectiun medium fere regionum earum,
quas Suebi obtinerent: IV 19, 3; 1 Castico,
Catamantaloedis filio, Sequano, cuius pater
regnum in Sequanis multos annos obtinuerat
et a senatu . . . amicus appellatus erat: 13,4;
cuius auus in ciuitate sua regnum obtinuerat,
amicus ab (c) senatu nostro appellatus : IV
12,4; cuius pater in ea ciuitate regnum ob-
tinuerat (tenuerat ,i) interfectusque er.at a
Cassiuellauno: V20, 1; cuius (e) maiores in
sua ciuitate regnum obtinueraut : V 25, 1 ; Caua-
rinum, quem Caesar apud eos regem constitue-
rat, cuius frater Jloritasgus aduentu in Gal-
liam Caesaris coiusque maiores regnum ob-
tiuuerant: V54, 2; \ hae (c) ^naues) ad
insulam, quae est contra Massiiiam, stationes
obtinebant: 1,56,3; t geuer.atimque dis-
tributi [in ciuitates] (Galli) omuia uada ac f
saltus eius (salicta eius Heller; transitus coni.
Np.; u. CC) paludis (certis custodiis add. [i;
Sehn.) obtinebant: VII 19, 2.
b): qui (Rutilius Lupus) Achaiam missus
a Pompeio obtiuebat: 3,55,2; t Valerius
Flaccus, L. filius, eius, qui praetor Asiam
obtiuuerat: 3,53,2; t quorum unus Hi-
spaniam citeriorem tribus legionibus, alter
ulteriorem a saltu Castulonensi ad Anam dua-
bus legiouibus, tertius ab Ana Vettonum
agruiu Lusitaniamque pari numero legio-
num obtinebat: 1,38,1; t Sardiniam
obtinebiit M. Cotta, Siciliam M. Ciito; Afri-
cam sorte Tubero obtinere debebat: 1,30,2.
c): conuentus ciuium Romanorum, qui Lis-
sum obtiuebant, quod oppidum iis antea Cae-
sar attribuerat . . ., Antonium recipit: 3,29,1.
U. = ofcu|)are: quod ipse suae ciuitatis im-
perium obteuturus esset: 13,6; t ut
. . . jiartcm linitiini agri per uim occupatam
(c) possiderent GaLliaeque totius priucipatum
obtiiierent: VI12, 4; t (Dumnorigem ,) si
qiiid accidat Ronianis, siimmam iii spem per
Heluelios regni obtinendi uenire: 118,9.
C. = rctincro (id, quod possidenius): esso
nou nuUo sc Caesaris bcuelicio adfcctum, sic
tameu, ut iustissimain apud eum causam ob-
tinuerit: VII 37, 4; t W sibi ad pr.aesentom
obtineud.am libertatem satis esse: VII 66, 4;
t Pompeius eo proclio iiuporator cst appellatus.
hoc iiomeii obtimiit at(|uo' {\mc noinine ab-
stiuuit iK^quo l'ai(l: u. CC) ita sc po.stoa salu-
taii jiassus *c,s7.' 3, 71,3; 1 Couuictolitauoni,
(|ui pcr saccrdotCH iiiorc ciiiitatis . . . osset
creatus, potostatom obtinoro iussit: VII 33,
4; t principatuni: 1 17,3 ii. A. priuci-
875
obtineo — occldo
876
patum ; t Galli, nisi perfregerint munitiones,
de omni salute desperant ; Roniani, si reni ob-
tinuerint, fiuem laborum omnium exspectant:
VII 85, 3 ; quibus (ciuibus) saluis atque inco-
lumibus rem obtinere malebat: 1,72,3; naues
longas occupare hostes couabantur. . . . sed rem
obtinuit Caesar: 3,111,6.
iieque certum inueniri poterat, obtinendine
liruudisii c.iusa ibi reraausisset (Pompeius)
. . . au inopia nauiuni ibi restitisset: 1,25, 3.
obti-ectatio : a quibus (inimicis) deduc-
tum ac deprauatum Pompeium queritur inui-
dia atque obtrectatione (obtract. O) laudis
suae: 1, 7, 1.
olmenio: nam his {<•) ea pars obuenerat:
II 23, 1 ; quae cuique ciuitati pars castrorum ab
, iuitio obuenerat: VII 28,6; legati, quibus bae
partes ad defendendum obuenerant (uenerant
AQ): yiI81,6; f Scipioni obuenit Syria,
L. 'Domltio Gallia: 1,6,5.
obniam: Sulmonenses portas aperuerunt
luiiuersique, et oppidani et mihtes, obuiam
gratulautes Antonio exierunt: 1, 18,2; 1
Vercingetorix , ubi de Caesaris aduentu cogno-
uit, oppugnatione (c> desistit (c) atque ob-
uiam Caesari proficiscitur: VII 12, 1; t
cuneatim constiterunt hoc animo, ut, si qua
ex parte obuiam (contra add. X; Np., Schn.,
Db.; del. Facrn.) ueniretur, acie iustructa de-
pugnarent: VII 28,1.
occaioio. A. subi.: erat occa.sio bene
gerendae rei: 1,71,1; breuem consulendi e s s e
occasionem: V29, 1; t uideri: 3,25,1
u. IJ. praetermittere.
B. obi. : conclam.ant omnes occasionem (oc-
cassionem E) negotii bene gerendi amitten-
dam uon esse; ad castra iri oportere: III 18,
5; t siue soUicitandi miUtes (c) siue
aequo loco dimicandi detur occasio, ne facul-
tatem praetermittat : 2,33,5; t dimittere
u. «liiiiitto p. 918 [ifi) (4 loc); t cum
diuturnitas oppugnationis negiegentiores Octaui-
anos effecisset, nacti occasionem meridiani
temporis discessu (meridiano tempore discessus
Ciacc.) eorum . . . in proxima Octauii castra
iuruperunt: 3,9,6; in itinere ut aliquam occa-
sionem dimicandi nancisceretur : 3,85,2; t
ac non nullae eiua?rei praetermissae occa-
siones Caesari uidebautur : 3, 25, 1 ; t ^t
hostes sine flde tempus atque occasionem fraudis
ac doli quaerunt: 2,14, 1; t simus ad
dimicandum parati. non facile occasionem postea
reperiemus: 3,85,4.
C. diit.: uterque eorum celeritati studebat,
et suis ut esset ausdlio et ad opprimendos ad-
uersarios ne occasioni {fhl; occasione a) tem-
poris deesset: 3,79,1.
D, g^eu. : occasionis esse rem (rem esse
p) , non proelii : VII 45, 9.
E. abl.: hac impulsi occasione . . . auda-
cius de bello consilia inire incipiunt: VII 1,3;
t fore . . ., ut duces aduersariorum occasione
et beneficio fortunae ad nostros opprimeudos
uterentur: 1,40, 7.
occasns (iiiolis). A. tciuims siguiflcat;
a) abl. : acriter utrimque usque ad uesperum
pugnatum est. solis occasu suas copias Ario-
uistus . . . in castra reduxit: 150,3; V8, 2 m.
b) a) aa).
b) c. praep.; a) ad; aa): ipse . . . ad {om.
(3) solis occasum (occasu (i) naues soluit: V
8,2.
fip): cum a meridie prope ad solis occasum
dubia uictoria pugnaretur : VII 80, 6 ; producitur
tum (c) res, aciesque ad solis occasum cou-
tiuentiu-: 1,83, 3 ; neque raultum ad solis oc-
casuni temporis supererat: 3,51,7.
yy): cum ab hora fere qu.arta usque ad
soUs occasum pugnaretur: III 15,5.
p) aute: post horam nonam oppidum altis-
simis moenibus oppugnare adgressus ante solis
occasum expugnauit: 3,80,6.
y) snb: sub occasumque (occasu aefk)
solis sequi (c) destiteruut seque in castra . . .
receperunt: II 11, 6.
B. caell rcffionem sig-nillcat: ut . . . aUae
(naues) ad inferiorem partem insulae, quae est
propius solis occasum («. CC) , magno
suo (c) cum periculo deicerentur: IV 28, 2;
t Aquitania . . . spectat inter occasum
solis et septentri ones: 11,7.
oceido. A.: alterum (latus) uergit ad Hi-
spaniam atque occideutem solem: V13, 2.
B.: Cottaeque et Titurii calamitatem, qui
in eodem occiderint castello (in eo castello
occiderint [3 ; in eodem cast. cousederint Paul),
•ante oculos ponunt: VI 37, 8; — (dum cupi-
dius instat (Voreuus), in locum *dehitus infe-
riorem (o) concidit (occidit M; Fr.) : V 44, 12.)
occiido. A.: L. (c) Petrosidius aquilifer
. . . aqiiilam intra uaUum proiecit, ipse pro
castris fortissime (o) pugn.aus occiditur: V37,
5; t quartae cohortis omuibus centurioni-
bus occisis sigruferoque (c) interfecto, signo
amisso, reUquarum cohortium omnibus fere
centurionibus aut uulneratis aut occisis : II 25,
1; t memoria tenebat L. Cassium con-
sulem occisum exercitumque eius ab Helue-
tiis pulsum: 17,4; t SeduUus (c), dux
et princeps Lemouicum (c), occiditur: VII 88,
877
occido — occultUB (-e)
878
4; TT fuerunt (e) duae filiae: harum (c>
altera occisa, altera capta est: 153,4; t
occisis ad hominum milibus quattuor reliqui
in oppidum reiecti sunt : II 33, 5 ; 1 ma-
gnum numerum u. iiiagiin<i p. o24 (5 loc.) ;
t principem: VII 88, 4 «. ducem.
IJ.: Cassium: 17,4 u. A. cousulem; —
Indutiomarum: V 58, 5 u. I).; — Petro-
sidium: V37,5 ««. A. irM. ; — Pulionem:
V44,ll u. C. illum; — Sedulium: VII88,
4 u. A. ducem.
C: quorum alter accepto uulnere occupatus
per suos pro occiso subhitus , alter (acc. uuhi.
. . . subl., alter om. af) interfectus est: 3,109,
5; t quos . . . secuti . . . complures
ex iis (c) occiderunt: IV35,3; et paucis uul-
neribus acceptis complurcs ex liis occiderunt:
IV 37, 3; K illum ueruto transfixum ar-
bitrantur {sio fi; illum uero obscurantur (opi-
nantur /'>.) occisum a; l''r.; illuni ueruto ar-
bitrantur occisuni jjliir. edd.): V44, 11; K
redeuntes equites quos possunt consectantur
atque occidunt: V58, (i.
1).: cum et propter uuluera militum et prop-
ter sepulturam occisorum nostri triduum
morati eos sequi non potuissent: 126,5; t
magna proponit iis (c), qui occiderint (In-
dutiomarum), praemia: V58, 5.
Wfciiltatio: intra unnum uero uicesimum
feminae notitiam habuisse in turpissimis habent
rebus; cuius rei nulla est occultatio,
quod (u. CC): VI 21, 5.
occiilto. A. propr.; a): reliqua pars scro-
bis ad occultandas insidius uiininibus ac uir-
gultis (c) integehatur (c): VII 73, 7; t
(siluae incertis occullisque (occultatisque in (i)
itineribus confortos iidire prohibebant: VI
34,4;) 1 legionem *X. . . . puulum
progressam inferiore constituit loco siluisque
occultat: VII 45, 5; f tectis insignibus
Buorum occultatisiiuo signis militaribus raros
militcH . . . traducit: VII 45, 7.
b): Oassiucllauuus . . . paulum . . cx uiu
excedebat locisque impciiilis ac siluestribu»
seso (se (i) occultabut: Viy,l; qui proxinii
(c) Oceano fucrunt, hi (his (i; Np.) insulis
(y|[i; in siluis BM; in insulis Qf) seso occul-
tauerunt, quas aestus efllcero consuerunt («):
VI 31, 3; si qni (^tium in jiraesentia se (oiit. h)
occulluBBent: VI 4.'!, 3; ipsos se inter nmUitu-
dincm militum occultassc; VII 38, 5; illo . . .
propo confecto sub luccm itinero post montcm
He occultauit: VII 83, 7.
<■): ut . . . illo (Ambiorix) latobris nut (nc
dlc; <S'c7i/*. ; siluis aut (tdd. [i; Svlin.) BuItibuB
se eriperet et (ut fi) noctu occultatus (occu-
patus [i) alias regiones partesqiie peteret: VI
43,6.
d): neque saepe accidit, ut neglecta quis-
piam religione aut capta apud se (apud se
oni. fi) occultare aut posita toUere auderet: VI
17,5; t agger ab uniuersis iu munitionem
(c) coniectus ... ea, quae in terra (terram
Ndilc) occultauerant Romani, contegit: VII
85,6.
B. trsl. (= celare, dissimularc): ut quam
diutissime longioris fugae consilium occul-
taret (Pompeius): 3,102,3; f in tanta
multitudine dediticiorum suam fugam aut oc-
cultari aut omnino ignorari posse: 127,4; tlf
si . . . haec exploratu h.abeamus, quae de exer-
citus alienatione dicuntur, . . . quanto haec'
dissimulari (/',• -are x; Np., Db.) et occultari
(-are 0) quam per nos confirmari praestet? 2, ■
31,5; t magistratus quae uisa sunt
occultant, quaeque (c) esse ex usu iudicauerunt,
multitudini produnt: VI 20, 3.
oi-cnltns. 1. ui adiect.; a) pos.: nou
solum ab eruptionibus caueant, sed etiam sin-
gulorum hominum occultos exitus obseruent
(f): 1,21,4; t siluae incertis occultisque
(occultutisque in [i) itiueribus confertos acUre
prohibebant: VI 34, 4; t in siluis opor-
tuno atque occulto loco . . . Romanorura ad-
uentum exspeotabaut: V32, 1; progressus milia
passuum III loco (in loco N) idoneo et oc-
culto omnem exercitum equitatumque conlo-
cauit: 3,38,1; (105,4 u. 2. B.)
b) comp. : ignesque fieri prohibuit , quo oc-
cultior esset eius aducntus: 3,30,5.
2. ui subst.; A. sins.; a) ex occulto: neque
ex occulto insidiandi et dispersos circum-
uenicndi siugulis deerat audacia: VI 34, 6.
b) in ocoultiim : quod ipse animo non defece-
rat . . . neque se in occultum abdiderat
et conspectum multitudinis fugerat: VH30, 1.
c) in occulto u. iii p. 142 g:) (7 loc).
B. plur.: Pergamiquo iu occultis (locis
add. Paid) ac reconditis (NUId; recognitis af)
templi (recc; templis >i), quo praeter sacer-
dotes adire fas non est, quae t-iraeci iiltvz<t ap-
pollant, tympana sonuoruut: 3,105,4.
Ofcnltc. A. pos.: qnid (<■) quoque (e)
])ucto agi placoat occulto iuter so consti tunnt:
VI 183, 5; Tl IVtreius cum ])aucis eqnitibus
ooculte ud o.\iil<HiiMila locu [iro f icisci lu r : 1,
66, 3.
B. Biiiterl.: ipso diuorso itinoro quam ])Otuit
occuhissinu^ roliquus cohortes . . . eduxit: 3,
67,3.
879
occupatio — occupo
880
oeeapatio: neque has tantularum (r) re-
rum occupationes (sibi (uld. ^) Britanniae
anteponendas iudicabat: IV 22, 2; t
ita magnarum initia rerum, quae occupatione
magistratuum et imperiorum {Paul; temporuni
X-, edd.) soUicitam Italiam habebant, celerem
et facilem exitum habuerunt: 3,22,4; — si id
facere occupationibus rei publicae (p; populi
Komani a; Fr., Db.) prohiberetur : IV 1(5, G;
t tabulae testamenti . . ., cum propter publi-
cas occupationes poni non potuissent, apud
Pompeium sunt depositae : .3, 108, 4.
oeenpo. A. = potiii, lapere; a) piopr.;
a): atque omnibus eorum aedificiis occupatis
reliquam partem hiemis se eonmi copiis alue-
runt (Vsipetes et Tencteri): IV 4, 7; ^f
(agrum: 131,10 c< VI 12, 4 u. partem;) t
(angiportum: 3,70,1 k. portam;) t
angustias ic. angntittiae p. -00 h) (3 loc.):
1 paucisque intermissis diebus eadem (haec
a<ld. NOIil) (castra) Pompeius occupauerat: 3,
66, 4 ; acies instructa a nostris, qui castra occu-
pauerant , cemebatur : 3, 69, 1 ; Tf ne Cae-
sar orae maritimae ciuitates occuparet: 3,11,
2; f collem ii. collis p. GOl extr. ct
602 (7 loe.); cf. praesidium 3,45,2; «I
Romanos non soliun itinerum causa, sed etiam
perpetuae possessionis culmina Alpium occu-
pare conari . . . sibi persuasum habebant: III
2,5; % neque uerum esse, qui suos fines
tueri non potuerint , alienos occupare : IV 8, 1 ;
t Libo . . . Brundisium uenit insulamque,
quae contra portum Brundisinum est, occu-
pauit : 3, 23, 1 ; 1 (Caesar praecepto ( Oud. ;
praefecto occupato •. ,■ profectus occupato Ach.
Stat.; profectionis occup. Hot.; praeoccupato
Ald. nep.; edd.) itinere ad Dyrrachium finem
properandi facit: 3,13,5;) t a Sasonis
(x; salonis reec; Np., Db.) ad Curici (Momms.;
corici NOx ; Oricum Np.; Db.) portum (portus,
Np., Db.) stationes litoraque omuia longe
lateque classibus occupauit: 3,8,4; f
loca (-um) u. locus p. 476 (o loc); t
montem u. uions C. p. 634 (4 loc); t
naues u. nanis p. 705 (3 loc); f huc
Caesar . . . contendit occupatoque oppido ibi
praesidium conlocat : 1 38, 7 ; t quod
Ariouistus . . . tertiam . . partem agri Sequaui,
qui esset optimus totius Galliae, occupauisset:
131,10; ut . . . partem finitimi agri per uim
occupatam (-atuni !i) possiderent Galliaeque
totius principatiun obtinerent: VI 12,4; Marsi
. . . eam . . oppidi partem, quae mimitissima
uideretur. occupant : 1, 20, 3 ; (quo facilius omne
Hadriaticum mare ab (add. Paul; occupatis
n</(/. Pto^p.) estremis Italiae partibus regioni-
busque Graeci.ae in potestate h.-iberet: 1,25,3;)
t centuriones . . . gladiis destrictis portas
occupauerunt suosque omnes incolumes rece-
perunt: VII 12, 6; (quod . . . equites . . eius
angustiis atque his (angustis portis atque his
codd.; angustiis portisque Ald.; angiportis atque
uiis Landgraf: portis del. Np.) a (c) Cae.saris
militibus occupatis ad insequendum tardaban-
tur: 3,70,1;) «r (portus: 3,8,4 u. litora;)
t in occupandis praesidiis magna ui uterque
nitebatur (c) : 3,45,1; cum legio Caesaris nona
praesidium quoddam (praesidio collem Ciacc.)
occupauisset et munire coepisset , huic loco
propinquum et contrarium collem Pompeius
occupauit: 3,45,2; •[ (regiones: 1,25,3
u. partes;) t persuadet Castico . . ., ut
regnum in ciuitate siia occuparet, quod pater
ante habuerat : I 3, 4 ; et regno occnpato (del.
Ckwc.) per ti'es potentissimos . . . populos
totius Galliae sese potiri posse sperant: 13,8;
quod in GaUia a potentioribus atque iis (e),
qui ad conducendos homines facultates habe-
bant, uulgo regna occupabantur : 111,4; t
C. Fabium . . . praemittit celeriterque saltus
Pyrenaeos occupari (-are Paul) iubet, qui eo
tempore ab L. Afranio legato praesidiis tene-
bimtur: 1,37,1; f stationes: 3,8,4 u.
litora; % quotienscumque sit decretum,
darent operam magistratus . . ., factum . . . in
ui tribuuicia, in secessione populi, templis
locisque editioribus occupatis: 1,7,5; t
quem (tumulum) si occupauisset Caesar et
communisset (c) : 1,43,2; unius legionis .inte-
signanos procurrere atque eum tiunulum occu-
pare iubet : 1, 43, 3 ; Pompeius tiunulum queu-
dam occupauit: 3,51,8; f (uias: 3,70,1
u. portas.)
p): sollicitato exercitu regio ne Pompeius
Alexandriam Aegyptumque occuparet: 3,104,
1; — qui (Attius) ... in Africam peruenerat
atque eam sua sponte uacuam occupauerat: 1,
31,2; — cum omnem Galliam (Germani) oc-
cupauissent, ut ante Cimbri Teutonique fecis-
sent: 133,4.
Alexandriam: 3,104,1 u. s. Aegyptum;
his copiis fidens Achillas paucitatemque mili-
tum Caesaris despiciens occupabat Alexaudriam
praeter eam (c) oppidi partem, quam Caesar
cum militibus tenebat: 3,111,1; — ipse . . .
Pisaurum, Fanum, Anconam singulis co-
hortibus occupat: 1,11,4; — profectum item
Domitium .id occupandam (-dum 0) Massi-
liam nauibus actuariis septem: 1,34,2; —
Ariouistum cum suis omnibus copiis ad occu-
881
occupo — occureo
882
pandum Ve&ontionem . . . contendere: I
38,1-
y) : quorum alter accepto uulnere occupatus
(sopitus J. F. Oron.; obsopitus Dauis.; del.
Madu.) per suos pro occiso sublatus, alter
(acc. uuln. oca p. s. p. o. subl., alter om. af)
interfectus est : 3, 109, 5.
b) trsl. : sic omnino (omnium [i; Schn.)
animos timor praeoccupauerat (occupaue-
rat (i), ut paene alienata mente . . . equitatum
tautum (c) se ex fuga recepisse dicerent: \T.
41,3; 1 tantus subito timor omnem
exercitum occupauit, ut non mediocriter
ouinium mentes animosque perturbaret: 139,1.
B. — explere, implere : (collis) tantum . . .
in latitudiuem patebat, quantum loci acies
instructa occupare <^tenere [i) poterat: 118,3;
^ nou enim amplius pedum milibus duobus *a
castris castra distabant: j hiuc (horum Paul)
duas partes acies occupabant duae, tertia
uacabat (uagabatur Ohl) ad incursum atque
impetum militum relicta: 1,82,4; ^ fugien-
lium multitudine ac turba portae castrorum
occupantur atque iter imiieditur: 2,35,3.
C. = distiuere (scniper ptc. occupatus):
dum hacc geruutur, nostris (hostes uostris
Hug) omuibus occupatis qui erant in agris
reliqui (quae erant in agr. relicta Giil.; u. CC)
discesserimt: IV 34, 3.
occupatus in alqa re u. in /j. 135 (S loc).
|l''also: ut . . . ille latebris aut saltibus (c)
se eriperet et (ut (i) noctu occultatus (occu-
patus Ji; aUas regiones partesque jjeteret: VI
43,6.)
orcarro. A. propr.; a) auimo uou iu-
foto; 7.) alci: eodem temjwe equites nostri
leuisque armatiuac pedites , . . . cum se in
citftra recijtercnt, aduersis hostibus occurrc-
bant: 1124,1; ^ Bibulus . . . speraus
idicui se pwti ouusljuum uauium occurrere
posse inauibus occurrit: 3,8,3; ^ alius
alia ex naui quibuscumque siguis occurrerat
se adgregabat: IV2G, 1.
(l)ouiitius) ad Aegiuium . . . Caesari
ueuienti occurrit: 3,79,7; \ ex castris
Bibi legioues alias occurrere . . . iussit: 3,
98, 3.
in alteram partem item cohortaudi causa pro-
fectus pugnantibus occiu-rit: 1121,4.
[i) uniis>o daliuu: iMibius . . . nun \\.& mul-
tuju muratUM in ilinere cum legioue occurrit:
V47,3.
y) ulliiuo (= auxiliu currere): qujiecuiiuiuc
(c) pars castrurum uudata dcfeusoribus picmi
uidcbiitur, co (noslri) occurrero et auxiliuiu
l.exlc. Citeiar. 11.
ferre: III 4, 2; ut quo primnm occurreretur (^;
Schn.; curreretur a; rell. edd.) aut cui rei ferre-
tur auxilium uix ratio iniri posset : VII 24, 4.
1)) animo infesto; a) alei: Afranius . . .
legiones IIU (c) equitatumque omnem traiecit
duabusque (que om. a'A') Fabianis occurrit
legionibus: 1,40,4; ^ (parti nauium:
3,8,3 u. a) a) nauibus;) ^ leuiusque
casura pila sperabat in loco retentis militibus,
quam si ipsi immissis telis occurrissent (occu-
currissent a; Xp., Dl.}: 3,92,2.
Caesar . . . IIII secum legiones duxit com-
modioreque itinere Pompeianis occurrere
coepit: 3,97,3; ^ (Pompeius) castra mouit
breuiore itinere se occurrere (?) ei posse spe-»
rans: 3,41,4; ', tauta rerum commutatio
est facta, ut nostri, etiam qui uulneribus con-
fecti procubuisseut , . . . proelium redintegra-
rent, tum {om. fl) calones perterritos hostes
conspicati etiam inermes armatis occurrenmt
(occurrerent [i; Sehn., Xp.): 1127,1; — hostes
terga uertunt (c); fugieutibus (que add. a)
equites occurrunt : VII 88, 3.
[i) abs.: Komanorum m:mus tantis muni-
tionibus distinetur nec facile pluribus locis oc-
currit : VII 84, 3 ; uemo erat adeo . . . fugiens
laboris, quin statim castris exeundum atque
occurrendum putaret: 1,69,3; neque Bibulus
impeditis nauibus dispersisque remigibus satis
mature occurrit: 3,7,3.
IJ. ti-sl.; a) = iuueuire, incidere iu: Cae-
sar, ne grauiori bello occurreret, maturius,
quam consuerat (c), ad exercitum proliciscitur :
1 V G, 1 ; t alio se (c) in hiberna consilio
uenisse meminenit, aliis (se add. h) occurrisse
rebus uiderat: III 6,4.
b) = ubsisterc, auleuertere: quibus rebus
quam maturrimc occurreuJum putiibat : 133, 4;
^ siugulari militum uostrorum uirtuti cousilia
ciiiusque (c) modi Gallorum occurreb.int : VII
22, 1.
etsi, quantum ratione prouideri poterat,
ab nostris occurrebatur , ut incertis temixiri-
bus diuersisque iliuoribus iretur: VII IG, 3.
e) = iu meutem uenire: utrisque (utrimque
B*) ad animum (ad omnia ('/.•; Ald.; id auimo
tV.) occurrit unum esse illud tempus (illud
e. t. praedicat [i) , quo maxime contendi cou-
ueniat : VII 85,2.
[Fnlso: pugnatur uuo tcmpore omnibus locis
(occurrit add. (i) atque omnia temptjmtur: VII
84,2.)
(occuriHo: iUum uoruto translixum arbi-
traiitur \[i; illum uero obscunmtur occisum a).
giadio ciimminus rem gerit Vorenus (uorenus
5G
883
occurso — octauus
884
gl. rem comm. gerit fi; — illic uero obcursat
gladio comminusque rem gerit uorenus recc;
pr. edd.; illic uero obcursat ocius gladio com-
minusque rem gerit Vorenus Schn.}: V44, 11.)
Oceniin!!). A, aec: Oceanum attingere
u. attingo p. 361 (3 loe.); {cf. D,;) t
(in flumine Ligeri, quod influit in (om. p)
Oceanum : 111 9, 1 ;) t P. Crassus adule-
scens cum legione septima proximus mare
Oceanum (mari oceano recc.) in Andibus
*hiemabat: 1117,2.
B. dat. : (Rhenus) ubi Oceano adpropin-
quat (fi; adpropinquauit a; edd.} , in plures
diffluit (e) partes: IV 10,4; t qui pro-
ximi (hinc proximi (i) Oceano (oceanum il:)
fuerunt , hi (c) iusulis (e) sese occultauerunt,
quas aestus efBcere consuerunt (c): VI 31, 3.
C. geii. : Aquitania a Garumna (c) flumiue
ad Pyrenaeos montes et eam partem Oceani,
quae est ad Hispaniam, pertinet: 11,7; t
tantas tempestates Oceaui tantosque im-
petus uentorum sustineri (c) non satis com-
mode posse (e) arbitrabantur : III 13, G.
D. abl, : f eorum una pars , quam Gallos
obtinere dictum est, initium capit a flumine
Khodano, continetur Garumna (c) flumine,
Oceano , finibus Belgarum , attiugit etiiim (oce-
anum fin. belgarum attingit. etiam X) ab Sequa-
nis et Heluetiis flumen Rhenum: 11,5.
E. c, praep.; a) alj: (Mosa . . . parte qua-
dam ex Kheno recepta, quae appellatur Vacalus,
insulam [quae] efficit Batauoruni [in Oceanum
influit] neque longius ab eo (Ald.; Oceano
X) milibus passuum LXXX in Oceanum (Ald. ;
Ehenum A') influit: IV 10, 2.)
l)) ad: equites auxiliaque . . . Celtiberiae,
Cantabris barbarisque omnibus, qui ad Ocea-
num pertinent, ab Aii-anio imperantur: 1,
38, 3 ; t Labienum cum legionibus tribus
ad Oceanum uersus in eas partes, quae
Menapios attingunt, proficisci iubet: VI
33,1.
c) iii e. ace.: influere u. in p. 92 (3 loe.).
d) in c. abL: luna plena, qui dies maiiti-
mos aestus maximos in Oceano efficere
consueuit: IV29, 1; t longe aliam esse
nauigationem in concluso (uastissimo add.
afi) mari atque in uastissimo (om. p) atque
(om. AQ^) apertissimo (om. AQ; Fr.) Oceano
perspiciebant (respiciebant fi) : III 9, 7.
Ocelnni. Cf. Bcrlraiid, les voies romaines
en Oaule, in Rev. arehiol. 1863 p. 34-1; IleUer,
Ph. 22 p. 142.
ab Ocelo (ocoelo M; ocaelo a) , ijuod cst
(oppidum add. RSehn.) citerioris prouinciae ex-
tremum, in fines Vocontiorum ulterioris pro-
uinciae die septimo peruenit: 110,5.
(ocins ti. occnrso.)
(Octaciliiis u. Otacilins.)
Oetaniaiii: cum diuturnitas oppugnationis
neglegentiores Octauiauos efiecisset, nacti occa-
sionem meridiani temporis discessu eorum . . .
in proxima Octauii castra inruperunt . . . omni-
busque eos castris expulerunt et magno nu-
mero interfecto reliquos atque ipsum Oetauium
in naues confugere coegerunt: 3,9,6.7.
II. Octanins: praeerat . . . Libiu-nicae
atque Achaicae classi Scribonius Libo et M.
Octauius: 3,5,3; discessu Liburnarum (CC)
ex IUyrico M. Octauius eum iis (c) quas habe-
bat nauibus Salonas perueuit. ibi concitatis
Dalmatis reliquisque barbaris Issam (c) a Cae-
saris amicitia auertit. couuentum Salonis cum
neque poIUcitationibus neque denuntiatione (c)
periculi permouere posset, oppidum oppugnare
instituit: 3,9,1.2; quorum cognita sententia
Octauius quiuis castris oppidiun circumdedit
atque uno tempore obsidione et oppugnationi-
bus eos premere coepit: 3,9,4; ipsi . . . in
proxima Octauii (-aui a) castra inruperunt
. . . omnibusque eos ca-stris expulerunt et magno
numero interfecto reliquos atque ipsum Octa-
uium in naues confugere coegerunt: 3,9,6.7;
tantis detrimentis acceptis (c) Octauius despe-
rata oppugnatione oppidi Dyrraciiium sese ad
Pompeium recipit (c): 3,9,8.
octanns: (haec senatus consulto perscri-
buntur a. d. VII. (VIII 0'; Ciaec.) Id. lan.:
1, 5, 4 ;) t cum a prima luce ad h o r a m
octauam pugnaretur (c): V35, 5; t ^^'^
in parte diuersae duae legiones, undecima et
octaua, . . . proeliabantur: 1123,3; L. Fabius
(e), centurio (om. [i) legionis VIII., . . . tres
suos nactus maiupulares . . . murum ascendit:
VII 47, 7 ; (mittit eo M. Antonium cum legionis
(legione jV/i/; -nibus 0/) XIIL (Vossins; VIII
A'0?) cohortibus V: 1,18,2;) eo triduo legio
VIII. ad eum uenit: 1, 18, 5; legionem . . .
nonam in sinistro (cornu) conlocauerat . . . et
huic sic *adiuaxerat octauam, ut paene unam
(om. hl) ex duabus efficeret, atque alteram
alteri praesidio esse iusserat : 3, 89, 1 ; t
(quod illi turbulentissimi superioribus tempori-
bus tribuni plebis post (add. Dt.) octo (octauo
f; Ald., Np.; duodecimo Ciace.; Db.) denique
menses (mense Ald.; Np., Db.) uariarum
(suarum recc; Np., Db.) actionum respicere ac
timere consuerant (c): 1,5, 2;) t quem
Caesar . . . ab octauis ordinibus ad primi-
885
oclauus — octoginta
886
pilum (primum pilum Ald.) se traducere pro-
nuntiauit : 3, 53, 5.
octing;ciiti: cum ipsi non amplius octin-
gentos <DCCC a; CCCCtos f; M.CCC h) equi-
tes liaberent: IV12, 1; ipse cum legionibus
expeditis IIII et equitibus DCCC in fines Tre-
uerorum proficiscitur: V2, 4; Haeduis Segusi-
auisque . . . deceni milia peditum imperat; huc
addit equites DCCC (octingentos BM): VII
64,4; DCCC (equites) ex seruis suis pastorum-
que suorum numcro coegerat: 3,4,4; quarum
erat summa ueteranarum (-norum 0'a) trium
legionura uniusque tironum et equitum DCCC:
3, 29, 2 ; Caesar . . . cum legioue . . . equitibus-
que DCCC '. . . Alexandriam perueuit: 3,106,
1; 1 hOc (latus) (huic p) milia passuum
octingenta in lougitudiuem esse existimatur
(arbitrantur fi): V13, 6; t (nauibus
circiter LXXX (p ; Oros. ; octingentis octoginta
A eorr., BM; octingeutis octingenta Aj)r.;.T)CCC.
LXXX Q) onerariis coactis: IV 22, 3;) nauium,
quae cum annotinis priuatisque . . . amplius
octiugentae (.DCCCC. af; DC Oros.) uno eraut
uisae tempore : V 8, 6.
ex omni (c) numero . . . uix DCCC (octo-
ginta Orosius) , qui primo clamore audito se
cx oppido eiecerant (c), . . . ad Vercinge-
torigem peruenerunt: VII 28, 5.
octo. A. ndii iidditur alius uuinorus:
(castra oportunis locis erant posita ibiquo
castella (posita VIII castellaque RMciKje)
iiiginti tria facta: VII 69,7;) t Fauonium
(c) ad flumen Aliacmonem . . . cum cohor-
tibua VIII (IV Oiacc.) praesidio impedi-
mentis legionum (c) reliquit : 3, 36, 3 ; 1
quod dierum ■(■ XXII (VIII Ool.) ab Ilerda
frumentum iussi eraiit cderre: 1,78,1; t
(ipse cum reliquis trilius (VIII p) (legioni-
bus) ad flumen Scaldem {GC) ... ire con-
Htituit: VI 33,3;) t iienses: 1,5,2 u.
octaunH (nicnsis); t hostes sub monte
cousedisso railia passuum ab ipsius castris
octo: 121,1; ab his (c) castris oppidum Ite-
niorum lujmino Hibrax aberat milia passuum
octo: 116,1; quae caslra . . . amplius inilibus
passuum octo in latitudinem patebant: 117,4;
celeriter octo inilium itinere confecto: IV 14, 1 ;
quae (naues) ex eo loco a (c) milibus pas-
Huum octo ucnto tciiobantur: IV 22, 4; copias
. . . conuciiisHo iicquo loiigius milia {M'; mi-
liuin a; milibus rei;i:.) passuum octo ab liibcr-
nis suis afuiHHo (c) : V53, 7; coactis c^iuitiim
milibus VIII ([i; milibus om. AB^M' ; Vlil.
(JU''M'') et pedituin ciicitor CCL (c) haoc iii
llaeduorum fiiiibiiH reconsobaiitur: VI l 7(i, 3;
duplicatoque elus diei itinere VIII milia (mil.
a) passuum ex eo loco procedit : 3,76.3.
(]{. additur alius numerus u. dnodesep-
tnaginta. dnodetriginta , dnodeai-
ginti p. 979 et 9S0.}
Octodnrniii. Cf Gluck p. 133; F. de Saulcy,
liev. arr.h. N. S. III p. 430 sqq.; IV p. 1 sqq.
constituit (Galba) . . . ipse cum rehquis eius
legionis cohortibus in uico Veragrorum, qui
appellatur Octodurus (octodorus B-a), hiemare.
qui uicus positus in ualle non magna adiecta
planitie altissimis montibus undique continetur:
III 1, 4. 5 ; cf. qii. sqq. c. 1—6.
octogeni: quae (turres) pedes LXXX
inter se distarent: VII 72, 4.
Octogesa. Cf. Rud. Schneider, Ikrda.
Berl. 18S6. p. 36 sqq; Sioffel, Hisi. de J.
Cesar I. p. 272 sq.
toto flumine Hibero naues couquiri et Octo-
gesam {Bototn.; conquirere totogesma Nx-; con-
quirere et octogesam 0; edd.) adduci iubeut.
id erat oppidum positum ad Hiberum milia-
que (mil. V «) passuum a castris aberat XXX
{GfiL; XX z; Np., Db.): 1,61,4; nam quae (c)
itinera ad Hiberum atque Octogesam (otogesam
Nahl) pertinebant , castris hostium oppositis
tenebantur: 1,68,1; uti ipse . . . mutato itinere
iugis Octogesam (otogensam al; octogensam
(^'■f^fh) perueniret: 1,70,4.
octogies: ciucs Romauos eius prouinciae
sibi ad rem publieam administrandam HS (CH
X-) CLXXX (LXXXX 0) et argenti pondo
(c) XX milia . . . polliceri coegit: 2,18,4.
octoginta. A. iioii add. alias iiuineriis:
erant . . . legiones Afranii III . . ., praeterea
scutatae citerioris prouinciae et caetratae [ulte-
rioris Hispaniae] cohortes circiter LXXX:
1,39,1; cohortes in acie LXXX (LXX //;
LXXV Np.) constitutas habebat, quae summa
erat miUum XXII : 3, 89, 2 ; t neque longius
ab *eo milibus passuum LXXX in *Occanum
influit: IV 10, 2; ouius fiucs a maritimis ciui-
tatibus flumen diuidit, (piod appellalur Taniesis,
a mari circiter milia passuum LXXX: Vll,
8; milia homiuum delecta IjXXX (XXXX
Giil.) una secum (.LXXX. delecta secum (i)
intcritura demonstrat: VII 71,3; quid liominum
(c) milibus LXXX(/J^71/-[i; LXXXX a; XXXX
Giil.) uiio loco iiiterfectis pn)pin<iuis . . . nostris
aiiiiiii Ibro existiiiiatis? VII 77, 8; t
nauibus circitcr LXXX (fJ; Oros. ; octingeutis
octogiiila a) oiiorariis coactis: IV 22, 3; t
aggerem latuin pedes CCCXXX, altum pedos
LXXX (XXXX G'Ol.) exstruxerunt: VII 24,
1; (quae (turres) pedes LXXX intor so dista-
66»
887
octoffinta — offero
888
rent: VII 72, 4;) aggerem in altitudinem peduni
LXXX exstruit: 2,1,4.
(denique ex omni (c) niimero . . . uix DCCC
(octoginta Orosius) . . . incoluraes ad Ver-
cingetorigem peruenerunt: VII 28, 5;) ex his
circiter LXXX interfectis . . . in castra se
receperunt : 3, 37, 7.
B. add. alius nnmerus: signaque militaria
ex proelio ad Caesarem sunt relata CLXXX
et aquilae VIIII : 3, 99, 4.
octoni: imperant . . . octona (milia) Pic-
tonibus et Turonis (c) et Parisiis et Heluetiis:
VII 75, 3; T[ huius generis octoni ordines
ducti (c) temos inter se pedes distabant : VII
73,8.
ocnlns. A. propr.; a) subi.: at luce
{Oiacc; ad lucem *) miiltum per se pudorem
{del. Ciacc.?y omnium oeulos {Ciacc; oculia
x) , multum etiam tribunorum militum et cen-
turionum praesentiam (praesentium O^af) ad-
ferre (at lucem mult. p. se pud. omn. oculis
edd. ; at luce multum posse pudorem omnium
sub oculis , metum Patd) : 1, 67, 4 ; t
omnium oculis mentibusqiie ad pugnam in-
tentis celeriter ad . . . munitiones peruene-
runt : III 26, 2.
b) obi.: quattuorque ex una cohorte cen-
turiones oculos amiserunt: 3, 53, 3; t
leuiore de causa auribus desectis aut singulis
effossis oculis domum remittit: VII 4, 10;
t intendere: 11126,2 u. a).
c) gen.: sese . . . ne iiultum quidem atque
aciem oculorum dicebant ferre potuisse: I
39,1.
(d) dat.: 1,67,4 u. a).)
e) .ibl.: quod (flumen) . . . in Ehodanum
influit incredibili lenitate, ita ut oculis in utram
partem fluat iudicari non possit: 112,1.
f) c. praep. : cum sub oculis omnium ac
pro castris dimicaretur : V 16, 1 ; pastoresque
Domitii (e) spe libertatis excitati sub oculis
domini (dominis hl) suam probare operam
studebant: 1,57,4; (1,67,4 ti. a);) neque uero
id (c) Caesarem fugiebat, tanto sub oculis ac-
cepto detrimento perterritum exercitum susti-
nere non posse: 1,71,1.
B. trsl.: Cottaeque et Titurii calamitatem,
qui in eodem (e) occiderint casteUo (o) , ante
oculos ponunt: VI 37, 8.
0«li : omnes autem homines natura libertati
(c) studere (c) et condicionem seruitutis
odisse: III 10, 3; t fauere et cupere
(Dumnorigem) Heluetiis propter eam adflni-
tatem, odisse etiam suo nomine Caesarem et
Romanos: 1 18, 8.
odinm. A. obi.: quasi non et (c) felicitas
rerum gestarum exercitus beneuolentiam im-
peratoribus et res aduersae odia concilient
{Olil; colligent af; colligant cf/rf.): 2,31,3;
t quoniam reliqui crudelitate odium effugere
non potuerunt: ap. Cic. ad Att. 1X7 C, 1; f
merere: VI 5,2 u. C.
B. abl.: orant, ut (c) sibi parcat (o), ne
communl odio Germanorum innocentes pro no-
centibus poenas pendant: VI 9,7; t ne
per uim oppidum expugnari pateretur, ne
grauius permoti milites et defectionis odio et
coutemptione (c) sui et diutino labore omnes
puberes interficerent: 2,13,3.
C. c. praep. : ne quis aut (c) ex huius ira-
cundia aut ex eo quod meruerat odio ciui-
tatis motus exsistat {tt. CC) : VI 5, 2.
odoi*: uti autem ipsos ualetudine non bona
cum angustiis loci et odore taetro ex mul-
titudine cadauerum . . . , tum : 3, 49, 3.
offendo. A. =laederc: ne eius supplicio
Diiuciaci animum offenderet uerebatur: I
19,2.
B. = improbare alqd iu alqo : at, credo, [si]
Caesarem probatis, in {N; iam x,) me oflen-
ditis: 2,32,10.
C. = calamitatein accipere : serius a terra
prouectae naues neque usae noctuma aura in
redeundo offenderunt: 3,8,2; f nullum
eius modi casum exspectans, quo nouem oppo-
sitis legionibus maximoque equitatu, dispersis
ac paene deletis hostibus in milibus passuum
tribus offendi posset: VI 36, 2; non . . recor-
dabantur . . ., quotiens uel ducis uitio uel
culpa tribuni in exercitu (exercitum Nz) esset
oflensum: 3,72,4.
offensio. A.: petit atque hortatur, ut
sine eius offensione animi uel ipse de eo
causa cognita statuat uel ciuitatem statuere
iubeat: 1 19, 5.
B. : magnam tamen haec res illis offen-
sionem et contemptionem ad omues attulit
(intulit ?■): 3,60,2.
€.: quicumque alterum obsidere conati sunt,
perculsos atque infirmos hostes adorti aut proe-
lio superatos aut aliqua (alia Kraff.) offen-
sione permotos continuerunt : 3,47,2.
offero. A. alqni, aliid = TcaQi^j^Eiv, 7caQa-
didovai ; a) alqm; a) : coactis f una XL (c)
cohortibus, quas ex proximis praesidiis de-
ductas fors obtulit: VII 87,5; t m.axima
pars Aquitaniae sese Crasso dedidit obsides-
que ultro misit (obtulit p; detulit /'): III 27,
1 ; t Caesar necessariis rebus imperatis
•ad cohortandos milites, qu.am (in add. X; edd. ;
889
offero — officium
890
ego del.) partem fors obtulit, decucurrit (c):
II 21, 1 ; 1 Germani frecjuentes omnibus
1« principibus maioribusque natu adhibitis
■ ad eum in castra uenerunt. ... q u o s sibi Cae-
sar oblatos gauisus ('fi; grauius a) illos (CU)
retineri iussit: IV 13, 6.
fi) se: quoniam sit fortunae (o) cedendum,
ad utramque rem se illis oflerre, seu morte sua
I Roraanis satis facere seu uiuum tradere uelint:
' VII 89,2; non nuDos ambitus . . . damnatos
. . . in integrum restituit , qui (quod Oiacc.) se
illi initio (c) ciuilis belli obtulerant, si sua
opera in bello uti uellet: 3,1,5.
b) alqd: quod Germani . . . ad castra Eo-
manorum delati optatissimum Ambiorigi bene-
ficium obtulerant (A(?); Ald., Sc/in.; obtulerant
beneficium (i; benef. obtulerunt A(?)QB; plur.
edd. ; benef. obtinuerunt M) : VI 42, 3 ; Caesaris
bencficia imminuerat (Jurinius ; beneficium
mutauerat x) consuetudo, qua offerrentur (offe-
rentur A7'; munera afW. Ochhr; Dh.; munerum
consuetudo, quae off'. E. Uoffm.; [qua oflerren-
tur] Dt.): 2,29,3; t Petreius atque Afra-
nius oblata facultate in castra sese referunt:
1,72,5; t{niunera: 2,29,3 u. beneficium;)
t omnium consensu ad eum defertur imperium.
qua oblata potestate omnibus his ciuitatibus
obsides imperat: VII 4, 7 ; t ubi cuique (c)
aut ualles abdita aut locus siluestris aut (locis
siluestribus P) palus impedita spem praesidii
aut salutis aliquam oflerebat, consederat: VI
34,2; hac (cukl. EJMUller; om. X; edd.) ob-
lata (oblecta il/'; obiecta J/'^) spe (oblata tanta
spe I'aul) Germani . . . pracdam in occulto
relinquunt; ipsi . . .: VI 35, 10; f sic
terror oblatus (recc; terrore oblato x; edd.)
a ducibus, crudelitas in supplicio, noua religio
iuris iurandi spem praeseutis deditionis sustu-
lit: 1,76,5.
15. se olTerre et offerii = oceurrerc; a) sc:
frater . . . iucitato C(juo se hostibus obtulit
atquo intorfectus (o) est: IV12, 0; qui se ultro
inorti oflerant facilius rcperiuiitur (c) quam
qui dolorem pationter fcrant: VII 77,5; fiitii-
rum, ut . . . ii (c), qui ante dimicarc timuis-
sent, ultro se proelio oflerrent: 3,73,6.
b) olTcrrl: hostes . . . ad legatos atque excr-
citum Hujiplices manus tendunt. qua noua ro
oblata omnis administratio liclli i(in«istil: 2,
12,1 (Np. 2).
4»i'li«-iiiH : armonnn officinas iii urbe in-
sli tueriiii l: 1,34,5.
wnifiiiiii. A. iiotioiu! oblvcUiia = iiiuiiiik,
iicudtiuin, bciicliciuni; ii) =iiiuiiiis (iicirotiiiin),
quod iu-1 susce|»luiii ud iiiaiitliituiii (iicii (ucl
conflcere) debemus (Pflieht); a) eomm, qui
imperiuni (mag-istratum, Icg-ationem) obtinent
(= Stelluiig); aa) praed.: neque se ignorare,
quod esset officium legati (-iohpr.), qni
fiduciariam operam obtineret (u. CC) : 2, 17, 2.
f/fi) obi.: Bibulus . . . grauiore morbo . . .
implicitus, cum neque curari posset neque
susceptum officium deserere uellet, uim
morbi sustinere non potuit : 3, 18, 1.
yy) dat. : controuersias regum ad populum
Romanum et ad se, quod esset consul, pertinere
existimans atque eo magis officio suo con-
uenire, quod superiore consulatu cum patre
Ptolomaeo . . . societas erat facta: 3,107,2;
f III cohortes Orici oppidi tuendi causa reli-
quit isdemque custodiam nauium longarum
tradidit. . . . huic officio oppidoque M.' Acilius
(c) legatus praeerat: 3,39,1; t toti
tamen officio maritimo M. Bibulus praeposi-
tus cuncta administrabat: ad himc summa im-
perii respiciebat: 3,5,4; naues . . . Brundisium
a Caesare remittuntur, ut reliquae legiones
equitatusque transportari possent. huic officio
praepositus erat Fufius Calenus legatus, qui
celeritatem in transportandis legionibus ad-
hiberet: 3, 8,(1.) 2.
fi) eonim, (lui alterius iiuperio parere de-
bent (= fides, obsequium); aa) ab: cur hunc
(Ariouistum) tam temere quisquam ab officio
discessurum iudicaret? 140,2.
(i|ii) iii: in officio continere u. con-
tiiieo p. 713 c) (4 loc.) ; 1 se suosque
omnes in officio futuros (confirmat add.^)
neque ab amicitia populi Roniaui defecturos
coufirmauit: V3,3; t consolatus Imlutio-
marum Iiortatusque est, uti in officio mane-
ret: V4,2; t Cingetorigi, quem ab initio
permansisse in officio denioustrauimus,
principatus atque imperium est traditum: VI
8, 9 ; t Caesar principibus cuiusque ciui-
tatis ad se euocatis (c) . . . magnam partem
Galliae (gallorum fi) in officio tenuit: V
54,1.
y) alioriim; aa)obi.: qui ali eo missi erant,
confecto legationis olficio liberius cuiu militi-
bus regis conloqui coeperunt : 3, 103, 4 ; t
Afranius et Petreius et Varro, legati Poiupei,
. . . officia inter se partiuntur, uti Pctroius
. . . cum omnibus copiis ad Afraniuin profi-
ciscatur, Varro . . . ullcrioieui Ilispiiiiiaui luea-
tur: 1,38,1.(2); 1 cgii certe mcum roi piibli-
cae atque impcratori oflicium praestitero: IV
25,3; iu appellandis cohortandisque militibtiH
Imperatoris et in pugnn militis officia praestii-
bat (Cotla): V33, 2; icliqims eiiim omues olli-
891
officium — omnino
892
cium suum praestitisee : se {Ald.; om. codd.},
qui . . .; exercitum suum, qui . . .; illius deni-
que exercitus milites, qui: 1,85,2; cum militi-
bus regis conloqui coeperunt eosque liortari,
ut suum (si uim a) officium Pompeio praesta-
rent (praestaret NOH) : 3, 103, 4.
fip) (liit.: sed satis iam fecisse (se) officio
satisque supplicii tulisse: 1,84,3.
yy) g^eii. : quibus quoniam pro pietate (c)
satis fecerit, habere nunc se rationem officii
pro beneficiis Caesaris : V 27, 7.
Sd) iibl,: quod (c) a pueris nullo officio aiit
disciplina adsuefacti nihil omnino contra
uoluntatem faciant: IV 1,9.
£e) c. praep. : celeriter equitatus ad cotidia-
num itineris (tfe/. Oiacc.) officium reuerti-
tur: 1,80,4; — pauci lenuncidi ad officium
imperiumque (que om. a) conueniebant: 2,
43,3.
b) = muiius, qnod iilti-o offerimns et prae-
stnmus, bciieflcium ( (Jefiillig-keit , Dieust-
leistuus:); a) subi.: quos . . . Pompeius erat
adhortatus, ne noua Caesaris officia ueterum
suorum bcneficiorum in eos memoriam expel-
lerent: 1,34,3.
p) obi. : exercitum cum militari more ad
pugnam colfortaretur suaque in eum perpetui
temporis officia (-ium a') praedicaret, in
primis commemorauit: 3,90,1.
y) ffeii. : habere se a Pompeio ad eum priuati
(priu.atim Nac) officii mandata demonstrat:
1,8,2; 1f uos autem incerta (c) uictoria
Caesarem secuti diiudicata iam belli fortuna
uictum sequamini, cum uestri officii praemia
percipere debeatis ? 2, 32, 6.
(3) c. priiep. ; aa) ex : monuitque, ut ex sua
amicitia omnia exspectarent et ex praeteritis
suis officiis reliqua sperareut: 3,60,1.
p[i) pro : quam rem et paucis contigisse et
pro magnis (et a romanis pro maximis (&)^)
hominum (omnino Paul; post paucis iransponit
Kran.) officiis consuesse tribui docebat: 143,
4; quos (Haeduos et Kemos) praecipuo semper
honore Caes.ir habuit, alteros pro uetere ac
perpetua erga populum Komanum fide, alteros
pro recentibus Gallici belli offlciis : V 54, 4.
B. notione subiectiua (= Pflichtg^efiilil,
ofiicii couscientia): ut quam primum intelle-
gere posset, utrum apud eos pudor atque o f f i-
cium an timor plus (c) ualeret: 140,14;
t facere (eos) arroganter, cura aut de officio
imperatoris desperare ;uit praescribere uide-
rentur (c): 140,10.
Ollonico : interim Teutomatus (c) , Ollo-
uiconis (allouiconis (i) filius, rex Nitiobrogum,
. . . cum magno equitum suorum numero et
quos ex Aquitania conduxerat ad euin (Ver-
cingetorigem) peruenit: VII 31, 5.
oinitto. A. propr.: nostri omissis (emissis
fi) pilis gladiis rem gerunt (c): VII 88, 3.
B. trsl.: liis rebus cum iter agminis nostri
impediretur, non omittendum (obmittend. Al,-)
(sibi add. p; Sclin., Np., Dt.) consilium
Neruii existimauerunt (c): 1117,5; T[
Libo discessit a Brundisio obsessionemque
(obsidion. 0) nostrorum omisit: 3,24,4; t
qua ex frequentia T. Labienus prodit; f sum-
missa oratione loqui de pace atque altercari
cum Vatinio incipit (sic codd.; Np.; sed omissa
orat. de p. altercari . . . Oiid.): 3,10,5; *i
itaque in praesentia Pompei sequendi ratio-
nem omittit, in Hispauiam proficisci constituit:
1,30,1; t cohortatus Haeduos, ut . . .
omnibus omissis (his tiel iis a^ld. codd. ; Schn.,
Fr., Dh.; del. Beroald.) rebus huic bello ser-
uirent: VII 34,1.
ut potius in nocendo aliquid praetermit-
teretur (omitteretiu- fi), . . . quam cum aUquo
militum detrimento noceretur : VI 34, 7.
omnino. A. = plane, prorsus ; a) iius:et
uini negationis: suisque imperauit, ne quod
omnino telum in hostes reicerent: 146,2; cum
. . . milites . . . hortaretur, ne quod omuino tem-
pus ab opere intermitteretur : VII 24, 2; 1,61,
2; VI 29, 2; VII 28,2 u. b) y); t Len-
tulus sententiam Calidii pronuntiaturum se
omniuo negauit: 1,2,5; t sic uti (c)
omnino pugnandi causa resisteret nemo: V
51,5; sed in casteUo nemo fuit omnino (om-
nium f) militum, quin (qui non Of) uulne-
raretur : 3, 53, 3 ; t neque se cura Belgis
reliquis consensisse neque contra populum
Rom.anum (omnino add. (iJ ; Flod.) coniurasse :
113,2; t quod (c) a pueris nullo officio
aut disciplina adsuefacti nihil omnino contra
uoluntatem faciant: IV 1,9; quod unde iigger
omnino {p^ost nihil tramponit Terpstra) com-
portari posset, nihil er.at reliquum, omnibus
arboribus longe lateque in finibus Massiliensium
excisis et conuectis : 2, 15, 1 ; quarum rerum
nihil omnino accideriit : 2, 43, 2 ; t [uinura
ad se omniuo (omn. ad se P) importari non
sinunt (patiuntur (3): IV 2, 6;] Liger ex niui-
bus creuerat, ut omnino uado non posse triuis-
iri (-ire P) uideretur: VII 55, 10; quo omnino
Caesar adire non poter.at: 1,49,2; 1 an
paenitet uos, quod saluum atque incolumem
exercitum nulla omuino n.aue desiderata tra-
duxerim? 2,32, 12; 1 ut nulius (c) per-
fidiae . . . locus esset nec quicquam omnino
893
omnmo — omnis
894
relinqueretur , qua . . . noceri posset : 2, 16, 1 ;
— ut ... signa dimitterent neque quisquam
omnino (omnium Manut.) consisteret: 3,69,4;
1 cum ab his saepius quaereret neque ullam
omnino uocem exprimere posset: 132,3; uti ex
(e) tanto nauium nuraero tot nauigationibus
iieque boc nequc superiore anno ulla (nuUa fi)
oninino nauis , quae milites portaret , deside-
raretur: V23,3.
b) hi enuntiato non neg^atiuo: a): praeter
consuetudinem omniuni (omnino Paul)
noctu *in8titucrant pabulari : 1, 59, 3.
fi): quae quidem ego aut omnino falsa aut
certe minora opinione esse confido: 2, 31, 5;
I quibus rebus nostri perterriti atque huius
omuino generis (o) pugnae impc^iti non
eadem alacritate . . . utebantur (c) : IV 24, 4.
y): docent, si omuino turris concidisset,
non posse (c) milites contineri, quin . . . inrum-
perent: 2,12,4 {Np. 5); % quod . . . suam
fugam aut occultari aut omnino ignorari
jjosse existimarent: 127,4; 1 maguum in
limorem Afranius Petreiusque perueniunt, ne
onmino friimento pabuloque intercludercn-
tur: 1,61,2; Tf ue omnino metum reditus
sui barbaris tolleret: VI 29, 2; ueriti, ne om-
nino spes fugae tollerctur : VII 28, 2.
V. = si oninia aniiiio vomplectimiir, in uni-
iiersuin; additur a) HUiiieri.s: erat omnino iu
(ialiia ulteriore legio una: 17,2; quod fiumen
uno omnino loco pedibus , atque hoc aegre,
transiri potest: V 18, 1 ; quas inter (segetes) et
castra unus omnino collis intererat: VI 36, 2;
t erant omnino itinera duo, quibus itineribus
domo cxire possent: 16,1; eo duae oninino
ciuitates ex Llritaimia obsides miserunt, reliquae
ncglexerunt: IV 38, 4; 1[ nostri . . . com-
pluriljus interfectis V omnino suorum amissin
quielissime ne receperunt: 3,46,6; t castra
mouet . . . VII omnino dies ad Corliuium com-
nioratus: 1,23,5; f cum Caesar omnino
XII naues longas praesidio duxinsel: 3,7,2;
II dicbuH oMinino XVIII (c) trims Khcuum
c(inHuni[)liM: I V 10,4.
<|iioil omiiiiMP liiduuni Hujiererat, cum exer-
citui (Vuiiicntum nicliri oportcrct: 123,1.
Ii) itliis iKicilius: sibi autem mirum uideri,
ipiid iii Kua (iallia .. . aut Ciicsari aut omnino
populo Roiiiano iiegotii esset: 134,4; (qiuuii
rom et paucis coiitigisHO et pro magnis (c) lio-
iiiinum (omnino I'iml) officiis consuesso tribui
docebat: 143,4;) sic oinnino (oninium fi ; Sclm.)
iiniiiMis timor |iracoccu|)micrjit (occiipaiuTat fi),
iiL: VI 41,3; 2,15,1 it. A. u) niliil; priiis ad
continentem uisus (e) est Caesar, quam de eius
aduentu fama omnino (mn. f) in eas regiones
perferretur: 3,7, 3.
oniniM. I. Forma. Acc. plur. omnis
/lis loci^ in his codd. iimeniri editores dicunt:
III 8, 3 et VI 34, 1 et VII 16, 3 et 29, 3 m K(?) ;
VII 9, 2 in 7.a; VI 34, 1 «« Ayfi; 151,1 et VI
43,4 et VII 18, 3 in a; VII 14, 4 in AQa; VII
10,2 c< 36,1 in Ba; 113,4 in B^p; II 5,4 i» B^a;
V53,2 in S',- V2,3 in afk; IV 13, 6 e< VI27,
4 et 35,4 et VII 17, 7 et 45,3 et 1,85,2 in a;
111,1 (e< V19,2) in h; 144,3 in & ; ap.
Prise. VI 36. — lieliquis locis (0.5 belli Qallici,
38 helli ciuilis) otnties codd. uidentur habere
omnes.
II. !Si!;nir. ; 1. non udditur prouomeii neque
sidi. reliquus; A. ui adiectiui; a) siugulari
nuincro; a) pertiuet ad singula subst.;
aa) appellatiua; a) additur subst.: Caesar
paene omni acie perterrita . . . legionem
nonam subsidio ducit : 1,45,1; ouinis Vari
acies terga uertit seque in castra recepit: 2,34,
6; t si (c) illoruin nuntiis confirmari non
potestis omni aditu praesaepto: VII 77, 11;
1 magnitudo operum, . . . multitudo tormen-
torum omnein admiuistrationciu tardabat:
2,2,5; qua noua re oblata omnis admiiiistratio
bclli consistit: 2,12,1 (Np. 2); t Auximo
(c) Caesar progressus (c) omnem agruui Pi-
ccnum pcrcurrit : 1,15,1; t magnum nu-
merum . . . sagittiiriorum aggeremque omuem
noctu in scaphas . . . imponit: 3,62,2; ^
quod omnem apparatum belli, tela, arma,
tormenta ibi coulociuieriit: 3,44,1.
cuin uideat omiic ad sc bellum translatum:
VII 8, 4.
erat in ccleritate omnc positum certamcn:
1,70,1; 1 nam omnis ciuitas Heluetia
in quattuor pagos diuisa est {u. GC): 112,4;
uiium se esse ex omui ciuitate Haeduorum,
qui: 131,8; cum prope omnis ciuitas eo con-
uenisset: VII 33,3; — ciuitiitcm essc om-
nem (omn. esse a) in armis: VII 32,5; t
iib oppido et ponte et commeatu omni,
quem in oppidum contulerant (-rat ald), se in-
terclusurum aduorsiu-ios coiifidobat: 1, 43, 2;
t ncquc houestiiis repcries quiciiiiiun quiun ab
omni contcntiouo abesse: »/>. Cic. ud .111.
X H B,2; — ut suporioris tcmporiH (siiporioro
tempore Ciacc.) conteutionem (coutcmpt.
(Jld) nostri oinnem remiserant, ila pioximi
dici casu admoniti oniuiii iid defensionem pa-
riuiorant: 2, 14, (!; t quf-'* ex omni copia
singuli siiigulos suiw ("> salutis causa dclcgo-
raiit: 1 48,5.
895
omnis (1. A. a) a) aa) a))
896
quae res omnem dubitationem adueutus
legionum expulit: V48, 10.
(Haeduos) omnem nobilitatem, omnem sena-
tum, omnem equitatum amisisse: 131,6;
eo . . . sedecim milia expedita cum omni equi-
tatu Ariouistus misit : I 49, 3 ; omnem equitatum
et leuis armaturae Numidas , funditores sagit-
tariosque pontem traducit: 1110,1; omnem
equitatum, qui nouissimum agmen moraretur,
praemisit: 1111,3; qui (praefecti) cum omni
equitatu antecesserant : IV 11, G; Caesar omnem
ex castris equitatum suis auxilio (o) misit: IV
37,2; cum Caesar pabulandi causa tres legiones
atque omnem equitatum cuni C. Trebonio legato
misisset: V 17,2; prope cotidie cum omui equi-
tatu Indutiomarus sub castris eius uagabatur:
V 57, 3 ; subito Labienus duabus portis omnem
equitatum emittit: V58,4; Minucium (c) Basi-
lum cum omni equitatu praemittit: VI 29, 4;
quod cum omni equitatu discessisset: VII 20,
1; discit eum omni equitatu Litauiccum ad
sollicitandos Haeduos profectum : VII 54, 1 ;
fugato omni equitatu Vercingetorix copias (c)
reduxit: VII 68, 1; cousilium capit omnem ab
(c) se equitatum noctu dimittere ((■}: VII 71,
1; cum . . . legiones . . . flumen transissent
impedimentaque (iumentaque Paul) et omnis
equitatus sequeretur: 1,40,3; ad hos opprimen-
dos cum omni eqmtatu tribusque legionibus
Afranius . . . proflciscitur: 1,51,4; — equi-
tatumque omnem, ad numeriun quattuor
milium , quem ex omni prouincia . . . coactum
habebat, praemittit: 115,1; equitatumque om-
nem ante se mittit: 121,3; equitatumque om-
nem et peditum milia X sibi celeriter mitterent :
VII 34, 1 ; legiones expeditas quattuor equitatum-
que omuem ex castris educit : VII 40, 1 ; legio-
nes IIII (c) equitatumque omnem traiecit: 1,
40,4; legiones reuocat, equitatum omnem con-
uenire iubet: 1,82,2; equitatuque omni fere in-
columi . . . magnum peditum numerum inter-
ficiuut: 2,26,4; simul ab sinistro cornu P. Attii
equitatus omnis et una leuis armaturae (c) in-
teriecti compliu-es . . . cernebantur: 2,34,2;
equitatum omnem prima nocte ad castra ho-
stium mittit: 2,38,3; eo legiones XII, equi-
tatum omnem uenire iusserat: 3,2,1; subito
exercitus regius equitatusque omnis uenire
Alexandriam nuntiatur: 3,109,1; % tantus
subito timor omnem excrcitum occupauit,
ut: 139,1; in conspectu Caesaris atque omnis
exercitus res gerebatur: 11114,8; omnemque
exercitum discessisse cognoscunt: VI 35, 7; si-
mili omnem exercitiun inopia premi, nec iam
uires sufficere cuiusquam: VII 20, 11; consilia
inibat, quem ad modum . . . rursus omnem
exercitum contraheret (c) : VII 43, 5 ; Caesar
omni exercitu ad utramque partem munitionum
(c) disposito . . . equitatum ex castris educi
(c) . . . iubet : VII 80, 1 ; postero die omnem
exercitum intra fossam coutinet: 1,42, 1; grauis
autumnus . . . omnem exercitum ualetudine
temptauerat: 3,2,3; atque idem omnis exer-
citus iiu-at: 3,13,4; sic . . . exercitum consti-
tuebat, ut tertia acies uallum contingeret, omnis
quidem instructus exercitus telis ex uallo ab-
iectis (c) protegi posset: 3,56,2; quo minus
omnis deleretur exercitus: 3,70,1; — exer-
citui (exercitu Np.) quidem omni tantus in-
cessit ex incommodo dolor: 3,74,2; ^
quin paene circumuallati atque omni exitu
et pabulatione interclusi uiderentur: VII 44, 4.
neque onmi interposita fide firmum esse
posse: 1,86,2; t omnis fortuna: III 8,
3 u. B. a) a) aa) S8) ferre; t quod omni
ex reliquis partibus demesso frumento pars
(o) una erat reliqua: IV 32, 4; consumpto omni
frumento . . . consultabant: VII 77, 1; quod
Afrauius paene omne frumentum ante Caesaris
aduentum Ilerdam conuexerat: 1,48,5; — fru-
mentum omne, praet«rquam (c) quod secum
portaturi eraut , comburunt : I 5, 3 ; quod ibi
impedimenta exercitus, obsides ciuitatum, litte-
ras pubUcas frumentumque omue , quod eo . . .
deuexerat, relinquebat: V 47, 2; frumentum
omne ad se referri iubet: VII 71, 6; ut . . .
naues frumentumque omne ibi contineret: 2,
18, 6 ; friunentumque omne conquisitum . . .
comportarat: 3,42,5.
circiter CCXX (e) naues eorum paratissimae
atque omni genere .irmorum ornatissimae . . .
nostris aduersae constiterunt: 11114,2; quod
.apud eos magnae simt ferrariae atque omne
genus cimiculorum notum atque usitatum est :
VII 22, 2; multitudine sagittarum atque omnis
generis (omni genere [i) telorum multos uid-
neratos: VII 41, 3; easque (turres) multis tor-
mentis et omni genere teloram completas ad
opera Caesaris adpellebat: 1, 26, 1; Caesaris
exercitus *e2im optima ualetudiue summaque
aquae copia utebatui, tum commeatus omni
genere praeter friunentiun abuud.abat: 3,49,6.
ubi uero ea pars turris . . . munita est ab
omni ictu hostium: 2,9,5; t Trinoban-
tibus . . . ab omni militum iniuria proM-
bitis: V21,l; t magn.ae fiiit fortunae
omni militari instrumento, quod circum se
h<abebiit, erepto . . . ipsum efiugere mortem:
VI 30,2; t ita omnis insula est in cir-
cuitu uicies centum milium pjvssuum : V 13, 7 ;
897
omnis (1. A. a) a) ■j.'j.) o))
898
*i onini ;id Hiberum intercluso itinere . . .
castra communit: 1,72,5; tum uero omni in-
terclusus itinere ad Caesarem mittit : 2, 20, 7 ;
^ omnis iuuentus, omnes etiam grauioris
aetatis . . . eo conuenerant: III 16,2; ut omnis
iuuentus, quiie in oppido remanserat, omnes-
que superioris actatis cum liberis atque uxori-
bus . . . ad caelum manus tenderent : 2, 5, 3.
ad omnem lai)orem aninio parati imperio
paruerunt: 3,95,1; t celeriter ignem com-
|iiolieiiderunt et uenti magnitudine in omnem
locum castrorum (castrorum locum fi) distu-
lerunt: V43,2; infirmis auxiliis proficisci non
dubitauerat aeque {Nf. ; atque eodd.) omnem
sibi locum tutum fore existimans : 3, 106, 3.
quo facilius omne Hadriaticum mare . . .
in potestate haberet: 1,25,3; t interim
omnis ex fiiga Suessionum multitudo in
oppidum . . . conuenit: 1112,4; ad huuc se
confestim a Pulione omnis multitudo conuertit:
V 44, 10 ; hostes ab se discessisse omnemque
ad eum multitudinem conuertisse: V49, 3; con-
clamat omnis multitudo et suo more armis
concrepat: VII 21,1; ut . . . interscinderent,
oninis uero ex castris multitudo ad restinguen-
(hiin concurrcret: VII 24, 5; omnis sese multi-
tiido (ad cognoscenduni add. Okl) efludit: 2,
7, 3 ; Androsthenes . . . omnem ex agris multi-
tudinem seruorum ac liberorum in oppidum
cogit : 3, 80, 3 ; equites . . . uniuersi procucurre-
runt (f) omnisque multitudo sagittariorum se
profudit: 3, 93, 3; in hoc omnis multitudo maie-
statcm rcgiam minui praedicabat: 3, 106, 4; %
milites disponit . . ., nt contingaut inter .se
atqiie ( acque fhl) omnem (am. l) muni-
tionem expleant: 1,21,3.
natio omnis: VI 16, 1 u. b) y.) fi[i) n)
Galli; ^ omnis nobilitas: 131,6 ?(.
equitatus ; ne omnis nobilitatis discessu plebs
propter imprudcntiani laberetur: V 3, C; non
sine causa fieri, ut (iallia omni nobilitate
spoliarotur: V6, 5; omni nobilitale llaeduorum
interfecta: VI 12, 3; (oninis uoster equitatus,
omnis nobilitas interiit (periit h): VII 38, 2;)
K ut perpaucac ex omni numero noctis in-
t(!ruentu ad lerram peruenerint (c): 11115,5;
deniijue ex omni (oo add. (i; omni ex Kr., Dl.)
miiiieio, ([ui fuit circiter niilium Xij, uix UCCU
. . . incolumes ad Vercingetorigom pcruenerunt:
Vll 28,5; duces hostium LX niilia {<■) ex omni
numero deligunt: VII 83, 4.
eo cum do improuiso coleriiisquc ouini (om-
niuin K; Klrid.) opinione uenisset: 113,1;
K quiie . . . cum onini oporo coniunclao uim
HuniiiiiH exciperent: IV 17, 9; diebus decem . . .
Loxiu. Ca(jHur. II.
omni opere <,ponte p) effecto exercitus tradu-
citur: IV18, 1; sic deinceps omne opus con-
toxitnr: VII 23, 4; 1, huius est ciuitatis
longe amplissima auctoritas omnis orae mari-
limae regionum earum : III 8, 1 ; omni ora
maritima celeriter ad suam sententiam per-
ducta: 1118,5; eiusque rei causa omni ora
maritima classem dispo.suerat: 3,5,2; si ... se
(c) omni maritima ora excludere conaretur: 3,
78,4; t quem (c) ubi Caesar intellexit
praesentis periculi atque inopiae uitandae causa
omnem orationem (rationem Ofh'') insti-
tuisse: 3, 17, 6.
capilloque sunt promisso atque omni parte
corporis rasa praeter caput et labrum superius :
V14,3; tum ex omni parte lapidibus coniectis
deturbati turrisque succensa est: V43, 7; (specu-
latoribus in omnes partes (omnem partem p)
dimissis explorat : V 49, 8 ;) totum autem murum
ex omni parte turribus contabulauerant: VII
22, 3 ; nec prius . . . quam restiucto aggere atque
omni (eaadd. a; ex Oiacc; om. [i; f^chn.) parte
summotis hostibus finis est pugnandi factus:
VII 25,4; erat e regione oppidi collis . . .
egregie munitus atque ex omni parte circuni-
cisus: VII 36, 5; exploratores hostium, ut omni
fiuiniuis parte erant dispositi, inopimmtes . . .
ab nostris opprinumtur: VII 61,1; Pompeius
. . . uineis eam (omuem Paid) partem castro-
rum obtexit: 3,54,1; f pecuniam omnem
omniaque oruamenta ex fano Herculis in oppi-
duni Gades contulit: 2,18,2; 1 quae
(oppida) nou munitione et loci natura ab omni
siut periculo tuta: VII14,9; qui liberandos
omni periculo censerent: 3,83,4; 1i (omnis
pons: IV 18,1 u. opus;) t stipendiumque
equitum fraudabant et praedam omnem
domum auertebant: 3,59,3; t (omne
praesidium: 1111,5 u. IJ. a) a) aa) 91)
ponere;) t equitatumquc omiiem ad nu-
nieruin quattuor milium, quom ex oinni pro-
uincia et Haeduis atque eoruin sociis coactum
habebiit, praemittit: 115,1; quod ouinem pro-
uinciam consentire intellcgebat: 1,30,3; mul-
tum (friimentuin) ex omni prouincia compor-
tabatur: 1,49,1; magiiam iunicutorum atque
hominum multitiulincm cx omui prouincia
'euocat: 2,1,4; coii.sonliro omiicin citciiorem
prouinciam: 2, 17,3; — prouinciam (imnem
in aua et Pompei uerba ius iuriuiduui adige-
bat: 2,18,6; prouinciam enim omuem Oaesaris
rcbus fauere cogiiouerat : 2, 18, (!.
quod fuit illis coiianiUim atque omni ru-
tioiic oHicicndiim: 1,65,5; qua re omiii ra-
tione essc intordiu pcrninipeiidum; 1,)>7,5; —
57
899
omnis (1- A. a) a) — b) a) y.a) o))
900
Caesar a (c) superioribus consiliis depulsus
omnem sibi commutandam belli rationem
existimauit: 3,73,1; eoque omnem belli ratio-
nem conferre constituit: 3,81,3; t libera
(sint add. Vielh.) comitia atque omnis res
publica senatui populoque Romano permit-
tatur: 1,9,5.
cum . . . recentes defessis succederent om-
nemque Galliae salutem in illo uestigio tem-
poris positam arbitrarentur: VII 25, 1; Galli,
nisi perfregerint munitiones, de omni salute
desper.aut: VII 85, 3; 1 omnis senatus:
131,6 ti. equitatus; Caesar Remos eohortatus
. . . omnem senatum ad se conuenire . . . ius-
sit: 115,1; itaque omni senatu necato reliquos
sub coroua uendidit: 11116,4; cum is omnem
ad se (.ad se omn. (i) senatum uenire iussisset :
V54, 3; — in Haeduos proficisci statuit sena-
tumque omnem et quos inter controuersia
esset ad se Decetiam euocauit: VII 33,2; f
atque inferiore omni spatio uacuo relicto
superiorem partem coIUs . . . castris compleue-
rant: VII 46,3; 1 cum in una uirtute
omnis spes salutis {om. fi) consisteret: II
33,4; erumperent atque omnem spem salutis
in uirtute ponerent: 1115,3; cum omnis Galli-
cis nauibus spes in uelis armamentisque con-
sisleret: 11114,7; omni spe impetrandi adempta:
V6, 4; C.assiuellaunus . . . omni deposita spe
(spe depos. [i) contentionis . . . itiuera nostra
seruabat : V 19, 1 ; tamen omnem spem salutis
(salutis spem P) in uirtute ponehant: V34, 2;
quod omnem spem hostes in celeritate pone-
bant: V39, 4; quod omnem rei frumentariiie
flumiuisque Hiberi spem dimiserant: 1, 73, 1 ; —
suosque hortatur, ut spem omnem in uirtute
reponaut: 2,41,3.
ita se omni tempore de populo Romauo
meritos esse, ut: 111,3; ut omni tempore totius
Galliae principatum Haedui tenuissent : I 43, 7 ;
Bellouacos omni tempore in fide atque amicitia
ciuitatis Haeduae (o) fuisse: 1114,2; qui
(corus) magnam partem omnis temporis in his
(c) locis (e) fl.ore consueuit: V7, 3; ob eam
causam spatia (spatium (i) omnis temporis non
numero dierum, sed noctium tiniunt : VI 18, 2 ;
t ipse omni terra (ipse ora maritima Paul)
earum regionum prohibebatur: 3, 15, 1.
uita omnis in uenationibus atque in studiis
rei militaris consistit: VI 21,3; f ut . . .
his ereptis omnis usus nauium uno tempore
eriperetur: 11114,7.
6) auteeedit subst. : post hos opus in oc-
culto a III. acie fiebat. sic omne (opus add.
/') prius est perfectum, quam: 1,41,5.
pp) nom. !)ro|)r. : Caluisius . . . summa om-
nium Aetolorum receptus uoluntate, praesidiis
aduersariorum Calydone et Naupacto deiectis
(c) omni Aetolia potitus est: 3,35,1; f
quem (locum) exomni Gallia oportunissi-
mum ac fructuosissimum iudicassent: 130,3;
cum omnem Galliam occup.auissent: 1 33, 4;
qua arrogantia in conloquio Ariouistus usus
omni Gallia Romanis interdixisset: 146,4; ne
omni pacata Gallia ad eos exercitus noster ad-
duceretur: 111,2; qui patrum nostrorum me-
nioria omni Gallia uexata Teutonos Cimbrosque
intra fines suos ingredi prohibuerint : 114,2;
liis rebus gestis omni Gallia pacata tauta huius
belli ad barbaros opinio perlata est, uti: II 35,
1 ; quod omni Gallia pacata Morini (uni add.
Paid) Menapiique supererant: III 28, 1 ; quod
omnis GalMa ad septentriones (c) uergit: IV
20, 1 ; omnem esse in armis Galliam (o. gall.
esse i. a. P): V41,3; in omni GaUia eorum
hominum, qui aliquo (c) sunt numero . . .,
genera simt duo: VI13, 1; in consilio capiendo
omnem GalMam re.spiciamus, quam ad nostrum
.auxilium concitauimus : VII 77, 7; nolite . . .
temeritate uestra aut animi imbecillit.ate (o)
omnem Galliam prosternere et perpetuae serui-
tuti subicere (e): VII 77,9; — Gallia est
omuis diuisa in p.artes tres: 11,1; Caesarem
. . . deterrere posse . . . Galliamque omnem ab
Ariouisti iniuria posse defendere: 131,16; si
Gallia omnis cum Germanis consentiret (con-
■sentiat (3): V29, 6; t uti ■ • • Varro cum
iis (c) quas h.abebat legionibus omnem ulterio-
rem Hispaniam tueatur: 1,38,2; t si
paruo labore magnas controuersias tollere atque
omnem Italiam metu Iiber.are possint: 1,9,
1; neque (se) sibi iudicium sumpturos contra
iitque omnis Italia populus^wc Romanus iudi-
cauisset: 3, 12, 2.
(J) peitiuet ad pluia (bina) snbst.: quod
omnem commeatum totiusque belli appa-
ratum eo contulisset: 3,41,3; t ad eum
omni (omne (omnem?) a) celeritate et
studio iucitatus ferebatur: 3,78,2; t loco
idoneo et occulto omncm exercitum equi-
tatumque conlocauit : 3, 38, 1 ; — exercitus
. . equitatusque omnis: 3,109,1 «. a) aa)
0) equitatus; t (omni exitu et pabu-
latioue: VII 44,4 u. a) aa) o) exitus;) tt
cuius imperatoris ductu . . . omnem Galliam
Germaniamque pac.auerint: 1,7,6.
b) plui-al. uu!i!.; a) pertinot ad siiignila
subst.; aa) appellat.; a) additui- substaut. :
pr.aestare (e) omnes perferre acerbitates,
quam: VII 17, 7; t quae (urbs) posita in
901
omniB (1. A. %) y.) v.y.) o)'
902
altissimo monte omnes aditus diificiles ha-
bebat: VII 36, 1; ^ postero die omni-
bus eius uici aedificiis incensis in prouin-
ciam reuerti contendit: 1116,4; atque onmibus
eorum aedificiis occupatis reliquam partem
hiemis se eorum copiis aluerunt: rV4, 7; deinde
omnibus longe lateque aediiiciis incensis se (o)
in castra receperunt : IV 35, 3 ; omnes uici atque
omnia aedificia, quae quisque conspexerat, in-
cendebantur, (pecora interfieiebantur add. fi),
praeda ex omnibus locis agebatur: VI 43, 2;
^ itaque uastatis omnibus eorum agris, uicis
aedificiisque incensis Caesar (c) exercitum re-
duxit (c): 11129,3; omnibus eonun agris ua-
statis, frumentis succisis, aedificiis (que add.
-p) incensis . . . se . . . receperunt: IV 38, 3;
^ omnes alarios (alarios omnes p) in
conspectu hostium pro castris minoribus con-
stituit: 151,1; ^ omnes amici cousulum,
necessarii Pompei atque eorum, qui ueteres
inimicitias cum Caesare gerebant, in senatum
coguntur; quorum . . .: 1,3, 4; ^ qui una
cum Q. Sertorio omnes annos fuerant : III 23,
5; omnibusque aunis de loco (e) summis simul-
tatibus contendebant : V44, 2; ^omnes
eo loco aut ab radicibus subruunt aut accidunt
arbores: VI27,4; nihil erat reliquum omni-
bu8 arboribus longe lateque in finibus Massi-
liensium excisis et conuectis: 2,15,1; \
his traditis omnibusque armis ex oppido
conlatis . . . in fines Ambianorum peruenit: II
15,2; — armisque omnibus ex oppido tra-
ditis in deditionem Suessiones accepit : II 13, 1 ;
cum alius discessisset , alius . . . quieti se de-
disset, arma uero omnia reposita contectaque
essent: 2, 14, 1 ; arma omnia priuata ac publica
in domum Gallonii contulit: 2,18,2; ^
hunc omnium inuentorem artium ferunt: VI
17,1; \ in summo iugo duas legiones . . .
et orania auxilia conlocari . . . iussit («.
CC) : I 24, 2 ; despcratis ouinibus auxiliis portas
aperuit: 3,11,4.
equites auxiliaque . . . Celtiberiae, Cantabris
barbarisque omnibus, qui ad Oceauum per-
tinent, ab Afranio imperantur: 1,38,3; ^
quod oninibus fere Gallicis bellis (bellis
gallicis '^) hostibus nostris inde subministratji
auxilia intellegebat : IV20, 1 ; quod in omuibus
bellis singulari eius opera fuerat usus: V25, 2 ;
praemiseral . . . equitum III milia, nuae omui-
buH Huperioribus bcllis habucrat: 1,39,2; quo-
rum opcra Caesar oniiiibus (lallicis (gallis Oahl)
bellis {am. I) uptinia fortissimaquc eral usus:
3,69,1.
frumeutum cx liiiitimis rc^'ionibus attjuc (ex
add. 0'; edd.; in afli: om. l) omnibas castel-
lis in urbem conuexerant: 1,34,5; item Lisso
Parthinisque et omnibus casteUis qnod esset
frumenti conquiri iussit {u. CO): 3,42,4; ^
erat ex omnibus castris, quae summum
undique iugum tenebant , despectus : VII 80, 2 ;
omnibusque eos castris expulerunt : 3, 9, 7 ; ^
itaque ad omnes casus snbsidia comparabat:
IV 31, 2; seque ad eruptionem atque omnes
casus comparant: VII 79, 4; turrim (c) . . .
militibus compleuit tuendamque ad omnes re-
pentinos casus tradidit : 3, 39, 2 ; ^ cum
omnibus de causis Caesar pacatam GaUiam
existimaret : III 7, 1 ; ^ infirmiores milites
ex omnibus centuriis deUgi iubet: 1,64,5;
1 quartae cohortis omnibus centurioni-
bus occisis: 1125,1; reliquarum cohortium
omnibus fere centurionibus aut uulneratis ant
occisis : II 25, 1 ; hoc casu aquila conseruatur
omnibus primae cohortis centurionibus inter-
fectis praeter principem priorem: 3,64,4; T
se . . . eo fuisse contentum, quod omnibus
ciuibus pateret: 1,32,2; ^ omnes
Galliae ciuitates ad se oppugnandum (c)
uenisse ac contra se castra habuisse: 144,3;
eodem equitatus (o) totius Galliae conuenit . . .
priucipesque ex omnibus ciuitatibus : V 5, 3 ;
omnes fere Galliae ciuitates de bello consulta-
baut: V53,4; nocte una intromissis equitibus
omnium finitimarum ciuitatum (c) . . . tanta
diligentia omnes suos . . . continuit : V 58, 1 ;
in GaUia non solum in omnibus ciuitatibus
atque in omnibus pagis partibusque {del. Dauis. ;
Np.. Fr.) , sed paene etiam in {'fi; om. a.; Np.)
singulis domibus factiones sunt: VI 11,2; nam-
que omnes ciuitates in partes diuisae (o) sunt
(o) duas (o) : VI 11, 5; celeriter ad omnes Gal-
liae ciuitates fama perfertur: VII 3,2; ipse
maiorem Galliae motum exspectaus, ne ab
omnibus ciuitatibus {om. [i) circumsisteretur,
consilia inibat: VII 43, 5; nominatim ex omni-
bus ciuitatibus nobilissimo quoque euocato: 1,
39,2; ad quam diem magistratus principesque
omnium ciuitatum sibi esse praesto Cordubae
uellet: 2,19,1; — ciuitatesque omnes se
statim Titurio dedideruiit: 11119,5; ^ ibi
in omnibus collibus expositas hostium co-
pias armatas conspexit: IV 23, 2; atque omni-
bus eius iugi coUibus occnpatis, qua 'dispici
poterat, horribilcm speciem praebebat: VII 36,
2; ^ his rebus et feriis Latinis comitiis-
que omuibus perCciendis ^cN XI dics tribuit:
3,2,1; ^ ul {(•} omnibus in uita com-
modis uua cum iis (c) fruantur: 11122,2;
1 si coram de omnibus condicionibus
57 •
903
omnis fl. \. b) r) X7.) a))
904
disceptetur: 1,24,6; lf ut . . . omnia
eius consilia cognosceret (c): V7, 3; Caesar
omnibus consiliis anteuertendum esistimauit,
ut Xarbonem proficisceretur : VII 7, 3 ; ^
fere de omnibus controuersiis publicis
priuatisque constituunt: VI13, 5; fore, uti per
conloquia omnes controuersiae componantur: 1,
9,6; T ut de finibus suis cum omnibus
copiis exirent : 12,1; ipse triduo intermisso
cum omnibus copiis eos sequi coepit: 126,6;
postquam omnes Belgarum copias in unum
locum coactas ad se uenire uidit : II 5, 4 ; omni-
bus uicis aedificiisque . . . incensis ad castra
Caesaris omnibus copiis contenderunt : 117,3;
Caesar equitatu praemisso subsequebatur omni-
bus copiis: 1119,1; subito omnibus copiis pro-
uolauenmt impetumque in nostros equites fece-
runt: 1119,6; cnni omuibus copiis auxilio
Nemiis uenirent : II 29, 1 ; omnibus copLis re-
peute (e) ex oppido eruptionem fecerunt: II
33, 2 ; sic omnibus bostium copiis fusis armis-
qne exutis se . . . recipiunt: 1116,3; productis
omnibus copiis . . . quid hostes consilii cape-
rent exspectabat : III 24, 1 ; ipse onmes copias
castris eduxit: IV 13,6; ipse cum omnibus co-
piis in Morinos proficiscitur: IV 21,3; imperat,
uti coactis omuibus copiis eastra naualia de
improuiso adoriantur: V22, 1; cum omnes ad
eimi Treuerorum copiae uenissent (conuenissent
3) : V 47, 4; docet omnes equitatus peditatus-
que (^p; ped. equitatusque BMQ) copias Treue-
rorum tria milia passuum longe ab (c) suis
castiis consedisse: V47, 5; ad Caesarem omni-
bus copiis contendunt: V49, 1; hac re cognita
omnes Eburonum et Neruiorum quae conuene-
rant copiae discedunt: V 58, 7; sic omnino
(omnium !i) animos timor praeoccupauerat (c),
ut paene alienata mente deletis omnibus copiis
equitatum tantum (c) se ex fuga recepisse dice-
rent: VI 41, 3; statuunt, ut X mUia hominum
delecta ex omnibus copiis (fl; locis a; Fr„
Db.) in oppidum mittantnr (c): VII 21, 2;
atque omnes Lllo ad (c) munitionem (c) copiae
traducuntur: VII 45, 6; exposuit, quos et quam
humiles accepisset, . . . multatos agris, omni-
bus ereptis copiis (sociis fi), imposito stipendio :
VII 54, 4 ; inde (c) cum omnibus copiis ad
Caesarem peruenit: VII 62,10; cum omnibus
copiis ad Alesiam perueniunt: VII 79, 1; omnes
bostium copiae deleri potuissent: VIISS, 6; ad
se cum omnibus copiis ueniret: 1,19,4; uti
Petreius ex Lusitania per Vettones cum omni-
bus copiis ad Airanium proficiscatur : 1,38,2;
postero die omnibus copiis triplici instructa
acie ad Ilerdam proficiscitur: 1,41,2; duabus
auxiliaribus cohortibus Ilerdae praesidio relictis
omnibus copiis Sicorim transeunt: 1, 63, 1;
albente caelo omnes copias castris educit : 1,68,
1; atque omnes copiae paucis praesidio relictis
cohortibus exeunt rectoque ad Hibemm ittnere
contendunt: 1,69,4; uti ipse eodem omnibus
copiis contenderet et . . . Octogesam perueniret :
1,70,4; rex omnibus (af; cum omnibus Id;
Db.) copiis *sequebatnr: 2,38,3; Curio cum
omnibus copiis quarta uigilia exierat cohorti-
bus V eastris praesidio relictis : 2, 39, 1 ; se in
regnum cum omnibus copiis recepit : 2, 44, 3 ;
continuato nocte ac die itinere atque (omuibus
copiis add. codd.; del. Vp.; omnibus oppidis
Lips. ; Db. ; omnibus coponis Hadu. : omnibus
hospitiis Paul; /i. l. del. Ald.) mutatis ad celeri-
tatem iumentis ad Pompeium contendit, ut (c)
adesse Caesarem (omnibus copiis /;. l. add. Ald.)
nnntiaret (c): 3,11,1; expositis (c) oninibus
copiis Antonius , quarum erat summa . . .,
plerasque naues in Italiam remittit: 3,29,2;
Pompeias . . . discedit omnibusque copiis ad
Asparagium Dyrracliinorum peruenit : 3, 30, 7 ;
eductis omnibus copiis acie instructa decernendi
potestatem Pompeio fecit : 3, 41, 1 ; postero die
omnibus copiis magno ciicuitu difficiU angusto-
que itinere Dyrrachium profectus est: 3,41,3;
hoc consedit loco atque eum communiuit omnes-
que ibi copias continuit: 3,51,8; ipse ut omni-
bus copiis Domitium adgrederetur : 3, 78, 6; pul-
sum fiigere Caesarem paene omnibus copiis
amissis: 3,79,4; eundem Achillam, cuius supra
meminimus, omnibus copiis praefecit (c): 3,
108,2; — noctu profugit copiasque omnes
in Treueros reducit: V53, 2; copias omnes in
loco edito atque aperto instruxerunt : VII 18,
3; copias se onines pro castris habiturum: VII
66, 6 ; copias omnes , quas pro oppido conlo-
cauerat, in oppidum recipit (c) : VII 71, 8; co-
pias undique omnes ex nouis dilectibus ad se
cogi iubet: 1,24,2; *: omnibus coponis:
3,11,1 u. copiis; ^ quod . . . Sequanis
. . . omnes cruciatus essent perferendi: I
32,5; in conspectu multitudinis omnibus cru-
ciatibus adfectus necatur: V56, 2.
haec uti fierent per omnes deos perque
foedera . . . Ptolomaeus populura Eomanum
obtestabatiu:: 3,108,3; 1 Cicero, qui
omnes (per omnes ,3) superiores dies prae-
ceptis Caesaris . . . milites in castris continuis-
set : VI 36, 1 ; omnibus deinceps diebus Caesar
exercitum in aciem . . . produxit: 3,56,1; con-
tinens omnium dierum labor . . . perficiendi
spatium non dabat: 3,63,4; T praestare
uisum est tamen omnes difficultates per-
905
omnis (1. A. b) a) ay.) n))
906
peti qiiam: VIIIO, 2; 1 omnium supe-
riorum dimicationum fnictum in eo die
atque hora docet consistere : VII S(j, 3.
omnes (fJ; Sckn.; multos a; del. Whiithis ;
Np., Dl. , Hold.) equites Haeduorum inter-
fectos , quod conlocuti cum Aruernis diceren-
tur: VII 38, 5; omnes equites, XV milia numero,
celeriter conueuirc iubet: VII 64, 1; — at equi-
tes Haedui ad Caesarem omnes reuertuntur:
V7, 9; equites plerumque omnes tela intra ual-
lum coiciebant : V 57, 3 ; ^ commodissimum
esse statuit omnibus equis Gallis equitibus
detractis eo legionarios (o) milites legionis de-
cimae . . . impouere: I 42, 5; T essedarii:
V19, 2 u. fs) uiae; f lictoresque habent
in urbe et (e) Capitolio priuati (c) contra
omnia uetustatis exempla: 1,6,7.
sibi omnes fere finitimos esse inimicos
ac suae uirtuti inuidere: 1131,5; H omnia
enim flumina atque omnes riuos, qui ad
mare pertinebant, Caesar aut auerterat aut
magnis operibas obstruxerat: 3,49,4; t
non exspectandum sibi statuit, dum omni-
bus fortunis sociorum consumptis in San-
tonos Heluetii peruenirent: 111,6; (cum . . .
premerentur suaque omnia impedimenta atque
omne.s fortunas conflagrare intellegerent: V 43,
4;) t quod omnibus frugibus (i/p; fruc-
tibus AQB) amissis domi nihil erat, quo
iamem tolerarcnt: 128,3; t 'pse autem
consumptis omuibus longe lateque frumen-
tis summis erat in angustiis: 3,47,5.
qui uirtute belli omnibus gentibus prae-
lerebautur: V54, 5.
circumitis {(■) omnibus hibernis . . . iu-
ucuit: V2, 2; omnibus hiberuis Caesari.s oppu-
gnandis liuiic esse dictum diem: V 27, 5; 1
omnes auteiu homiues uatura libertati (e)
studere (c) et condiciouem seruitutis odisse:
11110,3; t (omnibus ho.spitiis: 3,11,
1 u. copiis;) t atque omnes hostes
lorga ueitcnmt : 153,1.
reliquas copias cum omiiibus impedimeu-
tix, ut coiisucuerat, misit: VII 35, 3; hos cou-
liiiuo in itinere adorti omuibus impedimentis
c.tuuiit: VII 42, 6; quinquc eiusdem legionis
roliquas (cohortes) de media nocte cum omni-
bus impcdimeiitis . . . proticisci imperat: VII
60,3; ponti castrisquc piae.sidio sox (c) cohortes
rclinquit {<■) atquc omiiia iiiipedimeiita: 1,41,2;
— saucioriim niodo et aegrorum liabita ratione
impcdim enla (0 in manj.; om. \) omnia
(onini A'U'hl) sileutio . . . Apolloniam prac-
misit: 3,75,1; t i'i se uno iiou aoruari,
quod sit omuibus ilatuui scmper impera-
toribus: 1,85,10; t neque ab uno om-
nia imperia administrari poterant: 1122,1;
t omnes iniuriae: V 1, 7 ii. ratioues; t
crebris arboribus succisis omnes introitus
erant praeclusi: V9, 5; t interclusis om-
nibus itineribus nulla re ex prouincia . . .
subleuari poterat: VII 65, 4; t atque om-
nibus undique couquisitis iumentis in castra
deportant: 1,60,3; omnia sarcinaria iumenta
interfici iubent: 1,81,6; t "t omnes
iuniores Italiae coniurarent: VII 1,1; uti
omnes eius prouinciae iuniores, Graeci ciuesque
Romani, iurandi causa conuenirent: 3,102,2;
t omnia diuina humanaque iura (del. Grut.)
permiscentur : 1,6,8.
quod eum omnium laborum tinem fore
existimabant, si . . . potuisseut: 1,68,3; —
Romani, si rem obtinuerint, iinem laborum
o m u i u m exspectant : VII 85, 3 ; t interim
ab omnibus legatis quaestoreque, quibus
(quaestoribusque quibus X: qmbusque Em.
Roffm.) legiones tradiderat, certior factus est:
V 25, 5 ; t Caesar in Belgis o m n i u m
legionum hiberna constituit: IV 38,4; impe-
diuienta omnium legionum Aduatucam con-
tulit: VI 32, 3; electos ex omnibus legionibus
fortissimos uiros . . . ei classi attribuerat: 1,
57, 1 ; receptisque omnibus in una castra legioni-
bus suum cum Scipione honorem partitur: 3,
82,1; t praesidiis enim dispositis omuia
litora a Caesare tenebantur: 3,15,2; quod
tanta diUgentia omnia litora a Pompeianis tene-
bantur: 3,42,3; t equites uero . . . om-
nibus in locis pugnant (c) : 1127,2; cum
. . . iam omnia fere superiora loca multitudine
armatorum completa conspicerentur : 1113,2;
pi'aeda ex omnibus locis agebatur: VI 43, 2;
(VII 21, 2 u. omnes copiae;) cuni in omnibus
locis consumpta iam reliqua parte noctis pu-
gnaretur: VII 25, 1; facile erat ex castris C.
Trebonii atque oninibus superioribus locis pro-
spicere iu urbem : 2, 5, 3 ; omnibus locis ti.
locn» p. 482 (7 loc).
omnes maiores natu ex oppido egressi
manus ad Caesarem tendere . . . coeperuut: II
13,2; t Massilienses (c) omnibus defessi
malis, rei frumentariae ad summam iuopiam
adducti . . . sese dedere . . . constituunt: 2,22,
1; t P"ul""i '" aquain progrcssi omnibus
mombris o.\pcditis (oxpediti DM): IV24,3;
t nuiitio allato omues eorum (eor. omu. (i)
milites iii iHitostate ("aesaris teueri coucur-
ruut; VII 43, 1; atquo omues milites inteuti
(omnium militum int. animi [i; Schn.) puguae
(o) proueiitum oxspectabaut : VII 80, 2; cum
907
omnis (1. A. b) y.) aa) o))
908
oinnes milites naues conscendissent : 1,27,6;
omnium esse militum paratissimos animos: 1,
71,2; atque omnes fere milites . . . tunicas aut
tegimenta fecerant: 3,44,7; — milites ad
imum omnes interficiuntur : 2,42,5; milites-
que omnes iutra uallum (c) castrorum cou-
tinuit : 3, 76, 1 ; milites tamen omnes in armis
esse iussit: 3,109,3; "t omnibus modis
huic rei studendum, ut: VII 14,2; erant sen-
tentiae, quae conandum omnibus modis castra-
que Vari oppugnanda censerent, quod id (vm.
codd.; add. Clark.; in Clark. ; Dt.) Ijuius modi
militum consiliis omuium (ClarJc; otium x;
edd.) maxime contrarium esse arbitrarentur : 2,
30,1; t tempestas . . . ex omnibus mon-
tibus niues proluit: 1,48,2; t praesectis
omnium mulierum crinibus tormenta efie-
cerunt: 3,9,3; ^ uos enim uestrumque
factum, inquit, omnia (fhl; omnia, inquit
Na; edd.) deinceps municipia simt secuta: 2,
32,2; — duumuiris municipiorum omnium
imperat, ut naues conquirant: 1,30,1; T[
excipit rursus ex uallo (c) atque omnibus
munitionibus clamor: VII88,2; — muni-
tiones quidem omnes integrae erant : 3, 66, 7 ;
1 muri autem omnes Gallici hac fere forma
sunt (muris aut. omnibus gallicis haec f. f. est
P): VII 23,1.
quod uomen ad omnes nationes sanctum
inuiolatumque semper fuisset: 1119,3; 1
accessum est ad Britanniam omnibus naui-
bus meridiano fere tempore: V8, 5; maxima
coorta tempestate prope omnes naues adflictas
atque in litus (c) eiectas esse : V 10, 2 ; com-
modissimum esse statuit omnes naues subduci
et cum caatris una munitione coniungi : V 11,
5; quo fere omnes ex Gallia naues adpellun-
tur : V 13, 1 ; omuesque incolumes naues per-
duxit: V23, 6; quod omnibus coactis nauibus
Pompeius praesentem facultatem insequeudi sui
ademerat: 1,29,1; ad eum locuiii ... omnibus
nauibus ad uuam incolumibus milites exposuit:
3, 6, 3 ; Cassius . . . naues . . . immisit atque
omnes naues incendit XXXV, e quibus erant
XX constratae (c): 3,101,2; — se in portum
recipit nauesque omnes reuocat: 3,14,2.
(se) non dubitare, quin de omnibus obsidi-
bus, qui apud eum sint, grauissimum suppli-
cium sumat: 131,15; huc Caesar omues ob-
sides Galliae, frumentum, pecuniam publicam,
suorum atque exercitus impedimeutorum ma-
gnam partem contulerat: VII 55, 2; t
hiemare Djrrachii (c), ApoUoniae (c) omni-
busque oppidis maritimis constituerat : 3,5,
2; (11,1 ««. omnes copiae;) — quorum op-
pida omnia in potestate eius essent: 132,5;
1 conuocato consilio (c) omniumque (omnium
A) ordinum ad id consilium (c) adhibitis
centiuionibus uehementer eos incusauit : 1 40,
1 ; sic omnium ordinum partes in misericordia
constitisse: 1,85,3; 1 pecuniam omnem
omniaqne ornamenta ex fano Herculis in
oppidum Gades contulit: 2,18,2.
primo per omnes partes perequitant: IV
33, 1 ; ut nostri omnibus partibus superiores
fuerint: V15, 1; haec in omnibus Eburonum
partibus gerebantur: VI35, 1; in omnibus par-
tibus incendia conspiciuntur : VII15, 2; quae
(praesidia) ex ipsa coacta (c) prouincia ab L.
Caesare legato ad omnes partes opponebantur:
VII 65, 1; pugnatur una (tunc add. p; Sehn.)
omnibus in (om. a' ; in omnibus /() partibus :
VII 67, 3; (3,54,2 u. portae;) compluresque
milites huius (in uiis Madu.) urbis omnibus
partibus iuterficiebantur : 3,106,5; — dispersis
in opere nostris subito ex omnibus parti-
bus siluae euolanerunt: 11128,3; conferta le-
gione ex omnibus partibus tela coici animad-
uertit: IV 32, 3; repente ex omnibus partibus
(o'>ii. a) ad pabulatores aduolauerunt : V17,2;
tela intra munitionem ex omnibus partibus coi-
ciunt: V51, 2; postea *dispecta paucitate ex
omnibus partibus impetum faciunt: VI 39, 4;
illi subito ex omnibus partibus euolauerunt!
VII 27, 3; iam ex omnibus partibus subito
Antonianae scaphae . . . se in hostes inci-
tauerunt: 3, 24, 3; cum suos ex omnibus
partibus uulnerari uideret: 3,45,4; u. prac-
terea ex p. 117 G sq. (S Joc); — in omnes
partes u. in p. 102 (11 loc.) ; Tf frumen-
tum omne . . . comburunt, ut . . . paratiores
ad omnia pericula subeunda essent: 15,3;
t Vercingetorix (c) omnibus interruptis eius
fluminis pontibus ab altera fluminis (c) parte
(o) iter facere coepit: VII 34, 3; 1 subito
omnibus portis eruptioue facta: 1116,1;
Caesar omnibus portis eruptione facta equitatu-
que emisso celeriter hostes in fugam dat (o):
V51,5; obstructis (extructis OVil; Wolffel;
Dt.) omnibus (rebus atJd. Np.) castrorum por-
tis (partibus Witlffcl; Dt.) . . . exercitum eduxit:
3,54,2; 1 quietam uactus stationem et
portus omnes timens (timentes a) , quod
teneri ab adueraariis arbitrabantur , . . . milites
exposuit: 3,6,3; 1 imo tempore prae-
aidiis omnibus deductis et oppugnatione
dimissa . . . contibnem . . . habuit : 3, 73, 1 ;
t iUe omnibus primo precibus (omn. prec.
primo [i) petere contendit, ut: V6, 3; Catuuol-
cus . . . omnibus precibus detestatus Ambiorigem
909
omnis (1. A. b) v.) aa) o))
910
. . . se exanimauit: VI 31, 5; flentesque proiec-
tae ad pedes suorum omiiibus precibus petie-
runt (c), ne: VII 26, 3; flentes omuibus preci-
bus orabant (c), ut: VII 78, 4; ^ nostri
non amplius XX omnibus sunt proeliis de-
siderati: 3,53,2; omnibus interfui proeliis: 3,
87,2; ^ his (e) adductis, in iis filio (filiis
[i) propinquisque eius omnibus, quos no-
minatim euocauerat: V4, 2; *f errare, si
qui ia bello omnes secundos rcrum prouen-
tus exspectent: VII29, '!; % dimisit (c)
enini circum oranes propiuquas prouincias
atque inde auxilia euocauit: 3,112,6; T[
quo (c) lege communi omnes puberes (et
add. 7.) armati conuenire consuerunt (e): V
56, 2 ; ne . . . milites . . . omnes puberes inter-
iicerent: 2,13,3.
paratos (se) . . . omnibus rationibus (om.
[i) de iniuriis satis facere: VI, 7; 1,26,2 u.
res; t frumentum commeatumque ab Asia
atque omnibus regionibus, quas tenebat,
comportiiri iniperat: 3, 42, 2; — Volusenus per-
spectis regionibus (om. n; Tehm Paul} om-
iiibus {om. p) . . . quinto die ad Caesarem
reuerlitur: IV 21, 9; 1 omnibus rebus
ad profectioneui comparatis diem dicunt; qua
die ad ripam Ehodani omnes conueniant: 16,
4; cui summam omnium rerum fidem habebat:
119,3; Heluetii omniuni rernm inopia adducti
legatos . . . miserunl: 127,1; naraque omniura
rcrum, quae .id bellum usui erant, summa erat
in eo oppido facultas (c) : 138,3; Sabinus
i<Ioneo omnibus rebus (reb. omn. p) loco castris
^ese (c) tenebat: 11117,5; hostes . . . despe-
ratis omnibus rebns . . . fuga salutem petere
conlendcrunt: 11126,5; qui omnibus rebus
suliito perterriti . . . perturl)antur: IV 14,2;
iiiandat, ut (e) expioratis omnibus rebus ad
se quani primum reuerlatur: IV 21, 2; monuit-
que, . . . ad nutum et ad tempus omnes res
ab iis' administrarentur: IV 23,5; singulari
niilituni studio in sunima omnium rcruia (rer.
onni. [j) inopia circitcr .scdceutas . . . naues
. . . inucuit iiislructaH: V2, 2; ne acstatem in
Treucris consumere cogcretur omnibus ad 15ri-
tannicum bellnm rebus (omn. reb. ad br. b. p)
coniparatis: V4, 1; reliquas (naues) pai-atas ad
nauigandiim atquo omnibus rebus instructas
inucnit: V6, 2; Caesar intcrmissa piofcctione
at(|iic omnibus rcbus iiostpositis . . . niiltit:
V7,(i; drnidcs . . . niilitiac nacatioiicin om-
niuiii(|ue rcruni Iiabent iiiimuiiitatcm (/«. CC):
VI 11, 1; iii desertorum . . . numero ducuntur,
oiiiiiiiimquc liis icruni poHtea fides dcrogatur:
\'I23,H; iiiiiltum cum in umiiibu» rebus lum
in re militari potest fortuna: VI 30,2; quam
(ciuitatem) ipse semper aluisset omnibusque
rebus ornasset : VII 33, 1 ; cohortatus Haeduos,
ut . . . omnibus omissis (Iiis uel iis add. codd.;
Schn., Fr., Db.; del. Beroald.) rebus hnic bello
seruirent : VII 34, 1 ; SuUam nudata omnibus
rebus tribunicia potestate tamen intercessionem
liberam reliquisse: 1,7,3; eum recipiunt exer-
citumque eius omnibus rebus iuuant: 1,15,1;
tamen omnibus rebus (rationibus Ciaec.) in eo
perseuerandum putabat: 1,26,2; qui (Pompeius)
omnibus rebus imparatissimus {N; imperatissi-
mis Ox; imperitissimus l^; imparatissimis b;
edd.) non necessarium bellum suscepisset: 1,
30,5; exercitus Afranii omnium rerum abun-
dabat copia: 1,49,1; ut nostri magna inopia
necessariarum rerum conflictarentur , illi onmi-
bus abundarent rebus superioresque haberen-
tur: 1,52,3; sic omnibus rebus instructa classe
magna fiducia ad nostras naues procedunt: 1,
56,3; tandem omnibus rebus obsessi, quarttmi
iam diem sine pabulo retentis iumentis, aquae,
lignorum (c), frumenti inopia, conloquiiun (c)
petunt: 1,84,1; perpcssos (se essc) omuium
rerum iiKipi.am : 1,84,4; tauti eraut antiquitus
in oppido oinnium rerum ad bellum apparatus :
2,2,1; antecedebat testudo . . ., conuoluta
(euoluta 0/tl) omuibus rebus, quibus ignis iac-
tus et lapides defendi possent: 2,2,4; has
(naues) . . . refecerat atque omnibus rebus in-
struxerat : 2, 5, 1 ; quae res omnium rerum {om.
f) copia compleuit exercitum : 2, 25, 7 ; conuen-
tus ciuium Romanormn . . . Antonium recepit
(c) . . . omnibusque rebus iuuit : 3, 29, 1 ; se . . . ex-
pulsos omnibus necessariis egere rebus: 3,32, 4;
cum illi omnium rerum copia abuudarent: 3,
47,3; (54,2 u. portae;) hi cognitis omnibus
rebus, seu quid in munitionibus perfectum uon
erat, seu quid a peritioribus rei militaris de-
siderari uidebatur, temporibusque rerum et
spatiis locorum . . . animaduersis . . ., haec
ad Pompeium omnia detulerunt (c): 3, 61,3 ;
cum omnibus rebus nostri premerentur: 3,63,
8; quibus rcbuH ettectis cohortatus milites docuit,
quantuni usum haberet ad subleuaudaiu oiu-
nium rerum inopium potiri oppido pleno : 3, 80,
5; Oaesar omnibus rebus (om. /;') relictis per-
sequendum sibi Pompeium existimauit : 3, 102,
1; quarnm (nauium) eraiit L auxilio mi.ssae ad
rouipciuiii . . ., illae trircmes (CC) omnes et
quiiU|iu'i('iaos, aptac iiistructacqno omiiibu.s rcbus
ad iiuuigiiiiduin: 3,111,3; ut tuo consilio , gra-
tia, dignitate, ope oninium roruiu uti possim:
II ji. Cir. ail Alt. 1X6 /1 .• ut luis consiliis atque
opibus . . . iu omnibu.s tubus utur: ap. Cic, ad
911
omnis (1. A. b) a) y.x) ei PP))
912
^«. 1X16,3; — rebus omnibus: aV21,9M.
regiones;) 11117,5 et V2, 2 n. s. omnes res;
ut . . . his deducto exercitu rerum omnium in-
opia pereundum uideretur: VI 43, 3; ut est re-
rum omnium magister usus: 2,8,3; quod de
consilii sententia summam belli rerumque oni-
nium Pompeio permiserint: 3,16,4; f om-
nes riuos: 3,49,4 ii. flumina.
sagittariosque omnes, quorum erat per-
magnus numerus (o) in Gallia, conquiri et ad
se mitti iubet : VII 31,4; f (imperat ,1 ut
primo uespere omnes scaplias ad litus ad-
pulsas babeant: 2,43,1; \ reperiebat T.
Ampium . . . eius . . rei causa senatores
omnes ex prouincia euocasse (c): 3,105,1;
t haec omnibus ferebat sermonibus: 2,17j
2; t ciues Komani . . . ad extremum
auxilium descendenmt seruosque omnes pu-
beres liberauerunt et praesectis omnium mulie-
rum crinibus tormenta efFeceruut: 3,9,3; 1
omnibus sociis: VII 54, 4 u. omnes copiae;
t monet, ut in reUquum tempus omnes su-
spiciones uitet: 120,6.
consumptis omnibus telis gladiis destric-
tis (c) impetum . . . faciimt: 1,46,1; 1"
ut non solum in laristinum statum redissent,
sed o m n i u m t e m p o r u m dignitatem et gra-
tiam antecessisse uiderentur: VII 54, 4; omnium
temporum iniurias inimicorum in se commemo-
rat: 1,7,1; t igni (c) atque omnibus
tormentis excruciatas interiiciunt : VI 19, 3;
maiore commisso delicto igni (c) atque omni-
bus tormentis necat : VII 4, 10.
hostes uero notis omnibus uadis . . . in-
citatis equis impeditos adoriebantur : IV 26, 2;
T[ obsessis omnibus uiis missi intercipiuntur :
V 40, 1 ; cum in his angustiis res esset atque
omnes uiae ab Afranianis . . . obsiderentur : 1,
54,1; f omnes uici: VI 43, 2 t(. aedi-
ficia; f uirtute et patientia nitebantur
atque omnia uulnera sustinebant: 1,45,6.
b) iintecedit substautiuuni: nec minimam
partem temporis equitum uim caetrati susti-
nere potuerunt omnesque ab iis (c) cii-cum-
uenti . . interiiciuntur : 1, 70, 5 ; f Labienus
(c) cum ab eo impetrauisset, ut sibi captiuos
tradi iuberet, omnes productos (c) . . . com-
mUitones appellans . . . in omuium conspectii
interfecit : 3, 71, 4 ; f tauta ui in Pompei
equites impetum fecerunt, ut eorum nemo
consisteret omnesque couuersi non solum loco
excederent, sed protinus incitati fuga moutes
altissimos peterent: 3,93,5; f hostes in
fugam dat . . . mag-numque ex iis (c) niime-
rum occidit atque omnes armis exuit: V51, 5;
1 ad reliquas legiones mittit priusque omnes
in unum locmn cogit, quam: VII 9,5; ^
lioc ueteres non probant milites, quos . . .
una profectos docuimus. itaque . . . per medios
hostes perrunipunt incolumesque ad unum ora-
nes in castra perueniunt: VI 40, 4: VII 40, 4 ef
3,6,2 u. B. a) a) y.x} 15); — V48,9 u. B,
a) a) [i[i) adficere; t Curio *pronun-
tiari onerariis nauibus iubet, . . . se in lio-
stium habiturum loeo qui iion ex (c) uesti-
gio ad castra *Corneb'a *naues traduxisset (e).
qua pronuntiatione facta temporis puncto sub-
latis ancoris omnes Vticam relinquunt (c) et
quo imperatum est trauseunt: 2,25, (6.) 7; Bibu-
lus . . . inanibus (nauibus) occurrit et . . . in
eas «'«diligentiae suae ac doloris iracundiam (c)
erupit omnesque incendit : 3, 8, 3 ; tempestas . . .
uaues Ehodias adflisit, ita ut ad uuam omnes
constratae numero XVI eliderentur et nau-
fragio interirent: 3, 27,2; naues onerarias XXX
a M. Autonio relictas intra portum adgressus
omnes incendit : 3, 40, 5 ; (erant) praeter has
(naues) XXII, quae praesidii causa Alexandriae
esse consuerant, constratae (e) omnes: 3,111,
3; 1 idem principes eiuitatum . . . ad
Caesarem reuerterunt petieruntque, ut . . . ; ea
re impetrata sese omnes flentes Caesari ad
pedes proiecerunt: 131,(1.) 2.
pp) uom. propr.; n) add. subst.: Calmsius . . .
summa omnium Aetolorum receptus uolun-
tate . . . omni Aetolia potitus est: 3,35, 1; f
quem perterriti omnes Aruerni circiunsistuut
atque obsecraut, ut: VII 8,4; 1 omnes
Belgas, quam tertiam esse Galliae partem
dixeramus, contra populum Komanum cou-
iurare obsidesque inter se dare: 111,1; quod
si fecerit, Haeduoriun auctoritatem apud omnes
Belgas amplificaturum : 1114,6; f omnes
uero se Britanni uitro (c) inficiunt: V14, 2;
*i nisi (c) quid in Caesare . . . sit auxilii, om-
nibus Gallis idem esse faciendum, quod: I
31,14; nam plerumque omnibus (hominibus
recc; Np.) GaUis (gallicis MQ) prae magni-
tudine corporum suorum breuitas nostra cou-
temptui est : II 30, 4 ; cum inteliegeret omnes
fere Gallos nouis rebus studere et ad bellum
mobiliter celeriterque excitiiri: 11110,3; natio
est omnium (omnis [i; Fr., Np.) Gallorum ad-
modum dedita religionibus : VI 16,1; procum-
bunt omnibus Gallis ad pedes Bituriges , ne
pulcherrimam prope totius Galliae (o) urbem
. . . suis manibus succendere cogerentur: VII
15,4; quae (uictoria) iam esset sibi atque om-
nibus Gallis explorata: VII 20, 7; — Galli se
omnes ab Dite patre prognatos praedicant: VI
913
omnis (1. A. b) a) fj^) et [i))
914
18,1; ^ futurum esse paucis annis, uti
omnes ex Galliae finibus pellorentur atque om-
nes Germani Rlienum transirent: 131,11;
Neruios, Aduatucos, Menapios (c) adiunctis
Cisrlienanis omnibus Germanis esse in armis:
VI 2, 3; (quod, ut supra demonstrauimus , mi-
nimo liomines (Dauis.; onines X; edd.; om-
nium Lips.: del. Apitx.) Germani agri culturae
student: VI29, 1;) ne se iu hostium numero
duceret neue omnium Germanorum, qui essent
citra Klienum, unam esse causam iudicaret: VI
32, 1 ; — Bueborum gens est longe maxima et
bellicosissima Germanorum omnium: IV 1,
3; T[ omniumque esse Iguuinorum
optimam erga se uoluntatem: 1,12,1; 1
quod Menapii se omnes in deusissimas sil-
uas abdiderant: IV 38, 3; T trans id ilumen
omnes Neruios consedisse aduentumque ibi
Eomanorum exspectare: 1116,2; omnes Neruii
confertissimo agmine . . . ad eum locum con-
teuderunt: 1123,4; t fit ab Vbiis cortior
Suebos omnes in (o) unum locum copias
cogere atque . . . donuntiare:\VI 10, 1; refe-
runt: Suebos omnes, postoa quam . . . ueue-
rint, cum omnibus suis sociorumque copiis . . .
ad extremos fines se reccpisse : VI 10, 4.
b) antoccdit subsl.: cum Galli . . . iuiquo
loco committere proeliura non dubitant. quae
fore suspicatus Labienus, ut omnes citra flu-
inen eliceret, . . . placide progrediebatur: VI
8, (l.)2; t T. Labienum . . . in Mori-
nos . . . misit. qui cum propter siccitates (c)
paludum quo se rcciperent non haborent, . . .
omnes fere (onjncs fere om. p) in potestatem
Labieni peruonerunt (uenerunt [i): IV38, (l.)2.
[i) pertinet ad plnra subsl. : omnibus uicis
aedificiisque, quo (p; Flod.; quos a; cdd.)
adire potuorant (poterant (i; Flod.) , incensis
ad cnstra Caesaris omnibus copiis contenderunt:
117,3; omnibus uicis aedificiisque incensis fru-
mentisque succisis (c) se . . . recepit: IV
19,1; (11129,3 et IV 38,3 u. a) aa> n) agri;)
1 cogiiOHcit conscnsu oninium AntiocLen-
sium (antioccnsium codd.) ciuiunique Itoma-
norum, qui illic negotiareutur , arcem (c) cap-
tam es.se: 3,102,6; t trans flumen Apsum
(c) positis CHStris co copias omnes auxilia-
que coiiduxit: 3,13,6; t ciuos: 3,102,6
u. AnliociiPiises; t :i rompcio litleris per
omnes iirouincias ciuilat esque dimissis *(/e
proelio ad Dyrracliium facto . . . fania i)crcrc-
bucrat (c) : 3, 79, 4 ; | L. Cotta logatus
omnes cohortes ordinesque adhortans fuiula
. . . uulneralur: V35, 8; t onmes oiiim
collcH ac loca supcriora, unde erut propin-
hoxiu. CuuHur. 11.
quua despectus in mare, ab exercitu teneban-
tur: 11114,9; ^ quorum ad arbitrium
iudiciumque summa omnium rerum con-
siliorumque redeat: VI11,3; T Hae-
duos a (c) Caesare in seruitutem redactos
omnes (omnes redactos fi) indignitates con-
tumeliasque perferre: 1114,3; t copiae:
3,13,6 it. auxilia; t cruciatus: 131,12
u. exempla; ^ dynastae: 3,3,2 t(. reges;
t equites: 1,23,1 u. senatores; \ Ario-
uistum . . . obsides . . . poscere et in eos om-
nia exempla cruciatusque edere: 131,12;
1 (filii: V4,2 u. a) aa) o) propinqui;) \
(frumenta: IV 38, 3 u. a) aa) o) agri;) t
quibus submotis omnes sagittarii funditores-
que destituti inermes sine praesidio interfecti
sunt: 3,93,5; — quam ob causam cunctum
equitatum, sagittarios funditoresque omnes
sinistro cornu obiecerat (?): 3,88,5; t
indignitates: 1114,3 u. contumeliae; t
circumfundi noctu equitatum Caesaris atque
omnia loca atque itiuera obsidere: 1,67,3;
t liberi: 1,23,1 tt. senatores; qui de seruis li-
berisque omuibus ad impuberes supplicium
suuiit et ad unum (omnes add. b) interficit:
3, 14,3; t praestare arbitrabatur unum
locuin . . . quam omnia (Ciacc; omnium
codd.) litora ac portus custodia clausos (CC)
teneri (c): 3,23,1; — a Sasonis («; salonis
recc; Np., Db.) ad Curici (Momms.; corici
NOafl; coryci li; Oricum Np., Db.) portum
(portus, Np., Db.) stationes litoraque omnia
longe lateque classibus occupauit: 3,8,4; est
ccrtior factus portus (portum Naf) litoraque
omnia classibus aduersariorum toneri: 3,14,1;
t loca: 11114,9 u. colles; 1,67,3 u. itinera;
t omnibus principibus maioribusque natu
adhibitis: IV 13,4; t tali modo instructa
classe omnium seniorum, matrum familiae,
uirginum precibus et flctu excitati . . . naues
consceudunt: 2,4,3; t (meatus: VII 19,
2 u. uada;) 1 (necessarii: 1,3,4 u. a)
aa) u) amici;) t obaerati: 14,2 u.
clientes; t ordines: V35, 8 ii. cohortes;
t iu omnibus pagis partibusque: VI 11,
2 u. a) aa) a) omnes ciuitates; t onini-
bus pollicitationibus ac praoniiis depo-
Hcuut, qui belli iiiiliiini (e) faciant (c): VII
1,5; t populi: 3,3,2 u. reges; t
portus: (3,8,4;) 3,14,1 d 23,1 «. hlora;
t praemia: Vll 1,5 u. i>ollicitationos; t
priucipes: IV 13,4 u. maiores; t pro-
uinciae: 3,79,4 u. ciuitates; t (quae-
Htores: V 25, 5 «. a) aa) n) logati;) t
rcs; VI 11,3 u. consilia; 1 magiiam iiu-
58
915
omnis (1. A. b) P) et B. a) a))
916
peratam Asiae, Syriae regibuaque omnibus
et dynastis et tetrarchis et liberis Achaiae po-
pulis pecuniam exegerat: 3,3,2; f sagit-
tarii: 3,88,5 et 93,5 u. funditores; t
(salicta, saltus: VII19, 2 u. uada;) f
semitae: V19, 2 u. uiae; t iibi hixit,
omnes senatores senatorumque liberos, tribu-
nos militum equitesque Romanos ad se pro-
duci iubet: 1,23,1; t seniores: 2,4,3
u. matres; 1" serui: 3,14,3 2«. liberi; ^
s tation es: 3, 8,4 «. litora; f tetrarchae:
3,3,2 u. reges; t (transitus: VII19,2
u. uada ;) t tribuni: 1,23,1 u. senatores;
t geueratimque distributi [in ciuitates] omnia
uada ac f saltus eius (salicta eius Heller;
meatus eius Madu.; transitus coni. Np.) p.ilu-
dis (eius paludis unc. includ. Dt.) . . . obtiue-
baut: VII 19,2; f Cassiuell.aunus . . . omni-
bus (omnes uel -is [i) uiis (notis add. [i;
Schn., Db.y semitisque essedarios ex siluis emit-
tebat: V19,2; t uici: II 7,3 e< IV 19, 1
u. aedificia; (11129,3 u. a) a«) o) agri;) t
uirgines: 2,4,3 u. matres.
B. ui substaiitiui; a) non sequitiir pron.
relaliuum; a) luasc. (omnes); aa) subi.;
91) nomiuntiuus: facile er.it . . . prospicere in
urbem, ut omnis iuuentus, quae in oppido re-
manserat, omnesque superioris aetatis cum liberis
atque uxoribus . . . ad caelum manus tende-
rent aut templa deorum iramortalium adirent
et ante simulacra proiecti uictoriam ab dis ex-
poscerent: 2,5,3; t agere: 1,74,2 u.
yy) agere; de deditione omnes palam (c) loque-
bantur et cum P. Attio agebant, ne sua per-
tinacia omnium fortunas perturbari uellet: 2,
36,2; postremo omnes aut de honoribus suis
aut de praemiis pecuniae aut de persequendis
inimicitiis ageb.ant *neque quibus r.ationibus
superare possent, sed quem ad modum uti
uictoria deberent cogitabant: 3,83,5; t
praeoccupatus animus Attianorum militum . . .
nihil de resistendo cogitabat, omnesque se iam
(iam se Ohl) ab equitatu circumueniri arbi-
trabantur: 2,34,6; t exercitui quidem omni
tantus incessit ex incommodo dolor . . ., ut
nemo . . . centurionis (c) imperium desideraret
et sibi quisque . . . grauiores iraponeret labores
simulque omnes ardereut cupiditate pugnandi:
3,74,2; t itiique oranes uno consilio Domi-
tium productum in publicum circumsistunt
et custodiunt legatosque ex suo numero ad
Caesarem mittunt: 1,20,5; t cogitare:
3,83,5 u. agere; t conclamant onines
occasionem negotii bene gereudi amittendam
nou esse: 11118,5; t confidere: VII
15, 2 u. ferre ; t protinusque omnes (omni-
bus /) ducibus usi centurionibus tribunisque
militum in altissimos montes . . . confuge-
runt: 3, 95, 4; 1 omnibus rebus ad pro-
fectionem comparatis diem dicunt, qua die ad
ripam Rhodani omnes conueniant: 16,4;
atque omnes ad portum Itium conuenire iubet :
V2, 3; t custodire: 1,20,5 u. circum-
sistere; t quibus ita {c) est interdictum,
. . . his (ab his fl) omnes decedunt (disce-
dunt bei): VI 13, 7; t (desperare: V
37,6 u. interficere;) t cum litteras ad
senatum miserit, ut omnes .ab exercitibus dis-
cederent, ne id quidem impetrauisse (c) : 1,
9,3; discedant in Italia omnes (omn. in it. hl)
ah .armis: 1,9,5; t quo paratiores
essent ad insequendum omnes: 1,81,2; t
exposcere: 2,5,3 u. adire; t cum suo
quisque consilio uteretur atque omnes sine
tiraore iter facerent usi (0-; usu x) superio-
rum temporum atque itinerum licentia: 1,51,
2; t censent . . ., ut in iugo consistant
atque eundem omnes ferant casum: VI 40, 3;
quae etsi magno cura dolore omnes ferebant,
tamen hoc sibi solacii proponebant, quod . . .
confidebant (sperabant ^): VII 15,2; t
tanta uniuersae Galliae consensio fuit . . ., ut
(Comraius) neque beneficiis neque amicitiae
memoria *moueretur omnesque (que om. h) et
animo et opibus in id bellum incumberent:
VII 76, 2; t illi ■ • • uoctu (c) ad unum
oranes desper.ata salute se ipsi interficiunt:
V37,6; t postubat (c), ut iurent (ueni-
rent af) oranes se exercitum ducesque non de-
serturos neque prodituros neque sibi separatim
a reliquis consiiium capturos : 1, 76, 2; t
loqui: 2,36,2 u. agere; t mittere: 1,
20,5 u. circurasistere; t omnem equit.atum
emittit; praecipit atque interdicit, proterritis
(c) hostibus . . . unum omnes petant (^;
-terent a; edd.) Indutiomarum (c): V58, 4; cum
unum omnes peterent, . . . Indutiomarus inter-
ficitur: V58, 6; t cum . . . priores . . .
exaudito clamore perturbatis ordinibus omnes
(orane Eussii.) in fuga sibi praesidium pone-
rent: 1111,5; t facilem esse rem, seu
m.aneant seu proficiscantur, si modo unum
omnes sentiant ac probent: V31,2; multitu-
dinis (c) suftragiis res permittitur. ad unum
omnes Vercingetorigem probant imperatorem:
VII 63, 6 ; t omnes alacres et fiduciae (e)
pleni ad Alesiam proficiscuntur, neque (c)
erat oranium quisquam, qui: VII 76,5; t
proponere: VII 15,2 u. ferre; t ut . . .
paene ne respiceret quidem quisquam ac tum
917
oninls (1. B. a) a) ar.) — yy))
918
omnes acerrime fortissimeque puguarent: V
43,4; t relinquere: 2,25,7 u. A. b) a)
aa) ti) naues; tautusque ■ terror incidit eius
exercitui . . . , ut paene omnes ex (c) Epiro
finitimisque regionibus signa relinquerent, com-
plures arma proicerent: 3,13,2; t ut re
confecta omues curam et diligentiam remit-
tunt: 2,13,2; t sentire: V31,2 u. pro-
bare; ^ sperare: VII 15,2 tt. ferre; t
tendere: 2,5,3 u. adire; t transire:
2,25,7 u. k. b) a) aa) 6) naues; t uti:
1,51,2 u. facere; 3,95,4 u. confugere.
35) acc. : certior factus est ex ea parte uici,
quam Gallis concesserat, omnes noctu disces-
sisse: 1112,1; t 'fter se coniurant, nihil
nisi communi consilio acturos eundemque onmes
(Ciace.; omnis X; edd.) fortunae exitum esse
laturos: 1118,3; t dierum XXX pabu-
lum frumentumque babere omnes (omn. hab.
p) conuectum iubet: VII 74, 2; | existi-
mabaut tribus locis trausire legiones atque
omnes perturbatos defectione Haeduorum fugam
parare: VII Gl, 4; \ longo circuitu eas-
dem omnes iubet petere regiones: VII 45, 3;
t quod si fecisset, quietem Italiae, pacem pro-
uinciarum, salutem imperii (c) uni omnes ac-
ceptam relaturos: 3,57,4; t hac (c) re
ad consilium {c) delata ubi omnes idem sen-
tire intellexit, posterum dieni pugnae consti-
tuit: 11128,8; t cui rei propter aninii
mollitiem studere onines uideret, quod diulius
laborem ferre non possent: VII 20, 5.
6) a e. piiss.: ab omnibus circumsisti:
VII 43, 5 u. A. b) a) aa) o) ciuitates; t
ueritus, ne ab onmibus desereretur, Indu-
tiomarus (o) legatos ad Caesarem mittit: V3,
5; t ut • • • prius . . eius aduentus ab
omnibus (AQ^; hominibus BM; Schn., Fr.,
Db., Hold.) uideretur, quam fama ac nun-
tius (c) adferretur: VI 30, 2.
IC) abl. abs. : Caesar . . . contionatus apud
milites . . . conclamantibus omnibus, im-
peraret quod uellet, . . . naucs sohiit: 3,0,2;
t adhortatUH milites, ne . . . itiiieris labore
permoueantur, cupidissimis omnibus pro-
gressus . . . agmen Haeduorum conspicatus
immisso equitatu iter eorum moratur atquc ira-
pedit interdicitque omnibus, nc quemquani in-
terficiant: VII 40, 4; t Crassus . . . cohor-
tatus suoH omnil>UH cupientibus ad ho-
»tium castra conteudit: 111 24, 5.
(S) (lat. e. grenind.: dandam oninibua
operam, ut acceptum incomraodum uirtuto
sarcirotur: 3,73,5.
[i[i) obi.: ille (episluhun) porlectam iu con-
uentu militum recitat maximaque omnes lae-
titia adficit: V48,9; t probata re
atque omnibus iure iurando (e) adactis . . .
duae se acies . . . ostendunt: VII 67, 1; t
panico enim uetere atque hordeo corrupto omnes
alebantur: 2,22,1; t cum . . . reliqui
in labore pari ac periculo ne unus omnes ante-
cederet recusarent: 3,82,5; t ne eo
quidem tempore quisquam loco cessit, sed cir-
cumuenti omnes iuterfectique sunt: VII 62,
7; t (ut nostri omnibus partibus supe-
riores fuerint atque eos {AQ^; omnes BM;
Frig.) in siluas collesque compulerint: V
15, 1 ;) t pauca apud eos de lenitate sua
locutus, quo minore essent timore, omues con-
seruauit: 3,98,2; t neutrum horum
(fluminum) transuu poterat, necessarioque om-
nes his angustiis continebantur: 1,48,3;
t pauca apud eos loquitur ...; diraittit omnes
incolumes: 1,23,3; t diraittit (o) ad
finitimas ciuitates nuntios Caesar (o) ; omnes
euocat ([i; ad se uocat a; edd.) spe praedae
ad diripiendos Eburones : VI 34, 8; ad Germanos
perueuit fama diripi Eburoues atque ultro ora-
nes ad praedam euocari: VI 35, 4; ad hunc
muniendum locum (c) oranes (homines Ditt.)
a Vercingetorige euocatos: VII 44, 5; t
UQo eiiim excepto, quem alius modi atque
omnes natura finxit, suos quisque habet caros:
ap. Priic. insl. VI 36 et sacpius ; t inter-
ficere: VII 62, 7 ««. circumuenire; t
futurum esse paucis annis, uti oranes ex Gal-
liae finibus peUerentur atque omnes G«r-
mani Rlienum transirent: I 31, 11; tantum pro-
fecerunt, ut cquestri proelio commisso pellerent
omues conipluresque iutcrficerent: 3, 75, 5; t
tali timore (temporc (i) omnibus perterritis
confirmatur (c) opinio barbaris, . . . nullum
esse intus praesidium: VI 37,9; Curio ubi per-
territis (-itus o) omuibus neque cohortationes
suas neque preces audiri intellegit, . . . proxi-
mos colles capere uniuersos . . . iubet: 2,42,
1; itaque perterritis omuibus sibi quisque cou-
sulebat: 2,43,3; t perturbare: VII 61,
4 u. aa> S8) parare; t (quod erat ciuitas
magna inter Belgns auctoritate atque honiiuum
(omnes B-[i) niultitudine praestabat: II 15,
1;) t Doinitiuni .. . proiectis omuibus
fugae consilium capere: 1,20,2; 2,5,3 u. aa)
31) adiro; t recorduri (eos) debere, qua
felicitate (c) inter medias hostium classes op-
pietis . . . Iitoi'ibus oumcs incoluuies essent
tranBportati: 3,73,3; t (uocare: VI
34,8 M, euocnro.)
/y) (liit,: tautum !i|iiul hoauncs barbaros
uS*
919
omnis (1. B. a) a) yy) et SS))
920
«aluit esse aliquoa repertos principes inferendi
belli tantamque omnibus (omnium {i; Flod.)
uoluntatum {AQIP; uoluntatem BM; uolun-
tatis fi; Flod.) commutationem attulit, ut
praeter Haeduos et Ecmos . . . nulla fere ciui-
tas fuerit non suspecta nobis: V54, 4; t
primum agunt gratias omnes omnibus, quod
sibi perterritis pridie pepercisaent: 1,74,2; om-
nibus generatim gratias agit: ciuibus Romanis,
quod . . .; Hispanis, quod . . .; Gaditanis,
quod . . .; tribunis . . ., quod . . .: 2,21,1;
t quod omnibus constabat hiemari (c) in
Gallia oportere: IV 29, 4; t est quaedam
animi incitatio atque alacritas naturaliter in-
nata omnibus, quae (quirecc; Faeni.) studio
pugnae incenditur (incenduntur reec; Faern.):
3,92,3; t interdicere: VII 40,4 u. a.a.)
S); t omnibus his resistitur omnibusque
oratio consulis, Scipionis, Catonis opponitur:
1,4,1; t perfacile esse, cum uirtute om-
nibus praestarent, totius Galliae imperio
potiri: 12,2; t °ihil citra Capuam tutum
esse omnibus uidetur: 1,14,4.
dd) genet.; 91): tantus subito timor omnem
exercitum occupauit, ut non mediocriter om-
nium mentes animosque perturbaret: 139,1;
at omnium impeditis anirais (an. imp. (iJ)
Dumnorix . . . domum discedere coepit : V 7,
5; etsi omnium animi ad ulciscendum arde-
bant: VI 34, 7; sic omnino (omnium(i; Schn.)
animos timor praeoccupauerat (occupauerat (3),
ut: VI 41, 3; fit gratulatio inter eos , atque
omnium animi ad laetitiam excitantur: VII 79,
3 ; in castris Curionis magnus omnium (ordinum
H. Sehneider) incessit timor animis. is (Voss.;
Db.; timor, nam is (his af; iis hl) codd.; Dt.)
uariis hominum sermonibus celeriter augetur:
2, 29, 1 ; atque omnium animi intenti esse ad
pacem uidebantur: 3,19,4; t omnium
consensu ad eum defertur imperium: VII 4,
7; omnium cousensu hac sententia probat\. . .
urbes Biturigum incenduntur: VII 15, 1 ; t
quod in conspectu omnium res gerebatur:
VII 80,5; cohortes in montem, qui erat in con-
spectu omnium excelsissimus , mittit: 1,70,4;
Labienus . . . captiuos . . . interrogans, sole-
rentne ueterani milites fugere, in omnium cou-
spectu interfecit: 3,71,4; t postremo et
plures intermittere dies et praeter consue-
tudinem omnium (omnino Paul) noctu *in-
stituerant pabulari: 1,59,3; t castrorum
auteui mutatio quid habet nisi turpem fugam
et desperationem omnium et alienationem
exercitus? 2, 31, 4; t hisque omnium
domus pateut: VI 23, 9; t Caesar primum
suo, deinde omnium ex conspectu (ex consp.
del. Ciace.) remotis equis, ut aequato om-
nium {del. Scal.) periculo spcm fugae tolleret,
cohortatus suos proelium commisit: I 25, 1; t
ne Vorenus quidem sese (c) uallo continet,
sed omnium ueritus existimationem subse-
quitur: V44, 5; t contra opinionem enim
militum famamque omnium (hominum PaiU)
uideri proelium (e) defugisse (c) magnum de-
trimeutum adferebat: 1,82,2; nuntiatum est
adesse Scipionem cum legionibus (c) magna
opinione et fama omnium: 3,36,1; t for-
tunae: 2, 36, 2 u. aa) 91) agere; t quod
ea res omnium iudicio reprehendebatur : 1,
14,5; cum esse omuium (omn. esse //) iudicio
inforiores uiderentur: 1,47,2; magnumque fruc-
tum suae pristinae lenitatis omnium iudicio
Caesar ferebat, consiliumque eius a cunctis
probabatur: 1, 74,7; t ^magnag^MC spe et
laetitia omnium discessum est : 3,87,7; t
(litora: 3,23,1 u. A. 1)) p) litora;) t
mentes: 139, 1 ti. animi; hac oratione habita
rairum in modum conucrsae sunt omnium
mentes: 141,1; omnium oculis mentibus-
que ad pugnam intentis . . . peruenerunt: III
26,2; cum sub oculis omnium ac pro ca-
stris dimicaretur: V16, 1; *luce niultum per
se pudorem omnium *ocuIos, multum etiam
tribunorum militum et centurionum praesen-
tiam (c) adferre: 1,67,4; t celeriter con-
traque omnium opinionem confecto itinere
multos . . . inopinautes deprehendit: VI30, 1;
admodum magnis diurnis nocturnisque itineri-
bus confectis contra omnium opinionera ad
Ligerim (c) uenit: VII 56, 3; commutata om-
nium et uoluntate et opinione consensu suramo
{Eotom.; suo X,; an suorum omnium?) consti-
tuit Curio, . . . proelio rera committere: 2,33,
3; 3,36,1 u. fama; auctis copiis Pompei . . .
pristina omnium confirmatur opinio et spes
uictoriae augetur: 3,82,2; t periculum:
125,1 u. equi; t (portus: 3,23,1 u. A.
b) ,6) litora;) t petieruntque, uti sibi
secreto [in occulto] de sua omniuraque salute
cum eo agere liccret: 131,1; hie diffisus suae
atque oranium saluti inermis ex tabernaculo
prodit : VI 38, 2 ; quo nisi paene in ipso urbis
incendio atque in desperatione oranium salutis
. . . uumquam ante desceusum (c) est: 1,5,3;
multa suppliciter locutus est, ut de sua atque
omnium salute debebat: 3,19,3; t spes:
3,87,7 u. laetitia; t summa omnium
fuerunt ad milia CCCLXVIII: 129,3; t
sed tantus fuit omnium terror, ut alii adesse
copias lubae dicerent, alii . . .: 2, 43, 2; t
921
omnis (1. B. a) a)— b) a) aa))
922
ad hunc propter iugtitiam prudentiamque sum-
mam (c-) totius belli omnium uoluntate de-
ferri: 114,7; V 54, 4 u. yy) adferre; Curio
summa omnium uoluntate Iguuium recipit: 1,
12,2; 2,33,3 u. opinio; temptemus, lioc modo
si possimus (c) omnium uoluntates recuperare:
ap. Cic. ad Att. IX 7 C, 1 ; t cum . . .
omnium uoces audirentur, esspectari diutius
non oportere : III 24, 5.
58): nulli omnium (iiominum h) has partes
uel querimoniae uel miserationis minus con-
uenisse: 1,85,1; 1 neque (c) erat om-
nium quisquam, qui . . . arbitraretur: VII
76,5; neque uero (c) tam remisso ac languido
animo quisquam omnium fuit, qui ea nocte
conquieuerit : 1, 21, 5; neque erat quisquam
omuium, quin . . . existimaret: 2, 5, 4; (ut ...
signa dimitterent neque quisquam omnino (om-
nium Manut.) consisteret: 3,69,4.)
6): minime omuium: VI 29, 1 u. A. b)
a) pfi) Germani.
££) c. praep.: magnam tamen haec res illis
offensiouem et contemptionem a d omnes attulit :
3, 60, 2.
ille unum elocutus , ut memoria tenerent
milites ea, quae pridie sibi (e) confirmassent,
sequi sese (c) iubet et praecurrit ante omnes:
2,34,5.
ne euentum belli exspeclasHO aut (c) ex
omnibus nouissimi ueni&se uiderentur: 1,53,
3; — principesque ex omnibus bellum (se)
facturos pollicentur: VII 2,1; — animaduertit
Caesar unos (c) ex omnibus Sequanos nihil
earum rerum facere, quas ceteri facerent: I
32,2.
constabat inter oinnes . . . : VII 44,3.
[i) iieutr.; aa) subi.: ut omnia contra opi-
nionem acciderent (acciderant ABM; acce-
derent fi): III 9,6; omnia enim secundissiraa
nobis, aduersissima illis accidisse uidentur: a;p.
Cic. ad Att. X 8 /?, 1 ; t si nou omnia
caderent secunda: 3,73,4; t nisi omnia
consontiant inter se: ap. Pompei. comvi. art.
Don. ((jramni. Lat. ed. Kcil V p. 19S) ; f
cui (exercitui) semper omnia ad necessarium
usum defuissent: 3,96,2; % 1 timide
atque ut eum omnia deficere uiderentur: V
33, 1 ; t qid • • • interrogatus onmiii sibi
esse ad bellum apta ac parata lonliiiiiuuis-
set: 1,30,5; ut quam intogerrinia essent
ad pacoin omnia: 1,85,2; — erant plena
laotitia et gratulationo omnia : 1,74,7; plena
crant oninia tinioris et luctus : 2,41,8; omnia-
que crant tumultus, timoris, fugae plona (plcnu
ah): 3,69,4; t uideri: V33,l u. defi-
cere ; ap. Cic. ad Att. X 8 B, 1 u. accidere.
[Jji) obi. : agere u. ago p. 218 a) ('■1 loc);
t accidit , ut . . . clamore et fletu omnia c o m-
plerentur: V33, 6; t qui se uobis omnia
debere iudicant: 2,32,4; t [omnia ex-
cogitantur, quare nec sine periculo maneatur
et . . . periculum augeatur: V31,5;) 1
(constituunt, ut . . . excedant atque omnia
prius experiantur (expediantura), quam ad
(c) Critognati sententiam (c) descendant (c):
VII 78, 1;) t cxperiri u. experior
p. 1230 ^) (5 loc.) ; t de numero eorum
omnia se habere explorata Kemi dicebant:
114,4; t monuitque, ut ex sua amicitia
omnia exspectarent et ex praeteritis suis
officiis reliqua sperarent : 3, 60, 1 ; t neque
fore aequa parte contentum , qui se omnia h a-
biturum confideret: 3,10,7; (ef. explorare;)
t acies instructa . . . cernebatur, omniaque
sunt subito mutata: 3,69,1; t cum (c)
propter longitudinem agminis minus (c) facile
(c) omnia per se (per se omnia [i) obire ...
possent : V 33, 3 ; t ut superioris temporis
contentionem (c) nostri omnem remiserant, ita
proximi diei casu admoniti omnia ad defen-
sionem parauerant: 2,14,6; 1 sed tamen
ad omnia se descendere paratum atque omnia
pati rei publicae causa: 1,9,5; t qui (ini-
mici) . . . oinnia permisceri mallent quam im-
perium exercitusque dimittere: 1,32,5; t
illi otania perpeti parati maxime a re fru-
mentaria laborabaut: 3,9,5; t proinde
omuia in uictoria posita (esse add. [J) existi-
mareut: V34, 1; t properaret ad se cum
exercitu uenire omniaque posthaberet (Ald.;
omniaque post ea quae haberet x): 3, 33, 1 ; t
ut omnia postponere uideretur: VI 3, 4; t
expediti naues conscenderent . . . omniaque ex
uictoria et ex sua liberalitate sperarent: 3,
6,1; t pugnatur uno tempore omnibus
locis (c) atquc omnia tcmptantur: VII 84, 2.
yy) gcnot. : o m u i u m m a x i m o : 2, 30, 1 u.
A. b) a) aa) n) inodi.
dd) t'- pracp. : sed tainen ad oinnia se
descendere paratum . . . lei publicae causa:
1,9,5.
b) scquilur prou. relatiniim; a) iiinsc.;
aa) oiniios, (|ui; 31): hac oiatione ab Diui-
ciaco babila omiioa, qui adeiaut, niagiio fletu
auxilium a CacHnro peloro coeponiiit: I 3l', 1 ;
atquo omucs, qui arina lorre pos.sent, unum in
locum conueniront: IV 19, 2; huc onines undi-
que, qui controuorsins hnboiit, conuoniunt eo-
runiquo dociotis iudioiisquo parent; VI 13, 10.
923
omnis (1. B. b) a) — 2. A. a) e))
924
S): misso ad uespernm senatu omnes, qui
sunt eius ordinis, a Pompeio euocantur: 1,3,1.
6): omnes fere, qui eo mari uti consuerunt,
babent uectigales: 1118,1; mandat, ut suam
quisque eorum ciuitatem adeat omnesque (que
oni. p), qui per aetatem arma ferre possint (^;
possent a), ad bellum cogant: VII 71,2; Galli
concilio principum indicto non omnes (eos add.
Np., Db., Dt.; hos add. y.\ Sclin. , Fr., Hohl;
om. _S), qui arma ferre possent, . . . conuocan-
dos statuunt, sed: YII75, 1.
PP)omiies, in quibus: cum omnis iuuen-
tus, omnes etiam grauioris aetatis, in quibus
aliquid cousilii aut dignitatis fuit, eo conuene-
rant, tum: 11116,2.
yy) omniuni, qni: maiores natu . . . ora-
nium, qui supererant, consensu legatos ad
Caesarem miserunt: 1128,2.
J(}) ab omnibus, qui: dato iure iurando
ab omnibus, qui aderant, tempore eius rei con-
stituto ab concilio (c) disceditur: VII 2, 3.
fi) ncntr.; ax) omnia, quae; St): et
omnia deerant, quae ad reficiendas naues (c)
erant (c) usui (o): IV 29,4; omnia enim ple-
rumque, quae absunt, uehementius hominum
mentes perturbant: VII 84, 5.
33): omniaque, quae (omnia quaeque X) po-
stulassent, ab (c) se fore parata: IV 6, 3.
6): omniaque, quae (^; omnia quaeque a)
uiuis cordi fuisse arbitrantur, in ignem in-
ferunt: VI 19, 4.
2)): ut est summae genus soUertiae atque ad
omnia imitanda et efficienda, quae a (c) quo-
que traduntur (tradantur afk) , aptissimum:
Vn22, 1; ut omnia, quae imperarentur, sibi
patienda (et perferenda add. ^; Sclm. ■ (Db.))
esistimarent : VII 30, 4.
2. additur aut prouomen aut adiectinnm
reliqui; A. pronomen; a) nou sequitur re-
latinum; a) hic : Ariouistus his omnibus
diebus exercitum castris continuit: 148,4; —
sub muro quae (muroque Afi) pars coUis ad
orientem solem (c) spectabat, hunc omnem
locum copiae Gallorum compleuerant: VII
69,5; — alterum genus est equitum. hi, ciun
est usus atque aliquod bellum incidit . . .,
omnes in beUo uersantur: VI 15, 1 ; — id esse
consilium Caesaiis, ut, quos in conspectu Gal-
Uae interficere uereretur, hos omnesin Bri-
tanniam traductos necaret: V6, 5; — ut, quid-
quid intercederet temporis, hoc omne (omni
af; homini Old) uictoriam (-ia Ox) morari
uideretur (uteretur Ox): 2,39,5; u. praeterea
hic p. 1477 — 1480 c) (35 loc).
^) idem: quibus in hos eadem omnia sunt
iura, quae dominis in seruos: VI 13, 3.
y) iUe: quae ;palus) iuflueret in Sequanam
atque illum omnem locum magnopere im-
pediret: VII 57, 4; ^ naues longas . . .,
quarum erant L ausiUo missae ad Pompeium
. . ., illae triremes (quadriremes ipro illae
tr.) Paul) omnes et quinqueremes: 3,111,3.
(J) is: (denique ex omni (eo add. ah-) nu-
mero, qui fuit circiter miUum XL (o), uix
DCCC . . . ad Vercingetorigem peruenerunt:
VII 28, 5;) u. praeierea is p. 309 sq. ,8) (10
loc).
£) qui; aa) pei-tinent haec uerba ad ccrta
quaedam subst.; 91): ex iis (c) omnibus longe
simt humanissimi, qui Cantium incolunt, quae
regio est maritima omnis: V14, 1; *^ in
castris Heluetiorum tabulae repertae sunt . . .,
quibus in tabulis nominatim ratio confecta erat,
qui numerus domo exisset eorum, qui arma
ferre possent et item separatim pueri, senes
mulieresque. quarum omnium rerum (ra-
tionum Paul; numerorum Walther; quo-
rum omuium Pramm.; u. CC) summa erat
capitum Heluetiorum *niilium CCLXIII: 129,
(l.)2; quarum omnium rerum maxime ad-
mirandum uidebatur, quod: VI 42, 3; — qui-
bus omnibus rebus permoti equites Treueri
(c) . . . domum contenderunt: 1124,4; quibus
omnibus rebus hostes inuitati copias traducunt:
V51, 1; quibus omnibus rebus (rebus omn. a;
Np., Dt.) sublatus nihil contra se regem ausu-
rum (c) existimabat: 2,37,2; — quarum re-
rum omnium nostris nauibus casus erat {c)
extimescendus (c) : III 13, 9.
8): deiectisque (c) defensoribus, qui
omnes scapliis excepti refugerunt {Ciacc.; re-
fugerant x.; edd.) , eam nauem expugnauit: 3,
40,3; ^ quod si eum interfecerit, multis
sese nobilibus principibusque popuU Ro-
mani gratimi esse facturum . . . ; q u o r u m
omnium gratiam atque amicitiam eius morte
redimere posset: 144,12; ^naues soluit,
quae omnes incolumes ad (c) continentem per-
uenerunt: IV 36, 4; ex Massiliensium classe
(naues) V sunt depressae, IIII captae, una
cum Nasidianis profugit ; quae omnes citeriorem
Hispaniam petiuerunt: 2,7,2; ^ tirones
. . . se OtaciUo decUderunt; qui omnes ad eum
perducti (c) . . . crudeUssime interficiimtur : 3,
28,4; 1*f (Morinos . . .; qui . . . om-
nes: IV 38,2 u. p. 913 6).)
p,3) nou pertinet ad certam aliquod subst. ;
91) masc.; d) subi.: dimissis nuntiis ad Ceu-
trones, Grudios, Leuacos, Pleumoxios, Geidum-
925
omnis (2. A. a) e)—d-))
926
I
nos, qui omnes sub eorum imperio sunt
(continebantur [i) , quam maximas manus (o)
possunt cogunt (<■ ) : V 39, 1 ; T Curio
exercitum . . . reducit suis omnibus . . . in-
columibus, ex nuraero aduerKariorum circiter
DC interfectis ac mille uulneratis; qui omnes
discessu Curionis multique praeterea per simu-
lationem uulnerura . . . in oppidum . . . sese
recipiunt: 2, .35, 6.
b) obi. : I5ritanniae pars . . . maritima ab iis
(c) (incolitur), qui praedae . . . causa ex Belgio
transierunt (e), qui oranes fere iis (CC) no-
rainibus ciuitatum appellantur, quibus orti
ex ciuitatibus eo peruenerunt: V12, (l.)2; 1
ut . . . ex magno remigum propugnatorumque
numero pars ad scopulos adlisa interficeretur,
pars ab nostris detraheretur (e); quos omnes
conseruatos Caesar domum remisit: 3,
27,2.
S5) iieutr.; a) subi.: quae omnia fere Gal-
lis erant incognita: IV 20, 2.
6) o))i.: quae omnia ab his diligenter ad
diem facta sunt: 115,1; 1 quae tamen
omnia et se tulisse patienter et esse latu-
rum: 1,85,11.
^) inuus: ego fratribus atque omnibus meis
propinquis interfectis dolore prohibeor . . .
pronuntiare: VII 38, 3.
»j) noster u. iio^ter p. S32 sq. c) (8 loc).
{}) suus ; y.v.) c. subst. ; 9l)slng:. : Germani
suas copias castris eduxerunt . . . omnemque
aciem suam raedis et carris circumdederunt:
151,2; t Orgetorix ad iudicium omnem
suam familiam, ad hominura railia decem,
undique coegit: 14,2.
35) plur.: Heluetii cum omnibus suis car-
ris secuti impedimeuta in unum locum cou-
tulerunt: J24,4; T et omnes clientes
obaerato.sque suos, quorum magnum numerum
habebat, eodem conduxit: I 4, 2; \ nuntiatum
est ei Ariouistum cum suis omnibus copiis
ad occupandum Vesontionem . . . contendere: I
38, 1 ; omnibiiK suis incoluniibus copiis (um. (i)
eodem die ad Ciceroncni peruenit: V52, 1; Suebos
onines . . . cum onuiibus suis sociorunique co-
piis, quas cocgisHcnt, . . . se recepisse: VI 10,
4; [haec quo fucilius Pompeio probari possent,
onine» suas terrestres urbiumque (nauiumque
coni. Np. ) copias dimissurum { dimissurus
afh): 3,10,10); 1 (iiiac gcns . . . legatos
miserat, ut suis orauibus iacultatibus
uleretur: 3,80,1; t ''u^' oiiines suas
fortunas cxcrcilus UomaiiDrum contiilit: VI
35,8; ncquo erat quiHquam oniiiiuin, quin in
eius ditii cosu suaruni oniniura fortunarum
euentum consistere existiraaret: 2,5,4; t
cum . . . premerentur suaque omnia impe-
dimenta atque oranes fortunas confla-
grare intellegerent: V43,4; ^ oppida
sua omnia, numero ad duodecim, uicos ad
quadringentos , reliqua priuata aedificia incen-
dunt, frumentum omne . . . coraburunt: 15,
2; 1 quos Pompeius . . . omnia sua
praesidia (sua repetit a) circumduxit: 3,
61,1.
p[i) sine subst.; 31) niasc; o) subi.: se
suosque omnes in officio futuros (con-
firmat culd. p) neque ab amicitia populi Ro-
mani defecturos conflrmauit: V3, 3; \^
nostri, simul in arido constiterunt , suis om-
nibus consecutis in hostes impetura fece-
runt: IV 26, 5; f oranibus suis in-
columibus: V 52, 1 ic. y.y.) S3) cojriae; Curio
exercitum in castra reducit suis omnibus prae-
ter Fabium incolumibus : 2, 35, 6 ; t his
constitutis rebus (omnibus aM. [i) suis
iuopinantibus quam maximis potest itineri-
bus Viennain peruenit: VII 9, 3.
6) obi. : tanta diligentia omnes suos custo-
diis intra castra continuit, ut: V58, 1; —
ibi copias conlocauit suosque omnes castris
(c) continuit: 3,30,5; 1 centuriones . ..
portas occupauerunt suosque oranes incoluraes
receperunt: VII 12,6; t tertiae cohortis
centurioues ex eo quo stabant loco recesserimt
suosque omnes remouerunt: V43,6.
c) gen.: consensu suorum omnium: 2,
33,3 u. p. 920 opinio; — itaque omuium
suorum consensu Curio reliquas copias ex-
spectare et bellum ducere parabat: 2, 37, 6; t
Pompeius quoque, ut postea cognitum est,
suorum omuium hortatu statuerat proelio
decertare: 3,86,1; t Menedemus, princcps
earum regiouum , missus legatus omiiium
suorum excelleus studium profitebatur: 3,
34,4; t illius denique exercitus milites
(officium suum praestitisse) , qui per se de con-
cilianda pace cgerint, qua in re omnium
suorum uitae consuleudum putarint: 1,85,
2 ; t praestare uisum est tanien omnes
difficultates j)crpcli quam taiita coiitumelia ac-
cepta omnium suorum uoluutates alie-
nare: VII 10, 2.
b) e. priie|>.: nara (r) cum oniuibus suis
dorao excesserant llhcnunique transieraut: IV
14,5.
S» neutr. (obi.): sua oinuia conferre u.
<>AiiiVro p. 6'.'AS' A. h) (•/ loc); t niulli ex
biiis linibuH egrcsai so suuquc omiiia nlionissi-
mis credidoruut: VI31,4; 1 qui se sua-
s27
omms — onus
928
qiie omnia sine mora dedJderunt: 1115,2;
itaqiie se {om. P) suaque (sua P) omnia Cae-
siui dediderunt (dederunt a): 11116,4; t
nuntios dimisisse, uti de oppidis demigrarent,
liberos, uxores suaque omnia in siluis de-
ponerent: IV 19,2; t magno numero
nauium adpulso . . . sua deportabaut om-
nia (omn. sua deport. P) seque in proxima
oppida recipiebant: III 12,^3; ^f finibus
suis excesserant suaque omnia exportaue-
rant seque in . . . siluas abdiderant: IV 18,
4; t qui (c) dicerent (o) se suaque om-
nia in fidem atque in (c) potestatem populi
Komani permittere: 113,2; qui . . . se sua-
que omnia eorum potestati permittere dixerunt :
1131,3.
i) nos: quorum in consilio omnium uo-
strum consensu pristinae residere (o) uir-
tutis memoria uidetur: VII 77, 4.
1») sequiliu' prou. lelatiuum: omnes ii,
qui u. is p. 335 sq. bb) (7 loc).
B. reliqui oinues; a) additur subst.:
haec genera munitionis instituit .... reliquas
omnes munitiones ab ea fossa pedes qua-
dringentos (pedibus CCCC fi) reduxit (dedusit
fj): VII 72, (1.) 2; 1 ante id (c) oppidum
planities circiter milia passuum III in longitu-
dinem pat^bat. reliquis ex omnibus par-
tibus colles . . . oppidum cingebant: VII 69,
(3.) 4; t (Dumnorigem) complures annos
portoria reliquaque omnia Haeduorum uec-
tigalia paruo pretio redempta habere: 118,
3; tt Remi . . . legatos . . . miserunt, qui
(c) dicerent (c) se suaque omnia in fidem atque
in (c) potestatem popLiIi Eomani permittere.
. . . reliquos omnes Belgas in armis esse:
113, (2 -)4.
b) uon add. subst. ; a): uti . . . ex iis (naui-
bus), quae inanes ex contiuenti ad eum remit-
terentur, . . . perpaucae locum capereut, reli-
quae fere omnes reicerentur (^; reficerentur
a): V23,4.
p): nulli omnium has partes uel querimoniae
uel miserationis minus conuenisse. reliquos
enim omnes officium suum praestitisse: se,
qui . . .; exercitum suum, qui . . .; illius deni-
que exercitus milites, qui: 1,85,2
reductos in hoslium nuniero h.abuit; reli-
quos omnes obsidibus, armis, perfugis tra-
ditis in deditionem accepit: 128,2; — cele-
riter sibi Senones, . . . Andos reliquosque
omnes, qui Oceainim attiugunt, adiungit
([i; adiungunt a): VII 4, 6; — *unus *fugit M.
Opimius, praefectus equitum; reliquos om-
nes earum turmarum aut interfeceruut
aut captos ad Domitium deduxerunt: 3,
38, 4 ; — perpauci . . . sibi salutem reppere-
runt. in his fuit Ariouistus, qui nauicidam . . .
nactus ea profugit; reliquos omnes equitatu
consecuti (eonsecuti equites [i) nostri inter-
fecerunt: I 53,3.
omues = nlhil nisi: VII 29, 3.
oiicrarins: nauibus circiter octoginta
(e) onerariis coactis contractisque (CC): IV
22,3; huc accedebaut XVIII onerariae naues:
IV 22, 4; naues longas . . , paulum remoueri
ab onerariis nauibus . . . iussit: IV25, 1; uno
tempore et longas naues . . . acstus comple-
bat (c) et onerarias . . . tempestas adflicta-
bat: IV 29, 2; ex iis (c) onerariae duae eos-
dem quos reliquae (c) portus (o) capere non
potuerunt: IV 36, 4; contra haec Pompeius
naues magnas ouerarias , quas in portu Brun-
disino deprehenderat , adornab.at: 1,26,1; one-
rarias naues, quas ubique possunt, deprehen-
dunt atque in portum deducuut : 1, 36, 2 ; qui
(remiges gubernatoresque) repente ex onerariis
nauibus erant producti: 1,58,3; quas (naues)
praesidio onerariis nauibus. Curio ex Sicilia
eduxerat: 2,23,5; aduentu longarum nauium
Curio *prouuutiari onerariis nauibus iubet: 2,
25, G ; (2, 32, 12 u. oiiero ;) horum fuga nauium
onerariarum magistros incitabat pauci lenuuculi
. . . conueniebant: 2,43,3; ut cogereutur sicuti
reliquum commeatum ita ligua atque aquam Cor-
cyra (c) uauibus onerariis supportare: 3,15,3;
hic repentiuo aduentu naues onerarias quasdam
nactus incendit et unam frumento onustam ab-
duxit: 3,23,2; faucibusque portus nauem ouera-
riaiu submersam obiecit et huic alteramconiun-
sit: 3,39,2; Lissum profectus naues onerarias
XXX a M. Antonio relictas intra portum adgres-
sus omnes incendit : 3, 40, 5; LaeUus . . . onerariis
nauibus Corcju-a Dyrrachioque aquam suis sup-
portabat : 3, 100, 3 ; Cassius . . . maguo uento
et secundo completas oner;u'i;is naues taeda et
pice et stuppa . . . iu Pompouian;im classem
immisit: 3,101,2; secundum nactus uentum
onerarias uaues [circiter XL] praeparatas ad
incendium immisit: 3,101,5.
oiiero: ad celeritatera onerandi *subduc-
tiouisque p;mlo facit humiliores (naues): V 1,
2; t sn p;ieuitet uos, quod . . . ex portu
sinuque aduersariorum CC naues oneratas
(onerarias b ; Np.) abduxerim (c) : 2, 32, 12.
onas. A. propr.; a)subi.: posse: III 13,
6 i(. b) regere.
b) obi. : castra muniimt neque iumentis onera
depouunt: 1,80,2; t impedilis hostibus
propter ea quae ferebant onera subito . . .
929
onus — opiruo
930
eruptionem fieri iubet: 11119,2; ^ quorum
erant . . . corpora insueta ad onera portanda:
1,78,2; t tanta onera uauium regi uelis
non satis commode posse {oni. (i) arbitraban-
tur : III 13, 6 ; 1 ad onera ac (c) multi-
tudinem iuraentorum transportandam paulo
latiores (c) (facit naues): Vl,2.
c) ffcn. : quibusnam manibus aut quibus uiri-
bus praesertim homines (o) tantulae staturae
. . . tanti oneris turrim (c) in muro (e)
sese conlocare posse confiderent : II 30, 4.
d) abl.: ut multitudine atque onere non nulli
(lenunculi) deprimerentur: 2,43,4; t
militibus autem . . . impeditis manibus, magno
et graui onere armorum oppressis (pressis
p ; (lel. Madti.) . . . cum hostibus erat pugnan-
dum: IV 24, 2.
e) e. praep.: propter onera: 11119,2 u.
1)) ferre; t ueriti, ne noctu impediti sub
oncre confligere cogerentur: 1,66,2.
IJ. trsl.; a) ol»i.: his (ciuitatibus) grauiora
onera iniungebat: 2,18,5.
b) diit. : sin timore defugiaut, illis (illi 0)
se oneri non futurum (defuturum 0) et per
se rem publicam administraturum : 1, 32, 7.
(c) g^cii.: druides . . . militiae uacationem
omniumque rerum (onerum C. F. Heinrich)
liabent immunitatem («e. (70): VI 14, 1.)
OlillHtai«: Bibulus . . . sperans alicui se
parti oiuistarum nauium occurrere posse in-
.anibus occurrit: 3,8,3; naues onerarias quas-
dam nactus incendit et unam frumento onustam
abduxit: 3,23,2.
opera. A. = lubor, contentio: etsi res
erat multae operae ac laboris : V 11, 5 ;
\ uideruut ea, quae diu longoque spatio refici
non posse sperassent, paucorum dierum
opera et labore ita refecta, ut : 2,16,1.
It. = iudustria, studiuin, ufllciuni , muuus
(TliUtijirkcit, Dicnsfleistung-); a) subi.: equitum
uero opcram neque in loco palustri desiderari
debuisse et illic ([i; illis c.) fuisse uti-
lem, quo sint profecti: VII 20,4.
b) obi.: dare operam u. «lo ji. 043 (7 loc);
t desiderare: VII 20, 4 u. a); If cum
pro se quisque iu conspectu imperatoris etiam
in (c) e.xtremis suis robus operam nauare
cuperet: 1125,3; ueslro impcratori quam *cou-
Huouistis oiioram date (nauato Paid) : 3,91,1;
t ncqiio BC ignoiaro, quod esset ollicium legati,
qui fidiiciariam operam obtiueret {ti. CC):
2,17,2; t fiu' • • i"t''«' praesidia rompei
fuissent neque operam iu re militari praesti-
tJHHcnt: 3,83,3; t sub oculis doinini (e)
Huum probare operam studcbant: 1,57,4.
Jjuxic. tJuumvr. 11.
c) abl.; a): eos, quorum opera plebem con-
citatam existimabant: VII13,2; t eius
enim opera (ope XOx) castelliun magna ex
parte conseruatum esse conatabat: 3,53,5;
t cuius opera sine uestro sanguine tantum exer-
citum uictorem fame (paene add. [i; Schn.)
consumptum uidetis: VII 20, 12; t
quorumque opera cognouerit (c) Tasgetium
interfectum, hoa comprehensos ad se mittere
(iubet) : V 25, 4 ; t quod ^ius opera stipendio
liberatus esset: V27, 2; t cuius opera
proditum exercitum C. Autonii demonstraui-
mus : 3, 67, 5 ; t quod in omnibus bellis
siugulari eius opera fuerat u s u s : V 25, 2 ;
huius opera Commii . . . fideli atque utili su-
perioribus annis erat usus in Britannia Caesar
{u. CC): VII 76, 1; qui se illi initio (e) ciuilis
beUi obtulerant, si sua opera in beUo (in b. ilel.
Ciacc.) uti uellet: 3,1,5; homiues, quorum
opera Caesar omnibus Gallicis (c) bellis optima
fortissimaque erat usus: 3,59,1.
[i) : equidem mihi uideor pro nostra necessi-
tate non labore, non opera, non industria de-
fuisse (. . . uidetur . . . non labor . . . uel
uideor . . . non labori, nou operae . . . Qui-
cherat): ap. Oell. XIII 3.
[Falso: cum (legio) se obiecisset Pompeianis
copiis atque opere (opera NOhl) , ut demon-
strauimus, circummmiiret : 3,66,2.]
M. Oi»imin!*: unus fugit (Roseher; in his
fuit a; cdd.) M. Opimius, praefectus (c) equi-
tum (c): 3,38,4.
opinio. 1. Forma: oppinio imienitur
in a 1135,1; in AQB(a.l) VII 59, 5; in AQ II
3,1; 8,1; 24,4; 1113,2; 18,1; 25,1; IV16,7
his; V13,5; VII 56,3; in A 11124,5; VII 83,
4; in a 3,29,3.
II. Signif.: A. = cxistiinatio, (exspcctatio,
suspiclo,) v/r6hjiptg', a) siibi.: neque eum
priina opinio fefellit: 3,67,4; tantum se
opiuiouem fefoUisse, ut a quo genere hominum
uictoriam sperasset, al) eo iuitio fugae facto
paeue proditus uideretur: 3,96,4; 1 huius
est longitudo lateris, ut fert illorum (eorum
fort (i) opinio, septingentorum niiUum: V13,
5; t posse: 3, 18,4 «e. b) tollero.
b) obi.: Curio ad superiorem spem addita
praesentis temporis oi)iuione liostcs fugere lU'-
bitratus copias . . . deducit (c): 2,40,4; t
(oniuibus pertcnitis coniirmaUir ^adfirinatur
[i) opinio barburis, ut ex capliuo audiorunt,
nuUum esso intus praesidium: VI 37,!);) t
multumque eorum opinionem adiuuabat, quod
. . . uidebant: 1, 69, 2; t l^abicnus suos . . .
coutinobat tiniorisque opinionem quibuscunique
59
931
opinio — opinor
932
poterat rebus augebat: V57, 4; ^ quo
facto cominutata omnium et uoluntate et
opinione . . . constituit Curio . . . proelio rem
committere: 2,33,3; 1 confirmare tt.
confirmo p. 647 b) a) (3 loc); T[ si
forte Pompeius uaeuam existimans Italiam eo
traiecisset exercitum, quae opinio erat edita
in uulgus: 3,29,3; 1 unus quisque euim
opinioues fingebat et ad id, quod ab alio
audierat , sui aliquid timoris addebat : 2, 29, 1 ;
t de bis eandem fere quam reliquae gentes
h a b e n t opiuionem : ApoUinem morbos depel-
lere . . .: VI 17, 2; hi siue uere quam iiabue-
rant opinionem ad eum perferunt, siue: 2,
27,2; ^ tantamque opinionem timoris
praebuit, ut iam ad uallum castrorum hostes
accedere auderent: 11117,6; ut . . . auxiliares
. . . lapidibus telisque subministrandis . . .
speciem atque opinionem pugnantium praebe-
rent: 11125,1; t sed haec eius diei prae-
fertur (praeferebatur?) opinio, ut se utrique
superiores discessisse existimarent : 1,47,1;
1 cuius rei opinio tolli non poterit, cum in
Italiam . . . reductus esistimabor: 3,18,4.
e) abl.; a): qua opinione adductus Varus
. . . mane legiones ex castris educit: 2,27,4;
— cum sua cunctatione atque opinione timoris
(timidiores X; cum spe cunctantiores atque
opinione timidiores Ldnlcer) hostes nostros
milites alacriores ad pugnandum effecissent
(-sset P): 11124,5; — quod haec de Vercinge-
torige usu (c) uentura opinione praeceperat:
VII 9, 1.
P): etsi opinione trium legionuni deiec-
tus ad duas *reciderat: V48, 1.
y): eo cum de improuiso celeriusque omni
(omnium E; Flod.) opinione uenisset: 113,
1; — quae quidem ego aut omnino falsa aut
certe minora opinione esse coufldo: 2,31,5;
— cum . . . minus opinione sua efficeret
(c): 3,21,1; (opinione timidiores: III 24,
5 u. a).)
d) c. praep.; a) coutra ti. coiitra. ;j. 71^
C. (4 loe.J.
(J) praeter : cum tantum rcpentini periculi
praeter opinionem (opinationem A^) accidisset:
1113,2; quod praeter opinionem consuetudinem-
que acciderat: 1,45,1.
B. = bona existimatio, faina, gloria ; a) subi. :
Treueri, quorum inter Gallos uirtutis opinio
est (opin. est uirt. (i) singularis: 1124,4;
— tantum esse nomen (apud eos add. p)
atque opinionem eius exercitus (exercitus ro-
mmii [i ) Ariouisto pulso et hoc noui.esimo
proelio facto etiam ad ultimaa Gennanorimi
nationes , uti opinione et (opin. et del. Vielk.)
amicitia populi Romani tuti esse *possent: IV
16,7.
b) obi. : auctis copiis Pompei . . . pristina om-
nium confirmatur opinio et spes uictoriae
augetur: 3,82,2; t deperdere: V54,5
ti. e); 1 ne suam neu (neu suam neu
Elberl.: ne usu manuque l? ; edd.; ne usu manu
O'a//;)rehquorumopinionem fallerent: 3,86,5;
\ habere u. habeo p. 1S9S (VI 24,3; VII 59,
5; VII 83, 4;) t hi» rebus gestis omni
Gallia pacata tanta huius belli ad barbaros
opinio perlata (prolata A) est, uti: 1135,1;
T ut famam opinionemque hominum teneret:
3,56,2.
c) s:enet.: qui uirtute belU omnibus gentibus
praeferebantur , tantum se eius opinionis de-
perdidisse, ut populi (e) Romani (c) imperia
perferrent, grauissime dolebant: V54, 5.
d) abl.: opinione tutus: IV 16, 7 m. a);
tt nuntiatum est adesse Scipionem cum legioni-
bus (c) magna (et ad<l. V.) opinione et
fama omnium; 3,36,1.
e) c. praep.; a) ad: magni interesse etiam
in reUquum tempus ad opinionem GalUae exi-
stimans, tantas uideri Italiae facultates, ut : VI
1,3.
{(j) contra: contra opinionem enim militum
famamque omnium uideri proelium (e) defu-
gisse (c) magnum detrimentum adferebat: 1,
82,2.)
y) propter: Caesar primo et propter multi-
tudinem hostiura et propter eximiam opiuionem
uirtutis proelio supersedere statuit : II 8, 1.
Opiniones: 2,29,1; f opiuio . . . fama:
1,82,2; 3,36,1; 56,2; nomen atque opinio:
IV 16,7; species atque opinio: 11125,1;
t opinio huius belli: 1135,1; eius diei: 1,
47,1; eius exercitus: IV16,7; iustitiae,
bellicae laudis: VI 24,3; trium legionum:
V48, 1; populi Eomani: IV 16, 7; pugnan-
tium: 11125,1; cuius rei: 3,18,4; praesentis
temporis: 2,40,4; timoris: 11117,6; 18,1;
24,5 (c); V57,4; uirtutis: 118,1; 24,4;
VII 59, 5; 83,4; t sequitur aee. c. inf.:
VI 17, 2; 37,9.
Adiect.: {ea:V54,5; eadem: VI 17,2;) exi-
mia: 118,1; (haec: III 18,1; 1,47,1;) magna:
3,36,1; maxima: VII 59,5; 83,4; omnis:II
3, 1; prima: 3, 67, 4; pristina: 3,82,2; (quae:
2,27,4; 3,29,3;) singularis: 1124,4; (sua:
3,21,1; 86,5;) summa: VI 24,3; tanta: II
35,1; 11117,6; IV 16, 7.
(opinor: illum ueruto transfixum arbitran-.
tur (sic fi; illum uero arbitrantur (iV; obscu-
933
opinor — oportunus
934
rantur a; opinantur Fr.; Hold.) occisum a;
edd.): V44, 11.)
oportet. A. c. acc. c. iiif. : damnatum
poenara sequi oportebat , ut igui cremaretur : I
4,1; (intellesit) diem instare, quo die frumen-
tum militibus metiri oporteret: 116,5; biduum
j^ supererat, cum exercitui frumentum inetiri opor-
f teret: 123,1; si quid ille se uelit, illum ad se
uenire oportere : 1 34, 2 ; non oportere se (sese
AQ) a populo Romano in suo iure impediri:
1 36, 2 ; amicitiam populi Romani sibi oma-
mento et praesidio, non detrimento esse opor-
tere:I44, 5; si antiquissimum quodque tempus
spectari (spectare AQ) oporteret: 145,3; si
iudicium senatus obseruari oporteret, liberam
debere esse Galliam: 145,3; quid fieri opor-
teret non minus commode ipsi sibi praescribere
(c) quam ab aliis doceri poterant : II 20, 3 ;
uicos atque aediflcia incendi oportere : VII 14,
5; praeterea oppida incendi oportere, quae non
. . . ab omni sint periculo tuta: VII14, 9; le-
gatos ad Pompeium de compositione mitti opor-
Ptere: 1,32,8; ipsi autem suos ordines (c) ser-
uare neque ab signis discedere (consuerant add.
Patd) neque sine graui causa eum locum, quem
ceperant, dimitti censuerant (consuerant Of? ;
Np.) oportere: 1,44,4; neque pudentes (c)
suspicari oportet sibi parum credi neque im-
probo.s .scire sese timeri: 2, 31,4; id interesse rei
publicae {sic Madu.; interea ct rei publicae x;
ctld.) et ipsis placere oportere: '3,10,9; magna-
que . . . fuit controuer.«ia, oporteretne Lucilii (c)
Hirri . . . proximis comitiis praetoriis abscntis
rationem liaberi: 3,82,5; Caesar . . . nullum
spatium perterritis dari {ego; dare x; edd.) opor-
tere existimans miiites cohurtatus est, ut: 3,
95, 1 ; cura ab eorum consiliis abesse te debere
(te debere om. codd. ; cdd. ; te debere nel te opor-
tere addoul. cens. Wsbg.) iudicasti: ap. Cic. ad
Att. X 8 i?, 1.
B. c. inf. pass.: ut ipsi concedi non opor-
teret, si in nostros lines irapclum faccret, sic
item nos esse iniquos, quod: 144,8; [quod er.at
insignc, cura ad arma coucurri oporteret: II
20, 1 ;] conclamaut orane.-( occasionem negolii
beno gerendi araittendam non esso, ad castra
iri oportero: III 18,5; cum . . . omnium uoces
audirentur, exspectari diutius nou oportere, qiiin
ad castni iretur: 11124,5; omnibus conslal)at
liiemari ([i; liiemare a) in Oallia oportore: IV
29, 4; conclamaut equites Hanclissimo iuro
iurando conlirmari oportcre, nc: V1166, 7; in-
grcssus in eara orationem, non oportero ante
de ea rc ad senatum reforri, (luam dilectua tota
Italia habiti . . . essent: 1,2,2.
C. c. inf. aet.: 116,5 et 23,1 et 1,44,4 (et
3, 10, 9 et 95, 1) ti. A. ; (IV 29, 4 u. B.)
D. abs.: paucis clam conuocatis alio loco,
alio tempore atque oportuerit fratrem a fi-atre
renuntiatum : VII 33, 3.
oportniiitas. I. Forma: In cod. B aut
semper aut plcrumque uidetur scriptum esse
opportunitas et opportunus, rcliqui codd.
plurimis locis oportun. luibere uidentur. Hold.
quideni oportun. inucniri testatur in X III
12,4 et 15,4 et IV 22, 2; in Q^^ IV 13, 4; in
AQ 11117,7 et IV 34,1 et V32,l ef VII 20,1.
3 et VII 69, 7; in A VII 23, 5 ct 55,1 et 56,
4; etiam 130,3 et 118,3 et 11119,3 et VI 29,
4 oportun. cxstare in X ex Holderi silentio uide-
tur colligi posse. In cod. a eandcm formam in-
ueniri his locis Np. dicit: 1,85,5; 2,34,4; 3,
23,3; 36,8; 57,2; 101,4; 106,1.
II. Signif.; A. propr. — oportunitas loei ?«.
locns p. 479 sq. (6 loc).
B. trsl.; a) oportunitas temporis; a) addi-
tur genet. temporis: neque nunc se illorum
humilitate (c) neque aliqua temporis opor-
tunitate postulare, quibus rebus opes augean-
tur suae: 1,85,5; — Basilum . . . praemittit,
si quid celeritate itineris atque oportunitate
temporis proficere possit: VI 29,4; — quid
dubitas uti temporis oportunitate? 2,34,4.
(iJ) nou addltur g-euet. temporis: quod eius
discessu Kom.ani tanta oportunitate et celeritate
uenis-sent: VII 20, 1; — 11117,7 u. b).
b) = eommoditas, commodum: cum lauta
multitudine hostium . . . nisi aequo loco aut
oportunitate aliqua data legato dimican-
dum non existimabat : III 17,7; — (hoc opus)
ad utilitatem et defensiouem urbium summam
habet oportuuitatera: VII 23, 5; t
quae quidem res ad negotium conficiendum
maxime fuit oportuna (maximae fuit opor-
tunitati fi): 11115,4.
oportnnns. A. propr. , dc looo; a) po-
sit.: loco oportuno (-is -\») u. locu» p. 482
(1 loc); t uado per equitcs inuenlo pro
rei necessitate oportuno, ut braccliia niodo at-
que umeri ad sustinenda arma liberi ab aqua
esse possent: VII 56, 4.
1)) superl. : uti . . . locum . . . deligercnt,
qucm ex onini (Jallia oportunissiuuim ;u' fnio-
tuosissimum iiidicusseiit: 130,3.
U. trsl.; a) dc tcmiioro; a) pos.: ad eura
peruenit tain oportiiuo tcniporc, ut: 3,36,8;
quod sua mamlata perferre non oportuiio tom-
pore ad rorapciiim uererentur: 3,67,2.
[i) suiicrl.: portiirbatis nostri» nouitato pugnao
69*
935
oportunus — oppidum
936
tempore oportunissimo (-ime B^) Caesar auxi-
lium tulit: IV34, 1.
I)) dc reljus = oommodns , seenndus : quae
quidem res ad negotium conficiendum maxime
fuit oportuna (maximae fuit oportunitati [i):
11115,4; oportunissima 0; opportunissime
a) res (delend. eens. Np.; oportunissime ea
res Schenkiy aceidit, quod postridie . . . Ger-
mani frequentes . . . in castra uenerunt: IV
13,4.
oportnne: hoc (c) sibi Caesar satis
oportune (sat. oport. caesar ^) accidisse
arbitratus . . . imperat: IV 22, 2; ^ (opor-
tunissime accidit: IV 13, 4 u. oportnnns
extr.) — sed oportunissime nuntiis adlatis
oppidum est (oppidum fuit codd.; oppidumst
Np.; fuit del. Madii.) defensum: 3,101,4.
oppidauns. 1. adiect.: ex perfugis
(profugis f) quibusdam oppidanis audit lubam
. . . restitisse in regno : 2, 38, 1.
2. ui subst. ; A. suM. : ne quam noctu oppi-
dani a (e) militibus iniuriam acciperent: II
33,1; *[capere: VII 12, 5 u. conspicere;
Tf celare: 1133,2 n. facere; % claudere,
coepisse, complere: VII 12, 5 t«. conspicere ;
f comprehendere: VII 13, 2 ti. C. perter-
rere; f L. Torquatus, . . . cum Graecos . . .
arma capere iuberet, illi autem se . . . pugna-
turos negarent, oppidani autem etiam sua sponte
Caesarem recipere conarentur, . . . portas
aperuit: 3,11,4; ^ quem simul atque op-
pidani conspexerunt atque in spem auxilii
uenerunt, clamore sublato arma capere, portas
claudere , murum complere coeperunt : VII 12,
5; f quod deditione facta nostros . . . in-
diligentius (c) seruaturos crediderant (oppi-
dani): 1133,2; f dedere: VII 13, 2 «. C.
perterrere; Tf deuoluere: 2,11,1 ib.;
(oppidani) cupas taeda ac pice refertas incen-
dunt easque de muro in musculum deuoluuut:
2,11,2; f Sulmonenses . . . portas ape-
ruerunt uniuersique, et oppidani et milites, ob-
uiam gratulantes Antonio exierunt: 1,18,2;
Tf quorum opera plebem concitatam existi-
mabant (oppidam): VII13,2; 1[ illi (op-
pidani) ante inito . . . consilio . . . partim cum
iis (his X; partim sumptis Hict/) quae retinue-
rant et celauerant armis, partim scutls ex cor-
tice factis aut uiminibus intextis, quae subito
. . . pellibus induxerant, . . . omnibus copiis
repente (c) ex oppido eruptionem fecerunt:
1133,2; Tf gratulari: 1,18,2 «. exire;
1 incendere: 2,11,2 it. deuoluere; 1 in-
ducere (inire, intexere): 1133,2 u. facere;
\ id ubi uident (oppidani), mutant consilium:
2,11,2; t perducere: VII13,2 u. C.
perterrere; f posse (praecipitare) : 2,
11,1 ib.; T^ producere: VII 13, 2 «6.;
t promouere: 2,11,1 ib.; % recipere:
3,11,4 u. conari; ^ (refercire: 2,11,2
u. deuoluere;) Tf retinere: 1133,2 u.
facere; f (tollere,) uenire: VII 12,5
u. conspicere; T uidere: 2,11,2 ii. mutare.
B. appositio: 1,18,2 u. A. exire.
C. obi.: (euocare: VII 58, 4 «. perterrere;)
'i quibus profligatis rursus oppidani perter-
riti comprehensos eos . . . ad Caesarem per-
dusenmt (produxenint P; Fr.) seseque ei de-
diderunt: VII 13, 2; rei nouitate perterritis
oppidanis, quorum magna pars erat (o) ad
bellum euocata, . . . oppido potitur: VII 58, 4;
quo malo perterriti subito oppidani saxa quam
maxima possunt uectibus promouent praecipi-
tataque *e miu-o in musculum deuoluunt: 2,
11,1.
D. dat. : Numidas et Cretas sagittarios et
fimditores Baleares (c) subsidio oppid.inis
mittit: 117,1.
E. g-eiiet.: pars (oppidanorum) : VII 58, 4«.
C. perterrere.
oppidnm. A. subi.: ab his (e) castris
oppidum Kemorum, nomine Bibrax, aberat
milia passumn octo : II 6, 1 ; cognoscit non longe
ex eo loco oppidum Cassiuellaiuii abesse siluis
pahidibusque munitum: V 21, 2; Sulmonenses,
quod oppidum a Corfinio VII mihum inter-
uallo abest. cupere ea facere, quae uellet: 1,
18, 1 ; 61, 4 u. D. ponere ; ^f idque (idem-
que Paul) (oppidum) natura loci sic munie-
batur, ut magnam ad ducendum bellum daret
facultatem : I 38, 4 ; Tf ut . . . liberi eorum
in seruitutem abduci, oppida expugnari non
debuerint: 111,3; t defendere: VI
34,1 u. esse; % erat, ut supra demon-
strauimus, manus certa nuUa, non oppidum,
non praesidiiun (c) , quod se armis defenderet:
VI 34, 1 ; VII 69, 1 u. D. ponere; — quorum op-
pida omnia in potestate eius essent: 132,
5; — ad oppidum Auaricum, quod erat ma-
ximum munitissimumque in (a (i) finibus
Biturigum atque agri fertilissima regione, pro-
fectus est: VII 13, 3; est auteni oppidum et
loci natura et ■\ colle (uallo Oehl.) munitum:
3, 9, 2 ; praeterea oppida incendi oportere , quae
non munitione et loci natura ab omni sint
periculo tuta: VII 14, 9; id (oppidum) . . .
oppugnare conatus, quod uacuum ab defen-
soribus esse audiebat: 1112,2; — ne (c) suis
sint ad detrectandam militiam receptacula,
neu Eomanis proposita ad copiam commeatus
937
oppidum
938
praedamque toUendam: Vll 14,9. 10; — usui
esse: VII 55, 7 u. D. tenere; f quod
(oppidum) cum ex omnibus in circuitu partil us
altissimas rupes deiectusque (c) haberet: II
29,3; 11112,1 u. D. ponere; ^ posse:
P VII 55, 7 «. D. tenere; VII 69, 1 m. D. ponere;
T uideri: \ai69, 1 ib.
B. praed.; a): extremum oppidum Allo-
brogum est proximumque Heluetiorura fini-
i bus Genaua (c): 16,3; ab (oppido add.
Waltker) Ocelo, quod est oppidmn (RSchn.;
om. X et etld.y citerioris prouinciae extremum,
in fines Vocontiorum . . . peruenit: 110,5;
Ariouistum . . . ad occupandum Vcsontionem,
quod est oppidum maximum Sequanorum, con-
tendere: 138,1; VII 55,1 u. D. ponere; Li-
tauiccum Bibracte (c) ab Haeduis receptum,
quod est oppidum apud eos maximae auctori-
tatis: VII 55, 4; 57,1 et bS,3 u. D. ponere;
protinusque Alesiam, quod est oppidum (oppi-
dum est a) Mandubiorum, iter facere coepit:
VII 68,1; 1,61,4 u. D. ponere; (3,79,7 u. D.
opponere;) Gomphos peruenit, quod est oppi-
dum primum Thessaliae uenientibus ab Epiro:
3,80,1.
b): oppidum autem Britanni uocant,
cum siluas impeditas uallo atque fossa mu-
^nierunt: quo incursionis (c) hostium uitandae
(c) causa conuenire consuerunt: V21,3.
('. appositio; a): a Bibracte, oppido
Haeduorum longe maximo et copiosissimo, non
amplius milibus passiinm XVIII aberat: 123,
1; — Buthrotum oppidum: 3,16,1 ti. D. op-
ponere; — Gorgobinam, Boiorum oppidum:
VII 9, 6 u. D. oppugnare ; Oricum oppidum : 3,
39,1 u. D. tueri.
b):ex oppido Aiesia: VII (69,1;) 79,3; ad
oppid. Auaricum: VII 13,3; in oppidum Bratu-
spantium: 1113,2; ex oppido Cauillono: VII
42,5; oppidum Cenabum: Vnil,6; in oppi-
dum Corfinium: 1,19,3; oppido Gadibus: 2,
18,2; in oppidum Gades «A.; ex oppido (ior-
gouia: VII 4,2; ad opp. Gergouiam: VII 34,2;
inter opp. Ilerdam: 1,43,1; ad opp. Ilcrdam:
1,45,1; oppidum Ilerda: 1,45,2; ad opp. No-
uiodunum: 1112,1; (ab *o/>pjVfo Ocelo: I 10, 5;1
ad opp. Senonum Vellaunodunum : VII 11,1;
ipso oppido Vlica: 2,25,1.
D. obi.: adicerc, adponere: 3,79,7«. op-
ponere; t ut . . . uix oppidum dofcnde-
retur, et nisi . . . nuntii do Cacsaris uiotoria
. . . esaent ailati, oxistiinabant pleriquc fiitu-
rum fuiHso, uti amittoretur: 3,101,3; ^
LisBum obtincbaut, quod oppidum iis (c) antea
Caesnr attribuerat niuuiciidumque curaue-
rat: 3,29,1; 1 neque hostium fugam cap-
tis oppidis reprimi: 11114,1; *i quod
flumen Dubis (c) nt circino circumductum
paene totum oppidum cingit: 138,4; reliqms
es omnibns partibus colles mediocri interiecto
spatio pari altitudinis fastigio oppidum cinge-
bant : VII 69, 4 ; T Octauius quinis castris
oppidum circumdedit: 3,9,4; ^ reli-
quis diebus oppidum uallo castellisqne cir-
cummunire (N; circumuenire *; edd.}
instituit: 1,18,6; ^ (circumuallare: VII
11,1 u. oppugnare;) f oppidum . . . es-
pugnauit et ad diripiendum militibus conces-
sit: 3, 80, 6; ^ etiam Cingulo, quod oppi-
dum Labienus constituerat suaque pecunia
exaedificauerat , . . . legati ueniunt: 1,15,2;
t quod oppidum Cenabum pons fluminis Lige-
ris contingebat (p; continebat a; Np.,
Dt.^): VII 11, 6; t L. Torquatus . . . por-
tas aperuit et se atque oppidum Caesari de-
didit (dedit 0): 3,11,4; t defendere
ti- «lefendo p. S40 sg. P) (o loe.); cf. p. S41
b); *[ cunctis oppidis castellisque deser-
tis sua omnia in unum oppidum . . . contule-
runt: 1129,2; ^f diripere u. diripio
p. 020 B, a) (3 loc); t quae (moles)
paene insulam oppidum effecerat: 3,40,4;
t exaedificare: 1,15,2 u. constituere; 1
expugnare u. expngno p. 12S6 sq. (10 hc);
\ uti eodem usi consilio oppidis suis uicisque
exustis ima cum iis (e) proficiscautur: I 5, 4;
I (Suessiones) oppida habere numero XII: II
4, 7 ; — (gratias agit) ciuibus Romanis , quod
oppidum in sua potestate studuissent ha-
bere: 2,21,1; ^ incendere u. inceiido
p. 145 (') loc); TT (inrumpere: 1,27,3
et 2,13,4 u. n. i) inrumpere;) ^ munire
u. miinio et mnnitn!!) p. GG3—665 (3 -f 4
(+ 1) loc); 138,4 u. X. dare; 1 obi-
cere: 3,79,7 u. opponere; f huc Cae-
sar . . . contendit occupatoque oppido ibi
praesidium conlocat: 138,7; ^ erat ad
Buthrotum (c) , oppidum oppositum (oppid.
oppos. Oud.; opjiidum codd.; oppositum marg.
Va.seos.; Np., I)b., Dt.) Corcyrae; ibi (ubi af)
certior . . . factus de postulatis Libouis . . .
legionem relinquit: 3, 16, 1. 2 ; (ad Aeginium (o),
quod cst adiectum apposituiuque {slc Madii.;
obiectuiu oppositumquo x ,• obiectum |(>ppositum-
que| Km. lloffni.; Db., IH.: quod ost oppidum
oppositum Np.) Thessaliao, Caesiui uonionti
occurrit: 3,79,7;) ^ id (oppidum) ex itinere
magno inipetu Bolgae oppugnare coeperunt:
II 6, 1 ; id (oppidum) ox itinero oppugnaro co-
natus . . . proptor latitiuliiiom fossae . . . paucis
939
oppidum
940
defendentibus expugnare non potuit: 1112,2;
'■/'•§ 3; Crassus ex itinere oppidum Sotiatium
<e) oppugnare coepit: 11121,2; inde profectus
Gorgobiiumi, Boiorum oppidum, . . . oppugnare
instituit: VII 9, 6; altero die cum ad oppidum
Seuonum Vellaunodunum uenisset, . . . oppu-
gnare instituit eoque ((i; idque a; cdd.) biduo
circumuallauit: VII 11,1; ille oppidum Bitu-
rigum positum in uia Nouiodunum (bitur. pos.
i. u. nouiod. fi ; oni. a ; Bitur. pos. in uia uncis
inehtd. Oiid., om. Fr.) oppugnare instituerat:
VII 12,2; (M. Octauius) conuentum Salonis
cuin . . . permouere (non) posset, oppidum (ob-
pidum h) oppugnare instituit: 3,9,2; post ho-
ram nonam oppidum altissimis raoenibus op-
pugnare adgressus ante solis occasum expu-
gnauit: 3,80,6; f erant eius modi fere
situs oppidorum, ut posita in extremis lin-
gulis promunturiisque neque pedibus aditum
haberent . . . neque nauibus: 11112,1; ille op-
pidum Biturigum positum in uia Nouiodunum
(bitur. p. in u. nouiod. om. a) oppugnare in-
stituerat: VII 12,2; Nouiodunum erat oppidum
Haeduorum ad ripas Ligeris oportuno loco po-
situm : VII 55, 1 ; Lutetiam proficiscitur. id est
oppidum Parisiorum, quod positum est (quod
et est om. P) in insula fluminis Sequanae: VII
57, 1 ; Metiosedum (c) peruenit. id est oppidum
Senonum (item add. Nitsche) in insula (c) Se-
quanae (sequane AQ; sequana BMf^) positum,
ut paulo ante de Lutetia diximus {u. CC):
VII 58, 3 ; ipsum erat oppidum Alesia (om. \i)
in (positum m RSchn.) coUe summo admodum
edito loco, ut nisi obsidione expugnari non
posse (posse non p> uideretur: VII 69, 1; —
sub montem (c), in quo erat oppidum positum
Ilerda, suceedunt: 1,45,2; naues . . . Octo-
gesam {c\ adduci iubent. id erat oppidupi po-
situm ad Hiberum miliaque (mil. V *) passuum
a castris aberat XXX {Qdl.; XX «,• Np., Db.):
1> 1)1,4; 1 hostibus eadem de causa spes
potiundi oppidi discessit: 117,2; T pro-
ponere: VII 14, 10 u. A. esse (receptacula) ;
t quod eo oppido recepto ciuitatem Biturigum
se in potestatem redacturum coufidcbat: VII
13,3; (recepto Firmo (oppido cod. Vrsini; l-;
Asculo Ald.; Np., Dt.) expulsoque Lentulo
Caesar . . . iubet : ] , 16, 1 ;) f ipsos oppida
uicosque, quos incenderant, restituere iussit:
128,3; T si id oppidum retinuissent:
VII 21, 3 ; f crebris nuntiis incitati oppi-
dum a Eomanis teneri (opp. a R. teneri del.
Plnyrj.) . . . magno cursu (e) eo contenderunt:
VII 48, 1 ; oppidum , quod a (c) se teneri non
posse iudicabant, ne cui (c> esset usui Ko-
manis, incenderunt: VII 55, 7; Auximum . .
proficiscitur; quod oppidum Attius cohortibus
introductis tenebat: 1,12,3; Asculum Piceuum
proficiscitur. id oppidum Lentulus Spinther X
cohortibns tenebat: 1,15,3; qui (Lucretius et
Attius) id oppidum VII cohortium praesidio
tenebant: 1,18,1; f Cordubae conuentus
. . . cohortes duas . . . tuendi oppidi causa
apud se retinuit: 2,19,4; Hadrumetum *pro-
fugerat. id oppidum C. Considius Longus unius
legionis praesidio tuebatur: 2,23,4; Caesar . . .
III cohortes Orici oppidi tuendi causa reliquit :
3, 39, 1.
E. diit. : quem (pontem) oppido castrisque
coniunctnm habcbat: 1,40,4; Curio castra
Vari (c) conspicit muro oppidoque coniuncta:
2,25,1; "j defensores oppido idonei deli-
guntur: VII 15,6; T qui (Iccius) tum
oppido praeerat {DEk; praefuerat X; cdd.):
II 6, 4 ; Oricum proficiscitur. quo cum uenisset,
L. Torquatus , qui iussu Pompei oppido pr.ae-
erat praesidiumque ibi Parthinorum habebat,
. . . portas aperuit: 3,11,3.4; loquuntur . . .
cum M.' Acilio et Statio Murco legatis, quorum
alter oppidi muris (oppidis maritimis Pmd),
alter praesidiis terrestribus praeerat: 3,15,6;
huic officio oppidoque M.' Acilius (c) legatus
praeerat: 3,39,1; t Gaiumque Gallonium
. . . oppido Gadibus praefecit: 2, 18,2.
F. srenet. : Carmonenses , quae est longe fir-
missima totius (oppidi add. a) prouinciae ciui-
tas, deductis tribus in arcem oppidi {om. a(f))
cohortibus a V.arrone praesidio per se cohortes
eiecit (c): 2, 19, 5; f id ne fieri posset,
obsidione atque circummunitione oppidi
{ego; opp. circ. x.; edd.) fiebat: 1,19,4; f
in hac suut insula domicilia Aegyptiorum et
uicus oppidi magnitudine: 3,112,3; f
his (c) (moUbus) oppidi moenibus ad.aequa-
tis: 11112,3; moeuia oppidi temptans : 3, 40, 2 ;
f se coufidere munitionibus oppidi, si cele-
riter succurratur; longinquam oppuguationem
sustinere non posse: 3,80,3; f oppidi
murus (murus oppidi ji) a planitie . . . mille
CC passus aber.at : VII 46, 1 ; superiorem par-
tem collis usque ad murum oppidi densissimis
castris compleuerant : VII 46, 3 ; neque finem
prius sequendi fecerunt, quam muro oppidi
(opp. muro fJ) portisque adpropinquarunt (c) :
VII 47, 3 ; quos (c) non castrorum munitiones,
non altitudo montis, non murus oppidi tai'dare
potuisset: VII 52, 3; 3,15,6 u. E. praeesse;
f obsidio: 1,19,4 u. eircnmmunitio; f
utraque re oppidorum oppuguatio imi^edie-
batur: 11112,2; quae ad oppuguationem per-
941
oppidum
942
tinebant oppidi (oppidi pertinebant p ; Schn.) :
VII 19,6; si nihil in oppugnatione oppidi (om.
Ii) profecissent (c) : VII 20, 11 ; Octauius despe-
rata oppugnatione oppidi Dyrracliium sese . . .
recipit (c>: 3,9,8; (80,3 u. munitioue.s ;) t
alia ex parte oppidi Adiatunnus . . . eruptio-
nem facere conatus: 11122,1; seseque alia (o)
cx parte oppidi eieceruut: V21,5; castris ad
eam partem oppidi positis: VIIIT, 1; qua esset
aditus ad alteram partem oppidi (opp. part. fi):
VII 44,3; qui ad alteram partem oppidi . . .
munitionis causa conuenerant: VII 48, 1; altera
castra ad alteram oppidi partem ponit: 1, 18, 5;
eamque oppidi partem , quae muuitissima uide-
retur, occupant: 1,20,3; occujjabat Alexan-
driam praeter eam {dett. ; praeterea x) oppidi
partem , quam Caesar . . . tenebat : 3, 111, 1 ; —
ultimiis oppidi partes (portas Paiil) . . . pe-
tiuerunt: VII 28,2; (Massilia enim fere tribus
ex (ex tribus Np., Dt.; oppidi add. «; edd.;
del. Ciaec.) partibus mari adluitur: 2,1,3;) reli-
quis oppidi partibus sic est pugnatum, ut: 3,
112,7; t Lutetiam incendi (c) pontes-
que eius oppidi rescindi iubent: VII58, 6; 1
quidam ante portam oppidi Gallus . . . picis
. . glebas in ignem . . . proiciebat: VII 25, 2;
(28,2 ic. partes;) VII 47, 3 u. murus; f
cum . . . (esset) familia Neapoli uisa, quae
proditionem oppidi appararet {sic Dt.; ui.sa-
que proditione oppidi apparere *; u. CC): 3,
21,5; t erat e regione oppidi collis: VII
36,5; 1 sectionem eius oppidi uniuersam
Caesar uendidit: 1133,6; 1 erant eius
modi fere situs oppidorum, ut: 11112,1; t
in lioc tractu (Faern. ; nec tractu codd.; hacc
tractii N]).; nec tractus KHoffm.: Db.) oppidi
jiars erat regiae (regia O; Db., EEofftn.) exigua:
3, 112, 8.
(j. iil»l.; a): uallo . . . crebrisque castellis
circummuniti oppido sese (c) continebant:
1130,2; % castra . . . conspicit . . . ad-
niodum muuiia iiatura loci, una ex parte ipso
oppido Vtica, altera: 2,25,1; 1 legiones
. . . iutroinittit atquc opjiido (-dum a) poti-
tur: VII 11,8; sine contentiono oppido potitur:
VII 58, 4 ; magni Interesse arbitrabatur quam
primum oppido potiri: 1,21, 1; stetisso pcr Tre-
boiiiiini, quo niinus oppido potirontur, uidc-
batiir: 2,13,4; docuit, quautuni iisuiu haberet
ad sublcuaiidiiin oniuiiim rcniiu liidiiiani potiri
oppido pleiio atqiie <)|iuk>uto, siniiil reliquis
ciuitatibus huius urbis exoniplo iuferre terro-
rem : 3, 80, 5 ; t paratosque (so) esse . . .
imperattt fncore et oppidls recipore et fru-
monto cetoriHque rebus luuaro: 113,3; Maiulubii,
qui eos oppido receperant, cum liberis atque
uxoribus exire coguntur: VII 78,3; (Apollo-
niatesi ad Caesarem legatos mittunt oppidoque
recipiunt: 3,12,3; qui cum . . . ia insulam
uenissent, oppido ac portu recepti non erant:
3,102,7; t relinquebatur, ut se suis locis
oppido teneret: 3, 109, 2; Pompeius se oppido
tenet : ap. Cic. ad Att. IX 14, 1 ; t quos
Caesar . . . diligentissime conseruauit suisque
finibus atque oppidis uti iussit: 1128,3.
b): hiemare Dyrrachii (Steph.; dyrrachium
NOx), ApoUoniae (0; -nia at) omnibusque
oppidis maritimis constituerat : 3,5,2; —
(continuato nocte ac die itinere atque (omni-
bu8 copiis add. codd.; dcl. Np.; omnibus op-
pidis Lips.; Db.; u. CC) mutatis ad celeri-
tatem iumentis ad Pompeium conteudit: 3,
11,1.)
e): constituunt, ut ii (c), qui ualetudine aut
aetate inutiles sint (c) bello, oppido exce-
dant: VII 78,1; t (fugere: 3,29,1 u.
II. g) a) fugere;) t neque se . . . pati
posse C. Caesarem imperatorem . . . tantis re-
bus gestis oppido moenibusque prohiberi: 1,
13, 1 ; hic uenientem Vticam nauibus Tubero-
nem portu atque oppido prohibet: 1,31,3.
H. c. praep.; a) ab; a): cum . . . ab eo
oppido Caesar cum exercitu circiter milia (c)
passuum quinque abesset: 1113,2; neque
longe ab oppido castra Vercingetorigis aberant
(uercingetorix habebat [i): VII 26,2; cohortes
V praemissae a Domitio ex oppido pontem
fiuminis interrumpebant, qui aberat (Ald.;
erat x,; edd.) ab oppido milia passuum circiter
III: 1,16,2; f ab oppido et ponte et com-
meatu omui, quem iu oppidum coutulerant (c),
se interclusu rum aduers.arios confidebat: 1,
43, 2 ; t oppidum . . . expuguauit . . .
statimque ab ojipido castra mouit et IVIetro-
polim uenit: 3,80,6; t (^b *oppido Ocelo
. . . peruenit: 110,5 u. B. a);) f sese de-
pojiulatis agris non faclle ab oppidis uim ho-
stium j)rohibcre: 111,4; t ab opjiido
autem decliuia locus *Ieui fastigio uergebat
ui lougitudinem * passu» circiter CCCt! : 1 ,
45,5.
(i): longe a: VII 26, 2 u. oc) abosse.
b) iid; a): cum ad oppidum accessisset
castraquc ibi jMmeiet: 1113,3; If celeriter
uliieis ad oiipidum actis: 1112,5; duabus ex
jiurtibus aggcrcm, uincas turresquc ad opjiidum
agere iustituit: 2,1,1; t maguo itiuere
confecto (CC) ad opjndum Nouloilunum con-
tondit: 1112,1; t sex (legioiies) ijise in
Aruernos ad oppidum tiergouiam secundum
943
oppidum
944
flumen Elauer duxit: VII 34, 2; T Caesar
ad oppidum Auaricum . . . profectus est:
VII 13,3; t hostem . . . terga uertere
seque ad oppidum Ilerdam recipere . . .
cogit: 1,45,1; reliqui se in castra ad oppidum
receperunt: 2,25,5; t ueuire: VII 11, 1
u. D. oppugnare.
p) : Caesar legionibus transductis ad oppidum
constitit iustaque murum castra posuit: 1,
16,4.
(y): qui id oppidum . . . tenebant. mittit
eo M. Antonium cum . . . cohortibus V: 1,
18,2; t ibi certior factus . . . relin-
quit: 3,16,2 u. D. opponere; — ponere: II
13, 3 M. a) accedere.)
c) aiite u. ante p. 276 b) (6 loc).
d) apnd: paulisper apud oppidum morati:
II 7, 3.
e) cum: hunc (montem) murus circumdatus
arcem efficit et cum oppido coniuugit: 138,
6; baec insula . . . angusto itinere *ut ponte
cum oppido coniungitur: 3,112,2.
f) de: uti de oppidis demigrareut: IV
19,2.
g-) ex: a): raros miHtes, ne (e) ex oppido
animaduerterentur {-retur [i), ex maiori-
bus castris in minora traducit : VII 45, 7 ; \
omnibusque armis es oppido coulatis ab eo
loco in fines Ambianorum peruenit: 1115,2;
f conspicati ex oppido caedem et fugam
suorum . . . copias . . . reducuut: VII 88, 5;
1 M. Aristiima . . . fide (o) data ex oppido Cauil-
lono e d u c u n t : VII 42, 5 ; dat tuba signum
suis Vercingetorix atque ex oppido educit: VII
81,3; Vaius praesidium, quod introduxerat, ex
oppido educit ac profugit: 1,13,2; \
egredi tt. egredioi.' p. 1002 a) (i) PP)
(3 loc); 1 sua sponte Cottam ex oppido
eiciunt: 1,30, 3; — qui primo clamore audito
se ex oppido eiecerant ([i; Fr., Db.; eiece-
runt a; rell. edd.): VII 28, 5; qui longius abe-
rant . . . sese (c) ex oppido eiecerunt: VII 47,
4; \ portas claudi militesque ex oppido
exire iussit: 1133,1; f expellitur ex
oppido Gergouia : VII 4, 2 ; ut Gallonium ex
oppido expellerent, urbem insulamque Caesari
seruarent: 2,20,2; t OtaciUus sibi timens
ex {Np. ; om. codd.; Db.) oppido fugit: 3,29,
1; t tertio die missis ex oppido legatis
de deditione . . . iubet: VII 11,2; facta pote-
state ex oppido mittitur (emittitur Patil): 1,
22, 2 ; subsidio DC equites Numidae (c) ex
oppido peditesque CCCC mittiuitur : 2, 25, 3 ;
t ex eo oppido pons ad Heluetios pertinet:
16,3; \ cohortes V praemissae a Do-
mitio ex oppido pontem fluminis interrumpe-
bant: 1,16,2; f Massilienses arma tor-
mentaque ex oppido, ut est imperatum, pro-
ferunt: 2,22,5; f profugere u. ex
p. 1171 (3 loc); t ciun ex oppido erup-
tione pugnaretur, foris tantae copiae . . .
cernerentur : VII 76, 5 ; t quo ex oppido
cum legati ad eum uenissent: VII 12, 3;
prius quam subsidio ex oppido ueniri posset
(ueuire possent p) : VII 36, 7 ; \ haec
procul ex oppido uidebantur, ut erat a Ger-
gouia despectus in castra : VII 45, 4.
fi) : erat ex oppido Alesia despectus in
campum: VII 79,3; \ eruptio u. ex
p. 1174 sq. (3 loc); (VII 76, 5 u. a) jjugnare;)
t crebras ex oppido excursiones faciebant:
II 30, 1.
y): armisque omnibus ex oppido tradi-
tis in deditionem Suessiones accepit: 1113,1.
h) extra: ut iis (copiis), extra oppidum si
esset dimicandum, confideret: 3,109,2.
i) iu oppiduin; a): omnem ex agris multi-
tudinem seruorum ac Hberorum in oppidum
cogit portasque praecludit: 3,80,3; t
exposuit, quos et quam humiles accepisset,
compulsos in oppida, multatos agris: VII
54,4; qui in oppida compulsi ac simili inopia
subacti . . . uitam tolerauerunt : VII 77, 12; sub-
motis sub murum cohortibus ac non nulla parte
propter terrorem in oppidum compulsis facilis
est nostris receptus datus: 1,46,2; quod . . .
terga uertere aduersarios coegissent atque in
oppidum compulissent : 1, 47, 3 ; t oppida
muniuut, frumenta ex agris in oppida com-
portant: 1119,8; \ conferre u. in
p. 89 (6 loc); t non nulU protinus eodem
cursu in oppidum contenderunt: 2,35,4; t
interim omnis ex fuga Suessiouum multitudo
in oppidum proxima nocte conuenit: II 12,4;
iubet in oppida multitudinem conuenire: VI 4,
1; 1 eos, qui ueneraut, conlaudat atque
in oppidum dimittit, portas murosque adser-
uari iubet: 1,21,2; % qui commeatus Byl-
lide (c) atque Amautia (c) importari in op-
pidum prohibebat (prohibeat iVp.): 3, 40, 5; f
non nulli perterriti in oppidum inrumpunt:
VII 70,6; ne sub ipsa profectione milites in
{add. Paul; om. x- ; edd.) oppidum iurumperent,
portas obstruit: 1,27,3; aegreque tuuc sunt
retenti, quin in {ego; om. x; edd.) oppidum
inrumperent: 2,13,4; t inuehi: 2,44,3
u. uelii; t statuimt, ut X milia hominum
delecta . . . in oppidum mittantur (submit-
tantur {i; Schn.): VII 21, 2; % sex ndlium
circuitu in oppidum peruenit (-uiuntiVW):
945
oppidum
946
2,24,4; ^ copias omnes, quas pro oppido
conlocauerat , in oppidum recipit 0; Fr.;
recepit a; rell. edd.): VII 71, 8; — se reoi-
pere u. in p. 07 (5 loc); ^ silentio
exercitum in oppidum reducit: 2,35,7; T
reliqui iu oppidum reiecti sunt: 1133,5; eos,
qui eruptionem fecerant, in oppidum reiciebant :
2,2,6; \ repulsus in oppidum tamen
. . . impetrauit: 11122,4; multis interfectis reli-
quos infecta re in oppidum reppulerunt : 2, 14,
C; ^ ita re infecta in oppidum reuer-
terunt: VII 82, 4; Lentulus ut in oppidum
reuerti liceat petit: 1,22,6; ^ submit-
tere: VII 21, 2 «<. mittere; 1 ipse equo in
oppidum uectus (iiiuectus Ciacc.) . . . quae
fieri ueUet Vticae constituit : 2, 44, 3.
fi) : pecuniam . . . in oppidum Gades . con-
tulit; eo sex cohortes praesidii causa ex pro-
uincia misit: 2,18,2; ^ Kouiodunum
erat oppidum Haeduorum ad ripas Ligeris . . .
positum. hue Caesar omnes obsides . . . con-
tuierat; huc maguum numerum equorum . . .
miserat. eo cum Eporedorix Viridomarusque
uenissent: VII55, 2— 4; ^ cognoscit
non longe . . . oppidum CassiueUauni abesse
. . ., quo satis magnus hominum pecorisque
numerus conuenerit: V21,2; 21,3 «<. U. b).)
li) iii o|)|iido; a); esse u. in p. US (3 loc.) ;
'i expuguato iu itinere oppido Parthiuorum, in
quo Pompeius praesidium habebat: 3,41,1;
1 quos (mihtes) rex in oppido praesidii causa
reliquerat: 3,106,4; % facUe erat . . .
prospicere iii urbem, ut omnis iuuentus, quae
in oppido reuianserat, oninesque superioris
aetatis . . . ad caelura manus tendereut: 2,5,
3; ^ (armorum) circiter parte tertia . . .
celata atque in oppido reteuta: 1132,4.
[j) iii opiiido = lov (ovreg) iv ijj noXu
u. in p. 127 (3 loc).
(y): ibl conlocat: 138,7 u. D. occupare;
— ibi habebat: 3,11,3 u. E. praee.sse.)
1) inter: erat inter oppidum Ilerdam et pro-
ximum colleiu {Vascos.; in oppido ilerda et
proximo coUe coM.) . . . plauitia (c) : 1, 43, 1.
ni) liitra: Heluii . . . intra oppida ac muros
(muro»(iuc (i) corapell uu t ur: Vil 05,2.
u) |>er: ex castriH cohortes per oppiilum
crebro sabmittebaiitur : 1,45,7.
• o) post: is naues nostras intcriorcra in i)or-
lum (b) post oppidum reduxit: 3, 3!), 2.
1») pro: copias omnes, quas pro oppido con-
locauerat, iii oppidum rccipit (c): ViI71,8.
q) |ir«|»e: Vercingitorix castris prope op-
piduin posilis («) . . . Hpparatiin Hiiigularum
ciuilaUim (r) copian conlocauorat : VlJ^iJ, 2;
liOxio, Uuutiur, 11,
exercitum (o) Vticam ducit et prope oppidum
castra ponit: 2,26,1.
Oppida nominantur haee: Alesia: VII 68,
1; 69,1.3.4; 70,6; 71,8 (bis); 73,1; 76,5;
78,1.3; 79,3.4; 80,9; 81,2.3; 82,4; 84,1; 88,
5; Alexandria: 3,106,4; 109,2 (bis); 111,1;
112,2.7.8; Apollonia: 3,12,3; Asculum
Picenum: 1,15,3 (bis); Auaricum: VU 18,
3 (bisj; 15,6; 17,1; 19,6; 20,11; 21,2.3; 25,
2; 26,1.2; 28,2.5; Auximum: 1,12,3; 13,1.
2; Bibracte: 123,1; VII55,4; Bibrax:II
6,1.4; 7,2.3; 10,4; Bratuspautium: II 13,
2 (ter) 3; 15,2; Brundisium: 1,27,3; ap.
Cic. ad Att. 1X14,1; Buthrotum: 3,16,1;
Caralis: 1,30,3; (Carmo: 2, 19,5;) Cauil-
lonum: VII42,5; Cenabum: VII11,5— 9
(sexies); Cingulum: 1,15,2; Corduba: 2,
19,4; Corfiuium: 1,16,2 (bis) 3.4; 18,5.6;
19,1.3.4; 20,3; 21,1.2 (bis); 22,2.6; Gades:
2,18,2 (bis); 20,2; Genaua (c): 16,3 (bis);
Gergouia: VII4,2; 34,2; 36,2.5.7; 44,3;
45, 4. 7; 46, 1. 3 ; 47, 3. 4; 48, 1 (bis) ; 52, 3; G om-
phi: 3, 80, L3 (bis) 5.6 (ter); Gorgobina:
VII 9,6; Hadrumetum: 2,23,4; Hispalis:
2,21,1; Iguuium: 1,12,1; Ilerda: 1,40,4;
43,1.2 (bis); 45,1.2,5.7; 46,2; 47,3; Lissus:
3,29,1 (bis); Lutetia: VII 57, 1; 58,6; Mas-
silia:2, 1,1 (3); 2,Hi (bis) ; b,3; V3,-i.A(bis);
14,6; 22,5; Messaua: 3,101,3.4; Metio-
sedum (c): VII58,3.4; Neapolis: 3,21,5;
N ouiodunum: II 12, L 2. 4. 5; 13, 1 ; — VII 12,
2.3.6;— .55,1.7;(OceIum:I10,5(c);)Octo-
gesa: 1,61,4; Oricum: 3,11,3 (bis) i; Ib,
6(?); 39,1 (bis) 2; 40,2.4.5; Rhodus: 3,102,
7; Salonae: 3,9,2 (bis) 4.8; (Sulmo: 1,18,
1 (bis);) Vellaunodunum: VII 11,1.2; Ve-
sontio: 138,1-7 (quinquies) ; Vtica: 1,31,3;
2,24,4; 25,1 (ter) 3.5; 26,1.4; 36,4.6.7; 36,
1; 44,2.3. Cf. urbs extr.
Oppidiiin Aduatucoruni : II 29, 2; 30, 1. 2 ; 32,
4 (bi.'i); .13,1,2.5.6; Allobroguni: 16,3; Bi-
turigum: VII 12, 2; 13,3; Boiorum: VII
9,6; Cassiuellauni: V21, 2. 5; Haeduo-
rum: 123,1; VII 55, 1.4; Mandubiorum:
VII 68,1; 78,3; Parisiorum: VII 57,1; Par-
thiuorum; 3, 41,1; Ilemorum: II 6, 1; 10, 4;
Senonum: VII 11,1; 58,3; Scquauorum:
138,1; Sotiatium (c): 11121,2; 22,1.4; 23,
2; Suessionum: 1112,1.4; Thessaliae: 3,
80,1; 1 oppidu Aduatucorum: 1129,2;
Ambarrorum: 111,4; (Eburouum: VI34,
1 ;) Gallorum: IV 5, 2; VII 14, 9 ; 77, 12; Hae-
duorum: 111,3; VII 54, 4; Heluetiorum:
15,2; 28,3; Heluiorum: VII 65,2; Lnloui-
coruiu: 15,4; 28,3; Moruiorum: 1128,3;
60
947
oppidum — opprimo
948
Eauracorum: I 5,4; Remorum: 113,3; Se-
nonum: VI 4,1; Sequanorum: 132, 5; Sue-
borum: IV 19,2; Suessionum: 114,7; Tu-
lingorum: 15,4; 28,3; Vbiorum: VI 10,2;
Venetorum et orae maritimae: 1119,8
(bis); 12,1.2.3 (bis); 14,1 (bis); 16,3.
Adiect.: complura: 11114,1; copiosissi-
mum: 123,1; cuncta: 1129,2; extremum:
16,3; 10,5 <e); (ipsum: VII 69,1; 2,25,1;)
maritima: 3,5,2; *15, 6; maximum: 123, 1;
38,1; VII 13,3; munitum: 1129,2; 11123,2;
V21, 2; 3,9,2; munitissimum : VII13,3;
omnia: 15, 2; 32,5; 3,5,2; (11,1;) opulen-
tum, plenum: 3,80,5; primum: 3,80,1;
proximum, -a: 16,3; 11112,3; (sua: 15,2.
4; 1128,3;) totum: 138,4; tuta: VII 14, 9;
uacuum: 1112,2; unum: 1129,2; t
maximae auctoritatis: VII 55,4; altissi-
mis moenibus: 3,80,6.
XU: 15,2; 114,7.
Oppins: Caesar Oppio, Cornelio sal.: ryj.
Cic. ad Att. IX 7 C; Caesar Oppio , Cornelio
<que add. Petrarcha, edd. pr., Sehiitx} sal.: ap.
Cic. ad Att. IX 13 ^, 1.
oppleo: recordari (eos) debere, qua felici-
tate <(•) iuter medias hostium classes oppletis
non solum jjortibus, sed etiam litoribus
omnes incolumes essent transportati : 3, 73, 3.
oppono. Fornia: obponebantur scrip-
tum est in A pr. VII 65, 1; — obprimendae
in A 1112,2; obprimeretur in a 1,7,2; ob-
pugnatione in J.BVI39,4; obpugnationis
in B pr. V 43,1; obpugnare (-nandi, -natu-
rum) in B VII 11,1; 116,4; V56,5; obpu-
gnare in a 3,78,4; (opugnatio in a 2,13,1;
opugnare in B 116,1;) reliqiiis locis oppo-
nere , opprimere, oppugnatio, oppu-
gnare in eodd. tiidetur exstare.
Sig-uif.; A. propr.; a) = obicere ((lefeudeiidi
causa), avTiTccTreiv : ex his (cohortibus) quar-
tam (aciem) instituit equitatuique opposuit:
3, 89, 3 ; t quae < c) itinera ad Hiberum
atque Octogesam pertinebant, castris hostium
oppositis tenebantur: 1,68,1; ^ huic suos
Caesar equites opposuit: 3,75,5; % nul-
lum eius modi caaum exspectans, quo nouem
oppositis <expositis AQ) legionibus <leg.
oppos. a} maximoque equitatu, . . . paene
deletis hostibus . •. . offendi posset: VI 36, 2;
Tf praesidia cohortium duarum et uiginti,
quae ex ipsa coacta <c) prouincia ab L. Cae-
sare legato ad omnes partes opponebantiu- : VII
05,1; T[ super quas turrim (c) effectam
ad ipsum introitum portus opposuit et militi-
bus compleuit : 3, 39, 2.
ut (Pompeius) uenientibus in itinere se op-
poneret, [et] si imprudentes ex insidiis adoriri
posset: 3,30,2.
1)) oppositus = situs conti-a : (equitesque eius
•|- angustis portis <angustiis oppositis Wlilf]'.;
u. CC) . . . ad insequendum tardabantur: 3,
70,1;) 1[ indiguitas rei et oppositus mons
Cebenna uiarumque difficultas impediebat: VII
56,2; t erat ad Buthrotum <c), oppidum
oppositum <oppid. oppos. 0u4.; oppidum v;
oppositum (omissaiioce oppidum) Vascos.; edd.)
Corcyrae: 3,16,1; (ad Aeginium, quod est ad-
iectum appositumque {Madu. : obiectum oppo-
situmque^i; obiectum [oppositumque] E. Hoffm.;
Db., Dt.; quod est oppidum oppositum Np.}
Tliessaliae, Caesari uenienti occiu-rit: 3,79,7.)
B. trsl.; a) = ayiiTi&tmi- (quae (tribuni-
cia intercessio) supcrioribus annis sine <«f/</.
Hotoyn.} armis esset restituta <quae sup. ann.
armis esset opposita F. Hofm.}: 1,7,2;) t
omnibus his resistitur omnibusque oratio {om.
a) consulis, Scipionis, Catonis oppouitur: 1,
4,1.
b) = comparare : hortatusque est , ne ea,
quae accidissent, grauiter ferrent neue his rebus
terrerentur multisque secundis proeliis
unum aduersum et id mediocre opponerent
<praeponerent Paul) : 3, 73, 2.
oppositns ui adiectiui tt. oppono A. b).
opportunitas, opportnnns (-e) n.
oportnnitas, oportnnns, -e.
opprimo. A. propr. = premeudo grauare
et impedire, obruere: militibus autem igno-
tis locis, impeditis manibus, magno et graui
ouere armorum oppressis <pressis (i; det.
Madti.; Hold.) . . . de nauibus desiliendum . . .
et cum hostibus erat pugnandum : IV 24, 2 ; t
horum omnium pars magna in fossis muni-
tionibusque et fluminis ripis oppressa suorum
in (om. V.} terrore ac fuga sine ullo uulnere
interiit <c): 3,71,2; t plerique e« X pediun
munitione se in fossas praecipitabant, primis-
que oppressis reliqui per horum corpora salutem
sibi atque exitum pariebant: 3,69,3; — Ger-
mani . . . reliqui se in flumen praecipitaue-
runt atque ibi timore, lassitudine, ui flu-
minis oppressi perierimt: IV 15,2.
B. trsl. ; a) = grauiter premere et uexare :
se . . . ex prouincia egressum . . ., ut se et
populum Komanum factione <c) paucorum
oppressum in libertatem uindicaret: 1,22,5;
— suos enim quisque opprimi et circumueniri
non patitur: VI11,4; — hos (Numidas) oppres-
sos somno et dispersos adorti maguum eorum
numerum interficiunt: 2,38,5.
949
opprimo — oppugnatio
950
b) — suiierare, prostemere, delere: a) alqni :
aduersarios: 3,79,1 n. c) aduersarios; T
dextrum cornu . . . terrore eqiiitum animad-
uerso , ne intra munitionem opprimeretur, . . .
sese recipiebat: 3,69,3; t hanc legionem
sperans Caesar se opprimere posse . . . reliquit
in opere coliortes duas : 3, 67, 2 ; TIT M.
Petronius . . . centurio, cum portas exci-
dere conatus esset, a (om. p) multitudiue op-
pressus ac sibi (c) desperans . . . inquit: VII
50,4; ^ ad hos opprimendos cum omni
equitatu tribusque legionibus Afranius de nocte
proiiciscitur imprudentesque . . . adgreditur: 1,
51, 4 ; t debere se suspicari simulata Cae-
sarem amicitia, quod exercitum (CC) in Galiia
habeat, sui opprimendi causa habere: I
44,10.
(i) alqd: ut tribunicia intercessio armis
notaretur (CC) atque (potestas add. Ucll.) op-
primeretur: 1,7,2.
c) = subito superueuire : uterque eorum cele-
ritati studebat, et suis ut esset auxilio ct ad
opprimendos aduersarios ne occasioui (c)
temporis deesset: 3,79,1; 1i explora-
tores hostium . . . inopinantes . . . ab nostris
opprimuntur: VII 61, 1 ; f ut subito Galli
belli renouaudi legionisque opprimendae cou-
silium caperent: 1112,2; nihil esse negotii su-
bito oppreasam legionem, quae cum Cicerone
hicmet, interfici: V38, 4; 1 subitoque op-
pressis liguatoribus (Ambiorix et Catuuol-
cus) magua manu ad castra oppuguatum (c)
uenerunt: V26, 2.
quibus (Aruernis) oppressis iuopinantibus
. . . equitibus imperat, ut: VII 8, 3; — inscios
inopiuantesque Menapios oppresserunt (Vsi-
petes et Tencteri): IV 4,5; Ti ut Teutoma-
tus (c) , rex Nitiobroguni , subito in taborna-
culo oppressus, ut meridie coiiquieucrat, . . .
uix se ex manibus pracdjuitium militum eri-
peret: VII 46, 5; f ut duces aduersarioruni
occasione et beneficio fortunae ad nostros
opprimendos uterentur: 1,40,7.
huc se referebaut; hinc (antc projjugnabant
tramponit Patd), Hi qua maior oppresserat
uis, propugnabant: 2,8,2.
oi>iMi{£iiatio. Cf. Riistow- p. 1:IS. 111
sqq.; UiJlcr II p. 2(10 sqq.
A. = ycQoajioh) -/.al ■^rohoQxlu; ii) subi.:
quanto erat iu dies grauior atque asperior
oppugmitio . . ., tanlo crebriores litlorao . . .
ad (!acKurein mittolKuitur : V 45, 1.
b) ublcct.: Octauius desperata (ippugna-
tiouc (expugnaliono l'aul) oppidi Dyrraeliiuiu
seso . . . recipit (c): 3,9,8; T[ castris anto
oppidura positis diei tempore exclusus in poste-
rum oppugnationem differt quaeque ad eam
rem usui sint militibus imperat: VII 11,5; ^
si acerbius inopiam ferrent, se dimissurum
oppugnationem : VII 17,4; praesidiis omnibus
deductis et oppugnatione dimissa . . . contionem
. . . habuit : 3, 73, 1 ; \ huius quoque spatii
pars ea, quae ad arcem pertinet, . . . longam et
difficilem habet oppugnationem : 2,1,3; ^
utraque re oppidorum oppugnatio impedie-
batur: 11112,2; his tot rebus impedita oppu-
gnatione mUites . . . tamen . . . omnia haec
superauerunt: VII 24, 1 ; ^ hoc se igno-
niiniae laturos (o) loco, si inceptam oppugna-
tionem reliquissent: VII 17, 6; t illi
aegre ad noctem oppugnationem sustinent:
V37, 6; longinquam (que add. a) oppugnatio-
nem (se) sustinere non posse : 3, 80, 3.
c) g:eu. : septimo oppugnationis die maximo
coorto uento . . . coeperunt : V 43, 1 ; f
cum diuturnitas oppugnationis neglegentio-
res Octauianos effecisset : 3, 9, 6 ; t [hic
fuit oppugnationis exitus: 3, 9, 8;] ^scien-
tia: VII 29, 2 «. B.
d) abl. ; a) : Octauius quinis castris oppidum
circumdedit atque uno tempore obsidione et
oppugnationibus eos premere coepit: 3,
9,4.
jii): oppugnatione desistere u. deiJiisto
p. STl a) (3 loc).
e) c. praep. ; oc) ab: Vercingetorix , ubi de
Caesaris aduentu cognouit, (ab add. p) oppu-
gnatione desistit ([i; destitit a; e(ht.): VII
12,1; ^ quid prolicimus , si accepto magno
detrimento, ab oppugnatione castrorum disce-
dimus? 2,31,3; Ti desperata re hostes
suos ab oppugnatione (ab opp. suos (i) re-
duxcrunt: V 26, 3.
[i) ad; aa): reliquaque, quae (c) ad oppu-
gnationem pertinebant oppidi (oppidi per-
tiuebaiit (i; ISchn.) , administrare instituit: VII
19,6; crates proicere, fundis, sagittis, lapidi-
bus nostros de uallo proturbare (c) reliquaque,
quae (v) ad oppugnationem pertinent, paraiit
(c) administrare: VII 81, 2.
fl[i) : turres uineasque ad oppugnationem
urbis agerc . . . instituit: 1,36,4; t
quaecumquo ad proximi diei oppugnationem
opus sunt, noctu comparautur : V40, 5; —
milite» iis (c) rebus indigebaut, quao ad oppu-
gnationein castrorum erant U8ui:2, 35, 5; t
Oaesar castris numitis .scala.s musculoifque ad
repeiitinaui oppuguationem fiori et cratos parari
iussit : 3, 81.), 4 ; H (.'. Trebonium legatuin
ad oppugnationcm Massiliae rcliuquit: 1,36,
60'
951
oppugnatio — ops
952
5 ; C. Trebonins legatus , qui ad oppugnationem
Massiliae relictus erat: 2,1,1.
y) (le: perspecto urbis situ . . . de oppugna-
tione {ji; expugnatione a; cdd.) desperauit,
de obsessione (uerba desper. de obsess. habent
[i ; om. CL et Schn.} non prius agendum con-
stituit , quam rem frumentariam expedisset :
VII3t), 1; 1 neque id, quod fecerit
(fecerint (i) de oppugnatione castrorum , aut
iudicio aut uoluntate sua fecisse: V 27, 3; 1[1
tum primum adlato nuntio de oppugnatione
Vellaunoduni: VII 11, 4.
S) in c. abl. : Lissum expugna re conatus de-
fendentibus ciuibus Romanis . . . militibusque
. . . triduum moratus paucis in oppugnatione
amissis re infecta inde discessit: 3,40, G; '*i
statuisse imperatorem, si ni hil in oppugna-
tione oppidi profecisset (fi; profecissent oc;
ecld.), triduo exercitum deducere: VII 20, 11.
B. = oppugiiandi ratio, ars: Gallorum
eadem atque Belgarum oppugnatio est haec:
ubi (est. haec ubi BM; est. Ac ubi AQ; est.
hac ubi &; est. At ubi ^) circumiecta multi-
tudine . . . murus . . defensoribus nudatus est,
. . . subruunt: 116,2; % non uirtute neque
in acie uicisse Romanos, sed artiflcio quodam
et scientia oppugnationis, cuius rei fue-
rint ipsi imperiti : VII 29, 2.
oppngno. A. alqd; a) additnr obi.; a):
tum demum Ariouistus partem suarum copia-
rum, quae <ut (i) castra minora oppugnaret
(-rent/i), misit: 150,2; Cassiuellaunus . . . iis
(c) (regibus) imperat, uti coactis omnibus copiis
castra nauaUa de improuiso adoriantur atque
oppugnent : V 22, 1 ; magna manu ad castra
oppugnatum (oppugnanda (i) uenerunt: V 26,
2; u. praeterea castra p. 464 (8 loc.) ; t
omnibus hibernis Caesaris oppugnandLs hunc
esse dictum diem: V27,5; Caesaris reliquorum-
que hiberna oppugnari: V41,3; \ tamen
hunc (locum) duabus ex partibus oppugnare
coutendit: V21,4; ^ oppidum «<. oppi-
dum p. 938 sq. (8 loc).
(i): ut . . ., si Apolloniam Oricumque
(Pompeius) oppugnare (expugnare /")... co-
naretur, obsesso Scipione necessario illum suis
auxilium ferre cogeret: 3,78,4; — (Milo) Cosam
(Consentiam Paul) in agro Thurino (Comp-
sam in a. Hirpino F. Eofm.) oppugnare (exp.
N) coepit:3,22,2; — Gorgobinam, Boiorum
oppidum, . . . (VercingetorLs) oppugnare insti-
tuit: VII 9,6; — qui (Boi) . . . in agrum Nori-
cum transierant Noreiamque oppugnarant
(-abant Kraff.): 15,4; ille oppiduni Biturigiun
(c) positum (c) in (c) uia (c) Nouioduuum
(c) oppugnare instituerat: VII 12, 2; — Ori-
cum: 3,78,4 u. Apolloniam; — Vellauno-
dunum: VII 11, 1 u. b).
b) omlsso obiecto: cum finem oppugnandi
nox fecisset: 116,4; castris munitis uinea.s
agere quaeque ad oppugnandum usui erant
comparare coepit: 1112,3; V26, 2 u. a) a)
castra; cum ad oppidum Senonum Vellauno-
dunum uenisset, . . . oppugnare instituit: VII
11,1.
B. alqin: magna manu Eburones, Neruii,
Aduatuci atque horum omnium socii et (c)
clientes legionem oppugnare incipiunt: V
39,3.
quod multitudinem Germanorum in Galliam
traducat, id se sui muniendi, non Galliae
impugnandae (oppugnandae [i) causa facere: I
44,6; 1 omnes Galliae ciuitates ad s&
oppugnandum (expugnandum ^) uenisse ac
contra se castra habuisse: 144,3; magnas Gal-
lorum copias . . . oppugnandi sui causa
conuenisse : V 53, 6.
ops. A. sing. : cum ualUs . . . suberat
neque ii (e), qui antecesserant, morantibus
(laborantibus Ciacc.) opem ferre poterant:
1, 79, 3 ; quibus (clientibus) etiam a propinquis
nostris opem ferre instituimus: ap. Oell. V 13, 6;
\ (eius enim opera (ope NOx) castellum magna
ex parte conseruatum esse constabat: 3,53,
5;) — ut tuo consilio, gratia, dignitate, ope
omnium rerum uti possim: ap. Cic. ad AU.
IX 6 Jl; % non (se) existimare Romanos
sine ope diuina (deorum [i) bellum gerere:
1131,2.
B. plur.; a) = auxilium: deorum numero
eos solos ducunt, quos cemunt et quorum
aperte opibus iuuantur: VI 21, 2.
b) = facultates, copiue, potentia ; a) subi. :
et celeritate et copiis doeuit, quid populi Ro-
mani discipUna atque opes (opus M) possent:
VI 1,4.
[i) obi. : ut animi aequitate plebem contineant,
cum suas quisque opes cum potentissimis
aequari uideat: VI 22, 4; 1 neque nunc
se . . . postulare quibus rebus opes augean-
tur suae: 1, 85,5.
'/) abl. ; aa): ut, si . . . superauissent, uel
domesticis opibus uel externis auxiliis de
salute urbis confiderent: 2,5,5.
'p'^): (se (si ») uero, ut operibus (opibus s)
anteire (anteiri Ox) studuerit, sic iustitia et
aequitate uelle superare: 1,32,8;) — iuuari:
VI 21, 2 u. a); Petraeus (c) , summae nobili-
tatis adulescens, suis ac suorum opibus Cae-
sarem enixe iuuabat: 3,35,2; — in Ula magi-
953
ops — opufl
954
stratuum (c) controuersia alter pro Conuic-
tolitaui, alter pro Coto summis opibus pu-
gnauerat <fi; -uerant a; cdd.): VII39,2; -
quod quonun in fiuibus bellum geratur, eorum
opibus subleuentur: VII 14, 6; — quorum
auxiliis atque opibus, si qua bella incide-
rint, sustentare consuerint: 1114,6; — ut
. . . illius (Ptolomaei) opibus (operibus a)
in calamitate tegeretur; 3,103,3; — qui-
bus opibus ac neruis non solum ad minuen-
dam gratiam, sed paene ad pemiciem suam
uteretur: 120,3; tu uelim mihi ad urbem
praesto sis, ut tuis consiliis atque opibus, ut
consueui, in omnibus rebus utar: ap. Cic. ad
Att. IX 1(5, 3.
yy): ut . . . omnes . . et animo et opibus
in id bellum incumberent: VII 76, 2.
optima!«, -e m. bona«!«, bene p. 4'Jl
—23.
opto: id erat eius modi, ut magis optan-
dum quam sperandum putarem : ap. Cic. ad Q.
fr. II 10 (12), 4; — quoniam fieret dimicandi
potestas, ut saepe cogitauissent (optauissent
Dauis.}: 3,86,5.
optatas: quid enim est illis optatius
quam . . . nos circumuenire et uos nefario
scelere obstringere? 2,32,3; t ad castra
Romanorum delati optatissimum Ambiorigi
beneficium (o) obtulerant (c): VI 42, 3.
opulentaH: docuit, quantum usum habe-
ret ad subleuandam omnium rerum inopiam
potiri o p p i d o pleno atque opulento : 3, 80, 5.
opa!>i, -eris. A. alj^iract. = oi)cra, labor,
miiiius, iieg^otiuiu, t6 iQYciLEad-ai, tQyaata,
i.jcitridevi.ia; a) obi.: summo labore militum
Caesar continuato diem noctemque opere in
iiuniine auertendo huc iam *deduxerat rem,
ut: 1,62, 1; t ca-stra facere constituit et,
ne in opere faciundo milites repentino lio-
stium incursu e.xterrerentur atque opere pro-
Iiiberentur, uallo muniri uetuit: 1,41,4; prima
et secunda acies in armis . . . permanebat ; post
hos (hoc >v) opus in occulto a III. acie fiebat:
1,41,4; 1 Afrauius Petreiusque terrcndi
causa atque operis impediendi copias suas
. . . producunt: 1,42,2; tenere uterque propo-
situm uidebatur: Cacsar, ne . . . proclium com-
mittcret (c) , ille, ut opera Caesaris impcdirot:
1,83,3; 1 instituero u. B. u> [i) in-
Htituere ; t oius modi sunt temi)estates (o)
consccutac, uti opus necessario in term i ttere-
tur: 11129,2; ncque idcirco Caesar opus iu-
termittit (intermiHit Na^) confisus . . . muni-
tione foHsac : 1 , 42, 3 ; H uailuui . . . ad
aquam ducoro incipiunt, ut . . . sine statioui-
bus aquari possent. id opus inter se Petreius
atque Afranius partiuntur: 1,73,3; t
perficere: 1113,1 u. B. :i) ^) perficere;
t perspicere: VII 44, 1 ib. perspicere.
1)) dat.: ne . . . tela in nostros operi desti-
natos coicere possent (c): VII 72, 2; %
miles . . . operi quaecumque sunt usui sine
periculo supportat: 2,15,3.
c) gen. ; a): nec iam uires sufficere cuius-
quam nec ferre operis laborem posse: VII
20, 11; Cenabensi (c) caede et labore operis
incitati non . . . infantibus pepercerunt: VII
28,4; t in praesentia (c) sknilem ratio-
nem operis instituit: 1,42,1.
p): uti autem ipsos ualetudine non bona
cum angustiis loci et odore taetro . . . et coti-
dianis laboribus insuetos operum, tum: 3,
49,3.
d) abl.; a): magno (quauto, tanto)
opere u. maguopere, qaautopere,
tantopere.
(i): se (si x} uero, ut operibus (opibus «)
anteire (anteiri %) studuerit, sic iustitia et
aequitate uelle superare: 1,32,8.
y): prohibere: 1,41,4 u. a) facere; cum
legio Caesaris nona praesidium quoddam occu-
pauisset et munire coepisset, . . . contrarium
collem Pompeius occupauit nostrosque opere
prohibere coepit : 3, 45, 2.
e) c. praep.; a) ab : celeriter ab opere de-
ductis legionibus aciem iustruit: 2,26,3; Pom-
peius ... V legiones ab opere deductas (sic
Np.; Vt» legione ab op. deducta af; V (uel
Vtam) legionem ab opere deductam Ohl) sub-
sidio suis duxit: 3,69,1; t quam quis-
que ab opere in partem casu deueuit: II 21,
6; t quod ab opere singulisque legionibiis
singulos legatos Caes.ir discedere uisi muni-
tis castris uetu#at: 1120,3; t ne quod
omnino tempus ab opere intermitteretur:
VII 24, 2; 1 ab opere reuocandi (erant)
milites : II 20, 1 ; Caesar ab opere legiones reuo-
cat, . . . aciem instruit: 1,82,2; t quod
(milites) ab opcro (opcribus N) integris muni-
tionibus uacabant: 3,76,2; (est etiam genus
radicis inuentum ab iis, qui fuerant •(■ ualeri-
bus (fuerant uacui ab opcribus Aoc^,- uaca-
bant ab operibus F. llofni.): 3,48,1.)
(i) ad : puteos fodere cogebantur atquo hunc
laborem ad cutidiaiia opcra addebaiit: 3,49,5.
y) iii e. abl.; aa| : in his operibus uonsiliis-
que biduum consumitur: 1,82,1; t
quod instituto Caesaris seinper duae (») logio-
nes |)ro castris excubabaut (r) pIure.squo par-
tilis lcmporibus eraut in opore: VII 24, 5; t
955
opus
956
ad nostra castra atque eos, qui in opere oc-
cupati erant, contenderunt : 1119,8; milites
occupatos in opere (in op. occ. jiJ) adorieban-
tur: VII 22, 4; f suosque (c) languidius
in opere uersari iussit: VII 27,1; diem noctem-
que in opere uersantur : VII 77, 11.
PP): cum in opere singulas legiones appel-
laret: VII17,4; — dispersis in opere no-
stris subito . . . impetum fecerunt: 11128,3.
B. eoucret. = id quod laboi-e et opera effl-
citui-; a) opus (opera) militum (plerumque =
muiiitiones, ag-ger, sim.); a) subi.: quae cir-
cum essent opera: 2,10,1 tt. fj) tueri; %
(procedere: 1,82,1 u. S) pars.)
fi) ol)i. : hoc opus {— musculum) . . . per-
ficiunt subitoque inopinantibus hostibus machi-
natione nauali, phalangis subiectis, ad turrim
hostium admouent, ut aedificio iungatur: 2,
10,7; 1 audire: 1112,5 u. (J) magnitudo;
1 quoniam tantum esset necessario (o) spatium
(c) complexus nec (c) facile totum corpus
(opus afik; Sclm.; om. h) corona militum cin-
geretur: VII 72, 2; ^ conamur opus
magnum et multorum dierum propter altitu-
dinem maris : ap. Cie. ad Att. IX 14, 1 ; t
(conficere: 3,97,5 u. perficere;) f si
arborum trunci siue naues (CC) deiciendi
(disiciendi Oeyer) operis (= pontis) causa
(c) essent a barbaris *immissae: IV 17, 10; •{
derigere: VII 27, 1 u. perficere; T in-
terim legiones ses (c), quae primae (c) uene-
rant, opere dimenso (dimisso p) castra
munire coeperunt: 1119,5; t turres . . .
ad opera Caesaris adpellebat, ut rates perrum-
peret atque opera {del. Paul) disturbaret: 1,
2(5,1; «I efficere «. efficio p. 904 {4
(G) loo.); "f facere u. facio p. 1252 sq.
(4 loc); 1 impedire u. A. a) impedire;
t opere instituto fit equestlfe proelium: VII
70,1; 1,75,1 u. p aa) discedere; t qua
erat nostrum opus {sie [i; Sehn.; qua (quam
BM^; quiam A; quia Q; qua nostrum Fr.;
Ekl.) opus erat a; rell. ecld.) intermissum,
. . . equitatum dimittit (e): VII 71,5; t
iungere: 2,10,7 u. admouere; t murum
. . . fossamque perducit. eo opere perfecto
praesidia disponit, castella cominunit: 18,2;
duas acies hostem propulsare, tertiam opus per-
ficere iussit: 149,4; cum neque opus (tempus
B^^) hibernorum muuitionesque plene essent
perfectae : III 3, 1 ; (Caesar promoti turri derec-
tisque {y.h; perfectisque aflk; Whitte) operibus,
quae facere instituerat, . . . iussit: VII 27, 1;)
obsideri se a Caesare; opera munitionesque
prope esse perfectas: 1,20,2; opus in occulto
a III. acie fiebat. sic omne (opus a(M. f) prius
est perfectum, quam intellegeretur ab Afranio
castra niuniri: 1,41,5; erat difiicLle eodem tem-
pore rapidissimo flumine opera perficere et tela
uitare: 1,50,3; id opus inter se Petreius atque
Afranius partiuntur ipsique perficiundi {ahl;
-iendi Ohf) operis causa longius progrediuntur :
1,73,3; ad ea perficienda opera C. Trebonius
. . . uimina materiamque comportari iubet: 2,
1,4; hoc opus omne tectum uineis ad ipsam
turrim perficiunt: 2,10,7; captam (se) suam
urbem uidere, opera perfecta, turrim subrutam :
2, 12, 3 (Np. 4) ; nondum opere castrorum per-
fecto equites . . . nuntiant : 2, 26, 2 ; inter duos
u.allos, qua perfectum opus non erat, . . . im-
petum fecerunt: 3,63,8; munitione flumen a
monte seclusit. . . . quo (iam add. Ald.) per-
fecto (confecto h) opere illi de deditione missis
legatis agere coeperunt (c): 3,97,5; t
cum in minora castra operis perspiciendi
causa uenisset: VII 44, 1; \ tegere: 2,
10,7 u. perflcere; t non numquam opera
nostra (u» BM) Galli temptare atque erup-
tionem , . . facere conabantiu-: VII 73, 1; f
ubi ex ea turri quae circum essent opera tueri
se posse sunt (o) confisi: 2,10,1; t ui-
dere: 1112,5 u. g) magnitudo.
y) dat. : quae deesse operi uidebantur, per-
ficiuntur: V40, 2; f hostes . . . secundo
magnoque uento ignem operibus inferunt: 2,
14,1; t ut . . . (nihil) rehnqueretur , qua
aut telis (c) militibus aut igni (-nis 0) operibus
noceri (-re 0) posset: 2,16,1; t legati
milites ex opere deducunt (diduc. «), oppugna-
tione desistunt; operibus (operis Na) custodias
relinqnunt: 2, 13, 1.
J) geu. : tauta erat operis (= pontis) f i r m i-
tudo atque ea rerum natura, ut: IV 17,7; t
magnitudine operum, quae neque uiderant
ante Galli neque audierant, et celeritate Koma-
norum permoti legatos ad Caesarem de dedi-
tione mittimt: II 12,5; si quando magnitudine
operis forte superati . . . suis fortunis (o) de-
sperare (o) coeperant: III 12, 3; sed magnitudo
operum, altitudo muri atque turrium, multitudo
tormentorum omnem administr.ationem tarda-
bat: 2,2,5; sed operum magnitudo et continens
omnium dierum labor . . . perficiendi spatium
non dabat: 3,63,4; '{ operis munitione
et milituni concursu et telis repulsi hoc couatu
destiteruut : 1 8, 4 ; t oppidum uallo c.astel-
lisque circummunire (c) instituit. cuius operis
maxima parte eflecta . . . reuertuutur: 1,18,
6; prope dimidia parte operis a Caesare eflecta
. . . naues . . . reuertuntur : 1, 27, 1 ; tertio die
957
opus — opus est
958
magna iam pars operis Caesaris (-ri Paul} pro-
cesserat: 1,82,1; ab legionariis, qui dextram
partem operis administrabaut : 2, 8, 1 ; f
exitus administrationesque Brundisini portus
impedire instituit. quorum operuin haec erat
ratio: 1,25,4; 1 castra . . . conspicit
. . . admodum munita natura loci, una ex
parte ipso oppido Vtica, altera a theatro, quod
est ante opjiidum, substructionibus <sub-
strat. Na; substract. Ofkl) eius operis maxi-
mis: 2,25,1.
«) abl.; 0.0.): nona Caesaris legio, cum se
obiecisset Ponipeianis copiis atque opere (opera
JSOhl) , ut demonstrauimus, circummuuiret,
castra eo loco posuit: 3,60,2; montem opere
circummunire instituit: 3,97,2; — quem (col-
lem) propter mugnitudinem circuitus opere cir-
cumplecti non potuerant nostri: VII 83, 2;
— castra magnis operibus munire . . . insti-
tuit: 1,18,4; illi eum tumulum . . . magnis
operibus muniuerunt (c): 1,47,4; — se in siluas
abdiderunt locum nancti egregie et natura et
opere munitum: V9,4; locum reperit egre-
gie natura atque opere munitum: V21, 4; qua
. . . iiducia et opere et natura loci munitissima
castra expugnari posse confidimus? 2,31,2; —
omnia enim flumina atque omnes riuos . . .
Caesar aut auerterat aut magnis operibus ob-
struxerat: 3,49,4; — Pompeius siue operi-
bus Caesaris permotus siue etiam quod . . .
coustituerat, aduentu uauium profectionem pa-
rare mcipit: 1,27,2; — aditus duos . . . ma-
gnis operibus praemuniuit casteilaque liis
locis posuit: 3, 58, 1.
[i[i): quautum operc processerant et castra
protulerant, tanto aberant ab aqua longius: 1,
Hl,3; — ut nostri perpctuas munitiones iustitue-
bant (c), ita illi interiore spatio perpetuas mu-
nitioues efficiebant. . . . sed illi operibus uin-
cebant: 3,44,5.
yy): turres toto opere circumdedit: VII
72,4; — (disponere: 1,21,3 u. 'Q ii) dispo-
nero.)
;■) c. priicp. ; 0.0.) ab : *Afranius ab iustituto
opero discedit scque in castra recipit: 1,76,
1; i[ (cupae) delapsae ab lateribus lou-
guriis fiircis(iuc ab opcre remoueutur: 2,
11,2.
[i[i)ad: plutcos ud alia opera ubduxorunt:
2,9,5; 1 ud iiucc rursus opera uddeu-
dum Caesar putauit: VII 73, 2; t turrea
. . . omni getiere telorum complctas ud opera
CaeBaris adpollebat (-labat Oae): 1,20,1;
H^ cum is (aggcr) niurum hostium ])aene con-
tiugeret ct (c) Cacsur ad opus conHucLudiuc
excubaret militesque hortaretur, ne quod om-
nino tempus ab opere intermitteretur : VII 24,2.
yy) cum : quae (sublicae) pro ariete subiectae
et cum omni opere coniunctae uim fluminis
exciperent: IV 17, 9.
dd) ex: deducere ex: 2,13,1 ii. '/) reUn-
quere.
e£) in c. abl. : meridiano tempore, cum alius
discessisset , aUus ex diutino labore in ipsis
operibus quieti se dedisset:2, 14, 1; ^
fundis librilibus sudibusque, quas iu opere
disposuerant, . . . GaUos (c) proterrent:
VII 81, 4; ipse in (e; om. %; Np.) iis (c) operi-
bus , quae facere instituerat , milites disponit :
1,21,3; t reliquit iu opere cohortes
duas: 3,07,2.
b) opus (opera) artilitum: hoc cum iu spe-
ciem uarietatemque opus (= murus) deforme
non est alternis trabibus ac saxis . . ., tum
ad utilitatem et defensionem urbium suramam
habet oportunitatem: VII 23, 5; f
sic deiuceps omne opus contexitur, dum
iusta muri altitudo explcitur (c) : VII 23, 4 ;
I (habent opinionem) Mineruam operum at-
que artificiorum initia tradere: VI 17, 2;
\ Pharus est in insula turris magna altitudine,
mirificis operibus exstructa: 3,112,1.
[Falso: pecora, quod secundum poterat esse
inopiae (in opere Oz) subsidium: 1,4S, 6.]
Adiect.: alia: 2,9,5; cotidianu: 3,49,5;
deforme: VII23,5; (ipsa: 2,14,1;) mugnum,
-a : ad Att. IX 14, 1 ; - 1, 18, 4; 47, 4 ; 3, 49, 4 ; 58,
1; cf. magnopore; mirifica: 3,112, 1; no-
strum, -a: VII 71,5 (c); — VII73,1; omne:
IV 17, 9; 18,1; VII 23, 4; 1,41,5; 2,10,7;
quuuto (tanto) opere = quantopere, tanto-
pere; totum: VII 72, 2 (c) ct 4; t mul-
torum dierum: ad Att. 1X14,1.
opni!« est. A. al)s.: huic permisit, si opus
esse arbitraretur , uti . . . conlocarot: 1111,3;
sese, cum opus esset, signura proelii daturuni
et (luod rem postulare cognouisset imperaturum :
2, 40, 3.
15. additur a) nominat.: si quid ipsi a Cae-
sare opus essct, sese ud eum uenturum fulsse:
134,2; ueque quid in quaque parte opus esset
prouidcri neque ab uno omnia impcria admiui-
strari potoruut: 1122,1; — quuecumque ad
proximi dioi oppugnutionem opus suut , noctu
compuruntur : V H), 5.
1») abl. ; a): quid niilii, in^piit, aut uitu uut
ciuitate opus esl, quam bouolicio Cacsuris
habere uidobor? 3,18,4.
[i): ut praesidium quam amicissimum , si
quid opus facto cssct, habcret: 142,5.
959
opus est — oratio
960
e) (acc. e.) inf.; a): opus esse ipsos (et
ipsos [ii; Schn.) antecedere ad coniirmandam
Siiitatem: VII 54, 1; t maximeque opus
esse in conspectum (f) exercitus {ego; exer-
citum v; edd.; exercitui Pluyg.; del. Paul)
uenire et conloquendi dare facultatem: 2,
27,3.
p) intellegend. est (ace. c.) inf.: ut, si quo
opus esset , subsidio duci possent : II 8, 5.
oi-a (niaritima). A. region6m signi-
flcat; a) subi.: (uota est: IV 20, 3 ««. e)
praeter.)
b) obi.: deductaOrico legione, quam tuendae
orae maritimae causa posuerat: 3,34,1.
c) gen.: ne Caesar orae maritimae ciui-
tates occuparet: 3,11,2; t qui (equites)
eam partem orae maritimae adseruabant: 3,
28,6; 1| deductis orae maritimae prae-
sidiis Caesar . . . III cohortes Orici oppidi
tuendi causa reliquit: 3,39,1.
d) abl.: si . . . se (c) omni maritima ora
excludere conaretur: 3,78,4; It omni
ora maritima classem disposuerat: 3,5,2.
c) c. praep. : si ab ora maritima Oricoque
(c) discedere noUet: 3,78,6.
ut equitibus per oram maritimam (per ora
maritinia N.\ ) ab Antonio dispositis aquari pro-
hiberentur: 3,24,4.
neque iis ipsis quicquam praeter oram
maritimam . . . notum est : IV 20, 3.
B. — (jui orani maritimam incoluut : omni
ora maritima celeriter ad suam seutentiam
perducta communem legationem . . . mittunt :
1118,5; — tueri u. A. b); t huius est
ciuitatis longe amplissima auctoritas om-
nis orae maritimae regionum earum: 1118,1;
— quo proelio bellum Venetorum totiusque
orae maritimae coufectum est: 11116,1.
oratio (= uerba, uoees; contio); A. subi.:
uidetisne . . . captiuorum orationem cum per-
fugis conuenire? 2,39,3; f legati . . .
ueuerunt, quorum haec fuit oratio: IV 7, 2;
— fuit haec oratio non ingrata Gallis: VII
30,1; t uideri: VII 77,2 u. B. prae-
terire; 1,2,1 ib. mittere.
B. obi. : quod facere in eo consuerunt (e),
cuius orationem adprobant: VII 21,1; t
a Cingetorige atque eius propinquis oratione
Indutiomaii cognita, quam in concilio ha-
buerat, mmtios (c) mittit (c): V57, 2; f
(hac habita contione (oriitione /t*) uon nuilos
signiferos ignominia notauit : 3, 74, 1 ;) u. prae-
ierea liabeo 2. p. 140-1 sq. (S loe.) ; %
quem (c) ubi Caesar inteUexit praesentis peri-
culi atque inopiae uitandae causa omnem ora-
tionem (rationem Ofli'') instituisse: 3,17,6;
t cuius orationem Caesar interpellat: 1,22,
5; t quorum mediam orationem (media
oratione hl) interrumpunt subito undique
tela immissa: 3,19,6; t haec Scipionis
oratio . . . ex ipsius ore Pompei mitti uide-
batur: 1,2,1; \ Labienus prodit; sed is
omissa {sic Madu.; prodit, summissa ~; sed
missa Terpstra; sed superbissima Fleiscliw)
oratione [loquij de pace [atque] altercari cum
Vatinio incipit {u. CC): 3,19,5; 1 omni-
bus his resistitur omnibusque oratio {om. a)
consulis, Scipionis, Catonis opponitur: 1,4,
1; t percepta oratione (accepta ratione
(i) eorum Caesar obsides imperat: VI, 8; f
uariis dictis (o) sententiis . . . non prae-
tereunda oratio Critognati uidetur (uid. or.
crit. (i) propter eius singularem et (c) nefariam
crudelitatem : VII 77, 2; \ cuius orationem
legati domum referunt: 1,35,3.
C. g:en.: crudelitas eius (orationis ?) : VII
77,2 u. B. praeterire; f sed exitus fuit
orationis: IV 8,1; t Caesar initio ora-
tionis sua senatusque in eum beneflcia comme-
morauit (praedicauit -B-[i): 143,4.
D. abl. : hac oratioue adducti inter se fidem
et ius iurandum dant: 13,8; tum demum Li-
scus oratione Caesaiis adductus quod antea ta-
cuerat proponit: 1 17, 1; (VII 37, 6 u. deducere;)
— idoneos homines deligebat, quorum quisque
aut oratione subdola aut amicitia facillime ca-
pere posset {AQ; capi posset [i; posset BM):
VII 31,2; — milites non longiore oratione (est
add. B'^^) cohortatus, quam uti . . . retine-
rent, . . . signum dedit: 1121,2; — oratione
confirmatis: VII53,1 u. E. ad; cuius ora-
tione confirmatus Lentulus . . . petit: 1,22,6;
— celeriter adulescentibus et oratione magistra-
tus et praemio deductis (adductis Faern.) :
VII 37, 6 ; — Caesar hac oratione Lisci Dumno-
rigem . . . designari sentiebat: 118,1; —
hos seditiosa atque improba oratione multitu-
dinem deterrere: 117,2; — (simili ratione
(oratione Paul) ibi Vercingetorix . . . conuo-
catis suis clientibus facile incendit (facere in-
tendit P) : VII 4, 1 ;) — (summissa oratione
loqui: 3,19,5 u. B. omittere;) — quorum
oratione permotus Varus . . . profugit: 1,13,
2; qua oratione permoti milites crebro etiam
dicentem (c) interpeUabant: 2,33,1; cum supe-
rioris etiam ordinis non nulU ratione (oratione
V.) permoti . . . rem proelio committendam
existimareut : 3, 74, 2 ; — facile hac oratione
Neruus persuadet: V38,4; — Caesar Remos
961
oratio — ordo
962
cohortatus liberaliterque oratione prosecutus
. . . iussit: II 5, 1.
E. c. pracp.: liac liabita coutioiie et ad cx-
tremam orationem (ad extremum oratione
p; Schn.; oratione om. Clarh.') confinnatis mili-
tibus . . . legiones . . . eduxit: VII 53, 1.
cum uultus Domitii cum oratione non con-
sentiret: 1, 19,2.
dixerat aliquis leniorem sententiam, ut primo
M. MarcelJus, ingressus in cam orationem
(rationem f), non oportere ante . . . ad ^na-
tum referri, quam: 1,2,2.
Verba atque orationem liabere: 2,18,5.
Adiect.: extrema: VII 53, 1; improba: I
17,2; ingrata: VIISO.l; longior: 1121,2;
media: 3,19,6; omnis: 3,17,(); seditiosa:
117,2; (similis: VII 4,1;) subdola: VII31,
2; (submissa: 3,19,5.)
orator: hunc ilU e naui egressum, cum
ad eos oratoris modo Caesaris mandata (ad
eos imperatoris mandata ik; Madu.) deferret
(perferret fi), compreheuderant : IV 27, 3.
orbiM. A. luilituiu: cum illi (miUtes) orbe
facto sese defenderent: IV 37, 2; \ cum
quaepiam {om. P) cohors ex orbe excesse-
rat atque impetum fecerat, hostes uelocissime
refugiebant: V35, 1; — iusserunt pronuntiari
((•), ut imi)edimenta relinquerent atque in
orbem consisterent: V33,3.
]{. tcrrarum : cuius consensui ne orbis
quidem terrarum possit obsistere: VII
29, C; ^ per orbem terrarum fama ac
litteris uictoriam eius diei concelebrabant
(c): 3,72,4; cum fama per orbem terrarum
percrebuisset: 3,43,4.
Orcliouienni^ : Calenus Delphos, Thebas,
[etj Orchomeuum {AkL; orcomeneum x; orco-
meum A') uoluntate ipsarum ciuitatium (c)
recepit: 3,55,3.
Orcyiiia (Milua) : Hercyniam (r) siluam,
quam Eratostheni ct quibu-sdam Graecis fania
notani esse uideo, quam illi Orcyniam (orci-
niani /(,- Aim.) appellant: VI 24, 2.
(or<lf'uiu u. liordcuui.)
ordiiiatim: fastigate (fastigato %) atque
ordinatim structo tecto {Oud.; om. codd.;
u. CC): 2,10,5.
ordo. Cf. liiiatow p. 5. (1.
i. i»ro|>r. =- GTulxog, O'ii'xog; A. rcruni;
u) siibi.: iiuius gcneri» (i. e. i-tipituni) octoni
ordino.i ducti ([i; iuucti a) tcrnos intcr se
pedcM distabaut: VII 73,8; t (juiMi
crant ([i; om. a) ordines (stipituni) coiiiuiicti
iuter se utquo implicati (com|)lic. (i): VII 73, 1.
l)crluibatuni(iuo cuni iiiiclua nullis cuslo-
iiuxlu, Caonur, IX.
diis neque (nauium?) ordinibus certls (ne-
que ord. cert. del. Paul) . . . onerarias naues
. . . in Pomi)onianam (c) classem immisit: 3,
101, 2.
b) obi.: his (trabibus et saxis) conlocatis et
coagmentatis (c) alius insuper ordo additur:
"VTI23,3; f complicare, coniungere:
VII 73,4 u. a) esse; t ante (c) hos (c)
obliquis {M-[ti; obliquos a) ordinibus in quin-
cuncem dispositis scrobes trium (c) in alti-
tudinem (c) pedum fodiebantiir: VII 73, 5; ^
ducere: VII 73, 8 u. a) distare; t iii-
plicare: VII 73, 4 ii. esse; t (iungere:
VII 73,8 ib. distare;) ^ altemis trabibus ac
saxis , quae rectis lineis suos ordines seruant:
VII 23, 5,
c) abl. : obliquis ordinibus: VII 73, 5 u.
b> disponere; t obstructis in speciem
portis singulis ordinibus caespitum: V
51,4.
d) c. praep.: asseres enim pedum XII cu-
spidibus praefixi atque hi maximis baUistis
missi per IIII ordines cratium in terra de-
figebantur: 2,2,2.
B. homiunm (militum), zd^ig^ a) subi.;
a): cum primi ordines hostium transfixi pUis
(c) concidissent, tamen acerrime reliqui re-
sistebant: VII 62, 4.
(i) abl. abs. : paucis interfectis reliquos in-
certis ordinibus perturbauerant : IV32,5;
— Numidae enim (c) quadam barbara consue-
tudine nuUis ordinibus passim consederant:
2,38,4.
b) obi. : dat suis signum Saburra, aciem con-
stituit et circumire ordines atque hortaii in-
cipit: 2,41,2; ^ impetum legionum tule-
ruut et ordines (suos add. N}d) couseruarunt
(ordines suos seruaruut?): 3,93,2; t ut
iutra siluas aciem ordinesque constituerant:
1119,6; t hortari: 2,41,2 u. circumire;
t (cum) priores . . . exaudito clamore pcrtur-
batis ordinibus omncs in fuga sibi pracsidium
ponerent: II 11, 5; (essedarii) ipso terrore ctpio-
rum et strepitu rotarum ordiues plerumque per-
turbant: IV33, 1; impetuque in nostros facto
ordines perturbant: VS7, 3; t quod (nostri)
neciue ordines seruare neque firmiter iusistere
nequc signa sub.scqui potcrant: IV26, 1; ut
(niilites illi) . . . audacter locum caperout, or-
dines suos non magnopeie (c) seriiiu-cnt, riiri
dispersique puguarcut: 1,44,1; ipsi aulem (no-
stri) auos ordiucs (ordiue Id) seruare uctiue ab
Higiiis disccdcre . . . censuenmt (o) oportere:
1, 14,4; quod . . . conforti (Afrnuiani) ncque
oidliics Mcque sigua sciuarcnt: 1,71,3; sic nc-
Gl
963
ordo
964
que in loco manere ordinesque seruare neque
(seruarent. quae o/"') procurrere . . . tutiim
uidebatur: 2,41,6; 3,93,2 u. conseruare; T
transfigere: VII 62, 4 u. a) a).
c) e. praep.: Numidae . . . impetum nostro-
rum eflugiebant rursusque ad ordines suos se
recipientes circumibant (c) et ab acie ex-
cludebant: 2,41,6; t nostri fortiter im-
petum eorum tiderimt celeriterque ad suos quis-
que ordines rediit (f; Dt.; redit afh ; Kp..
m.): 3,37,6.
ut . . . acies (aduersariorum) . . distenderetur
atque in suis ordinibus dispositi (dispo-
sitis d') dispersos adorirentur (c) : 3, 92, 2.
2. trsl.; A. eoiier. ; a) = ceuturia (inde
metonjm. etlara ipsos centuriones et locam,
queni obtinent centui-iones , significat;) a) =
centuria; aa) subi.: ut paucis mutatis cen-
turionibus idem ordines manipulique consta-
rent: 2,28,1.
,Sp) obi.: L. Cotta legatus omnes cohortes
ordinesque adhortans . . . uulueratur : V35,
8 ; ^ L. Pupius , primi pili centurio , ad-
ducitur, qui hunc eundem ordinem in esercitu
Cn. Pompei antea duxerat (ante adduxerat
/}: 1,13,4; quod (Septimius) bello pr,aedonum
apud eum ordinem duxerat: 3,104,3; t
(IIII caetratorum cohortes (ordines /;') in
montem . . . mittit: 1,70,4.)
yy) geu.: primorum (omnium) ordinum cen-
turiones tc. p) [i!i).
dd) e. praep.: hunc ex primo ordine pauci
Caesaris consecuti milites consistere coegerunt:
1,13,3; — V44,l m. p) aa).
P) = loeus (gradus), qnem obtiueut eeu-
liu-iones (Oflicierstellc , Charge, Rang^classe) ;
aa) dat.: erant in ea legione fortis.simi uiri
centuriones, qui primis (iam primis fi; primis
iam Fr.y ordinibus adpropinquareut: V44,
1; t 1,77,2 u. yy) 6).
pp) g-en.: conuocato consilio (c) omniumque
ordinimi ad id consUium (c) adhibitis cen-
turionibus: 140, 1 ; reliquae legiones cum (c)
tribunis (c) militum et primorum ordinum cen-
turionibus (c) egerunt: I 41, 3; L. Aurunculeius
compluresque tribuni milituni et primorum or-
dinum centuriones nihil temere ageudum . . .
existimabant (c) : V 28, 3 ; Sabinus quos in prae-
sentia tribunos militum circum se habebat et
primorum ordinum centuriones se sequi iubet:
V 37, 1 ; legatosque de pace primorum ordinum
centuriones .ad Caesarem mittunt: 1, 74, 3; t
multi undique ex ueteribus Pompei exercitibus
spe praemiorum atque ordinuni euocantur: 1,
3,2.
cum superioris etiam ordinis (superiores
. . . ordines mauult Oud.) non nulli ... rem
proelio committendam existimarent: 3, 74, 2;
t Baluentio, ,qui . . . primum pilum duxerat
(c), . . femur . . traicitur. Q. Lucanius, eius-
dem ordinis, . . . interficitur: V35, 7.
/'/) c. praep.; 3) ."vb: quem (Scaeuam cen-
turionem) Caesar . . . ab octauis ordinibus ad
primipilum (primum pilum Ald.) se tradu-
c e re pronuntiauit : 3, 53, 5.
Sy ex : Q. Fulginius (primus hastatus) . . .,
qui propter eximiam uirtutem ex inferioribus
ordinibiLS in eum locum peruenerat: 1,46,
4; t centuriones, quorum non nuUi ex
inferioribus ordinibus reliquarum legionum uir-
tutis causa in superiores erant ordines huius
legionis traducti: VI 40, 7; tt Fabius
P.aehgnus quidam ex infimis ordinibus de
exercitu Curionis . . . requirebat: 2,35,1.
6) in c. acc: VI 40, 7 u. !8); t cen-
turiones in priores ordines (in pr. ord. Ciaee. ;
ampliores ordines ;;:.• ampliori ordini Lips.),
equites Komanos (tribunos Vossms) in tribu-
nicium restituit honorem: 1,77,2.
y) = eentui-iones ; aa) subi.: constare: 2,
28,1 (see. Biist. p. 5 sq. e) u. a) aa); \
(existimare: 3,74,2 u. p) fjfi) extr.)
cum a Cotta primisque ordinibus acriter re-
sisteretur: V30,l.
fl^) ol)i.: adhortari: V35,8 (see. Riist.) u.
a) (ip); t Labienus noctu (c) tribunis
mihtum primisque ordinibus conuocatis (co-
actis p) quid sui sit (o) consUii proponit: VI
7,8.
yy) gen.: (in castris Curionis magnus om-
nium (ordinum R. Schmidcr) incessit timor:
2, 29, 1.)
b) = homines eiusdem dig-uitatis; a): er.ont
complures honesti adulescentes , senatorum filii
et ordinis equestris: 1,51,3.
p): cum in fanum uentum esset (uenisset
Paul) adhibitis compluribus ordinis sena-
torii {Ohl; senatorii ordinis V.; Np., Dt.; af
totum h. loe. om.), quos aduocauerat Scipio: 3,
33,1; — pauci ordinis senatorii, qui se
cum iis (c) coniunxeraut , nocte fuga salutem
petiuerunt: 3,97,5; — erant quinque ordi-
nis senatorii, (Dauis.; quinquaginta ordines
codd.; quinquaginta : ordinis senatorii ERoffm.)
L. Domitius, P. Lentulus Spinther, L. Caeci-
lius Rufus, Sex. Quintilius Varus quaestor, L.
Kubrius: 1,23,2; placere sibi . . . tabel-
las dari ad iudicandtun iis, qui ordinis
essent senatorii: 3,83,3; — misso ad uespe-
965
ordo — Oricum
966
rum senatu omnes, qui sunt eius ordinis,
*a Pompeio euocantur: 1,3,1.
y): sic omnium ordinum partes in mi-
sericordia constitisse, ipsos duces a pace ab-
horruisse : 1, 85, 3.
B. abstr. ; a) = y.oouog, evra^la, avyra^ig;
a) subi.; az): erant praeterea cuiusque gene-
ris liominum milia circiter VI cum seruis liber-
tisque (c); sed nuUus ordo, nullum impe-
rium certum , cum suo quisque consilio ute-
retiu': 1,51,2; 1 sed ratio ordoque agminis
aliter se habebat ac Belgae ad Neruios de-
tulerant : 1119, 1 ; t instructo exercitu
magis ut . . . necessitas temporis quam ut rei
militaris ratio atque ordo postulabat: II
22,1.
PP): egressi nullo certo ordine neque im-
perio, cum sibi quisque primum itineris locum
peteret . . ., fecerunt, ut: 1111,1; — quod
nullo ordine et sine timore iter fecerant: 2,
26,4.
(i) abl.: (saos ordines (ordine lil) ser-
uare: 1,44,4 zi. 1. B. b) seruare.)
y) c. pruep. : his . . . amplissimos magistra-
tus mandauerat atque eos extra ordinem
(ordines a corr.) in senatum legendos curaue-
rat: 3,59,2.
b) = dignitas ««. A. b) a) et (i); — supe-
rioris ordinis non nulli: 3,74,2 u. A. a)
fi) p[i) cxtr.
Adiect.: alius: VII 23,3; amplior(es): 1,
77,2 (c); certus, -i: 1111,1; — 3,101,2;
equester: 1,51,3; (hic: 1,13,4; idem: V35,
7; 1,13,4; 2,28,1;) incerti: IV32,5; infe-
riores: VI40,7; 1,46,4; infimi: 2,35, 1; (is:
1,3,1;) nullus, -i: 1111,1; 1,51, 2; 2, 26, 4;
— 2,38,4; 3,101,2; obliqui: VII 73,5; octaui:
3,53,5; octoni: VII 73,8; omnes: 140,1; V
35,8; 1,85,3; primus, -i: 1,13,3; - 141,3;
V28,3; 30,1; 37,1; 44,1; VI7,8; VII62,4;
1,74,3; — priores: 1,77,2 (c); quattuor:
2,2,2; quini: VII 73,4; (reliqui: VII 62,4;)
senatorius: 1,23,2; 3,33, 1; 83,3; 97,5; sin-
guli: V51,4; (sui: VII 23,5; 1,44,1.4; 2,41,
6; 3,37,6; 92,2; 93,2 (c);) superior, -ores:
3,74,2; - VI 40, 7.
(OrfiuH u. ItfluiuM.)
Orgetorix. (In cod. A scmper orgentorix
scripluin csse dicit Np., scd crrarc uidetur.)
apud Heluetios longe nobilissimus fuit et
(litiHHiiniis Orgotorix: 12,1; <•[. tiu. sqq. § 1—3;
his rebus adducli et uuctoritato f)rgetorigiH
pormoti coustituerunt ca, quao ad proHciscon-
dum pcrtinerent, comparare: 13,1; [iid eiis rcs
couficiendas] Orgetorix [deligitur. isj sibi lega-
tionem ad ciuitates suscepit: 13,3; ef. § 4 — 8;
moribus suis Orgetorigem ex uincUs (c) causam
dicere coegerunt; damnatum poenam sequi opor-
tebat , ut igni cremaretur : I 4, 1 ; die constituta
causae dictionis (VC) Orgetoris ad iudicium
omnem suam famiUam . . . undique coegit: I
4,2; cf. qu. sqq.: cum ciuitas ob eam rem in-
citata armis ius suum exsequi conaretur mul-
titudinemque homluum ex agris magistratus
cogerent, Orgetorix mortuus est, neque abest
suspicio, . . . quin ipse sibi mortem consciuerit:
14,3.4; cf. 5,1; Dumnorix . . . Heluetiis erat
amicus, quod ex ea ciuitate Orgetorigis filiam
in matrimonium duxerat : I 9, 3 ; ibi Orgetorigis
filia (filiae B^p) atque unus e filiis captus est:
I 26, 4.
(Oricins : si ab ora maritima Oricoque
(Np.; coriciaque x.; oriciaque 0'; Db.; corcyra-
que 0-; V.) discedere noilet: 3,78,6.)
Oricam. Cf. Stoffel, Ristoire de Jules
Ccsar 1 (141;) 345 sq.
erant (c) Orici Lucretius Vespillo (e) et
Minucius Rufus cum Asiaticis nauibus XVIII :
3, 7, 1 ; (hoc confecto negotio (Bibulusj a Sasonis
(x; salonis recc. : Np., Db.) ad Curici (Momins.;
corici NOafl; coryci h; orici recc.; Oricum Np.,
Db.) portum stationes (portus, stationes Np.;
Db.) litoraque omnia longe lateque classibus
occupauit: 3,8,4;) (Caesar) expositis militibus
eodem die Oricum (orscum a?}d) proticisci-
tur. quo cum uenisset, L. Torquatus, qui
iussu Pompei oppido praeerat praesidiumque
ibi Parthinorum (c) habebat, conatus portis
clausis oppidum defendere, cum . . . oppidani
. . . sua sponte Caesarem recipere conarentur,
. . . portiis aperuit et se atque oppidum Cae-
sari dedidit: 3,11,3.4; recepto Caesar Orico
nulla interposita mora ApoIIoniam proficiscitur:
3, 12, 1 ; Pompeius cognitis his rebus, quae erant
Orici atque ApoIIoniae gestae (c) , Dyrrachio
timens . . eo . . . contendit: 3,13,1 ; (nauis) una . . .
delata Oricum (orcuma') atque a Bibulo expu-
gnata est: 3, 14, 2; Bibulus, ut supra demonstra-
tum est, erat (ierat l; o»i. a) cum classe ad Ori-
cum: 3, 15, 1 ; ipse (Caesar) Oricum reuertitur: 3,
16,2; cf.qu.sqq.; Libo profcctus ab Orico cum
classe . . . nauium L Brundisium ucuit: 3,23,
1; Caesar . . . deducta Orico (origo ah) legione
. . . temptmidas sibi prouincias . . . existima-
bat: 3,34,1; doductis orao maritimao praosidiis
Caesar ... III cohortes Orici oppidi tueudi
causa rcliquit: 3,39,1; cf. qu. sqq.: Cn. Pom-
j)eius tilius, qui clius,si Aogyptiao praoerat, ad
(del. Ciacc.) Oricum uonit: 3,10,1; cf. §2—6;
si ApoUouiam Oricumquo oppugnaro et se (c)
61"
967
Oricum — oro
968
omni maritima ora exeludere conaretur (Pom-
peius) : 3, 78, 4 ; praesidioque Apolloniae cohor-
tibus (cohortium Nk) IIII , Lissi I , III Orici
relictis . . . iter facere coepit : 3, 78, 5 ; si ab
ora maritima Oricoque (Np.: coriciaque x;
oriciaque 0>; Db.; corcyraque O^; V.) discedere
nollet (Caesar): 3,78,6; testibus se militibus
uti posse . . ., quibus modis ad Oricum cum
Libone de mittendis legatis contendisset : 3,
90,2.
orior. I. Forma: oreretur xJi, oriretur
Q-a: VII 28, 6; oreretur AQBh(?), oriretur
MA^B-^a: VI 9, 5; oreretur a, oriretur ^^gaj/ap ;
V 53, 1 ; oreretur hl, oriretur af: 3, 94, 3.
n. Sig^if.; A. propr.; a) = avatelXuv,
de sole: quae Cenabi oriente sole gesta
essent, ante primam confectam uigiliam in
finibus Aruernorum audita sunt : VII 3, 3 ; t
Belgae . . . spectant in *septentriones et
orientem solem: 11,6; hiiius lateris alter
angulus . . . ad orientem solem, inferior ad
meridiem spectat: V13, 1; quae (e) pars col-
lis ad orientem solem {om. [i) spectabat: VII
69,5; *i longius delatus aestu (c) orta
luce sub sinistra Britanniam relictam con-
spexit: V8, 2; 1 (in fines Lingonum die
quarto (orto Eug) peruenerunt: 126,5.)
1)) = ccQyeo-d-ai (initium capere), de flumi-
nibns, siluis, linibus: oritur (Hercynia silua)
ab Heluetiorum et Nemetum et Eauracorum
(e) finibus . . ., pertinet ad fines Dacorum:
VI 25,2; — Belgae ab extremis Galliae lini-
bus oriuntur , pertinent ad inferiorem partem
fiuminis Eheni: 11,6; t Rhenus autem
oritur ex Lepontiis, qui Alpes incolunt: IV
10,3; — neque quisquam est . . ., qui se aut
adisse (c) ad initium eius siluae dicat . . .
aut quo ex loco oriatur acceperit : VI 25, 4.
e) ortnni esse =yeyovivai, de hominibus (et
eiuitatibns) : amitae meae luHae maternum
genus ab regibus ortum . . . est: ap. Smt.
6; — plerosque Belgas esse ortos a (e) Ger-
manis : H 4, 1 ; 1 qui omnes fere iis
{CC) nominibus ciuitatum appeUantur, quibus
orti ex ciuitatibus eo peruenerunt: V12, 2;
f hic summo in Aruernis ortus loco et ma-
gn.ae habitus auctoritatis . . inquit: VII 77, 3.
B. trsl.; a) abs.: clamor oritur «. elamor
p. 556 sq. (3 loc.) ; 1 (magnaque inter eos
exsistit controuersia (controuersia orta est
afik): V28, 2;) sed celeriter est inter eos de
principatu controuersia orta: 3,112,10; 1[
ne qua (c) oriatur pecuniae cupiditas, qua
ex re factiones dissensionesque nascuntur: VI
22,3; t simul eorum, qui cum impedi-
mentis ueniebant, clamor fremitusque orie-
batur: 1124,3.
b) oriri ab: initium oritur u. iuitiniu
p. 172 a) (3 loc); 1 firmo in Treueris . . .
praesidio (o) relicto, ne quis ab his subito
motus oreretiu-: VI 9, 5; 'i hic (timor)
primum ortus est a tribunis militum, praefectis
reliquisque, qui: 139,2.
c) oriri ex: non ignorans, quanta ex disseu-
sionibus incommoda oriri consuessent: VII
33, 1 ; t ueritus , ne qua in castris ex (om.
P) eonmi conciHsu (conciusu eorum (i) et mise-
ricordia uulgi seditio oreretur: VII 28, 6.
d) oriri alqa re: VII 28, 6 u. c).
(oriens: Vn69, 5 u. orior A. a).)
ornameutani. A. concr.: pecimiam
omnem omniaque ornamenta ex fauo Her-
culis in oppidum Gades contulit: 2,18,2.
B. abstr. : amicitiam populi Komani sibi or-
naniento et praesidio, non detrimento esse
oportere: 144,5; urbem, quae et (p; Sckn.;
om. a ; rdl. edd.) praesidio et ornamento sit
ciuitati (ciiiitatis ^) : VII 15, 4.
ornatns : quorum in aedibus fanisque po-
sita et honori erant et ornatu: ap. Oell. IV
16,8.
orno: quam (ciuitatem) ipse semper
aluisset omnibusque rebus ornasset: VII 33,1;
Tf ad me alium mitte, quem ornem: ap. Oic-
ad fam. VII 5, 2.
oruat(issim)ns : circiter CCXX (c)
naues eorum paratissimae atque omni genere
armorum ornatissimae . . . nostris aduersae
constiterunt : III 14, 2.
oro. A. al)s. : consolatus rogat, finem orandi
(orandi finem a) faciat : 1 20, 5.
B. oro, nt; a): (se) monere, orare Titu-
rium pro hospitio, ut suae ac militum saluti
consulat: V27,7.
b) : Vbii autem . . . magnopere orabant , ut
sibi auxilium ferret, quod grauiter ab Suebis
premerentur; uel, si id facere . . . prohiberetur,
exercitum modo Khenum transportaret : IV 16,
5. 6; (Vbii) petunt atque orant, ut (otn. p) sibi
parcat (parcat sibi [i), ne communi odio Ger-
manorum innocentes pro nocentibus poenas
pendant: VI 9, 7; cum legati ad eum uenissent
oratum , ut sibi ignosceret suaeque uitae con-
suleret, . . . iubet: VII 12, 3; legati ad eum
principes Haeduorum ueniunt (uenerunt P) ora-
tum, ut maxime necessario tempore ciuitati
subueniat: Vn32,2; hi (Mandubii) . . . flentes
omnibus precibus orabant (p; orant Schn., Db.),
ut se in seruitutem receptos cibo iuuarent : VII
78,4; Domitius ad Pompeium . . . peritos re-
969
oro — ostendo
970
I
gioDum . . . mittit, qui petant atque orent, ut
sibi subucniat: 1,17,1; cum eo (Lentulus) de
salute sua agit, orat atque obsecrat, ut sibi
parcat: 1,22, .3; (hostes) uniuersi se ad pedes
proiciunt; orant, ut aduentus Caesaris exspec-
tetur. captam suam urbem uidere; opera per-
fecta, turrim subrutam: itaque ab defensione
de.si.stere: 2,12,2.3 (Np. 3.4); illi orant atque
obsecrant, ut in Siciliam nauibus reportentur:
2, 43, 1.
C. oro, n e M. ne p. 723 (4 loe.) ,- u. praeterea
I). VI 32,1.
D. sequitur iie - neue: Segni Condruai-
que . . . legatos ad Caesarem miserunt oratum,
ne .se in hostium numero duceret neue om-
nium Germanorum . .'. unam esse causam iu-
dicaret: VI32, 1.
E. sequ. coniunctiuus: IV 16, 6 et VI 9, 7 w.
B. b).
oi*fnM: Caesar summo studio militum ante
ortum solis in castra peruenit: VII 41, 5.
6s. A. = OTOiiicc: haec Scipionis oratio . . .
ex ipsius ore Pompei mitti uidebatur: 1,2,1.
U. — 7tQ(jaoJ7i:m>: modo conscripti atque
usus militaris imperiti ad tribunum militum
centiu-ionesque ora conuertunt: VI39,2; f
interfectus est etiam fortissime pugnans Crasti-
nus, . . . gladio in os aduersum coniecto:
3, 99, 1 ; - \j. Cotta legatus omnes cohortes
ordinesque adhortans in {om. p) aduersum
(aduersus fi) os (hos fi) funda uulneratur:
V 35, 8.
Oscenses: interim Oscenses et Calagurri-
tani , qui erant cum (cum del. Oiacc.) Oscen-
sibus contributi , mittunt ad eum legatos sese-
quc imperata facturos polliccntur. hos . . .: 1
60, 1. '
(>HiHllii. IJaec forma inmmtur in X II
34, in AQji III 9, 10, in h VII 75,4; - ossismi
cst in a VII 75, 4, in BM 1119,10; — (osis-
simi eat in a VII 75, 4.)
quem (P. Crassum) cum legione una miserat
ad Venetos, Venellos (c) , Osismos, Corioso-
litaa (c), Esuuio» {(■) , A\iIcrcos, Kedones (c),
quae sunt maritimae ciuitates Occauumque
attingunt: II 34; (Veneti) socios sibi lul id
belium Osismos, Ijcxouios, Namnctcs, Amlji-
liatoH (e), Morinos, Dialjlintes (c), Menapios
adsciscunt: Ili 9, 10; quac iciuitatcs) Oceanum
attingunt quacque coruni consiictudine Arenio-
ricae (c) appclliiiitur , (nio KUiit iii numcro Co-
riosolitCH, Ucdoiics, Aiiibiliarii, Cuict(>s, Osismi,
(ueneti (iM. [i), f Lcmouices (Ix^xouii Np.;
Dl.: NamnctoH J<V.) , VenelU (Veneti, Vnelli
Schn.): VII 75, 4.
o»!itendo. A. propr.; a) adsciscit obi.;
a) : (Litauiccus) ostendit ciues Romanos, qm
eius praesidii fiducia una erant: VII 38, 9; ^
(Sotiates) primum equestre proeUum commise-
runt, deinde . . . subito pedestres copias, quas
in couualle in insidiis conlocauerant, ostende-
runt: IU20, 4; % incerto ^tiam (o) nunc
exitu uictoriae . . . (tribuni) post tergum ho-
stium legionem ostenderunt signaque intule-
runt: V1162,6.
p): rarique (hostes) se ostendere . . . coepe-
runt: V17, 1; (hostes) ex utraque parte eius
uaUis subito se (om. p) ostenderunt: V32, 2;
postero die in tres partes distributo equitatu
duae se acies ab duobus lateribus ostendimt:
VII 67, 1 ; eodemque tempore equitatus ad cam-
2)estrcs muuitiones accedere et reliquae copiae
pro castris seae ostendere coeperunt: VII 83, 8;
equites . . . repente sese ad nouissimum agmen
ostendunt : 1, 63, 3;-
b) adsciscit nom. (acc. ?) e. inf. : Trallibus (e)
in templo Victoriae . . . palma (palmam Paul)
per eos dies [in tecto] inter coagmenta lapidum
ex pauimento exstitisse ostendebatur: 3,
105, 5.
B. trsl.; sequitur a) obi.: erant hae (c) dif-
ficultates bcUi gerendi, quas supra osten-
dimus: 11110,1; ^^ Pompeius eadem illa,
quae per Scipionem ostenderat, agit: 1,6,1.
b) acc. c. inf. : rogat, finem orandi faciat;
tanti eius apud se gratiam esse ostendit {del.
Ciacc.) , uti: 120,5; controuersias regum ad
populum Romanum et ad se . . . pertinere
existimans . . . ostendit sibi placere regem
Ptolomaeum atque eius sororem Cleopatram
exercitus, quos haberent, dimittere: 3,107,2;
1 negat sc more . . . populi Romani posse iter
ulli per prouinciam dare et, si uim facere co-
nentur, prohibiturum ostendit: 18,3; ea
condicione, quae a Caesare ferretur, se usuros
ostendebant (legati): IV 11, 3.
c) interro!.?. obl.; a) coui. priies. : quae in
eo rcprehendat (-dit M[i) ostendit ; . . . propo-
nit: 120,6; iubet; quid sui consilii sit osten-
dit: 121,2; quid ubique habeat frumenti et
(c) nauium ostendit: 2,20,8. Cf. y).
p) coni. pf. : commoncfacit . . . et osteudit,
quao scparalim quisque de eo apud se dixerit:
1 19, 4.
y) conl. inipf.: (juacque iii Treueris gereren-
tur ostendit (Ciiigclorix): V3,3; rcgom hortatus
est, ut . . . legatoH ad Acliillam milteret et
qiud e8.set suae uoluntalis oHtoiulorot: 3,109,3;
quid fieri uellet (uelit) oHtendit u. fiifiu
p. 1202 ^iy) (<> loc); logutis tribuuisquo iiiili-
971
ostendo — pabulatio
972
tmn conuocatis et (c) quae es Voluseno co-
gnouisset (c) et quae fieri uellet ostendit: IV
23,5.
Monstrandi iierbo Caesar nusqnam uidetur
usiis csse.
ostentatio. A. propi'.: his paucos addit
equites, qui latius (cautius p) ostentationis
causa uagentur (c) : VII 45, 3.
B. trsl.: Scipionem eadem spes . . . impellit,
. . . simul iudiciorum metus, adulatio atque
ostentatio sui et potentium, qui in re
publica iudiciisque tum plurimum pollebant
(metus atque ostentatio sui et potentiae, qua . . .
pollebat Madu.): 1,4,3; H satis ad Gallicam
ostentationem minuendam . . . factum
esdstimans in Haeduos mouit castra: VII 53,
3 ; 1 Labienus . . . captiuos . . . omnes pro-
ductos ostentationis, ut uidebatur, causa,
quo maior perfugae fides haberetur, . . . inter-
fecit: 3, 71,4.
ostcnto. A. propr. : matres familiae . . .
suos obtestari et more Gallico passum (spar-
sum [i) capillum ostentare liberosque in con-
spectum proferre coeperunt : VII 48, 3 ; t
ipsi . . . praesidia custodiasque ad ripas Ligeris
disponere equitatumque omnibus locis ini-
ciendi timoris causa ostentare coeperunt : VII
55,9; tll addmit etiam de Sabini morte;
Ambiorigem ostentaut fidei faciundae (c)
causa: V41, 4; — quos (Koucillum et
Egum) Pompeius . . . omnia sua jiraesidia
circumduxit atque ostentauit: 3,61,1.
B. trsl.: ut . . . qui iniquitatem condicionis
perspiceret, inani simulatione (Gallos) sese
ostentare cognosceret: VII 19,3; t cum
LentuluB aetatis honorem ostentaret, Domi-
tius urbanam gratiam dignitatemque iactaret
(proferret /): 3,83,1.
ostiarinm: columnaria, ostiaria, frumeu-
tum, milites, arma, remiges, tormenta, uec-
turae imperabantur: 3,32,2.
ostinm: altera (pars erat) ad portam (c),
qua (c) est aditus ex Gallia atque Hispania,
ad id mare, quod adigitur (Madu.; adigit */
adi.icet edd.) ad ostium Rhodani: 2,1,2.
Otacilins u. Crassns p. 752.
otiosns: Pompeius aunuum spatium . . .
nactus , quod uacuum a bello atque ab lioste
otiosum (uacuus . . . otiosus Ciacc.) fuerat: 3,
3,1.
otinm. A. propr.: (erant sententiae, quae
conandum omnibus modis castraque Vari op-
pugnanda censerent, quod id {om. codd.; add.
Clark.) huius modi mUitum consiliis omnium
{Clark.; otium %; quod in huiusm. mil. cons.
otium edd.) maxime contrarium esse arbi-
trarentur: 2,30,1.) ^,
B. trsl. = i)ax: erat in oppido (c) multi-
tudo insolens belli diuturnitate otii: 2,36,
1; t si qua hominum aequitate res ad
otium deduci posset : 1, 5, 5 ; id sibi ad prae-
sentem obtiuendam libertatem satis esse; ad
reliqui temporis pacem atque otium parum
profici: VII 66,4.
[Falso: qui se ilU initio (Steph.; in otio {ucl
ocio) codd.) ciuilis belli obtulerant : 3, 1, 5.]
onnm : ex quibus sunt qui piscibiLs atque
(qui Mld. P) ouis auium uiuere existiman-
tur: IV 10, 5.
P. = Pnblins. Plene uidetur scripium
csse publius m.YI52, 7; II 34; 1115,2; 8,
5; 20,1; publium in BM^, puUium in AQ 'VIl
90,7; publius in a, .P. in a (P?) 1117,2; pu-
blius est in cr., omissum est (p.) in [i 11111,3
et VI 38, 1 et (sed pupUum in Q) IV 22, 6 ; nota
(p. ?<cZ P. itel p.) uidctur inmniri in X II 25,
1 {ct 12,1;) in a (x?) 2,23,1.3; 34,2; 36,2;
3,1,1; 19,2; 51,1; 89,2; 101,1; 102,7; p. est
in AQ, omissum est in BM'p 1 21, 4; p. in a(f?),
omiss. in hl 1, 23, 2 ; p. cxsiat in h, non exsiat
in %a VII 1, 1.
Additur lioe praenomen his mtninilnis : Attius
Varus: 2,23,1.3; 34,2; 36,2; Baculus zi. Sex-
tius; (Clodius: VII 1,1 (e);) Cousidius: 121,4
(c); Crassus: 152,7; II 34; 1117,2; 8,5; 11,
3 (c); 20,1; Lentulus Spinther: 1,23,2 (c);
Lentulus consularis: 3,102,7; (Piso: 12,1;)
Rufus M. Sulpicius; SeruiUus: 3, 1, 1; Sextius
Baculus: 1125,1 (c); 1115,2; VI 38,1 (c);
Spinther u. Lentulus ; SuUa (Sylla): 3,51,1;
89, 2 ; Sulpicius Kufus : IV 22, 6 (c) ; VII 90, 7 ;
3,101,1; Varus «. Attius; Vatinius: 3,19,2.
p. (i>.) u. passns, pes, poudo, po-
pnlni^, (praetor,) (praefectns,) res
pnblica.
pabnlatio. A. obi. : omnes nostras pa-
bulationes frumentationesque obseruabat:
VII 16, 3.
B. abl.: quin . . . omni exitu et pabu-
latione interclusi uiderentur: VII 44,4; t
(premere: 1,78,1 u. prohibere;) t satis
973
pabulatio — paco
974
habebat in praesentia hostem rapinis, pabu-
lationibus {del. Paul) populationibusque pro-
hibere {u. CC): 115,4; onuiibus modis huic
rei studendum, ut pabulatione et ([j; auta; ac
/'V., /Jli.) coinmeatu Komani prohibeantur (pro-
hiberentur [i): VII 14,2; (nostri) et aquae
magna parte et pabulatione libera prohibituri
hostes uidebantur : VII 3G, 5 ; perfacile esse
factu frunientationibus pabulationibusque Ro-
manos prohibere: VII 64, 2; prohibebantur
{Paul; premebantur z; cdd.) Afraniani pabu-
latione, aquabantur aegre: 1,78,1; uti pabula-
tione Pompeium prohiberet equitatumque eius
ad rem gerendam inutilem efficeret: 3,43,3;
quo facilius equitatum Pompeianum . . . con-
tineret et pabulatione prohiberet: 3,58,1.
C. c. praep. : quos (seruos) in pabula-
tione paucis ante diebus exceperat: VII
20,9.
pabnlatoi*: paucas cohortes relinquit; t
hora X. subsequi pabuiatores equitesque
reuocari iubet (reliquas hora X. subsequi , pa-
bulatores equitesque reuoc. iub. Wulff.; sine
mora reuocari pabulatores equitesque subse-
qui iubet Kiiclily): 1,80,4; t qui inopinan-
tes pabulatores et sine ullo dissipatos
timore adgressi magnum uunierum iumen-
torum atque hominum intercipiunt : 1,55,1;
t huc cum cotidiana consuetudine egressae
{■lurinius ; congressae codd. ; congressis F. Hofm.)
pabulatoribus praesidio propiore {c) ponte
legiones Fabianae duae flumen transissent: 1,
40,3; t repcnte ex omuibus partibus (c)
ad pabulatores aduolauerunt: V17,2.
Itabnlor: (illi) non longe{Nx,; longo edd.)
a castris progressi spatio, ut celerem receptum
liaherent, angustiore (»/o; angustius «; edd.)
pabulabantur {U; pabulantur *.): 1,59,2;
XV milia passuum in circuitu amplexus hoo
Hjiatlo pabulabatur (Pompeius) : 3, 44, 3 ; —
praeter consuetudinem omnium (Afraniani)
iioctu *institucrant pabulari: 1,59,3; quo iu
loco superioribus fere diebus nostri pabulari
consueuerant (c): 3,37,5; Pompcium extra
inunitioncH egressum , ut libere [^abulari (fabu-
lari alU; jKjpuIari A') posset: 3,65,4; t
palMilandi causa n. cailHa ;'. HJl (S loc);
equilatnniquo per causain pabulandi eniissuin
confcstim decumaua porta in castra se rccipere
iussit: 3,76,1; t q"o nostros postero die
jiabulatnin uonturos arbitraretur : VII 18, 1;
IiIh ponlibus pabulatuni niillebat: 1,40,1; qui
pabiilatiiiii loiigiii» jirogressi craiit: Ij^lK, 4;
uniueiHas lul aipiani copias educunt, pabulalum
emittitur (niiltitur U) nenio: 1,81,4.
pabniam. A. snbi.: postquam non modo
hordeum pabulumque omnibus locis herbaeque
desectae, sed etiam frons ( Cellar. ; fructus codd. ;
frondes Faer)i.) ex arboribus deficiebat
(-bant A'; Faern.): 3,58,5; t posse:
VII 14, 4 M. U. secare.
15. obi. : cognouit Vercingetorigem con-
sumpto pabulo ca,stra mouisse: VII 18, 1 ;
t desecare: 3,58,5 u. A. ; t dierum
XXX pabulum frumentumque habere omnes
(omn. hab. (i) conuectum iubet: VII74,2;
t pabulum (paululum JiP) secari (secare p)
non posse; necessario dispersos hostes ex aedi-
ficiis petere: VII 14,4; t cogebantur
Corcyra atque Acarnania longo interiecto naui-
gationis spatio pabulum supportare:3, 58, 4;
cf. qu. sqq.
C. gen.: non modo frumenta in agris matura
non erant, sed ne pabuli quidem satis magna
copia suppetebat: 116,2; cum primum pabuli
copia esse inciperet: 112,2; (frumentum) mul-
tum ex omni prouincia comportabatur; magna
copia pabuli suppetebat : 1, 49, 1 ; t quod
castra mouisset, factum inopia pabuli: VII
20, 3 ; inopia pabuli adducti . . . omnia sarci-
naria iumenta interfici iubent: 1,81,6; erat
summa inopia pabuli, adeo ut foliis ex arbori-
bus strictis et teneris harundinum radicibus con-
tusis equos alerent; frumenta enim . . .: 3,58,3.
D. abl.: ne omnino frumento pabuloque in-
tercluderentur: 1,61,2.
E. c. priiep.: quartum iam diem sine pa-
bulo retentis iumentis: 1,84,1.
(paeis^cor: dextris umeris exscrtis animad-
uertebantur, quod insigne t pacatum (-V,-
Viclh.; pacatorum Klussmann, Qeorges; pacis
Gallis Koch; pacatis^W. ; pactum /JcW.,- Dt\)
esse consuerat: VII 50, 2.)
paco. A. : Caesar . . . in Germaniam mittit
ad cos ciuitates, quas superioribus annis
pacauerat: VII 65, 4; t bac {<■) parte
Galliae pacata totus et meiite et animo in bel-
lum . . . insistit: VI 5,1; t <l"is (naues)
ex Pictonibus et Santonis reliquisque pacatis
regionibus conuenire iusserat: III 11,5.
B.: intcr fines Heluetiorum et Alloliro-
gum, qui nuper pacati (iiacti MlPh) eraiit,
RhodanuH fluit: 16,2; t ^t ">"'"'> 1""^
Caenar in Britanniam proficiscens pacatos reli-
querat: 1V37, 1.
C. : ne omni pacata Gallia ad eos exorcitus
noster adduccrctur: 111,2; his robus gestis
omiii (lallia pacata lanta huiuH belli ad bar-
barus opiiiio perlata est, uti: 1135,1; cuni
omnibuH do cauHis t!acHar pacatam Galliam
975
paco — paene
976
existimaret: 1117,1; quod omni Gallia pacata
Moriui Jlenapiique supererant, qui in armis
essent: 11128,1; cuius imperatoris ductu . . .
omiiem Galliam Germaniamque pacauerint: 1,
7,6; parem es Gallia numerum, quam (quam-
quam af; quem 0; Db.) ipse pacauerat (pa-
rauerat 0; Db.): 1,39,2; f Germaniam:
1, 7, 6 u. Galliam ; f nihil horum ad pa-
candaa Hispanias, nihil ad usum prouinciae
prouisum , quae propter diuturnitatem pacis
nullum auxilium desiderarit: 1, 85, 7; quod duas
Hispanias bellicosissimorum hominum peritis-
simis atque exercitatissimis ducibus pacauis-
sent: 3,73,3.
pacatns (ni adiectini). A. pos. : ne iis
(c) quidem eo tempore, qui quieti (qui eo
temp. pacatip; Ald.; qui om. AB') uiderentur,
suam salutem recte committi uidebat : VII 6,
4; t (dextris umeris exsertis animaduerte-
bantur, quod insigne f pacatum (u. pa-
ciscor) esse consuerat: VII 50, 2.) Cf. paco
A. regio 11111,5; B. IV .37,1; C. Gallia IH
7,1.
B. superl.: quam (legionem) L. Eoscio in
pacatissimam et quietissimam partem ducen-
dam deder.it : V 24, 7.
pactio: crebraque inter se conloqma mili-
tes habebant, neque ullum interim telum per
pactiones loquentium traiciebatiu- : 3,19,1.
[Falso: ut se et populum Romanum factione
(pactione lil) paucorum oppressum iu libertatem
uiudicaret: 1,22,5.]
(Pactins : primiijilo P. Sextio Baculo
(baccio JS"^; pactio fi) . . . multis grauibusque
uubieribus confecto : II 25, 1.)
pactnm: quid (c) quoque (Q; Ald.; quo-
quo ABMa; quo h) pacto agi placeat occulte
inter se constituunt : VII 83, 5; (ut, si pacto
Caesar stetisset, ipse non profectus esset (sie
Vielk.; ut, si pacto conseruato a Caesare non
profectus esset Rtcg ; ut, si peracto cons. cae-
saris cons. praefectus esset z) : 1, 11, 2.)
Padns: quam (legionem) proxime trans
Padum conscripserat : V24, 4.
Paelijjmis. Codd. semper uidentw habere
pelignus.
uuutiatur Sulmonenses . . . cupere ea facere,
quae uellet, sed a Q. Lucretio senatore et
Attio Paeligno prohiberi, qui . . .: 1,18,1;
— Fabius Paelignus quidam ex infimis ordi-
nibus de exercitu Curionis primum agmeu
fugientium consecutus magna uoce Varum no-
mine appellans requirebat : 2, 35, 1 ; \ Do-
mitius per se circiter XX cohortes Alba, ex
Marsis et Paelignis, finitimis ab regionibus
coegerat: 1,15,7; f neque enim ex Marsis Pae-
lignisque ueniebant : 2, 29, 4.
(Paemani: Condrusos, Eburones, Caero-
sos (e), Caemanos ([i; Oros.; paemanos a;
edd.), qui uno nomine Germani appellantur,
(se) arbitrari ad XL mUia (conficere posse): II
4, 10.)
paene. Forma : Si quid dandum est Hol-
deri silentio, duobus locis (120,3 e< V43, 4) i?i
omnibus codd. (X) inuenitur paene, reliquis
locis aut omnes codd. aut complures habent
pene. Omnibus belli ciuilis loeis in eod. a
exstare pene testatur Np.; 1,5,3 in ahl scrip-
tum esse pene dicit Db. — Poene cst in A
111,3; 38,4; VII 77, 8; 83,2; in h 3,56,1.
A. e. snbst.; a): castella: 3,32,3 u. B.
singuli; f quae (moles) paene insulam
(codd.; edd.; paeneinsulam Z)<.) oppidum effece-
rat: 3,40,4; 1 huius (c) te paene prin-
cipem copiae atque inuentorem bene de
nomine ac dignitate populi Romani meritum
esse existimare debemus: ap. Cic. Bnd. 253;
% qui illius patientiam paene (plane a) obses-
sionem appellabant: VI 36, 2; t cum
stipendium ab legionibus paene seditione
facta fiagitarentur (c) : 1, 87, 3 ; t jjlebes
paene seruorum habetiu: loco : VI 13, 1; t
(quod penes eos (paene in eo ilc; Np.; paene
ex eo JSm. Hoffm.), si id oppidum retinuissent,
summam uictoriae constare inteUegebant : VII
21,3;) 1 uici: 3,32,3 u. B. smguli.
b): perpessos (se) omnium rerum mopiam,
nunc uero paene ut feras (Vossius; feminas
codd.) circummunitos prohiberi aqua, prohiberi
ingressu: 1,84,4; tl si paeue in ipsis
cadaueribus proeUo decertare cogentur: VII
77, 8 ; T ita se omni tempore de populo
Eomano meritos esse, ut paene in conspectu
exercitus nostri . . . oppida expugnari non de-
buerint: 111,3; t quo nisi paene in ipso
urbis incendio atque in desperatione
omnium salutis . . . numquam ante descensum
(c) est: 1, 5, 3; t io GalUa non solum in
omnibus ciuitatibus atque in omnibus pagis
partibusque (CC), sed paene etiam in (p; otn.
a; Np.) singuUs domibus factiones sunt: VI
11,2; t quibus opibus ac ueruis non solum
ad minuendam gratiam, sed paene ad per-
niciem suam uteretur: 120,3; t miUtum
fortimam . . . potuisse iudicauit, multo etiam
amplius, quod paene ab ipso uallo portis-
que castrorum barbaros auertisset: VI 42,2;
t ita sine periculo legionum et paene sine
uuluere beUum conficiemus: 3,86,4.
B. e. adiect.: scio me, inquit, paene incre-
977
paene — pagus
978
dibilem rem polliceri: 3,86,2; f neces-
sario (c) paene iniquo loco et leuiter (e) de-
cliui castra fecerant (e) : VII 83, 2; t
Caesar paene omni acie perterrita . . . iegio-
nem noiiam subsidio ducit: 1,45,1; Afranius
paene omne frumentum . . . Ilerdam conuexe-
rat: 1,48,5; ut paene omnes ex (c) Epiro fini-
timisque regionibus signa relinquerent : 3,13,2;
pulsum fugere Caesarem paene omnibus copiis
ami.S8is: 3,79,4; 1 singuli: VI 11,2 w.
A. b) domus; non solum urbibus, sed paene
uicis castellisque singulis (om. Dh.) singuli
{add. Oelilcr; oni. eodd.; Np., Dt.) cum imperio
praeficiebantur : 3,32,3; f flumen Dubis
(e) ut circino circumductum paene totum
oppidum ciugit: 138,4; t ut paene uno
tempore et (c) ad siluas et in flumine et iam
(c) in manibus nostris hostes uiderentur (m.
CC): 1119,7; huic (legioni) sic *adiunxerat (c)
octauam, ut j^aene unam {om. Id) ex duabus
efficeret: 3,89,1.
C. c. aduerb.: cum paene cotidie a Pom-
peio ad Caesarem perfugerent: 3,61,2.
D. c. ucrbis: ut paene alienata mente de-
letis omnibus copiis equitatum tantum (c) se
ex fuga recepisse dicerent: VI 41,3; t quin
paene circuniuallati atque omni exitu et
pabulatione interclusi uiderentur: VII 44, 4; t
cum . . . legiones premi et paene circum-
uentas teneri . . .^uidissent: 1124,4; t
ut paene bellum confectum uideretur: 1,53,
2; t cuius opera . . . tantum exercitum
uictorem fame (paene add. fi; Sclin.) con-
sumptum uidetis: VII 20, 12; 1f cum is
murum hostium p.aone contingeret: VII 24,
2; f ut paenc terga couucrtant: 1,80,
6; t nulluni eius modi casuni exspectans,
quo . . . dispersis ac pacne dcletis liostibus
. . . oflendi posset: VI 36, 2; " t his (fossis)
paene effectia niagnum in tiraorem Afranius
Petreiusquo pcrueniuiit: 1,61,2; f cum
paene inaedificata |in] muris ab exercitu
nostro mocnia uiderentur: 2, l(i, 2; t ' n-
tercludorc: VII 44, 4 u. circumuaUare; f
quibus rebus paene perfoctis .iduentu Curio-
nis cognito queritur: 1,30,5; t ut a quo
gcnere liominum uictoriam H]iera88Ct , ab eo
initio fugac facto pacnc prodituH uideretur:
3, 96, 4 ; t pouH , qui fuerat tempestate
interruptuH , paeiie (iie^iuo Giacc.) crat rofcc-
tus: 1,41,1; t ut . . . non niodo . . . dc
uallo decederet ncnio, scd paene nc respico-
ret quidem quJHquam: V43,4; t "t paene
castrig Ponii)oi legiones subicoret (subicere
Oald): 3,56,1; 1 ut . . . qui se summani
liOnli^ OUUHIII'. 11.
a (c) Caesare gratiam inituros putarent, paene
naturam studio uincerent: VI 43, 5.
(paeninsala : mole (c) tenui (c) naturali
(e) obiecta (c), quae (c) paene insulam {codd.;
edd.; paeninsulam Rofm.) oppidum effecerat:
3,40,4.)
paenitet. Forma: penitere seriptum
est in ^<;>(i IV5,3, in o 2,32,12.14.
A. : saepe . . consilia ineunt, quorum eos
in uestigio paenitere necesse est: IV5,3;
uos me imperatoris nomine appellauistis. cuius
si uos paenitet, uestrum uobis beneficium
remitto: 2,32,14.
B.: an paenitet uos, quod (quia f)
saluum atque incolumem exercitum . . . tra-
duxerim? quod classem hostium primo impetu
adueniens profligauerim? quod bis per biduum
equestri proelio superauerim? quod ex portu
sinuque aduersariorum CC naues oneratas ab-
duxerim (c) eoque UIos compulerim, ut: 2,32,
12.
pagni^. Cf. F. Dalin, Die Konige dei- Oer-
manen I. p. 10 sqq. ; 41 sq.; Mommsen, Die
keltisehen pagi (Hermes XVI p. 449 sq.)
A. regioncin signifieut : eius pagi, qui
appellatur: 127,4 u. B. b) appellare; —
(pagos habere, ex quibus educunt: IV^ 1,
4 ib. habere;) t principes . . . pago-
rum: VI 23, 5 ?(. B. d) principes; t in
quattuor pagos diuisa: 1 12, 4 ?<. B. e) /);
— in omnibus pagis: VI 11, 2 u. B. e) (}).)
B. eos sig^uiflcat, qui certani aliquain re-
giouom incoluut; a) subi. : (ueniebant questum)
pagos ccntum Sueborum ad ripas Rheni con-
sedisse, qui Rhenum transire conaren-
tur: 137, 3; t liic pagus unus, cum
domo cxisset, patrum nostrorum memoria
L. Cassium consulem interfecerat et eius
exercitum sub iugum miserat: 112,5.
b) obi.: quod improuiso unum pagum ador-
tus essot: I 13,5; t is jiagus appolla-
batur Tigurinus : 112,4; hominum milia sex
eiuH pagi, qui Verbigenus appellatur, . . . egressi
ad Rhenum . . . contondcrunt: 127,4; t
hi (Buebi) centum pagos habere dicuntur, ex
quibus quotannis singula milia armatorum bel-
landi causa ex (suis ex (i) finibus educuut:
IV 1,4; t Oabalos proximosquc pagos
Arucrnorum in llcluios ... inittit: VII 64,6.
c) dat.: Iiis (Sucboniiii luigis) jiracesse
Nasuam et Cimbcriuiu frntics: 137,3.
d) irouet.: homiucs oius pngi: 127,4 u. b)
appellare; t ^ed principes rogionum
atque pagorum inter suos ius dieunt controucr-
siaH^iiui luiiuuiiit; VI 23,5.
62
979
pagus — palus
980
e) c. pracp.; a) ab: reliquum exercitum . . .
legatis in Menapios atque in eos pagos Mori-
norum, ab (a f) quibus ad eum legati non
uenerant, ducendum (deducendum p) dedit:
IV 22, 5.
P) ex: ex quibus (pagis) educxmt: IV 1,4 ?«.
b) habere.
y) iii pagos: (de)ducere: IV 22, 5 u. a);
1 nam omnis ciuitas Heluetia in quattuor pagos
(partes uel pagos af) diuisa est {u. CC): I
12,4.
(J) in pagis: in Gallia non solum in omni-
bus ciuitatibus atque in omnibus pagis parti-
busque (partibusque del. Dauis.; Np., Fr.),
sed paene etiam in (e) singulis domibus factio-
nes sunt: VI 11,2.
Palaeste. Cf. Stoffel, Hist. de Jules
Cesar I p. 329 sq.
postridie terram attigit Germiniorum (CC).
saxa inter et alia loca periculosa quietam nactus
stationem . . . ad eum locum, qui appellabatur
Palaeste {Olamlorp.; pharsalia codd.) , omnibus
nauibus ad uuam incolumibus milites exposuit:
3, 6, 3.
palam: suos liberos, nisi cum adoleuerunt,
. . . palam ad se adire non patiuntur: VI 18,
3; 1 conloquium petunt . . . semoto a
militibus loco. ubi id a Caesare negatum et,
palam si conloqui uellent, concessum est: 1,
84, 2 ; f iamque inter se palam de prae-
miis ac de (e) sacerdotiis contendebant in
annosque consulatum definiebant : 3, 82, 4 ; T
iam de sacerdotio Caesaris Domitius , Scipio
Spintherque (c) Lentulus cotidianis contentioni-
bus ad grauissimas uerborum contumelias pa-
lam descenderunt (-eraut Voss.): 3,83,1;
f ^Caesar . . . rem totam distulit (rem palam
dispulit Ciacc), illos secreto castigauit: 3,
60, 1 ;1 t uterque . . . exercitum educunt,
Pompeius clam et noctu, Caesar palam atque
interdiu: 3,30,3; TI tertium iam hunc
annum regnantem inimici palam multis ex
ciuitate auctoribus interfecerunt {sie P;
inimicis iam multis palam ex ciuitate et iis
auctoribus eum interfecerunt a ; u. CC) : V 25,
3; productos palam in praetorio interficiunt:
1,76,4; t loquitur [iu cousilio] palam,
. . . sese . . . postero die prima luce castra
moturum: VI 7, 6; milites uero palam inter se
loquebantur . . . sese non e.sse pugnaturos: 1,
72,4; itaque de deditione omnes (in add. x;
iam Voss.; Dt.; om. 0) palam loquebantur et
cum P. Attio agebant: 2,36,2; T Cae-
sarem adierunt palamque de eorum iniuriis
sunt questi: 3,59,4; 1 amici regis . . .
iis (e), qui erant ab eo missi, palam liberaliter
responderunt eumque ad regem uenire iusse-
runt; ipsi clam consilio inito Achillam . . . ad
interficiendum Pompeium miserunt: 3, 104, 1. (2) ;
1 ille ignominia et dolore permotus palam se
proficisci ad Caesarem simulauit; clam nun-
tiis ad Milonem missis . . . eum in Thurinum
. . . praemisit: 3,21,4.
(multis palam auctoribus: V25,3 u. s.
interficere.)
palma. A. — 7tttXd(.iri', a) propr.: quod
ubi sine recusatione fecenmt passisque pal-
mis proiecti ad terram flentes ab eo salutem
petiuerunt: 3,98,2.
b) trsl.: est bos cerui figura, cuius a media
fronte inter aures unum cornu exsistit . . . ; ab
eius summo sicut (se ut E. Steph.) palmae
ramique (rami quam ^; qae om. Aim. ; Whitte)
late diffunduntur (difi^undunt P; R. Steph.):Yl
26, 2.
B. = (fohi^: Trallibus in templo Victoriae
. . . palma (palmam Paul) per eos dies [in
tecto] inter coagmenta lapidum ex pauimento
exstitisse ostendebatur : 3,105,5; 1 (VI
26,2 u. A. b.)
paladatns: neque exspectant, . . . ut de
eorum imperio ad populum feratur, paludati-
que uotis nuncupatis exeunt. consules (exeunt
consules x): 1, 6,6.
palas. A. subi.r hunc (collem) ex omni-
bus fere partibus paliis difficilis atque impedita
cingebat non latior pedibus quinquaginta:
VII 19,1; H palus (paulus Bm-^Qfi) erat
non magna inter nostrum atque hostium exer-
citum : II 9, 1 ; cum animaduertisset perpetuam
esse paludem, quae influeret in Sequanam
atque illum omnem locum magnopere impe-
diret: VII57, 4; t longius prosequi ueritus
(c), quod siluae paludesque intercedebant:
V 52, 1 ; palus , quae perpetua (perpetua quae
P; Oud.) intercedebat , Romanos ad insequen-
dum tardabat: VII 26, 2; \ non hos palus
(paludes Paul) in bello latrociniisque natos,
non siluae morantur: VI35,7; 1 ubi
cuique (c) aut ualles abdita aut locus siluestris
aut (locis siluestribus p) palus impedita (paul
impedimra A) spem praesidii aut salutis ali-
quam offerebat, consederat: VI34,2; t
tardare: VII 26, 2 u. intercedere.
B. obi. : Labienus . . . cratibus atque aggere
paludem explere atque iter munire conabatur :
VII 58, 1; t quod intellegebant . . . con-
tinentesque siluas ac paludes (quas add. (i)
habebant, eo se suaque omnia contulerunt:
11128,2; t (palus impedita: VI 34, 2 et
981
palus — par
982
VII 19, 1 u. A. offerre et cingere;) % si
eam paludem Romani perrumpere conaren-
tur: VII 19,2; f (proicere, prospicere:
VII 58, 6 u. E. a) ;) t hanc (paludem)
si nostri transirent, hostes exspectabant : II
9,1.
C. ^en.: omnia uada ac f saltus eius
(salicta eius Heller; transitus eius coni. Np.;
u. CC) paludis (eius paludis unc. includ. Dt.;
certis custodiis add. P; Schn.) obtinebant: VII
19,2; t qui {") cuni propter siccitates
(siccitatem P) paludum quo se reciperent non
haberent , quo perfugio (e) superiore (o) anno
(o) erant (c) usi: IV 38, 2.
D. abl. ; a) : quod prope ex omnibus parti-
bus flumine et palude circumdata (urbs)
unum habeat et perangustum aditum : VII 15,
5; *{ cognoscit non longe ex eo loco oppi-
dum Cassiuellauni abesse siluis paludibusque
munitum: V21,2; erant Menapii . . . perpe-
tuis paiudibus siliusque muniti: VI 5,4; locum
castris deligit paludibus siluisque munitum:
VII 16, 1; t (praesaepire, protegere:
VII 58, 6 u. E. a);) t cum multos menses
castris se ac paludibus tenuisset: 140,8.
b) intermissa: VII 17,1 u. E. a).
E. c. praep. ; a) ab: castris ad eam partem
oppidi positis Caesar, quae intermissaa {del. '?*)
tiiimine et a paludibus (et palude [i) aditum
. . . angustum haljebat: VII 17,1; t 'psi
profecti a (ab /<) palude ((i; prospecta pa-
lude a; proiecta pal. Np.; praesepti pal. Em.
Hoffm.; Db.; protecti pal. Ciacc.) ad ripas (in
ripas h; in ripa o; ac ripis Ciacc.) Sequanae e
(c) regione Lutetiae contra Labieni castra con-
sidunt: VII58,ti.
b) cx : siue eum (hostem) ex paludibus siluis-
que elicere siue obsidione premere posset:
VII 32, 2.
c) in c. acc; a): quus (maiores natu) una
cum pueris mulieribusque in aestuaria ac pa-
ludes coniectos (collectos X) dixeramus : [I
28, 1 ; t illi nulla coacta manu loci prae-
sidio freti in siluas paludesque coufugiunt
auaque eodem conferunt : VI 5, 7 ; 1 quo-
rum pars in Arduennam siluani, pars in con-
tinentes paludes profugit: VI 31, 2.
((i): eo(dem) (se) conferunt (contulerunl):
III 28, 2 et VI 5, 7 u. B. habere et E. c) a) con-
fugere.)
d) proptcr: mulicres quiquo pcr aetatem ad
pugiiaiii inutiles (c) uiderentur, in eum locum
coniecisse, quo propter paludes (paludis AQB')
exercitui aditus non esset: IIIG, 5.
paluMtcr: ciiuitum uoro opcram nequo in
loco palustri desiderari debuisse et: ^^120, 4;
ita illi necessario loca sequi demissa (c) ac
palustria et puteos fodere cogebantur: 3,49,5.
pando : matres familiae . . . suos obtestari
et more Gallico passum (pansum Q'-; sparsum
(i) capillum ostentare . . . coeperunt: VII
48,3; t passis manibus u. manns
p. 541 b) (H loc); ' quod ubi sine recu-
satione fecerunt passisque palmis proiecti ad
terram flentes ab eo salutem petiuerimt: 3,
98,2.
panicnni: (pecus (panicum R. Steph.)
uero, cuius rei summa erat ex Epiro copia,
magno in honore habebant: 3,47,7;) —
Massilienses . . . graui . . pestilentia conflictati
ex diutina conclusione et mutatione uictus —
panico enim uetere atque hordeo corrupto
omnes alebantur, quod ad huius modi casus
antiquitus paratum in publicum contule-
rant: 2,22,1.
panis: (panium Caesar de analogia libro
II. dici debere ait: Charis. art. gramm. 1 p. 141
Keil; cf. ibid. p. 90.)
ex hoc (genere radicis) effectos panes,
cum in conloquiis Pompeiani famem nostris
obiectarent, uulgo in eos iaciebant: 3,48,2;
Tf id (genus radicis) ad similitudinem pa-
nis effingebant {ego; efficiebant x; edd.; haec
omnia dcl. Vielh., Paul): 3,48,1.
par. A. = (ffog, b)<0(Og; a) iioii seciuitur
atque aut qui: ab eo flumine pari adcliui-
tate (decliuitate B"^[i) collis nascebatur: II 18,
2; T Eporedorix Haeduus, summo loco
natus adulescens et summae domi poteutiae, et
una Viridomarus, pari aetate et gratia, sed
genere dispari: VII 39, 1; 1 (mei consilii
est) facere quod nostri niaiorcs nequaquam pari
bello Cimbrorum Tcutonumque fecerunt: VII
77,12; t qua re paribus eorum bene-
ficiis parem se quoque uoluntatem tribuere
debere et neutrum eorum coutra alterum iuuare:
1,35,5; 1 dum pari certamine res geri
potuit, magnum hostium numerum pauci sus-
tinuere: 1,51,5; 1 ubi hostes . . . sentiunt
. . . parique condicione ex muro ac turribus
bellandi data se uirtute nostris adacquare non
posse intellegunt: 2,16,3; ut . . . abductum
illum a mari . . . pari condicione bclli secum
decertaro cogeret: 3,78,3; t decliuitas:
II 18,2 H. adi-liuitas; t colles mediocri
interiecto spatio pari aUitudinis fastigio op-
pidum cingebant: VII 69, 4; t gratia:
VII 39, 1 u. aetas ; t il*m equites Ario-
uisti pari interuallo constiteruut: 143,2;
Gcrnuuii sua» copias castris eduxcruut gcue-
62»
983
par — parens
984
ratimque constituerunt (instituerunt S^P) pa-
ribus (paribusque jB^P) interuallis, Harudes
(c), Marcomanos (c), Triboces (c), . . . Suebos:
151,2; trabes derectae . . . paribus interuallis,
distantes inter se binos pedes, in solo conlo-
eantur: VII 23, 1; t cum . . . reliqui in
labore pari ac periculo ne unus omnes ante-
cederet recusarent: 3,82,5; t liis perfectis
conlocatisque alias deinceps pari m a g n i t u-
dine rates iungebat: 1,25,8; t tis rebus
perfectis . . . pares <P ; pari a; paris Oud.;
Np., Eold.) eiusdem generis munitiones,
diuersas ab his, contra exteriorem hostem per-
fecit: VII 74, 1; t Labienum cum legioni-
bus tribus . . . proficisci iubet; C. Trebonium
cum pari legionum numero ad eam regionem
. . . depopulandam mittit: VI 33, 2; imperant
Haeduis . . . milia XXXV; parem numerum
Aruernis: VII 75,2; quorum unus Hispaniam
citeriorem tribus legionibus, alter ulteriorem
. . . duabus legionibus, tertius . . . Vettonum
agrum Lusitaniamque pari numero legionum
obtinebat : 1, 38, 1 ; praemiserat . . . equitum
III milia, quae onmibus superioribus belUs ha-
buerat, et parem ex Gallia numerum: 1,39,2;
t [equestris autem proelii ratio et cedentibus et
insequentibus par atque idem periculum
inferebat: V16,3;] 3,82,5 u. labor; t ut
. . . (non) inter se contingant trabes, sed pari-
bus intermissis (c) spatiis singulae singulis
saxis interiectis arte contineantiu" VII 23, 3;
t uoluntas: 1,35,5 u. beneficia.
hoc unum esse tempus de pace agendi, dum
sibi uterque confideret et pares arabo uideren-
tur: 3,10,7; t hoc mortuo aut (c) si qui
ex reliquis excellit dignitate, succedit, aut, si
sunt plures pares (par. plur. [i), sutfragio
druidum (c), non numquam etiam armis de
principatu contendunt: VI 13, 9.
b) sequitur a) atqae: quos . . postea in
parem (ed. Junt.; partem X) iuris libertatis-
que condicionem (a; conditione a.h), atque
ipsi erant, receperunt: 128,5; t adplicatis-
que nostris ad terram nauibus [propter eundem
timorem] pari atque antea ratione [egerunt.
cassius] secundum nactus uentum . . . naues
. . . immisit: 3,101,5; t sed pari spatio
transmissus atque ex Gallia est in Britanniam:
V 13, 2.
(i) qui: ipse cum quinque legionibus et pari
numero equitum, quem in continenti reli-
querat (relinquebat p), . . . soluit: V8, 2.
B. par alci =: avrtTtaXogt uidetisne . . .
exiguas esse copias missas, quae paucis equi-
tibus pares esse non potuerint? 2,39,3; t
sese unis Suebis concedere, quibus ne dii qui-
dem immortales pares esse possint (c): IV
7,5.
qui (Germani) tamen pares esse nostro exer-
citui non potueriut: 140,7; — f erant et uir-
tute et numero pugnandi pares. nostri tametsi
(pares nostri. tametsi Np.; Fr.; u. CC): V
34,2.
pariter : plura castella Pompeius pariter
distinendae manus causa temptauerat, ne
ex proximis praesidiis succurri poaset: 3,52,1.
paratns u. p. 988 sq.
parce: frumentum parce et paulatim me-
tiri instituit: VII 71, 8.
parco. A. = parce uti: fmmentum (o) se
(o) exigue dierum XXX habere, sed paulo etiam
longius tolerare (e) posse parcendo: VII 71, 4.
B. = abstiuere, nti nolle: milites . . . cen-
turiones (c) tribunosque militum . . . obsecrare,
ut per eos Caesar certior fieret, ne labori suo
neu periculo parceret: 1,64,3.
C. = incolnmem conseruare alqm; a): ciui-
bus parcere: 3,10,6 u b) extr.; t (uri)
neque homini neque ferae, quam conspexe-
runt (c), parcunt: VI 28, 2; t Cenabensi
(e) caede et labore operis incitati non aetate
confectis, non mulieribus, non infanti-
bus pepercerunt: VII 28, 4; t militibus:
V36,l u. b); t rei publicae: 3,10,6*.
b): mittit rogatum, ut sibi militibusque
parcat : V 36, 1 ; petunt atque orant, ut (om. (i)
sibi parcat (parc. sibi (i) , ne communi odio
Germanorum innocentes pro nocentibus poenas
pendant: VI 9, 7; obtestabantur Romanos, ut
sibi parcerent, neu, sicut Auarici fecissent, ne
a (c) mulieribus quidem atque infantibus abs-
tinerent: VII 47,5; cum eo de salute sua agit,
orat atque obsecrat, ut sibi parcat: 1,22,3;
agunt gratias omnes omnibus, quod sibi per-
territis pridie pepercissent: eorum se beneficio
uiuere: 1, 74, 2; proinde sibi (ciuibus Paul)
ac rei pubUcae parcerent : 3, 10, 6.
D. = ualetudini eousulere : ut (Cicero) ultro
militum concursu ac uocibus sibi parcere (parc.
sibi (i) cogeretur: V40, 7.
parens. A. slng.: Afranii etiam filius
adulescens de sua ac parentis sui salute
cum Caesare per Sulpicium legatum agebat: 1,
74,6.
B. plnr.: uxores habent deni duodenique
inter se communes (o) et maxime fratres cum
tratribus parentesque cum liberis: V14, 4;
t et sua sponte multi in disciplinam conueniunt
et a parentibus propinquisque mittuntur:
VI 14, 2; t lu ■ • •) ut extremo uitae tem-
985
parens
paro
986
pore homines facere conBuenint, aut suam
mortem miserabantur aut parentes suos com-
mendabant: 2,41,8; t ne tecto reci-
piatur, ne ad liberos, ne ad parentes, ad
uxorem (c) aditum liabeat, qui non bis (c)
per agmen hostium perequitarit (c) : VII 66, 7.
parento: praestare (c) omnes perferre
acerbitates quam non ciuibus Romanis, qui
Cenabi perfidia Gallorum interissent, parenta-
»rent (paterentur A; parentare Oiace.}: VII
17, 7.
pareo. A. abs.: cum . . . eos (Heluetios)
in eo loco, quo tum essent, suum aduentum
exspectare iussisset, paruerunt: 127,2; si uim
faciat (Dumnorix) neque pareat, interfici iubet:
V7,7; capitis poenam iis, qui non paruerint
(paruerunt AQ^), constituit: VII 71, 6.
B. alei: huc omnes undique, qui controuer-
sias habent, conueniuiit eorumque («'. e. drui-
dum) decretis iudiciisque parent: VI 13,
10; t quod hi (Treueri) neque ad concilia
ueniebant neque imperio parebant: V2, 4;
qui (milites) . . . ad omnem laborem animo
' parati imperio paruerunt: 3,95,1.
nulla Thessaliae fuit ciuitas . . ., quin Cae-
sari pareret atque imperata faceret {edd.uett.;
Dt.; parerent . . . facercnt x; Np. , Db.}: 3,81,
2; — inuiti summae spei adulescentes Epore-
dorix et Viridomarus Vercingetorigi parent:
VII 63, 9. ^\ ;, ,. ,f i ,
paries. 'k. subi.iynas trabes (c) paulo
longiores atque eminentiores, quam extremi
parietes erant, efiecerunt (e): 2,9,3.
B. obi.: cum inter eam (interea *) contigna-
tionem parietes exstrucrentur: 2,9,3; intra
haec tegimenta abdili atque muniti parietes
lateribus exstruebant: 2,9,6.
C. g:eii.: patebat haec (turris) quoque (c)
uersus pedes XXX, sed parietum crassitudo
t pedes V: 2, 8, 2; 1 storias autem ex funi-
P bus ancorariis tres in (ad Paid} longitu-
dinem parietum turris latas IIIl pedes fece-
runt: 2,9,4; 1 structura 2,9,1 ?<. 1).
exir.
»D. c. prncp.: supraquo cum locum 11 tigna
transuersa iniecerunt |ut] nou longe ab ex-
tremis parietibus: 2,9,2.
ubi turris altiludo perducta est ad (Ald.; ut
*) contabulationein (Ald.; -ionis \}, eam (Ald.;
causa *) in parictes instruxerunt (-erant
Nhl; intra parietes inciuserant Oiaee.} ita, ut
capita tignorum oxtrema parietum structura
tegerentur: 2, 9, 1.
pario: exitum sibi: 3,69,3 n. sahitom;
t couturiones . . . ne antc partam (portani
B3f} rei militaris laudem (laud. rei mil. h;
laudis militaris a} amitterent, fortissime pu-
gnantes conciderunt: VI 40, 7; If perpauci
. . . lintribus inuends sibi salutem reppere-
runt (pepererunt Heinsius; Np.}: 153,2; pri-
misque oppressis reliqui per horum corpora
salutem sibi atque exitum pariebant : 3, 69, 3;
1f hostes maximo clamore sicuti (insecuti quasi
p) parta iam atque explorata uictoria . . .
uallum ascendere coeperunt: V43, 3; muni-
tiones . . . ad flumen perductae expugnatis iam
castris Pompei propriam (prope iam Voss.;
partam iam (Ciacc.,) Pluyg.} expeditamque (que
om. NOfhl; Voss.} Caesaris uictoriam interpel-
lauerunt: 3, 70, 2; siue ipsorum perturbatio siue
error aliquis siue etiam fortuna partam (partem
af} iam (una add. «') praesentemque uictoriam
interpellauisset: 3, 73,5; Scipionis milites cohor-
tatur, ut parta iam uictoria praedae ac prae-
miorum uelint esse participes: 3,82,1.
Parisii: concilio Galliae primo uere . . .
indicto, cum . . ., concilium Lutetiam Parisio-
rum (parisaeorum JBJ/) transfert. confines erant
hi Senonibus ciuitatemque patrum memoria
coniunxerant, sed ab hoc consilio afuisse exi-
stimabantur: VI3, 4. 5; celeriter sibi Senones,
Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos, Auler-
cos, Ijcmouices, Andos, reliquosque omnes, qui
Oceanum attingunt, (Vercingetorix) adiungit
(c): VII 4, 6; cf. qu. sqq.; quattuor legiones in
Senones Parisiosque (parasiosque BM} Labieno
ducendas dcdit: VII 34, 2; Lutetiam proficisci-
tur. id est oppidum Parisiorum (parasiorum
B'), quod (c) positum est (c) in iiisula flumi-
nis Sequanae: VII 57,1; imperant . . . octona
(milia) Pictonibus et Turonis (c) et Parisiis et
Heluetiis: VII 75, 3.
paro. A.. = 7raQaay.evaCEiv, fToif.idC,eiv;
a) c. obiecto; a) obl. e^t subst. : bellum u.
bellnm p. 4(H> iU loc.) ; t barbari . . .
legatos . . . dimitterc, coniurare , obsides inter
se dare, copias parare coepcrunt: 11123,2;
Tf Caesar castris munitis scalas musculosque ad
repentinam oppugiiationem fieri ct crates pa-
rari iussit. quibua rebus etlectis . . . : 3, 80, 4 ;
t reliquisque (c) diebus turres ad altitudinem
(c) ualli, falces testudinesque, quas idem
captiui docuerant, pnrare ac facere coeperunt:
V42, 5; t existimaliant . . omnes per-
turbatos defectiono Haeduoruni fugam pware:
VII 61, 4; 1 hi manus forreas atque har-
pagonos parauorant magnoqup uumero pilo-
rum, trngularuni reliquonMnquc telorum so iu-
struxernnt: 1,57,2; 1 ipse iter in Mnce-
donium pararo iuci])it paucisquu post diebus
987
paro (paratus)
988
est profectus: 3,33,2; t manus ferreas:
1,57,2 u. harpagones; t dum in his locis
Caesar nauium parandarum causa moratur:
IV 22, 1 ; t Pompeius . . . aduentu nauium
profectionem parare incipit: 1,27,2; f
his paratis rel^us (1,27,3.4) milites silentio
naues consceudere iubet: 1,27,5; tegimenta
galeis milites ex uiminibus facere atque agge-
rem iubet comportare. his paratis rebus ma-
gnum numerum leuis armaturae . . . in scaphas
. . . imponit: 3,62,2; t Caesar scalas
parari militesque armari iubet : 1 , 28, 2 ; t
testudines (turres): V42,5 u. falces.
fi) obi. est ueutr. pl. iirononiiiiis (adiect.) :
dum haec parat atque administrat: 1,37,1;
t omnia haec iam pridem contra se parari:
1,85,8; t nostri . . . proximi diei casu
admoniti omnia ad defensionem parauerant: 2,
14, 6 ; t 3. {om. ol; edd.') castris (cratis Vrsin.;
plur. edd.; rastros Qlar.) longurios, musculos
{e), falces, reliquaque, quae (reliqua quaeque
BMQ) eruptionis causa parauerat ([i; -eranta;
Schn.}, profert: VII 84, 1; huc ea, quae pa-
rauerant, conferunt: VII 86, 4.
hortaturque eos, ne animo deflciant quae-
que usui ad defendendum oppidum sint
parent: 1,19,1.
y) se parare : Fabium . . . pluteos . . uallo
addere et se in posterum diem similemque (si-
milem ad [i; Schn.) casum apparare (parare
fj; Schn.): VII 41, 4.
b) c. iuf. : his rationibus auxilia Galliae ex-
spectare et bellum parat administrare (adm.
par. p): VII 71, 9; (Galli) crates proicere, fun-
dis, sagittis, lapidibus nostroa de uallo protur-
bare (pert. Ma: deturb. hik) reliquaque, quae
(e) ad oppugnationem pertinent, parant (parent
■p) administrare : VII 81,2; t Treueri
magnis coactis . . . copiis Labienum cum una
legione, quae in eorum iinibus hiemabat (e),
adoriri parabant: VI 7,1; t omnium
suorum consensu Curio reliquas copias exspec-
tare et bellum ducere parabat: 2,37,6; t
has (naues) . . . Otacilius Crassus, qui Lissi
praeerat, expugnare (.X. add. a) parabat:
3,28,2; t exapectare: VII 71, 9 u. ad-
ministrare; 2,37,6 u. ducere; t postero
die munitiones institutas Caesar parat per-
ficere; illi uadum iiuminis Sicoris temptare,
si transire posseut: 1,83,4; t proicere,
proturbare: VII 81, 2 it. administrare.
]}. — ■jizaa&ai: interea . . . duas Hispanias
confirmari . . ., auxilia, equitatum parari,
Galliam Itahamque temptari se absente nole-
bat: 1,29,3; ueque enim sex legiones alia de
causa missas in Hispaniam septimamque ibi
conscriptam neque f tot tantasque classis
paratas (tantaque auxilia parata eoni. Np.;
cohortes alasque paratas Madu.) neque sub-
missos duces rei militaris peritos: 1,85,6; t
copiam: 1,78,2 u. frumentum; t Indutio-
marus nihilo minus copiaa cogere, exercere, a
finitimis equos parare, exsules damnatosque
. . . ad se allicere coepit : V 55, 3 ; t ne
latos fines parare studeant potentiores *a!lque
humiliores possessionibus expellant : VI 22, 3 ;
t frumenti copiam legionarii non nullam (c)
habebant, . . . caetrati auxiliaresque nullam;
quorum erant et facultates ad parandum (pran-
dium ;,) exiguae et: 1,78,2; t Maasilienses
. . . panico . . uetere atque hordeo corrupto
omnes alebantur , quod ad huius modi casus
antiquitus paratum in publicum contulerant:
2,22,1; t quibus (iumentis) maxime
Galli (c) delectantur (c) quaeque impenso (im-
menao p) parant pretio: IV 2, 2; t quod
. . . Harudum milia hominum XXIIII ad eum
uenissent, quibus locus ac sedes pararentur:
131,10; t (praemiserat . . . auxiUa pedi-
tum V milia . . . et parem ex Gallia nume-
rum, quam (quamquam af; quem 0; Db.) ipse
pacauerat (parauerat 0; Db.) , nominatim . . .
nobilissimo quoque euocato: 1,39,2;) t
panicum: 2,22,1 tt. hordeum; t sedes:
1 31, 10 ti. locum.
pavataiii (ui adiectiui). A. = perfectus;
a) abs.: omniaque, quae (omnia quaeque X)
postulassent, ab (c) se fore parata: IV 6,3.
b) paratus ad: reliquas (naues) paratas
ad nauigandum atque omnibus rebus in-
structas inueuit: V5, 2; t qui ■ ■ • inter-
rogatus omnia sibi esse ad bellum apta
ac parata confirmauisset: 1,30,5.
B. = promptus, propensus; a) paratus ad
u. ad p. 130 sq. Y) (9 loe.).
b) e. inf. : sese paratoa esse portas aperire
quaeque imperauerit facere et L. Domitium ui-
uum eiua potestati (c) tradere: 1,20,5; t
neque se . . . contra populum Eomanum con-
iurasse, paratosque esse et obsides dare et im-
perata facere et oppidis recipere et frumento
ceterisque rebus iuuare: 113,3; t si iterum
experiri uelint (c) , se iterum paratum esae
decertare: 144,4; t conclamant . . .
milites . . . sese paratoa ease imperatoris sui
tribunorumque plebis iniurias defendere: 1,
7,7; t sed tamen ad omnia se descen-
dere paratum atque omuia pati rei publicae
causa: 1,9,5; t facere: 113,3 u. dare;
VI, 7 u. satisfacere; 1,20,5 u. aperire; t
989
paro (paratus") — pars (1. A. a) a))
990
iuuare: 113,3 u. dare; T pati: 1,9,5
u. descendere; nonne extremam pati fortunam
paratos proiecit illeV 2,32,8; f illi omnia
perpeti parati maxime a re frumentaria labo-
rabant: 3,9,5; t recipere: 113,3 u.
dare; T qui (legati) doceant niliil earum
rerum publico factum consilio seseque paratos
esse *demonstrent omnibus rationibus (e) de
iniuriis satis facere: VI, 7; t tradere:
1,20,5 u. aperire; (Varro) ad Caesarem mittit
paratum se (sese N(a)f) esse legionem cui ius-
serit tradere: 2,20,7; t paratos esse sese,
posse et audere (posse et audere del. Paul) ea
transire flumen, qua traductus esset equitatus :
1,64,3.
c) sic paratiis, ut: Galli . . . omnia uada
. . . obtinebant, .sic animo parati, ut, si eam
paludem Romani perrumpere conarentur, haesi-
tantes premerent: VII 19, 2; quos cuni sic animo
paratos (par. an. P) uideat (c), ut nullum pro
sua laude periculum recusent: VII 19, 5; (Afra-
nius) sc . . in castra recipit sic paratus, ut
uidebatur, ut quicumque accidisset casus, hunc
quieto et aequo animo ferret: 1,75,1.
C. = ad imicnaiuluni paratus; n) pos.: altera
ex (o) parte Bellouaci . . . instabant, alteram
(altera ^) Camulogenus parato atque instructo
exercitu tenebat: VII 59,5; f legiones
habere sese paratas X (IX Np.): 1,6,2.
nostri autem, si ab illis initium transeundi
fieret, ut impeditos adgrederentur, parati in
armis erant: 119,1; t 1,64,3 u. B. h)
extr.; t simul denuntiauit, ut essent auimo
parati in poaterum : 3, 86, 5.
b) supcrl.: oninium esse militum paratissi-
moa animos: 1,71,2; t circiter CCXX (c)
naues eorum paratissimae atque omni genere
armorum ornatissimae profectae (o) ex (c)
portu nostris aduersae constiterunt : III 14, 2.
par». I. FiM-nia: Oen. plur.: Caesar in
analogicis : harum partum: Cliaris. art.
gramm. 1 p. 1-il Keil; s&l partium est in
codd. 1,35,4, partum nusquam. — Acc. plitr.
partis VI34, 1 in X exstare dicit Ilold. ; Friy.
h. l. partis dicit imieniri in AQ^, partes in
BM; praeterea |)artis cst in a VI 43,4, in AB
VI 33, 3, in AQ VI 32, 3, in a (testc Np.) II,
1 ; reliquis 23 locis belti Oallici in X uidetur
exstare partes.
In B. Giuili 12 locAs acc. pl. reperitur; duo-
bus loc.ia (1,86,1 et 3) in a cst partis, rciiquis
uidetur ctse partes; eeteri codd. quid liabeaul
editoruin ncmo indicat. (Aec. sg. partim est
in lil 1,68,4.)
II. HiKiitl'. ; 1. ^- |Ut'(>oc; (portlo, muinbruiii);
A. propr.; a) subl.; a): abesse: V46,4m.
c) a) exspectare; 3,62,2 u. g) [i) aa) ducere;
t equitum partem se (sic p, sed bcdik se partem;
se om. a) sequi, partem circumire exteriores
munitiones et ab tergo hostes adoriri iubet:
VII 87, 4; t ne tanta . . . ciuita-s . . . ad
. . . arma descenderet (c) atque ea pars, quae
minus sibi (c) confideret, auxilia a Vercinge-
torige arcesseret (accesseret BM): VII 33,
1 ; t etsi (c) pars aliqua circumuenta
ceciderit, at reliquos seruari posse confidunt:
VI 40, 2 ; t uariis dictis (o) sententiis,
quarum (quorum [il) pars deditionem, pars,
dum uires suppeterent, eruptionem censebat:
VII 77,2; 1 circumire: VII 87,4 «.
adoriri; f quorum (Neruiorum) pars "ah
aperto latere legiones circumuenire, pars
summum castrorum locum petere coepit: II
23,6; 1 (cognoscere: 3,38,2 u. c)
a) praemittere;) t repentina ruina pars
eius turris concidit, pars reliqua consequens
procumbebat: 2, 11, 4; f confidere:
VII 33, 1 u. arcessere; t fore, uti pars
cum parte ciuitatis confligat: VII 32, 5; f
quod iUa pars equitatus Vsipetum et Tenc-
terorum . . . post fugam suorum se trans Rhe-
num in fines Suganibrorum receperat seque
cum iis coniunxerat: IV 16,2; t con-
sequi: 2,11,4 u. concidere; t maiorque
pars eorum uictus in lacte, caseo (c), carne (c)
consistit: VI 22,1; t contingere: VI
29, 2 u. c) a) rescindere ; t partem copia-
rum ex prouincia supplementunique . . . in
Heluios . . . conuenire iubet: VII 7,5; cum
. . . cognouissent . . . Conuietolitauem magi-
stratum magnamque partem seuatus ad eum
conuenisse: Vir55, 4; eo partem nauium lon-
garum conuenire, frumentum . . . comportari
imperat: 3,42,2; t maxima pars Aqui-
taniae sese Crasso dedidit (dedit AQ) obsi-
desque ultro misit (obtulit (i): 11127,1; t
cum se maior (o/«. P) pars agniinis in magnam
conuallem demisisset (diniisisset A'), ex
utraque parte eius uallis subito se (c) osten-
derunt: V32, 2; t perexigua pars illius
exercitus superest; magna pars deperiit:3,
87,3; t (dimittere u. demittere;) t
deseritur a suis Varus; nou nulla pars militum
donuini discedit; reliqui . . .: 1,13, 4; t
ultinias oppidi partes (portasPnM/) coutinenti (c)
impetu (c) petiuerunt parsque ibi, cum angusto
exitu porturum .se ipsi preinerent, a militibus,
pars iam egressa imrtis ab equitibus est inter-
fecta: VII 28, 3; t '" 'w*^ tractu (Facnt.;
uee Iractu t ; Imoc trnctu Np. : nec tractus
991
pars (1. A. a) a) — y))
992
EBojfm.; Db.) oppidi para erat regiae (regia
O ; Db., EEoffm.) exigua, in quam ipse habi-
tandi causa initio erat inductus: 3,112,8; —
quae (pars) est ad Hispaniam : 11,7 u. gr) p)
pp) pertinere; prius quam ea pars Menapio-
rum, quae citra Elienum (qui in suis sedibus
add. p) erat {vJi : erant o), certior fieret: IV
4, 7 ; — in Eburones , quorum pars maxima
est inter Mosam ac (c) Rhenum, . . . misit:
V24,4; — est propius solis occasum: IV 28,
2 u. g) p) aa) deicere; pelles . . ., qua-
rum propter exiguitatem magna est corporis
pars aperta: IV 1, 10; — a dextro cornu, quod
eam partem (part. eam P) minime firmam
hostium esse animaduerterat , proelium com-
misit: 152,2; reliquam esse: 112,2«. c)a)
traducere; 1 ut magna pars militum exau-
diret: V30,l; t (explorare: 3,38,2 u.
c) a) praemittere;) t non abscisum (ab-
scissum F.) in duas partes (partis V.) exer-
citum , cum altera {N: alter *) alteri auxilium
ferre non posset, causae fuisse cogitabant: 3,
72, 2; t {cognouerat enim magnam par-
tem equitatus ab iis (c) aliquot diebus ante
praedandi frumentandique causa ad Am-
biuaritos trans Mosam missam: IV 9,3; 16,2
u. interesse;) t huius quoque spatii pars
ea, quae ad arcem pertiuet, loci naturaet *uallo
*altissimo munita longam et difficilem habet
oppugnationem : 2,1,3; t quae pars ciui-
tatis Heluetiae insignem calamitatem populo
Eomano intulerat, ea princeps poenas per-
soluit: 112,6; t (magnam partem equi-
tatus ad eum insequendum mittit (misit (i)
retrahique imperat (c): V7,6;) t iUa
pars equitatus . . ., quara supra commemoraui
praedandi frumentandique causa Mosam trans-
isse neque proelio interfuisse, . . . se . . .
receperat: IV 16,2; t interfectos esse le-
gatos duo (c) magnamque partem exercitus
interisse demonstrat: V38, 3; horum omnium
pars magna in fossis munitionibusque et flu-
minis ripis oppressa suorum in terrore ac fuga
sine ullo uuluere interiit (interit ahl) : 3, 71, 2 ;
t mittere: 11127,1 u. dedere; t Mm
his (c) ea pars (aciei?) obuenerat: 1123,1;
quae cuique ciuitati pars castroium ab initio
obuenerat: VII 28, 6; t offerre: III 27,
1 u. dedere; t tum demum Ariouistus
partem suarum copiarum , quae (ut fi) castra
minora oppugnaret (-rent bh), misit: 150,
2; t perire: VI 40, 8 it. peruenire; t
persoluere: 1 12, 6 ««. iuferre; t per-
tinere: 2,1,3 ti. habere; 3,62,2 u. g) p) aa)
ducere t militum pars horum uirlute
summotis hostibus praeter spem incolumis in
castra peruenit, pars a barbaris circumuenta
periit: VI 40,8; — cuius rei magnam partem
laudis atque existimationis ad Libonem peruen-
turam: 1,26,4; t petere: 1123,5 u.
coepisse; t posse: 3,72,2 u. ferre; t
(praedari: IV 9, 3 u. frumentari; IV 16, 2 u.
interesse;) t tertio die magna iam pars
operis Caesaris (-ri Paul) processerat: 1,82,
1; t procumbere: 2,11,4 u. concidere;
t (proficisci: 1,25,2 u. g) y) aa);) t sibi
quemque consulere iussit. quorum pars in Ar-
duennam siluam , pars in continentes paludes
profugit: VI 31,2; t se recipere: IV
16,2 u. coniungere; — recipere: V35, 2 u.
c) a) nudare; t cum pars hominum in
agris remaueret, pars etiam in castra uen-
titaret: IV32, 1; isdem sublicis, quarum pars
inferior integra remanebat, pontem reficere
coepit: VII35,4; 3,97,3 u. c) a) remittere;
t sequi: VII 87, 4 u. adoriri; t sub muro
quae (muroque p) pars collis ad orientem solem
(e) spectabat (quae pars coUium in circuitu
uacabat Ciacc.) , hunc omnem locum copiae
Gallorum compleuerant: VII 69, 5; t
quin . . . magna parte exercitus nostri inter-
fecta multo minorem superesse dicerent par-
tem: V55, 1; 3,87,3 u. deperire; t cum
legionibus tribus . . . ad eam partem peruenit,
quae nondum flumen transierat: 112,2; IV
16, 2 u. interesse ; t non enim ampUus
pedum milibus duobus ab castris castra dista-
bant: f hinc (= huius spatii?) duas partes acies
occupabant duae; tertia uacabat (uagabatur
Ohl) ad incursum atque impetum militum re-
licta: 1,82,4; t uentitare: IV 32,1 u. re-
manere; t uideri: 1114,2 u. c) a) premere;
quaeque (quaque Np.; Db.) pars (p; parti a;
parte recc; pr. edd.; Db.) hostium (host. pars
(i) confertissima est (manus est Db.) uisa, in-
rumpit (eam inrumpit P): V44, 4; Marsi . . .
eam . . oppidi partem, quae munitissima uide-
retur, occupant: 1,20,3.
ji) a e. pass. : cohortesque secum abducere
(c) conatus a {add. (recc.;) Scal.) magna parte
militum deseritur: 1,15,3; t cuius pro-
uinciae ab ea parte, quae libera appellabatur,
Menedemus, princeps earum regionum, missus
legatus omnium suorum excellens studium pro-
fitebatur: 3,34,4.
y) abl. abs.: pellibus aut paruis renonum
(c) tegimentis utuntur, magna corporis parte
nuda: VI21,5; VII46,5 u. c) a) nudare;
t exigua parte aestatis reliqua Caesar . . .
in Britanniam proficisci contendit (o): IV 20,1.
993
pars (1. A. b) — v) a)^
994
l») praed.: onines Belgas, quam tertiam esse
Galliae partem dixeramus, . . . coniurare: II
1,1; 3,112,8 u. a) a) esse; ^ (Aquita-
niam,) quae pars (del. Dt.), ut ante dictum
est, et regionum latitudine et multitudine ho-
minum f ^x (pro Metxger) tertia parte Galliae
(galiia AQB) est aestiraanda (liominum est
tertia pars G. aestim. (ud existimanda
Uug.; Dt.): 11120,1.
c) accus.; a) obi. : adlidere: '6,21,2 u. de-
trahere; 1 qui (equites) eam partem orae
maritimae adseruabant: 3,28,6; H ap-
pellare: IV 10,1 u. recipere; 3,34,4 ii. a) P);
\ arcessere: IV 27, 6 u. dare; % attri-
buere: 1111,6 u. relinquere; VII 34, 2 ib. ;
dextra pars (nauium?) attril^iitur Massiliensi-
bus , sinistra Nasidio : 2, 4, 5 ; t fossas . . .
facere instituit, quibus partem aliquam Sicoris
auerteret: 1,61,1; 1 ut eam partem
iusulae caperet, qua optimum esse egressum
superiore aestate cognouerat: V8, 3; \
celare: 1132,4 u. retinere; ^ circum-
ueuire: VI 40, 2 u. a) a) cadere; VI 40, 8 ib.
peruenire; ^ inferiore omni spatio uacuo
relicto superiorem partem collis usque ad
murum oppidi densissimis castris compleue-
rant: VII 46,3; 1 concedere: III 1,6
u. relinquere; 1112,1 u. lar) e) aa) discedere;
^ eos impeditos et inopinantes adgressus ma-
gnam partem eorum (eor. part. af) concidit:
I 12, 3; t buc Caesar . . . suorum atque
exercitus impedimeutorum magnam partem
contulcrat: VII55,2; t quod magna
parte militum confecta uulneribus res ad
paucitatem defensorum peruenerat: V 45, 1 ; —
ut . . . subleuati . . alii ab aliis magnam par-
tem itineris conficerent: 1,68, 2; reliquam noctis
partem ibi confeceruut: 3,28,6; \ partem
(diei, uoctis) consumereu. con««umo p. 704
(.'} loc); H obsidesque imperauit; quorum
illi partem statim (stat. part. (i) dederunt,
partcm ex longinquioribus locis arcessitam
paucis (c) diebus sese daturos (esse mld. (i)
dixerunt: IV27, G; 1 quae (naues) prio-
rem partem exercitus co deportauerant: 1,
27,1; T deprehendere: V45, 1 u. ne-
care; t magno numero Albicorum et pa-
Btorum inlerfecto partem (partim ///) nauium
deprimunt, non nullas cum hominibus oa-
piunt, rcliquas in portum compellunt: 1,68,4;
t ut . . . cx magno remiguni propMgiiutorum-
que numoro pars ad scopulos adli.sa iutorticere-
tur, pars ab nostris detraheretur (detl.;
distrah. ») : 3,27,2; t pnrto circit«r
torlia exercitus eo biduo dimissa . . . iussit:
Luxlt;, CttOHiir. J 1.
1,87,4; ibi reliqua pars exercitus dimissa est:
1,87,5; t cuius operis maxima parte
effecta . . . reuertuntur: 1,18,6; prope dimi-
dia parte operis a Caesare effecta . . . naues
. . . reuertuntur: 1,27,1; t quorum (oppi-
danorum) magna pars erat ad bellum (ad b.
er.1t P) euocata: VII 58,4; t reUquam
partem exercitus, quod paulo aberat longius,
non putat exspectandam (exercendam
fj): V46, 4; t certiorem facere: IV 4, 7
u. a) «) esse citra; ut (Caesar) maguam partem
Italiae beneficio atque auctoritate eorum suam
fecerit: 2,32,1; t quarum rerum magnam
partem temporis (e) breuitas et successus (c)
hostium impediebat: 1120,2; Atrebates ...
transire conantes insecuti gladiis magnam par-
tem eorum impeditam interfecerunt : 1123,1;
(VII 73, 7 u. integere;) t incolere «<.
incolo p. 150 X. a) (4 loc.); t quo-
rum (inimicorum) ipse maximam partem illo
adfinitatis tempore iniunxerat Caesari (c):
1,4,4; t (inrumpere: V44,4 u. a) a)
uideri;) t reliqua pars scrobis ad occul-
tandas insidias uiminibus ac uirgultis <[i; uin-
culis a) integebatur (fi; tegeb.atur 4(y; im-
pediebatur BM): VII 73, 7; t interficere
M. interftcio p. 211 (6 (7) loc.J; t nulla
pars nocturni temporis ad laborem intermit-
titur: V40, 5; t Massilienscs . . . deiecta
turri, labefacta magna parte muri (labefacto
magna ex parte muro Ciacc.) . . . sese dedere
. . . constituunt: 2,22,1; t (tertiam aciem
(part^m B-^) laborantibus nostris subsidio
misit: 152,7;) u. praeterea niitto p. (017
et) 618 (4 (6) loc.); t munirc: 2,1,3 u.
a) a) habere ; 2, 9, 5 u. perfleere ; t quorum
(nuntioruml pars dcprehensa iu conspectu no-
strorum niilitum cum cruciatu necabatur
(necabantur Qbf): V45, 1; t nudare:
1114,2 u. premere; interim eam partem (exer-
citus) nudari necesse erat et ab latere aperto
tela recipi (recipere P): A^35, 2; ut Teutomatus
. . . subito in tabernaculo oppressus, ut me-
ridie conquicucrat , superiore corporis parto (p.
corp. fi) nudata (nuda [i]^ uulnerato cquo uix
se ex manibus praedantium militum eriperet:
VII 46,5; t uineis eam partem castrorum
(om. Nl) obtexit: 3,54,1; (obstructis (ex-
tructis ()'hl; Wtilffel ; Dt.) omnibus castrorum
porlis (partibus Wolftel; Dt.) ot ud inipcdicnduui
obiectis (obtectis Wolffel; Dt.:) eririis i,o>n.
Wolt].; Dl.) . . . e.xercitura eduxit: 3,54,2;)
t occupare «. occupo p. 879 sq. (4 loc.); —
1,82,4 n. u) a) uacare; t Caesar . . . ad
cohortandos milite», quani v^in add. X; edd.;
63
995
pars (1. A. c) a) ^ y))
996
del. Kran.y partem fors obtulit, decucurrit
<c): 1121,1; t opprimere: 3, 71,2 M.
a) a) interire; f iiac <ac AQB) parte
Galliae pacata . . . in bellum . . . Ambiorigis
insistit: VI 5,1; f ubi uero ea pars turris,
quae erat perfecta, tecta atque muiiita <tecto
munita Paul) est ab omai ictu hostium: 2,9,
5; t ut (Pompeius) equitatum suum pul-
<sum uidi atque eam partem , cui maxime
atque mtasimam partem cui f) confidebat
<fidebat bf), perterritam animum aduertit:
3,94,5; 1 ultimas oppidi partes (portas
Paul) continenti <continuo [i) impetu {om. (i)
petiuerunt parsque ibi . . . est interfecta:
VII 28, 2 ; t se neque sine exercitu in eas
partes Galliae uenire audere, quas Caesar pos-
sideret, neque: 134,3; ut . . . partem fini-
timi agri per uim occupatam <occupatum [i)
possiderent: VI 12, 4; % Scipio . . . equi-
tum {Np.; equitatum Oa) magnam {f; ma-
gnamque Oahl) partem <leuis armaturae add.
F.) ad explorandum iter Domitii et cognoscen-
dum praemisit: 3,38,2; f et quae-
cumque {sie p; ut quaeque a; edd.) pars
castrorum nudata defensoribus premi uide-
batur, eo occurrere et ausilium ferre: III
4,2; 1 destrum cornu . . . ea (muni-
tionum?) parte, quam proruerat {Np.; sed
ea parte iam Datiis., quam proruerat iatn
Oiacc. coniec; ex parte qua (quam Old) pro-
ruebat Oa) , sese recipiebat: 3,69,3; t
capilloque sunt promisso atque {del. Miller)
omni parte corporis rasa praeter caput et
labrum superius : V 14, 3 ; «[ Mosa profluit
ex monte Vosego . . . et parte quadam ex
Rheno recepta, quae appellatur Vacalus,
insulam [quae] efficit Batauorum : I V 10, 1 ; t
duas ibi legiones reliquit et partem auxi-
liorum : 149,5; alteram partem eius uici Gallis
[ad hiemandum] concessit, alteram uacuam ab
his <e) reUctam cohortibus attribuit: 1111,6;
quos equitatus . . . consectatus ex milium L
numero <o) . . . mx quarta parte relicta . . .
se . . . recepit <c) : III 26, 6 ; equitatus partem
illi attribuit, partem sibi reliquit: VII 34,2;
1, 82, 4 u. a) a) uacare; Caesar . . . constituerat
nullam partem belli in Hispaniis relinquere: 2,
18, 7 ; quod subito consilium profectionis cepe-
rant magna <in add. a') parte impedimeutorum
et sarcinarum relicta: 3,76,2; f si nullam
partem Germanorum domum remittere pos-
set: 143,9; Caesar copias suas diuisit partem-
que legionum in castris Pompei remanere iussit,
partem in sua castra remisit, IIII secum legio-
nes duxit : 3, 97, 3 ; t partem ultimam
pontis , quae ripas Vbiorum contingebat , in
longitudinem pedum ducentorum rescindit:
VI 29, 2; t armorum magna multitudine
de muro . . . iacta . . . et tamen circiter parte
tertia, ut postea perspectum <c) est, celata
atque in oppido retenta: II 32; 4; ^ luba
. . . peditum eam partem, cui maxime confide-
bat, Saburrae submittit <c): 2,40,1; t
tegere: (VII 73, 7 ii. integere;) 2,9,5 u. per-
ficere; t magnam partem Galliae <gal-
lorum p) in offlcio tenuit: V54, 1; Achillas
. . . occupabat Alexandriam praeter eam {dett.;
praeterea Ox ; praeterea eam Vielk. ) oppidi
partem, quam Caesar cum militibus teuebat:
3,111,1; t parte iam obsidum tradita
. . . equitatus hostium procul uisus est: VII
12,4; t certior factus est tres iam partes
copiarum Heluetios id flumen traduxisse,
quartam fere <uero [i) partem citra flumen
Ararim reliquam ease: 112,2; ibi uadis reper-
tis partem suarum copiarum <o) traducere <e)
conati sunt: 119,4; — tantum potentia ante-
cesserant, ut magnam partem clientium ab
Haeduis ad se traducerent: VI 12,3; t
eodem die eqiiitum magnam partem flumen
traiecit: 1,55,1; Caesar Germanos leuis ar-
maturae eqmtumque partem flumen traicit: 1,
83,5; t 3. Pirustis <c) finitimam partem
prouinciae incursionibus uastari audiebat: V
1,5.
P) acc. temporis: haec eo facilius magna-m
partem aestatis faciebant, quod: 11112,5;
(corus ,) qui magnam partem omnis temporis in
his <c) locis <c) flare consueuit: V7,3; t
ne maiorem aestatis partem flumine impe-
diretur: VII 35, 1; t nec minimam
<nimiam af) partem temporis equitum uim cae-
trati .sustinere potuerunt: 1,70,5; t (tota
nocte continenter ierunt [nullam partem noctis
itinere intermissoj ; in fines Lingonum die quarto
peruenerunt: 126,5;) t Caesar . . . parua
parte <paruam partem?) noctis itinere inter-
misso mane Dyrrachium uenit: 3,41,5; t
omnibus eorum aedificiis occupatis reliquam
partem hiemis se eorum copiis aluerunt: IV 4,
7; si reliquam partem hiemis uno loco legiones
contineret: VII 10, 1.
y) ace. aduerbialis : magnam partem: VII
36,5 u. f) y); t neque multum frumento,
sed maximam partem lacte atque pecore
uiuunt: IV 1,8; t submotis sub miuum
cohortibus ac non nuUa parte <non nullam
partem Paul) propter terrorem in oppidum
compulsis facilis est nostris receptus datus: 1,
46,2.
997
pars (1. A. (1) — <l) 'C}\
998
d) dat.: confidere: 2,40,1 u. c) a) sub-
mittere; 3,94,5 ib. perterrere; T auxiliiim
ferre: 3,72,2 u. a) a) ferre; t Bibuius
. . . sperans alicui se parti onustarum nauium
occurrere posse inanibus occurrit: 3,8, 3 ; t
maiori tamen parti placuit . . . castra defen-
dere: 1113,4; t cum esset Caesaris cla.ssis
diuisa in duas partes, dimidiae parti prae-
esset P. Sulpicius praetor Vibone (c) ad fre-
tum, dimidiae M. Pomponius ad Messanam:
3,101,1.
c) g:cn.; a): qui cum niagnae partis harum
(o) regionum tum etiam Britanniae imperium
olitinuerit: 114,7; 1 Catuuolcus, rex
dimidiae partis Eburonum , . . . se exanimauit :
VI 31, 5.
p): Gallia est omnis diuisa in partes tres,
quarum unam incolunt Belgae, aliam (alte-
ram Hotom.) Aquitani, tertiam qui . . . Celtae
. . . appellantur: 1 1, 1.
f ) abl. ; a) cansae : equitatu , qua maxime
parte exercitus confidebant (Lips.; quo ma-
xuma parte exerc. confidebat a; quo maxime
confidebant fi) , erant pulsi : VII 68, 3.
p) instr.: neque fore aequa parte conten-
tum, qui ac omnia habiturum confideret: 3,
10, 7.
(magna parte militum deseritur: 1,15,
3 u. a) P).)
y) se|>arat.: et aquae magna parte (aqua
magnam partom Clark.) et pabulatione libera
(nostri) prohibituri hostes uidebantur: VII
36,5.
(}) loci: ut (exploratorcs) omni fluminis
parte erant dispositi: VII 61, 1 ; — complures-
que milites huius urbis omnibus partibus in-
terficiebantur: 3,106,5; 1 qua (parte?) est
egressus: V8, 3 u. c) a) capere; t reliquis
oppidi partibus sic est pugnatum, ut: 3,112,7.
a) tciiiporis: parua parte noctis: 3,41,5
u. c) [i) pariuun parlcm.
'Q) adiicrl). (.'): non uulla parte submotis:
1,46,2 u. c) y) non nullam partem.
gr) c. |iracp. ; a) ab : collis . . . passus cir-
citer ducentos infimua apertus, ab (c) superiore
parto silueatris: IIIH, 2; damore ab ea parte
niunitioniH (eruptionis [i) sublato; 11122,4.
[i) ad; aa): ut . . . aliae (naues) ad infc-
riorem partcm insulae, quac cst propius aolia
occasum, magno *suo cum periculo dcico-
rentur: IV28,2; t coiiortes LX . . . ad
eum parteni munitionum ducit, quac pcrtinc-
l)at (0; -bant V; Njt., I)h.) ad niarc longiKsimo-
quc a nuiximis castris Oaeaaris aberat {rec;
aberaut \; Np., Hb.): 3,62,2; \ ad fiumeu
Scaldem (CC) . . . extremasque Arduennae
partes ire constituit: VI 33, 3; t per-
uenire: 112,2 u. a) a) transire.
p[i): Belgae . . . pertinent ad inferiorem
partem fluminis Rheni: I 1, 6; Aquitania a
Garumna (c) flumine ad Pyrenaeos montes et
eam partem Oceani, quae (qua BM) est (om.
(^2|i; Aim.) ad Hispaniam , pertinet: 11,7.
yy): sublicae et ad inferiorem partem flumi-
nis oblique agebantur . . . et: IV 17, 9.
(3i(3') : e o occurrere et auxilium ferre : III 4, 2
u, c) a) premere; 1 eodem naues . . .
mittit: 3,62,3; t huc nostros e.sse uen-
turos: IV 32,4; t ciuo cum paucis equi-
tibus profectum Ambiorigem audiebat: VI
33,3.
y) cuiu; aa): repj^erit consules Dyrrachium
profectos cum magna parte exercitus: 1,
25,2.
p[i): ibi L. Cotta pugnans interficitur
cum maxima parte militum; reliqui . . .: V87,
4; t Ser. Galbam cum legione duodecima
et parte equitatus in Nantuates (c) . . . misit:
1111,1; Lucterium . . . cum parte copiarum
in Rutenos mittit: VII 5,1.
yy): confligere cum: VII32,5 u. a) a)
confligere.
^) dc: quod Ariouistus . . . nimc dc altera
parte tcrtia Sequanos decedere iuberet: I
31, 10.
e) ex; aa): (Vercingetorix ex arce (partc
[i) Alesiae suos conspicatus ex oppido egre-
ditur: VII 84, 1;) t certior factus est ex
ea parte uici, quam Gallis concesserat, omnes
noctu discessisse: 1112,1; t subito ex
omnibus partibus siluae euolauerunt: III 28,
3; t ex oinuibus urbis partibus orto cla-
more: VII 47,4; t ex magna parte Mori-
norum ad eum legati uenerunt: IV22, 1.
alia ex parte oppidi Adiatuunus . . . erup-
tionem faccrc conatua: 11122,1.
[i[i) : quao taracn ex parte (?) res ad salu-
tem exercitus pertinebat: VI 34, 3.
(yy): ox tertia parte Galliae est aesti-
mauda: 11120,1 u. b).)
(J(5): magna ox parte u. cs. p. IJSKl nq.
K. (-1 (',) loc).
C) iii c. acc. ; aa): uonirc iu: 134,3 tt. c)
a) possidero.
(i(i): abscidere in duas partes: 3,72,2 u.
n) V.) fcrre; t (Rhcnus) ubi Oceano ad-
l>r()pinquat (<•), iii plurca dirfluit \[i; dofiuit
a; cdd.) partcs inultia uigontibusque inaulia
eflecliB: IV 10,4; t dialril)uorc ti. «li»-
63»
999
pnrs (1. A. ?) - B. b) ,?))
1000
tribno p- 935 sq. B. (4 loe.); t diui-
dere u. diai<1o p. 030 sq. A. h) (i (0) loc).
>i) iii e. abl.: ut in siiiistra p.arte acie con-
stiterant: 1123,1; ^ bnec in omnibus
Eburonum partibus gerebantur: VI35, 1;
(Pothinus (nutricius pueri et procurator regni,
in parte (partem a: partes /«') Caesaris add. codd. ,-
Np., Dt.; del. FHofm.; Db.), cum ad Achillam
nuntios mitteret . . ., a Caesare est interfectus:
3,112,11.)
y) praetcr: praeter eam . . partem: 3,111,
1 u. e) a) tenere.
(/) pro: 11120,1 ti. b).)
B. per empliasiii dictum; a) = pars lerrae,
pars liiiiuin, ora, reg-io, traetus (Landstrieh) ;
a) subi.: f eorum (CC) una pars, quam Gal-
los obtinere dictum est, initium capit a flumine
Rhodano , continetur Garumna ( c ) flumine,
Oceano, finibus Belgarum, attingit etiam
(oceanum fin. belg. attingit. etiam X) ab Se-
quanis et Heluetiis flumen Khenum, uergit ad
septentriones : 11,5; VI33, 1 u. y) yy) pro-
ficisci; t initium capere: I 1, 5 u.
attingere; f quod omni ex reliquis parti-
bus demesso frumento pars una (una pars [i)
erat reliqua: IV32,4; 1 uergere:
I 1, 5 u. attingere.
[i) obi. : (Aquitaniam,) quae pars (del. Dinter),
ut ante dictum est, et regionum latitudine et
multitudine honiinum ex tertia parte Galliae
(gallia AQB) est aestimanda (hominum est
tertia pars Galliae aest. (uel existimanda) Hiig;
Dt.; pro tertia parte Galliae est aest. Mety.ger;
u. CC): 11120,1; 1 appeilare: 3,34,
4 M. A. a) P) mittere; t continere:
11,5 u. a) attingere; t (multa Caesarem
incitabant:) tot ciuitatum coniuratio, in primis
ne hac parte neglecta reliquae uationes sibi
idem licere arbitrarentur : 11110,2; t
obtinere: 11,5 u. a) attingere; t (oc.
cupare: 1,25,3 u. y) aa);) t pacarc;
VI 5,1 u. A. e) a) pacare; t ut . . .
noctu occultatus (c) alias regiones partesque
peteret: VI 43,6; t possidere: 134,
3 u. A. c) a) possidere.
y) c. praei).; aa) ab: quo facilius omne Ha-
driaticum mare *ab (add. Paul; occupatis Pluyg.)
extremis Italiae partibus regionibusque Graeciae
in poteState haberet: 1,25,3.
[i[i) ex: uenire ex: IV22, 1 u. A. g) £) aa)
uenire ; t IV 32, 4 u. a) exlr.
yy) in e. acc: quam (legionem) L. Roscio
in pacatissimam et quietissimam partem du-
cendam dederat: V24, 7; t 'f eam par-
tem ituros atque ibl futuros Heluctios, ubi
eos Caesar constituisset: 113,3; t licere
illis incolumibus . . . discedere et quascumque
in ([i; om. a) partes uelint sine metu profi--
cisci: V41,6; Labienum . . . ad Oceanum
uersus iu eas partes, quae Menapios attingunt,
proficisci iubet: VI33, 1; t persequendum
sibi Pompeium existimauit, quascuraque in par-
tes (quacumque (quacunquea) in parte af) se
(om. OhH'^) ex fuga recepisset: 3,102,1; t
uenire: 134,3 u. A. e) a) possidere.
qui uideant, quas in partes hostes iter f,a-
ciant: 115,1; nuntiauerunt puluerem maiorem,
quam consuetudo ferret, in ea parte uideri,
quam in partem legio iter fecisset: IV32, 1.
(5J) iii e. abl.; 91): in Gallia non solum in
omnibus ciuitatibus atque in omnibus pagis
partibusque (partibusque fte/. -DaJiis.; Np., Fr.),
sed paene etiam in (c) singulis domibus fac-
tiones sunt: VI 11,2; t gerere: VI 35,
1 u. A. g) »;) gerere.
S); in ea parte uideri: IV32, 1 u. yy)
extr.
b) n= lociis (Stelle, Piiiiet); a) subi. : ob-
uenire: 1123,1 u. A. a) a) obuenire; legati,
quibus hae partes ad defendendum obuenerant
(uenerant AQ): VII 81, 6; t quae (qua
N ; Oud.) minime uisa pars firma est (min.
p. f. esset (3), huc concurritur: VII 84, 2.
[i) obi.: capere: V8, 3 u. A. c) a) capere;
t (defendere: VII 81, 6 u. a) obuenire.)
y) abl. : ea parte . . . se recipiebat: 3,69,
3 u. A. c) a) proruere; t restincto aggere
atque omni (ea add. a; ex Ciacc; edd.; om.
(i; Schn.) parte submotis hostibus finis est
pugnandi iSctus : VII 25, 4 ; omni fluminis parte
dispositi: VII 61, 1 u. A. f) S) omni p.; — ut
nostri omnibus partibus superiores fuerint
atque eos (e) in siluas collesque compulerint:
V15,l; t (qua (parte?): V8,3 u. A. c)
a) capere;) t et reliquis partibus •]•
simul ex terra scalis et classe moeuia oppidi
temptans: 3,40,2.
d) c. praep.; aa)ab: clamore ab ea parte
audito nostri . . . acrius impugnare coepe-
runt: 11126,4; — quotiens (quo Paul) quae-
que cohors procurrerat (c), ab ea parte magnus
numerus hostium cadebat: V34, 2; — ab ea
parte. . . sublato: 11122,4«. A. g) a); t
binis utrimque fibulis ab extrema parte
distinebantur (c): IV17,(!.
(i[i) ad: (huc concurritur: VII 84, 2 u. a)
uideri.)
yy) ex; 91): tum ex omni parte lapidibus
coniectis deturbati turrisque*succensa est: V
43,7; t euolare: 11128,3 ti. A. g-) e)
1001
pars (1. B. b) S)
A. b))
1002
aa) euolare; iUi subito ex omnibus partibus
euolauerunt: VII 27, 3; 1 oriri: VII 47,
4 u. A. g-) e) ay.) oriri; 1 (submouerp:
VII25,4 11. IJ. b) /) omni p.;) % uenire:
3,37,4 u. Sd) redire.
!8): totum autem murum ex omni parte
turribus contabulauerant: VII22,3; 1
legati . . . qua ex parte nostros premi in-
tellexerant, his ((■} auxilio ex ulterioribus ca-
stellis deductos submittebant : VII 81, 6; t
(quid quaque ex parte geratur: VII 85,1««.
£«) 91) gerere.)
dd) in c. aec: neque quo signa ferantur
neque quam in partem quisque conueniat
prouident: VI 37, 6; % (quam [in] partem
fors obtulit decucurrit: 1121,1 u. A. c) a)
oflerre;) t quam quisque ab opere in
partem casu deuenit quaeque prima (<>) signa
conspexit, ad baec coustitit: 1121,6; t
(quod aut quam in partem aut quo consilio
ducerentur sibi quaerendum . . . putarent:
140,1;) t cohortes . . . secum in eam
partem proficisci . . . iussit: IV 32, 2; T
flumeii transiit (e) atque in eandem partem,
ex qua ueuerat, rediit (c) ibique prope flu-
men edito natura loco castra posuit: 3,37,4.
procul tela coiciant . . . et quam in <in quam
p) partem Romaui impetum fecerint, ce-
dant : V 34, 3 ; hi quamcumque in partem im-
petum fecerant, hostes loco cedere cogebant
2,41,4; H iter facere: IV 32, 1 u. 2. A.
e) «).
££) In c. abl.; 91)- neque quid in quaquo
parte opus esset prouideri (poterat): 1122,1;
1[ Germani una in parte confertis turmis in
hostes (c) impetum fecerunt eosque propule-
runt: VII 80,6; f Caesar idoneum locum
nactus quid quaque in (fi; Fr.; qua ex a; qua-
que ex retl. edd.) parte geratur cognoscit:
VII 85,1; t si qua in parte nostri laborare
aut grauius premi uidebantur, eo signa in-
ferri (o) Caesar aciemque conuerti (c) iubebat:
VII 67,4; T[ itcm alia in parte diuersae
duae legiones . . . in ipsis flumiuis ripis proe-
liabantur: 1123,3; t pugnatur una
(c) onmibuH in (om. a'; — in omiiibus /i) par-
tibus: VII 67, 3; f cum *diuer8:io 'legiones
alia* alia in parte hostibus resisterent: II
22,1.
»): u. in p. 127 f.V loc.).
(i): (ibi castra posuit: 3,37,4 u. SS) rc-
dirc.)
f) riila |>nrs. poi-Ui) (Aiitlicil): uiri (c)
quantas pociiiiias ab iixoribus dotis nomiiie
acceperunt (<■), lantas ex suis bonis aestima-
tione facta cum dotibus communicant .... uter
(c) eorum uita superauit (c), ad eum pars
utriusque cum fructibus (fructu (i) superiorum
temporum peruenit: VI 19, 2; t aequa
parte contentum: 3,10,7 u. A. f) p); t
militibus . . . agros . . . pollicetur, quaterna
(c) in singulos iugera et pro rata parte cen-
turionibus euocatisque: 1, 17, 4.
C. trsl.; a) =; factio; a) subi.; aa): neque
sui iudicii neque suarum esse uirium decer-
nere(c), utra pars iustiorem habeat causam:
1, 35, 3.
(ili): responsum est ab altera parte A.
Varronem profiteri: 3, 19, 3.
(i) dat. : municipia etiam diuersis (aduersLs
i\'^.) partibus (erant) coniuncta: 2,29,4.
y) g^en.: principes uero asse earum par-
tium Cn. Pompeium et C. Caesarem: 1,35,4.
()') c. pracp. : omnes (Galliae) ciuitates in
partes diuisae sunt duas (diu. s. in duas
part. [i). cum Caesar in Galliam uenit, alterius
factionis principes erant Haedui, alterius Se-
quani: VI 11,5; (12,1;) intellegere se diuisum
esse populum liomanmn in partes duas (duas
part. a; Np., Dt.): 1,35,3.
b) = niunus, ofiicium, propositum ; a) subi. :
sic omnium ordinum partes in misericordia
constitisse: 1,85,3; t nuUi omnium
has partes uel querimoniae uel miserationis
miuus conuenisse: 1,85,1; 1 aliae enim
sunt legati partes atque imperatoris: 3,51,4.
fi) obi. : certasque cuique partes ad custo-
diain urbis attribuit: 1,17,3; T ne im-
peratorias sibi partes sumpsisse uideretur: 3,
51,5.
2. = latus, regio (Seite, Riclitung); A.
propr.; a) siibi.: duabus ex partibus. . . . una
erat proxima portui (c) naualibusque, altera
ad portam (Dedericl/ ; Dt.; parlem x; Np., Db.),
qua (quae afh) est aditus ex Gallia atque Hi-
spania: 2, 1, 2; Massilia enim fere tribus ex (ex
tribus recc.(?); Np., Dt.: oppidi add. codd. :
edd.; del. Ciace.) partibus mari adluitur; reli-
qua quarta est, quae aditum liabcat ab
terra: 2,1,3; castris ad eam partem oppidi po-
sitis Caesar, quao intermissa a flumine et a
(om. p) paludibus (palude fi) adituin . . . an-
gustum habcbat, . . . coepit: VII 17, 1; 1
obuenire: 1123,1 m. 1. A. ii) a) obueuire;
t easque (storias) ex tribus partibus, quac ad
(qua af) iiostes uergebant (urgebant /",•
porurguebant a), . . . religauerunt: 2,9,4;
(id iuguiii est) paiilo lciiiore (c) fastigio ab ea
parte, quao ad Vticaiu uergit: 2,24,3.
b) obi.: qui (legiouarii) 4oxU'aui paiicui opciis
1003
pars (2. A. b) — B. b))
1004
administrabant: 2,8,1; t attribuere:
2,4,5 u. 1. A. c) a) attribuere; 1| inter-
mittere: VII 17, 1 u. a) habere; T ac
rursus aliam in partem fugam (aliam partem
fuga Oiacc.) petebant: 1124,1; T nam-
que (c) altera ex parte (ex alt. p. p) Bellouaci
. . . inatabant, alteram (altera p) Camulogenus
parato atque instructo exercitu tenebat: VII
59,5.
e) dat. : tertium (latus) est contra septentrio-
nes; cui parti nuUa est obiecta terra: V13, 6.
d) abl.: (intellexit ultro ad se ueniri, altera
ex parte Senones Carnutesque conscientia fa-
cinoris instigari, altera Neruios Aduatucos-
que bellum Romanis parare: V56, 1; ut . . .
una ex parte ipsi (ipsi ex parte [i), altera
Aruemi se circumsisterent: VII 5,5; castra . . .
conspicit . . . admodum munita natura loci,
una ex parte ipso oppido Vtica, altera a theatro
. . .: 2,25,1;) 1f (idque ex {om. hl) om-
nibus partibus ab eo flagitabatur: 1,71,1;)
1 (qua est aditus: 2,1,2 u. a) esse;) — (qua
parte . . . confertissima manus est uisa, in-
rumpit: V44,4 u. 1. A. a) x) uideri;) ^
((coutinentur) una ex parte flumine Rheno
. . .; altera ex parte monte lura . . .; tertia
lacu Lemanno et flumine Ehodano: 12,3.)
e) c. praep. ; a) ab : quod sibi a parte (aperte
Oael) eorum gratia relata non sit pro suis. . . .
beneficiis: 1,23,3; u. praeterea ab p. 38 (14
(15) loe.).
[i) ad: qui ad alteram partem oppidi . . .
munitionis causa conuenerant: VII 48, 1;
1 qua esset aditus ad alteram partem oppidi
(opp. part. fi) : VII 44, 3 ; u. praeterea ad p. IIS
(8 loe.).
y) ex; aa): quo facilius omne Hadriaticum
mare *ab extremis Italiae partibus regionibus-
que Graeciae in potestate haberet atque ex utra-
que parte bellum administrare posset: 1,
25,3; t repente ex omnibus partibus {[i;
om. a) ad pabulatores aduolauerunt: V 17,
2; t conferta legione ex omnibus parti-
bus tela coici animaduertit : IV 32, 3; V43, 7
u. 1. B. 1)) (J) yy) 8t) coicere; tela intra
munitionem ex omuibus partibus coiciunt: V
51,2; t seseque alia ex (ex alia [i) parte
oppidi eiecerunt: V21,5; 1 conspicatae-
que naues triremes duae nauem D. Bruti . . .
duabus ex partibus sese in eam *incitaue-
runt: 2,6,4; iam ex omnibus partibus subito
Antonianae scaphae signo dato se in hostes
incit.auenuit: 3,24,3; % atque ex utra-
que parte pontem instituit, (institutum Of/il)
biduo perflcit: 1,54,4; t si qua ex parte
obuiam [contra] ueniretur: VII 28, 1; t
cum suos ex omnibus partibus uulnerari
uideret : 3, 45, 4.
postea *dispecta paucitate ex omnibus parti-
bus impetum faciunt: VI 39, 4.
[ip): u. ex p. 1176—78 (39(40) loc.).
d) in c. acc. : (is naues nostras (c) interio-
rem in portum {Ciace.; partem codd.) post
oppidum reduxit: 3,39,2;) f (quattuor
biremes . . . in interiorem portum {Ciace.;
partem codd.; Np., Dt.) traduxit: 3,40,4;)
tT L. Plancus . . . locum capit superiorem
diuersamque aciem in duas partes (in
duas part. delend. uidetur Ciacc.) constituit:
1, 40, 5; u. praeterea im p. 102 sq. o) et p. 103
[i[i) (22 (25) Y- 5 loc).
e) in c. abl.: et in altera parte fluminis Q.
Titurium . . . relinquit (c) : 115,6; t
nuntiauerunt puluerem maiorem, quam con-
suetudo ferret, in ea parte uideri, quam in
partem legio iter fecisset: IV32, 1.
p per: primo per omnes partes perequitant:
IV 33, 1.
B. trsl. ; a) propius accedit ad notioneni
propriaui : in aliam, nullam, ullam,
utramque partem u. in p. 109 sq. b) (7
loc); \ (in utraque parte ib. V29, 6;
30,1.)
b) = ratio, respectus, modas (Hiiislcht,
Beziehiuig-) ; a) abl.: lenibus atque utinam
scriptis adiuncta foret uis, comica ut aequato
uirtus polleret honore cum Graecis neue {Eoth;
neque codd.; neque in edd.) hac despectus
parte iaceres! ap. Suet. uit. Terent. 5; t
eo fama iam praecurrerat (c) . . . de proelio
Dyrrachino, quod multis auxerat (auxerant
Ofkl) partibus: 3,80,2; quoniam numero
multis partibus esset inferior : 3, 84, 3 ; \
omnibus partibus: V 15, 1 «. 1. B. b) y)
omuibus pai-t.
(i) c. praep.: magna ex parte, qua ex
parte u. ex p. 1193 sq. E. (5 (6) loc).
(in hac parte: ap. Suet. u. a) hac parte.)
[Falso : quos . . . postea in parem (partem
.X) iuris libertatisque condicionem {a; conditione
CLh) , atque ipsi erant, receperunt: 128,5.]
Pars . . . pars: 1123,5; IV 27, 6; 32,1; VI
31,2; 40,8; Vn28,3; 34,2; 77,2; 87,4; 2,11,
4; 3,27,2; (87,3;) 97,3; — (pars cum parte:
(V55, 1;) VII 32, 5;) — pars . . . non nullae
. . . reliquae: 1, 58,4.
P.nrs aciei: 1123,1; aestatis: 11112,5; IV
20,1; VII35,1; agminis: V32,2; agri: I
31, 10; VI12,4;aquae: VII36,5(CC); Aqui-
taniae: III 27, 1; Ardueunae: VI33,3; ar-
1005
pars — Parthicus
1006
morum: II 32, 4; Atrebatum: II23, 1; auxi-
liorum: 149,5; belli: 2,18,7; Britanniae:
V12,l; castrorum: 1114,2; VII 28,6; 3,51,
1; ciuitatis: 112,6; VII 32,5; (33,1;) clien-
tium: VI12,3; collis: (1118,2;) VII46,3;
69,5; copiarum u. co|>ia(e) p. 739 (5 loc);
corporis u. corpoM p. 746 sq. (4 loc.) ;
diei: V9,8; 35,5; 58,2; Eburonum: V24,
4; VI 31,2. 5; 35,1; equitatus u. eqaitata«*
j). 1048 (6 loc); equitum ?/. eques p. 1033
sq. (4 loc); exercitus u. exercitat^ />. 1214
(9 (10) loc..); existimationis: 1,26,4; fiu-
mini.s u. flamen p. 1310 (.5 loc); Galliae:
1(1,1;) 34,3; 111,1; III 20, 1 ; V 54, 1 (c); VI
5,1; (Gallorum: V 54, 1 (c);) Germano-
rum: 143,9; Heluetiorum: 112,2.3; hie-
mis: IV 4,7; VII 10,1; hominum: 1116,2;
IV 32,1; hostium: 152,2; (11126,6;) V 44,
4; (VII28,3;) impedimentorum: VII55,2;
3,76,2; inimicorum: 1,4,4; iiisulae,
-arum: IV28,2; V8,3; — IV 10,4; Italiae:
1,25,3; 2,32,1; itineris: 1,68,2; laudis:
1,26,4; legionum: 3,97,3; litoris: 1,25,5;
Menapiorum: IV 4,7; militum: (1121,1;)
u. praeterea niile^ p. 5U0 (7 loc); Morino-
rum: IV22,1; munitionis, -num: III 22,
4 (c); - VII 80,1 (c); 3,62,2; muri: 2,22,
1; nauium: 1,58, 4; 3,8,3; 42,2; Neruio-
rum: 1123,5; noctis u. nox p. 839 (4(5)
loc); nuntiorum: V45,l; obsidum: IV 27,
6; VII 12,4; Oceaui:Il,7; operis 2«. opas
p. 956 sq. (4 loc); oppidanorum: VII 58,4;
oppidi u. oppidaiu p. 041 (10 (11) loc.) ;
orae: 3,28,6; peditum: 2,40,1; pouti.s:
IV 18,2; VI 29,2; propugnatorum: 3,27,2;
prouinciae: Vl,5; 3,34,4; regiae: 3,112,
8(?); regionum: 114,7; remigum: 3,27,2;
rerum: II 20, 2; Rheni: 1 1, 6; (IV 10, 1;) sar-
cinarum: 3,76,2; acrobis: VII 73, 7 ; sena-
tus: VII55,4; 2,19,2; sententiarum: VII
77,2; Sicoris: 1,61,1; siluae: 11128,3;
spatii: 2,1,3; sublicaruni: VII35,4; tem-
poris: V7,3; 40,5; 1,70,5; turris: 2,9,5;
11,4; uallis: V32,2; uici: 1111,6; 2,1;
uictus: VI22,1; urbis: Vn47,4; 3,106,5;
horum omnium: 3,71,2.
Adiect. : (aduersae: 2,29,4;) aequa: 3,
10,7; alia,-ae: 1122,1; 24,3; 1,21,6; «. ;/rac-
ierca aliaH p. 232 (7 loc.) ; aliqua u. ali-
qaiH p. 2'J8 (4 loc); cf. qua; alterii: 12,3;
31,10; 3,72, 2 ("AMy; u. praeterea alti^r p. 230
sq. ct p. 241 cxtr., 24'J (13 -)- 3 (6) loc.) ; apcrta:
IVljlO; cortae: 1,17,3; conrertissima: V
44,4; coutruria: IV 17,7; 1,69,1; 3,63,2;
dextra u. ilexter p. 882 (4 loc); dimidia:
VI 31, 5; 1,27,1; 3,101,1 (bis); diuersae: 2,
29, 4; duae u. dno p. 975 sq. (13 loc);
(eadem: VII60,4; 61,3; 3,37,4;) exigua:
IV20, 1; 3,112,8; extrema, -ae: IV 17, 6; —
VI 33,3; 1,25,3; finitima: VI, 5; firma: I
52,2; VII84,2; imperatoriae: 3,51,5; in-
columis: VI 40,8; inferior: 11,6; IV 17,5.
9; 28,2; (V12, 1;) V^I35,4; integra: VII 35,
4; interior: V12,l; (3,39, 2; 40,4;) (libera:
3,34,4;) magna: 116,6; V9,8; 35,5; 58,2;
2,31,8; 3,53,5; 57,3; m. prae/erea niagnns
p. 525 sq. (35 loc) ; maior u. niagnas
p. 530 (4 loc); maritima: V12, 2; maxiraa
u. niagnns p. 533 (6 (7) loc); minima: 1,
70,5; minor: V55,l; multae: 3,80,2; 84,
3; munit(issim)a: 1, 20, 3; 2,1,3; non nulla:
1,13,4; 46,2; nuda: VI 21, 5; VII 46,5 (c);
nulla u. nalla«» p. 844 (4(5)loc); omnis / .
M. omnis p. 898 (6 (8) loc); omnes u. om- (
nis p. 008 (15 (10) -{ 8 -\- 11 loc.) ; praeterea , :■; ^
VI 11,2; paciitissima: V24,7; parua: 3,
41^ perexigua: 3,87,3; plures: IVI073T'
(princeps: 112,6;) prior: 1,27,1; pro-
xima: 2,1,2; (ali)qua: VII 28,1; 67,4; (quae-
cumque: 1114,2; V41,6; 2,41,4; 3,102,1;
quaedam: IV 10,1; quaeque: 1122,1; VII
85,1;) quarta: 112,2; 11126,6; 2,1,3; quie-
tissima: V 24, 7 ; rata: 1,17,4; reliqua,
-ae:. 112,2; IV4,7; 20,1; 32,4; V31,4; 46,
4; VII 10,1; 25,1; 73,7; 1,87,5; 2,1,3; 11,4;
3,28,6; - IV32,4; VI37,4; VII69,4; 80,8;
3,40,2; 112,7; sinistra: 1123,1.4; 2,4,5;
3,94,4; superior: 1118,2; VII 46,3.5; tertia:
11,1; 2,3; 31,10 (bis); (52,7;) 111,1; 32,4;
1116,2; 20,1; 1,82,4; 87,4; tres: 11,1; 12,
2; VI32,3; VII 61,4; 67,1; 2,1,3; 9,4; ua-
cua: 1111,6; ulla: 2,17,2; ultima, -ae: VI
29,2; — VII28,2; una: 11,1.5; 2,3; II29,
3; IV3,2; 32,4; V26,3; VII5,5; 80,6; 2,1,
2; 25,1; 3,45,3; utra: 112,1; 1,35,3; utra-
que: 138,5; 118,3; IV 18, 2; V29,6; 30,1;
32,2; VII 80,1; 1,25,3.5; 45,4; 54,4; 86,3;
2,24,3; 3,40,4; 68,6; 70,2.
Parthi : finitimis hostibus Parthis (partis
/'/(; parchis a) post se relictis, qui paulo aute
M. Crassum imperatorem interfecerant et M.
Ribuluni in obsidione habucrant, legiones cqui-
tesque ex Syria deduxerat: 3,31,3; quod is
(I-.ucilius Hirrus) a Ponipoio ad Parthos (arthos
Nald) missuH esset: 3,82,5.
PartliiciiM: retineri legionea II, quae ab
se simulutione Parthici (partici a) belli sint
abductae: 1,9,4; sumniamquc {c\ in soUici-
tudincm (c) ac timorom (<•) Partliici ^pnrdiici
a{'!)) belli prouiucia cuui ucnissct uc uon nulUic
1007
Parthicus — paruulus
1008
militum uoces cum audirentur, sese, contra
hostem si ducerentur, ituros, contra . . . con-
sulem arma non laturos: 3,31,4.
Partliiiii: qui (L. Torquatus) iussu Pom-
pei oppido praeerat praesidiumque ibi Parthi-
norum (partin. codd.) habebat; 3,11,3; cf. qu.
sqq.; Caesar . . . expugnato in (c) itinere op-
pido Parthinorum (f: partinorum ahl) , in quo
Pompeius praesidium habebat, . . . ad Pom-
peium peruenit : 3, 41, 1 ; item i" Lisso Parthinis-
que (l? ; partinisque afh) et omnibus castellis
quod esset frumenti conquiri iussit: 3,42,4;
Pompeius . . . superioribus diebus praedae loco
Parthinos habuerat frumentumque omne con-
quisitum spoliatis efFossisque eorum domibus
. . . comportarat : 3, 42, 5.
particeps : ad Pompeium transierunt cum
iis (c), quos sui consilii participes habebant:
3,60,5; t Scipionis milites cohortatur,
ut parta iam uictoria praedae ac praemio-
rum uelint esse participes: 3,82,1.
partim: quod ab non nullis Gallis solli-
citarentur, partim qui, ut (c) Germanos diu-
tius in Gallia uersari noluerant (nollent fi),
ita populi Romani exercitum . . . inueterascere
in Gallia moleste ferebant, partim qui mobi-
litate et leuitate animi nouis imperiis stude-
bant : 111,3; iUi ... partim cum iis (c), quae
retinuerant et celauerant armis, partim scutis
ex cortice factis aut uiminibus intextis . . .
eruptionem fecerunt: 1133,2; petere contendit,
ut in Gallia reliuqueretur, partim quod insue-
tus nauigandi mare timeret, partim quod reli-
gionibus impediri (o) sese diceret: V6, 3; ad
sumniam desperationem nostri perueniunt et
partim fugientes ab equitatu interficiuntur,
partim (partem a) integri procumbunt: 2, 42,
2; huc Dardanos, Bessos partim mercennarios,
partim imperio aut gratia comparatos, item
Macedones . . . adiecerat : 3, 4, 6 ; duobusque
milibus hominum armatis, partim quos (quos
part. Ciacc.) ex familiis societatum delegerat,
partim a negotiatoribus coegerat, . . . Pelusium
peruenit: 3,103,1.
[Falso: partem (partim hl) nauium depri-
munt, non nullas cum hominibus capiunt: 1,
58,4.]
(Partini u. Parthini.)
partior: reliquas copias . . . misit f cap-
tis (partitis Viclh.; ita partitis P. Thomas)
quibusdam cohortibus, uti (c) numerus
legionum constare uideretur : VII 35, 3 ; T
Caesar partitis copiis cum C. Fabio legato
(c) et M. Crasso quaestore . . . adit (c) triper-
tito: VI 6,1; t (Eporedorix Viridomarus-
que) pecuniam atque equos inter se partiti
sunt: VII 55, 5; t prius quam plure.s
ciuitates conspirarent, partiendum sibi ac
latius distribuendum exercitum putauit: III
10,3; partito exercitu T. Labienum cum
legionibus tribus ad Oceanum uersus . . . pro-
ficisci iubet, C. Trebonium cum pari legionum
numero . . . mittit, ipse cum reliquis tribus
(c) ... ire constituit: VI33, 1(— 31; Scipionem
eadem spes prouinciae atque exercituum im-
pellit, quos se pro necessitudine partiturum
cum Pompeio (quae secum pro nec. partiturum
Pompeium Ciacc.) arbitrabatur (c): 1,4,3;
t receptisque omnibus in una castra legionibus
suum cum Scipione honorem partitur
classicumque apud eum cani et alterum illi
iubet praetorium tendi: 3, 82, 1; t
Afranius et Petreius et Varro, legati Pompei,
. . officia inter se partiuntur, uti Pe-
treius . . . cum omnibus copiis ad Afranium
proficiscatur , Varro . . . ulteriorem Hispaniam
tueatur: 1,38,2; 1 id opus inter se
Petreius atque Afranius partiuntur: 1,73,3;
\ pecuniam: VII 55, 5 u. equos; f (pro-
uincias: 1,4,3 u. exercitum;) t instituto
Caesaris semper duae (o) legiones pro castris
excubabant (c) pluresque partitis tempori-
bus erant in opere: VII 24, 5.
parnm : cui rei parum diligenter ab
iis (c) erat prouisum: 11118,6; tl neque
pudentes (c) suspicari oportet .sibi parum credi:
2,31,4; 1 onerarias naues . . . deducunt,
parum clauis aut materia atque armamentis
instructis ad reliquas armandas reficiendas-
que utuutur: 1,36,2; 1 ad reliqui tem-
poris pacem atque otiimi parum profici: VII
66,4.
parnnlns. A. propr.: nauiculam par-
uulam conscendit: 3,104,3.
B. trsL; a) = lenis, mediocris: non deni-
que communes (c) belli casus recordabantur
(c) , quam (quamque Ciacc.) paruulae saepe
causae uel falsae suspicionis uel terroris repen-
tini uel obiectae religionis magna detrimenta
intulissent: 3,72,4; If neque etiam par-
uulo detrimento illorum locum (c) relinqui
uidebat: V 52, 1 ; f paruulisque proe-
liis cum nostris contendebant: 1130,1; eo die
paruulis equestribus proeliis ad aquam factis
utrique sese (e) suo loco contineut: V 50, 1.
b) = uon multorum annoruni, puUus, pueru-
lus: mansuefieri (e) ne paruuli quidem ex-
cepti possunt (uri): VI 28, 4; f (a paruis
(p; ab paruulis a; edd.; apparuulis A) labori
ac duritiae student (Germani): VI 21, 3.)
1009
paruus
1010
k,
paruns. A. positiuus: a) proj)!-.: quae
(iumenta) sunt apud eos nata, parua (p;
i^f., Dt^; praua a; rell. edd.) atque deformia,
baec cotidiana exercitatione summi ut sint
laboris efficiunt: IV 2, 2; f pellibus aut
paruis renonum (c) tegimentis utuntur,
magna corporis parte nuda: VI 21, 5; 1
quam (turrim) primo ad repentinos incursus
humilem paruamque fecerunt: 2,8,1.
b) trsl.; a) = mediocris, modirus: manus
erat nulla, quae paruam modo causam timo-
ris adferret: VI35,3; t ne paruum modo
detrimentum in coutentione . . . accideret
(c): VII 52,2; ^ si paruo labore ma-
gnas controuersias toUere . . . possint: 1,9,1;
^ parua manu Metiosedum uersus missa . . .
reliquas copias contra Labienum duxerunt: VII
61,5; quod tam late (quod naualia Paii/) tueri
parua manu non poterat: 3,111,6; t mo-
mentum «(. nionientnm B. p. 632 (3 loc);
^ Caesar . . . parua parte (paruam parteni,?}
,6octis itinere intermisso mane Dyrracbium uenit:
3(41,5; "( (Dumnorigem) portoria reliqua-
que omnia Haeduorum uectigalia paruo pre-
tio redempta habere: 118,3; 1 ita paruae
res magnum in utramque partem momentum
habueruut: 3,70,2; T paruoque spatio
intermisso . . . conclamari iussit: 3,75,2; paruo-
que intermisso temporis spatio ac rursus reno-
uato cursu pila miserunt: 3,93,1.
fi) (ad aetatcm pcrtiuet) — puerulus: a
paruis (p; abparuulisa; cdd.; apparuulis A)
labori ac duritiac .student (Germani): VI 21, 3.
B. comi). niinoi-; a) ui adiectiui; a) propr. ;
aa) c. appellat.: cum in minora castra
operis perspiciendi causa uenisset: VII 44, 1 ;
quem minoribus castris pracsidio reliquerat:
VII 49, 1; ita miuora castra inclusa maioribus
castelli (-lis ah) atque arcis locum obtinebant:
3,66,5; — partcm suarum copiarum, quae (c)
castra minora oiipugnaret, misit: 150,2;
oranes (o) alarios . . . pro castris minoribus con-
stituit: I 51, 1 ; quae (coliortcs) ex castris minori-
bus eductae cum T. Sextio legato ceperant locum
(o) Buperioreni : VII 51, 2; reliquas cohortes . . .
ad legionem Pompei castraque (minora add.x;
edd.; dcl. Uuy) duplici acie eduxit: 3,67,3; —
fossamque duplicem . . . a maioribus castris ad
minora perduxit: VII 36,7; raros mililes . . . cx
maioribuH castris in niinora traducil: VII 45, 7;
T[ compIurcH j^ruetcrea niinores obiectae (c)
insulae existimantur: V 13,3; V13,2 u. [i[i);
^ multa huc minora uauigia addunt: 1,56,
2; has (naucs) scnphis niinoribusquc nauigiifl
compluribus Hul)niinsis Otucilius . . . cxpuguare
Loxlu. Caoiiar. 11.
parabat: 3,28,2; T ex minoribus naui-
bus magna uis eminus missa telorum multa
nostris . . . uulnera inferebant: 2,6,3; — scaphis
elicuit naues Laelianas atque ex his longius
productam unam quinqueremem et minores
duas in angustiis portus cepit : 3, 100, 2.
jiji) c. nom. propr.: qua ex parte est Hi-
bernia (insula add. '^), dimidio minor, ut exi-
stimatur, quam Britannia: V 13, 2.
fj) trsl.; aa) = ans:ustior, tenuior, breuior;
Sff) uon additur abl. mensnrae: non minore
animo ac fidueia, quam (qua add. Paul) ante
dimicauerant, naues conscendunt: 2,4,3; ^
interiore spatio minorem circuitum habe-
bant: 3,44,5; T copia »(. S) c) copia;
"[ fiducia: 2,4,3 u. animus; •■ Vercinge-
torix minoribus Caesarem itineribus (itin.
caes. p) subsequitur: VII 16,1; legionemque
unam minoribus itineribus subsequi iussit: 3,
102, 1 ; T cum . . . non minorem laudem
exercitus quam ipse imperator meritus uide-
batur: 140,5; ^ ut exploratis itineribus
minore cum (om. [i) periculo uallem riuum-
que transiret: V50,3; 1 quae quidem res
Caesari non minorem quam ipsa uictoria
uoluptatem attulit: 153,6.
q u a e quidem ego aut omnino falsa aut certe
minora opinione esse confido: 2,31,5.
8) addltur abL meusurae; a) multo: magna
parte exereitus nostri interfecta multo mino-
rem superesse . . partem: V 55, 1.
b) nihilo: necessitudinem quidem sibi
nihilo minorem cum Caesare intercedere: 2,
17, 2.
c) <iuo: (Caesar iis ciuitatibus, quae ad eius
amieitiam acce.sserant, qwod (Sleph.; quo corfrf.)
minorerat frumenti copia, pecus imperabat:
1,52,4; cogeb.intur . . . pabulum .supportare,
quodque (det.; quoque x; Dt.) erat eius rei
minor copia, hordeo adaugere: 3,58,4;) %
ad haec rursus opera addeudum Caesar putauit,
quo minore numero militum muuitiones
dcfcndi possent: VII 73,2; 1 circuniuallare
Ponipeium instiluit , haec spectans (c) , ...
quo minore periculo uudique frumentum
commeatumque exercitui supportare posset: 3,
43,2; t pauca apud cos de lenitate sua
locutus, quo minore essent timore, omnes
conseruauit : 3, 98, 2.
(i(i) — miuoi- iiatu: intcrim filiu miuor
Ptolomaei regis . . . ud (o) Achillam seae ex
rcgia traiecit: 3,112,9.
b) ul subst.; a) soqu. gonet. : eo aibi minus
dubitationis dari, quod: 114,1; — suaque
esse eius modi iuiperiu, ut uon miuus ha-
U
1011
paruus (minor, minua)
1012
beret iuria in se multitudo quam ipse in
multitudinem : V27,3.
p) non se(|u. g-enet.: cum . . . minus opi-
nione sua efficeret (-cere akl}: 3,21,1; t
quod {P. Manut.; quo X; Sclm., Fr., Hld.)
minus multitudine militum legionariorum pro
hostium numero ualebat: 151,1; cum per se
minus ualerent, . . . Ariouistum sibi adiunxe-
rant: VII 2, 2.
C> superl. minimns; a) iidiect.: qua mi-
nima altitudo fluminis erat: 18,4; f ne
minimo (minimum Pliiyg.) quidem casu (casui
p) locum relinqui debuisse: VI42, 1; 1[
nec minimam (nimiam af) partem temporis
equitum uim caetrati sustinere potuerunt: 1,
70, 5.
1)) ui subst.; a): ut quam minimum
spatii ad se colligeudos armandosque (c)
Romanis daretur: III 19,1.
P): cum ipse gratia plurimum domi atque in
reliqua Gallia, ille minimum propter adule-
scentiam posset: 120,2.
niiuns (aduerb.). A. iii comparatiui;
a) sequitur (iuam; a) uon minus iiuam u.
non p. 789 b) (7 loo.).
[i) nec niinus qnam : nec minus , quam est
pollicitus, Vercingetoris animo laborabat, ut:
VII 31,1; nec (non (i) minus se in (c) milite
modestiam . . . quam uirtutem . . . desiderare:
VII 52, 4.
b) non sequitxu' quani; a) additnr negatio :
non minus qui intra munitiones erant per-
turbantur Galli (o): VII 70, 6; — (Vibullius
(c) *expositus Corcyrae non minus necessarium
esse existimauit . . . Pompeium fieri certiorem
. . . [ante]quam de mandatis agi [inciperet]
{u. CC): 3,11,1;) f neque minus ob
eam causam ciuibus Romanis . . . certae pecu-
niae imperabantur: 3,32,6; ut libere pabulari
(c) posset nec minus aditum nauibus haberet:
3,65,4; t nulli omnium lias partes uel
querimoniae uel miserationis miuus conuenisse:
1,85,1.
[J) non additur negatio; aa) additur abl.
niensurae ; 91) eo niinus : ad hostes contendit
eo minus ueritus nauibus, quod: V 9, 1.
58) niliilo minns u. niliil p. 775 y) (5 (6)
loc).
6) paulo minus: u. P^) S8) extr. (2 loc).
Ji) quo minus : atque eo grauius (eas res se)
ferre, quo minus merito populi Romani acci-
dissent: 1 14,1.
Coniunctionem quo minus ti. s. u. qno-
minns.
P[i) nou additur abl. niensui-ae; minus
pertinet 91) ad adieet.: minus exercitatus,
minus peritus: 1,58,3 u. B. a) exercitatus ;
t propter crebras commutationes aestuum mi-
nus magnosibi iluctus (o) fieri cognouerat:
VI, 2; t qui se ex his minus timidos
existimari uolebant : I 39, 6.
93) ad uunieral.: a (c) milibus passuum
minus duobus castra posuerunt: 117,3; nam
minus horis tribus milium pedum (c) XV (c)
in circuitu (c) munitionem perfecerunt: V42,
4; comperit minus V et XX milibua longe ab
Vtica eius copias abesse: 2,37,3; 1[ eo
die milites sunt paulo (paulum «) minus
septingenti (milites paulo minus .DCC. sunt
[i) desiderati: VII 51, 4; harum altera nauis
CCXX e legione tironum sustulerat, altera ex
ueterana paulo minus CC : 3, 28, 3.
6) ad adiierb. u. B. b).
B. = uon ita (multum), parnra; pertiuet
a) ad adiect.: intellectum est nostros propter
grauitatem armorum (c) . . . minus aptos
esse ad huiua generis hostem : V 16, 1 ; t
quod ualetudine minua commoda utebatur:
3,62,4; t nostri cum (quo af; qui Nhl;
quom Elberl.; Np.) minus exercitatis remigi-
bus minusque peritis gubernatoribus utebantur,
. . . tum: 1,58,3; 1 quod (c) minus
idoneis equis utebantur: VII 65,5; t
minus peritus: 1,58,3 u. exercitatus.
1)) ad aduerb.: illi perterriti uirtute equitum
minus libere, minua audacter uagabantur: 1,
59,2; 1 eadem de causa minus com-
mode copulis (c) continebantur : III 13,8;
animaduertit . . . ob eam causam minus com-
mode frumentum commeatumque sibi suppor-
tari : III 23, 7 ; et amicitiae grauiorem iniuriam
feceris et tibi minus commode consulueris, si:
ap. Cic ad Att. X 8 iJ, 1; 1 minus facile
u. facile p. 124S (3) aa) (4 loc); 1 fiebat,
ut et minus late uagarentur et minus facile
finitimis bellum inferre possent : I 2, 4 ; t
minus libere: 1,59,2 u. audacter.
e) ad uerba: ne . . . ea pars, quae minus
sibi (c) confideret, auxilia a Vercingetorige
arcesseret: VII 33, 1; t eo autem frumento,
quod flumine Arari (c) nauibus subuexerat, prop-
terea uti minus poterat, quod: 116,3; (cum
(c) propter longitudinem agminis minus facile
{sie Aldus; minus facere a; non facile P; mi-
nus Fr.) omnia per se obire et . . . prouidere
possent : V 33, 3 ;) t quod neque in uulgum
disciplinam efierri uelint neque eos, qui discunt
(e), litteris coufisos minus memoriae studere:
VI 14, 4.
C. = non: eo consilio, ut, ai poasent, castel-
1013
paruus (minus) — passus
1014
lum . . . expugnarent pontemque int«rscin-
derent, si minus potuissent (del. Uot.),
agros Remorum popularentur: 119, (4.) 5; uti
aut iterum conloquio diem constitueret aut,
si id minus uellet, ex (c) suis legatis ali-
quem ad se mitteret: 147,1.
minimc. A. ui superlat. ; a) c, adiect. :
qua minime arduus ad no.stras munitioneb
ascensus uidebatur: 1133,2; \ quod eam
(o) partem minime firmam liostium esse
animaduerterat : I 52, 2; quas (cohortes) minime
firmas ad dimicandum esse existimabat: VII
60,2; quae minime uisa pars firma est (min.
p. f. e.sset (i) , huc concurritur : VII 84, 2.
b) C. uerb. : quod , ut supra demonstrauimus,
minime homines {Dauis.; omnes X; cdd.; om-
nium Lips.; del. Apitx.) Germani agri culturae
student: VI 29, 1.
B. = nequaquam, nullo inodo: quod a cultu
atque humanitate prouinciae longissime absunt
minimeque ad eos mercatores saepe com-
meant (mercat. commetant Bergk): 11,3; %
mollis ac minime resistens ad calamitates
perferendas mens eorum est: 11119,6; — (ut
. . . iter in prouinciam conuerteret, id ne metu
quidem (Steph.; ut ne metu quidem a; ut
nemo tunc quidem ^; id minime tum quidem
Dauis.) necessario faciundum existimabat:
VII 56, 2.)
pa»4Co: multaque erant intra eum locum
manu sata, quibus interim iumenta pasceret
3,44,3.
I>a8Him: Numidae enim (e) quadam bar-
bara consuetudine nullis ordinibus passim con-
sederant: 2,38,4; 1 reliqua multitudo
puerorum mulierumquc . . . passim fugere
coepit: IV 14,5.
IiaHHDH. In li. OaU. plerumque plme uide-
tur scriptum esse passus, passuum, passi-
bus; sed p inuenitur in a (passuum in (i) VII
69,3, p in AB, P in M, pas in a (passuum in
QkV) VII 40, 4; p in o., pedu in B'', (passuum
om. in [i) V42,4; (p (= pedum) iu [i, pedum
in a. 1130,2.)
pass. iiel pass. (uel similiter) scriptum
exstat in [i (passuum in a) IV 3, 2; V13, 7;
32, 1 ; 53, 1 ; VII 79, 2 ; in a II 18, 2 (= passus) ;
VII 40, 4 (= passuum) ; in h VII 69, 6 (= pas-
suum); — (paHBUm est in Apr., passuum in
retl. 123,1; passerum in Apr. I 15,5;) inissuum
um. fh VII 3, 3.
In B. Ciu. ferc cunstanter pru ijcnct. in f
scriptum esse passus dicit Db. arf 1,40,1; idcm
cud. habet passibus (pru passuum) 1,54,3; 61,
4; 2,23,2; — pass. [ucl paS.) est in Multl pru
passus (an passibus ?) 2, 24, 4 ; pass. in Oahl
pro passuum 2,23,2; item, ut uidetur, 3,37,2
et 97,3; pass. (= passuum) in hl 1,54,3 e< 61,
4 ; in ah 2, 38, 3 (passus errore in fl) ; in a 3,
38,1 et 63,4; pass. (= passuum) in h, passus
in afl 2,39,2; passum (pru passuum) in a 3,
76,3; — umiss. est passuum in af l,i3,l. —
Plene scriptum est in x, si quid tribtiendum est
Diibneri silentio, passus 3, (66, 6 e<) 67, 2;
passuum 1,16,2; (45,5;) 65,3; 66,4; 3,44,
3; 112,2; passibus 1,41,3; 3,66,3.
A. obi.: ab infimis radicibus montis inter-
missis circiter passibus CCCC castra facere
constituit: 1,41,3.
B. acc. spatii (meusurae); a): 125, 5j<. C. c)
spatium; hic (c) locus ab hoste circiter passus
sescentos . . . aberat: 149,3; oppidi murus
a (c) planitie atque initio ascensus recta re-
gione . . . mille CC passus aberat: VII 46, 1;
abest derecto itinere ab Vtica paulo amplius
passus (pass. Nahl; passibus?) mille (mil.
Nahl): 2,24,4; is (c) locus aberat a nouis
Pompei castris circiter passus quingentos: 3,
67,2; f (perducere: 3,66,6 u. C. c) mu-
nitio;) f ab oppido autem decliuis locus
*leni fastigio uergebat in longitudinem (-ne
hl) passus (egu; passuum x; edd.) circiter
CCCC: 1,45,5.
b): locus erat castrorum editus et paulatim
ab imo adcliuis circiter passus mille: III 19,
1 ; 1 collis nascebatur . . . , passus (passi-
bus B-) circiter ducentos (ducentis &) intimus
apertus, ab superiore parte siluestris : II 18, 2.
c): ultra eum locum . . . circiter passus
sescentos ab his, castris idoneum locuni dele-
git: 149,1.
C. gen. ; a): transucr.sam fossam obduxit
(c) circiter passuum quadriiigeutorum : 118,3;
T (in lougitudiuem passuumCCCC: 1,45,5
u. B. a) uergere.)
b):milia; a): (esse: V13,6 «<. (J) (ifi);) H
renuntiat: V milia passuum proxima iuter-
codcre (iutercidere Ox) itiueris campestris: 1,
66, 4.
[i): castellis enim XXIIII efTectis XV milia
passuum *in circuitu amploxus (compl. Paid)
hoc spatio pabulabatur: 3,44,3; t regioues
secutus quam potuit aequissimas . . . XIIII
milia passuum complexus . . . muuitiones
. . . perfecit: VII 74, 1 ; 3,44,3 u. amplecti;
quod (c) milium {i'ijo ; milia \: idd.; Clark.)
puHsuum iu circuitu XVII munitiones (dcl.
Oud.; edd. ; muuitiouo Clark.) erat comploxus:
3,63,4; 1 hoc pcrtiuet (Intus teuet (i)
circitor milia passuuui quingeuta: V13, 2; eius
64*
1015
passus — patefacio
1016
munitioniB . . . circuitus XI (c) milia passuum
tenebat (patebat com. Dt.}: VII 69, 6.
'/): Ariouisti copias a nostris milibus (milia
ego) passuum quattuor et uiginti abesse: 141,
5; u. praeteiea luille e) a) p. 605—607 (32
(35) + 8 hc).
§) aa): cum esset inter bina castra campus
circiter milium passuum VI: 3,37,2; 1[
sex milium passuum (passus bfl) interuallo
a Saburra consederat: 2,38,3; 1f (minus
horis tribus milium pedum (NapoL: passuum
edd.; p. a) XV in circuitu (e) munitionem
perfecerunt (decem milium in circuitu muni-
tionem pedum XV perfecerunt (3 ; u. GC) : V
42, 4 ; 3, 63, 4 u. P) complecti ; t quo ex
portu commodissimum in Britanniam traiec-
tum esse cognouerat, circiter milium passuum
XXX [transmissum] a continenti: V2, 3; f
(postea uallo pedum (a; Schn., Np.; p. ^;
passuum plur. edd.) XII (-B'',3; Schn., Np.; om.
OL ei plur. edd.) in circuitu quindecim milium
crebrisque castellis circummuniti oppido sese
continebant {u. CC): 1130,2.)
(iji): hoc (latus) (huic (i) milium {ego; milia
X: edd.) passuum *octingentorum in longitu-
dinem esse existimatur (arbitrantur ae): V 13,
6; ita omnis insula est in circuitu uicies cen-
tum milium passuum : V 13, 7 ; quod spatium
est milium passuum (om. bdfkk) circiter cen-
tum LX: Vn3,3.
e) aa): harum tamen omnium legionum bi-
berna . . . milibus passuum centum con-
tinebantur: V24,7.
[i[i) : (cum . . . ab eo oppido Caesar . . . cir-
citer milia {om. a; milib. a; mil /;) passuum
quinque abesset: 1113,2;) u. praeterea mille
p. 609 h) P) (4 loc.).
yy): amplius milibus passuum . . u. am-
plin!^ p. 256 (4 loc); praeterea (inueniebat)
Sabim flumen a (c) castris suis non ampHus
milia (milibus?) passuum decem abesse:II16,
1; 1 neque longius ab *eo milibus
passuum LXXX in *Oceanum influit : IV 10,
2; sese non longius mUibus passuum quat-
tuor aquationis causa processurum: IV 11, 4;
copias . . . conuenisse neque longius milibus
(recc; milium a; mil a; milia W^; edd.) pas-
suum octo ab hibernis suis afuisse (ftiisse ^):
V 53, 7.
P: a milibus passuum . . «. mille p. 609
i) a) (5 loc).
nullum eius modi casum exspectans, quo . . .
in milibus passuum tribus offendi posset: VI
36. 2.
c): haec insula . . . a superioribus regibus (c)
in longitudinem passuum DCCCC in mare
iactis molibus . . . cum oppido coniungitur:
3, 11"-', 2; t ah angulo castrorum sinistro
munitionem ad flumen perduxerat circiter
p.issuum {ego; passus 1; edd.) CCCC: 3,66,6;
t erat inter (c) oppidum (c) Ilerdam (c) et
proximum (e) collem (c) . . . planitia (c)
circiter passuum {om. af) CCC : 1, 43, 1 ; t
pedem referre et , quod mons t suberat (aberat
Pr.) circiter mille passuum (spatio add.Dt.^;
Hold. ; om. X; rell. edd.; an quod mons aberat
c. m. passus?), eo se recipere coeperunt: 125,
5; et mille passuum intermisso spatio castra
commimit: VI 7, 4.
D. abl. : amplius passibus M: 2,24,4 u.
B. a) abesse; t cum . . . ab hostium
castris non longius mille et quingentis passi-
bus abesset: 122,1; non {del. Fr.) longius
(P; longe a; Fr.) mille passibus ab nostris
munitionibus (a nostr. mun. quam mille passib.
!i) considunt: VII 79, 1 ; neque longius a mari
passibus CCC aberant: 3,66,3.
legionem Caesar, quam equis deuexerat (c),
passibus ducentis ab eo tumulo constituit:
143,2.
pastor. A. subi.: pastoresque Domitii
{Db.; indomiti codd.; Np., Dt.) spe libertatis
excitati sub oculis domini (dominis lil) suam
probare operam studebant: 1,57,4.
B. obi.: adducere: 1,56,3 u. E.; ^
seruos, pastores (seruos pastores Pluyg.) armat
(Pompeius) atque iis (e) equos attribuit; ex
his circiter CCC equites conficit: 1,24,2; ^
excitare: 1,57,4 u. A.; ^ eum in Thu-
rinum ad sollicitandos pastores praemisit:
3,21,4.
C. dat.: iis attribuit: 1,24,2 u. B. armare.
D. gen.: magno numero Albicorum et pa-
storum interfecto partem (c) nauium depri-
munt: 1,58,4; DCCC ex seruis suis pastorum-
que suorum (suarum a ante corr.) numero
{add. E. Hoffm. ; Db.; om. codd.; — ex seruis
pastoribusque suis suorumque Lips.; {Np.;) Dt.;
ex seruis suis pastoribusque amicorumque suo-
rum Madu.; ex seruis pastoribusque suis Ciaec.)
coegerat: 3,4,4.
E. abl. : has (naues Domitius) colonis pasto-
ribusque, quos secum adduxerat, complet: 1,
56,3.
F. e. praep.: cogere ex: 3,4,4 t<.D.; \
conficere ex: 1,24,2 u. B. armare.
patefacio. A.: portis patefactis eo die
pace sunt usi (Aduatuci) : II 32, 4.
B.: causa mittendi fuit, quod iter per Alpes,
quo magno cimi periculo magnisque cum (e)
1017
patefacio — pater
1018
portoriig mercatores ire consuerant, patefieri
uolebat: 1111,2; 1 discussa (c) niue sex
(o) in altitudinem (c) pedum atque ita uiis
(uiis ita h) patefactis summo militum sudore
(c) ad fines Aruemorum peruenit : VII 8, 2.
C : ipse cum . . . signa eius militaria atque
arma Capuae essent comprensa (c) . . ., pate-
fectis consiliis exclusus Capua . . . consilio
destitit: 3,21,5.
pateo. A. =apertum esse (trsl.); a): qui
quacumque (c) de causa ad eos uenerunt, ab
(c) iniuria prohibent, sanctos habent, hisque
omnium domus patent uictusque communi-
catur: VI 23, 9; ^ quod se Cebenna ut
muro munitos existimabant ac ne singulari
quidem (c) umquam homini eo tempore anni
semitae patuerant: VII 8, 3.
b): 86 nullum extraordinarium honorem ad-
pedsse, sed exspectato legitimo tempore con-
sulatus eo fuisse contentum, quod omnibus
ciuibus pateret: 1,32,2.
B. = pertinere , extendi, porrigl; a) non
additur in lutitndinem, in lonsritn-
dinem: leius munitionis, quae ab Romanis in-
stituebatur, circuitus XI (X [3) mUia pas-
suum tenebat (patebat coni. Dt.): VII 69, 6;)
^ crassitudo: 2,8,2 u. turris; ^ huius
Hercyniae (c) siluae . . . latitudo nouem
dierum iter expedito patet: VI25, 1; ^ ad
extremum musculi tectum . . . quadratas re-
gulas IIII patentes digitos defigunt: 2,10,4;
t ut eius fossae {om. p) solum {om. AQ)
tantundem pateret, quantum summae (c) fossae
(c) labra distarent (e) : VII 72, 1 ; ^ pa-
tebat haec (turris) quoque (c) uersus pedes
XXX, sed parietum crassitudo pedes V: 2,
8,2.
b) patere iu lutitudinem ii. in p. 103 sq. ^)
(5 loc); patere in longitudinem u. in
p. 104 (3 loc).
patenM (ui adiectiui): intellegebat magno
cum periculo prouinciae futunim, ut homines
bellicosos, populi Romani inimicos, locis pa-
tentibus m:iximeque frumentariis finitimos
haberet : 1 10, 2 ; — muro turribusque deiecti in
foro ac locis patentioribus (patentibus
fi) cuneatim constiteruut : VII 28, 1.
pater. A. propr. ; a) subi.: adnare: 2,
44,1 u. peruenire; 1 adpetere: VII 4, 1
M. obtinere; ^ cum pater familiae (fami-
liiis Aim.) inlustriore loco natus decessit,
eiuB prupinqui conueniunt: VI 19, 3; ^ cuius
(L. Caesariit) pater Caesaris erat legatus: 1,8,
2 ; ^ )>ersuadet Castico . . . , ut repnum
in ciuitate suu uccuparet, quod pater luite ha-
buerat: 13,4; ^ nasci: VI19,3 u. dece-
dere; T persuadet Castico, Catamantaloedis
filio, Sequano, cuius pater regnum in Seqnanis
multos annos obtinuerat et a senatu populi
Bomani amicus appellatus erat: 13,4; cuius
pater in ea ciuitate regnum obtinuerat (tenue-
rat fl) interfectusque erat a Cassiuellauno: V
20, 1 ; Vercingetorix , . . . cuius pater principa-
tum Galliae totius obtinuerat et ob eam causam,
quod regnum adpetebat, a (c) ciuitate erat
interfectus (interdictus hik^: VII 4,1; ^
accidit, ut pauci milites patresque (patrisque x)
familiae, qui aut gratia aut misericordia uale-
rent aut *ad naues adnare possent, recepti in
Siciliam incolumes peruenirent: 2,44, 1; ^
posse: 2,44,1 u. peruenire; ^ tenere:
V20, 1 u. obtinere; \ ualere: 2,44,1 u.
peruenire.
b) appos. ; a): hi (milites) . . . Ptolomaeum
patrem in regnum reduxerant: 3,110,6.
i): in testamento Ptolomaei patris heredes
erant scripti (c) ex duobus filiis maior et ex
duabus filiabus ea, quae aetate antecedebat: 3,
108,3.
'/): quos (milites) . . . Alexandriam traduxe-
rat belloque confecto apud Ptolomaeum, pa-
trem pueri, reliquerat: 3,103,5; qui ambo . . .
magnam . . apud patrem Ptolomaeum auctori-
tatem habuerant: 3,109,4; ^ superiore
consulatu cum patre Ptolomaeo et lege et se-
natus consulto societas erat facta: 3,107,2.
c) obi.: appellare: 13,4 u. a) obtinere;
cuius (Teutomati) pater ab senatu nostro amicus
erat appellatus: VII 31, 5; T cuii* (Pro-
cilli) pater a C. Valerio Flacco ciuitate dona-
tus erat: 147,4; ^^ interficere: V 20,
1 et VII 4.1 u. u) obtinere; T recipere:
2,44,1 u. a) peruenire; 1 (reducere: 3,
110, 6 u. b) a).)
d) g^enet.: filiumque puerili aetate in publico
in conspectu patris adsistere turpe ducuiit:
VI 18,3; ^ ad eum (Ptolomaeum) Pom-
peius misit, ut pro hospitio atque ami-
citia patris Ale.xaudria reciperetur: ;!, 103,3;
^ patrum (nostrorum) memoria u. memoria
p. 558 B. b) (4 loe.); ^ propinqui: VI
19,3 u. a) decedere; 1 (testamentum:
3, 108, 3 u. b) (J).)
e) c. pruep.: se ita a patribua maioribus-
que suis didicisse: I 13,6.
(relinquere apud: 3, 103,5 u. b) ;'); auc-
toritatem habere apuii: 3, 10!t, 4 /A.)
societatem facere cum: 3,107,2 u. b) y).
11. Dis pater: Galli se omnes ab llite patre
proguatos praediciuit: VI 18, 1.
1019
pater patior
1020
(C. patres = inaiores u. momoria p. 558
B. b) (4 loc.).)
pateriins : amitae meae luliae matemum
genus ab regibus ortum, paternum cum diis
immortalibus coniunctum est: ap. Suet. 6; 1
tiuic et paternum hospitium cum Pompeio et
simultas cum Curione intercedebat: 2,25,4.
patieiit^ u. p. 1021.
patientia. A. = xaQTegla: recordabantur
. . . se superiore anno . . . labore et patien-
tia maximum bellum confecisse: 3,47,6; —
tamen uirtute et patientia nitebantur
atque omnia uulnera sustinebant: 1,45,6; —
sed tamen haec singulari patientia milites
ferebant: 3,47,6; 1 in eadem inopia,
egestate patientiaque (Aldiis; patientia, qua
ante BelL; Hold.; patientia qua cndd.; tichn.,
Fr., Db.) Germani permanent: VI24,4.
B. = evneid-eia: eorum (o) permotus uoci-
bus, qui illius patientiam paene obaessionem
appellabant: VI36,2.
C. = TtQqoTTjg, q)ilo(pQoavvrj: patientiam
proponit suam, cum de exercitibus dimitten-
dis ultro (c) postulauisset ; in quo iacturam
dignitatis atque honoris ipse facturus esset: 1,
32,4.
patior. A. = ferve, perferre : fortunam
u. fortnna p. 1326 1>) (3 loc); •{ quod
neque ancorae fimesque *sustinerent neque
nautae gubernatoresque uim tempestatis pati
possent: V 10,2.
ut omnia, quae imperarentur , sibi patienda
(et perferenda add. (i; Schn.; proh. Db.) exi-
stimarent: VII 30, 4; sed tamen ad omnia se
descendere paratum atque omnia pati rei publi-
cae causa: 1,9, 5.
B. — siuere, coiicedere ; a) sequitur acc. c.
iiif. ; a) act. ; aa) : (Allobroges sese) ui coac-
turos, ut per suos fines eos ire paterentur: I
6, 3 ; a Sequanis impetrat , ut per tines suos
Heluetios ire patiantur : I 9, 4 ; ne quos amplius
Rhenum transire pateretur: 143,9; quod suos
liberos, nisi cum adoleuerunt, . . . palam ad
se adire non patiuntur (Galli) : VI 18, 3 ; qui
(Cicero) . . . ne calonem quidem quemquam
extra munitionem egredi passus esset: VI 36, 1;
orat, ne patiatur ciuitatem prauis adulescen-
tium consiliis ab amicitia populi Eomaui defi-
cere: VII 39,3; aut ipse propius accedat aut
se patiatur accedere: 1,9,6; illi autem hoc
acrius instabant neque regredi nostros patic-
bantur: 3,45,5.
pfi): reliquos . . in fugam coiciunt ac ne
in locis quidem superioribus consis tere pa-
tiuntur: 1116,2; hic (Attius) . . . Tuberonem
portu atque oppido prohibet neque adfectum
ualetudine filium exponere in terra (c) patitur,
sed . . . cogit: 1,31, 3.
yyy. uel sibi agros attribuant uel patiantur
eos tenere (tenere eos p) , quos armis posse-
derint: IV 7, 4.
(i) pass. ; aa): quod uero ad amicitiam po-
puli Romani attulissent, id iis (c) eripi quis
pati posset? 143,8; (Neruios) nihil pati uini
reliquarumque rerum ad (c) luxuriam (e) per-
tinentium (c) inferri: 1115,4; [uinum ad se
omnino (omnino ad se (i) importari non sinunt
(paciuntur P):IV2, 6;] suos enim quisque op-
primi et circumueniri non patitur: VI 11, 4; ob-
secrant , ut suis fortunis consulat neu se ab
hostibus diripi patiatur (sic (iJ; consulat neue
ab hostibus diripiantur a; cons., ne ab hostibus
diripiantur Ditt.) : VII 8, 4 ; neque se neque reli-
quos municipes pati posse C. Caesarem impera-
torem bene de re publica meritum tantis rebus
gestis oppido moenibusque prohiberi: 1,13,1;
cur uuluerari pateretur optime meritos de se
milites? 1,72,2; eo die tabernacula statui pas-
sus uon est: 1,81,2; Trebonio magnopere man-
dauerat, ne per uim oppidum expugnari pate-
retur : 2, 13, 3 ; hoc nomen obtinuit atque ita se
postea salutari passus eat (add. V.), sed (neque
Np.; edd.) in litteris numquam (Bergk; quas «■;
cdd.) scribere est solitus . . .: 3, 71, 3; Pompeius
suis praedixerat, ut (c) Caesaris impetum ex-
ciperent . . . aciemque eius distrahi paterentur:
3, 92, 1.
p[i) : conatus est Caesar reficere pontes, sed
nec magnitudo fluminis permittebat neque ad
ripam dispositae cohortes aduersariorum per-
fici patiebantur: 1,50,1.
Yy): reliuquebatur, ut neque longius ab
agmine legionum discedi Caesar pateretur et :
V19,3; qui si improbasset, cur ferri passus
esset (pass' a)? si (et si ahl) probasset, cur
. . . prohibuisset? 1,32,3.
1)) sequitur ut: neque suam neque populi
Romani consuetudinem pati, uti optime meri-
tos (c) socios desereret: 145,1; neque suam
pati dignitatem, ut tantis copiis tam exiguam
manum . . . adoriri nou audeant: VI 8, 1.
c) Jil)s. isubiiudiendus est ace. c. inf.); a) :
refertur etiam de rege luba, ut socius sit atque
amicus; Marcellus *consuI passurum in prae-
sentia negat : 1, 6, 4.
p): Caesar . . . secutus hostes (c), quantum
diei tempus est passum, circiter tribus milibus
(e) ex nouissimo agmine interfectis altero die
ad Alesiam castra fecit: VII 68, 2; hanc |in)super
contignationem , quantum tectum plutei ac
1021
patior — pauci
1022
uinearum pasgum est, latericulo adstruxerunt :
2, 9, 2 ; ubi quantum storiarum demigsio patie-
batur , tantum eleuarant (c) : 2, 9, 6.
patieii^tif^Minin))*: at lii miserrimo ac
patientiesimo (Atd.; potentissimo eodd.}
exercitui (c) Caesaris luxuriem obiciebant, cui
seraper oninia ad necessarium usum defuissent:
3, 96, 2.
patienter: qui se ultro morti offerant,
facilius reperiuntur (c), quam qui dolorem pa-
tienter ferant: VII 77, 5; quae tamen omnia
et se tulisse patienter et esse laturum: 1,85, 11 ;
quas tamen difficultates patienter atque aequo
animo ferebant: 3,15,5.
patria: non enim has aut conspectus
patriae aut propinquorum praecepta ad ex-
tremum uitae periculum adire cogebant: 2,7,
1; t se domo patriaque expulsos
oranibus necessariis egere rebus : 3, 32, 4.
patrin»t: (Neruios) incusare reliquos Belgas,
qui se populo Romano dedidissent (c) patriani-
que (et patriam [i) uirtutem proiecissent : II
15,5.
patronn)^: principes uero esse earum par-
tium Cn. Pompfeium et C. Caesarem, patronos
ciuitatis: 1,35,4; t quibus (clientibus) more
Ciallorum nefas est etiam in extrema fortuna
deserere patronos: VII 40, 7.
patrnuH : (Vercingetorix) prohibetur (dcl.
Ald.) a (c) Gobannitione, patruo suo, reliquis-
que principibus . . ., expellitur ex oppido Ger-
gouia: VII 4, 2.
panci. l.adieet.; A.:futurum esse paucis
annis, uti: 131,11; ubi paucis ante (antea o)
annis L. Valerius . . . interfectus esset: III 20,
1 ; quod paucis ante annis ex (c) praetura eam
prouinciam obtinuerat: 1,31,2; Tf ut paucis
mutatis centurionibus idem ordines mani-
pulique constarent: 2,28,1; 1 cum paucis
conlocuti clientibus suis . . . conati sunt . . .
Volusenum interficere: 3,60,4; t onines
copiae paucis praesidio relictis cohortibus
exeuiit: 1,69,4; praesidio impedimcntis p.iucas
cohortes relinquit: 1,80,4; 1 illi imperata
faciunt et paucis diebus intermissis re-
ferunt: VI 10,4; Pompeius, ubi nihil profici
equitatu co^nouit, paucis intermissis diebus
rursum euni niuiilius . . . recipit: 3,58,2; (Cae-
sar) castra transtulit paucisque inlermissis
diebuH eadein (c) Ponipeius occupauerat : 3,
66,4; — ibi . . . cnstra posuit. paucis diebus
interpositis noctu insidias equitum conlo-
cauit: 3,37,5; - paucca dies morari u.
dicM ;). ''i!J-l a) (4 loc); — a quibus cum
paucorum dicrum iter abesset: IV 7, 2;
— hostes uiderunt ea, quae diu longoque
spatio refici non posse sperassent, pauco-
rum dierum opera et labore ita re-
fecta, ut: 2,16,1; — paucis diebua u. dies
p. 900 sq. fl[i) (9 (10) loe.) ; — paucis ante
diebus ?<. ante p. 275 ^) (4 loc.); — quos
auxilii causa rex luba paucis diebus ante
Vticam miserat: 2,25,3; — paucis post
diebus (diebus post paucis) u. dies
;;. 902 Sd) (~ loc.); ^ quo in loco cum
paucis equitibus esse dicebatur: VI30, 1;
quo cum paucis equitibus profectum Am-
biorigem audiebat: VI 33, 3; iiis paucos addit
equites: VII 45, 3; ii (c) (equites) . . . magnum
hostium numerum pauci sustinuere: 1,51,5;
desiderati sunt eo die sagittarii eirciter CC,
equites pauci , calonum atque impedimentorum
non magnus numerus: 1,51,6; Petreius cum
paucis equitibus occulte ad exploranda loca
proficiscitur : 1,66,3; cum . . . praetoria cohorte
caetratorum barbarisque equitibus paucis, bene-
ficiariis suis , . . . improuiso ad uallum aduolat :
1,75,2; uidetisne . . . exiguas esse copias mis-
sas, quae paucis (diebus add. o) equitibus
pares esse non potuerint "? 2, 39, 3 ; ne militibus
quidem ut defessis neque equitibus ut paucis
et (om. af) labore confectis studium ad pugnan-
dum . . . deerat: 2,41,3; hortatur Curionem
Cn. Domitius . . . cum paucis equitibus cir-
cunisistens, ut: 2,42,3; Sabinum cum cohorti-
bus V paucisque equitibus in Aetoliam misit:
3, 34, 2 ; t ipse arcano cum paucis f a m i-
liaribus suis (suia fam. f) conloquitur: 1, 19,
2; t pauci lenunculi (lembunculi
Ciacc. eod.) ad officium imperiumque con-
ueniebant: 2,43,3; t paucis mensibus
ante, paucis ante mensibus u. menMiM p. '>(!J
D. (S loc); t centurionibus et paucis mili-
t i b u s intromissis : VII 12, 4 ; himc ex primo or-
dine pauci Caesaris consecuti milites consistere
coegerunt: 1,13,3; pauci (O^,- paucis ^) ex hia
mililibuB . . . ab pquitatu excipiuntur: 1, 64, 7 ;
ut pauci milites patresque (patrisque x) familiae
. . . in Siciliain iiicolumes peruenircnt: 2,44,
1; quarum cohortium milites . . . luba conspi-
catus . . . magnam partem eorum interfici ius-
ait, paucos electos iu rcgnum *praemisit: 2,44,
2; t paucac ultimae nationes . . . hoc
(e) facere ncglexerunt: 11127,2; t Naai-
dius . . . cuin classe nauium XVI, in qiiibus
paiicae erant aeratae, . . . pcruchitur: 2,3,1;
Caesar . . . eum . . . uauibus longis Khodiis
X et Asiaticis paucis Alexandriam peruenit : 3,
106,1; t patres familiae: 2,44,1 ii. mili-
tes; t 'u niagno impctu maris atque
1023
pauci — paucitas
1024
aperto, paucis portibus interiectis, quos
tenent ipsi, omnes fere . . . habent uectigales:
III 8, 1 ; t qui (Kufus) sententiam Calidii
paucis fere mutatis rebus (uerbis eM. tiett.;
del. Ciacc.) sequebatur: 1,2,4; t secun-
dum flumen paucae stationes equitum uide-
bantur: 1118,3; f bucinatore in castris
et paucis ad speciem tabernaculis (-li *)
relictis . . . esercitum . . . reducit: 2,35,7; t
et {c) paucis turmis praesidio ad impedi-
menta dimissis reliquos equites ad latera dispo-
nit: VI 8, 5; T uerba: 1,2, 4««. res; paucis
cum esset in utramque partem uerbis dispu-
tatum: 1,86,3; t et paucis uulneribus
acceptis complures ex his occiderunt: IV 37, 3;
eosque ex siluis expulerunfy paucis uulneribus
acceptis : V 9, 7.
B.: ii . . . pauci: 1,51,5 u. A. equites;
t eadem celeritate paucos suos ex fuga nac-
tus . . . ad mare peruenit: 3,96,4; nauiculam
paruulam conscendit cum paucis suis: 3, 104, 3.
2. ul subst.; A. masc; a) subl.: ad.quemuis
numerum ephippiatorum equitum quamuis pauci
adire audent: IV 2, 5; 1 proelium com-
mittunt, et pauci de nostris cadunt: 115,2;
t coniungere: 3,97,5 u. petere; t id
(oppidum) . . . propter . . . muri . . altitudiuem
paucis defendentibus expugnare non potuit :
1112,2; 1 euadere: 11119,4 u. b) relin-
quere; t pauci ex proelio elapsi (P;
lapsi a; Np.) . . . ad T. Labienum . . . per-
ueniunt atque eum de rebus gestis certiorem
faciunt: V37, 7; t pauci ordinis sena-
torii, qui se cum iis (c) coniunxerant , nocte
fuga salutem petiuerunt: 3,97,5; t
pauci ex tanto numero se incolumes (o) in
castra recipiunt: VII 88, 4.
b) obi.: paucis amissis sese in proximos
montes conferunt: 1,51,5; triduum moratus
paucis in oppugnatione amissis re infecta inde
discessit: 3,40,6; t plures paucos cir-
cumsistebant: IV 26,3; t cum . . .
ciuitas . . . conuenisset docereturque paucis
(doceretur perpaucis AQ) clam conuocatis
. . . fratrem a fratre renuntiatum : VII 33, 3 ;
t impetum . . . in cohortes faciunt paucisque
deiectis (delectis a) reliquos sese conuertere
cogunt: 1,46,1; t compluribus interfectis
longius impeditioribus locis secuti paucos ex
suis deperdiderunt (disperdiderunt af): III
28,4; t paucis interfectis reliquos in-
certis ordinibus perturbauerant: IV 32, 5; paucis-
que utrimque interfectis Caesar loca maxime
necessaria complexus noctu praemuuiit (c) : 3,
112,7; t reUquos equites (c) consectati
paucos, qui ex fuga euaserant, reliquerunt:
11119,4.
c) dat.: quam rem et paucis contigisse et:
143,4.
d) gcnet. : (quo . . . t latorum {codd.; pau-
corum coni. Np.) audacia numquam ante
descensum (c) est: 1,5,3;) t ut potius
priuato paucorum et latronum quam regio con-
silio susceptum bellum uideretur: 3,109,6;
t ut se et populum Eomanum factione (pac-
tione /(/) paucorum oppressum in libertatem
uindicaret: 1,22,5.
c) c. praep. : relictus in itinere eum pau- '
cis incidit in VibuIIium Rufum: 1,15,4; —
mittitur L. Decidius Saxji cum paucis, qui
loci naturam perspiciat (-iant 0) : 1, 66, 3.
(ut) per paucos probati et electi in prouin-
cias mittantur: 1,85,9.
B. ueutr. ; a) obi.: pauca addere 2«. addo
p. 147 B. a) a) aa) et dd) (1 + 3 loc); t
pauca eiusdem generis addit cum excusatione
Pompei coniuncta: 1,8,4; t pauca apud
eos loquitur, *queritur (locutus queritur Pa!</),
quod sibi a parte eorum gratia relata non sit:
1,23,3; consurgere iussit et pauca apud eos
de lenitate sua locutus . . . omnes conseruauit:
3,98,2; t (paucis mutatis: 1,2,4 ;/.
1. A. res;) t 'Ariouistus ad postulata
Caesaris pauca respondit, de suis uirtutibus
multa praedicauit: 144,1.
b) abl.: ipse equo in oppidum uectus . . .
paucis (diebus add. codd.; del. Jiirin.; paucis
diebus del. Paul) quae fieri uellet Vticae con-
stituit atque imperauit: 2,44,3.
paacita.s. A. subi.: non illi paucitatem
nostrorum militum . . . causae fuisse cogi-
tabant: 3,72,2.
B. obi.: cum . . . paucitatem militum ex
castrorum exiguitate cognoscerent: IV30, 1;
quod et paucitatem eorum ex loco superiore
cognoscere et uirtutem despicere potuerint: VII
20,6; t tis copiis fidens Achillas pauci-
tatemque militum Caesaris despiciens occu-
pabat Alexandriam: 3,111,1; t postea
dispecta (Paul ; Hold.; despecta X; edd.
rcll.) paucitate ex omnibus partibus impetum
faciunt : VI 39, 4 ; t barbari nuntios . . .
dimiserunt paucitatemque nostrorum militum
suis praedicauerunt: IV 34, 5.
C. c. praep. ; a) ad: magna parte militum
confecta uulneribus res ad paucitatem defen-
sorum peruenerat: V45, 1.
b) propter: legionem neque eam (c) plenissi-
mam detractis cobortibus duabus et compluribus
singillatim . . . absentibus (e) propter pauci-
1025
paucitas — pauliiin
1026
tatem despiciebant : 1113,3; quarum renun a
nostris propter paucitatem fieri nihil poterat:
III 4, 4 ; nauigalionem imj)editam propter in-
scientiam locorum paucitatemque portuum scie-
bant (u. CC): 1119,4; etsi propter multitudi-
nem et ueterem belli gloriam paucitatemque
nostrorum se tuto dimicaturos existimabant:
11124,2; cum essent infirmi ad resistendum
propter paucitatem hominum crebris confecti
uulneribus : 3, 9, 3.
panimentniii: palma per eos dies [in
tecto] inter coagmenta lapidum ex pauimento
exstitisse ostendebatur : 3,105,5.
panlatiui. A. = seusun: a) de temporo:
(Galli) paulatim (qui paulatim Aim.) adsue-
facti superari . . . ne se quidem ipsi cum illis
uirtute comparant: VI 24, 6; ^ imperat,
ut simulatione timoris paulatim cedant ac
pedem referant : 2, 40, 3 ; quorum impetum
noster equitatus non tulit, sed paulatim {recc;
paulo a',- paulum fld) loco motus cessit: 3,
93,3; ^ paulatim circumuentus inter-
ficitur: V37,2; ^i-tribunos militum mo-
uuit, ut paulatim sese legiones coniunge-
ren^ et conuersa signa in hostes inferrent: II
26,1; ^ paulatim autem Germanos con-
suescere Rhenum trangire . . . populo R.
periculosum uidebat: 133,3; ^ diductis-
que (ded. Ofh) nostris paulatim nauibus . . .
mobilitati nauium locus dabatur: 2,6,2; ^
aurigae interim paulatim (paulum fl) ex proelio
e xcedunt: 1V33, 2; T frumentum parce
et paulatim metiri instituit: VII 71, 8; ^
horum uocibus ac timore paulatim etiam ii (c)
. . . pert urbabantur: 139,5; ^ tali
dum pugnatur modo, lente atque paulatim
proceditur: 1,80,1; T pedem referre:
2,40, 3 u. cedere; ^ ubi paulatim retor-
queri agmeu ad dextram (c) oonspezerunt: 1,
69,3.
b) de loeo (= moUiter, leuiter) : coUis . . .
in (c) fronte {(•) leuiter fastigatus (c) paula-
tim ad planitiem redibat: 118,3.
locus erat castrorum editus et paulatim ab
imo adcliuis circiter passus mille: 11119,1;
— scrobes . . . fodiebantur paulatim angu-
atiore ad infimum fastigio: VII 73, 5.
li. = hiii!,'illu(iiii, siug-uli (deinceps): rursus
coniuratione 1'acta paulatim ex cfistris disce-
dere et (c) suos cljun ex agris deducere coepe-
ruut: IV 30, 2.
pauliMper : animi eet ista moUitia (c), nou
uirtus, puulisper iuopiom (iu. paul. ^) ferre
non poBse: VII 77, 5; ^ paulisper intcr-
mitlercnt prooliuiu: IiI5,o; 1 ilaque
Lexic. Caonar. 11.
paulisper apud oppidum morati . . . conten-
derunt: II 7,3; hostes paulisper morati mUitum
nostrorum impetum non tulerunt: V21,5; ibi
paulisper sub armis moratus facit aequo loco
pugnandi potestatem : 1, 41, 2 ; ^ hic pau-
lisper est pugnatum: 3,67,5; ^ qni
celeriter arma capere potuerunt, pauUsper nostrifi
restiterunt: IV 14, 4; ^ angusto in
loco pauUsper equitum nostrorum uim susti-
nuerunt: VI30,3; paulisper luia proeUum
sustinent: VI 38, 3.
(Paollns: PhiUppus et Cotta (PauUus et
MarceUus Terpstra; u. CC) priuato consUio
praetereuntur neque eorum sortes deiciuntur:
1,6,5.)
panlnlnin : quod is coUis . . . paululum
ex planitie editus tantum . . . patebat, quan-
tum : II 8, 3 ; ^ duobusque interfectis reU-
quos a porta paulum (paululum f/) submouit:
VII 50, 5.
panlnm. 1. ul subst.: A. subi.: pau-
lumque (paululumque f) afuit {f: affiiit /;
fuit o; abfuit Oh) , quin Varum iuterficeret: 2,
35,2; l^ ut . . . paene naturam studio
uincerent semperque paulum ad summam
feUcitatem defuisse uideretur: VI 43, 5.
B. obi.: quod ibi paulum frumenti reli-
qucraut: 1,78,3; ^ si uero alteri pau-
lum (paululum 0) modo tribuisset fortuna,
non esse usurum condicionibus pacis eum, qui
superior uideretur: 3,10,7.
C. e. praep. : ita pugnans post paulum
(paululum af/:) concidit : VII 50, 6.
2. ui uduerbii; A. paulum; a) c. uerbis:
pedestresque copias paulum (paulo AQ; pau-
lulum af) ab eo loco abductas {Paul; ab-
ditas AQ'y, cdd.; additas BM: adductas N) in
locis superioribus coustituunt: VII 79, 2; ^
quaeque (c) ibi (c) naucs imprudentia aut
tempestate paulum (paulo a) suo cursu de-
cesserunt: 3,112,3; ^ ille in sua sen-
tentia perseuerat et paulum (paululum 0) ex
eo loco degreditur: 1,72,4; ^ aurigae
interim paulatim (paulum [i) ex proelio exce-
dunt: IV 33, 2; CassiueUaunus . . . itinera
noslra seruabat paulumque ex uia exce<^lebat:
V 19, 1 ; ^ paulum quidem intermissa
llamma . . . ceuturioues reccsserunt: V43, 6;
1 (quorum impetum uoster equitatus non lulit,
sed ])aulatim \recc.; paulo a'; pauUim f/il)
loco motus cessit: 3,93,3;) \ tum prae-
miBsis paulum impedimentis . . . inquit: VI
8,3; ^ paulumque a maioribus castris
(c) progressus nciem instruxit: 150,1; cum
illi aut cx urido aut pauUim in nquam pru-
65
1027
paulum
1028
gressi . . . tela coicerent: rV24, 3; legionem *X.
eudem iugo mittit et {om. p) paulum (paulo
AQa' ; paululum f) progressam inferiore con-
stituit loco: VII 45, 5; ipse paulum {pauluium
af) ex eo loco cum legione progressus . . . euen-
tum pugnae esspectabat: VII 49, 3; naues soluit
paulumque a portu progressus litteras a Caesare
accipit: 3,14,1; 1 paulum (paululum a)
legiones Caesar, quas pro uallo constituerat,
promoueri iubet: VII 70,5; ^ imo inter-
tecto reliquos paulum propellit: V44, 11;
% ad eas (arbores) se adplicant atque ita paulum
(paulo B^; paululum j1«>«.) modo recliuatae
quietem capiunt: VI 27, 3; \ barbari con-
stiterunt ac paulum (modo add. X; edd.; ego
del.; an etiam?) pedem rettulerunt: IV25,
2; f naues longas . . . paulum remoueri
ab onerariis nauibus . . . iussit: IV25, 1; cum
paulum ab legionibus nostros remouissent («.
CC): V16, 2; 1 duobusque ihostibus)
interfectis reliquos a porta paulum (paululum
,S) submouit: VII 50, 5; ^ cuius (e)
aduentu spe inlata militibus . . . paulum (pau-
lulum o) hostium impetus tardatus est: II
25,3.
b) c. adiect. : tigna bina sesquipedalia paulum
ab imo praeacuta . . . inter se iungebat: IV
17,3.
(c) c. aduerb.: paulum minus: VII51,4
u. B. a) minus; paulum supra: VI9,3 u.
B. 1)) a) supra.)
B. paulo; a) e. comparatiuo: quae (legio)
pro subsidio paulo aequiore loco constite-
rat: VII51,1; ^ (paulo altiores: VI,
2 u. latiores;} *[ quorum alter milia pas-
suum circiter quinquaginta , alter paulo am-
plius ab (c) iis (e) absit: V27, 9; abest de-
recto itinere ab Vtica paulo amplius passus (e)
niUIe (c): 2,24,4; t in toc fere medio
spatio tumulus erat paulo editior: 1,43,1;
*J p. eminentiores: 2,9,3 ii. longiores; %
ut nullum paulo fortius factimi latere pos-
set: 11114,8; ^ et paulo [quam] sunt
eiusdem generis [et] ceteris humaniores {u.
CC): IV 3, 3; f ad celeritatem onerandi
•■subductionisque (naues) paulo facit humi-
liores, quam quibus . . . uti consueuimus: V
1,2; — alter . . . erat uallus humiliore
paulo munitione: 3,63,2; ^ quod paulo
incautius custodias in muro dispositas uide-
bat: VII 27,1; f (naues) ad onera ac
(e) multitudinem iumentorimi transportandam
paulo latiores (altiores fl) (facit), quam: V
1,2; •[ id autem est iugum . . . utraque
ex parte praeruptum atque asperum, sed tamen
paulo leniore (leuiore Oaf) fastigio ab ea
parte, quae ad Vticam uergit: 2,24,3; *,
has trabes (c) paulo longiores atque eminen-
tiores, quam extremi parietes erant, effecerunt
(c): 2,9,3; — qui paulo longius aggeris'
petendi causa processerant: 1120,1; cum paulo
longius a castris processisset: IV 32, 3; pro-
gresso ei paulo longius litterae a Gadibus red-
duntur: 2,20,2; temptandam sibi Achaiam ac
paulo lougius progrediendum existimabat: 3,
55,1; — quod paulo aberat longius: V46,
4; frumentum (o) se ^O exigue dierimi XXX
habere (c), sed paulo etiam longius tolerare (c^
posse parcendo: VII 71,4; aciemque instruxil
primo (c) suis locis pauloque a castris Pompei
longius : 3, 84, 2 ; 'l duobus maximis bellis
confectis maturius paulo, quam tempus anni
postulabat, in hibema . . . exercitum deduxit:
154,2; ^ eo die milites sunt paulo (pau-
lum a) minus septingenti (milites paulo minus
.DCC. sunt Ji) desiderati: VII 51,4; altera
(nauis sustulerat) ex ueterana (legione) paulo
miuus CC: 3,28,3; *; nulla ftiit ciuitas,
quin . . . mitteret, non ciuis Romanus paulo
notior, quin ad diem conueniret: 2,19,2; "[
pauloque habuit post id factum Caesar quie-
tiorem Galliam (galliam quieliorem [i) : V58,
7; *^ a quibus cum paulo tardius esset
administratum: IV 23, 2; 'i imperat, ut
paulo tumultuosius omnibus locis uagen-
tur (e): VII 45,1.
b) e. uoelbus, iu qnibus uotio comparatluo
similis iuest: a) aduerb. et praepos.: Cena-
benses paulo ante mediam noctem sUentio
ex oppido egressi flumen transire coeperimt:
VII 11, 7; paulo ante tertiam uigiliam est
animaduersum fumare aggerem: VII 24, 2; —
u. praeterea ante p. 275 c) a) (12 loe.J; f
pauioque citra (cLrca 01 pr.) eum locum aliis
comprehensis coUibus munitiones perfecerunt:
3,46,6; ^ hi simt magnitudine paulo
infra elephantos: VI28, 1; — duae (naues)
eosdem . . . portus (o) capere non potuerimt
et paulo infra delatae sunt : IV 36, 4 ; nuntiatur
. . . magnum ire agmen aduerso flumine . . .
et paulo infra miUtes nauibus transportari : VII
61,3; f idoneam tempestatem nactus
paulo post mediam noctem naues soluit: IV
36,3; — Libo . . . ad Pompeium proficiscitur.
paulo post renuntiat: 1,26,5; — — ipse post
paulo (paulo post af; post paulum rece.;
WJiitte) sUentio egressus . . . eum locum petit:
VII 60, 4 ; ab his primo Marsi dissentire in-
cipiunt . . ., post paulo tamen intemuntiis
. . . missis . . . de L. Domitii ftiga cognoscunt:
1029
paulum - pectus
1030
1,20,4; t his constitutis rebus paulo
{efk; Wesenbg.; paulum y. (X??) ; edd.) supra
eum locum . . . facere pontem instituit: VI
9,3; ac paulo supra hanc memoriam serui et
clientes . . . una cremabantur: VI 19, 4; t
post . . . Caesar paulo ultra eum locum
castra transtulit: 3,66,4.
fJ) uerbis: harum (alcium) est consiHiilis
capris figura et uarietas pellium, sed magni-
tudine paulo antecedunt: VI27,1; t
(legionem *X. . . . mittit et (e) paulum
(paulo AQa; paululum f) progressam in-
iieriore constituit loco : VII 45, 5.)
panor: prius quam se hostes (o) ex ter-
rore (pauore [i) ac fuga reciperent: 1112,1.
pax. A. subi. : desinite ergo de composi-
tione loqui; nam nobis nisi Caesaris capite re-
lato pax esse nulla (non 0) potest: 3,19,7.
B. obl.: accipere: 3,57,4 u. referre; t
conciliare u. concilio B. p. 628 (3 loc);
t constituerunt . . . cum proximis ciuitatibus
pacem et amicitiam confirmare: 13,1; his
rebus pace confirmata . . . leni uento soluerunt :
IV 28, 1; t facere u. facio p. 1255 c)
(4loe.); t malle: 144,4 M. D.; t
qui (legati) cum eum in itinere conuenis-
sent . . . suppliciterque locuti flentes pacem
petissent: I 27, 2; pueri mulieresque ex
muro passis manibus suo more pacem ab Ro-
manis petierimt: 1113,3; neque condiciones
accipiendaa arbitrabatur ab iis (c), qui per
dolum atque insidias petita pace ultro bellum
intulissent : IV 13, 1 ; quibus (legatis) pacem
atque amicitiam petentibus liberaliter respondet
(c) obsidesque ad se adduci iubet: IV 18, 3;
in petenda (impetenda BM) pace eius rei cul-
pam in multitudinem contulerunt (c) et . . .
ut ignosceretur petiuerunt: IV27,4; cum ultro
in continentem legatis missis pacem ab se pe-
tissent: IV 27, 5; quibus rebus coacti Menapii
legatos ad eum pacis petendae (pet. pac. a)
causa mittunt : VI G, 2 ; — testibus se militibus
uti posse , quanto studio pacem petisset : .'J, 90,
2; t S6se ne obsidibus quidem datis pacem
Ariouisti redimere potuisse(o): 137,2; t
quod si fecisset, quictcm Italiac, pacem prouin-
ciarum , salutem imperii (c) uni omnes accep-
tiim relaturos: 3,57,4.
(I. seii.: sese nequo legatos missuros neque
ullam condicionem pacis accepturos: II 15,
6; iUo tamen (c) potius utendum consilio . . .
quam Hut (c) deditionis aut (c) pacis suiieun-
dani condicionem: VII 78,2; hanc unam atquo
cxtrcmam esHC pacis coiidicionem : 1,85,12;
quem ubi Cuesar intellcxit . . . ncque ullum
spem aut condicionem pacis adferre: 3, 17, 6 ; —
ut condiciones pacis dimittendas non existi-
maret: 1,26,2; non esse usurum condicionibus
pacis eum, qui superior uiderelur: 3, 10, 7; con-
diciones pacis, quoniam antea conuenire non
potuissent, Romae ab senatu et a populo peti
debere: 3,10,8; t tempus uero conloquio
non dare . . . magnam pacis desperationem
adferebat: 1,11,3; t nihil horum ad pa-
candas Hispanias, nihil ad usum prouinciae
prouisum, quae propter diuturnitatem pacis
nulkim auxilium desiderarit: 1,85,7; t
spes: 3,17,6 x. condicio.
1). abl.: si pace uti uelint (si pacem mal-
lent [i), iniquum esse de stipendio recusare: I
44,4; portis patefactis eo die pace sunt usi: II
32,4.
E. c. praep. ; a) ab: omnium ordinum par-
tes in misericordia constitisse, ipsos duces a
pace abhorruisse: 1,85,3.
1)) ad: ea, quae maxime ad pacem perti-
nere uiderentur, ageret: 3,19.2; t om-
nium animi intenti esse ad pacem uideban-
tur: 3,19,4.
ut quam integerrima essent ad pacem omnia:
1, 85,2; id sibi ad praesentem obtinendam liber-
tatem satis esse; ad reliqiu temporis pacem
atque otium parum profici : VII 66, 4.
c) dc: hoc unum esse tempus de pace agendi,
dum pares ambo uiderentur : 3, 10, 7 ; conatus
tamen nihilo minus est aliis rationibus per con-
loquia dc pace agere: 3,18,5; t t sum-
missa oratione loqui de pace atque altercari
cum Vatinio incipit {sic codd.; Np.; sed missa
orat. de pace loqui atque Terpstra; Kran.; sed
missa or. d. p. loqui elate atque D(.; [sum-
missa oratione] loqui de p. atque Db.; sed
omissa oratione de p. altercari Oud.): 3,19,5;
t PompeiuB . . . misit ad me N. (c) Magiuni
(c) de pace: ap. Cic. ad Att. IX 13 ^ 1; t
legatos mittere de pace ii. «le p. 820 (7
(8) loc); t """* ('') ^'^ i'^^> fl"i legati
de pace ad Caesarem uenerant: 116,4; codcm
die legati ab hostibus missi ad Caesarem de
pace nenerunt: IV36, 1.
sese omnia de pace expertum (cxpcrta
Nx) nihil adhuc *effcnsse: 3,57,2.
d) iii |mce: in pace nullus (nulhs AQ^) est
communiH magistratus: VI 23, 5.
pecco: quo maioicm, credo, licentiam lia-
beant, qul peccare conentur: 2,31,7; — quod
in co peccandi Ocrmanis causa non csset: I
47,4.
M*«'«'<oiiOH II- rictoncH.)
|>et'tuN: niatrcs liuiiiliao . . . |icctore
05'
1031
pectus — pecunia
1032
nudo prominentes pasais manibus obtesta-
bantur (o) Komanos: VII 47, 5; — ut . . .
pedites . . tantum modo umeris ac summo
pectore exstarent (c): 1,62,2.
^pounarinH: cohortemque postea duplici
stipendio, frumento, ueste, cibariis (Cuiao.;
frumento uespeciariis uel frumentoue speciariis
-t,- frumentariis , pecuariis Wiilffel; Dt.; frumen-
toque et pecuariis IJell.} militaribusque donis
amplissinie donauit: 3,53,6.)
pecniiii;. A. subi.: HS LX . . . Domitio
reddit, . . . etsi eam pecuniam publicam
esse (esse publ. h) constabat datamque a
Pompeio in stipendium: 1,23,4; 2,20,8 u. B.
tradere.
B. obi.: uiri (c) quantas pecunias ab iLxori-
bus dotis nomine acceperunt (acceperint /%),
tantas ex suis bonis aestimatione facta cum
dotibus commuuicant : VI 19, 1 ; Tf cuius
modo (e) rei nomen reperiri poterat, hoc satis
esse ad cogendas pecunias uidebatur: 3,32,
2; 1 communicare: VI 19, 1 u. accipere;
T conferre ti. confero p. 637 (3 loc); f
et pecunia ad necessarios sumptus conrogata
. . . discessit: 3,102,4; 1 credere: 3,1,
2 et 20,4 u. soluere; 1 ad senatum refer-
tur . . ., pecunia uti ex aerario Pompeio detur:
1,6,3; 23,4 m. A. ; 1 a (c) publicanis
suae prouinciae debitam biennii pecuniam
exegerat: 3,31,2; 1 deponere: 3,33,1
u. tollere; 1 militibus aequa facta aesti-
matione pecuniam pro his rebus dissoluit
(soluit 0): 1,87,1; t distribuere: 1,
39,3 u. sumere; t exigere u. exigo
p. 1217 sq. f,5 loe.); 1 imperare ti. im-
pero p. 77 (6 loe.); 1 quam (quas Dl).
typothetarum errore; qui l) maximas putuerunt
pecunias mutuati . . . ad Pompeium transie-
runt: 3,60,5; 1 magnam imperatam . . .
Achaiae populis pecuniam exegerat, magnam
(Ald.; magnas codd.) societates earum prouin-
ciarum, quas ipse obtinebat, sibi numerare
coegerat: 3,3,2; t pecuniam atque equos
inter se partiti sunt: VII 55, 5; 1
(Treueri atque Indutiomarus) nullum tempus
intermiserunt, quin . . . ciuitates solhcitarent,
pecunias pollicerentur: V55,l; illi (Indutio-
mari propinqui) finitimos Germanos solUcitare
et pecuniam polliceri non desistunt: VI 2,1;
(Vercingetorix) horum pruicipibus pecunias,
ciuitati autem imperium totius prouinciae pol-
licetur: VII 64,8; pecunias, quas erant in publi-
cum Varroni ciues Romani polliciti, remittit
(-tti af): 2,21,2; cum (Coelius) . . . equitibus
. . Caesaris Gallis atque Hispanis . . . pecu-
niam polliceretur: 3,22,3; 1 a publicanis
. . . pecuniam exegerat et ab isdem insequentis
anni mutuam praeceperat: 3,31,2; t
cum Lentulus consul ad aperiendum aerarium
uenisset ad pecuniam (que add. hl) Pompeio
(pompeii hl) ex senatus consulto proferen-
dam: 1,14,1; t pecunias monimentaque ,
quae ex fano Herculis conlata erant in priua-
tam domum, referri in templum iubet: 2,21,
3; t remittere: 2,21,2 ii. polliceri; t
cum fides tota Italia esset angustior neque cre-
ditae pecuniae soluerentur: 3, 1, 2; legem
promulgauit, ut sexenni (c) die (c) sine usuris
creditae pecuniae soluantur (-uerentur?): 3,20,
4; t simul a tribunis militum centurioni-
busque mutuas pecunias sumpsit, has exer-
citui distribuit: 1,39,3; 3,103,1 u. tollere; 3,
105, 1 u. D. a) summa; t tota Italia . . .
arma imperantur, pecuniae a municipiis exigun-
tur, e fanis tolluntur: 1,6,8; Ephesi a fano
Dianae depositas antiquitus pecunias Scipio
tolli iubebat: 3,33,1; Pompeius . . . pecunia
societatis sublata et a (c) quibusdam priuatis
sumpta (mutuo sumpta Ciace.) et aeris magno
pondere ad militarem usum in naues imposito
. . . Pelusium peruenit : 3, 103, 1 ; reperiebat
T. Ampium (c) conatum esse pecunias tollere
Epheso ex fano Dianae : 3, 105, 1 ; t relatis
ad eum publicis cum fide rationibus quod penes
eum est pecuniae tradit (-didit /"): 2,20,8;
Massilienses . . ., ut est imperatum, . . . pecu-
niam ex publico tradunt: 2,22,5.
C. dat.: haec res Ephesiae pecuniae salutem
attulit: 3,33,2; — ita duobus temporibus
Ephesiae pecuniae Caesar auxilium tulit: 3,
105, 1.
D. geii.; a): ne qua oriatur pecuniae (re-
gnandi Eart%) cupiditas, qua ex re factiones
dissensionesque nascuntur: VI 22, 3; t
fructus: VI 19,2 u. ratio; t omnes aut
de honoribus suis aut de praeraiis pecuniae
aut de persequendis inimicitiis agebant : 3, 83,
5; t hunc ad quaestus pecuniae mer-
caturasque habere uim maximam arbitrantur:
VI 17, 1 ; t huius omnis pecuniae coniunc-
tim ratio habetur fructusque seruantur: VI
19,2; t reperieb.at T. Ampium con.atum
esse pecunias tollere Epheso . . . eiusque rei
caiisa senatores omnes ex prouincia euocasse,
ut his testibus in summa (summam Nhl;
sumenda Ciacc.) pecuniae (-nia Ciacc.) utere-
tur: 3,105,1.
b): quod pecuniae: 2, 20, 8 u. B. tradere.
E. abl.: quod oppidum Labienus constituerat
suaque pecunia exaedificauerat: 1,15,2;
1033
pecuniH — pedes
1034
\
^ UQam fore tabellam , qui liberandos omni
periculo censerent, alteram, qui capitis damna-
rent, tertiam, qui pecunia (-niam 0'a'/') mul-
tarent: 3,83,4; "^ Couuictolitauis . . .
soUicitatus ab Aruernis pecunia . . . conlo-
quitur: VII 37, 1; ^ quantum gratia, auc-
toritate , pecunia ( auctoritate pecimiae a )
ualent, ad sollicitandas ciuitates nituntur
(CC): VII 63, 2.
P. c. praep. : iure iurando inter se conflrmant
obsidibusque de peeunia (obsidibusque et pec.
Cianc.) cauent: VI 2, 2.
HS LX . . . Domitio reddit, ne contineutior
in uita hominum quam in pecunia fuisse
uideatur: 1,23,4.
(qui praeter imperatas pecunias suo etiam
priuato compendio seruiebant: 3,32,4.)
Adiect.: certae: 3,32,6; (ea: 1,23,4;)
Ephesia: 3,33,2; 105,1; (haec: VI 19,2;)
magna, -ae: 3,3,2 (bis); — 3,31,2; ma-
ximae: 3,60,5; mutua, -ae: 3,31,2; — 1,
39,3; 3,32,6; omnis: VI 19,2; 2,18,2; pu-
blica: VII55,2; 1,23,4; quantae: VI 19, 1 ;
(sua: 1,15,2;) tantae: VI 19, 1.
pecnniariuN: (cohortemque postea du-
plici stipendio , frumento , ueste , cibariis
(Ouiae.; frumento uespeciariis uel frumentoue
speciariis x; frumentoque ct pecuniariis Koch)
militaribusque donis amplissime donauit: 3,
53,6;) t his . . . agros . . in Gallia ex
hostibus captos praemiaque rei pecuniariac
magna tribuerat locupletesque ex egentibus
fecerat: 3,59,2.
pecus, oriM. (A. subi.: esse, posse:
1, 48, 6 u. IJ. remouere.)
U. obi.: ut complures dies frumento milites
caruerint et pecore ex (c) longinquioribus
uicis adacto (abacto Ciace.) extremam
famem ^sustentarint: VII 17, 3; t Cassiuel-
launus . . . pecora atque homines ex agris in
siluas corapellebat: V19,l; (VII71,7 u.
distribuere ;) f Vbiis imperat, ut pecora
deducant: VI 10, 2; 1 pecus, cuius
magna erat copia a (c) Mandubiis compulsa
(a mand. comp. coj)ia fl), uiritim distribuit:
VII 71, 7; 1 non *illi (c) hordeum cum
daretur, non legumina recusabant; pecus (pa-
nicum li. Steph.) uero, cuius rei summa erat
ex Epiro copia, magno in hoiiore luibebunt:
3, 47, 7 ; T Cacsar iis ciuitatibus . . ., quod
(c) minor crat frumenti copla, i>ecus ini-
perabat: 1,52,4; f (omnia aedili(.ia . . .
incendobantur , (pecora inlerficieban tur
add. [i), praeda ex omnibus locis agobatur:
VI 43, 2;) K pecora, ipuKl secundum
poterat esse inopiae (b; in opere ») subsidium,
propter bellum finitimae ciuitates longius re-
mouerant: 1,48,6; t inopia adductos
(se) clam ex castris exisse, si quid frumenti
aut pecoris in agris reperire possent (c):
VII 20, 10; t cum iam pecus atque ex-
trema impedimenta ab nostris tenerentur:
III 29, 2.
C. g:en.; a): frumentumque in agris et pe-
coris copiam nactus repleto his rebus exer-
citu iter . . . facere instituit: VII 56, 5; 71,7
u. B. distribuere; (3,47,7 ih. habere;) t
hominum est intinita multitudo . . ., pecorum
(pecoris p) magnus numerus (numerus
ingens (i): V12, 3; quo satis m.agnus hominum
pecorisque numerus conuenerit: V 21, 2;
magnus ibi numerus pecoris repertus (est): V
21 , 6 ; magno pecoris atque hominum numero
capto atque ea praeda militibus concessa . . .
(Neruios) in deditionem uenire . . . coegit: VI
3, 2 ; aedificia lucosque incendit , magno pecoris
atque hominum numero potitur: VI 6, 1; multos
ex fuga dispersos excipiunt, magno pecoris nu-
mero , cuius sunt cupidissimi barbari , potiun-
tur: VI 35, 6.
b): si quid pecoris: VII 20, 10 u. B. re-
perire.
c): pecoris cupidissimi: VI 35, 6 zi. a)
e.x(r.
D. abl.: pecore famem sustentare: VII
17,3 n. B. adigere; t neque multum fru-
mento, sed maximam partem lacte atque pe-
core uiuunt: IV 1,8.
pedali!^: itaque pedalibus lignis coniunc-
tis inter se porticus integebantur: 2,2,3; t
transtra (erant) ex (c) pedalibus in alUtu-
dinem trabibus confixa clauis ferreis: III
13,4.
pede^. A. subi.: tanta erat horum (pcdi-
tum) exercitatione celeritas, ut iubis subleuati
equorum (CC) cursum adaequarent: 148,
7; 1 (cedere: 2,40,3 ti. E. copiae;) f
si qui grauiore uulnere accepto equo deciderat,
circumsistebant (pedites) : 148,6; t
hi (pedites) , si quid erat durius, conciirre-
bant: 148,6; t consuesse: VII 65,4
n. C arcessere; t (si . . . (pedites?) relictis
impedimontis suae saluti consulant, et usu
rerum nocessariarum et dignitato spoliatum iri:
VU66,r);) t e(|iiituiu milia craii t sex,
totideni niimcro peditcs iiclocissimi ac for-
tiHsimi: I4H, 5; qui (iKHliles) cum iis (c) una
fuorant, (pioa . . . pulsos dixeraui: 1124,1;
t huc iam *deduxerat rem , ut equitos . . . pos-
sent at(jiio auderent tlumen trausiro, pedites
1035
pedes — peditatus
1036
uero tantum modo umeris ac summo pectore
exstarent {b; extare %; Np., Db.) et cum alti-
tudine aquae tum etiam rapiditate flumiuis ad
transeundum [non] impedirentur : 1,62,2; ^
ai t pedites (X; edd. ; impedimentis b: pedites
impedimentis AocA) suis auxilium feraut atque
in eo morentur, iter facere (confici p) non
posse: VII 66,5; t eodem tempore equites
nostri leuisque armaturae pedites, . . . cum se
in castra reciperent, aduersis liostibus oc-
currebant ac rursus aliam in partem {CC)
fugam petebant: 1124,1; 1 proeliari:
VII 65, 4 u. C. arcessere; t (pedem re-
ferre: 2,40,3 u. E. copiae;) t (relin-
quere: VII 66, 5 u. consulere;) t (trans-
ire: 1,62,2 u. exstare;) t (uenire: 2,26,
2 u. E. auxilia.)
(B. praedie.: ex essedis desiliunt et pedibus
(pedites [i) proeliantur: IV 33, 1.)
C. ol)i.: postulauit, ne quem peditem ad con-
loquium Caesar adduceret: 142,4; t
equitesque ab his arcessit et leuis armaturae
pedites, qui inter eos proeUari consuerant: VII
65,4; t (cogere: VII 76,3 M. E. milia;)
t quos (pedites) ex omni copia singuli singulos
suae salutis causa delegerant: 148,5; t
(disponere: VII 34, 1 u. E. milia;) t
(exigere: 1,30,4 »6. numerus;) t (habere:
V 3, 1 ib. copiae ; 1, 39, 2 ib. milia ;) t
impedire: 1,62,2 u. A. exstare; t (im-
perare: VII 64, 4 u. E. milia;) t (in-
struere: 2,40,3 ib. copiae;) t (inter-
ficere: 2,26,4 ib. numerus;) t mittere
u. mitto p. (!18 (4 loc); t (praemit-
tere: 1,39,2 u. E. milia;) t (recensere:
VII 76,3 M. E. miHa;) t (spoliare: VII
66,5 u. A. consulere;) f subleuare: I
48,7 ib. adaequare; t (submittere: 2,
40, 1 u. E. pars.)
1). dat.: (confidere: 2,40,1 u. E. pars;)
t (imperare: 2,40,3 ib. copiae;) t prae-
ficere: VII 64, 5 ib. milia.
E. geii.: eorum (equitum et leuis armaturae
peditum) aduentu ... a tribunis militum . . .
atque euocatis equos sumit CTermanisque distri-
buit: VII G5, 5; t magna auxilia equi-
tum peditumque ab rege missa Vt'cam uenire:
2,26,2; t celeritas: 148,7 u. A. adae-
qu.are; t haec ciuitas longe plurimum
totius Gailiae equitatu ualet magnasque habet
copias peditum: V3, 1; JSaburra copias equi-
tum peditumque instruit atque his imperat, ut
simulatione timoris paulatim cedant ac pedem
referant: 2,40,3; t equitatum . . omnem
et peditum niilia X sjbi celeriter mitterent.
quae in praesidiis rei frumentariae causa dispo-
neret: VII 34, 1; Haeduis Segusiauisque . . .
decem milia peditum imperat; huc addit equi-
tes octingentos. his praeficit fratrem Epore-
dorigis: VII 64,4.5; coactis equitum milibus
(c) VIII et peditum (pedum BM) circiter CCL
haec in Haeduorura finibus recensebantur : VII
76,3; Caesar legiones in Hispaniam praemiserat
[ad] VI [milia] , auxilia peditum V milia {Np.;
peditum nulla codd.) , equitum III miUa, quae
(om. Np., Dt.) omnibus superioribus bellis
habuerat, et parem ex GaLlia numerum: 1,39,
2; t equitum peditumque certum nume-
rum a ciuitatibus Siciliae exigebat: 1,30,4;
tota auxilia regis . . . in fugam coiciunt equi-
tatuque omni fere incolumi . . . magnum pedi-
tum uumerum interficiunt: 2,26,4; t i^ba,
... II milia . . . equitum . . . et peditum eam
partem, cui maxime confidebat, Saburrae sub-
mittit (c): 2, 40, 1; t it^ mobilitatem
equitum, stabilitatem peditum in proeliis
praestant: IV 33,3.
F. c. praep.: ad eos (pedites) se equites re-
cipiebant : I 48, 6.
cum his (peditibus) in proeliis uersabantur
(equites) : I 48, 5.
pedester. A.: cum (c) equitatu nUiil
possent — neque enim ad hoc tempus ei rei
student, sed quicquid possunt, pedestribus
ualent copiis: 1117,4; Ipse eo pedestribus
copiis contendit: 11111,5; equitatu suo pulso
. . . subito pedestres (pedestris fi) copias, quas
in conualle iu insidiis conlocauerant , ostende-
runt: III 20, 4; fugientes (c) (equites) usque ad
fiumen, ubi Vercingetorix cum pedestribus co-
piis consederat, persequuntur: VII 67, 5; qui
(Cauarillus) post defectionem Litauicoi pedestri-
bus copiis praefuerat : VII 67, 7 ; equitatu . . .
educto omnem eam planitiem . . . complent
pedestresque copias paulum (c) ab eo loco *ab-
ductas in locis superioribus constituunt: VII
79,2.
B.: pedestria esse itinera concisa aestu-
ariis: 1119,4; ut neque pedestri itinere
neque nauibus commeatu iuuari possint: 2,532,
12; t non eadem alacritate ac studio, quo
iu pedestribus uti proeliis consuerant,
utebantur (CC): IV 24, 4.
lieditatn!!!. A. subi.; a): cum equitatu
. . . proficiscitur (Ambiorix) . . . peditaturaque
sese (c) subsequi (sequi A) iubet: V38,l.
b): (legionesque pro castris constituit, ne
qua subito inruptio ab hostium peditatu
fiat (ne . . . fiat . . add. X; edd.; del. Paul):
VII 70, 2.)
1037
peditatus — pello
1038
B. obi.: at Indutiomarus equitatum pedi-
tatumque cogere . . . instituit: V3,4; Tf
habere: VII G4, 2 u. D.
C. greii. : ut auxilia peditatns equitatusque
mittant: VIIO, 1; T docet omnes equi-
tatus peditatusque (-4|J; ped. equitatusque
BMQ; Fr., Db., Dt.) copias Treuerorum tria
milia passuum longe ab (c) suis castris con-
sedisse: V47, 5; Treueri magnis coactis pedita-
tus equitatusque copiis Labienum . . . adoriri
parabant: VI 7, 1 ; Haedui . . . copias equitatus
peditatusque subsidio Biturigibus mittunt: VII
5,3 ; cf. qti. sqq.; cum . . . foris tantae copiae
equitatus peditatusque cemerentur: VII 76, 5;
1 celeriter magna multitudine peditatus
equitatusque coacta ad castra uenerunt: IV
34,5.
D. ubl.: peditatu, quem antea liabuerat
(habuerit aef) , se fore contentum dicit: VII
64,2; T[ sed peditatu dumtaxat procul ad
speciem utitur, equites in aciem mittit (c):
2,41,2.
<^. PedillH : duas legiones . . . couscripsit
et inita {(•) aestate in ulteriorem (c) Galliam
qui deduceret Q. Pedium legatum misit: 112,
1 ; his (fl) Q. Pedium et L. Aurunculeium
Gottam legatos praefecit: II 11,3; eo cum (tum
iV) a Q. (aque a) Pedio praetore cum legione
* * *, lapide ictus ex muro periit {c; eo cum
Q. Ped. pr. missa legione lap. ict. ex m. periit
F. Ilofm.; u. CC): 3,22,2.
peiiiH «. niale B. p. ,537 (I loc).
(l*elij»;iiii!<» u. PaelignuH.)
pellii^. A. subi. : pelles (erant) pro
uelis alutaeque tenuiter confectae, hae {CC)
siue propter lini (o) inopiam atque eius usus
inscieutiam («) siue eo (c) . . ., quod tautas
tempestates Oceani tantosque impetus ueutorum
sustineri (c) ac tanta onera iiauium regi uelis
non satis commode posse (c) arbitrabantur:
11113,6.
(B. obi.: habere: IV 1,10 u. E. b).)
(', gen. : pelles . . ., quarum propter exigui-
tatem magna est corporis pars aperta: IV 1,
10; — liarum (alciuni) est consimilis capris
iigura et uarietas pclliuin: VI 27, 1.
D. abl.: quae (scuta) subito, ut temporis
exiguitas postulabat, pellibus induxerant: II
33,2; t tegcre: 3,15,4 «. E. ii); T[
interiores . . . lacte et carne uiuunt pellibusque
suut uestiti: V14,2; f ct pcllibuH aut
paruis renonum (c) tegimentis utuntur,
magna corporis partc nuda: VI 21,5.
E. e. priieii.; a) ex : accidit, ut difiiciliori-
bus usi tciupestatlbus ex pellibuH, quibus orunt
tectae naues, noctumum excipere rorem coge-
rentur : 3, 15, 4.
b) praeter: ut locis frigidissimis neque uesti-
tus praeter pelles (peUis X) haberent (habeant
DE; edd. itr.) quicquam . . . et lauarentur
(lauantur A') in fluminibus: IV 1, 10.
e) sub: uti . . . continuatione imbrium diu-
tius sub pellibus (suppellibus BMa) milites
c 0 n ti n er i non possent : III 29, 2 ; — ibique . . .
sub pellibus hiemare constituit. hoc idem
Pompeius fecit: 3,13,5.
pello. A. = expenere: (recepto Firmo {CC)
expulsoque (recepto Firmo ex iiinere pulso-
que EHoffm.) Lentulo Caesar conquiri milites
. . . iubet : 1, 16, 1 ;) \ futurum esse paucis
annis, uti omnes ex Galliae finibus pelle-
rentur atque omnes Germani Khenum trans-
irent: 131,11; t si nostros loco depulsos
(pulsos p) uidisset: VII 49, 2.
B. = uiucere, fugare; a): cum hostium acies
(acies host. a) a {om. [i) sinistro cornu pulsa
atque iii fugam coniecta (e) esset: 152,6; t
eas omnes copias a se uno (uno a se fi)
proelio pulsas (fusas B-\i) ac superatas esse: 1
44,3; t equitatum u. eqnitatni»
p. 1016 (3 loc); t bis (equitibus nostris)
facile pulsis ac proturbatis (perturbatis B^^)
iucredibili celeritate ad ilumen decucurrerunt:
1119,7; t exercitum M. exercitus
p. 1209 (sq) (5 loc); t liostes «. Iiostiiit
p. 1532 (4 loe); t qua (legione) pidsa
impedimentisque direptis futurum , ut reliquae
contra consistere uon auderent: 1117,3; quod
eo pulsa (pulso l) legio sese receperat: 3,67,
6; t intellegebant maximas nationes,
quae proelio contendissent, pulsas supcratasque
esse: 11128,2.
b): Haeduos . . . magnam calamitatem
pulsos accepisse: 131,6;— Heluii sua spcmte
cum finitimis proelio congressi pelluntur et . . .
intra oppida . . . compelluutur: VII 65, 2; —
Komanos pulsos superatosque , castris impe-
dimentisque eoriim liostes potitos ciuitati renun-
tiauerunt: 1124,5; — — cum Cimbris et
Teutoiiis a C. Mario pulsis n(m miiiorem
laudeni exercitus quani ipse iiuperator meritus
uidebatur: 140,5; — Ceutronos ct Graio-
celi (c) et Oaturiges . . . itinere exercitum
prohibore conantur. compluiibus his (c) proe-
liis pulsis . . . in linos Vocontioriim . . . per-
uonit: I 10,5.
<0: tautiim esse nomen . . . eius (c) exer-
citus Arioiiisto piilsi) . . ., uti: IV 16,7; —
fama percrebriierut pulsum fugoro Caeaareui
paeue omnibuB copii» araissis: 3, 79,4; — Poni-
1039
pello — per (1. A. a) a))
1040
peius enim nullo proelio pulsus uestri facti
praeiudicio demotus Italia excessit : 2, 32, 2.
d): ut aequo proelio discederetur et neutri
pellerentur (repell. f): 3,112,7; — ut equestri
proelio commisso pellerent omnes complures-
que intcrficerent : 3,75,5; — qui {(■) cum iis
una fuerant, quos primo liostium impetu pul-
sos dixeram : II 24, 1.
(peluis: ne illa quidem ratio recepta est,
quam C. Caesar ponit in femininis, ut puppim,
restim, peluim (puluim cod.; puppi, resti, pelui
Np.) * * *: Charis. art. ijramni. I p. 122, 30
Kcil.)
Pelnsinm: Pompeius deposito adeundae
Syriae consilio . . . Pelusium peruenit. ibi . . . :
3, 103, 1 ; (Pothinus) exercitum a Pelusio (pu-
lesio x) clam Alexandriam euocauit: 3,108,2.
pendo. A. propr. (= soluo): si in eo
manerent, quod conuenisset, stipendiumque
quotannis pendereut: 136,5; quod (stipendium)
sua uoluntate ad id tempus pependerint (per-
penderint B^; dependerint 5^^): 144,4; quod
(stipendium) Aduatucis finitimis suis pendere
consuesset: V27, 2; t druides a bello
abesse consuerimt neque tributa una (um-
quam [i) cum reliquis pendmit: VI 14, 1 ; t
quid ([i; quod AQB; quot M) in annos sin-
gulos uectigalis populo Romano Britanuia
penderet constituit: V22, 4.
B. trsl.: orant, ut (e) sibi parcat (o), ne
communi odio Germanorum innocentes pro
nocentibus poenas pendant: VI 9, 7.
penes: quod penes eos (paene in eo ik;
Np.; paene ex eo Em. Hoffm.), si id oppidum
retinuissent , summam uictoriae constare in-
tellegebant: VII 21, 3; t edicunt, penes
quem quisque sit Caesaris miles, ut producat
(e): 1,76,4; addit etiam, ut *quae quisque
eorum in bello amiserit, quae sint penes miUtes
suos, iis (c), qui amiserint (c), *restituantur :
1, 87, 1 ; quod penes eum est pecuniae tradit :
2, 20, 8.
penitns: Suebos . . . cum omnibus suis
sociorumque copiis, quas coegissent, penitus
ad extremos fines se recepisse : VI 10, 4.
(pensio: legem promulgauit, ut sexenni
die {sii: P. Manut. ; sexies seni dies codd.; sex
pensionibus Ald.; ii,. CC) sine usuris creditae
pecuniae soluantur (?) : 3, 20, 4.)
per. I. Conlocatio: multos per annos: 3,
64,3; quorum per fines (per fines quorum af):
I 28, 1 ; rcliquis locis (50 fere numero) praepo-
sitio per prinmm obtinet locum: per fines Hae-
duorum , per suos fines , per fines suos , per
eorum fines , sim.
II. Signif.; 1. de loeo; A. = did zivog
(— ab altera parte extrenia usqne ad alte-
ram paiieni); a) ]ier uicdiani aliquani rem
(= durcli); a) peudet cx uerbis: itiuere (non)
intermisso per tines Haeduorum iu Lingones
contendit: VII 9,4; 1 asseres enim pe-
dum XII cuspidibus praefixi atque hi maximis
ballistis missi per IIII ordines cratium in terra
defigebantur: 2,2,2; t (Rhenus) longo
spatio per flnes Nantuatium (c), Heluetiorum,
Sequanorum, Mediomatricum (c) , Tribocorum
(e), Treuerorum citatus fertur: IV 10, 3; t
quod (flumen) per fines Haeduorum et Sequa-
norum in Khodanum influit: 112,1; t
ire per fines ti. eo p. 1017 a) y) (4 loc); t
(castra ex Biturigibus mouet in (fi; per a; om.
Fr., Db.; per Boios in Vielh.) Aruernos uersus:
VII 8, 5 ;) t qui non bis (c) per agmen
hostium perequitarit (p; -tasset a; edd.):
VII 66, 7; t nouo genere pugnae perterri-
tis (c) nostris per medios audacissime perru-
perunt: VI 5, 4; per medios hostes perrum-
punt: VI 40, 4; t quae (silua Arduenna)
ingenti magnitudine per medios fines Treuero-
rum a flumine Rheno ad initium Remorum
pertinet: V3, 4; t pauci . . . incertis
itineribus per siluas ad T. Labienum legatum
in hiberna perueniunt: V37,7; et per fines
Marrucinorum , Frentanorum, Larinatium in
Apuliam peruenit: 1,23,5; celeriter Petreius
per Vettones ad Afranium peruenit: 1,38,4;
t ipse . . . ad bellum Ambiorigis profectus
(profectus del. Faern.; profecturus Th. Bentl.;
proficiscens Voss.) per Arduennam siluam . . .
L. Minucium Basilum cum omni equitatu prae-
mittit: VI29,4; \ proficisci: (VI 29,
4 u. praemittere;) uti Petreius ex Lusitania
per Vettones cum omnibus copiis ad Afranium
proficiscatur : 1,38,2; ut . . . coniuncto exer-
citu cum Domitio per Illyricum Italiae sub-
sidio proficisceretur : 3, 78, 4 ; \ ex castris
cohortes per oppidum crebro submitteban-
tur: 1,45, 7; t Heluetii iam per an-
gustias et fines Sequanorum suas copias tra-
duxerant: 111,1; quod per fines Sequanorum
Heluetios traduxisset: 119,1; t quae
(auxilia legionum) cum Pompeio per Maureta-
niam uenire dicebantur: 1,G0, 5.
(inter duos uallos, qua perfectum opus non
erat, ■[ per mare {codd.; Np., Dt.; del. Nicas.;
Pompeiani Paul; per mare =: per mare uecti
esse censet Hand Turs. IV 430) nauibus ex-
positi (expositis Ox ; nauibus expos. del. Dt.)
in auersos (c) nostros impetum fecerunt: 3,
63,8.)
1041
per (1. A. ii) fi) — 3. A. a»
1042
P) pendet ex subsf.: negat se more et
exemplo populi Romani posse iter ulli per
prouinciam dare: 18,3; tutum (se add. fi)
iter per (suos aM. fi) fincs daturum: V27,
10; — erant omnino itincra duo, quibus . . .
exire possent: unum per Sequanos . . ., alterum
(iter add. AQ) per prouinciam nostram : I 6, 1 ;
qua proximum iter in ulteriorem Galliam per
Alpes erat: 110,3; — iter facere per u.
facio p. 1270 (uers. 31—51, 0 (10) loe.) ; —
Pompeius per Candauiam iter in Macedoniam
expeditum habebat: 3,79,2; — quod iter per
Alpes . . . patefieri uolebat: 1111,2; — quod
eo inuito iter per prouinciam per uim temp-
tassent: 114,3; T relinquebatur una per
Sequanos uia: I 9, 1.
b) = |icr sumiiiitni uliquiim rein, per rei
superliclein (ilbcr — hin (wefr)); a) pendct
ex uerbis: quod angusto ilinere (equitatus) per
aggeres ascendebat (derat Ciaec.): 3,69,2;
1 hostes undique circumuenti . . . se per muni-
tiones deicere (eicere RScIin.) et fuga salu-
tem petere •contenderunt: 11126,5; t
plerosque ii (c) , qui receperant , celant noctu-
que per uallum einittunt: 1,76,4; Tf
ne semper magno circuitu per pontem equitatus
esset mittendus: 1,61,1; 1 uti . . . per
temonem percurrere et in iugo insistere (con-
sistere a) et se inde (o) in currus citi.ssime re-
cipere consuerint: IV 33, 3; 1 si per
decliue sese reciperent, nostros ex superiore
insequentcM loco uerebantur: 3,51,7; 1
per eorum corpora r('li(|uos audacissinic trans-
ire conantcs niullitudinc tcloruni reppulerunt:
II 10, 3.
fi) pend. ex subst. c. uerbls coMiuiictis :
erat per decliue receptus (receptum NUx):
3,45,4; — priniisque oj)prCKHis reliqui per ho-
rum corpora salutom sibi atque cxitum
paricbant: 3,69,3.
B. = avcc, XOTa: diinissis pcr agros nun-
tiis aibi quemque consulere iussit: VI 31, 2;
ubi qiiae (c) maior atque inlustrior incidit res,
clamore por agros rcgioncHque significant:
VII 3, '2; t Caesar significationo per
castolla fumo facta . . . eodcm iicnil: 3,65,
3; If a Pompeio liMcris per onines pro-
uincias ciuitatosquo dimissis (dcniisHis
Oal) fama percrebruerat : 3, 79, 4 ; 1 (juod
so per (qiiod sempcr al) litora coleriter in
oppidum (cqiiitiiluH) lecepit (rocipit afh) : 2, 2(;,4 ;
K per maiius tradcic ii. iiiaiillN y*. '>l~ )')
(.'llnc); t iit eiiuitibiis \nT (iiiiiii mariUiiiiuii
(oni iMiiritiiim Nx) ab Antoiiio (lis]>iisitiH ii(|imi'i
proliibcicnlur: 3,24,4; Tl cum rama pcr
Loxiu. CuuHur. II.
orbem terrarum percrebruisset: 3,43,4; per
orbem terrarum fama ac litteris uictoriam eius
diei concelebrabant (-brant 0/Z'): 3, 72,4; t
primo per omnes partes perequitant et tela
coiciunt: IV33, 1; t Caesar dispositis
per uias (uiam N) cohortibus impetum eius
sustinuit: 3, 111,1.
2. de tenipore; A. slguificat totuni teinpus
expleri: hanc (aquilam) . . . uiuus multos
per annos magna diligentia defeudi: 3,64,3;
1 auster, qui per biduum flauerat, in Afri-
cum se uertit: 3,26,5; % Cicero, qui
omnes (per omnes \i) superiores dies
praeceptis Caesaris . . . milites in castris cou-
tinuisset: VI36, 1.
B. slgullicnt aliquld incldere in teiupiis
aliquod (= inter, Innerhalb): an paenitet
uos . . ., quod bis per biduum equestri proelio
superauerim? 2,32,12; t (per conci-
lium: VI 20, 3 u. 3. A. e) a);) t nam-
que etiam per eos dies proelium secundum
equestre fecit: 3,84,5; t palma per eos
dies [in tecto] inter coagmenta lapidum ex
pauimento exstitisse ostendebatur: 3,105,5; t
qui (o) milites aduersariorum in castra per
tempus conloquii uenerant: 1,77,1.
3. trsl.; A. = opera, auxllio; a) pcr al(i»i
(= adiuHaiitc iilqo, hominuni opera): nisl co
ipso tempore quidam nuntii de Caesaris iiictoria
per dispositos equites essent allati: 3,101,
3; tabuLae testiimenti unae per legatos eius
Eomam (c) cnint allatiie: 3,108,4; t
legatosque dcprecandi causa ad Caesarcm mit-
tunt; adeunt (mittunt ad euin BM) per H.ae-
duos: VI 4, 2; t princepsque decima legio
per tribunos militum ei gratias egit: 141,2;
Afranii etiam filiiis adulescens de sua ac paren-
tis sui salutc cum CaesiU'e per Sulpicium lega-
tum agebat: 1,74,6; testibus se mililibus uti
posse . . ., quae per Viilinium in conloquiis,
qu.ie per A. Clodiuin (c) cum Scipione egisset:
3,90,2; t cognoscere per explora-
tores tt. oxplorator p. 1232 C. c) (7 loc);
— hac re sliuiiii Ciu^siu- per speculatores
cognita . . . excicitum . . . coutiuuit: 1111,2;
— per quos (Brundisiiios) rc cognita Ca(\sar . . .
iubct: 1,28,2; t Ciiesar . . . suos per An-
toniuin, (jui ei legioni praccrat, cohortatus
tuba signum diu-i . . . iussit: 3,46,4; t
ueteribus clientclis restitutis, nouis per Cne-
sarem (rest. p. Caes., nouis \'ielh.) compara-
tis . . ., rcliquis rcbus coruiii giatia dignitiitc-
que (c) amiililicidii Sciiiianl priiu-ipatiiiu diini-
scraiil: VI 12,6; 1 id sc ab ipsis por
corum iiiuitidH compcrtum liiibcre: 144,12;
66
1043
per (3. A. a))
1044
postea quam per {om. AQ) exploratores pontem
fieri comperissent : IV 19, 2; postquam per Vbios
exploratores comperit Suebos sese (c) . . . rece-
pisse : VI 29, 1 ; 1 frumentumque omne
conquisitmn spoliatis eflbssisque eorum domi-
bus per equites comportarat (c): 3,42,5;
t celeriter confecto per suos dilectu . . . do-
cuit: VI 1,4; T quanto haec dissimulari
(f) et occultari quam per nos confirmari
praestet? 2,31,5; 1 celeriter missis legatis
per suos principes inter se coniurant: III 8,
3 ; 1 cotidianis interpretibus remotis per
C. Valerium Troucillum (c) . . . cum eo con-
loquitur: 119,3; milites . . . inter se per
tribunos (tribunum JSx) militum centuriones-
que atque lionestissimos sui generis conloquun-
tur: 1,20,1; t (conquirere: 3,42,5 u.
comportare;) 1 qui (Conuictolitauis) per
sacerdotes more ciuitatis intermissis magistrati-
bus esset creatus: VII 33, 4; t quod,
cum ipse gratia plurimum domi atque in reli-
qua Gallia , ille minimum propter adulescen-
tiam posset, per se creuisset: 120,2; t
haec eadem centurionibus tribunisque militum
mandabant, ut per eos ad Caesarem deferren-
tur (-ferantur p) : VII17,8; haec quoque per
exploratores ante lucem in tanta projjiuquitate
castrorum ad hostes deferuntur : VI 7, 9 ; quae
res nota erat Porapeio, delata per Allobrogas
perfugas : 3, 63, 5 ; — haec ad Antonium statim
per Graecos deferuntur : 3, 30, 6 ; — quae man-
data ad se per Vibullium (p) delata essent: 3,
22,1; t (effodere: 3,42,5 u. compor-
tare;) T[ ne ex praetura et consulatu, ut
semper, sed (c) per paucos probati et electi
in prouincias mittantur: 1,85,9; t omnes
clientes obaeratosque suos . . . eodem conduxit;
per eos, ne causam diceret, se eripuit: 14,
2; f quam (sororem) paucis ante mensibus
per suos propinquos atque amicos reguo ex-
pulerat: 3,103,2; t itinere exquisito
per Diuiciacum . . . profectus est: 141,4; t
constituit, ut arbitri darentur; per eos fierent
aestimationes possessionum et rerum:3,l,
2; si quis appellauisset de aestimatione et de
solutionibus, quae per arbitrum fierent; 3,20,
1 ; — crebrae etiam (c) per Albicos truptiones
fiebant ex oppido, ignesque aggeri et turri-
bus inferebantur : 2,2,6; — nam ad eas
(naues), quae factae erant Arelate per Caesa-
rem , captiuae Massiliensium accesserant sex :
2,5,1; — certiorem fieri per esploratores u.
explorator p. 12S3 (4 loc); milites . . .
centuriones (c) tribunosque militum adire atque
obsecrare, ut per eos Caesar certior fieret, ne
labori suo . . . parceret : 1 , 64, 3 ; Caesarem per
nuntios facit (o) certiorem, quid faciendum
existimet: VII 87, 5; t cum per alios con-
diciones ferantur: 1,24,6; f hi suos
notos hospitesque quaerebant, per quem quis-
que eorum aditum commendationis haberet
ad Caesarem: 1,74,5; — per M. Silanum, C.
Antistium Eeginum , T. Sextium legatos dilec-
tum habere instituit: VI 1,1; in Lucanis
Bruttiisque per legatos suos ciuium Romano-
rum dilectus habebat: 1,30,4; — habere pro-
uinciam: 1,22,4 tt. uenire; t inferri:
2, 2, 6 u. facere (eruptiones) ; T uadoque
per equites inuento . . . exercitum traduxit:
VII 56,4; t Cassiuellaunus . . . legatos
per Atrebatem Commium de deditione ad Cae-
sarem mittit: V22, 3; t V^^ ^^ P^r ex-
ploratores nuntiata Caesar (c) legiones . . .
intromittit : VII 11, 8 ; ea res per fugitiuos L.
Aemilii . . . hostibus nuntiatur: 123,2; 1
summam in spem per Heluetios regni obti-
nendi (eum) uenire: 118,9; ^ (occupari:
3, 109, 5 u. tolli ;) t Pompeius eadem illa,
quae per Scipionem ostenderat, agit: 1,6,1;
t idoneos nactus homines, per quos ea, quae
uellet, ad eum perferrentur: 1,9,1; consilio
eius cognito et per mercatores perlato ad Bri-
tannos . . . legati ueniunt: IV 21, 5; interim ad
Labienum per Remos incredibili celeritate de
luctoria Caesaiis fama perfertur: V53, 1; 1
qiu se per uos perisse existimant: 2,32,4;
t regno occupato per tres potentissimos ac flr-
missimos populos totius GalUae sese potiri
posse sperant: 13,8; f probari: 1,85,9
u. eligi; t nonne (c) . . . proditi per illum
Caesaris beneflcio estis conseruati? 2, 32, 8; t
itemque per equites dispositos aqua prohibere
classiarios instituit: 3,100,2; 1 quod per
eos suos se obsides . . . reciperaturos exi-
stimabant : III 8, 2 ; reseruatis Haeduis atque
(c) Aruernis, si per eos ciuitates reciperare
posset: VII 89,5; t Aetolia, Acarnania,
Amphilochis per Cassium Longinum et (c)
Caluisium Sabinum . . . receptis ... longius
progrediendum existimabat: 3,55,1; f si
per populum Romanum stipendium remit-
tatur et dediticii subtrahantur: 144,5; — illi
deliberata re respondent scriptaque ad eum
mandata per eosdem remittunt (Hoiom.; per
eos remittiuit fhl; Db.; permittunt Na: remit-
tunt Np., Dt.): 1,10,2; t restituere:
VI 12, 6 u. comparare; f legiones cum
tribunis militum et primorum ordinum cen-
turionibus egerunt, uti (per eos add. B^^)
Caesari satis facerent: 141,3; t (spo-
1045
per (.3. A. a) — d> a) aa»
1046
liari: 3,42,5 ti. comportare;) ^ sub-
leuari: 1,22, 4 w. uenire; ^ subtrahi: I
44,5 u. remitti; ^ quorum alter acccpto
uulnere occupatus (sopitus ./. F. Gron.; ob-
sopitUB Dauis.; del. Matlii.) per suos pro
occiso sublatus, alter (acc. uuln. occ. p. s.
p. o. subl., alter om. af) interfectus est: 3, 109,
5; T item per Treueros uenisse (eum)
(iermanis (c) in amicitiam cognouerat: VI 5,
4; quod per eum in collegium pontificum uene-
rat, quod prouinciam Hispaniam ex praetura
liabuerat, quod in petitione consulatus erat
subleuatus: 1,22,4.
b) e. uerb. obtcstaiidi (= deorum anxllio):
haec uti fierent, per omnes deos perque
(per quae fli) foedera, quae Romae fecisset,
eodem testamento Ptolomaeus populum Koma-
num obtestabatur: 3,108,3.
c) per alqd; a): de re publica nisi per
concilium loqui non conceditur: VI 20,3;
^ fore, uti per conloquia omnes controuer-
siae componantur: 1, 9, 6; conatus tamen
nihilo minus est aliis rationibus per conlo-
quia (CC) de pace agere: 3,18,5; t ea
res est Heluetiis per indicium enuntiata:
14,1; ^ non nullae (matres familiae) de
muris (c) per manus demissae (dimissae
a) sese (c) militibus (o) tradebant : VII 47, 6 ;
(relinquit animus Sextium . . .; aegre per
manus traditus {liSclin.; tractus X: edd.)
seruatur: \T38,4.)
fi): praestaret, quod proticiscenti recepisset,
ne per eius auctoritatem deceptus uide-
retur: 3,82,5; ^ eos neque conloquii neque
indutiarum iura seruasse et homines imperitos
et per conloquium deceptos crudelissime
interfecisse : 1,85,3; ^ committendum non
putabat , ut pulsis hostibus dici posset , eos ab
se per fidem (perfide Pluyg.; cf. Vsener JJ.
117, 74; Paulus, Wiirtlemb. Kurresp. Blall ISSO
p. 480) in conloquio circumuentos: 146,3.
y) : doluisse se , quod populi {c) Romani (e)
beneficium (c) sibi per coutumeliam ab ini-
micis extorqueretur: 1,9,2; ^ sibi prae-
stare . . . quamujs fortuuam a populo Romano
pati quam ab his per cruciatum (cruciatus
[i) interfici, inter quo» dominari consuessent:
1131,6; \ qui per dolum atque in-
sidias petita pace ultro bellum iutulissent:
IV 13,1; — uereri se, ne per insidias ab eo
circumueuiretur : I 42, 4 ; ^ Caesar enim
per litteras Trebonio magnopere miindaue-
rat, ne {ler uim oppidum expuguari piUcretur:
2,13,3 ; ibi (c) cerlior ab Acilio et Murco jK^r
litt«ras factus dc posluiutiH Libotiis et liibuli
legionem relinquit: 3,16,2; ^ imperinm
se a (c) Caesare per proditionem nnllum
desiderare, quod habere uictoria posset (e) : ^TI
20,7; ^ indutiisque per scelus uiolatis
suam uirtutem irrisui fore perdoluerunt: 2,15,
1; ^ praestare dicebant per uirtutem
in pugna belli fortunam experiri quam desertos
et circumuentos ab suis grauissimum suppli-
cium perpeti: 2,30,2; ^ si quid iis (c)
per uira accidat: 11122,2; mandauerat, ne
per uim oppidum expugnari pateretur: 2,
13,3; non nuUas urbes per uim expugnauit,
reliquas ciuitates circummissis legationibus ami-
citiae {Faem.; -tia x; cdd.) Caesaris {x; Cae-
sari jV,- edd.) conciliare studebat: 3,55,3; nt
. . . partem finitimi agri per nim occupatam
(e) possiderent : VI 12, 4 ; quod eo inuito iter
per prouinciam per uim temptassent: 114,
3; si per uim nauibus flumen transire conen-
tur: 11111,2:
d) per se; a) = sua siwute, suo arbitrio,
sine alterius ope; aa) de hominibus: legati
. . . nihil iam Caesaris imperium esspectabant
(c), sed per se quae uidebantur administra-
bant: 1120,4; illis se oneri non futurum et
per se rem publicam administraturum : 1,32,7;
^ illius denique exercitus mUites (officium suum
praestitisse) , qui per se de coucilianda pace
egerint: 1,85,2; (se) postulatis Caesaris cogni-
tis missuros ad Fompeium, atque illum reliqua
per se acturum hortantibus ipsis : 3, 16, 5 ; ^
plebes paene seruorum habetur loco, quae nihil
audet (habet MC; Aim.; Fr.) per se \per se
nihil audet (i) : VI 13, 1 ; ^ simul ipse
Cordubae conuentus per se portas Varroni
clausit, custodias uigiliasque in turribus muro-
que disposuit, cohortes duas . . . retiuuit: 2,
19, 3 ; \ cum his (cohortibus) ad Domi-
tium . . . peruenit .... Domitius per se cir-
citer XX cohortes . . . coegerat: 1,15,7; t
disponere: 2,19,3 u. claudere; \ (Car-
monensium ciuitas) deductis tribus in arcem
oppidi (c) cohortibus a Varrone praesidio per
se cohortes eiecit (0*; iniecit 0^*) portasque
praeclusit : 2,19,5; ^ cum (r) propter
longitudinem agminis mimis (c) facile (c)
omnia per se (pcr se omuia p) obire et quid
quoque loco facienitum esset prouidere (scire
(i) possent : V 33, 3 ; ^ postulabat Caesar,
ut legatos sibi ad Pomj^eium sine periculo mit-
tere liceret, idque ipsi fore reciperent aut accep-
toB per se ad eum perducerent: 3,17,2;
\ praecludere: 2,19,5 u. eicore; \
prouidere: V33,3 u. obiro; t reti-
nere: 2,19,3 «. claudere; 5 (scire: V
66*
1047
per (3. A. (!) — B. d)) — percontatio
1048
33,3 M. obire;) t reliqua, ut poterant, in-
conimoda per se (per se incomm. 0) sustine-
biiut: 3, 9, 5; T cum per se minus uale-
reut, . . . Germanos atque Ariouistum sibi
adiunxerant: Vl 12,2.
[i[i) <le rebus: aegre portas nostri tuentur;
reliquos aditus locus ipse per se munitio-
que defendit: VI 37, 5; — at <ad codd.)
luce (Ciacc; lucem x,; edd.) multum per se
pudorem omuium oculos (Ciaec; oculis x.;
cdd.) , multum etiam tribunorum militum et
ceuturionum praesentiam (praesentium 0'af)
adferre (u. CC): 1,67,4; — turris tectum
per se ipsum pressionibus (c) ex contignatione
prima suspendere ac tollere coeperunt: 2,
9,5.
[i) i»er se = si ipsani reni spcctainus, nulla
aliaruni rcruni ratione habita: haec (castra),
etsi erant exigua per se, uix bominum
milium septem, praesertim nullis cum impedi-
mentis, tamen angustiis uiarum quam maxime
potest contrabit : V 49, 7 ; — Bellouaci autem
(c) defectione Haeduorum cognita, qui iam (c)
ante erant (erant aute p) per se infideles,
manus cogere . . . coeperunt: VII 59,2; —
crant per se magna quae gesserant equites,
praesertim cum eorum exiguus numerus cum
tanta multitudine Numidarum conferretur, baec
tamen ab ipsis inflatius commemorabantur : 2,
39,4.
B. =propter; a): per aetatem u. aetnH
p. 203 c) (3 loe.) ; 1 crebraque iuter se
conloquia milites habebant, neque ullum iu-
terim telum per pactiones loquentium traicie-
batur: 3,19,1; f cum primum per anni
tempus potuit, ad exercitum contendit: III
9,2.
b): is enim erat anuus, quo per leges ei
(eum b) consulem fieri liceret: 3,1,1; ^
quod autea de couloquio postulasset, id per
se fleri licere: 142,1; licere illis incolumibus
per se (per se inc. ^) ex hibernis discedere et
quascumque in (c) partes ueUnt sine metu pro-
ficisci: V41,G; f qui, si per te liceat,
perendino die cum proximis hibernis coniuncti
communem cum reliquis belli casum sustineant,
non . . . intereant : V 30, 3.
c):cognouit per (recc.?; om. x) Afrauium
stare, quo minus proelio dimicaretur: 1,41,
3; quod stetisse per Trebonium, quo minus
oppido potirentur, uidebatur (-bantur af): 2,
13,4.
d): per causam u. cansa p. 4'J(S \. 15.
(4 loc); % qui omnes discessu Curiouis
multique praeterea per simula tionem uid-
uerum ex castris iu oppidum propter timorem
sese recipiunt : 2, 35, (j.
C. rcspoudet ablatiuu modi, u. S. A. c) y).
ZJepetita est praepositio per semcl: per omnes
deos perque foedera : 3, 108, 3 ; non ropetitu
6 -\- 2 -]- 3 -\- 1 loc. (per dolum atque insidias ;
per angustias et fines; per agros regiouesque;
per M. Silanum, C. Autistium Keginum, T.
Sextium legatos.)
peragito : milia enim progressi IIII uehe-
mentiusque peragitati ab equitatu montem ex-
celsum capiunt: 1,80,2.
pei-ago: concilioque Oallorum Samaro-
briuae peracto . . . coactus est: V 24, 1; peragit
coucilium Caesar equitesque imperat ciuitati-
bus: VI 4, 6; t t si peracto (protracto
Ilell.) consulatu (cons. Nafh; cos. /; pro-
consulatu Olaiid.; postulatu Elloffm.)
Caesaris (Caesar Elloffm.) non (cons. Nafl;
cons. non h; om. EHoffm.) profectus (N ; prae-
fectus x) esset (peracto caesaris consulatu pom-
peius profectus non esset O^,- Oud.; si peracto
delectu uon profectus esset Viclh.; si peracto
consilio n. p. e. Kran.; u. CC) : 1,11,2; %
ipse (c) couueutibus Galliae citerioris per-
actis in Illyricum proficiscitur : Vl,5; liis (c)
confectis rebus couuentibusque (conueutisque
AQ) peractis in citeriorem Galliam reuertitur:
V2,l.
perangastns : quod (urbs) prope ex omni-
bus partibus flumine et palude circumdata
unum habeat et perangustum aditum: VII
15,5; (ut (c) erant loca montuosa et f ad
specus angustiae (et aditus perangusti Dt.; u.
CC) uallium: 3,49,4.)
pcrcello: quicumque alterum obsidere
conati simt, perculsos atque infirmos hostes
[adortij aut proelio superatos aut .aliqua oifeu-
sione permotos coutinueruut: 3,47,2.
percipio. A. ~ capere , sibi parare : co-
hortatus, ut aliquando pro tantis laboribus
fructum uictoriae percipereut: VII 27,2; t
cum uestri officii praemia percipere debeatis:
2,32,6; t ii . . . nullo etiam nunc usu
rei militaris percepto (dd. Ciaec.) neque in . . .
cousilio permauere . . . neque . . . iniitari po-
tuerunt: VI 40, 6; qui cotidiana consuetudiuc
usum quoque eius geueris proeliorum percipe-
rent: 3,84,3.
B. = audli-e, cognoscere: Germani, qui
auxilio ueniebant, percepta Trenerorum fuga
sese domuni receperunt (c): VI 8, 7; t
percepta (accepta [i) oratione (ratione (i)
eorum Caesar obsides imperat: VI, 8.
percontatio : nos nihil de eo percon-
1049
percontatio — perequito
1050
tationibuB (percunctat. [i; percunctati om-
nino Ciaec.) reperiebam us: V13,4; t
ex percontiitioue (percuuct. h) nostroriim
uocibusquc Gallorum ac mercatorum . . . timor
omnem cxercitum occupauit: 139,1.
percrebresco : cum fama per orbem
terrarum j)crcrebruisset {bf; percrebuisset ahl?),
illum a Caesare obsideri neque audere proelio
dimicare: 3,43,4; *de proelio ad Dyrrachium
facto *clatius inflatiusque multo, quam res erat
gesta, fama percrcbruerat (fl; percrebuerat
ah?), pulsum fugere Caesarem paene omnibus
copiis amissis: 3,79,4.
(l>ei*canctatio u. percoutatio.)
Itercnrro: uti . . . pcr temoneni jier-
currere et iu iugo insistere (consistere a) . . .
cousuerint: IV 33, 3; T[ Auximo (c) Caesar
progressus (c) oninem agrum Picenum per-
currit: 1, 15, 1.
percntio: unum es multitudine procurreu-
tem traicit; quo percusso et (c) exanimato
hiuic scutis proteguut hostes (c) : V 44, G.
IterdiMCo: fere plerisque accidit, ut prae-
sidio litterarum diligentiani in perdiscendo ac
memoriam remlttant: VI 14, 4.
perdo : an qui incolumes resistere nou po-
tueruut, perditi resistant? 2,32,6.
pcrditUH ui adiect. (subst.): magnaque
praeterea multiludo undique ex Gallia per-
ditorum hominum latronumque conuenerat
(e): 11117,4.
in agris liabet dilectum egentiuni ac per-
ditorum: VII 4, 3.
perdoleHCo: ul)i . . . indutiis . . per scelus
uiolatis suam uirUitcni irrisui fore pcrdolue-
runt: 2, 15, 1.
pertlnco. A. =r Hniytiv, ir.Quauyuv, pro-
inouurv; a) propr.: (itaque uastatis omnibus
eorum agria . . . Caesar (c) exercitum re-
duxit (ji; perduxit a): 11129,3;) 1[ po-
stulabat Caesar, ut legatos sibi ad Pompeium
sine periculo mittere liceret, . . . aut acceptos
per se ad cum pcrducerent: 3,17,2; t
nullo hoHlc prohibentc . . . incolumcm legio-
ncm in Nantuates (c), inde in Allobroges per-
duxit: III G,5; 'i musculum pedes LX
longum ex niatcria bipedali, quem (quae afl)
a turri lalericia ad liostium turrim murumqiio
perdiicercnt, facere inHlitucrunt : 2,10,1; \
prima luco terram altigit omucsque iiicolumes
nuucH perduxit: V2.'i,(i; % qui (tiroiicH)
onineH ad oum pcnliicti (O; producti Nx) contra
religioiicm iuris iurandi in eiuH couspectu (c)
crudcliHHimo interliciuntur: 3,28,4.
tres nobillHHimi Hacdui capti ad Cacsarciu
perducuntur (produc. Fr.) : Cotus . . . et Caua-
rillus . . . et Eporedorix : VII 67, 7 ; Yi
opjjidani . . comprehensos eos, quorum ojjera
plcbem concitatam existimabant, ad Caesarem
perduxeruut (produserunt Q^; i^V.) : VII 13, 2.
1)) trsl.; «): Germanos atque Arioui-
stum sibi adiunxerant eosquc ad se magnis
iacturis poUicitationibusque perduxerant: VI
12,2.
P) : u. ad p. 12G (i loc. exccpt. 2, 9, 1.)
B. = Irahcre, extrahere (/.irf/.vveiv). ad
meridiem res erat perducta: 3,95,1; res
disputatione ad mediam noctem perducitur:
V31,3.
C. = TEivEiv, {oly.odoi.iElv,) facere, iu-
stituere: fossam (-as) n. fossa p. 1320 B.
(3 (4) loc.) ; \ (fossamquc (c) et mace-
riam (materiam a) sex in altitudinem pedum
praeduxerant (prod. fi; perd. D; M. Millcr):
VII 69, 5;) 1 muuitionem (-nes) u.
Uiuuitio p. 067 (4 loc.) ; *t ea legione,
quam secum habebat, . . . milia passuum
XVIIII (c) murum in altitudinem pedum
sedecim fossamque perducit: 18,1; \
(musculum: 2,10,1 ti. A. a) musculum;) 1
ubi (c) turris altitudo perducta (perfect;i
hpr.) est ad {Ald.; ut x) contabidationem
(Ald.; -ionis x.) eam (Ald.; causa at) in parietes
instruxerunt (c) ita, ut: 2,9,1.
pereudiiiUM: qui, si per te liceat, pereu-
dino die cum proxiniis hibernis coniuncti
communem cum reliquis belli casum sustiueant:
V 30, 3.
pereo. A. = interllei: (omnis noster equi-
tatus, omnis uobilitas iuteriit (pcriit h):
VII 38,2;) Tl militum pars . . . iuco-
luiiiis in castra pcrucnit, pars a barbaris cir-
cumuenta periit: VI 40, 8; \ duae fuurunt
Ariouisti uxores . . ., utraque ([i; 6'c/ot., Ub.,
Ilold., Uuy; utraeque a; rell. edd.) iu ea fuga
periit ; (fl; perierunt a; edd.; periit; fucrunt
tiuij; llold.) duae tiliae: harum altera occisa,
altcra capta est: 153,4.
Germani . . . reliqui so iii (lumcn praccipi-
tauerunt atque ibi tiniorc, lassitudinc, ui lliinii-
nis oppressi perieruut: IV 15,2; IH (Milo)
lapido ictus ex muro periit (reec; edd.; perit
*): 3,22,2; t ut, si qui etiam iu praesenUa
se occultassent, tameii liis . . . rerum (iiiiiiiuiii
inopia pcriuinduin uidciotur: VI 43,3.
i{. = incidcro in ciihiMiilatoin: qui .se pcr
uoH i)orissc cxistimanl: 2,32,4.
pere«iHito: equitatus . . noBter ... inlcr
diian acicH perequitiuis commodiorciii ac
tutiorcm nostris receptum dat: l,4l), 3; iic
1051
perequito - perficio
1052
ad liberos, ne ad parentes, ad uxorem (e)
aditum habeat, qui non bis {om. AQ^) per
agmen liostium perequitarit (p; -tasset a;
edd.): VII 66,7; primo per omnes partes
perequitant (essedarii) et tela coiciunt: IV 33, 1.
perexignns. A. : perexigua pars illius
exercitus superest; magna pars deperiit: 3,87,
3; 1 cum hae (c) (coliortes) perexiguo in-
termisso loci spatio inter se constitissent: V
15,4.
15.: id (frumentuni) erat perexiguum cum
ipsius agri natura , . . . tum (f ) , quod : 3,
42,5.
perfacilis: perfacile esse, cum uirtute
omnibus praestarent, totius Galliae imperio
potiri: 12,2; — perfacile factu (factum
MCh) esse illis probat conata perficere, prop-
terea quod : I 3, 6 ; sed quoniam abundet equi-
tatu, perfacile esse factu (factum «'-) frumen-
tationibus pabulationibusque Romanos prohi-
bere: VII 64,2.
perfero. A. = adferre, deferre (inintiare) :
interim consilio eius cognito et per merca-
tores perlato ad Britanuos . . . legati ueuiunt :
IV 21, 5; \ famam ti. fama p. 1279 b)
(7 loc); \ nam illo incommodo de
Sabini morte perlato omnes fere Galliae ciui-
tates de bello consultabant : V53, 4; t
mittuntm- ad Caesarem confestim a (c) Cice-
rone litterae (nuntiique add. Eussn.) magnis
propositis praemiis, si (qui H. J. Miitler) per-
tulisseut: V 40, 1 ; quibus litteris nuntiisque Ko-
mam perlatis magni domum concursus ad Afra-
nium magnaeque gratulationes fiebant: 1,53,
3; \ cum (Commius) ad eos oratoris modo
Caesaris mandata deferret (perferret p): IV
27,3; quod sua mandata perferre non oportuno
tempore ad Pompeium uererentur: 3, 57, 2; ^
uuntium (-ios) u. MUiitia!i> p. S61 sq. B. 1))
(3 loe.); f his rebus gestis . . . tanta
huius belli ad barbaros opinio perlata (pro-
lata A) est, uti: 1135,1; hi siue uere quam
habuerant opinionem ad eum perferunt, siue
etiam auribus Vari seruiunt, . . . confirmant
quidem certe: 2,27,2; \ ut nulla ratione
ea res enuntiari aut ad Treueros perferri pos-
set: V58, 1; eae res in Galliam Transalpinam
celeriter perferuntur: VII 1,2; iamque Caesaris
in Hispania res secundae in Africam nuntiis
ac (c) litteris perferebantur: 2,37,2.
idoneos nactus homines, per quos ea, quae
uellet, ad eum perferrentur , petit ab utro-
que: 1,9,1; celeriter haec fama ac (om. [J)
nuntiis (reec.; nuntii A'; Hold., Dt.-) ad Ver-
cingetorigem perferuntur (perferunt P): VII
8,4.
B. — i>eri»e(i, toler.irc: praestare (c) omnes
perferre acerbitates quam non ciuibus Ro-
manis . . . parentarent: VII 17, 7; l mol-
lis ac minime resistens ad calamitates per-
ferendas mens eorum est: 11119,6; Tf in-
dignantes mihtes . , quod conspectum suum
(sui A) hostes perferre (ferre fJ) possent tan-
tulo spatio interiecto : VII 19,4; t Hae-
duos a (c) Caesare in seruitutem redactos
omnes (omnes red. fi) indignitates contu-
meliasque perferre: 1114,3; naues totae factae
ex robore ad quamuis uim et contumeliam per-
ferendam : III 13,3; f quod . . . Sequa-
nis . . . omnes cruciatus essent perferendi:
132,5; t praestare (e), si iam principatum
Galliae (Haedui) obtinere non possiut (c), Gal-
lorum quam Romauorum imperia perferre
(praeferre af; Np., Db.): 117,3; tantum se
eius opinionis deperdidisse , ut populi Romani
([i; a populo Romano a; edd.) imperia per-
ferrent (praef. Jl/a^), grauissime dolebant (Galli) :
V54,5; t indignitates: 1114,3 u. con-
tumelias; ^ ut iu ea libertate, quam a
maioribus acceperint (c) , permanere quam Ro-
manorum seruitutem perferre malint (c) :
1118,4; 1 uim: 11113,3 u. contumeliam.
ut (homines insueti laboris) omnia, quae
imperarentur, sibi patienda (et perferenda
add. P; Sclm. (Db)) existimarent: VII30, 4.
perficio. A. aliquid; a) pertiiiet ad eon-
creta; a) udditui- obiect. ; aa) subst. : fossas-
que ad eandem magnitudinem perfici iubet: 1,
42,1; 1[ munitiones (-nem) u. mnnitio
p. 667 (8 loc.) ; t imperat . . ., ut naues
faciant. . . . has perfectas carris iunctis deuehit
noctu milia passuum . . . XXII: 1,54,3; T
opus (opera) u. opns p. 955 sq. (14 toc);
Tl ubi uero ea pars turris, qu^e erat perfecta,
tecta atque munita est ab omni ictu hostium :
2,9,5; t infra eum locum, ubi pons
erat perfectus: VI 35, 6; si esset in perficiendis
pontibus periclitaudum : VII 56, 1 ; pons , qui
fuerat tempestate interruptus, paene erat re-
fectus; hunc nocte (c) perfici iussit: 1,41,1;
conatus est Caesar reflcere pontes, sed nec
magnitudo fluminis permittebat neque ad ripam
dispositae cohortes aduersariorum perflci patie-
bantur: 1,50,1; cum in his angustiis res esset
. . . nec pontes perfici possent: 1,51,1; ex utra-
que parte pontem instituit , (institutum Ofht)
biduo perficit: 1,54,4; simul perfecto ponte
celeriter fortuna mutatur: 1,59,1; perfecto
ponte , . . . expedita re frumentaria, . . . multae
1053
perficio — perfuga
1054
loDginquiores ciuitates ab Afranio desciscunt:
1,60,5; ^ rates duplices . . . conlocabat.
. . . his perfectis conlocatisque alias deinceps
pari magnitudine rates iungebat: 1,25,8; ^
iiis rebus (= mnnitionis generibus) perfectis
. . . pares (c) eiusdem generis munitiones . . .
contra exteriorem hostem perfecit: VII 74, 1;
1 (turrim: 2,9,5 u. partem;) ^ contra
mare transuersum uallum, qui has duas mu-
nitiones coniungeret (c) , nondum perfecerat:
3,63,5.
pp) pronom. (uel totum einintiatum): seu
quid in munitionibus perfectum non erat, seu
quid a peritioribus rei militaris desiderari uide-
batur: 3,61,3; ^ quae deesse operi
uidebantur perficiuntur: V40, 2.
(l) subaudieudum est obiect.: sed opervim
magnitudo el continens omnium dierum labor
. . . perficiendi spatium non dabat: 3,63,4.
b) pertinet ad abstract. ; a) additur obiect. ;
aa) subst.: cuius rei opinio tolli non poterit,
cum in Italiam, ex qua profectus sum, reductus
existimabor bello perfecto. ab iis (his x; exi-
stimabor. bello perfecto ab iis edd.) Caesar
haec facta cognouit, qui sermoni interfuerunt :
3,18,4.5; 1 comitia: 3,2,1 u. res; 1
perfacile factu (e) esse illis probat conata
perficere: 13,6; T hac adiuncta ad reli-
quas naues cursum MassiJiam uersus perficit :
2,3,3; 1 ferias: 3,2,1 u. res; 1
quae iudicia aliis audientibus iudicibus , aliis
.sententiam ferentibus singulis diebus eraut per-
fecta: 3, 1,4; \ partem: 2,9,5 u. A. a)
a) aa) partem; 1 uelle se de iis (e)
rebus, quae inter eos agi coeptae neque per-
fectae essent , agere cum eo : I 47, 1 ; quibus
rebus paene perfectis aduentu Curiouis cognito
queritur: 1,30,5; his rebus et feriis Latinis
comitiisque omnibus perficiendis (perfaciendis
af: perficiundis Nh) XI dies tribuit: 3,2,1.
^'^) pron. : inuentum est magno esse usui
posse, si haec esset in altitudinem turris elata.
id hac ratione perfectum est: 2,8,3.
[i) subaudieud. est obiect. : celeriter adu-
lesfentibus et oratioue magistratus et praeniio
deductis . . . ratio perficiendi quaereliatur : VII
37, 6 ; conati sunt . . . Volusenum interficere.
[Kjstquam id difficilius (0-/^; faciliusn; facinus
XOIil: facinus difficilius 1'aul) uisum est nequc
tacuitas perUcieudi dabatur: 3,60,5.
(satis et ad laudom et ad utilitatcm iirofec-
tum (perfectum AQ'^) arbitratus: IV1'.I,4.)
U. ut: obsidesque uti iuter sese dent jjcrficit
(perfecit MOf,): 19,4; quibus rebus iHjrfectum
cHt, ut altissimiB (lumiiiibuH atque inipeditissi-
mis itineribus nullnm acciperet incommodum:
3, 77, 2.
perfidia: etsi multis iam rebus perfidiam
Haeduorum (haed. perf. caesar _S) perspec-
tam habebat: Vn54, 2; — renimtiant se
Biturigum perfidiam ueritos reuertisse,
quibus id consilii fuisse cognouerint, ut, si
flumen transissent, nna ex parte ipsi, altera
Aruemi se circumsisterent : VII 5, 5 ; ^ ut
nuUus (Stepli.: nullius x) perfidiae neque
eruptioni (-nis 0) locus esset: 2,16,1; 'i
id eane de causa, quam legatis pronuntiarunt
(c), an perfidia adducti fecerint, . . . non
uidetur pro certo esse ponendum (c) : VII 5,
6; — milites nostri pristini diei perfidia in-
citati in castra inruperunt: IV 14,3; — ciui-
bus Eomanis , qui Cenabi perfidia GaUorum
interissent: VII 17,7; ita multorum men-
sium (c) labor hostium perfidia et ui tempe-
statis puncto temporis interiit: 2, 14,4; — mane
eadem et (o>«. ji) perfidia et simulatione usi
Germani (simul. et perf. germani usi [i) fre-
quentes . . . in castra uenerant : IV 13, 4.
(perfide : committendum non putabat , ut
pulsis hostibus dici posset eos ab se per fidem
(perfide (Hot.,) Pluyg.) in conloquio circum-
uentos: 146,3.)
(perfluo : omnia enim flumina atque omues
riuos , qui ad mare pertinebant (perfluebaut
Eell.), Caesar aut auerterat aut: 3,49,4.)
perfringo: Galli, nisi perfregerint muni-
tiones, de omni salute desperant: VII 85, 3;
^ milites . . . pihs missis facile hostium pha-
langem perfregerunt. ea disiecta . . .: 125,2;
^ ne aut tela tormentis immissa (c) tabu-
lationem ( tribulationem af; tabulatum
Faul) perfringereut aut saxa ex catapultis late-
ricium discuterent : 2, 9, 3.
perfaga. A. obi. : neu pro his pugnarent,
a quibus cum contumelia perfugae appella-
rentur: 2, 28, 3; ^ reliquos omues ob-
sidibus, armis, perfugis traditis in deditionem
accepit : I 28, 2.
li. dat.: quo maior perfugae (/. e. Labieno)
(eorum fugae eon». Ciacc.) fides haberetur:
3,71,4.
C. geii. : (ad hoc consilium Gallos hortiiba-
tur) superiorum dierum Sabini cunctatio, por-
fugae confirmatio: 11118,6; ^ nume-
rus: VI 144, 2 (/. 1). c) extr.
D. c. priiep.: a) ub: his (c) rebus coguitJs
a captiuis perfugisque (perf. captiuisque (i)
Caesar . . . iussit: V 18, 4.
b) euiii : uidetisne . . . capduorum uratiouem
1055
perfuga — periculum
1056
cum perfugis (profugis bf) conuenire? 2,
39,3.
c) ex: ex perfugis (profugis bf) quibusdam
oppidanis audit lubam . . . restitisse in regno:
2,38,1; t quibus rebus cognitis ex per-
fugis et {om. h) captiuis (q. reb. ex perf. et
capt. coguitis P) Caesar haec genera munitionis
instituit: VII 72, 1; libenter etiam ex perfugis
(profugis h) cognoscebant (audiebant /")...
iumenta interisse : 3, 49, 3 ; t admiratus
quaerit ex perfugis (profugis a) causam, quo-
rum magnus ad eum cotidie numerus confiue-
bat: VII 44, 2.
d) i»er: quae res nota erat Pompeio, delata
per Allobrogas perfugas : 3, 63, 5.
e) pro: qui ubi pro perfuga ad eos uenit:
11118,3.
perfngio. A. additur, quo; a) ad alcini
u. ad }]. 103 (9 (10) loc.)
(b): Litauiccus cum suis clientibus . . . Ger-
gouiam profugit (perfugit (J) : VII 40,7; —
L. Caesar . . . pedibus Hadrumetum pro-
fugerat {Oud.: perfugerat %; edd.): 2,23,3.)
(B. absol. : t neque enim ex Marsis Paeli-
gnisque ueniebant, ut qui superiore nocte (per-
fugerant orfd. Terpstm; ad Varum perfug. coni.
Np.): 2,29,4.)
perftijjinm: qui cum propter siccitates
(r) paludum quo se reciperent non haberent,
quo perfugio superiore anno erant usi {sic
p; Sclm.: quo superiore anno perfuerant usi a;
quo superiore anno perfugio fuerant usi Weissen-
born: Np., Fr., Db.; quo sup. a. pcrf. erant
usi Dt., Hold.): IV 38, 2.
Pergamnm : deductis Pergamum atque
in locupletissimas urbes in hiberna legionibus
maximas largitiones fecit: 3,31,4; Pergamique
(que om. recc; Np., Dt.) in occultis ac recon-
ditis (e) templi (c) . . . tympana sonuerunt:
3, 10.5, 4.
pergo : (cum uterque utrimque perrexisset
{Paul; exisset a) exercitus, iu conspectu fere-
que e regione *Caesaris castra ponebat ( Vielh. ;
ponebant a; u. CC): VII 35,1;) 1 laeti
ut explorata uictoria . . . ad castra perguut:
11118,8.
pergratns : id uero militibus fuit pergra-
tum et iucundum . . . , ut qui aliquid {c) iusti
{c) incommodi exspectauissent , ultro praemium
missionis ferrent: 1,86,1.
pei'ielitor. A. = teinptarc, expcriri;
a) alqd: cur denique fortunam periclitaretur:
1,72,2; debere utrumque . . . ab armis disce-
dere neque amplius fortunam periclitari : 3,
10,3.
b) sequ. interrog:. obl. : cotidie tamen eque-
stribus proeliis quid hostis uirtute posset et
quid nostri auderent periclitabatur (periclitatur
£■; sollicitationibus exquirebat IP^) : 118,2;
ueque ullum fere diem intermittebat , quin
equestri proelio interiectis sagittariis quid in
quoque esset animi ac uirtutis suorum pericli-
taretur (p; Schn., Db.; perspiceret rccc; Np.,
Fr., Dt.'^; perspiceretur a; Dt.^, Hold.): VII
36,4.
B. = in i>erieulum uenire: ut potius in
siluis Gallorum uita quam legionarius
miles periclitetur (periclitaretur (i): VI 34, 8;
t si esset in perficiendis pontibus pericli-
tandum: VII 56, 1.
pericnlosns: saxa inter et .alia loca
periculosa quietam nactus stationem . . . mili-
tes exposuit : 3, 6, 3.
intrare intra praesidia periculosum puta-
bat: VII 8,1; — in Galliam magnam eorum
multitudinem uenire populo Romano pericu-
losum uidebat: 133,3.
pericnlnm. I. Forma: periclum in-
uenitur in AQBTV 2i,\; reliquis locis in oni-
nibus codd. periculura uidetur exstare.
II. Sigiiif.; A. = srEiQa: factum (esse add.
A') eius hostis periculum patrum nostrorum
memoria . . ., factum etiam nuper in Italia
seruiii tumultu: 140,5; ad haec cognosceuda,
prius quam periculum faceret, . . . C. Volu-
senum . . . praemittit: IV 21, 1.
B. = yiivdLvog; a) subi.: cum tantum re-
pentiui periculi praeter opinionem accidisset:
III 3, 2 ; nullum enim poterat uniuersis a per-
territis ac dispersis periculum accidere : VI 34,
3; ut . . . quibus in pugna uitae periculuin
accideret (-rat i\'0*) , non ita multo se reli-
quorum ciuium fatum antecedere existimarent :
2,6,1; 1 quod suum periculum in aliena
uident uirtute (c) constare: VII 84, 4; t
posse: VI 34, 3 u. accidere.
b) obi.: omnium ex conspectu remotis equis,
ut aequato omnium {del. Sc.al.) periculo spem
fugae tolleret : I 25, 1 ; t leuiusque tem-
pestatis quam classis periculum aestima-
iierunt (existimau.?): 3,26,4; f augere:
(V31,5««. i) t);) quodcumque addebatur sub-
sidio (-dii PauT) , id . . . terrorem et periculum
augebat (adaugebat 0) : 3, 64, 2 ; t nec
tribunis plebis sui periculi deprecandi neque
etiam extremi iuris [intercessione] retinendi . . .
facultas tribuitur: 1,5,1; f ut (e), si
essent liostes pulsi, celeritate periculum effu-
gerent: IV 35, 1 ; t existimare: 3,26,
4 u,. aestimare; t [equestris autem proelii
1057
periculum
1058
f
ratio et cedentibus et insequentibus par atque
idem periculum inferebat: V16,3;] qui nostris
nauibus periculum intulerant, de suo timere
cogebantur: 3,27,1; f (qui ex urbe amici-
tiae causa Caesarem secuti (magnum periculum
miserabantur, quod add. AQ[Ifi)<^) non
magnum (periculum miserabantur orfrf. jB') in
re militari usum habebant: 139,2;) cum fami-
liaribus suis commune periculum miseraban-
tur : I 39, 4 ; t qui uestrae salutis caiisa
suum periculum neglexerunt: VII 77, 9; H
(pertimescere: V 29, 7 u. timere;) t 'Libo
neque legatos Caesaris recipere neque periculum
praestare eorum, sed totam rem ad Pom-
peium reicere: 3,17,5; f profitentur Car-
nutes se nullum periculum communis salutis
causa recusare: VII 2,1; quos (milites) cum
sic animo paratos (o) uideat (c), ut nullum
pro sua laude periculum recusent (recusarent
aliq. recc; recussasent A): VII 19, 5; multum
ipsis militibus hortantibus neque ullum peri-
culum pro salute Caesaris recusantibus . . .
naues .soluunt: 3,26,1; t si mons erat
ascendendus , facile ipsa loci natura periculum
repellebat: 1,79,2; f ut . . . paratiores
ad omnia pericula subeunda essent: 15,3;
VI 30, 4 u. uitare ; t iu quo si non (c)
praesens periculum, at (c) certe longinqua (c)
obsidione fames esset timcnda (pertimescenda
hefik): V29, 7; t Gallus poriculum ueri-
tus, ut erat praeceptum , tragulam mittit: V
48,7; (Caelius) exclusus Capua et periculum
ueritus , quod conuentus arma ceperat atque
eum hostis loco habeiidum existimabat, con-
silio destitit: 3,21,5; t sic et ad subeun-
dum periculum ol ad uitanduni multum
(tumultum [i) fortuna ualuit: VI 30,4; ut
(Afraniani), si priorcs montes . . . attigissent,
ipsi periculum uitarent, impedimenta . . . ser-
uare non possent : 1 , 70, 2 ; eorum , qui tanta
pericula uitasse . . . uidebantur: 1,74,7; pau-
lumque afuit (e), quin Varuni intorficeret;
quod ille pcriculum sulilato ad eius conatum
scuto uitauit: 2,35,2; quem (c) (Mbonem)
ubi Cacsar intoUexit praesentis periculi atque
inopiae uitandae causa omnem orationem (c)
instituisso : 3, 17, 6; Dr^mitius . . . Iiostlum bene-
licio periculum uitauit: 3,79,7.
V) dat.: (oriperc: IV 12,5 u. f) 6);) t
iK^ labori suo neu periculo |)arceret: 1,64,3.
(!) «:<'».; a): cormeiituni Halonis cum nequo
pollicitationibuH iie<iue denuii tiation o (-oni-
buH lil) periculi permouoro possot, oppidnm
oppugnaro instituit: 3, 9, 2 ; t <luoniam
piiilKi ad fiiieiii liib<iruiii ac periculoriiiii ossot
Loxiu. OuuMiir, 1 1.
peruentum: 3,6,1; t pro magnitudine
periculi bellum parare . . . instituimt : III 9,
3; t proinde habeat rationem posteri-
tatis et pericuU sui {u. CC) : 1, 13, 1 ; t
cum laboris sui periculi^^t^e testimonium ad-
ferre uellent: 3,53,4.
[i): quod non nulli cum probarent, peri-
euli causa sequi non potuerunt: ap. Cie. ad
Att. X8B,2.
y): tantum periculi: 1113,2 u. a) acci-
dere.
d)'- erat magni periculi res tantulis (c)
copiis iniquo loco dimicare : V 49, 6.
e) abl.; a): repentino periculo exterriti
sinistras .sagis inuoluunt gladiosque destrin-
gunt: 1,75,3; t neque is sum, inquit,
qui grauissime ex uobis mortis (in add. (i)
periculo terrear:V30, 2; t deposcunt,
qui belli initium faciant (faciat (i) et sui capi-
tis periculo Galliam in libertatem uindicent
(uindicet (i) : VII 1, 5.
[i): (Romanos . . . magno cum (om. a; Np.,
Dt., Hld.) periculo longius a (e) caatris pro-
cessuros: VII 14, 7;) id (c) si fecissent, magno
eorum capitis (capitiV) periculo futurum (ad-
futurum a): 3,102,6; t (ut exploratis
itineribus minore cum {om. fj) periculo
uallem riuumque transiret: V50, 3;) quo mi-
nore periculo undique frumentum commeatum-
que exercitui supportare posset: 3,43,2; t
sui c apitis periculo: VII 1, 5 u. a).
y): unam fore tabellam, qui liberandos
omni periculo censerent, alteram, qui capitis
damnareiit: 3,83,4.
f) c. praep. ; a) ab: quod abesse a pcri-
culo uidereiitur: II 11,5; tt qi'o libe-
rius a (ac sine Ulil) periculo (quo liberius |ac
sine periculo] Patd) milites aquareutur: 3,66,
6; — quae (oppida) non munitione et loci
natura ab omni sint periculo tuta: VII 14, 9.
[i) ad: iion enim has (iiaucs) aut conspectus
patriuo aut propinquoruiii i^raecepta ad extre-
mum uitae periculum adire cugebant: 2,7,1;
1t tinioro Caosarom, . . . ne ad eius peri-
culum reseruare ot rotinere eas (legioues)
ad uriiem Pompeius uideretur: 1,2,3.
y) euiii: ne autom (c) cum periculo cx
castris egrodi cogatur: VII 74, 2.
magni) (miiioro, nullo, quanlo) cum
Iioriculi) «. Olllll p. 771 sq. (I'J loi\).
()') do: ab eo do pcriculis Ciceroiiis legionis-
ijuo i'<)gnoscitur (cognoscit [i): V 45, 5;
tt Jjabienus . . . de suo ac legionis periculo
nihil timebat: V57,l; 3,27,1 ti. b) inferro.
f) t'x : hic cuni fratri iiitorcluso ab hostibus
67
1059
periculum — perlego
1060
auxilium ferret, illum ex {om. (i) periculo
eripuit: IV 12,5; parentes suos commendabaut,
ai quos ex eo (suo af) periculo fortuua ser-
uare potuisset: 2,41,8.
P iii c. acc: oraiit, ne sua dissensione et
pertinacia rem in summum periculura dedu-
cant: V31,l; uestrae . . . uitae prospiciam,
quos cupiditate gloriae adductus in periculum
deduxi: VII 50,4; sese rem in summum peri-
culum deducturum non esse: 1,19,3; |
se coliortesque amplius XXX magnumque
numerum senatorum atque equitum Romano-
rum in periculum esse uenturum: 1,17,2.
>;) iii c. abl, : esse in periculo ?«. in -p. 134
extr. (3 loc); | cum . . . quo in loco res
esset quantoque in periculo (impericulo ABM)
et castra et legiones et imperator uersaretur
cognouissent: 1126,5; qui sunt adfecti grauiori-
bus morbis quique in proeliis periculisque uer-
santur: VI 16,2.
(in (e) periculo terrear: V30,2 u. e) a);)
plerumque in summo periculo timor misericor-
diam non recipit: VII 26, 4; cum . . . reliqui
in labore pari ac (atque /) periculo ne unus
omnes .antecederet recusarent : 3, 82, 5.
^) pro: si quis a domino prehenderetur,
consensu militum eripiebatur, qui uini suorum,
quod in simili culpa uersabantur, ipsi pro suo
periculo defendebant: 3,110,4.
t) sine: quoniam propius accessisset seque
id sine periculo facere posse existimaret (e):
1 42, 1 ; commeatus ab Eemis reliquisque ciui-
tatibus ut sine periculo ad eum portari pos-
sent (c) efficiebat: II 5, 5; [omnia excogitantur,
quare nec sine periculo maneatur (mane eatur
Hartz) et languore militum et uigiliis pericu-
lum augeatiu-: V31, 5;] seu quis Gallus seu
Romanus (c) ueUt ante horam tertiam ad se
transire, sine periculo licere: V51,3; ut . . .
ipsi sine periculo ac timore Hiberum copias
traducereut: 1,65,4; miles . . . operi quaecum-
que sunt usui, sine periculo supportat: 2,15,
8; sua sponte, dum sine periculo Uceret, exce-
deret Gadibus: 2,20,3; postulabat Caesar, ut
legatos sibi ad Pompeium sine periculo mittere
liceret: 3,17,2; (66,6 u. a);) ita sine periculo
legionum et paene sine uulnere bellum con-
ficiemus : 3, 86, 4; 1 .se . . . quaecumque bella
geri uellet, sine ullo eius labore et periculo
confecturum: 144,13; etsi sine ullo periculo
(peric. uUo fj) legionis (-oni Ciace.) delectae cum
(c) equitatu proelium fore uidebat : 1 46, 3 ; ita
sine ullo periculo tantam eorum multitudiuem
nostri interfeccrunt, quantum fiiit diei spatium:
1111,6; harum omnium rerum facuUates sine
uUo periculo pons Ilerdae praebeb.at et loca
tr.ans flumen integra: 1,49,2; ita tuto .ac sine
ullo uuluere ac periculo sex tabulata exstruxe-
runt: 2,9,8.
Adiect.: commune: 139,4; extremum:2,
7,1; (idem: V16,3;) leuius(?): 3,26,4; ma-
gnum: (139,2;) V49,6; 1,79,3; 3,102,6; u.
pradcrea cnm p. 771 (7 loc.); minus: V50,
3; 3,43,2; nullum: V29,6; VI 34, 3; VII 2,
1; 19,5; omue: VII 14,9; 3,83,4; omnia: 1
5,3; par: (V 16,3;) 3,82,5; praesens: V29,
7; 3,17,6; quantum: 1 17,6; 1126,5; V47,
5; 48,2; 52,3; VI 39,1; VII 41, 2; repen-
tinum: 1113,2; 1,75,3; summum: V31,l;
VII26,4; 32,3; 1,19,3; (suum: V57,l; VII
77,9; 84,4; 1,5,1; 13,1; 64,3; 3,27,1; 53,4;
110,4;) tanta:l, 74, 7; ullum: 144, 13; 46,3;
1111,6; 1,49,2; 2,9,8; 3,26,1.
peridonens: quod is locus peridoneus
castris habebatur: 2,24,2.
peritns. A. absol.; a) pos.: (nostri) mlnus
exercitatis remigibus minusque peritis guber-
natoribus utebantur: 1,58,3; t de re
tanta et a tam perito imperatore nihil
frustra confirmari uidebatur : 3, 87, 7 ; f
nostri milites . . . usu periti ac superioribus
pugnis exercitati sua sponte cursum represse-
runt: 3,93,1.
b) superl.: quod duas Hispanias bellicosissi-
morum hominum peritissimis atque exercitatis-
simis ducibus pacauissent: 3,73,3.
B. peritns alcs rei: Galli . . . locorum
peritos adhibent; ex (c) his superiorum ca-
strorum situs munitionesque cognoscunt: VII
83, 1 ; f Domitius ad Pompeium in Apu-
liam peritos regionum maguo proposito
praemio . . . mittit: 1,17,1; hos leuis arma-
turae Lusitani peritique earum regionum cae-
trati citerioris Hispaniae consectabantiu- : 1,48,
7; T neque enim sex legiones alia de causa
missas in Hispaniam . . . neque submissos
duces rei militaris peritos: 1,85, 6; — seu
quid in munitionibus perfectum non erat, seu
quid a peritioribus rei militaris deside-
rari uidebatur: 3,61,3; — qui (Considius) rei
militaris peritissimus habebatur et in
exercitu L. SuUae et postea in M. Crassi fuerat :
121,4; — (cunicuUs actis ,) cuius rei sunt
longe peritissimi Aquitani: 11121,3.
perlego: ille perlectam (epistulam) in
conuentu militum recitat: V48, 9; T lit-
teris perlectis Domitius dissimulans in con-
silio pronunti.at Pompeium celeriter subsidio
ueuturum: 1,19, 1.
1061
perluo — permoueo
1062
perlao: quod et promiscue in fluminibus
perluuntur et: VI 21, 5.
perniagnnK: quorum (sagittariorum) erat
permagiius (magnus AQ) numerus in Gallia
(in gallia numerus fi): VII 31, 4.
pernianeo. A. propr.; a) dc liuniiiiibus:
cum . . . nostros . . . defatigarent, quibus
propter magnitudinem ca.strorum perpetuo
esset isdem in uallo permanendum : VII 41,
2 ; t Britanniae . . . maritima pars ab iis (c)
(incolitur), qui . . . ex Belgio transierunt (e)
et bello inlato i b i permanserunt (remanserunt
p) atque agros colere coeperunt : V 12, 2.
ducem suum Domitium , cuius spe atque
fiducia permanserint , proiectis omnibus fugae
consilium capere: 1,20,2.
b) de rebus: hae permanserunt aquae dies
coniplures: 1,50, 1.
1$. trsl.; a): qui diutissime impuberes
permanseruut, maximam inter suos ferunt
laudem: VI 21, 4.
quod certe iude decedendum esset Afranio
nec sine aqua permanerc posset: 1,71,4.
b) pcriuanerc iu alqa re u. iii ^j. 13'j sq.
(S (!)) loc).
perniano : hoc ubi uno auctore ad plures
permanauerat atque alius aUi tradiderat, plures
auctores eius rci uidebantur: 2,29,2.
perniiMceo. A. (propr.): sic cum suis
lugientibus permixti , quos uon siluae montes-
que texerunt, ab equitatu sunt interfecti: VII
62,9.
B. trsl.: omnia diuina humanaque iura
{del. Orut.) permisccntur : 1,6,8; — inimicorum,
qui . . . omnia permisceri mallent quam im-
perium exercitusque dimittere: 1,32,5.
perniitto. A. = naqaSidovai (iibjer-
lusHcn, iibertragen); a): comitia: 1,9, 5?;.
rem publicam; | seseque (c), si Caesar
permitteret, ad eum in castra uenturum, suas
ciuitatisque fortunas eius fidei permissurum :
V 3, 7 ; f conueniunt undique frcquentes.
multitudinis (ik ; frequentes multitudines. X.)
suffragiis ros permittitur: VII 63, G; t
libera (sint adil. Vidh.) comitia atque onniia
res publica senatui populoque Jlomano pcr-
mittatur: 1,9,5; f maiores . . . copiae
BrilaiiMorum conuenerant summa impcrii l)cl-
liquc admiiiistrandi communi consilio permiasa
CasHiuellauno: V 11,8; Commius reliquique (c)
(luces , (|uibuH summa impcrii permissa erat:
VIJ 79,1; DomitiiiH . . . uilii piaelicitur; suiiima
ei belli admiiiistranili pcrmittitur: 1,3(), 1; (|iiod
(le consilii (coiihiiIiiiu KUwii.) Heiilciitia muiii-
mam (summa 01) belli rerumque omnium
Pompeio permiserint: 3,16,4.
b): legatos . . . miserunt, qui . . . se sua-
que omnia eorum (Romanorum) potestati
permittere dixerimt: 1131,3; — qui dicerent
se suaque omnia in fidem atque in (c)
potestatem populi Romani permittere: II
3,2.
B. = EifLtvai, iav (erlauben); a) ahjd: ea
re permissa diem concilio constituerunt: 130,5.
b) ut: obsides . . . redderet Sequanisque per-
mitteret, ut quos illi baberent uoluntate eius
reddere illis liceret: 135,3; huic permisit, si
opus esse arbitraretur, uti in his locis legionem
hiemandi causa conlocaret: 1111,3.
c) abs.: seseque (c), si Caesar permitte-
ret, ad eum in castra uenturum: V3, 7; —
conatus est Caesar reficere pontes, sed nec
magnitudo fluminis permittebat neque
ad ripam dispositae cohortes aduersariorum
pcrfici patiebantur: 1,50,1.
(pernioneo: nuntios tota ciuitate Hae-
duorum dimittit ; eodem (in eodem [i) mendacio
de caede equitum et principum permouet {recc;
permonet A'; permanet B^?k; Ald.): VII 38, 10.)
permoiieo. A. = graulus auimo eoni-
mouere; a) de uniuerso totius aniuii molu;
a) non additur abl. eausae: tandem dat Cotta
(precibus luid. Dciter) permotus manus ; supe-
rat seutentia Sabini: V31,3.
(i) additur abl. eaiisae : conuentum Salo-
nis cum neque p ollicitationibus neque
denuntiatione (-onibus /;/) periculi per-
mouere posset, oppidum oppugnare instituit:
3,9,2; t qua orationc permoti milites
crebro etiam dicentem (c) interpellabant , ut
magno cuni dolore infidelitatis suspicionem
sustinere uiderentur: 2,33,1; t maxime-
que hac re permouebantur (legati), quod: V
28,1.
b) de eertis iiuibusdam grauioribus uninii
inotibus; a) = perturbarc, obstiipcfacerc:
coniirmatis militibus, ue ob hanc causaui
animo permouerentur, . . . legiones . . .
eduxit: VII 53, 1.
celeritate: [112,5 ii. IJ. ccleritate; 1f
defectione: V22, 3 u. B. defectione; t
et nauium figura et remoriim niotu et iuusi-
tato genorc tormcntorum permoti barbari
constiterunt ac paulum [modo| pcdeni rettule-
runt: IV 25, 2; f nostri repentina for-
tuna pcrmoti arnia quae pos.sunt anipiunt:
2,14,3; 1 gcnore, niotu: 1V25,2 ii.
ligiiiii; % (iiiiciinupie altcnun obsidere
couali Miiiil, pciciilso» atqiic iMliniios lioHtes
67*
1063
permoueo — perpauci
1064
*[adorti] aut proelio superatos aut aliqua (alia
Kraff.) offensione permotos continuerunt :
3,47,2.
(i) = exacerbare, ii-ritare: ne grauius
permoti milites et defectionis odio et con-
temptione (contentione %} sui et diutino
labore omnes puberes interficerent : 2, 13, 3 ; t
Brundisini Pompeianorum militum iniuriis
atque ipsius Pompei contumeliis permoti
Caesaris rebus fauebant: 1,28,1; \ ille
(Coelius) ignominia et dolore permotus
palam se proficisci ad Caesarem simulauit: 3,
21,4; t ignominia: 3,21,4 u. dolore;
t iniuriis: 1,28,1 u. contumeliis ; 1,36,4 u.
B. iniuriis; f adbortatus milites, ne
necessario tempore itineris labore permoue-
a nt u r : VII 40, 4 ; 2, 13, 3 u. contemptione ; T[
(Litauiccus) nuntios tota ciuitate Haeduorum
dimittit; eodem (in eodem fi) mendacio de
caede equitum et principum permouet {recc;
permonetX; permanet CSV^; ^R): VU38,10;
t odio: 2,13,3 u. contemptione; f rebus:
3,59,4 u. B. rebus.
B. = adducere, impeUere (semper particip.) :
sed nostro aduentu permoti Britanni hunc
toti bello imperioque praefecerant: Vll,9; f
his rebus adducti et auctoritate Orgetorigis
permoti constituerunt (Heluetii): 13,1; ^
his rumoribus ([i; rebus a; edd.) atque audi-
tionibus permoti de summis saepe rebus
consilia ineunt (Galli) : IV 5,3; f (Sues-
siones) magnitudine operum . . . et celeritate
Romanorum permoti legatos ad Caesarem de
deditione mittunt : II 12, 5 ; t Cassiuel-
launus ... tot detrimentis acceptis, uastatis
finibus, masime etiam permotus defectione
ciuitatum (c) , legatos . . . mittit: V 22, 3 ; t
etsi te nihil . . . imprudenter facturum iudi-
caram, tamen permotus hominum fama scri-
bendum ad te existimaui : ap. Cic. ad Att. X
8 5, 1; t qua necessitate et ignominia
permotus Libo discessit: 3,24,4; T[ simul
infamia duarum legionum permotus . . . rem
ad arma deduci studebat (Pompeius): 1,4,5;
t quibus iniuriis permotus Caesar legiones
tres Massiliam adducit: 1,36,4; f maxime
frumenti commeatusque (c) inopia permotus
. . . in prouinciam reuerti contendit (Galba):
1116,4; t magnitudine: 1112,5 u.
celeritate; t necessitate: 3,24,4 u.
ignominia; t nouitate rei Curio per-
motus praemittit equites : 2, 26, 3 ; t Pom-
peius siue operibus Caesaris permotus siue
etiam quod . . . excedere constituerat, . . . in-
cipit: 1,27,2; t quorum oratione per-
motus Varus . . . profugit: 1,13,2; 3,74,2 u.
ratione; t precibus: V31,3 u. A. a) a);
quorum ille (VercingetorLx) precibus permotus
castra ex Biturigibus mouet : VII 8, 5 ; t
cum superioris etiam ordinis non nuUi ratione
(oratione V.) permoti . . . rem proelio com-
mittendam existimarent : 3, 74, 2 ; t quibus
omnibus rebus permoti equites Treueri (c)
. . . desperatis nostris rebus {om. (i) domum
contenderunt : 1124,4; (IV 5, 3 u. auditioni-
bus;) his rebus permotus (J. Titurius . . . ad
eum mittit : V 36, 1 ; quibus rebus permotus
Caesar Brundisium ad suos seuerius scripsit :
3, 25, 4 ; quibus illi (equites) rebus permoti uni-
uersi Caesarem adierunt: 3,59,4; t ru-
moribus: IV 5, 3 M. auditionibus ; MetropoHtae
primo (c) eodem usi consiUo isdem permoti
rumoribus portas clauserunt: 3,81,1; t
(Cicero) simul eorum permotus uocibus (per-
mot. uoc. eor. (i) , qui illius patientiam paene
obsessionem appeUabant, . . . mittit (c): VI
36,2.
permnlceo : eorumque (principum) ani-
mis permulsis et confirmatis equitatuque
imperato bellum cum Germanis gerere con-
stituit: IV 6, 5.
peruinlti : erant enim circum castra
Pompei permulti editi atque asperi colles: 3,
43,1.
perniciet«: quonam haec omnia nisi ad
suam perniciem pertinere? 1,9,4; -- qui-
bus opibus ac neruis non solum ad minuen-
dam gratiam, sed iJaene ad perniciem suam
uteretur: 120,3; t neminem secum
sine sua pernicie (perniciae A; perneciae
Bpr.) contendisse: 136,6.
periliciosns: quotienscumque sit decre-
tiun, darent operam magistratus, ne quid res
pubUca detrhnenti caperet, . . . fiictum in per-
niciosis legibus: 1,7,5.
pernicitas: ut . . . adulesceutes atque
expeditos ex antesignanis electos {Madu.; elec-
tis i ; edd.) mutatis {Madu.; miUtes x; del. Np.;
edd.) ad pernicitatem armis (suspectum Oud.)
inter equites proeUari iuberet : 3, 84, 3.
perpanci. 1. adiect.: equites ex proelio
perpauci se recipiunt : 2, 42, 5; t ut (naues)
perpaucae ex omni numero noctis interuentu
ad terram peruenerint (c) : III 15, 5 ; ut . . .
ex iis (nauibus) , quae inanes ex continenti ad
eum remitterentur . . ., perpaucae locum cape-
rent, reUquae fere omnes reicerentur (c): V
23,4; t ex quibus (principibus) per-
paucos (paucos AQ), quorum in se iidem per-
1065
perpauci — perqiuro
1066
spexerat, relinquere in Gallia, reliquoB obsidum
loco secum ducere decreuerat: V5, 4.
2. ui subst.; A. subi.: ibi perpauci aut uiri-
bus confisi tranarc (tra(ns)natare [i)
contenderunt aut lintribus inuentie sibi
salutem reppererunt (pepererunt Hein-
sitis; Np.): 153,2; — mons autem altissimus
impendebat, ut faciie perpauci prohibere
possent: 16,1; — (nostri . . . duas nacti
turmas exceperunt, quarum perpauci fuga se
ad suos receperunt (quarum perp. f. se ad
s. rec. add. Freudenbcnj : l)b.; om. codd.; Np.;
quarum perp. f. salutem sibi reppereruut
add. Kra/fert, Hell., Dt.): 3,38,4.)
B. obi. : oppido potitur perpaucis ex hostium
numero desideratis, quin cuncti (e) cape-
rentur: VII 11, 8; t nostri ad unum omnes
incolumes perpaucis uulueratis ex tanti belli
timore . . . se . . . receperunt: IV 15, 3.
perpendiculnni : liaec (tigna) cum machi-
nationibus Immissa iu flumen (-mine [i) defixe-
rat festucisque (c) adegerat, non sublicae modo
derecte ad perpendiculum , sed prone (c) ac
fastigate (c): IV 17, 4.
perpetior: praestare uisum est tamen
omnes diff icultates perpeti quam : VII 10,
2; K satis (se) . . . supplicii tulisse: per-
pessos omnium rcrum inopiam; nunc uero
paene ut feras (c) circummunitos proliiberi
aqua, prohiberi ingressu, neque corpore ''laborem
neque auimo iguominiam ierre posse: 1,84,4;
memiuerant Imilites) ad Alesiani uiagnam .se
inopiam jjerjiessos, multo etiaui maiorem ad
Auaricum maximarum (se add. codd.; Db.; del.
Dauis.) gentium uictores discessisse: 3,47,6;
t praestare dicebant per uirtutem in pugna
beili tbrtunam expcriri quam desertos et cir-
cumueiitos ab suis grauissiraura supplicium
perpeti : 2, 30, 2.
neu contra eos arma ferrent, qui eadem
essent usi fortuna eademque ui obsidione per-
pessi: 2,28,3; recordabiuitur cuim eadem (ean-
dem Nald) se superiore anno in llispania (ino-
piam add. Nf^) perpessos labore et patientia
maximum l)ellum confecisse: 3,47,6; Tf
illi oninia perpeti parati maxime a re frumen-
taria laborabant : 3, 9, 5.
perpetuuM. 1. adicct.; A. de loco: per-
petuae fossae quinos pedes altac ducebantur:
VII 73, 2 ; t ut nostri peri^ctuiis muni-
tiones t uidebanl ([«'rpetuii munitione proui-
dobant Kocli : Dh.) penlucta» e.\ castellis in
proxiuift custcUa (penlucta ex c. in pr. cast.
uncia incl. Kocli; Db.) , . . . ita illi interiorc
Bpatio perpetua» munitioncH efticiebaut: 3,44,
4; t erant Menapii propiuqui Eburonum
flnjbus, perpetuis paludibus siluisque muniti:
VI 5, 4; et palus, quae perpetua (perpetua,
quae [i) intercedebat, Romanos ad insequendum
tardabat : VII 26, 2 ; cum anunaduertisset per-
petuiun esse paludem, quae influeret in Sequa-
nam atque Ulum omnem locum magnopere im-
pediret: VII57,4; ^ siluae: VI5,4 u.
paludes; % mUites disponit non certis
spatiis intermissis, . . . sed perpetiiis uigiliis
stationibusque (perp. stationibus /), ut con-
tingant inter se atque (aeque fhi) omuem mu-
nitiouem expleant: 1,21,3; t (trabes
derectae t perpetuae (XIIII pedum R. Metige)
in longitudinem paribus interuaUis distantes
inter se buios pedes in solo conlocantur: VII
23, 1 ;) quiie (materia) perpetuis trabibus 'pedum
*quadragenum plerumque introrsus reuincta
ueque perrumpi neque distrahi potest: VII 23,
5; ^ uigiliae: 1,21,3 u. stationes.
B. de temporc : si [id] ita fecisset , sibi po-
puloque Romano perpetuam gratiam atque
amicitiam cum eo futuram: 135,4; ^
hi perpetuas inter se controuersias habe-
bant: V44, 2; t (quos (Haeduos) praeci-
puo semper honore Caesar habuit) pro uetere
ac perpetua erga populum Romanum fide: V
54,4; t gratia: 135,4 u. amicitia; t
qua rei familiaris iactura perpetuum impe-
rium libertatemque se (c) consequi uide-
aut : VII 64, 3 ; 1 Romauos non solum
itinerum causa, sed etiam perpetuae posses-
sionis culmina Alpium occupare couari: III
2,5; t nolite . . . aninii imbecillitate (o)
omuem Galliam prosternere et perpetuae ser-
uituti subicere (c): VII 77,9; quae (finitima
Gallia) in prouiuciam redacta . . . securibus
subiecta perpetua premitur seruitutc: VII 77,
16; 'i exercitura cum milit.iri mure ad pu-
guara cohortaretur suaque in eum perpetui «^per-
petuum a) temporis officia (-ium a') prae-
diciu-et: 3,90,1; ^ suam innoceutiam per-
pelua uita, felicitatem (uitae felicitate aa,-
perpetuam uitae feUcitatem li) Hehietiorum
bello esse perapectani: I 40, 13.
2. ui subst.: iu perpctuum u. in ij. IOH
c) (3 loc).
perpetno : ueque (se) recusaturos, quo miuus
perpetuo sub illorum dicioue atque imporio
essent: 131,7; — cum . . . uostros . . . dc-
fatigjirciit, quibus propter niuiriiitudineni castro-
riiiii perpetuo esset isdciii iii UiiUo pciiiiaucii-
dum: VII 11,2.
per«|uiro: Jiditus uiasquc in Sucbos per-
quirit: VI 9, 8.
1067
perrumpo — perspicio
1068
peri-nmpo. A. propr. (— perfriiigere) :
qiiae (materia) j>erpetuis trabibus *pedum
*quadragenum plerumque introrsus reuincta
neque perrunipi neque tlistrahi potest: VII
23,5.
B. trsl. (= penefraro per); a) traiisif.: {liis
( ra u n i t i o n i b u s) prorutis (Faern. ; proruptis
X; perruptis reec.) prius in hostium castris
constiterunt , quam: 11126,3;) multis undique
uulneribus acceptis nulla munitione perrupta
. . . (Galli) se ad suos receperunt: VII 82,2;
^ si eam paludem Romani perrumperc cona-
rentur: VII 19,2; 1 (Pompeius) turres . . .
ad opera Caesaris appellebat, ut rates pemim-
peret atque opera {dcl. Paul) disturbaret: 1,
26,1.
T)) iiifr. : x) per: (equites hostium essedarii-
que) nouo genere pugnae perterritis (c) nostris
per medios audacissime perruperunt seque
inde incolumes receperunt: V 15, 4; (ueteres
miUtes 1 inter se cohortati duce C. Trebonio . . .
per medios hostes perrumpunt incolumes-
que . . . in castra perueniunt : VI 40, 4.
P) abs. : Heluetii . . . nambus iunctis rati-
busque compluribus factis, alii uadis Ehodani
. . . si perrumpere possent conati . . . telis re-
pulsi hoc conatu destiterunt: 18,4; confirma-
tur (e) opinio barbaris . . . nullum esse intus
praesidium. perriunpere nitmitur: VI 37, (9.)
10; alii cuneo facto ut celeriter perrumpant
censent : VI 40, 2 ; qua re omni ratione esse in-
terdiu perrumpendum : 1, 67, 5.
perscribo. A. = accui-ate scribere , lit-
teris iiarrare; a) alqd: Labienus . . . litteras
Caesari remittit (e) , quanto cum periculo le-
gionem . . . educturus esset; rem gestam in
Eburonibus perscribit; docet . . .: V47, 5.
haec Alranius Petreiusque et eorum amici
pleniora etiam atque uberiora Eomam ad suos
perscribebant: 1,53,1; cum . . . haec ad eum
elatius (Oiaec.; latius x; edd.) atque infiatius
Afranius perscribebat (praescr. afl): 2,17,3.
b) sequ. acc. c. iiif.: (Cicero) perscribit in
litteris hostes ab se discessisse omnemque ad
eum multitudinem conuertisse: V49, 3.
B. = iu tabulas publicas referre : de reli-
quis rebus senatus consulta perscribuntur
(praescrib. Oe): 1,6,5; — haec senatus con-
sulto (senatus consulta Elbeti.) perscribuntur
a. d. VII. Id. lan.: 1,5,4.
perseqnor. A. propr. ; a) alqm: iu
ipsum Caesarem hostes (hostis a; hostium
B-'fi) equitatu (equitatum AQB-'^) persequen-
tem (insequentem a-h) incidit: 153,5; (hostes)
fugientes (que add. [i) usque ad flumen, ubi
Vercingetorix . . . consederat, persequuntur
(-secuntur ABM) compluresque interficiimt:
VII 67, 5; fit in hostes impetus [eorum] , sed
dc muro sagittis tormentisque fugientes perse-
qiu prohibentur : 2, 14, 3.
Caesar omnibus rebus relictis persequendum
sibi Pompeium existimauit, quascumque in
partes (c) se (c) ex fuga recepisset : 3, 102, 1.
postridie . . . mane tripertito milites (c) equi-
tesque in expeditionem misit, ut eos, qui
fugerant, persequerentur : V 10, 1.
b) oniisso obiccto: hostes . . . coartantur
(c). Germani acrius usque ad munitiones (c)
sequimtur (persecuntur [i) : VII 70, 4.
B. ti"sl.; a) = adgredi, uexare: nisi ita
feceriut, sese bello ciuitatem persecuturum
demoustrat: VI, 8; Tf si pacem populus
Eomanus cum Heluetiis faceret, in eam partem
ituros . . . Heluetios, ubi eos Caesar . . . esse
uoluisset; sin bello persequi perseueraret,
reminisceretur . . . pristinae uirtutis Heluetio-
rum: 113.4.
b) = uleisci: postremo omnes aut de hono-
ribus suis aut de praemiis pecuni.ae aut de per-
sequendis inimicitiis (inimicis 0) agebant:
3,83,5; T[ hortatiu- (Haeduos) , ut simili
ratione, atque ipse fecerit, suas iniurias perse-
quantur : VII 38, 10 ; ^ proinde , si quid
in nobis animi est (o), persequamur eorum
mortem, qui indignissime interierunt atque
hos latrones interficiamus : VII 38, 8.
persenerantia : labore et perseuerantia
nautarum [et] uim (nautarum impetum Patil)
tempestatis superari posse sperabat : 3, 26, 3.
persenero. A. absol.: naues omnes re-
uocat. mia ex his, quae perseuerauit neque im-
perio Caleni obtemperauit, a Bibulo expugnata
est: 3,14,2.
B. pers. in alqa re: ille in sua senten-
tia perseuerat: 1,72,4; \ Cotta se ad
armatum hostem itmum negat atque in eo
perseuerat (constitit fi): V36, 4; ut condiciones
pacis dimittendas non existimaret. ac tametsi
. . . tardabat, tamen omnibus rebus m eo per-
seuerandum putabat : 1 , 26, 2.
C. c. iuf. : ille (Scipio) a uallo (c) non
discedere perseuerauit : 3,37,2; Tf unum
ipsius nauigium contendit et fugere perseue-
rauit . . ., duo . . . sese iu portmu receperuut:
2,22,4; \ sin beUo persequi perseueraret:
113,4.
persolno : quae pars ciuitatis Heluetiae
insignem calamitatem populo Eomano intule-
rat, ea princeps poenas persoluit: 112,6.
perspicio. A. propr. ; a) = oculls peiie-
1069
perspicio — persuadeo
1070
I
l
trare : coIUs nascebatur . . . ab (c) superiore
parte siluestris, ut non facile introrsus per-
spici posset (c) : 1118,2; *i ut instar muri
hae saepes munimentum (c) praeberent, quo
(quod o) non modo non intrari, sed ne per-
spici quidem posset (c): 1117,4.
b) = accurate inspicere , oculis perlustrare
alqd: mittitur L. Decidius Saxa cum paucis,
qui loci naturam perspiciat (-iant O): 1,66,
3; ^ cum in minora castra operis per-
spiciendi causa uenisset, animaduertit (c) : VII
44,1; ^ Volusenus perspectis regionibus
(om. a) omnibus (c) . . . ad Caesarem reuer-
titur quaeque ibi perspexisset renuntiat: IV 21,
9 ; ^ Gergouiam peruenit equestrique eo
die proelio leui facto perspecto urbis situ . . .
de oppugnatione (c) desperauit: VII 36, 1; ad
Alesiam castra fecit. perspecto urbis situ per-
territisque Ijostibu.s . . . Alesiam (c) circum-
uallare instituit : VII 68, 3.
<■) =; oculis aniwiaduertere ; a):eadem fere,
quae ex nuntiis litterisque (c) cognouerat , co-
ram perspicit: Vll,2; f quae: IV 21, 9
11. b) regiones.
p): (armorum) circiter parte tertia, ut postea
perspectum (compertum 7?-p) est, celata
atque in oppido retenta : II 32, 4.
B. trsl.; a) alqd: sibi . . persuaderi cognitis
suis postulatis atque aequitate condiciouum
(et condicione R-h) perspecta eum neque . . .
neque . . . repudiaturum : 140,3; t «atis
longo spatio temporis a Dyrrachinis proeliis
intermisso, quo (c) satis perspectum (per-
spectis a' ; perfectum /} habere militum (om.
l; militem /") aniraum (N; V.; om. O;) uide-
retur , . . . Caesar existimauit : 3, 84, 1 ; f
quidam ex his, ut postea ex captiuis coguitum
est, eorum dierum consuetudine itineris
nostri exercitus perspecta noctc ad Neruios
peruencrunt: 1117,2; ^f suam innocentiam
perpetuii uita, felicitatem (/i'(>r/«.s ; uitae
felicitale xa; perpetuam uitae felicitatcm /()
Heluetiorum bello esse perspectam: 140,13;
^ perpaucos, quorum in se fidem perspexerat,
rclinquere . . . decreuerat: V5, 4; ^ his
cogiiilis et Litauicci fraude perspecta Haedui
mauus teiidere . . . iucipiunt: VII 40, 6; t
si modo iuHulam adisset (c), genus honiinum
perspexisset , loca, portus, aditus coguouissot:
IV 20, 2; t ut, qui propinquitateui loci
uideret (c), (Galloa) paratos prope acquo Martc
ad dimicnndum existimaret (c), qui iniqui-
tatcm loudicionis perspicerot, iiiani siiiiiilii-
tioiie seso oHlcnlare cognosccicl : VII l',l, It; 1
iiiiioceiiliHm: 140,13 u. felicitatcui; ^l
etsi multis iam rebus perfidiam Haeduonun
(haed. perf. caesar [i) perspectam habebat
atque . . . existimabat, tamen: VII 54, 2; ^
hac re perspecta Crassus . . . ad hostium
castra contendit: 11124,5; T cuius tam
egregiam in se uoluntatem perspexisset: V
4,3.
b) sequ. acc. c. inf. ; a) : i Veneti reliquae-
que ciuitates) longe aliam esse nauigationem in
concluso mari atque in uastissimo (c) atque
(c) apertissimo (c) Oceano perspiciebant (respi-
ciebant ,B): 1119,7.
p): contra in dissensione (-nem a) nullam
se salutem perspicere: V31,2.
c) sequ. iuterrog. obl.: quod qua de causa
discederent nondum perspexerat: 1111,2; cum
Sotiates . . . putarent, nostri autem quid sine
imperatore et sine reliquis legionibus adulescen-
tulo duce efficere possent perspici cuperent : III
21,1; (neque ullum fere diem intermittebat,
quin equestri proelio . . . quid in quoque esset
animi ac uirtutis suorum periclitaretur (fi; per-
spiceret recc; Np., Fr., Dt.^; perspiceretur a;
Dt\, Hold.): VII 36, 4.)
[Falso: (statuebat,) quod longius eius amen-
tiam progredi uidebat, prospiciendum (Q^;
perspiciendum ABM; Wbitte), ne quid sibi ac
rei publicae nocere posset: V7,2.]
pert^to : ubi eos in sententia (praesentia A)
perstare (praestare AQ^B^f) uiderunt: VII 26, 4.
persnadco. A. = rr^orpf/ren'; a) propr.
(i. e. uerbis); a) alci: his (Sequauis) cum
sua sponte persuadere (Heluetii) non possent
(poterant X) , legatos ad Dumnorigem Hae-
duum mittunt, ut eo deprecatore a Sequanis
impetrarent: 19,2; facile hac oratione Ner-
uiis persuadet (Ambiorix): V38, 4.
(i) alci alqd: ciuitati persuasit (Orgetorix),
ut . . . exirent. ... id hoc facilius eis per-
suasit, quod : I 2, 3.
7) alci, ut; aa): (Orgetorix) ciuitati per-
suasit, ut de finibus suis cum oiunibus
copiis exireut: 12,1; neque tamen ulli ciui-
tati Germanorum persuaderi potuit, ut llhe-
num transiret: V55, 2; t t""' cuidam
ex equitibus Gallis magnis praoniiis per-
suadet (suadet p), uti (ut Q) ad Ciceronein
epistulam deferat (ref Paul): V48, 3; persuasi
equitibus no.stris . . ., ut, cum propius sit
accessum , dextrum Caesaris cornu ab latere
aperto adgrederentur et circuinuenta ab tergo
acie piius pcrturbatuiii exorcituui pollorent,
quiun a nobis toliim iii liosloiii iaoorotur: 3,86,
3; t fiiiitimis: I 5,4 u. [i[i); %
(Sabiuus) idoiioum quoiidani hominciu ot cnl-
1071
persuadeo — perterreo
1072
lidum delegit, Gallum .... huic magnis prae-
miis pollicitatiombusque persuadet , uti (ut p)
ad hostes transeat: 11118,2; t alieno esse
animo in Caesarem milites neque iis (his
eodd.) posse persuaderi, uti eum defendiint aut
sequantur saltem : 1,6,2; ^ hic (Vertico)
{hvac hhk) seruo spe libertatis magnisque per-
suadet praemiis, ut litteras ad Caesarem de-
ferat: V45,3.
pp): AUobrogibus sese uel persuasuros
. . . esistimabant uel ui coacturos, ut per suos
fines eos ire paterentur: 16,3; — his (Bello-
uacis) persuaderi, ut diutius morarentur neque
suis auxilium ferrent, non poterat: 1110,5; —
(Heluetii) persuadeut Rauracis et Tulingis
(c> et Latouicis (c) finitimis (c), uti
eodem usi conailio oppidis suis uicisque exustis
una cum iis (c) proficiscantur: 15,4; — nam
his utrisque (Atrebatibus et Veroman-
duis) persuaserant (Neruii), uti eandem belli
fortunam experirentur: 1116,3.
yy): in eo itiuere (Orgetorix) persuadet
Castico, Catamantaloedis filio, Sequano, . . .
ut regnum in ciuitate sua occuparet, quod pater
ante habuerat: 13,4; — itemque Dumnorigi
Haeduo, fratri Diuiciaci, qui . . . maxime
plebi acceptus erat, ut idem conaretur persuadet
{M. Eotom.): 13,5.
b) ti'sl. (noii uerbls, sed alia ratioiie) : quod
propius Romanos accessisset , persuasum loci
oportunitate , qui se ipse (c) sine (c) munitione
defenderet: VII 20, 3.
B. = ytioTiv ef.i7roi£iv (sequ. acc. c. inf.);
a) alei: sic ex castris proficiscimtur , ut qui-
bus esset persuasum non ab hoste, sed ab
homine amicissimo Ambiorige {CG) consilium
datum: V31, 6; 1f sibi quidem persuaderi
(-dere A) cognitis suis postulatis . . . eum ne-
que suam neque populi Romani gratiam repu-
diaturum : 1 40, 3 ; Romanos . . . occupare co-
nari et ea loca finitimae (finitima J'ossii/.s ; Fr.,
Db.) prouinciae adiungere sibi persuasum
babebant: 1112,5; postremo quis hoc sibi
persuaderet sine certa spe (c) Ambiorigem ad
eius modi consilium descendisse? V29, 5.
b) uon additur datiuus: in primis hoc uolunt
persuadere (druides) non interire animas, sed
ab aliis post mortem transire ad alios: VI
14,5.
perterxefacio : Veneti reliquaeque item
ciuitates cognito Caesaris aduentu (certiores
facti (tdd. X; del. edd.; perterrefacti Paul),
simul quod quantum in se facinus admisissent
int«llegebant , . . . bellum parare . . . instituunt :
1119,3.
perterreo. a): Caesar paene omni acie
perterrita . . . cohortatus suos legionem nonam
subsidio ducit: 1,45,1; \ quibus rebus
perterritis animis aduersariorum Caesar . . .
instituit: 1,61,1; quae res eorum perterritos
animos confirmauit: 2,36,3; Tf quibus
rebus perterritos (-tis a; -tus l) ciues (-ibus
A') Romanos (rorii. codd.) eius prouinciae . . .
coegit : 2, 18, 4 ; t eorum fuga reliquum
esse equitatum perterritum: 118,10; quod
recenti proelio perterritum (equitatum) esse exi-
stimabat: IV 13, 6; t equites m. eqnes
p. 1029 (3 loc); f neque . . . Caesarem
fugiebat tanto sub oculis accepto detrimento
perterritum exercitum sustinere non posse:
1, 71, 1 ; perterrito etiam tum exercitu princeps
Labienus procedit: 3,13,3; f hominum
milia sex . . . siue timore perterriti, ne armis
traditis supplicio adficereutur, siue spe salutis
inducti . . . conteuderunt : 127,4; t ho-
stes (hostem) 2i. hostis p. 1532 (7 loe.); \
cum magnae manus eo conuenissent , multi-
tudine nauium perterritae . . . discesserant: V
8,6; \ milites n. mile^t p. 384 (5 loc);
t ex his unum ipsius nauigium . . . ex con-
spectu abiit, duo perterrita concursu nostra-
rum nauium sese in portum receperunt : 2, 22,
4; 1 oppidanos u. oppidanas C.
p. 936 (3 loe.); t ut (Pompeius) . . . eam
partem, cui maxime confidebat, perterritam
animum (c) aduertit: 3,94,5; ^ postea
quam non nulli principes ex ea ciuitate et
familiaritate (e) Cingetorigis adducti et ad-
uentu nostri exercitus perterriti ad Caesarem
ueneruut: V3,5; t tirones enim multi-
tudine nauiuui perterriti et salo (e) nauseaque
(c) confecti . . . se Otacilio dediderunt: 3,
28,4.
b): quem perterriti omnes Aruerni circum-
sistunt atque obsecrant: VII 8, 4; — quo (?)
timore perterriti Galli, ne ab equitatu Roma-
norum uiae praeoccuparentur , consilio destite-
ruut: VII 26, 5; VII 70, 6 u. e) non nuUi; —
qui (Germani) omnibus rebus subito per-
territi et celeritate aduentus nostri et discessu
suorum neque consiMi habendi neque arma ca-
piendi spatio dato perturbantur . . .: IV 14, 2;
— tantae midtitudinis aditu (aduentu (i) per-
territi (Menapii) ex iis (c) aedificiis . . . de-
migrauerunt: IV4,3; — Numidas: 2,38,5?«.
e) multi; — seu quod timore perterritos Ro-
manos discedere a se existimarent : 123,3;
longum esse perterritis Romanis Germanorum
auxilium exspectare: VI 8,1; — quos (Suebos)
Vbii (c), qui proximi Rhenum incolunt, per-
1073
perterreo — perturbo
1074
territos [Benserunt,] insecuti magnum (o) ex
his (c) numerum occiderunt (m. CC}: 154,1.
e): Caesar Pompeianis ex fnga intra (?)
ualium compulsis nullum spatium perterritis
*dari oportere existimans milites coliortatus est,
ut: 3,95,1.
d): quos ubi Afranius . . . conspexit , noua
re perterritus locis superioribus ♦consistit: 1,
65,1; — tum (c) timore perterritus Cassius
cognito Scipionis aduentu . . . ad montes se
conuertit: 3,36,5; — cognouit . . . Consi-
dium timore perterritum quod non uidisset
pro uiso sibi renuntiauisse : 1 22, 4 ; — ille
(Cotta) perterritus, quod omnem prouinciam
consentire intellegeljat , ex Sardinia . . . pro-
fugit: 1,30,3; — Marcellus pertcrritus con-
uiciis a sua sententia discessit: 1,2,5; — qui-
bus rebus perterritus Varro, cum . . . sese
Italicam (c) uenturum praemisisset (e), certior
. . . factus est praeclusas esse portas: 2,20,6.
e): aliique aliam in partem perterriti fere-
bantur: 1124,3; ut . . . magnitudine poenae
perterreant alios : ¥114,10; 1 illi perterriti
uirtute equitum minus libere, minus audacter
uagabantur: 1,59,2; f bos (Numidas)
opprftssos somno . . . adorti magnum eorum
numerum interficiunt ; multi perterriti pro-
fugiunt: 2,38,5; 1 perturbantur Galli:
ueniri (c) ad se confestim existimantes ad arma
couclamant; nou nulli perterriti in oppidum
inrumpunt: VII 70,6; adeo es.se perterritos non
nullos, ut suae uitae durius consulere *cogitent :
1,22,6; t nostros ti. no»!itcr ^. S2S
(4 loc); 1[ omnes u. omiiis p. 918
(H loc); t ex liominum milibus amplius
triginta . . . plus tertia parte interfecta rcli-
quos pcrtcrritos in fugam coiciuut: III 0,2;
compluribusque nostris (equitibus?) deiectis rcli-
quos in fugam coniecerunt atque ita perterritos
egerunt, ut: IV 12, 2; t (calones) se in
sigua manipulosque coiciunt; eo magis timi-
d o s perterrent milites ( perterrent. Milites
liussiier) : VI 40, 1.
qui longius aberant, re])entino tumultu
perterriti, cum hostcm (c) intra portius esse
existimarent, sese (c) ex oppido eiecerunt: VII
47,4.
1'): nulhini enlin ]>iiterat uniuersis *a per-
territis ac (IIhihthIs iiericulum accldero: VI
34,3; hic uero iiiillu muuilio est, quac iierterri-
tos reciiiiat: VI .'!!•, 2; aguiit f^TutiaH omncs
omnibus, quod sibi jjerterritis pridio pe]jcrcis-
Bcnt: 1,74,2; equitcH sequi iubct sese iterque
accelcrat, ut quam maxime ex fuga ])crterriloH
udorirl jjOHHct: 2,39,6; si *in iliniTc imjifditos
IjOxIc. CuuDur. 11.
(et add. V.) perterritos deprehendere posset: 3,
75,3.
(pertimesco: in quo si non (c) praesens
periculum, at (e) certe longinqua (c) obsi-
dione fames esset timenda (jwrtimescenda
bdefik): V29,7.)
pertinacia: debere utrumque pertina-
ciae finem facere et ab armis discedere
neque amplius fortunam periclitari: 3,10,3;
t accidisse igitur his quod plerumque hominum
nimia pertinacia atque arrogantia accidere
soleat, uti: 1,85,4; — orant, ne sua dissen-
sione et pertinacia rem in summum pericu-
lum deducant: V31,l; — cum P. Attio
agebant, ne sua pertinacia omnium fortunas
perturbari ueUet: 2,36,2; — — fore, uti
pertinacia desisteret: 142,3.
pertineo. A. propr.; a) pertinere ad n.
ad p. ns (15 loc).
b) non additur ad: hoc pertinet (latus
tenet p) circiter milia passuum quingenta:
V13,2; — (siluam) hanc (Ji; ac a) longe in-
trorsus pertinere: VI 10,5.
B. trsl.; a) pertinere ad u. afl p. 129 sq.
(13 loc.) et p. 133 (4 loc).
b) c. aduerb. : quod . . tam diu se impune
iniurias *?Vituli.sse admirarentur, eodem i)er-
tinere: 114,4; — haec omnia Caesar eodem
illo pertlnere arbitrabatur, ut tridui mora in-
terposita equites eorum, qui abessent, reuer-
terentur: IV 11, 4; f quonam haec omnia
nisi ad suam perniciem pertinere? 1, 9, 4.
Pertinere a . . . ad «<. ab p. 12 (.5 loc); —
ex . . . ad: 16,3; — per: V3,4.
(pertingo : munitionem, quam (quae ahl)
pertincre (jiertingore Olil) a castris ad flumen
supra demoustrauimus : 3,68,2.)
pertnrbatio: siue ipsorum perturbatio
siue error aliquis siue etiam fortuna partam
iam praesentemque uictoriam intcrpellauis-
set: 3,73,5; T compluribus nauibus fractis
. . . magna, id (c) quod necesse crat accidere,
totius exercitus perturbatio facta est: IV
29,3.
pertnrbo. A. propr. (= ordines tiirbare) ;
a) obi. cst subst. : itaque perturbatis aute-
signanis legio . . . locum non (c) tenuit(c):
1,44,5; 1 equitcs|quc) committunt proe-
lium et . . . tota :i u x i 1 i a regis impeditji ac
pcrturbata, quod nullo ordlne ct sine tlmore
itcr feceraut, iu fiigani coiciuut (c): 2, 2(), 4;
t (his (equitibus) fiiiile ])ulsis ac proturbutis
(perturl)ati8 /i^fi; turbatis /') inercdibili ccleri-
tatc ad flumcn dccucurrcrunt: II 19,7;) t
persuiiHi iqiiitibuH nostris . . ., ut . . . circuiu-
6»
1075
perturbo — peruenio
1076
uenta ab tergo acie prius perturbatum exer-
citum {om. 0) pellerent, quam: 3,86,3; t
ordines u. ordo p. 962 B. b) (3 loc).
b) obi. est prou.: nostros u. noster
p. 828 (sq.) (6 loc.) ; ^ dispersos . . . subito
adorti paucis interfectis reliquos iucertis or-
dinibus perturbauerant (-eriint bf): IV 32, 5.
B. trsl.; a) = euertere : cum P. Attio age-
bant, ne sua pertlnacia omnium fortunas
perturbari uellet: 2,36,2.
b) = auimum alcs couruiidere; a) obi. est
subst. ; aa): tantus subito timor omnem exer-
citum occupauit, ut nou mediocriter omnium
mentes animosque perturbaret: 139,1; |
horum uocibus ac timore paulatim etiam ii (c),
qui magnum in castris usum habebant, milites
centurionesque quique (i?-(i; ut quisque a)
equitatui praeerant, perturbabantur: 139,5;
1 postero die duces aduersariorum perturbati,
quod omnem rei frumentariae fluminisque Hi-
beri spem dimiserant, de reliquis rebus cou-
sultabant: 1,73,1; f atque hostibus
primo aspectu perturbatis incolumem exercitum
traduxit: VII 56, 4; t illi (legati) repen-
tina re perturbati . . . non neglegenda existi-
mabant: V28,l; t mentes: 139,1 u.
animos; omnia enim plerumque, quae absunt,
uehementius hominum mentes perturbant: VII
84,5; t milites: 139, 5 u. centuriones;
milites non longiore oratione cohortatus (p),
quam uti suae pristinae uirtutis memoriam re-
tinerent neu perturbarentur animo . . . , signum
dedit: 1121,2.
(i(i): non minus qui intra munitiones erant
perturbantur Galli (galli pert. fi ; Selm.); . ..
non nulli perterriti in oppidum inriunpunt:
VII 70, 6.
yy): Pompeius . . . re noua perturbatus
maioribus itineribns ApoIIoniam petere coepit :
3,11,2; 1 Cassius . . . aduolauit . . . per-
turbatumque eum (Pomponium) nactus nul-
lis custodiis neque ordinibus certis . . . onera-
rias naues . . . in Pomponianam (c) classem
immisit : 3, 101, 2.
fl): existimabant tribus locis transire legio-
nes atque omnes perturbatos defectione Hae-
duorum fugam parare: VII 61,4; t nemo
est tam (c) fortis, quin rei nouitate pertur-
betur (w. CC}: VI 39, 3; tl ii, qui . . .
habebant . . . quique . . praeerant: 139,5
tc. aa) centuriones.
postero die concUio conuocato consolatus
cohortatusque est, ne se admodum animo de-
mitterent, ne perturbarentur incommodo:
VII 29, 1.
c) pertm"b.irl = perterritum dubitare: qui
(Germani) omnibus rebus subito perterriti et
celeritate aduentus nostri et discessu suorum
neque consilii habendi neque arma capiendi
spatio dato perturbantur, copiasne aduersus
hostem ducere (c) an castra defendere an fuga
salutem petere praestaret : IV 14, 2.
peruagor: hunc monet, ut in omnes
partes equites quam latissime peruagentur:
VII 9, 2 ; hac re cognita Caesar mittit complures
equitum turmas eo (e) de (e) media nocte;
imperat, ut paido tumultuosius omnibus
locis peruagentur (af; peruagarentur h; uaga-
rentur a; edd.): VII 45, 1.
pernehor: interim L. Nasidius . . . freto
Siciliae imprudente atque inopinante Curione
peruehitur (proueh. Dederic/i) : 2, 3, 1.
pernenio. A. propr.; a) pernenire ad
II. ad p. 104 sq. (42 loc).
b) perueuii-e iu ti. in p. 95 (28 loc).
e) Alexandriam, sim.: Caesar . . . cum le-
gione . . . equitibusque DCCC et nauibus longis
Ehodiis X et Asiaticis paucis Alexandriam
peruenit: 3,106,1; t his datis mandatis
Brundisium cum legionibus VI peruenit: 1,
25, 1 ; ab urbe proficiscitur Brundisiumque per-
uenit. eo legiones XII, equitatum omnem ue-
nire (conuen. Paul) iusser.at: 3,2,1; t
acceptis mandatis Roscius cum {fhl; a a; ecld.)
Caesare Capuam peruenit ibique consules
Pompeiumque inuenit: 1,10,1; t (Vibul-
lius) cum his ad Domitium Aheuobarbum Cor-
finium magnis itineribus peruenit: 1,15,6;
t biduum tempestate retentus . . . in CUiciiim
(siciliam a') atque inde Cyprum peruenit.
ibi . . .: 3, 102, 5; t Caesar ex eo loco quintis
castris Gergouiam perueuit: VII 36, 1; t
coniuncto exercitu Caesar Gomphos peruenit:
3,80,1; t codemque die Larisam peruenit:
3,98,3; t Domitius nauibus Massiliam
peruenit: 1,36, 1; Tarracoue discedit pedibusque
Narbonem atque inde Massiliam peruenit. ibi
. . . : 2, 21 , 5 ; t silentio e castris tertia
uigilia egressus eodem quo uenerat itinere Me-
tiosedum (c) peruenit: VII 58, 2; t
Narbonem: 2,21,5 u. Massiliam; t uti
ipse eodem omnibus copiis contenderet et rau-
tato itinere iugis Octogesam perueuiret: 1,
70, 4 ; t Pompeius deposito adeundae Syriae
consilio . . . Pelusium peruenit. ibi . . .: 3,
103, 1 ; t ^l- Octauius cum iis (c) quas
habebat nauibus Salonas peruenit. ibi . . .:
3, 9, 1; t ipse iis (c) nauibus, quas . . .
Giiditani . . . fecerant, Tarracouem (-nam
af) paucis diebus peruenit. ibi . . .: 2,21,4;
1077
peruenio — pes
1078
^ ex portu exeunt et Tauroenta . . . ad
Nasidium perueniunt ibique naues expediunt:
2,4,5; 1 Coelius profectus, ut dictitabat,
ad Caesarem peruenjt Tliurios. ubi cum . . .:
3, 22, 3 ; t suis inopinantibus quam maxi-
mis potest itiiieribus Vienuam peruenit. ibi
. . .: VII 9, 3.
d) domiuu: cum sibi quisque primum itineris
locum peteret et domum peruenire properaret:
1111,1.
e) eo, huc: eo m. i» p. 343 (7 loc.) ; t
huc biduo peruenit: VII 11, 5; — 11119,1
u. f).
f) Nubaudieudum est, quo quis perueuerit:
huc magno cursu contenderunt, ut quam mini-
mum spatii ad se colligeudos . . . Romanis
daretur, exanimatique peruenerunt: 11119,1;
reliquas cohortes . . . ad legionem Pompei
castraque minora . . . eduxit neque eum prima
opinio fefellit. nam et jieruenit, prius quam
Porapeius sentire posset , et : 3, G7, 4.
B. trsJ.; a) perueuire ud alqui, ad .ikxd u.
ad p. 1^7 (7 luc).
b) perueulre in u. in p. 107 (0 loc).
Perueuit auuoua (ad ^iel in): 1,52,2; com-
meatus: 1, 48, 4; existimatio: 1,26,4; fama:
VI 35, 4; laus: 1,26,4; (nauis: 11115,5; IV
36,4;) pecunia: VI19,2; res: V 45, 1 ; VII
6,1; res publica: ap. Oic. ad Att. 1X7 (7,2.
Perueuire ad Labienum iu hiberna: V37, 7;
(3,41,1;) ad Domitium (!orfiuium: 1,15,6;
2,4,5; — ab Ocelo: 110,5; 1115,2; — ex eo
loco: VII 36, 1 ; ex inferioribus ordinibus: 1,
46,4; ex fuga: 1,31,2; iude : VII 62, 10; 2,
21,5; 3,102,5; — per : V37,7; 1,23,5; 38,4;
— traus : VI 35, 4.
Aduerb.: celeriter: 11126,2; VII 46,4; 1,
38,4.
pernillgo: quo edicto tota prouincia per-
uulgato nuUa fuit ciuitas, quin . . . mitteret:
2, 19, 2.
peM. A. propr. ; u) obi.: tandeni uulncri-
bus defeHsi (Galli) et pedem rclcrrc ct . . .
eo so rccipere coeperunt: 125,5; inusitato ge-
nere tormentorum perinoti barbari constiterunt
ac paulum [modoj pedem rettulerunt: IV 25, 2;
ut (milites illi) . . ., si premercntur, pedeni ro-
ferre et loco excedere non lurpe cxistinuirent:
1,44,2; Saburra copias ('(niitiini pcililunKiue
iiiHtruit atquc liis iiiqx nit, iil HiiiiiihitidiK' tiino-
ris paiilatiin C(^dant ac pedem iclcriuit: 2, 40, 3.
b) ubl.: quod illi . . . ex CHKCiliH deHJlircnt
et pedibus dispari [iroolio coiitenderent
(u. GO): V16,2; 1 L. Caesar filius . . .
ex alto refugerat adpulsaque ad proximum lilus
trireme . . . pedibus Hadrumetum (c) pro-
fugerat {O; Oud.; perfugerat x; edd.): 2,
23, 3 ; \ Tarracone discedit pedibusqne
Narbonem atque inde Massiliam peruenit: 2,
21 , 5 ; \ equestribus proeliis saepe ex equis
desiliunt ac pedibus proeliantur: IV 2,3;
(essedarii) ex essedis desiliunt et pedibus (pe-
dites p) proeliantur: IV 33,1; 1 quod
flumen uno omnino loco pedibus, atque hoc
aegre, transiri potest: V 18, 1.
erant eius modi fere situs oppidorum, ut . . .
neque pedibus aditum haberent . . . neque
nauibus: 11112,1.
c) c. praep.; a) ad: consuetudine {o) sua
ad pedea desiluerunt: IV 12,2; t pro-
cumbunt omnibus Gallis ad pedes Bituriges,
ne . . . cogerentur: VII 15,4; Tf (se)
proicere ad pedes u. ad p. 100 extr., 107
(4 loc).
(P) iu: hostes ex omnibus partibus signo
dato decurrere, lapides (in pedes B^^)
gaesaque {c) in uallum coicere: 1114,1.)
B. trsl. (meusuram siguiiicat); a) obi.: con-
firmandi et stabiliendi causa singuli ab infimo
solo pedes (.III. add. [i) terra exculcaban-
tur, reliqua pars scrobis ad occultandas in-
sidias uiminibus ac uirgultis (c) integebatur
(c): VII 73, 7.
b) acc. uieusiu'ue; peudet a) ex uerbis:
distare u. diMto C. p. 034 sq. (4 loc.) ; If
(fodere: VII 73, 5 u. c) a) scrobes;) t
patebat haec (turris) quoque {c) uersus pedes
XXX, sed parietum crassitudo pedes (pedum
0) V: 2, 8, 2; t reliquas omnes munitioues
ab ea fossa pedes (passus Ouuchard) quadrin-
gentos (pedibus CCCC (i) reduxit (deduxit
fi): VII 72, 2; t (reuincire: VII23,5
u. f) a) trabes.)
fl) ex adiect.: altus: VII 24, 1 ;<. latus; per-
petuae fossae quinos pedes altjie ducebantur:
VII 73, 2; t diebus XXV aggerem latum
(longuin coni. Riisloir, Ooler) pedes CCCXXX,
altum pedes LXXX (XXXX OiU.) exstruxe-
runt : VII 24, 1 ; duas fossas quindecim {om. A)
pedes (pediim li) latas eadem altitudine per-
duxit: VII 72, 3; storias autem cx fuuibus an-
corariis tres in loiigitudiuem parietum turris
lataa IIII pcdes fecerunt: 2,9,4; t lon-
gus: (VII 24, 1 «. latus;) ante liaec taleae (e>
pedem longao ferrcis liainis inli.\is {c) totae in
torram infodieliaiitur: VM I 73, 9 ; muHculum ]«-
des {rccc; pod. iilil ; p(Hluin /") LX (XL coni.
Np.; XX Oiil.) longum ex materia bipedali . . .
facere instituorunt: 2,10,1.
c) gouct.; a): una ox parte leniter adcliuis
68*
1079
pes — peto
1080
ad itus (additus P) in latitudinem (altitudinem
a) non amplius ducentorum pedum (pedum. CC
i'*^) relinquebatur: 1129,3; % post eas
(c) aggerem ac uallum XII pedum exstru-
xit: VII 72,4; aggerem in altitudinem pedum
LXXX exstruit: 2,1,4; ^ asseres enim
pedum XII iuspidibus praefixi . . . per IIII
ordines cratium in terra defigebantur : 2,2,2;
1f inque eis (trabibus) columellae pedum in
altitudinem V defigimtur: 2,10,2; f aggerem
uoui generis . . . ex latericiis duobus muris
senum pedum crassitudine . . . facere in-
stituerunt: 2,15,1; f castra in altitudinem
(-dine X) pedum XII uallo fossaque duode-
uiginti pedum muniri (e) iubet: 115,6; Neruii
uallo pedum X (p; Oros.; IX ABM; edd.; XI
Q) et fossa pedum (.p. a) XV iiiberna cin-
gunt: V42, 1; fossamque duplicem duodenum
pedum a maioribus castris ad minora perduxit:
VII 36, 7 ; fossam pedum XX derectis lateribus
duxit: VII 72, 1; contra hostem pedum (pedes
/) XV fossam fleri iussit: 1,41,4; fossas pedum
(pedes l) XXX in latitudinem complures facere
instituit: 1,61,1; erat eo loco fossa pedum
(pedes x) XV et uallum (^uallus Ald.) contra
hostem in altitudinem pedum (pedes f) X,
tantimdemque eius ualli agger in latitudinem
(altitud. NOx) patebat: 3,63,1; t tigna
bina . . . interuallo pedum duorum inter se
iungebat: IV 17, 3; duo ad eundem modum
iuncta (c) interuallo pedum quadragenum (.XL.
P) ab inferiore parte . . . statuebat: IV 17, 5;
f partem ultimam pontis, quae ripas \Tjiorum
contingebat, in longitudinem pedum ducen-
torum rescindit: VI 29, 2; f fossamque (c)
et maceriam (materiam oih) sex in altitu-
dinem (in alt. VI ^) pedum praeduxerant (e) :
VII 69,5; 1 non enim amplius pedum
milibus duobus ab castris castra distabant:
1,82,4; minus horis tribus milium pedum
{Nap.; Hold.; Dt."; .p. a; passuum rell. edd.)
XV in circuitu (circuitum a; Fr.) munitionem
perfecerunt (decem milium in circuitu muni-
tionem pedum XV perfecerunt (i): V42, 4;
ex {add. Np.) X (de decem Oehl.) pedum mu-
nitione (c) se in fossas praecipitabant (e):
3,69,3; 1i milia passuum XVIIII (c)
murum in altitudinem pedum sedecini fossam-
que perducit : 1 8, 1 ; a medio fere colle in lon-
gitudinem (c), ut natura montis ferebat, ex
grandibus saxis sex pedum miurum . . . prae-
duxerant Galli : VII 46, 3 ; t discussa (c)
niue sex in altitudinem pedum (in altitudinem
(c) pedum VI fi) atque ita uiis patefactis . . .
ad fines Aruernorum peruenit: VII 8,2; \
et in altitudinem pedum XV effectis operibus
uineis eam partem castrorum obtexit : 3, 54, 1 ;
'i rates duplices quoque (f) uersus pedum
(p. afh (compemlio); o»i. el) XXX e regione
molis conlocabat: 1,25,6; f scrobes
trium in altitudinem (c) pedum fodiebantur
(scrob. in alt. trium pedum fod. /*; fodieb.
scrob. in alt. pedum trium a; scrobes tres in
altitudinem pedes fodiebantur a; edd.): VII
73,5; t ab eo intermisso spatio pedum
DC alter conuersus in contrariam partem erat
uallus: 3,63,2; ^ antecedebat testudo
pedum LX aequandi loci causa: 2,2,4; t
trabes derectae t perpetuae (XIIII pedum
R. Menge) in longitudinem paribus interuallis
. . . in solo conlocantur: VII 23,1; quae Ima-
teria) perpetuis trabibus pedum quadragenum
{Hotom.; pedes quadragenos X; edd.) plerum-
que introrsus reuincta neque perrumpi neque
distrahi potest: VII 23, 5; \ uallum: II
5,6 u. fossa; postea uallo pedum (a; Schn.,
Np., Hld., Dt.^; .p. fi; passuum Fr., Db., Dt.^}
XII (i?*ji; Schn., Np.; om. a; rell. edd.) in cir-
cuitu (c) quindecim milium crebrisque castel-
lis circummuniti oppido sese (c) continebant:
1130,2; V42,l u. fossa; VII 72, 4 u. agger;
castra muniunt (c) uallo pedum XII: 1,61,4;
3, 63, 1 u. fossa.
fi): quod (spatium) est non amplius pedum
7niUe sescentorum : I 38, 5 ; fluminis erat alti-
tudo pedum circiter (circiter pedum fJ) trium:
II 18,3.
d) abl.: hunc . . . palus . . . cingebat non
latior pedibus quinquaginta: VII 19, 1.
pedibus CCCC deduxit: VII 72, 2 u. b)
a) reducere.
pestilentia. A. morbuin siguiiicat : Mas-
silienses . . . crebris eruptionibus fusi, graui
etiam pestilentia conflictati ex diutina
conclusione et mutatione uictus, . . . sese de-
dere siue fraude constituimt: 2,22,1.
B. = caeli (et locorum) grauitas : multos
autumni pestilentia in Italia consump-
sit: 3,87,3.
petitio: quod in petitione cousulatus
erat subleuatus: 1,22,4.
peto. I. Forma: petiuit cst in % 2,32,
8; petistis in X VI 8, 3; petiuerunt in X
IV 27, 4 ei VII 28, 2, in ^ 2, 7,2 et 32,10 et 3,
97,5; petierunt in ^130,4 et 31,1 e< II13,
8; petierunt in (Oi, petiuerunt mo/^IV^, 1;
petierunt in AQ'^, petiuerunt in M, pe-
tuerunt in B VI 8,6; petierunt in x, peti-
uerunt in fl IV28,3 et VII 26,3 et 77,14;
petiuerunt in ahl, petieruut in /'3,98,2;
1081
peto
1082
petierint m X V41,8; petisse in X 144,
5; petierat in x. 3,80,1; petisset in x 3,
90,2; petissent in X 127,2 ct IV 13, 5 ".t
27,5.
II. Si^iflc. ; si-iiipiT — capere uel consequi
coDor; A. corporis uiriuui contcntione; a) lo-
]l cuni, regionem (— peruenire sludeo ad); a):
quae (naues) . . . necessario aduersa iiocte in
altum prouectae continentem petierunt (c):
IV 28, 3 ; Ti ut donio emigrent (Galli) , aliud
domicilium, alias sedes remotas a Germanis
petant: 131,14; ^ locum u. locuH
p. 476 (4 loc); T montem, montes u.
mon8 p. 6.34 V.. {3 loc); ^ partem: II
24,1 II. c) p) fugam; partes: VI 43, 6 u. regio-
nes; abiectis (o) armis ultimas oppidi partes
(portas Paul) continenti (continuo p) impetu
(mn. (i) petiuerunt: VII 28, 2; ^ portas:
VII 28, 2 n. partes; ^ ut . . . (Ambiori.x)
noctu occultatus (c) alias regiones partesque
peteret non maiore equitum praesidio quam
quattuor: VI 43, ti; longo circuitu easdem omnes
iubet petere regiones: VII 45, 3; T[ sedes:
131,14 u. domiciiium; f cum . . . ipsi
densiores siluas peterent: 11129,2; (hostes)
in fugam coniecti proximas siluas petierunt (r) :
VI 8, 6; 1 Cimbri . . . finibus quidem (e)
nostris aliquando excesserunt atque alias ter-
ras petierunt (e) : VII 77, 14.
[i): quac (naues) omnes citeriorem Hispa-
n i a m petiuerunt : 2, 7, 2.
Pompeius . . . maioribus itineribus Apol-
loniam petere coepit: 3,11,2; ^ erat uuum
iter, Ilerdam si reuerti uellent, alterum, si
Tarraconem peterent: 1,73,2.
y) (= incolendi causa delig:ere) : domicilia
Gallorum , qui uitandi aestus causa plerumque
siluarum ac (c) Huminum petunt propiuqui-
tates: VI 30, 3.
b) alqni (= ad^rcdi): praecipit . . ., unum
omnes petant (fi; -terent a; edd.) Indutio-
marum (o>n. p): V58, 4; — cum unum
omnes peterent, . . . deprehensus (c) Indutio-
murus interficitur: V58, G.
c) ulqd; a) obiect. cst subst. coneret.
(= udporturc): qui puulo longius aggeris pe-
tendi causa processcrant, (erant) arcessendi: II
20,1; quod longius erat agger petendus: 1,42,
1 ; T[ detractis cohortibus duabu.s et com-
pluribuH siugiilatim, qui commeatus peleudi
causa (conimeatu petito Bcrgk) missi erant,
absentibus (oni. a; «W.) : 1112,3; (praefectoa
tribunoHquc niilituiii complurcs iii fiiiitinias
ciuitiltes frunieiiti ((•oninicatusquc iiclciidi
add. (a'i') h) caiisa diuiisit: 1117,3;) t pa-
b u I u m secari (c) non poBse ; necessario disper-
sos hostes ex aedificiis petere: VII 14,4.
accidit, ut . . . discederent, quaeque (c)
quisque eorum carissima haberet, ab im-
pedimentis petere atque arripere properaret: V
33,6.
fi) obi. est subst. abstr. (= quaerere, sequi):
ac rursus aliam in partem fugam (aliam par-
tem fuga Ciacc.) petebant (equites peditesque):
1124,1; ^ fuga salutem petere u. fa{;a
1>. 1345 E. a) (H toc).
15. auimi couteutione; a) precibus (=orare);
a) absol. : Boios petentibus Haeduis, quod
egregia uirtute erant cogniti, ut in finibus suis
conlocarent concessit: 128,5; cum id, quod
antea petenti denegasset , ultro polliceretur : I
42,2; (1112,5 u. S);) quod contra, atque esset
dictum et ipsi petissent , proelium pridie com-
misissent: IV 13,5; libenter Caesar petentibus
Haeduis dat ueniam excusationemque accipit:
VI 4, 3 ; quibus ita (c) est interdictum , hi (e)
numero . . . sceleratorum habentur, . . . neque
his petentibus ius redditur neque honos ullus
communicatur: VI 13, 7; datur petentibus (Bi-
turigibus) uenia dissuadente primo Vercinge-
torige, post concedente et precibus ipsornm et
misericordia nulgi: VII 15,6.
fi) alqd; aa): amicitiam populi Romani
sibi ornamento et praesidio, non detrimento
esse oportere, f idque se hac (ea BM; cdd.)
spe petisse (ideoque se eam petisse Zucker) :
144,5; quibus (legatis) pacem atque amicitiam
petentibus liberaliter respondet (c): IV 18,
3 ; ut undique ad eum legationes concurre-
rent, gratiam atque amicitiam publice priuatim-
que peterent: V 55, 4; ^ auxilium
u. anxilinni ;). 302 (i) {4 loc; excipienduii
est locus VII 59, 6;) ^ (commeatum
petere: 1112,3 u. A. c) a) commeatum;) f
tandem omnibus rebus obsessi . . . conlo-
quium (-quia af) petunt et id, si fieri possit,
senioto a militibus loco: 1,84,1; t quod
legati eorum paulo ante a Caesare discesserant
atque is (c) dies indutiis erat ab his (iis [i)
petitus : I V 12, 1 ; ^ his prouocati (e)
sermonibus (niilitcs) fidom ab imperatore de
Petrei atque Afranii uita petunt: 1,74,3; ^
gratiam: V55,4 u. amicitiam; TJ (ius:
VI 13,7 u. a);) t pacem u. pax p. WJi)
(7 loo.); ^ quae gens puueis antc mensibiis
ultro ud Cacsarem legatos niiserat . . . prao-
sidiunique ub co militum pctieiut: 3,80,1;
K scse liaberc <jii:u<daiii rcs, qusus ex conimimi
conscnsu ab co jicterc uelleiit: I.'!0, 4; \
ulii , . . passis . . palmis proiccti lui tcrraiii
1083
peto
1084
flentes ab eo salutem petiuerunt, consolatus
consurgere iussit: 3,98,2.
Pp): haec cum pluribus uerbis flens a Cae-
sare peteret, Caesar eius dextram - prendit : I
20,5; t (id: 144, 5 u. aa) amicitiam;)
t sperare (se) pro eius iustitia quae petierint
impetraturos : V41, 8; 1[ unum (se) petere
ac deprecari . . ., ne: 1131,4.
Y) de: postea quam (non nuUi principes) . . .
de suis priuatim (priuatis fJ) rebus ab eo pe-
tere coeperunt: V3, 5.
d) ut: petit atque hortatur, ut sine eiua
ofFensione animi uel ipse de eo causa cognita
statuat uel ciuitatem statuere iubeat: 119,5;
(28, 5 u. a) ;) (totius fere Galliae legati , prin-
cipes ciuitatum,) petierunt, uti sibi concilium
totius Galliae . . . indicere idque Caesaris uolun-
tate facere liceret {u. CC) . . . . ea re permissa . . . :
130,4 ; (idem principes reuerterunt) petieruntque,
uti sibi secreto [in occulto] de sua omniumque
salute cum eo agere liceret. ea re impetrata . . . :
131,1; quorum (tribimorum militum, praefec-
torum reliquonunque . . .) alius alia causa in-
lata . . . petebat, ut eius uoluntate discedere
liceret : I 39, 3 ; legatos . . . mittunt et petenti-
bus Remis, ut conseruarentur, impetrant: II 12,
5; petere non solum Bellouacos, sed etiam pro
his Haeduos, ut sua (e) clementia ac mansue-
tudine in eos utatur: 1114,5; (Sotiates) legatos
ad Crassum mittunt seque in deditionem ut
recipiat petunt. qua re impetrata . . .: III 21,
3; legati . . . orabant. cum id non impetras-
sent, petebant, uti ad . . equites . . . prae-
mitteret eosque pugna prohiberet sibique ut
(uti f) potestatem faceret iii Vbios legatos
mittendi: IV 11, 2; (hostes) in petenda pace eius
rei culpam in multitudinem contulerunt (c) et
propter imprudentiam ut ignosceretur petiue-
nmt: IV 27, 4; ille (Dumnorix) omnibus primo
precibus (omn. prec. primo (i) petere contendit,
ut in Gallia relinqueretur: V6, 3; (Trinobantes
legatos mittunt;) petunt, ut Mandubracium ab
inluria CassiueUauni defendat atque in ciui-
tatem mittat: V20, 3; (Vbii legatos mittimt;)
petunt atque orant, ut (om. ^) sibi parcat
(parcat sibi fj) , ne communi odio Germanorum
innocentes pro nocentibus poenas pendant: VI
9,7; ((Carnutes) quoniam in praesentia obsidi-
bus cauere iuter se non possint (c), ne res
efferatur, at (fi; ut a- : Atd.; M.: aut y.) iure
iurando ac fide sanciatur petunt: VII 2,2;) pe-
tunt a Vercingetorige Haedui, ut (om. M) ad
se ueniat rationesque belli gerendi communicet.
re impetrata . . .: VII 63, 4; Domitius ad Pom-
peium . . . peritos regionum . . . mittit, qui
petant atque orent, ut sibi subueniat: 1,17,1;
Attius ad Antonium deductus petiit (Procksch;
petit »; edd.), ut ad Caesarem mitteretur: 1,18,
3; cuius oratione confirmatus Lentulus ut in
oppidum reuerti Uceat petit; . . . facta pote-
state discedit: 1,22,6; petit ab his omnibus,
ut se frumento iuuent. poUicentur: 1,60,3; in
primis a te peto, quoniam coniido me celeriter
ad urbem uenturum, ut tc ibi uideam : ap. Oic.
ad Att. IX 6 A.
€) seciiiitur coniunctiuiis: simul ab Cn. (c)
Pompeio proconsule petit (petiit?) , quoniam
ipse ad urbem cum imperio . . . remaneret (c),
quos ex Cisalpina Gallia consul (c) sacramento
rogauisset, ad signa conuenire et ad se pro-
ficisci iuberet: VI 1,2; 9,7 u. S); VII 2, 2 ib.
t,) peto, ue u. ne p. 723 sq. (7 loc).
b) alia ratioue (= expetere, postulare, oi)-
tare) ; a) : tantis subito difScuItatibus obiectis
ab animi uirtute auxilium petendum uide-
bat: VII 59, 6; f aUi domos bonaque
eonmi, qui in castris erant Caesaris, petebant:
3,82,4; 1 condiciones pacis, quoniam
antea conuenire non potuissent, Romae ab
senatu et a populo peti debere : 3, 10, 8 ; 1
domos: 3,82,4 u. bona; \ habetis, in-
quit, milites, quam petistis facultatem: VI
8,3; \ (ius: VI 13, 7 ti. a) a);) 1
testibus se militibus uti posse, quanto studio
pacem petisset: 3,90,2; \ sui laboris
milites semper euentu belli praemia petiue-
runt: 2,32,10.
p): accidisse igitiu- his . . ., uti eo recurrant
et id cupidissime petant, quod paulo ante con-
tempserint: 1,85,4.
Romani uero quid petu nt (adpetunt Pa;//)
aliud aut quid uoluut nisi inuidia adducti
quos . . . potentes . . . cognouerunt, honun in
agris ciuitatibusque considere atque iiis aeter-
nam iniungere seruitutem : VII 77, 15.
Petere atque arripere: V33, 6; — petere
ac deprecari: 1131,4; petere atque hor-
tari: 119,5; p. atque orare: VI 9, 7; 1,17,
1; lIVll, 1. 2;) — p. atque uelle: VII 77, 15.
petere ab: V33, 6; VII 59, 6; u. praeterea
ab p. 18 (19 (20) loc); petere ex: VII 14,4;
— II 13, 3.
petere longo circuitu: VII 45, 3; conti-
nenti impetu: VII 28, 2 (c); obliquo iti-
nere, maioribus itiueribus: 1,70,5; 3,11,
2; t noetu: VI43,6; nocte: 3,97,5;
t ex coinmuni consensu: 130,4; per dolum
atque insidias: IV 13,1; t flen(te)s:
120,5; — 127,2; VII 26, 8 ; 3, 98, 2 ; magno
fletu: 132,1; suo more: 1113,3; omnibus
1085
peto — phalanx
1086
precibus: VG, 3; VII26, 3; quanto studio:
3,90,2; pluribus uerbis: 120,5.
Aduerb.: continuo (c): VII 28,2; cupi-
dissime: 1,85,4; longius: 1,42,1; neces-
sario: VII 14,4; plerumque: VI 30,3; pro-
tinua: 3,93,5; publice priuatimque: V
55,4; semper: 2,32,10; simul: VI 1,2;
ultro: IV27,5(?); 3,80, 1(?).
Petra. Cf. W. Mohring, GP. Kreuz-
nach 1858 p. 18-21.
edito loco , qui appellatur Petra aditumque
habet nauibus mediocrem atque eas a quibus-
dam protegit uentis, caatra communit: 3,42,1;
cf. 42,2-54; 56; 58-74.
Petraens: Petraeus {M. Raupt; petreus
cod. Ciaee.; petreius x) , summae nobilitatis
adulescens, suis ac suorum opibus Caesarem
enlxe iuuabat : 3, 35, 2.
PetreiuM. Oenetiui forma uidetur esse
Petreii etia^n in a (1,39,1; 74,8; 2,17,3).
aduentu L. Vibullii Rufi . . . Afranius et
Petreius et Varro, legati Pompei, quorum unus
. . . , alter . . ., tertius ab Ana Vettonum agrum
Lusitauiamque pari numero legiouum obtinebat,
officia inter ae partiuntur, uti Petreius ex Lusi-
tauia per Vettoues cum omnibus copiis ad
Afranium proticiscatur , Varro . . . ulteriorem
, Hispaniara tueatur: 1,38,1.2; his rebus cou-
stitutis equites auxiliaque toti (c) Lusitaniae a
Petreio . . . imperantur: 1,38,3; quibus coactis
celeriter Petreius per Vettones ad Afranium
peruenit, conatituuntque communi consilio bel-
lum ad Ilerdam . . . gerere: 1,38,4; erant, ut
supra demonstratum est, legiones Afranii III,
Petrei duae: 1,39,1; quo cognito a Petreio et
Afranio ex aggere atquc cratibus . . . Afranius
. . . legioues Ull (c) equitatumque omuem
traiecit: 1,40,4; Afranius Petroiusque (petro-
niuaque a') terrendi causa atque operis impe-
diendi copias suas . . . producunt et proelio
lacessunt: 1,42,2; cf § 4; erat inter (c) oppi-
dum (c) Ilerdam (c) et proximum (c) collem
(c), ubi castra Petreius (preteius o) atque
AfraniuH habebant, planitia (c): 1,43,1; haec
Afrauius l'etreius<iue et eoruni amici pleniora
etiam atque uberiora llomam ad suos perscri-
bebant: 1,53,1; his paeue effectis magnum in
timorem Afrauiua Potreiusquo perueniunt: 1,
61,2; ef. (ju. si/</.; cum de tertia uigilia Pe-
treius atque Afraniua castra niouisaciit: 1,63,
3; quoa ubl Afrauiua procul uisoa cum Pctreio
couspexit, noua re perterrilus . . . cr)iiaiatit (c):
1,65,1; cf. § 3 s{/i/.: postero die Pctreius cum
pBUcis equitibus occulte ad cxploranda Iocil
proficiHcitur: 1,66,3; cf. § 4; disputatur iu
conailio a (c) Petreio atque Afranio et tempus
profeetionis quaeritur: 1,67,1; Petreius atque
Afranius oblata facultate in castra sese referunt :
1,72,5; id opus inter se Petreius atque Afra-
nius partiuntur ipsique perficiundi (c) operis
causa longius progrediuntur : 1,73,3; cf. 74,1;
fidem ab imperatore de Petrei atque Afranii
uita petunt: 1,74,3; Petreius uero non deserit
sese : 1, 75, 2 ; cf qu. sqq. ; quibus rebus confectis
flens Petreius manipulos circumit militesque
appellat: 1,76,1; cf. §2.3; Petreius atque
Afranius cum stipendium ab legionibus paene
seditione facta flagitarentur (c), . . . Caesar ut
cognosceret postulatum est (c) : 1, 87, 3 ; (cogno-
uit) copias Petrei cum exercitu Afranii esse
coniuuctas: 2,17,3; frumenti magnum nume-
rum coegit , quod Massiliensibus , item quod
Afranio Petreioque (pompeioque Ox) mitteret:
2,18,1. Cf omnia, quae 1,38—55 et 1,59—87
narrantur.
[Falso petreius scriptum est in x [pro Pe-
traeus) 3, 35, 2 in dhil; {j)ro Petronius) VII 50, 4.]
Petrocorii : imperant . . . t Senonibus (A',-
sena (milia) Andibus Bm. Hoffm.; Db.), Am-
bianis, Mediomatricis, Petrocoriia , Neruiis,
Morinis; Nitiobrogibus quina milia (V [i) : VII
75,3.
Petronius: M. Petronius (pretor n'.- pe-
treius dhik) , eiusdem legionis ceiiturio, cum
porta-s excidere conatus esset, a (c) multitudine
oppressus ac sibi (c) desperans . . . iuquit: VII
50,4; cf. qu. .iqq. (§ 4—6).
Petroniidintii: ex quibus L. {om. p) Pe-
trosidius aquilifer, cum . . . premeretur, aqui-
lam iutra uallum proiecit, ipse pro castria for-
tissime (o) pugnana occiditur: V37,5.
phaianj;a: lioc opus . . . perficiunt aubito-
que . . . machinatione nauali (mach. nau. rfc/.
1'aul), plialangis subiectis, ad turrini
hostium admouent: 2,10,7.
plialanx. A. obi.: ea (phalange) disiecta
gladiis destrictis in eoa impetum fecerunt: I
25, 2 ; 1 ipsi confertissima acic (conf. acie del.
1'aul) reiecto nostro equitatu phalauge facta
sub priniam nostram aciem suceesscrunt: I 24,
5; ({crmani celeriter ex consuctudine sua pha-
lango facta impctus gladiorum exceperunt: I
52, 4 ; T[ milites e loco superiore pilis
missis facile hoatium phalaiigem porfrege-
runt: 125,2.
H. c. |>rae|). : rcporti sunt conipluros iiostri
militea, (iiii in phahiiiga \i';io: phiilanga IP^;
plialaiigna a ; etltl.) i n s II i re n t et acuta nuiuibua
reuellerent et ilosuper uiilnerareut («. CC): I
52, 5.
1087
phanuin — pilum
1088
(plianam ii- fannm.)
Pliaro!^ II. Pliams.
(Pliarsalia: ad eum locum, qui appella-
batur Palaeste (Olandorp.; pharsalia cocld.),
omnibus nauibus ad unam incolumibus milites
exposuit: 3,6,3.)
Pharns : confestimque ad Pharum nauibus
milites exposuit: 3, 111,6; Pharus est in insula
turris magna altitudine, mirificis operibus ex-
structa; quae nomen ab insula cepit (c): 3,
112,1; ef. § 2. 3; iis (e) autem inuitis, a qui-
bus Pharus (pharos Nh) tenetur, non potest
esse propter angustias nauibus introitus in por-
tum:3, 112, 4; hoc tum ueritus Caesar hostibus
in pugna occupatis militibus[que] expositis
Pharum (pharon Nkl) prehendit atque ibi prae-
sidium posuit : 3, 112, 5.
Philippns. 1.: Philippus et Cotta (Phi-
lippus et Marcellinus collega Kindsch.; u. CC)
priuato consilio praetereuntur neque eorum
sortes deiciuntur: 1,6,5.
2.: de Fausto impedit Philippus (phylippus
a), tribunus plebis: 1,6,4.
Phoenice : Pompeius . . . magnam ex
Asia Cycladibusque insulis, Corcyra, Athenis,
Ponto, Bithynia, Syria, Cilicia, Phoenice,
Aegypto classem coegerat, magnam omnibus
locis aedificandam curauerat : 3, 3, 1.
Phoenices: isdem fere temporibus Cas-
sius cum classe Syrorum et Phoenicum et Cili-
cum in Siciliam uenit: 3,101,1.
Picennm: dilectumque toto Piceno cir-
cummissis senatoribus habebat (Attius) : 1, 12,
3; a quo factus Vibullius certior, quae res in
Piceno gererentur, milites ab eo accipit: 1,15,
4; relinquebatur, ut ex longinquioribus regioni-
bus Galliae Picenique et a freto naues essent
exspectandae: 1,29,2.
Picenns: Auximo (e) Caesar progressus
(e) omnem agrum Picenum (picenatium /^)
percurrit: 1,15,1; cf. qu. sqq.; incidit in Vibul-
lium Kufum missum a Pompeio in agrum Pice-
num conflrmandorum hominum causa: 1,15,4.
cum his duabus (legionibus) Asculum Pi-
cenum proficiscitur. id oppidum . . .: 1,15,3.
Pictones: (Gallicis nauibus,) quas ex
Pictonibus (pectonibus X; Hold.- ef. VIII 26,
1) et Santonis reliquisque pacatis regionibus
conuenire iusserat: III 11,5; celeriter sibi Seno-
nes, Parisios, Pictones, Cadurcos, Turonos,
Aulercos, Lemouices, Andoa reliquosque omnes,
qui Oceanum attingunt, adiungit (c): VII 4,
6; imperant . . . octona (milia) Pictonibus et
Turonis (c) et Parisiis et Heluetiis: VII 75, 3.
pietas: non facile GaUos Gallis negare po-
tuisse, praesertim cum de recuperanda com-
muni libertate consilium initum uideretur. qui-
bus quoniam pro pietate (Q; proprietate
ABM^) satis fecerit, habere nunc se rationem
officii pro beneficiis Caesaris: V27,7.
pignns: a tribunis militum centurionibus-
que mutuas pecunias sumpsit; has exercitui
distribuit. quo facto duas res consecutus est,
quod pignore animos centurionum deuinxit
et largitione militum uoluntates redemit: 1,39,
(3.) 4.
pila: ubi aut spatium inter muros aut im-
becillitas materiae postulare uideretur, pilae
interponuntur, trauersaria tigna iniciuntur: 2,
15,2.
pilnm. Cf. V. Qoler, Die Klimpfc bei
DyrrJiaehiiim u. Pharsalus. Karlsr. 1854 p. 142
sqq.; HI p. 220—222; Eiistou'^ p. 12 sq.;
Kdclily, iiber das romische pilum, Verh. d.
21. Philol.-Vers. Lpx. 1863 ; J. Quiehcrat, Le
pilum de Vinfanterie romaine. Par. 1S66. (Extr.
des Mhnoires de la soe. imper. des antiquaires
de Franee.) Cf Rev. erit. II p. 77—80.
A. subi. : leuiusque casura pila sperabat
(pilas parebat a) in loco retentis militibus
qu.am si ipsi immissis telis occurrissent (c) : 3,
92,2.
B. ol)i.: ut spatium pila in hostes (in h. pila
P) coiciendi non daretur: 152,3; milites
legionis VIIII. subito conspirati pila coniece-
runt: 3,46,5; t emittere u. emitto
p. lOOS B. (3 loe.); 1 mediocri spatio
relicto Pulio pilum in hostes immittit (mittit
p) atque unum ex multitudine procurrentem
traicit: V44, 6; celeriter (o) nostri clamore sub-
lato pila in hostes immittunt: VI 8,6; f
intercipere: 1127,4 u. remittere; 1
mittere «. mitto p. 624 B. a) (4 loe.); ^
nostri omissis (emissis p) pilis gladiis rem
gerunt (c): VII 88, 3; t reiectis (re-
lictis B^p) pilis comminus gladiia pugnatum
est : I 52, 4 ; f ut . . . qui superessent ut
ex tumulo tela in nostros coicereut et pila
(pilaque /;) intercepta remitterent: 1127,4.
C. gen. : pluribus eorum scutis uno ictu pi-
lonim transfixis et conligatis, cum ferrum se
inflexisset (inflixisset A'), neque euellere neque
sinistra impedita satis commode pugnare pote-
rant: 125,3; 1 multae praeustae sudes,
magnus muralium pilorum numerus institui-
tur: V40, 6; harpagones parauerant magnoque
numero pilorum , tragularum reliquorumque
telorum se instruserant : 1,57,2.
D. abl. : ex uallo ac turribus traiecti pilis
muralibus interibant (e) : VII 82, 1 ; % cum
1089
pilum — placeo
1090
priini ordines liostiuni transfixi pilis ([i;
Schn.; telis a; rell. edd.) concidissent : VII
62,4.
nostri milites dato signo cum infestis pilis
(om. Iil : signis A',- Oificc.) procucurrissent
atque aniuium aduertissent non concurri a Pom-
peianis, . . . cursum represserunt: 3,93,1.
[Fiilso: milites . . . ex inferiore loco aduersus
cliuuni {P. Mamit.i pilum eodd.; tumulum
Faern.) incitati cursu praecipites Pompeianos
egerunt <c>: .3,46,5.]
pilns. A. = friiii-ionim iMsinipiiliis: a) obi.:
(qui (Baluentius) superioro mww primum pilum
duxerat (deduxerat [i>: V35,6;) f pri-
mum pilum ducere u. dncop. '■ir,4 fl) (3 loc).
1)) preii.: P. Sextius Baculus, primi pili
ccnturio, . . . et item C. Volusenus . . . ad
(ialbam adcurrunt (e> : III 5, 2 ; deprensus (e>
L. {'■) Pupius, prinii pili centurio, adducitur,
qui liunc oundem ordincm in exercitu Cn. Pom-
pei antea dii.xerat (ante adduxerat f): 1,13,4;
ex Afranianis interficiuntur T. Caecilius, primi
pili centurio, et praeter eum centuriones IIII:
1,46,5.
c) C. praep. : quem Caesar . . . .ab octauis
ordinibus ad ])rimipilum (jirinium pilum
Giaec.) se traducerc proMutitiiiuit: 3,53,5.
(K. = pili ceiitnrio: in liis primipilo (primo
pilo fi> P. Scxtio Baculo (p> , fortissimo uiro,
multis grauibusque uulneribus confecto: 1125,1.)
pinna: huic (uallo) loricam pinnasque
adiecit: VII 72,4; — turres coiitabulantur,
pinnae loricaeque (c> ex cratibus attexun-
tur: V40,6.
4l>i>'nta4>' n. Pii-nntao.)
l*irilNta4^: (juod a 1'irustis (piratis «';
pyratis h) finitimam partem prouinciae incur-
sioiiilnis uastari audicbat: VI, 5; qun re nun-
tiata PiruKtac (|)yiat:io fi; i^irustalao Q') lega-
tos ad 011111 iiiitliiiit, (|ui doceant . . .: VI, 7.
l*iNaufnni : Pisaiinim (pisarum <?■>,
Kanum, Anconam siiigiilis coliortiltus occupat:
1,11,4; thirioncm cum tribus cohortibus, quas
Pisauri et Arimini (c> habebat, mittit: 1, 1:', 1.
IiiMratoriuM: uetercs . . . naues refece-
raiit . . . pi.Hcatoriascjiic adieccrant atqiio con-
tox(!raiit . . .: Iias Hagitlariis torniciitisquc com-
lilouoruiit (m. CC): 2,4,2.
piMciM: cx (]uil)Us sunt qui piscibiis atque
(c> ouis aiiiiiiii iiiiiore exiHtimantur: IV 10, 5.
PiMO. I. li. PiMo: A.: Caesar . .. ctiani
priiiataH iniiiriii.s ultus est , (]iiod oius Hocori \,.
PisoiiiH aiiiiiii , 1/. PiHdiioni logatiim , 'ri};uriiii
eodciii jirooliii qiio (lassiuiu iiitiM-roconuit : I
12,7.
liOxio. CluuHiir, il.
B. : is dies erat a. d. V. Kal. April. L. Pisone,
A. Gabinio consulibus: 16,4; 12,7 u. A. ; pol-
licetur L. Piso censor sese iturum ad Caesa-
reni: 1,3,6; ef. qu. sqq.
(Falso 135,4 u. 2.]
2. ]?I. (PupiuM) PiMo: is M. Messala
[et] JI. (p. m. A'; Pujiio Marco Oiul.; M, Pupio
Hold.; Dt.^; publio marco /J^iU*> Pisone consuli-
bus . . . coniurationem nobilitatis fecit: I 2, 1 ;
quoniam M, Messala, M. {Ciacc; \. X) Pisone
consulibus senatus censuisset, uti: 135,4.
3. PImo AqnitannM : interiiciuntur
LXXIIIl, iii his (p> uir fortissimus Piso Aqui-
tanus, amplissimo genere natus, cuius auus in
ciuitate sua regnum obtinuerat , amicus ab
senatu nostro appellatus: IV 12,4; ef. § 5. 6.
pix : apertos cuniculos praeusta et praeacuta
materia et pice feruofacta et maximi poii-
deris saxis morabantur: VII 22, 5; — alii . . .
picem reliquasque (c> res, quibus ignis ex-
citari potest, fuudebant: VII24,4; \
quidam ante portam oppidi Gallus per (c>
manus seui ac picis traditas glebas (globos
Ber.) in ignem . . . proiciebat: VII 25, 2; ^
Cassius . . . completas oncrarias naues taeda
et pice et stuppa roliquisque rebus, quae sunt
aptae {e) ad iucendia, in Pompoiiianam cla-s-
sem immisit: 3, 101,2; — cupas taoda ao pice
refertas incendunt easque de muro in muscu-
lum deuoluuut: 2,11,2.
pl. U. ploItM.
Placontia : Caosar ilosidorauit milites
DCCC(?LX et equitcs • * * Tutioiuiuiu Gallum,
senatoris (ilium, uotos equitos Ivomanos C.
Fleginateni Placentia . . . {Np.; DCCCCLX et
notos equitos r. flegmatem tuticanum galliim,
senatoris lilium, c. fiegmatem placentia ;>: 3,
71,1.
pIa<>i>o. K. = aqHmKiv: condicioncs pacis
. . . ab senatu ct a ]j()piilo ]ioti debere. id in-
teresse {sic Madn.; deberc. iutoroa ot \; edd.)
rei publicae et ipsis phicere oportere. si {Madu.;
oportere, si cdd.) uterque in contioue statim
iurauisBot se triduo proximo exercituin dimis-
surum : 3, 10,9.
B. = (ioY.eii'', soqii. ii) inr.: iiiaiori taiiiou
Iiarti placiiit lioc rosoruato (<•> ad oxtiomuiu
'*ca.iiu)i coiisilio intcrini rei ouentiim oxporiri et
castra defendore: III 3,4.
b) iice. c. iiif. : deliboratur (c> de Aunrico
iu oommuni concilio , incendi plncent ((i; pln-
ooret a; edd.) aii dolouili: VII 15,3; sibi iiiim-
quam ])laciiissc Aiuirioum (loloiuli: VII 29,4;
roliqiin (lua ratiouo iigi jiliuoat oonstituiiiit : VII
37,7; (iiiid ((]iii [i> (Hkhiuo ^c^ jiiiolo agi pla-
()!l
1091
placeo — plebs
1092
ceat occulte inter se constituunt: VII 83, 5; L.
Domitius in consOio dixit placere sibi bello
confecto ternas tabellas dari ad iudicandum iis
(c), qui ordinis essent senatorii belloque una
cum ipsis interfuissent, senteutiasque de sin-
gulis ferrent (ferri Paul), qui Eomue reman-
jiisseut quique . . . praestitisseut : 3,83,3; osten-
dit sibi placere regem Ptolomaeum atque eius
sororem Cleopatram exercitus, quos baberent,
dimittere et de controuersiis iure apud se potius
quam inter se armis disceptare : 3, 107, 2.
c) ut: quam ob rem placuit ei, ut ad Ario-
uistum legatos mitteret: 134,1; placuit, ut
(uti [i; Sclm.) Litauiccus decem illis milibus,
quae Caesari ad bellum mitterentur, praefice-
retur atque ea f ducenda curaret fratresque
eius ad Caesarem praecurrerent : VII 37, 7.
d) coniuuctiuus: 3,83,3 zi. b).
placide: eadem usus simulatione itineris
placide progrediebatur: VI 8, 2.
placo: pro uita hominis nisi (e) hominis
(o) uita reddatur, non posse (aliter aihl. [i)
deorum immortalium n u m e n placari arbitran-
tur: VI1G,3.
Plaiiens u. Ilniiatiii8.
plaiie : ut . . . Ambiorigem . . . circum-
spicerent captiui nec plane etiam abisse ex
conspectu contenderent : VI 43, 4 ; T prius
quam plane legiones explicari et cousistere
possent: 2,26,4; t prius . . . constiterunt
quam plane ab his (e) uideri aut quid rei
gereretur cognosci posset: 11126,3.
planities. Forma: Vtrum planities
cm planicies in eodd. pkrumqiie exstet, parum
eoHstat. Planities probatur Schneidero, Fri-
gellio, Diibnero, planicies Nipperdeio, Dintero,
HoMero; mihi T^\a.nic\es> nullo modo ferri posse
uidetur. Nulla libronim discrepantia indieata
Np. et Hold. edidenint planicies (-em) 143,1
et 118,3; Hold. dicit planicies esse in AQB
VII 69,3; planicies esse in AQ, planities
in B II 8, 3 et VII 46, 1 et 51, 3 et 70, 1 et 79,
2 idem testatur; 1111,5 in Baf est planitie,
in A teste Np. planiciae, teste Eold. plani-
tiae. In B. Ciu. 1,43,1 in ahl i^vucniri pla-
nicia dicit Db., cui repugnat Np., c.iim in cod.
a planitia exstare dicit. Duobus reliquis locis
(1,70,3 et 3,98,1) in a uidetur scriptum esse
planities.
A. subi.: planities erat magna et in ea
tumulus terrenus satis grandis : I 43, 1 ; erat
inter oppidum Ilerdam et proximum collem
( Vascos. ; in oppido ilerda et proximo colle - )
. . . planitia (planities edd.) circiter passuum
CCC: 1,43,1; t patere u. in p. 104
uersu 15—22 (3 loc).
B. obi.: qui uicus positus in ualle nou magna
adiecta planitie altissimis montibus undique
continetur: 1111,5; 1 ubi primum (legio-
nes) planitiem attigerunt: VII 51,3; t
postero die equitatu ex castris educto omnem
eam planitiem , quam iu longitudinem III (c)
milia passuum patere demonstrauimus , com-
plent: VII 79,2; If fit equestre proelium
in ea planitie, quam intermissam collibus
tria milia passuum in (e) longitudinem (c)
patere supra demonstrauimus : VII 70, 1 ; 1
Caesar . . ex magnis rupibus nactus plani-
tiem in hac (Sieph. ; hauc x) contra hostem
aciem iustruit: 1,70,3.
C. c. praep.; a) ab: oppidi murus (c) a
(p; ab BM; edd.; at AQ) planitie atque initio
ascensus recta regione . . . mille CC passus
aberat: VII 46,1.
b) ad: collis . . . leniter fastigatus (c) pau-
latim ad planitiem redibat: 118,3.
(•) ex: quod is collis, ubi castra posita
erant, paululum ex plauitie editus tantum ad-
uersus in latitudinem patebat, quantum: II
8,3.
(1) iii e. ace. : omnes . . . ex superioribus
locis in planitiem descendere . . . iussit: 3,
98,1; 1 (1,70,3 u. H. nancisci.)
e) in c. abl.: esse in: 143,1 u. A.; t
fi t proelium: VII 70, 1 u. B. intermittere; t
instruere: 1,70,3 ib. nancisci.
planns: aperto (^; om. a.) ac plano
litore naues constituit: IV 23, 6; 1 ca-
rinae (erant) aliquanto planiores quam no-
strarum nauium : III 13, 1.
platea: portas obstruit, uicos plateas-
que inaedificat, [ac] fossas transuersas uiis
praeducit: 1,27,3; (ut . . . cum liberis atque
uxoribus f publicis custodiis quae {uel custo-
diisque) aut muro (ex plateis uestibulisque
aut ex muro Vielh.) ad caelum manus ten-
derent: 2,5,3.)
pleb!^. A. Romana (sempcr tribunns
plebis); tribuuus est a) subi.; a): (tribuui
plebis) de sua salute septimo die cogitare
coguutur: 1,5,2; t profugiimt statim ex
urbe tribuni plebis seseque ad Caesarem con-
ferunt: 1,5,5; t Ariminum . . . pro-
ficiscitur ibique tribunos plebis, qui ad eum
confugerant, conuenit: 1,8,1; t quod
illi tiubulentissimi superioribus temporibus tri-
buni plebis post octo (CC) deuique menses
uariarum (e) actionum (toto den. emenso spatio
suarum act. Momms.) respicere ac timere con-
1093
plebs — plenus
1094
Buerant (consuerat afh): 1,5,2; t dent
operam consules, praetores, tribuni plebis (pr.,
tr. pl. alil; P. R. tr. pl. Obef) quique pro coss.
(c) sint (c) ad urbem, ne quid res publica
detrimenti capiat: 1,5,3; % (deprecari:
1,5,1 tc. e);) 1 distrahere: 1,33,3 u.
c) a) ; 1f itemque practoribus tribunis^^MC
(PR. {tml P. R.) trib. z) plebis rogationes ad
populum ferentibus non nuUos . . . damna-
tos . . . in integrum restituit: 3,1,4; t
impedire: 1,6,4 et 33,3 u. c) a); t in-
tercedere: 1,2,8 ib. ; t profugere: 1,
5,5 u. confcrre; t huic . . . simultas cum
Curione intercedebat , quod tribunus plebis
legem promulgauerat, qua lege regnum
lubae publicauerat: 2,25,4; t respi-
cere: 1,5,2 u. consuesse; t (retinere:
1,5,1 u. e);) ttimere: l,b,2 u. consuesse.
P): latum ab X tribunis plebis (ab octri-
bus plebis a; ab X trib. ; pplis /}..., ut sui
ratio absentis haberetur: 1,32,3.
b) praedic: 2,25,4 «<. a) a) promulgare.
c) appusit.; a) nom. : intercedit M. Anto-
nius , Q. Cassius , tribuni plebis : 1, 2, 8 ; de
Fausto impedit Philippus, tribunus plebis: 1,
G, 4 ; subicitur etiam L. Metellus, tribunus plebis,
ab inimicis Caesaris, qui hauc rem distrahat
reliquiisque res, quaBcunique agere instituerit,
impediat. cuius coguito consilio . . .: 1,33,3.
[i) abl. : duabus legionibus missis in ulterio-
rem Hispaniam cum Q. Cassio, tribuno plebis,
ipse cum (c) UC equitibus . . . progreditur
(c) : 2,19,1; t et de imperio Caesaris et
de amplissimis uiris, tribunis plebis, grauissime
acerbissimcquc decernitur: 1,5,4.
d) obi.: iniuriam in eripiendis legionibus (c)
praedicat, crudelitatem et insolentiam in cir-
cumscribendis tribunis plebis: 1,32,6; t
cogere: 1,5,2 u. a) a) cogitare; t con-
uenire: 1,8,1 ib. confugere; t ^^e . . . ex
prouincia egrcssum . . ., ut tribuno» plebis
'iuiuria cx ciuitate expulsos in suam digni-
tatem restitueret: 1,22,5; t subicere:
1,33,3 M. c) a).
e) dat. : nec tribunis plebis sui periculi de-
precandi Me()uc etiam cxtrcmi iuris |intcrccs-
sione| retineudi . . . facultas tribuitur: 1,
5,1.
1') pcii.: consilium: 1,33,3 u. c) a); t
littcris . . . Caesaris (c) consulibus rcdditis
aegre ab his inipetratum est summa tribuno-
ruiu plel)is coii teutione, ut in scuatu rcci-
tarcntur; 1,1,1; t "^'**^' paratos cssc im-
peratoris sui tribunorumquc plcbis iniurias
defendorc: 1,7,7.
gr) c. praep. : cum, de m. c) [i).
B. aliorum populoruni; a) subi.: (admit-
tere: VII 42,4 m. b) impellere;) t audere
(habere): VI13, 1 u. b) habere; t ne
omuis nobilitatis discessu plebs (pleps A) prop-
ter imprudentiam laberetur: V3, 6; t
reucrti: VII 42, 4 u. b) impellere.
b) obi.: adhibcre: VI 13, 1 m. habere ; t
eos, quorum opera plebem concitatam existi-
mabant: VII 13,2; t ut animi aequitate
plebem contineant, cum suas quisque opes
cum potentissimis aequari uideat : VI 22, 4 ; t
nam plcbes (plebs Aimoin.) paene seruorum
habetur loco, quae nihil audet {Q; aut et
A; habct MC; Aim.; Fr.) per se (per se nihil
audet (i), nuUo (a; Aim.; nulli fl) adhibctur
consilio (concilio fJ): VI13, 1; t 'i<l-
iuuat rem proclinatam (c) Conuictolitauis ple-
benique (que om. [i) ad furorem impellit,
ut facinore admisso ad sanitatem reuerti pu-
deat (pudeat reuerti [i) : VII 42, 4.
c) dat. : qui eo tempore principatum in ciui-
tate obtinebat ac maxime plebi acceptus
erat: 13,5.
d) c. praep. ; a) apud: esse nou nuUos,
quorum auctoritas apud plebem plurinium
ualeat, qui priuatim plus possint (c) , quani
ipsi magistratus: 117,1; t ipsum esse
Dumnorigem, summa audacia, magna apud
plebem propter liberalitatem gratia: 118,3.
[i) ex: ne quis ex plebe contra potentiorcm
auxilii egeret: VI 11, 4.
[Falso: completur urbs f et ius coniitiiiin
tribunis, centurionibus, euocatis (I.ips. <f- Oiid. ;
tr. pl. ceiituiio cuocat x): 1,3,3.]
plennH. A. = rcrertus, repletus; a) propr. ;
a) c. g:e".; aa) pos.: (ille idoneum locum in
agris nactus (plenis frumentorum a<kl.
Kcryd; Db.; copia frumentorum addciulum
censct Np.): 3,81,3;) t erat ple"<i (phuic
a) lictorum et t imperiorum (apparitorum
Forclih.; interprctum Paiil) prouincia, dif-
ferta praefectis (c) atque exactoribus: 3,32,4.
(3fJ) superl.: non materia multitudiiie arbo-
rum, non frumentum, cuius erant plcnissimi
agri, dcficero polcrat: 2,37,6.
[i) abs. ; aa) pos.: docuit, quaiitiim usum
haberet ad sublouaiidaiii (iiiiiiiiim reruiii iiio-
[liam potiri oppido plcno atquo opulento: 3,
8(J, 5.
[i[i) siipcrl. : aiiimaducrtit multa undique
|)(irtari atiiuc agi pleuissimis uiis: 2,25,2.
h) trsl.: oniiies alacrcs ct fiduciae (fi-
(liicia (i) ploiii ad Alcsiam proliciscuntiir :
VII 76, 5; — suos cohorlalus . . . ploiius spci
69*
1095
plenus — plerumque
1096
bonae atque animi aduersus eos (c) profi-
ciscitiu- (Brutus): 2, 5, 2; ^ omnia
eraiit plena . . . ii. oniilis p. 021 extr. (3 loc).
15. ^integ^er: eadem nocte accidit, ut esset
luna plena: IV 29,1.
quod legionem neque eam (f5; tam a)
plenissimam, detractis cohortibus duabus et
compluribus singillatim . . . absentibus (c),
propter paucitatem despiciebant : III 2, 3.
C. plenior = auctus : haec Afranius Petreius-
que et eorum amici pleniora etiam atque ube-
riora Romam ad suos perscribebant : 1,53,1.
plene : cum neque opus (c) hibernorum
munitionesque plene (plenae A(B?)) essent per-
fectae neque : III 3, 1.
pleriqae. A. ui adiectiiii; a): CC (equi-
tes) ex Syria a Commageno Antiocho . . .
missi erant, in his plerique hippotoxotae : 3,
4,5; 1 hunc Marcellus collega et pleri-
que magistratus consecuti sunt: 1,14,2;
t mercatores: IV 5,3 ii. B. a) a) respon-
dere; t qui cx acie refugerant milites
et animo perterriti et lassitudine confecti missis
plerique armis signisque militaribus . . . de . .
fuga . . . cogitabant : 3, 95, 3 ; ex Gabiniauis
militibus , qui iam in consuetudinem Alexau-
drinae uitae ac licentiae uenerant . . . uxores-
que duserant, ex quibus plerique hberos habe-
bant: 3,110,2; f expositis omnibus copiis
Antonius . . . plerasque naues in Italiam
remittit: 3,29,2; | uiatores: IV 5,3 u.
B. a) a) respondere.
b): plerosque Belgas esse ortos a (<■) Ger-
manis . . .: 114,1; l^ (Britanni) in-
teriores plerique frumenta non serunt, sed
lacte et carne uiuunt pellibusque sunt uestiti:
V 14, 2.
B. ui subst. ; a) masc; a) subi.: iu con-
silio . . . dixerat . . . . id cum essent plerique
admirati (mirati ?•), . . . inquit: 3,86,
2 ; t disputatur in consilio . . . pleri-
que censebant, ut noctu iter facereut: 1,
67, 1 ; t plebes paene seruorum habe-
tur loco . . . ; plerique, cum «aut (c) aere
alieno aut magnitudine tributorum aut iniuria
potentiorum premuntur, sese (o) in seruitutem
dicant (addicunt Aim.) nobilibus: VI 13, 2;
t hae copiae . . . in citeriore Gallia sunt re-
fectae, et plerique sunt ex coloniis (c) Trans-
padanis: 3,87,5; t at plerique existi-
mant, si acrius insequi uoluisset, bellum eo
die potuisse finiri (e): 3,51,3; nisi eo ipso
tempore quidani nuntii . . . essent allati, existi-
mabant plerique futurum fuisse, uti (oppidum)
amitteretur: 3,101,3 ; If fingere: (IV 5,
3 u. respondere;) alius castra iam (o) capta
pronuntiat, alius . . . uictores barbaros uenisse
conteudit; plerique nouas sibi ex loco religio-
nes fingunt Cottaeque et Titurii calamitatem
. . . ante oculos ponunt: VI37, (7.)8; 1
(incidere: 3,69,3 u. praecipitare ;) t po-
nere: VI 37, 8 u. fingere; ^ dextrum
cornu . . . sese recipiebat, ac plerique ex his,
ne in angustias inciderent , ex X pedum muni-
tione (e) se in fossas praecipitabant (/'.
Manut.; praecipitant ,v): 3, 69, 3; T rcrait-
tere: VI 14,4 «. y); \ est enim (c) hoc
Gallicae consuetudinis , uti ( c ) et uiatores
etiam inuitos consistere cogant et . . . quae-
rant et mercatores in oppidis uulgus circum-
sistat quibusque ex regionibus ueniant . . . pro-
nuntiare cogat (c). his . . . auditionibus per-
moti . . . consilia ineunt, quorum eos . . .
paenitere necesse est, cum incertis rumoribus
(c) seruiant et plerique (cum incerta, ut eorum
auribus seruiant, et plerumque Ciacc.) ad
uoluntatem eorum ficta respondeant: IV 5,
3; t uocibus consuUs, terrore praesentis
exercitus, minis amicorum Pompei plerique
compulsi inuiti et coacti Scipionis sententiam
sequuntur: 1,2,6; Tf (municipia etiam
diuersis partibus (erant) coniimcta; aeque {coni.
Np.; Madu.; neque eodd.; Dt.; plerique H.
Sehneider) enim ex Marsis Paelignisque uenie-
bant: 2,29,4.)
[i) obi. : sed plerosque ii (c), qui receperant,
celant noctuque per uallum emittunt: 1,76,
4; t cogere, comjiellere: 1,2,6 u. a)
sequi; 1[ emittere: 1,76,4 u. celare; K
(premere: VI 13,2 ii. a) dicare.)
y) dat. : quod liere plerisque accidit, ut
praesidio litterarum diligentiam in perdisceudo
ac memoriam remittaut: VI 14,4; 1 quo-
rum uocibus et conciu-su terrentur iuflrmiores,
dubii confirmantur, plerisque uero libere decer-
nendi potestas eripitur: 1,3,5; 1 hoc
consUium Caesaris plerisque non p r o b ab a t ur :
1,72,4.
b) ueutr.: ut celeritate reliquas res conficeret,
qua pleraque erat consecutus: VII 12, 3.
plernmqne: accidere: 11126,4 e< V33,
1 ct 3, 32, 5 u. consuesse ; 1, 85, 4 u. solere ; t
nam plerumque in nouitate (rei add. Dt.) fama
rem {add. Ciacc; Np.; om. codd.; Dt.) ante-
cedit {codd.; Db., Dt.; excedit Np.; fama an-
tecellit -Ma<??<. ; nam pler. rei nouitatem fama
antecedit Paul) : 3, 36, 1 ; t quod illi etiam
consulto plerumque cederent et . . . ex e.sse-
dis desilirent et pedibus dispari proelio conten-
derent {u. CC): V16, 2; 1 equites plerum-
1097
plerumque — poena
1098
que omnes tela intra uallum coiciebant: V
57,3; ^ nostri redintegratis uiribus, quod
plerumque in spe uictoriae accidere consueuit,
acrius impugnare coeperunt: 11126,4; quo
plerumque genere in proeliis uti consuemnt:
IV 24, 1 ; quod plerumque iis (om. ^) accidere
(accedere BMQ) consueuit, qui in ipso negotio
con?ilium capere coguntur: V33, 1; accedebant
ad haec grauissimae usurae, quod in bello
plerumque accidere consueuit uniuersis impe-
ratis pecuniis: 3,32,5; ^ contendere,
desilire: V16,2 u. cedere; ^ huic (^Marti),
cum proelio dimicare constituerunt, ea, quae
bello ceperint (<•), plerumque deuouent: VI
17,3; ^ nam plerumque omnibus {CC}
Gallis prae magnitudine corporum suorum
breuitas nostra contemptui est: 1130,4; ^
(excedere: 3,36,1 u. antecedere;) ^ ut
plerumque in calamitate ex amicis inimici ex-
sistunt: 3,104,1; ^ (cum incertis rumo-
ribus (e) seruiant et plerique (cum incerta, ut
eorum auribus seruiant et plerumque Ciacc.}
ad uoluntatem eorum ficta respoudeant: IV
5, 3 ;) 1 ipso terrore equorum et strepitu
rotarum ordines plerumque perturbant: IV
33, 1 ; omuia enim plerumque, quae (quae pler.
a) absunt, uebementius hominiun ment«s per-
turbiuit: VII 84, 5; ^ qui (Galli) uitandi
aestus causa plerumque siluarum ac (c) fiumi-
uum petunt propinquitates: VI 30,3; ^
qui diligentius eam rem cognoscere uoluut,
pierumque illo discendi causa proficiscun-
tur: VI 13, 12; ^ quod plerumque in
Kummo periculo timor misericordiam non reci-
pit (recepit A} : VII 26, 4 ; 'i quae (ma-
teria) perpctuis trabibus *peduni 'quadragenuni
plerumque introrsus reuincta ne<iue perrumpi
nuque distralii potest: VII 23, 5; ', acci-
disse igitur liis, quod plerumque homiuum
(-ibus 0) nimia iK;rtiuacia atque arrugantia
accidere soleat, uti: 1,85,4; ^ quod
sunt in consiliis capiendis mobiles et nouis
plcrumque rebus student: IV 5, 1 ; ^
quibuscum (c) saepe numero Heluctii con-
gressi non solum in suis (c), sed etiam in
illorum (r> finibus plerumque sui>erarint
(bui^erassent i^fl): 140,7; t uti: IV 24,
1 u. consuesse; quod sunt loca aspera ac (c)
montuosa ac plerumquc fruuientu utuntur im-
])()rtalo : 3, 42, 5.
I*l<'llliiuxii: confestim diuii^sis nuiiliis iid
CVutruiics, (irudius, Lcuucos, 1'leumoxios (plcu-
moximOH BM) , (leidiimnuN, qui umucs sub
euruin (Neriiiurum) iinpcrio sunt (cuntiiieban-
tur ,3), quam maximas manus (o) possunt
cogunt (c): V39,l.
l*lotins: uulnerantur tamen complures, in
his Comelius Balbus, M. Plotius (plocius Na?l},
L. Tiburtius, centuriones militesque non nulli:
3, 19, 6.
plumbiun: nascitur ibi plumbum album
in mediterraneis regionibus : V 12, 5.
(l>Inries : expeditae cohortes nouissimum
agmen claudebant pluresque (pluriesque Ciaec.}
in locis campestribus subsistebant : 1,79,1;
cf. lieisig-Haase p. 213. not. 2.57.')
pIuM. plnres, plnrimi, plnrimnm
u. mnltn!«.
plntens. A. subi.: uti uno tempore agger,
plutei, testudo, turris, tormeuta flammam (e)
conciperent et prius haec oumia consumeren-
tnr, quam: 2,14, 2.
B. obi. : ubi uero ea pars turris . . . mimita
est ab omni ictu hostium, pluteos ad alia opera
abduxerunt: 2,9,5; ^ Fabium . . .
(portas) obstruere ceteras pluteosque uallu (ualle
&M'} addere: VU41,4; ^(consumere:
2,14,2 u. A.;) ^ quud deustos pluteos
turrium (del. Kochly} uidebant nec facile
adire apertos ad auxiliandum animaduertebant:
VII 25,1.
C. j:eii.: huic loricam pinnasque adiecit gran-
dibus ceruis eminentibus ad commissuras
pluteurum atque aggeris (aggeres a) : VII 72,
4; ^ miles dextra ac sinistra muro tectus
(c), aduersus plutei obieclu {Ald.-, obiecto
eodd.} operi quaecumque sunt usui sine peri-
culo supportat: 2,15,3; \ banc supcr (c)
contignationem , quimtum tectum plutei ac
uinearum passum est, latericuio adstruxemnt:
2 9 '^
-, Of M.
D. abl.: scaphas uauiuin magnarum circiter
LX cratibus pluteisque contexit: 3, 24, 1; ^
has (rates) . . . a fronte atque ab utroque latere
cratibus ac pluteis protegebat: 1,25,9.
povulnm: haec (urorum cornua) studiose
couquisita ab labris aigento circuuicluduut
atque iii amphssimis epulis pro puculis utun-
tur: VI 28, 6.
poena. A. (prop .) :_ niulta, luoivcs: a
Pirustis ((•) tinitiuium partem pruuiuciae in-
cursioiiibus uastari audicbat .... arbitrus iiiter
ciuitate.s dat, qui litciii aestiniciit pueiiamqiic
conslituaut: V 1, (5.)'.i.
U. (tr>l.) = Ttfiiofjia, ^iifiut, di/.i^ ; ii) ••iM.:
(druides sacriliciis interdicunt.) haec piicnii
apud eos cst grauissima: VI 13,6; ^
1099
poena — poUiceor
1100
damnatum poenam sequi oportebat, ut igni
cremaretur: I 4, 1.
i>) (ibi.: si (juod est admissum <o) facinus,
si caedes facta, si de hereditate, de finilnis con-
trouersia est, idem decernunt (e) , pruemia
puenasque constituunt: VI 13,5; capitis
poenam iis, qui non paruerint (c), constituit:
VII 71,6; Tf bona restituit iis (c), quos
libcrius locutos hanc poenam tulisse cogno-
uerat: 2,21,2; f orant, ut (c) sibi parcat
(o), ue communi odio Germanorum innocentes
pro nocentibus poenas pendant: VI 9, 7; f
qiiae pars ciuitatis Heluetiae insignem calami-
tatem populo Komano intulerat, ea princeps
poenas persoluit: 112,6; | tametsi (c)
pro ueteribus Heluetiorum iniuriis popuii Ro-
mani ab his poenas bello repetisset: 130,2.
c) gen.: ut . . . sibi quisque etiam poenae
loco grauiores imponeret labores: 3,74,2; 1
magnitudine supplicii dubitantes cogit; nam
maiore commisso delicto igni (c) atque omni-
bus tormentis necat, leuiore de causa auribus
desectis aut singulis effossis oculis domum re-
mittit, ut sint reliquis documento et magni-
tudiue poenae perterreant alios: VII 4, 10;
igne nautas dominosque uauium interfecit
magnitudine poenae reliquos terreri (deterrere
Ohl) speraus : 3, 8, 3 ; t coutaminati faci-
nore et . . . timore poenae esterriti consilia
clam de bello inire incipiunt: VII 43, 3.
(pollen : haec poUis, polUnis, sic Charisius;
Frobus autem et Caesar hoc pollen, pollinis
declinauerunt: Priso. inst. VI 66.)
l>olIeo: lenibus atque utinam scriptis ad-
iimcta foret uis, comica ut aequato uirtus
polleret honore cum Graecis: ap. Suet. uit.
Terent. 5.
qui in re publica iudiciisque tum pluri-
mum poUeliant {u. CC): 1,4,3; regum, qui
plurinuim inter homines pollent: ap. Smt. 6.
pol2ex: transtra (erant) . . . confixa clauis fer-
reis digiti pollicis crassitudine: 11113,4.
polliceor. A. sequ. obiect.; a) subst.:
(Domitius) militibus in contione agros ex suis
possessionibus poUicetur , quaterna ( Olar. ; XL
codd.) m singulos iugera et pro rata parte
ceuturiouibus euocatisque: 1,17, 4; \ iis
(e) auxilium suum pollicitus, si ab Suebis
premerentur, haec ab iis cognouit: IV 19, 1 ;
cousurgunt ii, qui et causam et hominem pro-
bant, suumque auxilium pollicentur: VI 23, 7 ;
1 uauium magnam copiam ad transportandum
exercitum pollicebantur (Vbii): IV 16, 8; %
interim cotidie Caesar Haeduos frumentum,
quod essent pubhce poUiciti, flagitare: 116,1;
t horum principibus pecunias, ciuitati autem
imperium totius prouinciae pollicetur (Ver-
cingetorix) : VII 64, 8; t simid (Otacilius)
de deditioue eorum agebat et incolumitatem
deditis pollicebatur : 3,28,2; t (iugera:
1,17,4 u. agros;) 1 milia ?«. mille
2). G04 sq. (3 (ll)loc.); *i (ciues Romanos
eius prouinciae sibi . . . tritici modium (Hot.;
modios x) CXX milia polliceri coegit: 2,18,
4;} t quod . . . quantam quisque multi-
tudinem in communi Belgarum concilio ad
id bellum pollicitus sit (esset [i) coguouerint
(c): 114,4; f pecuniam (-ias) ii. peen-
liia p. 1031 sq. (5 loc); f scio me, inquit,
paene incredibilem rem polliceri: 3,86,2; %
triticum: 2,18,4 u. modios.)
b) pron.: cum id, quod antea petenti dene-
gasset (Ariouistus) , ultro polliceretur: 142,2;
t illud: V 27,10 u. B. a) a); t uti ea,
quae polliceantur , facturos intellegat: 114,6;
quoad fides esset data Caesarem facturum quae
poUiceretur : 1, 10, 4.
B. secjn. acc. c. iiif. a) futuri; a): animos
uerbis confirmauit poUicitusque est sibi eam
rem curae futuram: 133,1; plus, quam
pollicitus esset, Caesarem (c) facere: pollici-
tum se (esse B"-p) in cohortis (se afld. [i) prae-
toriae loco decimam legionem habiturum,
ad equum rescribere : 1 42, 6 ; uti ab iis (c)
nationibus, quae trans Ehenum incolerent,
mitterentur (o) legati ad Caesarem, qui (quae
S^fi) se obsides daturas, imperata facturas
pollicerentur : II 35, 1 ; legati uenerunt , qui se
. . . excusarent . . . seque ea, quae imperasset,
facturos pollicerentur ([3; pollicentur a): IV
22, 1 ; hostes . . . legatos de pace miseriuit ;
obsides daturos quaeque imperasset (sese add.
[i) facturos (esse add. a; edd.) polliciti sunt:
IV 27, 1 ; Triuobantes . . . legatos ad Caesarem
mittunt pollicenturque sese ei dedituros atque
imperata facturos: V20, 2; illud se polUceri et
iure iurando confirmare tutum (se add. fi)
iter per (suos add. fi) fines daturum: V27, 10;
profitentur Carnutes se nuUum periculum com-
munis salutis causa recusare principesque ex om-
nibus bellum facturos poUicentur: VII 2,1; eo
legati ab Aruernis missi quae imperaret se fac-
turos pollicentur: VII 90, 2; L. Lentulus consul
scnatui leiquc pubUcae se non defuturum (defen-
surum f) poIUcetur, si audacter ac (c) fortiter sen-
tentias dicere uelint; sin Caesarem respiciant . . .,
se sibi consilium capturum neque . . . obtempe-
raturum: 1,1,2(3); poIUcetur L. Piso censor
sese iturum ad Caesarem, item L. Roscius
praetor, qui de his rebus eum doceant: 1,3,6;
1101
polliceor — Pompeianus
1102
erat iniqua condicio . . . polliceri se in prouin-
ciam iturum neque ante quem diem iturus
*e8set definire: 1,11,2; tempus uero conloquio
non dare ucque accessurum polliceri magnam
paci.s deaperationeni adferebat : 1,11,3; etiam
Cingulo . . . ad eum legati ueniuut quaeque
imperauerit se cupidissime facturos pollicentur.
miJites iraperat; mittunt: 1,15,2; interim Oscen-
ses et Calagurritani . . . mittunt ad eum lega-
tos seseque imperata facturos pollicentur: 1,
GO, 1; Caesar ex eo tempore, dum ad flumen
Varum ueniatur , se frumentum daturum polli-
cetur: 1,87,1; hort.itur Curionem Cn. Domi-
tius . . . , ut . . . contendat , ct se ab eo non
discessurum poUicetur: 2,42,3; bos sequuntur
Byllidenses, Amantini et reliquae finitimae
ciuitates totaque Epiros et legatis ad Caesarem
missis quae imperaret facturos poUicentur: 3,
12, 4 ; cum . . . ex Thessalia Aetoliaque legati
uenissent, qui praesidio misso poUicerentur
earum gentium ciuitates imperata facturas : 3,
34,2.
(i): Auximatibus agit gratias seque eorum
facti memorem fore pollicetur: 1,13,5; Coelius
Rufus . . ., si quis appellauisset de aestimatione
ct de solutionibus . . ., fore auxiLio pollicebatur
(poUicetabatur /«'): 3,20,1.
b) praesenlis: legati ueniunt, qui pollice.an-
tur (pollicerentur [i) obsides dare atque im-
perio populi Romani obtemperare: IV 21, 5; VI
9, 7 M. C.
C. abs.: plus, quam pollicitus esset, Caesa-
rem facere <e): 142,0; quibus auditis libera-
liter pollicitus hortatusquc, ut in ea sen-
tentia permaneront, eos doumm remittit: IV
21, (j; si amplius obsidum uelit <[i; /'V., Dt.)
dari, ([i; uellet, dare a; plur. edd.) pollicentur
(Vbii): VI 9, 7; nec minus, quam est poUicitus,
Vercingetorix animo laborabat, ut: VII 31,1;
petit ab his omnibus , ut se frumento iuuent.
poUicentur, atque . . . deportant: 1,00,3; illi
orant atque obsecrant, ut in Siciliani nauibus
reportentur. poUicetur (Marcius) niagistrisque
imperat nauiura , ut ... omnes scaphas ad
litus adpulsas habeant: 2,43,1.
pollicitatio. A. obi.: hi modo digrcssi
<r') a MaHsiliensil)iiH recoMtein eorum (UliH'^;
codcm *) pollicitationem auimis continebant:
1,57,4.
II. al»l.: laborabat, ut reliquan ciuitates
Jidiungorct atquo earum principes <,s/> [i; .Sclni.:
atquo eas a ; irll. edd.) doniH iiollicilationibus-
(pie <[i; boniH |)ollicilutiouil)UH a; /'V. , /'//.)
ullicicbnt <ulliccbat Aiif; Sclin.): VJI31,I;
t omnibus polUcitationibus ac praemiis de-
poscunt, qui belli initium <c) faciant <c):
VII 1,5; T cohortatus, ut magnis praemiis
pollicitationibusque suos excitarent: III 26,
1 ; % hos praem iis poUicitationibusque i n-
citant: 1, 5G,2; 1 hunc <incitatum
(iM. %.; Np., Db.; incitatum a f«/</. Vielh.; Dt.)
,suis et regis inflatum {om. 0'; del. Forclih.)
poUicitationibus quae fieri uellet litteris nuntiis-
que edocuit : 3, 108, 2 ; T Germanos atque
Ariouistum sibi adiunxerant eosque ad se ma-
gnis iacturis poIUcitationibusque perduxe-
rant: VI 12,2; ^f conuentum Salouis cum
neque pollicitationibus neque denuntiatione
<-onibus ///) periculi permouere po.sset, op-
pidum oppugnare instituit: 3,9,2; 1 huic
magnis praemiis pollicit.ationibuaque persna-
det, uti: 11118,2.
PompeiannH. 1. ndi.: ab isdem (est)
acies Pompeiana a sinistra parte [erat] cir-
cumita atque initium fug.ae factum: 3,94,4;
% ut progrederetur a castris suis collibusque
Pompeianis aciem subiceret: 3,84,2; ^
cum se (nona Caesaris legio) obiecisset Pom-
peianis copiis atque opere <c) . . . circum-
muniret: 3,06,2; f ex finitimis regionibus
quas potest contr.ahit cohortes ex dilectibus
Pompeianis: 1,15,5; 1 qiio facilius equi-
tatum Pompeiauum ad Dyrr,acliium contiueret
et pabulatione prohiberet : 3, 58, 1 ; f hoc
idem fere atque eadem de causa Pompeiani
exercitus duces facicbaut: 1,40,2; (acces.sere
(dcl. Em. Ilofliii.) subito prima luce Ponipeiani
<exercitus .aduentus extitit adtl. x; Em. Iloffiii.;
del. Np.): 3,63,0;) ex Pompeiano exercitu cir-
citer milia XV cecidisse uideb.antur, sed in de-
ditionem uenerunt amplius milia XXIIII : 3,
99,3; Tf legio Pompeiaua <pompei.ana lcgio
Ohl) celeris (c) spe subsidii confirmata ab de-
cumana porta resistere conabatur <c) . . .: 3,
09,2; t Brundisini Pompeianorum <p()m-
peiorum a) militum iniuriis atque ipsius
Pompei coutumeliis permoti Caesaris rebus
fauebant. itaque coguita Pompei profectione
coucurs.antibu8 illis atque in ea re occupatis
uulgo ex tectis significabaiit : 1,28,1.2; legio-
ncs 8il>i ulias cx Asia adduci ius.sit, qua.s ox
Pompcianis niilitibus coTilcccrut: 3, 107, 1 ; ^f
M. Varro . . . diffidens Pompciauia rebus ami-
cissimo do Caeaare loquobutur: 2, 17, 1 ; Hege-
Baretos (e), uetcris homo potcntiae, I'ompeianis
rebus studcbut: 3,36,2.
2. ni Nubst. : quod tantu diligcntia omui.a
litoru a Pouipcianis lciicbaiilur: 3,42, 3; nc (juo
<c) loco crumpcr(Mil Poiiipciani ac yoatros post
1103
Pompeianus — Pompeius
1104
tergum adorirentur : 3,44,4; cf. qu. sqq. §. 4. 5;
Pompeiani hoc insolentius atque audacius no-
stros premere et instare coeperunt cratesque pro
munitione obiectas propulerunt, ut fossas tran-
scenderent (u. CC): 3,46,3; praecipites Pom-
peianos egerunt (c) et terga uertere coegerunt:
3,40,5; cf. qu. sqq. § 5. 6; cum iu conloquiis
Pompeiani famem nostris obiectarent: 3,48,2;
cf. qti. sqq. et 49, 3. 5 ; cuius aduentu facile sunt
repulsi Pompeiani: 3,51,1; cf. §2; Pompeianis
magnam (e) res ad receptum difficultatem
adferebat: 3,51,6; ef § 6. 7; ad duo (c) milia
numero ex Pompeianis cecidisse reperiebamus,
euocatos centurionesque complures : 3, 53, 1 ; ac-
cessere subito . . . Pompeiani {cf. 1. exercitus):
3, 63, 6 ; inter duos uallos , qua perfectum opus
non erat, Pompeiani (Paul; per mare x,- Np.,
Dt.; del. Nieas.) nauibus expositi (expositis
Ox; nauibus expos. del. Bt.) in auersos (c)
nostros impetum fecerunt . . .: 3,63,8; iamque
Ponippiani magna caede nostrorum castris Mar-
cellini adpropinquabant . . . : 3, 65, 1 ; cuius ad-
uentus Pompeianos compressit: 3, 65,2; sinistro
cornu , ubi erat ipse, celeriter adgressus Pom-
peianos ex uallo deturbauit: 3,67,4; cf. § 5;
his rebus tantum fiduciae ac spiritus Pom-
peianis accessit, ut non de ratione belli cogi-
tarent, sed uicisse iam sibi (c) uiderentur: 3,
72,1; cf. §. 2—4; ut equitum mille etiam aper-
tioribus locis VII milium (c) Pompeianorum
impetum . . . austinere auderent : 3, 84, 4 ; nostri
milites . . . cum . . . animum aduertissent non
concurri a Pompeianis , . . . cursum represse-
runt : 3, 93, 1 ; neque uero Pompeiani huic rei
defuerunt (c): 3,93,2; cf. qu. scjq. ; cohortes
sinistruiji (c) cornu pugnantibus (e) etiam tum
ac resistentibus in acie Pompeianis circumierunt
eosque a tergo sunt *adortae: 3, 93, 6; sustinere
Pompeiaui non potuerunt atque uniuersi terga
uerterunt: 3,94,2; Caesar Pompeianis ex fuga
intra (c) uallum compulsis nullum spatium
perterritis 'dari oportere existimansniilites co-
hortatus est, ut: 3,95,1; Pompeiani, quod is
mons erat sine aqua , diffisi ei loco relicto
monte uniuersi . . . Larisam iiersus se recipere
coeperimt: 3,97,2; Caesar . . . IIII secum le-
giones duxit commodioreque itinere Pompeianis
occurrere coepit : 3, 97, 3 ; qua re animaduersa
Pompeiani iu quodam monte constiterunt : 3,
97,4; munitione flumen a monte seclusit, ne
uoctu aquari Pompeiani possent: 3,97,4; cf g 5
(e/ 98, 1—3); neque multo post de proelio facto
in Thessalia cognitum est, ut ipsis Pompeianis
fides fieret: 3,101,7; cf. qu. sqq.
[Fiilso: Cassius . . . oneraria.s naues . . . in
Pomponianam (0'^; pompeianam x) classem
immisit: 3,101,2.]
Pompeins. 1. adi. : uon nullos ambitus
Pompeia lege damnatos illis temporibus,
quibus in lu-be (c) praesidia legionum Pom-
peius habuerat , . . . in integrum restituit : 3,
1,4.
2. subsl.; A. <Jii. Pompelns (Ifla-
giiii!^). Pracnmiien Cn. additur kis loeis : Cn.
Pompeius 1, 14, 3; Cn. Pompei VII 6, 1 ; 1, 13, 4 ;
24, 4; Cn. Pompeium 1,35, 4; 53,3; 84, 3; 3, 10, 2
(bis); Cn. Pompeio, M. Crasso consulibus (sic
OL ; Pompeio et Crasso consulibus p) IV 1,1;
ab Cn. (a; gneo AQ; negeo BM; C. //') Pompeio
proconsule VII, 2; a Cn. Pompeio 1,30,5; ab
Cn. Pompeio 2,3,1; 17,2.
a) uoininat. Pompeius exstat his locis:
VI 1,4.
1,2,1 (Pompeiusque) ; 2,iifbis); 3,1 (laudat
Pompeius (promptos Paiitnyatlnis, Cornelissen)
atque . . . coufirmat); 4,4 (ipse Pompeius); 6,
1; 9,5; 14,3; 19,3; 24,1; 26,1; 27,2; 28,3;
29,1; 32,8; 33,2; 34,3.
2,32,2.
3,1,4; 3,1; 4,5; 11,2; 13, 1.3.6; 18,3 CiM;;
29,3; 30,1.2.3.4.7; 41,1.4; 42,1.5; 43,2; 44,
1.6; 45,1.2.6; 51,8; 52,1; 54,1; 56,1.2; 58,
2. 5 ; 01 , 1 ; 66, 4 ; 67, 4; 69, 1 ; 70, 1 ; 71, 3 ; 75,
3; 76,2.3; 77,3; 78,3.6; 79,2; 80,4; 82,1.3;
84,1; 85,1; 86,1; 87,6; 88,1 (ipse erat Pom-
peius); 88,3; 92,1; 94,5; 96,3; 102,3; 103,1.
3; 104,1.
ap. Cic. ad Att. IX 13 A. 1 ; IX 14, 1.
b) greiiet. (Forina pompei inmnittir in a
(popeij in a, ponpei in h teste Fr., ponpeii
in h tcMe Ilold.) VII 0,1; in a 1,2,6; 3,2.4;
29,3; 30,1; 3,19,1; 22,1; 56,1; 67,3; 70,2;
79,6; 80,3; 81,3; (82,2?;) 82,5; 83, 1.3; 84, 2;
85,2.3; 87,1; 88,1; d3,3 (bis).6; 96,1; 97,3;
103,5; 106,4; reliquis (20) locis nidetur scrip-
tum esse pompeii. Quid reliqui bclli ciuilis
codd. habeant ignoramus.)
Knat r/enctiuus his loci.i: VII 0, 1.
1,2,1 (ip.sius . . Pompei); 2,6; 3,2.4; 8,4;
9,1; 13,4; (14,1 u. e);) 24,4; 28,1 (ipsius
Pompei); 28,2; 29,3; 30,1; 38,1; 61,3 (ciui-
tates uictae nomeu atque imperium absentis
Pompei (Dauis; om. codd.) timebant, quae in
amicitia manserant (poinpeii add. codd. ,- del.
Dauis.) magnis adfectae beneficiis eum dilige-
bant).
2, 18, 5. 7.
3,10,1; 11,3; (16,4 (Pompeii add. codd.;
Np.; del. Elberl.) summam (suam Lips.;
Forchh.) suam (ovi. eodd.; Np.; add. Kran.)
1105
Pompeius — pondus
1106
esse ac fuisse semper uoluntatem , ut com-
poneretur (c) atque ab armis discederetur;) 19,
1; 22,1 ((se) ea, quae faceret, iussu atque im-
perio facere Pompei, quae (pomj^eique a) man-
data ad se per VibuUium (c) delata essent;)
25,3; 41,5; 43,1; 5G, 1; 67,2.3; 70,2; 78,2;
79,6; 80,8; 81,3; 82,2.5; 83,1.3; 84,2; 85,2.
3; 87,1; 88,1; 93,3 (bis). 5; 96, 1; 97,3; 102,2;
103,5; 106,4.
ap. Cic. acl Att. IX 7 C 2 (Ois); ■priwe loco
in M' pompeium.
c> datiuus: 1,1,4; 6,3; 14,1 (pompeio af;
ponipeii M.)
(2, 18, 1 (Petreioque (pompeioque Cte.))
3, [10, 10;] 16,4; 41,1; 63,5; 79,3; 103,4.
d) accus.: 1,7,1.4; 8,3.4; 10,1 (Pompeium-
que); 10, 3. 4 (Pompeiumque) ; 17,1; 18, 6(mis8i
ad Pompeium {Ofld; missi a pompeio a; edd.)
reuertuntur) ; 19,1; 25,2; 26,2.5; 29,1; 32,8;
35,4; 39,3; 53,3; 76,1 (neu se neu Pompeium
{Na; pompeium absentem Ofld; [Pompeiurn]
Terpstra; Db.) , imperatorem suum , aduersariis
ad supplicium tradant obsecrat) ; 84, 3.
.*J,9,8; 10,2 (bis); 11,1 (bis); 16,5; 17,2.5
23,3; 29,1; 41,1 (bis).3; 43,2.3; 45,1; 49,2
57,2; 60,4.5; 61,2.3; &),'k(bis); 69,4; 79,6
80,3 (Pompeiumque); 83,2; 84,5; 85,2 (Pom-
peium (pompeiusa ?/")); 89,2; 102, 1. 7 ; 104, 2 ;
106,1 (Pompeium om. l); 108,4; 111,3.
ap. Cic. ad Att. IX 7 C, 1. 2.
c) uocat. : 3, 87, 2.
f) abl.: IV 1,1; VI 1, 2 (ab Cn. Pompeio
proconsule).
1,3,1; 4,3; 8,2; 1.5,4; (18,6 u. d);) 23,4;
24,5; 26,3; 30, 5; 32, 3 (ipso consule Pompeio) ;
34, 1 ; 38, 1 ; 60, 5.
2,3,1; 17, 2; 25, 4.
3,(5,3 (Joponio (pomponio x; ponipeio 0/«');)
33,1; 55,2; 61,2; 79,4; 82,5; 92,3.
Ad hunc Pompeium pertinent IV 1,1; VII,
2.4; VII 6,1; — 1,1,4; 2,1 (bis). 3 (bis). 6;
3,l(bis'^). 2.4; 4,3.4(5); 6,1.(2.)3; 7,1.4; 8,
2. 3. 4 (bis); 9, 1 (-) 5 (6) ; 10, 1. (2.) 3. 4 ; (11, 1
-3;) 13,4; 14,1.3; 15,4; 17,1(2); 18,6; 19,
1.3(4); 2;i,4; 24, 1. (2.) 4. 5(6); 25,2(-4);26,
1. 2. 3. (4.) 5; 27, 2(-6); 28,1. 2.3; 29, 1 (bis).
3; 30,1.5; 32, 3(— 6). 8 (bis); 33, (1.) 2; 34,1.
3; :55,(1.)4(5); 38,1 (-i/ffj; 39,3; 53,3; 60,5;
61,3; 76,1; 84,3; - 2,3,1; 17,2; 18,5.
7; 25,4; 32,2; - .% 1,4; 3,1 (-4,4); 4,5
(6 — 5,4); 9,8; 10,1.2 (bis) (—9) (10); 11,1
(bis). 2,3; 13,1.(2.)3.6; 16,4 (/«*■). 5; 17, 2. 5;
18, 3 (bis) (4) ; 19, 1 ; 22, 1 ; 23, ;{ ; 25, 3 ; 29, 1.3;
30, 1.2. 3. 4. (5.) 7 ; :i3, 1 (2) ; 41, 1 (quater). (2.) 3.
4.5; 42,1.(2.)5; 43, 1.2 (i/.s-). :>. (4); 44,1 (-6).
lioxto. CauHar. 11.
6; 45,1 (bis).2.{S.5.)&; 49,2; 51,8; 52,1; 54,1
(2); 55,2; 56,1 (bis). 2; 57,2 (3); 58,2.5; 60,4.
5; 61,1.2 (bis).3; (62,1—3;) 63,5; 65,4 (bis);
66,4(6); 67,2.3.4; 69,1.4; 70,1.2; 71,3(4);
75,3; 76,2.3; 77,3; 78,2.3.6; 79,(1.) 2. 3. 4. 6
(bisj; m,3(bis).i; 81,3; 82,1.2.3.5 (bis); 83,
1.2.3; 84,1.2.5; ii5,1.2 (bis).3; 86,1(— 5);87,
1.2.6; 88, 1 (M- 3(— 5) ; 89,2; 92, 1.(2.) 3; 93,
3(bis).5; 94,5(-7); 96,1.3(4); 97,3; 102,1.2.
3(— 6).7; 103,1.3.4.5; 104,1.2(3); 106,1.4;
108,4; 111,3; — ap. Cic. ad Att. 1X7 C, 1.2
(ter) ;_ 13 A,l; 14,1.
B. Cn. Pompeius filins : (equites) D ex
Gabinianis Alexandria, Gallos Germanosque, . . .
Pompeius filius cum classe adduxerat: 3,4,4;
praeerat Aegyptiis nauibus Pompeius filius: 3,
5, 3 ; quibus cognitis rebus Cn. Pompeius filius,
qui classi Aegyptiae praeerat, ad Oricum uenit:
3,40,1; cf qu. sqq. § 1-6.
C. €n. Pompeias: Cf Np. Phil. Ip. 670.
his rebus permotus Q. Titurius . . . inter-
pretem suum Cn. Pompeium ad eum mittit
rogatum, ut: V36, 1.
M. Pomponin«<>; Pomponianns:
cum esset Caesaris classis diiiisa in duas partes,
dimidiae parti praeesset P. Sulpicius . . ., dimi-
diae M. Pomponius ad Messanam , prius Cas-
sius ad Messauam (prius cass. ad mess. o^n. af)
nauibus aduolauit , quam Pomponius de eius
aducntu cognosceret, perturbatumque eum nac-
tus nulli.s custodiis neque ordinibus certis . . .
onerarias naues . . . in Pompouiauam (O-; pom-
peianam Ox) classem immisit atque omnes
naues incendit XXXV: 3,101,1.2.
[Fiilso: praeerat . . . "nauibus . . . Rhodiis
C. Marcellus cum C. Coponio {Vrsin.; pom-
ponio afliH; pompeio Oh')\ 3,5,3.]
poiKlo : ciucs Komanos eius prouinciae sibi
ad reni publicam aduiinistrandam HS (c)
CLXXX et argenti pondo (O; .p. x) XX milia
. . . polliceri coegit: 2,18,4.
pondrii^. A. propr. {=avad'f.t6g, ff»;xwf<a):
utuntur aut aere aut nummo aureo (aereo fJ)
aut taleis (c) ferreis ad certum pondus
examinatis pro nummo (pro nummo om. [i;
M. CC): V12,4.
U. trsl.; a) — sniuitas, (iaQog: tum ma-
gni pondcris saxu ot pracacutas trabcs in
muro conlocabant (o): 1129,3; apertos cuni-
culoB praeusta ct praoacuta matcria et pice
fiiruorncta et maximi poiulcris saxis mora-
bantur: VII 22,5; % Iiuc cum .se consuc-
ludine reclinauorunt (hIccn), intiruiiis arbores
pondorc adfligunt atquo una i|>sao couci-
duiit; Vi27,5.
70
1107
pondus — pouo
1108
b) = iiis, copia, 7rA»;5-og: in castris Pompei
uidere licuit . . . magnum argeuti pondus
expositum: 3,96,1; t Pompeius . . .
pecunia societatis sublata et a (c) quibusdam
priuatis aumpta et aeris magno pondere
ad militarera usiun in naues impcsito . . .
Pelusium peruenit: 3,103,1.
pouo. A. = conlocare , coustituere;
a) propr. ; pertinet a) m\ rcs; aa): Caesar
. . . aditus duos . . . magnis operibus prae-
muniuit castellaque his locis posuit (impos.
O): 3,58,1; | castra t(. castra p. 464
sq. (28 loc.) ; f alteram n a u e m , quae
erat ad custodiam ab Acilio posita, pluribus
adgressus nauibus . . . nostros uicit: 3,40,2;
1 milites positis scalis muros ascenduut: 1,
28,4; 1 tabulae testamenti unae per
legatos eius Komam (c) erant allatae, ut in
aerario ponerentur — hae, cum propter publicas
occupationea poni nou potuisseut, apud Pom-
peium sunt depositae : 3, 108, 4 ; t has
(columellas) inter se capreolis molli fastigio
coniungunt, ubi tigna, quae musouli tegendi
causa ponant , conlocentur : 2, 10, 3.
PP): isti (c), quorum in aedibus fanisque
posita et lionori eraut et ornatu: ap. Oell.
IV 16,8; — neque saepe accidit, ut neglecta
quispiam religioue aut capta apud (c) se (c)
occultare aut posita tollere auderet: VI
17,5.
P) ad terras et oppida (positum esse = situm
esse); aa): auxilia ex Britannia, quae contra
eas regiones posita est, arcessunt {Jtaee omnia
om. p): 1119,10; t quod Gallia sub
septentrionibus , ut ante dictum est, posita est:
116,2.
[ifl): oppidum u. oitpidnm p. !i30 (7
(fi) loc.) ; t qui uicus positus in ualle nou
magna adiecta planitie altissimis montibus undi-
que contiuetur : III 1,5; t perspecto
urbis situ, quae posita in altissinio moute
omnes aditus difficiles habebat: VII 36, 1.
y) ad liomiiies; aa) = coiistituere : iis (c)
centurionibus, quos in statione ad prae-
toriam portam (ad praetorium af} posuerat: 3,
94, 6 ; t Caesar . . . deducta Orico I e-
gione, quam tuendae orae maritimae causa
posuerat, . . . existimabat: 3,34,1; (62,4 u.
qu.aestorem;) t i^ praesidium ponit et
in altera parte fluminis Q. Titurium Sabinum
legatum cum sex cohortibus relinquit (c) : II
5,6; in extremo ponte turrim . . . consti-
tuit praesidiumque cohortiuni duodecini pontis
tueudi causa ponit: VI 29, 3; illi eum tumulum
. . . muuiuerunt (c) praesidiumque (que om.
Naf) ibi posuerunt: 1,47,4; Pharum (e) pre-
hendit atque ibi praosidium posuit: 3,112,5;
t ad eas munitiones Caesar Leutulum Marcel-
linum quaestorem cum legione VIIII. posi-
tum habebat: 3,62,4; t quibus in castel-
lis (in quibus (om. cast.) bdhik) interdiu sta-
tioues ponebanuir (dispon. fl), ne qua subito
eruptio fieret : VII 69, 7.
[ifi) = adpouere, tlare: Dumnorigi custodes
ponit , ut quae agat , quibuscum loquatur scire
iwssit: 120,6.
1)) trsl. ; a) = rcponerc {plcmmqtw positum
esse = contiucri, niti): Caesar . . . unum
communis salutis (communi saluti f; Sc/in.,
Fr.; communi salute [i) auxilium in celeri-
tate ponebat (ponebant AM^) : V 48, 1 ; t
reliquum erat certamen positum in uirtute:
III 14,8; erat in celeritate omne positum cer-
tamen, utri prius angustias montesque occu-
pareut: 1,70,1; t (cum) priores . . . exau-
dito clamore perturbatis ordinibus omnes (omne
Eussn.) iu fuga sibi praesidium ponerent
(sumerent /i) : 1111,5; ne cuncta Gallia defice-
ret, quod nullum amicis {om. a) in eo praesidium
uideret (AQB; Schn.. Hold., Dt.'^; uideretur 31;
rell. cckl.) positum esse (praes. pos. uideret[i):
VII 10, 1 ; t nec fuit spatium . . . ad con-
traheuda castra, quod res posita in celeritate
uidebatur: VII 40, 2; t cum Sotiates (c)
superioribus uictoriis freti in sua (om. -B') uir-
tute totius Aquitaniae salutem positam puta-
rent : III 21, 1 ; si Gallia omnis cum Germanis
consentiret (e), imam esse in celeritate posi-
tam salutem : V 29, 6 ; cum . . . recentes defessis
succederent omnemque Galliae saluteni in illo
uestigio temporis positam arbitrarentur : VII
25,1; t erumperent atque omnem spem
salutis in uirtute pouerent : III 5, 3 ; nostri . . .
omnem spem salutis (sal. spem [i) in uirtute
ponebant : V 34, 2 ; quod omnem spem hostes in
celeritate ponebant : V 39, 4.
proinde omnia in uictoria posita (esse add.
(i) existimarent : V34, 1; t id ne acci-
dat, positum in eius diligentia atque aucto-
ritate: VII 32, 5.
P) = numerare: tu quoqne tu in summis,
o (Steph.; tu in summisso eod. reg.) dimidiate
Menander, poneris, et merito, puri sermonis
amator: ap. Smt. uita Terent. 5.
y) = propouere : Cottaeque et Titurii c a I a-
mitatem . . . ante oculos ponunt: VI
37,8; tt id eane de causa, quam legatis
pronuntiarunt (c), au perfldia adducti fecerint,
. . . non uidetur pro certo esse ponendum
1109
pono — pons
1110
<P; proponendum a; A'p., Ilold., Dt.^}: VII
5,6.
1$. = abicerc, (leponerc: ac, si (o) sese <<;)
interfici nollent, arina pouere iusserunt: IV
37,1.
Ponere ad ti. ad p. 121 extr. et 122 (S loc) ;
ante oculos: VI 37, 8; ante oppidum : VII 11,
5; contra eas regiones: 1119,10; e regione:
VII 35, 1.2; in (aedibus, monX/e , sim.) u. in
;;. 122 sq. (13 (14) loc.) ; luxta: 1,16,4; 3,41,1';
prope (flumen, oppidum): VII 36,2; 2,26,1;
3,37,4; sub septentrionibus : 116,2; traus
flumen: 3,13,6; — procul ab aqua: 1,81,1;
— (edito, eo, idoneo, iniquo, oportuno, siluestri)
ioco: VII 35,2; 55,1; (69,1;) 1,81,1; 3,30,7;
37,4; 66,2; (his, oportunis) locLs: VII 69, 7; 3,
58,1; — il)i u. ibi p. 11 (■'^ loc); ubi: 118,
3; 1 ponere, positum esse in alqa re
(trst.) u. in p. 130 (14 lov.j; 1[ ad custo-
diam: 3,40,2; iu stationc: 3,94,6; 1
pro ccrto : VII 5, 6.
Aducrl).: interdiu: VII 69, 7 ; necessario
maturius: 1,65,3.
l>on!!«> De ponte a Caesare in lihcno flumim
facto cf. M. Jahns p. .'J(iO sq.; j)raeterca Tho-
rnann, Vr. Ziirich 1S74 p. S sqq.; Eud. Maxa
in 6Z ISSO p. 4S1 sqq.; Wirth in BB. ISSO
p. 21) 7 sqq.; ibid. 18S1 p. 24 sqq.; R. Schnei-
der in BPhW. 1884 p. 101 sqq.; A. Schleus-
singer, Studie zu Cacsars lihcinbrUcke. Milneh.
1884; (cf. Heller, Ph. A. XIV p. 531 sqq.;
R. Mcnge, Phli. V p. 524 sqq.); Widmann
in Oymnasiwn 18S5 p. 307 sqq.; R. Mcnge
in Ph. XLIVp. 279 sqq.
X. subi.: cohortes V pracmissae a Domitio
ex oppido pontem flumiuis interrumpebant, qui
aberat (Ald.; erat x; cdd.) ab oppido milia
passuum circiter III: 1,16,2; H (cocptus
est: IV 18, 4 u. if. a) instituere;) t quod
oppidum Cenabum pons fluminis Ligeris con-
tingebat <[i; continebat a; Np., Dt.'}:
VII 11,6; t iw Sicori <c) flumine pontes
eflecerat duos distantcs iuter se milia pas-
suum IIII: 1,40,1; t esse: 17,2 u. B.
a) rcKcindero; in co Ihnninc pons erat. ibi prae-
sidiuni ponit: 115,6; (1, 16, 2 «. abessc;) t
pons <poHt U'.} cniin ijisius inaginiin circuilum
iiabcbat: 1,63,2; 1 (codcni lcic lcmpore
pons in Hibero prope eflectus nuntiabatur:
1,62,3;) % ox co (ippido poris ad Ilcluotios
pertinet: 16,3; 1 cuni . . . iinines uiao
ab Afranianis . . . obsidcrciitur ncc pdiilcs pcr-
flci poHHcnt: 1,54, I; t bariiiii iiniiiiiiiii
reruiii lacuItatcH siiic iilln pcriciilo |ioiin llcrdac
praebebat et loca trans flumen integra: 1,
49,2.
15. accusat. : a) obi.: coniungere: 1,40,4
u. B. traicere; t (diebus decem . . . omni
operc <ponte [i) effecto exercitus traducitur:
IV 18,1;) n. praetcrca efflcio p. 094 (4(5)
loc); *{ facere u. facio p. 1253 (Oloc);
\ habere: 1,40,4 u. E. traicere; t ex
eo tempore, quo pons institui coeptus est:
IV 18,4; ex utraque parte pontem instituit,
<institutum Ofhl) biduo perficit: 1,54,4; *l
interrumpere ?<. intei'i'nnipo p- 224 A.
(0 loc); t ut . . . castellum . . . expugna-
rent pontemque interscinderent: II 9, 4; 1
pcrficere u. perflcio p. 1052 .sq. (8 loc);
t (dispositis cxploratoribus, necubi effecto <re-
fccto Vielh.} ponte Komani copias traduce-
rent : VII 35, 1 ;) isdem sublicis , quarum pars
inferior integra reinaiiebat, pontem reficere
coepit. celeriter efiecto opere . . .: VII 35,4;
tertio die ad flumen Elauer <c) pontem <P;
Schn. ; pontes a ; edd. rcll.} reficit (fecit af;
effecit /i/.') eoque <atque [i) exercitum traducit
<-duxit [i) : VII 53, 4 ; refecto (refacto A} ponte,
quem superioribus diebus hostes resciderant,
exercitum traducit: VII 58,5; pons, qui fuerat
tempestate interruptus , paene (neque Ciacc.)
erat refectus; hunc nocte (c) perfici iussit: 1,
41,1; couatus est Caesar reficere pontes, sed
nec magnitudo fluminis perniittebat neque ad
ripam dispositae cohortes aduersariorum per-
fici patiebantur: 1,50,1; f pontem, qui
erat ad Genauam, iubet rescindi: 17,2; se
in Galliam recepit pontemque rescidit : IV 19,
4; unius eorum pontium, quos Vercingetorix
rescindeudos curauerat: VII 35,2; refccto ponte,
quem superioribus diebus hostes resciderant:
VII 58, 5; hostes . . . Lutetiam incendi (incen-
dunt [i) pontesque eius oppidi rescindi iubent:
VII 58, 6 ; t iii extremo pontc turrim . . .
constituit praesidiumquc cohortiuiu duodccim
pontis tuendi causa ponit magnisquc euin
locum munitionibus lirmat : VI 29, 3.
(b) acc. loci (suspensus cx pracpos. trans) :
traducore: II 10, 1 i(. K. traduccrc.)
C. dat. : ut . . . his dcfcnsoribus cariiin rcrum
uis minucretur iieu ponti noccrcnt: IV 17,
10; 1 ponti castrisquo pracsidio scx
(c) cohortes relinquit (c): 1,41,2.
D. (?cn. ; a): quod pontis atquc itiiieruiu
angustiae multitiidiiii (c) fugam intcrclusc-
raiit: VII 11,8; t ad utranuiuc parlem
poiitis lirmo pracsidio rclictii: IV 18,2; rcducto
cxcrcitii partcni ultiiiuun pontis . . . ivscinilit ;
70*
1111
pons — populus
1112
VI 29, 2; t rationem pontis hanc insti-
tuit: IV 17, 2.
b): castris (c> positis (c> e regioue unius
eorum pontium , quos : VII 35, 2.
E. aW.: liaec insula . . . in mare iactis mo-
libus angusto itinere ut {Kraff.; et \: edd.)
ponte (ang. it. et p del. Sclmmbach} cum op-
pido coniungitur: 3,112,2; f his (is a>
pontibus pabulatum mittebat: 1,40,1; quas
(legiones) C. Fabius ulteriore ponte subsidio
nostris miserat: 1,40,7; t incolumesque
cum magna praeda eodem ponte in castra
reuertuntur: 1,55,3; 1[ omnem equi-
tatum et leuis armaturae Numidas, funditores
sagittariosque ponte (RSclm.; pontem X; edd.)
traducit: 1110,1; VII53,4 (ei! 58, 5) u. B.
reficere; If celeriter suo (suos l) ponte
Afranius, quem oppido castrisque coniunctum
habebat, legiones IIII (c> equitatumque omnem
traiecit: 1,40,4; 1 cum cotidiana con-
suetudine egressae (c> pabulatoribus praesidio
propiore ponte legiones {Xp. : proprio relegiones
a; proprio legiones fhl; [propiore j9o«^c] legiones
01.) Fabianae duae flumen transissent: 1,
40,3.
F. c. praep.; a) ab: ab oppido et ponte et
commeatu omni . . . se interclusurum ad-
uersarios confidebat: 1,43,2; f celeriter
Domitiani a ponte repulsi se in oppidum re-
ceperunt: 1, 16,3.
b) ad; a) : firmo in Treueris ad pontem
praesidio (praes. ad p. fl> relicto . . . reli-
quas copias . . . traducit: VI 9, 5.
[i): ibi cum antecursoribus Caesaris proeUo
commisso . . . se . . . receperunt: 1, 16, 3; ^
ponere: 115,6 u. A. esse.
c) iii ponte: atque in extremo ponte turrim
(c> . . . constituit: VI29,3.
d) per : ne semper magno circuitu per pontem
equitatus esset mittendus: 1,61,1.
e) snpra: sublicae et ad inferiorem partem
flumiuis oblique agebantur . . . et aliae item
supra pontem mediocri spatio : IV 17, 10.
Adiect.: ambo: 1,48,2; duo: 1,40,1; ex-
tremus: VI29,3; (hi: 1,40,1; idem: 1,55,
3; omnis: IV 18,1;) omnes: VII 34,3; pro-
pior: 1,40,3 (c>; (suus: 1,40,4;) ulterior:
1,40,7; unus: VII 35, 2.
pontifex: quod per eum in collegium
pontificum uenerat: 1,22,4.
ponto : pontones , quod est genus nauium
GalUcarum, Lissi relinquit: ^,2%o;(cf. 3,40,5
naues onerarias XXX.)
PontnM: Pompeius . . . magnam ex Asia
Cycladibusque insulis, Corcyra, Athenis, Ponto,
Bithynia, Syria, Cilicia, Phoenice, Aegypto
classem coegerat: 3, 3, 1 ; sagittarios Creta, Lace-
daemoue, ex Ponto atque Syria reliquisque
ciuitatibus III milia numero habebat: 3,4,3.
popnlatio : Caesar . . . satis habebat in
praesentia hostem rapinis , pabulationibus po-
pulationibusque (populationibus dcl. Oud. ; pa-
bulationibus del. Hot.) prohibere: 115,4.
popnlor : agros it. ager p. 2()S b) ("•/ loc);
% quod Harudes . . . fines eorum popularen-
tur: 137,2.
pdpaln!!«. In codicihus AQB {et M?) plc-
rumquc uerba populus Romanu s (-li -ni, -lo
-no, -lum -num) notata, non perseripta esse
uidentur; usi autem sunt librarii liiteris p r
{uel PR uel p. r. uel P. R. uel .P.R.), sed ita,
ut plerumqm lineola (- uel ~) aut super utra^n-
que litteram aut super alteram utram aut super
ambas (PR uel similiter) addita sit. In cod.
B (raro in Q) non raro casus indicatur littera
i aut o aut li super uersum adseripta; non
tiumquatn super notam P. R. adiectae suni lit-
terae 11 ni, lo no, lii nu. VI 7, 8 in ABM exstat
pri (= popuU Romani). In cod. A inucnitur V 27,
4 populus roman ; in eodem cod. I 35, 2 pOp. rom.
(an rom.?) «! V3, 3 populi .r.; in BQ V3,3
popuLi f; in AQ 119,2 populu .r. ; in p V54,
5 .pr. et V 41, 5 pop. r. (populumque romanum
in a); t« Ii 144,7 popls f. et VI 7, 8 .p. f.;
in a scriptum cst V 29, 4 proprium (pro populi
Romani) et VI 7, 8 prefert (pro his uerliis : po-
puli Romani fert). Reliquis belli Galtiei locis
quid exstet in libris a et h nemo editorum in-
dicat. In primi libri belli Oallici capitibus 42
prioribus Hokler, cum reliquis loeis aecuratis-
simc typis expresserit, quibus notis codieum
AQB iibrarii usi sint, tiullam (si a tribiis loeis
1 30, 2 (bis) et 35, 2 discesseris) scripturae dis-
crepantiam significauit ; sed cum mitmne ueri
sitnile sit, in priorihts illis 42 eapitibus belli
Galliei nusquam, reliquis loeis fere scmpcr
librarios usos esse nota, non dubito, quin in-
curia ct neglegentia Holder illud indicare omi-
serit. De belli eiuilis codicum scriptura niliil
constat nisi 3,12,2 in a esse p. r. et 1,9,2 in
X. reperiri pro (= populi Romani).
A. pertinet ad populain Komauum; a) ad-
ditur adiect. Romanns; a)subi.; aa): (ac-
cipere: V41, 7 u. §) aa) consuetudo;) 'i
(cauere: 114,2 it. esse;) Tf item (c> po-
pulum Romanum uictis non ad alterius prae-
scriptum, sed ad suum arbitrium imperare con-
suesse: 136,1; t qui (populus R.) si
aUcuius iniuriae sibi conscius fuisset, non
fuisse difficile cauere: 114,2; — eius rei po-
1113
populug
1114
pulum Eomannm esse testem: 114,7; ^
si pacem populus Romanus cum Heluetiis fa-
ceret: 1 13, 3; ^ quibus populus Roma-
nus ignouisset neque in prouinciam rede-
gisset ueque stipendium imposuisset: 145,2;
T[ imperare: 136,1 u. consuesse; \ im-
ponere: 145,2 ti. ignoscere; t intel-
legere: 114,2 tt. p) decipere; t neque
(se) sibi iudicium sumirturos contra , atque
omuis Italia populus^i^ Romanus iudicauis-
set: 3,12,2; 1[ posse: V27,4 u. fl) supe-
rare; t putare: 114,2 u. p) decipere;
t redigere: I 45, 2 «. ignoscere; "i timere:
1 14, 2 u. fl) decipere ; ^ uell e: I 43, 8 u. $)
aa) consuetudo ; \ se prius in Galliam u e n i s s e
quam populum (-lus /») Romanum: 144,7;
% uti: 136,2 u. y) aa) praescribere.
(iP): non oportere se (c) a populo Ro-
mano in auo iure impediri: 136,2.
p) ol)i. : sed eo deceptum (populum R.),
quod neque commissum a se intellcgeret, quare
timeret, neque sine causa timendum putaret:
114,2; t intellegere se diuisum esse
populum Romanum (Rom. om. Ox,) in partes
duas (o): 1,35, 3; t haec uti fierent, per
omnes deos perque (e) foedera, quae Romae
liecisset, eodem testameuto Ptolomaeus populum
Romanum (ptolomaeus pater KO) obtesta-
batur: ."!, 108, 3 ; t opprimere: 1,22,5
u. uindicare; t quod non adeo sit imperi-
tus rerum, ut suis copiis populum Romanum
(populus romau A) superari (se superare fi)
posse confidat: V27, 4; t ^e . . . ex pro-
uincia egressuni . . . , ut se et populum Roma-
num factione (pactione ///) paucorum oppres-
sum in lil)ertatem uindicaret: 1,22,5; t
qua uoce et quo senatus consullo popuhis Ro-
manus ad arma sit uocatus: 1,7,5.
y) dat. ; aa): ne tanta et tam coniuncta
populo Romauo ciuitas . . . ad uim atque arma
descenderet (c): VII 33, 1; t (Neruios)
increpitare atque incusarc reliquos Belgas , qui
se populo Romauo dedidissent {M- ; dede-
dissent a; dedissent a.h): 1115,5; t sibi
autem mirum uideri, quid in sua Gallia . . .
aut Caesari aut omnino populo Romano negotii
esset: 134,4; si (id| ita feci.sset, sibi populo-
que Romano iicrpetuam gratiam atquo ami-
citiani cuni eo futuram: 135,4; t quod
liomines barl)ari et nostrae consuetudiui» im-
periti bellum populo Romano fccissent:
IV22, 1; ciuitatcm ignobilcm atque humileni
Kburonum sua siiontc populo Romaiio bcllum
facere ausam uix erat crc^lcnduui: V 28, I ; t
quae pars ciuilatis ilcluuliac insigucm cala-
mitatem populo Romano intulerat, ea
princeps poenas persoluit: 112,6; — (Bello-
uacos) impulsos ab suis principibus . . . et ab
Haeduis defecisse et populo Romano bellum
intulisse: 1114,3; Germanos neque priores
populo Romano bellum inferre neque tamen
recusare, si lacessantur, quin armLs conten-
dant : I V 7, 3 ; t Caesar . . . quid (c) in
annos singulos uectigaUs populo Romano Bri-
tannia penderet constituit: V22, 4; t
libera (sint add. Vielh.) comitia atque omnis
res publica scnatui populoque Romauo per-
m i 1 1 a t u r : 1, 9, 5 ; t ('d interesse rei publicae
{Madu.; interea et rei publicae s; edd.; interea
et populo Rom. Pluyg.) et ipsis placere opor-
tere , si : 3, 10, 9 ;) t si ipse populo Romano
non praescriberet, quem ad modum suo
iure uteretur: 136,2; t quoniam . . . hanc
sibi populoque Romano gratiam referret,
ut in conloquium uenire inuitatus grauaretur:
1 35, 2.
fjji) : coniunctus: VII 33, 1 tt. aa) couiun-
gere; t in Galliam magnam eorum (Ger-
manorum) multitudinem uenire populo RomiUJO
periculosum uidebat: 133,3.
S) ?eii. ; aa): qui et sua uirtute et populi
Romani hospitio atque aniicitia plurimum
ante in Gallia potuissent: 131,7; Ariouistum
se consule cupidissime populi Romani amici-
tiam adpetisse : I 40, 2 ; quod uero ad amicitiam
populi Romani attulissent , id iis (e) eripi quis
pati posset? 143,8; amicitiam populi Romani
sibi ornamento et praesidio, non detrimento
esse oportere: 144,5; non minus libenter (o)
sese (c) recusaturum populi Romaui amicitiam,
quam adpetierit: 144,5; uti opinione et ami-
citia populi Romani tuti esse possent (o): IV
16, 7 ; se suosque omnes in officio futuros (c)
neque ab amicitia populi Romsuii defecturos
confirmauit : V 3, 3 ; ue patiatur ciuitatem prauis
adulcsccntium consiliis ab amicilia populi Ro-
mani deticere : VII 39, 3 ; t Haeduos cete-
rosque amicoa populi Romani defeuderet: I
35,4; t neque ipaos (c) in his coutentio-
nibus . . . auxilio populi Romani usos esse:
I 44, 1) ; t quouiam tanto suo populique
Roniani bencficio adfectus . . . hauc sibi
populoijuc Romano gratiam rcferret: 13.5,2; in
apem ueniebat pro auis tantis populique Ro-
mani in eum bcneticiis cognitis suis postulatis
fore, uti pertinacia desisleret: 142,3; doluisse
se, quod populi Romani beneficium (P. R.
bencliciuni </; pro bcnelicio x} sibi per cou-
tunicliam ab ininiicis cxtorqucretur: 1,9,2; t
nc comuiittcrcl, ut is locus, ubi coualitissout,
1115
populus
1116
ex calamitate populi Romani et int«mecione
exercitus nomen caperet : 1 13, 7 ; 1 populi
Roniani hanc esse consuetudinem, ut socios
atque amicos nou modo sui niliil deperdere,
sed gratia , dignitate , honore auctiores uelit
esse: 143,8; neque suam neque populi Romani
consuetudinem pati , uti optime meritos (c)
socios desereret : 1 45, 1 ; hi consuetudine populi
Romani loca capere, castra munire, commeati-
bus nostros intercludere instituunt : III 23, 6 ;
non esse consuetudinem populi Romani (iillam
add. p) accipere ab hoste armato condicionem :
V41, 7; maiore strepitu et tumultu, quam
populi Romani fert consuetudo, castra moueri
iubet: VI 7, 8; 'j finitimisque (se) impera-
turiim, ne quam dediticiis populi Romani
iniuiiam inferrent: 1132,2; t certior
factus est omnes eas ciuitates in dicionem
{[i; Np., Di.; deditionem a; rell. edd.) po-
testatemque popuU Romani esse (o) redactas:
II 34 ; Tf nauibus transire . . . neque suae
neque populi Romani dignitatis esse statue-
bat: IV 17, 1; te . . . bene de nomine ac digni-
tate populi Romani meritum esse existimare
debemus: ap. Cie. Briit. 253; t docuit,
quid populi Romani disciplina atque opes
(opus iW) possent: VI 1,4; qui (milites) iam in
consuetudinem Alexandrinae uitae ac licentiae
ueueraut et nomen disciplinamque populi Ro-
mani dedidicerant {Ald. ,• didicerant a ) : 3, 110, 2 ;
1 negat se more et exemplo populi Romani
posse iter ulli per prouinciam dare : I 8, 3 ; f
numquam aute lioc tempus exercitum populi
Romani Galliae prouinciae finibus (c) egressum
(c) : I 44, 7 ; ita populi Romani exercitum liie-
mare atque inueterascere iu Gallia moleste fere-
baut: II 1,3; et posse et audere populi Romani
exercitum Rhenum transire : IV IB, 1 ; 1[ dice-
rent se suaque omnia in fidem atque in {oni. (i)
potestatem populi Romani permittere: 113,2;
quas possit, adeat ciuitates horteturque, ut (c)
popuK Romani tidem sequantur: IV 21,8; t
eum ncque suam neque populi Romani {om. h)
gratiam repudiaturum: 140,3; T hospi-
tium: 131,7 ii. amicitia; 1 (Dumnorigem)
imperio populi Romani non modo de regno, sed
etiam de ea quam habeat gratia desperare: I
18, 9 ; quod in tanto imperio popidi Romani
turpissimum sibi et rei publicae esse arbitra-
batur: 133,2; popidi Romani iustissimiuu esse
in Gallia imperium: 145,3; populi Romimi im-
perium Rhenum finire: IV 16, 4; qui pollicean-
tur ((") obsides dare atque imperio populi Ro-
mani obtemperare: IV 21, 5; ardere Galliara tot
contumeliis acceptis sub populi Romani im-
perium redactam : V 29, 4 ; qui iam ante se
populi Romani imperio subiectos dolerent: VII
1,3; cum Graecos . . . arma capere iuberet,
ilU autem se contra imperium populi Romani
pugnaturos negarent: 3,11,4; — tantum se
eius opinionis deperdidisse , ut populi Romani
(.pr. fi; a populo Romano a; cdd.) imperia
perferrent (c), grauissime dolebant: V 54, 5;
T reminisceretur et ueteris incommodi populi
Romani et pristinae uirtutis Heluetiorum: I
13,4; t magno cum periculo prouinciae
futurum, ut homines belUcosos, populi Romani
inimicos, locis patentibus . . . finitimos ha-
beret: 110,2; ^ tametsi (c) pro ueteri-
bus Heluetiorum iniuriis populi Romani (pop.
B. dcl. Pr.) ab his poenas beUo repetisset: I 30,2;
TT nulla tamen uox (o) est (o) ab (c) iis audita
populi Romani maiestate et superioribus
uictoriis indigna : VII 17, 3 ; 1 eo grauius
ferre, quo minus merito populi Romani acci-
dissent (c) : 114,1; t ipos: 18,3 tt.
exemplum; t multis .sese nobilibus
principibusque populi Romani gratum esse fac-
turum : I 44, 12 ; 1 Caesarem uel auctori-
tate sua . . . uel nomine populi Romaui de-
terrere posse, ne: 131,16; longe iis (c) frater-
num uomen populi Romani afuturum : I 36, 5 ;
3,110,2 ii. disciplina; ap. Cic. Brut. 253 u.
dignitas; T (si id facere occupationi-
bus rei publicae ([i; populi Romani a; Friij.,
Db.) prohiberetur, exercitum modo Rhenum
transportaret : IV 16, 6;) t opes: VII,
4 u. disciplina; 1 opinio: IV 16,7 u.
amicitia; 1 potestas: 113,2 u. fides;
II34 u. dicio; ^ principes: 144,12 u.
uobiles; ^ cuius pater . . . a seuatu
populi Romani amicus appellatus erat: 13,4;
f eam rem non minus ex usu terrae Galliae
quam populi Romani accidisse : I 30, 2.
pp): neque se iudicare Galliam potius esse
Ariouisti quam populi Romani: 145,1.
£) e. praep. ; aa) ab : sese neque obsides
repetituros neque ausilium a populo Romano
implor aturos: 131,7; 1 sibi praestare
. . . quamuis fortunam a populo Romano pati,
quam . . . interfici: 1131,6; ^T (imperia
perferre: V54, 5 u. §) aa) imperium extr.)
(ifi) ad: controuersias regum ad populum
Romanum et ad se, quod esset consul, per-
tiuere existimans . . . ostendit sibi placere
. . . : 3, 107, 2.
yy) contra: omnes Belgas . . . contra popu-
lum Romanum coniurare: 111,1; neque .se
cum Belgis reliquis cousensisse neque contra
populum Romauum (omniuo add. (i) coniu-
1117
popalus — porta
1118
i
rasse: II 3, 2; T neque <c) (sese) contra
populum Romanum armis contendere: II
13,2.
(J(3) de: ita se omni tempore de populo Ro-
raano meritos esse, ut: 111,3.
ee) erija: (quos praecipuo semper honore
Caesar babuit) pro uetere ac perpetua erga po-
pulum Romanum fide: V54, 4.
'Q^) in c. ace.: quod nonduni bono animo
in populum Romaiium uiderentur : I 6, 3 ; sese
tamen hoc esse in Ciceronem populumque Ro-
raanum (cicerone pup. r. Jj> animo, ut: V41,
5; T quod Diuiciaci fratris summum in
populum Ilomanum (om. CM'^} studium . . .
cogiiouerat : 1 19, 2.
Tjr^) in c. abl.: nisi (e) quid in Caesare po-
puloque Romano sit ausilii: 131,14.
•^^) P<'r: .'<i per populum Komanum stipen-
dium reni ittatur et dediticii subtrahantur:
144,5.
b) non additur Konianus; x) !iubi.: do-
lui.'<se se, quod . . . in urbem retraheretur, cuius
absentis rationem haberi proximis comitiis popu-
lus iussisset: 1, 9,2.
fj) seu.: cur se <c) uti populi beneficio
prohibui.sset? 1,32,3; ne . . . arrogans in prae-
ripiendo (praecip. fl) populi beneficio <benef.
pr. pop. af) uideretur: 3,1,6; ^ statuerat
enim prius hos <c) iudicio populi debere re-
stitui , quam suo beneficio uideri receptos <e) :
3,1,6; necessario populi senatusque iudicio fore
utrumque contentum: 3,10,9; ^f quotiens-
cumque sit decretum, darent operam magistra-
tUH, ne . . ., factum in perniciosis legibus, in
ui tribuuicia, in secessione populi templis
locisque editioribus occupatis: 1,7,5.
y) c. praep.: condiciones pacis . . . Romae
ab senatu et a populo peti debere: 3,10,8.
neque exspectant, . . . ut de eorum imperio
ad populum feratur: 1,6,6; praetoribus <c)
tribunL^^que <c) plebis rogationes ad populum
ferentibus non nullos . . . damnatos . . . in
iutegrum restituit: 3,1,4.
(quarum rerum illo tempore nihil factum,
ue cogitatum quidem; [nulla lex promulgata,
non cum populo agi coeptiim, nulla seces-
sio facta «</</. roilil.; ilil. A'/;.|: 1,7,5.)
It. u(l alius populus pcrlinct; u) subi.: si
qui aiit priuatus <priuati (i) aut populus eorum
(druidum) dccreto non stetit, sacriticiis inter-
dicuut: VI 13, 6.
b) obl.: ciuitatem csse omneni in iu-mis;
diuiHum scnatuni, diuisuni pupiiliini, suas
<iu Buas ik; Sral.) cuiusque eorum clienteliw
<«. CC) : VII 32, 5.
c) dat.: magnam imperatam Asiae, Syriae
regibusque omnibus et dynastis et tetrarchis
et liberis Achaiae populis pecuniam exegerat:
3,3,2; ^ tributis quibusdam populis
</(/,• publicis af: edd.) priuatisque praemiis reli-
quos in posterum bona spe complet : 2, 21, 2.
d) e. praep. : regno occupato per tres po-
tentissimos ac tirmissimos populos totius Gal-
liae sese potiri posse sperant: 13,8.
(popnlns: C. Caesar de analogia II: fagos,
populos, ulmos: ap. Charis. art. gramm. I
p. 130 Keil.)
porrigo : cum . . . nostri (non) longius,
quam quem ad finem porrecta <ac add. X;
Sclni.; porrecta ac del. A. Hiig ; Dt.', Hold.:
prata ac Paul) loca aperta {tt. CC) pertinebant,
cedentes insequi auderent: 1119,5.
porfO : neque (se) id , quod fecerit <c) de
oppugnatione castrorum, aut iudicio aut uolun-
tate sua fecisse, sed coactu ciuitatis .... ciui-
tati porro hanc fuisse beUi causam, quod . . .
re.sistere non potuerit : V 27, 4.
porta. A. obi.: eos, qui uenerant, . . .
m oppidum dimittit <remittit?), portas muros-
que ad.seruari iubet: 1,21,2; ^ aperire
u. aporio p. 2S3 (4 loc.) ; ^ Curio
castra Vari <f) conspicit muro oppidoque con-
iuncta ad portam, quae appellatur bellica
<BeIica Hartx): 2,25,1; ^ ego reliquas
portas circumeo et castrornm praesidia con-
firmo: 3,94,6; 1 claudere u. olaudo
p. 560 sq. (S loe.); ^ (defcndere: II
33,6 u. refringere;) 1 cum portas exci-
dere conatus esset: VII 50, 4; ^ Caesar
<c) legiones, quas expeditas esse iusserat, por-
tis incensis intromittit: VII 11,8; ^ ob-
struere u. obstruo p. S71 (3 loc.); ^
gladiis destrictis portas <-tis MW) occupaue-
runt: VII 12,6; (equite.sque eius .angiustiis
atque his <angustis portis atque his codd.; an-
gustiis portisque Ald.; portis del. Np.; angi-
portis atque uiis Landyraf) a <c) Caesaris
militibus occupatis ad insequendum tardaban-
tur: 3,70, 1;) — hac <c) fugientium multitudine
ac turba portae castrorum occupantiu- atque
itcr imjKjditur: 2,35,3; ^ portis pate-
factis eo die pace sunt usi: 1132,4; ^
abiectis armis <o) ultinuis oppidi partes <portas
l'aul) continenti <f) imj^etu <p) petiuerunt:
VII 28,2; ^ (Carmonensiura ciuitas) per
se cohortes eiecit <c) portiisque praeclusit:
2,19,5; ccrtior ab suis factus e.st praeclusiW
esse portas: 2,20,6; illi uoro (obsides) daturos
86 negare nequc porlius consuli pracclusuros: 3,
12,2; Androslhciics <c) , practor 'rhessaliae.
1119
porta
1120
omnem ex agris multitiidinem . . . in oppidum
cogit portasque (que om. f) praecludit: 3,80,
3; H cum portam quaererent castrorum-
que eani munitionem esse arbitrarentur : 3, 68,
2; t muros, portas, classem (c) reficie-
bant: 1,34,5; t postridie eius diei re-
fractis portis, cum iam defenderet nemo,
atque intromissis (e) militibus nostris sectionem
eius oppidi uniuersam Caesar uendidit : II 33,
6; \ Fabium discessu eorum duabus re-
lictis portis obstruere ceteras: VII 41,4; lio-
stes . . . se ipsi multitudine impediunt atque
angustioribus portis relictis (reiecti Paul: u.
CC) coartautur (c): VII 70,3; portae, quibus
locis uidetur, eruptionis causa in muro reUn-
quuntur: 2,15,4; f testudine facta portas
(portis Flod.) succendunt (succedunt
Flod.; Schn., Np.,Db.; [portas] succedunt Z)<.')
murumque subruunt: 116,2; ^ aegre
portas uostri (nostri portas h) tueutur; reli-
quos aditus locus ipse per se munitioque defen-
dit: VI 37, 5.
B. dat. : neque finem prius sequendi fece-
runt, quam muro (o) oppidi portisque adpro-
pinquarunt (-arent fj): VII 47, 3; 1
erat obiectus portis (portae OiJl.) ericius: 3,
67,5.
('. geii. : cum angusto exitu portarum se
ipsi premerent: VII 28, 3.
D. abl.; peudet a) ex uerbis: reliquas (le-
giones) de quarta uigilia corapluribus portis
eductas eodem itinere praemisit: 3,75,2; 1
l'arsque ibi, cum angusto exitu portaruni se
ipsi premerent, a militibus, pars iam egressa
portis ab equitibus est interfecta: VII 28, 3;
% Pompeius . . . decumana porta se ex castris
eiecit (deiecit /"): 3,96,3; t cum celeriter
nostri arma cepissent . . . atque una ex parte
(atque decumana porta Paul) Hispanis equiti-
bus emissis (missis^) equestri proelio supe-
riores fuissent: V26, 3; (51,5 u. b) eruptio;)
subito Labienus duabus portis omuem equi-
tatum emittit: V58, 4; f subito meridiano
tempore . . . portis s e (del. Apitx, Kreyss., Dt.)
■\ foras rumpunt (erumpunt rccc; edd.;
proripiunt eoni. Dt.): 2,14,1; hostes . . .
inermes cum infulis se (infulsisse af) porta
foras uniuersi proripiunt: 2,11,4 (12, 1 Np.);
f equitatumque per causam pabulandi emissum
confestim decumana porta in castra se reci-
pere iussit: 3,76,1; f (portis tardari:
3, 70, 1 u. A. occupare.)
1)) ex siibst. : est aditus: 2,1,2 u. E. b) a)
esse; 1 subito omnibus portis eruptione
facta . . . rclinquunt: 1116,1; subito duabus
portis eruptionem fieri iubet : III 19, 2 ; tum
Caesar omnibus portis eruptione facta equitatu-
que emisso celeriter hostes in fugam dat (o) :
V 51 , 5 ; eodemque tempore toto muro clamore
sublato duabus portis ab utroque latere turrium
eruptio fiebat: VII 24, 3; non numquam . . .
Galli . . . eruptionem ex oppido pluribus portis
summa ui facere conabantur: VII 73, 1.
E. e. praep. ; a) ab ; a) : quod paene ab
ipso uallo portisque castrorum barbaros auer-
tisset: VI 42, 2; f qui (calones) ab (om.
a; e Friij.) decumana porta ac (c) summo
iugo collis nostros uictores flumen transisse (c)
conspexeran t: 1124,2; t duobusque
interfectis reliquos a porta paulum (c) sub-
mouit: VII 50,5.
[i): ab decumana porta u. ab p. 38
(3 loc).
b) ad; a): ab iis (c) cohortibus, quae erant
in statione (c) ad portas, defenduntur: 1,75,3;
duabus ex partibus .... una erat proxima
portui naualibusque, altera ad portam (Dede-
rich; Dt.; partem x; Np., Db.), qua (quae
afh) est aditus ex Gallia atque Hispania: 2,
1,2; t Pompeius se oppido tenet. nos ad
portas castra h a b e m u s : ap. Cic. ad Att. IX
14, 1 ; t ut . . . ante mediam noctem ad
portas castrorum clamor oreretur (p) : V 53,
1 ; t quos (centurioues) in statione ad prae-
toriam portam (ad praetorium af) posuerat:
3,94,6; t ut idem ad portas urbanis prae-
sideat (Ald.; praesidia oodd.) rebus et duas
belUcosissimas prouiucias absens . . . obtineat:
1, 85, 8.
fi): castra . . conspicit . . ad portam:
2, 25, 1 u. A. appellare.
y): (hic (= ad portas?) paulisper est pugna-
tum : 3, 67, 5.)
c) ante: (centuriones . . . ne ante partam
(portam BM) rei militaris laudem amitterent,
fortissime pugnantes conciderunt: VI 40, 7;)
quidam ante portam oppidi Gallus per (c)
manus seui ac pieis traditas glebas in ignem
. . . proiciebat: VII 25, 2.
d) in c. abl.: capit arma a proximis atque
in porta consistit: VI 38, 2; t cum
iam esset agmen in portis: 3,85,4.
e) intra: cum hostem (c) intra portas
esse existimarent: VII 47, 4.
f) pro: qui pro (por i?') portis castrorum
in statione erant: IV32, 1.
[Falso : frumentumque omne conquisitum . . .
per equites (importa add. a; in porta aM. fli)
comportarat : 3, 42, 5.]
Adiect. : (angustae: 3,70,1;) augusti-
1121
porta — jx)rtus
1122
ores: VII 70, 3; bellica (Belica): 2,25,1;
ceterae: VII41,4; complures: 3,75,2; de-
cumana: 1124,2; 11125,2; (V 26,3;) VI 37,
1; 3,69,2; 76,1; 96,3; duae: 11119,2; V 58,
4; VII 24,3; 41,4; omnes: 1116,1; V51,5;
3,54,2; plures: VII 73, 1 ; praetoria: 3,94,
6; r<-liquae: 3,94,6; *ultin]ae: VII 28,2.
|>orti«*llM. A.: (legio uernacula) sese . .
Ilispalim (c) recepit atque in foro et porti-
cibus (-ubus O) .sine maleficio consedit: 2,
20,4.
U. : pedalibus liguis coiiiunctis inter se por-
ticus integebantur atque hac agger inter
inaiuis proterebatur: 2,2,3.
porto. A. obi. est subst. : et commea-
tus ab Kemis reliquisque ciuitatibus ut sine
periculo ad eum portari possent (posset a;
Np.) efficiebat: 115,5; 1 frumentum
omne, praeterquam (c) quod secum portaturi
erant, comburunt: 15,3; t »3 (^) ■■"i"
pedimentis, quae secum agere ac portare
non poteraiit, citra Humen Rhenum depo.sitis:
II 29, 4; 1[ uti . . . ueque lioc neque su-
periore anno ulla (c) omnino nauis , quae mi-
lite» portaret, desideraretur : V23, 3; 1
caetruti auxiliai-esque . . ., quorum crant . . .
corpora insueta ad onera porlanda: 1,78,2.
1{. obi. est adicct. uel proii.: auimailuertit
multa uiidiquc portari atque agi plcnissimis
uiis, quae repeutini tumultu.s timore ex agris
in urbcm conferaiitur: 2,25,2; 1f cum sua
quisque miles circumspiceret, quid secum por-
tare posset (c) , quid ex instrumento biber-
norum relinqueie cogeretur: V31,4.
portoriniii: (Dumnorigem) complures
.annos portoria reliipuKiue omnia Ilaeduonim
uectigalia paruo pretio redempta liabere,
propterea quod illo liceute (c) contra liceri (c)
audeat nemo: I 18, 3; t quo (itinere)
magno cum periculo magiiisque cum (oni.
[i) portoriis mercatores ire consuerant (c):
III 1,2.
portuH. A. subi.; a): neque qui essent
ad maiorum nauium (c) multitudincin idouei
portus reperire (c) poterat: IV 20, 4; erat
tutus: 3,26,4 u. IJ. tegere; t qui modo
sibi timuerant, hos tutissimus portus recipie-
bat (rciciebat N(h): 3,27,1.
b) abl. abs.: suinniaquo erat uasto alque
apcrto inari, inagnis aestibus, raris (inari ma-
gno , aestibus raris BM) ac prope iiullis por-
tibuH dilficultas nauigandi: 11112,5.
I(. <»bi.: api)cllare: 3,26,4 ti. naucisci;
t (iiancs) oiicraiiac diiac eosdem (diios adil. A)
quoH rcll()iia<' ([1; rclic|iii a ; eikl.) portus (eoMd.
lioxlr. (luoHiir, 1 1.
port. quos rel. fi) capere non potuerunt et
paulo infra delatae sunt: IV 36, 4; t
claudere: 3,23,1 u. tenere ; % si modo
insulam adisset (c), genus hominum perspexis-
set, loca, portus, aditus cognouisset: IV
20, 2 ; "t haec insula obiecta Alexandriae
portum efficit: 3,112,2; t c^^se Caesari
((.') erepta portum ac mare totum in sua po-
testate haberent: 3,111,4; t interi-
cere: III 8, 1 u. tenere; t nacti portum,
qui appellatur Nymphaeum, ultra Lissum milia
pa.ssuum III, eo naues introduxerunt : 3,26,4;
t neque ( Komanos) eorum locorum, ubi bellum
gesturi essent, uada, portus , insulas nouisse
(nosse p): 1119,6; t (occupare: 3,8,
4 u. F. b) y);> t qua felicitate (c) inter
medias hofstium classes oppletis non solum
portibus, sed etiam litoribus omnes incolumes
essent transportati (c) : 3,73,3; t neque
sibi nudanda litora et relinquendos portus
exi.stimabant: 3,15,5; t q"i portus ab
Africo tegcbatur, ab austro nou erat tutus:
.3,26,4; t i" magno impetu maris atque
aperto paucis portibus interiectis, quos tenent
ipsi, omnes fere, qui eo mari uti consuerunt,
habent uectigales : III 8, 1 ; Sulpicium Rufum
legatuni cuni eo praesidio, quod satis esse
arbitrabatur , portum tenere (tueri h'Schu.)
iussit : I V 22, (> ; quietam nactus stationem et
portus omnes timens (timentes o), quod teneri
ab aduersariis arbitrabantur (-batur rece.), . . .
milites exposuit : 3, 6, 8 ; est certior factus portus
(portum Naf) litoraque omnia classibus aduer-
sariorum teneri : 3, 14, 1 ; praestare arbitrabatur
unuin locuin, qua necess.arius nostris erat egre.s-
.siis, quain (minia (Ciacc; omnium ■.) litora ac
portus custodia clausos (aiU dclend. aut clas-
sium scribend. ceiis. Ciacc.) teneri (rccc. ; tiieri
«; custodia classis tueri Paul): 3,23,1; t
timere: 3,6,3 u. tenere; t tucri: IV 22,
6 u. tenere; (Ijabieno relicto,) ut portiis tue-
retur et rem (c) frument.ariam (c) prouideret:
V 8, 1 ; 3, 23, 1 11. tenore.
(!. (liit.: in.sulam obiectam portui I?run-
dislno tenuit: 3,100,1; t duabns ex par-
tibus .... una erat proxiina iiortni ^poilii
«/') naualibusque: 2,1,2.
1). Kcii.: ad ministratio: 1, 25, 4 «. cxitus;
t (iiauein) quinqucromcm ct miiior(>s duas iii
angustiis portus cepit: 3,100,2; t "i'
utroque portus cornii molcs iacimus: <(/). Oie.
(w/ >l«. IX 14, 1; t cxilus iulmiiii.stra-
tioneBque (00) Hruiulisini portus impedirc iii-
stitiiit: 1,25,4; 1 faucos ii. laiix
p. JJSiJ {J loc); t tiirriin i>lli'cl,'iiii ad
71
1123
portua — posco
1124
ipsum introitum portus opposuit: 3,39,2;
t nauigationem impeditam propter inscientiam
locorum paucitatemque portuum sciebant
{u. CC): 1119,4.
E. abl. : hic uenientem Vticam nauibus Tube-
rouem portu atque oppido prohibet: 1,31,3;
sicuti mari portibusque (que om. l) Caesarem
prohibebat, ita: 3,15,1; Hf se . . . debere
. . neutrum eorum contra alterum iuuare aut
urlje aut (c) portibus (porticus a; portubus O)
recipere: 1,35,5; oppido ac portu recepti uon
erant: 3,102,7.
P. c. praep. ; a) alb: pauhimque a portu
progressus litteras a Caesare accipit : 3, 14, 1 ;
tt quod se longius a (Voss.; om. eodd.) por-
tibus committere non auderent: 3,25,5.
b) ad; a): omnes ad portum Itium con-
uenire iubet: V2, 3; 1 aditus autem
atque itinera duo, quae extra muruni ad por-
tum ierebant, . . . trabibus . . . praesaepit:
1.-7,4; 1 Caesar ad portum Itium cum
legionibus peruenit: V5, 1; longo itinere ab
his circumducti ad portum perueniunt: 1,28,4.
quod (theatrum) arcis tenebat locum aditus-
que habebat ad portum et ad *regia naualia:
3, 112, 8.
P): quae (naues) . . . consuetudine cotidiana
ad portum excubabant: 2,22,3; t
eodemque tempore pugnatum est ad por-
tum: 3,111,2.
y); hoc confecto negotio a Sasonis (?. ;
.salonis reec; Np., Db.) ad Curici (Momms.;
corici NOafl ; coryci k; orici reec. ; Oricum
Np.; Db.) portum stationes (portus, stationes
Np.; Db.) litoraque omnia louge lateque classi-
bus occupauit: 3,8,4.
c) coiitra: insulamque, quae contra portum
Brundisinum est, occupauit: 3,23,1.
d) ex; a): an paenitet uos, . . . quod ex
portu sinuque aduersariorum CC naues onera-
tas abduxerim {Ciaee.; Dt.; addux. x; Np.,
Db.): 2,32,12; t naues ex portu edu-
cere u. eclnco p. 991 naues 1,57,2; 2,22,5;
3,26,2; t nacti idoneum uentum ex portu
exeunt: 2,4,5; t neque . . . aut igno-
minia (e) amissarum nauium aut necessariarum
rerum inopia ex {om. f) portu insulaque ex-
pelli potuit: 3, 100,4; t neque ilU {e)
sibi confisi « portu prodire sunt ausi: 3,7,
2; t circiter CCXX {e) naues eorum . . .
profectae ex portu (e port. ijrof. [i) nostris
aduersae constiterunt : 11114,2; t n.iues
XVIII . . . ex superiore portu leni uento sol-
uerunt: IV28,1.
(i) : quo ex portu commodissimum in Britan-
niam traiectum esse cognouerat: V2,3.
e) iii portuiii; a): partem (c) nauium de-
primunt, . . . reliquas in portum compel-
luut: 1, 58, 4; t onerarias naues . . . de-
prehendimt atque in portum deducunt: 1,
36, 2 ; t equitesque in ulteriorem portum
progredi . . . iussit: IV 23, 1 ; t ex his
luiura ipsius nauigium . . . ex conspectu abiit,
duo perterrita concursu nostrarum nauium sese
iu portum receperunt: 2,22,4; quo cognito
se in portum recipit (recep. Of) : 3, 14, 2 ; t
is naues nostras interiorem in portum {Ciaco.;
partem codd.) post oppidum reduxit: 3,39,
2; t nostri ueterani in portum refugie-
bant: 3, 24, 2; t quattuor biremes sub-
iectis scutulis impulsas uectibus in jnteriorem
portum {Cicicc; partem codd.; Np., Dt.) tra-
duxit (m. CC): 3,40,4; t uento teneban-
tur, quo minus in eundem portum ueuire
possent: IV 22, 4.
(i) : non potest esse propter angustias nauibus
introitus in portum: 3,112,4.
7) : eo introduxerunt : 3, 26, 4 ?<. B. nancisci ;
t eodem equitatus totius Galliae couuenit:
V5, 3; t Quo simul atque intro est
itum: 3,26,5.
f) in portu ; a) : quas (naues) in portu Brun-
disino deprehenderat: 1,26,1.
fi): ibi cognoscit LX naues . . . cursum
tenere non potuisse : V 5, 2.
ir) iutra: naues onerarias XXX a IM. Autonio
relictas intra portum adgressus omnes inceudit:
3, 40, 5.
Adiect.: Brundisinus: 1,25,4; 26,1; 3,
23,1; 100,1; (idem: IV 22,4; iidem: IV36,
4;) idonei: IV20,4; interior: 3,39,2; 40,
4; Itius: V2,3;5, l;nulli: III12, 5; omues:
3,6,3; — 3,14,1; 23, 1; pauci: III 8, 1 ; rari:
11112,5; superior: IV 28,1; tutus: 3,26,4;
tutissimus: 3,27,1; ulterior: IV 23,1.
posco. A. subi. suut homiiies: (Caesar)
obsides, arma, seruos, qui ad eos perfugissent,
poposcit : I 27, 3 ; t fidem reliquis inter-
ponere, ius iurandum {del. Eussner) poscere,
ut quod esse ex usu Galliae iutellexissent,
communi consilio administrarent : V6, 6; t
Ariouistum . . . obsides nobilissimi cuiusque
liberos poscere: I 31, 12; t obsides:
127,3 u. arma; (131,12 u. liberos;) quod erat
ciuitas magna inter Belgas auctoritate atque
hominum (c) multitudine praestabat, sescentos
obsides poposcit: 1115,1; t seruos: I
27,3 u. arma.
B. subi. est res (usus): addunt ipsi et
1125
posco — pogsum (1. et 2. A. a) a) aa))
1126
adfingunt rumoribus Galli, quod res poscere
uidebatur: VII 1,2; 1 ad quos se celeriter,
cum U8US cst (poscit p), recipiunt: IV 2, 3.
poMMCMMio. A. abstr. (-; ro ■/.ey.trja-Uat,
TO xr»^'(;«a^«/): filia minor Ptolomaei regis
uacuam possessionem regni sperans ad
(c) Achillam sese ex regia traiecit: 3,112,9;
— quod si decessisset (c) et liberam pos-
seBsionem Galliae sibi tradidisset: 144,
13; t Romanos non solum itinerum causa,
sed etiam perpetuae possessionis culmina
Alpium occupare conari: 1112,5.
1{. eoncr. (= ■^TJj/.ta, ayQOi');' a) subi.:
■ esse: 3, 1,2 u. c).
b) obl. : Allobroges, qui trans Khodanum
ulcos possessionesque habebant, fuga se ad
Caesarem recipiunt et demoustrant sibi praet«r
agri soluni nihil esse reliqui: 111,5; qui ha-
beant doniicilium aut possessionem in Hispania
(-niam \}: 1,8(), 3; t t). Caesar: posses-
siones redemi easque postea pluris (c) uen-
ditas: ap. Diomcd. art. gramtn. I 368 (Keil) ;
T integras uero tenere possessiones qui se
debere fateantur, cuius animi aut cuius im-
pudentiae est? 3,20,3.
c) !fen.: per eos (arbitros) iierent aestima-
tiones possessionum et rerum, quanti quaeque
earum ante bcllum fuisset, atque eae (c) cre-
ditoribus tradercntur: 3,1,2.
d) abl. : ne . . . potentiores . . . liumiliores
possess ionibus expellant: VI 22,3.
e) c. praep. ; a) ex : mililihus in contione
agros ex suis possessioni li us pollicetur:
1,17,4.
fi) in c. acc: cur in suas possessiones ueui-
ret? 144,8.
poHHidoo: Suessiones suos esse finitimos;
fines (/y^[i; Srhn., Ilold. ; om. ol ct rcll. cdd.)
latissimos feracissiraosquc agros possidere
(poss. agr. af) : II 4, ti ; t sc neque sine
exercitu in eas partes Galliae uenire audere,
quas (^aesar possideret , neque : I 34, 3 ; ut . . .
partem fmitimi agri per uim occupatam (-tum
fj) possiderent (iSequani) : VI 12, 4.
ItONNido: uel sibi agros attrihuant uel
patiantur eos (o) tcnere , quos arinis posse-
derint; IV 7,4.
poHMUlii. 1. ucrbuni plenuiii ac iusluin
est (= ualcrc, pollere); coniuii;,'iliir A. c.
nec. (iicutr.): multum fortunam in rcpcntino
hostium aduentu potuisse iudicauit , multo
etiam amplius, (pioil paono ab ijiso uallo por-
tisquc castrorum barbaros aucrtisset: VI 42, 1.
2; t i'i>>>i >P"'^ gratia phiriniiim donii atquo
in rcli<iua (iallia, ille niiiiiniuni propter
adulescentiam posset: 120,2; t multum
u. mnltuH p. 658 B. a) a) (ip) (3 loc); —
esse non nullos, quorum auctorita.s apud plebem
liluriraum ualeat, qui priuatira plus possint
(AQ; pos"ent MC^) , quani ipsi magistratus:
117,1; - plurimum u. lunltllM p. 639 y)
(6 loc); t <;uni (c) equitatu (Neruii)
nihil possent — neque enim ad hoc tempus
ei rei student, sed quicquid possunt, pedestri-
bus ualent copiis: 1117,4; t Wc quan-
tum in bello fortuna possit et quantos adferat
casus cognosci potuit: VI 35,2; cimi quantum
in hello fortuna posset iam ipsi incommodis
suis satis essent documento: 3,10,6; t
quicquid: 1117,4 u. nihil ; t intellec-
turum, quid inuicti Germani . . . uirtute pos-
sent: I 36, 7 ; quae ciuitates quantaeque in armis
esseut et quid in bcllo ])0!~sent: II 4, 1 ; equestri-
bus proeliis quid hostis uirtute posset (posset
uirtute a) et quid nostri auderent periclitabatur
(c): 118,2; et celeritate et copiis docuit, quid
populi Romani disciplina atque opes possent:
VI 1, 4 ; exposuit (c) , quid iniquitas loci pos-
set: VII 52, 2; t "*! si quid possent, de
indutiis fallendo irapetrarent: IV 13, 5; t
quod (hostes) tantum multitudine poterant:
II 8,4; atque ego hanc sententiam probarera —
(nam rtfld. [i) tantuin apud me (ap. me tantum
(multum ik) fi) dignitas potest — , si . . . uide-
rem : VII 77, 6.
JJ. c. adiierb.: nequc solum domi, sed etiam
apud finitimas ciuitates largiter posse (Duin-
norigem) : 1 18, 6.
'2. uerbuiii auxiliaro: A. additur iiilini-
tiuus; a) noii additur particiila non; a) ad-
duiitur inf. act. ; aa) siu^'uli: qui cogitasset
(e) haec posse in itinere accidere: V33,2;
nullum cnim poterat uniuersis *a perterritis ac
dispersis ])ericuliim acciderc: VI 34, 3; noii haec
omnia fortuito aut siiie cousilio accidere jio-
tuisse: VII 20, 2; proiiide ac si uirtute uicissent
neque ulla commutatio rerum posset accidere:
3,72,4; quo mihi grauius abs te nil (c) acci-
dere potest: ap. Cie. ad Att. X 8 B, 1; t
omnihus uicis aedificiisque, quo (c) adire po-
tueraiit (i>oterant [i; Flod.) , incensis: 117,3;
uicos atqiie aedificia incendi oportere hoc sj^atio
[a boia] qiioque uersus (c), (juo pabuIaiKli caiisa
adirc posse uideantur: VII 14,5; t quo
facilius omiic Hadriaticum mare . . . in pote-
Btate haberet atquo ex utraque parte belluin
administrare possct: 1,25,3; t <!"•
(milites piitrcsquo fauiiliae) aut gratia aut
niiscricoidia ualerent aut *ad uauos adnare
(adiuuaic f) possent: 2,44,1; t "t qnaiu
71»
1127
possum ('2. A. a) a) aa))
1128
maxime ex fuga perterritos adoriri posset: 2,
39, 6 ; si imprudentes ex insidiis adoriri posset
(possit a'): 3,30,2; K ut iutra munitionem
et sine timore et sine stationibus aquari pos-
sent: 1,73,3; ne noctu aquari Pompeiani pos-
sent: 3,97,4.
qui celeriter arma capere potuerunt, pau-
lisper nostris restiteruut: IV 14,4; reuertantur,
ut rursus communicato consilio . . . aliud ini-
tium belli (o) capere possint (fi; Np.; possent
a; plur. edd.): VI 33, 5; idoneos homines deli-
gebat, quorum quisque aut oratione subdola
aut amicitia facillime capere posset (sie AQ;
capi posset fj; possetBi/): VII 31, 2; neces-
sarium esse existimauit de repentino aduentu
Caesaris Pompeium fieri certiorem, uti ad id
consilium capere posset: 3,11,1; t (cen-
sere: 2,32,4 u. sentire;) 1f ne . . . hostes,
quod tantum multitudine poterant, ab lateri-
bus pugnantes suos circumuenire possent :
II 8, 4 ; t qua significatione qui in oppido
obsidebantur de suo aduentu cognoscere pos-
sent: VII 81, 2; f ne de improuiso aut
noctu ad (c) munitiones hostium multitudo
aduolaret aut interdiu tela in nostros operi de-
stinatos coicere possent (possetfJ): VII 72, 2;
^ ut tuto ab repentino hostium incursu etiam
singuli commeare possent: VII 36, 7; l
hos (eos [i) posse conficere armata milia cen-
tum : II 4, 5 ; Caesar in eam spem uenerat , se
sine pugna et sine uulnere suorum rem con-
ficere posse: 1,72,1; ut pluribus dimissi (e)
itineribus a Caesare ad Domitium et a Domitio
ad Caesarem nulla ratione iter conficere pos-
sent: 3,79,5; cum in spem uenero de com-
positione aliquid me posse (Lamb.; om. eodd.
et edd.) conticere (idiq. me confic. del. Vrsin.;
Bait.) : ap. Cie. ad Att. IX 13 .4, 1 ; \ quae
(cohortes) fugientes conspicatae neque illos suo
aduentu confirmare potueruut neque ipsae
(c) hoslium impetum tulerunt : 3, 64, 1 ; t
quibusnam manibus . . . homines tantulae sta-
turae . . . tanti oneris tm-rim (c) in muro (e) sese
conlocare ^osse (add. Dt.-) confiderent : II 30,
4; K reUquas copias Heluetiorum ut con-
sequi posset: 1 13, 1; qui minus facile eam rem
(in add. BM) imperio nostro conseqtd poterant :
111,4; nihil adeo arduum sibi esse existimaue-
runt, quod non uirtute consequi possent: VII
47,3; equitatumque praemisit ad nouissimura
agmen demorandum, neque consequi potuit: 3,
75, 3 ; li neque exercitum sine maguo
commeatu . . . in unum locum coutrahere
(se) posse : 1 34, 3.
negat se more et exemplo populi Romani
posse iter ulli per proulnciam dare: 18,3;
t Caesarem . . . deterrere posse . . . Galliam-
que omnem ab Ariouisti iniuria posse defen-
dere: 131,16; t non materia multitudine
arborum, non frumentum . . . deficere pote-
rat : 2, 37, 6 ; 1 quod si ueteris contumeliae
obliuisci uellet, num etiam recentium iniuriarum
. . . memoriam (e) deponere posse (posset
^(>)? 114, 3; t si *in itinere impeditos
(etadd. V.) perterritos deprehendere posset:
3,75,3; t Caesarem . . . nomine populi
Romani deterrere posse, ne: 131,16; ut ne
Suessiones quidem . . . deterrere potuerint,
quin: 113,5; ^ super lateres coria indu-
cuntur, ne canalibus aqua immissa lateres
diluere possit (b; posset z; edd.): 2,10,6.
cum . . . uostri . . quid sine imperatore et
sine reliquis legionibus adulescentulo duce
efficere possent perspici cuperent: 11121,1;
(nostri milites) tanto spatio secuti quantum (c)
cursu et uiribus efficere potuerunt: IV 35, 3;
quantum labore atque itinere legionarii milites
efficere poterant: V19, 3; quantumcumque iti-
neris equitatu efficere poterat, cotidie progredie-
batur : 3, 102, 1 ; 1| si forte timoris simu-
latione hostes in suum locum elicere posset:
V50, 3; t ut cogitata praeclare eloqui
possent non nuUi studio et usu elaborauerunt :
ap. Gie. Brut. 253 ; t neque omni jnter-
posita fide firmum esse posse, si in aliud
tempus diflerretur: 1,.86, 2; ut bracchia modo
atque umeri ad sustinenda arma liberi ab
aqua esse possent: VII 56, 4; sese unis Suebis
concedere, quibus ne dii quidem immortales
pares esse possint (possent AQ; Fr., Dt.^):
IV 7, 5; uti opinione et amicitia populi Romani
tuti esse possent (Wliitte; possint X; edd.):
IV 16, 7 ; — si suam gratiam Romani uelint,
posse iis utiles esse amicos: IV 7,4; — sibi
nullam cum iis (c) amicitiam esse posse, si
in Galiia remanerent: IV 8,1; nobis nisi Cae-
saris capite relato pax esse nuUa (non O)
potest : 3, 19, 7 ; pecora , quod secundum pote-
rat esse inopiae (c) subsidium, . . . remoue-
rant: 1,48,6 ; — trauersaria tigna iniciuntur, quae
firmamento esse possint (-unt/"): 2,15,2;
est animaduersum . . . magno sibi esse (om.
hl) praesidio posse, si: 2,8,1; inuentum est
magno esse usui posse, si: 2,8,3; "i quo
facilius (nauesV) uada ac decessum aestus ex-
cipere jjossent: 11113,1; ^ erant omnino
itiuera duo , quibus itineribus domo exire pos-
sent: 16,1; 1 nullam exoriri moram
posse, quo minus . . . diriperentur : 2,12,3
(Np. 4); Tf cum ab his saepius quaereret
1129
posEum (2. A. a> a) aa))
1130
neque ullam omnino uocem exprimere pos-
set : I 32, 3.
(fabulari: 3,65,4 u. pabulari;) ^ quo-
niam propius accessisset seque id sine periculo
facere posse existimaret {c}: 142,1; neque
enim aliter facere poterit: ap. Cic. ad Att. IX
16, 3 ; — uti . . . , quod commodo rei publicae
facere posset , Haeduos . . . defenderet : 1 35, 4 ;
scribit Labieno, si rei publicae commodo facere
possit (a,- Fr.: posset a; rell. edd. ; poss. fac. fj),
. . . ueniat: V46,4; Labienum Treboniumque hor-
tatur, si rei publicae {c) conimodo facere pos-
sint, ad eam (c) diem reuertantur: VI 33, 5;
^ qui numerus domo exisset eorum, qui arma
ferre possent: 129,1; ex liis qui arma ferre
possent ad milia nonaginta duo (erant) : I 29,
.2; ex bominum milibus LX uix ad quingentos,
qui arma ferre possent, sese redactos esse dixe-
runt: 1128,2; omnes, qui arma ferre possent,
unum in locum conuenirent: IV 19, 2; onines-
que (c), qui per aetatem arma ferre possint
(^; possent a), ad belJum cogant: VII 71,2;
non omnes (e>, qui arma ferre possent, ut cen-
suit Vercingetorix , conuocandos statuunt: VII
75, 1 ; — saepe numero sese cum liis congressos
ne uultum quidem atque aciem oculorum dice-
bant ferre potuisse: 139,1; VII 19, 4 it. per-
ferre; nec iam uires sufficere cuiusquani nec
ferre operis laborem posse: VII 20,11 ; quo faci-
liuii subsidium prouinciae ferre ([i; ferri a;
edd.) posset: VII 66, 2; cum uallis . . . suberat
neque ii (c) , qui antecesserant , morantibus
opem ferre poterant: 1,79,3; neque (se) corpore
•laborem neque animo ignominiam ferre posse :
1,84,4; neque uero priiuum impetum nostro-
rum Numidae ferre potuerunt: 2,25,5; \
(finire: 3,51,3 u. [i) aa) finiri;) ^ neque
ullus flare uentus poterat, quin . . . haberent
<c): 3,47,4.
imperium se a (c) Caesare per proditionem
uullum desideriure, quod habere uictoria posset
(possit ^): VII 20, 7; satis esse magna ulrim-
que incommoda accepta, quae pro disciplina et
praccepti» habere possent (-sint Saf): 3,10,4.
(impetrare: V36,3 u. (J) aa) impetrari;)
^ his rebus fiebat, ut et minus late uagarentur
et niinus facilc finitimis bellum inferre pos-
sent: 12,4; ^ quod neque insequi ceden-
tes iKjssent neque ab signi.s disceiiere auderent:
V16, 1; ^ se . . . cawtra moturum, ut
quaiii priiiium intoUegere possct, utrum ...
oflicium aii timor plu» (c) ualerct : I 40, 14 ;
1 ut spatium intcrcedcre posset, dum milites
. . . coiiucnireilt: 17,6; ^ (ab his fit
inilium retiucndi Hilii (c) atquc Veliiuii (et si
quos intercipere potuerunt add. f5): III 8,
2;) T qui (nuntii) suo beneficio con-
seruatos docerent, quos iure belli interficere
potuisset: VII 41,1; ^ inuenire: 1,25,
3 u. [J) aa) inueniri; ^ quod spatii *breui-
tate etiam in fiigam coniectis aduersariis non
multum ad summam *uictoria iuuare pote-
rat: 1,82,3.
res gerebatur, ut nullum paulo fortius fac-
tum latere posset: 11114,8.
facillime inopiae *rei frumentariae sese
mederi posse existimauit: V24, 6; ^
neque nostros exercilus propter frumenti (o)
inopiam diutius apud se morari posse confide-
bant: 1119,5.
nauigare: IV 31, 3 «. i) aa) nauigari ; ^
non facile Gallos GaHis negare potuisse: V
27,6; ^ neque exiim iis (e) nostrae rostro
nocere poterant: 11113,8; statuebat . . . pro-
spiciendum (c), ne quid sibi ac rei publicae
nocere (-ri a) posset: V7, 2; eamque conta-
bulationem . . . luto . . constrauerunt (c), ne
quid ignis hostium nocere posset: 2,9,3.
(se) unum consilium totius Galliae effecturum,
cuius consensui ne orbis quidem terrarum pos-
sit (posset?) obsistere: VII 29, 6; ^
tantum . . . patebat, quantum loci acies in-
structa occupare (tenere |i) poterat: 118,3;
^ Bibulus . . . sperans alicui se parti onusta-
rum nauium occurrere posse inanibus occur-
rit: 3,8,3; caslra mouit breuiore itinere se oc-
currere ei posse sperans: 3,41,4; ^ hanc
legionem sperans Caesar se opprimere posse
. . . reliquit: 3,67,2.
cum animaduertisset Pompeium extra muni-
tiones egressum, ut libere pabulari ^fabulari
ahl; populari V) posset nec minus ailitum
nauibus haberet (-re Vielli.): 3,65,4; *
quod uero ad amicitiam populi Romani attu-
lissent, id iis (c) eripi quis pati posset? 143,
8; quod neque aucorae funesque •sustinerent
neque nautae guberuatoresque uim tempestatis
pati possent: VIO, 2; ueque se neque reliquos
muniL-ipes paii posse C. Caesarem . . . oppido
. . . prohiberi: 1,13,1; 1 iudignautes mi-
lites Caesar , quod conspcctum suum hostes
perferre (ferre [i) possent tautulo spatio iutcr-
iecto, . . . edocet: VII 19,4; ^ qumi certe
inde decedemlum esscl Afranio iicc siue aqua
permauere possei: 1,71,4; ^ conueiituiii
Salonis cum iieiiue pollicitatioiiibus nequc de-
nuntiatione (c) periculi pcrmouere posset,
. . . iustituit: 3,9,2; t nl>> uadis Hhu-
daui . . . si perruuiperc posscnt conati . . .
teliB rcpulsi hoc conalu desliterunl: 18,4; ^
1131
possum (2. A. a) a) aa)i
1132
quod neque legiones audeant absente imperatore
ex hiberuis egredi neque imperator sine prae-
sidio ad legiones perueuire possit (p; posset
a): VIII, 7; magna difficultate adficiebatur,
qua ratione ad exercitum peruenire posset: VII
6, 2 ; pons (c) entm ipsius magnum circuitum
habebat, ut multo breuiore itinere iUi ad Hi-
berum perueuire possent: 1,63,2; f cum
sua quisque miles circumspiceret , quid secum
portare posset (possit fl), quid . . . relinquere
cogeretur: V31,4; % totius Galliae sese
potiri possc sperant: 13,8; ^ "t esset,
ubi tegimenta praepeudere possent: 2,9,3;
t id se facile ex humilitate sua probare posse:
V27, 4; t L. Minucium (c) Basilum cum
omni equitatu praemittit, si quid celeritate
itineris atque oportunitate temporis proficere
possit (k; Xp.; posset A'.- rell. cdd.): VI 29, 4;
apud quos cum proficere nihil posset : 3, 22, 2 ;
1 mons autem altissimus impendebat, ut facile
perpauci prohibere possent: 16,1; castella
communit, quo facilius, si se inuito trausire
conarentur, prohibere possit (posset il/"/( ,• Fr.):
18,2; Pompeius neque . . . discedere uolebat,
. . . neque munitiones Caesaris prohibere pote-
rat: 3,44,1; f non (se) existimare Roma-
nos sine ope diuina (p) beUum gerere, qui
tantae altitudinis machinationes tanta celeritate
promouere (et ex propinquitate pugnare «rfrf.
B^p) possent (promouerent , ut ex prop. pugn.
poss. Ciacc.): 1131,2; ^ nostri . . .
eos in fugam dederunt, neque longius prose-
qui potuerunt, quod equites ciu-sum teuere
atque insulam capere non potuerant (Lipsius;
potuerunt A'>: IV 26, 5; f (pugnare: II
31,2 u. promouere.)
posse hunc casum ad ipsos recidere (himc
cas. ad i. rec. posse p) demonstrant: VII 1,4;
t reseruatis Haeduis atque (e) Aruernis, si per
eos ciuitates reciperare {A^QBVi ; recup.
MB-; recuperari a) posset: VII 89,5; t
quo spatio plures rem posse casus recipere
intellegebant: 1,78,4; t sese ne ob-
sidibus quidem datis pacem Ariouisti redi-
mere potuisse (lootuissent il/£^[i): I 37, 2; quo-
rum omnium gratiam atque amicitiam eius
morte redimere posset : 1 44, 12 ; 1 &i nul-
lam partem Germanorum domum remittere
posset, at ne . . . pateretur: 143,9; f si
quos . . . commoueret , hos (hoc a) , si quaere-
rent, reperire {B-a; repperiri y.h) posse: I
40,8; neque qui essent . . . idonei portus repe-
rire (-iri AQBa) poterat: IV 20, 4; circumfun-
duntur ex reliquis hostes (o) partibus, si quem
aditum reperire possint (p; possent a; edd.):
VI 37,4; inopia adductos (se) clam ex castris
exisse, si quid frumenti aut pecoris in agris
reperire possent (possint fi): VII 20, 10.
Dumnorigi custodes ponit, ut quae agat,
quibuscum loquatur scire possit (pos.set a'):
1 20, 6 ; 1 prius ad hostium castra peruenit,
quam qiud ageretur Germani sentire possent
<^possent sentire [i): IV 14, 1 ; quid irati grauius
t de uobis sentire (grauius uobis censere Paid)
possuut , quam ut eos prodatis , qui : 2, 32, 4 ;
peruenit prius quam Pompeius sentire posset:
3,67,4; t pareutes suos commendabant,
si quos ex eo (c) periculo fortuna seruare
potuisset: 2,41,8; T[ reliquum quidem in
lerris esse neminem, quem non superare pos-
sint : IV 7, 5 ; V 27, 4 u. Ji) aa) superari ; *neque
quibus rationibus superare possent, sed quem
ad modum uti uictoria deberent cogitabant: 3,
83, 5 ; t circumuallare Pompeium instituit
. . ., quo minore periculo undique frumentuni
commeatumque exercitui supportare posset:
3,43,2; t suos liberos, nisi cum adole-
uerunt, ut munus miUtiae sustinere possint,
palam ad se adire non patiuntur: VI 18, 3;
legatos mittunt subsidium rogatum, quo facilius
hostium copias sustinere possLnt (aA; posseut
af): VII 5,2; castra munire instituerent, quo
faciUus repentinos hostium impetus sustinerent
(su.stiuere possent fi): VII 29, 7; collem cepe-
ruut neque nostrorum militum uictorum (c)
impetum sustinere potueruut: VII 62, 8; post-
quam neque aggeres neque Ibssae uim (c) ho-
stium sustinere poterant: VII 87, 5; nec mini-
mam partem temporis equitum uim caetrati
sustinere potuerunt: 1,70,5; tanta (erat) mul-
titudo {CC) tormeutorum, ut eorum uim nuUae
contextae uiminibus uineae sustinere possent:
2, 2, 1 ; neque uero diutius qui in uallo consti-
teraut multitudinem telorum sustlnere potue-
runt: 3,95,4.
quos (c) non castrorum munitiones, non alti-
tudo montis, non murus oppidi tardare po-
tuisset: VII52,3; t tenere: 118,3 u.
occupare; tanta tempestas subito coorta est, ut
nulla eariun cursum tenere posset: IV 28, 2;
sacramento quidem uos tenere qui potuit, cum :
2, 32, 9 ; neque se praesidium , ubi constitutus
esset, sine auxilio Scipionis tenere posse:3, 36,
6; t frumentum (o) se (o) exigue dierum
XXX habere, sed paulo etiam longius tolerare
{A{i; Schn., Hold., Dt:' ; tollerari BMQ^; tole-
rari rcll. edd.) posse parcendo: VII 71,4; f
cum intellegerent et posse et audere populi
Eomani exercitum Rhenum transire: IV 16,
1; explorat, quo commodissime (c) itinere
1133
possum (2. A. a) a) aa) et fifj))
1134
uallem transire {sic [ij; iVp., Schn.; uall&s
transire a; ualles transiri plur. edd.) possit
(posset fJ): V49, 8; huc iam *deduxerat rem,
ut equites, etsi difficulter atque aegre fiebat,
possent tamen atque auderent flumen transire,
pedites uero tantum niodo umeris ac summo
pectore exstarent {b; extare z; Np., Db.}: 1,
62,1.2; paratos esse sese; po8.se et audere
(posse et aud. del. Paul) ea transire flumen,
qua traductus esset equitatus: 1,64,3; illi ua-
dum fluminis Sicoris temptare, si transire pos-
sent: 1,83,4; Caesari circuitu maiore iter erat
longius, aduerso flumine, ut uado transire pos-
set: 3,30,4; ^ (transportare: 3,2,2 2i.
[5) aa) transportari ;) t ex ea turri quae
circum essent opera tueri se posse sunt con-
fisi: 2,10,1.
quae (nauesj . . . uento tenebantur, quo
minus in eundem portum uenire possent: IV
22, 4 ; omnibus hibernis Caesaris oppugnandis
hunc esse dictum diem, ne qua legio alteri (c)
legioni subsidio uenire posset: V27,5; tribus
horis Aduatucam uenire (conuenire a) potestis
(ueniri potest ik): VI 35, 8; retineri urbano
motu Caesarem neque in tantis disseusionibus
ad exercitum uenire posse: VII 1,2; (3G, 7 u.
fi) aa) ueniri ;) ipse . . . in nauibus excubans
neque ullum l.-iborem aut munus despiciens
neque (ne quod Oud.; i\p., Db.) subsidium
exspectans, si in Caesaris complexum (expec-
tanti Caesari in conspectum Np.; Db.) uenire
posset (ueniret /}: 3, 8, 4; Tf hoc toto
proelio . . . auersum {e) hostem uidere nemo
potuit (potuit nemo (J): 126,2; % neque
ab tanta multitudiue coniecta tela conferti
uitare (a confertis uitari fi) poterant: V35,
4 ; t eo autem frumento . . . propterea
uti minus poterat, quod : 116,3; nianipulos
laxare iussit, quo facilius gl.adiis uti possent:
1125,2; ne illi habeant, quo contra se uti pos-
sint: 1,85,11; testibus se militibus uti posse,
quaiito studio pacem petisset : 3, 90, 2 ; a te
peto . . . , ut te ibi uideam , ut tuo consilio,
gratia, dignitate, ope omnium reriun uti possim :
ap. Cic. ad Alt. IX C, .1.
P^) iidduntur plurcs iuliiiitiiii: lol liiJijiimiiu
milia . . ., quoniin salutciii iicqtK^ propiiiqui
iieglegere neque (11111118 lcui momeiito uesti-
mare posset: VII 39,3; U cum h^umium
nOHtrum tantum uidissem neque loqui ueque
audiro meo commodo potuisscm : ap. Cic. ad
Att. IX6j4; t JicrpetuaH miiiiitiones cfli-
ciebant, ne quem (iiequo N\) lociiui uostri
intrare atqiic ipsos a torgo circii iiiuciii re
poBHent: 3,44,4; ^ quod et paucitateiu
eorum ex loco superiore cognoscere et uir-
tutem despicere potuerint: VII 20, 6; ^
persequendum sibi Pompeium existimauit, . . .
ne rursus copias comparare (-araret a) alias
et bellum renouare posset : 3, 102, 1 ; ^
Scipionem ea esse auctoritate, ut non solum
libcre quae probasset exponere, sed etiam ex
magna parte compellare {Nahl; -lere edd.)
atque errantem regere (corrig. f) posset : 3, 57,
3; 1 cum neque ui contendere propter
inopiam nauium neque clam transire propter
custodias Menapiorum possent: IV 4, 4; ^
prius quam illi aut conuenire aut profugere
possent: VI 3, 2; ^ quod . . . imperium
et imperia dicamus, neque quadrigas in unam
nominis figuram redigere neque harenam mul-
titudinis appellatione ( CC) conuertere possi-
mus: ap. GeU. XIX 8,8; t ne occasionem
nauig.indi dimitterent, siue ad litora Apollo-
niatium siue ad Labeatium cursum derigere
atque 60 naues eicere {Ald.; eligere y.) possent:
3,25,4; t despicere: VII20,6 ti. cogno-
scere; \ ne tanta multitudine confusa nec
moderari (ne emoderari a) nec discernere
suos nec friiraentandi (c) rationem (c) habere
possent: VII 75,1; t eicere: 3,25,4 u.
derigere; 1 cum . . . ad hostem proficisci
constituisset , siue eum ex paludibus siluisque
elicere siuc obsidione premere posset: VII
32,2; t (eligere: 3,25,4 ti. derigere;)
t (emoderari: VII 75, 1 ?«. discernere;) t
neque, si quo adflictae casu conciderunt, eri-
gere sese (c) ac (fj; aut a; edd.) subleuare
possunt (alces): VI 27,2; 1 1""'^! • • • neque
euellere neque sinistra impedita satis com-
mode pugnare poterant (Galli) : I 25, 3 ; t
copias cogere . . . coeperunt, si ab (c) re fru-
mentaria Romanos excludere aut adductos
inopia iii {<■') proiiinciam (c) expellere (pro-
uincia excludere [i) posseut {nerlia : aut add.
inop. ex prou. oxp. del. .Mori(.<i; Sehn., Db., IJoUl.):
VII 55, 9; t Varronem . . . uisurum (c),
quem (c) ad modum tuto legati uenire et quae
uellent exponere possent: 3,19,3; 57,3 «.
corapellare; t (exstaro: 1,62,2 «. aa)
traiisiio;) t bi neque uultum fingere
neque interduni buTimiis teiiore poteraiit: 139,
4; t babere: VII 75, 1 //. di,scoriiere ; t
ii (c), qui iu iiigo coiistitorant \('>, . . . iieqiio in
eo quod probauerant cousilio permanero . . .
neque eam, quam prodesse (c) aliis uim cele-
ritatoraqiio uidoniiit, iinitari potuorunt ((J;
potuoranl a^: \M1(», 6; t (cquitos) no^iue
longiuM fiigioiitcs pro.Moiiiii iioque (cN ueliomeu-
liuH equoH iucitaro potoiaiit: 2,41,4; t
1135
possitm (2. A. ii) a) fifi) rt fi) ax))
1136
nostri tamen, quod neque ordines seruare neque
lirniiter insistere neque signa suljsequi pote-
rant, . . . niagnopere perturbabantur (r): IV
2(), I ; 1 euni omuium laborum fiuera lore
existiniabaut, si hostem Hibero intercludere
et frumento <c) prohibere potuissent: 1,68,3;
t intrare: 3,44,4 u. circumuenire; t
petit . . ., ne grauentur sua quoque ad eum
]M)stulata deferre, si paruo labore niagnas con-
trouersias tollere atque omnem Italiam metu
liberare possint: 1,9,1; T loqui: ap.
Oie. ad Att. IX 6 ^ m. audire; t mode-
rari: VII 75, 1 «<. discernere; t neglegere:
VII 39, 3 II: aestimare; t cum (quod p)
propter longitudinem agminis niinus (c) facile
(e) omnia (o) per se obire et quid quoque
loco faciendum esset prouidere (scrre fi) possent
(poterant ik): V33, 3; t permanere:
VI 40, 6 M. imitari ; t neque ciuitates . . .
frumentum supportare neque ii (supportarent
quod hi {vel ii) af) , qui pabulatum longius
progressl erant, interclusi fluminibus reuerti
neque maximi commeatus {e) . qui ex Italia
(Talli.aque ueniebant, in castra peruenire po-
teraut: 1,48,4; t premere: VII32,2 u.
elicere; t profugere: VI 3, 2 u. con-
uenire; t prohibere: 1,G8,3 u. inter-
cludere; t prosequi: 2,41,4 u. incitare;
t prouidere: V33, 3 u. obire; t pugnare:
I 25, 3 u. euellere ; t teniptemus hoc modo
si possimus (Petrareha : possiunus eodd.-. Klot-'.,
WsIki.) omnium uoluntates recuperare et
diuturna uictoria uti: ap. Cie. ad Att. 1X7 C,
1; t redigere: ap. Oell. XIX 8, 8 u.
couuertere; t regere: 3,57,3 «. compel-
lare; t renouare: 3,102,1 u. comparare;
t reuerti: 1,48,4 u. peruenire; t (scire:
V83,3 u. obire;) t seruare: IV 20, 1 u.
insistere; t subleuare: VI27,2 ««. erigere;
t subsequi: IV 26, 1 ««. insistere; t
supportare: 1,48,4 u. peruenire; t
tenere: 139,4 u. fingere; t toUere: 1,
9,1 u. liberare; t transire: IV4,4 u.
contendere: 1,62,1 u. aa) transire; t
uenire: 3,19,3 u. exponere; t uti: ap.
Cie. ad Att. IX 7 C, 1 ii. recupcrare.
fj) adduntur iiiliuitlui passiui; xa) siii^uli :
(abici u. adigi;) t quod ciuitatem temere
ad suscipieudum bellum adduci posse non
conlidebant: VII 37, 6; t (adici ti. adigi;)
t quod non longius hostes aberant, quam qiu)
telum adigi (Mculu.; adici a; abici fi) pos-
set: 1121,3; ut neque ex iuferiore loco satis
cominode tela adigi {Madu.; adici A) pos-
sent et missa ab (c) Gallis grauius acciderent:
11114,4; ita . . . mare continebatur , uti ex
locis superioribus in litus telum adigi posset:
IV 23,3; prius quam telum adigi (Fueni.; adici
eod. Vrsini; Dt.; abiei s ; Np., I)b.) posset aut
nostri propius accederent: 2,34,6; tautumque
a uallo eius prima acies aberat, uti ne telum
tormentumue (Stcph.; telo tormentoue :? ; edd.)
adigi (eodil.: Steph.; adici Sc.iii.; edd.) posset
(tela tormentaue adigi possont Ciaee.): 3,56,
1; t uec maiore ratione bollum admiui-
strari posse: VII 21,1; t nihilo minus
tanien agi posse de compositione : 3,17,4; t
quae (nauis D. Bruti) ex insigni (e) facile
agnosci (-ere af) poterat: 2,6,4; t uti
. . . prius haec omnia consumerentur , quam
quem ad modum accidisset animaduerti
posset: 2, 14, 2.
hac (e) ne ipsum quidem sperare uostros
exercitus capi posse: 140,9; (VII 31, 2 u. a)
aa) capere;) summa exercitus salua locum,
quem petant, capi posse: 1,67,5; t quod
in conspectu omnium res gereb.atur neque recte
ac (aut h; Fr.) turpiter factum (fi; oin. a)
celari poterat (fi; om. a; poterat celari coni.
l)h.): VII 80, 5; t f|ui (collis) supcrioribus
diebus uix prac multitudine cerni poterat: VII
44, 1 ; t praesidii tautum est , ut ne murus
(ut numerus a; ut ne murus fi) quidem cingi
possit : VI 35, 9 ; t munitiones . . . per-
fecit, ut ne magna quidem multitudiue . . .
munitionum praesidia circumfundi possent:
VII 74,1; t sentiunt totam urbem. qua
sit .aditus ab terra, muro turribusque circuin-
muniri (Aicardm; Np., Db.; circumiri x,;
Dt.) posse: 2, 16,2; t diuersamque aciem . . .
(Plaucus) constituit, ne ab equitatu circum-
ueniri posset: 1,40,5; t qua quidem ex
re hominum multitudo cognosci potuit (pot.
cogn. fi) : V 42, 4; hic qu.antum in bello fortuna
possit et qu.antos adferat casus cognosci potuit:
VI 35, 2 ; ut ex ipsa significatione cognosci
potuit: 1,86,1; t quod unde agger om-
nino comportari posset, uihil erat reliquum:
2, 15, 1 ; t arbitratus id bellum celeriter
confici posse eo exercitum adduxit (c): III
28, 1 ; t qui (c) propter ueteres inimicitias
nullo modo cum Hiieduis couiungi poter.ant:
VI 12, 7 ; t cohortibus . . . lougiore itinere
circumductis , ne ex hostium castris conspici
posseut: 11126,2; t Bibulus . . ., cum
neque curari posset neque susceptum officium
deserere uellet, uim morbi sustiuere non potuit:
3,18,1.
ueque ullos in Gallia uacare agros, qui dari
tantae praesertim raultitudini sine iniuria pos-
1137
possum (2. A. a) P) ax))
1138
Bint : I V 8, 2 ; quantum ei facultatis dari po-
tuit, qui naui (c) egredi . . . non auderet: IV
21, 9 ; t neque multum abesae ab eo, quin
paucis diebus deduci (naues) possint (possent
recc; Vriij.): V2, 2; sperans . . . imperitos
homines inopia cibariorum adductos ad iniquam
(c) pugnandi condicionem posse deduci: VI 10,
2; exspectabat . . . responsa, si qua hominum
aequitate res ad otium deduci posset: 1,5,5;
ir ad haec rursua opera addendum Caesar pu-
tauit, quo minore numero mOitum munitiones
defendi (def mun. [i) possent: VII 73, 2;
antecedebat testudo . . . conuoluta (c) omni-
bus rebus, quibus ignis iactus et lapides de-
fendi possent: 2,2,4; \ hos (c) omnes
cotidie ab equitibus (c) deleri (P; diligi
AQM; deligi B; deici cmi. Oud.) posse: VII
14, 4 ; omnes hostium copiae deleri potuis.sent :
VII 88, G ; Tf neque hominum morte memoria
deleri debet, . . . ueque clientes sine summa in-
famia deseri possunt: ap. Oell. V13,G; 1
(despici: VII 3G, 2 u. dispici;) t com-
mittendum non putabat, ut pulsis hostibus
dici posset eos ... circumuentos: 146,3; ^
ut . . . esset neque diiudicari pos.set, uter
utri uirtute anteferendus uideretui: V44, 14;
t ut non iniquo loco posse dimicari (dimi-
care o') uideretur: 3,85,3; t omnibus eius
iugi collibus occupatis, qua dispici {Vielli.;
UoUl. ; despici X; rcll. cdd.) poterat, horribilem
speciem praebebat: VII 36, 2; t duabus
legionibus . . . relictis, ut, si quo opus esset,
subsidio duci pos.sent: 118,5.
prius quam id effici posset: VI 4,1; t
sperans Hcipionem ad pugnam elici posse: 3,
38, 1 ; nulla ratione ad pugnam elici (eligi «)
posse Pompeium existimans: 3, 85, 2; t picem
reliquasque (c) res, quibus ignis excitari
potest, fundebaut: VII 24, 4 ; t in castris
Pompoi uidere licuit . . . inulla . . ., quae
nimiam . . . uictoriae fiduciani designarent, ut
facile existimari posset nihil eos . . . timuisse:
3, 96, 1 ; t neque (Laclius) . . . inopia ex
portu insulaque expelli potuit: 3,100,4; %
neque tanto spatio certi quid essot explorari
poterat: VII 45, 4; t fl"" • • • 'iducia ot
opcrc et natura loci munitissiina castra e x-
pugnari posso conlidimusV 2,31,2~, t
cuni . . . neijue inultum acslutls supcrosset
atquo id facilo extrahi posse intellogeret: V
22,4.
ferri: (VII 66,2 m. a) aa) ferre;) quibus in-
terclusis exercitu Oaesaris auxilinni Hiri
nulla ratione poterat: 1,70,2; t 'd
fieri posso, si . . . intioduxerint: 1J5, 3;
Ijuxiu. Ouunur, fl.
quarum rerum a nostris propter paucitatem
fieri nihil poterat: 1114,4; ne quis inermibus
imprudentibusque militibus ab latere impetus
fieri posset: 11129,1; id ne fieri posset, obsi-
dione . . . fiebat: 1,19,4; conloquium petunt et
id , si fieri possit, semoto a mUitibus loco: 1,
84, 1 ; id quem ad modum (eo cum admodum
J/*) fieri possit, non nulla mihi (c) in mentem
ueniunt et multa reperiri possunt: ap. Oic. ad
Att. IX 7 C, 1; t Don enim aliter finiri
potest : VI 25, 1 ; plerique existimant , si acrius
insequi uoluisset, bellum eo die potuisse finiri
{kl; Db.; finire af; Np., Di.): 3,51,3.
dum pari certamine res geri potuit: 1,51,5.
V primis diebus, quibus haberi senatus
potuit: 1, 5, 4.
ne id quidem Caesar ab se impetrari
pos.se disit: IV 9,2; sperare (se) a multitudine
impetrari posse , quod ad militum salutem per-
tineat: V36, 2; sperare (se add. p) ab eo de
sua ac militum salute impetrari (impetrare
AQL-; Schn.) posse: V36,3; t expediti
naues conscenderent, quo maior numerus mUi-
tum posset imponi (quo . . . imponi del. Paul):
3, 6, 1 ; t ut . . . cui rei ferretur auxilium
uix ratio iniri posset: VII 24, 4; t has
(triremes) cum audacius progressas Libo uidis-
set, sperans intercipi posse quadriremes V
ad eas rai.sit: 3,24,2; t quod re frumen-
taria intercludi posse confiderent, nostros
. . . laces.sere coeperunt: 123,3; t (nihil
esse negotii subito oppressam legionem, quae
cum Cicorone hiemet, interfici; se ad eam rem
(interfici posse; ad eam rem se fi) profitetur
adiutorem: V38, 4;) t ueque certuni in-
ueniri (-irc Paul) poterat, obtinendine Brun-
disii causa ibi remansisset . . . an inopia
nauium ibi restitisset: 1,26,3; t <^x q"0
iudicari posse (posset X; floW.) , quantum
haberet in se boni constantia: 140,6; t
an ])aenitet uos, quod . . . eo . . illos com-
piilorim , ut ncquc pedestri itinere neque naui-
bus conimeatu iuuari possiut? 2,32,12.
quibus rcbus controuersias minui posse spe-
rarent: V26,4; t (mutari: VII 45, 9 u.
uitari.)
XII nauibiis amissis reliquis ut nauigari
(nauigare [i) *sati^ commodo posset eirecit: IV
31,3; t noceri: 11114,1 u. fJ[i) noceri;
[leuitate armorum et cotidiana exercitatione
nihil iis (c) nocori posso: V34, 4;] (ut nihil)
oinnino relinqueiotur, qua aut tehs (c) inili-
tllnis aiit igni o]i('ribns iiocori ])osHet : 2,16,1;
t priusqiio ouinoH in uniim liiciim cogit, >|uani
72
1139
possum (2. A. a) P) aa) ct pP))
1140
de eius aduentu Aruemia nuntiari posset
(potuisset a pr.) : VII 9, 5.
nullum eius modi casum exspectans, quo . . .
in milibus passuum tribus of fendi posset, . . .
mittit <c): VI 36, 2.
cum . . . omnes uiae . . . obsiderentur nec
pontes perfici possent: 1,54,1; t collis
nascebatur . . . ab {c) superiore parte siluestris,
ut non facile introrsus perspici posset {QB-^;
possit ABM) : II 18, 2 ; f neque tamen
iilli ciuitati Germanorum persuaderi potuit,
ut: V55, 2; alieno esse animo in Caesarem
milites neque iis (c) posse persuaderi, uti: 1,
6, 2 ; Tf commeatus ab Remis reliquisque
ciuitatibus ut sine periculo ad eum portari
possent (if-P; Flod.; posseta; Np.) efficiebat:
115,5; Tf [haec quo facilius Pompeio pro-
bari possent: 3,10,10]; 1f ubi diligentia
nostrorum nihil his rebus profici posse in-
telleserunt: 11121,3; f sic . . . exercitum
constituebat, ut tertia acies uallum contingeret,
omnis quidem instructus exercitus telis ex
uallo abiectis (c) protegi posset: 3,56,2; t
quantum diligentia prouideri poterat, pro-
uidebatur : VI 34, 7 ; quantum ratione prouideri
poterat, ab nostris occurrebatiu- : VII 16,3.
manerent indutiae, dum ab iUo rediri
posset: 3,16,5; 1 ut amissis circiter (e)
XL nauibus reliquae tamen refici posse magno
negotio uiderentur: Vll,2; t (reperiri:
140,8 et IV 20,4 u. a) aa) reperire;) cuius
modo (e) rei nomen reperiri poterat: 3,32,2;
id (c) quem (c) ad modum fieri possit, non
nuUa mihi (c) in mentem ueniunt et multa
reperiri possunt : ap. Cic. ad Att. IX 7 C> 1 ;
t neque enim naues erant aliae, quibus repor-
tari possent: IV 29,4; t ne . . . minus
facUe resisti posset: 137,4; duplicem . . .
fecerat uallum, ut, si aucipiti proelio dimica-
retur, posset resisti: 3,63,3; Tf reprehendit,
quod . . . neque ab (c) tribunis militum lega-
tisque retineri potuissent: VII 52, 1; t
stipitea . . . ab mfimo reuincti, ne reuelli
possent, ab ramis eminebant: VII 73, 3.
at reliquos seruari posse confidunt : VI 40,
2; 1f quod (Caesar) . . . nulla re ex pro-
uincia atque Italia subleuari poterat: VII
65, 4 ; t neque uUum esse subsidium, quod
submitti posset: 1125,1; 1f pliura castella
Pompeius . . . temptauerat, ne ex proximis
praesidiis succurri posset: 3,52,1; \
ut suis copiis populum Romanum superari
(se superare (i) posse confldat: V27, 4; labore
et perseuerantia nautarum [et] uim (nautarum
impetum Paid) tempestatis superari posse spe-
rabat (se uim t. superare p. sperabant 0): 3,
26, 3 ; Tf (se) rem frumentariam , ut satis
commode supportari posset, timere dicebant :
139,6; quibus est rebus effectum, uti tuto fru-
mentum auxiliaque nauibus ad eum supportari
possent: 3,112,6; 1 ne primum quideni
posse impetum suum (imp. s. posse [i) susti-
neri (sustinere BM) existimabant : 1112,4;
quantasuis (c) copias Germanorum sustineri
posse munitis hibernis docebant : V 28, 4 ; neque
(c) erat omnium quisquam, qui aspectum modo
(c) tantae multitudinis sustineri (-nere BMk)
posse arbitraretur : VII 76, 5.
(tolerari: VII 71,4 u. a) aa) tolerare;) t
quod unum genus tegimenti aliis locis erant
experti nullo telo neque tormento traici posse:
2,9,4; f quod flumen uuo omnino loco
pedibus, atque hoc aegre , transiri potest: V
18,1; (V49, 8 u. a) aa) transire;) neutrum
horum (fluminum) transiri poterat: 1,48,3; f
tantum nauium repperit, ut anguste XV milia
legionariorum (c) militum, DC (c) equites (c)
transportari {mtt. edd.; Dt.; -are »; iVp..
I)b.) possent (u. CC): 3,2,2; naues ... re-
mittuntur , ut reliquae legiones equitatusque
transportari possent : 3, 8, 1.
ex castris egressus, prius quam subsidio ex
oppido ueniri posset (uenire possent fJ): VII
36, 7 ; posse prius ad angustias ueniri , quam
sentiretur (c>: 1,67,1; t uitari: V35, 4
u. a) aa) uitare ; hoc una celeritate posse uitari
(p; mutari a; edd.; euha.n Paid) : VII 45, 9.
[i[i) pliires: adaugeri: VI 1,3 u. augeri;
t neque certa subsidia conlocari neque quid in
quaque parte opus esset prouideri neque ab
uno omnia imperia administrari poterant:
1122,1; 1 ut, si quid esset in bello de-
trimenti acceptum, non modo id breui tempore
sarciri ([i; Hold., Dt.-; resarciri a; rcU. cdd.;
resarcire Kraff.) , sed etiam maioribus augeri
(adaugeri [i) copiis posset: VI 1,3; t
prius .. . . constiterunt, quam plane ab his (c)
luderi aut quid rei gereretur cognosci posset:
III 26, 3 ; t sperans Pompeium aut Dyr-
rachium compelli aut (\\t aef) f ab eo inter-
cludi posse: 3,41,3; t conlocari: II 22,
1 u. administrari ; 1f quae (materia) . . .
plerumque introrsus reuiucta neque perrumpi
neque distrahi potest: VII 23,5; 1f eos
accusat, quod, cum neque emi neque ex agris
sumi possit (D; posset X; edd.), tam necessario
tempore . . . ab iis (c) non subleuetur: 1 16,
6; t tanta diligentia omnes . . . continuit,
ut nulla ratione ea res enuntiari aut ad
Treueros perferri posset: V58, 1; 1 quod
1141
possum (2. A. a) [i) — B. c) a))
1142
. . . suam fugam aut occultari aut omnino
ignorari posse existimarent: 127,4; t
Caesarem duobus exercitibus et locorum an-
gustiis facile intercludi posse frumentoque
prohiberi: 1,17,1; 3,41,3 u. compelli; t
ut instar muri hae saepes munimeutum (c)
praeberent, quo non modo non (CC) intrari,
sed ne perspici quidem posset {B^fj ; possit a)':
II 17, 4 ; T frustra tantum laborem sumi
neque hostium fugam captis oppidis reprimi
neque iis noceri posse: 11114,1; 1 oc-
cultari: 127,4 u. ignorari: t perferri:
V58, 1 u. enuntiari; \ perrumpi: VII
23,5 u. distrahi; \ perspici: 1117,4 «.
intrari; t prohiberi: 1,17,1 m. intercludi;
t prouideri: 1122,1 u. administrari ; 1
tantas tempestates Oceani tantosque impetus
uentorum sustineri (sustinere a) ac tanta onera
nauium regi uelis non satis commode posse
{om. P) arbitrabantur: 11113,6; f re-
primi: 11114,1 tt. noceri; f (resarciri,)
sarciri: VII, 3 u. augeri; f sumi: I
16, 6 u. emi ; f cum . . . neque subsidio
ucniri neque commeatus supportari inter-
clusis itineribus possent: 1113,2; t susti-
neri: III 13,6 u. regi; t ueniri: III 3,
2 u. supportari; | uideri: 11126,3 ««.
cognosci.
y) udduiitur inliii. iict. ct imss.: sed ad-
suescere ad homines et mansuefieri {AQf^j;
mansueti fieri BM; Aim.; Fr.) ne pjiruuli
quidem excepli possunt (uri) : VI 28, 4 ; f
(augeri: VII, 3 «. fi) fip) .-lugeri;) %
prius quam plane legiones explicari et con-
sistere possent: 2,26,4; Tf quod . . .
quid fieri oporteret non minus commode ipsi
sibi (magis (uld. fj) praescribere quam ab aliis
doceri poterant: 1120,3; f praeruptus
locus erat, . . . ut neque subsidia ab lateribus
submitti nequc equites laborantibus usui esse
possent: 1,45,4; t qui uulncra acceperant,
neque acie excedere neque in locum tutum
referri poterant: 2,41,7; t explicari:
2,26,4 u. consistere; t (mansueti fieri,)
mansuofieri: VI 28, 4 u. adsuesccro; f
praescribore: 1120,3 u. doceri ; t re-
ferri: 2, •11,7 u. excedere; t (rcsarcire:
VI 1,3 H. fi) fifi) augori;) 1 subniitti:
1,45,4 M. essc.
b) iiddKiir iioii (iioii |iossc): quoniani rcli-
qui crudclitate odiiini offugore noii potiicnint
nequc iiictoriaiii iliiitiiiH lcncrc piaetcr unuiii
I;. SiillaiiJ, (|iiciii iiiiitiitiirus non Hiini: tip. Viv.
ad Alt. IX 7 C, 1.
liabicmiH . . . iicriliiH, no, si (nc, si t^cliii.;
ne a; si p) ex hibemis fugae similem profec-
tionem fecisset, hostium impetum sustinere
non posset (ueritus, si . . . fecisset, ut (a;
om. fi) host. imp. sust. posset Np., Dt.^) : V
47,4; tt quod naues propter magnitudinem
nisi in alto constitui non poterant : IV 24,
2; — ipsum erat oppidum Alesia (c) in colle
summo . . ., ut nisi obsidione expugnari
non posse (posse non fj) uideretur : VII 69, 1 ;
tt si adire non possit, monet, ut tragulam
. . . intra mtmitionem castrorum abiciat : V 48,
5; — si id efficere (fieri fi) non posset: V
50,3; — praestare (c), si iam principatum
Galliae obtinere non possint {Eotoni.; pos-
sent X) , GaUorum quam Komanorum imperia
perferre (c): 117,3; — imperat, si sustinere
non possit {X; Se/in.; posset recv.; rell. edd.),
deductis cohortibus eruptione pugnet (c): VII
86,2; t si {om. p) illorum nuntiis con-
firmari non potestis omni aditu praesaepto,
his utimini testibus: VII 77, 11; — fieri: V
50, 3 u. sivpra efficere ; tt tanta . . . exstitit,
ut se ex loco mouere (^; commouere a;
cdd.) non possent: 11115,3; — res . . . huc
erat . . . deducta, ut . . . impedimenta totius
exercitus cohortesque in castris relictas ser-
uare non possent: 1,70,2; — primipilo . . .
uulneribus confecto, ut iam se sustinere non
posset: 1125,1; eo . . ., ut hostes impetum
legionum atque equitum sustincre non possent:
V18, 5; t tantum aberat a nostro castello,
ut telum tormentumue (c) missum adigi non
posset: 3,51,8; — uti . . . diutius sub pellibus
milites contineri non possent: 11129,2; —
ita ut ocuUs in utram partem fluat iudicari
non possit : 1 12, 1 ; — fiebat . . . humanitate
Trebouii (c) , ... ut reperiri non possent
{Stcph.; posset:?), a quibus initium appellandi
nasceretur: 3,20,2; u. practerca itvtnp. 795—
7!)S (79 luc).
B. iiitellcsciidus cst iiilinitiiiiiN; a): ipse,
cum primum per auni tempus potuit, ad
cxercitum contendit : III 9, 2; Brutum . . classi
praeficit et, cum primum possit {cf/o; posset
A'; cdd.), in Vcnetos proficisci iubet: 11111,5.
b): ob eam causam (sc) quam diu potue-
rit tacuisse: I 17, 6.
c) a): consedit et quam aoquissimo loco
potest (potest loco fi) castra communit: V
49,6; regioues secutus quam potuit aequissimas
pro loci natura . . . nuinitioiics . . . pcrfecit: Vll
71, 1 ; t quam muximum (-a.s, -a, -is) potest
u. iiiH£'illlM /'. •''•'i/ fifi) ((! lov.); t iiaiies
iii Vcnctiam . . . (luiiiii plurimas jHtssiiiit
cogunt: 1119,9; legatis impcrat, ... uU qiuuu
72*
1143
possum (3. B. c) — h)) — post
1144
plurimas possint (ego; posgent X; edd.} hieme
naues aedificandas ueteresque reficiendas curent
([i; ciu-arent a; edd.): Vl,l; Labieno scribit,
ut quam plurimas possit ([i; posset a; ecW.) iis
legionibus . . . naues instituat: Vll,4.
p): re frumentaria quam celerrime po-
tuit comparata . . . ad Ariouistum contendit:
137,5; 1 equitibus imperat, ut quam
latissime possint (possent AQj\P; Sc/in.}
uagentur et (ut beh) quam maximum liostibus
terrorem inferant : VII 8, 3 ; 1 his (e)
quam longissime possent progredi (c) iussis
. . . coepit : VII 35, 4 ; 1 castra . . . an-
gustiis uiarum quam maxime potest con-
trahit: V49, 7; relinquebatm- , ut . . . quam
latissimas regiones praesidiis teneret Caesaris-
que copias quam maxime posset distineret: 3,
44,2; % tamen quam mitissime potest
legatos appellat: VII 43,4; f quam pro-
xime potest hostium castris castra communit:
1,72,5; tl Ii^fic quam potest demissis-
sime (demisiss. codd.) et subiectissime ex-
ponit: 1,84,5; t diuerso itinere quam po-
tuit occultissime reliquas coliortes . . .
eduxit: 3, G7,3.
d): nostri . . . arma quae possunt arri-
piunt: 2,14,3; — huic imperat, quas possit
adeat ciuitates: IV 21, 8; — ex finitimis
regiouibus quas potest contrahit cohortes:
1,15,5; — frumenti quod subito potue-
r u n t nauibus aueserunt , reliquum . . . cor-
ruperunt: VII 55,8; — onerarias naues.-, quas
ubique (ubi a) possunt, deprehendunt : 1,36,
2; — praesentem inopiam quibus poterat
subsidiis (subsidium a') tutabatur (CC): 1,
52,4; 1 redeuntes equites quos possunt
consectantur atque occidunt : V 58, 6.
e): coercendum atque deterrendum quibus-
cumque rebus posset Dumnorigem statue-
bat : V 7, 1 ; Labienus . . . timoris . . opinionem
quibuscumque poterat rebus augebat: V
57,4.
f): ipse equo uulnerato deiectus, quoad po-
tuit, fortissime restitit: IV 12, 5.
g'): eo consilio, ut, si possent, castellum
. . . expugnarent pontemque interscinderent ;
si minus potuissent, agros Eemorum po-
pularentur: 119,4.5; Massilienses . . . remos
transcurrentes detergere (0/('-; deterrere x), si
possent, contendebant: 1,58,1; 1 (si
quid possent: IV 13, 5 n. 1. A. si quid.)
h): reliqua, ut poterant, incommoda per
ae sustinebant : 3, 9, 5.
post. 1. aduerb.; A. respondet primo
(-um): datur petentibus uenia dissuadeute
primo Vercingetorige, post concedente et preci-
bus ipsorum et misericordia uulgi: VII 15,6;
quod re integra primo incendendum Auaricum,
post deserendum censuerat : VII 30, 2 ; mittit
primum (AQaf; primo BMh ; edd.) Bratum
adulescentem cum cohortibus Caesar (o), post
cum aliis C. Fabium legatum; postremo ipse
. . . adducit : VII 87, 1 ; nostri . . . uicerunt
excisoque ericio primo (primum?) in maiora
castra, post etiam in castellum . . . inruperuut:
3, 67,6; f ab his primo (-um?) Marsi dis-
sentire incipiunt . . .; post paulo tamen inter-
nuntiis ultro citroque missis . . . de L. Domitii
fuga cognoscunt: 1,20,3.4.
B. non respondet primo (-um); a) addi-
tur abl. mensurae; a) subst. : hi rursus in
uicem anno post in armis sunt, illi domi re-
manent : IV 1, 5 ; magistratus . . . in annos sin-
gulos gentibus cognationibusque hominum . . .
quantum . . . uisum est agri (o) attribuunt
atque anno post (post annum Aim.) alio trans-
ire cogunt: VI 22, 2; \ biduo post Ario-
mstus ad Caesarem legatos mittit (o): 147,1;
f paucis post diebus (diebus post paucis) u.
dies V- 902 Sd) (7 loc).
p) adieet. : cuius aduentus Pompeianos com-
pressit . . . neque multo post Caesar . . . deduc-
tis quibusdam cohortibus ex praesidiis eodem
uenit: 3,65,3; duae sunt depressae (c) trire-
mes. neque multo post de proelio facto in Thes-
salia cognitum est : 3, 101, 7 ; W Libo . . .
ad Pompeium proficiscitur. paulo post re-
nuntiat: 1,26,5; \ mittit. ipse post
paulo (paulo post af; post paulum rcce.;
tiett. edd.) silentio egressus . . . petit : VII 60,
4; (1,20,4 u. A. extr.)
b) uon additur abh mens.: mUites cer-
tiores facit, paulisper intermitterent proelium
. . .; post dato signo ex (c) castris erumpe-
rent: 1115,3; superioribus diebus nona
Caesaris legio . . . castra eo loco posuit ....
post mutato consUio . . . Caesar (c) paulo
ultra eum locum castra transtulit : 3, 66, 4.
2. praep. ; A. de loco; a) c. subst.: quod
(flumen) esse post nostra eastra demonstra-
tum est: 119,3; H post eas (postea af(h?))
(fossas) aggerem ac uallum XII pedum ex-
struxit: VII 72, 4; f post eas (legiones)
totius exercitus impedimenta conlocarat: II
19, 3 ; T prope confecto sub lucem itinere
post montem se occultauit: VII 83,7; ^
naues nostras interiorem in portiun (c) post
oppidum reduxit: 3,39,2; 1 animad-
uersum est . . . cohortes quasdam . . . esse
post siluam: 3,66,1; t ne . . . Pom-
1145
post — postea
1146
peiani . . nostros post tergum adorirentur:
3,44,4; — Germani post tergum (terga af;
posterga a; postergum B; post ergum Q) rla-
more audito . . . se ex castris eiecenmt: IV
15, 1 ; — repente post (hostium aM. Paul) ter-
gum (postergum B; post hergum Q'^) equitatus
cernitur: VII 88,3; — multum ad terrendos
nostros ualet clamor, qui post tergum (poster-
gum BQ) pugnantibus exstitit (c): VII 84,
4 ; — post tergum (ergum BQ) hostium legio-
nem ostenderunt: VII 62, 6; — neque post
tergum (postergu Q; post ergum B) hostem
relinquere uolebat: IV 22, 2.
b) V: prou.: quae res . . . post eum quae
essent (erant p; Flod.) tuta ab hostibus
rcddebat : II 5, 5 ; T[ prima et secunda
acies in armis . . . permanebat; post hos {rcc;
hoc X,) opus in occulto a III. acie fiebat: 1,
41,4; 1 ne quem post se (posset a)
liostem relinqueret: VII 11, 1; finitimis ho-
stibus Parthis post se (posse a) rehctis . . .
legiones . . . deduxerat: 3,31,3; — equites,
cum post se (P; u7n. a; Frig.) legiones uide-
rent, praecipites hostes egerunt: V17, 3.
B. de tempore; a) c. subst. : (Caesarem in-
citabat) rebellio facta post deditionem , de-
fectio datis obsidibus: 11110,2; \ qui
(CauarilluB) post defectionem Litauicci pe-
destribus copiis praefuerat: VII 67, 7; t
post diem u. dies p. -90.3 ^) (S loc.) ; 1
nam post discessum Belgarum dimissis Hae-
duorum copiis ad eum reuerterat: II 14,1; tan-
tus fuit etiam post discessum hostium terror,
ut: VI 41, 2; ^ pauloque liabuit post id
factum Caesar quietiorcm Galliam (o): V 58,
7; 1 illa pars . . . post fugam suorum
se trans Khenum . . . receperat: IV 16, 2; ^
ut, cum . . . eo . . post horam nouam diei
Caesar peruenisset , ante mediam noctem . . .
• clamor oreretur («) : V 53, 1 ; eodem quo uene-
p rat dic post iiorani nonam oppidum altissimis
moenibuK opjjugnare adgressus ante solis occa-
sum cxjiuguauit: 3,80,6; 1 Massilienses
post sui)criuH incommodum ueteres . . . naues
rofecoraut: 2,4,1; T quod illi turbulen-
tissimi supcrioribus tcmporibus tribuni plobis
post (om. codd.; add. Dt.) octo deuique meu-
scH uariarum actionum rcHpicerc ac timoro cou-
Hucrant («. CC): 1,5,2; t post eius
mortoni nihilo minuH Holuctil Id, quod con-
Htiluerant, fucorc coiuuitur: 16,1; nou intcrlro
anlmas, sed ab aliis poHt mortem Iranslre ad
alioH: VI 14, 5; 1 paulo post mcdiam
noctom naues sohiit: IV 36, 3; t hi post
curuui obilum uuiltoH annoH a linitluilH exiigl-
tati . . . delegerunt: 1129,5; t principes
Brltanniae, qui post proelium (factum add.
fl) ad Caesarem (c) conuenerant: IV30, 1; 1f
neque post id tempus umquam summis nobis-
cum copils hostes contenderimt : V17, 5; seu
quis Gallus seu (c) Romanus uelit ante horam
tertlam ad se transire, sine periculo licere; post
id tempus non fore potestatem: V51,3.
h) c. adi.: Ita pugnans post paulum (pau-
lulum afk) concidit: VII 50, 6; (60,4 u. 1. B.
u) p).)
C. de ordine ac dig:nitate: maxime Mer-
curium colunt . . .; post hunc Apollinem et
Martem et louem et Mineruam: VI 17, 2.
[Fulso: pons (post X) enim iiJsius magnum
circuitum habebat: 1, 63, 2; omuiaque post-
haberet {Ald.; omniaque post ea quae haberet
*): 3,33,1.]
postea. A. absol. : postea uero *quam Cae-
sareni ad Masslliam detineri cognouit . . . quae-
que postea acclderant, de angustiis ad Iler-
dam rei frumentariae , accepit: 2,17,3; t
ut postea cognitum est (cognouit) u. co-
gnoi^co 1. p. 571 (4 loc); t ut postea
comperit (compertum est) u. comperio
A. p. 610 (3 loc); f quas (naues) postea
Lablenus faciendas curauerat: V23, 4; t
qui . . . secuti non smit, in desertorum . . .
numero ducuntur, omuiumque his rerum postea
fides (lerogatur: VI 23, 8; t quos
postea, monltus ab suis . . . circum famllias (c)
conuentus Campaniae custodiae causa distri-
buit: 1,14,5; t cohortemque postea du-
plici stipendio, frumento, ueste (c), cibariis (c)
militaribusque douis ampllsslme donauit: 3,
53, 6 ; t qui (Considius) . . . in cxercltu
L. Sullae et postea in M. Crassi fucrat: 121,
4; t (duas fossas . . . perduxit; . . . post
eas (postea af(M)) aggerem ac uallum XII
pedura exstruxit: VII 72,4;) 1 (tribuni
mllitum centurioiiesque) nou nulli sua uoluntate
apud eum rcmiiuserunt. quos lllc postea miigiio
in Iioiiorc habuit: 1,77,2; quascuuiquc poslea
controuersias iuter se milltes habuerunt, sua
sponte ad Caesarem in ius (c) adieruut: 1,87,
2; t (illi antc inito, ut (poatea add.
Framm.) intellectum cst, cousilio . . .
eruptiouciu fccerunt: 1133,2;) \ lioc
nomcn obtinuit aliiuo ita se poslca salutari
passus cst, sed (o) in littciis ''iiumquani
Hcribere CHt solitus neque in fascibus liisignia
laurciie praetulit: 3,71,3; t ciicilcr parto
tcrtia, ut postoa porspectum (comportum (i)
cst, cclata: 1132,4; t amlci legls . . .
tiniurc adducti , ut postca pruodicabanl,
1147
postea — posteritas
1148
sollicitato exercitu regio ne Pompeius Alexan-
driam Aegyptumque occuparet, . . . palam
iiberaliter responderunt: 3,104,1; 1f quibus
illi agros dederunt quosque postea in parem
(c) iuris libertatisque condicionem (e) , atque
ipsi erant, receperunt: 128,5; t casti-
gato Scipioue a Fauonio, ut postea confecto
bello reperiebamus: 3,57,5; non facile oc-
casionem postea reperiemus: 3, 85, 4; T[ hunc
(collem) . . . communit. huc legionem postea
transiecit (c) atque ex utraque parte pontem
instituit: 1,54,4; 1 his (c) superatis , . .
neminera postea belli inferendi causa in Bri-
tanniam transiturum confidebant: IV 30, 2;
t si cimctetur (senatus) atque agat lenius, nequi-
quam eius (». e. Pompei) auxilium, si postea
uelit, senatum imploraturum : 1,1,4; t
possessiones redemi easque postea (om. B)
pluris (plus j\IB-) uenditas: ap. Diomed. art.
gramm. I 368 Keil.
B. aiitecedunt aliae uoces, quibus tempns
signiflcatur; a) primo (-um): 131,5 ?<.
posteaqnam A. a); redisse primo legiones
credunt, quas longius discessisse ex captiuis co-
gnouerant; postea *dispecta paucitate ex omni-
bus partibus impetum faciimt : VI 39, 4 ; quam
(turrim) primo ad repentinos incursus humilem
paruamque fecerunt. . . . postea uero . . . in-
uentum est magno esse usui posse, si haec
esset in altitudinem turris elata: 2,8,1.3;
Pompeius enim primo ignorans eius consilium
. . . angustiis rei frumentariae compulsum dis-
cessisse existimabat; postea per exploratores
certior factus postero die castra mouit : 3, 41,
4; Metropolitae primo (o'; primum flil; ecld.)
eodem usi consilio . . . portas clauserunt miu-os-
que armatis compleuerunt, sed postea casu ciui-
tatis Gomphensis (c) cognito . . . portas ape-
ruerunt: 3,81,1; ^ primum (primo?)
sagittariis funditoribusque circumiectis , postea
leuis armaturae magna multitudine missa tor-
mentisque prolatis mimitiones impediebat: 3,
45,3; (81,1 u. supra (primo . . . postea).)
b) aliae uoces: quod quos aliquamdiu
iuermes (c) sine causa timuissent, hos postea
armatos ac uictores superassent : I 40, 6 ; t
ac primo aduentu exercitus nostri crebras
ex oppido excursiones faciebant paruuUsque
proeliis cum nostris contendebant; postea uallo
pedum XII (c) in circuitu quindecim milium
crebrisque casteUis circummuniti oppido sese
(c) continebant: II 30,(1.) 2.
C. sequitiu' a) quam u. posteaqnam.
(b) cum: 2,17,3 i(. posteaquam A. b).)
po!!iteaqaam. A. antecedit a) piimo:
Morini . . . spe praedae adducti primo non ita
magno suorum numero (milites) circumstete-
runt .... postea uero quam equitatus
noster in conspectum uenit, hostes abiectis
armis terga uerterunt: IV 37, 1.4; Ule omnibus
primo precibus (omn. prec. primo P) petere
contendit, ut in Gallia relinqueretur. . . . postea
quam id obstinate sibi negari uidit, omni
spe impetrandi adempta principes Galliae (c)
sollicitare (c) , seuocare (c) singulos (c) hor-
tarique coepit, uti: V6,3. 4; t horum
primo (primum A) circiter milia XV Rhenum
transisse; postea quam agros et cultum et
copias Gallorum homines feri ac barbari ada-
massent, traductos plures: 131,5.
b) initio: M. Varro in ulteriore Hispania
initio . . . diffidens Pompeianis rebus amicis-
sime de Caesare loquebatur; . . . postea
uero quam (Paul; cum x; edd.) Caesarem ad
MassiUam detineri cognouit . . . quaeque
postea acciderant, de angustiis ad Ilerdam rei
frumentariae , accepit atque haec ad eum
*elatius atque inflatius Afranius perscribe-
bat (praescr. afl), se quoque ad motus for-
tunae mouere coepit: 2,17,1.3.
B. non antecedlt uox, qua tempns sigui-
flcetur; a) c. ind. pf.: postea quam in uulgus
militum elatum est, qua adrogantia in con-
loquio Ariouistus usus omni Gallia Romanis
interdixisset . . ., multo maior alacritas stu-
diumque pugnandi maius exercitui iuiectum
est: 146,4; beUum parare instituit. sed (et p)
postea quam non nulU principes ex ea ciuitate
. . . ad Caesarem uenerunt et de suis priua-
tim (c) rebus ab eo petere coeperunt, . . .
legatos ad Caesarem mittit: V3, 5; at hostes,
postea quam ex nocturno fremitu uigiliisque
de profectione eorum (c) senserunt, conlo-
catis insidus bipertito in sUuis . . . Romanorum
aduentum exspectabant et (c) . . . coeperunt:
V32, 1; dum longius . . . aberant (o) GalU,
plus multitudine telorum proficiebant; postea
quam propius successerunt (-raut a; acces-
serunt RSehn.), aut se (c) stimuUs inopinantes
induebant aut . . . trausfodiebantur .aut . . .
interibant (c): VU82,1.
b) c. conl. (or. obl.): Suebos omnes, postea
quam certiores nuntii de exercitu Romanoriun
uenerint (ueneraut M; pr. edd.; uenerunt a),
cum omnibus . . . copiis , quas coegissent, peni-
tus ad extremos fines se recepisse: VI 10, 4;
1 Suebos, postea quam per exploratores pontem
fieri comperissent, more suo concibo habito
nuntios in omnes partes dimisisse: IV 19,2.
posteritas: proinde habeat rationem po-
1149
posteritas — postquam
1150
steritatis (potestatis Koch; paucitatis Woljf.;
posteri status Hell.; in posterum ciuitatis
E. llulfin.) et (rationem, dum potestas sit,
.lurin.) periculi sui: 1,13,1.
pofitternH. 1. adiect.: ubi omnes idem
sentire intellexit, posterum diem pugnae con-
stituit: 11123,8; Fabium . . . se in posterum
dieni similemque (similem adfi; 8chn.) casum
!ipj)arare (parare [i; .SV/m.>: ^1141,4; totius
diei pugna atque itineris labore defessi rem in
posterum diem distulcrunt: 1,65,5.
postero die u. die« ]>. S97 sq. {ip) (3'J loc);
1 (status: 1,13,1 ti. itoMtci-itas.}
2. ui subst. ; A. sing'. ; a) masc. (subaudieiid.
est dies): diei tempore exclusus in poste-
rum (diem add. 1'luyg.) oppugnationem diHert:
Vnil,5; denuntiauit, ut essent auimo parati
in posterum (diem actd. Cobet) : 3, 86, 5.
b) iieutr.: laudat promptos {Pantagathns ;
Pompeius x; edd.) atque in posterum con-
iirmat, scgniores (c> castigat: 1,3,1; tributis
quibusdam populis (c> priuatisque praemiis
reIi(|uo8 in posterum bona spe complet: 2, 21,2.
1{. plur. masc. : cuius rei si exemplum non
liaberemus, tamen libertatis causa institui et
posteris prodi pulcherrimum iudicarem
(cuius rei . . . iudicarem om. ji> : VII 77, 13.
^poHtrenio. A. iii eiiuinerandis ratioiii-
bus aiit ractis: rcm esso tcstimonio, quod pri-
nium liostium impetum . . . sustiuuerint; rc
frumcntaria non premi; interea . . . conuentura
subsidia; postremo quid esse (c> leuius aut
turpius , quam auctore hoste de summis rebus
capero consilium? V 28, 6; non hostem auctorem
(se), seil rcm spectare; subesse Rheuum; magno
esse (ierinanis dolori Ariouisti mortem et supe-
riores nostras uictorias; ardere (ialliam . . .
superiore {e) gloria (c> rci mUitaris exstiucta
(c>. postremo quis hoc sibi persuaderet sine
»certa spe (c> Ambiorigem ad eius modi con-
silium descendisse? V29,5; rationem esse haben-
dani dicunt, . . . ut Caesar ab exercitu intcr-
chidatur. id esse facile, quod neque legiones
audcant . . . egredi neciue im|)erator siuo prac-
»sidi() ad legiom^s perucniro possit (c>. postremo
in acic ])racHtare interfici , quam non ueterem
bolli gloriam libertalcmquo . . . rccuperare: VII
1,8; Hcribenduni ad te existimaui et . . . pe-
teiidum, no quo progredereris proclinala (c>
iam re, quo integra etiam progrediendiim tibi
non cxistinuiHses. nani(|ue ot umicitiae grauiorom
iniuriam fcceriH et tibi minus commode cou-
sulueris. . . . postremo quid uiro bono et quieto
et bono ciui niagis coniienit quam abesso a
ciuilibus controucrsiisV up. Cic. wl Alt. X 8 J!,
2; t mittit primum (primo BMJi; edd.)
Brutum adulescentem cum cohortibus Caesar
(o>, post cum aliis C. Fabium legatum, po-
stremo ipse, cum uehementius pugnaretur,
integros (c> subsidio adducit: VII 87, 2; illi
perterriti . . . minus audacter uagabautur, a 1 i a s
non longe (c> a castris progressi . . . pabula-
bantur (c>, alias longiore circuitu custodias
statiouesque equitum uitabant aut . . . fugie-
bant. postremo et plures intermittere dies et
praetcr consuetudinem omnium noctu 'insti-
tuerant pabulari: 1,59,3.
B. iii coiiiprchendciidis iis, quac dicta sunt
(= quld multa.' omiiiuo): erant sententiae,
quae conanduni omnibus modis castraque Vari
oppugnauda censerent, quod . . . arbitrarentur;
postremo praestare dicebant {del. Orid.) per
uirtutcni in pugna belli fortunam experiri, quam
descrtos et circumuentos ab suis grauissimum
supplicium perpeti: 2,30,2; iam de sacerdotio
Caesaris Domitius, Scipio Spintherque Lentulus
. . . ad grauissimas uerborura contumelias palam
descenderunt. . . . postulauit etiam L. Afra-
nium proditionis exercitus Acutius (c> Kufus
apud 1'ompeium . . . . et L. Domitius in con-
silio dixit placere sibi .... postremo omnes
aut de honoribua suis aut de praemiis pecuniae
aut de persequeudis inimicitiis agebant *neque
. . . : 3, 83, 5.
pontliabco: properaret ad se cum exer-
citu ucnire omniaque posthaberet {Ald.;
omniaque post ea quae haberet %■; omniaque
reliqua posthaberet Paid) : 3, 33, 1.
piiHtpoiio: Caesar iutcrmissa profectione
atque omuibus rebus postpositis . . .
mittit: V7, 6; t ut omnia postponere
(post poncrc llidd.) uideretur, concilium . . .
transfert: VI .3, 4.
poHtqnaiii. A. c. iiid. pcri'.; iii apodosi
se<(ii. a) praes. : nostros . . . lacessere coepe-
runt. postquam id animum aduertit, copias
Buas Caesar in i^roximum coUcm subducit
(-xit7> equitatuuiquo niisit : 124,1; Caosar
posti|unm per Vbios exploratores comperit
Sucbos seae (p> in siluas recepisso, . . . con-
stituit non progrodi longius: VI 29, 1 ; Ijabii^nus
primo . . . iter numire conabatur. postquam
id diflicilius confieri (<•> auimaduertit (animum
adu. [i>, silcutio o ciislris . . . egressus . . . Mo-
tioscdum (<■> poruenit: VII 58, 2; (2, 23, 5 u. b).)
b) pcrl'.: 124,1 u. a); co postquam Caesnr
peruenit, obsides, ariua, seruos, qui ad eos
porfugissont, iiopoacit: I 27,3; postquiun oiniies
IJelgarum copias iu uiium locum conctas ivd se
uonire uidit ncquo iaiu longc abe.ssc . . . co-
1151
postqnam — postulo
1152
gnouit, flumen Axonam . . . exercitum tradu-
cere maturaiiit atque ibi castra posuit: 115,4;
quod postquam barbari fieri animaduerterunt,
expugnatis compluribus nauibus . . . fuga salu-
tem petere contenderunt (contendebant p) : III
15, 2; Caesar postquam ex Menapiis in Treueros
uenit, duabus de causis Ehenum transire con-
stituit: VI 9,1; (29,1 et VII 58, 2 ti. a);) Mar-
cius (r) Rufus quaestor, . . . postquam in
litore relictam nauem conspexit, hanc remulco
(c) abstraxit; ipse rediit {ego; redit ;v; edd.):
2, 23, 5 ; Caesar, postquam Pompeium ad Aspa-
ragium esse cognouit, eodem cum exercitu pro-
fectus . . . tertio die [macedoniam] ad Pom-
peium peruenit iuxtaque eum castra posuit et
. . . fecit: 3,41,1; primum conati sunt prae-
fectum equitum C. Volusenum interficere . . . ;
postquam id difficilius (c) uisum est neque
facultas perficiendi dabatur, quam maximas
potuerunt pecunias mutuati . . . ad Pompeium
transierunt: 3,60,5.
c) iiupf. : III 15, 2 u. b).
B. c. ind. impf.: Labienus, postquam neque
aggeres neque fossae uim (c) hostium sustinere
poterant, . . . Caesarem . . . facit (o) certio-
rem : VII 87,5; cogebantur Corcyra . . . pabu-
lum supportare . . . hordeo{que) adaugere ....
sed postquam non modo hordeum pabulumque
omnibus locis herbaeque desectae, sed etiam
frons (c) ex arboribus deficiebat, . . . existi-
nuuiit: 3,58,5; 60,5 u. A. b).
positrcnio u. p. 1149 sq. . . .
po!!itri«lie. A. iion add. g-euet. : (postero
die (postridie p) cum duabus legionibus in
occulto restitit: VII 35,2;) haec uincit (c) in
consilio sententia, et prima luce postridie cou-
stituunt proficisci: 1,67,6; impositae, ut supra
demonstratum est, legiones VII. postridie (post-
pridie ()'.) terram attigit Germiniorum (c): 3,
6,2; tertio die . . . castra posuit et postridie
(postera die N; postero die l^) eductis omni-
bus copiis . . . decernendi potestatem Pompeio
fecit: 3,41,1.
hunc (consulem) Marcellus collega et pleri-
que magistratus consecuti sunt Cn. Pompeius
pridie eius diei (postridie Idus Ciacc.) ex
urbe profectus iter ad legiones habebat: 1,
14,3.)
B. adduutiu- uerba eius diei u. dies
p. 896 (7 loe.).
postalatnm (semper numero plur.); A. ob-
iect. : postulatis cognitis ««. cognosco
p. 573 (3 loe.); f quoniam Pompei
mandata ad se detulerint, ne grauentur sua
quoque ad eum postiilata deferre: 1,9,1; 1
acceptis mandatis Roscius Capuam peruenit ibi-
que conaules Pompeiumque inuenit; postulata
Caesaris renuntiat (nuntiat /}: 1,10,1.
B. dat.: exspectabatque suis lenissimis
(Nb; leuissimis Ox) poatulatis responsa: 1,
5,5.
V. e. praep. : Ariouistus ad. postulata (po-
stolata A) Caeaaris pauca rospondit: 144,1.
ibi (c) certior ab Acilio et Murco per lit-
teras factus de postulatis Libonis et Bibuli
legionem relinquit: 3,16,2; — conuenirent, ut
de eorum postulatis cognosceret: IV 11, 5.
pos^tnlo. A. = flagitare , poscerc (subi.
suut homines); a) sequitur a) obi. ; aoc) subst. :
Romam (se) ad senatum uenis.se auxilium
postulatum: 131,9; 1 (L. Piso censor et L.
Eoscius praetor) sex dies ad eam rem con-
ficiendam spatii postulant (-labant t) : 1,3,6;
f (Bellouacos esse) pollicitos . . . electa (c)
(mUia) sexaginta totiusque belli imperium
sibi postidare : II 4, 5.
[i[i) pron.: postulauit (postolauit B') deinde
(c) eadem, quae legatis in mandatis dederat :
1 43, 9 ; t itaque b o c qui postularet repe-
riebatur nemo: 3,20,4; t q"od antea de
conloquio postulasset (postol. BM) , id per se
fieri Ucere: 142,1; acerbitatem inimicorum
docet, qui (c) quod ab altero (alterorum a;
altero non hl) postularent, in se recusareut:
1,32,5; — haec esse, quae ab eo postularet:
135,2; omniaque, quae (omnia quaeque X)
postulassent, ab (c) se fore parata: IV 6,3.
p) de: patientiam proponit suam, cum de
exercitibus dimittendis ultro (l; ultra afh) po-
stulauisset; in quo iacturam . . . honoris ipse
facturus esset: 1,32,4.
5') euuutiatnm ; aa) enuut. relatiuuni : ne-
que nunc se illorum huniilitate (c) neque ali-
qua temporis oportunitate postulare, quibus
rebus opes augeantur suae: 1,85,5.
pp) ut: placuit ei, ut legatos mitteret, qui
ab eo postularent (postulant Ciacc.) , uti ali-
quem locum medium utriusque conloquio deli-
geret: 134,1; Ariouistus ex equis ut (ut ex
equis [i> couloquerentur et praeter se denos ut
(om. [i; del. Pr.) ad conloquium adducerent
(-ret a) postulauit: 143,3; erat iniqua con-
dicio postulare, ut Caesar Arimino excederet
atque in prouinciam reuerteretur , ipsum et
prouincias et legiones f alienas tenere; exer-
citum Caesaris uelle dimitti, dilectus habere:
1,11,1; mandat, ut Libonem de concilianda
pace hortetur; in primis ut ipse cum Pompeio
conloqueretur postulat: 1,26,3; pro quibus
rebus hortatur ac postulat, ut rem publicam
1153
postulo — potentia
1154
BUBcipiant atque una secum administrent : 1,
32,7; (Petreius) postulat (O*; pr. edd.; postu-
lant x) , ut iurent (uenirent af) omnes : 1, 76,
2; Petreius atque Afranius, cum stipendium
ab legionibus paeiie seditione facta flagitaren-
tur (AIU.; -retur *; Fliofm.) , . . . Caesar ut
cognosceret postulatum est (est om. a; postu-
larunt Fllofm.): 1, 87,3; interim (Libo et Bibu-
lus) postulant, ut sint indutiae, atque ab iis
(c) irapetrant: 3,15,7; postulabat Caesar, ut
legatos sibi ad Pompeium sine periculo mittere
liceret, idque ipsi fore reciperent aut acceptos
per se ad eum perducerent: 3,17,2.
yy) iie (neue) : baec es.se , quae ab eo postu-
laret : primum ne quam multitudinem hominum
amplius trans Ilbenum in Galliam traduceret;
deinde obsides . . . redderet Sequanisque per-
mitteret, ut . . .; neue Haeduos iniuria laces-
seret neue . . . bellum inferret: 135,3; u. prac-
terea ne p. '<-l a) (ii (2) loe.).
dd) coiiiunctiuu.s: 135,3 u. yy); postulauit
. . . , ne aut Haeduis aut eorum sociis bellum
inferret ; obsides redderet : 1 43, 9 ; cum . . nun-
tios misisset, qui postularent , eos, qui sibi
Galliaeque bellum intulissent, sibi dederent: IV
16,3; 3,17,2 u. (ifi).
££) acc. c. Inf.: cur sui quicquam esse im-
perii aut potestatis trans lUieuum postularet?
IV 16, 4.
b) abs. : illum (Ariouistum) , cum (c) neque
aditum neque causam postulandi iustam habe-
ret , beneticio ac liberalitate . . . senatus ea
praemia consecutum : I 43, 5.
U. = requirere (subi. suut res); :i): matu-
rius paulo, quam tempus anni postulabat,
in hiberna . . . exercitum deduxit: 154,2.
b): sese, cum opus esset, signum proclii
daturum et quod rem postulare cognouisset
impcraturum : 2, 40, 3.
(•,): ubi aut spatium inter muros aut im-
becillitas materiae postulare uideretur,
pilae interponuntur: 2,15,2.
d): instructo exercitu magis ut loci natura
doiectusque (delectusquc X) collis et ne-
cessitas temporis quam ut rei militaris
ratio atqucordo postuhibat: 1122,1; quae
(scuta) subito, ut teniporis exiguitas po-
Btulabat, pellibus induxeraut: 1133,2; monuit-
que, ut (uti (i) rei militaris ratio, ma-
xime (que culd. (i) ut maritimae res postu-
lareut, . . . a<l nutum et ad tempuH omncs res
ab iis admiMistraroiilur: IV2.'i, 5; si coMtliiere
(c) ad HJgna maiiipulos uellot ('•), ut iiistituta
ratio et coiiHUetudo cxercitus Uomaiii po-
Luxlc. Cttiinur. 11.
stulabat, locus ipse (o> erat praesidio barbaris:
VI 34, 6.
C. = accu-sare : poBtulauit etiam L. Afranium
proditionis exercitu.s Acutius (c) Rufiis apud
Pompeium: 3,83,2.
Postiunus: huic (Lentulo Marcellino),
quod ualetudine minus commoda utel)atur,
Fuluium Postumum (postumium Of) adiutorem
submiserat: 3,62,4.
potenH. 1. adiect.; A. attiibut. (super-
lat.): (at hi miserrimo ac patientissimo (Ald.;
potentissimo z) exercitui (c) Cae.saris luxu-
riem obiciebant, cui semper omnia ad ueces-
sarium usum defuissent: 3,96,2;) 1 (Dum-
norigem) huius potentiae causa matrem in Bi-
turigibus (c> homini illic nobilissimo ac
potentissimo conlocasse: 118,6; t regno
occupato per tres potentissimos ac firmissimos
populos totius Galliae sese potiri posse spe-
rant: 13,8.
B. praedicat. (posit.): quos fama nobiles
potentesque bello cognouerunt: VII 77, 15.
2. ui sabst.; A. pcsit.: Scipiouem . . . im-
pellit . . . iudiciorum metus, adulatio atque
ostentatio sui et potentium, qui in re publica
iudiciisque tum plurimum poUebant (ostentatio
sui atque adulatio potentium Viel/i.; i. metus
atque ostentatio sui et potentiae, qua . . . pol-
lebat Madu.): 1,4,3.
B. conip.; a) siug.: ne quis ex plebe contra
potcntiorem auxilii egeret: VI 11,4.
b) plur.: ne latos fines parare studeant
potentiores atque (HJMiiUer; potentioresque
A'; edd.) humiliores (potentiores humilioresque
Faid) possessionibus expellant: VI 22, 3; 1f
quod in Gallia a potentioribus atque iis
(c), qui ad conducendos homines facultate.s ha-
bebant, uulgo regna occupabantur: 111,4; t
cum aut (c) acre alieuo aut magnitudine tribu-
torum aut iiiiuria potentiorum premuntur:
VI 13,2.
C. supcrl.; a) sing. : apud eos fuisse regem
nostra etiam memoria Diuiciacum, totius Gal-
liae potentissimum, qui cum magnae partis
harum regionum , tum etiam Britiuiuiae impe-
rium obtinucrit : II 4, 7.
b) plur.: ut animi aequitntc plcbcui con-
tincaiit, cum suas quisciue opes c u m potcii-
tissimlH ac(iiiari uideat: VI 22, 4.
poteiitatiiM: hi cum tantopere dc poten-
tatu inter se multos aunos coutenderent:
131,4.
poteiitia. A. »bi.: (Dumnorigem) odisso
. . . Koiiiaiuis, quod eoriim luluoiitu potontia
eius dcmiiiuta ct Diuiciacus IVator iii auli-
73
1155
potentia — Pothinus
1156
quum locum gratiae atque lionoris sit restitu-
tus: 118,8; t ut quisque est genere
copiisque amplissimus, ita plurimos circum (c)
se ambactos clientesque habet (c). hanc unam
gratiam potentiamque nouerunt: VI 15, 2.
B. gen.; (a): ostentalio potentiae: 1,
4,3 u. potens 2. A.)
b): VercingetorLx , . . . summae poten-
tiae adulescens, cuius pater principatum
Galliae totius obtinuerat: VII 4,1; Cotum, an-
tiquissima familia natum atque ipsum homi-
nem summae potentiae et magnae cogna-
tionis : VII 32, 4; Eporedorix Haeduus, summo
loco natus adulescens et summae domi po-
tentiae, et una Viridomarus, pari aetate et
gratia: VII 39, 1; — Hegesaretos (c), ueteris
homo potentiae, Pompeianis rebus stude-
bat: 3,35,2.
c): (Dumnorigem non solum) domi, sed etiam
apud finitimas ciuitates largiter posse, atque
huius potentiae causa matrem in Biturigi-
bus (e) homini iUic nobilissimo ac potentis-
simo conlocasse : 1 18, 6.
C. abl. : proeliis uero compluribus factis se-
cundis . . . tantum potentia antecesserant
(Sequani), ut . . . Galliae . . totius principa-
tum obtinerent: VI 12, 3.
D. c. praep.: quas (duas legiones) ab itinere
Asiae Syriaeque ad suam potentiam domi-
natiimque conuerterat (Pompeius): 1,4,5.
potestajii. A. = uis, dicio, imperiuin,
mauus; a) subi. : esse: IV 16, 4 tt. d) [i).
1)) obi. : habere it. Iiabeo p- 1398 sg.
(4 loc); % SuIIam nudata (non data f)
omnibus rebus tribunicia potestate tamen inter-
cessionem liberam reliquisse: 1,7,3; t cum
singuli magistratus antiquitus creari atque
regiam potestatem annum (annuam [i) ob-
tinere cousuessent: VII32,3; Conuictolitauem,
qui per sacerdotes more ciuitatis intermissis
magistratibus esset creatus, potestatem obtinere
iussit: VII 33, 4; *{ omnium consensu ad
eum defertur imperium. qua oblata potestate
omnibus his ciuitatibus obsides imperat, . . .
iubet (c), . . . constituit: VII 4, 7; f
(nouum in re publiea introductura exemplum
queritur, ut tribmiicia intercessio arrais nota-
retur atque (potestas ackl. Helt.) opprimere-
tur: 1,7,2.)
c) dat.: se suaque omnia eorum potestati
permittere dixerunt: 1131,3; t sese
paratos esse . . . L. Domitium uiuum eius po-
testati (iu eius potestatem Old) tradere: 1,
20,5.
d) gen. ; a): (habeat rationem potestatis:
1,13,1 2<. posteritaiii.)
[i): cur sui quicquam esse imperii aut
potestatis trans Rhenum postularet ? IV 16, 4.
e) c. praep. ; a) de: multa praeterea . . . de
deorum immortalium ui (de ui deorum (i) ac
potestate disputant et iuuentuti tradunt: VI
14,6.
[i) iu c. acc: qui dicerent se suaque omnia
in fidem atque in (om. [i) potestatem populi
Komani permittere: II 3, 2; 1 qui
(Morini) . . . omnes (om. P) fere (om. fi) in
potestatem Labieni perueneruut (uenerunt
(i ; conuen. Q): IV 38, 2; demonstrauimus L.
VibuUium (c) Rufum, Pompei praefectum, bis
in potestatem peruenisse Caesaris : 3, 10, 1 ; t
in pot. redigere u. in p. 107 (3 loc); ^
tradere: 1,20,5 u. c); *{ uenire u. in
p. 108 sq. (6 locj.
y) iu c. abl.: esse in potestate u. xji p. 134
extr. et sq. (3 loc.) ; f in (sua) potest. h a-
bere u. habeo p. 1401 SS) (5 loc); t
nuntio allato, omnes (o) eorum mUites in po-
testate Caesaris teneri, concurrunt ad Ari-
stium: VII 43,1.
B. =facultas, occasio, copia, neuia; a) subi.:
aciem instructam habuit, ut, si uellet Ariouistus
proelio contendere, ei potestas non deesset:
148,3; t nam cum (namque P; Flod.)
tanta multitudo lapides ac tela coicerent (coicie-
bant [i; Flod.) , in (ut in (i; Flod.) muro con-
sistendi potestas erat (esset p; Flod.) nulli
(nulla a): 116,3; post id tempus non fore
potestatem : V51,3; (1,13,1 !«. posteritas.)
b) obl.: constituit Curio, cum primum sit
d at a potestas, proelio rem committere: 2, 33, 3 ;
1[ plerisque uero libere decernendi potestas
eripitur: 1,3,5; t facere u. facio
p. 1255 sq. 1)) (17 (15) loc).
dicio (deditio a) potestasque : II 34; fides
atque (ac) p otestas: 113,2; 13,2; imperium
(aut) potestas: IV 16,4; (VII 4,7; 2,32,9;)
uis ac potestas: VI14, 6.
Adiect.: aliena: 2,32,9; (annua: VII32,
3; nulla: 3,16,4; regia: VII32,3; tribu-
nicia: 1,7,3; — (mea semel; sua sexies).
Potliiuns: erat in procuratione regni
propter aetatem pueri nutricius eius, euuuchus
nomine Pothinus (photLnus a). is . . . : 3, 108,
1 {et 2); haec dum apud hostes geruntur, Po-
thinus (hl; plato pothinus «' ; photinus Of),
[nutricius pueri et procurator regni, in parte
(c) Caesaris] , cum ad Achillam nuntios mit-
teret . . ., indicatis deprehensisque intemuntiis
a Caesare est interfectus : 3, 112, 11.
1157
potior — praebeo
1158
potior. A. c. abl.; a): carris: 126,4 u.
impedimentis ; 1f castris «. ca«iitra
p. -idO a) (fi loc.j; \ diu cum esset pu-
gnatum, impedimentis castrisque (carrisque
Paul) nostri potiti sunt : I 26, 4 ; Romanos pul-
sos superatosque, castris impedimentisque eorum
iiostes potitos ciuitati renuntiauerunt: 1124,5;
1 imperio u. imperiam p. 72 e) fjfi) (2
(3) loc); ^ Caesar . . . deiecto (c) prae-
sidio potitus loco dua.s ibi legiones conlocauit :
VII 36, 7 ; T magno pecoris atque liomi-
num numero potitur: VI 6, 1 ; magno pecoris
numero, cuius sunt cupidissimi barbari, po-
tiuntur: VI 35, 6; l^ oppido «. oppi-
dam p. 011 G. (5 loc); \ tutius esse
arbitrabantur obsessis uiis commeatu intercluso
sine ullo (c) uulnere uictoria potiri: III
24,2.
b): Caluisius . . . summa omnium Aetolo-
rum receptus uoluntate, praesidiis (c) aduer-
sariorum Calydone et Naupacto deiectis (c)
omni Aetolia potitus est: 3,35,1.
B. c. gen. : regno occupato (del. Oiacc) per
tres potentissimos ac firmissimos populos totius
Galliae sese potiri {imperlo add. A^; Vielli.)
posse sperant: 13,8.
C. (c acc.) ^erundiuum: cos, qui in spem
(qui spe Oiacc.) potiundorum (potiendorum
Ifili ; pociendorum a) castrorum uenerant,
undique circumuentos interficiunt: III 6,2; t
(oppida incendi oportere, . . . ne (sint) . . .
Komanis proposita ad copiam comnieatus
praedamque tollendam (potiendam Madu.):
VII 14, 9 ;) t et hostibus eadem de causa
spes potiundi (potiendi Apr., I?) oppidi
discessit : II 7, 2.
potior , - inH : semper se rei publicae
commoda priuatis necessitudinibus habuissc
potiora: 1,8,3; Tf sibi semper primam (rei
publicae add. recc; edd.; P. II. a: om. Nfld;
reipubl. prim. tutt. edd.) fuisse diguitatem
uitaque potiorem: 1,9,2.
potintt, potiMnimnm. A. conip.; a) nou
soquitui- (|uuin: nihil est, quod potius facia-
uuis: ap. Cic. ad Ait. 1X14,1.
b) sequ. i|uaiii: ueque se iudicare Galliam
potius esse Ariouisti quani pupuli Humani: 1
45, 1 ; optimum csse doniuni suam qucmque
reuerti, . . . ut potius in suis quam iii aiienis
finibus decertarent: II 10,4; quantum diligentia
prouideri jx)terat, prouidehatur , ut potius in
nocendo aiiquid praeterniitt<;retur (oniilterctur
\f)), . . . quam cuni aliciuo niilitum dctriiuento
noceretur ( noceret AQ): VI 34,7; (Caesar)
oQincs euocat (<•) spe |>raedae ad diripieudos
Eburones , ut potius in siluis Gallonun uita
quam legionarius miles periclitetur (c): VI 34,
8; cur enim potius Haedui de suo iure et de
legibus ad Caesarem disceptatorera quam Ro-
mani ad Haeduos ueniant? VII 37, 5; illo tamen
(c) potius utendum consilio, . . . quam aut
(c) deditionis aut (c) pacis sul>eundam con-
dicionem : VII 78,2; debere eos Italiae totius
auctoritatem sequi potius quam unius hominis
uoluntati obtemperare: 1,35,1; quod esset ac-
ceptum detrimenti , cuiusuis potius quam suae
culpae debere tribui : 3, 73, 4 ; sibi placere regem
Ptolomaeum atque . . . Cleopatram . . . de
controuersiis iure apud se potius quam inter
se armis disceptare: 3, 107,2; regem ut in sua
potestate haberet Caesar *efFecit magnam regium
nomen apud suos auctoritatem Iiabere existi-
mans et ut potius priuato paucorum et latro-
num quam regio consilio susceptum bellum
uideretur: 3,109,6.
B. superl.: tanta erat completis litoribus
contentio, qui potissimum ex magno numero
conscenderent, ut . . . non nulli deprimeren-
tur: 2,43,4.
PR. u. praefeetas, praetor (po-
pnln!«).
prae. A. comparalnr res cnm re: plerum-
que oninibus (horainibus recc; Kp., Hold.. Dt.-)
Gallis (c) prae magnitudine corporum suorum
breuitas nostra contemptui est : 1130,4.
B. causam signifieat: animaduertit coUem
. . . nudatuni hurainibus, qui superioribus die-
bus uix prae multitudine cerni poterat : VII
44,1.
praeaeno, -entns: truncis arborum aut
(CC) admodum tirrais ramis abscisis atque
horum delibratis ac praeacutis cacuminibus
perpetuae fossae . . . ducebantur: VII 73,2;
Tf (erant magno usui) falces praeacutae inser-
tae adtixaeque louguriis: 11114,5; ^ apertos
cuniculos praeusta et praeacuta matcria et
pice feruefacta . . . morabantur: VII 22, 5; ^
huc teretes stipites . . . ab summo praeacuti
et praeusti demittebantur (c): VII 73, 6 ; fossas
transuersiis uiis praeducit atque ibi sudes
stipitesque praeaculos defigit: 1,27,3; Tf
tigna bina sesquipedalia pauluin ab imo prae-
acuta . . . inter se iuiigebat: IV 17,3; ^
magni pondcris saxa et pracacutius trabes iii
muro conlocahimt (c ) : 1129,3; aditus autem
. . . maximis detixis trabibus atque eis prae-
acutis pniesaepit: 1,27,4.
praobeo. A. — suppedU-iire ; harum om-
nium rorum facultates sine ullo iiericulo
pous Ilerdao praehobat cl Ioca traus tlumen
73*
1159
praebeo — praecipito
1160
integra: 1,49,2; 1 effecerant, ut instar
muri hae saepes miinimentum (c) praebe-
rent: 1117,4.
B. = eflicere, cxcllarc: tantamque opinio-
nem timoris (Sabinus) praebuit, ut iam ad
uallum castrorum hostes accedere auderent : III
17,6; 25,1 u. speciem; % cum . . . auxi-
liares . . . lapidibus telisque subministrandis
et ad (c) aggerem caespitibus comportandis
speciem atque opinionem puguantium prae-
berent: 11125,1; reliqui sese confirmant tantum,
ut in munitionibus consistere audeant speciem-
que defensorum praebeant: VI 38, 5; (Vercinge-
torix) omnibus eius iugi collibus occupatis . . .
horribilem speciem praebebat (u. CG): VII
36,2; reliquit in opere cohortes duas, quae
speciem munientium (ego; munitionis x; edd.)
praeberent : 3, 67, 2.
C. se praebere = se praestare : mea sponte
facere constitueram , ut quam lenissimum
me praeberem: ap. Cie. ad Att. IX 7 C, 1.
praeeaneo: id ne accideret, magnopere
(c) sibi praecauendum Caesar existimabat: I
38,2.
praecedo: Heluetii quoque reliquos
Gallos uirtute praecediuit (preced. A QB) :
11,4.
praeceps. A. pertinet ad homines: ca-
loues . . . praedandi causa egressi . . . prae-
cipites fugae sese mandabant: 1124,2;
1 equites . . . praeci pites hostes egerunt:
V17, 3; milites . . . praecipites Pompeia-
nos egerunt (gerunt ahl) et terga uertere
coegerunt: 3,46,5.
B. pertinet ad loca: uti in decliui ac prae-
cipiti loco incitatos equos sustinere . . . con-
suerint: IV 33, 3.
praeceptmn : non enim has (naues) aut
conspectus patriae aut propinquorum prae-
cepta ad extremum uitae periculum adire
cogebant: 2,7,1; 1 quo praecepto
ab iis (c) diligentissime obseruato . . .
hostes uelocissime refugiebant : V 35, 1 ; 1
memores eorum praeceptorum, quae
paulo ante ab suis acceperant, hoc animo
decertabant, ut: 2,6,1; \ qui (Cicero)
omnes (c) superiores dies praeceptis Cae-
saris cum (c) summa diligentia milites in
castris continuisset : VI 36, 1 ; \ satis esse
magna utrimque incommoda accepta, quac pro
disciplina et praeceptis habere possent (c),
ut reliquos casus timerent : 3, 10, 4.
[Falso: erat . . . prouincia differta praefectis
(Ald.; praeceptis x; praecouibus Pa^d) atque
exactoribus : 3, 32, 4.]
praecido: funes ... praerumpebantur
(c). quibus abscisis (praecisis p) antemnae
necessario concidebant : III 14, 7.
praecipio. A. = aiite capere, au(e oceu-
parc; a) propr. : statuerat enim prius hos (c)
iudicio popuM debere restitui quam suo beue-
fleio uideri receptos (c) , ne . . . arrogans in
praeripiendo (praecip. fl) populi beneficio
(benef pr. pop. af) uideretur: 3,1,6; 1
Caesar praecepto (Ciacc; praefecto occupato
A ; praeoccupato Ald. tiep. ; profectus occupato
Ach. Stat.; profectiouis occup. Hot.) itinere
ad Dyrrachium finem properandi facit: 3,13,
5; 1 a pubhcauis . . . pecuniam exege-
rat (Scipio) et ab isdem insequentis anni mu-
tuam praeceperat (percep. 0): 3,31,2.
b) trsl. (=: animo antieipare) : iam animo
uictoriam praecipiebant: 3,87,7; t qnod
haec de Vercingetorige usu (usus a/*) uen-
tura (Caesar) opinione praeceperat (percepe-
rat M'h): VII 9, 1.
B. = pi-acscribere , imperare; a) absol.:
Labieuus, ut erat ei praeceptum a Cae-
sare, ne proeUum committeret, nisi ipsius
copiae . . . uisae essent, . . . nostros exspecta-
bat: 122,3; Gallus periculum ueritus, ut erat
praeceptum, tragulam mittit: V48, 7; milites
. . . ab (c) tribunis militum legatisque, ut erat
a Caesare praeceptum, retinebantur : VII 47, 2 ;
Calenus legionibus equitibusque Brimdisii in
naues impositis, ut erat praeceptvun a Caesare,
. . . naues soluit: 3,14,1; nostri milites . . .
pila miserunt celeriterque , ut erat praeceptum
a Caesare, gladios strinxerimt: 3,93,1.
b) seqiiitur a) obi.: modo conscripti . . . ad
tribunum mUitum centurionesque ora conuer-
tunt: quid ab his praecipiatur exspectant: VI
39,2.
P) enuntiatum aa) interrogat. : (Indutio-
marus) quae fieri uelit praecipit (p; praecepit
a): V56, 5; et quid a quoque fieri uelit (uellet
a^f; ueUit o corr.) praecipit (-cepit «/"): 3,
62,3.
[i[i) finale: Labienus . . . equitatum emittit;
praecipit atque interdicit, proterritis (e) hosti-
bus atque in fugam coniectis . . . unxmi omnes
petant ([i; -terent a; edd.) Indutiomarum (c),
neu quis (c) quem (c) prius uulneret, quam
illum mterfectum uiderit (c): V58, 4; — ne
. . . committeret: 122,3 u. a).
praecipito. A. trausit. (= deicere);
a): eodem tempore L. Fabius centurio
quique una murum ascenderant circum-
uenti atque interfecti de ([i ; o?>i. a ; Np., Dt.,
Eold.) muro praecipitabautur (-tantur ufik ;
1161
praecipito — praeda
1162
Sckn.}: Vn50,3; t oppidani saxa quam
maxima possunt uectibus promouent praecipi-
tataque e (et/o; de 1'aul; om. x; edd.) muro in
musculum deuoluunt: 2,11,1.
b): reliqua fuga desperata . . . reliqui se
{del. Vsctier) iu flumen praecipitauerunt: IV 15,
2; plerique ex lais, ne in aiigustias inciderent,
ex {add. Np.) X (de decem Oe/il.) pedum mu-
nitione se (Np.; muuitionesse a'; munitionis
se rell. ; se del. Vsener) in fossas praecipitabant
(P. Manut.; praecipitant %): 3,69,3.
B. intruns. (= ad fincm uergere): multi
iam menses erant et liiems praecipitaue-
rat, neque Brundisio naues . . . ueniebant: 3,
25, 1.
praecipnns : quos (Haeduos et Remos)
praecipuo semper honore Caesar habuit: V
54,4.
praocipne: huic legioni Caesar et in-
dulserat (huic caes. leg. induls. [i) praecipue
(-puae A^B^) et propter uirtutem confidebat
maxime: 140,15; quod (c) seniper Haeduonun
ciuitati praecipue (-uae B) indulserat: VII 40,
1 ; t quae (fortuna) plurimum potest
cum in reliquis rebus tum praecipue in
bello: 3,68,1.
praeclarc : ut (c) cogitata praeclare
eloqui possent, non nulli studio et usu ela-
borauerunt: ap. Cic. Brut. 253.
praeclndo : crebris arboribus succisis
omnes ihtroitus erant praeclusi: VK, 5; t
portas u. porta p. 1118 sq. A. (4 loc).
pracco: praecouibusque circummis-
sis pronuntiari (hostes) iubent: V51,3; f
erat plena lictorum et apparitorum (e) pro-
uincia, differta praefectis (AkL; praeceptis
*; praeconibus 1'aul) atque exactoribus,
qui . . .: 3,32,4.
PraecoiiinnM : ubi paucis ante annis L.
ValeriuB Praeconinus legatus exercitu pulso
interlectus esset: 11120,1.
praecurro. A. = TrqoTqixeLv: milites
nostri clamorem exaudiunt; praecurrunt equi-
tes; . . . coguoscunt: VI39, 1; — placuit, ut
. . . fratres . . eius ad Caesarem praecur-
rorent: VII 37, 7; — Curio . . . niilites . . .
sequi sese iubet et praecurrit antc omnes:
2,34,5; t (loinphoH pcruenit .... sed
00 fama iam praccucurrcrat (jl, li corr.: prae-
currerat a,hpr.; cdd.), de proelio Dyrrachino:
3,80,2.
1{. = (pOaveiv: ul, si quid (c) etiam do sua
saluto ab JTacduis iuiretur consilii, celeritato
praecurrorct : VII i), 4.
[1''u1mu: Lertiani aciom Caesar . . . procurrcrc
(edd. pr.; praecucurrere x; praecurrere 0)
iussit: 3,94,1.]
praeila. A. subi.: illorum esse prae-
dam atque illis reseruari (c) quaecumque Ro-
maui reliquLssent : V 34, 1.
B. praed. : quarum coliortium milites . . .
luba consjiicatus suam (sua /) esse praedi-
cans praedam (praedeo; praedae /") magnam
partem eorum interfici iussit : 2, 44, 2.
C ol)i. : praeda ex omnibus locis agebatur:
VI 43, 2; 1 stipendiumque equitum frauda-
bant et praedam omnem domum auerteliant
(aduert. /): 3,59,3; t magno pecoris
atque hominum numero capto atque ea praeda
militibus concessa . . . in deditiouem uenire
. . . coegit: VI 3,2; ^ Germani . . . cum
ea praeda, quam in siluis deposuerant, . . .
sese receperunt: VI 41,1; f Galli cohortati
inter se, ne speratam (paratam aut insperatam
tantam Ciacc.) praedam ex manibus dimit-
terent: VI 8,1; • 1 oppidum diripit atque
incendit, praedam militibus donat: VII 11, 9;
t quanta (-tae h) praedae faciendae . . .
facultas daretur, si Romanos castris expulis-
scnt, demonstrauerunt: IV 34, 5; 1 Ger-
mani quam nacti eraut praedam in occulto
relinquunt: VI 35, 10; f (potiri: VII 14,
9 u. tollere;) t relinquere: VI 35, 10
u. nancisci; t quid uos, inquit, hanc (om.
A) miseram ac tenuem sectamini praedam,
quibus licet iam esse fortunatissimos (c)? VI
35,8; 1 sperare: VI 8,1 u. dimittere;
t oppida incendi oportere, . . . ne (c) . . . (sint)
Romanis proposita ad copiam commeatus prae-
damque tollendam (del. Oiacc; potiendam
Madu.) : VII 14, 9.
D. dat. : nec fuit quisquam, qui praedae
studeret: VII 28, 3; t iu duas partes
sese distribuunt, alii ut praedae praesidio
sint, alii ut ueuicntibus rcsistaut: 1,55,2.
E. sen.; a) : praedue cupiditas multos
longius ^seuocabat: VI 34, 4; ^ huc equi-
tatum mittit, ut diriperet atque haberet loco
praedae: 2,25,3; Pompeius superioribus diebus
praedao loco Parthinos habuerat: 3,42,5; t
ex reliquis captiuis toto exercitui (c) capita
singula praedae uomine distribuit: VII 89,5;
t Morini . . . s po pracdao adducti . . . (mili-
tes) circumsteterunt: IV37, 1; (Caesar) omnes
euocat (fi; ad se uocat a; cdd.plur.) spo prae-
dao ad diriinendos l^burones: VI 34, 8; ne
(niilites) sluilio puguaudi iuit spo praedao lon-
gius progrediantiu" VII 45, 8; non posso (c)
niilitcs contincri, (luiii spo (h^; so v) praedae
iu urlicui iinuMipcrcnt: 2,12,4 [Isp. 5).
1163
praeda — praedor
1164
b): Jncolitur . . . maritima pars (Britanniae)
ab iis (e), qui praedae (zi. CC) ac belli in-
fereudi causa ex Belgio transierunt (c): V
12,2.
c) : Scipionis milites cohortatiir, ut parta iain
uictoria praedae ac praemiorum uelint esse
partieipes: 3,82, 1.
F. abl.: inuitati praeda lougius procedunt :
VI 35, 7.
G. c. praep.; a) ad: ad Germanos peruenit
fama diripi Eburones atque ultro omnes ad
praedam e u o c a r i : VI 35, 4 ; t proinde
ad praedam, ad gloriam properate: 2,39,3.
(VII 14, 9 u. C. tollere).
b) cum: sese recipere cum pr.: VI 41, 1
««. C. depouere; — incolumesque cum magna
praeda eodem ponte in castra reuertuntur:
1,55,3.
c) in c. abl. : ne in praeda occiipati reli-
qui negotii gerendi facultatem dimitterent: 3,
97,1.
praedico. A. = proliteri , (palam lul
mug-ua uoee) commcmorare (Iiervorliebeu);
a) abs.: (amici regis) timore adducti, ut postea
praedicabant : 3, 104, 1.
b) sequitur a) obi.: Caesar initio orationis
sua senatusque in eum beneficia comme-
morauit (praedicauit B'^): 143,4; t acer-
bitatem inimicorum docet . . .; iniuriam in
eripiendis legionibus (c) praedicat, crudeli-
tatem et insolentiam in circumscribendis
tribunis plebis ; condiciones a se latas . . .
commemorat: 1,32,6; t exercitum cum
militari more ad pugnam cohortaretur suaque
in eum perpetui ( perpetuum a ) temporis
officia (-ium a') praedicaret, iu primis com-
memorauit: 3, 90, 1 ; 1 interim barbari
nuntios . . . dimiserimt paucitatemque no-
strorum militum suis praedicauerunt et . . .
demonstrauerunt : IV 34, 5.
p) acc. c. inf.: qui (Galli ac mercatores) in-
geuti magnitudine corporum Germanos, incre-
dibili uirtute atque exercitatione in armis esse
praedicabant : I 39, 1 ; Galli se omnes ab Dite
patre prognatos praedicant idque ab (c) druidi-
bus proditum dicuut: VI18, 1; ea (latrocinia)
iuueututis exerceudae ac desidiae minuendae
causa fieri praedicant (Germani): VI 23, 6;
saepe ex tribuuali praedicauit (Varro) aduersa
Caesarem proelia fecisse, magnum numerum
ab eo militum ad Afranium perfugisse: haec
se . . . comperisse: 2,18,3; quarum cohortium
milites . . . luba conspicatus suam esse prae-
dicans praedam . . . iussit: 2,44,2; Alexandriae
. . . coucursum ad se fieri uidet, quod fasces
anteferrentur. in hoc omnis multitiido maie-
statem regiam minui praedicabat: 3,106,4.
B. = g-Ioriari ; a) de: Ariouistus ad postu-
lata Caesaris pauca respondit, de suis uirtuti-
bus multa praedicauit : 1 44, 1 ; qui de meis iu
uos meritis praedicaturus {Stcph.; praeiudica-
turus i) non sum: 2,32,10; haec tamen ab
ipsis inflatius commemorabantur , ut de suis
homines laudibus Ubenter (licenter Paid) prae-
dicant: 2,39,4.
b) alqd: multa: 144,1 ?<. a).
c) c. acc. c. inf. : VI 18, 1 u. A. b) (3).
[Falso : utrisque ad animum occurrit unum
esse illud tempus (illud e. t. praedicat fi), quo
maxime contendi conueniat: VII 85, 2.]
pravrtico: Pompeius suis praedixerat, ut
(ne NJd) Caesaris impetum exciperent neue
(neque hl) se loco mouerent aciemque eius
distrahi paterentur: 3,92,1.
(praeilinni: erat . . . nianus certa nulla,
non oppidum, non praesidium (Q coir.; prae-
dium relL), quod se armis defenderet: VI 84, 1.)
praedo : liceretne ciuibus ad ciues . . .
legatos mittere, quod etiam fugitiuis ab saltu
Pyrenaeo praedonibusque (queo)«. b; Dauis.}
licuisset: 3,19,2; t quas naues Vticae
ex praedonum bello subductas P. Attius
reficiendas . . . curauerat: 2,23,3; (Septimius)
bello praedonum apud eum ordinem duxerat:
3,104,3; — has (naues) more praedonum
diripere consuerunt: 3,112,3; t huc acce-
debant collecti ex praedonibus latronibus-
que Syriae Ciliciaeque proiunciae finitimarum-
que regionum: 3,110,3.
praedor: ut Teutomatus (c) . . . uix se
ex manibus praedantium militum eripe-
ret: VII 46,5; — quos spes praedandi stu-
diumque bellandi ab agri cultura et cotidiano
labore reuocabat: 11117,4; — quo facilius fiui-
timorum equitatum, si praedandi causa ad
eos uenissent (-et Ald.; Fr.), impedirent: II 17,
4; calones . . . praedandi causa egressi . . .
praecipites fugae sese mandabant : II 24, 2 ;
magnam partem eqiutatus ab us (c) aliquot
diebus ante praedandi frumentandique causa
ad Ambiuaritos trans Mosam missam: IV 9, 3;
quam (partem equitatus) supra commemoraiu
praedandi frumentandique causa Mosam trans-
isse : IV 16, 2 ; (Britanniae . . . maritima pars
ab iis (incolitur), qui praedae (praedandi Kraff.)
ac beUi inferendi causa ex Belgio transierunt
(c): V12, 2;) cum equitatus noster liberius
praedandi uastandique (uastandi praedandique
p) causa se in agros eiecerat (c) : V 19, 2 ;
(cum . . . equitibus Caesaris GalUs atque Hi-
1165
praedor — praeficio
1166
spanis, qui eo praesidii (P. Manut; praedandi
x) causa missi erant, pecuniam polliceretur :
3, 22, 3.)
praednco: fossamque (que om. P) et
maceriam (materiam a) sex (o) in altitudinem
pedum (copiae Gallorum) praeduxerant (prod.
(i ; perd. D) : VII 69, 5; uicos plateasque inaedi-
ficat, [ac] fossas transuersas uiis praeducit: 1,
27,3; t maceriam: VII 69, 5 m. fossam;
^ a medio fere colle in longitudinem (c) , ut
natura montis ferebat , ex grandibus saxis sex
pedum mu rum . . . praeduxerant (perdux. M-)
Galli: VII 46, 3.
pracfectujra : cunctae earum regionum
praefecturae libentissimis animis eum reci-
piunt exercitumque eius omnibus rebus
iuuant: 1,15, 1.
praefectn^. De praefectis u. Maduig,
Quelqms remarques sur les officiers dits prae-
fecti pendant les derniers iemps de la republi-
que romaine: RPk. 2 (1878) p. 177—187.
A. |>raefectiis cqultnm ; a) additui- e (| u i-
tum tt. eqnes p. 1034 (7 loc.).
b) non additnr uox equituui: interim ad
praefectos, qui cum orani equitatu antecesse-
rant, mittit qui nuntiarent, ne hostes proelio
lacesserent, et si ipsi laceaserentur, sustinerent,
quoad ipse cum exercitu propius accessisset :
IV 11, 6.
B. praefcctus fubrum; a) additur genct.
fabrii iii: reducitur ad eum deprensua ex iti-
nere N. (f) Magius Cremona, praefectus fabrum
Cn. Pompei. quem Cacsar ad cum remittit: 1,
24,4; iam duo praefecti fabrum Pompei in
meam potestatem uenerunt et a me missi suiit.
si uolent grati esse, debebunt Pompeium hor-
tari, ut: ap. Cic. ad Att. IX 7 C, 2.
b) non additiir fabruin: N. Mngium
{Perixmi.; magnum M) , Pompei (pomj)eium
71/') praefectum , deprehendi. scilicet meo iusti-
tuto usus sum et oum statim missuin feci: ap.
Cic. ad Att. IX 7 C, 2 ; demonstrauimus L.
Vibullium (c) Rufum , Pompei praefectuni
(fabrum add. P. Manut.) , bis in potestateni
jjerueniHse Caesaris atque ab eo essc dimissuin :
3,10,1.
1'. alii priicrccti; a) Koiiiaiioruin ; a): (|iii
liracsiiiit MCifotiis bcllicis: liic (timor) iirinnim
ortus cst n tribunis militum, praefectis reliquis-
que, qui ex urbe amicitiae causn Cacsarem
secuti non ningnum in re militnri usuni hnbo-
i)aiit; (|ii()niiii . . .: 139,2; ia . . . prnefi^ctos
triliiiM()S(iiie milituin c()m|iliircs iii rinitiiiias
ciuilatcs friimoiili cniian (liniiait: 1117,.'!; quod
(c) praotoroa iiauium longarum habobat, quae-
stori (c), legatis praefectisque distribuit: IV 22,
3; tribunos (c) militum et praefectos (praefec-
tum Ne ; praefect. ahl) circummittit atque hor-
tatur, non solum ab eruptionibus caueant, sed
etiam . . . obseruent (c): 1,21,4.
p) (lui praesuut aliis neg^otiis: erat plena
Hctorum et f imperiorum (et apparitorum
Forehh.) prouincia, differta praefectis (?; sie
Ald.; praeceptis z; praeconibus Paid) atque
exactoribus , qui . . . : 3, 32, 4.
b) aiiorum populorum: coactis equitum mili-
bus (c) VIII et peditum circiter CCL (e)
baec . . . recensebantur, numerusque inibatur;
praefecti constituebantur ; Commio Atrebati,
Viridomaro et Eporedorigi Haeduis, Vercassinel-
launc( Aruerno . . . summa imperii traditur
(praef. constituebantur commius atrebas, uiri-
domarus et eporedorix hedui; uercassiuellauno
. . . traditur p): VII 76,3; audit lubam . . .
restitisse iu regno, Saburram, eius praefectum,
cum mediocribus copiis missum Vticae ad-
propinquare: 2,38,1; ipsi clam con.silio inito
Achillam [in] , praefectum regium , fsingium]
singulari hominem audacia, et L. Septimium
. . . ad interficiendum Pompeium miserunt: 3,
104,2.
[Falso : cognoscit misaum a Pompeio Vibul-
lium Kuliim, quem paucis ante diebus Cor-
finio captum ipse dimiserat; profectum item
( dimiserat praefectum; item al(h'^)): 1,34,
L2.]
praefero. A. = prac se fcrrc, antc fcrre;
a) piopr.: iioque iu fascibus insiguia laureae
(Pompeius) praetulit: 3,71,3; ^ (multa
praeterea spolia proferebantur (Uotom.; praef.
* ; edd.) , capti homines equique (c) produce-
bantur: 2,39,5.)
b) Irsl.: sed haec eius diei praefertur (-fere-
balur?) opinio, ut se utrique superiores dis-
cessis.ae existimaront : Afianinni, quod . . .;
nostri autcm, quod . . .: 1,47, 1.
B. = aiiteponoro, iiracponcrc: (pr.iestare (c),
si iam priiicipatum Gallino obtinere non pos-
sint (c) , Galloruin qunm Romauorum iin-
peria perferre (a// ; praoforre n/',- Ayj.): 117,
3;) t qni (<') uirtute belli omnibus gen-
tibus praofcrebantur: V54, 5; 1 equites
uero . . . omnibus in locis 1- piignant (pugnae (i),
quo (om. fi; pugnant quo (fc/. A';j.; u. CG) se
legionnriis militibus praerorrent: 1127,2.
prnelicio. Addlliir daliiiiis A. ap|icllaliui:
liritiiiiiii liiiiic (Cassiiiollaiiiuim) Idli bollo iin-
perioque praofccoraiit : V 11, 9; 1 ca-
stellis: 3,32,3 u. urbi; T[ castris u.
caNtra p. mtl ucrs. l. sqq. (I lor.); ei logioui
1167
praeficio — praemitto
1168
castrisque Q. Tulliuin Ciceronem praeficit (prae-
fecit // (P sec. Hold.)): VI 32, 6; altera castra
. . . ponit; Ms castris Curionem praefecit (-ficit
ego}: 1,18,5; 1 D. Brutum aduleacentem
classi Gallicisque nauibus . . . praeficit (-fecit
(i): 11111,5; 1 copiis u. copiae p. 738
c) (3 loc.) ; 1 omnem equitatum . . .
praemisit; bis (eique fi) Q. Pedium et L.
Aurunculeium Cottam legatos praefecit: II 11,
3 ; t (Verciugetorix) decem niilia peditum
imperat; buc addit equites octingentos. his
praeficit fratrem Eporedorigis : VII 64, (4.) 5;
1 imperio: Vll, 9 u. bello; t Caesar
singulis legionibus singulos {dd. A. Miller)
legatos et quaestorem praefecit (praefacit J\P;
praeficit M-) : 1 52, 1 ; u. praetcrea leg^io p. 441
extr. ct 442 (5 loc); % ei loco praesidio-
que C. Volcacium (c) Tullum (c) adulescentem
praefecit: VI 29, 3; f placuit, ut (c)
Litauiccus decem illis milibus, quae Caesari
ad bellum mitterentur, praeficeretur atque ea
t ducenda (eo ducenda Paul; ea traducenda
Pluyg.) curaret: VII 37, 7; 64,5 u. equitibus;
t ei munitioui, quam fecerat, T. Labienum
legatum praefecit: 110,3; t nauibus «<.
nanis p. 709 C. a) (3 loc.) ; t exercitus
equitatusque equitibus Romanis administranti-
bus, quos ei negotio praefecerat, celeriter
transmittitiu- : VII 61, 2 ; eique negotio Q.
Fufium Calenum legatum praeficit: 1,87,4;
1 Gaiumque Gallonium, equitem Romanum,
familiarem Domitii , qui eo . . . uenerat missus
a Domitio, oppido Gadibus praefecit: 2,18,
2; t peditibus: VII 64,5 u. equitibus;
t *ei praesidio nauibusque ([i; Np., Dt.; que
om. rell.) Q. {om. [i ; nauibus quintum a) Atriiuu
praefecit: V 9, 1 ; VI 29, 3 u. loco; t pro-
uinciae Q. (que Nx) Cassium praeficit; huic
IIII legiones attribuit: 2,21,3; t uicis:
8, 32, 3 u. urbi ; t Domitius nauibus Mas-
siliam peruenit atque ab iis (c) receptus urbi
praeficitur; summa ei belli administrandi per-
mittitur: 1,36, 1; non solum urbibus, sed paene
uicis castellisque singulis {mn. Db.) singuH
{add. Ochler ; om. codd.; Np., Dt.) cum imperio
praeficiebantur : 3, 32, 3.
B. uoiu. propr.: Gadibus: 2,18,2 u. A.
oppido; t Crassum Samarobriuae prae-
ficit (-fecit edd. pr.; Fr.) legionemque ei (c)
attribuit: V47, 2.
€. prouoiu.: bis: 1111,3 u. X. equitatui;
VII 64, 5 ib. equitibus.
[Falso: ut, si peracto cons. caesaris cons.
(cons. uon /i) praefectus esset {sic codd.;
u. CC): 1,11,2; Caesar praecepto (praefecto
occupato x) itinere ad Dyrrachium finem pro-
perandi facit: 3,13,5.]
praefigo. A. : ripa autem erat acutis su di-
bus praefixisque (que om. BM; Np., Fr., Db.,
Dt.) munita, eiusdemque generis sub aqua de-
fixae sudes flumine tegebantur: V18, 3.
1}.: asseres enim pedum XII cuspidibus
praefixi . . . per IIII ordines cratium in
terra defigebantur : 2, 2, 2.
praefringo : illae (triremes) adeo grauiter
inter se incitatae conflixeruut, ut uehemeu-
tissime utraque ex concursu laborarent, altera
uero praefracto {NO-hl; praefecto a; praesecto
f; praerupto 0') rostro tota conlabefieret : 2,
6,5.
praegre^lior: (duabus legionibus missis
in ulteriorem Hispaniam cum Q. Cassio . . .
ipse cum {om. af; Np.) DC equitibus magnis
itineribus progreditur (praegr. Ohl; Paid):2,
19, 1 ;) cum se magnis itineribus extenderet et
praegressos (progressos 0") consequi cupe-
ret: 3, 77,3.
praeiadlciam : his ducibus repudiatis
Corflniensem ignominiam, [in] Italiae fugam
(fuga an -i), Hispaniarum deditionem, [in]
Africi belli praeiudicia, sequimini! (igno-
miniam, an It. fugam, an H. d. , A. b. pr.,
sequemini? F. Eoffm.) 2,32,13; t Pom-
peius enim nullo proelio pulsus uestri facti
praeiudicio demotus Italia excessit: 2,
32,2.
(praeindico: qui de meis in uos meritis
praedicaturus {Hteph.; praeiudicaturus x) non
sum: 2,32,10.)
praemetno: Caesar cum iniquo loco
pugnari hostiumque augeri (o) copias uideret,
praemetuens suis ad T. Sextium legatum
. . . misit: VII 49, 1.
praemitto. A. sequitur obiect.; a) alqm;
a) appellat.: adulescentes: 1,34,3 u. lega-
tos; t Caesar legiones in Hispaniam prae-
miserat (praeterm. l) [ad] VI [milia], auxilia
peditiun (praemis. VI. ad illa auxilia ped. E.
Hoffm.) V milia {coniec. Np.; peditum nulla
A), equitum III milia, quae omnibus superiori-
bus beUis habuerat, et parem ex Gallia nume-
rum {sie R. Menge; u. CC): 1,39,2; t
his rebus cognitis exploratores centuriones-
que praemittit, qui locum idoneum (o) castris
deligant: 1117,1; t cohortes V prae-
missae a Domitio ex oppido pontem fluminis
interrumpebant : 1,16,2; t equitatum
u. eqnitatns p. 1046 (9 (10) loc); t
equites u. eqnes p. 1029 cxtr. et 1030 (4
(6) loc.) ; t barbari consUio Komanorum
1169
praemitto — praemium
1170
cognito praemisso equitatu et essedariis reli-
quis copiis subsecuti nostros . . . prohibebant:
IV 24,1; 1 exploratores: (121,4 u. &)
Considium ;) 1117,1 u. centuriones; 1 im-
pedimenta u. impediinentnm p. 58 b)
(3 loc.) ; T (cognoscit) praemissos etiam
legatos (del. Oiaec.) Massilienses domum,
nobiles adulescentes («. CC) : 1, 34, 3 ; 37, 1 u.
fi) Fabium; \ legiones u. legio p- 43H
sq. (3 (4) loc.) ; ^ quarum cohortium milites
. . . luba conspicatus suam esse praedicans
pracdam magnam partem eorum interfici iussit,
paucos electos in regnum praemisit (Eartx;
remisit '«,■ edd.): 2,44,2; ^ nuntii prae-
missi ab rege luba uenerunt, qui illum adesse
cum magnis copiis dicerent et de custodia ac
defensione urbis bortarentur: 2,36,3; itaque
praemissis nuntiLs ad Cn. Domitium Caesar ei
(e) scripsit et quid fieri uellet ostendit: 3,78,
5; ^ Scipio ad sequendum paratus equi-
tum (Np.; equitatum x) magnam (f; magnam-
que ahl) partem (leuLs armaturae add. l\)
ad explorandum iter Domitii et cognoscendum
praemisit: 3,38,2.
ji) uom. propr.: Basilum u. Minucium;
— una cum his legatis Commius Atrebas
uenit, quem supra demonstraueram a Caesare
in Britanniam praemusum: IV 27, 2; — P. (c)
Considius . . . cum exploratoribus praemit-
titur: 121,4; — dum haec parat atque admi-
nistrat, C. Fabium legatum cum legionibus
III . . . in Hispauiam praemittit. . . . reliquas
legiones . . . subsequi iubet: 1,37,1; — Curio
Marcium (c) Vticam nauibus praemittit;
ipse eodem . . . proficiscitur: 2,24,1; — (quem
(Magium) Caesar ad eum (Pompeium) reniittit
(pTaeui. Kindiicli.) cum maudatis 'liis: 1,24,5;)
— clam nuntiis ad Miloncm missis . . . atque
eo in Italiani euocato . . . sibi coniiuixit atque
eum in Thurinum ad sollicitandos pastor&s
praemisit: 3,21,4; — ipse . . . ad bellum Am-
biorigis profectus ( CC) ... L. M i n u c i u m
(c) Basilum cum omni equitatu praemittit: VI
29, 4 ; — ad haec cognoscenda . . . idoncum
esse arbitratus C. Voluseuuni cum naui
longa (longa naue p) praemittit: IV 21,1.
b) alqd: edictumqne pracniitlit, ad quam
diem magistratus principcHque omnium ciui-
talum sibi esse praesto Cordubae uellet: 2,19,
1; t naueni: (IV2],1 u. u) [i) Volu-
Hcnuni;) ex reliiiuis (nauibus) una pracniissa
MaHsiliam huiuH nuntii ])crrercn(li gratia cuni
iani udjiroj>iMqiuirrt urbi, omuis schc niultitudo
. . . eHudit: 2,7,3; T (Nasidius) cursum
Massiliani uersuH i^erficit praeniiHsaque (l>er-
liOxir. ('uuHUr, II.
missaque a) clam nauicula Domitium Mas-
aUiensesque de suo aduentu certiores facit: 2,
3,3.
c) enuntlatnm: cohortatus Haeduos de sup-
portando commeatu praemittit ad Boios,
qui de suo aduentu doceant hortenturque,
ut: VU10,3.
B. uou additnr obiect. ; a): petebant, uti
ad eos equites, qui agmen antecessissent,
praemitteret eosque pugna prohiberet: IV
11,2.
b) : Varro, cum itinere conuerso s e s e Italicam
(Faernus; italiam x) uenturum praemisis-
set (Lips.; pronimtiasset Faern.; promisisset
x; cum it. conu. equites Italicam praemis.
Ciacc), certior ab suis factus est praeclusas
esse portas : 2, 20, 6.
praemiom. A. obi.: (attribuere: 2,
21,2 u. tribuere;) "i Conuictolitauis Hae-
duus . . . sollicitatus ab Aruernis pecunia cum
quibusdam adulescentibus conloquitur ....
cum his praemium (primum Nb) communi-
cat hortaturque, ut: VII 37, 2; \ Caesar
. . . sua senatusque in eum (Ariouistum) bene-
ficia commemorauit (e) , quod rex appellatus
esset . . . , quod amicus, quod munera amplis-
sima (c) missa; . . . illum . . . beneficio ac
liberalitate sua ac senatus ea praemia conse-
cutum: 143,5; 1[ si quod est admissum
(o) facinus, si caedes facta, si de hereditate,
de finibus controuersia est, idem (druides) de-
cernunt (c), praemia poenasque constituunt:
VI 13,5; 1 huic bello seruirent eaque (c)
quae (c) meruissent praemia ab se deuicta
Gallia exspectarent: VII 34, 1; t id
uero militibus fuit pergratum . . . , ut qui ali-
quid (c) iusti (c) incommodi exspectauissent,
ultro praemium missionis ferreut: 1,86,1;
t niereri: VII 34, 1 u. exspectare; f uos
autem incerta (c) uictoria Caesarem secuti
diiudicata iam belli fortuna uictum sequamini,
cum uestri ofdcii praemia percipere debeatis?
2,32,6; t sui laboris milites semper
euentu belli praemia petiueruut: 2,32,10;
\ niittuntur ad Caesarem coufeslim a (c) Cice-
ronc litterac magnis propositis praemiis, si
(qui JlJMidlcr; si qui Paul) pertuUsseut: V
40,1; (Labienus) magna proponit iis (c), qui
occideriut (Indutioniaruni), praeniia: V58, 5;
iis (c) , qui j)rinii niurum aacendissent (c),
j)racmia jjroposuit: VII 27, 2; Domitius ad
Ponij)eium . . . jieritos regionum niagno pro-
posito praemio cuni litteris niittit: 1,17,1; 1
tributis (attrib. IHuyy.) quibusdnni poj^ulis
(hl ; publicis af; uld.) priuntisquo (iiublice jiri-
74
1171
praemium — praepono
1172
uatimque Ciace.) praemiis reliquos in posterum
bona spe complet: 2,21,2; CC (equites) ex
Syria a Commageno Antiocbo, cui magna Pom-
peius praemia tribuit (-uerat?), missi erant:
3, 4, 5 ; his . . . agros . . in Gallia ex hostibus
captos praemiaque rei pecuniariae magna tri-
buerat locupletesque ex egentibus fecerat: 3,
59, 2.
B. g:eii.: multi uudique ex ueteribus Pompei
exercitibus spe praemiorum atque ordinum
euocantur: 1,3,2.
Scipionis milites cohortatur, ut parta iam
uictoria praedae ac praemiorum uelint esse
participes: 3,82,1.
C. abl. : Indutiomarus . . . exsules damnatos-
que tota Gallia magnis praemiis ad se alli-
cere coepit: V55, 3; t celeriter adule-
scentibus et oratione magistratus et praemio
deductis (adductis Faem.) . . . ratio per-
ficiendi quaerebatur: VII 37,6; \ omnibus
pollicitationibus ac praemiis deposcunt, qui
belli initium (c) faciant (p): VII 1,5; ^
praemiis excitare u. excito p. 1200 b) a)
(3 loc); Tf hos praemiis pollicitationibus-
que incitant: 1,56,2; t huic magnis
praemiis pollicitationibusque persuadet, uti
(c) ad hostes transeat : III 18, 2 ; hic (c) seruo
spe libertatis magnisque persuadet praemiLs,
ut litteras ad Caesarem deferati V 45, 3 ; cuidam
ex equitibus Gallis magnis praemiis persuadet
(suadet p) , uti ad Ciceronem epistulam defe-
rat : V 48, 3 ; \ magno se illum praemio
remuneraturum: 144,13; t (suadere:
V 48, 3 zi. persuadere.)
D. c. praep.: omues aut de honoribus suis
aut de praemiis pecuniae aut de persequen-
dis inimicitiis agebant: 3,83,5; — proinde
ad praedam , ad gloriam properate , ut iam de
praemiis uestris et de referenda gratia cogi-
tare incipiamus: 2,39,3; — iamque inter se
palam de praemiis (praeturis Marklaml; pro-
uinciis Kraff.; imperiis Paul) ac de (c) sacer-
dotiis contendebant: 3,82,4.
nou sine magna spe magnisque praemiis
domum propinquosque (se) reliquisse: 144,2.
praemunio : Caesar . . . aditus duos
. . . magnis operibus praemuniuit (perm. 0)
castellaque his loeis posuit : 3, 58, 1 ; t
Caesar loca maxime necessaria complexus
noctu praemuniit (A'j3.," Db.; praemunit /(/; Dt.;
praemuniti a; muniti f): 3,112,7.
Lupus, qui Achaiam . . . obtiuebat, Isth-
m u m (sthumum af; stumum Nhl) praemunire
instituit, ut Achaia Fufium prohiberet: 3, 55, 2.
praeoecnpo. A. = autea occupare;
a) propr.: non illi . . . iniquitat«m loci atque
angustias praeoccupatis castris et ancipitem
(angustias, non praeoccupatis castris ancipitem
Ciacc.) terrorem . . . causae fuisse cogitabant:
3,72,2; \ Curio . . . proximos colles
capere uniuersos . . . iubet. hos quoque prae-
occupat missus a Saburra equitatu.s : 2, 42, 1 ;
t (Caesar praecepto {Ciacc; pfaefecto occupato
*; praeoccupato Ald. nep.) itinere ad Dyr-
rachium tinem properandi facit: 3,13,5;) 1
ne ab equitatu Eomanorum uiae praeoccu-
parentur : VII 26, 5.
b) ti^sl.; a) = (aule) capere, corripere : sic
omnino (omnium [i; Schn.) animos timor
praeoccupauerat ( occupauerat p ) , ut paene
alienata mente . . . dicereut : VI 41, 3 ; sed prae-
occupatus animus Attianorum militum timore
{hl; tempore af) et fuga et caede suorum niiiil
de resistendo cogitabat: 2,34,6.
'p) — conciliare, obstringere: praeoccu-
patum sese legatione (-nem aH) ab Cn.
Pompeio , teneri obstrictum fide : 2, 17, 2.
B, = opprimere: timens Domitio, ne ad-
uentu Pompei praeoccuparetur, ad eum omni
celeritate . . . ferebatur: 3,78,2.
praeopto: multi (Galli) ut diu iactato
bracchio praeoptarent scuta (c) e (c) mauu
emittere et nudo corpore pugnare : 1 25, 4.
I>raepai'o: falces: 11114,5 u. rem; t
(hostes) se in siluas abdideruut locum nacti
egregie . . . munitiua, quem domestici belli,
ut uidebatur (e), eausa (o) iam ante praepa-
rauerant; nam crebris arboribus succisLs omnes
introitus erant praeclusi: V9, 4(5); t
Cassius . . . secimdum nactus uentum onerarias
naues [circiter XL] praeparatas ad incendiuni
immisit: 3,101,5; t una erat magno usui
res praeparata a nostris , falces praeacutae in-
sertae adfixaeque longuriis: 11114,5; — re
frumentaria praeparata (comparata b;
prob. Oud.) confirmatisque militibus . . . temp-
tandum Caesar existimauit: 3,84,1.
dum ea, quae a Vercingetorige ad eruptio-
nem praeparata erant {Ald.; praeparauerant
A"), proferunt: VII 82, 3.
praependeo: easque (storias) ex tribus
partibus . . . in (c) eminentibus (c) trabibus cLr-
cum turrim (c) praependentes religauerunt: 2,
9,4; t ut esset, ubi tegimenta prae-
pendere (-dere?) possent ad defendendos ictus
ac repellendos: 2, 9,3.
praepono. A. alqm alci rei: sinistro
cornu Antonium, dextro P. SuUam, media
(in media 0) acie {an mediae aciei?) Cn.
Domitium praeposuerat : 3,89,2; t hi-
1173
praepono praesens
1174
bernis Labiennm praeposuit: 154,3; ^
ueteres milites . . . duce C. Trebonio, equite
Romano, qui iis (c) erat praepositus, . . .
perrumpunt: VI 40, 4; ^ toti tamen offi-
cio maritimo JI. Bibulus praepositus cimcta
administrabat: ad hunc summa imperii respicie-
bat : 3, 5, 4 ; huic officio praepositus erat Fufius
Calenus legatus : 3, 8, 2.
B. nou additur dafinus: 3,89,2 u. A. aciei.
praeripio : ne aut ingratus in referenda
gratia aut arrogans in praeripiendo (praecip.
fl) populi benef icio (benef. pr. pop. af) uide-
retur: 3,1,6.
praernmpo: his (falcibus) cum funes,
qui antemnas ad malos destinabant (c) , com-
prehensi adductique eraiit, nauigio remis in-
citato praerumpebantur (prorump. (i). quibus
abscisis (praecisis fi) antemnae necessario con-
cidebant: 11114,6.
praernptn»* (ui adiect.): id autem est
iugum dercctuni , eminens in mare, utraque
c.\ parte praeruptum atque asperum, sed tamen
paulo leniore (c) fastigio ab ea parte, quae
iw\ Vticam uergit : 2, 24, 3 ; ^ interiores
desperatis campestribus locis propter magni-
tudinem munitionum loca praerupta f ex
(atque ex fl) ascensu temptant: VII 86,4; prae-
ruptus (del. Madii.) locus erat, utraque ex
parte derectus (deiectus Vielli.): 1,45,4; 1
erat inter Labienum atque hostem difficili
transitu ilumen ripisque praeruptis: VI 7, 5;
^ ipsi erant transcendendae ualles maximae ac
difficillimae; saxa multis locis praerupta iter
impediebant: 1,68,2.
prae^iaepio : si (c) illorum nuntiis con-
firmari non potestis omni aditu praesaepto
(praerepto o): VII 77, 11 ; aditus autem
atque itinera duo . . . maximis defixis tra-
bibus atque eis praeacutis praesaepit: 1,27,4;
ut (e) erant loca montuosa et f ad specus an-
gustiae uallium, has (aditus perangusti
uallium, has Z>/.*.- aspera, angustias uallium
[hiisl i'aul) sublicis in terram demissis (c) prae-
saepserat terramque adgesserat (c) , ut aquam
contineret (c): 3,49,4; ^ (ipsi profecti a
palude (ji; prospecta palude a; praesepti pal.
Km. lioffm.; Db.) ad (c) rii^as (c) Sequaiiae
. . . considunt: VII 58,6.)
praeHvribo: qui suum timorcm in ...
anguslias . . itincris confcrreiit (c) , facere arro-
ganter, cum aul de officio imperatoris despe-
rare aut praescribere (ei add. Kusmt.) uideren-
tur (auderent if^fi) : I 40, 10.
si ipse populo Romano non praescriberct,
quem ad nioilum suo iuro uterctur: 1 36,
2; (milites) superioribns proeliia exercitati quid
tieri oporteret non minus commode ipsi sibi
(magis add. fl) praescribere quam ab aliis do-
ceri poterant : II 20, 3.
[Falso: haec ad eum *elatius atque inflatius
Afranius perscribebat (praescr. ajl) : 2, 17, 3.]
praeKcriptio: ut honesta praescrip-
tione rem turpissimam tegerent: 3,32,4.
praeseriptum : duas legiones suas ante-
cedere, reliquas subsequi iussit. hoc eius prae-
scripto ex Hispania ad Varum flumen est
iter factum: 1,87,5; ^ aliae enim sunt
legati partes atqne imperatoris. alter omnia
agere ad praescr iptum, alter libere ad
summam rerum consulere debet: 3,51,4; —
populum Romanum uictis non ad alterius
praescriptum, sed ad suum arbitrium im-
perare consuesse: 136,1.
praeseco: ciues Romani . . . praesectis
omnium mulierum crinibus tormenta eflece-
runt: 3,9,3.
praesens. 1. adieot.: A. pertinet ad ho-
miues; a): (centuriones, tribuni pl.: 1,
67,4 u. praesentia A. a);) ^ (Ario-
uistus) exercitu suo praesente conclamauit:
1 47, 6 ; sic uocibus consulis , terrore praesentis
(del. Dauis.) exercitus . . . plerique . . . coacti
Scipionis sententiam sequuntur: 1,2,6.
b): ipsum Caesarem, cuius ductu saepe
numero hostes superassent , praesentem (om.
ji) adesse existimarent : VII 62,2; ut Caesar
praesens constituerat: 3,20,1; — commone-
faclt, quae ipso praesente in concilio *[GaIIonunJ
de Dumnorige sint dicta: 119,4; niliil hunc
(c) se absente pro sano facturum arbitratus,
qui praeseutis imperium neglexisset: V7, 7;
T quod pluribus praesentibus eas res
iactari nolebat: 118,1; — is (e) se prae-
sente de se ter sortibus (e) consultum dice-
bat: 153,7.
B. perlinet ad res: 'terror *oblatus a duci-
bus, crudelitas iu supplicio, noua religio iuris
iurandi spem praeseutis deditionis sustulit:
1,76,5; \ omnibus coactis nauibus Pom-
peius praesentem facultatem insequendi sui
ademerat: 1,29,1; ^ annona creuit; quae
fere res non solum inopia praesenti (Dauis.;
praescntis \; cdd.; inopia dcl. Ciacc; inopia
non solum pr. Elleliodiiis) , setl etiiuu futuri
tcmporis tiniore ingrauesuere consucuit: 1,52,
1 ; ipsc praesentem inopiiuu quibus poterat
subsidiis tutabatur (CC): 1,52,4; quem (o)
ubi Caesar intellexit praesentis periculi atque
iuopiae uitandac causa omnem onitioneni (o)
iustiluissc : 3,17,6; ^ id sibi ad praeseu-
74*
1175
praesens — praesidiiun
1176
tem obtinendam libertatem satis esse; ad
reliqui temporis pacem atque otium parum
profici: VII 66,4; % et praesenti malo
aliis malis remedia dabantur (medebantur tiel
remediabantur Madu.): 1,81,3; f in quo
si non (e) praesens periculum, at (c) certe
longinqua obsidione fames esset timenda : V
29,7; 3,17,6 u. inopia; t (tempus: 1,
52, 1 ih. ;) Curio ad superiorem spem addita
praesentis temporis opinione . . . copias . . .
deducit (c): 2,40,4; f siue ipsorum per-
turbatio siue error aliquis siue etiam fortuna
partam (partem af) iam (una oM. a^) prae-
sentemque uictoriam interpellauiaset: 3,73, 5.
(2. ui subst.: in praesentia u. in p. 131.)
praesentia. A. propr.; a) = to naqei-
vai, 1] jcaQOvaiu: *luce mviltum per se pudo-
rem omnium *oculos, multum etiam tribuno-
rum militum et centurionum praesentiam
(praesentium 0%/} adferre {u. CG): 1,67,4.
b) = o Ttaqiov XQOVog : (quod longius erat
agger petendus, in praesentia (praesentiam
bld) similem rationem operis instituit: 1,42,
1;) 1 in praesentia (= tV tw TiaQovzt)
u. in p. 131 (8 loc).
B. trsl. : tanta miUtum uirtus atque ea
praesentia animi fuit, ut: V43,4.
praesentio: Senones . . . Cauarinum . . .
interficere publico consilio couati , cum Ule
praesensisset ac (c) profugisset, . . . expule-
runt: V54, 2; plusque animo prouidere et prae-
sentire (Vercingetorlx) existimabatur, quod . . .
censuerat : VII 30, 2.
praesertim. A. oi causali; a) additiu'
cuui u. ciuu p. 793 1») (6 loc).
b) non addltui' cum: ueritus, ne (c) . . .
bostium impetum sustinere non (c) posset,
praesertim quos recenti uictoria eflerri
sciret: V47, 4; t neque suam pati digni-
tatem, ut tantis copiis tam exiguam manum
praesertim fugientem atqueimpeditam
adoriri non audeant : VI 8, 1 ; neque . . . Cae-
sarem fugiebat . . . perterritum exercitum susti-
nere non posse, praesertim circumdatum
imdique equitatu (equitatum Oaf), cum in
loco aequo atque aperto confligeretur : 1,71,1;
— cum tanta multitudine bostiura, praeser-
tim eo absente, qui summam imperii tene-
ret, nisi aequo loco aut oportunitate aliqua
data legato dimicandum non existimabat: III
17,7; — neque (c) erat omnium quisquam,
qui aspectum modo (c) tantae multitudinis
sustineri posse arbitraretur , praesertim an-
cipiti proelio: VII 76,5; 1 quibusnam
manibus aut quibus uiribus praesertim ho-
mines (hom. praes. P) tantulae staturae
. . . tanti oneris turrim (c) in muro (c) sese
conlocare posse confiderent {u. CC): 1130,4;
neque ullos in Gallia uacare agros, qui dari
tantae praesertim multitudini sine in-
iuria possint : I V 8, 2 ; castra . . . , etsi erant
exigua per se, uix hominum milium septem,
praesertim nullis cum impedimentis,
tamen angustiis uiarum quam maxime potest
contrabit: V49,7.
B. ul coudicionali : erant per se magna,
quae gesserant equites, praesertim cum
eorum exiguus numerus cum tanta multitudine
Numidarum conferretur (-fertur?): 2,39,4;
III 17, 7 [et VII 76, 5 ei IV 8, 2) u. A. b).
pi-aesideo: in se noui generis imperia
constitui, ut idem ad portas urbanis prae-
sideat (Ald.; praesidia ») rebus et duas
belUcosissimas proiuncias absens tot annos (c)
obtiueat: 1,85,8.
praet^idinin. A. = auxlUum, subsidinm,
tutela, custodia; (iord^sia; a) subi. : esse; 3,
28,4 u. d) P); ' If (uideri: VII10,1 u.
b) pono.)
b) obi.: legionesque pro castris constituit.
. . . praesidio legionum addito nostris (c)
animus (c) augetur : VII 70, 3 ; ^ cum
. . . priores . . . perturbatis ordinibus omnes
(omne Eussti.) in fuga sibi praesidium (sub-
sidium ik) ponerent: 1111,5; ne . . . cimcta
Gallia deficeret, quod nullum amicis in eo
praesidium uideret (AQB^; Schn., Eolcl., Dt.^;
uideretur M; rell. edd.) positum esse (praes.
pos. uideret p): VII 10, 1; H sperare:
V 41, 5 u. d) P).
c) dat.: (Carmonensium ciuitas) deductis
(an ductis uel inductis ?) tribus in arcem oppidi
(o) cohortibus a Varrone praesidio per se cohor-
tes eiecit (0-; iniecit 0*):2, 19, 5; t paucis
turmis praesidio ad impedimenta dimissis (an
missis {uel praemissis) ?) reliquos equites ad
latera disponit : VI 8, 5 ; 1[ reliquas cohor-
tes VII (in add. a; Np., Dt.) castris propin-
quisque castellis praesidio disposuerat: 3,
88,4; 1 ducere(?): 2,19,5 u. deducere;
cum Caesar omnino XII naues longas praesidio
duxisset: 3,7,2; t quas (naues) praesidio
onerariis nauibus Curio ex SicOia eduxerat:
2, 23, 5 ; t huc cum cotidiana consuetudine
egressae (Jurinius ; congressae codd.) pabu-
latoribus praesidio propiore (c) ponte legiones
Fabianae duae flumen transissent : 1, 40, 3 ; t
qui (Boi et Tulingi) . . . agmen hostium clau-
debant et nouissimis praesidio erant: 125,6;
amicitiam populi Komani sibi ornamento et
1177
praesidium
1178
praesidio , non detrimento esse oportere : 1 44,
5; duae legiones, quae proxime conscriptae
erant, totum agmen claudebant praesidioque
impedimentis erant: 1119,3; milites legionum
duarum, quae in nouissimo agmine praesidio
impedimeutis fuerant: 1126,3; cohortibus decem
ad mare relictis et equitibus trecentis, qui prae-
sidio nauibus essent : V 9, 1 ; easdem copias
quas (quae ^) ante praesidio nauibus (fuerant
add. p) relinquit (c) : Vll,7; locus ipse erat
(er. ipse P) praesidio barbaris: VI34, G; urbem,
quae et (^ ; Schn. ; om. a ; rcll. edd.) praesidio
et omamento sit ciuitati (ciuitatis [i): VII 15,
4; Labienus eo supplemento, quod nuper ex
Italia uenerat, relicto Agedinci, ut esset im-
pedimentis praesidio, . . . Lutetiam proficisci-
tur : VII 57, 1 ; in duas partes sese distribuunt,
alii ut praedae praesidio sint, alii ut uenienti*
bus resistant: 1,55,2; est animaduersum ab
legionariis . . . , magno sibi esse {om. hl) prae-
sidio posse, si ibi (e) pro castello ac recepta-
culo turrim ex latere sub muro feoissent : 2, 8,
1 ; (castra ad flumeu Apaum ponit in finibus
Apolloniatium , f ut castellis uigiliisque bene
meritae ciuitates tutae essent praesidio {codd.;
praesidio del. P. Manut.; edd.; prouidet [pro
praesidio) iiel siinile uerbum siibstitmitdum ccns.
Schnelle; sine praesidio Madu.; ut cast. uigiliis-
que b. mer. ciuitati esset praesidio Faern. ; ut
uicis castellisque beue meritae ciuitatis esset
praesidio Ciaco.; castellis uicisque bene mer.
ciuitatis ut esset praesidio Paul) : 3, 13, 5;) idem
auster increbruit (c) nostrisque praesidio fuit:
3,26,2; idoneis locis funditores instruxit, ut
praesidio nostris se recipientibus easent: 3,46,
2; alteram (legionem) alteri praesidio esae ius-
serat : 3, 89, 1 ; etiam cohortes , quae praesidio
iu {om. N) castellis fuerant, sese Sullac dedi-
derunt: 3,99,3; ut, cum esset legio praesidio
Messanae, uix oppidum defenderetur : 3, 101,3;
T[ inducere (?): 2,19,5 «. deilucere; H
mittere(?): VI 8, 5 u. diniiltore; his (imi)cdi-
njentis) una legio missa ])iaeMidio est: 3,75,1;
\ praeniittere(?): V18,5 u. dimittero; T[
poHtridie eius diei Caesar praosidium (prae-
si.dio B^^) utrisque castris quod satis esse
uiHum eat reliquit: 151,1; u. jiractcrca
«•aMtra /'• •/'''' ••) (■'i' {'•>) loc.) ; — inipedimen-
tis u. iiii|ttMlini«-iiliiiii ;>. !>'•> v) (3 loc);
— nauibuM priusidio rel. Vll,7 u. s. esse;
qui (milites) ex uetcribus legionibua enuit
relicti praesidio nauibua ex nuniero aegrorum:
3,101,6; — ipso cognita locorum natura ponti
caatriHque pracHidio hcx cohortos (ex coliortiM
A'^) relinquit {Oh/ ; reliiiuil «/'): 1,41,2;
eo biduo Caesar cum equitibus DCCCC, quos
sibi (O, f? ; ibi ahl) praesidio reliquerat, in
castra peruenit: 1,41,1; — praesidioque Apol-
loniae cohortibus (cohortium jN'! ; Paul) IIII,
Lissi I, III Orici relictis (-cto Paul) . . . iter
facere coepit: 3,78,5; duabus auxiliaribus co-
hortibus Ilerdae praesidio relictis omnibus
copiis Sicorim transeunt: 1,63,1; — — duas
ibi legiones praesidio relinquit (reliquit (a?)f):
2,22,6; castra a cohortibus, quae ibi praesidio
erant relictae, industrie defendebantur : 3,95,
2; praesidio relinquere [non additur cui
neque ubi) : (II 29, 4 u. B. b) a) relinquere ; qui
in (o*; om. a.h; edd.) praesidio (praesidio del.
Paid) contra castra Labieni (fi ; contra labie-
num a) erant relicti: VII 62,8;) Caesar im-
pedimentis in proximum collem f deductis dua-
bus (c) legionibus praesidio relictis secutus
hostes (c) . . . castra fecit: VII 68, 2; omnes
copiae paucis praesidio relictis cohortibus exe-
unt: 1,69,4.
d) genet.; a): ostendit ciues Romanos, qui
eius praesidii fiducia una erant : V1I38,9;
1 ubi cuique (c) aut ualles abdita aut locus
(c) siluestris (c) aut palus impedita spem
praesidii aut (pracsidiaue a) salutis aliquam
oflerebat , consederat ; VI 34, 2.
p): hic (c) cognosci licuit, quantum esset
hominibus praesidii in animi lirniituiline: 3,
28,4; H errare eos diciuit, si quicquam
ab his ((■) praesidii sperent, qui suis rebus
diffidant: V41,5.
y): praesidii causa ti. cansa p. 4SS sq.
(7 loc).
e) abl.: neque idcirco Cacsar opus intermittit
(c) confisus pracsidio legionum trium et
munitione fossae: 1,42,3; t ''!• nulla
coacta manu loci pracsidio freti in siluas pa-
ludesque confugiuut: VI 5, 7.
ante . . . quam . . . exercitus conscripti
essent, quo praesidio tuto et (tutus?) libere
scnatus quao uellct decerncre audcret: 1,2,2;
fero plerisque accidil, ut pracsidio litterarum
diligentiani in perdiscendo ac memoriam rcniit-
tant: VI 14, 4.
f) c. praci).: quil)us (eqiutibus) submotis
omnes sagittarii funditorcsqiie destituti iuermes
sino praesiilio (destituti, inormes, sino fv.Dli.;
destituti [incrmcH] suo praes. Paul) interfecti
Bunt: 3, 93,5.
B. = iiiilites, ([ui cuslmliae causii loco
ulqo iiosil! sunt; niumis; if-Qoi^Qce, ip(torQOl;
ii) subl.; a): defendere: VI34,1 u. esse;
t orat, ut Hupra dcmouHtiaiiimua , manus uerta
uulla, nou uppidiiiu, uou pracsidiuiu {(J curr. ;
1179
praesiclium
1180
praedium -X) , quod se armls defemleret : VI
34, 1 ; — confirmatur (c) opinio barbaris . . .,
nullum esse intu.s praesidium : VI 37, 9; —
praesidii tautum est: VI 35, 9 u. d) fi) ; —
satis esse: 151,1 u. b) a) relinquere: IV22,
6 u. 0 ji); t posse: VII 74, 1 ?«. b) a)
circumfundere; f uideri: 151,1 ih. relin-
quere.
P): (Caluisius . . . summa omnium Aetolo-
rum receptus uoluntate, praesidiis (a praesi-
diis Np., Db.y aduersariorum Calydoue et
Naupacto deiectis (Oiacc.; relictis «,- Np.,
Db.) omni Aetolia potitus est: 3,35,1.)
b) acc; a) obieet. : munitiones . . . perfecit,
ut ne magna quidem multitudine . . . muni-
tionum praesidia circumfundi possent: VII
74,1; tcogere: VII 65, 1 u. prouidere;
t qui (Camutes) . . . praesidium Cenabi tuendi
causa quod eo mitterent (in eo mitterent M;
immitterent Fr.) , comparabant: VII 11,4;
1 ego reliquas portas circumeo et castrorum
praesidia confirmo: 3, 94, 6; t occu-
patoque oppido ibi praesidium conlocat: I
88,7; ut equitatum effugerent Caesaris prae-
sidiisque in angustiis conlocatis exercitum iti-
nere prohiberent, jpsi . . . Hiberum copias
traducerent: 1, 65, 4; t praesidia in
Rutenis prouincialibus, Volcis Arecomicis, Tolo-
satibus circumque Narbonem . . . consti-
tuit: VII 7, 4; t quas Caesari (c) esse
amicas ciuitates arbitrabatur , his grauiora
onera iniungebat praesidiaque eo deducebat:
2,18,5; [haec quo facilius Pompeio probari
possent, omnes suas terrestres lurbiumque co-
pias dimissurum (dimissurus afh) cot/d.: Np.;
(omnes .suas terrestres copias urbiumque prae-
sidia deducturum Panl) : 3, 10, 10] ; ?«. praeterea
dedneo p. S3o b> a) (3 loc); t deicere
u. «leicio p. 848 b) (4 loe.) ; f dispo-
nere u. dispono p. 031 (6 loc.J; t
Varus praesidium , quod introduserat, ex op-
pido educit ac profugit: 1,13,2; t gratias
agit . . . Hispanis, quod praesidia expulis-
sent: 2,21,1; t babere tt. habeo
p. 1399 (4 loc.); t (immittere: VII 11,
4 u. comparare;) t (quod deditione facta
nostros praesidia deducturos (non inducturos
B-f5) aut denique indiligentius (c) seruaturos
crediderant: 1133,2;) t introducere:
1,13,2 u. educere; t mittere: VII 11, 4
u. comparare; cum . . . legati uenissent, qui
praesidio misso pollicerentur earum gentium
ciuitates imperata facturas: 3,34,2; t op-
ponere: VII 65, 1 u. prouidere; t quae
gens . . . legatos miserat, ut suis omnibus
facultatibus uteretur, praesidiumque ab eo mi-
litum petierat: 3,80,1; t iW praesidium
ponit et in altera parte fluminis Q. Titurium
. . . cum sex cohortibus relinquit {c): 115,6;
in extremo ponte turrini . . . constituit prae-
sidiumque cohortium duodecim pontis tuendi
causa ponit magnisque eiun locum munitioni-
bus firmat : VI 29, 3 ; illi eum tumulum . . .
magnis operibus muniuerunt (c) praesidiumque
(que om. Naf) ibi posuerunt: 1,47,4; Pharum
(c) prehendit atque ibi praesidium posuit : 3,
112,5; t ad hos omnes casus prouisa
erant (erant prouisa p) praesidia cohortium
duarum et uiginti, quae ex ipsa coacta (AQ^;
ISchn., Db., Hold. ; om. BM; rell. edd.) prouincia
ab L. Caesare legato ad omnes partes oppone-
bantur: VII 65, 1; t Caesar praesidium
(-dio B-^) utrisque castris quod satis esse
uisum est reliquit: 151,1; qui (Cimbri Teu-
tonique) . . . impedimentis . . . citra flumen
Ehenum depositis custodiam (custodiae B-^)
ex suis ac praesidium (praesidio fi-p; Schn.;
praesidia Q) sex inilia hominum una reUque-
runt: 1129,4; animaduertit . . . hostem . . .
uias obsidere et castris satis praesidii relin-
quere: 11123,7; C.iesar ad utramque partem
pontis firmo praesidio relicto in fines Sugam-
brorum contendit (e): IV 18, 2; Labienus . . .
praesidio quinque cohortium (.V. coh. praes.
p; praes. coh. qiunque edd. uett.; Db.) impe-
dimentis relicto cum XXV cohortibus magno-
que equitatu contra hostem proficiscitur : VI
7, 4 ; firmo in Treueris ad pontem praesidio
(pr. ad pont. (i) relicto . . . reliquas copias
equitatumque traducit: VI 9, 5; infra eum lo-
cum, ubi pons erat perfectus praesidiumque a
(c) Caesare relictum: VI 35, 6; nam praesidio
e regione castrorum reUcto et parua manu Me-
tiosedum uersus missa . . . reliquas copias
contra Labienum duxerimt: VII 61, 5; proximo
die praesidio in castris reUcto uniuersas ad
aquam copias educunt: 1,81,4; Caesari ad . . .
socios confirmandos, praesidium urbibus relin-
quendum necesse erat adire (c) Apolloniam:
3, 78, 1 ; (praesidioque Apolloniae cohortibus
(cohortium iVx,; Paul) IIII, Lissi I, III Orici
relictis (-cto Paul) . . . iter facere coepit: 3,
78,5.)
[i) acc. pendct ex praepositioue uerbi com-
positi: quos Pompeius . . . omnia sua prae-
sidia (sua repetit a) circumduxit atque
ostentauit: 3,61, 1.
c) dat.: quorum (legatorum) alter oppidi
muris (oppidis maritimis Paul), alter praesidiis
terrestribus praeerat:3, 15, 6; t Caesar
1181
praesidium — praesto
1182
. . . cohortibus decem ad mare relictis et equi-
tibus trecentis, qui praesidio nauibus essent,
. . . contendit. . . . ei {Kraff.; et -X; edd.)
praesidio nauiljusque (fi; Njk, Dt.; que om. a.
et rell. edd.) Q. {om. fi) Atrium praefecit
(-fecerat Oiacc.): V9, 1; praesidiumque cohor-
tium duodecim . . . ponit magnisque eum locum
muniti(jnibus firmat. ei loco praesidioque C. Vol-
cacium (c) TuUum (e) adulesceutem praefecit :
VI 29, 3.
d) genet.; «): (praesidii fiducia: VII 38,
9 u. A. d) a) fiducia.)
P): satis praesidii: 11123,7 u. b) a) reliu-
quere; Tf praesidii taiitum est, ut ne
(c) murus (c) quidem cingi po.ssit neque quis-
quam egredi extra munitiones audeat: VI 35, 9.
e) abl.; a): confisus praesidio: 1,42,3 u.
A. e).
[i): (detinere: VII 69, 7 u. tenere;) t
sed is locus praesidio ab his, non nimis firmo
tamen (o), tenebatur; VII 36,0; haec eadem
(castella) noctu excubitoribus ac firmis prae-
sidiis tenebantur (detineb. (i) : VII 69, 7 ; qui
(Q. Lucretius seuator et Attius Paelignus) id
oppidum VII cohortium praesidio tenebaut: 1,
18, 1 ; qui (saltus Pyrenaei) eo tempore ab L.
Afrauio legato praesidiis tenebantur : 1, 37, 1 ;
(2, 23, 4 u. tueri ;) hos (colles) primuni praesi-
diis tenuit castellaque ibi communiit (c): 3,43,
1 ; relinquebatur, ut . . . quam latissimas regiones
(Pompeius) praesidiis teneret : 3, 44, 2 ; f
id oppidura C. Considius Longus unius legionis
praesidio tuebatur (tenebat?): 2,23,4.
y): ut . . . alias regiones parle.sque peteret
non maiore cquitum (equitatum Bhi) prae-
sidio quam quattuor, quibus solis uitam suam
committere audebat : VI 43, 6.
<)'): dcstituti suo praesidio: 3, 93,5 ti. A. f).
f) c. praep. ; a) ab : legioues a pracsidio
atque impediraentis interclusas raaximum
flumen distinebat: VII 59, 5.
[i) cum : Bulpiciura Rufum lcgatura cum eo
praesidio, quod satis essc arbitraljatur, portura
tenere (tueri RSchn.) iussit: IV 22, 6; (erat
aeger in (fi; Schn., Fr.; cum a; rell. cM.)
praesidio relictus P. (c) Sextius Baculus: VI
38,1.)
y) ex: missis ad eos ab Otacilio cquitibus
. . . circiter CCCC quiquc cos armaii ex prac-
«Idio secuti sunt: 3,2K,().
d) siiic: quod ncque lcgioncH autlcant ab-
sento imi)cratore ex hibernis cgrcdi nequc iui-
perator sine pracsidio ad legiones perueuiro
poHsit (c): VII 1,7; (3,13,5 u. A. c) chso; 3,
93,5 u. A. f).)
C. = locas munitas (qoi copiis tenetnr);
(pqovQiov; (a) suM. : esse: VI34, 1 u. B. a)
esse.)
b) aec. ; a): munire: 3,45,2 u. occupare;
t in occupandis praesidiis magna ui uter-
que nitebatur (c) : 3, 45, 1 ; cum legio Caesaris
uona praesidium quoddam (praesidio coUem
Ciacc.) occupauisset et munire coepisset, huic
loco propinquum et coutrarium collera Pom-
peius occupauit: 3,45,2; *{ neque se prae-
sidium, ubi constitutus esset, sine auxilio Sci-
pionis tenere posse: 3,36,6.
|i): circumducere: 3,61,1 u. B. b) [i).
c) dat.: praeesse: 3,15,6 ?«. B. c).
d) g^eii.: qui (M. Antonius) proximum
locum praesidiorum tenebat: 3,65,2.
e) c. praep. ; a) ab : qui tamen fontes a
quibusdam praesidiis aberant longius: 3,49,
5; 1 intercludere: VII 59, 5«. B. f) a).
[i) ex: deducere cohortes ex praesidiis u.
dediico p. fioo b) S) cohortas (4 loc.) ; t
unum , quod cohortes ex statione et praesidio
es.sent eniissae, questus: VI42, 1; t phira
castella Porapeius pariter distinendae raanus
causa temptauerat, ne ex proxirais praesidiis
succurri posset: 3,52,1.
y) in c. abl.; ax): equitatura omnera et pe-
ditura milia X sibi . . mitterent, quae in prae-
sidiis rei frumeutariae causa disponeret: VII
34, 1 ; t consensisse Gaditanos ])rincipes
cum tribunis cohortium, quae essent ibi in
praesidio: 2,20,2; t Hirrum cum sex
cohortibus, quas ibi in praesidio habuerat,
cxcipit: 1,15,5; t i" praesidio relin-
quere u. iii p. 124 mcd. (3 loc).
fl[i): ubi constitutus esset: 3,36,6 2<.b)
tenere.
(i) iiitra: sententiasquc de singulis ferrent,
qui Romae reraansissent quique intra praesidia
l'ompei fuissent ueque operara in re militari
praestitissent: 3,83,3; t quod intrare
(Luctcrius) intra praesidia periculosum puta-
bat: VII. S,L
[Falso: 1,85,8 «. itriiOMiilco.]
Adiect.: amicissiraum: 142,5; crebra:
VII 65,3; firmum(-a):IV18,2; VI 9,5; VII
36, 6; - VII 69, 7; magnum: 2, 8, 1; maius:
VI 43,6; maxima: 3,(^2,2; nullura: VI 37,
9; VII 10,1; onine (-nia): II 11,6 (?); 3,
61,1; 73,1; proxiraa: VII H7, 5; 3,52,1;
quoddam (quaedam): 3,45,2; — 3,49,5;
(suura (-a): 3,93,5(?); 3,61,1;) torrestrin:
3, 15, 6.
priiOHio Hiim: qui (Ambiorix ot Oatuuol-
cus) ciiiii m\ (iiiis regiii sui (Sabino t"ottaequo
1183
praesto — praesum
1184
praesto fuissent frumentumque in hiberna com-
portauissent : V 26, 2 ; edictumque praemittit,
ad quam diem magistratus principesque om-
nium ciuitatum sibi esse praesto Cordubae
uellet: 2, 19, 1 ; tu uelim mihi ad urbem praesto
sis , ut tuis consiliis atque opibus . . . in omni-
bus rebus utar: a}). Cic. ad Att. 1X16,3.
praesto, -are. A. lutrans.; :i) = aiite-
cellere , meliorem , snperlorem esse : cum his
nauibus nostrae classi (e) eius modi con-
gressus erat <c), ut una celeritate et pulsu
remorum (incitatione oM. [i) praestaret: III
13, 7; — quod erat ciui tas magna inter Belgas
auctoritate atque hominum (omnes B'^fl) mul-
titudiue praestabat: 1115,1; — illi (Pom-
peiaui) operibus uincebant, quod et numero
militum praestabant et : 3, 44, 5 ; hostes . . .
continuerunt , cum ipsi numero equitum mili-
tumque praestarent : 3, 47, 2.
perfacile esse, cum uirtute omnibus(HeI-
uetii) praestareut, totius Galliae imperio potiri :
12,2.
I)) praestat = melius, praestantius est;
a) scquitur q u a in : hos seditiosa atque im-
proba oratione multitudinem deterrere, ne fru-
mentum conferant, quod debeant; praestare,
si {sie Heller ; Hold., Dt.^; quod praestare
debeant. si X; Np., Fr., Db.; quod praestare
debeat, si Herxog ; Schn.; [quod] praestare [de-
beant], si Lippert; quod praestarc dicant, si
Faern.) iam principatum Galliae obtinere non
possint (possent X), Gallorum quam Romano-
rum imperia perferre (praeferre af; Np., Db.)
neque dubitare [debeant], quin: 117,2.3; sibi
praestare, si in eum casum deducerentur,
quamuis fortunam a populo Romano pati quam
ab his (e) per cruciatum (c) interfici, inter quos
dominari consuessent: 1131,6; postremo in
acie praestare interfici quam non ueterem belli
gloriam libertatemque, quam a maioribus acce-
perint (c), recuperare: VII 1,8; praestare uisum
est tamen omnes difficultates perpeti quam
tanta contumelia accepta omuium suorum uo-
luntates alienare : VII 10, 2 ; praestare (P ; prae-
staret a) omnes perferre acerbitates quam non
ciuibus Romanis, qui Cenabi perfidia Gallorum
interisseut, parentarent (-tare Ciace.): VII 17,
7 ; postremo praestare dicebant per uirtutem iu
pugna belii fortunam esperiri quam desertos et
circumuentos ab suis grauissimum supplicium
perpeti: 2,30,2; quod si iam haec explorata
habeamus, quae de exercitus alieuatione dicun-
tur, . . . quanto haec dissimulari (/'; -are rell.;
Np., Db.) et occultari (-are O) quam per nos
confirmari (dissimulare . . . occultare . . . con-
firmare PoM^) praestet? 2,31,5; quod praestare
arbitrabatur unum locum . . . quam omnia (c)
litora ac portus custodia clausos (classis Paul)
teneri {reee.; tueri «; Paul): 3,23,1.
p) non seqnitnr (luam: perturbantur , co-
piasne aduersus hostem ducere (educere P) an
castra defendere an fuga salutem petere prae-
staret: IV 14, 2.
B. transit. ; a) = cauere, spondere: postu-
labat Caesar, ut legatos sibi ad Pompeium sine
periculo mittere liceret, idque ipsi fore recipe-
rent. . . . *Libo neque legatos Caesaris recipere
neque periculum praestare eorum : 3, 17, (2.) 5.
b) = exseqni, facere, sernare, exliibere:
qui (Vertico) a prima obsidione ad Ciceronem
perfugerat summamque {Paul; Hold., Dt.-; suam-
que X; rell. edd.) ei fidem praestiterat : V45,
2; t ita mobilitatem equitum, stabili-
tatem peditum in proeliis praestant (essedarii) :
IV 33, 3; t officium u. officiam
p. S90 sq. y) aa) (4 loe.) ; 1 qui . .
intra praesidia Pompei fuissent neque operam
in re mUitari praestitissent: 3,83,3; %
stabilitatem: IV 33, 3 u. mobilitatem; t
hostes etiam m extrema spe salutis tantam
uirtutem praestiterunt, ut: 1127,3; praestate
eandem nobis ducibus uirtutem, quam saepe
numero imperatori praestitistis : VI 8, 4.
cum . . . fidem implorarent Pompei, prae-
staret, quod proficisceuti recepisset, ne
per eius auctoritatem deceptus uideretur: 3,
82,5.
(c) = snppeditare : frumentum: 117,2 tt.
A. b) a).)
[Falso: ubi eos in sententia perstare (prae-
stare AQB^f) uiderunt: VII 26, 4.]
praestolor: huius aduentum L. Caesar
filius cum X longis nauibus ad Clupeam prae-
stolans . . . ueritus[que] nauium multitudinem
ex alto refugerat: 2,23,3.
praesnm. A. additiu' dat.; a): magistra-
tus, qui ei bello praesint et {Ciace.; ut X;
edd.) uitae necisque habeant potestatem, deli-
guntur: VI 23, 4; t cui (castello) prae-
erat Q. Titurius legatus: 119,4; 1 quibus
(castris hostium) praeerat Saburra: 2,38,3;
quaerit, quis castris ad Bagradam praesit;
respondent Saburram: 2,39,2; f classi
u. classis p. 559 C. (G loc.); 1 qui
(Cauarillus) post defectionem Litauicci ped&stri-
bus copiis praefuerat: VII 67, 7; t his
autem omnibus druidibus praeest unus , qui
summam inter eos habet auctoritatem: VI 13,
8; t equitatui u. eqnitatas p. 1047
C. (4 loc.); t ex Macedonia CC (equites)
»
1185
praesum - praeter
1186
I
erant , quibus Ehascypolis (e) praeerat : 3,4,4;
Tf praeesse autem (Seipionem) suo nomine exer-
citui, ut praeter auctoritatem uires quoque
ad coercendum haberet: 3,57,3; ^ qui
(Plancus) legionibus praeerat: 1,40,5; qui
(Antonius) ei legioni praeerat: 3,46,4; t
Diuiciaco et Lisco, qui summo magistratui
])raeerat (Etlchodms; praeerant X ; Hold. ; defend.
Moiral et Serrure) , quem uergobretum appel-
lant Haedui, qui . . . uitae necisque in suos
liabet potestatem : Il(i,5; ^ his militi-
bus Q. Titurium Sabinum ct L. Aurunculeium
Cottam legatos praeesse (esse p) iussit: V24,
5; 1 loquuntur . . . cum M.' Acilio (c) et
Statio Murco legatis, quorum alter f oppidi
niuris (oppidis maritimis Paitt) , alter prae-
sidiis terrestrihus praeerat: 3,15,6; t
nauibus u. iiailiH p. 709 C. a) (3 loc);
t conlaudatis militibus atque iis, qui negotio
praefuerant: V2, 3; prout cuiusque eorum, qui
negotiis praeerant , aut natura ant studium
Cerebat : .'f, 61,3; ^ huic oificio oppidoque
M.' (c) Acilius {<:) legatus praeerat: ."!, 39, 1 ;
1 oppido H. oppidnm p. 'MU E. (4 loc.) ;
1 his (Sueborum pagis) praeesse Nasuam et
Cimberium fratres : I 37, 3 ; % cum esset
Caesaris classis dinisa in duas partes, dimidiae
parti praeesset 1'. Sulpi('ius praetor Vibone
(-nem AU) ad frctum, dimidiae M. Pomponius
ad Mesaanam: 3,101,1; f praesidiis:
3,15,6 u. muris; 1 quibus regionibus
quattuor rege» pracerant, Cingetorix, Caruilius,
Taximagulus, Segouax: V22, 1; t neque
druides habent, qui rebus diuinis praesint:
VI 21,1; — C. Fufium Cilam, honestum equi-
tem Homanum, qui rei fruinen tariae (causa
add. [i) iussu Caesaris pracerat, inlcrficiunt:
VIIS, 1; 1f (urbi: 3,12,1 u. K. a> ej:tr.)
b): his (c) (Venellis) praeerat Viridouix
ac summam imperii tenebat earum omniiim
ciuitatum: III 17,2.
c): qui (Vatiniiis) Brundisio (-sii recc,
recte, ni faltor) praeerat : 3, 1(X), 2.
U. iioii udditiir datiuiiH; u) udditiir, ubi
<|uis itracNit : Rrundisii: 3,100,2 u. A. c);
- qiii (Otacilius Crassus) Lissi praeerat: 3,
28, 2. Cf. 3, 26, 2 et 3, 101, 1 (Dyrrachii, Vibone.)
eius (c) aduentu audito L. Staberius (c),
qui Ibi (urbi Kiiidsclier) praeerat, . . . coopit :
3,12,1.
b) ulisol.: pctuiit, ut. Miuiiliiliraciuni . . . iii
ciuitatpm niittat, qui pracHJt iiii|iiiiiinii|iic ob-
tineat: V 20, 3.
|>faot<'r. A. iinipr. <v<>i'b<'i hiO: |i(iHtriillc
Itoxiu, (luiiHar. 1 1.
eius diei praeter castra Caesaris suas (X>piaB
traduxit: 148,2.
B. li-sl.; a) = ausser; a) = rrkrjv, y.MQig;
aa) pertiiiet ad iieg^ationem: Allobroges . . .
demonstrant sibi praeter agri soliun nihil esse
reliqui: I 11,5; 1 in occultis ac reconditis
templi, quo praeter sacerdotes adire fas non
(nulli Paul) e.st, quae Graeci adiTa appellant:
3, 105, 4; {ap. Cic. ad Att. IX 7 C, 1 ti. (ifi)
reliqui;) t ut praeter Haeduos et Remos
. . . nulla fere ciuitas fuerit non suspecta
nobis : V 54, 4 ; nulla Thessaliae fuit ciuitas
praeter Ijarisaeos (c) . . ., quin Caesari pare-
ret (c) atque imperata faceret (c): 3,81,2;
105, 4 u. non ; f ut locis frigidissimis
neque uestitus praeter pelles haberent quic-
quam (om. p) . . . et: IV 1,10; neque enim
temere praeter mercatores illo (c) adit (c)
quisquam neque iis (c) ipsis quicquam praeter
oram maritimam atque eas regiones, quae sunt
contra Gallias, uotum est: IV 20,3.
[ifi) iiprtiiiet ad aliui i Hocein: frumentum
omne, praeterquam (praeter B-^, reete, ni
fallor) quod secum portaturi eraut, comburunt:
1 5, 3 ; capilloque sunt promisso atque omni
parte corporis rasa praeter caput et labrum
(et labr. del. Uartz) superius : V 14, 3 ; harum
tamen omnium legionum hiberna praeter eam,
quam Ij. Roscio in pacatissimam ct quietissi-
mam partem duceudam doderat, milibus pas-
suum centum ccmtinebantur: V 24, 7; Curio
exercitum in castra reducit suis omnibus prae-
ter Fabium incolimiibus : 2,35,6; commeatiis
omni genere praeter frumentum abundabat: 3,
49,6; hoc casu aquila conseruatur omnibus
primae cohortis centurionibus iutcrfectis praeter
princiiiem priorem: 3, ()4, 4; % materia
cuiusque generis ut in Gallia est praeter
fagum atque (et [i) abietem : V12,5; t
cum reliqui praeter Senones, Carnutes (seuo-
nas et carnutjis p) Treuerosque uenissent: VI
3,4; quoiiiaiii reliqui crudelitate odium effugere
non potuerunt neque uictoriam diutius tenere
pr.aeter unum L. Sullam: ap. Cic. ad Att. IX
7 C, 1.
(J) = ^CQuc; (ubgeselion voii): Ariouistus ex
equis ut conloqueroutur et praeter ae denos ut (c)
ad conloquium adducerent (c) postulauit: I 43,
3; ex Afnuiianis intorliciuntur T. Caeciliua,
primi pili ceiilurio, el practor oiim centuriones
III I, niilites amplius Ct! : 1,46,5; logioues
clloi^crat ciuium Uonuuiorum Vllll .... prae-
terca magiuiiu iuinicruni . . . supplonu"nli no-
iiiiiio iii logloiuw distribuoral; his AutuniauoH
niililes iidniisc.nerat. praeter IiaH extipectabiit
75
1187
praeter — praeterea
1188
cum Scipione ex Syria legiones II: 3,4,(1.2.)
3 ; qui praeter imperatas pecunias suo etiam
priuato compendio seruiebant : 3,32,4; praeesse
autem suo nomine (Scipionem) exercitiu, ut
praeter auctoritatem uires quoque ad coercen-
dum haberet: 3,57,3; Achillas . . . occupabat
Alexandriam praeter eam {ihll. ; praeterea % ;
praeterea eam Viclh.) oppidi partem, quam
Caesar cum militibus tenebat: 3,111,1; naues
longas occupare hostes conabantur ; quarum
erant L auxilio missae ad Pompeium . . .;
praeter has XXII, quae praesidii causa Alexan-
driae esae consuerant: 3,111,3.
b) = eontra, TTagd: praeter consue-
tudinem u. cousnetndo p. 697 extr. et
6'JS (.') loc.) : T[ cum tantum repentini
periculi praeter opinionem (opinationem J')
accidisset: III 3, 2; Caesar paene omni acie per-
territa, quod (?) praeter opinionem consuetu-
dinemque acciderat, cohortatus suos legionem
nonam subsidio ducit: 1,45,1; t ubi praeter
spem quos fugere credebant infestis signis ad
se ire uiderunt (c): ¥18,6; militum pars horum
uirtute submotis hostibus praeter spem in-
columis in castra peruenit : VI 40, 8 ; quod
haec praeter spem acciderant eius : 3, 70, 1.
praeterea: si quid ille se uelit, illum ad
se uenire oportere. praeterea se neque sine ex-
ercitu in eas partes Galliae uenire audere, quas
Caesar possideret, neque . . .: 134, 3; quod
si praeterea nemo sequatur, tamen se cum sola
decima legione iturum: 140,15; his (c) paucis
diebus Aulerci Ebiu-ouices Lexouiique . . . se (c)
. . cum Viridouice coniunxerunt ; magnaque prae-
terea multitudo undique ex Gallia perditorum
hominum latronumque conuenerat (c): III 17,
4 ; auxiliis equitatuque comparato, multis prae-
terea uiris fortibus Tolosa et Narbone (c) . . .
nomiuatim euocatis in Sotiatium (e) fines exer-
citum introduxit: 11120,2; quod satis esse
ad duas transportandas legiones existimabat
quod (quicquid [i) praeterea nauium longarum
habebat (u. CC): IV 22, 3; in hoc medio cursu
est insula, quae appellatur Mona. complures
praeterea minores obiectae (c) insulae existi-
mantur : V 13, 3 ; quod consilium . . . incom-
mode accidit (cecidit?) .... praeterea accidit,
quod fieri necesse erat, ut uulgo milites ab
signis discederent . . .: V33,6; in primis hoc
uolunt persuadere non interire auimas ....
multa praeterea de sideribus atque coruni motu,
de muudi ac terrarum magnitudine, de rerum
natura, de deorum immortaUum (c) ui (o) ac
potestate disputant et iuuentuti tradunt: VI
14, 6 ; qui hoc spatio dierum conualuerant . . .,
sub uexillo una mittuntur; magna praeterea
multitudo calonum, magna uis iumentorum . . .
sequitur: VI 36, 3; pabulum secari (c) non
posse; necessario dispersos hostes ex aedificiis
petere: hos (c) omnes cotidie ab equitibus (c)
deleri (c) posse. praeterea salutis (CC) causa
rei familiaris commoda neglegenda; uicos atque
aedificia incendi oportere .... praeterea op-
pida incendi oportere, quae non . . . ab omni
sint periculo tuta: VII 14, 5. 9; legiones habere
sese paratas X ; praeterea cognitum compertum-
que sibi alieno esse animo in Caesarem mili-
tes: 1,6,2; erant quinque (c) ordinis (c) sena-
torii (c). . . . praeterea filius Dbmitii aliique com-
plures adulescentes et magnus numerus equitum
Romanorum et decurionum: 1,23,2; erant . . .
legiones Afranii III, Petrei duae, praeterea
scutatae citerioris prouinciae et caetratae fulte-
rioris Hispaniae] cohorte.s circiter LXXX equi-
tumque utriusque prouinciae circiter V milia:
1,39,1; uenerant eo sagittarii ex Rutenis, equi-
tes ex Gallia cum multis carris magnisque im-
pedimentis .... erant praeterea cuiusque gene-
ris hominum milia circiter VI cum seruis liber-
tisque (c) : 1,51,2; naues longas X Gaditanis
ut facerent imperauit, complures praeterea [in]
Hispali faciendas curauit: 2,18,1; qui omnes
discessu Curionis multique praeterea per simu-
lationem uuhierum . . . in oppidum propter
timorem sese recipiunt: 2,35,6; haec tamen ab
ipsis inflatius commemorabantur .... multa
praeterea spolia *proferebantur , capti homines
equique (c) producebantur : 2,39,5; legiones
effecerat . . . VIIII. . . . praeterea magnum
nunierum ex Thessalia, Boeotia, Achaia Epiro-
que (c) .supplementi nomine in legiones distri-
buerat; his Antonianos milites admiscuerat.
praeter has exspectabat . . . : 3, 4, 2; acerbissime
imperatae pecuniae tota prouincia exigebantur.
multa praeterea generatim ad auaritiam excogi-
tabantur: 3,32,1; ciuibus Romanis . . . pecu-
niae imperabantur . . . , pubUcanis . . . in-
sequentis anni uectigal promutuum. praeterea
Ephesi a fano Dianae depositas antiquitus pe-
cuuias Scipio tolli iubebat : 3, 33, 1 ; eodem
tempore duobus praeterea locis pugnatum est:
3, 52, 1 ; in castris Pompei uidere licuit . . . non
nuUorum tabernacula protecta hedera multa-
que praeterea, quae nimiam luxuriam et uicto-
riae fiduciam designarent: 3,96,1; ex Pom-
peiano exercitu circiter miUa XV cecidisse
uidebantur, sed in deditionem ueuerunt am-
pUus milia XXIIII. multi praeterea in finitimas
ciuitates refugerunt: 3,99,3; miUtes . . . quin-
queremes (c) duas, in quarum altera erat Cas-
1189
praeterea — praetor
1190
sius, ceperunt .... praeterea (praeteriit a>
duae sunt depressae (c) triremes: 3,101,6:
milia XX in armis habebat. haec constabant
cx Gabinianis milltibus .... huc accedebant
coliecti ex praedonibus latronibusque Syriae
Ciliciaeque prouiuciae finitimarumque regiouum.
multi praeterea (multi. Praeterea 1} capitis
damnati exsulesque conuenerant . . . . hi . . .
consuerant. erant (om. NO^hl) praeterea equi-
tum milia duo: 3, 110, (2.) 3. 5; (Achillas . . .
occupabat .(Uexandriam praeter eam (dett. ;
praeterea x; praeterea eam Vielh.} oppidi par-
tem, quam Caesar cum militibus tenebat: 3,
111,1.)
praetereo. A. propius aecedit ad uim
liropriuni , de tem|iore {— transire , abire,
eiOuere): qui Alesiae obsidebantur, praeterita
die, qua auxilia (o) suorum exsi^ectauerant,
. . . consultabant: VII 77, 1.
monuitque, ut . . . ex praeteritis suis
officiis reliqua sperarent: 3,60,1; \
monet, ut in reliquum tempus omnes suspi-
ciones uitet; praeterita se Diuiciaco fatri
condonare dicit: 120,6.
B. trsl.; a) alqm (= iieglegere, rationem
uon liubere): Phihppus et Cotta (marcellus
0'^; — PhUippus et Marcellinus collega (Fi-
ghius) Kindsch.; PauIIus et Marcellus Pat^ta-
gathus; consules coni. Np.; prioris anni con-
sules Hug) priuato consilio praetereuntur neque
eorum .sortes deiciuntur : 1 , 6, 5.
1») alqd (= silculio praetcrmittere) : dili-
gentiam quidem nostram aut, quem ad finem
adhuc res (om. Nhl) processit, fortunam
(processit fortima i\7(/) cur praeteream? 2,32,
11; % non praetereunda oratio Critognati
uidetur (uid. or. crit. p) propter eius singu-
larem et (c) nefariam crudelitatem : VII 77, 2.
accidit inspectantibus nobis quod dignUm
memoria uisum praetereundum (praetermitten-
dum ik; edd. uetl.) non existimauinius: VII
25,1.
c) 8C(|U. qulu: cum . . . properarem . . .,
praeterire tamen non potui, quin et scri-
berem ad te et illum (Furnium) mitterem
gratiasque agerem : ap. Oic. ad Alt. IX 6 A.
praeterniitto. A. = diniittere, uon uti;
u) : Kpoicdorix Viridomarusciue . . . non prae-
termittendum tantum (instans tuntum (i) com-
modum exiatimaueruut: VII 55,4; % ne
quem diem pugnae praetermitteret: IV 13,4;
^ ne VaruB quidem [Attius] dubitat copiiis
producere , siue solliiilaiuli milites siue . . .
diniicHiidi detur occasio, ne facultatom prae-
termillat : 2, 33, 5 ; ^ uon nullau eius rei
praetermissae occasiones Caesari uidebantur:
3, 25, 1.
b): ut potius in nocendo aliquid praeter-
mitteretur (omitteretur fi), . . . quam cnm
aliquo militum detrimento noceretur (c): VI
34,7.
B. = omittere, negrlegere (e. iuf.): reliqua
studio itineris conficiendi quaerere praeter-
mittit: 2,39,3.
praeterqnam : ego hanc sententiam pro-
barem, . . . si nullam praeterquam uitae
nostrae iacturam fieri uiderem : VII 77,6; —
frumentum omne, praeterquam (praeter
B^fj) quod secum portaturi erant, comburunt:
15,3.
praeteruelior : illi . . . naues soluunt
atque altero die ApoIIouiam (dyrrachium
Mld. X; Dyrrhachiumque add. edd. uett.; del.
Elberl.) praeteruehuntur: 3,26,1; — praeter-
uectosque Dyrrachium magna ui uenti nihilo
setius sequebatur: 3,26,3; — nam praeter-
uectas ( -missas f) ApoIIoniam Dyrra-
chiumque naues uiderant: 3,30,1.
praetor. A. Eomanorum; a) snbi.; a):
(agere: 1,8,4 «. c) a);) \ (conlocare:
3,20,1 il). :) ^ dent operam consules,
praetores, tribuni plebis (pr. , tr. pl. ahl; P.
E. tr. pl. Obef) quique pro coss. (c) sint (c)
ad urbem, ne quid res publica detrimenti ca-
piat: 1,5,3; ^ (demonstrare: 1,8,4 u.
c) a);) ^ itemque praetoribus tribunisque
(PR. (uel P. R.) trib. x) plebis rogationes ad
populum ferentibus non nullos ambitus . . .
damnatos . . . in integrum restituit: 3,1,4;
% (munire: 1,12,1 u. c) [i);) 1 (poUi-
ceri: 1,3,6 e< 3,20,1 M. c) a);) 1 (po-
stulare: 1,3,6 ib.-) t (praeesse: 3,
101,1 ib.;) t (profugere: 1,24,3 ib.;)
t (suscipere: 3,20,1 ib.\) ^ (tenere: 1,
12, 1 u. c) [i) ; t (uenire: 3, 22,2 u. c) d).)
[i): dici a praetore: 2,21,5 (c< teneri
a pr.: 3,22,2) u. c) d).
b) praed.: iu eo fuit uumero Valerius (e)
Flaccus, L. filius, eius, qui praetor Asiam
obtinuerat: 3,53,2.
c) appos.; a) noui.: pollicetur L. Piso censor
sese iturum ad Caesarem, item L. Eoscius
praetor, qui de his rebus eum doceant: sex
dies ad eam rem couficiendam spatii postulant:
1,3,6; eadem fere . . . praetor Roscius agit
cum Caesare sibique Pompeium commemorasse
demonstrat: 1,8,4; L. Manlius praetor Mh».
((■) cum culiorlibu» sex profugit, Kutilius Lupus
prnetor Tarrucina (<•) cum tribus: 1,24,3;
isdem tomporibus M. Coeliu» Rufus praetor
75*
1191
praetor — praeustus
1192
causa debitorum suscepta initio magistratus
tribunal suum iuxta C. Trebonli, praetoris
urbani, seUam conlocauit et . . . fore auxilio
pollicebatur: 3, 20, 1 ; cum esset CaesarLs classis
diuisa in duas partes , dimidiae parti praeesset
P. Sulpicius praetor Vibone (c) ad fretum, di-
midiae M. Pomponius ad Messanam: 3,101,1.
p) acc: certior factus Iguuium Thermum
praetorem cohortibus V tenere, oppidum mu-
nire: 1,12,1.
y) genet.: 3,20,1 «. a).
(5) abl.: seseque dictatorem dictum a M.
Lepido praetore <PR. uel P. R. x) cognoscit:
2,21,5; eo cum a Q. (aque a) Pedio praetore
cum legione * * * (eo cum Q. Pedius praetor
cum legione uenisset Kraff.; ea cum a Q. Pedio
praetore cum legione teneretur Gland.), lapide
ictus ex muro periit (eo cum Q. Pedio pr. missa
legione lap. ict. ex m. periit F. Hofm.): 3,
22,2.
d) obi. : in reliquas prouincias praetores (prae-
torii Pighhis) mittuntur {u. CC): 1,6,6;
t L. Jlanlius praetor Alba (c) cum cohortibus
sex profugit, Rutilius Lupus praetor Tarracina
(c) cum tribus; quae procul equitatum Cae-
saris conspicatae . . . relicto praetore (relictis
praetoribus Basiner) signa ad Curium trans-
ferunt: 1,24,3.
e) e. praep.: (cum praetore mittere: 3,
22,2 t,. c) §).)
Labienum legatum pro praetore (propere
Eot.) cum duabus legionibus . . . summum
iugum montis ascendere iubet: 121,2; Faustus
Sulla propere ( pro praetore P. Man. ) in
Mauretaniam mittatiur (mittitur ?): 1,6,3;
mittit in Sardiniam cum legione ima Valerium
legatum, in SicUiam Curionem pro praetore
{N; pro PR. hl ; prop. R. a; pro populo romano
f) cum legionibus II (c): 1,30,2.
B. aliaruin ciuitatum {— OTQaTr^yog, Tayog) :
itaque Androsthenes , praetor Thessaliae, . . .
omnem ex agris multitudinem seruorum ac
liberorum in oppidum cogit portasque prae-
cludit et . . . nimtios niittit: 3, 80, 3.
praetorins. 1. adiect. ; A. = ad prae-
torem (maglstratum) pertinens: fuit contro-
uersia, oporteretne LucUii (c) Hirri . . . pro-
ximis comitiis praetoriis absentis rationem
haberi: 3,82,5; f prouinciae priuatis
decernuntur, duae consulares, rehquae prae-
toriae (u. CC) : 1, 6, 5.
B. = ad imperatorem pertineus: se cum
sola decima legione itunmi, . . . sibique eam
praetoriam cohortem futuram: 140,15; (Cae-
sarem) poUicitum (esse add. B-^) se in cohortis
(in cohortis se p) praetoriae loco decimam legio-
nem habitiu-um , ad equum rescribere : I 42, 6 ;
armat famiUam: cum hac et praetoria cohorte
(praetoriam cohortem Oa) caetratorum . . . ad
uallum aduolat: 1,75,2; % (pecunias
monimentaque, quae ex fano HercuUs conlata
erant in priuatam (praetoriam Paid) domum,
referri in templum iubet: 2,21,3;) ^ quos
(centuriones) in statione ad praetoriam portam
(ad praetorium af) posuerat: 3,94,6.
2. ui snbst.; A. masc. praetorii: iUum
(Pompeium) delectari imperio et consulares
praetoriosque seruorum habere nume-
ro: 3, 82, 3; — in reliquas prouincias praetores
(praetorn Pighiiis) mittuntur (ii. CC): 1,
6,6.
B. neiitr. praetorinm; a) obi.: suum
cum Scipione honorem partitur classicumque
apud eum cani et alterum UU iubet praetQrium
tendi: 3,82,1.
b) c. praep. : (quos (centuriones) in stafcione
ad praetoriam portam (ad. praetorium af)
posuerat: 3,94,6.)
haec cum dixisset (Pompeius), se in prae-
torium contulit . . . euentum exspectans:
3, 94, 7 ; — fit celeriter c o n c u r s u s iu prae-
torium: 1,76, 1.
productos palam in praetorio interficiunt:
1, 76, 4.
praetnra: (iamque inter se palam de
praemus (praeturis Markland) ac de (c)
sacerdotUs contendebant in annosque con-
sulatum definiebant: 3,82,4;) f quod
(Lentulus Spinther) prouinciam Hispaniam ex
praetura (praefectura a) habuerat: 1,22,4;
quod (Attius Varus) paucis ante annLs ex (O^;
et ;;) praetura eam proiunciam obtinuerat: 1,
31,2; in se iura magistratuum commutari, ne
es praetura et consulatu, ut semper, sed (c)
per paucos probati et electi in prouincias mit-
tantur: 1,85,9; quod is (BibiUus) . . . inimi-
citias . . habebat etiam priuatas cum Caesare
ex aedUitate et praetura (consulatu Beroald.;
praetura consulatuque Paul) conceptas (conc.
et praeterea l) : 3, 16, 3.
praenerto: ne tanta et tam coniuncta
populo Romano ciuitas, quam ipse semper . . .
ornasset, ad uim atque arma descenderet (c)
atque ea pars , quae minus sibi (c) confideret,
auxiUa a Vercingetorige arcesseret, huic rei
praeuertendum existimaiut: VII 33, 1. 2.
(praenro) praenstns: apertos cuni-
culos praeusta et praeacuta materia et pice
feruefacta . . . morabantur: VII 22, 5; t
huc teretes stipites feminis crassitudine ab
1193
praeustus — premo
1194
summo praeacuti et praeusti demittebantur
(c) : VII 73, 6; ^ multae praeustae sudes,
magnus muralium pilurum uumerus instituitur:
V40,6.
f prandiam : caetrati auxiliaresque . . ..
quorum erant et facultates ad parandum (pran-
dium i) exiguae et: 1,78,2.)
(pratam: cum . . . nostri (non) longius,
quam quem ad finem porrecta (ac add. X;
prata ac Paul,- u. CC) loca aperta pertinebant,
cedentes insequi auderent : II 19, 5.)
praaas: orat, ne patiatur ciuitatem prauis
adulescentium consiliis ab amicitia populi
Bomaui deficere: VII 39,3; Tj (quae
(iumenta) sunt apud eos nata, parua ([i;
Np., Dt.^; praua a; rctl. edd.) atque deformia,
haec cotidiana exercitatione summi ut sint labo-
ris efficiunt: IV 2, 2.)
preces ti. prex.
preliendo, prendo. A. = i-oniprelien-
dere: haec cum pluribus uerbis flens a Caesare
peteret, Caesar eius dextram prendit : I 20, 5 ;
1 fugitiuis omnibus nostris certus erat Ale-
xandriae receptus certaque uitae condicio, ut
dato nomine militum essent uumero; si (esset
numero si XOaf; esse numero ; quorum si Id)
quis a domino prehenderetur (compreh. f; pre-
hendebatur U), consensu (concursu ^W.) mili-
lum eripiebatur: 3,110,4; \ cum Caesar
signa fugientiuui manu prenderet (prehend.
V.) et consistere iuberet: 3,69,4.
1{. = celeriter occupnre: Caesar hostibus in
pugna occupatis militibus[que| expositis Pha-
rum (pharon Nld) prehendit (compreli. O)
atque ibi praesidium posuit: 3,112,5.
. premo. A. propr.: (militibus autem
. . . magno et graui onere armorum oppressis
(pressis [i; dcl. Madu.) . . . erai pugnandum:
IV 24, 2.)
cum angusto exitu portarum se ipsi pre-
merent: VII 28,3.
H. trsl, = uexare, ursore; a) add. obi.; a):
(hostes) a dextro coriiu uehemeiiler mullitudiue
suorum nostram aciem preraebant: 152,6;
\ cum ab equitatu nouissimum agmen pre-
meretur, ante se hostem uideret: 1,70,3; 1[
nuntiantur aquatores ab equitatu premi
nostro: 1,73,2; ^f Octauius quinis castris
"ppidum circunido<lit atiiue uno tempore ob-
sidione et oi^pugnatioiiibus coh (ciuos Roni.)
prcmero (^ieiut: 3,9,4; T[ si illi (essedarii)
a multitudiuu hostium premiuitur: IV 33,2;
^ simili omnem exercitum inupia premi,
nec iani uires sufticcrc cuiiisqiinm noc forro
operia laborom posse: V112U, 11; \ cuui
. . . ad hostem proficisci constituisset, siue
eum ex paludibus sUuisque elicere siue obsidione
premere posset: VII 32, 2; \ cum multi-
tudine hostium castra (nostra add. fi) compleri,
(nostras add. x) legiones premi et paene
circumuentas teneri . . . uidissent: 1124,4;
% cum undique (fj; ubique a; Fr.) fiamma
torrereutur maximaque telorum multitudine
premerentur (milites): V 43, 4; (ut milites
illi ,) si premerentur, pedem referre et loco ex-
cedere non turpe existimarent: 1,44,2; \
et quaecumque {sic [i; ut quaeque a; edd.)
pars castrorum nudata defensoribus premi
uidebatur, eo occurrere et auxilium ferre: III
4,2.
^): ut, si eam paludem Romani perrum-
pere conarentur, haesitantes premerent ex loco
superiore: VII 19, 2; — quod (Vsipetes et
Tencteri) ab (c) Suebis complures annos
esagitati bello premebantm- et agri cultura pro-
hibebantur: IV 1,2; — quod (Treueri) . .. a(c)
Germanis premebantur: \'II ()3, 7; — Vbii . . .
orabant , ut sibi auxilium ferret, quod grauiter
ab Suebis premerenlur: IV 16, 5; iis (Vbiis)
auxilium suum pollicitus , si ab Suebis preme-
rentur: IV 19,1.
(y): prohibebantur (Paul; premebantur x;
edd.) Afraniani pabulatioue , aquabantur
aegre: 1,78, 1.)
(Jy: erat res in magua difficultate, summis-
que augustiis rerum uecessariarum preme-
bantur: 3, 15,3.
£): quae (finitima Gallia) in prouinciam
redacta iure et legibus comrautatis securi-
bus subiecta perpetua premitur seruitute; VII
77, 16.
'Q: quibus augustiis ipse Caesar a Venetis
prematur (-mebatur ae) docet: 11118,3; —
cum (Petrosidius) magiia multitudine ho-
stium premeretur : V 37, 5.
//): nostros u. uoster p. S29 (S loe.);
\ hostes . . . subito se (c) ostenderuiit nouis-
simosque premere et primos prohibcie asoensu
. . . cooperuut: V32, 2; cernebatur equitatus
nostri proelio nouissimos illoruiu premi uelie-
menter: 1,64,1; Tf plerique, cum aut
(c) aore alicno aut magiiitudine tributorum
aut iniiiria polontiorum proimimur, sese {o) in
seruitutoiu ilioaiit iiobilibus: VI 13, 2; \
re fruuiontaria (so) noii preiiii: V28,5; ^f
suos ab liostibus i>roiui atquo aegre sustiuere
. . . luiimaduertit : IV 32, 3.
b) ubs.: utrum auerteiulae suspicionis oausa
P(mipoiiis proposuissot (odiotum) . . ., aii iioiiis
diloctibus, si nomo promcret, Macedoniiuu
1195
premo — pnnceps
1196
tenere conaretur, existimari non poterat: 3,
102, 3.
Preiiii aere alieno: VI 13,2; angustiis:
11118,3; 3,15,3; bello(?): IV 1,2; iniuria:
VI 13,2; inopia: VII20,11; maguitudine
tributorum: VI 13, 2; multitndine (ho-
stium , suorum , telorum) : 1 52, 6 ; II 24, 4 ; V
37,5; 43,4; VII80,4; obsidione: VII32,2;
3,9,4; (onere armorum: IV 24,2;) oppugna-
tionibus: 3,9,4; (pabu latione: 1,78,1;)
proelio: 1,64,1; re frumentaria: V 28,5;
omnibus rebus: 3,63,8; seruitute: VII
77,16.
Aduerb.: audacius: 3,46,3; grauiter:
IV 16,5; grauius: VII 67,4; 1,46,1; inso-
lentius: 3,46,3; uehementer: 152,6; 1,64,
1; uudique: (V43,4;) VII 51,1.
preiido u. pi-elieiido.
(prensio u- prei^sio.)
pressio: rursusque alia pressioue (pren-
sione '.: — aliam prensionem 0) ad aedifican-
dum sibi locum expediebant: 2,9,6; — turris
tectum per se ipsum pressionibus (pren-
sionibus Ohl) ex contignatione prima suspen-
dere ac tollere coeperuut: 2,9,5.
pretium : quibus (iumentis) maxime Galli
(c) delectantur (c) quaeque impenso (im-
menso ^) parant pretio: IV 2, 2; — (Dumno-
rigem) complures annos portoria reliquaque
omnia Haeduorum uectigalia paruo pretio
redempta habere: 118,3.
(prex.) preces. A. propr. (= rog-atio) ;
a) obi.: ubi (Curio) perterritis omnibus neque
cohortationes suas neque preces audiri in-
tellegit: 2, 42, 1.
b) dat. : uti et rei publicae iniiuiam et suum
dolorem eius uoluntati ac precibus condonet:
120,5.
c) abl. ; a) causae : praesertim cum magna
ex parte eonim precibus adductus bellum
susceperit: 116,6; — omnium seniorum, ma-
trum famiUae, uirginum precibus et fletu ex-
citati, estremo tempore ciuitati subuenirent,
. . . naues conscendunt: 2,4,3; — tandem dat
Cotta (precibus add. Deitcr) permotus manus;
superat senteutia Sabini: V31,3; quorum ille
precibus permotus castra ex Biturigibus mouet:
VII 8,5; — — datur petentibus uenia dis-
suadente primo Vercingetorige , post conce-
dente et precibus ipaorum et misericordia
uulgi: VII 15, 6.
p) iush\ : hi . . . flentes omnibus precibus
orabant (p; orant a; Schn., Dh.) , ut se in
seruitutem receptos cibo iuuarent: VII 78,4; —
ille omnibus primo precibus (omn. prec. primo
fj) petere contendit, ut in Gallia relinquere-
tur: V6, 3; flentesque proiectae ad pedes suo-
rum omnibus precibus petierunt (-uerunt p),
ne se . . . dederent: VII 26, 3.
B. = (leteslatio: Catuuolcus . . . omnibus
precibus detestatus Ambiorigem . . . taxo
. . . se exanimauit: VI 31, 5.
pridem: oinnia haec iam pridem contra
se parari: 1,85,8.
pridie. A. moii additnr geuet. : quod
pridie superioribus locis occupatis proelium non
commisissent: 123,3; postridie eius diei mane
. . . Germani frequentes . . . ad eum in castra
uenerunt ... sui purgandi (o) causa, quod
contra, atque esset dictum et ipsi petissent,
proelium pridie commisissent: IV 13,5; postero
die . . . hostes . . . lenius (c) quam pridie no-
stros equites proelio lacessere coeperunt: V 17,
1; hostes postero die ... foasam complent.
eadem ratione qua pridie ab nostris (a nostr.
ead. r. q. pr. p) resistitur: V40, 4; quod pridie
noctu conclamatum esset in Caesaris castris:
1,67,2; agimt gratias omnes omnibus, quod
sibi perterritis pridie pepercissent : 1,74,2; me-
moria tenerent milites ea, quae pridie sibi (c)
confirmassent : 2, 34, 5.
B. add. genet.: quod pridie eius diei
{u. CC) Germani retineri non potuerant (c),
quin in nostros tela coicerent: I 47, 2; himc . . .
plerique magistratus conaecuti sunt. Cn. Pom-
peius pridie eius diei (postridie Idus Ciacc.)
ex urbe profectus iter ad legiones habebat: 1,
14,3.
prilliipiln)^ : reliquarum cohortium omni-
bus fere centurionibus aut uulneratis aut occiais,
in his primipilo (primo pilo p) P. Sextio Baculo
(c), fortissimo uiro, mnltis grauibusque uulneri-
bus confecto, ut iam se sustinere non posset:
II 25, 1 ; quem (Scaeuam centurionem) Caesar,
ut erat de se nieritus et de re publica, . . . ab
octauis ordinibus ad primipilum (primum pilum
Ald. ncp.) se traducere pronuntiauit : 3,53,5.
primo, primnm, primns u. prior.
priiiceps. 1. adlect. ; A. atlrib. : legatos
. . . mittunt nobilissimos ciuitatis, cuius lega-
tionis Kammeius et Verucloetius principem
(«' ; principum a/t; defetid. BMenge) locum ob-
tmebant: 17,3.
B. praed.; a): multi . . . ad Cn. Pompeium
proficiscebantur, alii, ut principes talem nuu-
tium attulisse, aUi, ne . . . ex omnibus
nouiaaimi ueniase uiderentur: 1,53,3; ■ — prin-
cepaque decima legio per tribimos militum ei
gratias egit . . ., deiude reliquae legiones cum
tribunis militum et primorum ordinum cen-
1197
prmceps
1198
turionibus egerunt, uti: 141,2.3; — principcs-
que ex omnibus bellum (se) facturos poUi-
centur (Carnutes): VII 2, 1 ; — princeps in ha.x
uerba iurat ipse (Petreius); idem ius iuran-
dum adigit Afranium: 1,76,3; — quae pars
ciuitatis Heluetiae insignem calamitatem po-
pulo Eomano intulerat, ea princeps poenas
persoluit: 1 12, 6; — perterrito etiam tum exer-
citu princeps Labienus procedit iuratque:
3, 13, 3.
b): eo tum statu res erat (c), ut longe
principcs haberentur Haedui <haed. hab.
p), secundum locum dignitatis Remi obtinerent:
VI 12, 9.
2. subst. Cf. O. Bratimann, Die Principes
dcr Oallier und Oermanen bei Caesar und
Tacitm. Pr. Berlin, Friedr. Wilh. Gijmn. 1883.
A. = horao nobilis(sinius); primorcs ciui-
tatis; a) snbi.; x): (duces principesque Neruio-
rum) addunt etiam de Sabini morte; Am-
biorigem ostentant fidei faciundae (c) causa:
V41,4; t (agere: 131,1 u. petere;) 1
magistratus ac principes in annos singulos gen-
tibus cognationibusque (e) hominum . . . quan-
tum et quo loco ui.sum est agri attribuunt
(attrib. agri p) atque anno post alio transire
cogunt: VI 22, 2; ^ (Britanui) suos remi-
grare (o) in agros iusserunt, principesque
undique conuenire (conuenere p) et se ciuitates-
que suas Caesari commendare coeperunt
(commendamnt fi) : IV 27, 7 ; itaque (principes
Britanniae) rursus coniuratione facta paulatim
ex castris discedere et (e) suos clam ex agris
deducere coeperunt: IV .30, 2; posteaquam non
nulli principes ex ca (Treuerorum) ciuitate et
familiaritate (c) Cingetorigis adducti et aduentu
nostri exercitus perterriti ad Caesarem uenerunt
et de suis priuatim (priuatis (i) rebus ab eo
petere cocperunt: V.'i, 5; t cogere: VI
22,2 u. attribuere; f cum (principes Bri-
tanniae) . . . paucitatem militum ex castrorum
exiguitate cognoscerent: IV.30,1; 1
(duces principesque Neruiorum) facta potestate
eadem, quae Ambiorix cum Titurio egerat,
commemoran t: V41,2; t commen-
dare: IV 27, 7 u. coopisse; 1 quod (prin-
cipes Britanniae) his (e) suporatis . . . ncmi-
neni postea belli inferendi cauHa iii Britanuiam
traiisiturum confidebant: iV30,2; U
principes Britauniao . . . inter se conlocuti
. . . optimum factu (c) esse duxerunt rebel-
lione facta frumcnto coinmoatiuiue nostros
prohibere et reiii iii iiiciiicin pniduccrc: IV 30,
1.2; (V41,l II. (liccrc;) t coiiHcnsisse
GaditanoH principcH ciiiii tribunis coliortium . . .,
ut Gallonium ex oppido expellerent, urbem in-
sulamque Caesari seruarent. hoc inito consilio
denuntiauisse Gallonio , ut . . . excederet Gadi-
bus; si id non fecisset, sibi (c) consilium cap-
turos : 2,20,2.3; 1 (totius fere Galliae
legati , principes ciuitatum ,) ea re permissa
diem concilio constituerunt et iure iurando
ne quis enuntiaret . . . inter se sanxerunt: I
30,5; 1 bello Heluetiorum confecto totius
fere Galliae legati, principes ciuitatum, ad
Caesarem gratulatum conuenerunt: 130,1;
IV 27, 7 u. coepisse ; principes Britanniae , qui
post proelium (e) ad Caesarem (ea quae ius-
serat caesar facienda [i) conuenerant: IV30, 1;
eodem equitatus (o) totius Galliae conuenit
. . . principesque ex omnibus ciuitatibus; ex
quibus perpaucos (paucos AQ) , quorum in se
fideni perspexerat, relmquere in Gallia, reliquos
obsidum loco secum ducere decreuerat: V5, 3.
4; principesque earum ciuitatium (e), quos
sibi ad consilium (o) capiendum delegerat,
prima luce cotidie (e) ad se conuenire iubebat
(iub. conu. fj): VII36,3; Ij deducere:
IV 30, 2 u. coepisse; ^ (deficere: V54,
1 M. d) uocare;) t demonstrare: VII
1,4 u. queri; t denuntiare: 2,20,3 u.
consentire; % deposcere: VIII, 5 u.
queri; t dicere: 1114,3 «<. ^) impeUi;
duces principesque Neruiorum . . . conloqui
sese uelle dicunt : V 41, 1 ; (duces principesque
Neruiorum) errare eos dicunt , si quicquam . . .
praesidii sperent: V41,5; in pace nulhis (nulHs
ilf(i) est conimunis magistratus, sed principes
regionum atque pagoriini inter suos ius dicunt
controuersiasque minuunt: VI 23, 5; ubi quis
ex principibus in concilio dixit (dixerit Aim.)
se ducem fore, qui sequi uehnt protiteantur,
consurgunt ii (c), qui: VI 23,7; VII 1,4 u.
queri; t discedere: IV30,2 u. coepisse;
t ducere: IV30, 1 ii. conloqui; tesse:
131,1 ti. reuerti; edictumque praemittit, ad
quam diem magistratus principesque omuium
ciuit.itum sibi esse praesto Cordubae uellet:
2,19,1; t existimare: VII4,2 M. (i)
prohiberi; t expellere: 2,20,2 «. con-
sentire; t facere: (130,4 u. petere;)
quoruni (Vbionim) si priucipes ac senatus sibi
iure iurando liilcin fecis.set (fecissent AI^Q^;
Fr.): IV11,3; (30,1 u. conueuire; 30,2 u.
coepisse et conloqui ; V41,4 u. addere;) t
flere: 131,2 u. proicere; t (gratulari:
130,1 u. conueniro;) t (diiccs priucipes-
que Ncruioruni,) ([ui aliquem serinoiuH aditum
causanique iiniicitiao ciini Ciccrone habobnnt:
V41,l; 1,74,5 ii. qiiacrciv; t Uuip®"
1199
pnnceps
1200
trare: 131,2 it. proicere;) 1f (indicere:
130,4 u. petere; VII 1,4 ?«. queri;) \
(inire: 2,20,3 u. consentire;) f principes
Britanniae . . ., cum equites (e) et naues et
frumentum Romanis deesse intellegerent:
IV 30,1; t minuere: VI 23, 5 ii. dicere;
t miserari: VII 1,5 ti. queri; 1 (orare:
VII 32, 2 u. uenire;) t ostentare: V41,
4 u. addere; t petierunt (legati, prin-
cipes ciuitatum) , uti sibi concilium totius Gal-
liae in diem certam indicere idque {del. Eartx)
Caesaris nolnntate facere {del. Hartx) liceret :
130,4; principes . . . reuerterunt petieruntque,
uti sibi secreto [in occulto] de sua omniumque
salute cum eo agere liceret: 131,1; V3, 5 n.
coepisse; t (producere: IV 30,2 u. con-
loqui;) f profiteri: 3,34,4 u. c) a);
t (prohibere: IV30,2 u. conloqui;) t (ea
re impetrata (principes ciuitatum) sese omnes
flentes Caesari ad pedes proiecerunt: 131,
2;) t l'i (principes Hispaniae) suos notos
hospitesque quaerebant, per quem quisque
eorum aditum comniendationis haberet ad Cae-
sarem: 1,74,5; t indictis inter se prin-
cipes Galliae conciliis (e> siluestribus ac remo-
tis lccis queruntur de Acconis morte; posse
(o> hunc casum ad ipsos recidere demonstrant ;
miserantur communem Galliae fortunara ; om-
nibus pollicitationibus ac praemiis deposcunt,
qui belli initium (c) faciant (e). . . . (eius
add. p; Ald.) in primis rationem esse haben-
dam dicunt, prius quam eorum clandestina con-
silia eiferantur, ut: VII 1,4—6; t (Dum-
norix) principes Galliae solUcitare, seuocare
{B; reuocare AQM) singulos (pr. galliae sin-
gulos sollicitare, renocare p) hortariqne coepit,
uti (e) in continenti remanerent; metu ter-
ritare (m. terr. om. fi): V6, 4. 5; t idem
principes ciuitatum , qui ante fuerant (fuerant
del. Sual.; qui ante fuer. del. Ciacc.) , ad Cae-
sarem reuerterunt: 131,1; t sancire:
1 30, 5 u. constituere ; t s e r u a r e : 2, 20,
2 u. consentire; t uenire: V3, 5 u.
coepisse; legati ad eum principes Haeduorum
ueniunt (uenerunt p) oratum, ut: VII 32, 2.
(i) a c. pass.: ex pelli : VII 4, 2 u. prohiberi ;
t idem hoc fit a principibus Hispaniae, quos
illi (c) euocauerant et secum in castris habe-
bant obsidum loco: 1,74,5; t Bellouacos
. . . impulsos ab suis principibus, qui dice-
rent Haeduos . . . omnes indignitates . . . per-
ferre, . . . populo Ilomimo bellum intuUsse:
1114,3; t prohibetur {om. Nik; Ald.)
a (e) Gobannitlone, patruo suo, reliquisque
principibus, qui hanc temptandam fortunam
non existimabant , expelUtur ex oppido Ger-
gouia: VII 4,2.
b) praedicat. : cum quibusdam adulescenti-
bus conloquitur, quorum erat princeps Litauic-
cus atque eius fratres (frater fli) , amplissima
familia nati adulescentes : VII 37, 1.
f) appositio; a) iioniiii.: 130,1 ti. a) a)
conuenire; Sedulius (c), dux et princeps Le-
mouicum ([i; remustum a>, occiditur: VII 88,
4 ; Menedemus , princeps earum regionum,
missus legatus omnium suorum excellens stu-
dium profitebatur : 3, 34, 4.
[i) aec: per C. Valerium Troucillum (o),
principem Galliae prouinciae, familiarem suum,
cui summam omnium rerum tidem habebat,
cum eo conloquitur: 119,3.
y) abl.: C. Valerio Domnotanro (c), . . .
principe ciuitatis , compluribusque aliis inter-
fectis intra oppida . . . compelluntur (Heluii):
VII 65, 2.
<1) obi.: accusare: 116,5 u. conuocare;
t adducere: V3, 5 u. a) a) coepisse; t
Germani frequeutes omnibus principibus maiori-
busque natu adhibitis . . . in castra uene-
runt: IV 13, 4; t laborabat, ut reiiquas
ciuitates adiungeret atque earum principes {sie
p; kSchn.; atque eas a; rcll. edd.) donis (c)
poIUcitationibusque (c) alliciebat (allicebat
Aaf: Kclin.): VII31,1; t (cohortari:
V 54, 1 u. uocare;) t conciliare: V4,3
u. conuocare; t conuocatis eorum prin-
cipibus . . . grauiter eos accusat: 116,5; nihilo
(c> tamen setius principibus Treuerorum ad se
conuocatis hos (eos (i) singillatim Cingetorigi
conciliauit: V4, 3; f deligere: VII 36,
3 u. a) a) conuenire; t ut procul in uia
dispositis famili.aribus suis principibusque
ciuitatum disparandos deducendosque ad suos
curjiret {CC): VII 28, 6; t ducere: V 5,
4 u. a) a) conuenire; t euocare: IV 6,
5 et V54, 1 u. uocare; 1, 74,5 u. a) [i) fleri;
t habere: 1,74,5 ib.; t hortari: V 6,
4 u. a) a) remanere; t principes ciuitatis,
Eporedorix et Viridomarus, insimulati pro-
ditionis ab Romanis indicta causa interfecti
sunt: VII 38,2; interficere: VII 65,2 u. c)
y); t mittere: 3,34,4 u. c) a); t
occidere: VII 88, 4 ib.: t (Germani fre-
quentes omnibus principibus . . . adhibitis . . .
uenerunt. . . . quos sibi Caesar oblatos
gauisus (c) illos (illico Berglc) retineri iussit:
IV 13, 6;) t perterrere: V3, 5 u. a) a)
coepisse ; t iubet arma tradi , principes
produci: VII 89, 3; t relinquere: V
5,4 u. a) a) conuenire; t retinere: IV
1201
pnnceps
1202
13,6 u. offerre; t (reuocare,) seuo-
care, sollicitare: VG,4 u. a) a) remanere;
t territare: V6,5 ib.; V54, 1 u. uocare; 1
princlpibus Galliae euocati» {\i; ad se euocatis
Oeycr; uocatis a) Caesar ca, quae cognoue-
rat, diBsimulanda sibi existimauit: IV 6, 5;
Caesar principibus cuiusquc ciuitatis ad se
euocatis (uocatis [i) alios (e ; alias X; edd.)
territando, cum {deleml. eens. Oud.) se scire
quae fierent denuntiaret, alios (e; alias A'; edd.)
coliortando (sic Ald. ; denuntiaret om. p ; Oud. ;
cum se sc. q. f. al. coli. denuntiaret a; cum
.sciret deficere, alias coh. p), magnam partem
(?alliae (c) in officio tenuit: V54, 1.
c) dat.; a): (licct: 130,4 et 31,1 u. a) a)
petere;) t horum principibus pecunias,
ciuitati autem imperium totius prouinciae pol-
licetur: VII 64,8; 1 (uideri: VI 22, 2
u. a) a) attribuere.)
fi): (fidem habere: 119,3 u. c) P).)
y): quod si eum interfecerit , multis sese
(nobilibus principibusque populi Ilomani gra-
tum esse facturum : 144,12.
f) frenet.; a): quorum (nobilium priucipum-
que) omnium gratiam atque amicitiam eius
morte redimere posset: 144,12; 1 eorum-
que (principum Galliae) animis permulsis et
confirmatis . . . bellum cum Germanis gerere
constituit: IV 6, 5; t eodem (e) mendacio
(le caede equitum et principum permouet (c):
VII 38, 10; t (xalli concilio principum
indicto . . . statuunt: VII 75, 1; t (con-
silia: VII 1, 6 «/. a) a) queri;) t con-
uocatis eorum principibus , quorum magnam
copiam in castris habebat, in his Diuiciaco
»et Lisco: 116,5; t fides: V5,4 u. a)
a) conuenire ; t "t • • ■ obsides . . ab iis
(c) principum filios acciperent: VI 12, 4; t
L. Nasidius . . . adpulsis . . Messanam naui-
bns at(juo inde propter re[)entiuum terrorem
principum ac senatus fuga facta ex naualibus
eorum nauem dcducit: 2,3,2; t gratia:
144,12 ti. amicitia; t Caesar Remos
cohortatus . . . omnem senatum ad se con-
ucnire principumque liberos obsides ad se
ad<luci iussit: 115,1; t i<l ^^ ii' 'ps'^
«(nobilibus principil)us(|up) per corum niintios
compertum habcrc: M^l^l^.
(i): quisque: 1,74,5 u. it) a) quaerere.
(?) 0. pi'ao|i. ; a) aU: comportum habere:
I 44, 12 u. 0 a) exlr.
P) a<l: (recidcro ad: VII l,'1 ii. a) a)
quori.)
y) cx : cx quibuH perpnucos: V5, 4 u. a)
a) (^onuenire; -- (iiiis ex: VI 23,7 il>. dicorc.
IjuxIc, (Jutfnur. 11.
d) in: in his: 116,5 u. f) a) copia.
£) per: (Veneti finitimique) celeriter missis
legatis per suos principes inter se coniurant:
1118,3; t conloqui per: 119,3 u. c) p).
C) pro: locutus est pro his (principibus
ciuitatum) Diuiciacus Haeduus: 131,3.
B. = dux, caput; a) subi.: (cedere, dis-
cedere, sequi: V56,3 u. c).)
1») praed.: legatos . . . mittunt; cuius lega-
tionis Diuico princeps fuit, qui bello Cas-
siano dux Heluetiorum fuerat: 113,2; in om-
nibus ciuitatibus . . . factiones sunt earumque
factionum principes sunt (sunt principes fJ)
qui summam auctoritatem eorum iudicio habere
existimantur, quorum ad arbitrium iudicium-
que summa omnium rerum consiliorumque
redeat: VI 11, 3; alterius factionis priucipes
erant Haedui , alterius Sequani : VI 12, 1 ; prin-
cipes uero esse earum partium Cn. Pompeium
et C. Cacsarem, patronos ciuitatis: 1,35,4.
e) a|>pus.: Ciugetorigem , alterius principem
factiouis, generum suum, quem supra demon-
strauimus Caesaris secutum fidem ab eo non
discessisse (cessisse p), hostem iudicat (c): V
56, 3.
(d) obi.: iudicare: V56, 3 u. c).)
e) senet.: (arbitrium iudiciumque: VI
11,3 u. h);) t (principum locum: 17,3
ii. 1. A.)
C. = aiictor, iuueutor; a) praod. : con-
silii principemessezt. conMiliHni p. 675
d) a) (4 loc); t esse aliquos (aliq. esse
h) repertos priucipes inferendi belli (bell.
inf. P): V54,4.
b) appos.: huius (Ja/m; cuius eodd.) te
paene principem copiae atque iuuentorem
bene de nomine ac dignitate populi Romani
meritum esse existimare dcbcmus: ap. Cie.
Drid. 253.
I). — ccnliirio principuui: lioc casu aquila
couseruatur oiuuilms jirimae cohortis centurioui-
bus interfectis practer principem priorem: 3,
64,4.
Diix et princcps: VII 88,4; duccs prin-
cipesque: V41,l; equitatus principcsque: V
5,3; equites et principes: VII."!S, U); magi-
stratus (ac) priiicipes: VI'J2, 2; 2,19,1; uo-
bilcs principps(iuo: I 44, 12; principes ac sena-
tus: (115,1;) IV 11,3; 2,3,2.
Prin(!cps (principcs) adulcsccutlum : VII 37,
1; infercudi bcl li: V 54, 4; ciuitatis (-um):
130,1; 31,1; V54, 1; VII 28,6; 31,1 (c>; 36,
3; 38,2; 65,2; 2,19,1; cousilii n. fuiiMi-
liiiili p. H7.'') d) a) (1 lor.): copiao: ap. Cic.
linil. 253; fuctionis (-um): V56,3; VI 11,
76
1203
princeps — pnor, pnus
1204
3; 12,1; legationis: 113,2; partium: 1, 35,
4; populi Rom.: 144,12; Galliae prouin-
ciae: 119,3; earum regionum: 3,34,4; re-
gionum atque pagorum: VI 23, 5; — AUo-
brogum: VII64,8; (Bellouacorum: II14,
3;) Britanniae: IV 30,1; Galliae: IV 6,5;
V6,4; VIII, 4; — (119,3;) Haeduorum: (I
16,5;) VII 32,2; Hispaniae: 1, 74,5; Lemo-
uicum (e) : VII 88,4; Neruiorum: V41,l;
Treuerorum: V(3,5;) 4,3; Vbiorum: IV
11,3; (Venetorum et iinitimorum: 1118,3.)
Adiect. : alii (e) . . . alii (c):V54,l; Gadi-
tani: 2,20,2; (idem: 131,1;) multi: 144,12;
non nulli: V3,5; omnes: 1(31,2;) 44,12;
IV 13,4; perpauci: V5,4; (prior: 3, 64,4;)
reliqui: V5,4; VII4,2; singuli: V6,4;
(sui: 1114,3; 1118,3.)
principsttns. A. ol>i. : ob.sidibus Hae-
duis redditis, ueteribus clieutelis (o) restitutis
. . . Sequani principatum dimiserant (amise-
rant Paul): VI 12, 6; 1 ut (Sequani) . . .
partem finitimi agri . . . possiderent Galliaeque
totius priucipatum obtinerent: VI 12, 4; ii.
praeterca obtiueo p. S73 (4 loe.) ; i; harum
(factionum) alterius principatum tenere Hae-
duos, alterius Aruernos: 1 31, 3 ; ut omni tempore
totius GaUiae principatum Haedui tenuissent:
I 43, 7 ; ^ Ciugetorigi . . . principatus
atque imperium est traditum: VI 8, 9.
B. al)I. : magno dolore Haedui feruut (r) se
deiectos (sed eiectus B'M^) principatu: VII
63,8.
C. c. praep. : in ea ciuitate duo de prin-
cipatu inter se contendebant, Indutioma-
ru8 et Ciugetorix: V3,2; si sunt plures pares,
suffragio druidum (adlegitur add. fi), non num-
quam etiam armis de principatu contendunt:
VI 13, 9; fT[ his erat iuter se de princi-
patu contentio: VII 39, 2; t sed cele-
riter est inter eos de principatu controuersia
orta: 3,112,10.
prioi- (prins, prins qnani), pri-
ninii) (prininjH, priuio).
I. eomiiar. prior (atliect.); A. pcrtiuet ad
loeuiu ; a) ui adiect. : iuteriores, dum ea, quae
. . . praeparata (e) erant, proferunt, priores
fossas explent, . . . cognouerunt: VII 82, 3.
b) ui subst. : hi nouissimos adorti . . . ma-
gnam multitudinem . . . conciderunt, cum ab
extremo agmine ad quos uentum erat . . . im-
petum nostrorum militum sustinerent, priores,
quod abesse a periculo uiderentur neque uUa
necessitate ueque imperio continerentur , exau-
dito clamore perturbatis ordinibus omnes iu
fuga sibi praesidium ponerent: II 11, (4.) 5.
B. pertinet ad tempus; a) ui attributi:
(Philippus et Cotta (consules coni. Np. ; prioris
anni consules Sinj) priuato consilio praeter-
euutur: 1,6,5;) f prioria commeatus
expositis militibus: V23, 4; 1 sublata
priore lege duas promulgauit: 3,21,1; t
centurioues in priores ordines (in pr. ord.
Ciace.; ampliores ordines *; ampliori ordiui
IJps.), equites Romanos in tribunicium restituit
honorem: 1,77,2; ^ prioris sacramenti
mentionem faciunt : 2, 32, 7.
h) ui praedicati: Germanos neque priores
populo Romano bellum inferre neque: IV 7, 3;
qui prior has angustias occupauerit, ab hoc
hostem prohiberi (e) nihil e.sse uegotii: 1,66,
4; res tamen ab Afraniania huc erat necessario
deducta, ut, si priores montes, quos petebant,
attigissent , . . . impedimenta . . . seruare non
possent: 1,70,2; confecit prior iter Caesar: 1,
70, 3 ; constituerat signa inferentibus resistere
(f), ijrior proelio non lacessere: 1,82,5.
C. pertinet ad ordiuem uel dig-ultatem:
(huc cum cotidiana cousuetudine egressae (c)
p.abulatoribus praesidio propiore potite legiones
\sie Kp.; proprio relegiones a; proprio legiones
flil; priores legiones Kran.) Fabianae duae
flumeu transissent: 1,40,3;) t quae (naues)
priorem partem exercitus eo deport.auer.ant:
1, 27, 1 ; 1 aquila conseruatur omnibus
primae cohortis centurionibus interfectis praeter
principem priorem: 3,64,4.
prins (aduerb.); X.^nQOTEQOV, A. uon
sequitur q n a m : neque (se) commissurum , ut
prius quisquam murum ascenderet: VII 47,
7; — atque omnia prius experienda arbitror:
2,31,8; — erat in celeritiite omne positum cer-
tameu, utri prius angustias montesque occupa-
rent: 1,70,1; — quod prius in tumulum
Afraniani uenerant, nostri repelluntur: 1,43,5.
B. seqnitur quam: a) non sequitiu* uer-
bum : se prius (sepius /; ; superius A) in Gal-
liam uenisse quam populum Romanum : I 44, 7.
b) sequitur uerbum ; ef. Kitt, GPr. Bramis-
herg lS7o p. 17 sq.; Ilg, Wiirttemb. Korrespond.
Blatt 33, S. 463-69; a) prins . . . qnani aa)
c. ind. (perf.) : neque (c) prius fugere destiterunt
(hostes), quam ad flumen Rhenum . . . per-
uenerunt {h; peruenerint a; Hold.; peruene-
rent a'; -nirent a-): 153,1; nec prius ille est
a propugnatoribus uacuus relictus locus, quam
restincto aggere . . . finis est pugnandi factus:
VII 25, 4; neque finem prius (prius finem Schn.)
sequendi feceriuit, quam muro (o) oppidi por-
tisque adpropinquarimt (-arent p) : VII 47, 3.
jifi) e. coni.; o) praes.: constituunt, ut . . .
1205
prior (priuB quam)
1206
omnia prius exx^eriantur (expediantur a), quam
ad (c) Critognati (c) sententiam (c) descen-
dant (Aldus: descidant fj; discedant a): VTI
78, 1 ; neque ab eo prius Domitiani milites disce-
dunt, quam in conspectum Caesaris deducatur:
1,22,2.
6) perf. : (153,1 u. aa);) non priiis Viri-
douicem reliquosque duces ex concilio dimit-
tunt, quam ab his sit concessum, arma (c)
uti (c) capiant (c) et ad castra contendant: III
18,7; neu quis quem (quisquam alium fl) prius
uulneret , quam illum interfectum uiderit
(AQ.Bpr.; uideret Bcorr.; M'fi): V 58,4.
c) imperf.: (153,1 u. aa);) his prorutis (c)
prius in hostium castris constiterunt, quam
plane ab his (e) uideri aut quid rei gereretur
cognosci posset: 11126,3; prius ad hostium
castra peruenit, quam quid ageretur Germani
sentire possent (poss. sent. p) : IV 14, 1 ; (V 58,
4 t(. b);) hatc prius illi detrahenda auxilia
existimabat , quam ipsum bello (c) lacesseret :
VI 5, 5 ; magno accidit casu , ut in ipsum in-
cautum etiam . . . incideret priusque eius ad-
uentus ab hominibus (c) uideretur, quam fama
ac nuntius (aduentus ad/l. [i) adferretur: VI
30,2; nec prius sunt uisi obiectis ab ea parte
siluis, quam castris adpropinquareut : VI 37,
2; ad reliquas legiones mittit priusque omnes
in uuum locum cogit, quam de eius aduentu
Aruernis nuntiari posset (potuisset o pr.) : VII
9,5; 47,3 u. a); interiores . . . prius suos
discessisse cognouerunt, quam munitionibus
adpropinquarent: VII S2, 4; sic omne (opus)
prius est perfectum , quam intellegeretur ab
Afranio castra muniri: 1,41,5; posse prius ad
angustias ueniri, quam sentiretur (-rentur x):
1,67, 1; uti . . . prius haec omnia consumeren-
tur, quam quem ad modum accidisset animad-
uerti posset: 2,14,2; quod prius ad contiuen-
tem uisus (usus x) est Caesar, quani de eius
aduentu fama omnino in eas regiones perferre-
tur : 3, 7, 3 ; iiersuasi cquitibus nostris , . . . ut
. . . circumuenta ab tergo acie prius pertur-
batum exercitum pellerent, quam a nobis telum
in hostem iaceretur: 3,86,3; prius Cassius ad
Messanam (prius cass. ad mess. om. af) nam-
buH aduolauit, quam Pomponius de eius ad-
uentu coguoKceret : 3,101,1.
b) ppf. : ut oiiini tcmpore totius Galliae prin-
cipatuni Uaedui teuuissent , prius etiam, quum
nostram amicitiam udijetisHcnt: 143,7; ut non
prius fuga desistcreut, quam in consixjctum (c)
aguiinis no.-itri ucni.-^stiit: IV 12,2; de obsossioue
(r) iioii priiis ageudum constiluit, quain rein
frumenUiriuiu expe<lisset: \'1I 36, 1.
[i) priaMqaam, semper c. coni.; aa)
prae~.: uelintne, prius quam finitimi sen-
tiant, . . . milites . . . ad Labienum dedncere:
V 27, 9 ; ac prius quam id faciat, castra Labieni
(se) oppugnaturum : V56, 5; in primis rationem
esse habendam dicunt, prius quam eorum clan-
destina consilia efferantur , ut Caesar . . . inter-
cludatur: VIII, 6; Vercingetorix , prius quam
munitiones ab (c) Somanis perficiantur , con-
silium capit omnem . . . equitatum noctu di-
mittere (c): VII 71,1; hunc (coUem) celeriter,
prius quam ab aduersariis sentiatur, communit:
1,54,4.
fi[j) impf. : itaque prius quam quicquam co-
naretur, Diuiciacum ad se uocari iubet: 119,
3; Caesar, prius quam se hostes (o) ex terrore
(c) ac fuga reciperent, in fines Suessionum . . .
exercitum duxit : II 12, 1 ; prius quam plures
ciuitates conspirarent, partiendum sibi ac latius
distribuendum exercitum putauit : III 10, 3 ;
prius quam ea pars Menapiorum . . . certior
fieret, flumen transierunt: IV 4, 7; ad haec
cognoscenda, prius quam (prius qui Oiaec.)
pericliun (e) faceret, . . . C. Volusenum . . . prae-
mittit: IV21, 1; et prius quam illi aut con-
uenire aut profugere possent, . . . in deditionem
uenire atque obsides sibi dare coegit: VI 3,2;
conantibus, prius quam id effici posset, adesse
Romanos nuntiatur: VI 4, 1; es castris egressus,
prius quam subsidio ex oppido ueniri posset
(uenire possent ^), . . . potitus loco duas ibi
legioues conlocauit : VII 36, 7 ; Caesar etsi . . .
maxime probabat coactis nauibus mare trans-
ire et Pompeiimi sequi, prius quam ille sese
transmarinis auxiliis confirmaret , tamen : 1, 29,
1; equites[que] committunt proelium et, prius
quam plane legiones (CC) explicari et con-
sistere possent, tota auxilia regis . . . in fugam
coiciunt (<•) : 2,26,4; itaque prius quam telum
adigi (c) posset aut nostri propius accederent,
omnis Vari acies terga uertit : 2, 34, 6 ; per-
uenit, prius quam Pompeius sentire posset:
3,67,4; milites docuit, quautum usum haberet
. . . id fieri celeriter, prius quam auxilia con-
currereut: 3, 80, 5; dixerat, prius quam conciir-
rerent acies, fore, uti exercitus Caesaris pelle-
retur (c) : 3, 86, 1 ; quos ille, cum in conspectum
eius uenisseut , prius quam auiUret <,adiret
Uaf/i; om. 1} aut cuius rei causa missi csseut
coguoBceret, corripi utque iuterliui iussit: 3,
109,5.
yy) ppf.: se . . . ciuitatem conseruaturum,
si , prius quum murum arics altigisset , sc de-
didisseut {c): 1132,1; ut, prius quum esseut
uiuiores lO couctue copiae, diniicuret: VII 56, 1,
76*
1207
prior (prius primus)
1208
2. = /.laXXov , potias : statuerat enim prius
hos (O^h; hoc afl) iudicio populi debere resti-
tui, quam suo beneficio uideri receptos (recep-
tas hl): 3,1,6; crebraeque uoces militum in
uigiliis conloquiisque audiebantur, prius se
cortice ex arboribus uicturos, quam Pompeium
e manibiis dimissiuos : 3, 49, 2.
II. supei-1. primns. A. = princeps, Trpw-
TOg; (opponitur secuudo. tertio, reliquis;)
a) perliuet ad locnni; 1. ui adiectiui; a) attri-
l)ut. : phalange facta sub primam nostram
aciem successerunt : 124,5; Eomani conuersa
signa bipertito intulerunt: prima et secunda
acies, ut uictis ac submotis resisteret, tertia,
ut uenientes sustineret : 1 25, 7 ; primam et se-
cundam aciem in armis esse (c), tertiam castra
munire iussit: 149,2; in primam aciem pro-
cessit: II 25, 2; prima et secunda acies in armis,
t ut ab initio constituta erat, permanebat; post
hos (e) opus in occulto a III. acie fiebat: 1,
41, 4 ; sed primam aciem quaternae cohortes ex
V legionibus tenebant: 1,83,2; tantumque a
uallo eius prima acies aberat, uti: 3,56,1;
^ uti inter nouissimum hostium agmen et
nostrum primum non amplius . . . senis mili-
bus passuum interesset: 115,5; una (acies) a
(c) primo agmine iter impedire coepit: VII
67, 1 ; uestigio temporis primum agmen erat in
conspectu : 2, 26, 2 ; Fabius Paelignus . . . pri-
mum agmen fugientium consecutus : 2, 35, 1 ;
cum primum agmen Pompei procul cerneretur:
3,41,5; TT ut simul Domitiani esercitus
puluis cemeretur et primi antecursores Scir
pionis uiderentur: 3,36,8; ^ ubi prima
impedimenta nostri exercitus . . . uisa sunt:
II 19, 6 ; ^ neque esse quicquam negotii,
cum prima (primum h) legio iu castra uenisset
reliquaeque legiones magnum spatium abessent,
hanc sub sarcinis adoriri: 1117,2; ^ cum
sibi quisque primum itineris locum peteret:
II 11,1; 1 hora . . . quarta cum primis
n a u i b u s Britanniam attigit : IV 23, 2 ; (hos
item ex proximis (primis add. X; Sehn., Fr.;
del. Eot.; rell. edd.; primi Madii.) nauibus cum
conspexissent, subsecuti hostibus adpropin-
quarunt (e): IV 25, 6;) 1 Gomphos per-
uenit, quod est oppidum primura Thessaliae
uenientibus ab Epiro : 3, 80, 1 ; ^ cum
primi ordines hostium transfixi pUis (e) con-
cidissent: VII 62,4; hunc ex primo ordine
pauci Caesaris consecuti milites consistere coege-
rimt: 1,13,3; ^ (calones in proximum
(primum fi) tumulum procurrunt: VI 40,1;)
^ qui cum essent progressi primaeque turmae
(turbae af) insidias intrauissent: 3,38,3.
p) ui praedicatl: hi (Segusiaui) sunt extra
prouinciam trans Bhodanum primi: 110,5; (3,
80, 1 « . a) oppidum ;) ^ haec cum dixisset
(Crastinus), primus ex dextro comu procu-
currit: 3,91,3; — legiones sex (ow. [i), quae
primae (ante f>) uenerant, . . . castra mu-
nire coeperunt : II 19, 5.
2. ui subst. ; a) subi. : ut, cum primi eorum
(hostium) cecidissent (om. ^), proximi iacen-
tibus insisterent: 1127,3; ^ (conspicere:
IV 25, 6 u. 1. a) nauis ;) ^ adeoque erat
impedita uallis, ut in ascensu nisi subleuati a
suis primi (-mis h^) non facile eniterentur:
2,34,5; ^ ubi . . . conspexerunt iamque
primos superare regionem castrorum animum
aduerterunt: 1,69,3; ^ primos ^primos-
que ,&), qui transierant, equitatu circum-
uentos interfecerunt : 1110,3.
[j) obi. : circumuenire: II 10, 3 ii. a) trans-
ire; *;^ neque . . . impetum nostrorum
tulerunt, primisque deiectis reliqui se uerte-
runt: 3,51,2; \ interficere: 1110,3 u.
a) transire; ^ primisque oppressis reli-
qui per horum corpora salutem sibi atque
exitum pariebant: 3,69,3; ^ nouissimos-
que premere et primos prohibere ascensu
. . . coeperunt: V32,2; ^ subleuare:
2, 34, 5 u. a) eniti.
}') dat. : ut se sub ipso uallo constipauerant
l^hostes) recessumque primis ultimi non dabant:
V 43, 5.
d) gen.: per horum corpora: 3, 69, 3'm. [i)
opprimere.
b) pertinet ad tempus; a) attribut. : hosti-
bus primo aspectu perturbatis incolumem
exercitum traduxit: VII 56,4; ^ qui primo
clamore audito se ex oppido eiecerant (c):
VII 28, 5; primo exaudito clamore, inde etiam
crebris nuntiis Lncitati . . . magno cursu (c)
eo contenderunt: VII 48, 1; \ impetum
modo ferre non potuerunt ac primo concursu
in fugam coniecti proximas sUuas petierunt
(c) : VI 8, 6; primo concursu ab (c) dextro
comu . . . hostes (c) pellimtur (c) : VII 62,
3; *i nostri in primo congressu circiter
LXX ceciderunt: 1,46,4; quod . . . nostros
primo congressu terga uertere coegissent: 1,47,
2; *i turris tectiun per se ipsum pressio-
nibus (c) ex contignatione prima suspen-
dere ac toUere coeperunt : 2, 9, 5 ; \ primis
diebus u. dies p. 901 (4loc.J; Pompeius (c)
primi diei mora inlata et reliquorum dierum
frustra labore suscepto . . . quarto (c) die
finem sequendi fecit: 3,77,3; ^ ut primus
excursus uisque militum infringeretur : 3,92,
1209
2;
prior (primus)
1210
t (hora: 1,20,1 ti. B. b) uesper;)
' quos primo hostium impetu pulsos dixe-
ram: 1124,1; ne primum quidem posse im-
petum suum <imp. suum posse (i) sustineri (c)
exlstimabant : 1112,4; ut ne primum {Ciacc;
unum X; edd.) quidem nostrorum impetum
ferrent: 11119,3; quod primum hostium im-
petum multis ultro uulueribus inhitis fortissime
sustinueriut : V28, 4; ac uix primum impetum
cohors in statione sustiuet: VI 37, 3; neque
uero primum impetum nostrorum Numidae
ferre potuerunt : 2, 25, 5 ; praemittit equites, qui
primum impetum sustineant ac morentur: 2,
26, 3 ; an paenitet uos . . . , quod classem ho-
stium primo inipetu adueniens profiigauerim?
2,32,12; quorum primum impetum equites
hostium non tulerunt : 2, 34, 3 ; primoque im-
petu unam ex his *quadriremibus . . . cepe-
runt: 3,24,3; Achillas . . . occupabat Alexan-
driam . . . primo impetu domum eius (Caesaris)
inrumpere conatus: 3,111,1; t lux m.
lax p. 50l-5()li B. b) et C. (20 loc); ^
obsecrare milites coepit, ne primam ( 0'f; prima
U-alil; primi b; tical.; M. Ciace.) sacramenti,
quod apud Domitium atque apud se quae-
storem dixissent, memoriam deponerent : 2,
28,2; Ti Haedui primis (trinis [i) nun-
tiis ab (c) Litauicco acceptis nullum sibi ad
cognoscendum spatium relinquuat: Vn42, 1;
T[ neque eiim prima o pi n i o fefellit : 3, G7, 4 ; ^
sacramentum: 2,28,2 n. memoria; f
carinae ac priraa (Np.; primum x) statumina
ex (af; et Olil; om. Ncd ; Np., Dt.) leui (pri-
mum Btatumen aluei J^JHoffm.; atque ima sta-
tuniina ex 1. Paul) materia fiebant; reliquum cor-
puH nauium uiminibus coutextuui coriis iritege-
batur: 1,54,2; t simulatione dcditionis
extracto primo noctis tempore gubernatorem
in terram nauem eicere cogunt: 3,28,5; t
quae Cenabi oriente sole gesta essent, ante pri-
mam confectam uigiliam in fiuibus Aruer-
norum audita sunt: VII 3, 3; et prinia con-
fccta uigilia IIII milia passuum . . . [inigrcdi
. . . iubet : VII (iO, 1 ; ille ex castris priina uigilia
egressuH prope confecto sub lucem itinere post
montem se occuitauit : VII 83, 7.
P) ui priicdicuti : iis (c) , qui primi (primu
B) murum ascendissent (excendisseii t
(i) , pracniia iiroposuit: VII 27, 2; - procur-
rero: 3,01,;! cl ucnirc: 11111,5 «. a) 1. p);
corum ut quiK<|ue [iriinus u encrat, sub nuiro
couBiHtcliat: Vli 4«, 2; *i quam qtiisque
ab opere in partem casu deuenit quacque
prima signa (sigiui prima (i) conspoxit,
ad haoc couwtitit: Il21,<i.
c) pertinet ad ordiDem uel diifnitatem;
1. ui ailiect.; a) attribut.: duabusque missis
subsidio cohortibus a Caesare atque iis (his
Np.) primis legionum duarum: V15, 4; hoc
casu aquila conseruatur omnibus primae co-
hortis centurionibus interfectis praeter prin-
cipem priorem : 3, 64, 4 ; t nostri in primo
cougressu circiter LXX ceciderunt , in his Q.
(c) Fulginius ex primo hastato <FuIg. pri-
mus hastatus Vascos.) legionis Xllli.: 1,46, 4;
t cum a Cotta primisque ordinibus acriter re-
sisteretur : V 30, 1 ; qui (centuriones) primis
(iam primis fJ; Schn.; primis iam Fr.) ordini-
bus adpropinquarent: V44, 1; Labienus noctu
(e) tribunis militum primisque ordinibus con-
uocatis (c) quid sui sit (o) consilii proponit:
VI 7, 8; primorum ordinum centuriones u.
ordo p. 963 2. A. a) [i) (i[i) ceuturiones
(4 loc); t pilus u. pilas p. lOSiJ (Sloc.j.
[j) ui praed.: sibi semper primam (rei
publieae add. recc. et edd.; P. R. add. a; om.
Nfhl : Hot. , Madu. ; rcipubl. . prim. iiett. edd.)
fttisse dignitatem (sibi semp. rempublicam
fuisse dignitate Phiyg.) uitaque potiorem: 1,9,
2; — quarum (legionum) una {om. Id) prima,
altera tertia appellabatur: 3,88,1.
2. ui subst.: legatos Iccium (c) et Ande-
cumborium (c), primos ciuitatis (suae
add. B^^; Flod.) , miserunt: 113,1; Caesar
obsidibus acceptis priniis ciuitatis
atque ipsius Galbae regis duobus filiis . . .
ducit: 1113,1; euocat ad se Caesar Massilia
{Of; massiliam alil; massiliae ree.) XV pri-
mos. cum his agit: 1,35,1; tl i'i pri-
mis (imprimis) u. in p. 130 extr. ct 140
(11 loc).
]{. ui partitiua; (opiioiiitur aliis eiusdem
roi purtibiis; prima iiox — priuia iioctis pars,
initiuiii noctis;) cf. 0. Ricmann, Rl'h. V
103 — 107; a) pertiiiet art locuui: primos Ebu-
ronum fines adeunt: VI 35, 6.
b) pertiuet ad teiupiis: ac primo aduontu
exercilus uostri crebras ex oppido excursioues
faciebant . . .; postea: 1130,1; Caluisius primo
aduentu sunima omnium Aetolorum receptus
uoluntatc . . . omni Aetolia potitus est: 3,35,
1 ; t priniii 1 u c e , hice priina , a prima
luco u. Iiix p. r)tl4-5()G U. b) et V. (i>(IU>c.);
t prima iioctc n. iiox p. S4(l c) (4 (5) loc) ;
t qui a priiua obsidiono ad Ciceroiiom pcr-
fugcrat: V45, 2; t concilio tlalliae iiriuio
uore . . . indicto: VI 3, 4; 1 militea . . .
primo (/'; Paul; prima alil; cdd.) uesperi
sccoMsionem raciunt: 1,20,1; magistrisque iai-
1211
prior iprimus, primum)
1212
perat iiauium, ut primo uespere omnes scaphas
ad litus udpulsas liabeant: 2,43,1.
primnm (iiduerb.); 1. = ziietst (tiqio-uoi',
aQxi]v); A. iion ndditur cuin, iibi, quani;
a) onunierautm" res ufl arsumenta ; seciuuntm*
a) siuiTulae uoees; aa) deinde n. deiiide
B. p. ,S60 (6 loe.).
fi[j) i n d e : hos (colles) primum praesidiis
tenuit castellaque ibi *communiit. inde, ut loci
cuiusque natura ferebat, es castello in castel-
lum perducta mvmitione circumuallare Pom-
peium instituit: 3,43,1.2.
yy) post M. post p. 1144 A. (3 (■;') loc).
Sd) postea: primum (primo?) sagittariLs
funditoribusque circumiectis, postea leuis arma-
turae magna multitudine missa . . . munitiones
impediebat : 3, 45, 3 ; (Metropolitae primo (a^ :
primum *; edd.) eodem usi consilio . . . por-
tas clauserunt murosque armatis compleuerunt,
sed postea casu ciuitatis Gomphensis (e) cognito
. . . portas aperuerunt: 3,81,1.)
£S) luni; id aliquot de causis acciderat, ut
subito Galli belli renouandi . . . cousilium ca-
perent: primum, quod legionem neque eam
(c) plenissimam . . . propter paucitatem despi-
ciebant, tum etiam, quod propter iuiquitatem
loci . . . ne primum quidem posse impetum
suum sustineri (e) esistimabant ; accedebat,
quod suos ab se liberos abstractos obsidum
nomine dolebant: 1112,3 — 5.
[i) enuutiala: hic (timor) primum ortus est
a tribimis militum , praefectis reliquisque , qui
. . . non magnum (c) in re miUtari usum ha-
bebant. . . . horum uocibus ac timore paula-
tim etiam ii (c), qui magnum in castris usum
habebant, . . . pertnrbabantur : I 39, 2. 5 ; eos in-
cusauit: primum quod aut qnam in partem aut
quo consilio ducerentur sibi quaerendum aut
cogitandum putarent: 140,1; ef. qu. sqq.; ubi
. . . turrim (e) procul constitui uiderunt, pri-
mum inridere ex muro atque increpitare
uocibus, quod tanta machinatio ab (c)
tanto spatio instrueretur (c). . . . ubi uero
moueri et adpropinquare moenibus (c) uide-
runt, . . . legatos . . . miserunt: 1130,3; 31,
1 ; duae primum trabes in solo . . . conlocan-
tur . . .: 2,10,2; cf. qu. sqq.; primum couati
sunt praefectum equitum C. Volusenum inter-
ficere .... postquam id difficilius (c) uisum
est . . ., ad Pompeium transierunt: 3, GO, 4. 5;
84, 2 ti. pi*imo A. i) ; ab his enim primum
equitatus est pulsus , ab isdem factae caedes
sagittariorum ac funditorum, ab isdem acies
Pompeiana a sinistra parte [erat] circumita
atque initium fugae factum : 3, 94, 4.
b) non ennnierantur res nel arg:umenta:
quorum in fines primum Romani exercitum in-
troduxissent, ad eos defendendos undique con-
uenirent: 1110,4; naues in Venetiam, ubi Cae-
sarem primum (esse add. a; edd.) bellum
gesturum constabat, quam plurimas possunt
cogunt: 1119,9; qui sunt ex iis (c) nati,
eoruni habentur liberi, quo (quibus p) primiun
(primo iJp) uirgoquaeque deducta est (uirgines
quaeque ductae sunt [i) : V 14, 5 ; ut quo pri-
mum occurreretur (^; Schn.; curreretura; rell.
cdd.) aut cui rei ferretur auxilium uix ratio
iniri posset: VII 24,4; hoc primum (?; proeliuni
Paid) Caesari ad Ilerdam nuntiatur ; simul
perfecto ponte celeriter fortuna mutatur: 1,
59, 1 ; Alexandriae de Pompei morte cognoscit
atque ibi primum e naue egrediens clamorem
militum audit: 3,106,4.
B. prim-.ini addltur uoeibus cuni, ubi,
— quani; a) ciim prinium: his rebus cele-
riter administratis ipse, cum primum per
anni tempus potuit, ad exercitum contendit:
III 9, 2 ; (Calenus legionibus equitibusque Brun-
disii in naues impositis, ut erat praeceptum a
Caesare, quantum nauium facultatem habebat
(cum primum nauigandi facultatem habuit
Ciacc.) , naues soluit: 3,14,1;) 1 ipse,
cum primum pabuli copia esse inciperet,
ad exercitum uenit: 112,2; — Brutum . . .
classi . . . praeficit (e) et, cum primum posset
(possit?), in Venetos proficisci iubet: III 11,
5; — constituit Curio, cum primum sit
data potestas, proelio rem committere: 2,33,3.
b) ubi prinium: at hostes , ubi primum
nostros equites conspexerunt . . ., impetu facto
celeriter nostros jjerturbauenmt : IV 12, 1 ; legio-
nes, ubi primum planitiem attigeruut, infestis
contra hostes (c) signis coustiterunt: VII 51, 3;
VibuIIius . . ., ubi primum e re uisum est (e
re uisumst Elberl.; Np.; rursus eodd.; reuersus
est 2 dett.) , adhibito Libone (c) . . . agere
instituit: 3,18,3; — quae (classis) ubi con-
uenit ac primum ab hostibus uisa est, . . .
naues . . . constiterunt: 11114,2.
c) quani prinium: ut quam primum in-
tellegere posset, utrum apud eos pudor atque
officium an timor plus (c) ualeret: 140,14;
huic mandat, ut (c) exploratis omnibus rebus
ad se quam primum reuertatur: IV 21, 2; C.
Trebonium legatum reUnquit, ipse ut quam
primum iter faceret (conficeret [i ; t^ehn. ,- u. CG) :
VII 11,3; magni interesse arbitrabatur quam
primum oppido potiri cohortesque ad se in
castra traducere: 1,21,1; hoc uero magia pro-
periue Varro, ut cum legionibus quam primum
1213
prior (primum) — priuatus
1214
W Gades contenderet: 2,20,1; ut quam primum
Be cum Antonio coniungeret : 3, 30, 2 ; ut aut
illum quam primum traicere quod habet Brun-
disii copiarum cogamus aut exitu (c) prohi-
beamus: ap. Cic. ad Att. IX 14, 1.
2. — /,um ersleii Ma! (zro vcquixov)'- qui
tum i>rimum adlato nuntio de oppugnatione
Vellaunoduni . . . praesidinm Cenabi tuendi
causa . . . comparabanl: Vnil,4; primumque
eo tempore Galli castra munire instituerunt
{u. CC): VII 30, 4; Capuae primum sese (c)
confirmant et colligunt: 1,14,4.
primo. A. sc(|UHiilur certuc ((uucdam
uoces; a) posf it. poHt 1. A. p. IIIS cxtr. ei
JIN (f, loc).
b) postca u. poMtoa p. 1117 H. a) (-1 (o)
toc.j.
e) poKtea (|uam «t. poKtcaqnani p. 1147
extr. et 1148 (3 loc).
d) postquaiu: Labienus primo uineas agere,
cratibus atque aggere paludem explere atque
iter munire conabatur. postquam id diflicilius
confieri (c) aniniaduertit (c) , silentio . . .
egressus . . . Metiosedum peruenit: VII 58,
1.2.
e) iiide: VII 18,1 u. prinin»* p. 1208 A.
b) a) clamor.
1) aliae uoees: aciemque instruxit primo
(Na; primum b; V.; Db.: primus 0'flil) suis
locis pauloque a castris Pompei longius, con-
tineutibus uero diebus, ut progredcretur
a castris suis collibusque Pompeianis aciem
subiceret: 3,84,2; 1 crebris Pompei litteris
castigabantur, quoniam primo uenienteni Cae-
sarem non proliibuisBent, *at reliquos eius
exercitus impedirent: 3,25,3.
«•) tota enunliatu: Caesar primo . . . proelio
supersedere statuit, cotidie tamen equestribus
proeliis . . . periclitabatur (c). ubi nostros non
tesse inferiores intellexit, . . . tormenta con-
locauit. . . . hoc lacto . . . sex legiones . . . in
acie constituit: 118,1- 5; nostri primo integris
uiribus fortiter repugnare (c) .... cum iam
amplius lioris (o) sex continenter pugnaretur
ac non solum uires , sed etiam tela nostros (c)
deficeront, . . . adcurrunt (c): 1114,2; 6,1.2;
genus hoc est cx essedis pugiiae: primo per
onines partes perequitiiiit et tela (^oiciunl atqiie
ipso . . . strcpitu rotarum onliucs pleniiiKiuo
jiorturbant, et cuin sc inler cciuitiiiii turnias
insinuauerunt, ex easedis desiliunt et ])cdibus
(c) proeliantur. aiirigao intorim . . . 1V33, 1.
2; dixcrat alii|iiis lcniorcm sententiain, ut
priino (priiiiiiin?) M. Marcellus, ingrcssus iii
eiun oratioiKini . . .; ut M. Calidius, iiui ccn-
sebat . . .; ut M. Kufus, qui . . . sequebatur:
1,2,2—4; genus erat pugnae militum illorum,
ut magno impetu primo procurrerent (concur-
rerent hl) , audacter locum caperent , . . . rari
dispersique pugnarent; si premerentur, pedem
referre . . . non turpe e.xistimarent : 1,44,1.2;
ac primo Afraniani milites uisendi causa laeti
ex castris procurrebant contumeliosisque uoci-
bus prosequebantur 'nostros .... sed ubi pau-
latim retorqueri agmen . . . conspexerunt . . .,
nemo erat adeo tardus . . ., quin: 1,69,1.3.
li. uon sc(iuiiutiir certue uoces uut tota
enuntiatu: (V14, 5 u. priinnni p. 1^12 A.
b);) ubi tempus alterius contabulationis uide-
batur, tigna item ut primo (-ma l) tecta ex-
tremis lateribus instruebant: 2,9,7.
pristinus. A. = prior , superior : Catone
. . acerrime repugnante et pristina consuetu-
dine dicendi mora dies extrahente (catonem . . .
repugnautem . . . extrahentem i): 1,32,3; Allo-
broges . . . seu pristina sua consuetudine , quod
uua iu GaLlia bella gesserant, seu gloria elati
cuncta . . . exposuerunt: 3,79,0; ^ hoc
unum ad pristinam fortunam Caesari (caes.
ad pr. fort. h) defuit: IV 26, 5; f non
oblitus pristini instituti Caesar mittit ad
eum >i. Clodium : 3, 57, 1 ; ^ tanta uniuersae
CTalliae consensio l'uit libertatis uindicandae et
pristinae belli laudis recupeiandae, ut: VII
76,2; t auctis copiis Pompei . . . pristina
oninium confirmatur opinio et spes uictoriae
augetur: 3,82,2; t noua rehgio iuris
iurandi . . . rem ad pristinam belli rationem
redegit : 1, 76, 5 ; H ut noii solum in pri-
stiiiuin statum redissent, sed omniuin tem-
porum dignitatem et gratiam antecessisse iiide-
rentur: VII 54, 4; t reminisceretur et
ueteris incomniodi populi Ilomani et pristinae
uirtutis Heluetioruni : 113,4; milites non
loiigiore oratione cohortatus (c) , quam uti
suae pristinae uirtutis memoriain retinereiit: II
21,2; hortatur, ut pristinain uirtuteni retineat:
V 48, 6 ; niilites cohortatus , ut suae pristinae
uirtutis et secundissimorum ( c ) proeliorum
retiuerent memoriam (o): VII 62, 2; quorum
in consilio omnium uestrum consensu pristinae
resideio uirtutis (uirt. rcsid. fi) ineinoria uide-
tur: VII 77,4; ueteiaiiae legionis milites . . .
iicquc cx pristina uirtute remitteniluiii nliiiuid
putauerunt et (c): 3,28,5.
11. = hcsterinis: milites nostri pristini diei
perfidia incitati in cnstra inruperunt: IV 14,3;
1f magiiunujuc fructuin suae pristiime lcni-
tatis oiiiiiiiiiii iiidiiii) 1'iicsiii' fcivlmt: 1,74,7.
priiiadiH. 1. iil lulicctliii: uicos tui (pin-
1215
priuatus — pro
1216
dringentos, reliqua priuata aedificia incen-
dunt: 15,2; cf. RSehn. in BPhW. IV 1381;
t sed priuati ac separati agri apud eos nihil
est: IV1,7; t arma omnia priuata ac
publica in domum Gallonii conlulit: 2,18,2;
T qui praeter imperatas pecuuias suo etiam
priuato compendio seruiebant: 3,32,4; Tf
Philippus et Cotta (u. CC) priuato consilio
praetereuntur neque eorum sortes deiciuntur:
1,6,5; (nauis) erat sine militibus priuatoque
consilio administrabatur: 3,14,2; ut potius pri-
uato paucorum et latronum quam regio eon-
silio susceptum belhim uideretur : 3, 109, 6 ; 1f
fere de omnibus controuersiis pubhcis pri-
uatisque constituunt (druides) : VI 13,5; T
pecunias monimentaque, quae ex fano Herculis
conlata erant in priuatam (praetoriam Paul)
domum, referri in temphim iubet: 2,21,3;
t inimicitiasque habebat (Bibuhis) etiam
priuatas cum Caesare es aedilitate et praetura
(CC) conceptas: 3,16,3; f qua in re Cae-
sar non solum publicas, sed etiam priuatas
iniurias ultus est: 112,7; f nauium,
quae cum annotinis priuatisque, quas sui quis-
que commodi (o) causa (c) fecerat, amphus
octingentae uno (e) erant uisae tempore (c):
V8, 6; t semper se rei publicae commoda
priuatis necessitudinibus habuisse potiora :
1,8,3; t habere se a Ponipeio ad eum
priuati (priuatim Nae) officii mandata de-
monstrat: 1,8,2; t (praemia: 2,21,2
u. '2. B. 1));) t cuni in reliquis fere (o)
rebus, publicis priuatisque rationibus (del.
Miller), Graecis litteris (o) utantur: VI14, 3;
t res: V3, 5 ii. prinaf ini ; t (druides)
sacrificia publica ac priuata procurant: VI
13,4.
2. ui subst.; A. siug:. : si qui (quis C; Aim.)
aut priuatus (priuati (J) aut populus eorum
decreto non stetit, sacriiiciis interdicunt: VI
13, 6 ; t sacramento quidem uos tenere
qui potuit (Domitius), cum proiectis fascibus
et deposito imperio priuatus et captus ipse
in alienam uenisset potestatem? 2,32,9.
B. plur.; a) snbi.: Uctoresque habent in
urbe et (P. Man.; ex ») Capitolio priuati
(Steph.; priuatim s) contra omuia uetustatis
exempla (u. GC): 1,6,7; 2,18,5 u. d) extr.;
t (stare: VI 13, 6 u. A.)
b) (lat. : prouinciae priuatis decernun tur,
duae consulares, rehquae praetoriae: 1,6,5;
t tributis (a.tti i\> utis, Pluygcrs) quibusdam
populis (hl; publicis af; edd.) priuatisque (pu-
blice priuatimque Ciacc.) praemiis rehquos iu
posterum bona spe complet: 2,21,2.
o) geu. : bona: 2,18,5 u. d) extr.
d) 0. praep.: quas (naues) Igilii et in Cosano
apriuatis coactas seruis, libertis, colonis
suis compleuerat: 1,34,2; — Pompeius . . .
pecunia societatis sublata et a (om. Oaf) qui-
busdam priuatis sumpta . . . Pelusium per-
uenit: 3,103,1.
iudicia in priuatos reddebat, qui (redde-
bat; qui Db.; Dt.) uerba atque orationem ad-
uersus rem publicam habuissent; eorum (ha-
buissent, eorum Db.; Dt.) bona in publicum
addicebat: 2,18,5.
prinatini: (habere: 1,6,7?'. prinatns
2. B. a) habere; 1,8,2 u. prinatns 1. offl-
cium;) eadem ratione priuatim ac publice qui-
busdam (quibus quaedam Cfe) ciuitatibus (del.
Paul) habitis honoribus Tarracone discedit:
2,21,5; t postea quam non nulli principes
. . . ad Caesarem uenerunt et de suis priuatim
(priuatis -p) rebus .ab eo petere coeperunt: V
3, 5 ; ut undique ad eum legationes concurre-
rent, gratiam atque amicitiam pubUce priuatim-
que peterent : V 55, 4 ; t ^sse non nullos,
quorum auctoritas apud plebem plurimum
uaieat, qui priuatim (priuati Ciacc.) plus pos-
sint (c) quam ipsi magistratus : 117,1; t
(tribuere: 2,21,2 u. prinatns 2. B. b).)
prino: neque (se) rem publicam al-
terutro exercitu priuare uoluisse: 3,90,3.
pro. I. Conloeatio : q u i b u s ille pro meri-
tis (sie a; edd.; pro quibus meritis p): VII
76,1; (pro quibus rebus: 1,32,7;') — rell.
locis praepos. primum semper obtimt locum :
pro castris minoribus ct simil. 2 locis; pro
communi amico, pro his rebus, sim. 14 loc;
pro portis castrorum et sim. 12 loc. ; pro rei
necessitate et sim. 9 loc; pro maguis hominum
officiis, pro Caesaris in se beneficiis, pro iis
quas acceperint iniuriis, pro suis tantis popuU-
que Eomani in eum beneficiis, sim. 11 loc.
11. Signiflc; A. propr. , de loco {= nqo,
tUTTQoad-ev); a) = ante; iudieatur a) nbi
quid factuni sit: pro castris u. castra
p. 479 0) (16 loc erc. 148, 3); t (pro
munitione: 3,46,3 u. B. b) ji) aa) obicere;)
t copias omnes, quas pro oppido conlo-
cauerat, in oppidum recipit (c): VII 71, 8;
t ii, qui pro portis castrorum in statione
erant, Caesari nuntiauerunt (c): IV 32, 1 ;
t paulum legiones Ciesar, quas pro uallo
constituerat, promoueri iubet: VII 70,5.
[:i) quo qnid motum, ductum sit: dies con-
tinuos quinque Caesar pro castris suas copias
produxit: 148,3.
b) = in, in priore (auterlore) rei parte
1217
pro
1218
(vorn anf): hac re pro suggestu pronun-
tiata . . . proficiscitur : VI 3, G.
B. trsl.; si.) = V7CEQ (defeudeudi , tnendi
causa): pacem ab Eomani.s petierunt. pro his
Diuiciacus . . . facit uerba: II (13,3;) 14, 1;
Tf petere non solum Bellouacos, sed etiam pro
his (iis BM) Haeduos, ut sua clementia . . .
in eos utatur: 1114,5; t in illa magistra-
tuum (c) controuersia alter pro ConuictoUtaui,
alter pro Coto summLs opibus pugnauerant
(pugnauerat p): VII 39, 2; eum tumuliun, pro
quo pugnatum est, magnis operibus muniuerunt:
1,47,4; neu pro his pugnarent, a quibus cum
contumelia perfugae appellarentur : 2,28,3; tt
quos cum sic animo paratos (o) uideat (c), ut
nuUum pro sua laude periculum recusent:
VII 19, 5; multum ipsis milltibus hortantibus
neque ullum periculum pro salute Caesaris
recusantibus . . . naues soiuunt: 3,26,1.
b) =: avxi ; a) == loco (iiice) «lcs ; aa) peudet
cx uerbis : pelles (eraut) pro uelis alutaeque
lenuiter coufectae : III 13, 6 ; his (alcibus) sunt
arbores pro cubilibus: VI 27, 3; 1 omnem
eam materiam, quae erat caesa, conuersam ad
hostem conlocabat et pro uallo ad utrumque
latus exstruebat: 11129,1; 1 qui sunt
adfecti grauioribus morbis . . . aut pro uicti-
mis homines immolant aut se immolaturos
uouent: VI 16,2; 1 locutus est pro
his Diuiciacus Haeduus: 131,3; f ne . . .
iunoceutes pro nocentibus poenas pendant:
VI 9,7; 1 homines immolant . . ., quod,
pro uita hominLs nisi (c) hominis (o) uita
reddatur, non posse (c) deorum immortalium
numen placari arbitrantur : VI 16, 3 ; t
utuntur aut aere aut uummo aureo (aereo (i;
u. CO) aut taleis (c) ferreis ad certum pon-
dus examlnatis pro nummo (pro nummo mn.
p): V12,4; haec (cornua urorum) . . . ab
labris argento circumcludunt atque in amplis-
simis epulis pro poculis utuntur: VI 28, 6.
[i[i) pro ('Diisule, \n» praelore: deut operam
consules, praetores, tribuiii plebis qui^iuc pro
(om. %; athl. PaiUarjatlms) coss. (cons. ald; con-
suies Oef; proconsules Manut.) sint (sunt Uld ;
om. aef) ad urbem, ne: 1,5,3; t pro
praetore u. praftoi- ;*. JJH} e) (2 {3} loc).
yy): ancorae pro liiuibus forreis catenis
(erant) reuinctae : III 13, 5.
[i) = ut, iiiui<|Uiiin, ((iiiisi; wy; aa) pcndct
cx uerbis: quae (legio) pro sulmidio iiaulo
aequiore loco coustiterat: VII 51, 1 ; t
pro uallo exHtruero: 11129,1 u. a) aa) ex-
struore; t iiiagno sibi esso prncsidio posso,
si ibi (oiii. Olil) pro ciiHlello ac rct'cptaculo
IjoxIc. Cauuur. 11.
turrim ex latere sub muro fecissent: 2,8,1;
t habere pro u. habeo p. 1407 extr. et
1408 (5 loc); t quod pro uallo carros
obiecerant: 126,3; hanc (c) (siluam) . . .
pro natiuo muro obiectam Cheruscos ab Suebis
Suebosque ab Cheruscis [iniuriis incursionibus-
que] prohibere : VI 10, 5 ; Pompeiani . . . instare
coeperunt cratesque pro munitione obiectas pro-
pulerunt, ut fossas transcenderent : 3,46,3;
has munitiones insequentibus auxit diebus, ut
pro muro obiectas haberet: 3,112,8; t id
eane de causa . . . an perfidia adducti fecerint,
. . . non uidetur pro certo esse ponendum
(p; proponendum a; Np., Hold.): VII 5,6;
t quae (sublicae) pro ariete (pariete Victorius)
subiectae et cum omni opere coniunctae uim
fluminis exciperent : IV 17, 9.
(ip) non pendet ex certis uerbis: cum (Cae-
sar) . . . maxime uellet pro communi amico
atque arbitro (-trio a') controuersias regum
componere: 3,109,1; — Caesar epistularum ad
Ciceronem Neque, inquit, pro cauto ac
diligente se castris continuit: Cliaris. ed.
Keil I p. 126 ; — quorum alter accepto uulnere
occupatus (CC) per suos pro occiso subla-
tus, alter (alter . . . subl. om. af) interfectus
est: 3,109,5; — qui ubi pro perfuga ad eos
uenit: 11118,3; — qui (milites) uim suorum,
quod in simili culpa uersabantur, ipsi pro
suo periculo defendebant: 3,110,4; — nihil
hunc (c) se absente pro sano facturum arbi-
tratus , qui praesentis imperium neglexisset : V
7, 7 ; — Considium timore perterritum quod
non uidisset pro uiso sibi renimtiauisse : I
22,4.
y) = coinpensandi causa: militibus aequa
facta aestimatione pecuniam pro liis rebus
dissoluit (soluit O): 1,87,1; 1 (esse:
11113,6 u. a) aa) esse;) t reddere: IV
16, 3 ib. reddere.
III 13, 5 u. a) yy).
f)--did, propter, g:rntiu; a) peudet ex
iierbis: (conlaudare: V52,3 k. d) a) aa)
pro merito;) t sese pri> Caesaris in se
beneficiis plurimum ei contiteri debere: V27,
2; t quam rem et paucis contigisse et
pro magnis (et a romanis pro maximis {B^)p)
houiinum (omuino l'aid) officiis consuesso tri-
bui docobat: 143,4; t consuesse enim
dcos immortalcs, . . . quos pro sceloro eoruiu
ulcisci uoliut, his secuudiores intcrdum res
. . . concedere : 1 14, 5 ; ne . . . ulcisceudi Ko-
inanoH pro iis (his a.) quas acceperint (accepe-
rant af) iuiuriis occasionom diiuittuut: V38, 2.
p) pt'iidi'1 cx Nubst.: ut idiqiiaiulo pro tantis
77
1319
pro
1220
laboribuB fructum uictoriae perciperent: VII
27,2; Tf et ciuitati sese consulere . . . et
Caesari pro eius meritis gratiam referre: V
27, 11 ; quod sibi a parte (c) eorum gratia
relata non sit pro suis in eos maximis bene-
ficiis: 1,23,3; 1 Haeduos et Remos, quos
praecipuo semper honore Caesar habuit, alte-
ros pro uetere ac perpetua erga populum Eo-
manum tide, alteros pro recentibus GaUici
belli officiis : V 54, 4 ; % habere nunc se
rationem officii pro beueficiis Caesaris: V 27,
7 ; t tametsi (e) pro ueteribus Heluetio-
rum iniuriis populi Eomani ab his poenas
bello repetisset : 1 30, 2.
y) pend. es adlect.: (erant) Vticenses pro
quibusdam Caesaris in se benefieiis illi amicis-
simi: 2,36,1.
(5) nou peudet ex certis qnibusdaui uoci-
bus: (pro . . . beneficiis: I 42, 3 u. d) a) aa)
pro beneficiis ; 3, 10, 2 ib. ; ^ pro . . .
beneuolentia: V25,2 u. p. uirtute; t
ut magna multitudine circumfusa pro tali faci-
nore stirps ac nomen ciuitatis tollatur: VI 34,
8; t quibus iUe pro meritis (pro quib.
mer. ^) ciuitatem eius imniunem esse iusserat,
iura legesque reddiderat atque (c) ipsi Morinos
attribuerat : VII 76, 1 ; Caesar magis eos (Mas-
silienses) pro nomine et uetustate quam
pro meritis in se ciuitatis conseruans duas
ibi legiones praesidio relinquit (c): 2,22,6; f
huic Caesar pro eius uirtute atque in se
beneuolentia . . . maiorum locum restituerat:
V25,2.
d) = ■Kard:, a) = secuiidnm; aa) c. snbst.:
ad eum (Ptolomaeum) Pompeius misit, ut pro
(eius add. 0} hospitio atque amicitia patris
Alexandria reciperetur atque illius opibus in
calamitate tegeretur: 3,103,3; % magnam-
que in spem ueniebat, pro suis tantis populi-
que Romani in eum beneficiis cognitis suis
postulatis fore , uti pertinacia desisteret : 1 42,
3; hunc pro suis beneficiis Caesar idoneum
iudicauerat, quem cum mandatis ad Cn. Pom-
peium mitteret: 3,10,2; ^ scribendum ad
te existimaui et pro nostra beneuolentia
petendum, ne quo progredereris : ap. Cic. ad
Att. X 8 5, 1; ^ si forte pro sua clementia
ac mansuetudine . . . statuisset Aduatucos esse
conseruandos : 1131,4; \ Caesarem quo-
que pro sua dignitate debere et studium et
iracundiam suam rei publicae dlmittere : 1, 8,
3; t pro hospitio i^. hospitinni
p. 1518 extr. et 1519 (4 loc); 1[ quod ne
facias, pro iure nostrae amicitiae a te peto:
ap. Oic. ad Att. X 8 B, 1 ; ^ sperare (se
add. p) pro eius iustitia, quae petierint, im-
petraturos: V41,8; \ (quem locum tuae
probandae {dik ; pro laude X; Fr.) uirtutis
(pro laude uirt. tuae fj) exspecta.s (|i; spectas
a; Schn., Db., Fr.): V44,3;) H pro
magnitudine periculi bellum parare . . . in-
stituunt: 1119,3; ^ pro . . . mansue-
tudine: 1131,4 ti. p. clementia; ^ Cice-
ronem pro eius merito legionemque conlaudat:
V52,3; T[ ut . . . reliqua pro loci nalura,
pro ui tempestatum ilUs essent aptiora et ac-
commodatiora : III 13, 7 ; t uel pro hospitio
regis Nieomedis uel pro horum necessitate,
quorum de (c) re (c) agitur, refugere (c) hoc
munus . . . non potui: ap. Gell. V 13, 6; equi-
dem mihi uideor pro nostra necessitate non
labore, non opera, non industria defuisse: ap.
Gell. XIII 3; \ Scipiouem eadem spes
prouiuciae atque exercituum impelht , quos se
pro necessitudine partiturum cum Pompeio
arbitratur (CC): 1,4,3; \ mUitibus . . .
agros . . . pollicetur, quatema (c) in singulos
iugera et pro rata parte centurionibus euocatis-
que: 1,17,4; ^ quibus quoniam pro pie-
tate (Q ; proprietate ABilfj) satis fecerit,
habere nunc se rationem officii pro beneficiis
Caesaris : V 27, 7 ; ^ ut . . . quae . . in
Gallia gererentur ( c ) cognosceret consilium-
que pro tempore et pro re (se .1/) caperet: V
8,1; pro quibus rebus hortatur ac postulat,
ut rem publicam . . . una secum administrent :
1,32,7; \ pro tempore: V8, 1 u. p. re;
1 pro . . . ui : III 13, 7 u. p. natura.
Pp) pro se: cum pro se quisque in con-
spectu imperatoris etiam in (c) extremis suis
rebus operam nauare cuperet: II 25, 3; maxime-
que timoris causa pro se quisque id munus
legationis recusabat: 1,33,1.
ji) = si ratio habetnr, wg TiQog, log iv : re-
giones secutus quam potuit aequissimas
pro loci natura XIIII mOia passuum com-
plexus . . . munitiones . . . perfecit: VII 74, 1 ;
— pro multitudine autem hominum et pro
gloria belli atque fortitudinis angustos se
fines habere arbitrabantur : 12,5; — funera
sunt pro cultu GaUorum magnifica et
sumptuosa: VI 19, 4; — minus multitudine
miUtum legionariorum pro hostium numero
ualebat: 151,1; — uado per equites inuento
pro rei uecessitate oportuno, ut bracchia
modo atque umeri ad sustinenda arma liberi
ab aqua esse possent: VII 56, 4.
[Falso : doluisse se, quod popuU Romani bene-
ficium (P. R. beneficium d; pro beneticio x)
sibi per coutumeUam . . . extorqueretur: 1,9, 2.J
1221
pro — procedo
1222
I
Repetlta est praepositio: pro tempore et
pro re: V 8, 1 ; pro multitudine autem hominum
et pro gloria belli atque fortitudinis : 12,5; —
uel pro hospitio regis . . uel pro horum neces-
sitnte: ap. Oell. V13, 6; — non pro amico,
sed pro (om. a; plur. edd.) hoste habiturum:
144,11; — magis . . pro nomine et uetustate,
quam pro meritis . . . ciuitatis: 2,22,6; —
(alter pro, alter pro: V54,4; VII 39, 2;) —
pro loci natura, pro ui tempestatum: III 13,
7; ^ non repetita est praep.: pro
castello ac receptaculo: 2,8,1; pro sua cle-
mentia ac mansuetudiue : 1131,4; pro cauto ac
diligente: ap. Cltaris. 1126; — pro communi
amico atque arbitro: 3,109,1; pro hospitio
atque amicitia patris: 3,103,3; pro eius uirtute
atque in se beneuolentia : V 25, 2 ; — pro disci-
pUna et praeceptis: 3,10,4; pro nomine et
uetu.state: 2,22,6.
probo. A. = laudare, comprobare, a»sen-
tiri; (probari = placcrc ;) a) sequitur obieet. ;
a) alqd ; aa) obi. est subst. : consurgunt ii,
qui et causam et hominem probant . . . atque
a (c) multitudine conlaudantur: VI 23, 7; f
consilium u. coilt^ilinm p. 674 (7 loc);
IV 21, 7 u. uirtutem; "i cum his mlhi res
*e8t, qui eruptionem probant: VII 77, 4; ^f
meum factum probari abs te triumpho gaudio
(c): ap. Cie. ad Att. 1X16,2; ^ hunc
cum reliquis rebus locum probarat (probaret
Q^M-; probabat fl), tum (c) quod: VI 32, 5;
^ probata re atque omnibus iure iurando (f)
adactis postero die . . . duas se acies . . .
ostendunt: VII 67, 1; probat rem senatus de
mittendis legatis: 1,33,1; multum ad hanc rem
probandaru adiuuat adulescentia, uiaguitudo ani-
mi (o), superioris temporis prouentus, liducia rei
bene gerendae: 2,38,2; ^ omnium consensu
hac (ac BM; haec af) seutentia probata . . .
urbes Biturigum incenduntur: VII 15, 1; ijtque
ego haiic sententiam probarem, ... si ...
uiderem: VII 77,6; «i cuius et uirtutem
et consilluni probabat: IV 21, 7.
[i[j) obi. est prononi. (uel nunicrale): gaudeo
mehercule uos significare litteris, quam ualde
probetis ea, quae apud Cortinium sunt gesta:
ap. Cic. ad Att. 1X7 (7, 1; thoc ueteres
non probant milites: VI 40, 4; — [haec quo
facilius 1'ompeio probari possent, ouuies suas
tcrrestres url)iumque copias diniissurum {c; u.
CC): 3,10,10;] ^ quod non nuUi cum
probarcnt (comprob. M') , periculi causa sequi
non potuerunt: ap. Oic. wl Att. XSB,2; —
Hcipionem ea esse auctoritatc, ut non solum
libcre <[uac probasset e.xpoucie, scd c(iam . . .
compellare (c) ... posset: 3,57,3; 1
facilem esse rem, . . . si modo unum omnes
sentiant ac probent: V31,2.
fi) alqiu: hominem: VT23,7 u. a) aa)
causam; ^ at, credo, [si] Caesarem pro-
batis , in (c) me otfenditis : 2, 32, 10 ; ^^
in se iura magistratuum commutari, ne ex
praetura et consulatu, ut sem{>er, sed (Ald.;
tit af; sit hl) per paucos probati et electi in
prouincias mittantur: 1,85,9; in se aetatis ex-
cusationem nihil ualere, f quod (quom Np.;
quin Madu.) superioribus bellis probati (Iracti
uel debiUtati Heller; prostrati Kraff.) ad ob-
tinendos (conficiendos Paid) exercitus euocen-
tur: 1,85,9.
'/) dupl. acc: ad unum omnes Vercinge-
torigem probant imperatorem: VII 63, 6.
b) sequitur iuUu. : Caesar etsi ad spem con-
ficiendi negotii maxime probabat (probat f)
coactis nauibus mare transire et Pompeium
sequi, . . . tamen: 1,29,1.
c) intellegeudum est obi.: latum .ib X tri-
bunis plebis . . ., ut sui ratio absentis habe-
retur ipso consule Pompeio; qul si improbasset,
cur ferri passus esset (c)? si probasset, cur
(c) se (c) uti populi beneficio prohibuisset? 1,
32,3.
B. = pracstai'e (efflcere, ut probetiir): pa-
storesque Domitii (c) spe libertatis excitati
sub ocuUs domini (c) suam probare operam
studebant: 1,57,4; ^ quem locum tuae
probandae (dik; pro laude a; Fr.) uirtutis
(pro laude uirtutis tuae fl) exspectas (ji; spectas
a; Sclm., Db., Fr.): V44,3.
V. = demoiistrare , argrumeutis conlirmare;
sequ. a) obi.: id se facilc ex humiliiate sua
probare posse: V27, 4.
b) acc. c. iuf. : perfacile factu (c) esse
illis probat (iUis probat del. Hotom.) conata
perficere : I 3, 6.
proredo. .\. propr. ; a) absol. : quorum
discessu Uberam nacti milites conloquiorum
facultatem uulgo procedunt : 1, 74, 1 ; \
perterrito etiiim tum excrcitu princeps Labie-
nus procedit iuratque so eum uou deserturum :
3,13,3; t commeatus et qui frumenti causa
processerant tuto ad se recipit: 1,54,5; t
tali dum pugnatur modo, lente atque paulatim
proceditur, crcbroque, ut siut auxiUo suis,
subsistunt: 1,80, 1.
b) additur a)spatiuin: iiequo (c) quisquam
eet . . ., qui se aut {<■) adisse ad initiuiu eius
(o) sUuae dicat, cum dierum iter LX pro-
cesscrit, aut: VI 25,4; t lougius u.
loiitie II. -lUS e) (i) (6" loc); longius a castris
77*
1223
procedo - procul
1224
u. longe p. 497 P) aa) (.3 loe.): ^ eo
die milia passuum XX procedit (progreditur
P) : V47, 1; duplicatoque eius diei itinere VIII
milia (mil. a) passuiun ex eo loco procedit :
3,76,3; 1 parua manu . . . missa, quae
tantum progrederetur (c) , quantum naues
processissent : VII 61,5; t cum tridui uiam
processisset : I 38, 1 ; Ariouistum . . . contendere
triduique uiam a (om. fj) suis finibus proces-
sisse (B-^p; profecisse a; edd.; u. CC): 138,1.
p) nnde procedatui* ; aa) ab: ii, qui ab
Alesia (qui alesiae [i) processerant , maesti
. . . se in oppidum receperunt : VII 80, 9.
[i[i) ex: tV44,4 ?<. y) pip);) 3,76,3 u. a)
milia.
y) quo proeedatur ; aa) ad: magna fiducia
ad nostras naues (Massilienses) procedunt: 1,
56,3.
[ifi) extra: baec cum (c) dixisset (Pulio),
procedit extra munitiones (stc fi; ex castris
munitiones a) quaeque pars (P; parti a) ho-
stium confertissima est uisa, inrumpit (c; pro-
cedit ex castris munitionisqne qua parte acies
host. conf. est u., inr. Vielh.): V44, 4; uix
agmen nouissimum extra munitiones processe-
rat, cum: VI 8, 1.
yy) in: scuto ab nouissimis uni mOiti de-
tracto . . . in primam aciem processit: II
25,2.
(J(3) eo, (luo : hac nostris erat receptus, quod
eo incitati studio inconsultius processerant : 1,
45, 6 ; 1 cupiditatem militum reprehendit,
quod sibi ipsi iudicauissent , quo procedendum
aut quid agendum uideretur: VII 52,1.
S) quo consilio: aquationis causa: IV
11, 4; frumenti causa: 1, 54, 5; — [ad]-
aquandi causa: 1,66,1; aggeris petendi
causa: 1120,1.
B. trsl.; a) de opere iisque, qui In opere
faeiendo occupati snnt: tertio die magna iam
pars operis Caesai-is (-ri Patd) processerat:
1,82,1; 1 sed quantum opere (Afraniani)
processerant et castra protulerant, tanto abe-
rant ab aqua longius : 1, 81, 3.
b) de terapore: quantoque eius {del. Koeh)
amplius processerat temporis, tanto erant ala-
criores : 3, 25, 2.
c) de rebus: dibgentiam quidem uostram
aut, quem ad finem adhuc res {om. Nhl)
processit, fortunam (processit fortuna Nhl)
cur praeteream ? 2, 32, 11.
Aduerb.: inconsultius: 1,45,6; lente: 1,
80,1; longius 9 loc.; necessario: VII 16,
3; paulatim: 1,80,1; (uulgo: 1,74,1.)
C Yaleriui^ Procillasii : (cotidianis
interpretibus remotis per C. Valerium Troucil-
lum (Hold.; troaucillum a/i; traucillum A eorr.,
af: Procillum Manut.; edd.), principem GalUae
prouinciae, familiarem suum , cui summam
omnium rerum fidem habebat , cum eo conlo-
quitur : 1 19, 3 ;) commodissimum uisum est C.
(om. fli) Valerium (ual /;; uL &a) Procillum
(-Y: trouiciUum f), C. Valeri (conualeri MQ)
Caburi fiUum, summa uirtute et humanitate
adulescentem , cuius pater a C. Valerio Flacco
ciuitate donatus erat, et propter fidem et propter
linguae Gallicae scientiam, qua multa iam Ario-
uistus longinqua consuetudine utebatur (u.
codd.), et quod in eo peccandi Germanis causa
non esset, ad eum mittere: 147,4; ef. § 5. 6;
C. Valerius (ual h) ProcUlus (X; trouicillus
f) , cum a ciistodibus in fuga trinis catenis
uiuctus traheretur, in ipsum Caesarem hostes
(c) equitatu (c) persequentem incidit: 153,5;
cf § 6. 7.
procliuo: adiuuat rem proelinatam (in-
clinatam p) ConuictoUtauis plebemque (c) ad
furorem impeUit : VII 42, 4 ; ne quo progre-
dereris proclinata (CM; incUnata al.) iam re,
quo integra etiam progrediendum tibi non exi-
stimasses: ap. Cic. ad Att. X 8 iJ, 1.
procliuis : quibus erat procliue tranare
flumen: 1,48,7.
proconsnl: unde L. ManUus (c) procon-
sul impedimentis amissis profugisset: III
20,1; H simul ab Cn. Pompeio procon-
sule petit . . ., quos ex Cisalpina Gallia *con-
sul sacramento rogauisset, . . . ad se proficisci
iuberet: VI 1,2.
procnl. A. = Ttooqoi&Ev: cum . . . id
frater , qui iam proeUo excesserat, procul aui-
maduertisset (animum aduertisset Mfi,):
IV 12, 6 ; fuga totius exercitus procul animad-
uersa sese incolumes in castra conferimt: 2,
42, 5; H cum primum agmen Pompei
procul cern eretur: 3,41,5; t Ambiorix
pronuntiari iubet, ut procul tela coiciaut neu
(c) propius accedant: V34, 3; 1 cum
procul Ambiorigem suos cohortantem con-
spexisset: V36, 1; signa legionum duarum
procul ab utrisque conspiciimtur : 1, 40, 7 ; t
barbari signa procul conspicati oppugnatione
desistunt : VI 39, 4 ; quae (cohortes) procul equi-
tatum Caesaris conspicatae . . . signa ad Curium
transferunt: 1,24,3; \ fumi incendiorum
procul uidebantur: V48, 10; equitatus ho-
stium procul idsus est: VII 12, 4; haec procul
ex oppido uidebantur, ut erat a Gergouia de-
spectus in castra, neque tanto spatio certi quid
esset explorari poterat: VII 45,4; castra . . .
1225
procul — procurro
1226
uallo muniri uetuit, quod emmere et procul
iiideri necesse erat: 1,41,4; aut aliquo accepto
detrimento aut procul equitatu uiso . . . fugie-
bant: 1,59,3; quos ubi Afranius procul uisos
(del. Oiace.) cum Petreio conspexit: 1,65,1;
^ sed peditatu dumtaxat procul ad speciem
utitur, equites in aciem inimittit (c) : 2,41,2.
monet, ut ignes in castris fieri proliibeat, ne
qua eius adueutus procul significatio fiat:
VI 29, 5.
B. = 7c6qqcj; a) procul ab: postero die
procul a castris hostes in collibus consti-
terunt: V 17, 1 ; — consistunt necessario et
procul ab aqua et natura iniquo loco castra
ponunt: 1, 81, 1.
b) non additur ab: ubi uineis actis aggere
exstructo turrim (e) procul constitui uide-
runt: 1130,3; — ut procul in uia dispositis
familiaribus suis principibusque ciuitatum dis-
parandos deducendosque ad suos curaret: VII
28, G.
procumbo. A. de lioiuimbu!,; a): pro-
cumbunt omnibus Gallis ad pedes Bitu-
riges, ne pulcherrimam prope totius Galhae
(o) urbem . . . succendere cogerentur: VII 15,4.
b): ut nostri, etiam qui uulneribus cou-
fecti procubuissent ( -erant f ) , scutis innixi
proelium redintegrarent: 1127,1; ad summam
desperationem nostri perueuiunt et partim
fugientes ab equitatu interficiuntur , partim in-
tegri i^rocumbunt : 2, 42, 2.
B. de bcstiis: ueque quietis causa (alces)
procumbunt neque, si quo adliictae casu con-
ciderunt, erigere sese (c) ac (e) subleuare
possuut: VI 27, 2.
C. de rebus; a): frumenta . . . anni tem-
pore atque imbribus procubuerant: VI 43, 3.
b): compluribus (c) iam lapidibus ex illa
(c) quae suberat turri subductis rei^enliua ruina
pars eius turris concidit, pars reliqua con-
sequens procumbebat: 2,11,4; ^ haec
(tigna) cum machinatiouibus immissa in tlumen
(c) detixerat . . ., non subhcae modo derecte
(c) ad perpendiculum, sed prone (c) ac fasti-
gate (c), ut secundum naturam flumiuis pro-
cumbereut: IV 17,4.
proeuratio: amici regia, qui propter
aetateni eiu» in procuratione (curatioue a;
Np., Ut.) erant regni, . . . liberaliter respon-
(ierunt: 3,104,1; erat in procuratione regui
proptcr aetatem pueri nutricius eius, euuucbus,
iioniine I'otliinus: 3,108,1.
(prociirittor: 1'uthinus (nutricius pueri
et procurator regni , in parte (c) Cacsaris aM.
X,; i\p., Dl.; (lel. FJlofiii ; Ob.), cum ad Achil-
lam nuntios mitteret, . . . a Caesare est inter-
fectus: 3,112,11.)
procnro: qui (Gallonius) eo procurandae
hereditatis causa uenerat: 2,18,2; ^
ilh (druides) rebus diuinis intersunt, sacrificia
pubUca ac priuata procurant, rehgiones inter-
pretantur : VI 13, 4.
procarro. A. abs.; a): eodem tempore
tertiam aciem Caesar, quae quieta fuerat et
se ad id tempus loco tenuerat, procurrere {edd.
pr.; praecucurrere x; praecurrere Ob) iussit:
3, 94, 1 ; — acieque in locis idoneis instructa
(c) uuius legionis antesignanos procurrere
atque eum timiulim!i occupare iubet: 1,43,3;
— et quotiens (quo Paid) quaeque cohors
procurrerat (procurreret ^; Sehn.), ab ea parte
magnus numerus hostiimi cadebat: Vo4, 2;
illae (ille tiel illae x; illi 0'-: Sp., Dt.) (cohor-
tes) celeriter procucurrerunt ( prociurr. Ubl )
infestisque signis . . . impetum fecenuit: 3,
93,5; ^ eodem tempore equites ab
sinistro Pompei comu , ut erat imperatiun, uui-
uersi procuciu-rerimt (procurrerunt Obl) omnis-
que multitudo sagittariorum se profudit : 3, 93,
3; 1 ita nostri acriter (o) in hostes signo
dato impetum fecerimt itaque hostes repente
celeriterque prociurrerunt , ut : I 52, 3 ; 1
genus erat pugnae militum illorum, ut magno
imp)etu primo procurrerent <^concurrerenl ///),
audacter locum caperent, ordines suos non
magnopere (c) seruarent, rari dispersique pu-
gnarent: 1,44,1; sed nostri mihtes dato signo
cum infestis pilis {om. hl; signis N; Ciacc.)
procucurrissent (procurrissent Obl) atque ani-
raum aduertissent uon concurri a Pompeianis,
. . . cursum represserunt : 3,93,1.
b): (Crastinus) primus ex dextro cornu
procucurrit (procurrit 0): 3,91,3.
e): relicti ;\b his ^equitibus) qui una pro-
currerant leuis armaturae (-ra v) circum-
ueniebantur atque iuterficiebantur ab uostris:
2,34,3; 'i circuniiri enim sese ab aperto
latere procurrentibus singulis arbitrabantur:
1,44,4; 1 (Pulio piluni in hostes immittit
(c) atque unum ex nuiltitudine procurrentcm
traicit: V 44,0.1
d): sic neque iu loco manere ordiuesquc ser-
uare neque (seruarent. quae ap) procurrere et
casuui subire tutum uidebatur: :i,41,'i.
B. ndditur, u) unde protuiTatur; x) uh:
3, 93, 3 u. A. a) equites.
(i) ex II. ex p. U7II (4 loc.i.
Y) hiuc: hinc ad rei>ollcndun> et prosequen-
dum luistcni procurrcbant : 2,8,2.
b) i|Ui>; a) cxlra: uuamque cohortem, quae
1227
procurro — produco
1228
temere ante ceteras extra aciem procurrerat,
seclusam ab reliquis circumueniuut : 1,55,3.
P) in: iamque . . . apparabant, cum matres
familiae repente in publicum procurrerunt
{procurrerant fj): VII 26, 3; t calones in
proximum (primum (i) tumulum procurrunt:
VI 40, 1.
y) quo: V34, 2 u. A. a) cohors.
pi'odeo. A. de sin^uiis honiiiiibus: liic
(Baculus) diffisus suae atque omnium saluti
inermis ex tabernaculo prodit; uidet . . .:
VI 38, 2; — qua ex frequentia T. Labie-
nus prodit, . . . altercari cum Vatinio incipit:
3, 19,5; — euocantur illi ad conloquium; prodit
Libo atque (c) excusat Bibulum: 3,16,3;
t tum suo more conclamauerimt, uti (c) aliqui
ex nostris ad conloquium prodiret: V26, 4.
B. de niiiitibns : ubi ne tum quidem eos
(hostes) prodire intellexit, . . . exercitum
in castra reduxit : I 50, 2 ; t sed rationem
consilii mei accipite, quo firmiore animo in
{oin. x,; an ad?) proelium (proeho Nhl) pro-
deatis: 3,86,2; ^ si quo erat longius
prodeundum aut celerius recipiendum : I 48, 7.
C. de uauibus et clnssium ducibus: sed
neque illi (Jitrm.; UIl af: quattuor iV///) sibi
confisi ex portu prodire sunt ausi, . . . neque
Bibulus . . . satis mature occurrit : 3, 7, 2 ; ^
nauesque triremes duas . . . pcr causam exer-
cendorum remigum ad fauces portus prodire
iussit: 3,24,1.
proditio. A. (subi.) obi. : cum . . . signa
eius militaria . . . Capuae essent comprensa et
familia Keapoli uisa, quae proditionem
oppidi appararet (sic Df.; neapoli uisaque
proditioue oppidi apparere x ; Neapoli, uis atque
proditio oppidi appareret iVp.; N. uisa pro-
ditionem opp. apparare Kran. ; N. missa, quae
proditionem opp. appararet F. Hofm.: Db.;
Neap., ut uis atque proditio opp. appareret
Plityg.; Neap. uisa esset proditionem opp. ap-
parare Koch; Neap. iussa[que] prod. opp. ap-
parare Paul) : 3, 21, 5.
I!. geu. : proditionis insimulare u. in-
siiuaio p. 185 sq. (3 loc); t postulauit
etiam L. Atranium proditionis exercitus Acutius
(c) Rufus apud Pompeium: 3,83,2.
C. e. praep.: imperium se a (c) Caesare
per proditionem nullum desiderare, quod
habere uictoria posset (e) : VII 20, 7.
proditov: qui ex his secuti non sunt, in
desertorum ac proditorumnumero ducun-
tur: VI 23, 8.
prodo. A. = tradere, edere, patcfacere:
a) iiou additur uiemoria(e) : cuius rei si exem-
plum non haberemus, tamen libertatis causa
institui et posteris prodi pulcherrimum iudi-
carem (cuius rei . . . iudicarem om. (i): VII
77,13; 1 ne committeret, ut is locus . . .
ex calamitate populi Romani et internecione
exercitus nomen caperet aut memoriam pro-
deret (memoria proderetur Faern.) : 1 13, 7.
Galli se omnes ab Dite patre prognatos prae-
dicant idque ab (ex fJ) druidibus proditum
dicunt : VI 18, 1 ; ^ magistratus quae uisa
sunt occultant, quaeque (c) esse ex usu
iudicauerunt multitudini produut: VI
20, 3.
b) memoriae, memoria prodere u. me-
luoria ^. 55S A. e) et B. a) (3 loc).
B. = deserere, destituere, proieere: desilite,
inquit, commilitones (c), nisi uultis aquilam
hostibus (om-. h) prodere: IV 25,3; 1
iiu^ent omnes se exercitum ducesque non
deserturos neque prodituros neque sibi sepa-
ratim a reliquis consilium captiu-os: 1,76,2;
cuius (Pulionis) opera proditum exercitum
C. Antonii demonstrauimus : 3, 67, 5.
quid irati grauius t de uobis sentire possunt,
quam ut eos prodatis, qui se uobis omnia
debere iudicant: 2,32,4; t (Cato) queritur
in contione sese proiectum ac proditum a Cn.
Pompeio: 1,30,5; desertos enim se ac prodi-
tos a uobis dicunt. . . . uosne uero L. Domitium
an uos Domitius deseruit? nonne extremam
pati fortimam paratos proiecit ille? non (c)
sibi clam uobis salutem fuga petiuit? non (c)
proditi per illum Caesaris beneficio estis con-
seruati? 2,32,7.8; 1 ne quod in se scelus
concepisse neu s u o s prodidisse uideantur : 1 ,
74,3; Tft ut a quo genere hominum uic-
toriam sperasset, ab eo initio fugae facto paene
proditus uideretur: 3,96,4.
prodneo. A. = Ttqodyeiv, {i^dyeiv,)
TTaQtOTdvm; a) = iu eouspcctuni (honiinum)
adducere; obi. est a) appeUat.: Labienus (c),
cum ab eo impetrauisset, ut sibi captiuos tradi
iuberet, omnes productos (Steph.; reductos x)
osteutationis , ut uidebatur, causa . . . in om-
nium conspectu interfecit: 3,71,4; casu ciui-
tatis Gomphensis (c) cognito ex captiuis, quos
Caesar ad murum produceudos curauerat: 3,
81,1; t ipse in munitione pro castris con-
sedit; eo duces producuntur: VII 89, 4; f
equites: 1, 23, 1 ;/. senatores; (2, 39, 5 u.
equos;) t arma conferri (proferri p),
equos (iumenta Kelkrbauer) produci, obsides
dari iubet: VII 12, 3; multa praeterea spolia
*proferebantur, capti homines equique (Ciacc;
equitesque x) producebautur : 2,39,5; f
1229
produco — proelior
1230
gladiatoresque, quos ibi Caesar in ludo
habebat, ad forum productos (deductos A'o,-
Np.) Lentulus spe libertatis confinnat: 1,14,
4; t iiomines: 2,39,5 u. equos; t
(impedimenta: VII 45,2 u. numerum;) 1
missis ex oppido legatis de deditione arma
conferri (proferri fi), iumenta produci, sescen-
tos obsides dari iubet: VII 11,2; 12,3 u. equos;
(45,2 u. numerum;) t (Caesar) munitiones
. . hostium admiratur; legione producta (pro-
ducta legione p) cognoscit uon decimum quem-
que (c) esse reliquum (c) militem sine uulnere:
V52,2; t liberos: 1,23,1 u. senatores;
H milites u. milei^ p. o84 extr. et oSo (S
(4) loe.); t (mulos: VII 45, 2 u. nume-
rum ;) t Massilienses post superius incom-
raodum ueteres ad eundem numerum ex nauali-
bus productas naues refecerant: 2,4,1; 1
prima luce niagnum numerum impedimen-
lorum (iument. Ciacc.) ex castris mulorumque
produci deque (c) his (c) stramenta detrahi
. . . iubet (ucrba mulorumque . . . stramenta
om. «): VII 45, 2; t iubet arma tradi,
principes produci: VII 89, 3; ef. duces; t
Caesar . . . omnes senatores senatorumque
liberos, tribunos militum equitesque Romanos
ad se produci iubet: 1,23,1; c(.y) hos onines;
t audite (inquit) Romanos miUtes. producit
seruos, quos in pabulatione . . . exceperat et
fame . . . excruciauerat : VII 20, 9 ; t
tirones . . . iure iurando accepto . . . se Ota-
cUio dediderunt. qui omnes ad eum perducti
(0; productiiV*) contra religionem iuris iurandi
in eius conspectu (c) crudelissime interficiun-
tur: 3,28,4; t tril^unos: 1,23,1 u. sena-
tores.
fi) uom. prupr. : (tres nobilissimi Haedui
capti ad Caesarem perducuntur (produc. Vr.) :
Cotus . . . et Cauarilius . . . et Kpore-
dorix: VII 07, 7;) — itaque omnes uiio con-
siUo Domitium proiluctuni in publicum cir-
cumsistunt: 1,20,5.
y) proii.: oppidani pcrtcrriti comprehensos
eos, quorum opera plel)em concitatam existi-
mabant, ad Caesarem ijorduxrrunt (produxe-
runt Q^j\ Vr.): VII 13,2; ))roduciintur ii (A ■
hii (>; hi liM;Np., />/..), quos ille cdocuerut,
(iuae<liii uellct: VII3H,4; t '"os omnos pro-
ductos a contunieliis niilituin conuiciisque pro-
hibet: 1,23,3.
b) = ex citstrls ediiccro; a): copias u.
copia j>. 7J7 (7 luc.); t omnibus doinccps
(lichiis Caesar exercitum in iicicm (oniniiim
dciriccjis cacHHr cxcrcitiiuni aciciii ()) :ic(iiuiiii
iii locuni pioduxit, Hi J*oiiipciuH jnoclio dcctir-
tare uellet, ut: 3,56,1; t Domitius tum
quoque sibi dubitandum non putauit, quin pro-
ductis legionibus proelio decertaret: 3,37,2;
t (numerum: VII 45, 2 ii. a) 7.) numerum.)
(i): constituit . . . proelio rem committere,
posteroque die productos eodem loco, quo
superioribus diebus constiterat, in acie con-
locat: 2,33,4.
c) = prouehere , promouere: Vatinius . . .
scaphis ehcuit naues Laelianas atque ex his
longius productam unam quinqueremem et
minores duas in angusttis portus cepit: 3, 100, 2.
d) = coniuiouere (alqin , ut prodeat) {'.),
ellcere(J): (Pompeius) ab his liberaliter ipse
appellatus et quadam notitia Septimii produc-
tus . . . nauiculam paruulam conscendit: 3,
104, 3.
e) = traducere (?): minus exercitatis remi-
gibus minusque peritis gubernatoribus
utebantur, qui repente ex onerariis nauibus
erant producti (traducti?): 1,58,3.
B. = /iirjxiveiv, extcndere, dislcudere, dila-
tare; a): Massiiienses . . . quoad licebat latiore
uti (c) spatio, producta longius acie circum-
uenire nostros aut pluribus nauibus adoriri
singulas . . . contendebant: 1, 58, 1.
b): optimum factu esse duxerunt . . . rem
in hiemem producere: IV 30, 2; producitur tuni
(e) res, aciesque ad solis occasum contiueu-
tur: 1,83,3.
(C. —TEiveiv, oi,y.odoj.teh', facere: fossam-
que (c) et maceriam (materiani a) sex (o)
in altitudinem pedum praeduxerant (prod. fi):
VII G9, 5.)
Producerc ad u. ati p. 105 sq. (5 (6) loc);
— in aciem aequum iii locum : 3, 56, 1 ; in
publicum: 1,20,5; — rem in hicmem: IV 30,
2; — co: VII 89,4; — pro castris: 148,3; t
cx u. ex p. 1170 (3 loc).
Aduerb.: centuriatim: 1,76,3; longius:
1,58,1; 3,100,2; repente: 1,58,3.
proeliur. A.: (essedarii) cum se inter
equitum turnia.s iusinuauerunt, ex cssedis desi-
liunt et pedibus (pedites (i) proeliantur: IV
33,1; t (duae legiones) jirofligatis
Veromanduis (c), quibuscum criiiit •coiigressiie,
ox loco superiore in ipsis fluminis rijjis proe-
liftbantur: 1123,3.
(Sucbi) cqucstribus j^rooliis saope ex equis
desiliuul ac pedibus jiroeliantur: I V2, 3; 1t
Curio numquam se amisso exorcitu . . . rouor-
Hurum oonririiiat atquo ita j^rocliiins intorfioitur:
2,42,1; ^t acceilobiit liiio, ut niim-
(jiiiini (illi) oonlorf i, sod rari iiiiigiiiHijue
iutoruallis juooliiucutur: Vl(!, 4.
1231
proelior — proelium
1232
B. : nuUuiu iiitercedebat tempus, quin ex-
tremi cum equitibus proeliarentur: 1,78,5.
C. inter equites u. iiitei* "p. 201 a) a)
(3 loe.).
proelinni. A. subi.; a): si quos iiduer-
sum proelium et fuga Galiorum commoueret
(moueret ^»): 140,8; f etsi sine ullo
periculo (o) legionis (-ni Ciacc.) delectae (com-
missum add. &^) cum equitatu proelium f o re
uidebat: 146,3; t proelium fit u. facio
p. 1271 sq. (20 (21) loc.) ; t unum lioc
proelium superest; quo confecto et ille suam
dignitatem et nos nostram libertatem recupera-
bimus: 3,91,2.
T)) iibl. abs.: reliquis oppidi partibus sic est
pugnatum, ut aequo proelio discederetur et
neutri pellerentur: 3,112,7; \ neque (e)
erat omnium qidsquam, qui aspectum modo
(e) tantae multitudinis sustineri posse arbi-
traretur, praesertim ancipiti proelio, cum
ex oppido eruptione pugnaretur, foris tantae
copiae . . . cernerentur: VII 76, 5; t cur
etiam secundo proelio aliquos ex suis amit-
teret (c)t 1, 72, 2 ; — ubi neutri transeimdi
initium faciunt, secundiore equitum proelio
nostris Caesar suos in castra reduxit : II 9, 2.
B. obl.: eo fama iam praecucurrerat (c),
quam supra docuimus , de proelio Dyrrachino,
quod multis auxerat (auxerant Oflil) parti-
bus : 3, 80, 2 ; 1 neque ante proeUum in
ThessaUa factum cognitum . . . ex portu
insulaque expelli potuit: 3,100,4; T com-
mittere u. committo 2. A. a) p. 609 sq.
(34 (35) loc); \ conficere: 3,91,2 u. A.
a) superesse; ^ contra opinionem enim
militum famamque omnium uideri proelium
defugisse (Hotom.; proelio diffug. «) magnum
detrimentum adferebat: 1,82,2; T[ non
nullos ab (c) nouissimis deserto (^l; desertos
BMQp; Fr.; desperato Paul; deserto loco
Klussmann) proelio excedere *acie {add. Oud.)
ac tela uitare: II 25, 1 ; ^ quarum (legio-
num) aduentu proelium dirimitur ac suas
uterque legiones reducit in castra: 1,40,7;
T facere u. facio p. 1271 sq. (24 (2.5) loc);
^ milites certiores facit, pauUsper intermit-
terent proelium . . . seque ex labore refice-
rent : III 5, 3 ; ^ hoc proeUo trans Ehenum
nuntiato Suebi . . . domiun reuerti coepe-
runt : I 54, 1 ; milites . . . proelio nuntiato
cursu incitato in summo colle ab hostibus con-
spiciebantur : 1126,3; Cassiuellaunus hoc proeUo
nuntiato tot detrimentis acceptis . . . legatos
. . . mittit: V22, 3; hoc primum (proelium
Paitl) Caesari .id Ilerdam nuntiatur: 1,59,1;
t opponere (praeponere) : 3,73,2 ii. C.
extr.; 1 Heluetii . . . rursus instare et
proeUum redintegrare coeperunt: I 25, 6;
(milites) rursus (c) resistentes hostes redinte-
grato proeUo in fugam coniecerunt (c) : II 23,
2 ; ut nostri , etiam qui uulneribus confecti
procubuissent , scutis innixi proeUum redinte-
grarent (redint. proel. C) : II 27, 1 ; f hi
(f) nostros disiectos adorti proelium renoua-
runt: 11120,4; t ita proeUum resti-
t u t u m est : 1 53, 1 ; restituto proeUo ac repulsis
hostibus eo, quo Labienum miserat, contendit:
VII 87, 3; t (centuriones eius cohortis,
quae in statione erat,) pauUsper una proeUum
sustinent: VI38, 3; quod (nostri) iniquo loco
atque impari congressi numero (c) quinque
horis proeUum sustinuissent : 1,47,3; f
nocturnaque proeUa esse uitanda: 1,67,3.
C. dat.: proeUo rem committere u. com-
mitto p. 611 B. a) (3 loc); 1 proelio
(-us) interesse u. intersnm p. 224 B, a)
(3 loc); f Caesar . . . exercitum reficit
(c), ne defessum proeUo obiciat: 1,65,2;
t "futurum, ut . . . ei, qui ante dimicare timuis-
sent, ultro se proelio offerrent: 3, 73,6; t
hortatusque est, ne . . . his rebus terrerentur
multisque secundis proelus unum aduersum et
id mediocre opponerent (praepon. Paul):
3,73,2.
D. geiiet.; a): superius . . institutum . . .
seruabat, ut . . . expeditos . . . inter eqmtes
proeUari iuberet, qui cotidiana consuetudine
usum quoque eius generis proeUorum per-
ciperent: 3,84,3; f miUtes cohortatus, ut
suae pristinae uiitutis et (tot add. fj; Schn.)
secundissimorum proeliorum retinerent memo-
riam (mem. ret. p) . . ., dat signum proeUi:
VII 62, 2; 1 [equestris autem proelii ra-
tio et cedentibus et insequeutibus par atque
idem periculum inferebat: V 16, 3;] uno die VI
proeliis factis , . . . cum horum omnium ratio
haberetur (iniretur Ciaoc.) , ad duo (c) miUa
(c) numero ex Pompeianis cecidisse reperie-
bamus : 3, 53, 1 ; 1 indignantes miUtes . . .
et signum proelu exposcentes edocet: VII19,
4; Labienus milites cohortatus . . . dat signum
proelu: VII 62,2; sese, cum opus esset, signum
proelu daturum : 2, 40, 3.
b): occasionis esse rem (rem esse p), non
proelu : VII 45, 9.
E. abl.; a) causac: accidere: 3,87,3 u. d)
tot proelus; t (appellare: 3,71,3 u. d)
eo proeUo;) l X. legionem in dextro comu,
nonam in sinistro conlocauerat , tametsi erat
Dyrrachinis proeliis uehementer atteuuata
1233
proelium
1234
(erat . . . attenuata NOhl; erant attenuatae
af): 3,89,1; 1 quantum iam apud eos
(Gallos) hostes uno proelio auctoritatis essent
consecuti sentiebat: IV 13,3; 1 (desi-
derare: 3,53,2 u. d) omnibus proel.; 3,71,1
ib. duobus pr. ;) 1[ elati spe celeris uic-
toriae et hostium fuga et (c) superiorum tem-
porum secundis proeliis nihil adeo arduum sibi
esse {c) existimauerunt (c), quod: VII 47, 3;
t frangi: 131,7 u. b) frangere; 1 quod
ftiit roboris duobus proeliis Dyrrachinis in-
teriit: 3,87, 5; 1 quod lequitatum) re-
centi proelio perterritum esse existimabat:
IV13, G; ut eos (equites) superioribus perterri-
tos proeliis in medium reciperent agmeu: 1,
79,5; 1 quo proelio sublati Heluetii . . .
nouissimo agmiiie proelio (del. Grut.) nostros
lacessere coeperunt: 115,3.
b) instr.: (pro explorato habebat Ambiorigem
proelio non esse contenturum ([i; concer-
taturum AQM^; edd.; concertaturum ten-
turum BM): VI5, 3;> t quo proelio bel-
lum Venetorum totiusque orae maritimae con-
fectum est: III 16, 1; 1[ equites hostium
essedariique acriter proelio cum equitatu iiostro
in itinere conf lixerun t: V15, 1; 1 Heluii
sua sponte cum fiuitimLs proelio cougressi
(-sis B) pelluntur: VII 65,2; f consequi:
IV 13,3 u. a) consequi; f contendere u.
contendo p. 70 7 extr. et 708 (13 loc.) ; t
deeertare u. docerto K. p. 828 sg. (8 loc);
t equitatus nouissimos ( nouissimo a corr. )
proelio dctinebat (distinebat Ciacc.): 3,
75,4; t dimicare ii. diniico B.
p. iJl-l sq. (8 loc.j; t quod (militcs) supe-
rioribus proeliis exercitati quid fieri oporteret
. . . ipsi sibi praescribere (c) . . . poterant: II
20,3; t (exquirere: 118,2 m. periclitari ;)
1 cum his Haeduos . . . armis contendisso. quibus
proeliis calamitatibusque fractos . . . coactos
esse . . .: 131,7; \ fundere: 144,3 u.
superare; t quo proelio sublati llcluclii
. . . audacius subsistere non numquaui ct uouis-
simo agmiue proelio {del. Orut.) nostros laces-
sere cocperunt: 115,3; nuntiarent, nc hostcs
proelio lacessereut et si ipsi lacesserentur,
sustinerent, quoud : IV 11,6; lonius (c) quam
pridie nostros eciuilos proelio laoossere oooiie-
ruut : V 17, 1 ; noque iam ut ali(jui<l uilquiroret
proelioque hostes lacesserct . . . cogitabat: VII
59, 4 ; Afrauius Petreiusque . . . copiiiB suas ad
iiifiniaH montis radices ])roducunt ot proelio
laoossunt: 1,42,2; isdeni de causis ('aosar . . .
proolio (aniplius add. U) non lacessil: 1,81,2;
conslituorat sigua iiifcroutibus rosislcre (c),
Loxic. Cuoiiur. 11.
prior proelio non lacessere : 1, 82, 5 ; ^
compluribus his (c) proeliis pulsis . . . in
fines Vocontiorum . . . peruenit: 110,5; 44,3
u. superare ; Pompeius enim nullo proelio pulsus
uestri facti praeiudicio demotus Italia excessit:
2, 32, 2 ; t cotidie tamen equestribus proe-
liis quid hostis uirtute posset et quid nostri
auderent periclitabatur ( sollicitationibus
exquirebat B^^) : 118,2; neque uUum fere
diem intermittebat, quin equestri proelio inter-
iectis sagittariis quid in quoque esset animi ac
uirtutis suorum periclitaretur ([i; Schn., Db.;
perspiceret reec; i\p., Fr., Dt:^; perspiceretur
a; Dt.\ Eold.): VII 36,4; t (perspi-
cere: VII 36,4 u. periclitari;) t ceme-
batur equitatus nostri proelio nouissimos illo-
rum premi uehementer: 1,64,1; t ita
ancipiti proelio diu atque acriter pugnatum
est : I 26, 1 ; t eas omnes copias a se uno
(xmo a se P) proelio pulsas (fusas B-'^) ac
superatas esse: 144,3; hostes proelio supe-
rati . . . legatos de pace miserunt: IV27, 1;
Massilienses (c) ... bis proeUo nauali (nau.
proel. a; Np., Dt.) superati . . . sese dedere
sine fraude constituunt: 2,22,1; an paenitet
uos . . ., quod bis per biduum equestri proeUo
superauerim ? 2, 32, 12 ; quicumque alterum ob-
sidere conati sunt, perculsos atque infirmos
hostes [adorti] aut proelio superatos . . . con-
tinuerunt: 3,47,2; t ut semel (Ariouistus)
Gallorum copias proelio uicerit, quod proelium
factum sit ad Magetobrigam (c): 131,12; (GaUi)
paulatim adsuefacti superari multisque uicti
proeliis ue se quidem ipsi cum illis uirtute
companmt: VI 24, 6; quos (c) (Boios) ibi (c)
Heluetico proelio uictos (uictor AQ) Caesar
conlocauerat : VII 9, 6.
cum . . . Hispauis equitibus emissis (c)
equestri proelio superiores fuissent: V
26,3.
e) soiiurat. : Labieuus . . . nostros exspecta-
bat proelioque abstinebat: 122,3; t
(diffugere: 1,82,2 u. B. defugere;) t
excedere u. exeedo p. 1197 (i) (4 loc.) ;
t Cacsar primo et proi)ler multitudiuem ho-
stium et proplor exiiniam opiiiionoui uirtutis
proelio supersedere statuit: 118,1.
d) teiiii>.: duobus his unius diei proeliis
Caesar (c) desiderauit miUtes DCCCCIA et
equites (c) * * *: 3, 71, 1; t Pompoius
eo proelio imperator est appollatus: 3,71,3;
Cacsar existimabat eo proelio excellentissimain
uirtulom Cra.Htiui fiiisso: 3,99,2; t quod
oius soccri L. Pisonis auum, L. l'isonem loga-
tum, Tigurini eodoiu proolio quo Cassium
7»
1235
proelium — profectio
1236
interfecerant: I 12, 7; ^ equestribus
proeliis saepe ex equis desiliunt ac pedibus
proeliantur: IV 2, 3; T[ hoc proelio: 126,
2 u. toto pr. ; liis proeliis: 3,71,1 u. duobus
pr.; Tf quem (Baculum) Neruico proelio
compluribus confectum uulneribus dixinius : III
5,2; \ nostri non amplius XX omnibus
sunt proebis desiderati: 3,53,2; t quo:
1 12, 7 u. eodem pr. ; Tf cuius mentionem
superioribus proeliis fecimus: VI38, 1; \
magna pars (ilMus exercitus) deperiit, quod acci-
dere tot proelus fuit necesse: 3,87,3; ^"
nam lioc toto proelio, cum ab hora septima
ad uesperum pugnatum sit, auersum (c) hostem
uidere nemo potuit : I 26, 2.
F. c. praep.; a) a: militesque auersi a
proelio ad studium audiendi et cognoscendi
feruntur : 2, 12, 1 (iVp. 2) ; 1 Caesar suos
a proelio (a proel. suos af) continebat: I
15,4.
satis longo spatio temporis a Dyrrachinis
proeliis intermisso: 3,84,1.
b) ad: quod ad proelium egressi Curionis
^ mUites iis rebus indigebant, quae: 2,35,5; \
prodire: 3, 86,2 u. e) ; \ quae (mulieres)
in (ad P) proeUum proficiscentes (milites
add. i?-{i) passis manibus flentes implorabant: I
51,3.
e) de: diiferendum est, inquit, iter in prae-
sentia nobis et de proeUo cogitandum, sicut
(e) semper depoposcimus. animo simus (c) ad
dimicandum parati: 3,85,4; \ neque multo
post de proelio facto in Tbessalia cognitum
est: 3,101,7; \ luba certior factus a
Saburra de nocturno proelio II milia . . . equi-
tum . . . Saburrae submittit (c): 2,40,1.
simul a Pompeio Utteris per omnes prouin-
cias ciuitatesque dimissis (c) de {add. Scal.;
om. X; edd.) proelio ad Dyrrachium facto *elatiu8
inflatiusque multo, quam res erat gesta, fama
percrebruerat (c) : 3,79,4; 80,2 u. IJ. augere;
1 litterae: 3,79,4 u. fama.
d) ex; a): pauci ex proeUo elapsi ([i;
lapsi a; Np.) . . . ad T. Labienum . . . per-
ueniunt : V 37, 7 ; t aurigae interim paula-
tim (c) ex proelio excedunt: IV 33, 2; |
t (labi: V37,7 u. elabi;) J equites ex
proelio perpauci se recipiunt: 2,42,5; t
signaque mUitaria ex proelio ad Caesarem sunt
relata CLXXX et aquilae VIIII: 3,99,4;
t ex eo proeUo circiter hominum milia CXXX
superfuerunt: 126,5.
p): erat in oppido . . . terror ex superiori-
bus proeliis magnus: 2,36,1; — reliqui uul-
neribus ex proeliis et labore ac maguitudine
itineris confecti consequi non potuerant : 3,
106, 2.
e) in c. acc: quo firmiore animo in (om.
\; ad?) proelium (proelio A7(/) prodeatis:
3,86,2; t proficisci: 151,3 u. b) pro-
ficisci.
I) iii c. al)l.; a): cum his in proeliis uer-
sabantur: 148, 5; qui sunt adfecti grauiori-
bus morbis quique in proeliis periculisque uer-
santur, aut pro uictimis homiues immolant aut
se immolaturos uouent: VI 16,2.
fi): u. in p. 131 (8 loc).
y): crebraque ob eam causam proelia fie-
bant. in his (proeliis?) cum legio Caesaris nona
praesidium quoddam occupauisset et munire
coepisset, . . . Pompeius . . nostros . . opere
prohibere coepit : 3, 45, 2.
g) post: qui (principes) post proeUum (fac-
tum add. [i) ad Caesarem (c) conuenerant: IV
30,1.
Adieet. et uumer.: aduersum (-a) u. ad-
nersus Tp. 189 B. a) {l loc); aequum: 3,
112,7; aliquot: 1111,4; anceps: 126,1;
VII 76,5; (1,40,7;) 3,63,3; complura: 110,
5; VI 12,3; cotidiana: 11,4; crebra: 3,45,
1; dispar: V16,2; duo:3, 71, 1; 87,5; Dyr-
rachinum (-na): 3,80,2; 84,1; 87,5; 89,1;
equestre (-ria) ti. eqnestei* p. 1039 sq.
(18 loc); Helueticum: VII9,6; leue: VII
36,1; 53,2; mediocre: 3,73,2; multa: VI
24,6; 3,73,2; nauale: 2,22,1; Neruicum:
1115,2; nocturnum (-na): 1,67,3; 2,40,1;
nouissimum: IV 16, 7; nullum: 2, 32, 2;
omnia: 3,53,L2; 87,2; paruula: 1130,1;
V50,l; pedestria: IV 24,4; plurima: 1,7,
6; recens: IV 13,6; secundum (-a): III 1,
4; VI12,3; VII 47,3; 53,2; 1,7,6; 72,2; 3,
73,2; 84,5; 105,2; secundius: 119,2; secun-
dissima: VII 62,2; sex: 3,53,1; superiora:
1120,3; VI38,1; 1,79,5; 2,36,1; tot: 3,87,
3; totum: 126,2; tria: 3, 53, 1 fi/sj ,■ unum:
144,3; IV 13,3; 3,73,2; 91,2.
pvofectio. A. snbi.: ne profectio nata
ab (e) timore defectionis similis (similisque
efk ; Sclm.) fiigae uideretur: VII 43,5; —
fecerunt, ut consimiUs fugae profectio uide-
retur: 1111,1.
B. obi.: itaque cognita Pompei profectione
concursantibus ilUs atque in ea re occupatis
uulgo ex tectis significabant: 1,28,2; ut . . .
quam serissime (Scal.; suetissime x) eius pro-
fectio cognosceretur: 3,75,2; t in tertium
annum profectionem (-nes If) lege confir-
mant (conferunt Ktncala; constituunt Pramm.):
I 3, 2 ; t Allobroges . . . cuncta , ut
1237
profectio - proficio
1238
erant acta, exposuerunt et Caesaris profec-
tionem (prof caes. l) , aduentum ( Oakl; et
aduentum f) Pompei docuerunt: 3,79,6;
^ his rebus fugae similem profectionem efficit
(p; eflecit a; edd.; ti. CC}: VI 7, 8; t
ueritus, ne (c), si (c) ex hibernis fugae simi-
lem profectionem fecisset, hostium impetum
sustinere non (c) posset: V47,4; t qua re
nuntiata Caesar intermissa profectione atque
omnibus rebus postpositis . . . mittit: V7, 6;
t Pompeius . . . aduentu nauium profectionem
parare incipit: 1,27,2.
C. ?en. : qui cogitasset (c) haec posse in
itinere accidere atque ob eam causam profec-
tionis auctor non fuisset: V33, 2; t
quod subito consilium proiectionis ceperant
magna parte impedimentorum et sarcinarum
relicta: 3,76,2; t meridiano fere tempore
signo profcctionis dato exercitum educit: 3,
76, 3 ; signo iam profectionis dato tabernaculis-
que detensis (c) animum aduersuni est: 3,85,
3 ; t disputatur in consilio a (c) Petreio
atque Afranio et tempus profectionis quaeri-
tur: 1,67,1.
D. c. pracp. : omnibus rebus ad profec-
tionem comparatis diem dicunt: 16,4.
eadem de profectione cogitans, quae
ante senserat, l^giones . . . eduxit: VII 53, 1;
— postea quam (hostes) ex nocturno fremitu
uigiliisque de profectione eorum (eius (i) sen-
serunt: V32, 1.
ne sub ipsa profectione milites *m oppi-
dum inrumperent: 1,27,3.
Iirofero. A. propr. ; a) = in conspectuiu
ferrc, promere; a): missis ex oppido legatis
de deditione arma conferri (proferri (i), iumenta
produci, sescentos obsides dari iubet: Vll 11,
2; arma couferri (proferri [i), equos produci,
obsides dari iubet: VII 12, 3; Massilienses arma
tormentaque ex oppido, ut est imperatum, pro-
ferunt, naues ex portu uaualibusque educuut,
pecuuiam ex publico tradunt: 2,22,5; 1
(crates: VII 84, 1 u. falces;) Caesar receptui
Buorum timens crates ad exlremuni tumuluni
coutra hostem proferri et aduersas locari . . .
iussit: 3,46,1; % a. castris (sio (i; Schn.;
castris a; cratis Vrsin. ; ac crates Lips.; e
castris l'. Man. ; rastros Ular. ; ac rastros
atcpli.) longurios, musculos {AQ; mulculos
BM[i), falces reliquaque, quae eruptiouis
tausa parauerat ([i; -erant a; Sclin.), profert
(Vercingetorix); VII 84, 1; \ matres familiae
. . . suoH obtestari et more (Jullico passum (c)
capillum ostcntaro libcrosque in conspectum
prorunc coqierunt: VII 48, .') ; H I on gu rios,
musculos: VII 84, 1 u. falces; t cum
Lentulus consul ad aperiendum aerarium ue-
nisset ad pecuniam (que add. M) Pompeio
(pompeii lil) ex senatus constdto proferendam :
1, 14, 1 ; t multa praeterea spolia pro-
ferebantur {Hot. ; praefer. * ; edd.) , capti ho-
mines equique (c) producebanttir: 2, 39,5; t
1 tabulae testamenti . . . aiterae eodem
exemplo relictae atque obsignatae Alexandriae
proferebantur : 3,108,4; t tormenta:
2, 22, 5 u. arma ; (Pompeius) primum sagittariis
funditoribusque circumieQtis , postea lettis ar-
maturae magna multitudine missa tormentis-
que prolatis munitiones impediebat: 3,45,3.
[J): interiores, dum ea, quae a Vercinge-
torige ad eruptionem praeparata erant
{Ald.; praeparauerant X) , proferuut, . . . co-
gnouerunt: VII 82, 3; — reliqua, quae . . .
parauerat: VII 84, 1 u. a) falces.
b) = longiiis ferre, porro portare: pedali-
bus lignis coniunctis inter se porticus intege-
bantur, atque hac agger inter manus profere-
batur: 2,2,3.
c) = promouere : quantum opere processe-
rant et castra protulerant, tanto aberant ab
aqua longius: 1,81,3; t illi animaduerso
(c) uitio castrorum tota nocte munitiones
proferunt castraque castris conuertunt {CC):
1,81,3.
(B. trsl. : in contuberniis centuriones milites-
que (77. Sclineider; in contub. commilites^iue
codd.) nonnulli grauiora proferebant {add.
Heller); sermones militum dubii durius acci-
piebantur: 2,29,4.)
proficio. (A. = proeedeie: nuntiatum est
ei Ariouistum . . . ad occupanduin Vesoulionem
. . . contendere triduique uiam a {om. (i) suis
finibus processisse (i^[i; profecisse a; cdd.;
u. CC): 138,1.)
IJ. = eflicere, adsequi; a) additur acc.
ueutr. : et prolectum aliquid (-quod lii)
VibuIIii ((•) mandatis existimabatur: 3,15,8;
\ neque uero idem profici longo itiueris spatio,
cum per alios condiciones ferimtur, ac si coram
de omnibus condicionibus disceptetur: 1,24,6;
t nihil u. nihil p. 773 (4 (5) loc); t
dum longius a (c) muuitione aberant (o) Galli
(o), plus multitudine telorum proticiol)ant:
VII 82, 1 ; t "t (e) tiero quid proliiinius,
si accepto magno dotrimento ab oi^pugiiatione
cnstrorum disccdimus? 2,31,3; — L. Minucium
Basilum cum omui equitntu praemiltit, si
qtiid coleritnto itineris atque oportuuitate teut-
poris prolicere possit (c): VI 29,4; t ''»'*;
suos Cacsar cquilts opposuit cxpoditosquo ante-
78*
1239
proficio — proficiscor
1240
signanos admiscuit CCCC; qui tantum pro-
fecerunt, ut equestri proelio commisso pelle-
rent omnes . . . : 3, 75, 5.
b) additur iMluerl).: et adeo loci oportuni-
tate profecit , uti ad Pompeium litteras mit-
teret . . . : 3, 23, 3 ; 1 ad reliqui temporis
pacem atque otium parum profici: VII 66,4;
1 satis et ad laudem et ad utilitatem profec-
tum (perfectum AQ^) arbitratus: IV 19, 4.
proficiscor. 1. propr. ; A. abs.; a):
iubet media nocte 1 egion em proficisci celeriter-
que ad se uenire: V46, 2.
b): Antonius cum cohortibus et Attio
eodem die, quo profectus erat, reuertitur: 1,
18, 3 ; — de quarta uigilia , ut diserat , pro-
fectus est(Caesar): I 41,4; media nocte silentio
profectus ad hostium castra mane peruenit:
VII 18,2; Caesar confisus fama rerum gesta-
rum infirmis auxiUis proficisci non dubitaue-
rat: 3,106,3; — paucis ante diebus L. Domi-
tius . . . nauibus III comparatis, ex quibus
. . . unam ipse conscenderat , nactus turbidam
tempestatem profectus est (est om. hl): 2,22,
2; — praestaret quod proficiscenti (Lucilio
Hirro) recepisset: 3, 82, 5; — ut (Pompeius),
si peracto consulatu (cons. Nafli; cos. l) Cae-
saris non (cons. Nafl; cons. non h) profectus
{Kd; jjraefectus x} esset (peracto caesaris con-
sulatu , pompeius profectus non (om. 0') esset
0 in ras.; Oiid.), nulla tamen mendacii reli-
gione obstrictus uideretur: 1,11,2; — ipse
(Scipio) iter in Macedoniam parare incipit
paucisque post diebus est profectus : 3, 33, 2.
c): qui in classe erant proficisci prope-
rabant. horum fuga . . . : 2, 43, 3 ; t facilem
esse rem, seu maneant seu proficiscantur , si
modo unum omnes sentiant: V 31, 2; haec
uincit (c) in consilio sententia, et prima luce
postridie constituunt proficisci: 1,67,6; at (c)
etiam ut media nocte proficiscamur addunt: 2,
31,7.
d) : constituerunt ea, quae ad proficiscen-
dum pertinerent, comparare: 13,1; quorum
alius alia causa inlata, quam sibi ad proficiscen-
dum necessariam esse diceret, petebat, ut: I
39,3.
B. additar a) nihil nisi adnerbinm: (Cae-
sarem) profectum longius reperiunt omnem-
que esercitum discessisse cognoscunt: VI 35, 7;
1 Vercingetorix, ubi de Caesaris aduentu co-
gnouit, . . . obuiam Caesari proficiscitur:
VII 12, 1 ; f hoc ueteres non probant mili-
tes, quos sub uexillo u n a profectos docuimus :
VI 40, 4.
b) quo qnis proficiscatur ; a) ad u. ad
p. 106 (21 (22) loe.).
[i) ad . . . uersns: Labienum cum legionibus
tribus ad Oceanum uersus in eas partes,
quae Menapios attingunt, proficisci iubet: VI
33,1.
y) aduei-sus: (Brutus) plenus spei bonae
atque animi aduersus eos (e.as Ohl) proficisci-
tur: 2,5,2.
(J) eontra: Labienus . . . praesidio (o) quin-
que cohortium impedimentis relicto cum XXV
cohortibus magnoque equitatu contra bostem
proficiscitur : VI 7, 4.
£) iu u. in p. 90 (32 Inc); ^ in alte-
ram partem item cohortandi causa profectus
pugnantibus occurrit: 1121,4; cohortes, quae
in stationibus erant, secum in eam partem
proficisci . . . iussit : IV 32, 2 ; licere illis . . .
ex hibernis discedere et quascumque in ([i ;
om. a) partes uelint sine metu proficisci: V
41, 6.
p trans: ii, qui frumentandi causa ierant
(erant fi) trans Mosam (profecti add. (i), non-
dum redierant : IV 12, 1.
Jj) Xarbonem, Romam, sim, : recepto Cae-
sar Orico nulla interposita mora Apolloniam
proficiscitur : 3, 12, 1 ; — cognita militum uolun-
tate Ariminum cum ea legione proficiscitur :
1,8,1; — cum his duabus (legionibus) Ascu-
lum Picenum profici.scitiu': 1,15,3; — Cae-
sar cohortes legionis XIII. ex praesidiis deducit
(e) Auximumque proficiscitur : 1,12,3; —
Pompeius his rebus cognitis . . . Luceria pro-
ficiscitur Canusium atqueinde Brundisium:
1,24,1; — Cenabum Carnutum proficiscitur:
VII 11,8; — repperit consules Dyrrachium
profectos cum magna parte exercitus, Pom-
peium remanere Brundisii: 1,25,2; itaque po-
stero die omnibus copiis magno circuitu dif-
ficili angustoque itinere Dyrrachium profectus
est: 3,41,3; — biduumque Cordubae commo-
ratus Gades proficiscitur : 2,21,2; — ipse
(Cn. Pompeius filius) Lissum profectus naues
onerarias XXX . . . incendit: 3,40,5; — La-
bienus eo supplemento . . . reUcto Agedinci
. . . cum IIII legionibus Lutetiam proficisci-
tur: VII 57, 1; — Caesar omnibus consiliis an-
teuertendum existimauit, ut Narbonem pro-
ticisceretur: VII 7,3; — ille (Caesar) expositis
militibus eodem die Oricum (orscum a?hl)
proticiscitur: 3, 11, 3; — Diuiciacus auxilii
petendi causa Romam ad senatum profectus
infecta (c) re redierat: VI 12,5; — Cassiusque
ad Sulpicianam inde classem profectus est (est
om. f) Vibonem: 3,101,4.
1241
proficiscor
1242
(cum . . . inita hieme in {om. AQ^) Illyri-
cum profectus esset: 1117,1.)
^) 60, eodeui , illo, (juo; aa) eo: eo pro-
ficiscitur cum legionibus: V21,4; cognouit . . .
ipsum cum equitatu expeditisque . . . insidiarum
(insidiandi p) causa eo {om. ^) profectum,
quo nostros postero die pabulatum uenturos
arbitraretur: VII 18,1.
f/[J) eodciii : ipse eodem , unde redierat , pro-
ficiscitur: V 11,7; ipse (Curio) eodem cum exer-
citu proficiscitur biduique iter progressus ad
fiumen Bagradam peruenit: 2,24,1; Caesar
postquam Pompeium ad Asparagium esse co-
gnouit, eodem cum exercitu profectus . . . tertio
die [macedoniam] ad Pompeium peruenit: 3,
41,1.
yy) illo: qui diligentius eam rem cognoscere
uolunt, plerumque illo (illos j1 '; ad illos A'-)
discendi causa proficiscuutur: VI 13, 12.
8S) quo: ipse cum reliquis tribus (c) ad
flumen •)■ Scaldem . . . extremasque Arduennae
partes ire constituit, quo cum paucis equitibus
profectum Ambiorigem audiebat: VI 33, 3;
equitum uero operam . . . illic ((3; illis a.)
fuisse utilem, quo sint profecti: VII 20,4; Li-
tauiccus . . . conuocatis subito militibus lacri-
mans Quo proficiscimur, inquit, milites? VII
38, 1. 2.
c) unde quis proflciscatur; a) ab: ipsi
(iiostes) profecti a palude ((i; pr. ab p. /;,•
prospecta palude a; proiecta pal. N-p.; praesepti
pal. itjni. Iloffm.; Db.; protecti pal. Ciacc.) ad
(c) ripas (c) (ac ripis Ciacc.) Sequanae e re-
gione Lutetiae contra Labieni castra considunt:
VII 58, 6 ; t Caesari cum id nuntiatum
esset, eos per prouinciam nostram iter facere
conari, maturat ab urbe proficisci: 1 7,1; Cae-
sar frustra dicbus aliquot consumptis . . . ab
urbe proficiscitur atque in ulteriorem Ualliam
peruenit: 1,33,4; dictaturaque se abdicat et ab
urbe proficiscitur Brundisiumque peruenit: 3,
2,L
quod sine iumentis impedimentisque f ad
iter (ab Ilerda Paul) profectos (nostros)
uidebant: 1,69,2; — Libo profectus ab Orico
cum classe . . . nauium L Brundisium uenit:
3, 23, 1.
(i) ex M. ex ;>. 1171 (12 loc).
y) Luceria: 1,24,1 u. b) //) Canusium.
d) iiidc, uiidc; aa) iiidc /f. iiitlt^ p. 155
a.) (••/ lor.).
(i[i) uiidc: Hcluetios, Tulingos, Latouicos
(c) in tines suoh, undo eraiit ])rofecti , rouerti
iuBsit: 128,3; tanta tempewtas subito coorta
est, ut . . . aliae (miuos) eodem, undo eraiit
profectae , referrentur , aliae . . . deicerentur :
IV 28, 2 ; ibi cognoscit LX naues . . . tempestate
reiectas cursum tenere non potuisse atque
eodem, unde erant profectae, reuertisse: V5, 2.
d) quo itliiere; a) per u. per p. 1040
(3 loc).
[i); magno circuitu difficili angusto-
que itinere: 3,41,3 u. b) rf) Dyrrachium; —
quinque eiusdem legionis reliquas (cohortes) de
media nocte cum omnibus impedimentis ad-
uerso (auerso «) flumine magno tumultu
proficisci imperat: VII 60, 3; — quod diuerso
ab ea regione itinere profectum (Caesarem)
uidebat: 3,41,4.
e) quo consilio; a) ad; aa) subst.: ip.se,
cum maturescere frumenta inciperent, ad bel-
lum Ambiorigis profectus (profectus del.Faern.;
profecturus Tli. Bentl. ; proficiscens 1 oss.) per
Arduennam siluam . . . L. Minucium Basilum
cum omni equitatu praemittit : VI 29, 4 ; 1
(ad iter: 1,69,2 u. c) a) extr.:} t quae
(mulieres) in (ad (i) proelium proficiscentes
(milites add. B''^) passis manibus flentes im-
plorabant, ne: 151,3.
fjfi) c. geriuid. n. ad p. 133 (0 loc).
fj) in: in proelium: I 51,3 ?«. a) aa); t
neque id fuit falsum, quod ille in pugnam
proficiscens dixerat : 3, 99, 2.
y) caiisa : insidiarum (insidiandi (i)
causa: VII 18, 1 u. h) ^) aa); ^cohor-
tandi c: 1121,4 «. b) £); — disceudi
causa: VI 13, 12 «. b) ^) yy); — quin . . . .id
Caesarem auxilii ferendi causa proticiscatur:
11118,4; — frumentandi c: IV 12, 1 u. b)
C); — auxilii petendi c: VI 12, 5 u. b) »;)
Eomam.
f) quo comitc; a) cum u. oum p. 761 sq.
(31 loc.) ; t persuudeut llauracis et Tulingis
et I/itouicis (c) finitimis (c), uti eodem u.si con-
silio oppidis suis uicisque exustis una cum iis
(his X) proficiscantur : I 5, 4.
(i) abl.: postero die omuibus copiis tri-
plici instructa acie ad Ilcrdam proticiscitur : 1,
41,2; 3,41,3 «t. b) ';) Dyirachium ; - cogno-
scit . . . proiectum item Domitium ad occu-
pandam Massiliaiu nauibus actuariis soptem:
1,34,2.
3. trsl.: (Coelius) ab hoc i^rofectus (pro-
uectus Urut.) iiiitio . . . legoiu proiuulgauit,
ut: 3,20,4.
Adduiitiir adiicrbia rt siinilia: celeritor:
V25,4; clam (?) : 1,6,7; (ilcm: 1,34,2;)
longius: VI 35,7; (maturius: IV 6, 1 ; uoii-
iluni: 1,30,3;) obuiam: VII 12,1; occulte:
1,66,3; (plerumquo: VI 13, 12; rursus: VI
1243
proficiscor — profiigio
1244
43,1; statim: V38,l;) una: 15,4; VI 40,4;
^ su bsidio: 3,78, 4; ^longissimo
agmine: V31,6; infirmis auxiliis: 3,106,
3; masimis impedimentis: V31,6; magno
tumultu: VII 60,3; — silentio: VII 18, 2;
— triplici instructa acie: 1,41,2; ^
sine iumentis impedimentisque:l,69, 2;
sine metu: V41,6; sub uexillo: VI 40,4;
^ postridie: 1,67,6; pridie: 1,14,3; —
eodem (postero, quo, duodecimo) die: (112,
5;) VI 3,6; 1,18,3; 41,2; 66,3; 3,11,3; 41,3;
prima luce: V31,6; 1,67,6; media nocte:
V46,2; VII18,2; 2,31,7; — ab X. legionis
cohortatione: 1125,1; de uocte: 1,51,4;
de media nocte: VII 60,3; de III. (IV.)
nigilia: 1 12, 2; 41,4; — paucis ante (post)
diebus: 2,22,2; 3,33,2; < inita hieme:
1117,1; nuUa interposita mora: 3,12,1; ef. II
35,3; ni23,l; IV6,1; Vl,5; VI3,6; 5,6;
6,4; 44,3; Vn6,l; 8,1; 10,4; 13,3; 90,1;
1,11,2; 32,1; 78,4; 2,22,2; 3,78,4.
Subiect. snnt naues 11114,2; IV 28, 2; V
5,2; rdiquis loois pertinet ad homines (equites,
leyiones, tiautas).
profiteor. A. additnr a) obi.: Menede-
mus , princeps earum regionum, missus legatus
omnium suorum excellens studium profite-
batur: 3,34,4.
b) diipl. acc: nihil esse negotii subito op-
pressam legionem . . . interfici; se ad eam rem
{interfici posse; ad eam rem se ae) profitetur
adiutorem: V38, 4.
c) ace. c. inf.: his rebus agitatis profitentur
Camutes se nuUum periculum communis salutis
causa recusare principesque ex onmibus bellum
facturos polUcentur : VII 2, 1 ; cum se uel prin-
cipes eius consilii fore profiterentur (adulescen-
tes) : VII 37, 6 ; responsum est ab altera parte
A. Varronem profiteri se *altero die ad con-
loquium uenturum atque una uisurum quem
ad modum (Elbert.; uis utrumque admodum
x) tuto legati uenire . . . possent: 3,19,3.
B. inteUegend. est acc. c. inf. : ubi quis
ex principibus in conciUo dixit se ducem fore,
qui sequi ueUnt profiteantur, consurgunt ii (c),
qui: VI 23, 7.
profliso: an paenitet uos, . . quod clas-
sem hostium primo impetu adueniens pro-
fligauerim '? quod bis per biduum equestri proeUo
superauerim ? 2,32,12; ^ Galli (equites)
. . . in fugam coniecti multis amissis se . . .
receperunt. quibus profligatis rursus oppidani
perterriti . . . sese . . . ei dediderunt : VII 13,
2; ^ duae legiones . . . profligatis Vero-
manduis (c), quibuscum erant *congressae.
ex loco superiore in ipsis fluminis ripis proeUa-
b.intur: 1123,3.
proflno: Mosa profluit ex monte Vosego:
IV 10, 1.
profagio. A. absol.; a): ex MassiUen-
sium classe (naues) V sunt depressae, IIII
captae, una cum Nasidianis profugit: 2, 7,2.
b): illi: VI3,2 u. c); ', multi: 2,38,
5 ib.; ^ non nulli iudicium ueriti pro-
fugerunt: VI 44, 3.
c): prius quam iUi (Neruii) aut conuenire
aut profugere possent, magno . . . hominum
numero capto . . . in deditionem uenire . . . coegit:
VI 3, 2; — hos (Numidas) . . . dispersos adorti
magnum eorum numerum interficiunt; multi
perterriti profugiunt : 2, 38, 5.
d): Caesar . . . reperiebat T. Ampium co-
natum esse pecunias toUere Epheso ex fano
Dianae, . . . sed interpeUatum aduentu Cae-
saris profiigisse: 3, 105, 1; — qui (Ariouistus)
nauiculam deUgatam ad ripam nactus ea pro-
fugit: 153,3; — Senones . . . Cauarinum
. . . interficere pubUco consUio conati, cum Ule
praesensisset ac (et k; om. o) profugisset (o7n.
a), usque ad fines insecuti regno domoque ex-
pulerunt: V 54, 2; — Indutiomarus, qui
postero die castra Labieni oppugnare decreuerat,
noctu profugit copiasque omnes in Treueros
reducit : V 53, 2 ; — cuius aduentu cognito dif-
fisus municipU uoluntati (c) Thermus cohortes
ex urbe reducit (educ. Ald.} et profugit: 1, 12,
2; — quorum oratione permotus Varus prae-
sicUum, quod introduxerat , ex oppido educit
ac profugit: 1,13,2.
B. additur a) quo qnis profnariat: a) ad:
iratres Litauicci cum comprehendi iussisset,
paulo ante repperit ad hostes fugisse (pro-
fugisse fi; Schn.}: VII 40, 3.
p) in u. im p. 96 sq. (3 loc).
"/) Gersoniam. Hadrnmetnm: Litauiccus
cum suis cUentibus . . . Gergouiam profugit
(perfugit !i) : VII 40, 7 ; — L. Caesar fiUus . . .
ex aUo refugerat adpulsaque ad proximum
Utus trireme . . . pedibus Hadrumetum
profugerat (0; (Oud.;) perfugerat «; edd.}: 2,
23,3.
b) nnde; a) ab: (a Metiosedo: "^ni 58, 6 u.
y) extr.)
fl) ex u. ex p. 1171 (7 loc).
y) Alba, simil.: L. ManUus praetor Alba
(albam x} cum cohortibus sex profugit, RutUius
Lupus praetor Tarracina (tarrachina Nahl:
tarracinam 0} cum tribus: 1,24, 3; — quorum
cognita uoluntate clam profugit Apollonia
Staberius (c) : 3, 12, 3 ; — hostes re cognita ab
(
1245
profugio — progredior
1246
iis (c), qui Metiosedo (sic^; qui melloduno
AQ; qui ametclodone B(Mj) fugerant <pro-
fugerant [i; Schn.) , Lutetiam incendi (c) . . .
iubent: VII 58, 6.
d) uiide: in iis (c) locis, . . . unde L. Manlius
(c) proconsul impedimentis amissiB profugisset :
11120, L
profnndo : eodem tempore equites . . .
uniuersi procucurrerunt (c) omnisque multi-
tudo sagittariorum se profudit: 3,93,3.
prognatnH : Galli se omnes ab Dite
patre prognatos praedicant: VI 18, 1 ; 1
ip.si (Aduatuci) erant ex Cimbris Teutonis-
que prognati (procreati AVc): 1129,4.
progredior. A. propr. ; a) absol.; a):
Scipio . . . equitum (Np.; equitatum x)
magnam[que] partem ad explorandum iter Do-
mitii . . . praemisit. qui cum essenfi progressi
primaeque turmae insidias intrauissent : 3, 38,
3; t centuriones . . . nutu uocibusque
hostes, si introire uellent, uocare coeperunt;
quorum progredi ausus est nemo : V 43, 6 ; 1
nauesque trircraes duas . . . per causam
exercendorum remigum ad fauces portus pro-
dire iussit. has cum audacius progressas Libo
uidisset, . . . misit: 3,24,2.
[i): duabus iegionibus missis in ulteriorem
Hispaniam cum Q. Cassio . . . ipsc (Caesar)
cum (c) DC equitibus magnis itineribus pro-
greditur (praegr. Obkl): 2,19,1; — Labienus
. . . eadem usus simulatione itineris placide
progrediebatur : VI 8, 2 ; quorum studium
alacritatemque pugnaiuli cum cognouisset Sci-
pio, Huspicatus fore, ut postero die aul in-
uitus dimicare cogeretur aut magna cum in-
famia castris sc contincret, . . . temere pro-
grcssus turpem habuit exitum: 3,37,4.
y): Caesar . . . rursus conantes progredi
insequitur et moratur: 1,65,2.
<)'): hunc scutis protegunt hostes (c) , in
illum (c) uniuersi tela (o) coiciunt iieque dant
regredieudi (progredien <li (i) facultatem:
V44, 6; tum uero iieque ad explorandum ido-
iieum iocum castris neque ad progredien-
dum data facultate consistunt necessario :
1,81,L
b) iiilditur a) Hpiitiuiii; aa) iiliquiintuiii,
paiiliini , taiiluiii: niilites (c) equitcsquo in
oxpe<lili()ii('iii iiiinil. ... iis (a; liis (liiJH) [i;
Np., Sclm., 01.) ali(maiitiiiii itiiicris pnigrossis
. . . equites a tj. Atrio , . . ucneruut: V 10,2;
t pauluiii «. panlnni p. 1026 extr. et 1027
(/i loc.j : 1f i>ariia miinu . . . misHa, quao
tautum progrederetur ([j; iirogrcdiatur a;
edd.; -diebatur Q''), quantum naues processis-
sent: VII 61, 5.
[i[i) loiig-e, longiu.s, loug-issime: aUas non
longe (Nz; longo recc; edd.) a castris pro-
gressi spatio , ut celerem receptum haberent,
angustiore (et/o; angustius x; edd.) pabulaban-
tur (c), alias: 1,59,2; t longius u.
lonij^e p. 499 ^) (11 loc.) ; longius ab «.
p. 497 sq. (3 loc.) ; ^ 1™ (c) quam lon-
gissime possent progredi (fl; Selin., Db.;
egredi a; plur. edd.; proficisci f) iussis . . .
coepit: VII 35, 4.
yy) itcr, milia passuum , niam : ipse eodem
cum exercitu proficiscitur biduique iter pro-
gressus ad flumen Bagradam peruenit: 2,24,
1; — aliquantuiii itineris: V10,2 u. aa)
aUquantum ; % milia (passuum) . . u.
niille p. 606 sq. (10 loc); ^ (Vsipetes
et Tencteri) reuerti se in suas sedes . . . simu-
lauerunt et tridui uiam progressi rursus re-
uertcrunt: IV 4, 4.
(()()) longo spatio: 1,59,2 tt. (3^); t
legionem X. (c) eodem iugo mittit et (om. P)
paulum (paulo AQa) progressam inferiore
constituit loco: VII 45, 5.)
ee): Caesar . . . quantumcumque iti-
neris equitatu efficere poterat, cotidie
progrediebatur : 3, 102, 1.
[i) qiio; aa) ad: illi (hostes) equitatu atque
essedis ad flumen progressi ex loco superiore
nostros prohibere . . . coeperunt: V9,3.
fi[i) extra: de equitibus hostium, quiu uemo
eorum progredi modo (om. (i) extra agmen
audeat, no (c) ipsos quidem debere dubitare:
VII 60, 6.
yy) iu u. in p. 97 (6 loc).
Jd) qiio: si sine maximo detrimento legiones
(legio nona Ciacc. ,- legio Ajp.) Caesaris sese
recepissent ( -sset Ciacc. ; Np. ) inde , q u o
temere essent progressae (esset progressa Ciacc. ;
Np.): 3,45,6.
y) uiiile; ax) ab ti. ab p. 13 (7 loc); (cf.
Ioii{;inN a p. 497 sq. (3 Ivcj.)
[i[i) ex u. cx p. 1171 (4 loc).
yy) Auxiiiio: Auximo Caesar progrcssus
(sic recc.; maximo caes. progrejssu v) iiiuiumh
agruni Picenum percurrit: 1,15,1.
()()) Hude: rursus, cum in eum locum, unde
oraut cgressi (progressi [i) , reuerti coeporaiit,
. . . ciicumuoniebantur: V35, 3.
()') ubi: ([uibus ex (in Paul) locis oum
longius ^(Jiirio) cssot progressus, ... constitit:
2,41,1.
fi) i|Uo itliioro: nauos . . . siiigulas oquitibus
Komauis altribuit et priina confocta uigilia IIII
1247
progredior — prohibeo
1248
niilia passuum secundo flumine silentio
progredi ibique se *exspectare iubet: VII 60, 1.
l^) quo consilio: qui erant pabulandi aut
frumentandi causa progressi, iios leuis ar-
maturae Lusitani . . . consectabantur: 1,48,7;
— eius milites, quod ab opere integris muni-
tionibus uacabant, alii lignandi pabulandi-
que causa longius progrediebantur , aUi: 3,
76,2; — Petreius atque Afranius . . . per-
ficiundi operis causa longius progrediun-
tur. quorum discessu: 1,73,3; — neque nostros
in locum iniquiorem progredi pugnandi
causa uiderunt: 1110,4.
neque ii, qui pabulatum longius progressi
erant, interclusi fluminibus reuerti . . . pote-
rant: 1,48,4.
Tj) quo comite: cum equitibus: 2,19,1 u.
a) p).
ipse paulum (paululum af) ex eo loco cum
legione progressus, ubi constiterat, euentimi
pugnae exspectabat: VII 49, 3.
B. trsl.: quod longius eius amentiam-
progredi uidebat: V7, 2; t orare atque
obsecrare, . . . ne ad ultimum supplicium
progredi necesse habeat (hl; habeant af; ecld.}:
1,84,5; 1 (existimaui) pro nostra beneuo-
lentia petendum, ne quo progredereris pro-
clinata (c) iam re, quo integra etiam progre-
diendum tibi non existimasses : ap. Cic. ad Att.
X 8 B, 1.
Naues j)rog:redi dicuntur 3, 24, 2 ; reliquis
locis ad homines pertinet {sed ad nauigantes IV
23, 6 ; VII 60, 1 ; 3, 14, 1.)
Aduerl). et simil. : audacius: 3,24,2; co-
tidie: 3,102,1; longe, -ius, -issime: V 7,
2; u. praeterea supra A. I)) a) pp) (16 loc);
placide: VI 8,2; temere: 3,37,4; 45,6; t
silentio: VII 60,1; — magnis itineribus:
2,19,1; — extra cotidianam consuetu-
dinem: 3,85,3; — equitatu atque esse-
dis: V9, 3;— cupidissimis omnibus: VII
40,4; — noctu: V9, 2; prima confecta
uigilia: VII 60,1.
progressus: riuus cUfficihbus ripis sub-
iectus castris Scipionis progressus nostrorum
impediebat: 3,37,3; t (Auximo Caesar
progressus {sie recc; maximo caesar pro-
gressu s) omuem agrum Picenum percur-
rit: 1,15,1.)
proltibeo. A. = eiQyeiv, moXieiv, arcere,
impedire; a) additur iiiMluisi obiect.; a) alqd:
cum loci uatura et (tiun E. Hoffm.) munitio
castrorum aditum prohibebant, tum quod (0;
adiri tunc quod >.; adiri tunc prohibebat, quod
E. lioffm.) ad proelium egressi Curionis milites
iis rebus indigebant, quae: 2,35,5; t exi-
tum: ap. Cie. ad Att. 1X14,1 u. b) a) exitu ;
t (eum omnium laborum finem fore existima-
baut, si bostem Hibero intercludere et fru-
mento {0 ; frumentum \) prohibere potuis-
sent: 1,68,3;) f neque (Pompeius) muni-
tiones Caesaris prohibere poterat, nisi proelio
decertare ueUet : 3, 44, 1 ; (cf. b) a) munitione
I 49, 3.)
conatus est Caesar reficere pontes, sed nec
maguitudo flumiuis permittebat neque . . . co-
hortes aduersariorum perfici patiebantur ; q u o d
illis prohibere erat facile cum ipsius flumiuis
natura atque aquae magnitudine, tum (c) quod :
1,50,2.
p) alqm: sua classe auxilia (esse add. a)
sese Caesaris prohibiturum : 3,23,3; f qui
prior has angustias occupauerit, ab hoc hostem
prohiberi {Cb^ ; prohibere *) nihil esse negotii:
1,66,4; tt (qui classibus praeerant) crebris
Pompei litteris castigabantur , quoniam primo
uenientem Caesarem non prohibuissent, *at
reliquos eius exercitus impedirent : 3, 25, 3 ;
t illi (hostes) . . . ex loco superiore nostros
prohibere et proeUum committere coeperunt: V
9,3.
b) additiu' et quis et uude prohibeatnr;
a) alqni alqa re: agricultura: IV 1,2 u.
cultura; t aqua u. aqna p. 293 d)
(3 (4) loc); t nouissimosque premere
et primos prohibere ascensu . . . (hostes)
coeperunt: V32, 2; t quas (naues longas)
si (hostes) occupauissent, . . . mare totum in
sua potestate haberent, commeatu auxiliis-
que Caesarem prohiberent: 3,111,4; t
commeatu u. comineatns p. 606 extr. et
607 (5 loc.) ; t causa transeundi ftiit, quod
(Vsipetes et Tencteri) ab (c) Suebis complures
annos exagitati bello premebantur et agri c u 1-
tura prohibebantur: IV 1,2; t sib utro-
que portus cornu moles iacimus, ut aut illum
(illum aut coni. Wsbff.) quam primum traicere
quod habet Brundisii copiarum cogamus aut
exitu (Asc. pr.; exitum M; edd. pr.) prohi-
beamus: ap. Cic ad Att. 1X14,1; t (B.el-
uetii) fere cotidianis proeliis cum Germanis
contendunt, cum aut (a a<ld. Aim.) suis fini-
bus eos proliibent aut ipsi in eorum finibus
bellum gerunt: 11,4; t quoniam abundet
equitatu, perfacile esse factu frumentationi-
b u s pabulationibusque Romanos prohibere : VII
64,2; t frumento u. frnnientnm
p. 1341 extr. et 1342 (4 loc); t (iniuriis
incursionibusque: VI 10, 5 u. B. extr.:^
t perpessos ( se ) omnium rerum inopiam;
1349
prohibeo
1250
nunc uero paene ut feras (c) circummunitos
prohiberi aqua, prohiberi ingressu: 1,84,4;
t itinere u. iter p. -^71 e) y> (3 hc.j; "f
mari: 3,15,1 u. terra; t neque se . . .
pati posse C. Caesarem iniperatorem . . . tantis
rebus gestis oppido moenibusque prohiberi:
1, 13, 1 ; 1 quae copiae nostros terrerent
(c) et munitione (munitiones a) prohibe-
rent : 1 49, 3 ; t ne . . . milites repentino
hostium incursu exterrerentur atque opere
prohiberentur: 1,41,4; contrarium collem Pom-
peiuB occupauit nostrosque opere prohibere
coepit: 3,45,2; t oppido: 1,13,1 u.
moenibus ; hic (Attius Varus) uenientem Vticam
nauibus Tuberonem portu atque oppido pro-
hibet neque adfectum ualetudine fiUum ex-
ponere in terra <c) patitur: 1,31,3; t
(ora: 3,15,1 u. terra;) t pabulatione
(-nibus) u. pabnlatio p. (072 extr. et) 073
(7 loe.) ; t quem (collem) si tenerent
nostri, et aquae magna parte (aqua maguam
partem Clark.) et pabulatione hbera prohibituri
hostes uidebantur: VII 36, 5; 1 Caesar
8U08 a proelio coutiuebat ac satis habebat in
praesentia hostem rapinis {del. Pr.), pabulationi-
bus {del. Voss.) populationibusque (popu-
lationibus del. Oud.) prohibere: 115,4; *{
portu (-ibus): 1,31,3 u. oppido; 3,15,1 u.
terra ; t petebant , uti ad eos equites , qui
agmen antecessissent, praemitteret eosque pu-
gna prohiberet: IV 11, 2; t rapinis: I
15,4 u. populationibus ; \ hoc decreto
eum (Coelium praetorem) consul (ab add. f)
senatu prohibuit et contionari conantem de
rostris deduxit: 3,21,3; t Bibulus . . .
sicuti mari portibusque (que om. l) Caesarem
|)roliibebat, ita ipse omni terra (ipse ora mari-
tima Paid) earum regioiuim prohibebatur : 3,
15, 1 ; sic belli rationem esse diuisam , ut illi
classe (c) naues auxiliaque sua impedirent,
ipse ut aqua terraque eos prohiberet: 3,17,3;
fiibuhis multos dies terra prohibitus et grauiore
iuorljo . . . implicitus . . . uim morbi susti-
iiere non potuit: 3, IH, 1; t ''i^ consedit
(Camulogcnus) iiostrosquc transitu prohiberc
iiistituit: VII 57,4.
Kutilius Lupus . . . Isthmum (c) praemuiiirc
instituit, ut Achaia Fufium (fluuium a) pro-
hiberct; 3,55,2.
[j) ali|iu ub ulqii rc: tinitimis inipcrauit, ut
J ab iniuria et maleficio sc suosque pro-
hibcrent: II2H, 3; t «ecutae suiit . . . tem-
pestale», quao et nostroH in castris contincrcnl
ct lioKteni 11 imgna prohiborciit: IV34,4.
7) al((tl ub ulifu: Amlnirri . . . Ciiesarem cor-
hoxic, ('atinur, li.
tiorem faciunt, sese depopulatis agris non fecile
ab oppidis uim hostium prohibere: 111,4.
c) uddltur inliu. uel aec. c. mf. ; x) actiuum
uerbl proMbendi; aa) additur inf. et obiect.:
reperiebat . . . solos . . esse (Belgas), qui patrum
nostrorum memoria omni Gallia uexata Teu-
tonos Cimbrosque intra fines (o) suos ingredi
prohibuerint (prohibuissent (i): 114,2; (Mena-
pii) cis Rhenum dispositis praesidiis Germanos
transire prohibebant: IV 4,3; barbari . . . reli-
quis copiis subsecuti nostros nauibus egredi
Ijrohibebant: IV24, 1; ipsi (hostes) ex siluis
rari propugnabant nostrosque intra munitiones
ingicdi prohibebant: V9, 6; sUuae incertis oc-
cultisque (c) itiiieribus (c) confertos adire pro-
hibebant: VI 34,4; (Galli) apertos cuniculos
praeusta . . . materia et pice feruefacta et ma-
ximi ponderis saxis morabantur moenibusque
adpropinquare prohibebant (apertos . . . prohi-
bebant om. BM): VII 22, 5; si (Pompeius legem)
probasset , cur se (cursu ahl'^) uti populi benc-
ficio prohibuisset? 1,32,3; hiemare Dyrrachii
. . . coustituerat , ut mare transire Caesarcm
prohiberet : 3, 5, 2 ; quem (VibuIIium) iugressum
in sermonem Pompeius interpellauit et loqui
plura proliibuit: 3,18,3.
[i[i) udditur infiu. , subaudieiiduiu est ob-
iectum : Cassiuellaunus . . . magno cum peri-
culo nostrorum equitum cum his (c) couUige-
bat atque hoc metu latius uagari prohibebat:
V19, 2; castris ad cara partem oppidi positis
Caesar . . . aggerem apparare, uineas agere,
turres duas constituere coepit; nam circum-
uallare loci natura prohibebat: VII 17, 1.
yy) udditur ucc. c. inf.: cum leges duo ex
una familia uiuo utroque non solum magistra-
tus creari uetarent, sed etiam iu senatu esse
prohiberent: VII 33,3; t monet, ut ignes
in ca.stri8 fieri prohibeat: VI 29,5; suosque
omnes castris (c) continuit ignesque fieri pro-
liibuit, quo occultior esset eius aduentus: 3,
30,5; V). Laelium relinquit {ego ; reliquit ; ;
edd.), qui commeatus Byllide (c) alque Amantia
(c) importari iii oppidum prohibeat (Aju.; pro-
hibelmt x; Db., Dt.): 3,40,5; t adiri:
2, 35, 5 u. u) a.) aditum.
^J) iuf. imss. oiuisso subi. : Maudubii ora-
bant (c) , ut se in seruitutem receptos cibo
iuuarent. Caesar dispositis in uallo custodiis
{(■) reeipi prohibebat: VII 78,5.
[i) imssiuuui uorbi pniliibcndi c. inf.: sl id
facero occupalioiiibus rei publicae (c^ prohi-
berctur, exorcitum modo Rhciumi transportaret:
IV 10, 6; ego fratribus ulque omnibus mois
propinquis iiitcrfccti» dolore proiiibi»or quiii'
79
1251
prohibeo — proicio
1252
gesta sunt pronuBtiare: VII 38, 3; nostri . . .
de muro sagittis tormeutisque fugientes perse-
qui proliibentur: 2,14,3; accessit, ut equitibus
per oram (c) maritimam <c) ab Antonio dispo-
sitis aquari proMbereutur (-retur (Libo) PauV) :
3,24,4.
d) subaudieudus est lufiu., additur oMeet. :
huic (Labieno) mandat, . . . contineat Ger-
manosque . . ., si per uim nauibus flumen
transire conentur, prohibeat: 11111,2; — Caesari
nuntiatur Sulmonenses . . . cupere ea facere,
quae uellet, sed a Q. Lucretio senatore et Attio
Paeligno prohiberi: 1,18,1; t Ambiorix
copias suas iudicione non conduxerit . . . an
tempore exckisus et repentino equitum (c) ad-
uentu prohibitus . . . dubium est: VI31,1; —
(Proeillum et Metium) conantes dicere pro-
hibuit et in catenas coniecit: 147,6; — simili
ratione ibi Vercingetorix . . . conuocatis
suis clientibus facile incendit (facere intendit
P). cognito eius consOio ad arma concurritur.
prohibetur {om. Nik; Ald.; Oud.) a <c) Gobanni-
tione, patruo suo, reliquisque principibus . . .,
expelUtur ex oppido Gergouia: VII 4, 2.
e) absol.: erant omnino itinera duo, quibus
itineribus domo exire possent : unum per Sequa-
nos, angustum et difficile, . . . uix qua singuli
carri ducerentur; mons autem altissimus im-
pendebat, ut facile perpauci prohibere possent:
16,1; casteUa communit, quo facilius, si se
inuito transire conareutur, prohibere possit (c) :
I 8, 2; negat se more et exemplo popuh Romani
posse iter ulli per prouinciam dare, et si uim
facere conentur, prohibittirum osteudit: 18,3;
ac nullo hoste prohibente aut iter demorante
iucolumem legionem . . . in Allobroges perdu-
xit: 1116,5; tanto erant alacriores ad custodias
qui classibus praeerant maioremque fiduciam
prohibendi habebant: 3,25,2; cum erant loca
Caesari capienda, etsi prohibere Pompeius totis
copiis et dimicare non constituerat, t:imen . . .
sagittarios funditoresque (c) mittebat: 3,44,6.
B. = aaq^^dleiav Traqiytiv. tueri, defen-
dere: hos omnes productos a contumeliis
militum conuiciisque prohibet: 1,23, 3; *[
Trinobantibus defensis atque ab omni militum
iniuria prohibitis . . . Cassi . . . sese Caesari
dedunt: V21, 1; qvu quacumque (c) de causa
ad eos uenerunt, ab {om. P) iniuria prohibent,
sanctos (que add. jiJ) habent: VI 23, 9; 1
hanc (c) (sUuam) . . . pro natiuo muro obiectam
Cheruscos ab Suebis Suebosque ab Cheru-
scis [iniuriis incursionibusquej prohibere(Cheru-
scos Suebosque prohibere 1'aul): VI 10, 5.
Prohibere . . . coutinere: 115,4; (11111,2;
IV 34,4; 3,30,5; 58,1;) prohib impedire:
3,17,3; 25,3; proh. . . . intercludere: 1,17, 1 ;
68,3; uetare . . . pr.: VII 33, 3.
Leges prohibeut: VII33,3; loci natura:
VII 17, 1; 2,35,5; munitio castrorum : 2, 35,
5; silua(e): VI 10,5; 34,4.
Aduerb.: diutius: 149,1; facile: 16,1;
11,4; facilius: 18,2; 3,58,1.
proicio. A. propr. ; a) = iacere, coicere;
a) alqd: Petrosidius aquilifer . . . aquilam
intra uallum proiecit, ipse pro castris fortissime
(o) pugnans occiditur: V37,5; 1 (Galli)
subito clamore sublato . . . crates proicere,
fundis, sagittis, lapidibus nostros de uallo pro-
turbare rehquaque, quae ad oppugnationem
pertinent, parant (c) administrare : VII 81, 2;
\ quidam ante portam oppidi Gallus per (qui
per [i; Sclin.) manus seui ac picis traditas
glebas (globos Ber.) in ignem e regione turris
proiciebat , . . . concidit : VII 25, 2 ; f
(sic . . . exercitum constituebat, ut . . . omnis
. . instructus exercitus telis ex uallo abiectis
(proiect. a; adact. Jurin.) protegi posset: 3,
56, 2.)
p) se proicere; proiectus: (qui aqmlam fere-
bat) se ex naui (ex naui se p) proiecit atque
in hostes aquilam ferre coepit: IV 25, 4; f
qui ilegati) cum eum (Caesarem) in itinere con-
uenissent seque ad pedes proiecissent sup-
pUciterque locuti flentes pacem petissent : I 27,
2; (principes ciuitatum) ea re impetrata sese
omnes flentes Caesari ad pedes proiecerunt: I
31,2; ubi hostes ad legatos exercitumque per-
uenerunt, uuiuersi se ad pedes proiciunt ; orant,
ut: 2,12,2 yNp. 3); — cum matres famiUae
repente . . . procurrerunt flentesque proiectae
ad pedes suorum omnibus precibus petierunt
(c), ne: VII 26,3; — Caesar prima luce omnes
eos, qui in monte consederant, . . . desceudere
atque arma proicere iussit. quod ubi sine recu-
satione fecerunt passisque palmis proiecti
ad terram flentes ab eo salutem petiuerunt,
consolatus consurgere iussit: 3,98,2; *i
facUe erat . . . prospicere in urbem, ut omnis
iuuentus . . . omnesque superioris aetatis cum
liberis atque uxoribus . . . templa deorum im-
mortalium adirent et ante simulacra pro-
iecti uictoriam ab dis exposcerent: 2,5,3.
b) =abicere: arma u. aruia p. 306 b)
(4 loc); I procul equitatu uiso ex medio
itinere proiectis sarcinis fugiebant: 1,59,3.
(e) proiectns = obiectiis, praeiaceus: ipsi
profecti a palude (^; prospecta palude a;
proiecta pal. Np.; obiecta pal. T/i. Bentl.)
1253
proicio - promunturium
1254
ad (c) ripas (c) Sequanae e regione Lutetiae
contra Labieni eastra considunt: VII 58, 6.)
B. trsl. (=desercre, prodere); a) aliquid:
fasces: 2,32,9 u. b); t (Neruios) incre-
pitare atque incusare reliquos Belgas, qui se
populo Romano dedidissent (c) patriamque (c)
uirtutem proiecissent (praeiec. &): 1115,5.
b) alqm : ducem suum Domitium, cuius spe
atque fiducia permanserint, proiectis omni-
l)us fugae consiiium capere: 1,20,2; — (Cato)
queritur in contione sese proiectum ac pro-
ditum a Cn. Pompeio, qui . . .: 1,30,5; —
desertos •)■ enim se ac proditos a uobis dicunt
et prioris sacramenti mentionem faciunt. uosne
uero L. Domitium an uos Domitius deseruit ?
nonne extremam pati fortunam paratos pro-
iecit ille ? non (c) sibi clara uobis salutem fuga
petiuit? non (c) proditi per illum Caesaris
ijeneficio estis conseruati? sacramento quidem
uoB tenere qui potuit (Domitius), cum proiectis
fascibus et deposito imperio priuatus et captus
ipse in alienam uenisset potestatem: 2, 32, 7— 9.
proinde. A. = itaque, quam ob reni ;
a) in orat. recta: an dubitamus, quin . . .
Komani iam ad nos interficiendos concurrant?
proinde, si quid in nobis animi est (o), per-
sequamur eorum mortem, qui indignissime
interierunt, atque hos latrones interficia-
mus: VII 38,8; — frustra, iuquit, meae uitae
subuenire conamini, quem iam sanguis uires-
que deficiunt. proinde abite, dum est facul-
tas, uosque ad legionem recipite: VII 50,
0; uidetisne, inquit, militea, . . . abesse regem,
cxiguas esse copias missas , quae paucis equiti-
bus pares esse non potueriut? proinde ad
praedam, ad gloriam properate, ut iam de
praemiis uestris . . . cogitare incipiamus: 2,
39,3.
b) iu orat. obl.: illorum es.se praedam atque
illis reseruari (c) quaecumque Romani reliquis-
sent; proinde omnia in uictoria posita (c)
existim arent: V34, 1; maioribus enim coac-
tis copiis reucrsuros ^Romaiios) neque finem
l)ellandi facturos. proinde in agmine impedi-
toH ndoriantur {M-; adorientur BM^Q; ado-
rirentur A^; Np., Schn., Ilold.): Vll()(j, 4;
neque se . . . pati posse C. Caesarem impera-
torera . . . oppido moenibusque prohiberi;
proinde liabeat rationem posteritatis el
poriculi Hui: 1,13,1; Pompeius enim rescripse-
rat scse rem in sumuium periculum deducturum
non esse neque suo consilio . . . Domitium sc
in oppidum Curlinium contulisse; proinde, si
(jua fuiBset facultas, ad se cum oranibus copiis
ueuirct: 1,19,4; nequo nuuc id (se) ngere, ut
ab illis abductum exercitum teneat ipse, . . .
.sed ne illi habeant quo contra se uti possint.
proinde, ut esset dictum, prouineiis excede-
rent exercitumque dimitterent: 1,85,12;
satis esse magna utrimque incommoda accepta.
. . . proinde sibi ac rei publicae parcerent,
cum . . . ; 3, 10, 6.
B. — perinde, aequc (ae) u. ac p. 68 (3 loc).
prolatio : quibus in rebus prolationem
diei douationem e.s8e dicebant (u. CC): 3,
32,5.
prolno: tanta enim tempestas cooritur, ut
numquam iUis locis maiores (c) aquas fuisse
constaret. tura autem ex omnibus montibus
niues proluit (profluit f) ac summas ripas
fluminis superauit: 1,48,2.
proniineo : matres familiae de muro
uestem argentumque iactabant et pectore
nudo prominentes passis raanibus obtesta-
bantur (o) Komanos , ut: VII 47, 5.
promiscne: cvuus rei nulla est occul-
tatio, quod et promiscue in fluminibus per-
luuntur et: VI 21,5.
promitto: capilloque (Britanni) sunt
promisso atque omni parte corporis nisa
praeter caput et labrura superius : V 14, 3.
[Falso: cura (Varro) itinere conuerso sese
Italicam (c) uenturum praemisisset (Lips.; pro-
misisset x): 2,20,6.]
(proniontorinm, promonturinni u.
promunturium.)
promoneo: eodem die castra promouit
et milibus passuum sex a Caesaris castris . . .
consedit: 148,1; t paulum (paululum a)
legiones Caesar, quas pro uallo constituerat,
promoueri iubet: VII 70,5; ^ qui (Ro-
mani) tautae altitudinis raachinationes tiuita
celeritate promouere (et ex prupiuquiuite pu-
gnare add. IP^ ; promouerent, ut ex prop. pugn.
Ciacc.) possent: 1131,2; 1f quo malo per-
territi subito oppidani saxa quam maxima
possunt uectibus promouent praeeipitatnque c
rauro in uuisculum deuuluuut: 2,11,1; ^
postero die Caesar promuta turri derectisque
(c) oixjribus . . . iussit: VII 27, 1.
proniptui!*: ut ad bella suscipienda Gal-
lorum alacer ac promptus est animus, sic:
11119,6.
laudat (Pompeius) promptos (J'anla-
(/alliiis; pompei\is v; edd.; u. CC) atquo in
posteruni confirmnt, segniores (f; seniorcs
NOalil) castigat atque iucitat: 1,3,1.
proniiilKo: legem «. lcx p. lol extr.
ct '166 i I Idc).
proiitiintiiriuni : hic locus (Anquilluria)
79»
1255
promunturium — pronuntio
1256
. . . habet . . non Incommodam (c) aestate
stationem et duobus eminentibus promun-
turiis {l; promunctoriis af; promuutoriis h)
continetur: 2,23,2; 1 erant eius modi
fere .situs oppidorum , ut posita in extremis
lingulis promunturiisque (promuntoriisque
Mf^y neque pedibus aditum haberent . . . neque
nauibus: 11112,1.
pi*oiuntans: ciuibns Komanis . . . pecu-
niae impcrabantur, mutuasque lllas (c) ex (c)
senatus consulto exigi dictitabaut; publicanis,
ut in Syria (c) fecerant, insequentis anni uecti-
g al promutuum : 3, 32, 6.
pi'one : haec (tigna) cum macliinationibus
immissa in flumen (c) defixerat *festucisque
adegerat , non sublicae modo derecte ad per-
pendicuhini, sed prone ( Q'^ ; pronae ABM; prona
F.) ac fastigate (c), ut secundum naturam flu-
minis procumberent: IV 17, 4.
pronnntiatio : Curio *pronuntiari onera-
riis nauibus iubet, . . . se in hostium habi-
turum loco, qui non ex uestigio ad castra Cor-
nelia (c) *naues traduxisset (c). qua pronun-
tiatione facta temporis puncto sublatis an-
coris omnes . . . quo imperatum est transeunt:
2, 25, 7.
[Falso: 3,87,2 u. pi-onnntio A. b) a).]
pronnntio. A. = (iialam uel magiia
uoee) (licere, proferre, uuntiare; a) abs.: neque
uero Caesarem fefellit, quin ab iis (c) cohor-
tibus . . . initium uictoriae oreretur (c), ut
ipse in cohortandis mihtibus pronuutiaue-
rat: 3,94,3.
b) additiu- a) obiect.; aa) subst.: id eane
de causa, quam legatis pronuntiarunt
(pr. edd.; pronuntiarint a; pronuntiauerint fi),
an perfidia adducti fecerint, . . . non uidetur
pro certo esse poneudum (c): VII 5,6; t
omnibus interfui proeliis neque temere incogni-
tam rem pronuntio (pronunciatio hl; pronun-
tiabo Pmd): 3,87,2.
[ifi) prou.: haec ut intellegatis, inquit, a
me sincere pronuntiari, audite Eomanos mili-
tes: VII 20, 8; — haec atque eiusdem
generis complura ut ab homiuibus doctis
magna cum misericordia fletuque pronuntian-
tur:2, 12, 4 (A^. 5); 1[ producuntur ii (c),
quos ille edocuerat, quae dici uellet, atque
eadem, quae Litauiccus pronuntiauerat , mul-
titudini exponimt: VII 38,4; — hi (serui) (ii
A^; illi QA'-; hic (i) iam ante (e) edocti (c),
quae interrogati pronuutiarent, milites se esse
legionarios dicunt: VII 20, 10.
yy): dolore prohibeor quae gesta sunt
pronuntiare: VII 38, 3.
P) acc. c. inf. : alius castra (o) iam capta
pronuntiat, alius deleto exercitu atque impera-
tore uictores barbaros ueuisse contendit : VI
37,7.
y) iiiterrog'. obl.: est enim hoc Gallicae con-
suetudinis, uti . . . mercatores in oppidis uulgus
circumsistat quibusque ex regionibus ueniant
quasque ibi res cognouerint pronuntiare cogat
(c) : IV 5, 2 ; mittit P. Vatinium legatum ad
ripam ipsam fluminis, qui ea, quae maxime
ad pacem pertinere uiderentur, ageret et (ageret.
is Patil) crebro magna uoce pronuntiaret ( -auit
Paul) , liceretne ciuibus ad ciues de pace tuto
(c) legatos mittere . . . , praesertim cum id
agerent, ne ciues cum ciuibus armis decer-
tarent? 3,19,2.
B. =: edlcere (de magisti-atibus et ducibus),
publJee uuiitiare; a) addltur obiect. : (iter:
V31,4 u. b);) t hac re pro suggestu
pronuntiata (nuntiata A pr.) eodem die . . .
proficiscitur: VI 3,6; t de Accone, qui
princeps eius consilii fuerat, grauiore sen-
tentia pronuntiata more (pronuntiat amore
BM; pronuntiat ac more M-) maiorum sup-
plicium sumpsit : VI 44, 2.
b) additiu- acc. c. iuf.: superat sententia
Sabini. pronuntiatur prima luce ituros (iter
Ciacc.): V31, 4; V34,l (e<4)z«. c); praeconi-
busque circummissis pronuntiari iubent (hostes),
seu quis Gallus seu (c) Komanus ueUt ante
horam tertiam ad se transire, sine periculo
licere ; post id tempus non fore potestatem : V
51,3; his rebus confectis in concilio (consilio
AQ) pronuntiat (Indutiomarus) arcessitum se
a Senonibus et Carnutibus aliisque compluri-
bus Galliae ciuitatibus; huc (c) itvurum (c) per
fines Remorum eorumque agros populaturum
ac, prius quam id faciat, castra Labieni op-
pugnaturum: V56, 4. 5; Utteris perlectis Domi-
tius dissimulans in consilio (c) pronuntiat Pom-
peium celeriter subsidio uenturum hortaturque :
1, 19, 1 ; (cum (Varro) itinere conuerso sese Ita-
licam {Faern.; italiam %) uenturum praemisis-
set (Laps.; promisisset x : pronuntiasset Faern.) :
2, 20, 6;) interlm aduentu longarum nauium
Curio pronuntiari (mit. edd.; -iare a.; eckl.)
onerariis uauibus iubet, ... se in hostium lia-
biturum loco, qui non ex uestigio ad castra
Cornelia (c) *naues traduxisset (e). qua pronun-
tiatione facta . . .: 2,25,6; quem (Scaeuam
ceuturiouem) Caesar . . . ab octauis ordinibus
ad primipilum se traducere pronuntiauit : 3,
53,5.
c) additui' ut, ue, coniuuctiuus: (Titurius
et Cotta) iusserunt pronuutiari (bk; Frig.;
1257
pronuntio — prope
1258
pronuntiare a; rell. edd.) , ut impedimenta
relinquerent atque in orbem consisterent : V
33,3; qua re animaduersa Ambiorix pronun-
tiari iubet, ut procul tela coiciant neu (ne
h; nec a) propius accedant et quam in (o)
partem Romani impetum fecerint cedant;
[leuitate armorum et cotidiana exercitatione
nihil iis (o) noceri posse;] rursus se ad signa
recipientes insequantur: V34,3.4; 1
duces eorum tota acie pronuntiari ([i; Fr.;
-are a; rell. edd.) iusserunt, ne quis ab loco
discederet: illorum esse praedam atque illis
reseruari (c) quaecumque Romani reliquissent ;
proinde omnia in uictoria posita (c) existi-
marent: V 34, 1.
(J. = referre ad seuatum, sententias rosrare:
Lentulus sententiam Caiidii pronuntiaturum
se omnino negauit : 1, 2, 5.
prope, propin»», proxiiue. Dc forma
proxime ct proxume cf. propior.
A. de loco (= in propinquo, noii procul);
a) posit.; a) ubsol. (aduerb.): prope consi-
stere: VI 23, 2 u. p) exlr. prope se.
p) addJtur aocusatiuus (praepos.): nisi ipsius
copiae prope hostium castra uisae essent:
122,3; 1 ibique prope flumen edito
natura loco castra posuit: 3,37,4; ^
Vercingetorix castris prope oppidum (pro
oppido /i) in monte (in monte fJ; Schn.; (Db.:)
om. a; plur. edd.) positis . . . separatim sin-
gularum ciuitatum (c) copias conlocauerat : VII
36,2; exercitum (o) Vticam ducit et prope
oppidum castra pouit: 2,26,1; tl cum
propc Dyrracbium Pompeius constitis-
set: 3,13,3; H hoc proprium uirtutis
existimant expulsos (c) agris finitimos cedere
uequo quemquam prope (se add. P) audere
consistere (considere Paid): VI 23, 2.
b) coinp. ; a) absol.: propius accedere u.
uccedo p. (i'-t a) (7 loc.j; 1 \it . . . non
nulli (ienunculi) deprimerentur, reliqui hoc
(c) timore (c) propius adire tardarentur: 2,
43,4; K postea quam proj^us successe-
runt (accesser. RSchn.): VII S2, 1; | cum
propius ornt necessario ucnliim, . . . ad uir-
tutem moutanorum confugiobiuit: 1,58,2.
(i) c. acc: propius tumulum (Ambiorigem,
Romanos) accedere u. acvedo p. 0'J a)
(:i loc); t ut . . . (naucs) aliae ad infe-
riorem partom insulae, quae est propius
moUh occasuni, . . . deicerentur: IV 28,2;
K interea ne propius se castra moueret
pclierunt (c): IV 9, 1 ; cognouit Vcrciiigetorigem
consumpto pabulo castra mouisso propius Aua-
ricum: VII 18, 1 ; quod castra propius Roma-
nos mouisset: VII 20,1.
e) superl. : omni ad Hiberum intercluso
itinere quam proxime potest hostium
castris castra communit: 1,72,5.
B. de tempore; (a) compar.: commeatus
omni genere praeter frumentum abundabat;
t quibus cotidie melius subterrere (a/d; sub-
terere f; subcedere O*; cuius cotidie pro-
pius succedere tempus Hell.) . . . uidebant:
3, 49, 6.)
b) superl. (= nuper, paulo ante): quam
(legionem) proxime co nscripserat, legio(nes)
proxime conscripta(e) u. con^^eribo B. p. G04:
124,2; 118,5; 19,3; V24,4; VI32,5; t
(exercitum) in Aulercis Lexomisque, reliquis
item (in add. {i) ciuitatibus, quae proxime
(aeflk'f); maximae B'M^: maxime AQM-{h?) ;
Fr., Db.) bellum fecerant, iu hibernis con-
locauit: 11129,3.
C. trsL = fere, paene; a) additur iaiu ti.
iam p. 7 sq. (6 loc).
b) nou additur iam; uox prope additur
a) substantiuis c. praep.: quoniam prope
ad finem laborum ac periculorum esset per-
uentum: 3,6,1; — hoc proelio facto et prope
ad internecionem gente ac nomine Ner-
uiorum redacto: 1128,1; — cum a meridie
prope ad solis occasum dubia uictoria pu-
gnaretur: VII 80, 6; spe enim conficiendi
negotii prope iu noctem rem duxerant (c):
3,51,7.
p) adieetiuis: ut . . . paratos prope aequo
Marte ad dimicandum existimaret (c): VII 19,
3; dorsum esse eius iugi prope aequum: VII
44, 3 ; cum una ex parte prope aequura aditum
haberet: 3,45,3; t prope dimidia parte
operis a Caesare efiecta . . . naues . . . reuer-
tuntur: 1,27,1; \ exploratus: VII 15,
2 u. §) explorare; t Trinobantes, prope
f i r m i s 8 i m a earum regionum ciuitas , . . . le-
gatos . . . miltunt: V 20, 1 ; H summaque
erat uasto atque aperto nuui , magnis acstibus,
raris ac prope nullis portibus ditlicultns uaui-
gaudi: III 12,5; 1 maxinia coorta tempe-
state prope omnes naues adtlictas . . . esse:
VIO, 2; quod prope ox omnibus partibus iiu-
mine et palude circumdata uuum habeat . . .
aditum: VII 15,5; cum jirope omnis ciuitaa eo
couuenisset: VII 33,3; Tf iio pulober-
riuiam prupe totius Galliao (galliao tmius (i)
urbem . . . suis nuuiibus succcndere cogeron-
tur: VII 15,4; 1 sic ut propo sumuiam
(summa Aii) muri aggerisque altiludinem
1259
j)rope — propinquitas
1260
acerui armorum adaequarent (c) : II 32, 4 ; 1
(totus: VII 15, 4 ii. pulcherrimam.)
y) aduerWo: iuterim prope cotidie cum
omni equitatu Indutiomarus sub castris eius
uagabatur : V 57, 3.
d) Tierbis: summa imperu traditur Camu-
logeuo Aulerco, qui prope confectus aetate
tameu propter singularem scientiam rei mili-
taris ad eum est honorem euocatus: VII 57, 3;
prima uigilia egressus prope confecto sub lucem
itinere post montem se occultauit: VII 83, 7;
t qui ab (c) Alesia (e) processerant , maesti
prope luctoria desperata se in oppidum rece-
perimt: VII 80,9; t eodem fere tempore
pons in Hibero prope effectus nuntiabatur et
in Sicori uadum reperiebatur : 1,62,3; 1
quod se prope (q. se pr. P; om. a; Fr.;
ae prope o?n. Db., Dt.^} explorata uictoria
celeriter amissa reciperaturos confidebaut (c) :
VII 15,2; t obsideri se a Caesare; opera
munitionesque prope esse perfectas: 1,20,2.
pi-opello. A. alqd (— protiiidere, euer-
tere) : Pompeiani hoc insolentius . . . instare
coeperunt cratesque pro munitioue obiectas
propulerunt: 3, 46, 3.
B. alqm (= subuiou;'re, rcpellere, in fngani
coieere; a): naues longas . . . constitui atque
inde fundis, sagittis, tormentis hostes pro-
pelli ac submoueri iussit: IV25, 1; Germani
una in parte confertis turmis in hostes (c) im-
petum fecerunt eosque propulerunt : VII 80, 6 ;
t Heluetii, quod quiugentis equitibus tantam
multitudinem equitum propulerant (pro-
pulerunt M), . . . nostros lacessere coeperunt:
115,3.
b): (equites) in duas partes sese distribuunt,
alii ut praedae praesidio sint, alii ut uenienti-
bus resistant atque eos propellant: 1,55,2;
t cernebatur . . . imiuersarum cohortium im-
petu (impetum *) nostros propelli, dein
rursus conuersos (e) insequi: 1,64,2; t
gladio comminus rem (o) gerit Vorenus (o)
atque uno interfecto reliquos paulum pro-
pelHt: V44,ll.
propere: (Labienum legatum pro praetore
(legatum propere Hot.) cum duabus legionibus
. . . summum iugum moutis ascendere iubet:
121,2;) Faustus Sulla propere (pro praetore
P. Man.) in Mauretaniam mittatur (mittitur
%): 1, 6, 3 ; (paucas cohortes relinquit ; t hora
X. subsequi pabulatores equitesque (equites
propere Paul) reuocari iubet: 1,80, 4. i
propero. A. aksol.: Caesar praecepto
(c) itinere ad Dyrrachium finem properandi
facit : 3, 13, 5; liis rebus tautum temporis tribuit.
quantum erat properanti necesse: 3,78,2; cum
Fumium nostrum tantum uidissem neque loqui
neque audire meo commodo potuissem, prope-
rarem atque essem in itinere praemissis iam
legionibus, praeterire tamen non potui, quin:
ap. Cie. ad Att. IX 6 A; — tantusque terror
incidit eius (Pompei) exercitui (e), quod pro-
perans noctem diei coniunxerat neque iter in-
termiserat , ut : 3, 13, 2 ; — hoc uero magis pro-
perare Varro, ut cum legionibus quam pri-
muni Gades contenderet: 2,20,1.
B. additui- a) ad : Pompeius quoque de Cae-
saris consilio coniectura iudicaua ad Scipio-
nem properandum sibi {om. k) existimabat
. . . : 3, 78, 6.
proinde ad praedam, ad gloriam prope-
rate: 2,39,3.
b) in: quod (Caesar) in Italiam Illyri-
cumque properabat: 1135,2.
c) iuliu.: accidit, ut . . . discederent, quae-
que (c) quisque eorum carissima haberet, ab
impedimentis petere atque arripere pro-
peraret : V 33, 6 ; t cum sibi quisque pri-
mum itineris locum peteret et domum per-
uenire properaret: 1111,1; t qui i°
classe erant, proficisci properabant. horum
fuga . . . : 2, 43, 3 ; t Scipionem prope-
rantem sequi litterae sunt consecutae a M.
Fauonio : 3, 36, 6 ; t properaret ad se cum
exercitu uenire omniaque posthaberet (c): 3,
33,1.
propiuqnitas. A. propr.; a)siibi.: pro-
pinquitas castrorum celerem superatis ex fuga
receptum dabat: 1, 82, 5; t Gallis autem
prouinciarum (prouinciae rom. Elberl.) propin-
quitas et transmarinarum rerum notitia multa
ad copiam atque usus (c) largitur: VI 24, 5.
b) obi. : qui (Galli) uitandi aestus causa
plerumque siluarum ac (e) fluminum petunt
propinquitates: VI 30, 3 ; t ut, qui pro-
pinquitatem loci uideret (uiderent [i), paratos
prope aequo Marte ad dimieandum existimaret
(-arent fl): VII 19, 3.
(c) gen.: spatio propinquitatis : 2,16,3
u. d).)
d) abl. : ita se a caetratis equitibusque defen-
dunt castrorum propiuquitate confisi: 1,75,
3; t suorumque tormentorum usum (usu
hl) , quibus ipsi magna sperauissent, spatii
propinquitate {Madu.; spatio propmquitatis x;
edd.) interire . . . intellegunt: 2,16,3; t
ad haec repetenda inuitati propinquitate supe-
riorum castrorum . . . uallum relinquebant : 3,
76,2.
castra erant ad bellum ducendum aptissima
1261
propinquitas — propinquas
1262
natura loci et (o) munitione et maris propin-
quitate et aquae et salis copia : 2, 37, 5.
e) e. praep.: (qui tantae altitudinis machi-
nationes tanta celeritate promouere (et ex
propinquitat e pugnare add. 5*fj; promone-
rent, ut ex prop. pugn. Ciacc.) possent: 11
31, 2.)
haec quoque per exploratores ante lucem in
tanta propinquitate castrorum ad hostes
deferuntur: VI 7, 9.
hi propter propinquitatem et celeri-
tatem (cel. et prop. fl) hostium nihil iam Cae-
saris imperium exspectabant (c): 1120,4; et
ipsi (Vbii) propter propinquitatem [quod] Gal-
licis sunt moribus adsuefacti: IV 3,3.
B. trsl. (= cognatio): de numero eorum
(lielgarum) omnia se habere explorata Kemi
dicebant, propterea quod propinquitatibus
adiinitatibusque coniuncti . . . cognouerint
(f): 114,4.
(propinqno: quae cum nauibus nostris
.adpropinquassent {recc. (?); propinqu. ~): 3,
24,2.)
propinqnns. 1. adieet. A. de loeo;
a) non udditur datiuus: reliquas cohortes VII
(in aM. a; Np., Dt.) castris propinquisque
castellis praesidio disposuerat: 3,88,4; ^f
quoniam tam propinqua sint castra: VI 40,
2; f colles ac loca superiora, unde erat
propinquus despectus in mare: 11114,9; %
eos accusat , quod . . . tam necessario tempore,
tam propinquis hostibus, ab iis (c) non sub-
leuetur: 116,6; ^ dimisit (c) enim circum
omnes propinquas prouincias atque inde
auxilia euocauit: 3,112,(5; ^f maxime eos,
quod erant propinquae (praepingues Kraff.)
regiones, de re frumentaria ut prouiderent
hortatus est: 3,34,2.
b) additur datiuus: in Carnutes, Andes,
Turones, quaeque (c) ciuitates propinquae
iis (c) locis erant, ubi bellum gesserat,
legionibus in hiberna (f) deductis: 1135,3;
f cum legio Caesaris nona praesidium quoddam
occupauis.set . . ., huic loco (huic loco dcl.
Ciarr.) propinquum et contrarium collem
Pomj^eius occupuuit: 3,45,2; t erant
Menapii propinqui Rburonum finibus:
VI 5, 4.
IJ. de leniporc: quod propinqua die
aeciuinoctii inlirnii» iiauibus liicnii nauiga-
tionem suliicicinlam uon existimiibat : IV 36, 2.
'.!. ui subsfaiit.; A. masc; a) sin^'. : his
copiig VercaHsiiiellauuum Aruernum, ununi ex
quattuor ducibiw, proi>inquum (-quni B)
Verciugetorigis, praeticiuiit: VII 83, 6.
b) plur. : a) subi. ; aa) : adiungere,
cauere: VI 2,2 u. desistere; ^ comi-
tari: VI 8, 8 u. excedere; ^ confirmare:
VI 2, 2 u. desistere ; ^ cum pater familiae
inlustriore loco natus decessit, eius propinqui
conueniunt (ueniunt M) , et de morte si res
in suspicionem uenit, de uxoribus in seruilem
modum quaestionem habent, et si compertum
est, igni (c) atque omnibus tormentis excru-
ciatas interficiunt: VI 19, 3; \ decer-
tare: VII 77,8 u. y); ^ interfecto In-
dutiomaro . . . ad eius propinquos a Treueris
imperium defertur. iUi finitimos Germanos
sollicitare et pecuniam polliceri non desistu nt.
cum a (c) proximis impetrare non possent,
ulteriores temptant. inuentis non nuUis ciuitati-
bus iure iurando inter se coniirmant obsidibus-
que de pecunia cauent; Ambiorigem sibi socie-
tate et foedere adiungunt: VI2, 1. 2; ^
(docere: 1,5,1 u. y);) ^ cum his (c)
propinqui Indutiomari, qui defectionis auctores
fuerant, comitati eos ex ciuitate excesse-
runt ([J; excesserant a): VI8, 8; ^ (ex-
cruciare,) habere: VI 19,3 u. conuenire;
t impetrare: VI2,2 u. desistere; ^ in-
terficere: VI 19,3 u. conuenire; t (in-
uenire: VI 2,2 ii. desistere;) Tf tot ho-
minum milia . . ., quorum salutem neque pro-
pinqui neglegere neque ciuitas leui moraento
aestimare posset: VII 39, 3; Tf polliceri:
VI 2, 1 u. desistere; ^ posse: VI 2, 2 ili.;
VII39,3 u. neglegere; ^ sollicitare,
temptare: VI 2, 1.2 u. desistere.
flp) a c. pass.: et sua sponte multi in discipli-
nam conueniuut et a parentibus propinquisque
mittuntur: VI 14,2.
fl) obiect.: his (c) (obsidibus) adductis, in
iis filio (filiis p) propinquisque eius omnibus,
quos nominatim euocauerat, . . . hortatus . .
est: V4, 2; t cogere: VII 77,8 u. y);
K euocare: V4,2 u. adducere; ^ nam
ego fratribus atque omnibus meis propiuquis
interfectis dolore proMbeor quae gosta suut
prouuntiare: VII 38, 3; Tf non sine magna
spe magnisque praemiis domum propinquosque
(se) reliquisse: 144,2.
y) dat.: nec docendi Caesaris propiuquis eius
spatium datur: 1,5, 1; ^ quid hominum
(c) niilibus LXXX (c) uno loco iiiterfectis
( quid («/(/. [i ) propinquis coiisangiiinoisque
nostris animi foro existiiuatis, si pneno in ipsis
caduueribus proelio decertare cogeutur? VII
77,8.
d) gtn.i nou eiiiui has uut conspectus pa-
1263
propinquus — propior
1264
triae aut propinquorum praecepta ad ex-
tremum uitae periculum adire cogebant: 2, 7, 1.
s) c. praep.; aa) a: a Cingetorige atque
eius propinquis oratione Indutiomari cognita
. . . nuntios (o) mittit <c) : V57,2; t
quibus (clientibus) etiam a propinquis nostris
opem ferre instituimns: ap. Gell. V13,6.
[i{i) ad : deferre ad: VI 2, 1 u. a) aa) de-
sistere.
yy) per: rex erat Ptolomaeus . . . magnis
copiis cum sorore Cleopatra belium gerens,
quam paucis ante mensibus per suos propin-
quos atque amicos regno expulerat: 3, 103,2.
B. femiu.: (Dumnorigem) sororem ex matre
et propinquas suas nuptum in alias ciui-
tates conlocasse: 118,7.
propior, proximns. I. Forma: pro-
X u m u s uidctur exstare in x (X?) VI 35, 5 et
VII 67,7; eocstat (secund. Holderi testimonitim) in
AQB V28,5 et VI 8,6, in AQ VI 31, 3, in B
VI 3,'l et VII 25, 3 et VII 68, 2, in B^ I 54, 1 ;
seewnd. Np. in AB VII 3, 2 ; reliquis belli Oal-
lici locis (36) in X uidetur initeniri proxi-
mus; item in bello ciuili omnes codd. uidentur
liabere proximus onmibus (20) locis. — Ad-
uerbium proxume scriptum est in BQ VI 32,
5 {et V24,4?), in 5» 1119,3; proxime in
X{t) 124,2 et 118,5, in % 1,72,5.
II. Signif.; A. de loco; a) compar.: huc
cum cotidiana consuetudine egressae (e) pabu-
latoribus praesidio propiore ponte legiones {sic
Np.; priores legioiies Kran.; proprio relegiones
a; proprio legiones fhl; [propiore powfe] legiones
Db.) Fabianae duae flumen transissent: 1,40,3.
b) supei-l.; 1. adiect.; a) iioii additur dat.
uel accus.; aa) attrib:;t. : celeriter . . . igni-
bus siguificatione facta ex proximis castellis
eo concursum est: 1133,3; cohortes IIII ex
prosimo castello deducit : VII 87, 4 ; ut nostri
perpetuas munitiones f uidebant perductas ex
castellis in proxima castella (m. CC): 3,44,
4; t iu proxima Octanii castra inrupe-
runt: 3,9,6; 1[ (coustituerunt) cum proxi-
mis ciuitatibus pacem et amicitiam confir-
niare: 13,1; f Caesar suas copias in
proximum collem subducit: 122,3; copias
suas Caesar in proximum collem subducit: I
24, 1 ; Caesar impedimentis in proximum collem
t deductis . . . secutus hostes (c) ad Alesiam
castra fecit: VII 68, 2; erat Lnter oppidum Iler-
dam et proximum collem {Vascos.; in oppido
ilerda et proximo colle s) . . . planitia (e) : 1,
43, 1 ; legio . . . in proximum coUem sese rece-
pit: 1,44,5; Caesar quoque in proximo colle
castra ponit: 1,65,5; Curio . . . proximos coUes
capere uniuersos . . . iubet: 2,42,1; ^ con-
sidunt et proximam fossam cratibus integunt :
VII 79,4; 1 interea et ex proximis hiber-
nis et a Caesare conuentura subsidia: V28, 5;
cum aliquid calamitatis in proximis hibernis
esset acceptum : V 29, 1 ; qui . . . perendino die
cum proximis hibernis coniuncti commimem
cum reliquis beUi casum sustineant : V 30, 3 ;
equites circiter quadringentos ex proximis liiber-
nis cogit (c): V46,4; t (hostes: II 27,
3 u. 2.;) 1[ qua proximum iter in ulteri-
orem Galliam per Alpes erat : 1 10, 3 ; \
uullo cum periculo ad proximam legionem
peruenturos: V29, 6; nondum hieme confecta
proximis quattuor co.actis legionibus . . . in fines
Neruiorum contendit : VI 3, 1 ; t ex alto
refugerat adpulsaque ad proximum litus tri-
reme . . . pedibus Hadrumetum *profugerat:
2,23,3; 1 qui proximum locum prae-
sidiorum tenebat: 3,65,2; f V milia
passuum proxima intercedere (c) itineris cam-
pestris: 1,66,4; 1 r.abius a proximis
militibus circumuentus interticitur: 2,35,2;
T sese in proximos montes conferunt: 1,51,5;
1 mUites in proxima municipia deducit: 1,
32, 1 ; f hos item ex proximis [primis]
nauibus cum conspexissent : IV 25,6; 1[
sua deportabant omnia (o) seque in proxima
oppida recipiebant: 11112,3; If altera ex
parte Gabalos proximosque pagos Aruernorum
in Heluios . . . mittit: VII 64,6; t quas
(cohortes) ex proximis praesidiis deductas
fors obtulit: VII 87, 5; ne ex proximis praesi-
diis succurri posset: 3,52,1; t cuius (salis)
magua uis iam ex proximis erat salinis eo
congesta: 2,37,5; t quinque cohortes fru-
mentatum in proximas segetes mittit (c): VI
36, 2 ; t reliqua . . . quaerere praeterniittit
proximaque respiciens signa Videtisne, inquit,
milites: 2,39,3; f reliqui sese fugae
maudarunt atque in proximas siluas (silu.
prox. af) abdiderunt : 1 12, 3 ; in fugam con-
iecti proximas sUu.is petierunt (c) : VI 8,6;
t calones in proximum (primum fi) tumulum
procuirunt : VI 40, 1.
p{i) ui praedicati: et ab Us (e), qui cesse-
rant, et ab Us (c), qui proximi steterant,
circumueniebantur: V 35, 3.
p) addltur aa) datiuus ; o) : quae proximae
ei loco ex Bruti cLasse uaues erant: 2,6,6;
t extremum oppidum Allobrogum est proxi-
mumque Heluetiorum flnibus Genaua (c): 16,
3; f una (pars) erat proxima portui (c)
naualibusque , altera: 2,1,2.
b): proximique (Belgae) simt Germauis, qui
1265
propior
1266
trans Rhenum incolunt: 11,4; — qui (Remi)
proximi Galliae ex Belgis sunt : II 3, 1 ; — in
fines Suessionum, qui proximi Remis eraut,
exercitum duxit: 1112,1; — cogunt equitum
duomiliaSugambri,qui sunt proximi Rheno :
VI 35, 5 ; — Labienum legatum in Treueros,
qui proximi flumini {om. fj) Rheno sunt, cura
equitatu mittit: III 11,1.
c): qui proximi (hinc proximi P) Oceano
(oceanum ik) fuerunt, hi (his [i; Np.) insulis
(c) sese occultauerunt : VI 31, 3.
Pp) aceus.: P. Crassus adulescens cum
legione septima proximus mare Oceanum (pro-
ximus Oceano Ciaee.) in (c) Andibus *hiema-
bat: 1117,2; t quos Vbii (lihenanus;
ubi X) qui proximi Rhenum incolunt, perter-
ritos [senserunt] insecuti magnum ex his nu-
merum occideruut: 154,1.
2. ui gubst.: ut, cum primi eorum (hostium)
cecidissent, ijroximi iacentibus insisteren t
atque ex eorum corporibus pugnarent: II
27, 3 ; 1 ubi quae maior . . . incidit res,
clamore . . . significant; hunc (e) alii deinceps
excipiunt et proximis tradunt: VII 3,2;
t capit arma a proximis atque in porta
consiHtit: VI 38,2; — cum *a proximis impe-
trare uon possent, ultcriores temptant: VI 2,
2; — — hunc ex proximis unus iacentem
transgressus eodem illo munere fungebatur: VII
25, 3.
B. de tenipore a) praetcrito: cuius frater
Valetiacus proximo anno eundem magistra-
tum gesserit: VII 32,4; \ neque bello
Allobrogum proximo Haeduos Romauis auxi-
lium tulisse: 144,9; t qui (Cotus) con-
trouersiam cum Conuictolitaui proximis comi-
tiis habuerat: VII 67, 7; t sed ut supe-
rioris temporis contentionem (e) nostri omnem
remiserant, ita proximi dioi casu admoniti
omnia ad defensiouem parauerant: 2,14,6.
b) futuro: quas legatioiies Caesar . . . inita
proxima aestate (inilio proximae aestatis fi)
ad HO reuerti iussit: 1135,2; | doluisse
se , quod . . . in urbem retraheretur, cuius ab-
sentis rationem haberi proximis comitiis po-
pulus iuBsiHHet: 1,9,2; fuit controuerHia, opor-
terotiio Lucilii (n) Hirri . . . proximis comitiis
praoloriiH absentiH rationom haberi: 3,82,5;
f proximo dio instituto huo Caesar e (c) caHtris
utrisquo copiuH suus eduxit : J 50, 1 ; quaocum-
que ad proximi diei oppugnationem opus sunt,
noctu comparantur: V4(), 5; proximis diebus
habotur extra urbcm Hciiatus: 1,6,1; proximo
(poHtero A') tlio iiraoHidio in cantris relicto uni-
uorsuH ail u<iuam copiiiH oducunt: 1,81,4; 1
l.Dxic. CnoHar, 11.
proxima nocte u. nox p. 840 c) (6 loc.); \
si uterque in contione statim iurauisset se
t r i d u 0 proximo exercittun dimissurum : 3,
10,9.
C. trsL (= propinqui): nam neque hominum
morte memoria deleri debet, quin a proximis
retineatur, neque clientes sine summa in-
famia de,seri possunt: aii. Gell. V 13, 6.
propias u. prope.
propono. A. propr.: erat edictum
Pompei nomine Amphipoli propositum, uti
omnes eius prouinciae iuniores . . . iurandi
causa couuenirent. sed utrum auertendae suspi-
cionis causa Pompeius proposuisset, . . . an
nouis dilectibus, si nemo premeret, Macedoniam
tenere conaretur, existimari non poterat : 3, 102,
2.3; toppida incendi oportere, quae
non . . . ab omni sint periculo tuta, ne (c)
suis sint ad detrectandam militiam receptacula
neu Romanis proposita ad copiam commeatus
praedamque tollendam (CC): VII 14,9; t
Caesari omnia uno tempore erant agenda:
uexillum proponendum, [quod erat insigne
cum a'd arma concurri oporteret,] . . .: II
20,1.
IJ. tr.sL; a) = ponere, exponere, spem
ostondcre, promittere: praemium (-a) u.
praeniinni A. p. 1170 (4 loc.).
b) = antc oculos ponere, ostendere: etsi
summa difficultas faciendi (e) pontis pro-
ponebatur: IV 17,2; t quae etsi magno
cum dolore omnes ferebant, tamen hoc sibi
solacii proponebant, quod , . . confidobant
(c): VII 15,2; t niaioremque spem maturi-
tate frumentorum propoui uidebant: 3,49,(1,
c) = ad eligouduni propouere, opliunem
dare: sed ex propositis consiliis duobus ex-
plicitius (e) uidcbatur Ilerdam reuerti: 1,78,3.
d) = sibi (anlnio) proponere, constiluere:
(erut enim iter a proposito diuersum, contra-
riamquo in (c) partem iri uidebatur: 1,69,1;)
confecto iusto itinero eius dioi , quod pro])o-
suerat Caesur , traductoque exercitu . . . conse-
dit: 3,76,1.
consecutus id, quod animo proposuorat,
Caesar roceptui cani (c) iussit: VII 17, 1.
e) z^ exponere, nnrrare, (•oiiinioniorure;
additnr a) obieet.; aa): consilium: 1,78,3
u. 0); 1 num IbrtusHo iiiopiam oxcusare
ot caUunitatom uut propriam suam aiit toiu-
porum queri ot difficultntes auctionaiKli
pi()]ionore etinm modiocris est animi: 3,20,3;
t (Voiciugotorix) suu in illoa moritu ])roi)onit:
VII 71,3; t iniiiriuH iiiimiooriim ooiiimo-
nioiut, diio.ut . . . . pationtium )>i'0]>oiiit .~iuuiii,
8U
1267
propior — propter
1268
cum de exercitibus dimittendis ultro (e) postu-
lauisset ; . . . acerbitatem inimicorum docet . . . ;
iniuriam in eripiendis legionibus praedicat, . . .
commemorat: 1,32,4; % postero die con-
tione habita rem gestam proponit, milites
consolatur et confirmat ; . . . docet : V 52, 5 ;
1 qui ubi pro perfuga ad eos uenit, timorem
Romanorum proponit, ... docet: 11118,3; ^
legati ad Caesarem mittantur, qui uoluntatem
senatus ei proponant: 1,3,7.
PP): tum demum Liscus oratione Caesaris
adductus quod antea tacuerat proponit: I
17,1.
P) de alqa re : non alienum esse uidetur d e
Galliae Germaniaeque moribus et quo difle-
rant hae nationes inter sese proponere : VI 11,1.
(7) pro certo : id eane de causa, quam lega-
tis pronuntiarunt (e), an perfidia adducti fece-
rint, . . . non uidetur pro certo esse ponendum
(p; proponendum a; Np., Hold., Dl:-): VII
5,6.)
(5) interrog. obl. : . . . ostendit ; quae ipse in-
tellegat, quae ciuitas queratur proponit; monet
. . .; dicit: 120,6; Labienus noctu (e) tribunis
militum primisque ordinibus conuocatis (c)
quid sui sit (sit sui p) consilii proponit: VI 7,
8; 11,1 M.p); (VII 5, 6 it. y) ;) ostendit; in pri-
mis monet . . . ; quid iniquitas loci habeat in-
commodi (inc. hab. (i) proponit: VII 45, 9.
propositnm. A. oM.: habere: 3, 84, 1
u. B. ; t tali instructa acie tenere uter-
que propositum uidebatur: Caesar, ne nisi coac-
tus proelium committeret (c), ille, ut opera
Caesaris impediret: 1,83,3; Pompeius inter-
clusus Dyrrachio, ubi propositum tenere non
potult, secundo usus consilio edito loco . . .
caatra communit: 3,42,1; commutata ratione
belli, quoniam propositum non tenuerat, castra
. . . *muniri iussit : 3, 65, 4.
B. g^en.: temptandum Caesar existimauit,
quidnam Pompeius propositi aut uoluntatis
ad dimicandum haberet: 3,84,1.
C. = c. praep.; a) ab: Laelius . . . Corcyra
Dyrrachioque aquam suis supportabat neque
a proposito deterrebatur: 3,100,3; tt
erat enim iter a proposito diuersum, contra-
riamque in (c) partem iri uidebatur: 1,69,1.
b) ad: ad propositum reuertar: ap. Cic. ad
Att. IX 6 A.
(proprietas: quibus quoniam pro pietate
{Q; proprietate ABM^) satis fecerit, habere
nunc se rationem officii : V 27, 7.)
' proprias. A. propr.: inopiam excusare
et calamitatem aut propriam suam aut tem-
poriun queri . . . etiam mediocris est animi: 3,20,
3; t neque quisquam agri modum certum
aut fines habet proprios , sed: VI 22, 2.
B. trsl. ; a): hoc proprium uirtutis exi-
stimant expulsos (c) agris finitimos cedere: VI
23,2.
b) : munitiones . . . ad flumen perductae ex-
pugnatis iam castris Pompei propriam (prope
iam recc.; Voss.; partam iam Pluyg.) expeditam-
que (queo?». NOfhl; Voss.) Caesaris uictoriam
interpellauerunt : 3, 70, 2.
[Falso: cum . . . egressae (Jurmius; con-
gressae *) pabulatoribus praesidio propiore ponte
legiones (sieNp.; proprio relegiones a,- proprio
legiones fhl; [propiore ponte] legiones Db.)
Fabianae duae flumen transissent: 1,40,3.]
proptei'. Coiiloeatio: quarum propter
exiguitatem: IV 1, 10.
(Dumnorigem) fauere et cupere Heluetiis
propter eam adfinitatem: 118,8; 1
cum . . . ille minimum propter adulescen-
tiam posset: 120,2; 1f amici regis, qui
propter aetatem eius in procuratione (c) erant
regni : 3, 104, 1 ; erat in procuratione regni
propter aetatem pueri nutricius eius : 3, 108, 1 ;
f propter altitudinem u. altitatlo p. 244
A. extr. et B. extr. (2 -\- 3 loe.); f hos
(Vbios) cum Suebi multis saepe bellis experti
propter amplitudinem grauitatemque ciui-
tatis finibus expellere non potuissent: IV 3, 4;
f pr. angustias u. aagastiae p. 261 A.
d) (3 loc); t pecora . . . propter bellum
finitimae ciuitates longius remouerant: 1,48,6;
f ne propter bonitatem agrorum Germani
. . . in Heluetiorum fines transirent: 128,4;
f pr. celeritatem: 1120,4 u. pr. propin-
quitatem; 1 quod propter crebras com-
mutationes aestuum minus magnos ibi (o)
fluctus fieri cognouerat: VI, 2; 1 non
praetereunda oratio Critognati uidetur ( o )
propter eius singularem et (c) nefariam cru-
delitatem: VII 77, 2; t cum neque ui
contendere propter inopiam nauium neque clam
transire propter custodias Menapiorum pos-
sent: IV 4, 4; 1 quae (prouincia) propter
diuturnitatem pacis nullum auxilium de-
siderarit: 1,85,7; t animaduertit suas
copias propter exiguitatem non facile diduci
(c): 11123,7; pelles . . ., quarum propter exi-
guitatem magna est corporis pars aperta: IV
1,10; 1 Ehenumque antiquitus traductos
(Belgas) propter loci fertilitatem ibi con-
sedisse: 114,1; t commodissimum iiisum
est C. Valerium Procillum . . . et propter
fidem et propter linguae Gallicae scientiam,
qua multa iam Ariouistus longinqua consue-
1269
propter
1270
tudine utebatur (quorum amicitia iam (o) ario-
uistus longinqua (c) consuetudlDe utebatur, et
propter fid. et pr. 1. gall. scient. p) et quod m
eo peccandi Germanis causa non esset, ad eum
mittere et M. (c) Metium (c) : 147,4; 1
nam propter frigora, quod Gallia sub septen-
trionibus . . . posita est, non modo frumenta
in agris matura non erant, sed ne pabuli quidem
satis magna copia suppetebat : 1 16, 2 ; t
etsi propter multitudinem et ueterem belli glo-
riam paucitatemque nostrorum se tuto dimi-
caturos e.xistimabant : III 24, 2; t pr. graui-
tatem: IV 3, 4 u. pr. amplitudinem; intellec-
tum est nostros propter grauitatem armorum
(armaturae fi) . . . minus aptos esse ad huius
generis hostcm: V 16, 1 ; t culpam in
multitudinem contulerunt (c) et propter im-
prudentiam ut igncsceretur petiuerunt: IV
27, 4 ; ne omnis nobilitatis discessu plebs propter
imprudentiam laberetur: V3,6; *i qui (c)
propter ueteres inimicitias nullo modo cum
Haeduis coniungi poterant : VI 12, 7 ; t
quod (c) propter iniquitatem loci . . . ne
primum quidem posse (o) impetum suum
sustineri existimabant : III 2, 4; ne paruum
modo detrimentum in contentione propter ini-
quitatem loci accideret (c) : VII 52,2; ^
pr. inopiam u. iiiopin p. 178 sq. (5 loc);
f pr. inscientiani ii. iii!«cieiitia p. 182
A. et C. (3 hc); t ad hunc propter iusti-
tiam prudentiamque summam (p; Hold., Dt.^;
suam a; rell. edd.) totius belli (summam add.
a; edd. plur.) omnium uoluntate deferri: 114,
7; 1: id (oppiduni) ex itinere oppugnare
conatus . . . propter latitudinem fossae muri-
que altitudinem paucis defendentibus expugnare
non potuit: II 12, 2; etsi summa difficultas
faciendi (c) pontis proponebatur propter latitu-
dinem, rapiditatem altitudinemque fluminis: IV
17,2; t nihil se propter inscieutiam leui-
tatemque (et leuitatem (i) uulgi grauius de
ciuitatc iudicare neque de sua in Haeduos
beneuolentia deminuere: VII 43, 4; f
ipsum esse Dumnorigem , . . . magna apud
plebem propt^r liberalitatem gratia: 118,
3; 1 cum (c) propter longitudinem
agminis minus (c) facile (c) omnia (o) per se
obire et . . . prouidere possent : V 33, 3 ; ^
pr. magnitudincm ii. iiin;;iii(ll«lo p. 51(1
(H loc); TI cui rei proptcr aniiiii molli-
tiem studere omnes uiderot, quod diutius
laborem ferre non possent: VII20, 5; t
cum conslituisset (o) hiemare (hieuiom P) in
continenti propter ropentinos Galliae motus
(agerc a(W. ji): V 22, 4 ; \ pr. niulti-
tudinem u. maltitado p. S.50 Q) (3loc);
t coniectans eum (Pompeium) *in Aegyptum
iter habere propter necessitudines regni
(regum Pluyg.) reliquasque eius loci oportuni-
tates: 3,106,1; 1 tabulae testamenti . . .
cum propter publicas occupationes poni non
potuissent, apud Pompeium sunt depositae: 3,
108,4; t impeditis hostibus propter ea
quae ferebant onera subito . . . eruptionem
fieri iubet: 11119,2; \ Caesar primo et
propter multitudinem hostium et propter exi-
miam opinionem uirtutis proelio supersedere
statuit: 118,1; t constituuntque communi
consilio bellum ad Ilerdam propter ipsius loci
oportunitatera gerere: 1,38,4; 3,106,1 u.
pr. necessitudines ; t mulieres . . . in eum
locum couiecisse, quo propter paludes exer-
citui aditus non esset: 1116,5; t pr-
paucitatem u. paacitasp. 1024 sq. (5 loc);
\ hi propter propinquitatem et celeritatem
(cel. et prop. fi) hostium nihil iam Caesaris
imperium exspectabant (c) : II 20, 4 ; ipsi prop-
ter propinquitatem [quodj Galiicis sunt moribus
adsuefacti: IV3,3; f pr. prudentiam:
114,7 n. pr. iustitiam; t pr- rapiditatem:
IV 17, 2 u. pr. latitudinem; t ?■■• scien-
tiam: 147, 4m. pr. fidem; qui prope confectus
aetate tamen propter singuhirem scientiam rei
militaris ad eum est honorcm euocatus ( GC) :
VII 57, 3 ; t cum et propter uulnera mili-
tum et propter sepulturam occisorum nostri
triduum morati eos sequi non potuissent: 126,
5; t cum propter siccitates (siccitatem
(i) paludum quo se reciperent non habcrent:
IV 38, 2; quod eo anno frumentum in Gallia
propter siccitates angustius prouenerat: V 24,
1; t neque belli gerendi propter anni
tempus facultatem habebat : IV 22, 2; id
propter anni tempus longum atque impeditum
uidebatur: 1,29,2; t submotis sub murum
cohortibus ac non uulla parte propter terro-
rem in oppidum compulsis facilis est nostris
receptus datus: 1,46,2; L. Nasidius . . . ad-
pulsis . . Messanam nauibus atque inde propter
repentinum terrorem principum ac senatus fuga
facta ex naualibus eorum naucm (c) deducit:
2,3,2; t "on fore dicto audientes milites
neque propter timorem signa laturos: 131), 7;
qui omncs disccssu Ourionis multique praeterea
per simulationem uulnerum cx castris in oppi-
clum proptor timorem sese recipiunt : 2, 35, 6 ;
(udplicatisque nostris ad terriun nauibus (cir-
citer XL /(. l. add. Np., Dt.) [propter eunilem
timoreni 0(/(/. roild. ; Np., Dh., Dt. ; del. lloffin. ;
Kiaii.] i':m alquc antea rntiono (egcrunt. cns-
80»
1271
propter — propterea
1272
sius] secundum nactus uentum . . . naues . . .
immisit: 3,101,5;) t huic legioni Caesar
et indulserat (liuic caesar leg. iuduls. (i) prae-
cipue et propter uirtutem confidebat maxime:
140,15; qui (Fulginius) propter eximiam uir-
tutem ex inferioribus ordinibus in eum locum
peruenerat: 1,46,4; hi propter uirtutem non
solum apud Caesarem in honore erant, sed
etiam apud exercitum cari habebantur : 3, 59,
3; t pr. uulnera: 126,5 u. pr. sepul-
turam.
Kepetita est praepositio hislocis: et prop-
ter . . . et propter: 126,5; 47,4; 118,1;
(neque propter . . . neque propter: IV4,4;)
1 non repetita e.st: propter . . . atque: III
13,6; propter . . . et: 1120,4; VII 43, 4 (c) ;
— (propter . . . que: 114,7; 12,2; 1119,4;
IV 3, 4 ; VI 24, 1 ; VII 43, 4 (c) ; 3, 106, 1 ;) prop-
ter . . . et . . . que: III 24,2; (propter . . — . .
que: IV 17, 2.)
Respondet praepositioni propter coniunctio
quod: 147,4; 11113,6; 1,45,6.
propterea. A. propterea quod: horum
omnium fortissimi sunt Belgae, propterea quod
a cultu atque humanitate prouinciae longissime
absunt minimeque ad eos mercatores saepe
commeant atque . . . important proximique
sunt Germanis: 11,3; perfacile factu (c) esse
illis probat conata perficere, propterea quod
ipse suae ciuitatis imperium obtenturus esset:
1 3, 6 ; alterum (iter erat) per prouinciam no-
stram, multo facilius atque expeditius, prop-
terea quod inter fines Heluetiorum et Allo-
brogum . . . Khodanus fluit isque non nullis
locis uado transitur: 16,2; sibi esse in animo
... iter per prouinciam facere, propterea quod
ahud iter haberent nullum : 17,3; (Dumnorigem)
complures annos portoria reliquaque omnia Hae-
duorum uectigalia paruo pretio redempta ha-
bere, propterea quod illo licente (c) contra
liceri (c) audeat nemo : 1 18, 3 ; scire se illa
esse uera, nec quemquam ex eo plus quam se
doloris capere, propterea quod, cum ipse gratia
plurimum domi atque in reliqua Galha, ille
minimum propter adulesceutiam posset , per se
creuisset : I 20, 2 ; ad multam noctem etiam ad
impedimenta pugnatum est, propierea quod pro
uaUo carros obiecerant et e loco superiore in
nostros uenientes tela coiciebant et . . . uulnera-
bant; 126,3; tametsi (c) pro ueteribus Hel-
uetiorum iniuriis populi Kom. ab his poenas
bello repetisset, tamen eam rem non minus ex
usu terrae Galliae quam popuU Eom. accidisse,
propterea quod eo consilio florentissimis rebus
domos suas Heluetii reliquissent , uti toti Gal-
Uae beUum inferrent imperioque potirentur . . . :
I 30, (2.) 3 ; non minus se id contendere et labo-
rare, ne ea, quae dixissent, enuntiarentur, quam
uti ea, quae uellent, impetrarent, propterea
quod, si enuntiatum esset, summum in cru-
ciatum se uenturos uiderent: 131,2; peius uic-
toribus Sequanis quam Haeduis uictis acci-
disse, propterea quod Ariouistus, rex Germa-
norum, in eorum finibus consedisset tertiamque
partem agri Sequani . . . occupauisset et nunc
de altera parte tertia Sequanos decedere iuberet,
propterea quod paucis mensibus ante Harudum
milia hominum XXIIII ad eum uenissent,
quibus locus ac sedes pararentur: 131,10; hoc
esse miseriorem . . . fortunam Sequanorum
quam reUquorum , quod soU ne in occulto qui-
dem queri ueque auxiUum implorare auderent
absentisque Ariouisti crudeUtatem uelut si co-
ram adesset horrerent, propterea quod reUquis
tamen (e) fugae facultas daretur , Sequanis
uero, qui intra fines suos Ariouistum recepis-
sent, . . . omnes cruciatus essent perferendi: I
32, (4.) 5 ; idque (oppidum) natura loci sic munie-
batur, ut magnam ad ducendum bellum daret
facultatem, propterea quod flumen Dubis (c)
ut circino circumductum paene totum oppidum
cingit, reliquum spatium . . ., qua flumen in-
termittit, mons continet magna altitudine . . .:
138,4.(5. 6); ex quo iudicari posse (c), quan-
tum haberet in se boni constantia, propterea
quod quos aliquamdiu inermes (c) sine causa
timuissent, hos postea armatos ac uictores supe-
rassent: 140,6; de numero eorum omnia se
habere explorata Kemi dicebant, propterea
quod propinquitatibus adfinitatibusque coniimcti
quantam quisque multitudinem in communi
Belgarum conciUo ad id bellum polUcitus sit
(esset p), cognouertnt (-uerant fj): 114,4;
cuniculis . . . actis, cuius rei sunt longe peri-
tissimi Aquitani, propterea quod multis locis
apud eos aerariae secturaeque {CG) sunt: III
21,3; (Vbu) paulo [quam] sunt eiusdem generis
[et] ceteris humaniores, propterea quod Khenum
attingunt multumque ad eos mercatores uen-
titant et ipsi propter propinquitatem [quod]
GalUcis sunt moribus adsuefacti: IV 3,3; in-
teUectum est . . . equites . . magno cum peri-
culo proeUo (c) dimicare, propterea quod UU
etiam consulto plerumque cederent et . . . ex
essedis desiUrent et pedibus dispari proeUo con-
tenderent {u. CC): V16, 2; id silentio noctis
couati non magna iactura suorum sese (c)
eflecturos sperabant (c) , propterea quod neque
longe ab oppido castra Verclngetorigis (c) ab-
erant (c) et palus . . . Romanos ad insequen-
1273
propterea — prosequor
1274
dum tardabat: VII 26, 2; Butamam (c) suam.
esse . . . uoluntatem, ut componeretur (c) . . .,
sed potestatem eius rei nuUam habere, prop-
terea quod de consilii sententia summam belli
rerumque omnium Pompeio permiserint: 3, 16,
4; quod nobis quidem nulla ratione factum a
Pompeio uidetur (c), propterea quod est quae-
dam animi incitatio atque alacritas naturaliter
innata omnibus, quae studio pugnae incen-
ditur. hanc . . . : 3, 92, 3.
B. propterea . . . quod: eo autem frumento,
quod flumine Arari (e) nauibus subuexerat,
propterea uti minus poterat, quod iter ab
Arari Heluetii auerterant, a quibus discedere
nolebat: 116,3.
I»ro])ngii:itor : nec prius ille est a pro-
pugnatoribus uacuus relictus locus, quam
. . . finis est pugnandi factus : VII 25, 4 ; t
ut . . . ex magno remigum propugnatorum-
que numero pars ad scopulos adlisa iuterfice-
retur, pars ab nostris detraheretur (c); quos
omnes conseruatos Caesar domura remisit: 3,
27, 2.
propngno. A. abs.: quorum aduentu et
Kemis cum spe defensi<mis studium pro-
pugnandi accessit et: 117,2; — nostri {om.
A Q) primo integris uiribus fortiter repugnare
(propugnare p) neque ullum frustra telum ex
loco superiore mittere: III 4,2; neque erat facile
nostris uno tempore propugnare et munire: 3,
45,3.
B. additur, uikIc propug^netur; a) ex: ipsi
(hostes) ex siluis rari propugnabant nostros-
que intra niunitiones ingredi prohibebaut : V 9,
6; — cum . . . illi castra defenderent for-
ti8sime[que] T. Pulione {<■), cuius opera pro-
ditum exercitum C. Antonii denionstrauimus,
e (eo /") loco propugnante: 3,67,5; — multi-
tudiue telorum ex turribus propugnantes
deturbant: VII 86, 5.
b) hine: liuc se referebant; hinc, si qua
maior oppresserat uis, propugnabant (refere-
bant, si qua maior oppr. uis; liiiic propugn.
Paul); hinc ad repellendum ct prosequendum
hostem procurrebant : 2, b, 2.
propnlHO. A.: Caesar, ut ante coustituc-
rat, duns acies hoatem propulsare, tertiam
opuH porlicere iussit: I4l), 4.
|{.: quod fere (o) anto Cacsaris aduentum
quotannin acciderc solebat, uti aut ipsi in-
iurias inforrcnt aut inlataH propulsarent: VI
15,1.
prora: i])M(>runi luuies ad hunc modum
factiio armaliicqiK) craiit : . . . prorac admodum
oroctac alcnic itcm puppes, ad magniludinem
fluctuum tempestatumque adcommodatae: III
13,(1.) 2.
proripio: ubi Caesaris castra posita . . .
animum aduerterunt, sese subito proripiunt
hora circiter sexta eiusdem diei et . . . iter
facere incipiunt: 1,80,3; cum hostes lu-bis
direptione perterriti inermes cum infulis se (in-
fulsisse af) porta foras uniuersi proripiunt, ad
legatos atque exercitum supplices manus ten-
dunt: 2,11,4 (12,1 Np.)\ interiectisque aliquot
diebus nostris languentibus atque animo remis-
sis subito meridiano tempore . . . portis se {del.
Apitx ; Dt.) foras t rumpunt (erumpunt recc.;
edd. ; proripiunt eoni. Dt.) : 2, 14, 1.
(prornmpo: nauigio remis incitato (funes)
praerumpebaiitur (prorump. p) : 11114,6; 26,
3 u. prorno.)
prorno: atque his (iis A) (munitioni-
bus) prorutis {Faem.; proruptis X) prius in
hostium castris constiterunt , quam: 11126,3;
cum esset animaduersum coniunctam (coniuncta
Nx) esse flumini (munitioneml, prorutis {Ciacc.;
prout his afl; prout is h) munitionibus defen-
dente nullo transcenderunt: 3,68,3; T
dextrum cornu, quod erat a sinistro seclusum,
. . . ea parte, quam proruerat {Np.; sed ea
parte iam Dauis., quam proruerat iam Oiaec.
cmiiec.; ex parte qua (quam Old) proruebat
codd.), sese recipiebat: 3,69,3.
proseqnor. A. propr.; a) auiuio bene-
uolo: haec cum dixisset (Crastinus), primus ex
dextro cornu procucurrit atque e u m electi mili-
tes circiter CXX uoluntarii (uoluntariae hl;
uoluntarie N) eiusdem centuriae sunt pro-
secuti: 3,91,3; \ ipse (luba) equo in
oppidum uectus prosequen tibus compluri-
bus senatoribus, quo in numero erat Ser.
Sulpiciua et Licinius Damasippus, . . . im-
perauit: 2,44,3.
b) uuinio iufesto: a) uon additur longius:
hinc ad repellendum et prosequeiulum hostem
procurrebant: 2,8,2; Ti hi noiiissimos
adorti et multa milia passiium prosecuti ma-
gnam multitudincm eorum fugientium concide-
runt (m. 00): 1111,4.
(i) additur lougius «. lon{>'e p. tH!) P)
(5 loc).
\i, trsl.: Cacsar Uomos cohortatiis libera-
literque oratioiie jirosccutus omiicin seua-
tiim ad se conueniro . . . iussit: 115,1.
primo Afraniaiii milites uisendi causa laeti
ex caBtris procurrol)ant contumoliosisque
uocibus prosequebantur (porseq. f) no-
stros {Murus ; Db.; nos uec h ; nec «//; no»
1275
proaequor — protraho
1276
0; del. AM.; Np., Dt.): necessarii uictus inopia
coactos fugere atque ad Ilerdam reuerti: 1,69,1.
prospectns. A.: prospectu teuebris
adempto multa utrimque uulnera accipiun-
tur: VII 81, 5; — cum . . . saepibus . . deu-
sissimis . . . interiectis prospectus impe-
diretur <«. CC): 1122,1.
B. : iis (c) aliquantum itineris progressis,
cum iam extremi essent in prospectu,
equites a Q. Atrio . . . uenerunt : V 10, 2.
prospicio. A. propr. : facile erat ex
castris C. Trebonii atque omnibus superiori-
bus locis prospicere in urbem, ut omnis
iuuentus . . . omnesque superioris aetatis . . .
ad caelum manus tenderent aut templa . . .
adirent et . . . uictoriam ab dis exposcerent:
2,5,3.
(ipsi profecti a palnde (^; prospecta pa-
lude k; proiecta pal. Np.; u. CC) . . . contra
Labieni castra considunt : VII 58, 6.)
B. trsl.; a) o. dat.: postridie eius diei . . . rei
frumentariae prospiciendum existimauit: I
23,1; f quoniam, inquit, me una uobiscum
seruare non possum, uestrae quidem certe
u i t a e prospiciam : VII .50, 4.
b) ne : statuebat , quod longius eius amen-
tiam progredi uidebat, prospiciendimi ( Q'^ ; per-
spiciendum ABM), ne quid sibi ac rei publicae
nocere posset: V7, 2.
proj^terno: nolite . . . stultitia ac temeri-
tate uestra aut animi (o) imbecillitate omnem
Galliam prosternere et perpetuae seruituti
subicere (c) : VII 77, 9.
prosnm: qui in iugo constiterant (e) . . .
neque in eo quod probauerant consilio per-
manere . . . neque eam , quam prodesse (pro-
fuisse p) aliis uim celeritatemque uiderant,
imitari potuerunt (c) : VI 40, 6.
protego. A. propr. : has (rates) terra
atque aggere integebat . . . ; a fronte atque ab
utroque latere cratibus ac pluteis protege-
bat: 1,25,9; f in castris Pompei uidere
licuit . . . Lentuli et non nullorum taberna-
cula protecta hedera: 3,96,1.
B. trsL (= tueri); a) alqin: ut . . . omnis
quidem instructus exercitus telis ex uallo
abiectis (c) protegi posset: 3,56,2; 1[
ipsi (hostes) profecti a palude (p; prospecta
palude a ; protecti pal. Ciacc.) ad (c) ripas (ac
ripis Ciaee.) Sequanae . . . contra Labieni
castra considunt: VII 58, 6.)
quod ex locis superioribus qui antecesserant
suos ascendentes protegebant: 1,79,2; t
Pulio . . . unum ex multitudine procurrentem
traicit; quo percusso et (c) exauimato hunc
scutis protegunt hostes , in illum uniuersi tela
(p; protegunt, in hostem tela uniuersi a; edd.)
coiciimt: V44, 6.
b) alqd ab alqa re: edito loco, qui appeUa-
tur Petra aditumque habet nauibus mediocrem
atque eas a quibusdam protegit uentis:
3,42,L
protero: equitatus hostium ab utroque
cornu circumire aciem nostram et auersos
(aduersos 0%/} proterere incipit: 2,41,5.
proterreo: praecipit atque interdicit, pro-
territis (perterritis 31-'^) hostibus atque in
fugam coniectis . . . unum omnes petant (c)
Indutiomarum : V 58, 4 ; t nostri . . .
fundis librilibus sudibusque, quas in opere
disposuerant, ac (p; om. a; Fr.) glandibus
Gallos (p; gallos glandibus a; gaUos gran-
dibus p>: edd.; Fr.) proterrent (pert. pr.
edd.): VII 81, 4.
protinns: coepisse: VII 68, 1 u. facere;
f equites interueniunt protinusque eodem illo
quo uenerant cursu . . . in castra inrumpere
conantur: VI37, 1; ^ Pompeius . . .
acie excessit prolinusque se in castra equo
contulit et . . . inquit: 3,94,5; t locum
reUquerunt protinusque omnes . . . in altissi-
mos montes . . . confugerunt: 3,95,4; Tf
hostes protinus ex eo loco ad flumen Axo-
nam contenderunt: 119,3; ac non nulU
protinus eodem cursu in oppidum contende-
runt: 2,35,4; Pompeius . . . se ex castris eiecit
protinusque equo citato Larisam contendit: 3,
96,3; \ ex hac fuga protinus quae
undique conuenerant auxiUa discesserunt
V17,5; t Vercingetorix copias (c) ...
reduxit protinusque Alesiam . . . iter facere
coepit celeriterque . . . : VII 68, 1 ; fit protinus
hac re audita ex castris GaUorum fuga: VII
88,5; t inrumpere: VI37,1 u. conari;
t Domitianas enim cohortes protinus a Cor-
finio in SicUiam miserat {u. CC): 1,25,2;
\ ad Auximum . . . amissis cohortibus pro-
tinus ex fuga in Africam peruenerat: 1,
31,2; f ut . . . omnes . . conuersi non
solum loco excederent, sed protinus incitati
fuga montes altissimos peterent: 3,93,5; t
tantus repente terror inuasit, ut, cum Lentulus
consul ad aperiendum aerarium uenisset . . .,
protinus aperto sanctiore aerario ex urbe
profugeret: 1,14,1; t eundem, cum
SiciUam recepisset, protiuus in Africam tra-
ducere exercitum iubet: 1,30,2.
(protralio: ut, si peracto (protracto
Hell.) consulatu (c) Caesaris non (c) pro-
fectus (c) esset : 1, 11, 2.)
1277
proturbo — prouideo
1278
protnrbo: his (equitibus) facile pulsis
ac proturbatis <a; perturbatis B^p) incredi-
bili celeritate ad flumen decucurrerunt: II:! 9,
7; T[ (Galli) subito clamore sublato . . .
fundis, sagittis, lapidibus nostros de uallo
proturbare (pert. Ma) reliquaque . . . parant
(c) administrare: VII 81, 2.
pronehor. A. propr.: naues soluit, et leni
Africo prouectus (profectus r«ce.) media cir-
citer nocte uento intermisso cursum non tenuit:
V8, 2; — (interim L. Nasidius . . . freto
Siciliae imprudente atque inopinante Curione
perueMtur (proueh. Dederieh): 2,3,1;) 1
sed serius a terra prouectae (prof. b)
naues neque usae nocturna aura in redeundo
offenderunt: 3,8,2; — quae tamen (naues)
ancoris iactis cum fluctibus complerentur,
necessario aduersa nocte in altum prouec-
tae continentem petierunt (c): IV 28,3.
(B. trsl. : ab hoc profectus (prouectus
Orut.) initio, ne frustra ingressus turpem
causam luderetiu-, legem proniulgauit, ut: 3,
20,4.)
prouciiio: quod eo anno frunientum
in (c) Gallia (in Gallia om. Flod.) propter
siccitates angustius prouenerat: V 24, 1.
pronentnm: multum ad hanc rem proban-
dam adiuuat adulescentia , magnitudo animi,
superioris temporis (recc; superioris animi,
temporis NO'k) prouentus, fiducia rei bene
gerendac: 2,38,2; t errare, si qui in bello
omnes secuudos rerum prouentus exspec-
tent: VII 29, 3; omnes milites iutenti (om-
nium militum int. animi ji; Schn.) pugnae
prouentum (pr. pugn. fi; pugnae euentum pr.
edd.) exspectabant : VII 80, 2.
pronideo. A. = prueseutlre, ante uiderc;
a) additur obi.; a): conspicataeque naucs (c)
triremes (c) duae nauem D. Bruti . . . sese
in eam *iucitauerunt. sed tantum re prouisa
Brutus celeritate nauis enisus est, ut paruo
momento antecederet : 2, 6, 4.
[i): id (rrunieutum) erat perexiguuni cum
ipsius agri natura . . ., tum (c) quod rompeius
haec prouiderat {Ald.; prouidebat t) et . . .
frumentum . .'omne . . . comportarat: 3, 42, 5;
t (nihil: V33,l u. B. a) a) fJji);) t
plusque animo prouidere et praesentire (Ver-
cingetorix) existimabatur, quod . . . censuerat:
VII 30,2; t quautum: VII Ki, 3 (<. B. b).
b) uddHiir ace. c. iiif.: oral, iio patiatur
ciuitatcui . . . (kticcrc, quud fuluiuni iirouideat
{BM; prouiacrat .U,>fi), si: V1139,3; qiiibus
ad sequendum impcditis, quod foro proiiidcrat,
Caesar {cyu; imp. Caesar, quod foro prouid. x;
edd.) meridiano fere tempore . . . exercitum
educit: 3,76,3.
c) additur interroi?. obl. u. B. a) (j).
B. = prospicere , consulere , curare , com-
parare; a) additur a) obi.; aa) subst. : fru-
mentum u. frnmentnm p. 1339 (3 loc);
t ad hos omnes casus prouisa erant (er. prou.
fi) praesidia cohortiiun duarum et uiginti:
VII65,1; t re frumentaria comparata
(prouisa ji) castra mouet: 112,6; itaque re fru-
mentaria prouisa, auxiUis equitatuque com-
parato, multis praeterea uiris fortibus . . .
euocatis . . . exercitum introduxit : III 20, 2 ;
Labieno . . . relicto, ut portus tueretur et rem
frumentariam {M: re frumentaria AQB; rei
frumentariae [i; Aldus; Sclin.; re frumentariae
Hold. ; de re frum. Vielh.) prouideret: V8, 1;
his cognitis rebus rem frumentariam prouidet,
castris idoneum locum deligit : VI 10, 2.
P^) : (Veneti reliquaeque item ciuitates) bel-
lum parare et maxime ea, quae ad usum
nauium pertinent, prouidere iustituunt: III 9,
3; t tum deuium Titurius, (ut add. fl)
qui uihil ante prouidisset, trepidare et con-
cursare: V33, 1; uihil horum ad pacimdas Hi-
spanias, nihil ad usum prouinciae prouisum,
quae propter diuturnitatem pacis nullum ausi-
lium desiderarit: 1,85,7; t (quantum:
VI 34, 7 et VII 16, 3 u. b).)
p) datiuus: inopia cibariorum, cui rei parum
diligenter ab iis (his A') erat prouisum: III
18,6; — rei frumentariae: V8,l u. a) a«)
rem frumeut.
y) de alqa re u. de p. 817 (2 (3) loc).
(J) intcrrog. obl.: ueque quid in quaque
parte opus esset prouideri ueque ab uno omuia
imperia administrari poterant : II 22, 1 ; cum
(c) propter lougitudiuem agmiuis minus (c)
facile (c) omnia (o) per se obire et quid quo-
que loco faciendum esset prouidere (scire [i)
possent [Sabinus et Cotta): V33,3; ncque quo
sigiui ferantur neque quam iu partem quisque
conueiiiat piouident : VI 37, 6.
e) ne: quem (exercitum) turpiter se ex fuga
(c) rccipientem ne qua ciuitas suis flnibus reci-
piat a me prouisum est: VII '20,12; (ut nostri
pcrpetuas nuuiiliouo» 1- uidebaut ( perpetua
munitione prouidchuut Kvch ; Db.) perductas
ox castellis iu proxima castella ([perducta ex
c. in pr. cast.] Koch; Db.), ne quo (neque *)
loco erumperent Pompeiiuii ac nostros post
tcrgum adorireutur [tinicbaut|, ita illi: 3,44,4.
b) absiil.: ut iu oius uiodi ditlicultatibus
(|iiaiiliiui (liligciiliii piouidcii iiotoral prouido-
1279
prouideo — prouincia
1280
batur: VI 34, 7; etsi quantum ratione prouideri
poterat ab nostris occurrebatur : VII 16, 3.
pronincia. I. Foruia: In codd. nmi nul-
lis iiiterdum scriptum est prouintia.
II. Sigiiir. ; 1. = imperii pais; A. pertinet
ad prouiucias populi Romani; a) non cogi-
tandum est de eertis quibusdam prouinciis;
a) obi. : prouinciae priuatis decerauntur,
duae consulares, reliquae praetoriae (duae . . .
praetoriae del. Pantayathus) : 1,6,5; 1
partiri: 1,4,3 u. p) extr.
[i) geu. : Massilienses . . . auxiliis prouiu-
ciarum et exercituum desperatis, quos in Cae-
saris potestatem uenisse cognouerant, sese de-
dere sine fi-aude constituunt: 2,22,1; t
quod si fecisset, quietem Italiae, pacem pro-
uinciarum, salutem imperii (c) uni omnes ac-
ceptam relaturos : 3, 57, 4 ; % Gallis autem
prouinciarum {prouinciae Ciacc; prouinciae
Rom. Elherling ; om. Ald.) propiuquitas et
transmariuarum rerum notitia multa ad copiam
atque usus <c) largitur: VI 24, 5; \ Len-
tulus ... spe exercitus ac prouinciarum et
regum appellandorum largitionibus mouetur:
1,4,2; Scipionem eadem spes prouinciae atque
exercituum impellit, quos se (quae secum
Ciacc.) pro necessitudiue partiturum cum Pom-
peio (part. Pompeium Ciacc.) arbitratur (c) :
1,4,3.
y) c. praep.; aa) circum: dimisit (Seal.;
deauxit x) enim circum omnes propinquas pro-
uincias atque inde auxilia euocauit: 3,112,6.
((ifi) de : iamque inter se palam de praemiis
(prouinciis Kraff.; u. CC) ac de (c) sacerdotiis
contendebant: 3,82,4.)
(yy) ex: inde euocauit: 3,112,6 u. aa).)
§S) in e. acc. : in reliquas prouincias prae-
tores mittuntur {ii. CC): 1,6,6; in se iura
magistratuum commutari, ne ex praetura et
cousulatu, ut semper, sed (c) per paucos pro-
bati et electi in prouincias mittantur: 1,85,9;
T[ quibus (Aruernis et Kutenis) populus Koma-
nus ignouisset neque in prouinciam redegis-
set neque stipendium imposuisset: I 45, 2;
respicite finitimam Galliam , quae in prouin-
ciam redacta iure et legibus commutatis securi-
bus subiecta perpetua premitur seruitute: VII
77, 16.
ee) per: simul a Pompeio litteris per omnes
prouincias ciuitatesque dimissis (demissis OaZ)
*de proelio ad DyrracMum facto . . . fama
percrebruerat (c) : 3, 79, 4.
b) sig-uilicautur certae quaedam prouluciae;
a) Gallia; aa) (iallia Cisalpina: ab Ocelo,
quod est *oppidum (add. RSchn.) citerioris
prouinciae extremum, in fines Vocontiorum ulte-
rioris prouinciae die septimo peruenit: 110,5;
— quod a Pirustis (c) finitimam partem
prouinciae incursionibus uastari audiebat: VI,
5; T[ dilectum tota prouincia habere
instituit: VII 1,1.
^Ji) GalUa Narboneusis; 21) additur Gallia
u. Gallia p. 1362 C. (7 (S) loc).
S3) nomiuatur prouiucia nostra u.
noster p. 819 a) (6 loc).
6) neque Gallia ueque nostra additui';
o) dat. : (Romanos conari) ea loca finitimae
(finitima Vossius; Fr., Db.) prouinciae ad-
iungere sibi persuasum habebant: 1112,5;
1 cum Caesar in Sequanos . . . iter faceret,
quo facilius subsidium prouinciae ferre
({i; ferri a; edd.) posset: VII 66,2; t
prouinciae toti quam maximum potest militum
numerum imperat, — erat omnino in Gallia
ulteriore legio ima: 17,2; 1[t Haeduis
Segusiauisque, qui simt finitimi (ei add.aJi;
finitimae a'; finitimei Np.) prouinciae, decem
milia peditum imperat : VII 64, 4.
6) fi:euet.: finitimi: VII 64,4 u. a) extr.;
1 quod a cultu atque humanitate prouin-
ciae lougissime absunt: 11,3; % ciuitati
autem imperium totius prouinciae pollicetur:
VII 64, 8; t intellegebat magno cum
periculo prouinciae futuxum, ut homines
belMcosos . . . locis patentibus maximeque fru-
mentariis finitimos haberet: 110,2; 1 pro-
pinquitas: VI 24, 5 u. a) [i) propinquitas ;
Tft in fines Vocontiorum ulterioris prouin-
ciae die septimo peruenit: 110,5.
(c) abl.: prouincia excludere: VII 55,
9 u. b) cc) expellere.)
b) c. praep.; oo) ex: quem (equitatum) ex
omni prouincia et Haeduis atque eorum sociis
coactum habebat: 115,1; quae (praesidia) ex
ipsa coacta (AQti; om. BM; Np., Fr., Dt.)
prouincia ab L. Caesare legato ad omnes partea
opponebantur : VII 65, 1 ; T ea legione,
quam secum habebat, militibusque, qui ex pro-
uincia conuenerant,.. . . murum . . . fossam-
que perducit: 18,1; partem copiarum ex pro-
uincia supplementumque, quod ex Italia ad-
duxerat, in Heluios . . . conuenire iubet: VII
7,5; t Trebonius maguam iumentorum
atque hominum multitudinem ex omni pro-
uincia euocat (Ciaec; uocat *; crM.): 2,1,4;
t (expellere: VII 55, 9 u. cc) expellere;) t
interclusis omnibus itineribus nulla re ex pro-
uincia atque Italia subleuari poterat: VII
65,4; 1 (uocare: 2,1,4 u. euocare.)
(praesidia: VII 65, 1 u. s. cogere;) — naues
1281
proumcia
1282
. . . aedificari . . ., remiges ex prouincia in-
Htitui (instituit ^), nautas gubematoresque
comparari iubet: 1119,1; ^T^ (inde . . .
contenderent: 133,4 u. cc) exire.)
66) cxtra : ab Allobrogibus in Segusiauos
(c) exercitum ducit. hi sunt extra prouinciam
trans Ritodanum primi : 110, 5.
cc) in c. aec: si legiones in prouinciam
arcesseret: VII 6, 3; ^ Caesarem inopia
frumenti coactum in prouinciam contendisse
confirmabant: VII 59, 1; t ut commutato
consilio iter in prouinciam conuerteret: VII
56,2; f neque sibi . . . temperaturos (c)
existimabat, quin . . . in prouinciam exirent
atque iiide in Italiam contenderent: 133,4; T
si ab (c) re frumeiitaria Romanos excludere
aut adductos inopia in prouinciam (in prou.
Nieasius Ellcbodius; prouincia [i; ex prouincia
a) expellere (excludere ^) possent {uerba
aut add. inop. ex prou. exp. del. Morus; Schn.,
Db., Hokl.): VII 55,9; t fugere in pro-
uinciam Romanos Galliaque excedere : VII 66,
3; t maxime frumenti commeatusque (c)
inopia permotus . . . omnibus eius uici aedi-
ficiis incensis in prouinciam reuerti contendit:
III 6, 4 ; T[t magna coacta manu in prouin-
ciam Narbonem ue rsus eruptionem (irrup-
tionem Hartx) facere conteudit: VII 7, 2.
bb) in 0. abl.: qui non longe a Tolosatium
finibus absunt, quae ciuitas est in prouiucia:
1 10, 1.
ec) per : sibi esse in animo sine ullo male-
ficio iter per prouinciam facere: 17,3; neque
homines inimico animo tlata facultate per pro-
uinciam itineris faciundi tcmperaturos ab in-
iuria et maleficio existimabat: 17,5; negat se
more et exemplo populi Homani posse iter ulli
per prouinciam dare : I 8, 3 ; quod eo inuito iter
per prouinciam per uim temptasaent : 1 14, 3.
yy) spccfat ad ufrumque proiiiuciam: pro-
inde, ut esset dictum, prouinciis excede-
rent exereitumquc dimitterent : 1,85,12; t
se non maleticii causa ex prouincia (extra
prouinciam 0) egressum, sed uti: 1,22,5;
t erat iniqua coudicio postulare, ut Caesar Ari-
mino excederet atquc in prouinciam reuer-
teretur, ipsum et prouiiicia-s ct legiones alienas
tenere : 1,11,1.
p) llis|mn!a; aa) |Mrliiiit ad ilispaiilam
citerioiTin ; ?I) iuhlitiir II ispaiiia: quod pro-
uinciam Hisi^aniam ex praetura liabue-
rat: 1,22,4.
iB) noii addlliir lllspani», u. «■itorior
proiiincia p. ;j:is (•/ /„«.. 1, 39, 1 2, 21, 4);
IjOxIc, ('iiuHUr, 11,
praeterea: multum (frumentum) ex omni pro-
uincia comportabatur: 1,49,1.
[i[i) pertinet ad liispaniain ulteriorem ;
?l) subi.: prouinciam enim omnem Caesaris
rebus fauere cognouerat: 2,18,6.
SB) obi.: prouinciam omnem in sua et Pom-
pei uerba ius iurandum adigebat: 2,18,5.
6) dat. : prouinciae Q. (c) Cassium prae-
ficit: 2,21,3.
!B) g:en. : quibus rebus perterritos (c) ciues
Romanos eius prouinciae sibi . . . tritici *mo-
dium CXX milia poUiceri coegit: 2, 18, 4; f
neque se ignorare, quod esset officium legati
. . ., quae uires suae, quae uoluntas erga
Caesarem totius prouinciae: 2,17,2; tanta ac
tam secunda in Caesarem uoluntas prouinciae
reperiebatur : 2, 20, 1 ; Ht Carmonenses,
quae est longe firmissima totius (oppidi add.
a) prouinciae ciuitas: 2,19,5.
©) al»I.: dilectum habuit tota prouin-
cia: 2,18,1; quo edicto tota prouincia
peruulgato nulla fuit ciuitas, quin . . . mit-
teret: 2,19,2.
U) c. praep. : eo sex cohortes praesidii causa
ex prouincia misit: 2,18,2.
yy) sigrnilicatur uniuei-sa Hispunia; 91) sul»i.:
desiderare: 1,85,7 u. 6) usus.
SB) obi.: in se noui generis imperia constitui,
ut idem ad portas urbanis praesideat (c) rebus
et duas bellicosissimas prouincias absens tot
annos (c) obtiucat: 1,85,8; magnam impe-
ratam . . . Achaiae populis pecuniam exegerat,
magnam (c) societates earum prouinciarum,
quiis ipse obtinebat, sibi numerare coegerat: 3,
3,2; H an uero in Hispania res gestas
Caesaris uon audistis? duos pulsos exercitus,
duos superatos duces, duas receptas prouin-
cias ? 2, 32, 5 ; ^ erat iniqua condicio postu-
lare, ut Caesar Arimino excederet atque in pro-
uinciam reuerteretur , ipsum et prouincias et
Iegi(mes j- alienas (ab.sentein i'ai(/^ tcnere: 1,
11,1.
6) geiiet.: erant . . . scutatae citerioris pro-
uinciae (cit. prou. del. Np.; Db., Dt.) et cae-
tratac (ulterioris Hispaniae add. codd.; del. Np.)
cohortes cireiter LXXX cquitumque (c)
utriusquo prouinciae (utr. pr, del. Np.; Db.,
Dt.) circiler V milia: 1,39,1; t socie-
tates: 3,3,2 u. !8) obtiiicro; t uiliil
horum ad pacandas Hispanias, nihil ad usum
prouinciae prouisum, quiio proi^tor diuturnitatom
pnois inillum auxilium dosidoriirit : 1,85,7.
I)) abl.: prouinciis oxoodoro: 1,85,12 ti.
a) yy).
(f) c. priiop. : enit ini(iuii ooiidioio . . , polli-
Sl
1983
prouincia - prout
1284
ceri se in prouinciani iturum ueque ante
quem diem iturus *esset definire: 1,11,2; t
(Calidius) censebat, ut Pompeius in suas pro-
uincias proficisceretur, ne qua <c) esset
armorum causa: 1,2,3; proficiscatur Pompeius
in suas prouiucias: 1,9,5.
y) aliae piouiuciae ; 91) sul)i.: ille perterri-
tus, quod omnem prouinciam consentire in-
tellegebat, ex Sardinia in Africam profugit: 1,
30,3; 1 erat plena (plane a> lictorum
et t imperiorum (apparitorum Forehh.) pro-
uincia. differta praefectis (c) atque exacto-
ribus: 3,32,4; t summamque in sollici-
tudinem ac timorem (Elberl.: summaque in
sollicitudine ac timore codd.) Parthici belli pro-
uincia <-ciam a) cum uenisset: 3,31,4.
S8) obi.: Caesar me, quem sibi carissimum
habuit, prouinciam (-cias Paul) Siciliam atque
Africam, sine quibus urbeni atque Itali.am tueri
non potest, uestrae fidei commisit: 2,32,2;
t ex fuga in Africam perueuerat atque eam
. . . occupauerat, . . . quod paucis ante annis
ex (c) praetura eam prouiuciam obtinuerat:
1,31,2; 3,3,2 u. (i) yy) S) obtinere; t
quod finitimas frumentariasque prouincias in
potestatem redegissent: 3,73,3; K Cae-
sar . . . deducta Orico legione . . . temptan-
das sibi proidncias longiusque procedendum
existimabat: 3,34,1.
6) dat. : equitesque toti prouinciae impe-
rauerat: 3,31,2.
2)) geii.: itaque aes alienum prouinciae eo
biennio multiplicatum est: 3,32,5; t neque
minus ob eam causam ciuibus Bomanis eius
prouinciae, sed in singulos conuentus singulas-
que ciuitates, certae pecuniae imperabantur: 3,
32, 6 ; 1 huc accedebant collecti ex prae-
donibus latronibusque Syriae Ciliciaeque pro-
uinciae finitimarumque regionum : 3, 110, 3 ; 1
Domitium Caluinum . . . in Macedoniam pro-
ficisci iussit; cuius prouinciae ab ea parte,
quae libera appellabatur, Menedemus, princeps
earum regionum, missus legatus omnium suo-
rum excellens studium profitebatur : 3, 34, 4 ;
% praedones: 3,110,3 u. latrones; t item
a (e) publicanis suae prouinciae debitam
biennii pecuniam exegerat: 3,31,2; t
societates: 3,3,2 u. [i) yy) S) obtinere; 1
hominum et locorum notitia et usu eius prouin-
ciae nactus aditus ad ea conanda: 1,31,2.
erat edictum Pompei nomine AmphipoH pro-
positum, uti oinnes eius prouinciae iuniores,
Graeci ciuesque Romani , iurandi causa con-
uenirent : 3, 102, 2.
@) abl.: interim acerbissime imperatae pe-
cuniae tota prouincia exigebantur: 3,
32, 1.
5) c. praep.; a) ex: reperiebat T. Ampium
conatum esse pecunias tollere Epheso ex fano
Dianae eiusque rei causa senatores omnes ex
proumcia euocasse (c): 3,105,1; \ h.iec
in contione questus ex provuncia fugit: 1,
30,5.
b) iii c. abl.: legiones effecerat . . . VIIII:
. . . unam ex Creta et Macedonia ex ueteranis
miUtibus, qui dimissi a superioribus impera-
toribus in his (iis P. Man.) prouinciis con-
sederant: 3,4,1; %^ Tubero, cum in
Africam uenisset, inuenit in prouiucia cum
imperio Attium Varum: 1,31,2.
c) sine: sine quibus: 2,32,2 u. SB) com-
mittere.
B. pertiiiet ad prouincias aliorDin popu-
lorum : prouinciam suam hanc esse (esse hanc
fi) Galham, sicut (ut [i) illam nostram: I
44,8.
(2. = niuuus , officiuni , partes : neque se
ignorare, quod esset officium legati, qui fidu-
ciariam operam (prouinciam Ciacc.) obtineret,
quae uires suae, quae uoluntas erga Caesarem
totius prouinciae: 2,17,2.)
Adiect.: f alienae: 1,11,1; bellicosis-
simae: 1,85,8; citerior u. ait eviov p. o3S
(5 loc); consulares: 1,6,5; differta: 3,32,
4; duae: 1,6,5; 85,8; 2,32,5; (fiduciaria:
2,17,2;) finitima(e): 1112,5 (c); 3,73,3;
frumentariae: 3,73,3; (ipsa: VII 65, 1;
libera: 3,34,4; nostra u. nostei- p. 819
a) (6 loc.);) omnis: 115,1; 1,30,3; 49,1; 2,
1,4; 17,3; 18,5.6; omnes: 3,79,4; 112,6;
plena: 3,32,4; praetoriae: 1,6,5; propin-
quae: 3,112,6; reliquae: 1,6,5.6; (Romana:
VI 24,5; (sua(e): 144,8; 1,2,3; 9,5; 3,31,2;)
tota: 17,2; VII 1,1; 64,8; 2,17,2; 18, 1; 19,
2.5; 21,4; 3,31,2; 32,1; ulterior: 110,5;
utraque: 1,39,1.
proniucialis: pr.aesidia in Rutenis pro-
u i n c i a I i b u s , Volcis Arecomicis , Tolosatibus
. . . constituit: VII 7, 4.
pronoco: his prouocati (-atis fhl) sermo-
nibus (milites) fidem ab imperatore de Petrei
atque Afranii uita petunt: 1,74,3.
pronolo: ubi prima impedimenta nostri
exercitus ab iis <c), qui in siluis (c) abditi
latebant , uisa sunt , . . . subito omnibus copiis
prouolauerunt impetumque in nostros equites
fecerunt : II 19, 6.
pront: custodiarum uaria (c) diligentia
animaduersa, prout cuiusque eorum, qui nego-
1285
prout — publicus
1286
tiis praeerant, aut natura aut studium ferebat
<«. CC>: 3,61,3.
[Falso: cum essel animaduersum coniunctam
(c) esse ilumiai ( munitionem), prorutis ( Ciacc. ;
prout his afl; prout is h) munitionibus defen-
dente nullo transcenderunt: 3,68,3.]
proximas u. propior.
proxiuie u. prope.
tprudeii»: nam neque pudentes (corf.
Vrs.; prudentis bfld; prudentes Oa) suspicari
oportet sibi parum credi neque improbos scire
sese timeri: 2,31,4; equites missi nocte iter
conficiunt, imprudentes atque (O^; imprudentes-
que atque Nl; Db.; prudentisque ad af; pru-
dentes atque // ; et prudentis atque 0') inopi-
nantes hostes adgrediuntur: 2,38,4.)
prudentia : ad hunc propter iustitiam pru-
dentiamque suuimam <[j ; Hld., Dt:-, Wliitte; suam
a; edd. rell.) totius belli <summam add. «;
plur. edd.; summa Whitte) omnium uoluntate
deferri: 114, 7.
Ptianii: masima pars Aquitaniae . . . ob-
sides . . ultro misit <c) ; quo in numero fuerunt
Tarbeili, Digerriones, Ptianii {ABQ-a^ ; pacianii
Q; pthiani/(; sani a), Vocates, Tarusates, Elu-
sates <c), Gates , Ausci, Garuiani, Sibuzates,
Cocosates: 11127,1.
Ptolomaens. CoM. semper fere habent
ptoIom(a)eus {ml ptholom.)
1. pater: quos (Gallos Germanosque) ibi
(Alexandriae) A. Gabinius praesidii causa apud
regem Ptolomaeum reliquerat: 3,4,4; (ad eum
(i. e. Ptolomaeum) Porapeius misit, ul pro ho-
spitio atque amicitia patris Alexandria reciiiere-
tur: 3, 103, ."J;) in hoc erant numero complures
Pompei milites, quos ex eius exercitu acceptos
in Syria Gabinius Alexandriam traduxerat beilo-
que confecto apud Ptolomaeum, patrem pueri,
reliquerat: 3,103,5; controuersias regum ad
populuni Komauum et ad se . . . perlinere exi-
stimaiis atque eo magis officio suo conuenire,
quod superiore cousulatu cum patre Ptolomaeo
f'. lege et senatus consulto societas erat facta:
3, 107,2; in testamento Ptolomaei patris heredes
eraut «cripti ex duobus filiis maior el ex dua-
bus fdialms ea, quae aetate juitecedebat. haec
uti lierenl, per omnes deos perque \c) foedera,
quac Uomae fecisset, eodem testameulo Ptolo-
maeuH populum llomauum obtestabutur : 3,108,
3 ;«/■.§ 4 ; uiiHBi Dioscoridcs et Serapiou , qui
ambo legati Komac fuerant niagnaniquu apud
patrem Ptoloniaeuui auitorilatem habucrant :
3,109,4; (cf. 110, f);) iiiuetcraurrHut hi omiies
compluribuM .Mexandriuo bcllis, Ptolomai-um
palrcm iu icgmiui rcduxcraut: 3, 110, 6; hitciim
filia minor Ptolomaei regis uacuam possessionem
regni sperans ad <c) Achillam sese ex regia
traiecit: 3,112,9.
•1. filius: ibi casu rex erat {om. af) Ptolo-
maeus, puer aetate, magnis copiis cum sorore
Cleopatra bellum gerens , quam . . . : 3, 103, 2 ;
cf. qu. sqq. § 2—4; 104,1.3; 106,4; controuer-
sias regum ad popultun Romaniun et ad se . . .
l^ertinere existimans . . . ostendit sibi placere
regem Ptolomaeum atque eius sororem Cleo-
patram exercitus, quos haberent, dimittere et
de controuersiis iure apud se potius quam inter
se armis disceptare: 3,107,2; cf 108,1.2.3;
109,1.3.4.6; (110,5;) 112,11.
PtoloniaiiK : eodemque die Antiochiae . . .
bis tantus exercitus clamor et signorum sonus
exauditus est, ut in muris armata ciuitas dis-
curreret. hoc idem Ptolomaide <ptholomaide a)
accidit: 3, 105,3.
(pubes) pubis: (Caesar decUnat) pubis
puberis, quidam, ut Probus, pubes pube-
ris, quidam puber puberis: Prisc. i7ist. VI
65 m.)
1 . adl. : ciues Komani . . . ad extremum auxi-
lium descenderunt seruosque omues puberes
(buberes a) liberauerunt : 3,9,3.
2. ui subst.: armatimi concilium indicit <c).
hoc more Gallorum est initium belU; quo <quod
p) lege communi omnes puberes <et add. a)
armati conuenire consuerunt <coguntur fi); qui
ex iis nouissimus conuenit <uenit p) , in con-
spectu multitudinis qmnibus cruciatibus adfec-
tus necatur : V 56, 2 ; ne grauius permoti milites
et defectionis odio et contemptione <c) sui et
diutino labore omnes puberes interficereut : 2,
13,3.
pnblicanus: ciuibus Komanis . . . pecu-
niae imperabantur . . .; publicanis, ut in
Syria (Sleph.; in sorte x) fecerant, insequentis
anni uectigal promutuum: 3,32,6; ^ item
a <ad a; ab Xp., Dt.) pubiicanis suae pro-
uiuciae debilam biennii pecuniam exegerat
et ab isdem insequentis auni mutuam praece-
perat: 3,31,2.
publlfo: (Iiidutiomarus) in eo concilio Cin-
getorigcm . . . hostem iudicat <<•) bonaque
<que om. (i) eius publicat: V5(),;!; quaestio-
nem de bonis direptis deceruuut, I.iitauicci fra-
trumque bona publicmit: VII 43,2; 1
(Curio) tribunus plebis legem promulgauerat,
qua lege rcgnum lubae publicauerat: 2,25,4.
publiciiM. 1. adiect.: arnia omiiiu pri-
uula M- piiblica in iloiuum (ialloiiii coiitulil:
2, 18, 2 ; \ iiihil earum reruni publico fuc-
tum coiisilio: V 1,7; Sciionos . . . Caiiarinuiu
si ■
1287
publicus - pudet
1288
. . . interficere publico consilio conati, cum ille
. . . profugisset, . . . insecuti . . . expuleruut:
V54, 2; nihil publico factum consilio demon-
strant: VII 43, 1; t fere de omnibus con-
trouersiis publicis priuatisque constituunt
(druides): VI 13,5; 1 (facile erat . . . pro-
spicere in urbem, ut omnis iuuentus, quae (cu-
stodiis add. Np.; publicis custodiis add. E.
Eoffm.) in oppido remanserat, omnesque supe-
rioris (c) aetatis cum liberis atque uxoribus
t pubbcis custodiis quae {tiel custodiisque)
aut muro {codd.; aut supplicis ex muro co7ii.
Np.; [publicis custodiisque] aut in muro Db.;
publicisque custodiis aut ex muro Ald.; Dt.;
ex publicis aedificiis tectisque aut ex muro
HelL; ti. CC) ad caelum manus tenderent aut:
2, 5, 3 ;) t qua in re Caesar non solum
publicas, sed etiam priuatas iniurias ultus
est: 112,7; t quod ibi impedimenta exer-
citus, obsides ciuitatum, litteras pubUcas
frumentumque omne . . . relinquebat: V47, 2;
t bae (tabulae testamenti) cum propter publi-
cas occupationes (Romae in aerario) poni
non potuissent, apud Pompeium sunt depositae :
3,108,4; t liuc Caesar omnes obsides
Galliae, frumentum, pecuniam publicam . . .
contulerat: VII 55, 2; HS (c) LX . . . Domitio
reddit, . . . etsi eam pecuniam publicam esse
(esse publ. h) constabat datamque a Pompeio
in stipendium: 1,23,4; t (tributis quibus-
dam populis (Id: publicis af; ukl.) priuatis-
que praemiis reliquos in posterum bona spe
complet: 2,21,2;) f cum in reliquis fere
(o) rebus, publicis priuatisque rationibus
(del. Miller), Graecis litteris (o> utantur: VI
14,3; relatis ad eum publicis cum fide rationi-
bus quod penes eum est pecuniae tradit : 2,
20,8; 1 res publica u. rei^publica;
t iUi (druides) rebus diuinis intersunt, sacri-
ficia publica ac priuata procurant, religiones
interpretantur : VI 13, 4.
2. ui subst. ; pnblicnm A. =Tb xoivov, t6
drji.toaiov; a) = aerarium: Massilienses arma
tormentaque ex oppido, ut est imperatum, pro-
ferunt, . . . pecuniam ex publico tradunt:
2,22,5; 1 eorum bona in publicum ad-
dicebat: 2, 18,5; — pecunias, quas erant
in publicum Varroni ciues Eomani polli-
citi, remittit: 2,21,2; t HS (c) LX,
quod aduexerat Domitius atque in publico
deposuerat, . . . Domitio reddit: 1,23,4.
b) = liorrea publica : frumenti quod inuen-
tum est in publicum conferunt; reliquas
merces commeatusque ad obsidionem urbis . . .
reseruant: 1,36,3; panico euim uetere atque
hordeo corrupto omnes alebantur, quod ad
huius modi casus antiquitus paratum in publi-
cum contulerant: 2,22,1.
B. = xo (pavEQOv- itaque omnes uno con-
silio Domitium productum in publicum
circumsistunt et custodiunt; 1,20,5; — iamque
. . . apparabant, cum matres familiae repente
in publicum procurrerunt (-eraut fJ) flen-
tesque . . . petierunt (e): VII 26,3; — qui
plurimos ex bis (uris) interfecerunt, relatis
in publicum cornibus , quae sint testimonio,
magnam ferunt laudem : VI 28, 3 ; t
filiumque puerili aetate in publico in con-
spectu patris adsistere turpe ducunt: VI 18,3.
pnblice. A. — publlca auctoritate, iussu
populi: quorum alter agros Volcarum Areco-
micoriun et Heluiorum (o) publice iis con-
cesserit, alter: 1,35,4; t eadem ratione
priuatim ac publice quibusdam (quibus quae-
dam Ox) ciuitatibus (del. Paul) habitis hono-
ribus Tarracone discedit: 2,21,5; 1 qui
sunt adfecti grauioribus morbis quique in proe-
liis periculisque uersantur, . . pro uictimis
homines immolant . . . , publiceque eiusdem
(eius ^) generis habent instituta sacrificia:
VI 16, 3 ; t tantum . . . antecesserant , ut
. . . obsides . . ab iis (c) principum filios acci-
perent et publice iurare cogerent nihil se
coutra Sequanos consUii inituros: VI 12, 4; t
legatos ad Vercingetorigem de pace et amicitia
(c) coucilianda publice missos: VII 55,4; t
ut undique ad eum legationes concurrerent,
gratiam atque amicitiam publice priuatimque
peterent: V55,4; t interim cotidie Cae-
sar Haeduos frumentum, quod essent publice
polliciti, flagitare: 116,1; t (tributis
quibusdam populis (hl; publicis af; edd.) pri-
uatisque (pubUce priuatimque Ciacc.) praenuis
reUquos in posterum bona spe complet: 2,
21,2.)
(B. (priuatim ac) publice = (et priuatis et)
rel pubUeae : 2, 21, 2 e< 5 m. A. habere et tri-
buere; — pubUce (rei pubUcae RSehn.) maxi-
mam putant esse laudem quam latissime a
suis finibus uacare (c) agros: IV 3, 1.)
Pnblins u. P.p. 971 sq.
pndeo, pndet : plebem ad furorem impelUt,
ut facinore admisso ad sanitatem reuerti pu-
deat (pudeat reuerti p): VII 42, 4; t
nam neque pudentes (cod. Vrs.; prudentis
bfhl; prudentes Oa) suspicari oportet sibi
parum credi neque improbos scire sese timeri,
quod iUis Ucentiam timor augeat noster, his
(suspicio add. Ciacc.) studia deminuat (e): 2,
31,4.
1289
pudor — pugna
1290
pnilor: ut quam primum intellegere posset,
ulrum apud eos pudor atque officium aii
timor plus (c) ualeret: 140,14; t at
(ad %,) luce {Ciacc.; Paul; lucem x,; edd.} mul-
tum per se (posse Kindsch.; Paul) pudorem
omnium oculos {Giacc; oculis x; edd.; sub
oculis Paul), multum (metum Paid) etiam tri-
bunorum militum et centurionum praesentiam
(praesentium 0'af) adferre: 1,67,4; 1
non nulli pudore adducti, ut timoris suspi-
cionem uitarent, remanebant: 139,3; quo pudore
adducti . . . discedere a nobis . . . constitue-
runt: 3,60,3; — namque hiiius modi res aut
pudore aut metu tenentur, quibus rebus
nox maxime aduersaria est: 2,31,7.
puer. A. subi.: pueri mulieresque ex muro
paesis manibus suo more pacem ab Romanis
petierunt: 1113,3; Hf quibus in tabulis
nominatim ratio confecta erat, qui numerus
domo exisset eorum , qui arma ferre possent,
et item separatim {an addend. erant numerati?)
pueri, senes muUeresque: 129,1.
B. apiios.: ibi casu rex erat {om. af) Ptolo-
maeus, puer aetate: 3,103,2.
C. obi.: (colligere,) (coicere: 1128,1 u.
E.;) t pueris mulicribusque in muro
dispositis (depos. ah) , ne quid cotidianae
consuetudinis desideraretur, ipsi . . . iurujjerunt :
3,9,6.
1). gcii.: erat in j^rocuratione regni propter
aetatem pueri nutricius eius, eunuchus, nomine
Pothinus: 3,108,1; 1 at reliqua multi-
tud o puerorum mulierumque . . . passim fugere
coepit: IV 14,5; t (Pothinus (nutricius
pueri et procurator rcgni, in parte (c) Caesaris
add. codd.; del. Fllfiii.; Dh.) , . . . a Caesare
est interfectus: 3, 112, 11 ;) t quos (milites)
. . . Gabinius Alexandriam traduxerat belloque
confccto apud Ptolomaeum, patrem pueri,
reliquerat : 3, 103, 5.
E. c. prae//.: quod {CC) a pueris nullo offi-
cio aut disoiplina adsuefacti niliil omuino contra
uoluntatem faciant: IV 1,9.
quos (maiorcs natu) u na cum pueris mulieri-
busque in aestuaria ac paludes couiectoa (col-
lectoH A') dixeramus: II 2H, 1.
pneriliM: filiumque puerili aetate in pu-
blico in lonspectu patris adsistere turpe ducunt:
VI 18, 3.
pnKllll. A. «bl. : hac audita pugna nia-
xima par.s Aquitaiiiae sose t^raHso iledidit: III
27, 1 ; t Iioc proclio facto . . . maiores
natu . . . hac pugna nuntiata (hac p. nunt.
dcl. Kra/f.), cum uictoribuB nihil impeditum,
uirtis iiiliil liituni arhilnirciiliir, . . . legatos . . .
miserunt : II 28, 1 ; Adnatuci . . . hac pugna
nuntiata ex itinere domum reuerterunt: II 29, 1.
B. dat.: posterum diem pugnae consti-
tuit: 11123,8.
C. gen.: ne quem diem pugnae praeter-
mitteret: IV 1.3, 4 ; 1 quod diuturnitate
pugnae hostes defessi proelio excedebant: III
4,3; t^uentum pugnae exsijectabat:
VII 49, 3 ; t factum est . . . uirtute mili-
tum et superiorum pugnarum exercitatione,
ut: 11119,3; t genus (hoc) erat (est)
pugnae u. genns p. 13 72 C. a) (4 loc.) ; qui-
bus rebus nostri perterriti atque huius omnino
generis pugnae (pugn. gen. p) iniperiti non
eadem alacritate . . . utebantur : IV 24, 4; nouo
genere pugnae perterritis (c) nostris per medios
audacissime perruperunt: V15, 4; toto hoc in
genere pugnae, cum sub oculis omnium ac pro
castris dimicaretur, intellectum est: V16, 1;
genus erat pugnae militum illorum , ut . . .
pedem referre . . . non turpe existimarent,
f cum Lusitanis reliquisque barbaris barbaro
{add. F. Hofm.; Db.; om. codd.; Np.) genere
quodam (barbaro quod. gen. {om. barbaris)
RelL; Dt.) pugnae adsuefacti: 1,44,2; haec
tum ratio nostros perturbauit insuetos huius
generis pugnae: 1,44,4; t (equites . . .
omnibus iji locis t pugnant. (pugnae fi) quo
{om. p) se legionariis militibus praeferrent: II
27, 2 ;) t quibus rebus perturbatis nostris
nouitate pugnae tempore oportunissimo Cae-
sar auxilium tulit {u. CC) : I V 34, 1 ; %
omnes (c) milites (c) intenti (c) pugnae pro-
uentum (pr. pugn. [i; pugnae eueutum pr.
edd.) exspectabant: VII 80, 2; \ neque
satis . . . coustabat, quid agercnt aut quam
rationem pugnae insistereut: 11114,3; t
simul et cursu et spatio pugnae defatigati (c)
non facile recentes atque integros sustinebant:
VII 48, 4 ; t exposcentibus militibus et
studio pugnae ardentibus tuba .signum dedit:
3, 90, 4; est quaedam animi iucitatio atque
alacritas naturaliter inuata omuibus, quae studio
pugnae (pugnandi Paid) incenditur: 3,92,3;
t hoc pugnae tempus magnum attulit nostris
ad salutem momentum: 1,51,6.
I>. abl.; a>: totius dioi pugna atquc itineris
labore dcfcssi rom in postenim dicm distule-
ruut: 1,()5, 5; tll •"'" ciinctaiidiim oxi-
stiniauit, iiuiii pugna dccertaret: 11(23,7;
nostri niilites . . . usu periti ac suporioribus
puguis exercitati sun sponte cursum ropres-
serunt : 3, 93, 1.
b): (noquc uero ooiiiunoti Albici (c) com-
niiiius piigiiaiido i^pugna Uld^ ilof io ioba iit :
1291
pugna — puguo
1292
2,6,3;) — cum suos pugna (pugnae P) supe-
riores esse (c) Galli (o) confiderent: VII
80,4.
c): pugna ut excedant et cum Ambiorige
una conloquantur: V36, 3; Nasidianae naues
nullo usui fuerunt celeriterque pugna excesse-
runt: 2,7,1; ^ ad eos equites, qui agmen
antecessissent, praemitteret eosque pugna pro-
biberet: IV 11, 2.
E. c. praep.; a) ab: quae (tenipestates) et
nostros in castris continerent et bostem a pu-
gna prohiberent: IV 34, 4.
b) ad: exercituni cum militari more .id pu-
gnam cohortaretur: 3,90,1; "if sperans
Scipiouem ad pugnam elici posse: 3,38,1;
nulla ratione ad pugnam eUci (ehgi a) posse
Pompeium existimans hanc sibi commodissimam
belli rationem iudicauit, uti: 3,85,2; T
equites . . . magna cum contumelia uerborum
nostros ad pugnam euocant: V58, 2.
hostes (hostem [i) ad pugnam {AQfi; Np.,
Sckn., Hold.; pugnandum BM: Fr., Db., Dt.)
aiacriores effecit (alacriorem fecit [i): V33,
5; T[ omnium ocuUs mentibusque ad pu-
gnam intentis . . . peruenerunt: 11126,2;
T mulieres quique per aetatem ad pugnam
inutiles (esse (uld. B-^) uiderentur, in eum
locum coniecisse , quo : II 16, 5.
quibus (auxiliaribus) ad pugnam non mul-
tum Crassus confidebat: 11125,1; ft
Gallis magno ad pugnam erat impedimento,
quod . . . neque eueUere neque . . . satis com-
mode pugnare poterant: 125,3; ubi . . . con-
fertos milites sibi ipsos ad pugnam esse im-
pedimeuto uidit : II 25, 1.
c) dc: Ariouistum . . . desperantes iam
de pugna et dispersos subito adortum . . .
uicisse: 140,8; 1 sic uuo tempore et de
nauali pugna Sabinus et de Sabini uictoria
Caesar est (c) certior factus: 11119,5.
d) ex: non modo defesso ex pugna exce-
dendi, sed ne saucio quidem . . . facultas
daliatur: 1114,4.
e( iii c. aoc: neqpje id fuit falsum, quod
ille in pugnam proficiscens dixerat: 3, 99, 2.
i) in c. ab;. : hoc animo decertabant, ut . . .
quibus in pugna uitae periculum accideret
(-rat NOx), non ita multo se reliquorum ciuium
fatum antecedere existimarent: 2,6,1; 1
praestare dicebant per uirtutem in pugna belli
fortunam experiri, quam: 2,30,2; f
Caesar hostibus in pugna occupatis militi-
bus[que] expositis Pharum (e) prehendit: 3,
112,5; T[ et in appellandis cohortaudisque
miUtibus imperatoris et in pugna militis officia
praestabat: V33,2.
atque hoc horridiores (f) sunt in pugna
aspectu: V 14, 2.
g) siiie: Caesar in eam spem uenerat, se sine
pugna et sine uulnere suorum rem conficere
posse: 1, 72, 1.
Adiect.: naualis: 11119,5; superiores:
11119,3; 3,93,1.
pnguo. A. propr.; a) indicatur, (niis pu-
gnet (actiuum); a): centuriones . . . ne
ante partam (c) rei militaris laudem (o) amit-
terent, fortissime pugnantes conciderunt: VI
40,7; H comites familiaresq ue eius
. . . paulisper equitum nostrorum uim susti-
nuerunt. his pugnantibus illum in equum qui-
dam ex suis intulit (c) : VI 30, 4; % tanta
rerum commutatio est facta, ut nostri, etiam
qui uuhieribus confecti procubuissent, scutis
inuixi proelium redintegrarent, tum {om. [i)
calones . . . etiam inernies armatis occurrerunt
(occurrerent [i; Sclm., Np.), equites uero, ut
turpitudinem fugae uirtute delerent, omnibus
in locis t pugnant (a; Fr., Db., Hold.; pugnae
p; Schn.; pugnarunt Vielh.; Dt.), quo (om. [J;
Schn.; pugnant quo del. Np.; pugnando J/a(ii(.)
se legionariis militibus praeferrent : II 27, 2 ; —
equites hostium essedariique acriter proe-
lio cum equitatu nostro . . . conflixerunt . . .,
impetuque in eos facto, qui erant in statione
pro castris conlocati, acriter puguauerunt: V
15,3; 1 potitum se (CC) esse hostiuni
castris, expidisse ac superasse pugnantes : 3, 73,
5; t interim nostri milites impetum ho-
stium sustinuerunt atque amplius horis quattuor
fortissime pugnauerunt: IV 37, 3; genus erat
pugnae militum illorum, ut . . . rari dispersi-
que pugnarent: 1,44,1; milites uero palam
inter se loquebantur . . ., etiam cum uellet
Caesar, sese non esse pugnatiuros: 1,72,4; ob-
secrare mUites coepit, ne . . . pro his pugnarent,
a quibus cum contumelia perfugae appellaren-
tur: 2,28,3.
[i): Gallis magno ad pugnam erat impedi-
mento, quod . . . neque sinistra impedita satis
commode pugnare poterant, multi ut diu iac-
tato bracchio praeoptarent scuta (c) e (c) mimu
emittere et nudo corpore pugnare: 125,3.4;
t L. Torquatus . . . cum Graecos . . . arma
capere iuberet, illi autem se (om. a) contra
imperium populi Komani pugnaturos negarent,
. . . portas aperuit: 3,11,4; 1 (Massi-
lienses) eandem nacti tempestatem maiore
cum fiducia ad alteram turrim (c) aggeremque
eruptioue pugnaueruut: 2, 14, 5; t (qui
1
1293
pUgDO
1294
(Romani) tantae altitudinis machinationes
tanta celeritate proraouere <et ex propinquitate
pugnare add. B*fl; promouerent, ut ex prop.
pugn. Ciacc.) possent: 1131,2.)
y): ibi L. Cotta pugnans interficitur cum
maxinia parte militum: V37, 4; t inter-
fectus est etiam fortissime pugnans Crastinus:
3,99,1; K iniperat (Labieno), si susti-
nere non possit (c), deductis cohortibus erup-
tione pugnet (fJ; pugnaret a; edd.); id nisi
necessario ne faciat: VII 86, 2; % Q. Luca-
nius . . . fortissime pugnans, dum circum-
uento filio subuenit, interficitur: V35, 7; H
ita pugnans post paulum concidit [M.. Petro-
nius) ac suis saluti fuit: VII 50, 6; T L.
(c) Petrosidius aquilifer . . . aquilam intra
uallum proiecit, ipse pro castris fortissime pu-
gnans (pugn. fort. p) occiditur: V37, 5; f
(Porapeius filius) ut ex superiore (e) pugnans
loco integrosque semper defatigatis submittens
. . . raultitudine telorum nostros uicit: 3,40,2.
d}' multum ad terrendos nostros ualet
ciamor, qui ix)st tergum pugnantibus exsistit
(e): VII 84,4; (nostri) iniecta manu ferrea et
retenta utraque naue diuersi puguabant atque
in hostium naues tr.inscendebaut : 1,58,4; f
ut . . . paene ne rcspiceret quidem quisquam,
ac tum omnes acerrime fortissimeque pugna-
rent: V43,4; f coliortes sinistrum cornu
pugnantibus (impugnantibus 0'af) etiara tum
ac resistentibus in acie Pompeianis circum-
ierunt eosque a tergo sunt *adortae: 3,93,6;
Tf ut, cum primi eorura cecidissent, proxinii
iacentibus insistercnt atque ex eorum corporibus
pugnarent: II 27,3; K ne . . . hostes, quod
tantum multitudine poterant , ab lateribus pu-
gnantes suos circumuenire possctit: 118,4;
eorum ut quisque priraus ucnerat, sub muro
consistebat suoruraque pugnantium numerum
augebat: VII 48, 2.
«): in aiteram partera item cohortandi causa
profectus pugnantiljus occurrit: 1121,4; cum
aliuH alii subsidium ferret (fcrrent p) ncque
timcrent, ne auersi ab hoste circuraueniroiitui',
audacius resistere ac fortius pugnare coeperunt :
1126,2; cum . . . auxiliares . . . lapidibus telis-
que subministrandis et ad (c) aggerom cae-
spitibus compiirtandis speciem atque opinionem
pugnarjlium praclicrent: 1 1 1 '25, 1 ; (V;H,2 w.
b> (i> (i[i) n) nura.-rus;) V :!5, 5 it. b) a> (i(i> U>.
b) passiiiiiiii (•( ^rcnind.; a> piiss.; aa> pruos. ;
0) Ijid.: piigiiatiir uiia (tunc (idil. [i; Sclm.}
omnibus in partibus: VII 67, 3; pugnatur uno
terapore omiiibus locis: VTI^^l/J; inli dum
piignatiir iiKido, lentc atquc paiilatim procc-
ditur: 1, 80, 1 ; pugnatnr acriter ad nouissimum
agmen, adeo ut paene terga conuertant: 1,
80,5.
6> iuf.: pugnatumque ab hostibus ita acriter
est, ut a uiris fortibus in extrema spe salutis
iniquo loco eontra eos, qui ex (c) uallo turri-
busque tela iacerent, pugnari debuit: 1133,4;
cum iniquo loco pugnari hostiumque augeri (o)
copias uideret: VII 49, 1.
[i[i> iraiierr. ; a> iud. : sic cotidie utrimque
eminus fundis, sagittis reUquisque telis pugua-
batur: 1,26,1; hoc pugnabatur loco et propter
angustias iniquo et quod sub ipsis radicibus
montis constiterant , ut nullum frustra telum
in eos mitteretur: 1,45,6; simul enim diductis
copiis pluribus uiis pugnabatur: 3,111,2.
b> couiuuet.: cum iam amplius horis (o)
sex continenter pugnaretur: 1115,1; cum ab
hora fere quarta usque ad solis occasum pu-
gnaretur: III 15,5; cura item ab hostibus con-
stanter ac non timide pugnaretur: 11125,1;
cum a prima luce ad horam octauam pugnare-
tur (pugnasseut (i): V35, 5; cum acerrime ad
munitiones (-onem (i) pugnaretur: V 44, 3; cum
in omnibus locis cousumpta iam reliqua parte
noctis pugnaretur: VII 25, 1; ciun acerrime
comminus pugnaretur (p; om. a.) , hostes loco
et nuiucro, nostri uirtute confiderent, subito
sunt Haedui uisi : VII 50, 1 ; ancipiti proelio,
cum ex oppido eruptione puguaretur, foris
tantae copiae equitatus peditatusque cerneren-
tur: V1176, 5; cum a meridie prope ad solis
occasum dubia uictoria pugnaretur: VII 80, 6;
l)ostrcmo ipse, cum uehemeutius pugnaretur,
integros (e) subsidio adducit: VII 87, 2.
yy) pcrf. ; d) iud. : ita .ancipiti proelio diii
atque acriler pugnatum est: 126,1; ad multiim
noctem eliam ad impedimenta pugnatura est:
126,3; acriter utrimque usque ad uesperuiu
pugnatum est: 150,3; reiectis (relictis i^(i)
pilis coiuniinus gladiis pugnatum est: 152,4;
acritcr in eo loco pugnatum est: 1110,2; pii-
giiatuinque ab hostibus ita acriter est, ut a
uiris fortibus .. . pugnari debuit: 1133,4; pu-
gnalum cst diu atque acriter: III 21, 1 ; pugua-
tiun cst ab utrisque acriter: IV 26,1; ita uario
ccrtamine puguatuiu est: 1,46,4; illi euni tumu-
luin , pio (pio pugnatuni est , nuignis oporibua
muniiicruiit (<•): 1,47,4; cum Massilicnsibus
coiilliguiil. pugnatum est utrimque fortissirae
atque acerrimo: 1,57,3; eodem tempore duobus
praeterea locis pugnatum est: 3,52,1; hic
paulisper est pugnatum, cum inrumpere uostri
coiiarciitur, illi castra defcnderent : 3,67,5;
codcnique lcmporc pugimtum est ad portuiii.
1295
pugno — Puleio
1296
ac longe maximam ea fes attulit dimicationem :
3,111,2; reliquis oppidi partibus aic est pugna-
tum , ut ^equo proelio discederetur : 3, 112, 7.
6) ("0111.: hoc toto proelio, cnm ab liora
septima ad uesperum pugnatum sit, auersum
liostem uidere nemo potuit: 126,2.
dd) l>l>f' (conj.): diu cum esset pugnatum,
impedimentis castrisque nostri potiti sunt: I
26, 4 ; cum ad arma milites concurrisseut uehe-
menterque ibi pugnatum esset: 11122,4; hoc
cum esset modo pugnatum continenter horis
quinque: 1,46,1.
fi) gciuudiiim et gerundliium ; aa) gerun-
diuum: militibus . . . siraul et de <e) nauibus
desiliendum et in fluctibus consistendum et
cum liostibus erat pugnandum : IV 24, 2.
(ifj) gerundium ; a) genet. : quorum studium
alacritatemque (alacritatem studiumque
Paul) pugnandi cum cognouisset Scipio: 3,37,
4; 1 quod . . . tumulum . . tenuissent,
quae causa pugnandi fuerat, et nostros primo
congressu terga uertere coegissent: 1,47,2; t
sperans barbaros . . . ad iniquam <in aliquam
P) pugnandi condicionem posse deduci: VI
10,2; ^ ut . . . omnes arderent <in add.
af) cupiditate pugnandi: 3,74,2: t
datum iri (c) *iam *aequo loco pugnandi fa-
cultatem: 1,71,4; t nec prius ille est
a proi)ugnatoribus uacuus relictus locus, quam
. . . finis est pugnandi factus: VII 25, 4; 1
dum locus comminus <communis Ov) pu-
gnandi daretur: 1,58,4; f (f erant (esse
lih.) et uirtute et numero (studio Dauis.)
pugnandi (pugnando Nb; Np., Sehn.; pugnan-
tium Db. ex Dinteri eoniect.) pares {ii. CC):
V 34, 2 ;) T[ aciem instruxit , hostibus
(hcstibusque B^^) pugnandi potestatem fecit:
1 50, 1 ; cum . . . cotidie . . productis copiis
pugnandi potestatem faceret: 11117,5; ibi pau-
lisper sub armis moratus facit aequo loco pu-
gnandi potestatem. potestate facta . . .: 1,41,
2; t multo niiiior alacritas studiumque
pugnandi maius exercitui iniectum est: 146,4;
(V34, 2 u. numerus;) contineant milites, ne
studio pugnandi aut spe praedae longius pro-
grediantur: Vir45,8; 3,37,4 u. alacritas; 1
ne in quaerendis (c) suis (c) pugnandi tem-
pus (temp. pugn. fi) dimitteret: 1121,6.
neque nostros m locum iniquiorem progredi
pugnandi causa uiderunt: 1110,4; sic uti
(c) omnino pugnandi causa resisteret nemo: V
51,5.
b) !ul pugnandiim : cum sua cunctatione
atque opiuione timoris (timidiores X) hostes
nostros milites alacriores ad pugnaudum
(pugnam f) effecissent (u. CC) : III 24, 5 ; (et
nostris militibus spem minuit et hostes (hostem
p) ad pugnam (AQ'^; pugnandum BM; Fr.,
Db.. Dt.) alacriores effecit (alacriorem fecitp):
V 33, 5 ;) t ne militibus quidem ut defessis
neque equitibus ut paucis et (om. af) labore
confectis studium ad puguandum uirtusque
deerat: 2,41,3.
(c) dat.: pugnando pares: V34,2?<. a)
numerus.)
b) abl.: 1127,2 u. a) a) equites; — neque
uero coniuncti Albici comminus pugnando
(pugna Ohl) deficiebant neque multum cede-
bant uirtute nostris (u. CC) : 2, 6, 3.
B. trsl.: in illa magistratuum (c) contro-
uersia alter pro Conuictolitaui, alter pro Coto
summis opibus pugnauerant (pugnauerat fi) :
VII 39, 2.
Pugnare contra alqm : II 33, 4 ; 3,11,4; enin
alqo: IV 24, 2; pro alqo: VII 39, 2; 1,47, 4; 2,
28,3.
Aduerl). et simll.: acriter (acerrime) u.
acriter a) et c) p. S2 sg. (S -{- 4 loe.j; com-
minus: 152,4; VII 50,1; 1,58,4 (c); 2,6,3;
commode: 125,3; constanter: 11125,1;
continenter: 1115,1; 1,46,1; (cotidie: 1,
26,1; diu: 126,1.4; 11121,1;) eminus: 1,
26,1; fortius, fortissime u. fortiter
p. 1325 B. et C. (1 + 7 loc); (item: 11125,1;
paulisper: 3,67,5; simul:3,lll,2;) timide:
11125,1; uehementer, -tius: 11122,4; VII
87,2; (una: VII 67,3;) ut: 1133,4; (utrim-
que: 150,3; 1,26,1; 57,3.)
uario certamine: 1,46,4; nudo cor-
pore: 125,4; hoc (tali) modo: 1,46,1; 80,
1; summis opibus: VII39,2; ancipiti
proelio: 126,1; dubia uictoria: VII 80,6;
— maiore cum fiducia: 2,14,5; ^
gladiis: 152,4; fundis, sagittis, telis: 1,
26,1; — eruptione: VII 76, 5; 86,2; 2,14,5;
ir diuersi: 1,58,4; rari dispersique; 1,44,
1; t sic, ut aequo proelio discede-
retur: 3,112,7.
pulclier : procumbunt omnibus Gallis ad
pedes Bituriges, ne pulcherrimam prope
totius Galliae (o) urbem, quae et (c) prae-
sidio et ornameuto sit ciuitati (c), suis mani-
bus succendere cogerentur : VII 15, 4.
cuius rei si exemplum non haberemus, tanieu
libertatis causa institui et posteris prodi pul-
cherrimum iudicarem (totum hoe emmtiat.
om. fi): VII 77, 13.
(P. Clodins) Pnlclicr: Caesar Pulchro :
ad Clod. ap. Cic. de dom. sua 22.
Pnleio: 3,67,5 u. Pnlio.
o
BIND[i\'G
SEC •
DECl 1971